text
stringlengths
80
6.25k
text_len
int64
32
3.12k
src
stringclasses
7 values
dan ### ml of ### ml bloed binnen de eerste ## uur na een bevalling Soms wordt daaraan toegevoegd dat er aanwijzingen of symptomen van een laag bloedvolume moeten zijn voor deze diagnose Tot de tekenen en symptomen kunnen aanvankelijk onder meer behoren verhoogde hartslag, daling van de bloeddruk na het opstaan en een versnelde ademhaling Naarmate meer bloed verloren is, kunnen de vrouwen het koud hebben, kan hun bloeddruk dalen en kunnen ze onrustig worden of het bewustzijn verliezen Deze aandoening kan tot zes weken na de bevalling optreden De meest voorkomende oorzaak is een slechte samentrekking van de baarmoeder na de bevalling Andere mogelijke oorzaken zijn resten van de placenta die achterblijven, een scheur in de baarmoeder of een slechte bloedstolling Het probleem komt vaker voor bij wie al een lage hoeveelheid rode bloedcellen heeft, Aziatisch is, een grote baby of een meerling krijgt, of obees of ouder dan <LEEFTIJD> jaar is Het komt ook vaker voor na een keizersnede, bij wie medicijnen heeft gekregen om de bevalling op te wekken en bij wie een episiotomie heeft gekregen (is ingeknipt) voor de bevalling Preventie bestaat uit het verminderen van bekende risicofactoren, zoals (indien mogelijk) ingrepen die samenhangen met de aandoening, en toediening van het medicijn oxytocine om te stimuleren dat de baarmoeder zich kort na de geboorte van de baby samentrekt Als er een tekort aan oxytocine is, wordt in plaats daarvan wel misoprostol gebruikt Het samendrukken van de baarmoeder met de hand kan effectief zijn als alle andere maatregelen niets uithalen De aorta kan ook worden samengedrukt door op de buik te drukken De Wereldgezondheidsorganisatie heeft een zogeheten niet-pneumatisch opblaasbare antishockbroek aanbevolen totdat andere maatregelen zoals een eventuele chirurgische ingreep kunnen worden genomen In ontwikkelingslanden gaat ongeveer #,#% van de bevallingen gepaard met HPP, en in die gevallen overlijdt ongeveer #% van de vrouwen Wereldwijd komt dit neer op ## ### tot ## ### doden per jaar, zodat dit de voornaamste doodsoorzaak tijdens de zwangerschap is In het Verenigd Koninkrijk overlijden ongeveer #,# vrouwen per ### ### bevallingen aan HPP, terwijl dat in Afrika ten zuiden van de Sahara ongeveer ### vrouwen per ### ### bevallingen zijn In ieder geval sinds het einde van de ##e eeuw is het sterftecijfer rond de geboorte in het Verenigd Koninkrijk sterk gedaald <PERSOON>, <DATUM> - <LOCATIE>, <DATUM> was een Nederlands medicus en oorlogsslachtoffer Bicknese werd geboren binnen het gezin van muzikant <PERSOON> en <PERSOON> Hij haalde in <LOCATIE> in ### zijn diploma apothekersassistent In ### rondde hij een studie af in <LOCATIE> In ### werd hij bij koninklijk besluit benoemd tot militair apotheker #e klasse voor het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger Op <DATUM> huwde hij in Medan, Nederlands-Indië met <PERSOON>.
554
www
de hand kan effectief zijn als alle andere maatregelen niets uithalen De aorta kan ook worden samengedrukt door op de buik te drukken De Wereldgezondheidsorganisatie heeft een zogeheten niet-pneumatisch opblaasbare antishockbroek aanbevolen totdat andere maatregelen zoals een eventuele chirurgische ingreep kunnen worden genomen In ontwikkelingslanden gaat ongeveer #,#% van de bevallingen gepaard met HPP, en in die gevallen overlijdt ongeveer #% van de vrouwen Wereldwijd komt dit neer op ## ### tot ## ### doden per jaar, zodat dit de voornaamste doodsoorzaak tijdens de zwangerschap is In het Verenigd Koninkrijk overlijden ongeveer #,# vrouwen per ### ### bevallingen aan HPP, terwijl dat in Afrika ten zuiden van de Sahara ongeveer ### vrouwen per ### ### bevallingen zijn In ieder geval sinds het einde van de ##e eeuw is het sterftecijfer rond de geboorte in het Verenigd Koninkrijk sterk gedaald <PERSOON>, <DATUM> - <LOCATIE>, <DATUM> was een Nederlands medicus en oorlogsslachtoffer Bicknese werd geboren binnen het gezin van muzikant <PERSOON> en <PERSOON> Hij haalde in <LOCATIE> in ### zijn diploma apothekersassistent In ### rondde hij een studie af in <LOCATIE> In ### werd hij bij koninklijk besluit benoemd tot militair apotheker #e klasse voor het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger Op <DATUM> huwde hij in Medan, Nederlands-Indië met <PERSOON> Hij ging in ### met pensioen Hij ging werken bij <PERSOON>, die in een monumentaal gebouw aan de <LOCATIE> hoek <LOCATIE>in <LOCATIE> gevestigd was Op <DATUM> werd hij in zijn apotheek vermoord door <PERSOON> en consorten Hij werd door pistoolschoten om het leven gebracht in verband met anti-Duitse sympathieën, een gezin met twaalf kinderen achterlatend Pyriofenon Pyriofenon is een organische verbinding die als fungicide gebruikt wordt in de landbouw Ze is vooral actief tegen schimmels uit de orde Erysiphales, waaronder echte meeldauw op graangewassen en meeldauw op druiven Pyriofenon is ontwikkeld door ISK BioSciences Het is een benzoylpyridine (een arylfenylketon) De stof is sinds <DATUM> in de Europese Unie toegelaten Baai (textiel) Baai is een sterk geruwd en gevold wollen weefsel, uitgevoerd in linnenbinding of keperbinding Het wordt niet of nauwelijks geschoren Baai wordt dubbelbreed geweven, in jaeger (witte wol met # à # % bruine of zwarte wol) of in kleur Wollen baai is een sterk en waterafstotend weefsel Ook zware flanel of molton van katoen of katoen gemengd met wol noemt men wel baai Baai wordt behalve voor kleding, dekens, lakens en voor het interieur onder de naam biljartlaken gebruikt voor snooker-, poker- en biljarttafels Sint-Servaasgasthuis Het Sint-Servaasgasthuis of Sint-Servaashospitaal was een middeleeuws gasthuis of hospitaal aan het <LOCATIE>in de Nederlandse stad <LOCATIE> Het in oorsprong elfde of twaalfde-eeuwse gasthuis lag binnen de claustrale singel van het Sint-Servaaskapittel en diende als onderkomen voor de pelgrims die het graf van Sint-<PERSOON> bezochten.
580
www
aan de <LOCATIE> hoek <LOCATIE>in <LOCATIE> gevestigd was Op <DATUM> werd hij in zijn apotheek vermoord door <PERSOON> en consorten Hij werd door pistoolschoten om het leven gebracht in verband met anti-Duitse sympathieën, een gezin met twaalf kinderen achterlatend Pyriofenon Pyriofenon is een organische verbinding die als fungicide gebruikt wordt in de landbouw Ze is vooral actief tegen schimmels uit de orde Erysiphales, waaronder echte meeldauw op graangewassen en meeldauw op druiven Pyriofenon is ontwikkeld door ISK BioSciences Het is een benzoylpyridine (een arylfenylketon) De stof is sinds <DATUM> in de Europese Unie toegelaten Baai (textiel) Baai is een sterk geruwd en gevold wollen weefsel, uitgevoerd in linnenbinding of keperbinding Het wordt niet of nauwelijks geschoren Baai wordt dubbelbreed geweven, in jaeger (witte wol met # à # % bruine of zwarte wol) of in kleur Wollen baai is een sterk en waterafstotend weefsel Ook zware flanel of molton van katoen of katoen gemengd met wol noemt men wel baai Baai wordt behalve voor kleding, dekens, lakens en voor het interieur onder de naam biljartlaken gebruikt voor snooker-, poker- en biljarttafels Sint-Servaasgasthuis Het Sint-Servaasgasthuis of Sint-Servaashospitaal was een middeleeuws gasthuis of hospitaal aan het <LOCATIE>in de Nederlandse stad <LOCATIE> Het in oorsprong elfde of twaalfde-eeuwse gasthuis lag binnen de claustrale singel van het Sint-Servaaskapittel en diende als onderkomen voor de pelgrims die het graf van Sint-<PERSOON> bezochten In de negentiende eeuw werd het gebouw gesloopt Bij de afbraak van het Sint-Servaasgasthuis in ### werden enkele opmerkelijke vondsten gedaan, die door de lokale historicus<PERSOON> (###-###) zijn opgetekend Onder andere werden op geringe diepte twee zeer zware muren aangetroffen, die de zuidwesthoek vormden van een stevig gebouw Wellicht was deze vondst de stimulans om in ### de "Société des Amis des Sciences, Lettres et Arts" op te richten In ### en ### publiceerde Van Heylerhoff twee artikelen in het jaarboek van de Société over de Vrijthof-vondsten In het laatste artikel beschreef hij het geobserveerde muurwerk nauwkeuriger als van een onbekende, grofkorrelige steensoort, plaatselijk maar liefst zes(!) meter hoog en minstens een meter dik, uitlopend naar #,# m aan de onderkant In slijkachtige grond (een gracht?) werden tal van vondsten gedaan, onder andere kapitelen en grote stukken beeldhouwwerk, tot # m hoog Van Heylerhoff concludeerde dat het hier wel om een gebouw van Romeinse oorsprong moest gaan, wellicht de woning van een militaire commandant, die later dienstdeed als koninklijk verblijf <PERSOON> en anderen bouwden later op deze theorie voort Een gebouw van Romeinse oorsprong is op deze plaats vrijwel uitgesloten, maar een palts is zeker mogelijk, ook gezien het bezoek van diverse Merovingische koningen aan <LOCATIE> en de latere aanwezigheid van het Brabants of <PERSOON> Gouvernement in deze omgeving Een andere, meer voor de hand liggende mogelijkheid is dat het hier gaat om een voorloper van het twaalfde-eeuwse hospitaal.
574
www
werd het gebouw gesloopt Bij de afbraak van het Sint-Servaasgasthuis in ### werden enkele opmerkelijke vondsten gedaan, die door de lokale historicus<PERSOON> (###-###) zijn opgetekend Onder andere werden op geringe diepte twee zeer zware muren aangetroffen, die de zuidwesthoek vormden van een stevig gebouw Wellicht was deze vondst de stimulans om in ### de "Société des Amis des Sciences, Lettres et Arts" op te richten In ### en ### publiceerde Van Heylerhoff twee artikelen in het jaarboek van de Société over de Vrijthof-vondsten In het laatste artikel beschreef hij het geobserveerde muurwerk nauwkeuriger als van een onbekende, grofkorrelige steensoort, plaatselijk maar liefst zes(!) meter hoog en minstens een meter dik, uitlopend naar #,# m aan de onderkant In slijkachtige grond (een gracht?) werden tal van vondsten gedaan, onder andere kapitelen en grote stukken beeldhouwwerk, tot # m hoog Van Heylerhoff concludeerde dat het hier wel om een gebouw van Romeinse oorsprong moest gaan, wellicht de woning van een militaire commandant, die later dienstdeed als koninklijk verblijf <PERSOON> en anderen bouwden later op deze theorie voort Een gebouw van Romeinse oorsprong is op deze plaats vrijwel uitgesloten, maar een palts is zeker mogelijk, ook gezien het bezoek van diverse Merovingische koningen aan <LOCATIE> en de latere aanwezigheid van het Brabants of <PERSOON> Gouvernement in deze omgeving Een andere, meer voor de hand liggende mogelijkheid is dat het hier gaat om een voorloper van het twaalfde-eeuwse hospitaal Een van de oudste documenten waarin <LOCATIE> genoemd wordt, is een schenking door Grimo of Adalgyselus, diaken in Verdun, die in ### aan de leprozen <PERSOON> goederen in de buurt van Flémalle naliet Niet duidelijk is waar deze leprozerie gevestigd was In elke geval was in de <PERSOON>, die sinds de negende eeuw voor seculiere kapittels gold, de verplichting opgenomen om een "domus hospitales" te stichten De oudste vermelding van een gasthuis bij de Sint-Servaaskerk is te vinden bij Jocundus (circa ###), een <PERSOON> geestelijke die in opdracht van het Sint-Servaaskapittel het leven en de wonderen van Sint-<PERSOON> beschreef Drie van de door hem genoemde wonderbaarlijke genezingen betroffen pelgrims die in het Sint-Servaasgasthuis verbleven Jocundus vermeldde ook wie de hospitaalmeester was Adelbert Een eeuw later noemde Henric van Veldeke in zijn "Leven van Sint-<PERSOON>" de kanunnik Hezelo als 'meester' van het gasthuis Diezelfde Hezelo liet in ### een kapel bouwen en stelde een lijst met bezittingen van het gasthuis op Het oudst bewaard gebleven reglement dateert uit ### In ### werd het Sint-Servaasgasthuis, na een donatie van de <PERSOON> koning <PERSOON>, uitgebreid met een nachtverblijf, dat echter uitsluitend voor <PERSOON> pelgrims was bedoeld (zie ook Koningskapel) Naast het Sint-<PERSOON> bezat het Sint-Servaaskapittel nog een derde gasthuis, dat een meer op de directe omgeving gerichte maatschappelijke functie had.
579
www
waarin <LOCATIE> genoemd wordt, is een schenking door Grimo of Adalgyselus, diaken in Verdun, die in ### aan de leprozen <PERSOON> goederen in de buurt van Flémalle naliet Niet duidelijk is waar deze leprozerie gevestigd was In elke geval was in de <PERSOON>, die sinds de negende eeuw voor seculiere kapittels gold, de verplichting opgenomen om een "domus hospitales" te stichten De oudste vermelding van een gasthuis bij de Sint-Servaaskerk is te vinden bij Jocundus (circa ###), een <PERSOON> geestelijke die in opdracht van het Sint-Servaaskapittel het leven en de wonderen van Sint-<PERSOON> beschreef Drie van de door hem genoemde wonderbaarlijke genezingen betroffen pelgrims die in het Sint-Servaasgasthuis verbleven Jocundus vermeldde ook wie de hospitaalmeester was Adelbert Een eeuw later noemde Henric van Veldeke in zijn "Leven van Sint-<PERSOON>" de kanunnik Hezelo als 'meester' van het gasthuis Diezelfde Hezelo liet in ### een kapel bouwen en stelde een lijst met bezittingen van het gasthuis op Het oudst bewaard gebleven reglement dateert uit ### In ### werd het Sint-Servaasgasthuis, na een donatie van de <PERSOON> koning <PERSOON>, uitgebreid met een nachtverblijf, dat echter uitsluitend voor <PERSOON> pelgrims was bedoeld (zie ook Koningskapel) Naast het Sint-<PERSOON> bezat het Sint-Servaaskapittel nog een derde gasthuis, dat een meer op de directe omgeving gerichte maatschappelijke functie had Gasten kregen volgens het reglement drie dagen gratis logies met bier, brood en erwtensoep Wie door ziekte of ontbering toch bezweek werd begraven op het Ellendigenkerkhof, naast de Koningskapel, dat op een bouwtekening uit ### staat aangegeven als "begraef plaets vant St vaesgasthuijs" Niet iedereen werd toegelaten; uitgesloten waren krankzinnigen, zwervers, vondelingen, soldaten, melaatsen, pestlijders en lijders aan "schandelijke ziekten" (geslachtsziekten) Naast buitenlandse pelgrims konden ook zieke kanunniken van Sint-<PERSOON> terecht in het 'eigen' gasthuis Het gasthuis bezat onder meer een laathof in Wolder, waardoor de instelling min of meer financieel onafhankelijk van het kapittel kon functioneren Aan het hoofd stond de rector of hospitaalmeester ("magister hospitales" of "hospitalarius"), een priester die de hospitaalgoederen beheerde en tevens de zielzorg in de kapel verzorgde De rector behoorde tot de zogenaamde Broederschap van Kapelanen (of "kleine kanunniken"), die van ### tot ### in de Gasthuiskapel bijeen kwamen In de kapel bevond zich een altaar gewijd aan Sint-<PERSOON>, waarvan de rector de beneficiant was De boekhouding van de hospitaalmeester werd namens het kapittel door een provisor gecontroleerd Deze nam ook nieuwe hospitaalzusters aan (maximaal zes), maar de uiteindelijke beslissingsbevoegdheid lag bij de deken van het kapittel Tijdens de zevenjaarlijkse heiligdomsvaarten konden de gasthuizen van Sint-<PERSOON> de toestroom van pelgrims niet aan en boden ook andere gasthuizen (alsmede kloosters en particulieren) onderdak Vanaf de zestiende eeuw nam het aantal pelgrims in <LOCATIE> af, waardoor het Sint-Servaasgasthuis zich op andere doelgroepen ging richten In ### waren er dertien gasthuizen in de stad; in ### nog maar zes In ### vond er onder rector <PERSOON> een grote verbouwing plaats.
611
www
het Ellendigenkerkhof, naast de Koningskapel, dat op een bouwtekening uit ### staat aangegeven als "begraef plaets vant St vaesgasthuijs" Niet iedereen werd toegelaten; uitgesloten waren krankzinnigen, zwervers, vondelingen, soldaten, melaatsen, pestlijders en lijders aan "schandelijke ziekten" (geslachtsziekten) Naast buitenlandse pelgrims konden ook zieke kanunniken van Sint-<PERSOON> terecht in het 'eigen' gasthuis Het gasthuis bezat onder meer een laathof in Wolder, waardoor de instelling min of meer financieel onafhankelijk van het kapittel kon functioneren Aan het hoofd stond de rector of hospitaalmeester ("magister hospitales" of "hospitalarius"), een priester die de hospitaalgoederen beheerde en tevens de zielzorg in de kapel verzorgde De rector behoorde tot de zogenaamde Broederschap van Kapelanen (of "kleine kanunniken"), die van ### tot ### in de Gasthuiskapel bijeen kwamen In de kapel bevond zich een altaar gewijd aan Sint-<PERSOON>, waarvan de rector de beneficiant was De boekhouding van de hospitaalmeester werd namens het kapittel door een provisor gecontroleerd Deze nam ook nieuwe hospitaalzusters aan (maximaal zes), maar de uiteindelijke beslissingsbevoegdheid lag bij de deken van het kapittel Tijdens de zevenjaarlijkse heiligdomsvaarten konden de gasthuizen van Sint<PERSOON> de toestroom van pelgrims niet aan en boden ook andere gasthuizen (alsmede kloosters en particulieren) onderdak Vanaf de zestiende eeuw nam het aantal pelgrims in <LOCATIE> af, waardoor het Sint-Servaasgasthuis zich op andere doelgroepen ging richten In ### waren er dertien gasthuizen in de stad; in ### nog maar zes In ### vond er onder rector <PERSOON> een grote verbouwing plaats Na de verovering door <PERSOON> moesten de zusters plaatsmaken voor ingehuurde lekenverplegers In ### was de chirurgijn <PERSOON> aan het gasthuis verbonden Vanaf circa ### werden helemaal geen buitenlandse pelgrims meer opgenomen, op verzoek van militair gouverneur Hobbe Esaias van <PERSOON> tijd werden alle religieuze instellingen, ook het Sint-Servaasgasthuis, opgeheven Het gebouw fungeerde nog enige tijd als militair hospitaal en, na het vertek van de <PERSOON>, als algemeen ziekenhuis In ### werden zowel de kapel als de westvleugel van het gasthuis gesloopt, waarmee de rooilijn van het <LOCATIE>rechtgetrokken werd In een deel van de gebouwen aan de <LOCATIE>bleef het Burgerlijk Armbestuur gevestigd, maar toen dit in ### de beschikking kreeg over een deel van het nieuwe Administratiegebouw van het Gasthuis Calvariënberg, verdween het laatste stukje van het Sint-Servaasgasthuis Van het complex bleef niets bewaard, wellicht op een gevelsteen na (zie hieronder) Op het achter de rooilijn liggende terrein werden enkele huizen gebouwd Bij werkzaamheden aan het <LOCATIE>in ### en ### werden laatmiddeleeuwse mergelstenen muurresten van het gasthuis waargenomen Bij de laatste opgraving werd tevens een oudere, noord-zuid georiënteerde muur van kolenzandsteen waargenomen De kapel van het Sint-Servaasgasthuis lag aan de noordwestzijde van het complex Door de vooruitgeschoven positie van het complex, lag zowel de noord- als de oostgevel van de kapel vrij aan het <LOCATIE>Het koor was naar het <INSTELLING> gericht, maar was vastgebouwd aan een vleugel van het gasthuis, evenals de zuidgevel.
600
www
Na de verovering door <PERSOON> moesten de zusters plaatsmaken voor ingehuurde lekenverplegers In ### was de chirurgijn <PERSOON> aan het gasthuis verbonden Vanaf circa ### werden helemaal geen buitenlandse pelgrims meer opgenomen, op verzoek van militair gouverneur Hobbe Esaias van <PERSOON> tijd werden alle religieuze instellingen, ook het Sint-Servaasgasthuis, opgeheven Het gebouw fungeerde nog enige tijd als militair hospitaal en, na het vertek van de <PERSOON>, als algemeen ziekenhuis In ### werden zowel de kapel als de westvleugel van het gasthuis gesloopt, waarmee de rooilijn van het <LOCATIE>rechtgetrokken werd In een deel van de gebouwen aan de <LOCATIE>bleef het Burgerlijk Armbestuur gevestigd, maar toen dit in ### de beschikking kreeg over een deel van het nieuwe Administratiegebouw van het Gasthuis Calvariënberg, verdween het laatste stukje van het Sint-Servaasgasthuis Van het complex bleef niets bewaard, wellicht op een gevelsteen na (zie hieronder) Op het achter de rooilijn liggende terrein werden enkele huizen gebouwd Bij werkzaamheden aan het <LOCATIE>in ### en ### werden laatmiddeleeuwse mergelstenen muurresten van het gasthuis waargenomen Bij de laatste opgraving werd tevens een oudere, noord-zuid georiënteerde muur van kolenzandsteen waargenomen De kapel van het Sint-Servaasgasthuis lag aan de noordwestzijde van het complex Door de vooruitgeschoven positie van het complex, lag zowel de noord- als de oostgevel van de kapel vrij aan het <LOCATIE>Het koor was naar het <INSTELLING> gericht, maar was vastgebouwd aan een vleugel van het gasthuis, evenals de zuidgevel De naar het <LOCATIE>gerichte noordelijke en westelijke vleugels werden in ### verbouwd in Maaslandse renaissancestijl en kregen toen een decoratie van portretmedaillons en cartouches Tekeningen van <PERSOON> en <PERSOON> uit omstreeks ### tonen een tamelijk langgerekte, eenbeukige kapel met onregelmatig geplaatste gotische ramen en een Maaslandse westgevel De dakruiter heeft hier nog duidelijk gotische vormen In ### werd de bouwvallige kapel vervangen door nieuwbouw Een reconstructietekening van <PERSOON> (###-###) toont een eenvoudige barokke kapel met een kleine dakruiter <PERSOON>, die het gebouw in zijn jonge jaren gekend moet hebben, tekende een westelijke kloostergevel met regelmatig geplaatste Maaslandse kruisramen verdeeld over twee verdiepingen De ingang bevond zich direct naast de kapel Omstreeks ### werd het klooster aan de noordoostzijde uitgebreid In dit gedeelte was bij de sloop in ### het secretariaat van de armen gevestigd Een sterk verweerde gevelsteen van het Sint-Servaasgasthuis (of Sint-Jacobsgasthuis) bevond/bevindt zich aan de achtergevel van Sint <LOCATIE> Een kopie bevindt zich aan de toren van het voormalige Ziekenhuis Sint Annadal Wellicht is het reliëf aan de voorgevel van het pand Sint <LOCATIE>-## eveneens een kopie Van het samengestelde reliëf toont het rechthoekige middenpaneel een <PERSOON> Dit wordt afgeschermd door een soort afdakje met daarboven een wapenschild(?) Aan weerszijde van het middenpaneel bevinden zich twee staande putti en aan de onderzijde een gevleugeld engeltje, die beiden te groot lijken in vergelijking met de figuren op het middenpaneel.
580
www
naar het <LOCATIE>gerichte noordelijke en westelijke vleugels werden in ### verbouwd in Maaslandse renaissancestijl en kregen toen een decoratie van portretmedaillons en cartouches Tekeningen van<PERSOON> en <PERSOON> uit omstreeks ### tonen een tamelijk langgerekte, eenbeukige kapel met onregelmatig geplaatste gotische ramen en een Maaslandse westgevel De dakruiter heeft hier nog duidelijk gotische vormen In ### werd de bouwvallige kapel vervangen door nieuwbouw Een reconstructietekening van <PERSOON> (###-###) toont een eenvoudige barokke kapel met een kleine dakruiter <PERSOON>, die het gebouw in zijn jonge jaren gekend moet hebben, tekende een westelijke kloostergevel met regelmatig geplaatste Maaslandse kruisramen verdeeld over twee verdiepingen De ingang bevond zich direct naast de kapel Omstreeks ### werd het klooster aan de noordoostzijde uitgebreid In dit gedeelte was bij de sloop in ### het secretariaat van de armen gevestigd Een sterk verweerde gevelsteen van het Sint-Servaasgasthuis (of Sint-Jacobsgasthuis) bevond/bevindt zich aan de achtergevel van Sint <LOCATIE> Een kopie bevindt zich aan de toren van het voormalige Ziekenhuis Sint Annadal Wellicht is het reliëf aan de voorgevel van het pand Sint <LOCATIE>-## eveneens een kopie Van het samengestelde reliëf toont het rechthoekige middenpaneel een <PERSOON> Dit wordt afgeschermd door een soort afdakje met daarboven een wapenschild(?) Aan weerszijde van het middenpaneel bevinden zich twee staande putti en aan de onderzijde een gevleugeld engeltje, die beiden te groot lijken in vergelijking met de figuren op het middenpaneel Van het Sint-Servaasgasthuis zijn verder geen zichtbare delen bewaard gebleven Een deel van het terrein is na de sloop onbebouwd gebleven; op het overige deel staat een negentiende-eeuws huizenblok dat sinds ### de status van rijksmonument heeft Aan de gevel aan de <LOCATIE>bevindt zich een reliëf uit ###, mogelijk van de hand van <PERSOON>, met een afbeelding van de piëta, dat onderdeel is van de <LOCATIE>van de <PERSOON> Sint-Jacobsgasthuis Een Sint-Jacobsgasthuis of Sint-Jacobshospitaal is een gasthuis en/of hospitaal gewijd aan <PERSOON>) en primair bedoeld voor pelgrims op de pelgrimsroute naar <PERSOON> is een weefsel in steile keperbinding Traditioneel is de stof gemaakt uit wol Ook mengelingen van katoen, kunstvezel en wol en volledig synthetische varianten zijn gangbaar Gabardine wordt waterdicht geïmpregneerd, is duurzaam en kreukbestendig Men gebruikt het om deze eigenschappen voor pakken en uniformen, maar vooral voor regenjassen De oorsprong van de stof is niet geheel duidelijk Brits modeontwerper <PERSOON> zou het in ### hebben uitgevonden, maar volgens andere bronnen zou de naam afgeleid zijn van het Parijse modehuis Gabartin Oorspronkelijk was gabardine een wollen stof Het kan echter uit verschillende vezels bestaan Tegenwoordig kiest men vaak voor een mengeling van wol en kunstvezel Kwalitatief gabardine gebruikt getwijnd kamgaren voor een sterke, gladde en gelijkmatige stof Ongetwijnde en ongekamde garens geven een ruw en stijf gabardine.
546
www
Van het Sint-Servaasgasthuis zijn verder geen zichtbare delen bewaard gebleven Een deel van het terrein is na de sloop onbebouwd gebleven; op het overige deel staat een negentiende-eeuws huizenblok dat sinds ### de status van rijksmonument heeft Aan de gevel aan de <LOCATIE>bevindt zich een reliëf uit ###, mogelijk van de hand van <PERSOON>, met een afbeelding van de piëta, dat onderdeel is van de <LOCATIE>van de <PERSOON> Sint-Jacobsgasthuis Een Sint-Jacobsgasthuis of Sint-Jacobshospitaal is een gasthuis en/of hospitaal gewijd aan<PERSOON>) en primair bedoeld voor pelgrims op de pelgrimsroute naar <PERSOON> is een weefsel in steile keperbinding Traditioneel is de stof gemaakt uit wol Ook mengelingen van katoen, kunstvezel en wol en volledig synthetische varianten zijn gangbaar Gabardine wordt waterdicht geïmpregneerd, is duurzaam en kreukbestendig Men gebruikt het om deze eigenschappen voor pakken en uniformen, maar vooral voor regenjassen De oorsprong van de stof is niet geheel duidelijk Brits modeontwerper <PERSOON> zou het in ### hebben uitgevonden, maar volgens andere bronnen zou de naam afgeleid zijn van het Parijse modehuis Gabartin Oorspronkelijk was gabardine een wollen stof Het kan echter uit verschillende vezels bestaan Tegenwoordig kiest men vaak voor een mengeling van wol en kunstvezel Kwalitatief gabardine gebruikt getwijnd kamgaren voor een sterke, gladde en gelijkmatige stof Ongetwijnde en ongekamde garens geven een ruw en stijf gabardine Vaak zijn er tweemaal zoveel schering- als inslagdraden De scheringdraad passeert gewoonlijk twee inslagdraden alvorens onder één of twee inslagdraden door te gaan Deze compacte weefstructuur maakt gabardine waterafstotend en kreukbestendig Net als iedere keperbinding vertoont gabardine karakteristieke diagonale lijnen Deze zijn duidelijk zichtbaar, staan dicht op elkaar en zijn lichtjes gerezen De hoek van de diagonalen bedraagt ## of ## graden Herenmode maakt vaker gebruik van varianten met de grotere hoek In vrouwenmode komt vooral de kleinere hoek voor Sint-Jacobsgasthuis (<LOCATIE>) Het Sint-Jacobsgasthuis was een middeleeuws gasthuis of hospitaal vlak bij het <LOCATIE>in de Nederlandse stad <LOCATIE> Het gasthuis diende als onderkomen voor pelgrims, die op weg naar <PERSOON> het graf van Sint-<PERSOON> bezochten In de zeventiende en achttiende eeuw diende de kapel als parochiekerk voor de uit de Sint-Janskerk verdreven katholieken In ### werd het gebouw gesloopt De geschiedenis van de gasthuizen van het Sint-Servaaskapittel gaat ver terug <PERSOON>, die sinds de negende eeuw voor seculiere kapittels gold, was de verplichting opgenomen om een "domus hospitales", een gasthuis of hospitaal, in te richten De oudste vermelding van een gasthuis bij de Sint-Servaaskerk is te vinden bij Jocundus (circa ###), maar dit betrof waarschijnlijk het Sint-Servaasgasthuis De oudste vermelding van het Sint-Jacobsgasthuis dateert uit ###, maar de instelling is zeker ouder Het Sint-Jacobsgasthuis was speciaal bedoeld voor hen die op bedevaart waren naar het graf van de apostel <PERSOON>).
544
www
De scheringdraad passeert gewoonlijk twee inslagdraden alvorens onder één of twee inslagdraden door te gaan Deze compacte weefstructuur maakt gabardine waterafstotend en kreukbestendig Net als iedere keperbinding vertoont gabardine karakteristieke diagonale lijnen Deze zijn duidelijk zichtbaar, staan dicht op elkaar en zijn lichtjes gerezen De hoek van de diagonalen bedraagt ## of ## graden Herenmode maakt vaker gebruik van varianten met de grotere hoek In vrouwenmode komt vooral de kleinere hoek voor Sint-Jacobsgasthuis (<LOCATIE>) Het Sint-Jacobsgasthuis was een middeleeuws gasthuis of hospitaal vlak bij het <LOCATIE>in de Nederlandse stad <LOCATIE> Het gasthuis diende als onderkomen voor pelgrims, die op weg naar<PERSOON> het graf van Sint-<PERSOON> bezochten In de zeventiende en achttiende eeuw diende de kapel als parochiekerk voor de uit de Sint-Janskerk verdreven katholieken In ### werd het gebouw gesloopt De geschiedenis van de gasthuizen van het Sint-Servaaskapittel gaat ver terug <PERSOON>, die sinds de negende eeuw voor seculiere kapittels gold, was de verplichting opgenomen om een "domus hospitales", een gasthuis of hospitaal, in te richten De oudste vermelding van een gasthuis bij de Sint-Servaaskerk is te vinden bij Jocundus (circa ###), maar dit betrof waarschijnlijk het Sint-Servaasgasthuis De oudste vermelding van het Sint-Jacobsgasthuis dateert uit ###, maar de instelling is zeker ouder Het Sint-Jacobsgasthuis was speciaal bedoeld voor hen die op bedevaart waren naar het graf van de apostel <PERSOON>) Pelgrimsroute naar <PERSOON>) Een van de hoofdroutes, de zogenaamde "Niederdeutsche Strasse", liep via <PERSOON>, Aken, <LOCATIE> en Tongeren naar Parijs en vandaar via Tours naar Zuid-Frankrijk en Spanje Op geregelde afstanden vonden pelgrims logeergelegenheden, bij voorkeur in plaatsen waar zich beroemde relikwieën of heiligenbeelden bevonden In Aken is de Sint-Jacobskerk waarschijnlijk een overblijfsel van een gelijknamig gasthuis; in Tongeren is het Sint-Jacobsgasthuis bewaard gebleven Het logies en de maaltijden in een dergelijk gasthuis waren voor de bedevaartgangers nagenoeg kosteloos Concrete gegevens over de opvang van pelgrims in <LOCATIE> ontbreken In een schepenakte uit ### doet de weduwe <PERSOON> uit Leut een legaat aan de "bruederscap sgasthuys des gueden sinte <PERSOON> aldaer" Zodoende weten we dat in het gasthuis een broederschap gevestigd was, waarschijnlijk van Maastrichtse Compostella-gangers en andere vereerders van <PERSOON> beheerden zij ook het gasthuis In ### worden de statuten van de broederschap met goedkeuring van de stedelijke magistraat gewijzigd Over de betrekkingen tussen het gasthuis en het Sint-Servaaskapittel zijn geen gegevens bekend Naast het Sint-<PERSOON-##> bezat het Sint-Servaaskapittel nog een instelling voor maatschappelijke zorg het in de dertiende eeuw gestichte gasthuis van Sint-<PERSOON-##> in Tweebergen, op de hoek van de <LOCATIE>en de tegenwoordige Jekerstraat, dat tot eind zestiende eeuw in functie bleef Tijdens de zevenjaarlijkse heiligdomsvaarten konden de gasthuizen van Sint-<PERSOON-##> de toestroom van pelgrims niet aan en boden ook andere gasthuizen (en particulieren) onderdak.
566
www
hoofdroutes, de zogenaamde "Niederdeutsche Strasse", liep via <PERSOON>, Aken, <LOCATIE> en Tongeren naar Parijs en vandaar via Tours naar Zuid-Frankrijk en Spanje Op geregelde afstanden vonden pelgrims logeergelegenheden, bij voorkeur in plaatsen waar zich beroemde relikwieën of heiligenbeelden bevonden In Aken is de Sint-Jacobskerk waarschijnlijk een overblijfsel van een gelijknamig gasthuis; in Tongeren is het Sint-Jacobsgasthuis bewaard gebleven Het logies en de maaltijden in een dergelijk gasthuis waren voor de bedevaartgangers nagenoeg kosteloos Concrete gegevens over de opvang van pelgrims in <LOCATIE> ontbreken In een schepenakte uit ### doet de weduwe <PERSOON> uit Leut een legaat aan de "bruederscap sgasthuys des gueden sinte <PERSOON> aldaer" Zodoende weten we dat in het gasthuis een broederschap gevestigd was, waarschijnlijk van Maastrichtse Compostella-gangers en andere vereerders van <PERSOON> beheerden zij ook het gasthuis In ### worden de statuten van de broederschap met goedkeuring van de stedelijke magistraat gewijzigd Over de betrekkingen tussen het gasthuis en het Sint-Servaaskapittel zijn geen gegevens bekend Naast het <PERSOON> bezat het Sint-Servaaskapittel nog een instelling voor maatschappelijke zorg het in de dertiende eeuw gestichte gasthuis van Sint-<PERSOON> in Tweebergen, op de hoek van de <LOCATIE>en de tegenwoordige Jekerstraat, dat tot eind zestiende eeuw in functie bleef Tijdens de zevenjaarlijkse heiligdomsvaarten konden de gasthuizen van Sint-<PERSOON> de toestroom van pelgrims niet aan en boden ook andere gasthuizen (en particulieren) onderdak In ### waren er dertien gasthuizen in <LOCATIE>; in ### waren er daarvan nog maar zes over Van het Sint-Jacobsgasthuis is niet bekend tot wanneer het gefunctioneerd heeft, maar waarschijnlijk werd het al in de zestiende eeuw opgeheven De bezittingen zouden daarna zijn overgaan op het Sint-Servaasgasthuis Na de verovering <PERSOON> door Parma maakten de Maastrichtse minderbroeders enkele tientallen jaren gebruik van de kapel van het Sint-Jacobsgasthuis, omdat hun eigen kerk en klooster in ### bij godsdiensttwisten tussen katholieken en protestanten was verwoest Na de verovering door <PERSOON> eisten de protestanten twee katholieke parochiekerken voor hun eigen eredienst op De parochie van Sint-<PERSOON-##> moest de Sint-Janskerk in ### verlaten en kerkte daarna in de Sint-Jacobskapel Tussen ### en ### vond het beeld van de <PERSOON-##> hier onderdak <PERSOON-##> tijd, omstreeks ###, werd de kapel gesloopt Van het Sint-Jacobsgasthuis en de kapel zijn geen zichtbare delen bewaard gebleven Alleen de naam van de Sint-<LOCATIE>(tussen <LOCATIE>en Kapoenstraat) herinnert aan het bestaan van het gasthuis en de kapel Mogelijk is een apostelbalk in de schatkamer van de Sint-Servaasbasiliek afkomstig uit de Sint-Jacobskapel De kapel van het Sint-Jacobsgasthuis lag op de hoek van de <LOCATIE>en de Sint-Jacobstraat, waarschijnlijk nog binnen de claustrale singel van het Sint-Servaaskapittel Dat het gasthuis daar ook lag, ligt voor de hand en lijkt te worden bevestigd door een mededeling in ### waarin beide in één adem worden genoemd.
577
www
over Van het Sint-Jacobsgasthuis is niet bekend tot wanneer het gefunctioneerd heeft, maar waarschijnlijk werd het al in de zestiende eeuw opgeheven De bezittingen zouden daarna zijn overgaan op het Sint-Servaasgasthuis Na de verovering <PERSOON> door Parma maakten de Maastrichtse minderbroeders enkele tientallen jaren gebruik van de kapel van het Sint-Jacobsgasthuis, omdat hun eigen kerk en klooster in ### bij godsdiensttwisten tussen katholieken en protestanten was verwoest Na de verovering door <PERSOON> eisten de protestanten twee katholieke parochiekerken voor hun eigen eredienst op De parochie van <PERSOON> moest de Sint-Janskerk in ### verlaten en kerkte daarna in de Sint-Jacobskapel Tussen ### en ### vond het beeld van de <PERSOON> hier onderdak <PERSOON> tijd, omstreeks ###, werd de kapel gesloopt Van het Sint-Jacobsgasthuis en de kapel zijn geen zichtbare delen bewaard gebleven Alleen de naam van de Sint-<LOCATIE>(tussen <LOCATIE>en Kapoenstraat) herinnert aan het bestaan van het gasthuis en de kapel Mogelijk is een apostelbalk in de schatkamer van de Sint-Servaasbasiliek afkomstig uit de Sint-Jacobskapel De kapel van het Sint-Jacobsgasthuis lag op de hoek van de <LOCATIE>en de Sint-Jacobstraat, waarschijnlijk nog binnen de claustrale singel van het Sint-Servaaskapittel Dat het gasthuis daar ook lag, ligt voor de hand en lijkt te worden bevestigd door een mededeling in ### waarin beide in één adem worden genoemd Een bevredigende verklaring hiervoor ontbreekt De kapel had aanvankelijk een gotisch uiterlijk Een schets uit ### (zie hierboven) biedt weinig houvast, maar een aan <PERSOON> toegeschreven tekening uit omstreeks ### toont een niet-georiënteerd, dubbelschepig bouwwerk met enkele gotische ramen De ingang bevond zich aan de noordzijde van het westelijk schip Op datzelfde schip bevond zich een spits toelopende dakruiter Waarschijnlijk is de kapel in de eerste helft van de achttiende eeuw verbouwd of vervangen door nieuwbouw in barokke stijl De zeer nauwkeurige stadsplattegrond van de <PERSOON> ingenieur Larcher d'Aubencourt uit ### toont een georiënteerd, min of meer vierkant bouwwerk met een geïntegreerde toren en een enigszins scheef priesterkoor dat de rooilijn van de <LOCATIE>lijkt te volgen Een reconstructietekening van <PERSOON> (###-###), die de kapel mogelijk als kind nog heeft gezien, lijkt te passen bij de door D'Aubencourt opgemeten plattegrond Van <PERSOON> tekent een westgevel met een ingebouwde toren die een barokke torenbekroning draagt De ingang (met fronton) bevindt zich in de toren; daarboven bevindt zich een ovaal raam en een versiering met het pelgrimsteken van Sint-<PERSOON-##> een Sint-Jacobsschelp met twee gekruiste knapzakken Het bij D'Aubencourt nog vrijliggende koor is bij Van <PERSOON> ingebouwd Het drieschepige interieur, weergegeven op een andere tekening van Van <PERSOON>, doet nog erg gotisch aan Trichophyton Trichophyton (gr θριχός „haar“, φυτόν „plant“) is een geslacht van schimmels, dat tot de ascomyceten behoort "Trichophyton" is de naam voor de ongeslachtelijke (anamorfe) vorm van de schimmel en "Arthroderma" de naam voor de geslachtelijke (teleomorfe) vorm.
605
www
weinig houvast, maar een aan <PERSOON> toegeschreven tekening uit omstreeks ### toont een niet-georiënteerd, dubbelschepig bouwwerk met enkele gotische ramen De ingang bevond zich aan de noordzijde van het westelijk schip Op datzelfde schip bevond zich een spits toelopende dakruiter Waarschijnlijk is de kapel in de eerste helft van de achttiende eeuw verbouwd of vervangen door nieuwbouw in barokke stijl De zeer nauwkeurige stadsplattegrond van de <PERSOON> ingenieur Larcher d'Aubencourt uit ### toont een georiënteerd, min of meer vierkant bouwwerk met een geïntegreerde toren en een enigszins scheef priesterkoor dat de rooilijn van de <LOCATIE>lijkt te volgen Een reconstructietekening van <PERSOON> (###-###), die de kapel mogelijk als kind nog heeft gezien, lijkt te passen bij de door D'Aubencourt opgemeten plattegrond Van <PERSOON> tekent een westgevel met een ingebouwde toren die een barokke torenbekroning draagt De ingang (met fronton) bevindt zich in de toren; daarboven bevindt zich een ovaal raam en een versiering met het pelgrimsteken van Sint-<PERSOON> een Sint-Jacobsschelp met twee gekruiste knapzakken Het bij D'Aubencourt nog vrijliggende koor is bij Van <PERSOON> ingebouwd Het drieschepige interieur, weergegeven op een andere tekening van Van <PERSOON>, doet nog erg gotisch aan Trichophyton Trichophyton (gr θριχός „haar“, φυτόν „plant“) is een geslacht van schimmels, dat tot de ascomyceten behoort "Trichophyton" is de naam voor de ongeslachtelijke (anamorfe) vorm van de schimmel en "Arthroderma" de naam voor de geslachtelijke (teleomorfe) vorm Ze voeden zich met keratine De langwerpige, toegespitste, knuppelvormige of cilindrische, # - ## x # - ## µm grote macroconidiën hebben een gladde en meestal dunne celwand Ze hebben # - ## tussenwanden en staan alleen of in bosjes Niet alle soorten vormen echter macroconidiën Microconidiën worden vaker gevormd dan macroconidiën Ze zijn peer- of knuppelvormig en gesteeld of ongesteeld Ze staan alleen of in trosvormige bosjes Veel isolaten vormen alleen sporen op een aan de soort aangepaste voedingsbodem Op Sabouraud's dextrose agar vormen ze poederachtige koloniën De onderzijde van de voedingsbodem kleurt afhankelijk van de soort wit, roze, rood, lila, geel of bruin "Trichophyton"-soorten Gliclazide Gliclazide is een bloedglucoseverlagend middel dat oraal kan worden ingenomen en wordt voorgeschreven bij patiënten met diabetes mellitus type # Gliclazide is een tweedekeusmiddel en wordt vaak pas voorgeschreven als het eerstekeusmiddel, metformine, onvoldoende resultaat geeft De stof is opgenomen in de lijst van essentiële geneesmiddelen van de WHO Patiënten met diabetes mellitus type # hebben vaak een te hoog suikergehalte (glucose) in het bloed, dit wordt hyperglykemie genoemd Een te hoog glucose kan veel gevolgen hebben op de lange termijn, waaronder beschadiging van de zenuwen (polyneuropathie), ogen (diabetische retinopathie) en bloedvaten bijvoorbeeld bloedvaten in de voeten De eerste stap in de behandeling van dit te hoge bloedglucose, en daarmee de langetermijngevolgen van diabetes type #, is voorlichting over de ziekte en wat de behandelmogelijkheden zijn.
590
www
knuppelvormige of cilindrische, # - ## x # - ## µm grote macroconidiën hebben een gladde en meestal dunne celwand Ze hebben # - ## tussenwanden en staan alleen of in bosjes Niet alle soorten vormen echter macroconidiën Microconidiën worden vaker gevormd dan macroconidiën Ze zijn peer- of knuppelvormig en gesteeld of ongesteeld Ze staan alleen of in trosvormige bosjes Veel isolaten vormen alleen sporen op een aan de soort aangepaste voedingsbodem Op Sabouraud's dextrose agar vormen ze poederachtige koloniën De onderzijde van de voedingsbodem kleurt afhankelijk van de soort wit, roze, rood, lila, geel of bruin "Trichophyton"-soorten Gliclazide Gliclazide is een bloedglucoseverlagend middel dat oraal kan worden ingenomen en wordt voorgeschreven bij patiënten met diabetes mellitus type # Gliclazide is een tweedekeusmiddel en wordt vaak pas voorgeschreven als het eerstekeusmiddel, metformine, onvoldoende resultaat geeft De stof is opgenomen in de lijst van essentiële geneesmiddelen van de WHO Patiënten met diabetes mellitus type # hebben vaak een te hoog suikergehalte (glucose) in het bloed, dit wordt hyperglykemie genoemd Een te hoog glucose kan veel gevolgen hebben op de lange termijn, waaronder beschadiging van de zenuwen (polyneuropathie), ogen (diabetische retinopathie) en bloedvaten bijvoorbeeld bloedvaten in de voeten De eerste stap in de behandeling van dit te hoge bloedglucose, en daarmee de langetermijngevolgen van diabetes type #, is voorlichting over de ziekte en wat de behandelmogelijkheden zijn Wanneer leefstijlaanpassingen onvoldoende helpen wordt er gestart met orale bloedglucoseverlagende middelen Als eerste wordt gestart met metformine; als dit onvoldoende helpt wordt er met een middel uit de groep kortwerkende sulfonylureumderivaten aan toegevoegd Gliclazide is eerstekeusmiddel van de sulfonylureumderivaten Sulfonylureumderivaten binden aan de sulfonylureumreceptoren (SUR-#) en blokkeren hiermee de kaliumkanalen Hiermee worden de β-cellen van de eilandjes van Langerhans gestimuleerd en geven meer insuline af De meestvoorkomende bijwerking is een te laag glucosegehalte in het bloed een hypoglykemie Dit kan optreden als de dosering van de gliclazide te hoog is, als de patiënt te weinig eet of door een andere verstoring van het glucose-insuline evenwicht, zoals bij ziekte of forse inspanning Soms kunnen er klachten van verminderd zicht (gezichtsscherpte) optreden bij het starten van de behandeling Andere bijwerkingen zijn mogelijk, maar zeldzaam Gliclazide kan niet altijd worden gegeven als medicijn om het bloedglucose te verlagen Gliclazide is niet effectief bij mensen met diabetes mellitus type I, en onvoldoende snel werkzaam bij mensen met een ketoacidose Ook mensen met ernstig nierfalen of met leverfalen kan gliclazide niet worden gegeven Als mensen weten dat ze overgevoelig zijn voor andere sulfonylureumderivaten of stoffen die op sulfonylureumderivaten lijken zoals sulfonamiden en thiazidediuretica komt gliclazide ook niet in aanmerking Er zijn verschillende middelen die samen met gliclazide of andere sulfonylureumderivaten een interactie kunnen vertonen De afbraak kan worden geremd door De werking kan worden versterkt door De werking kan worden verminderd door Verder moet er opgepast worden met het gebruik van vitamine K-antagonisten (coumarinederivaten) en bètablokkers.
542
www
met metformine; als dit onvoldoende helpt wordt er met een middel uit de groep kortwerkende sulfonylureumderivaten aan toegevoegd Gliclazide is eerstekeusmiddel van de sulfonylureumderivaten Sulfonylureumderivaten binden aan de sulfonylureumreceptoren (SUR-#) en blokkeren hiermee de kaliumkanalen Hiermee worden de β-cellen van de eilandjes van Langerhans gestimuleerd en geven meer insuline af De meestvoorkomende bijwerking is een te laag glucosegehalte in het bloed een hypoglykemie Dit kan optreden als de dosering van de gliclazide te hoog is, als de patiënt te weinig eet of door een andere verstoring van het glucose-insuline evenwicht, zoals bij ziekte of forse inspanning Soms kunnen er klachten van verminderd zicht (gezichtsscherpte) optreden bij het starten van de behandeling Andere bijwerkingen zijn mogelijk, maar zeldzaam Gliclazide kan niet altijd worden gegeven als medicijn om het bloedglucose te verlagen Gliclazide is niet effectief bij mensen met diabetes mellitus type I, en onvoldoende snel werkzaam bij mensen met een ketoacidose Ook mensen met ernstig nierfalen of met leverfalen kan gliclazide niet worden gegeven Als mensen weten dat ze overgevoelig zijn voor andere sulfonylureumderivaten of stoffen die op sulfonylureumderivaten lijken zoals sulfonamiden en thiazidediuretica komt gliclazide ook niet in aanmerking Er zijn verschillende middelen die samen met gliclazide of andere sulfonylureumderivaten een interactie kunnen vertonen De afbraak kan worden geremd door De werking kan worden versterkt door De werking kan worden verminderd door Verder moet er opgepast worden met het gebruik van vitamine K-antagonisten (coumarinederivaten) en bètablokkers Dit kan de protrombinetijd verlengen waardoor de bloedstolling trager is Bètablokkers kunnen de eerste verschijnselen van een hypoglykemie maskeren, waardoor een hypoglykemie pas later wordt opgemerkt <PERSOON>, <DATUM> – Chesham Bois, <DATUM> was een Brits neuroloog In ### studeerde hij af aan het University College London, waar hij een groot deel van zijn leven zou werken Hij werd er in ### aangesteld als professor voor pathologische anatomie Hij werd verkozen tot Fellow of the Royal Society in ### <PERSOON> deed wetenschappelijk onderzoek op uiteenlopende onderwerpen Zijn vroegste onderzoek betrof de guineaworm en andere rondwormen, waarover hij in ### een monografie publiceerde Later bestudeerde hij onder meer verschillende vormen van verlamming en afasie In ### verliet hij zijn leerstoel aan University College Hospital om zich te kunnen toeleggen op zijn bacteriologisch onderzoek Hij was een autodidact op dit gebied en zijn biologisch inzicht was "helaas fundamenteel verkeerd" Hij was een overtuigd aanhanger van de theorie van abiogenese, die hijzelf "archebiosis" noemde hij geloofde dat micro-organismen voortdurend uit niet-levende materie ontstonden Hij redetwistte hierover met <PERSOON> en anderen Autistic Self-Advocacy Network Het Autistic Self-Advocacy Network (ASAN) is een non-profitorganisatie die is opgericht door autisten De organisatie streeft naar een wereld waar autisten dezelfde rechten en mogelijkheden krijgen als anderen en dat autisten zelf inspraak krijgen in autismeorganisaties.
517
www
de protrombinetijd verlengen waardoor de bloedstolling trager is Bètablokkers kunnen de eerste verschijnselen van een hypoglykemie maskeren, waardoor een hypoglykemie pas later wordt opgemerkt <PERSOON>, <DATUM> – Chesham Bois, <DATUM> was een Brits neuroloog In ### studeerde hij af aan het University College London, waar hij een groot deel van zijn leven zou werken Hij werd er in ### aangesteld als professor voor pathologische anatomie Hij werd verkozen tot Fellow of the Royal Society in ### <PERSOON> deed wetenschappelijk onderzoek op uiteenlopende onderwerpen Zijn vroegste onderzoek betrof de guineaworm en andere rondwormen, waarover hij in ### een monografie publiceerde Later bestudeerde hij onder meer verschillende vormen van verlamming en afasie In ### verliet hij zijn leerstoel aan University College Hospital om zich te kunnen toeleggen op zijn bacteriologisch onderzoek Hij was een autodidact op dit gebied en zijn biologisch inzicht was "helaas fundamenteel verkeerd" Hij was een overtuigd aanhanger van de theorie van abiogenese, die hijzelf "archebiosis" noemde hij geloofde dat micro-organismen voortdurend uit niet-levende materie ontstonden Hij redetwistte hierover met <PERSOON> en anderen Autistic Self-Advocacy Network Het Autistic Self-Advocacy Network (ASAN) is een non-profitorganisatie die is opgericht door autisten De organisatie streeft naar een wereld waar autisten dezelfde rechten en mogelijkheden krijgen als anderen en dat autisten zelf inspraak krijgen in autismeorganisaties De ASAN spreekt zich uit tegen aversie, fysieke bedwinging en buitensluiting in het onderwijs en organisaties als Autism Speaks en NYU Child Study Center Ptose (borsten) Ptose (in de volksmond hangborsten genoemd) is het verslappen en afhangen van vrouwenborsten Borstptose is een natuurlijk gevolg van het verouderingsproces en de zwaartekracht De snelheid waarmee de borsten gaan afhangen, verschilt sterk van persoon tot persoon Relevante factoren zijn het al dan niet roken van sigaretten, aantal zwangerschappen, lichaamsgewicht, cupmaat en grote gewichtsschommelingen Na de menopauze kan de ptose versnellen doordat de huid minder elastisch wordt Borstvoeding geven leidt, in tegenstelling tot wat velen denken, niet tot versnelde ptose Het dragen van een beha houdt het verslappen en afhangen van de borsten niet tegen Plastisch chirurgen bepalen de mate van ptose op basis van de positie van de tepel ten opzichte van de inframammaire plooi, de huidplooi onder de borst Bij ernstige ptose bevindt de tepel zich ver onder de plooi en wijst de tepel naar beneden Er is sprake van pseudoptose wanneer de tepel niet hoger ligt dan de inframammaire plooi, maar het merendeel van het borstweefsel zich er wel onder bevindt Sommige vrouwen hanteren de potloodtest, bedacht door een Amerikaanse columniste om te bepalen of een vrouw een beha moest dragen, om te bepalen of hun borsten al dan niet afhangen Kun je een potlood horizontaal inbrengen in de inframammaire huidplooi zonder dat het potlood valt, dan is er zogezegd sprake van hangborsten.
519
www
in het onderwijs en organisaties als Autism Speaks en NYU Child Study Center Ptose (borsten) Ptose (in de volksmond hangborsten genoemd) is het verslappen en afhangen van vrouwenborsten Borstptose is een natuurlijk gevolg van het verouderingsproces en de zwaartekracht De snelheid waarmee de borsten gaan afhangen, verschilt sterk van persoon tot persoon Relevante factoren zijn het al dan niet roken van sigaretten, aantal zwangerschappen, lichaamsgewicht, cupmaat en grote gewichtsschommelingen Na de menopauze kan de ptose versnellen doordat de huid minder elastisch wordt Borstvoeding geven leidt, in tegenstelling tot wat velen denken, niet tot versnelde ptose Het dragen van een beha houdt het verslappen en afhangen van de borsten niet tegen Plastisch chirurgen bepalen de mate van ptose op basis van de positie van de tepel ten opzichte van de inframammaire plooi, de huidplooi onder de borst Bij ernstige ptose bevindt de tepel zich ver onder de plooi en wijst de tepel naar beneden Er is sprake van pseudoptose wanneer de tepel niet hoger ligt dan de inframammaire plooi, maar het merendeel van het borstweefsel zich er wel onder bevindt Sommige vrouwen hanteren de potloodtest, bedacht door een Amerikaanse columniste om te bepalen of een vrouw een beha moest dragen, om te bepalen of hun borsten al dan niet afhangen Kun je een potlood horizontaal inbrengen in de inframammaire huidplooi zonder dat het potlood valt, dan is er zogezegd sprake van hangborsten Bij vroege of zware ptose kiezen sommige vrouwen voor een chirurgische ingreep om de borsten opnieuw hun oorspronkelijke uiterlijk te geven mastopexie of 'borstlift' In bepaalde gevallen moet, zoals bij een borstverkleining, ook huid worden weggenomen Pseudoparenchym Een pseudoparenchym is een weefselachtige celstructuur en ziet onder een microscoop uit als parenchym Het wordt gevormd door vervlochten en of in elkaar gekronkelde schimmeldraden of draad- of buisvormige cellen Pseudoparenchym komt voor bij veel roodalgen, schimmels en korstmossen De schimmeldraden vergroeien uiteindelijk met elkaar, vaak door oplossing van de celwand Bij een plectenchym vergroeien de schimmeldraden of draad- of buisvormige cellen niet met elkaar Er zijn echter vele tussenvormen, zodat het niet altijd duidelijk is of het een pseudoparenchym of een plectenchym is Hanky code De Hanky code (ook wel zakdoekcode of bandana code genoemd) is een kleurencode die een indicatie geeft voor een seksuele voorkeur of laat zien naar welke vorm van seks gezocht wordt en welke rol (top/dominant of bottom/onderdanig) men daarin heeft Het wordt gebruikt door mannelijke homoseksuelen op zoek naar gelegenheidsseks of beoefenaren van bdsm in de Verenigde Staten, Canada en Europa De Hanky code werd veel gebruikt in de jaren zeventig van de twintigste eeuw door homoseksuele en biseksuele mannen Daarna werd het gebruik overgenomen door alle geslachten en seksuele oriëntaties Tegenwoordig is het dragen van gekleurde zakdoeken een manier om verlangens en fetisjismen kenbaar te maken.
495
www
om de borsten opnieuw hun oorspronkelijke uiterlijk te geven mastopexie of 'borstlift' In bepaalde gevallen moet, zoals bij een borstverkleining, ook huid worden weggenomen Pseudoparenchym Een pseudoparenchym is een weefselachtige celstructuur en ziet onder een microscoop uit als parenchym Het wordt gevormd door vervlochten en of in elkaar gekronkelde schimmeldraden of draad- of buisvormige cellen Pseudoparenchym komt voor bij veel roodalgen, schimmels en korstmossen De schimmeldraden vergroeien uiteindelijk met elkaar, vaak door oplossing van de celwand Bij een plectenchym vergroeien de schimmeldraden of draad- of buisvormige cellen niet met elkaar Er zijn echter vele tussenvormen, zodat het niet altijd duidelijk is of het een pseudoparenchym of een plectenchym is Hanky code De Hanky code (ook wel zakdoekcode of bandana code genoemd) is een kleurencode die een indicatie geeft voor een seksuele voorkeur of laat zien naar welke vorm van seks gezocht wordt en welke rol (top/dominant of bottom/onderdanig) men daarin heeft Het wordt gebruikt door mannelijke homoseksuelen op zoek naar gelegenheidsseks of beoefenaren van bdsm in de Verenigde Staten, Canada en Europa De Hanky code werd veel gebruikt in de jaren zeventig van de twintigste eeuw door homoseksuele en biseksuele mannen Daarna werd het gebruik overgenomen door alle geslachten en seksuele oriëntaties Tegenwoordig is het dragen van gekleurde zakdoeken een manier om verlangens en fetisjismen kenbaar te maken Het onderscheid tussen links en rechts vindt zijn oorsprong in de homo subcultuur van Leerfetisjisme Hierbij droegen tops de sleutelbos aan de linkerkant van de riem, terwijl bottoms de rechterkant hiervoor namen Bandana's kunnen worden gedragen aan de voor- of achterzijde van de broek, rond de nek (met de knoop aan de linker- of rechterzijde), rond de enkel (indien men laarzen draagt of naakt is) of op andere delen van het lichaam Er is geen universele code, waardoor er regionale verschillen kunnen bestaan in de betekenissen van de kleuren Wel is er overeenstemming bij de kleuren die betrekking hebben op algemeen voorkomende seksuele voorkeuren of bij de kleuren waarbij er een duidelijk verband bestaat tussen de kleur en de voorkeur, zoals geel voor urolagnie, bruin voor coprolagnie en zwart voor sm Het dragen van gekleurde bandana's rond de nek was een algemeen gebruik in het midden en aan het einde van de negentiende eeuw bij cowboys, treinmachinisten en mijnwerkers in het westen van de Verenigde Staten Er wordt aangenomen dat het dragen van bandana's door homoseksuele mannen zijn oorsprong vindt in San <PERSOON>, aan het einde van de goldrush Door het tekort aan vrouwen, waren mannen genoodzaakt met elkaar te dansen, waardoor een code ontstond die aangaf welke rol men had tijdens de dans Hierbij hadden mannen met een rode bandana (gedragen rond de arm, aan de broekriem of in de achterzak) tijdens de dans de rol van de vrouw, terwijl mannen met een blauwe bandana tijdens de dans de rol van de man vervulden.
517
www
van de riem, terwijl bottoms de rechterkant hiervoor namen Bandana's kunnen worden gedragen aan de voor- of achterzijde van de broek, rond de nek (met de knoop aan de linker- of rechterzijde), rond de enkel (indien men laarzen draagt of naakt is) of op andere delen van het lichaam Er is geen universele code, waardoor er regionale verschillen kunnen bestaan in de betekenissen van de kleuren Wel is er overeenstemming bij de kleuren die betrekking hebben op algemeen voorkomende seksuele voorkeuren of bij de kleuren waarbij er een duidelijk verband bestaat tussen de kleur en de voorkeur, zoals geel voor urolagnie, bruin voor coprolagnie en zwart voor sm Het dragen van gekleurde bandana's rond de nek was een algemeen gebruik in het midden en aan het einde van de negentiende eeuw bij cowboys, treinmachinisten en mijnwerkers in het westen van de Verenigde Staten Er wordt aangenomen dat het dragen van bandana's door homoseksuele mannen zijn oorsprong vindt in San <PERSOON>, aan het einde van de goldrush Door het tekort aan vrouwen, waren mannen genoodzaakt met elkaar te dansen, waardoor een code ontstond die aangaf welke rol men had tijdens de dans Hierbij hadden mannen met een rode bandana (gedragen rond de arm, aan de broekriem of in de achterzak) tijdens de dans de rol van de vrouw, terwijl mannen met een blauwe bandana tijdens de dans de rol van de man vervulden Een journalist van de <PERSOON> Village Voice zou bij wijze van grap hebben aangegeven dat het dragen van verschillende kleuren zakdoeken een makkelijkere en subtielere manier is om een seksuele voorkeur aan te geven dan het dragen van een sleutelbos De onderstaande tabel is afkomstig van het boek "<PERSOON> Leatherman's Handbook II" van de auteur <PERSOON> Dit boek wordt algemeen gezien als leidend voor de hanky-code Voor elke kleur geldt het onderscheid tussen links en rechts Links is hierbij een indicatie voor top, dominant of een actieve rol Rechts een indicatie voor bottom, onderdanig of een passieve rol Hierbij dient opgemerkt te worden dat verbale communicatie tussen partners over de praktische invulling van de seksuele voorkeur belangrijk blijft Soms gebruiken mensen de hanky-code alleen omdat men dit opwindend vindt Ook kan het gebeuren dat men kleuren gebruikt zonder de achterliggende betekenis te kennen De op internet circulerende uitgebreidere lijsten spreken voor zich, en de daarin voorkomende kleuren worden in de praktijk minder gebruikt De verschillende kleuren bandana's en zakdoeken zijn vaak wel te koop in leershops (inclusief de bijbehorende kleurenkaart met hun betekenissen) Dringende Geneeskundige Hulpverlening De Dringende Geneeskundige Hulpverlening (DGH) (in het <PERSOON>" oftewel "AMU") is het systeem in België dat georganiseerd is om aan alle zieken en gewonden die dringende medische hulp nodig hebben permanent een snelle verzorging te verzekeren De Dringende Geneeskundige Hulpverlening steunt hiervoor op drie grote pijlers de Noodcentrale ###, de interventiediensten (ambulances, PIT-teams en MUG-teams) en de spoedgevallendiensten van ziekenhuizen die als een keten functioneren.
546
www
het dragen van verschillende kleuren zakdoeken een makkelijkere en subtielere manier is om een seksuele voorkeur aan te geven dan het dragen van een sleutelbos De onderstaande tabel is afkomstig van het boek "<PERSOON> Leatherman's Handbook II" van de auteur <PERSOON> Dit boek wordt algemeen gezien als leidend voor de hanky-code Voor elke kleur geldt het onderscheid tussen links en rechts Links is hierbij een indicatie voor top, dominant of een actieve rol Rechts een indicatie voor bottom, onderdanig of een passieve rol Hierbij dient opgemerkt te worden dat verbale communicatie tussen partners over de praktische invulling van de seksuele voorkeur belangrijk blijft Soms gebruiken mensen de hanky-code alleen omdat men dit opwindend vindt Ook kan het gebeuren dat men kleuren gebruikt zonder de achterliggende betekenis te kennen De op internet circulerende uitgebreidere lijsten spreken voor zich, en de daarin voorkomende kleuren worden in de praktijk minder gebruikt De verschillende kleuren bandana's en zakdoeken zijn vaak wel te koop in leershops (inclusief de bijbehorende kleurenkaart met hun betekenissen) Dringende Geneeskundige Hulpverlening De Dringende Geneeskundige Hulpverlening (DGH) (in het <PERSOON>" oftewel "AMU") is het systeem in België dat georganiseerd is om aan alle zieken en gewonden die dringende medische hulp nodig hebben permanent een snelle verzorging te verzekeren De Dringende Geneeskundige Hulpverlening steunt hiervoor op drie grote pijlers de Noodcentrale ###, de interventiediensten (ambulances, PIT-teams en MUG-teams) en de spoedgevallendiensten van ziekenhuizen die als een keten functioneren Er wordt ook wel naar de Dringende Geneeskundige Hulpverlening verwezen als de "dienst ###" of (in de volksmond) "de honderd" vanwege het oude noodnummer ### De Dringende Geneeskundige Hulpverlening mag niet verward worden met Dringende Medische Hulp (DMH); de financiële tussenkomst voor medische verzorging waar mensen die illegaal in België verblijven recht op hebben De eerste mijlpaal in de Dringende Geneeskundige Hulpverlening was de oprichting van het <PERSOON> in ### en de oprichting van de Belgische afdeling van het <PERSOON> in ### Tijdens de Eerste Wereldoorlog kwam vervolgens de term 'ambulance' in gebruik voor de voertuigen die gewonden van het slagveld afvoerden Tijdens het interbellum, onder andere door de opkomende motorisering, begon ook het burgerlijk ziekenvervoer Na de Tweede Wereldoorlog te hebben doorgemaakt bleef veel militair materieel achter in België waaronder een aantal militaire ambulances Een deel hiervan kwam in het burgerlijk ziekenvervoer terecht In het kader van het naoorlogse schadeherstel droeg Duitsland ook een aantal ambulances over aan België Tot in de jaren ## echter bleef de dringende medische hulp vooral in handen van de huisarts, die indien nodig patiënten zelf naar een ziekenhuis voerde In de jaren ## ontstond een echt begin van georganiseerde hulpverlening Een aantal ziekenhuizen gelieerd aan Commissies voor Openbare Onderstand (COO's) en ziekenfondsen organiseerden zelf ziekenvervoer Door het toenemende autoverkeer nam ook het aantal verkeersongevallen gestaag toe Verder deed ook een epidemie van polio de ronde in die tijd, met een besmettingspiek rond ###–###.
563
www
wordt ook wel naar de Dringende Geneeskundige Hulpverlening verwezen als de "dienst ###" of (in de volksmond) "de honderd" vanwege het oude noodnummer ### De Dringende Geneeskundige Hulpverlening mag niet verward worden met Dringende Medische Hulp (DMH); de financiële tussenkomst voor medische verzorging waar mensen die illegaal in België verblijven recht op hebben De eerste mijlpaal in de Dringende Geneeskundige Hulpverlening was de oprichting van het <PERSOON> in ### en de oprichting van de Belgische afdeling van het <PERSOON> in ### Tijdens de Eerste Wereldoorlog kwam vervolgens de term 'ambulance' in gebruik voor de voertuigen die gewonden van het slagveld afvoerden Tijdens het interbellum, onder andere door de opkomende motorisering, begon ook het burgerlijk ziekenvervoer Na de Tweede Wereldoorlog te hebben doorgemaakt bleef veel militair materieel achter in België waaronder een aantal militaire ambulances Een deel hiervan kwam in het burgerlijk ziekenvervoer terecht In het kader van het naoorlogse schadeherstel droeg Duitsland ook een aantal ambulances over aan België Tot in de jaren ## echter bleef de dringende medische hulp vooral in handen van de huisarts, die indien nodig patiënten zelf naar een ziekenhuis voerde In de jaren ## ontstond een echt begin van georganiseerde hulpverlening Een aantal ziekenhuizen gelieerd aan Commissies voor Openbare Onderstand (COO's) en ziekenfondsen organiseerden zelf ziekenvervoer Door het toenemende autoverkeer nam ook het aantal verkeersongevallen gestaag toe Verder deed ook een epidemie van polio de ronde in die tijd, met een besmettingspiek rond ###–### België werd verdeeld in een dertigtal sectoren met elk hun eigen ambulance Deze ambulances werden oogluikend ook gebruikt voor het dringend vervoer van verkeersslachtoffers Onder druk om de hulp aan ongevalsslachtofers te verbeteren kwam in ### een wet die de dringende medische hulp toewees aan de Commissies voor Openbare onderstand Niet alle COO's konden deze taak echter aan In ### nog werden daarom gestart met de uitbouw van een nationaal systeem van hulpverlening Voor heel België werd het noodnummer '###' ingevoerd voor dringende medische hulp Er werden zestien Hulpcentra ### opgericht die voor één of meerdere telefoonzones de noodoproepen naar dit nummer aannamen en een ambulance ter plaatse stuurden In ### werd het eerste Hulpcentrum ### operationeel en in ### het laatste Het Ministerie van Volksgezondheid werkte aan het netwerk van ambulances om deze oproepen te beantwoorden Alle polioambulances en reserveambulances van de Civiele Bescherming werden in het ###-netwerk opgenomen Het Ministerie kocht ook zelf ambulances aan die het in bruikleen overdroeg aan verschillende ambulancediensten over het land In de jaren ## vonden heel wat ontwikkelingen plaats in de Dringende Geneeskundige Hulpverlening Zo waren er verschillende experimenten met helikoptervervoer, die echter zonder gevolg werden stopgezet Op <DATUM> kwam er een nieuwe wet die de dringende hulpverlening afstemde op het nieuwe ###-systeem Rond ###–### werd een radionetwerk ontwikkeld voor de ambulancediensten en deed een nieuw type ambulance, de 'reanimatiewagen', zijn intrede.
575
www
werd verdeeld in een dertigtal sectoren met elk hun eigen ambulance Deze ambulances werden oogluikend ook gebruikt voor het dringend vervoer van verkeersslachtoffers Onder druk om de hulp aan ongevalsslachtofers te verbeteren kwam in ### een wet die de dringende medische hulp toewees aan de Commissies voor Openbare onderstand Niet alle COO's konden deze taak echter aan In ### nog werden daarom gestart met de uitbouw van een nationaal systeem van hulpverlening Voor heel België werd het noodnummer '###' ingevoerd voor dringende medische hulp Er werden zestien Hulpcentra ### opgericht die voor één of meerdere telefoonzones de noodoproepen naar dit nummer aannamen en een ambulance ter plaatse stuurden In ### werd het eerste Hulpcentrum ### operationeel en in ### het laatste Het Ministerie van Volksgezondheid werkte aan het netwerk van ambulances om deze oproepen te beantwoorden Alle polioambulances en reserveambulances van de Civiele Bescherming werden in het ###-netwerk opgenomen Het Ministerie kocht ook zelf ambulances aan die het in bruikleen overdroeg aan verschillende ambulancediensten over het land In de jaren ## vonden heel wat ontwikkelingen plaats in de Dringende Geneeskundige Hulpverlening Zo waren er verschillende experimenten met helikoptervervoer, die echter zonder gevolg werden stopgezet Op <DATUM> kwam er een nieuwe wet die de dringende hulpverlening afstemde op het nieuwe ###-systeem Rond ###–### werd een radionetwerk ontwikkeld voor de ambulancediensten en deed een nieuw type ambulance, de 'reanimatiewagen', zijn intrede Voor deze reanimatiewagens werd samengewerkt met ziekenhuizen om geschoold medisch personeel ter beschikking te hebben Als antwoord op de brand in de Innovation in Brussel in ### werd de werking van de brandweerdiensten vastgelegd Afhankelijk van hun categorie moesten brandweerdiensten een aantal ambulances uitbaten Het Ministerie van Volksgezondheid leverde bijkomende inspanningen om aan de grotere vraag naar ambulances te kunnen voldoen Eind jaren ## waren er zo ### ambulances ingeschakeld in het ###-netwerk en waren er ### ziekenhuizen erkend om in het kader van de Dringende Geneeskundige Hulpverlening patiënten op te nemen Er vonden interessante evoluties plaats begin jaren ## in zowel in Brussel, waar alle aparte brandweerkorpsen werden samengevoegd in één korps voor de Agglomeratie Brussel, als in <PERSOON>, waar <PERSOON> een voortrekkersrol speelde met de oprichting van het Instituut voor Medische Dringende Hulpverlening (IMDH) en de organisatie van een apart medisch interventievoertuig (een MUG-voorloper) Ook kwamen er begin jaren ## 'snelle hulpwagens' bij de brandweer met hydraulisch reddingsmaterieel om de hulp aan beknelde ongevalsslachtoffers te verbeteren In ### kwam er inzake helikoptervervoer een nieuwe proef met helikopters van de Rijkswacht Uiteindelijk kwam er een officiële regeling rond de Helihulp/Heli-Secours waarbij de Civiele Bescherming één helikopter zou uitbaten Deze Helihulp ondervond toch nog steeds een aantal problemen In ### werden verder de bestaande reanimatiewagens geïnventariseerd, waarbij duidelijk werd dat de reanimatiewagens nog steeds tekortschoten qua beschikbaarheid Het Ministerie van Volksgezondheid introduceerde een aantal nieuwe reanimatiewagens.
568
www
personeel ter beschikking te hebben Als antwoord op de brand in de Innovation in Brussel in ### werd de werking van de brandweerdiensten vastgelegd Afhankelijk van hun categorie moesten brandweerdiensten een aantal ambulances uitbaten Het Ministerie van Volksgezondheid leverde bijkomende inspanningen om aan de grotere vraag naar ambulances te kunnen voldoen Eind jaren ## waren er zo ### ambulances ingeschakeld in het ###-netwerk en waren er ### ziekenhuizen erkend om in het kader van de Dringende Geneeskundige Hulpverlening patiënten op te nemen Er vonden interessante evoluties plaats begin jaren ## in zowel in Brussel, waar alle aparte brandweerkorpsen werden samengevoegd in één korps voor de Agglomeratie Brussel, als in <PERSOON>, waar <PERSOON> een voortrekkersrol speelde met de oprichting van het Instituut voor Medische Dringende Hulpverlening (IMDH) en de organisatie van een apart medisch interventievoertuig (een MUG-voorloper) Ook kwamen er begin jaren ## 'snelle hulpwagens' bij de brandweer met hydraulisch reddingsmaterieel om de hulp aan beknelde ongevalsslachtoffers te verbeteren In ### kwam er inzake helikoptervervoer een nieuwe proef met helikopters van de Rijkswacht Uiteindelijk kwam er een officiële regeling rond de Helihulp/Heli-Secours waarbij de Civiele Bescherming één helikopter zou uitbaten Deze Helihulp ondervond toch nog steeds een aantal problemen In ### werden verder de bestaande reanimatiewagens geïnventariseerd, waarbij duidelijk werd dat de reanimatiewagens nog steeds tekortschoten qua beschikbaarheid Het Ministerie van Volksgezondheid introduceerde een aantal nieuwe reanimatiewagens De reanimatiewagens moesten vanuit de brandweer medisch personeel ophalen bij het ziekenhuis om dan naar de patiënt te rijden, waarbij kostbare tijd verloren ging Om de aanrijtijden te verbeteren introduceerde het Ministerie enkele interventiewagens die bij ziekenhuizen zelf gestationeerd waren en gespecialiseerde hulp rechtstreeks ter plaatse brachten Dit was het prille begin van de Mobiele Urgentiegroepen (MUG's) Er werden ook veranderingen doorgevoerd aan het uiterlijk van de ambulances Het Rode Kruissymbool verdween en om de zichtbaarheid te verbeteren kwamen er in ### ambulances met een fluorode band op de zijflanken en achterkant Het concept zelf; dat ambulances twee liggende patiënten en eventueel één zittende patiënt gelijktijdig konden vervoeren bleef wel gehandhaafd Vanaf ### werden tevens verbeteringen ingevoerd aan de ambulances van Volkswagen, zoals nieuwe brancards met een openklappend onderstel De inrichting van deze ambulances zou voortaan ook in België gebeuren Ten slotte werd in ### verplicht dat alle ambulanciers over een ###-badge moesten beschikken Daarvoor moesten ze onder andere minstens twintig lesuren opleiding volgen Hiermee kwamen de eerste verplichte opleidingsvereisten voor ambulanciers Wel stond deze opleiding nog achter op die in andere West-Europese landen Tegen de jaren ## was het noodnummer ### welbekend en werkte de Dringende Geneeskundige Hulpverlening vlot Toch kwamen er nog tal van vernieuwingen Zo werd in de Hulpcentra ### de oude apparatuur vervangen door nieuwe meldtafels Er kwamen ook beter zichtbare uniforms voor ambulanciers Omdat het Ministerie van Volksgezondheid door toedoen van een economische crisis moest besparen werden er ook uiterlijke veranderingen aan de ambulances doorgevoerd.
561
www
om dan naar de patiënt te rijden, waarbij kostbare tijd verloren ging Om de aanrijtijden te verbeteren introduceerde het Ministerie enkele interventiewagens die bij ziekenhuizen zelf gestationeerd waren en gespecialiseerde hulp rechtstreeks ter plaatse brachten Dit was het prille begin van de Mobiele Urgentiegroepen (MUG's) Er werden ook veranderingen doorgevoerd aan het uiterlijk van de ambulances Het Rode Kruissymbool verdween en om de zichtbaarheid te verbeteren kwamen er in ### ambulances met een fluorode band op de zijflanken en achterkant Het concept zelf; dat ambulances twee liggende patiënten en eventueel één zittende patiënt gelijktijdig konden vervoeren bleef wel gehandhaafd Vanaf ### werden tevens verbeteringen ingevoerd aan de ambulances van Volkswagen, zoals nieuwe brancards met een openklappend onderstel De inrichting van deze ambulances zou voortaan ook in België gebeuren Ten slotte werd in ### verplicht dat alle ambulanciers over een ###-badge moesten beschikken Daarvoor moesten ze onder andere minstens twintig lesuren opleiding volgen Hiermee kwamen de eerste verplichte opleidingsvereisten voor ambulanciers Wel stond deze opleiding nog achter op die in andere West-Europese landen Tegen de jaren ## was het noodnummer ### welbekend en werkte de Dringende Geneeskundige Hulpverlening vlot Toch kwamen er nog tal van vernieuwingen Zo werd in de Hulpcentra ### de oude apparatuur vervangen door nieuwe meldtafels Er kwamen ook beter zichtbare uniforms voor ambulanciers Omdat het Ministerie van Volksgezondheid door toedoen van een economische crisis moest besparen werden er ook uiterlijke veranderingen aan de ambulances doorgevoerd In plaats van 'zo snel mogelijk naar het ziekenhuis' was de focus al verschoven naar 'de patiënt stabiliseren ter plaatse' maar de klassieke ambulances waren hieraan niet aangepast Ze waren te klein om medische handelingen in uit te voeren Daarom deden nieuwe ambulances met een verhoogd dak hun intrede Deze kregen de naam 'micro-rea' alhoewel het geen reanimatiewagens waren In ### werd tevens de Helihulp stopgezet Enkele initiatiefnemers waren in ### met een andere helikopterdienst begonnen, maar deze werd ook uiteindelijk geweerd uit de Dringende Geneeskundige Hulpverlening Daarnaast richtten andere ziekenhuizen in navolging van de eerste MUG's hun eigen medische interventieteams op Tijdens de jaren ## vonden ook een aantal grote rampen plaats die een impact hadden op de Dringende Geneeskundige Hulpverlening Zo vond er in april ### een explosie plaats in Schaarbeek waarbij een twintigtal slachtoffers met ernstige brandwonden vielen De ziekenhuizen konden deze toevloed van zwaargewonde slachtoffers niet aan, waarop het Militair Hospitaal Koningin <PERSOON> zijn hulp aanbood Na deze samenwerking werden er ook afspraken gemaakt rond een permanente deelname van het ziekenhuis aan de Dringende Geneeskundige Hulpverlening Op <DATUM> vond het Heizeldrama plaats bij de finalewedstrijd voor de Europacup I waarbij door massapaniek ## doden en honderden gewonden vielen Begin dat jaar was het eerste officiële rampenplan voor Brussel tot stand gekomen, waardoor snel vele hulpverleners ter plaatse waren Toch waren er nog gebreken in de hulpverlening, waaronder in de communicatie tussen hulpverleners.
541
www
plaats van 'zo snel mogelijk naar het ziekenhuis' was de focus al verschoven naar 'de patiënt stabiliseren ter plaatse' maar de klassieke ambulances waren hieraan niet aangepast Ze waren te klein om medische handelingen in uit te voeren Daarom deden nieuwe ambulances met een verhoogd dak hun intrede Deze kregen de naam 'micro-rea' alhoewel het geen reanimatiewagens waren In ### werd tevens de Helihulp stopgezet Enkele initiatiefnemers waren in ### met een andere helikopterdienst begonnen, maar deze werd ook uiteindelijk geweerd uit de Dringende Geneeskundige Hulpverlening Daarnaast richtten andere ziekenhuizen in navolging van de eerste MUG's hun eigen medische interventieteams op Tijdens de jaren ## vonden ook een aantal grote rampen plaats die een impact hadden op de Dringende Geneeskundige Hulpverlening Zo vond er in april ### een explosie plaats in Schaarbeek waarbij een twintigtal slachtoffers met ernstige brandwonden vielen De ziekenhuizen konden deze toevloed van zwaargewonde slachtoffers niet aan, waarop het Militair Hospitaal Koningin <PERSOON> zijn hulp aanbood Na deze samenwerking werden er ook afspraken gemaakt rond een permanente deelname van het ziekenhuis aan de Dringende Geneeskundige Hulpverlening Op <DATUM> vond het Heizeldrama plaats bij de finalewedstrijd voor de Europacup I waarbij door massapaniek ## doden en honderden gewonden vielen Begin dat jaar was het eerste officiële rampenplan voor Brussel tot stand gekomen, waardoor snel vele hulpverleners ter plaatse waren Toch waren er nog gebreken in de hulpverlening, waaronder in de communicatie tussen hulpverleners Op <DATUM> ten slotte kapseizde de Britse veerboot de Herald of Free Enterprise waarbij vele slachtoffers in het ijskoude zeewater terechtkwamen De provinciegouverneur kondigde het toen nieuwe rampenplan af en dankzij de inspanningen van de hulpdiensten bleef het aantal doden beperkt tot ### van de ### opvarenden Toch kwamen opnieuw communicatieproblemen naar voren, waardoor radioamateurs een speciaal netwerk opzetten voor de hulpdiensten Naar aanleding van zowel het Heizeldrama als de ramp met de Herald of Free Enterprise werd er gekeken hoe de communicatie tussen de verschillende hulpdiensten kon verbeterd worden, wat later resulteerde in de oprichting van het A S T R I D -netwerk Regionaal kon de organisatie van de Dringende Geneeskundige Hulpverlening sterk verschillen Vaak waren meerdere diensten (brandweer, ziekenhuizen, privébedrijven, ) actief in het dringend ziekenvervoer In Antwerpen was er zo SIWHA, Ambuce en Ambulite In het gebied rond<PERSOON> waren ook meerdere privébedrijven actief In <PERSOON>-Brabant werd ACS Rescue System opgericht, dat buiten dringend ziekenvervoer ook preventie en opleidingen verzorgde en over speciale interventievoertuigen beschikte Aan de Kust werd aan Oostende een eigen Hulpcentrum ### geweigerd en kwam in ### de Intercommunale Kustreddingsdienst West-<PERSOON> (IKWV) tot stand Eind oktober ### veranderde de Regie voor Telegraaf en Telefoon (RTT; tegenwoordig Proximus) de noodnummers ### (brandweer en medische hulp), ### (rijkswacht) en ### (gemeentepolitie) in ### (brandweer en medische hulp) en ### (zowel voor de rijkswacht als voor de gemeentepolitie).
567
www
slotte kapseizde de Britse veerboot de Herald of Free Enterprise waarbij vele slachtoffers in het ijskoude zeewater terechtkwamen De provinciegouverneur kondigde het toen nieuwe rampenplan af en dankzij de inspanningen van de hulpdiensten bleef het aantal doden beperkt tot ### van de ### opvarenden Toch kwamen opnieuw communicatieproblemen naar voren, waardoor radioamateurs een speciaal netwerk opzetten voor de hulpdiensten Naar aanleding van zowel het Heizeldrama als de ramp met de Herald of Free Enterprise werd er gekeken hoe de communicatie tussen de verschillende hulpdiensten kon verbeterd worden, wat later resulteerde in de oprichting van het A S T R I D -netwerk Regionaal kon de organisatie van de Dringende Geneeskundige Hulpverlening sterk verschillen Vaak waren meerdere diensten (brandweer, ziekenhuizen, privébedrijven, ) actief in het dringend ziekenvervoer In Antwerpen was er zo SIWHA, Ambuce en Ambulite In het gebied rond<PERSOON> waren ook meerdere privébedrijven actief In <PERSOON>-Brabant werd ACS Rescue System opgericht, dat buiten dringend ziekenvervoer ook preventie en opleidingen verzorgde en over speciale interventievoertuigen beschikte Aan de Kust werd aan Oostende een eigen Hulpcentrum ### geweigerd en kwam in ### de Intercommunale Kustreddingsdienst West-<PERSOON> (IKWV) tot stand Eind oktober ### veranderde de Regie voor Telegraaf en Telefoon (RTT; tegenwoordig Proximus) de noodnummers ### (brandweer en medische hulp), ### (rijkswacht) en ### (gemeentepolitie) in ### (brandweer en medische hulp) en ### (zowel voor de rijkswacht als voor de gemeentepolitie) Het belangrijkste aandachtspunt dat naar voren kwam was de herkenbaarheid van de medische hulpverleners en hun voertuigen, zodat men makkelijk zou herkennen welke hulpverleners bevoegd zijn om dringende hulp te verlenen Er werd een protocolakkoord afgesloten tussen de federale overheid en de deelstaten op de Interministeriële Conferentie Volksgezondheid om dezelfde uiterlijke kenmerken voor voertuigen en dezelfde uniforms voor medische hulpverleners toe te passen Het koninklijk besluit met de nieuwe uiterlijke kenmerken voor voertuigen binnen de DGH werd op <DATUM> gepubliceerd Concreet krijgen ambulances voor niet-dringend vervoer een witte basiskleur, terwijl voertuigen binnen de DGH hun gele basiskleur behouden Beide types voertuigen worden voorzien van retroreflecterende signalisatie, waaronder contourmarkeringen, een groen-geel Battenburgpatroon op de zijkanten en een oranje-geel visgraatpatroon op de achterkant (gelijkaardig aan Engelse ambulances) Daarmee zou de traditionele rode streep op de zijkanten en achterkant van DGH-voertuigen verdwijnen, na tientallen jaren in voege te zijn geweest Prioritaire signalen (blauwe knipperlichten en sirene) worden voorbehouden aan voertuigen binnen de DGH en ambulances voor niet-dringend vervoer die soms ook dringende opdrachten uitvoeren Deze laatsten mogen de prioritaire signalen enkel gebruiken na goedkeuring door het bevoegde Noodcentrale ### of de medische dispatching, en moeten dezelfde uitrusting en bemanning hebben als ambulances binnen de DGH Ambulances enkel voor niet-dringend vervoer mogen geen blauwe lichten of sirene hebben Elk voertuig wordt ook voorzien van een uniek identificatienummer, dat ook op het dak wordt aangebracht Ook de interventiekledij voor de medische hulpverleners wordt gestandaardiseerd.
558
www
van de medische hulpverleners en hun voertuigen, zodat men makkelijk zou herkennen welke hulpverleners bevoegd zijn om dringende hulp te verlenen Er werd een protocolakkoord afgesloten tussen de federale overheid en de deelstaten op de Interministeriële Conferentie Volksgezondheid om dezelfde uiterlijke kenmerken voor voertuigen en dezelfde uniforms voor medische hulpverleners toe te passen Het koninklijk besluit met de nieuwe uiterlijke kenmerken voor voertuigen binnen de DGH werd op <DATUM> gepubliceerd Concreet krijgen ambulances voor niet-dringend vervoer een witte basiskleur, terwijl voertuigen binnen de DGH hun gele basiskleur behouden Beide types voertuigen worden voorzien van retroreflecterende signalisatie, waaronder contourmarkeringen, een groen-geel Battenburgpatroon op de zijkanten en een oranje-geel visgraatpatroon op de achterkant (gelijkaardig aan Engelse ambulances) Daarmee zou de traditionele rode streep op de zijkanten en achterkant van DGH-voertuigen verdwijnen, na tientallen jaren in voege te zijn geweest Prioritaire signalen (blauwe knipperlichten en sirene) worden voorbehouden aan voertuigen binnen de DGH en ambulances voor niet-dringend vervoer die soms ook dringende opdrachten uitvoeren Deze laatsten mogen de prioritaire signalen enkel gebruiken na goedkeuring door het bevoegde Noodcentrale ### of de medische dispatching, en moeten dezelfde uitrusting en bemanning hebben als ambulances binnen de DGH Ambulances enkel voor niet-dringend vervoer mogen geen blauwe lichten of sirene hebben Elk voertuig wordt ook voorzien van een uniek identificatienummer, dat ook op het dak wordt aangebracht Ook de interventiekledij voor de medische hulpverleners wordt gestandaardiseerd rood voor artsen, groen voor verpleegkundigen, blauw voor hulpverlener-ambulanciers en zilver voor ambulanciers De federale regering trekt #,# miljoen euro uit voor de aanpassingswerken die nodig zullen zijn aan de hulpverleningsvoertuigen binnen de DGH De nieuwe uiterlijke kenmerken zijn verplicht voor nieuwe voertuigen vanaf ### en zullen voor alle in gebruik zijnde DGH-voertuigen verplicht zijn vanaf ### Er is met de deelstaten een overgangstermijn van vijf jaar afgesproken waarbinnen zij de nieuwe voorschriften moeten opnemen binnen de toepasselijke erkenningsnormen voor ziekenhuizen en het niet-dringend ziekenvervoer De eerste ambulance in <PERSOON> met de nieuwe uiterlijke kenmerken werd voorgesteld op <DATUM> op het nationaal defilé in Brussel en daarna in gebruik genomen door de brandweer <PERSOON> Wanneer iemand naar het noodnummer ### (of het oude nummer ###) belt, wordt hij doorverbonden met het zogenaamd 'eenvormig oproepcentrum'; de Noodcentrale ### (NC###) van de provincie waarin hij zich bevindt De Noodcentrale ### is de meldkamer oftewel noodcentrale voor alle dringende brandweer- en medische hulp Er is een Noodcentrale ### voor elke provincie en voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (behalve voor de provincie <PERSOON>-Brabant, dat nog steeds geen eigen Noodcentrale ### heeft) Met welk Noodcentrale ### de beller doorverbonden wordt hangt af van de plaats van de gsm-mast of de telefoonzone vanwaaruit de beller belt Zo is het mogelijk dat een beller in het grensgebied van een provincie met de Noodcentrale ### van een andere provincie wordt doorverbonden In de Noodcentrale ### neemt een operator (officieel genaamd 'aangestelde') de noodoproepen aan.
571
www
De federale regering trekt #,# miljoen euro uit voor de aanpassingswerken die nodig zullen zijn aan de hulpverleningsvoertuigen binnen de DGH De nieuwe uiterlijke kenmerken zijn verplicht voor nieuwe voertuigen vanaf ### en zullen voor alle in gebruik zijnde DGH-voertuigen verplicht zijn vanaf ### Er is met de deelstaten een overgangstermijn van vijf jaar afgesproken waarbinnen zij de nieuwe voorschriften moeten opnemen binnen de toepasselijke erkenningsnormen voor ziekenhuizen en het niet-dringend ziekenvervoer De eerste ambulance in <PERSOON> met de nieuwe uiterlijke kenmerken werd voorgesteld op <DATUM> op het nationaal defilé in Brussel en daarna in gebruik genomen door de brandweer <PERSOON> Wanneer iemand naar het noodnummer ### (of het oude nummer ###) belt, wordt hij doorverbonden met het zogenaamd 'eenvormig oproepcentrum'; de Noodcentrale ### (NC###) van de provincie waarin hij zich bevindt De Noodcentrale ### is de meldkamer oftewel noodcentrale voor alle dringende brandweer- en medische hulp Er is een Noodcentrale ### voor elke provincie en voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (behalve voor de provincie <PERSOON>-Brabant, dat nog steeds geen eigen Noodcentrale ### heeft) Met welk Noodcentrale ### de beller doorverbonden wordt hangt af van de plaats van de gsm-mast of de telefoonzone vanwaaruit de beller belt Zo is het mogelijk dat een beller in het grensgebied van een provincie met de Noodcentrale ### van een andere provincie wordt doorverbonden In de Noodcentrale ### neemt een operator (officieel genaamd 'aangestelde') de noodoproepen aan Als de noodoproep na enkele minuten nog steeds niet is aangenomen wordt de verbinding automatisch verbroken om de noodlijnen vrij te houden De operator neemt de noodoproepen aan volgens bepaalde procedures De belangrijkste informatie de operator probeert te verkrijgen is wat er precies aan de hand is, de plaats van de noodsituatie en hoeveel mensen er gewond of in gevaar zijn De operator kan ook al eerste hulpinstructies geven in afwachting van de hulpdiensten De Noodcentrale ### verwittigd vervolgens de dichtstbijzijnde diensten die ter plaatse moet komen, afhankelijk van de aard van de noodsituatie, zoals een ambulance, een Paramedisch Interventieteam (PIT) of een Mobiele Urgentiegroep (MUG) Daarvoor maakt de Noodcentrale ### gebruik van CAD-software De Noodcentrale ### heeft ook de bevoegdheid een arts op te vorderen De arts of hulpdiensten die door de Noodcentrale ### opgeroepen worden moeten de hulpopdracht uitvoeren; zij kunnen niet weigeren van ter plaatse te gaan mits enkele uitzonderingen De Noodcentrale ### is tevens bevoegd om bij grote incidenten formeel het Medisch Interventieplan (MIP) af te kondigen Enkele mensen zoals de Federale Gezondheidsinspecteur (FGI) of de eerste MUG-arts ter plaatse zijn tevens bevoegd om te vragen het MIP af te kondigen Bij de afkondiging van het MIP stelt de Noodcentrale ### onder andere de <PERSOON> Inzetbare Middelen van het <PERSOON> en de Directeur Medische Hulpverlening (Dir-Med) op de hoogte en zendt het de benodigde hulpdiensten ter plaatse Er zijn drie niveaus qua alarmering MIP, Uitgebreid MIP en Maxi MIP.
587
www
aangenomen wordt de verbinding automatisch verbroken om de noodlijnen vrij te houden De operator neemt de noodoproepen aan volgens bepaalde procedures De belangrijkste informatie de operator probeert te verkrijgen is wat er precies aan de hand is, de plaats van de noodsituatie en hoeveel mensen er gewond of in gevaar zijn De operator kan ook al eerste hulpinstructies geven in afwachting van de hulpdiensten De Noodcentrale ### verwittigd vervolgens de dichtstbijzijnde diensten die ter plaatse moet komen, afhankelijk van de aard van de noodsituatie, zoals een ambulance, een Paramedisch Interventieteam (PIT) of een Mobiele Urgentiegroep (MUG) Daarvoor maakt de Noodcentrale ### gebruik van CAD-software De Noodcentrale ### heeft ook de bevoegdheid een arts op te vorderen De arts of hulpdiensten die door de Noodcentrale ### opgeroepen worden moeten de hulpopdracht uitvoeren; zij kunnen niet weigeren van ter plaatse te gaan mits enkele uitzonderingen De Noodcentrale ### is tevens bevoegd om bij grote incidenten formeel het Medisch Interventieplan (MIP) af te kondigen Enkele mensen zoals de Federale Gezondheidsinspecteur (FGI) of de eerste MUG-arts ter plaatse zijn tevens bevoegd om te vragen het MIP af te kondigen Bij de afkondiging van het MIP stelt de Noodcentrale ### onder andere de <PERSOON> Inzetbare Middelen van het <PERSOON> en de Directeur Medische Hulpverlening (Dir-Med) op de hoogte en zendt het de benodigde hulpdiensten ter plaatse Er zijn drie niveaus qua alarmering MIP, Uitgebreid MIP en Maxi MIP Naast de alarmering staat de Noodcentrale ### ook in voor de communicatie tussen de ingezette middelen Ook alarmeert het de betrokken ziekenhuizen zodat deze intern de nodige voorbereidingen kunnen treffen Om een optimale communicatie te verzekeren, kan een operator van de Noodcentrale ### als Coördinator Liaison HC ###/### ter plaatse ter beschikking worden gesteld van de Dir-Med Alle Noodcentrales ### beschikken over een medische directie en een verpleegkundige-regulator die het personeel bijstaat De Noodcentrales ### worden beheerd door de Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken De Federale Overheidsdienst Volksgezondheid heeft evenwel inbreng wat de medische aspecten betreft In de toekomst is voorzien dat de Noodcentrales ### samengevoegd worden met de Communicatie- en Informatiecentra (CIC's) van de politie Dit zijn de meldkamers waar alle noodoproepen naar het noodnummer ### aangenomen worden Zo zou er voor elke provincie en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest één ###-<INSTELLING> komen dat alle noodoproepen zou behandelen Om deze overgang te faciliteren en alle ###-centra te beheren is in ### het Agentschap ### opgericht onder de FOD Binnenlandse Zaken Ambulances zijn de voertuigen die uitgerust zijn en instaan voor het verstrekken van de eerste zorgen aan patiënten en hun vervoer naar een ziekenhuis Ambulancediensten worden ofwel door een openbare overheid beheerd ofwel zijn het private ambulancediensten die door de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid erkend zijn om deel te nemen aan de Dringende Geneeskundige Hulpverlening De meeste ambulances worden beheerd door brandweerdiensten, maar ook ziekenhuizen, het <PERSOON> of privébedrijven beheren ambulances Elke ambulance moet bemand worden door minstens twee erkende hulpverlener-ambulanciers.
583
www
voor de communicatie tussen de ingezette middelen Ook alarmeert het de betrokken ziekenhuizen zodat deze intern de nodige voorbereidingen kunnen treffen Om een optimale communicatie te verzekeren, kan een operator van de Noodcentrale ### als Coördinator Liaison HC ###/### ter plaatse ter beschikking worden gesteld van de Dir-Med Alle Noodcentrales ### beschikken over een medische directie en een verpleegkundige-regulator die het personeel bijstaat De Noodcentrales ### worden beheerd door de Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken De Federale Overheidsdienst Volksgezondheid heeft evenwel inbreng wat de medische aspecten betreft In de toekomst is voorzien dat de Noodcentrales ### samengevoegd worden met de Communicatie- en Informatiecentra (CIC's) van de politie Dit zijn de meldkamers waar alle noodoproepen naar het noodnummer ### aangenomen worden Zo zou er voor elke provincie en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest één ###-<INSTELLING> komen dat alle noodoproepen zou behandelen Om deze overgang te faciliteren en alle ###-centra te beheren is in ### het Agentschap ### opgericht onder de FOD Binnenlandse Zaken Ambulances zijn de voertuigen die uitgerust zijn en instaan voor het verstrekken van de eerste zorgen aan patiënten en hun vervoer naar een ziekenhuis Ambulancediensten worden ofwel door een openbare overheid beheerd ofwel zijn het private ambulancediensten die door de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid erkend zijn om deel te nemen aan de Dringende Geneeskundige Hulpverlening De meeste ambulances worden beheerd door brandweerdiensten, maar ook ziekenhuizen, het <PERSOON> of privébedrijven beheren ambulances Elke ambulance moet bemand worden door minstens twee erkende hulpverlener-ambulanciers Ze zijn onder andere afhankelijk van de afgelegde afstand De verplichte ziekteverzekering betaalt een deel van de kost terug Indien een patiënt de rekening niet betaalt, betaalt het Fonds voor Dringende Geneeskundige Hulpverlening (FDGH) de interventiekosten aan de ambulancedienst en vordert het Fonds deze kosten terug van de patiënt Naast de facturering aan de patiënt ontvangen de ambulancediensten ook subsidies van de federale overheid De Federale Gezondheidsinspecteur controleert of de ambulancediensten voldoen aan de normen Op een bijzondere ministerraad in het thema van veiligheid in mei ### is besloten de organisatie en financiering van de ambulancediensten te hervormen Het nieuwe financieringsmodel zou een verhoging inhouden van de federale permanentiesubsidie die elke ambulancedienst krijgt De facturering per afgelegde afstand zou verdwijnen omdat het mensen in dun bevolkte gebieden zou benadelen en vervangen worden door een ander systeem van facturering Ook zou er een systeem van kwaliteitsevaluatie komen en nieuwe kwaliteitscriteria omtrent de ambulancevoertuigen, hun uitrusting en het ambulancepersoneel In een volgende fase zou er een programmering komen van welke en hoeveel ambulances waar precies nodig zijn, en waarbij de overheid de garantie vraagt dat in ## procent van alle oproepen de ambulance binnen de ## minuten ter plaatse is Daarbij zou ook aandacht gaan naar dunbevolkte gebieden De hervormingen zouden in ### van start gaan De Mobiele Urgentiegroepen (MUG's) fungeren als een verlengstuk van het ziekenhuis en bieden gespecialiseerde dringende zorgen aan patiënten met ernstige en levensbedreigende problemen.
556
www
zijn onder andere afhankelijk van de afgelegde afstand De verplichte ziekteverzekering betaalt een deel van de kost terug Indien een patiënt de rekening niet betaalt, betaalt het Fonds voor Dringende Geneeskundige Hulpverlening (FDGH) de interventiekosten aan de ambulancedienst en vordert het Fonds deze kosten terug van de patiënt Naast de facturering aan de patiënt ontvangen de ambulancediensten ook subsidies van de federale overheid De Federale Gezondheidsinspecteur controleert of de ambulancediensten voldoen aan de normen Op een bijzondere ministerraad in het thema van veiligheid in mei ### is besloten de organisatie en financiering van de ambulancediensten te hervormen Het nieuwe financieringsmodel zou een verhoging inhouden van de federale permanentiesubsidie die elke ambulancedienst krijgt De facturering per afgelegde afstand zou verdwijnen omdat het mensen in dun bevolkte gebieden zou benadelen en vervangen worden door een ander systeem van facturering Ook zou er een systeem van kwaliteitsevaluatie komen en nieuwe kwaliteitscriteria omtrent de ambulancevoertuigen, hun uitrusting en het ambulancepersoneel In een volgende fase zou er een programmering komen van welke en hoeveel ambulances waar precies nodig zijn, en waarbij de overheid de garantie vraagt dat in ## procent van alle oproepen de ambulance binnen de ## minuten ter plaatse is Daarbij zou ook aandacht gaan naar dunbevolkte gebieden De hervormingen zouden in ### van start gaan De Mobiele Urgentiegroepen (MUG's) fungeren als een verlengstuk van het ziekenhuis en bieden gespecialiseerde dringende zorgen aan patiënten met ernstige en levensbedreigende problemen De MUG wordt opgeroepen door ofwel de Noodcentrale ### indien uit de noodoproep blijkt dat er mogelijk sprake is van levensgevaar, ofwel door ambulanciers ter plaatse als die menen dat bijstand van de MUG noodzakelijk is De MUG wordt ter plaatse gestuurd om medische bijstand te bieden aan een ambulance; zelf vervoert de MUG geen patiënten Enkel ziekenhuizen die over een erkende gespecialiseerde spoedgevallendienst beschikken kunnen ook een MUG beheren Naast de MUG's die zich via een voertuig over de weg verplaatsen, zijn er in België ook twee MUGH's oftewel MUG-helikopters Deze vervoeren een patiënt wél zelf, in tegenstelling tot de MUG's over de weg De ene staat gestationeerd in <PERSOON>, de andere in Bra-sur-Lienne In <PERSOON> vindt tevens een proef plaats met het AZ Sint-<PERSOON> en het AZ Sint-<PERSOON> waarbij beide ziekenhuizen over een PIT beschikken Deze PIT kan bijkomend bemand worden met een MUG-arts waardoor de PIT als PIT+ oftewel MUGP uitrukt Alle MUG's beschikken over een gsm om contact te kunnen opnemen met artsen en ziekenhuizen De MUG's worden erkend door de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid; de Federale Gezondheidsinspecteur controleert of ze voldoen aan de normen Sinds ### bestaan er ook zogenaamde Paramedische Interventieteams (PIT's) De PIT's zijn in feite ambulances die in plaats van twee hulpverlener-ambulanciers een hulpverlener-ambulancier en een verpleegkundige met de bijzondere beroepstitel in de intensieve zorg en spoedgevallenzorg aan boord hebben Ze fungeren daarmee als tussenniveau tussen ambulance en MUG Net als een MUG staat een PIT bij de spoedgevallendienst van een ziekenhuis gestationeerd.
552
www
Noodcentrale ### indien uit de noodoproep blijkt dat er mogelijk sprake is van levensgevaar, ofwel door ambulanciers ter plaatse als die menen dat bijstand van de MUG noodzakelijk is De MUG wordt ter plaatse gestuurd om medische bijstand te bieden aan een ambulance; zelf vervoert de MUG geen patiënten Enkel ziekenhuizen die over een erkende gespecialiseerde spoedgevallendienst beschikken kunnen ook een MUG beheren Naast de MUG's die zich via een voertuig over de weg verplaatsen, zijn er in België ook twee MUGH's oftewel MUG-helikopters Deze vervoeren een patiënt wél zelf, in tegenstelling tot de MUG's over de weg De ene staat gestationeerd in <PERSOON>, de andere in Bra-sur-Lienne In <PERSOON> vindt tevens een proef plaats met het AZ Sint-<PERSOON> en het AZ Sint-<PERSOON> waarbij beide ziekenhuizen over een PIT beschikken Deze PIT kan bijkomend bemand worden met een MUG-arts waardoor de PIT als PIT+ oftewel MUGP uitrukt Alle MUG's beschikken over een gsm om contact te kunnen opnemen met artsen en ziekenhuizen De MUG's worden erkend door de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid; de Federale Gezondheidsinspecteur controleert of ze voldoen aan de normen Sinds ### bestaan er ook zogenaamde Paramedische Interventieteams (PIT's) De PIT's zijn in feite ambulances die in plaats van twee hulpverlener-ambulanciers een hulpverlener-ambulancier en een verpleegkundige met de bijzondere beroepstitel in de intensieve zorg en spoedgevallenzorg aan boord hebben Ze fungeren daarmee als tussenniveau tussen ambulance en MUG Net als een MUG staat een PIT bij de spoedgevallendienst van een ziekenhuis gestationeerd Ambulanciers mogen dergelijke handelingen niet uitvoeren Voor elke PIT is een referentiearts verantwoordelijk Alle PIT's beschikken over een gsm om ter plaatse contact op te kunnen nemen met deze referentiearts voor ondersteuning Sommige PIT's, zoals die van het UZ Brussel, beschikken ook over apparatuur voor telegeneeskunde waarmee vanuit de ambulance gecommuniceerd kan worden met een arts uit hun ziekenhuis of hun referentiearts In het kader van het Medisch Interventieplan heeft de FOD Volksgezondheid een overeenkomst met het <PERSOON> staat bij deze gebeurtenissen in voor medische en logistieke ondersteuning door middel van de <PERSOON> Inzetbare Middelen (SIM's) die hulp bieden bij de opbouw en bestaffing van een <PERSOON> (VMP), ondersteunende ambulances wanneer de reguliere ambulancediensten binnen de Dringende Geneeskundige Hulpverlening overbelast zijn en hulp bij de psychosociale opvang Lokale afdelingen van het <PERSOON> kunnen tevens een ambulancedienst beheren die in de reguliere werking van de Dringende Geneeskundige Hulpverlening is ingeschakeld Alle ambulances, MUG's en PIT's beschikken over radiocommunicatiemiddelen voor het ASTRID-netwerk om met de Noodcentrales ### te kunnen communiceren Het ASTRID-netwerk is gebaseerd op de TETRA-standaard en is opgericht na gebreken in de communicatie van de hulpdiensten bij het Heizeldrama en de ramp met de Herald of Free Enterprise Naast de Noodcentrales ### en de medische hulpdiensten zijn ook de politie, de brandweer, de Civiele Bescherming, het Belgisch leger en enkele andere diensten op het ASTRID-netwerk aangesloten.
547
www
Ambulanciers mogen dergelijke handelingen niet uitvoeren Voor elke PIT is een referentiearts verantwoordelijk Alle PIT's beschikken over een gsm om ter plaatse contact op te kunnen nemen met deze referentiearts voor ondersteuning Sommige PIT's, zoals die van het UZ Brussel, beschikken ook over apparatuur voor telegeneeskunde waarmee vanuit de ambulance gecommuniceerd kan worden met een arts uit hun ziekenhuis of hun referentiearts In het kader van het Medisch Interventieplan heeft de FOD Volksgezondheid een overeenkomst met het <PERSOON> staat bij deze gebeurtenissen in voor medische en logistieke ondersteuning door middel van de <PERSOON> Inzetbare Middelen (SIM's) die hulp bieden bij de opbouw en bestaffing van een <PERSOON> (VMP), ondersteunende ambulances wanneer de reguliere ambulancediensten binnen de Dringende Geneeskundige Hulpverlening overbelast zijn en hulp bij de psychosociale opvang Lokale afdelingen van het <PERSOON> kunnen tevens een ambulancedienst beheren die in de reguliere werking van de Dringende Geneeskundige Hulpverlening is ingeschakeld Alle ambulances, MUG's en PIT's beschikken over radiocommunicatiemiddelen voor het ASTRID-netwerk om met de Noodcentrales ### te kunnen communiceren Het ASTRID-netwerk is gebaseerd op de TETRA-standaard en is opgericht na gebreken in de communicatie van de hulpdiensten bij het Heizeldrama en de ramp met de Herald of Free Enterprise Naast de Noodcentrales ### en de medische hulpdiensten zijn ook de politie, de brandweer, de Civiele Bescherming, het Belgisch leger en enkele andere diensten op het ASTRID-netwerk aangesloten De wet- en regelgeving bepaalt dat patiënten enkel naar een ziekenhuis met een erkende spoedgevallendienst (functie "gespecialiseerde spoedgevallenzorg") mogen gebracht worden Patiënten worden steeds overgebracht naar de spoedgevallendienst die de Noodcentrale ### aanduidt (patiënten hebben dus geen keuzevrijheid) In regel is dat de dichtstbijzijnde spoedgevallendienst; hierop bestaan echter enkele uitzonderingen Zo kan een MUG-arts bepalen dat een patiënt bepaalde gespecialiseerde zorgen nodig heeft die niet in het dichtstbijzijnde ziekenhuis kunnen worden geleverd, en dus naar een ander gespecialiseerd ziekenhuis moet worden overgebracht In het kader van het Medisch Interventieplan kan ook bepaald worden dat patiënten naar een ander verdergelegen ziekenhuis moeten worden afgevoerd om zo alle patiënten te spreiden De Noodcentrale ### verwittigt een spoedgevallendienst vooraf wanneer de hulpdiensten ernaar onderweg zijn met een patiënt Spoedgevallendiensten zijn wettelijk verplicht de patiënten op te vangen die er door de hulpdiensten heen zijn gevoerd De overdracht van de patiënt aan de spoedgevallendienst beëindigt de opdracht van de Dringende Geneeskundige Hulpverlening De FOD Volksgezondheid beheert een strategische voorraad van een aantal geneesmiddelen en vaccins tegen onder andere griep, pokken, bacteriële ziektes gelinkt aan bioterrorisme en enkele chemische gevaren die in noodsituaties kunnen ingezet worden Op nationaal niveau is er de Nationale Raad voor Dringende Geneeskundige Hulpverlening (opgericht in ###) die de minister van Volksgezondheid adviseert over de werking van de Dringende Geneeskundige Hulpverlening, gegevens registreert over deze werking en de kwaliteit van de hulpverlening toetst Deze Raad is samengesteld uit vertegenwoordigers van de verenigingen van onder andere huisartsen, urgentieartsen, verpleegkundigen, ambulanciers, de Noodcentrales ### en het <PERSOON>.
560
www
met een erkende spoedgevallendienst (functie "gespecialiseerde spoedgevallenzorg") mogen gebracht worden Patiënten worden steeds overgebracht naar de spoedgevallendienst die de Noodcentrale ### aanduidt (patiënten hebben dus geen keuzevrijheid) In regel is dat de dichtstbijzijnde spoedgevallendienst; hierop bestaan echter enkele uitzonderingen Zo kan een MUG-arts bepalen dat een patiënt bepaalde gespecialiseerde zorgen nodig heeft die niet in het dichtstbijzijnde ziekenhuis kunnen worden geleverd, en dus naar een ander gespecialiseerd ziekenhuis moet worden overgebracht In het kader van het Medisch Interventieplan kan ook bepaald worden dat patiënten naar een ander verdergelegen ziekenhuis moeten worden afgevoerd om zo alle patiënten te spreiden De Noodcentrale ### verwittigt een spoedgevallendienst vooraf wanneer de hulpdiensten ernaar onderweg zijn met een patiënt Spoedgevallendiensten zijn wettelijk verplicht de patiënten op te vangen die er door de hulpdiensten heen zijn gevoerd De overdracht van de patiënt aan de spoedgevallendienst beëindigt de opdracht van de Dringende Geneeskundige Hulpverlening De FOD Volksgezondheid beheert een strategische voorraad van een aantal geneesmiddelen en vaccins tegen onder andere griep, pokken, bacteriële ziektes gelinkt aan bioterrorisme en enkele chemische gevaren die in noodsituaties kunnen ingezet worden Op nationaal niveau is er de Nationale Raad voor Dringende Geneeskundige Hulpverlening (opgericht in ###) die de minister van Volksgezondheid adviseert over de werking van de Dringende Geneeskundige Hulpverlening, gegevens registreert over deze werking en de kwaliteit van de hulpverlening toetst Deze Raad is samengesteld uit vertegenwoordigers van de verenigingen van onder andere huisartsen, urgentieartsen, verpleegkundigen, ambulanciers, de Noodcentrales ### en het <PERSOON> Deze Commissies bestaan uit de vertegenwoordigers van het provinciale Noodcentrale ###, de ambulancediensten, de spoedgevallendiensten, de MUG's, de huisartsenwachtdiensten, het <PERSOON> en de provinciegouverneur Ze houden toezicht op de werking van de Noodcentrales ### en de ambulanciersopleiding in de provinciale ambulanciersscholen en overleggen over de medische preventiemaatregelen bij risicomanifestaties en de algemene werking van de Dringende Geneeskundige Hulpverlening in hun gebied De belangrijkste wet die de Dringende Geneeskundige Hulpverlening regelt is de wet van <DATUM> betreffende de dringende geneeskundige hulpverlening (wet DGH) Deze wet is sinds ### al enkele keren aangepast en heeft meer dan honderd uitvoeringsbesluiten die de praktische toepassing ervan in de realiteit regelen Daarnaast regelen de wet van <DATUM> houdende oprichting van de ###-centra en het agentschap ### (wet ###) en de uitvoeringsbesluiten van die wet de werking van de Noodcentrales ###, de toekomstige geïntegreerde ###-centra en het Agenstchap ### Deze wet hief de bepalingen rond de Noodcentrales ### (de zogenaamde 'eenvormige oproepcentra') uit de wet DGH op Verder bevat ook de wet van <DATUM> betreffende de elektronische communicatie en de uitvoeringsbesluiten van die wet een aantal bepalingen rond het technisch beheer van de noodoproepen naar de Noodcentrales ### Ten slotte regelt de wet van <DATUM> betreffende de radiocommunicatie van de hulp- en veiligheidsdiensten de oprichting van het ASTRID-netwerk Sinds <DATUM> kost elke dringende interventie van de ambulance ## euro, ook als de patiënt besluit niet mee te gaan.
588
www
Commissies bestaan uit de vertegenwoordigers van het provinciale Noodcentrale ###, de ambulancediensten, de spoedgevallendiensten, de MUG's, de huisartsenwachtdiensten, het <PERSOON> en de provinciegouverneur Ze houden toezicht op de werking van de Noodcentrales ### en de ambulanciersopleiding in de provinciale ambulanciersscholen en overleggen over de medische preventiemaatregelen bij risicomanifestaties en de algemene werking van de Dringende Geneeskundige Hulpverlening in hun gebied De belangrijkste wet die de Dringende Geneeskundige Hulpverlening regelt is de wet van <DATUM> betreffende de dringende geneeskundige hulpverlening (wet DGH) Deze wet is sinds ### al enkele keren aangepast en heeft meer dan honderd uitvoeringsbesluiten die de praktische toepassing ervan in de realiteit regelen Daarnaast regelen de wet van <DATUM> houdende oprichting van de ###-centra en het agentschap ### (wet ###) en de uitvoeringsbesluiten van die wet de werking van de Noodcentrales ###, de toekomstige geïntegreerde ###-centra en het Agenstchap ### Deze wet hief de bepalingen rond de Noodcentrales ### (de zogenaamde 'eenvormige oproepcentra') uit de wet DGH op Verder bevat ook de wet van <DATUM> betreffende de elektronische communicatie en de uitvoeringsbesluiten van die wet een aantal bepalingen rond het technisch beheer van de noodoproepen naar de Noodcentrales ### Ten slotte regelt de wet van <DATUM> betreffende de radiocommunicatie van de hulp- en veiligheidsdiensten de oprichting van het ASTRID-netwerk Sinds <DATUM> kost elke dringende interventie van de ambulance ## euro, ook als de patiënt besluit niet mee te gaan Bovenop de ## euro mogen geen bijkomende kosten worden aangerekend De voorwaarde hierbij is wel dat het ambulancepersoneel ook effectief medische handelingen heeft uitgevoerd Als er geen patiënt op de plaats van interventie is of er is geen contact geweest wordt er niets gefactureerd Dit moet door het ambulancepersoneel duidelijk aangegeven worden in het ritverslag Hiervoor wordt vaak de afkorting GCM gebruikt, wat staat voor "Geen Contact Medisch" Onder het secundair (ook wel 'niet-dringend') ambulancevervoer verstaat men het vervoer dat buiten de Dringende Geneeskundige Hulpverlening (###-opdrachten) valt, zoals repatriëringen, geplande ziekenhuistransporten of aangevraagd ambulancevervoer De benaming is echter verraderlijk secundaire ziekenwagens doen nu en dan wel spoedritten, al vallen deze buiten het ###-vervoer Voorbeelden daarvan zijn spoedtransfers tussen ziekenhuizen of een plotseling verslechterde toestand van een patiënt tijdens een gepland vervoer Secundaire ambulances worden, net zoals ###-ziekenwagens, altijd bemand door twee ambulanciers Deze ambulanciers zijn gecertificeerde EHBO'ers en hebben meestal een medische achtergrond (bijvoorbeeld studenten verpleegkunde, geneeskunde of bedrijfshulpverleners) De ambulanciers worden bekwaam geacht om de toestand van een patiënt correct te kunnen inschatten zodanig dat zij indien nodig tijdig de hulp kunnen inschakelen van het ###-systeem of een eventueel gepland vervoer prioritair kunnen verderzetten Secundaire ziekenwagens beschikken over een basisuitrusting voor het verlenen van eerste hulp, daaronder vallen een zuurstoftank, een defibrilator, wondverzorgingsmateriaal, zuurstof - en beademingsmaskers en middelen voor het nagaan van de medische parameters Voor het niet-dringend ziekenvervoer wordt er vooral beroep gedaan op private ziekenwagendiensten.
588
www
geen bijkomende kosten worden aangerekend De voorwaarde hierbij is wel dat het ambulancepersoneel ook effectief medische handelingen heeft uitgevoerd Als er geen patiënt op de plaats van interventie is of er is geen contact geweest wordt er niets gefactureerd Dit moet door het ambulancepersoneel duidelijk aangegeven worden in het ritverslag Hiervoor wordt vaak de afkorting GCM gebruikt, wat staat voor "Geen Contact Medisch" Onder het secundair (ook wel 'niet-dringend') ambulancevervoer verstaat men het vervoer dat buiten de Dringende Geneeskundige Hulpverlening (###-opdrachten) valt, zoals repatriëringen, geplande ziekenhuistransporten of aangevraagd ambulancevervoer De benaming is echter verraderlijk secundaire ziekenwagens doen nu en dan wel spoedritten, al vallen deze buiten het ###-vervoer Voorbeelden daarvan zijn spoedtransfers tussen ziekenhuizen of een plotseling verslechterde toestand van een patiënt tijdens een gepland vervoer Secundaire ambulances worden, net zoals ###-ziekenwagens, altijd bemand door twee ambulanciers Deze ambulanciers zijn gecertificeerde EHBO'ers en hebben meestal een medische achtergrond (bijvoorbeeld studenten verpleegkunde, geneeskunde of bedrijfshulpverleners) De ambulanciers worden bekwaam geacht om de toestand van een patiënt correct te kunnen inschatten zodanig dat zij indien nodig tijdig de hulp kunnen inschakelen van het ###-systeem of een eventueel gepland vervoer prioritair kunnen verderzetten Secundaire ziekenwagens beschikken over een basisuitrusting voor het verlenen van eerste hulp, daaronder vallen een zuurstoftank, een defibrilator, wondverzorgingsmateriaal, zuurstof - en beademingsmaskers en middelen voor het nagaan van de medische parameters Voor het niet-dringend ziekenvervoer wordt er vooral beroep gedaan op private ziekenwagendiensten De kwaliteit van dit ambulancevervoer is er sinds ### beduidend op vooruit gegaan Daar waar het eerste decreet van de Vlaamse Regering omtrent het secundair ambulancevervoer in ### vooral steunde op zelfregulering, zijn er sinds juni ### nieuwe kwaliteitsnormen waaraan alle secundaire ziekenwagendiensten dienen te voldoen Ambulancediensten laten zich op basis van deze kwaliteitsnormen accrediteren en dat garandeert hun bestaansmogelijkheid Ziekenfondsen werken voortaan immers alleen nog samen met geaccrediteerde diensten Om de kwaliteitsopmars in stand te houden, staan er nog een aantal nieuwe veranderingen gepland Zo zal de opleiding van secundaire ambulanciers uitgebreid worden (qua niveau vergelijkbaar met dat van de DGH-opleiding) en de secundaire ziekenwagens zullen een eigen striping krijgen, daar waar het grootste gedeelte van de wagens dezelfde striping als de ###-wagens heeft Carolusziekenhuis Het Carolusziekenhuis was van ### tot ### een algemeen ziekenhuis te 's-Hertogenbosch De eerste locatie was gelegen aan de <PERSOON>(###-###) Daarna>, kwam er nieuwbouw aan de <LOCATIE>(###-###) Beide gebouwen zijn inmiddels gesloopt In Duitsland werd het voor religieuzen door de kulturkampf in ### onmogelijk gemaakt het werk nog uit te voeren Religieuzen, die werkzaam waren in onderwijs of ziekenzorg werden uit Duitsland verdreven Tegelijkertijd liet in 's-Hertogenbosch de verpleging door lekenpersoneel ernstig te wensen over Om die reden werd er door de Godshuizen contact gezocht met zusters uit Trier om naar 's-Hertogenbosch te komen Op doorreis had de bisschop daar eens een goede ervaring mee gehad.
572
www
### beduidend op vooruit gegaan Daar waar het eerste decreet van de Vlaamse Regering omtrent het secundair ambulancevervoer in ### vooral steunde op zelfregulering, zijn er sinds juni ### nieuwe kwaliteitsnormen waaraan alle secundaire ziekenwagendiensten dienen te voldoen Ambulancediensten laten zich op basis van deze kwaliteitsnormen accrediteren en dat garandeert hun bestaansmogelijkheid Ziekenfondsen werken voortaan immers alleen nog samen met geaccrediteerde diensten Om de kwaliteitsopmars in stand te houden, staan er nog een aantal nieuwe veranderingen gepland Zo zal de opleiding van secundaire ambulanciers uitgebreid worden (qua niveau vergelijkbaar met dat van de DGH-opleiding) en de secundaire ziekenwagens zullen een eigen striping krijgen, daar waar het grootste gedeelte van de wagens dezelfde striping als de ###-wagens heeft Carolusziekenhuis Het Carolusziekenhuis was van ### tot ### een algemeen ziekenhuis te 's-Hertogenbosch De eerste locatie was gelegen aan de <PERSOON>(###-###) Daarna>, kwam er nieuwbouw aan de <LOCATIE>(###-###) Beide gebouwen zijn inmiddels gesloopt In Duitsland werd het voor religieuzen door de kulturkampf in ### onmogelijk gemaakt het werk nog uit te voeren Religieuzen, die werkzaam waren in onderwijs of ziekenzorg werden uit Duitsland verdreven Tegelijkertijd liet in 's-Hertogenbosch de verpleging door lekenpersoneel ernstig te wensen over Om die reden werd er door de Godshuizen contact gezocht met zusters uit Trier om naar 's-Hertogenbosch te komen Op doorreis had de bisschop daar eens een goede ervaring mee gehad In ### werd door de Liefdezusters van de <PERSOON> een nieuw ziekenhuis in de <PERSOON> gebouwd het 'Sint Carolusgesticht' Een paar jaar later in ### begonnen zusters van dezelfde orde ook te werken <PERSOON> Ziekengasthuis Begin jaren zestig werd voor beide ziekenhuizen in de Bloemenkamp nog een kloosterkapel, en een verpleegstersflat gebouwd Aanvankelijk bedoeld voor novicen, die wilden werken in de verpleging, maar de roepingen bleven uit De gebouwen werden ontworpen door de Tilburgse architect <PERSOON> In de jaren '## bleek dat de behuizing voor het Carolusziekenhuis aan de <PERSOON> te klein geworden was, er waren op die locatie geen uitbreidingsmogelijkheden, en de ligging was onpraktisch Zodoende werd er voor een andere locatie gekozen in de nieuwe wijk de Herven In ### werd het ziekenhuis geopend In ### fuseerde het Carolusziekenhuis met twee andere algemene ziekenhuizen in 's-Hertogenbosch tot <PERSOON> MediCentrum" het van oorsprong protestantse "<PERSOON> Ziekenhuis" en <PERSOON> Ziekengasthuis" In ### werd ook het "<PERSOON>" opgenomen De verschillende locaties verhuisden naar een locatie, en werd daarna <PERSOON-##> Ziekenhuis In ### werd het gebouw aan de Herven gesloopt om plaats te maken voor woningbouw Bungarotoxine Bungarotoxines zijn een groep van neurotoxines verkregen uit het gif van slangen uit het geslacht "Bungarus", uit de familie van de koraalslangachtigen (Elapidae) Hun neurotoxische werking wordt duidelijk doordat bijvoorbeeld α-bungarotoxine de binding van acetylcholine op zijn nicotinerge receptor tegengaat.
577
www
in de <PERSOON> gebouwd het 'Sint Carolusgesticht' Een paar jaar later in ### begonnen zusters van dezelfde orde ook te werken <PERSOON> Ziekengasthuis Begin jaren zestig werd voor beide ziekenhuizen in de Bloemenkamp nog een kloosterkapel, en een verpleegstersflat gebouwd Aanvankelijk bedoeld voor novicen, die wilden werken in de verpleging, maar de roepingen bleven uit De gebouwen werden ontworpen door de Tilburgse architect <PERSOON> In de jaren '## bleek dat de behuizing voor het Carolusziekenhuis aan de <PERSOON> te klein geworden was, er waren op die locatie geen uitbreidingsmogelijkheden, en de ligging was onpraktisch Zodoende werd er voor een andere locatie gekozen in de nieuwe wijk de Herven In ### werd het ziekenhuis geopend In ### fuseerde het Carolusziekenhuis met twee andere algemene ziekenhuizen in 's-Hertogenbosch tot <PERSOON> MediCentrum" het van oorsprong protestantse "<PERSOON> Ziekenhuis" en <PERSOON> Ziekengasthuis" In ### werd ook het "<PERSOON>" opgenomen De verschillende locaties verhuisden naar een locatie, en werd daarna <PERSOON> Ziekenhuis In ### werd het gebouw aan de Herven gesloopt om plaats te maken voor woningbouw Bungarotoxine Bungarotoxines zijn een groep van neurotoxines verkregen uit het gif van slangen uit het geslacht "Bungarus", uit de familie van de koraalslangachtigen (Elapidae) Hun neurotoxische werking wordt duidelijk doordat bijvoorbeeld α-bungarotoxine de binding van acetylcholine op zijn nicotinerge receptor tegengaat Tot op heden zijn vier subklassen bungarotoxines geïdentificeerd Plungebeha Een plungebeha is een beha met een verlaagde brug centraal tussen de twee cups Plungebeha's zijn ontworpen om gedragen te worden onder jurken en andere outfits met een extra diepe halsuitsnijding (decolleté) waarbij de beha niet zichtbaar mag zijn tussen de borsten De cups zijn doorgaans gekanteld, waardoor de beha in het midden dieper uitgesneden kan worden Soms is het verbindingsstukje in het midden (de brug) zelfs verlaagd tot onder het niveau van de borstband Veelal staan de schouderbandjes, net als bij een balconettebeha, ver uit elkaar, zodat de beha niet zichtbaar is onder een bloes of jurk met een grote decolleté <PERSOON>-partum-PTSS Posttraumatische stressstoornis (PTSS) is een angststoornis die kan ontstaan na het meemaken van een traumatische gebeurtenis zoals een aanslag of verkrachting Sinds medio jaren ## zijn er wetenschappelijke publicaties waarin wordt aangegeven dat de bevalling ook als een traumatische gebeurtenis ervaren kan worden PTSS na een bevalling komt voor bij ongeveer <DATUM> van de vrouwen PTSS kan alleen gediagnosticeerd worden wanneer aan alle DSM-#-criteria wordt voldaan, ##-##% van de vrouwen heeft echter symptomen van PTSS zonder aan alle criteria te voldoen Zorgwekkend is dat er aanduidingen zijn dat vrouwen medische behandelingen zoals uitstrijkjes vermijden Voor veel vrouwen bestaat de grootste zorg in de dagelijkse moeilijkheden die zij tegenkomen bij de hechting met hun baby De baby kan hierbij gezien worden als constante herinnering aan en oorzaak van het trauma Wat PTSS na een bevalling onderscheidt van een post-partumdepressie (PPD) zijn vooral de herbelevingen, verhoogde waakzaamheid en schrikreacties.
570
www
een verlaagde brug centraal tussen de twee cups Plungebeha's zijn ontworpen om gedragen te worden onder jurken en andere outfits met een extra diepe halsuitsnijding (decolleté) waarbij de beha niet zichtbaar mag zijn tussen de borsten De cups zijn doorgaans gekanteld, waardoor de beha in het midden dieper uitgesneden kan worden Soms is het verbindingsstukje in het midden (de brug) zelfs verlaagd tot onder het niveau van de borstband Veelal staan de schouderbandjes, net als bij een balconettebeha, ver uit elkaar, zodat de beha niet zichtbaar is onder een bloes of jurk met een grote decolleté <PERSOON>-partum-PTSS Posttraumatische stressstoornis (PTSS) is een angststoornis die kan ontstaan na het meemaken van een traumatische gebeurtenis zoals een aanslag of verkrachting Sinds medio jaren ## zijn er wetenschappelijke publicaties waarin wordt aangegeven dat de bevalling ook als een traumatische gebeurtenis ervaren kan worden PTSS na een bevalling komt voor bij ongeveer <DATUM> van de vrouwen PTSS kan alleen gediagnosticeerd worden wanneer aan alle DSM-#-criteria wordt voldaan, ##-##% van de vrouwen heeft echter symptomen van PTSS zonder aan alle criteria te voldoen Zorgwekkend is dat er aanduidingen zijn dat vrouwen medische behandelingen zoals uitstrijkjes vermijden Voor veel vrouwen bestaat de grootste zorg in de dagelijkse moeilijkheden die zij tegenkomen bij de hechting met hun baby De baby kan hierbij gezien worden als constante herinnering aan en oorzaak van het trauma Wat PTSS na een bevalling onderscheidt van een post-partumdepressie (PPD) zijn vooral de herbelevingen, verhoogde waakzaamheid en schrikreacties Deze oncontroleerbare herbelevingen kunnen erg ingrijpend zijn voor het dagelijks functioneren Flashbacks kunnen leiden tot angstaanvallen Als gevolg hiervan gaan getroffenen vaak factoren vermijden die deze gedachten triggeren Het lichaam van de vrouw is constant ‘alert’ door de stresshormonen, dit leidt tot prikkelbaarheid, onrust en angst Dit kan, bovenop de last die het legt op de psyche en het lichaam van de vrouw, leiden tot relatieproblemen en onbegrip van anderen, terwijl sociale steun juist zo belangrijk is bij het verwerken van een heftige bevalling Met obstetrisch geweld wordt gedoeld op de door vrouwen waargenomen aantasting van het lichaam door hulpverleners tijdens een bevalling Slachtoffers kunnen ook het gevoel hebben dat zij gedwongen zijn tijdens de bevalling bepaalde procedures te ondergaan, zonder dat ze voldoende informatie over die procedures hebben gekregen <PERSOON> wordt hiervoor de term "birth rape" gebruikt, nadat bleek dat de beleving van een traumatische bevalling overeenkomsten vertoont met die van een verkrachting De Nederlandse term obstetrisch geweld omvat meer dan "birth rape", ook het gekleineerd of niet gehoord worden tijdens een bevalling vallen er bijvoorbeeld onder Tokofobie is een pathologische angst voor bevallen wat kan leiden tot het vermijden van een bevalling (door bijvoorbeeld een geplande keizersnede te eisen in plaats van natuurlijk te bevallen) Tokofobie komt voor bij ongeveer ##% van de vrouwen Er zijn twee soorten te onderscheiden De angst van vrouwen die lijden aan tokofobie is meestal gericht op.
539
www
Deze oncontroleerbare herbelevingen kunnen erg ingrijpend zijn voor het dagelijks functioneren Flashbacks kunnen leiden tot angstaanvallen Als gevolg hiervan gaan getroffenen vaak factoren vermijden die deze gedachten triggeren Het lichaam van de vrouw is constant ‘alert’ door de stresshormonen, dit leidt tot prikkelbaarheid, onrust en angst Dit kan, bovenop de last die het legt op de psyche en het lichaam van de vrouw, leiden tot relatieproblemen en onbegrip van anderen, terwijl sociale steun juist zo belangrijk is bij het verwerken van een heftige bevalling Met obstetrisch geweld wordt gedoeld op de door vrouwen waargenomen aantasting van het lichaam door hulpverleners tijdens een bevalling Slachtoffers kunnen ook het gevoel hebben dat zij gedwongen zijn tijdens de bevalling bepaalde procedures te ondergaan, zonder dat ze voldoende informatie over die procedures hebben gekregen <PERSOON> wordt hiervoor de term "birth rape" gebruikt, nadat bleek dat de beleving van een traumatische bevalling overeenkomsten vertoont met die van een verkrachting De Nederlandse term obstetrisch geweld omvat meer dan "birth rape", ook het gekleineerd of niet gehoord worden tijdens een bevalling vallen er bijvoorbeeld onder Tokofobie is een pathologische angst voor bevallen wat kan leiden tot het vermijden van een bevalling (door bijvoorbeeld een geplande keizersnede te eisen in plaats van natuurlijk te bevallen) Tokofobie komt voor bij ongeveer ##% van de vrouwen Er zijn twee soorten te onderscheiden De angst van vrouwen die lijden aan tokofobie is meestal gericht op Er is wetenschappelijk onderzoek naar de werking van EMDR gedaan waaruit werkzaamheid is gebleken Er zijn gevallen bekend waarbij na enkele behandelsessies al effect merkbaar was EMDR is echter geen therapie die elke traumatische ervaring even snel kan wegnemen, het kan zijn dat behandeling een jarenlang proces is Het uitgangspunt van EMDR is dat het maken van zijwaartse oogbewegingen in combinatie met het ophalen van de traumatische herinnering leidt tot vermindering van de levendigheid en de emotionele lading van die herinnering Cognitieve gedragstherapie is een combinatie van gedragstherapie en gesprekstherapie Tijdens deze therapie staan de cognities centraal gedachtes, fantasieën, herinneringen en opvattingen over bepaalde gebeurtenissen Bij cognitieve gedragstherapie leert de cliënt negatieve gedachtepatronen te ontdekken en te veranderen, zoals ‘Ik ben een slechte moeder’, ‘Andere vrouwen voelen zich wel goed na hun bevalling, ik ben vast zwakker dan zij’, ‘Ik wil nooit meer bevallen’ Ook gevoelens van afstand tot de baby of boosheid kunnen hierin een rol spelen Wanneer de cliënt leert deze negatieve gedachtes anders te interpreteren, kan zij objectiever kijken naar wat er gebeurd is Hierdoor kunnen uiteindelijk negatieve gevoelens verdwijnen die het terugdenken aan de bevalling opwekt Een persoon kan over de gevolgen die het meemaken van een traumatische gebeurtenis heeft bevraagd worden door middel van de "Trauma Screening Questionnaire" (TSQ) vragenlijst Ze luidt als volgt Indien zes of meer van bovenstaande vragen met ‘ja’ beantwoord zijn heeft de cliënt mogelijk last van PTSS Excipulum.
529
www
de werking van EMDR gedaan waaruit werkzaamheid is gebleken Er zijn gevallen bekend waarbij na enkele behandelsessies al effect merkbaar was EMDR is echter geen therapie die elke traumatische ervaring even snel kan wegnemen, het kan zijn dat behandeling een jarenlang proces is Het uitgangspunt van EMDR is dat het maken van zijwaartse oogbewegingen in combinatie met het ophalen van de traumatische herinnering leidt tot vermindering van de levendigheid en de emotionele lading van die herinnering Cognitieve gedragstherapie is een combinatie van gedragstherapie en gesprekstherapie Tijdens deze therapie staan de cognities centraal gedachtes, fantasieën, herinneringen en opvattingen over bepaalde gebeurtenissen Bij cognitieve gedragstherapie leert de cliënt negatieve gedachtepatronen te ontdekken en te veranderen, zoals ‘Ik ben een slechte moeder’, ‘Andere vrouwen voelen zich wel goed na hun bevalling, ik ben vast zwakker dan zij’, ‘Ik wil nooit meer bevallen’ Ook gevoelens van afstand tot de baby of boosheid kunnen hierin een rol spelen Wanneer de cliënt leert deze negatieve gedachtes anders te interpreteren, kan zij objectiever kijken naar wat er gebeurd is Hierdoor kunnen uiteindelijk negatieve gevoelens verdwijnen die het terugdenken aan de bevalling opwekt Een persoon kan over de gevolgen die het meemaken van een traumatische gebeurtenis heeft bevraagd worden door middel van de "Trauma Screening Questionnaire" (TSQ) vragenlijst Ze luidt als volgt Indien zes of meer van bovenstaande vragen met ‘ja’ beantwoord zijn heeft de cliënt mogelijk last van PTSS Excipulum Het kan uit twee lagen bestaan het aan het hymenium grenzende parathecium (excipulum proprium), waarbij de schimmeldraden parallel aan de sporenzakjes liggen, en de buitenste laag, het amphithecium (excipulum thallinum), waarbij de schimmeldraden radiaal lopen Arteria carotis externa De arteria carotis externa of buitenste halsslagader verloopt aan de linker- en rechterzijde van de hals en vormt onderdeel van de bloedvoorziening van het hals- en hoofdgebied Het hart pompt zuurstofrijk bloed in de aorta (of "grote lichaamsslagader") waarna het in een van haar aftakkingen de arteria carotis communis (of "gemeenschappelijke halsslagader") stroomt De arteria carotis communis splitst zich ter hoogte van de kaakhoek in de arteria carotis interna (of "binnenste halsslagader") en de arteria carotis externa (of "buitenste halsslagader") De arteria carotis interna heeft vervolgens haar eerste afsplitsing in de hersenen De arteria carotis externa splitst zich echter in de hals in verschillende zijtakken die de bloedvoorziening van voornamelijk de ventrale structuren van het hoofd-halsgebied verzorgen De arteria carotis externa heeft de volgende aftakkingen met de volgende verzorgingsgebieden "Ventraal" "Mediaal" "Dorsaal" "Eindtakken" Zoals de wand van alle grote vaten bestaat de arteria carotis externa uit drie lagen De arteria carotis externa wordt omgeven door het bindweefselblad van de halsfascie, de vagina carotica Gor Khatchikyan Gor Khatchikyan (Amasia, ###) is een Armeens-Nederlandse arts, schrijver en spreker Hij verwierf landelijke bekendheid door in ### het VPRO-programma "Premier gezocht" te winnen.
544
www
het aan het hymenium grenzende parathecium (excipulum proprium), waarbij de schimmeldraden parallel aan de sporenzakjes liggen, en de buitenste laag, het amphithecium (excipulum thallinum), waarbij de schimmeldraden radiaal lopen Arteria carotis externa De arteria carotis externa of buitenste halsslagader verloopt aan de linker- en rechterzijde van de hals en vormt onderdeel van de bloedvoorziening van het hals- en hoofdgebied Het hart pompt zuurstofrijk bloed in de aorta (of "grote lichaamsslagader") waarna het in een van haar aftakkingen de arteria carotis communis (of "gemeenschappelijke halsslagader") stroomt De arteria carotis communis splitst zich ter hoogte van de kaakhoek in de arteria carotis interna (of "binnenste halsslagader") en de arteria carotis externa (of "buitenste halsslagader") De arteria carotis interna heeft vervolgens haar eerste afsplitsing in de hersenen De arteria carotis externa splitst zich echter in de hals in verschillende zijtakken die de bloedvoorziening van voornamelijk de ventrale structuren van het hoofd-halsgebied verzorgen De arteria carotis externa heeft de volgende aftakkingen met de volgende verzorgingsgebieden "Ventraal" "Mediaal" "Dorsaal" "Eindtakken" Zoals de wand van alle grote vaten bestaat de arteria carotis externa uit drie lagen De arteria carotis externa wordt omgeven door het bindweefselblad van de halsfascie, de vagina carotica Gor Khatchikyan Gor Khatchikyan (Amasia, ###) is een Armeens-Nederlandse arts, schrijver en spreker Hij verwierf landelijke bekendheid door in ### het VPRO-programma "Premier gezocht" te winnen <PERSOON> Ziekenhuis in <LOCATIE> Khatchikyan werd geboren in Armenië, waarvandaan zijn gezin op zijn twaalfde moest vluchten Zo kwamen ze in <LOCATIE> terecht Zijn tienerjaren bracht hij door op Texel waar hij een baptistengemeente bezocht en zich bekeerde tot het christelijk geloof Khatchikyan begon zijn studie geneeskunde aan de <PERSOON> toen hij uitgeprocedeerd asielzoeker was, maar door het generaal pardon werd hij uiteindelijk officieel Nederlander In diezelfde tijd was hij ook panellid van het tv-programma "VARA's Nieuwe Lagerhuis" In ### deed hij mee met het programma "Premier gezocht", dat hij in de laatste aflevering won In ### verscheen zijn boek "De gelukzoeker" Inmiddels is hij werkzaam als arts Ook treedt hij regelmatig, met name in christelijke kringen, op als spreker over diverse onderwerpen Hij was hoofdspreker tijdens de conferentie 'Opwekking' op <DATUM> Khatchikyan is lid van de ChristenUnie In ### stond hij bij de gemeenteraadsverkiezingen als lijstduwer op de kandidatenlijst van de ChristenUnie in <LOCATIE> Hij kreeg ## stemmen Pseudomonas tomato Pseudomonas tomato is een gram-negatieve bacterie, dat verschillende plantensoorten kan aantasten Vroeger werd "Pseudomonas tomato" beschouwd als een pathovar van "Pseudomonas syringae" DNA-onderzoek heeft echter aangetoond dat het om een aparte soort gaat, waartoe ook de "P syringae" pathovars nu vallen Een officiële naam is er echter nog niet Daarom wordt de bacterie voorlopig aangeduid als "Pseudomonas tomato" Systemische thromboëmbolie Systemische thromboëmbolie is een embool die van verschillen oorsprongen kunnen zijn Zo is er een intracardiale murale thrombi (##% is een linkerventrikelinfarct of linkervoorkamerfibrillatie), een aorta aneurysma of een trombus van klepvegetaties.
586
www
terecht Zijn tienerjaren bracht hij door op Texel waar hij een baptistengemeente bezocht en zich bekeerde tot het christelijk geloof Khatchikyan begon zijn studie geneeskunde aan de <PERSOON> toen hij uitgeprocedeerd asielzoeker was, maar door het generaal pardon werd hij uiteindelijk officieel Nederlander In diezelfde tijd was hij ook panellid van het tv-programma "VARA's Nieuwe Lagerhuis" In ### deed hij mee met het programma "Premier gezocht", dat hij in de laatste aflevering won In ### verscheen zijn boek "De gelukzoeker" Inmiddels is hij werkzaam als arts Ook treedt hij regelmatig, met name in christelijke kringen, op als spreker over diverse onderwerpen Hij was hoofdspreker tijdens de conferentie 'Opwekking' op <DATUM> Khatchikyan is lid van de ChristenUnie In ### stond hij bij de gemeenteraadsverkiezingen als lijstduwer op de kandidatenlijst van de ChristenUnie in <LOCATIE> Hij kreeg ## stemmen Pseudomonas tomato Pseudomonas tomato is een gram-negatieve bacterie, dat verschillende plantensoorten kan aantasten Vroeger werd "Pseudomonas tomato" beschouwd als een pathovar van "Pseudomonas syringae" DNA-onderzoek heeft echter aangetoond dat het om een aparte soort gaat, waartoe ook de "P syringae" pathovars nu vallen Een officiële naam is er echter nog niet Daarom wordt de bacterie voorlopig aangeduid als "Pseudomonas tomato" Systemische thromboëmbolie Systemische thromboëmbolie is een embool die van verschillen oorsprongen kunnen zijn Zo is er een intracardiale murale thrombi (##% is een linkerventrikelinfarct of linkervoorkamerfibrillatie), een aorta aneurysma of een trombus van klepvegetaties Arteriële embolen kunnen in om het even welk vasculair bed terecht komen De klinische implicaties hangen af van kwetsbaarheid van weefsel voor ischemie, grootte van geoccludeerd bloedvat en collaterale ciculatie Geslachtsaanpassende operatie Bij een geslachtsaanpassende operatie worden de borst(en) en/of geslachtsdelen van een transgender persoon aangepast door middel van een chirurgische behandeling Deze heeft ten doel om de geslachtskenmerken van het andere geslacht zo goed mogelijk te construeren in zowel functioneel als esthetisch opzicht Deze operatie wordt doorgaans toegepast op mensen met genderdysforie, met als resultaat dat hun lichaam meer in lijn is met hun genderidentiteit Ook kunnen geslachtsaanpassende operaties worden toegepast op intersekse mensen De operatie kan ook beperkt worden tot bijvoorbeeld het bovenlichaam ("top surgery") bij een transman de borsten verwijderen met behoud van de tepels, of bij een transvrouw eventueel de door hormonen ontstane borsten vergroten Sowieso hoeft men niet vóór die operatie te beslissen of men ook het onderlichaam wil laten opereren ("bottom surgery") Sinds ### verbiedt de Verenigde Naties, soortgelijke ingrepen bij mensen die hier geen toestemming voor hebben verleend, zoals bij pasgeboren baby's De eerste geslachtsaanpassende operaties werden in ### in Berlijn uitgevoerd door de chirurg <PERSOON>, maar bredere maatschappelijke bekendheid kreeg het fenomeen pas in ### door de media-aandacht voor de Amerikaanse transvrouw <PERSOON> Het ook operatief van geslacht veranderen werd lange tijd aangeduid als transseksualiteit en een persoon die dat ondergaan had als een transseksueel.
551
www
Arteriële embolen kunnen in om het even welk vasculair bed terecht komen De klinische implicaties hangen af van kwetsbaarheid van weefsel voor ischemie, grootte van geoccludeerd bloedvat en collaterale ciculatie Geslachtsaanpassende operatie Bij een geslachtsaanpassende operatie worden de borst(en) en/of geslachtsdelen van een transgender persoon aangepast door middel van een chirurgische behandeling Deze heeft ten doel om de geslachtskenmerken van het andere geslacht zo goed mogelijk te construeren in zowel functioneel als esthetisch opzicht Deze operatie wordt doorgaans toegepast op mensen met genderdysforie, met als resultaat dat hun lichaam meer in lijn is met hun genderidentiteit Ook kunnen geslachtsaanpassende operaties worden toegepast op intersekse mensen De operatie kan ook beperkt worden tot bijvoorbeeld het bovenlichaam ("top surgery") bij een transman de borsten verwijderen met behoud van de tepels, of bij een transvrouw eventueel de door hormonen ontstane borsten vergroten Sowieso hoeft men niet vóór die operatie te beslissen of men ook het onderlichaam wil laten opereren ("bottom surgery") Sinds ### verbiedt de Verenigde Naties, soortgelijke ingrepen bij mensen die hier geen toestemming voor hebben verleend, zoals bij pasgeboren baby's De eerste geslachtsaanpassende operaties werden in ### in Berlijn uitgevoerd door de chirurg <PERSOON>, maar bredere maatschappelijke bekendheid kreeg het fenomeen pas in ### door de media-aandacht voor de Amerikaanse transvrouw <PERSOON> Het ook operatief van geslacht veranderen werd lange tijd aangeduid als transseksualiteit en een persoon die dat ondergaan had als een transseksueel Bij een transman (vrouw-naar-mantransgender) wordt vaak eerst "top surgery" uitgevoerd, en wel een subcutane mastectomie (verwijdering van de borsten met behoud van de tepels), in dit verband ook "masculinizing chest reconstruction" (vermannelijkende borstreconstructie) genoemd, of "FTM chest reconstruction" (VM borstreconstructie), of "male chest reconstruction" (mannelijke borstreconstructie) Dit geeft littekens, vaak onder de plaats waar de borsten waren Als de borsten klein zijn en de huid strak/elastisch genoeg is wordt ook wel een kijkoperatie uitgevoerd, waarbij borstweefsel wordt verwijderd via kleine sneetjes onder de tepels, en geen huid wordt verwijderd Er zijn dan nauwelijks littekens zichtbaar Vervolgens kan worden gekozen voor een constructie van een kleine penis, de metaidoioplastiek, of een grotere penis, de falloplastiek Vaak is er door de hormoonbehandeling de clitoris al gaan groeien waardoor een micropenis is ontstaan Bij zowel een metaidoioplastiek als falloplastiek moet ook de gehele vagina verwijderd worden als een verlenging van de plasbuis gewenst is Van de buitenste schaamlippen wordt vervolgens een balzak geconstrueerd en van de binnenste schaamlippen wordt een plasbuis gevormd Een falloplastiek wordt doorgaans gemaakt van de huid van de onderarm maar dit kan ook het bovenbeen zijn of een combinatie hiervan Dit stuk huid van ## bij ## cm moet gedeeltelijk haarvrij zijn Bij een falloplastiek met plasbuisverlenging is de kans op complicaties meer dan ##% Bij een falloplastiek zonder plasbuisverlenging is dit #% Soms worden ook de eierstokken verwijderd.
538
www
surgery" uitgevoerd, en wel een subcutane mastectomie (verwijdering van de borsten met behoud van de tepels), in dit verband ook "masculinizing chest reconstruction" (vermannelijkende borstreconstructie) genoemd, of "FTM chest reconstruction" (VM borstreconstructie), of "male chest reconstruction" (mannelijke borstreconstructie) Dit geeft littekens, vaak onder de plaats waar de borsten waren Als de borsten klein zijn en de huid strak/elastisch genoeg is wordt ook wel een kijkoperatie uitgevoerd, waarbij borstweefsel wordt verwijderd via kleine sneetjes onder de tepels, en geen huid wordt verwijderd Er zijn dan nauwelijks littekens zichtbaar Vervolgens kan worden gekozen voor een constructie van een kleine penis, de metaidoioplastiek, of een grotere penis, de falloplastiek Vaak is er door de hormoonbehandeling de clitoris al gaan groeien waardoor een micropenis is ontstaan Bij zowel een metaidoioplastiek als falloplastiek moet ook de gehele vagina verwijderd worden als een verlenging van de plasbuis gewenst is Van de buitenste schaamlippen wordt vervolgens een balzak geconstrueerd en van de binnenste schaamlippen wordt een plasbuis gevormd Een falloplastiek wordt doorgaans gemaakt van de huid van de onderarm maar dit kan ook het bovenbeen zijn of een combinatie hiervan Dit stuk huid van ## bij ## cm moet gedeeltelijk haarvrij zijn Bij een falloplastiek met plasbuisverlenging is de kans op complicaties meer dan ##% Bij een falloplastiek zonder plasbuisverlenging is dit #% Soms worden ook de eierstokken verwijderd Bij een transvrouw (man-naar-vrouwtransgender) wordt vaak gekozen voor een borstvergrotende operatie Ook laten veel transvrouwen zich laseren om ongewenste baardgroei en andere haargroei te voorkomen Tenslotte kan er worden gekozen om van de penis een vagina te maken; de vaginaplastiek Negen maanden voor de operatie moet worden begonnen met het definitief ontharen van de huid die voor de vaginoplastiek wordt gebruikt Dit is om te voorkomen dat er haren in of uit de vagina gaan groeien De vaginoplastiek bestaat uit drie delen Allereerst worden de testes en zwellichamen verwijderd De eikel en zenuwen worden voor een groot deel gespaard en omgevormd tot een clitoris Tussen de anus en urineblaas wordt een holte gemaakt, waarin de huid van de penis en een deel van de balzak naar binnen gevouwen wordt Van de overgebleven huid van de balzak worden schaamlippen gemaakt Vaak is later een operatie nodig om de binnenste en buitenste schaamlippen bij te werken Het andere deel van de operatie is het verleggen en innaaien van de urinebuis Na genezing van de wonden moet de holte geregeld opengehouden worden en opgerekt worden, dit noemt men dilateren In principe is geslachtsverkeer na herstel mogelijk Doordat de zenuwen zo goed mogelijk gespaard worden is ook een orgasme mogelijk Bij sommige personen is de lengte van de penishuid niet toereikend – minder dan # centimeter in uitgerekte toestand – om bovenstaande techniek toe te passen Een mogelijkheid is dan om een gedeelte van het colon te gebruiken als vagina Deze techniek heet de colovaginoplastiek.
522
www
en andere haargroei te voorkomen Tenslotte kan er worden gekozen om van de penis een vagina te maken; de vaginaplastiek Negen maanden voor de operatie moet worden begonnen met het definitief ontharen van de huid die voor de vaginoplastiek wordt gebruikt Dit is om te voorkomen dat er haren in of uit de vagina gaan groeien De vaginoplastiek bestaat uit drie delen Allereerst worden de testes en zwellichamen verwijderd De eikel en zenuwen worden voor een groot deel gespaard en omgevormd tot een clitoris Tussen de anus en urineblaas wordt een holte gemaakt, waarin de huid van de penis en een deel van de balzak naar binnen gevouwen wordt Van de overgebleven huid van de balzak worden schaamlippen gemaakt Vaak is later een operatie nodig om de binnenste en buitenste schaamlippen bij te werken Het andere deel van de operatie is het verleggen en innaaien van de urinebuis Na genezing van de wonden moet de holte geregeld opengehouden worden en opgerekt worden, dit noemt men dilateren In principe is geslachtsverkeer na herstel mogelijk Doordat de zenuwen zo goed mogelijk gespaard worden is ook een orgasme mogelijk Bij sommige personen is de lengte van de penishuid niet toereikend – minder dan # centimeter in uitgerekte toestand – om bovenstaande techniek toe te passen Een mogelijkheid is dan om een gedeelte van het colon te gebruiken als vagina Deze techniek heet de colovaginoplastiek Het grootste risico van deze operatie is dat bij de uiteinden van het colon die weer op elkaar zijn aangesloten, de verbinding gaat lekken Men dient dan opnieuw geopereerd te worden om de verbinding te herstellen Als de pogingen mislukken kan men tijdelijk een stoma krijgen Uit onderzoek blijkt dat zo'n ##% van de transvrouwen na de operatie een orgasme kunnen bereiken Bij sommige transvrouwen worden vaak meerdere ingrepen gedaan die men ook onder esthetische plastische chirurgie zou kunnen indelen Voorbeelden hiervan zijn aanpassingen aan kin en de adamsappel Aangezien bovenstaande operaties erg zwaar zijn en vaak risico's met zich meebrengen, heeft de arts vaak een aantal eisen Zo mag de patiënt geen overgewicht hebben (BMI ) ##) en mag de patiënt niet roken Dit is om de kans op verstoppingen of afsterving van de bloedvaten te voorkomen Verder zijn deze operaties in <LOCATIE> pas mogelijk na een intensief medisch traject van gemiddeld twee jaar, waarbij eerst gesprekken plaatsvinden met de psycholoog en later geslachtshormonen worden gebruikt Landelijk biedt VUmc (inmiddels onderdeel <PERSOON> <INSTELLING>) zo'n ## procent van alle zorg voor deze patiënten De rest, zo'n ## tot ## mensen, gaat naar het <INSTELLING> in <LOCATIE> (###) Bij het VUmc betreft dit het "<PERSOON>- en zorgcentrum genderdysforie" (KZcG).
499
www
bij de uiteinden van het colon die weer op elkaar zijn aangesloten, de verbinding gaat lekken Men dient dan opnieuw geopereerd te worden om de verbinding te herstellen Als de pogingen mislukken kan men tijdelijk een stoma krijgen Uit onderzoek blijkt dat zo'n ##% van de transvrouwen na de operatie een orgasme kunnen bereiken Bij sommige transvrouwen worden vaak meerdere ingrepen gedaan die men ook onder esthetische plastische chirurgie zou kunnen indelen Voorbeelden hiervan zijn aanpassingen aan kin en de adamsappel Aangezien bovenstaande operaties erg zwaar zijn en vaak risico's met zich meebrengen, heeft de arts vaak een aantal eisen Zo mag de patiënt geen overgewicht hebben (BMI ) ##) en mag de patiënt niet roken Dit is om de kans op verstoppingen of afsterving van de bloedvaten te voorkomen Verder zijn deze operaties in <LOCATIE> pas mogelijk na een intensief medisch traject van gemiddeld twee jaar, waarbij eerst gesprekken plaatsvinden met de psycholoog en later geslachtshormonen worden gebruikt Landelijk biedt VUmc (inmiddels onderdeel <PERSOON> <INSTELLING>) zo'n ## procent van alle zorg voor deze patiënten De rest, zo'n ## tot ## mensen, gaat naar het <INSTELLING> in <LOCATIE> (###) Bij het VUmc betreft dit het "<PERSOON>- en zorgcentrum genderdysforie" (KZcG) Ook eind ### zijn de wachttijden in veel gevallen nog lang Geschiedenis van de Dringende Geneeskundige Hulpverlening De geschiedenis van de Dringende Geneeskundige Hulpverlening (DGH) gaat over het ontstaan en de ontwikkeling van de Dringende Geneeskundige Hulpverlening; het systeem in België voor dringende medische hulp aan zieken en gewonden De hulpverlening aan zieken en gewonden is al eeuwenoud Vroeger waren het vooral de kloosters die voor de verzorging van zieken en gewonden instonden De oprichting van het <PERSOON> en de twee wereldoorlogen waren katalysatoren voor de eerste stappen in de Dringende Geneeskundige Hulpverlening De polioepidemie van de jaren ## was de impuls om een nationaal ambulancenetwerk op te zetten Enkele jaren later werd de opdracht van deze ambulances verruimd en werd het nationaal noodnummer ### ingevoerd, wat de feitelijke start van de Dringende Geneeskundige Hulpverlening was Een mijlpaal in de geschiedenis van de dringende hulpverlening is de oprichting van het <PERSOON> In ### was de Zwitserse zakenman <PERSOON> (###–###) getuige van de gevolgen van de <PERSOON> bij Solferino, waarbij duizenden gewonde soldaten op het slagveld achterbleven Omdat de medische verzorging zeer ontoereikend was, riep hij de lokale bevolking op om hulp te verlenen aan de gewonden Deze oproep kreeg gehoor en samen met de lokale bevolking organiseerde Dunant de hulpverlening Toen hij terugkeerde naar Genève besloot hij een boek te schrijven over zijn ervaringen Dit boek, genaamd "Un souvenir de Solferino" ("Een herinnering aan Solferino"), werd in ### gepubliceerd In het boek beschreef hij het idee om in de toekomst een neutrale organisatie op te richten die de gewonden zou verzorgen als er een oorlog plaatsvond.
566
www
voor dringende medische hulp aan zieken en gewonden De hulpverlening aan zieken en gewonden is al eeuwenoud Vroeger waren het vooral de kloosters die voor de verzorging van zieken en gewonden instonden De oprichting van het <PERSOON> en de twee wereldoorlogen waren katalysatoren voor de eerste stappen in de Dringende Geneeskundige Hulpverlening De polioepidemie van de jaren ## was de impuls om een nationaal ambulancenetwerk op te zetten Enkele jaren later werd de opdracht van deze ambulances verruimd en werd het nationaal noodnummer ### ingevoerd, wat de feitelijke start van de Dringende Geneeskundige Hulpverlening was Een mijlpaal in de geschiedenis van de dringende hulpverlening is de oprichting van het <PERSOON> In ### was de Zwitserse zakenman <PERSOON> (###–###) getuige van de gevolgen van de <PERSOON> bij Solferino, waarbij duizenden gewonde soldaten op het slagveld achterbleven Omdat de medische verzorging zeer ontoereikend was, riep hij de lokale bevolking op om hulp te verlenen aan de gewonden Deze oproep kreeg gehoor en samen met de lokale bevolking organiseerde Dunant de hulpverlening Toen hij terugkeerde naar Genève besloot hij een boek te schrijven over zijn ervaringen Dit boek, genaamd "Un souvenir de Solferino" ("Een herinnering aan Solferino"), werd in ### gepubliceerd In het boek beschreef hij het idee om in de toekomst een neutrale organisatie op te richten die de gewonden zou verzorgen als er een oorlog plaatsvond Het Rode Kruissymbool was afgeleid van de Zwitserse vlag omdat Zwitserland, net als het <PERSOON>, neutraal bleef in conflicten In navolging van deze internationale conferenties en mede onder impuls van <PERSOON> werd op <DATUM> het <PERSOON> opgericht als eerste nationale afdeling van het<PERSOON> raakte de term 'ambulance' wijd verspreid als benaming voor de voertuigen die gewonden van het slagveld evacueerden Toen de oorlog afgelopen was en de economie weer op gang kwam, deed ook de motorisering van het vervoer van personen en goederen zijn intrede en werd er gewerkt aan een beter wegennet Ambulances waren vanaf de jaren ## dan ook niet langer een privilege van de legereenheden; ze werden steeds meer ook voor burgerdoelen ingezet Vooral de ziekenhuizen en het <PERSOON> namen het initiatief op zich om het ziekenvervoer te organiseren In de meeste grotere steden zoals Brussel, Gent en Antwerpen werd de brandweer eveneens uitgerust met ambulances De meeste ambulances werden voorzien van het Rode Kruissymbool, ook al werd de ambulance niet door het leger of het officiële <PERSOON> uitgebaat Tijdens de Tweede Wereldoorlog was België bezet door de Duitsers Toen België in '##–'## bevrijd werd door de geallieerden kwam er veel militair materieel, waaronder voertuigen voor de medische legereenheden, in België terecht In het kader van het Marshallplan werd het grootste deel van dit materieel verdeeld onder de Europese landen.
529
www
<PERSOON>, neutraal bleef in conflicten In navolging van deze internationale conferenties en mede onder impuls van <PERSOON> werd op <DATUM> het <PERSOON> opgericht als eerste nationale afdeling van het<PERSOON> raakte de term 'ambulance' wijd verspreid als benaming voor de voertuigen die gewonden van het slagveld evacueerden Toen de oorlog afgelopen was en de economie weer op gang kwam, deed ook de motorisering van het vervoer van personen en goederen zijn intrede en werd er gewerkt aan een beter wegennet Ambulances waren vanaf de jaren ## dan ook niet langer een privilege van de legereenheden; ze werden steeds meer ook voor burgerdoelen ingezet Vooral de ziekenhuizen en het <PERSOON> namen het initiatief op zich om het ziekenvervoer te organiseren In de meeste grotere steden zoals Brussel, Gent en Antwerpen werd de brandweer eveneens uitgerust met ambulances De meeste ambulances werden voorzien van het Rode Kruissymbool, ook al werd de ambulance niet door het leger of het officiële <PERSOON> uitgebaat Tijdens de Tweede Wereldoorlog was België bezet door de Duitsers Toen België in '##–'## bevrijd werd door de geallieerden kwam er veel militair materieel, waaronder voertuigen voor de medische legereenheden, in België terecht In het kader van het Marshallplan werd het grootste deel van dit materieel verdeeld onder de Europese landen Sommigen kwamen wel bij brandweerkorpsen terecht De meeste ambulances waren voertuigen van de merken Dodge en <PERSOON> de jaren ## werden ze veelal vervangen door ambulances van het merk Ford die gebouwd werden in de <PERSOON> en door Duitsland werden overgedragen in het kader van het schadeherstel opgelegd na de Tweede Wereldoorlog In de meeste steden bestond er dus al een zekere vorm van ziekenvervoer Tot de jaren ## was het echter vooral de huisarts die in de meeste kleinere gemeenten een sleutelrol speelde bij de dringende hulp Veel kleine medische interventies (zoals het hechten van een wonde of het begeleiden van een bevalling) werden door de huisarts zelf afgehandeld Indien een patiënt in het ziekenhuis moest worden opgenomen was het meestal de huisarts die dit vervoer op zich nam, gezien hij tot die tijd meestal een van de enigen was in het dorp met een eigen wagen In de jaren ## kwamen er nieuwe ontwikkelingen in de medische wereld Zo werden er in sommige ziekenhuizen lokalen ingericht voor de eerste opvang van patiënten waar zij onderzocht konden worden alvorens ze effectief in het ziekenhuis werden opgenomen Deze lokalen waren meestal het eindpunt voor ziekenvervoer per ambulance Het ziekenvervoer zelf werd meestal georganiseerd door ziekenhuizen die verbonden waren aan de Commissies voor Openbare Onderstand (COO's), die zo tevens patiënten wonnen Ook werden er contracten voor ziekenvervoer afgesloten met de ziekenfondsen en boden ziekenhuizen hun ambulancediensten aan aan huisartsen Zo ontstond er een begin van georganiseerde medische hulpverlening.
515
www
jaren ## werden ze veelal vervangen door ambulances van het merk Ford die gebouwd werden in de <PERSOON> en door Duitsland werden overgedragen in het kader van het schadeherstel opgelegd na de Tweede Wereldoorlog In de meeste steden bestond er dus al een zekere vorm van ziekenvervoer Tot de jaren ## was het echter vooral de huisarts die in de meeste kleinere gemeenten een sleutelrol speelde bij de dringende hulp Veel kleine medische interventies (zoals het hechten van een wonde of het begeleiden van een bevalling) werden door de huisarts zelf afgehandeld Indien een patiënt in het ziekenhuis moest worden opgenomen was het meestal de huisarts die dit vervoer op zich nam, gezien hij tot die tijd meestal een van de enigen was in het dorp met een eigen wagen In de jaren ## kwamen er nieuwe ontwikkelingen in de medische wereld Zo werden er in sommige ziekenhuizen lokalen ingericht voor de eerste opvang van patiënten waar zij onderzocht konden worden alvorens ze effectief in het ziekenhuis werden opgenomen Deze lokalen waren meestal het eindpunt voor ziekenvervoer per ambulance Het ziekenvervoer zelf werd meestal georganiseerd door ziekenhuizen die verbonden waren aan de Commissies voor Openbare Onderstand (COO's), die zo tevens patiënten wonnen Ook werden er contracten voor ziekenvervoer afgesloten met de ziekenfondsen en boden ziekenhuizen hun ambulancediensten aan aan huisartsen Zo ontstond er een begin van georganiseerde medische hulpverlening <PERSOON> vanaf ### kwamen er ook ambulances van Europese merken zoals Volkswagen en <PERSOON> jaren ## deed verder de auto zijn intrede in het doorsnee gezin en werden een aantal belangrijke autowegen aangelegd Ook het goederenvervoer over de weg nam toe Dit alles maakte dat er een toenemend aantal zware verkeersongevallen plaatsvond In stedelijke kernen was het meestal de politie die als eerste ter plaatse was en bijkomende hulp opriep indien nodig In de landelijke gebieden was de hulp bij ongevallen echter niet geregeld In de jaren ## deed er ook een epidemie van poliomyelitis de ronde in Europa In België bereikte de epidemie een piek rond ###–### waarbij er meer dan duizend besmettingen werden opgetekend, vooral bij kinderen Een besmetting met polio houdt een gevaar voor ademhalingsverlamming in waardoor dringende opname in een aangepast ziekenhuis noodzakelijk was Vanaf ### nam toenmalig minister van Volksgezondheid en Gezin <PERSOON> maatregelen om de epidemie te bestrijden; zo werd er geïnvesteerd in medische apparatuur voor ziekenhuizen die deze aandoening behandelden Omdat nog niet alle regio's toen al beschikten over degelijk ziekenvervoer beval minister Leburton eind ### om een nationaal netwerk van ziekenvervoer op te zetten voor poliopatiënten België werd verdeeld in een dertigtal sectoren met elk een polioambulance die voor het dringend vervoer van poliopatiënten in zijn sector instond De ambulances hiervoor kwamen van de Civiele Bescherming en waren oorspronkelijk bedoeld voor hulp aan de bevolking in oorlogstijd Daarnaast werd er een nationaal noodnummer ingevoerd om de polioambulance op te roepen.
532
www
In de jaren ## deed verder de auto zijn intrede in het doorsnee gezin en werden een aantal belangrijke autowegen aangelegd Ook het goederenvervoer over de weg nam toe Dit alles maakte dat er een toenemend aantal zware verkeersongevallen plaatsvond In stedelijke kernen was het meestal de politie die als eerste ter plaatse was en bijkomende hulp opriep indien nodig In de landelijke gebieden was de hulp bij ongevallen echter niet geregeld In de jaren ## deed er ook een epidemie van poliomyelitis de ronde in Europa In België bereikte de epidemie een piek rond ###–### waarbij er meer dan duizend besmettingen werden opgetekend, vooral bij kinderen Een besmetting met polio houdt een gevaar voor ademhalingsverlamming in waardoor dringende opname in een aangepast ziekenhuis noodzakelijk was Vanaf ### nam toenmalig minister van Volksgezondheid en Gezin <PERSOON> maatregelen om de epidemie te bestrijden; zo werd er geïnvesteerd in medische apparatuur voor ziekenhuizen die deze aandoening behandelden Omdat nog niet alle regio's toen al beschikten over degelijk ziekenvervoer beval minister Leburton eind ### om een nationaal netwerk van ziekenvervoer op te zetten voor poliopatiënten België werd verdeeld in een dertigtal sectoren met elk een polioambulance die voor het dringend vervoer van poliopatiënten in zijn sector instond De ambulances hiervoor kwamen van de Civiele Bescherming en waren oorspronkelijk bedoeld voor hulp aan de bevolking in oorlogstijd Daarnaast werd er een nationaal noodnummer ingevoerd om de polioambulance op te roepen Vanaf ### kwam er een poliovaccin beschikbaar en werd de epidemie dankzij een uitgebreid vaccinatieprogramma ingedijkt Hoewel dit niet de bedoeling was, werden sommige polioambulances in ### al gebruikt om verkeersslachtoffers naar een ziekenhuis over te brengen Dit werd oogluikend toegestaan door de overheid Onder druk van de aankomende Expo ## werkte men aan een wettelijk kader hiervoor Toch beleven schrijnende toestanden in het verkeer bestaan Na een zwaar ongeval in ### waarbij hulp opnieuw ontoereikend was pleitte automobilistenvereniging Touring voor een definitieve regeling voor de dringende hulpverlening en voor een nationaal noodnummer Daarbovenop kwam de Wereldtentoonstelling om het gebeuren rond Expo ##, waarop meer dan ## miljoen bezoekers afkwamen, in goede banen te leiden was er een veiligheidsplan opgesteld Zo waren er bemande medische posten met ambulances op het terrein aanwezig Dit veiligheidsplan was een soort van blauwdruk om de hulpverlening op nationaal niveau te organiseren Rond de tijd van de Wereldtentoonstelling had de werkgroep die aan een regeling voor de dringende hulpverlening werkte het noodnummer '###', in overleg met de Regie van Telegraaf en Telefoon (RTT), al kunnen vastleggen De door de Senaat en <PERSOON> van volksvertegenwoordigers quasi unaniem goedgekeurde wet van <DATUM> voorzag voor het eerst een wettelijke regeling voor de dringende medische hulp Deze wet wijzigde de wet van <DATUM> tot regeling van de Openbare Onderstand, waardoor de Commissies van Openbare Onderstand verplicht werden om de dringende medische hulp aan personen op hun grondgebied te organiseren.
540
www
poliovaccin beschikbaar en werd de epidemie dankzij een uitgebreid vaccinatieprogramma ingedijkt Hoewel dit niet de bedoeling was, werden sommige polioambulances in ### al gebruikt om verkeersslachtoffers naar een ziekenhuis over te brengen Dit werd oogluikend toegestaan door de overheid Onder druk van de aankomende Expo ## werkte men aan een wettelijk kader hiervoor Toch beleven schrijnende toestanden in het verkeer bestaan Na een zwaar ongeval in ### waarbij hulp opnieuw ontoereikend was pleitte automobilistenvereniging Touring voor een definitieve regeling voor de dringende hulpverlening en voor een nationaal noodnummer Daarbovenop kwam de Wereldtentoonstelling om het gebeuren rond Expo ##, waarop meer dan ## miljoen bezoekers afkwamen, in goede banen te leiden was er een veiligheidsplan opgesteld Zo waren er bemande medische posten met ambulances op het terrein aanwezig Dit veiligheidsplan was een soort van blauwdruk om de hulpverlening op nationaal niveau te organiseren Rond de tijd van de Wereldtentoonstelling had de werkgroep die aan een regeling voor de dringende hulpverlening werkte het noodnummer '###', in overleg met de Regie van Telegraaf en Telefoon (RTT), al kunnen vastleggen De door de Senaat en <PERSOON> van volksvertegenwoordigers quasi unaniem goedgekeurde wet van <DATUM> voorzag voor het eerst een wettelijke regeling voor de dringende medische hulp Deze wet wijzigde de wet van <DATUM> tot regeling van de Openbare Onderstand, waardoor de Commissies van Openbare Onderstand verplicht werden om de dringende medische hulp aan personen op hun grondgebied te organiseren Een tweede belangrijk aspect van de wet van <DATUM> was dat men pas na het verlenen van de dringende hulp de financiële draagkracht van de slachtoffers mocht nagaan De Commissies waren tot dan toe namelijk enkel verplicht bijstand te verlenen aan behoeftigen die zelf hun verzorging niet konden betalen Met deze bepaling wou men de snelheid van de verzorging verzekeren alsook een einde maken aan praktijken waarbij ziekenhuizen weigerden slachtoffers op te nemen vooraleer ze zekerheid hadden omtrent diens betaalkracht Omdat niet elke Commissie over een aan haar verbonden openbaar ziekenhuis beschikte dat slachtoffers kon opnemen en derhalve in staat was om de dringende hulp zelfstandig te organiseren, stond de wet hen toe om hiertoe overeenkomsten te sluiten met de Commissies van buurgemeenten en met andere openbare of private instellingen Wetsontwerp tot wijziging van de wet van <DATUM> tot regeling van de Openbare Onderstand – Parlementaire documenten Senaat Wetsontwerp tot wijziging van de wet van <DATUM> tot regeling van de Openbare Onderstand – Parlementaire documenten <PERSOON> van volksvertegenwoordigers In november ### werd <PERSOON> de nieuwe minister van Volksgezondheid en Gezin Hij gaf aan de plannen van zijn voorganger voor het uitbouwen van een nationaal systeem van hulpverlening te willen verderzetten Bij de Roosburgramp op <DATUM> in <PERSOON> kwamen opnieuw tekortkomingen in de hulpverlening aan het licht.
507
www
van de wet van <DATUM> was dat men pas na het verlenen van de dringende hulp de financiële draagkracht van de slachtoffers mocht nagaan De Commissies waren tot dan toe namelijk enkel verplicht bijstand te verlenen aan behoeftigen die zelf hun verzorging niet konden betalen Met deze bepaling wou men de snelheid van de verzorging verzekeren alsook een einde maken aan praktijken waarbij ziekenhuizen weigerden slachtoffers op te nemen vooraleer ze zekerheid hadden omtrent diens betaalkracht Omdat niet elke Commissie over een aan haar verbonden openbaar ziekenhuis beschikte dat slachtoffers kon opnemen en derhalve in staat was om de dringende hulp zelfstandig te organiseren, stond de wet hen toe om hiertoe overeenkomsten te sluiten met de Commissies van buurgemeenten en met andere openbare of private instellingen Wetsontwerp tot wijziging van de wet van <DATUM> tot regeling van de Openbare Onderstand – Parlementaire documenten Senaat Wetsontwerp tot wijziging van de wet van <DATUM> tot regeling van de Openbare Onderstand – Parlementaire documenten <PERSOON> van volksvertegenwoordigers In november ### werd <PERSOON> de nieuwe minister van Volksgezondheid en Gezin Hij gaf aan de plannen van zijn voorganger voor het uitbouwen van een nationaal systeem van hulpverlening te willen verderzetten Bij de Roosburgramp op <DATUM> in <PERSOON> kwamen opnieuw tekortkomingen in de hulpverlening aan het licht Het idee was om het nummer '###' als nationaal noodnummer in te voeren; wie het telefoonnummer zou draaien diende uit te komen bij het Hulpcentrum ### voor die telefoonzone waar een 'aangestelde' de oproep onmiddellijk zou aannemen Het nummer diende gratis te zijn en ook vanuit openbare telefooncellen gebeld te kunnen worden De eerste meldtafels voor de centrales werden onder andere door <PERSOON> Telephone en Atea geleverd Op een scherm verscheen het nummer van de beller met mechanische rolcijfers De noodoproepen werden tevens op band opgenomen en voor zes maanden bewaard om eventueel te dienen als juridisch bewijs Men overwoog eerst de Hulpcentra ### onder te brengen bij het <PERSOON>, maar de aard van de centrales leunde dichter aan bij de al bestaande meldkamers van de brandweer De telefoonzones waren daarbovenop vaak gekoppeld aan het gebied rond een stad waardoor het makkelijker was de centrales te koppelen aan één of meerdere telefoonzones De eerste proef ging van start in september ###, waarbij het eerste Hulpcentrum ### bij de Antwerpse brandweer werd geïnstalleerd Dit <INSTELLING> moest alle binnenkomende noodoproepen uit de telefoonzone ## ontvangen, de gepaste hulp uitsturen en het ontvangende ziekenhuis inlichten Tijdens de proefperiode besliste men om zestien Hulpcentra ### onder te brengen bij brandweerkorpsen in heel België Na een succesvolle proefperiode werd in maart ### het tweede Hulpcentrum ### in <PERSOON> opgestart In ### werden de <PERSOON> en <PERSOON> en het tijdelijke Hulpcentrum ### van Veurne (in afwachting van de technische voltooiing van het <PERSOON>) in gebruik genomen.
547
www
die telefoonzone waar een 'aangestelde' de oproep onmiddellijk zou aannemen Het nummer diende gratis te zijn en ook vanuit openbare telefooncellen gebeld te kunnen worden De eerste meldtafels voor de centrales werden onder andere door <PERSOON> Telephone en Atea geleverd Op een scherm verscheen het nummer van de beller met mechanische rolcijfers De noodoproepen werden tevens op band opgenomen en voor zes maanden bewaard om eventueel te dienen als juridisch bewijs Men overwoog eerst de Hulpcentra ### onder te brengen bij het <PERSOON>, maar de aard van de centrales leunde dichter aan bij de al bestaande meldkamers van de brandweer De telefoonzones waren daarbovenop vaak gekoppeld aan het gebied rond een stad waardoor het makkelijker was de centrales te koppelen aan één of meerdere telefoonzones De eerste proef ging van start in september ###, waarbij het eerste Hulpcentrum ### bij de Antwerpse brandweer werd geïnstalleerd Dit <INSTELLING> moest alle binnenkomende noodoproepen uit de telefoonzone ## ontvangen, de gepaste hulp uitsturen en het ontvangende ziekenhuis inlichten Tijdens de proefperiode besliste men om zestien Hulpcentra ### onder te brengen bij brandweerkorpsen in heel België Na een succesvolle proefperiode werd in maart ### het tweede Hulpcentrum ### in <PERSOON> opgestart In ### werden de <PERSOON> en <PERSOON> en het tijdelijke Hulpcentrum ### van Veurne (in afwachting van de technische voltooiing van het <PERSOON>) in gebruik genomen Na de afwerking van het Hulpcentrum ### in Aarlen een jaar later werd de centrale in Bastenaken weer ontmanteld In ### deden ten slotte de <PERSOON> en als laatste op <DATUM> de centrale van Kortrijk hun intrede Het personeel voor de Hulpcentra ### kwam van het brandweerkorps waar de centrale was ondergebracht De extra kosten voor dit personeel werden door het Ministerie van Volksgezondheid betaald terwijl de kosten voor de telefoongesprekken van de centrale door het Ministerie van Binnenlandse Zaken aan de RTT werden betaald Het personeel, officieel getiteld "'aangestelden"', kregen een opleiding over de werking van de centrale en over radioprocedures De Hulpcentra ### stonden in voor de alarmering van een ambulance voor ongeval of ziekte op een openbare plaats en voor poliopatiënten (zowel openbare als private plaatsen) Ambulances die in de werking van het ###-systeem waren ingeschakeld konden opdrachten wettelijk niet zomaar weigeren Het noodnummer dat in ### voor poliopatiënten in voege kwam werd buiten werking gesteld Ondanks dat dit niet de bedoeling was kwamen in het begin ook veel oproepen voor brand of politiehulp in de Hulpcentra ### toe Een eerste stap voor het uitbouwen van het ambulancenetwerk was het opnemen van alle polioambulances in het ###-systeem Daarnaast stonden er nog een aantal ambulances in de opslagplaatsen van de Civiele Bescherming die bedoeld waren voor gebruik in oorlogstijd Deze werden ook opgenomen in het ###-systeem.
548
www
werd de centrale in Bastenaken weer ontmanteld In ### deden ten slotte de <PERSOON> en als laatste op <DATUM> de centrale van Kortrijk hun intrede Het personeel voor de Hulpcentra ### kwam van het brandweerkorps waar de centrale was ondergebracht De extra kosten voor dit personeel werden door het Ministerie van Volksgezondheid betaald terwijl de kosten voor de telefoongesprekken van de centrale door het Ministerie van Binnenlandse Zaken aan de RTT werden betaald Het personeel, officieel getiteld "'aangestelden"', kregen een opleiding over de werking van de centrale en over radioprocedures De Hulpcentra ### stonden in voor de alarmering van een ambulance voor ongeval of ziekte op een openbare plaats en voor poliopatiënten (zowel openbare als private plaatsen) Ambulances die in de werking van het ###-systeem waren ingeschakeld konden opdrachten wettelijk niet zomaar weigeren Het noodnummer dat in ### voor poliopatiënten in voege kwam werd buiten werking gesteld Ondanks dat dit niet de bedoeling was kwamen in het begin ook veel oproepen voor brand of politiehulp in de Hulpcentra ### toe Een eerste stap voor het uitbouwen van het ambulancenetwerk was het opnemen van alle polioambulances in het ###-systeem Daarnaast stonden er nog een aantal ambulances in de opslagplaatsen van de Civiele Bescherming die bedoeld waren voor gebruik in oorlogstijd Deze werden ook opgenomen in het ###-systeem Veel ambulancediensten bleken daarbij over verouderde voertuigen te beschikken, die soms niet meer voor hun taak geschikt waren Daarnaast was er ook een gebrek aan uniformiteit bij de voertuigen Het Ministerie maakte daarop budget vrij om verouderde ambulances te vervangen en zo voor een zekere mate van standaardisatie te zorgen Het Ministerie wou de richting uitgaan van gestandaardiseerde ambulances die twee liggende patiënten konden vervoeren Na een studie ging men eind ### voor de Volkswagen Transporter, onder andere omdat men deze kant-en-klaar kon invoeren uit Duitsland De ambulances waren eigendom van het Ministerie maar werden in bruikleen afgestaan aan de verschillende diensten in het land In het voorjaar van ### werden de eerste vijftien ivoorkleurige ambulances bij invoerder D'Ieteren afgeleverd, waar ze enkel nog van het tweetalige ###-logo, een oranje knipperlicht op het dak, het opschrift "'Ministerie van Volksgezondheid en van het Gezin"' en hun ministerienummer op de achterkant moesten worden voorzien Dit ministerienummer was een uniek nummer waarmee men de ambulance kon identificeren, ook wanneer het naar een andere dienst zou overgeplaatst worden Bij de tweede reeks die het Ministerie aankocht was het knipperlicht vervangen door een oranje zwaailicht en werd er een tweetonige hoorn en sterkere motor toegevoegd In ### werden de verkeersregels aangepast en moesten prioritaire voertuigen vanaf dan geen oranje maar een blauw zwaailicht hebben om verwarring met privébedrijven te vermijden In ### werden de laatste Volkswagen Transporterambulances geleverd Het Belgische Ministerie van Volksgezondheid was een van de grootste afnemers van deze voertuigen buiten Duitsland.
539
www
was er ook een gebrek aan uniformiteit bij de voertuigen Het Ministerie maakte daarop budget vrij om verouderde ambulances te vervangen en zo voor een zekere mate van standaardisatie te zorgen Het Ministerie wou de richting uitgaan van gestandaardiseerde ambulances die twee liggende patiënten konden vervoeren Na een studie ging men eind ### voor de Volkswagen Transporter, onder andere omdat men deze kant-en-klaar kon invoeren uit Duitsland De ambulances waren eigendom van het Ministerie maar werden in bruikleen afgestaan aan de verschillende diensten in het land In het voorjaar van ### werden de eerste vijftien ivoorkleurige ambulances bij invoerder D'Ieteren afgeleverd, waar ze enkel nog van het tweetalige ###-logo, een oranje knipperlicht op het dak, het opschrift "'Ministerie van Volksgezondheid en van het Gezin"' en hun ministerienummer op de achterkant moesten worden voorzien Dit ministerienummer was een uniek nummer waarmee men de ambulance kon identificeren, ook wanneer het naar een andere dienst zou overgeplaatst worden Bij de tweede reeks die het Ministerie aankocht was het knipperlicht vervangen door een oranje zwaailicht en werd er een tweetonige hoorn en sterkere motor toegevoegd In ### werden de verkeersregels aangepast en moesten prioritaire voertuigen vanaf dan geen oranje maar een blauw zwaailicht hebben om verwarring met privébedrijven te vermijden In ### werden de laatste Volkswagen Transporterambulances geleverd Het Belgische Ministerie van Volksgezondheid was een van de grootste afnemers van deze voertuigen buiten Duitsland Na een tijd stelde men vast dat er twee belangrijke factoren waren die de overlevingskansen van patiënten beïnvloedden; met name de snelheid van het ziekenvervoer en de kwaliteit van de eerste zorgen Beiden waren niet gegarandeerd Ambulances moesten soms van ver komen namelijk; en hoewel veel ambulanciers al ervaring hadden opgedaan bij de ambulancediensten van het <PERSOON>'s en de brandweerkorpsen hadden de meesten geen echte opleiding gekregen waardoor ze slechts beperkte eerste hulp konden bieden Het Ministerie van Volksgezondheid stelde ook niet meteen een leerplan op voor de ambulanciers Men besloot toch dat de interventietijd korter moest en dat de medische behandeling al ter plekke gestart diende te worden In ### begon men in samenwerking met het <PERSOON> daarom met een proef met een Alouette II-helikopter van Sabena Omdat binnenin de helikopter geen plaats was voor een liggende patiënt werd aan de buitenzijde een overkapte draagberrie geïnstalleerd voor de patiënt, waardoor het medisch personeel tijdens de vlucht geen contact met de patiënt kon hebben De proef werd uiteindelijk stopgezet In ### werd een proef begonnen waarbij een van de vijf Sikorsky S-##-helikopters van de luchtmachtbasis Koksijde werd ingezet Deze helikopters waren normaalgezien bedoeld voor SAR-operaties ('search and rescue') op zee De proef werd echter weer beëindigd zonder gevolg In ### begon opnieuw een proef waarbij voor enkele weken een medisch uitgeruste Alouette III-helikopter in Frankrijk werd gehuurd.
524
www
overlevingskansen van patiënten beïnvloedden; met name de snelheid van het ziekenvervoer en de kwaliteit van de eerste zorgen Beiden waren niet gegarandeerd Ambulances moesten soms van ver komen namelijk; en hoewel veel ambulanciers al ervaring hadden opgedaan bij de ambulancediensten van het <PERSOON>'s en de brandweerkorpsen hadden de meesten geen echte opleiding gekregen waardoor ze slechts beperkte eerste hulp konden bieden Het Ministerie van Volksgezondheid stelde ook niet meteen een leerplan op voor de ambulanciers Men besloot toch dat de interventietijd korter moest en dat de medische behandeling al ter plekke gestart diende te worden In ### begon men in samenwerking met het <PERSOON> daarom met een proef met een Alouette II-helikopter van Sabena Omdat binnenin de helikopter geen plaats was voor een liggende patiënt werd aan de buitenzijde een overkapte draagberrie geïnstalleerd voor de patiënt, waardoor het medisch personeel tijdens de vlucht geen contact met de patiënt kon hebben De proef werd uiteindelijk stopgezet In ### werd een proef begonnen waarbij een van de vijf Sikorsky S-##-helikopters van de luchtmachtbasis Koksijde werd ingezet Deze helikopters waren normaalgezien bedoeld voor SAR-operaties ('search and rescue') op zee De proef werd echter weer beëindigd zonder gevolg In ### begon opnieuw een proef waarbij voor enkele weken een medisch uitgeruste Alouette III-helikopter in Frankrijk werd gehuurd Naast de helikopter stond ook een reanimatiewagen klaar om patiënten van de landingsplaats naar het ziekenhuis over te brengen Deze 'Helihulp' was daarmee de eerste feitelijke MUG-helikopter in België Tijdens de proef gingen er stemmen op om drie dergelijke helikopters te plaatsen bij de universitaire ziekenhuizen <PERSOON>, Leuven en <PERSOON> De financiering was echter een struikelblok de uitbating van een dergelijke helikopterdienst voor een klein land als België bleek te duur en bijgevolg werd het project afgevoerd De wet van <DATUM> betreffende de dringende geneeskundige hulpverlening was een verbetering van de wet uit ### (die de dringende hulpverlening aan de COO's toevertrouwde) die de wetgeving afstemde op het nieuwe ###-systeem De nieuwe wet bevatte de volgende belangrijke definitie Oorspronkelijk bepaalde deze wet ook dat de Dringende Geneeskundige Hulpverlening enkel tussenkwam op openbare plaatsen Voor medische spoedgevallen thuis moest men zich volgens de wet tot een andere dienst richten <PERSOON> veel later zou deze wetsbepaling veranderd worden Meestal vertrokken de ambulances vanuit hun standplaats met weinig informatie over de aard van de interventie, wat soms tot problemen leidde Sommige brandweerkorpsen die een ambulance uitbaatten investeerden in hun eigen radionetwerk, maar van uniformiteit was geen sprake Het Ministerie van Volksgezondheid werkte vanaf begin ### daarom aan een oplossing alle ambulances moesten voorzien worden van analoge radiozender en -ontvanger ingesteld op de juiste frequenties Het bedrijf Autophon kreeg het contract voor de installatie toegewezen Een jaar later beschikten alle ambulancediensten over minstens één ambulance met radioverbinding.
526
www
feitelijke MUG-helikopter in België Tijdens de proef gingen er stemmen op om drie dergelijke helikopters te plaatsen bij de universitaire ziekenhuizen <PERSOON>, Leuven en <PERSOON> De financiering was echter een struikelblok de uitbating van een dergelijke helikopterdienst voor een klein land als België bleek te duur en bijgevolg werd het project afgevoerd De wet van <DATUM> betreffende de dringende geneeskundige hulpverlening was een verbetering van de wet uit ### (die de dringende hulpverlening aan de COO's toevertrouwde) die de wetgeving afstemde op het nieuwe ###-systeem De nieuwe wet bevatte de volgende belangrijke definitie Oorspronkelijk bepaalde deze wet ook dat de Dringende Geneeskundige Hulpverlening enkel tussenkwam op openbare plaatsen Voor medische spoedgevallen thuis moest men zich volgens de wet tot een andere dienst richten <PERSOON> veel later zou deze wetsbepaling veranderd worden Meestal vertrokken de ambulances vanuit hun standplaats met weinig informatie over de aard van de interventie, wat soms tot problemen leidde Sommige brandweerkorpsen die een ambulance uitbaatten investeerden in hun eigen radionetwerk, maar van uniformiteit was geen sprake Het Ministerie van Volksgezondheid werkte vanaf begin ### daarom aan een oplossing alle ambulances moesten voorzien worden van analoge radiozender en -ontvanger ingesteld op de juiste frequenties Het bedrijf Autophon kreeg het contract voor de installatie toegewezen Een jaar later beschikten alle ambulancediensten over minstens één ambulance met radioverbinding Afhankelijk van het bevoegde Hulpcentrum ### kreeg men één of meerdere radiofrequenties ter beschikking; daarnaast waren er nog twee nationale radiofrequenties die als reservekanalen dienden Door het toenemende binnenlandse toerisme door de introductie van de auto in het gezin en de ontoereikende weginfrastructuur steeg het aantal ernstige verkeersongevallen jaar na jaar Het netwerk van ambulances was nog in groei en daarom kon nog niet overal een aanvaardbare interventietijd verzekerd worden Het kwam ook vaak voor dat dezelfde ambulance meerdere slachtoffers van hetzelfde ongeval moest vervoeren Soms moest dezelfde ambulance zelfs terugkeren van het ziekenhuis waar het een eerste 'lading' slachtoffers had binnengebracht om de overige slachtoffers op te pikken Om deze situaties te verhelpen besloot het Ministerie van Volksgezondheid het budget voor de Dringende Geneeskundige Hulpverlening te verhogen en kreeg het Duitse bedrijf Miesen de opdracht grotere ambulances te maken die een sneller en kwalitatiever ziekenvervoer konden verzekeren In april ### werden de eerste vier nieuwe ambulances geleverd Ze waren gebaseerd op de <PERSOON> L###, in dezelfde ivoorkleur geverfd als de Volkswagenambulances en droegen eveneens het Rode Kruissymbool De sanitaire cel van de ambulance was verhoogd zodat al rechtstaand medische handelingen konden worden uitgevoerd en ze was uitgerust om tot vier liggende patiënten te vervoeren Ze bevatte ook meer medisch materiaal In mei ### werden de vier 'ambulances voor heropwekking', zoals deze eerste reanimatiewagens toen werden genoemd, overgedragen aan de brandweerkorpsen <PERSOON>, Charleroi en Marche-en-Famenne en het Academisch Ziekenhuis <PERSOON> (nu het UZ Gent).
528
www
die als reservekanalen dienden Door het toenemende binnenlandse toerisme door de introductie van de auto in het gezin en de ontoereikende weginfrastructuur steeg het aantal ernstige verkeersongevallen jaar na jaar Het netwerk van ambulances was nog in groei en daarom kon nog niet overal een aanvaardbare interventietijd verzekerd worden Het kwam ook vaak voor dat dezelfde ambulance meerdere slachtoffers van hetzelfde ongeval moest vervoeren Soms moest dezelfde ambulance zelfs terugkeren van het ziekenhuis waar het een eerste 'lading' slachtoffers had binnengebracht om de overige slachtoffers op te pikken Om deze situaties te verhelpen besloot het Ministerie van Volksgezondheid het budget voor de Dringende Geneeskundige Hulpverlening te verhogen en kreeg het Duitse bedrijf Miesen de opdracht grotere ambulances te maken die een sneller en kwalitatiever ziekenvervoer konden verzekeren In april ### werden de eerste vier nieuwe ambulances geleverd Ze waren gebaseerd op de <PERSOON> L###, in dezelfde ivoorkleur geverfd als de Volkswagenambulances en droegen eveneens het Rode Kruissymbool De sanitaire cel van de ambulance was verhoogd zodat al rechtstaand medische handelingen konden worden uitgevoerd en ze was uitgerust om tot vier liggende patiënten te vervoeren Ze bevatte ook meer medisch materiaal In mei ### werden de vier 'ambulances voor heropwekking', zoals deze eerste reanimatiewagens toen werden genoemd, overgedragen aan de brandweerkorpsen <PERSOON>, Charleroi en Marche-en-Famenne en het Academisch Ziekenhuis <PERSOON> (nu het UZ Gent) Voor deze 'ambulances voor heropwekking' was meer personeel nodig dan voor gewone ambulances Zo moest het ziekenhuis waarmee werd samengewerkt een arts en/of verpleegkundige beschikbaar houden die door de ambulance werd opgepikt om dan verder te rijden naar de interventieplaats Het Ministerie van Volksgezondheid stelde de voertuigen enkel ter beschikking als deze samenwerking gegarandeerd was In <PERSOON> schonk de brandweer een oude ambulance aan het ziekenhuis om het medisch team ter plaatse te brengen D'Ieteren steunde dit idee en schonk in ### een Volkswagen Kever aan <PERSOON> om deze voorloper van de MUG op weg te helpen Op <DATUM> vond de grote brand in het grootwarenhuis Innovation in Brussel plaats, waarbij meer dan ### mensen om het leven kwamen en ### gewonden vielen Mede door de gebrekkige brandveiligheidsvoorzieningen kon het vuur zo om zich heen grijpen Ook de coördinatie en middelen van de hulpdiensten konden beter Een half jaar na de ramp, op <DATUM> werd een nieuw koninklijk besluit (KB) uitgevaardigd dat de werking van de brandweerdiensten vastlegde Dit KB verdeelde alle brandweerdiensten in categorieën afhankelijk van het gebied dat ze beschermden en de middelen en personeel waarover ze beschikten; en bepaalde verder het minimum aan personeel en materieel dat ze moesten hebben Ondanks de gestelde verplichtingen vroeg het Ministerie van Volksgezondheid wel meestal vooraf of de brandweerdiensten in kwestie in staat waren de ambulance te bemannen Door de bijkomende behoefte aan nieuwe ambulances, en het feit dat een aantal oude Volkswagenambulances al aan vervanging toe waren, moest het Ministerie ook een bijkomende inspanning leveren.
539
www
samengewerkt een arts en/of verpleegkundige beschikbaar houden die door de ambulance werd opgepikt om dan verder te rijden naar de interventieplaats Het Ministerie van Volksgezondheid stelde de voertuigen enkel ter beschikking als deze samenwerking gegarandeerd was In <PERSOON> schonk de brandweer een oude ambulance aan het ziekenhuis om het medisch team ter plaatse te brengen D'Ieteren steunde dit idee en schonk in ### een Volkswagen Kever aan <PERSOON> om deze voorloper van de MUG op weg te helpen Op <DATUM> vond de grote brand in het grootwarenhuis Innovation in Brussel plaats, waarbij meer dan ### mensen om het leven kwamen en ### gewonden vielen Mede door de gebrekkige brandveiligheidsvoorzieningen kon het vuur zo om zich heen grijpen Ook de coördinatie en middelen van de hulpdiensten konden beter Een half jaar na de ramp, op <DATUM> werd een nieuw koninklijk besluit (KB) uitgevaardigd dat de werking van de brandweerdiensten vastlegde Dit KB verdeelde alle brandweerdiensten in categorieën afhankelijk van het gebied dat ze beschermden en de middelen en personeel waarover ze beschikten; en bepaalde verder het minimum aan personeel en materieel dat ze moesten hebben Ondanks de gestelde verplichtingen vroeg het Ministerie van Volksgezondheid wel meestal vooraf of de brandweerdiensten in kwestie in staat waren de ambulance te bemannen Door de bijkomende behoefte aan nieuwe ambulances, en het feit dat een aantal oude Volkswagenambulances al aan vervanging toe waren, moest het Ministerie ook een bijkomende inspanning leveren Na een studie ging men voor het intussen vernieudwe T#-model Volkswagen Transporter dat opnieuw door D'Ieteren werd geleverd in dezelfde ivoorkleur; met nog steeds het ###-logo en het Rode Kruissymbool erop aangebracht Het hoogtepunt van deze nieuwe reeks ambulances was een plechtigheid op <DATUM> op de Grote Markt <PERSOON> waarbij vijftig nieuwe Volkswagenambulances en vier nieuwe reanimatiewagens van <PERSOON> werden overgedragen aan verschillende ambulancediensten door minister van <PERSOON> Dit was de grootste dergelijke plechtigheid ooit in België Voor sommige grotere ambulancediensten betekende deze nieuwe vloot de vervanging van een ambulance of de uitbreiding van het medisch wagenpark, terwijl voor sommige kleinere diensten dit hun start was Deze opstart verliep niet overal vlekkeloos; sommige gemeenten kampten met een gebrek aan ambulancepersoneel terwijl de burgemeester van Kuurne aanstoot nam aan het tweetalige ###-logo "'Centre de secours -" 📞"### - Hulpcentrum"' Ook werden door het Ministerie van Volksgezondheid heel wat wissels doorgevoerd om zo snel mogelijk een degelijke ambulance te krijgen bij elke ambulancedienst Tegen het einde van de jaren ## waren ### van de in totaal ### ambulances die in het ###-systeem waren ingeschakeld door het Ministerie in bruikleen afgestaan (waarvan de meesten aan brandweerkorpsen) en waren er ### ziekenhuizen erkend om in het kader van de Dringende Geneeskundige Hulpverlening patiënten op te nemen Door de nieuwe leveringen van ambulances werden de oudere ambulances van de merken Dodge en Renault buiten dienst gesteld Sommige van deze wagens kregen echter nog een nieuw leven binnen bijvoorbeeld de brandweer.
567
www
voor het intussen vernieudwe T#-model Volkswagen Transporter dat opnieuw door D'Ieteren werd geleverd in dezelfde ivoorkleur; met nog steeds het ###-logo en het Rode Kruissymbool erop aangebracht Het hoogtepunt van deze nieuwe reeks ambulances was een plechtigheid op <DATUM> op de Grote Markt <PERSOON> waarbij vijftig nieuwe Volkswagenambulances en vier nieuwe reanimatiewagens van <PERSOON> werden overgedragen aan verschillende ambulancediensten door minister van <PERSOON> Dit was de grootste dergelijke plechtigheid ooit in België Voor sommige grotere ambulancediensten betekende deze nieuwe vloot de vervanging van een ambulance of de uitbreiding van het medisch wagenpark, terwijl voor sommige kleinere diensten dit hun start was Deze opstart verliep niet overal vlekkeloos; sommige gemeenten kampten met een gebrek aan ambulancepersoneel terwijl de burgemeester van Kuurne aanstoot nam aan het tweetalige ###-logo "'Centre de secours -" 📞"### - Hulpcentrum"' Ook werden door het Ministerie van Volksgezondheid heel wat wissels doorgevoerd om zo snel mogelijk een degelijke ambulance te krijgen bij elke ambulancedienst Tegen het einde van de jaren ## waren ### van de in totaal ### ambulances die in het ###-systeem waren ingeschakeld door het Ministerie in bruikleen afgestaan (waarvan de meesten aan brandweerkorpsen) en waren er ### ziekenhuizen erkend om in het kader van de Dringende Geneeskundige Hulpverlening patiënten op te nemen Door de nieuwe leveringen van ambulances werden de oudere ambulances van de merken Dodge en Renault buiten dienst gesteld Sommige van deze wagens kregen echter nog een nieuw leven binnen bijvoorbeeld de brandweer Tot ### hadden de verschillende korpsen in het Brusselse elk hun eigen ambulances waarmee ze het ziekenvervoer verzorgden De wet van <DATUM> betreffende de agglomeraties bepaalde echter dat alle bevoegdheden rond brandbestrijding naar de Agglomeratie Brussel zouden worden overgedragen In ### ging zo de agglomeratiebrandweer van start Al snel werd er een aparte schepen aangesteld voor de dringende medische hulp, waardoor men snel inspeelde op de vraag om vernieuwing in het wagenpark van de ambulancediensten In ### werden zo acht nieuwe ambulances in gebruik genomen, in ### vier en in ### twee In ### werd tevens gestart met de bouw van de nieuwe hoofdkazerne aan de Helihavenlaan, waar ook het vernieuwde Hulpcentrum ### in zou ondergebracht worden Vanaf augustus ### werd het bij de Brusselse brandweer standaard om naar elke brandoproep ook een ambulance te sturen Eerder was dit al standaardpraktijk geworden in Kortrijk In <PERSOON> was <PERSOON> als hoofd van de spoedgevallendienst van het Sint-Jansziekenhuis begaan met de kwaliteit van de dringende hulpverlening In samenwerking met het Ministerie van Volksgezondheid organiseerde hij symposia over de Dringende Geneeskundige Hulpverlening Ook bood hij opleidingen aan aan de Brugse ambulanciers waarbij ze meer bij het ziekenhuisgebeuren betrokken werden Tevens werd het Instituut voor Medische Dringende Hulpverlening (IMDH) onder meer door zijn inspanningen opgericht, dat tegenwoordig nog steeds de werking van de MUG-helikopter in <PERSOON> verzorgt Ook was het dr.
564
www
hadden de verschillende korpsen in het Brusselse elk hun eigen ambulances waarmee ze het ziekenvervoer verzorgden De wet van <DATUM> betreffende de agglomeraties bepaalde echter dat alle bevoegdheden rond brandbestrijding naar de Agglomeratie Brussel zouden worden overgedragen In ### ging zo de agglomeratiebrandweer van start Al snel werd er een aparte schepen aangesteld voor de dringende medische hulp, waardoor men snel inspeelde op de vraag om vernieuwing in het wagenpark van de ambulancediensten In ### werden zo acht nieuwe ambulances in gebruik genomen, in ### vier en in ### twee In ### werd tevens gestart met de bouw van de nieuwe hoofdkazerne aan de Helihavenlaan, waar ook het vernieuwde Hulpcentrum ### in zou ondergebracht worden Vanaf augustus ### werd het bij de Brusselse brandweer standaard om naar elke brandoproep ook een ambulance te sturen Eerder was dit al standaardpraktijk geworden in Kortrijk In <PERSOON> was <PERSOON> als hoofd van de spoedgevallendienst van het Sint-Jansziekenhuis begaan met de kwaliteit van de dringende hulpverlening In samenwerking met het Ministerie van Volksgezondheid organiseerde hij symposia over de Dringende Geneeskundige Hulpverlening Ook bood hij opleidingen aan aan de Brugse ambulanciers waarbij ze meer bij het ziekenhuisgebeuren betrokken werden Tevens werd het Instituut voor Medische Dringende Hulpverlening (IMDH) onder meer door zijn inspanningen opgericht, dat tegenwoordig nog steeds de werking van de MUG-helikopter in <PERSOON> verzorgt Ook was het dr Tot begin de jaren ## waren er geen gespecialiseerde materialen of procedures voor de bevrijding van geknelde ongevalsslachtoffers Bij verkeersongevallen moesten de ambulanciers en de brandweer dus vaak improviseren Om de hulp aan ongevalsslachtoffers te verbeteren stelde de Brugse brandweer eind ### een reddingswagen met signalisatiemateriaal en hydraulisch bevrijdingsmateriaal voor aan de overheid Een jaar later volgden enkele andere brandweerdiensten het Brugse voorbeeld Eind ### organiseerde het Ministerie van Binnenlandse Zaken een aankoopprogramma voor de centrumkorpsen (brandweerkorpsen van categorie X, Y of Z) waarbij ze een dergelijke 'snelle hulpwagen' konden bekomen In ### en ### werd een reeks van ## dergelijke 'snelle hulpwagens' die op een onderstel van Dodge waren gebouwd door Rosenbauer Belgium verspreid over het land In ### werd een tweede reeks aangeboden die door Somati gebouwd was op een onderstel van een Chevrolet Van Ondanks de inspanningen bleef het materiaal bij zware beknellingen ontoereikend In de Verenigde Staten had het bedrijf Hurst ondertussen een hydraulische schaar ontwikkeld voor hulpverlening in de autosport Sommige brandweerdiensten kochten met eigen middelen dergelijk materiaal aan Zo beschikte de Brusselse brandweer in ### als eerste in België over gereedschap van Hurst Tot in de jaren ## was medische hulp via helikopter beperkt gebleven tot een verzameling proeven In ### schafte de rijkswacht drie Puma SA###-helikopters aan die gestationeerd werden op de militaire basis in Brasschaat De rijkswacht besliste ook dat deze helikopters sporadisch konden worden ingezet voor medisch transport, zoals tijdens de zomermaanden wanneer de autosnelwegen overbelast werden.
550
www
de bevrijding van geknelde ongevalsslachtoffers Bij verkeersongevallen moesten de ambulanciers en de brandweer dus vaak improviseren Om de hulp aan ongevalsslachtoffers te verbeteren stelde de Brugse brandweer eind ### een reddingswagen met signalisatiemateriaal en hydraulisch bevrijdingsmateriaal voor aan de overheid Een jaar later volgden enkele andere brandweerdiensten het Brugse voorbeeld Eind ### organiseerde het Ministerie van Binnenlandse Zaken een aankoopprogramma voor de centrumkorpsen (brandweerkorpsen van categorie X, Y of Z) waarbij ze een dergelijke 'snelle hulpwagen' konden bekomen In ### en ### werd een reeks van ## dergelijke 'snelle hulpwagens' die op een onderstel van Dodge waren gebouwd door Rosenbauer Belgium verspreid over het land In ### werd een tweede reeks aangeboden die door Somati gebouwd was op een onderstel van een Chevrolet Van Ondanks de inspanningen bleef het materiaal bij zware beknellingen ontoereikend In de Verenigde Staten had het bedrijf Hurst ondertussen een hydraulische schaar ontwikkeld voor hulpverlening in de autosport Sommige brandweerdiensten kochten met eigen middelen dergelijk materiaal aan Zo beschikte de Brusselse brandweer in ### als eerste in België over gereedschap van Hurst Tot in de jaren ## was medische hulp via helikopter beperkt gebleven tot een verzameling proeven In ### schafte de rijkswacht drie Puma SA###-helikopters aan die gestationeerd werden op de militaire basis in Brasschaat De rijkswacht besliste ook dat deze helikopters sporadisch konden worden ingezet voor medisch transport, zoals tijdens de zomermaanden wanneer de autosnelwegen overbelast werden Na jaren politiek debat besloot minister van Binnenlandse Zaken Edouard Close echter om een helikopter in te schakelen in het ###-netwerk Er kwam een KB dat de Helihulp/Heli-Secours omkaderde en er werd een Alouette III-helikopter aangeschaft die door de Civiele Bescherming zou uitgebaat worden Halfjaarlijks wisselde deze helikopter van standplaats tussen Crisnée en Beernem om beide landsdelen gelijk te bedienen Er waren echter nog wat problemen de helikopter was officieel nog een proefproject en werd dus niet door het Ministerie van Volksgezondheid gefinancierd Ook was bepaald dat de helikopter enkel bij grote incidenten kon worden ingezet, wat onduidelijkheid creëerde Tevens liet de regelgeving rond de luchtvaart niet toe dat dergelijke types helikopters over dichtbevolkte gebieden vlogen Tijdens de eerste inzetperiode van juli tot oktober ### stond de helikopter in Beernem en telkens enkele uren per dag bij het Brugse Sint-Jansziekenhuis dat voor het medisch personeel zorgde Ook werden demonstraties gegeven Vanaf oktober stond de helikopter in Crisnée waar telkens een arts van de Leuvense of Luikse universitaire ziekenhuizen aanwezig was Men ondervond dat de helikopter om praktische redenen best bij een ziekenhuis stond Hoewel een proefperiode in Brussel in ### niet doorging kwam er toch een voorstel om de helikoptervloot uit te breiden In april ### voerde de Civiele Bescherming een proef uit om te kijken of men met een reddingsnet onderaan de helikopter doeltreffend mensen kon evacueren van een gebouw Tijdens de vlucht kwam het net echter los en de vijf inzittenden kwamen allen om het leven.
542
www
Edouard Close echter om een helikopter in te schakelen in het ###-netwerk Er kwam een KB dat de Helihulp/Heli-Secours omkaderde en er werd een Alouette III-helikopter aangeschaft die door de Civiele Bescherming zou uitgebaat worden Halfjaarlijks wisselde deze helikopter van standplaats tussen Crisnée en Beernem om beide landsdelen gelijk te bedienen Er waren echter nog wat problemen de helikopter was officieel nog een proefproject en werd dus niet door het Ministerie van Volksgezondheid gefinancierd Ook was bepaald dat de helikopter enkel bij grote incidenten kon worden ingezet, wat onduidelijkheid creëerde Tevens liet de regelgeving rond de luchtvaart niet toe dat dergelijke types helikopters over dichtbevolkte gebieden vlogen Tijdens de eerste inzetperiode van juli tot oktober ### stond de helikopter in Beernem en telkens enkele uren per dag bij het Brugse Sint-Jansziekenhuis dat voor het medisch personeel zorgde Ook werden demonstraties gegeven Vanaf oktober stond de helikopter in Crisnée waar telkens een arts van de Leuvense of Luikse universitaire ziekenhuizen aanwezig was Men ondervond dat de helikopter om praktische redenen best bij een ziekenhuis stond Hoewel een proefperiode in Brussel in ### niet doorging kwam er toch een voorstel om de helikoptervloot uit te breiden In april ### voerde de Civiele Bescherming een proef uit om te kijken of men met een reddingsnet onderaan de helikopter doeltreffend mensen kon evacueren van een gebouw Tijdens de vlucht kwam het net echter los en de vijf inzittenden kwamen allen om het leven In ### maakte het Ministerie van Volksgezondheid een inventarisatie op van de reanimatiewagens die tussen ### en ### verdeeld werden na een vraag die in de <PERSOON> van volksvertegenwoordigers werd gesteld door André De Beul Er waren toen een dertigtal reanimatiewagens toegewezen aan ziekenhuizen in het land, waarvan negen speciaal uitgeruste reanimatiewagens waren Meestal stond de reanimatiewagen bij de brandweer die bij een oproep eerst het medisch personeel ophaalde in het ziekenhuis om dan naar de interventieplaats te rijden Het was de aangestelde van het Hulpcentrum ### die besliste of er een reanimatiewagen werd ingezet Zeven van de reanimatiewagens waren zogenaamde MEVIZ-wagens (Mobiele Eenheid Voor Intensieve Zorgen); deze konden door een arts worden ingeschakeld om patiënten van het ene naar een meer gespecialiseerd ziekenhuis te laten overbrengen Er waren toch nog een aantal tekortkomingen; zo stonden de speciaal uitgeruste reanimatiewagens vooral in de universitaire ziekenhuizen opgesteld omdat ze niet bij de regionale ziekenhuizen gestald konden worden Ook was de beschikbaarheid van personeel en dan vooral van artsen soms nog problematisch In ### raakte de <PERSOON> acteur <PERSOON> betrokken bij een ongeval in Frankrijk Dat hij overleefde werd onder andere toegeschreven aan de inzet van een reanimatiewagen Enkele welgestelde Belgen uit vooral Frankrijk besloten daarop tien reanimatiewagens aan België te schenken Deze nieuwe reanimatiewagens, die gebouwd waren in Frankrijk op het onderstel van een Citroën HY##, werden in ### nog geleverd Het was de bedoeling er één in elke provincie onder te brengen.
544
www
het Ministerie van Volksgezondheid een inventarisatie op van de reanimatiewagens die tussen ### en ### verdeeld werden na een vraag die in de <PERSOON> van volksvertegenwoordigers werd gesteld door André De Beul Er waren toen een dertigtal reanimatiewagens toegewezen aan ziekenhuizen in het land, waarvan negen speciaal uitgeruste reanimatiewagens waren Meestal stond de reanimatiewagen bij de brandweer die bij een oproep eerst het medisch personeel ophaalde in het ziekenhuis om dan naar de interventieplaats te rijden Het was de aangestelde van het Hulpcentrum ### die besliste of er een reanimatiewagen werd ingezet Zeven van de reanimatiewagens waren zogenaamde MEVIZ-wagens (Mobiele Eenheid Voor Intensieve Zorgen); deze konden door een arts worden ingeschakeld om patiënten van het ene naar een meer gespecialiseerd ziekenhuis te laten overbrengen Er waren toch nog een aantal tekortkomingen; zo stonden de speciaal uitgeruste reanimatiewagens vooral in de universitaire ziekenhuizen opgesteld omdat ze niet bij de regionale ziekenhuizen gestald konden worden Ook was de beschikbaarheid van personeel en dan vooral van artsen soms nog problematisch In ### raakte de <PERSOON> acteur <PERSOON> betrokken bij een ongeval in Frankrijk Dat hij overleefde werd onder andere toegeschreven aan de inzet van een reanimatiewagen Enkele welgestelde Belgen uit vooral Frankrijk besloten daarop tien reanimatiewagens aan België te schenken Deze nieuwe reanimatiewagens, die gebouwd waren in Frankrijk op het onderstel van een Citroën HY##, werden in ### nog geleverd Het was de bedoeling er één in elke provincie onder te brengen Het Ministerie van Volksgezondheid liet ze toe in het ###-netwerk maar kwam niet tussen in de kosten ervan Wegens gebrek aan geld werden enkele van de tien wagens nooit ingezet De andere wagens werden vooral als reservevoertuig gebruikt In ### stelde het Ministerie een nieuwe reeks reanimatiewagens voor Deze kwamen voornamelijk bij de grotere steden terecht indien gegarandeerd kon worden dat de patiënten minstens door een verpleegkundige (en bij voorkeur door een arts) konden begeleid worden Zoals gezegd stonden de meesten bij brandweerkorpsen, maar twee stonden opgesteld in het <PERSOON> en het Hôpital Vésale In ### kwam opnieuw een reeks reanimatiewagens voor de grotere korpsen In de tussentijd begon ook duidelijk te worden dat het soms belangrijker was de patiënt ter plaatse te stabiliseren dan hem zo snel mogelijk naar een ziekenhuis te brengen Het begon dus belangrijker te worden van een gespecialiseerde arts zo snel mogelijk bij de patiënt te krijgen dan de patiënt bij de arts in het ziekenhuis Bij veel reanimatiewagens was het echter nog steeds zo geregeld dat de wagen bij de brandweer stond die dan het medisch personeel in het ziekenhuis ging ophalen Hiermee gingen kostbare minuten verloren aan aanrijtijd Enkel in <PERSOON> beschikte men al over een Volkswagen Kever waarmee het medisch personeel apart werd opgehaald bij interventies, zoals eerder gezegd In ### stelde het Ministerie van Volksgezondheid ook een Volkswagen Kever ter beschikking van het Brusselse Sint-Pietersziekenhuis zelf opdat een arts sneller ter plaatse zou kunnen zijn.
550
www
liet ze toe in het ###-netwerk maar kwam niet tussen in de kosten ervan Wegens gebrek aan geld werden enkele van de tien wagens nooit ingezet De andere wagens werden vooral als reservevoertuig gebruikt In ### stelde het Ministerie een nieuwe reeks reanimatiewagens voor Deze kwamen voornamelijk bij de grotere steden terecht indien gegarandeerd kon worden dat de patiënten minstens door een verpleegkundige (en bij voorkeur door een arts) konden begeleid worden Zoals gezegd stonden de meesten bij brandweerkorpsen, maar twee stonden opgesteld in het <PERSOON> en het Hôpital Vésale In ### kwam opnieuw een reeks reanimatiewagens voor de grotere korpsen In de tussentijd begon ook duidelijk te worden dat het soms belangrijker was de patiënt ter plaatse te stabiliseren dan hem zo snel mogelijk naar een ziekenhuis te brengen Het begon dus belangrijker te worden van een gespecialiseerde arts zo snel mogelijk bij de patiënt te krijgen dan de patiënt bij de arts in het ziekenhuis Bij veel reanimatiewagens was het echter nog steeds zo geregeld dat de wagen bij de brandweer stond die dan het medisch personeel in het ziekenhuis ging ophalen Hiermee gingen kostbare minuten verloren aan aanrijtijd Enkel in <PERSOON> beschikte men al over een Volkswagen Kever waarmee het medisch personeel apart werd opgehaald bij interventies, zoals eerder gezegd In ### stelde het Ministerie van Volksgezondheid ook een Volkswagen Kever ter beschikking van het Brusselse Sint-Pietersziekenhuis zelf opdat een arts sneller ter plaatse zou kunnen zijn In ### kocht het Ministerie drie 'snelle wagens' (Volkswagen Passats) aan die bij drie Brusselse ziekenhuizen geplaatst werden Deze waren ook geen ambulances; ze hadden extra materieel aan boord en moesten door een bestuurder, verpleegkundige en arts bemand worden Daarna kregen ook het Brugse Sint-Jansziekenhuis en het UZ Leuven een 'snelle wagen' De wagens waren voorzien van dezelfde rode band als ambulances Deze medische interventieteams werden wél door de overheid gefinancierd, in tegenstelling tot eerdere initiatieven Dit waren de eerste feitelijke Mobiele Urgentiegroepen (MUG's), hoewel de term zelf toen nog niet bestond Eind ### startte het Stedelijk Ziekenhuis in Roeselare tevens zelfstandig met een gelijkaardig medisch interventieteam Drie jaar later werd de officiële benaming 'Mobiele Urgentiegroep' voorgesteld voor dit team Vanaf juni ### voorzag men nieuwe ambulances niet meer van het Rode Kruissymbool Het symbool is namelijk beschermd en mag enkel door het officiële <PERSOON> en medische eenheden van het leger gebruikt worden In ### kwam er een nieuwe omzendbrief van het Ministerie van Binnenlandse Zaken dat nieuwe brandweervoertuigen uit het nationaal aankoopprogramma in de fluorescerende kleur RAL ### zouden worden gespoten Tevens vroeg de omzendbrief aan alle brandweerdiensten om de bestaande brandweervoertuigen stelselmatig in deze kleur om te spuiten Studies uit West-Duitsland hadden namelijk aangetoond dat de zichtbaarheid van voertuigen in deze kleur maximaal was Het Ministerie van Volksgezondheid was ook geïnteresseerd in een betere zichtbaarheid, maar wou geen afbreuk doen aan de herkenbaarheid van de ambulances bij het brede publiek.
551
www
kocht het Ministerie drie 'snelle wagens' (Volkswagen Passats) aan die bij drie Brusselse ziekenhuizen geplaatst werden Deze waren ook geen ambulances; ze hadden extra materieel aan boord en moesten door een bestuurder, verpleegkundige en arts bemand worden Daarna kregen ook het Brugse Sint-Jansziekenhuis en het UZ Leuven een 'snelle wagen' De wagens waren voorzien van dezelfde rode band als ambulances Deze medische interventieteams werden wél door de overheid gefinancierd, in tegenstelling tot eerdere initiatieven Dit waren de eerste feitelijke Mobiele Urgentiegroepen (MUG's), hoewel de term zelf toen nog niet bestond Eind ### startte het Stedelijk Ziekenhuis in Roeselare tevens zelfstandig met een gelijkaardig medisch interventieteam Drie jaar later werd de officiële benaming 'Mobiele Urgentiegroep' voorgesteld voor dit team Vanaf juni ### voorzag men nieuwe ambulances niet meer van het Rode Kruissymbool Het symbool is namelijk beschermd en mag enkel door het officiële <PERSOON> en medische eenheden van het leger gebruikt worden In ### kwam er een nieuwe omzendbrief van het Ministerie van Binnenlandse Zaken dat nieuwe brandweervoertuigen uit het nationaal aankoopprogramma in de fluorescerende kleur RAL ### zouden worden gespoten Tevens vroeg de omzendbrief aan alle brandweerdiensten om de bestaande brandweervoertuigen stelselmatig in deze kleur om te spuiten Studies uit West-Duitsland hadden namelijk aangetoond dat de zichtbaarheid van voertuigen in deze kleur maximaal was Het Ministerie van Volksgezondheid was ook geïnteresseerd in een betere zichtbaarheid, maar wou geen afbreuk doen aan de herkenbaarheid van de ambulances bij het brede publiek Ook werd een band op het dak aangebracht zodat de ambulances ook vanuit de lucht herkenbaar zouden zijn Vanaf ### kwamen de eerste ambulances met de fluorode band, aangevuld met het embleem van het Ministerie of dat van de brandweer De meeste brandweerdiensten namen de nieuwe uitvoering over voor hun bestaande ambulances De uitvoering was echter geen verplichting en veel private ambulancediensten behielden hun eigen uiterlijk <PERSOON> in ### zouden de uiterlijke kenmerken verplicht worden Het inhoudelijk concept voor de klassieke ambulances bleef wel ongewijzigd in de jaren ## Er moesten in elke ambulance nog steeds twee brancards zijn om patiënten liggend te vervoeren en een uitklapbare stoel voor zittend vervoer Een omzendbrief van de minister van Volksgezondheid in juli ### herinnerde aan het minimum aan materiaal dat in elke ambulance voorhanden moest zijn Deze vereisten golden voor alle ambulances in het ###-netwerk; zowel degene die door het Ministerie van Volksgezondheid ter beschikking werden gesteld als degene die eigendom waren van de ambulancediensten zelf Begin ### werden een aantal verbeteringspunten voorgesteld voor de klassieke ambulances van Volkswagen Zo moesten de brancards bijvoorbeeld nog opgetild worden om ze in de ambulance te laden Men voerde een aantal vernieuwingen in aan de opbouw van de ambulances van Volkswagen, zoals het gebruik van kunststofonderdelen Tevens verkoos men de inrichting in België te laten uitvoeren om de werkgelegenheid te bevorderen Invoerder D'Ieteren ging hiervoor samen werken met het bedrijf Van Muylder uit Willebroek.
543
www
werd een band op het dak aangebracht zodat de ambulances ook vanuit de lucht herkenbaar zouden zijn Vanaf ### kwamen de eerste ambulances met de fluorode band, aangevuld met het embleem van het Ministerie of dat van de brandweer De meeste brandweerdiensten namen de nieuwe uitvoering over voor hun bestaande ambulances De uitvoering was echter geen verplichting en veel private ambulancediensten behielden hun eigen uiterlijk <PERSOON> in ### zouden de uiterlijke kenmerken verplicht worden Het inhoudelijk concept voor de klassieke ambulances bleef wel ongewijzigd in de jaren ## Er moesten in elke ambulance nog steeds twee brancards zijn om patiënten liggend te vervoeren en een uitklapbare stoel voor zittend vervoer Een omzendbrief van de minister van Volksgezondheid in juli ### herinnerde aan het minimum aan materiaal dat in elke ambulance voorhanden moest zijn Deze vereisten golden voor alle ambulances in het ###-netwerk; zowel degene die door het Ministerie van Volksgezondheid ter beschikking werden gesteld als degene die eigendom waren van de ambulancediensten zelf Begin ### werden een aantal verbeteringspunten voorgesteld voor de klassieke ambulances van Volkswagen Zo moesten de brancards bijvoorbeeld nog opgetild worden om ze in de ambulance te laden Men voerde een aantal vernieuwingen in aan de opbouw van de ambulances van Volkswagen, zoals het gebruik van kunststofonderdelen Tevens verkoos men de inrichting in België te laten uitvoeren om de werkgelegenheid te bevorderen Invoerder D'Ieteren ging hiervoor samen werken met het bedrijf Van Muylder uit Willebroek Er kwamen onder andere nieuwe brancards met een openklappend onderstel (zodat ze zonder tilwerk in de ambulance konden worden geschoven) en een lichtbalk met elektronische sirene in plaats van het zwaailicht De visie van het Ministerie van Volksgezondheid was nog steeds een ambulance die twee liggende en eventueel één zittende patiënt kon vervoeren Tussen begin ### en ### werden meer dan ### nieuwe dergelijke ambulances van Volkswagen geleverd In ### kwam Volkswagen met een volledig nieuw Transportermodel De eerste ambulances van dit nieuwe model kwamen in ### In de jaren ## al was bepaald dat hulp binnen tien minuten ter plaatse moet kunnen zijn bij een noodsituatie Deze eerste tien minuten zijn namelijk van levensbelang bij levensbedreigende spoedgevallen In de jaren ## en ## was er echter niets geregeld rond de opleiding voor ambulanciers waardoor deze ter plekke niet konden ingrijpen Het accent lag vooral op overbrenging naar een ziekenhuis Toch bestonden er al overheidssubsidies voor ambulanciersopleidingen van minstens twintig lesuren In ### kwam een aanbeveling van het Ministerie van Volksgezondheid dat ambulanciers een EHBO-opleiding zouden moeten gevolgd hebben In ### werd de ###-badge geïntroduceerd; voortaan moesten alle ambulanciers over deze badge beschikken Daarvoor moesten ze een opleiding van minstens twintig lesuren gevolgd hebben en een bewijs van goed gedrag en zeden kunnen voorleggen De badge bleef vijf jaar geldig en kon telkens voor vijf jaar verlengd worden mits bijscholing.
535
www
nieuwe brancards met een openklappend onderstel (zodat ze zonder tilwerk in de ambulance konden worden geschoven) en een lichtbalk met elektronische sirene in plaats van het zwaailicht De visie van het Ministerie van Volksgezondheid was nog steeds een ambulance die twee liggende en eventueel één zittende patiënt kon vervoeren Tussen begin ### en ### werden meer dan ### nieuwe dergelijke ambulances van Volkswagen geleverd In ### kwam Volkswagen met een volledig nieuw Transportermodel De eerste ambulances van dit nieuwe model kwamen in ### In de jaren ## al was bepaald dat hulp binnen tien minuten ter plaatse moet kunnen zijn bij een noodsituatie Deze eerste tien minuten zijn namelijk van levensbelang bij levensbedreigende spoedgevallen In de jaren ## en ## was er echter niets geregeld rond de opleiding voor ambulanciers waardoor deze ter plekke niet konden ingrijpen Het accent lag vooral op overbrenging naar een ziekenhuis Toch bestonden er al overheidssubsidies voor ambulanciersopleidingen van minstens twintig lesuren In ### kwam een aanbeveling van het Ministerie van Volksgezondheid dat ambulanciers een EHBO-opleiding zouden moeten gevolgd hebben In ### werd de ###-badge geïntroduceerd; voortaan moesten alle ambulanciers over deze badge beschikken Daarvoor moesten ze een opleiding van minstens twintig lesuren gevolgd hebben en een bewijs van goed gedrag en zeden kunnen voorleggen De badge bleef vijf jaar geldig en kon telkens voor vijf jaar verlengd worden mits bijscholing Deze nieuwe verplichting zorgde ook voor een breder aanbod aan opleidingen en handboeken Wel had België inmiddels al een achterstand op andere West-Europese landen waar de verplichte opleiding veel langer duurde Tegen het begin van de jaren ## was het noodnummer ### zo welbekend dat ook de ambulancediensten zelf benoemd werden als 'de ###' De Dringende Geneeskundige Hulpverlening draaide zoals het moest en de regelmatige vernieuwing van de ambulances verliep vlot Begin jaren ## steeg de verkoop van personenwagens enorm Hoewel de veiligheidsvereisten al gestegen waren tegen die tijd lagen ze nog steeds niet zo hoog als tegenwoordig De wegeninfrastructuur was eveneens niet voorzien op de nieuwe verkeerstoevloed Het nieuwe fenomeen 'weekendongevallen' ontstond; ongevallen als gevolg van gevaarlijk rijgedrag (als dan niet onder invloed van alcohol of drugs) waarbij vooral jongeren betrokken waren Bij zware ongevallen kregen de medische hulpdiensten sinds het vorige decennium al ondersteuning van de snelle hulpwagens van de brandweer In ### stelde het Ministerie van Binnenlandse Zaken een nieuwe snelle hulpwagen voor met nieuw reddingsgereedschap Deze was de eerste die naar huidige standaarden 'goed uitgerust' kon genoemd worden Deze nieuwe wagens werden ruim verspreid over de brandweerkorpsen in het land De apparatuur in de Hulpcentra ###, die in de jaren ## geïnstalleerd werden, was stilaan verouderd Bovendien wouden verschillende brandweerkorpsen het Hulpcentrum ### combineren met de centrale voor brandweeroproepen Begin jaren ## kwamen er dan ook aanbestedingen om de oude apparatuur te vervangen door meldtafels; meubelstukken waar de apparatuur in geïntegreerd was.
552
www
België inmiddels al een achterstand op andere West-Europese landen waar de verplichte opleiding veel langer duurde Tegen het begin van de jaren ## was het noodnummer ### zo welbekend dat ook de ambulancediensten zelf benoemd werden als 'de ###' De Dringende Geneeskundige Hulpverlening draaide zoals het moest en de regelmatige vernieuwing van de ambulances verliep vlot Begin jaren ## steeg de verkoop van personenwagens enorm Hoewel de veiligheidsvereisten al gestegen waren tegen die tijd lagen ze nog steeds niet zo hoog als tegenwoordig De wegeninfrastructuur was eveneens niet voorzien op de nieuwe verkeerstoevloed Het nieuwe fenomeen 'weekendongevallen' ontstond; ongevallen als gevolg van gevaarlijk rijgedrag (als dan niet onder invloed van alcohol of drugs) waarbij vooral jongeren betrokken waren Bij zware ongevallen kregen de medische hulpdiensten sinds het vorige decennium al ondersteuning van de snelle hulpwagens van de brandweer In ### stelde het Ministerie van Binnenlandse Zaken een nieuwe snelle hulpwagen voor met nieuw reddingsgereedschap Deze was de eerste die naar huidige standaarden 'goed uitgerust' kon genoemd worden Deze nieuwe wagens werden ruim verspreid over de brandweerkorpsen in het land De apparatuur in de Hulpcentra ###, die in de jaren ## geïnstalleerd werden, was stilaan verouderd Bovendien wouden verschillende brandweerkorpsen het Hulpcentrum ### combineren met de centrale voor brandweeroproepen Begin jaren ## kwamen er dan ook aanbestedingen om de oude apparatuur te vervangen door meldtafels; meubelstukken waar de apparatuur in geïntegreerd was Ze werden ontworpen door de bedrijven Siemens en Nixdorf Ambulanciers liepen al jaar en dag rond in een witte of grijze stofjas met een kepie Met deze kledij waren ze niet goed zichtbaar in het donker In ### deed de brandweer van Charleroi een proef waarbij ambulanciers een gele vest kregen om hun zichtbaarheid te vergroten Toch ging er pas begin jaren ## echt aandacht naar het uniform van de ambulanciers Enkele bedrijven lanceerden witte jassen met reflecterende strepen en de 'star of life' Het Ministerie van Volksgezondheid organiseerde vervolgens een aankoopprogramma voor de jassen Toch bleef de oude kledij nog in omloop Verder moest het Ministerie van Volksgezondheid begin jaren ## besparen door toedoen van een economische crisis wat ook impact had op de Dringende Geneeskundige Hulpverlening Zo stapte men af van de ivoorkleur voor ambulances; voortaan werden deze in alpenwit geleverd wat per ambulance een besparing van ## euro opleverde Aan de sanitaire inrichting werd echter niet geraakt Volkswagen plaatste in zijn Transportermodel in ### tevens een nieuw type watergekoelde motor Midden ### werd een nieuwe reeks ambulances geleverd, nog steeds door het bedrijf Van Muylder ingericht Daarbij werd de lichtbalk met elektronische sirene vervangen door zwaailichten en een tweetonige luchthoorn, wat ook weer goedkoper was Wegens technische defecten werden al deze ambulances teruggeroepen om de zwaailichten te vervangen Omdat de fluorode banden op de zij- en achterkanten van de ambulances na verloop van tijd bleken te verbleken, stapte men tijdelijk over naar klassiek rode banden.
542
www
liepen al jaar en dag rond in een witte of grijze stofjas met een kepie Met deze kledij waren ze niet goed zichtbaar in het donker In ### deed de brandweer van Charleroi een proef waarbij ambulanciers een gele vest kregen om hun zichtbaarheid te vergroten Toch ging er pas begin jaren ## echt aandacht naar het uniform van de ambulanciers Enkele bedrijven lanceerden witte jassen met reflecterende strepen en de 'star of life' Het Ministerie van Volksgezondheid organiseerde vervolgens een aankoopprogramma voor de jassen Toch bleef de oude kledij nog in omloop Verder moest het Ministerie van Volksgezondheid begin jaren ## besparen door toedoen van een economische crisis wat ook impact had op de Dringende Geneeskundige Hulpverlening Zo stapte men af van de ivoorkleur voor ambulances; voortaan werden deze in alpenwit geleverd wat per ambulance een besparing van ## euro opleverde Aan de sanitaire inrichting werd echter niet geraakt Volkswagen plaatste in zijn Transportermodel in ### tevens een nieuw type watergekoelde motor Midden ### werd een nieuwe reeks ambulances geleverd, nog steeds door het bedrijf Van Muylder ingericht Daarbij werd de lichtbalk met elektronische sirene vervangen door zwaailichten en een tweetonige luchthoorn, wat ook weer goedkoper was Wegens technische defecten werden al deze ambulances teruggeroepen om de zwaailichten te vervangen Omdat de fluorode banden op de zij- en achterkanten van de ambulances na verloop van tijd bleken te verbleken, stapte men tijdelijk over naar klassiek rode banden De aanpak was al veranderd van 'zo snel mogelijk naar het ziekenhuis' naar 'patiënten ter plaatse stabiliseren' maar de ambulances waren nog steeds de kleine bestelwagens die onvoldoende ruimte boden voor medische handelingen In tegenstelling tot andere landen was er in België weinig veranderd aan de ambulances sinds de jaren ## In andere landen zoals <LOCATIE> en Duitsland koos men al voor ruimere bestelwagens als basis Er werd werk gemaakt van grotere ambulances De oude reanimatiewagens van <PERSOON> vond men ongeschikt wegens te log voor een stad Het bedrijf Van Muylder nam een traditionele Volkswagenambulance en plaatste er een verhoogd polyester dak op in een proef De binneninrichting bleef grotendeels dezelfde Omdat bleek dat de hogere ambulances niet in de ambulancehal van sommige spoedgevallendiensten binnen konden werden de zwaailichten vooraan lager geplaatst; achteraan voorzag men knipperlichten De nieuwe wagen werd goedgekeurd en een eerste reeks werd geleverd Al snel kregen deze wagens de naam 'micro-rea' alhoewel het eigenlijk geen reanimatiewagens waren De leveringen van traditionele ambulances ging ondertussen wel door Begin jaren ## kreeg de helikopter van de Helihulp een rode kleur In ### dacht men na over het inzetten van een tweede helikopter, maar dat bleek financieel en politiek onhaalbaar In ### besloot het Ministerie van Binnenlandse Zaken daarentegen de Helihulp stop te zetten en er geen budget meer aan toe te kennen.
511
www
was al veranderd van 'zo snel mogelijk naar het ziekenhuis' naar 'patiënten ter plaatse stabiliseren' maar de ambulances waren nog steeds de kleine bestelwagens die onvoldoende ruimte boden voor medische handelingen In tegenstelling tot andere landen was er in België weinig veranderd aan de ambulances sinds de jaren ## In andere landen zoals <LOCATIE> en Duitsland koos men al voor ruimere bestelwagens als basis Er werd werk gemaakt van grotere ambulances De oude reanimatiewagens van <PERSOON> vond men ongeschikt wegens te log voor een stad Het bedrijf Van Muylder nam een traditionele Volkswagenambulance en plaatste er een verhoogd polyester dak op in een proef De binneninrichting bleef grotendeels dezelfde Omdat bleek dat de hogere ambulances niet in de ambulancehal van sommige spoedgevallendiensten binnen konden werden de zwaailichten vooraan lager geplaatst; achteraan voorzag men knipperlichten De nieuwe wagen werd goedgekeurd en een eerste reeks werd geleverd Al snel kregen deze wagens de naam 'micro-rea' alhoewel het eigenlijk geen reanimatiewagens waren De leveringen van traditionele ambulances ging ondertussen wel door Begin jaren ## kreeg de helikopter van de Helihulp een rode kleur In ### dacht men na over het inzetten van een tweede helikopter, maar dat bleek financieel en politiek onhaalbaar In ### besloot het Ministerie van Binnenlandse Zaken daarentegen de Helihulp stop te zetten en er geen budget meer aan toe te kennen Daarmee hield de Helihulp op te bestaan In ### hadden enkele initiatiefnemers wel de vzw Heli-Samu opgericht die een MBB BBK ### A-#-helikopter ter beschikking had Deze stond gestald bij het Erasmusziekenhuis in Brussel Eind ### weigerde het Ministerie van Volksgezondheid deze helikopter echter uit het ###-netwerk In ### werd opnieuw gestart als 'New Heli Samu' met onder andere Sabena, ACS, Touring en VC Helikopters als sponsors In ### werd de helikopter echter opnieuw uit de Dringende Geneeskundige Hulpverlening geweigerd In navolging van de eerste MUG's richtten begin jaren ## andere ziekenhuizen medische hulpverleningsteams op Zo startte het Academisch Ziekenhuis Gent (tegenwoordig het UZ Gent) in ### met een 'Medische Interventie Groep' (MIG) Deze maakte eerst gebruik van een oude ambulance die later vervangen werd door een Volvo ###DL In het begin rukte men tot tweemaal per dag uit, maar na vijf jaar was dit al gestegen tot een tiental interventies per dag Het MIG-team stond net als de reanimatiewagens bij het ziekenhuis opgesteld; beiden hadden dezelfde medische bemanning In ### werd met de vijf Kortrijkse ziekenhuizen (<PERSOON> en het Onze-<PERSOON>) beslist om een reanimatiewagen om te bouwen en een wachtrol te organiseren voor een MUG Er werd geregeld dat noodoproepen voor de MUG werden doorverbonden met de spoedgevallendienst van wacht, waar een arts beoordeelde of de inzet van de MUG noodzakelijk was De Heilig Hartkliniek haakte na een tijd af Na een tijd bleek dat de logge reanimatiewagen van <PERSOON> niet meer volstond.
551
www
MBB BBK ### A-#-helikopter ter beschikking had Deze stond gestald bij het Erasmusziekenhuis in Brussel Eind ### weigerde het Ministerie van Volksgezondheid deze helikopter echter uit het ###-netwerk In ### werd opnieuw gestart als 'New Heli Samu' met onder andere Sabena, ACS, Touring en VC Helikopters als sponsors In ### werd de helikopter echter opnieuw uit de Dringende Geneeskundige Hulpverlening geweigerd In navolging van de eerste MUG's richtten begin jaren ## andere ziekenhuizen medische hulpverleningsteams op Zo startte het Academisch Ziekenhuis Gent (tegenwoordig het UZ Gent) in ### met een 'Medische Interventie Groep' (MIG) Deze maakte eerst gebruik van een oude ambulance die later vervangen werd door een Volvo ###DL In het begin rukte men tot tweemaal per dag uit, maar na vijf jaar was dit al gestegen tot een tiental interventies per dag Het MIG-team stond net als de reanimatiewagens bij het ziekenhuis opgesteld; beiden hadden dezelfde medische bemanning In ### werd met de vijf Kortrijkse ziekenhuizen (<PERSOON> en het Onze-<PERSOON>) beslist om een reanimatiewagen om te bouwen en een wachtrol te organiseren voor een MUG Er werd geregeld dat noodoproepen voor de MUG werden doorverbonden met de spoedgevallendienst van wacht, waar een arts beoordeelde of de inzet van de MUG noodzakelijk was De Heilig Hartkliniek haakte na een tijd af Na een tijd bleek dat de logge reanimatiewagen van <PERSOON> niet meer volstond Er waren een dertigtal mensen aanwezig die allen gewond raakten; een twintigtal liepen ernstige brandwonden op De spoedgevallendiensten van de ziekenhuizen konden de grote toevloed van zwaar verbrande slachtoffers niet aan en er ontstond plaatsgebrek Sommige patiënten kregen hierdoor zelfs de eerste zorgen toegediend in de gangen van de spoedgevallendienst Door de uitzonderlijke situatie bood het Militair Hospitaal Koningin <PERSOON>, dat normaalgezien enkel voor militairen bedoeld was, zijn hulp aan via het Brusselse Hulpcentrum ### Het ziekenhuis was sinds ### namelijk in een nieuw gebouw in Neder-Over-Heembeek gehuisvest waar het over een brandwondencentrum beschikte Uiteindelijk overleden ## van de ## slachtoffers, terwijl sommige overlevenden nog jarenlang zorgen nodig hadden Na de doeltreffende samenwerking ging de Brusselse agglomeratiebrandweer sporadisch beroep doen op het Militair Hospitaal voor de opvang van brandwondenpatiënten In september ### werden definitieve afspraken gemaakt om een medisch interventieteam te installeren bij het Militair Hospitaal, dat er beschikte over een Volkswagen Golf en een reanimatiewagen Met uitzondering van brandwondenpatiënten bracht dit team patiënten nog steeds enkel naar een burgerlijk ziekenhuis Als gevolg van de explosie bij Euroblan besliste het Ministerie van Volksgezondheid tevens de strategische voorraad Flammazine (zilversulfadiazine; een brandwondenzalf) over te maken aan het Militair Hospitaal Voortaan zou de beschikbaarheid ervan vanuit het Militair Hospitaal geregeld worden Op <DATUM> vond het Heizeldrama plaats Bij de finalewedstrijd voor de Europacup I tussen Liverpool FC en Juventus FC bestormden Liverpoolsupporters een vak met Juventusfans waardoor daar paniek ontstond.
550
www
die allen gewond raakten; een twintigtal liepen ernstige brandwonden op De spoedgevallendiensten van de ziekenhuizen konden de grote toevloed van zwaar verbrande slachtoffers niet aan en er ontstond plaatsgebrek Sommige patiënten kregen hierdoor zelfs de eerste zorgen toegediend in de gangen van de spoedgevallendienst Door de uitzonderlijke situatie bood het Militair Hospitaal Koningin <PERSOON>, dat normaalgezien enkel voor militairen bedoeld was, zijn hulp aan via het Brusselse Hulpcentrum ### Het ziekenhuis was sinds ### namelijk in een nieuw gebouw in Neder-Over-Heembeek gehuisvest waar het over een brandwondencentrum beschikte Uiteindelijk overleden ## van de ## slachtoffers, terwijl sommige overlevenden nog jarenlang zorgen nodig hadden Na de doeltreffende samenwerking ging de Brusselse agglomeratiebrandweer sporadisch beroep doen op het Militair Hospitaal voor de opvang van brandwondenpatiënten In september ### werden definitieve afspraken gemaakt om een medisch interventieteam te installeren bij het Militair Hospitaal, dat er beschikte over een Volkswagen Golf en een reanimatiewagen Met uitzondering van brandwondenpatiënten bracht dit team patiënten nog steeds enkel naar een burgerlijk ziekenhuis Als gevolg van de explosie bij Euroblan besliste het Ministerie van Volksgezondheid tevens de strategische voorraad Flammazine (zilversulfadiazine; een brandwondenzalf) over te maken aan het Militair Hospitaal Voortaan zou de beschikbaarheid ervan vanuit het Militair Hospitaal geregeld worden Op <DATUM> vond het Heizeldrama plaats Bij de finalewedstrijd voor de Europacup I tussen Liverpool FC en Juventus FC bestormden Liverpoolsupporters een vak met Juventusfans waardoor daar paniek ontstond Tientallen raakten verpletterd door de instorting of door de mensenmassa Er vielen ## dodelijke slachtoffers en meer dan ### gewonden Technische gebreken aan het stadion, slechte coördinatie tussen de politie en rijkswacht en operationele fouten lagen aan de oorzaak van hoe het drama kon gebeuren Sinds ### waren personeelsleden van het <PERSOON> en andere hulpdiensten bezig met een rampenplan uit te werken voor Brussel Het eerste officiële rampenplan dateerde van <DATUM> dat voor het Heizeldrama al ## keer afgekondigd was Daardoor waren bij het Heizeldrama zeer snel meer dan ## ambulances en ### hulpverleners ter plaatse Toch verliep de hulpverlening niet optimaal; door laksheid hadden sommige ambulances bijvoorbeeld lege zuurstofflessen of lege batterijen voor de radiozender Alle hulpdiensten communiceerden bovendien via hun eigen netwerk wat de communicatie en coördinatie bemoeilijkte Naar aanleiding van het Heizeldrama werden rampenplannen nationaal ingevoerd en werd het Hoger Instituut voor de Noodplanning gesticht Ook werd er gekeken hoe de communicatie tussen de verschillende hulpdiensten kon verbeterd worden, wat resulteerde in het A S T R I D -netwerk Op <DATUM> kapseizde de Herald of Free Enterprise, een Britse veerboot, even na zijn vertrek uit de haven van Zeebrugge Omdat het schip vertraagd was werden de ballasttanks niet volledig geleegd, wou men de boegdeuren al varend sluiten en vertrok het schip aan een hogere snelheid dan gewoonlijk.
518
www
mensenmassa Er vielen ## dodelijke slachtoffers en meer dan ### gewonden Technische gebreken aan het stadion, slechte coördinatie tussen de politie en rijkswacht en operationele fouten lagen aan de oorzaak van hoe het drama kon gebeuren Sinds ### waren personeelsleden van het <PERSOON> en andere hulpdiensten bezig met een rampenplan uit te werken voor Brussel Het eerste officiële rampenplan dateerde van <DATUM> dat voor het Heizeldrama al ## keer afgekondigd was Daardoor waren bij het Heizeldrama zeer snel meer dan ## ambulances en ### hulpverleners ter plaatse Toch verliep de hulpverlening niet optimaal; door laksheid hadden sommige ambulances bijvoorbeeld lege zuurstofflessen of lege batterijen voor de radiozender Alle hulpdiensten communiceerden bovendien via hun eigen netwerk wat de communicatie en coördinatie bemoeilijkte Naar aanleiding van het Heizeldrama werden rampenplannen nationaal ingevoerd en werd het Hoger Instituut voor de Noodplanning gesticht Ook werd er gekeken hoe de communicatie tussen de verschillende hulpdiensten kon verbeterd worden, wat resulteerde in het A S T R I D -netwerk Op <DATUM> kapseizde de Herald of Free Enterprise, een Britse veerboot, even na zijn vertrek uit de haven van Zeebrugge Omdat het schip vertraagd was werden de ballasttanks niet volledig geleegd, wou men de boegdeuren al varend sluiten en vertrok het schip aan een hogere snelheid dan gewoonlijk Enkele garnalenvissers die in de buurt werkten merkten de ramp snel op en verwittigden de hulpdiensten De provinciegouverneur kondigde het rampenplan af, dat recentelijk nog maar opgesteld was Dankzij een krachtdadig optreden van onder andere het leger, de Civiele Bescherming, de brandweer, de ambulancediensten en het <PERSOON> bleef het aantal doden beperkt tot ### van de ### Toch dook opnieuw één groot probleem op bij de reddingsactie en dat was de communicatie De communicatienetwerken van de hulpdiensten waren namelijk al snel overbelast waardoor een aantal radioamateurs een speciaal ad-hocnoodnetwerk creëerden Ook kon een van de amateurs overweg met de toen nieuwe computer; deze schreef ter plekke een programma om alle slachtoffers te registreren Deze ramp was daarmee de eerste waarbij de slachtoffers door een computer geregistreerd werden De ramp toonde opnieuw het nut aan van de rampenplannen De organisatie van de Dringende Geneeskundige Hulpverlening kon sterk verschillen van plaats tot plaats Vaak waren meerdere diensten (brandweer, ziekenhuizen, privébedrijven, ) actief in het dringend ziekenvervoer In Antwerpen stond sinds de Tweede Wereldoorlog in elke brandweerpost minstens één ambulance Tijdens de jaren ## en ## werden de reanimatiewagens vooral aan de ziekenhuizen toevertrouwd Ook het <PERSOON> (beheerd door het OCMW; het vroegere COO) en de Sociale Inrichting der <PERSOON>) waren actief in de Dringende Geneeskundige Hulpverlening SIWHA maakt deel uit van de Centrale der <PERSOON>) en is specifiek op het Antwerpse havengebied gericht.
517
www
opgesteld was Dankzij een krachtdadig optreden van onder andere het leger, de Civiele Bescherming, de brandweer, de ambulancediensten en het <PERSOON> bleef het aantal doden beperkt tot ### van de ### Toch dook opnieuw één groot probleem op bij de reddingsactie en dat was de communicatie De communicatienetwerken van de hulpdiensten waren namelijk al snel overbelast waardoor een aantal radioamateurs een speciaal ad-hocnoodnetwerk creëerden Ook kon een van de amateurs overweg met de toen nieuwe computer; deze schreef ter plekke een programma om alle slachtoffers te registreren Deze ramp was daarmee de eerste waarbij de slachtoffers door een computer geregistreerd werden De ramp toonde opnieuw het nut aan van de rampenplannen De organisatie van de Dringende Geneeskundige Hulpverlening kon sterk verschillen van plaats tot plaats Vaak waren meerdere diensten (brandweer, ziekenhuizen, privébedrijven, ) actief in het dringend ziekenvervoer In Antwerpen stond sinds de Tweede Wereldoorlog in elke brandweerpost minstens één ambulance Tijdens de jaren ## en ## werden de reanimatiewagens vooral aan de ziekenhuizen toevertrouwd Ook het <PERSOON> (beheerd door het OCMW; het vroegere COO) en de Sociale Inrichting der <PERSOON>) waren actief in de Dringende Geneeskundige Hulpverlening SIWHA maakt deel uit van de Centrale der <PERSOON>) en is specifiek op het Antwerpse havengebied gericht In Brussel was de vooral brandweer, maar ook het <PERSOON> en enkele ziekenhuizen actief in de medische hulpverlening De regio rond <PERSOON> is vooral landelijk met kleinere gemeentes, waardoor één dienst moeilijk kon instaan voor een heel gebied Het <PERSOON> en een aantal privébedrijven waren er dan ook ingeschakeld in de Dringende Geneeskundige Hulpverlening Ten zuiden <PERSOON> waren er eerst weinig ambulances actief, waardoor de gemeentepolitie van Terhulpen de opdracht voor enkele jaren op zich nam Het Ministerie van Volksgezondheid hield echter niet van de combinatie met de politie en beëindigde dit initiatief Daarom werd in ### de vzw Amicale des Corps de Sauvetage (A C S ) opgericht die het dringend ziekenvervoer op zich nam A C S was tevens een van de initiatiefnemers van de Heli-Samu Naast dringend ziekenvervoer organiseerde A C S ook medische preventiediensten, opleidingen en beschikte over speciale voertuigen voor redding in het Zoniënwoud Tegenwoordig heet de vzw ACS Rescue System Ten slotte beschikte de rijkswacht zelf ook over ambulances Deze waren bedoeld om gewonden af te voeren bij manifestaties en grote politieacties Deze ambulances werden bijna nooit ingezet voor een Hulpcentrum ### Al sedert een aantal jaren kreeg de Belgische Kust jaarlijks te maken met een groot aantal toeristen Daardoor stelden medische diensten tijdens de zomermaanden hun personeelsbestand bij In ### vroeg de Oostendse gemeenteraad tevens aan de bevoegde ministeries om een eigen Hulpcentrum ### voor Oostende Deze kwam er echter niet Sinds de jaren ## begon men ook bewaakte strandzones te creëren waar strandredders toezicht hielden.
534
www
regio rond<PERSOON> is vooral landelijk met kleinere gemeentes, waardoor één dienst moeilijk kon instaan voor een heel gebied Het <PERSOON> en een aantal privébedrijven waren er dan ook ingeschakeld in de Dringende Geneeskundige Hulpverlening Ten zuiden <PERSOON> waren er eerst weinig ambulances actief, waardoor de gemeentepolitie van Terhulpen de opdracht voor enkele jaren op zich nam Het Ministerie van Volksgezondheid hield echter niet van de combinatie met de politie en beëindigde dit initiatief Daarom werd in ### de vzw Amicale des Corps de Sauvetage (A C S ) opgericht die het dringend ziekenvervoer op zich nam A C S was tevens een van de initiatiefnemers van de Heli-Samu Naast dringend ziekenvervoer organiseerde A C S ook medische preventiediensten, opleidingen en beschikte over speciale voertuigen voor redding in het Zoniënwoud Tegenwoordig heet de vzw ACS Rescue System Ten slotte beschikte de rijkswacht zelf ook over ambulances Deze waren bedoeld om gewonden af te voeren bij manifestaties en grote politieacties Deze ambulances werden bijna nooit ingezet voor een Hulpcentrum ### Al sedert een aantal jaren kreeg de Belgische Kust jaarlijks te maken met een groot aantal toeristen Daardoor stelden medische diensten tijdens de zomermaanden hun personeelsbestand bij In ### vroeg de Oostendse gemeenteraad tevens aan de bevoegde ministeries om een eigen Hulpcentrum ### voor Oostende Deze kwam er echter niet Sinds de jaren ## begon men ook bewaakte strandzones te creëren waar strandredders toezicht hielden Alle gemeentes organiseerden tot dan ook zelf de strandbewaking Eind ### werd voorgesteld de bewaakte zones uit te breiden onder een overkoepelend orgaan Dit leidde tot de oprichting van de Intercommunale Kustreddingsdienst West-<PERSOON> (IKWV), waar sinds ### alle kustgemeenten deel van uitmaken Eind ### besliste de Regie voor Telefonie en Telegrafie (RTT) dat alle speciale driecijferige nummers die met een '#' begonnen, zouden vervangen worden door een nummer dat men een '#' begon om het telefoonnet aan te passen aan het Europese net Jaren daarvoor werd namelijk al door de Europese Conferentie van de <PERSOON>) aangedrongen op internationale harmonisering van dergelijke nummers Op <DATUM> werden zo de noodnummers ### (medische hulp), ### (rijkswacht) en ### (gemeentepolitie) omgezet naar ### en ###, waarbij de oproepcentra voor de rijkswacht en de gemeentepolitie tevens werden samengevoegd Vanuit de hulpdiensten zelf werd de omschakeling minder geapprecieerd omdat het noodnummer ### ondertussen een vaste waarde was geworden bij de Belgische bevolking en een algemene bekendheid genoot <LOCATIE>is een koolwaterstof met meerdere kleine ringen in het molecuulstructuur Deze kleine ringen leiden tot een grote ringspanning De ringspanning is aanleiding geweest om de stof te onderzoeken als additief voor raketbrandstof en component in de opslag van zonne-energie De toepassingsmogelijkheden als brandstof bleken echter beperkt door de relatief lage thermische stabiliteit ontleding treedt al op bij temperaturen onder ### °C, waardoor de energie vrijkomt op een plek waar omzetting in stuwkracht moeilijk is.
565
www
Alle gemeentes organiseerden tot dan ook zelf de strandbewaking Eind ### werd voorgesteld de bewaakte zones uit te breiden onder een overkoepelend orgaan Dit leidde tot de oprichting van de Intercommunale Kustreddingsdienst West-<PERSOON> (IKWV), waar sinds ### alle kustgemeenten deel van uitmaken Eind ### besliste de Regie voor Telefonie en Telegrafie (RTT) dat alle speciale driecijferige nummers die met een '#' begonnen, zouden vervangen worden door een nummer dat men een '#' begon om het telefoonnet aan te passen aan het Europese net Jaren daarvoor werd namelijk al door de Europese Conferentie van de <PERSOON>) aangedrongen op internationale harmonisering van dergelijke nummers Op <DATUM> werden zo de noodnummers ### (medische hulp), ### (rijkswacht) en ### (gemeentepolitie) omgezet naar ### en ###, waarbij de oproepcentra voor de rijkswacht en de gemeentepolitie tevens werden samengevoegd Vanuit de hulpdiensten zelf werd de omschakeling minder geapprecieerd omdat het noodnummer ### ondertussen een vaste waarde was geworden bij de Belgische bevolking en een algemene bekendheid genoot <LOCATIE>is een koolwaterstof met meerdere kleine ringen in het molecuulstructuur Deze kleine ringen leiden tot een grote ringspanning De ringspanning is aanleiding geweest om de stof te onderzoeken als additief voor raketbrandstof en component in de opslag van zonne-energie De toepassingsmogelijkheden als brandstof bleken echter beperkt door de relatief lage thermische stabiliteit ontleding treedt al op bij temperaturen onder ### °C, waardoor de energie vrijkomt op een plek waar omzetting in stuwkracht moeilijk is <DATUM> hepta-#,#-diene) in in aanwezigheid van Michlers keton (of de ethylvariant daarvan) te bestralen Andere fotosensitizers, zoals aceton, benzofenon of acetofenon zijn ook bruikbaar, maar geven een lagere opbrengst <PERSOON> gedestilleerd norbornadieen geeft een hogere opbrengst, maar commercieel verkrijgbaar materiaal leidt ook tot een acceptabele opbrengst <LOCATIE>is een verbinding met veel ringspanning ### tot ### kJ/mol (afhankelijk van de manier van meten) Isomerisatie van quadricyclaan is bij kamertemperatuur zonder katalysator een traag proces De hoge ringspanning én de stabiliteit bij kamertemperatuur zorgen ervoor dat de stof goed bestudeerd kon worden In aanwezigheid van een katalysator kan norbornadieen met ultraviolet licht (~### nm) omgezet worden in quadricyclaan Tijdens de ook onder invloed van straling optredende terugvorming van norbornadieen wordt de in ringspanning opgeslagen energie als warmte aan de omgeving afgestaan Deze reacties liggen aan de basis van het voorstel om quadricyclaan als tussenstap te gebruiken in de opslag van zonne-energie Deze toepassing is nog niet echt van de grond gekomen omdat op zeeniveau zonlicht nauwelijks straling met de gewenste golflengte (### nm) heeft <LOCATIE>reageert makkelijk met azijnzuur, waarbij een mengsel van nortricyclylacetaat en "exo"-norbornylacetaat ontstaat Ook met diënofielen reageert quadricyclaan eenduidig tot <DATUM> adducten, zoals met dimethylacetyleendicarboxylaat (DMAD) of azoverbindingen Binder (kleding) Een chest binder, breast binder of kortweg binder, van het Engelse "binding" (afbinden, inbinden), is een stuk ondergoed voor het bovenlichaam dat de borsten van de drager plat duwt.
592
www
<DATUM> hepta-#,#-diene) in in aanwezigheid van Michlers keton (of de ethylvariant daarvan) te bestralen Andere fotosensitizers, zoals aceton, benzofenon of acetofenon zijn ook bruikbaar, maar geven een lagere opbrengst <PERSOON> gedestilleerd norbornadieen geeft een hogere opbrengst, maar commercieel verkrijgbaar materiaal leidt ook tot een acceptabele opbrengst <LOCATIE>is een verbinding met veel ringspanning ### tot ### kJ/mol (afhankelijk van de manier van meten) Isomerisatie van quadricyclaan is bij kamertemperatuur zonder katalysator een traag proces De hoge ringspanning én de stabiliteit bij kamertemperatuur zorgen ervoor dat de stof goed bestudeerd kon worden In aanwezigheid van een katalysator kan norbornadieen met ultraviolet licht (~### nm) omgezet worden in quadricyclaan Tijdens de ook onder invloed van straling optredende terugvorming van norbornadieen wordt de in ringspanning opgeslagen energie als warmte aan de omgeving afgestaan Deze reacties liggen aan de basis van het voorstel om quadricyclaan als tussenstap te gebruiken in de opslag van zonne-energie Deze toepassing is nog niet echt van de grond gekomen omdat op zeeniveau zonlicht nauwelijks straling met de gewenste golflengte (### nm) heeft <LOCATIE>reageert makkelijk met azijnzuur, waarbij een mengsel van nortricyclylacetaat en "exo"-norbornylacetaat ontstaat Ook met diënofielen reageert quadricyclaan eenduidig tot <DATUM> adducten, zoals met dimethylacetyleendicarboxylaat (DMAD) of azoverbindingen Binder (kleding) Een chest binder, breast binder of kortweg binder, van het Engelse "binding" (afbinden, inbinden), is een stuk ondergoed voor het bovenlichaam dat de borsten van de drager plat duwt "Breast binding" wordt soms toegepast door transmannen, maar ook door vrouwen om verschillende redenen Ook voor cosplay, recreatieve crossdressing en theater kan een "binder" gedragen worden Veelal zijn "binders" strakke onderhemdjes/topjes in elastische materialen zoals elastaan en zijn ze enigszins vergelijkbaar met een sportbeha Ze bestaan ook zonder schouderbanden ("strapless") Sommige transgenders en crossdressers gebruiken nog andere materialen en technieken om de borsten visueel te maskeren, zoals plakband en verband Het incorrect of te strak inbinden van de borst kan gezondheidsrisico's inhouden Déjerine Sottas De ziekte van Dejerine Sottas (ook wel bekend als Dejerine–Sottas syndroom, Dejerine–Sottas neuropathie en progressieve hypertrophische interstitiële kinderpolyneuropathie) is een neurologische aandoening, gekarakteriseerd door schade aan het perifeer zenuwstelsel en resulteert in progressief spierverlies Dit wordt veroorzaakt door mutaties in verschillende genen Voor de aandoening bestaat geen medicijn De aandoening is vernoemd naar <PERSOON> en<PERSOON> neurologen die deze aandoening als eersten beschreven De aandoening uit zich in de vroegere kinderjaren, meestal voor het #e levensjaar De progressie is langzaam tot de tienerjaren Vanaf dit punt neemt de progressie toe, wat zich uit in ernstige immobiliteit <PERSOON> is een Poolse inspanningsfysioloog die is gespecialiseerd in metabolisme bij sportbeoefening Żołądź promoveerde in ### aan de Vrije Universiteit <LOCATIE> op het proefschrift "Limitations to sustained human power output with special reference to the significance of the change point in the VO#/power output relationship".
564
www
door vrouwen om verschillende redenen Ook voor cosplay, recreatieve crossdressing en theater kan een "binder" gedragen worden Veelal zijn "binders" strakke onderhemdjes/topjes in elastische materialen zoals elastaan en zijn ze enigszins vergelijkbaar met een sportbeha Ze bestaan ook zonder schouderbanden ("strapless") Sommige transgenders en crossdressers gebruiken nog andere materialen en technieken om de borsten visueel te maskeren, zoals plakband en verband Het incorrect of te strak inbinden van de borst kan gezondheidsrisico's inhouden Déjerine Sottas De ziekte van Dejerine Sottas (ook wel bekend als Dejerine–Sottas syndroom, Dejerine–Sottas neuropathie en progressieve hypertrophische interstitiële kinderpolyneuropathie) is een neurologische aandoening, gekarakteriseerd door schade aan het perifeer zenuwstelsel en resulteert in progressief spierverlies Dit wordt veroorzaakt door mutaties in verschillende genen Voor de aandoening bestaat geen medicijn De aandoening is vernoemd naar <PERSOON> en<PERSOON> neurologen die deze aandoening als eersten beschreven De aandoening uit zich in de vroegere kinderjaren, meestal voor het #e levensjaar De progressie is langzaam tot de tienerjaren Vanaf dit punt neemt de progressie toe, wat zich uit in ernstige immobiliteit <PERSOON> is een Poolse inspanningsfysioloog die is gespecialiseerd in metabolisme bij sportbeoefening Żołądź promoveerde in ### aan de Vrije Universiteit <LOCATIE> op het proefschrift "Limitations to sustained human power output with special reference to the significance of the change point in the VO#/power output relationship" Żołądź is hoogleraar aan de Akademia Wychowania Fizycznego in Krakau In ### publiceerde hij de omvangrijke monografie "Muscle and Exercise Physiology" Trainingszones Trainingszones zijn een indeling van het inspanningsniveau waarop een sporttraining kan worden uitgevoerd De zones worden vaak uitgedrukt in een tempo of in een hartslagritme De zones hebben elk een andere trainingsfunctie en corresponderen vaak ook met een ander metabolisme Zo traint men in de lage trainingszones vooral vetverbranding, in de middenzones vooral aerobe glycogeenverbranding en in de hoogste zones anaerobe glycolyse Een klassiek indeling van de Atletiekunie is die in drie oplopende duurlooptempo's (D#, D#, D#) en twee oplopende interval tempo's (extensief en intensief) Tegenwoordig hanteert men in de sportfysiologie bijna altijd zes hartslagzones die genummerd zijn van # tot en met # Twee zones onder de aerobe drempel, twee zones tussen de aerobe drempel en de anaerobe drempel en twee zones tussen de anaerobe drempel en de maximale hartslag Deze zones kunnen worden bepaald door middel van een inspanningstest bij een sportmedisch adviescentrum Er is echter een groot aantal andere methoden in gebruik om tot een zonering te komen De meeste schatten de zones op basis van de maximale hartslag, bijvoorbeeld de methode van Karvonen Aangezien er een grote spreiding is in de ligging van de aerobe en anaerobe drempel ten opzichte van de maximale hartslag, zijn deze methoden zeer onbetrouwbaar Soms worden abusievelijk zoladz-zones gebruikt als indeling van trainingszones Dit berust echter op een misverstand Deze zones zijn uitsluitend bedoeld voor het uitvoeren van de zogenaamde zoladz-test.
539
www
de omvangrijke monografie "Muscle and Exercise Physiology" Trainingszones Trainingszones zijn een indeling van het inspanningsniveau waarop een sporttraining kan worden uitgevoerd De zones worden vaak uitgedrukt in een tempo of in een hartslagritme De zones hebben elk een andere trainingsfunctie en corresponderen vaak ook met een ander metabolisme Zo traint men in de lage trainingszones vooral vetverbranding, in de middenzones vooral aerobe glycogeenverbranding en in de hoogste zones anaerobe glycolyse Een klassiek indeling van de Atletiekunie is die in drie oplopende duurlooptempo's (D#, D#, D#) en twee oplopende interval tempo's (extensief en intensief) Tegenwoordig hanteert men in de sportfysiologie bijna altijd zes hartslagzones die genummerd zijn van # tot en met # Twee zones onder de aerobe drempel, twee zones tussen de aerobe drempel en de anaerobe drempel en twee zones tussen de anaerobe drempel en de maximale hartslag Deze zones kunnen worden bepaald door middel van een inspanningstest bij een sportmedisch adviescentrum Er is echter een groot aantal andere methoden in gebruik om tot een zonering te komen De meeste schatten de zones op basis van de maximale hartslag, bijvoorbeeld de methode van Karvonen Aangezien er een grote spreiding is in de ligging van de aerobe en anaerobe drempel ten opzichte van de maximale hartslag, zijn deze methoden zeer onbetrouwbaar Soms worden abusievelijk zoladz-zones gebruikt als indeling van trainingszones Dit berust echter op een misverstand Deze zones zijn uitsluitend bedoeld voor het uitvoeren van de zogenaamde zoladz-test De door Karvonen aanbevolen trainingszones zijn Voorbeeld voor <LEEFTIJD>-jarige man met een rustfrequentie van ## en een maximale hartslag van ### slagen per minuut die aan het trainen is aan met een hartfrequentie van ### Paringstype Een paringstype is bij schimmels en waterschimmels een moleculair incompatibiliteitssysteem, dat onafhankelijk van de sekse paring van dezelfde paringstypen verhindert De verschillende paringstypen worden afhankelijk van de groep weergegeven met cijfers, letters of met "+" en "–" in plaats van mannelijk (♂) en vrouwelijk (♀) Als er van geslachten/seksen gesproken wordt, dan wordt de ouder die de celkern geeft, aangeduid als "mannelijke" en de ouder die de celkern ontvangt als de "vrouwelijke" Schimmels die alleen celkernen geven of die alleen celkernen ontvangen worden net zoals bij planten tweehuizig genoemd <PERSOON> ze celkernen en ontvangen ze ook celkernen dan heten ze eenhuizig Of er versmelting van de celkernen (karyogamie) plaatsvindt na de versmelting van de cellen (plasmogamie), hangt af van de herkomst van de schimmeldraden (hyfen) of de gistcellen Bij veel schimmels versmelten hyfen alleen als ze bij hetzelfde organisme horen Er treedt dan zelfbevruchting op, een eigenschap die als 'homothallie' bekendstaat Andere schimmels hebben een genetisch niet-identieke partner nodig en zijn daarmee 'heterothallisch' Daarnaast moeten de twee betreffende hyfen ook nog passende paringstypen hebben Deze zijn een bijzonderheid van schimmels en waterschimmels en kunnen vergeleken worden met geslachten bij planten en dieren, met dat verschil dat er bij schimmels meer dan twee paringstypen kunnen zijn.
553
www
Karvonen aanbevolen trainingszones zijn Voorbeeld voor <LEEFTIJD>-jarige man met een rustfrequentie van ## en een maximale hartslag van ### slagen per minuut die aan het trainen is aan met een hartfrequentie van ### Paringstype Een paringstype is bij schimmels en waterschimmels een moleculair incompatibiliteitssysteem, dat onafhankelijk van de sekse paring van dezelfde paringstypen verhindert De verschillende paringstypen worden afhankelijk van de groep weergegeven met cijfers, letters of met "+" en "–" in plaats van mannelijk (♂) en vrouwelijk (♀) Als er van geslachten/seksen gesproken wordt, dan wordt de ouder die de celkern geeft, aangeduid als "mannelijke" en de ouder die de celkern ontvangt als de "vrouwelijke" Schimmels die alleen celkernen geven of die alleen celkernen ontvangen worden net zoals bij planten tweehuizig genoemd <PERSOON> ze celkernen en ontvangen ze ook celkernen dan heten ze eenhuizig Of er versmelting van de celkernen (karyogamie) plaatsvindt na de versmelting van de cellen (plasmogamie), hangt af van de herkomst van de schimmeldraden (hyfen) of de gistcellen Bij veel schimmels versmelten hyfen alleen als ze bij hetzelfde organisme horen Er treedt dan zelfbevruchting op, een eigenschap die als 'homothallie' bekendstaat Andere schimmels hebben een genetisch niet-identieke partner nodig en zijn daarmee 'heterothallisch' Daarnaast moeten de twee betreffende hyfen ook nog passende paringstypen hebben Deze zijn een bijzonderheid van schimmels en waterschimmels en kunnen vergeleken worden met geslachten bij planten en dieren, met dat verschil dat er bij schimmels meer dan twee paringstypen kunnen zijn Genen voor paringstype bij de ascomyceten worden wel idiomorfen in plaats van allelen genoemd vanwege de onzekerheid over de gemeenschappelijke voorouder De door de genen gecodeerde proteïnen zijn transcriptiefactoren, die de vroege en de late stadia ven de seksuele cyclus reguleren Heterothallische ascomycetes produceren gameten met een enkel Mat-idiomorf (allel) en versmelting is alleen mogelijk tussen gameten met complementaire paringstypen Ascomyceten hebben gewoonlijk twee paringstypen "MAT<DATUM> en "MAT<DATUM> , in vergelijking met die van de gistlocus MAT MAT<DATUM> (MAT#) codeert voor het regulatoreiwit met een DNA-bindingsmotief, terwijl MAT<DATUM> (MAT#) codeert voor een proteïne met een alfaboxmotief, zoals in het gist paringstype MATα# De overeenkomstige paringstypen bij gist worden aangeduid met MATa en MATα Het DNA-bindingsmotief is elektroforetisch zeer beweeglijk en wordt daarom aangeduid met HMG (High Mobility Group) Homothallische ascomyceten produceren gameten, die met elke andere gameet in de populatie kan versmelten inclusief de eigen mitotisch gevormde gameten doordat vaak elke haploïde twee verschillende vormen van de Mat-locus in hun genoom hebben De genen die het paringstype bepalen liggen in de homeobox en coderen voor enzymen, die feromonen en feromoonreceptoren produceren De geslachtelijke voortplanting hangt af van de door verschillende allelen van hetzelfde gen geproduceerde feromonen Daar deze gebeurt bij haploïden, zijn door versmelting van cellen of hyfen, complementaire genen van een geschikte partner noodzakelijk Het aantal paringstypen is afhankelijk van het aantal genen en het aantal allelen per gen Afhankelijk van de schimmelsoort vindt geslachtelijke voortplanting plaats door gameten dan wel versmelting van hyfen.
577
www
de ascomyceten worden wel idiomorfen in plaats van allelen genoemd vanwege de onzekerheid over de gemeenschappelijke voorouder De door de genen gecodeerde proteïnen zijn transcriptiefactoren, die de vroege en de late stadia ven de seksuele cyclus reguleren Heterothallische ascomycetes produceren gameten met een enkel Mat-idiomorf (allel) en versmelting is alleen mogelijk tussen gameten met complementaire paringstypen Ascomyceten hebben gewoonlijk twee paringstypen "MAT<DATUM> en "MAT<DATUM> , in vergelijking met die van de gistlocus MAT MAT<DATUM> (MAT#) codeert voor het regulatoreiwit met een DNA-bindingsmotief, terwijl MAT<DATUM> (MAT#) codeert voor een proteïne met een alfaboxmotief, zoals in het gist paringstype MATα# De overeenkomstige paringstypen bij gist worden aangeduid met MATa en MATα Het DNA-bindingsmotief is elektroforetisch zeer beweeglijk en wordt daarom aangeduid met HMG (High Mobility Group) Homothallische ascomyceten produceren gameten, die met elke andere gameet in de populatie kan versmelten inclusief de eigen mitotisch gevormde gameten doordat vaak elke haploïde twee verschillende vormen van de Mat-locus in hun genoom hebben De genen die het paringstype bepalen liggen in de homeobox en coderen voor enzymen, die feromonen en feromoonreceptoren produceren De geslachtelijke voortplanting hangt af van de door verschillende allelen van hetzelfde gen geproduceerde feromonen Daar deze gebeurt bij haploïden, zijn door versmelting van cellen of hyfen, complementaire genen van een geschikte partner noodzakelijk Het aantal paringstypen is afhankelijk van het aantal genen en het aantal allelen per gen Afhankelijk van de schimmelsoort vindt geslachtelijke voortplanting plaats door gameten dan wel versmelting van hyfen Bij compatibiliteit vormen zich op de schimmeldraden "gametangiën", de bouwcellen voor de gameten, waarin zich talrijke celkernen verzamelen Uit een zeer fijne, vertakte, gespiraliseerde, meercellige schimmeldraad, de "trichogyne", die uit een van de gametangiën, nu "ascogonium" (vrouwelijk) genoemd, ontstaat, vormt zich een verbinding waardoor de celkernen uit het andere gametangium, nu "antheridium" (mannelijk) genoemd, zich naar het ascogonium kunnen bewegen De opeenvolgende stappen in het fusieproces van "A" en "a" haploide cellen zijn beschreven door Fincham and Day en <PERSOON> en <PERSOON> Na de fusie van de cellen volgt niet direct de fusie van de kernen Eerst gaan de bij elkaar horende kernen van de bevruchtende cel (het antheridium) en die van het ascogonium zich synchroon delen Vervolgens kromt de top en vormt zo aan de top een haak in de vorm van een bisschopsstaf Daarna worden er twee tussenwanden gevormd De middelste cel bevat één kern type A en één kern type a Deze tweekernige cel start de vorming van een ascus en wordt de “initiële ascuscel” genoemd De twee overgebleven eenkernige cellen smelten vervolgens samen Deze tweekernige cel kan op zich ook weer haakvormig worden en een eigen initiële ascuscel vormen Dit proces kan zich vele malen herhalen Na de vorming van de initiële ascuscel smelten de twee kernen samen en vormen een diploïde cel Dit is het enige diploïde stadium van de schimmel De diploïde kern bevat ## chromosomen.
567
www
vormen zich op de schimmeldraden "gametangiën", de bouwcellen voor de gameten, waarin zich talrijke celkernen verzamelen Uit een zeer fijne, vertakte, gespiraliseerde, meercellige schimmeldraad, de "trichogyne", die uit een van de gametangiën, nu "ascogonium" (vrouwelijk) genoemd, ontstaat, vormt zich een verbinding waardoor de celkernen uit het andere gametangium, nu "antheridium" (mannelijk) genoemd, zich naar het ascogonium kunnen bewegen De opeenvolgende stappen in het fusieproces van "A" en "a" haploide cellen zijn beschreven door Fincham and Day en <PERSOON> en <PERSOON> Na de fusie van de cellen volgt niet direct de fusie van de kernen Eerst gaan de bij elkaar horende kernen van de bevruchtende cel (het antheridium) en die van het ascogonium zich synchroon delen Vervolgens kromt de top en vormt zo aan de top een haak in de vorm van een bisschopsstaf Daarna worden er twee tussenwanden gevormd De middelste cel bevat één kern type A en één kern type a Deze tweekernige cel start de vorming van een ascus en wordt de “initiële ascuscel” genoemd De twee overgebleven eenkernige cellen smelten vervolgens samen Deze tweekernige cel kan op zich ook weer haakvormig worden en een eigen initiële ascuscel vormen Dit proces kan zich vele malen herhalen Na de vorming van de initiële ascuscel smelten de twee kernen samen en vormen een diploïde cel Dit is het enige diploïde stadium van de schimmel De diploïde kern bevat ## chromosomen Na vervolgens een mitotische deling zijn er in elke ascus vier kernen van het type A en vier kernen van het type a In het algemeen komt zowel 'heterothallie' als 'homothallie' voor bij de basidiomyceten Heterothallie komt bij de basidiomyceten het meeste voor Ongeveer ##% van de Agaricomycotina zijn heterothallisch Sommige soorten hebben van alle schimmels de meest complexe geslachtelijke voortplanting Zo heeft zwarte roest ("Puccinia graminis") een monocotyle waardplant voor de vegetatieve fase en een dicotyle waardplant voor de generatieve fase De schimmel vormt vijf verschillende sporen uredosporen, teleutosporen, basidiosporen, spermatiën en aecidiosporen De paringscompatibiliteit wordt bij de basidiomyceten in twee paringstypen ingedeeld tetrapolair en bipolair Alleen schimmels met verschillende allelen zijn compatibel en kunnen paren De paring begint met de vorming van een conjugatiebuis en de uitwisseling van celkernen Er ontstaan dikaryotische (tweekernige) hyfen met de afzonderlijke haploïde kernen van beide ouders Onder de juiste milieuomstandigheden wordt er een vruchtlichaam met basidia op een hymenofoor gevormd De hymenofoor is de drager van de basidia op het hymenium Een basidium ontstaat meestal door gespvorming Daarnaast zijn er ook soorten die geen gespvorming hebben Hier ontstaat een basidium door knopvorming van de eindcel aan een dikaryotische hyfe Een derde variant is de vorming van een probasidium Op het basidium vindt de vorming van basidiosporen (sporidia) plaats via karyogamie en meiose De dikaryotische hyfen behouden vaak de gesp-verbinding De vorming van deze verbindingen wordt gereguleerd door de beide paringsgenen.
543
www
kernen van het type A en vier kernen van het type a In het algemeen komt zowel 'heterothallie' als 'homothallie' voor bij de basidiomyceten Heterothallie komt bij de basidiomyceten het meeste voor Ongeveer ##% van de Agaricomycotina zijn heterothallisch Sommige soorten hebben van alle schimmels de meest complexe geslachtelijke voortplanting Zo heeft zwarte roest ("Puccinia graminis") een monocotyle waardplant voor de vegetatieve fase en een dicotyle waardplant voor de generatieve fase De schimmel vormt vijf verschillende sporen uredosporen, teleutosporen, basidiosporen, spermatiën en aecidiosporen De paringscompatibiliteit wordt bij de basidiomyceten in twee paringstypen ingedeeld tetrapolair en bipolair Alleen schimmels met verschillende allelen zijn compatibel en kunnen paren De paring begint met de vorming van een conjugatiebuis en de uitwisseling van celkernen Er ontstaan dikaryotische (tweekernige) hyfen met de afzonderlijke haploïde kernen van beide ouders Onder de juiste milieuomstandigheden wordt er een vruchtlichaam met basidia op een hymenofoor gevormd De hymenofoor is de drager van de basidia op het hymenium Een basidium ontstaat meestal door gespvorming Daarnaast zijn er ook soorten die geen gespvorming hebben Hier ontstaat een basidium door knopvorming van de eindcel aan een dikaryotische hyfe Een derde variant is de vorming van een probasidium Op het basidium vindt de vorming van basidiosporen (sporidia) plaats via karyogamie en meiose De dikaryotische hyfen behouden vaak de gesp-verbinding De vorming van deze verbindingen wordt gereguleerd door de beide paringsgenen en de paddenstoel waaiertje ("Schizophyllum commune") De generatieve fase van de roesten vindt vaak plaats op een tussenwaardplant Bij zwarte roest is dit de zuurbes ("Berberis vulgaris") Hier vindt de generatieve fase plaats, waarbij spermatiën en aecidiosporen gevormd worden De "teleutospore" is de dikwandige, gekleurde rustspore, die in de loop van het seizoen gevormd wordt in het telium (vruchtlichaam) op de andere waardplant Het telium wordt net voor het afsterven van deze waardplant gevormd De gesteelde teleutospore is tweecellig en heterothallisch In het voorjaar kiemt de teleutospore en vormt een basidium, waarop de "basidiosporen" gevormd worden De basidiospore kiemt op berberis en vormt daar een spermogonium met spermatiën en receptieve hyfen Na bevruchting van een receptieve hyfe van het spermogonium door een spermatium met een ander paringstype wordt een aecidium met haploïde-dikaryotische aecidiosporen gevormd Ook kan er een aecidium gevormd worden uit twee paringshyfen met verschillend paringstype De aecidiospore kiemt op de graanplant, waarna een uredinium gevormd wordt Het uredinium vormt "uredosporen", die vervolgens weer een uredinium vormen Later in het seizoen gaat een uredinium over in een telium en gaat "teleutosporen" produceren of vormt het mycelium een telium Aantasting van sperzieboon en pronkboon door roest ("Uromyces appendiculatus" var "appendiculatus") De waterschimmels, "<PERSOON> ###), behoren niet tot de schimmels, maar tot het rijk Chromista, en zijn meer verwant aan de diatomeeën en de zonnediertjes.
520
www
De generatieve fase van de roesten vindt vaak plaats op een tussenwaardplant Bij zwarte roest is dit de zuurbes ("Berberis vulgaris") Hier vindt de generatieve fase plaats, waarbij spermatiën en aecidiosporen gevormd worden De "teleutospore" is de dikwandige, gekleurde rustspore, die in de loop van het seizoen gevormd wordt in het telium (vruchtlichaam) op de andere waardplant Het telium wordt net voor het afsterven van deze waardplant gevormd De gesteelde teleutospore is tweecellig en heterothallisch In het voorjaar kiemt de teleutospore en vormt een basidium, waarop de "basidiosporen" gevormd worden De basidiospore kiemt op berberis en vormt daar een spermogonium met spermatiën en receptieve hyfen Na bevruchting van een receptieve hyfe van het spermogonium door een spermatium met een ander paringstype wordt een aecidium met haploïde-dikaryotische aecidiosporen gevormd Ook kan er een aecidium gevormd worden uit twee paringshyfen met verschillend paringstype De aecidiospore kiemt op de graanplant, waarna een uredinium gevormd wordt Het uredinium vormt "uredosporen", die vervolgens weer een uredinium vormen Later in het seizoen gaat een uredinium over in een telium en gaat "teleutosporen" produceren of vormt het mycelium een telium Aantasting van sperzieboon en pronkboon door roest ("Uromyces appendiculatus" var "appendiculatus") De waterschimmels, "<PERSOON> ###), behoren niet tot de schimmels, maar tot het rijk Chromista, en zijn meer verwant aan de diatomeeën en de zonnediertjes De veroorzaker van de aardappelziekte, "Phytophthora infestans" overwintert gewoonlijk in besmette knollen die achterblijven op het land Uit de geïnfecteerde knollen ontwikkelen zich planten die de ongeslachtelijke sporen (sporangia en zoösporen) opleveren Uit deze sporen kunnen nieuwe infecties ontstaan als het gewas ten minste gedurende vier à acht uur nat blijft, de zogenaamde bladnat-periode, bij een relatieve luchtvochtigheid van meer dan ##% Na infectie ontstaan bij een temperatuur van ##-## graden Celsius binnen enkele dagen met het oog waarneembare symptomen op bladeren en stengels Na binnendringing van de oömyceet in de plant duurt het # tot # dagen voordat er nieuwe sporen gevormd worden Tot de jaren tachtig was in Europa alleen het zogenaamde A# type aanwezig Door de introductie van nieuwe A# en A# paringstypen in Europa is nu ook de geslachtelijke fase met oösporen aanwezig, die in tegenstelling tot de sporangia en zoösporen gedurende een lange periode buiten de waardplant in leven blijven en minstens drie jaar in de grond overleven De zoösporen spelen waarschijnlijk pas later in het seizoen (eind juni - begin juli) een rol Bij de paring van een hyfe van het type A# met een hyfe van het type A# worden een oögonium en een antheridium gevormd, waaruit de oöspore ontstaat Deze eicel wordt binnen een gametangium door een spermatozoïde bevrucht Uit de oösporen ontstaan sporangia en zoösporangia De zoösporangia vormen ten slotte de zoösporen Paringshyfen, bij de zygomyceten zygoforen genoemd, met twee verschillende paringstypen, (+) en (-), groeien onder invloed van de gevormde, vluchtige feromonen door chemotropie naar elkaar toe.
572
www
geïnfecteerde knollen ontwikkelen zich planten die de ongeslachtelijke sporen (sporangia en zoösporen) opleveren Uit deze sporen kunnen nieuwe infecties ontstaan als het gewas ten minste gedurende vier à acht uur nat blijft, de zogenaamde bladnat-periode, bij een relatieve luchtvochtigheid van meer dan ##% Na infectie ontstaan bij een temperatuur van ##-## graden Celsius binnen enkele dagen met het oog waarneembare symptomen op bladeren en stengels Na binnendringing van de oömyceet in de plant duurt het # tot # dagen voordat er nieuwe sporen gevormd worden Tot de jaren tachtig was in Europa alleen het zogenaamde A# type aanwezig Door de introductie van nieuwe A# en A# paringstypen in Europa is nu ook de geslachtelijke fase met oösporen aanwezig, die in tegenstelling tot de sporangia en zoösporen gedurende een lange periode buiten de waardplant in leven blijven en minstens drie jaar in de grond overleven De zoösporen spelen waarschijnlijk pas later in het seizoen (eind juni - begin juli) een rol Bij de paring van een hyfe van het type A# met een hyfe van het type A# worden een oögonium en een antheridium gevormd, waaruit de oöspore ontstaat Deze eicel wordt binnen een gametangium door een spermatozoïde bevrucht Uit de oösporen ontstaan sporangia en zoösporangia De zoösporangia vormen ten slotte de zoösporen Paringshyfen, bij de zygomyceten zygoforen genoemd, met twee verschillende paringstypen, (+) en (-), groeien onder invloed van de gevormde, vluchtige feromonen door chemotropie naar elkaar toe Trisporisch zuur is een C-## terpenoïde, dat gevormd wordt via β-caroteen en retinol reactiepaden Bij contact plakken de celwanden aan elkaar, vlakken af en ontstaat er een fusiescheidingswand De toppen van de zygofoor zwellen knotsvormig op en vormen uiteindelijk met de progametangia een brug Bij de toppen van de twee knotsvormige cellen wordt een scheidingswand gevormd, die het terminale gametangium afscheiden van het progametangium In dit stadium worden de buitenste cellen een suspensor genoemd, die voor ondersteuning zorgen De middelste cellen gaan de zygospore vormen Blaasjes verzamelen zich bij de tussenwand van de twee middelste cellen, die vervolgens begint op te lossen en de protoplasma's gaan zich vermengen Er vindt vervolgens plasmogamie plaats <PERSOON> voordat de tussenwand geheel is opgelost, gaan de buitenste celwanden zich verdikken Dit is te zien als donkere vlekken op de buitenste celwanden Deze donkere vlekken kunnen uitgroeien tot wratachtige structuren, die de dikte van de wand van de zygospore bepalen Tijdens de groei van de zygospore worden de wratachtige structuren ook groter en zitten dan uiteindelijk rondom de gehele cel Nu kunnen de stralen van een elektronenmicroscoop niet langer door de wand dringen Er zijn soorten die naakte zygosporen en soorten die ingekapselde zygosporen vormen Meiose vindt gewoonlijk plaats voordat de zygospore gaat kiemen Het tijdstip van meiose kan in drie hoofdtypen onderscheiden worden<PERSOON> (<PERSOON>) <PERSOON>, <DATUM> - Antwerpen, <DATUM> was een Belgisch historicus, moraalfilosoof en seksuoloog.
554
www
dat gevormd wordt via β-caroteen en retinol reactiepaden Bij contact plakken de celwanden aan elkaar, vlakken af en ontstaat er een fusiescheidingswand De toppen van de zygofoor zwellen knotsvormig op en vormen uiteindelijk met de progametangia een brug Bij de toppen van de twee knotsvormige cellen wordt een scheidingswand gevormd, die het terminale gametangium afscheiden van het progametangium In dit stadium worden de buitenste cellen een suspensor genoemd, die voor ondersteuning zorgen De middelste cellen gaan de zygospore vormen Blaasjes verzamelen zich bij de tussenwand van de twee middelste cellen, die vervolgens begint op te lossen en de protoplasma's gaan zich vermengen Er vindt vervolgens plasmogamie plaats <PERSOON> voordat de tussenwand geheel is opgelost, gaan de buitenste celwanden zich verdikken Dit is te zien als donkere vlekken op de buitenste celwanden Deze donkere vlekken kunnen uitgroeien tot wratachtige structuren, die de dikte van de wand van de zygospore bepalen Tijdens de groei van de zygospore worden de wratachtige structuren ook groter en zitten dan uiteindelijk rondom de gehele cel Nu kunnen de stralen van een elektronenmicroscoop niet langer door de wand dringen Er zijn soorten die naakte zygosporen en soorten die ingekapselde zygosporen vormen Meiose vindt gewoonlijk plaats voordat de zygospore gaat kiemen Het tijdstip van meiose kan in drie hoofdtypen onderscheiden worden<PERSOON> (<PERSOON>) <PERSOON>, <DATUM> - Antwerpen, <DATUM> was een Belgisch historicus, moraalfilosoof en seksuoloog In ### werd hij doctor in de geschiedenis aan de Gemeentelijke Universiteit <LOCATIE> met de verhandeling "Sociogenese en evolutie van het probleem der seksuele propaedeuse tussen de ##de en ##de eeuw, vooral in Frankrijk en Duitsland bijdrage tot de studie van de burgerlijke moraal" Van Ussel begon zijn loopbaan als leraar zedenleer, o m aan het Koninklijk Atheneum Kapellen In de jaren ### en ### werkte hij gedurende <LEEFTIJD> jaar als assistent en later werkleider bij <PERSOON> op de afdeling moraalwetenschap van de Universiteit Gent Hun boek "Jeugd voor de muur" lokte hevige reacties uit van de Kerk en de conservatieven <PERSOON> van toen Vanaf ### was hij verbonden aan de Erasmus Universiteit van <LOCATIE> als wetenschappelijk hoofdmedewerker in het Instituut voor preventieve en sociale psychiatrie Hij was korte tijd bestuurslid van de NVSH Hij schreef het beginsel van die vereniging dat tot vandaag onveranderd is gebleven Dit was een merkwaardig beginsel voor een vereniging voor seksuele hervorming in plaats van zich met ‘seksualiteit’ bezig te houden, zou de NVSH voortaan een ‘bijdrage leveren aan de emancipatie van mens en maatschappij, vooral op seksueel gebied’ Hij overleed, <LEEFTIJD> jaar oud, kort nadat hij zijn boek over communes had afgerond Voor zijn "Geschiedenis van het seksuele probleem" kreeg hij in ### de '<PERSOON> Antwerpen voor een verdienstelijk werk in een beschouwend genre' Werken Handboeken zedenleer Over Van <PERSOON> (seksuoloog).
542
www
In ### werd hij doctor in de geschiedenis aan de Gemeentelijke Universiteit <LOCATIE> met de verhandeling "Sociogenese en evolutie van het probleem der seksuele propaedeuse tussen de ##de en ##de eeuw, vooral in Frankrijk en Duitsland bijdrage tot de studie van de burgerlijke moraal" Van Ussel begon zijn loopbaan als leraar zedenleer, o m aan het Koninklijk Atheneum Kapellen In de jaren ### en ### werkte hij gedurende <LEEFTIJD> jaar als assistent en later werkleider bij <PERSOON> op de afdeling moraalwetenschap van de Universiteit Gent Hun boek "Jeugd voor de muur" lokte hevige reacties uit van de Kerk en de conservatieven <PERSOON> van toen Vanaf ### was hij verbonden aan de Erasmus Universiteit van <LOCATIE> als wetenschappelijk hoofdmedewerker in het Instituut voor preventieve en sociale psychiatrie Hij was korte tijd bestuurslid van de NVSH Hij schreef het beginsel van die vereniging dat tot vandaag onveranderd is gebleven Dit was een merkwaardig beginsel voor een vereniging voor seksuele hervorming in plaats van zich met ‘seksualiteit’ bezig te houden, zou de NVSH voortaan een ‘bijdrage leveren aan de emancipatie van mens en maatschappij, vooral op seksueel gebied’ Hij overleed, <LEEFTIJD> jaar oud, kort nadat hij zijn boek over communes had afgerond Voor zijn "Geschiedenis van het seksuele probleem" kreeg hij in ### de<PERSOON> Antwerpen voor een verdienstelijk werk in een beschouwend genre' Werken Handboeken zedenleer Over Van <PERSOON> (seksuoloog) Hij heeft een bijdrage geleverd aan het oprichten van een stichting ter ondersteuning van de biseksuele gemeenschap Hij was schrijver en ontwikkelde <PERSOON> Sexual Orientation Grid", een instrument om de seksuele geaardheid te meten <PERSOON> ging ervan uit dat de seksuele geaardheid niet statisch is, maar gedurende het leven in ontwikkeling is Ook was hij ervan overtuigd dat onderzoekers het aantal mannen dat seks heeft met mannen vaak onderschatten <PERSOON> werd geboren in Wenen, Oostenrijk in een joods orthodox gezin Hij had twee broers Met de opkomst van het antisemitisme vluchtte het gezin naar New York Aan de Yeshiva University ontving hij in ### zijn BA In ### volgde zijn MBA aan de Columbia-universiteit Hij studeerde zes jaar medicijnen aan de Universiteit van <LOCATIE> in Zwitserland, waar hij in ### zijn MD behaalde In de jaren zeventig werkte hij als psychiater <PERSOON> beschouwde zichzelf als biseksueel en was verbaasd dat er in ### in de openbare bibliotheek van New York zo weinig literatuur bestond over deze seksuele geaardheid Hetzelfde jaar richtte hij het "Bisexual Forum" op, de eerste organisatie die de biseksuele gemeenschap ondersteunde In ### werd bij <PERSOON> kanker vastgesteld Hij stierf op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd in San <PERSOON> aan een hartstilstand <PERSOON> doneerde zijn lichaam aan de wetenschap De levenspartner van <PERSOON> was <PERSOON> Hij ontwikkelde <PERSOON> Sexual Orientation Grid.
557
www
Hij heeft een bijdrage geleverd aan het oprichten van een stichting ter ondersteuning van de biseksuele gemeenschap Hij was schrijver en ontwikkelde <PERSOON> Sexual Orientation Grid", een instrument om de seksuele geaardheid te meten <PERSOON> ging ervan uit dat de seksuele geaardheid niet statisch is, maar gedurende het leven in ontwikkeling is Ook was hij ervan overtuigd dat onderzoekers het aantal mannen dat seks heeft met mannen vaak onderschatten <PERSOON> werd geboren in Wenen, Oostenrijk in een joods orthodox gezin Hij had twee broers Met de opkomst van het antisemitisme vluchtte het gezin naar New York Aan de Yeshiva University ontving hij in ### zijn BA In ### volgde zijn MBA aan de Columbia-universiteit Hij studeerde zes jaar medicijnen aan de Universiteit van <LOCATIE> in Zwitserland, waar hij in ### zijn MD behaalde In de jaren zeventig werkte hij als psychiater <PERSOON> beschouwde zichzelf als biseksueel en was verbaasd dat er in ### in de openbare bibliotheek van New York zo weinig literatuur bestond over deze seksuele geaardheid Hetzelfde jaar richtte hij het "Bisexual Forum" op, de eerste organisatie die de biseksuele gemeenschap ondersteunde In ### werd bij <PERSOON> kanker vastgesteld Hij stierf op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd in San <PERSOON> aan een hartstilstand <PERSOON> doneerde zijn lichaam aan de wetenschap De levenspartner van <PERSOON> was <PERSOON> Hij ontwikkelde <PERSOON> schreef het boek ""<PERSOON> of One Hundred Percent Intimacy"" (###) waarin hij zijn onderzoek naar biseksualiteit beschrijft Daarnaast was hij als auteur betrokken bij het boek ""<PERSOON> Male, His Body, His Sex"" (###) In ### verhuisde <PERSOON> naar San <PERSOON> Daar schreef hij ""Bisexualities Theory and Research"" (###) In ### stichtte hij de American Institute of Bisexuality (of ""Bisexual Foundation"") Deze organisatie stimuleerde en ondersteunde het onderzoek naar en onderwijs over biseksualiteit Daarnaast startte hij het blad de "Journal of Bisexuality", waar hij tot zijn dood als auteur bij betrokken bleef Andere boeken van zijn hand zijn ""Bisexual and Gay Husbands Their Stories, Their Words"" (###) en de roman ""Life, Sex and the Pursuit of Happiness"" (###) Mond (mens) De mond is een orgaan in de vorm van een holte in het hoofd van mensen dat de hoofdingang van het maag-darmstelsel vormt Alle voedsel en drank die het lichaam binnenkomen passeren normaal gesproken als allereerste halte de mond Het homologe orgaan dat aanwezig is bij de meeste dieren wordt vaak bek genoemd De lippen en wangen vormen de uitwendige afgrenzingen van de mond De mondholte wordt ook wel cavum oris genoemd Aan de binnenzijde van de bovengenoemde afgrenzingen ligt de mondholte, daarin zitten tanden Deze geheel met slijmvlies ("mucosa") beklede holte wordt aan de bovenzijde begrensd door het gehemelte, aan de onderkant door de mondbodem en aan de beide zijkanten door het wangslijmvlies.
583
www
Hundred Percent Intimacy"" (###) waarin hij zijn onderzoek naar biseksualiteit beschrijft Daarnaast was hij als auteur betrokken bij het boek ""<PERSOON> Male, His Body, His Sex"" (###) In ### verhuisde <PERSOON> naar San <PERSOON> Daar schreef hij ""Bisexualities Theory and Research"" (###) In ### stichtte hij de American Institute of Bisexuality (of ""Bisexual Foundation"") Deze organisatie stimuleerde en ondersteunde het onderzoek naar en onderwijs over biseksualiteit Daarnaast startte hij het blad de "Journal of Bisexuality", waar hij tot zijn dood als auteur bij betrokken bleef Andere boeken van zijn hand zijn ""Bisexual and Gay Husbands Their Stories, Their Words"" (###) en de roman ""Life, Sex and the Pursuit of Happiness"" (###) Mond (mens) De mond is een orgaan in de vorm van een holte in het hoofd van mensen dat de hoofdingang van het maag-darmstelsel vormt Alle voedsel en drank die het lichaam binnenkomen passeren normaal gesproken als allereerste halte de mond Het homologe orgaan dat aanwezig is bij de meeste dieren wordt vaak bek genoemd De lippen en wangen vormen de uitwendige afgrenzingen van de mond De mondholte wordt ook wel cavum oris genoemd Aan de binnenzijde van de bovengenoemde afgrenzingen ligt de mondholte, daarin zitten tanden Deze geheel met slijmvlies ("mucosa") beklede holte wordt aan de bovenzijde begrensd door het gehemelte, aan de onderkant door de mondbodem en aan de beide zijkanten door het wangslijmvlies In de mondholte zelf zijn de eveneens met slijmvlies beklede boven- en onderkaak (tandenbogen) gelegen Hierin bevinden zich het tandvlees en de tandkassen, die op hun beurt de tanden en kiezen (de gebitselementen) herbergen Alles bij elkaar vormt dit het gebit In de mondbodem, die de onderkaak verbindt met het tongbeen, bevinden zich eerst de plica sublingualis en caruncula sublingualis en daaronder twee speekselklieren, de submandibulaire en de sublinguale Direct boven de mondbodem bevindt zich de tong Dit is een van voren geheel beweeglijk orgaan dat onder meer een centrale rol speelt bij het proeven en de articulatie van spraakklanken, grotendeels bestaat uit spieren en met de tongriem aan de mondbodem vastzit Aan de bovenzijde wordt de mondholte afgegrensd van de neusholte door het harde en zachte gehemelte, samen het verhemelte of gehemelte (Latijn "palatum") Aan de achterkant ten slotte eindigt de mondholte in de "isthmus faucium", een gebied dat bestaat uit de voorste en achterste gehemeltebogen en de huig De "isthmus faucium" vormt de overgang van de mondholte naar de keel, meer specifiek het bovenste gedeelte van de keel, de orofarynx De mond wordt door allerlei spieren bediend, onder meer de verschillende gelaatsspieren Deze dienen vooral voor de gelaatsexpressies Daarnaast zijn er de verschillende kauwspieren in de onderkaak en wangen Deze spieren zorgen er onder meer voor dat de onderkaak beweeglijk is, waardoor de mond open en dicht kan De tong kent zelf een aantal intrinsieke en uitwendige spieren In het zachte verhemelte bevinden zich enkele spieren waardoor dit gedeelte beweeglijk is.
583
www
onderkaak (tandenbogen) gelegen Hierin bevinden zich het tandvlees en de tandkassen, die op hun beurt de tanden en kiezen (de gebitselementen) herbergen Alles bij elkaar vormt dit het gebit In de mondbodem, die de onderkaak verbindt met het tongbeen, bevinden zich eerst de plica sublingualis en caruncula sublingualis en daaronder twee speekselklieren, de submandibulaire en de sublinguale Direct boven de mondbodem bevindt zich de tong Dit is een van voren geheel beweeglijk orgaan dat onder meer een centrale rol speelt bij het proeven en de articulatie van spraakklanken, grotendeels bestaat uit spieren en met de tongriem aan de mondbodem vastzit Aan de bovenzijde wordt de mondholte afgegrensd van de neusholte door het harde en zachte gehemelte, samen het verhemelte of gehemelte (Latijn "palatum") Aan de achterkant ten slotte eindigt de mondholte in de "isthmus faucium", een gebied dat bestaat uit de voorste en achterste gehemeltebogen en de huig De "isthmus faucium" vormt de overgang van de mondholte naar de keel, meer specifiek het bovenste gedeelte van de keel, de orofarynx De mond wordt door allerlei spieren bediend, onder meer de verschillende gelaatsspieren Deze dienen vooral voor de gelaatsexpressies Daarnaast zijn er de verschillende kauwspieren in de onderkaak en wangen Deze spieren zorgen er onder meer voor dat de onderkaak beweeglijk is, waardoor de mond open en dicht kan De tong kent zelf een aantal intrinsieke en uitwendige spieren In het zachte verhemelte bevinden zich enkele spieren waardoor dit gedeelte beweeglijk is De mond is bij mensen een multifunctioneel orgaan Ten eerste vormt hij een zeer belangrijk onderdeel van het spraakkanaal Alle medeklinkers en halfklinkers worden mede gevormd doordat de tong contact maakt met andere delen van de mondholte (tanden, tandkassen, harde of zachte verhemelte), of (bij labialen) door een specifieke articulatie van de lippen Bij de vorming van klinkers bevindt de tong zich in een bepaalde positie zonder contact te maken met andere delen van de mondholte Het orgaan is verder de ingangspoort naar het digestief systeem, waaraan het bijdraagt door de mechanische verkauwing van het voedsel in de mondholte met behulp van het gebit, waarbij amylase wordt geproduceerd en emulgatie plaatsvindt door middel van speeksel Dit proces vormt de eerste stap in de voedselvertering Amylase breekt zetmeel af tot kleinere stukjes Deze stukjes worden vervolgens door het speekselslijm aan elkaar geplakt, zodat er geen losse stukjes in de luchtpijp kunnen schieten De smaak, een zintuiglijke gewaarwording die in de mond wordt waargenomen dankzij de smaakpapillen, heeft een beschermende functie bij het in de mond voorverwerken van voedsel en het proeven van drank, daar hierdoor een aantal giftige stoffen hierdoor kan worden herkend en een onderscheid kan worden gemaakt in de voedselbehoeften van het lichaam De mond kan daarnaast, naast de gebruikelijke route via de neus, als alternatieve doorgang dienen voor het ademhalingssysteem De mondademhaling is echter niet speciaal voorzien voor deze functie.
513
www
De mond is bij mensen een multifunctioneel orgaan Ten eerste vormt hij een zeer belangrijk onderdeel van het spraakkanaal Alle medeklinkers en halfklinkers worden mede gevormd doordat de tong contact maakt met andere delen van de mondholte (tanden, tandkassen, harde of zachte verhemelte), of (bij labialen) door een specifieke articulatie van de lippen Bij de vorming van klinkers bevindt de tong zich in een bepaalde positie zonder contact te maken met andere delen van de mondholte Het orgaan is verder de ingangspoort naar het digestief systeem, waaraan het bijdraagt door de mechanische verkauwing van het voedsel in de mondholte met behulp van het gebit, waarbij amylase wordt geproduceerd en emulgatie plaatsvindt door middel van speeksel Dit proces vormt de eerste stap in de voedselvertering Amylase breekt zetmeel af tot kleinere stukjes Deze stukjes worden vervolgens door het speekselslijm aan elkaar geplakt, zodat er geen losse stukjes in de luchtpijp kunnen schieten De smaak, een zintuiglijke gewaarwording die in de mond wordt waargenomen dankzij de smaakpapillen, heeft een beschermende functie bij het in de mond voorverwerken van voedsel en het proeven van drank, daar hierdoor een aantal giftige stoffen hierdoor kan worden herkend en een onderscheid kan worden gemaakt in de voedselbehoeften van het lichaam De mond kan daarnaast, naast de gebruikelijke route via de neus, als alternatieve doorgang dienen voor het ademhalingssysteem De mondademhaling is echter niet speciaal voorzien voor deze functie Zowel het mondslijmvlies als de gebitselementen zijn in hoge mate vatbaar voor een groot aantal ziekten (zie ook #Afwijkingen en aandoeningen) Een goede mondhygiëne is daarom belangrijk om o a aandoeningen in en rondom de mondholte te voorkomen Daarbij is dagelijks tanden poetsen van groot belang, desnoods aangevuld met het gebruik van mondwater De tong kan in het bijzonder schoon worden gehouden met behulp van een tongschraper Naast de bovengenoemde biologische functies heeft de menselijke mond bepaalde cultuurgebonden nevenfuncties, bijvoorbeeld op het gebied van de sociale omgang maar ook met betrekking tot erotiek De mond speelt een centrale rol bij voedselerotiek en bij het bedrijven van orale seks, terwijl de lippen altijd worden gebruikt bij het kussen Daarbij kunnen onder bepaalde omstandigheden met name de lippen als zodanig ook al als sensueel worden ervaren In en rondom de mond worden geregeld lichaamsversieringen aangebracht, met name piercings Het bekendst zijn de lippiercing, de tongpiercing en de tongriempiercing Ook tongsplijting is een vorm van bodyart Vrouwen gebruiken vaak lippenstift en lipgloss om hun lippen te versieren In en rondom de mond kunnen zich allerlei ziektes en afwijkingen voordoen, bijvoorbeeld als gevolg van virussen Deze aandoeningen kunnen soms ook al door een tandarts worden herkend Enkele van de meest voorkomende Stichting Medisch Verantwoorde Zwangerschapsonderbreking De Stichting Medisch Verantwoorde Zwangerschapsonderbreking ofwel Stimezo werd in ### in <LOCATIE> opgericht Nog voor de "Wet afbreking zwangerschap" van ### (waardoor abortus in <LOCATIE> gelegaliseerd werd) stichtte Stimezo meerdere abortusklinieken in <LOCATIE> waar vrouwen veilig geholpen konden worden.
525
www
groot aantal ziekten (zie ook #Afwijkingen en aandoeningen) Een goede mondhygiëne is daarom belangrijk om o a aandoeningen in en rondom de mondholte te voorkomen Daarbij is dagelijks tanden poetsen van groot belang, desnoods aangevuld met het gebruik van mondwater De tong kan in het bijzonder schoon worden gehouden met behulp van een tongschraper Naast de bovengenoemde biologische functies heeft de menselijke mond bepaalde cultuurgebonden nevenfuncties, bijvoorbeeld op het gebied van de sociale omgang maar ook met betrekking tot erotiek De mond speelt een centrale rol bij voedselerotiek en bij het bedrijven van orale seks, terwijl de lippen altijd worden gebruikt bij het kussen Daarbij kunnen onder bepaalde omstandigheden met name de lippen als zodanig ook al als sensueel worden ervaren In en rondom de mond worden geregeld lichaamsversieringen aangebracht, met name piercings Het bekendst zijn de lippiercing, de tongpiercing en de tongriempiercing Ook tongsplijting is een vorm van bodyart Vrouwen gebruiken vaak lippenstift en lipgloss om hun lippen te versieren In en rondom de mond kunnen zich allerlei ziektes en afwijkingen voordoen, bijvoorbeeld als gevolg van virussen Deze aandoeningen kunnen soms ook al door een tandarts worden herkend Enkele van de meest voorkomende Stichting Medisch Verantwoorde Zwangerschapsonderbreking De Stichting Medisch Verantwoorde Zwangerschapsonderbreking ofwel Stimezo werd in ### in <LOCATIE> opgericht Nog voor de "Wet afbreking zwangerschap" van ### (waardoor abortus in <LOCATIE> gelegaliseerd werd) stichtte Stimezo meerdere abortusklinieken in <LOCATIE> waar vrouwen veilig geholpen konden worden <PERSOON> in ### Stimezo had als doel het mogelijk maken van veilige en rechtsmatige abortussen voor vrouwen In die tijd waren zwangere vrouwen en meisjes die de zwangerschap wilden onderbreken vaak aangewezen op illegale, gevaarlijke en dure abortuspraktijken Door deze vrouwen te helpen hoopte Stimezo tevens taboes die rond abortus bestonden in de medische wereld en de samenleving te doorbreken Op <DATUM> werd de Landelijke Stichting voor Medisch Verantwoorde Zwangerschapsonderbreking opgericht in <LOCATIE> Dit was een fonds om de oprichting van Stimezo klinieken te financieren De stichting kon uiteindelijk in ### in <LOCATIE> een eerste Stimezo kliniek oprichten (het Mildredhuis) In ### waren er # Stimezo klinieken verspreid over het land De klinieken konden de vraag naar veilige zwangerschapsonderbreking echter nauwelijks aan, en abortussen in de kliniek waren ondanks de fondsenwerving door de stichting nog steeds erg duur De Stichting en klinieken werden door de overheid gedoogd Hoewel het wettelijk nog strafbaar was abortussen uit te voeren werd bijna niemand daar nog voor vervolgd De bestaande wetgeving liet toe dat bij vrouwen voor wie dat medisch noodzakelijk was de zwangerschap onderbroken mocht worden Dit criteria werd uitgerekt om het oprichten van Stimezo klinieken toe te staan Er was echter wel sprake van tegenwerking, met name zichtbaar in de kliniek Bloemenhove te <LOCATIE> De Bloemenhovekliniek voerde abortussen uit na ## weken zwangerschap, wat aangevochten werd door de toenmalige minister van justitie <PERSOON>.
526
www
<PERSOON> in ### Stimezo had als doel het mogelijk maken van veilige en rechtsmatige abortussen voor vrouwen In die tijd waren zwangere vrouwen en meisjes die de zwangerschap wilden onderbreken vaak aangewezen op illegale, gevaarlijke en dure abortuspraktijken Door deze vrouwen te helpen hoopte Stimezo tevens taboes die rond abortus bestonden in de medische wereld en de samenleving te doorbreken Op <DATUM> werd de Landelijke Stichting voor Medisch Verantwoorde Zwangerschapsonderbreking opgericht in <LOCATIE> Dit was een fonds om de oprichting van Stimezo klinieken te financieren De stichting kon uiteindelijk in ### in <LOCATIE> een eerste Stimezo kliniek oprichten (het Mildredhuis) In ### waren er # Stimezo klinieken verspreid over het land De klinieken konden de vraag naar veilige zwangerschapsonderbreking echter nauwelijks aan, en abortussen in de kliniek waren ondanks de fondsenwerving door de stichting nog steeds erg duur De Stichting en klinieken werden door de overheid gedoogd Hoewel het wettelijk nog strafbaar was abortussen uit te voeren werd bijna niemand daar nog voor vervolgd De bestaande wetgeving liet toe dat bij vrouwen voor wie dat medisch noodzakelijk was de zwangerschap onderbroken mocht worden Dit criteria werd uitgerekt om het oprichten van Stimezo klinieken toe te staan Er was echter wel sprake van tegenwerking, met name zichtbaar in de kliniek Bloemenhove te <LOCATIE> De Bloemenhovekliniek voerde abortussen uit na ## weken zwangerschap, wat aangevochten werd door de toenmalige minister van justitie<PERSOON> ging jaren door met het registreren van abortusklinieken, het verstrekken van informatie over abortushulpverlening en het doen van onderzoek Stimezo publiceerde tussen ### en ### ## rapporten over anticonceptie en abortus In ### werd de Stichting na een conflict in het bestuur via de rechter ontbonden Spijsverteringsstelsel (mens) Het spijsverteringsstelsel of systema digestorium is het orgaanstelsel dat zorg draagt voor de verwerking van voedsel bij de mens Het bestaat uit de mond, keelgat, slokdarmhoofd, slokdarm, maag, dunne darm, dikke darm, lever, galblaas en alvleesklier Dit is het maag-darmstelsel plus de tong, speekselklieren, alvleesklier, lever en galblaas De organen hebben elk hun eigen functie die varieert van voedingsstoffenopname tot uitscheiding Een belangrijk onderdeel van het spijsverteringsstelsel is daarnaast niet lichaamseigen de darmflora De bacteriën in de darmflora vormen verreweg het grootste deel van de menselijke microbiota Menselijk spierstelsel Het spierstelsel is het orgaanstelsel dat zorg draagt voor de motoriek van het menselijk lichaam Door deze spierwerking kunnen het lichaam en lichaamsonderdelen van vorm en positie veranderen De groepen spieren zijn de hoofdspieren, nekspieren, rugspieren, borstspieren, buikspieren, armspieren en beenspieren Daarnaast worden ook de peesscheden en slijmbeurzen tot dit orgaanstelsel gerekend Er worden ### tot ### spieren bij de mens onderscheiden die vrijwel allemaal aangestuurd worden door het zenuwstelsel Spieren zijn een weefselstructuur van cellen die zich kunnen samentrekken (contraheren) waardoor beweging mogelijk is Spierweefsel komt in drie vormen voor dwarsgestreept spierweefsel, hartspierweefsel en glad spierweefsel.
537
www
door met het registreren van abortusklinieken, het verstrekken van informatie over abortushulpverlening en het doen van onderzoek Stimezo publiceerde tussen ### en ### ## rapporten over anticonceptie en abortus In ### werd de Stichting na een conflict in het bestuur via de rechter ontbonden Spijsverteringsstelsel (mens) Het spijsverteringsstelsel of systema digestorium is het orgaanstelsel dat zorg draagt voor de verwerking van voedsel bij de mens Het bestaat uit de mond, keelgat, slokdarmhoofd, slokdarm, maag, dunne darm, dikke darm, lever, galblaas en alvleesklier Dit is het maag-darmstelsel plus de tong, speekselklieren, alvleesklier, lever en galblaas De organen hebben elk hun eigen functie die varieert van voedingsstoffenopname tot uitscheiding Een belangrijk onderdeel van het spijsverteringsstelsel is daarnaast niet lichaamseigen de darmflora De bacteriën in de darmflora vormen verreweg het grootste deel van de menselijke microbiota Menselijk spierstelsel Het spierstelsel is het orgaanstelsel dat zorg draagt voor de motoriek van het menselijk lichaam Door deze spierwerking kunnen het lichaam en lichaamsonderdelen van vorm en positie veranderen De groepen spieren zijn de hoofdspieren, nekspieren, rugspieren, borstspieren, buikspieren, armspieren en beenspieren Daarnaast worden ook de peesscheden en slijmbeurzen tot dit orgaanstelsel gerekend Er worden ### tot ### spieren bij de mens onderscheiden die vrijwel allemaal aangestuurd worden door het zenuwstelsel Spieren zijn een weefselstructuur van cellen die zich kunnen samentrekken (contraheren) waardoor beweging mogelijk is Spierweefsel komt in drie vormen voor dwarsgestreept spierweefsel, hartspierweefsel en glad spierweefsel Huid (mens) De huid is de buitenste laag van het lichaam en vormt met de nagels, het haar, de zweetklieren en het onderhuids weefsel het integumentum De huid beslaat zo'n #,#% massapercentage bij de referentieman en is daarmee het grootste orgaan in de samenstelling van het menselijk lichaam De dermatologie is het medisch specialisme dat zich met huidaandoeningen bezighoudt De menselijke huid onderscheidt zich van andere zoogdieren doordat deze grotendeels vachtloos is, meer zweetklieren kent en een grotere kleurvariatie kent Waarschijnlijk vond zo’n #,# miljoen jaar geleden bij "Homo ergaster" een overgang plaats naar een vachtloze huid en eccriene zweetklieren waardoor de warmte beter kon worden afgevoerd Niet onbelangrijk voor het verdere verloop van de menselijke geschiedenis was dat door de sterk verbeterde thermoregulatie het meest temperatuurgevoelige orgaan — de hersenen — zich kon ontwikkelen van ### cm³ bij "Australopithecus" en ### cm³ bij "Homo ergaster" tot zo’n ### cm³ bij de moderne mens, een proces dat encefalisatie wordt genoemd De verbeterde warmtehuishouding maakte het zelfs mogelijk te jagen op basis van uithoudingsvermogen Bij de renjacht werden prooidieren net zo lang achtervolgd tot ze door uitputting te overmeesteren waren Zeer waarschijnlijk was de huid aanvankelijk roze om donker te kleuren door tegen uv-straling beschermend huidpigment na het verlies van de tegen de zon beschermende haren Mogelijk heeft de grotendeelse afwezigheid van lichaamsbeharing in combinatie met de wereldwijde migratie bijgedragen aan de variatie van de huidskleur van de mens die een grotere variatie kent dan andere zoogdieren.
559
www
buitenste laag van het lichaam en vormt met de nagels, het haar, de zweetklieren en het onderhuids weefsel het integumentum De huid beslaat zo'n #,#% massapercentage bij de referentieman en is daarmee het grootste orgaan in de samenstelling van het menselijk lichaam De dermatologie is het medisch specialisme dat zich met huidaandoeningen bezighoudt De menselijke huid onderscheidt zich van andere zoogdieren doordat deze grotendeels vachtloos is, meer zweetklieren kent en een grotere kleurvariatie kent Waarschijnlijk vond zo’n #,# miljoen jaar geleden bij "Homo ergaster" een overgang plaats naar een vachtloze huid en eccriene zweetklieren waardoor de warmte beter kon worden afgevoerd Niet onbelangrijk voor het verdere verloop van de menselijke geschiedenis was dat door de sterk verbeterde thermoregulatie het meest temperatuurgevoelige orgaan — de hersenen — zich kon ontwikkelen van ### cm³ bij "Australopithecus" en ### cm³ bij "Homo ergaster" tot zo’n ### cm³ bij de moderne mens, een proces dat encefalisatie wordt genoemd De verbeterde warmtehuishouding maakte het zelfs mogelijk te jagen op basis van uithoudingsvermogen Bij de renjacht werden prooidieren net zo lang achtervolgd tot ze door uitputting te overmeesteren waren Zeer waarschijnlijk was de huid aanvankelijk roze om donker te kleuren door tegen uv-straling beschermend huidpigment na het verlies van de tegen de zon beschermende haren Mogelijk heeft de grotendeelse afwezigheid van lichaamsbeharing in combinatie met de wereldwijde migratie bijgedragen aan de variatie van de huidskleur van de mens die een grotere variatie kent dan andere zoogdieren De functies zijn De huid wordt wel verdeeld in drie lagen <PERSOON>, <DATUM> – Towson, <DATUM> was een Amerikaans epidemioloog die vooral bekend werd omdat hij vanaf ### de internationale strijd leidde die in ### de pokken uitroeide, de eerste ziekte waarbij dit gelukt is Vanuit het Epidemic Intelligence Service of the Communicable Disease Center (CDC) werkte <PERSOON> van ### tot ### als hoofd virusbestrijding Daar werkte hij met <PERSOON> een voorstel uit voor USAID dat pokken uit moest roeien en mazelen beter beheersbaar moest maken USAID begon in ### aan het programma, dat opgepakt werd door de WHO In tien jaar tijd bleek dit programma met grootschalige vaccinatie zo succesvol dat op <DATUM> het laatste geval van pokken werd gemeld in Somalië Drie jaar later stelde de WHO dat met de vaccinatie gestopt kon worden Cordyceps ignota Cordyceps ignota is een schimmel behorend tot de ascomyceten, die parasiteert op vogelspinnen De purperbruine stromata zijn tot # cm lang en #,# – # mm dik Het bovenste derde deel van het stroma is bedekt met putjes, die veroorzaakt worden door de ostiolen van de ###-### × ##-## µm grote perithecia De asci zijn ##-### × # µm groot en hebben een dunne wand, die naar de top dikker wordt <PERSOON> (<PERSOON>) <PERSOON> (<LOCATIE>, <DATUM> is hoogleraar ouderengeneeskunde in Leiden en aan de universiteit van Kopenhagen.
586
www
huid wordt wel verdeeld in drie lagen <PERSOON>, <DATUM> – Towson, <DATUM> was een Amerikaans epidemioloog die vooral bekend werd omdat hij vanaf ### de internationale strijd leidde die in ### de pokken uitroeide, de eerste ziekte waarbij dit gelukt is Vanuit het Epidemic Intelligence Service of the Communicable Disease Center (CDC) werkte <PERSOON> van ### tot ### als hoofd virusbestrijding Daar werkte hij met <PERSOON> een voorstel uit voor USAID dat pokken uit moest roeien en mazelen beter beheersbaar moest maken USAID begon in ### aan het programma, dat opgepakt werd door de WHO In tien jaar tijd bleek dit programma met grootschalige vaccinatie zo succesvol dat op <DATUM> het laatste geval van pokken werd gemeld in Somalië Drie jaar later stelde de WHO dat met de vaccinatie gestopt kon worden Cordyceps ignota Cordyceps ignota is een schimmel behorend tot de ascomyceten, die parasiteert op vogelspinnen De purperbruine stromata zijn tot # cm lang en #,# – # mm dik Het bovenste derde deel van het stroma is bedekt met putjes, die veroorzaakt worden door de ostiolen van de ###-### × ##-## µm grote perithecia De asci zijn ##-### × # µm groot en hebben een dunne wand, die naar de top dikker wordt <PERSOON> (<PERSOON>) <PERSOON> (<LOCATIE>, <DATUM> is hoogleraar ouderengeneeskunde in Leiden en aan de universiteit van Kopenhagen Hij promoveerde in ### aan de Leidse universiteit en werd er in ### benoemd tot hoogleraar verouderingsonderzoek In ### verwierf hij in hetzelfde onderzoeksgebied een hoogleraarschap aan de Universiteit van Kopenhagen Hij is co-auteur van een vijfhonderdtal wetenschappelijke artikels over veroudering en een van de meest geciteerde auteurs over het onderzoek in <PERSOON> zetelt als lid van de wetenschappelijke adviesraad van het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut en het Center for Healthy Ageing in Kopenhagen beide sinds ###, en van het <PERSOON> for Demographic Research in Rostock sinds ### <PERSOON> is ook auteur van het populair-wetenschappelijke boek "<PERSOON> worden zonder het te zijn" (###) en schreef, samen met <PERSOON-##>, "<PERSOON> worden in de praktijk" (###) en "<LEEFTIJD> jaar cadeau" (###) Van deze boeken verschenen intussen vertalingen in onder meer het <PERSOON-##> is gehuwd en heeft twee dochters Spoed <DATUM> Spoed <DATUM> is een Vlaamse documentairereeks die het werk op de spoedgevallendienst van het UZ Leuven in beeld bracht Het eerste seizoen bestond uit twaalf afleveringen en werd van <DATUM> tot <DATUM> telkens op maandagavond op televisiezender Eén uitgezonden Voor de reeks werd werkte Eén samen met productiehuis ### ###Volts TV Begin november ### werd aangekondigd dat er een tweede seizoen zou komen in het voorjaar van ### Het tweede seizoen bestond uit acht afleveringen en werd uitgezonden van <DATUM> tot <DATUM> ###.
619
www
### aan de Leidse universiteit en werd er in ### benoemd tot hoogleraar verouderingsonderzoek In ### verwierf hij in hetzelfde onderzoeksgebied een hoogleraarschap aan de Universiteit van Kopenhagen Hij is co-auteur van een vijfhonderdtal wetenschappelijke artikels over veroudering en een van de meest geciteerde auteurs over het onderzoek in <PERSOON> zetelt als lid van de wetenschappelijke adviesraad van het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut en het Center for Healthy Ageing in Kopenhagen beide sinds ###, en van het <PERSOON> for Demographic Research in Rostock sinds ### <PERSOON> is ook auteur van het populair-wetenschappelijke boek "<PERSOON> worden zonder het te zijn" (###) en schreef, samen met <PERSOON>, "<PERSOON> worden in de praktijk" (###) en "<LEEFTIJD> jaar cadeau" (###) Van deze boeken verschenen intussen vertalingen in onder meer het <PERSOON> is gehuwd en heeft twee dochters Spoed <DATUM> Spoed <DATUM> is een Vlaamse documentairereeks die het werk op de spoedgevallendienst van het UZ Leuven in beeld bracht Het eerste seizoen bestond uit twaalf afleveringen en werd van <DATUM> tot <DATUM> telkens op maandagavond op televisiezender Eén uitgezonden Voor de reeks werd werkte Eén samen met productiehuis ### ###Volts TV Begin november ### werd aangekondigd dat er een tweede seizoen zou komen in het voorjaar van ### Het tweede seizoen bestond uit acht afleveringen en werd uitgezonden van <DATUM> tot <DATUM> Het derde seizoen bestond uit dertien afleveringen en werd van <DATUM> tot <DATUM> uitgezonden Een vierde seizoen opgenomen in het UZ Leuven zal nog worden uitgezonden In oktober ### kondigden de makers aan dat de opnames voor een vijfde seizoen eind oktober zouden starten op de spoedgevallendienst van het UZ Gent voor een periode van zes weken De opnames voor het eerste seizoen vonden plaats in het najaar van ### Voor de opnames werden zestig vaste camera's geïnstalleerd in alle ruimtes van de spoedgevallendienst zodat er geen camerateam aanwezig was bij de patiënten In een ruimte naast de spoedgevallendienst werd een regiekamer geïnstalleerd van waaruit alle camera's bediend werden Patiënten (of hun familie) moesten eerst toestemming geven voor er werd opgenomen De vaste camera's stonden standaard naar de muur gericht en werden enkel geactiveerd en omgedraaid nadat de patiënt of familie toestemming had gegeven Achteraf kregen de patiënten de beelden ook te zien en moesten ze een tweede keer toestemming geven voor de beelden mochten worden gebruikt Door de fysieke afwezigheid van een cameraploeg werd vermeden dat patiënten en personeel hun gedrag hieraan zouden aanpassen, zodat men authentiekere beelden kon bekomen De opnames voor het eerste seizoen duurden zes weken waarbij in totaal ongeveer # ### uur aan beeldmateriaal werd verzameld Van de ### patiënten die gefilmd waren, werden er uiteindelijk honderd in het eerste seizoen opgenomen Met het beeldmateriaal opgenomen voor het eerste seizoen werd uiteindelijk ook het tweede seizoen geproduceerd.
576
www
### tot <DATUM> uitgezonden Een vierde seizoen opgenomen in het UZ Leuven zal nog worden uitgezonden In oktober ### kondigden de makers aan dat de opnames voor een vijfde seizoen eind oktober zouden starten op de spoedgevallendienst van het UZ Gent voor een periode van zes weken De opnames voor het eerste seizoen vonden plaats in het najaar van ### Voor de opnames werden zestig vaste camera's geïnstalleerd in alle ruimtes van de spoedgevallendienst zodat er geen camerateam aanwezig was bij de patiënten In een ruimte naast de spoedgevallendienst werd een regiekamer geïnstalleerd van waaruit alle camera's bediend werden Patiënten (of hun familie) moesten eerst toestemming geven voor er werd opgenomen De vaste camera's stonden standaard naar de muur gericht en werden enkel geactiveerd en omgedraaid nadat de patiënt of familie toestemming had gegeven Achteraf kregen de patiënten de beelden ook te zien en moesten ze een tweede keer toestemming geven voor de beelden mochten worden gebruikt Door de fysieke afwezigheid van een cameraploeg werd vermeden dat patiënten en personeel hun gedrag hieraan zouden aanpassen, zodat men authentiekere beelden kon bekomen De opnames voor het eerste seizoen duurden zes weken waarbij in totaal ongeveer # ### uur aan beeldmateriaal werd verzameld Van de ### patiënten die gefilmd waren, werden er uiteindelijk honderd in het eerste seizoen opgenomen Met het beeldmateriaal opgenomen voor het eerste seizoen werd uiteindelijk ook het tweede seizoen geproduceerd Tijdens de opnames voor dit derde seizoen vond op <DATUM> een treinongeval plaats bij Leuven, waarbij een passagierstrein ontspoorde op een wissel en omkantelde Bij het ongeluk vielen # dode en ## gewonden Het rampenplan werd afgekondigd en de beschikbare MUG- en PIT-diensten van het UZ Leuven werden ter plaatse gestuurd Ook werden een aantal van de slachtoffers afgevoerd naar het UZ Leuven In de eerste aflevering van het derde seizoen is dan ook te zien hoe de afkondiging van het rampenplan en de opvang van de slachtoffers op de spoedgevallendienst verloopt Het eerste seizoen (uitgezonden in ###) bereikte gemiddeld <DATUM> ### kijkers, wat neerkwam op gemiddeld ##,#% van de kijkers, en had een marktaandeel van ##,#% "Spoed <DATUM> kwam als achttiende <PERSOON> ### best bekeken programma's Noord' van ### van het <INSTELLING> voor Informatie over de Media (CIM) Na het succes van "Spoed <DATUM> kondigden ### ###Volts TV en Eén aan dat er in ### ook twee spin-offs op de zender zouden uitgezonden worden "Politie <DATUM> over de lokale <PERSOON> Prinses <PERSOON> Bij deze reeksen zou opnieuw gebruik worden gemaakt van het "vlieg-aan-de-muurprincipe", waarbij vooraf vaste camera's geïnstalleerd worden in alle ruimtes zodat alle gebeurtenissen gefilmd kunnen worden zonder de fysieke aanwezigheid van een cameraploeg Federale Gezondheidsinspecteur De Federale Gezondheidsinspecteur (FGI) (in het <PERSOON> d'hygiène fédéral", "IHF") is in België in een provincie de vertegenwoordiger van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid.
592
www