terms_context/སྡིག་པ་.json

[
  {
    "Tibetan": "སྡིག་པ་ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་བྱས་ན་ཡང་། །དཔའ་ལ་བརྟེན་ནས་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་ལྟར། །གང་ལ་བརྟེན་ནས་ཡུད་ཀྱིས་སྒྲོལ་འགྱུར་བ། །དེ་ལ་བག་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཅིས་མི་བརྟེན། །",
    "Sanskrit": "कृत्वापि पापानि सुदारुणानियदाश्रयादुत्तरति क्षणेन। शूराश्रयेणेव महाभयानि नाश्रीयते तत्कथमज्ञसत्त्वैः॥१३॥",
    "English 1": "Even if one has committed terrible misdeeds, why would the careful not rely on that which liberates them in a single instant, just as those in great danger rely on heroes?",
    "English 2": "Even if one has committed unbearable misdeeds, by relying on courage, as if facing great fear, that which can instantly liberate when relied upon - why do the cautious ones not rely on it?",
    "Commentary 1": "སྡིག་པ་བྱས་ནས་ཡང་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྒྲོལ་བ་ནི་ཁུ་བར་བྱེད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་རྟེན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱས་ཤིང་བསགས་པའི་སྡིག་པ་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རྟེན་ནི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་མོ། །འདི་ནི་སྲེད་པར་བྱེད་པ་ཡང་ངོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར།",
    "Commentary 2": "བཞི་པ་སྐྱེལ་མའི་དཔེས་སྡིག་པའི་འབྲས་བུ་ལས་སྐྱོབ་པར་བསྟན་པ་ནི། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་གནོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྡིག་པ་ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་པ་བྱས་ན་ཡང་། སྐྱེལ་མ་དཔའ་བོ་ལ་བརྟེན་ནས་དགྲའི་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་ལས་གྲོལ་བ་ལྟར་གང་ལ་བརྟེན་ནས་སྡིག་ཆེན་དེའི་རྣམ་སྨིན་ལས་ཡུད་ཙམ་གྱིས་དགྲོལ་བར་འགྱུར་བའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ལ་བག་ཡོད་པ་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཅིས་མི་བསྟེན་ཏེ་བསྟེན་པར་རིགས་ཏེ། བློ་གྲོས་མི་ཟད་པས་བསྟན་པ་ལས། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་དཔའ་བོ་ལ་བརྟེན་པ་ནི་དགྲ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་འཇིགས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་དཔའ་བོ་ཡང་དག་པར་བསྟེན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པའི་དགྲ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་འཇིགས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །"
  },
  {
    "Tibetan": "འོན་ཏེ་གང་ཞིག་ཡིད་རབ་དང་བྱེད་ན། །དེ་ཡི་འབྲས་བུ་དེ་བས་ལྷག་པར་འཕེལ། །རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ལ་དོ་གལ་ཆེན་པོས་ཀྱང་། །སྡིག་པ་མི་འབྱུང་དགེ་བ་ངང་གིས་འཕེལ། །",
    "Sanskrit": "अथ यस्य मनः प्रसादमेति प्रसवेत्तस्य ततोऽधिकं फलम्। महता हि बलेन पापकं जिनपुत्रेषु शुभं त्वयत्नतः॥३५॥",
    "English 1": "But the results of someone feeling faith Proliferate in far greater abundance. With bodhisattvas, even grave events Don't bring misdeeds; good naturally increases.",
    "English 2": "However, if one generates sincere faith, the fruits of that will increase even more. For the bodhisattvas, even in times of great urgency, no negativity arises and virtue naturally increases.",
    "Commentary 1": "ད་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འོན་ཏེ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཡིད་ནི་སེམས་སོ། །སེམས་དང་བ་དེའི་འབྲས་བུ་སྔ་མ་དེ་བས་ཁྱད་ཆེས་འཕགས་པར་ལྷག་པར་འཕེལ་བའོ། །གང་གི་ཕྱིར་རྒྱལ་བའི་སྲས་པོ་རྣམས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་འབའ་ཞིག་བྱེད་པས་དགེ་བ་ངང་གིས་འཕེལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །",
    "Commentary 2": "འོན་ཏེ་གང་ཞིག་དེ་ལ་ཡིད་རབ་ཏུ་དང་བར་བྱེད་ན་དེ་ཡི་འབྲས་བུ་ངན་སེམས་ཀྱི་དེ་བས་ལྷག་པར་འཕེལ་ཏེ། ངེས་པ་དང་མ་ངེས་པར་འཇུག་པའི་ཕྱག་རྒྱའི་མདོ་ལས། འཇམ་དཔལ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་བཟུང་ནས་གལ་ཏེ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མིག་ཕྱུང་བར་འགྱུར་ལ། ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་བཟུང་སྟེ་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ལ་ལས་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་བྱམས་པའི་སེམས་ཀྱིས་དེ་དག་གི་མིག་བསྐྱེད་པ་བས། འཇམ་དཔལ་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གཞན་གང་གིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་མོས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་དད་པའི་སེམས་ཀྱིས་བལྟ་ན། འདི་ནི་དེ་བས་བསོད་ནམས་ཆེས་གྲངས་མེད་པ་བསྐྱེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། ། བཞི་པ་ནི། རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ལ་དོ་གལ་ཏེ་གནོད་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོས་ཀྱང་ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་སྡིག་པའི་སེམས་མི་འབྱུང་ཞིང་། རྐྱེན་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་སླར་ཡང་དགེ་བ་ངང་གི་འཕེལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཕར་ཕྱིན་བསྡུས་པ་ལས། གནོད་པའི་རྣམ་པ་མི་བཟད་མང་པོས་ཀྱང་། །སྐྱེས་མཆོག་དེ་དག་ཡིད་ནི་འགྱུར་བ་མེད། །བཟོད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པས་ན། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་སྒྲུབ་མོས་པ་མང་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །"
  },
  {
    "Tibetan": "བདག་ནི་ཁྱེད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་ན། །སྲིད་ན་མི་འཇིགས་སེམས་ཅན་ཕན་པ་བགྱིད། །སྔོན་གྱི་སྡིག་ལས་ཡང་དག་འདའ་བགྱིད་ཅིང་། །སྡིག་པ་གཞན་ཡང་སླན་ཆད་མི་བགྱིད་དོ། །",
    "Sanskrit": "परिग्रहेणास्मि भवत्कृतेन निर्भीर्भवे सत्त्वहितं करोमि। पूर्वं च पापं समतिक्रमामिनान्यच्च पापं प्रकरोमि भूयः॥९॥",
    "English 1": "Because you have accepted me completely, Not fearing existence, I will benefit beings. I will transcend my previous misdeeds And never do another wrong again.",
    "English 2": "Since I am completely embraced by you, I will benefit beings in the world without fear. I will thoroughly transcend past misdeeds, and will not commit other misdeeds in the future.",
    "Commentary 1": "ཡོངས་སུ་བཞེས་པ་ལ་ཡོན་ཏན་ཅི་ཡོད་སྙམ་པ་ལ། ཡོངས་སུ་བཟུང་ན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། མི་འཇིགས་པ་ནི་འཇིགས་པ་མེད་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་བགྱིད་པའོ། །སྔོན་ནི་འདས་པའོ། །གཞན་ཡང་ནི་མ་འོངས་པའོ། །",
    "Commentary 2": "བདག་ནི་ཁྱེད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་ན་ཆེན་པོ་ལ་བསྟེན་པའི་ཕྱིར་སྲིད་པ་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་མི་འཇིགས་ཤིང་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་བགྱི་ནུས་པར་བགྱིད་དོ། །དེ་ལྟ་ན་བདག་ཉིད་སྡིག་པ་དང་ལྡན་ན་དེ་མི་ནུས་པས་སྔོན་གྱི་སྡིག་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་སྟེ་འཆགས་པར་བགྱིད་ཅིང་སྡིག་པ་གཞན་ཡང་སླན་ཆད་མི་བགྱིད་དོ། །"
  },
  {
    "Tibetan": "ཉེས་པ་དུ་མས་སྐྱོན་ཆགས་པའི། །སྡིག་ཅན་བདག་གིས་སྡིག་པ་གང་། །ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་བགྱིས་པ་དེ། །ཐམས་ཅད་འདྲེན་པ་རྣམས་ལ་བཤགས། །",
    "Sanskrit": "अनेकदोषदुष्टेन मया पापेन नायकाः। यत्कृतं दारुणं पापं तत्सर्वं देशयाम्यहम्॥३१॥",
    "English 1": "I, who am stained by numerous failings, have committed misdeeds that are most terrible. Before the guides, I confess them all.",
    "English 2": "I, a sinner flawed by many faults, confess to the guides all the extremely unbearable misdeeds I have committed.",
    "Commentary 1": "།མི་བཟད་པ་ནི་འབྲས་བུ་ཡང་བ་སྟེར་བའི་ཕྱིར་རོ། །",
    "Commentary 2": "མདོར་ན་ཆགས་སོགས་ཀྱི་ཉེས་པ་དུ་མའི་སྐྱོན་ཆགས་པའི་སྡིག་ལྡན་བདག་གིས་སྡིག་པ་གང་ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་བགྱིས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་འདྲེན་པ་རྣམས་ལ་འཆགས་སོ། །གཉིས་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། གང་གིས་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་མཚན། གང་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་ཡུལ། ཇི་ལྟར་སྐྱབས་སུ་སོང་བའི་དོན་ནོ། །"
  },
  {
    "Tibetan": "བདག་ནི་སྡིག་པ་མ་བྱང་བར། །སྔོན་དུ་འགུམ་པར་འགྱུར་དུ་མཆི། །ཇི་ལྟར་འདི་ལས་ངེས་ཐར་བར། །མྱུར་བའི་ཚུལ་གྱིས་བསྐྱབ་ཏུ་གསོལ། །",
    "Sanskrit": "कथं च निःसराम्यस्मात् परित्रायत सत्वरम्। मा ममाक्षीणपापस्य मरणं शीघ्रमेष्यति॥३३॥",
    "English 1": "I, who am not cleansed of misdeeds, am going to perish quickly. How can I be certainly liberated from this? I beg you, please rescue me swiftly.",
    "English 2": "Before my sins are purified, I may die prematurely. Please protect me swiftly, so that I may surely be freed from this.",
    "Commentary 1": "སྡིག་པའི་ལས་ཡིད་ལ་གཅགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བདག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་འདི་ལས་ཏེ། འཁོར་བར་འཆིང་བའི་སྡིག་པ་ལས་སོ།།ཐར་ཞེས་པ་ནི་སྡིག་པ་འདི་ལས་ཇི་ལྟར་ཐར་བར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱའོ། །མྱུར་བར་ཞེས་པ་ནི་བསྡད་ལོང་མེད་པའོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་སྡིག་པ་བྱས་ཀྱང་འཆི་བདག་གིས་གླགས་ག་ལ་རྙེད་སྙམ་པ་ལ།",
    "Commentary 2": "དང་པོ་ལ་བསྟན་བཤད་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཅིའི་ཕྱིར་འབད་ནས་འཆགས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། གལ་ཏེ་བདག་ནི་སྡིག་པ་མ་བྱང་བར་སྔོན་དུ་འགུམ་པར་འགྱུར་དུ་མཆི་ལ། དེ་ལྟར་ན་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བས་ཇི་ལྟར་སྡིག་པ་འདི་ལས་ངེས་པར་ཐར་བར་འགྱུར་བར་མྱུར་བའི་ཚུལ་གྱིས་བསྐྱབ་ཏུ་གསོལ་ཞེས་པའོ། །གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། མྱུར་དུ་འཆི་བ་ལ་བསམས་ནས་སྐྱབས་འགྲོའི་བློ་བསྐྱེད་པ་དང་། འཆི་བའི་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་ལ་བསམས་ནས་སྐྱབས་འགྲོའི་བློ་བསྐྱེད་པའོ། །"
  },
  {
    "Tibetan": "ཐམས་ཅད་བོར་ཏེ་ཆས་དགོས་པར། །བདག་གིས་དེ་ལྟར་མ་ཤེས་ནས། །མཛའ་དང་མི་མཛའི་དོན་གྱི་ཕྱིར། །སྡིག་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བྱས། །",
    "Sanskrit": "प्रियाप्रियनिमित्तेन पापं कृतमनेकधा। सर्वमुत्सृज्य गन्तव्यमिति न ज्ञातमीदृशम्॥३५॥",
    "English 1": "I must leave all behind and go, But I have not yet recognized that. For the sake of those I like or dislike, I have done various misdeeds.",
    "English 2": "Not knowing that I must depart leaving everything behind, I have committed various sins for the sake of friends and foes.",
    "Commentary 1": "གལ་ཏེ་ཡིད་བརྟན་དུ་མེད་པར་ཆ་ཡོད་ན་སྡིག་པ་ཅིའི་ཕྱིར་བྱས་ཤེ་ན། ཐམས་ཅད་ཅེས་སྨོས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ནི་མཛའ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བོར་བ་ནི་འདོར་བའོ། །དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མི་མཛའ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། མི་མཛའ་བ་ནི་དགྲ་རྣམས་སོ། །རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པ་དུ་མའོ། །",
    "Commentary 2": "འཆི་བ་ན་དགྲ་གཉེན་སོགས་ཐམས་ཅད་བོར་ཏེ་བདག་ཉིད་གཅིག་པུ་ཆ་དགོས་པར་བདག་གིས་དེ་ལྟར་མ་ཤེས་པས་མཛའ་བ་ལ་ཕན་པ་དང་མི་མཛའ་བ་ལ་གནོད་པའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་སྡིག་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བྱས་ཞེས་པའོ། །"
  },
  {
    "Tibetan": "དེ་ལྟར་བདག་ནི་གློ་བུར་ཞེས། །བདག་གིས་རྟོགས་པར་མ་གྱུར་པས། །གཏི་མུག་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་གིས། །སྡིག་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་བྱས། །",
    "Sanskrit": "एवमागन्तुकोऽस्मीति न मया प्रत्यवेक्षितम्। मोहानुनयविद्वेषैः कृतं पापमनेकधा॥३९॥",
    "English 1": "Because I have not recognized that I, as well, am ephemeral, I have committed many wrongs out of delusion, attachment, and hatred.",
    "English 2": "Thus, not realizing that I am impermanent, I have committed many kinds of sins through ignorance, attachment, and anger.",
    "Commentary 1": "དེ་ལྟར་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་སྐྱེ་བ་སྔ་མ་ནས་ཐམས་ཅད་བོར་ཏེ་འོངས་ནས་སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་འགྲོ་བ་ནི་གློ་བུར་ཏེ་འདྲོན་པོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །རྟོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་དཔྱད་པའི་རྒྱུ་དེས་རྟོགས་པར་མ་གྱུར་པའོ། །ཅི་སྟེ་ཚེ་རིང་བར་ཐུབ་པ་མ་ཡིན་ནམ་འཆི་བའི་དོགས་པ་བྱ་ཅི་དགོས་སྙམ་པ་ལ།",
    "Commentary 2": "གསུམ་པ་ནི། དེ་ལྟར་བདག་ནི་གློ་བུར་ཞེས་བདག་གིས་རྟོགས་པར་མ་གྱུར་པས་གཏི་མུག་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་གིས་སྡིག་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་བྱས་པ་སྟེ།"
  },
  {
    "Tibetan": "མགོན་པོ་བག་མེད་བདག་གིས་ནི། །འཇིགས་པ་འདི་འདྲ་མ་འཚལ་ནས། །མི་རྟག་ཚེ་འདིའི་ཆེད་དག་ཏུ། །སྡིག་པ་མང་པོ་ཉེ་བར་བསྒྲུབས། །",
    "Sanskrit": "अनित्यजीवितासङ्गादिदं भयमजानता। प्रमत्तेन मया नाथा बहु पापमुपार्जितम्॥४३॥",
    "English 1": "Protectors, I have carelessly, oblivious to such danger, committed numerous misdeeds for the sake of this ephemeral life.",
    "English 2": "Protector, I, being careless, did not realize such fears. For the sake of this impermanent life, I have committed many sins.",
    "Commentary 1": "ཅིའི་ཕྱིར་དགེ་བ་མ་བསགས་སྙམ་པ་ལ། མགོན་པོ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། བག་མེད་པ་ནི་སྡིག་པ་སོགས་པའི་རྒྱུའོ། །དེ་ཙམ་དུ་སེམས་ཁྲལ་མང་པོ་བྱ་ཅི་དགོས་སྙམ་པ་ལ།",
    "Commentary 2": "མགོན་པོ་ཞེས་བོས་ནས། དགེ་བ་མི་སྒོམ་ཞིང་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཆོས་ལ་སེམས་མི་སྲུང་བས་ན་བག་མེད་པ་ཅན་བདག་གིས་ནི་འཇིགས་པ་འདི་འདྲ་མ་འཚལ་ནས་མི་རྟག་ཚེ་འདིའི་ཆེད་དུ་ནི་སྡིག་པ་མང་པོ་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་ཞེས་སོ། །"
  },
  {
    "Tibetan": "བདག་ནི་མི་ཤེས་གཏི་མུག་པས། །རང་བཞིན་ཁ་ན་མ་ཐོའམ། །བཅས་པའི་སྡིག་པ་གང་ཡིན་ལས། །གང་ཡང་རུང་བ་བགྱིས་པ་རྣམས། །",
    "Sanskrit": "मया बालेन मूढेन यत्किंचित्पापमाचितम्। प्रकृत्या यच्च सावद्यं प्रज्ञप्त्यावद्यमेव च॥६४॥",
    "English 1": "Whatever misdeeds I have done from being ignorant and deluded, whether they're naturally unwholesome or disobedient misdeeds, I confess every one of them.",
    "English 2": "Due to my ignorance and delusion, I have committed various misdeeds, whether naturally wrong or prohibited by precept.",
    "Commentary 1": "ད་ནི་མཇུག་བསྡུ་བའི་སྒོ་ནས་སྡིག་པ་བཤགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བདག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མི་ཤེས་པ་ནི་བྱིས་པ་སྟེ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཏི་མུག་པ་ནི་ཕན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་བཞིན་གྱིས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ནི་ཆང་འཐུང་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བགྱིས་པ་ནི་བསགས་པའོ། །",
    "Commentary 2": "གཉིས་པ་སྦྱོར་བ་ནི། བདག་ནི་མི་ཤེས་གཏི་མུག་པས་རང་བཞིན་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་སྟེ་སུས་བྱས་ཀྱང་སྡིག་པར་འགྱུར་བ་སྲོག་གཅོད་པ་ལྟ་བུའམ། བཅས་པའི་སྡིག་པ་སྟེ་སྡོམ་པ་བླངས་པ་ཁོ་ན་ལ་སྡིག་པར་འགྱུར་བ་ཕྱི་དྲོའི་ཁ་ཟས་ལྟ་བུ་གང་ཡིན་པ་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་གྱིས་པ་རྣམས།"
  },
  {
    "Tibetan": "བདག་གི་སྤྱོད་པ་འདི་འདྲས་ནི། །མི་ཡི་ལུས་ཀྱང་འཐོབ་མི་འགྱུར། །མི་ལུས་ཐོབ་པར་མ་གྱུར་ན། །སྡིག་པ་འབའ་ཞིག་དགེ་བ་མེད། །",
    "Sanskrit": "न हीदृशैर्मच्चरितैर्मानुष्यं लभ्यते पुनः। अलभ्यमाने मानुष्ये पापमेव कुतः शुभम्॥१७॥",
    "English 1": "Behaving like this, I will not get a human body again. If I don't gain a human body, there's only wrong and no good.",
    "English 2": "With such conduct as this, I will not even obtain a human body. If I do not obtain a human body, there will be only sin and no virtue.",
    "Commentary 1": "དེ་བཞིན་དུ་ཡང་འདི་རྙེད་པར་དཀའ་བའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བདག་གི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །",
    "Commentary 2": "གཉིས་པ་ལ་དངོས་དང་། དེའི་སྒྲུབ་བྱེད་དོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ལས། ངན་འགྲོར་དགེ་བ་མི་འགྲུབ་པ་ནི། བདག་གི་ད་ལྟའི་སྤྱོད་པ་འདི་འདྲས་ནི་ཕྱིས་མིའི་ལུས་ཀྱང་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་བས་ངན་འགྲོར་ལྟུང་ལ། མི་ལུས་ཐོབ་པར་མ་གྱུར་ཏེ་ངན་འགྲོར་སོང་བ་ན་སྡིག་པ་འབའ་ཞིག་སྤྱོད་ཀྱི་དགེ་བ་བྱེད་པའི་ནུས་པ་མེད་དོ། །"
  },
  {
    "Tibetan": "དགེ་བ་དག་ཀྱང་མ་བྱས་ལ། །སྡིག་པ་དག་ཀྱང་ཉེར་བསགས་ན། །བསྐལ་པ་བྱེ་བ་བརྒྱར་ཡང་ནི། །བདེ་འགྲོའི་སྒྲ་ཡང་ཐོས་མི་འགྱུར། །",
    "Sanskrit": "अकुर्वतश्च कुशलं पापं चाप्युपचिन्वतः। हतः सुगतिशब्दोऽपि कल्पकोटिशतैरपि॥१९॥",
    "English 1": "If I do not perform any virtues and accumulate misdeeds, I'll never, for billions of aeons, even hear the words \"the higher realms.\"",
    "English 2": "If one does not perform virtuous deeds and accumulates sins, even for a hundred billion eons, one will not hear even the sound of a good rebirth.",
    "Commentary 1": "དགེ་བ་དག་མ་བྱས་ན་སྟེ་དེང་ནས་བརྩམས་ཏེ་དགེ་བ་མ་བྱས་ནའོ། །ཉེ་བར་བསགས་པ་ནི་འཕེལ་བར་རོ། །བསྐལ་པ་བརྒྱར་ཡང་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ལྟ་ཞོག །དེའི་སྒྲ་ཡང་མི་ཐོས་པའོ། །",
    "Commentary 2": "གཉིས་པ་དེས་ན་བདེ་འགྲོ་མི་འཐོབ་པ་ནི། དེར་ཡང་དགེ་བ་དག་ཀྱང་མ་བྱས་ཤིང་སྡིག་པ་དག་ཀྱང་ཉེ་བར་བསགས་ན་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་བརྒྱར་ཡང་ནི་བདེ་འགྲོའི་སྒྲ་ཙམ་ཡང་ཐོས་པ་མི་འགྱུར་ན་དེ་ཐོབ་པ་ལྟ་ཅི་སྨྲོས།"
  },
  {
    "Tibetan": "དེ་ཙམ་ཁོ་ན་མྱོང་གྱུར་ནས། །དེ་ནི་རྣམ་ཐར་མི་འགྱུར་ཏེ། །འདི་ལྟར་དེ་ནི་མྱོང་བཞིན་དུ། །སྡིག་པ་གཞན་དག་རབ་ཏུ་སྐྱེ། །",
    "Sanskrit": "न च तन्मात्रमेवासौ वेदयित्वा विमुच्यते। तस्मात्तद्वेदयन्नेव पापमन्यत् प्रसूयते॥२२॥",
    "English 1": "After I have experienced that much, I won't be freed from there, For while I am experiencing it, I will produce still more misdeeds.",
    "English 2": "Though they experience only that much, it does not lead to liberation. For even while experiencing that, other sins proliferate greatly.",
    "Commentary 1": "དེ་ཙམ་ཁོ་ན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། མྱོང་བ་ནི་ཉམས་སུ་མྱོང་བའོ། །རྣམ་པར་ཐར་པར་མི་འགྱུར་བ་ནི་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་བའོ། །གཅིག་ལ་གཅིག་ཟ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྡིག་པ་བཞིན་ནོ། །",
    "Commentary 2": "སྔར་གྱི་སྡིག་པའི་འབྲས་བུ་དེ་ཙམ་ཁོ་ན་མྱོང་བར་གྱུར་ནས་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལས་རྣམ་པར་ཐར་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་ནི་མྱོང་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་སྡིག་པ་གཞན་དག་རབ་ཏུ་སྐྱེ་སྟེ་གསོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །"
  },
  {
    "Tibetan": "ཞེ་སྡང་ལྟ་བུའི་སྡིག་པ་མེད། །བཟོད་པ་ལྟ་བུའི་དཀའ་ཐུབ་མེད། །དེ་བས་བཟོད་ལ་ནན་ཏན་དུ། །སྣ་ཚོགས་ཚུལ་དུ་བསྒོམ་པར་བྱ། །",
    "Sanskrit": "न च द्वेषसमं पापं न च क्षान्तिसमं तपः। तस्मात्क्षान्तिं प्रयत्नेन भावयेद्विविधैर्नयैः॥ २॥",
    "English 1": "There is no misdeed like hatred; No austerity like patience. So cultivate assiduously Patience in various ways.",
    "English 2": "There is no sin like hatred, and no austerity like patience. Therefore, one should diligently cultivate patience in various ways.",
    "Commentary 1": "རང་གི་རྟེན་བཅོམ་ནས་གཞན་ཡང་འཇོམས་པར་བྱེད་པས་ན་ཞེ་སྡང་ངོ་། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་། འཇམ་དཔལ་ཁོང་ཁྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བསྐལ་པ་བརྒྱ་དང་སྟོང་དུ་བསགས་པའི་བསོད་ནམས་འཇོམས་པར་བྱེད་འབྲས་བུ་མེད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཞེ་སྡང་དང་སྡིག་པ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ན། དེ་སྤངས་ལ་བཟོད་པ་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །ཞེ་སྡང་ལྟ་བུའི་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཞེ་སྡང་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཙམ་ཡིན་པས་ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་གཟུང་བར་བྱའོ། །བསྒོམ་པར་བྱ་ཞེས་པ་ནི་ཐབས་སོ། །ཞེ་སྡང་གི་ཉེས་པ་མཐོང་བའི་ཆོས་ཉིད་ལ་མྱོང་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར།",
    "Commentary 2": "དེ་ལྟར་ཞེ་སྡང་ལྟ་བུའི་སྡིག་པ་གཞན་མེད་ཅིང་དེའི་གཉེན་པོ་བཟོད་པ་ལྟ་བུའི་དཀའ་ཐུབ་མེད་པ་དེ་བས་ན་བཟོད་པ་ལ་ནན་ཏན་དུ་ཐབས་སྣ་ཚོགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་འབད་པར་བྱའོ། །"
  },
  {
    "Tibetan": "ཉེས་པ་ཇི་སྙེད་ཐམས་ཅད་དང་། །སྡིག་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ། །དེ་ཀུན་རྐྱེན་གྱི་སྟོབས་ལས་བྱུང་། །རང་དབང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །",
    "Sanskrit": "ये केचिदपराधाश्च पापानि विविधानि च। सर्वं तत्प्रत्ययबलात् स्वतन्त्रं तु न विद्यते॥ २५॥",
    "English 1": "All the offenses that there are, all manifold misdeeds, occur because of their conditions— they have no self-control.",
    "English 2": "All faults and various kinds of misdeeds arise from the power of conditions. They do not exist independently.",
    "Commentary 1": "ཉེས་པ་ནི་གཞན་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པའོ། །རང་དབང་ནི་རང་གི་འདོད་པས་བྱེད་པའོ། །",
    "Commentary 2": "གཉིས་པ་ནི། ཉེས་སོགས་ཀྱི་རྐྱེན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་འབྲས་བུ་ཉེས་སོགས་དེ་དག་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་སེམས་པ་མེད་ལ། དེས་བསྐྱེད་པའི་འབྲས་བུ་དེ་ཡང་བདག་རྐྱེན་འདིས་བསྐྱེད་ཅེས་སེམས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །"
  },
  {
    "Tibetan": "རྙེད་པའི་བར་ཆད་བྱེད་པའི་ཕྱིར། །གལ་ཏེ་འདི་བདག་མི་འདོད་ན། །བདག་གི་རྙེད་པ་འདིར་འདོར་གྱི། །སྡིག་པ་དག་ནི་བརྟན་པར་གནས། །",
    "Sanskrit": "लाभान्तरायकारित्वाद् यद्यसौ मेऽनभीप्सितः। नङ्क्ष्यतीहैव मे लाभः पापं तु स्थास्यति ध्रुवम्॥ ५५॥",
    "English 1": "Though I do not want that because it blocks material gain, I'll leave my things behind me here, while wrongs will long remain.",
    "English 2": "If I do not desire this because it hinders my attainments, I will abandon my gains here, while sins remain firmly.",
    "Commentary 1": "སྡིག་པ་ནི་བརྙས་པ་ལ་སོགས་པ་བྱས་པས་ཁྲོ་བའི་སྡིག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་འབའ་ཞིག་གོ།།བརྟན་པ་ནི་ལོངས་མ་སྤྱད་པའི་འབྲས་བུ་དེ་མ་ཉམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་པ་ནི་དེ་འབའ་ཞིག་བརྟན་པར་གནས་པའོ། །འདིར་འདི་ཡང་བསམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར།",
    "Commentary 2": "གཉིས་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། ཁྲོ་བའི་སྡིག་པ་ལྕི་བ་དང་། རྙེད་པ་ལ་སྙིང་པོ་མེད་པ་དང་། སྙིང་པོ་ཡོད་པར་རྟོག་པ་དགག་པའོ། །དང་པོ་ནི། གལ་ཏེ་བརྙས་སོགས་ཀྱིས་གཞན་མ་དད་ནས་རྙེད་པའི་བར་ཆད་བྱེད་པའི་ཕྱིར་འདི་བདག་བརྙས་སོགས་མི་འདོད་དོ་ཞེ་ན། བདག་གིས་རྙེད་པ་དེ་ནི་གྲུབ་ཀྱང་ཚེ་འདིར་འདོར་ཏེ་ཕྱི་མར་རྗེས་སུ་མི་འབྲང་གི་དེའི་དོན་དུ་ཁྲོས་པ་ཡི་སྡིག་པ་དག་ནི་འབྲས་བུ་མ་སྤྱད་བར་དུ་བརྟན་པར་གནས་སོ། །"
  },
  {
    "Tibetan": "གང་གི་དོན་དུ་བདག་གསོན་པ། །དེ་ཉིད་གལ་ཏེ་ཉམས་གྱུར་ན། །སྡིག་པ་འབའ་ཞིག་བྱེད་པ་ཡི། །གསོན་པ་དེས་ཀོ་ཅི་ཞིག་བྱ། །",
    "Sanskrit": "यदर्थमेव जीवामि तदेव यदि नश्यति। किं तेन जीवितेनापि केवलाशुभकारिणा॥ ६१॥",
    "English 1": "And if the purpose of my living itself should be debased, what good's this life when all I do is to commit misdeeds?",
    "English 2": "If the very purpose for which I live is lost, what use is such a life that only commits evil?",
    "Commentary 1": "གང་གི་དོན་དུ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། གང་གི་དོན་ཏེ་དགེ་བའི་དོན་དུའོ། །སྡིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་དགེ་བའོ། །",
    "Commentary 2": "དེ་བས་ན་གང་གི་དོན་དུ་བདག་གི་གསོན་པའི་དགོས་པ་བསོད་ནམས་དེ་ཉིད་གལ་ཏེ་ཉམས་གྱུར་ན་སྡིག་པ་འབའ་ཞིག་བྱེད་པ་ཡི་གསོན་པ་དེས་ཀོ་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ་དོན་མེད་དོ། །"
  },
  {
    "Tibetan": "སྡིག་པ་སྤང་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་མེད། །མཁས་པའི་ཕྱིར་ན་མི་དགའ་མེད། །འདི་ལྟར་ལོག་པར་རྟོག་པ་དང་། །སྡིག་པས་སེམས་དང་ལུས་ལ་གནོད། །",
    "Sanskrit": "न दुःखी त्यक्तपापत्वात्पण्डितत्वान्न दुर्मनाः। मिथ्याकल्पनया चित्ते पापात्काये यतो व्यथा॥२७॥",
    "English 1": "There is no pain from giving up wrong, No melancholy from being wise. For misconceptions and misdeeds Harm the mind and body.",
    "English 2": "There is no suffering for the sake of abandoning evil. There is no unhappiness for the sake of wisdom. Thus, wrong views and evil harm the mind and body.",
    "Commentary 1": "སེམས་ཅན་གཅིག་གི་ཆེད་དུ་ཡུན་རིང་པོར་འཁོར་བར་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ཇི་ལྟར་ན་དཀའ་བ་སྤྱོད་པར་མི་བྱ་སྙམ་པ་ལ། སྡིག་པ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། མཁས་པའི་ཕྱིར་ནི་ཞེས་པ་ནི་ལོག་པར་རྟོགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་ལོག་པར་རྟོགས་པ་དང་སྡིག་པ་གཉིས་ཀྱིས་སེམས་དང་ལུས་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་བ་སྟེ།",
    "Commentary 2": "གཉིས་པ་ནི། འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་བར་གཞན་གྱི་ཕྱིར་དཀའ་སྤྱད་དགོས་པས་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་སྐྱོ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་སྡིག་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ལུས་ལ་སྡུག་བསྔལ་མེད་ལ། ཤེས་བྱའི་གནས་ལུགས་ལ་མཁས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ལ་མི་དགའ་བ་མེད་དེ། འདི་ལྟར་ལོག་པར་རྟོག་པས་བདག་ལ་སོགས་པར་མངོན་པར་ཞེན་པས་སེམས་དང་། སྡིག་པས་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་ནས་ལུས་ལ་གནོད་པ་ཡིན་པས་སོ། །"
  },
  {
    "Tibetan": "འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་སྟོབས་ཀྱིས། །སྔོན་གྱི་སྡིག་པ་ཟད་བྱེད་ཅིང་། །བསོད་ནམས་རྒྱ་མཚོ་སྡུད་བྱེད་ཕྱིར། །ཉན་ཐོས་རྣམས་པས་མཆོག་ཏུ་བཤད། །",
    "Sanskrit": "क्षपयन् पूर्वपापानि प्रतीच्छन् पुण्यसागरान्। बोधिचित्तबलादेव श्रावकेभ्योऽपि शीघ्रगः॥२९॥",
    "English 1": "Because the power of bodhichitta exhausts one's misdeeds from the past and gathers oceans of merit, it's taught that they surpass the shravakas.",
    "English 2": "This, by the power of bodhicitta, exhausts previous negative actions and accumulates an ocean of merit. Therefore, it is taught to be supreme, surpassing the hearers.",
    "Commentary 1": "འདི་ནི་ཞེས་སྨོས་ཏེ་སྔོན་གྱི་སྡིག་པ་རྣམས་མ་ལུས་པར་ཟད་པར་བྱེད་པའོ། །རྒྱ་མཚོ་ཞེས་པ་ནི་ཚོགས་སོ། །བསོད་ནམས་ཀྱིས་བདེ་བ་ནས་བདེ་བར་འགྲོ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །སྟོབས་ཀྱིས་ཞེས་པས་སྔར་བརྗོད་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་རྒྱལ་བར་བྱེད་པས་ན་སྟོབས་སོ། །དེ་ཉིད་བཞི་འདུས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚོགས་སོ། །",
    "Commentary 2": "གཉིས་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་སྔོན་གྱི་སྡིག་པ་ཟད་བྱེད་ཅིང་། བདེ་བའི་རྒྱུ་བསོད་ནམས་རྒྱ་མཚོ་སྡུད་བྱེད་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་ཀུན་བས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པར་བཤད་དོ། །ཤེར་དང་ལྷ་ཉན་ཐོས་ལས་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པ་མྱུར་ཞེས་པར་འཆད་དོ། །"
  },
  {
    "Tibetan": "སྡུག་བསྔལ་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་། །འཇིགས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང་། །འདོད་པ་རྣམས་དང་བྲལ་བ་ནི། །སྡིག་པ་སྤྱོད་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར། །",
    "Sanskrit": "दुःखानि दौर्मनस्यानि भयानि विविधानि च। अभिलाषविघाताश्च जायन्ते पापकारिणाम्॥४१॥",
    "English 1": "Sufferings, unhappiness, dangers of assorted types, and deprivation of desires occur because of committing misdeeds.",
    "English 2": "Suffering, unhappiness, various kinds of fears, and separation from desires arise from engaging in sinful actions.",
    "Commentary 1": "མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །",
    "Commentary 2": "གསུམ་པ་ལ་བསྟན་བཤད་བསྡུ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། མོས་པ་དེ་ཇི་ལྟར་བསྐྱེད་པར་བྱ་ཞེ་ན། མོས་པ་དེའི་ཡང་རྩ་བ་རྟག་ཏུ་ནི་དགེ་སྡིག་གི་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་སོ་སོར་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་བསྒོམས་པའོ། །གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། དཀར་ནག་གི་ལས་འབྲས་སྤྱིར་བསྟན་པ་དང་། དེ་དག་གི་ཁྱད་པར་གྱི་འབྲས་བུ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། འབྲས་བུ་སྒོ་ལྔའི་འཁོར་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་། ཡིད་ཤེས་ཀྱི་འཁོར་གྱི་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་། འཇིགས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་དང་། འདོད་པ་རྣམས་དང་བྲལ་བ་ནི་རྒྱུ་སྡིག་པ་སྤྱོད་པ་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར།"
  },
  {
    "Tibetan": "སྡིག་པ་བྱེད་པ་བདེ་འདོད་ཀྱང་། །གང་དང་གང་དུ་འགྲོ་འགྱུར་བ། །དེ་དང་དེར་ནི་སྡིག་པ་དེས། །སྡུག་བསྔལ་མཚོན་གྱིས་རྣམ་པར་འཇོམས། །",
    "Sanskrit": "पापकारिसुखेच्छा तु यत्र यत्रैव गच्छति। तत्र तत्रैव तत्पापैर्दुःखशस्त्रैर्विहन्यते॥४३॥",
    "English 1": "Wherever they go, those who commit misdeeds, though they want happiness, will be destroyed by the weapons of suffering because of their wrongs.",
    "English 2": "Though one desires happiness while committing evil, wherever one goes, that evil will thoroughly destroy one with the weapon of suffering.",
    "Commentary 1": "ཡང་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྡིག་པ་བྱེད་པ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྡིག་པ་དེས་ཞེས་པ་ནི་བྱེད་པ་པོའི་གསུམ་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཉིད་མཚོན་ཡིན་པས་ན་མཚོན་ནོ། །མཐོང་བའི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་བརྗོད་ནས་མ་མཐོང་བའི་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། རྒྱ་ཆེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་གསུངས་སོ། །",
    "Commentary 2": "སྡིག་པ་བྱེད་པ་བདེ་འདོད་ཀྱང་གང་དང་གང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་བ་དེ་དང་དེར་ནི་སྡིག་པ་དེས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཚོན་གྱིས་རྣམ་པར་འཇོམས་ཏེ། རྒྱལ་པོ་ལ་གདམས་པ་ལས། དུས་ཀྱིས་ཉེན་ནས་རྒྱལ་པོ་འགྲོ་འགྱུར་ན། །ལོངས་སྤྱོད་མཛའ་དང་གཉེན་བཤེས་རྗེས་མི་འབྲང་། །སྐྱེས་བུ་དག་ནི་གང་དང་གར་འགྲོ་བ། །ལས་ནི་གྲིབ་མ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་འབྲང་། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །"
  },
  {
    "Tibetan": "ཕོ་ཉ་ཕོ་ཉ་མོ་ཡིས་སྔོན། །གང་ཕྱིར་དུ་མར་གསོལ་བཏབ་ཅིང་། །སྡིག་པ་རྣམས་སམ་གྲགས་མིན་ལའང་། །གང་གི་དོན་དུ་མ་འཛེམས་པར། །",
    "Sanskrit": "यदर्थं दूतदूतीनां कृताञ्जलिरनेकधा। न च पापमकीर्तिर्वा यदर्थं गणिता पुरा॥४१॥",
    "English 1": "The one for whom you earlier made many requests through go-betweens, for whose sake you did not refrain from misdeeds or even from disgrace,",
    "English 2": "For whose sake did the messenger and messenger woman previously make many requests, and for whose benefit did they not hesitate even in sinful or disreputable acts?",
    "Commentary 1": "འདོད་པ་ལ་སྨོད་པ་བརྗོད་པར་བཞེད་ནས། གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྔོན་ནི་སྔར་རོ། །མ་བལྟས་པ་ནི་སྡིག་པ་ལ་སོགས་པ་འོང་གིས་དོགས་པར་མ་བལྟས་པའོ། །",
    "Commentary 2": "དང་པོ་ལ་དྲུག་གི དང་པོ་བཏེག་བྱའི་ཆོས་མེད་པ་ནི། ཕོ་ཉ་བ་དང་ཕོ་ཉ་མོ་ལ་སྔོན་བུད་མེད་གང་དང་ཕྲད་པའི་ཕྱིར་དུ་རྣམ་པ་དུ་མར་གསོལ་བ་བཏབ་ཅིང་། སྡིག་པ་རྣམས་སམ་གྲགས་མིན་ལའང་གང་གི་དོན་དུ་མ་འཛེམས་པར་"
  },
  {
    "Tibetan": "སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་བསད་སོགས་ལ། །སེམས་མེད་ཕྱིར་ན་སྡིག་མེད་དེ། །སྒྱུ་མའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ལ། །བསོད་ནམས་དང་ནི་སྡིག་པ་འབྱུང་། །",
    "Sanskrit": "मायापुरुषघातादौ चित्ताभावान्न पापकम्। चित्तमायासमेते तु पापपुण्यसमुद्भवः॥११॥",
    "English 1": "Killing illusory beings and such are not misdeeds—they have no mind. But merit and misdeeds arise with those who have illusory minds.",
    "English 2": "",
    "Commentary 1": "ཅི་སྟེ་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་དང་རང་བཞིན་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་བསད་ཀྱང་ཉེས་པར་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་ལ། སྒྱུ་མ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་དང་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་སྐྱེས་བུ་དག་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་མཚུངས་སུ་ཟིན་ཀྱང་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ལ་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུའི་སེམས་མེད་པའི་ཕྱིར་སྡིག་པ་མེད་དོ། །དེ་ལ་ཡང་བསད་སེམས་ཀྱིས་སྦྱར་ན་ཉེས་པར་ནི་འགྱུར་ལ་སྲོག་གཅོད་པར་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །ཅིག་ཤོས་གཞན་ལ་ཇི་ལྟར་སྲོག་གཅོད་པར་འགྱུར་སྙམ་པ་ལ། སྒྱུ་མའི་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཉིད་སྒྱུ་མའོ། །ལྡན་པ་ནི་དེ་དང་ལྡན་པའོ། །ཕན་པ་དང་གནོད་པ་སྲིད་པའི་བསོད་ནམས་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་སེམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཚེ་སྒྱུ་མ་ཉིད་དུ་དངོས་སུ་མཐོང་བ་དེའི་ཚེ་ནི་བསད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན། ད་དུང་སེམས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་ནུས་པ་མ་ཡིན་གྱི་འོན་ཀྱང་ཚིག་བཞིན་དུ་མོས་པ་བྱེད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །ཕ་རོལ་པོས་སེམས་སྒྱུ་མ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་པར་བརྩད་པར་འདོད་ནས།",
    "Commentary 2": "གསུམ་པ་ནི། འོ་ན་སེམས་ཅན་གྱིས་སེམས་ཅན་དང་། སྒྱུ་མས་སྒྱུ་མ་བསད་པ་དང་། མཆོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དགེ་སྡིག་ཡོད་མེད་མཚུངས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་སྒྱུ་མས་བསད་པ་དང་མཆོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱེད་པ་པོ་ལ་སེམས་མེད་པའི་ཕྱིར་དགེ་སྡིག་མེད་དེ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་སེམས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཅན་གྱིས་དེ་ལྟར་བྱས་པ་ན། བྱེད་པ་པོ་ལ་བྱམས་སྡང་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཡོད་པས་བསོད་ནམས་དང་སྡིག་པ་འབྱུང་།"
  }
]