text
stringlengths
80
6.25k
text_len
int64
32
3.12k
src
stringclasses
7 values
is een ## cm hoge vaste plant met bloemschermen die bestaan uit ongeveer ## wit-groenachtige bloemen De bladeren zijn samengesteld en bestaan uit vijf deelbladen De vruchten zijn scharlakenrood De wortels worden in de herfst geoogst en daarna gedroogd De Latijnse naam betekent letterlijk 'Allesgenezer, vijfbladig' Het woord "Panax" is verwant met panacee Panax ginseng Panax ginseng is een plant waarvan de wortel ook wel Chinese/Koreaanse ginseng (Koreaans 인삼 = insam) wordt genoemd Reeds vroeg gebruikten de Koreanen de in het wild voorkomende ginseng als medicijn Rode ginseng werd voor het eerst in de Goryeo-dynastie rond ### geproduceerd In ### werd gedurende de Joseon-dynastie de productie gereguleerd In China is de geneeskrachtige werking van ginseng voor het eerst gedocumenteerd in Shennong bencaojing ('het boek van Shennong over wortels en kruiden'), een klassiek werk over planten en hun gebruik In ### beschreef <PERSOON> het gebruik van ginsengwortel in de Bencao Gangmu In de ##e eeuw werd de effectiviteit van ginseng erkend <PERSOON>, en vervolgens werd een groot aantal onderzoeken uitgevoerd op het gebied van de plantkunde, scheikunde, farmacologie en therapeutische toepassingen ervan De teelt vraagt veel vakkennis en geduld Op daarvoor geschikte humusrijke grond wordt de ginseng in de schaduw geteeld Ook de in het wild groeiende ginseng komt alleen in de schaduw in bossen voor Voor wortels afkomstig van planten, die ouder dan <LEEFTIJD> jaar zijn, worden hoge prijzen betaald Voor het bereiden van rode ginseng worden de wortels ingedroogd tot ##% drogestof Tijdens het drogen worden de wortels hard en verkleuren donkerbruin Het hoge drogestofgehalte beschermt de wortels tegen aantasting door bacteriën en schimmels, maakt het bewaren makkelijker en het transport goedkoper 's Werelds grootste fabriek voor rode ginseng is de KGC Ginseng-Fabriek in Buyeo, provincie Chungcheongnam-do Van ginseng worden veel verschillende producten gemaakt Voornamelijk als poeder voor het maken van thee Ook wordt een dik siroopachtig concentraat gemaakt, dat bitter smaakt en traditioneel met honing wordt gezoet Ook wordt ginseng o a verwerkt in alcoholische sterkedrank, capsules en zeep Oliecel Een oliecel is in de plantkunde de benaming voor de cellen in sommige plantensoorten waarin plantaardige olie geproduceerd wordt Voorbeelden van planten waarin oliecellen voorkomen zijn de oliepalm ("Elaeis guineensis") en de olijf ("Olea europaea") Als de wand van deze cellen beschadigd wordt komt de olie vrij In industriële processen voor de winning van plantaardige oliën komt een stap voor die vertering ("digestion") genoemd wordt Hierbij worden de plantendelen op mechanische wijze bewerkt, en vaak ook verhit Soms worden er enzymen toegevoegd Het doel hiervan is de celwanden te breken Daarna kan de olie gewonnen worden door te persen Ook in de schil van citrusvruchten komen oliecellen voor Een oliecel stimuleert naburige cellen om ook olie te produceren De tussenwanden tussen deze cellen breken, waardoor bolvormige olieklieren ontstaan.
535
www
ginseng worden de wortels ingedroogd tot ##% drogestof Tijdens het drogen worden de wortels hard en verkleuren donkerbruin Het hoge drogestofgehalte beschermt de wortels tegen aantasting door bacteriën en schimmels, maakt het bewaren makkelijker en het transport goedkoper 's Werelds grootste fabriek voor rode ginseng is de KGC Ginseng-Fabriek in Buyeo, provincie Chungcheongnam-do Van ginseng worden veel verschillende producten gemaakt Voornamelijk als poeder voor het maken van thee Ook wordt een dik siroopachtig concentraat gemaakt, dat bitter smaakt en traditioneel met honing wordt gezoet Ook wordt ginseng o a verwerkt in alcoholische sterkedrank, capsules en zeep Oliecel Een oliecel is in de plantkunde de benaming voor de cellen in sommige plantensoorten waarin plantaardige olie geproduceerd wordt Voorbeelden van planten waarin oliecellen voorkomen zijn de oliepalm ("Elaeis guineensis") en de olijf ("Olea europaea") Als de wand van deze cellen beschadigd wordt komt de olie vrij In industriële processen voor de winning van plantaardige oliën komt een stap voor die vertering ("digestion") genoemd wordt Hierbij worden de plantendelen op mechanische wijze bewerkt, en vaak ook verhit Soms worden er enzymen toegevoegd Het doel hiervan is de celwanden te breken Daarna kan de olie gewonnen worden door te persen Ook in de schil van citrusvruchten komen oliecellen voor Een oliecel stimuleert naburige cellen om ook olie te produceren De tussenwanden tussen deze cellen breken, waardoor bolvormige olieklieren ontstaan Het gaat dan om een vergrote cel waarin zich etherische olie bevindt De oliecellen bevinden zich meestal in de houtstralen of in het axiaal parenchym Ze komen in relatief weinig houtsoorten voor, en zijn dus belangrijk voor de identificering van het hout Bij de "Magnoliidae" komen er oliecellen voor in de bladeren Ze bevatten isochinoline, wat waarschijnlijk dient om planteneters af te weren Slijmcel Een slijmcel is in de plantkunde de benaming voor de cellen in sommige plantensoorten waarin slijmstoffen geproduceerd worden De slijmcel is een cel in het parenchym De slijmstoffen worden gesynthetiseerd in dictyosomen Ze vloeien dan door de vesikels en vloeien dan door het celmembraan in de apoplast Daar helpen ze bij de regulering van het water in de plant Dit helpt de plant om droogten te doorstaan Slijmcellen komen vooral voor in cactussen Met name planten uit het geslacht "Ariocarpus" hebben een uitgebreid systeem van slijmcellen In sommige planten produceren deze cellen zoveel slijmstoffen, dat er geen ruimte meer is voor het protoplast De cel sterft dan af en wordt geheel gevuld met slijmstof Dit gebeurt bijvoorbeeld in de okra ("Abelmoschus esculentus") Daarom moet okra vaak goed gekookt worden, anders kan het erg slijmachtig zijn Antero-lateraal ligament De voorlangse gewrichtsband of anterolateraal ligament (ALL) is een ligament van de knie die loopt tussen het scheenbeen ("tibia") en het dijbeen ("femur") <PERSOON> dacht men dat de voorste kruisband ("ligamentum decussatum anterius") het enige ligament was aan de buitenzijde van de knie.
527
www
olie bevindt De oliecellen bevinden zich meestal in de houtstralen of in het axiaal parenchym Ze komen in relatief weinig houtsoorten voor, en zijn dus belangrijk voor de identificering van het hout Bij de "Magnoliidae" komen er oliecellen voor in de bladeren Ze bevatten isochinoline, wat waarschijnlijk dient om planteneters af te weren Slijmcel Een slijmcel is in de plantkunde de benaming voor de cellen in sommige plantensoorten waarin slijmstoffen geproduceerd worden De slijmcel is een cel in het parenchym De slijmstoffen worden gesynthetiseerd in dictyosomen Ze vloeien dan door de vesikels en vloeien dan door het celmembraan in de apoplast Daar helpen ze bij de regulering van het water in de plant Dit helpt de plant om droogten te doorstaan Slijmcellen komen vooral voor in cactussen Met name planten uit het geslacht "Ariocarpus" hebben een uitgebreid systeem van slijmcellen In sommige planten produceren deze cellen zoveel slijmstoffen, dat er geen ruimte meer is voor het protoplast De cel sterft dan af en wordt geheel gevuld met slijmstof Dit gebeurt bijvoorbeeld in de okra ("Abelmoschus esculentus") Daarom moet okra vaak goed gekookt worden, anders kan het erg slijmachtig zijn Antero-lateraal ligament De voorlangse gewrichtsband of anterolateraal ligament (ALL) is een ligament van de knie die loopt tussen het scheenbeen ("tibia") en het dijbeen ("femur") <PERSOON> dacht men dat de voorste kruisband ("ligamentum decussatum anterius") het enige ligament was aan de buitenzijde van de knie Deze gewrichtsband kan een verklaring bieden voor blijvende knieproblemen na een volledig herstel van een kruisbandfractuur In ### echter werd door de <PERSOON> chirurg <PERSOON> al een beschrijving gegeven van een ligamentachtige structuur tussen het bovenbeen en het onderbeen Er bestaat echter geen zekerheid dat hij hier hetzelfde ligament mee bedoelde Sint-Margriethospitaal Het Sint-Margriethospitaal is een voormalig ziekenhuis <PERSOON>-Vlaamse gemeente Schorisse (Maarkedal) Circa ### werd een vrouwenklooster met hospitaal gesticht door <PERSOON> VI van Gavere en <PERSOON>, "heer en vrouw van Schorisse" Het was eerst een Cisterciënzerinnenklooster en later een Augustinessenklooster, toegewijd aan Sint-<PERSOON> Van aanvang af was het een “gasthuis voor passanten” Het klooster werd in ### afgeschaft en de gebouwen werden openbaar verkocht Het overblijvende deel van het klooster werd gesplitst in twee woonhuizen Nummer # was vroeger een café genaamd "In 't oud klooster" en nummer ## is het geboortehuis van letterkundige <PERSOON> gevel hangt een bronzen gedenkplaat Bruistablet Een bruistablet is een pil die bruisend oplost in water doordat een van de bestanddelen gasbellen vormt na contact met water Deze tabletten worden gemaakt door een vast bicarbonaat en een vast zuur, zoals citroenzuur, samen te persen Wanneer de bruistablet in water gebracht wordt, lossen beide producten op en ontstaat door de aanzuring koolstofdioxidegas Afleggen (planten) Afleggen is bij planten een wijze van vegetatieve vermeerdering Dit kan spontaan gebeuren maar wordt in de regel opzettelijk gedaan door kwekers.
546
www
een verklaring bieden voor blijvende knieproblemen na een volledig herstel van een kruisbandfractuur In ### echter werd door de <PERSOON> chirurg <PERSOON> al een beschrijving gegeven van een ligamentachtige structuur tussen het bovenbeen en het onderbeen Er bestaat echter geen zekerheid dat hij hier hetzelfde ligament mee bedoelde Sint-Margriethospitaal Het Sint-Margriethospitaal is een voormalig ziekenhuis <PERSOON>-Vlaamse gemeente Schorisse (Maarkedal) Circa ### werd een vrouwenklooster met hospitaal gesticht door <PERSOON> VI van Gavere en <PERSOON>, "heer en vrouw van Schorisse" Het was eerst een Cisterciënzerinnenklooster en later een Augustinessenklooster, toegewijd aan Sint-<PERSOON> Van aanvang af was het een “gasthuis voor passanten” Het klooster werd in ### afgeschaft en de gebouwen werden openbaar verkocht Het overblijvende deel van het klooster werd gesplitst in twee woonhuizen Nummer # was vroeger een café genaamd "In 't oud klooster" en nummer ## is het geboortehuis van letterkundige <PERSOON> gevel hangt een bronzen gedenkplaat Bruistablet Een bruistablet is een pil die bruisend oplost in water doordat een van de bestanddelen gasbellen vormt na contact met water Deze tabletten worden gemaakt door een vast bicarbonaat en een vast zuur, zoals citroenzuur, samen te persen Wanneer de bruistablet in water gebracht wordt, lossen beide producten op en ontstaat door de aanzuring koolstofdioxidegas Afleggen (planten) Afleggen is bij planten een wijze van vegetatieve vermeerdering Dit kan spontaan gebeuren maar wordt in de regel opzettelijk gedaan door kwekers Soms, als de tak opveert, wordt deze met een omgebogen stuk ijzerdraad op de plaats gehouden Op het deel dat ondergronds komt, wordt soms opzettelijk een deel van de schors verwijderd Na enige tijd vormen zich op die plaats wortels Als er zich voldoende wortels hebben gevormd, kan de verbinding met de moederplant worden doorgeknipt en kan de vermeerderde plant elders worden gepoot Afleggen kan spontaan gebeuren als doorhangende takken van een plant of boom de grond raken en uiteindelijk bedekt worden door de grond Ook komt het voor dat een boom die omwaait, met takken uit de kruin in de grond terechtkomt, die daar wortel schieten en uiteindelijk een aparte boom vormen Een variant op het afleggen heet marcotteren (ook wel lucht-afleggen genoemd) Daarbij wordt niet de tak in de grond gebogen, maar wordt een propje vochtig veenmos of watten om een tak heen gedrapeerd, zodat daar wortels gevormd kunnen worden Diksnavelkoekoek De diksnavelkoekoek ("Pachycoccyx audeberti") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt voor in westelijk, het westelijke deel van Centraal-en zuidoostelijk Afrika, inclusief Madagaskar en telt # ondersoorten Reuzenkoekoek De reuzenkoekoek ("Scythrops novaehollandiae") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt voor in Australië en een deel van Indonesië en telt # ondersoorten Indische sperwerkoekoek De Indische sperwerkoekoek ("Hierococcyx varius") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt voor van <PERSOON> tot Myanmar en telt # ondersoorten <PERSOON>.
561
www
als de tak opveert, wordt deze met een omgebogen stuk ijzerdraad op de plaats gehouden Op het deel dat ondergronds komt, wordt soms opzettelijk een deel van de schors verwijderd Na enige tijd vormen zich op die plaats wortels Als er zich voldoende wortels hebben gevormd, kan de verbinding met de moederplant worden doorgeknipt en kan de vermeerderde plant elders worden gepoot Afleggen kan spontaan gebeuren als doorhangende takken van een plant of boom de grond raken en uiteindelijk bedekt worden door de grond Ook komt het voor dat een boom die omwaait, met takken uit de kruin in de grond terechtkomt, die daar wortel schieten en uiteindelijk een aparte boom vormen Een variant op het afleggen heet marcotteren (ook wel lucht-afleggen genoemd) Daarbij wordt niet de tak in de grond gebogen, maar wordt een propje vochtig veenmos of watten om een tak heen gedrapeerd, zodat daar wortels gevormd kunnen worden Diksnavelkoekoek De diksnavelkoekoek ("Pachycoccyx audeberti") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt voor in westelijk, het westelijke deel van Centraal-en zuidoostelijk Afrika, inclusief Madagaskar en telt # ondersoorten Reuzenkoekoek De reuzenkoekoek ("Scythrops novaehollandiae") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt voor in Australië en een deel van Indonesië en telt # ondersoorten Indische sperwerkoekoek De Indische sperwerkoekoek ("Hierococcyx varius") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt voor van <PERSOON> tot Myanmar en telt # ondersoorten <PERSOON> was de zoon van <PERSOON> en <PERSOON> Zij hadden een kruidenierszaak en grossierderij aan de <LOCATIE>in <LOCATIE> Op <DATUM> trouwde <PERSOON> met Ietsche (<PERSOON>) <PERSOON> Ze kregen vier kinderen drie meisjes en een jongen Hij liet zich op achttienjarige leeftijd op <DATUM> inschrijven als medisch student aan de universiteit van Leiden In ### promoveerde hij tweemaal op <DATUM> cum laude tot doctor in de geneeskunde (midden in een cholera-epidemie) en op <DATUM> magna cum laude tot doctor in de verloskunde Op <DATUM> begon hij een dokterspraktijk in <LOCATIE> Het gezin woonde tegenover het huidige gemeentehuis Op <DATUM> liet hij zich inschrijven aan de <PERSOON> en promoveerde een jaar later tot doctor in de heelkunde Op <DATUM> vertrok hij naar <LOCATIE> waar hij als gemeente-arts en als hofarts van prins <PERSOON> ging werken In ### volgde zijn benoeming tot gemeente-geneesheer te <LOCATIE> De familie ging wonen in villa <LOCATIE>aan de <LOCATIE> Verder werd hij hofarts van koning <PERSOON-##> III en daarna van koningin <PERSOON-##> In ### werd dit officieel en kreeg hij een jaarsalaris van ### gulden In ### werd hij lid van de gemeenteraad om in ### tot wethouder Publieke Werken in <LOCATIE> te worden benoemd Hij zou het ambt tot zijn dood in ### blijven vervullen <PERSOON-##> was officier in de Orde van <PERSOON-##> Nassau.
589
www
was de zoon van <PERSOON> en <PERSOON> Zij hadden een kruidenierszaak en grossierderij aan de <LOCATIE>in <LOCATIE> Op <DATUM> trouwde <PERSOON> met Ietsche (<PERSOON>) <PERSOON> Ze kregen vier kinderen drie meisjes en een jongen Hij liet zich op achttienjarige leeftijd op <DATUM> inschrijven als medisch student aan de universiteit van Leiden In ### promoveerde hij tweemaal op <DATUM> cum laude tot doctor in de geneeskunde (midden in een cholera-epidemie) en op <DATUM> magna cum laude tot doctor in de verloskunde Op <DATUM> begon hij een dokterspraktijk in <LOCATIE> Het gezin woonde tegenover het huidige gemeentehuis Op <DATUM> liet hij zich inschrijven aan de <PERSOON> en promoveerde een jaar later tot doctor in de heelkunde Op <DATUM> vertrok hij naar <LOCATIE> waar hij als gemeente-arts en als hofarts van prins <PERSOON> ging werken In ### volgde zijn benoeming tot gemeente-geneesheer te <LOCATIE> De familie ging wonen in villa <LOCATIE>aan de <LOCATIE> Verder werd hij hofarts van koning <PERSOON> III en daarna van koningin <PERSOON> In ### werd dit officieel en kreeg hij een jaarsalaris van ### gulden In ### werd hij lid van de gemeenteraad om in ### tot wethouder Publieke Werken in <LOCATIE> te worden benoemd Hij zou het ambt tot zijn dood in ### blijven vervullen <PERSOON-##> was officier in de Orde van <PERSOON-##> op latere leeftijd zou <PERSOON-##> gaan schrijven Over zijn periode in <LOCATIE> schreef hij "De Dagen van Olim"; dit zou later uitgegeven worden als "Een dorpsdokter uit de Friese Wouden vertelt" <PERSOON-##> vertelt daarin hoe primitief de medische praktijk in die periode nog was en de vooruitgang van de medische stand in zijn leven als arts Alphonse Ferminne Alphonse Eugène Ghislain Ferminne (Korbeek, <DATUM> - Leuze-Longchamps, <DATUM> was een Belgisch senator Ferminne vestigde zich als arts in Corbais, na zijn studies aan de Katholieke Universiteit Leuven Hij was er korte tijd gemeenteraadslid en schepen (###-###) In ### werd hij katholiek gecoöpteerd senator en vervulde dit mandaat tot in ### In de algemene vergadering van de Katholieke Unie van België zetelde hij als afgevaardigde van het arrondissementsverbond <PERSOON-##>, <DATUM-##> - Ronse, <DATUM-##> was een Belgisch volksvertegenwoordiger Ferrant was een arts een textielondernemer en zoon van <PERSOON-##> (###-###), gerechtsdeurwaarder in Wervik, en <PERSOON-##> (###-###), handelaarster in Wervik Geboren te Wervik als vierde in een gezin met tien kinderen Hij trouwde met <PERSOON-##> van voormalig burgemeester van <PERSOON-##> (###-###) In ### werd hij vrijwilliger in de gezondheidszorg dienstverlening van het <PERSOON-##> leger Na ### kreeg hij een Medische Eer vanwege zijn wetenschappelijke studies, "De l'emploi des soustractions sanguines" (Werking van bloed aftrekkingen).
644
www
<PERSOON> op latere leeftijd zou <PERSOON> gaan schrijven Over zijn periode in <LOCATIE> schreef hij "De Dagen van Olim"; dit zou later uitgegeven worden als "Een dorpsdokter uit de Friese Wouden vertelt" <PERSOON> vertelt daarin hoe primitief de medische praktijk in die periode nog was en de vooruitgang van de medische stand in zijn leven als arts Alphonse Ferminne Alphonse Eugène Ghislain Ferminne (Korbeek, <DATUM> - Leuze-Longchamps, <DATUM> was een Belgisch senator Ferminne vestigde zich als arts in Corbais, na zijn studies aan de Katholieke Universiteit Leuven Hij was er korte tijd gemeenteraadslid en schepen (###-###) In ### werd hij katholiek gecoöpteerd senator en vervulde dit mandaat tot in ### In de algemene vergadering van de Katholieke Unie van België zetelde hij als afgevaardigde van het arrondissementsverbond <PERSOON>, <DATUM> - Ronse, <DATUM> was een Belgisch volksvertegenwoordiger Ferrant was een arts een textielondernemer en zoon van <PERSOON> (###-###), gerechtsdeurwaarder in Wervik, en <PERSOON> (###-###), handelaarster in Wervik Geboren te Wervik als vierde in een gezin met tien kinderen Hij trouwde met <PERSOON> van voormalig burgemeester van <PERSOON> (###-###) In ### werd hij vrijwilliger in de gezondheidszorg dienstverlening van het <PERSOON> leger Na ### kreeg hij een Medische Eer vanwege zijn wetenschappelijke studies, "De l'emploi des soustractions sanguines" (Werking van bloed aftrekkingen) Gegradueerde in de letteren, werd hij in ### katholiek volksvertegenwoordiger voor het arrondissement Oudenaarde en vervulde dit mandaat voor slechts één termijn, tot in ### Hij werd ook plaatsvervangend vrederechter Hij was een broer van Belgisch politicus <PERSOON> gelegen tussen Ephrem De <LOCATIE>en <LOCATIE>te Ronse werd hernoemd naar <PERSOON-##> nadat zijn zoon <PERSOON-##> werd erkend als een Ronsese held uit de Eerste Wereldoorlog Leprozenhuis (<LOCATIE>) Het Leprozenhuis, ook Lazarushuis, Sint Antoniegasthuis (Sint Anthonisgasthuis, Sint Anthoniusgasthuis) of Sint Nicolaasgasthuis genoemd, was een leprozerie, gasthuis en proveniershuis in <LOCATIE>, op de hoek van de <LOCATIE>en Jodenbreestraat, waar nu het verkeersplein <PERSOON-##> ligt De Leprozenburgwal (Leprozengracht), bij demping hernoemd naar Waterlooplein, was vernoemd naar het Leprozenhuis De naam van de <LOCATIE>waaraan het huis stond was een verwijzing naar de Bijbelse Lazarus, beschermheilige van de lepralijders Het Leprozenhuis werd afgebeeld door onder meer <PERSOON-##> en <PERSOON-##> Onder andere <PERSOON-##> en <PERSOON-##> schilderden regentenstukken voor de bestuurskamer van het Leprozenhuis Voorbeelden daarvan zijn 'Drie regentessen en de binnenmoeder van het <PERSOON-##> regentessen van het <PERSOON-##>, ###) <PERSOON-##> maakte plafondschilderingen Het Leprozenhuis bestond vanaf begin ##e eeuw, mogelijk eerder Het stond oorspronkelijk buiten de stadsmuren, aan de zeedijk (Sint Antoniesdijk) voorbij de Sint Antoniespoort (nu <INSTELLING>).
622
www
### katholiek volksvertegenwoordiger voor het arrondissement Oudenaarde en vervulde dit mandaat voor slechts één termijn, tot in ### Hij werd ook plaatsvervangend vrederechter Hij was een broer van Belgisch politicus <PERSOON> gelegen tussen Ephrem De <LOCATIE>en <LOCATIE>te Ronse werd hernoemd naar <PERSOON> nadat zijn zoon <PERSOON> werd erkend als een Ronsese held uit de Eerste Wereldoorlog Leprozenhuis (<LOCATIE>) Het Leprozenhuis, ook Lazarushuis, Sint Antoniegasthuis (Sint Anthonisgasthuis, Sint Anthoniusgasthuis) of Sint Nicolaasgasthuis genoemd, was een leprozerie, gasthuis en proveniershuis in <LOCATIE>, op de hoek van de <LOCATIE>en Jodenbreestraat, waar nu het verkeersplein <PERSOON> ligt De Leprozenburgwal (Leprozengracht), bij demping hernoemd naar Waterlooplein, was vernoemd naar het Leprozenhuis De naam van de <LOCATIE>waaraan het huis stond was een verwijzing naar de Bijbelse Lazarus, beschermheilige van de lepralijders Het Leprozenhuis werd afgebeeld door onder meer <PERSOON> en <PERSOON> Onder andere <PERSOON> en <PERSOON> schilderden regentenstukken voor de bestuurskamer van het Leprozenhuis Voorbeelden daarvan zijn 'Drie regentessen en de binnenmoeder van het <PERSOON> regentessen van het <PERSOON-##>, ###) <PERSOON-##> maakte plafondschilderingen Het Leprozenhuis bestond vanaf begin ##e eeuw, mogelijk eerder Het stond oorspronkelijk buiten de stadsmuren, aan de zeedijk (Sint Antoniesdijk) voorbij de Sint Antoniespoort (nu <INSTELLING>) Binnen de muren was een binnenplaats met een tuin Tot ongeveer ### diende het als proveniershuis, daarna werd het in gebruik genomen als leprozerie om leprozen (melaatsen, lepralijders) van de bevolking af te zonderen De oorspronkelijke leprozerie <PERSOON-##> <LOCATIE>aan de Kalverstraat, was namelijk na de stadsuitbreiding van ### binnen de stadsmuren komen te liggen, waarna de leprozen naar het Leprozenhuis verhuisd werden Alle inwoners van de stad die door lepra waren getroffen werden gedwongen om in het Leprozenhuis te gaan wonen Leprozen van buiten de stad mochten de stad niet in om te bedelen, behalve op maandagvoormiddag Wel mochten ze een of twee nachten in het Leprozenhuis overnachten, zolang ze een geldige "vuilbrief" (bewijs van ziekte) hadden Het Leprozenhuis mocht geen leprozen binnenlaten met vuilbrieven ouder dan vier jaar, omdat er veel mee gesjoemeld werd door niet-lepralijders die zich ermee konden voordoen als leprozen en zo bedelend door het land trokken Door stadsuitbreiding kwam het Leprozenhuis in ### binnen de veste te liggen Verplaatsen was duur, dus werden er muren omheen gebouwd om het van de rest van de stad af te zonderen In ### was het aantal leprozen in <LOCATIE> echter zo ver gedaald dat besloten werd om de muren weer af te breken Hierna werd het gebouw voornamelijk als proveniershuis gebruikt, en als tehuis voor "onnozelen" (waarmee mensen met een verstandelijke handicap bedoeld werden) en "krankzinnigen" (psychiatrische patiënten).
552
www
Binnen de muren was een binnenplaats met een tuin Tot ongeveer ### diende het als proveniershuis, daarna werd het in gebruik genomen als leprozerie om leprozen (melaatsen, lepralijders) van de bevolking af te zonderen De oorspronkelijke leprozerie<PERSOON> <LOCATIE>aan de Kalverstraat, was namelijk na de stadsuitbreiding van ### binnen de stadsmuren komen te liggen, waarna de leprozen naar het Leprozenhuis verhuisd werden Alle inwoners van de stad die door lepra waren getroffen werden gedwongen om in het Leprozenhuis te gaan wonen Leprozen van buiten de stad mochten de stad niet in om te bedelen, behalve op maandagvoormiddag Wel mochten ze een of twee nachten in het Leprozenhuis overnachten, zolang ze een geldige "vuilbrief" (bewijs van ziekte) hadden Het Leprozenhuis mocht geen leprozen binnenlaten met vuilbrieven ouder dan vier jaar, omdat er veel mee gesjoemeld werd door niet-lepralijders die zich ermee konden voordoen als leprozen en zo bedelend door het land trokken Door stadsuitbreiding kwam het Leprozenhuis in ### binnen de veste te liggen Verplaatsen was duur, dus werden er muren omheen gebouwd om het van de rest van de stad af te zonderen In ### was het aantal leprozen in <LOCATIE> echter zo ver gedaald dat besloten werd om de muren weer af te breken Hierna werd het gebouw voornamelijk als proveniershuis gebruikt, en als tehuis voor "onnozelen" (waarmee mensen met een verstandelijke handicap bedoeld werden) en "krankzinnigen" (psychiatrische patiënten) Om deze laatste groep stond het Leprozenhuis vooral bekend Zo was er een Amsterdamse uitdrukking "Hij moet in ‘t Lazerushuis" voor iemand die zich belachelijk gedroeg In ### waren er nog ## lepralijders, ## proveniers, # "simpelen" en ## personeelsleden Rond ### kochten de Oudezijds huiszittenmeesters een perceel aan de Leprozenburgwal (sinds de demping <LOCATIE>genoemd), in de tuin van het Leprozenhuis Op dit perceel werd het Oudezijds Huiszittenhuis gebouwd Begin ##e eeuw werden geen nieuwe "onnozelen" meer toegelaten en werd het Leprozenhuis exclusief een proveniershuis In ### besloot de stad om het Leprozenhuis te sluiten omdat zij niet meer financieel verantwoordelijk wilde zijn voor het onderhoud van proveniers Twee van de overgebleven proveniers weigerden echter te vertrekken, waardoor het tot ### duurde voordat het Leprozenhuis werkelijk zijn deuren sloot Het gebouw werd in ### afgebroken en op het vrijgekomen terrein werden een politiebureau en een fysiologisch laboratorium gevestigd De Lazarussteeg, waar voordien het Leprozenhuis stond, verdween in de jaren ### bij de aanleg van het verkeersplein <PERSOON>Mr <LOCATIE>Het Leprozenhuis> was een liefdadigheidsinstelling met aan het hoofd een raad van bestuur bestaande uit vier mannelijke regenten en drie regentessen, die werden aangesteld door de burgemeesters van de stad De regenten waren verantwoordelijk voor de financiën en de regentessen voerden het huishoudelijk beheer Ze kwamen eens per week samen om te vergaderen, later eens in de twee weken Elke vier maanden werd een andere voorzitter gekozen Het personeel bestond uit een binnenvader, twee binnenmoeders, een portier, een assistent en een boekhouder.
579
www
Zo was er een Amsterdamse uitdrukking "Hij moet in ‘t Lazerushuis" voor iemand die zich belachelijk gedroeg In ### waren er nog ## lepralijders, ## proveniers, # "simpelen" en ## personeelsleden Rond ### kochten de Oudezijds huiszittenmeesters een perceel aan de Leprozenburgwal (sinds de demping <LOCATIE>genoemd), in de tuin van het Leprozenhuis Op dit perceel werd het Oudezijds Huiszittenhuis gebouwd Begin ##e eeuw werden geen nieuwe "onnozelen" meer toegelaten en werd het Leprozenhuis exclusief een proveniershuis In ### besloot de stad om het Leprozenhuis te sluiten omdat zij niet meer financieel verantwoordelijk wilde zijn voor het onderhoud van proveniers Twee van de overgebleven proveniers weigerden echter te vertrekken, waardoor het tot ### duurde voordat het Leprozenhuis werkelijk zijn deuren sloot Het gebouw werd in ### afgebroken en op het vrijgekomen terrein werden een politiebureau en een fysiologisch laboratorium gevestigd De Lazarussteeg, waar voordien het Leprozenhuis stond, verdween in de jaren ### bij de aanleg van het verkeersplein<PERSOON>Het Leprozenhuis> was een liefdadigheidsinstelling met aan het hoofd een raad van bestuur bestaande uit vier mannelijke regenten en drie regentessen, die werden aangesteld door de burgemeesters van de stad De regenten waren verantwoordelijk voor de financiën en de regentessen voerden het huishoudelijk beheer Ze kwamen eens per week samen om te vergaderen, later eens in de twee weken Elke vier maanden werd een andere voorzitter gekozen Het personeel bestond uit een binnenvader, twee binnenmoeders, een portier, een assistent en een boekhouder een afdelingen voor huishoudelijke zaken en een medische afdeling Het Leprozenhuis had een reeks inkomstenbronnen Het verdiende goed aan de inkoopsommen van proveniers Daarnaast gaf graaf <PERSOON> in ### het Leprozenhuis het recht om de visserij in het Ziekewater (bij Ypesloot, een gehucht tussen <LOCATIE> en <LOCATIE>), te verpachten Na de Alteratie kreeg het in ### ook een voormalig klooster, het<PERSOON>), inclusief alle gebouwen en land dat het klooster in bezit had Door de inkoopsommen van proveniers en de aanwinst van het klooster was de kas zo rijk gevuld dat de stad in de periode ###-### het bestuur herhaaldelijk dwong om andere, minder goed bedeelde, instellingen financieel bij te staan, zoals de Aalmoezeniersarmen Daarnaast gaf de stad in ### het Leprozenhuis en andere instellingen een stuk grond, het <PERSOON> (nu Weteringbuurt), waarop iedere instelling ## huisjes moest bouwen De huisjes van het Leprozenhuis waren gemarkeerd met een <PERSOON> zijn de "wevershuisjes" van <PERSOON> Vingboons langs de <LOCATIE>nog overgebleven Eens per jaar, op de eerste maandag na Driekoningen (<DATUM> , mochten de leprozen het Leprozenhuis verlaten om in de stad geld op te halen Deze Koppertjes- of Koppermaandag werd gevierd als een feestdag in <LOCATIE> De jaarlijkse leprozenrondgang vond plaats tot en met ###, toen het verboden werd door het stadsbestuur.
566
www
een afdelingen voor huishoudelijke zaken en een medische afdeling Het Leprozenhuis had een reeks inkomstenbronnen Het verdiende goed aan de inkoopsommen van proveniers Daarnaast gaf graaf <PERSOON> in ### het Leprozenhuis het recht om de visserij in het Ziekewater (bij Ypesloot, een gehucht tussen <LOCATIE> en <LOCATIE>), te verpachten Na de Alteratie kreeg het in ### ook een voormalig klooster, het<PERSOON>), inclusief alle gebouwen en land dat het klooster in bezit had Door de inkoopsommen van proveniers en de aanwinst van het klooster was de kas zo rijk gevuld dat de stad in de periode ###-### het bestuur herhaaldelijk dwong om andere, minder goed bedeelde, instellingen financieel bij te staan, zoals de Aalmoezeniersarmen Daarnaast gaf de stad in ### het Leprozenhuis en andere instellingen een stuk grond, het <PERSOON> (nu Weteringbuurt), waarop iedere instelling ## huisjes moest bouwen De huisjes van het Leprozenhuis waren gemarkeerd met een <PERSOON> zijn de "wevershuisjes" van <PERSOON> Vingboons langs de <LOCATIE>nog overgebleven Eens per jaar, op de eerste maandag na Driekoningen (<DATUM> , mochten de leprozen het Leprozenhuis verlaten om in de stad geld op te halen Deze Koppertjes- of Koppermaandag werd gevierd als een feestdag in <LOCATIE> De jaarlijkse leprozenrondgang vond plaats tot en met ###, toen het verboden werd door het stadsbestuur Dit schilderij hangt nu in de <PERSOON>Museum Op het> schilderij trekken de zieken, sommigen lopend, anderen zittend in door paarden getrokken sleden, in een lange stoet <PERSOON> De collecteschalen worden gedragen door niet-lepralijders De ##e-eeuwse Leprozenpoort, ingangspoort van het gebouw, werd opgeslagen en in de jaren ### geplaatst aan de straat Sint Antoniesluis (huisnummers ##-##), gelijktijdig met de restauratie <PERSOON> De Pinto De poort komt uit de werkplaats van <PERSOON> en is mogelijk van de hand van zijn Engelse zwager <PERSOON-##> hoge fronton van de poort, afgesloten door het wapen <PERSOON-##> met de keizerskroon, staan twee nissen met in elke nis een reliëf, een melaatse man en vrouw Het zijn replica's van de zwaar beschadigde originelen IgG#-geassocieerde cholangitis IgG#-geassocieerde cholangitis, ook wel bekend als IgG#-gerelateerde ziekte van de galwegen, is een zeldzame aandoening van de galwegen in de lever Het is een lokale manifestatie van IgG#-gerelateerde systeemziekte, wat de overkoepelende term is voor alle verschillende verschijningsvormen van hetzelfde proces In de Engelstalige literatuur wordt dit doorgaans afgekort tot IgG#-RD (IgG#-Related Disease) Varianten van IgG#-gerelateerde systeemziekte zijn tot nu toe beschreven in onder andere de alvleesklier (auto-immuunpancreatitis), de galwegen (IgG#-geassocieerde cholangitis), de speekselklieren (IgG#-gerelateerde sialoadenitis), de oogkas (IgG#-gerelateerde orbitale pseudotumor) en de prostaat (IgG#-gerelateerde prostatitis), maar het lijkt erop dat IgG#-RD in zeer veel verschillende organen kan voorkomen Hoe IgG#-gerelateerde ziekte ontstaat is tot nog toe niet volledig duidelijk.
592
www
de zieken, sommigen lopend, anderen zittend in door paarden getrokken sleden, in een lange stoet <PERSOON> De collecteschalen worden gedragen door niet-lepralijders De ##e-eeuwse Leprozenpoort, ingangspoort van het gebouw, werd opgeslagen en in de jaren ### geplaatst aan de straat Sint Antoniesluis (huisnummers ##-##), gelijktijdig met de restauratie <PERSOON> De Pinto De poort komt uit de werkplaats van<PERSOON> en is mogelijk van de hand van zijn Engelse zwager <PERSOON> hoge fronton van de poort, afgesloten door het wapen <PERSOON> met de keizerskroon, staan twee nissen met in elke nis een reliëf, een melaatse man en vrouw Het zijn replica's van de zwaar beschadigde originelen IgG#-geassocieerde cholangitis IgG#-geassocieerde cholangitis, ook wel bekend als IgG#-gerelateerde ziekte van de galwegen, is een zeldzame aandoening van de galwegen in de lever Het is een lokale manifestatie van IgG#-gerelateerde systeemziekte, wat de overkoepelende term is voor alle verschillende verschijningsvormen van hetzelfde proces In de Engelstalige literatuur wordt dit doorgaans afgekort tot IgG#-RD (IgG#-Related Disease) Varianten van IgG#-gerelateerde systeemziekte zijn tot nu toe beschreven in onder andere de alvleesklier (auto-immuunpancreatitis), de galwegen (IgG#-geassocieerde cholangitis), de speekselklieren (IgG#-gerelateerde sialoadenitis), de oogkas (IgG#-gerelateerde orbitale pseudotumor) en de prostaat (IgG#-gerelateerde prostatitis), maar het lijkt erop dat IgG#-RD in zeer veel verschillende organen kan voorkomen Hoe IgG#-gerelateerde ziekte ontstaat is tot nog toe niet volledig duidelijk In het bloed en ook in het weefsel is vaak een verhoogde concentratie van het immuuneiwit Immunoglobuline G, en dan de #e subklasse (kortweg IgG#) aanwezig, ofwel in vrije oplossing in het bloed of gebonden aan witte bloedcellen Dit IgG# wordt normaliter geproduceerd door daarin gespecialiseerde B-cellen en plasmacellen Het lijkt erop dat deze witte bloedcellen van mensen met IgG#-RD gestimuleerd worden tot IgG#-productie door chronische stimulatie met antigenen (dat zijn stoffen die een immuunreactie kunnen opwekken; antigenen kunnen zowel van buiten het lichaam komen zoals pollen of huisstofmijt, als van binnen het lichaam zoals bij auto-immuunziekten) De klachten van patiënten met IgG#-gerelateerde ziekten zijn vaak niet eenvoudig te herkennen als passend bij IgG#-RD Vaak lijken de klachten eerder te passen bij andere diagnosen Wanneer de ziekte zich bijvoorbeeld in de galwegen (dan noemen we het cholangitis) of alvleesklier (dan noemen we het pancreatitis manifesteert krijgt een patiënt vaak heftige galstuwing en daardoor geelzucht, blokkade van de stroom van verteringssappen uit de alvleesklier en daardoor afvallen en soms ook andere klachten zoals jeuk Dit past allemaal het meest bij een ruimte-innemend proces in de kop van de alvleesklier, en de meest veelvoorkomende oorzaak daarvan is een kwaadaardige ziekte in die regio (alvleesklierkanker of galwegkanker) Die kwaadaardige ziekten komen waarschijnlijk ook veel vaker voor dan IgG#-RD, dus moeten artsen altijd eerst (bijvoorbeeld met scans, biopsieën of bloedonderzoek) uitsluiten dat er sprake is van een kwaadaardige ziekte <PERSOON> wanneer alle andere mogelijke oorzaken voor de ziekte zijn uitgesloten kan worden overwogen de diagnose IgG#-RD te stellen.
595
www
en dan de #e subklasse (kortweg IgG#) aanwezig, ofwel in vrije oplossing in het bloed of gebonden aan witte bloedcellen Dit IgG# wordt normaliter geproduceerd door daarin gespecialiseerde B-cellen en plasmacellen Het lijkt erop dat deze witte bloedcellen van mensen met IgG#-RD gestimuleerd worden tot IgG#-productie door chronische stimulatie met antigenen (dat zijn stoffen die een immuunreactie kunnen opwekken; antigenen kunnen zowel van buiten het lichaam komen zoals pollen of huisstofmijt, als van binnen het lichaam zoals bij auto-immuunziekten) De klachten van patiënten met IgG#-gerelateerde ziekten zijn vaak niet eenvoudig te herkennen als passend bij IgG#-RD Vaak lijken de klachten eerder te passen bij andere diagnosen Wanneer de ziekte zich bijvoorbeeld in de galwegen (dan noemen we het cholangitis) of alvleesklier (dan noemen we het pancreatitis manifesteert krijgt een patiënt vaak heftige galstuwing en daardoor geelzucht, blokkade van de stroom van verteringssappen uit de alvleesklier en daardoor afvallen en soms ook andere klachten zoals jeuk Dit past allemaal het meest bij een ruimte-innemend proces in de kop van de alvleesklier, en de meest veelvoorkomende oorzaak daarvan is een kwaadaardige ziekte in die regio (alvleesklierkanker of galwegkanker) Die kwaadaardige ziekten komen waarschijnlijk ook veel vaker voor dan IgG#-RD, dus moeten artsen altijd eerst (bijvoorbeeld met scans, biopsieën of bloedonderzoek) uitsluiten dat er sprake is van een kwaadaardige ziekte <PERSOON> wanneer alle andere mogelijke oorzaken voor de ziekte zijn uitgesloten kan worden overwogen de diagnose IgG#-RD te stellen Normaal is de bovengrens voor IgG<DATUM> ## gram per liter serum, bij patiënten met IgG#-RD ligt de concentratie echter vaak drie tot soms wel twintig keer hoger Ook zijn er vaak met behulp van immunohistochemie in weefselbiopten voor IgG# aankleurende cellen te vinden Geen van deze twee tests is echter specifiek voor IgG#-RD een gouden standaardtest om de aanwezigheid van IgG#-gerelateerde ziekte aan te tonen bestaat niet, waardoor het een diagnose "per exclusionem" (na uitsluiten van andere diagnosen) is Met behulp van (hoog gedoseerde) immuunonderdrukkende medicijnen kan de activiteit van IgG#-gerelateerde ziekte vaak goed worden onderdrukt Dikwijls behandelen artsen IgG#-RD-patiënten gedurende minstens een paar weken met dagelijkse doses prednisolon Dat onderdrukt de klachten vaak goed Omdat steroïden zoals prednisolon bij langdurig gebruik vervelende bijwerkingen kunnen hebben proberen behandelend artsen vaak na de eerste fase van onderdrukken van de ziekteactiviteit over te stappen op minder zware middelen om op de langere termijn nieuwe opvlammingen tegen te gaan Een voorbeeld hiervan is azathioprine (Imuran) Een nieuwe experimentele aanpak is het gebruik van antistoftherapie om de B-cellen uit het lichaam te verwijderen Hiervoor wordt rituximab (anti-CD##) ingezet Het nut hiervan is echter nog niet bewezen Wanneer de ziekte lokaal ook mechanische problemen veroorzaakt, bijvoorbeeld doordat de weefselzwelling een afvoerbuis zoals de galwegen afsluit, kan het nodig zijn om dit soort problemen nog aanvullend te behandelen.
538
www
liter serum, bij patiënten met IgG#-RD ligt de concentratie echter vaak drie tot soms wel twintig keer hoger Ook zijn er vaak met behulp van immunohistochemie in weefselbiopten voor IgG# aankleurende cellen te vinden Geen van deze twee tests is echter specifiek voor IgG#-RD een gouden standaardtest om de aanwezigheid van IgG#-gerelateerde ziekte aan te tonen bestaat niet, waardoor het een diagnose "per exclusionem" (na uitsluiten van andere diagnosen) is Met behulp van (hoog gedoseerde) immuunonderdrukkende medicijnen kan de activiteit van IgG#-gerelateerde ziekte vaak goed worden onderdrukt Dikwijls behandelen artsen IgG#-RD-patiënten gedurende minstens een paar weken met dagelijkse doses prednisolon Dat onderdrukt de klachten vaak goed Omdat steroïden zoals prednisolon bij langdurig gebruik vervelende bijwerkingen kunnen hebben proberen behandelend artsen vaak na de eerste fase van onderdrukken van de ziekteactiviteit over te stappen op minder zware middelen om op de langere termijn nieuwe opvlammingen tegen te gaan Een voorbeeld hiervan is azathioprine (Imuran) Een nieuwe experimentele aanpak is het gebruik van antistoftherapie om de B-cellen uit het lichaam te verwijderen Hiervoor wordt rituximab (anti-CD##) ingezet Het nut hiervan is echter nog niet bewezen Wanneer de ziekte lokaal ook mechanische problemen veroorzaakt, bijvoorbeeld doordat de weefselzwelling een afvoerbuis zoals de galwegen afsluit, kan het nodig zijn om dit soort problemen nog aanvullend te behandelen Het lijkt erop dat IgG#-RD in beginsel een 'goedaardig' proces is, waarbij de ziekte zich het meest gedraagt als een auto-immuunziekte Desalniettemin kunnen de ontstekingsprocessen in de betrokken organen wel degelijk leiden tot uitgebreide orgaanschade, zoals bijvoorbeeld alvleesklierdysfunctie of levercirrose Wanneer het proces al zo vergevorderd is dat er verbindweefseling en verlittekening van het weefsel heeft plaatsgevonden dan kan een behandeling dat doorgaans niet meer ongedaan maken Wanneer IgG#-RD in een relatief vroeg stadium effectief wordt behandeld, lijkt het erop dat dit het ziekteproces vaak gedurende langere tijd kan onderdrukken In sommige gevallen is het waarschijnlijk zelfs zo dat de ziekte spontaan minder actief kan worden, maar gezien het risico op orgaanschade kiezen artsen toch liefst ervoor om een gediagnosticeerde IgG#-RD meteen met immuunonderdrukkers te behandelen IgG#-gerelateerde ziekte IgG#-gerelateerde ziekte is de overkoepelende naam voor de verschillende orgaanmanifestaties van een ziekte van het immuunsysteem waarbij de concentratie van Immunoglobuline G van het vierde subtype (IgG#) in het bloed en/of in het aangedane orgaan sterk verhoogd is Hieronder valt onder andere IgG#-RD van de galwegen (IgG#-geassocieerde cholangitis) In de Engelstalige literatuur wordt IgG#-gerelateerde ziekte doorgaans afgekort tot IgG#-RD (IgG#-Related Disease) Varianten van IgG#-gerelateerde systeemziekte zijn tot nu toe onder andere beschreven in onder andere de alvleesklier (auto-immuunpancreatitis), de galwegen (IgG#-geassocieerde cholangitis), de speekselklieren (IgG#-gerelateerde sialoadenitis), de oogkas (IgG#-gerelateerde orbitale pseudotumor) en de prostaat (IgG#-gerelateerde prostatitis), maar het lijkt erop dat IgG#-RD in zeer veel verschillende organen kan voorkomen Hoe IgG#-gerelateerde ziekte ontstaat is tot nog toe niet volledig duidelijk Het is duidelijk dat ontregelingen in het immuunsysteem aanwezig zijn, maar wat daar precies aan processen aan ten grondslag ligt is een onderwerp van onderzoek.
586
www
organen wel degelijk leiden tot uitgebreide orgaanschade, zoals bijvoorbeeld alvleesklierdysfunctie of levercirrose Wanneer het proces al zo vergevorderd is dat er verbindweefseling en verlittekening van het weefsel heeft plaatsgevonden dan kan een behandeling dat doorgaans niet meer ongedaan maken Wanneer IgG#-RD in een relatief vroeg stadium effectief wordt behandeld, lijkt het erop dat dit het ziekteproces vaak gedurende langere tijd kan onderdrukken In sommige gevallen is het waarschijnlijk zelfs zo dat de ziekte spontaan minder actief kan worden, maar gezien het risico op orgaanschade kiezen artsen toch liefst ervoor om een gediagnosticeerde IgG#-RD meteen met immuunonderdrukkers te behandelen IgG#-gerelateerde ziekte IgG#-gerelateerde ziekte is de overkoepelende naam voor de verschillende orgaanmanifestaties van een ziekte van het immuunsysteem waarbij de concentratie van Immunoglobuline G van het vierde subtype (IgG#) in het bloed en/of in het aangedane orgaan sterk verhoogd is Hieronder valt onder andere IgG#-RD van de galwegen (IgG#-geassocieerde cholangitis) In de Engelstalige literatuur wordt IgG#-gerelateerde ziekte doorgaans afgekort tot IgG#-RD (IgG#-Related Disease) Varianten van IgG#-gerelateerde systeemziekte zijn tot nu toe onder andere beschreven in onder andere de alvleesklier (auto-immuunpancreatitis), de galwegen (IgG#-geassocieerde cholangitis), de speekselklieren (IgG#-gerelateerde sialoadenitis), de oogkas (IgG#-gerelateerde orbitale pseudotumor) en de prostaat (IgG#-gerelateerde prostatitis), maar het lijkt erop dat IgG#-RD in zeer veel verschillende organen kan voorkomen Hoe IgG#-gerelateerde ziekte ontstaat is tot nog toe niet volledig duidelijk Het is duidelijk dat ontregelingen in het immuunsysteem aanwezig zijn, maar wat daar precies aan processen aan ten grondslag ligt is een onderwerp van onderzoek Dit IgG# wordt normaliter geproduceerd door daarin gespecialiseerde B-cellen of plasmacellen Het lijkt erop dat deze witte bloedcellen van mensen met IgG#-RD gestimuleerd worden tot IgG#-productie door chronische stimulatie met antigenen (dat zijn stoffen die een immuunreactie kunnen opwekken; antigenen kunnen zowel van buiten het lichaam komen zoals pollen of huisstofmijtstof, als van binnen het lichaam zoals bij auto-immuunziekten) De klachten van patiënten met IgG#-gerelateerde ziekten zijn vaak niet eenvoudig te herkennen als passend bij IgG#-RD Vaak lijken de klachten eerder te passen bij andere diagnosen Wanneer de ziekte zich bijvoorbeeld in de galwegen (als cholangitis) of alvleesklier manifesteert krijgt een patiënt vaak heftige galstuwing en daardoor geelzucht, blokkade van de stroom van verteringssappen uit de alvleesklier en daardoor afvallen en soms ook andere klachten zoals jeuk Dit past allemaal het meest bij een ruimte-innemend proces in de kop van de alvleesklier, en de meest veelvoorkomende oorzaak daarvan is een kwaadaardige ziekte in die regio (alvleesklierkanker of galwegkanker) Die kwaadaardige ziekten komen waarschijnlijk ook veel vaker voor dan IgG#-RD, dus moeten artsen altijd eerst (bijvoorbeeld met scans, biopsieën of bloedonderzoek) uitsluiten dat er sprake is van een maligne ziekte <PERSOON> wanneer alle andere mogelijke oorzaken voor de ziekte zijn uitgesloten kan worden overwogen de diagnose IgG#-RD te stellen In de meeste gevallen is het gehalte aan IgG#-eiwit in het serum van patiënten met IgG#-RD (sterk) verhoogd.
574
www
Dit IgG# wordt normaliter geproduceerd door daarin gespecialiseerde B-cellen of plasmacellen Het lijkt erop dat deze witte bloedcellen van mensen met IgG#-RD gestimuleerd worden tot IgG#-productie door chronische stimulatie met antigenen (dat zijn stoffen die een immuunreactie kunnen opwekken; antigenen kunnen zowel van buiten het lichaam komen zoals pollen of huisstofmijtstof, als van binnen het lichaam zoals bij auto-immuunziekten) De klachten van patiënten met IgG#-gerelateerde ziekten zijn vaak niet eenvoudig te herkennen als passend bij IgG#-RD Vaak lijken de klachten eerder te passen bij andere diagnosen Wanneer de ziekte zich bijvoorbeeld in de galwegen (als cholangitis) of alvleesklier manifesteert krijgt een patiënt vaak heftige galstuwing en daardoor geelzucht, blokkade van de stroom van verteringssappen uit de alvleesklier en daardoor afvallen en soms ook andere klachten zoals jeuk Dit past allemaal het meest bij een ruimte-innemend proces in de kop van de alvleesklier, en de meest veelvoorkomende oorzaak daarvan is een kwaadaardige ziekte in die regio (alvleesklierkanker of galwegkanker) Die kwaadaardige ziekten komen waarschijnlijk ook veel vaker voor dan IgG#-RD, dus moeten artsen altijd eerst (bijvoorbeeld met scans, biopsieën of bloedonderzoek) uitsluiten dat er sprake is van een maligne ziekte <PERSOON> wanneer alle andere mogelijke oorzaken voor de ziekte zijn uitgesloten kan worden overwogen de diagnose IgG#-RD te stellen In de meeste gevallen is het gehalte aan IgG#-eiwit in het serum van patiënten met IgG#-RD (sterk) verhoogd Ook zijn er vaak met behulp van immunohistochemie in weefselbiopten voor IgG# aankleurende cellen te vinden Geen van deze twee tests is echter specifiek voor IgG#-RD een gouden standaardtest om de aanwezigheid van IgG#-gerelateerde ziekte aan te tonen bestaat niet, waardoor het een diagnose "per exclusionem" (na uitsluiten van andere diagnosen) is Met behulp van (hoog gedoseerde) immuunonderdrukkende medicijnen kan de activiteit van IgG#-gerelateerde ziekte vaak goed worden onderdrukt Dikwijls behandelen artsen IgG#-RD-patiënten gedurende minstens een paar weken met dagelijkse doses prednisolon Dat onderdrukt de klachten vaak goed Omdat steroïden zoals prednisolon bij langdurig gebruik vervelende bijwerkingen kunnen hebben proberen behandelend artsen vaak na de eerste fase van onderdrukken van de ziekteactiviteit over te stappen op minder zware middelen om op de langere termijn nieuwe opvlammingen tegen te gaan Een voorbeeld hiervan is azathioprine (Imuran) Een nieuwe experimentele aanpak is het gebruik van antistoftherapie om de B-cellen uit het lichaam te verwijderen Hiervoor wordt rituximab (anti-CD##) ingezet Het nut hiervan is echter nog niet bewezen Wanneer de ziekte lokaal ook mechanische problemen veroorzaakt, bijvoorbeeld doordat de weefselzwelling een afvoerbuis zoals de galwegen afsluit, kan het nodig zijn om dit soort problemen nog aanvullend te behandelen In het geval van een afgesloten galweg bijvoorbeeld kan het nodig zijn om met behulp van het (endoscopisch) plaatsen van een buisje in de galwegen (een stent) de afvloed van gal weer mogelijk te maken Het lijkt erop dat IgG#-RD in beginsel een 'goedaardig' proces is, waarbij de ziekte zich het meest gedraagt als een auto-immuunziekte.
560
www
deze twee tests is echter specifiek voor IgG#-RD een gouden standaardtest om de aanwezigheid van IgG#-gerelateerde ziekte aan te tonen bestaat niet, waardoor het een diagnose "per exclusionem" (na uitsluiten van andere diagnosen) is Met behulp van (hoog gedoseerde) immuunonderdrukkende medicijnen kan de activiteit van IgG#-gerelateerde ziekte vaak goed worden onderdrukt Dikwijls behandelen artsen IgG#-RD-patiënten gedurende minstens een paar weken met dagelijkse doses prednisolon Dat onderdrukt de klachten vaak goed Omdat steroïden zoals prednisolon bij langdurig gebruik vervelende bijwerkingen kunnen hebben proberen behandelend artsen vaak na de eerste fase van onderdrukken van de ziekteactiviteit over te stappen op minder zware middelen om op de langere termijn nieuwe opvlammingen tegen te gaan Een voorbeeld hiervan is azathioprine (Imuran) Een nieuwe experimentele aanpak is het gebruik van antistoftherapie om de B-cellen uit het lichaam te verwijderen Hiervoor wordt rituximab (anti-CD##) ingezet Het nut hiervan is echter nog niet bewezen Wanneer de ziekte lokaal ook mechanische problemen veroorzaakt, bijvoorbeeld doordat de weefselzwelling een afvoerbuis zoals de galwegen afsluit, kan het nodig zijn om dit soort problemen nog aanvullend te behandelen In het geval van een afgesloten galweg bijvoorbeeld kan het nodig zijn om met behulp van het (endoscopisch) plaatsen van een buisje in de galwegen (een stent) de afvloed van gal weer mogelijk te maken Het lijkt erop dat IgG#-RD in beginsel een 'goedaardig' proces is, waarbij de ziekte zich het meest gedraagt als een auto-immuunziekte Wanneer het proces al zo vergevorderd is dat er verbindweefseling en verlittekening van het weefsel heeft plaatsgevonden dan kan een behandeling dat doorgaans niet meer ongedaan maken Wanneer IgG#-RD in een relatief vroeg stadium effectief wordt behandeld, lijkt het erop dat dit het ziekteproces vaak gedurende langere tijd kan onderdrukken In sommige gevallen is het waarschijnlijk zelfs zo dat de ziekte spontaan minder actief kan worden, maar gezien het risico op orgaanschade kiezen artsen toch liefst ervoor om een gediagnosticeerde IgG#-RD meteen met immuunonderdrukkers te behandelen <PERSOON> G# (IgG#) is de onder normale omstandigheden minst voorkomende variant van menselijk immunoglobuline G Hoewel het eiwit structureel grote gelijkenissen vertoont met de andere IgG-subklassen (IgG#, IgG# en IgG#) heeft het enkele unieke chemische eigenschappen Daarvan is de opvallendste misschien wel het vermogen om halfmoleculen onderling uit te wisselen (de zogenaamde Fab-armuitwisseling), waardoor bivalente antistoffen kunnen ontstaan De meest gebruikte normaalwaarde voor de hoeveelheid IgG# in het bloed ligt tussen de #,## en #,## gram per liter Onder sommige omstandigheden kan de hoeveelheid IgG# in het bloed of in de weefsels verhoogd zijn Dat hoeft niet te wijzen op een schadelijk proces de hoeveelheid IgG# is bijvoorbeeld soms hoger bij mensen die veel met bijen werken (imkers), waarbij het IgG# waarschijnlijk in grotere hoeveelheden wordt aangemaakt om de betrokken persoon te beschermen tegen het risico op een anafylactische reactie gericht tegen bijengif Bij patiënten met een IgG#-gerelateerde ziekte is de concentratie IgG# van het bloed eveneens vaak verhoogd.
560
www
verbindweefseling en verlittekening van het weefsel heeft plaatsgevonden dan kan een behandeling dat doorgaans niet meer ongedaan maken Wanneer IgG#-RD in een relatief vroeg stadium effectief wordt behandeld, lijkt het erop dat dit het ziekteproces vaak gedurende langere tijd kan onderdrukken In sommige gevallen is het waarschijnlijk zelfs zo dat de ziekte spontaan minder actief kan worden, maar gezien het risico op orgaanschade kiezen artsen toch liefst ervoor om een gediagnosticeerde IgG#-RD meteen met immuunonderdrukkers te behandelen <PERSOON> G# (IgG#) is de onder normale omstandigheden minst voorkomende variant van menselijk immunoglobuline G Hoewel het eiwit structureel grote gelijkenissen vertoont met de andere IgG-subklassen (IgG#, IgG# en IgG#) heeft het enkele unieke chemische eigenschappen Daarvan is de opvallendste misschien wel het vermogen om halfmoleculen onderling uit te wisselen (de zogenaamde Fab-armuitwisseling), waardoor bivalente antistoffen kunnen ontstaan De meest gebruikte normaalwaarde voor de hoeveelheid IgG# in het bloed ligt tussen de #,## en #,## gram per liter Onder sommige omstandigheden kan de hoeveelheid IgG# in het bloed of in de weefsels verhoogd zijn Dat hoeft niet te wijzen op een schadelijk proces de hoeveelheid IgG# is bijvoorbeeld soms hoger bij mensen die veel met bijen werken (imkers), waarbij het IgG# waarschijnlijk in grotere hoeveelheden wordt aangemaakt om de betrokken persoon te beschermen tegen het risico op een anafylactische reactie gericht tegen bijengif Bij patiënten met een IgG#-gerelateerde ziekte is de concentratie IgG# van het bloed eveneens vaak verhoogd Tot slot kan het IgG#-gehalte ook verhoogd zijn bij patiënten met andere ziekten Bij enkele zeldzame bloedkankers vindt een massale vermenigvuldiging van het aantal IgG#-producerende cellen plaats, waardoor ook het IgG#-gehalte stijgt Ook hebben sommigen met andere kwaadaardige ziekten een verhoogd serum-IgG# en kan bij een deel van de mensen met auto-immuunziekten een (licht) verhoogde concentratie IgG# worden gemeten Een (licht) verhoogde concentratie van IgG# is dan ook een weinig specifieke bevinding Forbol Forbol is een natuurlijke, plantaardige organische verbinding Het is een diterpeen van de tigliaan-klasse Forbol werd voor het eerst geïsoleerd in ### als hydrolyseproduct van croton-olie, welke gewonnen wordt uit de zaden van de plant "Croton tiglium" De structuur van forbol werd in ### opgehelderd De stof lost makkelijk op in de meeste polaire organische oplosmiddelen, en ook in water Verscheidene esters van forbol bezitten belangrijke biologische eigenschappen, waarvan de mogelijkheid om als tumorpromotors te fungeren door middel van activering van proteïnekinase C het meest in het oog springt Forbolesters lijken op diacylglycerolen, glycerolderivaten waarin twee hydroxygroepen met vetzuren verbonden zijn om esters te vormen Het meest voorkomende forbolester is ##-"O"-tetradecanoylforbol-##-acetaat (TPA), ook forbol-##-myristaat-##-acetaat (PMA) genoemd, wat gebruikt wordt in biomedisch onderzoek in modellen voor kankerverwekking TPA, samen met ionomycine, kan ook gebruikt worden om T-cellen aan te zetten tot activatie, vermenigvuldiging, en de productie van cytokine, en wordt gebruikt in protocols voor intracellulaire kleuring van deze cytokinen Sint Jozefpaviljoen.
577
www
verhoogd zijn bij patiënten met andere ziekten Bij enkele zeldzame bloedkankers vindt een massale vermenigvuldiging van het aantal IgG#-producerende cellen plaats, waardoor ook het IgG#-gehalte stijgt Ook hebben sommigen met andere kwaadaardige ziekten een verhoogd serum-IgG# en kan bij een deel van de mensen met auto-immuunziekten een (licht) verhoogde concentratie IgG# worden gemeten Een (licht) verhoogde concentratie van IgG# is dan ook een weinig specifieke bevinding Forbol Forbol is een natuurlijke, plantaardige organische verbinding Het is een diterpeen van de tigliaan-klasse Forbol werd voor het eerst geïsoleerd in ### als hydrolyseproduct van croton-olie, welke gewonnen wordt uit de zaden van de plant "Croton tiglium" De structuur van forbol werd in ### opgehelderd De stof lost makkelijk op in de meeste polaire organische oplosmiddelen, en ook in water Verscheidene esters van forbol bezitten belangrijke biologische eigenschappen, waarvan de mogelijkheid om als tumorpromotors te fungeren door middel van activering van proteïnekinase C het meest in het oog springt Forbolesters lijken op diacylglycerolen, glycerolderivaten waarin twee hydroxygroepen met vetzuren verbonden zijn om esters te vormen Het meest voorkomende forbolester is ##-"O"-tetradecanoylforbol-##-acetaat (TPA), ook forbol-##-myristaat-##-acetaat (PMA) genoemd, wat gebruikt wordt in biomedisch onderzoek in modellen voor kankerverwekking TPA, samen met ionomycine, kan ook gebruikt worden om T-cellen aan te zetten tot activatie, vermenigvuldiging, en de productie van cytokine, en wordt gebruikt in protocols voor intracellulaire kleuring van deze cytokinen Sint Jozefpaviljoen In ### fuseerde het ziekenhuis met het toenmalige Bleulandziekenhuis tot het <INSTELLING> Het gebouw werd gehandhaafd als Jozeflocatie Sinds begin ### is het Sint Jozefpaviljoen niet langer in gebruik als ziekenhuis In ### werd in<PERSOON> Josephs Weeshuis op de Hoge Gouwe gesticht De opvang van de weeskinderen was in handen van de zusters franciscanessen Vanuit de kringen van dit weeshuis werd het initiatief genomen om ook in <PERSOON> een rooms-katholiek ziekenhuis te stichten In ### kwam het Sint Jozefpaviljoen gereed Op <DATUM> werd het gebouw geopend door de toenmalige deken van <PERSOON> Tot eerste rector werd benoemd <PERSOON>, oud-deken van <PERSOON> De bouwkosten bedroegen bijna #,# miljoen gulden Het paviljoen was gelegen aan de noordzijde van de toenmalige bebouwing van het stedelijk gebied van <PERSOON> <LOCATIE>Het paviljoen bood onderdak aan weeskinderen en bejaarden, maar was tevens geschikt als ziekenhuis Het nieuwe paviljoen telde ## ziekenhuisbedden Voor de verpleging van de patiënten werd een beroep gedaan <PERSOON> Zusters van de Heilige <PERSOON> uit <LOCATIE> Het paviljoen heeft tien jaar dienstgedaan als weeshuis In ### werden de activiteiten als weeshuis stopgezet In ### werd een scheiding aangebracht tussen de ziekenhuisactiviteiten en de bejaardenzorg In ### kwam er voor de afdeling bejaardenzorg een nieuwe locatie gereed, die naar de stichter van de congregatie <PERSOON> Zusters van de Heilige <PERSOON> werd genoemd.
569
www
Het gebouw werd gehandhaafd als Jozeflocatie Sinds begin ### is het Sint Jozefpaviljoen niet langer in gebruik als ziekenhuis In ### werd in<PERSOON> Josephs Weeshuis op de Hoge Gouwe gesticht De opvang van de weeskinderen was in handen van de zusters franciscanessen Vanuit de kringen van dit weeshuis werd het initiatief genomen om ook in <PERSOON> een rooms-katholiek ziekenhuis te stichten In ### kwam het Sint Jozefpaviljoen gereed Op <DATUM> werd het gebouw geopend door de toenmalige deken van <PERSOON> Tot eerste rector werd benoemd <PERSOON>, oud-deken van <PERSOON> De bouwkosten bedroegen bijna #,# miljoen gulden Het paviljoen was gelegen aan de noordzijde van de toenmalige bebouwing van het stedelijk gebied van <PERSOON> <LOCATIE>Het paviljoen bood onderdak aan weeskinderen en bejaarden, maar was tevens geschikt als ziekenhuis Het nieuwe paviljoen telde ## ziekenhuisbedden Voor de verpleging van de patiënten werd een beroep gedaan <PERSOON> Zusters van de Heilige <PERSOON> uit <LOCATIE> Het paviljoen heeft tien jaar dienstgedaan als weeshuis In ### werden de activiteiten als weeshuis stopgezet In ### werd een scheiding aangebracht tussen de ziekenhuisactiviteiten en de bejaardenzorg In ### kwam er voor de afdeling bejaardenzorg een nieuwe locatie gereed, die naar de stichter van de congregatie <PERSOON> Zusters van de Heilige <PERSOON> werd genoemd In ### fuseerden beide andere ziekenhuizen in <PERSOON>, het protestantse <PERSOON-##>" en het algemene Van Itersonziekenhuis, tot het nieuwe Bleulandziekenhuis Het Sint Jozefziekenhuis bleef zelfstandig Uiteindelijk zou in ###, ondanks het verzet vanuit de actiegroep "Tegen de fusie", ook voor het Sint Jozefziekenhuis het doek vallen In dat jaar fuseerde het Sint Jozefziekenhuis en werd onderdeel van het nieuw <INSTELLING> Tijdens de Tweede Wereldoorlog deed het Sint Jozefpaviljoen dienst als "Kriegslazarett" voor de Duitsers Op <DATUM> werd het ziekenhuis door bommen vanuit geallieerde vliegtuigen getroffen De oostelijke vleugel werd geheel verwoest Habermehl vermeldt dat er bij dit bombardement zeventien doden vielen, te weten "rector <PERSOON-##>, moeder-overste zuster Galgani (A C M <PERSOON-##>), elf zusters (allen behorende tot de <PERSOON-##>), de portierster, twee leerling-verpleegsters en de huisknecht" Of de bommen daadwerkelijk voor het ziekenhuis bedoeld waren is onduidelijk Tegelijkertijd werd ook het station van <PERSOON> gebombardeerd Ook kunnen het bommen voor de aan de overzijde <PERSOON-##> <LOCATIE>gelegen ambachtsschool bedoeld zijn geweest Dit laatste gebouw was in gebruik door Duitse militairen Na de oorlog werd het verwoeste deel van het ziekenhuis herbouwd Het Jozefpaviljoen is een ontwerp van de Limburgse architect <PERSOON-##> en de Goudse architect <PERSOON-##> Het gebouw is erkend als gemeentelijk monument.
538
www
protestantse <PERSOON>" en het algemene Van Itersonziekenhuis, tot het nieuwe Bleulandziekenhuis Het Sint Jozefziekenhuis bleef zelfstandig Uiteindelijk zou in ###, ondanks het verzet vanuit de actiegroep "Tegen de fusie", ook voor het Sint Jozefziekenhuis het doek vallen In dat jaar fuseerde het Sint Jozefziekenhuis en werd onderdeel van het nieuw <INSTELLING> Tijdens de Tweede Wereldoorlog deed het Sint Jozefpaviljoen dienst als "Kriegslazarett" voor de Duitsers Op <DATUM> werd het ziekenhuis door bommen vanuit geallieerde vliegtuigen getroffen De oostelijke vleugel werd geheel verwoest Habermehl vermeldt dat er bij dit bombardement zeventien doden vielen, te weten "rector <PERSOON>, moeder-overste zuster Galgani (A C M <PERSOON>), elf zusters (allen behorende tot de <PERSOON>), de portierster, twee leerling-verpleegsters en de huisknecht" Of de bommen daadwerkelijk voor het ziekenhuis bedoeld waren is onduidelijk Tegelijkertijd werd ook het station van <PERSOON> gebombardeerd Ook kunnen het bommen voor de aan de overzijde <PERSOON> <LOCATIE>gelegen ambachtsschool bedoeld zijn geweest Dit laatste gebouw was in gebruik door Duitse militairen Na de oorlog werd het verwoeste deel van het ziekenhuis herbouwd Het Jozefpaviljoen is een ontwerp van de Limburgse architect <PERSOON> en de Goudse architect <PERSOON> Het gebouw is erkend als gemeentelijk monument Geschat wordt dat deze gemaakt is in ## jaren De maker is onbekend In ###, het jaar waarin het ziekenhuis <LEEFTIJD> jaar bestond, werden in de tuin voor het ziekenhuis twee bronzen ganzen geplaatst Dit kunstwerk was gemaakt door de Goudse beeldhouwster <PERSOON> Begin ### zijn de twee bronzen ganzen verplaatst naar het <INSTELLING> aan de <LOCATIE>Het Sint Jozefpaviljoen heeft een nieuwe bestemming gekregen Na een verbouwing en met behoud van de oorspronkelijke naam werd het in ### officieel geopend Het gebouw doet nu dienst als woon-zorglocatie met ## appartementen Tijdens de eerste maanden van ### werd het Sint-Jozefpaviljoen gebruikt als decor voor de tv-serie "De mannen van dokter <PERSOON-##>" De hoofdrol werd gespeeld door <PERSOON-##> Melksapkanaal Een melksapkanaal is een structuur in de bladeren of stengels van sommige planten waarin melksap wordt aangemaakt en getransporteerd De kanalen bestaan uit gespecialiseerde cellen die het sap uitscheiden Het melksap dient vooral als bescherming tegen planteneters Melksapkanalen worden onderverdeeld in De celwand van deze kanalen bevat veel cellulose Melksapkanalen lopen meestal door het parenchym, maar kunnen ook door het hout en het xyleem lopen In sommige plantensoorten zijn de kanalen vertakt en kunnen ze uitgebreide netwerken vormen Voor biologen zijn de melksapkanalen belangrijk bij de identificering van planten Pedanius Dioscorides Pedanius Dioscorides (Oudgrieks Πεδάνιος Διοσκουρίδης) (circa ##-## na Christus) was een Griekse arts, farmacoloog en botanicus Dioscorides beoefende de geneeskunst in <PERSOON-##> ten tijde van Nero.
547
www
waarin het ziekenhuis <LEEFTIJD> jaar bestond, werden in de tuin voor het ziekenhuis twee bronzen ganzen geplaatst Dit kunstwerk was gemaakt door de Goudse beeldhouwster <PERSOON> Begin ### zijn de twee bronzen ganzen verplaatst naar het <INSTELLING> aan de <LOCATIE>Het Sint Jozefpaviljoen heeft een nieuwe bestemming gekregen Na een verbouwing en met behoud van de oorspronkelijke naam werd het in ### officieel geopend Het gebouw doet nu dienst als woon-zorglocatie met ## appartementen Tijdens de eerste maanden van ### werd het Sint-Jozefpaviljoen gebruikt als decor voor de tv-serie "De mannen van dokter <PERSOON>" De hoofdrol werd gespeeld door <PERSOON> Melksapkanaal Een melksapkanaal is een structuur in de bladeren of stengels van sommige planten waarin melksap wordt aangemaakt en getransporteerd De kanalen bestaan uit gespecialiseerde cellen die het sap uitscheiden Het melksap dient vooral als bescherming tegen planteneters Melksapkanalen worden onderverdeeld in De celwand van deze kanalen bevat veel cellulose Melksapkanalen lopen meestal door het parenchym, maar kunnen ook door het hout en het xyleem lopen In sommige plantensoorten zijn de kanalen vertakt en kunnen ze uitgebreide netwerken vormen Voor biologen zijn de melksapkanalen belangrijk bij de identificering van planten Pedanius Dioscorides Pedanius Dioscorides (Oudgrieks Πεδάνιος Διοσκουρίδης) (circa ##-## na Christus) was een Griekse arts, farmacoloog en botanicus Dioscorides beoefende de geneeskunst in <PERSOON> ten tijde van Nero Tussen de jaren ## en ## van het begin van de jaartelling schreef Dioscorides een vijfdelig boek in de Griekse taal, "Περὶ ὕλης ἰατρικῆς", beter bekend onder de Latijnse titel "De materia medica" Het is een encyclopedie over kruidengeneeskunde en verwante geneeskrachtige stoffen (een farmacopee), die gedurende meer dan #<LEEFTIJD> jaar veel gelezen en gebruikt is Dit boek werd de voorloper van alle moderne farmacopees Het werk werd gedurende vele eeuwen handmatig gereproduceerd, en werd dan vaak aangevuld met commentaar en kleine toevoegingen uit Arabische en Indiase bronnen In ### verscheen het voor het eerst in druk in Italië; in de ##e eeuw ook in Frankrijk en de Duitse landen Zo was het een van de weinige klassieke werken die niet werden herontdekt, omdat het steeds in omloop was gebleven Simodont Dental Trainer De Simodont Dental Trainer is een simulator waarmee studenten tandheelkunde kunnen oefenen in het boren in tanden en kiezen Het apparaat bestaat uit een vrijstaande console met een klein beeldscherm en een boor die voor de gebruiker aanvoelt als een boor zoals die door een tandarts wordt gebruikt De student kijkt met een stereobril naar de beelden van de mond en het gebit van een patiënt op het scherm Door de bril ziet de student ook diepte Bij het virtueel boren voelt de boor door krachtenterugkoppeling aan alsof er in levensecht materiaal wordt geboord De opzet is om de oog-handcoördinatie van de student te trainen.
556
www
schreef Dioscorides een vijfdelig boek in de Griekse taal, "Περὶ ὕλης ἰατρικῆς", beter bekend onder de Latijnse titel "De materia medica" Het is een encyclopedie over kruidengeneeskunde en verwante geneeskrachtige stoffen (een farmacopee), die gedurende meer dan #<LEEFTIJD> jaar veel gelezen en gebruikt is Dit boek werd de voorloper van alle moderne farmacopees Het werk werd gedurende vele eeuwen handmatig gereproduceerd, en werd dan vaak aangevuld met commentaar en kleine toevoegingen uit Arabische en Indiase bronnen In ### verscheen het voor het eerst in druk in Italië; in de ##e eeuw ook in Frankrijk en de Duitse landen Zo was het een van de weinige klassieke werken die niet werden herontdekt, omdat het steeds in omloop was gebleven Simodont Dental Trainer De Simodont Dental Trainer is een simulator waarmee studenten tandheelkunde kunnen oefenen in het boren in tanden en kiezen Het apparaat bestaat uit een vrijstaande console met een klein beeldscherm en een boor die voor de gebruiker aanvoelt als een boor zoals die door een tandarts wordt gebruikt De student kijkt met een stereobril naar de beelden van de mond en het gebit van een patiënt op het scherm Door de bril ziet de student ook diepte Bij het virtueel boren voelt de boor door krachtenterugkoppeling aan alsof er in levensecht materiaal wordt geboord De opzet is om de oog-handcoördinatie van de student te trainen De ontwikkeling is gestart in ### en de simulator was uiteindelijk productierijp in ### Als spin-off wordt er gewerkt aan de ontwikkeling van een vergelijkbaar apparaat waarmee minder hoog opgeleide medici in ontwikkelingslanden kunnen leren om staaroperaties uit te voeren Van Itersonziekenhuis Het Van Itersonziekenhuis was een ziekenhuis voor alle gezindten Het ziekenhuis was gelegen aan de<PERSOON>in de Nederlandse> stad <PERSOON> In ### werd het nieuwe Van Itersonziekehuis geopend Het gebouw was een ontwerp van de architect <PERSOON> Hij gaf het gebouw vorm in een "sobere Jugendstil" Het gebouw kon gerealiseerd worden dankzij een legaat van de in ### overleden <PERSOON> (###-###) en <PERSOON> (###-###), dochters van de directeur van de Goudse kaarsenfabriek, Andrinus <PERSOON> Zij waren beiden in <PERSOON> geboren en overleden ongehuwd een dag na elkaar <PERSOON>, respectievelijk op # en <DATUM> Het ziekenhuis verving het oude <PERSOON> in de binnenstad van <PERSOON> In dit gebouw aan de Oosthaven in <PERSOON> werd later - in ### - het museum het <PERSOON> gehuisvest Het nieuwe ziekenhuis, gelegen in de wijk <PERSOON> <LOCATIE> werd genoemd naar de schenksters en hun vader, het "Van Itersonziekenhuis" Het borstbeeld van hun vader werd boven de ingang in de voorgevel van het ziekenhuis geplaatst Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het ziekenhuis in beslag genomen door de <PERSOON-##> Wehrmacht Ook het Sint Jozefpaviljoen onderging ditzelfde lot Het gebouw was niet bijzonder geschikt voor de verpleging en verzorging van zieken.
582
www
spin-off wordt er gewerkt aan de ontwikkeling van een vergelijkbaar apparaat waarmee minder hoog opgeleide medici in ontwikkelingslanden kunnen leren om staaroperaties uit te voeren Van Itersonziekenhuis Het Van Itersonziekenhuis was een ziekenhuis voor alle gezindten Het ziekenhuis was gelegen aan de<PERSOON>in de Nederlandse> stad <PERSOON> In ### werd het nieuwe Van Itersonziekehuis geopend Het gebouw was een ontwerp van de architect <PERSOON> Hij gaf het gebouw vorm in een "sobere Jugendstil" Het gebouw kon gerealiseerd worden dankzij een legaat van de in ### overleden <PERSOON> (###-###) en <PERSOON> (###-###), dochters van de directeur van de Goudse kaarsenfabriek, Andrinus <PERSOON> Zij waren beiden in <PERSOON> geboren en overleden ongehuwd een dag na elkaar <PERSOON>, respectievelijk op # en <DATUM> Het ziekenhuis verving het oude <PERSOON> in de binnenstad van <PERSOON> In dit gebouw aan de Oosthaven in <PERSOON> werd later - in ### - het museum het <PERSOON> gehuisvest Het nieuwe ziekenhuis, gelegen in de wijk <PERSOON> <LOCATIE> werd genoemd naar de schenksters en hun vader, het "Van Itersonziekenhuis" Het borstbeeld van hun vader werd boven de ingang in de voorgevel van het ziekenhuis geplaatst Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het ziekenhuis in beslag genomen door de <PERSOON-##> Wehrmacht Ook het Sint Jozefpaviljoen onderging ditzelfde lot Het gebouw was niet bijzonder geschikt voor de verpleging en verzorging van zieken Langdurige fusiebesprekingen met het protestantse <PERSOON-##>" leidden uiteindelijk in ### tot een fusie In datzelfde jaar werd het nieuwe ziekenhuis aan de <LOCATIE>in gebruik genomen Op <DATUM> verhuisde eerst het "Van Itersonziekenhuis" en een dag erna "<PERSOON-##>" Er was weliswaar sprake van een gedeeltelijke fusie want de verpleegafdelingen bleven vooralsnog gescheiden In ### zou ook het rooms-katholieke Sint Jozefziekenhuis aansluiting vinden en ontstond het <INSTELLING> Het oorspronkelijk vermogen is na de fusie ondergebracht in een zelfstandige stichting "het <PERSOON-##> Ziekenhuis" Het monumentale pand aan De la <LOCATIE>werd in ### afgebroken Op de plaats van het ziekenhuis werd de Zuidrandflat gebouwd Diaconessenhuis &quot;<PERSOON-##>&quot; Het <PERSOON-##>" was een protestants ziekenhuis Het ziekenhuis was gelegen aan de Westhaven in de Nederlandse stad <PERSOON> In de loop van de ##e eeuw werden er in verschillende steden in <LOCATIE> zogenaamde diaconessenhuizen gesticht Diaconessen namen de zorg voor zieken en bejaarden voor hun rekening Zij deden dit vanuit een christelijke roeping en bleven ongehuwd In ### werd in <LOCATIE> het eerste diaconessenhuis geopend Dit voorbeeld kreeg navolging en er ontstonden in diverse plaatsen diaconessenhuizen In <PERSOON> werd in ### vanuit de plaatselijke Nederlandse Hervormde Kerk het initiatief genomen voor de oprichting van een "Vereniging voor Wijkverpleging" In ### begon de Amsterdamse diacones <PERSOON-##> met het opzetten van dit wijkwerk Gestart werd vanuit een huis aan de Achter de Vismarkt.
601
www
het protestantse <PERSOON>" leidden uiteindelijk in ### tot een fusie In datzelfde jaar werd het nieuwe ziekenhuis aan de <LOCATIE>in gebruik genomen Op <DATUM> verhuisde eerst het "Van Itersonziekenhuis" en een dag erna "<PERSOON>" Er was weliswaar sprake van een gedeeltelijke fusie want de verpleegafdelingen bleven vooralsnog gescheiden In ### zou ook het rooms-katholieke Sint Jozefziekenhuis aansluiting vinden en ontstond het <INSTELLING> Het oorspronkelijk vermogen is na de fusie ondergebracht in een zelfstandige stichting "het <PERSOON> Ziekenhuis" Het monumentale pand aan De la <LOCATIE>werd in ### afgebroken Op de plaats van het ziekenhuis werd de Zuidrandflat gebouwd Diaconessenhuis &quot;<PERSOON>&quot; Het <PERSOON>" was een protestants ziekenhuis Het ziekenhuis was gelegen aan de Westhaven in de Nederlandse stad <PERSOON> In de loop van de ##e eeuw werden er in verschillende steden in <LOCATIE> zogenaamde diaconessenhuizen gesticht Diaconessen namen de zorg voor zieken en bejaarden voor hun rekening Zij deden dit vanuit een christelijke roeping en bleven ongehuwd In ### werd in <LOCATIE> het eerste diaconessenhuis geopend Dit voorbeeld kreeg navolging en er ontstonden in diverse plaatsen diaconessenhuizen In <PERSOON> werd in ### vanuit de plaatselijke Nederlandse Hervormde Kerk het initiatief genomen voor de oprichting van een "Vereniging voor Wijkverpleging" In ### begon de Amsterdamse diacones <PERSOON> met het opzetten van dit wijkwerk Gestart werd vanuit een huis aan de Achter de <LOCATIE>In ### kregen de diaconessen een huis aangeboden aan de Westhaven ## van de dames <PERSOON> en <PERSOON>, om vanuit dit pand de wijkverpleging in <PERSOON> te gaan verzorgen Het pand werd verbouwd door de Goudse architect een aannemer <PERSOON> in ### het pand kon worden uitgebreid werden alleen nog maar in dit ziekenhuis opgenomen patiënten verzorgd Vanwege de start vanuit de wijkverpleging kreeg het ziekenhuis de naam "<PERSOON>", voluit "<PERSOON> loop van de twintigste eeuw werd het gebouw meerdere malen uitgebreid onder meer door naastgelegen panden met het ziekenhuis te verbinden Aan de achterzijde van het bestaande gebouw werd een nieuwe vleugel geplaatst De kraamkliniek werd in ### verplaatst naar een meer zuidelijk gelegen pand aan de Westhaven ## en kreeg de naam Montagnekliniek, genoemd naar de vrouwenarts <PERSOON-##> Ook deze kliniek was onderdeel van "<PERSOON>" In totaal verwierf het ziekenhuis in de eerste helft van de ##e eeuw een zevental panden aan de Westhaven Na de Tweede Wereldoorlog bleek al snel dat de ruimteproblemen bleven groeien Alle afdelingen kampten met ruimtegebrek In de jaren vijftig van de ##e eeuw werden er verkennende gesprekken gevoerd met het algemene Van Itersonziekenhuis om gezamenlijk een oplossing te vinden voor de problemen waar beide ziekenhuizen mee kampten In de loop van de jaren zestig kregen die gesprekken een serieuzer <INSTELLING> Uiteindelijk besloten beide ziekenhuizen in ### te fuseren.
562
www
diaconessen een huis aangeboden aan de Westhaven ## van de dames <PERSOON> en <PERSOON>, om vanuit dit pand de wijkverpleging in <PERSOON> te gaan verzorgen Het pand werd verbouwd door de Goudse architect een aannemer <PERSOON> in ### het pand kon worden uitgebreid werden alleen nog maar in dit ziekenhuis opgenomen patiënten verzorgd Vanwege de start vanuit de wijkverpleging kreeg het ziekenhuis de naam "<PERSOON>", voluit "<PERSOON> loop van de twintigste eeuw werd het gebouw meerdere malen uitgebreid onder meer door naastgelegen panden met het ziekenhuis te verbinden Aan de achterzijde van het bestaande gebouw werd een nieuwe vleugel geplaatst De kraamkliniek werd in ### verplaatst naar een meer zuidelijk gelegen pand aan de Westhaven ## en kreeg de naam Montagnekliniek, genoemd naar de vrouwenarts <PERSOON> Ook deze kliniek was onderdeel van "<PERSOON>" In totaal verwierf het ziekenhuis in de eerste helft van de ##e eeuw een zevental panden aan de Westhaven Na de Tweede Wereldoorlog bleek al snel dat de ruimteproblemen bleven groeien Alle afdelingen kampten met ruimtegebrek In de jaren vijftig van de ##e eeuw werden er verkennende gesprekken gevoerd met het algemene Van Itersonziekenhuis om gezamenlijk een oplossing te vinden voor de problemen waar beide ziekenhuizen mee kampten In de loop van de jaren zestig kregen die gesprekken een serieuzer <INSTELLING> Uiteindelijk besloten beide ziekenhuizen in ### te fuseren Op <DATUM> werd het nieuwe Bleulandziekenhuis geopend Er was sprake van een gedeeltelijke fusie want de verpleegafdelingen bleven vooralsnog gescheiden In ### zou ook het rooms-katholieke Sint Jozefziekenhuis aansluiting vinden en ontstond het <INSTELLING> De stichting "<PERSOON>" bestaat nog steeds en verleent steun aan initiatieven op het terrein van gezondheidszorg en ouderenwerk in <PERSOON> (<LOCATIE>, <DATUM> – <LOCATIE>, <DATUM> was een Nederlands hoogleraar orthopedie, verbonden aan het <INSTELLING> en zijn opvolger, het <PERSOON> Na zijn studie geneeskunde in <LOCATIE> en zijn promotie in <LOCATIE> bij professor <PERSOON-##> trad hij aan als gewoon lector orthopedische chirurgie binnen het academisch ziekenhuis in <LOCATIE> in ### Op <DATUM> werd hij benoemd tot hoogleraar Deze post werd door hem pas daadwerkelijk opgenomen op <DATUM> Sybrandy genoot voornamelijk landelijke bekendheid als behandelaar van zogenaamde klompvoeten, oftewel "talipes equinovarus", een specialisme binnen het ziekenhuis Hij gaf graag aanschouwelijk onderwijs met levende patiënten in de ronde collegezaal van het <INSTELLING> Hierbij ondergingen zijn veelal jonge patiënten kleine behandelingen als inzwachtelen of ingipsen Op <DATUM> werd hem eervol ontslag verleend in verband met reorganisatie en opheffing van zijn leerstoel Dit betekende ook het einde van een lange traditie op het gebied van de behandeling van klompvoeten binnen het <INSTELLING>.
533
www
het nieuwe Bleulandziekenhuis geopend Er was sprake van een gedeeltelijke fusie want de verpleegafdelingen bleven vooralsnog gescheiden In ### zou ook het rooms-katholieke Sint Jozefziekenhuis aansluiting vinden en ontstond het <INSTELLING> De stichting "<PERSOON>" bestaat nog steeds en verleent steun aan initiatieven op het terrein van gezondheidszorg en ouderenwerk in <PERSOON> (<LOCATIE>, <DATUM> – <LOCATIE>, <DATUM> was een Nederlands hoogleraar orthopedie, verbonden aan het <INSTELLING> en zijn opvolger, het <PERSOON> Na zijn studie geneeskunde in <LOCATIE> en zijn promotie in <LOCATIE> bij professor <PERSOON> trad hij aan als gewoon lector orthopedische chirurgie binnen het academisch ziekenhuis in <LOCATIE> in ### Op <DATUM> werd hij benoemd tot hoogleraar Deze post werd door hem pas daadwerkelijk opgenomen op <DATUM> Sybrandy genoot voornamelijk landelijke bekendheid als behandelaar van zogenaamde klompvoeten, oftewel "talipes equinovarus", een specialisme binnen het ziekenhuis Hij gaf graag aanschouwelijk onderwijs met levende patiënten in de ronde collegezaal van het <INSTELLING> Hierbij ondergingen zijn veelal jonge patiënten kleine behandelingen als inzwachtelen of ingipsen Op <DATUM> werd hem eervol ontslag verleend in verband met reorganisatie en opheffing van zijn leerstoel Dit betekende ook het einde van een lange traditie op het gebied van de behandeling van klompvoeten binnen het <INSTELLING> Prof <PERSOON> overleed in ### op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd Sybrandy staat ook wel bekend als <PERSOON> Professor Sybrandy dient niet verward te worden met de medisch specialist <PERSOON>, die als oogarts aan het Rijnstate verbonden is Ornithofobie Ornithofobie, vogelfobie of vogelangst is een overmatige angst voor vogels Volgens de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders is ornithofobie een specifieke fobie In voorbereiding op de DSM-# werd door Bracha de vorming van een nieuwe klasse van "overgeconsilideerde aandoeningen" voorgesteld waar vogelangst onder zou vallen, verwant aan posttraumatische stressstoornis Een confrontatie met een vogel kan leiden tot diverse verschijnselen, zoals duizeligheid, overmatig zweten, kortademigheid, misselijkheid, trillen, onregelmatige hartslag en een droge mond tot een volledige paniekaanval Ook het horen van vogelgeluiden of afbeeldingen van vogels kunnen deze symptomen opwekken Angst om daadwerkelijk door vogels te worden aangevallen, zoals in de film <PERSOON> Birds van <PERSOON>, komt weinig voor Zonder behandeling kan vogelangst leiden tot angst om het huis te verlaten Er is nog zeer weinig gericht onderzoek gebeurd naar het voorkomen en de achtergronden van ornithofobie De meeste onderzoeken beschouwen dierfobieën als een geheel, zonder te specifiëren naar angst voor bepaalde soorten Dierfobieën komen samen bij #,#% à #% van de bevolking voor Het grootste deel hiervan betreft fobieën voor spinnen, slangen en muizen Fobieën voor honden, katten en vogels komen minder voor bij #,##% van de vrouwen en #,##% van de mannen Hoeveel van deze fobieën specifiek vogels betreft, blijft onduidelijk, maar ligt zeker lager dan deze totalen.
565
www
Professor Sybrandy dient niet verward te worden met de medisch specialist <PERSOON>, die als oogarts aan het Rijnstate verbonden is Ornithofobie Ornithofobie, vogelfobie of vogelangst is een overmatige angst voor vogels Volgens de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders is ornithofobie een specifieke fobie In voorbereiding op de DSM-# werd door Bracha de vorming van een nieuwe klasse van "overgeconsilideerde aandoeningen" voorgesteld waar vogelangst onder zou vallen, verwant aan posttraumatische stressstoornis Een confrontatie met een vogel kan leiden tot diverse verschijnselen, zoals duizeligheid, overmatig zweten, kortademigheid, misselijkheid, trillen, onregelmatige hartslag en een droge mond tot een volledige paniekaanval Ook het horen van vogelgeluiden of afbeeldingen van vogels kunnen deze symptomen opwekken Angst om daadwerkelijk door vogels te worden aangevallen, zoals in de film <PERSOON> Birds van <PERSOON>, komt weinig voor Zonder behandeling kan vogelangst leiden tot angst om het huis te verlaten Er is nog zeer weinig gericht onderzoek gebeurd naar het voorkomen en de achtergronden van ornithofobie De meeste onderzoeken beschouwen dierfobieën als een geheel, zonder te specifiëren naar angst voor bepaalde soorten Dierfobieën komen samen bij #,#% à #% van de bevolking voor Het grootste deel hiervan betreft fobieën voor spinnen, slangen en muizen Fobieën voor honden, katten en vogels komen minder voor bij #,##% van de vrouwen en #,##% van de mannen Hoeveel van deze fobieën specifiek vogels betreft, blijft onduidelijk, maar ligt zeker lager dan deze totalen Fobieën komen het meest voor bij kinderen Dierenfobieën in het algemeen ontstaan grotendeels rond de leeftijd van # à <LEEFTIJD> jaar (mediaan) Meer dan ##% ontstaat voor de leeftijd van <LEEFTIJD> jaar Bij ouderen komen fobieën over het algemeen minder voor #,#% voor alle fobieën samen Dierenfobieën of nog specifieker vogelfobie werden niet beschreven bij ouderen Nederlands onderzoek vond dat #,#% van de kinderen tussen # en <LEEFTIJD> jaar voldeed aan de criteria van een dierfobie Het ging daarbij vooral om angst voor spinnen en slangen (zowel bij jongens als meisjes) en bij meisjes ook om haaien Bij de bevraging werden vogels en vleermuizen samengenomen, maar ze kwamen niet voor in de top ## van meest gevreesde zaken Ouders van Nederlandse kinderen tussen # en <LEEFTIJD> jaar gaven aan dat ##% van de kinderen een dierenfobie had (#,#% van de jongens en ##,#% van de meisjes) Bij #,#% zou het gaan om een vogelfobie (#,#% van de jongens en #,#% van de meisjes) Het overgrote deel van de fobieën ontstaat in de kinderjaren Onderzoek naar factoren die bijdragen tot het ontstaan ervan levert geen eenduidige resultaten Meestal worden drie typen leerervaringen vermeld Onderzoek bij volwassenen met een dierenfobie leerde dat de overgrote meerderheid (##%) geen idee had van hoe het begonnen was Van de vier personen met een vogelfobie gaf één ervan aan dat het begonnen was na verbale informatie door haar vader.
587
www
voor bij kinderen Dierenfobieën in het algemeen ontstaan grotendeels rond de leeftijd van # à <LEEFTIJD> jaar (mediaan) Meer dan ##% ontstaat voor de leeftijd van <LEEFTIJD> jaar Bij ouderen komen fobieën over het algemeen minder voor #,#% voor alle fobieën samen Dierenfobieën of nog specifieker vogelfobie werden niet beschreven bij ouderen Nederlands onderzoek vond dat #,#% van de kinderen tussen # en <LEEFTIJD> jaar voldeed aan de criteria van een dierfobie Het ging daarbij vooral om angst voor spinnen en slangen (zowel bij jongens als meisjes) en bij meisjes ook om haaien Bij de bevraging werden vogels en vleermuizen samengenomen, maar ze kwamen niet voor in de top ## van meest gevreesde zaken Ouders van Nederlandse kinderen tussen # en <LEEFTIJD> jaar gaven aan dat ##% van de kinderen een dierenfobie had (#,#% van de jongens en ##,#% van de meisjes) Bij #,#% zou het gaan om een vogelfobie (#,#% van de jongens en #,#% van de meisjes) Het overgrote deel van de fobieën ontstaat in de kinderjaren Onderzoek naar factoren die bijdragen tot het ontstaan ervan levert geen eenduidige resultaten Meestal worden drie typen leerervaringen vermeld Onderzoek bij volwassenen met een dierenfobie leerde dat de overgrote meerderheid (##%) geen idee had van hoe het begonnen was Van de vier personen met een vogelfobie gaf één ervan aan dat het begonnen was na verbale informatie door haar vader Ander onderzoek wijst op een mogelijk sterk aangeboren aanleg voor fobieën, waaronder dierfobieën De aandoening wordt behandeld met systematische desensitisatie, eventueel in combinatie met cognitieve gedragstherapie of relaxatietherapie Volgens het angstbehandelcentrum IPZO is een behandeling met medicijnen niet effectief Commiphora wightii Commiphora wightii of Commiphora mukul is een bladverliezende struik of boom uit de familie "Burseraceae" De boom komt voor in Noord-Afrika tot in Centraal-Azië, maar komt het meest voor in Noord<PERSOON> Hij geeft de voorkeur aan een droog- en halfdroge klimaat en is bestand tegen arme grond Hij groeit in de vorm van een struik of kleine boom en is meestal zonder bladeren De takken hebben doornen en de bladeren zijn ovaal (<DATUM> cm lang, #,<DATUM> # cm breed), onregelmatig getand en zitten in bosjes van drie blaadjes De bloemen zijn rood tot roze, met vier kleine bloemblaadjes De boom produceert guggul, een balsemhars, dat wordt gebruikt in wierook, parfums en voor medicinale doeleinden, waaronder Ayurveda Vanwege het te veel oogsten van de hars is de boom genoteerd op de Rode Lijst van de IUCN van bedreigde soorten Intercellulair kanaal Een intercellulair kanaal is een structuur die in het hout van sommige soorten Tweezaadlobbigen voorkomt Het zijn kanalen die zich tussen de plantencellen bevinden, ze hebben zelf geen celwand Het omliggend parenchym en cambium scheidt verschillende stoffen uit die in deze kanalen opgeslagen en vervoerd worden Deze stoffen kunnen harsachtig, olieachtig, gomachtig of tannine-achtig zijn Dit in tegenstelling tot naaldbomen, waarvan soortgelijke kanalen slechts hars bevatten.
582
www
waaronder dierfobieën De aandoening wordt behandeld met systematische desensitisatie, eventueel in combinatie met cognitieve gedragstherapie of relaxatietherapie Volgens het angstbehandelcentrum IPZO is een behandeling met medicijnen niet effectief Commiphora wightii Commiphora wightii of Commiphora mukul is een bladverliezende struik of boom uit de familie "Burseraceae" De boom komt voor in Noord-Afrika tot in Centraal-Azië, maar komt het meest voor in Noord<PERSOON> Hij geeft de voorkeur aan een droog- en halfdroge klimaat en is bestand tegen arme grond Hij groeit in de vorm van een struik of kleine boom en is meestal zonder bladeren De takken hebben doornen en de bladeren zijn ovaal (<DATUM> cm lang, #,<DATUM> # cm breed), onregelmatig getand en zitten in bosjes van drie blaadjes De bloemen zijn rood tot roze, met vier kleine bloemblaadjes De boom produceert guggul, een balsemhars, dat wordt gebruikt in wierook, parfums en voor medicinale doeleinden, waaronder Ayurveda Vanwege het te veel oogsten van de hars is de boom genoteerd op de Rode Lijst van de IUCN van bedreigde soorten Intercellulair kanaal Een intercellulair kanaal is een structuur die in het hout van sommige soorten Tweezaadlobbigen voorkomt Het zijn kanalen die zich tussen de plantencellen bevinden, ze hebben zelf geen celwand Het omliggend parenchym en cambium scheidt verschillende stoffen uit die in deze kanalen opgeslagen en vervoerd worden Deze stoffen kunnen harsachtig, olieachtig, gomachtig of tannine-achtig zijn Dit in tegenstelling tot naaldbomen, waarvan soortgelijke kanalen slechts hars bevatten De uitgescheiden stoffen dienen dan ter bescherming van de plant Deze kanalen zijn voor het eerst uitgebreid bestudeerd door <PERSOON>, die ze in ## plantenfamilies aantrof, vooral bij tropische soorten De kanalen zijn belangrijk voor de identificering van houtsoorten Intercellulaire kanalen kunnen geïsoleerd voorkomen, of in banden die als raaklijnen ten opzichte van de jaarringen van het hout staan (tangentieel) <PERSOON> (<PERSOON>, <DATUM> – <LOCATIE>, <DATUM> was een Nederlands cardioloog en hoogleraar aan de <PERSOON> Hij wordt beschouwd als de vader van het cardiologisch subspecialisme klinische elektrofysiologie Binnen de klinische elektrofysiologie wordt via katheterisatie de elektrische activiteit van het hart bestudeerd en gestimuleerd In de jaren ## en '## van de ##e eeuw waren <PERSOON>, eerst in Mexico en later <PERSOON> en <PERSOON> en <PERSOON> in Europa, pioniers op dit gebied Een tweede innovatiegolf van onderzoekers gebruikte deze technieken om de mechanismen van tachycardie en de behandeling hiervan te bestuderen Van deze tweede golf van onderzoekers hadden <PERSOON-##> in Europa en <PERSOON-##> en <PERSOON-##> de meeste invloed, als onderzoekers en docenten Josephson is auteur van het eerste en meest succesvolle tekstboek over klinische elektrofysiologie.
515
www
dienen dan ter bescherming van de plant Deze kanalen zijn voor het eerst uitgebreid bestudeerd door <PERSOON>, die ze in ## plantenfamilies aantrof, vooral bij tropische soorten De kanalen zijn belangrijk voor de identificering van houtsoorten Intercellulaire kanalen kunnen geïsoleerd voorkomen, of in banden die als raaklijnen ten opzichte van de jaarringen van het hout staan (tangentieel) <PERSOON> (<PERSOON>, <DATUM> – <LOCATIE>, <DATUM> was een Nederlands cardioloog en hoogleraar aan de <PERSOON> Hij wordt beschouwd als de vader van het cardiologisch subspecialisme klinische elektrofysiologie Binnen de klinische elektrofysiologie wordt via katheterisatie de elektrische activiteit van het hart bestudeerd en gestimuleerd In de jaren ## en '## van de ##e eeuw waren <PERSOON>, eerst in Mexico en later <PERSOON> en <PERSOON> en <PERSOON> in Europa, pioniers op dit gebied Een tweede innovatiegolf van onderzoekers gebruikte deze technieken om de mechanismen van tachycardie en de behandeling hiervan te bestuderen Van deze tweede golf van onderzoekers hadden <PERSOON> in Europa en <PERSOON-##> en <PERSOON-##> de meeste invloed, als onderzoekers en docenten Josephson is auteur van het eerste en meest succesvolle tekstboek over klinische elektrofysiologie Hij heeft veel cardioloog-elektrofysiologen opgeleid in de jaren ### tot zijn pensioen in ### Als student en medewerker van professor <PERSOON> in <LOCATIE> was <PERSOON-##> betrokken bij het vroege onderzoek naar elektrische stimulatie van het hart bij patiënten met het syndroom <PERSOON-##>-Parkinson-White Bij deze groep patiënten werd voor het eerst aangetoond dat hartritmestoornissen kunnen ontstaan en verdwijnen door premature slagen In ### beschreef hij geprogrammeerde elektrische stimulatie van het hart bij patiënten met atriale flutters, AV-nodale tachycardieen, en accessoire atrioventriculaire verbindingen in zijn proefschrift "Electrical stimulation of the heart in the study and treatment of tachycardias", verdedigd aan de <PERSOON-##> In ### toonde hij aan dat hartritmestoornissen bij patiënten met ventriculaire tachycardieen gestart en gestopt kunnen worden door premature stimulatie Dit onderzoek zou aan de basis staan van de nieuwe chirurgische en ritmecontrole behandelmethoden van hartritmestoornissen die bekend werd onder de naam "klinische elektrofysiologie" In ### stapte hij over naar de nieuw opgerichte Universiteit van <PERSOON-##>, de latere <PERSOON> Daar creëerde hij een internationaal bekend <INSTELLING> voor de studie en behandeling van hartritmestoornissen <PERSOON-##> heeft meer dan ### publicaties, meer dan ### hoofdstukken in boeken Verder is hij auteur van of heeft een bijdrage geleverd aan ## boeken over cardiologie Meer dan ### buitenlandse cardiologen zijn in perioden van # maanden tot twee jaar tijd in <LOCATIE> door hem opgeleid in de principes van klinische elektrofysiologie Hij was emeritus-hoofd van de afdeling cardiologie <PERSOON-##> Universitair Medisch <INSTELLING> Maagspoeling De maagspoeling of maaglavage is een medische procedure voor het legen van de maag.
581
www
van professor <PERSOON> in <LOCATIE> was <PERSOON> betrokken bij het vroege onderzoek naar elektrische stimulatie van het hart bij patiënten met het syndroom <PERSOON>-Parkinson-White Bij deze groep patiënten werd voor het eerst aangetoond dat hartritmestoornissen kunnen ontstaan en verdwijnen door premature slagen In ### beschreef hij geprogrammeerde elektrische stimulatie van het hart bij patiënten met atriale flutters, AV-nodale tachycardieen, en accessoire atrioventriculaire verbindingen in zijn proefschrift "Electrical stimulation of the heart in the study and treatment of tachycardias", verdedigd aan de <PERSOON> In ### toonde hij aan dat hartritmestoornissen bij patiënten met ventriculaire tachycardieen gestart en gestopt kunnen worden door premature stimulatie Dit onderzoek zou aan de basis staan van de nieuwe chirurgische en ritmecontrole behandelmethoden van hartritmestoornissen die bekend werd onder de naam "klinische elektrofysiologie" In ### stapte hij over naar de nieuw opgerichte Universiteit van <PERSOON>, de latere <PERSOON> Daar creëerde hij een internationaal bekend <INSTELLING> voor de studie en behandeling van hartritmestoornissen <PERSOON> heeft meer dan ### publicaties, meer dan ### hoofdstukken in boeken Verder is hij auteur van of heeft een bijdrage geleverd aan ## boeken over cardiologie Meer dan ### buitenlandse cardiologen zijn in perioden van # maanden tot twee jaar tijd in <LOCATIE> door hem opgeleid in de principes van klinische elektrofysiologie Hij was emeritus-hoofd van de afdeling cardiologie <PERSOON> Universitair Medisch <INSTELLING> Maagspoeling De maagspoeling of maaglavage is een medische procedure voor het legen van de maag Een spoeling van de maag kan worden uitgevoerd om verschillende redenen De meest voorkomende toepassing is het verwijderen van oraal ingenomen bijtende of giftige stoffen zoals huishoudelijke chemicaliën of geneesmiddelen die ingenomen zijn bij een zelfmoordpoging of zelfdestructief gedrag Het uit de maag spoelen van deze stoffen via een slang moet verhinderen dat de nasofarynx en de slokdarm opnieuw in contact met de gifstof komen Daarnaast kan een spoeling om diagnostische redenen worden gemaakt, bijvoorbeeld in geval van verdenking van gastro-intestinale bloedingen Een slang met een grote diameter wordt door de mond naar de maag voortbewogen Hierdoorheen wordt de maaginhoud uitgespoeld De spoelvloeistof, meestal een lauwe zoutoplossing, wordt in porties van ### tot ### ml tot een totaal van ten minste ## liter ingebracht in de maag, maar ook op deze wijze weer verwijderd Dat moet verhinderen dat de vloeistof in de luchtwegen terecht zal komen en de te behandelen persoon zich verslikt, anderzijds het contact van de spoelvloeistof met de slokdarm wordt vermeden zou het geval zijn in geval van braken Bovendien, maakt deze benadering een boekhouding van de in- en uitgevoerde hoeveelheid vloeistof mogelijk Meestal is het voor de persoon waarbij deze actie wordt uitgevoerd zeer onaangenaam Niet altijd zijn de slachtoffers volledig aanspreekbaar, omdat deze ingenomen stoffen vaak reeds worden opgenomen in de bloedbaan en effecten hebben op het lichaam Aangezien het niet altijd bekend is welke stoffen werden genomen, is men terughoudend in het gebruik van sedativa.
559
www
van de maag kan worden uitgevoerd om verschillende redenen De meest voorkomende toepassing is het verwijderen van oraal ingenomen bijtende of giftige stoffen zoals huishoudelijke chemicaliën of geneesmiddelen die ingenomen zijn bij een zelfmoordpoging of zelfdestructief gedrag Het uit de maag spoelen van deze stoffen via een slang moet verhinderen dat de nasofarynx en de slokdarm opnieuw in contact met de gifstof komen Daarnaast kan een spoeling om diagnostische redenen worden gemaakt, bijvoorbeeld in geval van verdenking van gastro-intestinale bloedingen Een slang met een grote diameter wordt door de mond naar de maag voortbewogen Hierdoorheen wordt de maaginhoud uitgespoeld De spoelvloeistof, meestal een lauwe zoutoplossing, wordt in porties van ### tot ### ml tot een totaal van ten minste ## liter ingebracht in de maag, maar ook op deze wijze weer verwijderd Dat moet verhinderen dat de vloeistof in de luchtwegen terecht zal komen en de te behandelen persoon zich verslikt, anderzijds het contact van de spoelvloeistof met de slokdarm wordt vermeden zou het geval zijn in geval van braken Bovendien, maakt deze benadering een boekhouding van de in- en uitgevoerde hoeveelheid vloeistof mogelijk Meestal is het voor de persoon waarbij deze actie wordt uitgevoerd zeer onaangenaam Niet altijd zijn de slachtoffers volledig aanspreekbaar, omdat deze ingenomen stoffen vaak reeds worden opgenomen in de bloedbaan en effecten hebben op het lichaam Aangezien het niet altijd bekend is welke stoffen werden genomen, is men terughoudend in het gebruik van sedativa Om het afbijten van de buis te voorkomen, wordt een bijtring in de mond geplaatst, waardoor de buis wordt gevoerd Tijdens het doorspoelen heeft de betrokkene een sterke slikbehoefte, soms komt het ook tot braken op de slang Als de maag zo lang wordt gespoeld dat alleen nog heldere vloeistof kan worden verwijderd, wordt vaak nog actieve kool en natriumsulfaat toegediend om toxines die reeds naar de darm gemigreerd zijn te neutraliseren Als de geconsumeerde stoffen bekend zijn, kan eventueel een tegengif worden toegediend In de spoedeisende hulp van ziekenhuizen worden speciale spoelsystemen klaar gehouden Op een dubbele buis zijn twee grote spuiten bevestigd Terwijl door de ene buis de spoelvloeistof wordt ingebracht, wordt via de andere het maagmengsel er weer uitgezogen De weggespoelde vloeistof kan worden onderzocht, waarbij het gif kan worden bepaald In de diergeneeskunde speelt de maagspoeling vooral bij paarden een rol Vanwege anatomische kenmerken (kleinere maag met sterke knik van de maagingang, lange zacht verhemelte) kunnen paarden nauwelijks braken Nemen ze in een korte tijd sterk opzwellend voedsel (bijv suikerbieten), komt het al snel tot een overbelasting van de maag, die levensbedreigend kan zijn Koningin Ingridziekenhuis Het Koningin Ingridziekenhuis ("Groenlands" "Dronning Ingridip Napparsimmavissua") is een ziekenhuis gelegen te Nuuk in <PERSOON> Het hospitaal, vernoemd naar <PERSOON>, dient als centraal ziekenhuis voor heel <PERSOON> Het telt ### bedden In ### werd in Nuuk een <INSTELLING> opgericht voor pulmonologie Het huidige complex dateert van ### <PERSOON>.
539
www
buis te voorkomen, wordt een bijtring in de mond geplaatst, waardoor de buis wordt gevoerd Tijdens het doorspoelen heeft de betrokkene een sterke slikbehoefte, soms komt het ook tot braken op de slang Als de maag zo lang wordt gespoeld dat alleen nog heldere vloeistof kan worden verwijderd, wordt vaak nog actieve kool en natriumsulfaat toegediend om toxines die reeds naar de darm gemigreerd zijn te neutraliseren Als de geconsumeerde stoffen bekend zijn, kan eventueel een tegengif worden toegediend In de spoedeisende hulp van ziekenhuizen worden speciale spoelsystemen klaar gehouden Op een dubbele buis zijn twee grote spuiten bevestigd Terwijl door de ene buis de spoelvloeistof wordt ingebracht, wordt via de andere het maagmengsel er weer uitgezogen De weggespoelde vloeistof kan worden onderzocht, waarbij het gif kan worden bepaald In de diergeneeskunde speelt de maagspoeling vooral bij paarden een rol Vanwege anatomische kenmerken (kleinere maag met sterke knik van de maagingang, lange zacht verhemelte) kunnen paarden nauwelijks braken Nemen ze in een korte tijd sterk opzwellend voedsel (bijv suikerbieten), komt het al snel tot een overbelasting van de maag, die levensbedreigend kan zijn Koningin Ingridziekenhuis Het Koningin Ingridziekenhuis ("Groenlands" "Dronning Ingridip Napparsimmavissua") is een ziekenhuis gelegen te Nuuk in <PERSOON> Het hospitaal, vernoemd naar <PERSOON>, dient als centraal ziekenhuis voor heel <PERSOON> Het telt ### bedden In ### werd in Nuuk een <INSTELLING> opgericht voor pulmonologie Het huidige complex dateert van ### <PERSOON> werd geboren in Aberdeen in Schotland In ### studeerde hij af aan het Marischal College in Aberdeen, waarna hij scheepsarts werd In die hoedanigheid diende hij van ### tot ### op de "London" en daarna tot ### op de "Europe" In ### begon hij aan een studie medicijnen aan de Universiteit Leiden, die hij op <DATUM> met succes afrondde Aansluitend werkte hij enige jaren als arts bij de British Army In ### werd <PERSOON> benoemd tot lid van de Royal Society, de Britse academie van wetenschappen Vanaf ### was hij als arts verbonden aan achtereenvolgens het Westminster Hospital en het <PERSOON> In ### werd hij tevens benoemd tot privé-arts van <PERSOON>, gemalin van <PERSOON> ging in ### met pensioen en in ### werd hem de Copley Medal van de Royal Society toegekend voor werk aan spierbewegingen, in het bijzonder die van het hart Obligate parasiet Een obligate parasiet is een parasiet die de levenscyclus niet kan voltooien zonder een geschikte gastheer Obligate parasieten hebben een hele reeks strategieën voor het gebruiken van hun gastheer Zo is de teek een ectoparasiet, terwijl een lintworm een extracellulaire endoparasiet is en malaria als intracellulaire endoparasiet in de cel voorkomt Ook komt het voor dat een andere soort de zorg voor het nageslacht op zich neemt, zoals bij de koekoek en de koekoekshommels Veel plantenziekten worden veroorzaakt door obligaat parasitaire organismen.
557
www
<PERSOON> werd geboren in Aberdeen in Schotland In ### studeerde hij af aan het Marischal College in Aberdeen, waarna hij scheepsarts werd In die hoedanigheid diende hij van ### tot ### op de "London" en daarna tot ### op de "Europe" In ### begon hij aan een studie medicijnen aan de Universiteit Leiden, die hij op <DATUM> met succes afrondde Aansluitend werkte hij enige jaren als arts bij de British Army In ### werd <PERSOON> benoemd tot lid van de Royal Society, de Britse academie van wetenschappen Vanaf ### was hij als arts verbonden aan achtereenvolgens het Westminster Hospital en het <PERSOON> In ### werd hij tevens benoemd tot privé-arts van <PERSOON>, gemalin van <PERSOON> ging in ### met pensioen en in ### werd hem de Copley Medal van de Royal Society toegekend voor werk aan spierbewegingen, in het bijzonder die van het hart Obligate parasiet Een obligate parasiet is een parasiet die de levenscyclus niet kan voltooien zonder een geschikte gastheer Obligate parasieten hebben een hele reeks strategieën voor het gebruiken van hun gastheer Zo is de teek een ectoparasiet, terwijl een lintworm een extracellulaire endoparasiet is en malaria als intracellulaire endoparasiet in de cel voorkomt Ook komt het voor dat een andere soort de zorg voor het nageslacht op zich neemt, zoals bij de koekoek en de koekoekshommels Veel plantenziekten worden veroorzaakt door obligaat parasitaire organismen Een virus koppelt zich aan een cel en injecteert daarin het eigen erfelijk materiaal of versmelt met de cel Dit laatste noemt men endocytose Bij rizomanie zijn twee gastheren betrokken, de plasmodiophoromyceet "Polymyxa betae" en de suikerbiet Zowel de gastheer als de parasiet verhogen het nucleïnezuurgehalte in geïnfecteerde planten Triple gene block Veel plantenvirussen hebben een triple gene block (TGB), een stukje genoom met de drie bij elkaar liggende genen TGB#, TGB# en TGB#, dat door de evolutie heen geconserveerd is gebleven Er worden bij het aflezen van het triple gene block drie polypeptiden aangemaakt, die betrokken zijn bij het transport van het virus van de ene naar de andere cel via verwijding van de plasmodesmata en bij het transport van het virus over lange afstanden Sense (moleculaire biologie) De sense of polariteit van een nucleïnezuur geeft de richting van het enkelstrengs virale genoom tot de leesrichting van het latere messenger RNA (mRNA) aan Zoals alle strengen nucleïnezuur heeft mRNA een bepaalde richting Het ene eind is het #'-eind (de #'-cap) en het andere einde het #'-eind Het ribosoom begint bij het vormen van een eiwit met het aflezen (translatie) van het mRNA aan het #'-eind tot het een startcodon tegenkomt Vanaf deze plaats worden tijdens het verder aflezen aminozuren aan het eiwit gebonden totdat het ribosoom een stopcodon tegenkomt.
542
www
zich aan een cel en injecteert daarin het eigen erfelijk materiaal of versmelt met de cel Dit laatste noemt men endocytose Bij rizomanie zijn twee gastheren betrokken, de plasmodiophoromyceet "Polymyxa betae" en de suikerbiet Zowel de gastheer als de parasiet verhogen het nucleïnezuurgehalte in geïnfecteerde planten Triple gene block Veel plantenvirussen hebben een triple gene block (TGB), een stukje genoom met de drie bij elkaar liggende genen TGB#, TGB# en TGB#, dat door de evolutie heen geconserveerd is gebleven Er worden bij het aflezen van het triple gene block drie polypeptiden aangemaakt, die betrokken zijn bij het transport van het virus van de ene naar de andere cel via verwijding van de plasmodesmata en bij het transport van het virus over lange afstanden Sense (moleculaire biologie) De sense of polariteit van een nucleïnezuur geeft de richting van het enkelstrengs virale genoom tot de leesrichting van het latere messenger RNA (mRNA) aan Zoals alle strengen nucleïnezuur heeft mRNA een bepaalde richting Het ene eind is het #'-eind (de #'-cap) en het andere einde het #'-eind Het ribosoom begint bij het vormen van een eiwit met het aflezen (translatie) van het mRNA aan het #'-eind tot het een startcodon tegenkomt Vanaf deze plaats worden tijdens het verder aflezen aminozuren aan het eiwit gebonden totdat het ribosoom een stopcodon tegenkomt Bij enkelstrengs ("ss", <PERSOON> voor "single-stranded")-RNA en enkelstrengs-DNA met een positieve polariteit geeft dit de basevolgorde in #'→#'-richting van het latere mRNA aan De streng kan namelijk door de ribosomen alleen in de #'→#'-richting afgelezen worden Bij een negatieve polariteit is het genoom complementair voor het latere mRNA en kan daardoor niet afgelezen worden Bij een dubbelstrengs ("<PERSOON> voor "double stranded")-RNA (dsRNA) of -DNA (dsDNA) vindt slechts bij één streng de transcriptie voor het mRNA plaats, omdat de andere streng het spiegelbeeld is en hierdoor niet afgelezen kan worden Bij virussen worden drie soorten van polariteit van het genoom onderscheiden Het verschil in polariteit is voor de taxonomische indeling van virussen van groot belang en weerspiegelt de verschillende replicatiestrategieën van de virussen Bij virussen die een positief enkelstrengs RNA-genoom hebben is de basenvolgorde dezelfde als die van het latere mRNA Bij deze virussen wordt het (+)ssRNA daarom direct door het ribosoom afgelezen Alle virussen met een (+)ssRNA-genoom moeten voor een eigen RNA-afhankelijk RNA-polymerase coderen, dat bij de eerste stap van de in de cel binnendringende RNA-streng afgelezen moet worden De vermeerdering van het virale ssRNA gebeurt met een complementaire (−)-streng als matrijs voor de volgende (+)-strengen Bekende voorbeelden van dit soort veel voorkomende virussen met (+)ssRNA zijn de "Flaviviridae" (bijvoorbeeld het hepatitis C-virus) en de "Picornaviridae" Bij de minder vaak voorkomende (+)ssDNA-virussen gebeurt de synthese van het mRNA via codogenen, een complementaire (-)streng, die alleen tijdens de replicatie in de cel aanwezig is Daarvoor wordt het enkelstrengs DNA door het in de cel aanwezige DNA-polymerase omgezet in een dubbelstrengs DNA.
599
www
kan namelijk door de ribosomen alleen in de #'→#'-richting afgelezen worden Bij een negatieve polariteit is het genoom complementair voor het latere mRNA en kan daardoor niet afgelezen worden Bij een dubbelstrengs ("<PERSOON> voor "double stranded")-RNA (dsRNA) of -DNA (dsDNA) vindt slechts bij één streng de transcriptie voor het mRNA plaats, omdat de andere streng het spiegelbeeld is en hierdoor niet afgelezen kan worden Bij virussen worden drie soorten van polariteit van het genoom onderscheiden Het verschil in polariteit is voor de taxonomische indeling van virussen van groot belang en weerspiegelt de verschillende replicatiestrategieën van de virussen Bij virussen die een positief enkelstrengs RNA-genoom hebben is de basenvolgorde dezelfde als die van het latere mRNA Bij deze virussen wordt het (+)ssRNA daarom direct door het ribosoom afgelezen Alle virussen met een (+)ssRNA-genoom moeten voor een eigen RNA-afhankelijk RNA-polymerase coderen, dat bij de eerste stap van de in de cel binnendringende RNA-streng afgelezen moet worden De vermeerdering van het virale ssRNA gebeurt met een complementaire (−)-streng als matrijs voor de volgende (+)-strengen Bekende voorbeelden van dit soort veel voorkomende virussen met (+)ssRNA zijn de "Flaviviridae" (bijvoorbeeld het hepatitis C-virus) en de "Picornaviridae" Bij de minder vaak voorkomende (+)ssDNA-virussen gebeurt de synthese van het mRNA via codogenen, een complementaire (-)streng, die alleen tijdens de replicatie in de cel aanwezig is Daarvoor wordt het enkelstrengs DNA door het in de cel aanwezige DNA-polymerase omgezet in een dubbelstrengs DNA Bij een (−)ssRNA wordt steeds van het enkelstrengs-RNA een dubbelstrengs-RNA gemaakt Deze complementaire RNA-streng komt met het mRNA overeen en kan door de ribosomen afgelezen worden Eukaryotische cellen bezitten geen enzym dat de verdubbeling van het ssRNA tot een dsRNA-streng kan katalyseren Daarom moeten de virussen met een (−)ssRNA-genoom steeds minstens één molecuul van een virus afkomstige RNA-polymerase in hun virusdeeltje ingebouwd hebben, dat dan aan het begin van de virusvermeerdering in de cel de viruseiwit- en RNA-synthese kan opstarten Virussoorten met (-)ssRNA komen het meeste voor Hiertoe behoren virussen uit de orde "Mononegavirales" (een deel van de naam "-nega" verwijst naar de negativiteit van het ongesegmenteerde genoom) (met bijvoorbeeld de familie "Paramyxovirus" waartoe het mazelenvirus behoort) en de familie "Orthomyxoviridae" (met bijvoorbeeld de geslachten van het Influenzavirus) Bij (−)ssDNA-virussen wordt het mRNA direct aan deze streng gesynthetiseerd of wordt eerst de streng door in de cel aanwezige DNA-polymerasen verdubbeld De complementaire DNA-streng komt overeen met de basenvolgorde van het mRNA Een (−)ssDNA-genoom komt voor bij de "Geminiviridae" (cirkelvormig (−)ssDNA bij bepaalde plantenvirussen) en bij het geslacht "Gyrovirus" van de familie "Circoviridae" (cirkelvormig (−)ssDNA bij vertebratenvirussen van gewervelden) Een bijzondere mengvorm van een sense- en antisense-genoom komt voor bij enkele ssRNA- en ssDNA-virussen Daarbij komen beide polariteiten op dezelfde streng voor De genen zijn dan ten minste over twee nucleïnezuurstrengen verdeeld, waarvan eerst een complementaire sequentie gemaakt moet worden.
604
www
een dubbelstrengs-RNA gemaakt Deze complementaire RNA-streng komt met het mRNA overeen en kan door de ribosomen afgelezen worden Eukaryotische cellen bezitten geen enzym dat de verdubbeling van het ssRNA tot een dsRNA-streng kan katalyseren Daarom moeten de virussen met een (−)ssRNA-genoom steeds minstens één molecuul van een virus afkomstige RNA-polymerase in hun virusdeeltje ingebouwd hebben, dat dan aan het begin van de virusvermeerdering in de cel de viruseiwit- en RNA-synthese kan opstarten Virussoorten met (-)ssRNA komen het meeste voor Hiertoe behoren virussen uit de orde "Mononegavirales" (een deel van de naam "-nega" verwijst naar de negativiteit van het ongesegmenteerde genoom) (met bijvoorbeeld de familie "Paramyxovirus" waartoe het mazelenvirus behoort) en de familie "Orthomyxoviridae" (met bijvoorbeeld de geslachten van het Influenzavirus) Bij (−)ssDNA-virussen wordt het mRNA direct aan deze streng gesynthetiseerd of wordt eerst de streng door in de cel aanwezige DNA-polymerasen verdubbeld De complementaire DNA-streng komt overeen met de basenvolgorde van het mRNA Een (−)ssDNA-genoom komt voor bij de "Geminiviridae" (cirkelvormig (−)ssDNA bij bepaalde plantenvirussen) en bij het geslacht "Gyrovirus" van de familie "Circoviridae" (cirkelvormig (−)ssDNA bij vertebratenvirussen van gewervelden) Een bijzondere mengvorm van een sense- en antisense-genoom komt voor bij enkele ssRNA- en ssDNA-virussen Daarbij komen beide polariteiten op dezelfde streng voor De genen zijn dan ten minste over twee nucleïnezuurstrengen verdeeld, waarvan eerst een complementaire sequentie gemaakt moet worden Ambisense moet niet verward worden met de gelijktijdige aanwezigheid van zowel enkelstrengs (+) als enkelstrengs (−) in het virusgenoom, zoals bij de "Parvoviridae" Dankzij genoomsegmentatie is het immers mogelijk dat een virus het genoom verdeelt in meerdere RNA-moleculen die onafhankelijk van elkaar een eigen polariteit kunnen hebben Ook moet ambisense niet verward worden met de aanwezigheid van een open leesraam (open reading frame) in beide richtingen van een "dubbelstrengs-"nucleïnezuur, zoals bij de "Polyomaviridae" Virussen met ambisense-ssRNA zijn de "Arenaviridae" (bijvoorbeeld Lassavirus, een van de veroorzakers van lassakoorts) en met gedeeltelijk ambisense-ssRNA bij de "Bunyaviridae" Een ambisense-ssDNA komt voor bij het geslacht "Circovirus" uit de familie "Circoviridae" Afhankelijk van de manier waarop een virus zijn erfelijk materiaal (DNA of RNA) vermenigvuldigt kan ook de volgende kunstmatige indeling in drie groepen worden gemaakt Als gevolg van het feit dat de beide strengen van het DNA in tegengestelde richting aan elkaar zitten, en dat het holo-enzym RNA-polymerase voor het aflezen van een stuk DNA de voorkeur heeft voor een bepaalde richting wordt slechts één streng goed afgelezen voor een bepaald gen De andere streng kan alleen achterstevoren afgelezen worden, en gezien de nodige sequenties voor transcriptie niet aanwezig zijn op die andere streng zal er geen transcriptie optreden Moleculair biologen noemen een stuk DNA dat afgelezen wordt of afleesbaar is een antisense en het tegenovergestelde, dus niet afleesbaar, sense Hieruit volgt wat paradoxaal dat de sjabloon (template) voor transcriptie een antisense-streng heeft, hetgeen resulteert in het aflezen van de antisense-DNA-streng in een sense-mRNA-streng Corynebacterium minutissimum.
595
www
Dankzij genoomsegmentatie is het immers mogelijk dat een virus het genoom verdeelt in meerdere RNA-moleculen die onafhankelijk van elkaar een eigen polariteit kunnen hebben Ook moet ambisense niet verward worden met de aanwezigheid van een open leesraam (open reading frame) in beide richtingen van een "dubbelstrengs-"nucleïnezuur, zoals bij de "Polyomaviridae" Virussen met ambisense-ssRNA zijn de "Arenaviridae" (bijvoorbeeld Lassavirus, een van de veroorzakers van lassakoorts) en met gedeeltelijk ambisense-ssRNA bij de "Bunyaviridae" Een ambisense-ssDNA komt voor bij het geslacht "Circovirus" uit de familie "Circoviridae" Afhankelijk van de manier waarop een virus zijn erfelijk materiaal (DNA of RNA) vermenigvuldigt kan ook de volgende kunstmatige indeling in drie groepen worden gemaakt Als gevolg van het feit dat de beide strengen van het DNA in tegengestelde richting aan elkaar zitten, en dat het holo-enzym RNA-polymerase voor het aflezen van een stuk DNA de voorkeur heeft voor een bepaalde richting wordt slechts één streng goed afgelezen voor een bepaald gen De andere streng kan alleen achterstevoren afgelezen worden, en gezien de nodige sequenties voor transcriptie niet aanwezig zijn op die andere streng zal er geen transcriptie optreden Moleculair biologen noemen een stuk DNA dat afgelezen wordt of afleesbaar is een antisense en het tegenovergestelde, dus niet afleesbaar, sense Hieruit volgt wat paradoxaal dat de sjabloon (template) voor transcriptie een antisense-streng heeft, hetgeen resulteert in het aflezen van de antisense-DNA-streng in een sense-mRNA-streng Corynebacterium minutissimum <PERSOON>, <DATUM> – <PERSOON>, <DATUM> was een Nederlands fysioloog en hygiënist Donath bezocht het lyceum in <LOCATIE> en studeerde aansluitend farmacie aan de <INSTELLING> Van ### tot ### studeerde hij in Zürich waar hij in ### bij <PERSOON> promoveerde in de scheikunde In ### vertrok hij naar Nederlands-Indië en was daar natuurwetenschappelijk ambtenaar bij de dienst der volksgezondheid in Batavia Van ### tot ### was hij werkzaam op het Geneeskundige Laboratorium in <INSTELLING> Het was in deze periode dat nauw samenwerkte met <PERSOON> In ### slaagde hij en <PERSOON> erin om uit honderden kilogrammen rijstzemelen één gram vitamine B in gekristallisseerde vorm te isoleren Daarvoor had <PERSOON> aangetoond dat een tekort aan deze voedingsstof leidt tot ziekte beriberi Na nog andere functies te hebben vervuld werd hij in ### leider van het Instituut van Volksvoeding Daarnaast was hij, als opvolger van <PERSOON>, hoogleraar in de scheikunde aan de Geneeskundige Hogeschool in Batavia In ### keerde Donath terug naar <LOCATIE> en werd medewerker bij het Instituut voor Moderne Veevoeding "De <PERSOON>" <PERSOON> en vanaf medewerker bij het Nederlands Instituut voor Praeventieve Geneeskunde in Leiden Daarnaast was hij voorzitter van de voedingsmiddelencommissie en lid van de Natuurwetenschappelijk Raad van Nederlands-Indië <PERSOON>), <DATUM> - <DATUM> was een Canadees politicus <PERSOON-##> werd geboren in een dorp in Manitoba Zijn ouders waren mennonieten.
579
www
was een Nederlands fysioloog en hygiënist Donath bezocht het lyceum in <LOCATIE> en studeerde aansluitend farmacie aan de <INSTELLING> Van ### tot ### studeerde hij in Zürich waar hij in ### bij <PERSOON> promoveerde in de scheikunde In ### vertrok hij naar Nederlands-Indië en was daar natuurwetenschappelijk ambtenaar bij de dienst der volksgezondheid in Batavia Van ### tot ### was hij werkzaam op het Geneeskundige Laboratorium in <INSTELLING> Het was in deze periode dat nauw samenwerkte met <PERSOON> In ### slaagde hij en <PERSOON> erin om uit honderden kilogrammen rijstzemelen één gram vitamine B in gekristallisseerde vorm te isoleren Daarvoor had <PERSOON> aangetoond dat een tekort aan deze voedingsstof leidt tot ziekte beriberi Na nog andere functies te hebben vervuld werd hij in ### leider van het Instituut van Volksvoeding Daarnaast was hij, als opvolger van <PERSOON>, hoogleraar in de scheikunde aan de Geneeskundige Hogeschool in Batavia In ### keerde Donath terug naar <LOCATIE> en werd medewerker bij het Instituut voor Moderne Veevoeding "De <PERSOON> en vanaf medewerker bij het Nederlands Instituut voor Praeventieve Geneeskunde in Leiden Daarnaast was hij voorzitter van de voedingsmiddelencommissie en lid van de Natuurwetenschappelijk Raad van Nederlands-Indië <PERSOON>), <DATUM> - <DATUM> was een Canadees politicus <PERSOON> werd geboren in een dorp in Manitoba Zijn ouders waren mennonieten Deze functie behield hij tot ### Als arts ondersteunde hij de bouw van ziekenhuizen en ontwenningsklinieken Zijn beroep van arts oefende hij gedurende <LEEFTIJD> jaar uit, van ### tot ### Op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd kreeg hij de Orde van Canada, de oudste persoon die ooit geëerd werd met deze onderscheiding <PERSOON> overleed in ### op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd <PERSOON>, <DATUM> - <DATUM> was een <PERSOON> arts en natuurwetenschapper Zijn vader <PERSOON-##> was arts in <PERSOON-##> nam in ###-### deel aan de expeditie van de <PERSOON> marineschepen "l'Astrolabe" en "la Zélée" naar de zuidelijke poolgebieden, geleid door <PERSOON-##> Die reis ging onder meer naar de eilanden van de Indische Archipel, Polynesië, Australië en Antarctica Hijzelf had de functie van hoofdchirurg ("chirurgien-major") aan boord van de "Zélée", die onder het bevel stond van <PERSOON-##>, de tweede in bevel na <PERSOON-##> hield zich hoofdzakelijk bezig met entomologie, maar daarnaast verzamelde hij ook meer dan # ### gesteentemonsters, onder meer aan de kusten van de straat van Magelhaes en zuidelijk Tasmanië (Van Diemensland) <PERSOON-##> kreeg het tijdens deze expeditie aan de stok met d'Urville, maar hij had geen steun van de bemanning Aan het einde van het tweede deel van zijn reisbeschrijving schreef hij een scherpe repliek op de kritiek van (de kort ervoor overleden) d'Urville in diens reisverhaal ten aanzien van <PERSOON-##>.
617
www
arts ondersteunde hij de bouw van ziekenhuizen en ontwenningsklinieken Zijn beroep van arts oefende hij gedurende <LEEFTIJD> jaar uit, van ### tot ### Op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd kreeg hij de Orde van Canada, de oudste persoon die ooit geëerd werd met deze onderscheiding <PERSOON> overleed in ### op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd <PERSOON>, <DATUM> - <DATUM> was een <PERSOON> arts en natuurwetenschapper Zijn vader <PERSOON> was arts in <PERSOON> nam in ###-### deel aan de expeditie van de <PERSOON> marineschepen "l'Astrolabe" en "la Zélée" naar de zuidelijke poolgebieden, geleid door <PERSOON> Die reis ging onder meer naar de eilanden van de Indische Archipel, Polynesië, Australië en Antarctica Hijzelf had de functie van hoofdchirurg ("chirurgien-major") aan boord van de "Zélée", die onder het bevel stond van <PERSOON>, de tweede in bevel na <PERSOON> hield zich hoofdzakelijk bezig met entomologie, maar daarnaast verzamelde hij ook meer dan # ### gesteentemonsters, onder meer aan de kusten van de straat van Magelhaes en zuidelijk Tasmanië (Van Diemensland) <PERSOON> kreeg het tijdens deze expeditie aan de stok met d'Urville, maar hij had geen steun van de bemanning Aan het einde van het tweede deel van zijn reisbeschrijving schreef hij een scherpe repliek op de kritiek van (de kort ervoor overleden) d'Urville in diens reisverhaal ten aanzien van <PERSOON> Over zijn wetenschappelijk werk schreef hij het tweedelige "Souvenirs d'un naturaliste, ou recueil des observations d'histoire naturelle, faites par M le docteur<PERSOON-##>, pendant le dernier voyage de circum-navigation du contre-amiral <PERSOON-##>" en in diverse artikels beschreef hij de soorten die hij tijdens de reis had verzameld Daarbij zijn onder meer de mierensoorten "Formica amyoti", "Formica arcuata" en "Ponera araneoides" Ben Goldacre <PERSOON-##> (Ben) Goldacre (###) is een Britse psychiater en wetenschapsjournalist Goldacre werd geboren als zoon van hoogleraar <PERSOON-##> en popzangeres <PERSOON-##> met als artiestennaam <PERSOON-##> Hij is bekend geworden door zijn columns in de Britse krant <PERSOON-##> Guardian met de titel Bad Science In ### werden deze columns gebundeld en bewerkt tot zijn eerste gelijknamige boek In ### volgde “Bad Pharma” Vanwege zijn fundamentele kritiek op het registratieproces van medicijnen was hij gastspreker op <DATUM> bij de Collegedag van het <PERSOON-##> gap Een thigh gap of dijkloof is een opening tussen de dijen van een vrouw wanneer zij rechtop staat en de knieën elkaar raken In de jaren ### kwam de "thigh gap" op als een schoonheidsideaal voor tienermeisjes en jonge vrouwen Het wordt gezien als een teken van fragiliteit en vrouwelijkheid De afstand tussen de dijen wordt voornamelijk bepaald door de breedte van het bekken en de positionering van de dijbenen Een "thigh gap" "verkrijgen" is voor weinig vrouwen haalbaar.
612
www
naturaliste, ou recueil des observations d'histoire naturelle, faites par M le docteur<PERSOON>, pendant le dernier voyage de circum-navigation du contre-amiral <PERSOON>" en in diverse artikels beschreef hij de soorten die hij tijdens de reis had verzameld Daarbij zijn onder meer de mierensoorten "Formica amyoti", "Formica arcuata" en "Ponera araneoides" Ben Goldacre <PERSOON> (Ben) Goldacre (###) is een Britse psychiater en wetenschapsjournalist Goldacre werd geboren als zoon van hoogleraar <PERSOON> en popzangeres <PERSOON> met als artiestennaam <PERSOON> Hij is bekend geworden door zijn columns in de Britse krant <PERSOON> Guardian met de titel Bad Science In ### werden deze columns gebundeld en bewerkt tot zijn eerste gelijknamige boek In ### volgde “Bad Pharma” Vanwege zijn fundamentele kritiek op het registratieproces van medicijnen was hij gastspreker op <DATUM> bij de Collegedag van het <PERSOON> gap Een thigh gap of dijkloof is een opening tussen de dijen van een vrouw wanneer zij rechtop staat en de knieën elkaar raken In de jaren ### kwam de "thigh gap" op als een schoonheidsideaal voor tienermeisjes en jonge vrouwen Het wordt gezien als een teken van fragiliteit en vrouwelijkheid De afstand tussen de dijen wordt voornamelijk bepaald door de breedte van het bekken en de positionering van de dijbenen Een "thigh gap" "verkrijgen" is voor weinig vrouwen haalbaar Gelijkaardige fenomenen zijn de "bikini bridge" ('bikinibrug') en "ab crack" ('buikspierkloof') In ### werd het een rage in China om – met een A#-blad voor het middel ('A# waist') of een iPhone # voor de knieën ('iPhone knees') – aan te tonen hoe mager je bent <PERSOON>, <DATUM> is een Nederlandse juriste en hoogleraar aan de <INSTELLING> Ze was voorzitter van de Commissie gelijke behandeling Goldschmidt ging na de middelbare school (gymnasium-a) rechten studeren aan de Universiteit Leiden In ### promoveerde ze in Leiden op het proefschrift "National and indigenous constitutional law in Ghana" Haar promotor was <PERSOON-##> Tien jaar later werd Goldschmidt in Leiden hoogleraar Vrouw en recht In ### werd zij tevens benoemd tot bijzonder hoogleraar Juridische vrouwenstudies aan de <INSTELLING> Van ### tot ### was Goldschmidt voorzitter van de Commissie gelijke behandeling Per ### werd zij gewoon hoogleraar Rechten van de mens in <LOCATIE> Ze was daarnaast directeur van het Studie- en Informatiecentrum Mensenrechten aan de <INSTELLING> Goldschmidt heeft een uitgesproken persoonlijkheid en snijdt regelmatig kwesties van ongelijkheid aan In ### won ze de <PERSOON-##> voor haar inzet voor vrouwenrechten Goldschmidt is doof Haar doofheid werd pas ontdekt toen ze acht jaar oud was Sulawesikoël De Sulawesikoël ("Eudynamys melanorhynchus") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt voor op Celebes en de Sula-eilanden Indische koël De Indische koël ("Eudynamys scolopaceus") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken).
604
www
werd het een rage in China om – met een A#-blad voor het middel ('A# waist') of een iPhone # voor de knieën ('iPhone knees') – aan te tonen hoe mager je bent <PERSOON>, <DATUM> is een Nederlandse juriste en hoogleraar aan de <INSTELLING> Ze was voorzitter van de Commissie gelijke behandeling Goldschmidt ging na de middelbare school (gymnasium-a) rechten studeren aan de Universiteit Leiden In ### promoveerde ze in Leiden op het proefschrift "National and indigenous constitutional law in Ghana" Haar promotor was <PERSOON> Tien jaar later werd Goldschmidt in Leiden hoogleraar Vrouw en recht In ### werd zij tevens benoemd tot bijzonder hoogleraar Juridische vrouwenstudies aan de <INSTELLING> Van ### tot ### was Goldschmidt voorzitter van de Commissie gelijke behandeling Per ### werd zij gewoon hoogleraar Rechten van de mens in <LOCATIE> Ze was daarnaast directeur van het Studie- en Informatiecentrum Mensenrechten aan de <INSTELLING> Goldschmidt heeft een uitgesproken persoonlijkheid en snijdt regelmatig kwesties van ongelijkheid aan In ### won ze de <PERSOON> voor haar inzet voor vrouwenrechten Goldschmidt is doof Haar doofheid werd pas ontdekt toen ze acht jaar oud was Sulawesikoël De Sulawesikoël ("Eudynamys melanorhynchus") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt voor op Celebes en de Sula-eilanden Indische koël De Indische koël ("Eudynamys scolopaceus") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Australische koël De Australische koël ("Eudynamys orientalis") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt voor van de zuidelijk Molukken tot noordelijk en oostelijk Australië en telt # ondersoorten Grijze langstaartkoekoek De grijze langstaartkoekoek ("Cercococcyx mechowi") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt voor van <PERSOON> tot Oeganda, oostelijk Congo-Kinshasa en noordelijk Angola Gestreepte langstaartkoekoek De gestreepte langstaartkoekoek ("Cercococcyx montanus") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt voor in oostelijk en zuidoostelijk Afrika en telt # ondersoorten Bruine langstaartkoekoek De bruine langstaartkoekoek ("Cercococcyx olivinus") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt voor van Guinee tot Oeganda en oostelijk Congo-Kinshasa, Gabon, Angola en Zambia Vorkstaartdrongokoekoek De vorkstaartdrongokoekoek ("Surniculus dicruroides") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt voor van de Himalaya tot zuidelijk <PERSOON>, noordelijk Indochina en zuidoostelijk China en telt # ondersoorten Rechtstaartdrongokoekoek De rechtstaartdrongokoekoek ("Surniculus lugubris") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt voor in Sri Lanka, zuidelijk Thailand, Maleisië, de Grote Soenda-eilanden en Palawan en telt # ondersoorten Molukse drongokoekoek De Molukse drongokoekoek ("Surniculus musschenbroeki") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt voor op Celebes, Buton, Halmahera, Batjan en Obi Filipijnse drongokoekoek De Filipijnse drongokoekoek ("Surniculus velutinus") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort is endemisch op de Filipijnen en telt # ondersoorten Gouden bronskoekoek.
609
www
koël ("Eudynamys orientalis") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt voor van de zuidelijk Molukken tot noordelijk en oostelijk Australië en telt # ondersoorten Grijze langstaartkoekoek De grijze langstaartkoekoek ("Cercococcyx mechowi") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt voor van <PERSOON> tot Oeganda, oostelijk Congo-Kinshasa en noordelijk Angola Gestreepte langstaartkoekoek De gestreepte langstaartkoekoek ("Cercococcyx montanus") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt voor in oostelijk en zuidoostelijk Afrika en telt # ondersoorten Bruine langstaartkoekoek De bruine langstaartkoekoek ("Cercococcyx olivinus") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt voor van Guinee tot Oeganda en oostelijk Congo-Kinshasa, Gabon, Angola en Zambia Vorkstaartdrongokoekoek De vorkstaartdrongokoekoek ("Surniculus dicruroides") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt voor van de Himalaya tot zuidelijk <PERSOON>, noordelijk Indochina en zuidoostelijk China en telt # ondersoorten Rechtstaartdrongokoekoek De rechtstaartdrongokoekoek ("Surniculus lugubris") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt voor in Sri Lanka, zuidelijk Thailand, Maleisië, de Grote Soenda-eilanden en Palawan en telt # ondersoorten Molukse drongokoekoek De Molukse drongokoekoek ("Surniculus musschenbroeki") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt voor op Celebes, Buton, Halmahera, Batjan en Obi Filipijnse drongokoekoek De Filipijnse drongokoekoek ("Surniculus velutinus") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort is endemisch op de Filipijnen en telt # ondersoorten Gouden bronskoekoek Deze soort komt wijdverspreid voor in het Australaziatisch gebied en telt # ondersoorten Gevlekte bronskoekoek De gevlekte bronskoekoek ("Chrysococcyx maculatus") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt voor van <PERSOON> tot zuidelijk China, Zuidoost-Azië, Sumatra, de Andamanen en Nicobaren Meyers bronskoekoek De Meyers bronskoekoek ("Chrysococcyx meyeri") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort is endemisch in Nieuw-<PERSOON> bronskoekoek De kleine bronskoekoek ("Chrysococcyx minutillus" synoniem "Chalcites minutillus") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) De vogel is ## tot ## cm lang De volwassen vogel is bronsgroen van boven met een wit voorhoofd, een heldergroene kruin en ook een bronsgroen gekleurde staart, soms met een roodbruine glans en de buitenste staartpennen en de onderkant van de staart zijn zwart-wit gebandeerd en het staarteinde is zwart met een wit randje Op de buik en borst is deze bronskoekoek zwart-wit gebandeerd Het oog is rood,met een rode ring en de poten zijn grijs Bij het vrouwtje is de oogring minder opvallend, eerder geel of wit en de iris bruin Onvolwassen vogels zijn doffer gekleurd e missen de bandering op de buik Verder verschillen de ondersoorten onderling sterk, vooral in de kleur van de bovenkant De indeling in ondersoorten is mede daarom nog in studie Deze soort komt voor van Zuidoost-Azië tot oostelijk Australië en telt ## ondersoorten Goulds bronskoekoek ("Chrysococcyx minutillus russatus") staat niet op de <PERSOON> als een aparte ondersoort.
596
www
het Australaziatisch gebied en telt # ondersoorten Gevlekte bronskoekoek De gevlekte bronskoekoek ("Chrysococcyx maculatus") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt voor van <PERSOON> tot zuidelijk China, Zuidoost-Azië, Sumatra, de Andamanen en Nicobaren Meyers bronskoekoek De Meyers bronskoekoek ("Chrysococcyx meyeri") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort is endemisch in Nieuw-<PERSOON> bronskoekoek De kleine bronskoekoek ("Chrysococcyx minutillus" synoniem "Chalcites minutillus") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) De vogel is ## tot ## cm lang De volwassen vogel is bronsgroen van boven met een wit voorhoofd, een heldergroene kruin en ook een bronsgroen gekleurde staart, soms met een roodbruine glans en de buitenste staartpennen en de onderkant van de staart zijn zwart-wit gebandeerd en het staarteinde is zwart met een wit randje Op de buik en borst is deze bronskoekoek zwart-wit gebandeerd Het oog is rood,met een rode ring en de poten zijn grijs Bij het vrouwtje is de oogring minder opvallend, eerder geel of wit en de iris bruin Onvolwassen vogels zijn doffer gekleurd e missen de bandering op de buik Verder verschillen de ondersoorten onderling sterk, vooral in de kleur van de bovenkant De indeling in ondersoorten is mede daarom nog in studie Deze soort komt voor van Zuidoost-Azië tot oostelijk Australië en telt ## ondersoorten Goulds bronskoekoek ("Chrysococcyx minutillus russatus") staat niet op de <PERSOON> als een aparte ondersoort Het leefgebied bestaat uit terreinen met een dichte vegetatie, meestal in laagland tot ### m boven de zeespiegel De vogel wordt waargenomen in moessonbos, moerasbos, secundair bos, mangrovebos, maar ook in tuinen in steden Deze koekoek is een broedparasiet die zijn eitjes vooral legt in de nesten van Australische zangers (Acanthizidae) uit het geslacht "Gerygone" De grootte van de wereldpopulatie is niet gekwantificeerd Men veronderstelt dat de soort in aantal stabiel is Om deze redenen staat de kleine bronskoekoek als niet bedreigd op de Rode Lijst van de IUCN Roodkeelbronskoekoek De roodkeelbronskoekoek ("Chrysococcyx ruficollis") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort is endemisch in Nieuw-Guinea Diederikkoekoek De diederikkoekoek ("Chrysococcyx caprius") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) De naam is klanknabootsing van de roep In het Afrikaans heet de vogel "Diederikkie" De vogel is gemiddeld ## cm lang en weegt ## g Een volwassen mannetje is bronsgroen van boven met een duidelijke witte wenkbrauwstreep die achter het oog breder wordt Opvallend is verder een rood oog met een rode ring De snavel is zwart en de poten zijn grijs Het vrouwtje is doffer van kleur, een beetje roodbruin van boven, met een licht gestreepte borst, bruine oogring Onvolwassen vogels zijn ook dof en hebben geen strepen met stippels op de borst De roep klinkt als "die-die-die-diederik", oplopend in toonhoogte Deze soort komt wijdverspreid voor in Afrika bezuiden de Sahara en het zuidoostelijke Arabisch Schiereiland.
563
www
met een dichte vegetatie, meestal in laagland tot ### m boven de zeespiegel De vogel wordt waargenomen in moessonbos, moerasbos, secundair bos, mangrovebos, maar ook in tuinen in steden Deze koekoek is een broedparasiet die zijn eitjes vooral legt in de nesten van Australische zangers (Acanthizidae) uit het geslacht "Gerygone" De grootte van de wereldpopulatie is niet gekwantificeerd Men veronderstelt dat de soort in aantal stabiel is Om deze redenen staat de kleine bronskoekoek als niet bedreigd op de Rode Lijst van de IUCN Roodkeelbronskoekoek De roodkeelbronskoekoek ("Chrysococcyx ruficollis") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort is endemisch in Nieuw-Guinea Diederikkoekoek De diederikkoekoek ("Chrysococcyx caprius") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) De naam is klanknabootsing van de roep In het Afrikaans heet de vogel "Diederikkie" De vogel is gemiddeld ## cm lang en weegt ## g Een volwassen mannetje is bronsgroen van boven met een duidelijke witte wenkbrauwstreep die achter het oog breder wordt Opvallend is verder een rood oog met een rode ring De snavel is zwart en de poten zijn grijs Het vrouwtje is doffer van kleur, een beetje roodbruin van boven, met een licht gestreepte borst, bruine oogring Onvolwassen vogels zijn ook dof en hebben geen strepen met stippels op de borst De roep klinkt als "die-die-die-diederik", oplopend in toonhoogte Deze soort komt wijdverspreid voor in Afrika bezuiden de Sahara en het zuidoostelijke Arabisch Schiereiland Het is een vogel van laagland en hoogvlaktes, meestal rond de ### m boven de zeespiegel De vogel is een broedparasiet die zijn eieren legt in de nesten van zangvogels als mussen en wevervogels De grootte van de wereldpopulatie is niet gekwantificeerd Men veronderstelt dat de soort in aantal stabiel is Om deze redenen staat de diederikkoekoek als niet bedreigd op de Rode Lijst van de IUCN <PERSOON>' koekoek De <PERSOON>' koekoek ("Chrysococcyx klaas") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) De vogel is genoemd naar de Hottentotse gids van de <PERSOON> onderzoeker <PERSOON> die <PERSOON> heette (waarschijnlijk door de Afrikaners zo genoemd) De vogel is gemiddeld ## cm lang en weegt ## g Een volwassen mannetje is groen gekleurd van boven met een metaalglans Dit groen reikt van de kruin en nek, over de rug en vleugeldekveren tot op de bovenkant van de staart De buitenste staartpennen zijn wit, net als de onderkant De flanken zijn groen gestreept, de oogring is groen net als de snavel en ook de poten zijn groenachtig Het vrouwtje mist de metaalglans en is eerder grijsbruin dan groen (maar soms heeft ze dezelfde bevedering als het mannetje) De borst is wit met fijne bruine lijntjes Onvolwassen vogels zijn ook doffer groen gekleurd en met een bandering op zowel de vleugels als de rug De geldige wetenschappelijke beschrijving is gemaakt door <PERSOON>.
538
www
vogel van laagland en hoogvlaktes, meestal rond de ### m boven de zeespiegel De vogel is een broedparasiet die zijn eieren legt in de nesten van zangvogels als mussen en wevervogels De grootte van de wereldpopulatie is niet gekwantificeerd Men veronderstelt dat de soort in aantal stabiel is Om deze redenen staat de diederikkoekoek als niet bedreigd op de Rode Lijst van de IUCN <PERSOON>' koekoek De <PERSOON>' koekoek ("Chrysococcyx klaas") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) De vogel is genoemd naar de Hottentotse gids van de <PERSOON> onderzoeker <PERSOON> die <PERSOON> heette (waarschijnlijk door de Afrikaners zo genoemd) De vogel is gemiddeld ## cm lang en weegt ## g Een volwassen mannetje is groen gekleurd van boven met een metaalglans Dit groen reikt van de kruin en nek, over de rug en vleugeldekveren tot op de bovenkant van de staart De buitenste staartpennen zijn wit, net als de onderkant De flanken zijn groen gestreept, de oogring is groen net als de snavel en ook de poten zijn groenachtig Het vrouwtje mist de metaalglans en is eerder grijsbruin dan groen (maar soms heeft ze dezelfde bevedering als het mannetje) De borst is wit met fijne bruine lijntjes Onvolwassen vogels zijn ook doffer groen gekleurd en met een bandering op zowel de vleugels als de rug De geldige wetenschappelijke beschrijving is gemaakt door <PERSOON> maakte geen gebruik van de binominale nomenclatuur, waardoor zijn <PERSOON> beschrijving niet voldeed aan de voorwaarden voor een wetenschappelijke beschrijving Stephens nam echter wel de verwijzing naar de inlandse gids met de naam "<PERSOON>" <PERSOON> over Deze soort komt wijdverspreid voor in Afrika bezuiden de Sahara Het leefgebied bestaat uit half open bosgebieden zoals savanne met bomen en struikgewas, zowel in laagland als gebieden tot op ### m boven de zeespiegel De grootte van de wereldpopulatie is niet gekwantificeerd Men veronderstelt dat de soort in aantal stabiel is Om deze redenen staat de <PERSOON>' koekoek als niet bedreigd op de Rode Lijst van de IUCN Amethistkoekoek De amethistkoekoek ("Chrysococcyx xanthorhynchus") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt voor van Zuidoost-Azië tot de Filipijnen en telt # ondersoorten Zwartoorkoekoek De zwartoorkoekoek ("Chrysococcyx osculans") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort is endemisch in Australië Langsnavelkoekoek De langsnavelkoekoek ("Chrysococcyx megarhynchus") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort is endemisch in Nieuw-Guinea Geelkeelkoekoek De geelkeelkoekoek ("Chrysococcyx flavigularis") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt voor van <PERSOON> tot Ghana en van Kameroen tot oostelijk Congo-Kinshasa en Gabon Smaragdkoekoek De smaragdkoekoek ("Chrysococcyx cupreus") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt voor van Senegal en Gambia tot Zuid-Soedan en Ethiopië, zuidelijk tot Angola en oostelijk Zuid-Afrika De smaragdkoekoek siert het biljet van ## ### Santomese dobra.
564
www
nomenclatuur, waardoor zijn <PERSOON> beschrijving niet voldeed aan de voorwaarden voor een wetenschappelijke beschrijving Stephens nam echter wel de verwijzing naar de inlandse gids met de naam<PERSOON> over Deze soort komt wijdverspreid voor in Afrika bezuiden de Sahara Het leefgebied bestaat uit half open bosgebieden zoals savanne met bomen en struikgewas, zowel in laagland als gebieden tot op ### m boven de zeespiegel De grootte van de wereldpopulatie is niet gekwantificeerd Men veronderstelt dat de soort in aantal stabiel is Om deze redenen staat de <PERSOON>' koekoek als niet bedreigd op de Rode Lijst van de IUCN Amethistkoekoek De amethistkoekoek ("Chrysococcyx xanthorhynchus") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt voor van Zuidoost-Azië tot de Filipijnen en telt # ondersoorten Zwartoorkoekoek De zwartoorkoekoek ("Chrysococcyx osculans") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort is endemisch in Australië Langsnavelkoekoek De langsnavelkoekoek ("Chrysococcyx megarhynchus") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort is endemisch in Nieuw-Guinea Geelkeelkoekoek De geelkeelkoekoek ("Chrysococcyx flavigularis") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt voor van <PERSOON> tot Ghana en van Kameroen tot oostelijk Congo-Kinshasa en Gabon Smaragdkoekoek De smaragdkoekoek ("Chrysococcyx cupreus") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt voor van Senegal en Gambia tot Zuid-Soedan en Ethiopië, zuidelijk tot Angola en oostelijk Zuid-Afrika De smaragdkoekoek siert het biljet van ## ### Santomese dobra De gestreepte <PERSOON> ("Cacomantis sonneratii") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt wijdverspreid voor in zuidelijk Azië en telt # ondersoorten Grijsbuik-<PERSOON> De grijsbuik-<PERSOON> ("Cacomantis passerinus") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt voor in <PERSOON> en overwintert in Sri Lanka Indonesische koekoek De Indonesische koekoek ("Cacomantis sepulcralis") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt voor van Maleisië tot de Filipijnen en telt # ondersoorten Molukkenkoekoek De molukkenkoekoek ("Cacomantis aeruginosus") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort is endemisch op de Molukken, een eilandengroep in het <INSTELLING> van de Indische Archipel, gelegen tussen Celebes, de Filipijnen, Nieuw-Guinea en Timor Treurkoekoek De treurkoekoek ("Cacomantis variolosus") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt wijdverspreid voor in het Australaziatisch gebied en telt # ondersoorten Waaierstaartkoekoek De waaierstaartkoekoek ("Cacomantis flabelliformis") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt wijdverspreid voor in het Australaziatisch gebied en telt # ondersoorten Roestbuikkoekoek De roestbuikkoekoek ("Cacomantis castaneiventris") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt voor in Nieuw-Guinea en noordoostelijk Australië en telt # ondersoorten Witkapkoekoek De witkapkoekoek ("Cacomantis leucolophus") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort is endemisch in Nieuw-Guinea Vale koekoek De vale koekoek ("Cacomantis pallidus") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt voor in Australië en Tasmanië Adhémar Foucart.
612
www
gestreepte <PERSOON> ("Cacomantis sonneratii") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt wijdverspreid voor in zuidelijk Azië en telt # ondersoorten Grijsbuik-<PERSOON> De grijsbuik-<PERSOON> ("Cacomantis passerinus") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt voor in<PERSOON> en overwintert in Sri Lanka Indonesische koekoek De Indonesische koekoek ("Cacomantis sepulcralis") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt voor van Maleisië tot de Filipijnen en telt # ondersoorten Molukkenkoekoek De molukkenkoekoek ("Cacomantis aeruginosus") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort is endemisch op de Molukken, een eilandengroep in het <INSTELLING> van de Indische Archipel, gelegen tussen Celebes, de Filipijnen, Nieuw-Guinea en Timor Treurkoekoek De treurkoekoek ("Cacomantis variolosus") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt wijdverspreid voor in het Australaziatisch gebied en telt # ondersoorten Waaierstaartkoekoek De waaierstaartkoekoek ("Cacomantis flabelliformis") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt wijdverspreid voor in het Australaziatisch gebied en telt # ondersoorten Roestbuikkoekoek De roestbuikkoekoek ("Cacomantis castaneiventris") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt voor in Nieuw-Guinea en noordoostelijk Australië en telt # ondersoorten Witkapkoekoek De witkapkoekoek ("Cacomantis leucolophus") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort is endemisch in Nieuw-Guinea Vale koekoek De vale koekoek ("Cacomantis pallidus") is een vogel uit de familie Cuculidae (koekoeken) Deze soort komt voor in Australië en Tasmanië Adhémar Foucart Foucart behoorde tot een talrijke familie in Mainvault Hij werd doctor in de geneeskunde aan de Katholieke Universiteit Leuven en behoorde er tot de oprichters van de "Royale Union Athoise des Etudiants de Louvain" Hij trouwde en had een dochter, Cornélie Foucart (###-###) Hij was gemeenteraadslid van Mainvault van ### tot ### en van ### tot ### Hij was burgemeester van ### tot ### en van ### tot ### Einde ### volgde hij de overleden katholieke volksvertegenwoordiger voor het arrondissement <PERSOON> op Hij vervulde dit mandaat tot aan de wetgevende verkiezingen van ### Sclerenchymvezel Sclerenchymvezels zijn prosenchymatische (smalle en langgerekte) sclerenchymcellen In het xyleem worden ze ook wel houtvezels genoemd en in de bast bastvezels Ze hebben een grote trekvastheid De meeste sclerenchymvezels zijn meer of minder sterk verhout In onder andere vlas en brandnetel zijn ze echter niet verhout, bestaan ze voornamelijk uit cellulose en blijven ze levend In het secundaire hout zijn ze dood, bestaan ze voor een groot deel uit lignine en hebben ze in de wanden hofstippels of gewone stippels Uit de sterke bastvezels van de waroeboom worden touwen en visnetten gemaakt Op de eilanden in de Grote Oceaan worden van de vezels ook hoelarokken gemaakt Houtvezel Houtvezels zijn langwerpige, axiaal (in de lengte) liggende cellen, die voor de stevigheid van de plant zorgen Het vezelaandeel in het hout ligt bij de meeste loofbomen tussen ##–## %.
611
www
Foucart behoorde tot een talrijke familie in Mainvault Hij werd doctor in de geneeskunde aan de Katholieke Universiteit Leuven en behoorde er tot de oprichters van de "Royale Union Athoise des Etudiants de Louvain" Hij trouwde en had een dochter, Cornélie Foucart (###-###) Hij was gemeenteraadslid van Mainvault van ### tot ### en van ### tot ### Hij was burgemeester van ### tot ### en van ### tot ### Einde ### volgde hij de overleden katholieke volksvertegenwoordiger voor het arrondissement <PERSOON> op Hij vervulde dit mandaat tot aan de wetgevende verkiezingen van ### Sclerenchymvezel Sclerenchymvezels zijn prosenchymatische (smalle en langgerekte) sclerenchymcellen In het xyleem worden ze ook wel houtvezels genoemd en in de bast bastvezels Ze hebben een grote trekvastheid De meeste sclerenchymvezels zijn meer of minder sterk verhout In onder andere vlas en brandnetel zijn ze echter niet verhout, bestaan ze voornamelijk uit cellulose en blijven ze levend In het secundaire hout zijn ze dood, bestaan ze voor een groot deel uit lignine en hebben ze in de wanden hofstippels of gewone stippels Uit de sterke bastvezels van de waroeboom worden touwen en visnetten gemaakt Op de eilanden in de Grote Oceaan worden van de vezels ook hoelarokken gemaakt Houtvezel Houtvezels zijn langwerpige, axiaal (in de lengte) liggende cellen, die voor de stevigheid van de plant zorgen Het vezelaandeel in het hout ligt bij de meeste loofbomen tussen ##–## % Bij de naaldbomen bestaan de houtvezels uit tracheïden, die ##–## % van het hout vormen Ook eenjarige planten, zoals vlas, vormen houtvezels Vezelvlas bevat ## % vezels Houtvezels verschillen van elkaar door hun ligging, vorm, wanddikte, wandverdikking en lengte De houtvezels van naaldbomen zijn langer dan die van loofbomen Bij dennen, sparren en zilversparren zijn ze #,#–# mm lang en bij populieren, berken en beuken #–#,# mm De lengtedikteverhouding is bij naaldbomen ongeveer ### en bij loofbomen lager Bij de beuk is dit ##–## Houtvezels worden meestal uit ontschorste houtsnippers gewonnen Door stomen, koken en chemische of mechanische ontsluiting worden de afzonderlijke vezels, vezelbundels en vezelstukjes verkregen In de praktijk wordt het hout meestal thermischmechanisch versnipperd De voorverwarmde houtsnippers worden tussen een vaste en een roterende maalschijf verder verkleind Houtvezels worden onder meer gebruikt voor de productie van Allergy, Asthma &amp; Clinical Immunology Allergy, Asthma & Clinical Immunology is een internationaal, open access, aan collegiale toetsing onderworpen wetenschappelijk tijdschrift op het gebied van de immunologie Het is opgericht in ### en wordt uitgegeven door BioMed Central Het is het officiële tijdschrift van de "Canadian Society of Allergy and Clinical Immunology" Het tijdschrift is onder andere geregistreerd bij Directory of Open Access Journals en bij PubMed en streeft, naar eigen zeggen, naar registratie bij Web of Science In ### had het tijdschrift naar eigen zeggen een impact factor van #,### Prosenchym Prosenchym is een plantenweefsel dat bestaat uit langgerekte cellen, vaak vezels.
600
www
uit tracheïden, die ##–## % van het hout vormen Ook eenjarige planten, zoals vlas, vormen houtvezels Vezelvlas bevat ## % vezels Houtvezels verschillen van elkaar door hun ligging, vorm, wanddikte, wandverdikking en lengte De houtvezels van naaldbomen zijn langer dan die van loofbomen Bij dennen, sparren en zilversparren zijn ze #,#–# mm lang en bij populieren, berken en beuken #–#,# mm De lengtedikteverhouding is bij naaldbomen ongeveer ### en bij loofbomen lager Bij de beuk is dit ##–## Houtvezels worden meestal uit ontschorste houtsnippers gewonnen Door stomen, koken en chemische of mechanische ontsluiting worden de afzonderlijke vezels, vezelbundels en vezelstukjes verkregen In de praktijk wordt het hout meestal thermischmechanisch versnipperd De voorverwarmde houtsnippers worden tussen een vaste en een roterende maalschijf verder verkleind Houtvezels worden onder meer gebruikt voor de productie van Allergy, Asthma &amp; Clinical Immunology Allergy, Asthma & Clinical Immunology is een internationaal, open access, aan collegiale toetsing onderworpen wetenschappelijk tijdschrift op het gebied van de immunologie Het is opgericht in ### en wordt uitgegeven door BioMed Central Het is het officiële tijdschrift van de "Canadian Society of Allergy and Clinical Immunology" Het tijdschrift is onder andere geregistreerd bij Directory of Open Access Journals en bij PubMed en streeft, naar eigen zeggen, naar registratie bij Web of Science In ### had het tijdschrift naar eigen zeggen een impact factor van #,### Prosenchym Prosenchym is een plantenweefsel dat bestaat uit langgerekte cellen, vaak vezels <PERSOON> is prosenchymatisch weefsel Sclerenchymvezels, houtvaten of tracheeën en tracheïden zijn langgerekt De vezels zijn gelignificeerd en dienen ter versteviging van de plant en veelal voor het transport van water en mineralen Isodiametrische (even lang als breed, rond of zeshoekig) cellen worden parenchymatisch genoemd Photinus van Nicomedea Photinus van Nicomedea (overleden in ###) wordt als heilige en martelaar vereerd binnen de Grieks-orthodoxe kerkgemeenschap en herdacht op <DATUM> Photius of Photinus van Marmora uit Nicomedia in <PERSOON>-Azië was gezien zijn naam vermoedelijk van Griekse afkomst (In het Grieks betekent Φωτεινός of foteinos, uitgesproken als fotinos, 'brenger van licht' of 'brenger van verlichting') Photinus en zijn broer of oom Anicetus waren artsen die tijdens de regering van keizer Diocletianus (##<DATUM> zonder een honorarium te vragen zieken verzorgden en over bijzondere helende gaven zouden hebben beschikt Zij en een groep verder naamloze christenen werden vanwege hun geloofsovertuiging gemarteld en na een gevangenschap uiteindelijk levend verbrand De lichamen van Photinus en Anicetus bleven, zo vertelt de legende, ongedeerd ondanks de martelingen en de vlammen Vanwege dit wonder werden zij later heilig verklaard Ter ere van beide martelaren werd op het eiland Daphnos in de <PERSOON> een kerk gebouwd Daar worden de relikwieën van Photinus en Anicetus van Nicomedea bewaard.
552
www
<PERSOON> is prosenchymatisch weefsel Sclerenchymvezels, houtvaten of tracheeën en tracheïden zijn langgerekt De vezels zijn gelignificeerd en dienen ter versteviging van de plant en veelal voor het transport van water en mineralen Isodiametrische (even lang als breed, rond of zeshoekig) cellen worden parenchymatisch genoemd Photinus van Nicomedea Photinus van Nicomedea (overleden in ###) wordt als heilige en martelaar vereerd binnen de Grieks-orthodoxe kerkgemeenschap en herdacht op <DATUM> Photius of Photinus van Marmora uit Nicomedia in <PERSOON>-Azië was gezien zijn naam vermoedelijk van Griekse afkomst (In het Grieks betekent Φωτεινός of foteinos, uitgesproken als fotinos, 'brenger van licht' of 'brenger van verlichting') Photinus en zijn broer of oom Anicetus waren artsen die tijdens de regering van keizer Diocletianus (##<DATUM> zonder een honorarium te vragen zieken verzorgden en over bijzondere helende gaven zouden hebben beschikt Zij en een groep verder naamloze christenen werden vanwege hun geloofsovertuiging gemarteld en na een gevangenschap uiteindelijk levend verbrand De lichamen van Photinus en Anicetus bleven, zo vertelt de legende, ongedeerd ondanks de martelingen en de vlammen Vanwege dit wonder werden zij later heilig verklaard Ter ere van beide martelaren werd op het eiland Daphnos in de <PERSOON> een kerk gebouwd Daar worden de relikwieën van Photinus en Anicetus van Nicomedea bewaard Tandartsboor Een tandartsboor is een kleine hogesnelheidsboor die wordt gebruikt tijdens tandheelkundige procedures, normaal gesproken om tandplak te verwijderen en tandgaatjes steriel te maken om ze daarna vervolgens te vullen Moderne tandartsboren kunnen draaien met een snelheid tot wel ### ### toeren per minuut en gebruiken over het algemeen harde metalen boren die bekendstaan als "burrs" Tandartsburrs zijn er in veel verschillende vormen ontworpen voor specifieke doeleinden Ze zijn vaak gemaakt van staal met een omhulsel van wolfraamcarbide of ze bestaan volledig uit wolfraamcarbide De burrs hebben soms ook een diamanten laag Tandartsboren, die een onderscheidend, scherp geluid hebben, zijn vaak een prominente factor in de angst voor de tandarts bij veel mensen Er is bewijs overgebleven uit de tijd van de indusbeschaving dat die zich bezighielden met tandheelkunde tot wel #<LEEFTIJD> jaar geleden Deze vroege vorm van tandheelkunde betrof het helen van tandgerelateerde ziekten met boogboren, mogelijk door ervaren timmerlieden De reconstructie van deze eeuwenoude vorm van tandheelkunde liet zien dat de gebruikte methodes betrouwbaar en effectief waren Holtes van #,# mm diepte met concentrische gaatjes geven het gebruik van een boorgereedschap aan De leeftijd van die tand wordt geschat op #<LEEFTIJD> jaar Veel later werden er mechanische handboren gebruikt Zoals de meeste handboren waren ze tamelijk langzaam, met snelheden tot ## toeren per minuut In ### vond Brits tandarts <PERSOON> een klokkenwerk tandartsboor uit genaamd Erado Dit gereedschap was veel sneller dan eerdere boren, maar maakte ook erg veel geluid In ### kwam Amerikaans tandarts <PERSOON> met een pneumatische tandartsboor, aangedreven door pedaalbestuurde blaasbalgen.
544
www
kunnen draaien met een snelheid tot wel ### ### toeren per minuut en gebruiken over het algemeen harde metalen boren die bekendstaan als "burrs" Tandartsburrs zijn er in veel verschillende vormen ontworpen voor specifieke doeleinden Ze zijn vaak gemaakt van staal met een omhulsel van wolfraamcarbide of ze bestaan volledig uit wolfraamcarbide De burrs hebben soms ook een diamanten laag Tandartsboren, die een onderscheidend, scherp geluid hebben, zijn vaak een prominente factor in de angst voor de tandarts bij veel mensen Er is bewijs overgebleven uit de tijd van de indusbeschaving dat die zich bezighielden met tandheelkunde tot wel #<LEEFTIJD> jaar geleden Deze vroege vorm van tandheelkunde betrof het helen van tandgerelateerde ziekten met boogboren, mogelijk door ervaren timmerlieden De reconstructie van deze eeuwenoude vorm van tandheelkunde liet zien dat de gebruikte methodes betrouwbaar en effectief waren Holtes van #,# mm diepte met concentrische gaatjes geven het gebruik van een boorgereedschap aan De leeftijd van die tand wordt geschat op #<LEEFTIJD> jaar Veel later werden er mechanische handboren gebruikt Zoals de meeste handboren waren ze tamelijk langzaam, met snelheden tot ## toeren per minuut In ### vond Brits tandarts <PERSOON> een klokkenwerk tandartsboor uit genaamd Erado Dit gereedschap was veel sneller dan eerdere boren, maar maakte ook erg veel geluid In ### kwam Amerikaans tandarts <PERSOON> met een pneumatische tandartsboor, aangedreven door pedaalbestuurde blaasbalgen Green, een revolutionaire ontwikkeling in de tandheelkunde In ### konden elektrische tandartsboren snelheden bereiken tot wel ### toeren per minuut Een tweede golf van snelle ontwikkeling ontstond in de jaren ### en '##, samen met de ontwikkeling van de luchtturbine boor De moderne aangenomen vorm van de tandartsboor is de luchtturbine-handboor, ontwikkeld door <PERSOON> (later tot ridder geslagen) en leden van het personeel van de "Dominion Physical Laboratory (DPL)" in Wellington, New <LOCATIE> De eerste officiële aanvraag voor een voorlopig octrooi voor het handstuk werd toegekend in oktober ### Dit handstuk werd aangedreven door perslucht Het tot nu toe laatste model is in handen van "Commonwealth Inventions development Board" in Canada Het Nieuw-Zeelandse octrooinummer is No/### Het octrooi werd toegekend in november aan <PERSOON> die het idee van het contrahoek-luchtturbinehandstuk voorstelde nadat hij een kleine commerciële luchtperser had gebruikt als recht handstuk <PERSOON> ontwikkelde het in Amerika en het werd voor het eerst commercieel geproduceerd en gedistribueerd door de "DENTSPLY Company" als de Borden Airotor in ### <PERSOON> werden Borden Airotors ook geproduceerd door verschillende andere bedrijven zoals "KaVo Dental", die hun eerste produceerde in ### De tandartsboor bestaat uit allemaal aparte onderdelen die tijdens de productie samen in elkaar worden gezet Het deel waar de tandarts de boor vasthoudt is het handstuk (#) In het handstuk bevindt zich de motor en de (#) aandrijfas Aan de aandrijfas zitten (tandwiel)overbrengingen.
557
www
elektrische tandartsboren snelheden bereiken tot wel ### toeren per minuut Een tweede golf van snelle ontwikkeling ontstond in de jaren ### en '##, samen met de ontwikkeling van de luchtturbine boor De moderne aangenomen vorm van de tandartsboor is de luchtturbine-handboor, ontwikkeld door <PERSOON> (later tot ridder geslagen) en leden van het personeel van de "Dominion Physical Laboratory (DPL)" in Wellington, New <LOCATIE> De eerste officiële aanvraag voor een voorlopig octrooi voor het handstuk werd toegekend in oktober ### Dit handstuk werd aangedreven door perslucht Het tot nu toe laatste model is in handen van "Commonwealth Inventions development Board" in Canada Het Nieuw-Zeelandse octrooinummer is No/### Het octrooi werd toegekend in november aan <PERSOON> die het idee van het contrahoek-luchtturbinehandstuk voorstelde nadat hij een kleine commerciële luchtperser had gebruikt als recht handstuk <PERSOON> ontwikkelde het in Amerika en het werd voor het eerst commercieel geproduceerd en gedistribueerd door de "DENTSPLY Company" als de Borden Airotor in ### <PERSOON> werden Borden Airotors ook geproduceerd door verschillende andere bedrijven zoals "KaVo Dental", die hun eerste produceerde in ### De tandartsboor bestaat uit allemaal aparte onderdelen die tijdens de productie samen in elkaar worden gezet Het deel waar de tandarts de boor vasthoudt is het handstuk (#) In het handstuk bevindt zich de motor en de (#) aandrijfas Aan de aandrijfas zitten (tandwiel)overbrengingen Bij de modernere luchtturbine boor (waarbij de motor wordt aangedreven door middel van perslucht) is er ook nog een turbineaandrijving aanwezig in het handstuk, namelijk een schoepenwiel (rotor) Deze vangt de lucht op van de compressor Hierbij zit de rotor gemonteerd op een as en laat die op hoge snelheid draaien Een tandwieloverbrenging zit gekoppeld aan een ander tandwiel die uiteindelijk de boor laat draaien Het uiteinde heet een bitje (#, gaatje waar een bitje inpast, niet weergegeven) Dit moet sterk genoeg zijn om door sterk tandglazuur te boren Bitjes zijn vaak gemaakt van wolfraamcarbide met soms zelfs een diamanten punt Dit omdat diamant het hardste in de natuur voorkomende materiaal is De tandarts heeft goed zicht in de mond van de patiënt dankzij de optische vezels en ledlampjes in de kop van de boor (#) Tandartsboren bestaan uit verschillende onderdelen die allemaal apart worden gemaakt en later in elkaar worden gezet Voor het handstuk worden verschillende materialen gebruikt, maar ze worden allemaal gemaakt waarbij er een voor geproduceerde gietvorm wordt gebruikt Voor plastic handstukken, wordt hier spuitgieten bij betrokken, een proces waarin plastic wordt gesmolten, gespoten in een gietvorm, en uit de vorm wordt gehaald na verharding Metalen handstukken ondergaan ook een vergelijkbaar giet proces De boor bitjes worden gevormd uit wolfraamcarbide deeltjes Ze worden gemaakt door eerst wolfraamerts te nemen en het een chemisch proces te laten ondergaan om zo wolfraam oxides te produceren Vervolgens wordt er waterstof toegevoegd om zuurstof te verwijderen, dat resulteert in een fijn wolfraam metaal poeder.
556
www
er ook nog een turbineaandrijving aanwezig in het handstuk, namelijk een schoepenwiel (rotor) Deze vangt de lucht op van de compressor Hierbij zit de rotor gemonteerd op een as en laat die op hoge snelheid draaien Een tandwieloverbrenging zit gekoppeld aan een ander tandwiel die uiteindelijk de boor laat draaien Het uiteinde heet een bitje (#, gaatje waar een bitje inpast, niet weergegeven) Dit moet sterk genoeg zijn om door sterk tandglazuur te boren Bitjes zijn vaak gemaakt van wolfraamcarbide met soms zelfs een diamanten punt Dit omdat diamant het hardste in de natuur voorkomende materiaal is De tandarts heeft goed zicht in de mond van de patiënt dankzij de optische vezels en ledlampjes in de kop van de boor (#) Tandartsboren bestaan uit verschillende onderdelen die allemaal apart worden gemaakt en later in elkaar worden gezet Voor het handstuk worden verschillende materialen gebruikt, maar ze worden allemaal gemaakt waarbij er een voor geproduceerde gietvorm wordt gebruikt Voor plastic handstukken, wordt hier spuitgieten bij betrokken, een proces waarin plastic wordt gesmolten, gespoten in een gietvorm, en uit de vorm wordt gehaald na verharding Metalen handstukken ondergaan ook een vergelijkbaar giet proces De boor bitjes worden gevormd uit wolfraamcarbide deeltjes Ze worden gemaakt door eerst wolfraamerts te nemen en het een chemisch proces te laten ondergaan om zo wolfraam oxides te produceren Vervolgens wordt er waterstof toegevoegd om zuurstof te verwijderen, dat resulteert in een fijn wolfraam metaal poeder Deze deeltjes worden verder verwerkt om de juist gevormde boor bitjes te vormen De luchtturbine motor wordt gemaakt van kleine stalen onderdelen In de meeste typen, wordt de turbine geplaatst tussen twee paar rollende lagers en wordt direct gekoppeld aan het boor bitje Het totale onderdeel wordt geplaatst in de boorkop, met openingen voor inkomende en uitgaande lucht Andere typen turbinemotoren zitten verder in het handstuk en worden gekoppeld aan de boor door middel van de aandrijfas en een serie tandwielen (zie 'onderdelen') De laag aangedreven motoren worden bijna net zoals de lucht turbine motoren in elkaar gezet De lucht aangedreven motor met draai vleugel bestaat uit een innerlijke structuur met glijdende vleugels die naar buiten steken Hij wordt geplaatst in het handstuk en gekoppeld aan de hoofd aandrijfas van de boor Het heeft ook een opening voor inkomende en uitgaande lucht Elektrische motoren zijn aanzienlijk meer complex, omdat ze uit een paar lagers, borstels en armatuurspoelen Nadat alle onderdelen beschikbaar zijn, kan het in elkaar zetten van al deze onderdelen beginnen Afhankelijk van het type, kan de lucht turbine direct in het handstuk geplaatst worden of het kan gekoppeld worden samen met het boor bitje De andere delen van de boor worden in het handstuk geplaatst, inclusief lucht of elektrische motoren, aandrijfas, tandwielen en bestuursschakelaars Andere onderdelen worden nu ook toegevoegd zoals de ledlampjes boven op de boor.
500
www
worden verder verwerkt om de juist gevormde boor bitjes te vormen De luchtturbine motor wordt gemaakt van kleine stalen onderdelen In de meeste typen, wordt de turbine geplaatst tussen twee paar rollende lagers en wordt direct gekoppeld aan het boor bitje Het totale onderdeel wordt geplaatst in de boorkop, met openingen voor inkomende en uitgaande lucht Andere typen turbinemotoren zitten verder in het handstuk en worden gekoppeld aan de boor door middel van de aandrijfas en een serie tandwielen (zie 'onderdelen') De laag aangedreven motoren worden bijna net zoals de lucht turbine motoren in elkaar gezet De lucht aangedreven motor met draai vleugel bestaat uit een innerlijke structuur met glijdende vleugels die naar buiten steken Hij wordt geplaatst in het handstuk en gekoppeld aan de hoofd aandrijfas van de boor Het heeft ook een opening voor inkomende en uitgaande lucht Elektrische motoren zijn aanzienlijk meer complex, omdat ze uit een paar lagers, borstels en armatuurspoelen Nadat alle onderdelen beschikbaar zijn, kan het in elkaar zetten van al deze onderdelen beginnen Afhankelijk van het type, kan de lucht turbine direct in het handstuk geplaatst worden of het kan gekoppeld worden samen met het boor bitje De andere delen van de boor worden in het handstuk geplaatst, inclusief lucht of elektrische motoren, aandrijfas, tandwielen en bestuursschakelaars Andere onderdelen worden nu ook toegevoegd zoals de ledlampjes boven op de boor Een tandartsburr, zoals de 'echte' boor in het handstuk van de tandartsboor wordt genoemd is normaal gesproken gemaakt van wolfraamcarbide of zelfs van diamant NKT-cel Natural Killer T-cellen of NKT-cellen zijn lymfocyten die kenmerken van zowel T-cellen als NK-cellen vertonen De eerste cellen die werden aangemerkt als NKT-cellen zijn T-cellen in muizen die het molecuul NK<DATUM> (NK<DATUM> of CD### in mensen) aan hun celmembraan tot expressie brengen Niet alle muizenrassen hebben echter cellen die NK<DATUM> tot expressie brengen, hoewel zij wel beschikken over vergelijkbare NKT-cellen Tegenwoordig worden diverse andere celtypes aangeduid als NKT-cellen, waarbij de oorspronkelijke NK<DATUM> T-cellen over meerdere categorieën verspreid zijn, die als volgt worden onderverdeeld Regelmatig wordt ook een brede definitie gehanteerd die alle CD#CD## lymfocyten omvat <PERSOON>, <DATUM> is een <PERSOON> psychiater, filosoof en auteur gekend van de tv-reeks Geist & Gehirn Door zijn boek "Digitale Demenz" en de controversiële uitspraak dat nieuwe media en internet kinderen dommer maken is zijn mediabekendheid toegenomen Spitzer studeerde geneeskunde, filosofie en psychologie aan de <PERSOON> universiteit van Freiburg Na het afstuderen in ### in de geneeskunde en in ### in de psychologie specialiseerde hij zich tot ### als psychiater Hij werkte vervolgens tussen ### en ### bij het Psychiatrisch Universitair Ziekenhuis in Heidelberg Vanaf ### werkt hij voor de universiteit van Ulm waar een nieuwe psychiatrische afdeling werd opgericht Hij is er momenteel professor en sinds ### directeur van de psychiatrische universitaire campus en ziekenhuis te Ulm.
552
www
normaal gesproken gemaakt van wolfraamcarbide of zelfs van diamant NKT-cel Natural Killer T-cellen of NKT-cellen zijn lymfocyten die kenmerken van zowel T-cellen als NK-cellen vertonen De eerste cellen die werden aangemerkt als NKT-cellen zijn T-cellen in muizen die het molecuul NK<DATUM> (NK<DATUM> of CD### in mensen) aan hun celmembraan tot expressie brengen Niet alle muizenrassen hebben echter cellen die NK<DATUM> tot expressie brengen, hoewel zij wel beschikken over vergelijkbare NKT-cellen Tegenwoordig worden diverse andere celtypes aangeduid als NKT-cellen, waarbij de oorspronkelijke NK<DATUM> T-cellen over meerdere categorieën verspreid zijn, die als volgt worden onderverdeeld Regelmatig wordt ook een brede definitie gehanteerd die alle CD#CD## lymfocyten omvat <PERSOON>, <DATUM> is een <PERSOON> psychiater, filosoof en auteur gekend van de tv-reeks Geist & Gehirn Door zijn boek "Digitale Demenz" en de controversiële uitspraak dat nieuwe media en internet kinderen dommer maken is zijn mediabekendheid toegenomen Spitzer studeerde geneeskunde, filosofie en psychologie aan de <PERSOON> universiteit van Freiburg Na het afstuderen in ### in de geneeskunde en in ### in de psychologie specialiseerde hij zich tot ### als psychiater Hij werkte vervolgens tussen ### en ### bij het Psychiatrisch Universitair Ziekenhuis in Heidelberg Vanaf ### werkt hij voor de universiteit van Ulm waar een nieuwe psychiatrische afdeling werd opgericht Hij is er momenteel professor en sinds ### directeur van de psychiatrische universitaire campus en ziekenhuis te Ulm Hij is getrouwd en heeft # kinderen <PERSOON> (<DATUM> - ###) was een Brits wetenschapper en arts en de ontdekker van het scheikundig element platina Brownrigg werd geboren in Whitehaven als zoon van een lokale edelman Tijdens zijn vroege jeugd werd hij geschoold in Latijn en Grieks, waarna hij als leerling bij een apotheek ging werken Aansluitend studeerde hij twee jaar onder een chirurg in Londen, gevolgd door een studie aan de Universiteit Leiden, waar hij les kreeg van onder meer Boerhaave, Van Royen en Albinus Brownrigg studeerde er in ### af, op de these "De Praxi Medica Ineunda", over omgevingsfactoren in de medische praktijk Na zijn terugkeer naar Engeland, vestigde Brownrigg zich als arts in Whitehaven Van zijn praktijk is documentatie bewaard gebleven en dat bevat onder andere een van de eerste vermeldingen in Engeland van Kraamvrouwenkoorts In ### trouwde Brownrigg met <PERSOON>, dochter van Carlisle Spedding, bedrijfsleider van een kolenmijn Het wekte Brownriggs interesse in de gassen waar mijnwerkers last van hadden, zoals methaan en het residu na grauwvuur, een kolenstofexplosie Met hulp van zijn schoonvader en van <PERSOON>, een baronet en mijneigenaar, richtte Browning een laboratorium in, waar hij onderzoek deed naar deze gassen Hij bedacht een methode om deze en andere gassen in blazen op te slaan, een vinding waarvoor de Royal Society, de Britse academie van wetenschappen, hem met het lidmaatschap beloonde Brownrigg vervolgde zijn werk met onder meer een onderzoek naar de gassen in mineraalwater.
575
www
<PERSOON> (<DATUM> - ###) was een Brits wetenschapper en arts en de ontdekker van het scheikundig element platina Brownrigg werd geboren in Whitehaven als zoon van een lokale edelman Tijdens zijn vroege jeugd werd hij geschoold in Latijn en Grieks, waarna hij als leerling bij een apotheek ging werken Aansluitend studeerde hij twee jaar onder een chirurg in Londen, gevolgd door een studie aan de Universiteit Leiden, waar hij les kreeg van onder meer Boerhaave, Van Royen en Albinus Brownrigg studeerde er in ### af, op de these "De Praxi Medica Ineunda", over omgevingsfactoren in de medische praktijk Na zijn terugkeer naar Engeland, vestigde Brownrigg zich als arts in Whitehaven Van zijn praktijk is documentatie bewaard gebleven en dat bevat onder andere een van de eerste vermeldingen in Engeland van Kraamvrouwenkoorts In ### trouwde Brownrigg met <PERSOON>, dochter van Carlisle Spedding, bedrijfsleider van een kolenmijn Het wekte Brownriggs interesse in de gassen waar mijnwerkers last van hadden, zoals methaan en het residu na grauwvuur, een kolenstofexplosie Met hulp van zijn schoonvader en van <PERSOON>, een baronet en mijneigenaar, richtte Browning een laboratorium in, waar hij onderzoek deed naar deze gassen Hij bedacht een methode om deze en andere gassen in blazen op te slaan, een vinding waarvoor de Royal Society, de Britse academie van wetenschappen, hem met het lidmaatschap beloonde Brownrigg vervolgde zijn werk met onder meer een onderzoek naar de gassen in mineraalwater Na zijn pensionering in een dorpje in het <PERSOON> District hield Brownrigg zich nog bezig met mineralen, verbetering van de landbouw en vervulde hij verscheidene bestuursfuncties Hij overleed in ### Van <PERSOON>, een familielid, verkreeg Brownrigg monsters van het tot dan toe onbekende materiaal platina Na onderzoek was het Brownrigg die, in of kort na ###, als eerste vaststelde dat het om een nieuw chemisch element ging Academisch ziekenhuis van Norrland Academisch ziekenhuis van Norrland (Zweeds " Norrlands universitetssjukhus (Nus)") is een van de grootste ziekenhuizen in het noorden <PERSOON>, gelegen in Umeå in de provincie Västerbottens län Het ziekenhuis is verbonden aan de Universiteit van Umeå Naast academisch ziekenhuis is dit ook het regioziekenhuis voor de vier noordelijkste provincies in Zweden Aangifteplicht (dierziekte) De aangifteplicht van dierziekten in <LOCATIE> is de plicht tot het aangeven van verdachte ziektesymptomen en daarmee samenhangende administratieve onregelmatigheden bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit In de Nederlandse Gezondheids- en welzijnswet voor dieren en de "<PERSOON> preventie bestrijding en monitoring van besmettelijke dierziekten, zoönosen en TSE’s" staan de dierziekten beschreven die een eigenaar of dierenarts meteen moet melden De Wet publieke gezondheid biedt het kader voor het indammen van besmettelijke dierziekten Deze wet heeft in ### de Infectieziektenwet vervangen Dierziekten zijn aangifteplichtig wanneer de ziekte zich snel kan uitbreiden, gevaarlijk is voor mens of dier en moeilijk te bestrijden of genezen is Ook de Europese Unie kan aangifteplicht voor dierziekten instellen.
557
www
pensionering in een dorpje in het <PERSOON> District hield Brownrigg zich nog bezig met mineralen, verbetering van de landbouw en vervulde hij verscheidene bestuursfuncties Hij overleed in ### Van <PERSOON>, een familielid, verkreeg Brownrigg monsters van het tot dan toe onbekende materiaal platina Na onderzoek was het Brownrigg die, in of kort na ###, als eerste vaststelde dat het om een nieuw chemisch element ging Academisch ziekenhuis van Norrland Academisch ziekenhuis van Norrland (Zweeds " Norrlands universitetssjukhus (Nus)") is een van de grootste ziekenhuizen in het noorden <PERSOON>, gelegen in Umeå in de provincie Västerbottens län Het ziekenhuis is verbonden aan de Universiteit van Umeå Naast academisch ziekenhuis is dit ook het regioziekenhuis voor de vier noordelijkste provincies in Zweden Aangifteplicht (dierziekte) De aangifteplicht van dierziekten in <LOCATIE> is de plicht tot het aangeven van verdachte ziektesymptomen en daarmee samenhangende administratieve onregelmatigheden bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit In de Nederlandse Gezondheids- en welzijnswet voor dieren en de "<PERSOON> preventie bestrijding en monitoring van besmettelijke dierziekten, zoönosen en TSE’s" staan de dierziekten beschreven die een eigenaar of dierenarts meteen moet melden De Wet publieke gezondheid biedt het kader voor het indammen van besmettelijke dierziekten Deze wet heeft in ### de Infectieziektenwet vervangen Dierziekten zijn aangifteplichtig wanneer de ziekte zich snel kan uitbreiden, gevaarlijk is voor mens of dier en moeilijk te bestrijden of genezen is Ook de Europese Unie kan aangifteplicht voor dierziekten instellen Dierenartsen zijn bovendien in <LOCATIE> verplicht om onregelmatigheden zoals de aanwezigheid van een pup van jonger dan # maanden uit een land dat niet officieel rabiës-vrij is, te melden Het is immers verboden om ongevaccineerde dieren in te voeren Vaccinatie tijdens de periode van de maternale immuniteit die arbitrair op # maanden geschat wordt, is immers onvoldoende beschermend tegen besmetting Geregistreerde vaccinatie kan dus ten vroegste na deze periode, en pas na nog # weken wachttijd daarna, kan een pup legaal ingevoerd worden Karolinska Universitetssjukhuset Karolinska Universitetssjukhuset is een van de grootste ziekenhuizen in Zweden, gelegen in twee gemeenten Solna en Huddinge in de provincie Stockholms län Dit ziekenhuis ontstond na een fusie in ### tussen het voormalige Huddinge Universiteitsziekenhuis ("Huddinge Universitetssjukhus") in Huddinge, ten zuiden van Stockholm en het Karolinskaziekenhuis ("Karolinska Sjukhuset") in Solna, ten noorden van Stockholm Het ziekenhuis is nauw verbonden met het Karolinska-instituut Olaus Rudbeck Olaus Rudbeck, ook<PERSOON>, soms gelatiniseerd tot Olaus Rudbeckius (Västerås, <DATUM> – Uppsala, <DATUM> , was een Zweeds anatoom, natuurkundige en schrijver Hij was hoogleraar aan de Universiteit van Uppsala en diende enkele jaren als rector magnificus van diezelfde universiteit Rudbeck was begaafd in veel vakgebieden, maar wordt vandaag vooral onthouden vanwege zijn bijdragen aan de kennis van de menselijke anatomie en de taalkunde Hij richtte tevens Zwedens eerste botanische tuin op en ontwierp het anatomisch theater in het Gustavianum.
555
www
verplicht om onregelmatigheden zoals de aanwezigheid van een pup van jonger dan # maanden uit een land dat niet officieel rabiës-vrij is, te melden Het is immers verboden om ongevaccineerde dieren in te voeren Vaccinatie tijdens de periode van de maternale immuniteit die arbitrair op # maanden geschat wordt, is immers onvoldoende beschermend tegen besmetting Geregistreerde vaccinatie kan dus ten vroegste na deze periode, en pas na nog # weken wachttijd daarna, kan een pup legaal ingevoerd worden Karolinska Universitetssjukhuset Karolinska Universitetssjukhuset is een van de grootste ziekenhuizen in Zweden, gelegen in twee gemeenten Solna en Huddinge in de provincie Stockholms län Dit ziekenhuis ontstond na een fusie in ### tussen het voormalige Huddinge Universiteitsziekenhuis ("Huddinge Universitetssjukhus") in Huddinge, ten zuiden van Stockholm en het Karolinskaziekenhuis ("Karolinska Sjukhuset") in Solna, ten noorden van Stockholm Het ziekenhuis is nauw verbonden met het Karolinska-instituut Olaus Rudbeck Olaus Rudbeck, ook<PERSOON>, soms gelatiniseerd tot Olaus Rudbeckius (Västerås, <DATUM> – Uppsala, <DATUM> , was een Zweeds anatoom, natuurkundige en schrijver Hij was hoogleraar aan de Universiteit van Uppsala en diende enkele jaren als rector magnificus van diezelfde universiteit Rudbeck was begaafd in veel vakgebieden, maar wordt vandaag vooral onthouden vanwege zijn bijdragen aan de kennis van de menselijke anatomie en de taalkunde Hij richtte tevens Zwedens eerste botanische tuin op en ontwierp het anatomisch theater in het Gustavianum Rudbecks zoon <PERSOON> werd eveneens hoogleraar in <PERSOON> (<DATUM> - <DATUM> was een Britse chirurg, anatoom en fysioloog Hij is voornamelijk bekend geworden vanwege zijn onderzoek naar rode bloedcellen en het menselijk lymfevatenstelsel Hewson werd geboren in Hexham in Northumberland Vanaf ### studeerde hij in het ziekenhuis van Newcastle upon Tyne en geruime tijd later in Edinburgh (###/##) Hij was een student, en later assistent, van de anatoom <PERSOON> In ### ontving hij de Copley Medal, de wetenschapsprijs van de Royal Society, de Britse academie van wetenschappen Een jaar later werd hem het lidmaatschap van dit instituut verleend In ### trouwde Hewson met <PERSOON>, een vriendin van <PERSOON> ### leidde hij een anatomische school in Londen In ### overleed Hewson op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd aan een bloedvergiftiging, die hij had opgelopen bij het snijden in een stoffelijk overschot De "Copley Medal" werd hem toegekend voor het aantonen van lymfevatenstelsels bij amfibieën en vogels, op basis waarvan hij een these opstelde over een vergelijkbaar systeem bij de mens Hewson isoleerde als eerste fibrine, een eiwit dat een belangrijke rol speelt bij wondgenezing en bloedstolling Ook toonde hij aan dat rode bloedcellen schijfvormig zijn en niet, zoals <PERSOON> voordien betoogde, bolvormig <PERSOON> (ca ### - <DATUM> , was een Britse arts en natuurvorser Hutchins was vanaf ### in dienst bij de koloniaal-Canadese Hudson's Bay Company.
564
www
<PERSOON> (<DATUM> - <DATUM> was een Britse chirurg, anatoom en fysioloog Hij is voornamelijk bekend geworden vanwege zijn onderzoek naar rode bloedcellen en het menselijk lymfevatenstelsel Hewson werd geboren in Hexham in Northumberland Vanaf ### studeerde hij in het ziekenhuis van Newcastle upon Tyne en geruime tijd later in Edinburgh (###/##) Hij was een student, en later assistent, van de anatoom <PERSOON> In ### ontving hij de Copley Medal, de wetenschapsprijs van de Royal Society, de Britse academie van wetenschappen Een jaar later werd hem het lidmaatschap van dit instituut verleend In ### trouwde Hewson met <PERSOON>, een vriendin van <PERSOON> ### leidde hij een anatomische school in Londen In ### overleed Hewson op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd aan een bloedvergiftiging, die hij had opgelopen bij het snijden in een stoffelijk overschot De "Copley Medal" werd hem toegekend voor het aantonen van lymfevatenstelsels bij amfibieën en vogels, op basis waarvan hij een these opstelde over een vergelijkbaar systeem bij de mens Hewson isoleerde als eerste fibrine, een eiwit dat een belangrijke rol speelt bij wondgenezing en bloedstolling Ook toonde hij aan dat rode bloedcellen schijfvormig zijn en niet, zoals <PERSOON> voordien betoogde, bolvormig <PERSOON> (ca ### - <DATUM> , was een Britse arts en natuurvorser Hutchins was vanaf ### in dienst bij de koloniaal-Canadese Hudson's Bay Company Naast zijn werk als arts, deed Hutchins onderzoek naar eetbare lokale gewassen die een rol konden spelen bij het voorkomen van scheurbuik Ook bestudeerde hij de plaatselijke fauna en diverse natuurkundige verschijnselen In ###/## verbleef de astronoom <PERSOON> enige tijd in de factorij in Manitoba Hij was er in opdracht van de Royal Society, de Britse Academie van Wetenschappen, om waarnemingen te verrichten van de venusovergang Wales liet instrumenten en instructies achter bij Hutchins, om er meteorologisch onderzoek mee te doen Op verzoek van de Royal Society bestudeerde hij in ###/## ook de magnetische declinatie, een zijdelingse afwijking van de kompasnaald In ### verrichtte Hutchins experimenten met het stollen van kwik, waarbij hij vaststelde waarom eerdere proefnemingen waren mislukt op het moment van stollen verandert het volume van deze stof plotseling Nadat hem verbeterde instrumenten waren gestuurd, stelde hij het smeltpunt van kwik op -##° F (-##,#° C) Voor dit werk werd hem in ### de Copley Medal, de wetenschapsprijs van de "Royal Society", verleend Hutchins deelde de onderscheiding dat jaar met <PERSOON> In ### keerde Hutchins naar Engeland terug en werkte er in Londen tot aan zijn dood voor de "Hudson's Bay Company" De kleine Canadese gans is naar Hutchins vernoemd "Branta hutchinsii" Nationaal Ambulance- en Eerste Hulpmuseum De stichting Nationaal Ambulance- en Eerste Hulp Museum is opgericht op <DATUM> en beheert in de Nederlandse stad Leiden het gelijknamige museum In het museum is de verzameling van de Groningse arts <PERSOON> A.
591
www
naar eetbare lokale gewassen die een rol konden spelen bij het voorkomen van scheurbuik Ook bestudeerde hij de plaatselijke fauna en diverse natuurkundige verschijnselen In ###/## verbleef de astronoom <PERSOON> enige tijd in de factorij in Manitoba Hij was er in opdracht van de Royal Society, de Britse Academie van Wetenschappen, om waarnemingen te verrichten van de venusovergang Wales liet instrumenten en instructies achter bij Hutchins, om er meteorologisch onderzoek mee te doen Op verzoek van de Royal Society bestudeerde hij in ###/## ook de magnetische declinatie, een zijdelingse afwijking van de kompasnaald In ### verrichtte Hutchins experimenten met het stollen van kwik, waarbij hij vaststelde waarom eerdere proefnemingen waren mislukt op het moment van stollen verandert het volume van deze stof plotseling Nadat hem verbeterde instrumenten waren gestuurd, stelde hij het smeltpunt van kwik op -##° F (-##,#° C) Voor dit werk werd hem in ### de Copley Medal, de wetenschapsprijs van de "Royal Society", verleend Hutchins deelde de onderscheiding dat jaar met <PERSOON> In ### keerde Hutchins naar Engeland terug en werkte er in Londen tot aan zijn dood voor de "Hudson's Bay Company" De kleine Canadese gans is naar Hutchins vernoemd "Branta hutchinsii" Nationaal Ambulance- en Eerste Hulpmuseum De stichting Nationaal Ambulance- en Eerste Hulp Museum is opgericht op <DATUM> en beheert in de Nederlandse stad Leiden het gelijknamige museum In het museum is de verzameling van de Groningse arts <PERSOON>, een verzamelaar van eerste-hulpmaterialen, ondergebracht De stichtingsakte was een cadeau van de Groningse gemeenten ter gelegenheid van zijn afscheid als GGD-arts Behalve grondlegger van het museum is Volckmann ook de auteur van het eerste opleidingsboek speciaal voor de ambulancesector Het geheel door vrijwilligers gedragen museum heeft een grote collectie historisch materieel, zoals verbandtrommels, reanimatie-apparatuur, zuurstoftoestellen, verbanden in allerlei soorten, maten en merken, medische boeken, tijdschriften, uniformen, onderscheidingstekens, EHBO-boekjes en verschillende ambulances, waaronder de ook in het Nationaal Register Mobiel Erfgoed opgenomen De collectie is gebaseerd op de privécollectie van <PERSOON> Meerdere jaren was oud-chirurg <PERSOON> voorzitter van de museumstichting en beheerder van het museumarchief Hij promoveerde in ### op een proefschrift over ‘De medische repatriëring van Nederlandse toeristen Indicaties en uitvoering’ Ook heeft hij verschillende artikelen geschreven over de geschiedenis van de ambulancezorg, in <LOCATIE> in het bijzonder Tijdens de open dag van het museum op <DATUM> presenteerde hij zijn boek 'Een ziekenauto verdient een bloemenslinger'; over de veelzijdige ziekenvervoerders in Leiden en <PERSOON> De collectie was vanaf <DATUM> ondergebracht in pand van Automobielbedrijf De Grooth (importeur van Amerikaanse Superior en <PERSOON> ambulances en bovendien ambulancedienst voor <LOCATIE> en omgeving) aan de <LOCATIE>in <LOCATIE> Na een uitbreiding van de museumruimte vond op <DATUM> een heropening plaats door Commissaris van de Koningin <PERSOON>.
563
www
Volckmann, een verzamelaar van eerste-hulpmaterialen, ondergebracht De stichtingsakte was een cadeau van de Groningse gemeenten ter gelegenheid van zijn afscheid als GGD-arts Behalve grondlegger van het museum is Volckmann ook de auteur van het eerste opleidingsboek speciaal voor de ambulancesector Het geheel door vrijwilligers gedragen museum heeft een grote collectie historisch materieel, zoals verbandtrommels, reanimatie-apparatuur, zuurstoftoestellen, verbanden in allerlei soorten, maten en merken, medische boeken, tijdschriften, uniformen, onderscheidingstekens, EHBO-boekjes en verschillende ambulances, waaronder de ook in het Nationaal Register Mobiel Erfgoed opgenomen De collectie is gebaseerd op de privécollectie van <PERSOON> Meerdere jaren was oud-chirurg <PERSOON> voorzitter van de museumstichting en beheerder van het museumarchief Hij promoveerde in ### op een proefschrift over ‘De medische repatriëring van Nederlandse toeristen Indicaties en uitvoering’ Ook heeft hij verschillende artikelen geschreven over de geschiedenis van de ambulancezorg, in <LOCATIE> in het bijzonder Tijdens de open dag van het museum op <DATUM> presenteerde hij zijn boek 'Een ziekenauto verdient een bloemenslinger'; over de veelzijdige ziekenvervoerders in Leiden en <PERSOON> De collectie was vanaf <DATUM> ondergebracht in pand van Automobielbedrijf De Grooth (importeur van Amerikaanse Superior en <PERSOON> ambulances en bovendien ambulancedienst voor <LOCATIE> en omgeving) aan de <LOCATIE>in <LOCATIE> Na een uitbreiding van de museumruimte vond op <DATUM> een heropening plaats door Commissaris van de Koningin <PERSOON> In ### verhuisde de collectie naar <LOCATIE> Na deze omzwervingen kwam de collectie in mei ### terecht in een groot garagepand in <PERSOON>, waar ze weer toegankelijk werd voor het publiek tezamen met de collectie van het Nederlands Politiemuseum Dit duurde slechts tot ###, waarna alles weer werd opgeslagen Sinds ### is het museum gevestigd in Leiden bij het nieuwe pand van de Regionale Ambulance Voorziening Hollands Midden In Leiden is het museum beperkt geopend tijdens de middagen van de tweede en vierde woensdag van de maand Skånes universitetssjukhus Skånes universitetssjukhus (Sus) (Skåne universiteitsziekenhuis, <PERSOON> "Skåne University Hospital") ontstond in ### na een fusie van de universitaire ziekenhuizen van Lund ("Universitetssjukhuset i Lund") en Malmö ("Universitetssjukhuset <PERSOON> i Malmö") Het ziekenhuis heeft daarom twee locaties Lund en Malmö Dit ziekenhuis is verbonden met de Universiteit van Lund <PERSOON> (<PERSOON-##>, <DATUM> – aldaar, <DATUM> was een Belgisch atleet in hoogspringen, discuswerpen, speerwerpen en lopen Hij werd vooral bekend door zijn mastersatletiekperiode toen hij op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd goud behaalde tijdens het EK atletiek indoor te San <PERSOON-##> op de ## m sprint voor veteranen en dit een hit werd op <PERSOON-##> begon aan atletiek te doen op zijn veertiende, nadat hij lopers had gezien toen hij met zijn vader naar het voetbal ging kijken In ### liep hij zijn eerste wedstrijd <PERSOON-##> liep zijn eerste grote zege te <LOCATIE> in ###.
596
www
naar <LOCATIE> Na deze omzwervingen kwam de collectie in mei ### terecht in een groot garagepand in <PERSOON>, waar ze weer toegankelijk werd voor het publiek tezamen met de collectie van het Nederlands Politiemuseum Dit duurde slechts tot ###, waarna alles weer werd opgeslagen Sinds ### is het museum gevestigd in Leiden bij het nieuwe pand van de Regionale Ambulance Voorziening Hollands Midden In Leiden is het museum beperkt geopend tijdens de middagen van de tweede en vierde woensdag van de maand Skånes universitetssjukhus Skånes universitetssjukhus (Sus) (Skåne universiteitsziekenhuis, <PERSOON> "Skåne University Hospital") ontstond in ### na een fusie van de universitaire ziekenhuizen van Lund ("Universitetssjukhuset i Lund") en Malmö ("Universitetssjukhuset <PERSOON> i Malmö") Het ziekenhuis heeft daarom twee locaties Lund en Malmö Dit ziekenhuis is verbonden met de Universiteit van Lund <PERSOON> (<PERSOON>, <DATUM> – aldaar, <DATUM> was een Belgisch atleet in hoogspringen, discuswerpen, speerwerpen en lopen Hij werd vooral bekend door zijn mastersatletiekperiode toen hij op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd goud behaalde tijdens het EK atletiek indoor te San <PERSOON> op de ## m sprint voor veteranen en dit een hit werd op <PERSOON> begon aan atletiek te doen op zijn veertiende, nadat hij lopers had gezien toen hij met zijn vader naar het voetbal ging kijken In ### liep hij zijn eerste wedstrijd <PERSOON> liep zijn eerste grote zege te <LOCATIE> in ### In november ### werd maag- en darmkanker vastgesteld Tijdens zijn verblijf in het ziekenhuis werd hij op zijn verjaardag gehuldigd door de VRT met een Gouden <PERSOON>, die werd overhandigd door zijn idool Élodie Ouédraogo Begin ### maakte <PERSOON> bekend eind december ### euthanasie te hebben aangevraagd Op <DATUM> toonde de VRT in het journaal een huiselijk afscheidsfeest, waarbij de dag nadien die op <DATUM> het euthanasieverzoek werd voltrokken Zonder sport en met kanker vond hij het leven geen zin meer hebben Hij behaalde meer dan duizend medailles, zo beweerde hij zelf Spatel (gynaecologie) In de gynaecologie worden uitstrijkspatels gebruikt voor het maken van uitstrijkjes Deze spatels zijn meestal van hout gemaakt, net als tongspatels, maar ze hebben een iets andere vorm, vaak een L-vorm <PERSOON-##> i <PERSOON-##> i Rodon (###) is een Catalaanse jezuïet en psychiater Van ### tot ### was hij hoogleraar psychiatrie aan de Universitat de Barcelona (UB) Hij werd geboren in ### in Tarragona in een katholieke republikeinse familie, als zoon van een Barcelonese arts en oftalmoloog en een moeder uit Valls Tijdens de Tweede Spaanse Republiek (###-###) was zijn vader actief in de Unió Democràtica de Catalunya Tot zijn zestiende bracht hij zijn jeugd door in Tarragona Zijn twee oudere broers zijn ook arts geworden Na de machtsovername door dictator <PERSOON-##> in ### kwam zijn vader, als overtuigd catalanist in de gevangenis.
609
www
en darmkanker vastgesteld Tijdens zijn verblijf in het ziekenhuis werd hij op zijn verjaardag gehuldigd door de VRT met een Gouden <PERSOON>, die werd overhandigd door zijn idool Élodie Ouédraogo Begin ### maakte <PERSOON> bekend eind december ### euthanasie te hebben aangevraagd Op <DATUM> toonde de VRT in het journaal een huiselijk afscheidsfeest, waarbij de dag nadien die op <DATUM> het euthanasieverzoek werd voltrokken Zonder sport en met kanker vond hij het leven geen zin meer hebben Hij behaalde meer dan duizend medailles, zo beweerde hij zelf Spatel (gynaecologie) In de gynaecologie worden uitstrijkspatels gebruikt voor het maken van uitstrijkjes Deze spatels zijn meestal van hout gemaakt, net als tongspatels, maar ze hebben een iets andere vorm, vaak een L-vorm <PERSOON> i <PERSOON> i Rodon (###) is een Catalaanse jezuïet en psychiater Van ### tot ### was hij hoogleraar psychiatrie aan de Universitat de Barcelona (UB) Hij werd geboren in ### in Tarragona in een katholieke republikeinse familie, als zoon van een Barcelonese arts en oftalmoloog en een moeder uit Valls Tijdens de Tweede Spaanse Republiek (###-###) was zijn vader actief in de Unió Democràtica de Catalunya Tot zijn zestiende bracht hij zijn jeugd door in Tarragona Zijn twee oudere broers zijn ook arts geworden Na de machtsovername door dictator <PERSOON> in ### kwam zijn vader, als overtuigd catalanist in de gevangenis Daarna postuleerde hij in het Jezuïetenklooster "Santa María de Veruela" in <PERSOON> Hij doctoreerde in ### aan de Universiteit van Barcelona met de thesis "<PERSOON> fatiga en relación con la actividad mental" (Vermoeidheid in relatie tot de geestelijke activiteit) " Hij werd een gerespecteerd figuur, zowel voor de kwaliteit van zijn wetenschappelijke en psychotherapeutische werk als zijn uitstraling als persoon in diverse organisaties In ### richtte hij met twee collega's-psychiaters in Barcelona de Stichting Vidal i Barraquer op Dit instituut biedt hulp bij psychische problemen, en bood van in het begin - wat voor die tijd zeer innoverend was - zowel biomedische, psychologische als sociale zorg Hij is sedert ### lid van de raad van advies van het Plataforma per la Llengua, een catalanistische vereniging ter bescherming en ter bevordering van de Catalaanse taal Voor zijn wetenschappelijke werk kreeg hij diverse onderscheidingen de "premi <PERSOON> Gol" (###) door de Academie voor medische wetenschappen van Catalonië en de Balearen, in ### het Creu de Sant <PERSOON> regering en in ### de Medaille Narcís Monturiol voor wetenschappelijke en technologische vooruitgang Enkele van zijn werken kunnen kosteloos gedownload worden Cirrus (biologie) Een cirrus is een reeks lange, dunne structuren in lichaamsdelen van gewervelde en ongewervelde dieren Hieronder een aantal manieren waarop de term gebruikt wordt bij verschillende diersoorten Vacutainer Een vacutainer is een buisje dat gebruikt wordt bij het afnemen van bloed Vacutainers bevatten een vacuüm, waardoor ze het bloed zelf uit de ader opzuigen.
583
www
de Moncayo Hij doctoreerde in ### aan de Universiteit van Barcelona met de thesis "<PERSOON> fatiga en relación con la actividad mental" (Vermoeidheid in relatie tot de geestelijke activiteit) " Hij werd een gerespecteerd figuur, zowel voor de kwaliteit van zijn wetenschappelijke en psychotherapeutische werk als zijn uitstraling als persoon in diverse organisaties In ### richtte hij met twee collega's-psychiaters in Barcelona de Stichting Vidal i Barraquer op Dit instituut biedt hulp bij psychische problemen, en bood van in het begin - wat voor die tijd zeer innoverend was - zowel biomedische, psychologische als sociale zorg Hij is sedert ### lid van de raad van advies van het Plataforma per la Llengua, een catalanistische vereniging ter bescherming en ter bevordering van de Catalaanse taal Voor zijn wetenschappelijke werk kreeg hij diverse onderscheidingen de "premi <PERSOON> Gol" (###) door de Academie voor medische wetenschappen van Catalonië en de Balearen, in ### het Creu de <PERSOON> regering en in ### de Medaille Narcís Monturiol voor wetenschappelijke en technologische vooruitgang Enkele van zijn werken kunnen kosteloos gedownload worden Cirrus (biologie) Een cirrus is een reeks lange, dunne structuren in lichaamsdelen van gewervelde en ongewervelde dieren Hieronder een aantal manieren waarop de term gebruikt wordt bij verschillende diersoorten Vacutainer Een vacutainer is een buisje dat gebruikt wordt bij het afnemen van bloed Vacutainers bevatten een vacuüm, waardoor ze het bloed zelf uit de ader opzuigen Het gebruik van vacutainers is een alom gebruikt alternatief voor het bloed trekken met spuit en naald Er bestaan buisjes met doppen in uiteenlopende kleuren Deze kleur heeft een betekenis Deze geeft namelijk het anticoagulans aan dat in de buisjes verwerkt zit Een buisje met een paarse dop is bijvoorbeeld bedekt met ethyleendiaminetetra-acetaat (EDTA) EDTA heeft een anticoagulaire functie doordat het cheleert met Ca-ionen die essentieel zijn voor de stolling Doordat EDTA een complex vormt met calcium, is het niet meer beschikbaar voor de stolling EDTA veroorzaakt na enkele uren het opzwellen van de bloedcellen en plaatjes Een bloedmonster met een paarse dop moet dus zo snel mogelijk onderzocht worden De vacutainer is in ### uitgevonden door de <PERSOON> en het bedrijf Becton Dickinson (BD) "Vacutainer" is een merknaam van BD Quenelle (gebaar) De quenelle is een gebaar uit Frankrijk waarbij een arm gestrekt wordt en de andere hand boven op de gestrekte arm wordt gelegd Het gebaar is afkomstig van de <PERSOON> komiek Dieudonné M'bala M'bala ("Dieudonné") Hij gebruikte deze beweging voor het eerst in ### in een sketch van zijn show "###" Het is een vulgair gebaar dat zijn oorsprong vindt in het gerecht quenelle dat qua vorm iets van een suppositoir heeft Iemand een quenelle toedienen betekent dan ook hem/haar iets in de anus te duwen ; zie qua soortgelijke vulgariteit de uitspraak "steek het waar het u zint" , "steek het waar de zon niet schijnt" of bepaalde interpretaties van de opgestoken middelvinger.
569
www
alternatief voor het bloed trekken met spuit en naald Er bestaan buisjes met doppen in uiteenlopende kleuren Deze kleur heeft een betekenis Deze geeft namelijk het anticoagulans aan dat in de buisjes verwerkt zit Een buisje met een paarse dop is bijvoorbeeld bedekt met ethyleendiaminetetra-acetaat (EDTA) EDTA heeft een anticoagulaire functie doordat het cheleert met Ca-ionen die essentieel zijn voor de stolling Doordat EDTA een complex vormt met calcium, is het niet meer beschikbaar voor de stolling EDTA veroorzaakt na enkele uren het opzwellen van de bloedcellen en plaatjes Een bloedmonster met een paarse dop moet dus zo snel mogelijk onderzocht worden De vacutainer is in ### uitgevonden door de <PERSOON> en het bedrijf Becton Dickinson (BD) "Vacutainer" is een merknaam van BD Quenelle (gebaar) De quenelle is een gebaar uit Frankrijk waarbij een arm gestrekt wordt en de andere hand boven op de gestrekte arm wordt gelegd Het gebaar is afkomstig van de <PERSOON> komiek Dieudonné M'bala M'bala ("Dieudonné") Hij gebruikte deze beweging voor het eerst in ### in een sketch van zijn show "###" Het is een vulgair gebaar dat zijn oorsprong vindt in het gerecht quenelle dat qua vorm iets van een suppositoir heeft Iemand een quenelle toedienen betekent dan ook hem/haar iets in de anus te duwen ; zie qua soortgelijke vulgariteit de uitspraak "steek het waar het u zint" , "steek het waar de zon niet schijnt" of bepaalde interpretaties van de opgestoken middelvinger De hand die de schouder raakt symboliseert tot welke diepte men deze virtuele sodomisering zou willen drijven Op speciale T-shirts (zie foto) die verkocht worden door Dieudonné ziet men op de mouwen ook een maat die aangeeft welk type quenelle men uitvoert klein, middel of "épaulée" (tot de schouder) Door een aantal mensen wordt de quenelle met een omgekeerde Hitlergroet vergeleken, allicht door de controversiële en door velen antisemitisch beoordeelde uitspraken van Dieudonné In de videoboodschappen op het internet van Dieudonné speelt de quenelle de rol van standaardbelediging voor alles en iedereen die hem niet zinnen of uitspraken tegen hem gedaan hebben Vaak moet de <PERSOON> ex-president François Hollande het hier ontgelden, deze heeft zelfs een apart "quenellelied" gekregen (dat ook enthousiast gezongen wordt tijdens de shows van Dieudonné), met de weinig aan de verbeelding overlatende tekst "François la sens-tu qui se glisse dans ton cul? - la quenelle" (François, voel je wat we in je achterste stoppen? - la quenelle) De quenelle werd op <DATUM> buiten Frankrijk bekend toen de voetballer <PERSOON> het gebaar maakte na een doelpunt te hebben gemaakt voor West Bromwich Albion Al eerder, in oktober ###, werd het gebaar gemaakt door <PERSOON> en <PERSOON> werd door de Disciplinaire Commissie van de Engelse voetbalbond FA op <DATUM> voor vijf wedstrijden geschorst en bovendien kreeg de <PERSOON> spits een boete van ## ### pond (zo’n ##.
576
www
De hand die de schouder raakt symboliseert tot welke diepte men deze virtuele sodomisering zou willen drijven Op speciale T-shirts (zie foto) die verkocht worden door Dieudonné ziet men op de mouwen ook een maat die aangeeft welk type quenelle men uitvoert klein, middel of "épaulée" (tot de schouder) Door een aantal mensen wordt de quenelle met een omgekeerde Hitlergroet vergeleken, allicht door de controversiële en door velen antisemitisch beoordeelde uitspraken van Dieudonné In de videoboodschappen op het internet van Dieudonné speelt de quenelle de rol van standaardbelediging voor alles en iedereen die hem niet zinnen of uitspraken tegen hem gedaan hebben Vaak moet de <PERSOON> ex-president François Hollande het hier ontgelden, deze heeft zelfs een apart "quenellelied" gekregen (dat ook enthousiast gezongen wordt tijdens de shows van Dieudonné), met de weinig aan de verbeelding overlatende tekst "François la sens-tu qui se glisse dans ton cul? - la quenelle" (François, voel je wat we in je achterste stoppen? - la quenelle) De quenelle werd op <DATUM> buiten Frankrijk bekend toen de voetballer <PERSOON> het gebaar maakte na een doelpunt te hebben gemaakt voor West Bromwich Albion Al eerder, in oktober ###, werd het gebaar gemaakt door <PERSOON> en<PERSOON> werd door de Disciplinaire Commissie van de Engelse voetbalbond FA op <DATUM> voor vijf wedstrijden geschorst en bovendien kreeg de <PERSOON> spits een boete van ## ### pond (zo’n ## Wasbeermuts Een wasbeermuts of -hoed (<PERSOON> "coonskin cap") is een hoofddeksel gemaakt van de huid en pels van een wasbeer ("raccoon") Het was een traditioneel hoofddeksel van Noord-Amerikaanse indianen De oorspronkelijke "coonskin caps" bestonden uit de volledige pels van de wasbeer, inclusief hoofd en staart Toen Amerikaanse pioniers in de streek van Kentucky en Tennessee arriveerden, namen zij het hoofddeksel over, voornamelijk als jagershoed In de ##e en ##e eeuw verspreidde het gebruik zich bij Amerikaanse en Canadese kolonisten Later groeide de associatie tussen de "coonskin cap" en pioniers als <PERSOON> en <PERSOON> en werd het een vast onderdeel van het stereotype van de Amerikaanse pelsjager of pionier <PERSOON> droeg zelf echter nooit wasbeermutsen, maar personen als Meriwether <PERSOON> en <PERSOON-##> deden dat wel Medio ##e eeuw was er een heropleving in de populariteit van de wasbeermuts Dat had vooral te maken met de eerste afleveringen van de Disneyserie "Disneyland", die over <PERSOON> gingen Crockett, steeds met wasbeermuts, werd daarin voorgesteld als een frontierheld Door de show werd de muts plots een rage bij jongens in de VS en in het Verenigd Koninkrijk De mutsen die tijdens deze rage op de markt werden gebracht, bestonden meestal uit namaakbont Er werd ook een model voor meisjes ontwikkeld Eind jaren vijftig was de rage uitgebloeid IMViC.
556
www
wasbeermuts of -hoed (<PERSOON> "coonskin cap") is een hoofddeksel gemaakt van de huid en pels van een wasbeer ("raccoon") Het was een traditioneel hoofddeksel van Noord-Amerikaanse indianen De oorspronkelijke "coonskin caps" bestonden uit de volledige pels van de wasbeer, inclusief hoofd en staart Toen Amerikaanse pioniers in de streek van Kentucky en Tennessee arriveerden, namen zij het hoofddeksel over, voornamelijk als jagershoed In de ##e en ##e eeuw verspreidde het gebruik zich bij Amerikaanse en Canadese kolonisten Later groeide de associatie tussen de "coonskin cap" en pioniers als <PERSOON> en <PERSOON> en werd het een vast onderdeel van het stereotype van de Amerikaanse pelsjager of pionier <PERSOON> droeg zelf echter nooit wasbeermutsen, maar personen als Meriwether <PERSOON> en <PERSOON> deden dat wel Medio ##e eeuw was er een heropleving in de populariteit van de wasbeermuts Dat had vooral te maken met de eerste afleveringen van de Disneyserie "Disneyland", die over <PERSOON> gingen Crockett, steeds met wasbeermuts, werd daarin voorgesteld als een frontierheld Door de show werd de muts plots een rage bij jongens in de VS en in het Verenigd Koninkrijk De mutsen die tijdens deze rage op de markt werden gebracht, bestonden meestal uit namaakbont Er werd ook een model voor meisjes ontwikkeld Eind jaren vijftig was de rage uitgebloeid IMViC De indol test toont het enzym tryptofanase aan dat tryptofaan uit eiwitten splitst, waarbij indol ontstaat Om het te testen moet er het Kovac's reagens aan toegevoegd worden Bij een positieve omzetting zal er hier een roze/rode ring aan de bovenkant ontstaan Bij de methylrood test wordt er getest op de productie van zuren De pH-indicator methylrood is toegevoegd om een rode kleur te geven als de pH lager dan #,# wordt <PERSOON> ongeveer de pH van #,# zal de buis een gelige kleur houden De Voges-Proskauer test gebruikt α-naftol en KOH om de aanwezigheid van acetylmethylcarbinol (acetoïne) te testen Dit acetoïne is een tussenproduct van de #,#-butaandiol vergisting Na toevoegen van α-naftol en KOH wordt bij een positieve test de kleur roze/rood Bij een negatieve test zal deze geel gekleurd zijn De citraat test toont het vermogen aan of de bacterie het enzym citratase aan kan maken De test bevat citraat en ammonium-ionen en broomthymolblauw als indicator Wanneer de test positief is zal de citraat verbruikt worden en zal de test blauw kleuren Bij een negatieve test blijft deze groen Brochothrix thermosphacta Brochothrix thermosphacta (vroeger "Microbacterium thermosphactum") is een grampositieve, onbeweeglijke, niet-sporenvormende en staafvormige bacterie die vaak als bederforganisme van (vacuüm) verpakt vlees of (vacuüm) verpakte vleesproducten optreedt Doordat de bacterie facultatief anaeroob en psychrotroof is, kan ze goed gedijen in gekoelde omstandigheden met weinig zuurstof aanwezig Tijdens het bederf kan "Brochothrix thermosphacta" allerlei vluchtige componenten aanmaken, die het product een afwijkende geur meegeven "Brochothrix" is een bacteriegeslacht binnen de Listeriaceaefamilie, dat grote gelijkenissen vertoont met "Listeria" <PERSOON> Uys.
567
www
er het Kovac's reagens aan toegevoegd worden Bij een positieve omzetting zal er hier een roze/rode ring aan de bovenkant ontstaan Bij de methylrood test wordt er getest op de productie van zuren De pH-indicator methylrood is toegevoegd om een rode kleur te geven als de pH lager dan #,# wordt <PERSOON> ongeveer de pH van #,# zal de buis een gelige kleur houden De Voges-Proskauer test gebruikt α-naftol en KOH om de aanwezigheid van acetylmethylcarbinol (acetoïne) te testen Dit acetoïne is een tussenproduct van de #,#-butaandiol vergisting Na toevoegen van α-naftol en KOH wordt bij een positieve test de kleur roze/rood Bij een negatieve test zal deze geel gekleurd zijn De citraat test toont het vermogen aan of de bacterie het enzym citratase aan kan maken De test bevat citraat en ammonium-ionen en broomthymolblauw als indicator Wanneer de test positief is zal de citraat verbruikt worden en zal de test blauw kleuren Bij een negatieve test blijft deze groen Brochothrix thermosphacta Brochothrix thermosphacta (vroeger "Microbacterium thermosphactum") is een grampositieve, onbeweeglijke, niet-sporenvormende en staafvormige bacterie die vaak als bederforganisme van (vacuüm) verpakt vlees of (vacuüm) verpakte vleesproducten optreedt Doordat de bacterie facultatief anaeroob en psychrotroof is, kan ze goed gedijen in gekoelde omstandigheden met weinig zuurstof aanwezig Tijdens het bederf kan "Brochothrix thermosphacta" allerlei vluchtige componenten aanmaken, die het product een afwijkende geur meegeven "Brochothrix" is een bacteriegeslacht binnen de Listeriaceaefamilie, dat grote gelijkenissen vertoont met "Listeria" <PERSOON> Uys <PERSOON> Uys' vader <PERSOON> Uys was een calvinistische Afrikaner die getrouwd was met <PERSOON>, geboren in Berlijn en van Joodse afkomst <PERSOON> Uys behoorde tot de vierde generatie Zuid-Afrikaners van Nederlandse en Belgische hugenoten en was een musicus en organist in zijn plaatselijke kerk <PERSOON> was een Duitse concertpianiste die door de nazi’s werd verdreven uit de Reichsmusikkammer in ### als onderdeel van hun campagne Joodse kunstenaars uit te bannen Later vluchtte zij naar Zuid-Afrika en slaagde erin om haar vleugel mee te nemen Haar dochter <PERSOON> Uys (Kaapstad, ###) leerde zij op deze vleugel spelen <PERSOON> Uys is nu een concertpianiste in <PERSOON> sprak weinig over haar Joodse verleden met haar kinderen <PERSOON> na haar zelfmoord in ###, ontdekte men dat zij van Joodse afkomst was Het gezin was lid van de Nederduits Gereformeerde Kerk (NG Kerk) en <PERSOON> Uys en zijn zus kregen een christelijke opvoeding Hun moeder stimuleerde de kinderen de Afrikaanse cultuur te omarmen <PERSOON> Uys begon zijn carrière als toneelschrijver Op het hoogtepunt van de apartheid in Zuid-Afrika stapte hij over op de one-man-shows Uys is vooral bekend om zijn alter ego <PERSOON> (ook bekend als Tannie <PERSOON>), een blanke Afrikaanse socialiste en zelfverklaard politieke activiste Het <INSTELLING> is geïnspireerd op <PERSOON-##> komiek <PERSOON-##>.
565
www
<PERSOON> Uys' vader <PERSOON> Uys was een calvinistische Afrikaner die getrouwd was met <PERSOON>, geboren in Berlijn en van Joodse afkomst <PERSOON> Uys behoorde tot de vierde generatie Zuid-Afrikaners van Nederlandse en Belgische hugenoten en was een musicus en organist in zijn plaatselijke kerk <PERSOON> was een Duitse concertpianiste die door de nazi’s werd verdreven uit de Reichsmusikkammer in ### als onderdeel van hun campagne Joodse kunstenaars uit te bannen Later vluchtte zij naar Zuid-Afrika en slaagde erin om haar vleugel mee te nemen Haar dochter <PERSOON> Uys (Kaapstad, ###) leerde zij op deze vleugel spelen <PERSOON> Uys is nu een concertpianiste in <PERSOON> sprak weinig over haar Joodse verleden met haar kinderen <PERSOON> na haar zelfmoord in ###, ontdekte men dat zij van Joodse afkomst was Het gezin was lid van de Nederduits Gereformeerde Kerk (NG Kerk) en <PERSOON> Uys en zijn zus kregen een christelijke opvoeding Hun moeder stimuleerde de kinderen de Afrikaanse cultuur te omarmen <PERSOON> Uys begon zijn carrière als toneelschrijver Op het hoogtepunt van de apartheid in Zuid-Afrika stapte hij over op de one-man-shows Uys is vooral bekend om zijn alter ego <PERSOON> (ook bekend als Tannie <PERSOON>), een blanke Afrikaanse socialiste en zelfverklaard politieke activiste Het <INSTELLING> is geïnspireerd op <PERSOON> komiek <PERSOON-##> is zo genoemd om <PERSOON-##> te eren In de tijd van de apartheid was Uys een fel criticus van het regime Humor en komedie gebruikte hij om de absurditeit van het raciale beleid van de Zuid-Afrikaanse regering te bekritiseren en te ontmaskeren Veel van zijn werk werd niet gecensureerd, wat een impliciete aanwijzing is dat veel leden van de regerende partij zijn kritische visie deelden Dit werd echter niet openlijk toegegeven Een 'kugel' – een opgetutte, goed bij kas zittende Joodse vrouw - een van zijn vele creaties, zou ooit hebben gezegd dat er in Zuid-Afrika twee dingen mis zijn "one's apartheid and the other's black people" Deze uitspraak werd later ten onrechte toegeschreven aan Uys zelf Na de eerste vrije, niet-raciale verkiezingen in ###, speelde Uys in de tv-serie Funigalore, waarin <PERSOON-##> en andere toenmalige prominente politici interviewde Uys heeft meegewerkt aan een groot aantal programma’s waaronder '<PERSOON-##> Uys up my Sleeve'; 'One <PERSOON-##>, featuring Nowell Fine in a saga' (###-###), 'Foreign Aids', en ‘Dinner with the President, een ##-delige praatshow met <PERSOON> Uys en zijn <INSTELLING> staan bekend als actieve Hiv/Aids-activisten en pleitbezorgers van goed onderwijs over dit onderwerp Hij is momenteel betrokken bij Aids-voorlichting aan kinderen en voorlichting over condoomgebruik Hij bezoekt in dat kader scholen in heel Zuid-Afrika Uys is ook lid van de raad van bestuur van de "<PERSOON-##> HIV Foundation", een nonprofit-organisatie die is opgericht om behandeling van en onderzoek naar HIV te bevorderen.
601
www
criticus van het regime Humor en komedie gebruikte hij om de absurditeit van het raciale beleid van de Zuid-Afrikaanse regering te bekritiseren en te ontmaskeren Veel van zijn werk werd niet gecensureerd, wat een impliciete aanwijzing is dat veel leden van de regerende partij zijn kritische visie deelden Dit werd echter niet openlijk toegegeven Een 'kugel' – een opgetutte, goed bij kas zittende Joodse vrouw - een van zijn vele creaties, zou ooit hebben gezegd dat er in Zuid-Afrika twee dingen mis zijn "one's apartheid and the other's black people" Deze uitspraak werd later ten onrechte toegeschreven aan Uys zelf Na de eerste vrije, niet-raciale verkiezingen in ###, speelde Uys in de tv-serie Funigalore, waarin <PERSOON> en andere toenmalige prominente politici interviewde Uys heeft meegewerkt aan een groot aantal programma’s waaronder '<PERSOON> Uys up my Sleeve'; 'One <PERSOON>, featuring Nowell Fine in a saga' (###-###), 'Foreign Aids', en ‘Dinner with the President, een ##-delige praatshow met <PERSOON> Uys en zijn <INSTELLING> staan bekend als actieve Hiv/Aids-activisten en pleitbezorgers van goed onderwijs over dit onderwerp Hij is momenteel betrokken bij Aids-voorlichting aan kinderen en voorlichting over condoomgebruik Hij bezoekt in dat kader scholen in heel Zuid-Afrika Uys is ook lid van de raad van bestuur van de "<PERSOON> HIV Foundation", een nonprofit-organisatie die is opgericht om behandeling van en onderzoek naar HIV te bevorderen Cervicale intra-epitheliale neoplasie (CIN), ook cervicale dysplasie genoemd, is een premaligne afwijking (dysplasie) van de cellen van de baarmoederhals Het wordt veroorzaakt door het humaan papillomavirus (HPV), dat seksueel overgedragen wordt Het opsporen van dit virus is een van de redenen dat een uitstrijkje gedaan wordt Het is geen kanker, en het is meestal geneesbaar Het blijft stabiel, of het wordt afgeweerd door het immuunsysteem van de patiënt In een klein deel van de gevallen kan het echter leiden tot baarmoederhalskanker Halomon Halomon is een chemische verbinding die behoort tot de gehalogeneerde monoterpenen Het is een secundaire plantenstof die in roodalgen voorkomt Het is een klein molecuul met vijf halogeenatomen drie chloor- en twee broomatomen Het is een cytotoxische stof die "in vitro" een selectieve werking tegen bepaalde tumorcellijnen vertoont Halomon en andere gehalogeneerde monoterpenen werden in ### geïsoleerd uit de algensoort "Portieria hornemannii" Bij de screening van de stof door het Amerikaanse "National Cancer Institute" bleek de stof vooral cytotoxisch te zijn voor hersen-, nier- en darmkankercellen Halomon werd daarom uitgekozen voor pre-klinisch onderzoek als potentieel antikankermedicijn Dit onderzoek liep echter vertraging op door enerzijds een gebrek aan de stof (de algen die de natuurlijke <INSTELLING> ervan zijn, zijn moeilijk te vinden en de concentratie van de stof in de algen is laag) en anderzijds moeilijkheden met de biobeschikbaarheid Bij in-vivotesten blijkt halomon door zijn lage wateroplosbaarheid te persisteren bij de plaats van injectie.
563
www
Cervicale intra-epitheliale neoplasie (CIN), ook cervicale dysplasie genoemd, is een premaligne afwijking (dysplasie) van de cellen van de baarmoederhals Het wordt veroorzaakt door het humaan papillomavirus (HPV), dat seksueel overgedragen wordt Het opsporen van dit virus is een van de redenen dat een uitstrijkje gedaan wordt Het is geen kanker, en het is meestal geneesbaar Het blijft stabiel, of het wordt afgeweerd door het immuunsysteem van de patiënt In een klein deel van de gevallen kan het echter leiden tot baarmoederhalskanker Halomon Halomon is een chemische verbinding die behoort tot de gehalogeneerde monoterpenen Het is een secundaire plantenstof die in roodalgen voorkomt Het is een klein molecuul met vijf halogeenatomen drie chloor- en twee broomatomen Het is een cytotoxische stof die "in vitro" een selectieve werking tegen bepaalde tumorcellijnen vertoont Halomon en andere gehalogeneerde monoterpenen werden in ### geïsoleerd uit de algensoort "Portieria hornemannii" Bij de screening van de stof door het Amerikaanse "National Cancer Institute" bleek de stof vooral cytotoxisch te zijn voor hersen-, nier- en darmkankercellen Halomon werd daarom uitgekozen voor pre-klinisch onderzoek als potentieel antikankermedicijn Dit onderzoek liep echter vertraging op door enerzijds een gebrek aan de stof (de algen die de natuurlijke <INSTELLING> ervan zijn, zijn moeilijk te vinden en de concentratie van de stof in de algen is laag) en anderzijds moeilijkheden met de biobeschikbaarheid Bij in-vivotesten blijkt halomon door zijn lage wateroplosbaarheid te persisteren bij de plaats van injectie Om de beschikbaarheid van halomon te verhogen is er gezocht naar nieuwe synthesepaden Een daarvan levert halomon in drie stappen uitgaande van myrceen Nucleomorf Een nucleomorf is een op een kern gelijkende structuur die bij een plastide hoort De nucleomorf is een rudimentair overblijfsel van een celkern van de bij een secundaire endosymbiose opgenomen alg Het voorkomen van een nucleomorf vormt een belangrijke aanwijzing van de endosymbiontentheorie Bij primaire endosymbiose neemt een gastheercel een cel van een cyanobacterie op, die geen organellen heeft In dit geval zal er dus ook geen nucleomorf zijn De opname van een alg (een fotoautotrofe eukaryoot) door een eukaryotische eencellige noemt men "secundaire endosymbiose" Dit leidt tot secundaire plastiden Secundaire endosymbiose is vaak nog te herkennen aan de aanwezigheid van meer dan twee membranen om de plastiden en soms aan een rudimentaire kern (nucleomorf), afkomstig van de endosymbiont In enkele gevallen is bij secundaire en tertiaire endosymbiose de oorspronkelijke endosymbiont sterk gereduceerd en zijn hoogstens nog fragmenten van het plastide-genoom terug te vinden in de celkern van de gastheercel, in andere gevallen zijn er nog organellen van aanwezig De kern kan gereduceerd zijn tot een 'nucleomorf' en is soms nog beperkt functioneel Er zijn twee groepen organismen bekend die plastiden bevatten met een nucleomorf de cryptomonaden van de supergroep Chromista en de chlorarachniofyten van de supergroep Rhizaria Van beide groepen is de DNA-sequentie van het nucleomorf vastgesteld.
516
www
beschikbaarheid van halomon te verhogen is er gezocht naar nieuwe synthesepaden Een daarvan levert halomon in drie stappen uitgaande van myrceen Nucleomorf Een nucleomorf is een op een kern gelijkende structuur die bij een plastide hoort De nucleomorf is een rudimentair overblijfsel van een celkern van de bij een secundaire endosymbiose opgenomen alg Het voorkomen van een nucleomorf vormt een belangrijke aanwijzing van de endosymbiontentheorie Bij primaire endosymbiose neemt een gastheercel een cel van een cyanobacterie op, die geen organellen heeft In dit geval zal er dus ook geen nucleomorf zijn De opname van een alg (een fotoautotrofe eukaryoot) door een eukaryotische eencellige noemt men "secundaire endosymbiose" Dit leidt tot secundaire plastiden Secundaire endosymbiose is vaak nog te herkennen aan de aanwezigheid van meer dan twee membranen om de plastiden en soms aan een rudimentaire kern (nucleomorf), afkomstig van de endosymbiont In enkele gevallen is bij secundaire en tertiaire endosymbiose de oorspronkelijke endosymbiont sterk gereduceerd en zijn hoogstens nog fragmenten van het plastide-genoom terug te vinden in de celkern van de gastheercel, in andere gevallen zijn er nog organellen van aanwezig De kern kan gereduceerd zijn tot een 'nucleomorf' en is soms nog beperkt functioneel Er zijn twee groepen organismen bekend die plastiden bevatten met een nucleomorf de cryptomonaden van de supergroep Chromista en de chlorarachniofyten van de supergroep Rhizaria Van beide groepen is de DNA-sequentie van het nucleomorf vastgesteld De nucleomorf van de chlorarachniofyten was afkomstig uit een groenwier De plastiden die de nucleomorf bevatten zijn bij beiden groepen omsloten door vier membranen De nucleomorf bevindt zich in het zogenaamde "periplastidiale compartiment" Dit is een sterke aanwijzing dat ze door een voorouderlijke eukaryote cel zijn gefagocyteerd Er is zelfs bekend dat enkele soorten dinoflagellaten een tertiaire endosymbiose zijn ondergaan; hierbij bezaten de endosymbionten zowel een kern als mitochondriën In onderstaande fylogenetische stamboom is de evolutie van verschillende groepen eukaryoten geschetst die plastiden hebben verworven door middel van endosymbiose Ophiocordyceps unilateralis Ophiocordyceps unilateralis is een insectenziekte veroorzakende schimmel die vooral voorkomt bij mieren Ze wordt vooral aangetroffen in tropische bosecosystemen De schimmel is alleen schadelijk voor insecten, dus niet voor mensen De schimmel werd voor het eerst beschreven door de Britse natuuronderzoeker <PERSOON> in ### Om zijn eigen voorplanting en verspreiding te bevorderen, manipuleert "O unilateralis" de gedragspatronen van een besmette mier, specifiek "Camponotus leonardi" De besmette mier verlaat zijn nest en foerageergebied, op zoek naar een plek op de bosbodem met een temperatuur en luchtvochtigheid die geschikt is voor de groei van de parasiet De geïnfecteerde mier zal zich dan met de onderkaak vastklemmen aan de hoofdnerf op de onderkant van een blad en uiteindelijk sterven De schimmel kan, aan het einde van zijn levenscyclus, op naam worden gebracht met behulp van het vruchtlichaam ervan, dat bestaat uit een donkergekleurde, pezige doch buigzame stengel (stroma) die uit de achterkant van de kop van de overleden mier treedt.
517
www
De plastiden die de nucleomorf bevatten zijn bij beiden groepen omsloten door vier membranen De nucleomorf bevindt zich in het zogenaamde "periplastidiale compartiment" Dit is een sterke aanwijzing dat ze door een voorouderlijke eukaryote cel zijn gefagocyteerd Er is zelfs bekend dat enkele soorten dinoflagellaten een tertiaire endosymbiose zijn ondergaan; hierbij bezaten de endosymbionten zowel een kern als mitochondriën In onderstaande fylogenetische stamboom is de evolutie van verschillende groepen eukaryoten geschetst die plastiden hebben verworven door middel van endosymbiose Ophiocordyceps unilateralis Ophiocordyceps unilateralis is een insectenziekte veroorzakende schimmel die vooral voorkomt bij mieren Ze wordt vooral aangetroffen in tropische bosecosystemen De schimmel is alleen schadelijk voor insecten, dus niet voor mensen De schimmel werd voor het eerst beschreven door de Britse natuuronderzoeker <PERSOON> in ### Om zijn eigen voorplanting en verspreiding te bevorderen, manipuleert "O unilateralis" de gedragspatronen van een besmette mier, specifiek "Camponotus leonardi" De besmette mier verlaat zijn nest en foerageergebied, op zoek naar een plek op de bosbodem met een temperatuur en luchtvochtigheid die geschikt is voor de groei van de parasiet De geïnfecteerde mier zal zich dan met de onderkaak vastklemmen aan de hoofdnerf op de onderkant van een blad en uiteindelijk sterven De schimmel kan, aan het einde van zijn levenscyclus, op naam worden gebracht met behulp van het vruchtlichaam ervan, dat bestaat uit een donkergekleurde, pezige doch buigzame stengel (stroma) die uit de achterkant van de kop van de overleden mier treedt Van "O unilateralis" is bekend dat het hele mierenkolonies kan vernietigen In reactie hierop zijn de mieren geëvolueerd en hebben manieren ontwikkeld om te herkennen dat een lid van de kolonie besmet is geraakt Gezonde mieren dragen dan de stervende, besmette mier ver weg van de kolonie om blootstelling aan schimmelsporen te voorkomen O unilateralis kan op zijn beurt door een onbekende schimmelsoort, een zogeheten hyperparasiet (parasiet op een parasiet), worden geïnfecteerd De hyperparasiet valt de stengel van "Ophiocordyceps unilateralis" aan op het moment dat deze reproductieve structuur uit het mierenkadaver treedt Dit kan ervoor zorgen dat het vruchtlichaam van O unilateralis geen sporen meer kan vrijgeven Vele studies beschrijven de schimmel als pantropisch aangezien het vooral in tropische wouden en ecosystemen voorkomt Er zijn echter wel een aantal meldingen van deze schimmel in warm gematigde ecosystemen "<PERSOON>" is te vinden in tropische regenwouden in Brazilië, Australië en Thailand, en in gematigde bossen in Zuid <PERSOON> (voetballer) <PERSOON> (<PERSOON>) Wamsteker (Madioen, <DATUM> – <LOCATIE>, <DATUM> was een Nederlands voetballer en vooraanstaand medicus Op <DATUM> debuteerde Wamsteker voor <LOCATIE> in een vriendschappelijke wedstrijd tegen Denemarken (<DATUM> winst) Hij kwam in clubverband uit voor de Leidense club <INSTELLING> en later voor HFC <LOCATIE> Wamsteker genoot verder bekendheid als arts Hij was de eerste chirurg in <LOCATIE> die een geslaagde longexstirpatie uitvoerde.
538
www
unilateralis" is bekend dat het hele mierenkolonies kan vernietigen In reactie hierop zijn de mieren geëvolueerd en hebben manieren ontwikkeld om te herkennen dat een lid van de kolonie besmet is geraakt Gezonde mieren dragen dan de stervende, besmette mier ver weg van de kolonie om blootstelling aan schimmelsporen te voorkomen O unilateralis kan op zijn beurt door een onbekende schimmelsoort, een zogeheten hyperparasiet (parasiet op een parasiet), worden geïnfecteerd De hyperparasiet valt de stengel van "Ophiocordyceps unilateralis" aan op het moment dat deze reproductieve structuur uit het mierenkadaver treedt Dit kan ervoor zorgen dat het vruchtlichaam van O unilateralis geen sporen meer kan vrijgeven Vele studies beschrijven de schimmel als pantropisch aangezien het vooral in tropische wouden en ecosystemen voorkomt Er zijn echter wel een aantal meldingen van deze schimmel in warm gematigde ecosystemen "<PERSOON>" is te vinden in tropische regenwouden in Brazilië, Australië en Thailand, en in gematigde bossen in Zuid<PERSOON> (voetballer) <PERSOON> (<PERSOON>) Wamsteker (Madioen, <DATUM> – <LOCATIE>, <DATUM> was een Nederlands voetballer en vooraanstaand medicus Op <DATUM> debuteerde Wamsteker voor <LOCATIE> in een vriendschappelijke wedstrijd tegen Denemarken (<DATUM> winst) Hij kwam in clubverband uit voor de Leidense club <INSTELLING> en later voor HFC <LOCATIE> Wamsteker genoot verder bekendheid als arts Hij was de eerste chirurg in <LOCATIE> die een geslaagde longexstirpatie uitvoerde Wamsteker is de vader van roeier en medicus <PERSOON> (meningisme of meningismus) is een medisch symptoom dat vaak aanwezig is in hersenvliesontsteking (nekkramp) In tegenstelling tot nekpijn veroorzaakt door pijnlijke spieren of gewrichten in de nekwervels is het niet mogelijk om het hoofd naar voren te bewegen en de kin op de borst te brengen als gevolg van de toegenomen spierspanning Andere verschijnselen zijn het teken van Kernig en het teken van Brudzinski, die zich voordoen als de hersenvliezen op spanning worden gebracht door bepaalde bewegingen van de benen PubMed Central PubMed Central (<INSTELLING>) is een initiatief van het Amerikaanse National Center for Biotechnology Information waar biomedische artikelen als open access op het internet beschikbaar worden gemaakt Een Europese versie heet <PERSOON>, <DATUM> - <DATUM> was een Belgisch volksvertegenwoordiger en hoogleraar Na de humaniora in ### te hebben beëindigd aan het Koninklijk Atheneum in <LOCATIE>, promoveerde hij in ### tot doctor in de geneeskunde aan de Rijksuniversiteit Gent en werd onmiddellijk assistent interne geneeskunde In ### trok hij naar de Universiteit Leiden en behaalde er een doctoraat met zijn proefschrift over dubbelzelfmoord Het jaar daarop ging hij nog verder studeren aan de universiteit in Tübingen In ### werd hij assistent in de Gentse rechtenfaculteit, school voor criminologie In ### werd hij gewoon hoogleraar in de psychologie, sociale psychologie en forensische psychiatrie Hij kreeg bekendheid onder studenten door zijn bijzondere vorm van doceren en van examenondervragingen.
548
www
Wamsteker Nekstijfheid Nekstijfheid (meningisme of meningismus) is een medisch symptoom dat vaak aanwezig is in hersenvliesontsteking (nekkramp) In tegenstelling tot nekpijn veroorzaakt door pijnlijke spieren of gewrichten in de nekwervels is het niet mogelijk om het hoofd naar voren te bewegen en de kin op de borst te brengen als gevolg van de toegenomen spierspanning Andere verschijnselen zijn het teken van Kernig en het teken van Brudzinski, die zich voordoen als de hersenvliezen op spanning worden gebracht door bepaalde bewegingen van de benen PubMed Central PubMed Central (<INSTELLING>) is een initiatief van het Amerikaanse National Center for Biotechnology Information waar biomedische artikelen als open access op het internet beschikbaar worden gemaakt Een Europese versie heet <PERSOON>, <DATUM> - <DATUM> was een Belgisch volksvertegenwoordiger en hoogleraar Na de humaniora in ### te hebben beëindigd aan het Koninklijk Atheneum in <LOCATIE>, promoveerde hij in ### tot doctor in de geneeskunde aan de Rijksuniversiteit Gent en werd onmiddellijk assistent interne geneeskunde In ### trok hij naar de Universiteit Leiden en behaalde er een doctoraat met zijn proefschrift over dubbelzelfmoord Het jaar daarop ging hij nog verder studeren aan de universiteit in Tübingen In ### werd hij assistent in de Gentse rechtenfaculteit, school voor criminologie In ### werd hij gewoon hoogleraar in de psychologie, sociale psychologie en forensische psychiatrie Hij kreeg bekendheid onder studenten door zijn bijzondere vorm van doceren en van examenondervragingen In Gent werd hij decaan van de faculteit rechten Vaak door het openbaar ministerie als gerechtelijk deskundige aangezocht, kreeg hij bekendheid (niet altijd in gunstige zin) als gerechtelijk expert bij alle Vlaamse rechtbanken In de periode na ### werd hij politiek bijzonder actief Hij had ideeën over de democratisering van het universitair onderwijs, en hij wilde vooral de socialistische partij grondig door elkaar schudden Hij werd voor de BSP in april ### verkozen tot lid van de <PERSOON> van volksvertegenwoordigers voor het arrondissement Oudenaarde en vervulde dit mandaat tot in april ### In de periode april ##<DATUM> had hij als gevolg van het toen bestaande dubbelmandaat ook zitting in de Cultuurraad voor de Nederlandse Cultuurgemeenschap, die op <DATUM> werd geïnstalleerd en de verre voorloper is van het Vlaams Parlement Hij werd, door de grillen van de apparentering, in ### niet herkozen De conflicten met de partijleiding hadden zich opgestapeld, zodat zijn coöptatie niet bespreekbaar was Hij hernam volop zijn activiteiten als hoogleraar en als gerechtelijk expert In ### ging hij met pensioen Ghysbrecht schreef in de jaren ###-### talrijke boeken, onder meer <PERSOON>, <DATUM> - Marche-en-Pré, <DATUM> was een Belgisch volksvertegenwoordiger Gillard werd doctor in de geneeskunde Van ### tot ### was hij provincieraadslid voor Namen Hij werd verkozen tot liberaal volksvertegenwoordiger voor het arrondissement Namen in ### en vervulde dit mandaat tot in ###.
562
www
In Gent werd hij decaan van de faculteit rechten Vaak door het openbaar ministerie als gerechtelijk deskundige aangezocht, kreeg hij bekendheid (niet altijd in gunstige zin) als gerechtelijk expert bij alle Vlaamse rechtbanken In de periode na ### werd hij politiek bijzonder actief Hij had ideeën over de democratisering van het universitair onderwijs, en hij wilde vooral de socialistische partij grondig door elkaar schudden Hij werd voor de BSP in april ### verkozen tot lid van de <PERSOON> van volksvertegenwoordigers voor het arrondissement Oudenaarde en vervulde dit mandaat tot in april ### In de periode april ##<DATUM> had hij als gevolg van het toen bestaande dubbelmandaat ook zitting in de Cultuurraad voor de Nederlandse Cultuurgemeenschap, die op <DATUM> werd geïnstalleerd en de verre voorloper is van het Vlaams Parlement Hij werd, door de grillen van de apparentering, in ### niet herkozen De conflicten met de partijleiding hadden zich opgestapeld, zodat zijn coöptatie niet bespreekbaar was Hij hernam volop zijn activiteiten als hoogleraar en als gerechtelijk expert In ### ging hij met pensioen Ghysbrecht schreef in de jaren ###-### talrijke boeken, onder meer <PERSOON>, <DATUM> - Marche-en-Pré, <DATUM> was een Belgisch volksvertegenwoordiger Gillard werd doctor in de geneeskunde Van ### tot ### was hij provincieraadslid voor Namen Hij werd verkozen tot liberaal volksvertegenwoordiger voor het arrondissement Namen in ### en vervulde dit mandaat tot in ### <PERSOON>, <DATUM> - Sint-<PERSOON>, <DATUM> was een Belgisch volksvertegenwoordiger Gilliaux was apotheker van beroep Hij werd een voorman van de middenstandsorganisaties in Brussel Hij werd gemeenteraadslid in Sint-<PERSOON> In ### werd hij verkozen tot volksvertegenwoordiger namens de Parti des Nationaux-Indépendants op de lijst van de katholieke partij voor het arrondissement Brussel en vervulde dit mandaat tot in ### <PERSOON>, <DATUM> is een voormalig voetballer van Telstar Na zijn voetbalcarrière was <PERSOON> onder meer fysiotherapeut van het Nederlands elftal <PERSOON> begon met voetballen bij ZVV uit <LOCATIE> In ### brak <PERSOON> door bij Telstar Hij speelde tien seizoenen lang met Telstar in de eredivisie <PERSOON> speelde veelal op het middenveld Na de degradatie in ### zette <PERSOON> een punt achter zijn actieve voetballoopbaan In ### trad hij in dienst van de KNVB In die periode was <PERSOON> onder meer fysiotherapeut van het Nederlands elftal bij de Mini WK in Uruguay en het jeugd WK van ### in Mexico Maar het absolute hoogtepunt was natuurlijk het Europees Kampioenschap in ### waar <PERSOON> onderdeel uitmaakte van de begeleidingsstaf van <PERSOON> dat het toernooi op haar naam schreef Na zijn dienstverband bij de KNVB was <PERSOON> vijf jaar lang fysiotherapeut bij PSV In ### startte hij zijn eigen fysiotherapiepraktijk in <PERSOON> Carbachol.
573
www
Benoît Désiré Gilliaux (Sart-Dames-Avelines, <DATUM> - Sint-<PERSOON>, <DATUM> was een Belgisch volksvertegenwoordiger Gilliaux was apotheker van beroep Hij werd een voorman van de middenstandsorganisaties in Brussel Hij werd gemeenteraadslid in Sint-<PERSOON> In ### werd hij verkozen tot volksvertegenwoordiger namens de Parti des Nationaux-Indépendants op de lijst van de katholieke partij voor het arrondissement Brussel en vervulde dit mandaat tot in ### <PERSOON>, <DATUM> is een voormalig voetballer van Telstar Na zijn voetbalcarrière was <PERSOON> onder meer fysiotherapeut van het Nederlands elftal <PERSOON> begon met voetballen bij ZVV uit <LOCATIE> In ### brak <PERSOON> door bij Telstar Hij speelde tien seizoenen lang met Telstar in de eredivisie <PERSOON> speelde veelal op het middenveld Na de degradatie in ### zette <PERSOON> een punt achter zijn actieve voetballoopbaan In ### trad hij in dienst van de KNVB In die periode was <PERSOON> onder meer fysiotherapeut van het Nederlands elftal bij de Mini WK in Uruguay en het jeugd WK van ### in Mexico Maar het absolute hoogtepunt was natuurlijk het Europees Kampioenschap in ### waar <PERSOON> onderdeel uitmaakte van de begeleidingsstaf van <PERSOON> dat het toernooi op haar naam schreef Na zijn dienstverband bij de KNVB was <PERSOON> vijf jaar lang fysiotherapeut bij PSV In ### startte hij zijn eigen fysiotherapiepraktijk in <PERSOON> Carbachol Het wordt voornamelijk nog in de oogheelkunde gebruikt, maar de stof heeft ook oraal een gelijksoortige werking als pilocarpine Het geneesmiddel is sinds ### in de handel <PERSOON>, <DATUM> - <LOCATIE>, <DATUM> was een Nederlandse arts en drankbestrijder Hij was de oprichter en eerste voorzitter van de Nederlandsche Vereeniging tot Afschaffing van <PERSOON> Drank Egeling werd in ### in het <PERSOON> geboren als zoon van de predikant <PERSOON-##> en <PERSOON-##> Hij studeerde vanaf ### geneeskunde aan de Universiteit Leiden en promoveerde aldaar in ### Hij vestigde zich als arts in <LOCATIE> en na zich gekwalificeerd te hebben in de verloskunde, begon hij in ### een praktijk in <LOCATIE> Tot ### was hij in deze plaats als geneesheer werkzaam Bekend werd Egeling door zijn activiteiten als drankbestrijder In ### richtte hij samen met <PERSOON-##>, predikant te 's-Gravenhage, en J <PERSOON-##>, grondbezitter <PERSOON-##> Vereeniging tot Afschaffing van <PERSOON> Drank op Deze vereniging verkreeg in ### koninklijke goedkeuring Egeling werd gekozen tot president van de vereniging Egeling trouwde op <DATUM> <PERSOON-##> met <PERSOON-##> Uit hun huwelijk werden een zoon en vijf dochters geboren Hij overleed in januari ### op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd in <LOCATIE> Chromista De Chromista (ook wel "Heterokontae") vormen een in de taxonomie niet meer erkend rijk, waarvan de omgrenzing in de loop van de tijd is veranderd.
607
www
oogheelkunde gebruikt, maar de stof heeft ook oraal een gelijksoortige werking als pilocarpine Het geneesmiddel is sinds ### in de handel <PERSOON>, <DATUM> - <LOCATIE>, <DATUM> was een Nederlandse arts en drankbestrijder Hij was de oprichter en eerste voorzitter van de Nederlandsche Vereeniging tot Afschaffing van <PERSOON> Drank Egeling werd in ### in het <PERSOON> geboren als zoon van de predikant <PERSOON> en <PERSOON> Hij studeerde vanaf ### geneeskunde aan de Universiteit Leiden en promoveerde aldaar in ### Hij vestigde zich als arts in <LOCATIE> en na zich gekwalificeerd te hebben in de verloskunde, begon hij in ### een praktijk in <LOCATIE> Tot ### was hij in deze plaats als geneesheer werkzaam Bekend werd Egeling door zijn activiteiten als drankbestrijder In ### richtte hij samen met <PERSOON>, predikant te 's-Gravenhage, en J <PERSOON>, grondbezitter <PERSOON> Vereeniging tot Afschaffing van <PERSOON> Drank op Deze vereniging verkreeg in ### koninklijke goedkeuring Egeling werd gekozen tot president van de vereniging Egeling trouwde op <DATUM> <PERSOON> met <PERSOON-##> Uit hun huwelijk werden een zoon en vijf dochters geboren Hij overleed in januari ### op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd in <LOCATIE> Chromista De Chromista (ook wel "Heterokontae") vormen een in de taxonomie niet meer erkend rijk, waarvan de omgrenzing in de loop van de tijd is veranderd De volgende groepen werden min of meer gelijkgesteld, hoewel de opvattingen daarover in de loop van de tijd sterk veranderd zijn "Chromista" ≈ "Stramenopila" ≈ "Heterokonta" ≈ "Chromobionta" In ### werden fotosynthetische en niet-fotosynthetische soorten verenigd onder de informele naam "chromofyten" op grond van hun kenmerkende beweeglijke cellen met twee flagellen waarvan een naar voren gericht was en een zweephaar-flagel naar achteren De afdeling (of fylum) Chromophyta werd in ### omschreven Het rijk Chromista werd in ### door <PERSOON-##> opgesteld en omvatte de Heterokonta en de Eukaryomonada alle organismen met chlorofyl a en chlorofyl c, en hun niet-fotosynthetische verwanten Omstreeks deze tijd werd ook gespeculeerd over de groep van de alveolaten, waarvan de verwantschap met de Heterokonta steeds duidelijker werd Het bleek een monofyletische groep te vormen, die weer zwak verwant was met de Eukaryomonada In het eerste decennium van de ##e eeuw wordt de verwantschap van de Rhizaria met de Chromalveolata erkend met het opstellen van de RAS- of SAR-groep (afkorting van Rhizaria-Alveolata-Stramenopiles) Deze clade werd geformaliseerd onder de naam Harosa, die weer een zustergroep is van de Hacrobia (Haptomonada + Cryptomonada) De Harosa en de Hacrobia vormen nu de twee zustergroepen binnen de supergroep Chromalveolata Voor de plaats van de Chromalveolata in de stamboom van het leven, zie onderstaande samenvatting Nervus obturatorius De nervus obturatorius in de menselijke anatomie is een zenuw die ontspringt uit de plexus lumbaris, een netwerk van zenuwen in het onderste gedeelte van de rug.
591
www
werden min of meer gelijkgesteld, hoewel de opvattingen daarover in de loop van de tijd sterk veranderd zijn "Chromista" ≈ "Stramenopila" ≈ "Heterokonta" ≈ "Chromobionta" In ### werden fotosynthetische en niet-fotosynthetische soorten verenigd onder de informele naam "chromofyten" op grond van hun kenmerkende beweeglijke cellen met twee flagellen waarvan een naar voren gericht was en een zweephaar-flagel naar achteren De afdeling (of fylum) Chromophyta werd in ### omschreven Het rijk Chromista werd in ### door <PERSOON> opgesteld en omvatte de Heterokonta en de Eukaryomonada alle organismen met chlorofyl a en chlorofyl c, en hun niet-fotosynthetische verwanten Omstreeks deze tijd werd ook gespeculeerd over de groep van de alveolaten, waarvan de verwantschap met de Heterokonta steeds duidelijker werd Het bleek een monofyletische groep te vormen, die weer zwak verwant was met de Eukaryomonada In het eerste decennium van de ##e eeuw wordt de verwantschap van de Rhizaria met de Chromalveolata erkend met het opstellen van de RAS- of SAR-groep (afkorting van Rhizaria-Alveolata-Stramenopiles) Deze clade werd geformaliseerd onder de naam Harosa, die weer een zustergroep is van de Hacrobia (Haptomonada + Cryptomonada) De Harosa en de Hacrobia vormen nu de twee zustergroepen binnen de supergroep Chromalveolata Voor de plaats van de Chromalveolata in de stamboom van het leven, zie onderstaande samenvatting Nervus obturatorius De nervus obturatorius in de menselijke anatomie is een zenuw die ontspringt uit de plexus lumbaris, een netwerk van zenuwen in het onderste gedeelte van de rug de musculus pectineus, de musculus gracilis en de musculus adductor longus/brevis/magnus De nervus obturatorius daalt na de aftakking van de plexus lumbaris achter de musculus psoas major, loopt door het kleine bekken en loopt via een zenuwkanaal in de dij Daar is een aftakking van motorische zenuwen naar de musculus obturatorius externus alvorens de hoofdtak zelf zich vertakt in twee takken, een voorste en een achterste tak, van elkaar gescheiden door de korte dijaanvoerder <PERSOON> (Leuven, <DATUM> - Gerona, <DATUM> was een Belgisch arts en politicus voor achtereenvolgens de Vlaamse Concentratie, de CVV, de Volksunie en ten slotte het <PERSOON> was de zoon van VNV-senator <PERSOON> In ### promoveerde hij tot doctor in de geneeskunde aan de Katholieke Universiteit Leuven Als student was hij aangetrokken tot het Verdinaso en nam hij deel aan de acties ondernomen door<PERSOON> werd hij arts voor de Vlaamse arbeiders die voor de "Organization Todt" werkten in Duitsland en in Frankrijk Na de oorlog zat hij ten tijde van de Repressie vijftien maanden in de gevangenis Hij vestigde zich vervolgens als huisarts in Berchem Hij werd actief in de Vlaamse Concentratie en nadien in de Christelijke Vlaamse Volksunie en de Volksunie Hij werd ook actief in de Vlaamse Militanten Orde (VMO) en was lid van de adviesraad van deze organisatie Hij nam deel aan acties in de Voerstreek en tijdens de mijnstakingen in Zwartberg.
551
www
musculus gracilis en de musculus adductor longus/brevis/magnus De nervus obturatorius daalt na de aftakking van de plexus lumbaris achter de musculus psoas major, loopt door het kleine bekken en loopt via een zenuwkanaal in de dij Daar is een aftakking van motorische zenuwen naar de musculus obturatorius externus alvorens de hoofdtak zelf zich vertakt in twee takken, een voorste en een achterste tak, van elkaar gescheiden door de korte dijaanvoerder <PERSOON> (Leuven, <DATUM> - Gerona, <DATUM> was een Belgisch arts en politicus voor achtereenvolgens de Vlaamse Concentratie, de CVV, de Volksunie en ten slotte het <PERSOON> was de zoon van VNV-senator <PERSOON> In ### promoveerde hij tot doctor in de geneeskunde aan de Katholieke Universiteit Leuven Als student was hij aangetrokken tot het Verdinaso en nam hij deel aan de acties ondernomen door<PERSOON> werd hij arts voor de Vlaamse arbeiders die voor de "Organization Todt" werkten in Duitsland en in Frankrijk Na de oorlog zat hij ten tijde van de Repressie vijftien maanden in de gevangenis Hij vestigde zich vervolgens als huisarts in Berchem Hij werd actief in de Vlaamse Concentratie en nadien in de Christelijke Vlaamse Volksunie en de Volksunie Hij werd ook actief in de Vlaamse Militanten Orde (VMO) en was lid van de adviesraad van deze organisatie Hij nam deel aan acties in de Voerstreek en tijdens de mijnstakingen in Zwartberg Voor de Volksunie zetelde hij van ### tot ### voor het kiesarrondissement Antwerpen in de <PERSOON> van volksvertegenwoordigers Vervolgens zetelde hij van ### tot ### voor het kiesarrondissement Antwerpen in de Belgische Senaat In de periode december ##<DATUM> had hij als gevolg van het toen bestaande dubbelmandaat ook zitting in de Cultuurraad voor de Nederlandse Cultuurgemeenschap, die op <DATUM> werd geïnstalleerd en de verre voorloper is van het Vlaams Parlement Het Egmontpact deed hem breken met de Volksunie en aansluiten bij het <PERSOON> Hij was toen echter politiek nog weinig actief <PERSOON> (<PERSOON>) <PERSOON> (<PERSOON-##>, ###) is een emeritus hoogleraar Pathofysiologie van de Ademhaling van de Rijksuniversiteit <LOCATIE> en het <INSTELLING> Ze is bekend vanwege haar onderzoek op het gebied van astma en COPD Haar onderzoeken hebben ertoe geleid dat artsen het verschil tussen deze twee aandoeningen kunnen vaststellen Tevens is ze lid van de gezondheidsraad <PERSOON> voltooide haar opleiding geneeskunde in ### waarna ze zich specialiseerde tot longarts In ### studeerde zij af en in datzelfde jaar promoveerde ze op het proefschrift "Reversibility of chronic airflow obstruction" Ze schreef haar proefschrift tijdens haar studie medicijnen Na haar promoveren werkte ze voor het Astmafonds Namens het Astmafonds kreeg ze aan aanstelling als bijzonder hoogleraar aan de Rijksuniversiteit <LOCATIE> In ### werd ze aangesteld als gewoon hoogleraar Pathofysiologie van de Ademhaling Op <DATUM> ging <PERSOON-##> met emeritaat.
553
www
zetelde hij van ### tot ### voor het kiesarrondissement Antwerpen in de <PERSOON> van volksvertegenwoordigers Vervolgens zetelde hij van ### tot ### voor het kiesarrondissement Antwerpen in de Belgische Senaat In de periode december ##<DATUM> had hij als gevolg van het toen bestaande dubbelmandaat ook zitting in de Cultuurraad voor de Nederlandse Cultuurgemeenschap, die op <DATUM> werd geïnstalleerd en de verre voorloper is van het Vlaams Parlement Het Egmontpact deed hem breken met de Volksunie en aansluiten bij het <PERSOON> Hij was toen echter politiek nog weinig actief <PERSOON> (<PERSOON>) <PERSOON> (<PERSOON>, ###) is een emeritus hoogleraar Pathofysiologie van de Ademhaling van de Rijksuniversiteit <LOCATIE> en het <INSTELLING> Ze is bekend vanwege haar onderzoek op het gebied van astma en COPD Haar onderzoeken hebben ertoe geleid dat artsen het verschil tussen deze twee aandoeningen kunnen vaststellen Tevens is ze lid van de gezondheidsraad <PERSOON> voltooide haar opleiding geneeskunde in ### waarna ze zich specialiseerde tot longarts In ### studeerde zij af en in datzelfde jaar promoveerde ze op het proefschrift "Reversibility of chronic airflow obstruction" Ze schreef haar proefschrift tijdens haar studie medicijnen Na haar promoveren werkte ze voor het Astmafonds Namens het Astmafonds kreeg ze aan aanstelling als bijzonder hoogleraar aan de Rijksuniversiteit <LOCATIE> In ### werd ze aangesteld als gewoon hoogleraar Pathofysiologie van de Ademhaling Op <DATUM> ging <PERSOON> met emeritaat Ze publiceert onder andere in de wetenschappelijke tijdschriften " New England Journal of Medicine" en " de <PERSOON> heeft meer dan ### artikelen gepubliceerd Daarnaast is ze gastspreker op congressen, onder andere voor het "Imperial College London" Onderzoek van <PERSOON> heeft gezorgd dat steroïden gebruikt worden om de symptomen van astma te bestrijden Miljoenen mensen met astmatische klachten zijn gebaat geweest bij dit onderzoek Haar onderzoek heeft onder andere als resultaat gehad dat er onderscheid gemaakt kan worden tussen COPD en astma Haar onderzoek richt zich op de genetische achtergrond <PERSOON> heeft samen met collega-onderzoekers bijvoorbeeld ontdekt dat genvarianten die voorkomen bij mensen met een allergie ook voorkomen bij mensen die aan astma lijden of bij mensen die een verhoogd risico op een hartinfarct hebben Dit wordt onderzocht door groepen mensen genetisch te screenen Dankzij deze methode kunnen er verbanden gelegd worden tussen verschillende soorten ziektes In ### ontving <PERSOON> en in ### ontving ze de Spinozapremie die haar in staat stelde om haar onderzoek te financieren In datzelfde jaar trad ze (als tweede vrouw in <LOCATIE>) toe tot de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen Ze is lid van de sectie geneeskunde, die weer onder de afdeling natuurkunde valt In mei ### ontving zij, als eerste niet-Amerikaanse, de prestigieuze "Trudeau Medal" die jaarlijks door de American Lung Association wordt toegekend aan diegenen die een grote wetenschappelijke bijdrage leveren aan de preventie of behandeling van longziekten.
561
www
andere in de wetenschappelijke tijdschriften " New England Journal of Medicine" en " de <PERSOON> heeft meer dan ### artikelen gepubliceerd Daarnaast is ze gastspreker op congressen, onder andere voor het "Imperial College London" Onderzoek van <PERSOON> heeft gezorgd dat steroïden gebruikt worden om de symptomen van astma te bestrijden Miljoenen mensen met astmatische klachten zijn gebaat geweest bij dit onderzoek Haar onderzoek heeft onder andere als resultaat gehad dat er onderscheid gemaakt kan worden tussen COPD en astma Haar onderzoek richt zich op de genetische achtergrond <PERSOON> heeft samen met collega-onderzoekers bijvoorbeeld ontdekt dat genvarianten die voorkomen bij mensen met een allergie ook voorkomen bij mensen die aan astma lijden of bij mensen die een verhoogd risico op een hartinfarct hebben Dit wordt onderzocht door groepen mensen genetisch te screenen Dankzij deze methode kunnen er verbanden gelegd worden tussen verschillende soorten ziektes In ### ontving <PERSOON> en in ### ontving ze de Spinozapremie die haar in staat stelde om haar onderzoek te financieren In datzelfde jaar trad ze (als tweede vrouw in <LOCATIE>) toe tot de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen Ze is lid van de sectie geneeskunde, die weer onder de afdeling natuurkunde valt In mei ### ontving zij, als eerste niet-Amerikaanse, de prestigieuze "Trudeau Medal" die jaarlijks door de American Lung Association wordt toegekend aan diegenen die een grote wetenschappelijke bijdrage leveren aan de preventie of behandeling van longziekten In ### ontving ze een eredoctoraat van de Universiteit van Sheffield en in ### ontving ze een eredoctoraat van de Universiteit van Lund voor haar onderzoek en haar pionierswerk Bij haar afscheid als hoogleraar ontving zij de internationale "<PERSOON> à Thuessinkpenning" wegens haar buitengewone betekenis voor het <INSTELLING> en voor de geneeskunde De penning is ontworpen en vervaardigd door kunstenaar <PERSOON> eerde haar door een nieuwe subsidie voor veelbelovende jonge onderzoekers te introduceren de "<PERSOON>, <DATUM> is een geneeskundige, methodoloog en epidemioloog Hij heeft geneeskunde aan de KU Leuven gestudeerd en filosofie en epidemiologie aan Harvard Sinds ### is Vandenbroucke hoogleraar in de klinische epidemiologie aan de Universiteit Leiden Sinds ### is hij lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (sectie geneeskunde) In ### werd hij benoemd tot Akademiehoogleraar National Library of Medicine National Library of Medicine (NLM) ("United States National Library of Medicine" of "Nationale Medische Bibliotheek") is een nationale bibliotheek in <INSTELLING> (Maryland) en is 's werelds grootste medische bibliotheek National Center for Biotechnology Information (NCBI) is een onderdeel van NLM en de NLM zelf is weer onderdeel van National Institutes of Health (NIH) In ### publiceerde de NLM de "Index Medicus", waarvan de laatste op papier geprinte versie in ### verscheen De NLM publiceert online databanken en zoekmachines zoals PubMed, MedlinePlus en Entrez.
550
www
eredoctoraat van de Universiteit van Sheffield en in ### ontving ze een eredoctoraat van de Universiteit van Lund voor haar onderzoek en haar pionierswerk Bij haar afscheid als hoogleraar ontving zij de internationale "<PERSOON> à Thuessinkpenning" wegens haar buitengewone betekenis voor het <INSTELLING> en voor de geneeskunde De penning is ontworpen en vervaardigd door kunstenaar <PERSOON> eerde haar door een nieuwe subsidie voor veelbelovende jonge onderzoekers te introduceren de "<PERSOON>, <DATUM> is een geneeskundige, methodoloog en epidemioloog Hij heeft geneeskunde aan de KU Leuven gestudeerd en filosofie en epidemiologie aan Harvard Sinds ### is Vandenbroucke hoogleraar in de klinische epidemiologie aan de Universiteit Leiden Sinds ### is hij lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (sectie geneeskunde) In ### werd hij benoemd tot Akademiehoogleraar National Library of Medicine National Library of Medicine (NLM) ("United States National Library of Medicine" of "Nationale Medische Bibliotheek") is een nationale bibliotheek in <INSTELLING> (Maryland) en is 's werelds grootste medische bibliotheek National Center for Biotechnology Information (NCBI) is een onderdeel van NLM en de NLM zelf is weer onderdeel van National Institutes of Health (NIH) In ### publiceerde de NLM de "Index Medicus", waarvan de laatste op papier geprinte versie in ### verscheen De NLM publiceert online databanken en zoekmachines zoals PubMed, MedlinePlus en <PERSOON>, <DATUM> - <DATUM> was een Belgisch volksvertegenwoordiger Goffin promoveerde tot doctor in de geneeskunde (###) aan de Katholieke Universiteit Leuven In ### werd hij verkozen tot PSC-volksvertegenwoordiger voor het arrondissement Hoei-Borgworm Hij vervulde dit mandaat tot in ### <PERSOON> (Aat, <DATUM> - Oostende, <DATUM> was een Belgisch senator Goffin promoveerde tot doctor in de geneeskunde Hij vestigde zich als arts in Aat In ### werd hij verkozen tot gemeenteraadslid en van ### tot ### was hij schepen van Aat In ### werd hij socialistisch provinciaal senator voor de provincie Henegouwen, in opvolging van de overleden <PERSOON> Hij vervulde dit mandaat tot in ### Runderteek De runderteek ("Rhipicephalus microplus", vroeger "Boophilus microplus") is een teek die parasiteert op verschillende soorten vee en wilde dieren runderen, paarden, ezel, schapen, geiten, herten, varkens, honden De teek veroorzaakt jaarlijks miljarden euro's schade wereldwijd De runderteek heeft een cirkelvormig peritreem Het mannetje heeft twee anale platen met scherpe punten De teek komt voor in Azië, delen van Australië, Madagaskar, het zuidoosten van Afrika, de Caraïben, Zuid- en Centraal-Amerika en Mexico In de Verenigde Staten is hij uitgeroeid, behalve op enkele plekken bij de Mexicaanse grens Connexivum Het connexivum is de vlakke, teruggeslagen of verticale rand van de buik, te zien bij de Heteroptera (wantsen) Het wordt veroorzaakt door vergroting van delen van de buik die samen een laterale rand vormen.
578
www
was een Belgisch volksvertegenwoordiger Goffin promoveerde tot doctor in de geneeskunde (###) aan de Katholieke Universiteit Leuven In ### werd hij verkozen tot PSC-volksvertegenwoordiger voor het arrondissement Hoei-Borgworm Hij vervulde dit mandaat tot in ### <PERSOON> (Aat, <DATUM> - Oostende, <DATUM> was een Belgisch senator Goffin promoveerde tot doctor in de geneeskunde Hij vestigde zich als arts in Aat In ### werd hij verkozen tot gemeenteraadslid en van ### tot ### was hij schepen van Aat In ### werd hij socialistisch provinciaal senator voor de provincie Henegouwen, in opvolging van de overleden <PERSOON> Hij vervulde dit mandaat tot in ### Runderteek De runderteek ("Rhipicephalus microplus", vroeger "Boophilus microplus") is een teek die parasiteert op verschillende soorten vee en wilde dieren runderen, paarden, ezel, schapen, geiten, herten, varkens, honden De teek veroorzaakt jaarlijks miljarden euro's schade wereldwijd De runderteek heeft een cirkelvormig peritreem Het mannetje heeft twee anale platen met scherpe punten De teek komt voor in Azië, delen van Australië, Madagaskar, het zuidoosten van Afrika, de Caraïben, Zuid- en Centraal-Amerika en Mexico In de Verenigde Staten is hij uitgeroeid, behalve op enkele plekken bij de Mexicaanse grens Connexivum Het connexivum is de vlakke, teruggeslagen of verticale rand van de buik, te zien bij de Heteroptera (wantsen) Het wordt veroorzaakt door vergroting van delen van de buik die samen een laterale rand vormen De naam komt uit het Latijn, connexus, voltooid deelwoord van connecto, samenvoegen Dimethylfosfiet Dimethylfosfiet is een ester van fosforigzuur Dimethylfosfiet wordt bereid door de reactie van fosfortrichloride met methanol of natriummethoxide Dit is een snelle en exotherme reactie Het zoutzuur kan echter verder reageren met dimethylfosfiet tot monomethylfosfiet en fosforzuur Hoe hoger de temperatuur en hoe langer de verblijftijd in de reactor, des te meer er van deze nevenproducten gevormd wordt Daarom wordt de reactie uitgevoerd in speciale reactoren met een korte verblijftijd, waarbij de temperatuurstijging beperkt wordt door een overmaat aan methanol te laten verdampen De enige producent van dimethylfosfiet in West-Europa (in ###) was Bayer in Leverkusen De productie en export van dimethylfosfiet wordt gecontroleerd onder het Verdrag chemische wapens, omdat het kan gebruikt worden bij de synthese van zenuwgassen Dimethylfosfiet is een reactieve stof en wordt gebruikt in de synthese van andere chemicaliën Ze is een tussenproduct bij de synthese van organische corrosie-inhibitoren, bijvoorbeeld in koelwatercircuits; van glyfosaat, trichloorfon en andere pesticiden; vlamvertragers, textielbehandelingsproducten en andere specialiteiten De stof ontleedt bij contact met water en bij verhitting boven ca ### °<PERSOON> ontstaan methanol en fosforigzuur De oplossing in water is een matig sterk zuur De stof werkt irriterend op de ogen, huid en luchtwegen H#N# H#N# is een variant van het vogelgriepvirus die gevaarlijk is voor mensen Het virus dook voor het eerst op in China in maart ###.
561
www
het Latijn, connexus, voltooid deelwoord van connecto, samenvoegen Dimethylfosfiet Dimethylfosfiet is een ester van fosforigzuur Dimethylfosfiet wordt bereid door de reactie van fosfortrichloride met methanol of natriummethoxide Dit is een snelle en exotherme reactie Het zoutzuur kan echter verder reageren met dimethylfosfiet tot monomethylfosfiet en fosforzuur Hoe hoger de temperatuur en hoe langer de verblijftijd in de reactor, des te meer er van deze nevenproducten gevormd wordt Daarom wordt de reactie uitgevoerd in speciale reactoren met een korte verblijftijd, waarbij de temperatuurstijging beperkt wordt door een overmaat aan methanol te laten verdampen De enige producent van dimethylfosfiet in West-Europa (in ###) was Bayer in Leverkusen De productie en export van dimethylfosfiet wordt gecontroleerd onder het Verdrag chemische wapens, omdat het kan gebruikt worden bij de synthese van zenuwgassen Dimethylfosfiet is een reactieve stof en wordt gebruikt in de synthese van andere chemicaliën Ze is een tussenproduct bij de synthese van organische corrosie-inhibitoren, bijvoorbeeld in koelwatercircuits; van glyfosaat, trichloorfon en andere pesticiden; vlamvertragers, textielbehandelingsproducten en andere specialiteiten De stof ontleedt bij contact met water en bij verhitting boven ca ### °<PERSOON> ontstaan methanol en fosforigzuur De oplossing in water is een matig sterk zuur De stof werkt irriterend op de ogen, huid en luchtwegen H#N# H#N# is een variant van het vogelgriepvirus die gevaarlijk is voor mensen Het virus dook voor het eerst op in China in maart ### Het gaat hier om reizigers die de infectie in China hebben opgelopen <PERSOON> China zijn (anno ###) nog geen uitbraken van H#N# geregistreerd De symptomen lijken op die van gewone griep zoals koorts, hoesten, hoofdpijn en kortademigheid Er kunnen ernstige complicaties optreden zoals longontsteking, acute luchtweginfectie en cytokinestorm Het virus wordt, net als H#N# als een van de dodelijkste vogelgriepvirussen voor de mens gezien Overigens is onbekend, net als aanvankelijk bij H#N# en Mexicaanse griep, hoe veel mensen de infectie subklinisch doormaken De dodelijkheid wordt ingeschat naar rato van die patiënten, die het virus ziek genoeg maakte om naar een arts te gaan De mortaliteit ligt bij symptomatische patiënten rond de ##% Er is dus sprake van een mogelijkerwijs grote bias in de overlijdensstatistiek Tijdens de eerste uitbraak van het virus in ### werden ### gevallen geregistreerd Bij de tweede uitbraak in ### waren ### gevallen, in ### telde men ### gevallen en in ### waren ### gevallen Tijdens de uitbraak in ### waren dit er ### De meeste mensen werden besmet na direct contact met pluimvee Het virus is nauwelijks overdraagbaar van mens op mens Tussen maart ### en <DATUM> werden in totaal ### gevallen van H#N# geregistreerd In tegenstelling tot andere vogelgriepvirussen hebben met H#N# besmette vogels vaak geen of weinig symptomen Het virus kan zich mogelijk sneller verspreiden van vogel op mens dan andere vogelgriepvirussen In ### ontwikkelde Chinese wetenschappers reeds een specifiek vaccin <PERSOON>.
574
www
in China hebben opgelopen <PERSOON> China zijn (anno ###) nog geen uitbraken van H#N# geregistreerd De symptomen lijken op die van gewone griep zoals koorts, hoesten, hoofdpijn en kortademigheid Er kunnen ernstige complicaties optreden zoals longontsteking, acute luchtweginfectie en cytokinestorm Het virus wordt, net als H#N# als een van de dodelijkste vogelgriepvirussen voor de mens gezien Overigens is onbekend, net als aanvankelijk bij H#N# en Mexicaanse griep, hoe veel mensen de infectie subklinisch doormaken De dodelijkheid wordt ingeschat naar rato van die patiënten, die het virus ziek genoeg maakte om naar een arts te gaan De mortaliteit ligt bij symptomatische patiënten rond de ##% Er is dus sprake van een mogelijkerwijs grote bias in de overlijdensstatistiek Tijdens de eerste uitbraak van het virus in ### werden ### gevallen geregistreerd Bij de tweede uitbraak in ### waren ### gevallen, in ### telde men ### gevallen en in ### waren ### gevallen Tijdens de uitbraak in ### waren dit er ### De meeste mensen werden besmet na direct contact met pluimvee Het virus is nauwelijks overdraagbaar van mens op mens Tussen maart ### en <DATUM> werden in totaal ### gevallen van H#N# geregistreerd In tegenstelling tot andere vogelgriepvirussen hebben met H#N# besmette vogels vaak geen of weinig symptomen Het virus kan zich mogelijk sneller verspreiden van vogel op mens dan andere vogelgriepvirussen In ### ontwikkelde Chinese wetenschappers reeds een specifiek vaccin <PERSOON> groeide op in <PERSOON> studeerde geneeskunde aan de Universiteit <LOCATIE> en de Universiteit Antwerpen Hij werd medicus en chief scientific officer van de Amerikaanse multinational <PERSOON> & <PERSOON>, die eveneens de "<PERSOON> Pharmaceutical Companies of <PERSOON> & <PERSOON>", de divisie farmacie van J&J leidt Aanvullend specialiseerde hij zich in infectieziekten en tropische geneeskunde aan het <PERSOON> voor Tropische Geneeskunde Als dokter-onderzoeker bestudeerde hij gedurende drie jaar hiv/aids in Afrika waar hij <PERSOON> leerde kennen In ### keerde hij terug naar België waar hij bij <PERSOON> Pharmaceutica het onderzoek naar Hiv medicatie leidde In ### werd hij gepromoveerd tot directeur klinisch Onderzoek en ontwikkeling voor de infectieziekten en dermatologie In ### werkte hij samen met <PERSOON> in die laatste zijn biotechbedrijf Tibotec In ### verliet hij <PERSOON> Pharmaceutica om samen met <PERSOON> mede-oprichter te worden van het biotechbedrijf Virco In ### fungeerde hij als voorzitter van Tibotec en bedrijfsleider van Virco De twee bedrijven fuseerden in ### tot Tibotec-Virco Toen <PERSOON> & <PERSOON-##> overkocht in april ###, werd hij groepsvoorzitter van de globale virologie-eenheid bij <PERSOON> & <PERSOON-##> is <PERSOON-##> voorzitter van de farmaceutische groep van <PERSOON> & <PERSOON>, "<PERSOON> Pharmaceutical Companies of <PERSOON> & <PERSOON>" Hij zetelt als lid in het <PERSOON> & <PERSOON-##> and <PERSOON-##> wordt gerekend tot de meest invloedrijke personen binnen de biofarmacie Ranbaxy.
632
www
in <PERSOON> studeerde geneeskunde aan de Universiteit <LOCATIE> en de Universiteit Antwerpen Hij werd medicus en chief scientific officer van de Amerikaanse multinational <PERSOON> & <PERSOON>, die eveneens de "<PERSOON> Pharmaceutical Companies of <PERSOON> & <PERSOON>", de divisie farmacie van J&J leidt Aanvullend specialiseerde hij zich in infectieziekten en tropische geneeskunde aan het <PERSOON> voor Tropische Geneeskunde Als dokter-onderzoeker bestudeerde hij gedurende drie jaar hiv/aids in Afrika waar hij <PERSOON> leerde kennen In ### keerde hij terug naar België waar hij bij <PERSOON> Pharmaceutica het onderzoek naar Hiv medicatie leidde In ### werd hij gepromoveerd tot directeur klinisch Onderzoek en ontwikkeling voor de infectieziekten en dermatologie In ### werkte hij samen met <PERSOON> in die laatste zijn biotechbedrijf Tibotec In ### verliet hij <PERSOON> Pharmaceutica om samen met <PERSOON> mede-oprichter te worden van het biotechbedrijf Virco In ### fungeerde hij als voorzitter van Tibotec en bedrijfsleider van Virco De twee bedrijven fuseerden in ### tot Tibotec-Virco Toen <PERSOON> & <PERSOON> overkocht in april ###, werd hij groepsvoorzitter van de globale virologie-eenheid bij <PERSOON> & <PERSOON> is <PERSOON-##> voorzitter van de farmaceutische groep van <PERSOON> & <PERSOON>, "<PERSOON> Pharmaceutical Companies of <PERSOON> & <PERSOON>" Hij zetelt als lid in het <PERSOON> & <PERSOON-##> and <PERSOON-##> wordt gerekend tot de meest invloedrijke personen binnen de biofarmacie Ranbaxy Het bedrijf exporteert zijn producten naar ### landen en heeft in # landen fabrieken De omzet in ### was #,# miljard dollar waarvan # miljard in de USA In juni ### nam de Japanse farmaceutische onderneming "Daiichi Sankyo" een meerderheidsbelang (##,#%) in Ranbaxy, door circa #,# miljard dollar te betalen en het was sinds ### voor ##,#% eigenaar van het bedrijf Op <DATUM> nam het Indiase bedrijf Sun Pharmaceutical Ranbaxy weer over middels een bod op alle uitstaande aandelen, een transactie van # miljard dollar Hiermee ontstond het grootse farma bedrijf in <PERSOON-##> en de vijfde generieke producent ter wereld Ranbaxy werd opgericht door <PERSOON-##> in ### als distributeur voor een Japans bedrijf genaamd Shionogi De naam Ranbaxy is een samenvoeging van de namen van haar eerste eigenaren "<PERSOON-##>"bir and Gur"bax" <PERSOON-##> kocht het bedrijf in ### van zijn neven Ranbir en Gurbax, waarna het bedrijf op grotere schaal ging opereren In ### exporteerde Ranbaxy voor het eerst naar de Verenigde Staten, 's werelds grootste farmaceutische markt en nu de grootste markt voor Ranbaxy Het merendeel van de producten zijn generieke geneesmiddelen die kunnen worden geproduceerd en gedistribueerd zonder vergunning van de oorspronkelijke fabrikant, omdat de octrooien op dergelijke geneesmiddelen zijn verlopen In de periode ###-### traden <PERSOON-##> en <PERSOON-##>, twee medewerkers van Ranbaxy in <PERSOON-##>, als klokkenluiders naar buiten Ze meldden geknoei bij de fabricage van geneesmiddelen en testrapporten.
651
www
# landen fabrieken De omzet in ### was #,# miljard dollar waarvan # miljard in de USA In juni ### nam de Japanse farmaceutische onderneming "Daiichi Sankyo" een meerderheidsbelang (##,#%) in Ranbaxy, door circa #,# miljard dollar te betalen en het was sinds ### voor ##,#% eigenaar van het bedrijf Op <DATUM> nam het Indiase bedrijf Sun Pharmaceutical Ranbaxy weer over middels een bod op alle uitstaande aandelen, een transactie van # miljard dollar Hiermee ontstond het grootse farma bedrijf in <PERSOON> en de vijfde generieke producent ter wereld Ranbaxy werd opgericht door <PERSOON> in ### als distributeur voor een Japans bedrijf genaamd Shionogi De naam Ranbaxy is een samenvoeging van de namen van haar eerste eigenaren "<PERSOON>"bir and Gur"bax" <PERSOON> kocht het bedrijf in ### van zijn neven Ranbir en Gurbax, waarna het bedrijf op grotere schaal ging opereren In ### exporteerde Ranbaxy voor het eerst naar de Verenigde Staten, 's werelds grootste farmaceutische markt en nu de grootste markt voor Ranbaxy Het merendeel van de producten zijn generieke geneesmiddelen die kunnen worden geproduceerd en gedistribueerd zonder vergunning van de oorspronkelijke fabrikant, omdat de octrooien op dergelijke geneesmiddelen zijn verlopen In de periode ###-### traden <PERSOON> en <PERSOON>, twee medewerkers van Ranbaxy in <PERSOON>, als klokkenluiders naar buiten Ze meldden geknoei bij de fabricage van geneesmiddelen en testrapporten Hij ontving bijna ## miljoen dollar voor zijn actie Als gevolg hiervan schreef de FDA twee aanmaningsbrieven naar Ranbaxy Laboratories Ltd en legde een import-waarschuwing voor generieke medicijnen geproduceerd door twee fabrieken in <PERSOON> In december ### verloor de Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie (KNMP) een rechtszaak om de preferente aanwijzing door ## zorgverzekeraars van simvastatine van Ranbaxy te voorkomen In het geding was de poster ""Slikt u alles van uw zorgverzekeraar"" In ### heeft een grote prijsdaling van generieke medicijnen plaatsgevonden die begon met een forse prijsverlaging van simvastatine van Ranbaxy Het werd een zogenoemd voorkeursmedicijn Later in ### halveerden de prijzen van de hele groep van generieke geneesmiddelen, maar er waren in dat jaar al veel vraagtekens bij de kwaliteit van juist deze Indiase medicijnen Op <DATUM> werden in <LOCATIE> vier partijen van Pantoprazol teruggeroepen als gevolg van de aanwezigheid van onzuiverheden In ### kreeg het simvastatine van Ranbaxy nog het voordeel van de twijfel Op <DATUM> besteedde het programma Nieuwsuur aandacht aan de problemen van de firma en maakte zich publiekelijk grote zorgen over het preferentiebeleid van de grote zorgverzekeraars met betrekking tot hun voorkeur voor Ranbaxy producten, die worden geleverd via "Focus Farma" Diezelfde dag verbood de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) net als de FDA de import van grondstoffen uit Toansa, een van de locaties van Ranbaxy in <PERSOON>.
563
www
FDA twee aanmaningsbrieven naar Ranbaxy Laboratories Ltd en legde een import-waarschuwing voor generieke medicijnen geproduceerd door twee fabrieken in <PERSOON> In december ### verloor de Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie (KNMP) een rechtszaak om de preferente aanwijzing door ## zorgverzekeraars van simvastatine van Ranbaxy te voorkomen In het geding was de poster ""Slikt u alles van uw zorgverzekeraar"" In ### heeft een grote prijsdaling van generieke medicijnen plaatsgevonden die begon met een forse prijsverlaging van simvastatine van Ranbaxy Het werd een zogenoemd voorkeursmedicijn Later in ### halveerden de prijzen van de hele groep van generieke geneesmiddelen, maar er waren in dat jaar al veel vraagtekens bij de kwaliteit van juist deze Indiase medicijnen Op <DATUM> werden in <LOCATIE> vier partijen van Pantoprazol teruggeroepen als gevolg van de aanwezigheid van onzuiverheden In ### kreeg het simvastatine van Ranbaxy nog het voordeel van de twijfel Op <DATUM> besteedde het programma Nieuwsuur aandacht aan de problemen van de firma en maakte zich publiekelijk grote zorgen over het preferentiebeleid van de grote zorgverzekeraars met betrekking tot hun voorkeur voor Ranbaxy producten, die worden geleverd via "Focus Farma" Diezelfde dag verbood de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) net als de FDA de import van grondstoffen uit Toansa, een van de locaties van Ranbaxy in <PERSOON> Op <DATUM> gaf de IGZ op haar webpagina antwoord op veelgestelde vragen Een dag later riep het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) artsen abusievelijk op bij een recept voor een generiek geneesmiddel te vermelden ""Geen Ranbaxy"" De KNMP hield vragen over voor de IGZ Op <DATUM> maakte IGZ bekend dat een Europese onaangekondigde inspectie in Toansa goed was verlopen Het verbod op grondstoffen en producten vanuit die locatie werd tijdelijk opgeheven Op <DATUM> stopte Ranbaxy de fabricage en riep ## partijen atorvastatine terug vanwege glassplinters in verpakkingen In mei ### kreeg het bedrijf een boete van ### miljoen dollar wegens het verstrekken van vervalste data en het verkopen van vervalste geneesmiddelen In september ### werden opnieuw problemen gemeld Een daarvan was dat er een menselijke haar in een tablet gevonden werd, dat er olievlekken op andere tabletten zaten en dat de toiletten in de fabriek zonder stromend water waren De FDA legde het bedrijf op <DATUM> een verbod op om geneesmiddelen uit de Mohali fabriek te verkopen De FDA heeft het volledig historisch dossier openbaar gemaakt met betrekking tot Ranbaxy Cobicistat Cobicistat (INN, in de ontwikkelingsfase bekend als GS-###) is een geneesmiddel dat als onderdeel van HAART gebruikt wordt voor de behandeling van hiv Het middel wordt op de markt gebracht door Gilead Sciences Cobicistat heeft zelf geen hiv-remmende werking, maar is net als ritonavir een zogenaamde "booster" Het middel remt leverenzymen die zorgen voor de afbraak van andere geneesmiddelen, waaronder de integraseremmer elvitegravir.
533
www
recept voor een generiek geneesmiddel te vermelden ""Geen Ranbaxy"" De KNMP hield vragen over voor de IGZ Op <DATUM> maakte IGZ bekend dat een Europese onaangekondigde inspectie in Toansa goed was verlopen Het verbod op grondstoffen en producten vanuit die locatie werd tijdelijk opgeheven Op <DATUM> stopte Ranbaxy de fabricage en riep ## partijen atorvastatine terug vanwege glassplinters in verpakkingen In mei ### kreeg het bedrijf een boete van ### miljoen dollar wegens het verstrekken van vervalste data en het verkopen van vervalste geneesmiddelen In september ### werden opnieuw problemen gemeld Een daarvan was dat er een menselijke haar in een tablet gevonden werd, dat er olievlekken op andere tabletten zaten en dat de toiletten in de fabriek zonder stromend water waren De FDA legde het bedrijf op <DATUM> een verbod op om geneesmiddelen uit de Mohali fabriek te verkopen De FDA heeft het volledig historisch dossier openbaar gemaakt met betrekking tot Ranbaxy Cobicistat Cobicistat (INN, in de ontwikkelingsfase bekend als GS-###) is een geneesmiddel dat als onderdeel van HAART gebruikt wordt voor de behandeling van hiv Het middel wordt op de markt gebracht door Gilead Sciences Cobicistat heeft zelf geen hiv-remmende werking, maar is net als ritonavir een zogenaamde "booster" Het middel remt leverenzymen die zorgen voor de afbraak van andere geneesmiddelen, waaronder de integraseremmer elvitegravir Cobicistat is onderdeel van de vaste dosiscombinatie elvitegravir/cobicistat/emtricitabine/tenofovir disoproxil (merknaam "Stribild"), een eenmaal daags in te nemen tablet Stribild werd in augustus ### goedgekeurd door de FDA voor gebruik in de Verenigde Staten; in mei ### verleende het EMA een vergunning voor toepassing in de Europese Unie In ### kwamen daarbij nog twee combinatietabletten van Cobicistat en een proteaseremmer op de markt Dit betreft Evotaz (atazanavir + cobicistat) en Rezolsta (EU)/Prezcobix (VS) (darunavir + cobicistat) Cobicistat is een remmer van enzymen van het cytochroom P###-enzymsysteem, waaronder het belangrijke subtype <PERSOON> verhoogt het de opname van diverse hiv-remmers doordat het transporteiwitten in de ingewanden remt Elvitegravir Elvitegravir (INN, ook bekend als EVG, en in de ontwikkelingsfase als GS-###) is een geneesmiddel dat als onderdeel van HAART gebruikt wordt voor de behandeling van hiv Het middel is ontwikkeld door Gilead Sciences, die hiervoor in maart ### licentie verkreeg van Japan Tobacco Binnen de hiv-remmers behoort elvitegravir tot de klasse van de integraseremmers Integrase is een retroviraal enzym dat ervoor zorgt dat hiv-DNA in het DNA van de geïnfecteerde cel geïntegreerd wordt Door integrase aan te vallen remt elvitegravir de vermenigvuldiging van hiv, waardoor de infectie (bij therapeutisch succes blijvend) onderdrukt wordt Het geneest de hiv-infectie echter niet; zodra met antiretrovirale medicatie wordt gestopt, zal het virus opnieuw de kop op steken Elvitegravir wordt altijd toegediend in combinatie met een "booster" Een booster vertraagt de afbraak van een geneesmiddel door specifieke leverenzymen te remmen Hierdoor kan met een lagere dosis van het middel volstaan worden.
566
www
Stribild werd in augustus ### goedgekeurd door de FDA voor gebruik in de Verenigde Staten; in mei ### verleende het EMA een vergunning voor toepassing in de Europese Unie In ### kwamen daarbij nog twee combinatietabletten van Cobicistat en een proteaseremmer op de markt Dit betreft Evotaz (atazanavir + cobicistat) en Rezolsta (EU)/Prezcobix (VS) (darunavir + cobicistat) Cobicistat is een remmer van enzymen van het cytochroom P###-enzymsysteem, waaronder het belangrijke subtype <PERSOON> verhoogt het de opname van diverse hiv-remmers doordat het transporteiwitten in de ingewanden remt Elvitegravir Elvitegravir (INN, ook bekend als EVG, en in de ontwikkelingsfase als GS-###) is een geneesmiddel dat als onderdeel van HAART gebruikt wordt voor de behandeling van hiv Het middel is ontwikkeld door Gilead Sciences, die hiervoor in maart ### licentie verkreeg van Japan Tobacco Binnen de hiv-remmers behoort elvitegravir tot de klasse van de integraseremmers Integrase is een retroviraal enzym dat ervoor zorgt dat hiv-DNA in het DNA van de geïnfecteerde cel geïntegreerd wordt Door integrase aan te vallen remt elvitegravir de vermenigvuldiging van hiv, waardoor de infectie (bij therapeutisch succes blijvend) onderdrukt wordt Het geneest de hiv-infectie echter niet; zodra met antiretrovirale medicatie wordt gestopt, zal het virus opnieuw de kop op steken Elvitegravir wordt altijd toegediend in combinatie met een "booster" Een booster vertraagt de afbraak van een geneesmiddel door specifieke leverenzymen te remmen Hierdoor kan met een lagere dosis van het middel volstaan worden Elvitegravir was als eerst beschikbaar als onderdeel van de vaste dosiscombinatie elvitegravir/cobicistat/emtricitabine/tenofovir disoproxil (merknaam "Stribild") Dit middel werd in augustus ### goedgekeurd door de FDA (Verenigde Staten) en in mei ### door het EMA (Europese Unie) In november ### verleende het EMA bovendien een registratie voor elvitegravir in tabletten van ## en ### mg Terwijl Stribild alleen is geregistreerd voor therapie-naïeve patiënten (die nog niet eerder andere hiv-remmers hebben gebruikt), is elvitegravir als los middel (merknaam "Vitekta") primair bedoeld voor patiënten bij wie eerdere behandeling gefaald heeft Elvitegravir is (na raltegravir) de tweede integraseremmer op de markt voor de behandeling van hiv Elvitegravir/cobicistat/emtricitabine/tenofovir disoproxil Elvitegravir/cobicistat/emtricitabine/tenofovir disproxil, merknaam Stribild (Gilead Sciences), is een geneesmiddel dat gebruikt wordt voor de behandeling van een hiv-infectie Het is een zogenaamd combinatiepreparaat, dat meerdere werkzame stoffen combineert in één toedieningsvorm De behandeling van hiv bestaat altijd uit een combinatie van meerdere middelen, combinatietherapie of HAART ("highly active antiretroviral therapy") genoemd Elvitegravir/cobicistat/emtricitabine/tenofovir disproxil vormt in één eenmaal daags in te nemen tablet een volledige combinatiebehandeling Het middel werd in augustus ### goedgekeurd door de FDA voor gebruik in de Verenigde Staten; in mei ### verleende het EMA een vergunning voor toepassing in de Europese Unie Elvitegravir/cobicistat/emtricitabine/tenofovir was daarmee het derde eentabletsregime voor de behandeling van hiv op de markt, na Emtricitabine/tenofovir disproxil/efavirenz ("Atripla") en Emtricitabine/rilpivirine/tenofovir disproxil ("Eviplera" of " Complera"); in ### kwam nog een vierde combinatiepreparaat beschikbaar Abacavir/dolutegravir/lamivudine ("Triumeq").
621
www
van de vaste dosiscombinatie elvitegravir/cobicistat/emtricitabine/tenofovir disoproxil (merknaam "Stribild") Dit middel werd in augustus ### goedgekeurd door de FDA (Verenigde Staten) en in mei ### door het EMA (Europese Unie) In november ### verleende het EMA bovendien een registratie voor elvitegravir in tabletten van ## en ### mg Terwijl Stribild alleen is geregistreerd voor therapie-naïeve patiënten (die nog niet eerder andere hiv-remmers hebben gebruikt), is elvitegravir als los middel (merknaam "Vitekta") primair bedoeld voor patiënten bij wie eerdere behandeling gefaald heeft Elvitegravir is (na raltegravir) de tweede integraseremmer op de markt voor de behandeling van hiv Elvitegravir/cobicistat/emtricitabine/tenofovir disoproxil Elvitegravir/cobicistat/emtricitabine/tenofovir disproxil, merknaam Stribild (Gilead Sciences), is een geneesmiddel dat gebruikt wordt voor de behandeling van een hiv-infectie Het is een zogenaamd combinatiepreparaat, dat meerdere werkzame stoffen combineert in één toedieningsvorm De behandeling van hiv bestaat altijd uit een combinatie van meerdere middelen, combinatietherapie of HAART ("highly active antiretroviral therapy") genoemd Elvitegravir/cobicistat/emtricitabine/tenofovir disproxil vormt in één eenmaal daags in te nemen tablet een volledige combinatiebehandeling Het middel werd in augustus ### goedgekeurd door de FDA voor gebruik in de Verenigde Staten; in mei ### verleende het EMA een vergunning voor toepassing in de Europese Unie Elvitegravir/cobicistat/emtricitabine/tenofovir was daarmee het derde eentabletsregime voor de behandeling van hiv op de markt, na Emtricitabine/tenofovir disproxil/efavirenz ("Atripla") en Emtricitabine/rilpivirine/tenofovir disproxil ("Eviplera" of " Complera"); in ### kwam nog een vierde combinatiepreparaat beschikbaar Abacavir/dolutegravir/lamivudine ("Triumeq") Een filmomhulde tablet "Stribild" bevat H#N# H#N# is een variant van het vogelgriepvirus (Influenza A) Het virus kan via vogels overgaan op mensen Daarnaast is H#N# ook waargenomen bij varkens, zeehonden, paarden en muizen Het virus is dodelijk voor vogels De symptomen bij mensen waren meestal vrij mild, vergelijkbaar met die van de ‘gewone’ griep In ### vond in <LOCATIE> een uitbraak van dit virus plaats waarbij ## mensen besmet werden en # dode viel Om en Bij Om en Bij is een kade en hofje in Den Haag De kade verbindt de Zuidwal en het Buitenom De naam dateert uit de eerste helft van de ##de eeuw In ### werd een landhuis met de naam Om en Nabij verkocht Dit landhuis lag aan de Zuid-West Singelgracht, maakt deel uit van de voormalige Haagse grachtengordel en toen ook wel Om en Bij genoemd werd Het huis had een koepel, een schuur en bloemen- en moestuinen Rond ### werd het huis afgebroken en vervangen door ### diaconiehuisjes in de vorm van een hofje Het waren vijf dubbele rijen van ## huisjes (nrs ##-##, ##-##, ##-##, ##-## en #<DATUM> en ###), gebouwd naar ontwerp van architect <PERSOON> De begane grond had een voordeur met daarnaast een negenruitsraam, onder het zadeldak was een zolder met een dakkapel met een vierruitsraam Alle huisjes hebben aan de voorkant een tuintje In ### werd een rijtje huizen aan het bestaande hofje toegevoegd (nrs #-##) Inmiddels zijn enkele rug aan rug liggende huisjes doorgebroken.
660
www
A) Het virus kan via vogels overgaan op mensen Daarnaast is H#N# ook waargenomen bij varkens, zeehonden, paarden en muizen Het virus is dodelijk voor vogels De symptomen bij mensen waren meestal vrij mild, vergelijkbaar met die van de ‘gewone’ griep In ### vond in <LOCATIE> een uitbraak van dit virus plaats waarbij ## mensen besmet werden en # dode viel Om en Bij Om en Bij is een kade en hofje in Den Haag De kade verbindt de Zuidwal en het Buitenom De naam dateert uit de eerste helft van de ##de eeuw In ### werd een landhuis met de naam Om en Nabij verkocht Dit landhuis lag aan de Zuid-West Singelgracht, maakt deel uit van de voormalige Haagse grachtengordel en toen ook wel Om en Bij genoemd werd Het huis had een koepel, een schuur en bloemen- en moestuinen Rond ### werd het huis afgebroken en vervangen door ### diaconiehuisjes in de vorm van een hofje Het waren vijf dubbele rijen van ## huisjes (nrs ##-##, ##-##, ##-##, ##-## en #<DATUM> en ###), gebouwd naar ontwerp van architect <PERSOON> De begane grond had een voordeur met daarnaast een negenruitsraam, onder het zadeldak was een zolder met een dakkapel met een vierruitsraam Alle huisjes hebben aan de voorkant een tuintje In ### werd een rijtje huizen aan het bestaande hofje toegevoegd (nrs #-##) Inmiddels zijn enkele rug aan rug liggende huisjes doorgebroken Tand (mens) Mensentanden zijn geschikt voor het eten van zowel vlees als plantaardig materiaal, doordat de mens een typische alleseter is Een volwassen mens heeft normaal ## gebitselementen, waarvan ## in de boven- en ## in de onderkaak Een kind met een melkgebit heeft nog slechts ## elementen Het gebit wisselt bij de mens maar één keer Als nieuwe tandjes of kiezen doorkomen, is dit voor het kind vaak een vervelend gevoel Veel kauwen kan het doorkomen versnellen De melktanden zijn de tijdelijke tanden Deze worden bij het volwassen worden vervangen door de hardere, 'echte' tanden; de doorgaans laatste wordt ook wel verstandskies of wijsheidskies genoemd Deze laatste tanden worden geregeld getrokken, omdat er vaak te weinig ruimte voor is en de meeste mensen er bovendien toch weinig aan hebben bij het kauwen Bij menselijke embryo's is de lamina dentalis - een laag epitheelweefsel - het eerste teken dat er tanden in ontwikkeling zijn De lamina dentalis verschijnt ongeveer in de #e week van de embryonale ontwikkeling De mens heeft als tandformule I|C|P|M = #|#|#|#, te tellen vanaf de middenlijn, zowel boven als onder, links en rechts Dit wil zeggen dat een volwassen gebit in ieder kwadrant # incisivi, # caninus, # premolaren en # molaren heeft Het menselijk gebit kent daarnaast nog andere tandformules, waaronder s|h|k = #|#|#, te tellen vanaf de middenlijn, zowel boven als onder, links en rechts.
602
www
(mens) Mensentanden zijn geschikt voor het eten van zowel vlees als plantaardig materiaal, doordat de mens een typische alleseter is Een volwassen mens heeft normaal ## gebitselementen, waarvan ## in de boven- en ## in de onderkaak Een kind met een melkgebit heeft nog slechts ## elementen Het gebit wisselt bij de mens maar één keer Als nieuwe tandjes of kiezen doorkomen, is dit voor het kind vaak een vervelend gevoel Veel kauwen kan het doorkomen versnellen De melktanden zijn de tijdelijke tanden Deze worden bij het volwassen worden vervangen door de hardere, 'echte' tanden; de doorgaans laatste wordt ook wel verstandskies of wijsheidskies genoemd Deze laatste tanden worden geregeld getrokken, omdat er vaak te weinig ruimte voor is en de meeste mensen er bovendien toch weinig aan hebben bij het kauwen Bij menselijke embryo's is de lamina dentalis - een laag epitheelweefsel - het eerste teken dat er tanden in ontwikkeling zijn De lamina dentalis verschijnt ongeveer in de #e week van de embryonale ontwikkeling De mens heeft als tandformule I|C|P|M = #|#|#|#, te tellen vanaf de middenlijn, zowel boven als onder, links en rechts Dit wil zeggen dat een volwassen gebit in ieder kwadrant # incisivi, # caninus, # premolaren en # molaren heeft Het menselijk gebit kent daarnaast nog andere tandformules, waaronder s|h|k = #|#|#, te tellen vanaf de middenlijn, zowel boven als onder, links en rechts Het aantal gebitselementen die het gebit vormen kan variëren door verwijdering van tanden en/of kiezen, door uitvallen van tanden en kiezen of door een ontwikkelingsstoornis waarbij een desbetreffende tand of kies niet aangemaakt is Bij een verminderd aantal gebitselementen zal de functie van het gebit eventueel moeten worden nagebootst door een tandheelkundige voorziening, zoals een brug, implantaat of een kunstgebit De mens wordt bijna altijd tandeloos geboren, maar soms heeft een pasgeboren kind toch een tand Bijna altijd betreft dit een centrale melksnijtand onder, dit wordt dan ook wel een natale tand genoemd Bij de meeste kinderen komen na enige maanden tot een jaar de eerste tanden door Meestal komen de centrale onder melksnijtanden als eerste door, gevolgd door de centrale melksnijtanden boven Deze eerste set tanden, die over de eerste twee levensjaren in het gebit komen, vormen het zogenaamde melkgebit (melkdentitie) De vorming van het melkgebit start reeds rond de #e maand van de zwangerschap Bij het groeien van de tandwortels wordt botweefsel afgebroken om plaats te maken voor de tandwortel Normaal gesproken in het #e tot ##e levensjaar worden deze tanden en kiezen uitgewisseld voor het volwassen gebit dat uit meer en grotere tanden en kiezen bestaat De vorming van het volwassen gebit gebeurt normaal gesproken in drie fases Bij mensen hebben de tanden, naast de traditionele rol bij het eten (kauwen, malen, happen, etc ) als een soort eerste halte van het spijsverteringskanaal, nog enkele specifieke functies Tanden spelen ten eerste een belangrijke rol bij de articulatie van veel spraakklanken.
565
www
tanden en/of kiezen, door uitvallen van tanden en kiezen of door een ontwikkelingsstoornis waarbij een desbetreffende tand of kies niet aangemaakt is Bij een verminderd aantal gebitselementen zal de functie van het gebit eventueel moeten worden nagebootst door een tandheelkundige voorziening, zoals een brug, implantaat of een kunstgebit De mens wordt bijna altijd tandeloos geboren, maar soms heeft een pasgeboren kind toch een tand Bijna altijd betreft dit een centrale melksnijtand onder, dit wordt dan ook wel een natale tand genoemd Bij de meeste kinderen komen na enige maanden tot een jaar de eerste tanden door Meestal komen de centrale onder melksnijtanden als eerste door, gevolgd door de centrale melksnijtanden boven Deze eerste set tanden, die over de eerste twee levensjaren in het gebit komen, vormen het zogenaamde melkgebit (melkdentitie) De vorming van het melkgebit start reeds rond de #e maand van de zwangerschap Bij het groeien van de tandwortels wordt botweefsel afgebroken om plaats te maken voor de tandwortel Normaal gesproken in het #e tot ##e levensjaar worden deze tanden en kiezen uitgewisseld voor het volwassen gebit dat uit meer en grotere tanden en kiezen bestaat De vorming van het volwassen gebit gebeurt normaal gesproken in drie fases Bij mensen hebben de tanden, naast de traditionele rol bij het eten (kauwen, malen, happen, etc ) als een soort eerste halte van het spijsverteringskanaal, nog enkele specifieke functies Tanden spelen ten eerste een belangrijke rol bij de articulatie van veel spraakklanken Het gebit wordt tevens gebruikt bij het bespelen van een blaasinstrument, de embouchure Verder hebben de menselijke tanden een zekere culturele bijbetekenis en esthetische waarde <PERSOON> met een gaaf gebit en een zo natuurlijk mogelijke (dat wil zeggen, bij benadering witte) tandkleur worden in het algemeen aantrekkelijk gevonden, onder meer omdat de tanden in niet onbelangrijke mate het aangezicht bepalen Hieraan kan zelfs een bepaalde sociale status worden ontleend Om deze redenen wordt er met name sinds de ##e eeuw vrij veel aan bleken gedaan De cosmetische tandheelkunde is in dit verband een belangrijke opgekomen discipline Bij wijze van bodyart worden er soms ook kleine sieraadjes (bijv diamanten) op de voortanden aangebracht Zelden gebruikt een mens zijn tanden als wapen, in tegenstelling tot sommige diersoorten Als iemand zijn tanden laat zien is dit meestal geen aanvalpose, maar juist 'ontwapenend' bedoeld, zoals bij lachen Er geldt een aantal richtlijnen om de eigen tanden zo lang mogelijk te behouden Een perfecte mondhygiëne is allereerst onontbeerlijk Men kan tandpasta op een tandenborstel smeren om vervolgens de tanden in te wrijven met tandpasta Bacteriën worden op deze wijze verwijderd Na het tandenpoetsen dient de tandpasta alleen uitgespuugd te worden De achtergebleven fluoride versterkt het glazuur Met behulp van tandzijde ofwel flosdraad (zijden draad die met was doordrongen is), tandenstokers of interdentale ragers (kleine borsteltjes) worden de interdentale ruimtes schoon gehouden.
514
www
wordt tevens gebruikt bij het bespelen van een blaasinstrument, de embouchure Verder hebben de menselijke tanden een zekere culturele bijbetekenis en esthetische waarde <PERSOON> met een gaaf gebit en een zo natuurlijk mogelijke (dat wil zeggen, bij benadering witte) tandkleur worden in het algemeen aantrekkelijk gevonden, onder meer omdat de tanden in niet onbelangrijke mate het aangezicht bepalen Hieraan kan zelfs een bepaalde sociale status worden ontleend Om deze redenen wordt er met name sinds de ##e eeuw vrij veel aan bleken gedaan De cosmetische tandheelkunde is in dit verband een belangrijke opgekomen discipline Bij wijze van bodyart worden er soms ook kleine sieraadjes (bijv diamanten) op de voortanden aangebracht Zelden gebruikt een mens zijn tanden als wapen, in tegenstelling tot sommige diersoorten Als iemand zijn tanden laat zien is dit meestal geen aanvalpose, maar juist 'ontwapenend' bedoeld, zoals bij lachen Er geldt een aantal richtlijnen om de eigen tanden zo lang mogelijk te behouden Een perfecte mondhygiëne is allereerst onontbeerlijk Men kan tandpasta op een tandenborstel smeren om vervolgens de tanden in te wrijven met tandpasta Bacteriën worden op deze wijze verwijderd Na het tandenpoetsen dient de tandpasta alleen uitgespuugd te worden De achtergebleven fluoride versterkt het glazuur Met behulp van tandzijde ofwel flosdraad (zijden draad die met was doordrongen is), tandenstokers of interdentale ragers (kleine borsteltjes) worden de interdentale ruimtes schoon gehouden In België (en voorheen in <LOCATIE>) wordt veelal de richtlijn gehanteerd van een halfjaarlijkse gebitscontrole om gebitsproblemen vroegtijdig op te sporen en te verhelpen Als tanden niet tijdig of niet goed genoeg gereinigd worden, gaan ze er vaak gelig of zelfs bruinachtig uitzien door de zich ophopende aanslag Daarnaast kan bij een slechte reiniging van het gebit sneller tandbederf (cariës) ontstaan, met als gevolg in eerste instantie kiespijn en later eventueel het uitvallen van tanden Ook meer dan # "zoetmomenten" op een dag verhoogt de kans op gaatjes Eenmaal ontstane gaatjes kunnen door de tandarts worden verholpen door het aanbrengen van een vulling Indien de cariës al te ver is gevorderd, is trekken (extractie) nodig Bij wat gecompliceerdere gevallen moet dit eventueel worden gedaan door een kaakchirurg Het niet goed bijhouden van de tandverzorging komt de frisheid van de adem bovendien niet ten goede, met als gevolg halitose of foetor ex ore Het tandglazuur is gevoelig voor zuuraanvallen Door het overmatig gebruik van frisdranken en het nuttigen van andere - op zich gezonde - producten met een lage pH (zoals citrusvruchten, maar ook bijvoorbeeld appels) kan daarom tanderosie optreden (een typische welvaartsziekte) Door regelmatig en correct poetsen, kunnen behalve gaatjes ook andere problemen zoals tandsteen en tandplak worden voorkomen Indien tanden scheef staan, wordt vaak een orthodontische ingreep uitgevoerd (in de vorm van een beugel of eventueel een gehemeltespreider) Dit wordt veelal tijdens de puberteit gedaan, maar soms ook eerder of later Wanneer het tandvlees ziek wordt of zich terugtrekt, komen de tandhalzen bloot te liggen.
536
www
gebitscontrole om gebitsproblemen vroegtijdig op te sporen en te verhelpen Als tanden niet tijdig of niet goed genoeg gereinigd worden, gaan ze er vaak gelig of zelfs bruinachtig uitzien door de zich ophopende aanslag Daarnaast kan bij een slechte reiniging van het gebit sneller tandbederf (cariës) ontstaan, met als gevolg in eerste instantie kiespijn en later eventueel het uitvallen van tanden Ook meer dan # "zoetmomenten" op een dag verhoogt de kans op gaatjes Eenmaal ontstane gaatjes kunnen door de tandarts worden verholpen door het aanbrengen van een vulling Indien de cariës al te ver is gevorderd, is trekken (extractie) nodig Bij wat gecompliceerdere gevallen moet dit eventueel worden gedaan door een kaakchirurg Het niet goed bijhouden van de tandverzorging komt de frisheid van de adem bovendien niet ten goede, met als gevolg halitose of foetor ex ore Het tandglazuur is gevoelig voor zuuraanvallen Door het overmatig gebruik van frisdranken en het nuttigen van andere - op zich gezonde - producten met een lage pH (zoals citrusvruchten, maar ook bijvoorbeeld appels) kan daarom tanderosie optreden (een typische welvaartsziekte) Door regelmatig en correct poetsen, kunnen behalve gaatjes ook andere problemen zoals tandsteen en tandplak worden voorkomen Indien tanden scheef staan, wordt vaak een orthodontische ingreep uitgevoerd (in de vorm van een beugel of eventueel een gehemeltespreider) Dit wordt veelal tijdens de puberteit gedaan, maar soms ook eerder of later Wanneer het tandvlees ziek wordt of zich terugtrekt, komen de tandhalzen bloot te liggen Er zijn mensen die geen tanden hebben deze noemt men "edentaat" Dit is vooral het geval bij jonge kinderen en (hoog)bejaarden een kunstgebit kan hier uitkomst bieden Vaak is het missen van tanden tevens de oorzaak van een ingevallen bovenlip Bij anodontie zijn er geen volwassen tanden en kiezen gevormd Anodontie is zeer zeldzaam en komt meestal voor in combinatie met andere afwijkingen Anodontie is aangeboren en moet dus niet verward worden met afwezigheid van een gebit na het verwijderen of uitvallen van de tanden en kiezen Bij oligodontie zijn veel volwassen tanden en/of kiezen afwezig, maar niet allemaal Bij surnumeraire zijn er een groter aantal tanden aanwezig, bijvoorbeeld een extra mandibulaire snijtand Bij mesiodens bevindt zich ter hoogte van de mediane sutuur in het bovenkaakbeen (maxilla) een extra klein, meestal puntvormig misvormd tandje Bij hypodontie mist er een enkele kies of tand De desbetreffende tand of kies is dan niet gevormd tijdens de gebitsontwikkeling en wordt dan ook wel agenetisch genoemd Een agenetische tand of kies is meestal de achterste van de soort tand of kies Bij een agenetische snijtand zal dit bijna altijd de #e snijtand betreffen en dus niet de centrale Bij de kleine kiezen is dit dus vaak de #e kleine kies en bij de grote kiezen zijn dit dus vaak de verstandskiezen Rode lebmaagworm De rode lebmaagworm ("Haemonchus contortus") is een rondworm uit de familie Trichostrongylidae.
517
www
Er zijn mensen die geen tanden hebben deze noemt men "edentaat" Dit is vooral het geval bij jonge kinderen en (hoog)bejaarden een kunstgebit kan hier uitkomst bieden Vaak is het missen van tanden tevens de oorzaak van een ingevallen bovenlip Bij anodontie zijn er geen volwassen tanden en kiezen gevormd Anodontie is zeer zeldzaam en komt meestal voor in combinatie met andere afwijkingen Anodontie is aangeboren en moet dus niet verward worden met afwezigheid van een gebit na het verwijderen of uitvallen van de tanden en kiezen Bij oligodontie zijn veel volwassen tanden en/of kiezen afwezig, maar niet allemaal Bij surnumeraire zijn er een groter aantal tanden aanwezig, bijvoorbeeld een extra mandibulaire snijtand Bij mesiodens bevindt zich ter hoogte van de mediane sutuur in het bovenkaakbeen (maxilla) een extra klein, meestal puntvormig misvormd tandje Bij hypodontie mist er een enkele kies of tand De desbetreffende tand of kies is dan niet gevormd tijdens de gebitsontwikkeling en wordt dan ook wel agenetisch genoemd Een agenetische tand of kies is meestal de achterste van de soort tand of kies Bij een agenetische snijtand zal dit bijna altijd de #e snijtand betreffen en dus niet de centrale Bij de kleine kiezen is dit dus vaak de #e kleine kies en bij de grote kiezen zijn dit dus vaak de verstandskiezen Rode lebmaagworm De rode lebmaagworm ("Haemonchus contortus") is een rondworm uit de familie Trichostrongylidae Infectie met deze worm wordt haemonchose genoemd De volwassen worm zet zich vast in het slijmvlies van de lebmaag en voedt zich daar met bloed Hij veroorzaakt bloedarmoede en paratuberculose, en uiteindelijk de dood van het dier De rode lebmaagworm richt ook in België en <LOCATIE> schade aan Het volwassen vrouwtje is ##–## mm lang, het mannetje ##–## mm Het vrouwtje heeft karakteristieke rode strepen waardoor ze aan een kapperspaal doet denken Daarom wordt de worm in het <PERSOON> ook wel "barber's pole worm" genoemd Het vrouwtje legt # ### tot ## ### eieren per dag De eitjes zijn ##–## μm lang en ## μm breed Zij verlaten het lichaam van de gastheer via de ontlasting, met name in het voorjaar tijdens het lammeren De larven voeden zich met bacteriën die in de fecaliën leven De L#-larve vervelt in de ontlasting tot L#-larve De L#-larve vervelt ook in de ontlasting in een infectieuze L#-larve, die wordt opgenomen door de schapen of geiten als deze gras eten De worm overwintert in de lebmaag van het dier In de lebmaag vervelt de L#-larve in een L#-larve en vervolgens in een L#-volwassen rondworm, waarna paring plaatsvindt De volwassen rondwormen leven van het bloed van de gastheer In het voorjaar begint de volgende cyclus Infectie met de rode lebmaagworm kan herkend worden door de slijmvliezen rond de ogen van de schapen te controleren Ter bevestiging kan eventueel een mestonderzoek in een laboratorium uitgevoerd worden.
547
www