text
stringlengths 1
148k
| label
int64 0
2
| __index_level_0__
int64 0
113k
⌀ |
|---|---|---|
Kim Jong-in (Hangul: 김종인, sinh ngày 14 tháng 1 năm 1994), thường được biết đến với nghệ danh Kai, là một ca sĩ, người mẫu, vũ công kiêm diễn viên Hàn Quốc, thành viên nhóm nhạc nam Hàn-Trung Quốc EXO và nhóm nhạc đặc biệt SuperM do SM Entertainment thành lập và quản lý. Anh thường được đánh giá là thần tượng K-pop có kỹ năng vũ đạo tốt nhất. Kai ra mắt với tư cách ca sĩ solo vào tháng 11 năm 2020 với mini-album đầu tay "Kai (开)".
Tiểu sử.
Kai sinh ngày 14 tháng 1 năm 1994 tại thành phố Suncheon, tỉnh Jeolla Nam, Hàn Quốc. Anh bắt đầu tập nhảy jazz và ba lê từ khi mới 8 tuổi. Sau khi xem vở ba lê "Kẹp Hạt Dẻ" khi đang học lớp 4, anh bắt đầu theo học bộ môn này. Kai trở thành thực tập sinh của SM Entertainment sau khi giành chiến thắng tại cuộc thi SM Youth Best Contest lần thứ 10 (2007). Kai cho biết nhóm nhạc Shinhwa là nguồn cảm hứng khiến anh quyết định trở thành ca sĩ. Anh tốt nghiệp trường Trung học Biểu diễn và Nghệ thuật Seoul vào tháng 2 năm 2012.
Sự nghiệp.
2012–2019: Khởi đầu sự nghiệp.
Kai là thành viên đầu tiên của EXO được giới thiệu với công chúng trong một đoạn video teaser được ra mắt vào ngày 23 tháng 12 năm 2011. Trước khi chính thức ra mắt, anh có một màn biểu diễn cùng với các thành viên cùng nhóm Luhan, Chen và Tao bên cạnh các nghệ sĩ khác của SM Entertainment tại "SBS Gayo Daejeon" vào ngày 29 tháng 12 năm 2011. Anh sau đó ra mắt công chúng cùng EXO vào ngày 8 tháng 4 năm 2012. Tháng 10 năm 2012, Kai tham gia vào nhóm nhạc đặc biệt Younique Unit cùng với thành viên cùng nhóm Luhan cũng như một số nghệ sĩ cùng công ty khác. Nhóm phát hành bài hát "Maxstep" vào ngày 31 tháng 10. Sau đó vào tháng 12, Kai tiếp tục tham gia vào SM the Performance, một nhóm nhạc đặc biệt khác của SM Entertainment, cùng với thành viên cùng nhóm Lay. Nhóm phát hành bài hát "Spectrum" vào ngày 31 tháng 12.
Tháng 8 năm 2014, Kai góp mặt trong bài hát "Pretty Boy" nằm trong mini-album đầu tay "Ace" của Taemin, nghệ sĩ cùng công ty và thành viên nhóm nhạc nam SHINee. Họ biểu diễn bài hát cùng nhau trong chương trình âm nhạc "M! Countdown" vào ngày 21 tháng 8 năm 2014. Tháng 1 năm 2016, Kai bắt đầu sự nghiệp diễn xuất với vai nam chính Kim Eun-haeng trong web drama "Choco Bank". Tháng 12 năm 2016, anh thủ vai nam chính trong hai tập của web drama "First Seven Kisses" do Lotte sản xuất.
Vào tháng 1 năm 2017, Kai được thông báo sẽ đóng vai chính trong phim truyền hình "Andante" của đài KBS, đóng vai một học sinh trung học. Tháng 2 năm 2017, anh được mời tham gia bộ phim truyền hình mới của Nhật Bản "Spring Has Come" dựa trên cuốn tiểu thuyết cùng tên của Nhật Bản. Bộ phim đánh dấu lần đầu tiên một diễn viên không phải người Nhật đóng vai chính trong một bộ phim do đài phát thanh "WOWOW" sản xuất. Tháng 12 năm 2017, Kai được chọn làm người mẫu ảnh bìa cho số báo tháng 12 của "The Big Issue", đây là một tạp chí dùng lợi nhuận để giúp đỡ người vô gia cư. Tạp chí đã bán được 20.000 bản trong vòng hai ngày đầu tiên, và cho đến nay, đã có 28.000 bản được bán ra, với số lượng bản sao được bán nhiều nhất kể từ khi tạp chí bắt đầu vào tháng 7 năm 2010. Năm 2018, Kai nhận vai diễn trong phim "Miracle That We Met" của đài KBS.
Tháng 8 năm 2019, Kai trở thành thành viên của SuperM, một nhóm nhạc đặc biệt hoạt động tại thị trường Mỹ do SM Entertainment và Capitol Records hợp tác thành lập. Nhóm ra mắt công chúng với mini-album đầu tay "SuperM" vào ngày 4 tháng 10 năm 2019.
2020–nay: Ra mắt với tư cách ca sĩ solo.
Ngày 30 tháng 11 năm 2020, Kai ra mắt với tư cách ca sĩ solo với mini-album đầu tay "Kai (开)". Album đạt vị trí thứ 3 trên bảng xếp hạng Gaon Album Chart. Ngày 30 tháng 11 năm 2021, anh phát hành mini-album thứ hai "Peaches" bao gồm đĩa đơn cùng tên. Album đạt vị trí thứ 2 trên bảng xếp hạng Gaon Album Chart.
Đời tư.
Ngày 1 tháng 4 năm 2016, Kai và Krystal, thành viên nhóm nhạc nữ cùng công ty f(x), được SM Entertainment xác nhận là đang trong một mối quan hệ tình cảm.
Vào ngày 1 tháng 6 năm 2017, SM Entertainment xác nhận hai người đã chia tay do lịch trình làm việc bận rộn và họ muốn tập trung vào sự nghiệp của mình hơn.
Vào ngày 1 tháng 1 năm 2019, Dispatch tung bằng chứng cho thấy Jennie và Kai (EXO) xác nhận đang trong mối quan hệ tình cảm. Công ty chủ quản của Kai là SM Entertainment đã lên tiếng xác nhận rằng cả hai đang hẹn hò. Đến cuối ngày hôm đó, công ty chủ quản của Jennie, thành viên Blackpink là YG Entertainment cũng đã lên tiếng xác nhận bằng lời đồng ý với công ty SM.
Ngày 26 tháng 1 năm 2019, cặp đôi đã chính thức đường ai nấy đi sau hơn 4 tháng hẹn hò với lí do muốn tập trung vào sự nghiệp hơn. Sự việc đã được phía SM Entertainment xác nhận.
Giải thưởng và đề cử.
Chương trình âm nhạc.
Music Bank.
!Điểm
Show! Music Core.
!Điểm
| 1 | null |
Oh Se-hun (, Hanja: 吴世勋, Hán-Việt: Ngô Thế Huân; sinh ngày 12 tháng 4 năm 1994), thường được biết đến với nghệ danh Sehun, là một nam ca sĩ, nhạc sỹ, diễn viên, người mẫu và doanh nhân người Hàn Quốc. Anh là thành viên nhỏ tuổi nhất của nhóm nhạc Hàn Quốc EXO do SM Entertainment thành lập và quản lý, cũng như của các nhóm nhỏ EXO-SC và EXO-K.
Tiểu sử.
Oh Sehun sinh ngày 12 tháng 4 năm 1994 tại Apgujeong-dong, Gangnam, Seoul, Hàn Quốc, và là con một trong gia đình. Anh từng có thời gian sống cùng gia đình tại Paris, France khoảng 5 năm đầu đời, sau đó trở về Apgujeong-dong, theo học lần lượt hai trường là tiểu học và trung học Apgujeong. Sehun đã tốt nghiệp Trường Trung học Biểu diễn nghệ thuật Seoul (SOPA) vào tháng 2 năm 2013. Anh được một nhân viên của SM Entertainment phát hiện khi đang ăn bánh gạo cay trên đường phố Seoul khi mới 9 tuổi, vì nghĩ nhân viên của SM là người xấu nên anh đã bỏ chạy. Sau 30 phút thuyết phục thì cuối cùng anh cũng nhận lời mời từ nhân viên của SM và trở thành thực tập sinh của công ty vào năm 2008, khi anh 14 tuổi, sau bốn lần thử giọng trong vòng hai năm.
Sự nghiệp.
2012–17: Ra mắt với EXO và khởi đầu sự nghiệp.
Sehun được công bố là thành viên chính thức thứ năm của EXO vào ngày 10 tháng 1 và sau đó ra mắt công chúng cùng nhóm vào ngày 8 tháng 4 năm 2012.
Tháng 4 năm 2012, Sehun xuất hiện với tư cách khách mời trong video âm nhạc cho bài hát "Twinkle" của nhóm nhạc nữ Girls' Generation-TTS cùng với các thành viên cùng nhóm Baekhyun, Chanyeol và Kai. Tháng 7 năm 2013, Sehun xuất hiện với tư cách khách mời trong tập 2 của phim hài kịch tình huống "Royal Villa" cùng với Chanyeol. Tháng 5 năm 2015, Sehun xuất hiện với tư cách khách mời trong video âm nhạc cho bài hát "Who Are You" của BoA.
Ngày 17 tháng 2 năm 2016, Sehun được trao giải thưởng cá nhân đầu tiên Weibo Star Award do người sử dụng mạng xã hội Trung Quốc Sina Weibo bình chọn tại lễ trao giải Gaon Chart K-Pop Awards lần thứ năm. Tháng 3 năm 2016, anh bắt đầu ghi hình cho bộ phim điện ảnh Trung Quốc "I Love Catman" trong vai nam chính. Tháng 7 năm 2016, anh được công bố là sẽ đảm nhận vai nam chính Ngôn Tố trong bộ phim truyền hình Hàn-Trung Quốc "My Dear Archimedes".
Tháng 2 năm 2017, tại lễ trao giải Gaon Chart K-Pop Awards lần thứ sáu, Sehun được nhận giải Artist of the Year (Solo) - Fan Choice do Fan bình chọn.
Tháng 4 năm 2017, tại lễ trao giải YinYueTai The 5th V Chart Awards lần thứ năm, anh nhận được giải "Most Popular Artist Live Voting" (Nghệ sĩ nổi tiếng nhất do Fan trực tiếp bình chọn). Tháng 9 năm 2017, Sehun tham gia show truyền hình tạp kĩ của Netflix có tên là "BUSTED".
2018–nay: EXO-SC.
Tháng 2 năm 2018, Sehun được công bố đảm nhận vai nam chính trong bộ phim truyền hình được chuyển thể từ truyện tranh nổi tiếng mang tên "Dokgo Rewind". Tháng 5 năm 2018, anh được công bố là sẽ xuất hiện trong web drama "Secret Queen Makers" do Lotte sản xuất. Tháng 11 năm 2018, tại lễ trao giải Asia Artist Awards lần thứ ba, Sehun được nhận giải Starpay Popularity Award - Actor do người hâm mộ bình chọn.
Vào ngày 14 tháng 9 năm 2018, Sehun và thành viên cùng nhóm Chanyeol đã hợp tác để ra mắt đĩa đơn "We Young", cho SM Station X 0. Ngày 5 tháng 6 năm 2019, SM Entertainment công bố Sehun và Chanyeol sẽ ra mắt với tư cách nhóm nhỏ chính thức thứ hai và bộ đôi đầu tiên của EXO với tên gọi EXO-SC. EXO-SC đã ra mắt với mini-album đầu tay "What A Life" gồm 6 bài hát vào ngày 22 tháng 7 năm 2019.
Tháng 6 năm 2020, Sehun được công bố là sẽ xuất hiện trong bộ phim điện ảnh "". Năm 2021, anh đảm nhận vai Hwang Chi-hyung trong bộ phim truyền hình "Bây giờ, chúng ta đang chia tay". Nhân vật của anh là nhân viên mới của công ty thời trang The One, con trai CEO của công ty (Joo Jin-mo) và em trai của nhân vật nữ thứ (Choi Hee-seo).
Năm 2023, Sehun tham gia vào vai chính Go Yoo trong bộ phim thanh xuân vườn trường All that we loved, hợp tác cùng nữ diễn viên Jang Yeo Bin và nam diễn viên tân binh Jo Joon Young.
Sáng tác.
All credits are adapted from the Korea Music Copyright Association (KOMCA), unless stated otherwise.
| 1 | null |
Atyrau (tiếng Kazakh: Атырау облысы, Atıraw oblısı), là một tỉnh biên giới phía tây của nước cộng hoà Kazakhstan, với thủ phủ là thành phố Atyrau, đồng thời cũng là thành phố lớn nhất tỉnh, với dân số 142.500 người. Toàn tỉnh Atyrau có 480.000 người, trong đó người Kazakh chiếm hơn 80% dân số.
Địa lý.
Tỉnh Atyrau có diện tích 118.600 km², là tỉnh nhỏ thứ hai của Cộng hoà Kazakhstan (nhỏ nhất là tỉnh Nam Kazakhstan). Có chung đường biên giới với các tỉnh Volgograd, Astrakhan của Liên bang Nga và biển Caspi ở phía tây, đồng thời có chung đường biên giới với 3 tỉnh của Kazakhstan: giáp với tỉnh Mangistau, về phía đông giáp với tỉnh Aktobe, phía bắc giáp với tỉnh Tây Kazakhstan.
Phần lớn lãnh thổ của tỉnh nằm trong vùng dầu mỏ biển Caspi, cho nên nhiều giếng dầu được khoan ở mỏ Tengiz và mỏ Kashagan. Một đường ống dẫn dầu bắt đầu từ Atyrau Samara, nơi mà nó tham gia vào hệ thống đường ống của Nga. Một đường ống dẫn dầu chạy riêng biệt từ mỏ Tengiz đến cảng Biển Đen của Nga ở Novorossiisk.
Hành chính.
Tỉnh Atyrau được chia thành 7 huyện và thành phố Atyrau, các huyện bao gồm:
| 1 | null |
Samson hay Shimshon (tiếng Hebrew: שמשון, tiếng Tiberi hiện đại: Šimšôn có nghĩa là "đứa con của mặt trời") hay Shamshoun (tiếng Ả-rập: شمشون Shamshūn/Šamšūn) hoặc Sampson (tiếng Hy Lạp: Σαμψών) là một trong 13 vị phán quan của người Israel cổ đại được đề cập đến trong Kinh thánh Hebrew, đây là người mạnh nhất từng được mô tả trong Kinh thánh.
Câu chuyện.
Theo Kinh Thánh thì Samson được Thiên Chúa ban cho sức mạnh siêu nhiên, ẩn chứa trong mái tóc dài của ông. Nhờ đó mà Samson lập được những chiến công hiển hách cho người Israel, bao gồm giết chết một con sư tử châu Á rồi xé xác nó bằng tay không và xóa sổ gần như toàn bộ quân đội Philistine ngàn người chỉ bằng chiếc xương hàm của con lừa.
Người Philistine thay đổi chiến thuật sang dùng mỹ nhân kế, cho nàng Delilah, một phụ nữ Philistine sống ở thung lũng Sorek, quyến rũ Samson và ông đã gục ngã trước sắc đẹp của nàng. Lợi dụng lúc Samson ngủ say sau khi ăn nằm với mình, Delilah đã cắt mái tóc dài của ông và qua đó tước bỏ sức mạnh siêu nhiên của Samson, khiến sau này ông lọt vào tay quân Philistine. Quân Philistine đã trả thù bằng cách chọc mù mắt và bắt Samson lao động khổ sai ở Gaza. Tại đây, tóc của ông bắt đầu mọc dài trở lại. Khi người Philistines đưa Samsonn đến đền thờ Dagon, ông xin phép được dựa vào một trụ đỡ để nghỉ chân. Sau khi được cho phép, Samson cầu nguyện Chúa trời và được phục hồi sức mạnh một cách thần kỳ. Ông xô ngã các cột trụ, làm sập đền thờ, giết chết chính mình cũng như tất cả người Philistin. Theo một số truyền thuyết của người Do Thái, người ta tin rằng Samson đã được chôn cất tại Zorah, Israel, nhìn ra thung lũng Sorek.
| 1 | null |
Đại tướng Soedirman (24 tháng 1 năm 1916 - 29 tháng 1 năm 1950) là một vị tướng của Indonesia trong cuộc Cách mạng Dân tộc Indonesia. Tổng tư lệnh đầu tiên của Quân đội Indonesia, ông tiếp tục được kính trọng cao ở Indonesia. Sudirman sinh ra tại Purbalingga, Đông Ấn Hà Lan, một gia đình có cha là một người thường dân và mẹ là con nuôi của ông bác của bà là một quý tộc. Sau khi gia đình chuyển đến Cilacap năm 1916, Sudirman đã được khen ngợi là một học sinh siêng năng, ông cũng đánh giá cao hoạt động trong các hoạt động ngoại khóa, bao gồm cả một chương trình hướng đạo điều hành bởi tổ chức Hồi giáo Muhammadiyah. Trong khi vẫn còn học trung học, Sudirman cho thấy khả năng lãnh đạo và kỹ năng tổ chức và được tôn trọng trong cộng đồng cho lòng tôn sùng Hồi giáo. Sau khi bỏ học ở trường đại học sư phạm, năm 1936 ông bắt đầu làm giáo viên, và sau đó hiệu trưởng, tại một trường tiểu học điều hành bởi Muhammadiyah; ông cũng hoạt động trong một số chương trình khác của Muhammadiyah, trở thành nhà lãnh đạo của Nhóm Thanh niên Muhmmadiyah vào năm 1937. Sau khi người Nhật chiếm đóng Ấn vào năm 1942, Sudirman tiếp tục giảng dạy. Năm 1944, ông tham gia Pembela Tanah Air (Bảo vệ Tổ quốc) do Nhật Bản tài trợ với vị trí một chỉ huy tiểu đoàn tại Banyumas. Ở vị trí này, ông đã đàn áp một cuộc nổi loạn của các người lính đồng đội của mình, nhưng sau đó bị giam giữ tại Bogor. Sau khi Indonesia tuyên bố độc lập vào ngày 17 tháng 8 năm 1945, Sudirman đã dẫn đầu một cuộc vượt ngục khỏi trung tâm giam giữ, sau đó đi tới Jakarta để gặp Tổng thống Sukarno. Ông được giao nhiệm vụ xử lý các binh lính Nhật Bản trong Banyumas, mà ông đã làm sau khi thành lập một Cơ quan an toàn nhân dân địa phương.
| 1 | null |
Yeouido (Tiếng Hàn: 여의도, Hanja: 汝矣島) (đảo Yeoui hay Nhữ Hĩ Đảo) là một hòn đảo lớn nằm giữa sông Hán đoạn chảy qua Seoul. Đây là khu vực trung tâm tài chính và ngân hàng quan trọng nhất của Hàn Quốc. Yeouido với diện tích 8,4 km² là nơi sinh sống của 30,988 người. Hòn đảo tọa lạc trong Yeouido-dong thuộc quận Yeongdeungpo-gu, Seoul.
Hòn đảo là nơi đặt trụ sở chính của nhiều cơ quan quan trọng ở Hàn Quốc như Tòa nhà Quốc hội, Hiệp hội Đầu tư tài chính Hàn Quốc, Nhà thờ Phúc âm Toàn vẹn, Tòa nhà 63, Tập đoàn LG, Hệ thống Phát sóng Hàn Quốc (KBS), Tổng công ty Phát thanh Truyền hình Munhwa hay Sàn giao dịch Hàn Quốc... Ngoài ra, Yeouido còn là nơi tọa lạc của nhiều tòa nhà chọc trời nổi tiếng khác như Trung tâm Tài chính Quốc tế Seoul hay trụ sở Liên đoàn Xây dựng và Công nghiệp Hàn Quốc.
Toà nhà cao tầng ở Yeouido.
Toà nhà cao tầng đã hoàn thành.
Đây là danh sách các tòa nhà cao tầng đã hoàn thành ở Yeouido.
Toà nhà cao tầng đang xây dựng.
Đây là danh sách các tòa nhà cao tầng đang xây dựng ở Yeouido.
| 1 | null |
Tìm vịt sáng (danh pháp hai phần Chrysococcyx lucidus) là một loài chim cu thuộc họ Cu cu, được tìm thấy ở Úc, Indonesia, New Caledonia, New Zealand, Papua New Guinea, quần đảo Solomon, Vanuatu. Nó được trước đây còn được gọi là "Chalcites lucidus".
Nó là chim cu cu nhỏ nhất thế giới, chiều dài 15–17 cm, và đẻ trứng nhờ vào các tổ hình vòm của các loài chim "Gerygone", nó có một phạm vi phân bố phần lớn tương ứng với phạm vi phân bố của chi Geryone. Nó cũng có thể đẻ trứng nhờ vào tổ các loài Acanthizidae khác, và cũng là loài ở xa về phía nam nhất trong hầu hết các loài chim đẻ trứng nhờ trên thế giới, kéo dài đến vĩ tuyến 45 ° độ Nam ở New Zealand.
| 1 | null |
Lộc Hàm (; ; sinh ngày 20 tháng 4 năm 1990) là ca sĩ, vũ công, diễn viên người Trung Quốc, cựu thành viên của nhóm nhạc Hàn Quốc EXO và nhóm nhỏ EXO-M.
Tiểu sử.
Lộc Hàm sinh ra và lớn lên tại Bắc Kinh, Trung Quốc. Anh là con một trong một gia đình quân nhân, từ nhỏ đã được bố mẹ gửi vào học tại các trường nội trú. Bối cảnh gia đình của anh hiện không được công khai. Năm 2002, Lộc Hàm bắt đầu yêu thích bóng đá, anh là fan trung thành của Manchester United. Lộc Hàm với tư cách là đội trưởng của một đội bóng, đã dẫn dắt đội của mình giành được chức vô địch bóng đá của trường. Trong thời gian đi học Lộc Hàm cũng tham gia các hoạt động nghệ thuật tại trường, từng thành lập ban nhạc riêng trong đó anh là ca sĩ chính và phát hành những đĩa nhạc tự thu âm. Lộc Hàm cũng có Fanclub riêng từ lúc còn đi học.
Sự nghiệp.
2008 - 2010: Du học Hàn Quốc và trở thành thực tập sinh.
Lộc Hàm sinh ra và lớn lên ở Bắc Kinh. Sau khi tốt nghiệp cấp ba tại trường Trung Học Thực Nghiệm Ngoại Ngữ Hải Điến, Lộc Hàm lên đường đến Hàn Quốc du học theo diện du học sinh trao đổi với Đại học Yonsei, sau đó chính thức nhập học tại Học Viện Nghệ Thuật Seoul. Năm 2010, trong một lần tình cờ Lộc Hàm được phát hiện bởi các nhà tìm kiếm ngôi sao của công ty SM Entertaiment khi đang đi mua sắm ở chợ Dongdaemun cùng bạn. Lộc Hàm được mời tham gia thử giọng tại SM Casting System và chính thức trở thành thực tập sinh của SM Entertaiment.
2011 - 2014: Thành viên EXO và nhóm nhỏ EXO-M.
Sau hơn 2 năm luyện tập, Lộc Hàm đã vượt qua hàng ngàn thực tập sinh khác để giành được suất debut vào nhóm nhạc mới của công ty SM Entertaiment là nhóm EXO
Lộc Hàm là thành viên thứ 2 trong số 12 thành viên của EXO được chính thức giới thiệu với khán giả vào ngày 27/12/2011 Lộc Hàm đảm nhận vị trí Center, Lead Vocalist, Lead Dancer và Visual của nhóm. Lộc Hàm chủ yếu hoạt động trong nhóm nhỏ EXO-M tại thị trường Trung Quốc.
Lộc Hàm đã cùng với EXO giành được rất nhiều giải thưởng âm nhạc lớn tại Hàn Quốc và Trung Quốc. Ngoài ra trong năm 2014 Lộc Hàm cũng tham gia quay Movie đầu tay "Back to 20" phiên bản Trung.
2014 đến 2016: Người đầu tiên mở ra thời kỳ lưu lượng.
Năm 2014, Lộc Hàm đã giành một khoảng thời gian dưỡng bệnh trước khi trở lại với công việc. Anh tham gia quảng bá Movie "Back to 20" (Trở về tuổi 20), đồng thời thể hiện ca khúc nhạc phim "Our Tomorrow" trên một vài chương trình âm nhạc. Cuối năm 2014, Lộc Hàm chính thức bắt đầu sự nghiệp cá nhân ở quê nhà. Lộc Hàm đã giành được giải thưởng "Ngôi sao danh giá nhất" cùng với Phạm Băng Băng tại Đại hội Baidu Moments. Giải thưởng được dựa trên dự toán của trang tìm kiếm Baidu về sự phổ biến thông qua số lượng các tìm kiếm trên mạng Internet, được nhắc đến và phiếu bầu chọn. Anh cũng giành được giải thưởng "Thần tượng phổ thông châu Á" (Asia Popular Idol) tại lễ trao giải cuối năm của trang video iQiyi.
Năm 2015, Album "Reloaded I" của Lộc Hàm đã bán được 1 triệu bản, vinh dự trở thành nghệ sĩ Trung Quốc đầu tiên nhận danh hiệu Đĩa bạch kim. Khoảng đầu năm 2016, album chính thức cán mốc 2 triệu bản, nhận được Đĩa đôi bạch kim, chứng minh sức hút không nhỏ của Lộc Hàm. Đến tháng 6/2016, "Reloaded I" đạt 3 triệu bản, là album đầu tiên trong lịch sử của QQ Music trở thành đĩa nhạc điện tử kim cương. Anh còn liên tiếp đứng đầu bảng xếp hạng Nghệ sĩ 9x quyền lực nhất Trung Quốc trong nhiều tháng nay. Lộc Hàm hoàn thành vai trò của mình trong lần diễn xuất lần đầu tiên trong phim Trung Quốc "Back to 20" (Trở lại tuổi 20), đã được phát hành vào tháng 1 năm 2015 đạt doanh thu 366 triệu NDT. Bộ phim điện ảnh remake "The Witness" (Tôi là nhân chứng) công chiếu vào tháng 10 năm 2015 đã thành công ngoài mong đợi với lợi nhuận khổng lồ đối với thể loại phim này (215 triệu NDT). Lộc Hàm còn giành được danh hiệu "Weibo King" tại Đêm hội Weibo.
Ngày 25 tháng 9 năm 2015, Lộc Hàm tổ chức mini concert đầu tiên. Cùng ngày đó, Guiness World Records chính thức tuyên bố bài viết có tiêu đề "That's why I love Manchester United" (Lý do vì sao tôi yêu Manchester United) mà Luhan đăng vào tháng 9/2012, tính đến ngày 2 tháng 9 năm 2015 đạt tổng số lượng bình luận là 100 252 605 lượt đã phá vỡ kỉ lục 13 triệu bình luận của anh năm ngoái.
Năm 2016, Lộc Hàm tổ chức thành công viên mãn với Solo concert đầu tiên của mình. Concert được tổ chức trong 3 trạm lần lượt tại Bắc Kinh, Quảng Châu và Thượng Hải. Trong ngày 26 tháng 3 anh tiếp tục nhận được Kỉ lục Guinness Thế giới lần thứ 4 về Số lượng người đeo gạc nai nhiều nhất tại một địa điểm (1731 người).
Ngày 22 tháng 8 năm 2016, bộ phim Đạo Mộ Bút Ký do anh tham gia và thủ vai Ngô Tà đã đạt được doanh thu trên 1 tỷ NDT. Anh được đề cử 2 giải "Ca khúc phim điện ảnh Trung quốc xuất sắc nhất" và "Diễn viên mới xuất sắc nhất" tại giải thưởng Hoa Đỉnh vào 7/9/2016.
Về mảng tạp chí, Lộc Hàm là là nam minh tinh châu Á đầu tiên xuất hiện trên bìa tạp chí ELLE số tháng 2/2015 (Tạp chí ngũ đại nam), năm 2016 Lộc Hàm cũng là minh tinh mở khóa số đầu tiên của tạp chí Vogue Me.
Trong một phỏng vấn Sina - Weibo từng nhắc đến Lộc Hàm là nghệ sĩ đầu tiên mở ra thời kỳ lưu lượng của Trung Quốc.
2017 - nay: Phát triển song hành âm nhạc và phim ảnh.
Năm 2017, bộ phim truyền hình đầu tay của Lộc Hàm được chính thức phát sóng trên đài truyền hình Hồ Nam khung giờ khuya. Trạch Thiên Ký đã giúp danh tiếng của Lộc Hàm ngày càng vươn xa, thu về hơn 2 triệu fan sau khi bộ phim được phát hành. Đây cũng là bộ phim đạt TOP 4 phim có lượt xem cao nhất mọi thời đại tại Trung Quốc với hơn 30,22 tỷ, rating trung bình đạt 1,12% CSM52. Năm 2017 Lộc Hàm liên tục phát hành các sản phẩm âm nhạc mới, đồng thời phát hành Album physical thứ 2 "XXVII".
Năm 2018, Lộc Hàm trở lại màn ảnh nhỏ với vai diễn Minh Thiên trong bộ phim đề tài thanh xuân "Điềm Mật Bạo Kích". Bộ phim kết thúc phát sóng tính đến nay đạt 8,14 tỷ lượt xem. Rating trung bình 1,62% trên toàn quốc, 0,83% trên CSM52. Cuối năm 2018 Lộc Hàm cũng thực hiện thành công tour lưu diễn toàn quốc với 3 trạm Bắc Kinh, Hàng Châu, Thâm Quyến thu hút hơn 134.000 lượt khán giả đến xem. Trong năm nay Lộc Hàm cũng chính thức trở thành người phát ngôn Trung Quốc đầu tiên của thương hiệu đồng hồ Thụy Sĩ Audemars Piguet.
Năm 2019, Lộc Hàm tham gia hội nghị SIHH tại Geneve Thụy Sĩ với tư cách là đại diện của thương hiệu đồng hồ Audemars Piguet vào ngày 14/01/2019, đến 01/02/2019: Lộc Hàm chính thức nhận được danh hiệu "Sứ giả quỷ đỏ của Manchester United" ngay tại nhà hát của những giấc mơ - sân vận động Old Trafford ở thành phố Manchester. Năm này Lộc Hàm tập trung chủ yếu thời gian trong đoàn phim để quay hai dự án phim "Vượt Qua Hỏa Tuyến" và "Kiếp Nạn Khó Tránh", đồng thời quảng bá cho bộ phim điện ảnh Nhất phiên đầu tiên của anh là "Pháo Đài Thượng Hải" (Movie đạt tổng doanh thu 124 triệu NDT)
Năm 2020, Lộc Hàm gây bất ngờ khi có bước đột phá lớn trong sự nghiệp diễn xuất với vai diễn Tiêu Phong trong Webdrama "Vượt Qua Hỏa Tuyến", Lộc Hàm được đánh giá hoàn thành xuất sắc vai diễn này, và anh nhận được nhiều sự công nhận hơn của công chúng trong vai trò một diễn viên. "Vượt Qua Hỏa Tuyến" đạt 8.1 điểm trên Douban với hơn 100 ngàn lượt đánh giá. Cũng là tác phẩm được đánh giá tốt nhất của Lộc Hàm từ trước đến này. Phim nhận được danh hiệu "Phim truyền hình sức sống thanh xuân" tại "Lễ Trao Giải Phổ Biến" Số Liệu Nhật Báo Nhân Dân lần thứ 2, đồng thời lọt TOP 10 phim xuất sắc nhất tại giải Kim Cốt Đóa 2020. Cùng trong năm 2020, bộ Webdrama "Kiếp Nạn Khó Tránh" cũng được phát sóng độc quyền trên iQIYI, trong tác phẩm này Lộc Hàm đã thể hiện được một khía cạnh khác của mình khi lần đầu thủ vai phản diện. Lộc Hàm trong phim được đánh giá tốt về kỹ năng chuyên môn cũng như thái độ đầu tư cho vai diễn, anh nhận được không ít lời khen có cánh từ các tiền bối cùng hợp tác. "Kiếp Nạn Khó Tránh" trong thời gian phát sóng đã dẫn đầu nhiều BXH trên iQIYI, phá 7200 chỉ số nhiệt độ. Là một bước ngoặc mới trên con đường trở thành một diễn viên chuyên nghiệp của Lộc Hàm. Năm 2020 Lộc Hàm phát hành tổng cộng 12 ca khúc, với 2 Album "π-volume.3" và "π-volume.4" thu phí, cả 2 đều đạt chứng nhận kim cương của QQ Music, đưa Lộc Hàm trở thành nghệ sĩ đầu tiên của Trung Quốc có doanh thu nhạc số phá 100 triệu NDT đồng thời là ca sĩ đầu tiên và duy nhất có 11 đĩa đơn đạt chứng nhận kim cương trên nền tảng QQ Music. Năm 2020 Lộc Hàm cũng chính thức trở thành người đại diện thương hiệu của hãng thời trang danh tiếng Gucci. Lộc Hàm xác thực hợp tác thêm 7 thương hiệu và xuất hiện trên 6 bìa tạp chí lớn, có 1 bìa tạp chí quốc tế (Harper's BAZAAR Japan, 2 bìa ngũ đại, 2 bìa nhị tiểu).
Năm 2021, Lộc Hàm khởi đầu môt năm 2021 bằng việc phát hành Album vật lý thứ ta mang tên <π>, đây là Album đầu tiên được thiết kế bằng đĩa mềm kèm USB, Album phát hành với 2 phiên bản giới hạn 30.000 bản và bản thường. Phiên bản giới hạn khi mở bán đã nhanh chóng sold out chỉ trong vài giây, tính đến nay lượng tiêu thụ hơn 60.000 bản.
Đồng thời Lộc Hàm đã phát hành single mới "Gone with the wind" về chủ đề ngày xuân vào ngày 17/4/2021, trước thềm sinh nhật 31 tuổi của anh. Một bài hát nhẹ nhàng những cũng không kém phần sâu lắng và da diết, dường như đó chính là nỗi lòng của ảnh. Mong muốn làm cơn gió tự do tự tại, muốn bay đến những vùng trời mới nhưng cũng muốn thổi về chốn cũ bình yên. Năm 2021 là một năm khá trầm lắng của Lộc Hàm, ngoài việc phát hành single cá nhân "Gone With The Wind", Lộc Hàm cũng hát nhạc phim cho Anime "Thiên Quan Tứ Phúc" - ca khúc "Liên Thành Từ". Trong cùng năm Liên Thành Từ cũng chính thức vượt 1 triệu lượt lưu trữ trên QQ Music. Cùng với Slow Motion, Lộc Hàm có 16 ca khúc vượt triệu tim. Bên cạnh đó Lộc Hàm cũng tham gia một số sự kiện của các thương hiệu đại diện như Gucci, AP, Boucheron...Năm 2021 Lộc Hàm có thêm 5 đại ngôn mới bao gồm: Tide, Curél, RE:CIPE, Boucheron, Vetreska. Trong đó Boucheron cũng là đại ngôn xa xỉ thứ 3 của Lộc Hàm và anh trở thành đại diện nam đầu tiên của hãng trên thế giới. Lộc Hàm cũng xuất hiện trên 4 bìa tạp chí lớn, lần đầu mở khóa tạp chí "I-D", lần thứ 2 lên bìa ngũ đại nam ELLEMEN, lên song bìa Kim Cửu tạp chí L'OFFICIEL số kỷ niệm 100 năm ra mắt và song bìa Kim Cửu tạp chí GRAZIA. Lộc Hàm cũng gây bất ngờ khi xuất hiện trong MV ca khúc "Missing You" của ca sĩ Đặng Tử Kỳ G.E.M theo lời mời của nữ ca sĩ.
Show tạp kỹ HaHaHaHaHa mùa 2 của Lộc Hàm ra mắt vào 15/11/2021, Lộc Hàm và những người anh em tiếp tục chuyến hành trình thú vị ngập tràn tiếng cười. Show 5Ha mùa 2 cũng xếp Top 7 show ăn khách nhất tại Đại lục.
Khép lại một năm 2021, Lộc Hàm xuất hiện trong Livestream đêm giao thừa tiết lộ thêm nhiều dự định mới trong năm 2022, như phát hành ca khúc mới cùng với thử nghiệm nhiều phong cách mới, mini concert...
Năm 2022, Lộc Hàm lần thứ 3 liên tục trong 3 năm lên bìa ngũ đại nam ELLEMEN vào tháng sinh nhật. Phát hành vlog "One Day" ghi lại cuộc sống hàng ngày của anh, giới thiệu bạn bè của anh đến với Lufan.Lộc Hàm phát hành single đầu tiên trong năm 2022 "Slow ride" vào nngày12/04/2022. Trở thành người đại diện mới của thương hiệu thức uống giải khát Minute Maid. Tháng 4/2022 Lộc Hàm cũng chính thức kết thúc hợp đồng độc quyền với SM Entertaiment.
Đời tư.
Ngày 8 tháng 10 năm 2017, Lộc Hàm đăng weibo và tag tên công khai bạn gái của anh chính là nữ diễn viên Quan Hiểu Đồng.
Các vụ kiện pháp lý.
- 10/10/2014, Lộc Hàm đệ đơn chống lại SM Entertaiment để vô hiệu hóa hợp đồng của mình. Theo đó, anh không hài lòng với thời hạn của hợp đồng, cách xử lý của công ty, phân chia lợi nhuận không công bằng và nhiều lý do khác. Đôi bên đã nhiều lần hòa giải nhưng không thành công.
- 21/07/2016, Ngô Diệc Phàm và Lộc Hàm đã chính thức hòa giải với công ty chủ quản. Sau phán quyết của Tòa án, hai thần tượng sẽ tiếp tục hoạt động dưới sự quản lý của SM đồng thời phải phân chia thu nhập với công ty theo hợp đồng cũ đến hết năm 2022. Tuy nhiên, cả hai sẽ không quảng bá với tư cách là thành viên của EXO mà chỉ hoạt động solo.
- 15/10/2019, Tòa án nhân dân Quận Triều Dương, Bắc Kinh công bố Lộc Hàm thắng kiện trong vụ kiện nhằm bác bỏ những tin tức giả mạo bịa đặt của công ty truyền thông Gaifan (Bắc Kinh) bao gồm như: Lộc Hàm ẩn hôn, được bao nuôi, phẫu thuật thẩm mỹ, sao tác, đời tư hỗn loạn, v..v. Tòa án buộc bị cáo phải công khai xin lỗi và bồi thường phí thiệt hại về tinh thần và kinh tế cho Lộc Hàm.
Hoạt động kinh doanh cá nhân.
Lộc Hàm là chủ sở hữu thương hiệu thời trang Un Garcon Charmant (gọi tắt là U.G.C) được thành lập vào năm 2017 là một thương hiệu thời thượng do Lộc Hàm và các đối tác cùng quản lý. Thương hiệu lấy cảm hứng từ trải nghiệm cuộc sống của Thế hệ Z để tạo ra phong cách Urbanwear nhẹ nhàng, thông minh và đa dạng, thể hiện quan điểm sáng tạo tùy ý "ý tưởng không ranh giới". Thương hiệu Un Garcon Charmant (gọi tắt là U.G.C) đã thường xuyên xuất hiện tại Tuần lễ thời trang Paris và Trung tâm xu hướng Châu Á Tokyo, đồng thời còn tung ra nhiều sản phẩm chất lượng hợp tác với một số thương hiệu và nhà thiết kế quốc tế xuất sắc. Gần đây, tạp chí "i-D" cũng đã trở thành đối tác của U.G.C. Đây cũng là thương hiệu Trung Quốc rất chú trọng đến cả "quốc tế hóa" và "nội địa hóa", ngoài việc khai trương Showroom đến Tuần lễ thời trang Paris, thương hiệu cũng đã tổ chức Pop-Up Tour trải dài trong và ngoài nước và đến nhiều thành phố như Tokyo, Thượng Hải và Thành Đô. Kể từ khi thành lập, thương hiệu đã cho ra đời một loạt sản phẩm hợp tác với CYDERHOUSE, WHIZLIMITED, Kazuki Kuraishi...Trong bài phỏng vấn với tạp chí i-D phát hành đầu năm 2021, Lộc Hàm đã hé lộ mình là một trong những nhà sáng lập nên thương hiệu thời trang đã hoạt động độc lập được hơn 3 năm này.
Ngoài ra Lộc Hàm còn là chủ sở hữu của 11 công ty/phòng làm việc có trụ sở tại Trung Quốc, tham gia vào các hoạt động kinh doanh giải trí, thương mại điện tử, đầu tư tài chính...
| 1 | null |
Ngô Diệc Phàm (, sinh ngày 6 tháng 11 năm 1990), cũng được biết đến với tên tiếng Anh Kris Wu và nghệ danh Kris (Hangul: 크리스), là một nam ca sĩ, nhạc sĩ, diễn viên và rapper người Canada gốc Hoa. Anh ra mắt công chúng với tư cách thành viên của nhóm nhạc nam Hàn Quốc EXO và hoạt động cùng nhóm đến năm 2014 khi anh chấm dứt hợp đồng với công ty quản lý SM Entertainment và rời nhóm. Anh bắt đầu sự nghiệp diễn xuất sau khi trở lại Trung Quốc và đã thủ vai chính trong một số bộ phim điện ảnh đứng đầu bảng xếp hạng doanh thu phòng vé như "Mr. Six" và '. Anh cũng đã dấn thân vào Hollywood vào năm 2017 trong bộ phim '.
Sau khi bị cảnh sát Bắc Kinh bắt giữ vì các cáo buộc hiếp dâm vào tháng 7 năm 2021, Ngô Diệc Phàm đã bị Tòa án Nhân dân quận Triều Dương, Bắc Kinh kết án 13 năm tù giam vào tháng 11 năm 2022.
Tiểu sử.
Ngô Diệc Phàm có tên khai sinh là Lý Gia Hằng (李嘉恒), sinh ra tại Quảng Châu, Trung Quốc. Cha anh là người gốc Thạch Châu, Hồ Bắc, và mẹ anh tên là Ngô Tú Cầm (吴秀琴) đến từ Nam Kinh, Giang Tô. Do công việc của cha mẹ nên anh được gửi đến sống tại thành phố Bạch Ngân, tỉnh Cam Túc với ông bà ngoại cho đến khi anh vào học tiểu học ở Quảng Châu năm 5 tuổi.
Năm 10 tuổi, cha mẹ ly hôn, anh theo mẹ sang định cư ở Vancouver, British Columbia, Canada. Lúc này anh lấy tên tiếng Anh là Kevin. Hiện nay anh mang quốc tịch Canada.
Anh quay về Quảng Châu năm 15 tuổi, vào học tại trường trung học số 7 Quảng Châu và từng là đội trưởng đội bóng rổ của trường. Năm 2005, anh dẫn dắt đội tuyển giành chức vô địch giải đấu bóng rổ NBA Trung Quốc dành cho thanh thiếu niên bậc trung học cơ sở (少年NBA中国初中篮球联赛) khu vực miền nam Trung Quốc. Theo danh sách đội tuyển "Giải bóng rổ thiếu niên NBA Trung Quốc" năm 2005, anh vẫn ghi danh dưới tên Lý Gia Hằng.
Sau đó anh trở lại Canada một lần nữa để theo học tại trường trung học Point Grey Secondary School và Sir Winston Churchill Secondary School tại Vancouver, Canada. Năm 17 tuổi, anh chính thức theo họ mẹ và đổi tên thành Ngô Diệc Phàm.
Khi còn đi học, anh từng khao khát trở thành một vận động viên bóng rổ chuyên nghiệp, nhưng buộc phải từ bỏ vì chiều cao không quá 190 cm và còn gặp chấn thương. Năm 17 tuổi, anh cùng bạn bè tham gia cuộc thi tuyển chọn do SM Entertainment tổ chức tại Canada và trở thành thực tập sinh trong hoàn cảnh tình cờ vì muốn tự lập.
Sự nghiệp.
2012-2014: Thành viên EXO.
Năm 17 tuổi, anh tham gia thử giọng tại Canadian SM Global Auditions của SM Entertainment ở Vancouver, British Columbia vào ngày 14 tháng 10 năm 2007.
Sau khi vượt qua cuộc tuyển chọn, anh đã tới Hàn Quốc làm thực tập sinh tại công ty SM vào năm 2008. Trước khi ra mắt chính thức, Kris từng xuất hiện trong video được chiếu tại buổi biểu diễn thuộc chuyến lưu diễn "Girls' Generation Tour" của nhóm nhạc nữ Girls' Generation tại Đài Loan năm 2011.
Kris được giới thiệu là thành viên thứ 11 của EXO vào ngày 17 tháng 2 năm 2012.
Ngày 15 tháng 5 năm 2014, SM Entertainment đã xác nhận thông qua một cuộc phỏng vấn rằng trưởng nhóm của EXO-M, Kris, đã đệ đơn kiện chống lại công ty để chấm dứt hợp đồng của mình. Có thông tin rằng có sự bất đồng giữa anh và SM Entertainment liên quan đến các hoạt động của anh.
2014-2016: Hoạt động độc lập.
Ngày 24 tháng 6 năm 2014, Từ Tịnh Lôi công bố Ngô Diệc Phàm là diễn viên chính cho bộ phim mới của anh "Có một nơi chỉ chúng ta biết". Bộ phim được quay ở Praha, Cộng hòa Séc và dự kiến sẽ được phát hành vào Ngày Valentine năm 2015. Ngày 17 Tháng 7, Kris phát hành ca khúc đơn ca đầu tiên của mình - "Thời gian chử vũ" (时间煮雨), mà đã là một nhạc phim cho bộ phim Trung Quốc, "Tiểu Thời Đại 3". Theo Trang Âm nhạc cập nhật chính thức của Weibo, bài hát phá vỡ kỷ lục, vượt 1 triệu lượt nghe trong vòng 3 giờ và 25 phút trong ngày đầu tiên phát hành.
Ngày 12 tháng 8, Ngô Diệc Phàm vào vai Hạ Mộc trong phim điện ảnh "Sweet Sixteen" (Hạ Hữu Kiều Mộc Nhã Vọng Thiên Đường) dựa trên tiểu thuyết cùng tên, hợp tác cùng với Hàn Canh và Joo Won.
Ngày 11 tháng 9, bộ phim điện ảnh "Có một nơi chỉ chúng ta biết" tổ chức buổi công bố đóng máy, Ngô Diệc Phàm biểu diễn ca khúc "All of me".
Ngô Diệc Phàm đã được giới thiệu tại "Harper's Bazaar China" vào tháng 10. Buổi chụp hình được thực hiện tại Praha trong khi anh đang quay phim cho bộ phim đầu tiên của mình, Somewhere Only We Know".
Ngày 16 tháng 10, Huayi Brothers Media Corporation xác nhận thông tin cho biết Ngô Diệc Phàm sẽ đóng một vai phụ trong bộ phim "Lão Pháo" với đạo diễn nổi tiếng Phùng Tiểu Cương và được đạo diễn bởi Quản Hổ.
0 giờ ngày 6 tháng 11, Ngô Diệc Phàm phát hành ca khúc "Có một nơi" (有一个地方), là ca khúc chủ đề của bộ phim "Có một nơi chỉ chúng ta biết".
Cùng ngày, anh xuất hiện trong chương trình "Đưa bạn đi gặp TA" của Tencent Video, cùng fans trải qua sinh nhật tuổi 24. Lần gặp mặt này là lần đầu tiên Ngô Diệc Phàm lấy danh nghĩa cá nhân công khai lộ diện sau khi kết thúc hợp đồng với công ty quản lý cũ.
Ngày 1 tháng 12, anh trở thành ngôi sao trẻ nhất được dựng tượng sáp đặt ở bảo tàng sáp Madam Tussaud ở Thượng Hải.
Ngày 6 tháng 12, Ngô Diệc Phàm là nam nghệ sĩ 9x đầu tiên xuất hiện trên trang bìa tạp chí "Esquire", số tháng 12.
Ngày 26 tháng 12, giám đốc của Nho Ý Hân Hân (RuYi Films) công bố Ngô Diệc Phàm sẽ diễn vai nam chính Trình Tranh trong bộ phim điện ảnh "Hoá ra anh vẫn ở đây".
Ngày 15 tháng 1 năm 2015, Ngô Diệc Phàm trở thành diễn viên khách mời xuất hiện trong phim điện ảnh "Mỹ Nhân Ngư" của đạo diễn Châu Tinh Trì.
Ngày 10 tháng 2, phim điện ảnh Có một nơi chỉ chúng ta biết được công chiếu ở Trung Quốc đại lục, đạt mức doanh thu phòng vé 287 triệu NDT.
Tháng 2, Ngô Diệc Phàm trở thành nam nghệ sĩ trẻ nhất được xuất hiện trên trang bìa tạp chí "Harper's Bazaar China".
Ngày 4 tháng 5, anh xác nhận diễn vai Ngân Trần trong bộ phim điện ảnh "Tước Tích" của đạo diễn Quách Kính Minh.
Ngày 5, Ngô Diệc Phàm tới New York tham dự Met Gala.
Ngày 9, được đề cử giải Diễn viên mới xuất sắc nhất trong "Liên hoan phim sinh viên đại học Bắc Kinh lần thứ 22".
Ngày 18, thông qua Weibo, "Đài truyền hình vệ tinh Chiết Giang" công bố Ngô Diệc Phàm tham gia show truyền hình thực tế "Liên Minh Khiêu Chiến". Ngày 19, đạt giải Diễn viên mới xuất sắc nhất trong khuôn khổ "Liên hoan phim Quốc tế Hoa Ngữ lần thứ 3".
Ngày 1 tháng 6, trở thành nam nghệ sĩ đầu tiên xuất hiện trên trang bìa tạp chí "VOGUE China", số tháng 7.
Ngày 24, nhận lời mời của thương hiệu thời trang Pháp Givenchy tới Paris tham dự "Tuần lễ thời trang nam Xuân Hè 2016", bắt đầu hành trình tuần lễ thời trang đầu tiên.
Tháng 8, anh trở thành nam nghệ sĩ 9x đầu tiên được xuất hiện trên trang bìa tạp chí "L'OFFICIEL HOMMES", số tháng 8.
Ngày 6, anh xác nhận trở thành nam chính Đường Tăng trong phim điện ảnh "" do Châu Tinh Trì vàTừ Khắc làm đạo diễn.
Ngày 6 tháng 9, hình ảnh của anh xuất hiện trên tấm pano quảng cáo khổ lớn ở Quảng trường Thời Đại New York, trong chiến dịch quảng bá mang tên "Straight outta Compton" của thương hiệu tai nghe nổi tiếng Beats by Dr.Dre.
Cùng ngày, tạp chí "Marie Claire" công bố Ngô Diệc Phàm trở thành nam nghệ sĩ người Hoa đầu tiên xuất hiện trên trang bìa của tạp chí này.
Ngày 27 tháng 10, anh tham gia lễ kỉ niệm 10 năm thành lập tạp chí "VOGUE China".
Vào sinh nhật ngày 6 tháng 11, Ngô Diệc Phàm phát hành ca khúc "Bad Girl".
Cùng ngày, anh tổ chức fanmeeting "Fantastic Ngô Diệc Phàm 2015".
Tối ngày 22 tháng 11, phim điện ảnh "Lão Pháo" tổ chức concert tại Bắc Kinh. Tại đây, trailer đơn của Ngô Diệc Phàm được công bố.
Tháng 12, Ngô Diệc Phàm xuất hiện trên trang bìa nhóm đặc biệt cuối năm chủ đề "Gương mặt của năm" của tạp chí PEOPLE China, với tư cách Thần tượng của năm, đồng thời là nam nghệ sĩ 9x đầu tiên xuất hiện trên trang bìa của tạp chí này.
Ngày 13, anh trở thành bình luận viên khách mời, cùng với Ke Fan và Fang Yi bình luận cho trận thi đấu bóng rổ NBA do Tencent tổ chức, giữa hai đội Los Angeles Lakers và Houston Rockets.
Ngày 15, anh xác nhận tham gia bộ phim điện ảnh Valerian và thành phố ngàn hành tinh của đạo diễn "Luc Besson". Cùng ngày, ca khúc tuyên truyền phim "Lão Pháo" - "Hoa Phòng Cô Nương" được phát hành, và MV ca khúc được ra mắt vào ngày hôm sau.
Ngày 30, anh giành giải Thần tượng màn bạc có thái độ tốt nhất của "Lễ trao giải nhân vật có thái độ tốt nhất NetEase 2015".
Ngày 11 tháng 1 năm 2016, Ngô Diệc Phàm nhận lời của thương hiệu Burberry, anh đến Luân Đôn tham dự show diễn "London Winter Men's Week" năm 2016. Ngô Diệc Phàm là người Châu Á đầu tiên trong lịch sử Burberry trở thành đại diện toàn cầu cho thương hiệu này, người đầu tiên sải bước và mở màn tại sàn diễn trong Tuần lễ thời trang uy tín trên thế giới.
Ngày 13 tháng 2, Ngô Diệc Phàm đã tham gia vào đội Canada đấu với đội đối thủ Mỹ trong trận NBA All-Stars Celebrity được tổ chức tại Toronto, Canada. Sau khi vào sân, anh có 3 lần cầm bóng trong số 9 lần của cả đội, ghi được 6 điểm và 7 lần tranh bóng bật bảng (rebound).
Ngày 21 tháng 7, sau một thời gian dài hòa giải mà không đạt được thỏa thuận chung, vụ kiện giữa Ngô Diệc Phàm với công ty chủ quản SM đã chính thức kết thúc. Theo phán quyết hòa giải của tòa án, Ngô Diệc Phàm sẽ không được hoạt động nghệ thuật tại Hàn Quốc và Nhật Bản theo hợp đồng ký với SM đến năm 2022. Còn tại các thị trường khác, công ty SM không có quyền can thiệp vào hoạt động nghệ thuật của Ngô Diệc Phàm theo quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, Ngô Diệc Phàm cũng hoàn toàn có quyền hoạt động độc lập hoặc hợp tác với bên thứ ba và không cần chi trả bất kì phần trăm thu nhập nào cho SM.
2017 – 2021: Xuất hiện quốc tế và Antares.
Vào tháng 1 năm 2017, Ngô Diệc Phàm xuất hiện trong bộ phim , anh góp giọng trong bài nhạc phim "Juice" cùng Vin Diesel, anh đóng vai Đường Tăng trong phim ""
Vào tháng 2, anh tham dự Lễ trao giải Grammy lần thứ 59 tại Los Angeles, Wu có lần thứ hai tham gia NBA All-Star 2017 ở New Orleans
Vào tháng 7, anh đóng vai chính trong bộ phim khoa học viễn tưởng Valerian và thành phố ngàn hành tinh của Luc Besson
Vào tháng 10, anh phát hành "Deserve", kết hợp với rapper người Mỹ Travis Scott. Sau khi phát hành, "Deserve" đã giữ vị trí số 1 trên bảng xếp hạng iTunes Hoa Kỳ, đưa anh trở thành nghệ sĩ Trung Quốc duy nhất đạt được thành tích này. Vào cuối năm 2017, Wu phát hành đĩa đơn, "B.M.". Ngô Diệc Phàm cũng phát hành đĩa đơn khác, "Miss You" có sự góp mặt của Triệu Lệ Dĩnh vào Giáng sinh 2017. Video âm nhạc được phát hành vào ngày 28 tháng 12.
Ngô Diệc Phàm đóng vai chính trong bộ phim hành động kinh dị Europe Raiders do Hồng Kông sản xuất năm 2018, cùng với Lương Triều Vỹ.
Album đầu tay Antares của Ngô Diệc Phàm gồm các đĩa đơn "Like That" và "Freedom" (kết hợp cùng Jhené Aiko) được phát hành vào ngày 2 tháng 11 năm 2018.
Vào ngày 19 tháng 4 năm 2019, Ngô Diệc Phàm phát hành đĩa đơn, "Big Bowl, Thick Noodle", video âm nhạc đạt 90 triệu lượt xem trên trang web Miaopai. Sau đó, anh bắt đầu chuyến lưu diễn Alive Tour của mình tại các thành phố trên khắp Trung Quốc. Vào ngày 6 tháng 11 năm 2019, đúng sinh nhật lần thứ 29, Wu phát hành đĩa đơn thứ hai, "Eternal Love", cùng với một bộ phim đi kèm với sự tham gia của anh và người mẫu Nhật Bản Kimura Mitsuki, con gái của nam diễn viên Kimura Takuya .
Vào ngày 22 tháng 4 năm 2020, Wu phát hành một EP gồm 4 ca khúc mang tên Testing, trước đĩa đơn "Aurora" vào ngày 15 tháng 4. EP đã được đặt trước 1 triệu lần chỉ 87 phút sau khi ra mắt trên QQ Music của Tencent, đánh dấu một kỷ lục mới cho nền tảng này. EP có 3 bài hát tiếng Trung và 1 bài hát tiếng Anh
Vấn đề pháp lý.
Vụ kiện cáo với SM Entertainment.
Vào ngày 15 tháng 5 năm 2014, Ngô Diệc Phàm đã đệ đơn kiện lên SM Entertainment để chấm dứt hợp đồng của mình. Công ty sau đó tuyên bố hoàn toàn bất ngờ trước động thái này mặc dù trong quá khứ hai bên từng có một số tranh chấp liên quan đến hợp đồng làm việc.
Ngày 30 tháng 7 năm 2015, SM Entertainment đệ đơn kiện ngược lại Ngô Diệc Phàm và bên công ty quản lý tại tòa án Bắc Kinh vì cho rằng "những hành động này đã vi phạm đến quyền của các thành viên EXO và SM, đồng thời cũng gây ra thiệt hại lớn về mặt tài chính cho công ty và đối tác, [...] phản bội lòng tin từ phía người hâm mộ cùng các thành viên trong nhóm". Ngày hôm sau, Ngô Diệc Phàm đã đưa ra các tuyên bố chống lại cáo buộc trên rằng SM Entertainment từng ép anh phải rời nhóm trong vài tháng và cách mà công ty ngược đãi cũng như bỏ bê nghệ sĩ của họ, điều đã dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, thậm chí Ngô Diệc Phàm đã phải dùng thuốc giảm đau để có thể làm việc từ tháng 7 năm 2013 đến tháng 1 năm 2014 khi được chẩn đoán mắc bệnh viêm cơ tim. Một thỏa thuận sau đó đã đạt được, trong đó anh sẽ chỉ chịu sự quản lý của công ty ở Hàn Quốc và Nhật Bản.
Kết án lạm dụng tình dục.
Vào ngày 8 tháng 7 năm 2021, một sinh viên 19 tuổi người Trung Quốc Đô Mỹ Trúc đã cáo buộc Ngô Diệc Phàm chuyên dụ dỗ các cô gái trẻ quan hệ tình dục với anh. Cô cũng cho biết bản thân từng gặp Ngô Diệc Phàm vào năm 17 tuổi trong một bữa tiệc, sau đó cô đã bị chuốc say và bị ép quan hệ tình dục, đồng thời nói rằng cô biết ít nhất 8 nạn nhân có liên quan đến Ngô Diệc Phàm, trong đó có cả bản thân cô. Hai trong số họ thậm chí còn mới ở độ tuổi trẻ vị thành niên. Ngô Diệc Phàm và phía công ty quản lý của anh đã phủ nhận hoàn toàn các cáo buộc trên, nhưng Đô Mỹ Trúc lại tiết lộ trên mạng xã hội rằng quản lý của anh đã cố gắng đút lót cô để cho qua vụ việc. Cô cũng yêu cầu Ngô Diệc Phàm sớm từ giã giới giải trí, rời khỏi Trung Quốc và phải gửi thư xin lỗi viết tay cho từng nạn nhân. Các cáo buộc này sau đó đã dẫn đến việc nhiều thương hiệu và nhãn hàng tạm ngưng hoặc hủy bỏ các hợp đồng quảng cáo và đóng phim với anh.
Ngày 31 tháng 7 năm 2021, Cục cảnh sát quận Triều Dương, Bắc Kinh thông báo tạm giam Ngô Diệc Phàm để điều tra hành vi lừa gạt, hiếp dâm. Ngày 16 tháng 8 năm 2021, Viện Kiểm Sát nhân dân quận Triều Dương, Bắc Kinh chính thức phê chuẩn lệnh bắt giữ đối với Ngô Diệc Phàm vì cáo buộc hiếp dâm. Đến tháng 12, Tòa án đã cho phong toả toàn bộ tài sản của công ty Ngô Diệc Phàm. Ngày 25 tháng 11 năm 2022, Tòa án Nhân dân quận Triều Dương, Bắc Kinh kết án Ngô Diệc Phàm 13 năm tù giam và trục xuất khỏi Trung Quốc sau khi mãn hạn tù vì tội danh hiếp dâm và gian dâm tập thể. Anh cũng bị phạt thêm 600 triệu tệ vì tội danh trốn thuế.
Thời trang.
Bìa tạp chí.
Tháng 5 năm 2017, Ngô Diệc Phàm chính thức trở thành nghệ sĩ Trung Quốc đầu tiên full bìa Thập đại tạp chí gồm Ngũ đại tạp chí nam & Ngũ đại tạp chí nữ
Hoạt động kinh doanh.
Thương hiệu A.C.E.
Ngày 28 tháng 12 năm 2018, Ngô Diệc Phàm hợp tác với Công ty TNHH trang sức đá quý Lucky Me thuộc Mi Ecosystem (Hệ sinh thái công nghệ XiaoMi) đã công bố ra mắt thương hiệu thời trang A.C.E (Accessory Culture Evolution).
Trong đó, Công ty TNHH trang sức đá quý - Lucky Me do Mi Ecosystem góp vốn 550.000 NDT nắm giữ 55% cổ phần và Ngô Diệc Phàm góp vốn 450.000 NDT, nắm giữ 45% cổ phần, là người sáng lập, cổ đông hội đồng quản trị, kiêm giám đốc điều hành và tổng giám đốc sáng tạo của thương hiệu. Ngoài ra, A.C.E cũng chính do Ngô Diệc Phàm đặt tên và tham gia thiết kế. Hiện tại, sản phẩm của thương hiệu gồm 4 dòng chính: Vô uý, A.C.E, Cao cấp và Tennis.
Vào ngày mở bán đầu tiên, thương hiệu đã chốt thu nhập được 8 triệu NDT. Ngày khai trương mở bán chỉ mới 6 giờ đã sold out toàn bộ 4 series sản phẩm, lần thứ hai bổ sung đã sold out trong vòng 8 giờ, chốt thu nhập lên đến 8 triệu NDT, bình quân đơn hàng là 3000, đồng thời đoạt luôn Top 1 sản phẩm trang sức bán chạy ở các trung tâm thương mại.
| 1 | null |
Kim Jong-dae (, Hanja: 金钟大, Hán-Việt: Kim Chung Đại; sinh ngày 21 tháng 9 năm 1992), thường được biết đến với nghệ danh Chen, là một ca sĩ, người viết lời người Hàn Quốc, là thành viên nhóm nhạc nam Hàn-Trung Quốc EXO, nhóm nhỏ EXO-CBX và SM the Ballad do SM Entertainment thành lập và quản lý. Bên cạnh các hoạt động nhóm, Chen cũng thu âm nhiều nhạc phim cho các bộ phim truyền hình, nổi bật như "Best Luck" cho phim "Chỉ có thể là yêu" (2014) và "Everytime" cho phim "Hậu duệ mặt trời" (2016). Tháng 4 năm 2019, Chen chính thức ra mắt với tư cách ca sĩ solo cùng mini album "April, and a Flower".
Tiểu sử.
Chen được sinh ngày 21 tháng 9 năm 1992 tại thành phố Siheung, tỉnh Gyeonggi, Hàn Quốc. Anh có một người anh trai tên là Kim Jong-deok. Chen tham gia thử giọng cho SM Entertainment vào đầu năm 2011 và là một trong những người trở thành thực tập sinh muộn nhất trong số các thành viên của EXO.
Sự nghiệp.
2012–2017: Ra mắt với EXO, SM the Ballad và EXO-CBX.
Ngày 29 tháng 12 năm 2011, Chen được công bố là thành viên chính thức thứ tư của EXO và có một màn biểu diễn cùng với các thành viên trong nhóm Luhan, Tao và Kai, bên cạnh các nghệ sĩ khác của SM Entertainment, trong chương trình "Gayo Daejun" của đài SBS. Sau đó anh ra mắt công chúng cùng EXO vào ngày 8 tháng 4 năm 2012.
Tháng 2 năm 2014, Chen trở thành một trong các thành viên mới của nhóm nhạc đặc biệt SM the Ballad. Trong album thứ hai của nhóm, "SM the Ballad Vol. 2 – Breath", anh song ca với Zhang Liyin, Kim Jong-hyun (thành viên nhóm nhạc nam SHINee) và Krystal (thành viên nhóm nhạc nữ f(x)) lần lượt trong các bài hát "Breath" (phiên bản tiếng Trung), "A Day Without You" và "When I Was... When U Were...". Ngày 23 tháng 7 năm 2014, Chen phát hành bài hát "Best Luck", nhạc phim của bộ phim truyền hình "It's Okay, That's Love" mà thành viên cùng nhóm D.O. tham gia diễn xuất. Bài hát đạt vị trí thứ nhất trên nhiều bảng xếp hạng âm nhạc trực tuyến tại Hàn Quốc và giúp anh giành chiến thắng tại hạng mục Bài hát nhạc phim xuất sắc nhất trong Liên hoan phim trẻ Quốc tế Seoul lần thứ 16. Chen đã biểu diễn bài hát này tại lễ trao giải APAN Star Awards 2014 vào ngày 11 tháng 11 năm 2014.
Năm 2015, Chen và hai thành viên cùng nhóm Chanyeol và Lay tham gia viết lời cho bài hát "Promise" nằm trong phiên bản phát hành lại "Love Me Right" của album phòng thu thứ hai "EXODUS" của EXO. Tháng 7 năm 2015, Chen xuất hiện lần đầu tiên trên sân khấu nhạc kịch với vai Benny trong vở nhạc kịch "" phiên bản Hàn Quốc do SM C&C sản xuất. Ngày 30 tháng 8 năm 2015, Chen giành vị trí thứ hai trong vòng đấu thứ 11 của chương trình truyền hình "King of Mask Singer" với biệt danh "Legendary Guitar Man". Ngày 28 tháng 12 năm 2015, Chen biểu diễn bài hát "Even Though I Loved You" để tưởng nhớ nam ca sĩ Hàn Quốc quá cố "Kim Kwangseok" trong chương trình âm nhạc cuối năm "Gayo Daejun" của đài SBS. Ngay sau đó phiên bản phòng thu của bài hát được phát hành trực tuyến trên các trang web âm nhạc Hàn Quốc.
Tháng 2 năm 2016, Chen và nữ ca sĩ Punch phát hành bài hát nhạc phim "Everytime" cho bộ phim truyền hình "Descendants of the Sun". Bài hát xuất hiện lần đầu tiên trên bảng xếp hạng nhạc số hàng tuần của Gaon ở vị trí đầu bảng. Tháng 4 năm 2016, Chen và nữ rapper Heize phát hành bài hát "Lil' Something" thuộc dự án âm nhạc Station của SM Entertainment. Tháng 7 năm 2016, Chen và thành viên cùng nhóm Suho phát hành bài hát nhạc phim "Beautiful Accident" của bộ phim điện ảnh Trung Quốc cùng tên. Tháng 8 năm 2016, anh và hai thành viên cùng nhóm Xiumin và Baekhyun phát hành bài hát nhạc phim "For You" của bộ phim truyền hình Hàn Quốc "". Tháng 10 năm 2016 Chen tiếp tục phát hành bài hát thứ hai thuộc dự án Station của mình với tên gọi "Years" được sản xuất bởi DJ Alesso. Tháng 10 năm 2016, cùng với Baekhyun và Xiumin, Chen ra mắt với tư cách thành viên EXO-CBX, nhóm nhỏ đầu tiên của EXO. Nhóm phát hành mini-album đầu tay "Hey Mama!" và đĩa đơn cùng tên vào ngày 31 tháng 10.
Tháng 1 năm 2017, Chen đã cộng tác với Dynamic Duo trong bài hát có tiêu đề "Nosedive", trở thành nghệ sĩ đầu tiên được giới thiệu trong dự án cộng tác Mixxxture của nhóm. Bài hát đạt vị trí thứ hai trên bảng xếp hạng Gaon Digital Chart và nhận được một số giải thưởng âm nhạc. Tháng 2 năm 2017, anh phát hành bài hát nhạc phim "I'm Not Okay" cho bộ phim truyền hình "Missing 9" mà thành viên cùng nhóm Chanyeol đóng vai phụ. Tháng 7 năm 2017, Chen đã tham gia viết lời cho bài hát "Touch It" và ca khúc chủ đề "Ko Ko Bop" nằm trong album phòng thu thứ tư của EXO, "The War ". Tháng 11 năm 2017, Chen đã hợp tác với ca sĩ Hàn Quốc 10cm trong một bài hát có tiêu đề "Bye Babe" cho mùa thứ hai của dự án SM Station. Tháng 12 năm 2017, Chen đã viết lời cho bài "Lights Out" trong mini album "Universe" của EXO.
2018–nay: Ra mắt với tư cách ca sĩ solo.
Tháng 10 năm 2018, Chen phát hành bài hát nhạc phim "Cherry Blossom Love Song" cho bộ phim truyền hình "100 Days My Prince" do thành viên cùng nhóm D.O. đóng vai chính. Tháng 12 năm 2018, Chen và Chanyeol đã tham gia viết lời cho ca khúc chủ đề "Love Shot" nằm trong phiên bản phát hành lại của album "Don't Mess Up My Tempo". Tháng 2 năm 2019, Chen hát hành bài hát nhạc phim "Make It Count" cho bộ phim truyền hình "Chạm vào tim em".
Tháng 4 năm 2019, Chen ra mắt với tư cách ca sĩ solo và phát hành mini-album đầu tay "April, and a Flower" với 6 bài hát trong đó bạ hát chủ đề mang tên "Beautiful Goodbye". Album đạt vị trí thứ 2 trên bảng xếp hạng Gaon Album Chart.
Vào tháng 5, Chen hợp tác với nam ca sĩ Hàn Quốc "Onestar" cho một ca khúc mang tên "May We Bye". Vào tháng 6, Chen phát hành bài hát "Rainfall" là nhạc bộ phim truyền hình Chief of Staff mùa 1. Sau đó vào tháng 7, anh góp mặt trong bài hát "Love" của Ailee trong album Butterfly của cô ấy.
Tháng 10 năm 2019, Chen phát hành mini-album thứ hai "Dear My Dear" với 6 bài hát trong đó bài hát chủ đề mang tên "Shall We?". Album đứng đầu bảng xếp hạng iTunes tại 36 quốc gia, cũng như bảng xếp hạng Gaon Album Chart.
Vào ngày 23 tháng 1 năm 2020, Chen cùng "Dynamic Duo" phát hành một bài hát hợp tác có tựa đề "You".
Tháng 9, anh đã phát hành một bản nhạc phim mang tên "Your Moonlight" cho bộ phim truyền hình Em có thích Brahms không?. Vào ngày 16 tháng 10, Chen đã phát hành một đĩa đơn kỹ thuật số có tựa đề "Hello", trước khi thông báo rằng anh ấy chuẩn bị nhập ngũ để thực hiện nghĩa vụ quân sự và phục vụ với tư cách lính tại ngũ từ ngày 26 tháng 10.
Đời tư.
Chen đã từng học tại Kyung Hee Cyber University. Sau khi tốt nghiệp cử nhân đại học, anh đã được chọn vào khóa học thạc sĩ MBA chuyên ngành Quản trị Truyền thông tại trường đại học Hanyang.
Tháng 1 năm 2020, Chen thông báo rằng anh sẽ kết hôn. Cùng ngày, công ty quản lý xác nhận vợ sắp cưới của anh là một người không làm trong ngành giải trí và cô ấy cũng đã mang thai. Con gái đầu lòng của hai người ra đời vào ngày 29 tháng 4 năm 2020.
Tháng 11 năm 2021, Chen đã xác nhận rằng vợ anh đang mang thai em bé thứ 2. Ngày 19 tháng 1 năm 2022, Chen và vợ cùng nhau chào đón em bé thứ 2 của hai người ra đời
| 1 | null |
Hoàng Tử Thao (, sinh ngày 2 tháng 5 năm 1993) được biết đến với nghệ danh TAO hay Z.TAO là nam ca sĩ, diễn viên, rapper, diễn viên võ thuật người Trung Quốc, cựu thành viên của nhóm nhạc EXO ra mắt vào năm 2012 bởi SM Entertainment.
Vào mùa hè năm 2015, anh rời khỏi công ty SM Entertainment lấy nghệ danh mới là Z.TAO và ra mắt như một nghệ sĩ solo với mini album phát hành trực tuyến "T.A.O". Album này đã phá vỡ kỉ lục doanh số album trực tuyến với tổng số hơn 670 nghìn album được tiêu thụ trong tuần đầu tiên. Sau thành công với vai trò ca sĩ solo, Hoàng Tử Thao bày tỏ mong muốn tiếp tục sự nghiệp như một nhạc sĩ, ca sĩ để C-pop được biết đến rộng rãi hơn trên thế giới.
Tiểu sử.
Hoàng Tử Thao sinh ngày 2 tháng 5 năm 1993 tại Thanh Đảo, tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc. Anh từng theo học tại Trường tiểu học đường Đài Trạm, trường trung học số 47 và trường trung học số 12 tại Thanh Đảo. Anh từng là một diễn viên võ thuật, theo học Wushu từ năm 8 tuổi và đã giành được nhiều giải thưởng lớn quốc tế tại quê nhà.
Vào cuối năm 2010, anh đi theo ủng hộ một người bạn tham gia thử giọng cho "MBC Star Audition" ở Thanh Đảo. Anh đã biểu diễn Wushu và được chiêu mộ bởi một đại diện của SM Entertainment. Hoàng Tử Thao trở thành thực tập sinh của SM Entertainment trong khoảng thời gian ngắn chưa đầy một năm.
Sự nghiệp.
2012 - Tháng 4/2015: EXO.
Hoàng Tử Thao là thành viên thứ ba của EXO được ra mắt, teaser video của anh được phát hành ngày 27 tháng 12 năm 2011. Anh là một trong bốn thành viên người Trung Quốc của nhóm và là thành viên cuối cùng gia nhập công ty. Cùng với Lu Han, Kris và Lay, TAO có màn xuất hiện đầu tiên tại Song Festival của đài SBS Hàn Quốc (hay còn được biết đến với tên phiên âm "Gayo Daejoon") ngày 29 tháng 12 năm 2011.
Tháng 8 và tháng 9 năm năm 2013, TAO tham gia ghi hình chương trình "Splash!" của đài MBC. Sau 4 tập, chương trình bị huỷ bỏ do quá nhiều nghệ sĩ tham gia bị chấn thương.
Tháng 6 năm 2014, TAO góp mặt trong video ca nhạc cho ca khúc Agape của nữ ca sĩ Zhang Liyin cùng với đồng nghiệp cùng công ty là Victoria, trưởng nhóm f(x). Video này được ra mắt vào ngày 5/8/2014. TAO cũng tham gia vào phiên bản tiếng Trung của ca khúc "Love Tonight" và video ca nhạc Rewind trong album cùng tên của Zhou Mi . Video này được ra mắt vào ngày 30/10/2014.
Tháng 7 năm 2014, TAO xác nhận tham gia ghi hình chương trình Laws of the jungle của đài SBS, tập quay ở Quần đảo Solomon. Tập anh tham gia được phát sóng từ ngày 12 tháng 9 đến 21 tháng 11 năm 2014.
Ngày 22 tháng 4 năm 2015, bố của TAO đã đăng một bức thư thông qua Weibo lên tiếng về việc con trai ông rời khỏi nhóm và trở về Trung Quốc do vấn đề sức khỏe và thiếu sự ủng hộ của công ty trong các hoạt động cá nhân. Trước đó TAO gặp phải rất nhiều chấn thương, bao gồm cả việc đứt dây chằng ở mắt cá, vết thương này không được chữa trị đúng cách và đã khiến anh vắng mặt trong đợt quảng bá album thứ hai của nhóm là "EXODUS". Trả lời phỏng vấn với Sina, bố của TAO xác nhận rằng anh đã đồng ý bàn bạc về việc kết thúc hợp đồng. 1 ngày sau, SM Entertainment đã ra thông báo chính thức, nói rằng họ sẽ "tìm kiếm giải pháp" bằng việc thương thảo với TAO và bố anh ấy.
Tháng 1 năm 2015, Hoàng Tử Thao đóng vai William trong bộ phim điện ảnh chuyển thể Trung Quốc "Bên nhau trọn đời" do Huỳnh Hiểu Minh và Dương Mịch đóng vai chính. Bộ phim chính thức công chiếu vào ngày 30 tháng 4 cùng năm.
2015 đến nay: Sự nghiệp cá nhân và "T.A.O".
2015: Rời khỏi SM và bắt đầu sự nghiệp cá nhân.
Ngày 19 tháng 5, Hoàng Tử Thao trở thành gương mặt đại diện của trò chơi điện thoại "超神战队 (The Almighty Team)""," dự án đầu tiên của anh từ khi rời nhóm. Anh được chọn nhờ phong cách, hình ảnh của mình cũng như sự nổi tiếng của anh ở Trung Quốc.
Đến tháng 6, Hoàng Tử Thao lập ra studio riêng của mình, đội ngũ quản lý những hoạt động của anh ở Trung Quốc.
Hoàng Tử Thao trở thành người đại diện cho Bugles, các hoạt động quảng bá có mặt anh được chính thức bắt đầu vào ngày 1 tháng 7.
Sau 3 năm hoạt động với EXO, Hoàng Tử Thao rời nhóm và chính thức quay lại hoạt động với tư cách ca sĩ solo.
Ngày 13 tháng 7, Studio chính thức Z.TAO thông báo mini album đầu tiên của anh "T.A.O" sẽ được ra mắt vào ngày 23 cùng tháng.
Ngày 19 tháng 8, Hoàng Tử Thao cho ra mắt mini album thứ hai "Z.TAO."
Ngày 23, Mini concert đầu tiên của anh, "Z.TAO Mini Concert" diễn ra vào ở Bắc Kinh, để tưởng niệm các nạn nhân của vụ nổ xảy ra vào ngày 13 cùng tháng ở Thiên Tân, concert được tổ chức hoàn toàn miễn phí và mang mục đích từ thiện.
Ngày 24, Hoàng Tử Thao chính thức đệ đơn kiện SM Entertainment lên Tòa án Seoul để chấm dứt hợp đồng.
Ngày 20 tháng 9, Hoàng Tử Thao được hãng thời trang cao cấp Versus Versace mời dự buổi diễn thời trang của hãng ở tuần lễ thời trang Luân Đôn, trở thành người nổi tiếng châu Á đầu tiên nhận được lời mời xem ra mắt bộ sưu tập mới từ Versace.
Tháng 10, Hoàng Tử Thao trở thành người đại diện của trò chơi trực tuyến "我是大主宰 (I'm the Sovereign)" và là nhà sản xuất âm nhạc của trò chơi này.
Ngày 28 tháng 11, Hoàng Tử Thao xuất hiện trên chương trình truyền hình thực tế đầu tiên "Charming Daddy" với vai trò thành viên chính, chương trình được phát sóng trên Đài truyền hình Thâm Quyến (Trung Quốc).
Ngày 5 tháng 12, Hoàng Tử Thao giành được giải thưởng đầu tiên kể từ khi hoạt động với vai trò nghệ sĩ solo tại lễ trao giải Migu Music Awards.
Hoàng Tử Thao tham gia bộ phim Thiết đạo phi hổ (tên gốc: 铁道飞虎", tên tiếng Anh: Railroad Tiger) của Thành Long, phim công chiếu từ ngày 23/12/2016 tại Trung Quốc, 30/12/2016 tại Việt Nam, 06/01/2017 tại Mỹ và nhiều nước lân cận khác.
2016: Nhiều dự án âm nhạc và phim ảnh mới.
Hoàng Tử Thao tham gia bộ phim "Mùa hè, chân dung tuổi 19" (tên gốc: 夏天，19岁的肖像, tên tiếng Anh: Edge of Innocence) được chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Nhật Bản Soji Shimada với vai trò diễn viên chính với nhân vật Khang Kiều. Bộ phim khai máy vào ngày 10 tháng 1 tại Đài Loan.
Ngày 12 tháng 1, Hoàng Tử Thao nhận giải "Nam ca sĩ có sức ảnh hưởng nhất" tại "Mobile Video Festival (Miopai Awards)".
Ngày 2 tháng 3, Đài truyền hình An Huy (Trung Quốc) thông báo rằng Hoàng Tử Thao sẽ là thành viên chính thức của chương trình Laws of the jungle bản Trung Quốc. Chương trình bắt đầu phát sóng vào ngày 11 tháng 6 với tên gọi mới Quy luật của chúng ta (我们的法规).
Hoàng Tử Thao xác nhận tham gia bộ phim "Quy tắc trò chơi" (tên gốc: 游戏规则, tên tiếng Anh: The Game Changer), bản điện ảnh của bộ phim "Bến Thượng Hải".
Ngày 22 tháng 4, Hoàng Tử Thao phát hành đĩa đơn "The Road", từ album phòng thu đầu tiên của anh, "The Road". Ngày 15, Hoàng Tử Thao thành lập kênh Youtube chính thức.
Ngày 1 tháng 5, Full concert đầu tiên của Hoàng Tử Thao, "The Road" được tổ chức tại Nam Kinh, Trung Quốc.
Ngày 5 tháng 6, Physical Single đầu tiên của Z.TAO "Adore" được phát hành và có thể được đặt mua trước từ chiều ngày 13 tháng 5 trên YinYueTai đã nhanh chóng trở thành đĩa đơn có lượng mua cao nhất lúc đó.
Ngày 7, bài hát nhạc phim đầu tiên của anh "Tuổi 19" (十九岁) được phát hành. Đây là nhạc phim chính thức của bộ phim "Mùa hè, chân dung tuổi 19" do anh đóng vai chính.
Từ ngày 11 đến 16 tháng 6, Hoàng Tử Thao tham gia các hoạt động tuyên truyền phim trong tuần lễ phim quốc tế Thượng Hải. Anh có 3 bộ phim tham gia vào tuần phim này, "Mùa hè, chân dung tuổi 19", "Thiết đạo phi hổ" và "Quy tắc trò chơi".
Từ ngày 17 đến 20 tháng 6, Hoàng Tử Thao tham dự tuần lễ thời trang nam Milan Xuân Hè 2017 theo lời mời của Ports 1961, tại đây anh tham dự buổi diễn thời trang của hãng và có các hoạt động chụp hình tạp chí, ghi hình.
Hoàng Tử Thao tham gia phim truyền hình "Đại thoại tây du: Yêu người một vạn năm" (大话西游之爱你一万年) với vai trò nam chính. Đây là web drama đầu tay của anh. Bộ phim khởi quay từ tháng 7.
Ngày 22 tháng 8, Physical Album đầy đủ đầu tiên của anh "The Road" được phát hành với tổng cộng 8888 bản đặc biệt số lượng có hạn có thể được đặt mua trước thông qua YinYueTai và JingDong đã được tiêu thụ hết trong 30 phút.
Ngày 14 tháng 12, SM Entertainment khởi kiện Hoàng Tử Thao vi phạm quyền độc quyền, tuy nhiên đã bị tòa án tối cao Trung Quốc bác bỏ.
Ngày 22, Hoàng Tử Thao té xỉu tại phim trường, cũng vì vậy mà vắng mặt tại trạm tuyên truyền Thanh Đảo của bộ phim Thiết đạo phi hổ và chương trình Gala cuối năm của Đài truyền hình Hồ Nam.
2017.
Ngày 2 tháng 1, phát hành single "New Day".
2018:
Ngày 21/3/2018, anh làm đại diện nhà sản xuất quốc dân cho chương trình Sáng Tạo 101, phiên bản Produce 101 Trung Quốc, được Mnet cấp phép bản quyền và sản xuất bởi Đằng Tấn.
Ngày 17/07/2018 tại tầng 17 tòa nhà ở Bắc Kinh, Công ty giải trí Long Thao (L.TAO Entertainment) chính thức thành lập, là công ty do Thao Thao làm chủ
Âm nhạc.
Ngay khi trở về Trung Quốc, Hoàng Tử Thao quyết định tập trung vào sự nghiệp âm nhạc, khi đó nền công nghiệp âm nhạc ở Trung Quốc đang suy thoái và được cho là "không còn tương lai hay hi vọng tiền bạc" vì những vấn đề về bản quyền ở đất nước này, đa số nghệ sĩ đều tập trung vào lĩnh vực phim ảnh, tuy nhiên Hoàng Tử Thao vẫn không thay đổi, anh cho rằng ai cũng cần kiên trì làm điều mà mình yêu, nếu không mọi thứ đều vô nghĩa, anh chỉ muốn mọi người lắng nghe và yêu thích nhạc của mình.
Hoàng Tử Thao tham gia vào việc sáng tác, viết lời, sản xuất cho hầu hết các bài hát của mình. Anh lấy cảm hứng từ những kinh nghiệm cuộc sống của chính anh, xen kẽ giữa rap và giọng hát nhẹ nhàng, để bộc lộ và nhấn mạnh cảm xúc qua từng lời hát. Những gì anh không thể nói ra lời, anh sẽ dùng âm nhạc để diễn tả
Hoàng Tử Thao đã nhiều lần bày tỏ rằng, niềm hạnh phúc thật sự của anh đến từ việc hoàn thành một bài hát
Dù chủ yếu là một rapper, Hoàng Tử Thao luôn sẵn sàng thử nghiệm với nhiều thể loại nhạc khác nhau Mandopop Ballad, EDM, Hip Hop, Chinese musical instruments, từ đó anh tạo nên C-Pop mà mọi người trên thế giới sẽ lắng nghe và bị cuốn hút. Anh bộc lộ mong muốn được tiếp tục như một nhạc sĩ và khiến C-Pop được công nhận trên toàn thế giới.
Physical Album đầu tiên của anh "The Road" được phát hành vào ngày 22/08/2016 gồm 5 single đã được phát hành lẻ trực tuyến trước đó "The Road", "Underground King", "Hello Hello", "19", "Black White", physical single "Adore" và 2 bài hát mới "Mystery Girl", "New Day". Ngoài ra album còn bao gồm thêm 10 bài hát phát hành vào năm 2015 của anh. Chỉ có tổng cộng 8888 bản đặc biệt của album được phát hành và toàn bộ đã được tiêu thụ hết sau 30 phút.
Video.
"Xem thêm: EXO videography"
Diễn xuất.
Vào tháng 1 năm 2015, Hoàng Tử Thao đóng vai William trong bộ phim điện ảnh chuyển thể Trung Quốc "Bên nhau trọn đời" do Huỳnh Hiểu Minh và Dương Mịch đóng vai chính. Đây là vai diễn đầu tiên của anh trong một bộ phim điện ảnh.
Anh ước mơ trở thành diễn viên võ thuật và hành động. Lúc còn ở Hàn Quốc, anh từng luyện tập với Bruce Khan, người biên đạo những cảnh hành động trong bộ phim "Huy hiệu rồng" (The Medallion) do Thành Long đóng vai chính.
Hoàng Tử Thao xác nhận đóng vai nam thứ chính trong bộ phim "铁道飞虎" (tên tiếng Anh: Railroad Tiger, tạm dịch: Thiết đạo phi hổ) của Thành Long, anh tự đóng những cảnh hành động nguy hiểm của mình trong phim này. Nhân vật của anh tên Đại Hải, một trong người kề vai chiến đấu cùng Mã Nguyên (Thành Long đóng), Đại Hải được miêu tả là một người có đôi mắt đào hoa, thường chơi đùa với kéo, nói chuyện ríu rít. Bộ phim chính thức ra rạp từ ngày 16 tháng 12 năm 2016.
Vai nam chính đầu tiên của anh là nhân vật Khang Kiều trong bộ phim "夏天，19岁的肖像" (tên tiếng Anh: Edge of Innocence, tạm dịch: Mùa hè, chân dung tuổi 19), trong phim này anh đóng cùng nữ diễn viên Dương Thái Ngọc. Bộ phim ra mắt vào tháng 8 năm 2016.
Hoàng Tử Thao xác nhận đóng bản điện ảnh của bộ phim truyền hình nổi tiếng "Tân Bến Thượng Hải". Đạo diễn Cao Hi Hi tiết lộ ông đã muốn chọn Hoàng Tử Thao đóng vai chính ngay sau khi xem một video trình diễn Wushu của anh. Đây cũng là vai chính đầu tiên của anh với vai trò diễn viên võ thuật.
Web drama đầu tiên anh tham gia với vai trò nam chính 大话西游之爱你一万年 (tạm dịch: Đại thoại tây du: Yêu người một vạn năm) khai máy vào ngày 12 tháng 7 năm 2016 tại Ngân Xuyên (Ninh Hạ, Trung Quốc)
Hoạt động từ thiện.
Hoàng Tử Thao tham gia chiến dịch từ thiện "Follow Ports" của nhãn hàng thời trang Ports 1961 với mục đích giúp trẻ em các khu vực gặp khó khăn tiếp tục theo đuổi giấc mơ nghệ thuật của mình. Ngày 6/5/2016, 100 áo thun có chữ ký của anh và do chính anh thiết kế được bán tại Trung tâm thương mại Yaohan Vô Tích, tỉnh Giang Tô, Trung Quốc.
99 Ngày phúc lợi công cộng dành cho việc chăm sóc trẻ tự kỷ
Tổ chức Phát triển Giáo dục Trung Quốc, chống mất tích, chống bắt nạt ở trẻ em.
Ứng viên Đặc phái viên từ thiện # Tình yêu, Hy vọng, hành động chăm sóc cho thế hệ trẻ tương lai
2019:
- 10/05/2019: Baidu App chính thức công bố Hoàng Tử Thao là Đại sứ phúc lợi cộng đồng của Baidu. Hoàng Tử Thao đã hợp tác với Baidu Union để phát triển một ứng dụng dịch thuật ngôn ngữ ký hiệu dành cho trẻ em khiếm thính. Đây là ứng dụng đầu tiên trên thế giới sử dụng công nghệ trí thông minh nhân tạo AI để hỗ trợ dịch văn tự hình ảnh sang ngôn ngữ ký hiệu. Hoàng Tử Thao có 1 người bạn thân khiếm thính là Thần Thần. Có lẽ vì sự thấu hiểu những người khiếm tính gặp phải khó khăn trong giao tiếp, Tử Thao đã cùng tham gia vào dự án phát triển ứng dụng ngôn ngữ ký hiệu này.
| 1 | null |
Trận Hán Trung diễn ra năm 215 là trận chiến tranh giành quyền kiểm soát khu vực Đông Xuyên thời Tam Quốc giữa hai quân phiệt Tào Tháo và Trương Lỗ. Kết quả Tào Tháo thôn tính vùng này, mở rộng khu vực kiểm soát tới sát địa phận của Lưu Bị.
Hoàn cảnh.
Hán Trung là một quận rộng lớn của Ích Châu, nằm ở phía đông nên gọi là Đông Xuyên. Khi Trương Lỗ đồng tình với Lưu Yên ly khai triều đình nhà Hán năm 190 đổi gọi Hán Trung là quận Hán Ninh. Năm 194, Lưu Yên chết, con là Lưu Chương lên thay, Trương Lỗ ly khai Lưu Chương nên gia quyến họ Trương ở Thành Đô bị Lưu Chương giết. Vì vậy Đông Xuyên và Tây Xuyên có thù.
Sau thất bại ở trận Xích Bích năm 208 và cuộc giao tranh với Tôn Quyền bất phân thắng bại năm 213, Tào Tháo nhận thấy thế chân vạc đã vững, chưa thôn tính Giang Đông hiểm yếu được. Sang năm 214, Lưu Bị hoàn thành đánh chiếm Tây Xuyên của Lưu Chương khiến Tào Tháo phải gấp rút hành động, ngăn chặn sự phát triển ở Ích châu của Lưu Bị.
Vì vậy, Tào Tháo dự định đánh chiếm Hán Trung (Đông Xuyên) của Trương Lỗ, sau đó xuôi theo sông Hán Thủy xuống phía nam đánh Ích châu để trừ Lưu Bị.
Diễn biến.
Tào Tháo đánh chiếm ải Dương Bình.
Tháng 3 năm 215, Tào Tháo xuất phát qua Trần Thương, sau khi ra khỏi Tản Quan đánh diệt hẳn Hàn Toại, Tào Tháo mới quay trở lại đánh Hán Trung.
Thấy quân Tào thế mạnh, Trương Lỗ muốn hàng nhưng em là Trương Vệ phản đối, nhất định muốn chống cự. Trương Lỗ cho Trương Vệ mang vài vạn quân ra đối địch.
Trương Vệ ra trấn giữ ải Dương Bình, Tào Tháo đánh 3 ngày không hạ được. Nhưng sau đó bất ngờ quân Tào chiếm được cửa ải. Sử sách chép về sự kiện này không giống nhau.
"Ngụy Tấn thế ngữ" chép rằng: Tào Tháo nản chí muốn lui binh, nhưng Tây tào duyện Quách Kham khuyên ông nên kiên trì:
Tào Tháo còn đang do dự chưa quyết thì đúng đêm hôm đó có chuyện phát sinh bất ngờ: hàng ngàn con hươu tràn vào trại quân Trương Vệ nên quân Vệ náo loạn. Cùng lúc đó tiền quân của Tào Tháo lại "đi lạc đường", tiến vào trại của Trương Vệ. Viên trung hộ quân của Tào Tháo là Cao Tộ sợ quân chạy rải rác trong trại địch sẽ bị tiêu diệt, vội gióng trống thổi tù và làm hiệu; không ngờ điều đó khiến Trương Vệ sợ hãi, tưởng quân Tào đã vào đông nên hốt hoảng bỏ chạy. Quân Hán Ninh cũng hoảng hốt tan vỡ. Trương Vệ bị quân Tào bắt.
Theo Tam Quốc chí, người hiến kế cho Tào Tháo nên kiên trì chiến đấu không phải Quách Kham mà là Chủ bạ Lưu Hoa.
"Ngụy danh thần tấu" của Đổng Chiêu cũng chép về việc đánh chiếm ải Dương Bình tương tự như "Ngụy Tấn thế ngữ". Theo đó, Tào Tháo đánh ải Dương Bình không hạ được đang chán nản, sai Hạ Hầu Đôn và Hứa Chử mang quân lên núi định theo đó rút về.
Đại bộ phận quân Tào theo lệnh của Hạ Hầu Đôn và Hứa Chử đã rút lên núi, thì một bộ phận nhỏ quân tiền phong lại đi lạc vào trại của Trương Vệ. Trương Vệ bị bất ngờ, toàn quân hốt hoảng, bỏ doanh trại chạy. Tào Tháo được tin quân Hán Ninh bỏ trại chạy tán loạn bèn thúc quân tiến lên, chiếm được ải Dương Bình.
Tuy không thống nhất hoàn toàn về tình tiết nhưng sử sách đều xác nhận việc cánh quân Tào tiến vào trại Trương Vệ do đi lạc đường, vô tình tiến vào trong trại, còn quân Trương Vệ cũng bị bất ngờ nên không kịp đối phó dẫn tới thua trận.
Tào Tháo bắt được Trương Vệ, sai mang Trương Vệ ra chém.
Trương Lỗ đầu hàng.
Nghe tin Trương Vệ thua trận, Trương Lỗ muốn đầu hàng. Thủ hạ là Diêm Phố khuyên ông chưa hàng ngay vì chưa giao tranh đã đầu hàng như vậy sẽ bị Tào Tháo coi thường. Theo ý kiến của Diêm Phố, Trương Lỗ nên chạy ra núi Đại Ba, dựa vào các thủ lĩnh bộ tộc là Đỗ Quán, Bốc Hồ cố thủ, tỏ ra còn có ý giao tranh, sau đó mới sai người đến chỗ Tào Tháo xin giảng hòa.
Trương Lỗ khen kế của Diêm Phố hay, bèn làm theo. Có người khuyên Trương Lỗ nên đốt kho tàng khiến quân Tào đến nơi không có gì ăn sẽ bị đói. Nhưng Trương Lỗ không nghe theo, mà khoá hết kho tàng, niêm phong lại.
Trương Lỗ mang quân chạy về huyện Ba Trung. Tây Xuyên do Lưu Bị mới làm chủ bị uy hiếp. Hoàng Quyền khuyên Lưu Bị nên khẩn cấp điều quân ra phòng thủ 3 quận Ba Tây, Ba Thục và Ba Trung trước nguy cơ bị Tào Tháo thừa thắng xâm nhập. Lưu Bị nghe theo, bèn sai Hoàng Quyền làm hộ quân, dẫn đầu các tướng đón Trương Lỗ để cùng liên minh chống Tào. Nhưng khi Hoàng Quyền mới đến Ba Trung thì Trương Lỗ quay về Nam Trịnh xin đầu hàng Tào Tháo.
Tào Tháo khen ngợi việc Trương Lỗ không đốt kho tàng, chấp nhận cho Trương Lỗ đầu hàng, sai sứ đi đón ông. Khi Trương Lỗ đến nơi, Tào Tháo phong làm Trấn Nam tướng quân, Lãng Trung hầu; năm con trai của Lỗ và Diêm Phố cũng được phong làm liệt hầu. Sau đó ông còn kết thông gia với Trương Lỗ, lấy con gái Lỗ cho con trai mình.
Tướng Tây Lương cũ là Mã Siêu bất mãn với Trương Lỗ nên đã bỏ sang Tây Xuyên theo hàng Lưu Bị từ năm trước (214), bộ tướng của Siêu là Bàng Đức ở lại Đông Xuyên nên lúc đó theo hàng Tào Tháo.
Hậu quả và ý nghĩa.
Tào Tháo đánh chiếm được vùng Đông Xuyên, áp sát địa bàn Tây Xuyên do Lưu Bị mới quản lý. Ông đổi lại tên Hán Ninh thành tên cũ là Hán Trung. Thấy quận Hán Trung rộng lớn, Tào Tháo chia làm 3 quận: Trung tâm vẫn gọi là Hán Trung, đặt thêm 2 quận Tân Thành và Phòng Lăng. Toàn bộ lãnh thổ Hán Ninh cũ được gọi là Ích châu, phong Triệu Ngung làm Thứ sử Ích châu, công khai không thừa nhận ngôi vị Ích châu mục của Lưu Bị ở Tây Xuyên. Ông để Hạ Hầu Uyên tổng quản trấn thủ cả ba quận, có thêm Trương Cáp và Đỗ Tập trợ giúp, còn mình cất đại quân về Nghiệp Thành (Ký châu). Hai viên chủ bạ là Tư Mã Ý và Lưu Hoa đã khuyên ông nên thuận đường đánh sang Tây Xuyên, chiếm Ích châu khi Lưu Bị chưa vững chân nhưng Tào Tháo không nghe theo, bỏ mất cơ hội tốt.
Có ý kiến cho rằng Tào Tháo bỏ cơ hội đánh Tây Xuyên vì ông không đánh giá cao tài năng quân sự của Lưu Bị và trở về để lo dọn đường cho việc xưng vương.
Trong Tam Quốc diễn nghĩa.
Trong tiểu thuyết Tam Quốc diễn nghĩa của La Quán Trung, cuộc chiến của Trương Lỗ kháng cự với Tào Tháo được mô tả khá kỹ. Vai trò của Trương Vệ trong cuộc chiến khá mờ nhạt mà các tướng được nhắc đến nhiều bên Trương Lỗ là anh em Dương Ngang và Dương Nhiệm. Hai tướng lần lượt giao tranh với các tướng Tào như Hứa Chử, Từ Hoảng. Hai tướng ra chống cự Tào Tháo bị thất bại và Trương Lỗ phải đầu hàng.
Tình tiết quân Tào đi nhầm vào trại Trương Vệ không được Tam Quốc diễn nghĩa nhắc đến.
| 1 | null |
Lực lượng Không quân Tiêm kích là một Binh chủng thuộc Quân chủng Phòng không-Không quân, Quân đội nhân dân Việt Nam có nhiệm vụ và chức năng sử dụng các loại máy bay tiêm kích phối hợp cùng lực lượng phòng không đánh chặn nhằm tiêu diệt các máy bay cường kích, máy bay ném bom hoặc bất kỳ khí cụ bay nào của kẻ địch, bảo vệ vùng trời lãnh thổ Việt Nam.
Ngày thành lập: 30 tháng 5 năm 1963 (đơn vị không quân tiêm kích đầu tiên được thành lập).
Ngày truyền thống:3 tháng 4 năm 1965 (không quân tiêm kích đánh thắng trận đầu tiên).
Lịch sử.
Ngày 3 tháng 3 năm 1955, Bộ Quốc phòng ra Quyết định số 15/QĐA thành lập Ban nghiên cứu Sân bay trực thuộc Tổng Tham mưu trưởng. Ngày nay chính là ngày thành lập Không quân Nhân dân Việt Nam.
1 năm sau, tháng 3 năm 1956, 110 người đoàn cán bộ, chiến sĩ thuộc Ban nghiên cứu sân bay được cử đi nước ngoài học tập. Đoàn học lái máy bay tiêm kích MiG-17 có 50 người, do Phạm Dưng làm trưởng đoàn được cử sang học tập tại Trung Quốc. Sau này, Phạm Dưng được giao nhiệm vụ phụ trách nhóm huấn luyện máy bay Li-2 và trực thăng Mi-4, đoàn tiêm kích MiG-17 giao lại cho Đào Đình Luyện phụ trách.
Cuối năm 1961, đoàn học viên không quân chiến đấu đầu tiên của Việt Nam được đưa sang Liên Xô học. Đoàn có hơn 100 học viên Việt Nam được Đảng và Chính phủ cử sang Liên Xô học lái tiêm kích. Đây cũng là đoàn học viên phi công đầu tiên của Việt Nam tới Liên Xô.
Ngày 30 tháng 5 năm 1963, đơn vị không quân Tiêm kích đầu tiên được thành lập số hiệu là Trung đoàn Không quân Tiêm kích 921, mật danh là Đoàn không quân Sao Đỏ được trang bị 33 máy bay tiêm kích MiG-17 và 3 máy bay huấn luyện chiến đấu MiG-15UTI, do Trung tá Đào Đình Luyện làm Trung đoàn trưởng, Thiếu tá Đỗ Long làm Chính ủy, Thiếu tá Trần Mạnh làm Trung đoàn phó, Thiếu tá Trần Văn Thọ làm Tham mưu trưởng, các phi công đang được đào tạo tại Mông Tự, Trung Quốc. Trung đoàn này được huấn luyện trên cao nguyên Vân Quý - Trung Quốc. Tuy nhiên, mãi đến ngày 3 tháng 2 năm 1964, lễ thành lập Trung đoàn không quân đầu tiên mới được tổ chức tại Mông Tự, tỉnh Vân Nam, Trung Quốc. Ban đầu Trung đoàn có 33 chiếc máy bay chiến đấu kiểu MiG-17, 3 chiếc máy bay huấn luyện kiểu MiG-15UTI, số phi công có 70 người, được đào tạo ở Trung Quốc trở về nước cùng với số máy bay MiG-17A được viện trợ. Ngày 6 tháng 8 năm 1964, trung đoàn trở về nước.
Ngày 4 tháng 8 năm 1965, trung đoàn không quân tiêm kích thứ hai là Trung đoàn không quân tiêm kích 923, mật danh Đoàn Yên Thế, được thành lập, gồm 2 đại đội 17 phi công MiG-17, do Trung tá Nguyễn Phúc Trạch làm Trung đoàn trưởng, Trung tá Nguyễn Ngọc Phiếu làm Chính ủy. Không quân Việt Nam được trang bị thêm một số máy bay MiG-17F có bộ phận tăng lực.
Năm 1966, Việt Nam nhận được một số máy bay MiG-21 do Liên Xô viện trợ. Những phi công tiêu biểu của đoàn 921 như Phạm Ngọc Lan, Nguyễn Ngọc Độ, Nguyễn Nhật Chiêu đã được đưa sang Liên Xô học chuyển lái từ MiG-17 sang MiG-21.
Cũng trong đầu năm 1966, Trung Quốc viện trợ cho Việt Nam một số máy bay Shenyang J-6, một biến thể của MiG-19. Với số máy bay này, trung đoàn không quân tiêm kích thứ 3 được thành lập tại Sóc Sơn với phiên hiệu Trung đoàn không quân tiêm kích 925, với Trung tá Lê Quang Trung làm Trung đoàn trưởng, Thiếu tá Mai Đức Toại làm Trung đoàn phó. Một số cán bộ, phi công Trung đoàn 923 được huấn luyện chuyển loại MiG-19 tại căn cứ Trường Không quân số 1 ở Tế Nam (Trung Quốc). Tuy nhiên, do tình hình chiến đấu ác liệt và ảnh hưởng của cuộc Cách mạng văn hóa tại Trung Quốc nên mãi đến tháng 10 năm 1969, trung đoàn mới về nước tham chiến, đóng căn cứ tại Yên Bái.
Ngày 24 tháng 3 năm 1967, Sư đoàn không quân Thăng Long (phiên hiệu là Sư đoàn 371) tức Bộ tư lệnh không quân được thành lập, gồm các trung đoàn 921, 923 (tiêm kích) và 919 (vận tải), ngoài ra còn có một đoàn bay Z gồm 2 đại đội MiG-17 và 1 đại đội MiG-21 do Việt Nam trang bị nhưng do các phi công của Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên điều khiển, đóng tại Kép bao gồm gần 200 phi công và chiến sĩ thuộc Quân đội nhân dân Triều Tiên.
Ngày 1 tháng 12 năm 1971, trung đoàn không quân tiêm kích thứ 4 được thành lập, với phiên hiệu là trung đoàn không quân tiêm kích 927, căn cứ tại Thọ Xuân, vì vậy có mật danh Đoàn Lam Sơn. Thiếu tá Nguyễn Hồng Nhị, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, Chủ nhiệm bay của Trung đoàn không quân 921 được bổ nhiệm làm Trung đoàn trưởng. Thiếu tá Trần Ưng làm Chính ủy. Thiếu tá Nguyễn Nhật Chiêu, đại úy Nguyễn Văn Nhiên và đại úy Nguyễn Đăng Kính làm trung đoàn phó. Đại úy Nguyễn Văn Tỉnh làm Tham mưu trưởng. Toàn bộ máy bay MIG-21MF (có 4 giá treo vũ khí) giao cho Trung đoàn 921, và số MIG-21PFM (có 2 giá treo) được giao cho Trung đoàn 927.
Năm 1975 Bộ tư lệnh Quân chủng quyết định thành lập trung đoàn máy bay tiêm kích 935 và 937 sử dụng máy bay thu giữ của Không lực Việt Nam Cộng hòa. Cũng trong năm này, hai sư đoàn không quân mới 372/370 cùng lúc được thành lập.
Hiện đại hóa lực lượng không quân Tiêm kích.
Vào năm 1979, Liên Xô viện trợ cho Việt Nam một số máy bay cường kích Sukhoi Su-22M, số máy bay này được trao cho Đoàn 923. Đến những năm 1980, Không quân Nhân dân Việt Nam bắt đầu nhận được các máy bay MiG-21bis và UM - phiên bản hiện đại hóa của MiG-21. Việc hiện đại hóa của lực lượng không quân thời đó khá dễ dàng do là đồng minh của Liên Xô, Việt Nam có thể mua các máy bay với giá ưu đãi. Nhưng việc thay thế máy bay cũ đang được thực hiện dang dở thì do sự sụp đổ của khối Đông Âu, những ưu đãi về mua sắm trang thiết bị không còn, cộng với các máy bay chiến lợi phẩm không có phụ tùng thay thế do bị cấm vận, rất nhiều máy bay bị thải loại hoặc nằm im do không có phụ tùng thay thế. Không quân Việt Nam cố gắng duy trì hoạt động bằng cách mua lại với giá rẻ các máy bay MiG-21 hoặc Su-22 đã qua sử dụng từ các nước Đông Âu đang chuyển sang gia nhập khối NATO. Lực lượng không quân đành phải chấp nhận thực trạng này vì nhà nước đang chú trọng phát triển kinh tế, giảm bớt chi tiêu hơn. Đầu những năm 1990, trung đoàn 937 được tiếp nhận những máy bay Su-27SK/UB đầu tiên của Việt Nam. Đây là thế hệ máy bay hiện đại nhất mà Việt Nam có, được mua sắm với giá thị trường. Nhưng do giá thành quá đắt nên nhiều năm sau, Việt Nam ngừng mua máy bay mới.
Do số vũ tai nạn máy bay đặc biệt là MiG-21 ngày càng tăng do tuổi quá cũ và đặc biệt do sức ép của Trung Quốc trong vấn đề Biển Đông, Việt Nam đang gia tăng việc mua máy bay mới, cũng do nền kinh tế tăng trưởng tốt nên việc tân trang vũ khí mới cũng không khó như xưa. Điển hình là việc Quân đội nhân dân Việt Nam mua 24 chiếc máy bay tiêm kích đa năng Sukhoi Su-30MK2 từ Nga cùng việc nâng cấp hơn 100 máy bay MiG-21 lên chuẩn MiG-21Bison với Ấn Độ, ngoài ra, họ cũng đang đàm phán với phía Nga để mua thêm 18 chiếc Sukhoi Su-30KN cũng như có nhiều quan tâm đến MiG-35, tất cả những điều trên cho thấy nỗ lực của Việt Nam trong việc tăng cường sức mạnh không quân của mình.
| 1 | null |
Tìm vịt lục bảo châu Á (danh pháp hai phần: Chrysococcyx maculatus) là một loài chim thuộc họ Cu cu ("Cuculidae").. Nó được tìm thấy tại Bangladesh, Bhutan, Campuchia, Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Lào, Malaysia, Myanmar, Nepal, Sri Lanka, Thái Lan, và Việt Nam. Môi trường sống tự nhiên của nó là rừng đất thấp ẩm cận nhiệt đới hoặc nhiệt đới và rừng núi ẩm cận nhiệt đới hoặc nhiệt đới.
| 1 | null |
Turkistan (tiếng Kazakh: Түркістан облысы, Türkıstan oblysy), là tỉnh cực nam của Kazakhstan, với dân số 2.282.500 người. Tên gọi là Nam Kazakhstan từ năm 1992-2018. Thủ phủ của tỉnh là thành phố Turkistan (thành phố). Các thành phố khác ở tỉnh Turkistanbao gồm Turkestan, Sayram, Kentau, Arys, Shardara, Jetysu, Saryag'ash và Lenger. Turkistan là tỉnh có diện tích nhỏ nhất nước cộng hoà Kazakhstan. Turkistan giáp với nước láng giềng Uzbekistan (giáp các tỉnh Navoiy, Jizzax, Sirdaryo, Toshkent, và rất gần thủ đô Uzbekistan Tashkent), ngoài ra còn giáp với 3 tỉnh khác của Kazakhstan: phía đông giáp với tỉnh Zhambyl, phía tây giáp với tỉnh Kyzylorda, phía bắc giáp với tỉnh Karagandy. Sông Syr Darya chảy qua địa bàn tỉnh, trên đường tới biển Aral. Ngoài ra, một đường ống dẫn dầu chạy từ Turkmenabat, Turkmenistan Omsk, Nga (nơi mà nó kết nối với đường ống dẫn dầu Siberia) ở phía Nam Kazakhstan. Dầu, chì và kẽm được tinh chế ở Shymkent.
Nhân khẩu.
Tỉnh Turkistan là tỉnh có mật độ dân số cao nhất trong nước cộng hoà Kazakhstan. Do nơi đây có khí hậu dễ chịu hơn so với các vùng khác của Kazakhstan, hệ thống thủy lợi tưới tiêu cũng được hoàn thiện hơn, và gần với các trung tâm lịch sử (chẳng hạn như Tashkent của Uzbekistan và thành phố nằm trên con đường tơ lụa của Samarkand và Bukhara). SKO cũng tăng trưởng nhanh nhất trong các tỉnh của Kazakhstan, do hai yếu tố chính. Một là tỷ lệ sinh giữa các gia đình truyền thống Kazakhstan và người Uzbek, nơi các gia đình có nhiều trẻ em từ 5-8 tuổi. Hai là cuộc di cư của lao động giá rẻ từ phía bắc Uzbekistan. Những lao động nhập cư này đôi khi trở thành người nhập cư chính thức, và nếu họ là dân tộc Kazakh và chỉ cần đóng một khoảng phí thấp cho chính quyền.
Tỉnh Turkistan là tỉnh duy nhất ở Cộng hoà Kazakhstan mà người Nga không xếp vị trí thứ nhất hay thứ hai về số lượng. Tại tỉnh, đông nhất là người Kazakh và xếp thứ hai là người Uzbek và sau đó mới tới người Nga. Thành phần dân cư tại thành phố thủ phủ cũ Shymkent của người Nga cũng giảm mạnh trong 20 năm qua từ con số 23% xuống còn 6% (1980 - 2000).
| 1 | null |
Giải bóng đá ngoại hạng Anh 2012–13 là mùa thứ 21 giải bóng đá cao nhất nước Anh được tổ chức kể khi đổi tên thành giải Ngoại hạng kể từ năm 1992. Lịch thi đấu mùa giải được công bố vào ngày 18 tháng 6 năm 2012.<ref name="=When does the 2012/13 season start?"></ref> Mùa giải sẽ được tổ chức theo thể thức vòng tròn 2 lượt bắt đầu từ ngày 18 tháng 8 năm 2012 và kết thúc vào ngày 19 tháng 5 năm 2013.
Manchester City là đương kim vô địch của giải đấu. Mùa giải gồm 20 đội bóng tham dự, bao gồm 17 đội bóng tham dự mùa giải trước, cộng thêm 3 đội lên hạng từ giải Championship là: Reading, Southampton và West Ham United.
Ngày 22 tháng 4 năm 2013, trong trận đấu muộn vòng 34 giải Ngoại hạng Anh, Manchester United đã đánh bại Aston Villa 3-0, để chính thức lên ngôi vô địch giải Ngoại hạng Anh lần thứ 13 và vô địch nước Anh lần thứ 20.
Đội lên hạng.
Mùa giải 2011-12, ba đội xuống hạng là Wolverhampton Wanderers, Blackburn Rovers F.C. và Bolton Wanderers F.C. Wolverhampton bị xuống hạng ở vòng 35, Blackburn xuống hạng ở vòng áp chót sau khi thua Wigan 1-0 và Bolton xuống hạng ở vòng cuối cùng. Thay vào đó, Reading, Southamton và West Ham Untied lên hạng mùa 2012-13. Reading vô địch giải hạng nhất, Southamton đứng thứ nhì, còn West Ham phải đá Play-of với Blackpool và giành chiến thắng.
Sân vận động và vị trí.
"Ghi chú: Xếp theo thứ tự bảng chữ cái.
Kết quả thi đấu.
| 1 | null |
Trần Linh công (chữ Hán: 陳靈公; trị vì: 613 TCN - 599 TCN), tên thật là Quy Bình Quốc (媯平國), là vị vua thứ 19 của nước Trần – chư hầu nhà Chu trong lịch sử Trung Quốc.
Quan hệ với chư hầu.
Trần Linh công là con của Trần Cung công – vua thứ 18 nước Trần. Năm 614 TCN, Cung công mất, Quy Bình Quốc lên nối ngôi, tức là Trần Linh công.
Năm 610 TCN, Trần Linh công lại hội binh với quân Tấn, Vệ, Trịnh đi đánh Tống vì Tống Văn công giết anh là Chiêu công cướp ngôi. Nhưng sau đó liên quân chấp nhận vua mới nước Tống và rút quân.
Năm 608 TCN, Sở Trang vương huy động nước Trịnh cùng mang quân đánh nước Trần và nước Tống vì cớ Trần Linh công dự hội thề với nước Tấn. Tướng Triệu Thuẫn nước Tấn mang quân đi cứu nước Trần, Tống. Sau khi giải vây, quân Sở và Trịnh phải rút. Trần Linh công lại hội binh với Tấn và Tống cùng đánh Trịnh. Tướng Sở là Vỉ Giả cứu Trịnh, bắt được tướng Tấn là Giải Dương. Quân Tấn phải rút lui.
Mùa hè năm 607 TCN, Trần Linh công theo đại phu Triệu Thuẫn nước Tấn hợp binh các nước Tống, Vệ cùng đánh Trịnh. Tướng Sở là Đấu Tiêu đóng quân cứu Trịnh. Liên quân phải rút về.
Năm 600 TCN, Sở Trang vương mang quân đánh Trần, chiếm ấp Thành. Trần Linh công sợ hãi, xin thần phục nước Sở. Vua Sở rút quân. Nước Tấn bèn hội quân chư hầu Tống, Vệ, Trịnh, Tào đánh Trần. Trần Linh công lại xin theo Tấn.
Tư thông và bị hại.
Trần Linh công cùng các đại phu Khổng Ninh và Nghi Hàng Phủ thông dâm với Hạ Cơ – vợ góa của người em họ Linh công là công tôn Hạ Ngự Thúc. Mỗi người được Hạ cơ tặng 1 chiếc áo lót, đều mang ra trước triều đình đùa cợt. Quan đại phu Tiết Dã can ngăn Trần Linh công không nên việc xấu đó. Trần Linh công nói sẽ sửa lỗi, nhưng lại đồng tình cho phép Nghi Hàng Phủ và Khổng Ninh giết Tiết Dã. Hai người bèn đi giết chết Tiết Dã.
Năm 599 TCN, Trần Linh công cùng Khổng Ninh và Nghi Hàng Phủ lại cùng đến nhà Hạ Cơ uống rượu. Ba người nói chuyện đùa cợt, nói động tới con trai Hạ cơ là Hạ Trưng Thư (hay Hạ Chinh Thư). Hạ Trưng Thư nghe được rất căm tức, định bụng giết Trần Linh công. Khi ông từ trong đi ra, Trưng Thư thủ sẵn cung tên, nấp trong chuồng ngựa bắn. Trần Linh công trúng tên chết. Khổng Ninh và Nghi Hàng Phủ sợ hãi bỏ chạy sang nước Sở. Con Linh công là thế tử Quy Ngọ bỏ chạy sang nước Tấn.
Trần Linh công ở ngôi được 15 năm. Hạ Trưng Thư tự lập làm vua nước Trần.
| 1 | null |
Đạo Chích (chữ Hán: 盜跖 hay 盜蹠), còn gọi là Kiệt Chích (桀跖 hay 桀蹠), nhân vật hư cấu xuất hiện trong nhiều kinh, thư trước đời nhà Tần, được cho là sống vào đời Xuân Thu. Đạo Chích còn được gọi là Triển Hùng, Liễu Hạ Chích, hiệu là Cố Vương.
Ghi chép của giới học giả.
Không có bất cứ sử liệu chính thức được ghi chép vào đời Xuân Thu nói về Đạo Chích.
Trang Tử, Nam Hoa kinh, Tạp Thiên 29, Đạo Chích chép: "Khổng Tử là bạn của Liễu Hạ Quý. Liễu Hạ Quý có một người em tên là Đạo Chích. Đạo Chích cầm đầu chín ngàn bộ hạ hoành hành trong thiên hạ, xâm đoạt các nước chư hầu, đào tường khoét vách, lùa ngựa bò, bắt cóc vợ và con gái người ta, tham lợi tới quên cả thân thích, không đoái hoài tới cha mẹ anh em, không cúng giỗ tổ tiên. Họ qua nơi nào, là nước lớn thì cố giữ thành, là nước nhỏ thì núp sau luỹ, dân tình khốn khổ." Liễu Hạ Quý tức là Liễu Hạ Huệ (720 TCN – 621 TCN), hậu duệ của con trai Lỗ Hiếu Công là công tử Triển, nên lấy Triển làm họ. Ông có tên thật là Triển Cầm, tự là Quý, thụy là Huệ, phong ấp là Liễu Hạ ở miền bắc nước Lỗ, thường được gọi là Liễu Hạ Huệ. Vì thế Đạo Chích còn được gọi là Liễu Hạ Chích. Câu chuyện của Trang Tử mang tính ngụ ngôn (vì Liễu Hạ Huệ và Khổng Tử không sống cùng thời đại), nhằm đả kích tính giả tạo và dối trá của đạo Nho, khẳng định chủ trương quay lại với nguồn cội, thuận theo lẽ tự nhiên của đạo Lão.
Tuân Tử, Bất cẩu chép: "Đạo Chích mở lời, tiếng tăm như mặt trời mặt trăng, cùng Thuấn, Vũ lưu truyền không thôi".
Tư Mã Thiên (nhà Hán), Sử ký – Bá Di liệt truyện chép: "Chích là tên của kẻ trộm thời Hoàng Đế. Vì em Liễu Hạ Huệ là kẻ trộm nổi tiếng khắp nơi, nên được gọi bằng cái tên ấy. Đạo Chích hàng ngày giết chóc không ngăn nổi, cắt gan người, ăn thịt người, tàn bạo phóng túng, tụ tập đồ đảng mấy ngàn đứa, hoành hành khắp nơi." Nhưng thiếu sử liệu đối chứng để khẳng định Đạo Chích là nhân vật có thật.
Mạnh Tử, Lã thị Xuân Thu, Hán thư… cũng có một vài lời nhắc đến Đạo Chích, nhưng chỉ mang tính ngụ ngôn, nên tất cả đều không có giá trị tham khảo.
Di tích thành Cố Vương.
Ngày nay tại nhiều địa phương như Duyện Châu, Khúc Phụ, Trâu Thành… vẫn còn lưu giữ những văn tịch ghi nhận về tòa thành cổ được cho là nơi ở của Đạo Chích.
Duyện Châu phủ chí, Cổ tích, bản in thời Vạn Lịch nhà Minh, chép: "Thành Cố Vương, cách phủ thành 30 dặm về phía tây nam, phía bắc thành có mộ, gọi là "Chích Trủng (mộ của Chích)"."
Tư Dương huyện chí, bản in thời Khang Hi nhà Thanh, chép: "Em Liễu Hạ Huệ là Triển Hùng, Mạnh Tử gọi là kẻ đạo chích, cách ấp 30 dặm về phía tây đã đắp thành tự vệ, có thể cứu giúp các nơi lân cận, (tự đặt) hiệu là Cố Vương, gọi tên là thành Cố Vương."
Diệp Chủ Thụ, Tục Sơn Đông khảo cổ lục, chép: "Cố Thành, huyện Phàn nay tại nơi cách Tư Dương 25 dặm về phía tây nam, tên tục là thành Cố Vương… tục truyền là nơi ở của Đạo Chích."
Nơi mà mà các tài liệu trên nhắc đến, ngày nay là thôn Cố Thành, nhai đạo biện sự xứ (trước năm 2010 là trấn) Hoàng Đồn, quận Duyện Châu, địa cấp thị Tế Ninh, tỉnh Sơn Đông. Hoàng Đồn đã được xác định là vị trí của nước Phàn thời Tây Chu, đến nay vẫn còn dấu vết tường cũ.
Đánh giá trong Văn cách.
Ngày 26/02/1974, "Trung ương Đảng Hiệu Biên Tả tổ" (tổ Hiệu đính – biên soạn - ghi chép Trung ương Đảng) dưới sự chỉ đạo của Tứ Nhân Bang, trên Nhân dân nhật báo lấy bút danh Đường Hiểu Văn, có bài viết Liễu Hạ Chích thống mạ Khổng lão nhị (Tạm dịch: Liễu Hạ Chích mắng mỏ Khổng lão nhị). Đây là bài thứ 3 trong loạt bài đả kích Khổng Tử. Trong bài viết này, Đường Hiểu Văn ca ngợi Đạo Chích là anh hùng phản đối lễ giáo phong kiến, lãnh đạo nô lệ khởi nghĩa chống lại giai cấp thống trị.
Tác giả Ổ Mông trên tờ Nghiên cứu lịch sử, số thứ 2, năm 1977 có bài viết Đạo Chích khảo biện, phê phán bài viết của Đường Hiểu Văn là biến không thành có.
Hình ảnh trong tín ngưỡng dân gian.
Từ hình tượng xấu xa trong ghi chép của giới học giả, Đạo Chích được xem là tổ nghề của bọn trộm cướp. Và từ câu chuyện ngụ ngôn của Trang Tử, Đạo Chích "bắt cóc vợ và con gái người ta", ông còn được xem là tổ nghề của bọn kỹ nữ, tôn làm Bạch mi thần (thần mày trắng).
Tiều Vân Sơn Nhân, Trảm Quỷ truyện kể rằng: "Hàm Oan lại hỏi rằng: "Vị thần này từ đâu đến, khi còn sống họ nào tên gì?" Liễu Kim Nương đáp: "Tiểu phụ nhân cũng không biết rõ, chỉ nghe những người lớn tuổi nói chuyện gọi là Đạo Chích.""; lại kể rằng: "Bạch Mi thần nói: Ta từ (đời) Xuân Thu về sau, cho đến ngày nay, trong nghề con hát, nhà nhà kính ngưỡng, lớn nhỏ thờ phụng, xem như một bực tổ tông.""
| 1 | null |
Trần Trưng Thư (chữ Hán: 陳徵舒; trị vì: 599 TCN), tên thật là Quy Trưng Thư (媯徵舒) hay Hạ Trưng Thư (夏徵舒), là vị vua thứ 20 của nước Trần – chư hầu nhà Chu trong lịch sử Trung Quốc.
Giết Linh công.
Hạ Chinh (Trưng) Thư là con của Hạ Ngự Thúc – một quý tộc nước Trần (lấy Hạ làm họ theo ấp phong) và là chắt của Trần Tuyên công.
Cha Trưng Thư là Hạ Ngự Thúc qua đời, mẹ là Hạ Cơ tư tình với nhiều đàn ông cùng lúc: Trần Linh công, các đại phu Khổng Ninh và Nghi Hàng Phủ.
Năm 599 TCN, Trần Linh công cùng Khổng Ninh và Nghi Hàng Phủ cùng đến nhà Hạ Cơ. Ba người nói chuyện đùa cợt, nói động tới Hạ Trưng Thư. Hạ Trưng Thư căm tức định bụng giết Trần Linh công. Ông thủ sẵn cung tên, nấp trong chuồng ngựa chờ Trần Linh công đi ra thì bắn. Trần Linh công trúng tên chết. Khổng Ninh và Nghi Hàng Phủ sợ hãi bỏ chạy sang nước Sở. Con Linh công là thế tử Quy Ngọ bỏ chạy sang nước Tấn.
Hạ Trưng Thư lên ngôi vua nước Trần.
Bị giết.
Nghe tin Hạ Trưng Thư giết Trần Linh công, Sở Trang vương bèn mang quân sang đánh. Quân Sở đông và mạnh, nhanh chóng đánh bại và bắt được Trưng Thư. Ông bị vua Sở mang tới Lật Môn xé xác. Hạ Trưng Thư chỉ làm vua được vài tháng.
Sở Trang vương định lập nước Trần thành một huyện của nước Sở, nhưng sau đó nghe Thân Thúc Thời can ngăn nên thôi, đón thế tử Ngọ nước Trần về lập lên ngôi, tức là Trần Thành công.
| 1 | null |
Almaty (tiếng Kazakh: Алматы облысы, Almatı oblısı, tiếng Nga: Алматинская область), là một tỉnh của toạ lạc phía đông của Cộng hoà Kazakhstan. Thủ phủ đồng thời là thành phố lớn nhất tỉnh là Taldykorga, với dân số 118.400 người. Toàn tỉnh có dân số 1.603.700 người.
Địa lý.
Tỉnh Almaty là tỉnh có lãnh thổ bao quanh thành phố Almaty, có chung đường biên giới với các tỉnh Chuy và Issyk Kul của Kyrgyzstan về phía tây và khu tự trị Tân Cương của Trung Quốc về phía đông. Ngoài ra Almaty cũng tiếp giáp với 3 tỉnh của Kazakhstan: giáp với tỉnh Zhambyl về phía tây, giáp với Karagandy về phía tây bắc và giáp với Đông Kazakhstan về phía đông bắc.
Hồ Balkhash (Balqash Koli ở Kazakhstan) là biên giới tự nhiên giữa tỉnh Almaty và tỉnh Karagandy. Dãy núi Trans-Ili Alatau, một nhánh của dãy Thiên Sơn mở rộng là biên giới tự nhiên giữa tỉnh với nước cộng hoà Kyrgyzstan.
Nhân khẩu.
Điều tra dân số năm 1989 (ngoại trừ Alma-Ata) người Kazakh 54,2%; người Nga 28,6%; người Uyghur 7,8%; dân tộc khác 9,4%.
Điều tra dân số năm 1999 (ngoại trừ Alma-Ata) người Kazakh 66,4%; người Nga 23,8%; người Uyghur 7,0%; dân tộc khác 4,6%.
Điều tra dân số năm 2009 (ngoại trừ Alma-Ata) Người Kazakh 68,2%; người Nga 22,8%; người Uyghur 6,2%; dân tộc khác 3,8%
| 1 | null |
Fuck Me I'm Famous là một loạt các album biên tập nhạc dance điện tử của DJ người Pháp David Guetta. Được phân phối bởi Universal Music Group theo giấy phép độc quyền từ Ministry of Sound của Úc (tới năm 2009), album đầu tiên trong loạt album này được phát hành vào năm 2003.
"Fuck Me I'm Famous" (2003).
Album đầu tiên trong loạt album được phát hành vào 1 tháng 7 năm 2003 thông qua Virgin Music. Sau đó, một phiên bản khác của album, bao gồm 1 đĩa CD và 1 đĩa DVD, được phát hành bởi Ultra Records. "Just For One Day (Heroes)", đĩa đơn đầu tiên của album, được phát hành vào ngày 16 tháng 6 năm 2003
"Fuck Me I'm Famous Vol. 2" (2005).
Album thứ hai trong loạt album được phát hành vào 18 tháng 7 năm 2005, và bản mở rộng được phát hành sau đó vào 29 tháng 8 năm 2005, bao gồm 2 CD, với một chút thay đổi về danh sách ca khúc.
"Fuck Me I'm Famous – Ibiza Mix 2006" (2006).
Album thứ ba trong loạt album được phát hành vào 26 tháng 6 năm 2006 qua Virgin Records. Phiên bản quốc tế của album được phát hành vào 10 tháng 7 năm 2006, bởi Ministry of Sound. "Love Don't Let Me Go (Walking Away)", đĩa đơn đầu tiên của album, được phát hành vào 14 tháng 8 năm 2006.
"Fuck Me I'm Famous – Ibiza Mix 2008" (2008).
Album thứ tư trong loạt album được phát hành vào 16 tháng 6 năm 2008 bởi Virgin Records. Phiên bản quốc tế của album được phát hành vào 28 tháng 7 năm 2008, bởi Ministry of Sound.
"Fuck Me I'm Famous – Ibiza Mix 2009" (2009).
The Ibiza Mix 2009 được phát hành vào 21 tháng 8 năm 2009 qua Positiva Records. "GRRRR" được chọn làm đĩa đơn đầu tiên của album và được phát hành vào 19 tháng 10 năm 2009. Tại Pháp, album được phát hành vào 12 tháng 6 năm 2009, với 1 ca khúc tặng kèm và 1 DVD.
"Fuck Me I'm Famous – Ibiza Mix 2010" (2010).
The Ibiza Mix 2010 được phát hành vào 26 tháng 7 năm 2010, qua Positiva Records.
"Fuck Me I'm Famous – Ibiza Mix 2011" (2011).
The Ibiza Mix 2011 được phát hành vào 18 tháng 7 năm 2011 qua Positiva Records.
"Fuck Me I'm Famous – Ibiza Mix 2012" (2012).
The Ibiza Mix 2012 được phát hành vào 29 tháng 6 năm 2012 bởi EMI Records.
| 1 | null |
Taldykorgan (), trước đây gọi là "Taldy-Kurgan" (, cho đến năm 1993), là tỉnh lỵ tỉnh Almaty, Kazakhstan. Dân số năm 2010 là 143.407 người, phần lớn là người Kazakh.
Taldykorgan có một hệ thống giáo dục đa dạng, bao gồm một trường đại học, học viện, các tổ chức, trường cao đẳng đào tạo kỹ thuật, trường trung học và trường mẫu giáo. Có 27 cơ sở y tế công cộng, một rạp chiếu phim, khu vui chơi, thư viện, một rạp chiếu phim thành phố, sân vận động, phức hợp thể thao và các hồ bơi.
Thành phần dân tộc của Taldykorgan theo điều tra dân số năm 2010 như sau:
| 1 | null |
Thọ Quang là một phường thuộc quận Sơn Trà, thành phố Đà Nẵng, Việt Nam.
Phường Thọ Quang có diện tích 46,47 km², dân số năm 1999 là 18.786 người, mật độ dân số đạt 404 người/km².
Cảng Tiên Sa thuộc địa bàn của phường Thọ Quang. Phường Thọ Quang nằm trên bán đảo Sơn Trà.
| 1 | null |
Hēsíodos (, tiếng Anh: Hesiod, hoặc ) là một nhà thơ truyền khẩu Hy Lạp thường được các học giả cho là sống vào giữa những năm 750 và 650 trước Công nguyên, cùng thời với Hómēros. Các bài ca của ông là công trình thi ca châu Âu đầu tiên mà nhà thơ xem chính mình là một chủ đề, một cá nhân với vai trò riêng. Các tác giả cổ đại ca ngợi ông cùng với Hómēros đã thiết lập nên các phong tục tôn giáo Hy Lạp. Các học giả hiện đại tham khảo ông như nguồn chính về thần thoại Hy Lạp, kĩ thuật canh tác, các tư tưởng kinh tế học sơ khai (ông đôi khi được xem là nhà kinh tế học đầu tiên), thiên văn học Hy Lạp cổ đại và việc ghi chép thời gian thời cổ.
Hēsíodos đã thực hành nhiều phong cách thơ truyền thống khác nhau, bao gồm thơ châm ngôn, tụng ca, thơ phả hệ và tường thuật, nhưng ông không thể làm chủ chúng trôi chảy. Những sự so sánh với Hómēros có thể là hơi quá lời. Như một học giả hiện đại quan sát: "Đó là nếu một thợ thủ công với những ngón tay to, thô đang bắt chước một cách kiên nhẫn như thôi miên vết khâu khéo của một thợ may chuyên nghiệp.". Hai tác phẩm chính của ông là Thần phả (Theogonía) và Công việc và Ngày (Ἔργα καὶ Ἡμέραι, Erga kai Hēmerai).
| 1 | null |
Binh chủng Ra đa là một trong 7 binh chủng của Quân chủng Phòng không-Không quân (Nhảy dù, Ra đa, tiêm kích, cường kích-bom, vận tải, trinh sát, tên lửa phòng không và pháo phòng không) thuộc Quân đội nhân dân Việt Nam. Đơn vị này có nhiệm vụ dò tìm các mục tiêu xâm phạm vùng trời, vùng biển - hải đảo và vùng lãnh thổ Việt Nam để kịp thời thông báo cho các lực lượng phòng vệ như biên phòng, không quân và hải quân ngăn chặn đúng lúc, bảo vệ lãnh thổ Việt Nam. Ngoài ra, binh chủng ra đa còn có nhiệm vụ dẫn đường cho một số loại tên lửa phòng không tiêu diệt mục tiêu bay.
Lịch sử.
Ngày 21 tháng 3 năm 1958, Trung đoàn ra đa cảnh giới đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam được thành lập với tên gọi Trung đoàn đối không cần vụ 260
Cũng trong năm 1958, nhiều cán bộ của quân chủng phòng không-không quân của Việt Nam được đưa sang Liên Xô nhằm đào tạo về cách sử dụng ra đa cảnh giới, ra đa trinh sát và ra đa dẫn đường tên lửa SAM. Họ được huấn luyện tại các thành phố Leningrad, Kiev, Odessa, Minsk...
Sau một năm huấn luyện, Trung đoàn đối không cần vụ 260 trở về nước năm 1959 và bắt đầu phát sóng ngay vào ngày 1 tháng 3. Ngày này được chọn là ngày truyền thống của binh chủng.
Loại radar đầu tiên của Trung đoàn 260 là loại Radar P-8 (tên mã định danh NATO là Knife Rest A) có tổng trọng lượng trạm là 17 tấn, sử dụng băng sóng dài VHF, công suất bức xạ phát sóng là 70-75 kW, độ nhạy của máy thu là 7mV, độ phân giải theo tầm xa là 2,5 km, theo góc phương vị là 24 độ. Toàn bộ tổ hợp của đài radar P-8 được bố trí trên hai xe vận tải quân sự Zil-157. P-8 là đài radar cảnh giới phòng không 2 tham số hiện đại vào thời điểm đó, có tầm phát hiện mục tiêu lên đến 150 km, độ cao phát hiện lên đến 10 km, tốc độ quay radar 2 vòng/phút.
Ngày 29 tháng 4 năm 1966, thành lập Trung đoàn ra đa 293, thuộc sư đoàn phòng không 361. Ngày 23 tháng 3 năm 1967, thành lập các Binh chủng Ra-đa, Quân chủng Phòng không-Không quân.
Trong Chiến tranh Việt Nam, Binh chủng ra đa của Việt Nam được trang bị khá hiện đại, các loại khí tài có nguồn gốc từ Liên Xô. Hệ thống radar cảnh giới và dẫn đường cho không quân kết hợp với hệ thống tên lửa phòng không và không quân tiêm kích. Tuy bị hơn hẳn về kinh nghiệm và chiến thuật, nhưng binh chủng Ra đa nói riêng và các đơn vị phòng không -không quân đã chiến đấu khá sáng tạo, vô hiệu hóa được các thủ thuật chiến tranh điện tử và chống trả quyết liệt với Không quân và Hải quân Hoa Kỳ. Có khả năng vô hiệu hóa chiến thuật SEAD của phi công Mỹ dùng tên lửa chống ra đa AGM-45 Shrike để tiêu diệt các ra đa cảnh giới dẫn đường, vô hiệu hóa chiến thuật sử dụng máy phá sóng ALQ-71 nhằm ngăn chặn ra đa dẫn đường cho tên lửa SAM-2 của phi công Mỹ.
Hệ thống Ra đa của binh chủng đã được phân bố dọc bờ biển miền bắc và một số vị trí binh trạm phía bắc dọc theo tuyến đường Trường Sơn, được ngụy trang kĩ lưỡng và hoạt động thường xuyên 24/24, phủ sóng gần như toàn bộ miền Bắc lúc bấy giờ.
Cũng giống như các lực lượng khác, binh chủng ra đa cũng đang tham gia vào kế hoạch hiện đại hóa ví dụ như được trang bị 4 hệ thống Kolchuga đời mới mua của Ukraina. Hiện nay, các Trung đoàn ra đa cảnh giới trên không được biên chế vào các sư đoàn phòng không, phối hợp tác chiến cùng lực lượng phòng không-không quân, còn các đơn vị ra đa cảnh giới bờ biển thì phối hợp với binh chủng tên lửa-pháo bờ biển.
Thành tích.
Ngoài những thành tích như vô hiệu hóa chiến thuật SEAD và chiến thuật vô hiệu hóa SAM-2, Binh chủng Ra đa còn đóng vai trò quan trọng trong việc dẫn đường cho không quân tấn công các mục tiêu bay và cả tàu chiến của Mỹ, điển hình vào 15h30 ngày 19 tháng 4 năm 1972, 2 phi công Lê Xuân Dị và Nguyễn Văn Bảy đã thành công trong việc sử dụng máy bay MiG-17 tấn công 2 tuần dương hạm USS Higbee và USS Oklahoma City (CLG-5) của Hải quân Hoa Kỳ có sự giúp đỡ đặc biệt quan trọng của lực lượng ra đa. Ngoài ra, binh chủng ra đa còn có công lao lớn trong việc bảo vệ miền bắc suốt 12 ngày đêm cuối năm 1972 trong Chiến dịch Điện Biên Phủ trên không.. Còn rất nhiều chiến công khác của bộ đội Ra đa trong suốt chiến tranh Việt Nam.
Đào tạo.
Các sĩ quan, hạ sĩ quan ra đa được đào tạo tại Trường sĩ quan chỉ huy kỹ thuật tên lửa - radar thuộc Học viện Phòng không - Không quân.
Các loại ra đa bám sát mục tiêu và dẫn đường cho tên lửa.
Radar thuộc tổ hợp tên lửa.
S-75 SAM-2
S-125 SAM-3
2K12 Kub SAM-6
S-300PMU1 SAM-20
| 1 | null |
"Xem thêm": Hậu
Hậu (,) là một trong hai loại quân cờ chủ lực nặng trên bàn cờ vua (loại còn lại là Xe), đây là quân mạnh nhất trên bàn cờ và quan trọng thứ hai sau quân Vua.
Mỗi người chơi bắt đầu ván cờ với một quân Hậu ở giữa hàng đầu tiên của bàn cờ, bên cạnh quân Vua. Do sức mạnh của mình, một quân Tốt thường phong cấp thành Hậu trong đa số các trường hợp.
Tiền thân của quân Hậu là quân Sĩ, một quân yếu chỉ có thể di chuyển một ô theo đường chéo trong môn cờ shatranj của người Ba Tư. Quân Hậu có được sức mạnh và khả năng di chuyển như ngày nay lấy cảm hứng dựa trên sự đăng quang của Isabel I của Castilla tại Tây Ban Nha, dựa trên sự quyền lực của vị nữ vương này.
Vị trí và cách di chuyển.
Khi bắt đầu ván đấu, quân Hậu trắng được đặt ở ô d1, còn Hậu đen được đặt ở d8. Với bàn cờ được kí hiệu tọa độ chính xác, quân Hậu trắng và Hậu đen sẽ ở ô có màu giống với màu của chính nó, từ đó có câu nói "queen gets her color" hay trong tiếng Latin là "servat rēgīna colōrem" chỉ sự giống nhau này.
Quân Hậu có thể di chuyển không giới hạn ô theo phương ngang, phương dọc hoặc phương chéo, hay nói cách khác là kết hợp khả năng di chuyển của quân Xe và quân Tượng. Quân Hậu bắt các quân cờ khác bằng cách di chuyển tới ô mà quân cờ bị bắt đang đứng.
Mỗi đấu thủ bắt đầu ván đấu với một quân Hậu, và trong quá trình chơi có thể phong cấp quân Tốt trở thành bốn loại quân khác, trong đó có quân Hậu. Quân Hậu cũng trở thành quân thường được phong cấp từ quân Tốt nhất do sức mạnh đột biến của mình; việc phong cấp trở thành một quân Hậu thường được gọi là "hóa Hậu" hay "queening" trong tiếng Anh.
Giá trị.
Quân Hậu thường có giá trị tương đương với chín quân Tốt, tức là hơn một chút so với một quân Xe và quân Tượng hợp lại, nhưng lại kém hơn một chút so với hai quân Xe, tuy nhiên có một vài trường hợp ngoại lệ. Việc trao đổi quân Hậu lấy một quân không phải quân Hậu của đối phương thường dẫn tới bất lợi lớn trong ván đấu.
Sức mạnh của quân Hậu so với sức mạnh của một quân Xe và quân Tượng có cả ưu điểm và nhược điểm. Đầu tiên, quân Hậu linh động hơn so với quân Xe và quân Tượng, và sức mạnh của toàn bộ quân Hậu có thể được di chuyển tới một vị trí khác chỉ trong một nước đi, trong khi việc di chuyển này với Xe và Tượng cần ít nhất hai nước đi. Thứ hai, không giống với quân Tượng, quân hậu không bị giới hạn khả năng gây ảnh hưởng trên bàn cờ, trong khi một quân Tượng bị giới hạn trong các ô trằng hoặc các ô đen. Tuy nhiên, Xe và Tượng hợp lại với nhau có thể tấn công cùng lúc vào một ô, trong khi Hậu không làm được điều này. Tuy nhiên, thực tế đã chỉ ra rằng yếu tốt này không quá quan trọng trong việc định đoạt sức mạnh của quân Hậu.
Quân Hậu có sức mạnh lớn nhất khi ván đấu thoáng, khi quân Vua của đối phương không được phòng thủ tốt hoặc khi có nhiều quân của đối phương không được bảo vệ. Quân Hậu có thể tấn công đôi rất hiệu quả nhờ có tầm hoạt động rộng và khả năng di chuyển trên nhieu hướng khác nhau của mình.
Chiến thuật.
Người chơi thường không phát triển quân Hậu quá sớm, bởi việc này có thể dẫn tới việc quân Hậu bị các quân cờ yếu hơn của đối phương tấn công, từ đó tốn thời gian để đưa Hậu khỏi vòng nguy hiểm. Tuy nhiên, người chơi mới thường phát triển quân Hậu rất sớm với mong đợi chiếu hết Vua của đối phương nhờ sai lầm của họ, ví dụ như chiếu hết của Scholar.
Việc tấn công sớm với Hậu hiếm gặp tại các ván cờ vua trình độ cao, tuy nhiên có một vài khai cuộc mà các người chơi trình độ cao mà ở đó Hậu được phát triển sớm. Ví dụ như Phòng thủ Scandinavian (1. e4 d5), mà ở đó Đen thường di chuyển Hậu vào nước thứ hai hay thứ ba, khai cuộc này cũng được chơi ở các giải tầm cỡ vô địch thế giới. Một ví dụ khác là Khai cuộc Danvers (1. e4 e5 2. Qh5), thường được cho là khai cuộc của người mới chơi, lại thường được sử dung bởi đại kiện tướng người Mỹ Hikaru Nakamura.
Việc trao đổi Hậu thường đánh dấu sự bắt đầu của tàn cuộc, tuy nhiên cũng có những tàn cuộc có Hậu, và cũng có khi Hậu được trao đổi ngay từ sớm. Mục tiêu thường thấy nhất trong giai đoạn tàn cuộc là phong cấp một quân Tốt trở thành quân Hậu. Do tầm hoạt động rộng và sự linh hoạt của mình, Vua và Hậu đấu với chỉ một quân Vua thường dẫn tới chiến thắng dễ dàng cho bên có Hậu với các hình cờ chiếu hết đơn giản. Vua và Hậu đấu với Vua và Xe cũng là một hình cờ thắng giành cho người chơi có quân Hậu, nhưng sẽ khó hơn để có được chiến thắng.
Thí hậu.
Một đòn "thí hậu" là hành động không bảo vệ và để quân Hậu bị bắt ra khỏi ván đấu nhằm đoạt lợi ích về mặt thế trận. Một trong những ví dụ kinh điển cho đòn thí hậu là ván cờ bất tử giữa Adolf Anderssen và Lionel Kieseritkzy vào năm 1851, khi Anderseen thí Hậu và ba quân cờ khác để chiếu hết Vua của Kieseritkzy.
Unicode.
Có hai mã Unicode cho hai quân Hậu khác màu:
♕ U+2655 Quân Hậu trắng (HTML &#9813;)
♛ U+265B Quân Hậu đen (HTML &#9819;)
| 1 | null |
Liên họ Cáy còng (danh pháp khoa học: Ocypodoidea) là một liên họ cua, được đặt tên theo chi "Ocypode".
Các họ.
Liên họ này chứa khoảng 350 loài, chia thành 58 chi trong 8 họ:
Phát sinh chủng loài.
Cây phát sinh chủng loài dưới đây vẽ theo van der Meij & Schubart (2014).
| 1 | null |
Bão Kai-tak, còn được biết đến ở Philippines với tên gọi là bão Helen hay bão số 5 năm 2012 ở Việt Nam , là cơn bão mùa hè năm 2012 xảy ra ở Tây Bắc Thái Bình Dương ảnh hưởng trực tiếp hai nước Trung Quốc và Việt Nam. Nó là cơn bão cuồng phong thứ 7 và thứ 13 theo đặt tên trong mùa bão Thái Bình Dương 2012. Cơn bão làm 40 người thiệt mạng và gây tổn thất hơn 315 triệu đô la Mỹ.
Bản tin dự báo của NCHMF.
NCHMF cho biết: hồi 4 giờ ngày 16/8, vị trí tâm bão số 5 (tên quốc tế Kai-Tak) ở vào khoảng 19,1 độ Vĩ Bắc; 117,9 độ Kinh Đông, cách quần đảo Hoàng Sa khoảng 670 km về phía Đông Đông Bắc.
Sức gió mạnh nhất ở vùng gần tâm bão mạnh cấp 10, cấp 11 (tức là từ 89 đến 117 km một giờ), giật cấp 12, cấp 13. Do ảnh hưởng của bão nên có khả năng gây mưa trên diện rộng tại Bắc bộ trong những ngày tới.
Dự báo trong 24 giờ tới, bão di chuyển theo hướng giữa Tây và Tây Tây Bắc, mỗi giờ đi được khoảng 20 – 25 km và còn có khả năng mạnh thêm. Đến 4 giờ ngày 17/8, vị trí tâm bão ở vào khoảng 20,9 độ Vĩ Bắc; 112,5 độ Kinh Đông, cách Móng Cái (Quảng Ninh) khoảng 500 km về phía Đông Đông Nam. Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão mạnh cấp 12 (tức là từ 118 đến 133 km một giờ), giật cấp 13, cấp 14.
Trong khoảng 24 đến 48 giờ tiếp theo, bão di chuyển theo hướng giữa Tây và Tây Tây Bắc, mỗi giờ đi được khoảng 20 – 25 km, đi dọc ven biển phía Nam tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc). Đến 4 giờ ngày 18/8, vị trí tâm bão ở vào khoảng 22,1 độ Vĩ Bắc; 107,0 độ Kinh Đông, trên vùng biên giới Cao Bằng - Lạng Sơn. Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão mạnh cấp 8 (tức là từ 62 đến 74 km một giờ), giật cấp 9, cấp 10. Trong khoảng 48 đến 72 giờ tiếp theo, bão di chuyển chủ yếu theo hướng Tây, mỗi giờ đi được khoảng 20 km.
Do ảnh hưởng của bão, vùng biển phía Bắc Biển Đông có gió mạnh cấp 8, cấp 9, sau tăng lên cấp 10, cấp 11, vùng gần tâm bão đi qua cấp 12, giật cấp 13, cấp 14. Biển động dữ dội. Vùng biển phía Bắc vịnh Bắc Bộ từ trưa và chiều mai (17/8), gió sẽ mạnh dần lên cấp 6, cấp 7, vùng gần tâm bão cấp 8, cấp 9, giật cấp 10, cấp 11. Ở các tỉnh Bắc Bộ từ chiều và đêm mai có mưa vừa, mưa to đến rất to.
Ngoài ra do ảnh hưởng kết hợp với gió mùa tây nam hoạt động mạnh nên khu vực giữa và Nam Biển Đông (bao gồm cả vùng biển quần đảo Trường Sa), vùng biển từ Bình Thuận đến Cà Mau có gió mạnh cấp 6, giật cấp 7, cấp 8. Biển động.
| 1 | null |
Chiến dịch tấn công Lyuban () là một trận đánh diễn ra giữa Hồng quân Liên Xô và quân đội Đức xảy ra trong Chiến tranh Xô-Đức thuộc Chiến tranh thế giới thứ hai, kéo dài từ ngày 7 tháng 1 năm 1942 đến ngày 30 tháng 4 năm 1942. Trong trận đánh này, Phương diện quân Volkhov của quân đội Liên Xô đã mở một cuộc tấn công quy mô lớn nhằm đánh bại Tập đoàn quân số 18 của quân Đức và phá giải vòng vây của phía Đức đối với thành phố Leningrad. Tuy nhiên, cuộc tấn công này đã thất bại và Tập đoàn quân xung kích số 2 (chỉ huy: A. A. Vlasov) của Liên Xô đã bị quân Đức bao vây và tiêu diệt.
Địa hình và thời gian.
Địa hình.
Chiến sự diễn ra tại một khu vực nhỏ hẹp nằm ở tỉnh Leningrad (nay là một phần của tỉnh Novgorod) được bao bọc bởi sông Volkhov. Từ Volkhov ở cánh Nam, trận tuyến chạy qua làng Lyubtsy ở phía Tây của sông, qua làng Glukhaya Kerest, Pyatilapy, Volosovo, và vòng lên phía Bắc băng qua Donets, Ostrov, Yeglino, và đi qua phía Đông sang Voronina Ostrova, sau đó đi xuống phía Đông Nam sang Apraksin Bor, Krivino, Priyutino rồi vòng trở lại gần Lyubtsam. Vì vậy, diễn biến chính của chiến dịch chủ yếu ở một cái "túi" phía Nam tại gần Myasnoy Bor. Chiến tuyến phía Bắc chạy dọc theo sông Volkhov (quân Đức chiếm giữ một số đầu cầu vượt sông ở đây) và chạy qua Kirishi - một đầu cầu vượt sông của quân Đức - từ phía Đông, chạy tới tuyến đường sắt Kirishi - Mga, nơi quân đội Liên Xô cũng chống giữ tạu một chỗ lồi giữa Pogostye và Posadnikov Ostrov.
Binh lực và kế hoạch.
Quân đội Liên Xô.
Kế hoạch.
Kế hoạch về một đợt tấn công lớn của quân đội Liên Xô ở phía Đông Nam Leningrad được Nguyên soái B. M. Shaposhnikov công bố vào ngày 12 tháng 12 năm 1941. Đến ngày 17 tháng 12, kế hoạch này được đề cập trong chỉ thị số 005826 của Đại bản doanh đối với Phương diện quân Volkhov mới thành lập và số 005822 đối với Phương diện quân Leningrad. Theo kế hoạch, Tập đoàn quân số 54 chỉ đóng vai trò phụ trợ trong đợt tấn công này. Theo dự kiến, nếu kế hoạch tấn công này thành công, quân đội Liên Xô sẽ phá vỡ vòng vây đối với Leningrad, giải phóng tỉnh Novgorod, đánh sập trận địa quân Đức ở mặt trận Tây Bắc (ngoại trừ khu vực Karelia và các vùng lãnh thổ cực Bắc). Khi mặt trận ổn định, cánh phải quân đội Liên Xô tại khu vực này có thể sẽ tiến tới Vịnh Phần Lan còn cánh trái sẽ tiến tới khu vực Soltsy cùng với Phương diện quân Tây Bắc.
Về sau, Phương diện quân Volkhov được tăng cường thêm 2 tập đoàn quân: Tập đoàn quân số 56 và Tập đoàn quân số 26, về sau trở thành Tập đoàn quân xung kích số 2 từng chết đi sống lại nhiều lần tại mặt trận Tây Bắc.
Thjeo thứ tự từ Nam lên Bắc, các Tập đoàn quân của phương diện quân Volkhov có nhiệm vụ như sau:
Trong kế hoạch tác chiến, việc giải phóng Lyuban - thành phố mà tên được dùng để gán cho chiến dịch - chỉ đơn giản là một mục tiêu trung gian trong toàn bộ cuộc tấn công này. Chỉ thị về kế hoạch tấn công không ghi rõ thời gian mục tiêu Lyuban phải hoàn thành, nhưng theo một số tư liệu thì quân đội Liên Xô có nhiệm vụ phải giải phóng thành phố này cùng với Novgorod muộn nhất là ngày 12 tháng 2 năm 1942.
Cuộc tấn công của Phương diện quân Volkhov nằm trong chuỗi kế hoạch tổng phản công đầu năm 1942 của quân đội Liên Xô, tiến hành vào cùng khoảng thời gian với các đợt phản công tại Moskva, Rostov và Tikhvin; với mục tiêu chung được ghi rõ trong Quyết định ngày 5 tháng 1 năm 1942 của Bộ Tổng tư lệnh Tối cao Liên Xô là ""đuổi quân Đức sang phía Tây và không cho chúng nghỉ ngơi, buộc chúng phải tiêu hao hết lực lượng dự bị trước khi mùa xuân tới, lúc đó chúng ta sẽ có trong tay những lực lượng dự bị mới to lớn còn bọn Đức thì không, vì vậy điều này sẽ đảm bảo việc tiêu diệt hoàn toàn quân Đức trong năm 1942".
Quân đội Đức Quốc xã.
Binh lực.
Đối mặt với quân đội Liên Xô là các Tập đoàn quân số 18 và Tập đoàn quân số 16 của quân Đức. Việc hỗ trợ về mặt không quân do Tập đoàn quân không quân số 1 đảm nhiệm. Ở phía Nam Novgorod là các sư đoàn bộ binh số 250, 126, 215, 61 và 254, và từ Kirishi tới Mga là các sư đoàn bộ binh số 21, 11 và 291.
Kế hoạch.
Ngày 23 tháng 11 năm 1941, Bộ Tư lệnh tối cao Đức Quốc xã thông báo rằng, nhiệm vụ của Cụm Tập đoàn quân Bắc vào năm 1942 là phải nối kết được với quân đội Phần Lan tại bờ sông Svir. Ngày 9 tháng 12 cùng năm, Thống chế Wilhelm von Leeb ra lệnh tái tổ chức lại hàng ngũ của Cụm Tập đoàn quân Bắc, trên thực tế là quân đội của ông đã phải rút về phía bên kia sông Volkhov, tổ chức phòng thủ và bảo vệ đầu cầu vượt sông tại khúc cong của con sông này. Sau đó, theo kế hoạch, Cụm Tập đoàn quân Bắc sẽ dưỡng binh trong suốt mùa Đông và đến mùa xuân sẽ mở một đợt tấn công mới nhằm đoạt lại Tikhvin và gặp quân Phần Lan ở sông Svir.
Tuy nhiên, không lâu sau đó, Cụm Tập đoàn quân Bắc đã phát hiện các dấu hiệu chuẩn bị tấn công của quân đội Liên Xô tại phía Bắc và phía Nam hồ Ilmen. Trước tình hình này, von Leeb đã yêu cầu được lui binh về phía vùng Ban Tích nhưng không được Hitler chấp nhận. Trái lại, vào cuộc họp ngày 20 tháng 12 năm 1941, Hitler đã yêu cầu Cụm Tập đoàn quân Bắc phải phòng ngự cứng rắn và phải tổ chức một đợt tấn công phủ đầu vào 2 tuần sau cuộc họp này, một nhiệm vụ rõ ràng là bất khả thi đối với Cụm Tập đoàn quân Bắc cho dù quân đội Liên Xô có tổ chức phản công hay không. Dù gì, trước tình hình mới, Cụm Tập đoàn quân Bắc đã gấp rút chuẩn bị các vị trí phòng thủ dự bị dọc theo sông Volkhov để đón cuộc tấn công của quân đội Liên Xô.
Kết quả.
Cuộc tấn công của Phương diện quân Volkhov đã có tác dụng hỗ trợ rất tích cực đối với lực lượng phòng thủ thành phố Leningrad - vốn trong thời gian này chưa đủ mạnh để chống đỡ cuộc tấn công dự kiến vào Leningrad. Hơn 15 sư đoàn Đức (trong đó có 6 sư đoàn và 1 lữ đoàn được điều từ mặt trận phía Tây sang) đã bị trói chân tại khu vực của phương diện quân Volkhov và điều này đã giúp lực lượng phòng thủ gần Leningrad có cơ hội nắm trong tay quyền chủ động chiến trường. Ở đây cần phải chú ý rằng trong đầu năm 1942, quân Đức chưa có bất cứ kế hoạch cụ thể nào trong việc công kích Leningrad, theo cách nhìn nhận này thì cuộc tấn công của quân đội Liên Xô nên được hiểu là đã phá hỏng kế hoạch tấn công xuân-hè vào Tikhvin nhằm hội quân với quân đội Phần Lan tại Svir. Tuy nhiên, đó là tất cả những gì mà quân đội Liên Xô có thể làm được trong trận đánh này.
Chỉ huy của tập đoàn quân số 18 (Đức) nhận định rằng "nếu mũi đột phá này phối hợp thành công với đòn tấn công vỗ mặt của phương diện quân Leningrad thì một phần lớn binh lực của Tập đoàn quân số 18 sẽ bị tiêu diệt và phần còn lại sẽ bị đẩy lùi về phía Tây." Tuy nhiên, Phương diện quân Leningrad lúc này còn quá yếu để có thể làm được gì. Xét về mặt các mục tiêu chiến dịch, chiến dịch tấn công Lyuban là một thất bại toàn tập. Thành quả chiến thuật của chiến dịch là quá khiêm tốn: một vài đầu cầu trên sông Volkhov và những đột phá khẩu bé nhỏ trong một khu đất nhà thờ ở đồng quê. Не были выполнены ни минимальная задача в виде разгрома группировки немецких войск на Волхове, ни деблокада Ленинграда, ни тем более глобальная задача в виде разгрома Группы армий «Север» и выхода на фронт у Луги
Đánh giá.
Thảm họa tại Lyuban đến từ nhiều nguyên nhân, cả khách quan lẫn chủ quan. Về nguyên nhân khách quan, trước hết, đó là ưu thế đáng kể về mặt binh lực, trang bị, cơ sở vật chất và hậu cần của quân đội Đức cũng như những sai lầm trong cơ cấu và tổ chức của quân đội Liên Xô tại các cấp. Nguyên soái không quân A. P. Sliantyev đã miêu tả về yếu tố này trong trận chiến ở Myasnogo Bora như sau:
Theo nhà sử học B. I. Gavrilov, số phận thê thảm của Tập đoàn quân xung kích số 2 có nguyên do chủ yếu là các tính toán sai lầm trong việc lập kế hoạch tác chiến trong mùa đông năm 1942, của các chỉ huy quân đội Liên Xô và của cả cá nhân I. V. Stalin: đề ra thời hạn không thực tế cho các chiến di5cg lớn và không chuẩn bị đầy đủ nhân lực cũng như vật lực cho lực lượng dự bị chiến lược, vốn được bố trí trải đều trên nhiều hướng và nhiều phương diện quân khác nhau. Việc này đã dẫn tới các thảm họa tại Vyazma, Krym, gần Kharkov, ở Myasnogo Bora, và kết thúc bằng việc quân Đức đã đột phá đến gần Stalingrad. Cụ thể, ông giải thích:
Một nguyên nhân khác vừa mang tính khách quan lẫn chủ quan, đó là sự thiếu kinh nghiệm và thiếu huấn luyện của các sĩ quan cao cấp và trung cấp trong quân đội Liên Xô lúc bấy giờ, nó đã góp phần vào thảm họa ở Lyuban cũng như ở nhiều khu vực khác trên mặt trận Xô-Đức năm 1942.
Nguyên nhân chủ quan của thất bại ở Lyuban còn nằm ở những lỗi lầm nghiêm trọng của các đại diện Đại bản doanh tại Phương điện quân Volkhov, cụ thể là L. Z. Mekhlis, K. Ye. Voroshilov và G. M. Malenkov. Đáng ra vai trò của họ phải là điều phối các hoạt động của hai Phương diện quân Leningrad và Volkhov, tuy nhiên những gì họ làm chỉ là ép buộc các chỉ huy Phương diện quân và Tập đoàn quân phải hoàn thành các chỉ tiêu của I. V. Stalin "bằng mọi giá". Điều này đã gây ra những thương vong vô ích và không đáng có cho quân đội Liên Xô.
Nhà sử học N. B Olyeinik đã liệt kê các nguyên nhân dẫn đến thất bại ở Lyuban như sau: việc đánh giá sai lầm về tình hình của mặt trận Xô-Đức nói chung, việc tái tổ chức Phương diện quân Volkhov, sự thiếu chuẩn bị về mặt nhân sự cũng như của các chỉ huy, khả năng sản xuất của đất nước chưa phục hồi đầy đủ để đáp ứng cho nhu cầu của các chiến dịch quá tham vọng, thời gian chuẩn bị quá ngắn, việc phối hợp giữa các phương diện quân không tốt, việc chỉ huy còn mắc nhiều nhược điểm lớn, thiếu chú trọng đến huấn luyện binh sĩ cũng như các hoạt động phản công của quân Đức, và hệ thống đường sá yếu kém đã ảnh hưởng nghiêm trọng tới chiến dịch.
Thương vong.
Quân đội Liên Xô.
Theo nghiên cứu thống kê "Thương vong của quân đội Nga và Liên Xô trong các cuộc chiến tranh thế kỷ 20" thì thương vong của Phương diện quân Volkhov và Tập đoàn quân số 54 thuộc Phương diện quân Leningrad trong chiến dịch tấn công Lyuban từ ngày 7 tháng 1 đến 30 tháng 4 là 95.064 chết, mất tích, bị bắt và 213.303 bị thương và bị ốm, tổng thương vong là 308.367 người - lên đến 94,67% lực lượng tham gia chiến dịch.
Số liệu này bị một số người nghi ngờ và họ cho rằng số binh sĩ Liên Xô tử thương (tính luôn cả thương vong do Tập đoàn quân xung kích số 2 bị bao vây tiêu diệt) là 156.000 đến 158.000 người.
Quân đội Đức Quốc xã.
Thương vong của phía Đức thấp hơn nhiều, nhưng chưa được thống kê chính xác. Sư đoàn bộ binh số 215 - lực lượng tham gia bao vây Tập đoàn quân xung kích số 2 - từ giai đoạn 23 tháng 11 năm 1941 (tham chiến chống lại Tập đoàn quân số 52 tại các trận đánh ở Malaya Vishyera) đến 18 tháng 7 năm 1942 (tham chiến trong các chiến dịch tiêu diệt tàn quân của Tập đoàn quân xung kích số 2) tổn thất 961 người chết (trong đó có 20 sĩ quan), 3119 bị thương (64 sĩ quan), 180 mất tích.
| 1 | null |
Quốc lộ 217 là con đường nằm trong tỉnh Thanh Hóa, Việt Nam.
Quốc lộ 217 dài 196 km. Điểm đầu là "Ngã ba Đò Lèn" trên Quốc lộ 1 ở thị trấn Hà Trung, huyện Hà Trung. Điểm cuối là tại Cửa khẩu Na Mèo thuộc thôn Na Mèo, xã Na Mèo, huyện Quan Sơn trên biên giới Việt–Lào, nối với Quốc lộ 6 của Lào.
Quốc lộ 217 có đoạn trùng Quốc lộ 45, Quốc lộ 15 và Đường Hồ Chí Minh. Tuyến đường đi qua vùng núi hiểm trở, nên mùa mưa thường xảy ra sạt lở gây ách tắc giao thông.
Giai đoạn thứ hai của dự án (quốc lộ 217B) nối từ huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa với Cửa khẩu Na Mèo sang Lào. Dự án được thực hiện tại các huyện Hà Trung, Cẩm Thủy, Bá Thước tại tỉnh Thanh Hóa với chiều dài 45 km đạt tiêu chuẩn đường cấp III miền núi, được thông xe từ năm 2020.
| 1 | null |
Kiểu tấn công brute force là kiểu tấn công được dùng cho tất cả các loại mã hóa. Brute force hoạt động bằng cách thử tất cả các chuỗi mật khẩu có thể để tìm ra mật khẩu. Vì thế nên thời gian cần rất lâu, tùy theo độ dài của mật khẩu nhưng khả năng để tìm ra là luôn luôn nếu không giới hạn thời gian. Brute force chỉ được dùng khi các phương pháp khác đều không có hiệu quả
Bruce force dùng FPGA và GPU.
Ngày nay, có 2 kỹ thuật xuất hiện đã tự chứng minh là có khả năng tấn công những mã hóa kiểu brute force. Một là những GPU (graphics processsing unit), hai là FPGA.
GPU thì phổ biến rộng rải hơn và rẻ hơn theo tỷ số hiệu suất trên chi phí; FPGA thì kém hiệu quả hơn về năng lượng trên mỗi bài toán về mã hoc. Cả hai kỹ thuật đều dùng nguyên tắc xử lý song song ("parallel processing") để áp dụng vào việc tấn công brute force. Trong trường hợp GPU thì vài trăm đơn vị xử lý và trong FPGA thì vài ngàn đơn vị, cả hai kỹ thuật này đều hiệu quả hơn là những máy tính thông thường. Nhiều bài viết về FPGA đã chứng minh FPGA rất công hiệu về năng suất, thí dụ như máy COPACOBANA FPGA Cluster computer chỉ dùng năng lượng như 1 máy PC (khoảng 600 W) nhưng tính toán nhanh bằng 2.500 máy PC cộng lại trong một vài thuật toán. Một vài hãng đã chế tạo ra những board PCI Express có gắn FPGA . WPA và WPA2 đã bị tấn công thành công dùng FPGA, có thể giảm thiểu khối lượng công việc xuống cả từ 50 cho đến vài trăm lần nếu dùng những CPU cổ điển.
| 1 | null |
ASRock Incorporation (ASRock) là nhà sản xuất bo mạch chủ máy tính (máy tính để bàn truyền thống và máy tính công nghiệp) và HTPC, có trụ sở chính tại Đài Bắc, Đài Loan, hiện được điều hành bởi Ted Hsu. ASRock được thành lập vào năm 2002 và hiện thuộc sở hữu của tập đoàn Pegatron.
Sơ lược lịch sử.
ASRock tách ra từ Asus vào năm 2002 nhằm cạnh tranh với các công ty đối thủ như Foxconn ở thị trường sản xuất thiết bị gốc (OEM). Sau đó, ASRock đã ngày càng phát triển ở thị trường máy tính lắp ráp (DIY) và chính thức lên sàn chứng khoán tại Đài Loan vào năm 2007.
ASRock đã có được nhiều đánh giá tốt về sản phẩm, đặc biệt về tỷ lệ giá thành/hiệu năng từ nhiều website công nghệ, cũng như giành được nhiều giải thưởng uy tín.
Trong năm 2011, ASRock đã bán được khoảng 8 triệu bo mạch chủ, nhiều hơn ECS và MSI (cùng bán được khoảng 7 triệu bo mạch chủ).
Theo khảo sát và đánh giá của Digitimes thì hiện tại ASRock chiếm vị trí thứ 3 sau Asus và Gigabyte về sản lượng bo mạch chủ máy tính trên phạm vi toàn cầu. Đây là một sự cải thiện đáng kể so với những kết quả ASRock thu được trong năm 2009, khiến ASRock trở thành một trong những nhà sản xuất bo mạch chủ máy tính hàng đầu.
Sản phẩm và dịch vụ.
Bên cạnh bo mạch chủ, ASRock cũng sản xuất các máy tính để bàn nhỏ gọn, một thị trường rất tiềm năng. Hàng loạt sản phẩm đã đạt được nhiều chứng nhận và giải thưởng từ các tạp chí công nghệ uy tín. Ba sản phẩm của ASRock đã giành được giải thưởng Taiwan Brand Award 2012 lần đầu tiên, và trở thành một trong những sản phẩm Đài Loan được chú ý nhiều nhất ở thị trường toàn cầu. Trong năm 2012, ASRock sẽ tiếp tục đầu tư cho thị trường máy tính để bàn truyền thống và các bo mạch chủ cho máy chủ và máy tính công nghiệp.
Những giải thưởng lớn.
Là một trong những nhà sản xuất bo mạch chủ hàng đầu, ASRock ngày càng vững bước với định hướng vào thị trường tầm trung và cao cấp, hướng đến số đông người dùng, với tiêu chí ổn định và hiệu năng cao.
Liên tục nghiên cứu và phát triển, ASRock đã từng bước tạo dựng thương hiệu cho mình bằng nhiều phát mình quan trọng từ 2002. Bộ tính năng mới nhất XFast 555 (XFast RAM, XFast LAN, XFast USB) hướng đến các bo mạch chủ sử dụng chipset series 7 của Intel với hiệu năng cải thiện đến 5 lần so với các sản phẩm khác trong khi giá thành vẫn rất cạnh tranh.
Không chỉ thiết lập nhiều kỷ lục về doanh số bán hàng, ASRock cũng giành được các giải thưởng quan trọng từ các tạp chí, tổ chức uy tín trên toàn cầu. ASRock đã được Tom's Hardware trao giải thưởng "Buy Award" năm 2012 cho bo mạch chủ X79 Extreme4, sản phẩm đồng thời được Xbit Labs đưa vào danh sách khuyên dùng năm 2012. Trước đó, các sản phẩm Z68 Extreme7 Gen3, Fatal1ty Z68 Professional Gen3 và các máy tính để bàn nhỏ gọn cũng đã có được các giải thưởng lớn tại Đài Loan.
Tổng quan về thị trường.
ASRock hiện tại đang ở vị trí thứ 3 và có kênh phân phối rộng khắp toàn cầu, bao gồm các cửa hàng điện tử, cửa hàng máy tính và cửa hàng online. Thị trường chính của ASRock trong năm 2011 là châu Âu với 37.68% thị phần, Trung và Nam Mỹ chiếm khoảng 21.13% thị phần, trong khi khu vực châu Á Thái Bình Dương chiếm khoảng 40.95%.
Theo báo cáo hàng năm của Digitimes năm 2011, ASRock đã có những cố gắng trong việc xây dựng thương hiệu và đạt được đà tăng trưởng tốt. ASRock đang là nhà sản xuất bo mạch chủ Top 3 toàn cầu trong hai năm 2010 và 2011. Sự phát triển nhanh chóng của ASRock đã thu hút sự quan tâm lớn của các tổ chức báo chí và các công ty trong ngành.
| 1 | null |
Chẹo đất lớn (danh pháp hai phần: "Geococcyx californianus") là một loài chim thuộc họ Cu cu. Cùng với chẹo đất nhỏ, chúng tạo thành chi chẹo đất.
Miêu tả.
Chẹo đất lớn dài khoảng và sải cánh dài và cân nặng . Nó cao khoảng và là loài cu cu lớn nhất Bắc Mỹ. Con trưởng thành có một mào rậm và mỏ dài và tối. Đuôi dài màu đen tối, đầu và lưng màu đen tối, và là màu xanh da trời trên mặt trước của cổ và bụng. Chúng có bốn ngón trên mỗi bàn chân, hai hướng về phía trước, và hai hướng về sau.
Hành vi.
Chẹo đất lớn làm tổ trên một đám que thấp trong một cây xương rồng hoặc một bụi cây và đẻ 3-6 trứng, trứng nở trong vòng 20 ngày. Chim con mọc đủ lông trong vòng 18 ngày. Các cặp chim bố mẹ có thể nuôi thêm một lứa nữa.
Loài chim này bước đi nhanh, chạy theo con mồi. Thức ăn chủ yếu của loài chim này là động vật nhỏ bao gồm côn trùng, nhện (bao gồm cả các nhện góa phụ đen), tarantula, bọ cạp, chuột, chim nhỏ và đặc biệt là những con thằn lằn và rắn nhỏ. Các loài rắn có nọc độc, bao gồm rắn chuông nhỏ, dễ bị chúng săn bắt . Chúng giết chết con mồi bằng cách giữ các nạn nhân trong mỏ và mổ xuống đất nhiều lần.
Mặc dù có khả năng bay có giới hạn, chúng dành phần lớn thời gian trên mặt đất, và có thể chạy ở tốc độ lên đến 32 km/h). Có các trường hợp loài chim này đã chạy nhanh lên đến 42 km/h đã được ghi nhận . Đây là tốc độ chạy nhanh nhất tốc độ cho một loài chim biết bay, nhưng gần như không nhanh đến 70 km/h của loài đà điểu không bay được và lớn hơn nhiều .
Nơi sinh sống.
Khu vực sinh sản là sa mạc và xứ cây bụi ở Tây Nam Hoa Kỳ và bắc México. Nó có thể được tìm thấy ở các tiểu bang Hoa Kỳ California, Arizona, New Mexico, Texas, Nevada, Utah, Colorado, Oklahoma, và hiếm ở Kansas, Louisiana, Arkansas và Missouri, cũng như các bang của Mexico Baja California, Baja California Sur, Sonora, Sinaloa, Chihuahua, Durango, Jalisco, Coahuila, Zacatecas, Aguas Calientes, Guanajuato, Michoacán, Querétaro, México, Puebla, Nuevo León, Tamaulipas, và San Luis Potosí.
| 1 | null |
Chẹo đất nhỏ (danh pháp hai phần: Geococcyx velox) là một loài chim thuộc họ Cu cu ("Cuculidae")).. Cùng với chẹo đất lớn, chúng tạo thành chi chẹo đất.
Chẹo đất nhỏ có bề ngoài và thói quen giống chẹo đất lớn nhưng nhỏ hơn và có mỏ ngắn hơn. Phạm vi sinh sản của nó ở tây nam México, đến phía bắc vào phía tây của dãy núi Sierra Madre Occidental và cũng ở phía bắc Trung Mỹ và phân bố đứt đoạn ở bắc bán đảo Yucatán. Chúng ăn hạt, quả, động vật bò sát nhỏ và ếch nhái.
| 1 | null |
Thành cổ Tuyên Quang, thường bị gọi sai là thành nhà Mạc, là một di tích lịch sử văn hóa ở phường Tân Quang, thành phố Tuyên Quang, tỉnh Tuyên Quang, Việt Nam.
Lịch sử.
Thành nhà Mạc được xây dựng ở vị trí án ngữ giao thông đường thủy và đường bộ bên bờ sông Lô - Khu vực phát triển về thương nghiệp và các triều đại phong kiến. Từ thời nhà Lý đã đóng quân tại đây với tên gọi đồn Tam Kỳ (hay Tam Cờ).
Tương truyền, năm 1592, thời chiến tranh Lê-Mạc, quân Nam triều (nhà Lê trung hưng) do Trịnh Tùng chỉ huy tiến ra bắc đánh chiếm Thăng Long. Vua nhà Mạc là Mạc Mậu Hợp bị bắt và bị xử tử. Các quý tộc và quan lại rút về Cao Bằng. Để ngăn chặn quân nhà Lê, triều đình nhà Mạc đã cho xây dựng một tòa thành ở bên bờ sông Lô. Theo tương truyền, toàn bộ quá trình xây thành chỉ mất một đêm. Quân Mạc còn đắp trong thành một ngọn núi đất hơn 50m gọi là Thổ Sơn (núi Đất). Tòa thành còn là nơi giành giật giữa quân đội nhà Lê và nhà Mạc trong nhiều năm mỗi khi các vua Mạc mở cuộc tiến công từ Cao Bằng xuống Thăng Long. Nhà báo Phí Văn Chiến thì phủ nhận khả năng thành nhà Mạc được xây vào thời gian này.
Theo nhà báo Phí Văn Chiến, nhà Mạc thực tế chưa từng chiếm được vùng Tuyên Quang, khi nơi đây thuộc quyền kiểm soát của các chúa Bầu, là lực lượng cát cứ địa phương trung thành với nhà Hậu Lê. Các cuộc tấn công của nhà Mạc lên Tuyên Quang đều bị các chúa Bầu đánh bại. Không có sách sử nào ghi chép việc nhà Mạc cho đắp hay xây thành ở khu vực này. Trong thời gian này, chưa có thành mà chỉ tồn tại các chiến lũy bằng đất được đắp theo địa hình, chưa rõ có phải được đắp trong thời gian này hay không. Tuy nhiên, bài phản biện của tác giả Mạc Ninh lại cho rằng thành có thể được xây từ thời Mạc sau năm 1592 khi chúa Bầu theo Mạc chống Lê, đồng thời đưa ra quan điểm xã Thúc Thủy mới là trị sở của Tuyên Quang chứ không phải xã Đại Đồng, dù cả hai xã đều thuộc xã An Khang ngày nay.
Năm 1832, thời vua Minh Mạng, Tổng đốc Sơn Hưng Tuyên Lê Đại Cương bàn với Thự Tuần phủ Sơn Tây Nguyễn Hữu Khuê cho đắp thành dựa trên những lũy cũ, được vua đồng ý. Năm 1844, dưới thời vua Thiệu Trị, dưới sự đôn đốc của Tổng đốc Nguyễn Đăng Giai và Lãnh binh Nguyễn Trọng Thao, thành Tuyên Quang được xây xong. Chưa rõ từ khi nào mà Thành cổ Tuyên Quyền được gọi là thành nhà Mạc.
Năm 1884, thành Tuyên Quang rơi vào tay thực dân Pháp. Nơi đây trở thành chiến trường giữa quân Pháp và quân Cờ Đen. Thành cũng là trung tâm của cuộc đấu tranh chống Pháp của các dân tộc Kinh, Tày, Dao, Cao Lan. Tháng 8 năm 1945, Giải phóng quân tiến công phát xít Nhật tại thị xã Tuyên Quang, bên cạnh thành cổ. Chỉ trong vài ngày, quân Nhật phải đầu hàng, bàn giao thị xã cho quân Giải phóng. Năm 1954, thành cổ là nơi đặt Tổng trạm tù binh Pháp để trao đổi sau Hội nghị quân sự Trung Giã.
Ngày 20 tháng 3 năm 1961, lần đầu tiên kể từ khi Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa chuyển từ Thủ đô Kháng chiến (Tân Trào, Sơn Dương, Tuyên Quang) về Hà Nội, cán bộ, chiến sĩ, đồng bào các dân tộc tỉnh Tuyên Quang đã được đón Chủ tịch Hồ Chí Minh về thăm lại "quê hương cách mạng" Tuyên Quang. Chủ tịch nước đã có buổi nói chuyện với toàn thể nhân dân ở sân vận động phía bắc Thổ Sơn ngay trong thành cổ.
Năm 1991, thành Tuyên Quang hay thành nhà Mạc được Nhà nước công nhận là di tích lịch sử văn hóa.
Kiến trúc.
Thành cấu trúc theo kiểu hình vuông theo kiến trúc Vauban, mỗi bề tường dài 275m, cao 3,5m, dày 0,8m, diện tích 75.625m². Ở giữa mỗi mặt thành có một vành bán nguyệt, giữa vành bán nguyệt đó là cửa, trên cửa xây tháp, mái ngói. Trong tường có một con đường nhỏ xung quanh dùng làm đường tiếp đạn lên thành. Bao bọc tường thành là một lớp hào sâu ngập nước.
Gạch xây thành là loại có kích thước lớn hơn nhiều so với gạch chỉ hiện nay, làm bằng thứ đất có nhiều quặng sắt rất rắn (đặc trưng của kiểu gạch thời Lê). Phần gạch thời nhà Nguyễn là loại gạch nhỏ. Trong thành chếch hướng bắc là núi Thổ (Thổ Sơn - núi đất) cao 50m, dốc đứng, phải qua 193 bậc đá mới lên tới đỉnh. Tương truyền, Thổ Sơn cũng chỉ đắp trong một đêm, toàn bộ Thổ Sơn nằm gọn trong thành, phạm vi kiểm soát của cao điểm rất rộng. Cửa đông khống chế đường bộ duy nhất thời đó và sông Lô là tuyến đường thủy quan trọng khi chưa có phương tiện cơ giới trên bộ.
Trải qua nhiều biến động của lịch sử và sự phát triển của đô thị, Thành nhà Mạc đã bị xuống cấp nhiều. Do quá trình đô thị hóa, xuất hiện các tuyến đường cắt ngang khiến thành cổ bị chia cắt. Hiện nay thành chỉ còn lại một phần dấu vết khi xưa với hai cổng thành phía Tây và phía Nam đã đổ nát và một đoạn tường thành dài chưa đến 100m. Cổng Tây thành nằm trên địa phận tổ 8, phường Tân Quang, thành phố Tuyên Quang. Đoạn tường thành còn lại duy nhất nằm trên góc đường Bình Thuận và Cổng Lấp.
Trùng tu.
Từ ngày 1 tháng 3 năm 1996, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Tuyên Quang Vũ Mạnh Thắng đã có thông báo về chủ trương đầu tư trùng tu di tích thành nhà Mạc. 11 năm sau, năm 2007, Ủy ban nhân dân tỉnh Tuyên Quang đã có tờ trình gửi thường trực Tỉnh uỷ. Tháng 12 năm 2007, Ủy ban Nhân dân tỉnh Tuyên Quang phê duyệt dự án tu bổ chống xuống cấp Thành nhà Mạc ở phường Tân Quang, thị xã Tuyên Quang, với tổng vốn đầu tư hơn 9,8 tỷ đồng. Theo đó, số vốn trên được lấy từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu Quốc gia về văn hóa do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cấp. Dự án do Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Tuyên Quang làm chủ đầu tư, được thực hiện trong 2 năm 2009-2010.
Quy trình tu bổ theo dự kiến là di tích sẽ có các hạng mục như tu bổ, chống xuống cấp cổng thành phía Tây, phía Nam và tường thành, xây dựng biển tên, hàng rào xác định không gian di tích bảo đảm mỹ quan, đèn chiếu sáng, kết hợp hài hòa giữa lịch sử và hiện đại. Vật liệu xây dựng phải giống như vật liệu xây dựng của di tích gốc và việc tu bổ chống xuống cấp không được biến dạng di tích gốc.
Tuy nhiên, đến năm 2010, việc tôn tạo hoàn thành đã gây ra nhiều phản ứng dữ dội từ dư luận khi các di tích bị làm biến dạng, mất đi vẻ cổ kính. Hầu như toàn bộ cây cổ thụ, các dấu tích rêu phong của hơn 400 năm lịch sử in dấu trên các bức cổ thành đã bị gọt mất do "phun hóa chất diệt trừ tận gốc cây dại"; khiến "vẻ đẹp hoang phế, gợi bao phong sương" biến mất. Thay vào đó là những kiến trúc đá ong mới tinh khôi, chít chát bằng gạch vữa trắng toát. Hình dáng của cổng thành cũng thay đổi: thấp hơn so với trước do kiến nghị là phải "dỡ gạch hai bên tường [của cổng thành] thấp xuống, mở rộng tầm nhìn cho xe cộ". Những người thi công còn tống các khối bê tông, hệ thống cọc inox và hàng rào xích sắt bao quanh cổng thành. Điều này khiến người dân cho rằng bên thi công đã biến cổng thành cổ trở thành một cái cổng của nhà trọc phú vừa mới khánh thành. Những người biết yêu di sản đều bất bình gọi đó là "cái lò gạch mới". Một số nhà báo đã gọi điều này là "Biến di tích 400 tuổi thành... 1 ngày tuổi!".
Tranh cãi.
Sau khi nhận được phản hồi, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch chỉ trả lời: "Sở cũng thừa nhận nhiều cái bất cập trong quá trình triển khai dự án trùng tu tôn tạo một di tích quốc gia như vậy."
Nhà nghiên cứu văn hoá Trần Lâm Biền cũng bảo vệ ý kiến của chủ đầu tư: "...về cơ bản, việc trùng tu đã thành công vì nó đã làm đúng quy trình, giữ được tối đa những vật liệu cũ. Và nhiều khi dư luận cứ nói quá lên! Di tích là cái thành chứ không phải là cái cây. Cái cây là cái ăn bám vào thành nên bắt buộc phải bỏ đi nếu không thành sẽ đổ. Búa rìu của dư luận chúng tôi cũng làm. Quy trình làm đúng, nhưng nhiều khi báo chí và dư luận cứ nói quá lên."
Mặt khác, nhiều nhà sử học, nhà văn hóa đã đặt vấn đề về vấn đề trên. Nhà văn Phù Ninh, nguyên Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật, nguyên Giám đốc Sở Văn hóa Tuyên Quang không tán thành: "Trùng tu kiểu gì thì cũng phải tôn trọng nguyên trạng của di tích chứ. Như hiện nay là người ta đang làm mới di sản thành nhà Mạc". Cục trưởng Cục Di sản Văn hóa Thế Hùng cũng lấy làm ngạc nhiên khi biết tin. Tổng thư ký Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam Dương Trung Quốc phải thốt lên: "Tôi nghe mà trong lòng thấy xót xa và chua chát lắm! Tôi cho rằng đây là một điều rất đáng tiếc. Đứng ở góc độ là một nhà nghiên cứu tôi cảm thấy chạnh lòng về điều này, thấy trách nhiệm của mình cần phải làm gì đó vì sự trường tồn của lịch sử". Tiếp đó, ông còn nói: "Sự chắp vá, đắp mới của công cuộc trùng tu đã phá vỡ những giá trị kiến trúc, nghệ thuật vốn có của thành cổ. Người ta đã cố tình làm xấu, làm biến dạng và làm mất đi cái hồn của thành nhà Mạc."
Quyết liệt nhất là Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Hải Kế, người nhiều năm tâm huyết với hệ thống di sản Việt Nam: "Cái lò gạch hiện nay không còn một chút dấu vết nào của di tích thành nhà Mạc nữa, thực tế là người ta đã phá hẳn thành nhà Mạc đi". Ông Kế đề nghị phải đập "cái lò gạch" đó đi, không tiếc nuối, dù việc xây nó vừa qua tốn bao nhiêu tỷ đồng đi nữa. Rất nhiều nhà nghiên cứu khác đã lên tiếng chỉ trích mạnh mẽ việc "trùng tu" nêu trên và đề nghị xem xét trách nhiệm của các cơ quan liên quan...
Nhà sử học Dương Trung Quốc cho rằng nguyên nhân nằm ở việc công khai dự án: "...nguyên nhân do chúng ta chưa có sự công khai khi tiến hành trùng tu di tích. Khoảng cách giữa người dân và những người làm trùng tu quá lớn, chưa có sự hiểu biết, cảm thông và chia sẻ lẫn nhau... Ở nhiều nước, mỗi công trình được trùng tu đều được công khai chi tiết phương án để trưng cầu dân ý; nhưng ở Việt Nam, chúng ta chưa làm được điều này. Qua sự công khai đó mới có sự chia sẻ, đóng góp ý kiến của công chúng..."
| 1 | null |
Abbey Road Studios là phòng thu nằm ở địa chỉ số 3 phố Abbey, St John's Wood, thành phố Westminster, London, Anh. Nó được thành lập vào tháng 11 năm 1931 bởi Công ty Gramophone - công ty gốc của hãng EMI. Trong những năm 60-70, đây là nơi thu âm chính của các nghệ sĩ như Pink Floyd, The Beatles, The Hollies, Badfinger...
Cuối năm 2009, phòng thu đã từng bị rao bán cho các nhà môi giới bất động sản. Tuy nhiên, chính phủ vẫn quyết định bảo trợ và công nhận phòng thu là di sản loại II của nước Anh vào năm 2010, cùng với đó là bảo vệ toà nhà khỏi mọi hành động phá hoại.
| 1 | null |
Từ Tiểu Phụng (chữ Hán: 徐小鳳; bính âm: Xu2 Xiao3 Feng4; tiếng Anh: Paula Tsui) sinh ngày 1 tháng 1 năm 1949, là một ca sĩ hát nhạc Quảng Đông ở Hồng Kông. Cô từng hợp tác với đài TVB cho đến giữa những năm 90 nhưng cũng làm cho đài Asia Television Ltd. trong một vài chương trình năm 1995.
Đời sống.
Từ Tiểu Phụng kết hôn với ông chủ đài Hồng Kông và nhà lập pháp Trịnh Kinh Hàn trong khoảng từ năm 1975 đến 1979. Việc kết hôn được giữ kín cho đến khi được nhiều người biết đến khoảng đầu năm 1990. Lúc đó Từ Tiểu Phụng đã rất nổi tiếng, trong khi Trịnh Kinh Hàn vẫn chưa được nhiều người biết đến.
| 1 | null |
Cu cu đuôi dài tối màu (danh pháp hai phần: Cercococcyx mechowi) là một loài chim thuộc họ Cu cu ("Cuculidae").. Chúng được tìm thấy ở Angola, Cameroon, Cộng hòa Trung Phi, Cộng hòa Congo, Cộng hòa Dân chủ Congo, Bờ Biển Ngà, Guinea Xích Đạo, Gabon, Ghana, Guinée, Liberia, Nigeria, Sierra Leone, Tanzania, Togo, và Uganda.
| 1 | null |
Sân bay West End là một sân bay phục vụ Grand Bahama. Dù nhỏ hơn sân bay khác ở trên đảo tọa lạc ở Freeport, sân bay này có hai đường băng . Sân bay này gần đây đã được tái mở cửa và phục vụ chủ yếu là máy bay vận chuyển hàng hóa. Đường băng chính là đường băng 11 và là đường băng phía tây trong toàn bộ quần đảo Bahamas.
Sân bay hoạt động thứ hai đến thứ 6 từ 8h sáng đến 4h chiều và đóng cửa vào cuối tuần.
| 1 | null |
Peter R. Kann (sinh năm 1942, ở Princeton, New Jersey) là một nhà báo, biên tập viên và doanh nhân Hoa Kỳ. Ông phụ trách mảng đề tài chiến tranh Việt Nam cho tờ báo "The Wall Street Journal" và cũng phụ trách các cuộc chiến tranh châu Á khác. Ông từng đoạt giải Pulitzer vào năm 1972 cho mảng đề tài về chiến tranh Ấn Độ-Pakistan ở Bangladesh. Năm 1976 ông trở thành biên tập viên và nhà xuất bản đầu tiên của tờ "The Wall Street Journal Asia". Trở lại Mỹ vào năm 1976. Tên ông được đặt cho nhà xuất bản của Tạp chí "The Wall Street Journal" vào năm 1988. Từ năm 1992 đến 2006, ông là Giám đốc điều hành và chủ tịch hội đồng quản trị công ty Dow Jones & Company. Về sau kết hôn với Karen Elliott House có bốn người con là Hillary, Petra, Jason và Jade. Nguyên ủy viên quản trị của Viện Cao học Hoa Kỳ, ủy viên quản trị danh dự của Hiệp hội châu Á và giảng viên trợ giảng khoa Báo chí Trường Đại học Columbia. Ngoài ra, ông còn là thành viên kỳ cựu của Hội đồng Quan hệ đối ngoại Hoa Kỳ.
| 1 | null |
Preap In (1938 – 1964) là một nhà bất đồng chính kiến nền chính trị Campuchia trong thập niên 1950 – 1960. Ngoài ra, ông còn là cán bộ cao cấp của Khmer Serei, một lực lượng dân quân cánh hữu được thành lập để phản đối chế độ của Hoàng thân Norodom Sihanouk, phần lớn ông được biết đến vì những nỗ lực đàm phán trực tiếp với Sihanouk vào năm 1963 nhưng không thành công, kết quả là ông bị bắt và xử bắn.
Tiểu sử.
Thiếu thời.
Preap In sinh ở Kampong Trach, Kampot, trong một gia đình nông dân và là cháu trai của In Tam, nguyên tỉnh trưởng và nhà chính trị Campuchia nổi bật của những năm sau độc lập. Ông từng học kỹ sư ở Phnôm Pênh, về sau gia nhập Đảng Dân chủ, một đảng cánh tả ủng hộ độc lập đã bị lôi cuốn vào phong trào Sangkum của Sihanouk vào thập niên 1950 sau này. Ngoài ra, ông còn gia nhập Khmer Serei, một phong trào du kích chống cộng sản và chống người theo chính thể quân chủ do nhà chính trị lưu vong Sơn Ngọc Thành thành lập; Khmer Serei hoạt động chủ yếu ở khu vực biên giới Thái Lan và Nam Việt Nam, được cho là do CIA tài trợ một phần. Sihanouk về sau đã mô tả ông như là cánh tay phải đắc lực của Sơn Ngọc Thành.
Hoạt động chính trị.
Chú của Preap In là In Tam được cho là đã gặp cháu trai và đề nghị đảm bảo sẽ được an toàn khi tiến hành đàm phán trực tiếp với Sihanouk trong Quốc hội. Sihanouk mô tả In đã nhầm lẫn nếu hắn đàm phán với Sihanouk để "nhượng bộ", mặc dù điều này trông có vẻ như cường điệu. Xem chừng In đã đưa ra lời đề nghị có liên quan đến sự trở lại của Sơn Ngọc Thành về Campuchia, dù nó có thực là một âm mưu đảo chính hay chỉ đơn thuần là ân xá cho Thành vẫn chưa rõ ràng. Preap In và viên cộng sự, Saing San (một tài xế tại Cung điện Hoàng gia) đã bị bắt giữ ở Takeo vào ngày 19 tháng 11 năm 1963; họ bị nhốt trong cũi mang tới Phnôm Pênh và đem trưng tại nơi công cộng. Saing San sớm được thả ra, còn Preap In thì bị dẫn tới trước Quốc hội và sẵn sàng thú nhận rằng tổ chức của ông, Khmer Serei, do CIA tài trợ và chỉ đạo với ý định lật đổ Sihanouk. Sihanouk yêu cầu Quốc hội quyết định số phận của In và làm sáng tỏ câu trả lời bằng lời tuyên án tử hình. Sau đó ông được giao cho một tòa án quân sự xét xử và kết án tử hình ngay lập tức; "trong trường hợp của hắn, tôi không có sự kiềm chế trong việc ký giấy chứng tử", Sihanouk nhận xét. Vụ Preap In đã được Sihanouk nhấn mạnh để từ chối viện trợ của Mỹ từ năm 1963.
Xử tử.
Preap In bị xử bắn tại Trapeang Kraleung, tỉnh Kampong Speu vào tháng 1 năm 1964. Vụ xử tử đã được quay phim, và một cuốn phim thời sự mười lăm phút đã được trình chiếu tại các rạp chiếu phim trên khắp Campuchia trong một tháng trước khi đem ra công chiếu chính thức; nhiều người Campuchia đã vô cùng sửng sốt bởi bộ phim mà vẫn còn trong ký ức của họ suốt nhiều năm. Kết quả là Preap In vẫn còn được tưởng nhớ ở Campuchia như một nhân vật chống đối Sangkum: đương kim Thủ tướng Campuchia Hun Sen, có nhiều lần đe dọa sẽ phát sóng bộ phim xử tử In như là một phần của những bất đồng trước dư luận đang diễn ra giữa ông với Sihanouk.
| 1 | null |
Bầu cử quốc hội Campuchia, 1955 là cuộc bầu cử Quốc hội đầu tiên tại Campuchia được tổ chức vào năm 1955. Cuộc bầu cử được tổ chức sau khi hòa bình lập lại tại Hội nghị Genéve năm 1954 và sự độc lập của đất nước. Cuộc bầu cử đã bị hoãn lại tới tháng 9 năm 1955. Kết quả là đảng Sangkum chiến thắng, giành được tất cả 91 ghế.
Cáo buộc gian lận.
Sau đó, đã phát sinh những cáo buộc gian lận bầu cử quy mô lớn. Học giả Kiernan (1985) lưu ý rằng có những khu vực bầu cử mà những người cộng sản bị nghi rằng có sự hỗ trợ mạnh mẽ từ quần chúng nhân dân mà các ứng cử viên "Pracheachon" không có được một lá phiếu duy nhất. Tại Memot, du kích cộng sản đã lớn mạnh trong suốt cuộc chiến và có những người cánh tả với lực lượng hùng hậu từ tầng lớp công nhân đồn điền cao su, các quan chức chính quyền đã bỏ 6149 phiếu cho Sangkum, 99 cho đảng Dân chủ và 0 phiếu cho ứng cử viên Sok Saphai của "Pracheachon".
Chính Sihanouk mặc nhiên thừa nhận gian lận trong một ấn phẩm năm 1958. Ông đề cập đến 39 huyện của đất nước giống như màu 'đỏ' hoặc 'hồng', dựa trên biểu quyết năm 1955. Một số quận, huyện, thị xã mà ông chỉ ra là những đồn lũy cộng sản trong cuộc bầu cử năm 1955, cử tri nơi ứng cử viên "Pracheachon" chính thức đã giành được chỉ vài phiếu hoặc không có gì cả.
| 1 | null |
Đảo Andros là một quần đảo trong quần đảo Bahamas, lớn nhất trong số 26 đảo có người tại quần đảo Bahamas. Về địa lý-chính trị, được coi là một hòn đảo duy nhất, Andros có diện tích lớn hơn toàn bộ tổng diện tích của 700 hòn đảo còn lại của Bahamas. Diện tích đất của Andros bao gồm hàng trăm đảo nhỏ, cồn nối với nhau bằng cửa sông và vùng đất ngập mặn đầm lầy thủy triều, cùng với ba hòn đảo Bắc Andros, Mangrove Cay, và Nam Andros. Ba hòn đảo chính được tách ra bằng các "khúc uốn", các cửa sông chia tách ba hòn đảo, kết nối phía đông của hòn đảo và bờ biển phía tây. Nó có kích thước dài 104 dặm (167 km) ở chỗ rộng nhất và rộng 40 dặm (64 km). Trong so sánh, một mình hòn đảo Andros đã rộng bằng bang Delaware tại Hoa Kỳ.
| 1 | null |
Mặt trận Issarak Thống nhất (viết tắt theo tiếng Anh: "UIF", tên gốc "Samakhum Khmer Issarak", nghĩa là "Mặt trận Khmer Issarak") là phong trào kháng chiến chống thực dân Pháp của Campuchia do các thành viên cánh tả của phong trào Khmer Issarak tổ chức từ năm 1950-1954. UIF phối hợp các nỗ lực của phong trào từ năm 1950 và tiến hành chiến tranh chống lại quân đội Liên hiệp Pháp. Vào thời điểm của Hội nghị Hòa bình Genève năm 1954, ước tính rằng UIF kiểm soát khoảng một nửa lãnh thổ Campuchia.
Lịch sử.
Thành lập.
Hội nghị Đại biểu nhân dân Campuchia với hơn 200 đại biểu các tầng lớp nhân dân Campuchia các địa phương trên toàn lãnh thổ Campuchia tham dự (trong đó 105 tu sĩ Phật giáo) đã quyết định thành lập Mặt trận Khmer Issarak để thống nhất lãnh đạo nhân dân Campuchia tiến hành kháng chiến chống Pháp được tổ chức tại Kompong Som Loeu, tỉnh Kampot từ ngày 17-19 tháng 4 năm 1950. Hội nghị đã vạch ra đường lối kháng chiến giành độc lập và quyền tự do dân chủ cho nhân dân Campuchia - ấn định quốc kỳ và quốc ca (quốc kỳ có hình 5 tháp vàng tượng trưng Đền AngKor trên nền cờ đỏ, quốc ca là bài "Comtóp Issarak"). Ung Sao, viên tướng Việt Minh cũng tham dự hội nghị. Tại địa điểm tổ chức hội nghị đã chính thức treo cờ ba nước Việt Nam, Lào, Campuchia.
Hội nghị đã bầu Ban Chấp hành Trung ương Quốc gia do Sơn Ngọc Minh đứng đầu. Các thành viên ủy ban khác là Chan Samay (Phó trưởng ban), Sieu Heng (bộ trưởng), Chan Dara (chỉ huy quân sự), Meas Vong (chỉ huy quân sự), Meas Vannak (chỉ huy quân sự), Chau Yin (chỉ huy quân sự), Nhem Sun (chỉ huy quân đội), Sok Saphai (chỉ huy quân sự), Ngin Hor (chỉ huy quân sự), Keo Moni, Ney Sarann, một người đại diện Phnôm Pênh (có thể là Keo Meas) và hai người đại diện cho kiều bào Khmer. Sau đó có thêm đại diện Khmer Krom được cho là Meas Vong và Meas Vannak. Ước tính rằng hơn một nửa số thành viên ủy ban có liên kết với Đảng Cộng sản Đông Dương.
Chính phủ kháng chiến.
Hội nghị thành lập của UIF đã đưa ra quyết định thành lập một chính phủ cách mạng sơ khai là Ủy ban Giải phóng Nhân dân Trung ương (PLCC) dưới sự lãnh đạo của Sơn Ngọc Minh. Hỗ trợ cho Minh có ba Phó Chủ tịch gồm: Chan Samay, Sieu Heng (Bộ trưởng Quốc phòng PLCC) và Tou Samouth (cả ba đều là cán bộ của ICP). Son Phouc Rattana, thư ký hành chính của PLCC. Non Suon là thành viên thứ sáu của ban lãnh đạo PLCC.
Ngày 19 tháng 6 năm 1950, Sơn Ngọc Minh tuyên bố Campuchia độc lập. Đồng thời, ông cũng tuyên bố rằng các lực lượng vũ trang của UIF đã kiểm soát 1/3 đất nước.
Ngày 11 tháng 3 năm 1951, đại biểu Mặt trận Khmer Issarak, Mặt trận Liên Việt và Mặt trận Lào Issala họp hội nghị Đoàn kết nhân dân ba nước, quyết định thành lập khối đoàn kết nhân dân ba nước nhằm đánh bại thực dân Pháp, giành độc lập, tự do cho ba nước và góp phần bảo vệ hòa bình ở Đông Nam Á và trên thế giới.
Tới năm 1952, UIF đã hợp nhất các nhóm Issarak đối lập thành Ủy ban Giải phóng Dân tộc Khmer, do Leav Keo Moni lãnh đạo và có trụ sở tại phía tây bắc Campuchia, mặc dù một số thành phần chống Cộng của KNLC vẫn tiếp tục hoạt động độc lập. UIF sau đó thành lập một Chính phủ kháng chiến Khmer, với cơ cấu như sau:
Xung đột vũ trang.
Tháng 8 năm 1950, UIF cho thành lập một trường huấn luyện quân sự, với khoảng một trăm cán bộ vũ trang UIF khóa đầu tiên. Vào tháng 9 năm 1950, quân đội Liên hiệp Pháp đã tăng cường chiến dịch của họ chống lại UIF. Vào thời điểm đó, quân kháng chiến UIF nhận được sự hỗ trợ của khoảng 3.000 binh sĩ Việt Minh.
Tháng 2 năm 1953, UIF và lực lượng Việt Minh phục kích và giết chết viên tỉnh trưởng Prey Veng. Hành động này tạo thành một chiến thắng tuyên truyền chính cho UIF, lời yêu cầu tuyển quân kháng chiến đã bị lấy đi bằng những lời hứa của Hoàng thân Sihanouk giành độc lập từ tay Pháp.
Hội nghị Genève.
Ngay sau khi kháng chiến thành công, Mặt trận Issarak Thống nhất đã gửi hai đại biểu là Keo Moni và Mey Pho tới dự hội nghị Genève năm 1954 để bàn về giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột ở Đông Dương. Hai phái đoàn đại biểu Việt Minh đến Genève vào ngày 8 tháng 5. Tuy vậy, UIF chính thức được mời tham dự hội nghị. Trong bài phát biểu đầu tiên của đại biểu Việt Minh đã kêu gọi Chính phủ Kháng chiến Khmer do UIF lãnh đạo nên bao gồm trong các cuộc đàm phán, trên cơ sở bình đẳng với Chính phủ Hoàng gia Campuchia. Lời kêu gọi này được sự ủng hộ của các đại biểu của Liên Xô và Trung Quốc, V.M. Molotov và Chu Ân Lai. Tuy nhiên, Chu Ân Lai bị các cường quốc phương Tây thuyết phục đã rút sự ủng hộ của ông cho việc UIF tham gia trong hội nghị. Kết quả của hội nghị bao gồm một lệnh ngừng bắn có cả UIF, sự độc lập của Campuchia dưới quyền Sihanouk và rút các lực lượng Việt Minh ra khỏi lãnh thổ Campuchia. UIF chính thức ngừng hoạt động. Về sau, cộng sản Campuchia lập luận rằng Việt Minh đã phản bội UIF tại Hội nghị Genéve.
Kết quả của các cuộc đàm phán Genève đã cung cấp sự bảo vệ các cựu phiến quân Cộng sản bởi Ủy ban Giám sát và Kiểm soát Quốc tế trong suốt chiến dịch bầu cử, nhưng trên thực tế sự đảm bảo như vậy đã không được đưa ra. Với tình hình này, hàng ngàn phiến quân cộng sản đã bỏ sang Việt Nam cùng với lực lượng Việt Minh khởi hành trên các tàu thuyền Ba Lan do ICSC hỗ trợ trên sông Mê Kông.
Thành viên.
Các nguồn tin phía Việt Nam nói rằng tổng số thành viên của UIF đã đạt khoảng 150.000 trước khi kết thúc vào năm 1950. Tuy nhiên, một ước tính thận trọng hơn khi cho rằng số lượng thành viên của UIF không bao giờ vượt quá 20.000.
Quan hệ với Phật giáo.
Hai trong số các nhà lãnh đạo chính của UIF, Sơn Ngọc Minh và Tou Samouth trước đây đều là tu sĩ, UIF có thể vận dụng một ảnh hưởng đáng kể giữa các giới Phật giáo. Tháng 2 năm 1951, UIF đã tổ chức một hội nghị Phật giáo Khmer do Sơn Ngọc Minh dẫn đầu. Năm 1952 Sơn Ngọc Minh, Prom Samith (một nhà sư đã tham gia UIF và trở thành biên tập viên của tờ báo "Issarak"), Chan Dara và năm nhà sư đã tiến hành một chuyến du lịch ở khu vực người Khmer Krom. Trong chuyến du lịch, họ nhấn mạnh vai trò của Phật giáo trong công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc. Cùng năm đó, Sơn Ngọc Minh đã thuyết phục trụ trì của ba thiền viện ở Kampot đang giữ một nhóm luật sư của UIF đào ngũ trở lại hàng ngũ UIF tham gia vào cuộc kháng chiến chống Pháp.
| 1 | null |
Chiến dịch Popeye là một kế hoạch bí mật của Không quân Mỹ trong Chiến tranh Việt Nam, được áp dụng ở Việt Nam từ năm 1966 và ở Hạ Lào từ năm 1969 nhằm ngăn chặn khả năng chi viện của Quân đội Nhân dân Việt Nam cho chiến trường miền Nam thông qua đường mòn Hồ Chí Minh. Với mục đích "biến mùa khô thành mùa mưa", trong chiến dịch này các máy bay thực hiện việc phun vào bầu trời khu vực Trường Sơn những đám mây nitrate bạc để tạo ra mưa lớn giữa mùa khô, làm cho mọi tuyến đường đều vô dụng.
Việc mùa mưa kéo dài khiến các tuyến đường trở nên lầy lội, các khe suối luôn đầy lũ dữ khiến hoạt động vận chuyển hàng hóa từ miền Bắc vào miền Nam trở nên khó khăn hơn, mất nhiều thời gian hơn và tốn kém hơn. Chiến dịch Popeye làm thay đổi thời tiết trên đường mòn Hồ Chí Minh đã đạt được những thành công nhất định.
| 1 | null |
Lê Ngọc Phương Trinh, thường được biết đến với nghệ danh Angela Phương Trinh (sinh ngày 8 tháng 2 năm 1995), là một nữ diễn viên, ca sĩ kiêm người mẫu người Việt Nam.
Tiểu sử.
Trinh sinh ngày 8 tháng 2 năm 1995 ở TP. Hồ Chí Minh. Từ nhỏ, Trinh đã đam mê với điện ảnh. Trinh bước chân vào hoạt động nghệ thuật từ năm lên 7 tuổi với vai phụ trong phim "Kính vạn hoa" Năm 2005, Trinh diễn vai chính trong phim "Mùi ngò gai".
Trinh đến gần với khán giả hơn với vai diễn “Người mẹ nhí” khi tuổi còn đôi mươi. Đây cũng là vai diễn "mang tới nhiều thành công trong sự nghiệp điện ảnh của cô". Trinh tham gia những bộ phim như: "Thứ ba học trò", "Linh lan trắng", "Taxi, em tên gì?", "Glee Vietnam"...
Trinh có gần 50 vai diễn với những cung bậc cảm xúc và tính cách.
Khi lớn lên, Trinh lấn sân sang lĩnh vực ca hát.
Trinh là người Phật tử chân chính, chia sẻ những chánh pháp cũng như các hoạt động tình nguyện, lịch thuyết giảng,….. Năm 2018, Trinh tạm dừng hoạt động trong giới giải trí để tập trung tu tập và tham gia các hoạt động công quả tại những chùa. Ngày đầu tiên của năm 2020, Trinh tuyên bố ăn chay trọn đời.
Đời tư.
Năm 2012, người yêu đầu tiên mà Angela Phương Trinh công khai yêu đại gia Dũng Xoăn. Trinh tiết lộ rằng mình bị vị đại gia này nói dối về tuổi thật của vị đại gia đó và cảm thấy bị tổn thương nặng nề.
Năm 2014, Trinh vướng lùm xùm với Chiêm Quốc Thái. Trinh tiết lộ rằng từng bị Thái dọa tung ảnh nóng nếu cắt đứt mối quan hệ. Trinh tuyên bố sẽ trả lại túi xách, đồng hồ hàng hiệu và một nửa số tiền Thái hỗ trợ Trinh mua chiếc xe ô tô 6 tỷ. Bác sỹ thẩm mỹ kia phải trả tiền cho Trinh vì sử dụng hình ảnh để quảng cáo cho thẩm mỹ viện của mình. Trinh tố thêm bác sỹ Thái lăng nhăng, có quan hệ với nhân viên cấp dưới.
Năm 2022, Trinh công khai tình yêu với Cao Thái Sơn.
Các vụ việc liên quan.
Trinh bị biết đến nhờ những vụ scandal như bỏ học, khoe thân phản cảm, các phát ngôn gây sốc... Trinh bị đặt biệt danh là "Nữ hoàng thị phi", "Công chúa scandal".
Nói dối về việc bỏ học.
Năm 2012, Trinh thú nhận mình chưa phải thi tốt nghiệp vì mình sinh năm 1995, không phải 1994 như chia sẻ trước đó. 1 năm sau, theo thông tin trường cấp 2 mà Trinh từng theo học xác nhận với phóng viên Zing News, Trinh đã bỏ học từ năm lớp 9 và chưa tốt nghiệp THCS.
Khoe thân.
Trinh từng có những lần bị công chúng phản đối vì khoe thân, ăn mặc hở hang, chụp quảng cáo nội y khi vẫn còn tuổi teen, biểu diễn như múa cột trong quán bar.
Ngày 22 tháng 8 năm 2013, Trinh biểu diễn quán bar với trang phục jumpsuit xuyên thấu màu da bó sát và lộ nội y. Bộ trang phục bị khán giả đánh giá "mặc như Can Lộ Lộ". Cục Nghệ thuật Biểu diễn đã cấm diễn Trinh 6 tháng vì hành vi này.
Chia sẻ cách chữa bệnh.
Ngày 17 tháng 7 năm 2021, Trinh chia sẻ bài viết gây tranh cãi khi khuyên người bệnh ung thư "đặt tay vào khối u mà tụng Kinh hoặc trì chú của Phật, nói chuyện với khối u, khuyên khối u quy y Phật Pháp Tăng, rải lòng từ bi với khối u, cầu cho khối u siêu thoát.", ăn chay và không dùng hóa dược.
Từ giữa tháng 8 năm 2021, Trinh đăng tải thông tin nuốt địa long (1 loại giun đất) sống giúp người mắc COVID-19 âm tính trong 5 ngày khi chưa có căn cứ khoa học. Trinh cho rằng địa long chữa được sốt rét, ung thư, ho, sốt cao, đau họng, nhức đầu, mỏi cơ, viêm phổi khó thở… Sản phẩm làm từ giun đất mà Trinh giới thiệu cho người bệnh COVID-19 dùng là thuốc trị hạ men gan, hoạt huyết, giảm đau xương khớp, không phải thuốc chữa COVID-19.
Ngày 19 tháng 10, Sở Thông tin và Truyền thông Thành phố Hồ Chí Minh ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Trinh số tiền 7,5 triệu đồng. Tối cùng ngày, Trinh đăng tin chữa ung thư bằng địa long tươi và lạy Phật sám hối.
Các vụ việc khác.
Tháng 9 năm 2011, 1 tài khoản trên mạng xã hội của Trinh có những lời lẽ "thiếu đẹp đẽ". Sau đó, cha Trinh đã giải thích: "Vì lịch học và làm việc của Trinh thời gian qua gần như kín hết, không có thời gian rảnh để online nên tôi giao trang cá nhân này lại cho một số fan thân thiết quản lý."
Trinh từng có những tuyên bố gây tranh cãi như: "Có đại gia sẵn sàng chi 20.000 đô để gặp tôi 20 phút", thưởng 1 tỷ đồng cho người phát hiện ra vết tích nâng ngực, cho rằng dùng váy nhái "Miễn trang phục đó đẹp là được".
Năm 2014, Trinh đăng những bức hình mình đi bộ ở chân hầm cầu Thủ Thiêm. Đây là nơi cấm người đi bộ và người đi xe máy.
Ngày 8 tháng 8 năm 2021, Trinh đăng tải câu chuyện "Nhân quả bẻ chân nhái", trong đó những đứa con sinh ra bị dị dạng bị Trinh cho là hậu quả của việc bố mẹ chúng hành nghề bắt nhái.
| 1 | null |
Akmola (tiếng Kazakh: Ақмола облысы, Aqmola oblısı, tiếng Nga: Акмолинская область, Akmolinskaya oblast), là một tỉnh tọa lạc ở trung tâm nước Cộng hòa Kazakhstan. Thủ phủ của tỉnh là thành phố Kokshetau. Thủ đô Astana của Kazakhtan nằm hoàn toàn trong tỉnh này, nhưng có hệ thống hành chính riêng biệt. Dân số của tỉnh Akmola năm 2012 là 731.398 người, trong đó riêng thành phố Kokshetau là 136.922 người. Toàn tỉnh có diện tích 146.219 km².
Địa lý.
Tỉnh Akmola và tỉnh Karagandy là hai tỉnh duy nhất của Kazakhstan là không có đường biên giới quốc tế với quốc gia khác, mà chỉ có chung đường ranh giới tiếp giáp với các tỉnh cùng quốc gia.
Akmola có chung ranh giới với 4 tỉnh của Kazakhstan: với Bắc Kazakhstan ở phía bắc, với tỉnh Karagandy ở phía nam, với Kostanay ở phía tây và phía đông là tỉnh Pavlodar.
Trong tỉnh đã được tiến hành thăm dò để khai thác vàng và than đá từ trước.
Nhân khẩu.
Theo cuộc điều tra dân số năm 2009, người Kazakh chiếm 43,5%, so với người Nga chiếm 36,5%.
Hành chính.
Toàn tỉnh được chia thành 17 huyện và 2 thành phố là Kokshetau và Stepnogorsk.
Mười địa phương sau trong tỉnh Akmola là thị xã: Akkol, Atbasar Derzhavinsk, Ereymentau, Esil, Kokshetau, Makinsk, Shchuchinsk, Stepnogorsk, và Stepnyak.
Tham khảo.
| 1 | null |
Huyền thoại Người Dơi (tên gốc tiếng Anh: Batman Begins) là bộ phim siêu anh hùng dựa trên nhân vật giả tưởng trong truyện tranh của DC Comics là Batman, được đạo diễn bởi Christopher Nolan. Với Christian Bale trong vai Batman cùng với dàn diễn viên Michael Caine, Liam Neeson, Katie Holmes, Gary Oldman, và Morgan Freeman. Phim reboot lại series phim về Batman, kể câu chuyện về nguồn gốc nhân vật, từ nỗi sợ hãi ban đầu của Bruce Wayne với loài dơi, cái chết của cha mẹ anh, hành trình trở thành Batman của anh, và trận chiến chống lại kế hoạch hủy diệt thành phố Gotham của Ra's al Ghul và Scarecrow. Phim lấy cảm hứng từ những bộ truyện tranh kinh điển về Batman như "The Man Who Falls", "Batman: Year One", và "Batman: The Long Halloween".
Sau một chuỗi các dự án không thành công nhằm phục hồi Batman trên màn ảnh sau thất bại về phê bình "Batman & Robin" (năm 1997), Nolan và David S. Goyer bắt đầu làm việc với bộ phim vào đầu năm 2003 nhắm đến một phong cách tăm tối và thực tế hơn, với tính nhân đạo và chủ nghĩa hiện thực là nền tảng của phim. Mục tiêu là khiến khán giả chú ý đến cả Batman lẫn Bruce Wayne.
"Huyền thoại Người Dơi" thành công cả về thương mại lẫn giới phê bình. Phim khởi chiếu 15/6/2005 ở Mỹ và Canada trên 3,858 rạp chiếu phim. Tuần mở đầu phim thu về 48 triệu đô la, và cuối cùng tổng doanh thu toàn cầu là hơn 372 triệu đô la. Phim được 85% fresh rating trên trang Rotten Tomatoes. Phim được đề cử Oscar cho hạng mục Quay phim xuất sắc nhất và được 3 giải BAFTA nữa. Phim cũng được đứng trong danh sách "500 Greatest Movies of All Time" của tạp chí điện ảnh danh tiếng Empire và giữ một vị trí trong "Top 250" của trang thông tin dữ liệu điện ảnh IMDb.
"Huyền thoại Người Dơi" là phim mở đầu cho loạt phim bộ ba "The Dark Knight" về Batman của Nolan, phần tiếp theo của phim mang tên "Kỵ sĩ bóng đêm" (2008) và phần cuối tựa đề "Kỵ sĩ bóng đêm trỗi dậy" (2012).
Nội dung.
Khi còn bé, Bruce Wayne vô tình ngã xuống một cái giếng cạn đầy dơi, từ đó cậu mắc chứng sợ loài dơi. Sau đó, cậu bé chứng kiến cha mẹ bị giết bởi tên cướp Joe Chill, để lại cậu một mình dưới sự chăm sóc của ông quản gia Alfred Pennyworth. Vài năm sau, Chill được ra tù vì nhận lời làm chứng chống lại tên trùm tội phạm Carmine Falcone trước tòa. Bruce, giờ đã là một thanh niên, tới tòa án định bắn Chill, nhưng một tên sát thủ của Falcone đã giết hắn trước. Bruce tâm sự với cô bạn thời thơ ấu Rachel Dawes, giờ đã là một trợ lý công tố viên thành phố Gotham, cô tức giận vì ý muốn báo thù của Bruce và đưa anh tới một nhà hàng Falcone lui tới để nói lời "cảm ơn". Và khi Bruce đối mặt Falcone, hắn ném vào mặt anh thái độ khinh bỉ và thực tế phũ phàng: đa số cảnh sát và quan chức đã ăn hối lộ của tội phạm, và không như anh, Rachel và Alfred vẫn còn nhiều điều để mất. Vì vậy, Bruce rời Gotham để tìm hiểu về thế giới ngầm của bọn tội phạm, hi vọng với những kinh nghiệm tích lũy được khi trở về Gotham anh sẽ dẹp trừ tội phạm và sự tha hóa biến chất của thành phố. Trong một nhà tù ở Bhutan, anh gặp Henri Ducard, người đề nghị huấn luyện anh thành một ninja của Liên minh Bóng tối (League of Shadows) được dẫn dắt bởi Ra's al Ghul. Khi hoàn thành khóa huấn luyện, Bruce phát hiện ra ý định thực sự của Liên minh: giải phóng Gotham khỏi bọn tội phạm bằng cách hủy diệt cả thành phố. Anh đốt ngôi đền của Liên minh, giết Ra's, nhưng cứu mạng Ducard.
Bruce trở lại Gotham. Thể hiện trước công chúng như một dân chơi bất cần đời, nhưng anh cũng rất quan tâm đến công ty của gia đình. Bruce gặp Lucius Fox, ông giới thiệu với anh những công nghệ đang được thử nghiệm của công ty, trong đó có chiếc xe bọc thép, bộ trang phục bảo hộ, những thứ giúp Bruce tạo dựng hình ảnh Batman để chống tội phạm. Batman ngăn chặn một vụ vận chuyển ma túy trái phép, giúp Trung sĩ cảnh sát James Gordon và cảnh sát Gotham bắt giữ tên Falcone bất khả xâm phạm. Trong khi đó, một chuyến hàng của tập đoàn Wayne bị cướp, và một loại vũ khí thử nghiệm bị mất, loại vũ khí này có thể dùng vi sóng để làm bốc hơi nguồn nước quân địch.
Ở Gotham, Falcone và đồng bọn được xác nhận tâm thần không ổn định, không thể tham dự xử án và được chuyển đến viện tâm thần Arkham bởi tên bác sĩ Jonathan Crane, kẻ sử dụng Falcone để nhập về một loại thuốc gây ảo giác nguy hiểm có thể gây nên chứng rối loạn tâm thần nghiêm trọng. Crane đầu độc Falcone trong khi đeo một chiếc mặt nạ vải, làm Falcone phát điên vì sợ hãi "Bù nhìn" (Scarecrow). Trong khi điều tra về Crane, Batman cũng bị nhiễm độc và được cứu bởi Alfred và Fox giúp chế tạo thuốc giải độc giúp anh. Rachel tới Arkham, nơi Crane tiết lộ hắn đã cho chất độc vào nguồn nước của Gotham. Cô được Batman cứu, anh dùng chính chất độc của Crane để tra khảo hắn. Crane nói hắn đang làm việc cho Ra's al Ghul, điều Batman không tin vì cho rằng Ra's đã chết.
Trong tiệc sinh nhật ở dinh thự nhà Wayne, Bruce gặp lại Ducard, ông tiết lộ mình chính là Ra's al Ghul thật. Giả vờ say rượu, Bruce đuổi hết khách đi vì sự an toàn của họ, chỉ còn một mình anh với Ra's và các ninja của ông. Ra's cho biết kế hoạch phá hủy Gotham của Liên minh: dùng máy làm bốc hơi nước đã ăn trộm được với nguồn nước đã bị hạ độc, khiến mọi người sát hại lẫn nhau trong cơn ảo giác. Liên minh đốt tòa biệt thự và Bruce bị kẹt ở trong, nhưng Alfred cứu được anh kịp lúc. Trong khi Liên minh bắt đầu phân tán chất độc, Batman cứu được Rachel từ một tên tội phạm đã bị nhiễm thuốc và tiết lộ danh tính thật của mình với cô. Anh giao chiếc Tumbler cho Gordon và đuổi theo Ra's, kẻ sử dụng đường tàu cao tốc của Gotham để vận chuyển chiếc máy tới tòa tháp Wayne, công trình được xây trên đường ống chính, nơi hắn sẽ khiến nước nhiễm độc ở cả thành phố bốc hơi. Batman chiến đấu với Ra's trên đoàn tàu và chạy thoát ngay trước khi Gordon sử dụng chiếc Tumbler để phá hủy đường tàu, bỏ mặc Ra's chết trong vụ tai nạn tàu sau đó.
Batman trở thành người hùng của công chúng, nhưng cũng mất đi Rachel, người không thể yêu cả Bruce lẫn Batman. Jim Gordon được thăng chức lên Trung úy, cho Batman thấy đèn tín hiệu Bat-Signal và nói với anh về một tên tội phạm mới thực hiện hành vi giết người cướp của, để lại danh thiếp là một lá bài Joker. Batman hứa sẽ điều tra về tên tội phạm này và biến mất trong đêm.
Diễn viên.
Các diễn viên khác tham gia có Rutger Hauer trong vai William Earle, CEO của tập đoàn Wayne, người tiếp quản công ty khi Bruce Wayne vắng mặt; Mark Boone Junior vào vai cộng sự của Gordon, thanh tra Arnold Flass; Ken Watanabe vào vai kẻ thế mạng cho Ra's al Ghul; Larry Holden vào vai công tố viên trưởng Carl Finch; Tim Booth vào vai Victor Zsasz; Rade Šerbedžija vào vai một người vô gia cư, người cuối cùng gặp Bruce khi anh rời Gotham, và cũng là người đầu tiên nhìn thấy Batman.
Chủ đề.
Chủ đề chính của phim là nỗi sợ hãi, thứ hỗ trợ cho câu chuyện về Bruce Wayne trở thành một anh hùng. Đạo diễn Christopher Nolan xác định ý tưởng đằng sau của phim là "một người phải đối mặt với nỗi sợ hãi trong sâu thẳm tâm can mình và phải cố vượt qua nó". Chủ đề sợ hãi cũng được rõ ràng với sự lựa chọn nhân vật phản diện là Scarecrow - một kẻ dùng khí gas gây sợ hãi lên nạn nhân của mình.
Sản xuất.
Phát triển.
Tháng 1 năm 2003, Warner Bros. thuê đạo diễn của Memento, Christopher Nolan đạo diễn một phim về Batman chưa có tiêu đề, và David S. Goyer hai tháng sau ký hợp đồng viết kịch bản cho phim. Nolan dự định khởi động lại cả dòng phim về Batman bằng cách "kể về nguồn gốc nhân vật, câu chuyện chưa từng được kể trên màn ảnh rộng lần nào". Nolan cho rằng tính nhân đạo và hiện thực sẽ là nền tảng cho một bộ phim khởi đầu, và "thế giới của Batman sẽ rất thực tế".
Cảnh đầu phim khi Bruce Wayne còn nhỏ ngã xuống giếng là lấy từ "The Man Who Falls", một truyện ngắn của Denny O'Neil và Dick Giordano. "The Long Halloween" của Jeph Loeb và Tim Sale, cũng ảnh hưởng đến kịch bản của Goyer, với tên trùm tội phạm Carmine Falcone là một trong những yếu tố được lấy từ "Long Halloween". Biên kịch định thêm nhân vật Harvey Dent vào phim, nhưng cuối cùng thay thế anh bởi một nhân vật mới Rachel Dawes vì họ thấy không thể dành nhiều thời gian cho nhân vật này. Nhân vật này sau đó được thể hiện bởi Aaron Eckhart trong The Dark Knight. Phần tiếp theo của Long Halloween là "Batman: Dark Victory", cũng có chút ảnh hưởng.
Quay phim.
Quá trình quay phim bắt đầu từ tháng 3/2004 ở sông băng Vatnajökull ở Iceland (trong phim là ở Bhutan). Đoàn làm phim đã xây dựng một ngôi làng và cửa trước cho đền của Ra's, còn phải làm đường lên vùng xa xôi hẻo lánh đó nữa. Thời tiết là một vấn đề, với gió thổi với vận tốc 121 km/h và thiếu tuyết.
Dù phim rất u ám, Nolan muốn nhiều lứa tuổi có thể cùng xem phim. "Rõ ràng là không thể cho trẻ con quá nhỏ xem, tôi nghĩ phim có chút hơi quá đối với chúng, nhưng trẻ 10-12 tuổi chắc là được, vì khi là trẻ con tôi rất thích xem những phim như thế này". Do đó phim không quay cảnh nào có máu me.
Thiết kế.
Nolan lấy cảm hứng cho "Huyền thoại Người Dơi" từ bộ phim khoa học viễn tưởng kinh điển Blade Runner (1982). Anh đã mời quay phim của Blade Runner là Wally Pfister đến để thực hiện bộ phim này. Nolan làm việc với nhà thiết kế sản xuất Nathan Crowley để tạo hình diện mạo thành phố Gotham. Crowley xây dựng một mô hình thành phố kín cả nhà để xe của Nolan. Nhiều yếu tố được lấy từ New York, Chicago, Tokyo; những con hẻm dựa trên khu ổ chuột Kowloon (nay đã bị phá bỏ) ở Hồng Kông.
Những nhà làm phim muốn tạo một bộ Batsuit cho phép di chuyển dễ dàng để chiến đấu và ẩn nấp. Các phim trước thì Batsuit luôn bị giới hạn mà khó di chuyển phần đầu. Nhà thiết kế trang phục Lindy Hemming và nhóm của cô đã thiết kế bộ Batsuit. Cơ bản là áo trong bằng cao su tổng hợp, sau đó là lớp nhựa phủ bên ngoài. Nhóm đã phải trộn nhiều loại bọt khác nhau để chọn ra hỗn hợp nào nhẹ, bền, co giãn tốt nhất. Về phần chiếc áo choàng, đạo diễn Christopher Nolan muốn một chiếc áo choàng có thể bay theo gió đẹp như nhiều truyện tranh về Batman. Nhóm của Hemming làm chiếc áo choàng từ loại nylon làm dù có tĩnh điện. Trên cùng của chiếc áo choàng là chiếc mũ trùm đầu, được thiết kế bởi Nolan, Hemming, và người giám sát thiết kế phục trang Graham Churchyard. Mũ trùm đầu được thiết kế đủ mỏng để di chuyển được nhưng cũng phải đủ dày để tránh bị nhăn khi Bale quay đầu trong khi mặc Batsuit.
Chỉ đạo võ thuật.
Các cảnh chiến đấu sử dụng kỹ thuật chiến đấu Keysi, kỹ thuật cũng được sử dụng sau này trong các phần tiếp theo, The Dark Knight và The Dark Knight Rises. Kỹ thuật này là một hệ thống tự vệ mà luyện tập dựa trên nghiên cứu và bồi dưỡng những bản năng tự nhiên.
Hiệu ứng đặc biệt.
Nolan muốn dùng diễn viên đóng thế truyền thống hơn là kỹ xảo vi tính CGI (computer-generated imagery). Các mô hình được sử dụng cho đường phố và đền của Ra's al Ghul. Tuy nhiên, cũng có nhiều cảnh phải sử dụng hình ảnh CG, như các tòa nhà chọc trời ở Gotham, tháp của tập đoàn Wayne, và một số cảnh quay đường ray trên không. Cảnh cuối trên đường ray sử dụng hỗn hợp cả hình ảnh thật, mô hình, lẫn CGI.
Những con dơi thì hoàn toàn là kỹ xảo vi tính, trừ những cảnh quay chỉ có 1-2 con dơi, vì quay với một số lượng lớn dơi thật thì sẽ rất khó khăn.
Âm nhạc.
Phần nhạc nền của "Huyền thoại Người Dơi" được soạn bởi Hans Zimmer và James Newton Howard. Zimmer và Howard đã đến trường quay của phim để lấy cảm hứng soạn nhạc. Zimmer soạn nhạc cho các cảnh hành động, trong khi Howard tập trung vào những cảnh tâm lý của phim.
Phát hành.
"Huyền thoại Người Dơi" khởi chiếu ngày 15 tháng 6 năm 2005 ở Mỹ và Canada trên 3.858 rạp chiếu, trong đó có 55 rạp IMAX. Phim đứng đầu về doanh thu trong tuần đầu công chiếu với 48.745.440 đô la, một con số "lớn nhưng không ấn tượng so với tiêu chuẩn phim bom tấn ngày nay". Doanh thu sau 5 ngày là 72,9 triệu đô la, hơn "Batman Forever" (1995). "Huyền thoại Người Dơi" cũng phá kỷ lục 5 ngày đầu tiên công chiếu ở 55 rạp IMAX, thu về 3,16 triệu đô la. Khán giả xem phim có 57% là nam giới và 54% người dưới 25 tuổi.
Phim đứng đầu thêm một tuần nữa, với 27.589.389 đô la, giảm 43% so với tuần đầu. "Huyền thoại Người Dơi" cuối cùng thu được 205.343.774 đô la trong nước và doanh thu toàn thế giới được 372.710.015 đô la. Nó là phim có doanh thu cao thứ 4 trong số các phim về Batman, kém "Batman" của Tim Burton với 411.348.924 đô la và "The Dark Knight", "The Dark Knight Rises" với doanh thu hơn 1 tỷ đô la. "Huyền thoại Người Dơi" là phim có doanh thu cao thứ 8 ở Mỹ trong năm 2005.
Đón nhận.
Đánh giá chuyên môn.
Huyền thoại Người Dơi nhận được nhiều review tích cực từ giới phê bình. Rotten Tomatoes cho biết 85% các nhà phê bình đánh giá tốt về phim dựa trên 261 bài review, với điểm trung bình là 8.3/10.
Kenneth Turan của tờ Los Angeles Times cảm thấy bộ phim khởi đầu chậm, cho rằng bộ phim chú trọng vào "câu chuyện, tâm lý và hiện thực, chứ không phải hiệu ứng đặc biệt". David Denby của tờ The New Yorker không cùng chung quan điểm với Turan. Ông không có ấn tượng gì đặc biệt với phim nếu so sánh với 2 phim trước của Tim Burton, cho rằng Christian Bale đã chọn một kịch bản không hợp với mình, cảnh cao trào cuối phim thì "tệ và không gây hứng thú", khả năng quay các cảnh hành động của Nolan cũng không tốt.
Nhà phê bình nổi tiếng Roger Ebert viết đây là "bộ phim Batman mà tôi đang chờ đợi; đúng hơn thì đây là bộ phim tôi đã không nhận ra là tôi đang chờ đợi". Cho phim 4/4 sao, ông khen ngợi tính hiện thực của Batman – Batsuit, Hang dơi (Batcave), Batmobile, và Batsignal – cũng như việc bộ phim tập trung vào "câu chuyện và nhân vật" chứ không phải "các cảnh hành động kỹ thuật cao".
Giải thưởng.
Wally Pfister được đề cử Oscar cho Quay phim xuất sắc nhất, đây cũng là đề cử Oscar duy nhất cho phim. Phim được 3 đề cử ở giải BAFTA lần thứ 59. Chỉ vài tháng sau khi ra mắt, "Huyền thoại Người Dơi" đã được độc giả của tạp chí Empire bầu chọn đứng thứ 36 trong các phim hay nhất mọi thời đại. Phim được 3 giải Saturn năm 2006: Phim giả tưởng xuất sắc nhất, Diễn viên chính xuất sắc nhất cho Christian Bale, và kịch bản xuất sắc nhất cho Nolan và Goyer. Tuy nhiên, diễn xuất của Katie Holmes không được đánh giá cao, cô bị đề cử Mâm xôi vàng cho Nữ diễn viên phụ tệ nhất.
| 1 | null |
Trận Bautzen là một trận đánh trong cuộc Chiến tranh Giải phóng Đức là một phần của cuộc Chiến tranh Liên minh thứ sáu trong các cuộc chiến tranh của Napoléon, diễn ra từ ngày 20 cho đến ngày 21 tháng 5 năm 1813. Trong trận chiến này, quân đội Đế chế Pháp do Hoàng đế Napoléon Bonaparte chỉ huy đã đánh lùi quân Liên minh Phổ - Nga do tướng Gebhard von Blücher của Phổ và tướng P. K. Wittgenstein của Nga chỉ huy. Tuy nhiên, quân đội Pháp đã bị đánh thiệt hại nặng và không thể bắt tù binh hay thu được một chiến lợi phẩm nào ngoại trừ một số khẩu pháo đã bị vô hiệu hóa và hư hại, do đó đây trở thành một chiến thắng kiểu Pyrros của Napoléon. Cùng với trận Lützen trước đó, chiến thắng Bautzen đã không thể loại đối thủ của ông ra khỏi vòng chiến. Trong khi trận đánh tại Bautzen thể hiện sự suy yếu của "Đoàn quân vĩ đại" ("Grande Armée") của Napoléon cùng với khả năng chỉ đạo của ông, trận chiến cũng chứng tỏ tinh thần quyết đoán và dũng cảm của người Phổ và người Nga trong cuộc chiến đấu của mình.
Sau thất bại của họ trong trận Lützen vào đầu tháng 5 năm 1813, liên quân Nga - Phổ đã triệt thoái, trước khi vua Friedrich Wilhelm III của Phổ và Nga hoàng Aleksandr I ra lệnh cho họ dừng chân tại Bautzen. 96.000 quân đồng minh dưới quyền Blücher và Wittgenstein đã thành lập hệ thống phòng ngự vững chãi về hướng Đông sông Spree. Về phần mình, Napoléon đã đến Bautzen với 115.000 người. Theo kế hoạch của mình, Napoléon sẽ tiến công quân đội Nga dọc theo mặt trận sông Spree, trong khi quân tiếp viện Pháp dưới quyền Thống chế Michel Ney sẽ bọc hậu đối phương. Trận đánh đã khởi đầu vào buổi trưa ngày 20 tháng 5 năm 1813, khi Napoléon tập trung pháo binh vào chiến tuyến của trung quân đồng minh, đồng thời bắc cầu và cho quân qua sông Spree dưới làn đạn của đối phương. Dù có khi quân đồng minh đã giam chân được quân Pháp, quân Pháp đã chiếm giữ Bautzen và hai bên đều chỉnh đốn lại quân ngũ của mình trong khi đoàn quân của Ney đang kéo tới từ hướng Bắc. Ngày hôm sau, hai bên tiếp tục giao chiến. Napoléon đã đánh lùi được quân đội của Blücher nhưng sau đó cuộc tấn công của quân đội Pháp đã dừng lại. Ney đã đến chậm và không thể cắt đứt đường rút lui của quân Liên minh do đó quân đội Phổ và Nga, vốn hoàn toàn không bị bao vây tiêu diệt, đã có thể tiến hành triệt thoái. Một cơn dông đã chấm dứt trận chiến, và trong khi quân đội Liên minh đã rút lui dưới sự yểm trợ của kỵ binh, Napoléon không có kỵ binh để truy đuổi. Thiệt hại nặng nề của quân đội Napoléon trong trận thắng này đã lặp lại bản chất của chiến thắng Lützen của ông trước đó.
Ngoài ra, trong cả hai trận chiến này, Napoléon đều phải tung đội Cận vệ của mình vào chiến trận. Hoàng đế Pháp không những đã không thể giáng một đòn quyết định vào, mà tình hình lại càng trở nên tồi tệ cho ông khi hai bên cuộc đụng độ tại Reichenbach vào ngày 22 tháng 5 năm 1813 trong cuộc truy đuổi chậm chạp của Napoléon: "Đại Thống chế của Hoàng cung" của ông là Geraud Duroc đã tử thương, buộc ông phải ngừng giao tranh. Wittgenstein đã bị huyền chức sau trận đánh này. Nhưng, trận đánh này cũng thể hiện bản lĩnh của tướng Blücher - người đã tỏ thái độ xem nhẹ Napoléon. Và, sau hai thắng lợi khó nhọc của Napoléon tại Lützen và Bautzen, Đế quốc Áo đã nhảy vào tham chiến và một liên minh quân sự hùng mạnh đã được hình giữa các quốc gia châu Âu chống lại Napoléon.
| 1 | null |
Curtiss A-12 Shrike là loại máy bay cường kích thứ hai của Quân đoàn Không quân Lục quân Hoa Kỳ, nó là máy bay cường kích chủ lực trong thập niên 1930 của không quân. Nó được thiết kế dựa trên A-8, nhưng có động cơ làm mát bằng nước bố trí kiểu tròn thay vì kiểu thẳng như của A-8 và một số thay đổi khác.
| 1 | null |
Fairey Battle là một loại máy bay ném bom hạng nhẹ một động cơ của Anh do hãng Fairey Aviation Company chế tạo vào cuối thập niên 1930 cho Không quân Hoàng gia. Battle trang bị cùng động cơ piston Rolls-Royce Merlin giống như máy bay tiêm kích của Anh cùng thời; nhưng Battle lại có kíp lái ba người và mang bom. Dù là mẫu máy bay cải tiến tốt so với các máy bay khác, nhưng đưa vào tham chiến chậm, tầm bay hạn chế và rất dễ bị hư hại do cả đạn pháo phòng không và đạn từ máy bay tiêm kích do chỉ có duy nhất một súng máy.303 để tự vệ.
| 1 | null |
Cu cu mỏ vàng (danh pháp hai phần: Coccyzus americanus) là một loài chim thuộc họ Cu cu ("Cuculidae")..
Môi trường sống sinh sản của chúng là những khu rừng rụng lá từ miền nam Canada đến Mexico. Chúng di chuyển đến Trung Mỹ và phía nam cũng như miền bắc Argentina. Cu cu mỏ vàng là một loài lang thang hiếm Tây Âu.
Chúng kiếm thức ăn trong cây và bụi rậm, chúng cũng có thể bắt côn trùng bay. Thức ăn chủ yếu là côn trùng, đặc biệt là sâu bướm Lasiocampidae và ve sầu, nhưng cũng có một số loài thằn lằn, trứng của các loài chim khác và quả mọng.
Chúng làm tổ trong một cây hoặc cây bụi, thường ở độ cao 1-4 mét so với mặt đất. Một tổ có 2-4 trứng được ấp 14 ngày hoặc lâu hơn. Chim non có thể leo nhanh nhẹn sau 7-9 ngày tuổi sau khi nở.
Thỉnh thoảng chúng đẻ nhờ trứng vào tổ của các loài chim khác (thường là tổ của cu cu mỏ đen) nhưng chúng không thường đẻ nhờ như cu cu thông thường.
| 1 | null |
Fairey Gordon là một loại máy bay ném bom hạng nhẹ/đa dụng của Anh. Gordon là một máy bay hai tầng cánh. Nó lắp biến thể của động cơ Armstrong Siddeley Panther IIa. Vũ khí gồm có 1 khẩu súng máy Vickers K và một khẩu Lewis , cộng thêm bom.
| 1 | null |
Cốc đế (danh pháp hai phần: "Phalacrocorax carbo") là một loài chim cốc thuộc họ Cốc. Nó sinh sản ở phần lớn các khu vực Cựu Thế giới và bờ biển Đại Tây Dương của Bắc Mỹ.
Đây là một loài chim lớn màu đen, nhưng có một sự khác biệt lớn về kích thước trong các phạm vi phân bố. Trọng lượng được ghi nhận từ 1,5 kg đến 5,3 kg, với phạm vi điển hình 2,6-3,7 kg. Chiều dài có thể dao động trong khoảng 70–102 cm và sải cánh dài 121–160 cm. Loài chim này có đuôi hơi dài và cổ họng có mảng màu vàng.
Thân và cổ dài. Mỏ thuôn tròn, đầu chóp hơi phình to và có móng cong sắc. Chân ngắn nằm xa về phía sau thân, giữa các ngón có màng bơi. Đuôi khá dài. Cánh to rộng, sải cánh dài. Bộ lông màu đen có ánh xanh lục pha tím đỏ ở phần đầu, cổ, mặt trên thân và đuôi. Phần má quanh mắt và ức có một vệt khá rộng, màu trắng.
Tại Việt Nam, cốc phân bố ở các tỉnh đồng bằng, vùng núi thấp thuộc Bắc Bộ và Nam Bộ, nhất là khu vực rừng ngập mặn tỉnh Minh Hải. Thường sống ở các vực nước, hồ lớn, sông suối có nhiều cá.
Trong y học cổ truyền và kinh nghiệm dân gian Việt Nam, chim cốc được dùng với tên thuốc là lư từ hay lộ từ.
| 1 | null |
Giun đũa (danh pháp hai phần: "Ascaris lumbricoides") là một loài giun ký sinh trong ruột non người, nhất là ở trẻ em. Khoảng 1/4 dân số trên Trái Đất này bị giun đũa ký sinh, gây đau bụng, đôi khi gây tắc ruột & tắc ống mật. Tỷ lệ người mang giun đũa có khác nhau tùy theo vùng, ở vùng ôn đới số người bị giun đũa ký sinh có phần giảm đi và bệnh cũng có phần nhẹ, còn ở vùng nhiệt đới thì bệnh giun đũa còn đang hoành hành, đặc biệt là ở trẻ em. Nó có thể đạt chiều dài đến 35 cm. Giun đũa ở trong ruột chiếm đoạt các chất dinh dưỡng của cơ thể. Chúng gây ra tình trạng rối loạn tiêu hoá và rối loạn thần kinh ở trẻ nhỏ. Giun đũa còn làm suy yếu bệnh nhân do chiếm đoạt chất dinh dưỡng trong ruột người bệnh.
Cấu tạo ngoài.
Cơ thể giun đũa hình ống, có kích thước giống như một chiếc đũa (khoảng 25 cm) hoặc hơn. Lớp vỏ cuticun bọc ngoài cơ thể luôn căng tròn, có tác dụng như bộ áo giáp giúp giun đũa không bị tiêu hủy bởi các dịch tiêu hóa trong ruột non người.
Cấu tạo trong và di chuyển.
Thành cơ thể có lớp biểu bì & lớp cơ dọc phát triển. Bên trong là khoang cơ thể chưa chính thức. Trong khoang có: ống tiêu hóa bắt đầu từ lỗ miệng ở phía trước cơ thể giữa ba môi bé, kết thúc ở lỗ hậu môn; các tuyến sinh dục dài & cuộn khúc như búi chỉ trắng ở xung quanh ruột.
Cơ thể chỉ có cơ dọc phát triển nên giun đũa di chuyển hạn chế, chúng chỉ cong cơ thể lại và duỗi ra. Cấu tạo này thích hợp với động tác chui rúc trong môi trường ký sinh.
Dinh dưỡng.
Giun đũa có hầu phát triển giúp đưa chất dinh dưỡng nhanh và nhiều theo một chiều theo ống ruột từ miệng đến hậu môn.
Sinh sản.
Cơ quan sinh dục.
Giun đũa phân tính. Tuyến sinh dục đực và cái đều ở dạng ống: con cái 2 ống, con đực 1 ống & dài hơn chiều dài cơ thể.
Giun đũa thụ tinh trong. Con cái đẻ số lượng rất lớn, lẫn vào phân người (khoảng 240 000 trứng một ngày). Trứng mới đẻ không có phôi, hình bầu dục, có vỏ dày sần sùi, có kích thước khoảng 60x 40 micromét.
Vòng đời giun đũa.
Trứng giun theo phân ra ngoài, gặp ẩm & thoáng khí, phát triển thành dạng ấu trùng trong trứng. Người ăn phải trứng giun, đến dạ dày ấu trùng chui ra, xuống ruột non, vào máu, đi qua gan, tim, phổi, rồi lại về lại ruột non lần thứ hai mới chính thức ký sinh ở đấy.
| 1 | null |
Cu cu châu Phi (danh pháp hai phần: Cuculus gularis) là một loài chim thuộc họ Cu cu ("Cuculidae").. Loài này được tìm thấy ở Angola, Bénin, Botswana, Burkina Faso, Cameroon, Cộng hòa Trung Phi, Tchad, Cộng hòa Congo, Cộng hòa Dân chủ Congo, Bờ Biển Ngà, Djibouti, Eritrea, Ethiopia, Gabon, Gambia, Ghana, Guiné-Bissau, Kenya, Liberia, Malawi, Mali, Mauritanie, Mozambique, Namibia, Niger, Nigeria, Rwanda, Sénégal, Sierra Leone, Somalia, Cộng hòa Nam Phi, Sudan, Swaziland, Tanzania, Togo, Uganda, Zambia, và Zimbabwe.
Cu cu châu Phi được nhận dạng như là một loài riêng biệt trên cơ sở tiếng kêu của nó.
| 1 | null |
Cu cu mỏ cong (danh pháp hai phần: Scythrops novaehollandiae) là một loài chim thuộc họ Cu cu ("Cuculidae").. Chúng là loài duy nhất trong chi đơn loài Scythrops. Nó là loài chim đẻ nhờ lớn nhất thế giới, là loài cu cu lớn nhất.
Loài chim này được tìm thấy ở Úc, Papua New Guinea và Indonesia; và lang thang ở Nouvelle-Calédonie và New Zealand. Nó là loài di cư. Có 3 phân loài, một phân loài di cư và hai phân loài di cư. Môi trường sinh sống của nó là rừng đất thấp ẩm nhiệt đới hoặc cận nhiệt đới và rừng ngập mặn nhiệt đới hoặc cận nhiệt đới.
Loài này cân nặng 630 g và dài 63 cm, với thân hình mảnh dẻ, đuôi dài và chân khỏe. Chân của chúng dạng bốn ngón với hai ngón giữa hướng về phía trước và hai ngón ngoài hướng về phía sau.
| 1 | null |
La Liga 2000–01 là mùa giải thứ 70 của La Liga kể từ khi giải đấu được thành lập, bắt đầu từ ngày 9 tháng 9 năm 2000 và kết thúc vào ngày 17 tháng 6 năm 2001.
Thăng hạng và xuống hạng.
Đội thăng hạng từ Segunda División 1999–2000
Đội xuống hạng tới Segunda División 2000–01
Thông tin đội bóng.
Câu lạc bộ và vị trí.
Mùa giải 2000-01 bao gồm các câu lạc bộ sau:
kết quả thi đấu.
Giải thưởng.
Cúp Pichichi.
Cúp Pichichi được trao cho cầu thủ ghi nhiều bàn thắng nhất trong mùa giải.
Giải phong cách.
Real Madrid là câu lạc bộ giành giải phong cách với số điểm 86, đội đứng thứ 2 là Espanyol và thứ 3 là Zaragoza.
Giải thưởng Pedro Zaballa.
Manolo Hidalgo, cầu thủ của Atlético Madrid
| 1 | null |
Lê Ngân Khánh, thường được biết đến với nghệ danh Ngân Khánh (sinh ngày 7 tháng 10 năm 1985), là một nữ ca sĩ, diễn viên kiêm người mẫu người Việt Nam.
Ngân Khánh đã có gần 20 năm hoạt động nghệ thuật chuyên nghiệp, những bộ phim nữ diễn viên tham gia gắn liền tới tuổi thơ của nhiều người. Suốt sự nghiệp đi diễn, Ngân Khánh đã nhận về được nhiều giải thưởng danh giá. Cùng với lối sống nói không với scandal, cô lại càng được yêu mến hơn. Vài năm trở lại đây, Ngân Khánh kín tiếng hẳn trong mọi hoạt động nghệ thuật. Dù vậy, cô vẫn được khán giả yêu mến và cô đã có một chỗ đứng nhất định trong showbiz Việt nói chung và trong lòng khán giả nói riêng.
Tiểu sử.
Ngân Khánh sinh tại thành phố Quy Nhơn, Bình Định. Cô vào Thành phố Hồ Chí Minh khi còn đang là học sinh cấp 2. Từ nhỏ đã có ước mơ trở thành diễn viên, nên từ khi cấp 2 đã nuôi dưỡng ước mơ của mình đăng ký học diễn xuất. Khi còn nhỏ, Ngân Khánh đã luôn nổi bật với khuôn mặt xinh đẹp và khả năng diễn xuất rất tự nhiên.
Thời trẻ khi còn chưa nổi tiếng, Ngân Khánh thường xuyên tham gia làm người mẫu ảnh và là một người mẫu quảng cáo.
Ngân Khánh là chị ruột của Bình luận viên Tuấn Anh (tên thật: Nguyễn Tuấn Anh)
Ngân Khánh kết hôn vào ngày 9 tháng 2 năm 2015 và đang có cuộc sống hạnh phúc bên chồng là Đỗ Thiếu Quân.
Sự nghiệp.
Ngân Khánh bắt đầu bước chân vào nghiệp diễn từ năm 2005 với vai Quỳnh Hương trong bộ phim "Mầm sống" của đạo diễn Phan Hoàng. Ngay lần đầu chạm ngõ điện ảnh, cô đã được thử sức với một vai diễn có số phận khá ngang trái mà khá nhiều diễn viên trong nghề mơ ước. Nhân vật Hương là một cô gái lờ mờ về gốc gác của mình nhưng cô mặc kệ. Điều duy nhất cô quan tâm là làm thế nào để có tiền. Rồi một người đàn ông có tuổi đến với cô, ông ta trả tiền nhưng gieo cho cô một món nợ.
Những bộ phim đầu tiên tuy chưa mang lại tiếng vang cho Ngân Khánh nhưng cũng là bước đệm để cô tự tin thể hiện mình trong cuộc thi tìm kiếm diễn viên "Ngôi sao ngày mai" năm 2006 và giành giải nhất. Với khán giả, cô sở hữu vẻ đẹp mong manh, thuần khiết, được cho là phù hợp với dạng vai nữ chính gặp nhiều đa đoan trong cuộc sống.
Năm 2007 là năm thành công rực rỡ của Ngân Khánh khi cô nhận được một vai phụ trong bộ phim khá ăn khách Gọi giấc mơ về. Cô vào vai Vy – một cô gái ác tâm, thủ đoạn, tìm mọi cách để đạt được những điều mình muốn. Bộ phim đã khẳng định được tên tuổi của cô diễn viên trẻ trong làng điện ảnh phía Nam. Ngoài ra cô còn được khán giả biết đến qua các bộ phim khác như: Nghề báo, Ghen, Tường vy cánh mỏng, Mây trắng ngang trời, Hạnh phúc có thật (Vũ điệu Bella), Khi yêu đừng quay đầu lại, Cô dâu đại chiến...
Bên cạnh đóng phim, Ngân Khánh cũng khá thành công với vai trò ca sĩ. Đầu năm 2009, cô chính thức gia nhập công ty giải trí của ca sĩ Thanh Thảo và trở thành ca sĩ độc quyền. Mặc dù bận đóng phim nhưng cô ca sĩ trẻ vẫn rất tích cực tham gia các chương trình ca nhạc lớn cùng với các ngôi sao hàng đầu của làng giải trí Việt. Tháng 12 năm 2009, Ngân Khánh cho ra mắt album "Chỉ yêu mình anh" với 10 ca khúc độc quyền.
Ngoài ra biết đến vai trò là một diễn viên, Ngân Khánh còn là một người mẫu ảnh và là một người mẫu quảng cáo. Với bề ngoài sáng sân khấu, ăn hình, gương mặt xinh đẹp, vóc dáng cân đối Ngân Khánh thường xuyên được mời làm người mẫu ảnh và người mẫu quảng cáo cho các tạp chí, nhãn hàng. Cô cũng thường xuyên được nhận lời mời đóng các MV của các ca sĩ nổi tiếng như: Đêm cuối bên nhau (Trương Đan Huy), Em có hiểu lòng anh (Lương Gia Huy), Bởi tin lời thề 2, Khi đời trắng tay… (Vân Quang Long), Lạc mất em (Đàm Vĩnh Hưng).
Cùng với sự nghiệp diễn xuất, cô nàng bắt đầu lấn sân sang nhiều lĩnh vực nghệ thuật khác. Tiêu biểu là ca hát, người mẫu và nhảy múa. Ngày 1 tháng 7 năm 2011, cô tham gia nhóm Amigo G do công ty Amigos của ông bầu Hoàng Vũ thành lập công cùng với Miko Lan Trinh và Phương Trinh Jolie nhưng vào 31 tháng 3 năm 2012 cô rời nhóm và Đàm Phương Linh thay thế rồi nhóm cũng tan rã ngay sau đó.
Cũng trong năm 2015, Ngân Khánh đã ghi điểm với vai diễn Lam trong phim điện ảnh "Ma Dai" (sau 4 ngày công chiếu phim đã thu hút 179.000 lượt xem và thu về 14 tỷ VND). Khi hoàn tất bộ phim, Ngân Khánh cũng tạm ngưng và quyết định đi du học tại Singapore chuyên ngành "sản xuất phim".
Tháng 10 năm 2018, Ngân Khánh bất ngờ tái xuất màn ảnh rộng với vai diễn tiểu thư Nhung trong phim "Quý cô thừa kế".
Hiện tại cô đã hoàn thành khóa học ở Singapore (4/2020) và trở về Việt Nam tiếp tục hoạt động nghệ thuật. Dù hạn chế đóng phim hơn trước nhưng Ngân Khánh vẫn tham dự một số sự kiện nếu phù hợp về mặt hình ảnh và thời gian. Ngoài thời gian học tập và làm việc, Ngân Khánh thường đi du lịch nhiều nơi trên thế giới. Trang cá nhân của cô xuất hiện nhiều hình ảnh được chụp tại Mỹ, Australia, châu Âu... Tuy nhiên, khi nói về việc lấy được chồng giàu có, Ngân Khánh khẳng định cô không ỷ lại vào gia sản của chồng.
Đời tư.
Ngày 9/2/2015, đám cưới của Ngân Khánh và bạn trai Đỗ Thiếu Quân, một doanh nhân Hà Lan gốc Việt, được tổ chức tại một nhà hàng sang trọng tại Tp. Hồ Chí Minh. Sau khi thông tin Ngân Khánh sắp kết hôn, đã có nhiều người không khỏi tò mò về gia thế của vị hôn phu của Ngân Khánh. Được biết, chồng của Ngân Khánh cũng là một doanh nhân có tiếng trong lĩnh vực tài chính ngân hàng. Về gia thế của Đỗ Thiếu Quân thì không có nhiều người biết rõ, nhưng việc mà anh chàng này chi tiền mạnh tay chi tiền cho một đám cưới cầu kỳ như vậy thì nhiều người cũng phải công nhận sự hào phóng của anh và người dẫn cưới là MC Thanh Bạch và BLV Tuấn Anh.
Sau khi lấy chồng Ngân Khách ít khi xuất hiện trên truyền hình và hầu như không tham gia nghệ thuật, giải trí. Cô dành thời gian chăm sóc cho gia đình và hoàn thành việc học tại Singapore. Trên trang cá nhân của nữ diễn viên khá kín tiếng, không chia sẻ về đời tư của gia đình cũng như gia thế của gia đình chồng mà chỉ đăng tải những hình ảnh về các chuyến du lịch hoặc khoảnh khắc vui vẻ trong cuộc sống thường ngày. Dù ít tham gia diễn xuất nhưng cô nàng vẫn thường tham gia các sự kiện. Ngoài thời gian học tập và làm việc, Ngân Khánh thường đi du lịch nhiều nơi trên thế giới. Trang cá nhận của cô xuất hiện nhiều hình ảnh chụp tại Mỹ, Australia, châu Âu...
Dù đã kết hôn 6 năm nhưng hiện tại Ngân Khánh vẫn chưa có con. Cô chia sẻ: “"Đúng là có lúc vợ chồng tôi bị áp lực sinh con đấy. Tuy nhiên, giai đoạn căng thẳng đó đã qua vì chúng tôi hiểu được con cái là trời cho. Khi nào trời cho thì mình đón nhận"“.
| 1 | null |
Lực lượng Không quân Cường kích là một binh chủng thuộc Quân chủng Phòng không-Không quân - Quân đội nhân dân Việt Nam, có chức năng sử dụng các máy bay cường kích nhằm thực hiện các nhiệm vụ ném bom, không kích, tấn công các mục tiêu trên đất liền hoặc trên biển của đối phương cũng như sử dụng hỏa lực hỗ trợ, giải vây cho các đơn vị bộ binh và hải quân đang tác chiến.
Lịch sử.
Từ khi Không quân Nhân dân Việt Nam thành lập đến năm 1975.
Từ tháng 3 năm 1956, đoàn 110 cán bộ, chiến sĩ của Ban nghiên cứu sân bay được cử đi nước ngoài học tập. Đoàn học lái máy bay tiêm kích MiG-17 có 50 người, do Phạm Dưng làm trưởng đoàn được cử sang học tập tại Trung Quốc. Sau này, Phạm Dưng được giao nhiệm vụ phụ trách nhóm huấn luyện máy bay Lisunov Li-2 và trực thăng Mi-4.
Li-2 là loại máy bay ném bom chiến thuật hạng nhẹ, đoàn của Phạm Dưng ban đầu được huấn luyện nhằm ném bom mặt đất nhưng sau này lại chuyển sang nhiệm vụ vận tải. Vì vậy tất cả 24 chiếc máy bay Lisunov Li-2 mà Liên Xô viện trợ cho Không quân Nhân dân Việt Nam đã chuyển sang làm máy bay vận tải.
Cuối năm 1961, đoàn học viên đầu tiên của Việt Nam sang Liên Xô học lái. Tất cả hơn 100 học viên được học về loại máy bay tiêm kích MiG-17. Nhưng sau khi đoàn đã hoàn thành tốt giai đoạn sơ cấp thì cấp trên yêu cầu cho 1 đội 10 người đi học lái máy bay ném bom chiến thuật tầm trung Ilyushin Il-28. Lúc này, Liên Xô đã đồng ý viện trợ cho Việt Nam một số máy bay Il-28 để thành lập đơn vị không quân ném bom.
Theo lời kể của Đại tá Nguyễn Đức Bàn - phi công lái máy bay Il-28 thì sau khi tốt nghiệp tháng 10/1964, đoàn 10 phi công của ông trở về sân bay Gia Lâm. Tuy nhiên, do một số vấn đề từ phía nước bạn (Liên Xô) nên các máy bay vẫn chưa được chuyển giao. Vì vậy, toàn bộ phi công học lái Il-28 được đưa đi học tiếng Trung, dự định sang Trung Quốc học tiếp.
Những ngày cuối tháng 6/1965, 8 máy bay ném bom tầm trung Il-28 do phi công Liên Xô điều khiển lần lượt hạ cánh xuống Nội Bài (gồm: 4 chiếc chiến đấu Il-28 số hiệu 2082, 2084, 2086, 2088; 3 trinh sát Il-28R số hiệu 2182, 2184, 2186; 1 huấn luyện Il-28U số hiệu 2180). Đi cùng Il-28 còn có một chiếc máy bay vận tải cỡ lớn chở theo động cơ dự trữ, phụ tùng và chuyên gia kỹ thuật. Tất cả số máy bay này được biên chế cho tiểu đoàn không quân ném bom 929, mật danh là đoàn T-16. Đây là đơn vị độc lập tác chiến, không thuộc bất cứ trung đoàn không quân nào.
Nhiều lần đơn vị gần như đã được lệnh xuất kích nhưng lại bị hủy bỏ, điển hình như trong Chiến dịch Tết Mậu Thân vào năm 1968, đơn vị đã ra Thọ Xuân, Thanh Hóa, máy bay đã treo đủ bom, chỉ còn chờ lệnh lắp kíp là đi đánh. Nhưng 1-2 tiếng sau lại có lệnh hạ bom xuống. Những năm sau, đoàn T-16 tiếp tục tập luyện sẵn sàng xuất kích nhưng do Không quân Mỹ đã biết được thông tin đối phương có máy bay ném bom nên tổ chức đánh phá ngày đêm, Một thời gian sau, phần lớn Il-28 hết niên hạn sử dụng, chỉ còn 2 chiếc còn sử dụng được bao gồm 1 chiếc chiến đấu (số hiệu 2088) và một chiếc là máy bay trinh sát ảnh (số hiệu 2184). Đến cuối năm 1971, chiến trường Miền nam và khu vực Hạ Lào đang rất cần chi viện hỏa lực giải vây nên đơn vị đã sửa đổi chiếc máy bay trinh sát số 2184 thành máy bay ném bom. Tổ kỹ thuật trực tiếp thực hiện công tác cải tiến (cán bộ kỹ thuật Phạm Chu Hải, thợ kỹ thuật Hà Văn Như, Nguyễn Văn Ngọ) đã tìm ra phương án và thực hiện thành công.
Tuy vậy, đơn vị vẫn không được bay. Tháng 9/1972, tiểu đoàn độc lập 929 chính thức giải thể, cho đến lúc đó Il-28 vẫn chưa một lần xuất kích chiến đấu. Các phi công được điều sang lái máy bay vận tải còn phần lớn cán bộ kỹ thuật học chuyển loại MiG-21, chỉ còn một số ít ở lại làm công tác bảo quản máy bay (2 chiếc được điều về đoàn 919 ở Gia Lam). Nhưng đến tháng 10/1972 cấp trên lại có lệnh chuẩn bị gấp để máy bay làm nhiệm vụ chiến đấu. Sáng 9/10/1972, hai chiếc Il-28 được cơ động lên Nội Bài, 2 máy bay đưa vào sân đỗ, kiểm tra thông điện lần cuối, kiểm tra đồng bộ, bom đạn. Phương án treo bom như sau: Chiếc 2184 lắp 8 bom phá mảnh OFAB-250 (nặng 270 kg), còn chiếc 2088 treo 8 bom mẹ (mỗi quả chứa 150 bom con). 17h ngày 9/10, biên đội Il-28 lần đầu xuất kích chiến đấu bay thẳng đến mục tiêu - căn cứ phỉ Vàng Pao ở Loong Chẹng trên đất Lào. Trận tập kích bất ngờ của máy bay ném bom Il-28 đã đánh trúng mục tiêu địch, sát thương phần lớn sinh lực và khí tài chiến đấu của địch, lập chiến công đầu cho Không quân ném bom của Quân đội nhân dân Việt Nam. Từ đây, máy bay Il-28 chính thức ngừng hoạt động.
Không quân cường kích Việt Nam cũng từng ghi nhận 1 chiến công tấn công hải quân Mỹ bằng máy bay MiG-17. Ngày 19 tháng 4 năm 1972, tàu chiến Mỹ pháo kích Đồng Hới. Phía Việt Nam cử hai máy bay MiG-17 do Nguyễn Văn Bảy (B) và Lê Xuân Dị xuất phát từ sân bay dã chiến tại Gát (đường băng bàng đất) tấn công. Khi cách mục tiêu 500m, 2 phi công thả hai quả bom 250 kg trúng mục tiêu. Trong trận này, phía Hoa Kỳ: tàu USS Higbee (DD-806) hư hại nặng (1 tháp pháo bị phá hủy), phải kéo về Philippin để sửa chữa, tàu khu trục USS Oklahoma City (CL-91) bị hư hại radar. Để gỡ gạc thể diện, Hoa Kỳ tuyên bố trong trận này hải quân Hoa Kỳ đã đánh đắm hai tàu phóng lôi, USS Sterett (CG-31) bắn hạ một chiếc MiG-17. Nhưng phía Việt Nam khẳng định năm 1972, hải quân Việt Nam chỉ xuất trận tại vùng biển Cát Bà ngày 27 tháng 8 (sau trận này 4 tháng) và cả hai chiếc MiG-17 sau khi ném bom đều trở về an toàn.
Ngoài ra, Không quân Nhân dân Việt Nam còn có 2 chiến công khác liên quan đến máy bay Antonov An-2 trong một phi vụ cường kích:
Trong chiến dịch Hồ Chí Minh, sau khi tiêu diệt vùng chiến thuật 1 và 2, Quân đội nhân dân Việt Nam có chiếm được 5 máy bay ném bom hạng nhẹ A-37 Dragonfly, ngay sau đó, Không quân Nhân dân Việt Nam đã cử phi công Nguyễn Thành Trung - một điệp viên của Quân giải phóng trong hàng ngũ không lực Việt Nam Cộng hòa ra Đà Nẵng huấn luyện 4 phi công lái MiG-17 chuyển sang máy bay A-37 cùng một phi công Việt Nam Cộng hòa chấp nhận hợp tác mang tên Trần Văn On nhằm thành lập Phi đội Quyết Thắng ném bom Sân bay Tân Sân Nhất, trở thành Cánh quân thứ 6 trong chiến dịch Hồ Chí Minh. 10h30 ngày 27/4/1975, vận tải Antonov An-24 đưa toàn bộ phi công từ Đà Nẵng vào hạ cánh tại Phù Cát. Chiếc A-37 tại Đà Nẵng được đồng chí Vượng – On điều khiển bay hạ cánh lúc 12h. Chiều cùng ngày hai phi công Sanh – On lần lượt bay thử cả năm chiếc A-37. Kết quả 1 chiếc bị hỏng động cơ. Như vậy, tại Phù Cát ta tập hợp đủ phi đội 5 A-37. 15h ngày 27 thang 4 năm 1975 toàn bộ phi công, sĩ quan tập trung để Tư lệnh Lê Văn Tri giao nhiệm vụ, đội hình phi đội thành lập gồm: Nguyễn Văn Lục – chỉ huy phi đội Quyết Thắng (số 1), Nguyễn Thành Trung – dẫn đường (số 2), số 3 Từ Để, số 4 Hoàng Mai Vượng – Trần Văn On và số 5 trung úy Hán Văn Quảng. 16h ngày 28 tháng 4, phi đội Quyết Thắng cất cánh hướng thẳng đến Tân Sân Nhất và ném bom phá hủy nhiều máy bay đang đỗ cùng đài quan sát của sân bay. Toàn phi đội hạ cánh lúc 18h05 phút cùng ngày và đã thực hiện chiến dịch thành công mỹ mãn.
Từ năm 1975 đến nay cùng quá trình hiện đại hóa.
Sau chiến tranh, Không quân Nhân dân Việt Nam thu được một lượng lớn máy bay ném bom hạng nhẹ A-37, máy bay tiêm kích-bom F-5E, A-1 cùng trực thăng tấn công UH-1C/D. Trong Chiến dịch Phản công Biên giới Tây Nam, các phi vụ cường kích ngày càng được thực hiện nhiều nhằm tấn công các cánh quân của Khmer đỏ và tàn quân của chúng sau năm 1979. Từ đây năm 1975, do nhiệm vụ ném bom ngày càng cần thiết đặc biệt ở biên giới tây nam, các đơn vị không quân tiêm kích-bom chuyên nhiệm được thành lập chủ yếu tại Sư đoàn Không quân 370 như Trung đoàn Tiêm kích 937, Trung đoàn Tiêm kích 935 và Trung đoàn Trực thăng 917 mà vốn nhận được là các máy bay của Không lực Việt Nam Cộng hòa.
Đầu thập niên 70, Liên Xô có viện trợ cho Việt Nam một số máy bay tiêm kích-bom Sukhoi Su-7 nhưng số lượng khá ít và chỉ một thời gian sau chúng đã ngừng hoạt động. Năm 1979, Liên Xô tiếp tục viện trợ thêm một lượng lớn máy bay cường kích Sukhoi Su-22M. Ngày 25 tháng 2 năm 1979, Trung đoàn Không quân tiêm kích 929 được thành lập, với nòng cốt các bộ, phi công từ các trung đoàn 935, 937 chuyển sang.
Ngoài ra vào tháng 1/1980, phi đội Mil Mi-24 đầu tiên được thành lập. Được điều động sang Campuchia từ năm 1984, Mi-24A hiệp đồng với các đơn vị UH-1, Mil Mi-8 yểm trợ hỏa lực cho bộ binh truy quét tàn quân Khmer Đỏ. Mi-24A hiện đang ở trạng thái niêm cất nhưng vẫn trực chiến trong thành phần Không quân Nhân dân Việt Nam.
Sau khi các máy bay cường kích của chế độ cũ bị ngừng hoạt động do không có linh kiện thay thế, Việt Nam bắt đầu nhận thêm máy bay cường kích Su-22 từ khối Đông Âu. Su-22 là chiến đấu cơ phản lực đầu tiên của không quân Việt Nam bay ra được tới quần đảo Trường Sa. Sáng ngày 10/2/1988, phi công Vũ Xuân Cương đã thành công chuyến bay nhiệm vụ đầu tiên trên cường kích Su-22M (số hiệu 5815) từ Phan Rang ra tuần tiễu Trường Sa. Sau hải chiến Trường Sa, ngày 30/3/1988, Việt Nam quyết định tăng cường bay huấn luyện trên biển xa cho phi đội Su-22M nhằm nâng cao khả năng tác chiến trên biển. Ngày 14/4/1988, con tàu không số của Lữ đoàn 125 chở theo 35 lính công binh và 7 lính hải quân của đơn vị C7 - D3 (Lữ đoàn công binh E83) do Tư lệnh Vùng 4 Hải quân chỉ huy quay lại quần đảo Trường Sa. Từ 2h sáng, Hải quân Việt Nam bí mật cho xuồng nhỏ vào cắm cờ lên đảo Len Đao. Buổi sáng, phát hiện Việt Nam cắm cờ ở Len Đao, Trung Quốc cho 7 tàu chiến và nhiều xuồng nhỏ bao vây đảo. Lúc này, 7 máy bay chiến đấu Su-22M của Việt Nam bay từ đất liền ra quần đảo. Thấy máy bay chiến đấu của Việt Nam, ngay lập tức phía tàu Trung Quốc tản ra. Bộ đội Việt Nam tiếp tục xây dựng công sự và bảo vệ đảo Len Đao cho đến ngày hôm nay.
Giữa thập niên 1980, khối Đông Âu cùng Liên Xô bị sụp đổ. Tương tự như Lực lượng Không quân Tiêm kích, các đơn vị Không quân Tiêm kích-bom cũng phải mua các máy bay Su-22 cũ đã qua sử dụng từ Ba Lan và các nước Đông Âu nhằm trang bị cho mình và đương nhiên một số vụ tai nạn đã xảy ra điển hình là vào ngày 9 tháng 8 năm 2006, một chiếc Su-22 khi đang bay diễn tập đã đâm thẳng vào chân núi Hòn Khô, thuộc địa bàn xã Hòa Sơn, huyện Ninh Sơn, tỉnh Ninh Thuận. Phi công đã nhanh chóng bung dù thoát nạn. Đây là máy bay quân sự thuộc sân bay Thành Sơn, tỉnh Ninh Thuận, đang bay diễn tập tại khu vực Láng Za Ó, thuộc địa bàn huyện Ninh Sơn thì gặp sự cố . Một trường hợp tương tự đã diễn ra nhưng người phi công không may mắn đã hy sinh vào ngày 9 tháng 6 năm 2009, một chiếc máy bay quân sự Su-22 khi đang bay luyện tập thì bất ngờ lao xuống đồi Bãi Chiêng, thôn Lạc Long II, xã Cẩm Phú, huyện miền núi Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa. Tại hiện trường, máy bay khi rơi xuống đã nát vụn và bốc cháy dữ dội, viên phi công đã thiệt mạng sau khi cố điều khiển cho chiếc máy bay đâm cách xa khu vực dân cư.
Sau những tình trạng trên, Không quân Nhân dân Việt Nam quyết định bắt đầu hiện đại hóa số Su-22 hiện có. Trong các năm từ 1996 đến 1998, Nga đã nâng cấp 32 chiếc máy bay tiêm kích bom Su-22M4 một người lái và 2 chiếc máy bay huấn luyện 2 người lái Su-22UM3. Tiếp tục những năm sau, Việt Nam mua lại nhiều máy bay Su-22 của Ba Lan và Cộng hòa Séc đã nâng cấp lên phiên bản Su-22M4/UM3.
Trong những năm 2004-2012, Không quân Việt Nam lại nhận được nhiều tiêm kích đa năng Sukhoi Su-30MK2V có khả năng vừa đảm nhiệm không chiến trên không, vừa có thể thực hiện các cuộc không kích trên biển hoặc trên mặt đất. Tuy các máy bay Su-30 đang nằm chủ yếu tại Trung đoàn Tiêm kích 935 tại Biên Hòa nhưng hiện nay một số máy bay Su-30 cũng được biên chế cho Trung đoàn Tiêm kích-bom 923 tại Thọ Xuân. Hiện nay, Việt Nam đang có kế hoạch mua thêm nhiều máy bay Sukhoi Su-30 nhằm thay thế cho các máy bay Su-22 đã lỗi thời trong nhiệm vụ cường kích.
| 1 | null |
Rafael Cabral Barbosa hay Rafael Cabral hay đơn giản là Rafael (sinh ngày 28 tháng 5 năm 1990) là một cầu thủ bóng đá người Brasil. Anh cao 1,8 m. Anh chơi ở vị trí thủ môn. Hiện anh đang chơi cho Reading.
Đội tuyển quốc gia.
Rafael ra mắt đội tuyển quốc gia Brasil trong trận thắng 4–1 trước Hoa Kỳ vào ngày 30 tháng 5 năm 2012.
Anh được gọi vào đội tuyển Olympic Brasil thi đấu tại Thế vận hội Mùa hè 2012 nhưng sau đó đã bị thay thế vì chấn thương.
| 1 | null |
Mangistau (Kazakhstan: Маңғыстау облысы, Mañğıstaw oblısı), là một tỉnh tọa lạc ở tây nam nước cộng hòa Kazakhstan, với thủ phủ là thành phố cảng Aktau, đồng thời là thành phố lớn nhất tỉnh, có dân số được thống kê năm 2004 đạt 154.500, trong đó dân số toàn tỉnh là 373.400 người.
Địa lý.
Tỉnh Mangistau nằm ở phía tây nam Kazakhstan, và bao gồm cả bán đảo Mangyshlak. Đây là tỉnh có đường bờ biển trên biển Caspi dài nhất của Kazakhstan. Nó cũng giáp với hai quốc gia láng giềng Turkmenistan (giáp tỉnh Balkan) và Uzbekistan (giáp tỉnh Qaraqalpaqstan). Ngoài ra Mangistau còn có chung đường biên giới với 2 tỉnh khác của Kazakhstan là Akmola và Atyrau. Diện tích toàn tỉnh là 165.600 km2. Các kỷ sư đã phát hiện ra dầu mỏ ở vùng đất này dưới thời Liên Xô và nhiều khu công nghiệp dầu mỏ đã được xây dựng tại đây.
Lãnh thổ của Mangystau bao gồm rất nhiều cảnh quan khác nhau và các vùng đất sa mạc: đồng bằng Caspi, cao nguyên (Usturt, Mangyshlak, Kendirli-Kayasan), núi (Aktau, Karatau)... Điểm cao nhất là núi Otpan tại 556 mét (1.824 ft). Điểm thấp nhất là Karagie, 132 mét (433 ft) dưới mực nước biển.
Khí hậu.
Do lãnh thổ rộng lớn của nó, toàn tỉnh có nhiều điều kiện khí hậu. Khí hậu phía bắc Mangystau là lạnh vào mùa đông do nằm trong cao nguyên Usturt, vị trí của vùng cao nguyên chủ yếu là ở trên mực nước biển. Nhìn chung, khí hậu lục địa với mùa đông lạnh và mùa hè nhẹ. Nhiệt độ trung bình -3 °C (27 °F) vào tháng Giêng và 26 °C (79 °F) vào tháng Bảy. Lượng mưa trung bình hàng năm là 150 mm (5.9 in).
Hành chính.
Toàn tỉnh được chia thành 5 huyện và 2 thành phố pAktau và Zhanaozen.
Có 3 địa phương trong tỉnh ở dạng thị xã: Aktau, Fort-Shevchenko, và Zhanaozen.
Nhân khẩu.
Theo điều tra dân số năm 1999, [[người Kazakh (50,9%) đông hơn [[người Nga]] (32,9%).
Dân số (2009): 416 500 người (2,6%)
Mật độ: 2,5 người / km ²
Cấu trúc Quốc gia: [[người Kazakh - 70,9%; [[người Nga]] - 22,9%
Diện tích: 165.600 km ² (6,1%)
Liên kết.
[[Thể loại:Tỉnh của Kazakhstan]]
| 1 | null |
Aktau (, ), tên cũ là Shevchenko (, 1964–1991) là thành phố thủ phủ tỉnh Mangistau. Thành phố có dân số 166.962 theo điều tra năm 2009. Thành phố có cảng duy nhất của quốc gia này trên biển Caspi. Thành phố tọa lạc trên bán đảo Mangyshlak. Aktau nghĩa đen có nghĩa là "ngọn núi trắng" trong tiếng Kazakhstan, dó thành phố có các vách đá nhìn ra biển.
Aktau được biết đến với hệ thống địa chỉ độc đáo. Các đường phố của thành phố không có tên, và tất cả các địa chỉ trong Aktau bao gồm ba con số: số tiểu khu, số tòa nhà và số căn hộ. Điều này là do Aktau ban đầu được quy hoạch để làm nơi ở cho những người làm trong ngành dầu khí.
Khí hậu.
Aktau có khí hậu sa mạc lạnh (phân loại khí hậu Köppen "BWk") với mùa hè ấm nóng và hanh khô trong khi mùa đông lạnh giá. Lượng mưa trung bình hàng năm là 127 mm.
| 1 | null |
Vu Văn Hà (; sinh ngày 6 tháng 8 năm 1989 tại Cáp Nhĩ Tân, Hắc Long Giang) là một người mẫu và là hoa hậu Trung Quốc. Cô đã chiến thắng cuộc thi Miss World 2012 - Hoa hậu Thế giới 2012 vào ngày 18 tháng 8 tại Nội Mông (Trung Quốc). Cô là người Trung Quốc thứ hai đoạt danh hiệu này sau Trương Tử Lâm đăng quang năm 2007 khi cuộc thi cũng tổ chức ở Trung Quốc. Vu Văn Hà là sinh viên nhạc viện và cho biết muốn trở thành một giáo viên dạy nhạc. Cô đang theo đuổi nghề người mẫu chuyên nghiệp.
Hoa hậu Thế giới Trung Quốc 2012.
Vào ngày 30 tháng 6 năm 2012, Vu Văn Hà đăng quang Hoa hậu Thế giới Trung Quốc 2012 tại Resort Jinhai Lake, Bắc Kinh. Cô ngay ban đầu đã được dự đoán sẽ đăng quang cuộc thi khi không có nhiều nhan sắc thực sự nổi bật.
Hoa hậu Thế giới 2012.
Ngày 18 tháng 8 năm 2012, Vu Văn Hà vượt qua hơn 100 hoa hậu từ 100 quốc gia và vùng lãnh thổ khác để chiến thắng ngôi vị Hoa hậu Thế giới năm 2012 được tổ chức tại sân vận động Trung tân Đông Thắng, thành phố Ordos, Nội Mông, Trung Quốc. Cô cũng thắng giải Hoa hậu Tài năng và lọt vào top Hoa hậu Siêu mẫu. Cô đã biểu diễn tài năng ca hát của mình bằng một bài hát dân gian Trung Quốc trên sân khấu trong trận chung kết. Cô đã trở thành Hoa hậu Thế giới thứ hai của Trung Quốc, sau Trương Tử Lâm đăng quang năm 2007. Năm 2013, cô xuất hiện tại đêm chung kết Miss World 2013 và thể hiện một ca khúc opera.
Trong thời gian tại vị Hoa hậu Thế giới, Vu Văn Hà đi đến Vương quốc Anh, Ý, Pháp, Nam Phi, Ấn Độ, Úc, Philippines, Thái Lan, Indonesia, Nga, Hoa Kỳ, Haiti, Brasil và Trung Quốc.
Vào ngày 01 Tháng 4 năm 2013, Văn Hà bị trục xuất khỏi Brazil khi cô đến sân bay quốc tế Tom Jobim ở Rio de Janeiro do không có visa.
Mặc dù nhận ý kiến trái chiều về chiến thắng của mình tại Hoa hậu Thế giới nhưng cô đã lọt Top 5 Miss Grand Slam - Hoa hậu của mọi hoa hậu năm đó bởi chuyên trang sắc đẹp uy tín Global Beauties và cán đích ở vị trí thứ 2 chung cuộc.
| 1 | null |
Karaganda (Kazakhstan Қарағанды облысы, Qarağandı oblısy), là tỉnh có diện tích lớn nhất nước cộng hòa Kazakhstan, tọa lạc gần như trung tâm quốc gia này. Với thủ phủ là thành phố Karaganda (Karaganda) với dân số 437.000 người. Dân số toàn tỉnh đạt 1,375,000.
Lịch sử.
Karaganda được biết đến dưới thới Liên bang Xô Viết là nơi khai thác than quan trọng và có nhiều trại cải tạo, tập trung lao động cưỡng bức. Sau chiến tranh thế giới thứ II, Joseph Stalin, lãnh đạo của Liên Xô, đã ra lệnh đưa nhiều người Đức bị trục xuất đến khu vực này.
Địa lý.
Với diện tích 428.000 km2, Karaganda trở thành tỉnh có diện tích lớn nhất của Kazakhstan. Tuy nó không có biên giới quốc tế trên bộ với bất cứ quốc gia lân cận nào của Kazakhstan, nhưng gần như nó tiếp giáp với hầu hết các tỉnh còn lại của nước cộng hòa này: tỉnh Akmola tiếp giáp về phía Bắc, tỉnh Pavlodar tiếp giáp về phía Đông Bắc; Đông Kazakhstan về phía Đông, tỉnh Almaty về phía Đông Nam, tỉnh Zhambyl và Nam Kazakhstan về phía Nam; và Kyzylorda về phía Tây Nam. Sông Ishim (Esil), một nhánh của sông Irtysh, bắt nguồn từ Karaganda.
Cả khu vực tỉnh Karaganda là một vùng đất khá bằng phẳng và khổ cằn. Vường quốc gia Karkaraly với diện tích 90.300 ha nằm trên địa bàn của tỉnh. Vường quốc gia này cùng với núi Kyzylarai, với vẻ đẹp tự nhiên, xanh tươi được ví như một óc đảo giữa vùng đất khô cằn là những điểm tham quan lịch sử nổi tiếng.
Nhân khẩu.
46,9% dân số là người Nga và 32,6% là người Kazakh. Các dân tộc thiểu số là Ukraina (7,2%) và Đức (3,1%).
Hành chính.
Toàn tỉnh được chia thành 9 huyện và thành phố, thị xã với các đô thị lớn như (Karaganda, Balkhash, Karazhal, Priozersk, Saran, Satpayev, Shakhtinsk Temirtau, và Zhezkazgan).
| 1 | null |
Hawker Horsley là một loại máy bay ném bom hai tầng cánh của Anh trong thập niên 1920. Nó là máy bay làm bằng gỗ cuối cùng do Hawker Aircraft chế tạo, trang bị cho Không quân Hoàng gia Anh làm máy bay ném bom ban ngày và máy bay ném bom ngư lôi giai đoạn 1926-1935. Ngoài ra nó còn được xuất khẩu sang Hy Lạp và Đan Mạch.
| 1 | null |
Vách tế bào thứ cấp là một cấu trúc được tìm thấy trong nhiều tế bào thực vật, nằm giữa vách tế bào sơ cấp và màng tế bào. Vách tế bào thứ cấp được hình thành sau khi việc xây dựng vách tế bào sơ cấp hoàn tất, đó cũng là lúc tế bào thực vật ngừng sinh trưởng.
Thành phần chủ yếu của vách tế bào thứ cấp là Xenluloza, tuy nhiên nó cũng bao hàm nhiều loại polisaccarit, lignin, và glycoprotein. Đôi khi vách tế bào thứ cấp hợp thành từ ba lớp riêng biệt - S1, S2 and S3 -trong đó, hệ thống vi sợi xenluloza ở mỗi lớp được sắp xếp theo các hướng hoàn toàn khác so với hai lớp còn lại. Hiện nay, chưa có protein cấu trúc hay enzym nào được tìm thấy ở vách tế bào thứ cấp.
Thành phần cấu tạo của vách tế bào thứ cấp có nhiều điểm khác biệt so với vách tế bào sơ cấp. Ví dụ như, vách thứ cấp chứa đựng xylan, trong khi tỉ lệ xyloglucan và xenluloza ở vách sơ cấp cao hơn vách thứ cấp. Pectin cũng có thể vắng mặt ở vách thứ cấp và hiện nay thì chưa tìm ra sự có mặt của enzyme và protein cấu trúc tại vách này.
Trong vách thứ cấp, các mạng vi sợi xenluloza cung cấp sức bền cơ học cho vách, còn hàm lượng lignin cao giúp cho vách thứ cấp không thấm nước và có kết cấu "thô nhám" nhìn bên ngoài. Có thể hình dung vách tế bào thứ cấp nư bê tông cốt thép trong đó lignin là phần "bê tông" còn hệ thống mạng xenluloza là "cốt thép".
Đồng thời, hàm lượng lignin cao cũng giúp vách tế bào thứ cấp ngăn chặn được sự xâm nhập của mầm bệnh theo hai phương pháp: do lignin không thấm nước, các enzyme thủy phân sẽ ít có cơ hội thấm qua vách tế bào, khiến các mầm bệnh sẽ không "ăn" được vách tế bào và đứng trước nguy cơ "chết đói" cao hơn.
Tại các lỗ nối thông giữa các vách tế bào sơ cấp với nhau, vách tế bào thứ cấp thường "vắng mặt", tạo ra một khoảng không tại đây.
Vách tế bào thứ cấp chiếm tỉ lệ rất lớn trong gỗ và giúp thực vật chống chịu trước tác động của trong lực.
Một số vách tế bào thứ cấp có vai trò tích trữ chất dinh dưỡng, thí dụ như các vách thứ cấp tại các lá mầm và nội nhũ. Các vách này chứa rất ít xenluloza và bao hàm chủ yếu các loại polisaccarit khác.
| 1 | null |
Heinkel He 45 là một loại máy bay ném bom hạng nhẹ do Đức sản xuất vào đầu thập niên 1930. He 45 là một loại máy bay hai tầng cánh thông thường, hai chỗ và có buồng lái mở. Được phát triển song song với He 46, He 46 xuất hiện năm 1931, nó là máy bay đa dụng và được dùng chủ yếu làm máy bay huấn luyện, ngoài ra Không quân Đức còn dùng nó làm máy bay trinh sát và ném bom hạng nhẹ. Tổng cộng có 512 chiếc He 45 được chê tạo, bao gồm He 45 do các hãng Gotha, Focke-Wulf và BFW chế tạo theo giấy phép.
| 1 | null |
Karagandy (), phổ biến hơn với tên tiếng Nga Karaganda là thành phố tỉnh lỵ tỉnh Karagandy. Dân số theo điều tra ngày 1 tháng 1 năm 2010 là 471.800 người, là thành phố đông dân thứ tư tại Kazakhstan sau Almaty (Alma-Ata), Astana và Shymkent..
Trong những năm 1940, có đến 70% dân số của thành phố là người dân tộc Đức. Hầu hết người Đức là cộng đồng Đức Volga Xô viết bị trục xuất sang Siberia và Kazakhstan theo lệnh của Stalin khi Hitler xâm lược Đông Ba Lan bị nhập vào Liên Xô và một phần Liên Xô trong năm 1941. Cho đến những năm 1950, nhiều người trong số những người bị trục xuất làm việc trong các trại lao động, đơn giản chỉ vì họ là người gốc Đức.
Dân số của Karaganda giảm 14% 1989-1999 sau Liên Xô tan rã; nó đã từng là thành phố lớn thứ hai của Kazakhstan sau Almaty. Một trăm ngàn người kể từ đó đã di cư sang Đức. Ngoài ra còn có một sự tập trung của dân tộc Ba Lan trong thành phố.
Đây là thành phố quê hương của anh hùng Kazakhstan trong thế chiến II Nurken Abdirov. Một bức tượng tôn vinh Abdirov tọa lạc tại trung tâm của thành phố.
Địa lý.
Khí hậu.
Karagandy có khí hậu lục địa ẩm (phân loại khí hậu Köppen "Dfb") với mùa hè ấm áp trong khi mùa đông rất lạnh. Lượng mưa khá thấp trong suốt cả năm và rơi nhiều hơn vào mùa hè. Nhiệt độ thấp nhất từng được ghi nhận tại đây là trong khi nhiệt độ cao kỷ lục là .
| 1 | null |
"Whistle" là bài hát của rapper người Mỹ Flo Rida trích từ album phòng thu thứ tư của anh, "Wild Ones" (2012). Ca khúc được phát hành vào ngày 24 tháng 4 năm 2012, là đĩa đơn thứ 3 trích từ album. "Whistle" được sáng tác bởi Flo Rida, David Glass, Marcus Killian, Justin Franks, Breyan Isaac và Antonio Mobley, phần sản xuất được DJ Frank E và Glass chịu trách nhiệm. Lời bài hát khêu gợi về tình dục, và điều này được Florida xác nhận trong một cuộc phỏng vấn.
"Whistle" là một bài hát pop rap đệm guitar xen lẫn tiếng huýt sáo. Khi phát hành đĩa đơn, ca khúc đã nhận được nhiều ý kiến đánh giá về cả hai phía lẫn lộn. Nhìn chung các nhà phê bình khen ngợi giai điệu pop của ca khúc, chỉ ra rằng bài hát có thể trở thành một hit khác của Florida nhờ vào đoạn hook dễ nghe, bắt tai. Tuy nhiên, một vài nhà phê bình đưa ra những lời nhận xét tiêu cực cho lời bài hát, cho rằng nó chỉ là lối nói trại mờ nhạt và dễ đoán về việc quan hệ tình dục bằng miệng, gọi đây là "bài hát nhạy cảm chưa từng có". "Whistle" đã đạt được nhiều thành công về mặt thương mại, đứng đầu nhiều bảng xếp hạng tại các quốc gia và nằm trong top ten của nhiều nước khác nhau. Tại Hoa Kỳ, ca khúc đạt vị trí số một trong bảng xếp hạng Billboard Hot 100, trở thành hit quán quân thứ ba của Flo Rida và gần đây nhất kể từ đĩa đơn "Right Round" năm 2009.
Video âm nhạc đi kèm được chỉ đạo thực hiện bởi Marc Klasfeld và được phát hành vào ngày 24 tháng 5 năm 2012. Video được quay tại Acapulco, México và sử dụng việc cắt cảnh tại nhiều nơi. Toàn bộ cảnh quay hầu như đều là hình ảnh của Florida và một vài cô gái trên bãi biển. Sau khi phát hành, video nhận được nhiều nhận xét tích cực từ giới phê bình, họ cho rằng video gắn kết hoàn hảo với ca khúc. Flo Rida cũng đã quảng bá ca khúc bằng việc trình diễn tại chung kết cuộc thi tài năng "The Voice".
Danh sách thực hiện.
Danh sách này được lấy từ phần ghi chú từ album "Wild Ones".
| 1 | null |
Trận Friedland là một trận đánh ở Đông Phổ trong cuộc Chiến tranh Liên minh thứ tư (một phần của những cuộc chiến tranh của Napoléon), diễn ra vào ngày 14 tháng 6 năm 1807. Trong trận chiến này, quân đội Đế chế Pháp do Hoàng đế Napoléon Bonaparte chỉ huy đã giành thắng lợi quyết định trước quân đội Đế quốc Nga do Bá tước L. L. Bennigsen chỉ huy. Dù là một trong những chiến thắng đắt giá và khó nhọc nhất của Napoléon, trận Friedland đã buộc Nga hoàng Aleksandr I phải ký kết Hiệp ước Tilsit với Hoàng đế Pháp vào tháng 7 năm 1807, chấm dứt cuộc chiến tranh giữa Pháp với Nga và Phổ. Diễn ra trong kỷ niệm lần thứ 7 ngày Napoléon thắng trận Marengo, trận Friedland đã trở thành một thắng lợi toàn diện hơn hẳn trận Marengo, và bất chấp sự chiến đấu kiên cường của quân Nga, nguyên nhân thắng lợi của Napoléon được xem là do Bennigsen đã phân rẽ lực lượng của mình và hình thành thế trận dựa lưng vào sông Alle. Ngoài ra, trận Friedland cũng thể hiện khả năng làm chủ tình hình của Napoléon, cũng như sự biến đổi các chiến thuật của ông để giành lợi thế.
Sau trận Eylau (1807), Napoléon phát động chiến dịch tấn công tiêu diệt quân đội Nga của Bennigsen. Quân đội của ông khi ấy gặp nhiều khó khăn nên một thắng lợi quyết định là rất quan trọng đối với ông., Ông đã cử một số đơn vị tới bờ trái sông Alle tại Đông Phổ để truy tìm căn cứ của quân Nga tại Königsberg. Vào ngày 13 tháng 6 năm 1807, một đội kỵ binh Pháp dưới quyền tướng Jean Lannes đã tiếp cận với lực lượng kỵ binh Nga gần thị trấn Friedland. Quân của Bennigsen đã vượt sông về hướng Friedland và tin chắc rằng quân chủ lực của Napoléon hãy còn xa. Hay tin từ Lannes, Napoléon khẳng định rằng quân chủ lực của Nga đang đóng ở Friedland và ra lệnh cho quân đội mình tập trung tại đây. Khi cuộc chiến bùng nổ, quân của Lannes đã cố gắng cầm cự với quân số áp đảo của quân Nga, trước khi ông gặp bất lợi và phải cầu viện Napoléon vốn đang ở Eylau. Hoàng đế Pháp đã nhanh chóng ứng chiến và viện binh đã khiến cho quân Pháp nắm giữ ưu thế về quân số. Kế hoạch của Napoléon tuy giản đơn nhưng đã giành được thắng lợi vang dội: quân Pháp đánh tan quân Nga dựa lưng vào sông và đẩy lùi đối phương vào Friedland. Tại đây, quân đội Nga đã kháng cự rất quyết liệt trước cuộc tấn công của địch thủ vào trung quân và cánh trái của họ. Khi màn đêm buông xuống, cuộc tàn sát chấm dứt và quân Pháp đã đánh đuổi quân Nga qua sông. Tàn quân Nga thiêu rụi Friedland nhưng điều này càng gây rắc rối cho họ do các cầu nhỏ tại đây cũng đều bị cháy rụi. Quân Nga về phía Bắc cũng đã từng cố gắng phản kích nhưng không thành công.
Trong khi thiệt hại của quân Pháp là không đáng kể, quân Nga bị thiệt hại nặng nề (trong số đó có những binh sĩ bị chôn sống hoặc chết đuối khi phải rút chạy qua sông Alle). Quân đội của Bennigsen đã trở nên rệu rã sau thất bại của mình. Napoléon I đã mất 2 tiếng đồng hồ để đánh bại quân Nga, và xóa đi bất lợi mà ông vướng phải trong trận Eylau. Được xem là một trong những thắng lợi lớn nhất của ông (mà bản thân ông cũng đánh giá cao), chiến thắng đẫm máu của quân đội Pháp tại Friedland đã khiến cho Nga hoàng Aleksandr I tiến hành đàm phán với Napoléon và từ bỏ đồng minh của mình là Phổ. Không những là thành công của ông trong chiến lược tiêu hao sinh lực địch, trận Friedland là trận đánh đầu tiên mà phần lớn quân đội của ông không phải là người Pháp. Chiến dịch đến đây coi như là chấm dứt. Sau khi chiếm giữ Tilsitz, Napoléon đã chấp nhận lời cầu hòa của người Nga và Hiệp ước Tilsitz vào tháng 7 năm 1807 đã trở thành đỉnh cao của chế độ Napoléon. Ông đã trở thành bá chủ của châu Âu lục địa, trong khi "Hệ thống phong tỏa Lục địa" của ông đã được lan truyền đến Nga.
| 1 | null |
Tàu ngầm Hình 039A (tiếng Trung:039A型潜水艦, 039A Hình Tiềm Thủy Hạm), NATO gọi loại tàu ngầm này là lớp Nguyên, là loại tàu ngầm chạy bằng điện-diesel do hải quân Quân giải phóng Nhân dân Trung Quốc chế tạo. Đây là loại tàu ngầm thiết kế dựa trên tàu ngầm Hình 039. Hình 039A được thiết kế để thay thế các loại tàu ngầm Đề án 633 và Hình 035 Minh vốn là xương sống trong lực lượng hải quân Trung Quốc.
Thiết kế.
Tàu có bốn cánh ngang để phục vụ cho việc lặn với một trục chân vịt. Thiết kế của tàu chịu ảnh hưởng rất nhiều từ tàu ngầm lớp Kilo với thân tàu hình giọt nước cùng một tháp điều khiển lớn và lớp vỏ kép chịu lực. Tàu có một khoang giảm xóc để giảm tiếng ồn khi hoạt động. Và vỏ tàu được bọc bằng một lớp cao su để hấp thụ sóng âm giảm khả năng bị phát hiện.
Hệ thống vũ khí.
Tàu có 6 ống phóng ngư lôi 533 mm có thể phóng các loại ngư lôi nội địa hoặc các ngư lôi của Nga. Ngoài ra Hình 039A cũng được tin là có thể phóng tên lửa chống tàu YJ-8X (C-80X) loại tên lửa dẫn đường chủ động bằng ra đa và quán tính. Hoặc loại tên lửa đang phát triển CY-1 dù có rất ít thông tin về loại tên lửa này.
Hệ thống dò tìm.
Trung Quốc đã nhập khẩu hệ thống sóng âm Thales TSM 2233 ELEDONE / DSUV-22 và Thales TSM 2255 / DUUX-5 từ Pháp trong những năm 1980 và đầu những năm 1990. Cũng như các hệ thống sóng âm MG-519 MOUSE ROAR, MGK-500 SHARK GILL của Nga khi mua các tàu ngầm lớp Kilo. Vì thế hệ thống sóng âm của Hình 039A có thể là một trong các loại hệ thống sóng âm này hoặc một hệ thống sóng âm được phát triển dựa trên chúng.
Hình 039A cũng có thể được trang bị một ra đa để dò tìm tương tự như MRK-50 SNOOP TRAY của Furuno giống như trên Hình 039.
| 1 | null |
"Let It Roll" là một ca khúc của nam ca sĩ nhạc hip hop người Mỹ Flo Rida trích từ album phòng thu thứ tư của anh, "Wild Ones" (2012). Ca khúc được chọn làm đĩa đơn thứ tư của album và được phát hành vào ngày 19 tháng 6 năm 2012 tại Mỹ. "Let It Roll" được sáng tác bởi Earl King, Mike Caren, Raphael Judrin, Pierre-Antoine Melki, Tramar Dillard, Axel Hedfors, Breyan Isaac, Antonio Mobley và được sản xuất bởi soFLY & Nius và Axwell. Phần 2 của ca khúc còn có sự góp giọng của nam rapper Lil Wayne.
Video âm nhạc.
Flo Rida đã đề cập trong một cuộc phỏng vấn gần đây rằng anh sẽ quay một video cho "Let It Roll", để tỏ lòng tôn kính tới Jimi Hendrix, Sammy Davis Jr, Ray Charles và Freddie King.
| 1 | null |
Pavlodar (Kazakhstan: Павлодар облысы, Pavlodar oblısı), là một tỉnh của nước cộng hòa Kazakhstan, với thủ phủ là thành phố Pavlodar, đồng thời là thành phố lớn nhất tỉnh với dân số 300.200 dân, toàn tỉnh có dân số 744.860 người. Pavlodar có đường biên giới chung với vùng Altai, tỉnh Novosibirsk và tỉnh Omsk của Nga ở phía Bắc, ngoài ra nó còn giáp với 4 tỉnh khác của Kazakhstan: Akmola (phía tây), Đông Kazakhstan (ở phía nam-đông), Bắc Kazakhstan (ở phía bắc-tây), và Karagandy (phía nam). Nhiều người Ukraine di cư đến Pavlodar dưới thời chiến dịch Nikita Khrushchev's Virgin Lands, của Liên Xô. Sông Irtysh chảy từ dãy núi Altay ở Trung Quốc trên đường đến Nga có chảy qua Pavlodar. Vườn quốc gia Bayanaul nằm trên địa bàn tỉnh trong phạm vi 100 km của Ekibastuz.
Nhân khẩu (2007).
Tỉnh Pavlodar là một địa bàn đa chủng tộc cư trú ở Kazakhstan:
Theo cuộc điều tra dân số 2009, người Kazakhs chiếm 47,7%.
| 1 | null |
"Shone" là đĩa đơn quảng bá đầu tiên trích từ album phòng thu thứ hai của Flo Rida, "R.O.O.T.S.". Ca khúc có sự góp giọng của Pleasure P và được sản xuất bởi Jim Jonsin, Dre & Vidal.
Video âm nhạc.
Video âm nhạc cho ca khúc được đăng tải trên MySpace Video vào 23 tháng 2 năm 2009.
Xếp hạng.
"Shone" đạt được vị trí thứ 57 tại bảng xếp hạng Hot 100, và vị trí thứ 81 tại bảng xếp hạng Hot R&B/Hip-Hop Songs. Ngoài ra ca khúc còn đạt vị trí thứ 38 tại Canadian Hot 100.
| 1 | null |
Kyzylorda (Kazakhstan: Қызылорда облысы, Qızılorda oblısı; Nga: Кызылординская область, Kyzylordinskaya Oblast), là một tỉnh của nước cộng hòa Kazakhstan, thủ phủ là thành phố Kyzylorda với dân số 157.400 người trên 590.000 là dân số của toàn tỉnh. Các khu dân cư quan trọng khác gồm có Aral, Qazaly, (Kazalinsk) và Baikonur của Nga quản lý. Kyzylorda tiếp giáp với quốc gia láng giềng Uzbekistan về phía nam (giáp các tỉnh Qaraqalpaqstan và Navoiy), ngoài ra còn có đường biên giới chung với 3 tỉnh của Kazakhstan: Aktobe tỉnh (phía tây), Karagandy tỉnh (phía bắc) và tỉnh Nam Kazakhstan (phía đông). Sông Syr Darya, chảy từ dãy núi Thiên Sơn ra biển Biển Aral, có chảy qua Kyzylorda. Tổng diện tích toàn tỉnh là 226.000 km2.
Hành chính.
Toàn tỉnh được chia thành 7 huyện và thành phố Kyzylorda.
Kyzylorda có 3 địa phương là thị xã: Aral, Kazaly, và Kyzylorda trong đó Baikonur nằm trong địa bàn của tỉnh nhưng đang nằm trong hợp đồng cho Nga thủ, đến năm 2050 mới hết hợp đồng.
| 1 | null |
Pavlodar là thành phố tỉnh lỵ tỉnh Pavlodar. Thành phố có dân số 300.000 người theo điều tra dân số năm 2009. Thành phố có cự ly 350 km về phía thủ đô AAtna và 400 km về phía tây nam thành phố Nga Omsk. thành phố có dân cư chủ yếu là người Kazakh và người Nga và cộng đồng khá đông người Ukraina và người Tatar. Thành phố có sân bay Pavlodar.
| 1 | null |
"iYiYi" là đĩa đơn đầu tiên của nam ca sĩ người Úc Cody Simpson. Ca khúc được sáng tác bởi Colby O'Donis, Bei Maejor, Flo Rida và được sản xuất bởi DJ Frank E. Và đây cũng là đĩa đơn đầu tiên trích từ album đầu tay của cậu, "4 U", với sự góp giọng của nam rapper Flo Rida. "iYiYi" được phát hành trên toàn thế giới vào 1 tháng 6 năm 2010.
Biểu diễn.
Simpson có biểu diễn ca khúc tại Lễ trao giải 2010 Australian Kids' Choice Awards ở phần kết thúc.
Video âm nhạc.
Video âm nhạc cho "iYiYi" được phát hành vào 30 tháng 6 năm 2010. Video được quay tại quê nhà của Simpson, Gold Coast, Queensland, Úc.
| 1 | null |
Trận hồ Prespa là trận đánh quan trọng nhất vào năm 1917 của Mặt trận Balkan trong Chiến tranh thế giới thứ nhất. Đây là chiến dịch tấn công vào hồ Prespa của quân đồng minh Pháp - Serbia do tướng Maurice Sarrail chỉ huy, theo đó liên quan sẽ tiến công dọc theo một chiến tuyến từ Monastir. Tuy nhiên, trước sức kháng cự mạnh mẽ của quân đội Đế quốc Đức và Bulgaria, cuộc tiến công của liên quân Pháp - Serbia đã thất bại, buộc họ phải triệt thoái về khởi điểm của mình tại Monastir với thiệt hại không nhỏ.
Bối cảnh lịch sử.
Hồ Prespa ở phía Bắc Salonika đã trở thành trọng tâm của một chiến dịch tấn công của khối Hiệp Ước nhằm buộc Đế quốc Đức phải chuyển bớt nguồn lực của mình ra khỏi Chiến dịch Nivelle trên Mặt trận phía Tây. Nhiệm vụ phát động các chiến dịch tấn công nhằm phân rẽ binh lực của khối Liên minh Trung tâm đã được giao cho các tướng lĩnh phe Hiệp Ước là Maurice Sarrail của Pháp và George Milnie của Anh. Sarrail đã lập kế hoạch với nội dung lặp lại chiến dịch tấn công của phe Hiệp Ước vào Serbia hồi năm ngoái.
Vào tháng 1 năm 1917, Sarrail được tăng viện them 4 sư đoàn. Quân số chính thức của ông là 6 vạn người, tuy nhiên do dịch bệnh lây lan và nhu cầu phòng thủ Salonika nên Pháp và Serbia chỉ còn 10 vạn quân có thể dùng được trong các chiến dịch tấn công của mình. Họ sẽ phải đương đầu với quân đội Đức và Bulgaria với quân số lớn hơn đôi chút. Liên quân Đức - Bulgaria đã được phòng ngự chặt chẽ trên vùng đất cao. Thời tiết khi ấy tương đối lạnh, và các trận bão tuyết đã gây khó khăn cho liên lạc và cơ động trong chiến dịch tấn công của phe Hiệp Ước.
Diễn biến trận đánh.
Vào ngày 11 tháng 3 năm 1917, Sarrail khơi mào các chiến dịch tấn công. Ông chuyển quân về hướng Bắc đến một khu vực giữa Monastir và hồ Prespa về hướng Tây. Mặc dù cuộc tấn công yểm trợ của Minie tại hồ đã bắt đầu trong ngày hôm sau, các cuộc tấn công của phe Hiệp Ước vào trung tâm của chiến tuyến đã không nổ ra theo dự kiến.
Không quân Đức đã hỗ trợ đắc lực cho quân phòng thủ Đức - Bulgaria bằng việc cung cấp cho họ thông tin về các dự định của Sarrail. Quân Đức đã có thể nhanh chóng tăng viện cho các khu vực bị đe dọa và kìm chân địch thủ, khiến cho phe Hiệp Ước chỉ chiếm được vài trăm yard đất. Vào ngày 19 tháng 3 năm 1915, người Đức phát động một cuộc phản công thọc sâu vào cánh quân Pháp - Serbia ở hướng Tây, buộc Sarrail phải từ bỏ mọi lãnh thổ mà mình chiếm được. Tiếp theo đó, quân đội phe Hiệp Ước đã bắt đầu triệt thoái để tập kết lại, và vào ngày 22 tháng 3 năm 1915 họ đã trở về điểm xuất phát của mình tại Monastir. Cuộc phòng ngự mạnh mẽ của quân Đức và quân Bulgaria đã giành thắng lợi và gây thiệt hại nặng nề cho đối phương: quân đội phe Hiệp Ước đã bị thiệt hại khoảng 14.000 người trong chiến đấu và do bị bệnh.
Sau trận đánh.
Các cuộc tấn công của quân đội Anh tại khu vực Doiran đã tiếp diễn vào cuối tháng 4 năm 1917, và giao tranh lại diễn ra trong tháng 5 năm ấy. Quân Anh đã bị đẩy lùi. Sau cùng, Sarrail đã chấm dứt mọi chiến dịch tấn công, và tình hình mặt trận Salonika trở nên tương đối tĩnh lặng cho tới mùa thu năm 1918.
| 1 | null |
HMS "Erin" là một thiết giáp hạm dreadnought của Hải quân Hoàng gia Anh Quốc; nguyên được hãng đóng tàu Anh Vickers chế tạo theo đơn đặt hàng của chính phủ Ottoman (nay là Thổ Nhĩ Kỳ), và sẽ đưa vào phục vụ cùng Hải quân Ottoman dưới tên gọi "Reshadieh". Đế quốc Ottoman dự định sở hữu một thiết giáp hạm ít nhất phải tương đương với mọi con tàu khác đang có hoặc đang được đóng. Thiết kế của nó về căn bản dựa trên kiểu "King George V", nhưng có một số đặc tính của chiếc "Iron Duke" thuộc lớp tiếp theo. Khi Chiến tranh Thế giới thứ nhất nổ ra vào năm 1914, con tàu đã gần hoàn tất; và theo lệnh của Winston Churchill, Bộ trưởng Hải quân Anh vào lúc đó, con tàu bị Hải quân Hoàng gia Anh trưng dụng.
"Erin" hoạt động cùng Hạm đội Grand trong suốt cuộc chiến, chỉ tham gia tác chiến duy nhất một lần trong trận Jutland vào năm 1916. Sau chiến tranh, nó được đưa về lực lượng dự bị vào năm 1919; rồi do những giới hạn chạy đua vũ trang của Hiệp ước Hải quân Washington, "Erin" bị bán để tháo dỡ vào ngày 19 tháng 12 năm 1922.
Thiết kế và chế tạo.
Bối cảnh.
"Erin" thoạt tiên được Đế quốc Ottoman đặt hàng dưới tên gọi "Reshad", nhưng được đổi tên thành "Reshadieh" trong khi đang được chế tạo. Nó được đặt lườn tại xưởng tàu Vickers vào ngày 6 tháng 12 năm 1911, hạ thủy vào ngày 3 tháng 9 năm 1913 và hoàn tất vào tháng 8 năm 1914. Chiếc thiết giáp hạm mới bị trưng dụng vào hoạt động cùng Hải quân Hoàng gia Anh vào ngày 22 tháng 8 năm 1914 và được đổi tên thành "Erin". Người ta cho rằng việc Anh chiếm hữu hai thiết giáp hạm "Reshadieh" và "Sultan Osman" (đổi tên thành "Agincourt") là động lực thúc đẩy Đế quốc Ottoman tham chiến theo phe Liên minh Trung tâm; nhưng điều này bị tranh cãi khi Ottoman và Đế quốc Đức đã thỏa thuận ngầm việc liên minh vào ngày 2 tháng 8. Một nỗ lực từ phía Anh nhằm đền bồi cho Ottoman những thiệt hại do bị mất hai thiết giáp hạm đã bị Ottoman bỏ qua.
Các đặc tính chung.
Thiết kế của nó gần giống như của kiểu "King George V", nhưng có một số cải tiến. Thiết giáp hạm Anh vào lúc đó phải nằm trong giới hạn tuyệt đối về mạn thuyền và tầm nước do Bộ Hải quân Anh quy định để tương thích với những ụ nổi đang sẵn có. "Erin" được đóng với mạn thuyền rộng hơn và chiều dài ngắn hơn so với "King George V" khiến nó ổn định hơn, cho phép trang bị một dàn pháo hạng hai mạnh hơn và bố trí tháp pháo "Q" cao hơn một sàn tàu. Nó chỉ có một cột ăn-ten ba chân trước, nơi bố trí hệ thống điều khiển hỏa lực, và được đặt trước ống khói trước; chân cột ăn-ten choãi ra trước thay vì ra phía sau theo cách thông thường, cho phép các xuồng trên tàu hoạt động từ các sào căng ra từ cột này thay vì cột buồm chính. Do cách bố trí cột ăn-ten đặc biệt, phòng hải đồ không thể bố trí như một phần của tháp chỉ huy, nhưng như một cấu trúc độc lập đặt chung quanh bệ cột ăn-ten.
Nó được chế tạo với mũi tàu dạng lưỡi cày, một thiết kế cắt ngọt qua nước vốn sẽ giúp nước ít tràn lên sàn trước khi biển động. Hai ống khói được đặt sát với nhau hơn so với các chiếc dreadnought Anh trước đó, và dáng vẽ của dàn pháo hạng hai rất đặc trưng kéo dài từ tháp pháo "B" đến tháp pháo "X".
Vũ khí.
Dàn pháo chính "Erin" bao gồm mười khẩu pháo /45 caliber Mark VI bố trí trên năm tháp pháo nòng đôi, tất cả được bố trí dọc theo trục giữa con tàu. Tháp pháo "A" được đặt trên sàn trước với góc bắn không bị che khuất bởi mũi tàu khoảng 300°; tháp pháo "B" được đặt một sàn cao hơn, bắn thượng tầng bên trên tháp pháo "A" với góc bắn tương đương. Tháp pháo "Q" đặt giữa ống khói sau và cấu trúc thượng tầng phía sau, ngang mức sàn tàu trước vốn cao hơn một tầng so với tháp pháo tương trên những chiếc lớp "King George V" và "Iron Duke". Góc bắn của tháp pháo này là 300° về phía đuôi khi nâng tối đa; nhưng ở góc nâng thấp hơn, cấu trúc thượng tầng phía sau làm giới hạn góc bắn còn 120° cho cả hai bên mạn. Tháp pháo "Y" được đặt trên sàn sau, thấp hơn một tầng so với sàn tàu trước và góc bắn không bị che khuất bởi đuôi tàu là 300°. Tháp pháo "X" được đặt ngay trước tháp pháo "Y" và bắn thượng tầng bên trên nó với góc bắn tương đương. Mỗi khẩu pháo mang theo 80 quả đạn pháo.
Dàn pháo hạng hai của nó mạnh mẽ hơn so với những thiết giáp hạm Anh đương thời hoặc trước đó, bao gồm mười sáu khẩu pháo /50 calibre Mark XVI, sắp xếp tám khẩu mỗi bên mạn trên sàn tàu chính kéo dài từ tháp pháo "B" đến tháp pháo "X", tất cả đều cao bên trên mực nước ở mớn nước thông thường. Ba khẩu trước mũi có góc bắn từ thẳng ra trước cho đến 40° ra phía sau; hai khẩu giữa tàu có góc bắn từ 65° phía trước đến 65° phía sau; và góc bắn ba khẩu phía sau từ 40° ra trước cho đến thẳng ra phía sau. Ba khẩu trước mũi có xu hướng bị ướt nước khi biển động. Số đạn mang theo mỗi khẩu pháo là 150 quả đạn pháo.
Ngoài ra, con tàu còn mang ba khẩu pháo (12-pounder) bố trí cao trên cấu trúc thượng tầng; bốn ống phóng ngư lôi gồm hai ống mỗi bên mạn và mang theo tổng cộng 10 quả ngư lôi. Đến năm 1917, hai khẩu phòng không được bổ sung trên cấu trúc thượng tầng phía sau, và đến năm 1918 các bệ cất cánh dành cho máy bay được trang bị thêm trên các tháp pháo "B" và "Q".
Vỏ giáp.
Đai giáp chính ở mực nước dày , kéo dài từ điểm ngang với trục tháp pháo "A" đến tháp pháo "Y". Nó mở rộng xuống độ sâu bên dưới mực nước ở mớn nước thông thường. Bên trên đai giáp chính là một đai giáp hẹp dày , và bên trên là một đai giáp khác dày mở rộng cho đến sàn tàu trên. Cả hai lớp ván này kéo dài suốt chiều dài đai giáp chính. Phần đai giáp chính phía trước tháp pháo "A" tiếp tục với độ dày và chiếm khoảng một phần ba chiều dài đến mũi tàu, tiếp nối thêm bởi lớp giáp dày thêm khoảng 1/3 chiều dài nữa; phần còn lại của mũi tàu không được bọc thép. Phía sau đai giáp chính, một phần mở rộng dày kéo dài 1/2 chiều dài đến đuôi tàu, bên ngoài khoảng này không có vỏ giáp hông. Dàn pháo hạng hai được bảo vệ bởi lớp thép dày ; một vách ngăn chống ngư lôi với độ dày chạy suốt chiều dài của thành trì bọc thép và mở rộng từ sàn dưới cho đến đáy tàu.
Bốn lớp sàu tàu được bọc thép. Các sàn trước, sàn trên và sàn chính có lớp giáp dày trong khi sàn giữa có độ dày nhưng tăng lên bên trên phòng máy và hầm đạn. Vách ngăn phía trước chạy dài từ cuối đai giáp chính ngang qua con tàu đến ngang mặt trước tháp pháo "A"; nó dày bên trên sàn chính và xuống đến mép dưới của sàn dưới. Vách ngăn phía sau cũng tương tự, dày từ cuối đai giáp chính cho đến bệ tháp pháo "Y" bên trên sàn chính, và mở rộng xuống đến mép dưới của sàn dưới.
Mặt trước của tháp pháo có lớp giáp dày , trong khi nóc tháp pháo dày và các mặt hông dày . Lớp bọc thép của bệ tháp pháo dày ở chỗ dày nhất, giảm còn , và tùy theo sự bảo vệ có được bởi các cấu trúc được bọc giáp liền kề (sàn tàu, giáp hông hay tháp pháo lân cận). Tháp chỉ huy có các mặt phơi bày ra ngoài được bọc giáp cho đến , và ở nơi được che chắn bởi cấu trúc cột ăn-ten trước. Toàn bộ vỏ giáp của con tàu nặng .
Hệ thống động lực.
Bốn trục chân vịt được dẫn động trực tiếp từ bốn turbine hơi nước Parsons. Hơi nước cung cấp cho turbine được sản sinh từ 15 nồi hơi Babcock and Wilcox với áp lực hoạt động bình thường . Công suất được thiết kế của con tàu là , được mong đợi để có được một tốc độ tối đa . Con tàu có thể mang theo cho đến than và dầu đốt, cho phép có tầm hoạt động lên đến ở tốc độ đường trường nếu chỉ thuần túy đốt than, và lên đến cũng ở tốc độ đường trường 10 knot nếu sử dụng hỗn hợp cả dầu lẫn than. Bán kính hoạt động như vậy thấp hơn đáng kể so với các thiết giáp hạm Anh đương thời, nhưng phù hợp cho những hoạt động tại Bắc Hải, nơi dự kiến sẽ đụng độ với Hạm đội Biển khơi Đức.
Lịch sử hoạt động.
"Erin" gia nhập Hạm đội Grand vào ngày 5 tháng 9 năm 1914 tại căn cứ chủ yếu của hạm đội ở Scapa Flow thuộc Orkney. Nó được bố trí về Hải đội Chiến trận 4 một thời gian ngắn trước khi được chuyển sang Hải đội Chiến trận 2 vào tháng 10 năm 1914. Vào ngày 31 tháng 5 năm 1916, "Erin" đã có mặt trong trận Jutland, khi Hải đội Chiến trận 2 dẫn đầu hàng chiến trận chính của Anh, và Đội 1 của nó bao gồm "King George V" (soái hạm của Phó đô đốc Martyn Jerram), "Ajax", "Centurion" và "Erin" vốn là chiếc thứ tư trong hàng chiến trận.
Nó tiếp tục ở lại cùng Hạm đội Grand trong suốt thời gian còn lại của chiến tranh, nhưng không đụng độ với đối phương lần nào khác. Đến tháng 10 năm 1919 nó được đưa về lực lượng dự bị tại Nore, và từ tháng 12 năm 1919 nó được sử dụng như một tàu thực hành tháp pháo tại xưởng tàu Chatham. Trong tháng 7 và tháng 8 năm 1920, "Erin" trải qua một đợt tái trang bị tại xưởng tàu Devonport. Nó được dự định giữ lại để phục vụ như một tàu huấn luyện vào năm 1921 theo những điều khoản của Hiệp ước Hải quân Washington, nhưng một thay đổi trong kế hoạch đã khiến vai trò này được giao cho chiếc "Thunderer". Đến tháng 5 năm 1922 nó được đưa vào danh sách loại bỏ; và vào ngày 19 tháng 12 năm 1922, chiếc thiết giáp hạm bị bán cho hãng tháo dỡ tàu Cox and Danks, và nó bị tháo dỡ tại Queenborough vào năm 1923.
| 1 | null |
Magical Mystery Tour là album LP và bản EP-kép của ban nhạc rock The Beatles, được sản xuất bởi George Martin. Album bao gồm các ca khúc là soundtrack của bộ phim cùng tên năm 1967. Ở Anh, album được phát hành bởi Parlophone theo ấn bản EP-kép vào ngày 8 tháng 12 năm 1967 với 6 ca khúc soundtrack. Tại Mỹ, Capitol Records phát hành album vào ngày 6 tháng 11 theo ấn bản LP với mặt B là các đĩa đơn được ban nhạc phát hành cùng năm. EP này cũng được phát hành tại Đức, Pháp, Tây Ban Nha, Nam Tư, Úc và Nhật Bản.
Bản LP tại Mỹ sau này được coi là album chính thức của The Beatles khi catalogue ấn bản CD được tổng hợp vào những năm 1980. Ấn phẩm này thực tế chưa từng xuất hiện ở Mỹ cho tới trước năm 1976. Ngày 9 tháng 9 năm 2009, toàn bộ album được chỉnh âm vào phát hành dưới dạng CD. Bản soundtrack đem lại thành công lớn cho ban nhạc với vị trí số 1 tại Mỹ và được đề cử giải Grammy cho Album của năm, đối lập với những chỉ trích và thất bại toàn diện của bộ phim cùng tên.
| 1 | null |
Zhambyl (Kazakhstan: Жамбыл облысы, Jambıl oblısı), là một tỉnh tọa lạc ở miền Nam nước cộng hòa Kazakhstan. Thủ phủ đồng thời là thành phố lớn nhất tỉnh là Taraz, với dân số là 335.100 dân, dân số toàn tỉnh đạt 1000,000 người. Zhambyl có chung đường biên giới phía Nam với các tỉnh Talas và Chuy của Kyrgyzstan, và rất gần Uzbekistan. Ngoài ra Zhambyl còn tiếp giáp với 3 tỉnh của Kazakhstan: Karagandy (phía bắc), tỉnh Nam Kazakhstan (phía tây) và Almaty (phía đông). Tổng diện tích là 144.200 km2. Tỉnh này giáp Hồ Balkhash ở phía đông bắc. Tên gọi của tỉnh được đặt dưới thời Liên bang Xô Viết theo tên của danh ca Jambyl Jabayev.
Nhân khẩu.
Theo thống kê ước đoán dân số năm 2010, toàn tỉnh có 1,2 triệu dân, trong đó người Kazakhstan chiếm 65%.
Kinh tế.
Ngành công nghiệp quan trọng ở Zhambyl là khai thác mỏ phosphat ở gần Karatau. Thung lũng sông Shu là nơi sản xuất nông nghiệp không chỉ quan trọng đối với tỉnh mà ca đất nước Kazakhstan, vì nơi đây có hệ thống tưới tiêu tốt nhất.
Hệ thống giao thông quan trọng ở đây dựa vào tuyến đường sắt đông - tây, từ Turksib chạy qua Taraz và Shu hướng tới Almaty, và đường bắc-nam Transkazakhstan, chạy về phía bắc từ Shu đến với Astana.
| 1 | null |
Tây Ngụy Phế Đế (西魏廢帝) (525-554), tên húy là Nguyên Khâm (元欽), là một hoàng đế của triều đại Tây Ngụy trong lịch sử Trung Quốc. Ông thậm chí còn có ít quyền lực thực tế hơn cha là Văn Đế vì Vũ Văn Thái nắm giữ quyền lực một cách áp đảo. Năm 554, ông cố gắng lập mưu giết chết Vũ Văn Thái song đã bị phát giác, Vũ Văn Thái đã phế truất rồi không lâu sau đã giết chết ông.
Trước khi lên ngôi.
Nguyên Khâm sinh năm 525 và là con trai cả của Nam Dương vương Nguyên Bảo Cự, Cự là cháu nội của Hiếu Văn Đế, mẹ của ông là Ất Phất vương phi, Nguyên Bảo Cự còn một người con trai khác với Ất Phất vương phi là Nguyên Mậu (元戊). Từ khi còn là đứa trẻ, Nguyên Khâm đã là cậu bé với tư chất vô cùng thông minh, đáng yêu ai cũng yêu mến.
Khi mới 7 tuổi, cậu được cha giao cho Vũ Văn Thái đại tướng dạy bảo với hi vọng có thể trưởng thành và mạnh mẽ khi được sống và rèn luyện trong môi trường quân ngũ. Chính quãng thời gian sống cùng với đại trướng Vũ Văn Thái trong môi trường quân đội đã hun đúc tính cách anh dũng quả cảm của Nguyên Khâm.
Khoảng tết năm 535, Bắc Ngụy Hiếu Vũ Đế, một người em họ của Nguyên Bảo Cự bị tướng Vũ Văn Thái hạ độc sát hại do Vũ Văn Thái không chấp nhận được mối quan hệ loạn luân giữa Hiếu Vũ Đế với ba người em họ, trong đó có em gái của Nguyên Bảo Cự là Nguyên Minh Nguyệt (元明月). Vũ Văn Thái lập Nguyên Bảo Cự làm hoàng đế (tức Văn Đế). Văn Đế lập Ất Phất vương phi làm hoàng hậu, Nguyên Khâm 11 tuổi lấy danh nghĩa là con vợ cả được phong làm thái tử. Năm 538, khi cả Vũ Văn Thái và Văn Đế đang tiến hành chiến dịch chống lại Đông Ngụy, Nguyên Khâm trên danh nghĩa được giao cai quản kinh thành Trường An, song Chu Huệ Đạt (周惠達) mới là người nắm quyền trên thực tế. Khi các binh lính Đông Ngụy bị Tây Ngụy bắt trước đây hay tin về chiến thắng ban đầu của Đông Ngụy, họ đã nổi loạn bên trong Trường An cùng với Triệu Thanh Tước (趙青雀), Chu Huệ Đạt và Lý Hổ (李虎) đã buộc phải hộ tống Thái tử thoát ra khỏi Trường An. Cuối cùng, Vũ Văn Thái đã trở lại và đánh bại cuộc nổi loạn của Triệu, Văn Đế và Nguyên Khâm cùng trở về kinh thành.
Văn Đế có ít quyền lực trên thực tế, và cũng trong năm 538, để phục vụ cho ý định liên minh với Nhu Nhiên của Vũ Văn Thái, Văn Đế đã buộc phải phế truất Ất Phất Hoàng hậu và lấy con gái của Sắc Liên Đầu Binh Đậu Phạt khả hãn Uất Cửu Lư A Na Côi của Nhu Nhiên làm hoàng hậu. Năm 540, ông buộc Ất Phất Hoàng hậu phải theo Nguyên Mậu đến Tần Châu (秦州, nay gần tương ứng với Thiên Thủy, Cam Túc).
Để có thể tiếp tục nhúng tay vào triều chính lâu dài, Vũ Văn Thái đã chủ động gả con gái là Vũ Văn Vân Anh cho Nguyên Khâm. Nguyên Khâm và Vân Anh vốn là đôi bạn thanh mai trúc mã, tình cảm tâm đầu ý hợp, nay kết tình phu thê thì vô cùng hợp lý. Vũ Văn Vân Anh được lập làm thái tử phi.
Năm 542, trong cuộc tấn công của tướng Cao Hoan tại thành biên giới Ngọc Bích (玉壁, nay thuộc Vận Thành, Sơn Tây) của Tây Ngụy, Nguyên Khâm đã trấn thủ trọng thành Bồ Phản (蒲坂, cũng thuộc Vận Thành ngày nay) trong khi Vũ Văn Thái tung ra một đội quân nhằm cố gắng đuổi theo Cao Hoan khi Cao rút lui. Không rõ về trách nhiệm hay thẩm quyền thực sự của Nguyên Khiêm trong chiến dịch này.
Năm 551, Văn Đế qua đời. Nguyên Khâm lên ngôi (tức Phế Đế).
Trị vì.
Phế Đế thậm chí còn có ít quyền lực thực tế hơn cha, người mà Vũ Văn Thái tôn trọng trên danh nghĩa. Ông đã có thể cải táng Ất Phất Hoàng hậu cùng với Văn Đế. Ông lập Vũ Văn Vân Anh làm hoàng hậu. Nguyên Khâm không chỉ sủng ái mình nàng Vân Anh mà còn không thực hiện chế độ tần ngự, tức hậu cung chỉ có duy nhất hoàng hậu. Điều này có thể là do tình cảm của hai người quá tốt nhưng cũng có khả năng phần lớn là do ông ta sợ uy của nhạc phụ.
Đây chính là vị hoàng đế thực hiện chế độ một vợ một chồng duy nhất trong lịch sử cổ đại Trung Quốc. Nguyên Khâm vốn là người thông minh, tài năng nên không chỉ là người chồng biết quan tâm, yêu thương hoàng hậu của mình mà cũng rất biết chăm lo việc nước. Nhưng cũng như cha mình, mọi việc trong triều đều phải chịu sự sắp đặt của nhạc phụ. Có lẽ do Vũ Văn Thái muốn phục hồi nhiều phong tục và truyền thống thời nhà Chu nên Phế Đế không sử dụng niên hiệu; đúng hơn, những năm trong triều đại của ông chỉ đơn thuần được gọi là "nguyên niên", "nhị niên"...
Năm 553, cháu trai của Vũ Văn Thái là Uất Trì Huýnh chinh phạt các châu phía tây của Lương (trước đó nằm dưới quyền kiểm soát của người tự xưng kế thừa ngai vàng triều Lương là Tiêu Kỉ) và hợp nhất chúng vào Tây Ngụy.
Cuối năm 553, viên quan Nguyên Liệt (元烈) đã âm mưu sát hại Vũ Văn Thái song sự việc bại lộ, và Vũ Văn Thái đã giết chết Nguyên Liệt. Sau đó, Phế Đế trở nên tức giận với Vũ Văn Thái và thường xuyên nói những lời chống lại ông ta. Phế Đế cũng bí mật lập mưu giết Vũ Văn Thái, bất chấp lời khuyên từ Lâm Hoài vương Nguyên Dục (元育) và Quảng Bình vương Nguyên Tán (元贊, cháu trai của Hiếu Vũ Đế) rằng âm mưu này quá nguy hiểm. Tuy nhiên, âm mưu của Phế Đế cuối cùng đã bị một con rể khác của Vũ Văn Thái phát hiện ra. Vũ Văn Thái cho rằng Nguyên Khâm là người cứng đầu, khó bảo nên tháng 2 năm đó đã phế truất rồi giam giữ Phế Đế, lập em trai ông là Nguyên Khuếch làm hoàng đế (tức Cung Đế). Sau hai tháng Phế Đế được ban rượu độc mà chết, hưởng dương 30 tuổi.Theo "Bắc sử", Vũ Văn Hoàng hậu "cũng phải chết vì bà trung thành với gia đình hoàng tộc Ngụy". Sau khi Phế Đế mất, bà đau buồn quá không thiết sống, không lâu sau thì cũng theo chồng.
| 1 | null |
Tây Ngụy Cung Đế (西魏恭帝) (537–557), tên húy là Nguyên Khuếch (元廓), sau đổi thành Thác Bạt Khuếch (拓拔廓), là hoàng đế cuối cùng của triều đại Tây Ngụy trong lịch sử Trung Quốc. Ông được lập làm hoàng đế vào năm 554 sau khi anh trai ông là Phế Đế bị tướng Vũ Văn Thái phế truất. Ông chỉ có ít quyền lực trên thực tế, và đến năm 556, sau khi Vũ Văn Thái chết, cháu trai của ông ta là Vũ Văn Hộ (宇文護) (người giám hộ cho con trai Vũ Văn Thái là Vũ Văn Giác) đã buộc Cung Đế phải nhường ngôi cho Vũ Văn Giác, chấm dứt triều Tây Ngụy và mở ra triều Bắc Chu. Cựu hoàng đế bị giết vào năm 557. Do nhà nước kế thừa khác của Bắc Ngụy là Đông Ngụy đã sụp đổ vào năm 550, Cung Đế cũng có thể được coi là hoàng đế cuối cùng của Bắc Ngụy.
Bối cảnh.
Nguyên Khuếch sinh năm 537, là con trai thứ tư của Văn Đế. Danh tính của mẫu thân ông không được ghi lại trong sử sách. Năm 548, Văn Đế lập ông làm Tề vương. Tuy nhiên, sử sách không nói gì khác về các hoạt động của ông trong thời gian trị vì của phụ hoàng, trong thời kỳ đó Vũ Văn Thái nắm giữ phần lớn quyền lực. Quyền lực của Vũ Văn Thái thậm chí còn trở nên vững chắc hơn sau khi Văn Đế qua đời vào năm 551 và anh trai Nguyên Khuếch là Nguyên Khâm lên kế vị (tức Phế Đế). Trong thời gian giữ tước hiệu Tề vương, ông đã lấy con gái của tướng Nhược Can Huệ (若干惠) làm vương phi.
Năm 554, Phế Đế tức giận trước việc Vũ Văn Thái xử tử Nguyên Liệt (元烈) năm 553 nên đã âm mưu giết chết Vũ Văn Thái. Tuy nhiên, kế hoạch bị bại lộ và Vũ Văn Thái đã phế truất Phế Đế. Vũ Văn Thái lựa chọn Nguyên Khuếch làm người kế vị (tức Cung Đế). Đồng thời, Vũ Văn Thái cải họ của hoàng tộc từ Nguyên trở lại là Thác Bạt, đảo ngược sự thay đổi mà Hiếu Văn Đế ra lệnh từ năm 496.
Trị vì.
Cung Đế thậm chí còn bất lực hơn phụ thân và huynh trưởng, và quyền lực vẫn nằm trong tay nhà Vũ Văn. Cung Đế lập Nhược Can vương phi làm hoàng hậu. Đến năm 554, Vũ Văn Thái hạ độc giết chết Phế Đế. Cuối năm đó, một đội quân do Vũ Văn Thái phái đi do Vu Cẩn (于謹) chỉ huy đã chiếm được kinh thành Giang Lăng (江陵, nay thuộc Kinh Châu, Hồ Bắc) của Lương, bắt giữ và xử tử Lương Nguyên Đế. Đến mùa xuân năm 555, Cung Đế phong Tiêu Sát, một cháu trai của Nguyên Đế, làm hoàng đế của Lương (tức Tuyên Đế), song Tiêu Sát không được hầu hết các bá quan văn võ Lương công nhận, thay vào đó họ công nhận Tiêu Uyển Minh (蕭淵明), một người được Bắc Tề ủng hộ, làm hoàng đế.
Đến năm 555, Vũ Văn Thái yêu cầu Hoài An vương Thác Bạt Dục (拓拔育) trình một đề xuất cho Cung Đế để giáng các thân vương xuống tước công, và Cung Đế đã phê chuẩn. Vào mùa xuân năm 556, theo ý của Vũ Văn Thái nhằm tổ chức lại cơ cấu chính quyền để tương ứng với cấu trúc của nhà Chu, triều đình được tái tổ chức thành lục bộ.
Mùa thu năm 556, khi Vũ Văn Thái đang đi kinh lý các châu miền bắc, ông ta lâm bệnh tại Khiên Đồn sơn (牽屯山, nay thuộc Cố Nguyên, Ninh Hạ). Vũ Văn Thái đã triệu cháu trai của mình là Vũ Văn Hộ đến Khiên Đồn sơn và ủy thác các công việc của đất nước cũng như các con trai của ông ta cho Vũ Văn Hộ. Vũ Văn Thái qua đời ngay sau đó, và người con trai mới 14 tuổi Vũ Văn Giác đã kế thừa tước hiệu của ông, trong khi Vũ Văn Hộ nắm quyền kiểm soát đất nước. Cung Đế sau đó buộc phải phong cho Vũ Văn Giác tước hiệu lớn hơn là Chu công.
Đến mùa xuân năm 557, Vũ Văn Hộ cho rằng Vũ Văn Giác cần danh hiệu hoàng đế để khẳng định quyền lực nên đã buộc Cung Đế phải nhường ngôi, chấm dứt triều đại Tây Ngụy và lập nên triều đại Bắc Chu.
Qua đời.
Vũ Văn Giác (Hiếu Mẫn Đế) ban đầu lập Thác Bạt Khuếch làm Tống công. Tuy nhiên, chưa đầy một tháng sau khi nhường ngôi, Thác Bạt Khuếch đã bị giết chết. Vợ ông, tức Nhược Can Hoàng hậu trước đây, trở thành một ni cô.
| 1 | null |
Taraz () là thủ phủ tỉnh Zhambyl ở miền nam Kazakhstan. Nó nằm trên sông Talas, gần biên giới với Kyrgyzstan. Thành phố có dân số 406.000 người (2009) so với 330.100 người năm 1999, tăng 9% từ năm 1989, là một trong những thành phố có mức tăng dân số nhanh nhất ở quốc gia này, sau Astana và Türkistan. Tên cũ của Taraz gồm có "Jambyl" hay "Zhambyl" (tiếng Kazakh: "Жамбыл" / "Jambıl", chi đến năm 1997), "Dzhambul" (, cho đến năm 1993), "Mirzoyan" (tiếng Nga: "Мирзоян", cho đến năm 1938), "Aulie-Ata" (tiếng Nga: "Аулие-Ата", Kazakh: "Әулие-Ата" / "Äwlïe-Ata", tiếng Chagatai: اولياه اتا, , cho đến năm 1936) và "Talas" ("Талас", cho đến năm 1856).
Địa lý.
Khí hậu.
Taraz có khí hậu bán khô hạn lạnh (phân loại khí hậu Köppen "BSk") với ảnh hưởng lục địa đáng kể.
Thể thao.
Thành phố có câu lạc bộ bóng đá FC Taraz hiện đang thi đấu ở Giải Ngoại hạng Kazakhstan.
| 1 | null |
Bắc Ngụy Hiến Văn Đế (chữ Hán: 北魏獻文帝; 454–476), tên húy là Thác Bạt Hoằng (), là hoàng đế thứ sáu của triều đại Bắc Ngụy trong lịch sử Trung Quốc. Năm 471, ông trở thành Thái thượng hoàng nhưng vẫn tiếp tục nắm giữ quyền lực cho đến khi qua đời vào năm 476. Ông bị chính mẹ nuôi của mình là Phùng thái hậu sát hại, do ông đã xử tử một người tình của bà.
Thân thế.
Thác Bạt Hoằng sinh năm 454, ông là con trai cả của Văn Thành Đế Thác Bạt Tuấn. Mẹ ông là Lý quý nhân, trước đó bị bắt trong chiến tranh và trở thành một thê thiếp của Vĩnh Xương vương Thác Bạt Nhân (拓拔仁), một người họ hàng xa của Văn Thành Đế. Thác Bạt Nhân bị xử tử năm 453 do bị buộc tội phạm pháp. Sau cái chết của Thác Bạt Nhân, Lý quý nhân bị bắt đưa vào cung, rồi trở thành phi tần của Văn Thành Đế. Năm 456, Văn Thành Đế lập Thác Bạt Hoằng làm Hoàng thái tử. Theo truyền thống của hoàng tộc Bắc Ngụy, Lý quý nhân bị ép tự vẫn.
Trì vì.
Ất Phất Hồn nhiếp chính.
Năm 465, Văn Thành Đế qua đời, Thái tử Hoằng kế vị năm 11 tuổi, tức Hiến Văn Đế. Hiếu Văn Đế tôn đích mẫu là Phùng hoàng hậu của Văn Thành Đế làm Hoàng thái hậu, truy phong sinh mẫu Lý quý nhân "Văn Thành Nguyên hoàng hậu". Quyền lực triều đình nhanh chóng rơi vào tay viên quan Ất Phất Hồn (乙弗渾), kẻ chuyên quyền và giết hại nhiều quan viên khác bao gồm Dương Bảo Bình (楊保平), Giả Ái Nhân (賈愛仁), Trương Thiên Độ (張天度), Khâu Mục Lăng Đa Hầu (丘穆陵多侯), Thác Bạt Uất (拓拔郁), và cả tư đồ dưới thời Văn Thành Đế là Bộ Lục Cô Li (步六孤麗). Tuy nhiên, năm 466, Phùng thái hậu tiến hành chính biến, Ất Phất Hồn bị bắt và xử tử. Thái hậu chính thức lâm triều nhiếp chính.
Dưới thời Phùng thái hậu nhiếp chính.
Phùng thái hậu đã nhận được sự giúp đỡ của Giả Tú (賈秀), Cao Doãn (高允), và Cao Lư (高閭) trong việc nhiếp chính. Sau đó, bà cũng đưa huynh trưởng của mình là Phùng Hi (馮熙) vào nhóm đưa ra quyết định.
Ngay sau đó, Phùng thái hậu được trao cho một cơ hội lớn mở rộng cương vực Bắc Ngụy vì vào năm 466, triều đại kình địch là Lưu Tống ở phía Nam xảy ra một cuộc đấu tranh giành quyền kế vị sau khi Hoàng đế Lưu Tử Nghiệp bị ám sát năm 465. Lưu Úc, thúc phụ của Lưu Tử Nghiệp xưng Đế ở kinh thành Kiến Khang, tức Lưu Tống Minh Đế, còn em trai của Lưu Tử Nghiệp là Tấn An vương Lưu Tử Huân (劉子勛) lại xưng đế vào đầu năm 466 tại Tầm Dương (尋陽, nay thuộc Cửu Giang, Giang Tây). Sau khi quân của Lưu Tống Minh Đế đánh bại và giết chết Lưu Tử Huân vào mùa thu năm 466, tướng Lưu Tống Tiết An Đô (薛安都), thứ sử Từ Châu (徐州, nay là bắc bộ Giang Tô và bắc bộ An Huy), là người ban đầu đã đứng về phía Lưu Tử Huân, e ngại bị Minh Đế trừng phạt, do đó ông quyết định đầu hàng Bắc Ngụy. Sau đó, thứ sử Duyện Châu (兗州, nay là tây bộ Sơn Đông) Tất Chúng Kính (畢眾敬) và thái thú quận Nhữ Nam (汝南, nay gần tương ứng với Trú Mã Điếm, Hà Nam) Thường Trân Kì (常珍奇) đã làm theo Tiết An Đô. Phùng thái hậu cử tướng Uất Trì Nguyên (尉遲元) đến tiếp nhận sự đầu hàng của các tướng Lưu Tống. Để bảo vệ khu vực phía bắc Hoài Hà, Uất Trì Nguyên sau đó đánh bại hai nỗ lực của Minh Đế nhằm tái chiếm các châu, quận này. Thái hậu cũng cử tướng Mộ Dung Bạch Diệu (慕容白曜) chiếm đánh Thanh châu (青州, nay là trung bộ và đông bộ Sơn Đông) và Ký châu (冀州, nay là tây bắc bộ Sơn Đông), là hai châu bị tách khỏi phần còn lại của Lưu Tống sau vụ đầu hàng của Tiết An Đô. Năm 469, cả hai châu đều rơi vào tay Bắc Ngụy, và tất cả các khu vực phía bắc của Hoài Hà đã trở thành lãnh thổ Bắc Ngụy.
Năm 467, thiếp của Hiến Văn Đế là Lý phu nhân, con gái của Nam quận vương Lý Huệ (李惠), cậu của Hiến Văn Đế, đã sinh cho ông Hoàng trưởng tử Thác Bạt Hoành. Phùng thái hậu đích thân nuôi dưỡng hoàng tôn nhỏ tuổi, từ đó, bà chấm dứt việc nhiếp chính và trao trả quyền lực cho Hiến Văn Đế, khi này 13 tuổi.
Sau khi nắm quyền.
Với vai trò Hoàng đế, Hiến Văn Đế được mô tả là mẫn cán và áp dụng các hình phạt cũng như khen thưởng thích đáng, đặc biệt là việc thúc đẩy các quan trở nên trung thực, giáng chức những kẻ tham nhũng. Từ khi triều đại của Hiến Văn Đế bắt đầu, các quan thần Bắc Ngụy cũng được ca ngợi bởi tính trung thực. Hiến Văn Đế nghiên cứu rất nhiều về tôn giáo và triết lý, bao gồm cả Đạo giáo và Phật giáo.
Năm 469, Hiến Văn Đế lập Thác Bạt Hoành làm Thái tử. Sinh mẫu của Thái tử Hoành là Lý quý nhân cũng chết cùng năm. Hầu hết các sử gia chắc chắn rằng bà bị buộc tự vẫn theo đúng quy định của hoàng tộc Bắc Ngụy.
Năm 470, Hiến Văn Đế không vui trước việc Mộ Dung Bạch Diệu xu nịnh Ất Phất Hồn vào lúc Phất Hồn đang nhiếp chính, ông vu cáo Mộ Dung Bạch Diệu tội phản nghịch và ban chết cho ông cùng con trai là Mộ Dung Như Ý (慕容如意). Cùng năm đó xảy ra một sự kiện làm tổn hại tình mẫu tử giữa ông và Phùng thái hậu. Thái hậu thường xuyên tư thông với một viên quan tên Lý Dịch (李奕). Lý Dịch có một huynh đệ là Lý Phu (李敷). Năm 470, người bạn thân của Lý Phu là Lý Hân (李訢) bị buộc tội tham ô, Hiến Văn Đế biết rõ cáo trạng này mặc dù Lý Phu cố giữ kín các tấu chương. Ông cũng biết mối quan hệ của mẹ nuôi và Lý Dịch, mặc dù phản đối nhưng không có cách nào để chống lại. Nhân việc Lý Hân có tội, Hiến Văn Đế phán Lý Hân tội chết, đồng thời nói với Lý Hân rằng nếu ông có thể khai các tội mà Lý Phu và Lý Dịch phạm phải thì sẽ được tha. Sau một hồi do dự, Lý Hân đã khai, và một người khác là Phạm Phiêu (范標) cũng khai giống như vậy. Hiến Văn Đế dựa vào đó xử tử cả Lý Phu và Lý Dịch. Sau sự kiện này, Phùng thái hậu ôm hận với Hiến Văn Đế.
Năm 471, do hứng thú với triết lý, Hiến Văn Đế định rời khỏi ngai vàng để dành nhiều thời gian cho việc nghiên cứu. Ông có ý định truyền nôi cho thúc phụ là Kinh Triệu vương Thác Bạt Tử Thôi (拓拔子推), người được đánh giá cao bởi tất cả đại thần. Ông triệu tập quần thần để thảo luận vấn đề. Phần lớn các quan phản đối đề nghị của Hiến Văn Đế, và họ cho rằng nếu Hiến Văn Đế muốn tức vị nhường ngôi thì nên để Thái tử Hoành kế vị. Do vậy, Hiến Văn Đế làm theo, và vị Thái tử 4 tuổi Thác Bạt Hoành đã lên ngôi, trở thành Hiếu Văn Đế. Bản thân Hiến Văn Đế lấy tước hiệu là Thái thượng hoàng đế.
Trở thành Thái thượng hoàng.
Tuy nhiên, với vai trò là Thái thượng hoàng, Hiến Văn Đế vẫn tiếp tục kiểm soát triều chính, và tất cả các công việc quan trọng đều phải trình lên cho ông. Ông dành nhiều thời gian cho các vấn đề luật pháp hình sự, và trong thời gian này, các vụ án nói chung được quan tâm nhiều hơn, và mặc dù việc thụ lý mất khá nhiều thời gian, song kết quả được cho là xác đáng hơn trước.
Năm 476, Phùng thái hậu vẫn ghi hận chuyện Hiến Văn Đế giết người tình của bà, nên đã sát hại ông. Hầu hết các sử gia, bao gồm cả Tư Mã Quang, cho rằng bà đã đầu độc Hiến Văn Đế, song một phiên bản khác lại chỉ ra rằng Phùng thái hậu là sát thủ, khi Hiến Văn Đế đến cung để thỉnh an bà, bà đã bắt và làm ông ngạt thở. Phùng thái hậu tiếp tục nhiếp chính cho Tiểu hoàng đế.
| 1 | null |
Trượt băng là di chuyển trên băng bằng giày trượt băng.
Người ta trượt băng vì nhiều lý do khác nhau: rèn luyện sức khỏe, du lịch, giải trí và trong một số môn thể thao mùa đông. Mọi người có thể trượt băng trên những sân băng trong nhà và cũng có thể trượt trên sông, hồ đóng băng.
Lịch sử.
Lịch sử ban đầu.
Nghiên cứu cho thấy rằng việc trượt băng đã xảy ra sớm nhất tại miền nam Phần Lan hơn 4.000 năm trước. Điều này đã được thực hiện để tiết kiệm năng lượng trong các chuyến đi vào mùa đông. Trượt băng thực sự nổi lên khi một lưỡi thép với các cạnh sắc được sử dụng. Giày trượt bây giờ cắt vào băng thay vì lướt trên nó. Việc thêm các cạnh vào giày trượt băng được phát minh bởi người Hà Lan vào thế kỷ 13 hoặc 14. Những đôi giày trượt băng này được làm bằng thép, với các cạnh sắc nhọn ở phía dưới để hỗ trợ chuyển động.
Cấu trúc cơ bản của giày trượt băng hiện đại vẫn không thay đổi nhiều kể từ đó, mặc dù khác nhau rất nhiều về các chi tiết, đặc biệt là về phương pháp liên kết và hình dạng và cấu tạo của lưỡi thép. Tại Hà Lan, trượt băng được coi là phù hợp với mọi tầng lớp nhân dân, như được thể hiện trong nhiều bức tranh của các họa sĩ chuyên nghiệp ngày xưa.
Trượt băng cũng được thực hiện ở Trung Quốc trong triều đại Nhà Tống, và trở nên phổ biến trong gia đình cầm quyền của Nhà Thanh.
Tăng độ phổ biến và những câu lạc bộ đầu tiên.
Trượt băng được mang đến Anh Quốc từ Hà Lan, nơi James II bị lưu đày một thời gian ngắn. Khi ông trở về Anh, môn thể thao 'mới' này được giới thiệu tới tầng lớp quý tộc Anh, và nhanh chóng được mọi người ở mọi tầng lớp yêu thích.
Câu lạc bộ trượt băng được tổ chức đầu tiên là Câu lạc bộ Trượt băng Edinburgh, thành lập năm trong thập niên 1740, (một số người cho rằng câu lạc bộ được thành lập từ năm 1642).
Một tài liệu tham khảo đương đại cổ về câu lạc bộ xuất hiện trong tái bản thứ hai (1783) của Encyclopædia Britannica:
Từ mô tả này và những thứ khác, rõ ràng hình thức trượt băng được thực hiện bởi các thành viên câu lạc bộ thực sự là một hình thức ban đầu của trượt băng nghệ thuật chứ không phải là trượt băng tốc độ. Để được nhận vào câu lạc bộ, các thí sinh phải vượt qua bài kiểm tra trượt băng mà trong đó họ phải xoay một vòng hoàn chỉnh trên một trong hai chân, sau đó nhảy qua một chiếc mũ đầu tiên, sau đó là cái thứ hai và ba, đặt chồng lên nhau trên băng.
Trên Lục địa Châu Âu, việc tham gia trượt băng chỉ giới hạn ở các thành viên của tầng lớp thượng lưu. Hoàng đế Rudolf II của Đế quốc La Mã Thần thánh rất thích trượt băng, ông đã tổ chức một lễ hội băng lớn tại triều đình của mình để làm phổ biến môn thể thao này. Vua Louis XVI của Pháp đã mang trượt băng đến Paris trong triều đại của mình. Madame de Pompadour, Napoleon I, Napoleon III và Nhà Stuart, cùng với những người hoàng gia và tầng lớp thượng lưu khác đều là những người hâm mộ môn trượt băng.
Câu lạc bộ trượt băng tiếp theo được thành lập tại London năm 1830. Giữa thế kỷ 19, trượt băng là một trò tiêu khiển phổ biến trong tầng lớp trung lưu và thượng lưu của Anh—Victoria của Anh làm quen với chồng tương lai, Albrecht xứ Sachsen-Coburg và Gotha, qua nhiều chuyến đi trượt băng—và những nỗ lực ban đầu trong việc xây dựng sân trượt băng nhân tạo đã được thực hiện trong thời kỳ "chứng cuồng sân trượt băng" năm 1841–44. Vì công nghệ duy trì băng tự nhiên không tồn tại, những sân trượt ban đầu này đã sử dụng một chất thay thế bao gồm hỗn hợp mỡ và các loại muối khác nhau. Một mục trong 'Living Age' của Littell xuất bản ngày 8 tháng 5 năm 1844 cố ghi ở đầu về 'Glaciarium' rằng "Cơ sở này, đã được chuyển đến Grafton street East'Đường Tottenham Court, đã được mở vào buổi chiều thứ hai. Khu vực băng nhân tạo cực kỳ thuận tiện có thể thỏa mãn ước muốn tham gia vào trò tiêu khiển trượt băng duyên dáng và nam tính".
Nổi lên là một môn thể thao.
Trượt băng trở nên phổ biến như một trò giải trí, một phương tiện giao thông và môn thể thao dành cho khán giả ở vùng Fenlands ở Anh dành cho mọi người từ mọi tầng lớp, được thực hiện bởi người lao động, hầu hết là lao động nông nghiệp. Người ta không biết từ khi nào các trận đấu trượt băng đầu tiên được tổ chức, nhưng vào đầu thế kỷ XIX những cuộc đua đã được tổ chức và kết quả của các trận đấu đã được đăng trên báo. Trượt băng như một môn thể thao được thực hiện trên các hồ tại Scotland và những con kênh tại Hà Lan. Trong thế kỷ 13 và 14 gỗ được dùng làm lưỡi giày trượt thay cho xương, và năm 1572 những chiếc giàu trượt sắt đầu tiên được sản xuất. Khi nước đóng băng, những trận đấu trượt băng được tổ thức tại các thị trấn và làng tại vùng Fenlands. Trong những trận đấu địa phương này đàn ông (hoặc đôi khi là phụ nữ hoặc trẻ em) tranh đấu vì giải thưởng là tiền, quần áo hoặc đồ ăn.
Những người chiến thắng trong các trận đấu địa phương được mời tham gia các trận đấu lớn hoặc trận đấu tranh giải vô địch, trong đó các vận động viên trượt băng từ khắp vùng Fenlands sẽ cạnh tranh để giành giải thưởng tiền mặt trước hàng ngàn người. Các trận đấu vô địch có hình thức của một cuộc thi chính của người xứ Wales hoặc cuộc thi "người đứng cuối cùng". Các đối thủ cạnh tranh, 16 người hoặc đôi khi là 32, đã được ghép đôi trong các cuộc đua và người chiến thắng của mỗi cuộc đua đã đi qua vòng tiếp theo. Một khoảng cách 660 thước Anh đã được đo trên băng và một cái thùng có cờ trên đó được đặt ở hai đầu. Đối với một cuộc đua dài một dặm rưỡi, các vận động viên trượt băng phải hoàn thành hai vòng thi, với vòng quay ba lần.
Trượt băng nghệ thuật.
Cuốn sách hướng dẫn về đầu tiên về trượt băng được xuất bản tại London vào năm 1772. Cuốn sách, được viết bởi một trung úy pháo binh người Anh, Robert Jones, mô tả các hình thức trượt băng nghệ thuật cơ bản như hình tròn và hình số tám. Cuốn sách được viết riêng cho nam giới, vì phụ nữ thường không trượt băng vào cuối thế kỷ 18. Từ khi cuốn sách hướng dẫn này được xuất bản, trượt băng được chia thành hai môn chính, trượt băng tốc độ và trượt băng nghệ thuật.
Người sáng lập trượt băng nghệ thuật hiện đại như được biết đến ngày nay là Jackson Haines, một người Mỹ. Anh là vận động viên trượt băng đầu tiên kết hợp các động tác múa ba lê và khiêu vũ vào trượt băng, trái ngược với việc tập trung vào các dấu vết để lại trên băng. Haines cũng đã phát minh ra xoay ngồi và phát triển một lưỡi trượt cong, ngắn hơn để rẽ dễ dàng hơn khi trượt băng nghệ thuật. Ông cũng là người đầu tiên đi giày có lưỡi trượt được gắn vĩnh viễn vào.
Liên đoàn Trượt băng Quốc tế được thành lập năm 1892 với tư cách là tổ chức trượt băng đầu tiên tại Scheveningen, ở Hà Lan. Liên đoàn đã tạo ra bộ quy tắc trượt băng được mã hóa đầu tiên và quản lý các cuộc thi quốc tế về trượt băng nghệ thuật và trượt băng tốc độ. Giải vô địch đầu tiên, được gọi là Giải vô địch quốc tế Eislauf-Vereingung, được tổ chức tại Saint Petersburg vào năm 1896. Sự kiện này có bốn người tham gia và người giành chiến thắng là Gilbert Fuchs.
Cơ học vật lý của trượt băng.
Một chiếc giày trượt có thể lướt trên băng vì có một lớp phân tử băng ở bề mặt không bị ràng buộc chặt chẽ như các phân tử của khối băng bên dưới. Các phân tử này ở trạng thái bán lỏng, cung cấp dầu bôi trơn. Các phân tử trong lớp "gần như chất lỏng" hoặc "giống như nước" này ít di động hơn nước lỏng, nhưng di động hơn nhiều so với các phân tử sâu hơn trong băng. Ở khoảng , lớp trơn này dày một phân tử; khi nhiệt độ tăng, lớp trơn trở nên dày hơn.
Từ lâu, người ta đã tin rằng băng trơn vì áp lực của vật tiếp xúc với nó làm cho một lớp mỏng tan chảy. Giả thuyết được đưa ra là lưỡi của một chiếc giày trượt băng, gây áp lực lên băng, làm tan chảy một lớp mỏng, cung cấp dầu bôi trơn giữa băng và lưỡi dao. Giải thích này, được gọi là "tan chảy áp lực", bắt nguồn từ thế kỷ 19. Tuy nhiên, điều này không giải thích cho việc trượt băng ở nhiệt độ băng thấp hơn −3,5 °C, trong khi những người trượt băng thường trượt trên băng ở nhiệt độ thấp hơn. Vào thế kỷ 20, một lời giải thích khác, được gọi là "gia nhiệt ma sát", đã được đề xuất, theo đó ma sát của vật liệu làm cho lớp băng tan chảy. Tuy nhiên, lý thuyết này cũng thất bại trong việc giải thích trượt băng ở nhiệt độ thấp. Trên thực tế, không có lời giải thích nào giải thích tại sao nước đá trơn trượt khi đứng yên ngay cả ở nhiệt độ dưới 0 độ. Một tính toán chi tiết về sự phụ thuộc vào vận tốc của ma sát đã chỉ ra rằng lực ma sát có tỷ lệ là căn bậc hai của vận tốc, điều này có thể giải thích tại sao băng vẫn trơn trượt ngay cả khi vận tốc thấp.
| 1 | null |
Bắc Ngụy Hiếu Văn Đế (chữ Hán: 北魏孝文帝; 13 tháng 10 năm 467 – 26 tháng 4 năm 499), tên húy lúc sinh là Thác Bạt Hoành (拓拔宏), sau đổi thành Nguyên Hoành (元宏), là hoàng đế thứ bảy của triều đại Bắc Ngụy trong lịch sử Trung Quốc.
Hiếu Văn Đế thi hành một chính sách Hán hóa mạnh mẽ, có ý định tập trung hóa chính quyền và để có thể dễ dàng cai trị một nhà nước đa sắc tộc. Các chính sách này bao gồm cả việc ưu tiên yếu tố Hán trong thẩm mỹ nghệ thuật cũng như buộc các cư dân phải nói tiếng Hán và mặc Hán phục. Ông buộc những đồng bào Tiên Ti của mình cùng những người Hồ khác phải nhận họ người Hán, và đổi họ của hoàng tộc từ Thác Bạt sang Nguyên. Ông cũng khuyến khích hôn nhân dị chủng giữa người Tiên Ti và người Hán.
Năm 494, Hiếu Văn dời kinh đô Bắc Ngụy từ Bình Thành (平城, nay thuộc Đại Đồng, Sơn Tây) đến Lạc Dương, một trung tâm quan trọng trong lịch sử Trung Quốc. Việc dời đô phản ánh một sự thay đổi chiến thuật từ phòng thủ chủ động sang phòng thủ thụ động trước Nhu Nhiên. Khi kinh thành di chuyển về Lạc Dương, tầng lớp quân sự ưu tú vẫn tập trung tại cố đô, mở rộng sự khác biệt giữa chính quyền và quân đội. Cư dân tại cố đô vẫn rất bảo thủ, trong khi cư dân tại Lạc Dương lại hăm hở hơn nhiều trong việc chấp nhận các chính sách Hán hóa của Hiếu Văn Đế. Các cải cách của ông vấp phải sự phản kháng từ tầng lớp ưu tú Tiên Ti. Năm 496, có hai âm mưu của các quý tộc Tiên Ti, một tập trung quanh Thái tử Nguyên Tuân, và một tập trung quanh một họ hàng xa là Nguyên Di (元頤). Năm 497, Hiếu Văn Đế phá tan các âm mưu và buộc Thái tử phải tự vẫn.
Chinh sách Hán hóa của ông cũng có nhược điểm, ông áp dụng hệ thống phân tầng xã hội của nhà Tấn, dẫn đến việc các quý tộc thiếu khả năng vẫn được đưa lên nắm quyền trong khi những người tài giỏi nhưng có thân phận thấp kém lại không có khả năng thăng tiến trong sự nghiệp. Hơn nữa, việc tiếp nhận văn hóa và nghệ thuật Hán với quy mô lớn của ông đã khiến các quý tộc Tiên Ti trở nên tham nhũng để họ có đủ khả năng sống như tầng lớp ưu tú người Hán, dẫn đến việc quản lý bị xói mòn hơn nữa.
Một trong các di sản lâu dài mà Hiếu Văn Đế để lại là việc thiết lập quân điền chế tại Trung Quốc, một hệ thống mà theo đó đất đai sẽ do chính quyền phân phát, hệ thống này tồn tại cho đến loạn An Sử vào giữa thời nhà Đường (618–907).
Thời kỳ đầu.
Thác Bạt Hoành sinh năm 467, khi đó phụ thân ông là Hiến Văn Đế Thác Bạt Hoằng chỉ mới 13 tuổi, và còn chưa tự mình cai trị, việc triều chính khi đó nằm dưới quyền nhiếp chính của Phùng thái hậu. Thác Bạt Hoành là con trai cả của Hiến Văn Đế. Mẹ ông là Lý phu nhân, bà là con gái của Lý Huệ, một viên quan bậc trung lúc bấy giờ, và Lý Huệ là một huynh đệ của mẹ đẻ Hiến Văn Đế. Phùng thái hậu chấm dứt việc nhiếp chính và trả lại quyền lực cho Hiến Văn Đế sau khi Thác Bạt Hoành chào đời, bà dành thời gian của mình để nuôi dưỡng Thác Bạt Hoành. Năm 469, khi mới hai tuổi, Thác Bạt Hoành được lập làm thái tử. Cùng năm đó, Lý phu nhân qua đời, mặc dù sử sách không mô tả vì sao song có vẻ như bà đã bị buộc phải tự sát theo đúng truyền thống hoàng gia Bắc Ngụy (nhằm hạn chế sự can dự của ngoại thích), cả hoàng cung than khóc cho cái chết của bà.
Năm 471, Hiến Văn Đế, người ủng hộ các triết lý Đạo giáo và Phật giáo, đã chán ngán với ngôi vị và tính đến việc nhường ngôi cho thúc phụ Thác Bạt Tử Thôi (拓拔子推). Tuy nhiên, sau khi hầu hết các đại thần phản đối, Hiến Văn Đế vẫn quyết định nhường ngôi, song là cho Thái tử Hoành. Thái tử Hoành lên ngôi, trở thành Hiếu Văn Đế, còn Hiến Văn Đế lấy tước hiệu là "Thái thượng hoàng". Tuy nhiên, do Hiếu Văn Đế vẫn còn nhỏ tuổi, Hiến Văn Đế vẫn tiếp tục giữ quyền kiểm soát trên thực tế đối với các vấn đề quan trọng. Khi cần một tiền tuyến chống lại Nhu Nhiên, đích thân Thái thượng hoàng đã tiến hành chiến dịch quân sự, trong khi để các trọng thần ở lại kinh đô Bình Thành với Hiếu Văn Đế.
Năm 476, Phùng thái hậu ám sát Hiếu Vũ Đế do bực bội trước việc Hiếu Văn Đế ban tội chết cho người tình Lý Dịch (李奕) của bà vào năm 470. (Hầu hết các sử gia, bao gồm Tư Mã Quang, tin rằng bà đã hạ độc ông, song một phiên bản khác lại chỉ ra rằng Phùng thái hậu là sát thủ, khi Hiến Văn Đế đến cung của bà để thỉnh an, bà đã bắt và làm ông ngạt thở.) Phùng thái hậu trở thành người nhiếp chính của Hiếu Văn Đế và mang tước hiệu Thái hoàng thái hậu.
Phùng Thái hoàng thái hậu nhiếp chính.
Sau khi Phùng thái hoàng thái hậu quay trở lại nhiếp chính, bà đã trở nên độc đoán hơn trước, song lại anh minh trong giải quyết vấn đề và có cách sống thanh đạm. Bà là người có học thức cao, cũng giỏi về toán học. Tuy nhiên, bà tín nhiệm một vài hoạn quan và cho phép họ can dự vào việc chính sự. Hơn nữa, bà lại thăng chức quá cao cho những người tình của mình là Vương Duệ (王叡) và Lý Xung (李沖). Mặc dù cả hai người này đều là quan có tài, song việc thăng chức cho họ không tương xứng với tài năng và những đóng góp của họ cho quốc gia. Bà cân bằng danh tiếng của mình bằng cách cũng thăng chức cho một số quan không phải là người tình của mình. Do lo ngại rằng mình sẽ bị chỉ trích vì hành vi được cho là vô đạo (có người tình), bà trừng phạt nghiêm những người mà bà nhận thấy đang chỉ trích hoặc có hành vi nhạo báng tư cách đạo đức của bà, bao gồm cả việc xử tử. Một trong các nạn nhân của bà là Lý Hân (李訢) [là một trong những người đã khiến người tình Lý Dịch (李奕) trước đây của bà bị xử tử], bà ra lệnh giết Lý Hân vào năm 477. Lo ngại rằng gia tộc của mẫu thân Hiếu Văn Đế sẽ cố đoạt lấy quyền lực, bà vu cáo ngoại tổ phụ của Hiếu Vũ Đế là Nam quận vương Lý Huệ (李惠) phạm tội phản nghịch vào năm 478 và thảm sát ông cùng với gia tộc. Bà dường như đẩy nhanh chính sách Hán hóa, trong đó bao gồm cả vấn đề phân tầng xã hội, bà ban một chiếu chỉ vào năm 478, trong đó quy định người dân hãy kết hôn theo tầng lớp xã hội của họ.
Năm 479, ở phương nam, sau khi Tiêu Đạo Thành soán Lưu Tống và lập ra triều đại Nam Tề, Bắc Ngụy ủy thác cho Đan Dương vương Lưu Xưởng (劉昶) đi đánh Nam Tề (người này là một thân vương của Lưu Tống song chạy trốn đến Bắc Ngụy vào năm 465, Bắc Ngụy hứa hẹn sẽ ủng hộ Lưu Xưởng tái lập Lưu Tống). Tuy nhiên, Lưu Xưởng không hoàn thành nhiệm vụ, và ông ta không bao giờ có thể thu được nhiều vùng đất ở vùng biên giới để có thể làm bàn đạp tái lập Lưu Tống. Năm 481, chiến dịch kết thúc.
Cũng trong năm 481, hòa thượng Pháp Tú (法秀) cố gắng bắt đầu một cuộc tổng nổi dậy tại Bình Thành, song bị phát giác rồi bị bắt giết. Một số quan lại chủ trương xử tử tất cả các sư tăng Phật giáo, song Phùng thái hoàng thái hậu từ chối. Cũng trong năm đó, bà bắt đầu xây lăng tẩm cho mình tại Phương Sơn (方山), gần Bình Thành. Thái hoàng thái hậu chỉ thị rằng sau khi bà qua đời thì không cần thiết phải chôn bà cùng với Văn Thành Đế [Văn Thành Đế được chôn gần cố đô Thịnh Lạc (盛樂, nay thuộc Hohhot, Nội Mông)]. Sau đó, một bộ luật mới mà Thái hoàng thái hậu ủy thác cho Cao Lư (高閭) viết đã hoàn thành, bộ luật có 832 mục, 16 mục quy định về hình phạt tru di gia tộc, 235 mục quy định về hình phạt xử tử cá nhân, và 377 mục quy định về các hình thức trừng phạt khác.
Thời gian trôi qua, Hiếu Văn Đế trưởng thành hơn, ông từng bước nắm giữ được nhiều quyền lực hơn. Một khoảng thời gian nào đó trong quá trình chuyển giao này, Thái hoàng thái hậu đã trở nên lo sợ về khả năng của ông và do đó đã giam giữ Hiếu Văn Đế và tính đến việc phế truất ông rồi đưa hoàng đệ là Thác Bạt Hi (拓拔禧) lên thay, song sau khi được các thân cận thuyết phục, Thái hoàng thái hậu không thực hiện việc này. Mặc dù Phùng thái hoàng thái hậu chưa từng chính thức trao trả lại quyền lực cho ông, song đến khoảng năm 483 thì ông đã hoàn toàn thật sự kiểm soát triều chính, còn Thái hoàng thái hậu vẫn tiếp tục giữ lại quyền lực đáng kể. Theo lệnh của bà vào năm đó, sau khi Lâm quý nhân sinh hạ người con trai đầu lòng cho Hiếu Văn Đế, tức Thác Bạt Tuân, quý nhân đã bị buộc phải tự vẫn theo phong tục của hoàng tộc Bắc Ngụy. Thái hoàng thái hậu nuôi dưỡng Thác Bạt Tuân. Năm 485, sau khi Hiếu Văn Đế phong vương cho các hoàng đệ, Thái hoàng thái hậu lập học đường để giảng dạy cho các thân vương này. Năm 486, có lẽ là một dấu hiệu của quá trình Hán hóa và để biểu dương quyền lực, Hiếu Văn Đế bắt đầu mặc Hán phục dành cho hoàng đế, bao gồm một long bào. Do Hiếu Văn Đế được Phùng Thái hoàng thái hậu nuôi dưỡng, ông cũng trở nên rất gần gũi với gia đình một người anh của bà là Phùng Hi (馮熙). Trong một thời gian ngắn, ông đã lấy hai con gái của Phùng Hi làm phi tần, song một trong hai người đã sớm qua đời vì bệnh tật, và người còn lại, quý nhân Phùng Nhuận, cũng bị bệnh nặng và đã được đưa trở lại nhà phụ thân, tại đây bà đã trở thành một ni cô.
Việc chia sẻ quyền lực giữa Thái hoàng thái hậu và Hoàng đế có thể thấy được trong một sự cố vào năm 489, khi đó các hoàng đệ của Văn Thành Đế là Nhữ Âm Linh vương Thác Bạt Thiên Tứ (拓拔天賜) và Nam An Huệ vương Thác Bạt Trinh (拓拔楨) bị cáo buộc phạm tội tham nhũng, một tội sẽ bị xử tử. Phùng thái hoàng thái hậu và Hiếu Văn Đế cùng triệu tập một hội nghị để thảo luận về sự trừng phạt dành cho họ. Thái hoàng thái hậu mở đầu với câu hỏi dành cho các đại thần, "Các ngươi có cho rằng chúng ta nên chú ý đến các mối quan hệ gia đình và phá tan luật pháp, hay bỏ các qua mối quan hệ gia đình và làm theo luật pháp?" Các đại thần phần lớn đều xin tha mạng cho hai vị thân vương. Sau khi Phùng Thái hoàng thái hậu im lặng, Hiếu Văn Đế nói rằng: "Những gì hai vị thân vương phạm phải là không thể tha thứ, song Thái hoàng thái hậu xét theo tình huynh đệ của Cao Tông miếu hiệu của Văn Thành Đế]. Hơn nữa, Nam An vương là người con hiếu thảo với mẫu thân của mình. Do đó, hai người sẽ được tha tội chết, song họ sẽ bị tước bỏ quan tước, bị giáng xuống làm thường dân."
Năm 490, Phùng thái hoàng thái hậu qua đời, bà được chôn cất với vinh dự cao quý. Hiếu Văn Đế đau buồn đến mức ông đã không thể ăn uống trong suốt năm ngày, và sau đó tiến hành ba năm để tang bà, bất chấp thỉnh cầu của các đại thần rằng ông nên rút ngắn thời gian để tang để phù hợp với các quy tắc mà Hán Văn Đế đặt ra khi xưa.
Thời kỳ đầu toàn quyền trị vì.
Sau khi Phùng Thái hoàng thái hậu qua đời, Hiếu Văn Đế không chỉ tiếp tục chiến dịch Hán hóa mà còn thực hiện nó một cách nghiêm túc hơn, thay đổi luật pháp và phong tục của chính quyền Bắc Ngụy để phù hợp với người Hán, đặc biệt là Khổng giáo. Ông tìm kiếm những người anh em họ của mẫu thân Lý phu nhân (huynh đệ ruột và phụ thân của Lý phu nhân đã bị xử tử trước đó) và ban cho họ các tước quan tương đối thấp, sau đó, ông lại rút lại các phần thưởng này. Vì thế, ông bị chỉ trích vì ông đã đối xử quá tử tế với gia tộc họ Phùng, trong khi lại không đối đãi xứng đáng với gia tộc họ Lý.
Năm 492, phù hợp với truyền thống khi thay đổi triều đại, Hiếu Văn Đế giáng cấp nhiều thân vương trong đất nước, theo đó thì ngoại trừ những người là hậu duệ của Đạo Vũ Đế, những người còn lại sẽ bị giáng xuống tước công, chỉ có hai ngoại lệ: Thượng Đảng vương Bạt Bạt Quan (拔拔觀) vẫn được giữa tước vương do có ông nội là Bạt Bạt Đạo Sinh (拔拔道生) đã có nhiều thành tích lớn lao cho vương triều; và một cựu thân vương của Lưu Tống là Đan Dương vương Lưu Xưởng, người này bị giáng làm Tề quận Khai Quốc hầu, song lại được ban một tước hiệu đặc biệt và không có quyền thừa kế là Tống vương.
Năm 493, Hiếu Văn Đế kết hôn với một người con gái của Phùng Hi là Phùng Thanh làm hoàng hậu.
Cũng vào năm 493, Hiếu Văn Đế lần đầu tiến hành chiến dịch chống Nam Tề, chiến dịch này được dự định là sẽ cho phép ông có thể dời đô từ Bình Thành về phía nam đến Lạc Dương, để tiếp tục chiến dịch Hán hóa của ông. Khi đến Lạc Dương vào cuối thu, ông ra lệnh tiếp tục tiến quân bất chấp mưa lớn, và sau đó, khi các quan Tiên Ti phản đối chiến dịch lại cố gắng một lần nữa để ngăn chặn ông, ông đề nghị một sự thỏa hiệp, theo đó kinh đô sẽ được chuyển về Lạc Dương và chiến dịch bị hủy bỏ, các quan đồng ý. Ông cũng giao phó các công việc thay đổi các lễ nhạc Tiên Ti sang lễ nhạc Hán cho Vương Túc (王肅), một người chỉ vừa mới đào thoát từ Nam Tề.
Năm 494, Hiếu Văn Đế trở lại Bình Thành, và vì một lý do nào đó, các cuộc thảo luận về việc dời đô về Lạc Dương lại nổ ra. Lúc này, phần lớn các quan Tiên Ti phản đối di dời, song Hiếu Văn Đế bác bỏ và tiếp tục di chuyển các bộ phận của triều đình đến Lạc Dương, nhưng vẫn duy trì một sự hiện diện khá đáng kể của triều đình tại Bình Thành, nơi này phục vụ như là một bồi đô. Để hạ bớt các lo lắng về việc dời đô từ Bình Thành về Lạc Dương sẽ gây ra tình trạng thiếu nguồn cung cấp ngựa và các gia súc khác, ông đã lệnh cho tướng Vũ Văn Phúc (宇文福) lập ra một mục trường rộng lớn tại Hà Dương (河陽, nay thuộc Tiêu Tác và Tân Hương, Hà Nam).
Thời kỳ cuối toàn quyền trị vì.
Cuối năm 494, lấy cớ Minh Đế Tiêu Loan cướp ngôi của chất tôn Tiêu Chiêu Văn), Hiếu Văn Đế đã chuẩn bị một chiến dịch lớn chống lại Nam Tề, xuất binh từ Lạc Dương vào tết năm 495. Ông ban đầu bao vây các trọng thành là Thọ Dương (壽陽, nay thuộc Lục An, An Huy) và Nghĩa Dương (義陽, nay thuộc Tín Dương, Hà Nam), song không thể dễ dàng chiếm được chúng, ông cũng thiếu quyết đoán trong các trận chiến chống quân Nam Tề. Đến cuối xuân năm 495, ông từ bỏ chiến dịch.
Trong mùa hè năm 495, Hiếu Văn Đế ban hành một số chiếu chỉ mà theo đó thì trang phục và ngôn ngữ Tiên Ti bị cấm, và người Tiên Ti phải mặc trang phục và nói tiếng của người Hán. (Miễn cho những ai trên 30 tuổi.) Vào mùa xuân năm 496, ông cũng ra lệnh cho người Tiên Ti phải đổi sang họ của người Hán, ông đổi họ của hoàng tộc (Thác Bạt) sang Nguyên. Ông cũng tăng cường sự phân tầng xã hội đã được tiến hành trong một thời gian trước đó, phong cho tám gia tộc Tiên Ti và năm gia tộc Hán vinh dự đặc biệt, và ra lệnh rằng tất cả các chức quan sẽ được ban dựa theo vị thế gia tộc, chứ không phải do tài năng, bất chấp sự phản đối mạnh mẽ từ Lý Xung. Các gia tộc được ban vinh dự đặc biệt gồm:
Hiếu Văn Đế thậm chí còn bắt sáu hoàng đệ của mình phải giáng những chính thất hiện thời của họ làm thiếp, và lấy các con gái của những quan lại xuất thân từ năm gia tộc người Hán làm chính thất mới, một hành động bị các sử gia chỉ trích nặng nề.
Vào một thời điểm nào đó trước mùa thu năm 496, có lẽ do gợi ý của Phùng hoàng hậu, Hiếu Vũ Đế đã rước chị gái của bà là Phùng Nhuận quay trở lại hoàng cung. Phùng Nhuận cho rằng mình là chị gái nên không chịu kém cạnh Phùng hoàng hậu, bà ta bắt đầu tìm cách để làm suy yếu vị trí của em gái. Đến mùa hè năm 496, Hiếu Văn Đế phế truất Phùng hoàng hậu, Phế hậu sau đó đến Dao Quang tự (瑤光寺) và trở thành một ni cô.
Cũng trong mùa thu năm 496, Thái tử Nguyên Tuân do thấy không thích nghi được với các phong tục Hán hoặc do hoặc do thời tiết Lạc Dương quá nóng bức, đã âm mưu cùng những người ủng hộ chạy trốn về Bình Thành, có lẽ là nhằm lấy thành này để lấy thế đối đầu với phụ thân. Tuy nhiên, âm mưu của Thái tử đã bị phát giác, và Hiếu Văn Đế sau khi hỏi ý hoàng đệ là Hàm Dương vương Nguyên Hi (元禧), đã phế truất Nguyên Hi. Tuy nhiên, đã lại xuất hiện một âm mưu thứ hai, âm mưu lần này được tổ chức bởi các quan Mục Thái (穆泰) và Lục Duệ (陸叡), họ định nắm giữ vùng phía bắc để chống lại Hoàng đế. Tuy nhiên, một thúc phụ đằng xa của Hiếu Văn Đế là Nguyên Di (元頤) đã tiết lộ về âm mưu, những kẻ âm mưu phản nghịch đã dự định để Nguyên Di làm lãnh đạo của cuộc nổi loạn song ông chỉ giả vờ tham gia vào âm mưu của họ. Hiếu Văn Đế cử một đội quân do Nguyên Trừng (元澄) chỉ huy tiến đến Bình Thành, dập tắt âm mưu trước khi nó bắt đầu thực sự diễn ra, Mục Thái và Lục Duệ bị xử tử.
Đến mùa xuân năm 497, Hiếu Văn Đế lập một con trai khác, Nguyên Khác, làm thái tử. Do tin lời quan Lý Bưu (李彪) rằng cựu thái tử Tuân vẫn đang âm mưu nổi loạn, Hiếu Văn Đế đã buộc Nguyên Tuân phải tự vẫn. Vào mùa thu năm 497, Hiếu Văn Đế lập Phùng Nhuận làm hoàng hậu, và khi Cao quý nhân (mẹ đẻ của Nguyên Khác) qua đời sau đó, có tin đồn phổ biến rằng Phùng Hoàng hậu đã bí mật đầu độc bà để có thể nuôi dưỡng Nguyên Khác.
Cũng vào mùa thu năm 497, Hiếu Văn Đế đã mở một cuộc tấn công lớn khác vào Nam Tề, lần này quân Bắc Ngụy tập trung vào Uyển Thành (宛城, nay thuộc Nam Dương, Hà Nam). Mặc dù Hiếu Văn Đế chiếm được Uyển Thành và Tân Dã (新野, cũng thuộc Nam Dương ngày nay), song các trận chiến phần lớn vẫn bất phân thắng bại. Trong lúc Hiếu Văn Đế vắng mặt, xảy ra có một cuộc xung đột lớn giữa Lý Xung và Lý Bưu tại kinh thành Lạc Dương, và Lý Xung sau khi bắt giữ Lý Bưu đã chết trong tức giận. Do việc này và hơn nữa là do Minh Đế qua đời vào mùa thu năm 498, Hiếu Văn Đế đã không thể tiếp tục chinh phục một đất nước đang để tang hoàng đế của mình, ông đã chấm dứt chiến dịch vào mùa thu năm 498. Tại thời điểm đó, bản thân Hiếu Văn Đế lâm bệnh, vì thế ông ủy thác các công việc quan trọng cho hoàng đệ là Bành Thành vương Nguyên Hiệp (元勰), tuy nhiên, Hiếu Văn Đế sau đó đã hồi phục và có thể trở về Lạc Dương.
Tuy nhiên, trong khi Hiếu Văn Đế vắng mặt, Phùng Hoàng hậu đã bí mật dan díu với hầu cận là một tên thái giám giả hiệu Cao Bồ Tát (高菩薩). Cũng trong lúc Hiếu Văn Đế vắng mặt, Hoàng hậu đã cố buộc hoàng muội của ông là Bành Thành công chúa [có phu quân là Lưu Thừa Tự (劉承緒, con trai của Lưu Sưởng) đã chết trước đó] kết hôn với đệ của Hoàng hậu là Bắc Bình công Phùng Túc (馮夙), Bành Thành công chúa chạy trốn khỏi Lạc Dương và đến doanh trại của Hiếu Văn Đế, cáo buộc tội thông gian của Phùng Hoàng hậu. Khi Hiếu Văn Đế về đến Lạc Dương, ông đã bắt Cao Bồ Tát và phụ tá của Phùng Hoàng hậu là Song Mông (雙蒙) và thẩm vấn họ. Sau đó, ông cũng thẩm vấn cả Phùng hoàng hậu, và ông kết luận rằng bà đã thực sự phạm tội thông gian. Tuy nhiên, do không muốn gia tộc họ Phùng phải hổ thẹn, ông đã không phế truất bà, song không bao giờ nhìn mặt bà một lần nữa và cũng lệnh cho Thái tử Khác cũng làm như vậy. Ông nói rằng:
Mặc dù tình trạng sức khỏe suy yếu, Hiếu Văn Đế sau đó đã quyết định một lần nữa nam chinh để chống lại một chiến dịch trả đũa của tướng Nam Tề Trần Hiển Đạt (陳顯達). Hiếu Vũ Đế có thể đẩy lùi và đánh bại Trần Hiển Đạt, song ông qua đời khi đang tiến hành chiến dịch. Nguyên Hiệp (元勰) và Nguyên Trừng giữ bí mật về cái chết của ông có đến khi thi thể của ông được đưa trở lại Lạc Dương, sau đó cái chết của ông được thông báo. Nguyên Khác lên ngôi và trở thành Tuyên Vũ Đế. Theo di chiếu của Hiếu Văn Đế, Phùng Hoàng hậu bị buộc uống thuốc độc chết.
Gia đình.
Con cái.
Con trai
Con gái
| 1 | null |
Bắc Ngụy Tuyên Vũ Đế (chữ Hán: 北魏宣武帝; 483 – 13/1 ÂL (12/2 DL) 515), tên húy lúc sinh là Thác Bạt Khác (拓拔恪), sau đổi thành Nguyên Khác (元恪) là hoàng đế thứ tám của triều đại Bắc Ngụy trong lịch sử Trung Quốc. Dưới thời Tuyên Vũ Đế trị vì, Bắc Ngụy hướng ra bên ngoài và ở vào thời kỳ hùng mạnh nhất, song về chính trị lại có nhiều xung đột nội bộ và tham nhũng, đặc biệt là Cao Triệu (高肇, cữu của Tuyên Vũ Đế). Tuyên Vũ Đế là một người sùng bái Phật giáo, và trong thời gian ông trị vì thì Phật giáo đã trở thành quốc giáo trên thực tế, bản thân Tuyên Vũ Đế thường giảng kinh Phật.
Bối cảnh.
Thác Bạt Khác sinh năm 483, ông là con trai thứ hai của Hiếu Văn Đế. Mẹ ông là một quý nhân, tên là Cao Chiếu Dung (高照容) (ông sinh ra cùng năm với hoàng huynh Thác Bạt Tuân). Thời thơ ấu của Thác Bạt Khác không được sử sách đề cập nhiều, bao gồm cả việc Cao quý nhân có nuôi dưỡng ông hay không. Năm 496, Bắc Ngụy Hiếu Văn Đế thay họ cho toàn bộ hoàng tộc từ Thác Bạt sang Nguyên, do đó tên của ông trở thành Nguyên Khác.
Vào mùa thu năm 496, Nguyên Tuân (đang là thái tử) không thể chịu nổi thời tiết nóng bức tại tân đô Lạc Dương (Hiếu Văn Đế rời đô đến đây từ Bình Thành (平城, nay thuộc Đại Đồng, Sơn Tây) năm 494), đã âm mưu chạy trốn về Bình Thành cùng những người theo mình. Song âm mưu của Thái tử bị phát hiện, Hiếu Văn Đế đã phế truất Nguyên Tuân, và đến năm 497, Nguyên Khác đã được lập làm thái tử. Cuối năm đó, mẹ ông là Cao quý nhân (lúc đó đang ở Bình Thành) đã đi về phía nam để hội ngộ với hoàng nhi tại Lạc Dương, song bà đã qua đời trên đường đi. Các sử gia nói chung tin rằng bà đã bị chính thất của Hiếu Văn Đế, hoàng hậu Phùng Nhuận sát hại vì Hoàng hậu muốn được nuôi dưỡng Nguyên Khác. Tuy nhiên, sau khi Hiếu Văn Đế phát hiện ra việc Hoàng hậu thông gian với Cao Bồ Tát (高菩薩) vào năm 499, bèn giam hoàng hậu vào lãnh cung. Hiếu Văn Đế lệnh cho Nguyên Khác không được liên hệ gì với bà.
Đến năm 499, Hiếu Văn Đế đã lâm bệnh trong một chiến dịch đánh Nam Tề rồi qua đời. Em trai Hiếu Văn Đế là Bành Thành vương Nguyên Hiệp (元勰) đã ra lệnh cho quân Bắc Ngụy rút lui, Nguyên Hiệp giữ bí mật về cái chết của Hiếu Văn Đế trong khi mời Nguyên Khác đến hội quân. Các hầu cận của Nguyên Khác phần lớn đều nghi ngờ rằng Nguyên Hiệp muốn cướp ngôi, song Nguyên Hiệp khi gặp Nguyên Khác đã thể hiện lòng tôn kính và thuyết phục Nguyên Khác rằng mình là người trung thành. Nguyên Khác, ở tuổi 16, đã lên ngôi và trở thành Tuyên Vũ Đế tại Lỗ Dương (魯陽, nay thuộc Bình Đỉnh Sơn, Hà Nam), trước khi đội quân có thể trở về Lạc Dương.
Thời kỳ đầu trị vì.
Tuyên Vũ Đế ban đầu muốn lập Nguyên Hiệp làm đại tướng quân do ông là người được ái mộ và coi trọng, song vì Nguyên Hiệp đã từ chối nên Tuyên Vũ Đế phong cho hoàng thúc làm thứ sử Định Châu. Các việc triều chính phần lớn nằm trong tay của sáu đại thần: các em trai Hiếu Văn Đế là Hàm Dương vương Nguyên Hi (元禧) và Bắc Hải vương Nguyên Tường (元詳), đường đệ của Hiếu Văn Đế là Nhâm Thành vương Nguyên Nguyên Trừng (元澄), và thúc thúc đằng xa của Hiếu Văn Đế là Quảng Dương vương Nguyên Gia (元嘉), và hai đại thần Vương Túc (王肅) cùng Tống Biền (宋弁), mặc dù Nguyên Trừng ngay sau đó đã bị đẩy khỏi vị trí của mình do ông đã bắt giữ một cách sai trái đối với Vương Túc vì nghi ngờ người này phản nghịch. Năm 500, Tuyên Vũ Đế triệu Nguyên Hiệp về kinh làm đại tướng quân.
Khi trở về Lạc Dương, Tuyên Vũ Đế đã truy tôn cho Cao quý nhân là hoàng hậu, và phong tước công cho hai cữu phụ là Cao Triệu (高肇) và Cao Hiển (高顯), cũng như cho biểu huynh đệ Cao Mãnh (高猛), mặc dù ông chưa từng gặp họ trước đó. Đặc biệt, Cao Triệu đã ngày càng trở nên mạnh mẽ trong suốt thời gian cai trị của Tuyên Vũ Đế.
Năm 500, Nam Tề xảy ra xáo trộn do sự cai trị bạo tàn của Tiêu Bảo Quyển, Bắc Ngụy đã nhân cơ hội này thôn tính trọng thành Thọ Dương (壽陽, nay thuộc Lục An, An Huy) khi tướng Bùi Thúc Nghiệp (裴叔業) của Nam Tề đầu hàng trước Bắc Ngụy do lo sợ Tiêu Bảo Quyển. Tuy nhiên, Bắc Ngụy đã không thể hành động thêm nữa khi Nam Tề sau đó lại lâm vào nội chiến với cuộc nổi loạn của các tướng Thôi Huệ Cảnh (崔慧景) và Tiêu Diễn.
Năm 501, tướng Vu Liệt (于烈) và Nguyên Tường đã cảnh báo Tuyên Vũ Đế rằng Nguyên Hi ngày càng tham nhũng và Nguyên Hiệp thì ngày càng được nhiều người tôn kính, và đề xuất rằng nên bãi miễn chức vụ của họ. Tuyên Vũ Đế đã nghe theo, và chính thức đích thân nắm quyền xử lý việc triều chính, song do còn nhỏ tuổi, ông đã không thể tự mình cai quản một cách thích đáng, vì thế các hầu cận mà ông tin tưởng và Cao Triệu bắt đầu trở nên có nhiều quyền lực và tham nhũng hơn. Các sử gia xưa thường coi đây là điểm Bắc Ngụy bắt đầu suy sụp. Cuối năm 501, Nguyên Hi không hài lòng về việc bị tước đoạt quyền lực và lo sợ rằng mình sẽ bị giết, vì thế ông ta đã âm mưu tiến hành một cuộc nổi loạn ly khai với các châu ở phía nam Hoàng Hà. Tuy nhiên, âm mưu của Nguyên Hi đã bị phát giác và ông đã bị xử tử. Từ thời điểm này trở đi, Tuyên Vũ Đế ngày càng trở nên đa nghi đối với các thành viên trong hoàng tộc.
Cũng trong năm 501, Tuyên Vũ Đế lập chất nữ của Vu Liệt, Vu quý nhân, làm hoàng hậu.
Vẫn trong năm 501, ở miền Nam Trung Quốc, quân của Tiêu Diễn triệt hạ được quân của Tiêu Bảo Quyển, tướng Nguyên Anh (元英) của Hiếu Vũ Đế nhân cơ hội này đề xuất Bắc Ngụy mở một chiến dịch lớn chống lại Nam Tề đang trong nội chiến. Tuy nhiên, Tuyên Vũ Đế chỉ cho phép tiến hành các cuộc tấn công quy mô nhỏ và thường không có kết quả. Tiêu Diễn ngay sau đó đã đánh bại được Tiêu Bảo Quyển và đến năm 502 thì lật đổ triều Nam Tề để thành lập triều Lương và lên ngôi Vũ Đế. Tướng Trần Bá Chí (陳伯之) của Lương sau đó đã cố gắng dâng Giang Châu (江州, nay thuộc Giang Tây và Phúc Kiến) cho Bắc Ngụy, song quân Lương đã đánh bại cả Trần và quân Bắc Ngụy được phái đến để tăng viện. Tuy nhiên, trong các năm sau đó, hai bên liên tục xảy ra chiến tranh. Bắc Ngụy đã phong tước hiệu Tề vương cho một hoàng tử của Nam Tề là Tiêu Bảo Dần, là người đã chạy thoát khỏi Nam Tề khi Tiêu Diễn bắt đầu sát hại các thành viên hoàng tộc Nam Tề, và thông báo rằng sẽ giúp Tề vương tái lập Nam Tề.
Năm 504, Nguyên Tường (người đã có được vị trí của Nguyên Hi) đã bị Cao Triệu cáo buộc phạm tội tham ô. Nguyên Tường bị giáng làm thường dân, và chết ngay sau đó. Theo đề xuất của Cao Triệu và bất chấp phản đối của Nguyên Hiệp, Tuyên Vũ Đế đã đặt các thân vương dưới sự canh gác nghiêm ngặt, trên thực tế là quản thúc tại gia đối với họ.
Trong khi đó, các cuộc chiến tranh với Lương vẫn tiếp tục, và trong khi cả hai bên đều được và mất, Bắc Ngụy đã có được thành quả đáng kể vào năm 505 khi tướng Hạ Hầu Đạo Thiên (夏侯道遷) của Lương dâng thành Nam Trịnh (南鄭, nay thuộc Hán Trung, Thiểm Tây) cùng các vùng xung quanh cho Bắc Ngụy. Đến mùa xuân năm 506, Bắc Ngụy tiếp tục sáp nhập nhà nước bán độc lập Cừu Trì. Mùa đông năm 505, Lương mở một chiến dịch phản công lớn tại vùng biên giới phía đông, do em trai Lương Vũ Đế là Lâm Xuyên vương Tiêu Hoành (蕭宏) chỉ huy. Tuy nhiên, Tiêu Hoành là một tướng bất tài, ông ta ở trong trạng thái bị dạ kinh vào mùa hè năm 506, khi đang ở Lạc Khẩu (洛口, nay thuộc Bạng Phụ, An Huy), quân Lương đã tự sụp đổ trong khi không giao chiến với quân Bắc Ngụy. Nguyên Anh và Tiêu Bảo Dần sau đó đã tấn công thành trì Chung Li (鍾離, nay thuộc Trừ Châu, An Huy) của Lương, song đã bị tướng Vi Duệ (韋叡) đè bẹp vào mùa xuân năm 507. Hai nước sau thời điểm này phần lớn đã chấm dứt các hành động quân sự chống lại nhau.
Vào mùa đông năm 507, Vu Hoàng hậu đột ngột qua đời, và đến đầu năm 508, con trai của bà là Nguyên Xương (元昌) cũng đột tử, Nguyên Xương cũng là con trai duy nhất của Tuyên Vũ Đế và thời điểm đó. Do Cao Triệu lúc đó đang rất hùng mạnh, và chất nữ của ông ta là Cao quý tần được Tuyên Vũ Đế sủng ái, nên đã có nghi ngờ rằng Cao Triệu và Cao quý tần đã ám hại Hoàng hậu và Hoàng tử, nhưng không có bằng chứng để kết luận. Năm 508, Tuyên Vũ Đế lập Cao quý tần làm tân Hoàng hậu, bất chấp phản đối của Nguyên Hiệp, và từ thời điểm đó trở đi thì Cao Triệu đã trở nên bực bội với Nguyên Hiệp.
Thời kỳ trị vì cuối.
Mùa thu năm 508, em trai Tuyên Vũ Đế là Kinh Triệu vương Nguyên Du (元愉) tức giận vì bị Tuyên Vũ Đế giáng chức và vì Lý phu nhân của ông đã bị Vu Hoàng hậu đánh đập một thời gian ngắn trước khi Vu Hoàng hậu chết (do chính thất của Nguyên Du là tỉ muội với Hoàng hậu song không được ông sủng ái), đã tuyên bố nổi loạn tại vị trí cai quản của mình ở Tín Đô (信都, nay thuộc Hành Thủy, Hà Bắc) và tự xưng đế. Cao Triệu đã nhân cơ hội này để vu cáo Nguyên Hiệp bày mưu tính kế với cả Nguyên Du (do Nguyên Du đã buộc cữu của Nguyên Hiệp là Phan Tăng Cố (潘僧固) cùng tham gia nổi loạn) và nhà Lương. Tuyên Vũ Đế tin lời cao và buộc Nguyên Hiệp phải tự sát. Người dân và các quan lại rất thương tiếc về cái chết của Nguyên Hiệp, và ngày càng trở nên bực bội với Cao Triệu. Ngay sau đó, cuộc nổi loạn của Nguyên Du bị dập tắt. Mặc dù Tuyên Vũ Đế dự tính rằng sẽ không xử Nguyên Du tội chết, song Cao Triệu đã ra lệnh xử tử Nguyên Du.
Năm 510, một phi tần của Tuyên Vũ Đế là Hồ Thừa Hoa đã hạ sinh một người con trai, tức Nguyên Hủ. Do nhiều hoàng tử của Tuyên Vũ Đế đã chết khi còn nhỏ, ông đã cẩn thận lựa chọn một số bà mẹ có kinh nghiệm để làm nhũ mẫu cho Nguyên Hủ, và không cho phép Hồ thị nhìn thấy ông. Đến mùa đông năm 512, Tuyên Vũ Đế lập Nguyên Hủ làm thái tử, song ông đã bãi bỏ phong tục mẹ đẻ của Thái tử buộc phải tự sát của hoàng tộc Bắc Ngụy, vì thế Hồ thị không phải tự vẫn.
Trong những năm cai trị cuối cùng của Tuyên Vũ Đế, Bắc Ngụy và Lương tiếp tục có các trận chiến tương đối nhỏ ở biên giới, mỗi bên đều được và mất. Tuy nhiên, năm 514, Tuyên Vũ Đế đã ủy thác cho Cao Triệu mở một cuộc tấn công lớn nhắm vào Ích Châu (益州, nay là Tứ Xuyên và Trùng Khánh) của Lương. Tuy nhiên, ngay sau đó, vào mùa xuân năm 515, Tuyên Vũ Đế đã đột tử, và Nguyên Hủ đã lên ngôi kế vị (tức Hiếu Minh Đế). Nguyên Trừng, em trai Tuyên Vũ Đế là Cao Dương vương Nguyên Ung (元雍) và con trai của Vu Liệt là Vu Trung (于忠) đã đoạt lấy quyền lực, Sau khi triệu hồi Cao Triệu, họ đã xử Cao Triệu tội chết. Mẹ đẻ của Hiếu Minh Đế trở thành thái hậu và là người nhiếp chính.
Chôn cất.
Tuyên Vũ Đế được chôn cất ở phía bắc Lạc Dương. Lăng mộ của ông này mở cửa một phần cho công chúng và là một phần của Bảo tàng Lăng mộ cổ Lạc Dương (洛阳古墓博物馆).
| 1 | null |
Bắc Ngụy Hiếu Minh Đế (chữ Hán: 北魏孝明帝; 510 – 31/3/528) tên húy là Nguyên Hủ (), là hoàng đế thứ chín của triều đại Bắc Ngụy trong lịch sử Trung Quốc. Do ông chỉ mới năm tuổi khi lên ngôi vào năm 515, việc triều chính nằm dưới quyền nhiếp chính của mẹ ông là Hồ Thừa Hoa (Nguyên Xoa nhiếp chính từ năm 520 đến 525), Thái hậu đã quá khoan dung với tội tham nhũng của các quan lại nên đã có nhiều cuộc nổi loạn nông dân nổ ra khiến toàn bộ Bắc Ngụy về cơ bản lâm vào tình trạng chiến tranh.
Năm 528, Hiếu Minh Đế đã cố gắng hạn chế quyền lực của mẹ và khi ông cùng với tướng Nhĩ Chu Vinh lập mưu giết chết người tình của bà là Trịnh Nghiễm (鄭儼), Hồ Thái hậu đã ra tay trước và giết chết con đẻ. Ngay sau đó, Nhĩ Chu Vinh đã lật đổ Thái hậu, và từ thời điểm này trở đi, các hoàng đế Bắc Ngụy không còn có đầy đủ quyền lực trên thực tế.
Bối cảnh.
Nguyên Hủ sinh năm 510. Ông là con trai duy nhất của Tuyên Vũ Đế còn sống sót vào lúc đó. (Tuyên Vũ Đế có một số người con trai khác trước đó, song tất cả đều lần lượt chết sớm, và chỉ một người trong số họ, Nguyên Xương (元昌), con trai của Tuyên Vũ Đế với người vợ đầu là Vu Hoàng hậu, là được các sử gia ghi tên) Mẹ của Nguyên Hủ là một phi tần của Tuyên Vũ Đế Hồ thị. Do Tuyên Vũ Đế đã mất những người con trai trước đó nên ông đặc biệt chú ý tới việc nuôi dưỡng Nguyên Hủ, và đã lựa chọn một số bà mẹ có kinh nghiệm để làm nhũ mẫu cho Nguyên Hủ, cấm chính thất là Cao Hoàng hậu và Hồ thị đến gần ông, có lẽ là vì lúc bấy giờ có một số tin đồn lan rộng cho rằng Nguyên Xương đã bị thúc của Cao Hoàng hậu là Cao Triệu (高肇) sát hại.
Vào mùa đông năm 512, Tuyên Vũ Đế lập Nguyên Hủ làm thái tử. Trước đó, Bắc Ngụy có phong tục mẹ thái tử phải chết để tránh nạn ngoại thích, lộng quyền. Tuy nhiên, Tuyên Vũ Đế lại quyết định bỏ lệ đó nên Hồ thị đã thoát chết.
Năm 515, Tuyên Vũ Đế đột tử, Nguyên Hủ đã đăng cơ kế vị (tức Hiếu Minh Đế). Viên quan Vu Trung (于忠) và các thân vương là Cao Dương vương Nguyên Ung (元雍) và Nhiệm Thành vương Nguyên Trừng (元澄) đã đoạt lấy quyền lực từ Cao Hoàng hậu và sau khi phục kích và giết được Cao Triệu, Hồ thị được tôn làm Hoàng thái phi, rồi Hoàng thái hậu. Hồ thái hậu trở thành người nhiếp chính cho tiểu hoàng đế.
Hồ Thái hậu nhiếp chính lần đầu.
Hồ Thái hậu được đánh giá là người thông minh, có khả năng thông hiểu sự việc một cách nhanh chóng, song bà lại quá nhân hậu và khoan dung với tội tham nhũng. Giả dụ, vào mùa đông năm 515, thứ sử tham nhũng của Kì Châu (岐州, nay gần tương ứng với Bảo Kê, Thiểm Tây), Triệu vương Nguyên Mật (元謐), đã kích động một cuộc tổng nổi dậy khi ông ta vô cớ sát hại một số người dân, và khi ông ta có thể thoát khỏi cuộc nổi dậy và trở về kinh thành Lạc Dương, Hồ Thái hậu đã phong cho ông ta làm nội quan vì phu nhân của ông là chất nữ của bà. Trong thời thơ ấu của Nguyên Hủ, quyền lực của Hồ Thái hậu là không thể bị thách thức. Tuy nhiên, sự khoan dung của Thái hậu đã bị một số người phê phán, thậm chí nói ra một cách thẳng thừng như các quan Đông Bình vương Nguyên Khuông (元匡) và Trương Phổ Huệ (張普惠), vì thế bà đã thực hiện các đề xuất nhằm ngăn chặn tham nhũng song với một tốc độ chậm chạp. Hồ Tháu hậi là một Phật tử nhiệt thành, bà đã cho xây các đền chùa tráng lệ ở Lạc Dương trong thời gian nhiếp chính đầu của mình. Bà đã xây một ngôi đền để dành riêng để tưởng nhớ cha là Tần công Hồ Quốc Trân (胡國珍) sau khi ông qua đời vào năm 518, ngôi đền đặc biệt tráng lệ. Do ảnh hưởng của bà, Hiếu Minh Đế cũng trở thành một người sùng kính Phật giáo. Tuy nhiên, trong thời niên thiếu của mình, Hiếu Minh Đế thích dành thời gian trong hoa viên của hoàng cung hơn là nghiên cứu hoặc nghe về các chính sự quan trọng của đất nước.
Năm 519, một cuộc bạo động nghiêm trọng đã xảy ra tại Lạc Dương, sau khi viên quan Trương Trọng Vũ (張仲瑀) đề xuất rằng cần thay đổi quy định để không cho phép quân nhân trở thành các quan chức dân sự. Các quân nhân đã trở nên tức giận và xông vào cả Binh bộ và tư gia của cha Trương Trọng Vũ là Trương Di (張彝), họ giết chết Trương Di và làm bị thương nghiêm trọng Trương Trọng Vũ và anh trai là Trương Thủy Quân (張始均). Hồ Thái hậu đã bắt giữ tám lãnh đạo của cuộc bạo động và xử tử họ, song lại xá miễn cho những người còn lại nhằm dập tắt tình trạng bất ổn. Bà cũng từ chối đề nghị thay đổi quy định của Trương Trọng Vũ. Sự kiện này thường được xem là một bước ngoặt và bắt đầu tình trạng bất ổn mà cuối cùng sẽ tàn phá Bắc Ngụy. Tuy vậy, Hồ Thái hậu vẫn tiếp tục khoan dung với tham nhũng, và thường phong thưởng nhiều cho các quan, khiến cho ngân khố kiệt quệ; áp lực về ngân khố và gắng nặng của dân chúng lại càng tăng lên khi bà ban chiếu chỉ rằng mỗi châu phải xây dựng một tháp để tưởng nhớ Đức Phật.
Một khoảng thời gian nào đó trước năm 520, Thái hậu đã buộc thúc của Hiếu Minh Đế là Thanh Hà vương Nguyên Dịch (元懌) làm người tình của mình. Nguyên Dịch là người tuấn tú, tài năng lại biết khiêm nhường nên được bá quan và dân chúng tôn kính. Nguyên Dịch sau đó trở thành người lãnh đạo chính quyền trên thực tế, và ông đã cố gắng tái tổ chức lại chính quyền nhằm giảm bớt tham nhũng. Đặc biệt, ông ông cố gắng hạn chế quyền lực của Nguyên Xoa (元叉, em rể của Thái hậu) và hoạn quan Lưu Đằng (劉騰). Nguyên Xoa do đó đã vu cáo Nguyên Dịch phạm tội phản nghịch, song Nguyên Dịch được minh oan sau một cuộc điều tra. Lo sợ sẽ bị trả thù, Nguyên Xoa và Lưu Đằng đã thuyết phục Hiếu Minh Đế rằng Nguyên Dịch muốn hạ độc Hoàng đế. Tháng 7 năm 520, họ tuyên bố rằng Nguyên Dịch mưu phản cướp ngôi rồi lấy cớ đó tiến hành một cuộc chính biến chống lại Hồ Thái hậu và Nguyên Dịch, Nguyên Dịch bị giết chết còn Hồ Thái hậu bị quản thúc trong cung. Cao Dương vương Nguyên Ung trở thành nhiếp chính trên danh nghĩa, song Nguyên Xoa mới là người nắm quyền trên thực tế.
Nguyên Xoa nhiếp chính.
Nguyên Xoa không có tài năng đặc biệt của một người nhiếp chính, ông cùng Lưu Đằng trở nên tham nhũng gấp bội khi họ nắm quyền. Bản thân Nguyên Xoa không giải quyết hết việc chính sự, song lại giành nhiều thời gian cho yến tiệc và mỹ nhân. Ông đưa cha mình là Nguyên Kế (元繼) và các huynh đệ nắm giữ các vị trí đầy quyền lực, và họ cũng trở thành quan tham. Do sự bất tài và tham nhũng của Nguyên Xoa, cùng với tình hình tham nhũng nghiêm trọng ngay từ lúc Hồ Thái hậu nhiếp chính, người dân khắp đế chế trở nên bất mãn và nhiều cuộc khởi nghĩa nông dân đã nổ ra, song cuộc nổi dậy đầu tiên là của Thứ sử Tương Châu, tức Trung Sơn vương Nguyên Hi (元熙), ông có quan hệ than thiện với cả Hồ Thái hậu và Nguyên Dịch. Mùa thu năm 520, Nguyên Hi nổi dậy nhằm cố gắng trả thù cho Nguyên Dịch và phục vị cho Hồ Thái hậu. Nguyên Xoa nhanh chóng đàn áp cuộc nổi loạn của Nguyên Hi.
Vào cuối năm 520, Nguyên Xoa đã dành nhiều sức lực của Bắc Ngụy để cố gắng khôi phục lại hãn vị cho Sắc Liên Đầu Binh Đậu Phạt khả hãn Uất Cửu Lư A Na Côi của Nhu Nhiên, là người đã bị Uất Cửu Lư Kỳ Phát (郁久閭示發) lật đổ, bất chấp cảnh báo rằng làm như vậy sẽ không mang lại kết quả hoặc sẽ phản tác dụng. Việc phục vị đã thành công, song đến năm 523 Uất Cửu Lư A Na Côi đã trở mặt và lại trở thành một mối đe dọa của Bắc Ngụy.
Mùa xuân năm 521, tướng Hề Khang Sinh (奚康生) đã thực hiện một nỗ lực nhằm phục vị cho Hồ Thái hậu, song đã thất bại. Nguyên Xoa định tướng này tội chết.
Năm 523, viên quan Lý Sùng (李崇) chứng kiến cảnh dân chúng sáu trấn biên giới phía bắc trở nên bất mãn, họ phần lớn là người Tiên Ti và đã nhiều thế hệ bị ép buộc phải sống tại đây để phòng thủ chống lại Nhu Nhiên. Lý Sùng đã đề nghị Nguyên Xoa và Hiếu Minh Đế rằng hãy chuyển các trấn thành châu và người dân tại đây có các quyền như người dân ở các châu khác. Tuy nhiên, Nguyên Xoa đã từ chối. Cuối năm đó, người dân các trấn Hoài Hoang (懷荒, nay thuộc Trương Gia Khẩu, Hà Bắc) và Ốc Dã (沃野, nay thuộc Bayan Nur, Nội Mông) đã nổi loạn. Quân Bắc Ngụy đã không thể nhanh chóng dập tắt cuộc nổi loạn, và cuộc nổi loạn đã nhanh chóng lan rộng ra bốn trấn biên giới phía bắc khác là Hoài Sóc, Vũ Xuyên, Phủ Minh, Nhu Huyền thậm chí là lan ra toàn bộ đế chế. Các cuộc nổi loạn lớn là:
Năm 525, Nguyên Pháp Tăng (元法僧), thứ sử Từ Châu (徐州, nay là bắc bộ Giang Tô), là người từng có quan hệ gần gũi với Nguyên Xoa, cho rằng Nguyên Xoa sẽ sớm bị hạ bệ nên cũng đã nổi loạn, tự xưng đế. Sau một số thất bại ban đầu trước quân Bắc Ngụy, ông ta đã dâng vị trí trấn thủ của mình là Bành Thành (彭城, nay thuộc Từ Châu, Giang Tô) cho triều Lương.
Vào thời điểm này, đề phòng của Nguyên Xoa trước Hồ Thái hậu phần lớn đã giảm đi, đặc biệt là sau cái chết của Lưu Đằng vào năm 523, ông không còn coi bà là một mối đe dọa. Hồ Thái hậu, Hiếu Minh Đế và Cao Dương vương Nguyên Ung đã cùng lập mưu để đối phó với Nguyên Xoa. Hồ Thái hậu đầu tiên đã thường xuyên nói về việc Nguyên Xoa đã quá tin tưởng Nguyên Pháp Tăng, khiến cho Nguyên Xoa có tâm trạng hối tiếc. Sau đó, đích thân Nguyên Hủ đề cập đến chuyện thả Hồ Thái hậu nên Nguyên Xoa không nghi ngờ, bèn thả Hồ Thái hậu ra. Vào mùa hè năm 525, Hồ Thái hậu đã bất ngờ hành động và tuyên bố mình trở lại nhiếp chính, bà đã giết chết phần lớn cộng sự của Nguyên Xoa và Lưu Đằng rồi cho quản thúc tại gia đối với Nguyên Xoa. Tuy nhiên, bà ban đầu lại lưỡng lự trong việc có nên tiến hành thêm các hành động chống lại Nguyên Xoa hay không, do nghĩ đến mối quan hệ với muội muội của bà (là phu nhân của Nguyên Xoa). Tuy nhiên, cuối cùng, do nhiều người ủng hộ việc xử tử Nguyên Xoa, Thái hậu đã buộc ông ta cùng huynh đệ là Nguyên Qua (元瓜) phải tự sát, song vẫn truy tặng nhiều vinh dự cho ông.
Thời kỳ nhiếp chính thứ nhì của Hồ Thái hậu.
Hồ Thái hậu sau khi tiếp tục nhiếp chính cho Hiếu Minh Đế, đã ban rất nhiều quyền lực cho người tình của bà là Trịnh Nghiễm (鄭儼), và mặc dù Nguyên Ung và Đông Bình vương Nguyên Lược (元略) (em trai của Nguyên Hi) cũng được tin tưởng và có vị trí cao, song Trịnh Nghiễm và cộng sự của ông là Từ Hột (徐紇) còn có nhiều quyền lực hơn họ. Các cuộc nổi loạn vẫn tiếp diễn, và trong những năm này, các cuộc nổi loạn chính là của:
Hồ Thái hậu đã cử một số tướng đi trấn áp các cuộc nổi loạn song không thành công, và khi Tiêu Bảo Dần bị thuộc hạ đánh bại và phải chạy trốn đễn chỗ Mặc Kỳ Sửu Nô, các tướng Bắc Ngụy đã không thể đè bẹp một cuộc nổi loạn nào khác. Tình hình càng trầm trọng khi Hồ Thái hậu không thích nghe tin về các thành công của quân nổi loạn, và do đó các hầu cận của bà thường bịa ra các tin tốt, khiến bà thường từ chối yêu cầu tiếp viện của các tướng. Nhiều lần, Hiếu Minh Đế công khai tuyên bố rằng ông sẽ đích thân dẫn quân chống lại các cuộc nổi loạn, song trên thực tế ông đã không làm như vậy. Trong khi đó, biết rằng Bắc Ngụy có loạn, Lương đã tận dụng thời cơ để chiếm được một số thành biên giới, bao gồm cả 52 thành ở Thọ Dương (壽陽, nay thuộc Lục An, An Huy).
Thành công quân sự duy nhất mà Bắc Ngụy đạt được trong thời gian này đã xảy ra vào cuối năm 525, khi nước này tái chiếm được Bành Thành từ tay Lương song đây là một điều tình cờ. Dự Chương vương Tiêu Tông là con trai của Lương Vũ Đế và Ngô thục viện (Ngô thục viện trước đó là thê thiếp của hoàng đế Tiêu Bảo Quyển của Nam Tề), Tiêu Tống bị thuyết phục rằng ông thực chất là con trai của Tiêu Bảo Quyển nên đã đầu hàng Bắc Ngụy.
Trong thời kỳ này, Hiếu Minh Đế đã là một thiếu niên, và đã giành nhiều thì giờ cho việc uống rượu. Ông cũng hết sức sủng ái Phan sung hoa.
Qua đời.
Năm 528, Phan sung hoa hạ sinh một người con gái. Tuy nhiên, Hồ Thái hậu vẫn công bố là con trai và ban lệnh đại xá thiên hạ.
Lúc này, Hiếu Minh Đế đã 18 tuổi, ông không cam chịu để cho Thái hậu nắm giữ quyền hành mà đáng ra phải do mình mình nắm giữ, ông thậm chí còn khinh thường Trịnh Nghiễm và Từ Hột. Do đó, ông đã bí mật cử người đưa tin cho tướng Nhĩ Chu Vinh, là người đang kiểm soát khu vực quanh Tĩnh Châu (并州, nay là trung bộ Sơn Tây), lệnh cho ông ta tiến về Lạc Dương để buộc Hồ Thái hậu phải loại bỏ Trịnh Nghiễm và Từ Hột. Sau khi Nhĩ Chu Vinh tiến đến Thượng Đảng (上黨, nay thuộc Trường Trị, Sơn Tây), Hiếu Minh Đế đã đột nhiên đổi ý và cử người đưa tin đến yêu cầu Nhĩ Chu vinh dừng lại, song tin tức bị lọt ra ngoài. Trịnh Nghiễm và Từ Hột do đó đã khuyên Hồ Thái hậu hạ độc Hiếu Minh Đế. Bà đã làm theo rồi thông báo hoàng đế băng hà vì bạo bệnh. Sau đó, Hồ Thái hậu thông báo rằng "con trai" của Phan sung hoa sẽ lên ngôi kế vị, rồi lại cho biết do phát hiện vua mới hóa ra là con gái nên phế bỏ và lập Nguyên Chiêu làm hoàng đế mới (Nguyên Chiêu là con trai của Lâm Thao vương Nguyên Bảo Huy (元寶暉), lúc đó mới hai tuổi). Nhĩ Chu Vinh từ chối công nhận sắp xếp này, và ngay sau đó đã tiến chiếm Lạc Dương. Nhĩ Chu Vinh dìm Hồ Thái hậu và Nguyên Chiêu chết đuối tại Hoàng Hà.
| 1 | null |
Nguyên Chiêu () (526 – 17 tháng 5, 528), trong sử sách cũng gọi là Ấu Chúa (幼主), là vị hoàng đế thứ mười, trị vì ngắn ngủi của triều đại Bắc Ngụy trong lịch sử Trung Quốc.
Nguyên Chiêu là con trai của Lâm Thao vương Nguyên Bảo Huy (元寶暉), Lâm Thao vương là cháu nội của Hiếu Văn Đế và do đó là đường đệ của Hiếu Minh Đế. Năm 528, Hiếu Minh Đế bị mẫu thân là Hồ Thái hậu hạ độc giết chết khi vị Hoàng đế trẻ tuổi cố gắng hạn chế quyền lực của bà và muốn giết chết người tình của bà là Trịnh Nghiễm (鄭儼). Hiếu Minh Đế không có con trai, vì thế, Hồ Thái hậu ban đầu đã cố giả vờ thông báo rằng con gái của Hiếu Minh Đế với Phan Sung Hoa là con trai và đưa lên ngai vàng. Tuy nhiên, Hồ Thái hậu đã sớm nhận ra rằng bà không thể tiếp tục lừa dối như vậy, vì thế bà ta đã phế truất cháu gái nội và lựa chọn Nguyên Chiêu làm hoàng đế mới, lý do là vì Nguyên Chiêu còn quá nhỏ nên bà có thể kiểm soát và tiếp tục nhiếp chính. Tướng Nhĩ Chu Vinh, người mà Hiếu Minh Đế đã cùng âm mưu chống lại Hồ Thái hậu, đã từ chối công nhận Nguyên Chiêu là hoàng đế, ông ta nhanh chóng đem quân tiến về kinh thành Lạc Dương và tuyên bố lập một con trai của Nguyên Hiệp (em trai Hiếu Văn Đế) là Nguyên Tử Du, làm hoàng đế. Chưa đầy hai tháng sau khi Nguyên Chiêu được tuyên bố là hoàng đế, Nhĩ Chu Vinh đã chiếm được Lạc Dương và cho quản thúc Hồ Thái hậu và Nguyên Chiêu. Hồ thái hậu gặp Nhĩ Chu Vinh, hết sức giải thích, biện hộ cho hành vi của mình song đã không thành công. Nhĩ Chu Vinh không thèm nghe, phất tay áo bỏ đi, ném Hồ thái hậu và Nguyên Chiêu xuống Hoàng Hà cho chết đuối.
Các sử gia thời xưa đề cập đến Nguyên Chiêu một cách mơ hồ, và các hoàng đế Bắc Ngụy sau đó chưa bao giờ tuyên bố một cách dứt khoát về việc Nguyên Chiêu có phải là một hoàng đế hay không. Nguyên Chiêu không có thụy hiệu hay miếu hiệu hoàng đế, song địa vị hoàng đế của Nguyên Chiêu cũng không bị tuyên bố là vô hiệu. Chính sử về triều đại Bắc Ngụy,"Ngụy thư", được viết dưới thời Bắc Tề, không liệt Nguyên Chiêu vào trong các bản kỷ hoàng đế (và còn không có một lý lịch nào về ông cũng như phụ thân ông), và liệt các sự kiện trong thời gian trị vì ngắn ngủi của Nguyên Chiêu trong bản kỷ về Hiếu Minh Đế, song sử dụng thuật ngữ "băng" (崩) để mô tả về cái chết của Nguyên Chiêu, một thuật ngữ dành riêng để nói về cái chết của hoàng đế và hoàng hậu.
| 1 | null |
Nguyễn Duy Cần (1907-1998), hiệu Thu Giang, là một học giả, nhà văn, nhà biên khảo và trước tác kỳ cựu vào bậc nhất Việt Nam giữa thế kỷ 20.
Ông làm nghề viết sách, dạy học, lương y, nghiên cứu Đạo học, Kinh Dịch, với các biệt hiệu: Thu Giang, Hoàng Hạc, Bảo Quang Tử, Linh Chi… Ông sống cùng thời với các học giả và nhà văn như: Nguyễn Hiến Lê, Giản Chi, Hoàng Xuân Việt, Phạm Cao Tùng…
Ông nổi bật không chỉ về số lượng tác phẩm đồ sộ mà còn ở độ sâu học thuật và sức ảnh hưởng về mặt tư tưởng đến các tầng lớp thanh niên trí thức của ông.
Thân thế và cuộc đời.
Ông sinh ngày 15 tháng 7 năm 1907 tại làng Điều Hoà, tổng Thuận Trị, quận Châu Thành, tỉnh Mỹ Tho (nay thuộc thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang).
Ông là con trai của ông Nguyễn Văn Tâm, một người uyên thâm Hán học và là một trong những người được đào tạo Tây học khóa đầu tiên vào những năm 1885 - 1890. Sau khi ra trường, ông Tâm làm thầy giáo rồi được phân công làm Đốc học kiêm Thanh tra giáo dục Mỹ Tho trong những năm 1910 đến 1920, sau đó được chính quyền thực dân phong hàm Đốc phủ sứ. Ông Nguyễn Văn Tâm vốn là một nhà Nho rất tinh thâm Đạo học Đông Phương (Dịch, Lão, Trang) nhưng lại có tinh thần phóng khoáng, chuộng tư tưởng tự do nên rất ủng hộ Tây học. Chính người cha đã có ảnh hưởng đến Nguyễn Duy Cần rất lớn trên con đường nghiên cứu Đạo học sau này.
Nguyễn Duy Cần sinh ra vốn là một cậu bé có thể chất ốm yếu, khó nuôi nên cha ông cho ông theo làm con nuôi một cha Đạo người Pháp ở nhà thờ Mỹ Tho và ông được cho làm lễ rửa tội theo Đạo Thiên Chúa với tên thánh bổn mạng là Jacob, nhờ bước ngoặc này mà thời niên thiếu ông có cơ duyên tiếp xúc sớm với văn hóa Pháp thông qua sự dạy dỗ của cha Đạo, ông được học giáo lý Công Giáo, học Thánh Kinh cũng như học đàn, vẽ với các cha Đạo người Pháp và tất nhiên là học toàn bộ bằng Pháp ngữ.
Hàng ngày, sau giờ học ông lại say mê đọc các sách về thần học và văn hóa nghệ thuật Pháp và phương Tây trong thư viện của nhà thờ. Vì tiếp xúc với văn hóa Pháp sớm lại là người say mê đọc sách, học hỏi nên ông thừa nhận mình bị ảnh hưởng của văn hóa Pháp, như ta thấy ông thừa nhận trong phần lời nói đầu quyển "Tôi tự học": “…Guitton, Jules Payot, Gustave Rudler, là những học giả mà tác giả đã chịu nhiều ảnh hưởng nhất,…” hay trong "Dịch kinh tường giải" ông nói: “…Pháp ngữ là văn tự của văn minh cao nhất đại diện cho văn hóa La Tinh”, về sau trong các tác phẩm biên khảo của mình ta thấy ở phần tài liệu tham khảo ông ghi các tác phẩm ông nghiên cứu có đến 80 phần trăm là tài liệu bằng Pháp ngữ.
Sự nghiệp nghiên cứu và trước tác của Nguyễn Duy Cần bắt đầu từ năm 1931 với việc xuất bản quyển Triết học đầu tiên "Toàn chân", gây nên một cuộc bút chiến sôi nổi trên báo Mai. Trong những năm sau đó, ông tiếp tục cho xuất bản các tác phẩm khá đều đặn. Năm 1935, ông cho ra đời quyển sách đầu tay: "Duy tâm và duy vật."
Năm 1937, ông Nguyễn Văn Tâm sáng lập ra "Tạp chí Nay", giao cho con trai là Nguyễn Duy Cần làm chủ bút kiêm quản lý. Lúc bấy giờ ở Mỹ Tho có nhiều tờ báo xuất bản tại địa phương, hầu hết dưới dạng tạp chí, có tờ ra định kỳ, có tờ ra không định kỳ và thường không kéo dài như: "Chiêu Anh văn tập, Đông phương tạp chí, Tiểu thuyết tuần san..." "Tạp chí Nay" của Nguyễn Duy Cần sống lâu hơn, ra được 15 số (số 1 ra ngày 1 tháng 6 năm 1937 và số cuối cùng ra ngày 15 tháng 7 năm 1938).
"Tạp chí Nay" là một tạp chí văn chương, triết học, khoa học, y học, xuất bản mỗi tháng 2 kỳ, mang tính chuyên nghiệp cao. Báo thường xuyên có các bài luận thuyết về triết học của Thu Giang và nghiên cứu về văn học của Nguyễn Phi Oanh, về tâm lý học của Tùng Chi, về y lý Đông - Tây của Vũ Trang... và nhiều mục thường xuyên khác như: Học chữ Hán, Đạo đức kinh, Ẩm thực học, Tin Văn, Chuyện lặt vặt nên biết qua,… Đặc biệt, mục Thời cuộc thế gian đăng tin tức quan trọng ở trong nước, Đông Dương và Âu Tây. Với bút hiệu Thu Giang, chủ bút Nguyễn Duy Cần viết khá nhiều cho tạp chí này. Ông có mặt thường xuyên ở mục triết học Đông - Tây và mục văn chương kim cổ. Những bài viết của ông chứng tỏ ông rất quan tâm đến văn học - nghệ thuật nước nhà. Văn ông viết rất súc tích, mạch lạc, nhất là trong việc dịch, bình chú các tác phẩm.
Năm 1941, ông làm chủ bút báo Tiến và năm 1944, chủ bút báo Thanh niên và sau đó năm 1965, ông còn làm chủ bút nhật báo Tự do.
Sau khi Chiến tranh Đông Dương lần thứ nhất nổ ra, năm 1946, ông lánh nạn lên Sài Gòn, ở ẩn để tiếp tục viết sách. Tuy nhiên, do hoàn cảnh chiến tranh, việc xuất bản các tác phẩm của ông bị gián đoạn mãi đến năm 1951 mới bắt đầu trở lại với tác phẩm "Cái dũng của thánh nhân". Từ đó về sau ông tiếp tục cho xuất bản các tác phẩm khá đều đặn cho đến tận năm 1975. Ngoài việc trước tác và tham gia viết báo và ông từng làm việc tại Ủy ban điển chế văn tự (trực thuộc Phủ Quốc vụ khanh đặc trách văn hóa), là giáo sư của trường Đại học Vạn Hạnh và là Trưởng ban Triết học phương Đông của Đại học Văn khoa Sài Gòn (nay là trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn). Ông còn tham gia nhiều Hội đồng Khoa học - Văn hóa - Giáo dục thuộc Bộ Giáo dục của chính quyền Sài Gòn như: Hội đồng Kiến thiết Hàn lâm viện, Hội đồng Nghiên cứu khoa học, Hội đồng Soạn thảo danh từ chuyên môn.
Đầu thập niên 60, thời kỳ các sáng tác đỉnh cao của tác giả, các sách chuyên khảo về Đạo học đều được trước tác trong khoảng thời gian này như "Phật học tinh hoa, Lão Tử tinh hoa, Lão Tử Đạo Đức Kinh, Trang Tử, Một nghệ thuật sống..."
Trong các năm 1966 đến 1968, ông tham gia 3 Hội nghị Quốc tế về Đông phương học và Hán học, được tổ chức tại Malaysia, Hoa Kỳ và Đài Loan. Ngoài ra, ông còn diễn thuyết nhiều đề tài về Phật học, triết học Trung Hoa, về những nhà văn hóa lớn của Việt Nam tại một số trường đại học ở Sài Gòn.
Năm 1971, ông cho ra đời tác phẩm "Văn hóa giáo dục miền Nam đi về đâu?" (Nam Hà xuất bản năm 1971) bày tỏ sự băn khoăn của mình trước thời cuộc và nền giáo dục của miền Nam Việt Nam thời đó.
Năm 1973, Nguyễn Duy Cần được giải Tuyên dương sự nghiệp văn học - nghệ thuật về lĩnh vực học thuật. Báo Đại Dân Tộc số ra ngày 18 tháng 1 năm 1973 bình luận “Cụ Thu Giang - Nguyễn Duy Cần lãnh giải về học thuật là xứng đáng, dù rằng các tác phẩm của cụ có tính cách phổ thông hơn là thâm cứu”. Còn tác giả Nguyễn Hữu Trinh thì nhận định: Ông thường có cái nhìn tổng quan và xem xét sự vật theo nguyên tắc “đừng bao giờ nghiên cứu một sự kiện nào dưới một phương diện mà luôn luôn phải để ý đến bề trái của nó”.
Từ năm 1975 đến cuối đời ông rất ít giao tiếp với bên ngoài nhưng vẫn âm thầm viết. Năm 1991, ông chuyển về sống ở quận Bình Thạnh và mất tại đây vào đúng ngày Rằm tháng Bảy năm Mậu Dần (1998), để lại cho đời nhiều bộ sách có giá trị.
Nguyễn Duy Cần không có bằng cấp cao vì khi hoàn tất xong bậc học Thành Chung (học hết lớp 9, tương đương tốt nghiệp cấp 2 bây giờ) ông xin phép với cha Đạo và cha ruột của mình cho ông thôi học lên bậc tú tài Pháp vì ông muốn dành toàn bộ thời gian cho việc tự học, tự nghiên cứu những gì mình thích vì ông tự hiểu được cá tính mình, ông chỉ có thể đeo đuổi lâu bền cái học gì mà mình thấy hứng thú nhất mà thôi. Nhờ được cha dạy dỗ cùng với công tự học của mình mà ông trở thành giáo sư của những trường đại học danh tiếng thời bấy giờ (trong lời đề của mỗi cuốn sách cụ đều cảm ơn và dành tặng cuốn sách cho người cha của mình, như trong lời đề tựa cuốn "Lão Tử tinh hoa", cụ viết: “"Kính tặng hương hồn thân phụ để nhớ lại những đêm dài mà cha đã giảng cho con nghe về lẽ Đạo"”). Không có nhiều thông tin về cuộc đời và sự học của ông. Một vài thông tin khác cho biết ông từng làm giáo sư kiêm Hiệu trưởng một trường Trung học tư thục tại Sài Gòn, nhưng không thể kiểm chứng được.
Trong các sách của mình, Thu Giang Nguyễn Duy Cần chú ý đến mục đích đào tạo văn hóa và bản lĩnh ứng xử cho các tầng lớp thanh niên hiếu học. Những tác phẩm như "Cái dũng của thánh nhân, Thuật xử thế của người xưa,"… cũng là một cách để ông có thể hướng dẫn cách giữ sự bình tĩnh phi thường cho từng cá nhân tránh bị ảnh hưởng xô đẩy của mọi luồng tư tưởng hỗn loạn. Mẫu người trong "Cái dũng của thánh nhân" là một con người điềm đạm nhưng có đủ dũng khí và bản lĩnh đối diện với mọi khó khăn, thử thách trong cuộc sống. Quyển sách này đã gây được tiếng vang lớn trên văn đàn.
Với sự am tường và thẩm thấu sâu sắc hệ tư tưởng triết học Đông phương, ông đã đưa vào trong các tác phẩm cách ứng xử khôn ngoan, sự bình tĩnh chuộng phẩm chất hơn chuộng số lượng, luôn lấy cái gốc vững vàng cho mọi công cuộc phát triển của cá nhân và xã hội. Các tác phẩm đào tạo tri thức cho thanh niên được Thu Giang - Nguyễn Duy Cần lần lượt cho ra đời như: "Óc sáng suốt, Tôi tự học, Thuật tư tưởng, Thuật xử thế của người xưa, Tinh hoa Đạo học Đông Phương, Một nghệ Thuật Sống"…Trong các tác phẩm hầu hết được trình bày đan xen các ứng dụng vào cuộc sống của nền Đạo học Phương Đông, ông chủ trương dùng Nhu thắng Cương, dùng trí hơn dùng sức…
Tác phẩm.
Sinh thời, cố học giả Nguyễn Duy Cần viết khá nhiều sách, chủ yếu là sách biên khảo, nghệ thuật sống (thời đó gọi là sách "Học làm người") và Đạo học phương Đông. Các tác phẩm của ông được viết ra không phải với mục đích "sống bằng ngòi bút" mà với ông một tác phẩm ra đời nó phải từ một đòi hỏi bức thiết của cuộc sống, nó đang thiếu thốn, nhân sinh đang đợi chờ. Từ năm 1935 tới 1974, ông đã cho xuất bản 24 tác phẩm, thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau như triết học, học làm người, văn hóa, tâm linh, y học, văn học... Sau năm 1975, ông vẫn tiếp tục sự nghiệp biên khảo đến khi mất năm 1998, ông vẫn còn 6 tác phẩm chưa được xuất bản. Điều đáng tiếc là có nhiều tác phẩm của ông chưa được công bố, bị thất lạc hoặc chưa được hoàn thành. Mặc dù vậy, những tác phẩm đã xuất bản của ông thường được tái bản nhiều lần và luôn được các thế hệ bạn đọc đón nhận.
Tủ Sách Thu Giang Nguyễn Duy Cần hay còn gọi Tủ sách Thu Giang vốn là một tủ sách lớn, với khối lượng kiến thức bao hàm kiến thức xử thế Đông, Tây kim cổ được cố học giả Nguyễn Duy Cần biên soạn công phu với hơn 20 đầu sách, Tủ sách Thu Giang đã rất có uy tín trong các tầng lớp trí thức và độc giả nửa sau thế kỷ 20 tại miền Nam Việt Nam.
Sau ngày đất nước thống nhất Tủ sách Thu Giang bị gián đoạn một thời gian, đến năm 1988 thì tiếp tục được hồi sinh với việc nhà xuất bản Đồng Tháp cho in lại 2 tựa "Cái dũng của thánh nhân" và "Thuật xử thế của người xưa" và từ đó các tựa sách của Tủ sách Thu Giang cũng lần lượt được các nhà xuất bản trong cả nước in lại, tuy nhiên việc làm này chỉ là tự phát và việc in ấn không được sự đồng ý của tác giả và sau này là người đại diện hợp pháp của tác giả.
Năm 2011, Nhằm bảo tồn các giá trị văn hóa dân tộc cho các thế hệ độc giả mai sau, được sự đồng ý và hợp tác của gia đình tác giả cũng như người đại diện hợp pháp các tác phẩm của tác giả Thu Giang Nguyễn Duy Cần, Nhà xuất bản Trẻ chính thức tiến hành khôi phục lại Tủ sách Thu Giang Nguyễn Duy Cần từ tháng 11 năm 2011.
Về nội dung của các tác phẩm được Nhà xuất bản Trẻ khôi phục và xuất bản, Nhà xuất bản Trẻ giữ quan điểm tôn trọng hoàn toàn theo nguyên tác các tác phẩm cũng như chính văn của tác giả, nên các bản in hiện nay của Nhà xuất bản Trẻ có nội dung giống hoàn toàn với các bản in trước năm 1975, về phần biên tập Nhà xuất bản Trẻ chỉ chỉnh sửa các lỗi chính tả cũng như thay đổi các từ có gạch nối cho phù hợp với quy định chính tả hiện nay.
Trong các tác phẩm đã xuất bản của cụ Thu Giang, trong phần chú thích cụ thường giới thiệu những sách có liên quan hoặc ở trang cuối của một số quyển sách cụ thường giới thiệu những sách cụ đang viết hoặc có kế hoạch viết, ví dụ những chú thích như "(1) xem quyển "Thuật Xem Người" của Thu Giang Nguyễn Duy Cần". Vì thế người theo dõi sách của cụ thường thắc mắc về những quyển được cụ giới thiệu nhưng không có trong danh mục sách Thu Giang. Qua quá trình tìm hiểu và tiếp xúc với bộ di cảo của cụ, Nhà xuất bản Trẻ đã có câu trả lời cụ thể như sau: "Những quyển sách được cụ Thu Giang giới thiệu mà không có trên tủ sách Thu Giang là do trong quá trình trước tác cụ đã chuyển hướng những quyển đó vào trong những quyển khác có nội dung rộng lớn hơn, ví dụ như quyển "Thuật Xem Người" được cụ lồng vào quyển "Tử Vi Bí Kiếp", quyển "Liệt Tử Xung Hư Chân Kinh" được lồng vào quyển "Thiền Đạo Tinh Hoa,"..."
Những quyển được cụ Thu Giang giới thiệu nhưng thực tế không có là những quyển sau:
Lúc sinh thời học giả Thu Giang Nguyễn Duy Cần đã cho xuất bản 24 tác phẩm gồm có:
Sau năm 1975, học giả Thu Giang Nguyễn Duy Cần vẫn tiếp tục sự nghiệp biên khảo và đến trước khi qua đời năm 1998 tác giả đã để lại 6 tác phẩm đã hoàn thành nhưng chưa xuất bản gồm có:
Trong di chúc, cụ Thu Giang ghi rõ cụ để lại 4 bản thảo:
Cũng theo di chúc của cụ Thu Giang thì trong 4 bản thảo trên, có 3 bản thảo 1, 2, 3 là bản thảo cụ đã sắp xếp và chỉnh đốn xong, nếu thuận tiện có thể đưa vào xuất bản. Riêng bản thảo số 4. "Đông Phương y học bí truyền" thì chỉ nằm ở dạng tài liệu sưu tầm và những phê bình tài liệu, và bản thảo này cụ Thu Giang chỉ để dùng làm tài liệu giảng dạy ở Viện Đông Y (Viện Y Học Dân Tộc ngày nay).
Trong 4 bản thảo di cảo trên, gia đình tác giả đã chuyển cho Nhà xuất bản Trẻ 3 bản thảo vào năm 2014 là: "Dịch kinh tường giải, Tử Vi bí kiếp, Đông Phương y học bí truyền". Riêng bản thảo "Thiền đạo Tinh Hoa" hiện đã bị thất lạc do một người cháu của cụ Thu Giang khi về Việt Nam đã mang ra nước ngoài và hiện nay gia đình không thể liên lạc được. Về bản thảo "Tử Vi bí kiếp" là bản thảo viết sau năm 1975, khi đó tác giả không hy vọng sách có thể được xuất bản trong bối cảnh thời điểm đó, nên tác giả có ý định quay Roneo bản thảo này làm tài liệu phát cho những học trò thân tín của ông, vì mục đích phát tài liệu cho các học trò nên ông ghi thêm phần tiếng Pháp để học trò ông tiện kê cứu. Trong lịch sử các tác phẩm của Nguyễn Duy Cần, đây là bản thảo duy nhất ông đánh Stencil, tất cả các tác phẩm còn lại, ông đều viết tay chứ không đánh Stencil.
Trong di cảo viết về Đông y của cụ Thu Giang, có 3 tựa:
Khi xem bản thảo quyển 1. "Dưỡng sinh theo Đạo học Đông phương" chỉ có một phần ngắn đầu sách là cụ đánh máy bằng tiếng Việt, còn lại phía sau chủ yếu là tiếng Pháp.
Những khó khăn khi khôi phục các bản thảo di cáo của cụ Thu Giang. Ở bản thảo "Dịch tượng luận" là bản chép tay nên đầy đủ và rõ ràng, chỉ có phần tiếng Pháp thì hơi khó xem, Nhà xuất bản Trẻ đã nhờ người giỏi tiếng Pháp kiểm tra lại. Riêng bản thảo "Tử Vi bí kiếp" thì bản thân bản thảo có nhiều trang đã bị hư hỏng vì được theo viết trên giấy Stencil, theo thời gian nhiều chỗ bở nát không rõ nội dung nên việc Nhà xuất bản Trẻ bị đình lại nhiều năm không thể làm gì được. Đến năm 2019, gia đình cụ Thu Giang cung cấp thêm phần viết tay của "Tử Vi bí kiếp", nhờ thế công việc mới được tiếp tục và sau đó sách được phát hành ngày 27 tháng 01 năm 2021 trong "Tập di cảo Dịch Tượng luận - Tử Vi bí kiếp".
| 1 | null |
Bắc Ngụy Hiếu Trang Đế (chữ Hán: 北魏孝莊帝; 507–531), tên húy là Nguyên Tử Du (), là hoàng đế thứ 11 triều đại Bắc Ngụy trong lịch sử Trung Quốc. Ông được tướng Nhĩ Chu Vinh đưa lên ngôi khi Nhĩ Chu từ chối công nhận tiểu hoàng đế Nguyên Chiêu do Hồ Thái hậu (mẹ của Hiếu Minh Đế) đưa lên ngôi sau khi bà hạ độc Hiếu Minh Đế. Dưới thời Hiếu Trang Đế trị vì, Nhĩ Chu Vinh kiểm soát phần lớn về quân sự và có cách cư xử đầy bạo lực, khiến Hiếu Trang Đế tin rằng ông sẽ bị cướp ngôi. Năm 530, Hiếu Trang Đế cho phục kích và giết chết Nhĩ Chu Vinh trong hoàng cung, song em của nhĩ Chu Vinh là Nhĩ Chu Thế Phong (爾朱世隆) và chất nam là Nhĩ Chu Triệu (爾朱兆) sau đó đã đánh bại được hoàng đế, sau đó, họ bắt giữ và giết chết Hiếu Trang Đế.
Trước khi đăng cơ.
Nguyên Tử Du sinh năm 507, dưới thời trị vì của đường huynh Tuyên Vũ Đế. Ông là con trai thứ ba của một thân vương được đánh giá cao là Bành Thành vương Nguyên Hiệp (元勰) và là thúc phụ của Tuyên Vũ Đế. Mẫu thân của Nguyên Tử Du là Lý Vương hậu, con gái của viên quan Lý Xung (李沖). Trong số hai anh trai của ông, người anh cả Nguyên Tử Trực (元子直) không phải là con đẻ của Lý Vương phi, và người anh trai thứ hai là con đẻ của Vương phi, tên là Nguyên Thiệu (元劭).
Năm 508, Lý Vương hậu lại một lần nữa mang thai. Khi đó, Tuyên Vũ Đế tin vào lời vu cáo của cữu phụ Cao Triệu (高肇) rằng Nguyên Hiệp âm mưu nổi loạn, vì thế Nguyên Hiệp đã bị buộc phải tự vẫn. Ngay sau đó, Lý Vương hậu sinh một người con trai tên là Nguyên Tử Chính (元子正). Sử sách chép rằng Nguyên Tử Du gần gũi với các huynh đệ của mình. Nguyên Thiệu do là con trai lớn nhất của chính thất nên được thừa kế tước hiệu Bành Thành vương. Nguyên Tử Du và các huynh đệ Nguyên Tử Trực và Nguyên Tử Chính được phong tước công. Nguyên Tử Du thời nhỏ từng là một hầu cận cho Tuyên Vũ Đế, và được tán dương bởi trí thông minh và dung mạo tuấn tú của mình. Ông ngày một thăng tiến trong thời gian Tuyên Vũ Đế và Hiếu Minh Đế trị vì.
Năm 526, Hiếu Minh Đế đã thăng cho Nguyên Tử Du làm Trường Lạc vương. Tuy nhiên, năm 527, Nguyên Tử Du đã mất tất cả thực quyền khi Nguyên Thiệu bị tình nghi âm mưu tiến hành một cuộc nổi loạn và bị An Phong vương Nguyên Diên Minh (元延明) tố giác. Tuy nhiên, Hiếu Minh đế cùng mẫu thân là Hồ Thái hậu, đã không giết hại ai trong số các huynh đệ của Nguyên Tử Du.
Năm 528, Hiếu Minh Đế ngày càng xích mích với Hồ Thái hậu, Hoàng đế đã âm mưu với tướng Nhĩ Chu Vinh và lệnh cho người này tiến về kinh thành Lạc Dương để buộc Thái hậu phải trao trả quyền lực và loại bỏ người tình của bà là Trịnh Nghiễm (鄭儼) cùng cộng sự của Trịnh nghiễm là Từ Hột (徐紇). Tuy nhiên, âm mưu này đã bị phát hiện, Hồ Thái hậu đã hạ độc con trai mình và lập Nguyên Chiêu (một cậu bé mới 2 tuổi) làm hoàng đế. Nhĩ Chu Vinh không công nhận Nguyên Chiêu là hoàng đế và tiến quân về Lạc Dương. Do dân chúng vẫn còn các ký ức tốt đẹp về Nguyên Hiệp, và do Nguyên Tử Du có tài năng xuất chúng, Nhĩ Chu Vinh đã bí mật cử người đưa tin đến điều đình với ông, hứa sẽ lập Nguyên Tử Du làm hoàng đế. Nguyên Tử Du chấp thuận và khi Nhĩ Chu Vinh tiến vào vùng phụ cận kinh thành Lạc Dương, Nguyên Tử Du cùng với Nguyên Thiệu và Nguyên Tử Chính đã chạy khỏi Lạc Dương và đến chỗ quân của Nhĩ Chu Vinh. Nhĩ Chu Vinh tuyên bố Nguyên Tử Du là hoàng đế (tức Hiếu Trang Đế), và đã có nhiều cuộc ăn mừng được tổ chức trong đội quân.
Phối hợp với Nhĩ Chu Vinh trị vì.
Thảm sát Hà Âm và hậu quả.
Hiếu Trang Đế phong cho Nguyên Thiệu làm "Vô Thượng vương" (無上王) và Nguyên Tử Chính (đang là Bá Thánh huyện công) làm Thủy Bình vương. Ông đã phong cho Nhĩ Chu Vinh nhiều tước hiệu tối cao về cả việc binh lẫn dân sự, và phong cho Nhĩ Chu Vinh làm Thái Nguyên vương.
Khi hay tin Hiếu Trang Đế lên ngôi, các tướng của Hồ Thái hậu là Trịnh Tiên Hộ (鄭先護, một bằng hữu của Hiếu Trang Đế) và Phí Mục (費穆) đã nhanh chóng đầu hàng, trong khi tướng Lý Thần Quỹ (李神軌) thì chạy trốn. Trịnh Nghiễm và Từ Hột cũng bỏ chạy khỏi Lạc Dương. Hồ thái hậu không biết làm sao, triệu tập toàn thể cơ thiếp của Hiếu Minh Đế, lệnh cho họ xuất gia làm ni cô, bà cũng tự mình cạo đầu song không coi mình là ni cô. Nhĩ Chu Vinh lệnh cho bá quan văn võ nghênh đón Hiếu Trang Đế tiến vào Lạc Dương, trong khi cử kị binh đi bắt giữ Hồ Thái hậu và Nguyên Chiêu. Sau khi gặp Nhĩ Chu Vinh, Hồ Thái hậu đã hết sức giải thích, biện hộ cho hành vi của mình. Tuy nhiên, Nhĩ Chu Vinh không thèm nghe, phất tay áo bỏ đi, sai người ném Hồ Thái hậu và Nguyên Chiêu xuống Hoàng Hà cho chết đuối.
Tuy nhiên, Hồ Thái hậu và Nguyên Chiêu không phải là những nạn nhân duy nhất của Nhĩ Chu Vinh. Phí Mục bí mật kiến nghị với Nhĩ Chu Vinh: ""Quân đội của ngài, nhiều không quá 1 vạn, bây giờ rong ruổi đường xa, thẳng tiến Lạc Dương, không gặp sự kháng cự đáng kể nào, vì thế không có chiến thắng nào để giương oai, nhiều người trong lòng sẽ không phục.". Ông ta đề xuất Nhĩ Chu Vinh hãy tiến hành thảm sát các bá quan văn võ, Nhĩ Chu Vinh đồng ý bất chấp phản đối của Mộ Dung Thiệu Tông (慕容紹宗). Nhĩ Chu Vinh lệnh cho các bá quan văn võ đến doanh trại của mình tại Hà Âm (河陰, gần Lạc Dương) nói rằng Hiếu Trang Đế phải tế thiên thần, và sau đó ông đưa 2000 kỵ binh vây kín bốn phía, giết hơn 2000 bá quan, bao gồm cả Cao Dương vương Nguyên Ung (元雍). Nhĩ Chu Vinh cũng cử người ám sát Nguyên Thiệu và Nguyên Tử Chính, còn Hiếu Trang Đế trên thực tế bị quản thúc trong doanh trại.
Hiếu Trang Đế vừa buồn rầu vừa uất ức, đã cử một sứ giả đến chỗ Nhĩ Chu Vinh, đề xuất rằng ông sẽ sẵn sàng để nhường lại ngai vàng cho Nhĩ Chu hoặc bất kỳ ai mà Nhĩ Chu chỉ định. Cao Hoan khuyên Nhĩ Chu Vinh nhận lời hoặc lập thân tín là Nguyên Thiên Mục (元天穆), một họ hàng xa của Hiếu Trang Đế lên ngôi. Nhĩ Chu Vinh do dự, bèn dùng đồng đúc tượng của chính mình, trước sau 4 lần, đều không xong, sau đó pháp sư của ông là Lưu Linh Trợ (劉靈助) lại nói rằng "Nguyên Thiên Mục cũng không làm được, chỉ có Trường Lạc vương (Hiếu Trang Đế) đã được trời cao tuyển định."" Nhĩ Chu Vinh do đó đã chấm dứt kế hoạch và đưa ra một lời cáo lỗi hết sức sâu sắc với Hiếu Trang Đế, tuyên bố rằng vụ thảm sát xảy ra do binh lính vượt ra ngoài tầm kiểm soát. Tuy nhiên, người dân Lạc Dương và các bá quan còn sống sót vẫn lo sợ sẽ tiếp tục xảy ra thảm sát nên đã chạy trốn khỏi thành, khiến cho kinh đô gần như trống không, ngoài ra còn có lý do là Nhĩ Chu Vinh cân nhắc về ý tưởng dời đô đến Tấn Dương (晉陽, nay thuộc Thái Nguyên, Sơn Tây). Người dân chỉ trở về Lạc Dương khi Nhĩ Chu Vinh trao chức quyền cho người kế tự của các quan đã bị giết và công khai từ bỏ ý tưởng dời đô.
Mặc dù Nhĩ Chu Vinh công khai trao trả lại quyền lực cho Hiếu Trang Đế, song ông ta vẫn giữ lại quyền chỉ huy quân đội, và ban vị trí cao hơn cho những bá quan liên kết chặt chẽ với mình, bao gồm Nguyên Thiên Mục và đường đệ Nhĩ Chu Thế Long (爾朱世隆). Nhĩ Chu Vinh vẫn theo dõi chặt Hiếu Trang Đế mặc dù ông ta phần lớn là ở cách xa kinh thành. Nhĩ Chu Vinh cũng muốn Hiếu Trang Đế lấy con gái mình là Nhĩ Chu Anh Nga làm Hoàng hậu (bà trước đây là một thê thiếp của Hiếu Minh Đế). Bởi việc này bị cho là loạn luân trong truyền thống Nho giáo nên Hiếu Trang Đế đã do dự, song do được quan Tổ Oánh (祖瑩) thuyết phục rằng cuộc hôn nhân này sẽ có lợi nên Hiếu Trang Đế cuối cùng cũng chấp thuận.
Tái thống nhất đế quốc.
Hiếu Trang Đế là một người mẫn cán trong việc triều chính, và bất chấp việc Nhĩ Chu Vinh đặc biệt không hài lòng, Hiếu Trang Đế tiếp tục giành nhiều mối quan tâm cho các vấn đề hình sự, cũng như từ chối tuân theo tất cả các khuyến nghị của Nhĩ Chu Vinh đối với các bá quan. Tuy nhiên, ông cũng không dám trực tiếp qua mặt Nhĩ Chu Vinh, và Nhĩ Chu Vinh tiếp tục đưa những người thân tín của mình vào triều đình.
Trong khi đó, Nhĩ Chu Vinh cũng cố gắng để thống nhất đế chế, do dưới thời Hiếu Minh Đế, Bắc Ngụy đã bị chia cắt bởi các cuộc khởi nghĩa nông dân. Lúc này, các cuộc khởi nghĩa lớn là của:
Mục tiêu đầu tiên của Nhĩ Chu Vinh là Cát Vinh, Cát Vinh lúc này đang bao vây Nghiệp Thành và tiến gần đến Hoàng Hà. Chỉ với 7.000 kị binh, Nhĩ Chu Vinh đã đánh được đội quân lớn hơn của Cát Vinh bằng cách đột kích và đè bẹp quân nổi loạn, Cát Vinh bị bắt và bị giải về kinh thành Lạc Dương, rồi bị hành quyết vào mùa đông năm 528. Tướng Hàn Lâu (韓樓) của Cát Vinh đã nắm quyền lãnh đạo một đội quân khởi nghĩa và chiếm khu vực nay là Bắc Kinh và Thiên Tân.
Vào mùa xuân năm 529, Hiếu Trang Đế đã truy tôn phụ thân Nguyên Hiệp của mình là Văn Mục Đế và truy tôn mẫu thân Lý Vương phi là Văn Mục Hoàng hậu, Hiếu Trang Đế đưa bài vị của họ vào Thái Miếu, bất chấp phản đối của Lâm Hoài vương Nguyên Úc (元彧) rằng điều này không thích hợp do Nguyên Hiệp chưa từng thật sự trở thành hoàng đế. Hiếu Trang Đế cũng truy tôn cho hoàng huynh Nguyên Thiệu là Hiếu Tuyên Hoàng đế và Lý Vương phi của Nguyên Thiệu là Văn Cung Hoàng hậu, tuy nhiên ông không đưa bài vị của họ vào Thái Miếu.
Cũng trong khoảng thời gian này, Lương Vũ Đế đã phong tước hiệu Ngụy vương cho một đường đệ của Hiếu Trang Đế tên là Bắc Hải vương Nguyên Hạo (元顥) (Nguyên Hạo đã chạy trốn đến Lương sau thảm sát Hà Âm). Lương Vũ Đế còn cử một đội quân do tướng Trần Khánh Chi chỉ huy để hộ tống Nguyên Hạo, ý định của Lương là lập Nguyên Hạo làm hoàng đế Bắc Ngụy và trở thành một nước chư hầu của Lương. Lúc này chính quyền của Hiếu Trang Đế không coi Nguyên Hạo là một mối đe dọa nghiêm trọng, và thay vào đó Bắc Ngụy lại cử một đội quân lớn do Nguyên Thiên Mục và cháu trai của Nhĩ Chu Vinh là Nhĩ Chu Triệu (爾朱兆), đi đánh cuộc khởi nghĩa của Hình Cảo trước. Hình Cảo bị bắt và bị xử tử vào mùa hè năm 529, song Trần Khánh Chi và Nguyên Hạo (lúc này đã xưng đế) đã tiến được vào lãnh thổ Bắc Ngụy, tận dụng thời cơ để chiếm Huỳnh Dương (滎陽, nay thuộc Trịnh Châu, Hà Nam), đánh bại Nguyên Thiên Mục khi người này trở về sau chiến dịch chống lại Hình Cảo, và tiếp cận kinh thành Lạc Dương. Hiếu Trang Đế quyết định chạy trốn khỏi Lạc Dương, ông vượt qua Hoàng Hà để đễn nơi hẹn trước với Nhĩ Chu Vinh và Nguyên Thiên Mục tại Trường Tử (長子, nay thuộc Trường Trị, Sơn Tây). Trong khi đó, Nguyên Hạo tiến vào Lạc Dương mà không gặp phải bất kỳ sự kháng cự nào, và các châu ở phía nam Hoàng Hà phần lớn đã tuyên bố trung thành với Nguyên Hạo.
Tuy nhiên, Nguyên Hạo lại cho rằng mình đã thành công và bắt đầu âm mưu chống lại Trần Khánh Chi và quân Lương, muốn thoát ra khỏi tầm kiểm soát của quân Lương. Do đó, Nguyên Hạo đã cử sứ thần đến thuyết phục Lương Vũ Đế không cử bất kỳ đội quân tiếp viện nào. Trong khi đó, quân của Nhĩ Chu Vinh lại lúng túng trong việc chống lại Trần Khánh Chi, song cuối cùng Nhĩ Chu Vinh đã tiến hành tấn công vào ban đêm và băng qua Hoàng Hà, khiến cho quân của Nguyên Hạo sụp dổ, và Trần Khánh Chi cũng bị đánh bại cố gắng rút quân. Nguyên Hạo bị chết trận, và Hiếu Trang Đế lại trở về Lạc Dương.
Vào mùa xuân năm 530, Nhĩ Chu Vinh đã cử cháu trai là Nhĩ Chu Thiên Quang (爾朱天光) đi đánh Mặc Kỳ Sửu Nô cùng sự giúp đỡ của các tướng Hạ Bạt Nhạc (賀拔岳) và Hầu Mạc Trần Duyệt. Sau khi khiến Mặc Sĩ tin rằng cuộc tấn công sẽ không xảy ra một cách nhanh chóng, Nhĩ Chu Thiên Quang đã tiến hành đột kích, đánh bại và bắt giữ được Mặc Sĩ. Nhĩ Chu Thiên Quang sau đó chiếm được kinh đô Cao Bình (高平, nay thuộc Cố Nguyên, Ninh Hạ) của Mặc Kỳ Sửu Nô và bắt được Tiêu Bảo Dần) (từng là một tướng của Bắc Ngụy và là một hoàng tử của Nam Tề). Mặc Kỳ Sửu Nô bị xử tử còn Tiêu Bảo Dần bị Hiếu Trang Đế buộc phải tự vẫn mặc dù được nhiều bằng hữu cầu xin. Nhĩ Chu Thiên Quang sau đó còn đánh bại một cuộc nổi loạn khác của Vương Khánh Vân (王慶雲) và Mặc Kỳ Đạo Lạc (万俟道洛), đã bình định phần lớn miền tây của đế chế. Ngay sau đó, các tướng của Nhĩ Chu Vinh là Hầu Uyên (侯淵) và Lưu Linh Trợ đã đánh bại và giết chết Hàn Lâu, Bắc Ngụy về cơ bản tái thống nhất.
Giết chết Nhĩ Chu Vinh.
Tuy nhiên, Hiếu Trang Đế trong lòng lại không vui trước các chiến thắng này của Nhĩ Chu Vinh, ông cho rằng điều này sẽ làm khiến nguy cơ bị Nhĩ Chu Vinh đoạt ngôi tăng lên. Bên trong hoàng cung, ông cảm thấy áp lực từ sự đố kỵ của Nhĩ Chu Hoàng hậu. Nhĩ Chu Vinh đã gợi ý rằng ông ta muốn được trao cho cửu tích song Hiếu Trang Đế lại vờ như không hiểu, và không trao cửu tích cho Nhĩ Chu Vinh. Thành Dương vương Nguyên Huy (元徽, phu quân của em họ Hiếu Trang Đế), và Lý Úc (李彧, em rể của Hiếu Trang Đế), đều muốn có thêm nhiều quyền lực nên đã thuyết phục Hiếu Trang Đế rằng một ngày nào đó Nhĩ Chu Vinh sẽ đoạt ngôi. Hiếu Trang Đế cũng lo sợ thảm sát Hà Âm sẽ lặp lại, và do đó đã tham gia vào âm mưu.
Đến mùa thu năm 530, Nhĩ Chu Hoàng hậu mang thai, Nhĩ Chu Vinh đã yêu cầu được về kinh để chăm sóc cho con gái. Các cộng sự của Hiếu Trang Đế bị chia rẽ về quan điểm, một số muốn ám sát Nhĩ Chu Vinh khi ông ta vào cung, và một số muốn tàn sát những thuộc hạ của gia tộc Nhĩ Chu tại kinh thành và những nơi kháng cự quân sự. Hiếu Trang Đế do dự và ban đầu không có bất kỳ hành động nào. Trong khi đó, Nhĩ Chu Thế Long đã nghe được tin đồn về âm mưu của Hiếu Trang Đế và báo lại cho Nhĩ Chu Vinh, song Nhĩ Chu Vinh không tin rằng Hiếu Vũ Trang dám chống lại mình và do đó đã đến Lạc Dương. Nhiều cư dân tại Lạc Dương đã bỏ trốn vì họ nghĩ rằng sẽ xảy ra chính biến, hoặc là Nhĩ Chu Vinh sẽ đoạt ngôi, hoặc là Hiếu Trang Đế sẽ có hành động chống lại Nhĩ Chu Vinh. Tuy nhiên, khi Nhĩ Chu Vinh vào trong thành, ông đã tiến vào cung với một đội cận vệ rất nhỏ và không có vũ khí, và do vậy Hiếu Trang Đế đã không tính đến việc sẽ hành động. Tuy nhiên, Nguyên Huy lại thuyết phục Hiếu Trang Đế rằng ngay cả khi Nhĩ Chu Vinh không có kế hoạch tiến hành chính biến thì Hoàng đế không nên cho người này tiếp tục được sống.
Hiếu Trang Đế sợ rằng Nguyên Thiên Mục (lúc này đang ở Lạc Dương) sẽ là một mối đe dọa tiềm tàng, và do đó đã cho triệu Nguyên Thiên Mục vào kinh. Trong khi đó, các tin đồn rằng Nhĩ Chu Vinh đang lập kế hoạch bắt giữ Hiếu Trang Đế và dời đô về Tấn Dương đã khiến cho Hiếu Trang Đế càng trở nên sợ hãi và lo lắng. Hiếu Trang Đế nghiên cứu các ghi chép lịch sử về tướng Đổng Trác của nhà Hán, và kết luận rằng thất bại của Vương Doãn sau khi ông ta giết chết Đổng Trác là đã không ân xá cho thuộc hạ của Đổng Trác nên đã khiến họ phải nổi loạn. Do đó, ông lập kế hoạch sẽ giết chết Nhĩ Chu Vinh rồi tuyên bố đại xá. Giả vờ rằng Nhĩ Chu Hoàng hậu đã sinh, ông triệu Nhĩ Chu Vinh và Nguyên Thiên Mục và cung rồi sát hại họ. Con trai của Nhĩ Chu Vinh là Nhĩ Chu Bồ Đề (爾朱菩提) và các thuộc hạ của Nhĩ Chu Vinh cũng bị giết. Dân chúng vui mừng trước tin về cái chết của Nhĩ Chu Vinh, song phu nhân của Nhĩ Chu Vinh là Bắc Hương công chúa và Nhĩ Chu Thế Long đã thoát khỏi được kinh thành, ban đầu họ lập trại ở Hà Âm và biểu dương sức mạnh quân sự của mình.
Chiến dịch chống lại gia tộc Nhĩ Chu.
Hiếu Trang Đế cử sứ giả đến chỗ Nhĩ Chu Thế Long để tuyên bố đại xá và đưa ra một "thiết khoán" (鐵券, có thể sử dụng để thoát tội chết) cho Nhĩ Chu Thế Long nếu ông ta sẵn sàng từ bỏ kháng cự. Nhĩ Chu Thế Long từ chối và tuyên bố rằng nếu ngay cả Nhĩ Chu Vinh còn bị sát hại sau khi thực hiện được rất nhiều việc, thì thiết khoán cũng chỉ là vô nghĩa. Mặc dù quân của Hiếu Trang Đế đông hơn quân của Nhĩ Chu Thế Long, song binh lính của Hoàng đế lại không được huấn luyện tốt và không thể đánh bại dứt điểm quân của Nhĩ Chu Thế Long. Khi chiến dịch này đang diễn ra, Nhĩ Chu Hoàng hậu hạ sinh một hoàng tử, và Hiếu Trang Đế nhân dịp này tuyên bố đại xá. Nhĩ Chu Thế Long cuối cùng đã rút khỏi Lạc Dương và hợp quân với Nhĩ Chu Triệu (Nhĩ Chu Triệu tiến từ Tấn Dương về phía nam sau khi hay tin Nhĩ Chu Vinh bị giết). Họ hẹn gặp ở Trường Tử và lập một họ hàng xa của Hiếu Trang Đế là Trường Quảng vương Nguyên Diệp (元曄) làm hoàng đế. Trong khi đó, Nhĩ Chu Thiên Quang cũng tiến về Lạc Dương, song vẫn tuyên bố là ủng hộ Hiếu Trang Đế.
Lúc này, Nhĩ Chu Triệu sau khi gặp Nhĩ Chu Thế Long đã nhanh chóng tiến về Lạc Dương. Khoảng tết năm 531, ông ta lệnh cho quân cưỡi ngựa vượt Hoàng Hà, Hiếu Trang Đế không ngờ Nhĩ Chu Triệu có thể qua sông một cách dễ dàng như vậy. Cận binh của Hiếu Trang Đế tan rã, và ông bị kị binh của Nhĩ Chu Triệu bắt giữ và tống giam, chưa đầy ba tháng sau khi ông giết chết Nhĩ Chu Vinh. Nhĩ Chu Triệu giết chết người con trai mới sinh của Hiếu Trang Đế, và cho phép binh sĩ của mình cướp phá Lạc Dương, giết chết nhiều bá quan và hãm hiếp nhiều phụ nữ tôn kính.
Qua đời.
12 ngày sau khi bắt được Hiếu Trang Đế, Nhĩ Chu Triệu cho giải ông đến Tấn Dương. Trên đường, Cao Hoan (người đã tính đến việc nổi loạn chống Nhĩ Chu Triệu từ trước) đã tính đến việc giải cứu cho Hiếu Trang Đế song đã bỏ lỡ cơ hội. Cao Hoan gửi một lá thư cho Nhĩ Chu Triệu, thuyết phục ông ta không sát hại Hoàng đế, vì ông ta sẽ hủy hoại danh tiếng của mình nếu làm như vậy. Nhĩ Chu Triệu trong cơn giận đã từ chối nghe theo lời khuyên của Cao Hoan. Hiếu Trang Đế bị cầm tù trong một ngôi chùa ở Tấn Dương, và mười ngày sau khi ông rời khỏi Lạc Dương, Nhĩ Chu Triệu đã siết cổ ông. Ông đã không được chôn cất tương xứng với thân phận hoàng đế cho đến khi Cao Hoan lật đổ gia tộc Nhĩ Chu vào năm 532.
| 1 | null |
Nguyên Diệp () (509-532), tên tự Hoa Hưng (華興), biệt danh Bồn Tử (盆子), thường được gọi là Trường Quảng vương (長廣王), là vị hoàng đế thứ 12, có thời gian cai trị ngắn ngủi của triều đại Bắc Ngụy trong lịch sử Trung Quốc. Ông được các thành viên tối cao trong gia tộc của Nhĩ Chu Vinh tôn làm hoàng đế vào năm 530 sau khi Hiếu Trang Đế sát hại Nhĩ Chu Vinh, và ông chỉ có được tước hiệu hoàng đế trong vài tháng. Tuy nhiên, ông chỉ là một thành viên trong hoàng tộc thuộc nhánh xa so với dòng dõi của các hoàng đế trước đó nhất. Vì thế, vào năm 531, sau khi gia tộc Nhĩ Chu chiếm được ưu thế và xử tử Hiếu Trang Đế, họ đã buộc Nguyên Diệp phải nhường ngôi lại cho em họ của Hiếu Trang Đế là Quảng Lăng vương Nguyên Cung, tức Tiết Mẫn Đế. Tiết Mẫn Đế tôn trọng Nguyên Diệp và lập ông là Đông Hải vương, cao hơn tước hiệu Trường Quảng vương, song sau khi Tiết Mẫn Đế và gia tộc Nhĩ Chu bị lật đổ bởi một liên minh do Cao Hoan lãnh đạo, Hiếu Vũ Đế đã lên ngôi và buộc Nguyên Diệp phải tự vẫn.
Bối cảnh.
Không biết nhiều về cuộc sống ban đầu của Nguyên Diệp. Phụ thân ông là Nguyên Di (元怡), Di là một con trai của Nam An Huệ vương Thác Bạt Trinh (拓拔楨), Trinh lại là em trai của Văn Thành Đế và là con trai của Thác Bạt Hoảng (Thái tử của Thái Vũ Đế). Dòng dõi của Thác Bạt Trinh đã bị mất tước danh khi Thác Bạt Trinh tham gia vào một âm mưu chống lại chế độ Hán hóa của Hiếu Văn Đế, song anh trai của Nguyên Di là Nguyên Anh (元英) cuối cùng đã được phong làm Trung Sơn vương sau khi có nhiễu nỗ lực trên chiến trường. Bản thân Nguyên Di được thuật lại là tham ô và bạo lực khi làm tướng chỉ huy ở trấn Thiện Thiện (鄯善, nay thuộc Turpan, Tân Cương) xa xôi, ông ta đã phải chạy trốn và ẩn náu sau khi bị buộc tội tham nhũng, chết trong lúc chạy trốn vào một thời gian nào đó từ năm 512 đến 515. Một trong các chị em gái của Nguyên Di đã kết hôn với tướng Nhĩ Chu Vinh, và sau khi Nhĩ Chu Vinh trở thành tướng lính tối cao của đế chế dưới thời trị vì của Hiếu Trang Đế, Nguyên Di được truy tôn là Phù Phong vương.
Nguyên Diệp không phải là con trai cả của Nguyên Di, ông còn ít nhất một người anh trai là Nguyên Túc (元肅). Vào đầu thời gian trị vì của Hiếu Trang Đế, theo miêu tả của gì ông, Nguyên Diệp được phong làm Trường Quảng vương và nhậm chức thứ sử Tĩnh Châu (并州, nay là trung bộ Sơn Tây), dựa vào quyền lực của Nhĩ Chu Vinh. Tuy nhiên, theo "Ngụy thư", Nguyên Diệp là người phù phiếm và nóng vội, song có thể chất mạnh mẽ khi còn trẻ.
Trở thành hoàng đế.
Vào mùa thu năm 530, Hiếu Trang Đế lo sợ rằng Nhĩ Chu Vinh cuối cùng sẽ cướp ngôi nên đã cho phục kích và giết chết Nhĩ Chu trong hoàng cung tại Lạc Dương. Vợ của Nhĩ Chu Vinh (dì của Nguyên Diệp), cùng với em họ của Nhĩ Chu Vinh là Nhĩ Chu Thế Long (爾朱世隆), đã chạy thoát được ra khỏi thành Lạc Dương và tiến về phía bắc, họ gặp cháu trai của Nhĩ Chu Vinh là Nhĩ Chu Triệu (爾朱兆) tại Trường Tử (長子, nay thuộc Trường Trị, Sơn Tây). Họ quyết định lập Nguyên Diệp làm hoàng đế nhằm tạo thế đối địch với Hiếu Trang Đế. Nguyên Diệp phong cho một con gái của Nhĩ Chu Vinh làm hoàng hậu (tuy nhiên không rõ ông đã kết hôn với bà từ trước hay chỉ mới vào thời điểm đó).
Chưa đầy hai tháng sau đó, quân Nhĩ Chu đã chiếm được Lạc Dương và bắt giữ Hiếu Trang Đế. Hiếu Trang Đế sau đó bị giải đến thành Tấn Dương (晉陽, nay thuộc Thái Nguyên, Sơn Tây) và bị giết chết. Trong khi đó, Nhĩ Chu Thế Long tin rằng mẫu thân của Nguyên Diệp sẽ gây ảnh hưởng đến chính trị nên đã ám sát bà, song lại dàn dựng bà bị giết trong một vụ cướp. Trong khi đó, bản thân Nguyên Diệp được hộ tống về phía nam để đến Lạc Dương, dường như là để tiếp nhận ngai vàng một cách chính thức.
Tuy nhiên, Nhĩ Chu Thế Long và các anh em của ông ta lại cho rằng Nguyên Diệp có họ hàng quá xa với dòng dõi của các hoàng đế gần nhất trước đó và không đủ danh tiếng để trở thành hoàng đế. Họ đã đề nghị lập Quảng Lăng vương Nguyên Cung, là con trai của hoàng đệ Nguyên Vũ (元羽) của Hiếu Văn Đế, buộc Nguyên Cung phải hợp tác. Khi Nguyên Diệp đến vùng lân cận Lạc Dương, Nhĩ Chu Thế Long đã buộc ông phải nhường ngôi cho Nguyên Cung. (Nhĩ Chu Triệu không tham gia vào việc thay thế Nguyên Diệp, ông ta ban đầu trở nên tức giận và tính đến việc tấn công Nhĩ Chu Thế Long, song đã bình tĩnh lại sau khi Nhĩ Chu Thế Long cử em trai là Nhĩ Chu Ngạn Bá (爾朱彥伯) đến để giải thích lý do, và Nhĩ Chu Triệu đã không thực hiện bất kỳ hành động nào khác để phục vị cho Nguyên Diệp.)
Sau khi thoái vị.
Tiết Mẫn Đế phong cho Nguyên Diệp làm Đông Hải vương, một tước hiệu lớn hơn Trường Quảng vương, và đối đãi với ông một cách tôn trọng. Tuy nhiên, Tiết Mẫn Đế không có nhiều quyền lực trên thực tế, và gia tộc Nhĩ Chu vẫn kiểm soát phần lớn việc triều chính và quân sự, người dân tức giận trước sự tham nhũng của họ. Tướng Cao Hoan tuyên bố nổi loạn chống lại gia tộc Nhĩ Chu vào năm 531 và lập một thành viên khác trong hoàng tộc Bắc Ngụy là Nguyên Lãng làm hoàng đế. Năm 532, Cao Hoan đánh bại gia tộc Nhĩ Chu và bắt giam Tiết Mẫn Đế. Do Nguyên Lãng cũng thuộc một dòng xa so với các hoàng đế gần nhất trước đó, Cao Hoan sau đó loại bỏ ông ta và đưa Bình Dương vương Nguyên Tu lên ngôi, Nguyên Tu là con trai của Nguyên Hoài (元懷) và là cháu nội của Hiến Văn Đế. Đến mùa hè năm 532, Hiếu Vũ Đế hạ độc giết chết Tiết Mẫn Đế. Đến mùa đông năm 532, Hoàng đế lại làm điều tương tự với Nguyên Diệp và Nguyên Lãng, hai người dường như đã buộc phải tự sát bằng thuốc độc. Nguyên Diệp qua đời mà không có con trai nối dõi, tước Đông Hải vương của ông vì thế không có người kế thừa.
| 1 | null |
Bắc Ngụy Tiết Mẫn Đế () (498 – 21/6/532), cũng gọi là Tiền Phế Đế (前廢帝), hay còn được gọi với tước hiệu trước khi lên ngôi là Quảng Lăng vương (廣陵王), tên húy là Nguyên Cung (), tên tự Tu Nghiệp (脩業), là hoàng đế thứ 13 có thời gian trị vì ngắn ngủi của triều đại Bắc Ngụy trong lịch sử Trung Quốc. Ông trở thành hoàng đế sau khi các thành viên tối cao trong gia tộc của tướng Nhĩ Chu Vinh lật đổ Hiếu Trang Đế sau khi vị Hoàng đế này sát hại Nhĩ Chu Vinh. Tiết Mẫn Đế đã cố gắng khôi phục lại nước Bắc Ngụy, song do quyền lực của ông bị gia tộc Nhĩ Chu kiềm chế, ông đã không thực hiện được nhiều điều. Sau khi tướng Cao Hoan đánh bại gia tộc Nhĩ Chu vào năm 532, Tiết Mẫn Đế bị giam giữ và sau đó bị Hiếu Vũ Đế hạ độc giết chết.
Bối cảnh.
Nguyên Cung sinh năm 498, tức trong thời trị vì của Hiếu Văn Đế. Cha của ông là Quảng Lăng vương Nguyên Vũ (元羽), Nguyên Vũ là con trai của Hiến Văn Đế và là em trai Hiếu Văn Đế. Mẹ của Nguyên Cung là Vương thị. Năm 501, dưới thời trị vì của Tuyên Vũ Đế, Nguyên Vũ đã chết vì vết thương do phu quân của người tình của ông gây ra, người này là một quan cấp thấp tên là Phùng Tuấn Hưng (馮俊興). Nguyên Cung được thừa kế tước hiệu của Nguyên Vũ mặc dù trên Nguyên Cung vẫn còn một người anh khác tên là Nguyên Hân (元欣), và cả ông lẫn Nguyên Hân đều không phải là con trai của Trịnh Vương phi. Nguyên Cung cũng có một người em trai tên là Nguyên Vĩnh Nghiệp (元永業).
Nguyên Cung được mô tả là người tự tin và có ý chí mạnh mẽ, và cũng hiếu thảo với bà nội (truy Mạnh Thái hậu) và chính thất của cha (truy Trịnh Thái hậu). Trong thời gian Nguyên Xoa (元叉) nhiếp chính cho Hiếu Minh Đế (tức từ 520 đến 525), ông ta có xu hướng tham nhũng và bạo lực, vì thế Nguyên Cung đã giả vờ bị bệnh và không thể nói, sống trong Long Hoa tự (龍花寺). Dưới thời trị vì của Hiếu Trang Đế, có người đã tố cáo với Hiếu Trang Đế rằng Nguyên Cung chỉ giả vờ không thể nói được, và có ý phản nghịch. Khi Nguyên Cung được thông báo về tin này, ông trở nên sợ hãi và chạy trốn đến Thượng Lạc sơn (上洛山, nay thuộc Thương Châu, Thiểm Tây), song đã bị bắt và đưa về Lạc Dương. Tuy nhiên, qua thẩm vấn và điều tra, triều đình đã không có bằng chứng rằng Nguyên Cung âm mưu phản nghịch và do vậy đã thả tự do cho ông.
Năm 530, Hiếu Trang Đế lo sợ rằng Nhĩ Chu Vinh sẽ đoạt ngôi nên đã ám sát vị tướng này. Các thành viên trong gia tộc Nhĩ Chu đã nổi loạn và lập một cháu trai của Bắc Hương công chúa (chính thất của Nhĩ Chu Vinh) là Trường Quảng vương Nguyên Diệp làm hoàng đế. Khoảng tết năm 531, cháu trai của Nhĩ Chu Vinh là Nhĩ Chu Triệu (爾朱兆) đã chiếm được Lạc Dương và bắt giữ Hiếu Trang Đế rồi giết chết. Nguyên Diệp được đưa đến Lạc Dương để chính thức đăng cơ. Tuy nhiên, cháu trai của Nhĩ Chu Vinh là Nhĩ Chu Thế Long (爾朱世隆) cảm thấy không thuận lợi khi để một người họ hàng xa với các hoàng đế gần trước nhất như Nguyên Diệp lên ngôi, và muốn tìm một hoàng đế thuộc một nhánh gần với nhánh chính hơn. Một người cháu khác của Nhĩ Chu Vinh là Nhĩ Chu Thiên Quang (爾朱天光) đã đề xuất Nguyên Cung. Nhĩ Chu Thế Long cử em trai là Nhĩ Chu Ngạn Bá (爾朱彥伯) đến chỗ Nguyên Cung để buộc ông phải chấp thuận và cũng để biết chắc chắc rằng ông có thể nói được, Nguyên Cung đã chấp thuận, và Nhĩ Chu Thế Long đã buộc Nguyên Diệp phải nhường ngôi khi đến Lạc Dương. Nguyên Cung sau ba lần từ chối việc Nguyên Diệp nhường ngôi (theo thủ tục), đã nhận lời và trở thành Tiết Mẫn Đế.
Trị vì.
Trong suốt thời gian trị vì của Tiết Mẫn Đế, các thành viên của gia tộc Nhĩ Chu kiểm soát phần lớn chính quyền trung ương cũng như tại các châu và trong quân sự, trong đó Nhĩ Chu Thế Long kiểm soát triều đình trung ương, Nhĩ Chu Triệu kiểm soát các châu miền bắc, Nhĩ Chu Thiên Quang kiểm soát các châu phía tây, và Nhĩ Chu Trọng Viễn (爾朱仲遠) kiểm soát các châu phía đông nam. Mặc dù vậy, Tiết Mẫn Đế đã cố gắng để tạo ảnh hưởng của mình trong các chính sách bằng các phương pháp tế nhị, và vài lần ông đã từ chối làm theo mong muốn của Nhĩ Chu Thế Long. Giả dụ, khi Nhĩ Chu Thế Long lệnh cho quan Hình Tử Tài (邢子才) viết chiếu chỉ đại xá cho Tiết Mẫn Đế, trong đó mô tả cái chết của Nhĩ Chu Vinh là một hành động vô cùng sai trái của Hiếu Trang Đế, Tiết Mẫn Đế đã từ chối ban hành chiếu chỉ đã viết song thay vào đó lại tự mình viết một chiếu chỉ ngắn gọn, sử dụng ngôn từ khiêm nhường và không đi vào chi tiết. Ông cũng loại bỏ chữ "hoàng" (皇) khỏi tước hiệu, biến "hoàng đế" (皇帝) thành "đế" (帝). Ông đối xử một cách tôn trọng với Nguyên Diệp, lập ông ta làm Đông Hải vương. Trong một hành động chưa có tiền lệ, ông đã ra lệnh rằng kình địch nhà Lương sẽ không còn bị gọi là "ngụy" Lương. (Theo truyền thống trong lịch sử Trung Quốc, các nước kình địch thường gọi đối thủ của mình là "ngụy") Ông truy tôn cha Nguyên Vũ là hoàng đế, song chỉ truy tôn Vương thị là Thái phi, có lẽ để thể hiện sự tôn kính với chính thất của Nguyên Vũ là Trịnh Vương phi. Ông cũng phong cho em trai Nguyên Vĩnh Nghiệp là Cao Mật vương và lập con trai Nguyên Thứ (元恕) của hoàng đệ là Bột Hải vương.
Tuy nhiên, gia tộc Nhĩ Chu lại tham nhũng và rất bạo lực, Tiết Mẫn Đế không thể kiềm chế họ. Kết quả là các tướng Lưu Linh Trợ (劉靈助) và Cao Hoan đã nổi loạn. Mặc dù quân triều đình đã đánh bại Lưu một cách dễ dàng, song Cao Hoan đã thu hút được nhiều tướng bất mãn khác phục vụ cho mình và tỏ ra là một đối thủ ghê gớm. Cao Hoan ban đầu thừa nhận vị trí hoàng đế của Tiết Mẫn Đế song đã sớm lập một họ hàng xa của hoàng tộc Bắc Ngụy là Nguyên Lãng làm hoàng đế. Vào cuối năm 531, Cao Hoan đã tung tin đồn khiến cho gia tộc Nhĩ Chu mâu thuẫn nội bộ, sau đó Cao Hoan đánh bại Nhĩ Chu Triệu và chiếm được một thành quan trọng là Nghiệp Thành.
Đến mùa xuân năm 532, Nhĩ Chu Thế Long muốn chấm dứt các bất đồng trong nội bộ gia tộc Nhĩ Chu nên đã yêu cầu Tiết Mẫn Đế kết hôn với con gái của Nhĩ Chu Triệu làm hoàng hậu. Ngay sau đó, quân Nhĩ Chu do Nhĩ Chu Triệu, Nhĩ Chu Thiên Quang, Nhĩ Chu Trọng viễn và em trai Nhĩ Chu Thế Long là Nhĩ Chu Độ Luật (爾朱度律) chỉ huy, đã hội quân tại Nghiệp Thành để giao chiến với Cao Hoan, song Cao Hoan đã đánh bại được quân Nhĩ Chu mặc dù có quân số ít hơn. Nhĩ Chu Triệu và Nhĩ Chu Trọng Viễn chạy về đại bản doanh của họ, trong khi Nhĩ Chu Thiên Quang và Nhĩ Chu Độ Luật chạy về Lạc Dương. Lúc này, tướng Hộc Tư Xuân (斛斯椿) đã nổi dậy chống lại gia tộc Nhĩ Chu tại Lạc Dương, ông ta đã giết chết Nhĩ Chu Thế Long và Nhĩ Chu Ngạn Bá, trong khi bắt giữ và giải Nhĩ Chu Thiên Quang và Nhĩ Chu Độ Luật đến chỗ Cao Hoan, Cao Hoan xử tử hai người này.
Sau khi gia tộc Nhĩ Chu bị đánh bại.
Tiết Mẫn Đế đã cố gắng chiếm thế chủ động bằng cách cử viên quan Lư Biện (盧辯) đi gặp Cao Hoan. Cao Hoan lúc này đang hộ tống Nguyên Lãng tiến về Lạc Dương, ông đã tính đến việc sẽ vẫn để cho Tiết Mẫn Đế giữ ngai vàng do Nguyên Lãng là một họ hàng xa với các hoàng đế gần nhất trước đó. Cao Hoan cử tướng Ngụy Lan Căn (魏蘭根) đến trấn tĩnh các bá quan văn võ và quan sát Tiết Mẫn Đế. Sau khi quay trở lại, Ngụy Lan Căn cho rằng Tiết Mẫn Đế là người thông minh và quả quyết nên Cao Hoan sẽ khó có thể kiếm soát được ông sau này. Cao Hoan do dó đã bắt giam Tiết mẫn Đế và giam giữ ông tại Sùng Huấn tự (崇訓寺). Thay vào đó, Cao Hoan buộc Nguyên Lãng phải nhường ngôi lại cho Bình Dương vương Nguyên Tu.
Trong khi bị giam cầm tại Sùng Huấn tự, Tiết Mẫn Đế có viết một bài thơ mà đến nay vẫn tồn tại:
Khoảng 10 ngày sau khi Hiếu Vũ Đế lên ngôi, ông ta đã cử người đến hạ độc giết chết Tiết Mẫn Đế. Hiếu Vũ Đế không chông cất Tiết Mẫn Đế với vinh dự hoàng đế, song lễ an táng của ông lớn hơn so với các thân vương, và các bá quan được lệnh phải đến tham dự lễ tang.
| 1 | null |
Nguyên Lãng () (513–532), tên tự Trọng Triết (仲哲), thường được biết đến với tước hiệu trước khi lên ngôi là An Định vương (安定王), vào một số thời điểm được gọi là Hậu Phế Đế (後廢帝), là hoàng đế thứ 14, cũng là áp chót, có thời gian trị vì ngắn ngủi của triều đại Bắc Ngụy trong lịch sử Trung Quốc. Nguyên Lãng được tướng Cao Hoan lập làm hoàng đế khi Cao đang nổi dậy chống lại gia tộc của tướng Nhĩ Chu Vinh vào năm 531, nhằm tạo vị thế hợp pháp trước Tiết Mẫn Đế, tức người được Nhĩ Chu Thế Long (爾朱世隆) lập làm hoàng đế. Năm 532, sau khi Cao Hoan chiến thắng gia tộc Nhĩ Chu, ông ta cho rằng Nguyên Lãng không phù hợp để làm hoàng đế do chỉ là thành viên một nhánh hoàng tộc xa với các hoàng đế gần nhất trước đó, và Cao Hoan đã đưa Nguyên Tu lên ngôi. Hiếu Vũ Đế phong cho Nguyên Lãng làm An Định vương, song sau đó đã hạ độc ông.
Bối cảnh.
Nguyên Lãng sinh năm 513, ông là con trai thứ ba của Chương Vũ vương Nguyên Dung (元融), một quan chủ chốt trong triều đình Bắc Ngụy và có quan hệ họ hàng xa với Tuyên Vũ Đế (người trị vì bấy giờ). Cao tổ phụ của Nguyên Lãng là Thái tử Thác Bạt Hoảng của Thái Vũ Đế. Mẫu thân của Nguyên Lãng là Trình thị (không rõ là chính thất hay thê thiếp.) Năm 526, trong khi đang giao chiến chống lại quân nổi loạn Cát Vinh (葛榮), Nguyên Dung đã chết trận, và anh trai Nguyên Cảnh Triết (元景哲) của Nguyên Lãng đã kế thừa tước hiệu Chương Vũ vương. Nguyên Lãng được thuật lại là người thông minh khi trẻ tuổi.
Năm 529, ở tuổi 16, Nguyên Lãng được làm quan quân phụng sự cho Lỗ quận vương Nguyên Túc (元肅), Nguyên Túc là thứ sử Tứ Châu (肆州, nay gần tương ứng với Hãn Châu, Sơn Tây). Đến mùa xuân năm 531, Nguyên Lãnh trở thành thái thú của quận Bột Hải (勃海, nay tương thuộc Thương Châu, Hà Bắc).
Vào thời điểm Nguyên Lãng trở thành thái thú của quận Bột Hải, triều đình Bắc Ngụy bị các thành viên gia tộc của Nhĩ Chu Vinh kiểm soát. Gia tộc này đã lật đổ và sát hại Hiếu Trang Đế (sau khi Hiếu Trang Đế giết chết Nhĩ Chu Vinh), họ lần lượt đưa Nguyên Diệp và Tiết Mẫn Đế lên ngai vàng. Vào mùa hè năm 531, tướng Cao Hoan vì cho rằng gia tộc Nhĩ Chu tham nhũng khiến dân chúng oán ghét, đã nổi loạn tại Tín Đô (信都, nay thuộc Hành Thủy, Hà Bắc). Cao Hoan ban đầu chỉ tuyên bố muốn lật đổ gia tộc Nhĩ Chu và vẫn công nhận Tiết Mẫn Đế, tuy nhiên, ngay sau đó Cao Hoan đã nghe theo lời khuyên của tướng Tôn Đằng (孫騰) rằng ông cần một hoàng đế nằm trong tầm kiểm soát. Vì thế, đến mùa đông năm 531, Cao hoan đã lập Nguyên Lãng (quận bột Hải lúc này đang nằm dưới tầm kiểm soát của Cao Hoan) làm hoàng đế, mặc dù Nguyên Lãng chỉ là một họ hàng xa với các hoàng đế gần nhất trước đó và bản thân Nguyên Lãng lúc đó vẫn chưa có tước vương.
Trị vì.
Có vẻ như Nguyên Lãng (lúc này đã 18 tuổi) đã không thực sự có bất kỳ ảnh hưởng nào đối với các chính sách của Cao Hoan khi giao chiến với quân Nhĩ Chu. Ban đầu, Nguyên Lãng vẫn ở tại Tín Đô, song sau khi Cao Hoan chiếm được Nghiệp Thành (鄴城, nay thuộc Hàm Đan, Hà Bắc) vào mùa xuân năm 532, Nguyên Lãng đã đến sống tại Nghiệp Thành.
Cao Hoan đã sớm đạt được ưu thế trong một trận chiến lớn chống lại các đội quân của Nhĩ Chu Triệu (爾朱兆), Nhĩ Chu Thiên Quang (爾朱天光), Nhĩ Chu Độ Luật (爾朱度律), và Nhĩ Chu Trọng Viễn (爾朱仲遠), và trong bối cảnh Cao Hoan giành được chiến thắng, tướng Hộc Tư Xuân (斛斯椿) đã nổi loạn tại kinh thành Lạc Dương và giết chết Nhĩ Chu Thế Long và Nhĩ Chu Ngạn Bá (爾朱彥伯), đem thủ cấp của hai người này cũng với Nhĩ Chu Thiên Quang và Nhĩ Chu Độ Luật đến chỗ Cao Hoan. Nhĩ Chu Triệu chạy về lãnh địa của mình, trong khi Nhĩ Chu Trọng Viễn chạy sang Lương.
Cao Hoan chiến thắng trước gia tộc Nhị Chu, ông ta cùng với Nguyên Lãng tiến đến Lạc Dương. Cao Hoan lúc này cho rằng dòng dõi hoàng tộc của Nguyên Lãng đã quá xa so với dòng chính nên không phải là một sự lựa chọn thích hợp để làm hoàng đế, Cao Hoan do vậy ban đầu đã xem xét đến việc vẫn công nhận Tiết Mẫn Đế là hoàng đế, song sau khi Ngụy Lan Căn (魏蘭根) thuyết phục ông rằng Tiết Mẫn Đế là người thông minh nên sẽ khó kiểm soát, Cao Hoan đã cho bắt giam Tiết Mẫn Đế và quyết định lập Bình Dương vương Nguyên Tu, một cháu nội của Hiếu Văn Đế làm hoàng đế. Cao Hoan sau đó buộc Nguyên Lãng nhường ngôi cho Nguyên Tu, tức Hiếu Vũ Đế.
Qua đời.
Hiếu Vũ Đế phong cho Nguyên Lãng làm An Định vương. Tuy nhiên, đến mùa đông năm 532, tức sáu tháng rưỡi sau khi lên ngôi, Hiếu Vũ Đế đã lệnh cho Nguyên Lãng phải tự sát. Nguyên Lãng không được chôn cất với vinh dự hoàng đế và cũng không rõ ông có được chôn cất với bất kỳ vinh dự nào hay không. Cuối cùng, con trai của Nguyên Lãng là Nguyên Hoàng Đầu được phép thừa kế tước hiệu An Định vương.
| 1 | null |
Bắc Ngụy Hiếu Vũ Đế (chữ Hán: 北魏孝武帝; 510 – 3 tháng 2, 535), tên húy là Nguyên Tu (元脩 hay 元修), tên tự Hiếu Tắc (孝則), vào một số thời điểm được gọi là Xuất Đế (出帝, "hoàng đế bỏ trốn"), là vị hoàng đế cuối cùng của triều đại Bắc Ngụy thời Nam-Bắc triều trong lịch sử Trung Quốc.
Sau khi tướng Cao Hoan nổi loạn và đánh bại gia tộc của Nhĩ Chu Vinh vào năm 532, người này đưa Hiếu Vũ Đế lên ngôi. Mặc dù vậy, Hiếu Vũ Đế cố gắng thoát khỏi tầm kiểm soát của Cao Hoan, và đến năm 534, ông cùng với tướng Vũ Văn Thái chính thức đoạn tuyệt với Cao Hoan. Khi Cao Hoan tiến về phía nam nhằm giành lại quyền kiểm soát triều đình, Hiếu Vũ Đế chạy trốn đến lãnh địa của Vũ Văn Thái, khiến Bắc Ngụy bị phân làm hai phần (Cao Hoan sau đó lập Nguyên Thiện Kiến lên ngôi, thiết lập triều Đông Ngụy). Tuy nhiên, quan hệ giữa Hiếu Vũ Đế và Vũ Văn Thái nhanh chóng trở nên xấu đi khi Vũ Văn Thái từ chối tha thứ cho các mối quan hệ tình ái với em họ của Hiếu Vũ Đế. Cuối cùng Vũ Văn Thái hạ độc giết chết Hiếu Vũ Đế. Sở dĩ nói Nguyên Tu là vị hoàng đế cuối cùng của Bắc Ngụy, bởi vì sau khi ông qua đời, Bắc Ngụy chính thức bị phân chia thành 2 miền đông tây, phía Tây thành lập bởi quyền thần Vũ Văn Thái đã lập một hoàng thân trong hoàng tộc Bắc Ngụy là Nguyên Bảo Cự lên ngôi, và đóng đô ở Trường An nên sử gọi là Tây Ngụy. Còn phía Đông thành lập bởi quyền thần Cao Hoan cũng lập một hoàng thân khác là Nguyên Thiện Kiến lên ngôi, và đóng đô ở Nghiệp Thành nên sử gọi là Đông Ngụy.
Bối cảnh.
Nguyên Tu là con trai thứ ba của Quảng Bình vương Nguyên Hoài (元懷), Nguyên Hoài là con trai của Hiếu Văn Đế và em trai của Tuyên Vũ Đế. Mẹ ông là Lý thị. Năm 517, Nguyên Hoài qua đời.
Vào thời niên thiếu, Nguyên Tu được miêu tả là có tính trầm hậu, ít nói, ham thích việc quân sự. Năm 18 tuổi, thời Hiếu Minh Đế, Nguyên Tu được phong là làm Nhữ Dương huyện công. Ông cũng giữ chức Tán kị thị lang, rồi Trung thư thị lang. Thời Hiếu Trang Đế, đầu niên hiệu Kiến Nghĩa (528), Nguyên Tu bị bỏ chức Tán kị thường thị, chuyển sang giữ chức Bình Đông tướng quân, kiêm Thái thường khanh; rồi giữ chức Trấn Đông tướng quân, Tông chính khanh. Năm Vĩnh An thứ 3 (530), ông được thăng làm Bình Dương vương. Đầu niên hiệu Phổ Thái (531), ông chuyển sang giữ chức Thị trung, Trấn Đông tướng quân, Nghi đồng tam ti, kiêm Thượng thư hữu bộc xạ; rồi lại được thăng làm Thị trung, Thượng thư tả bộc xạ.
Năm 532, tướng Cao Hoan đánh bại các thành viên trong gia tộc của Nhĩ Chu Vinh. Trong khi tiến hành chiến dịch, Cao Hoan lập một người thuộc nhánh xa trong hoàng tộc là Nguyên Lãng làm hoàng đế để tạo thế với Tiết Mẫn Đế do Nhĩ Chu Thế Long (爾朱世隆) lập. Sau khi giành được chiến thắng, Cao Hoan cho rằng Nguyên Lãng không thích hợp là hoàng đế do có họ hàng xa với các hoàng đế kế cận trước đó. Cao Hoan sợ Tiết Mẫn Đế cao minh, lại sợ Nhữ Nam vương Nguyên Duyệt cuồng bạo vô thường. Đương thời, phần lớn chư vương đều trốn đi ở ẩn, và Nguyên Tu đang ở ẩn tại một điền xá. Cao Hoang muốn lập Nguyên Tu, khiển Đại đô đốc Hộc Tư Xuân (斛斯椿) đi cầu xin. Hộc Tư Xuân gặp Ngoại tán kị thị lang- Thái Nguyên vương Nguyên Tư Chính, nói rằng muốn biết chỗ của Nguyên Tu để lập làm Thiên tử, Nguyên Tư Chính đưa Hộc Tư Xuân đến gặp Nguyên Tu. Khi gặp Hộc Tư Xuân, Nguyên Tu sắc biến, cho rằng mình bị Nguyên Tư Chính bán đứng, song được giải thích. Hộc Tư Xuân báo lại cho Cao Hoan, Cao Hoan khiển 400 kị binh nghênh đón Nguyên Tu đến lều len, rồi bày tỏ lòng chân thành, khóc lóc. Nguyên Tu khiêm nhường nói mình ít đức, Cao Hoan lại vái lậy, Nguyên Tu cũng vái lậy chấp thuận.
Ngày Mậu Tý (25) tháng 4 năm Nhâm Tý (11 tháng 6 năm 532), Nguyên Tu tức vị tại bên ngoài Đông quách, nhập ngự Thái Cực điện, quần thần triều hạ. Nguyên Tu lên Xương Hạp môn, tuyên bố đại xá, cải nguyên Thái Xương. Ông bổ nhiệm Cao Hoàn làm đại thừa tướng, Thiên trụ đại tướng quân, Thái sư, được thế tập giữ chức Định châu thứ sử.
Trị vì ở Lạc Dương.
Ngày Bính Thân (3) tháng 5 (21 tháng 6), Hiếu Vũ Đế dùng rượu độc giết chết Tiết Mẫn Đế. Đến ngày Giáp Thìn (14) tháng 11 (26 tháng 12), ông cho giết Nguyên Lãng và một phế đế khác là Nguyên Diệp. Sang tháng 12 ÂL, ông cho giết hoàng thúc Nguyên Duyệt.
Cũng trong tháng 12 năm đó, ông cải niên hiệu sang Vĩnh Hưng, song do cùng hiệu với Minh Nguyên Đế nên trong cùng tháng lại cải sang Vĩnh Hy. Cùng tháng, Hiếu Vũ Đế lấy con gái của Cao Hoan làm hoàng hậu.
Sau khi chiều theo ý Cao Hoan vào lúc đầu, ông bắt đầu cai trị với các phò tá là Hộc Tư Xuân và cộng sự của ông ta tên là Vương Tư Chính, ra nhiều quyết định trái với quan điểm của Cao Hoan, đặc biệt là sau khi Cao Hoan đánh bại thành viên chính cuối cùng của gia tộc Nhĩ Chu là Nhĩ Chu Triệu. Hiếu Vũ Đế bí mật liên lạc với Hạ Bạt Nhạc, người đang kiểm soát các châu phía tây, và cũng phong cho em trai của Hạ Bạt Nhạc là Hạ Bạt Thắng làm chỉ huy các châu phía nam, muốn dựa vào anh em Hạ Bạt để chống lại Cao Hoan. Căng thẳng cũng tăng lên khi Cao Hoan muốn kiểm soát thêm nhiều châu còn Hiếu Vũ Đế cũng mong muốn giành quyền kiểm soát các châu từ Cao Hoan.
Mùa xuân năm 534, tướng bằng hữu của Hạ Bạt Nhạc là Hầu Mạc Trần Duyệt ám sát Hạ Bạt Nhạc do bị Cao Hoan xúi giục. Quân của Hạ Bạt Nhạc ủng hộ phụ tá của Hạ Bạt Nhạc là Vũ Văn Thái lên thay thế, và Vũ Văn Thái ngay sau đó đánh bại Hầu Mạc Trần Duyệt. Hiếu Vũ Đế tiếp tục tham gia thảo luận với Vũ Văn Thái (Hạ Bạt Nhạc trước đó cử Vũ Văn Thái làm liên lạc giữa ông ta với Hiếu Vũ Đế) để chống lại Cao Hoan. Đến mùa hè năm 534, Hiếu Vũ Đế chuẩn bị quân lính và tin rằng ông có thể bất ngờ bắt giữ Cao Hoan. Hoàng đế trao mật chỉ cho Cao Hoan giả vờ rằng ông nghi ngờ Vũ Văn Thái và Hạ Bạt Thắng nổi loạn và lập kế hoạch tấn công họ cùng với Cao Hoan. Tuy nhiên, Cao Hoan nhận ra âm mưu của Hiếu Vũ Đế nên tiến quân về Lạc Dương. Vương Tư Chính tin rằng quân triều đình không đủ sức kháng lại quân của Cao Hoan nên thuyết phục Hiếu Vũ Đế chạy đến lãnh địa của Vũ Văn Thái, và Hiếu Vũ Đế làm theo, bất chấp lời đề nghị ở lại Lạc Dương của Hộc Tư Xuân. Cỏ vẻ như Cao Hoan chỉ mất một tháng để tiếp cận Lạc Dương, và Hiếu Vũ Đế chạy trốn về phía tây, gặp được quân của Vũ Văn Thái trên đường và được hộ tống đến đại bản doanh của Vũ Văn Thái tại Trường An. Tại đây, Hiếu Vũ Đế tái lập triều đình và phong Vũ Văn Thái làm thượng trụ. Ông cũng gả em gái Phùng Dực công chúa cho Vũ Văn Thái.
Chạy trốn đến Trường An và qua đời.
Trong khi đó, Cao Hoan nắm quyền kiểm soát khu vực Lạc Dương, và ngay sau đó cũng đánh bại Hạ Bạt Thắng, chiếm được lãnh địa và buộc Hạ Bạt Thắng phải chạy trốn đến Lương. Cao Hoan sau đó nhiều lần viết thư thỉnh cầu Hiếu Vũ Đế trở về Lạc Dương và hứa sẽ vẫn để ông giữ ngai vàng. Tuy nhiên, Hiếu Vũ Đế không đáp lại bất kỳ lời đề nghị nào của Cao Hoan. Do đó, Cao Hoan lập Nguyên Thiện Kiến, con trai của Thanh Hà vương Nguyên Đản (元亶, em họ của Hiếu Vũ Đế) lên ngôi và dời đô từ Lạc Dương đến Nghiệp Thành, do đó chính thức phân Bắc Ngụy ra làm hai nửa (Đông Ngụy dưới quyền cai trị của Hiếu Tĩnh Đế và Tây Ngụy dưới quyền Hiếu Vũ Đế), mặc dù cả hai đều tuyên bố mình là triều đại hợp pháp.
Lúc này, mối quan hệ của Hiếu Vũ Đế với Vũ Văn Thái xấu đi. Khi còn ở Lạc Dương, Hiếu Vũ Đế có các mối quan hệ tình ái với ba trong số các em họ là Bình Nguyên công chúa Nguyên Minh Nguyệt (元明月), An Đức công chúa, và công chúa Nguyên Tật Lê (元蒺藜). Nguyên Minh Nguyệt đi theo Hiếu Vũ Đế đến Trường An, song Vũ Văn Thái không chấp thuận mối quan hệ này và thuyết phục các thân vương bắt giữ và giết chết bà. Hiếu Vũ Đế hết sức tức giận, và ông thường xuyên sử dụng cung hoặc đập bàn bên trong cung điện để bày tỏ sự bất mãn của mình. Khoảng tết năm 535, ông uống rượu có pha thuốc độc rồi qua đời và có vẻ chuyện này do các sát thủ của Vũ Văn Thái tiến hành. Vũ Văn Thái lập một họ hàng của ông là Nam Dương vương Nguyên Bảo Cự (anh trai cùng cha mẹ với Nguyên Minh Nguyệt) làm hoàng đế, tức Văn Đế.
| 1 | null |
Cụm Hồ Tràm là một khu vực bãi ngầm lớn thuộc cụm Bình Nguyên của quần đảo Trường Sa. Cụm này tiếp giáp với phần tây nam của bãi Cỏ Rong, gồm nhiều rạn san hô: về phía tây có đá Ba Cờ, đá Hợp Kim và đá Khúc Giác; về phía đông bắc có đá Mỏ Vịt và đá Trung Lễ.
Cụm Hồ Tràm là đối tượng tranh chấp giữa Việt Nam, Đài Loan, Philippines và Trung Quốc. Hiện chưa rõ nước nào kiểm soát vùng này nhưng đây là nơi thường xuyên diễn ra tranh chấp về quyền khai thác tài nguyên giữa Philippines và Trung Quốc. Khi Trung Quốc cố đặt các phương tiện đánh dấu tại khu vực này thì Philippines thường tìm cách dỡ bỏ.
| 1 | null |
Bãi Tổ Muỗi là một bãi ngầm thuộc cụm Bình Nguyên của quần đảo Trường Sa. Thực thể này tách biệt khỏi bãi Cỏ Rong do có một vùng nước rộng 12 hải lý (22,2 km) và sâu 1.200 m ngăn cách bãi Tổ Muỗi với phần tây bắc của bãi Cỏ Rong.
Bãi Tổ Muỗi là đối tượng tranh chấp giữa Việt Nam, Đài Loan, Philippines và Trung Quốc. Hiện chưa rõ nước nào thực sự kiểm soát bãi này.
| 1 | null |
Paul Davis Ryan (sinh ngày 29 tháng 1 năm 1970) là một nhà chính trị Hoa Kỳ thuộc Đảng cộng hòa Hoa Kỳ. Ông là dân biểu Hạ viện Hoa Kỳ đang giữ chức Chủ tịch Ủy ban Ngân sách Hạ viện. Ông lớn lên ở Janesville, Wisconsin và tốt nghiệp ngành kinh tế-chính trị tại Đại học Miami. Ông bắt đầu làm việc ở Washington DC với vai trò thực tập sinh, rồi trợ lý cho Bob Kasten, Sam Brownback, và Jack Kemp trước khi tranh cử ở Janesville, Wisconsin. ông trúng cử Hạ viện Hoa Kỳ năm 1998.
Paul Ryan là người đã đề xuất tư nhân hóa chăm sóc y tế cho những người hiện dưới 55 tuổi, và chuyển Medicaid và Chương trình Trợ giúp Dinh dưỡng Bổ sung (Chương trình tem thực phẩm) vào các block grant cho các tiểu bang. Ryan đã giới thiệu chương trình chi tiêu cho Ủy bang Ngân sách Hạ viện vào tháng 4 năm 2012 và trong một phiên bản cập nhật tháng 3 năm 2012. Ông là người có kế hoạch cắt giảm thuế và điều chỉnh lại Chương trình của chính phủ Mỹ về việc chăm sóc người già trên 65 tuổi (Chương trình Medicare) và các chương trình xã hội khác nhằm khuyến khích đầu tư, kiểm soát chi tiêu công.
Ngày 11 tháng 8 năm 2012, Mitt Romney thông báo chọn Ryan làm bạn tranh cử trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2012, vị trí tranh cử Phó Tổng thống. Ông là Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ từ ngày 29 tháng 10 năm 2015 cho đến ngày 3 tháng 1 năm 2019.
| 1 | null |
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.