LocalDoc/AzTC · Datasets at Hugging Face

text stringlengths 10 518k
Çünki qadın olduğum üçün, xüsusilə də öz ixtisasımla bağlı məni zəif görürdülər.
Sonra öyrəndim ki, bu cür münasibətlə tək mən deyil, çox qadın qarşılaşır.
Daha dəhşətlisi də odur ki, sən mühəndissən, amma iş yerində ciddi mühəndislik işlərini sənə vermirlər.
Sən işində də başqa işlərlə məşğulsan.
Sanki qadınsan, bu sahəni bilməzsən kimi yanaşırlar.
Mən bundan sonra nəyisə dəyişməyə çalışdım.
Düşündüm ki, bu sahədə işləyən, oxuyan qadınları bir yerə toplayım, fikir mübadiləsi aparsınlar və bacaracaqlarını göstərsinlər.
Ona görə “Qadınlar mühəndislikdə” istiqamətini proqram olaraq yaratdım.
Sonra öyrəndim ki, dünyada da bu problem var və mərkəzi ABŞ-də yerləşən, müxtəlif regionlarda filialları olan “Qadınlar mühəndislikdə” proqramı var.
Ora üzv olduq və direktor seçildim.
Hazırda ADA universiteti ilə çalışır, tələbələrlə görüşlər keçiririk.
İnanıram ki, zaman keçdikcə, belə fikirlər aradan qaldırılacaq, yanaşmalar dəyişəcək.
Təəssüf ki, bu yanaşma xanımların əzmini, istəyini məhv edir.
- Peşənin cinsi ilə bağlı stereotiplər necə qırılmalıdır?
- Mən düşünmürəm ki, qadınla kişi eynidir.
Fizioloji cəhətdən biz tamamilə fərqliyik.
Amma bacarmaq istədiyin iş fiziologiyanda problem yaradırsa, ondan imtina etməyə yenə də özün qərar verməlisən.
Fərd olaraq, insan öz seçimini etməlidir və nə üçün seçdiyini anlamalıdır.
Mühəndislik, proqramlaşdırma sahələrində isə sən daha çox beyinlə düşünürsən, bu sahədə fizioloji problem də yoxdur.
Biz tarixə nəzər salsaq, ilk proqramlaşdırma dilini də qadın yazıb, “Wİ-Fİ”-ın də layihəsini qadın yaradıb.
Amma yenə də bu sahəni kişilərə “yaraşdırırlar”.
Maarifləndirmə və qadınların bacarıqlarını sübut etməklə stereotipləri qıra bilərik.
21-ci əsrdə peşənin cinsindən danışmaq, qadın, kişi peşələri kimi kateqoriyalara ayırmaq gülüncdür.
- Bu gün Azərbaycan qızlarının ən böyük baryeri nədir?
Əgər ətrafındakı insanlar səni sıxma-boğmaya salırlarsa, özünü günahlandırmaq lazım deyil.
Sən bununla mübarizə aparmalısan.
İnsanlar rahata qaçmağa meyillidir.
Problem görəndə dayanır, yollarını dəyişmək istəyirlər.
Xəyallarınıza mane olan insanlardan uzaqlaşmaq lazımdır.
Ailədə də uşaqlıqdan öz fikrini açıq deməyi bacarmaq lazımdır.
- Sonabəyim xanım, mübarizə ilə nail olduğunuz peşənizdən danışaq.
Tədqiqat işiniz əsasən nə ilə bağlıdır?
- Almaniyada robototexnika üzrə tədqiqatçı olaraq çalışır, professor köməkçisi kimi fəaliyyət göstərirəm.
Həmçinin tədqiqatçı olaraq beynəlxalq layihələrdə iştirak edir, Yaponiya, Avropa ölkələri ilə əməkdaşlıq edirik.
Hazırda robototexnikanın “Humanoid Robotics” istiqamətində çalışıram.
Yəni insanabənzər robotlar hazırlayırıq.
“Bu robotlar cəmiyyətə necə inteqrasiya ola bilər” kimi suallar ətrafında tədqiqatlar aparırıq.
Daha çox yaşlı insanlarla çalışırıq, çünki Almaniyada, Yaponiyada yaşlı insanların sayı ildən-ilə artır, onların təklik problemləri yaranır.
Yaşlıların ətrafında çox vaxt ailələri olmur.
Biz çalışırıq ki, onlarla vaxt keçirən, sağlamlıq göstəricilərini yoxlaya bilən robotlar düzəldək.
- Yəni robotlar onlarla dostluq edəcək...""- Üzərində işlədiyim robot “actroid f”dir.
İlk baxışdan insana çox bənzəyir.
İnsanlarla söhbət edir, onun həyatı haqqında danışır, ona dəstək ola, həmçinin vacib informasiya olanda onu nəzərə ala bilir.
Məsələn, Yaponiyada insanlar özlərinə qəsd etməyə daha meyillidirlər.
Onların bu addımı atmamasına robot kömək edir.
Robotla danışdıqca, problemi hiss edir, onu dinləyir və fikrindən daşındırmağa çalışır.
Problem robotlarda deyil, insanlardadır"- Robotların cəmiyyətə inteqrasiyası üzrə tədqiqatlar aparırsınız.
İnsanların bəziləri robotların həyatımızı ələ keçirəcəyini, bizə zərər verəcəyini düşünür.
Bəs mütəxəssis olaraq siz necə düşünürsünüz?
- Problem robotlarda deyil, insanlardadır.
Nifrəti də ona insan ötürür, sevgini də.
Adi qələmdən yazmaq üçün də istifadə etmək olar, kiməsə xəsarət yetirmək üçün də.
Ona görə düşünürəm ki, bunun tənzimlənməsi olmalı, diqqətlə izlənməlidir.
Hansı qurum hansı məqsədlə yaradır, nəzarət olunmalıdır.
Yaxşı insan, pis insan olduğu kimi, yaxşı robot və pis robot da yaratmaq mümkündür.
- Tədqiqatçı kimi İtaliya, Belçika, Yaponiya, Fransaya səyahət etmisiniz.
Bu ölkələrdə öz sahənizlə bağlı sizi nə təəccübləndirib?
- İnsanların işə yanaşması məni təəccübləndirib.
Mən Azərbaycanın iş sistemindən Almaniyaya gələndə də tam fərqli yanaşma ilə qarşılaşmışdım.
Almaniyadan Yaponiyaya getdikdə də ikinci şoku yaşadım.
Orada işə yanaşma tərzi elədir ki, sənin supervizorun nə dedisə o olmalıdır, sən onu sorğu-sual edə bilməzsən.
Yeni ideyalar barədə danışmaq çətindir.
Ən əsası, sənə heç vaxt açıq “hə”, ya “yox” demirlər.
Bunlar mənə görə mənfi cəhətlərdir.
Almanlar yaponlardan fərqli olaraq çox konkretdirlər.
Amma Yaponiyada texnologiya çox inkişaf edib və insanlara qarşı hörmət çox yüksəkdir.
Onlar ev yeməklərini də texnologiya ilə edirlər.
Bu, onların işləmə mədəniyyətlərinə görədir.
Belə başa düşdüm ki, insanların yemək bişirməyə belə vaxtları yoxdur.
Eynən azərbaycanlılar kimi çox qayğıkeşdirlər.
Yaponların bəzi xüsusiyyətlərini bizə oxşadırdım.
- “Həyatda vacib bacarıqlardan biri hədəfini müəyyənləşdirməkdir” demisiniz.
Sizcə, hədəfi müəyyənləşdirməyin yaşı varmı?
Uşaqlıqda mənə araşdırmaq, suallarıma cavab tapmaq maraqlı idi.Böyüdükdə də ardınca getdim, indi tədqiqatçıyam.
Amma insan var ki, 40 yaşında hədəfini müəyyənləşdirir.
Amma “vaxtım var, sonra düşünərəm” kimi yanaşma da düz deyil.
Düşünürəm ki, hədəf də ancaq karyera üzərində qurulmamalıdır.
Yaşamağı da unutmaq lazım deyil.
Ancaq karyera dalınca qaçıb özünü unutmağı düzgün qəbul etmirəm.
- “Həmişə arzulardan qaçıb daha real ola biləcək ssenari ilə gedərək, həyatımda çox səhvlər etmişəm” deyirsiniz.
Sizcə, arzular reallıqdan öndə olmalıdır?
Məncə, arzuların olmalı, onlara doğru çalışmalısan.
Ola bilər ki, sənin arzuladığın səmt başqa yerdədir.
Amma sən əgər çalışırsansa, ona çatmaq olar.
Mənim problemim o olub ki, reallıqla getmişəm.
İstədiyim bir neçə istiqamət olub, onlardan hansı daha tez reallaşa bilər düşüncəsi ilə yanaşmışam.
Əgər bir ideyanı beynində canlandıra bilirsənsə, onu reallaşdıra da bilərsən.
- Həm oxuyur, həm işləyirsiniz.
Boş vaxtlarınızda da sosial şəbəkələrdə insanları maarifləndirməyə, onların suallarına cavab verməyə çalışırsınız.
- Öyrəndiklərimi paylaşmağı sevirəm.
Bu, məktəbdə də belə olub, universitetdə də.
İlk dəfə Almaniyaya gedəndə də tələbələri xaricdə oxumaqla bağlı məlumatlandırır, çətinliklərini deyirdim ki, buna hazır olsunlar.
Mən özüm də araşdırma etmişəm, insanlar təcrübələrini paylaşıblar.
Təcrübəli adamla danışdıqda onlar sənə yol göstərdikdə arzularını reallaşdırmağa bir addım da yaxınlaşırsan.
Çünki qarşında sənin istədiyini bacaran real insan təcrübəsi olur.
Ona görə tələbələrin arzularını reallaşdırmaq üçün əlimdən nə gəlirsə, etməyə çalışıram.
Fransanın son üç il ərzində yersiz müdaxiləsi və Ermənistana açıq kömək etməsi Avropanın digər nəhəngi olan Almaniyanın vəziyyətə soyuq başla yanaşmasına səbəb olur.
Çünki Fransaya görə korlanan Avropa-Azərbaycan münasibətlərinin fəsadlarını tək fransızlar deyil, hamı yaşaya bilər.
“Kaspi” qəzeti mövzu ilə bağlı məqalə dərc edib.
Azərbaycan və Ermənistan XİN rəhbərlərinin Berlin görüşünün nəticələri barədə ehtimal irəli sürmək asan deyil.

Çünki qadın olduğum üçün, xüsusilə də öz ixtisasımla bağlı məni zəif görürdülər.

Sonra öyrəndim ki, bu cür münasibətlə tək mən deyil, çox qadın qarşılaşır.

Daha dəhşətlisi də odur ki, sən mühəndissən, amma iş yerində ciddi mühəndislik işlərini sənə vermirlər.

Sən işində də başqa işlərlə məşğulsan.

Sanki qadınsan, bu sahəni bilməzsən kimi yanaşırlar.

Mən bundan sonra nəyisə dəyişməyə çalışdım.

Düşündüm ki, bu sahədə işləyən, oxuyan qadınları bir yerə toplayım, fikir mübadiləsi aparsınlar və bacaracaqlarını göstərsinlər.

Ona görə “Qadınlar mühəndislikdə” istiqamətini proqram olaraq yaratdım.

Sonra öyrəndim ki, dünyada da bu problem var və mərkəzi ABŞ-də yerləşən, müxtəlif regionlarda filialları olan “Qadınlar mühəndislikdə” proqramı var.

Ora üzv olduq və direktor seçildim.

Hazırda ADA universiteti ilə çalışır, tələbələrlə görüşlər keçiririk.

İnanıram ki, zaman keçdikcə, belə fikirlər aradan qaldırılacaq, yanaşmalar dəyişəcək.

Təəssüf ki, bu yanaşma xanımların əzmini, istəyini məhv edir.

- Peşənin cinsi ilə bağlı stereotiplər necə qırılmalıdır?

- Mən düşünmürəm ki, qadınla kişi eynidir.

Fizioloji cəhətdən biz tamamilə fərqliyik.

Amma bacarmaq istədiyin iş fiziologiyanda problem yaradırsa, ondan imtina etməyə yenə də özün qərar verməlisən.

Fərd olaraq, insan öz seçimini etməlidir və nə üçün seçdiyini anlamalıdır.

Mühəndislik, proqramlaşdırma sahələrində isə sən daha çox beyinlə düşünürsən, bu sahədə fizioloji problem də yoxdur.

Biz tarixə nəzər salsaq, ilk proqramlaşdırma dilini də qadın yazıb, “Wİ-Fİ”-ın də layihəsini qadın yaradıb.

Amma yenə də bu sahəni kişilərə “yaraşdırırlar”.

Maarifləndirmə və qadınların bacarıqlarını sübut etməklə stereotipləri qıra bilərik.

21-ci əsrdə peşənin cinsindən danışmaq, qadın, kişi peşələri kimi kateqoriyalara ayırmaq gülüncdür.

- Bu gün Azərbaycan qızlarının ən böyük baryeri nədir?

Əgər ətrafındakı insanlar səni sıxma-boğmaya salırlarsa, özünü günahlandırmaq lazım deyil.

Sən bununla mübarizə aparmalısan.

İnsanlar rahata qaçmağa meyillidir.

Problem görəndə dayanır, yollarını dəyişmək istəyirlər.

Xəyallarınıza mane olan insanlardan uzaqlaşmaq lazımdır.

Ailədə də uşaqlıqdan öz fikrini açıq deməyi bacarmaq lazımdır.

- Sonabəyim xanım, mübarizə ilə nail olduğunuz peşənizdən danışaq.

Tədqiqat işiniz əsasən nə ilə bağlıdır?

- Almaniyada robototexnika üzrə tədqiqatçı olaraq çalışır, professor köməkçisi kimi fəaliyyət göstərirəm.

Həmçinin tədqiqatçı olaraq beynəlxalq layihələrdə iştirak edir, Yaponiya, Avropa ölkələri ilə əməkdaşlıq edirik.

Hazırda robototexnikanın “Humanoid Robotics” istiqamətində çalışıram.

Yəni insanabənzər robotlar hazırlayırıq.

“Bu robotlar cəmiyyətə necə inteqrasiya ola bilər” kimi suallar ətrafında tədqiqatlar aparırıq.

Daha çox yaşlı insanlarla çalışırıq, çünki Almaniyada, Yaponiyada yaşlı insanların sayı ildən-ilə artır, onların təklik problemləri yaranır.

Yaşlıların ətrafında çox vaxt ailələri olmur.

Biz çalışırıq ki, onlarla vaxt keçirən, sağlamlıq göstəricilərini yoxlaya bilən robotlar düzəldək.

- Yəni robotlar onlarla dostluq edəcək...""- Üzərində işlədiyim robot “actroid f”dir.

İlk baxışdan insana çox bənzəyir.

İnsanlarla söhbət edir, onun həyatı haqqında danışır, ona dəstək ola, həmçinin vacib informasiya olanda onu nəzərə ala bilir.

Məsələn, Yaponiyada insanlar özlərinə qəsd etməyə daha meyillidirlər.

Onların bu addımı atmamasına robot kömək edir.

Robotla danışdıqca, problemi hiss edir, onu dinləyir və fikrindən daşındırmağa çalışır.

Problem robotlarda deyil, insanlardadır"- Robotların cəmiyyətə inteqrasiyası üzrə tədqiqatlar aparırsınız.

İnsanların bəziləri robotların həyatımızı ələ keçirəcəyini, bizə zərər verəcəyini düşünür.

Bəs mütəxəssis olaraq siz necə düşünürsünüz?

- Problem robotlarda deyil, insanlardadır.

Nifrəti də ona insan ötürür, sevgini də.

Adi qələmdən yazmaq üçün də istifadə etmək olar, kiməsə xəsarət yetirmək üçün də.

Ona görə düşünürəm ki, bunun tənzimlənməsi olmalı, diqqətlə izlənməlidir.

Hansı qurum hansı məqsədlə yaradır, nəzarət olunmalıdır.

Yaxşı insan, pis insan olduğu kimi, yaxşı robot və pis robot da yaratmaq mümkündür.

- Tədqiqatçı kimi İtaliya, Belçika, Yaponiya, Fransaya səyahət etmisiniz.

Bu ölkələrdə öz sahənizlə bağlı sizi nə təəccübləndirib?

- İnsanların işə yanaşması məni təəccübləndirib.

Mən Azərbaycanın iş sistemindən Almaniyaya gələndə də tam fərqli yanaşma ilə qarşılaşmışdım.

Almaniyadan Yaponiyaya getdikdə də ikinci şoku yaşadım.

Orada işə yanaşma tərzi elədir ki, sənin supervizorun nə dedisə o olmalıdır, sən onu sorğu-sual edə bilməzsən.

Yeni ideyalar barədə danışmaq çətindir.

Ən əsası, sənə heç vaxt açıq “hə”, ya “yox” demirlər.

Bunlar mənə görə mənfi cəhətlərdir.

Almanlar yaponlardan fərqli olaraq çox konkretdirlər.

Amma Yaponiyada texnologiya çox inkişaf edib və insanlara qarşı hörmət çox yüksəkdir.

Onlar ev yeməklərini də texnologiya ilə edirlər.

Bu, onların işləmə mədəniyyətlərinə görədir.

Belə başa düşdüm ki, insanların yemək bişirməyə belə vaxtları yoxdur.

Eynən azərbaycanlılar kimi çox qayğıkeşdirlər.

Yaponların bəzi xüsusiyyətlərini bizə oxşadırdım.

- “Həyatda vacib bacarıqlardan biri hədəfini müəyyənləşdirməkdir” demisiniz.

Sizcə, hədəfi müəyyənləşdirməyin yaşı varmı?

Uşaqlıqda mənə araşdırmaq, suallarıma cavab tapmaq maraqlı idi.Böyüdükdə də ardınca getdim, indi tədqiqatçıyam.

Amma insan var ki, 40 yaşında hədəfini müəyyənləşdirir.

Amma “vaxtım var, sonra düşünərəm” kimi yanaşma da düz deyil.

Düşünürəm ki, hədəf də ancaq karyera üzərində qurulmamalıdır.

Yaşamağı da unutmaq lazım deyil.

Ancaq karyera dalınca qaçıb özünü unutmağı düzgün qəbul etmirəm.

- “Həmişə arzulardan qaçıb daha real ola biləcək ssenari ilə gedərək, həyatımda çox səhvlər etmişəm” deyirsiniz.

Sizcə, arzular reallıqdan öndə olmalıdır?

Məncə, arzuların olmalı, onlara doğru çalışmalısan.

Ola bilər ki, sənin arzuladığın səmt başqa yerdədir.

Amma sən əgər çalışırsansa, ona çatmaq olar.

Mənim problemim o olub ki, reallıqla getmişəm.

İstədiyim bir neçə istiqamət olub, onlardan hansı daha tez reallaşa bilər düşüncəsi ilə yanaşmışam.

Əgər bir ideyanı beynində canlandıra bilirsənsə, onu reallaşdıra da bilərsən.

- Həm oxuyur, həm işləyirsiniz.

Boş vaxtlarınızda da sosial şəbəkələrdə insanları maarifləndirməyə, onların suallarına cavab verməyə çalışırsınız.

- Öyrəndiklərimi paylaşmağı sevirəm.

Bu, məktəbdə də belə olub, universitetdə də.

İlk dəfə Almaniyaya gedəndə də tələbələri xaricdə oxumaqla bağlı məlumatlandırır, çətinliklərini deyirdim ki, buna hazır olsunlar.

Mən özüm də araşdırma etmişəm, insanlar təcrübələrini paylaşıblar.

Təcrübəli adamla danışdıqda onlar sənə yol göstərdikdə arzularını reallaşdırmağa bir addım da yaxınlaşırsan.

Çünki qarşında sənin istədiyini bacaran real insan təcrübəsi olur.

Ona görə tələbələrin arzularını reallaşdırmaq üçün əlimdən nə gəlirsə, etməyə çalışıram.

Fransanın son üç il ərzində yersiz müdaxiləsi və Ermənistana açıq kömək etməsi Avropanın digər nəhəngi olan Almaniyanın vəziyyətə soyuq başla yanaşmasına səbəb olur.

Çünki Fransaya görə korlanan Avropa-Azərbaycan münasibətlərinin fəsadlarını tək fransızlar deyil, hamı yaşaya bilər.

“Kaspi” qəzeti mövzu ilə bağlı məqalə dərc edib.

Azərbaycan və Ermənistan XİN rəhbərlərinin Berlin görüşünün nəticələri barədə ehtimal irəli sürmək asan deyil.