text
stringlengths 80
6.25k
| text_len
int64 32
3.12k
| src
stringclasses 7
values |
|---|---|---|
of op enig moment tijdens follow-up als er sprake is van centrale netvliesloslating In deze groep is bij ## van de ### ogen (##%) sprake van spontane remissie van de glasvochtbloeding waardoor vitrectomie alsnog overbodig wordt Behandelsucces wordt gedefinieerd als het bereiken van een visus van #,# of beter, dit komt overeen met een verbetering van de visus ten opzichte van baseline, met tenminste ## letters (## regels) Bij een analyse van de volledige patiëntengroep blijkt een voordeel van vroege vitrectomie na twee jaar follow-up bereikt ##,#% van de patiënten een visus van #,# of beter, terwijl dit resultaat slechts wordt bereikt bij ##,#% van de patiënten bij uitstel van vitrectomie (number needed to treat, NNT=##,#; p=#,##) Na drie jaar bedragen deze percentages Subgroep analyses suggereren dat het voordeel van een vroege vitrectomie alleen geldt voor patiënten met type # diabetes en in deze patiëntengroep ook aanwezig is bij lange termijn follow-up (vier jaar) Bij vroege vitrectomie bereikt ##,#% van de patiënten met type # diabetes na twee jaar follow-up een visus van #,# of beter, in vergelijking tot ##,#% bij uitgestelde vitrectomie (NNT=#,#; p(#,##) Bij patiënten met type # diabetes wordt geen verschil in behandelresultaat waargenomen ##,#% in vergelijking tot ##,#% bij respectievelijk vroege en uitgestelde vitrectomie (groepsverschil statistisch niet significant) Verdere subgroep analyses suggereren dat met name patiënten met type # diabetes en een diabetesduur van minder dan twintig jaar profiteren van een vroege vitrectomie twee jaar follow-up (NNT=#,#; p(#,##) Bij patiënten met type # diabetes en een diabetesduur van meer dan twintig jaar is het voordeel van een vroege vitrectomie kleiner en niet langer statistisch significant ##,#% behandelsucces versus ##,#% (p=#,##) Na vier jaar follow-up wordt geen verschil in behandelsucces waargenomen tussen vroege en uitgestelde vitrectomie bij patiënten met type # diabetes en een diabetesduur van meer dan twintig jaar (##% behandelsucces in beide behandelgroepen), terwijl vroege vitrectomie een duidelijk voordeel lijkt te bieden bij patiënten met een diabetesduur van minder dan twintig jaar ##% interpretatie van deze subgroep analyses is van belang dat de patiënten met type # diabetes gemiddeld jonger waren dan de patiënten met type # diabetes, ##,<LEEFTIJD> jaar (SD=#,#) versus ##,<LEEFTIJD> jaar (SD=#,#), en de ernst van de proliferatieve retinopathie groter (meer vaatnieuwvorming en vitreoretinale adhesies) Dit suggereert een verband tussen de relatieve effectiviteit van vroege vitrectomie en de ernst van de proliferatieve retinopathie, een suggestie die wordt ondersteund door het feit dat de hoogste relatieve effectiviteit van vroege vitrectomie werd gevonden bij de groep met de ernstigste (meest actieve) vorm van de proliferatieve retinopathie, patiënten met type # diabetes en een diabetesduur van minder dan twintig jaar De RCT van de DRVS (###, ###) is het enige gerandomiseerde onderzoek naar de optimale timing van vitrectomie bij patiënten met diabetische retinopathie en een glasvochtbloeding, maar is ook gedateerd, omdat de medische praktijk rondom vitrectomie Gupta (###b) is weliswaar een observationeel onderzoek, maar is wel het enige onderzoek dat voldoet aan de.
| 709 | fms |
# diabetes en een diabetesduur van meer dan twintig jaar is het voordeel van een vroege vitrectomie kleiner en niet langer statistisch significant ##,#% behandelsucces versus ##,#% (p=#,##) Na vier jaar follow-up wordt geen verschil in behandelsucces waargenomen tussen vroege en uitgestelde vitrectomie bij patiënten met type # diabetes en een diabetesduur van meer dan twintig jaar (##% behandelsucces in beide behandelgroepen), terwijl vroege vitrectomie een duidelijk voordeel lijkt te bieden bij patiënten met een diabetesduur van minder dan twintig jaar ##% interpretatie van deze subgroep analyses is van belang dat de patiënten met type # diabetes gemiddeld jonger waren dan de patiënten met type # diabetes, ##,<LEEFTIJD> jaar (SD=#,#) versus ##,<LEEFTIJD> jaar (SD=#,#), en de ernst van de proliferatieve retinopathie groter (meer vaatnieuwvorming en vitreoretinale adhesies) Dit suggereert een verband tussen de relatieve effectiviteit van vroege vitrectomie en de ernst van de proliferatieve retinopathie, een suggestie die wordt ondersteund door het feit dat de hoogste relatieve effectiviteit van vroege vitrectomie werd gevonden bij de groep met de ernstigste (meest actieve) vorm van de proliferatieve retinopathie, patiënten met type # diabetes en een diabetesduur van minder dan twintig jaar De RCT van de DRVS (###, ###) is het enige gerandomiseerde onderzoek naar de optimale timing van vitrectomie bij patiënten met diabetische retinopathie en een glasvochtbloeding, maar is ook gedateerd, omdat de medische praktijk rondom vitrectomie Gupta (###b) is weliswaar een observationeel onderzoek, maar is wel het enige onderzoek dat voldoet aan de Door Gupta (###b) is een retrospectieve cohortstudie uitgevoerd in het kader van de DRIVE-UK studie (Diabetic Retinopathy In Various uit het NHS screeningsprogramma voor diabetische oogcomplicaties in Londen, welke een vitrectomie hebben ondergaan op indicatie van netvliesloslating met of zonder glasvochtbloeding (### ogen), of een aanhoudende glasvochtbloeding (tenminste drie maanden) als gevolg van proliferatieve diabetische retinopathie (## ogen) De gemiddelde leeftijd bedraagt <LEEFTIJD> jaar en de gemiddelde diabetesduur, <LEEFTIJD> jaar en <LEEFTIJD> jaar voor respectievelijk patiënten met type # en type # diabetes De visus op baseline wordt niet gerapporteerd voor de totale studiepopulatie, maar is met ongeveer ## ETDRS letters beduidend hoger dan in de DRVS (minder dan # ETDRS op baseline) In een multivariabel model worden de prognostische factoren voor behandelsucces geanalyseerd, waarbij behandelsucces wordt gedefinieerd als een verbetering van de visus ten opzichte van baseline met tenminste ## ETDRS letters (# lijnen) bij twaalf maanden follow-up Uit deze analyse komt o a uitstel van de vitrectomie naar voren als een belangrijke negatieve prognostische factor (odds ratio per maand wachttijd voor vitrectomie bedroeg #,## maanden Bij de interpretatie van dit resultaat is van belang dat het multivariabele model beide indicaties voor vitrectomie (netvliesloslating, aanhoudende glasvochtbloeding) combineert, terwijl er bijvoorbeeld een aanzienlijk verschil in behandelsucces bestaat (respectievelijk ##% en ##%) Daarnaast gaat de studie niet in op de redenen voor een eventueel uitstel van de vitrectomie, en is er <PERSOON> (###) baseert de analyse van bijwerkingen en complicaties (adverse events) in relatie tot de timing.
| 658 | fms |
in het kader van de DRIVE-UK studie (Diabetic Retinopathy In Various uit het NHS screeningsprogramma voor diabetische oogcomplicaties in Londen, welke een vitrectomie hebben ondergaan op indicatie van netvliesloslating met of zonder glasvochtbloeding (### ogen), of een aanhoudende glasvochtbloeding (tenminste drie maanden) als gevolg van proliferatieve diabetische retinopathie (## ogen) De gemiddelde leeftijd bedraagt <LEEFTIJD> jaar en de gemiddelde diabetesduur, <LEEFTIJD> jaar en <LEEFTIJD> jaar voor respectievelijk patiënten met type # en type # diabetes De visus op baseline wordt niet gerapporteerd voor de totale studiepopulatie, maar is met ongeveer ## ETDRS letters beduidend hoger dan in de DRVS (minder dan # ETDRS op baseline) In een multivariabel model worden de prognostische factoren voor behandelsucces geanalyseerd, waarbij behandelsucces wordt gedefinieerd als een verbetering van de visus ten opzichte van baseline met tenminste ## ETDRS letters (# lijnen) bij twaalf maanden follow-up Uit deze analyse komt o a uitstel van de vitrectomie naar voren als een belangrijke negatieve prognostische factor (odds ratio per maand wachttijd voor vitrectomie bedroeg #,## maanden Bij de interpretatie van dit resultaat is van belang dat het multivariabele model beide indicaties voor vitrectomie (netvliesloslating, aanhoudende glasvochtbloeding) combineert, terwijl er bijvoorbeeld een aanzienlijk verschil in behandelsucces bestaat (respectievelijk ##% en ##%) Daarnaast gaat de studie niet in op de redenen voor een eventueel uitstel van de vitrectomie, en is er <PERSOON> (###) baseert de analyse van bijwerkingen en complicaties (adverse events) in relatie tot de timing <PERSOON> vitrectomie lijkt het risico op cornea-oedeem of epitheliale abnormaliteit te vergroten (##% bij vroege versus #,#% bij uitgestelde vitrectomie OR=#,##; ##%BI=[#,##; #,##]), evenals het risico op neovasculair glaucoom (##% versus ##% OR=#,## [#,##; #,##]) Het risico op netvliesloslating is daarentegen significant verlaagd na vroege vitrectomie (##% versus ##%; OR=#,## [#,##; #,##]) Subgroep analyses (bij twee jaar follow-up) suggereren dat een verhoogd risico op bijwerkingen en complicaties bij vroege vitrectomie beperkt blijft tot patiënten met type # diabetes, terwijl vroege vitrectomie het risico op netvliesloslating alleen lijkt te verlagen bij patiënten met type # diabetes (zie evidencetabel) Er wordt geen statistisch significant verschil waargenomen in enucleatie, phtisis of retrobulbaire alcoholinjectie (##% versus ##%), en sympathische ophthalmie of endophthalmitis (#% versus #,#%; vier jaar follow-up) Bij de interpretatie van deze resultaten is van belang dat sinds de DRVS, de medische praktijk rondom vitrectomie is verbeterd Voor een betrouwbare analyse van zeldzame, ernstige bijwerkingen en complicaties zoals sympathische ophthalmie en endophthalmitis is de studieomvang te gering Gupta (###b) analyseert bijwerkingen en complicaties niet in relatie met de timing van de vitrectomie De geïncludeerde onderzoeken rapporteren de uitkomstmaten belasting voor de patiënt en kosten niet De RCT van de DRVS groep is het enige beschikbare gerandomiseerde onderzoek, maar dit is gedateerd Resultaten van de DRVS worden wel bevestigd door recent observationeel onderzoek (Gupta ###b; DRIVE UK study ###b) Deze laatste studie heeft ernstige tekortkomingen in studieopzet en -uitvoering, maar suggereert wel, in lijn met de resultaten van de DRVS, dat een latere vitrectomie het behandelsucces (BCVA) verlaagt.
| 717 | fms |
te vergroten (##% bij vroege versus #,#% bij uitgestelde vitrectomie OR=#,##; ##%BI=[#,##; #,##]), evenals het risico op neovasculair glaucoom (##% versus ##% OR=#,## [#,##; #,##]) Het risico op netvliesloslating is daarentegen significant verlaagd na vroege vitrectomie (##% versus ##%; OR=#,## [#,##; #,##]) Subgroep analyses (bij twee jaar follow-up) suggereren dat een verhoogd risico op bijwerkingen en complicaties bij vroege vitrectomie beperkt blijft tot patiënten met type # diabetes, terwijl vroege vitrectomie het risico op netvliesloslating alleen lijkt te verlagen bij patiënten met type # diabetes (zie evidencetabel) Er wordt geen statistisch significant verschil waargenomen in enucleatie, phtisis of retrobulbaire alcoholinjectie (##% versus ##%), en sympathische ophthalmie of endophthalmitis (#% versus #,#%; vier jaar follow-up) Bij de interpretatie van deze resultaten is van belang dat sinds de DRVS, de medische praktijk rondom vitrectomie is verbeterd Voor een betrouwbare analyse van zeldzame, ernstige bijwerkingen en complicaties zoals sympathische ophthalmie en endophthalmitis is de studieomvang te gering Gupta (###b) analyseert bijwerkingen en complicaties niet in relatie met de timing van de vitrectomie De geïncludeerde onderzoeken rapporteren de uitkomstmaten belasting voor de patiënt en kosten niet De RCT van de DRVS groep is het enige beschikbare gerandomiseerde onderzoek, maar dit is gedateerd Resultaten van de DRVS worden wel bevestigd door recent observationeel onderzoek (Gupta ###b; DRIVE UK study ###b) Deze laatste studie heeft ernstige tekortkomingen in studieopzet en -uitvoering, maar suggereert wel, in lijn met de resultaten van de DRVS, dat een latere vitrectomie het behandelsucces (BCVA) verlaagt Doordat de medische praktijk rondom vitrectomie sterk is verbeterd sinds de DRVS, is met name de inschatting van het risico op bijwerkingen en complicaties op basis van de DRVS weinig betrouwbaar Er is geen recent onderzoek naar bijwerkingen en complicaties in relatie tot timing van vitrectomie Tot slot blijkt uit de resultaten van de DRVS dat uitstel van vitrectomie bij slechts ## van de ### ogen (##%) resulteert in spontane opheldering van de glasvochtbloeding binnen een jaar, en dat de grote meerderheid van de patiënten alsnog een vitrectomie moet ondergaan Uitstel van vitrectomie betekent altijd een extra periode met slechte visus, die moet worden meegewogen bij het bepalen van de keuze tussen een vroege vitrectomie en een uitgestelde vitrectomie De bewijskracht voor de uitkomstmaat visusverbetering (BCVA) is matig voor zover de literatuurconclusies geen betrekking hebben op subgroep analyses De bewijskracht is gebaseerd op gerandomiseerd onderzoek en start hoog, de bewijskracht is verlaagd met een niveau vanwege imprecisie (één enkele RCT) Ondanks het feit dat de medische praktijk in de bewuste RCT is verouderd, is de bewijskracht niet verder verlaagd vanwege indirectheid De werkgroep is van mening dat er weliswaar sprake is van indirectheid, maar dat dit het vertrouwen in de literatuurconclusie met betrekking tot visusverbetering niet verlaagt omdat de verbeteringen in operatietechniek en overig medisch handelen vrijwel zeker de literatuurconclusie en aanbeveling versterken (zie Overwegingen) De bewijskracht van de literatuurconclusies die betrekking hebben op subgroep analyses is laag tot zeer laag, de.
| 669 | fms |
Doordat de medische praktijk rondom vitrectomie sterk is verbeterd sinds de DRVS, is met name de inschatting van het risico op bijwerkingen en complicaties op basis van de DRVS weinig betrouwbaar Er is geen recent onderzoek naar bijwerkingen en complicaties in relatie tot timing van vitrectomie Tot slot blijkt uit de resultaten van de DRVS dat uitstel van vitrectomie bij slechts ## van de ### ogen (##%) resulteert in spontane opheldering van de glasvochtbloeding binnen een jaar, en dat de grote meerderheid van de patiënten alsnog een vitrectomie moet ondergaan Uitstel van vitrectomie betekent altijd een extra periode met slechte visus, die moet worden meegewogen bij het bepalen van de keuze tussen een vroege vitrectomie en een uitgestelde vitrectomie De bewijskracht voor de uitkomstmaat visusverbetering (BCVA) is matig voor zover de literatuurconclusies geen betrekking hebben op subgroep analyses De bewijskracht is gebaseerd op gerandomiseerd onderzoek en start hoog, de bewijskracht is verlaagd met een niveau vanwege imprecisie (één enkele RCT) Ondanks het feit dat de medische praktijk in de bewuste RCT is verouderd, is de bewijskracht niet verder verlaagd vanwege indirectheid De werkgroep is van mening dat er weliswaar sprake is van indirectheid, maar dat dit het vertrouwen in de literatuurconclusie met betrekking tot visusverbetering niet verlaagt omdat de verbeteringen in operatietechniek en overig medisch handelen vrijwel zeker de literatuurconclusie en aanbeveling versterken (zie Overwegingen) De bewijskracht van de literatuurconclusies die betrekking hebben op subgroep analyses is laag tot zeer laag, de uitvoering; risk of bias) en/of imprecisie (geringe groepsgrootte) De bewijskracht van de literatuurconclusie die gebaseerd is op observationeel onderzoek is zeer laag De bewijskracht is verlaagd vanwege beperkingen in studieopzet en âuitvoering (omdat de redenen voor de variatie in timing van de vitrectomie niet worden gespecificeerd; risk of bias vanwege confounding), en indirectheid (studiepopulatie bestaat slechts ten dele uit De bewijskracht voor de uitkomstmaat ernstige bijwerkingen of complicaties is zeer laag De bewijskracht is verlaagd met twee niveaus vanwege imprecisie (een enkele RCT, met voor zeldzame events een lage studieomvang), en twee niveaus vanwege indirectheid (verouderde medische praktijk; recente verbeteringen in operatietechniek en overig medisch handelen hebben naar verwachting geleid tot een sterke daling van bijwerkingen en complicaties) De bewijskracht voor milde (minder ernstige) bijwerkingen of complicaties (cataract, glaucoom, recidiverende glasvochtbloeding) is eveneens zeer laag De bewijskracht is verlaagd met een niveau vanwege imprecisie (een enkele RCT), en twee niveaus vanwege indirectheid (verouderde medische praktijk) De overige relevante uitkomstmaten (belasting voor de patiënt en kosten) worden niet gerapporteerd volgende zoekvraag wat zijn de gunstige en ongunstige effecten van vroege versus late vitrectomie De werkgroep achtte visusdaling (best corrected visual acuity, BCVA), ernstige bijwerkingen of complicaties (oculaire adverse events [endophthalmitis, rhegmatogene netvliesloslatingen]; en systemische adverse events uitkomstmaten; milde (minder ernstige) bijwerkingen of complicaties (cataract, glaucoom, recidiverende letters (# lijnen; #,# logMAR; dichotome uitkomstmaat) als een klinisch (patiënt) relevant verschil Voor (ernstige) bijwerkingen en complicaties werd niet bij voorbaat een klinisch relevant verschil vastgesteld.
| 589 | fms |
(geringe groepsgrootte) De bewijskracht van de literatuurconclusie die gebaseerd is op observationeel onderzoek is zeer laag De bewijskracht is verlaagd vanwege beperkingen in studieopzet en âuitvoering (omdat de redenen voor de variatie in timing van de vitrectomie niet worden gespecificeerd; risk of bias vanwege confounding), en indirectheid (studiepopulatie bestaat slechts ten dele uit De bewijskracht voor de uitkomstmaat ernstige bijwerkingen of complicaties is zeer laag De bewijskracht is verlaagd met twee niveaus vanwege imprecisie (een enkele RCT, met voor zeldzame events een lage studieomvang), en twee niveaus vanwege indirectheid (verouderde medische praktijk; recente verbeteringen in operatietechniek en overig medisch handelen hebben naar verwachting geleid tot een sterke daling van bijwerkingen en complicaties) De bewijskracht voor milde (minder ernstige) bijwerkingen of complicaties (cataract, glaucoom, recidiverende glasvochtbloeding) is eveneens zeer laag De bewijskracht is verlaagd met een niveau vanwege imprecisie (een enkele RCT), en twee niveaus vanwege indirectheid (verouderde medische praktijk) De overige relevante uitkomstmaten (belasting voor de patiënt en kosten) worden niet gerapporteerd volgende zoekvraag wat zijn de gunstige en ongunstige effecten van vroege versus late vitrectomie De werkgroep achtte visusdaling (best corrected visual acuity, BCVA), ernstige bijwerkingen of complicaties (oculaire adverse events [endophthalmitis, rhegmatogene netvliesloslatingen]; en systemische adverse events uitkomstmaten; milde (minder ernstige) bijwerkingen of complicaties (cataract, glaucoom, recidiverende letters (# lijnen; #,# logMAR; dichotome uitkomstmaat) als een klinisch (patiënt) relevant verschil Voor (ernstige) bijwerkingen en complicaties werd niet bij voorbaat een klinisch relevant verschil vastgesteld systematische reviews, RCTâs, en observationeel vergelijkend onderzoek die de effecten van vroege en late vitrectomie vergelijken bij patiënten met diabetische retinopathie die een glasvochtbloeding hebben ontwikkeld De werkgroep acht onderzoek van voor het jaar ### thans nog weinig relevant vanwege een inmiddels sterk literatuurzoekactie leverde ### treffers op Studies werden geselecteerd op grond van de volgende (systematisch review van) vergelijkend onderzoek, vergelijking van vroege vitrectomie met afwachtend beleid (late vitrectomie of geen vitrectomie), bij volwassenen met diabetes type # of #, diabetische retinopathie en een glasvochtbloeding, en met door de werkgroep als relevant benoemde uitkomstmaten (zie eerder in de tekst) Op basis van titel en abstract werden in eerste instantie ## studies voorgeselecteerd Na raadpleging van de opgenomen in de literatuuranalyse De systematische review includeert een RCT die mede is beoordeeld op basis van de originele publicaties De belangrijkste studiekarakteristieken en resultaten zijn opgenomen in de evidencetabellen De beoordeling van de individuele studieopzet (risk of bias) zijn opgenomen in de risk of bias American Academy of <PERSOON> SS, Hawkins BS Surgery for post-vitrectomy cataract Cochrane Database Syst Rev ### Dec Early vitrectomy for severe proliferative diabetic retinopathy in eyes with useful vision Results of a randomized trial-<PERSOON> vitrectomy for severe vitreous hemorrhage in diabetic retinopathy Four-year results of a randomized trial Diabetic Retinopathy Vitrectomy Study Report # Arch Ophthalmol ### Jul;###(#).
| 590 | fms |
vroege en late vitrectomie vergelijken bij patiënten met diabetische retinopathie die een glasvochtbloeding hebben ontwikkeld De werkgroep acht onderzoek van voor het jaar ### thans nog weinig relevant vanwege een inmiddels sterk literatuurzoekactie leverde ### treffers op Studies werden geselecteerd op grond van de volgende (systematisch review van) vergelijkend onderzoek, vergelijking van vroege vitrectomie met afwachtend beleid (late vitrectomie of geen vitrectomie), bij volwassenen met diabetes type # of #, diabetische retinopathie en een glasvochtbloeding, en met door de werkgroep als relevant benoemde uitkomstmaten (zie eerder in de tekst) Op basis van titel en abstract werden in eerste instantie ## studies voorgeselecteerd Na raadpleging van de opgenomen in de literatuuranalyse De systematische review includeert een RCT die mede is beoordeeld op basis van de originele publicaties De belangrijkste studiekarakteristieken en resultaten zijn opgenomen in de evidencetabellen De beoordeling van de individuele studieopzet (risk of bias) zijn opgenomen in de risk of bias American Academy of <PERSOON> SS, Hawkins BS Surgery for post-vitrectomy cataract Cochrane Database Syst Rev ### Dec Early vitrectomy for severe proliferative diabetic retinopathy in eyes with useful vision Results of a randomized trial-<PERSOON> vitrectomy for severe vitreous hemorrhage in diabetic retinopathy Four-year results of a randomized trial Diabetic Retinopathy Vitrectomy Study Report # Arch Ophthalmol ### Jul;###(#) Erratum in Arch Ophthalmol ### Early vitrectomy for severe vitreous hemorrhage in diabetic retinopathy Two-year results of a randomized trial Diabetic Retinopathy Vitrectomy Study report # <PERSOON> PE Current management of vitreous hemorrhage due to proliferative diabetic retinopathy <PERSOON> A, <PERSOON> TH Visual and anatomical outcomes following vitrectomy for complications of diabetic retinopathy the DRIVE UK study Eye (Lond) ###b Apr;##(#) #<DATUM> doi <PERSOON> TH Surgical and visual outcome following ##-gauge vitrectomy in proliferative diabetic retinopathy over a ##-year period, evidence for change in practice Eye (Lond) ###a Apr;##(#) ###-## doi <PERSOON>-effectiveness of interventions to prevent and control diabetes mellitus a systematic review Diabetes Care ### Aug;##(#) ###-## doi ## ###/dc<DATUM> Review PubMed PMID <PERSOON> QA, <PERSOON> CJ Diabetic retinopathy (treatment) BMJ Clin Evid ### <PERSOON-##> ##;### pii ### <PERSOON-##> SR, <PERSOON-##> L Long-term visual and retinopathy outcomes in a predominately type # diabetic patient population undergoing early vitrectomy and endolaser for severe vitreous haemorrhage Eye (Lond) ### <PERSOON-##>;##(#) #<DATUM> quiz ### doi <DATUM> eye ###.
| 618 | fms |
Erratum in Arch Ophthalmol ### Early vitrectomy for severe vitreous hemorrhage in diabetic retinopathy Two-year results of a randomized trial Diabetic Retinopathy Vitrectomy Study report # <PERSOON> PE Current management of vitreous hemorrhage due to proliferative diabetic retinopathy <PERSOON> A, <PERSOON> TH Visual and anatomical outcomes following vitrectomy for complications of diabetic retinopathy the DRIVE UK study Eye (Lond) ###b Apr;##(#) #<DATUM> doi <PERSOON> TH Surgical and visual outcome following ##-gauge vitrectomy in proliferative diabetic retinopathy over a ##-year period, evidence for change in practice Eye (Lond) ###a Apr;##(#) ###-## doi <PERSOON>-effectiveness of interventions to prevent and control diabetes mellitus a systematic review Diabetes Care ### Aug;##(#) ###-## doi ## ###/dc<DATUM> Review PubMed PMID <PERSOON> QA, <PERSOON> CJ Diabetic retinopathy (treatment) BMJ Clin Evid ### <PERSOON> ##;### pii ### <PERSOON> SR, <PERSOON-##> L Long-term visual and retinopathy outcomes in a predominately type # diabetic patient population undergoing early vitrectomy and endolaser for severe vitreous haemorrhage Eye (Lond) ### <PERSOON-##>;##(#) #<DATUM> quiz ### doi <DATUM> eye ### <PERSOON-##> MM, <PERSOON-##> cost-effectiveness of early vitrectomy for the treatment of vitreous hemorrhage in diabetic retinopathy <PERSOON-##> Het optimale tijdspad voor een cataractextractie bij volwassenen met Wat is het optimale tijdspad voor een cataractextractie bij volwassen personen met diabetische retinopathie? Overweeg een phaco-emulsificatie bij subjectieve hinder, klinisch relevant cataract en de visusdaling moet verklaard kunnen worden door het cataract, ongeacht de mate van DRP Maak voor een cataractextractie bij aanwezige DRP, altijd een OCT van de macula Overweeg bij milde intraretinale cysten in de macula, behandeling met intravitreaal anti-VEGF of steroïden in de Behandel klinisch significant macula oedeem voorafgaand aan de cataractextractie <PERSOON-##> de patiënt voor over mogelijke progressie van de retinopathie en macula oedeem Bedenk dat er in elk geval bij type # diabetes patiënten aanwijzingen zijn dat eerst een phaco-procedure en in tweede instantie een laserbehandeling (indien de retinopathie behandeling behoeft) het beste resultaat geeft voor wat betreft de visus; nadeel is dat bij pseudofakie de periferie moeilijk te behandelen is Bij de beslissing om een phaco-emulsificatie te verrichten bij een persoon met diabetes blijft de belangrijkste factor â net als bij individuen zonder diabetes â dat er sprake is van subjectieve hinder door de betrokkene, een klinisch relevant cataract en dat de visusdaling redelijkerwijs door het cataract veroorzaakt wordt.
| 602 | fms |
<PERSOON> MM, <PERSOON> cost-effectiveness of early vitrectomy for the treatment of vitreous hemorrhage in diabetic retinopathy <PERSOON> Het optimale tijdspad voor een cataractextractie bij volwassenen met Wat is het optimale tijdspad voor een cataractextractie bij volwassen personen met diabetische retinopathie? Overweeg een phaco-emulsificatie bij subjectieve hinder, klinisch relevant cataract en de visusdaling moet verklaard kunnen worden door het cataract, ongeacht de mate van DRP Maak voor een cataractextractie bij aanwezige DRP, altijd een OCT van de macula Overweeg bij milde intraretinale cysten in de macula, behandeling met intravitreaal anti-VEGF of steroïden in de Behandel klinisch significant macula oedeem voorafgaand aan de cataractextractie <PERSOON> de patiënt voor over mogelijke progressie van de retinopathie en macula oedeem Bedenk dat er in elk geval bij type # diabetes patiënten aanwijzingen zijn dat eerst een phaco-procedure en in tweede instantie een laserbehandeling (indien de retinopathie behandeling behoeft) het beste resultaat geeft voor wat betreft de visus; nadeel is dat bij pseudofakie de periferie moeilijk te behandelen is Bij de beslissing om een phaco-emulsificatie te verrichten bij een persoon met diabetes blijft de belangrijkste factor â net als bij individuen zonder diabetes â dat er sprake is van subjectieve hinder door de betrokkene, een klinisch relevant cataract en dat de visusdaling redelijkerwijs door het cataract veroorzaakt wordt De literatuur biedt slechts één enkele RCT, die slechts van beperkte omvang is en welke alleen een uitspraak doet over type # diabetes patiënten met ernstige NPDRP en milde PDRP Uit die studie blijkt dat de visusresultaten beter zijn wanneer eerst een cataract operatie plaatsvindt en pas in tweede instantie een panretinale fotocoagulatie Daarbij moet echter worden aangemerkt dat na een phacoprocedure de pupil minder goed wijd wordt en het dus lastiger is de perifere retina goed te behandelen Fong (###) rapporteert dat in hun serie van ### patiënten er na een jaar sprake is van een visusverbetering van twee regels of meer bij alle patiënten, ongeacht of ze diabetes hebben of niet, inclusief patiënten met DRP zonder eerdere laserbehandeling <PERSOON> (###) rapporteert dat één jaar na een phaco-emulsificatie twee keer zoveel kans bestaat op progressie van de DRP, maar dat dit aanzienlijk minder is dan dit het geval was bij intracapsulaire of extracapsulaire extracties Mozzafarieh (###) rapporteert ook over een objectieve visusverbetering bij diabetes patiënten in het algemeen na een cataract extractie, maar dat de functie weinig verbetert Ostri (###) bevestigt deze visusverbetering bij diabetes patiënten in het algemeen, ook weer ongeacht de mate van DRP Deze auteurs wijten de progressie aan het feit dat bij mensen met cataract de fundusbeoordeling te wensen overlaat <PERSOON> (###) vindt in zijn overzichtsartikel ook geen steun in de literatuur voor progressie na een phaco-procedure; wel geeft deze aan dat het nuttig kan zijn om bij DME perioperatief.
| 556 | fms |
van beperkte omvang is en welke alleen een uitspraak doet over type # diabetes patiënten met ernstige NPDRP en milde PDRP Uit die studie blijkt dat de visusresultaten beter zijn wanneer eerst een cataract operatie plaatsvindt en pas in tweede instantie een panretinale fotocoagulatie Daarbij moet echter worden aangemerkt dat na een phacoprocedure de pupil minder goed wijd wordt en het dus lastiger is de perifere retina goed te behandelen Fong (###) rapporteert dat in hun serie van ### patiënten er na een jaar sprake is van een visusverbetering van twee regels of meer bij alle patiënten, ongeacht of ze diabetes hebben of niet, inclusief patiënten met DRP zonder eerdere laserbehandeling <PERSOON> (###) rapporteert dat één jaar na een phaco-emulsificatie twee keer zoveel kans bestaat op progressie van de DRP, maar dat dit aanzienlijk minder is dan dit het geval was bij intracapsulaire of extracapsulaire extracties Mozzafarieh (###) rapporteert ook over een objectieve visusverbetering bij diabetes patiënten in het algemeen na een cataract extractie, maar dat de functie weinig verbetert Ostri (###) bevestigt deze visusverbetering bij diabetes patiënten in het algemeen, ook weer ongeacht de mate van DRP Deze auteurs wijten de progressie aan het feit dat bij mensen met cataract de fundusbeoordeling te wensen overlaat <PERSOON> (###) vindt in zijn overzichtsartikel ook geen steun in de literatuur voor progressie na een phaco-procedure; wel geeft deze aan dat het nuttig kan zijn om bij DME perioperatief Tenslotte zijn er aanwijzingen dat mild diabetisch macula oedeem toe kan nemen na phaco-emulsificatie (<PERSOON> diagnostiek van de macula met tenminste een OCT, dient overwogen te worden bij het zien van diabetes gerelateerde afwijkingen in de macula Bij het aanwezig zijn van enkele intra-retinale cysten kan worden overwogen om in de perioperatieve (phaco-emulsificatie) periode intravitreaal anti-VEGF of steroïden toe te dienen ter preventie of ter vermindering van mogelijke progressie, indien laser niet meer mogelijk is Indien er klinisch significant macula oedeem aanwezig is, dient dit eerst behandeld te worden, alvorens de phacoemulsificatie te laten plaatsvinden In ### zullen de eerste resultaten van de ESCRS PREMED studie (zie Een belangrijke oorzaak van visusdaling bij patiënten met diabetes mellitus is cataract Er is veel discussie over het ideale tijdspad om een cataractextractie bij iemand met diabetische retinopathie en/of diabetisch macula oedeem te verrichten Er zijn studies die progressie laten zien van diabetische retinopathie en/of macula oedeem Bij type # patiënten met ernstige niet-proliferatieve DRP of milde proliferatieve DRP lijkt een Er zijn aanwijzingen dat bij patiënten met ernstige niet-proliferatieve DRP of milde fotocoagulatie, de kans op progressie van DME in het eerste jaar na operatie verkleint, in vergelijking met late cataractextractie waarbij eerst panretinale fotocoagulatie wordt Suto (###) is een Japanse RCT van overwegend goede kwaliteit (zie risk of bias tabel) maar heeft een geringe studieomvang Suto (###) vergelijkt de effecten van vroege en late cataractextractie bij patiënten met type # diabetes, bilateraal cataract en ernstige niet-proliferatieve of milde proliferatieve DRP Bij vroege.
| 597 | fms |
na phaco-emulsificatie (<PERSOON> diagnostiek van de macula met tenminste een OCT, dient overwogen te worden bij het zien van diabetes gerelateerde afwijkingen in de macula Bij het aanwezig zijn van enkele intra-retinale cysten kan worden overwogen om in de perioperatieve (phaco-emulsificatie) periode intravitreaal anti-VEGF of steroïden toe te dienen ter preventie of ter vermindering van mogelijke progressie, indien laser niet meer mogelijk is Indien er klinisch significant macula oedeem aanwezig is, dient dit eerst behandeld te worden, alvorens de phacoemulsificatie te laten plaatsvinden In ### zullen de eerste resultaten van de ESCRS PREMED studie (zie Een belangrijke oorzaak van visusdaling bij patiënten met diabetes mellitus is cataract Er is veel discussie over het ideale tijdspad om een cataractextractie bij iemand met diabetische retinopathie en/of diabetisch macula oedeem te verrichten Er zijn studies die progressie laten zien van diabetische retinopathie en/of macula oedeem Bij type # patiënten met ernstige niet-proliferatieve DRP of milde proliferatieve DRP lijkt een Er zijn aanwijzingen dat bij patiënten met ernstige niet-proliferatieve DRP of milde fotocoagulatie, de kans op progressie van DME in het eerste jaar na operatie verkleint, in vergelijking met late cataractextractie waarbij eerst panretinale fotocoagulatie wordt Suto (###) is een Japanse RCT van overwegend goede kwaliteit (zie risk of bias tabel) maar heeft een geringe studieomvang Suto (###) vergelijkt de effecten van vroege en late cataractextractie bij patiënten met type # diabetes, bilateraal cataract en ernstige niet-proliferatieve of milde proliferatieve DRP Bij vroege laserbehandeling (panretinale fotocoagulatie) drie maanden uitgesteld tenzij er sprake is van DME Eventueel DME wordt behandeld voorafgaand aan panretinale fotocoagulatie Bij late cataractextractie wordt eerst met laser behandeld en vindt de cataractextractie plaats <DATUM> maanden na de laatste laserbehandeling Alle patiënten (n=##) krijgen beide behandelingen de behandeling is gerandomiseerd naar een van beide ogen, en het contralaterale oog ontvangt de alternatieve behandeling De ernst van de bilaterale cataract en (onbehandelde) DRP op baseline was vergelijkbaar in beide ogen Diagnose en behandeling vinden plaats op basis van fluorescentie angiografie (FAG), optische coherentietomografie (OCT) wordt niet gedaan De RCT hanteert en hersenen) worden uitgesloten De studieomvang is gebaseerd op een powerberekening die niet uitgaat van een minimaal klinisch relevant verschil maar van de effectgrootte bepaald in een kleine niet nader gedefinieerde pilotstudie een verschil in behandelsucces (proportie patiënten die een BCVA van ##/## of beter bereiken) van ##% Voor de secundaire uitkomstmaten, progressie van DRP en DME, is de studieomvang (statische power) In Suto (###) wordt de primaire uitkomstmaat, behandelsucces, gedefinieerd als het bereiken van een visus van ##/## of beter een jaar na cataractextractie De baseline BCVA wordt niet gerapporteerd, maar omdat alle patiënten ernstige niet-proliferatieve DRP of vroege proliferatieve DRP hadden en tenminste NC/NO # (LOCS III classificatie) cataract, is het aannemelijk dat bij alle ogen die na behandeling een visus van ##/## bereiken sprake is van een klinisch relevante verbetering van de visus (tenminste ## letters ETDRS) De kans op.
| 608 | fms |
er sprake is van DME Eventueel DME wordt behandeld voorafgaand aan panretinale fotocoagulatie Bij late cataractextractie wordt eerst met laser behandeld en vindt de cataractextractie plaats <DATUM> maanden na de laatste laserbehandeling Alle patiënten (n=##) krijgen beide behandelingen de behandeling is gerandomiseerd naar een van beide ogen, en het contralaterale oog ontvangt de alternatieve behandeling De ernst van de bilaterale cataract en (onbehandelde) DRP op baseline was vergelijkbaar in beide ogen Diagnose en behandeling vinden plaats op basis van fluorescentie angiografie (FAG), optische coherentietomografie (OCT) wordt niet gedaan De RCT hanteert en hersenen) worden uitgesloten De studieomvang is gebaseerd op een powerberekening die niet uitgaat van een minimaal klinisch relevant verschil maar van de effectgrootte bepaald in een kleine niet nader gedefinieerde pilotstudie een verschil in behandelsucces (proportie patiënten die een BCVA van ##/## of beter bereiken) van ##% Voor de secundaire uitkomstmaten, progressie van DRP en DME, is de studieomvang (statische power) In Suto (###) wordt de primaire uitkomstmaat, behandelsucces, gedefinieerd als het bereiken van een visus van ##/## of beter een jaar na cataractextractie De baseline BCVA wordt niet gerapporteerd, maar omdat alle patiënten ernstige niet-proliferatieve DRP of vroege proliferatieve DRP hadden en tenminste NC/NO # (LOCS III classificatie) cataract, is het aannemelijk dat bij alle ogen die na behandeling een visus van ##/## bereiken sprake is van een klinisch relevante verbetering van de visus (tenminste ## letters ETDRS) De kans op Suto (###) definieert progressie van DRP en DME als een toename in ernst met tenminste een gradatie op de ETDRS schaal Diagnose vindt plaats op basis van fluorescentie angiografie (FAG), de retinale dikte wordt niet bepaald Tussen de behandelgroepen wordt een mogelijk klinisch relevant, maar statistisch niet significant verschil gevonden in progressie van DRP ##% bij vroege cataractextractie, en ##% bij late cataractextractie (p=#,##) Wel wordt een statistisch significant verschil in progressie van DME waargenomen, in het nadeel van needed to harm, NNH=#,#) Bij interpretatie van de resultaten m b t progressie van DRP en DME moet rekening worden gehouden met de geringe studieomvang (onvoldoende statistische power; zie eerder in de tekst), zo kan niet worden uitgesloten dat bij een grotere studieomvang wel een statistisch significant verschil in progressie De uitkomstmaten, Bijwerkingen en complicaties, kwaliteit van leven (HRQoL), belasting voor de patiënt, en De bewijskracht voor de uitkomstmaat visusverbetering (BCVA) is matig De bewijskracht is gebaseerd op gerandomiseerd onderzoek en start hoog, de bewijskracht is verlaagd met een niveau vanwege imprecisie (een bewijskracht is met twee niveaus verlaagd vanwege ernstige imprecisie (een enkele RCT met onvoldoende volgende zoekvraag wat zijn de gunstige en ongunstige effecten van een cataractextractie in vergelijking tot niet of later ingrijpen bij volwassen personen met diabetische retinopathie (DRP) en/of diabetisch macula oedeem De werkgroep achtte verschil in visus (best corrected visual acuity, BCVA), en progressie van DRP en/of DME, voor de besluitvorming kritieke uitkomstmaten; milde bijwerkingen of complicaties, kwaliteit van leven (HRQoL),.
| 623 | fms |
toename in ernst met tenminste een gradatie op de ETDRS schaal Diagnose vindt plaats op basis van fluorescentie angiografie (FAG), de retinale dikte wordt niet bepaald Tussen de behandelgroepen wordt een mogelijk klinisch relevant, maar statistisch niet significant verschil gevonden in progressie van DRP ##% bij vroege cataractextractie, en ##% bij late cataractextractie (p=#,##) Wel wordt een statistisch significant verschil in progressie van DME waargenomen, in het nadeel van needed to harm, NNH=#,#) Bij interpretatie van de resultaten m b t progressie van DRP en DME moet rekening worden gehouden met de geringe studieomvang (onvoldoende statistische power; zie eerder in de tekst), zo kan niet worden uitgesloten dat bij een grotere studieomvang wel een statistisch significant verschil in progressie De uitkomstmaten, Bijwerkingen en complicaties, kwaliteit van leven (HRQoL), belasting voor de patiënt, en De bewijskracht voor de uitkomstmaat visusverbetering (BCVA) is matig De bewijskracht is gebaseerd op gerandomiseerd onderzoek en start hoog, de bewijskracht is verlaagd met een niveau vanwege imprecisie (een bewijskracht is met twee niveaus verlaagd vanwege ernstige imprecisie (een enkele RCT met onvoldoende volgende zoekvraag wat zijn de gunstige en ongunstige effecten van een cataractextractie in vergelijking tot niet of later ingrijpen bij volwassen personen met diabetische retinopathie (DRP) en/of diabetisch macula oedeem De werkgroep achtte verschil in visus (best corrected visual acuity, BCVA), en progressie van DRP en/of DME, voor de besluitvorming kritieke uitkomstmaten; milde bijwerkingen of complicaties, kwaliteit van leven (HRQoL), letters (# lijnen; #,# logMAR; dichotome uitkomstmaat) als een klinisch (patiënt) relevant verschil Voor progressie van DRP en DME werd een toename met tenminste een graad op de ETDRS schaal als klinisch relevant gedefinieerd Voor de overige uitkomstmaten werd niet bij voorbaat een klinisch relevant verschil vastgesteld In de databases Medline (OVID) en Embase is met relevante zoektermen gezocht vanaf het jaar ### naar cataractextractie vergelijken bij patiënten met diabetische retinopathie en/of diabetisch macula oedeem De werkgroep acht onderzoek van voor het jaar ### niet relevant vanwege de sterk verbeterde operatietechniek met de introductie van phaco-emulsificatie De zoekverantwoording is weergegeven onder het tabblad Verantwoording De literatuurzoekactie leverde ### treffers op Studies werden geselecteerd op grond van de (systematisch review van) vergelijkend onderzoek, vergelijking van vroege cataractextractie met afwachtend beleid (late cataractextractie of geen cataractextractie), bij volwassenen met diabetes type # of #, diabetische retinopathie en/of diabetisch macula oedeem, en met door de werkgroep als relevant benoemde Op basis van titel en abstract werden in eerste instantie ## studies voorgeselecteerd Na raadpleging van de en resultaten zijn opgenomen in de evidencetabel De beoordeling van de individuele studieopzet (risk of bias) is <PERSOON> NM, Glassman AR, Grover S, <PERSOON> SJ, Murtha TJ, Rauser ME, <PERSOON> edema after cataract surgery in eyes without preoperative central-involved diabetic macular edema JAMA Ophthalmol ### Jul;###(#) ###-# doi Fong CS, <PERSOON> T, <PERSOON> T, <PERSOON> JJ.
| 620 | fms |
verschil Voor progressie van DRP en DME werd een toename met tenminste een graad op de ETDRS schaal als klinisch relevant gedefinieerd Voor de overige uitkomstmaten werd niet bij voorbaat een klinisch relevant verschil vastgesteld In de databases Medline (OVID) en Embase is met relevante zoektermen gezocht vanaf het jaar ### naar cataractextractie vergelijken bij patiënten met diabetische retinopathie en/of diabetisch macula oedeem De werkgroep acht onderzoek van voor het jaar ### niet relevant vanwege de sterk verbeterde operatietechniek met de introductie van phaco-emulsificatie De zoekverantwoording is weergegeven onder het tabblad Verantwoording De literatuurzoekactie leverde ### treffers op Studies werden geselecteerd op grond van de (systematisch review van) vergelijkend onderzoek, vergelijking van vroege cataractextractie met afwachtend beleid (late cataractextractie of geen cataractextractie), bij volwassenen met diabetes type # of #, diabetische retinopathie en/of diabetisch macula oedeem, en met door de werkgroep als relevant benoemde Op basis van titel en abstract werden in eerste instantie ## studies voorgeselecteerd Na raadpleging van de en resultaten zijn opgenomen in de evidencetabel De beoordeling van de individuele studieopzet (risk of bias) is <PERSOON> NM, Glassman AR, Grover S, <PERSOON> SJ, Murtha TJ, Rauser ME, <PERSOON> edema after cataract surgery in eyes without preoperative central-involved diabetic macular edema JAMA Ophthalmol ### Jul;###(#) ###-# doi Fong CS, <PERSOON> T, <PERSOON> T, <PERSOON> JJ cataract surgery in patients with diabetes Acta Ophthalmol ### Mar;##(#) ##<DATUM> doi <DATUM> j ###-### ### ### x <PERSOON> T, <PERSOON> S, <PERSOON> JJ Development and progression of diabetic retinopathy ## <PERSOON> outcomes of phacoemulsification cataract surgery in diabetes patients visual function (VF-##), visual acuity and patient satisfaction <PERSOON> H, <PERSOON-##> cataract surgery in a large cohort of diabetes patients visual acuity outcomes and prognostic factors <PERSOON-##> ### Nov;##(##) ##<DATUM> doi <PERSOON-##> AS, <PERSOON-##> SH Cataract surgery and diabetes Curr Opin Ophthalmol ### <PERSOON-##>;##(#) <DATUM> doi <PERSOON-##> S, <PERSOON-##> of type # diabetics requiring panretinal photocoagulation and cataract surgery J Wat zijn de randvoorwaarden voor optimale zorg van patiënten met diabetische retinopathie? Hoe moet de screening op diabetische retinopathie worden georganiseerd en uitgevoerd? Neem bij de organisatie van screening op diabetische retinopathie de volgende randvoorwaarden in acht De bij de screening betrokken professionals hanteren een protocol voor de organisatie van screening en De screenende partij stuurt na iedere screeningssessie een gespecificeerd verslag inclusief follow-up Neem bij de uitvoering van screening op diabetische retinopathie de volgende randvoorwaarden in acht De beoordeling van de fundusbeelden vindt plaats door adequaat opgeleide graders onder supervisie van.
| 627 | fms |
with diabetes Acta Ophthalmol ### Mar;##(#) ##<DATUM> doi <DATUM> j ###-### ### ### x <PERSOON> T, <PERSOON> S, <PERSOON> JJ Development and progression of diabetic retinopathy ## <PERSOON> outcomes of phacoemulsification cataract surgery in diabetes patients visual function (VF-##), visual acuity and patient satisfaction <PERSOON> H, <PERSOON> cataract surgery in a large cohort of diabetes patients visual acuity outcomes and prognostic factors <PERSOON> ### Nov;##(##) ##<DATUM> doi <PERSOON> AS, <PERSOON> SH Cataract surgery and diabetes Curr Opin Ophthalmol ### <PERSOON-##>;##(#) <DATUM> doi <PERSOON-##> S, <PERSOON-##> of type # diabetics requiring panretinal photocoagulation and cataract surgery J Wat zijn de randvoorwaarden voor optimale zorg van patiënten met diabetische retinopathie? Hoe moet de screening op diabetische retinopathie worden georganiseerd en uitgevoerd? Neem bij de organisatie van screening op diabetische retinopathie de volgende randvoorwaarden in acht De bij de screening betrokken professionals hanteren een protocol voor de organisatie van screening en De screenende partij stuurt na iedere screeningssessie een gespecificeerd verslag inclusief follow-up Neem bij de uitvoering van screening op diabetische retinopathie de volgende randvoorwaarden in acht De beoordeling van de fundusbeelden vindt plaats door adequaat opgeleide graders onder supervisie van De digitale fundusfotografie wordt initieel uitgevoerd zonder verder oogheelkundig onderzoek tenzij er Producenten van Huisarts Informatiesystemen dienen passende software voor dataregistratie van Voor een tijdige en adequate screening op en follow-up bij diabetische retinopathie is het nodig dat de diabetes-hoofdbehandelaar de verantwoordelijkheid neemt voor het aanbieden van diabetische de bij de screening betrokken professionals een protocol voor de organisatie van screening en de screenende partij van iedere screeningssessie een gespecificeerd verslag inclusief follow-up advies aan De beoordeling van de fundusbeelden moet door adequaat opgeleide graders worden uitgevoerd Formele opleidingseisen en certificering van graders zijn hiervoor noodzakelijk Om de kosten van een adequate screening op diabetische retinopathie zo beperkt mogelijk te houden is digitale fundusfotografie zonder verder De oogheelkundige zorg rond de patiënt met diabetes is aanzienlijk complexer geworden door de toegenomen mogelijkheden enerzijds, maar ook door de langere levensverwachting, de hogere eisen aan de visuele behoefte en de stijging van het aantal personen met diabetes mellitus Kosteneffectiviteit mag daarbij niet uit het oog Dit maakt dat screening op voorkomen van diabetische retinopathie inmiddels is verschoven naar de eerste lijn, waarbij screening niet langer door alleen artsen wordt gedaan, maar ook door getrainde paramedici, zoals optometristen Controle intervallen worden eveneens kritisch beschouwd, omdat ook daarin winst valt te behalen om de steeds toenemende aantallen patiënten adequaat te kunnen vervolgen en tijdig pathologie die Mogelijkheden van behandeling reiken verder dan fotocoagulatie biologicals (angiogenese remmers) hebben ook hun intrede gedaan bij de behandeling van diabetische retinopathie, en dan met name bij de behandeling van diabetisch macula oedeem.
| 589 | fms |
Behandeling van hypertensie in de zwangerschap met antihypertensiva â indicatiestelling en medicatiekeuze Deze richtlijn richt zich op wat volgens de huidige maatstaven de beste zorg is voor vrouwen met hypertensieve De behandeling van hypertensie in de zwangerschap met bloeddrukverlagers Het toedienen van corticosteroïden aan zwangeren met hypertensieve aandoeningen bij dreigende vroeggeboorte en de mogelijke gunstige effecten hiervan voor het kind De behandeling van hypertensie in de zwangerschap met magnesiumsulfaat Counseling van ouders over de prognose van het kind bij verwachte vroeggeboorte wegens Deze richtlijn is bestemd voor alle zorgverleners die betrokken zijn bij de zorg voor vrouwen met hypertensieve Dit zijn met name gynaecologen, kinderartsen en klinisch verloskundigen, aangevuld door internisten Een ander woord voor hypertensie is hoge bloeddruk Een hoge bloeddruk die het gevolg is van de zwangerschap, wordt zwangerschapshypertensie genoemd Van de vrouwen die voor het eerst zwanger zijn, krijgt ## tot ## procent een hoge bloeddruk Dit kan gepaard gaan met ernstige complicaties als insulten, loslating van de moederkoek of vroeggeboorte Deze aandoeningen zijn bovendien de belangrijkste oorzaak van moedersterfte in <LOCATIE> Een hoge bloeddruk is daarom vaak een reden om patiënten naar de zwangerschap (HELLP-syndroom, vroeger ook wel zwangerschapsvergiftiging genoemd) komt bij minder dan # procent van de vrouwen voor die voor de eerste keer zwanger zijn Meer informatie over hoge bloeddruk in de zwangerschap is te vinden op de website van de gynaecologen door middel van een groepsinterview met verschillende patiëntengroepen (focusgroepen) Dit werd gedaan in # Verkleint de behandeling van hypertensie in de zwangerschap de kans op matemale complicaties (mortaliteit, # Wat zijn de bijwerkingen van behandeling van hypertensie in de zwangerschap voor moeder? # Verkleint de behandeling van hypertensie in de zwangerschap de kans op foetale/neonatale complicaties # Wat zijn de bijwerkingen van behandeling van hypertensie in de zwangerschap op het kind (mortaliteit, # Welke bloeddrukwaarde kan het best worden nagestreefd bij instellen van behandeling? Zijn er argumenten om bloeddrukafkappunten voor instellen van behandeling af te laten hangen van de # Welke medicamenten verdienen de voorkeur bij behandeling van hypertensie in de zwangerschap? Er is onvoldoende bewijs om bloeddrukverlagende behandeling te adviseren bij matige hypertensie in de Bij ernstige hypertensie (DBD ) ### mmHg of SBD ) ### mmHg) wordt geadviseerd behandeling in te stellen Middelen die de voorkeur verdienen voor de behandeling van hypertensie in de zwangerschap zijn methyldopa, De werkgroep raadt aan om dosering en combinatiegebruik van deze middelen vast te leggen in een lokaal ACE-remmers, angiotensinereceptorblokkers (ARBâs) en directe renineremmers behoren in de zwangerschap Bij chronische hypertensie wordt aanbevolen het zoutbeperkt dieet in de zwangerschap te continueren Adviezen over bedrust, actief bewegen en werk zijn voor vrouwen met een verhoogd risico op het ontwikkelen van een hypertensieve aandoening niet anders dan de reguliere adviezen voor zwangere vrouwen Deze richtlijn geeft adviezen over de behandeling van hypertensie voor een geplande zwangerschap of tijdens een zwangerschap Er wordt niet ingegaan op risicoselectie, andere preventieve maatregelen dan.
| 561 | fms |
hypertensie in de zwangerschap de kans op matemale complicaties (mortaliteit, # Wat zijn de bijwerkingen van behandeling van hypertensie in de zwangerschap voor moeder? # Verkleint de behandeling van hypertensie in de zwangerschap de kans op foetale/neonatale complicaties # Wat zijn de bijwerkingen van behandeling van hypertensie in de zwangerschap op het kind (mortaliteit, # Welke bloeddrukwaarde kan het best worden nagestreefd bij instellen van behandeling? Zijn er argumenten om bloeddrukafkappunten voor instellen van behandeling af te laten hangen van de # Welke medicamenten verdienen de voorkeur bij behandeling van hypertensie in de zwangerschap? Er is onvoldoende bewijs om bloeddrukverlagende behandeling te adviseren bij matige hypertensie in de Bij ernstige hypertensie (DBD ) ### mmHg of SBD ) ### mmHg) wordt geadviseerd behandeling in te stellen Middelen die de voorkeur verdienen voor de behandeling van hypertensie in de zwangerschap zijn methyldopa, De werkgroep raadt aan om dosering en combinatiegebruik van deze middelen vast te leggen in een lokaal ACE-remmers, angiotensinereceptorblokkers (ARBâs) en directe renineremmers behoren in de zwangerschap Bij chronische hypertensie wordt aanbevolen het zoutbeperkt dieet in de zwangerschap te continueren Adviezen over bedrust, actief bewegen en werk zijn voor vrouwen met een verhoogd risico op het ontwikkelen van een hypertensieve aandoening niet anders dan de reguliere adviezen voor zwangere vrouwen Deze richtlijn geeft adviezen over de behandeling van hypertensie voor een geplande zwangerschap of tijdens een zwangerschap Er wordt niet ingegaan op risicoselectie, andere preventieve maatregelen dan Hoewel op basis van kennis niet met zekerheid gesteld kan worden bij welke bloeddruk behandeling gestart behoort te worden, welke streefwaarde bij behandeling van de bloeddruk aangehouden moet worden en welk medicament de voorkeur verdient, is de werkgroep van mening dat in <LOCATIE> een zekere mate van uniformering van voordeel kan zijn De argumenten hiervoor zijn Het heeft de voorkeur om goede kennis te hebben van effecten, interacties en bijwerkingen van een Bij noodzaak tot overdracht van behandeling is een standaardisatie van medicatie van voordeel Het aantal middelen waarmee ruime ervaring in de zwangerschap is opgebouwd, is beperkt De adviezen zijn grotendeels gebaseerd op in <LOCATIE> gebruikelijke medicatie en is gebaseerd op de Er loopt een trial die een antwoord geeft op de vraag welke streefwaarden gehanteerd dienen te worden In afwachting van bovenstaand onderzoek leidt de discussie van het al of niet behandelen van matige hypertensie op dit moment <LOCATIE> nog tot variatie in zorg De werkgroep heeft de voordelen (reductie van de kans op het optreden van ernstige hypertensie, echter geen effect op het ontwikkelen van preeclampsie of eclampsie) en nadelen (lager geboortegewicht) hiervan afgewogen constateert dat er onvoldoende bewijs is om bloeddrukverlagende behandeling te adviseren bij matige hypertensie in de In het patiëntenfocusgroepgesprek van vrouwen met (een voorgeschiedenis van) een hypertensieve aandoening in de zwangerschap kwam naar voren dat er behoefte is aan informatievoorziening gericht op de patiënt Er wordt benadrukt dat het belangrijk is om de partner van de patiënt hierbij te betrekken, ook.
| 557 | fms |
gesteld kan worden bij welke bloeddruk behandeling gestart behoort te worden, welke streefwaarde bij behandeling van de bloeddruk aangehouden moet worden en welk medicament de voorkeur verdient, is de werkgroep van mening dat in <LOCATIE> een zekere mate van uniformering van voordeel kan zijn De argumenten hiervoor zijn Het heeft de voorkeur om goede kennis te hebben van effecten, interacties en bijwerkingen van een Bij noodzaak tot overdracht van behandeling is een standaardisatie van medicatie van voordeel Het aantal middelen waarmee ruime ervaring in de zwangerschap is opgebouwd, is beperkt De adviezen zijn grotendeels gebaseerd op in <LOCATIE> gebruikelijke medicatie en is gebaseerd op de Er loopt een trial die een antwoord geeft op de vraag welke streefwaarden gehanteerd dienen te worden In afwachting van bovenstaand onderzoek leidt de discussie van het al of niet behandelen van matige hypertensie op dit moment <LOCATIE> nog tot variatie in zorg De werkgroep heeft de voordelen (reductie van de kans op het optreden van ernstige hypertensie, echter geen effect op het ontwikkelen van preeclampsie of eclampsie) en nadelen (lager geboortegewicht) hiervan afgewogen constateert dat er onvoldoende bewijs is om bloeddrukverlagende behandeling te adviseren bij matige hypertensie in de In het patiëntenfocusgroepgesprek van vrouwen met (een voorgeschiedenis van) een hypertensieve aandoening in de zwangerschap kwam naar voren dat er behoefte is aan informatievoorziening gericht op de patiënt Er wordt benadrukt dat het belangrijk is om de partner van de patiënt hierbij te betrekken, ook Patiënten beseffen dat medicatie nodig is, maar zouden wel graag goed geïnformeerd zijn over de werking en vooral ook over de bijwerkingen Er is goede ervaring met informatie op schrift Er is bovendien behoefte aan verwijzing naar een goede patiëntenwebsite of patiënteninformatie (bijlage de bijlage "Verslag patiëntenfocusgroep Hypertensieve aandoeningen in de zwangerschap kunnen ernstige maternale en foetale complicaties tot gevolg hebben Het is van belang de behandeling zo optimaal mogelijk uit te voeren volgens vast omschreven richtlijnen om de kans op complicaties voor moeder en kind zo klein mogelijk te maken en continuïteit van zorg te Deze module geeft adviezen over de behandeling van hypertensie voorafgaand aan een geplande zwangerschap of tijdens een zwangerschap Er wordt niet ingegaan op risicoselectie, andere preventieve Voor het uitwerken van deze uitgangsvraag werd als leidraad de onlangs verschenen richtlijn âHypertension in Pregnancyâ van de National Institute for Health and Clinical Excellence (NICE ###) gebruikt, evenals de richtlijnen van de Royal College of Obstetricians (RCOG ###), de Society of Obstetricians and Gynecologists Medicamenteuze behandeling vermindert de kans op het optreden van ernstige hypertensie, maar een lager geboortegewicht Er is geen effect op perinatale sterfte of preterme geboorte Over de effecten hiervan op lange termijn zijn geen gegevens beschikbaar Er is algemene consensus dat ernstige hypertensie (systole )### of diastole )###) en ernstige preeclampsie behandeld dienen te worden om maternale morbiditeit en mortaliteit te verlagen congenitale afwijkingen Gebruik later in de zwangerschap is geassocieerd met foetale sterfte en Op basis van de beschikbare literatuur kan niet aangegeven worden dat een bepaald medicament*.
| 573 | fms |
graag goed geïnformeerd zijn over de werking en vooral ook over de bijwerkingen Er is goede ervaring met informatie op schrift Er is bovendien behoefte aan verwijzing naar een goede patiëntenwebsite of patiënteninformatie (bijlage de bijlage "Verslag patiëntenfocusgroep Hypertensieve aandoeningen in de zwangerschap kunnen ernstige maternale en foetale complicaties tot gevolg hebben Het is van belang de behandeling zo optimaal mogelijk uit te voeren volgens vast omschreven richtlijnen om de kans op complicaties voor moeder en kind zo klein mogelijk te maken en continuïteit van zorg te Deze module geeft adviezen over de behandeling van hypertensie voorafgaand aan een geplande zwangerschap of tijdens een zwangerschap Er wordt niet ingegaan op risicoselectie, andere preventieve Voor het uitwerken van deze uitgangsvraag werd als leidraad de onlangs verschenen richtlijn âHypertension in Pregnancyâ van de National Institute for Health and Clinical Excellence (NICE ###) gebruikt, evenals de richtlijnen van de Royal College of Obstetricians (RCOG ###), de Society of Obstetricians and Gynecologists Medicamenteuze behandeling vermindert de kans op het optreden van ernstige hypertensie, maar een lager geboortegewicht Er is geen effect op perinatale sterfte of preterme geboorte Over de effecten hiervan op lange termijn zijn geen gegevens beschikbaar Er is algemene consensus dat ernstige hypertensie (systole )### of diastole )###) en ernstige preeclampsie behandeld dienen te worden om maternale morbiditeit en mortaliteit te verlagen congenitale afwijkingen Gebruik later in de zwangerschap is geassocieerd met foetale sterfte en Op basis van de beschikbare literatuur kan niet aangegeven worden dat een bepaald medicament* of aangepast dieet bij vrouwen met hypertensieve aandoeningen Een zoutbeperkt dieet zoutbeperking nuttig zijn, zoals dat ook buiten de zwangerschap het geval is # Kan behandeling van hypertensie in de zwangerschap de kans op maternale complicaties Een cochranereview onderzocht het effect van medicamenteuze bloeddrukverlaging bij vrouwen met matige hypertensie tijdens de zwangerschap Deze werd gedefinieerd als een diastolische bloeddruk tussen de ## en ### mmHg, of een systolische bloeddruk tussen de ### en ### mmHg In totaal werden er # studies in opgenomen die alleen vrouwen met chronische hypertensie includeerden, # studies waarbij zowel vrouwen met chronische hypertensie als vrouwen met zwangerschapshypertensie geïncludeerd werden, ## studies waarbij chronische hypertensie een exclusiecriterium was, en ## studies waarbij deze gegevens niet beschikbaar waren De belangrijkste bevinding was dat over het geheel van deze studies genomen, medicamenteuze bloeddrukverlaging de kans op ernstige hypertensie halveerde (van ##% naar #%, RR #,## (##%-BI #,#â# ,#), ## trials, ### vrouwen; NNT ## (#-##)) Voor de volgende uitkomstmaten werd geen significant effect aangetoond van antihypertensieve medicatie versus placebo maternale mortaliteit (RR #,## (##%- BI #,###,##), # studies, n = ###), pre-eclampsie (RR #,##; (##%-BI #,<DATUM> #), ## studies, n = ###), eclampsie (RR #,## uitkomstmaten, maar verdere gegevens hierover ontbreken wegens de zeldzaamheid van deze complicatie Wanneer de verschillende soorten antihypertensiva met elkaar werden vergeleken leken bètablokkers effectiever dan methyldopa voor het verlagen van het risico op ernstige hypertensie (## studies, ### vrouwen, RR #,## (##%-BI #,#-#,#), NNT ## (<DATUM> ).
| 708 | fms |
of aangepast dieet bij vrouwen met hypertensieve aandoeningen Een zoutbeperkt dieet zoutbeperking nuttig zijn, zoals dat ook buiten de zwangerschap het geval is # Kan behandeling van hypertensie in de zwangerschap de kans op maternale complicaties Een cochranereview onderzocht het effect van medicamenteuze bloeddrukverlaging bij vrouwen met matige hypertensie tijdens de zwangerschap Deze werd gedefinieerd als een diastolische bloeddruk tussen de ## en ### mmHg, of een systolische bloeddruk tussen de ### en ### mmHg In totaal werden er # studies in opgenomen die alleen vrouwen met chronische hypertensie includeerden, # studies waarbij zowel vrouwen met chronische hypertensie als vrouwen met zwangerschapshypertensie geïncludeerd werden, ## studies waarbij chronische hypertensie een exclusiecriterium was, en ## studies waarbij deze gegevens niet beschikbaar waren De belangrijkste bevinding was dat over het geheel van deze studies genomen, medicamenteuze bloeddrukverlaging de kans op ernstige hypertensie halveerde (van ##% naar #%, RR #,## (##%-BI #,#â# ,#), ## trials, ### vrouwen; NNT ## (#-##)) Voor de volgende uitkomstmaten werd geen significant effect aangetoond van antihypertensieve medicatie versus placebo maternale mortaliteit (RR #,## (##%- BI #,###,##), # studies, n = ###), pre-eclampsie (RR #,##; (##%-BI #,<DATUM> #), ## studies, n = ###), eclampsie (RR #,## uitkomstmaten, maar verdere gegevens hierover ontbreken wegens de zeldzaamheid van deze complicatie Wanneer de verschillende soorten antihypertensiva met elkaar werden vergeleken leken bètablokkers effectiever dan methyldopa voor het verlagen van het risico op ernstige hypertensie (## studies, ### vrouwen, RR #,## (##%-BI #,#-#,#), NNT ## (<DATUM> ) (bètablokkers versus methyldopa en bètablokkers versus calciumantagonisten) en het risico op proteïnurie of Er werd een subgroepanalyse verricht naar behandeling bij de verschillende typen hypertensieve aandoeningen (hypertensie, pre-eclampsie, chronische hypertensie en niet geclassificeerde hypertensie) voor de uitkomstmaten ernstige hypertensie en proteïnurie/pre-eclampsie Alleen voor de uitkomstmaat ernstige hypertensie werd een significant effect van medicamenteuze bloeddrukverlaging aangetoond Deze uitkomst was vergelijkbaar bij alle Fig <DATUM> Cochranereview van behandeling met antihypertensive bij matige hypertensie gedurende gegroepeerd naar type hypertensie bij begin onderzoek, de uitkomst was ernstige hypertensie Er zijn geen aanwijzingen dat het behandelen van matige zwangerschapshypertensie of matige chronische hypertensie de zwangerschapsuitkomst kan verbeteren Over zeldzame uitkomsten zoals maternale Er is algemene consensus dat ernstige hypertensie in de zwangerschap behandeld dient te worden om maternale morbiditeit en mortaliteit te verlagen, vanwege het verhoogde risico op cerebrale bloeding dat met het hebben van ernstige hypertensie samenhangt (SOGC ###, RCOG ###, Abalos ###) Er werden twee studies gevonden die het effect van bloeddrukverlagende behandeling bij matige pre-eclampsie onderzochten Eén RCT (n = ###) vond dat behandeling met labetalol ernstige pre-eclampsie kon voorkomen (RR = #,##, ##%-BI #,##-#,##) Voor de overige foetale en maternale uitkomsten werd geen verschil aangetoond (Sibai ###) Dezelfde uitkomst werd gerapporteerd in een kleine studie (n = ##) naar methyldopa beperkte bewijslast suggereert dat medicamenteuze behandeling van matige pre- eclampsie zwangerschapsuitkomsten niet verbetert ten opzichte van het starten van behandeling als ernstige preP DF aangemaakt op <DATUM> Abalos et al Betreffende matige pre-eclampsie zijn de beschikbare gegevens echter te beperkt om een zekere.
| 751 | fms |
calciumantagonisten) en het risico op proteïnurie of Er werd een subgroepanalyse verricht naar behandeling bij de verschillende typen hypertensieve aandoeningen (hypertensie, pre-eclampsie, chronische hypertensie en niet geclassificeerde hypertensie) voor de uitkomstmaten ernstige hypertensie en proteïnurie/pre-eclampsie Alleen voor de uitkomstmaat ernstige hypertensie werd een significant effect van medicamenteuze bloeddrukverlaging aangetoond Deze uitkomst was vergelijkbaar bij alle Fig <DATUM> Cochranereview van behandeling met antihypertensive bij matige hypertensie gedurende gegroepeerd naar type hypertensie bij begin onderzoek, de uitkomst was ernstige hypertensie Er zijn geen aanwijzingen dat het behandelen van matige zwangerschapshypertensie of matige chronische hypertensie de zwangerschapsuitkomst kan verbeteren Over zeldzame uitkomsten zoals maternale Er is algemene consensus dat ernstige hypertensie in de zwangerschap behandeld dient te worden om maternale morbiditeit en mortaliteit te verlagen, vanwege het verhoogde risico op cerebrale bloeding dat met het hebben van ernstige hypertensie samenhangt (SOGC ###, RCOG ###, Abalos ###) Er werden twee studies gevonden die het effect van bloeddrukverlagende behandeling bij matige pre-eclampsie onderzochten Eén RCT (n = ###) vond dat behandeling met labetalol ernstige pre-eclampsie kon voorkomen (RR = #,##, ##%-BI #,##-#,##) Voor de overige foetale en maternale uitkomsten werd geen verschil aangetoond (Sibai ###) Dezelfde uitkomst werd gerapporteerd in een kleine studie (n = ##) naar methyldopa beperkte bewijslast suggereert dat medicamenteuze behandeling van matige pre- eclampsie zwangerschapsuitkomsten niet verbetert ten opzichte van het starten van behandeling als ernstige preP DF aangemaakt op <DATUM> Abalos et al Betreffende matige pre-eclampsie zijn de beschikbare gegevens echter te beperkt om een zekere Over bijwerkingen bij de moeder is weinig beschreven De bloeddrukverlagende medicijnen die in de systematische reviews werden geïncludeerd (Abalos ###, Magee ###) lijken goed te worden verdragen gedurende de zwangerschap, hoewel ongunstige maternale effecten in veel RCTâs niet gerapporteerd zijn Bij zeer grote bloeddrukdaling bestaat het gevaar van hypotensie Zie tabel <DATUM> voor specifieke bijwerkingen van de # Kan behandeling van hypertensie in de zwangerschap de kans op f oetale/neonatale complicaties In de eerder genoemde cochranereview (Abalos ###) naar medicamenteuze bloeddrukverlaging bij matige hypertensieve aandoeningen in de zwangerschap werd geen significant effect waargenomen op de perinatale Een subgroepanalyse naar de verschillende typen hypertensieve aandoeningen (hypertensie, hypertensie en proteïnurie, chronische hypertensie en niet geclassificeerde hypertensie) werd verricht voor de uitkomstmaten foetale/neonatale sterfte (inclusief spontane abortus), vroeggeboorte ( ## weken en voor groeivertraging Ook met deze subgroepanalyse werden geen significante resultaten waargenomen tussen wel of niet toedienen van # Wat zijn de bijwerkingen van behandeling van hypertensie in de zwangerschap op het kind? Er is discussie over het mogelijke nadelige effect van bloeddrukverlagende therapie op de incidentie van foetale groeivertraging Twee meta-analyses uit ### en ### hebben verschillende uitkomsten laten zien In een meta-analyse van Abalos werd in een subgroepanalyse geen verschil gezien in de incidentie van foetale Voor de # studies die beta-blockers vergeleken met placebo of geen behandeling werd wel een trend gevonden De meta-analyse van von Dadelszen onderzocht primair de relatie tussen een daling in âmean arterial pressureâ.
| 627 | fms |
Over bijwerkingen bij de moeder is weinig beschreven De bloeddrukverlagende medicijnen die in de systematische reviews werden geïncludeerd (Abalos ###, Magee ###) lijken goed te worden verdragen gedurende de zwangerschap, hoewel ongunstige maternale effecten in veel RCTâs niet gerapporteerd zijn Bij zeer grote bloeddrukdaling bestaat het gevaar van hypotensie Zie tabel <DATUM> voor specifieke bijwerkingen van de # Kan behandeling van hypertensie in de zwangerschap de kans op f oetale/neonatale complicaties In de eerder genoemde cochranereview (Abalos ###) naar medicamenteuze bloeddrukverlaging bij matige hypertensieve aandoeningen in de zwangerschap werd geen significant effect waargenomen op de perinatale Een subgroepanalyse naar de verschillende typen hypertensieve aandoeningen (hypertensie, hypertensie en proteïnurie, chronische hypertensie en niet geclassificeerde hypertensie) werd verricht voor de uitkomstmaten foetale/neonatale sterfte (inclusief spontane abortus), vroeggeboorte ( ## weken en voor groeivertraging Ook met deze subgroepanalyse werden geen significante resultaten waargenomen tussen wel of niet toedienen van # Wat zijn de bijwerkingen van behandeling van hypertensie in de zwangerschap op het kind? Er is discussie over het mogelijke nadelige effect van bloeddrukverlagende therapie op de incidentie van foetale groeivertraging Twee meta-analyses uit ### en ### hebben verschillende uitkomsten laten zien In een meta-analyse van Abalos werd in een subgroepanalyse geen verschil gezien in de incidentie van foetale Voor de # studies die beta-blockers vergeleken met placebo of geen behandeling werd wel een trend gevonden De meta-analyse van von Dadelszen onderzocht primair de relatie tussen een daling in âmean arterial pressureâ lager geboortegewicht in de groep kinderen van wie de moeder met bloeddrukverlagende medicatie werd behandeld bij matige hypertensie (## trials, n = ###; elke ## mmHg daling in âmean arterial pressureâ was gerelateerd aan een afname in geboortegewicht van ### g) (von Dadelszen ###) Deze relatie kon niet worden verklaard door het type hypertensie, type antihypertensivum of duur van de therapie Bij de interpretatie van deze resultaten moet men zich realiseren dat de range van de bloeddrukverschillen slechts ± # mmHg bedroeg in de geïncludeerde studies De beide reviews hadden een verschillende selectie van studies aangezien alleen studies gebruikt konden worden die de gewenste eindpunt parameter vermeldden Bovenstaande kan mogelijk de discrepantie in uitkomst verklaren Er zijn geen betrouwbare gegevens over de lange termijn uitkomsten Bij acute bloeddrukdalingen bij de moeder zijn circulatoire effecten op het kind beschreven, waardoor het onwenselijk lijkt om de nagestreefde normalisatie van de bloeddruk te snel plaats te laten vinden Specifiek over het effect van bloeddrukverlaging in de zwangerschap op het kind, bij vrouwen met chronische hypertensie werd in de literatuur beperkte informatie gevonden Beperkt bewijs uit een subgroepanalyse in de review van Abalos et al toonde geen aanwijzingen dat voor deze groep de bijwerkingen anders zouden zijn In geen van de vier subgroepen werd een significant effect waargenomen op het ontstaan van dysmaturiteit bij vrouwen die wel versus niet behandeld werden met antihypertensiva (chronische hypertensie (# studies, n = ###; Ernstige hypertensie (systolische bloeddruk ) ### mmHg of diastolisch ) ### mmHg).
| 607 | fms |
wie de moeder met bloeddrukverlagende medicatie werd behandeld bij matige hypertensie (## trials, n = ###; elke ## mmHg daling in âmean arterial pressureâ was gerelateerd aan een afname in geboortegewicht van ### g) (von Dadelszen ###) Deze relatie kon niet worden verklaard door het type hypertensie, type antihypertensivum of duur van de therapie Bij de interpretatie van deze resultaten moet men zich realiseren dat de range van de bloeddrukverschillen slechts ± # mmHg bedroeg in de geïncludeerde studies De beide reviews hadden een verschillende selectie van studies aangezien alleen studies gebruikt konden worden die de gewenste eindpunt parameter vermeldden Bovenstaande kan mogelijk de discrepantie in uitkomst verklaren Er zijn geen betrouwbare gegevens over de lange termijn uitkomsten Bij acute bloeddrukdalingen bij de moeder zijn circulatoire effecten op het kind beschreven, waardoor het onwenselijk lijkt om de nagestreefde normalisatie van de bloeddruk te snel plaats te laten vinden Specifiek over het effect van bloeddrukverlaging in de zwangerschap op het kind, bij vrouwen met chronische hypertensie werd in de literatuur beperkte informatie gevonden Beperkt bewijs uit een subgroepanalyse in de review van Abalos et al toonde geen aanwijzingen dat voor deze groep de bijwerkingen anders zouden zijn In geen van de vier subgroepen werd een significant effect waargenomen op het ontstaan van dysmaturiteit bij vrouwen die wel versus niet behandeld werden met antihypertensiva (chronische hypertensie (# studies, n = ###; Ernstige hypertensie (systolische bloeddruk ) ### mmHg of diastolisch ) ### mmHg) geïndiceerd is (Duley ###) Placebogecontroleerde studies hierover ontbreken, en deze zijn met de huidige kennis ook niet meer nodig Op basis van pathofysiologie en op basis van klinische ervaring wordt bij een bloeddruk hoger dan ### mmHg systolisch en/of ### mmHg diastolisch behandeling ingesteld (Duley ###) In een aantal internationale richtlijnen heeft men echter recentelijk deze systolische grens verlaagd naar ### mmHg, waarbij men ook de definitie van ernstige hypertensie heeft aangepast (SOGC ###, RCOG, NICE ###) Als reden hiervoor wordt genoemd dat reeds bij een systolische bloeddruk van ### mmHg een verhoogd risico op maternale intracraniële hemorragie zou zijn aangetoond In een case series van ## vrouwen met een zwangerschapgerelateerde intracerebrale bloeding bleek de systolische bloeddruk direct voor de bloeding een range te beslaan van ### tot ### mmHg (<PERSOON> ###) en ook een rapport in de UK over maternale sterfte zou aanwijzingen bevatten dat een hersenbloeding al vanaf een systolische bloeddruk van ### mmHg kan optreden (RCOG ###) De Australisch-Nieuw-Zeelandse richtlijn deelt deze mening niet en acht de bewijsvoering onvoldoende om de systolische grens voor behandeling te verlagen van ### naar ### mmHg (SOMANZ ###) Zoals eerder genoemd, zou medicamenteuze bloeddrukverlaging bij deze groep vrouwen ernstige hypertensie kunnen voorkomen, maar er werd geen reductie waargenomen van pre-eclampsie of andere zwangerschapsuitkomsten Over eventuele voor- of nadelige effecten op het kind is weinig bekend (Abalos ###) Het is vooralsnog dan ook onduidelijk of voordelen van bloeddrukverlagende medicamenteuze behandeling van vrouwen met een matige hypertensieve aandoening in de zwangerschap opwegen tegen #.
| 645 | fms |
Placebogecontroleerde studies hierover ontbreken, en deze zijn met de huidige kennis ook niet meer nodig Op basis van pathofysiologie en op basis van klinische ervaring wordt bij een bloeddruk hoger dan ### mmHg systolisch en/of ### mmHg diastolisch behandeling ingesteld (Duley ###) In een aantal internationale richtlijnen heeft men echter recentelijk deze systolische grens verlaagd naar ### mmHg, waarbij men ook de definitie van ernstige hypertensie heeft aangepast (SOGC ###, RCOG, NICE ###) Als reden hiervoor wordt genoemd dat reeds bij een systolische bloeddruk van ### mmHg een verhoogd risico op maternale intracraniële hemorragie zou zijn aangetoond In een case series van ## vrouwen met een zwangerschapgerelateerde intracerebrale bloeding bleek de systolische bloeddruk direct voor de bloeding een range te beslaan van ### tot ### mmHg (<PERSOON> ###) en ook een rapport in de UK over maternale sterfte zou aanwijzingen bevatten dat een hersenbloeding al vanaf een systolische bloeddruk van ### mmHg kan optreden (RCOG ###) De Australisch-Nieuw-Zeelandse richtlijn deelt deze mening niet en acht de bewijsvoering onvoldoende om de systolische grens voor behandeling te verlagen van ### naar ### mmHg (SOMANZ ###) Zoals eerder genoemd, zou medicamenteuze bloeddrukverlaging bij deze groep vrouwen ernstige hypertensie kunnen voorkomen, maar er werd geen reductie waargenomen van pre-eclampsie of andere zwangerschapsuitkomsten Over eventuele voor- of nadelige effecten op het kind is weinig bekend (Abalos ###) Het is vooralsnog dan ook onduidelijk of voordelen van bloeddrukverlagende medicamenteuze behandeling van vrouwen met een matige hypertensieve aandoening in de zwangerschap opwegen tegen # Over de optimale streefwaarden van de bloeddruk bij behandeling bestaat onduidelijkheid Momenteel wordt een grootschalige internationale multicenter-RCT uitgevoerd waarin men strikte versus minder strikte bloeddrukregulatie onderzoekt bij niet ernstige chronische hypertensie in de zwangerschap en zwangerschapshypertensie (de CHIPS-studie, ook in <LOCATIE>) Totdat de resultaten hiervan bekend zijn, blijft internationaal de discussie hierover gaande (Magee et al ###; protocol) en wordt geadviseerd de adviezen uit De NVOG-richtlijn maakt onderscheid tussen vroege hypertensie (chronische hypertensie) waarbij behandeling geïndiceerd is omdat dit ook buiten de zwangerschap het geval is, en latere matige zwangerschapshypertensie, waarbij behandeling waarschijnlijk de uitkomst voor de moeder niet verbetert en voor het kind mogelijk verslechtert Grensgebieden zijn altijd lastig en daarbij kan men herhaalde meting of daggemiddelde laten meewegen, dus incidenteel een diastole van ### mmHg niet behandelen, maar een bij herhaling vastgestelde diastolische bloeddruk van ### mmHg of hoger wel om bij de grens matigernstig weg te blijven Preconceptioneel en in de zwangerschap wordt in het algemeen geadviseerd de keuze van behandelen te bepalen aan de hand van de hoogte van de bloeddruk en het bestaan van risicofactoren of orgaanschade Bij vrouwen met een bloeddruk systolisch ( ### mmHg en diastolisch ( ### mmHg en met een leeftijd ( <LEEFTIJD> jaar die geen orgaanschade hebben, zal op basis hiervan in eerste instantie gekozen worden voor een leefstijladvies en pas bij onvoldoende effect hiervan voor medicatie (NVOG ###) Bij een hogere bloeddruk, persisteren van de hypertensie ondanks leefstijladviezen of in aanwezigheid van orgaanschade wordt medicamenteuze.
| 633 | fms |
de optimale streefwaarden van de bloeddruk bij behandeling bestaat onduidelijkheid Momenteel wordt een grootschalige internationale multicenter-RCT uitgevoerd waarin men strikte versus minder strikte bloeddrukregulatie onderzoekt bij niet ernstige chronische hypertensie in de zwangerschap en zwangerschapshypertensie (de CHIPS-studie, ook in <LOCATIE>) Totdat de resultaten hiervan bekend zijn, blijft internationaal de discussie hierover gaande (Magee et al ###; protocol) en wordt geadviseerd de adviezen uit De NVOG-richtlijn maakt onderscheid tussen vroege hypertensie (chronische hypertensie) waarbij behandeling geïndiceerd is omdat dit ook buiten de zwangerschap het geval is, en latere matige zwangerschapshypertensie, waarbij behandeling waarschijnlijk de uitkomst voor de moeder niet verbetert en voor het kind mogelijk verslechtert Grensgebieden zijn altijd lastig en daarbij kan men herhaalde meting of daggemiddelde laten meewegen, dus incidenteel een diastole van ### mmHg niet behandelen, maar een bij herhaling vastgestelde diastolische bloeddruk van ### mmHg of hoger wel om bij de grens matigernstig weg te blijven Preconceptioneel en in de zwangerschap wordt in het algemeen geadviseerd de keuze van behandelen te bepalen aan de hand van de hoogte van de bloeddruk en het bestaan van risicofactoren of orgaanschade Bij vrouwen met een bloeddruk systolisch ( ### mmHg en diastolisch ( ### mmHg en met een leeftijd ( <LEEFTIJD> jaar die geen orgaanschade hebben, zal op basis hiervan in eerste instantie gekozen worden voor een leefstijladvies en pas bij onvoldoende effect hiervan voor medicatie (NVOG ###) Bij een hogere bloeddruk, persisteren van de hypertensie ondanks leefstijladviezen of in aanwezigheid van orgaanschade wordt medicamenteuze Tijdens de eerste helft van de zwangerschap daalt de bloeddruk met een minimum rond ##-## weken, waarna de bloeddruk geleidelijk aan weer toeneemt totdat deze rond de a terme periode weer teruggekeerd is naar de waarde van voor de zwangerschap (Hytten ###; Villar ###) De MAP gemeten in het begin van de zwangerschap blijkt een voorspeller voor het optreden van pre-eclampsie (OR #,#; ##%-BI per # mmHg toename van de MAP ) ## mmHg) bij vrouwen met een hoog risico (Caritis ###) Op basis van de beschikbare literatuur is niet goed te bepalen is of behandeling van matige hypertensie in de zwangerschap de perinatale uitkomst verbetert en wat eventueel een afkapwaarde voor behandeling is # Welke medicamenten verdienen de voorkeur bij behandeling van hypertensie in de De keuze van medicatie zal met name bepaald worden door het ontbreken van aanwijzingen voor negatieve effecten op de foetus Geen van de mogelijke medicamenten is aantoonbaar beter wat betreft minder optreden van maternale en perinatale complicaties Methyldopa is het enige middel waarvan redelijkerwijs vaststaat dat teratogene effecten ontbreken (<PERSOON> ###) In verband hiermee wordt het algemeen als middel van eerste keus beschouwd De bètablokkers atenolol en labetalol worden in een deel van de studies in verband gebracht met verminderd geboortegewicht (Magee & Duley ###) Deze samenhang is niet beschreven bij andere bètablokkers, maar het aantal studies hiermee is beperkt Mogelijk bestaat er een relatie tussen de mate van bloeddrukverlaging en een reductie in geboortegewicht (von Dadelszen ###) Labetalol is niet geassocieerd.
| 617 | fms |
helft van de zwangerschap daalt de bloeddruk met een minimum rond ##-## weken, waarna de bloeddruk geleidelijk aan weer toeneemt totdat deze rond de a terme periode weer teruggekeerd is naar de waarde van voor de zwangerschap (Hytten ###; Villar ###) De MAP gemeten in het begin van de zwangerschap blijkt een voorspeller voor het optreden van pre-eclampsie (OR #,#; ##%-BI per # mmHg toename van de MAP ) ## mmHg) bij vrouwen met een hoog risico (Caritis ###) Op basis van de beschikbare literatuur is niet goed te bepalen is of behandeling van matige hypertensie in de zwangerschap de perinatale uitkomst verbetert en wat eventueel een afkapwaarde voor behandeling is # Welke medicamenten verdienen de voorkeur bij behandeling van hypertensie in de De keuze van medicatie zal met name bepaald worden door het ontbreken van aanwijzingen voor negatieve effecten op de foetus Geen van de mogelijke medicamenten is aantoonbaar beter wat betreft minder optreden van maternale en perinatale complicaties Methyldopa is het enige middel waarvan redelijkerwijs vaststaat dat teratogene effecten ontbreken (<PERSOON> ###) In verband hiermee wordt het algemeen als middel van eerste keus beschouwd De bètablokkers atenolol en labetalol worden in een deel van de studies in verband gebracht met verminderd geboortegewicht (Magee & Duley ###) Deze samenhang is niet beschreven bij andere bètablokkers, maar het aantal studies hiermee is beperkt Mogelijk bestaat er een relatie tussen de mate van bloeddrukverlaging en een reductie in geboortegewicht (von Dadelszen ###) Labetalol is niet geassocieerd Literatuur over gebruik in het eerste trimester van nifedipine, de in de graviditeit meest toegepaste calciumblokker, ontbreekt Bij gebruik later in de graviditeit, ook in hoge dosering voor weeënremming, zijn geen schadelijke effecten op de foetus of in de neonatale of zuigelingenperiode beschreven Nicardipine is effectief en veilig gebleken (in # studies van in totaal ## vrouwen) voor de behandeling van ernstige pre-eclampsie indien met andere antihypertensiva de bloeddruk niet voldoende kan worden verlaagd zonder nadelige effecten op de beperking van de foetale nierfunctie, hypotensie, mogelijk foetale sterfte en congenitale afwijkingen (NICE ###) Een retrospectief cohortonderzoek uitgevoerd tussen ### en ### in de Verenigde Staten bij kinderen die in het eerste trimester van de zwangerschap blootgesteld werden aan ACE-remmers (### van de bijna ## ### geïncludeerde kinderen) toonde een verhoogd risico op congenitale afwijkingen zonder genetische oorzaak ten opzichte van vrouwen die geen antihypertensiva gebruikten (RR #,##; ##%-BI #,#<DATUM> ##; n = ##) (Cooper ###) Ook twee andere case series (### en ## vrouwen; Tabacova ### en Piper ###) vonden een verhoogd risico op congenitale afwijkingen, terwijl een derde kleine case serie (## vrouwen) geen ongunstige uitkomsten rapporteerde (Lip ###) Een systematische review van case reports/series (## vrouwen) over gebruik van ARBâs in de zwangerschap toonde dat de zwangerschap bij vrouwen die geen ARBâs gebruikten gemiddeld # weken langer duurde dan bij vrouwen die wel ARBâs gebruikten In totaal had ##% van de vrouwen (Velazquez-Armenta ###).
| 665 | fms |
Literatuur over gebruik in het eerste trimester van nifedipine, de in de graviditeit meest toegepaste calciumblokker, ontbreekt Bij gebruik later in de graviditeit, ook in hoge dosering voor weeënremming, zijn geen schadelijke effecten op de foetus of in de neonatale of zuigelingenperiode beschreven Nicardipine is effectief en veilig gebleken (in # studies van in totaal ## vrouwen) voor de behandeling van ernstige pre-eclampsie indien met andere antihypertensiva de bloeddruk niet voldoende kan worden verlaagd zonder nadelige effecten op de beperking van de foetale nierfunctie, hypotensie, mogelijk foetale sterfte en congenitale afwijkingen (NICE ###) Een retrospectief cohortonderzoek uitgevoerd tussen ### en ### in de Verenigde Staten bij kinderen die in het eerste trimester van de zwangerschap blootgesteld werden aan ACE-remmers (### van de bijna ## ### geïncludeerde kinderen) toonde een verhoogd risico op congenitale afwijkingen zonder genetische oorzaak ten opzichte van vrouwen die geen antihypertensiva gebruikten (RR #,##; ##%-BI #,#<DATUM> ##; n = ##) (Cooper ###) Ook twee andere case series (### en ## vrouwen; Tabacova ### en Piper ###) vonden een verhoogd risico op congenitale afwijkingen, terwijl een derde kleine case serie (## vrouwen) geen ongunstige uitkomsten rapporteerde (Lip ###) Een systematische review van case reports/series (## vrouwen) over gebruik van ARBâs in de zwangerschap toonde dat de zwangerschap bij vrouwen die geen ARBâs gebruikten gemiddeld # weken langer duurde dan bij vrouwen die wel ARBâs gebruikten In totaal had ##% van de vrouwen (Velazquez-Armenta ###) Bij behandeling van hypertensie is de combinatie van een vaatverwijder met een thiazidediureticum een veel toegepaste therapie In de zwangerschap worden diuretica over het algemeen ontraden vanwege het toegenomen risico op volumedepletie (Sibai ###) In een meta-analyse van gerandomiseerde studies werd echter geen nadelig foetaal of maternaal effect waargenomen (Collins ###) Deze review verstrekte geen informatie over de foetale groei Het is onwaarschijnlijk dat thiazide- of lisdiuretica samenhangen met congenitale afwijkingen (Olesen ###) Aangezien geen positieve effecten beschreven zijn van gebruik van diuretica bij vrouwen met een ongecompliceerde hypertensie, wordt voorschrijven alleen op deze indicatie niet geadviseerd Bij vrouwen die wegens een cardiovasculaire of renale aandoening diuretica gebruiken, kan de Om te beoordelen welk antihypertensivum de voorkeur heeft in de zwangerschap is het niet zozeer van belang om placebogecontroleerde studies te beoordelen, maar vooral studies die twee interventies (middel A versus middel B) met elkaar vergelijken Een cochranereview evalueerde Crowther (###) de effectiviteit van antihypertensieve medicatie als behandeling van ernstige hypertensie (zie tabel <DATUM> # in NICE-richtlijn ###) In deze review van ## studies vond men onvoldoende bewijs om een uitspraak te kunnen doen over de werking en bijwerkingen van verschillende geïncludeerde antihypertensiva (waaronder in <LOCATIE> veelgebruikte geanalyseerde data toonden geen duidelijk verschil in effectiviteit tussen de geïncludeerde middelen wat betreft Combinatie van medicamenten in lage dosering bij de behandeling van chronische hypertensie verhoogt de effectiviteit en vermindert de bijwerkingen in vergelijking met monotherapie (Law ###) Er bestaan echter geen vergelijkende studies tussen monotherapie en multitherapie bij zwangere vrouwen.
| 659 | fms |
veel toegepaste therapie In de zwangerschap worden diuretica over het algemeen ontraden vanwege het toegenomen risico op volumedepletie (Sibai ###) In een meta-analyse van gerandomiseerde studies werd echter geen nadelig foetaal of maternaal effect waargenomen (Collins ###) Deze review verstrekte geen informatie over de foetale groei Het is onwaarschijnlijk dat thiazide- of lisdiuretica samenhangen met congenitale afwijkingen (Olesen ###) Aangezien geen positieve effecten beschreven zijn van gebruik van diuretica bij vrouwen met een ongecompliceerde hypertensie, wordt voorschrijven alleen op deze indicatie niet geadviseerd Bij vrouwen die wegens een cardiovasculaire of renale aandoening diuretica gebruiken, kan de Om te beoordelen welk antihypertensivum de voorkeur heeft in de zwangerschap is het niet zozeer van belang om placebogecontroleerde studies te beoordelen, maar vooral studies die twee interventies (middel A versus middel B) met elkaar vergelijken Een cochranereview evalueerde Crowther (###) de effectiviteit van antihypertensieve medicatie als behandeling van ernstige hypertensie (zie tabel <DATUM> # in NICE-richtlijn ###) In deze review van ## studies vond men onvoldoende bewijs om een uitspraak te kunnen doen over de werking en bijwerkingen van verschillende geïncludeerde antihypertensiva (waaronder in <LOCATIE> veelgebruikte geanalyseerde data toonden geen duidelijk verschil in effectiviteit tussen de geïncludeerde middelen wat betreft Combinatie van medicamenten in lage dosering bij de behandeling van chronische hypertensie verhoogt de effectiviteit en vermindert de bijwerkingen in vergelijking met monotherapie (Law ###) Er bestaan echter geen vergelijkende studies tussen monotherapie en multitherapie bij zwangere vrouwen # Aanbevolen wordt als behandelaar een vast behandelschema aan te houden en daar ook regionaal afspraken over te maken Zoutbeperking heeft een gunstig effect op de bloeddruk, maar voorkomt, net zoals andere medicatie, preeclampsie niet Een systematische review (# RCTâs, ### vrouwen) vergeleek verminderde zoutinname (advies ## tot ## mmol/dag) met een dieet met normale zoutinname (Duley ###) Er werd geen verschil gezien voor de uitkomstmaat pre-eclampsie, hoewel de studies mogelijk onvoldoende power hadden om klinisch relevante Bij chronische hypertensie is een (gering) bloeddrukverlagend effect van zoutbeperkt dieet waargenomen (He ###) Het lijkt rationeel om vrouwen die al een zoutbeperkt dieet gebruiken wegens hun hypertensie te Het is routinezorg om vrouwen bij wie zwangerschapshypertensie of pre-eclampsie wordt vastgesteld te adviseren de werkdruk te verlagen of te stoppen met werken Er zijn echter geen gerandomiseerde studies die Voor vrouwen met pre-eclampsie is strikte (vs matige) bedrust in het ziekenhuis niet gerelateerd aan een geval van zwangerschapshypertensie zonder pre-eclampsie leidt enige bedrust in het ziekenhuis (vs routineactiviteit thuis zonder restricties Of het positieve effect veroorzaakt wordt door de rust zelf of door de ziekenhuisopname is niet duidelijk <PERSOON> de zwangerschap kan stressmanagement nuttig zijn wanneer stress <PERSOON> L, <PERSOON> DJ Antihypertensive drug therapy for mild to moderate hypertension during pregnancy Antihypertensive drug therapy for mild to moderate hypertension during pregnancy Cochrane Database ACOG ACOG practice bulletin Diagnosis and management of preeclampsia and eclampsia Number ##, January ### <PERSOON> JJ.
| 603 | fms |
te houden en daar ook regionaal afspraken over te maken Zoutbeperking heeft een gunstig effect op de bloeddruk, maar voorkomt, net zoals andere medicatie, preeclampsie niet Een systematische review (# RCTâs, ### vrouwen) vergeleek verminderde zoutinname (advies ## tot ## mmol/dag) met een dieet met normale zoutinname (Duley ###) Er werd geen verschil gezien voor de uitkomstmaat pre-eclampsie, hoewel de studies mogelijk onvoldoende power hadden om klinisch relevante Bij chronische hypertensie is een (gering) bloeddrukverlagend effect van zoutbeperkt dieet waargenomen (He ###) Het lijkt rationeel om vrouwen die al een zoutbeperkt dieet gebruiken wegens hun hypertensie te Het is routinezorg om vrouwen bij wie zwangerschapshypertensie of pre-eclampsie wordt vastgesteld te adviseren de werkdruk te verlagen of te stoppen met werken Er zijn echter geen gerandomiseerde studies die Voor vrouwen met pre-eclampsie is strikte (vs matige) bedrust in het ziekenhuis niet gerelateerd aan een geval van zwangerschapshypertensie zonder pre-eclampsie leidt enige bedrust in het ziekenhuis (vs routineactiviteit thuis zonder restricties Of het positieve effect veroorzaakt wordt door de rust zelf of door de ziekenhuisopname is niet duidelijk <PERSOON> de zwangerschap kan stressmanagement nuttig zijn wanneer stress <PERSOON> L, <PERSOON> DJ Antihypertensive drug therapy for mild to moderate hypertension during pregnancy Antihypertensive drug therapy for mild to moderate hypertension during pregnancy Cochrane Database ACOG ACOG practice bulletin Diagnosis and management of preeclampsia and eclampsia Number ##, January ### <PERSOON> M, et al Predictors of pre-eclampsia in women at high risk National Institute of Child Health and Human Development Network of <PERSOON> treatment in pregnancy <PERSOON> Res <PERSOON>) ###<PERSOON> PG, Dudley JA, Dyer S, <PERSOON> PS, et al Major congenital malformations after <PERSOON-##> admission to hospital for bed rest prevent disease progression or improve fetal outcome in pregnancy complicated by non-proteinuric hypertension? <PERSOON-##> dietary salt for preventing pre-eclampsia, and its complications <PERSOON-##> for treatment of very high blood pressure during pregnancy <PERSOON-##> BL et al Short-term treatment of severe hypertension of pregnancy prospective comparison Elhassan EM, Mirghani OA, Habour AB, <PERSOON-##> versus no drug treatment in the management of mild preeclampsia <PERSOON-##> PA et al Intravenous use of the calcium-channel blocker nicardipine as second-line treatment in He FJ, MacGregor GA Effect of longer-term modest salt reduction on blood pressure Cochrane Database Syst Rev ###; <PERSOON-##> R, <PERSOON-##> K, <PERSOON-##> pharmacokinetics of vasodilators Part II Clin Pharmacokinet ###.
| 555 | fms |
<PERSOON> M, et al Predictors of pre-eclampsia in women at high risk National Institute of Child Health and Human Development Network of <PERSOON> treatment in pregnancy <PERSOON> Res <PERSOON>) ###<PERSOON> PG, Dudley JA, Dyer S, <PERSOON> PS, et al Major congenital malformations after <PERSOON> admission to hospital for bed rest prevent disease progression or improve fetal outcome in pregnancy complicated by non-proteinuric hypertension? <PERSOON> dietary salt for preventing pre-eclampsia, and its complications <PERSOON> for treatment of very high blood pressure during pregnancy <PERSOON-##> BL et al Short-term treatment of severe hypertension of pregnancy prospective comparison Elhassan EM, Mirghani OA, Habour AB, <PERSOON-##> versus no drug treatment in the management of mild preeclampsia <PERSOON-##> PA et al Intravenous use of the calcium-channel blocker nicardipine as second-line treatment in He FJ, MacGregor GA Effect of longer-term modest salt reduction on blood pressure Cochrane Database Syst Rev ###; <PERSOON-##> R, <PERSOON-##> K, <PERSOON-##> pharmacokinetics of vasodilators Part II Clin Pharmacokinet ### Value of low dose combination treatment with blood pressure lowering drugs Lip <PERSOON-##> LM, Beevers DG Effect of atenolol on birth weight <PERSOON-##> beta-blockers for mild to moderate hypertension during pregnancy Cochrane Database Syst Rev Magee LA Review Drugs for mild to moderate hypertension in pregnancy reduce the risk of severe hypertension but not Magee LA, von <PERSOON-##> M, et al <PERSOON-##> Control of Hypertension In Pregnancy Study pilot trial <PERSOON-##> JN, Jr , Thigpen BD, Moore RC, <PERSOON-##> CH, Cushman J, <PERSOON-##> and severe preeclampsia and eclampsia a paradigm shift focusing on systolic blood pressure Obstet Gynecol ### Feb;###(#) ###-## NICE guideline National Institute for Health and Clinical Excellence Hypertension in pregnancy the management of Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie Hypertensieve aandoeningen in de zwangerschap <PERSOON-##> HT Effect of diuretics on fetal growth A drug effect or confounding by indication? Pooled <PERSOON-##> and Scottish cohort data <PERSOON-##> ### Feb;##(#) ##<DATUM> Piper JM, <PERSOON-##> WA, <PERSOON-##> FW Pregnancy outcome following exposure to angiotensin-converting enzyme inhibitors Obstet Royal College of Obstetricians and <PERSOON-##> management of severe pre-eclampsia/eclampsia Royal College of Royal College of Obstetricians and Gynaecologists Why mothers die ###-###.
| 584 | fms |
of low dose combination treatment with blood pressure lowering drugs Lip <PERSOON> LM, Beevers DG Effect of atenolol on birth weight <PERSOON> beta-blockers for mild to moderate hypertension during pregnancy Cochrane Database Syst Rev Magee LA Review Drugs for mild to moderate hypertension in pregnancy reduce the risk of severe hypertension but not Magee LA, von <PERSOON> M, et al <PERSOON> Control of Hypertension In Pregnancy Study pilot trial <PERSOON> JN, Jr , Thigpen BD, Moore RC, <PERSOON> CH, Cushman J, <PERSOON> and severe preeclampsia and eclampsia a paradigm shift focusing on systolic blood pressure Obstet Gynecol ### Feb;###(#) ###-## NICE guideline National Institute for Health and Clinical Excellence Hypertension in pregnancy the management of Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie Hypertensieve aandoeningen in de zwangerschap <PERSOON> HT Effect of diuretics on fetal growth A drug effect or confounding by indication? Pooled <PERSOON> and Scottish cohort data <PERSOON-##> ### Feb;##(#) ##<DATUM> Piper JM, <PERSOON-##> WA, <PERSOON> FW Pregnancy outcome following exposure to angiotensin-converting enzyme inhibitors Obstet Royal College of Obstetricians and <PERSOON-##> management of severe pre-eclampsia/eclampsia Royal College of Royal College of Obstetricians and Gynaecologists Why mothers die ###-### <PERSOON-##> AR, Mabie WC, Moretti M A comparison of labetalol plus hospitalization versus hospitalization alone in the management of preeclampsia remote from term Obstet Gynecol ### <PERSOON-##>;##(# <PERSOON-##> BM, Grossman RA, Grossman HG Effects of diuretics on plasma volume in pregnancies with long¬term hypertension SOGC guideline <PERSOON-##> JM, von <PERSOON-##>, and Management of the SOMANZ guideline <PERSOON-##> CK, McMahon LP, et al Guidelines for the management of hypertensive disorders of pregnancy ### <PERSOON-##> EY, <PERSOON-##> JS, <PERSOON-##> KM, Nava-Ocampo <INSTELLING> Angiotensin II receptor blockers in pregnancy a <PERSOON-##> measuring of blood pressure during pregnancy <PERSOON-##> MP, Bull SB, <PERSOON-##> LA Fall in mean arterial pressure and fetal growth # Wat is de kans dat bij een zwangere met een hypertensieve aandoening binnen # tot ## dagen de # Heeft toediening van corticosteroïden aan de moeder een gunstig effect op de neonatale morbiditeit, b bij herhaalde kuren (apart voor continue herhaalde kuren en voor een eenmalig herhaalde kuur op # Wat is de kans dat de foetus na # tot ## dagen een tweede kuur <INSTELLING> nodig heeft?.
| 597 | fms |
<PERSOON> AR, Mabie WC, Moretti M A comparison of labetalol plus hospitalization versus hospitalization alone in the management of preeclampsia remote from term Obstet Gynecol ### <PERSOON>;##(# <PERSOON> BM, Grossman RA, Grossman HG Effects of diuretics on plasma volume in pregnancies with long¬term hypertension SOGC guideline <PERSOON> JM, von <PERSOON>, and Management of the SOMANZ guideline <PERSOON> CK, McMahon LP, et al Guidelines for the management of hypertensive disorders of pregnancy ### <PERSOON> EY, <PERSOON> JS, <PERSOON> KM, Nava-Ocampo <INSTELLING> Angiotensin II receptor blockers in pregnancy a <PERSOON-##> measuring of blood pressure during pregnancy <PERSOON-##> MP, Bull SB, <PERSOON-##> LA Fall in mean arterial pressure and fetal growth # Wat is de kans dat bij een zwangere met een hypertensieve aandoening binnen # tot ## dagen de # Heeft toediening van corticosteroïden aan de moeder een gunstig effect op de neonatale morbiditeit, b bij herhaalde kuren (apart voor continue herhaalde kuren en voor een eenmalig herhaalde kuur op # Wat is de kans dat de foetus na # tot ## dagen een tweede kuur <INSTELLING> nodig heeft? een kuur corticosteroïden gegeven te worden om de kans op perinatale complicaties (zoals neonatale sterfte, Het dilemma van herhaalde kuren corticosteroïden zou voorkomen kunnen worden door het zorgvuldig plannen van de #e kuur Men dient terughoudend te zijn met het toedienen van corticosteroïden wanneer geboorte Omdat een gevalideerd model om de partus te voorspellen op dit moment ontbreekt, dient de clinicus deze inschatting op eigen kennis en ervaring te maken, waarbij een afwijkende doppler bevinding, het aanwezig zijn van ernstige pre-eclampsie of HELLP-syndroom indicatief zijn voor een snelle bevalling Een antenale kuur van twee giften corticosteroïden kan eenmalig herhaald worden als er voor de ## ste zwangerschapsweek zich een tweede periode van dreigende vroeggeboorte voordoet mits de eerste kuur gegeven werd voor de ## e zwangerschapsweek en het tijdsinterval tussen de # kuren in ieder geval ## dagen is Behandeling met routinematig herhaalde giften corticosteroïden ter bevordering van de foetale longrijping In afwachting van de wetenschappelijke onderbouwing van het predictiemodel, waarover nog een trial loopt, zou de aanwezigheid van een combinatie van enkele klinische symptomen (zoals pre- eclamptische Wanneer ## kinderen van moeders met een hypertensieve aandoening en een dreigende vroeggeboorte antenataal (AD ( ## weken) behandeld worden met corticosteroïden kan hiermee # geval van neonatale Zoals in deze module beschreven werd, is de zwangerschapsverlenging bij ernstige pre-eclampsie onder de ## weken ongeveer ## dagen bij expectatieve behandeling (Ganzevoort ###) De kans dat het kind binnen # weken geboren wordt, is dus ruim ##% en daarmee heb je een betere inschatting dan bij.
| 577 | fms |
perinatale complicaties (zoals neonatale sterfte, Het dilemma van herhaalde kuren corticosteroïden zou voorkomen kunnen worden door het zorgvuldig plannen van de #e kuur Men dient terughoudend te zijn met het toedienen van corticosteroïden wanneer geboorte Omdat een gevalideerd model om de partus te voorspellen op dit moment ontbreekt, dient de clinicus deze inschatting op eigen kennis en ervaring te maken, waarbij een afwijkende doppler bevinding, het aanwezig zijn van ernstige pre-eclampsie of HELLP-syndroom indicatief zijn voor een snelle bevalling Een antenale kuur van twee giften corticosteroïden kan eenmalig herhaald worden als er voor de ## ste zwangerschapsweek zich een tweede periode van dreigende vroeggeboorte voordoet mits de eerste kuur gegeven werd voor de ## e zwangerschapsweek en het tijdsinterval tussen de # kuren in ieder geval ## dagen is Behandeling met routinematig herhaalde giften corticosteroïden ter bevordering van de foetale longrijping In afwachting van de wetenschappelijke onderbouwing van het predictiemodel, waarover nog een trial loopt, zou de aanwezigheid van een combinatie van enkele klinische symptomen (zoals pre- eclamptische Wanneer ## kinderen van moeders met een hypertensieve aandoening en een dreigende vroeggeboorte antenataal (AD ( ## weken) behandeld worden met corticosteroïden kan hiermee # geval van neonatale Zoals in deze module beschreven werd, is de zwangerschapsverlenging bij ernstige pre-eclampsie onder de ## weken ongeveer ## dagen bij expectatieve behandeling (Ganzevoort ###) De kans dat het kind binnen # weken geboren wordt, is dus ruim ##% en daarmee heb je een betere inschatting dan bij attenderen van patiënten op alarmsymptomen, behorend bij hypertensieve aandoeningen Het merendeel van de vrouwen was, voordat de problemen waren opgetreden, niet op de hoogte van wat toch graag al in een eerder stadium (rond ## weken) vernomen, zodat ze de klachten hadden kunnen herkennen De kanttekening wordt gemaakt dat deze informatieverstrekking niet moet leiden tot onnodige ongerustheid Ook is een herkenbaar punt dat het belangrijk is om door te vragen bij klachten, aangezien âzwangere vrouwen snel geneigd zijn om klachten te bagatelliseren, er vanuit gaande dat het bij de Bij zwangeren met een ernstige hypertensieve aandoening is het preterm beëindigen van de zwangerschap op foetale of maternale indicatie in sommige gevallen onvermijdelijk Wanneer verwacht wordt dat deze interventie op korte termijn (in ieder geval binnen # tot ## dagen) plaats zal vinden bij een amenorroeduur waarbij voorbereiding met corticosteroïden (<INSTELLING>) voor de foetale longrijping gewenst is, dan kan met deze behandeling perinatale pulmonale morbiditeit voorkomen worden In deze module wordt besproken op basis van welke factoren voorspeld kan worden of de zwangere met een hypertensieve aandoening binnen de genoemde korte termijn zal komen te bevallen Bovendien wordt besproken wat de voor- en nadelen zijn van behandeling met corticosteroïden van moeders met een hypertensieve aandoening, met als doel foetale longrijping en wat de kans is dat de patiënt na één kuur een herhaalde kuur nodig zal hebben Om deze vragen te kunnen beantwoorden zijn bestaande richtlijnen van het Verenigd Koninkrijk (NICE en RCOG (SOMANZ guideline) beoordeeld Bovendien is in de Cochrane Library en in PubMed gezocht naar relevante.
| 596 | fms |
Het merendeel van de vrouwen was, voordat de problemen waren opgetreden, niet op de hoogte van wat toch graag al in een eerder stadium (rond ## weken) vernomen, zodat ze de klachten hadden kunnen herkennen De kanttekening wordt gemaakt dat deze informatieverstrekking niet moet leiden tot onnodige ongerustheid Ook is een herkenbaar punt dat het belangrijk is om door te vragen bij klachten, aangezien âzwangere vrouwen snel geneigd zijn om klachten te bagatelliseren, er vanuit gaande dat het bij de Bij zwangeren met een ernstige hypertensieve aandoening is het preterm beëindigen van de zwangerschap op foetale of maternale indicatie in sommige gevallen onvermijdelijk Wanneer verwacht wordt dat deze interventie op korte termijn (in ieder geval binnen # tot ## dagen) plaats zal vinden bij een amenorroeduur waarbij voorbereiding met corticosteroïden (<INSTELLING>) voor de foetale longrijping gewenst is, dan kan met deze behandeling perinatale pulmonale morbiditeit voorkomen worden In deze module wordt besproken op basis van welke factoren voorspeld kan worden of de zwangere met een hypertensieve aandoening binnen de genoemde korte termijn zal komen te bevallen Bovendien wordt besproken wat de voor- en nadelen zijn van behandeling met corticosteroïden van moeders met een hypertensieve aandoening, met als doel foetale longrijping en wat de kans is dat de patiënt na één kuur een herhaalde kuur nodig zal hebben Om deze vragen te kunnen beantwoorden zijn bestaande richtlijnen van het Verenigd Koninkrijk (NICE en RCOG (SOMANZ guideline) beoordeeld Bovendien is in de Cochrane Library en in PubMed gezocht naar relevante Er bestaat geen formeel predictiemodel om te kunnen voorspellen bij welke vrouwen met een hypertensieve aandoening een iatrogene preterme partus op dusdanig korte termijn verwacht wordt dat behandeling met corticosteroïden voor foetale longrijping geïndiceerd is (von Dadelszen ###, PIERS study, in afwachting van publicatie; PREP study,) behandeld zijn met corticosteroïden hebben een significant lager risico op neonatale sterfte, RDS en intraventriculaire bloeding dan kinderen van hypertensieve moeders die niet behandeld werden Behandeling met routinematig herhaalde giften corticosteroïden ter bevordering van de foetale longrijping wordt afgeraden gezien de mogelijke nadelen voor het kind (lager geboortegewicht, Het geven van één gerichte herhaalde kuur bij zwangeren met hernieuwde symptomen van dreigende vroeggeboorte is zeer waarschijnlijk wel zinvol voor het voorkomen van # Wat is de kans dat bij een zwangere met een hypertensieve aandoening binnen # tot ## dagen Bij ongeveer ##% van de vrouwen met zwangerschapshypertensie opgetreden voor ## weken amenorroeduur ontwikkelt zich pre-eclampsie (Barton ###, Magee ###, Saudan ###), en de daarmee samenhangende Er zijn momenteel twee lopende studies die een predictiemodel toetsen voor vrouwen die worden opgenomen in het ziekenhuis in verband met pre-eclampsie De PIERS-studie uit Canada is een internationale trial (# centra, n = ###) en onderzocht verschillende potentiële voorspellers op ongunstige maternale uitkomsten (mortaliteit en/of aanzienlijke morbiditeit) binnen ## uur van, of tot # dagen na ziekenhuisopname in verband met preeclampsie (von Dadelszen e a ###) Het hieruit ontwikkelde PIERS-predictiemodel wordt momenteel gevalideerd in twee verschillende settings (von Dadelszen, in afwachting van publicatie) Een analyse van.
| 614 | fms |
Er bestaat geen formeel predictiemodel om te kunnen voorspellen bij welke vrouwen met een hypertensieve aandoening een iatrogene preterme partus op dusdanig korte termijn verwacht wordt dat behandeling met corticosteroïden voor foetale longrijping geïndiceerd is (von Dadelszen ###, PIERS study, in afwachting van publicatie; PREP study,) behandeld zijn met corticosteroïden hebben een significant lager risico op neonatale sterfte, RDS en intraventriculaire bloeding dan kinderen van hypertensieve moeders die niet behandeld werden Behandeling met routinematig herhaalde giften corticosteroïden ter bevordering van de foetale longrijping wordt afgeraden gezien de mogelijke nadelen voor het kind (lager geboortegewicht, Het geven van één gerichte herhaalde kuur bij zwangeren met hernieuwde symptomen van dreigende vroeggeboorte is zeer waarschijnlijk wel zinvol voor het voorkomen van # Wat is de kans dat bij een zwangere met een hypertensieve aandoening binnen # tot ## dagen Bij ongeveer ##% van de vrouwen met zwangerschapshypertensie opgetreden voor ## weken amenorroeduur ontwikkelt zich pre-eclampsie (Barton ###, Magee ###, Saudan ###), en de daarmee samenhangende Er zijn momenteel twee lopende studies die een predictiemodel toetsen voor vrouwen die worden opgenomen in het ziekenhuis in verband met pre-eclampsie De PIERS-studie uit Canada is een internationale trial (# centra, n = ###) en onderzocht verschillende potentiële voorspellers op ongunstige maternale uitkomsten (mortaliteit en/of aanzienlijke morbiditeit) binnen ## uur van, of tot # dagen na ziekenhuisopname in verband met preeclampsie (von Dadelszen e a ###) Het hieruit ontwikkelde PIERS-predictiemodel wordt momenteel gevalideerd in twee verschillende settings (von Dadelszen, in afwachting van publicatie) Een analyse van aantal variabelen (zoals gebruikt in de classificaties van ernstige pre-eclampsie in CHS ### en NHBPEP ###) ongunstige maternale of perinatale uitkomsten voorspelden Geïdentificeerde factoren voor een ongunstige maternale uitkomst waren pijn op de borst/dyspnoe, trombocytopenie, verhoogde leverenzymen, HELLPsyndroom en creatinine ) ### umol/l en perinataal een diastolisch bloeddruk ) ### mmHg en vermoeden van De tweede studie is de PREP-studie uit het Verenigd Koninkrijk Deze studie is momenteel nog in uitvoering Thangaratinatam et al onderzoeken door het uitvoeren van systematische reviews welke factoren foetale of maternale complicaties voorspellen bij vrouwen met pre-eclampsie Voor zowel serum urinezuur als proteïnuriebepaling bleken deze uitkomstmaten foetale of maternale complicaties niet goed te voorspellen Een in <LOCATIE> uitgevoerde studie onderzocht de samenhang tussen klinische parameters bij opname van ### ernstige maternale complicaties of ongunstige uitkomsten van het kind, bij vrouwen met hypertensieve complicaties (Ganzevoort ###) Ongunstige uitkomsten van het kind werden vooral beïnvloed door de amenorroeduur bij opname en geboorte De gemiddelde verlenging van de zwangerschap bedroeg circa ## dagen bij expectatieve behandeling Per dag dat de zwangerschap voortduurt, bestaat de kans (enkele procenten) op complicaties, maar het is op basis van de gegevens bij opname niet te voorspellen bij wie deze # Heef t toediening van corticosteroïden aan de moeder een gunstig ef f ect op de neonatale Een cochranereview (### vrouwen en ### kinderen) onderzocht het effect van corticosteroïden bij dreigende vroeggeboorte op foetale morbiditeit en mortaliteit en op maternale morbiditeit en mortaliteit (<PERSOON> ###).
| 640 | fms |
aantal variabelen (zoals gebruikt in de classificaties van ernstige pre-eclampsie in CHS ### en NHBPEP ###) ongunstige maternale of perinatale uitkomsten voorspelden Geïdentificeerde factoren voor een ongunstige maternale uitkomst waren pijn op de borst/dyspnoe, trombocytopenie, verhoogde leverenzymen, HELLPsyndroom en creatinine ) ### umol/l en perinataal een diastolisch bloeddruk ) ### mmHg en vermoeden van De tweede studie is de PREP-studie uit het Verenigd Koninkrijk Deze studie is momenteel nog in uitvoering Thangaratinatam et al onderzoeken door het uitvoeren van systematische reviews welke factoren foetale of maternale complicaties voorspellen bij vrouwen met pre-eclampsie Voor zowel serum urinezuur als proteïnuriebepaling bleken deze uitkomstmaten foetale of maternale complicaties niet goed te voorspellen Een in <LOCATIE> uitgevoerde studie onderzocht de samenhang tussen klinische parameters bij opname van ### ernstige maternale complicaties of ongunstige uitkomsten van het kind, bij vrouwen met hypertensieve complicaties (Ganzevoort ###) Ongunstige uitkomsten van het kind werden vooral beïnvloed door de amenorroeduur bij opname en geboorte De gemiddelde verlenging van de zwangerschap bedroeg circa ## dagen bij expectatieve behandeling Per dag dat de zwangerschap voortduurt, bestaat de kans (enkele procenten) op complicaties, maar het is op basis van de gegevens bij opname niet te voorspellen bij wie deze # Heef t toediening van corticosteroïden aan de moeder een gunstig ef f ect op de neonatale Een cochranereview (### vrouwen en ### kinderen) onderzocht het effect van corticosteroïden bij dreigende vroeggeboorte op foetale morbiditeit en mortaliteit en op maternale morbiditeit en mortaliteit (<PERSOON> ###) intraventriculaire bloedingen, necrotiserende enterocolitis, respiratoire ondersteuning, opname op de intensive care en systemische infecties in de eerste ## uur na de geboorte Bij uitvoering van een subgroepanalyse waarbij specifiek gekeken werd naar vrouwen met hypertensieve aandoeningen tijdens de zwangerschap, bleek dat de kinderen van wie de moeder corticosteroïden toegediend had gekregen een significant lager risico hadden op werd geen significant verschil gevonden tussen groepen die behandeld waren met antenatale steroïden en controles voor foetale en neonatale sterfte gecombineerd (RR #,##, ##%-BI #,#<DATUM> ##, twee studies, ### kinderen), foetale sterfte (RR #,##, ##%-BI #,#<DATUM> ##, drie studies, ### kinderen), geboortegewicht (FWMD ###,## g, ##%-BI - ###,##-##,## g, een studie, ## kinderen), chorioamnionitis (RR #,##, ##%-BI #,##-##,##, b bij herhaalde kuren (apart voor routinematig herhaalde kuren en een eenmalig herhaalde gerichte kuur) Behalve naar een eenmalige kuur corticosteroïden is ook onderzoek gedaan naar herhaalde kuren In onderstaande tekst zal hier verder op in worden gegaan Er wordt onderscheid gemaakt tussen routinematig waarbij alleen op indicatie (bij opnieuw een episode van dreigende vroeggeboorte) een enkele extra kuur gegeven wordt Onder een kuur corticosteroïden worden # giften verstaan, die ## uur na elkaar gegeven Er zijn geen studies gevonden die als specifieke populatie vrouwen met een hypertensieve aandoening In een cochranereview (# studies, meer dan ### vrouwen) onderzocht men het effect en de veiligheid van routinematig herhaalde kuren van antenatale corticosteroïden bij vrouwen met een AD van ##-## weken die minimaal # dagen eerder een eerste kuur kregen in verband met dreigende vroeggeboorte en bij wie opnieuw.
| 706 | fms |
respiratoire ondersteuning, opname op de intensive care en systemische infecties in de eerste ## uur na de geboorte Bij uitvoering van een subgroepanalyse waarbij specifiek gekeken werd naar vrouwen met hypertensieve aandoeningen tijdens de zwangerschap, bleek dat de kinderen van wie de moeder corticosteroïden toegediend had gekregen een significant lager risico hadden op werd geen significant verschil gevonden tussen groepen die behandeld waren met antenatale steroïden en controles voor foetale en neonatale sterfte gecombineerd (RR #,##, ##%-BI #,#<DATUM> ##, twee studies, ### kinderen), foetale sterfte (RR #,##, ##%-BI #,#<DATUM> ##, drie studies, ### kinderen), geboortegewicht (FWMD ###,## g, ##%-BI - ###,##-##,## g, een studie, ## kinderen), chorioamnionitis (RR #,##, ##%-BI #,##-##,##, b bij herhaalde kuren (apart voor routinematig herhaalde kuren en een eenmalig herhaalde gerichte kuur) Behalve naar een eenmalige kuur corticosteroïden is ook onderzoek gedaan naar herhaalde kuren In onderstaande tekst zal hier verder op in worden gegaan Er wordt onderscheid gemaakt tussen routinematig waarbij alleen op indicatie (bij opnieuw een episode van dreigende vroeggeboorte) een enkele extra kuur gegeven wordt Onder een kuur corticosteroïden worden # giften verstaan, die ## uur na elkaar gegeven Er zijn geen studies gevonden die als specifieke populatie vrouwen met een hypertensieve aandoening In een cochranereview (# studies, meer dan ### vrouwen) onderzocht men het effect en de veiligheid van routinematig herhaalde kuren van antenatale corticosteroïden bij vrouwen met een AD van ##-## weken die minimaal # dagen eerder een eerste kuur kregen in verband met dreigende vroeggeboorte en bij wie opnieuw Behandeling met routinematig herhaalde kuren van corticosteroïden hing samen met een afname van de prevalentie (RR #,##; ##%-BI #,##-#,##, vier studies, ### kinderen) en ernst van neonatale longaandoeningen (RR #,##; ##%-BI #,##-#,##, drie studies, ### kinderen) en ernstige morbiditeit van het kind (RR #,##; ##%-BI #,##-#,##, vier studies, ### kinderen) Het gemiddelde geboortegewicht was niet significant verschillend in beide groepen (weighted mean difference (WMD) -##,## g; ##%-BI - ###,<DATUM> ##, vier studies, ### kinderen), hoewel in een studie het behandelen met herhaalde dosis van corticosteroïden geassocieerd was met een met een toegenomen risico op laag geboortegewicht voor de zwangerschapsduur (small for gestational age at birth (RR #,##; ##%-BI #,<DATUM> ##, twee studies, ### kinderen) Er werd geen significant verschil gezien voor een van de andere primaire uitkomstmaten (waaronder metingen van respiratoire morbiditeit, foetale en neonatale Behandeling met routinematig herhaalde kuren corticosteroïden was geassocieerd met een significant toegenomen risico op sectio caesarea (RR #,##; ##%-BI #,<DATUM> ##, vier studies, ### vrouwen) Er werd geen Er werden nog # relevante RCTâs geïdentificeerd die na de inclusiedatum van de cochranestudie gepubliceerd werden Eén van deze studies rapporteerde nadelige neonatale effecten bij herhaalde kuren corticosteroïden (Murphy ###) en de ander rapporteerde mogelijke nadelige langetermijneffecten (Wapner ###) De eerste is een dubbelblinde, gerandomiseerde, placebogecontroleerde studie waarin werd onderzocht of meerdere kuren van antenataal toegediende corticosteroïden het risico op neonatale morbiditeit en mortaliteit reduceren, zonder dat het nadelige effecten zoals groeivertraging heeft Vrouwen met een AD van ## tot ## weken (n =.
| 820 | fms |
kuren van corticosteroïden hing samen met een afname van de prevalentie (RR #,##; ##%-BI #,##-#,##, vier studies, ### kinderen) en ernst van neonatale longaandoeningen (RR #,##; ##%-BI #,##-#,##, drie studies, ### kinderen) en ernstige morbiditeit van het kind (RR #,##; ##%-BI #,##-#,##, vier studies, ### kinderen) Het gemiddelde geboortegewicht was niet significant verschillend in beide groepen (weighted mean difference (WMD) -##,## g; ##%-BI - ###,<DATUM> ##, vier studies, ### kinderen), hoewel in een studie het behandelen met herhaalde dosis van corticosteroïden geassocieerd was met een met een toegenomen risico op laag geboortegewicht voor de zwangerschapsduur (small for gestational age at birth (RR #,##; ##%-BI #,<DATUM> ##, twee studies, ### kinderen) Er werd geen significant verschil gezien voor een van de andere primaire uitkomstmaten (waaronder metingen van respiratoire morbiditeit, foetale en neonatale Behandeling met routinematig herhaalde kuren corticosteroïden was geassocieerd met een significant toegenomen risico op sectio caesarea (RR #,##; ##%-BI #,<DATUM> ##, vier studies, ### vrouwen) Er werd geen Er werden nog # relevante RCTâs geïdentificeerd die na de inclusiedatum van de cochranestudie gepubliceerd werden Eén van deze studies rapporteerde nadelige neonatale effecten bij herhaalde kuren corticosteroïden (Murphy ###) en de ander rapporteerde mogelijke nadelige langetermijneffecten (Wapner ###) De eerste is een dubbelblinde, gerandomiseerde, placebogecontroleerde studie waarin werd onderzocht of meerdere kuren van antenataal toegediende corticosteroïden het risico op neonatale morbiditeit en mortaliteit reduceren, zonder dat het nadelige effecten zoals groeivertraging heeft Vrouwen met een AD van ## tot ## weken (n = hoog risico liepen op vroeggeboorte, werden gerandomiseerd naar meerdere kuren antenatale corticosteroïden (n = ###) of placebo (n = ###), elke ## dagen tot aan een zwangerschapsduur van ## weken of geboorte Neonatale morbiditeit en mortaliteit was niet significant verschillend voor neonaten die blootgesteld waren aan multipele doses corticosteroïden versus de placebogroep (### (##,#%) vs ### (##,#%)) De kinderen in de interventiegroep hadden een lager geboortegewicht dan de kinderen in de placebogroep (### g vs ### g, p ##,# cm; p ( #,###) âOok werden lange termijn effecten onderzocht Er werden geen statistisch significante verschillen gezien in sterfte op kinderleeftijd (RR # ##, ##% BI #,<DATUM> #; vier studies, ### kinderen) De enige studie die neurologische ontwikkelingsachterstand op kinderleeftijd onderzocht (n=##) vond hiervoor geen significant verschil in beide groepen (RR # ##, ##%BI #,<DATUM> ##) Ook wanneer gekeken werd naar kans op sterfte op de volwassen leeftijd werd geen significant verschil aangetoond in personen die antenataal blootsgesteld waren aan corticosteroïden in verband met dreigende vroeggeboorte en zij die dat geen geen gegevens beschikbaar over het risico op neurologische ontwikkelingsachterstand op de volwassen leeftijd Concluderend toont dit onderzoek dat het routinematig (elke ## dagen) herhalen van antenatale corticosteroïden bij vrouwen met dreigende vroeggeboorte de neonatale uitkomsten niet verbetert (Murphy ###) Hoewel direct na de geboorte een lager geboortegewicht, kleinere lengte en kleinere hoofdomtrek gemeten wordt bij de kinderen die antenataal met herhaalde kuren corticosteroïden behandeld zijn, zijn deze verschillen op de leeftijd van <LEEFTIJD> jaar niet meer aangetoond Studies tonen op deze leeftijd ook geen verschil in.
| 814 | fms |
antenatale corticosteroïden (n = ###) of placebo (n = ###), elke ## dagen tot aan een zwangerschapsduur van ## weken of geboorte Neonatale morbiditeit en mortaliteit was niet significant verschillend voor neonaten die blootgesteld waren aan multipele doses corticosteroïden versus de placebogroep (### (##,#%) vs ### (##,#%)) De kinderen in de interventiegroep hadden een lager geboortegewicht dan de kinderen in de placebogroep (### g vs ### g, p ##,# cm; p ( #,###) âOok werden lange termijn effecten onderzocht Er werden geen statistisch significante verschillen gezien in sterfte op kinderleeftijd (RR # ##, ##% BI #,<DATUM> #; vier studies, ### kinderen) De enige studie die neurologische ontwikkelingsachterstand op kinderleeftijd onderzocht (n=##) vond hiervoor geen significant verschil in beide groepen (RR # ##, ##%BI #,<DATUM> ##) Ook wanneer gekeken werd naar kans op sterfte op de volwassen leeftijd werd geen significant verschil aangetoond in personen die antenataal blootsgesteld waren aan corticosteroïden in verband met dreigende vroeggeboorte en zij die dat geen geen gegevens beschikbaar over het risico op neurologische ontwikkelingsachterstand op de volwassen leeftijd Concluderend toont dit onderzoek dat het routinematig (elke ## dagen) herhalen van antenatale corticosteroïden bij vrouwen met dreigende vroeggeboorte de neonatale uitkomsten niet verbetert (Murphy ###) Hoewel direct na de geboorte een lager geboortegewicht, kleinere lengte en kleinere hoofdomtrek gemeten wordt bij de kinderen die antenataal met herhaalde kuren corticosteroïden behandeld zijn, zijn deze verschillen op de leeftijd van <LEEFTIJD> jaar niet meer aangetoond Studies tonen op deze leeftijd ook geen verschil in neurologische ontwikkeling slechts in een kleine populatie onderzocht is (Aszatalos ###) Over de lange termijn In de tweede studie (Wapner ###) onderzocht men de langetermijnresultaten van kinderen uit een gerandomiseerde studie die enkele en routinematig herhaalde kuren van antenatale corticosteroïden vergeleken Vrouwen met een zwangerschapsduur van ## tot ## weken die # dagen na een eerste corticosteroïdkuur nog niet bevallen waren, werden gerandomiseerd naar een wekelijkse kuur betamethason (## mg i m een keer herhaald na ## uur), of een identieke placebo Kinderen die na deze behandeling geboren werden, werden onderzocht toen zij tussen # en <LEEFTIJD> jaar oud waren (gecorrigeerde leeftijd) In totaal waren ### kinderen beschikbaar voor follow-uponderzoek; ### kinderen (##,#%) ondergingen een lichamelijk onderzoek en ### (##,#%) een Bayley-scoretest Er werden geen significante verschillen gevonden tussen beide groepen in Bayleyresultaten of antropometrische onderzoeken Zes kinderen (#,#% van alle zwangerschappen) in de groep met routinematig herhaalde corticosteroïden hadden een cerebrale parese in vergelijking tot één kind (#,#%) in de placebogroep (RR #,#; ##%-BI #,#â##,#; p = #,##) Hoewel het verschil tussen beide groepen niet significant verschillend was, is het hogere aantal gevallen van cerebrale parese onder kinderen met routinematig herhaalde Behalve studies over routinematig herhaalde kuren van antenatale corticosteroïden zijn er ook studies die specifiek kijken naar het geven van één gerichte â rescue' -kuur (bestaande uit # giften gegeven met een interval van ## uur) Deze wordt gegeven als na de eerste kuur corticosteroïden de vroeggeboorte niet heeft doorgezet, maar patiënte vervolgens opnieuw symptomatisch wordt en vroeggeboorte dreigt.
| 746 | fms |
kleine populatie onderzocht is (Aszatalos ###) Over de lange termijn In de tweede studie (Wapner ###) onderzocht men de langetermijnresultaten van kinderen uit een gerandomiseerde studie die enkele en routinematig herhaalde kuren van antenatale corticosteroïden vergeleken Vrouwen met een zwangerschapsduur van ## tot ## weken die # dagen na een eerste corticosteroïdkuur nog niet bevallen waren, werden gerandomiseerd naar een wekelijkse kuur betamethason (## mg i m een keer herhaald na ## uur), of een identieke placebo Kinderen die na deze behandeling geboren werden, werden onderzocht toen zij tussen # en <LEEFTIJD> jaar oud waren (gecorrigeerde leeftijd) In totaal waren ### kinderen beschikbaar voor follow-uponderzoek; ### kinderen (##,#%) ondergingen een lichamelijk onderzoek en ### (##,#%) een Bayley-scoretest Er werden geen significante verschillen gevonden tussen beide groepen in Bayleyresultaten of antropometrische onderzoeken Zes kinderen (#,#% van alle zwangerschappen) in de groep met routinematig herhaalde corticosteroïden hadden een cerebrale parese in vergelijking tot één kind (#,#%) in de placebogroep (RR #,#; ##%-BI #,#â##,#; p = #,##) Hoewel het verschil tussen beide groepen niet significant verschillend was, is het hogere aantal gevallen van cerebrale parese onder kinderen met routinematig herhaalde Behalve studies over routinematig herhaalde kuren van antenatale corticosteroïden zijn er ook studies die specifiek kijken naar het geven van één gerichte â rescue' -kuur (bestaande uit # giften gegeven met een interval van ## uur) Deze wordt gegeven als na de eerste kuur corticosteroïden de vroeggeboorte niet heeft doorgezet, maar patiënte vervolgens opnieuw symptomatisch wordt en vroeggeboorte dreigt multicentertrial Geïncludeerd werden vrouwen die minimaal ## dagen eerder een enkele behandeling met betamethason hadden ondergaan voor ## weken AD, bij wie opnieuw vermoeden bestond van een dreigende vroeggeboorte in de aankomende week Patiënten (n = ###) werden gerandomiseerd om één gerichte significante reductie in neonatale morbiditeit beneden de ## weken in de interventiegroep versus placebo (##,# waren niet significant verschillend in beide groepen Wanneer alle neonaten (n = ###) werden geïncludeerd in de steeds aantoonbaar (##,# vs ##,#%; RR #,##; ##%-BI #,##-#,##; p ( #,###) evenals een verbetering in overige respiratoire complicaties, maar geen verschil in uitkomst voor wat betreft hoofdomtrek en geboortegewicht Dit onderzoek toont aan dat behandelen met een eenmaal herhaalde gerichte kuur antenatale corticosteroïden voor ## weken zwangerschap de neonatale uikomst verbetert zonder dat er duidelijk sprake is van toegenomen risico Andere studies die specifiek een eenmaal herhaalde gerichte kuur van corticosteroïden onderzochten, zijn die van Peltoniemi et al uit ###, en van McEvoy uit ### Deze laatste is een gerandomiseerde en dubbelgeblindeerde studie waarin ## zwangere vrouwen minimaal ## dagen na de eerste kuur corticosteroïden gerandomiseerd werden naar een eenmaal herhaalde gerichte kuur of placebo Kinderen uit de groep van de eenmaal herhaalde gerichte kuur corticosteroïden hadden een betere longcompliantie dan kinderen uit de met de eenmaal herhaalde gerichte kuur hadden minder vaak een zuurstofbehoefte van ##% of meer (##% in de De studie van Peltoniemi includeerde vrouwen met een dreigende vroeggeboorte voor ## weken AD die #.
| 715 | fms |
Geïncludeerd werden vrouwen die minimaal ## dagen eerder een enkele behandeling met betamethason hadden ondergaan voor ## weken AD, bij wie opnieuw vermoeden bestond van een dreigende vroeggeboorte in de aankomende week Patiënten (n = ###) werden gerandomiseerd om één gerichte significante reductie in neonatale morbiditeit beneden de ## weken in de interventiegroep versus placebo (##,# waren niet significant verschillend in beide groepen Wanneer alle neonaten (n = ###) werden geïncludeerd in de steeds aantoonbaar (##,# vs ##,#%; RR #,##; ##%-BI #,##-#,##; p ( #,###) evenals een verbetering in overige respiratoire complicaties, maar geen verschil in uitkomst voor wat betreft hoofdomtrek en geboortegewicht Dit onderzoek toont aan dat behandelen met een eenmaal herhaalde gerichte kuur antenatale corticosteroïden voor ## weken zwangerschap de neonatale uikomst verbetert zonder dat er duidelijk sprake is van toegenomen risico Andere studies die specifiek een eenmaal herhaalde gerichte kuur van corticosteroïden onderzochten, zijn die van Peltoniemi et al uit ###, en van McEvoy uit ### Deze laatste is een gerandomiseerde en dubbelgeblindeerde studie waarin ## zwangere vrouwen minimaal ## dagen na de eerste kuur corticosteroïden gerandomiseerd werden naar een eenmaal herhaalde gerichte kuur of placebo Kinderen uit de groep van de eenmaal herhaalde gerichte kuur corticosteroïden hadden een betere longcompliantie dan kinderen uit de met de eenmaal herhaalde gerichte kuur hadden minder vaak een zuurstofbehoefte van ##% of meer (##% in de De studie van Peltoniemi includeerde vrouwen met een dreigende vroeggeboorte voor ## weken AD die # herhaalde gerichte kuur betamethason (## mg) of placebo (### vrouwen) Het merkwaardige van deze studie was dat alle ### kinderen voor ## weken AD geboren werden, wat de werkgroep aan de resultaten deed Voor het effect van corticosteroïden beneden een zwangerschapsduur van ## #/# weken wordt verwezen naar de In de hier gepresenteerde studies zijn vrouwen met een hypertensieve aandoening ondervertegenwoordigd Er zijn echter geen redenen om aan te nemen dat de conclusie anders is voor vrouwen met iatrogene versus Wel is bij vrouwen met hypertensieve aandoeningen het achtergrondrisico op groeivertraagde kinderen verhoogd Het aantal kinderen dat small for gestational age (SGA) is in de groep die meerdere kuren kreeg, is hoger dan dat van de groep waarvan de moeder een enkele kuur kreeg Deze data zijn echter gebaseerd op twee studies, waarvan er een maar # kinderen in elke groep had, de andere rond de ### (Crowther ###, Wapner ###, Aghajafari ###) Het gemiddelde geboortegewicht ligt hoger in de groep waarvan de moeder een enkele kuur kreeg, maar het verschil is niet significant (Crowther ###) # Wat is de kans dat de f oetus na ## dagen een tweede dosering <INSTELLING> nodig heef t? De timing van de eerste kuur corticosteroïden is essentieel Omdat de verwachte verlenging van zwangerschap bij zwangerschapgeïnduceerde hypertensie en pre-existente hypertensie # weken of langer is (SCOG-richtlijn ###), is toediening van corticosteroïden waarschijnlijk niet nodig, tenzij klachten en tekenen van pre-eclampsie of een andere reden voor iatrogene vroeggeboorte zich voordoen Omdat de kans op bevalling binnen de.
| 675 | fms |
placebo (### vrouwen) Het merkwaardige van deze studie was dat alle ### kinderen voor ## weken AD geboren werden, wat de werkgroep aan de resultaten deed Voor het effect van corticosteroïden beneden een zwangerschapsduur van ## #/# weken wordt verwezen naar de In de hier gepresenteerde studies zijn vrouwen met een hypertensieve aandoening ondervertegenwoordigd Er zijn echter geen redenen om aan te nemen dat de conclusie anders is voor vrouwen met iatrogene versus Wel is bij vrouwen met hypertensieve aandoeningen het achtergrondrisico op groeivertraagde kinderen verhoogd Het aantal kinderen dat small for gestational age (SGA) is in de groep die meerdere kuren kreeg, is hoger dan dat van de groep waarvan de moeder een enkele kuur kreeg Deze data zijn echter gebaseerd op twee studies, waarvan er een maar # kinderen in elke groep had, de andere rond de ### (Crowther ###, Wapner ###, Aghajafari ###) Het gemiddelde geboortegewicht ligt hoger in de groep waarvan de moeder een enkele kuur kreeg, maar het verschil is niet significant (Crowther ###) # Wat is de kans dat de f oetus na ## dagen een tweede dosering <INSTELLING> nodig heef t? De timing van de eerste kuur corticosteroïden is essentieel Omdat de verwachte verlenging van zwangerschap bij zwangerschapgeïnduceerde hypertensie en pre-existente hypertensie # weken of langer is (SCOG-richtlijn ###), is toediening van corticosteroïden waarschijnlijk niet nodig, tenzij klachten en tekenen van pre-eclampsie of een andere reden voor iatrogene vroeggeboorte zich voordoen Omdat de kans op bevalling binnen de corticosteroïden voor foetale longrijping in die situatie ook voordelig voor de pasgeborene te zijn De gemiddelde verlenging van een zwangerschap gecompliceerd door pre-eclampsie en behandeld met een expectatief beleid in vergelijking met een beleid van directe bevalling na stabilisatie was ##-## dagen, met een Als de corticosteroïden tussen ## en ## weken gegeven zijn, is routinematig herhaling van de corticosteroïden niet aan te bevelen en mogelijk zelfs nadelig (zie vraag <DATUM> herhaalde kuren) Bij zwangeren met pre-eclampsie aan wie de corticosteroïden voor ## weken gegeven zijn, zal er een kleine groep overblijven die na ## dagen nog meerderheid nog zwanger zijn De herhaling van corticosteroïden in deze groepen is controversieel Er zijn geen De amenorroeduur bij aanvang van de pre-eclampsie is een belangrijke factor om te overwegen omdat de subgroepanalyse op zwangerschapsduur toonde een afname van de gunstige effecten op foetale en neonatale sterfte, respiratory distress syndrome en alle graden van intraventriculaire bloedingen in de groep onder ## weken (zie richtlijn Perinataal Beleid bij Extreme Vroeggeboorte ###; NVOG & NVK ###) USA studie (Sibai ###) intervenieren versus afwachten de amenorroeduur bij de bevalling was statistisch SA studie (Odenzaal ###) De amenorroeduur bij de bevalling was significant verschillend tussen de twee American College of Obstetricians and <PERSOON> S, et al Multiple courses of antenatal corticosteroids Barton JR, Oâbrien JM, Bergauer NK, <PERSOON> DL, Sibai BM.
| 617 | fms |
foetale longrijping in die situatie ook voordelig voor de pasgeborene te zijn De gemiddelde verlenging van een zwangerschap gecompliceerd door pre-eclampsie en behandeld met een expectatief beleid in vergelijking met een beleid van directe bevalling na stabilisatie was ##-## dagen, met een Als de corticosteroïden tussen ## en ## weken gegeven zijn, is routinematig herhaling van de corticosteroïden niet aan te bevelen en mogelijk zelfs nadelig (zie vraag <DATUM> herhaalde kuren) Bij zwangeren met pre-eclampsie aan wie de corticosteroïden voor ## weken gegeven zijn, zal er een kleine groep overblijven die na ## dagen nog meerderheid nog zwanger zijn De herhaling van corticosteroïden in deze groepen is controversieel Er zijn geen De amenorroeduur bij aanvang van de pre-eclampsie is een belangrijke factor om te overwegen omdat de subgroepanalyse op zwangerschapsduur toonde een afname van de gunstige effecten op foetale en neonatale sterfte, respiratory distress syndrome en alle graden van intraventriculaire bloedingen in de groep onder ## weken (zie richtlijn Perinataal Beleid bij Extreme Vroeggeboorte ###; NVOG & NVK ###) USA studie (Sibai ###) intervenieren versus afwachten de amenorroeduur bij de bevalling was statistisch SA studie (Odenzaal ###) De amenorroeduur bij de bevalling was significant verschillend tussen de twee American College of Obstetricians and <PERSOON> S, et al Multiple courses of antenatal corticosteroids Barton JR, Oâbrien JM, Bergauer NK, <PERSOON> DL, Sibai BM progression Effect of antenatal dexamethasone administration on the prevention of respiratory distress syndrome <PERSOON> of prenatal corticotherapy in the prevention of hyaline membrane disease in premature infants Randomized prospective study] <PERSOON> CA, Harding JE Repeat doses of prenatal corticosteroids for women at risk of preterm birth for preventing <PERSOON> JI, Bonsel GJ, <PERSOON> of maternal complications and adverse infant outcome at admission for temporizing management of early-onset severe hypertensive disorders of pregnancy <PERSOON> LA, von <PERSOON> S, et al Serious perinatal complications of non-proteinuric <PERSOON> TJ Aggressive or expectant management for patients with severe preeclampsia between ##-## weeksâ gestation a randomized controlled trial <PERSOON-##> SR Antenatal corticosteroids for accelerating fetal lung maturation for women at risk of preterm birth <PERSOON-##> Devender , Dalziel <PERSOON-##> corticosteroids for accelerating fetal lung maturation for women at risk of preterm birth Cochrane Database of <PERSOON-##> gestational hypertension become pre-eclampsia? <PERSOON-##> SA.
| 511 | fms |
antenatal dexamethasone administration on the prevention of respiratory distress syndrome <PERSOON> of prenatal corticotherapy in the prevention of hyaline membrane disease in premature infants Randomized prospective study] <PERSOON> CA, Harding JE Repeat doses of prenatal corticosteroids for women at risk of preterm birth for preventing <PERSOON> JI, Bonsel GJ, <PERSOON> of maternal complications and adverse infant outcome at admission for temporizing management of early-onset severe hypertensive disorders of pregnancy <PERSOON> LA, von <PERSOON> S, et al Serious perinatal complications of non-proteinuric <PERSOON> TJ Aggressive or expectant management for patients with severe preeclampsia between ##-## weeksâ gestation a randomized controlled trial <PERSOON> SR Antenatal corticosteroids for accelerating fetal lung maturation for women at risk of preterm birth <PERSOON> Devender , Dalziel <PERSOON-##> corticosteroids for accelerating fetal lung maturation for women at risk of preterm birth Cochrane Database of <PERSOON-##> gestational hypertension become pre-eclampsia? <PERSOON-##> SA Thangaratinam S, <PERSOON-##> KS, Tests in Prediction of Pre-eclampsia Severity review group Accuracy of serum uric acid in predicting complications of pre-eclampsia a systematic review [Review] [## refs] <PERSOON-##> KS, et al Estimation of proteinuria as a predictor <PERSOON-##> LA Predicting adverse outcomes in women with severe pre-eclampsia <PERSOON-##> L, <PERSOON-##> DJ, Spong CY, et al Long-term outcomes after repeat doses of antenatal Wanneer dient MgSO # gegeven te worden bij hypertensie in de zwangerschap? # Wat is de effectiviteit van behandeling met magnesiumsulfaat bij een pre-eclampsie in de zwangerschap # Wat zijn de bijwerkingen van gebruik van magnesiumsulfaat voor de moeder? # Wat zijn de bijwerkingen van gebruik van magnesiumsulfaat voor het kind direct postpartum? Bij behandeling van eclampsie is magnesiumsulfaat het middel van eerste keus Vrouwen met een ernstige PE behoren behandeld te worden met magnesiumsulfaat om de kans op een Moeders die behandeld worden met magnesiumsulfaat dienen gezien de bijwerkingen geprotocolleerd Magnesiumsulfaat lijkt veilig voor moeder en kind De voordelen bij de moeder wegen ruimschoots op tegen de mogelijk geringe en voorbijgaande bijwerkingen bij het kind Gezien het duidelijke bewijs bestaat er geen twijfel dat een protocol voor het gebruik van magnesiumsulfaat bij (pre-)eclampsie in elke In de Magpie Trial was bij ernstige en symptomatische pre-eclampsie het number needed to treat (NNT).
| 491 | fms |
<PERSOON> KS, Tests in Prediction of Pre-eclampsia Severity review group Accuracy of serum uric acid in predicting complications of pre-eclampsia a systematic review [Review] [## refs] <PERSOON> KS, et al Estimation of proteinuria as a predictor <PERSOON> LA Predicting adverse outcomes in women with severe pre-eclampsia <PERSOON> L, <PERSOON> DJ, Spong CY, et al Long-term outcomes after repeat doses of antenatal Wanneer dient MgSO # gegeven te worden bij hypertensie in de zwangerschap? # Wat is de effectiviteit van behandeling met magnesiumsulfaat bij een pre-eclampsie in de zwangerschap # Wat zijn de bijwerkingen van gebruik van magnesiumsulfaat voor de moeder? # Wat zijn de bijwerkingen van gebruik van magnesiumsulfaat voor het kind direct postpartum? Bij behandeling van eclampsie is magnesiumsulfaat het middel van eerste keus Vrouwen met een ernstige PE behoren behandeld te worden met magnesiumsulfaat om de kans op een Moeders die behandeld worden met magnesiumsulfaat dienen gezien de bijwerkingen geprotocolleerd Magnesiumsulfaat lijkt veilig voor moeder en kind De voordelen bij de moeder wegen ruimschoots op tegen de mogelijk geringe en voorbijgaande bijwerkingen bij het kind Gezien het duidelijke bewijs bestaat er geen twijfel dat een protocol voor het gebruik van magnesiumsulfaat bij (pre-)eclampsie in elke In de Magpie Trial was bij ernstige en symptomatische pre-eclampsie het number needed to treat (NNT) Aannemende dat vrijwel alle vrouwen met eclampsie Magnesium is wel veilig indien geprotocolleerd toegediend, maar de bijwerkingen zijn aanzienlijk Stabilisatie bij ernstige (pre-)eclampsie bestaat uit toediening van magnesium en behandeling van hypertensie (systolisch ) ### mmHg of diastolisch ) ### mmHg) Na eclampsie of niet goed te stabiliseren ernstige PE wordt meestal besloten de graviditeit te beëindigen Indien na eclampsie goede stabilisatie mogelijk is en de zwangerschapsduur ( ## weken kan overwogen worden af te wachten tot ### gaat in <LOCATIE> de TOTEM-studie van start Dit is een gerandomiseerde multicenterstudie waarin onderzocht wordt of bij vrouwen met ernstige pre- eclampsie bij een zwangerschapsduur tussen ## en ## weken, gestreefd moet worden naar beëindiging of temporiseren van de zwangerschap Een goede hoge initiële dosering en ook weer op tijd staken van deze behandeling zijn belangrijk voor het voorkomen van complicaties Uiteraard hoort dit samen te gaan met snelle en adequate behandeling van uur) en aanwezig blijven van achilles- of kniepeesreflexen is het bepalen van serumspiegels niet nodig Bij eclampsie behoort het beëindigen van de zwangerschap na stabilisatie van de moeder overwogen te worden Bij recidiverende convulsies die niet meer reageren op magnesiumsulfaat kan anesthesie met intubatie uitkomst bieden, maar forse hypertensie tijdens intubatie dient vermeden te worden De De patiëntenfocusgroep geeft aan dat informatievoorziening rondom de medicatie over het algemeen summier is en wordt gebracht vanuit wetenschappelijk oogpunt Zoals eerder genoemd, is er meer maar zouden wel graag goed geïnformeerd zijn Er is goede ervaring met informatie op schrift,.
| 566 | fms |
vrouwen met eclampsie Magnesium is wel veilig indien geprotocolleerd toegediend, maar de bijwerkingen zijn aanzienlijk Stabilisatie bij ernstige (pre-)eclampsie bestaat uit toediening van magnesium en behandeling van hypertensie (systolisch ) ### mmHg of diastolisch ) ### mmHg) Na eclampsie of niet goed te stabiliseren ernstige PE wordt meestal besloten de graviditeit te beëindigen Indien na eclampsie goede stabilisatie mogelijk is en de zwangerschapsduur ( ## weken kan overwogen worden af te wachten tot ### gaat in <LOCATIE> de TOTEM-studie van start Dit is een gerandomiseerde multicenterstudie waarin onderzocht wordt of bij vrouwen met ernstige pre- eclampsie bij een zwangerschapsduur tussen ## en ## weken, gestreefd moet worden naar beëindiging of temporiseren van de zwangerschap Een goede hoge initiële dosering en ook weer op tijd staken van deze behandeling zijn belangrijk voor het voorkomen van complicaties Uiteraard hoort dit samen te gaan met snelle en adequate behandeling van uur) en aanwezig blijven van achilles- of kniepeesreflexen is het bepalen van serumspiegels niet nodig Bij eclampsie behoort het beëindigen van de zwangerschap na stabilisatie van de moeder overwogen te worden Bij recidiverende convulsies die niet meer reageren op magnesiumsulfaat kan anesthesie met intubatie uitkomst bieden, maar forse hypertensie tijdens intubatie dient vermeden te worden De De patiëntenfocusgroep geeft aan dat informatievoorziening rondom de medicatie over het algemeen summier is en wordt gebracht vanuit wetenschappelijk oogpunt Zoals eerder genoemd, is er meer maar zouden wel graag goed geïnformeerd zijn Er is goede ervaring met informatie op schrift, kind, bij de behandeling van pre-eclampsie Bovendien komen de bijwerkingen voor beiden aan bod Voor deze module is gebruikgemaakt van bestaande richtlijnen uit het Verenigd Koninkrijk (NICE guideline ###, RCOG guideline ###), de Verenigde Staten (ACOG guideline ###), Canada (SOGC guideline ###) en Australië en Nieuw-<LOCATIE> (SOMANZ guideline ###) Bovendien is in de Cochrane library en in Pubmed gezocht naar Het is aangetoond dat bij vrouwen met eclampsie, behandeling met magnesiumsulfaat gedurende Het is aangetoond dat bij vrouwen met pre-eclampsie, behandeling met magnesiumsulfaat het Het number needed tot treat om # eclamptisch insult te voorkomen door te behandelen met Voor kind Met de huidige doseringen bij de moeders lijken er geen aanwijzingen voor risicoâs op het kind te zijn Zelden worden symptomen gezien als spierzwakte en voorbijgaande respiratoire # Wat is de ef f ectiviteit van behandeling met magnesiumsulf aat bij een hypertensieve crisis/preeclampsie in de zwangerschap? De effectiviteit van magnesiumsulfaat bij de behandeling van ernstige hypertensie/pre-eclampsie is het beste onderzocht in een meta-analyse uit ### (Duley ###) Deze studie toonde dat bij vrouwen met ernstige of matige pre-eclampsie, behandelen met magnesiumsulfaat significant beter was in het voorkomen van eclampsie dan geen behandeling of placebo Zes studies (<DATUM> vrouwen) vergeleken magnesiumsulfaat met placebo of geen anticonvulsivum Het risico op eclampsie was bij behandeling met magnesiumsulfaat meer dan gehalveerd controlegroep Er was echter geen significant verschil in andere uitkomsten, waaronder maternale sterfte en Een goed uitgevoerde economische analyse vond dat magnesiumsulfaat vergeleken met placebo bovendien.
| 609 | fms |
de behandeling van pre-eclampsie Bovendien komen de bijwerkingen voor beiden aan bod Voor deze module is gebruikgemaakt van bestaande richtlijnen uit het Verenigd Koninkrijk (NICE guideline ###, RCOG guideline ###), de Verenigde Staten (ACOG guideline ###), Canada (SOGC guideline ###) en Australië en Nieuw-<LOCATIE> (SOMANZ guideline ###) Bovendien is in de Cochrane library en in Pubmed gezocht naar Het is aangetoond dat bij vrouwen met eclampsie, behandeling met magnesiumsulfaat gedurende Het is aangetoond dat bij vrouwen met pre-eclampsie, behandeling met magnesiumsulfaat het Het number needed tot treat om # eclamptisch insult te voorkomen door te behandelen met Voor kind Met de huidige doseringen bij de moeders lijken er geen aanwijzingen voor risicoâs op het kind te zijn Zelden worden symptomen gezien als spierzwakte en voorbijgaande respiratoire # Wat is de ef f ectiviteit van behandeling met magnesiumsulf aat bij een hypertensieve crisis/preeclampsie in de zwangerschap? De effectiviteit van magnesiumsulfaat bij de behandeling van ernstige hypertensie/pre-eclampsie is het beste onderzocht in een meta-analyse uit ### (Duley ###) Deze studie toonde dat bij vrouwen met ernstige of matige pre-eclampsie, behandelen met magnesiumsulfaat significant beter was in het voorkomen van eclampsie dan geen behandeling of placebo Zes studies (<DATUM> vrouwen) vergeleken magnesiumsulfaat met placebo of geen anticonvulsivum Het risico op eclampsie was bij behandeling met magnesiumsulfaat meer dan gehalveerd controlegroep Er was echter geen significant verschil in andere uitkomsten, waaronder maternale sterfte en Een goed uitgevoerde economische analyse vond dat magnesiumsulfaat vergeleken met placebo bovendien Zeven RCTâs werden geïncludeerd (n = ### vrouwen), waarvan de belangrijkste bijdrage werd geleverd door the Collaborative Eclampsia Trial (### van de ### vrouwen, ##%) In geen van de studies kon worden geblindeerd na randomisatie, vanwege het type interventie (Collaborative Eclampsia Trial ###) Bij behandeling van vrouwen met eclampsie met magnesiumsulfaat was, in vergelijking met diazepam, de maternale sterfte en behandeld werden met magnesiumsulfaat hoefden significant minder vaak opgenomen te worden op special Bovendien hadden de kinderen uit de magnesiumsulfaatgroep significant minder vaak een apgarscore ( # na # Tabel <DATUM> Magnesiumsulf aat voor eclampsie; (a) maternale uitkomsten; (b) f oetale uitkomsten # Wat zijn de bijwerkingen van gebruik van magnesiumsulf aat voor de moeder? In de Magpie Trial deed men onderzoek naar de bijwerkingen van magnesiumsulfaat (zie tabel <DATUM> (Altman ###) In totaal rapporteerden ### van de ### (##%) vrouwen die in de magnesiumgroep gerandomiseerd waren bijwerkingen, tegenover ### van de ### (#%) vrouwen uit de placebogroep Meer vrouwen ervoeren van de ### (#%); i v ### van de ### (##%), vs ### van de ### (#%)) Het hebben van opvliegers was de meest gerapporteerde bijwerking en kwam vaker voor bij de i m toediening (i m ## vs #%; i v ## vs #%) Er was weinig verschil tussen de toedieningsvormen voor de bijwerking misselijkheid of braken (i m # vs #,#%; i v # vs #,#%).
| 685 | fms |
geïncludeerd (n = ### vrouwen), waarvan de belangrijkste bijdrage werd geleverd door the Collaborative Eclampsia Trial (### van de ### vrouwen, ##%) In geen van de studies kon worden geblindeerd na randomisatie, vanwege het type interventie (Collaborative Eclampsia Trial ###) Bij behandeling van vrouwen met eclampsie met magnesiumsulfaat was, in vergelijking met diazepam, de maternale sterfte en behandeld werden met magnesiumsulfaat hoefden significant minder vaak opgenomen te worden op special Bovendien hadden de kinderen uit de magnesiumsulfaatgroep significant minder vaak een apgarscore ( # na # Tabel <DATUM> Magnesiumsulf aat voor eclampsie; (a) maternale uitkomsten; (b) f oetale uitkomsten # Wat zijn de bijwerkingen van gebruik van magnesiumsulf aat voor de moeder? In de Magpie Trial deed men onderzoek naar de bijwerkingen van magnesiumsulfaat (zie tabel <DATUM> (Altman ###) In totaal rapporteerden ### van de ### (##%) vrouwen die in de magnesiumgroep gerandomiseerd waren bijwerkingen, tegenover ### van de ### (#%) vrouwen uit de placebogroep Meer vrouwen ervoeren van de ### (#%); i v ### van de ### (##%), vs ### van de ### (#%)) Het hebben van opvliegers was de meest gerapporteerde bijwerking en kwam vaker voor bij de i m toediening (i m ## vs #%; i v ## vs #%) Er was weinig verschil tussen de toedieningsvormen voor de bijwerking misselijkheid of braken (i m # vs #,#%; i v # vs #,#%) de placebogroep (#,# vs #,#%; RR #,##, ##%-BI #,<DATUM> ##) Magnesiumsulfaat hing samen met een lichte verhoging van het risico op het uitvoeren van een sectio ceasarea (RR #,##, ##%-BI #,<DATUM> ##) Ernstige onverwachte complicaties werden gerapporteerd bij # vrouwen uit de magnesiumsulfaatgroep en bij # vrouwen uit de placebogroep Bij de magnesiumsulfaatgroep bestonden deze problemen uit lokale irritatie door tijdens de toediening van magnesiumsulfaat via het infuus (# vrouwen), foetale hartactie gestopt (# kind), beroerte (# vrouw), hartstilstand (# vrouw), en pulmonaal oedeem (# vrouw) Bij de placebogroep ging het om anafylactische twee jaar geen verschil meer in ongunstige uitkomsten voor de moeders (Magpie Trial Follow-Up Study Bij het volgen van dit schema, het stoppen van de behandeling na ## uur en een normale nierfunctie bestaat er geen noodzaak tot bepaling van bloedspiegels (Oplossing ##% magnesiumsulfaat, intraveneus toedienen met In zeldzame gevallen blijven insulten optreden ondanks adequate behandeling met magnesiumsulfaat Wegens gevaar van ademhalingsdepressie wordt afgeraden om, nadat tweemaal een extra bolus van # g is gegeven, de toediening van magnesiumsulfaat nog meer te verhogen als de bloedspiegel onbekend is Aanvullende bloeddrukverlaging kan noodzakelijk zijn Eventueel kan lorazepam # mg langzaam i v gegeven worden, of kan Bij overdosering ## ml calciumlevulaat of calciumgluconaat (= # g) in # minuten intraveneus Bij behandeling volgens het standaardschema en adequate urineproductie is controle van de bloedspiegel Eén grote RCT (Magpie Trial, n = ###) onderzocht de langetermijneffecten van magnesiumsulfaat toediening (follow-up ## maanden) (Magpie Trial Follow-Up Study Collaborative Group ###) Er werd geen significant.
| 739 | fms |
met een lichte verhoging van het risico op het uitvoeren van een sectio ceasarea (RR #,##, ##%-BI #,<DATUM> ##) Ernstige onverwachte complicaties werden gerapporteerd bij # vrouwen uit de magnesiumsulfaatgroep en bij # vrouwen uit de placebogroep Bij de magnesiumsulfaatgroep bestonden deze problemen uit lokale irritatie door tijdens de toediening van magnesiumsulfaat via het infuus (# vrouwen), foetale hartactie gestopt (# kind), beroerte (# vrouw), hartstilstand (# vrouw), en pulmonaal oedeem (# vrouw) Bij de placebogroep ging het om anafylactische twee jaar geen verschil meer in ongunstige uitkomsten voor de moeders (Magpie Trial Follow-Up Study Bij het volgen van dit schema, het stoppen van de behandeling na ## uur en een normale nierfunctie bestaat er geen noodzaak tot bepaling van bloedspiegels (Oplossing ##% magnesiumsulfaat, intraveneus toedienen met In zeldzame gevallen blijven insulten optreden ondanks adequate behandeling met magnesiumsulfaat Wegens gevaar van ademhalingsdepressie wordt afgeraden om, nadat tweemaal een extra bolus van # g is gegeven, de toediening van magnesiumsulfaat nog meer te verhogen als de bloedspiegel onbekend is Aanvullende bloeddrukverlaging kan noodzakelijk zijn Eventueel kan lorazepam # mg langzaam i v gegeven worden, of kan Bij overdosering ## ml calciumlevulaat of calciumgluconaat (= # g) in # minuten intraveneus Bij behandeling volgens het standaardschema en adequate urineproductie is controle van de bloedspiegel Eén grote RCT (Magpie Trial, n = ###) onderzocht de langetermijneffecten van magnesiumsulfaat toediening (follow-up ## maanden) (Magpie Trial Follow-Up Study Collaborative Group ###) Er werd geen significant kinderen van moeders die met magnesiumsulfaat werden behandeld, of met placebo (###/### versus consistente resultaten voor alle groepen (Magpie Trial Follow-Up Study Collaborative Group ###) Voor # Wat zijn de bijwerkingen van magnesiumsulf aat voor het kind? Antenataal kan magnesiumsulfaat leiden tot een lichte daling in de basale foetale hartfrequentie en een verminderde variabiliteit van deze hartfrequentie Beide zijn echter klinisch niet van betekenis (Atkinson ###, neuroprotectieve effect van magnesiumsulfaat, geven geen aanwijzingen voor een verhoogd risico op foetale, neonatale mortaliteit Ook werd er geen significant verschil gezien in beide groepen voor wat betreft apgarscore # minuten postpartum onder de #, neonatale insulten, hypotonie, of zuurstofbehoefte bij een gemiddelde leeftijd van ## dagen en een gemiddelde zwangerschapsduur van ## weken (Doyle ###) Incidenteel worden bij kinderen van moeders die met magnesiumsulfaat behandeld zijn mogelijk tekenen van #,# mmol/l Symptomen kunnen zijn spierzwakte en daardoor minder goed doorademen, sloomheid, flushing en daarbij hypotensie, voedingsproblemen Meestal zijn deze symptomen gering, zelden ernstig In de normale zwangerschap wordt tegen het einde van de zwangerschap #,<DATUM> mg magnesium per dag over de placenta getransporteerd door een actief transportmechanisme Bij iatrogene hypermagnesiëmie is de foetus onbeschermd en kan zijn spiegel dus flink stijgen, hetgeen eventueel gevolgen kan hebben voor het calcium- en parathormoonmetabolisme, met soms een op rachitis gelijkend beeld tot gevolg Daar staat tegenover dat magnesiumsulfaat neuroprotectief zou kunnen zijn voor m n.
| 626 | fms |
werden behandeld, of met placebo (###/### versus consistente resultaten voor alle groepen (Magpie Trial Follow-Up Study Collaborative Group ###) Voor # Wat zijn de bijwerkingen van magnesiumsulf aat voor het kind? Antenataal kan magnesiumsulfaat leiden tot een lichte daling in de basale foetale hartfrequentie en een verminderde variabiliteit van deze hartfrequentie Beide zijn echter klinisch niet van betekenis (Atkinson ###, neuroprotectieve effect van magnesiumsulfaat, geven geen aanwijzingen voor een verhoogd risico op foetale, neonatale mortaliteit Ook werd er geen significant verschil gezien in beide groepen voor wat betreft apgarscore # minuten postpartum onder de #, neonatale insulten, hypotonie, of zuurstofbehoefte bij een gemiddelde leeftijd van ## dagen en een gemiddelde zwangerschapsduur van ## weken (Doyle ###) Incidenteel worden bij kinderen van moeders die met magnesiumsulfaat behandeld zijn mogelijk tekenen van #,# mmol/l Symptomen kunnen zijn spierzwakte en daardoor minder goed doorademen, sloomheid, flushing en daarbij hypotensie, voedingsproblemen Meestal zijn deze symptomen gering, zelden ernstig In de normale zwangerschap wordt tegen het einde van de zwangerschap #,<DATUM> mg magnesium per dag over de placenta getransporteerd door een actief transportmechanisme Bij iatrogene hypermagnesiëmie is de foetus onbeschermd en kan zijn spiegel dus flink stijgen, hetgeen eventueel gevolgen kan hebben voor het calcium- en parathormoonmetabolisme, met soms een op rachitis gelijkend beeld tot gevolg Daar staat tegenover dat magnesiumsulfaat neuroprotectief zou kunnen zijn voor m n Tot voor kort werden doseringen gebruikt van # g als oplaaddosis, gevolgd door # g/uur als continu-infuus; het huidige beleid is # g oplaaddosis gevolgd door # g/uur Bij de oude dosering werden bij de moeder spiegels rond de #,<DATUM> # mmol/l verkregen Bij een aantal kinderen geboren in de <INSTELLING> bleek bij controle van hun spiegel een een-op-eenrelatie te bestaan vlak na de geboorte waardoor spiegels van #,# mmol/l werden gemeten De kinderen waren verminderd actief c q reactief met minder goed doorademen, maar hadden geen tensieproblemen In de weinige artikelen die er over gebruik bij kinderen zijn (<PERSOON> ###, Levene ###) wordt gestreefd naar een spiegel van dezelfde orde van grootte (#,<DATUM> # mmol/l) in een poging om verbetering te bewerkstelligen bij hypoxisch ischemische encefalopathie In de studie van Levene werd bij een hoge dosering In de periode na de geboorte wordt voor kinderen met persisterende pulmonale hypertensie van de pasgeborene (PPHN) ook het gebruik van MgSO # beschreven in doseringen van ### mg/kg als oplaaddosis, gevolgd door ##-### mg/kg/uur met als gewenste spiegels <DATUM> mmol/l, maar hier is het effect van verlaging Conclusie met de huidige doseringen bij de moeders lijken er geen aanwijzingen voor risicoâs bij het kind te zijn, In de in het voorgaande geciteerde studies werd in het algemeen de behandeling na ## uur gestaakt Continuering van de behandeling versus staken na ## uur is nooit onderzocht Aangezien vaak na stabilisatie van de bloeddruk en kortdurende magnesiumbehandeling de klinische situatie beduidend verbetert, en de bijwerkingen het maternale welbevinden beïnvloeden, lijkt het rationeel de behandeling na ## uur te staken,.
| 640 | fms |
g oplaaddosis gevolgd door # g/uur Bij de oude dosering werden bij de moeder spiegels rond de #,<DATUM> # mmol/l verkregen Bij een aantal kinderen geboren in de <INSTELLING> bleek bij controle van hun spiegel een een-op-eenrelatie te bestaan vlak na de geboorte waardoor spiegels van #,# mmol/l werden gemeten De kinderen waren verminderd actief c q reactief met minder goed doorademen, maar hadden geen tensieproblemen In de weinige artikelen die er over gebruik bij kinderen zijn (<PERSOON> ###, Levene ###) wordt gestreefd naar een spiegel van dezelfde orde van grootte (#,<DATUM> # mmol/l) in een poging om verbetering te bewerkstelligen bij hypoxisch ischemische encefalopathie In de studie van Levene werd bij een hoge dosering In de periode na de geboorte wordt voor kinderen met persisterende pulmonale hypertensie van de pasgeborene (PPHN) ook het gebruik van MgSO # beschreven in doseringen van ### mg/kg als oplaaddosis, gevolgd door ##-### mg/kg/uur met als gewenste spiegels <DATUM> mmol/l, maar hier is het effect van verlaging Conclusie met de huidige doseringen bij de moeders lijken er geen aanwijzingen voor risicoâs bij het kind te zijn, In de in het voorgaande geciteerde studies werd in het algemeen de behandeling na ## uur gestaakt Continuering van de behandeling versus staken na ## uur is nooit onderzocht Aangezien vaak na stabilisatie van de bloeddruk en kortdurende magnesiumbehandeling de klinische situatie beduidend verbetert, en de bijwerkingen het maternale welbevinden beïnvloeden, lijkt het rationeel de behandeling na ## uur te staken, Bij opnieuw verslechteren van de PE kan opnieuw gestart worden met magnesiumbehandeling Bij herhaalde ernstige PE verdient het de voorkeur de zwangerschap te beëindigen Gebruik van magnesiumsulfaat is gecontraïndiceerd bij vrouwen met myasthenia gravis Bovendien dient toediening te worden vermeden bij vrouwen met een bekende hartaandoening (hartfalen, verminderde linker door de nieren wordt uitgescheiden, kunnen vrouwen met een nieraandoening een magnesiumstapeling en daardoor al bij de gebruikelijke onderhoudsdosering toxiciteit ontwikkelen Er dient bij deze patiënten dus zijn vooral bekend respiratoire depressie/ademstilstand en hypotensie en AV-blok/hartstilstand (in de interne geneeskunde o a ook bekend van drenkelingen uit de <PERSOON> deze zee bevat naast veel zout enorm hoge concentraties magnesium) Bij minder hoge dosis kunnen ecg- veranderingen waarneembaar zijn (verlenging PQ-interval en bij hogere dosis verlenging van het QRS- complex) (Agus ###, Kulick ###) (zie tabel <DATUM> Agus ZS, <PERSOON> of cardiac ion channels by magnesium <PERSOON> J, et al Do women with pre-eclampsia, and their babies, benefit from magnesium sulphate? <PERSOON> Magpie Trial a randomised placebo-controlled trial <PERSOON> MA, Saade GR, <PERSOON> relation between magnesium sulfate therapy and fetal heart rate Collaborative Eclampsia Trial Which anticonvulsant for women with eclampsia? Evidence from the <PERSOON> D.
| 584 | fms |
de PE kan opnieuw gestart worden met magnesiumbehandeling Bij herhaalde ernstige PE verdient het de voorkeur de zwangerschap te beëindigen Gebruik van magnesiumsulfaat is gecontraïndiceerd bij vrouwen met myasthenia gravis Bovendien dient toediening te worden vermeden bij vrouwen met een bekende hartaandoening (hartfalen, verminderde linker door de nieren wordt uitgescheiden, kunnen vrouwen met een nieraandoening een magnesiumstapeling en daardoor al bij de gebruikelijke onderhoudsdosering toxiciteit ontwikkelen Er dient bij deze patiënten dus zijn vooral bekend respiratoire depressie/ademstilstand en hypotensie en AV-blok/hartstilstand (in de interne geneeskunde o a ook bekend van drenkelingen uit de <PERSOON> deze zee bevat naast veel zout enorm hoge concentraties magnesium) Bij minder hoge dosis kunnen ecg- veranderingen waarneembaar zijn (verlenging PQ-interval en bij hogere dosis verlenging van het QRS- complex) (Agus ###, Kulick ###) (zie tabel <DATUM> Agus ZS, <PERSOON> of cardiac ion channels by magnesium <PERSOON> J, et al Do women with pre-eclampsia, and their babies, benefit from magnesium sulphate? <PERSOON> Magpie Trial a randomised placebo-controlled trial <PERSOON> MA, Saade GR, <PERSOON> relation between magnesium sulfate therapy and fetal heart rate Collaborative Eclampsia Trial Which anticonvulsant for women with eclampsia? Evidence from the <PERSOON> DJ Magnesium sulphate and other anticonvulsants for women with preeclampsia <PERSOON> sulphate versus diazepam for eclampsia <PERSOON> LS Effects of magnesium sulphate on amplitude- integrated continuous <PERSOON-##> ML, <PERSOON-##> effect of magnesium sulfate on fetal heart Kulick DL, <PERSOON-##> RK, <PERSOON-##> JN, Elkayam U, et al Electrophysiologic effects of intravenous magnesium in patients with normal conduction systems and no clinical evidence of significant cardiac disease <PERSOON-##> effects of two different doses of magnesium sulphate in infants with birth asphyxia Arch Dis Child Fetal Neonatal <PERSOON-##> ###; <PERSOON-##> guideline Royal College of Obstetricians and <PERSOON-##> management of severe preeclampsia/eclampsia Royal College of Obstetricians and Gynaecologists ###Available from URL <PERSOON-##>-effectiveness of prophylactic magnesium sulphate for ### women with pre-eclampsia from management of hypertensive disorders of pregnancy ### <PERSOON-##> a randomised trial comparing magnesium sulphate with placebo for pre-eclampsia Outcome for women at # years BJOG ###; Mar;###(#) ###-# with placebo for pre-eclampsia Outcome for children at ## months.
| 526 | fms |
sulphate and other anticonvulsants for women with preeclampsia <PERSOON> sulphate versus diazepam for eclampsia <PERSOON> LS Effects of magnesium sulphate on amplitude- integrated continuous <PERSOON> ML, <PERSOON> effect of magnesium sulfate on fetal heart Kulick DL, <PERSOON> RK, <PERSOON> JN, Elkayam U, et al Electrophysiologic effects of intravenous magnesium in patients with normal conduction systems and no clinical evidence of significant cardiac disease <PERSOON> effects of two different doses of magnesium sulphate in infants with birth asphyxia Arch Dis Child Fetal Neonatal <PERSOON> ###; <PERSOON> guideline Royal College of Obstetricians and <PERSOON-##> management of severe preeclampsia/eclampsia Royal College of Obstetricians and Gynaecologists ###Available from URL <PERSOON-##>-effectiveness of prophylactic magnesium sulphate for ### women with pre-eclampsia from management of hypertensive disorders of pregnancy ### <PERSOON-##> a randomised trial comparing magnesium sulphate with placebo for pre-eclampsia Outcome for women at # years BJOG ###; Mar;###(#) ###-# with placebo for pre-eclampsia Outcome for children at ## months ###-## # Welke informatie dient te worden verstrekt aan ouders over de prognose van hun kind bij verwachte De werkgroep is van mening dat in geval van dreigende vroeggeboorte toekomstige ouders eenduidig en zorgvuldig geïnformeerd behoren te worden over de prognose van het kind, en dat deze counseling moet Bij een zwangerschapsduur ( ## weken en/of geschat gewicht ( ### g wordt de counseling verricht Indien tussen ## en ## weken wordt de counseling in onderling overleg verricht door óf kinderarts of <PERSOON-##> de ## weken wordt de counseling in principe verricht door de gynaecoloog, tenzij door bijkomende De werkgroep is van mening dat de counseling behoort te worden verricht zodra duidelijk is dat een vroeggeboorte waarschijnlijk is Beide ouders behoren hierbij betrokken te worden en er behoort voldoende tijd uitgetrokken te worden om de informatie begrijpelijk te maken In acute situaties kan informatieverstrekking De werkgroep is van mening dat het van belang is om in de regio afspraken te maken over informatievoorziening aan ouders door de verschillende zorgverleners in geval van een dreigende Gezien de grote veranderingen in de perinatologie van de afgelopen decennia zijn vooral langetermijnuitkomsten van cohorten van decennia geleden slechts gedeeltelijk bruikbaar Nederlands grootste cohort (POPS ###) stamt uit het tijdperk van voor de antenatale steroïden en surfactant Langetermijnuitkomsten van dit cohort zijn nu beschikbaar, maar stammen uit een tijd dat de behandeling bij dreigende vroeggeboorte wezenlijk anders was dan de huidige zorgstandaard Definities van ziektebeelden zijn over de tijd veranderd.
| 535 | fms |
###-## # Welke informatie dient te worden verstrekt aan ouders over de prognose van hun kind bij verwachte De werkgroep is van mening dat in geval van dreigende vroeggeboorte toekomstige ouders eenduidig en zorgvuldig geïnformeerd behoren te worden over de prognose van het kind, en dat deze counseling moet Bij een zwangerschapsduur ( ## weken en/of geschat gewicht ( ### g wordt de counseling verricht Indien tussen ## en ## weken wordt de counseling in onderling overleg verricht door óf kinderarts of <PERSOON> de ## weken wordt de counseling in principe verricht door de gynaecoloog, tenzij door bijkomende De werkgroep is van mening dat de counseling behoort te worden verricht zodra duidelijk is dat een vroeggeboorte waarschijnlijk is Beide ouders behoren hierbij betrokken te worden en er behoort voldoende tijd uitgetrokken te worden om de informatie begrijpelijk te maken In acute situaties kan informatieverstrekking De werkgroep is van mening dat het van belang is om in de regio afspraken te maken over informatievoorziening aan ouders door de verschillende zorgverleners in geval van een dreigende Gezien de grote veranderingen in de perinatologie van de afgelopen decennia zijn vooral langetermijnuitkomsten van cohorten van decennia geleden slechts gedeeltelijk bruikbaar Nederlands grootste cohort (POPS ###) stamt uit het tijdperk van voor de antenatale steroïden en surfactant Langetermijnuitkomsten van dit cohort zijn nu beschikbaar, maar stammen uit een tijd dat de behandeling bij dreigende vroeggeboorte wezenlijk anders was dan de huidige zorgstandaard Definities van ziektebeelden zijn over de tijd veranderd De mogelijkheid om uitkomsten van de verschillende studies te vergelijken is beperkt door verschillen in <PERSOON> et al melden echter dat de veelgebruikte BSID een slechte voorspellende waarde heeft op schoolleeftijd (<PERSOON> ###) <PERSOON> et al meten een verschil in uitkomst in zowel MDI als PDI tussen de Nederlandse en Amerikaanse versie van de BSID II binnen een en hetzelfde cohort (<PERSOON> ###) Dit impliceert dat er lokaal valide normaalwaardes dienen te zijn om gepoolde BSID-scores in een metaanalyse te verwerken De MOSAIC-studie onderschrijft de problemen om de uitkomsten in de verschillende populaties te vergelijken De gezondheidszorg in de onderzochte landen laat wezenlijke verschillen zien wat betreft Bovendien zijn de gegevens uit de internationale onderzoeken niet te extrapoleren naar de huidige situatie op de Nederlandse NICUâs Zo geven verschillen in âend of life decisionsâ een andere incidentie van sterfte De commissie kwam op basis van het voorgaande tot de conclusie dat het vervaardigen van een systematische review van inceptiecohorten en/of historische cohorten niet haalbaar is De beschikbare reviews zijn van methodologisch matige kwaliteit De commissie is van mening dat de afzonderlijke onderzoeksresultaten heterogeen zijn en niet zonder meer te poolen tot een systematisch review van De werkgroep adviseert dat een tabel wordt opgesteld waarin minimaal gegevens worden gepubliceerd over mortaliteit en het risico op handicaps of handicapvrije overleving, uitgezet per week van de zwangerschap Deze tabel kan ouders extra informatie bieden Een aanzet voor de tabel wordt weergegeven in tabel <DATUM> van de module "Antihypertensiva bij hypertensieve aandoeningen".
| 578 | fms |
van de verschillende studies te vergelijken is beperkt door verschillen in <PERSOON> et al melden echter dat de veelgebruikte BSID een slechte voorspellende waarde heeft op schoolleeftijd (<PERSOON> ###) <PERSOON> et al meten een verschil in uitkomst in zowel MDI als PDI tussen de Nederlandse en Amerikaanse versie van de BSID II binnen een en hetzelfde cohort (<PERSOON> ###) Dit impliceert dat er lokaal valide normaalwaardes dienen te zijn om gepoolde BSID-scores in een metaanalyse te verwerken De MOSAIC-studie onderschrijft de problemen om de uitkomsten in de verschillende populaties te vergelijken De gezondheidszorg in de onderzochte landen laat wezenlijke verschillen zien wat betreft Bovendien zijn de gegevens uit de internationale onderzoeken niet te extrapoleren naar de huidige situatie op de Nederlandse NICUâs Zo geven verschillen in âend of life decisionsâ een andere incidentie van sterfte De commissie kwam op basis van het voorgaande tot de conclusie dat het vervaardigen van een systematische review van inceptiecohorten en/of historische cohorten niet haalbaar is De beschikbare reviews zijn van methodologisch matige kwaliteit De commissie is van mening dat de afzonderlijke onderzoeksresultaten heterogeen zijn en niet zonder meer te poolen tot een systematisch review van De werkgroep adviseert dat een tabel wordt opgesteld waarin minimaal gegevens worden gepubliceerd over mortaliteit en het risico op handicaps of handicapvrije overleving, uitgezet per week van de zwangerschap Deze tabel kan ouders extra informatie bieden Een aanzet voor de tabel wordt weergegeven in tabel <DATUM> van de module "Antihypertensiva bij hypertensieve aandoeningen" gekozen om deze tabel te baseren op recente Nederlandse gegevens uit de perinatale regionale database, gezien het feit dat er grote variatie is in internationale, veelal gedateerde, uitkomsten Helaas waren er in de PRN geen data beschikbaar over de kans op handicaps of handicapvrije overleving De commissie is van mening dat veel gegevens over mortaliteit en morbiditeit in de beschikbare literatuur alleen geen goede afspiegeling kunnen geven van de te schetsen prognose tijdens een antenataal counselinggesprek Voor het vervaardigen van een tabel ten behoeve van de antenatale counseling met mortaliteit per zwangerschapsduur werd gebruikgemaakt van de gegevens uit de landelijke PRN-database (zie tabel <DATUM> in de bijlage) De grote spreiding in deze getallen werd geaccepteerd Er werd aanvullend Bij counseling gaat het expliciet over wederzijdse informatie-uitwisseling, waarin de wensen van ouders een belangrijke rol spelen Er zou meer aandacht mogen zijn voor de inbreng en eigen behoeften en wensen van ouders, de zorg voor henzelf en hun kind en de begeleiding door zorgverleners Uit de patiëntenfocusgroepbijeenkomst die in het kader van deze richtlijn georganiseerd werd in samenwerking met de Vereniging van Ouders van Couveusekinderen en de Stichting HELLP, kwam naar voren dat ouders vooral eenduidige heldere informatie wensen over de prognose van hun kind, op het moment dat zij er klaar voor zijn, en bij voorkeur gegeven door een neonatoloog Bij verwachte vroeggeboorte tussen ## en ## weken geven patiënten aan een gesprek met de kinderarts zeer op prijs te stellen.
| 557 | fms |
gekozen om deze tabel te baseren op recente Nederlandse gegevens uit de perinatale regionale database, gezien het feit dat er grote variatie is in internationale, veelal gedateerde, uitkomsten Helaas waren er in de PRN geen data beschikbaar over de kans op handicaps of handicapvrije overleving De commissie is van mening dat veel gegevens over mortaliteit en morbiditeit in de beschikbare literatuur alleen geen goede afspiegeling kunnen geven van de te schetsen prognose tijdens een antenataal counselinggesprek Voor het vervaardigen van een tabel ten behoeve van de antenatale counseling met mortaliteit per zwangerschapsduur werd gebruikgemaakt van de gegevens uit de landelijke PRN-database (zie tabel <DATUM> in de bijlage) De grote spreiding in deze getallen werd geaccepteerd Er werd aanvullend Bij counseling gaat het expliciet over wederzijdse informatie-uitwisseling, waarin de wensen van ouders een belangrijke rol spelen Er zou meer aandacht mogen zijn voor de inbreng en eigen behoeften en wensen van ouders, de zorg voor henzelf en hun kind en de begeleiding door zorgverleners Uit de patiëntenfocusgroepbijeenkomst die in het kader van deze richtlijn georganiseerd werd in samenwerking met de Vereniging van Ouders van Couveusekinderen en de Stichting HELLP, kwam naar voren dat ouders vooral eenduidige heldere informatie wensen over de prognose van hun kind, op het moment dat zij er klaar voor zijn, en bij voorkeur gegeven door een neonatoloog Bij verwachte vroeggeboorte tussen ## en ## weken geven patiënten aan een gesprek met de kinderarts zeer op prijs te stellen âHet zou al veel schelen als een arts de tijd neemt en dit bijv laat merken door een stoel te pakken â Deze focusgroep bestond zowel uit patiënten met een iatrogene als met een spontane vroeggeboorte Zorgverleners ervaren dat adequate counseling of informatievoorziening voorafgaand aan de vroeggeboorte van voordeel is bij de opvang van de pasgeborene aangezien de zorgverleners rekening kunnen houden met de opvattingen van de ouders bij uitvoering van hun beleid en het de ouders in de gelegenheid stelt om beter te kunnen Eerst willen we opmerken dat de counseling zowel kan gelden voor iatrogene als voor spontane De consequenties van een vroeggeboorte kunnen zeer groot zijn, zowel voor het kind als voor de ouders De prognose van te vroeg geboren kinderen is de laatste twee decennia verbeterd Deze verbetering wordt toegeschreven aan veranderingen in de perinatale zorg Belangrijke voorbeelden hiervan zijn regionalisatie van beademingstechnieken, toediening van surfactant en meer geavanceerde monitoring van vitale parameters Antenatale besluitvorming rondom het beleid bij een vroeg geboren kind vereist daarom zorgvuldige en eenduidige informatievoorziening door de betrokken zorgverleners aan ouders In deze module worden de volgende vragen behandeld welke informatie dient verstrekt te worden aan ouders over de prognose van hun kind bij verwachte vroeggeboorte bij een gegeven termijn? Op welk moment dient deze informatie verstrekt te Om antwoord te geven op deze vragen is eerst gezocht naar bestaande internationale richtlijnen, en vervolgens naar literatuur in zoekdatabases (Cochrane Library, PubMed) Bovendien werd een patiëntenfocusgroep.
| 537 | fms |
een arts de tijd neemt en dit bijv laat merken door een stoel te pakken â Deze focusgroep bestond zowel uit patiënten met een iatrogene als met een spontane vroeggeboorte Zorgverleners ervaren dat adequate counseling of informatievoorziening voorafgaand aan de vroeggeboorte van voordeel is bij de opvang van de pasgeborene aangezien de zorgverleners rekening kunnen houden met de opvattingen van de ouders bij uitvoering van hun beleid en het de ouders in de gelegenheid stelt om beter te kunnen Eerst willen we opmerken dat de counseling zowel kan gelden voor iatrogene als voor spontane De consequenties van een vroeggeboorte kunnen zeer groot zijn, zowel voor het kind als voor de ouders De prognose van te vroeg geboren kinderen is de laatste twee decennia verbeterd Deze verbetering wordt toegeschreven aan veranderingen in de perinatale zorg Belangrijke voorbeelden hiervan zijn regionalisatie van beademingstechnieken, toediening van surfactant en meer geavanceerde monitoring van vitale parameters Antenatale besluitvorming rondom het beleid bij een vroeg geboren kind vereist daarom zorgvuldige en eenduidige informatievoorziening door de betrokken zorgverleners aan ouders In deze module worden de volgende vragen behandeld welke informatie dient verstrekt te worden aan ouders over de prognose van hun kind bij verwachte vroeggeboorte bij een gegeven termijn? Op welk moment dient deze informatie verstrekt te Om antwoord te geven op deze vragen is eerst gezocht naar bestaande internationale richtlijnen, en vervolgens naar literatuur in zoekdatabases (Cochrane Library, PubMed) Bovendien werd een patiëntenfocusgroep van de werkgroepleden, en gegevens uit de database van de Stichting Perinatale Registratie <LOCATIE> (PRN) Voor de prognose van extreem prematuur geboren kinderen (voor ## weken amenorroeduur) verwijzen wij naar Tot slot wordt de lezer er op geattendeerd dat deze module in grote mate overeenkomt met de module De werkgroep is van mening dat in geval van dreigende vroeggeboorte het van belang is dat de toekomstige ouders adequaat worden geïnformeerd over het beloop en de prognose van het # Welke inf ormatie dient te worden verstrekt aan ouders over de prognose van hun kind bij Bij een verwachte vroeggeboorte behoort informatie over de prognose van het kind aan de ouders verstrekt te worden Het gaat bijvoorbeeld om de kans op sterfte of overleving, de kans op overleving met ernstige handicap, lichte handicap of zonder handicap Bij het gebruik van deze termen is het van belang dat het voor de ouders duidelijk is wat onder ernstige of lichte handicap wordt verstaan De domeinen van ontwikkeling waarin zich een handicap kan voordoen, zijn motoriek (bijvoorbeeld cerebrale parese (CP)), gehoor, visus, cognitieve In de talrijke nationale en internationale publicaties betreffende uitkomst na vroeggeboorte worden veel verschillende testen gebruikt om de verschillende domeinen van ontwikkeling te kwantificeren (<PERSOON> ###) De Bayley Scales of Infant and Toddler Development (BSID; Bayley ###; San <PERSOON>) is op dit moment de beste en meest algemeen aanvaarde ontwikkelingstest voor jongere kinderen (van <DATUM> jaar) De BSID wordt op grote schaal gebruikt in de follow-up van ex-prematuren voor de kwantificatie van motorische (Psychomotor.
| 565 | fms |
de Stichting Perinatale Registratie <LOCATIE> (PRN) Voor de prognose van extreem prematuur geboren kinderen (voor ## weken amenorroeduur) verwijzen wij naar Tot slot wordt de lezer er op geattendeerd dat deze module in grote mate overeenkomt met de module De werkgroep is van mening dat in geval van dreigende vroeggeboorte het van belang is dat de toekomstige ouders adequaat worden geïnformeerd over het beloop en de prognose van het # Welke inf ormatie dient te worden verstrekt aan ouders over de prognose van hun kind bij Bij een verwachte vroeggeboorte behoort informatie over de prognose van het kind aan de ouders verstrekt te worden Het gaat bijvoorbeeld om de kans op sterfte of overleving, de kans op overleving met ernstige handicap, lichte handicap of zonder handicap Bij het gebruik van deze termen is het van belang dat het voor de ouders duidelijk is wat onder ernstige of lichte handicap wordt verstaan De domeinen van ontwikkeling waarin zich een handicap kan voordoen, zijn motoriek (bijvoorbeeld cerebrale parese (CP)), gehoor, visus, cognitieve In de talrijke nationale en internationale publicaties betreffende uitkomst na vroeggeboorte worden veel verschillende testen gebruikt om de verschillende domeinen van ontwikkeling te kwantificeren (<PERSOON> ###) De Bayley Scales of Infant and Toddler Development (BSID; Bayley ###; San <PERSOON>) is op dit moment de beste en meest algemeen aanvaarde ontwikkelingstest voor jongere kinderen (van <DATUM> jaar) De BSID wordt op grote schaal gebruikt in de follow-up van ex-prematuren voor de kwantificatie van motorische (Psychomotor Er worden voor de diagnose ernstige handicap vaak verschillende classificaties en definities gebruikt De classificatie van de EpiCure-studiegroep wordt veel gebruikt (Marlow ###) In deze studie wordt gesproken van ernstige handicaps als het kind naar alle waarschijnlijkheid in hoge mate afhankelijk wordt van zorg van anderen, bij cerebrale parese, een IQ van meer dan # SD onder het gemiddelde, doofheid en blindheid Lichte handicaps worden hierin gedefinieerd als minder ernstige motorische afwijkingen, visusproblemen (geen blindheid) en gehoorsverlies waarvoor hulpmiddel noodzakelijk is en een ontwikkelingsachterstand van minder dan # SD onder het gemiddelde De combinatie van enkele handicaps uit verschillende domeinen kan ernstige gevolgen hebben Recentelijk werd een systematische review van cohorten uit Europa met uitkomsten na prematuriteit gepubliceerd (Milligan ###) In deze meta-analyse zijn de mortaliteit en percentages ernstige handicap van alle Europese cohorten van de afgelopen <LEEFTIJD> jaar weergegeven (tabel) Alle studies vonden dat de zwangerschapsduur de sterkste voorspeller is voor mortaliteit Het geboortegewicht is ook een sterke voorspeller voor mortaliteit Studies die de mortaliteit over tijd vergeleken, zagen een afname van mortaliteit per Alle studies rapporteren meer cerebrale parese (CP) in de groep van ernstig prematuren (AD ( ## weken) in vergelijking met de normale aterme populatie De incidentie van spasticiteit varieert van # tot #% onder de ## weken, maar is ##-##% onder de ## weken De incidentie van spasticiteit is toegenomen bij groeigeretardeerde kinderen Ontwikkelingsachterstand wordt evidenter bij toename van de kalenderleeftijd Prematuren hebben vaker een taalachterstand in vergelijking met hun controle.
| 602 | fms |
voor de diagnose ernstige handicap vaak verschillende classificaties en definities gebruikt De classificatie van de EpiCure-studiegroep wordt veel gebruikt (Marlow ###) In deze studie wordt gesproken van ernstige handicaps als het kind naar alle waarschijnlijkheid in hoge mate afhankelijk wordt van zorg van anderen, bij cerebrale parese, een IQ van meer dan # SD onder het gemiddelde, doofheid en blindheid Lichte handicaps worden hierin gedefinieerd als minder ernstige motorische afwijkingen, visusproblemen (geen blindheid) en gehoorsverlies waarvoor hulpmiddel noodzakelijk is en een ontwikkelingsachterstand van minder dan # SD onder het gemiddelde De combinatie van enkele handicaps uit verschillende domeinen kan ernstige gevolgen hebben Recentelijk werd een systematische review van cohorten uit Europa met uitkomsten na prematuriteit gepubliceerd (Milligan ###) In deze meta-analyse zijn de mortaliteit en percentages ernstige handicap van alle Europese cohorten van de afgelopen <LEEFTIJD> jaar weergegeven (tabel) Alle studies vonden dat de zwangerschapsduur de sterkste voorspeller is voor mortaliteit Het geboortegewicht is ook een sterke voorspeller voor mortaliteit Studies die de mortaliteit over tijd vergeleken, zagen een afname van mortaliteit per Alle studies rapporteren meer cerebrale parese (CP) in de groep van ernstig prematuren (AD ( ## weken) in vergelijking met de normale aterme populatie De incidentie van spasticiteit varieert van # tot #% onder de ## weken, maar is ##-##% onder de ## weken De incidentie van spasticiteit is toegenomen bij groeigeretardeerde kinderen Ontwikkelingsachterstand wordt evidenter bij toename van de kalenderleeftijd Prematuren hebben vaker een taalachterstand in vergelijking met hun controle Gedragsproblemen en problemen met sociale adaptatie komen frequenter voor bij ernstig premature kinderen pasgeborenen met een zeer laag geboortegewicht ( ( ### g) geeft duidelijk bewijs voor substantiële motorische ontwikkelingsachterstand bij ernstige premature en very low birth weight infants (VLBW) t o v aterme leeftijdsgenoten (peers)(<PERSOON> ###) Ex-prematuren blijven gemiddeld #,##-#,## SD achter t o v hun aterm geboren leeftijdsgenoten De gebruikt motorische functietests BSID II, de Movement Assessment Battery for Children (MABC) en de Bruininks-Oseretsky Test of Motor Proficiency (BOTMP) zijn consistent wat betreft die Inceptiecohorten van voldoende kwaliteit met ) ##% follow-up zijn beschreven, zowel in internationale literatuur nationale literatuur POPS ### (<PERSOON> ###; <PERSOON> ###) Er is geen systematische review van retrospectieve historische cohorten met consistentie (homogeniteit) van de afzonderlijke resultaten Retrospectieve historische cohorten van voldoende kwaliteit zijn in de nationale en internationale literatuur beschikbaar Het lijkt niet zinvol een search te doen naar een review van retrospectieve Het vergelijken van langetermijnuitkomsten in historische cohorten geeft aan dat, door verbetering van de perinatale behandeling, weliswaar de mortaliteit is gedaald, maar dat deze verbetering wel heeft geleid tot een <PERSOON> laat zien dat ernstig prematuren en pasgeborenen met een zeer laag geboortegewicht een matige tot ernstige achterstand vertonen in academische prestaties, aandachtsproblemen, internaliserende Recentelijk verschijnen er meer publicaties over de uitkomsten van de matig prematuren (AD ##-## weken) Opvallend is dat deze groep op latere leeftijd meer hinder ondervindt van cognitieve en emotionele.
| 623 | fms |
Gedragsproblemen en problemen met sociale adaptatie komen frequenter voor bij ernstig premature kinderen pasgeborenen met een zeer laag geboortegewicht ( ( ### g) geeft duidelijk bewijs voor substantiële motorische ontwikkelingsachterstand bij ernstige premature en very low birth weight infants (VLBW) t o v aterme leeftijdsgenoten (peers)(<PERSOON> ###) Ex-prematuren blijven gemiddeld #,##-#,## SD achter t o v hun aterm geboren leeftijdsgenoten De gebruikt motorische functietests BSID II, de Movement Assessment Battery for Children (MABC) en de Bruininks-Oseretsky Test of Motor Proficiency (BOTMP) zijn consistent wat betreft die Inceptiecohorten van voldoende kwaliteit met ) ##% follow-up zijn beschreven, zowel in internationale literatuur nationale literatuur POPS ### (<PERSOON> ###; <PERSOON> ###) Er is geen systematische review van retrospectieve historische cohorten met consistentie (homogeniteit) van de afzonderlijke resultaten Retrospectieve historische cohorten van voldoende kwaliteit zijn in de nationale en internationale literatuur beschikbaar Het lijkt niet zinvol een search te doen naar een review van retrospectieve Het vergelijken van langetermijnuitkomsten in historische cohorten geeft aan dat, door verbetering van de perinatale behandeling, weliswaar de mortaliteit is gedaald, maar dat deze verbetering wel heeft geleid tot een <PERSOON> laat zien dat ernstig prematuren en pasgeborenen met een zeer laag geboortegewicht een matige tot ernstige achterstand vertonen in academische prestaties, aandachtsproblemen, internaliserende Recentelijk verschijnen er meer publicaties over de uitkomsten van de matig prematuren (AD ##-## weken) Opvallend is dat deze groep op latere leeftijd meer hinder ondervindt van cognitieve en emotionele De matig prematuren volgen # x zo vaak speciaal Landelijke registratie (PRN-LNR-database) De Landelijke Neonatologie Registratie (LNR) bevat data over De werkgroep van de richtlijn âPerinataal beleid bij extreme vroeggeboorteâ heeft zich gebogen over de vraag op basis van welke factoren deze risico-inschatting gemaakt zou moeten worden en is van mening dat, naast de amenorroeduur, ook individuele prognostische factoren (zoals geslacht, etnische afkomst, gewicht en infectie) dienen te worden meegenomen bij de counseling (NVOG & NVK ###) Ze kunnen een rol spelen in het perinatologisch beleid, waarbij echter de beperking in acht genomen moet worden dat tot op heden niet vaststaat welk gewicht aan individuele prognostische factoren toegekend moet worden, omdat deze nooit zijn Voor beleid ten aanzien van extreme vroeggeboorte wordt verwezen naar de richtlijn âPerinataal beleid bij De omvang en de inhoud van de counseling dienen aan te sluiten bij de situatie en ouders Ten minste de prognose en meest voorkomende problemen dienen aan bod te komen bij de counseling Overige punten die, rekening houdend met patiënt en situatie, van belang zijn om te bespreken zijn Het risico op overplaatsing bij plaatsgebrek op de NICU Tabel <DATUM> Kans op neonatale sterf te tot ## dagen na de geboorte per ### levend geboren kind De counseling wordt verricht zodra duidelijk is dat een vroeggeboorte waarschijnlijk is en er een rustig moment is en beide ouders aanwezig zijn die de informatie ook kunnen ontvangen In acute situaties kan soms informatieverstrekking plaatsvinden, maar deze dient dan beperkt te worden tot.
| 615 | fms |
matig prematuren volgen # x zo vaak speciaal Landelijke registratie (PRN-LNR-database) De Landelijke Neonatologie Registratie (LNR) bevat data over De werkgroep van de richtlijn âPerinataal beleid bij extreme vroeggeboorteâ heeft zich gebogen over de vraag op basis van welke factoren deze risico-inschatting gemaakt zou moeten worden en is van mening dat, naast de amenorroeduur, ook individuele prognostische factoren (zoals geslacht, etnische afkomst, gewicht en infectie) dienen te worden meegenomen bij de counseling (NVOG & NVK ###) Ze kunnen een rol spelen in het perinatologisch beleid, waarbij echter de beperking in acht genomen moet worden dat tot op heden niet vaststaat welk gewicht aan individuele prognostische factoren toegekend moet worden, omdat deze nooit zijn Voor beleid ten aanzien van extreme vroeggeboorte wordt verwezen naar de richtlijn âPerinataal beleid bij De omvang en de inhoud van de counseling dienen aan te sluiten bij de situatie en ouders Ten minste de prognose en meest voorkomende problemen dienen aan bod te komen bij de counseling Overige punten die, rekening houdend met patiënt en situatie, van belang zijn om te bespreken zijn Het risico op overplaatsing bij plaatsgebrek op de NICU Tabel <DATUM> Kans op neonatale sterf te tot ## dagen na de geboorte per ### levend geboren kind De counseling wordt verricht zodra duidelijk is dat een vroeggeboorte waarschijnlijk is en er een rustig moment is en beide ouders aanwezig zijn die de informatie ook kunnen ontvangen In acute situaties kan soms informatieverstrekking plaatsvinden, maar deze dient dan beperkt te worden tot Indien tertiaire zorg voor het kind nodig is (( ## weken en/of ( ### g) wordt de counseling verricht door Indien tussen ## en ## weken wordt de counseling in onderling overleg verricht door óf kinderarts <PERSOON> de ## weken wordt de counseling in principe verricht door de gynaecoloog, tenzij wegens in very preterm and/or very low birth weight children <PERSOON> AL van, <PERSOON> AL, Kolle LAA Ontwikkeling van kinderen met perinatale risicifactoren theoretische achtergrond, <PERSOON> AL van, <PERSOON> at school age of moderately preterm children born at <PERSOON> scales of infant and toddler development-Third edition San <PERSOON> of children born very preterm and free of severe disabilities the <PERSOON> Epipage cohort study <PERSOON> JJ Pathology of bronchopulmonary dysplasia Semin Perinatol ### Aug;##(#) ###-## de <PERSOON-##>J Motor> development in very preterm and very low-birth-weight <PERSOON-##> G, et al Investigating the variations in survival rates for very preterm infants in ## European regions the MOSAIC birth cohort Arch Dis Child Fetal Neonatal <PERSOON-##> ### <PERSOON-##>;##(#) <PERSOON-##> M, <PERSOON-##> D, et al.
| 581 | fms |
tertiaire zorg voor het kind nodig is (( ## weken en/of ( ### g) wordt de counseling verricht door Indien tussen ## en ## weken wordt de counseling in onderling overleg verricht door óf kinderarts <PERSOON> de ## weken wordt de counseling in principe verricht door de gynaecoloog, tenzij wegens in very preterm and/or very low birth weight children <PERSOON> AL van, <PERSOON> AL, Kolle LAA Ontwikkeling van kinderen met perinatale risicifactoren theoretische achtergrond, <PERSOON> AL van, <PERSOON> at school age of moderately preterm children born at <PERSOON> scales of infant and toddler development-Third edition San <PERSOON> of children born very preterm and free of severe disabilities the <PERSOON> Epipage cohort study <PERSOON> JJ Pathology of bronchopulmonary dysplasia Semin Perinatol ### Aug;##(#) ###-## de <PERSOON-##>J Motor> development in very preterm and very low-birth-weight <PERSOON-##> G, et al Investigating the variations in survival rates for very preterm infants in ## European regions the MOSAIC birth cohort Arch Dis Child Fetal Neonatal <PERSOON-##> ### <PERSOON-##>;##(#) <PERSOON-##> M, <PERSOON-##> D, et al of Infant Development for cognitive function of extremely low birth weight children at school age Pediatrics ### <PERSOON-##> JB, <PERSOON-##> SP Social lifestyle, risk-taking behavior, and psychopathology in young adults born very preterm or with a very low birthweight <PERSOON-##> MA, <PERSOON-##> and developmental disability at six years of age after extremely Milligan DW Outcomes of children born very preterm in Europe Arch Dis Child Fetal Neonatal <PERSOON-##> ### <PERSOON-##> JM, <PERSOON-##> effect of perinatal risk factors on growth in very preterm infants at # years of age the <PERSOON-##> AH, et al Developmental outcome at ## and ## months of age in very preterm children a cohort study from ### to ### <PERSOON-##> SE, <PERSOON-##> AL, <PERSOON-##> JM, et al Changes in neonatology comparison of two cohorts of very preterm infants (gestational age (## weeks) the Project On Preterm and Small for <PERSOON-##> ### and the Leiden Follow-Up Project on <PERSOON-##> AF, et al Categorizing neonatal deaths a cross-cultural <PERSOON-##> AL, Verloove-Vanhorick SP.
| 575 | fms |
Development for cognitive function of extremely low birth weight children at school age Pediatrics ### <PERSOON> JB, <PERSOON> SP Social lifestyle, risk-taking behavior, and psychopathology in young adults born very preterm or with a very low birthweight <PERSOON> MA, <PERSOON> and developmental disability at six years of age after extremely Milligan DW Outcomes of children born very preterm in Europe Arch Dis Child Fetal Neonatal <PERSOON> ### <PERSOON> JM, <PERSOON> effect of perinatal risk factors on growth in very preterm infants at # years of age the <PERSOON> AH, et al Developmental outcome at ## and ## months of age in very preterm children a cohort study from ### to ### <PERSOON> SE, <PERSOON-##> AL, <PERSOON-##> JM, et al Changes in neonatology comparison of two cohorts of very preterm infants (gestational age (## weeks) the Project On Preterm and Small for <PERSOON-##> ### and the Leiden Follow-Up Project on <PERSOON-##> AF, et al Categorizing neonatal deaths a cross-cultural <PERSOON-##> AL, Verloove-Vanhorick SP outcome of a national cohort of very preterm infants born in <PERSOON-##> Netherlands in ### Early Hum Dev ### <PERSOON-##>;##(#) ###-## <PERSOON-##> AG Applying Dutch and US versions of the BSID-II in Dutch children born preterm leads to different outcomes <PERSOON-##> study associations and antecedents of neurological and developmental disability at ## months of age following extremely preterm birth Arch Dis Child Fetal Wat is de meest betrouwbare niet-invasieve methode om de systolische en diastolische bloeddruk te meten bij aneroïde of een automatische bloeddrukmeter gevalideerd voor gebruik in de zwangerschap, gecompliceerd De bloeddruk gemeten met een niet gevalideerde automatische bloeddrukmeter moet vergeleken worden met De diastolische bloeddruk dient te worden vastgesteld op basis van Korotkoff V De manchet dient de juiste afmeting te hebben (<DATUM> keer de armomtrek) Het verdient aanbeveling de manchet met een snelheid van (#mm/sec leeg te laten lopen Het verdient aanbeveling om de bloeddruk af te lezen op #mmHg nauwkeurig Het verdient aanbeveling om voor de meting van de bloeddruk de zwangere # minuten te laten rusten Het verdient aanbeveling om bij het eerste consult de bloeddruk zowel aan de linker als aan de rechterarm te Indien bij het eerste consult het verschil tussen beide armen )##mmHg is, meet dan alle volgende metingen aan de arm met de hoogste waarde.
| 545 | fms |
of a national cohort of very preterm infants born in <PERSOON> Netherlands in ### Early Hum Dev ### <PERSOON>;##(#) ###-## <PERSOON> AG Applying Dutch and US versions of the BSID-II in Dutch children born preterm leads to different outcomes <PERSOON> study associations and antecedents of neurological and developmental disability at ## months of age following extremely preterm birth Arch Dis Child Fetal Wat is de meest betrouwbare niet-invasieve methode om de systolische en diastolische bloeddruk te meten bij aneroïde of een automatische bloeddrukmeter gevalideerd voor gebruik in de zwangerschap, gecompliceerd De bloeddruk gemeten met een niet gevalideerde automatische bloeddrukmeter moet vergeleken worden met De diastolische bloeddruk dient te worden vastgesteld op basis van Korotkoff V De manchet dient de juiste afmeting te hebben (<DATUM> keer de armomtrek) Het verdient aanbeveling de manchet met een snelheid van (#mm/sec leeg te laten lopen Het verdient aanbeveling om de bloeddruk af te lezen op #mmHg nauwkeurig Het verdient aanbeveling om voor de meting van de bloeddruk de zwangere # minuten te laten rusten Het verdient aanbeveling om bij het eerste consult de bloeddruk zowel aan de linker als aan de rechterarm te Indien bij het eerste consult het verschil tussen beide armen )##mmHg is, meet dan alle volgende metingen aan de arm met de hoogste waarde De bloeddruk kan het best gemeten worden bij de zwangere in een zittende positie met de arm waaraan Ambulante bloeddrukmonitoring heeft geen plek bij de controle van een zwangere met hypertensie Op verloskundige afdelingen in <LOCATIE> zal een automatische bloeddrukmeter beschikbaar zijn en gebruikt worden, ook bij zwangeren met hypertensie Veelal zal die meter niet gevalideerd zijn of zal onbekend zijn of die meter gevalideerd is voor gebruik in de zwangerschap De kwiksfygomanometer zal verdwijnen De aneroïde of veermanometer zal overal beschikbaar zijn De werkgroep is van mening dat bij iedere zwangere met een (verdenking op) hypertensieve aandoening de bloeddruk gemeten moet worden met een aneroïde of veermanometer Dit geldt zowel voor het stellen van de diagnose als voor controle van de zwangere met hypertensie of voor het controleren van het effect van de therapie Alleen indien de automatische bloeddrukmeter is gevalideerd voor het meten van de bloeddruk in de zwangerschap gecompliceerd door Op basis van de conclusies is een advies opgesteld op welke manier de bloeddruk het meest betrouwbaar en elementen is weinig tot geen wetenschappelijke onderbouwing, te weten nauwkeurigheid aflezen en rustperiode voor de meting De werkgroep adviseert om de bloeddruk op # mmHg nauwkeurig af te lezen Dit advies is conform het advies in de NICE-guideline Met betrekking tot de rustperiode adviseert de werkgroep om voorafgaand aan de bloeddrukmeting de zwangere # minuten te laten rusten Dit zal voor de meeste.
| 530 | fms |
De bloeddruk kan het best gemeten worden bij de zwangere in een zittende positie met de arm waaraan Ambulante bloeddrukmonitoring heeft geen plek bij de controle van een zwangere met hypertensie Op verloskundige afdelingen in <LOCATIE> zal een automatische bloeddrukmeter beschikbaar zijn en gebruikt worden, ook bij zwangeren met hypertensie Veelal zal die meter niet gevalideerd zijn of zal onbekend zijn of die meter gevalideerd is voor gebruik in de zwangerschap De kwiksfygomanometer zal verdwijnen De aneroïde of veermanometer zal overal beschikbaar zijn De werkgroep is van mening dat bij iedere zwangere met een (verdenking op) hypertensieve aandoening de bloeddruk gemeten moet worden met een aneroïde of veermanometer Dit geldt zowel voor het stellen van de diagnose als voor controle van de zwangere met hypertensie of voor het controleren van het effect van de therapie Alleen indien de automatische bloeddrukmeter is gevalideerd voor het meten van de bloeddruk in de zwangerschap gecompliceerd door Op basis van de conclusies is een advies opgesteld op welke manier de bloeddruk het meest betrouwbaar en elementen is weinig tot geen wetenschappelijke onderbouwing, te weten nauwkeurigheid aflezen en rustperiode voor de meting De werkgroep adviseert om de bloeddruk op # mmHg nauwkeurig af te lezen Dit advies is conform het advies in de NICE-guideline Met betrekking tot de rustperiode adviseert de werkgroep om voorafgaand aan de bloeddrukmeting de zwangere # minuten te laten rusten Dit zal voor de meeste omdat de meting vele consequenties heeft, zoals, het vaststellen van de diagnose, wel of geen medicamenteuze behandeling, intensiteit van de maternale en foetale bewaking, wel of geen indicatie voor het De vraag is welke methode tijdens de zwangerschap het meest geschikt is om een zo betrouwbaar mogelijke bloeddrukmeting te krijgen Bij het beantwoorden van deze vraag zullen de volgende aspecten meegenomen worden handmeting versus automatische bloeddruk meting, Korotkoff, aflezen aantal mm Hg maat manchet en hoe snel manchet laten leeg lopen, linker- of rechterarm, positie patiënte en positie arm, frequentie metingen, ambulante bloeddruk monitoring De uitgangsvraag beperkt zich tot de patiënte met (verdenking op) De bloeddruk in de zwangerschap met (verdenking op) hypertensie kan gemeten worden met Een juist aangemeten manchet (lengte van de manchet gelijk aan <DATUM> keer de omtrek van de De manchet leeg laten lopen met een snelheid van £ #mmHg per seconde geeft de meest Er is op dit moment onvoldoende onderbouwing om ambulante ##-uurs bloeddrukmonitoring De kwiksfygmomanometer wordt beschouwd als de gouden standaard voor het niet invasief meten van de bloeddruk Kwikbloeddrukmeters mogen echter sinds ### niet meer verhandeld worden# Indien reeds in bezit, De aneroïde of veermanometer komt het best overeen met de kwiksfygmomanometer Nadeel van deze meter is dat de betrouwbaarheid achteruit gaat tijdens gebruik Het is gebruikelijk dat deze apparatuur elk jaar geijkt Redenen waarom de handmeting minder betrouwbaar kan zijn inter- en intra-observer variatie door op # en #), of onderzoeksbias (u noteert de bloeddruk die u wilt horen) Automatische bloeddruk meting elimineert de onderzoeksbias.
| 562 | fms |
de diagnose, wel of geen medicamenteuze behandeling, intensiteit van de maternale en foetale bewaking, wel of geen indicatie voor het De vraag is welke methode tijdens de zwangerschap het meest geschikt is om een zo betrouwbaar mogelijke bloeddrukmeting te krijgen Bij het beantwoorden van deze vraag zullen de volgende aspecten meegenomen worden handmeting versus automatische bloeddruk meting, Korotkoff, aflezen aantal mm Hg maat manchet en hoe snel manchet laten leeg lopen, linker- of rechterarm, positie patiënte en positie arm, frequentie metingen, ambulante bloeddruk monitoring De uitgangsvraag beperkt zich tot de patiënte met (verdenking op) De bloeddruk in de zwangerschap met (verdenking op) hypertensie kan gemeten worden met Een juist aangemeten manchet (lengte van de manchet gelijk aan <DATUM> keer de omtrek van de De manchet leeg laten lopen met een snelheid van £ #mmHg per seconde geeft de meest Er is op dit moment onvoldoende onderbouwing om ambulante ##-uurs bloeddrukmonitoring De kwiksfygmomanometer wordt beschouwd als de gouden standaard voor het niet invasief meten van de bloeddruk Kwikbloeddrukmeters mogen echter sinds ### niet meer verhandeld worden# Indien reeds in bezit, De aneroïde of veermanometer komt het best overeen met de kwiksfygmomanometer Nadeel van deze meter is dat de betrouwbaarheid achteruit gaat tijdens gebruik Het is gebruikelijk dat deze apparatuur elk jaar geijkt Redenen waarom de handmeting minder betrouwbaar kan zijn inter- en intra-observer variatie door op # en #), of onderzoeksbias (u noteert de bloeddruk die u wilt horen) Automatische bloeddruk meting elimineert de onderzoeksbias Het apparaat berekent de mean arterial pressure (MAP) en berekent aan de hand van de MAP de systole en Er bestaat geen standaard algoritme voor deze berekening, iedere fabrikant gebruikt een verschillende# Bij zwangeren zijn bij een automatische bloeddrukmeting de systolische en diastolische bloeddruk meestal ###mmHg lager dan bij een handmatige meting Bij preeclampsie kan de automatische bloeddrukmeter de bloeddruk met een gemiddelde van #mmHg voor de systole en diastole onderschatten, echter met grote spreiding# Weinig automatische bloedrukmeters voldoen aan de eis dat de bloeddrukwaarde (#mmHg afwijkt van de handmatige meting#,# De automatische bloeddrukmeting is minder geschikt voor de metingen bij hypertensieve aandoeningen in de zwangerschap door de vaatverandering die bij die aandoening optreedt# Slechts enkele apparaten zijn gevalideerd voor gebruik in de zwangerschap en voor gebruik bij preeclampsie# De Society of Obstetricians and Gynaecologists of Canada (SOGC)# adviseert de bloeddruk gemeten met een niet- gevalideerde automatische bloeddruk meting te vergelijken met een kwiksfygmomanometer of een aneroïde of veermanometer (level of evidence II-#a) Tevens concludeert de SOGC # dat bloeddruk in de zwangerschap gemeten kan worden met zowel een kwiksfygmomanometer, een aneroïde of een automatische bloeddrukmeter, gevalideerd voor gebruik in de zwangerschap (level of evidence II-#a) De waarneembaarheid en de reproduceerbaarheid van Korotkoff I en Korotkoff V zijn goed bij zwangeren Korotkoff V geeft een betrouwbare bepaling van de diastolische bloeddruk Korotkoff IV kan niet nauwkeurig genoeg waargenomen en gereproduceerd worden bij een aanzienlijk deel van de zwangeren# De vijfde, maar.
| 585 | fms |
apparaat berekent de mean arterial pressure (MAP) en berekent aan de hand van de MAP de systole en Er bestaat geen standaard algoritme voor deze berekening, iedere fabrikant gebruikt een verschillende# Bij zwangeren zijn bij een automatische bloeddrukmeting de systolische en diastolische bloeddruk meestal ###mmHg lager dan bij een handmatige meting Bij preeclampsie kan de automatische bloeddrukmeter de bloeddruk met een gemiddelde van #mmHg voor de systole en diastole onderschatten, echter met grote spreiding# Weinig automatische bloedrukmeters voldoen aan de eis dat de bloeddrukwaarde (#mmHg afwijkt van de handmatige meting#,# De automatische bloeddrukmeting is minder geschikt voor de metingen bij hypertensieve aandoeningen in de zwangerschap door de vaatverandering die bij die aandoening optreedt# Slechts enkele apparaten zijn gevalideerd voor gebruik in de zwangerschap en voor gebruik bij preeclampsie# De Society of Obstetricians and Gynaecologists of Canada (SOGC)# adviseert de bloeddruk gemeten met een niet- gevalideerde automatische bloeddruk meting te vergelijken met een kwiksfygmomanometer of een aneroïde of veermanometer (level of evidence II-#a) Tevens concludeert de SOGC # dat bloeddruk in de zwangerschap gemeten kan worden met zowel een kwiksfygmomanometer, een aneroïde of een automatische bloeddrukmeter, gevalideerd voor gebruik in de zwangerschap (level of evidence II-#a) De waarneembaarheid en de reproduceerbaarheid van Korotkoff I en Korotkoff V zijn goed bij zwangeren Korotkoff V geeft een betrouwbare bepaling van de diastolische bloeddruk Korotkoff IV kan niet nauwkeurig genoeg waargenomen en gereproduceerd worden bij een aanzienlijk deel van de zwangeren# De vijfde, maar De National Institute for Health and Care Excellence (NICE) guideline## en de SOGC # concluderen dat Korotkoff V gebruikt moet worden om de diastolische bloeddruk vast te leggen (level of evidence I-A) De enige reden om Korotkoff IV te gebruiken is De NICE guideline## adviseert de bloeddruk op #mm Hg nauwkeurig af te lezen Er is geen adequaat onderzoek gedaan waaruit blijkt dat op #mmHg nauwkeurig aflezen superieur is vergeleken met andere afkappunten Een voor de armomtrek te kleine manchet kan de diastolische bloeddruk met <DATUM> mHg en de systolische bloeddruk met #-##mmHg overschatten## Een voor de armomtrek te grote manchet kan zowel de diastolische als de systolische bloeddruk met #mmHg onderschatten## Op basis hiervan adviseert de SOGC # een juist aangemeten manchet (lengte van de manchet gelijk aan #,# keer de omtrek van de arm) te gebruiken (level of evidence II-#a) De manchet leeg laten lopen met een snelheid van £ #mmHg per seconde geeft een nauwkeurige bepaling van de systolische en diastolische bloeddruk Te snel leeg laten lopen van de manchet leidt tot onderschatting van de systolische en overschatting van de diastolische bloeddruk## Verschillende richtlijnen#,## adviseren om de manchet niet over kleding te plaatsen Er is echter geen literatuur beschikbaar omtrent het doen van een bloeddrukmeting met of zonder kleding onder de manchet Er kan een verschil in bloeddruk zijn tussen de linker- en rechterarm Een studie met ### zwangeren laat zien.
| 584 | fms |
National Institute for Health and Care Excellence (NICE) guideline## en de SOGC # concluderen dat Korotkoff V gebruikt moet worden om de diastolische bloeddruk vast te leggen (level of evidence I-A) De enige reden om Korotkoff IV te gebruiken is De NICE guideline## adviseert de bloeddruk op #mm Hg nauwkeurig af te lezen Er is geen adequaat onderzoek gedaan waaruit blijkt dat op #mmHg nauwkeurig aflezen superieur is vergeleken met andere afkappunten Een voor de armomtrek te kleine manchet kan de diastolische bloeddruk met <DATUM> mHg en de systolische bloeddruk met #-##mmHg overschatten## Een voor de armomtrek te grote manchet kan zowel de diastolische als de systolische bloeddruk met #mmHg onderschatten## Op basis hiervan adviseert de SOGC # een juist aangemeten manchet (lengte van de manchet gelijk aan #,# keer de omtrek van de arm) te gebruiken (level of evidence II-#a) De manchet leeg laten lopen met een snelheid van £ #mmHg per seconde geeft een nauwkeurige bepaling van de systolische en diastolische bloeddruk Te snel leeg laten lopen van de manchet leidt tot onderschatting van de systolische en overschatting van de diastolische bloeddruk## Verschillende richtlijnen#,## adviseren om de manchet niet over kleding te plaatsen Er is echter geen literatuur beschikbaar omtrent het doen van een bloeddrukmeting met of zonder kleding onder de manchet Er kan een verschil in bloeddruk zijn tussen de linker- en rechterarm Een studie met ### zwangeren laat zien #% en in diastole bij <DATUM> van de zwangeren Het gemeten verschil werd hoger naarmate de bloeddruk steeg Indien aan één arm gemeten wordt, zal bij ##% van de patiënten een te lage bloeddruk genoteerd worden## Stryker et al## concludeerde dat indien er tijdens een consult bij herhaling een hogere bloeddruk gemeten wordt aan één arm die waarde genomen moet worden en alle metingen aan die arm gedaan moeten worden Hierbij dient in het dossier genoteerd te worden aan welke arm de bloeddruk gemeten moet worden Dit advies werd door de De positie van de zwangere heeft invloed op de gemeten bloeddruk Een meting bij een zwangere vrouw die staat, geeft een hogere bloeddruk dan bij een vrouw die zit Een meting bij een vrouw die ligt, geeft een lagere bloeddruk dan bij een vrouw die zit## Bij een zwangere vrouw in het #e trimester van de zwangerschap is de bloeddruk in linker zijligging ##-##mmHg lager dan in rugligging## Dit verschil wordt veroorzaakt doordat de rechterarm waaraan de bloeddruk wordt gemeten boven het niveau van het hart is Het meest beschreven advies in internationale richtlijnen#,## is de bloeddruk te meten bij de zwangere in een zittende positie met de De SOGC # adviseert een rust periode van # minuten voor de bloeddrukmeting Pickering## noemen ook een periode van # minuten Er is geen adequaat onderzoek gedaan waaruit blijkt dat # minuten de meest optimale monitoring is beperkt bruikbaar voor de individuele zwangere gezien de geringe negatief voorspellende waarde voor negatieve zwangerschapsuitkomsten##.
| 600 | fms |
gemeten verschil werd hoger naarmate de bloeddruk steeg Indien aan één arm gemeten wordt, zal bij ##% van de patiënten een te lage bloeddruk genoteerd worden## Stryker et al## concludeerde dat indien er tijdens een consult bij herhaling een hogere bloeddruk gemeten wordt aan één arm die waarde genomen moet worden en alle metingen aan die arm gedaan moeten worden Hierbij dient in het dossier genoteerd te worden aan welke arm de bloeddruk gemeten moet worden Dit advies werd door de De positie van de zwangere heeft invloed op de gemeten bloeddruk Een meting bij een zwangere vrouw die staat, geeft een hogere bloeddruk dan bij een vrouw die zit Een meting bij een vrouw die ligt, geeft een lagere bloeddruk dan bij een vrouw die zit## Bij een zwangere vrouw in het #e trimester van de zwangerschap is de bloeddruk in linker zijligging ##-##mmHg lager dan in rugligging## Dit verschil wordt veroorzaakt doordat de rechterarm waaraan de bloeddruk wordt gemeten boven het niveau van het hart is Het meest beschreven advies in internationale richtlijnen#,## is de bloeddruk te meten bij de zwangere in een zittende positie met de De SOGC # adviseert een rust periode van # minuten voor de bloeddrukmeting Pickering## noemen ook een periode van # minuten Er is geen adequaat onderzoek gedaan waaruit blijkt dat # minuten de meest optimale monitoring is beperkt bruikbaar voor de individuele zwangere gezien de geringe negatief voorspellende waarde voor negatieve zwangerschapsuitkomsten## om ambulante ##-uurs bloeddruk monitoring aan te bevelen voor gebruik in de hypertensieve (of normotensieve) zwangerschap# Wel kan ambulante ##-uurs bloeddrukmeting bruikbaar zijn bij het detecteren VROM-inspectie VROM inspectie controleert naleving Kwikbesluit handels en produktieverbod onvoldoende bekend <PERSOON> u hoe uw bloeddrukmeter werkt? Kwik, aneroid, oscillometrisch bloeddrukmeten <PERSOON> and technical issues related to the diagnosis , screening, <PERSOON> HA Within subject variability of differences between conventional and automated blood pressure measurements in pregnancy <PERSOON> AH, <PERSOON> AW, de SM, <PERSOON> of auscultatory and oscillometric automated blood pressure monitors in the setting of preeclampsia <PERSOON> ###;### (# <PERSOON> AH, de <PERSOON> blood pressure in pregnancy and preeclampsia In <PERSOON-##> M, eds Preeclampsia Etiology and clinical practice <PERSOON-##> for management of hypertension report of the <PERSOON-##>, evalution and management of the hypertensive disorders of pregnancy <PERSOON-##> IM, van der <PERSOON-##> JAM, van <PERSOON-##> GHA, Bruinse HW et al Med Tijdschrift Geneeskd.
| 541 | fms |
ambulante ##-uurs bloeddruk monitoring aan te bevelen voor gebruik in de hypertensieve (of normotensieve) zwangerschap# Wel kan ambulante ##-uurs bloeddrukmeting bruikbaar zijn bij het detecteren VROM-inspectie VROM inspectie controleert naleving Kwikbesluit handels en produktieverbod onvoldoende bekend <PERSOON> u hoe uw bloeddrukmeter werkt? Kwik, aneroid, oscillometrisch bloeddrukmeten <PERSOON> and technical issues related to the diagnosis , screening, <PERSOON> HA Within subject variability of differences between conventional and automated blood pressure measurements in pregnancy <PERSOON> AH, <PERSOON> AW, de SM, <PERSOON> of auscultatory and oscillometric automated blood pressure monitors in the setting of preeclampsia <PERSOON> ###;### (# <PERSOON> AH, de <PERSOON> blood pressure in pregnancy and preeclampsia In <PERSOON-##> M, eds Preeclampsia Etiology and clinical practice <PERSOON-##> for management of hypertension report of the <PERSOON-##>, evalution and management of the hypertensive disorders of pregnancy <PERSOON-##> IM, van der <PERSOON-##> JAM, van <PERSOON-##> GHA, Bruinse HW et al Med Tijdschrift Geneeskd Lack of reproducibility in pregnancy of Korotkoff phase IV as NICE clinical guideline ## Antenatal care routine care for the healthy pregnant woman, ### <PERSOON-##> trial of management of hypertensive pregnancies by <PERSOON-##> influence of different positions and korotkoff sounds on the blood pressure Oliveira CMJ, Arcuri EAM, Santos JL Cuff width influence on blood pressure mesurement during the pregnant-puerperal <PERSOON-##> A, et al Time poor rushing decreases the accuracy and <PERSOON-##> KH Inter arm blood pressure differences in pregnant women BJOG Stryker T, <PERSOON-##> M, <PERSOON-##> TW Accuracy of home blood pressure readings monitors and operators Blood Press Monit Sibai BM Pitfalls in diagnosis and management of preeclampsia <PERSOON-##> FA, <PERSOON-##> haemodynamic, renal excretory and hormonal changes induced by resting in the left lateral position in normal pregnant women during late gestation BJOG ###;###(##) ###-## Pickering TG, <LOCATIE> JE, <PERSOON-##> for blood pressure measurement in humans and experimental animals Part # blood pressure measurement in humans a statement for professionals from the Subcommittee of Professional and Public Education of the American Heart Association Council on High Blood Pressure.
| 527 | fms |
Lack of reproducibility in pregnancy of Korotkoff phase IV as NICE clinical guideline ## Antenatal care routine care for the healthy pregnant woman, ### <PERSOON> trial of management of hypertensive pregnancies by <PERSOON> influence of different positions and korotkoff sounds on the blood pressure Oliveira CMJ, Arcuri EAM, Santos JL Cuff width influence on blood pressure mesurement during the pregnant-puerperal <PERSOON> A, et al Time poor rushing decreases the accuracy and <PERSOON> KH Inter arm blood pressure differences in pregnant women BJOG Stryker T, <PERSOON> M, <PERSOON> TW Accuracy of home blood pressure readings monitors and operators Blood Press Monit Sibai BM Pitfalls in diagnosis and management of preeclampsia <PERSOON> FA, <PERSOON> haemodynamic, renal excretory and hormonal changes induced by resting in the left lateral position in normal pregnant women during late gestation BJOG ###;###(##) ###-## Pickering TG, <LOCATIE> JE, <PERSOON> for blood pressure measurement in humans and experimental animals Part # blood pressure measurement in humans a statement for professionals from the Subcommittee of Professional and Public Education of the American Heart Association Council on High Blood Pressure Ambulatory versus conventional methods for monitoring blood pressure during pregnancy Hoe moet significante proteïnurie worden gedefinieerd tijdens een zwangerschap (gecompliceerd door Het verdient aanbeveling om als grens voor significante proteïnurie tijdens de zwangerschap meer dan Het verdient aanbeveling om voor de diagnose preeclampsie (hypertensie + proteïnurie) proteïnurie te De werkgroep heeft er voor gekozen om de definitie van significante proteïnurie zoals opgesteld door de ISSHP geen reden om van deze grens af te wijken De definitie opgesteld door de ISSHP is de enige waarover internationaal consensus is bereikt Er zijn onvoldoende argumenten om per trimester een andere grens aan te In de huidige nationale en internationale richtlijnen wordt als grens voor significante proteïnurie tijdens de zwangerschap meer dan ###mg/##-uur aan gehouden Deze grens werd o a vastgelegd door de International Society for the Study of Hypertension in Pregnancy (ISSHP) gebaseerd op een consensusrapport van de Australasian Society for the Study of Hypertension in Pregnancy (ASSHP) en een voorstel van de National High Blood Pressure Education Program (NHBPEP) in de Verenigde Staten (VS) De grens van ###mg/##-uur is wijd verspreid bekend, maar de vraag is of, en hoe goed de wetenschappelijke onderbouwing hiervan is De te beantwoorden vraag is vanaf welke waarde is er sprake van significante proteïnurie Om deze vraag te kunnen beantwoorden zijn waarden nodig van proteïnurie in de normale zwangerschap bestaande uit een gemiddelde waarde en een standaarddeviatie Bij deze uitgangsvraag wordt uitgegaan van de situatie dat er geen preexistente proteïnurie en/of pre-existente hypertensie is.
| 550 | fms |
conventional methods for monitoring blood pressure during pregnancy Hoe moet significante proteïnurie worden gedefinieerd tijdens een zwangerschap (gecompliceerd door Het verdient aanbeveling om als grens voor significante proteïnurie tijdens de zwangerschap meer dan Het verdient aanbeveling om voor de diagnose preeclampsie (hypertensie + proteïnurie) proteïnurie te De werkgroep heeft er voor gekozen om de definitie van significante proteïnurie zoals opgesteld door de ISSHP geen reden om van deze grens af te wijken De definitie opgesteld door de ISSHP is de enige waarover internationaal consensus is bereikt Er zijn onvoldoende argumenten om per trimester een andere grens aan te In de huidige nationale en internationale richtlijnen wordt als grens voor significante proteïnurie tijdens de zwangerschap meer dan ###mg/##-uur aan gehouden Deze grens werd o a vastgelegd door de International Society for the Study of Hypertension in Pregnancy (ISSHP) gebaseerd op een consensusrapport van de Australasian Society for the Study of Hypertension in Pregnancy (ASSHP) en een voorstel van de National High Blood Pressure Education Program (NHBPEP) in de Verenigde Staten (VS) De grens van ###mg/##-uur is wijd verspreid bekend, maar de vraag is of, en hoe goed de wetenschappelijke onderbouwing hiervan is De te beantwoorden vraag is vanaf welke waarde is er sprake van significante proteïnurie Om deze vraag te kunnen beantwoorden zijn waarden nodig van proteïnurie in de normale zwangerschap bestaande uit een gemiddelde waarde en een standaarddeviatie Bij deze uitgangsvraag wordt uitgegaan van de situatie dat er geen preexistente proteïnurie en/of pre-existente hypertensie is Het is aannemelijk dat de bovengrens van proteïnurie in de normale zwangerschap ###mg/##uur is bepaald in een ##-uurs urine Het is aannemelijk dat de hoeveelheid proteïnurie toeneemt met het vorderen van de Bij niet-zwangeren is er sprake van afwijkende proteïnurie bij eiwitverlies in de urine van )###mg/dag# Ten gevolge van zwangerschap neemt de eiwituitscheiding in de urine toe Dit wordt veroorzaakt door de combinatie van toename van de glomerulaire filtratie snelheid, een verhoogde permeabiliteit van de glomerulaire Met betrekking tot de vraag vanaf welke waarde er sprake is van significante proteïnurie valt de beperking in de literatuur direct op de studies zijn inconsistent door verschillende methoden van eiwit-bepaling (##-uurs Verschillende studies onderzochten proteïnurie in de ongecompliceerde zwangerschap door middel van ##-uurs eiwitbepaling De drie belangrijkste zijn de studies van <PERSOON>#, Davison# en <PERSOON># (n=##) beschrijft een significante toename van proteïnurie in het #e trimester De studie van Davison# (n=##) beschrijft een Higby# onderzocht ### ongecompliceerde zwangerschappen en toonde een gemiddelde eiwituitscheiding aan ###mg/##-uur aangehouden kan worden als de bovengrens van normaal in de zwangerschap De eiwituitscheiding nam toe met de duur van de zwangerschap (niet significant) Er is geen literatuur beschikbaar toenemende zwangerschapsduur Literatuur met betrekking tot normaal waarde EKR per trimester in de normale <PERSOON> JM Renal haemodynamics and tubular function in human pregnancy <PERSOON> MD, Davison JM Altered glomerular permselectivity to neutral dextrans and heteroporous.
| 605 | fms |
Het is aannemelijk dat de bovengrens van proteïnurie in de normale zwangerschap ###mg/##uur is bepaald in een ##-uurs urine Het is aannemelijk dat de hoeveelheid proteïnurie toeneemt met het vorderen van de Bij niet-zwangeren is er sprake van afwijkende proteïnurie bij eiwitverlies in de urine van )###mg/dag# Ten gevolge van zwangerschap neemt de eiwituitscheiding in de urine toe Dit wordt veroorzaakt door de combinatie van toename van de glomerulaire filtratie snelheid, een verhoogde permeabiliteit van de glomerulaire Met betrekking tot de vraag vanaf welke waarde er sprake is van significante proteïnurie valt de beperking in de literatuur direct op de studies zijn inconsistent door verschillende methoden van eiwit-bepaling (##-uurs Verschillende studies onderzochten proteïnurie in de ongecompliceerde zwangerschap door middel van ##-uurs eiwitbepaling De drie belangrijkste zijn de studies van <PERSOON>#, Davison# en <PERSOON># (n=##) beschrijft een significante toename van proteïnurie in het #e trimester De studie van Davison# (n=##) beschrijft een Higby# onderzocht ### ongecompliceerde zwangerschappen en toonde een gemiddelde eiwituitscheiding aan ###mg/##-uur aangehouden kan worden als de bovengrens van normaal in de zwangerschap De eiwituitscheiding nam toe met de duur van de zwangerschap (niet significant) Er is geen literatuur beschikbaar toenemende zwangerschapsduur Literatuur met betrekking tot normaal waarde EKR per trimester in de normale <PERSOON> JM Renal haemodynamics and tubular function in human pregnancy <PERSOON> MD, Davison JM Altered glomerular permselectivity to neutral dextrans and heteroporous Urinary albumin excretion in pregnancy <PERSOON> effect of pregnancy on kidney function in renal allograft recipients Kidney International, vol ## (###), pp <PERSOON> values of urinary albumin and total protein excretion during # Is er een rol voor acetylsalicylzuur ter preventie van pre-eclampsie bij zwangere vrouwen met risicofactoren # Is er een rol voor acetylsalicylzuur ter preventie van pre-eclampsie bij zwangere vrouwen met risicofactoren # Is er een rol voor acetylsalicylzuur ter preventie van pre-eclampsie bij zwangere multipara vrouwen zonder Schrijf géén acetylsalicylzuur voor aan zwangere vrouwen zonder risicofactoren voor pre-eclampsie Adviseer het gebruik van acetylsalicylzuur aan zwangere vrouwen met een hoog risico op het ontwikkelen van Bespreek de mogelijkheid om acetylsalicylzuur te gebruiken bij zwangere vrouwen met twee of meer matige Start profylaxe met acetylsalicylzuur in een dosering van ##-### mg per dag vanaf ## weken amenorroe en bij voorkeur vóór het voltooien van de ##e week Staak de behandeling minimaal een week voorafgaand aan de partus of een operatieve ingreep (sectio), d w z bij ## weken amenorroeduur, tenzij een partus eerder verwacht Er is in de literatuur onvoldoende bewijs over de effectiviteit van gebruik van acetylsalicylzuur in de algemene populatie zwangere vrouwen zonder risicofactoren voor pre-eclampsie De werkgroep ziet dan ook geen reden om deze groep zwangere vrouwen profylactisch acetylsalicylzuur voor te schrijven Placentaire insufficiëntie in de obstetrische voorgeschiedenis (bijv eerder kind met laag.
| 591 | fms |
<PERSOON> effect of pregnancy on kidney function in renal allograft recipients Kidney International, vol ## (###), pp <PERSOON> values of urinary albumin and total protein excretion during # Is er een rol voor acetylsalicylzuur ter preventie van pre-eclampsie bij zwangere vrouwen met risicofactoren # Is er een rol voor acetylsalicylzuur ter preventie van pre-eclampsie bij zwangere vrouwen met risicofactoren # Is er een rol voor acetylsalicylzuur ter preventie van pre-eclampsie bij zwangere multipara vrouwen zonder Schrijf géén acetylsalicylzuur voor aan zwangere vrouwen zonder risicofactoren voor pre-eclampsie Adviseer het gebruik van acetylsalicylzuur aan zwangere vrouwen met een hoog risico op het ontwikkelen van Bespreek de mogelijkheid om acetylsalicylzuur te gebruiken bij zwangere vrouwen met twee of meer matige Start profylaxe met acetylsalicylzuur in een dosering van ##-### mg per dag vanaf ## weken amenorroe en bij voorkeur vóór het voltooien van de ##e week Staak de behandeling minimaal een week voorafgaand aan de partus of een operatieve ingreep (sectio), d w z bij ## weken amenorroeduur, tenzij een partus eerder verwacht Er is in de literatuur onvoldoende bewijs over de effectiviteit van gebruik van acetylsalicylzuur in de algemene populatie zwangere vrouwen zonder risicofactoren voor pre-eclampsie De werkgroep ziet dan ook geen reden om deze groep zwangere vrouwen profylactisch acetylsalicylzuur voor te schrijven Placentaire insufficiëntie in de obstetrische voorgeschiedenis (bijv eerder kind met laag met een verhoogd risicoprofiel Een verhoogd risicoprofiel werd in de literatuur gekenmerkt door een breed scala en diversiteit aan risicofactoren, o a zoals beschreven in Tabel # Hierbij wordt in de literatuur vaak onderscheid gemaakt tussen een hoog of matig risico (LeFevre, ###; NICE, ###) Het includeren van primigravidae als risico factor kwalificeert bijna de helft van de verloskundige populatie als verhoogd risico en is In geval van eerder doorgemaakte pre-eclampsie lijkt acetylsalicylzuur profylaxe het meest effectief Echter, bij welke overige pre-existente risicofactoren zwangere vrouwen het meest gebaat zijn bij behandeling met acetylsalicylzuur is niet goed uit te maken De risicofactoren zijn divers en omdat de meeste studies combinaties van risicofactoren hanteren is het effect van preventieve behandeling op basis van geïsoleerde risicofactoren niet goed te bepalen Poon (###) toont in een sub analyse van de ASPRE studie dat pre-existente hypertensie wel gepaard gaat met een verhoogd risico op pre-eclampsie, maar dat acetylsalicylzuur in die patiënten geen aanleiding gaf tot afname van het risico op pre-eclampsie Echter, dit betrof een subgroep analyse met een gering aantal patiënten Het selecteren van een hoog risico populatie, op basis van het algoritme (van gecombineerde risicofactoren) zoals gehanteerd in de studie van Rolnik (###), heeft mogelijk een hogere sensitiviteit voor het identificeren van zwangere vrouwen met een verhoogd risico op pre-eclampsie in vergelijking met het selecteren enkel op basis van de medische en obstetrische voorgeschiedenis, waardoor laag risico zwangerschappen niet onnodig blootgesteld worden aan medicatie Bij gebruik van acetylsalicylzuur door.
| 572 | fms |
risicoprofiel Een verhoogd risicoprofiel werd in de literatuur gekenmerkt door een breed scala en diversiteit aan risicofactoren, o a zoals beschreven in Tabel # Hierbij wordt in de literatuur vaak onderscheid gemaakt tussen een hoog of matig risico (LeFevre, ###; NICE, ###) Het includeren van primigravidae als risico factor kwalificeert bijna de helft van de verloskundige populatie als verhoogd risico en is In geval van eerder doorgemaakte pre-eclampsie lijkt acetylsalicylzuur profylaxe het meest effectief Echter, bij welke overige pre-existente risicofactoren zwangere vrouwen het meest gebaat zijn bij behandeling met acetylsalicylzuur is niet goed uit te maken De risicofactoren zijn divers en omdat de meeste studies combinaties van risicofactoren hanteren is het effect van preventieve behandeling op basis van geïsoleerde risicofactoren niet goed te bepalen Poon (###) toont in een sub analyse van de ASPRE studie dat pre-existente hypertensie wel gepaard gaat met een verhoogd risico op pre-eclampsie, maar dat acetylsalicylzuur in die patiënten geen aanleiding gaf tot afname van het risico op pre-eclampsie Echter, dit betrof een subgroep analyse met een gering aantal patiënten Het selecteren van een hoog risico populatie, op basis van het algoritme (van gecombineerde risicofactoren) zoals gehanteerd in de studie van Rolnik (###), heeft mogelijk een hogere sensitiviteit voor het identificeren van zwangere vrouwen met een verhoogd risico op pre-eclampsie in vergelijking met het selecteren enkel op basis van de medische en obstetrische voorgeschiedenis, waardoor laag risico zwangerschappen niet onnodig blootgesteld worden aan medicatie Bij gebruik van acetylsalicylzuur door Echter, sub-analyses van datasets naar de individuele risicofactoren resulteren in kleine aantallen en de power is mogelijk te laag om de rol van individuele factoren goed te schatten Desondanks lijkt vooralsnog een pragmatische benadering zoals gehanteerd in NICE en USPSTF richtlijnen aan te bevelen (LeFevre, ###; NICE, ###) Daarbij kunnen anamnestische factoren uit obstetrische en medische voorgeschiedenis gebruikt worden voor de risicoselectie (zie Tabel #) Tabel # is gebaseerd op de NICE richtlijn (NICE, ###), de USPSTFrichtlijn (LeFevre, ###) en de risicoschattingen uit een recente meta-analyse van Bartsch (Bartsch, ###) Hierin werd een verhoogd risico op pre-eclampsie gerapporteerd bij factoren zoals beschreven in Tabel #, waarbij het Hoewel de risicobeoordeling niet systematisch werd onderzocht in deze uitgangsvraag, ontbreekt het in de literatuur aan uniforme definiëring en kwantificering volgens gevalideerde multivariate modellen om het absolute en relatieve belang van individuele risicofactoren en combinaties van risicofactoren nauwkeuriger te schatten Vooralsnog wordt in Tabel # volstaan met een pragmatische indeling in hoog-matig risico Er lijkt voldoende bewijs dat een lage dosis acetylsalicylzuur (tot ### mg per dag) als preventieve medicatie voor pre-eclampsie niet gepaard gaat met een verhoogd risico op abruptio placentae, postpartum bloeding of foetale intracraniële bloeding <PERSOON>-analyses en internationale richtlijnen onderstrepen allen de veiligheid en beperkte risicoâs (LeFevre, ###; NICE, ###) De bijwerkingen zijn bij lage doseringen zeldzaam en omvatten naast overgevoeligheidsverschijnselen of allergieën een verlenging van de bloedingstijd (<DATUM> ) en soms mogelijk gezondheidswinst op door reductie van het aantal opnames, inleidingen en iatrogene premature partus.
| 624 | fms |
van datasets naar de individuele risicofactoren resulteren in kleine aantallen en de power is mogelijk te laag om de rol van individuele factoren goed te schatten Desondanks lijkt vooralsnog een pragmatische benadering zoals gehanteerd in NICE en USPSTF richtlijnen aan te bevelen (LeFevre, ###; NICE, ###) Daarbij kunnen anamnestische factoren uit obstetrische en medische voorgeschiedenis gebruikt worden voor de risicoselectie (zie Tabel #) Tabel # is gebaseerd op de NICE richtlijn (NICE, ###), de USPSTFrichtlijn (LeFevre, ###) en de risicoschattingen uit een recente meta-analyse van Bartsch (Bartsch, ###) Hierin werd een verhoogd risico op pre-eclampsie gerapporteerd bij factoren zoals beschreven in Tabel #, waarbij het Hoewel de risicobeoordeling niet systematisch werd onderzocht in deze uitgangsvraag, ontbreekt het in de literatuur aan uniforme definiëring en kwantificering volgens gevalideerde multivariate modellen om het absolute en relatieve belang van individuele risicofactoren en combinaties van risicofactoren nauwkeuriger te schatten Vooralsnog wordt in Tabel # volstaan met een pragmatische indeling in hoog-matig risico Er lijkt voldoende bewijs dat een lage dosis acetylsalicylzuur (tot ### mg per dag) als preventieve medicatie voor pre-eclampsie niet gepaard gaat met een verhoogd risico op abruptio placentae, postpartum bloeding of foetale intracraniële bloeding <PERSOON>-analyses en internationale richtlijnen onderstrepen allen de veiligheid en beperkte risicoâs (LeFevre, ###; NICE, ###) De bijwerkingen zijn bij lage doseringen zeldzaam en omvatten naast overgevoeligheidsverschijnselen of allergieën een verlenging van de bloedingstijd (<DATUM> ) en soms mogelijk gezondheidswinst op door reductie van het aantal opnames, inleidingen en iatrogene premature partus verwachten positieve effecten tegenover de nadelen van behandeling Ook indien zich tijdens behandeling neveneffecten voordoen moet die afweging opnieuw worden gemaakt Contra-indicaties van acetylsalicylzuur zijn maagklachten, maagpijn bij eerder gebruik, ulcus pepticum (actief of in de voorgeschiedenis), maagdarmbloedingen (actief of in de voorgeschiedenis), maag-darmperforatie, gastritis, optreden van astma-aanval, De analyse van Roberge (###) toont een dosis effect relatie waarbij doseringen van meer dan ### mg/dag acetylsalicylzuur een groter preventief effect lijken te hebben Een dosering van ##-### mg/dag is de minimaal benodigde dosering die werkzaam lijkt In de ASPRE trial wordt bij een dagelijkse dosering van ### mg/dag geen verhoogd bloedingsrisico gevonden (Rolnik, ###) Echter, de risicoâs van hogere doseringen zijn nog niet uitgebreid onderzocht In de huidige praktijk wordt in <LOCATIE> momenteel veelal gebruik gemaakt van ##-### mg/dag Deze doseringen zijn op recept verkrijgbaar in Nederlandse apotheken Echter, de meest optimale dosering is niet in de literatuur middels direct vergelijkende studies onderzocht Dit is een kennislacune Bovenstaande in overweging genomen adviseert de werkgroep een dosering van tenminste ## mg/dag en ten Ook de amenorroeduur waarop de toediening wordt gestart zou een effect kunnen hebben op de effectiviteit van de interventie Een lage dosis acetylsalicylzuur is in het eerste trimester niet teratogeen bevonden (NørgÃ¥rd, ###) en er zijn geen nadelige effecten gezien bij de behandeling met een lage dosering op moeder, foetus of neonaat (Lareb; Rotchell, ###) De preventieve behandeling met acetylsalicylzuur dient bij voorkeur â¤## weken.
| 652 | fms |
nadelen van behandeling Ook indien zich tijdens behandeling neveneffecten voordoen moet die afweging opnieuw worden gemaakt Contra-indicaties van acetylsalicylzuur zijn maagklachten, maagpijn bij eerder gebruik, ulcus pepticum (actief of in de voorgeschiedenis), maagdarmbloedingen (actief of in de voorgeschiedenis), maag-darmperforatie, gastritis, optreden van astma-aanval, De analyse van Roberge (###) toont een dosis effect relatie waarbij doseringen van meer dan ### mg/dag acetylsalicylzuur een groter preventief effect lijken te hebben Een dosering van ##-### mg/dag is de minimaal benodigde dosering die werkzaam lijkt In de ASPRE trial wordt bij een dagelijkse dosering van ### mg/dag geen verhoogd bloedingsrisico gevonden (Rolnik, ###) Echter, de risicoâs van hogere doseringen zijn nog niet uitgebreid onderzocht In de huidige praktijk wordt in <LOCATIE> momenteel veelal gebruik gemaakt van ##-### mg/dag Deze doseringen zijn op recept verkrijgbaar in Nederlandse apotheken Echter, de meest optimale dosering is niet in de literatuur middels direct vergelijkende studies onderzocht Dit is een kennislacune Bovenstaande in overweging genomen adviseert de werkgroep een dosering van tenminste ## mg/dag en ten Ook de amenorroeduur waarop de toediening wordt gestart zou een effect kunnen hebben op de effectiviteit van de interventie Een lage dosis acetylsalicylzuur is in het eerste trimester niet teratogeen bevonden (NørgÃ¥rd, ###) en er zijn geen nadelige effecten gezien bij de behandeling met een lage dosering op moeder, foetus of neonaat (Lareb; Rotchell, ###) De preventieve behandeling met acetylsalicylzuur dient bij voorkeur â¤## weken weken (Roberge, ###) De risicoâs van een lage dosis acetylsalicylzuur gestart vanaf ## weken amenorroe lijken gering Het is onduidelijk of er straffeloos eerder gestart kan worden dan ## weken Dit is slechts beperk in een kleine IVF series onderzocht De aantallen zijn te klein om te mogen constateren dat er geen risico is Over het algemeen wordt zo veel mogelijk geen medicatie voorgeschreven in de periode van de organogenese Ook is een abnormale verhouding tussen TXA# en prostacycline bij ## weken aangetoond (Atallah, ###) Het effect van starten na ## weken is niet in deze uitgangsvraag onderzocht Acetylsalicylzuur heeft een halfwaardetijd van ## minuten en het zorgt voor Cyclo-Oxygenase (COX) inhibitie in de trombocyt die de gehele levensduur van de trombocyt (<DATUM> dagen) aanhoudt (Atallah, ###) Acetylsalicylzuur passeert de placenta en inhibeert het COX ook in de foetale trombocyt Het advies is daarom minimaal een week voorafgaand aan de De kosten van acetylsalicylzuur zijn gering (# eurocent per tablet) Een geringe reductie ter voorkoming van preeclampsie kan aanleiding geven tot aanzienlijke gezondheidswinst en dus kostenreductie Gezien de lage kosten zwangere zou al kosteneffectief zijn voor de behandeling met lage dosis acetylsalicylzuur (Bartsch, ###) Bovenstaande in overweging genomen, beveelt de werkgroep aan om bij patiënten met pre-eclampsie in een eerdere zwangerschap acetylsalicylzuur profylaxe voor te schrijven Hoewel het effect van acetylsalicylzuur per individuele risicofactor of combinaties van (verschillende) risicofactoren onvoldoende is onderzocht, is er bewijs.
| 625 | fms |
gestart vanaf ## weken amenorroe lijken gering Het is onduidelijk of er straffeloos eerder gestart kan worden dan ## weken Dit is slechts beperk in een kleine IVF series onderzocht De aantallen zijn te klein om te mogen constateren dat er geen risico is Over het algemeen wordt zo veel mogelijk geen medicatie voorgeschreven in de periode van de organogenese Ook is een abnormale verhouding tussen TXA# en prostacycline bij ## weken aangetoond (Atallah, ###) Het effect van starten na ## weken is niet in deze uitgangsvraag onderzocht Acetylsalicylzuur heeft een halfwaardetijd van ## minuten en het zorgt voor Cyclo-Oxygenase (COX) inhibitie in de trombocyt die de gehele levensduur van de trombocyt (<DATUM> dagen) aanhoudt (Atallah, ###) Acetylsalicylzuur passeert de placenta en inhibeert het COX ook in de foetale trombocyt Het advies is daarom minimaal een week voorafgaand aan de De kosten van acetylsalicylzuur zijn gering (# eurocent per tablet) Een geringe reductie ter voorkoming van preeclampsie kan aanleiding geven tot aanzienlijke gezondheidswinst en dus kostenreductie Gezien de lage kosten zwangere zou al kosteneffectief zijn voor de behandeling met lage dosis acetylsalicylzuur (Bartsch, ###) Bovenstaande in overweging genomen, beveelt de werkgroep aan om bij patiënten met pre-eclampsie in een eerdere zwangerschap acetylsalicylzuur profylaxe voor te schrijven Hoewel het effect van acetylsalicylzuur per individuele risicofactor of combinaties van (verschillende) risicofactoren onvoldoende is onderzocht, is er bewijs risicofactoren, o a zoals beschreven in Tabel # Op basis van deze bevindingen en mede vanwege internationale consensus op dit gebied, beveelt de werkgroep aan om ook bij vrouwen met een verhoogd risico het gebruik van acetylsalicylzuur te bespreken Eveneens naar analogie van de NICE-guideline zou acetylsalicylzuur overwogen kunnen worden in geval van twee of meer matige risicofactoren voor pre-eclampsie (zie Tabel #) Hierbij verdient het aanbeveling met de vrouw te bespreken op welke punten er onzekerheden bestaan ten aanzien van de indicatiestelling voor het gebruik van acetylsalicylzuur bij vrouwen met één of Pre-eclampsie is één van de meest voorkomende zwangerschapscomplicaties In <LOCATIE> krijgt ongeveer ##% van de zwangere vrouwen pre-eclampsie (Abalos, ###) Pre-eclampsie wordt gekenmerkt door een hoge bloeddruk en proteïnurie welke kan ontstaan in de tweede helft van de zwangerschap Vrouwen die al eerder een zwangerschap met pre-eclampsie hebben doorgemaakt hebben een verhoogd risico op het herhaald acetylsalicylzuur gestart â¤## weken amenorroeduur kan mogelijk het risico op herhaalde pre-eclampsie verlagen Het is echter onduidelijk of acetylsalicylzuur bij andere bekende risicofactoren (dan eerder doorgemaakte preeclampsie) effectief is in de preventie van pre-eclampsie Het is eveneens onduidelijk wat de rol is van pre-eclampsie staan in Tabel # Deze tabel is gebaseerd op de NICE richtlijn (NICE, ###), de USPSTF-richtlijn (LeFevre, ###) en de meer recente meta-analyse van Bartsch (Bartsch, ###) Onderstaande risicofactoren zijn risicoâs variëren tussen de #,<DATUM> # (Bartsch, ###; LeFevre, ###) Omdat uniforme definiëring van risicofactoren en kwantificering van het geschatte risico middels gevalideerde multivariate modellen veelal ontbreekt wordt in.
| 628 | fms |
internationale consensus op dit gebied, beveelt de werkgroep aan om ook bij vrouwen met een verhoogd risico het gebruik van acetylsalicylzuur te bespreken Eveneens naar analogie van de NICE-guideline zou acetylsalicylzuur overwogen kunnen worden in geval van twee of meer matige risicofactoren voor pre-eclampsie (zie Tabel #) Hierbij verdient het aanbeveling met de vrouw te bespreken op welke punten er onzekerheden bestaan ten aanzien van de indicatiestelling voor het gebruik van acetylsalicylzuur bij vrouwen met één of Pre-eclampsie is één van de meest voorkomende zwangerschapscomplicaties In <LOCATIE> krijgt ongeveer ##% van de zwangere vrouwen pre-eclampsie (Abalos, ###) Pre-eclampsie wordt gekenmerkt door een hoge bloeddruk en proteïnurie welke kan ontstaan in de tweede helft van de zwangerschap Vrouwen die al eerder een zwangerschap met pre-eclampsie hebben doorgemaakt hebben een verhoogd risico op het herhaald acetylsalicylzuur gestart â¤## weken amenorroeduur kan mogelijk het risico op herhaalde pre-eclampsie verlagen Het is echter onduidelijk of acetylsalicylzuur bij andere bekende risicofactoren (dan eerder doorgemaakte preeclampsie) effectief is in de preventie van pre-eclampsie Het is eveneens onduidelijk wat de rol is van pre-eclampsie staan in Tabel # Deze tabel is gebaseerd op de NICE richtlijn (NICE, ###), de USPSTF-richtlijn (LeFevre, ###) en de meer recente meta-analyse van Bartsch (Bartsch, ###) Onderstaande risicofactoren zijn risicoâs variëren tussen de #,<DATUM> # (Bartsch, ###; LeFevre, ###) Omdat uniforme definiëring van risicofactoren en kwantificering van het geschatte risico middels gevalideerde multivariate modellen veelal ontbreekt wordt in Acetylsalicylzuur profylaxe gestart â¤## weken amenorroeduur verlaagt het risico op preeclampsie bij zwangere vrouwen met een verhoogd risico op het ontwikkelen van preeclampsie Deze conclusie is gebaseerd op ## RCTâs waarin zwangere vrouwen met een breed en gevarieerd scala aan risicofactoren en/of combinaties van risicofactoren zijn geïncludeerd Het is onduidelijk of acetylsalicylzuur profylaxe gestart â¤## weken amenorroeduur het risico op pre-eclampsie vermindert bij zwangere vrouwen met een hoog risico op het ontwikkelen Deze conclusie is gebaseerd op één RCT (ASPRE trial) waarin een subgroep analyse is literatuur beschikbaar om uitspraken te doen over deze specifieke subgroep en individuele Vanwege het ontbreken van data is de rol van acetylsalicylzuur bij multipara vrouwen zonder Een recente meta-analyse van Roberge (###) includeerde ## RCTâs naar het effect van acetylsalicylzuur RCTâs varieerde van ## - ## weken In één studie werd de startperiode gedefinieerd als (## weken (<PERSOON>, ###) In ## van deze RCTâs werden vrouwen geïncludeerd met een verhoogd risico op pre-eclampsie op basis van een voorgeschiedenis met chronische hypertensie, cardiovasculaire en endocriene aandoeningen, zwangerschapshypertensie, foetale groeirestrictie en/of pre-eclampsie Voor het beantwoorden van deze uitgangsvraag werden studies geëxcludeerd die enkel nullipariteit, Polycysteus Ovarium Syndroom (PCOS) of een geschiedenis van meerdere miskramen als risicofactor includeerden De dosering van acetylsalicylzuur De relevante studies uit Roberge (###) werden aangevuld met één studie uit de meta-analyse van <PERSOON>, ###) De RCT van Vainio (###) includeerde ## zwangere vrouwen met een verhoogd risico op preeclampsie vanwege o a een positieve familieanamnese van pre-eclampsie (moeder/zus), chronische.
| 672 | fms |
preeclampsie bij zwangere vrouwen met een verhoogd risico op het ontwikkelen van preeclampsie Deze conclusie is gebaseerd op ## RCTâs waarin zwangere vrouwen met een breed en gevarieerd scala aan risicofactoren en/of combinaties van risicofactoren zijn geïncludeerd Het is onduidelijk of acetylsalicylzuur profylaxe gestart â¤## weken amenorroeduur het risico op pre-eclampsie vermindert bij zwangere vrouwen met een hoog risico op het ontwikkelen Deze conclusie is gebaseerd op één RCT (ASPRE trial) waarin een subgroep analyse is literatuur beschikbaar om uitspraken te doen over deze specifieke subgroep en individuele Vanwege het ontbreken van data is de rol van acetylsalicylzuur bij multipara vrouwen zonder Een recente meta-analyse van Roberge (###) includeerde ## RCTâs naar het effect van acetylsalicylzuur RCTâs varieerde van ## - ## weken In één studie werd de startperiode gedefinieerd als (## weken (<PERSOON>, ###) In ## van deze RCTâs werden vrouwen geïncludeerd met een verhoogd risico op pre-eclampsie op basis van een voorgeschiedenis met chronische hypertensie, cardiovasculaire en endocriene aandoeningen, zwangerschapshypertensie, foetale groeirestrictie en/of pre-eclampsie Voor het beantwoorden van deze uitgangsvraag werden studies geëxcludeerd die enkel nullipariteit, Polycysteus Ovarium Syndroom (PCOS) of een geschiedenis van meerdere miskramen als risicofactor includeerden De dosering van acetylsalicylzuur De relevante studies uit Roberge (###) werden aangevuld met één studie uit de meta-analyse van <PERSOON>, ###) De RCT van Vainio (###) includeerde ## zwangere vrouwen met een verhoogd risico op preeclampsie vanwege o a een positieve familieanamnese van pre-eclampsie (moeder/zus), chronische De interventie werd gestart tussen de ## en ## weken van de zwangerschap en betrof een dosering van #,# mg/kg Het gemiddelde gewicht van de populatie was ## kg, waardoor de gemiddelde Tot slot werd de meta-analyse geüpdatet met een recente RCT van Rolnik (###) Deze studie betreft de ASPRE-trial naar het effect van acetylsalicylzuur, gestart tussen ## en ## weken tot ## weken pre-eclampsie Vrouwen werden gerandomiseerd naar acetylsalicylzuur (### mg/dag) of placebo Screening naar pre-eclampsie was gebaseerd op een algoritme van gecombineerde risicofactoren, waaronder maternale factoren, arteriële druk, Uterine Artery Pulsatility Index (UtA-PI), serum PIGF en maternale zwangerschapsgeassocieerde plasma proteïne A factor In totaal werden ### vrouwen (## RCTâs) geïncludeerd, waarvan ### vrouwen in de interventie groep en ### laten zien dat een behandeling met acetylsalicylzuur de kans op pre-eclampsie significant verlaagt bij zwangere controle groep Er was sprake van een relatief hoge mate van heterogeniteit I# ##% Dit resulteert in een absolute risico reductie (risicoverschil) van #,#% ten gunste van de interventiegroep Om één geval van preeclampsie te voorkomen dienen ## zwangeren met een verhoogd risicoprofiel â¤## weken zwangerschap te Om de effectiviteit van verschillende doseringen van acetylsalicylzuur voor de preventie van pre-eclampsie te beoordelen, werd een subgroep analyse per dosering uitgevoerd Bij vrouwen die een lage dosering acetylsalicylzuur op de incidentie van pre-eclampsie in vergelijking met vrouwen in de controle groep (RR # ##, n=###), hadden een significant lagere kans op pre-eclampsie in vergelijking met vrouwen in de controle groep.
| 681 | fms |
## weken van de zwangerschap en betrof een dosering van #,# mg/kg Het gemiddelde gewicht van de populatie was ## kg, waardoor de gemiddelde Tot slot werd de meta-analyse geüpdatet met een recente RCT van Rolnik (###) Deze studie betreft de ASPRE-trial naar het effect van acetylsalicylzuur, gestart tussen ## en ## weken tot ## weken pre-eclampsie Vrouwen werden gerandomiseerd naar acetylsalicylzuur (### mg/dag) of placebo Screening naar pre-eclampsie was gebaseerd op een algoritme van gecombineerde risicofactoren, waaronder maternale factoren, arteriële druk, Uterine Artery Pulsatility Index (UtA-PI), serum PIGF en maternale zwangerschapsgeassocieerde plasma proteïne A factor In totaal werden ### vrouwen (## RCTâs) geïncludeerd, waarvan ### vrouwen in de interventie groep en ### laten zien dat een behandeling met acetylsalicylzuur de kans op pre-eclampsie significant verlaagt bij zwangere controle groep Er was sprake van een relatief hoge mate van heterogeniteit I# ##% Dit resulteert in een absolute risico reductie (risicoverschil) van #,#% ten gunste van de interventiegroep Om één geval van preeclampsie te voorkomen dienen ## zwangeren met een verhoogd risicoprofiel â¤## weken zwangerschap te Om de effectiviteit van verschillende doseringen van acetylsalicylzuur voor de preventie van pre-eclampsie te beoordelen, werd een subgroep analyse per dosering uitgevoerd Bij vrouwen die een lage dosering acetylsalicylzuur op de incidentie van pre-eclampsie in vergelijking met vrouwen in de controle groep (RR # ##, n=###), hadden een significant lagere kans op pre-eclampsie in vergelijking met vrouwen in de controle groep PICO # zwangere vrouwen met risicof actoren voor PE, zonder PE in de voorgeschiedenis De RCT van Rolnik (###) en de opvolgende publicatie van Poon (###) onderzochten het effect van (risicoprofiel opgesteld in het eerste trimester a d h v algoritme waaronder maternale factoren, arteriële druk, Uterine Artery Pulsatility Index (UtA-PI), serum PIGF en/of maternale zwangerschaps-geassocieerde plasma De ASPRE trial (Rolnik, ###; Poon, ###) rapporteerde geen significant effect van acetylsalicylzuur (### De bewijskracht voor de uitkomstmaat pre-eclampsie bij zwangere vrouwen met risicofactoren voor preeclampsie, zonder pre-eclampsie in de voorgeschiedenis is met twee niveauâs verlaagd gezien het geringe aantal patiënten en het brede betrouwbaarheidsinterval (imprecisie) De bewijskracht wordt gegradeerd als Wat is het effect van acetylsalicylzuur gestart ⤠## weken amenorroeduur op de incidentie van pre-eclampsie in <PERSOON> vrouwen met risicofactoren* voor pre-eclampsie, maar zonder pre-eclampsie in voorgeschiedenis * Risicofactoren voor pre-eclampsie staan beschreven in Tabel # Voor het beantwoorden van deze uitgangsvraag zijn studies met nullipariteit als enige individuele risicofactor buiten beschouwing gelaten De werkgroep is van mening dat deze factor enkel in een algoritme (combinatie van risicofactoren) meegewogen ** Nullipariteit wordt beschouwd als een mogelijke risicofactor voor pre-eclampsie Om deze reden is voor PICO # de populatie gedefinieerd als zwangere multipara zonder risicofactoren voor pre-eclampsie De werkgroep achtte pre-eclampsie een voor de besluitvorming kritieke uitkomstmaat De werkgroep zwangerschapshypertensie (systolische bloeddruk ⥠### mmHg en/of diastolische bloeddruk ⥠## mmHg (Korotkoff V) ontstaan na ## weken zwangerschapsduur, tweemaal gemeten, bij een vrouw die voordien een.
| 677 | fms |
PE, zonder PE in de voorgeschiedenis De RCT van Rolnik (###) en de opvolgende publicatie van Poon (###) onderzochten het effect van (risicoprofiel opgesteld in het eerste trimester a d h v algoritme waaronder maternale factoren, arteriële druk, Uterine Artery Pulsatility Index (UtA-PI), serum PIGF en/of maternale zwangerschaps-geassocieerde plasma De ASPRE trial (Rolnik, ###; Poon, ###) rapporteerde geen significant effect van acetylsalicylzuur (### De bewijskracht voor de uitkomstmaat pre-eclampsie bij zwangere vrouwen met risicofactoren voor preeclampsie, zonder pre-eclampsie in de voorgeschiedenis is met twee niveauâs verlaagd gezien het geringe aantal patiënten en het brede betrouwbaarheidsinterval (imprecisie) De bewijskracht wordt gegradeerd als Wat is het effect van acetylsalicylzuur gestart ⤠## weken amenorroeduur op de incidentie van pre-eclampsie in <PERSOON> vrouwen met risicofactoren* voor pre-eclampsie, maar zonder pre-eclampsie in voorgeschiedenis * Risicofactoren voor pre-eclampsie staan beschreven in Tabel # Voor het beantwoorden van deze uitgangsvraag zijn studies met nullipariteit als enige individuele risicofactor buiten beschouwing gelaten De werkgroep is van mening dat deze factor enkel in een algoritme (combinatie van risicofactoren) meegewogen ** Nullipariteit wordt beschouwd als een mogelijke risicofactor voor pre-eclampsie Om deze reden is voor PICO # de populatie gedefinieerd als zwangere multipara zonder risicofactoren voor pre-eclampsie De werkgroep achtte pre-eclampsie een voor de besluitvorming kritieke uitkomstmaat De werkgroep zwangerschapshypertensie (systolische bloeddruk ⥠### mmHg en/of diastolische bloeddruk ⥠## mmHg (Korotkoff V) ontstaan na ## weken zwangerschapsduur, tweemaal gemeten, bij een vrouw die voordien een zwangerschapâ, ###) Indien pre-eclampsie niet nader werd gedefinieerd in de individuele studies, hanteerde de werkgroep de in de studie gebruikte definitie De werkgroep definieerde een minimaal klinisch (patiënt) relevant verschil volgens de grenzen van de GRADE Working Group, namelijk een verschil in relatief risico van gezocht naar systematische reviews en gerandomiseerde gecontroleerde trials De zoekverantwoording is De literatuurzoekactie leverde ### treffers op Vanwege de recente publicatie van relevante studies is met zwangere vrouwen met risicofactoren voor pre-eclampsie zonder pre-eclampsie in de voorgeschiedenis #) Op basis van titel en abstract werden in eerste instantie ## studies voorgeselecteerd Na raadpleging van de volledige tekst, werden vervolgens ## studies geëxcludeerd (zie exclusietabel onder het tabblad <PERSOON> AL, <PERSOON> and regional estimates of preeclampsia and eclampsia a systematic review <PERSOON> ### <PERSOON>;###(#) <DATUM> doi <DATUM> j ejogrb ##<DATUM> ### <PERSOON> for Prevention of Preeclampsia Ayala DE, <PERSOON> RC Chronotherapy with low-dose aspirin for prevention of complications in pregnancy <PERSOON> KE, Park AL, <PERSOON> JG High Risk of Pre-eclampsia Identification Group Clinical risk factors for preeclampsia determined in early pregnancy systematic review and meta-analysis of large cohort studies BMJ ### Apr Bartsch E, Park AL, Kingdom JC, <PERSOON> JG Risk threshold for starting low dose aspirin in pregnancy to prevent preeclampsia.
| 634 | fms |
individuele studies, hanteerde de werkgroep de in de studie gebruikte definitie De werkgroep definieerde een minimaal klinisch (patiënt) relevant verschil volgens de grenzen van de GRADE Working Group, namelijk een verschil in relatief risico van gezocht naar systematische reviews en gerandomiseerde gecontroleerde trials De zoekverantwoording is De literatuurzoekactie leverde ### treffers op Vanwege de recente publicatie van relevante studies is met zwangere vrouwen met risicofactoren voor pre-eclampsie zonder pre-eclampsie in de voorgeschiedenis #) Op basis van titel en abstract werden in eerste instantie ## studies voorgeselecteerd Na raadpleging van de volledige tekst, werden vervolgens ## studies geëxcludeerd (zie exclusietabel onder het tabblad <PERSOON> AL, <PERSOON> and regional estimates of preeclampsia and eclampsia a systematic review <PERSOON> ### <PERSOON>;###(#) <DATUM> doi <DATUM> j ejogrb ##<DATUM> ### <PERSOON> for Prevention of Preeclampsia Ayala DE, <PERSOON> RC Chronotherapy with low-dose aspirin for prevention of complications in pregnancy <PERSOON> KE, Park AL, <PERSOON> JG High Risk of Pre-eclampsia Identification Group Clinical risk factors for preeclampsia determined in early pregnancy systematic review and meta-analysis of large cohort studies BMJ ### Apr Bartsch E, Park AL, Kingdom JC, <PERSOON> JG Risk threshold for starting low dose aspirin in pregnancy to prevent preeclampsia PLoS One ### Mar ##;##(#) e<PATIENTNUMMER> doi ## ###/journal pone <PATIENTNUMMER> eCollection <PERSOON> PF, van der <PERSOON-##> JG Effect of aspirin intake at bedtime versus on awakening on circadian rhythm of platelet reactivity A randomized crossover trial Thromb Haemost ### Dec;###(#) ###-## doi <DATUM> <PERSOON-##> Low-dose aspirin use for the prevention of morbidity and mortality from preeclampsia <PERSOON-##> recommendation statement <PERSOON-##> Med ### Dec #;###(##) ### doi ## ###/<PERSOON-##> for Health and Care Excellence (###) Hypertension in pregnancy the management of hypertensive disorders during pregnancy Updated ### [geraadpleegd ### Feb ##] Beschikbaar via Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (###) Richtlijn Hypertensieve aandoeningen in de <PERSOON-##> AE, Skriver MV, Sørensen HT Aspirin use during early pregnancy and the risk of congenital <PERSOON-##> S, De <PERSOON-##> KH Aspirin for Evidence-Based Preeclampsia Prevention trial effect of aspirin in prevention of preterm preeclampsia in subgroups of women according to.
| 591 | fms |
### Mar ##;##(#) e<PATIENTNUMMER> doi ## ###/journal pone <PATIENTNUMMER> eCollection <PERSOON> PF, van der <PERSOON> JG Effect of aspirin intake at bedtime versus on awakening on circadian rhythm of platelet reactivity A randomized crossover trial Thromb Haemost ### Dec;###(#) ###-## doi <DATUM> <PERSOON> Low-dose aspirin use for the prevention of morbidity and mortality from preeclampsia <PERSOON> recommendation statement <PERSOON> Med ### Dec #;###(##) ### doi ## ###/<PERSOON> for Health and Care Excellence (###) Hypertension in pregnancy the management of hypertensive disorders during pregnancy Updated ### [geraadpleegd ### Feb ##] Beschikbaar via Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (###) Richtlijn Hypertensieve aandoeningen in de <PERSOON> AE, Skriver MV, Sørensen HT Aspirin use during early pregnancy and the risk of congenital <PERSOON> S, De <PERSOON> KH Aspirin for Evidence-Based Preeclampsia Prevention trial effect of aspirin in prevention of preterm preeclampsia in subgroups of women according to <PERSOON-##> ### Nov;###(#) ### e<DATUM> e# doi <DATUM> j ajog ##<DATUM> ### Epub ### Aug # Erratum in <PERSOON-##> role of aspirin dose on the prevention of preeclampsia and fetal growth restriction systematic review and meta-analysis <PERSOON-##> KH Aspirin versus Placebo in Pregnancies at High Risk for <PERSOON-##> Low Dose Aspirin Study in Pregnancy (BLASP) a randomised trial for the prevention of pre-eclampsia and its <PERSOON-##> A, editors GRADE handbook for grading quality of evidence and strength of recommendations <PERSOON-##>, ### [geraadpleegd ### <PERSOON-##> J Low dose acetylsalicylic acid in prevention of pregnancy-induced hypertension and intrauterine growth retardation in women with bilateral uterine artery notches BJOG ###.
| 480 | fms |
De z e ric htlijn is to t stand ge ko me n o p initiatie f van Ne de rlands Huisartse n G e no o tsc hap Diagnostiek bij start bloeddrukmedicatie bij een zeer sterk verhoogde bloeddruk of een vermoeden van secundaire In deze module wordt een samenvatting gegeven van de richtlijn Cardiovasculair risicomanagement (CVRM) Voor de wetenschappelijke onderbouwing en andere aanvullende informatie verwijzen we naar de De meeste richtlijnen kiezen voor een combinatie van opportunistische screening (bijvoorbeeld bij personen die de huisarts consulteren) en systematische screening (bijvoorbeeld het oproepen van mannen of vrouwen van een bepaalde leeftijd) Deze richtlijn houdt dit ook aan Het precies schatten van het risico op hart- en vaatziekten bij personen met een laag risico op hart- en vaatziekten is niet nuttig In <LOCATIE> hebben huisartsen een belangrijke rol bij het opsporen van personen met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten en bij het bepalen of deze in aanmerking komen voor interventies Het schatten van het risico op hart- en vaatziekten is geen eenmalige gebeurtenis; het moet worden herhaald, bijvoorbeeld elke vijf jaar <PERSOON> het risico op hart- en vaatziekten bij personen met vermoedelijk een verhoogd risico, bijvoorbeeld bij een belaste familieanamnese voor premature hart- en vaatziekten, vermoeden van erfelijke dyslipidemie; Herhaal de schatting van het risico op hart- en vaatziekten, bijvoorbeeld elke vijf jaar of vaker indien het Een schatting van het risico op hart- en vaatziekten kan overwogen worden bij mannen ⥠<LEEFTIJD> jaar en Zie af van systematische schatting van het risico op hart- en vaatziekten bij mannen (<LEEFTIJD> jaar en vrouwen (## Submodule <DATUM> Hoe wordt het cardiovasculair risico geschat en wat zijn de behandelimplicaties? Het risico op hart- en vaatziekten wordt geschat door het meten van een combinatie van de belangrijkste interventies om preventie van hart- en vaatziekten te bevorderen is gebaseerd op het uitgangspunt dat de absolute afname van het risico op hart- en vaatziekten door deze interventies is gerelateerd aan het uitgangsrisico In het algemeen geldt hoe hoger het uitgangsrisico, hoe groter het effect van interventies Het cardiovasculair risicoprofiel is een overzicht van de volgende factoren die worden vastgesteld door middel familiaire voorgeschiedenis van vroegtijdige hart- en vaatziekten en/of verhoogd cholesterol, en/of klinische kenmerken (peesxanthomen of arcus lipoides bij een leeftijd jonger dan <LEEFTIJD> jaar) kunnen verder genetische evaluatie naar Familiaire Hypercholesterolemie rechtvaardigen (zie module Diagnostiek van dyslipidemieën uit de Voor veel patiënten is een risicocategorie aan te wijzen zonder dat hun risico kwantitatief geschat hoeft te worden met een risicoscore Denk aan patiënten met bestaande hart- en vaatziekten, diabetes mellitus en daarmee gepaard gaande orgaanschade, ernstige chronische nierschade en extreem verhoogde risicofactoren De interventies die in algemene zin bij de verschillende risicocategorieën worden aanbevolen kunnen als volgt zeer hoog risico leefstijladvies aangewezen, medicamenteuze therapie meestal aangewezen; het risico op ziekte als gevolg van hart- en vaatziekten, dat fors kan variëren bij vergelijkbare de mate waarin effect van leefstijlveranderingen te verwachten is laag tot matig verhoogd risico.
| 571 | fms |
schatting van het risico op hart- en vaatziekten bij mannen (<LEEFTIJD> jaar en vrouwen (## Submodule <DATUM> Hoe wordt het cardiovasculair risico geschat en wat zijn de behandelimplicaties? Het risico op hart- en vaatziekten wordt geschat door het meten van een combinatie van de belangrijkste interventies om preventie van hart- en vaatziekten te bevorderen is gebaseerd op het uitgangspunt dat de absolute afname van het risico op hart- en vaatziekten door deze interventies is gerelateerd aan het uitgangsrisico In het algemeen geldt hoe hoger het uitgangsrisico, hoe groter het effect van interventies Het cardiovasculair risicoprofiel is een overzicht van de volgende factoren die worden vastgesteld door middel familiaire voorgeschiedenis van vroegtijdige hart- en vaatziekten en/of verhoogd cholesterol, en/of klinische kenmerken (peesxanthomen of arcus lipoides bij een leeftijd jonger dan <LEEFTIJD> jaar) kunnen verder genetische evaluatie naar Familiaire Hypercholesterolemie rechtvaardigen (zie module Diagnostiek van dyslipidemieën uit de Voor veel patiënten is een risicocategorie aan te wijzen zonder dat hun risico kwantitatief geschat hoeft te worden met een risicoscore Denk aan patiënten met bestaande hart- en vaatziekten, diabetes mellitus en daarmee gepaard gaande orgaanschade, ernstige chronische nierschade en extreem verhoogde risicofactoren De interventies die in algemene zin bij de verschillende risicocategorieën worden aanbevolen kunnen als volgt zeer hoog risico leefstijladvies aangewezen, medicamenteuze therapie meestal aangewezen; het risico op ziekte als gevolg van hart- en vaatziekten, dat fors kan variëren bij vergelijkbare de mate waarin effect van leefstijlveranderingen te verwachten is laag tot matig verhoogd risico De risicocategorieën in tabel # zijn sturend, maar niet bindend ten aanzien van het verdere beleid, zoals het voorschrijven van medicatie Relatief jonge personen hebben bijvoorbeeld vrijwel altijd een laag absoluut risico op hart- en vaatziekten, maar in bepaalde gevallen kan medicamenteuze interventie aangewezen zijn (zie een hoog absoluut risico, maar medicamenteuze interventie is niet altijd aangewezen (zie paragraaf # Voor patiënten die vanwege bestaande morbiditeit of risicofactoren niet automatisch in een van de aanbevolen (tabel #) Om het risico op sterfte aan hart- en vaatziekten binnen tien jaar te schatten zoekt u het vakje dat past bij geslacht, leeftijd, roken, systolische bloeddruk en verhouding totaalcholesterol/ HDLcholesterol (ratio) Bij waarden van de risicofactoren die tussen risicovakjes in vallen kan het risico door middel van extrapolatie worden geschat Het risico van iemand van <LEEFTIJD> jaar ligt dus bijvoorbeeld tussen het getal bij de vakjes voor ## en <LEEFTIJD> jaar Het SCORE-systeem is alleen te gebruiken bij personen die nog niet medicamenteus In de vakjes staat het <LEEFTIJD>-jaars mortaliteitsrisico als gevolg van hart- en vaatziekten, evenals een indicatie van het risico op ziekte plus sterfte In de eerste CVRM-richtlijn zijn alleen mortaliteitscijfers gebruikt (CVRM, ###) In de eerste herziening (CVRM, ###) zijn de mortaliteitscijfers omgerekend naar risicoâs voor ziekte en sterfte Dit heeft tot veel discussie geleid Enerzijds was er instemming, omdat het voorkómen van ziekteminstens zo belangrijk werd geacht als het voorkómen van sterfte en het de communicatie met de patiënt meer betekenis gaf indien ook over ziekterisicoâs kon worden gesproken.
| 598 | fms |
zijn sturend, maar niet bindend ten aanzien van het verdere beleid, zoals het voorschrijven van medicatie Relatief jonge personen hebben bijvoorbeeld vrijwel altijd een laag absoluut risico op hart- en vaatziekten, maar in bepaalde gevallen kan medicamenteuze interventie aangewezen zijn (zie een hoog absoluut risico, maar medicamenteuze interventie is niet altijd aangewezen (zie paragraaf # Voor patiënten die vanwege bestaande morbiditeit of risicofactoren niet automatisch in een van de aanbevolen (tabel #) Om het risico op sterfte aan hart- en vaatziekten binnen tien jaar te schatten zoekt u het vakje dat past bij geslacht, leeftijd, roken, systolische bloeddruk en verhouding totaalcholesterol/ HDLcholesterol (ratio) Bij waarden van de risicofactoren die tussen risicovakjes in vallen kan het risico door middel van extrapolatie worden geschat Het risico van iemand van <LEEFTIJD> jaar ligt dus bijvoorbeeld tussen het getal bij de vakjes voor ## en <LEEFTIJD> jaar Het SCORE-systeem is alleen te gebruiken bij personen die nog niet medicamenteus In de vakjes staat het <LEEFTIJD>-jaars mortaliteitsrisico als gevolg van hart- en vaatziekten, evenals een indicatie van het risico op ziekte plus sterfte In de eerste CVRM-richtlijn zijn alleen mortaliteitscijfers gebruikt (CVRM, ###) In de eerste herziening (CVRM, ###) zijn de mortaliteitscijfers omgerekend naar risicoâs voor ziekte en sterfte Dit heeft tot veel discussie geleid Enerzijds was er instemming, omdat het voorkómen van ziekteminstens zo belangrijk werd geacht als het voorkómen van sterfte en het de communicatie met de patiënt meer betekenis gaf indien ook over ziekterisicoâs kon worden gesproken van sterfte naar ziekte plus sterfte beperkt gevalideerd was en sterk afhankelijk was van de ziekte-definitie Tegenwoordig worden de sterfte-risicotabellen van SCORE wel geüpdatet, maar zijn er geen even solide cijfers voor ziekte plus sterfte De rest van Europa blijft ook de komende jaren vasthouden aan sterftetabellen Om het midden te vinden tussen het blijven gebruiken van geactualiseerde risicoschattingen, maar tevens te blijven benadrukken dat achter elk sterfterisico een hoger risico voor ziekte plus sterfte schuilgaat, heeft de werkgroep besloten om de sterfterisicoâs vanuit SCORE over te nemen en leidend te laten zijn voor de risicocategorieën, maar de risicoâs op ziekte plus sterfte daar indicatief bij te vermelden Laatstgenoemde risicoâs zijn niet primair gebruikt om aanbevelingen aan te koppelen, maar zijn vooral nuttig in de communicatie met patiënten, Bij patiënten voor wie de SCORE-tabel niet geschikt is kunnen alternatieve risicoscores worden gebruikt om de informatievoorziening en besluitvorming te faciliteren Onderstaande tabel # geeft daar enkele voorbeelden van Tabel # Overzicht van risicoschattingstools bij groepen die buiten de SCORE vallen De meeste tools zijn te vinden in apps zoals Vaatrisico en op websites, zoals u-prevent nl De Omdat het absolute <LEEFTIJD>-jaarsrisico bij jongere personen (tot <LEEFTIJD> jaar) doorgaans laag is, komen jongere mannen en met name vrouwen, zelfs indien ze verschillende risicofactoren hebben, op basis van hun <LEEFTIJD>-jaarsrisico zelden in aanmerking voor (intensieve) leefstijladviezen of medicamenteuze interventies om hun risico te verlagen Om deze personen te informeren en te motiveren tot een gunstige leefstijl kunnen alternatieve manieren van risicoberekening worden overwogen.
| 601 | fms |
naar ziekte plus sterfte beperkt gevalideerd was en sterk afhankelijk was van de ziekte-definitie Tegenwoordig worden de sterfte-risicotabellen van SCORE wel geüpdatet, maar zijn er geen even solide cijfers voor ziekte plus sterfte De rest van Europa blijft ook de komende jaren vasthouden aan sterftetabellen Om het midden te vinden tussen het blijven gebruiken van geactualiseerde risicoschattingen, maar tevens te blijven benadrukken dat achter elk sterfterisico een hoger risico voor ziekte plus sterfte schuilgaat, heeft de werkgroep besloten om de sterfterisicoâs vanuit SCORE over te nemen en leidend te laten zijn voor de risicocategorieën, maar de risicoâs op ziekte plus sterfte daar indicatief bij te vermelden Laatstgenoemde risicoâs zijn niet primair gebruikt om aanbevelingen aan te koppelen, maar zijn vooral nuttig in de communicatie met patiënten, Bij patiënten voor wie de SCORE-tabel niet geschikt is kunnen alternatieve risicoscores worden gebruikt om de informatievoorziening en besluitvorming te faciliteren Onderstaande tabel # geeft daar enkele voorbeelden van Tabel # Overzicht van risicoschattingstools bij groepen die buiten de SCORE vallen De meeste tools zijn te vinden in apps zoals Vaatrisico en op websites, zoals u-prevent nl De Omdat het absolute <LEEFTIJD>-jaarsrisico bij jongere personen (tot <LEEFTIJD> jaar) doorgaans laag is, komen jongere mannen en met name vrouwen, zelfs indien ze verschillende risicofactoren hebben, op basis van hun <LEEFTIJD>-jaarsrisico zelden in aanmerking voor (intensieve) leefstijladviezen of medicamenteuze interventies om hun risico te verlagen Om deze personen te informeren en te motiveren tot een gunstige leefstijl kunnen alternatieve manieren van risicoberekening worden overwogen relatieve risico ten opzichte van een leeftijdsgenoot met normale risicofactoren (tabel #) Andere voorbeelden De werkgroep ontraadt het direct koppelen van deze alternatieve risicoberekeningen aan medicamenteuze behandeladviezen Bij hoge relatieve of lifetimerisicoâs moet een afweging worden gemaakt tussen enerzijds een (onbewezen) reductie van deze risicoâs door medicamenteuze behandeling en anderzijds het zeer langdurig gebruik van preventieve medicatie bij een laag absoluut <LEEFTIJD>-jaarsrisico Extreme waarden van bepaalde risicofactoren (bijvoorbeeld systolische bloeddruk ⥠### mmHg, of totaalcholesterol ) # mmol/l; denk bij zulke waarden aan secundaire oorzaken van hypertensie of dyslipidemie) of clustering van meerdere minder sterk afwijkende risicofactoren zullen eerder doen besluiten tot medicamenteuze behandeling Een van de meest controversiële onderdelen van cardiovasculaire preventie is de vraag of ouderen, die vooral vanwege hun leeftijd â en bijna ongeacht hun overige risicoprofiel â een hoog risico op hart- en vaatziekten hebben, in aanmerking komen voor medicamenteuze preventie Het stimuleren van een gezonde leefstijl, zoals voldoende lichaamsbeweging en goede voeding, geldt eveneens voor ouderen Bij de overweging om ouderen medicamenteus te behandelen spelen veel factoren een rol, zoals de beschikbare evidence uit trials, de Bij personen zonder bekende hart- of vaatziekten wordt het bewijs dat medicamenteuze preventie effectief is steeds minder overtuigend naarmate personen ouder worden Vooral voor kwetsbare ouderen is er weinig bewijs Dit geldt vooral voor behandeling met statines, waarvan het gunstige effect op mortaliteit en morbiditeit door hart- en vaatziekten bij ouderen zonder hart- en vaatziekte als onzeker moet worden beschouwd Voor.
| 586 | fms |
relatieve risico ten opzichte van een leeftijdsgenoot met normale risicofactoren (tabel #) Andere voorbeelden De werkgroep ontraadt het direct koppelen van deze alternatieve risicoberekeningen aan medicamenteuze behandeladviezen Bij hoge relatieve of lifetimerisicoâs moet een afweging worden gemaakt tussen enerzijds een (onbewezen) reductie van deze risicoâs door medicamenteuze behandeling en anderzijds het zeer langdurig gebruik van preventieve medicatie bij een laag absoluut <LEEFTIJD>-jaarsrisico Extreme waarden van bepaalde risicofactoren (bijvoorbeeld systolische bloeddruk ⥠### mmHg, of totaalcholesterol ) # mmol/l; denk bij zulke waarden aan secundaire oorzaken van hypertensie of dyslipidemie) of clustering van meerdere minder sterk afwijkende risicofactoren zullen eerder doen besluiten tot medicamenteuze behandeling Een van de meest controversiële onderdelen van cardiovasculaire preventie is de vraag of ouderen, die vooral vanwege hun leeftijd â en bijna ongeacht hun overige risicoprofiel â een hoog risico op hart- en vaatziekten hebben, in aanmerking komen voor medicamenteuze preventie Het stimuleren van een gezonde leefstijl, zoals voldoende lichaamsbeweging en goede voeding, geldt eveneens voor ouderen Bij de overweging om ouderen medicamenteus te behandelen spelen veel factoren een rol, zoals de beschikbare evidence uit trials, de Bij personen zonder bekende hart- of vaatziekten wordt het bewijs dat medicamenteuze preventie effectief is steeds minder overtuigend naarmate personen ouder worden Vooral voor kwetsbare ouderen is er weinig bewijs Dit geldt vooral voor behandeling met statines, waarvan het gunstige effect op mortaliteit en morbiditeit door hart- en vaatziekten bij ouderen zonder hart- en vaatziekte als onzeker moet worden beschouwd Voor Maar ook hier geldt dat Indien medicamenteus behandelde patiënten met het voortschrijden van de leeftijd en/of de kwetsbaarheid op een zeker moment agressiever worden behandeld dan wat deze richtlijn voor ouderen adviseert, dient te worden overwogen de streefwaarden van behandeling minder stringent te maken Stoppen met preventieve medicatie is aangewezen bij bijwerkingen die als ernstig ervaren worden In de overige gevallen moet per patiënt een afweging worden gemaakt, waarbij het vermijden van polyfarmacie en de wens van de patiënt belangrijke Ga, vóór het schatten van het risico op hart- en vaatziekten, na of de patiënt in een risicocategorie valt (tabel #) Gebruik een risicoscoretabel (zoals de SCORE-tabel (tabel #)) voor de overige personen van <LEEFTIJD> jaar tot <LEEFTIJD> jaar Overweeg het gebruik van andere manieren om het risico te schatten bij personen voor wie de SCORE-tabel Ga uit van de volgende algemene aanbevelingen afhankelijk van de risicocategorie waartoe een individu zeer hoog risico leefstijladvies aangewezen, medicamenteuze therapie meestal aangewezen Submodule <DATUM> Aanvullende risico-inf ormatie en aandoeningen met een verhoogd cardiovasculair standaard risicoprofiel wordt genoemd De toegevoegde waarde van deze extra risico-informatie is uitvoerig besproken in de ESC-richtlijn, waarop deze richtlijn gebaseerd is Een aantal factoren is bij de totstandkoming van deze richtlijn onderwerp van een formele zoekvraag geweest De conclusie is dat de toegevoegde waarde van deze extra risico-informatie meestal te gering is om het routinematig verzamelen aan te bevelen Niettemin kán bij twijfel over het te volgen (medicamenteuze) beleid informatie over een of enkele variabelen genoemd in.
| 586 | fms |
dat Indien medicamenteus behandelde patiënten met het voortschrijden van de leeftijd en/of de kwetsbaarheid op een zeker moment agressiever worden behandeld dan wat deze richtlijn voor ouderen adviseert, dient te worden overwogen de streefwaarden van behandeling minder stringent te maken Stoppen met preventieve medicatie is aangewezen bij bijwerkingen die als ernstig ervaren worden In de overige gevallen moet per patiënt een afweging worden gemaakt, waarbij het vermijden van polyfarmacie en de wens van de patiënt belangrijke Ga, vóór het schatten van het risico op hart- en vaatziekten, na of de patiënt in een risicocategorie valt (tabel #) Gebruik een risicoscoretabel (zoals de SCORE-tabel (tabel #)) voor de overige personen van <LEEFTIJD> jaar tot <LEEFTIJD> jaar Overweeg het gebruik van andere manieren om het risico te schatten bij personen voor wie de SCORE-tabel Ga uit van de volgende algemene aanbevelingen afhankelijk van de risicocategorie waartoe een individu zeer hoog risico leefstijladvies aangewezen, medicamenteuze therapie meestal aangewezen Submodule <DATUM> Aanvullende risico-inf ormatie en aandoeningen met een verhoogd cardiovasculair standaard risicoprofiel wordt genoemd De toegevoegde waarde van deze extra risico-informatie is uitvoerig besproken in de ESC-richtlijn, waarop deze richtlijn gebaseerd is Een aantal factoren is bij de totstandkoming van deze richtlijn onderwerp van een formele zoekvraag geweest De conclusie is dat de toegevoegde waarde van deze extra risico-informatie meestal te gering is om het routinematig verzamelen aan te bevelen Niettemin kán bij twijfel over het te volgen (medicamenteuze) beleid informatie over een of enkele variabelen genoemd in dient het omgekeerde effect te hebben Als de zorgverlener de bechikking heeft over meerdere extra risicoinformatiebronnen dienen deze tegen elkaar afgewogen te worden Het actief verzamelen van andere risicoinformatie dan genoemd in tabel # wordt niet aanbevolen Tabel # Voorbeelden van risicomodif icatoren met potentie om de indeling van een individu in een Bij de beoordeling of aanvullende risico-informatie nuttig is, is vooral gekeken naar het criterium reclassificatie het vermogen van deze aanvullende informatie om personen op basis hiervan in een andere risicogroep te populatieniveau leiden Voor deze factoren is gekeken of deze factoren een onafhankelijke voorspeller zijn van Hieronder volgen conclusies over veelgenoemde risicofactoren of aandoeningen met een veronderstelde invloed op het risico op hart- en vaatziekten Details zijn te vinden in de verschillende andere modules Familieanamnese meewegen van de familieanamnese voor premature hart- en vaatziekten leidt vermoedelijk tot een verbeterde risicostratificatie Premature hart- en vaatziekten worden gedefinieerd als een fatale of niet-fatale hart- en vaatziekten in een eerstegraads mannelijk familielid van <LEEFTIJD> jaar of jonger Psychosociale factoren reclassificatie is onvoldoende onderzocht, maar het risico wordt vermoedelijk wel Coronaire kalkscore (CAC-score) kan leiden tot reclassificatie naar hogere of lagere risicocategorie Het valt daarom te overwegen bij twijfel over wel of niet preventief medicamenteus behandelen de CACscore, indien deze bekend is, te betrekken bij de risicoclassificatie Uiteraard is het gebruik van de CACscore afhankelijk van de beschikbaarheid en kosten Arteriële stijfheid er is enig bewijs voor reclassificatie, maar ook voor ernstige publicatiebias.
| 566 | fms |
omgekeerde effect te hebben Als de zorgverlener de bechikking heeft over meerdere extra risicoinformatiebronnen dienen deze tegen elkaar afgewogen te worden Het actief verzamelen van andere risicoinformatie dan genoemd in tabel # wordt niet aanbevolen Tabel # Voorbeelden van risicomodif icatoren met potentie om de indeling van een individu in een Bij de beoordeling of aanvullende risico-informatie nuttig is, is vooral gekeken naar het criterium reclassificatie het vermogen van deze aanvullende informatie om personen op basis hiervan in een andere risicogroep te populatieniveau leiden Voor deze factoren is gekeken of deze factoren een onafhankelijke voorspeller zijn van Hieronder volgen conclusies over veelgenoemde risicofactoren of aandoeningen met een veronderstelde invloed op het risico op hart- en vaatziekten Details zijn te vinden in de verschillende andere modules Familieanamnese meewegen van de familieanamnese voor premature hart- en vaatziekten leidt vermoedelijk tot een verbeterde risicostratificatie Premature hart- en vaatziekten worden gedefinieerd als een fatale of niet-fatale hart- en vaatziekten in een eerstegraads mannelijk familielid van <LEEFTIJD> jaar of jonger Psychosociale factoren reclassificatie is onvoldoende onderzocht, maar het risico wordt vermoedelijk wel Coronaire kalkscore (CAC-score) kan leiden tot reclassificatie naar hogere of lagere risicocategorie Het valt daarom te overwegen bij twijfel over wel of niet preventief medicamenteus behandelen de CACscore, indien deze bekend is, te betrekken bij de risicoclassificatie Uiteraard is het gebruik van de CACscore afhankelijk van de beschikbaarheid en kosten Arteriële stijfheid er is enig bewijs voor reclassificatie, maar ook voor ernstige publicatiebias Biomarkers in bloed en/of urine het betreft hier onder andere C-reactief proteïne, naast vele andere biomarkers voor cardiovasculaire risicoschatting deze worden niet aanbevolen bij het opstellen van het Body mass index (BMI) onvoldoende bewijs voor reclassificatie Vanwege het vaker voorkomen van klassieke risicofactoren bij een hoge BMI kan het wel een reden zijn een risicoprofiel op te stellen Electrocardiografie wordt niet aanbevolen bij het opstellen van het risicoprofiel Wordt evenmin Etniciteit onvoldoende bewijs voor relevante reclassificatie Bij veel in <LOCATIE> vertegenwoordigde groepen met een bepaalde etnische achtergrond is het profiel van klassieke risicofactoren wel vaker Artritis psoriatica overweeg een risicoprofiel voor hart- en vaatziekten op te stellen bij patiënten met artritis psoriatica Overweeg bij twijfel over de behandelindicatie (eerder) over te gaan tot behandeling van het risico op hart- en vaatziekten indien iemand artritis psoriatica heeft COPD stel bij personen met COPD een risicoprofiel voor hart- en vaatziekten op Overweeg bij twijfel over de behandelindicatie eerder over te gaan tot behandeling van het risico op hart- en vaatziekten bij Jicht overweeg bij personen met jicht een cardiovasculair risicoprofiel op te stellen Overweeg bij twijfel over de behandelindicatie (eerder) over te gaan tot behandeling bij personen met jicht Reumatoïde artritis stel een cardiovasculair risicoprofiel op bij personen met reumatoïde artritis Kanker het risico op hart- en vaatziekten is verhoogd bij patiënten die in het verleden zijn behandeld voor kanker met chemotherapie en/of bestraling.
| 550 | fms |
in bloed en/of urine het betreft hier onder andere C-reactief proteïne, naast vele andere biomarkers voor cardiovasculaire risicoschatting deze worden niet aanbevolen bij het opstellen van het Body mass index (BMI) onvoldoende bewijs voor reclassificatie Vanwege het vaker voorkomen van klassieke risicofactoren bij een hoge BMI kan het wel een reden zijn een risicoprofiel op te stellen Electrocardiografie wordt niet aanbevolen bij het opstellen van het risicoprofiel Wordt evenmin Etniciteit onvoldoende bewijs voor relevante reclassificatie Bij veel in <LOCATIE> vertegenwoordigde groepen met een bepaalde etnische achtergrond is het profiel van klassieke risicofactoren wel vaker Artritis psoriatica overweeg een risicoprofiel voor hart- en vaatziekten op te stellen bij patiënten met artritis psoriatica Overweeg bij twijfel over de behandelindicatie (eerder) over te gaan tot behandeling van het risico op hart- en vaatziekten indien iemand artritis psoriatica heeft COPD stel bij personen met COPD een risicoprofiel voor hart- en vaatziekten op Overweeg bij twijfel over de behandelindicatie eerder over te gaan tot behandeling van het risico op hart- en vaatziekten bij Jicht overweeg bij personen met jicht een cardiovasculair risicoprofiel op te stellen Overweeg bij twijfel over de behandelindicatie (eerder) over te gaan tot behandeling bij personen met jicht Reumatoïde artritis stel een cardiovasculair risicoprofiel op bij personen met reumatoïde artritis Kanker het risico op hart- en vaatziekten is verhoogd bij patiënten die in het verleden zijn behandeld voor kanker met chemotherapie en/of bestraling Ankyloserende spondylitis overweeg een cardiovasculair risicoprofiel op te stellen bij patiënten met Hiv-infectie overweeg een risicoprofiel voor hart â en vaatziekten op te stellen bij patiënten met een â al Inflammatoire darmziekten (IBD) overweeg een risicoprofiel voor hart- en vaatziekten bij patiënten met IBD op te stellen Er is geen reclassificatie naar een hogere risicogroep door de IBD Obstructief slaapapneu (OSA) overweeg een risicoprofiel op te stellen bij patiënten met OSA Bepaal of er een belaste familieanamnese is voor premature hart- en vaatziekten als onderdeel van het cardiovasculair risicoprofiel Premature hart- en vaatziekten wordt gedefinieerd als een fatale of niet-fatale harten vaatziekten bij een eerstegraads mannelijk familielid van <LEEFTIJD> jaar of jonger of een eerstegraads vrouwelijk Overweeg het bepalen van psychosociale risicofactoren tijdens een consult of door middel van gestandaardiseerde vragenlijsten, om bij twijfel over het risico op hart- en vaatziekten het risico aan te passen Indien een CAC-score bekend is, kan deze meegewogen worden met het doel de risicoschatting op hart- en vaatziekten te verbeteren bij personen zonder hart- en vaatziekten bij wie twijfel bestaat over het wel of niet Leefstijladviezen zijn onderdeel van alle maatregelen om het risico op hart- en vaatziekten te verlagen Aanpassing van de leefstijl geeft een verlaging van het risico op hart- en vaatziekten Voor een blijvende Leefstijl is gebaseerd op langdurige gedragspatronen die in stand worden gehouden door de omgeving Dit geeft al aan dat blijvende aanpassingen lastig te bewerkstelligen zijn Het effect van een gedragsverandering kan.
| 560 | fms |
een cardiovasculair risicoprofiel op te stellen bij patiënten met Hiv-infectie overweeg een risicoprofiel voor hart â en vaatziekten op te stellen bij patiënten met een â al Inflammatoire darmziekten (IBD) overweeg een risicoprofiel voor hart- en vaatziekten bij patiënten met IBD op te stellen Er is geen reclassificatie naar een hogere risicogroep door de IBD Obstructief slaapapneu (OSA) overweeg een risicoprofiel op te stellen bij patiënten met OSA Bepaal of er een belaste familieanamnese is voor premature hart- en vaatziekten als onderdeel van het cardiovasculair risicoprofiel Premature hart- en vaatziekten wordt gedefinieerd als een fatale of niet-fatale harten vaatziekten bij een eerstegraads mannelijk familielid van <LEEFTIJD> jaar of jonger of een eerstegraads vrouwelijk Overweeg het bepalen van psychosociale risicofactoren tijdens een consult of door middel van gestandaardiseerde vragenlijsten, om bij twijfel over het risico op hart- en vaatziekten het risico aan te passen Indien een CAC-score bekend is, kan deze meegewogen worden met het doel de risicoschatting op hart- en vaatziekten te verbeteren bij personen zonder hart- en vaatziekten bij wie twijfel bestaat over het wel of niet Leefstijladviezen zijn onderdeel van alle maatregelen om het risico op hart- en vaatziekten te verlagen Aanpassing van de leefstijl geeft een verlaging van het risico op hart- en vaatziekten Voor een blijvende Leefstijl is gebaseerd op langdurige gedragspatronen die in stand worden gehouden door de omgeving Dit geeft al aan dat blijvende aanpassingen lastig te bewerkstelligen zijn Het effect van een gedragsverandering kan veranderingen Hierbij kan men gebruikmaken van cognitieve gedragsstrategieën, zoals motiverende gespreksvoering Samen met de patiënt worden de individuele doelen bepaald De doelen moeten haalbaar zijn en in kleine stappen kunnen worden bereikt Het betrekken van een multidisciplinair team helpt bij het halen van Gebruik cognitieve gedragsstrategieën, zoals motiverende gespreksvoering en methoden om zelfmanagement Zet multimodale interventies in voor personen met een zeer hoog cardiovasculair risico, waarin de medische behandeling geïntegreerd is met educatie over gezonde voeding, beweegadviezen, stressbeheersing en Reductie van psychosociale stress, depressie en angststoornissen kan een positieve gedragsverandering stimuleren en zowel de kwaliteit van leven als de prognose verbeteren Daarom wordt psychosociale ondersteuning aanbevolen bij personen met een hoog of zeer hoog risico op hart- en vaatziekten Bij patiënten met depressie, angststoornis of andere psychische aandoening wordt aanbevolen deze groep te behandelen Bied personen met een hoog of zeer hoog risico op hart- en vaatziekten die psychosociale problemen hebben, Overweeg ook psychosociale ondersteuning bij patiënten met hart- en vaatziekten die moeite hebben om te Behandel personen met hart- en vaatziekten en een psychische aandoening (zoals depressie, psychose of angststoornis) volgens vigerende richtlijnen om zowel hun psychische als fysieke gezondheid te bevorderen Overweeg behandeling van psychosociale risicofactoren die klassieke risicofactoren negatief beïnvloeden Bewegen verlaagt het risico op hart- en vaatziekten Uit onderzoek blijkt dat de gunstige effecten toenemen naarmate de hoeveelheid beweging toeneemt Bij volwassenen levert ## minuten per week bewegen bij matige.
| 550 | fms |
kan men gebruikmaken van cognitieve gedragsstrategieën, zoals motiverende gespreksvoering Samen met de patiënt worden de individuele doelen bepaald De doelen moeten haalbaar zijn en in kleine stappen kunnen worden bereikt Het betrekken van een multidisciplinair team helpt bij het halen van Gebruik cognitieve gedragsstrategieën, zoals motiverende gespreksvoering en methoden om zelfmanagement Zet multimodale interventies in voor personen met een zeer hoog cardiovasculair risico, waarin de medische behandeling geïntegreerd is met educatie over gezonde voeding, beweegadviezen, stressbeheersing en Reductie van psychosociale stress, depressie en angststoornissen kan een positieve gedragsverandering stimuleren en zowel de kwaliteit van leven als de prognose verbeteren Daarom wordt psychosociale ondersteuning aanbevolen bij personen met een hoog of zeer hoog risico op hart- en vaatziekten Bij patiënten met depressie, angststoornis of andere psychische aandoening wordt aanbevolen deze groep te behandelen Bied personen met een hoog of zeer hoog risico op hart- en vaatziekten die psychosociale problemen hebben, Overweeg ook psychosociale ondersteuning bij patiënten met hart- en vaatziekten die moeite hebben om te Behandel personen met hart- en vaatziekten en een psychische aandoening (zoals depressie, psychose of angststoornis) volgens vigerende richtlijnen om zowel hun psychische als fysieke gezondheid te bevorderen Overweeg behandeling van psychosociale risicofactoren die klassieke risicofactoren negatief beïnvloeden Bewegen verlaagt het risico op hart- en vaatziekten Uit onderzoek blijkt dat de gunstige effecten toenemen naarmate de hoeveelheid beweging toeneemt Bij volwassenen levert ## minuten per week bewegen bij matige voor de gezondheid Relatief is de grootste winst te behalen door van lichamelijk inactief (geen activiteit met matige of zware intensiteit), actief te worden met matige of zware intensiteit Veel zitten hangt samen met een hoger risico op sterfte aan hart- en vaatziekten en vroegtijdige sterfte Het verband wordt zwakker naarmate personen meer bewegen en is niet aanwezig bij personen die zeer actief zijn (ruim boven de huidige beweegnorm) De wetenschappelijke onderbouwing voor de effecten van zitten is nog Geef aan elke patiënt met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten een beweegadvies conform de adviezen Adviseer minstens ### minuten per week aan matig intensieve inspanning, zoals wandelen en fietsen, verspreid over diverse dagen Integreer de activiteiten in het dagelijkse leven Langer, vaker en/of intensiever bewegen Adviseer minstens tweemaal per week spier- en botversterkende activiteiten, voor ouderen gecombineerd met Roken is een dodelijke verslaving Het is de belangrijkste risicofactor voor hart- en vaatziekten Een roker heeft een twee tot zes keer verhoogd risico op coronaire aandoeningen of een beroerte en een twee tot vier keer verhoogd risico op hartfalen of perifeer vaatlijden dan een niet-roker Zelfs een lichte of matige roker heeft al een verhoogd risico op hart- en vaatziekten Het percentage rokers in <LOCATIE> neemt gestaag af, maar is nog steeds circa ##% van de volwassen populatie Ook meeroken verhoogt het risico op hart- en vaatziekten (met Het belang om te stoppen met roken kan, ongeacht de leeftijd, niet vaak genoeg herhaald worden Stoppen met roken geeft een zeer effectieve verlaging van het risico op hart- en vaatziekten.
| 569 | fms |
activiteit met matige of zware intensiteit), actief te worden met matige of zware intensiteit Veel zitten hangt samen met een hoger risico op sterfte aan hart- en vaatziekten en vroegtijdige sterfte Het verband wordt zwakker naarmate personen meer bewegen en is niet aanwezig bij personen die zeer actief zijn (ruim boven de huidige beweegnorm) De wetenschappelijke onderbouwing voor de effecten van zitten is nog Geef aan elke patiënt met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten een beweegadvies conform de adviezen Adviseer minstens ### minuten per week aan matig intensieve inspanning, zoals wandelen en fietsen, verspreid over diverse dagen Integreer de activiteiten in het dagelijkse leven Langer, vaker en/of intensiever bewegen Adviseer minstens tweemaal per week spier- en botversterkende activiteiten, voor ouderen gecombineerd met Roken is een dodelijke verslaving Het is de belangrijkste risicofactor voor hart- en vaatziekten Een roker heeft een twee tot zes keer verhoogd risico op coronaire aandoeningen of een beroerte en een twee tot vier keer verhoogd risico op hartfalen of perifeer vaatlijden dan een niet-roker Zelfs een lichte of matige roker heeft al een verhoogd risico op hart- en vaatziekten Het percentage rokers in <LOCATIE> neemt gestaag af, maar is nog steeds circa ##% van de volwassen populatie Ook meeroken verhoogt het risico op hart- en vaatziekten (met Het belang om te stoppen met roken kan, ongeacht de leeftijd, niet vaak genoeg herhaald worden Stoppen met roken geeft een zeer effectieve verlaging van het risico op hart- en vaatziekten behandelingen voor het stoppen met roken Die staan beschreven in de richtlijn Behandeling van Beschouw roken als de belangrijkste risicofactor voor hart en vaatziekten en het overlijden aan hart- en Adviseer te stoppen met roken en begeleiding op maat en geef deze adviezen bij herhaling Zie voor de interventies ter ondersteuning de richtlijn Behandeling van Tabaksverslaving en de NHG-Zorgmodule Leefstijl lichaamsgewicht en diabetes mellitus De belangrijkste voedingsstoffen met effect op dit risico zijn verzadigde vaatziekten verlagen, zijn groente, fruit, vis en ongezouten noten Adviezen over goede voeding zijn een Voedingscentrum in praktische adviezen, â<PERSOON>â, geeft aanbevelingen voor een gezond voedingspatroon om het risico op hart- en vaatziekten te verminderen Uit onderzoek blijkt dat in <LOCATIE> veel personen de aanbevelingen uit de richtlijn echter niet halen De zorgverlener kan helpen met het bewerkstelligen van een goed voedingspatroon door adviezen te geven, gedragsverandering te stimuleren (zie de module Voedingsmiddelen met plantensterolen en -stanolen verlagen het LDL-cholesterol enigszins Rode gist rijst lijkt geassocieerd met een verlaging van het LDL-cholesterol, maar een bewijs van langetermijneffectiviteit ontbreekt Daarnaast zijn er mogelijk wel allerlei bijwerkingen van rode gist rijst, variaties in de hoeveelheid monacoline K (de werkzame stof) in supplementen met rode gist rijst en de mogelijkheid dat door het gistingsproces ook de giftige stof citrinine (een mycotoxine) ontstaat Grootschalige onderzoeken naar de effecten van visoliesuppelmenten lieten geen gunstig effect op het risico op hart- en vaatziekten zien.
| 556 | fms |
voor het stoppen met roken Die staan beschreven in de richtlijn Behandeling van Beschouw roken als de belangrijkste risicofactor voor hart en vaatziekten en het overlijden aan hart- en Adviseer te stoppen met roken en begeleiding op maat en geef deze adviezen bij herhaling Zie voor de interventies ter ondersteuning de richtlijn Behandeling van Tabaksverslaving en de NHG-Zorgmodule Leefstijl lichaamsgewicht en diabetes mellitus De belangrijkste voedingsstoffen met effect op dit risico zijn verzadigde vaatziekten verlagen, zijn groente, fruit, vis en ongezouten noten Adviezen over goede voeding zijn een Voedingscentrum in praktische adviezen, â<PERSOON>â, geeft aanbevelingen voor een gezond voedingspatroon om het risico op hart- en vaatziekten te verminderen Uit onderzoek blijkt dat in <LOCATIE> veel personen de aanbevelingen uit de richtlijn echter niet halen De zorgverlener kan helpen met het bewerkstelligen van een goed voedingspatroon door adviezen te geven, gedragsverandering te stimuleren (zie de module Voedingsmiddelen met plantensterolen en -stanolen verlagen het LDL-cholesterol enigszins Rode gist rijst lijkt geassocieerd met een verlaging van het LDL-cholesterol, maar een bewijs van langetermijneffectiviteit ontbreekt Daarnaast zijn er mogelijk wel allerlei bijwerkingen van rode gist rijst, variaties in de hoeveelheid monacoline K (de werkzame stof) in supplementen met rode gist rijst en de mogelijkheid dat door het gistingsproces ook de giftige stof citrinine (een mycotoxine) ontstaat Grootschalige onderzoeken naar de effecten van visoliesuppelmenten lieten geen gunstig effect op het risico op hart- en vaatziekten zien Raad het gebruik van supplementen met rode gist rijst met het doel het LDL-cholesterol te verlagen niet aan Raad het gebruik van visoliesupplementen met het doel het LDL-cholesterol te verlagen niet aan Een toename van het lichaamsvet kan leiden tot verhoging van de bloeddruk, dyslipidemie, insulineresistentie, albuminurie en de ontwikkeling van diabetes mellitus Dit kan weer leiden tot hart- en vaatziekten Voor het monitoren van het lichaamsvet zijn zowel de body mass index (BMI) als middelomtrek geschikte methodes In <LOCATIE> is het aantal personen met overgewicht (BMI â¥## kg/m# ) sterk gestegen, van één op de drie in ### naar één op de twee in ### Het aantal personen met obesitas (BMI⥠## kg/m# ) is in die periode Voor alle personen met overgewicht is het zinvol om af te vallen Dit verlaagt het risico op hart- en vaatziekten Hierbij is fitheid belangrijker dan het exacte gewicht Verlaging van het gewicht kan het beste worden bereikt door voldoende te bewegen en te eten volgens de âRichtlijnen goede voeding ###â Meer informatie over de behandeling van overgewicht staat in de Richtlijn Diagnostiek en behandeling van obesitas bij volwassen en Adviseer personen met een gezond gewicht (BMI ## tot ## kg/m# ) gewichtsbehoud en gezond te eten conform de âRichtlijnen goede voeding ###â (zie de module âVoedingâ) en te bewegen (zie de module Adviseer personen met overgewicht of obesitas (BMI ⥠## kg/m# ) in het algemeen om voldoende te bewegen en op gezonde wijze af te vallen Zie de aanverwante producten bij de module âLichaamsgewicht â over.
| 617 | fms |
het LDL-cholesterol te verlagen niet aan Raad het gebruik van visoliesupplementen met het doel het LDL-cholesterol te verlagen niet aan Een toename van het lichaamsvet kan leiden tot verhoging van de bloeddruk, dyslipidemie, insulineresistentie, albuminurie en de ontwikkeling van diabetes mellitus Dit kan weer leiden tot hart- en vaatziekten Voor het monitoren van het lichaamsvet zijn zowel de body mass index (BMI) als middelomtrek geschikte methodes In <LOCATIE> is het aantal personen met overgewicht (BMI â¥## kg/m# ) sterk gestegen, van één op de drie in ### naar één op de twee in ### Het aantal personen met obesitas (BMI⥠## kg/m# ) is in die periode Voor alle personen met overgewicht is het zinvol om af te vallen Dit verlaagt het risico op hart- en vaatziekten Hierbij is fitheid belangrijker dan het exacte gewicht Verlaging van het gewicht kan het beste worden bereikt door voldoende te bewegen en te eten volgens de âRichtlijnen goede voeding ###â Meer informatie over de behandeling van overgewicht staat in de Richtlijn Diagnostiek en behandeling van obesitas bij volwassen en Adviseer personen met een gezond gewicht (BMI ## tot ## kg/m# ) gewichtsbehoud en gezond te eten conform de âRichtlijnen goede voeding ###â (zie de module âVoedingâ) en te bewegen (zie de module Adviseer personen met overgewicht of obesitas (BMI ⥠## kg/m# ) in het algemeen om voldoende te bewegen en op gezonde wijze af te vallen Zie de aanverwante producten bij de module âLichaamsgewicht â over Dit is vooral aangetoond voor statines en in mindere mate voor De drempel om te starten met statines is afhankelijk van het uitgangsrisico zoals beschreven in de submodule Het effect van cholesterolverlagers kan worden afgemeten aan het bereikte LDL-C, maar ook non-HDLcholesterol (= totaalcholesterol â HDL-cholesterol) is een goede parameter hiervoor Bij patiënten met een doorgemaakte hart- en vaatziekte hangt de mate van cholesterolverlaging samen met het cardiovasculaire risico De overige lipidenfracties (met name triglyceriden en HDL-C) zijn geen behandeldoelen, met uitzondering van uitzonderlijk sterk verhoogde triglyceriden Zie voor meer informatie hierover de richtlijn (erfelijke) dyslipidemie in Gebruik LDL-C of non-HDL-C voor het monitoren van het effect van cholesterolverlagende behandeling, * De genoemde leeftijdsgrens is geen absolute grens Kwetsbaarheid is niet altijd gebonden aan de leeftijd van Statines zijn verreweg de best onderzochte cholesterolverlagers Simvastatine kent een standaarddosering van ##mg Andere statines, zoals rosuvastatine, pravastatine, zijn in een equipotente doering waarschijnlijk even effectief in het verlagen van het risico op hart- en vaatziekten als ##mg simvastatine Intensieve cholesterolverlaging behelst een hoge dosis atorvastatine (## of ## mg) of rosuvastatine (## of ## mg) of combinatie van gemiddelde dosis statine en ezetimib of PCSK#-antilichaam De nieuwste klasse cholesterolverlagers, PCSK#-antilichamen, verlaagt het LDL-cholesterol zeer sterk, maar is qua effectiviteit ten aanzien van risicoreductie en veiligheid nog beperkt onderzocht Mede hierom en vanwege de hoge prijs is de Start intensieve lipidenverlaging bij voorkeur met een hoge dosis statine of anders met een combinatie van een.
| 637 | fms |
Dit is vooral aangetoond voor statines en in mindere mate voor De drempel om te starten met statines is afhankelijk van het uitgangsrisico zoals beschreven in de submodule Het effect van cholesterolverlagers kan worden afgemeten aan het bereikte LDL-C, maar ook non-HDLcholesterol (= totaalcholesterol â HDL-cholesterol) is een goede parameter hiervoor Bij patiënten met een doorgemaakte hart- en vaatziekte hangt de mate van cholesterolverlaging samen met het cardiovasculaire risico De overige lipidenfracties (met name triglyceriden en HDL-C) zijn geen behandeldoelen, met uitzondering van uitzonderlijk sterk verhoogde triglyceriden Zie voor meer informatie hierover de richtlijn (erfelijke) dyslipidemie in Gebruik LDL-C of non-HDL-C voor het monitoren van het effect van cholesterolverlagende behandeling, * De genoemde leeftijdsgrens is geen absolute grens Kwetsbaarheid is niet altijd gebonden aan de leeftijd van Statines zijn verreweg de best onderzochte cholesterolverlagers Simvastatine kent een standaarddosering van ##mg Andere statines, zoals rosuvastatine, pravastatine, zijn in een equipotente doering waarschijnlijk even effectief in het verlagen van het risico op hart- en vaatziekten als ##mg simvastatine Intensieve cholesterolverlaging behelst een hoge dosis atorvastatine (## of ## mg) of rosuvastatine (## of ## mg) of combinatie van gemiddelde dosis statine en ezetimib of PCSK#-antilichaam De nieuwste klasse cholesterolverlagers, PCSK#-antilichamen, verlaagt het LDL-cholesterol zeer sterk, maar is qua effectiviteit ten aanzien van risicoreductie en veiligheid nog beperkt onderzocht Mede hierom en vanwege de hoge prijs is de Start intensieve lipidenverlaging bij voorkeur met een hoge dosis statine of anders met een combinatie van een combinatie van statine en ezetimib) indien het LDL-C na drie maanden nog steeds â¥#,# mmol/l is Verdere intensivering van lipidenverlagende therapie (hogere dosis statine en/of combinatie van statine en ezetimib) kan op individuele basis en in overleg met een patiënt ook worden overwogen indien, ondanks het therapie, kan worden overwogen bij patiënten met een hooggeschat recidief risico op hart- en vaatziekten (zoals patiënten met uitgebreid of progressief vaatlijden, patiënten met diabetes mellitus met een hart- en Patiënten zonder eerdere hart- en vaatziekten â¤<LEEFTIJD> jaar, maar met een zeer hoog of hoog cardiovasculair risico Start met een statine indien het risico op hart- en vaatziekten zeer hoog is en het LDL-C â¥#,# mmol/l is Overweeg te starten met een statine indien het risico op hart- en vaatziekten hoog is en het LDL-C â¥#,# mmol/l Intensieve(re) lipidenverlagende therapie (hoge dosis of sterker werkende statine en/of combinatie van statine en ezetimib) kan op individuele basis en in overleg met een patiënt worden overwogen indien, ondanks het therapie, kan worden overwogen bij specifieke patiëntengroepen (met name patiënten met familiaire hypercholesterolemie) die ondanks optimale orale lipidenverlagende therapie de streefwaarden voor LDL-C niet Overweeg het geven van lipidenverlagende medicatie aan niet-kwetsbare ouderen zonder hart- en vaatziekten alleen bij een hoog geschat risico op een vasculair event, bijvoorbeeld door de aanwezigheid van ernstige risicofactoren (zoals diabetes of een zeer hoog cholesterol (TC )# mmol/L), een zeer hoge bloeddruk Geef lipidenverlagende medicatie aan niet-kwetsbare ouderen met hart- en vaatziekten en streef naar een LDLC (#,# mmol/l Evalueer de eventuele bijwerkingen nauwgezet.
| 632 | fms |
het LDL-C na drie maanden nog steeds â¥#,# mmol/l is Verdere intensivering van lipidenverlagende therapie (hogere dosis statine en/of combinatie van statine en ezetimib) kan op individuele basis en in overleg met een patiënt ook worden overwogen indien, ondanks het therapie, kan worden overwogen bij patiënten met een hooggeschat recidief risico op hart- en vaatziekten (zoals patiënten met uitgebreid of progressief vaatlijden, patiënten met diabetes mellitus met een hart- en Patiënten zonder eerdere hart- en vaatziekten â¤<LEEFTIJD> jaar, maar met een zeer hoog of hoog cardiovasculair risico Start met een statine indien het risico op hart- en vaatziekten zeer hoog is en het LDL-C â¥#,# mmol/l is Overweeg te starten met een statine indien het risico op hart- en vaatziekten hoog is en het LDL-C â¥#,# mmol/l Intensieve(re) lipidenverlagende therapie (hoge dosis of sterker werkende statine en/of combinatie van statine en ezetimib) kan op individuele basis en in overleg met een patiënt worden overwogen indien, ondanks het therapie, kan worden overwogen bij specifieke patiëntengroepen (met name patiënten met familiaire hypercholesterolemie) die ondanks optimale orale lipidenverlagende therapie de streefwaarden voor LDL-C niet Overweeg het geven van lipidenverlagende medicatie aan niet-kwetsbare ouderen zonder hart- en vaatziekten alleen bij een hoog geschat risico op een vasculair event, bijvoorbeeld door de aanwezigheid van ernstige risicofactoren (zoals diabetes of een zeer hoog cholesterol (TC )# mmol/L), een zeer hoge bloeddruk Geef lipidenverlagende medicatie aan niet-kwetsbare ouderen met hart- en vaatziekten en streef naar een LDLC (#,# mmol/l Evalueer de eventuele bijwerkingen nauwgezet statinedosering en overweeg ezetimib toe te voegen bij het vermoeden van het ontstaan van bijwerkingen Stop alleen met lipidenverlagende medicatie bij onoverkomelijke bijwerkingen bij niet-kwetsbare ouderen met Start niet met lipidenverlagende medicatie bij kwetsbare ouderen zonder hart- en vaatziekten Overweeg het geven van lipidenverlagende medicatie aan kwetsbare ouderen na een (recent) vasculair event en met een voldoende hoog geschat resterende levensverwachting Evalueer het optreden van bijwerking nauwgezet en waak voor myopathie, behoud van functie en kwaliteit van leven name bij het optreden van een mogelijke bijwerking of bij een geringe geschatte resterende levensverwachting Iedere bloeddruk boven de streefwaarde die voor de specifieke patiëntencategorie geldt kan worden beschouwd als verhoogde bloeddruk waarvoor behandeling, al dan niet medicamenteus, overwogen moet worden Een spreekkamerbloeddruk ⥠### mmHg systolisch geldt als sterk verhoogd en is in principe altijd een behandelindicatie ongeacht het risico op hart- en vaatziekten De richtlijn gebruikt systolische bloeddruk voor De indicatie voor behandeling wordt vooral bepaald door het absolute cardiovasculaire risico (zie de modules bij (met name relatief jonge) personen met een laag <LEEFTIJD>-jaarsrisico, maar moet worden afgewogen tegen onzekerheden over de effectiviteit van behandeling, alsmede de voorkeur van de patiënt Start bloeddrukverlagende medicijnen bij personen met een systolische bloeddruk ⥠### mmHg, ongeacht <PERSOON> bij alle overige personen met een verhoogde bloeddruk een risicoprofiel op en schat het risico op hart- en Behandel de bloeddruk bij personen met een zeer hoog risico op hart- en vaatziekten indien de bloeddruk.
| 606 | fms |
voegen bij het vermoeden van het ontstaan van bijwerkingen Stop alleen met lipidenverlagende medicatie bij onoverkomelijke bijwerkingen bij niet-kwetsbare ouderen met Start niet met lipidenverlagende medicatie bij kwetsbare ouderen zonder hart- en vaatziekten Overweeg het geven van lipidenverlagende medicatie aan kwetsbare ouderen na een (recent) vasculair event en met een voldoende hoog geschat resterende levensverwachting Evalueer het optreden van bijwerking nauwgezet en waak voor myopathie, behoud van functie en kwaliteit van leven name bij het optreden van een mogelijke bijwerking of bij een geringe geschatte resterende levensverwachting Iedere bloeddruk boven de streefwaarde die voor de specifieke patiëntencategorie geldt kan worden beschouwd als verhoogde bloeddruk waarvoor behandeling, al dan niet medicamenteus, overwogen moet worden Een spreekkamerbloeddruk ⥠### mmHg systolisch geldt als sterk verhoogd en is in principe altijd een behandelindicatie ongeacht het risico op hart- en vaatziekten De richtlijn gebruikt systolische bloeddruk voor De indicatie voor behandeling wordt vooral bepaald door het absolute cardiovasculaire risico (zie de modules bij (met name relatief jonge) personen met een laag <LEEFTIJD>-jaarsrisico, maar moet worden afgewogen tegen onzekerheden over de effectiviteit van behandeling, alsmede de voorkeur van de patiënt Start bloeddrukverlagende medicijnen bij personen met een systolische bloeddruk ⥠### mmHg, ongeacht <PERSOON> bij alle overige personen met een verhoogde bloeddruk een risicoprofiel op en schat het risico op hart- en Behandel de bloeddruk bij personen met een zeer hoog risico op hart- en vaatziekten indien de bloeddruk Bij personen met een laag tot gematigd risico op hart- en vaatziekten kan behandeling worden overwogen zoals het gedurende ## minuten verrichten van enkele metingen in een aparte ruimte (BP##-meting), geprotocolleerde thuismeting en ## uursmeting Deze zijn geschikt om een wittejasseneffect aan te tonen Geen van de geautomatiseerde metingen zijn gevalideerd bij atriumfibrilleren Controleer daarom altijd de Bij de interpretatie van bloeddrukwaardes van alternatieve meetmethodes dient rekening gehouden te worden De werkgroep adviseert laagdrempelig geautomatiseerde meetmethoden te gebruiken om onterechte Evalueer de bloeddruk door middel van meerdere spreekkamermetingen Gebruik bij een behandelindicatie ook Voel de pols bij het meten van de bloeddruk om personen met atriumfibrilleren op te sporen Deze aanbevelingen zijn in de modulaire richtlijntekst geoperationaliseerd in een stroomschema (zie de module Alvorens besloten wordt of behandeling aangewezen is dient men zich af te vragen of er sprake is van een vorm van secundaire hypertensie Aanwijzingen hiervoor staan opgesomd in de module Diagnostiek secundaire hypertensie uit de richtlijn âHypertensie in de tweede en derde lijnâ en omvatten onder andere een jonge Bij een zeer sterk verhoogde bloeddruk (systolisch ) ### mmHg of een recente sterke stijging) of klachten van hoofdpijn, misselijkheid of braken, kortademigheid of visusstoornissen kan er sprake zijn van een hypertensief spoedgeval Voor de diagnostische evaluatie en therapie van een hypertensief spoedgeval wordt naar de richtlijn Ten slotte is van belang dat vóór aanvang van het gebruik van bloeddrukverlagende medicatie bloedonderzoek plaatsvindt, niet alleen ter beoordeling van aanwijzingen voor secundaire hypertensie, maar tevens om een uitgangswaarde te krijgen voor waarden die door het gebruik van medicatie kunnen worden beïnvloed.
| 573 | fms |
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.