text
stringlengths 80
6.25k
| text_len
int64 32
3.12k
| src
stringclasses 7
values |
|---|---|---|
het AS-cohort en ##,<LEEFTIJD> jaar in de algemene populatie De standardized prevalence ratio werd berekend, dit is de ratio van de geobserveerde prevalentie en de In de studie van <PERSOON> (###) was het risico om hart- en vaatziekten te krijgen voor patiënten met ankyloserende #,##) Daarbij werd gecorrigeerd voor leeftijd, geslacht, urbanisatie niveau, geografische regio, hypertensie, In de studie van Szabo (###) werden gestandaardiseerde prevalentie ratioâs berekend, waarbij de prevalentie van cardiovasculaire en cerebrovasculaire ziekten onder AS-patiënten vergeleken werden met de algemene bevolking Er was een significant hoger risico op verschillende cardiovasculaire en cerebrovasculaire ziekten Het en #,## (##% BI #,## tot #,##) voor niet-aortaklep lijden Dit betekent dat patiënten met ankyloserende spondylitis een ##%, ##%, ##%, ##%, ##%, en ##% verhoogd risico hebben op de ontwikkeling van genoemde ziekten, vergeleken met diegenen zonder ankyloserende spondylitis van dezelfde leeftijd en geslacht In de studie van Dregan (###) was het risico om te overlijden ten gevolge van hart- en vaatziekten voor patiënten met ankyloserende spondylitis ##% hoger gedurende follow-up vergeleken met diegenen zonder In de studie van Haroon (###) werd alleen de ongecorrigeerde hazard ratio (HR) voor cardiovasculaire mortaliteit gerapporteerd Het risico om te overlijden ten gevolge van hart- en vaatziekten voor patiënten met ankyloserende spondylitis was ##% hoger gedurende follow-up vergeleken met diegenen zonder ankyloserende cerebrovasculaire mortaliteit) werd de HR zowel ongecorrigeerd als gecorrigeerd gegeven Het ongecorrigeerde risico om te overlijden ten gevolge van vasculaire ziekten voor patiënten met ankyloserende spondylitis was ##% tot #,##) Het gecorrigeerde risico was ##% hoger (HR #,##; ##% BI #,## tot #,##) Er werd gecorrigeerd voor baseline chronische nierziekten, perifeer vaatlijden, hypertensie, IBD, diabetes mellitus, dementie en kanker verlaagd gezien beperkingen in de onderzoeksopzet (Risk of Bias door beperkte follow-up duur en onbekende uitval); extrapoleerbaarheid (bias ten gevolge van indirectheid door verschillende definiëring van uitkomstmaat); verlaagd gezien beperkingen in de onderzoeksopzet (Risk of Bias door beperkte follow-up duur en zelfgerapporteerde predictor en uitkomstmaat); extrapoleerbaarheid (bias ten gevolge van indirectheid door De werkgroep achtte zowel morbiditeit als mortaliteit van hart- en vaatziekten voor de besluitvorming kritieke definities De werkgroep definieerde een relatieve risicoverhoging van )##% als een klinisch (patiënt) relevant In de database PubMed is op <DATUM> met relevante zoektermen gezocht De zoekverantwoording is weergegeven onder het tabblad Verantwoording De literatuurzoekactie leverde ### treffers op met zoekfilter systematische reviews/meta-analyses en cohortstudies Studies werden geselecteerd op grond van de volgende selectiecriteria relevantie voor de uitgangsvraag Conflicten werden via onderlinge discussie opgelost Op basis van titel en abstract werden in eerste instantie # studies voorgeselecteerd Na raadpleging van de volledige tekst, werden vervolgens # studies geëxcludeerd (zie exclusietabel onder het tabblad Verantwoording) en # Vier cohortstudies zijn opgenomen in de literatuuranalyse De belangrijkste studiekarakteristieken en resultaten <PERSOON> and type # diabetes morbidity and all-cause mortality among Haroon NN, Paterson JM, <PERSOON> P, et al Patients With Ankylosing Spondylitis Have Increased Cardiovascular and.
| 681 | fms |
risico was ##% hoger (HR #,##; ##% BI #,## tot #,##) Er werd gecorrigeerd voor baseline chronische nierziekten, perifeer vaatlijden, hypertensie, IBD, diabetes mellitus, dementie en kanker verlaagd gezien beperkingen in de onderzoeksopzet (Risk of Bias door beperkte follow-up duur en onbekende uitval); extrapoleerbaarheid (bias ten gevolge van indirectheid door verschillende definiëring van uitkomstmaat); verlaagd gezien beperkingen in de onderzoeksopzet (Risk of Bias door beperkte follow-up duur en zelfgerapporteerde predictor en uitkomstmaat); extrapoleerbaarheid (bias ten gevolge van indirectheid door De werkgroep achtte zowel morbiditeit als mortaliteit van hart- en vaatziekten voor de besluitvorming kritieke definities De werkgroep definieerde een relatieve risicoverhoging van )##% als een klinisch (patiënt) relevant In de database PubMed is op <DATUM> met relevante zoektermen gezocht De zoekverantwoording is weergegeven onder het tabblad Verantwoording De literatuurzoekactie leverde ### treffers op met zoekfilter systematische reviews/meta-analyses en cohortstudies Studies werden geselecteerd op grond van de volgende selectiecriteria relevantie voor de uitgangsvraag Conflicten werden via onderlinge discussie opgelost Op basis van titel en abstract werden in eerste instantie # studies voorgeselecteerd Na raadpleging van de volledige tekst, werden vervolgens # studies geëxcludeerd (zie exclusietabel onder het tabblad Verantwoording) en # Vier cohortstudies zijn opgenomen in de literatuuranalyse De belangrijkste studiekarakteristieken en resultaten <PERSOON> and type # diabetes morbidity and all-cause mortality among Haroon NN, Paterson JM, <PERSOON> P, et al Patients With Ankylosing Spondylitis Have Increased Cardiovascular and Midlife Ankylosing Spondylitis Increases the Risk of Cardiovascular Diseases in Males # Szabo SM, <PERSOON> AR, Rao SR, et al Increased risk of cardiovascular and cerebrovascular diseases in individuals with Wat is de rol van hiv en of de antiretrovirale medicatie bij het schatten van het risico op hart- en vaatziekten bij Overweeg een risicoprofiel op hart- en vaatziekten op te stellen bij patiënten met een â al dan niet behandelde â Al sedert vele jaren wordt er melding gemaakt van een verhoogd cardiovasculair risico bij hiv-geïnfecteerde patiënten, al dan niet met antiretrovirale behandeling De meta-analyse die naar deze verbanden verricht is, laat wel consistent een verhoogd risico zien, maar hebben beperkingen, waaronder incomplete of onduidelijke correctie voor de klassieke cardiovasculaire risicofactoren, alsmede onvoldoende aandacht voor (publicatie)bias Of en, zo ja, in welke mate (behandeling voor) hiv daadwerkelijk een cardiovasculair risico met zich meebrengt valt daarom niet met zekerheid te zeggen Een cardiovasculaire risico-inventarisatie bij deze patiënten valt vanwege de bestaande aanwijzingen voor een verhoogd risico op hart â en vaatziekten te overwegen en is ook reden om bij deze populatie op basis van de uitkomsten van de risico-inventarisatie een ander beleid te voeren Hiv is geassocieerd met een verhoogd risico op het krijgen van een van hart- en vaatziekte in vergelijking met de algemene populatie Mogelijke verklaringen zijn chronische systemische inflammatie door hiv en het gebruik van Een hiv-infectie behandeld met antiretrovirale medicatie is waarschijnlijk niet geassocieerd met een verhoogd risico op een hart- of vaatziekte in vergelijking met een hiv-infectie die niet.
| 609 | fms |
of Cardiovascular Diseases in Males # Szabo SM, <PERSOON> AR, Rao SR, et al Increased risk of cardiovascular and cerebrovascular diseases in individuals with Wat is de rol van hiv en of de antiretrovirale medicatie bij het schatten van het risico op hart- en vaatziekten bij Overweeg een risicoprofiel op hart- en vaatziekten op te stellen bij patiënten met een â al dan niet behandelde â Al sedert vele jaren wordt er melding gemaakt van een verhoogd cardiovasculair risico bij hiv-geïnfecteerde patiënten, al dan niet met antiretrovirale behandeling De meta-analyse die naar deze verbanden verricht is, laat wel consistent een verhoogd risico zien, maar hebben beperkingen, waaronder incomplete of onduidelijke correctie voor de klassieke cardiovasculaire risicofactoren, alsmede onvoldoende aandacht voor (publicatie)bias Of en, zo ja, in welke mate (behandeling voor) hiv daadwerkelijk een cardiovasculair risico met zich meebrengt valt daarom niet met zekerheid te zeggen Een cardiovasculaire risico-inventarisatie bij deze patiënten valt vanwege de bestaande aanwijzingen voor een verhoogd risico op hart â en vaatziekten te overwegen en is ook reden om bij deze populatie op basis van de uitkomsten van de risico-inventarisatie een ander beleid te voeren Hiv is geassocieerd met een verhoogd risico op het krijgen van een van hart- en vaatziekte in vergelijking met de algemene populatie Mogelijke verklaringen zijn chronische systemische inflammatie door hiv en het gebruik van Een hiv-infectie behandeld met antiretrovirale medicatie is waarschijnlijk niet geassocieerd met een verhoogd risico op een hart- of vaatziekte in vergelijking met een hiv-infectie die niet De meta-analyse van <PERSOON> onderzocht ## onderzoeken over hiv en het risico op een hart- en vaatziekte (<PERSOON>, ###) De uiterste inclusiedatum van de review was augustus ### De geïncludeerde volwassen patiënten B Het risico op hart- en vaatziekten bij hiv-geïnfecteerden onder behandeling met antiretrovirale medicatie C Het risico op hart- en vaatziekten bij hiv-geïnfecteerden onder behandeling met antiretrovirale medicatie Het risico op sterfte door hart- en vaatziekten is niet onderzocht Voor eindpunt A en B zijn # onderzoeken geïncludeerd en voor eindpunt C # onderzoeken Enkele geïncludeerde cohortonderzoeken voor eindpunt A en B hebben een hoog risico op bias Er was niet gecorrigeerd voor confounders of niet voor de belangrijkste B hart- en vaatziekten bij hiv-geïnfecteerden onder behandeling met antiretrovirale medicatie versus niet hivgeïnfecteerden RR # ## (##% BI # ## tot # ##) C hart- en vaatziekten bij hiv-geïnfecteerden onder behandeling met antiretrovirale medicatie versus hivgeïnfecteerden zonder antiretrovirale medicatie RR # ## (##% BI # ## tot # ##) Het risico op sterfte door een hart- en vaatziekte bij hiv-geïnfecteerden met medicatie versus hiv-geïnfecteerden zonder medicatie was HR # ## (##% # ## tot # ##) Het aantal sterfte events mortaliteit door een HVZ was De bewijskracht van het onderzoek over hiv als prognostische factor voor het ontwikkelen van hart- en De bewijskracht voor het eindpunt is met # niveaus verlaagd vanwege beperkingen in de onderzoeksopzet van Eindpunt B.
| 628 | fms |
van <PERSOON> onderzocht ## onderzoeken over hiv en het risico op een hart- en vaatziekte (<PERSOON>, ###) De uiterste inclusiedatum van de review was augustus ### De geïncludeerde volwassen patiënten B Het risico op hart- en vaatziekten bij hiv-geïnfecteerden onder behandeling met antiretrovirale medicatie C Het risico op hart- en vaatziekten bij hiv-geïnfecteerden onder behandeling met antiretrovirale medicatie Het risico op sterfte door hart- en vaatziekten is niet onderzocht Voor eindpunt A en B zijn # onderzoeken geïncludeerd en voor eindpunt C # onderzoeken Enkele geïncludeerde cohortonderzoeken voor eindpunt A en B hebben een hoog risico op bias Er was niet gecorrigeerd voor confounders of niet voor de belangrijkste B hart- en vaatziekten bij hiv-geïnfecteerden onder behandeling met antiretrovirale medicatie versus niet hivgeïnfecteerden RR # ## (##% BI # ## tot # ##) C hart- en vaatziekten bij hiv-geïnfecteerden onder behandeling met antiretrovirale medicatie versus hivgeïnfecteerden zonder antiretrovirale medicatie RR # ## (##% BI # ## tot # ##) Het risico op sterfte door een hart- en vaatziekte bij hiv-geïnfecteerden met medicatie versus hiv-geïnfecteerden zonder medicatie was HR # ## (##% # ## tot # ##) Het aantal sterfte events mortaliteit door een HVZ was De bewijskracht van het onderzoek over hiv als prognostische factor voor het ontwikkelen van hart- en De bewijskracht voor het eindpunt is met # niveaus verlaagd vanwege beperkingen in de onderzoeksopzet van Eindpunt B De bewijskracht voor het eindpunt is met # niveaus verlaagd vanwege ernstige beperkingen in de Eindpunt C het risico op hart- en vaatziekten bij hiv-geïnfecteerden onder behandeling met antiretrovirale De bewijskracht voor het eindpunt is met # niveau verlaagd vanwege imprecisie De kwaliteit van bewijs is Eindpunt het risico op sterfte door een hart- en vaatziekten bij een hiv-geïnfecteerde met een antiretrovirale De bewijskracht is met # punt verlaagd omdat er geen correctie voor confouders is gedaan De literatuuranalyse is voor het eindpunt het risico op hart- en vaatziekten bij hiv-geïnfecteerden onder behandeling met versus niet hiv-geïnfecteerden redelijk duidelijk Er is een verhoogd risico bij een hivgeïnfecteerde op een HVZ Voor hiv-geinfecteerden onder behandeling met antiretrovirale medicatie laat de destijds gebruikte behandelschema, dit hield in om pas bij een lage CD#+ telling te gaan behandelen dan wel bij symptomen Het huidige behandelschema begint al eerder met behandeling, om te voorkomen dat er klachten en schade ontstaat zoals atherosclerose Het onderzoek van Lundgren gaat uit van dit schema Door de verschillende behandelschemaâs en uitkomsten van de onderzoeken is het niet mogelijk om een duidelijke conclusie te trekken over een eventueel verhoogd risico door antiretrovirale medicatie Is hiv en of de antiretrovirale medicatie, een onafhankelijke voorspeller voor het krijgen van een hart- en op <DATUM> met relevante zoektermen gezocht naar systematische reviews De zoekverantwoording is weergegeven onder het tabblad Verantwoording De literatuurzoekactie leverde ## treffers op Studies werden geselecteerd op grond van de volgende selectiecriteria relevantie voor uitgangsvraag.
| 623 | fms |
vanwege ernstige beperkingen in de Eindpunt C het risico op hart- en vaatziekten bij hiv-geïnfecteerden onder behandeling met antiretrovirale De bewijskracht voor het eindpunt is met # niveau verlaagd vanwege imprecisie De kwaliteit van bewijs is Eindpunt het risico op sterfte door een hart- en vaatziekten bij een hiv-geïnfecteerde met een antiretrovirale De bewijskracht is met # punt verlaagd omdat er geen correctie voor confouders is gedaan De literatuuranalyse is voor het eindpunt het risico op hart- en vaatziekten bij hiv-geïnfecteerden onder behandeling met versus niet hiv-geïnfecteerden redelijk duidelijk Er is een verhoogd risico bij een hivgeïnfecteerde op een HVZ Voor hiv-geinfecteerden onder behandeling met antiretrovirale medicatie laat de destijds gebruikte behandelschema, dit hield in om pas bij een lage CD#+ telling te gaan behandelen dan wel bij symptomen Het huidige behandelschema begint al eerder met behandeling, om te voorkomen dat er klachten en schade ontstaat zoals atherosclerose Het onderzoek van Lundgren gaat uit van dit schema Door de verschillende behandelschemaâs en uitkomsten van de onderzoeken is het niet mogelijk om een duidelijke conclusie te trekken over een eventueel verhoogd risico door antiretrovirale medicatie Is hiv en of de antiretrovirale medicatie, een onafhankelijke voorspeller voor het krijgen van een hart- en op <DATUM> met relevante zoektermen gezocht naar systematische reviews De zoekverantwoording is weergegeven onder het tabblad Verantwoording De literatuurzoekactie leverde ## treffers op Studies werden geselecteerd op grond van de volgende selectiecriteria relevantie voor uitgangsvraag abstract werden in eerste instantie # studies voorgeselecteerd Na raadpleging van de volledige tekst, werden vervolgens # studies geëxcludeerd (zie exclusietabel onder het tabblad Verantwoording), en # studie definitief geselecteerd Na de uitwerking van de zoekvraag werd gezocht op relevante artikelen na inclusiedatum van de systematische review van <PERSOON> (<PERSOON> ###) Dit leverde # nieuw onderzoek op (Lundgren, ### ) Dit onderzoek onderzocht alleen het effect van antiretrovirale medicatie in vergelijking met geen medicatie op de mortaliteit <PERSOON> J, et al Relative risk of cardiovascular disease among people living with hiv a systematic review Lundgren JD, Babiker AG, Gordin F, et al INSIGHT START Study Group, Initiation of Antiretroviral Therapy in Early Wat is de rol van inflammatory bowel disease (<PERSOON> (CD) en colitis ulcerosa (CU)) bij het schatten van Overweeg een risicoprofiel voor hart- en vaatziekten bij patiënten met IBD op te stellen Er is geen reclassificatie Er is een klein significant verhoogd risico op een hart- en vaatziekte bij een IBD Daarom lijkt het de werkgroep zinnig om bij deze groep minimaal een risicoinventarisatie op hart- en vaatziekten te doen Het zijn wel vaak relatief jonge personen ((<LEEFTIJD> jaar), waardoor het absolute risico op hart- en vaatziekten laag is Door het licht verhoogde risico is reclassificatie naar een hogere risicogroep niet aan de orde Er zijn geen aanwijzingen dat Uit observationele studies is gebleken dat patiënten met IBD mogelijk een verhoogd risico hebben op arteriële.
| 582 | fms |
eerste instantie # studies voorgeselecteerd Na raadpleging van de volledige tekst, werden vervolgens # studies geëxcludeerd (zie exclusietabel onder het tabblad Verantwoording), en # studie definitief geselecteerd Na de uitwerking van de zoekvraag werd gezocht op relevante artikelen na inclusiedatum van de systematische review van <PERSOON> (<PERSOON> ###) Dit leverde # nieuw onderzoek op (Lundgren, ### ) Dit onderzoek onderzocht alleen het effect van antiretrovirale medicatie in vergelijking met geen medicatie op de mortaliteit <PERSOON> J, et al Relative risk of cardiovascular disease among people living with hiv a systematic review Lundgren JD, Babiker AG, Gordin F, et al INSIGHT START Study Group, Initiation of Antiretroviral Therapy in Early Wat is de rol van inflammatory bowel disease (<PERSOON> (CD) en colitis ulcerosa (CU)) bij het schatten van Overweeg een risicoprofiel voor hart- en vaatziekten bij patiënten met IBD op te stellen Er is geen reclassificatie Er is een klein significant verhoogd risico op een hart- en vaatziekte bij een IBD Daarom lijkt het de werkgroep zinnig om bij deze groep minimaal een risicoinventarisatie op hart- en vaatziekten te doen Het zijn wel vaak relatief jonge personen ((<LEEFTIJD> jaar), waardoor het absolute risico op hart- en vaatziekten laag is Door het licht verhoogde risico is reclassificatie naar een hogere risicogroep niet aan de orde Er zijn geen aanwijzingen dat Uit observationele studies is gebleken dat patiënten met IBD mogelijk een verhoogd risico hebben op arteriële risico bij andere inflammatoire aandoeningen zoals reumatoïde artritis Het is de vraag of IBD inderdaad onafhankelijk van andere bekende risicofactoren voor hart- en vaatziekten een risicoverhogende factor vormt Het is zeker dat er een licht verhoogd risico is op een ischemische hartziekte door de Het is aannemelijk dat er een licht verhoogd risico is op een CVA door de aanwezigheid van IBD Er is onzekerheid over het risico op sterfte door een hart- en vaatziekte door de aanwezigheid <PERSOON> deden in ### een systematische review en meta-analyse van # cohort en case-control studies die <PERSOON> deden in ### een vergelijkbare SR/MA als <PERSOON>, met alleen het aantal CVAâs als eindpunt Gepoolde Jussila (###) onderzocht met een database onderzoek de incidentie van mortaliteit en de doodsoorzaak bij IBD in vergelijking met de verwachte sterftecijfers en doodsoorzaak in de Finse populatie De meta-analyse van <PERSOON> vindt een verhoogde OR # ## (##% BI; <DATUM> tot # ##), voor het risico op een De meta-analyseâs van <PERSOON> en <PERSOON> vinden een verhoogde OR voor het risico op een CVA bij een patiënt met Het cohortonderzoek van Jussila vindt bij de ziekte van Crohn geen verhoogd risico op sterfte door een ischemische hartziekte Bij colitis ulcerosa is er een licht verhoogd risico op sterfte door een ischemische Het cohortonderzoek van Jussila vindt geen verhoogd risico op sterfte door een CVA bij een IBD De bewijskracht van de onderzoeken over IBD als prognostische factor voor het ontwikkelen van hart- en.
| 607 | fms |
bij andere inflammatoire aandoeningen zoals reumatoïde artritis Het is de vraag of IBD inderdaad onafhankelijk van andere bekende risicofactoren voor hart- en vaatziekten een risicoverhogende factor vormt Het is zeker dat er een licht verhoogd risico is op een ischemische hartziekte door de Het is aannemelijk dat er een licht verhoogd risico is op een CVA door de aanwezigheid van IBD Er is onzekerheid over het risico op sterfte door een hart- en vaatziekte door de aanwezigheid <PERSOON> deden in ### een systematische review en meta-analyse van # cohort en case-control studies die <PERSOON> deden in ### een vergelijkbare SR/MA als <PERSOON>, met alleen het aantal CVAâs als eindpunt Gepoolde Jussila (###) onderzocht met een database onderzoek de incidentie van mortaliteit en de doodsoorzaak bij IBD in vergelijking met de verwachte sterftecijfers en doodsoorzaak in de Finse populatie De meta-analyse van <PERSOON> vindt een verhoogde OR # ## (##% BI; <DATUM> tot # ##), voor het risico op een De meta-analyseâs van <PERSOON> en <PERSOON> vinden een verhoogde OR voor het risico op een CVA bij een patiënt met Het cohortonderzoek van Jussila vindt bij de ziekte van Crohn geen verhoogd risico op sterfte door een ischemische hartziekte Bij colitis ulcerosa is er een licht verhoogd risico op sterfte door een ischemische Het cohortonderzoek van Jussila vindt geen verhoogd risico op sterfte door een CVA bij een IBD De bewijskracht van de onderzoeken over IBD als prognostische factor voor het ontwikkelen van hart- en De kwaliteit van bewijs is afgewaardeerd met # niveau vanwege grote heterogeniteit van de populatie De Er is door de opzet risico op vertekening Niet alle confouders zijn meegenomen en ervoor gecorrigeerd De doodsoorzaak is afkomstig van het Finse nationale basisregistratie systeem De doodsoorzaak is vastgesteld met medisch of forensisch onderzoek De laatste is nodig bij twijfel over een natuurlijke doodsoorzaak Bij medisch onderzoek voor het vaststellen van de doodsoorzaak is er een reële mogelijkheid op overschatting reviews/meta-analyses en observationele studies Studies werden door twee onderzoekers onafhankelijk van werden via onderlinge discussie opgelost Op basis van titel en abstract werden in eerste instantie ## SR/MA zowel ischemische hartziekten als CVA als eindpunten had, en een SR/MA met zoekdatum <DATUM> (<PERSOON>, ###) die alleen CVA als eindpunt had Vervolgens werd vanaf de zoekdata van de SRs/MA gezocht naar nieuw verschenen originele onderzoeken Voor het eindpunt CVA werden geen aanvullende observationele studies na ### gevonden; voor het eindpunt ischemische hartziekten werden nog # aanvullende cohort of casecontrolonderzoeken gevonden (Close, ###; Dregan, ###; Jussila, ###; Tsai, ###) Deze onderzoeken van Close, Dregan en Tsai zijn uiteindelijk niet meegenomen in de bespreking doordat deze geen nieuwe informatie gaven over de zoekvraag De kwaliteit van de # meta-analyses zijn respectievelijk hoog en matig en hadden een Het cohortonderzoek van Jussilla (###) wordt wel besproken omdat het informatie geeft over de uitkomstmaat sterfte door een hart- en vaatziekte (zie exclusietabel onder het tabblad Verantwoording, origineel onderzoek).
| 618 | fms |
bewijs is afgewaardeerd met # niveau vanwege grote heterogeniteit van de populatie De Er is door de opzet risico op vertekening Niet alle confouders zijn meegenomen en ervoor gecorrigeerd De doodsoorzaak is afkomstig van het Finse nationale basisregistratie systeem De doodsoorzaak is vastgesteld met medisch of forensisch onderzoek De laatste is nodig bij twijfel over een natuurlijke doodsoorzaak Bij medisch onderzoek voor het vaststellen van de doodsoorzaak is er een reële mogelijkheid op overschatting reviews/meta-analyses en observationele studies Studies werden door twee onderzoekers onafhankelijk van werden via onderlinge discussie opgelost Op basis van titel en abstract werden in eerste instantie ## SR/MA zowel ischemische hartziekten als CVA als eindpunten had, en een SR/MA met zoekdatum <DATUM> (<PERSOON>, ###) die alleen CVA als eindpunt had Vervolgens werd vanaf de zoekdata van de SRs/MA gezocht naar nieuw verschenen originele onderzoeken Voor het eindpunt CVA werden geen aanvullende observationele studies na ### gevonden; voor het eindpunt ischemische hartziekten werden nog # aanvullende cohort of casecontrolonderzoeken gevonden (Close, ###; Dregan, ###; Jussila, ###; Tsai, ###) Deze onderzoeken van Close, Dregan en Tsai zijn uiteindelijk niet meegenomen in de bespreking doordat deze geen nieuwe informatie gaven over de zoekvraag De kwaliteit van de # meta-analyses zijn respectievelijk hoog en matig en hadden een Het cohortonderzoek van Jussilla (###) wordt wel besproken omdat het informatie geeft over de uitkomstmaat sterfte door een hart- en vaatziekte (zie exclusietabel onder het tabblad Verantwoording, origineel onderzoek) De beoordeling van de individuele studieopzet (Risk of Bias) is opgenomen in de kwaliteit van de onderzoeken tabellen Close H, <PERSOON> JM, <PERSOON> DW, et al Risk of Ischaemic Heart Disease in Patients with Inflammatory Bowel Disease Cohort Study Using the General Practice Research Database PLoS One ###;##(##) e<PATIENTNUMMER> doi <PERSOON> P, et al Chronic inflammatory disorders and risk of type # diabetes mellitus, coronary <PERSOON> LJ, Pukkala E, et al Mortality and causes of death in patients with inflammatory bowel disease a nationwide <PERSOON> EV Jr, et al Risk of cerebrovascular accidents and ischemic heart disease in patients with inflammatory bowel disease a systematic review and meta-analysis Clin Gastroenterol Hepatol ###;##(#) ###-## e# quiz Tsai MS, <PERSOON> CL, <PERSOON> HP, et al Long-term risk of acute coronary syndrome in patients with inflammatory bowel disease a ##-year nationwide cohort study in an Asian population Inflamm Bowel Dis ###;##(#) #<DATUM> doi <PERSOON> Z, <PERSOON> M, et al Risk of Stroke in Patients with <PERSOON-##> and <PERSOON-##> Dis ###;##(##) ###-## doi <DATUM> j jstrokecerebrovasdis ##<DATUM> ### Epub ### Artinian NT, Fletcher GF, Mozaffarian D, et al Interventions to promote physical activity and dietary lifestyle changes for cardiovascular risk factor reduction in adults a scientific statement from the American Heart Association.
| 667 | fms |
de individuele studieopzet (Risk of Bias) is opgenomen in de kwaliteit van de onderzoeken tabellen Close H, <PERSOON> JM, <PERSOON> DW, et al Risk of Ischaemic Heart Disease in Patients with Inflammatory Bowel Disease Cohort Study Using the General Practice Research Database PLoS One ###;##(##) e<PATIENTNUMMER> doi <PERSOON> P, et al Chronic inflammatory disorders and risk of type # diabetes mellitus, coronary <PERSOON> LJ, Pukkala E, et al Mortality and causes of death in patients with inflammatory bowel disease a nationwide <PERSOON> EV Jr, et al Risk of cerebrovascular accidents and ischemic heart disease in patients with inflammatory bowel disease a systematic review and meta-analysis Clin Gastroenterol Hepatol ###;##(#) ###-## e# quiz Tsai MS, <PERSOON> CL, <PERSOON> HP, et al Long-term risk of acute coronary syndrome in patients with inflammatory bowel disease a ##-year nationwide cohort study in an Asian population Inflamm Bowel Dis ###;##(#) #<DATUM> doi <PERSOON> Z, <PERSOON> M, et al Risk of Stroke in Patients with <PERSOON-##> and <PERSOON-##> Dis ###;##(##) ###-## doi <DATUM> j jstrokecerebrovasdis ##<DATUM> ### Epub ### Artinian NT, Fletcher GF, Mozaffarian D, et al Interventions to promote physical activity and dietary lifestyle changes for cardiovascular risk factor reduction in adults a scientific statement from the <PERSOON-##> N, et al Efficacy of in-hospital multidimensional interventions of secondary prevention after <PERSOON-##> MA, Ades PA, et al American Heart Association Exercise CR Core components of cardiac rehabilitation/secondary prevention programs ### update a scientific statement from the American Heart Association Exercise, Cardiac Rehabilitation, and Prevention Committee, the Council on Clinical Cardiology; the Councils on <PERSOON-##>âs hearts need special treatment <PERSOON-##> Med ###;<DATUM> # ## General Medical Council Consent patients and doctors making decisions together <PERSOON-##> JW, Wakefield J, et al Psychosocial benefits of cardiac rehabilitation among women compared with <PERSOON-##> L, et al Zelfmanagement door mensen met chronische ziekten Kennissynthese van onderzoek en <PERSOON-##> V, De <PERSOON-##> E, et al Lifestyle modification programmes for patients with coronary heart disease a <PERSOON-##> LR, DiMatteo MR, eds <PERSOON-##> Oxford Handbook of Health Communication, Behaviour Change, and <PERSOON-##> W, et al Secondary prevention through cardiac rehabilitation from knowledge to implementation A position paper from the Cardiac Rehabilitation Section of the European Association of <PERSOON-##> T, et al Motivational interviewing a systematic review and meta-analysis <PERSOON-##> to Clinical Preventive Services #nd ed Baltimore.
| 658 | fms |
<PERSOON> N, et al Efficacy of in-hospital multidimensional interventions of secondary prevention after <PERSOON> MA, Ades PA, et al American Heart Association Exercise CR Core components of cardiac rehabilitation/secondary prevention programs ### update a scientific statement from the American Heart Association Exercise, Cardiac Rehabilitation, and Prevention Committee, the Council on Clinical Cardiology; the Councils on <PERSOON>âs hearts need special treatment <PERSOON> Med ###;<DATUM> # ## General Medical Council Consent patients and doctors making decisions together <PERSOON> JW, Wakefield J, et al Psychosocial benefits of cardiac rehabilitation among women compared with <PERSOON> L, et al Zelfmanagement door mensen met chronische ziekten Kennissynthese van onderzoek en <PERSOON> V, De <PERSOON> E, et al Lifestyle modification programmes for patients with coronary heart disease a <PERSOON> LR, DiMatteo MR, eds <PERSOON-##> Oxford Handbook of Health Communication, Behaviour Change, and <PERSOON-##> W, et al Secondary prevention through cardiac rehabilitation from knowledge to implementation A position paper from the Cardiac Rehabilitation Section of the European Association of <PERSOON-##> T, et al Motivational interviewing a systematic review and meta-analysis <PERSOON-##> to Clinical Preventive Services #nd ed Baltimore Wat is de meest effectieve manier om gedragsverandering ten aanzien van leefstijl tot stand te brengen en te Het combineren van de kennis en vaardigheden van zorgverleners tot multimodale gedragsinterventies kan het worden vooral aangeraden voor personen met een zeer hoog risico (Artinian, ###; Balady, ###; Piepoli, ###) Per individu en in samenspraak met de patiënt kunnen een of meerdere zorgverleners betrokken worden verschillende artsen (huisartsen, medisch specialisten en bedrijfsartsen), praktijkondersteuners voor de huisarts leefstijlverandering en psychologen Deze interventies omvatten het bevorderen van een gezonde leefstijl met voor rokers die niet in staat zijn om zonder hulp te stoppen, zie NHG-zorgmodule Leefstijl (Balady, ###; Piepoli, ###) Ze helpen bij het omgaan met de ziekte, zorgen voor betere therapietrouw en een lager risico op negatieve emoties) die een hindernis kunnen vormen voor gedragsverandering moeten worden besproken nodig zijn te verwijzen naar de POH voor de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) of psycholoog Er zijn aanwijzingen dat hoe uitgebreider of langer de interventies, hoe beter de resultaten op de lange termijn wat betreft gedragsverandering en prognose (Artinian, ###) Personen met een lage sociaaleconomische status, ouderen of vrouwen hebben mogelijk aangepaste programma's nodig die voldoen aan hun specifieke Voor het richting geven aan de organisatie van de zorg zouden we wat meer kunnen kijken naar de stimulansen of belemmeringen om tot gedragsverandering te komen, voor zowel de patiënten als voor de zorgverleners Zorgverleners hebben een belangrijke rol in het stimuleren en begeleiden van patiënten naar ander gedrag,.
| 582 | fms |
meest effectieve manier om gedragsverandering ten aanzien van leefstijl tot stand te brengen en te Het combineren van de kennis en vaardigheden van zorgverleners tot multimodale gedragsinterventies kan het worden vooral aangeraden voor personen met een zeer hoog risico (Artinian, ###; Balady, ###; Piepoli, ###) Per individu en in samenspraak met de patiënt kunnen een of meerdere zorgverleners betrokken worden verschillende artsen (huisartsen, medisch specialisten en bedrijfsartsen), praktijkondersteuners voor de huisarts leefstijlverandering en psychologen Deze interventies omvatten het bevorderen van een gezonde leefstijl met voor rokers die niet in staat zijn om zonder hulp te stoppen, zie NHG-zorgmodule Leefstijl (Balady, ###; Piepoli, ###) Ze helpen bij het omgaan met de ziekte, zorgen voor betere therapietrouw en een lager risico op negatieve emoties) die een hindernis kunnen vormen voor gedragsverandering moeten worden besproken nodig zijn te verwijzen naar de POH voor de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) of psycholoog Er zijn aanwijzingen dat hoe uitgebreider of langer de interventies, hoe beter de resultaten op de lange termijn wat betreft gedragsverandering en prognose (Artinian, ###) Personen met een lage sociaaleconomische status, ouderen of vrouwen hebben mogelijk aangepaste programma's nodig die voldoen aan hun specifieke Voor het richting geven aan de organisatie van de zorg zouden we wat meer kunnen kijken naar de stimulansen of belemmeringen om tot gedragsverandering te komen, voor zowel de patiënten als voor de zorgverleners Zorgverleners hebben een belangrijke rol in het stimuleren en begeleiden van patiënten naar ander gedrag, De focus kan liggen op het vergroten van het vermogen tot zelfmanagement door patiënten en de mate waarin zorgverleners daaraan kunnen bijdragen Ondersteuning bij zelfmanagement onder andere door het aanleren van vaardigheden en actieve participatie (bijvoorbeeld digitale ondersteuning) kan gunstige resultaten hebben Zie hiervoor tevens Hoewel interventies door de zorgverlener van belang zijn voor gedragsverandering zijn er ook beperkingen aan de effectiviteit Inmiddels is bekend dat (overheids)maatregelen op populatieniveau met betrekking tot voedingsmiddelen, verkrijgbaarheid van tabak, verandering van leef- en werkomgeving een essentiële rol kunnen 'Leefstijl' is meestal gebaseerd op langdurige gedragspatronen die mede in stand worden gehouden door de (sociale) omgeving Individuele en omgevingsfactoren hinderen het vermogen een gezonde leefstijl aan te positieve interactie maakt dat personen beter kunnen omgaan met ziekte en zich beter houden aan de aanbevolen veranderingen in leefstijl (empowerment) Het is belangrijk navraag te doen naar eerdere ervaringen, gedachten, zorgen, kennis en dagelijkse omstandigheden van elke patiënt Individuele voorlichting vormt de basis voor motivatie en therapietrouw De zorgverlener en de patiënt (hiertoe worden ook de partner en gezin gerekend) moeten samen beslissen (Artinian, ###; General Medical Council, ###) Daarnaast kunnen zorgverleners gebruikmaken van cognitieve gedragsstrategieën om zo meer te weten te komen over de gedachten, houding en opvattingen van de patiënt en of hij/zij denkt te kunnen veranderen, evenals de invloed van de omgeving Gedragsinterventies zoals motiverende gespreksvoering vergroten de motivatie en het vertrouwen van de patiënt om zijn of haar gedrag positief te veranderen (Rubak, ###) Eerdere, niet-geslaagde pogingen beïnvloeden vaak deze motivatie en het vertrouwen in toekomstige verandering.
| 613 | fms |
vermogen tot zelfmanagement door patiënten en de mate waarin zorgverleners daaraan kunnen bijdragen Ondersteuning bij zelfmanagement onder andere door het aanleren van vaardigheden en actieve participatie (bijvoorbeeld digitale ondersteuning) kan gunstige resultaten hebben Zie hiervoor tevens Hoewel interventies door de zorgverlener van belang zijn voor gedragsverandering zijn er ook beperkingen aan de effectiviteit Inmiddels is bekend dat (overheids)maatregelen op populatieniveau met betrekking tot voedingsmiddelen, verkrijgbaarheid van tabak, verandering van leef- en werkomgeving een essentiële rol kunnen 'Leefstijl' is meestal gebaseerd op langdurige gedragspatronen die mede in stand worden gehouden door de (sociale) omgeving Individuele en omgevingsfactoren hinderen het vermogen een gezonde leefstijl aan te positieve interactie maakt dat personen beter kunnen omgaan met ziekte en zich beter houden aan de aanbevolen veranderingen in leefstijl (empowerment) Het is belangrijk navraag te doen naar eerdere ervaringen, gedachten, zorgen, kennis en dagelijkse omstandigheden van elke patiënt Individuele voorlichting vormt de basis voor motivatie en therapietrouw De zorgverlener en de patiënt (hiertoe worden ook de partner en gezin gerekend) moeten samen beslissen (Artinian, ###; General Medical Council, ###) Daarnaast kunnen zorgverleners gebruikmaken van cognitieve gedragsstrategieën om zo meer te weten te komen over de gedachten, houding en opvattingen van de patiënt en of hij/zij denkt te kunnen veranderen, evenals de invloed van de omgeving Gedragsinterventies zoals motiverende gespreksvoering vergroten de motivatie en het vertrouwen van de patiënt om zijn of haar gedrag positief te veranderen (Rubak, ###) Eerdere, niet-geslaagde pogingen beïnvloeden vaak deze motivatie en het vertrouwen in toekomstige verandering stapjes is essentieel voor gedragsverandering op de lange termijn (Artinian, ###) Communicatietraining is tien strategische stappen om gedragsverandering te bewerkstellingen (Tabel #) kunnen helpen bij het Tabel # Principes van ef f ectieve communicatie om gedragsverandering te bevorderen Breng genoeg tijd door met de persoon voor het scheppen van een therapetusische band; een paar minuten Erken de persoonlijke visie op zijn of haar ziekte en de factoren die er aan bijdragen Bevorder het uiten van zorgen, angsten en de eigen reflectie op de motivatie en de kans op succes Spreek met de persoon op zijn of haar niveau en onderseun elke verbetering in leefstijl <PERSOON> vragen om na te gaan of de persoon het advies heeft begrepen en of er ondersteuning noodzakelijk is Bevestig dat het veranderen van levenslang gedrag moeilijk kan zijn en dat langzame veranderingen betr Accepteer dat de ondersteuning soms gedurende een lange periode noodzakelijk is en dat herhaalde ondersteuning nodig is om een verandering in de leefstijl te bewerkstelliggen Zorg ervoor dat alle zorgerleners dezelfde informatie verstrekken Tabel # Tien strategische stappen om gedragsverandering te vergemakkelijken # Adviseer alle individuen met een risico op of met manifeste hart- en vaatziekten # Help individuen de belemmeringen voor gedragsverandering te benoemen en te beoordelen # Betrek individuen bij het identificeren en selecteren van de te veranderen risicofactoren # Gebruik een combinatie van strategieën, waaronder versterking van het vermogen van het individu om te <PERSOON> clinically relevant recommendations regarding selected.
| 579 | fms |
stapjes is essentieel voor gedragsverandering op de lange termijn (Artinian, ###) Communicatietraining is tien strategische stappen om gedragsverandering te bewerkstellingen (Tabel #) kunnen helpen bij het Tabel # Principes van ef f ectieve communicatie om gedragsverandering te bevorderen Breng genoeg tijd door met de persoon voor het scheppen van een therapetusische band; een paar minuten Erken de persoonlijke visie op zijn of haar ziekte en de factoren die er aan bijdragen Bevorder het uiten van zorgen, angsten en de eigen reflectie op de motivatie en de kans op succes Spreek met de persoon op zijn of haar niveau en onderseun elke verbetering in leefstijl <PERSOON> vragen om na te gaan of de persoon het advies heeft begrepen en of er ondersteuning noodzakelijk is Bevestig dat het veranderen van levenslang gedrag moeilijk kan zijn en dat langzame veranderingen betr Accepteer dat de ondersteuning soms gedurende een lange periode noodzakelijk is en dat herhaalde ondersteuning nodig is om een verandering in de leefstijl te bewerkstelliggen Zorg ervoor dat alle zorgerleners dezelfde informatie verstrekken Tabel # Tien strategische stappen om gedragsverandering te vergemakkelijken # Adviseer alle individuen met een risico op of met manifeste hart- en vaatziekten # Help individuen de belemmeringen voor gedragsverandering te benoemen en te beoordelen # Betrek individuen bij het identificeren en selecteren van de te veranderen risicofactoren # Gebruik een combinatie van strategieën, waaronder versterking van het vermogen van het individu om te <PERSOON> clinically relevant recommendations regarding selected Effects of a psychosocial skills training workshop on psychophysiological and psychosocial risk in patients undergoing coronary artery bypass grafting <PERSOON> JA, <PERSOON> MA, et al Exercise and pharmacological treatment of depressive symptoms in patients with coronary heart disease results from the UPBEAT (Understanding the Prognostic Benefits of Exercise and <PERSOON> S, et al Internet-delivered cognitive behavioural therapy for adults with mild to moderate depression and high cardiovascular disease risks a randomized attention-controlled trial <PERSOON> B, et al Randomized controlled trial of cognitive behavioral therapy versus standard treatment to prevent recurrent cardiovascular events in patients with coronary heart disease Secondary Prevention in Huffman JC, Mastromauro CA, Beach SR, et al Collaborative care for depression and anxiety disorders in patients with recent cardiac events the Management of Sadness and Anxiety in Cardiology (MOSAIC) randomized clinical trial JAMA Huffman JC, Niazi SK, Rundell JR, et al Essential articles on collaborative care models for the treatment of psychiatric disorders in medical settings a publication by the academy of psychosomatic medicine research and evidence-based <PERSOON> C, et al Position paper on the importance of psychosocial factors in cardiology update <PERSOON> L, et al Effects of a home-based intervention program on anxiety and depression # months after <PERSOON> N, <PERSOON-##> HX, et al.
| 540 | fms |
Effects of a psychosocial skills training workshop on psychophysiological and psychosocial risk in patients undergoing coronary artery bypass grafting <PERSOON> JA, <PERSOON> MA, et al Exercise and pharmacological treatment of depressive symptoms in patients with coronary heart disease results from the UPBEAT (Understanding the Prognostic Benefits of Exercise and <PERSOON> S, et al Internet-delivered cognitive behavioural therapy for adults with mild to moderate depression and high cardiovascular disease risks a randomized attention-controlled trial <PERSOON> B, et al Randomized controlled trial of cognitive behavioral therapy versus standard treatment to prevent recurrent cardiovascular events in patients with coronary heart disease Secondary Prevention in Huffman JC, Mastromauro CA, Beach SR, et al Collaborative care for depression and anxiety disorders in patients with recent cardiac events the Management of Sadness and Anxiety in Cardiology (MOSAIC) randomized clinical trial JAMA Huffman JC, Niazi SK, Rundell JR, et al Essential articles on collaborative care models for the treatment of psychiatric disorders in medical settings a publication by the academy of psychosomatic medicine research and evidence-based <PERSOON> C, et al Position paper on the importance of psychosocial factors in cardiology update <PERSOON> L, et al Effects of a home-based intervention program on anxiety and depression # months after <PERSOON> N, <PERSOON> HX, et al the Stockholm Womenâs Intervention Trial for Coronary Heart Disease (SWITCHD) <PERSOON> of nurse-led cardiac clinics in adult patients with a diagnosis of <PERSOON-##> LS, Linke SE, et al A meta-analysis of mental health treatments and cardiac rehabilitation for improving clinical outcomes and depression among patients with coronary heart disease Psychosom Med ###;#<DATUM> ### Stewart JC, Perkins AJ, Callahan CM Effect of collaborative care for depression on risk of cardiovascular events data from <PERSOON-##> B, et al Employee effects of an educational program for managers at an insurance company <PERSOON-##> RS Psychological interventions for coronary heart disease cochrane systematic review Hoe dient te worden omgegaan met psychosociale risicofactoren bij personen met een hoog/zeer hoog risico Zorgverleners in de klinische praktijk bekleden een unieke positie doordat ze hun patiënten rechtstreeks kunnen ondersteunen ten aanzien van psychosociale risicofactoren bij personen met een hoog risico op hart- en vaatziekten of met bestaande aandoeningen Empathische communicatie waarbij de patiënt centraal staat, helpt bij het vormen en behouden van een vertrouwensrelatie en is een krachtige <INSTELLING> van emotionele steun en professionele begeleiding bij de omgang met psychosociale stressfactoren, depressie, angst, risicofactoren De principes van empathische communicatie waarbij de patiënt centraal staat, kunnen door iedere hulpverlener Moedig de patiënt aan zijn/haar emoties te uiten, bagatelliseer psychosociale lasten en zorgen niet.
| 542 | fms |
the Stockholm Womenâs Intervention Trial for Coronary Heart Disease (SWITCHD) <PERSOON> of nurse-led cardiac clinics in adult patients with a diagnosis of <PERSOON> LS, Linke SE, et al A meta-analysis of mental health treatments and cardiac rehabilitation for improving clinical outcomes and depression among patients with coronary heart disease Psychosom Med ###;#<DATUM> ### Stewart JC, Perkins AJ, Callahan CM Effect of collaborative care for depression on risk of cardiovascular events data from <PERSOON> B, et al Employee effects of an educational program for managers at an insurance company <PERSOON> RS Psychological interventions for coronary heart disease cochrane systematic review Hoe dient te worden omgegaan met psychosociale risicofactoren bij personen met een hoog/zeer hoog risico Zorgverleners in de klinische praktijk bekleden een unieke positie doordat ze hun patiënten rechtstreeks kunnen ondersteunen ten aanzien van psychosociale risicofactoren bij personen met een hoog risico op hart- en vaatziekten of met bestaande aandoeningen Empathische communicatie waarbij de patiënt centraal staat, helpt bij het vormen en behouden van een vertrouwensrelatie en is een krachtige <INSTELLING> van emotionele steun en professionele begeleiding bij de omgang met psychosociale stressfactoren, depressie, angst, risicofactoren De principes van empathische communicatie waarbij de patiënt centraal staat, kunnen door iedere hulpverlener Moedig de patiënt aan zijn/haar emoties te uiten, bagatelliseer psychosociale lasten en zorgen niet Informeer bij ernstige mentale symptomen naar behandelingsvoorkeuren en bespreek samen met de <PERSOON> de belangrijkste punten van het consult samen om te bevestigen dat de patiënt begrepen is Gespecialiseerde psychologische interventies kunnen van aanvullend nut zijn bij gevoelens van verdriet, deze interventies behoren individuele of groepsbegeleiding over psychosociale risicofactoren, het omgaan met Multidisciplinaire ondersteuning kan van grote en blijvende invloed zijn op depressie; dit kan bestaan uit een risico op het ontstaan van eerste ischemische hartklachten acht jaar na begin van de behandeling vergeleken depressieve patiënten met een hoog risico op hart- en vaatziekten leidde tot een kleine, maar duidelijke Bij patiënten met bestaande ischemische hartklachten zijn behandelingen van depressie (psychotherapie en/of medicatie) gematigd effectief bij het verminderen van hartklachten (NNT ##), maar leiden niet tot een vermindering van sterfte (Rutledge, ###) Multidisciplinaire ondersteuning is vooral effectief bij symptomen van depressie en deels effectief voor de prognose van hart- en vaatziekten (Huffman, ###b; Katon, ###) Daarnaast zijn er aanwijzingen dat lichaamsbeweging effectief kan zijn bij het verbeteren van depressie bij Behalve de behandeling van stemmingssymptomen zijn er ook diverse andere benaderingen van psychosociale interventie nuttig gebleken <PERSOON>, ###) hebben het gunstige effect van stress management en sociale ondersteuningsgroepen op de prognose van klinische ischemische hartklachten aangetoond Begeleiding door een verpleegkundige heeft een gunstig effect op angst, depressie en algemeen Bij patiënten met hart- en vaatziekten die moeite hebben om te gaan met hun ziekte of weerstand ervaren om hun leefstijl te veranderen, kan een groepsinterventie gericht tegen hun ervaren weerstanden niet alleen leiden.
| 577 | fms |
bespreek samen met de <PERSOON> de belangrijkste punten van het consult samen om te bevestigen dat de patiënt begrepen is Gespecialiseerde psychologische interventies kunnen van aanvullend nut zijn bij gevoelens van verdriet, deze interventies behoren individuele of groepsbegeleiding over psychosociale risicofactoren, het omgaan met Multidisciplinaire ondersteuning kan van grote en blijvende invloed zijn op depressie; dit kan bestaan uit een risico op het ontstaan van eerste ischemische hartklachten acht jaar na begin van de behandeling vergeleken depressieve patiënten met een hoog risico op hart- en vaatziekten leidde tot een kleine, maar duidelijke Bij patiënten met bestaande ischemische hartklachten zijn behandelingen van depressie (psychotherapie en/of medicatie) gematigd effectief bij het verminderen van hartklachten (NNT ##), maar leiden niet tot een vermindering van sterfte (Rutledge, ###) Multidisciplinaire ondersteuning is vooral effectief bij symptomen van depressie en deels effectief voor de prognose van hart- en vaatziekten (Huffman, ###b; Katon, ###) Daarnaast zijn er aanwijzingen dat lichaamsbeweging effectief kan zijn bij het verbeteren van depressie bij Behalve de behandeling van stemmingssymptomen zijn er ook diverse andere benaderingen van psychosociale interventie nuttig gebleken <PERSOON>, ###) hebben het gunstige effect van stress management en sociale ondersteuningsgroepen op de prognose van klinische ischemische hartklachten aangetoond Begeleiding door een verpleegkundige heeft een gunstig effect op angst, depressie en algemeen Bij patiënten met hart- en vaatziekten die moeite hebben om te gaan met hun ziekte of weerstand ervaren om hun leefstijl te veranderen, kan een groepsinterventie gericht tegen hun ervaren weerstanden niet alleen leiden gevoelens, hartslag in rust en de reactiviteit van het hart â en vaatstelsel op geestelijke stress, en tot meer sociale steun en tevredenheid over het leven (Bishop, ###) Veranderingen op het werk, gericht op meer autonomie en grotere controle kunnen leiden tot verbeterde maatschappelijke steun en een vermindering van de fysiologische stressreacties Een vermindering van de werkstress onder managers en supervisors kan een gunstig effect hebben op de gezondheid van de doelgroep, en bij hun ondergeschikten het gevoel van Een lage sociaaleconomische status, het ontbreken van maatschappelijke steun, stress op het werk en in het gezin, vijandigheid, depressie, angst en andere psychische stoornissen dragen bij aan het risico op hart- en vaatziekten en een slechtere prognose bij hart- en vaatziekten, terwijl het ontbreken van deze factoren wordt geassocieerd met een lager risico op het ontstaan van hart- en vaatziekten en een betere prognose bij hart- en vaatziekten Daarnaast vormen psychosociale risicofactoren een hindernis bij therapietrouw en pogingen de Een lagere sociaaleconomische status, sociale isolatie, gebrek aan sociale steun en chronische stress, hebben een negatieve invloed op de leefstijl van patiënten en hun cardiovasculaire risico Ongunstige psychosociale Bovendien is het lastig om leefstijl gunstig te beïnvloeden wanneer een patiënt gebukt gaat onder ongunstige psychosociale omstandigheden Het is echter nog niet helemaal duidelijk hoe er met de psychosociale risicofactoren dient te worden omgegaan bij personen met (een (zeer) hoog risico op) hart- en vaatziekten Welke vorm van lichaamsbeweging is effectief in het verminderen van het risico op hart- en vaatziekten?.
| 588 | fms |
in rust en de reactiviteit van het hart â en vaatstelsel op geestelijke stress, en tot meer sociale steun en tevredenheid over het leven (Bishop, ###) Veranderingen op het werk, gericht op meer autonomie en grotere controle kunnen leiden tot verbeterde maatschappelijke steun en een vermindering van de fysiologische stressreacties Een vermindering van de werkstress onder managers en supervisors kan een gunstig effect hebben op de gezondheid van de doelgroep, en bij hun ondergeschikten het gevoel van Een lage sociaaleconomische status, het ontbreken van maatschappelijke steun, stress op het werk en in het gezin, vijandigheid, depressie, angst en andere psychische stoornissen dragen bij aan het risico op hart- en vaatziekten en een slechtere prognose bij hart- en vaatziekten, terwijl het ontbreken van deze factoren wordt geassocieerd met een lager risico op het ontstaan van hart- en vaatziekten en een betere prognose bij hart- en vaatziekten Daarnaast vormen psychosociale risicofactoren een hindernis bij therapietrouw en pogingen de Een lagere sociaaleconomische status, sociale isolatie, gebrek aan sociale steun en chronische stress, hebben een negatieve invloed op de leefstijl van patiënten en hun cardiovasculaire risico Ongunstige psychosociale Bovendien is het lastig om leefstijl gunstig te beïnvloeden wanneer een patiënt gebukt gaat onder ongunstige psychosociale omstandigheden Het is echter nog niet helemaal duidelijk hoe er met de psychosociale risicofactoren dient te worden omgegaan bij personen met (een (zeer) hoog risico op) hart- en vaatziekten Welke vorm van lichaamsbeweging is effectief in het verminderen van het risico op hart- en vaatziekten? Het is overtuigend aangetoond dat bewegen het risico op hart- en vaatziekten verlaagt (Gezondheidsraad, ###a) Cohortonderzoek laat een verband zien tussen veel bewegen en een lager risico op hart- en vaatziekten (Sattelamair, ###; Pandey, ###; <PERSOON>, ###) Dit wordt ondersteund door RCTâs die aantonen dat duurtraining Kuhle, ###) Uit het cohortonderzoek komt enige indicatie naar voren van de benodigde frequentie en intensiteit van de beweging De centrale bevinding is hoe meer beweging, hoe groter de gunstige effecten Relatief is de meeste winst te behalen door van lichamelijk inactief, actief te worden, dat wil zeggen voldoende activiteiten uit te voeren bij minstens matige intensiteit (fietsen, tuinieren en wandelen) het onderzoek laat zien dat ## minuten per week matig intensief bewegen het risico op een hartaanval en hartfalen al verlaagt; ### minuten per week doet het risico verder dalen en ### minuten of meer is nog gunstiger (Gezondheidsraad, ###a; Sattelmair, ###; Pandey, ###) Onderzoek naar beroerte laat eveneens een positief effect zien van beweging met matige en zware intensiteit op het risico op een beroerte (<PERSOON>, ###) RCTâs bevestigen het belang van duurtraining bij matige en zware intensiteit en van drie tot vijf keer per week krachttraining, waarbij vier keer twee minuten de spieren van handen of benen worden aangespannen (Cornellissen, ###; Murtagh, ###; Inder, ###) Op basis van de RCTâs is het niet mogelijk een uitspraak te doen over de benodigde hoeveelheid van de beweging.
| 624 | fms |
dat bewegen het risico op hart- en vaatziekten verlaagt (Gezondheidsraad, ###a) Cohortonderzoek laat een verband zien tussen veel bewegen en een lager risico op hart- en vaatziekten (Sattelamair, ###; Pandey, ###; <PERSOON>, ###) Dit wordt ondersteund door RCTâs die aantonen dat duurtraining Kuhle, ###) Uit het cohortonderzoek komt enige indicatie naar voren van de benodigde frequentie en intensiteit van de beweging De centrale bevinding is hoe meer beweging, hoe groter de gunstige effecten Relatief is de meeste winst te behalen door van lichamelijk inactief, actief te worden, dat wil zeggen voldoende activiteiten uit te voeren bij minstens matige intensiteit (fietsen, tuinieren en wandelen) het onderzoek laat zien dat ## minuten per week matig intensief bewegen het risico op een hartaanval en hartfalen al verlaagt; ### minuten per week doet het risico verder dalen en ### minuten of meer is nog gunstiger (Gezondheidsraad, ###a; Sattelmair, ###; Pandey, ###) Onderzoek naar beroerte laat eveneens een positief effect zien van beweging met matige en zware intensiteit op het risico op een beroerte (<PERSOON>, ###) RCTâs bevestigen het belang van duurtraining bij matige en zware intensiteit en van drie tot vijf keer per week krachttraining, waarbij vier keer twee minuten de spieren van handen of benen worden aangespannen (Cornellissen, ###; Murtagh, ###; Inder, ###) Op basis van de RCTâs is het niet mogelijk een uitspraak te doen over de benodigde hoeveelheid van de beweging tussen de onderzoeken Ook laten meerdere RCTâs zien dat veel bewegen een gunstig effect heeft bij diabetes lichaamsgewicht bij volwassenen met een normaal gewicht, overgewicht en obesitas (Murtagh, ###; Gao, beweging het risico op diabetes mellitus vermindert (Pan, ###) Hoeveel beweging nodig is om het risico op diabetes mellitus te verlagen is op basis van de huidige onderzoeken niet te zeggen, omdat daarin de naar krachttraining vinden gunstige effecten bij twee tot drie trainingen per week bij matige tot zware intensiteit Ook hierbij is de informatie te beperkt om de benodigde hoeveelheid te bepalen (Mann, ###) In de enkele RCT naar het effect van bewegen op diabetes mellitus liepen de trainingsprogrammaâs te zeer uiteen (## tot ## minuten lichte activiteit per dag tot vijf tot tien minuten zeer zware activiteit per dag) voor kwantificering van de Bij volwassenen levert ## minuten per week bewegen bij matige intensiteit al gezondheidswinst (ondermeer minder risico op hart- en vaatziekten) op, ### minuten per week levert meer op en (meer dan) het dubbele is nog beter voor de gezondheid In het cohortonderzoek nemen de gunstige effecten toe naarmate de beweging toeneemt Relatief is de grootste winst te behalen door van lichamelijk inactief (geen activiteit met matige of zware intensiteit), actief te worden met matige of zware intensiteit RCTâs vinden gunstige effecten van matig en zwaar intensieve duurtraining en van twee tot vijf keer per week krachttraining Het is aannemelijk dat veel zitten, meer dan acht uur per dag ten opzichte van minder dan vier uur per dag,.
| 645 | fms |
bij diabetes lichaamsgewicht bij volwassenen met een normaal gewicht, overgewicht en obesitas (Murtagh, ###; Gao, beweging het risico op diabetes mellitus vermindert (Pan, ###) Hoeveel beweging nodig is om het risico op diabetes mellitus te verlagen is op basis van de huidige onderzoeken niet te zeggen, omdat daarin de naar krachttraining vinden gunstige effecten bij twee tot drie trainingen per week bij matige tot zware intensiteit Ook hierbij is de informatie te beperkt om de benodigde hoeveelheid te bepalen (Mann, ###) In de enkele RCT naar het effect van bewegen op diabetes mellitus liepen de trainingsprogrammaâs te zeer uiteen (## tot ## minuten lichte activiteit per dag tot vijf tot tien minuten zeer zware activiteit per dag) voor kwantificering van de Bij volwassenen levert ## minuten per week bewegen bij matige intensiteit al gezondheidswinst (ondermeer minder risico op hart- en vaatziekten) op, ### minuten per week levert meer op en (meer dan) het dubbele is nog beter voor de gezondheid In het cohortonderzoek nemen de gunstige effecten toe naarmate de beweging toeneemt Relatief is de grootste winst te behalen door van lichamelijk inactief (geen activiteit met matige of zware intensiteit), actief te worden met matige of zware intensiteit RCTâs vinden gunstige effecten van matig en zwaar intensieve duurtraining en van twee tot vijf keer per week krachttraining Het is aannemelijk dat veel zitten, meer dan acht uur per dag ten opzichte van minder dan vier uur per dag, (Gezondheidsraad, ###b) Cohortonderzoek laat een dergelijk verband zien bij veel zitten (meer dan acht uur per dag ten opzichte van minder dan vier uur per dag) Het verband wordt zwakker naarmate personen meer bewegen en is niet aanwezig bij personen die zeer actief zijn (Ekelund, ###) Op basis van het onderzoek is het niet mogelijk te kwantificeren bij hoe lang zitten de ongunstige verbanden optreden De effecten van zitten op de gezondheid zijn nog beperkt onderzocht in cohortonderzoek en vrijwel niet in RCTâs Dit geldt zowel voor onderzoek bij kinderen als volwassenen en ouderen Hierdoor zijn harde uitspraken over deze effecten niet mogelijk In een deel van de cohortonderzoeken wordt tv-kijken of beeldschermgebruik onduidelijk in hoeverre de uitkomsten verband houden met zitten in het algemeen en in hoeverre de relatie zich beperkt tot tv-kijken of beeldschermgebruik en wat daarmee samengaat, zoals bijvoorbeeld de consumptie van suikerhoudende dranken en snacks (Ekelund, ###) Verder lijkt het effect van zitten afhankelijk van de mate van beweging met matige en zware intensiteit Toekomstig onderzoek met beweegmeters kan naar verwachting meer inzicht geven in de effecten van zitten (en lichamelijke activiteit) Dit betreft niet alleen het belang van minder zitten voor de gezondheid, maar ook de vraag in hoeverre het van belang is het zitten regelmatig te onderbreken Levert bijvoorbeeld het vervangen van zitten door of het regelmatig afwisselen van zitten met (ruim boven de huidige beweegnorm) De wetenschappelijke onderbouwing voor de effecten van zitten is op het.
| 579 | fms |
zitten (meer dan acht uur per dag ten opzichte van minder dan vier uur per dag) Het verband wordt zwakker naarmate personen meer bewegen en is niet aanwezig bij personen die zeer actief zijn (Ekelund, ###) Op basis van het onderzoek is het niet mogelijk te kwantificeren bij hoe lang zitten de ongunstige verbanden optreden De effecten van zitten op de gezondheid zijn nog beperkt onderzocht in cohortonderzoek en vrijwel niet in RCTâs Dit geldt zowel voor onderzoek bij kinderen als volwassenen en ouderen Hierdoor zijn harde uitspraken over deze effecten niet mogelijk In een deel van de cohortonderzoeken wordt tv-kijken of beeldschermgebruik onduidelijk in hoeverre de uitkomsten verband houden met zitten in het algemeen en in hoeverre de relatie zich beperkt tot tv-kijken of beeldschermgebruik en wat daarmee samengaat, zoals bijvoorbeeld de consumptie van suikerhoudende dranken en snacks (Ekelund, ###) Verder lijkt het effect van zitten afhankelijk van de mate van beweging met matige en zware intensiteit Toekomstig onderzoek met beweegmeters kan naar verwachting meer inzicht geven in de effecten van zitten (en lichamelijke activiteit) Dit betreft niet alleen het belang van minder zitten voor de gezondheid, maar ook de vraag in hoeverre het van belang is het zitten regelmatig te onderbreken Levert bijvoorbeeld het vervangen van zitten door of het regelmatig afwisselen van zitten met (ruim boven de huidige beweegnorm) De wetenschappelijke onderbouwing voor de effecten van zitten is op het naarmate de hoeveelheid beweging toeneemt De zoekvraag richt zich op wat de minimale beweegduur is en welke mate van intensiteit van bewegen nodig is om hart- en vaatziekten te voorkomen Onderzoeken suggereren dat veel zitten gepaard gaat met een hoger risico op hart- en vaatziekten en vroegtijdige sterfte De zoekvraag richt zich op vanaf welke duur van zitten het risico op hart- en vaatziekten Om de uitgangsvraag te kunnen beantwoorden is gebruik gemaakt van de Beweegrichtlijn van de <PERSOON> M, et al Physical activity and the risk of type # diabetes a systematic review and doseresponse meta-analysis <PERSOON> A, Oh PI, Faulkner GE, et al Sedentary time and its association with risk for disease incidence, mortality, and Cloostermans L, <PERSOON> G, et al Independent and combined effects of physical activity and body mass index on the development of Type # Diabetes - a metaanalysis of # prospective cohort studies <PERSOON> Act <PERSOON> YJ, Gan Y, Sun HL, et al Association of sedentary behaviour with colon and rectal cancer a meta-analysis of <PERSOON> VA, Smart NA Exercise training for blood pressure a systematic review and meta-analysis <PERSOON> WJ, et al <PERSOON> physical activity attenuate, or even eliminate, the detrimental association of sitting time with mortality? A harmonized meta-analysis of data from more than # million men and women.
| 547 | fms |
de minimale beweegduur is en welke mate van intensiteit van bewegen nodig is om hart- en vaatziekten te voorkomen Onderzoeken suggereren dat veel zitten gepaard gaat met een hoger risico op hart- en vaatziekten en vroegtijdige sterfte De zoekvraag richt zich op vanaf welke duur van zitten het risico op hart- en vaatziekten Om de uitgangsvraag te kunnen beantwoorden is gebruik gemaakt van de Beweegrichtlijn van de <PERSOON> M, et al Physical activity and the risk of type # diabetes a systematic review and doseresponse meta-analysis <PERSOON> A, Oh PI, Faulkner GE, et al Sedentary time and its association with risk for disease incidence, mortality, and Cloostermans L, <PERSOON> G, et al Independent and combined effects of physical activity and body mass index on the development of Type # Diabetes - a metaanalysis of # prospective cohort studies <PERSOON> Act <PERSOON> YJ, Gan Y, Sun HL, et al Association of sedentary behaviour with colon and rectal cancer a meta-analysis of <PERSOON> VA, Smart NA Exercise training for blood pressure a systematic review and meta-analysis <PERSOON> WJ, et al <PERSOON> physical activity attenuate, or even eliminate, the detrimental association of sitting time with mortality? A harmonized meta-analysis of data from more than # million men and women Effects of walking on body composition in perimenopausal and postmenopausal women a Gezondheidsraad (###a) Physical activity and risk of chronic diseases Background document to the Dutch physical Gezondheidsraad (###b) Sedentary behaviour and the risk of chronic diseases Background document to the Dutch Hespanhol <PERSOON> W, et al MetaAnalyses of the Effects of Habitual Running on Indices of Health Inder JD, Carlson DJ, Dieberg G, et al Isometric exercise training for blood pressure management a systematic review Kuhle CL, <PERSOON-##> PJ, et al Effect of exercise on Gezondheidsraad Nr ##<DATUM> literatuur Beweegrichtlijnen ### Pagina ## van ## Anthropometric measures and serum lipids in older individuals a systematic <PERSOON-##> activity and risk of cardiovascular diseaseâa meta-analysis of prospective cohort studies <PERSOON-##> X, Guo J, et al Effects of Exercise Training on Cardiorespiratory Fitness and Biomarkers of <PERSOON-##> S, et al Changes in insulin sensitivity in response to different modalities of exercise a review Murtagh EM, Nichols L, <PERSOON-##> MA, et al <PERSOON-##> effect of walking on risk factors for cardiovascular disease an updated Pan XR, <PERSOON-##> YH, et al Effects of diet and exercise in preventing NIDDM in people with impaired glucose tolerance <PERSOON-##> M, et al Dose-Response Relationship Between Physical Activity and Risk of Heart Failure A.
| 581 | fms |
composition in perimenopausal and postmenopausal women a Gezondheidsraad (###a) Physical activity and risk of chronic diseases Background document to the Dutch physical Gezondheidsraad (###b) Sedentary behaviour and the risk of chronic diseases Background document to the Dutch Hespanhol <PERSOON> W, et al MetaAnalyses of the Effects of Habitual Running on Indices of Health Inder JD, Carlson DJ, Dieberg G, et al Isometric exercise training for blood pressure management a systematic review Kuhle CL, <PERSOON> PJ, et al Effect of exercise on Gezondheidsraad Nr ##<DATUM> literatuur Beweegrichtlijnen ### Pagina ## van ## Anthropometric measures and serum lipids in older individuals a systematic <PERSOON> activity and risk of cardiovascular diseaseâa meta-analysis of prospective cohort studies <PERSOON> X, Guo J, et al Effects of Exercise Training on Cardiorespiratory Fitness and Biomarkers of <PERSOON> S, et al Changes in insulin sensitivity in response to different modalities of exercise a review Murtagh EM, Nichols L, <PERSOON> MA, et al <PERSOON> effect of walking on risk factors for cardiovascular disease an updated Pan XR, <PERSOON> YH, et al Effects of diet and exercise in preventing NIDDM in people with impaired glucose tolerance <PERSOON> M, et al Dose-Response Relationship Between Physical Activity and Risk of <PERSOON-##> response between physical activity and risk of coronary heart disease a metaanalysis <PERSOON-##> A, et al Isolated aerobic exercise and weight loss a systematic review and meta-analysis US Department of Health and Human Services Phyiscal activity guidelines advisory committee report <PERSOON-##> S, et al Physical activity intervention studies and their relationship to body composition in healthy women Editor <PERSOON-##> CE and <PERSOON-##> BA Annual review of nursing research Excercise in health and Wilmot EG, Edwardson CL, Achana FA, et al Sedentary time in adults and the association with diabetes, cardiovascular <PERSOON-##> behaviour and the risk of depression a meta-analysis <PERSOON-##> of sedentary behavior with the risk of breast cancer in women update meta-analysis Welke adviezen en interventies dienen te worden gegeven ten aanzien van het stoppen met roken? Is het type roken en de hoeveelheid roken van invloed op het risico op hart- en vaatziekten? Wat is het effect van stoppen met roken op het risico van hart- en vaatziekten? Beschouw roken in alle vormen als de belangrijkste vermijdbare risicofactor voor hart- en vaatziekten en het overlijden aan hart- en vaatziekten en adviseer om te stoppen met alle tabaksproducten.
| 537 | fms |
between physical activity and risk of coronary heart disease a metaanalysis <PERSOON> A, et al Isolated aerobic exercise and weight loss a systematic review and meta-analysis US Department of Health and Human Services Phyiscal activity guidelines advisory committee report <PERSOON> S, et al Physical activity intervention studies and their relationship to body composition in healthy women Editor <PERSOON> CE and <PERSOON> BA Annual review of nursing research Excercise in health and Wilmot EG, Edwardson CL, Achana FA, et al Sedentary time in adults and the association with diabetes, cardiovascular <PERSOON> behaviour and the risk of depression a meta-analysis <PERSOON> of sedentary behavior with the risk of breast cancer in women update meta-analysis Welke adviezen en interventies dienen te worden gegeven ten aanzien van het stoppen met roken? Is het type roken en de hoeveelheid roken van invloed op het risico op hart- en vaatziekten? Wat is het effect van stoppen met roken op het risico van hart- en vaatziekten? Beschouw roken in alle vormen als de belangrijkste vermijdbare risicofactor voor hart- en vaatziekten en het overlijden aan hart- en vaatziekten en adviseer om te stoppen met alle tabaksproducten Zie voor de interventies ter ondersteuning stoppen met roken de CBO-richtlijn Behandeling van Tabaksverslaving of Een roker heeft een # tot # keer verhoogd risico op coronaire aandoeningen of een beroerte en een # tot # keer verhoogd risico op hartfalen of perifeer vaatlijden dan een niet-roker Bij # op de # personen die overlijden ten gevolge van een coronaire aandoening is de oorzaak roken Dat zijn circa ### personen per jaar in <LOCATIE> Bij hartfalen is # op de # sterfgevallen te wijten aan roken (circa ### personen) Bij een beroerte is dat bij # op de Zelfs matig tot weinig roken geeft een vasculair risico (Prescott, ###) Roken versterkt het ontstaan van zowel werking Experimentele onderzoeken hebben aangetoond dat verschillende van deze effecten geheel of deels omkeerbaar zijn binnen een zeer korte periode Plaqueformatie is waarschijnlijk niet volledig omkeerbaar en rokers zullen dus naar verwachting nooit het risiconiveau bereiken van personen die nooit hebben gerookt wat betreft hart- en vaatziekten Nicotinevervanging heeft geen negatief gevolg op de uitkomst bij patiënten met De risico's van roken vertonen een dosis-responsrelatie zonder ondergrens voor schadelijke gevolgen (Centers for Disease Control ###) Duur speelt eveneens een rol, en hoewel het roken van sigaretten het meest gebruikelijk is, zijn alle vormen van gerookte tabak, met inbegrip van sigaretten met een laag teergehalte (mild of light), filtersigaretten, sigaren en pijpen, schadelijk (He, ###) Roken is schadelijk, in welke vorm dan ook, inclusief roken met een waterpijp Tabaksrook is schadelijker bij inhaleren, maar rokers die beweren niet te.
| 552 | fms |
van Tabaksverslaving of Een roker heeft een # tot # keer verhoogd risico op coronaire aandoeningen of een beroerte en een # tot # keer verhoogd risico op hartfalen of perifeer vaatlijden dan een niet-roker Bij # op de # personen die overlijden ten gevolge van een coronaire aandoening is de oorzaak roken Dat zijn circa ### personen per jaar in <LOCATIE> Bij hartfalen is # op de # sterfgevallen te wijten aan roken (circa ### personen) Bij een beroerte is dat bij # op de Zelfs matig tot weinig roken geeft een vasculair risico (Prescott, ###) Roken versterkt het ontstaan van zowel werking Experimentele onderzoeken hebben aangetoond dat verschillende van deze effecten geheel of deels omkeerbaar zijn binnen een zeer korte periode Plaqueformatie is waarschijnlijk niet volledig omkeerbaar en rokers zullen dus naar verwachting nooit het risiconiveau bereiken van personen die nooit hebben gerookt wat betreft hart- en vaatziekten Nicotinevervanging heeft geen negatief gevolg op de uitkomst bij patiënten met De risico's van roken vertonen een dosis-responsrelatie zonder ondergrens voor schadelijke gevolgen (Centers for Disease Control ###) Duur speelt eveneens een rol, en hoewel het roken van sigaretten het meest gebruikelijk is, zijn alle vormen van gerookte tabak, met inbegrip van sigaretten met een laag teergehalte (mild of light), filtersigaretten, sigaren en pijpen, schadelijk (He, ###) Roken is schadelijk, in welke vorm dan ook, inclusief roken met een waterpijp Tabaksrook is schadelijker bij inhaleren, maar rokers die beweren niet te Passief roken verhoogt het risico op ischemische hartklachten (Law, ###; <PERSOON>, ###) Een rokende partner of blootstelling op de werkplek verhoogt het risico op hart- en vaatziekten naar schatting met ##% Een omgeving met minder tabaksrook levert grote voordelen op voor de gezondheid en het rookverbod op openbare plekken in verschillende geografische locaties heeft geleid tot een significante daling van het aantal Er zijn veel aanwijzingen voor de voordelen van stoppen met roken Sommige voordelen hebben direct effect; andere hebben meer tijd nodig Het risico op hart- en vaatziekten van voormalige rokers ligt tussen dat van rokers en nooit-rokers Stoppen met roken na een MI is mogelijk de meest effectieve van alle preventieve maatregelen een systematisch onderzoek en meta-analyse toonde een vermindering aan in het aantal MI's en de samengestelde eindpunten van overlijden/MI (RR respectievelijk #,## en #,##) vergeleken met doorgaan met roken (<PERSOON>, ###) Het voordeel is consistent voor geslacht, duur van follow-up, onderzoekslocatie en tijdsperiode Significante reducties in morbiditeit vinden plaats in de eerste zes maanden (Stead, ###) Gerandomiseerde onderzoeken tonen ook het voordeel aan van stoppen met roken, waarbij het risico op harten vaatziekten het risico van nooit-rokers binnen ## tot <LEEFTIJD> jaar benadert (maar nooit gelijk wordt aan) Van minderen met roken is nooit aangetoond dat het de kans op stoppen met roken in de toekomst doet verminderen, maar sommigen pleiten voor nicotine-geassisteerd minder roken voor rokers die niet kunnen of willen stoppen Alle rokers moeten worden aangemoedigd te stoppen met roken.
| 623 | fms |
risico op ischemische hartklachten (Law, ###; <PERSOON>, ###) Een rokende partner of blootstelling op de werkplek verhoogt het risico op hart- en vaatziekten naar schatting met ##% Een omgeving met minder tabaksrook levert grote voordelen op voor de gezondheid en het rookverbod op openbare plekken in verschillende geografische locaties heeft geleid tot een significante daling van het aantal Er zijn veel aanwijzingen voor de voordelen van stoppen met roken Sommige voordelen hebben direct effect; andere hebben meer tijd nodig Het risico op hart- en vaatziekten van voormalige rokers ligt tussen dat van rokers en nooit-rokers Stoppen met roken na een MI is mogelijk de meest effectieve van alle preventieve maatregelen een systematisch onderzoek en meta-analyse toonde een vermindering aan in het aantal MI's en de samengestelde eindpunten van overlijden/MI (RR respectievelijk #,## en #,##) vergeleken met doorgaan met roken (<PERSOON>, ###) Het voordeel is consistent voor geslacht, duur van follow-up, onderzoekslocatie en tijdsperiode Significante reducties in morbiditeit vinden plaats in de eerste zes maanden (Stead, ###) Gerandomiseerde onderzoeken tonen ook het voordeel aan van stoppen met roken, waarbij het risico op harten vaatziekten het risico van nooit-rokers binnen ## tot <LEEFTIJD> jaar benadert (maar nooit gelijk wordt aan) Van minderen met roken is nooit aangetoond dat het de kans op stoppen met roken in de toekomst doet verminderen, maar sommigen pleiten voor nicotine-geassisteerd minder roken voor rokers die niet kunnen of willen stoppen Alle rokers moeten worden aangemoedigd te stoppen met roken de voordelen van stoppen met roken Passief roken moet ook worden vermeden Professionele hulp kan de kansen dat personen stoppen vergroten (RR #,## ##% BI #,## tot #,##) (Heatherton, ###) Een diagnose van of (invasieve) behandeling voor hart- en vaatziekten is vaak een stimulans voor het andere gezondheidsgevaren en het eens worden over een gericht plan met follow-up zijn evidence-based Deze CVRM-richtlijn verwijst naar Richtlijn behandeling van tabaksverslaving en stoppen met roken en de NHG behandelrichtlijn Stoppen met Roken voor de ondersteuning bij het stoppen met roken (Trimbos, ###) Het gebruik van de e-sigaret bij stoppen met roken is momenteel onderwerp van discussie Er is nu geen bewijs dat deze effectief is bij het stoppen met roken De e-sigaret geeft ook gezondheidsschade, deze is minder dan bij Roken is een dodelijke verslavende aandoening Een levenslange roker heeft een risico van ##% aan het roken te overlijden en verliest gemiddeld ## levensjaren vergeleken met (<LEEFTIJD> jaar door ernstige hypertensie en (<LEEFTIJD> jaar door lichte hypertensie (Doll, ###; Kiiskinen, ###) Van roken is bekend dat het allerlei ziekten veroorzaakt en roken is verantwoordelijk voor ##% van alle vermijdbare sterfgevallen onder rokers, waarvan de helft door hart- en Hoewel het aantal rokers in <LOCATIE> afneemt, blijft het veelvoorkomend ##,#% van de volwassen bevolking rookt (<INSTELLING>-leefstijlmonitor) In veel Europese landen is een groeiend, aan opleiding gerelateerd verschil zichtbaar in het aantal personen dat stopt met roken In het EUROASPIRE IV-onderzoek onder patiënten met.
| 646 | fms |
stoppen met roken Passief roken moet ook worden vermeden Professionele hulp kan de kansen dat personen stoppen vergroten (RR #,## ##% BI #,## tot #,##) (Heatherton, ###) Een diagnose van of (invasieve) behandeling voor hart- en vaatziekten is vaak een stimulans voor het andere gezondheidsgevaren en het eens worden over een gericht plan met follow-up zijn evidence-based Deze CVRM-richtlijn verwijst naar Richtlijn behandeling van tabaksverslaving en stoppen met roken en de NHG behandelrichtlijn Stoppen met Roken voor de ondersteuning bij het stoppen met roken (Trimbos, ###) Het gebruik van de e-sigaret bij stoppen met roken is momenteel onderwerp van discussie Er is nu geen bewijs dat deze effectief is bij het stoppen met roken De e-sigaret geeft ook gezondheidsschade, deze is minder dan bij Roken is een dodelijke verslavende aandoening Een levenslange roker heeft een risico van ##% aan het roken te overlijden en verliest gemiddeld ## levensjaren vergeleken met (<LEEFTIJD> jaar door ernstige hypertensie en (<LEEFTIJD> jaar door lichte hypertensie (Doll, ###; Kiiskinen, ###) Van roken is bekend dat het allerlei ziekten veroorzaakt en roken is verantwoordelijk voor ##% van alle vermijdbare sterfgevallen onder rokers, waarvan de helft door hart- en Hoewel het aantal rokers in <LOCATIE> afneemt, blijft het veelvoorkomend ##,#% van de volwassen bevolking rookt (<INSTELLING>-leefstijlmonitor) In veel Europese landen is een groeiend, aan opleiding gerelateerd verschil zichtbaar in het aantal personen dat stopt met roken In het EUROASPIRE IV-onderzoek onder patiënten met van de deelnemers die op het moment van hun coronaire gebeurtenis rookten, was hardnekkig roker Het onderzoek toonde ook aan dat evidence-based behandelingen om te stoppen met roken te weinig werden Centers for Disease Control and <PERSOON> and Behavioural Basis for <PERSOON> CK, Jolly S, Rao-Melacini P, et al Association of diet, exercise, and smoking modification with risk of early <PERSOON> cessation for the secondary prevention of coronary heart disease <PERSOON> J, et al Mortality in relation to smoking ## yearsâ observations on male British doctors <PERSOON> K, et al Passive smoking and the risk of coronary heart diseaseâa meta-analysis of epidemiologic Heatherton TF, Kozlowski LT, Frecker RC, et al <PERSOON> Fagerstrom Test for Nicotine Dependence a revision of the <PERSOON> AM, <PERSOON> SM, <PERSOON> LH, et al <PERSOON> safety of transdermal nicotine as an aid to smoking cessation in patients with <PERSOON-##> P, et al Long-term cost and life-expectancy consequences of hypertension <PERSOON-##> D, De Bacquer D, et al EUROASPIRE IV a European Society of Cardiology survey on the lifestyle, risk factor and therapeutic management of coronary patients from ## European countries <PERSOON-##> ###;<DATUM> # ## Law <PERSOON-##> JK,Wald NJ Environmental tobacco smoke exposure and ischaemic heart disease an evaluation of the.
| 633 | fms |
coronaire gebeurtenis rookten, was hardnekkig roker Het onderzoek toonde ook aan dat evidence-based behandelingen om te stoppen met roken te weinig werden Centers for Disease Control and <PERSOON> and Behavioural Basis for <PERSOON> CK, Jolly S, Rao-Melacini P, et al Association of diet, exercise, and smoking modification with risk of early <PERSOON> cessation for the secondary prevention of coronary heart disease <PERSOON> J, et al Mortality in relation to smoking ## yearsâ observations on male British doctors <PERSOON> K, et al Passive smoking and the risk of coronary heart diseaseâa meta-analysis of epidemiologic Heatherton TF, Kozlowski LT, Frecker RC, et al <PERSOON> Fagerstrom Test for Nicotine Dependence a revision of the <PERSOON> AM, <PERSOON> SM, <PERSOON> LH, et al <PERSOON> safety of transdermal nicotine as an aid to smoking cessation in patients with <PERSOON-##> P, et al Long-term cost and life-expectancy consequences of hypertension <PERSOON-##> D, De Bacquer D, et al EUROASPIRE IV a European Society of Cardiology survey on the lifestyle, risk factor and therapeutic management of coronary patients from ## European countries <PERSOON-##> ###;<DATUM> # ## Law <PERSOON-##> JK,Wald NJ Environmental tobacco smoke exposure and ischaemic heart disease an evaluation of the Importance of light smoking and inhalation habits on risk of myocardial infarction and all cause mortality A ## year follow up of <DATUM> men and women in the <PERSOON-##>) zoekterm leefstijlmonitor Ingezien <DATUM> <PERSOON-##> advice for smoking cessation <PERSOON-##> advice for smoking cessation Cochrane Database Syst Rev Trimbos Richtlijn behandeling van tabaksverslaving en stoppen met roken ondersteuning (herziening ###) <PERSOON-##> JM, et al Effect of nicotine replacement therapy on cardiovascular outcomes after acute Welke voeding verlaagt het risico op hart- en vaatziekten, in het bijzonder die voor de Nederlandse situatie? # Welke voedingsstoffen, voedingsmiddelen en voedingspatronen verlagen het risico op hart- en # Hoe ziet de huidige voedselconsumptie in <LOCATIE> eruit en welke adviezen zijn wenselijk? Adviseer een voeding conform â<PERSOON-##> en de â<PERSOON-##>â Raad het gebruik van visoliesupplementen met het doel het LDL-cholesterol en de kans op hart- en vaatziekten # Welke voedingsstoffen, voedingsmiddelen en voedingspatronen verlagen het risico op hart- en vaatziekten? Voedingsstoffen, voedingsmiddelen en voedingspatronen beïnvloeden het risico op hart- en vaatziekten, omdat zij risicofactoren zoals cholesterol, bloeddruk, lichaamsgewicht en diabetes mellitus beïnvloeden (European Heart Network, ###) Een samenvatting van de adviezen uit de Richtlijnen goede voeding (###) van de Gezondheidsraad is opgenomen in <PERSOON-##>, ###).
| 602 | fms |
inhalation habits on risk of myocardial infarction and all cause mortality A ## year follow up of <DATUM> men and women in the <PERSOON>) zoekterm leefstijlmonitor Ingezien <DATUM> <PERSOON> advice for smoking cessation <PERSOON> advice for smoking cessation Cochrane Database Syst Rev Trimbos Richtlijn behandeling van tabaksverslaving en stoppen met roken ondersteuning (herziening ###) <PERSOON> JM, et al Effect of nicotine replacement therapy on cardiovascular outcomes after acute Welke voeding verlaagt het risico op hart- en vaatziekten, in het bijzonder die voor de Nederlandse situatie? # Welke voedingsstoffen, voedingsmiddelen en voedingspatronen verlagen het risico op hart- en # Hoe ziet de huidige voedselconsumptie in <LOCATIE> eruit en welke adviezen zijn wenselijk? Adviseer een voeding conform â<PERSOON> en de â<PERSOON>â Raad het gebruik van visoliesupplementen met het doel het LDL-cholesterol en de kans op hart- en vaatziekten # Welke voedingsstoffen, voedingsmiddelen en voedingspatronen verlagen het risico op hart- en vaatziekten? Voedingsstoffen, voedingsmiddelen en voedingspatronen beïnvloeden het risico op hart- en vaatziekten, omdat zij risicofactoren zoals cholesterol, bloeddruk, lichaamsgewicht en diabetes mellitus beïnvloeden (European Heart Network, ###) Een samenvatting van de adviezen uit de Richtlijnen goede voeding (###) van de Gezondheidsraad is opgenomen in <PERSOON>, ###) De meeste bewijzen voor het verband tussen voeding en hart- en vaatziekten zijn gebaseerd op observationele onderzoeken en een beperkt aantal gerandomiseerde klinische onderzoeken De invloed van voeding wordt op De voedingstoffen die van invloed zijn op hart- en vaatziekten zijn vetzuren (effect op lipoproteïnenspiegels), dagvoeding hangt af van de hoeveelheid vetten, koolhydraten, eiwitten en alcohol # gram vet levert # kcal, # gram koolhydraten levert # kcal, # gram eiwit levert # kcal en # gram alcohol levert # kcal Water, vitamines en mineralen leveren geen calorieën, vezels heel weinig (<PERSOON> (WEBLINK), geraadpleegd maart ###) De energiebehoefte van mannen tussen de ## en <LEEFTIJD> jaar met een inactieve leefstijl ligt rond de <DATUM> kilocalorieën per dag en van vrouwen # ### kilocalorieën Tien energie% betekent dat ##% van de energieinname (= ### kcal bij mannen en ### kcal bij vrouwen) afkomstig is van een bepaalde voedingsstof In geval van vetten ### kcal gedeeld door # kcal = ## gram vet bij mannen en ### kcal gedeeld door # kcal = ## gram <PERSOON> advies Gezondheidsraad Richtlijnen goede voeding ### Eet volgens een meer plantaardig en minder dierlijk voedingspatroon Eet dagelijks ten minste ### gram groente* en ten minste ### gram fruit Eet dagelijks ten minste ## gram bruin brood, volkorenbrood of andere volkorenproducten Vervang boter, harde margarine en bak- en braadvetten door zachte margarine, vloeibaar bak- en Drink geen alcohol of in ieder geval niet meer dan één glas per dag.
| 623 | fms |
bewijzen voor het verband tussen voeding en hart- en vaatziekten zijn gebaseerd op observationele onderzoeken en een beperkt aantal gerandomiseerde klinische onderzoeken De invloed van voeding wordt op De voedingstoffen die van invloed zijn op hart- en vaatziekten zijn vetzuren (effect op lipoproteïnenspiegels), dagvoeding hangt af van de hoeveelheid vetten, koolhydraten, eiwitten en alcohol # gram vet levert # kcal, # gram koolhydraten levert # kcal, # gram eiwit levert # kcal en # gram alcohol levert # kcal Water, vitamines en mineralen leveren geen calorieën, vezels heel weinig (<PERSOON> (WEBLINK), geraadpleegd maart ###) De energiebehoefte van mannen tussen de ## en <LEEFTIJD> jaar met een inactieve leefstijl ligt rond de <DATUM> kilocalorieën per dag en van vrouwen # ### kilocalorieën Tien energie% betekent dat ##% van de energieinname (= ### kcal bij mannen en ### kcal bij vrouwen) afkomstig is van een bepaalde voedingsstof In geval van vetten ### kcal gedeeld door # kcal = ## gram vet bij mannen en ### kcal gedeeld door # kcal = ## gram <PERSOON> advies Gezondheidsraad Richtlijnen goede voeding ### Eet volgens een meer plantaardig en minder dierlijk voedingspatroon Eet dagelijks ten minste ### gram groente* en ten minste ### gram fruit Eet dagelijks ten minste ## gram bruin brood, volkorenbrood of andere volkorenproducten Vervang boter, harde margarine en bak- en braadvetten door zachte margarine, vloeibaar bak- en Drink geen alcohol of in ieder geval niet meer dan één glas per dag Het gebruik van voedingsstofsupplementen is niet nodig, behalve voor * Het Voedingscentrum adviseert in haar â<PERSOON>â om ### gram groente per dag te eten om deze norm Om de Richtlijnen goede voeding te kunnen implementeren in de dagelijkse praktijk en in aanbevolen hoeveelheden voedingsmiddelen te kunnen formuleren heeft het Voedingscentrum de <PERSOON> als voorlichtingsmodel (opnieuw) uitgebracht <PERSOON> staan productgroepen die de basis vormen van een gezond voedingspatroon en buiten de <PERSOON> staan voedingsmiddelen die niet bijdragen aan een Het advies is om vooral de voedingsmiddelen uit de <PERSOON> te eten, en # tot # keer per dag iets kleins en maximaal # keer per week iets groots buiten de <PERSOON> te eten <PERSOON> staan Om meer plantaardig en minder dierlijk te eten kan de volgende weekindeling een leidraad zijn # dag vis, # dag peulvruchten, # dag noten, # dagen rund- of varkensvlees en # dagen kip of ander gevogelte Op de website van het Voedingscentrum staat een tool waarmee een consument kan zien hoeveel en wat je De â<PERSOON> van vijfâ is gebaseerd op de Voedingsnormen (###) en de Richtlijnen goede voeding (###) van de Onderstaande voedingsmiddelen dekken ##% van de energiebehoefte en voorzien in voldoende essentiële Ter preventie van hart- en vaatziekten is het belangrijk verzadigd vet te vervangen door onverzadigd vet en complexe koolhydraten en daarbij de hoeveelheid verzadigd vet te beperken tot maximaal ## energieprocent.
| 638 | fms |
van voedingsstofsupplementen is niet nodig, behalve voor * Het Voedingscentrum adviseert in haar â<PERSOON>â om ### gram groente per dag te eten om deze norm Om de Richtlijnen goede voeding te kunnen implementeren in de dagelijkse praktijk en in aanbevolen hoeveelheden voedingsmiddelen te kunnen formuleren heeft het Voedingscentrum de <PERSOON> als voorlichtingsmodel (opnieuw) uitgebracht <PERSOON> staan productgroepen die de basis vormen van een gezond voedingspatroon en buiten de <PERSOON> staan voedingsmiddelen die niet bijdragen aan een Het advies is om vooral de voedingsmiddelen uit de <PERSOON> te eten, en # tot # keer per dag iets kleins en maximaal # keer per week iets groots buiten de <PERSOON> te eten <PERSOON> staan Om meer plantaardig en minder dierlijk te eten kan de volgende weekindeling een leidraad zijn # dag vis, # dag peulvruchten, # dag noten, # dagen rund- of varkensvlees en # dagen kip of ander gevogelte Op de website van het Voedingscentrum staat een tool waarmee een consument kan zien hoeveel en wat je De â<PERSOON> van vijfâ is gebaseerd op de Voedingsnormen (###) en de Richtlijnen goede voeding (###) van de Onderstaande voedingsmiddelen dekken ##% van de energiebehoefte en voorzien in voldoende essentiële Ter preventie van hart- en vaatziekten is het belangrijk verzadigd vet te vervangen door onverzadigd vet en complexe koolhydraten en daarbij de hoeveelheid verzadigd vet te beperken tot maximaal ## energieprocent Door verzadigd vet te vervangen door geraffineerde/toegevoegde suikers neemt het risico op hart- en vaatziekten toe met #% (<PERSOON>, ###; zie ook figuur #) Dit risico neemt juist af met ##%, ##% en respectievelijk #% als verzadigd vet vervangen wordt door meervoudig onverzadigde vetzuren (HR #,##, ##%BI #,## tot #,##), #,##, ##%BI #,## tot #,##) <PERSOON> grote effecten van vervanging van verzadigd vet door meervoudig en enkelvoudig onverzadigde vetzuren op de totale sterfte en van meervoudig onverzadigde vetzuren op de sterfte aan hart- en vaatziekten werden in een separate analyse aangetoond (<PERSOON>, ###) Deze laatste bevindingen zijn gebaseerd op de Nursesâ Health Study en Health Professionals Follow-up studie, die zich kenmerken door bepaling van de voedingssamenstelling op basis van meerdere voedsel frequentie vragenlijsten (om de <LEEFTIJD> jaar) en lange follow-up tijd (## tot <LEEFTIJD> jaar) De totale bewijslast, ook die uit RCTâs in kader van primaire en secundaire preventie, op een rij gezet door onafhankelijke experts van de American Heart Association bevestigt Trans f at = Trans vet; MUFA = EOV; PUFA = MOV; Carbohydrates f rom ref ined starch Koolhydraten van geraf f ineerde en toegevoegde suikers; Carbohydrates f rom whole grains Complexe koolhydraten (volkoren granen) Verschil in hazard risicoâs (balken) uitgedrukt in % met Enkelvoudig onverzadigde vetzuren (EOVâs) hebben een gunstig effect op LDL-cholesterol wanneer zij verzadigde vetzuren of koolhydraten (suikers) vervangen, maar het effect op coronaire hartziekten (CHZ) is kleiner dan bij vervanging van verzadigde vetzuren door meervoudig onverzadigde vetzuren (<PERSOON>, ###; Meervoudig onverzadigde vetzuren (MOV's) kunnen worden onderverdeeld in twee subgroepen.
| 681 | fms |
geraffineerde/toegevoegde suikers neemt het risico op hart- en vaatziekten toe met #% (<PERSOON>, ###; zie ook figuur #) Dit risico neemt juist af met ##%, ##% en respectievelijk #% als verzadigd vet vervangen wordt door meervoudig onverzadigde vetzuren (HR #,##, ##%BI #,## tot #,##), #,##, ##%BI #,## tot #,##) <PERSOON> grote effecten van vervanging van verzadigd vet door meervoudig en enkelvoudig onverzadigde vetzuren op de totale sterfte en van meervoudig onverzadigde vetzuren op de sterfte aan hart- en vaatziekten werden in een separate analyse aangetoond (<PERSOON>, ###) Deze laatste bevindingen zijn gebaseerd op de Nursesâ Health Study en Health Professionals Follow-up studie, die zich kenmerken door bepaling van de voedingssamenstelling op basis van meerdere voedsel frequentie vragenlijsten (om de <LEEFTIJD> jaar) en lange follow-up tijd (## tot <LEEFTIJD> jaar) De totale bewijslast, ook die uit RCTâs in kader van primaire en secundaire preventie, op een rij gezet door onafhankelijke experts van de American Heart Association bevestigt Trans f at = Trans vet; MUFA = EOV; PUFA = MOV; Carbohydrates f rom ref ined starch Koolhydraten van geraf f ineerde en toegevoegde suikers; Carbohydrates f rom whole grains Complexe koolhydraten (volkoren granen) Verschil in hazard risicoâs (balken) uitgedrukt in % met Enkelvoudig onverzadigde vetzuren (EOVâs) hebben een gunstig effect op LDL-cholesterol wanneer zij verzadigde vetzuren of koolhydraten (suikers) vervangen, maar het effect op coronaire hartziekten (CHZ) is kleiner dan bij vervanging van verzadigde vetzuren door meervoudig onverzadigde vetzuren (<PERSOON>, ###; Meervoudig onverzadigde vetzuren (MOV's) kunnen worden onderverdeeld in twee subgroepen vetzuren, voornamelijk uit plantaardige olie en margarines (linolzuur) en omega-# vetzuren, voornamelijk uit mindere mate het HDL-cholesterol wanneer zij verzadigde vetzuren vervangen De omega-# vetzuren uit visolie zijn vooral eicosapentaeenzuur en docosahexaeenzuur (EPA/DHA) van groot belang Vette vis bevat naast deze Visoliesupplementen wijzigen het serumcholesterolgehalte echter niet en met de momenteel beschikbare behandelingen ter verlaging van het cardiovasculair risico valt te betwijfelen of ze een gunstige invloed hebben op mortaliteit door alle oorzaken, ischemische hartziekten en beroerte (<PERSOON>-trial met bijna # ### hartinfarct patiënten die optimaal met medicatie behandeld werden, werd geen (<PERSOON>, ###) Wel werd aangetoond dat degenen die gezond aten een ##% lager cardiovasculair en sterfterisico hadden ten opzichte van degenen die ongezond aten (<PERSOON>, ###) Van de transvetzuren, een subgroep van de onverzadigde vetzuren, is aangetoond dat ze zeer schadelijk zijn worden gevormd tijdens industriële bewerking (harding) van vetten en zijn aanwezig in, bijvoorbeeld, harde een #% toename in energie-inname door transvetzuren het risico op ischemische hartziekten doet toenemen Er wordt maximaal # energieprocent uit transvetzuren aanbevolen hoe minder hoe beter Door modernere De invloed van cholesterol uit voeding op serumcholesterolspiegels is beperkt vergeleken met het aandeel van vetzuren in de voeding Wanneer de richtlijnen om de inname van verzadigd vet te verlagen worden opgevolgd, leidt dit meestal tot een verlaging van inname van cholesterol uit voeding Sommige richtlijnen (waaronder deze) over gezonde voeding geven daarom geen specifieke richtlijnen over cholesterol uit voeding; andere noemen.
| 685 | fms |
vetzuren, voornamelijk uit plantaardige olie en margarines (linolzuur) en omega-# vetzuren, voornamelijk uit mindere mate het HDL-cholesterol wanneer zij verzadigde vetzuren vervangen De omega-# vetzuren uit visolie zijn vooral eicosapentaeenzuur en docosahexaeenzuur (EPA/DHA) van groot belang Vette vis bevat naast deze Visoliesupplementen wijzigen het serumcholesterolgehalte echter niet en met de momenteel beschikbare behandelingen ter verlaging van het cardiovasculair risico valt te betwijfelen of ze een gunstige invloed hebben op mortaliteit door alle oorzaken, ischemische hartziekten en beroerte (<PERSOON>-trial met bijna # ### hartinfarct patiënten die optimaal met medicatie behandeld werden, werd geen (<PERSOON>, ###) Wel werd aangetoond dat degenen die gezond aten een ##% lager cardiovasculair en sterfterisico hadden ten opzichte van degenen die ongezond aten (<PERSOON>, ###) Van de transvetzuren, een subgroep van de onverzadigde vetzuren, is aangetoond dat ze zeer schadelijk zijn worden gevormd tijdens industriële bewerking (harding) van vetten en zijn aanwezig in, bijvoorbeeld, harde een #% toename in energie-inname door transvetzuren het risico op ischemische hartziekten doet toenemen Er wordt maximaal # energieprocent uit transvetzuren aanbevolen hoe minder hoe beter Door modernere De invloed van cholesterol uit voeding op serumcholesterolspiegels is beperkt vergeleken met het aandeel van vetzuren in de voeding Wanneer de richtlijnen om de inname van verzadigd vet te verlagen worden opgevolgd, leidt dit meestal tot een verlaging van inname van cholesterol uit voeding Sommige richtlijnen (waaronder deze) over gezonde voeding geven daarom geen specifieke richtlijnen over cholesterol uit voeding; andere noemen tussen zoutreductie en verlaging van bloeddruk (Sacks, ###) In de meeste westerse landen ligt het zoutgebruik optimale hoeveelheid is mogelijk nog wel lager ca # g/dag Hoewel het verband tussen zoutgebruik en bloeddruk soms controversieel blijft, zijn er voldoende bewijzen om zoutreductie aan te bevelen als een Recentelijk zijn er enkele onderzoeken gepubliceerd waarbij een J-vormige relatie werd gevonden, dat wil zeggen een hoger risico bij een lage zoutinname (<PERSOON>, ###) Deze studies kenmerken zich doordat het zoutgehalte in slechts een monster urine is bepaald, gevolgd door een omrekening met een formule naar ##uurs urine gehalte Idealiter wordt het zoutgehalte in meerdere ##-uurs urineverzamelingen bepaald om tot een goede schatting te komen (Olde Engberink, ###) Dit J-vormig verband kan ook verklaard worden doordat in de laagste zoutinname groep personen zitten die ziek zijn, medicatie gebruiken, een zoutbeperkt-dieet op doktersadvies volgen, geen eetlust hebben (bijvoorbeeld kwetsbare ouderen) en personen die onderrapporteren (bijvoorbeeld obese personen) Zij hebben op andere gronden een hoger risico Op basis van dergelijk onderzoek met methodologische beperkingen kan daarom niet worden gesteld dat een voeding laag in zout een hogere risico op hart- en vaatziekten met zich meebrengt Gemiddeld ##% van het zout in de voeding is afkomstig uit bewerkte voedingsmiddelen en slechts ##% wordt later zelf toegevoegd Zoutreductie kan worden bereikt door andere voeding te kiezen (minder bewerkt voedsel, Kalium en kaliumrijke voedingsmiddelen hebben een gunstig effect op de bloeddruk (<PERSOON>, ### Groenten en fruit zijn de belangrijkste <INSTELLING> van kalium.
| 619 | fms |
en verlaging van bloeddruk (Sacks, ###) In de meeste westerse landen ligt het zoutgebruik optimale hoeveelheid is mogelijk nog wel lager ca # g/dag Hoewel het verband tussen zoutgebruik en bloeddruk soms controversieel blijft, zijn er voldoende bewijzen om zoutreductie aan te bevelen als een Recentelijk zijn er enkele onderzoeken gepubliceerd waarbij een J-vormige relatie werd gevonden, dat wil zeggen een hoger risico bij een lage zoutinname (<PERSOON>, ###) Deze studies kenmerken zich doordat het zoutgehalte in slechts een monster urine is bepaald, gevolgd door een omrekening met een formule naar ##uurs urine gehalte Idealiter wordt het zoutgehalte in meerdere ##-uurs urineverzamelingen bepaald om tot een goede schatting te komen (Olde Engberink, ###) Dit J-vormig verband kan ook verklaard worden doordat in de laagste zoutinname groep personen zitten die ziek zijn, medicatie gebruiken, een zoutbeperkt-dieet op doktersadvies volgen, geen eetlust hebben (bijvoorbeeld kwetsbare ouderen) en personen die onderrapporteren (bijvoorbeeld obese personen) Zij hebben op andere gronden een hoger risico Op basis van dergelijk onderzoek met methodologische beperkingen kan daarom niet worden gesteld dat een voeding laag in zout een hogere risico op hart- en vaatziekten met zich meebrengt Gemiddeld ##% van het zout in de voeding is afkomstig uit bewerkte voedingsmiddelen en slechts ##% wordt later zelf toegevoegd Zoutreductie kan worden bereikt door andere voeding te kiezen (minder bewerkt voedsel, Kalium en kaliumrijke voedingsmiddelen hebben een gunstig effect op de bloeddruk (<PERSOON>, ### Groenten en fruit zijn de belangrijkste <INSTELLING> van kalium kaliuminname en het risico op beroerte (RR #,## (##% CI #,##, #,##)) (Aburto, ###) Naast het verminderen van de zoutinname kan een verhoging van de kaliuminname bijdragen aan een verlaging van de bloeddruk Voorzichtigheid is geboden met kaliumrijke voeding bij patiënten met hart- en nierziekten en slecht gereguleerde aangetoond tussen spiegels voor vitamine A en E en het risico op hart- en vaatziekten De resultaten van deze observatieonderzoeken zijn echter niet bevestigd door interventie onderzoeken Onderzoek heeft geen voordeel In de onderste tertiel van serumspiegels voor vitamine D liggen hart- en vaatziekten en totale mortaliteit ##% mortaliteit ten gevolge van hart- en vaatziekten (RR #,## (##% CI #,##, #,##)) en ##% hoger risico op mortaliteit door alle oorzaken (RR #,## (##% CI #,##, #,##)) is gemeld voor het onderste versus het bovenste kwintiel van vitamine <PERSOON>, ###) Een veel kleiner effect werd gezien bij RCTâs een vermindering van ##% in mortaliteit door alle oorzaken werd gezien bij vitamine D#-supplementen (RR #,## (##% CI #,##, #,##)), maar niet voor vitamine D#-supplementen (Chowdhury, ###) Door de kleine aantallen was het niet mogelijk een Conclusies over aanvulling van het voedingspatroon met vitamine D (soort supplement (D# of D#), dosering en De Gezondheidsraad brengt wel voedingsnormen voor vitamine D uit ter bevordering van een goede Vezels zijn afkomstig van granen, groenten en fruit Recente meta-analyses van prospectieve cohortonderzoeken tonen aan dat een verhoging van de totale dagelijkse inname van vezels met # g/dag is.
| 692 | fms |
het risico op beroerte (RR #,## (##% CI #,##, #,##)) (Aburto, ###) Naast het verminderen van de zoutinname kan een verhoging van de kaliuminname bijdragen aan een verlaging van de bloeddruk Voorzichtigheid is geboden met kaliumrijke voeding bij patiënten met hart- en nierziekten en slecht gereguleerde aangetoond tussen spiegels voor vitamine A en E en het risico op hart- en vaatziekten De resultaten van deze observatieonderzoeken zijn echter niet bevestigd door interventie onderzoeken Onderzoek heeft geen voordeel In de onderste tertiel van serumspiegels voor vitamine D liggen hart- en vaatziekten en totale mortaliteit ##% mortaliteit ten gevolge van hart- en vaatziekten (RR #,## (##% CI #,##, #,##)) en ##% hoger risico op mortaliteit door alle oorzaken (RR #,## (##% CI #,##, #,##)) is gemeld voor het onderste versus het bovenste kwintiel van vitamine <PERSOON>, ###) Een veel kleiner effect werd gezien bij RCTâs een vermindering van ##% in mortaliteit door alle oorzaken werd gezien bij vitamine D#-supplementen (RR #,## (##% CI #,##, #,##)), maar niet voor vitamine D#-supplementen (Chowdhury, ###) Door de kleine aantallen was het niet mogelijk een Conclusies over aanvulling van het voedingspatroon met vitamine D (soort supplement (D# of D#), dosering en De Gezondheidsraad brengt wel voedingsnormen voor vitamine D uit ter bevordering van een goede Vezels zijn afkomstig van granen, groenten en fruit Recente meta-analyses van prospectieve cohortonderzoeken tonen aan dat een verhoging van de totale dagelijkse inname van vezels met # g/dag is (<PERSOON>, ###; Yao, ###) Er is nog geen bewijs voor een vergelijkbare associatie met vezels uit groenten en fruit Wel is bekend dat fruitvezels (pectines) het LDL-cholesterol verlagen (Gezondheidsraad, achtergrond document Voedingsvezel, ###) Hoewel nog niet helemaal duidelijk is hoe het mechanisme werkt, is wel bekend dat een hogere vezelinname de postprandiale glucoserespons na koolhydraatrijke maaltijden vastgesteld door de Gezondheidsraad is ## tot ## g/dag vanaf de leeftijd van <LEEFTIJD> jaar In de leeftijd onder de ## De Richtlijn goede voeding van de Gezondheidsraad uit ### adviseert om geraffineerde graanproducten te vervangen door volkorenproducten, door dagelijks tenminste ## gram bruin brood, volkorenbrood en andere In kader # zijn de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden voor onderstaand vermelde voedingsmiddelen Prospectieve cohortonderzoeken hebben aangetoond dat het eten van groenten en fruit een beschermend effect heeft op hart- en vaatziekten, maar er zijn weinig RCTâs beschikbaar Een meta-analyse toonde een daling aan van # % (RR #,## (##% CI #,##, #,##)) op sterfte door hart â en vaatziekten voor elke extra portie fruit (gelijk aan ##g) en groenten (gelijk aan ##g) per dag, terwijl mortaliteit door alle oorzaken niet verder afnam met een inname van meer dan vijf porties (<PERSOON>, ###) Een meta-analyse meldde een verlaagd risico voor beroerte van ##% (RR #,## (##% CI #,##, #,##)) bij drie tot vijf porties groenten en fruit per dag en van ##% (RR #,## (##% CI #,##, #,##)) voor meer dan vijf porties vergeleken met minder dan drie porties (He, ###) Een meta-analyse.
| 772 | fms |
nog geen bewijs voor een vergelijkbare associatie met vezels uit groenten en fruit Wel is bekend dat fruitvezels (pectines) het LDL-cholesterol verlagen (Gezondheidsraad, achtergrond document Voedingsvezel, ###) Hoewel nog niet helemaal duidelijk is hoe het mechanisme werkt, is wel bekend dat een hogere vezelinname de postprandiale glucoserespons na koolhydraatrijke maaltijden vastgesteld door de Gezondheidsraad is ## tot ## g/dag vanaf de leeftijd van <LEEFTIJD> jaar In de leeftijd onder de ## De Richtlijn goede voeding van de Gezondheidsraad uit ### adviseert om geraffineerde graanproducten te vervangen door volkorenproducten, door dagelijks tenminste ## gram bruin brood, volkorenbrood en andere In kader # zijn de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden voor onderstaand vermelde voedingsmiddelen Prospectieve cohortonderzoeken hebben aangetoond dat het eten van groenten en fruit een beschermend effect heeft op hart- en vaatziekten, maar er zijn weinig RCTâs beschikbaar Een meta-analyse toonde een daling aan van # % (RR #,## (##% CI #,##, #,##)) op sterfte door hart â en vaatziekten voor elke extra portie fruit (gelijk aan ##g) en groenten (gelijk aan ##g) per dag, terwijl mortaliteit door alle oorzaken niet verder afnam met een inname van meer dan vijf porties (<PERSOON>, ###) Een meta-analyse meldde een verlaagd risico voor beroerte van ##% (RR #,## (##% CI #,##, #,##)) bij drie tot vijf porties groenten en fruit per dag en van ##% (RR #,## (##% CI #,##, #,##)) voor meer dan vijf porties vergeleken met minder dan drie porties (He, ###) Een meta-analyse CI #,##, #,##)) voor elke extra portie groenten en fruit per dag (Dauchet, ###) gram noten het risico op hart- en vaatziekten met ca ##% (RR #,## (##% CI #,##, #,##)) vermindert (Luo, ###) Hierbij moet worden opgemerkt dat noten veel energie bevatten Het beschermend effect van vis op hart- en vaatziekten wordt onder andere toegeschreven aan de omega-#vetzuren in vette vis Gepoolde risicoschattingen uit prospectieve cohortstudies tonen aan dat ten minste een keer per week vis eten leidt tot een verlaging van het risico op ischemische hartziekten met ##% (RR #,## (##% CI #,##, #,##)) vergeleken met het eten van minder vis (<PERSOON>, ###) Een recente meta-analyse heeft aangetoond dat twee tot vier keer per week vis eten het risico op een beroerte met #% vermindert (RR #,## (##% CI #,##, #,##)) vergeleken met minder dan een keer per week vis eten (Chowdhury, ###) De relatie tussen vis eten en het risico op hart- en vaatziekten is niet lineair Het risico is vooral verhoogd voor personen die nauwelijks tot geen vis eten Een kleine toename in de visconsumptie door de algemene bevolking kan dus grote De Gezondheidsraad heeft op basis van RCTâs vastgesteld dat de consumptie van peulvruchten (soja-)bonen, Drie of meer alcoholische dranken per dag drinken is geassocieerd met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten De resultaten van epidemiologische onderzoeken geven aan dat er een lager risico op hart- en Deze associatie lijkt niet verklaard te kunnen worden door specifieke kenmerken van geheelonthouders, hoewel.
| 753 | fms |
per dag (Dauchet, ###) gram noten het risico op hart- en vaatziekten met ca ##% (RR #,## (##% CI #,##, #,##)) vermindert (Luo, ###) Hierbij moet worden opgemerkt dat noten veel energie bevatten Het beschermend effect van vis op hart- en vaatziekten wordt onder andere toegeschreven aan de omega-#vetzuren in vette vis Gepoolde risicoschattingen uit prospectieve cohortstudies tonen aan dat ten minste een keer per week vis eten leidt tot een verlaging van het risico op ischemische hartziekten met ##% (RR #,## (##% CI #,##, #,##)) vergeleken met het eten van minder vis (<PERSOON>, ###) Een recente meta-analyse heeft aangetoond dat twee tot vier keer per week vis eten het risico op een beroerte met #% vermindert (RR #,## (##% CI #,##, #,##)) vergeleken met minder dan een keer per week vis eten (Chowdhury, ###) De relatie tussen vis eten en het risico op hart- en vaatziekten is niet lineair Het risico is vooral verhoogd voor personen die nauwelijks tot geen vis eten Een kleine toename in de visconsumptie door de algemene bevolking kan dus grote De Gezondheidsraad heeft op basis van RCTâs vastgesteld dat de consumptie van peulvruchten (soja-)bonen, Drie of meer alcoholische dranken per dag drinken is geassocieerd met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten De resultaten van epidemiologische onderzoeken geven aan dat er een lager risico op hart- en Deze associatie lijkt niet verklaard te kunnen worden door specifieke kenmerken van geheelonthouders, hoewel De Gezondheidsraad adviseert om geen alcohol of in ieder geval niet meer dan één glas per dag te drinken De Gezondheidsraad concludeert dat het aannemelijk is dat een matig gebruik (tot ## gram per dag = #,# standaard glas alcoholische drank) samenhangt met een lager risico op hart- en vaatziekten, diabetes mellitus Een recent Mendeliaans randomisatieonderzoek met daarin analyses van ## epidemiologische onderzoeken heeft vraagtekens gezet bij een eventueel gunstig effect van gematigde alcoholconsumptie en het lijkt erop te wijzen dat de laagste risico's voor hart- en vaatziekten te vinden waren bij geheelonthouders en dat elke hoeveelheid alcohol geassocieerd wordt met een verhoogde bloeddruk en BMI (Holmes, ###) In een recente analyse van data uit drie grote databanken waaronder EPIC-CVD werd een cumulatief hoger risico (HR #,##, hartfalen (HR #,##, ##% BI #,<DATUM> ##) per iedere ### gram toename aan alcoholconsumptie per week (Wood, ###) De totale mortaliteit was het laagst in de groep alcoholdrinkers (### gram per week en dit risico nam Met suiker gezoete frisdranken is een belangrijke <INSTELLING> van calorieën in het Europese voedingspatroon Onder kinderen en adolescenten leveren deze dranken inmiddels zelfs ## tot ##% van de geconsumeerde calorieën Regelmatige consumptie van frisdranken wordt geassocieerd met overgewicht, metabool syndroom en type # diabetes mellitus Vervanging van met suiker gezoete frisdranken door frisdranken gezoet met kunstmatige zoetstoffen leidde tot minder grote gewichtstoename bij kinderen gedurende een periode van achttien Regelmatige consumptie van met suiker gezoete dranken (dat wil zeggen twee porties per dag vergeleken met.
| 683 | fms |
ieder geval niet meer dan één glas per dag te drinken De Gezondheidsraad concludeert dat het aannemelijk is dat een matig gebruik (tot ## gram per dag = #,# standaard glas alcoholische drank) samenhangt met een lager risico op hart- en vaatziekten, diabetes mellitus Een recent Mendeliaans randomisatieonderzoek met daarin analyses van ## epidemiologische onderzoeken heeft vraagtekens gezet bij een eventueel gunstig effect van gematigde alcoholconsumptie en het lijkt erop te wijzen dat de laagste risico's voor hart- en vaatziekten te vinden waren bij geheelonthouders en dat elke hoeveelheid alcohol geassocieerd wordt met een verhoogde bloeddruk en BMI (Holmes, ###) In een recente analyse van data uit drie grote databanken waaronder EPIC-CVD werd een cumulatief hoger risico (HR #,##, hartfalen (HR #,##, ##% BI #,<DATUM> ##) per iedere ### gram toename aan alcoholconsumptie per week (Wood, ###) De totale mortaliteit was het laagst in de groep alcoholdrinkers (### gram per week en dit risico nam Met suiker gezoete frisdranken is een belangrijke <INSTELLING> van calorieën in het Europese voedingspatroon Onder kinderen en adolescenten leveren deze dranken inmiddels zelfs ## tot ##% van de geconsumeerde calorieën Regelmatige consumptie van frisdranken wordt geassocieerd met overgewicht, metabool syndroom en type # diabetes mellitus Vervanging van met suiker gezoete frisdranken door frisdranken gezoet met kunstmatige zoetstoffen leidde tot minder grote gewichtstoename bij kinderen gedurende een periode van achttien Regelmatige consumptie van met suiker gezoete dranken (dat wil zeggen twee porties per dag vergeleken met zelfs na correctie voor een ongezonde leefstijl en voedingsfactoren, terwijl met kunstmatige zoetstoffen gezoete dranken niet waren geassocieerd met hart- en vaatziekten De WHO-richtlijn raadt een maximale consumptie aan van ##% van de energie uit suiker (mono- en disachariden) Dit omvat ook toegevoegde suikers en suikers in fruit en vruchtensappen (WHO, ### in ESC guideline ###) Voorkeur gaat uit naar water, filterkoffie, groene en Er zijn een aantal functionele voedingsmiddelen die claimen het cholesterol te verlagen Zij vallen niet onder de Wet op de Geneesmiddelen omdat zij niet claimen hart- en vaatziekten te voorkomen Aangezien er veelvuldig gebruik van wordt gemaakt en de middelen soms ook bijwerkingen kunnen geven, worden ze in deze module Functionele voedingsmiddelen die fytosterolen (plantaardige sterolen en stanolen) bevatten, kunnen het LDLP DF aangemaakt op <DATUM> cholesterol met gemiddeld ##% verlagen bij een dagelijkse consumptie van # g/dag Het cholesterolverlagend effect komt bovenop het effect dat wordt verkregen met een voeding laag in verzadigd vet of bij statinegebruik Het cholesterolgehalte kan verder worden verlaagd met hogere doses (max # g/dag) fytosterolen (<PERSOON>, ###) De Europese Voedselwaren Autoriteit (EFSA) heeft de claim dat een dagelijkse hoeveelheid van #,<DATUM> # gram plantensterolen/stanolen een LDL-cholesterol daling van # tot ##% respectievelijk van #,<DATUM> gram een daling van ## tot ##,#% goedgekeurd (EFSA, ###) Er zijn nog geen onderzoeken gedaan met klinische eindpunten, zodat de werkgroep geen aanbeveling kan geven over het gebruik van fytosterolen met als doel het verlagen van Supplementen met rode gist rijst bevatten het cholesterolverlagende monacoline K (## mg) = lovastatine (circa.
| 665 | fms |
kunstmatige zoetstoffen gezoete dranken niet waren geassocieerd met hart- en vaatziekten De WHO-richtlijn raadt een maximale consumptie aan van ##% van de energie uit suiker (mono- en disachariden) Dit omvat ook toegevoegde suikers en suikers in fruit en vruchtensappen (WHO, ### in ESC guideline ###) Voorkeur gaat uit naar water, filterkoffie, groene en Er zijn een aantal functionele voedingsmiddelen die claimen het cholesterol te verlagen Zij vallen niet onder de Wet op de Geneesmiddelen omdat zij niet claimen hart- en vaatziekten te voorkomen Aangezien er veelvuldig gebruik van wordt gemaakt en de middelen soms ook bijwerkingen kunnen geven, worden ze in deze module Functionele voedingsmiddelen die fytosterolen (plantaardige sterolen en stanolen) bevatten, kunnen het LDLP DF aangemaakt op <DATUM> cholesterol met gemiddeld ##% verlagen bij een dagelijkse consumptie van # g/dag Het cholesterolverlagend effect komt bovenop het effect dat wordt verkregen met een voeding laag in verzadigd vet of bij statinegebruik Het cholesterolgehalte kan verder worden verlaagd met hogere doses (max # g/dag) fytosterolen (<PERSOON>, ###) De Europese Voedselwaren Autoriteit (EFSA) heeft de claim dat een dagelijkse hoeveelheid van #,<DATUM> # gram plantensterolen/stanolen een LDL-cholesterol daling van # tot ##% respectievelijk van #,<DATUM> gram een daling van ## tot ##,#% goedgekeurd (EFSA, ###) Er zijn nog geen onderzoeken gedaan met klinische eindpunten, zodat de werkgroep geen aanbeveling kan geven over het gebruik van fytosterolen met als doel het verlagen van Supplementen met rode gist rijst bevatten het cholesterolverlagende monacoline K (## mg) = lovastatine (circa De RCTâs kenmerken zich door een klein aantal proefpersonen, korte duur van interventie (meeste studies rond de ## tot ## weken) en langetermijneffecten ontbreken Tevens bevatten de meeste supplementen andere ingrediënten zoals artisjok extract, policosanol en phytosterolen De Europese Voedselwaren Autoriteit (EFSA) keurt de claim âMonacolin K uit rode gist rijst draagt bij aan het behoud van een normaal LDL-cholesterolâ goed Echter, het Bijwerkingencentrum Lareb waarschuwt voor de bijwerkingen van rode gist rijst, voor variaties in de hoeveelheid monacoline K in supplementen en de mogelijkheid dat door het gistingsproces ook de giftige stof citrinine (een dyslipidaemias (###)â concludeert dat functionele voedingsmiddelen met rode gist rijst overwogen mogen worden bij personen met verhoogde cholesterolwaarden die niet in aanmerking komen voor statines op basis van hun risicoschatting voor hart- en vaatziekten (Catapano, ###) Deze werkgroep raadt Rode gist rijst niet Een meta-analyse van ## onderzoeken, grotendeels naar preventie van recidief hart- en vaatziekten en grotendeels met visoliesupplementen, kon geen voordeel aantonen van visoliesupplementen op recidief hart- en tenminste # maanden liet een mogelijk geringe reductie zien op cardiale mortaliteit, RR #,## (##% BI #,## tot #,##), ten opzichte geen gebruik (Maki, ###) Een recente meta-analyse van ## RCTâs voor tenminste <LEEFTIJD> jaar onder hoog risico personen liet geen effecten van visoliesupplementen zien op fatale en niet-fatale CHD en nietfatale hartinfarcten (Aung, ###) Door het hele voedingspatroon te bestuderen kan het gecombineerde effect van de afzonderlijke omvat een groot aantal voedingstoffen en levensmiddelen die hiervoor zijn besproken hoge consumptie van.
| 674 | fms |
RCTâs kenmerken zich door een klein aantal proefpersonen, korte duur van interventie (meeste studies rond de ## tot ## weken) en langetermijneffecten ontbreken Tevens bevatten de meeste supplementen andere ingrediënten zoals artisjok extract, policosanol en phytosterolen De Europese Voedselwaren Autoriteit (EFSA) keurt de claim âMonacolin K uit rode gist rijst draagt bij aan het behoud van een normaal LDL-cholesterolâ goed Echter, het Bijwerkingencentrum Lareb waarschuwt voor de bijwerkingen van rode gist rijst, voor variaties in de hoeveelheid monacoline K in supplementen en de mogelijkheid dat door het gistingsproces ook de giftige stof citrinine (een dyslipidaemias (###)â concludeert dat functionele voedingsmiddelen met rode gist rijst overwogen mogen worden bij personen met verhoogde cholesterolwaarden die niet in aanmerking komen voor statines op basis van hun risicoschatting voor hart- en vaatziekten (Catapano, ###) Deze werkgroep raadt Rode gist rijst niet Een meta-analyse van ## onderzoeken, grotendeels naar preventie van recidief hart- en vaatziekten en grotendeels met visoliesupplementen, kon geen voordeel aantonen van visoliesupplementen op recidief hart- en tenminste # maanden liet een mogelijk geringe reductie zien op cardiale mortaliteit, RR #,## (##% BI #,## tot #,##), ten opzichte geen gebruik (Maki, ###) Een recente meta-analyse van ## RCTâs voor tenminste <LEEFTIJD> jaar onder hoog risico personen liet geen effecten van visoliesupplementen zien op fatale en niet-fatale CHD en nietfatale hartinfarcten (Aung, ###) Door het hele voedingspatroon te bestuderen kan het gecombineerde effect van de afzonderlijke omvat een groot aantal voedingstoffen en levensmiddelen die hiervoor zijn besproken hoge consumptie van naarmate de voeding meer overeenkomt met een mediterraan voedingspatroon wordt geassocieerd met een ##% daling van incidentie van hart- en vaatziekten of mortaliteit (gepoold RR #,## (##% CI #,##, #,##)) en een PREDIMED-RCT onder personen met een hoog risico werd gevonden dat na een mediterraan voedingspatroon met olijfolie (<PERSOON> Vierge) of met ## gram gemengde noten gedurende een periode van vijf jaar, vergeleken met een controlevoedingspatroon, er een ##-##% lager risico bestond op hart- en vaatziekten (RR voor olijfolie # Hoe ziet de huidige voedselconsumptie in <LOCATIE> eruit en welke wijzigingen zijn wenselijk? Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (<INSTELLING>) brengt middels voedselconsumptiepeilingen (VCP) de voeding van Nederlanders in kaart (<PERSOON>, ###; <PERSOON>, ###) In de resultaten van deze peilingen wordt de consumptie van voedingsmiddelen en niet van voedingsstoffen gepresenteerd Aanvullend wordt voedingsstatusonderzoek verricht waarbij onder andere de zoutexcretie gemeten wordt (<PERSOON> over de periode ### tot ### en periode ### tot ### ((WEBLINK)) bleek dat inname van verzadigd vet ## tot ## energie% bedroeg Meer dan ##% van de bevolking at meer verzadigd vet dan de maximumgrens van ## energie% Door modernere hardingsmethoden en andere grondstoffen van vetten ontstaan er nog nauwelijks transvetten in vetten en oliën De inname van transvetzuren is in <LOCATIE> dan ook gedaald naar minder dan # energie% Op dit moment vormt zuivel (waarin natuurlijke transvetten) de belangrijkste, maar kleine <INSTELLING> van transvetzuren De meest recente VCP van ### tot ### laat zien dat.
| 696 | fms |
meer overeenkomt met een mediterraan voedingspatroon wordt geassocieerd met een ##% daling van incidentie van hart- en vaatziekten of mortaliteit (gepoold RR #,## (##% CI #,##, #,##)) en een PREDIMED-RCT onder personen met een hoog risico werd gevonden dat na een mediterraan voedingspatroon met olijfolie (<PERSOON> Vierge) of met ## gram gemengde noten gedurende een periode van vijf jaar, vergeleken met een controlevoedingspatroon, er een ##-##% lager risico bestond op hart- en vaatziekten (RR voor olijfolie # Hoe ziet de huidige voedselconsumptie in <LOCATIE> eruit en welke wijzigingen zijn wenselijk? Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (<INSTELLING>) brengt middels voedselconsumptiepeilingen (VCP) de voeding van Nederlanders in kaart (<PERSOON>, ###; <PERSOON>, ###) In de resultaten van deze peilingen wordt de consumptie van voedingsmiddelen en niet van voedingsstoffen gepresenteerd Aanvullend wordt voedingsstatusonderzoek verricht waarbij onder andere de zoutexcretie gemeten wordt (<PERSOON> over de periode ### tot ### en periode ### tot ### ((WEBLINK)) bleek dat inname van verzadigd vet ## tot ## energie% bedroeg Meer dan ##% van de bevolking at meer verzadigd vet dan de maximumgrens van ## energie% Door modernere hardingsmethoden en andere grondstoffen van vetten ontstaan er nog nauwelijks transvetten in vetten en oliën De inname van transvetzuren is in <LOCATIE> dan ook gedaald naar minder dan # energie% Op dit moment vormt zuivel (waarin natuurlijke transvetten) de belangrijkste, maar kleine <INSTELLING> van transvetzuren De meest recente VCP van ### tot ### laat zien dat deze vorm te gebruiken (Richtlijnen goede voeding, Gezondheidsraad, ###) Ongeveer een derde van de volwassenen eet één keer en ##% twee of meer keren vis per week Ouderen eten vaker vis dan jongeren Volwassenen eten gemiddeld ### gram groenten en ### gram fruit per dag Ouderen en vrouwen eten meer groenten en/of fruit Vijftien procent van de volwassen voldoet aan het Gezondheidsraad advies âEet dagelijks ten minste ### gram groente respectievelijk eet ten minste ### gram fruitâ De aanbeveling van het De nieuwe aanbevelingen om ten minste ## gram ongezouten noten per dag wordt door #% gehaald en wekelijks peulvruchten eten blijkt in de praktijk eens in de drie weken te zijn Uit voedingsstatusonderzoek blijkt dat de zoutinname #,# gram per dag bedraagt (mannen #,# gram en vrouwen #,# gram) terwijl de Gezondheidsraad aanbeveelt om maximaal # gram keukenzout per dag te eten Uit de VCP van ### tot ### bleek dat #% van de mannen en ##% van de vrouwen een zoutconsumptie heeft Op basis van een Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (<INSTELLING>) rapportage is berekend dat uitgedrukt in energie ongeveer éénderde van onze voedselproducten binnen de â<PERSOON>â valt (<PERSOON>, Uit bovenstaande blijkt dat de meeste aanbevelingen niet gehaald worden, op die voor transvetten na Zowel de richtlijn âEuropean guidelines on CVD prevention in clinical practiceâ uit ### als het Nederlandse Gezondheidsraadsadvies âRichtlijnen goede voeding ###â beschrijven de wetenschappelijke stand van zaken met betrekking tot voeding in relatie tot hart- en vaatziekten (Piepoli, ###; Richtlijnen goede voeding,.
| 710 | fms |
goede voeding, Gezondheidsraad, ###) Ongeveer een derde van de volwassenen eet één keer en ##% twee of meer keren vis per week Ouderen eten vaker vis dan jongeren Volwassenen eten gemiddeld ### gram groenten en ### gram fruit per dag Ouderen en vrouwen eten meer groenten en/of fruit Vijftien procent van de volwassen voldoet aan het Gezondheidsraad advies âEet dagelijks ten minste ### gram groente respectievelijk eet ten minste ### gram fruitâ De aanbeveling van het De nieuwe aanbevelingen om ten minste ## gram ongezouten noten per dag wordt door #% gehaald en wekelijks peulvruchten eten blijkt in de praktijk eens in de drie weken te zijn Uit voedingsstatusonderzoek blijkt dat de zoutinname #,# gram per dag bedraagt (mannen #,# gram en vrouwen #,# gram) terwijl de Gezondheidsraad aanbeveelt om maximaal # gram keukenzout per dag te eten Uit de VCP van ### tot ### bleek dat #% van de mannen en ##% van de vrouwen een zoutconsumptie heeft Op basis van een Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (<INSTELLING>) rapportage is berekend dat uitgedrukt in energie ongeveer éénderde van onze voedselproducten binnen de â<PERSOON>â valt (<PERSOON>, Uit bovenstaande blijkt dat de meeste aanbevelingen niet gehaald worden, op die voor transvetten na Zowel de richtlijn âEuropean guidelines on CVD prevention in clinical practiceâ uit ### als het Nederlandse Gezondheidsraadsadvies âRichtlijnen goede voeding ###â beschrijven de wetenschappelijke stand van zaken met betrekking tot voeding in relatie tot hart- en vaatziekten (Piepoli, ###; Richtlijnen goede voeding, Het Gezondheidsraadadvies beschrijft daarnaast ook de relatie van voeding tot andere welvaartsziekten (Richtlijnen goede voeding, Gezondheidsraad, ###) In de Europese richtlijn wordt het accent op voedingsstoffen gelegd, terwijl de Gezondheidsraad in haar advies vooral ingaat op Gezondheidsraad in combinatie met de adviezen ten aanzien van voedingsnormen (aanbevolen dagelijkse Het uitbrengen van nieuwe voedingsadviezen vraagt om actualisatie van voedingsadviezen in de standaarden en zorgmodules Leefstijl van het Nederlands Huisartsen Genootschap en de zorgstandaard Vasculair Uit de Voedsel Consumptiepeilingen in <LOCATIE> blijkt dat een groot aantal personen de aanbevelingen van de Om de eerste uitgangsvraag te kunnen beantwoorden is gebruik gemaakt van de Europese richtlijn âRichtlijnen goede voedingâ van de Gezondheidsraad en de â<PERSOON>, ###) Sinds het verschijnen van deze richtlijnen zijn enkele onderzoeken gepubliceerd, die over controversiële voedingsproblemen op het terrein van alcohol, vetten en zout meer helderheid verschaffen (<PERSOON>, ###) Deze onderzoeken zijn meegenomen in de overwegingen Verder is er een aparte alinea opgenomen over functionele voedingsmiddelen in relatie tot hart- en vaatziekten Deze komen niet aan bod in de âRichtlijnen goede voeding ###â van de Gezondheidsraad Er is voor de uitgangsvraag van deze module geen systematisch <PERSOON> P, et al <PERSOON> role of reducing intakes of saturated fat in the prevention of cardiovascular Aung et al Associations of omega-# fatty acid supplement use with cardiovascular diseas risks JAMA Cardiol, January ##,.
| 634 | fms |
Het Gezondheidsraadadvies beschrijft daarnaast ook de relatie van voeding tot andere welvaartsziekten (Richtlijnen goede voeding, Gezondheidsraad, ###) In de Europese richtlijn wordt het accent op voedingsstoffen gelegd, terwijl de Gezondheidsraad in haar advies vooral ingaat op Gezondheidsraad in combinatie met de adviezen ten aanzien van voedingsnormen (aanbevolen dagelijkse Het uitbrengen van nieuwe voedingsadviezen vraagt om actualisatie van voedingsadviezen in de standaarden en zorgmodules Leefstijl van het Nederlands Huisartsen Genootschap en de zorgstandaard Vasculair Uit de Voedsel Consumptiepeilingen in <LOCATIE> blijkt dat een groot aantal personen de aanbevelingen van de Om de eerste uitgangsvraag te kunnen beantwoorden is gebruik gemaakt van de Europese richtlijn âRichtlijnen goede voedingâ van de Gezondheidsraad en de â<PERSOON>, ###) Sinds het verschijnen van deze richtlijnen zijn enkele onderzoeken gepubliceerd, die over controversiële voedingsproblemen op het terrein van alcohol, vetten en zout meer helderheid verschaffen (<PERSOON>, ###) Deze onderzoeken zijn meegenomen in de overwegingen Verder is er een aparte alinea opgenomen over functionele voedingsmiddelen in relatie tot hart- en vaatziekten Deze komen niet aan bod in de âRichtlijnen goede voeding ###â van de Gezondheidsraad Er is voor de uitgangsvraag van deze module geen systematisch <PERSOON> P, et al <PERSOON> role of reducing intakes of saturated fat in the prevention of cardiovascular Aung et al Associations of omega-# fatty acid supplement use with cardiovascular diseas risks <PERSOON> JE, <PERSOON> AH ('Red yeast rice' as a cholesterol-lowering substance?Caution is warranted) Catapano AL, <PERSOON> D, et al Association between fish consumption, long chain omega # fatty acids, and risk <PERSOON> A, et al Vitamin D and risk of cause specific death systematic review and meta-analysis <PERSOON> S, et al Fruit and vegetable consumption and risk of coronary heart disease a metaanalysis of cohort studies <PERSOON-##> on Dietary Reference Values for fats, including saturated fatty acids, polyunsaturated fatty acids, <PERSOON-##> J, et al Primary prevention of cardiovascular disease with a Mediterranean diet <PERSOON-##> food and drink policies for cardiovascular health, Brussels, Belgium Gezondheidsraad Voedingsvezel - Achtergronddocument bij Richtlijnen goede voeding ### <PERSOON-##> et al Effects of sodium and potassium supplementation on blood pressure and arterial stiffness a fully controlled dietary intervention study Journal of Human Hypertension advance online publication, ## February ###; He FJ, Nowson CA, MacGregor GA.
| 507 | fms |
<PERSOON> JE, <PERSOON> AH ('Red yeast rice' as a cholesterol-lowering substance?Caution is warranted) Catapano AL, <PERSOON> D, et al Association between fish consumption, long chain omega # fatty acids, and risk <PERSOON> A, et al Vitamin D and risk of cause specific death systematic review and meta-analysis <PERSOON> S, et al Fruit and vegetable consumption and risk of coronary heart disease a metaanalysis of cohort studies <PERSOON> on Dietary Reference Values for fats, including saturated fatty acids, polyunsaturated fatty acids, <PERSOON> J, et al Primary prevention of cardiovascular disease with a Mediterranean diet <PERSOON> food and drink policies for cardiovascular health, Brussels, Belgium Gezondheidsraad Voedingsvezel - Achtergronddocument bij Richtlijnen goede voeding ### <PERSOON> et al Effects of sodium and potassium supplementation on blood pressure and arterial stiffness a fully controlled dietary intervention study Journal of Human Hypertension advance online publication, ## February ###; He FJ, Nowson CA, MacGregor GA meta-analysis of cohort studies <PERSOON-##> M et al Zout-, jodium- en kaliuminname ### Voedingsstatusonderzoek bij volwassenen uit <LOCATIE> <INSTELLING> Holmes MV, <PERSOON-##> CE, Zuccolo L, et al ; InterAct Consortium Association between alcohol and cardiovascular disease Mendelian randomisation analysis based on individualparticipant data BMJ ### Jul ##;### g### <PERSOON-##> n-# fatty acids and cardiovascular events after myocardial Lareb Red yeast rice â an overview of the reported ADRs Gepubliceerd op <DATUM> <PERSOON-##> L, <PERSOON-##> Z, et al A meta-analysis of red yeast rice an effective and relatively safe alternative approach for <PERSOON-##> Y et al Saturated fats compared with unsaturated fats and sources of carbohydrates in relation to risk of coronary heart <PERSOON-##> Y, Ding Y, et al Nut consumption and risk of type # diabetes, cardiovascular disease, and all-cause mortality Maki KC, Palacios OM, <PERSOON-##> PP Use of supplemental long-chain omega-# fatty acids and risk for cardiac death <PERSOON-##> updated meta-analysis and review of research gaps <PERSOON-##> ### <PERSOON-##> - Oct;##(#) ###<DATUM> e# <PERSOON-##> RP Effects of saturated fatty acids on serum lipids and lipoproteins a systematic review and regression analysis <PERSOON-##> MB, Ascherio A, et al Trans fatty acids and cardiovascular disease <PERSOON-##> J Med OâD onnell MJ, <PERSOON-##> A et al.
| 597 | fms |
<PERSOON> M et al Zout-, jodium- en kaliuminname ### Voedingsstatusonderzoek bij volwassenen uit <LOCATIE> <INSTELLING> Holmes MV, <PERSOON> CE, Zuccolo L, et al ; InterAct Consortium Association between alcohol and cardiovascular disease Mendelian randomisation analysis based on individualparticipant data BMJ ### Jul ##;### g### <PERSOON> n-# fatty acids and cardiovascular events after myocardial Lareb Red yeast rice â an overview of the reported ADRs Gepubliceerd op <DATUM> <PERSOON> L, <PERSOON> Z, et al A meta-analysis of red yeast rice an effective and relatively safe alternative approach for <PERSOON> Y et al Saturated fats compared with unsaturated fats and sources of carbohydrates in relation to risk of coronary heart <PERSOON> Y, Ding Y, et al Nut consumption and risk of type # diabetes, cardiovascular disease, and all-cause mortality Maki KC, Palacios OM, <PERSOON> PP Use of supplemental long-chain omega-# fatty acids and risk for cardiac death <PERSOON> updated meta-analysis and review of research gaps <PERSOON-##> ### <PERSOON-##> - Oct;##(#) ###<DATUM> e# <PERSOON-##> RP Effects of saturated fatty acids on serum lipids and lipoproteins a systematic review and regression analysis <PERSOON-##> MB, Ascherio A, et al Trans fatty acids and cardiovascular disease <PERSOON-##> J Med OâD onnell MJ, <PERSOON-##> A et al <PERSOON-##> TC, van Noordenne ND, et al Use of a single baseline versus multi-year ##-hour urine collections for estimation of long-term sodium intake and associated cardiovascular and renal risk <PERSOON-##> AW, Agewall S, et al (### European guidelines on cardiovascular disease prevention in clinical practice Prevention in Clinical Practice (constituted by representatives of ## societies and by invited experts Developed with the special contribution of the European Association for Cardiovascular Prevention & Rehabilitation) <PERSOON-##> (<PERSOON-##>) <PERSOON-##> JM, Trautwein EA LDL-cholesterol-lowering effect of plant sterols and stanols across different dose Rizos EC, Ntzani EE, Bika E, et al Association between omega-# fatty acid supplementation and risk of major cardiovascular <PERSOON-##> C et al <PERSOON-##> low-energy sweetener consumption affect energy intake and body weight? A systematic review, including meta-analyses, of the evidence from human and animal studies <PERSOON-##> PE, Brien SE, Turner BJ, et al Association of alcohol consumption with selected cardiovascular disease outcomes <PERSOON-##> JC, et al A trial of sugar-free or sugar-sweetened beverages and body weight in children Sacks FM, Svetkey LP, Vollmer WM, et al Effects on blood pressure of reduced dietary sodium the Dietary Approaches to <PERSOON-##> JHY, et al Dietary Fats and <PERSOON-##> the.
| 660 | fms |
<PERSOON> TC, van Noordenne ND, et al Use of a single baseline versus multi-year ##-hour urine collections for estimation of long-term sodium intake and associated cardiovascular and renal risk <PERSOON> AW, Agewall S, et al (### European guidelines on cardiovascular disease prevention in clinical practice Prevention in Clinical Practice (constituted by representatives of ## societies and by invited experts Developed with the special contribution of the European Association for Cardiovascular Prevention & Rehabilitation) <PERSOON> (<PERSOON>) <PERSOON> JM, Trautwein EA LDL-cholesterol-lowering effect of plant sterols and stanols across different dose Rizos EC, Ntzani EE, Bika E, et al Association between omega-# fatty acid supplementation and risk of major cardiovascular <PERSOON> C et al <PERSOON> low-energy sweetener consumption affect energy intake and body weight? A systematic review, including meta-analyses, of the evidence from human and animal studies <PERSOON> PE, Brien SE, Turner BJ, et al Association of alcohol consumption with selected cardiovascular disease outcomes <PERSOON> JC, et al A trial of sugar-free or sugar-sweetened beverages and body weight in children Sacks FM, Svetkey LP, Vollmer WM, et al Effects on blood pressure of reduced dietary sodium the Dietary Approaches to <PERSOON-##> JHY, et al Dietary Fats and <PERSOON-##> the Vitamin D and mortality meta-analysis of individual participant data from a large <PERSOON-##> FPC, Soedamah-Muthu SS, de Goed J et al Healthy eating and lower mortality risk in a large cohort of cardiac <PERSOON-##> GF, et al Accruing evidence on benefits of adherence to the Mediterranean diet on health an Threapleton DE, Greenwood DC, Evans CE, et al Dietary fibre intake and risk of cardiovascular disease systematic review <PERSOON-##> HP, et al Zoutconsumptie van kinderen en volwassenen in <PERSOON-##> EJM, Vennemann, FBC et al Voedselcomsuptie in ### tot ### vergeleken met de <PERSOON-##> H, XuW, et al Dietary fiber intake and risk of type # diabetes a dose-response analysis of prospective studies <PERSOON-##> J, et al Fruit and vegetable consumption and mortality from all causes, cardiovascular disease, and <PERSOON-##> DD, <PERSOON-##> SE, et al Association of specific dietary fats with total and cause-specific mortality JAMA Intern <PERSOON-##> of omega-# fatty acid on major cardiovascular events and mortality in patients with coronary World Health Organization Guideline Sugars Intake for Adults and <PERSOON-##> T, <PERSOON-##> Y, et al Fish consumption and CHD mortality an updated meta-analysis of seventeen cohort studies.
| 581 | fms |
D and mortality meta-analysis of individual participant data from a large <PERSOON> FPC, Soedamah-Muthu SS, de Goed J et al Healthy eating and lower mortality risk in a large cohort of cardiac <PERSOON> GF, et al Accruing evidence on benefits of adherence to the Mediterranean diet on health an Threapleton DE, Greenwood DC, Evans CE, et al Dietary fibre intake and risk of cardiovascular disease systematic review <PERSOON> HP, et al Zoutconsumptie van kinderen en volwassenen in <PERSOON> EJM, Vennemann, FBC et al Voedselcomsuptie in ### tot ### vergeleken met de <PERSOON> H, XuW, et al Dietary fiber intake and risk of type # diabetes a dose-response analysis of prospective studies <PERSOON> J, et al Fruit and vegetable consumption and mortality from all causes, cardiovascular disease, and <PERSOON> DD, <PERSOON> SE, et al Association of specific dietary fats with total and cause-specific mortality JAMA Intern <PERSOON> of omega-# fatty acid on major cardiovascular events and mortality in patients with coronary World Health Organization Guideline Sugars Intake for Adults and <PERSOON-##> T, <PERSOON-##> Y, et al Fish consumption and CHD mortality an updated meta-analysis of seventeen cohort studies Adviseer personen met een gezond gewicht (BMI ## tot ## kg/m# ) gewichtsbehoud en gezond te eten conform de Richtlijnen goede voeding ### (zie de module âVoedingâ) en te bewegen (zie de module âSedentaire leefstijl Welke obesitasindex heeft de beste voorspellende waarde voor cardiovasculair risico? BMI, gewicht (in kg) gedeeld door lengte kwadraat (in m# ), is eenvoudig te meten en wordt veel gebruikt om Tabel # World Health Organization classif icatie van het lichaamsgewicht volgens de body mass De BMI-meting is echter niet voor iedereen geschikt De BMI is bedoeld voor personen met een gemiddelde een grote spiermassa (atletische bouw) of een andere lichaamsbouw hebben (bijvoorbeeld Aziatische bouw), of zwanger zijn Bij het ouder worden veranderd het lichaam Personen verliezen spier- en botmassa, terwijl het vetweefsel minder afneemt Het vet verplaatst zich richting de buik Dat is minder gunstig Met deze Behalve de hoeveelheid lichaamsvet is ook de vetverdeling belangrijk Lichaamsvet dat is opgeslagen in het abdomen (intra-abdominaal vet) heeft een hoger risico dan subcutaan vet Naast overgewicht is de distributie van het vet relevant Bij mannen is dit vaker in de buikholte en bij vrouwen vaker rond de heupen Veel buikvet geeft een hoger risico op hart- en vaatziekten <PERSOON-##> rond de heupen heeft hier nauwelijks invloed op De optimale manier om de buikomvang te meten is halverwege tussen de onderste rib en de bovenkant van het bekken, in staande positie Meet op de blote huid en trek het meetlint niet te strak aan.
| 573 | fms |
## kg/m# ) gewichtsbehoud en gezond te eten conform de Richtlijnen goede voeding ### (zie de module âVoedingâ) en te bewegen (zie de module âSedentaire leefstijl Welke obesitasindex heeft de beste voorspellende waarde voor cardiovasculair risico? BMI, gewicht (in kg) gedeeld door lengte kwadraat (in m# ), is eenvoudig te meten en wordt veel gebruikt om Tabel # World Health Organization classif icatie van het lichaamsgewicht volgens de body mass De BMI-meting is echter niet voor iedereen geschikt De BMI is bedoeld voor personen met een gemiddelde een grote spiermassa (atletische bouw) of een andere lichaamsbouw hebben (bijvoorbeeld Aziatische bouw), of zwanger zijn Bij het ouder worden veranderd het lichaam Personen verliezen spier- en botmassa, terwijl het vetweefsel minder afneemt Het vet verplaatst zich richting de buik Dat is minder gunstig Met deze Behalve de hoeveelheid lichaamsvet is ook de vetverdeling belangrijk Lichaamsvet dat is opgeslagen in het abdomen (intra-abdominaal vet) heeft een hoger risico dan subcutaan vet Naast overgewicht is de distributie van het vet relevant Bij mannen is dit vaker in de buikholte en bij vrouwen vaker rond de heupen Veel buikvet geeft een hoger risico op hart- en vaatziekten <PERSOON> rond de heupen heeft hier nauwelijks invloed op De optimale manier om de buikomvang te meten is halverwege tussen de onderste rib en de bovenkant van het bekken, in staande positie Meet op de blote huid en trek het meetlint niet te strak aan i omtrek middel â¥## cm bij mannen en â¥## cm bij vrouwen is de grenswaarde waarbij het gewicht ii omtrek middel â¥### cm bij mannen en â¥## cm bij vrouwen is de grenswaarde waarbij Deze grenswaarden zijn gebaseerd op personen met Kaukasische afkomst en het is duidelijk dat verschillende ijkpunten vereist zijn voor antropometrische gegevens van verschillende rassen en etniciteiten De middelomtrek is gevoeliger voor variatie, maar kan voor de follow-up van individuele patiënten handiger zijn om leefstijl Een meta-analyse concludeerde dat zowel BMI als de omtrek van het middel even goed zijn en over de gehele linie zijn geassocieerd met hart- en vaatziekten en type # diabetes mellitus (Emerging Risk Factors Collaboration, ###) De meting van BMI is dus over het algemeen voldoende in de dagelijkse praktijk In de richtlijn wordt de nadruk gelegd op BMI omdat lengte en gewicht eenvoudig en betrouwbare metingen zijn en minder inter- en intraobserver variatie vertonen dan meting van de buikomvang Als de buikomvang beschikbaar is kan deze vanzelfsprekend gebruikt worden Zowel BMI als buikomvang zijn niet geschikt om de risicoschatting te Het fenotype van metabool gezonde obesitas (MHO), gedefinieerd als de aanwezigheid van obesitas bij het ontbreken van metabole risicofactoren, is recent in de belangstelling gekomen Sommige onderzoeken stellen dat een specifieke subgroep van personen met overgewicht resistent is voor metabole complicaties zoals arteriële hypertensie en insulineresistentie Personen met MHO hebben echter een hogere mortaliteit door alle oorzaken vergeleken met metabool gezonde personen met een normaal gewicht (<PERSOON>, ###).
| 592 | fms |
bij mannen en â¥## cm bij vrouwen is de grenswaarde waarbij het gewicht ii omtrek middel â¥### cm bij mannen en â¥## cm bij vrouwen is de grenswaarde waarbij Deze grenswaarden zijn gebaseerd op personen met Kaukasische afkomst en het is duidelijk dat verschillende ijkpunten vereist zijn voor antropometrische gegevens van verschillende rassen en etniciteiten De middelomtrek is gevoeliger voor variatie, maar kan voor de follow-up van individuele patiënten handiger zijn om leefstijl Een meta-analyse concludeerde dat zowel BMI als de omtrek van het middel even goed zijn en over de gehele linie zijn geassocieerd met hart- en vaatziekten en type # diabetes mellitus (Emerging Risk Factors Collaboration, ###) De meting van BMI is dus over het algemeen voldoende in de dagelijkse praktijk In de richtlijn wordt de nadruk gelegd op BMI omdat lengte en gewicht eenvoudig en betrouwbare metingen zijn en minder inter- en intraobserver variatie vertonen dan meting van de buikomvang Als de buikomvang beschikbaar is kan deze vanzelfsprekend gebruikt worden Zowel BMI als buikomvang zijn niet geschikt om de risicoschatting te Het fenotype van metabool gezonde obesitas (MHO), gedefinieerd als de aanwezigheid van obesitas bij het ontbreken van metabole risicofactoren, is recent in de belangstelling gekomen Sommige onderzoeken stellen dat een specifieke subgroep van personen met overgewicht resistent is voor metabole complicaties zoals arteriële hypertensie en insulineresistentie Personen met MHO hebben echter een hogere mortaliteit door alle oorzaken vergeleken met metabool gezonde personen met een normaal gewicht (<PERSOON>, ###) is (<PERSOON>, ###) naar abnormaliteiten in de glucosestofwisseling en niet een specifieke 'staat' Op populatieniveau wordt obesitas in verband gebracht met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten Onder degenen met bestaand ischemische hartziekten, is het bewijs tegenstrijdig Systematische reviews van patiënten met ischemische hartziekten of patiënten die percutane coronaire interventie ondergaan wijzen op een obesitasparadox waarbij obesitas bescherming lijkt te bieden (Iliodromiti, ###; Oreopoulos, ###; RomeroCorral, ###) Dit geldt ook voor patiënten met HF Deze bewijzen moeten echter niet verkeerd worden geïnterpreteerd als aanbeveling voor een hogere doel-BMI voor personen met bestaande hart- en vaatziekten aangezien hier sprake kan zijn van omgekeerde causaliteit De conditie van hart- en longen beïnvloedt bij de obesitasparadox mogelijk de relatie tussen overgewicht en klinische prognose Alle niet-fitte personen, ook degenen met gezond gewicht, hebben een sterk verhoogde kans op hart- en vaatziekten Personen met een goede conditie met obesitas of overgewicht hebben een mortaliteitsrisico dat vergelijkbaar is met personen met een goede conditie en een normaalgewicht (<PERSOON>, ###) De resultaten van het EPIC-onderzoek wijzen bovendien uit dat de invloed van een gebrek aan lichaamsbeweging op mortaliteit groter is dan die van een Het risico op hart- en vaatziekten heeft een voortdurende positieve relatie met BMI en andere vormen van vetmeting van het lichaam Omdat mortaliteit door alle oorzaken lijkt toe te nemen bij een BMI (## kg/m# Behandeling van overgewicht en obesitas bestaat uit veranderingen in voeding, beweging en gedrag, om gewicht te verlagen en fitheid te doen toenemen.
| 604 | fms |
###) naar abnormaliteiten in de glucosestofwisseling en niet een specifieke 'staat' Op populatieniveau wordt obesitas in verband gebracht met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten Onder degenen met bestaand ischemische hartziekten, is het bewijs tegenstrijdig Systematische reviews van patiënten met ischemische hartziekten of patiënten die percutane coronaire interventie ondergaan wijzen op een obesitasparadox waarbij obesitas bescherming lijkt te bieden (Iliodromiti, ###; Oreopoulos, ###; RomeroCorral, ###) Dit geldt ook voor patiënten met HF Deze bewijzen moeten echter niet verkeerd worden geïnterpreteerd als aanbeveling voor een hogere doel-BMI voor personen met bestaande hart- en vaatziekten aangezien hier sprake kan zijn van omgekeerde causaliteit De conditie van hart- en longen beïnvloedt bij de obesitasparadox mogelijk de relatie tussen overgewicht en klinische prognose Alle niet-fitte personen, ook degenen met gezond gewicht, hebben een sterk verhoogde kans op hart- en vaatziekten Personen met een goede conditie met obesitas of overgewicht hebben een mortaliteitsrisico dat vergelijkbaar is met personen met een goede conditie en een normaalgewicht (<PERSOON>, ###) De resultaten van het EPIC-onderzoek wijzen bovendien uit dat de invloed van een gebrek aan lichaamsbeweging op mortaliteit groter is dan die van een Het risico op hart- en vaatziekten heeft een voortdurende positieve relatie met BMI en andere vormen van vetmeting van het lichaam Omdat mortaliteit door alle oorzaken lijkt toe te nemen bij een BMI (## kg/m# Behandeling van overgewicht en obesitas bestaat uit veranderingen in voeding, beweging en gedrag, om gewicht te verlagen en fitheid te doen toenemen bariatrische chirurgie worden overwogen Een recente meta-analysis heeft uitgewezen dat patiënten die bariatrische chirurgie hebben ondergaan een verlaagd risico hebben op MI, beroerte, hart- en vaatziekten en mortaliteit vergeleken met een controlegroep die geen operatie onderging (<PERSOON>, ###) Zie ook de Richtlijn Diagnostiek en behandeling van obesitas bij volwassenen en kinderen (CBO, ###) In veel landen zijn gunstige trends geobserveerd wat betreft belangrijke risicofactoren zoals bloedcholesterol, afgelopen decennia echter gestegen, wat heeft geleid tot een gelijktijdige toename in de prevalentie van type # diabetes mellitus Ook in <LOCATIE> is het aantal personen met overgewicht (BMI â¥## kg/m# ) sterk gestegen, van één op de drie in ### naar één op de twee anno ### Het aantal personen met obesitas (BMI â¥## kg/m# ) is in die periode verdrievoudigd, van #,#% naar ##,#% in ### De laatste jaren vlakt de stijging af (Hartstichting, Het <INSTELLING> heeft berekend wat het effect is van diverse toekomstscenarioâs met betrekking tot overgewicht op het aantal personen met coronaire hartziekten in de komende <LEEFTIJD> jaar Hierbij is uitgegaan van #,# miljoen Nederlanders met obesitas in ### Als de trend in obesitas niet verbetert, zal het aantal personen met coronaire hartziekten stijgen van ruim ### ### in ### naar ### ### in ### (een stijging van ##%) Als iedereen een gezond gewicht zou hebben, dan zou de stijging beperkt blijven tot ### ### in ### (een stijging van ##%) Hierbij dient aangetekend te worden dat dit effect vooral een gevolg is van vergrijzing en veroudering.
| 684 | fms |
worden overwogen Een recente meta-analysis heeft uitgewezen dat patiënten die bariatrische chirurgie hebben ondergaan een verlaagd risico hebben op MI, beroerte, hart- en vaatziekten en mortaliteit vergeleken met een controlegroep die geen operatie onderging (<PERSOON>, ###) Zie ook de Richtlijn Diagnostiek en behandeling van obesitas bij volwassenen en kinderen (CBO, ###) In veel landen zijn gunstige trends geobserveerd wat betreft belangrijke risicofactoren zoals bloedcholesterol, afgelopen decennia echter gestegen, wat heeft geleid tot een gelijktijdige toename in de prevalentie van type # diabetes mellitus Ook in <LOCATIE> is het aantal personen met overgewicht (BMI â¥## kg/m# ) sterk gestegen, van één op de drie in ### naar één op de twee anno ### Het aantal personen met obesitas (BMI â¥## kg/m# ) is in die periode verdrievoudigd, van #,#% naar ##,#% in ### De laatste jaren vlakt de stijging af (Hartstichting, Het <INSTELLING> heeft berekend wat het effect is van diverse toekomstscenarioâs met betrekking tot overgewicht op het aantal personen met coronaire hartziekten in de komende <LEEFTIJD> jaar Hierbij is uitgegaan van #,# miljoen Nederlanders met obesitas in ### Als de trend in obesitas niet verbetert, zal het aantal personen met coronaire hartziekten stijgen van ruim ### ### in ### naar ### ### in ### (een stijging van ##%) Als iedereen een gezond gewicht zou hebben, dan zou de stijging beperkt blijven tot ### ### in ### (een stijging van ##%) Hierbij dient aangetekend te worden dat dit effect vooral een gevolg is van vergrijzing en veroudering De belangrijkste klinische complicaties van toegenomen lichaamsgewicht zijn verhoging van bloeddruk, <PERSOON> MW, et al Fitness versus fatness on all-cause mortality a meta-analysis <PERSOON> JA, <PERSOON> S, et al <PERSOON> natural course of healthy obesity over ## years <PERSOON> Cardiol ###;#<DATUM> Berrington de <PERSOON> JR, et al Body-mass index and mortality among # ## million white adults <PERSOON> U, <PERSOON> HA, Norat T, et al Physical activity and all-cause mortality across levels of overall and abdominal adiposity in European men and women the European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition Study (EPIC) <PERSOON-##> Set al Separate and combined associations of body-mass index and abdominal adiposity with cardiovascular disease collaborative analysis of ## prospective studies <PERSOON-##> CA, Lyall DM, <PERSOON-##> SR, Mackay DF, <PERSOON-##> impact of confounding on the associations of different adiposity measures with the incidence of cardiovascular disease a cohort study of ###?### adults of white European descent Eur Heart J ### <PERSOON-##> #;##(##) ###-### doi <PERSOON-##> R Are metabolically healthy overweight and obesity benign conditions? a systematic <PERSOON-##> MA, et al Bariatric surgery and its impact on cardiovascular disease and mortality.
| 691 | fms |
De belangrijkste klinische complicaties van toegenomen lichaamsgewicht zijn verhoging van bloeddruk, <PERSOON> MW, et al Fitness versus fatness on all-cause mortality a meta-analysis <PERSOON> JA, <PERSOON> S, et al <PERSOON> natural course of healthy obesity over ## years <PERSOON> Cardiol ###;#<DATUM> Berrington de <PERSOON> JR, et al Body-mass index and mortality among # ## million white adults <PERSOON> U, <PERSOON> HA, Norat T, et al Physical activity and all-cause mortality across levels of overall and abdominal adiposity in European men and women the European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition Study (EPIC) <PERSOON> Set al Separate and combined associations of body-mass index and abdominal adiposity with cardiovascular disease collaborative analysis of ## prospective studies <PERSOON-##> CA, Lyall DM, <PERSOON-##> SR, Mackay DF, <PERSOON-##> impact of confounding on the associations of different adiposity measures with the incidence of cardiovascular disease a cohort study of ###?### adults of white European descent Eur Heart J ### <PERSOON-##> #;##(##) ###-### doi <PERSOON-##> R Are metabolically healthy overweight and obesity benign conditions? a systematic <PERSOON-##> MA, et al Bariatric surgery and its impact on cardiovascular disease and mortality <PERSOON-##> KGM, et al Separate and combined associations of obesity and metabolic health with coronary <PERSOON-##> CM, et al Effect of obesity on short- and long-term mortality postcoronary <PERSOON-##> MA, Fleisher LA, et al Cardiovascular evaluation and management of severely obese patients undergoing <PERSOON-##> VK, et al Association of bodyweight with total mortality and with cardiovascular <PERSOON-##> FJ, et al All-cause mortality risk of metabolically healthy abdominal obese Verlagen leefstijlinterventies ook bij (kwetsbare) ouderen ()<LEEFTIJD> jaar) het risico op het ontwikkelen van # Verlaagt het stoppen met roken bij (kwetsbare) ouderen ()<LEEFTIJD> jaar) het risico op hart- en vaatziekten? # Verlaagt reductie van het gewicht het risico op hart- en vaatziekten bij (kwetsbare) ouderen ()<LEEFTIJD> jaar)? Adviseer (kwetsbare) ouderen (inclusief ouderen met overgewicht of obesitas) om dagelijks te bewegen volgens Leefstijladviezen vormen een belangrijke interventiestap in richtlijnen bij ouderen met of zonder hart- en vaatziekten Het magere en bij een populatie van vooral middelbare leeftijd verkregen bewijs wordt in deze richtlijnen geëxtrapoleerd naar ouderen Bij ouderen is geen bewijs voor de effectiviteit van leefstijladviezen Ten aanzien van stoppen met roken blijkt uit een meta-analyse van <PERSOON-##> (###) dat ook voor ouderen van <LEEFTIJD> jaar en ouder die gestopt zijn met roken een afname van de cardiovasculaire mortaliteit aantoonbaar is die toeneemt met het aantal jaar dat ze gestopt zijn.
| 623 | fms |
<PERSOON> KGM, et al Separate and combined associations of obesity and metabolic health with coronary <PERSOON> CM, et al Effect of obesity on short- and long-term mortality postcoronary <PERSOON> MA, Fleisher LA, et al Cardiovascular evaluation and management of severely obese patients undergoing <PERSOON> VK, et al Association of bodyweight with total mortality and with cardiovascular <PERSOON> FJ, et al All-cause mortality risk of metabolically healthy abdominal obese Verlagen leefstijlinterventies ook bij (kwetsbare) ouderen ()<LEEFTIJD> jaar) het risico op het ontwikkelen van # Verlaagt het stoppen met roken bij (kwetsbare) ouderen ()<LEEFTIJD> jaar) het risico op hart- en vaatziekten? # Verlaagt reductie van het gewicht het risico op hart- en vaatziekten bij (kwetsbare) ouderen ()<LEEFTIJD> jaar)? Adviseer (kwetsbare) ouderen (inclusief ouderen met overgewicht of obesitas) om dagelijks te bewegen volgens Leefstijladviezen vormen een belangrijke interventiestap in richtlijnen bij ouderen met of zonder hart- en vaatziekten Het magere en bij een populatie van vooral middelbare leeftijd verkregen bewijs wordt in deze richtlijnen geëxtrapoleerd naar ouderen Bij ouderen is geen bewijs voor de effectiviteit van leefstijladviezen Ten aanzien van stoppen met roken blijkt uit een meta-analyse van <PERSOON> (###) dat ook voor ouderen van <LEEFTIJD> jaar en ouder die gestopt zijn met roken een afname van de cardiovasculaire mortaliteit aantoonbaar is die toeneemt met het aantal jaar dat ze gestopt zijn betekent dat de meeste ouderen in deze meta-analyse ruim voor hun ## e gestopt zullen zijn In een Japanse cohortstudie (Iso, ###) werd het risico van cardiovasculaire ziekten bij ouderen bestudeerd Bij de deelnemers van ## tot <LEEFTIJD> jaar werd <LEEFTIJD> jaar na het stoppen met roken een significante reductie van cardiovasculaire ziekten ten opzichte van deelnemers die zijn blijven roken vastgesteld Ook in dit onderzoek geldt dat het stoppen met roken deels voor het ## e jaar heeft plaatsgevonden In cohortstudies met jongere deelnemers wordt gezondheidswinst binnen <LEEFTIJD> jaar na het stoppen met roken gevonden De aanwijzingen dat het bij ouderen ogenschijnlijk langer duurt voordat zij hiervan aantoonbaar voordeel ondervinden wordt toegeschreven aan het healthy survivor effect Hiermee wordt bedoeld dat degenen die tot op hoge leeftijd zonder geassocieerde aandoeningen te krijgen, kunnen blijven roken minder bevattelijk zijn voor de schadelijke effecten ervan dan zij die door deze effecten ziek zijn geworden of dood zijn gegaan In diverse studies naar de effecten van gewichtsverlies bij obese ouderen worden deelnemers van <LEEFTIJD> jaar en ouder bestudeerd In een studie van Villareal (###) bleek bij obese ouderen van <LEEFTIJD> jaar en ouder het fysiek functioneren te verbeteren bij het combineren van dieet met oefentherapie Er werden bij deze studie noch bij <PERSOON> de afwezigheid van bewijs met betrekking tot gezondheidswinst en overlevingsvoordeel van stoppen met roken en gewichtsverlies, ontbreken voor ouderen ook gegevens over relevante uitkomstmaten als behoud van functioneren en kwaliteit van leven Prospectief onderzoek naar deze vragen bij ouderen is dringend gewenst.
| 587 | fms |
meta-analyse ruim voor hun ## e gestopt zullen zijn In een Japanse cohortstudie (Iso, ###) werd het risico van cardiovasculaire ziekten bij ouderen bestudeerd Bij de deelnemers van ## tot <LEEFTIJD> jaar werd <LEEFTIJD> jaar na het stoppen met roken een significante reductie van cardiovasculaire ziekten ten opzichte van deelnemers die zijn blijven roken vastgesteld Ook in dit onderzoek geldt dat het stoppen met roken deels voor het ## e jaar heeft plaatsgevonden In cohortstudies met jongere deelnemers wordt gezondheidswinst binnen <LEEFTIJD> jaar na het stoppen met roken gevonden De aanwijzingen dat het bij ouderen ogenschijnlijk langer duurt voordat zij hiervan aantoonbaar voordeel ondervinden wordt toegeschreven aan het healthy survivor effect Hiermee wordt bedoeld dat degenen die tot op hoge leeftijd zonder geassocieerde aandoeningen te krijgen, kunnen blijven roken minder bevattelijk zijn voor de schadelijke effecten ervan dan zij die door deze effecten ziek zijn geworden of dood zijn gegaan In diverse studies naar de effecten van gewichtsverlies bij obese ouderen worden deelnemers van <LEEFTIJD> jaar en ouder bestudeerd In een studie van Villareal (###) bleek bij obese ouderen van <LEEFTIJD> jaar en ouder het fysiek functioneren te verbeteren bij het combineren van dieet met oefentherapie Er werden bij deze studie noch bij <PERSOON> de afwezigheid van bewijs met betrekking tot gezondheidswinst en overlevingsvoordeel van stoppen met roken en gewichtsverlies, ontbreken voor ouderen ook gegevens over relevante uitkomstmaten als behoud van functioneren en kwaliteit van leven Prospectief onderzoek naar deze vragen bij ouderen is dringend gewenst In afwezigheid van bewijs en in het licht van de hiervoor vermeldde overwegingen is de werkgroep van mening dat behandelaren van rokende en van obese ouderen moeten adviseren om het roken te staken en dagelijkse lichamelijk actief te zijn Een praktische handreiking hiervoor wordt geboden in de zorgmodules leefstijl op de De waarde van dieet als enkelvoudige interventie gericht op gewichtsreductie bij ouderen wordt als te richtlijnen bij ouderen met of zonder hart- en vaatziekten Het magere en bij een populatie van vooral middelbare leeftijd verkregen bewijs wordt in deze richtlijnen geëxtrapoleerd naar ouderen Bij zowel medische professionals als bij niet-medici leeft de overtuiging dat het doorbreken van een lang bestaande verslaving als roken juist bij ouderen niet meer haalbaar is of dat stoppen geen gezondheidsvoordeel meer zal bieden Met betrekking tot gewichtreductie bij ouderen betreft de zorg vooral het mogelijk bijkomende verlies van Voor de belangrijkste leefstijladviezen, namelijk stoppen met roken en gewichtsreductie door middel van dieet en/of lichaamsbeweging, hebben wij literatuur gezocht waarin verslag wordt gedaan van de effectiviteit van Er zijn geen studies gevonden die in aanmerking kwamen voor inclusie Wat is de effectiviteit van een interventie gericht op het stoppen met roken of het reduceren van gewicht De werkgroep achtte hart- en vaatziekten, kwaliteit van leven en functioneren voor de besluitvorming kritieke uitkomstmaten; en bijwerkingen (onbedoelde neveneffecten) en totale mortaliteit voor de besluitvorming In de databases Medline (via OVID) is met relevante zoektermen gezocht naar systematische review, gerandomiseerde gecontroleerde trial en observationele studies.
| 556 | fms |
In afwezigheid van bewijs en in het licht van de hiervoor vermeldde overwegingen is de werkgroep van mening dat behandelaren van rokende en van obese ouderen moeten adviseren om het roken te staken en dagelijkse lichamelijk actief te zijn Een praktische handreiking hiervoor wordt geboden in de zorgmodules leefstijl op de De waarde van dieet als enkelvoudige interventie gericht op gewichtsreductie bij ouderen wordt als te richtlijnen bij ouderen met of zonder hart- en vaatziekten Het magere en bij een populatie van vooral middelbare leeftijd verkregen bewijs wordt in deze richtlijnen geëxtrapoleerd naar ouderen Bij zowel medische professionals als bij niet-medici leeft de overtuiging dat het doorbreken van een lang bestaande verslaving als roken juist bij ouderen niet meer haalbaar is of dat stoppen geen gezondheidsvoordeel meer zal bieden Met betrekking tot gewichtreductie bij ouderen betreft de zorg vooral het mogelijk bijkomende verlies van Voor de belangrijkste leefstijladviezen, namelijk stoppen met roken en gewichtsreductie door middel van dieet en/of lichaamsbeweging, hebben wij literatuur gezocht waarin verslag wordt gedaan van de effectiviteit van Er zijn geen studies gevonden die in aanmerking kwamen voor inclusie Wat is de effectiviteit van een interventie gericht op het stoppen met roken of het reduceren van gewicht De werkgroep achtte hart- en vaatziekten, kwaliteit van leven en functioneren voor de besluitvorming kritieke uitkomstmaten; en bijwerkingen (onbedoelde neveneffecten) en totale mortaliteit voor de besluitvorming In de databases Medline (via OVID) is met relevante zoektermen gezocht naar systematische review, gerandomiseerde gecontroleerde trial en observationele studies het tabblad Verantwoording De literatuurzoekactie leverde ### treffers op Studies werden geselecteerd op systematische reviews met een gedetailleerde zoekstrategie, evidence-tabellen en risico op bias gerandomiseerde gecontroleerde trials en observationele studies met deelnemers van <LEEFTIJD> jaar of ouder of met gemiddeld leeftijd van <LEEFTIJD> jaar of ouder of een subgroepanalyse van <LEEFTIJD>-jarigen of ouder een interventie gericht op het stoppen met roken of gewichtsreductie vergeleken met geen interventie Op basis van titel en abstract werden in eerste instantie ## studies voorgeselecteerd Na raadpleging van de volledige tekst, werden vervolgens ## studies geëxcludeerd (zie exclusietabel onder het tabblad <PERSOON> A, et al Smoking cessation and mortality from cardiovascular disease among Japanese men and <PERSOON> of smoking and smoking cessation on cardiovascular events and mortality among older adults meta-analysis of individual participant data from prospective cohort studies of the CHANCES consortium <PERSOON> N, et al Weight loss, exercise, or both and physical function in obese older adults <PERSOON> J Wat is het advies ten aanzien van het nuchter of niet nuchter bloedprikken in het kader van dyslipidemieën? volgende waarden moeten als âabnormaalâ worden beschouwd, die aanbevolen worden, als er niet nuchter NB bij het gebruik van het algoritme dient de lipiden en lipoproteinen nuchter (## uur vasten) te worden Bereken LDL-C middels de Friedewald formule behalve bij verhoogd TG (definitie hiervan is afhankelijk van.
| 545 | fms |
De literatuurzoekactie leverde ### treffers op Studies werden geselecteerd op systematische reviews met een gedetailleerde zoekstrategie, evidence-tabellen en risico op bias gerandomiseerde gecontroleerde trials en observationele studies met deelnemers van <LEEFTIJD> jaar of ouder of met gemiddeld leeftijd van <LEEFTIJD> jaar of ouder of een subgroepanalyse van <LEEFTIJD>-jarigen of ouder een interventie gericht op het stoppen met roken of gewichtsreductie vergeleken met geen interventie Op basis van titel en abstract werden in eerste instantie ## studies voorgeselecteerd Na raadpleging van de volledige tekst, werden vervolgens ## studies geëxcludeerd (zie exclusietabel onder het tabblad <PERSOON> A, et al Smoking cessation and mortality from cardiovascular disease among Japanese men and <PERSOON> of smoking and smoking cessation on cardiovascular events and mortality among older adults meta-analysis of individual participant data from prospective cohort studies of the CHANCES consortium <PERSOON> N, et al Weight loss, exercise, or both and physical function in obese older adults <PERSOON> J Wat is het advies ten aanzien van het nuchter of niet nuchter bloedprikken in het kader van dyslipidemieën? volgende waarden moeten als âabnormaalâ worden beschouwd, die aanbevolen worden, als er niet nuchter NB bij het gebruik van het algoritme dient de lipiden en lipoproteinen nuchter (## uur vasten) te worden Bereken LDL-C middels de Friedewald formule behalve bij verhoogd TG (definitie hiervan is afhankelijk van and Laboratory Medicine waarin wordt gesteld dat het niet meer nodig is dat de patiënt nuchter is als het traditionele lipiden en lipoproteïnenprofiel wordt bepaald (Nordestgaard, ###) In tabel # vindt u de waarden die als abnormaal moeten worden beschouwd, die aanbevolen worden, als er niet nuchter bloed is afgenomen tabel # staat benoemd in welke omstandigheden nuchter, dan wel niet-nuchter bloed kan worden geprikt Tabel # Wanneer niet-nuchter en nuchter bloed kan worden geprikt voor het bepalen van een Het starten met medicatie dat een ernstige hypertriglyceridemie kan veroorzaken TC, HDL-C en TG worden direct gemeten Het LDL-C kan worden berekend middels de Friedewald formule (totaalcholesterol minus HDL-cholesterol minus (triglycerides/#,#) (in mmol/l)) Van oudsher mag de Friedewald formule alleen worden toegepast als TG (#,# mmol/l Het maakt niet uit of de patiënt nuchter is Tegenwoordig zijn er laborotia die de Friedewald formule toepassen bij TG (# mmol/l Afhankelijk van de lokale situatie dient <PERSOON> S, et al; European Atherosclerosis Society (EAS) and the European Federation of Clinical Chemistry and Laboratory Medicine (EFLM) joint consensus initiative Fasting is not routinely required for determination of a lipid profile clinical and laboratory implications including flagging at desirable concentration cut-points-a joint consensus statement from the European Atherosclerosis Society and European Federation of Clinical Chemistry and Welke streefwaarden van LDL-C dienen te worden gehanteerd bij de behandeling met lipidenverlagende Hoewel strikt wetenschappelijk bewijs ontbreekt voor het verlagen van het risico op hart- en vaatziekten bij het.
| 579 | fms |
is dat de patiënt nuchter is als het traditionele lipiden en lipoproteïnenprofiel wordt bepaald (Nordestgaard, ###) In tabel # vindt u de waarden die als abnormaal moeten worden beschouwd, die aanbevolen worden, als er niet nuchter bloed is afgenomen tabel # staat benoemd in welke omstandigheden nuchter, dan wel niet-nuchter bloed kan worden geprikt Tabel # Wanneer niet-nuchter en nuchter bloed kan worden geprikt voor het bepalen van een Het starten met medicatie dat een ernstige hypertriglyceridemie kan veroorzaken TC, HDL-C en TG worden direct gemeten Het LDL-C kan worden berekend middels de Friedewald formule (totaalcholesterol minus HDL-cholesterol minus (triglycerides/#,#) (in mmol/l)) Van oudsher mag de Friedewald formule alleen worden toegepast als TG (#,# mmol/l Het maakt niet uit of de patiënt nuchter is Tegenwoordig zijn er laborotia die de Friedewald formule toepassen bij TG (# mmol/l Afhankelijk van de lokale situatie dient <PERSOON> S, et al; European Atherosclerosis Society (EAS) and the European Federation of Clinical Chemistry and Laboratory Medicine (EFLM) joint consensus initiative Fasting is not routinely required for determination of a lipid profile clinical and laboratory implications including flagging at desirable concentration cut-points-a joint consensus statement from the European Atherosclerosis Society and European Federation of Clinical Chemistry and Welke streefwaarden van LDL-C dienen te worden gehanteerd bij de behandeling met lipidenverlagende Hoewel strikt wetenschappelijk bewijs ontbreekt voor het verlagen van het risico op hart- en vaatziekten bij het gekozen voor drempel- en streefwaarden van LDL-C De reden hiervoor is dat gebruik van streefwaarden in de praktijk hanteerbaar is en een eenduidig doel vormen voor behandelaren in #e en # e lijn en voor de patiënt, en een manier kan zijn om therapietrouw te bevorderen Voor patiënten â¤<LEEFTIJD> jaar met hart- en vaatziekten bestaat bewijs dat intensieve lipidenverlaging gepaard gaat met een lager risico op hart- en vaatziekten, waarbij een LDL-C-streefwaarde (#,# mmol/l een redelijk doel is, gezien de trials waarin intensieve lipidenverlaging met minder intensieve lipidenverlaging Er moet worden gerealiseerd dat het behalen van een dergelijk behandeldoel aanzienlijke inspanning vergt van patiënt en behandelaar Hoewel het niet onaannemelijk is, bestaat voor overige patiënten geen bewijs dat intensieve lipidenverlaging tot een lager risico leidt in vergelijking met gemiddelde lipidenverlaging Een LDL-C-streefwaarde (#,# mmol/l is bij deze patiënten daarom een redelijk doel Uiteraard is het belangrijk om de patiënt te betrekken bij de afweging en beslissing om te starten met lipidenverlagende Mocht een patiënt door de lipidenverlagende medicatie aanzienlijk lagere LDL-C-waarden bereiken dan de streefwaarde, maar de behandeling wel goed verdragen, dan kan dat worden geaccepteerd Er bestaan namelijk aanwijzingen dat het bereiken van een LDL-C (veel) lager dan de streefwaarde veilig is en mogelijk zelfs Bij mensen die niet tot een risicocategorie behoren op basis van een eerdere hart- en vaatziekte, diabetes, nierfunctiestoornissen of een ernstig verhoogde totaalcholesterol of bloeddrukwaarde en ook geen verhoogd risico hebben door een combinatie van risicofactoren (<LEEFTIJD>-jaars hart- en vaatziekten sterfterisico (#% op basis.
| 605 | fms |
is dat gebruik van streefwaarden in de praktijk hanteerbaar is en een eenduidig doel vormen voor behandelaren in #e en # e lijn en voor de patiënt, en een manier kan zijn om therapietrouw te bevorderen Voor patiënten â¤<LEEFTIJD> jaar met hart- en vaatziekten bestaat bewijs dat intensieve lipidenverlaging gepaard gaat met een lager risico op hart- en vaatziekten, waarbij een LDL-C-streefwaarde (#,# mmol/l een redelijk doel is, gezien de trials waarin intensieve lipidenverlaging met minder intensieve lipidenverlaging Er moet worden gerealiseerd dat het behalen van een dergelijk behandeldoel aanzienlijke inspanning vergt van patiënt en behandelaar Hoewel het niet onaannemelijk is, bestaat voor overige patiënten geen bewijs dat intensieve lipidenverlaging tot een lager risico leidt in vergelijking met gemiddelde lipidenverlaging Een LDL-C-streefwaarde (#,# mmol/l is bij deze patiënten daarom een redelijk doel Uiteraard is het belangrijk om de patiënt te betrekken bij de afweging en beslissing om te starten met lipidenverlagende Mocht een patiënt door de lipidenverlagende medicatie aanzienlijk lagere LDL-C-waarden bereiken dan de streefwaarde, maar de behandeling wel goed verdragen, dan kan dat worden geaccepteerd Er bestaan namelijk aanwijzingen dat het bereiken van een LDL-C (veel) lager dan de streefwaarde veilig is en mogelijk zelfs Bij mensen die niet tot een risicocategorie behoren op basis van een eerdere hart- en vaatziekte, diabetes, nierfunctiestoornissen of een ernstig verhoogde totaalcholesterol of bloeddrukwaarde en ook geen verhoogd risico hebben door een combinatie van risicofactoren (<LEEFTIJD>-jaars hart- en vaatziekten sterfterisico (#% op basis Voor patiënten boven de <LEEFTIJD> jaar zijn de aanbevelingen omtrent lipidenverlagende behandeling anders Dit is uitvoerig gemotiveerd en beschreven in de module Dyslipidemie bij ouderen bij CVRM In essentie komen de aanbevelingen neer op een restrictiever beleid ten aanzien van het starten van lipidenverlagende therapie, waarbij aanwezigheid van ernstige risicofactoren en/of een hoog geschat hart- en vaatziekten risico (zoals een eerder doorgemaakt hartinfarct of TIA/herseninfarct), maar ook kwetsbaarheid en resterende levensverwachting )<LEEFTIJD> jaar met een hart- of vaatziekte een streefwaarde van #,# of lager aan te houden De werkgroep is van mening dat er onvoldoende bewijs is om bij ouderen met hart- en vaatziekte deze lagere LDL-streefwaarde generiek aan te bevelen, maar bij goed verdragen van de medicatie kan een lagere streefwaarde dan #,# mmol/l wel overwogen worden Ook hangt de intensiviteit van behandeling af van de motivatie van de patiënt en of de Hypertriglyceridemie is een significante onafhankelijke risicofactor voor hart- en vaatziekten, maar de associatie is veel minder sterk dan bij hypercholesterolemie (Sarwar, ###) Het risico is sterker geassocieerd met gematigde dan met zeer ernstige hypertriglyceridemie ()## mmol/l), die als risicofactor voor pancreatitis geldt Er zijn echter geen gerandomiseerde onderzoeken geweest die voldoende bewijs bieden om doelwaarden te kunnen vaststellen voor triglyceriden <PERSOON>-analyses wijzen erop dat een gerichte aanpak van triglyceriden harten vaatziekten kan verlagen bij patiënten met diabetes mellitus met hoge triglyceriden en lage <PERSOON> moment worden nuchtere triglyceriden )#,# mmol/l gezien als een marker voor verhoogd risico op hart- en.
| 602 | fms |
lipidenverlagende behandeling anders Dit is uitvoerig gemotiveerd en beschreven in de module Dyslipidemie bij ouderen bij CVRM In essentie komen de aanbevelingen neer op een restrictiever beleid ten aanzien van het starten van lipidenverlagende therapie, waarbij aanwezigheid van ernstige risicofactoren en/of een hoog geschat hart- en vaatziekten risico (zoals een eerder doorgemaakt hartinfarct of TIA/herseninfarct), maar ook kwetsbaarheid en resterende levensverwachting )<LEEFTIJD> jaar met een hart- of vaatziekte een streefwaarde van #,# of lager aan te houden De werkgroep is van mening dat er onvoldoende bewijs is om bij ouderen met hart- en vaatziekte deze lagere LDL-streefwaarde generiek aan te bevelen, maar bij goed verdragen van de medicatie kan een lagere streefwaarde dan #,# mmol/l wel overwogen worden Ook hangt de intensiviteit van behandeling af van de motivatie van de patiënt en of de Hypertriglyceridemie is een significante onafhankelijke risicofactor voor hart- en vaatziekten, maar de associatie is veel minder sterk dan bij hypercholesterolemie (Sarwar, ###) Het risico is sterker geassocieerd met gematigde dan met zeer ernstige hypertriglyceridemie ()## mmol/l), die als risicofactor voor pancreatitis geldt Er zijn echter geen gerandomiseerde onderzoeken geweest die voldoende bewijs bieden om doelwaarden te kunnen vaststellen voor triglyceriden <PERSOON>-analyses wijzen erop dat een gerichte aanpak van triglyceriden harten vaatziekten kan verlagen bij patiënten met diabetes mellitus met hoge triglyceriden en lage <PERSOON> moment worden nuchtere triglyceriden )#,# mmol/l gezien als een marker voor verhoogd risico op hart- en Zeer hoge plasmatriglyceridewaarden ()## mmol/l) waar geen duidelijke onderliggende oorzaak voor kan worden aangewezen (bijvoorbeeld alcohol of slechte glycemische controle bij diabetes mellitus) vereisen nadere diagnostische analyse, in gespecialiseerde klinieken, naar specifieke oorzaken waaronder genetische mutaties (zoals familiaire dysbètalipoproteïnemie, LPL-deficiëntie) Voor meer informatie wordt verwezen naar de richtlijn Laag HDL-C is onafhankelijk geassocieerd met een hoger risico op hart- en vaatziekten (Chapman, ###) Laag HDL-C is mogelijk even ernstig als hypercholesterolemie (door hoge concentraties LDL-C) als een risicofactor voor ischemische hartziekten (Fruchart, ###) De combinatie van matig verhoogde triglyceriden en lage concentraties HDL-C komt veel voor bij patiënten met type # diabetes mellitus, abdominale obesitas en insulineresistentie en bij personen die fysiek weinig actief zijn Dit lipidenpatroon wordt ook gekenmerkt door de (#,# mmol/l bij vrouwen kan worden gezien als een marker voor verhoogd risico Recente Mendeliaanse randomisatieonderzoeken hebben echter vraagtekens gezet bij de causale rol van HDL-C bij hart- en vaatziekten (Voight, ###) Specifieke farmacologische interventies om HDL-C te verhogen leidden bij grote gerandomiseerde onderzoeken niet tot verlaging van het risico op hart- en vaatziekten Lichaamsbeweging en andere leefstijlfactoren blijven belangrijk als methoden om de HDL-C-spiegels te laten stijgen Zeer lage HDL-Cplasmaspiegels ((#,## mmol/l) kunnen, wanneer er geen zeer hoge TG-spiegel is, worden veroorzaakt door een onderliggende stoornis in de metabolisme van HDL-C, zoals mutaties in de apoA-, LCAT- of ABCA#genen en rechtvaardigt verder onderzoek in gespecialiseerde klinieken Voor meer informatie wordt naar de Lipoproteïne(a) (Lp(a)) is een low-density lipoproteïne waar een extra proteïne aan bevestigd is, het zogeheten apolipoproteïne(a).
| 640 | fms |
worden aangewezen (bijvoorbeeld alcohol of slechte glycemische controle bij diabetes mellitus) vereisen nadere diagnostische analyse, in gespecialiseerde klinieken, naar specifieke oorzaken waaronder genetische mutaties (zoals familiaire dysbètalipoproteïnemie, LPL-deficiëntie) Voor meer informatie wordt verwezen naar de richtlijn Laag HDL-C is onafhankelijk geassocieerd met een hoger risico op hart- en vaatziekten (Chapman, ###) Laag HDL-C is mogelijk even ernstig als hypercholesterolemie (door hoge concentraties LDL-C) als een risicofactor voor ischemische hartziekten (Fruchart, ###) De combinatie van matig verhoogde triglyceriden en lage concentraties HDL-C komt veel voor bij patiënten met type # diabetes mellitus, abdominale obesitas en insulineresistentie en bij personen die fysiek weinig actief zijn Dit lipidenpatroon wordt ook gekenmerkt door de (#,# mmol/l bij vrouwen kan worden gezien als een marker voor verhoogd risico Recente Mendeliaanse randomisatieonderzoeken hebben echter vraagtekens gezet bij de causale rol van HDL-C bij hart- en vaatziekten (Voight, ###) Specifieke farmacologische interventies om HDL-C te verhogen leidden bij grote gerandomiseerde onderzoeken niet tot verlaging van het risico op hart- en vaatziekten Lichaamsbeweging en andere leefstijlfactoren blijven belangrijk als methoden om de HDL-C-spiegels te laten stijgen Zeer lage HDL-Cplasmaspiegels ((#,## mmol/l) kunnen, wanneer er geen zeer hoge TG-spiegel is, worden veroorzaakt door een onderliggende stoornis in de metabolisme van HDL-C, zoals mutaties in de apoA-, LCAT- of ABCA#genen en rechtvaardigt verder onderzoek in gespecialiseerde klinieken Voor meer informatie wordt naar de Lipoproteïne(a) (Lp(a)) is een low-density lipoproteïne waar een extra proteïne aan bevestigd is, het zogeheten apolipoproteïne(a) hart- en vaatziekten aangetoond Er is nog geen gerandomiseerd interventieonderzoek dat aantoont dat verlaging van Lp(a) leidt tot een vermindering van het risico op hart- en vaatziekten (Nordestgaard, ###) Op dit moment is er nog geen rechtvaardigingsgrond om de algemene bevolking te screenen op Lp(a), maar dit kan worden overwogen voor patiënten met een matig verhoogd risico om de risicobeoordeling te verfijnen, bij patiënten met onverklaard prematuur of progressief vaatlijden of bij personen met familiaire voorgeschiedenis van vroegtijdige hart- en vaatziekten Voor meer informatie wordt naar de richtlijn (erfelijke) dyslipidemie in de # e HDL-partikels Het routinematig meten van apolipoproteïnen (zoals apoA of apoB) wordt niet aanbevolen In bijzondere situaties kan de hoogte van het apoB in samenhang met plasma lipiden gebruikt worden om een specifieke lipidendiagnose te stellen Voor meer informatie wordt naar de richtlijn (erfelijke) dyslipidemie in de De aanwezigheid van dyslipidemieën die secundair zijn aan andere aandoeningen moet worden uitgesloten voor begin van de behandeling, want behandeling van de onderliggende aandoeningen leidt tot verbetering van hyperlipidemie zonder dat er lipidenverlagende medicatie nodig is Dit geldt vooral voor hypothyroïdie en nefrotisch syndroom Secundaire dyslipidemieën kunnen ook worden veroorzaakt door overmatig alcoholgebruik, diabetes mellitus, syndroom van Cushing, leveraandoeningen en geneesmiddelen (bijvoorbeeld corticosteroïden) Voor meer informatie wordt naar de richtlijn (erfelijke) dyslipidemie in de tweede en derde lijn Cholesterol is een van de belangrijkste risicofactoren voor het ontwikkelen van hart- en vaatziekten Verlaging van cholesterol vermindert de kans op hart- en vaatziekten De streefwaarden voor LDL-C kunnen voor.
| 632 | fms |
geen gerandomiseerd interventieonderzoek dat aantoont dat verlaging van Lp(a) leidt tot een vermindering van het risico op hart- en vaatziekten (Nordestgaard, ###) Op dit moment is er nog geen rechtvaardigingsgrond om de algemene bevolking te screenen op Lp(a), maar dit kan worden overwogen voor patiënten met een matig verhoogd risico om de risicobeoordeling te verfijnen, bij patiënten met onverklaard prematuur of progressief vaatlijden of bij personen met familiaire voorgeschiedenis van vroegtijdige hart- en vaatziekten Voor meer informatie wordt naar de richtlijn (erfelijke) dyslipidemie in de # e HDL-partikels Het routinematig meten van apolipoproteïnen (zoals apoA of apoB) wordt niet aanbevolen In bijzondere situaties kan de hoogte van het apoB in samenhang met plasma lipiden gebruikt worden om een specifieke lipidendiagnose te stellen Voor meer informatie wordt naar de richtlijn (erfelijke) dyslipidemie in de De aanwezigheid van dyslipidemieën die secundair zijn aan andere aandoeningen moet worden uitgesloten voor begin van de behandeling, want behandeling van de onderliggende aandoeningen leidt tot verbetering van hyperlipidemie zonder dat er lipidenverlagende medicatie nodig is Dit geldt vooral voor hypothyroïdie en nefrotisch syndroom Secundaire dyslipidemieën kunnen ook worden veroorzaakt door overmatig alcoholgebruik, diabetes mellitus, syndroom van Cushing, leveraandoeningen en geneesmiddelen (bijvoorbeeld corticosteroïden) Voor meer informatie wordt naar de richtlijn (erfelijke) dyslipidemie in de tweede en derde lijn Cholesterol is een van de belangrijkste risicofactoren voor het ontwikkelen van hart- en vaatziekten Verlaging van cholesterol vermindert de kans op hart- en vaatziekten De streefwaarden voor LDL-C kunnen voor Lipiden, zoals cholesterol en triglyceride, circuleren in het bloedplasma als lipoproteïnen, waarbij de lipiden zijn verbonden aan eiwitten (met name apolipoproteïnen) De belangrijkste drager van cholesterol in plasma (LDL-C) is atherogeen De rol van triglyceriderijke lipoproteïnen wordt momenteel actief onderzocht chylomicronen en grote very-low-density lipoproteïnen (VLDL's) lijken niet atherogeen, maar zeer hoge concentraties van deze triglyceriderijke lipoproteïnen kunnen pancreatitis veroorzaken Restanten van lipoproteïnen (totaalcholesterol â De meeste cholesterol wordt normaal gesproken vervoerd in LDL-C Binnen een brede reeks plasmacholesterolconcentraties is er een krachtige en gegradeerde positieve associatie tussen totaal en LDL-C en het risico op hart- en vaatziekten (Neaton, ###) Die associatie geldt voor zowel mannen als vrouwen en Het bewijs dat vermindering van plasma LDL-C het risico op hart- en vaatziekten vermindert is ondubbelzinnig; de resultaten van epidemiologische onderzoeken en onderzoeken naar statines, ezetimib of PCSK#antilichamen met klinische eindpunten bevestigen dat verlaging van LDL-C een belangrijk doel is bij de preventie <PERSOON>-analyses van meerdere onderzoeken naar statines tonen aan dat er een dosis-afhankelijke relatieve mmol/l is geassocieerd met een corresponderende ## tot ##% reductie in mortaliteit ten gevolge van hart- en LDL-C kan rechtstreeks worden gemeten, maar in de meeste onderzoeken en in veel laboratoria wordt LDL-C Veel laboratoria hanteren een triglyceridengrens van #,# mmol/l tot waar het LDL-C automatisch wordt berekend, maar LDL-C kan met de Friedewald formule betrouwbaar worden uitgerekend tot een triglyceriden Steeds meer laboratoria berekenen en rapporteren automatisch non-HDL-C (= totaalcholesterol â HDL-C) net deze module LDL-C-streefwaarden staan, kan ook non-HDL-C worden gelezen In grote populaties komt.
| 624 | fms |
circuleren in het bloedplasma als lipoproteïnen, waarbij de lipiden zijn verbonden aan eiwitten (met name apolipoproteïnen) De belangrijkste drager van cholesterol in plasma (LDL-C) is atherogeen De rol van triglyceriderijke lipoproteïnen wordt momenteel actief onderzocht chylomicronen en grote very-low-density lipoproteïnen (VLDL's) lijken niet atherogeen, maar zeer hoge concentraties van deze triglyceriderijke lipoproteïnen kunnen pancreatitis veroorzaken Restanten van lipoproteïnen (totaalcholesterol â De meeste cholesterol wordt normaal gesproken vervoerd in LDL-C Binnen een brede reeks plasmacholesterolconcentraties is er een krachtige en gegradeerde positieve associatie tussen totaal en LDL-C en het risico op hart- en vaatziekten (Neaton, ###) Die associatie geldt voor zowel mannen als vrouwen en Het bewijs dat vermindering van plasma LDL-C het risico op hart- en vaatziekten vermindert is ondubbelzinnig; de resultaten van epidemiologische onderzoeken en onderzoeken naar statines, ezetimib of PCSK#antilichamen met klinische eindpunten bevestigen dat verlaging van LDL-C een belangrijk doel is bij de preventie <PERSOON>-analyses van meerdere onderzoeken naar statines tonen aan dat er een dosis-afhankelijke relatieve mmol/l is geassocieerd met een corresponderende ## tot ##% reductie in mortaliteit ten gevolge van hart- en LDL-C kan rechtstreeks worden gemeten, maar in de meeste onderzoeken en in veel laboratoria wordt LDL-C Veel laboratoria hanteren een triglyceridengrens van #,# mmol/l tot waar het LDL-C automatisch wordt berekend, maar LDL-C kan met de Friedewald formule betrouwbaar worden uitgerekend tot een triglyceriden Steeds meer laboratoria berekenen en rapporteren automatisch non-HDL-C (= totaalcholesterol â HDL-C) net deze module LDL-C-streefwaarden staan, kan ook non-HDL-C worden gelezen In grote populaties komt medicatie is waarschijnlijk lager dan bij een minder intensieve behandeling bij patiënten met Het risico om te overlijden ten gevolge van hart- en vaatziekten bij een intensieve behandeling met lipidenverlagende medicatie is mogelijk gelijk aan het risico bij een minder intensieve behandeling bij patiënten met hart- en vaatziekten gedurende de looptijd van de trials (mediane Het risico op een bijwerking gedurende de looptijd van de trials (mediane follow-up van ## <PERSOON> (###) ondernam een meta-analyse naar het effect van intensieve lipidenverlaging door statines op harten vaatziekten bij patiënten met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten RCTâs met ten minste een jaar follow-up kwamen in aanmerking als het intensief verlagen van lipiden werd onderzocht en de LDL-Cstreefwaarde in de buurt van #,# mmol/L lag De auteurs doorzochten de databases Medline en Embase tot Nuβbaumer (###) ondernam een systematische review naar de effectiviteit en veiligheid van ezetimib toegevoegd aan statine op het voorkomen van hart- en vaatziekten bij patiënten met hyperlipidemie en atherosclerose en/of diabetes mellitus Medline, EMBASE en de Cochrane Library werden tot juli ### doorzocht voor relevante artikelen In totaal kwamen negen gerandomiseerde gecontroleerde trials in aanmerking Alle RCTâs vergeleken ezetimib (## milligram) in combinatie met een statine met alleen een statine <PERSOON> (###) kwantificeerde de korte en langetermijneffecten van PCSK#-antilichamen op lipidenmarkers en de incidentie van hart- en vaatziekten De auteurs doorzochten tot mei ### CENTRAL, Medline, Embase en Web of Science Lopende studies werden tijdens de selectie geïdentificeerd, waarvan drie in maart ### gepubliceerd waren.
| 647 | fms |
waarschijnlijk lager dan bij een minder intensieve behandeling bij patiënten met Het risico om te overlijden ten gevolge van hart- en vaatziekten bij een intensieve behandeling met lipidenverlagende medicatie is mogelijk gelijk aan het risico bij een minder intensieve behandeling bij patiënten met hart- en vaatziekten gedurende de looptijd van de trials (mediane Het risico op een bijwerking gedurende de looptijd van de trials (mediane follow-up van ## <PERSOON> (###) ondernam een meta-analyse naar het effect van intensieve lipidenverlaging door statines op harten vaatziekten bij patiënten met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten RCTâs met ten minste een jaar follow-up kwamen in aanmerking als het intensief verlagen van lipiden werd onderzocht en de LDL-Cstreefwaarde in de buurt van #,# mmol/L lag De auteurs doorzochten de databases Medline en Embase tot Nuβbaumer (###) ondernam een systematische review naar de effectiviteit en veiligheid van ezetimib toegevoegd aan statine op het voorkomen van hart- en vaatziekten bij patiënten met hyperlipidemie en atherosclerose en/of diabetes mellitus Medline, EMBASE en de Cochrane Library werden tot juli ### doorzocht voor relevante artikelen In totaal kwamen negen gerandomiseerde gecontroleerde trials in aanmerking Alle RCTâs vergeleken ezetimib (## milligram) in combinatie met een statine met alleen een statine <PERSOON> (###) kwantificeerde de korte en langetermijneffecten van PCSK#-antilichamen op lipidenmarkers en de incidentie van hart- en vaatziekten De auteurs doorzochten tot mei ### CENTRAL, Medline, Embase en Web of Science Lopende studies werden tijdens de selectie geïdentificeerd, waarvan drie in maart ### gepubliceerd waren Alleen gerandomiseerde, gecontroleerde trials met een follow-up tijd van ten minste ## weken kwamen in aanmerking In totaal werden ## studies geïncludeerd en beschreven Van deze ## studies bleken vijf studies alleen gepubliceerd te zijn als een congresabstract Deze vijf studies zijn verder buiten beschouwing gelaten Verlaging van LDL-C bij personen zonder hart- en vaatziekten jonger dan <LEEFTIJD> jaar is effectief om het risico op hart- en vaatziekten te verlagen Er zijn geen trials gedaan bij personen zonder hart- en vaatziekten die een intensieve behandeling met lipidenverlagende medicatie vergeleek met een minder intensieve behandeling, met In totaal evalueerden zeven trials het effect van een intensieve behandeling met lipidenverlagende medicatie met een minder intensieve behandeling bij patiënten met hart- en vaatziekten en als primaire uitkomst hart- en IMPROVE-IT-trial, FOURIER-trial en SPIRE-<DATUM> trial In tabel # wordt een overzicht weergegeven van baseline en De resultaten van het risico op hart- en vaatziekten bij een intensieve behandeling versus een minder intensieve behandeling staan in figuur # weergegeven Gepoold is het risico op een event gedurende follow-up ##% lager bij een intensieve behandeling vergeleken met een minder intensieve behandeling (HR #,## ##%BI #,## tot #,##) De follow-up duur per trial is gemiddeld genomen <LEEFTIJD> jaar In deze <LEEFTIJD> jaar wordt een absolute risicoreductie van #,#% bereikt Een lineair verband aannemend is deze risicoreductie over <LEEFTIJD> jaar ongeveer #,#% De bijbehorende NNT is ## Dit effect is klinisch relevant volgens de MID van #% over <LEEFTIJD> jaar.
| 648 | fms |
gerandomiseerde, gecontroleerde trials met een follow-up tijd van ten minste ## weken kwamen in aanmerking In totaal werden ## studies geïncludeerd en beschreven Van deze ## studies bleken vijf studies alleen gepubliceerd te zijn als een congresabstract Deze vijf studies zijn verder buiten beschouwing gelaten Verlaging van LDL-C bij personen zonder hart- en vaatziekten jonger dan <LEEFTIJD> jaar is effectief om het risico op hart- en vaatziekten te verlagen Er zijn geen trials gedaan bij personen zonder hart- en vaatziekten die een intensieve behandeling met lipidenverlagende medicatie vergeleek met een minder intensieve behandeling, met In totaal evalueerden zeven trials het effect van een intensieve behandeling met lipidenverlagende medicatie met een minder intensieve behandeling bij patiënten met hart- en vaatziekten en als primaire uitkomst hart- en IMPROVE-IT-trial, FOURIER-trial en SPIRE-<DATUM> trial In tabel # wordt een overzicht weergegeven van baseline en De resultaten van het risico op hart- en vaatziekten bij een intensieve behandeling versus een minder intensieve behandeling staan in figuur # weergegeven Gepoold is het risico op een event gedurende follow-up ##% lager bij een intensieve behandeling vergeleken met een minder intensieve behandeling (HR #,## ##%BI #,## tot #,##) De follow-up duur per trial is gemiddeld genomen <LEEFTIJD> jaar In deze <LEEFTIJD> jaar wordt een absolute risicoreductie van #,#% bereikt Een lineair verband aannemend is deze risicoreductie over <LEEFTIJD> jaar ongeveer #,#% De bijbehorende NNT is ## Dit effect is klinisch relevant volgens de MID van #% over <LEEFTIJD> jaar mogelijk maakte In figuur # is te zien dat het risico om te overlijden gedurende follow-up bij een intensieve # Bijwerkingen die resulteren in het stoppen van behandeling Alle zeven trials hebben gegevens gerapporteerd over bijwerkingen die resulteerden in het stoppen met behandeling De trial specifieke resultaten als ook het gepoolde resultaat is in figuur # weergegeven De odds ratio voor bijwerkingen resulterend in het stoppen van behandeling was #,## (##%BI #,## tot #,##) Aangezien deze uitkomst niet frequent voorkwam, kan de odds ratio als een risk ratio worden geïnterpreteerd Met andere woorden, het risico op een bijwerking resulterend in het stoppen van behandeling was ##% hoger bij een intensieve behandeling dan bij een minder intensieve behandeling (OR #,## ##%BI #,## tot #,##) waarbij moet worden aangetekend dat het absolute verschil in stoppen met medicatie vanwege bijwerking tussen de intensieve en minder intensieve behandeling betrekkelijk laag was Tevens moet worden aangetekend dat voor deze analyse trials met intensieve statine behandeling of toevoegen van ezetimib of PCSK#-antilichamen zijn gepoold Bijwerkingen in de SPIRE<DATUM> trials hebben ertoe geleid dat bococizumab niet verder wordt ontwikkeld en niet klinisch beschikbaar komt De gepoolde schatting van bijwerkingen die resulteerden in stoppen van de Hart- en vaatziekten De bewijskracht voor de uitkomstmaat hart- en vaatziekten is met een niveau verlaagd vanwege indirectheid (geen trials beschikbaar waar specifieke streefwaarden voor LDL-C met elkaar worden Mortaliteit De bewijskracht voor de uitkomstmaat mortaliteit is met twee niveaus verlaagd gezien imprecisie.
| 637 | fms |
maakte In figuur # is te zien dat het risico om te overlijden gedurende follow-up bij een intensieve # Bijwerkingen die resulteren in het stoppen van behandeling Alle zeven trials hebben gegevens gerapporteerd over bijwerkingen die resulteerden in het stoppen met behandeling De trial specifieke resultaten als ook het gepoolde resultaat is in figuur # weergegeven De odds ratio voor bijwerkingen resulterend in het stoppen van behandeling was #,## (##%BI #,## tot #,##) Aangezien deze uitkomst niet frequent voorkwam, kan de odds ratio als een risk ratio worden geïnterpreteerd Met andere woorden, het risico op een bijwerking resulterend in het stoppen van behandeling was ##% hoger bij een intensieve behandeling dan bij een minder intensieve behandeling (OR #,## ##%BI #,## tot #,##) waarbij moet worden aangetekend dat het absolute verschil in stoppen met medicatie vanwege bijwerking tussen de intensieve en minder intensieve behandeling betrekkelijk laag was Tevens moet worden aangetekend dat voor deze analyse trials met intensieve statine behandeling of toevoegen van ezetimib of PCSK#-antilichamen zijn gepoold Bijwerkingen in de SPIRE<DATUM> trials hebben ertoe geleid dat bococizumab niet verder wordt ontwikkeld en niet klinisch beschikbaar komt De gepoolde schatting van bijwerkingen die resulteerden in stoppen van de Hart- en vaatziekten De bewijskracht voor de uitkomstmaat hart- en vaatziekten is met een niveau verlaagd vanwege indirectheid (geen trials beschikbaar waar specifieke streefwaarden voor LDL-C met elkaar worden Mortaliteit De bewijskracht voor de uitkomstmaat mortaliteit is met twee niveaus verlaagd gezien imprecisie Bijwerkingen die resulteren in het stoppen van behandeling De bewijskracht voor de uitkomstmaat bijwerkingen is met twee niveaus verlaagd gezien heterogeniteit (I# hoger dan ##% en verschil in effectschattingen (drie trials suggereren geen verschil in het risico en vier suggereren een verhoogd risico op een bijwerking)) en indirectheid (geen trials beschikbaar waar specifieke streefwaarden voor LDL-C met elkaar worden vergeleken) Verlaging van LDL-C bij patiënten met diabetes mellitus is effectief om het risico op hart- en vaatziekten te verlagen (Kearney, ###) Er zijn geen trials gedaan bij patiënten met diabetes mellitus zonder hart- en vaatziekten waarbij een intensieve behandeling met lipidenverlagende medicatie is vergeleken met een minder waarschijnlijk effectief om het risico op hart- en vaatziekten te verlagen (Baigent, ###) Er zijn geen trials gedaan bij patiënten met chronische nierschade waarbij een intensieve behandeling met lipidenverlagende De literatuur bij patiënten boven de <LEEFTIJD> jaar met en zonder hart- en vaatziekten is apart beschreven in de module Welke streefwaarde van LDL-C dient te worden gehanteerd bij de behandeling van patiënten met een verhoogd De werkgroep achtte het risico op hart- en vaatziekten en bijwerkingen voor de besluitvorming kritieke Morbiditeit en mortaliteit van hart- en vaatziekten De werkgroep definieerde niet a priori de genoemde uitkomstmaten, maar hanteerde de in de studies gebruikte definities Deze definities komen overigens erg vaak De werkgroep definieerde een minimale absolute risicoreductie )#% over <LEEFTIJD> jaar als een klinisch relevant personen behandeld worden voor <LEEFTIJD> jaar De absolute risicoreductie moet tegen mogelijke nadelen van.
| 608 | fms |
die resulteren in het stoppen van behandeling De bewijskracht voor de uitkomstmaat bijwerkingen is met twee niveaus verlaagd gezien heterogeniteit (I# hoger dan ##% en verschil in effectschattingen (drie trials suggereren geen verschil in het risico en vier suggereren een verhoogd risico op een bijwerking)) en indirectheid (geen trials beschikbaar waar specifieke streefwaarden voor LDL-C met elkaar worden vergeleken) Verlaging van LDL-C bij patiënten met diabetes mellitus is effectief om het risico op hart- en vaatziekten te verlagen (Kearney, ###) Er zijn geen trials gedaan bij patiënten met diabetes mellitus zonder hart- en vaatziekten waarbij een intensieve behandeling met lipidenverlagende medicatie is vergeleken met een minder waarschijnlijk effectief om het risico op hart- en vaatziekten te verlagen (Baigent, ###) Er zijn geen trials gedaan bij patiënten met chronische nierschade waarbij een intensieve behandeling met lipidenverlagende De literatuur bij patiënten boven de <LEEFTIJD> jaar met en zonder hart- en vaatziekten is apart beschreven in de module Welke streefwaarde van LDL-C dient te worden gehanteerd bij de behandeling van patiënten met een verhoogd De werkgroep achtte het risico op hart- en vaatziekten en bijwerkingen voor de besluitvorming kritieke Morbiditeit en mortaliteit van hart- en vaatziekten De werkgroep definieerde niet a priori de genoemde uitkomstmaten, maar hanteerde de in de studies gebruikte definities Deze definities komen overigens erg vaak De werkgroep definieerde een minimale absolute risicoreductie )#% over <LEEFTIJD> jaar als een klinisch relevant personen behandeld worden voor <LEEFTIJD> jaar De absolute risicoreductie moet tegen mogelijke nadelen van Hierdoor kan een In de databases Medline (via OVID) en Embase (via Embase com) is op <DATUM> met relevante zoektermen gezocht naar systematische reviews De zoekverantwoording is weergegeven onder het tabblad Verantwoording De literatuurzoekactie leverde ### treffers op Studies werden geselecteerd op grond van de Systematische review van RCTâs met de vergelijking tussen verschillende streefwaarden voor LDL-C met volledige tekst, werden vervolgens ## studies geëxcludeerd (zie exclusietabel onder het tabblad Verantwoording) en geen studies definitief geselecteerd Er zijn geen gerandomiseerde studies gedaan waar Echter, er is wel literatuur beschikbaar over het effect van intensieve lipiden-verlaging (zoals hoge dosis atorvastatine (## of ## mg) of rosuvastatine (## of ## mg) of combinatie van gemiddelde dosis statine en ezetimib of PCSK#-antilichaam) met minder intensieve lipidenverlagende medicatie op morbiditeit en mortaliteit van hart- en vaatziekten Ondanks dat dit niet voldoet aan de opgestelde PICO, kunnen de resultaten van deze Drie systematische reviews konden een deel van de vraag beantwoorden <PERSOON> (###) beschreef de resultaten van een systematische review naar een intensieve behandeling met Nuβbaumer (###) ondernam een systematische zoekactie naar trials die ezetimib in combinatie met <PERSOON> (###) beschreef een systematische review van studies die een behandeling met PCSK#antilichamen vergeleken met placebo bovenop reguliere behandeling (statine met of zonder ezetimib) De resultaten van de geïncludeerde trials zullen per trial beschreven worden Een additioneel criterium is dat de Voor de uitwerking van de resultaten wordt er geen onderscheid gemaakt in het type lipidenverlagende.
| 609 | fms |
In de databases Medline (via OVID) en Embase (via Embase com) is op <DATUM> met relevante zoektermen gezocht naar systematische reviews De zoekverantwoording is weergegeven onder het tabblad Verantwoording De literatuurzoekactie leverde ### treffers op Studies werden geselecteerd op grond van de Systematische review van RCTâs met de vergelijking tussen verschillende streefwaarden voor LDL-C met volledige tekst, werden vervolgens ## studies geëxcludeerd (zie exclusietabel onder het tabblad Verantwoording) en geen studies definitief geselecteerd Er zijn geen gerandomiseerde studies gedaan waar Echter, er is wel literatuur beschikbaar over het effect van intensieve lipiden-verlaging (zoals hoge dosis atorvastatine (## of ## mg) of rosuvastatine (## of ## mg) of combinatie van gemiddelde dosis statine en ezetimib of PCSK#-antilichaam) met minder intensieve lipidenverlagende medicatie op morbiditeit en mortaliteit van hart- en vaatziekten Ondanks dat dit niet voldoet aan de opgestelde PICO, kunnen de resultaten van deze Drie systematische reviews konden een deel van de vraag beantwoorden <PERSOON> (###) beschreef de resultaten van een systematische review naar een intensieve behandeling met Nuβbaumer (###) ondernam een systematische zoekactie naar trials die ezetimib in combinatie met <PERSOON> (###) beschreef een systematische review van studies die een behandeling met PCSK#antilichamen vergeleken met placebo bovenop reguliere behandeling (statine met of zonder ezetimib) De resultaten van de geïncludeerde trials zullen per trial beschreven worden Een additioneel criterium is dat de Voor de uitwerking van de resultaten wordt er geen onderscheid gemaakt in het type lipidenverlagende Metaanalyses laten zien dat de risicoreductie op hart- en vaatziekten recht evenredig is met de daling in LDL-C Hoe De resultaten zijn per subgroep beschreven Het gaat om de volgende subgroepen De literatuur bij patiënten boven de <LEEFTIJD> jaar met en zonder hart- en vaatziekten is apart beschreven in de submodule Dyslipidemie bij ouderen bij <PERSOON> J, et al Efficacy and safety of more intensive lowering of LDL cholesterol a meta-analysis <PERSOON> Q, et al <PERSOON>-analysis of the cardiovascular benefits of intensive lipid lowering with statins Chapman MJ, Ginsberg HN, Amarenco P, et al Triglyceride-rich lipoproteins and high-density lipoprotein cholesterol in patients at high risk of cardiovascular disease evidence and guidance for management <PERSOON> AF, <PERSOON> HL On the presumed inaccuracy of the Friedewald formula in hypertriglyceridemic plasma a role for imprecise analysis? <PERSOON> WT, <PERSOON> RI, Fredrickson <PERSOON-##> of the concentration of low density lipoprotein cholesterol in plasma, Giugliano RP, Pedersen TR, Park JG, et al Clinical efficacy and safety of achieving very low LDL-cholesterol concentrations with the PCSK# inhibitor evolocumab a prespecified secondary analysis of the FOURIER trial <PERSOON-##> R, et al Efficacy of cholesterol-lowering therapy in ##,### people with diabetes in ## <PERSOON-##> L, et al.
| 588 | fms |
vaatziekten recht evenredig is met de daling in LDL-C Hoe De resultaten zijn per subgroep beschreven Het gaat om de volgende subgroepen De literatuur bij patiënten boven de <LEEFTIJD> jaar met en zonder hart- en vaatziekten is apart beschreven in de submodule Dyslipidemie bij ouderen bij <PERSOON> J, et al Efficacy and safety of more intensive lowering of LDL cholesterol a meta-analysis <PERSOON> Q, et al <PERSOON>-analysis of the cardiovascular benefits of intensive lipid lowering with statins Chapman MJ, Ginsberg HN, Amarenco P, et al Triglyceride-rich lipoproteins and high-density lipoprotein cholesterol in patients at high risk of cardiovascular disease evidence and guidance for management <PERSOON> AF, <PERSOON> HL On the presumed inaccuracy of the Friedewald formula in hypertriglyceridemic plasma a role for imprecise analysis? <PERSOON> WT, <PERSOON> RI, Fredrickson <PERSOON> of the concentration of low density lipoprotein cholesterol in plasma, Giugliano RP, Pedersen TR, Park JG, et al Clinical efficacy and safety of achieving very low LDL-cholesterol concentrations with the PCSK# inhibitor evolocumab a prespecified secondary analysis of the FOURIER trial <PERSOON> R, et al Efficacy of cholesterol-lowering therapy in ##,### people with diabetes in ## <PERSOON-##> L, et al of vascular disease meta-analysis of individual data from ## randomised trials <PERSOON-##> D, et al Serum cholesterol level and mortality findings for men screened in the Multiple Risk Factor Intervention Trial Multiple Risk Factor Intervention Trial Research Group Arch Intern Med ###;### ###â<DATUM> Nordestgaard BG, Chapman MJ, <PERSOON-##> K, et al Lipoprotein(a) as a cardiovascular risk factor current status <PERSOON-##> SR, Hwang SJ, Coady S, et al Trends in all-cause and cardiovascular disease mortality among women and men with and without diabetes mellitus in the Framingham Heart Study, ### to ### <PERSOON-##> AL, <PERSOON-##> G, et al ESC/EAS Guidelines for the management of dyslipidaemias the Task Force for the management of dyslipidaemias of the European Society of Cardiology (ESC) the <PERSOON-##> G, et al Triglycerides and the risk of coronary heart disease ##,### incident cases among <PERSOON-##> AF, Pearce LS, Wilkins JT, et al PCSK# monoclonal antibodies for the primary and secondary prevention of Voight BF, Peloso GM, Orho-Melander M, et al Plasma HDL cholesterol and risk of myocardial infarction a mendelian Is de associatie tussen de hoogte van het non-HDL-cholesterol en het risico op een hart -en vaatziekte Gebruik LDL-C of non-HDL-C voor het monitoren van het effect van cholesterolverlagende behandeling, waarbij.
| 584 | fms |
meta-analysis of individual data from ## randomised trials <PERSOON> D, et al Serum cholesterol level and mortality findings for men screened in the Multiple Risk Factor Intervention Trial Multiple Risk Factor Intervention Trial Research Group Arch Intern Med ###;### ###â<DATUM> Nordestgaard BG, Chapman MJ, <PERSOON> K, et al Lipoprotein(a) as a cardiovascular risk factor current status <PERSOON> SR, Hwang SJ, Coady S, et al Trends in all-cause and cardiovascular disease mortality among women and men with and without diabetes mellitus in the Framingham Heart Study, ### to ### <PERSOON> AL, <PERSOON> G, et al ESC/EAS Guidelines for the management of dyslipidaemias the Task Force for the management of dyslipidaemias of the European Society of Cardiology (ESC) the <PERSOON> G, et al Triglycerides and the risk of coronary heart disease ##,### incident cases among <PERSOON> AF, Pearce LS, Wilkins JT, et al PCSK# monoclonal antibodies for the primary and secondary prevention of Voight BF, Peloso GM, Orho-Melander M, et al Plasma HDL cholesterol and risk of myocardial infarction a mendelian Is de associatie tussen de hoogte van het non-HDL-cholesterol en het risico op een hart -en vaatziekte Gebruik LDL-C of non-HDL-C voor het monitoren van het effect van cholesterolverlagende behandeling, waarbij dat het ook gebruikt kan worden bij TG )#,# mmol/l, en dat het risico op hart- en vaatziekten minimaal even goed en mogelijk beter kan worden ingeschat met non-HDL-C dan met LDL-C, omdat alle atherogene (apoBhoudende) lipoproteinen worden meegenomen in de non-HDL-C-berekening De non-HDL-C berekening is eenvoudig, kosteloos en wordt al vaak door laboratoria automatisch berekend en gerapporteerd Non-HDL-C is even goed om residueel risico tijdens lipiden-verlagende therapie te monitoren als LDL-C of apolipoproteine B Door dit recente inzicht zou de non-HDL-C-meting de voorkeur genieten boven LDL-C Veel behandelaren zijn echter in de afgelopen jaren gewend aan de LDL-C-metingen en streefwaarden en in klinische trials met lipidenverlaging is LDL-C meestal prominent gerapporteerd Er zijn aanwijzingen dat gecombineerd gebruik in de klinische praktijk van non-HDL-C en LDL-C additieve voordelen heeft voor het schatten van het (residuele) risico op hart â en vaatziekten (zie tabel #), waarbij het laagste risico wordt gezien bij LDL-C (#,# mmol/l en tevens Bij individuele patiënten kunnen aanzienlijke verschillen worden gemeten in LDL-C en non-HDL-C In grote studies bij patiënten met of zonder hart- en vaatziekte is het non-HDL-C gemiddeld #,# mmol/l hoger dan het De keuze voor LDL-C of Non-HDL-C als streefwaarde is gelijkwaardig volgens de werkgroep In samenspraak met het laboratorium, vakgroep en/of zorggroep kan een praktische keuze worden gemaakt aanwijzingen dat non-HDL-C net zoals LDL-C gebruikt kan worden als streefwaarde bij de CVRM en dat de hoogte van het non-HDL beter correspondeert met het risico op een hart- en vaatziekte dan de hoogte van het LDL-C.
| 624 | fms |
mmol/l, en dat het risico op hart- en vaatziekten minimaal even goed en mogelijk beter kan worden ingeschat met non-HDL-C dan met LDL-C, omdat alle atherogene (apoBhoudende) lipoproteinen worden meegenomen in de non-HDL-C-berekening De non-HDL-C berekening is eenvoudig, kosteloos en wordt al vaak door laboratoria automatisch berekend en gerapporteerd Non-HDL-C is even goed om residueel risico tijdens lipiden-verlagende therapie te monitoren als LDL-C of apolipoproteine B Door dit recente inzicht zou de non-HDL-C-meting de voorkeur genieten boven LDL-C Veel behandelaren zijn echter in de afgelopen jaren gewend aan de LDL-C-metingen en streefwaarden en in klinische trials met lipidenverlaging is LDL-C meestal prominent gerapporteerd Er zijn aanwijzingen dat gecombineerd gebruik in de klinische praktijk van non-HDL-C en LDL-C additieve voordelen heeft voor het schatten van het (residuele) risico op hart â en vaatziekten (zie tabel #), waarbij het laagste risico wordt gezien bij LDL-C (#,# mmol/l en tevens Bij individuele patiënten kunnen aanzienlijke verschillen worden gemeten in LDL-C en non-HDL-C In grote studies bij patiënten met of zonder hart- en vaatziekte is het non-HDL-C gemiddeld #,# mmol/l hoger dan het De keuze voor LDL-C of Non-HDL-C als streefwaarde is gelijkwaardig volgens de werkgroep In samenspraak met het laboratorium, vakgroep en/of zorggroep kan een praktische keuze worden gemaakt aanwijzingen dat non-HDL-C net zoals LDL-C gebruikt kan worden als streefwaarde bij de CVRM en dat de hoogte van het non-HDL beter correspondeert met het risico op een hart- en vaatziekte dan de hoogte van het LDL-C zijn of wanneer sprake is van dysbetalipoproteinemie Oorspronkelijk was een voorwaarde voor berekenen van het LDL-C dat bloed nuchter werd afgenomen, maar dat blijkt maar weinig invloed op de bepaling te hebben Gebruik van non-HDL-C heeft als theoretisch voordeel dat alle atherogene lipidendeeltjes worden meegenomen effect van behandeling beter kan worden gemonitord (Boekholdt, ###) Met het meten van apolipoproteine B kan vergelijkbare informatie worden verzameld over atherogene lipidendeeltjes Tevens heeft gebruik van nonHDL-C een aantal praktische voordelen waaronder bruikbaarheid bij hoge TG ()#,# mmol/l) en het is kosteloos De relatie tussen de hoogte van het non-HDL-C en het risico op hart- en vaatziekten is waarschijnlijk minstens even sterk (waarschijnlijk zelfs sterker) als tussen de hoogte van het LDLC en het risico op hart- en vaatziekten De meta-analyse van Boekholdt had als doel het bepalen of bij patiënten behandeld met een statine het nonHDL-C een sterkere associatie heeft met hart- en vaatziekten dan <PERSOON> met een mean follow-up korter dan <LEEFTIJD> jaar werden geëxcludeerd De auteurs van de meta-analyse De geïncludeerde patiënten hadden een hart- en vaatziekte doorgemaakt, een stabiele coronaire hartziekte, beantwoordt gedeeltelijk, maar wel voldoende de zoekvraag De geïncludeerde onderzoeken in de metaanalyse hadden als primair eindpunt de effectiviteit van een behandeling met statine LDL-C De trend voor het risico op een hart- en vaatziekte is per # - SD toename #,## (##% BI #,## tot #,##) Non-HDL-C.
| 622 | fms |
dysbetalipoproteinemie Oorspronkelijk was een voorwaarde voor berekenen van het LDL-C dat bloed nuchter werd afgenomen, maar dat blijkt maar weinig invloed op de bepaling te hebben Gebruik van non-HDL-C heeft als theoretisch voordeel dat alle atherogene lipidendeeltjes worden meegenomen effect van behandeling beter kan worden gemonitord (Boekholdt, ###) Met het meten van apolipoproteine B kan vergelijkbare informatie worden verzameld over atherogene lipidendeeltjes Tevens heeft gebruik van nonHDL-C een aantal praktische voordelen waaronder bruikbaarheid bij hoge TG ()#,# mmol/l) en het is kosteloos De relatie tussen de hoogte van het non-HDL-C en het risico op hart- en vaatziekten is waarschijnlijk minstens even sterk (waarschijnlijk zelfs sterker) als tussen de hoogte van het LDLC en het risico op hart- en vaatziekten De meta-analyse van Boekholdt had als doel het bepalen of bij patiënten behandeld met een statine het nonHDL-C een sterkere associatie heeft met hart- en vaatziekten dan <PERSOON> met een mean follow-up korter dan <LEEFTIJD> jaar werden geëxcludeerd De auteurs van de meta-analyse De geïncludeerde patiënten hadden een hart- en vaatziekte doorgemaakt, een stabiele coronaire hartziekte, beantwoordt gedeeltelijk, maar wel voldoende de zoekvraag De geïncludeerde onderzoeken in de metaanalyse hadden als primair eindpunt de effectiviteit van een behandeling met statine LDL-C De trend voor het risico op een hart- en vaatziekte is per # - SD toename #,## (##% BI #,## tot #,##) Non-HDL-C #,## tot De bootstrapanalyse voor het verschil tussen LDL-C en non-HDL-C is significant in het voordeel van non-HDL-C Het risico op een hart- en vaatziekte bij het wel of niet behalen van de streefwaarde met een behandeling met een statine is ook onderzocht De gebruikte streefwaarde voor LDL-C was lager dan #,# mmol/l en voor nonHDL-C lager dan #,# mmol/l Tabel # geeft de associatie weer tussen het risico op een hart- en vaatziekte en de Tabel # Associatie tussen LDL-C en non-HDL-C en het risico op een hart â en vaatziekte De bewijskracht voor de uitkomstmaat is verlaagd met een niveau vanwege indirectheid De geïncludeerde onderzoeken in de meta-analyse hadden niet als primaire eindpunt het onderzoeken van de associatie tussen Om de uitgangsvraag te kunnen beantwoorden is een systematische literatuuranalyse verricht naar de volgende P patiënten met verschillende mate van risico op hart - en vaatziekten; De werkgroep achtte als relevante uitkomstmaat dat non-HDL-C minimaal net zo goed is LDL-C om het risico in gezocht naar meta-analyses en RCTâs De zoekverantwoording is weergegeven onder het tabblad Verantwoording De literatuurzoekactie leverde ### treffers op Studies werden geselecteerd op grond van de van titel en abstract werden in eerste instantie ## studies voorgeselecteerd Na raadpleging van de volledige tekst, werden vervolgens ## studies geëxcludeerd (zie exclusietabel onder het tabblad Verantwoording), en # Arsenault BJ, <PERSOON> JS, Stroes ES, et al Beyond low-density lipoprotein cholesterol respective contributions of non-highdensity lipoprotein cholesterol levels, triglycerides, and the total cholesterol/high-density lipoprotein cholesterol ratio to coronary heart disease risk in apparently healthy men and women.
| 633 | fms |
non-HDL-C Het risico op een hart- en vaatziekte bij het wel of niet behalen van de streefwaarde met een behandeling met een statine is ook onderzocht De gebruikte streefwaarde voor LDL-C was lager dan #,# mmol/l en voor nonHDL-C lager dan #,# mmol/l Tabel # geeft de associatie weer tussen het risico op een hart- en vaatziekte en de Tabel # Associatie tussen LDL-C en non-HDL-C en het risico op een hart â en vaatziekte De bewijskracht voor de uitkomstmaat is verlaagd met een niveau vanwege indirectheid De geïncludeerde onderzoeken in de meta-analyse hadden niet als primaire eindpunt het onderzoeken van de associatie tussen Om de uitgangsvraag te kunnen beantwoorden is een systematische literatuuranalyse verricht naar de volgende P patiënten met verschillende mate van risico op hart - en vaatziekten; De werkgroep achtte als relevante uitkomstmaat dat non-HDL-C minimaal net zo goed is LDL-C om het risico in gezocht naar meta-analyses en RCTâs De zoekverantwoording is weergegeven onder het tabblad Verantwoording De literatuurzoekactie leverde ### treffers op Studies werden geselecteerd op grond van de van titel en abstract werden in eerste instantie ## studies voorgeselecteerd Na raadpleging van de volledige tekst, werden vervolgens ## studies geëxcludeerd (zie exclusietabel onder het tabblad Verantwoording), en # Arsenault BJ, <PERSOON> JS, Stroes ES, et al Beyond low-density lipoprotein cholesterol respective contributions of non-highdensity lipoprotein cholesterol levels, triglycerides, and the total cholesterol/high-density lipoprotein cholesterol ratio to coronary heart disease risk in apparently healthy men and women ###; ## ##â<DATUM> Boekholdt SM, Arsenault BJ, Mora S, et al Association of LDL cholesterol, non-HDL cholesterol, and apolipoprotein B levels with risk of cardiovascular events among patients treated with statins a meta-analysis <PERSOON> GJ, et al Low-Density Lipoprotein Cholesterol, Non-High-Density Lipoprotein Cholesterol, Triglycerides, and Apolipoprotein B and Cardiovascular Risk in Patients With Manifest Arterial Disease Am J Wat is het effect van ezetimib en PCSK#-antilichamen op het krijgen van hart- en vaatziekte bij patiënten met Intensiveer de lipidenverlagende therapie (een hogere dosis statine of sterker werkende statine en/of combinatie van statine en ezetimib) indien het LDL-C na drie maanden nog steeds â¥#,# mmol/l is Verder intensivering van lipidenverlagende therapie (hogere dosis statine en/of combinatie van statine en therapie, kan worden overwogen bij patiënten met een hooggeschat recidief risico op hart- en vaatziekten (zoals patiënten met uitgebreid of progressief vaatlijden, patiënten met diabetes mellitus met een hart- en vaatziekte streefwaarden niet bereiken met optimale/maximale verdraagbare orale lipidenverlagende medicatie Hiervoor Patiënten zonder eerdere hart- en vaatziekten â¤<LEEFTIJD> jaar, maar met een hoog of zeer hoog cardiovasculair risico Intensiveer de lipidenverlagende therapie (een hogere dosis statine of sterker werkende statine) indien het LDL-C na drie maanden â¥#,# mmol/l is Indien dat niet mogelijk is, overweeg dan een combinatie van statine en Intensieve(re) lipidenverlagende therapie (hoge dosis of sterker werkende statine en/of combinatie van statine en.
| 618 | fms |
##â<DATUM> Boekholdt SM, Arsenault BJ, Mora S, et al Association of LDL cholesterol, non-HDL cholesterol, and apolipoprotein B levels with risk of cardiovascular events among patients treated with statins a meta-analysis <PERSOON> GJ, et al Low-Density Lipoprotein Cholesterol, Non-High-Density Lipoprotein Cholesterol, Triglycerides, and Apolipoprotein B and Cardiovascular Risk in Patients With Manifest Arterial Disease Am J Wat is het effect van ezetimib en PCSK#-antilichamen op het krijgen van hart- en vaatziekte bij patiënten met Intensiveer de lipidenverlagende therapie (een hogere dosis statine of sterker werkende statine en/of combinatie van statine en ezetimib) indien het LDL-C na drie maanden nog steeds â¥#,# mmol/l is Verder intensivering van lipidenverlagende therapie (hogere dosis statine en/of combinatie van statine en therapie, kan worden overwogen bij patiënten met een hooggeschat recidief risico op hart- en vaatziekten (zoals patiënten met uitgebreid of progressief vaatlijden, patiënten met diabetes mellitus met een hart- en vaatziekte streefwaarden niet bereiken met optimale/maximale verdraagbare orale lipidenverlagende medicatie Hiervoor Patiënten zonder eerdere hart- en vaatziekten â¤<LEEFTIJD> jaar, maar met een hoog of zeer hoog cardiovasculair risico Intensiveer de lipidenverlagende therapie (een hogere dosis statine of sterker werkende statine) indien het LDL-C na drie maanden â¥#,# mmol/l is Indien dat niet mogelijk is, overweeg dan een combinatie van statine en Intensieve(re) lipidenverlagende therapie (hoge dosis of sterker werkende statine en/of combinatie van statine en therapie, kan worden overwogen bij specifieke patiëntengroepen (met name patiënten met Familiaire Hypercholesterolemie) die ondanks optimale orale lipidenverlagende therapie de streefwaarden voor LDL-C niet niet worden bereikt dan kan additionele therapie worden overwogen In eerste instantie Bij patiënten met hart- en vaatziekten wordt geadviseerd om met intensieve lipidenverlaging te behandelen vanwege uitkomsten van klinische trials waarin intensieve lipidenverlaging is vergeleken met minder intensieve hoge dosis van een sterkwerkende statine atorvastatine ## of ## milligram, rosuvastatine ##, ## of ## mg al dan niet in combinatie met ezetimib Een andere vorm van intensieve lipidenverlagende therapie is de combinatie van minder sterkwerkende statine (simvastatine, fluvastatine of pravastatine) in combinatie met ezetimib of een lage dosis van een sterkwerkende statine (atorvastatine ## of ## milligram of rosuvastatine # milligram) in combinatie met ezetimib Met hoge doses statine is meer onderzoek gedaan dan met de in specifieke groepen patiënten in specifieke omstandigheden (kijk voor de vergoedingscriteria op Statines verminderen de morbiditeit en mortaliteit van hart- en vaatziekten, en de noodzaak van het geneesmiddel van eerste keuze bij patiënten met een indicatie om het LDL-C te verlagen Ook is er onder Bij een behandeling met statines treden soms verhoogde leverwaarden of creatinekinase (CK) in plasma op; in de meeste gevallen is dit omkeerbaar Routinecontrole van lever- of CK-waarden is niet geïndiceerd Daarnaast klagen # tot ##% van patiënten die statines gebruiken over myalgie, maar rhabdomyolyse is zeer zeldzaam In gerandomiseerde dubbelblinde, placebogecontroleerde studies wordt geen verschil gezien in het optreden van (ernstige spiersymptomen) kan worden geminimaliseerd door identificatie van kwetsbare patiënten en/of door.
| 619 | fms |
Familiaire Hypercholesterolemie) die ondanks optimale orale lipidenverlagende therapie de streefwaarden voor LDL-C niet niet worden bereikt dan kan additionele therapie worden overwogen In eerste instantie Bij patiënten met hart- en vaatziekten wordt geadviseerd om met intensieve lipidenverlaging te behandelen vanwege uitkomsten van klinische trials waarin intensieve lipidenverlaging is vergeleken met minder intensieve hoge dosis van een sterkwerkende statine atorvastatine ## of ## milligram, rosuvastatine ##, ## of ## mg al dan niet in combinatie met ezetimib Een andere vorm van intensieve lipidenverlagende therapie is de combinatie van minder sterkwerkende statine (simvastatine, fluvastatine of pravastatine) in combinatie met ezetimib of een lage dosis van een sterkwerkende statine (atorvastatine ## of ## milligram of rosuvastatine # milligram) in combinatie met ezetimib Met hoge doses statine is meer onderzoek gedaan dan met de in specifieke groepen patiënten in specifieke omstandigheden (kijk voor de vergoedingscriteria op Statines verminderen de morbiditeit en mortaliteit van hart- en vaatziekten, en de noodzaak van het geneesmiddel van eerste keuze bij patiënten met een indicatie om het LDL-C te verlagen Ook is er onder Bij een behandeling met statines treden soms verhoogde leverwaarden of creatinekinase (CK) in plasma op; in de meeste gevallen is dit omkeerbaar Routinecontrole van lever- of CK-waarden is niet geïndiceerd Daarnaast klagen # tot ##% van patiënten die statines gebruiken over myalgie, maar rhabdomyolyse is zeer zeldzaam In gerandomiseerde dubbelblinde, placebogecontroleerde studies wordt geen verschil gezien in het optreden van (ernstige spiersymptomen) kan worden geminimaliseerd door identificatie van kwetsbare patiënten en/of door extra en voortdurende aandacht, aangezien een groot aantal patiënten een farmacologische behandeling ondergaat voor concomitante aandoeningen (Reiner, ###) In de praktijk zal het beleid ten aanzien van een patiënt met myalgie maar zonder een sterke verhoging van creatininekinase gebaseerd zijn op trial-and-error waarbij verschillende statines worden uitgeprobeerd of een zeer lage dosis gedurende meerdere dagen per week en een geleidelijke verhoging van de dosering (Stroes, ###) (voor meer informatie zie module Statinegerelateerde bijwerkingen uit de richtlijn (erfelijke) dyslipidemie in de tweede en derde lijn) Het veiligheidsprofiel van statines is over het algemeen acceptabel en eerdere bevindingen dat lipidenverlagende behandelingen kunnen bijdragen aan een verhoging van de mortaliteit niet ten gevolge van hart- en vaatziekten (bijvoorbeeld kanker, zelfmoord, depressie) of psychische stoornissen zijn in een grote meta-analyse niet bevestigd (Emberson, ###) Verhoogde spiegels van bloedglucose en geglyceerd hemoglobine (HbA#c) (dat wil zeggen verhoogd risico op type # diabetes mellitus) treden op na behandeling met statines en zijn dosisafhankelijk, en deels geassocieerd met een heel lichte gewichtstoename, maar de voordelen van statinegebruik wegen bij het overgrote merendeel van de patiënten ruim op tegen de risico's herinnerd worden dat het naleven van veranderingen in leefstijl een licht risico op diabetes mellitus kan verlagen, tenzij een patiënt geen statines verdraagt Cholesterolabsorptieremming wordt meestal toegevoegd aan een statine wanneer de LDL-C streefwaarde niet wordt bereikt, ondanks een maximaal getolereerde dosis Ook galzuurbindende harsen verlagen het totaalcholesterol en LDL-C maar worden slecht verdragen en leiden vaak tot een verhoging van de plasmatriglycerideconcentraties Ze worden daarom niet aanbevolen voor.
| 611 | fms |
en voortdurende aandacht, aangezien een groot aantal patiënten een farmacologische behandeling ondergaat voor concomitante aandoeningen (Reiner, ###) In de praktijk zal het beleid ten aanzien van een patiënt met myalgie maar zonder een sterke verhoging van creatininekinase gebaseerd zijn op trial-and-error waarbij verschillende statines worden uitgeprobeerd of een zeer lage dosis gedurende meerdere dagen per week en een geleidelijke verhoging van de dosering (Stroes, ###) (voor meer informatie zie module Statinegerelateerde bijwerkingen uit de richtlijn (erfelijke) dyslipidemie in de tweede en derde lijn) Het veiligheidsprofiel van statines is over het algemeen acceptabel en eerdere bevindingen dat lipidenverlagende behandelingen kunnen bijdragen aan een verhoging van de mortaliteit niet ten gevolge van hart- en vaatziekten (bijvoorbeeld kanker, zelfmoord, depressie) of psychische stoornissen zijn in een grote meta-analyse niet bevestigd (Emberson, ###) Verhoogde spiegels van bloedglucose en geglyceerd hemoglobine (HbA#c) (dat wil zeggen verhoogd risico op type # diabetes mellitus) treden op na behandeling met statines en zijn dosisafhankelijk, en deels geassocieerd met een heel lichte gewichtstoename, maar de voordelen van statinegebruik wegen bij het overgrote merendeel van de patiënten ruim op tegen de risico's herinnerd worden dat het naleven van veranderingen in leefstijl een licht risico op diabetes mellitus kan verlagen, tenzij een patiënt geen statines verdraagt Cholesterolabsorptieremming wordt meestal toegevoegd aan een statine wanneer de LDL-C streefwaarde niet wordt bereikt, ondanks een maximaal getolereerde dosis Ook galzuurbindende harsen verlagen het totaalcholesterol en LDL-C maar worden slecht verdragen en leiden vaak tot een verhoging van de plasmatriglycerideconcentraties Ze worden daarom niet aanbevolen voor Uit klinische trials blijkt dat fibraten of visolie het hart- en vaatziektenrisico niet verlagen Fibraten hebben mogelijk wel een effect bij patiënten met diabetes mellitus met een dyslipidemie (verhoogde triglyceriden en laag HDL-C) Gezien de sterke effecten van statines op plasma lipiden en op reductie van hart- en vaatziekten, wordt het routinematig gebruik van fibraten of visolie voor preventie van hart- en vaatziekten niet aanbevolen Ter voorkoming van pancreatitis, wordt geadviseerd om de plasmatriglyceridenconcentratie te verlagen indien deze )## mmol/l zijn; hiervoor moeten niet alleen geneesmiddelen worden gebruikt, maar ook alcoholrestrictie, met ernstige en/of onverklaarde hypertriglyceridemie, wordt verwijzing naar een <INSTELLING> aanbevolen (zie richtlijn Patiënten met hart- en vaatziekten, diabetes mellitus of personen met een verhoogd vasculair risico, zullen niet altijd de LDL-C streefwaarden bereiken met de hoogst getolereerde dosis statine Een combinatiebehandeling van statine met ezetimib en/of PCSK#-antilichaam is dan aangewezen bij zeer hoogrisicopatiënten (Cannon, De SHARP-trial voldoet strikt genomen niet aan de zoekcriteria omdat de toegevoegde waarde van ezetimib bovenop een statine niet is onderzocht Toch is dit een relevante studie omdat een lage dosis statine in combinatie met ezetimib is vergeleken met placebo in een relevante groep patiënten In de SHARP-trial werden patiënten geïncludeerd met chronische nierschade (CNS) met of zonder dialyse waarbij de combinatie micromol/l, vrouwen kreat )### micromol/l) zonder dialyse werd ##% (HR #,##, ##%CI #,## tot #,##) lager Combinaties van niacine en een statine verhogen HDL-C en verlagen triglyceriden beter dan een van beide.
| 622 | fms |
Uit klinische trials blijkt dat fibraten of visolie het hart- en vaatziektenrisico niet verlagen Fibraten hebben mogelijk wel een effect bij patiënten met diabetes mellitus met een dyslipidemie (verhoogde triglyceriden en laag HDL-C) Gezien de sterke effecten van statines op plasma lipiden en op reductie van hart- en vaatziekten, wordt het routinematig gebruik van fibraten of visolie voor preventie van hart- en vaatziekten niet aanbevolen Ter voorkoming van pancreatitis, wordt geadviseerd om de plasmatriglyceridenconcentratie te verlagen indien deze )## mmol/l zijn; hiervoor moeten niet alleen geneesmiddelen worden gebruikt, maar ook alcoholrestrictie, met ernstige en/of onverklaarde hypertriglyceridemie, wordt verwijzing naar een <INSTELLING> aanbevolen (zie richtlijn Patiënten met hart- en vaatziekten, diabetes mellitus of personen met een verhoogd vasculair risico, zullen niet altijd de LDL-C streefwaarden bereiken met de hoogst getolereerde dosis statine Een combinatiebehandeling van statine met ezetimib en/of PCSK#-antilichaam is dan aangewezen bij zeer hoogrisicopatiënten (Cannon, De SHARP-trial voldoet strikt genomen niet aan de zoekcriteria omdat de toegevoegde waarde van ezetimib bovenop een statine niet is onderzocht Toch is dit een relevante studie omdat een lage dosis statine in combinatie met ezetimib is vergeleken met placebo in een relevante groep patiënten In de SHARP-trial werden patiënten geïncludeerd met chronische nierschade (CNS) met of zonder dialyse waarbij de combinatie micromol/l, vrouwen kreat )### micromol/l) zonder dialyse werd ##% (HR #,##, ##%CI #,## tot #,##) lager Combinaties van niacine en een statine verhogen HDL-C en verlagen triglyceriden beter dan een van beide therapietrouw kan beïnvloeden Het klinisch voordeel van deze combinatie is bovendien niet aangetoond Fibraten, in het bijzonder fenofibraat, kan nuttig zijn, niet alleen om hoge triglycerideconcentraties te verlagen en een laag HDL-C te verhogen, maar ook om LDL-C verder te verlagen in combinatie met een statine Er is beperkt bewijs voor deze combinatie voor het verminderen van het aantal hart- en vaatziekten bij een subgroep van patiënten met diabetes mellitus type # met verhoogde triglyceriden en een laag HDL-cholesterol (FIELD- en ACCORD-trials) (Keech, ###; Ginsberg, ###) Voor fibraten is nog wel plaats in de behandeling van patiënten met specifieke erfelijke lipidenstoornissen zoals patiënten met familiaire dysbètalipoproteïnemie (zie richtlijn Combinatietherapie met ezetimib is veilig en effectief (ongeveer # tot ##% LDL-C-reductie), maar het additionele risicoverlagende effect is beperkt (relatieve risicoreductie # tot #%) De kosten van ezetimib zijn laag, vanwege het recente patentverlies (begin ###) en vanwege de beschikbaarheid in combinatie tabletten met #x per # weken, waarmee een LDL-C-reductie ongeveer ##% wordt bereikt en een relatieve risicoreductie van ## tot ##% voor hart- en vaatziekten De exacte kosten van PCSK#-antilichamen zijn niet bekend vanwege het prijsarrangement tussen de overheid en producenten, maar zijn naar verluid hoog De kosten zijn voor het Zorginstituut <LOCATIE> (ZiN), aanleiding geweest om specifieke vergoedingsvoorwaarden in te stellen voor PCSK#-antilichamen in de praktijk is nog gering en de veiligheid is onderzocht in trials met een beperkte mediane follow up (# tot <LEEFTIJD> jaar) Over lange termijn veiligheid is nog weinig bekend, maar in observationele.
| 653 | fms |
combinatie is bovendien niet aangetoond Fibraten, in het bijzonder fenofibraat, kan nuttig zijn, niet alleen om hoge triglycerideconcentraties te verlagen en een laag HDL-C te verhogen, maar ook om LDL-C verder te verlagen in combinatie met een statine Er is beperkt bewijs voor deze combinatie voor het verminderen van het aantal hart- en vaatziekten bij een subgroep van patiënten met diabetes mellitus type # met verhoogde triglyceriden en een laag HDL-cholesterol (FIELD- en ACCORD-trials) (Keech, ###; Ginsberg, ###) Voor fibraten is nog wel plaats in de behandeling van patiënten met specifieke erfelijke lipidenstoornissen zoals patiënten met familiaire dysbètalipoproteïnemie (zie richtlijn Combinatietherapie met ezetimib is veilig en effectief (ongeveer # tot ##% LDL-C-reductie), maar het additionele risicoverlagende effect is beperkt (relatieve risicoreductie # tot #%) De kosten van ezetimib zijn laag, vanwege het recente patentverlies (begin ###) en vanwege de beschikbaarheid in combinatie tabletten met #x per # weken, waarmee een LDL-C-reductie ongeveer ##% wordt bereikt en een relatieve risicoreductie van ## tot ##% voor hart- en vaatziekten De exacte kosten van PCSK#-antilichamen zijn niet bekend vanwege het prijsarrangement tussen de overheid en producenten, maar zijn naar verluid hoog De kosten zijn voor het Zorginstituut <LOCATIE> (ZiN), aanleiding geweest om specifieke vergoedingsvoorwaarden in te stellen voor PCSK#-antilichamen in de praktijk is nog gering en de veiligheid is onderzocht in trials met een beperkte mediane follow up (# tot <LEEFTIJD> jaar) Over lange termijn veiligheid is nog weinig bekend, maar in observationele cholesterolverlagende therapie leidt tot een lager risico op hart- en vaatziekten In de behandeling zijn statines het middel van eerste keuze In de afgelopen jaren zijn nieuwe cholesterolverlagende therapieën beschikbaar gekomen die via andere mechanismen dan HMG-CoA-reductase remming het cholesterol verlagen De vraag is wat de plaats is van die nieuwere cholesterolverlagende geneesmiddelen en voor wie en wanneer die ingezet Ezetimib en statine resulteert waarschijnlijk in een LDL-C-daling tussen #% en ##% vergeleken Ezetimib en statine verlaagt waarschijnlijk het risico op nieuwe hart- en vaatziekten bij patiënten Ezetimib en statine verlagen niet het risico om te overlijden ten gevolge van hart- en vaatziekten, gedurende de looptijd van de trial, bij patiënten met hart- en vaatziekten Het risico op een bijwerking is niet verschillend tussen ezetimib met statine versus statine bij # Ezetimib + lage dosis statine versus hoge dosis statine Het is onzeker wat het risico op een bijwerking is van ezetimib met statine versus statine bij Het is onzeker wat risico op een bijwerking resulterend in het stoppen van behandeling is van Zeer laag ezetimib met statine versus statine bij patiënten met hyperlipidemie en artherosclerose en/of ezetimib met statine versus statine bij patiënten met hyperlipidemie en artherosclerose en/of PCSK#-antilichaam in vergelijking met placebo bovenop een statine (met of zonder ezetimib) bij Het risico op hart- en vaatziekten is ##% lager bij een behandeling met een PCSK#-antilichaam in vergelijking met placebo bovenop een statine (met of zonder ezetimib) bij patiënten met Het risico om te overlijden ten gevolge van hart- en vaatziekten is waarschijnlijk gelijk bij een.
| 627 | fms |
vaatziekten In de behandeling zijn statines het middel van eerste keuze In de afgelopen jaren zijn nieuwe cholesterolverlagende therapieën beschikbaar gekomen die via andere mechanismen dan HMG-CoA-reductase remming het cholesterol verlagen De vraag is wat de plaats is van die nieuwere cholesterolverlagende geneesmiddelen en voor wie en wanneer die ingezet Ezetimib en statine resulteert waarschijnlijk in een LDL-C-daling tussen #% en ##% vergeleken Ezetimib en statine verlaagt waarschijnlijk het risico op nieuwe hart- en vaatziekten bij patiënten Ezetimib en statine verlagen niet het risico om te overlijden ten gevolge van hart- en vaatziekten, gedurende de looptijd van de trial, bij patiënten met hart- en vaatziekten Het risico op een bijwerking is niet verschillend tussen ezetimib met statine versus statine bij # Ezetimib + lage dosis statine versus hoge dosis statine Het is onzeker wat het risico op een bijwerking is van ezetimib met statine versus statine bij Het is onzeker wat risico op een bijwerking resulterend in het stoppen van behandeling is van Zeer laag ezetimib met statine versus statine bij patiënten met hyperlipidemie en artherosclerose en/of ezetimib met statine versus statine bij patiënten met hyperlipidemie en artherosclerose en/of PCSK#-antilichaam in vergelijking met placebo bovenop een statine (met of zonder ezetimib) bij Het risico op hart- en vaatziekten is ##% lager bij een behandeling met een PCSK#-antilichaam in vergelijking met placebo bovenop een statine (met of zonder ezetimib) bij patiënten met Het risico om te overlijden ten gevolge van hart- en vaatziekten is waarschijnlijk gelijk bij een placebo bovenop behandeling met statine (met of zonder ezetimib), gedurende de looptijd van toegevoegd aan statine voor het voorkomen van hart- en vaatziekten events in patiënten met hyperlipidemie en aanmerking Alle RCTâs vergeleken ezetimib (## milligram) bovenop een statine met alleen een statine De auteurs hebben de resultaten over het effect op LDL-C niet gerapporteerd Gegevens over bereikt LDL-Cniveau is uit de publicaties van de individuele trials gehaald De wijze waarop de resultaten waren gerapporteerd, maakte een meta-analyse niet mogelijk Daarom is ervoor gekozen om de resultaten in een tabel (tabel #) weer Voor het evalueren van het effect van ezetimib op LDL-C worden alleen de trials bekeken waar de dosering statine in de interventiearm gelijk is aan de dosering in de controlearm Een aantal trials hebben niet de percentuele daling in LDL-C gerapporteerd Om een indicatie te krijgen van deze daling is ervoor gekozen om daling in LDL-C bij ezetimib met statine is tussen de #% en ##% groter dan bij alleen statine Vergelijking Ezetimib + lage dosis statine versus hoge dosis statine Van de negen geïncludeerde RCTâs rapporteerden vier RCTâs gegevens over hart- en vaatziekten morbiditeit De auteurs van de review hadden geen meta-analyse uitgevoerd vanwege verschillende definities van hart- en vaatziekten of vanwege het ontbreken van gegevens om risico ratioâs te kunnen berekenen Tabel # Overzicht van trials met een gerapporteerd resultaat over morbiditeit van hart- en * Cardiovasculaire dood, MI, onstabiele AP met ziekenhuisopname tot gevolg, coronaire.
| 585 | fms |
(met of zonder ezetimib), gedurende de looptijd van toegevoegd aan statine voor het voorkomen van hart- en vaatziekten events in patiënten met hyperlipidemie en aanmerking Alle RCTâs vergeleken ezetimib (## milligram) bovenop een statine met alleen een statine De auteurs hebben de resultaten over het effect op LDL-C niet gerapporteerd Gegevens over bereikt LDL-Cniveau is uit de publicaties van de individuele trials gehaald De wijze waarop de resultaten waren gerapporteerd, maakte een meta-analyse niet mogelijk Daarom is ervoor gekozen om de resultaten in een tabel (tabel #) weer Voor het evalueren van het effect van ezetimib op LDL-C worden alleen de trials bekeken waar de dosering statine in de interventiearm gelijk is aan de dosering in de controlearm Een aantal trials hebben niet de percentuele daling in LDL-C gerapporteerd Om een indicatie te krijgen van deze daling is ervoor gekozen om daling in LDL-C bij ezetimib met statine is tussen de #% en ##% groter dan bij alleen statine Vergelijking Ezetimib + lage dosis statine versus hoge dosis statine Van de negen geïncludeerde RCTâs rapporteerden vier RCTâs gegevens over hart- en vaatziekten morbiditeit De auteurs van de review hadden geen meta-analyse uitgevoerd vanwege verschillende definities van hart- en vaatziekten of vanwege het ontbreken van gegevens om risico ratioâs te kunnen berekenen Tabel # Overzicht van trials met een gerapporteerd resultaat over morbiditeit van hart- en * Cardiovasculaire dood, MI, onstabiele AP met ziekenhuisopname tot gevolg, coronaire rapporteerde De vier trials uit tabel # hadden allen statine met of zonder ezetimib vergeleken Uiteindelijk heeft een trial voldoende power om een effect op morbiditeit van hart- en vaatziekten te observeren, namelijk de IMPROVE-IT-trail Het risico op hart- en vaatziekten was #% lager bij een behandeling van ezetimib en statine in het voordeel van ezetimib en statine na zeven jaar Twee RCTâs rapporteerden gegevens over het risico om te overlijden ten gevolge van hart- en vaatziekten en maakte daarmee een meta-analyse mogelijk Beide trials vergeleken statine plus ezetimib met statine zonder ezetimib Het risico was gelijk tussen de groepen (RR #,## ##%BI #,## tot #,##) De forestplot wordt Drie RCTâs rapporteerden mogelijke bijwerkingen bij gebruik van statine of ezetimib en statine Het risico op een bijwerking was niet verschillend tussen ezetimib bovenop statine versus een statine (RR #,## ##%BI #,## tot #,##) ( LDL-C De bewijskracht voor de uitkomstmaat LDL-C is met # niveau verlaagd vanwege imprecisie (ontbreken Hart- en vaatziekten De bewijskracht voor de uitkomstmaat hart- en vaatziekten is met # niveau verlaagd vanwege imprecisie (betrouwbaarheidsinterval overschrijdt de grenzen van klinische besluitvorming) Mortaliteit De bewijskracht voor de uitkomstmaat hart- en vaatziekten mortaliteit is niet verlaagd De bewijskracht voor de uitkomst bijwerkingen resulterend in het stoppen van behandeling is met twee niveaus verlaagd gezien beperkingen in de onderzoeksopzet (Risk of Bias; geen adequate randomisatie (Feldman, ###) en het ontbreken van blindering en meer dan ##% drop-out (Masuda, ###)), imprecisie (minder dan ## events).
| 637 | fms |
allen statine met of zonder ezetimib vergeleken Uiteindelijk heeft een trial voldoende power om een effect op morbiditeit van hart- en vaatziekten te observeren, namelijk de IMPROVE-IT-trail Het risico op hart- en vaatziekten was #% lager bij een behandeling van ezetimib en statine in het voordeel van ezetimib en statine na zeven jaar Twee RCTâs rapporteerden gegevens over het risico om te overlijden ten gevolge van hart- en vaatziekten en maakte daarmee een meta-analyse mogelijk Beide trials vergeleken statine plus ezetimib met statine zonder ezetimib Het risico was gelijk tussen de groepen (RR #,## ##%BI #,## tot #,##) De forestplot wordt Drie RCTâs rapporteerden mogelijke bijwerkingen bij gebruik van statine of ezetimib en statine Het risico op een bijwerking was niet verschillend tussen ezetimib bovenop statine versus een statine (RR #,## ##%BI #,## tot #,##) ( LDL-C De bewijskracht voor de uitkomstmaat LDL-C is met # niveau verlaagd vanwege imprecisie (ontbreken Hart- en vaatziekten De bewijskracht voor de uitkomstmaat hart- en vaatziekten is met # niveau verlaagd vanwege imprecisie (betrouwbaarheidsinterval overschrijdt de grenzen van klinische besluitvorming) Mortaliteit De bewijskracht voor de uitkomstmaat hart- en vaatziekten mortaliteit is niet verlaagd De bewijskracht voor de uitkomst bijwerkingen resulterend in het stoppen van behandeling is met twee niveaus verlaagd gezien beperkingen in de onderzoeksopzet (Risk of Bias; geen adequate randomisatie (Feldman, ###) en het ontbreken van blindering en meer dan ##% drop-out (Masuda, ###)), imprecisie (minder dan ## events) trials met een follow-up tijd van tenminste ## weken kwamen in aanmerking In totaal werden ## studies geïncludeerd en beschreven Van deze ## studies bleken vijf studies alleen gepubliceerd te zijn als een Het merendeel van de geïncludeerde studies naar het effect op plasma-lipiden zijn verricht met alirocumab en evolocumab Acht studies evalueerden het effect van alirocumab, vier studies van evolocumab en twee van bococizumab Ondanks dat niet altijd duidelijk wordt beschreven in de originele publicatie wat de leefstijladviezen met statine en/of ezetimib is De resultaten worden daarom niet per vergelijking (versus placebo of ezetimib) apart beschreven, maar gepoold De looptijd van de trials liep van ## weken tot ### weken Alle veertien trials hebben het effect op LDL-C in percentages beschreven De resultaten van de OSLER-# zijn reeds meegenomen onder de trial OSLER-<DATUM> en wordt daarom niet apart in de analyse meegenomen De resultaten van de LDL-C-verandering aan het einde van de trial zijn in figuur # weergegeven Aan het eind van de trial resulteerde een behandeling met een PCSK#-antilichaam in een ruim ##% daling in LDL-C vergeleken met In totaal rapporteerden negen trials het risico op hart- en ziekten Echter, alleen de FOURIER en SPIRE-<DATUM> trials hadden als primair eindpunt hart- en vaatziekten en waren gepowerd om een effect van een PCSK#-antilichaam op hart- en vaatziekten te detecteren Ondanks het gebrek in power is er wel voor gekozen om alle gegevens mee te nemen in de meta-analyse De resultaten zijn in figuur # weergegeven.
| 642 | fms |
follow-up tijd van tenminste ## weken kwamen in aanmerking In totaal werden ## studies geïncludeerd en beschreven Van deze ## studies bleken vijf studies alleen gepubliceerd te zijn als een Het merendeel van de geïncludeerde studies naar het effect op plasma-lipiden zijn verricht met alirocumab en evolocumab Acht studies evalueerden het effect van alirocumab, vier studies van evolocumab en twee van bococizumab Ondanks dat niet altijd duidelijk wordt beschreven in de originele publicatie wat de leefstijladviezen met statine en/of ezetimib is De resultaten worden daarom niet per vergelijking (versus placebo of ezetimib) apart beschreven, maar gepoold De looptijd van de trials liep van ## weken tot ### weken Alle veertien trials hebben het effect op LDL-C in percentages beschreven De resultaten van de OSLER-# zijn reeds meegenomen onder de trial OSLER-<DATUM> en wordt daarom niet apart in de analyse meegenomen De resultaten van de LDL-C-verandering aan het einde van de trial zijn in figuur # weergegeven Aan het eind van de trial resulteerde een behandeling met een PCSK#-antilichaam in een ruim ##% daling in LDL-C vergeleken met In totaal rapporteerden negen trials het risico op hart- en ziekten Echter, alleen de FOURIER en SPIRE-<DATUM> trials hadden als primair eindpunt hart- en vaatziekten en waren gepowerd om een effect van een PCSK#-antilichaam op hart- en vaatziekten te detecteren Ondanks het gebrek in power is er wel voor gekozen om alle gegevens mee te nemen in de meta-analyse De resultaten zijn in figuur # weergegeven vaatziekte event is ##% lager bij gebruik van een PCSK#-antilichaam vergeleken met een statine (met of zonder op statine (met of zonder ezetimib) vergeleken met statine (met of zonder ezetimib) Van de veertien trials beschreven in de review van <PERSOON> (###), rapporteerden twee ook de resultaten over het risico om te overlijden aan hart- en vaatziekten Aangezien dit de grootste trials uit de review betroffen, is een meta-analyse uitgevoerd (figuur #) De hazard ratio om te overlijden ten gevolge van hart- en vaatziekten PCSK#-antilichamen in aanvulling op statine (met of zonder ezetimib) vergeleken met statine (met Alle trials hebben het risico op een bijwerking gerapporteerd De resultaten zijn in figuur # weergegeven Het risico op een bijwerking was vergelijkbaar bij een behandeling met een PCSK#-antilichaam of een statine (met of statine (met of zonder ezetimib) vergeleken met statine (met of zonder ezetimib) De bewijskracht van RCTâs voor een therapeutische uitgangsvraag starten op hoog LDL-C De bewijskracht voor de uitkomstmaat LDL-C is niet verlaagd Ondanks een hoge I# van ##% liggen de effectschattingen met betrouwbaarheidsintervallen geheel links van het klinisch relevant verschil Om deze reden Hart- en vaatziekten De bewijskracht voor de uitkomstmaat hart- en vaatziekten is niet verlaagd Ondanks dat vier trials potentieel Risk of Bias vanwege incomplete outcome data hadden, is niet voor Risk of Bias afgetrokken aangezien de grootste trials (met het grootste gewicht in de meta-analyse) geen Risk of Bias hadden Mortaliteit.
| 602 | fms |
event is ##% lager bij gebruik van een PCSK#-antilichaam vergeleken met een statine (met of zonder op statine (met of zonder ezetimib) vergeleken met statine (met of zonder ezetimib) Van de veertien trials beschreven in de review van <PERSOON> (###), rapporteerden twee ook de resultaten over het risico om te overlijden aan hart- en vaatziekten Aangezien dit de grootste trials uit de review betroffen, is een meta-analyse uitgevoerd (figuur #) De hazard ratio om te overlijden ten gevolge van hart- en vaatziekten PCSK#-antilichamen in aanvulling op statine (met of zonder ezetimib) vergeleken met statine (met Alle trials hebben het risico op een bijwerking gerapporteerd De resultaten zijn in figuur # weergegeven Het risico op een bijwerking was vergelijkbaar bij een behandeling met een PCSK#-antilichaam of een statine (met of statine (met of zonder ezetimib) vergeleken met statine (met of zonder ezetimib) De bewijskracht van RCTâs voor een therapeutische uitgangsvraag starten op hoog LDL-C De bewijskracht voor de uitkomstmaat LDL-C is niet verlaagd Ondanks een hoge I# van ##% liggen de effectschattingen met betrouwbaarheidsintervallen geheel links van het klinisch relevant verschil Om deze reden Hart- en vaatziekten De bewijskracht voor de uitkomstmaat hart- en vaatziekten is niet verlaagd Ondanks dat vier trials potentieel Risk of Bias vanwege incomplete outcome data hadden, is niet voor Risk of Bias afgetrokken aangezien de grootste trials (met het grootste gewicht in de meta-analyse) geen Risk of Bias hadden Mortaliteit niveau verlaagd vanwege imprecisie (het betrouwbaarheidsinterval overlapt de grenzen van klinische Bijwerkingen De bewijskracht voor de uitkomstmaat hart- en vaatziekten is niet verlaagd Ook hier is niet afgetrokken voor Risk of Bias in vier trials, aangezien de trials met het grootste gewicht in de meta-analyse geen Wat zijn de (on)gunstige effecten van ezetimib vergeleken met placebo of reguliere zorg bij patiënten reeds Wat zijn de (on)gunstige effecten van PCSK#-antilichamen vergeleken met placebo of reguliere zorg bij De werkgroep achtte hart- en vaatziekten en bijwerkingen voor de besluitvorming kritieke uitkomstmaten; en Hart- en vaatziekten en mortaliteit De werkgroep definieerde niet a priori de genoemde uitkomstmaten, maar ##) van hart- en vaatziekte morbiditeit en mortaliteit over <LEEFTIJD> jaar als een klinisch (patiënt) relevant verschil In de databases Medline (via OVID) en Embase (via Embase com) is op <DATUM> met relevante zoektermen gezocht naar systematische reviews De zoekverantwoording is weergegeven onder het tabblad Verantwoording De literatuurzoekactie leverde ### treffers op Studies werden geselecteerd op grond van de Systematische review van RCTâs met de vergelijking tussen PCSK#-antilichamen en placebo of ezetimib Op basis van titel en abstract werden in eerste instantie ## studies voorgeselecteerd Na raadpleging van de volledige tekst, werden vervolgens ## studies geëxcludeerd (zie exclusietabel onder het tabblad Een systematische review (Nuβbaumer, ###) over ezetimib en een systematische review (<PERSOON>, ###) over <PERSOON> S, <PERSOON> A, et al Comparison of the efficacy and safety of statin and statin/ezetimibe therapy after coronary stent implantation in patients with stable angina <PERSOON> ### Aug;##(#) ###-#.
| 641 | fms |
Bijwerkingen De bewijskracht voor de uitkomstmaat hart- en vaatziekten is niet verlaagd Ook hier is niet afgetrokken voor Risk of Bias in vier trials, aangezien de trials met het grootste gewicht in de meta-analyse geen Wat zijn de (on)gunstige effecten van ezetimib vergeleken met placebo of reguliere zorg bij patiënten reeds Wat zijn de (on)gunstige effecten van PCSK#-antilichamen vergeleken met placebo of reguliere zorg bij De werkgroep achtte hart- en vaatziekten en bijwerkingen voor de besluitvorming kritieke uitkomstmaten; en Hart- en vaatziekten en mortaliteit De werkgroep definieerde niet a priori de genoemde uitkomstmaten, maar ##) van hart- en vaatziekte morbiditeit en mortaliteit over <LEEFTIJD> jaar als een klinisch (patiënt) relevant verschil In de databases Medline (via OVID) en Embase (via Embase com) is op <DATUM> met relevante zoektermen gezocht naar systematische reviews De zoekverantwoording is weergegeven onder het tabblad Verantwoording De literatuurzoekactie leverde ### treffers op Studies werden geselecteerd op grond van de Systematische review van RCTâs met de vergelijking tussen PCSK#-antilichamen en placebo of ezetimib Op basis van titel en abstract werden in eerste instantie ## studies voorgeselecteerd Na raadpleging van de volledige tekst, werden vervolgens ## studies geëxcludeerd (zie exclusietabel onder het tabblad Een systematische review (Nuβbaumer, ###) over ezetimib en een systematische review (<PERSOON>, ###) over <PERSOON> S, <PERSOON> A, et al Comparison of the efficacy and safety of statin and statin/ezetimibe therapy after coronary stent implantation in patients with stable angina <PERSOON> ### Aug;##(#) #<DATUM> Niacin in patients with low HDL cholesterol levels receiving intensive statin Cannon CP, Blazing MA, Giugliano RP, et al Ezetimibe added to statin therapy after acute coronary syndromes <PERSOON> HM, Betteridge DJ, Durrington PN, et al Primary prevention of cardiovascular disease with atorvastatin in type # diabetes in the Collaborative Atorvastatin Diabetes Study (CARDS) multicentre randomised placebocontrolled trial <PERSOON> S, et al MRC/BHF Heart Protection Study of cholesterol-lowering with simvastatin in ### Culver AL, Ockene IS, Balasubramanian R, et al Statin use and risk of diabetes mellitus in postmenopausal women in the <PERSOON> effects of high dose pravastatin and low dose pravastatin and ezetimibe combination Emberson JR, Kearney PM, Blackwell L, et al Lack of effect of lowering LDL cholesterol on cancer meta-analysis of individual data from ###,### people in ## randomised trials of statin therapy PLoS One ###;# e### <PERSOON> W Jr, et al Treatment of high-risk patients with ezetimibe plus simvastatin co-administration versus simvastatin alone to attain National Cholesterol Education Program Adult Treatment Panel III low-density lipoprotein <PERSOON> MP, et al <PERSOON-##> Residual Risk Reduction Initiative a call to action to reduce residual vascular Ginsberg HN, Elam MB, Lovato LC, et al Effects of combination lipid therapy in type # diabetes mellitus <PERSOON-##> J Med ###;### (##) ###-## doi.
| 647 | fms |
Niacin in patients with low HDL cholesterol levels receiving intensive statin Cannon CP, Blazing MA, Giugliano RP, et al Ezetimibe added to statin therapy after acute coronary syndromes <PERSOON> HM, Betteridge DJ, Durrington PN, et al Primary prevention of cardiovascular disease with atorvastatin in type # diabetes in the Collaborative Atorvastatin Diabetes Study (CARDS) multicentre randomised placebocontrolled trial <PERSOON> S, et al MRC/BHF Heart Protection Study of cholesterol-lowering with simvastatin in ### Culver AL, Ockene IS, Balasubramanian R, et al Statin use and risk of diabetes mellitus in postmenopausal women in the <PERSOON> effects of high dose pravastatin and low dose pravastatin and ezetimibe combination Emberson JR, Kearney PM, Blackwell L, et al Lack of effect of lowering LDL cholesterol on cancer meta-analysis of individual data from ###,### people in ## randomised trials of statin therapy PLoS One ###;# e### <PERSOON> W Jr, et al Treatment of high-risk patients with ezetimibe plus simvastatin co-administration versus simvastatin alone to attain National Cholesterol Education Program Adult Treatment Panel III low-density lipoprotein <PERSOON> MP, et al <PERSOON> Residual Risk Reduction Initiative a call to action to reduce residual vascular Ginsberg HN, Elam MB, Lovato LC, et al Effects of combination lipid therapy in type # diabetes mellitus <PERSOON> J Med ###;### (##) ###-## doi ###/NEJMoa<PATIENTNUMMER> Epub ### Mar ## Erratum in <PERSOON> L, et al Efficacy and safety of ezetimibe co-administered with simvastatin in thiazolidinedione-treated type # diabetic patients <PERSOON> AC, <PERSOON-##> PA, et al Effect of fenofibrate on the need for laser treatment for diabetic retinopathy and Safety of Evolocumab in Treatment of Hypercholesterolemia Results Up to # Years From the Open-<PERSOON-##> T, et al Effect of combination therapy of ezetimibe and rosuvastatin on regression of coronary atherosclerosis in patients with coronary artery disease <PERSOON-##> J, et al <PERSOON> VYtorin on Carotid intima-media thickness and overall arterial rigidity (VYCTOR) <PERSOON-##> Y, et al A comparison of the efficacy of combined ezetimibe and statin therapy with doubling of statin dose in patients with remnant lipoproteinemia on previous statin therapy <PERSOON-##> M, et al (Concomitant use of statins and cytochrome P ### inhibitors in Croatia) Lijecnicki Sabatine MS, Giugliano RP, Keech AC, et al Evolocumab and Clinical Outcomes in Patients with <PERSOON-##> HM, et al Statins and risk of incident diabetes a collaborative meta-analysis of randomised statin.
| 572 | fms |
###/NEJMoa<PATIENTNUMMER> Epub ### Mar ## Erratum in <PERSOON> L, et al Efficacy and safety of ezetimibe co-administered with simvastatin in thiazolidinedione-treated type # diabetic patients <PERSOON> AC, <PERSOON> PA, et al Effect of fenofibrate on the need for laser treatment for diabetic retinopathy and Safety of Evolocumab in Treatment of Hypercholesterolemia Results Up to # Years From the Open-<PERSOON> T, et al Effect of combination therapy of ezetimibe and rosuvastatin on regression of coronary atherosclerosis in patients with coronary artery disease <PERSOON> J, et al <PERSOON> VYtorin on Carotid intima-media thickness and overall arterial rigidity (VYCTOR) <PERSOON> Y, et al A comparison of the efficacy of combined ezetimibe and statin therapy with doubling of statin dose in patients with remnant lipoproteinemia on previous statin therapy <PERSOON> M, et al (Concomitant use of statins and cytochrome P ### inhibitors in Croatia) Lijecnicki Sabatine MS, Giugliano RP, Keech AC, et al Evolocumab and Clinical Outcomes in Patients with <PERSOON> HM, et al Statins and risk of incident diabetes a collaborative meta-analysis of randomised statin Cost-effectiveness of PCSK# inhibition in addition to standard lipidlowering therapy in patients at high risk for vascular disease <PERSOON-##> ###;##<DATUM> ### doi <PERSOON-##> PD, Corsini A, et al Statin-associated muscle symptoms impact on statin therapyâEuropean Atherosclerosis Society Consensus Panel Statement on Assessment, Aetiology and <PERSOON-##> KB, et al HMG-coenzyme A reductase inhibition, type # diabetes, and bodyweight Waters DD, <PERSOON-##> JE, DeMicco DA, et al Predictors of new-onset diabetes in patients treated with atorvastatin results from # West AM, <PERSOON-##> CH, et al <PERSOON> effect of ezetimibe on peripheral arterial atherosclerosis depends upon Wat is de meerwaarde van de behandeling met lipidenverlagende middelen bij (kwetsbare) ouderen ()<LEEFTIJD> jaar)? Overweeg het geven van lipidenverlagende medicatie aan vitale ouderen zonder hart- en vaatziekten alleen bij een hoog geschat risico op een vasculair event, bijvoorbeeld door de aanwezigheid van ernstige risicofactoren (zoals diabetes of een zeer hoog cholesterol (TC )# mmol/L), een zeer hoge bloeddruk (â¥###/### mmHg), en Geef lipidenverlagende medicatie aan vitale ouderen met hart- en vaatziekten en streef naar een LDL-c (#,# mmol/l Evalueer de eventuele bijwerkingen nauwgezet Switch naar een andere statine of verlaag de Stop alleen met lipidenverlagende medicatie bij onoverkomelijke bijwerkingen bij vitale ouderen met hart- en Bij het gebruik van een lipidenverlagend medicament door zowel ouderen met als zonder hart- en vaatziekten.
| 570 | fms |
inhibition in addition to standard lipidlowering therapy in patients at high risk for vascular disease <PERSOON> ###;##<DATUM> ### doi <PERSOON> PD, Corsini A, et al Statin-associated muscle symptoms impact on statin therapyâEuropean Atherosclerosis Society Consensus Panel Statement on Assessment, Aetiology and <PERSOON> KB, et al HMG-coenzyme A reductase inhibition, type # diabetes, and bodyweight Waters DD, <PERSOON> JE, DeMicco DA, et al Predictors of new-onset diabetes in patients treated with atorvastatin results from # West AM, <PERSOON> CH, et al <PERSOON> effect of ezetimibe on peripheral arterial atherosclerosis depends upon Wat is de meerwaarde van de behandeling met lipidenverlagende middelen bij (kwetsbare) ouderen ()<LEEFTIJD> jaar)? Overweeg het geven van lipidenverlagende medicatie aan vitale ouderen zonder hart- en vaatziekten alleen bij een hoog geschat risico op een vasculair event, bijvoorbeeld door de aanwezigheid van ernstige risicofactoren (zoals diabetes of een zeer hoog cholesterol (TC )# mmol/L), een zeer hoge bloeddruk (â¥###/### mmHg), en Geef lipidenverlagende medicatie aan vitale ouderen met hart- en vaatziekten en streef naar een LDL-c (#,# mmol/l Evalueer de eventuele bijwerkingen nauwgezet Switch naar een andere statine of verlaag de Stop alleen met lipidenverlagende medicatie bij onoverkomelijke bijwerkingen bij vitale ouderen met hart- en Bij het gebruik van een lipidenverlagend medicament door zowel ouderen met als zonder hart- en vaatziekten Het ontbreken van relevante myopathie in de hiervoor besproken en andere studies met statines is niet te extrapoleren naar de dagelijkse praktijk in vooral door de farmaceutische industrie gesponsorde studies zijn veelal deelnemers opgenomen die vitaler zijn en minder comorbiditeit en comedicatie hebben dan de oudere patiënten die inmiddels in groten getale met statines behandeld worden <PERSOON>-marketing surveillance geeft evenmin een betrouwbare indicatie van de incidentie van myopathie omdat deze vaak mild is en deels oude patiënten treft die al mobiliteitsstoornissen ervaren Milde myopathie kan daarentegen wel degelijk leiden tot een relevante reductie van mobiliteit die daarmee theoretisch zelfs het nagestreefde preventieve effect teniet kan doen Lareb meldt dat er regelmatig meldingen van ernstige spierklachten bij zowel ouderen als jongeren worden gedaan Over de uiterste consequenties van mogelijk mobiliteitsverlies door statinegebruik, vallen en Tenslotte geeft het voorschrijven van een lipidenverlagend medicament aan ouderen met polyfarmacie een verhoogd risico op het ontstaan van interacties Met name simvastatine en atorvastatine zijn door hun afhankelijkheid van het cytochroom P### #A# (CYP#A#) metabolisme gevoelig voor interacties met CYP#A#remmers zoals een aantal calciumantagonisten, âazolenâ en macroliden Op theoretische gronden lijkt In de media wordt al jaren aandacht besteed aan het belang van een laag cholesterol Daarnaast worden gezondheidsbevorderend middel aangeboden Al deze aandacht leidt ertoe dat ook oudere patiënten hun artsen vragen om meting van hun cholesterol en belang hechten aan het bereiken van lage waarden Media noch verzekeraars schenken aandacht aan de onzekerheden die verbonden zijn aan de behandeling van ouderen met.
| 588 | fms |
is niet te extrapoleren naar de dagelijkse praktijk in vooral door de farmaceutische industrie gesponsorde studies zijn veelal deelnemers opgenomen die vitaler zijn en minder comorbiditeit en comedicatie hebben dan de oudere patiënten die inmiddels in groten getale met statines behandeld worden <PERSOON>-marketing surveillance geeft evenmin een betrouwbare indicatie van de incidentie van myopathie omdat deze vaak mild is en deels oude patiënten treft die al mobiliteitsstoornissen ervaren Milde myopathie kan daarentegen wel degelijk leiden tot een relevante reductie van mobiliteit die daarmee theoretisch zelfs het nagestreefde preventieve effect teniet kan doen Lareb meldt dat er regelmatig meldingen van ernstige spierklachten bij zowel ouderen als jongeren worden gedaan Over de uiterste consequenties van mogelijk mobiliteitsverlies door statinegebruik, vallen en Tenslotte geeft het voorschrijven van een lipidenverlagend medicament aan ouderen met polyfarmacie een verhoogd risico op het ontstaan van interacties Met name simvastatine en atorvastatine zijn door hun afhankelijkheid van het cytochroom P### #A# (CYP#A#) metabolisme gevoelig voor interacties met CYP#A#remmers zoals een aantal calciumantagonisten, âazolenâ en macroliden Op theoretische gronden lijkt In de media wordt al jaren aandacht besteed aan het belang van een laag cholesterol Daarnaast worden gezondheidsbevorderend middel aangeboden Al deze aandacht leidt ertoe dat ook oudere patiënten hun artsen vragen om meting van hun cholesterol en belang hechten aan het bereiken van lage waarden Media noch verzekeraars schenken aandacht aan de onzekerheden die verbonden zijn aan de behandeling van ouderen met Het is onbekend of dit samenhangt met bijwerkingen of met andere factoren Ook is onbekend of dit voor ouderen ook geldt; dit is, buiten ouderen afhankelijk van geïnstitutionaliseerde zorg echter wel waarschijnlijk In de huidige richtlijnen voor cardiovasculair risicomanagement vormt hoge leeftijd een van de belangrijke risicofactoren voor cardiovasculaire ziekten Het hieruit voorkomend advies om laagdrempelig bij ouderen met en zonder hart- en vaatziekten met lipidenverlagend medicatie toe te passen komt met name voort uit geïncludeerde ouderen waren zeer vitaal en kwetsbare ouderen waren vrijwel volledig uitgesloten van deelname Bovendien zijn de voor ouderen relevante uitkomstmaten (I)ADL-functioneren en kwaliteit van leven in geen van Hoewel het bewijs waarop de richtlijn-aanbevelingen met betrekking tot het behandelen van kwetsbare ouderen met lipidenverlagende medicatie gebaseerd zijn afwezig is, hebben de zorgverzekeraars het voorschrijven van lipidenverlagende medicatie aan iedereen die aan de richtlijn-karakteristieken voldoet tot norm en kwaliteitsindicator verheven Een klein deel van de eerstelijns praktijkfinanciering kan zelfs afhankelijk zijn van het percentage patiënten dat statines krijgt voorgeschreven Deze vorm van financiering stimuleert vanwege de hoge prevalentie van cardiovasculaire risicofactoren bij kwetsbare ouderen het voorschrijven van lipidenverlagende medicatie in de doelgroep waar de onderbouwing van de meerwaarde bij kwetsbare ouderen Indien bij ouderen met hart- en vaatziekten de keuze wordt gemaakt om een lipidenverlagend medicament voor te schrijven moet daarbij in overweging worden genomen of de zogenaamde time-to-benefit binnen de levensverwachting van de patiënt valt In de PROSPER-studie werd gemiddeld na ruim drie jaar statine-gebruik andere studies met jongere deelnemers werd een kortere time-to-benefit gevonden Een gemiddelde <LEEFTIJD>-jarige.
| 555 | fms |
factoren Ook is onbekend of dit voor ouderen ook geldt; dit is, buiten ouderen afhankelijk van geïnstitutionaliseerde zorg echter wel waarschijnlijk In de huidige richtlijnen voor cardiovasculair risicomanagement vormt hoge leeftijd een van de belangrijke risicofactoren voor cardiovasculaire ziekten Het hieruit voorkomend advies om laagdrempelig bij ouderen met en zonder hart- en vaatziekten met lipidenverlagend medicatie toe te passen komt met name voort uit geïncludeerde ouderen waren zeer vitaal en kwetsbare ouderen waren vrijwel volledig uitgesloten van deelname Bovendien zijn de voor ouderen relevante uitkomstmaten (I)ADL-functioneren en kwaliteit van leven in geen van Hoewel het bewijs waarop de richtlijn-aanbevelingen met betrekking tot het behandelen van kwetsbare ouderen met lipidenverlagende medicatie gebaseerd zijn afwezig is, hebben de zorgverzekeraars het voorschrijven van lipidenverlagende medicatie aan iedereen die aan de richtlijn-karakteristieken voldoet tot norm en kwaliteitsindicator verheven Een klein deel van de eerstelijns praktijkfinanciering kan zelfs afhankelijk zijn van het percentage patiënten dat statines krijgt voorgeschreven Deze vorm van financiering stimuleert vanwege de hoge prevalentie van cardiovasculaire risicofactoren bij kwetsbare ouderen het voorschrijven van lipidenverlagende medicatie in de doelgroep waar de onderbouwing van de meerwaarde bij kwetsbare ouderen Indien bij ouderen met hart- en vaatziekten de keuze wordt gemaakt om een lipidenverlagend medicament voor te schrijven moet daarbij in overweging worden genomen of de zogenaamde time-to-benefit binnen de levensverwachting van de patiënt valt In de PROSPER-studie werd gemiddeld na ruim drie jaar statine-gebruik andere studies met jongere deelnemers werd een kortere time-to-benefit gevonden Een gemiddelde <LEEFTIJD>-jarige zal vooral bepaald worden door de ernst van de comorbiditeit en het actuele niveau van functioneren Derhalve is individuele inschatting van het absoluut risico op hart- en vaatziekte bij een (kwetsbare) oudere van groot risicocommunicatie en shared decision making met de patiënt kan het gebruik van een algoritme waarmee het #- of <LEEFTIJD>-jaarsrisico op hart- en vaatziekten bij ouderen kan worden geschat, toegevoegde waarde hebben Omdat in geen van de genoemde studies een biochemisch behandeldoel, bijvoorbeeld in de vorm van een streef-LDL, werd gehanteerd, ziet de werkgroep geen meerwaarde in het definiëren of nastreven van zoân streefwaarde bij kwetsbare ouderen Dosiswijziging of toevoeging van een lipidenverlagend medicament bij kwetsbare ouderen zal vooral gedreven zijn door de aan- of afwezigheid van bijwerkingen Een buiten de zoekcriteria vallend onderzoek toonde dat bij personen )<LEEFTIJD> jaar het toevoegen van ezetimib aan simvastatine het risico op hart- en vaatziekten met ##% verlaagt (HR #,##; ##%BI #,## tot #,##) Bij personen De veiligheid van het stoppen van lipidenverlagende medicatie is nog niet in de hierboven beschreven De kosten van behandeling met statines zijn door het verlopen van de meeste patenten inmiddels zeer laag de lage medicijnprijs de kosteneffectiviteit van een behandeling niet aangetoond worden als de effectiviteit niet De tekst van deze module is intergraal overgenomen uit het in ### gepubliceerde addendum (kwetsbare) Lipidenverlagende medicijnen zijn zowel bij patiënten met als bij patiënten zonder hart- en vaatziekten zeer effectief gebleken Het bij een populatie van vooral middelbare leeftijd verkregen bewijs wordt breeduit, tot op richtlijnniveau geëxtrapoleerd naar ouderen.
| 589 | fms |
de ernst van de comorbiditeit en het actuele niveau van functioneren Derhalve is individuele inschatting van het absoluut risico op hart- en vaatziekte bij een (kwetsbare) oudere van groot risicocommunicatie en shared decision making met de patiënt kan het gebruik van een algoritme waarmee het #- of <LEEFTIJD>-jaarsrisico op hart- en vaatziekten bij ouderen kan worden geschat, toegevoegde waarde hebben Omdat in geen van de genoemde studies een biochemisch behandeldoel, bijvoorbeeld in de vorm van een streef-LDL, werd gehanteerd, ziet de werkgroep geen meerwaarde in het definiëren of nastreven van zoân streefwaarde bij kwetsbare ouderen Dosiswijziging of toevoeging van een lipidenverlagend medicament bij kwetsbare ouderen zal vooral gedreven zijn door de aan- of afwezigheid van bijwerkingen Een buiten de zoekcriteria vallend onderzoek toonde dat bij personen )<LEEFTIJD> jaar het toevoegen van ezetimib aan simvastatine het risico op hart- en vaatziekten met ##% verlaagt (HR #,##; ##%BI #,## tot #,##) Bij personen De veiligheid van het stoppen van lipidenverlagende medicatie is nog niet in de hierboven beschreven De kosten van behandeling met statines zijn door het verlopen van de meeste patenten inmiddels zeer laag de lage medicijnprijs de kosteneffectiviteit van een behandeling niet aangetoond worden als de effectiviteit niet De tekst van deze module is intergraal overgenomen uit het in ### gepubliceerde addendum (kwetsbare) Lipidenverlagende medicijnen zijn zowel bij patiënten met als bij patiënten zonder hart- en vaatziekten zeer effectief gebleken Het bij een populatie van vooral middelbare leeftijd verkregen bewijs wordt breeduit, tot op richtlijnniveau geëxtrapoleerd naar ouderen medicijnen beperkt tot de jongsten en vitaalsten onder hen Belangrijker dan morbiditeit en mortaliteit zijn voor kwetsbare ouderen de uitkomstmaten als behoud van functioneren, kwaliteit van leven, ziektevrij leven, cognitie en bijwerkingen van medicatie Als deze uitkomstmaten niet beschikbaar zijn dan is prospectief onderzoek naar deze vragen bij kwetsbare en multimorbide ouderen dringend gewenst Het gebruik van statines verlaagt het risico op een cardiovasculair event bij ouderen zonder Vergeleken met een placebo zorgt het gebruik van statines voor een lager risico op een Het gebruik van statines heeft geen effect op het risico op een beroerte vergeleken met Vanwege het ontbreken van data is het niet mogelijk een conclusie te trekken over het effect van statine ten opzichte van placebo op kwaliteit van leven en (cognitief) functioneren bij Vergeleken met een placebo geeft het gebruik van statines geen hoger risico op myalgie bij Vergeleken met een placebo geeft het gebruik van statines geen hoger risico op het ontstaan Vergeleken met een placebo heeft het gebruik van statines geen effect op all-cause Vergeleken met een placebo verlaagt dagelijks ## mg pravastatine het risico op overlijden als Vergeleken met een placebo heeft dagelijks ## mg pravastatine geen effect op cognitief van dagelijks ##mg pravastatine vergeleken met placebo op kwaliteit van leven, bijwerkingen In de systematische review van Teng (###) werd de effectiviteit en veiligheid van statines vergeleken met standaardzorg of placebobehandeling De auteurs van de review beschreven echter niet wat standaardzorg in de geïncludeerde trials betrof.
| 577 | fms |
tot de jongsten en vitaalsten onder hen Belangrijker dan morbiditeit en mortaliteit zijn voor kwetsbare ouderen de uitkomstmaten als behoud van functioneren, kwaliteit van leven, ziektevrij leven, cognitie en bijwerkingen van medicatie Als deze uitkomstmaten niet beschikbaar zijn dan is prospectief onderzoek naar deze vragen bij kwetsbare en multimorbide ouderen dringend gewenst Het gebruik van statines verlaagt het risico op een cardiovasculair event bij ouderen zonder Vergeleken met een placebo zorgt het gebruik van statines voor een lager risico op een Het gebruik van statines heeft geen effect op het risico op een beroerte vergeleken met Vanwege het ontbreken van data is het niet mogelijk een conclusie te trekken over het effect van statine ten opzichte van placebo op kwaliteit van leven en (cognitief) functioneren bij Vergeleken met een placebo geeft het gebruik van statines geen hoger risico op myalgie bij Vergeleken met een placebo geeft het gebruik van statines geen hoger risico op het ontstaan Vergeleken met een placebo heeft het gebruik van statines geen effect op all-cause Vergeleken met een placebo verlaagt dagelijks ## mg pravastatine het risico op overlijden als Vergeleken met een placebo heeft dagelijks ## mg pravastatine geen effect op cognitief van dagelijks ##mg pravastatine vergeleken met placebo op kwaliteit van leven, bijwerkingen In de systematische review van Teng (###) werd de effectiviteit en veiligheid van statines vergeleken met standaardzorg of placebobehandeling De auteurs van de review beschreven echter niet wat standaardzorg in de geïncludeerde trials betrof gecontroleerde trials die ook voldeden aan het leeftijdscriterium ()<LEEFTIJD> jaar) van deze literatuursamenvatting werden hier geïncludeerd De onderzochte interventies bestonden uit dagelijks ## milligram pravastatine (twee functioneren en mortaliteit Aan de geïncludeerde studies deden <DATUM> ouderen zonder hart- en vaatziekten mee, en de gemiddelde follow-up tijd van de studies varieerde tussen de # en #,<LEEFTIJD> jaar In een van de geïncludeerde studies namen alleen patiënten met diabetes deel (Colliers, ###) en één studie (ALLHAT, ###) Vier studies geïncludeerd in Teng (###) rapporteerden het risico op een cardiovasculair event Het gebruik van statines verlaagde het risico op een cardiovasculair event met ##% (RR #,## ##%BI #,## tot #,##; figuur #) en NNT van ### over gemiddeld #,<LEEFTIJD> jaar en specifiek op een hartinfarct (totaal) met ##% (RR #,## ##%BI #,## tot #,##; figuur #) en NNT van ## over gemiddeld #,<LEEFTIJD> jaar Er werd echter geen risicoreductie van statines op Teng (###) rapporteerde het risico op myalgie (vier studies), ontstaan van diabetes (twee studies), en ernstige bijwerkingen (vijf studies) De auteurs beschrijven niet welke bijwerkingen vallen onder ernstige bijwerkingen De gepoolde resultaten op de uitkomsten myalgie en ernstige bijwerkingen zijn weergegeven in figuren # ## en # ## Het risico op myalgie en op ernstige bijwerkingen was niet significant verhoogd bij gebruik van statines (###) geïncludeerde studies was ook het risico op het ontstaan van diabetes onderzocht; beide studies vonden Hart- en vaatziekten De bewijskracht voor de uitkomstmaat cardiovasculair event is, gezien de beperkingen in.
| 655 | fms |
van deze literatuursamenvatting werden hier geïncludeerd De onderzochte interventies bestonden uit dagelijks ## milligram pravastatine (twee functioneren en mortaliteit Aan de geïncludeerde studies deden <DATUM> ouderen zonder hart- en vaatziekten mee, en de gemiddelde follow-up tijd van de studies varieerde tussen de # en #,<LEEFTIJD> jaar In een van de geïncludeerde studies namen alleen patiënten met diabetes deel (Colliers, ###) en één studie (ALLHAT, ###) Vier studies geïncludeerd in Teng (###) rapporteerden het risico op een cardiovasculair event Het gebruik van statines verlaagde het risico op een cardiovasculair event met ##% (RR #,## ##%BI #,## tot #,##; figuur #) en NNT van ### over gemiddeld #,<LEEFTIJD> jaar en specifiek op een hartinfarct (totaal) met ##% (RR #,## ##%BI #,## tot #,##; figuur #) en NNT van ## over gemiddeld #,<LEEFTIJD> jaar Er werd echter geen risicoreductie van statines op Teng (###) rapporteerde het risico op myalgie (vier studies), ontstaan van diabetes (twee studies), en ernstige bijwerkingen (vijf studies) De auteurs beschrijven niet welke bijwerkingen vallen onder ernstige bijwerkingen De gepoolde resultaten op de uitkomsten myalgie en ernstige bijwerkingen zijn weergegeven in figuren # ## en # ## Het risico op myalgie en op ernstige bijwerkingen was niet significant verhoogd bij gebruik van statines (###) geïncludeerde studies was ook het risico op het ontstaan van diabetes onderzocht; beide studies vonden Hart- en vaatziekten De bewijskracht voor de uitkomstmaat cardiovasculair event is, gezien de beperkingen in De bewijskracht voor de uitkomstmaat hartinfarct is, gezien de beperkingen in onderzoeksopzet (Risk of Bias; ontbreken van blindering in de grootste trial), de inconsistentie en de imprecisie met drie niveaus verlaagd De bewijskracht voor de uitkomstmaat beroerte is, gezien de beperkingen in onderzoeksopzet (Risk of Bias; ontbreken van blindering in de grootste trial) en de imprecisie met drie niveaus verlaagd Kwaliteit van leven & (cognitief) functioneren De bewijskracht voor de uitkomstmaten kwaliteit van leven en (cognitief) functioneren kan niet worden gegradeerd vanwege het ontbreken van data Bijwerkingen De bewijskracht voor de uitkomstmaat myalgie is, gezien beperkingen in de onderzoeksopzet (Risk De bewijskracht voor de uitkomstmaat ontstaan van diabetes is, gezien de beperkingen in de onderzoeksopzet (Risk of Bias; subgroep analyse), de inconsistentie en de aanwezige imprecisie, met drie niveaus verlaagd De bewijskracht voor de uitkomstmaat ernstige bijwerkingen is, gezien de beperkingen in de onderzoeksopzet Mortaliteit De bewijskracht voor de uitkomstmaat all-cause mortaliteit is, gezien beperkingen in de Ten aanzien van de generaliseerbaarheid is alleen in de PROSPER-studie (Shepherd, ###) bij aanvang bepaald welk niveau van algemeen en cognitief functioneren de deelnemers hadden Zij bleken in overgrote meerderheid zeer hoog te scoren op de ADL, IADL en cognitieve tests die werden uitgevoerd De overige studies gaven hierover geen gedetailleerde gegevens Het is zeer aannemelijk dat een selectie van de vitaalste ouderen aan de Shepherd (###) en Trompet (###) beschrijven dezelfde gerandomiseerde gecontroleerde studie Van alle ongeveer #,<LEEFTIJD> jaar gevolgd Uitkomstmaten in deze studie waren cognitief functioneren met behulp van de Mini.
| 684 | fms |
is, gezien de beperkingen in onderzoeksopzet (Risk of Bias; ontbreken van blindering in de grootste trial), de inconsistentie en de imprecisie met drie niveaus verlaagd De bewijskracht voor de uitkomstmaat beroerte is, gezien de beperkingen in onderzoeksopzet (Risk of Bias; ontbreken van blindering in de grootste trial) en de imprecisie met drie niveaus verlaagd Kwaliteit van leven & (cognitief) functioneren De bewijskracht voor de uitkomstmaten kwaliteit van leven en (cognitief) functioneren kan niet worden gegradeerd vanwege het ontbreken van data Bijwerkingen De bewijskracht voor de uitkomstmaat myalgie is, gezien beperkingen in de onderzoeksopzet (Risk De bewijskracht voor de uitkomstmaat ontstaan van diabetes is, gezien de beperkingen in de onderzoeksopzet (Risk of Bias; subgroep analyse), de inconsistentie en de aanwezige imprecisie, met drie niveaus verlaagd De bewijskracht voor de uitkomstmaat ernstige bijwerkingen is, gezien de beperkingen in de onderzoeksopzet Mortaliteit De bewijskracht voor de uitkomstmaat all-cause mortaliteit is, gezien beperkingen in de Ten aanzien van de generaliseerbaarheid is alleen in de PROSPER-studie (Shepherd, ###) bij aanvang bepaald welk niveau van algemeen en cognitief functioneren de deelnemers hadden Zij bleken in overgrote meerderheid zeer hoog te scoren op de ADL, IADL en cognitieve tests die werden uitgevoerd De overige studies gaven hierover geen gedetailleerde gegevens Het is zeer aannemelijk dat een selectie van de vitaalste ouderen aan de Shepherd (###) en Trompet (###) beschrijven dezelfde gerandomiseerde gecontroleerde studie Van alle ongeveer #,<LEEFTIJD> jaar gevolgd Uitkomstmaten in deze studie waren cognitief functioneren met behulp van de Mini Shepherd (###) rapporteerde dat dagelijks ## milligram pravastatine het risico op overlijden als het gevolg van coronaire hartziekten, een niet-fatale myocardiaal infarct en fatale of niet-fatale beroerte met ##% verlaagd is Shepherd (###) en Trompet (###) rapporteerden geen data over kwaliteit van leven Er werd in één studie verslag gedaan van het effect van statinegebruik op cognitief functioneren Trompet (###) rapporteerde dat de dagelijkse ## milligram pravastatine geen significant effect had op cognitief Shepherd (###) en Trompet (###) maakten bij de rapportage van de bijwerkingen geen onderscheid tussen ouderen zonder of met hart- en vaatziekten Als gevolg hiervan kan er geen conclusie worden getrokken over de Shepherd (###) en Trompet (###) maakten bij de rapportage van mortaliteit geen onderscheid tussen ouderen zonder of met hart- en vaatziekten Als gevolg hiervan kan er geen conclusie worden getrokken over het effect van dagelijks ## milligram pravastatine op totale mortaliteit De bewijskracht voor de uitkomstmaten kwaliteit van leven, bijwerkingen en all-cause mortaliteit kan niet worden Hart- en vaatziekten & (cognitief) functioneren De bewijskracht voor de uitkomstmaten functioneren, met name aanvang bepaald welk niveau van algemeen en cognitief functioneren de deelnemers hadden Zij bleken in overgrote meerderheid zeer hoog te scoren op de ADL, IADL en cognitieve tests die werden uitgevoerd Er werd hierbij geen onderscheid gemaakt tussen deelnemers met en zonder cardiovasculaire ziekten in de voorgeschiedenis De gemiddelde uitkomsten van de (I)ADL tests lagen echter zo dicht bij het maximum dat.
| 618 | fms |
Shepherd (###) rapporteerde dat dagelijks ## milligram pravastatine het risico op overlijden als het gevolg van coronaire hartziekten, een niet-fatale myocardiaal infarct en fatale of niet-fatale beroerte met ##% verlaagd is Shepherd (###) en Trompet (###) rapporteerden geen data over kwaliteit van leven Er werd in één studie verslag gedaan van het effect van statinegebruik op cognitief functioneren Trompet (###) rapporteerde dat de dagelijkse ## milligram pravastatine geen significant effect had op cognitief Shepherd (###) en Trompet (###) maakten bij de rapportage van de bijwerkingen geen onderscheid tussen ouderen zonder of met hart- en vaatziekten Als gevolg hiervan kan er geen conclusie worden getrokken over de Shepherd (###) en Trompet (###) maakten bij de rapportage van mortaliteit geen onderscheid tussen ouderen zonder of met hart- en vaatziekten Als gevolg hiervan kan er geen conclusie worden getrokken over het effect van dagelijks ## milligram pravastatine op totale mortaliteit De bewijskracht voor de uitkomstmaten kwaliteit van leven, bijwerkingen en all-cause mortaliteit kan niet worden Hart- en vaatziekten & (cognitief) functioneren De bewijskracht voor de uitkomstmaten functioneren, met name aanvang bepaald welk niveau van algemeen en cognitief functioneren de deelnemers hadden Zij bleken in overgrote meerderheid zeer hoog te scoren op de ADL, IADL en cognitieve tests die werden uitgevoerd Er werd hierbij geen onderscheid gemaakt tussen deelnemers met en zonder cardiovasculaire ziekten in de voorgeschiedenis De gemiddelde uitkomsten van de (I)ADL tests lagen echter zo dicht bij het maximum dat Er is Wat is de effectiviteit van lipidenverlagende medicijnen bij ouderen (ouder dan <LEEFTIJD> jaar) met of zonder hart- en uitkomstmaten; en bijwerkingen en totale mortaliteit voor de besluitvorming belangrijke uitkomstmaten treffers op Studies werden geselecteerd op grond van de volgende selectiecriteria systematische reviews (gezocht in ten minste twee databases, gedetailleerde zoekstrategie beschikbaar gerandomiseerde trials van patiënten ouder dan <LEEFTIJD> jaar, of patiënten met een gemiddelde leeftijd van <LEEFTIJD> jaar of ouder of een subgroep-analyse van patiënten <LEEFTIJD> jaar of ouder die een statine of een ander lipidenverlagend medicijn kregen vergeleken met een placebo of geen behandeling Op basis van titel en abstract werden in eerste instantie ## studies voorgeselecteerd Na raadpleging van de volledige tekst, werden vervolgens ## studies geëxcludeerd (zie exclusietabel onder het tabblad Er is één systematische review geïncludeerd die zich focuste op de effectiviteit van een statine bij ouderen zonder hart- en vaatziekten In deze review waren acht gerandomiseerde gecontroleerde trials opgenomen, waarvan vijf trials voldeden aan de gestelde PICO Naast deze review werd er één gerandomiseerde trial (beschreven in twee artikelen) gevonden waarin patiënten met hart- en vaatziekten een statine ter secundaire preventie werd gegeven De belangrijkste studiekarakteristieken en resultaten zijn opgenomen in de evidencetabellen De beoordeling van de individuele studieopzet (Risk of Bias) is opgenomen in de Risk of Bias tabellen ALLHAT Officers and Coordinators for the <PERSOON> and Lipid-Lowering Treatment to Prevent Heart Attack Trial Major outcomes in moderately hypercholesterolemic, hypertensive patients randomized to pravastatin vs usual care.
| 615 | fms |
medicijnen bij ouderen (ouder dan <LEEFTIJD> jaar) met of zonder hart- en uitkomstmaten; en bijwerkingen en totale mortaliteit voor de besluitvorming belangrijke uitkomstmaten treffers op Studies werden geselecteerd op grond van de volgende selectiecriteria systematische reviews (gezocht in ten minste twee databases, gedetailleerde zoekstrategie beschikbaar gerandomiseerde trials van patiënten ouder dan <LEEFTIJD> jaar, of patiënten met een gemiddelde leeftijd van <LEEFTIJD> jaar of ouder of een subgroep-analyse van patiënten <LEEFTIJD> jaar of ouder die een statine of een ander lipidenverlagend medicijn kregen vergeleken met een placebo of geen behandeling Op basis van titel en abstract werden in eerste instantie ## studies voorgeselecteerd Na raadpleging van de volledige tekst, werden vervolgens ## studies geëxcludeerd (zie exclusietabel onder het tabblad Er is één systematische review geïncludeerd die zich focuste op de effectiviteit van een statine bij ouderen zonder hart- en vaatziekten In deze review waren acht gerandomiseerde gecontroleerde trials opgenomen, waarvan vijf trials voldeden aan de gestelde PICO Naast deze review werd er één gerandomiseerde trial (beschreven in twee artikelen) gevonden waarin patiënten met hart- en vaatziekten een statine ter secundaire preventie werd gegeven De belangrijkste studiekarakteristieken en resultaten zijn opgenomen in de evidencetabellen De beoordeling van de individuele studieopzet (Risk of Bias) is opgenomen in de Risk of Bias tabellen ALLHAT Officers and Coordinators for the <PERSOON> and Lipid-Lowering Treatment to Prevent Heart Attack Trial Major outcomes in moderately hypercholesterolemic, hypertensive patients randomized to pravastatin vs usual care Cannon CP, Blazing MA, Giugliano RP, et al; IMPROVE-IT Investigators Ezetimibe Added to Statin Therapy after Acute Collier DJ, Poulter NR, Dahlöf B, et al Impact of atorvastatin among older and younger patients in the <PERSOON> AJ, et al Pravastatin and cognitive function in the elderly Results of the PROSPER study <PERSOON> GJ, Murphy MB, et al PROspective Study of Pravastatin in the Elderly at Risk Pravastatin in elderly individuals at risk of vascular disease (PROSPER) a randomised controlled trial Lancet ###;###(###) ###-## PubMed secondary prevention of vascular disease in individual elderly patients Clin Res Cardiol ### (Epub ahead of print) PMID Teng M, <PERSOON> YJ, et al Statins for Primary Prevention of Cardiovascular Disease in Elderly Patients Systematic Review Hoe verhouden gemeten bloeddrukken zich tot elkaar wanneer gemeten met verschillende sluiten Indien die niet haalbaar zijn, kan het gebruik van een BP##-meting worden overwogen Zorgvuldig bloeddruk meten is van groot belang voor een weloverwogen behandeladvies (zie ook protocol Bloeddruk meten) Uit de zoekvraag blijkt dat er te weinig gegevens zijn om de dertigminuten bloeddrukmeting te vergelijken met de ##-uurs bloeddrukmeting Wel lijkt het aannemelijk dat de dertigminuten bloeddrukmeting Het is van belang voor de patiënt om zorgvuldig de bloeddruk te evalueren voor het bepalen van een correcte behandelindicatie en voor het behalen van streefwaardes Er zijn verschillende voor- en nadelen verbonden aan.
| 593 | fms |
Blazing MA, Giugliano RP, et al; IMPROVE-IT Investigators Ezetimibe Added to Statin Therapy after Acute Collier DJ, Poulter NR, Dahlöf B, et al Impact of atorvastatin among older and younger patients in the <PERSOON> AJ, et al Pravastatin and cognitive function in the elderly Results of the PROSPER study <PERSOON> GJ, Murphy MB, et al PROspective Study of Pravastatin in the Elderly at Risk Pravastatin in elderly individuals at risk of vascular disease (PROSPER) a randomised controlled trial Lancet ###;###(###) ###-## PubMed secondary prevention of vascular disease in individual elderly patients Clin Res Cardiol ### (Epub ahead of print) PMID Teng M, <PERSOON> YJ, et al Statins for Primary Prevention of Cardiovascular Disease in Elderly Patients Systematic Review Hoe verhouden gemeten bloeddrukken zich tot elkaar wanneer gemeten met verschillende sluiten Indien die niet haalbaar zijn, kan het gebruik van een BP##-meting worden overwogen Zorgvuldig bloeddruk meten is van groot belang voor een weloverwogen behandeladvies (zie ook protocol Bloeddruk meten) Uit de zoekvraag blijkt dat er te weinig gegevens zijn om de dertigminuten bloeddrukmeting te vergelijken met de ##-uurs bloeddrukmeting Wel lijkt het aannemelijk dat de dertigminuten bloeddrukmeting Het is van belang voor de patiënt om zorgvuldig de bloeddruk te evalueren voor het bepalen van een correcte behandelindicatie en voor het behalen van streefwaardes Er zijn verschillende voor- en nadelen verbonden aan Een spreekkamermeting is weinig belastend maar valt vaak hoger uit en is minder consistent dan een ambulante of dertigminuten meting Een ##-uurs bloeddrukmeting is betrouwbaar maar wordt door sommigen als belastend ervaren Een geprotocolleerde thuismeting is minder belastend, maar vraagt wel van de patiënt dat hij een week lang volgens protocol #x per dag de bloeddruk meet en geeft geen informatie over de nachtelijke bloeddruk De BP##-meting heeft als voordeel, dat het in ## minuten klaar is, maar voor een patiënt zou het een nadeel kunnen zijn dat hij ## minuten alleen in een kamer zit Ook de dertig minuten meting geeft geen informatie over de nachtelijke bloeddruk De bloeddruk gemeten over de nacht blijkt een sterker voorspeller te zijn dan bloeddruk overdag Daarom heeft een ##-uurs Voor de praktijk is een ##-uurs meting en geprotocolleerde thuismeting relatief makkelijk uitvoerbaar Beide vergen wel een goede instructie aan de patiënt Bij de BP##-meting hoeft de patiënt, buiten rustig blijven zitten, niets te doen De meting neemt echter wel veel tijd en ruimte in beslag Dit kan in de organisatie een probleem zijn Voor zowel de ## minuten meting als de thuismeting is (in elk geval in de eerste lijn) nog geen tarief vastgesteld, terwijl naast tijd en ruimte er ook goede apparatuur moet worden aangeschaft periodiek worden gecontroleerd (<PERSOON>, ###) Let op geautomatiseerde apparaten zijn niet goedgekeurd voor bloeddrukmeting bij patiënten met boezemfibrilleren.
| 589 | fms |
spreekkamermeting is weinig belastend maar valt vaak hoger uit en is minder consistent dan een ambulante of dertigminuten meting Een ##-uurs bloeddrukmeting is betrouwbaar maar wordt door sommigen als belastend ervaren Een geprotocolleerde thuismeting is minder belastend, maar vraagt wel van de patiënt dat hij een week lang volgens protocol #x per dag de bloeddruk meet en geeft geen informatie over de nachtelijke bloeddruk De BP##-meting heeft als voordeel, dat het in ## minuten klaar is, maar voor een patiënt zou het een nadeel kunnen zijn dat hij ## minuten alleen in een kamer zit Ook de dertig minuten meting geeft geen informatie over de nachtelijke bloeddruk De bloeddruk gemeten over de nacht blijkt een sterker voorspeller te zijn dan bloeddruk overdag Daarom heeft een ##-uurs Voor de praktijk is een ##-uurs meting en geprotocolleerde thuismeting relatief makkelijk uitvoerbaar Beide vergen wel een goede instructie aan de patiënt Bij de BP##-meting hoeft de patiënt, buiten rustig blijven zitten, niets te doen De meting neemt echter wel veel tijd en ruimte in beslag Dit kan in de organisatie een probleem zijn Voor zowel de ## minuten meting als de thuismeting is (in elk geval in de eerste lijn) nog geen tarief vastgesteld, terwijl naast tijd en ruimte er ook goede apparatuur moet worden aangeschaft periodiek worden gecontroleerd (<PERSOON>, ###) Let op geautomatiseerde apparaten zijn niet goedgekeurd voor bloeddrukmeting bij patiënten met boezemfibrilleren In de praktijk blijkt dat spreekkamermetingen niet altijd optimaal worden uitgevoerd De patiënt dient namelijk eerst # minuten te zitten in een rustige omgeving De juiste manchet moet worden gebruikt aan de arm waarvan bekend is dat die de hoogste waarde geeft en er dienen ten minste # metingen gedaan te worden met een tussenpoos van # tot # minuten Er zijn aanwijzingen dat de meting zo uitvoeren met een automatische bloeddrukmeter in afwezigheid van een zorgverlener betrouwbare resultaten geeft met minder wittejasseneffect (Myers, ###) De onderstaande algemene principes en opmerkingen moeten worden opgevolgd de procedure moet afdoende worden uitgelegd aan de patiënt, met mondelinge en schriftelijke apparaten moeten goedgekeurd zijn en regelmatig gekalibreerd worden, ten minste elke ## maanden Het is bekend welke waardes van de ##-uurs bloeddrukmeting en de geprotocolleerde thuismeting overeenkomen met de ### mmHg spreekkamermeting Voor de hogere bloeddrukken is daar minder onderbouwing voor en is geprobeerd een schatting te maken mede aan de hand van de Amerikaanse corresponderende metingen zijn weergegeven in tabel #, waarbij ervoor gekozen is om de spreekkamermeting de inhoud van deze tabel niet significant strijdig met de resultaten van de zoekstrategie Derhalve neemt de Gebruik van ambulante metingen en de ## minuten meting bij het opstellen van cardiovasculair risicoprofiel Ambulante metingen wordt aanbevolen ter evaluatie van de bloeddruk, maar kunnen echter niet direct gebruikt worden als waarde bij de risicoschatting met behulp van de risicotabel (zie de module âHoe het risico te spreekkamerbloeddrukmeting gemaakt worden (zie tabel #) om te gebruiken in de SCORE-tabel Bij het bepalen.
| 589 | fms |
De patiënt dient namelijk eerst # minuten te zitten in een rustige omgeving De juiste manchet moet worden gebruikt aan de arm waarvan bekend is dat die de hoogste waarde geeft en er dienen ten minste # metingen gedaan te worden met een tussenpoos van # tot # minuten Er zijn aanwijzingen dat de meting zo uitvoeren met een automatische bloeddrukmeter in afwezigheid van een zorgverlener betrouwbare resultaten geeft met minder wittejasseneffect (Myers, ###) De onderstaande algemene principes en opmerkingen moeten worden opgevolgd de procedure moet afdoende worden uitgelegd aan de patiënt, met mondelinge en schriftelijke apparaten moeten goedgekeurd zijn en regelmatig gekalibreerd worden, ten minste elke ## maanden Het is bekend welke waardes van de ##-uurs bloeddrukmeting en de geprotocolleerde thuismeting overeenkomen met de ### mmHg spreekkamermeting Voor de hogere bloeddrukken is daar minder onderbouwing voor en is geprobeerd een schatting te maken mede aan de hand van de Amerikaanse corresponderende metingen zijn weergegeven in tabel #, waarbij ervoor gekozen is om de spreekkamermeting de inhoud van deze tabel niet significant strijdig met de resultaten van de zoekstrategie Derhalve neemt de Gebruik van ambulante metingen en de ## minuten meting bij het opstellen van cardiovasculair risicoprofiel Ambulante metingen wordt aanbevolen ter evaluatie van de bloeddruk, maar kunnen echter niet direct gebruikt worden als waarde bij de risicoschatting met behulp van de risicotabel (zie de module âHoe het risico te spreekkamerbloeddrukmeting gemaakt worden (zie tabel #) om te gebruiken in de SCORE-tabel Bij het bepalen Indien ambulante De werkgroep adviseert de bloeddruk te bepalen aan de hand van meerdere metingen volgens onderstaand stroomschema Indien de bloeddruk slechts licht verhoogd is, kan deze rustig geëvalueerd worden over een periode van weken tot maanden Indien de bloeddruk duidelijk verhoogd is of vergezeld gaat met orgaanschade, andere risicofactoren voor hart- en vaatziekten of vastgestelde hart- en vaatziekten of chronische nierschade, zijn herhaalde bloeddrukmetingen binnen een kortere periode vereist om beslissingen te In dit schema is als uitgangspunt de spreekkamermeting ### mmHg gekozen als streefwaarde Indien in verband met bijvoorbeeld een comorbiditeit een andere streefwaarde is vastgesteld, dan kunnen de De belangrijkste indicaties voor het meten van de bloeddruk zijn het schatten van het risico op hart- en vaatziekten en het bepalen of streefwaarden al dan niet behaald zijn De spreekkamerbloeddrukmeting is lange tijd de meeste gebruikte meetmethode geweest In de praktijk wordt de bloeddruk in de spreekkamer echter vaak niet goed gemeten (onvoldoende rust, geen herhaalde metingen, et cetera) Dit kan mede een oorzaak zijn In de praktijk kunnen verschillende soorten bloeddrukmeetmethode toegepast worden Zo zijn er onder andere waarbij de eerste meting wordt gedaan door een gezondheidszorgmedewerker Daarna wordt de patiënt alleen gelaten en volgen er meerdere metingen met een interval van # tot # minuten (ofwel âunattendedâ meting) De automatische bloeddrukmeting gedurende ## minuten is een specifiek soort AOBP, waarbij de patiënt in een rustige ruimte zit en er met een interval van # minuten ## minuten lang de bloeddruk wordt gemeten (in.
| 578 | fms |
ambulante De werkgroep adviseert de bloeddruk te bepalen aan de hand van meerdere metingen volgens onderstaand stroomschema Indien de bloeddruk slechts licht verhoogd is, kan deze rustig geëvalueerd worden over een periode van weken tot maanden Indien de bloeddruk duidelijk verhoogd is of vergezeld gaat met orgaanschade, andere risicofactoren voor hart- en vaatziekten of vastgestelde hart- en vaatziekten of chronische nierschade, zijn herhaalde bloeddrukmetingen binnen een kortere periode vereist om beslissingen te In dit schema is als uitgangspunt de spreekkamermeting ### mmHg gekozen als streefwaarde Indien in verband met bijvoorbeeld een comorbiditeit een andere streefwaarde is vastgesteld, dan kunnen de De belangrijkste indicaties voor het meten van de bloeddruk zijn het schatten van het risico op hart- en vaatziekten en het bepalen of streefwaarden al dan niet behaald zijn De spreekkamerbloeddrukmeting is lange tijd de meeste gebruikte meetmethode geweest In de praktijk wordt de bloeddruk in de spreekkamer echter vaak niet goed gemeten (onvoldoende rust, geen herhaalde metingen, et cetera) Dit kan mede een oorzaak zijn In de praktijk kunnen verschillende soorten bloeddrukmeetmethode toegepast worden Zo zijn er onder andere waarbij de eerste meting wordt gedaan door een gezondheidszorgmedewerker Daarna wordt de patiënt alleen gelaten en volgen er meerdere metingen met een interval van # tot # minuten (ofwel âunattendedâ meting) De automatische bloeddrukmeting gedurende ## minuten is een specifiek soort AOBP, waarbij de patiënt in een rustige ruimte zit en er met een interval van # minuten ## minuten lang de bloeddruk wordt gemeten (in Er wordt ## uur gemeten, overdag met intervallen van ## tot ## minuten en âs nachts met intervallen van ## tot ## minuten Bij de geprotocolleerde thuismeting (HBPM) meet de patiënt een week lang, meestal âs morgens voor het ontbijt bestaan ook andere meetprotocollen voor HBPM, maar bovengenoemde variant is het meest bestudeerd De systolische bloeddruk gemeten met een BP##-meting is ten minste # mmHg lager dan gemeten in de spreekkamer bij patiënten met een indicatie om de bloeddruk te meten Vanwege tegensprekende resultaten is het niet mogelijk een conclusie te trekken over de Opeenvolgende patiënten die een BP##-meting kregen, werden gedurende een periode van zes maanden geïncludeerd Het ging hierbij om patiënten die volgens de nationale richtlijnen in aanmerking kwamen voor een zorgvuldige bloeddrukbeoordeling De BP##-meting is een meting van de bloeddruk om de vijf minuten voor een totaal van ## minuten terwijl de patiënt zit en niet gestoord wordt De uiteindelijk geregistreerde waarde is het gemiddelde van de laatste zes metingen Als referentie werd de laatst gemeten spreekkamerbloeddruk bloeddrukmeting tijdens afspraak geagendeerd was, gevraagd om aan het onderzoek deel te nemen Patiënten bloeddrukmeting werd na een vijf minuten rustperiode in afwezigheid van de observator gemeten Er werden drie metingen genomen Direct aansluitend werd een BP##-meting uitgevoerd Deze bestond uit ## metingen, waarvan ## in afwezig van de onderzoeker Zowel de eerste meting van de gestandaardiseerde aan deze studie In totaal kon de gegevens van ## patiënten worden gebruik voor de analyse.
| 597 | fms |
Er wordt ## uur gemeten, overdag met intervallen van ## tot ## minuten en âs nachts met intervallen van ## tot ## minuten Bij de geprotocolleerde thuismeting (HBPM) meet de patiënt een week lang, meestal âs morgens voor het ontbijt bestaan ook andere meetprotocollen voor HBPM, maar bovengenoemde variant is het meest bestudeerd De systolische bloeddruk gemeten met een BP##-meting is ten minste # mmHg lager dan gemeten in de spreekkamer bij patiënten met een indicatie om de bloeddruk te meten Vanwege tegensprekende resultaten is het niet mogelijk een conclusie te trekken over de Opeenvolgende patiënten die een BP##-meting kregen, werden gedurende een periode van zes maanden geïncludeerd Het ging hierbij om patiënten die volgens de nationale richtlijnen in aanmerking kwamen voor een zorgvuldige bloeddrukbeoordeling De BP##-meting is een meting van de bloeddruk om de vijf minuten voor een totaal van ## minuten terwijl de patiënt zit en niet gestoord wordt De uiteindelijk geregistreerde waarde is het gemiddelde van de laatste zes metingen Als referentie werd de laatst gemeten spreekkamerbloeddruk bloeddrukmeting tijdens afspraak geagendeerd was, gevraagd om aan het onderzoek deel te nemen Patiënten bloeddrukmeting werd na een vijf minuten rustperiode in afwezigheid van de observator gemeten Er werden drie metingen genomen Direct aansluitend werd een BP##-meting uitgevoerd Deze bestond uit ## metingen, waarvan ## in afwezig van de onderzoeker Zowel de eerste meting van de gestandaardiseerde aan deze studie In totaal kon de gegevens van ## patiënten worden gebruik voor de analyse <PERSOON> (###) nodigde elke patiënt van <LEEFTIJD> jaar of ouder doorverwezen voor een ##-uurs ABPM-meting uit Patiënten bekend met boezemfibrilleren, onregelmatige pols, zwangerschap of nachtdienst-werk werden vonden plaats tussen ## uur en ## uur in een rustige kamer in een diagnostisch <INSTELLING> De bloeddruk werd laatste zes metingen bepaald De gemiddelde dag ABPM werd berekend uit de lezingen van # uur tot ## uur In patiënten met hypertensie bij wie een ABPM aangevraagd zou worden, kwamen in aanmerking voor de studie De BP##-meting vond om de vijf minuten plaats gedurende ## minuten Het gemiddelde van de bloeddruk werd gebaseerd op de laatste vijf metingen Het is onbekend hoe de ##-uurs ABPM-meting werd verkregen De auteurs vermeldden wel dat het daggemiddelde werd gebaseerd op de uren dat de patiënt wakker was In De resultaten van de studies <PERSOON> (###) zijn in tabel # weergegeven In beide studies was de bloeddruk gemeten volgens de BP##-meting significant lager dan de bloeddruk gemeten op de spreekkamer Aangezien de betrouwbaarheidsintervallen niet overlappen, zijn de resultaten te heterogeen om te poolen Echter, de resultaten wijzen dezelfde kant op De systolische bloeddruk gemeten met een BP##-meting Ook de resultaten uit de studies <PERSOON> (###) zijn weergegeven in tabel # In de studie Bloeddruk (BP## versus OBPM) De bewijskracht voor de uitkomstmaat bloeddruk is met een niveau verlaagd.
| 611 | fms |
<PERSOON> (###) nodigde elke patiënt van <LEEFTIJD> jaar of ouder doorverwezen voor een ##-uurs ABPM-meting uit Patiënten bekend met boezemfibrilleren, onregelmatige pols, zwangerschap of nachtdienst-werk werden vonden plaats tussen ## uur en ## uur in een rustige kamer in een diagnostisch <INSTELLING> De bloeddruk werd laatste zes metingen bepaald De gemiddelde dag ABPM werd berekend uit de lezingen van # uur tot ## uur In patiënten met hypertensie bij wie een ABPM aangevraagd zou worden, kwamen in aanmerking voor de studie De BP##-meting vond om de vijf minuten plaats gedurende ## minuten Het gemiddelde van de bloeddruk werd gebaseerd op de laatste vijf metingen Het is onbekend hoe de ##-uurs ABPM-meting werd verkregen De auteurs vermeldden wel dat het daggemiddelde werd gebaseerd op de uren dat de patiënt wakker was In De resultaten van de studies <PERSOON> (###) zijn in tabel # weergegeven In beide studies was de bloeddruk gemeten volgens de BP##-meting significant lager dan de bloeddruk gemeten op de spreekkamer Aangezien de betrouwbaarheidsintervallen niet overlappen, zijn de resultaten te heterogeen om te poolen Echter, de resultaten wijzen dezelfde kant op De systolische bloeddruk gemeten met een BP##-meting Ook de resultaten uit de studies <PERSOON> (###) zijn weergegeven in tabel # In de studie Bloeddruk (BP## versus OBPM) De bewijskracht voor de uitkomstmaat bloeddruk is met een niveau verlaagd Bloeddruk (BP## versus ABPM) Vanwege tegensprekende resultaten is het niet mogelijk de bewijskracht te Om de deelvraag te kunnen beantwoorden is er een systematische literatuuranalyse verricht naar de volgende Welke afkapwaarde van een BP##-meting komt overeen met de huidige afkapwaarde van ## uurs ABPMmeting en met de afkapwaarde ###/## mmHg bij een spreekkamermeting? In de databases Medline (via OVID) en Embase (via Embase com) is op <DATUM> met relevante zoektermen gezocht naar systematische reviews en observationele studies De zoekverantwoording is weergegeven onder het tabblad Verantwoording De literatuurzoekactie leverde ### treffers op Studies werden geselecteerd op Op basis van titel en abstract werden in eerste instantie ## studies voorgeselecteerd Na raadpleging van de volledige tekst, werden vervolgens ## studies geëxcludeerd (zie exclusietabel onder het tabblad Verantwoording), en # studie definitief geselecteerd In referentielijsten werden nog drie relevante studies Vier onderzoeken zijn opgenomen in de literatuuranalyse De belangrijkste studiekarakteristieken en resultaten <PERSOON> in Primary Care <PERSOON> Fam Med ###;##(#) #<DATUM> doi Culleton BF, McKay DW, Campbell NR Performance of the automated BpTRU measurement device in the assessment of <PERSOON> versus automated measurement of blood <PERSOON> G, et al Thirty-minute compared to standardised office blood <PERSOON> C, et al A novel approach to office blood pressure measurement ##-minute office.
| 590 | fms |
niet mogelijk de bewijskracht te Om de deelvraag te kunnen beantwoorden is er een systematische literatuuranalyse verricht naar de volgende Welke afkapwaarde van een BP##-meting komt overeen met de huidige afkapwaarde van ## uurs ABPMmeting en met de afkapwaarde ###/## mmHg bij een spreekkamermeting? In de databases Medline (via OVID) en Embase (via Embase com) is op <DATUM> met relevante zoektermen gezocht naar systematische reviews en observationele studies De zoekverantwoording is weergegeven onder het tabblad Verantwoording De literatuurzoekactie leverde ### treffers op Studies werden geselecteerd op Op basis van titel en abstract werden in eerste instantie ## studies voorgeselecteerd Na raadpleging van de volledige tekst, werden vervolgens ## studies geëxcludeerd (zie exclusietabel onder het tabblad Verantwoording), en # studie definitief geselecteerd In referentielijsten werden nog drie relevante studies Vier onderzoeken zijn opgenomen in de literatuuranalyse De belangrijkste studiekarakteristieken en resultaten <PERSOON> in Primary Care <PERSOON> Fam Med ###;##(#) #<DATUM> doi Culleton BF, McKay DW, Campbell NR Performance of the automated BpTRU measurement device in the assessment of <PERSOON> versus automated measurement of blood <PERSOON> G, et al Thirty-minute compared to standardised office blood <PERSOON> C, et al A novel approach to office blood pressure measurement ##-minute office <PERSOON> of the American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on <PERSOON> Hoe dient het beleid rondom bloeddruk te worden ingericht als het gaat om het risico op hart- en vaatziekten? Welke diagnostiek dient te worden gedaan of overwogen bij het starten van bloeddrukmedicatie, bij een zeer sterk verhoogde bloeddruk of een vermoeden van secundaire hypertensie? Welke streefwaarden dienen te worden gehanteerd bij behandeling van verhoogde bloeddruk? Op welke manier moet een verhoogde bloeddruk behandeld worden? Verhoogde bloeddruk is wereldwijd een belangrijke risicofactor voor hart- en vaatziekten In ### was een verhoogde bloeddruk verantwoordelijk voor #,# miljoen sterfgevallen en #,#% van de disability-adjusted lifeyears (DALY's) wereldwijd (<PERSOON>, ###) Vergeleken met ### is de invloed toegenomen met â¼#,# miljoen de vrouwen een bloeddruk â¥### mmHg systolisch en/of gebruikt bloeddrukverlagende middelen In de Internationaal worden verschillende termen gebruikt bij de indeling van hoge bloeddruk, zoals onder andere hoog-normaal en hypertensie graad # tot # De werkgroep heeft ervoor gekozen de terminologie te vereenvoudigen en alleen te spreken over verhoogde bloeddruk Indien er als gevolg van een verhoogd risico op hart- en vaatziekten een behandelindicatie is vastgesteld en de bloeddruk is boven de streefwaarde (### mmHg bij de meeste personen) dan wordt aanbevolen deze (al dan niet medicamenteus) te behandelen Een spreekkamerbloeddruk â¥### mmHg systolisch is een sterk verhoogde bloeddruk en in principe altijd indicatie In tegenstelling tot enkele internationale richtlijnen gebruikt deze richtlijn alleen de systolische bloeddruk en niet de diastolische.
| 586 | fms |
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.