text
stringlengths
80
6.25k
text_len
int64
32
3.12k
src
stringclasses
7 values
Socratisch coachen is in twee situaties bij uitstek effectief De eerste situatie doet zich voor als de coachee generaliserende uitspraken doet, waarin al een oordeel verpakt zit Dit kunnen expliciete uitingen van irrationele gedachten zijn, maar ook uitspraken in termen van moeten / eisen, van beelden, vooronderstellingen en aannames Als iemand moedeloos zegt “De cultuur hier verander je toch niet!”, helpen reguliere gesprekstechnieken meestal niet veel verder Dat zijn de momenten om met begripsverhelderende of toetsende vragen te onderzoeken wat iemand bedoelt, en vooral wanneer dat wel of niet opgaat en voor wie Als de coach niets vanzelfsprekend vindt, maar vraagt naar verheldering of toetst, gaat de coachee openingen zien en zelf zijn beeld nuanceren De tweede situatie doet zich voor als een coachee zelf geen probleem ervaart of zich gestuurd voelt Socratisch coachen helpt dan om diegene verantwoordelijkheid te laten nemen voor de oplossing Uitgangspunt is dat de coachee competent is vanuit zijn achtergrond kan hij niet anders dan die situatie waarnemen en interpreteren zoals hij dat doet Zorgkundige Zorgkundige is in <PERSOON> een functie in de zorg Zorgkundige is een term ingevoerd door een decreet van de Vlaamse regering en voor verwarring zorgt met het bovenstaande begrip Een zorgkundige genoot een bijkomende opleiding waardoor zij zich kan laten registreren en een certificaat bekomen Verzorgenden in een residentiële setting bekomen dit certificaat als zij vijf jaar ervaring aantonen in een intramurale setting Een zorgkundige kan wel werken in de thuiszorg, omgekeerd kan dit niet meer Zorgkundigen zijn te vinden in ziekenhuizen, rust- en verzorgingsinstellingen of bij thuisverpleegkundigen, waar zij onder toezicht van een verpleegkundige toevertrouwde verpleegkundige handelingen opnemen Open wondzorg of inspuitingen horen daar niet bij Wel mogen zij bijvoorbeeld geheelde stomaverzorging doen Er bestaat een lijst met ## specifieke verzorgingstaken die een zorgkundige mag uitvoeren onder toezicht binnen een gestructureerde equipe De taak van een zorgkundige bestaat voornamelijk uit de opvolging van de persoonlijk hygiëne van de patiënt, hulp bij aan- en uitkleden, toedienen van medicatie en algemene opvolging van de patiënt De zorgkundigen hebben een beroepsorganisatie Belgische Federatie voor Zorgkundigen (BEFEZO) Hydrophis donaldi Hydrophis donaldi is een zeeslang van het geslacht roerstaartzeeslangen ("Hydrophis") De zeeslang werd ontdekt in de Golf van Carpentaria in het noorden van Australië door een team van de Universiteit van Queensland De diersoort werd voor het eerst beschreven in ### door <PERSOON> en <PERSOON> G Fry De soortaanduiding "donaldi" eert <PERSOON>, kapitein van <PERSOON> G Fry, een van de beschrijvers van de soort De zeeslang heeft ruwe, stevige, stekelachtige schubben Alle specimen van de soort werden gevonden op een rotsachtige zeebodem, wat de structuur van de schubben kan verklaren De lichaamskleur is geelbruin "Hydrophis donaldi" is eierlevendbarend, de jongen komen levend ter wereld De slang kan bijten en is giftig Harvard Step Test.
519
www
thuiszorg, omgekeerd kan dit niet meer Zorgkundigen zijn te vinden in ziekenhuizen, rust- en verzorgingsinstellingen of bij thuisverpleegkundigen, waar zij onder toezicht van een verpleegkundige toevertrouwde verpleegkundige handelingen opnemen Open wondzorg of inspuitingen horen daar niet bij Wel mogen zij bijvoorbeeld geheelde stomaverzorging doen Er bestaat een lijst met ## specifieke verzorgingstaken die een zorgkundige mag uitvoeren onder toezicht binnen een gestructureerde equipe De taak van een zorgkundige bestaat voornamelijk uit de opvolging van de persoonlijk hygiëne van de patiënt, hulp bij aan- en uitkleden, toedienen van medicatie en algemene opvolging van de patiënt De zorgkundigen hebben een beroepsorganisatie Belgische Federatie voor Zorgkundigen (BEFEZO) Hydrophis donaldi Hydrophis donaldi is een zeeslang van het geslacht roerstaartzeeslangen ("Hydrophis") De zeeslang werd ontdekt in de Golf van Carpentaria in het noorden van Australië door een team van de Universiteit van Queensland De diersoort werd voor het eerst beschreven in ### door <PERSOON> en <PERSOON> G Fry De soortaanduiding "donaldi" eert <PERSOON>, kapitein van <PERSOON> G Fry, een van de beschrijvers van de soort De zeeslang heeft ruwe, stevige, stekelachtige schubben Alle specimen van de soort werden gevonden op een rotsachtige zeebodem, wat de structuur van de schubben kan verklaren De lichaamskleur is geelbruin "Hydrophis donaldi" is eierlevendbarend, de jongen komen levend ter wereld De slang kan bijten en is giftig Harvard Step Test De Harvard Step Test is tevens een meetinstrument van fitness, en het vermogen om te herstellen na een zware inspanning De test is te vergelijken met een cardiovasculaire duurteproef De test berekent de mogelijkheid om continu te oefenen voor langere intervallen van tijd zonder vermoeid te raken Het onderwerp (de proefpersoon) stapt op en neer op een platform op een hoogte van ongeveer ## centimeter met een snelheid van ## stappen per minuut gedurende # minuten of tot uitputting Uitputting is het punt waar het onderwerp het tijdelijke tarief voor ## seconden niet kan handhaven Het onderwerp ligt onmiddellijk beneden de afloop van de test en de hartslagen geteld van # tot #,#, # tot #,# en <DATUM> # minuten De test is gemaakt voor de Forest Service in het begin van het jaar ### aan de Universiteit van <PERSOON> in Missoula Een aantal aangepaste versies van de oorspronkelijke Harvard Step Test bestaan; een voorbeeld hiervan is de Tecumseh stappen-toets Aminofylline Aminofylline is een toedieningsvorm van theofylline, een stof die als bronchodilator wordt toegepast In deze stof zijn twee moleculen theofylline gecombineerd met één molecuul ethyleendiamine Ethyleendiamine verhoogt de oplosbaarheid in water van het medicijn Aminofylline wordt meestal in de vorm van dihydraat geleverd Aminofylline is beter in water oplosbaar dan theofylline zelf De verbinding kan voor dit doel gezien worden als een zout, waarbij ethyleendiamine twee protonen heeft opgenomen en elk molecuul theofylline er één - het waterstofatoom aan stikstof in de vijfring - heeft afgestaan.
546
www
meetinstrument van fitness, en het vermogen om te herstellen na een zware inspanning De test is te vergelijken met een cardiovasculaire duurteproef De test berekent de mogelijkheid om continu te oefenen voor langere intervallen van tijd zonder vermoeid te raken Het onderwerp (de proefpersoon) stapt op en neer op een platform op een hoogte van ongeveer ## centimeter met een snelheid van ## stappen per minuut gedurende # minuten of tot uitputting Uitputting is het punt waar het onderwerp het tijdelijke tarief voor ## seconden niet kan handhaven Het onderwerp ligt onmiddellijk beneden de afloop van de test en de hartslagen geteld van # tot #,#, # tot #,# en <DATUM> # minuten De test is gemaakt voor de Forest Service in het begin van het jaar ### aan de Universiteit van <PERSOON> in Missoula Een aantal aangepaste versies van de oorspronkelijke Harvard Step Test bestaan; een voorbeeld hiervan is de Tecumseh stappen-toets Aminofylline Aminofylline is een toedieningsvorm van theofylline, een stof die als bronchodilator wordt toegepast In deze stof zijn twee moleculen theofylline gecombineerd met één molecuul ethyleendiamine Ethyleendiamine verhoogt de oplosbaarheid in water van het medicijn Aminofylline wordt meestal in de vorm van dihydraat geleverd Aminofylline is beter in water oplosbaar dan theofylline zelf De verbinding kan voor dit doel gezien worden als een zout, waarbij ethyleendiamine twee protonen heeft opgenomen en elk molecuul theofylline er één - het waterstofatoom aan stikstof in de vijfring - heeft afgestaan Bij blootstelling aan de lucht treedt verlies op van ethyleendiamine (<INSTELLING> van de ammoniaklucht) en wordt CO (en water) opgenomen waarbij vrij theofylline ontstaat Oplossingen van aminofylline zijn basisch In ## ml water geeft # gram aminofylline een heldere oplossing Wordt slechts # ml water gebruikt dan treedt kristallisatie op De kristallen lossen weer op als meer ethyleendiamine wordt toegevoegd De stof is onoplosbaar in ethanol en ether Zoals andere gemethyleerde xanthinederivaten, is aminofylline zowel Aminofylline is een minder krachtig en korter werkend medicijn dan theofylline Het wordt voornamelijk toegepast als in de behandeling van bronchiale astma Effecten van aminofylline zijn Aminofylline wordt toegepast na afloop van een inspanningstest voor het hart waarbij dipyridamol of adenosine toegediend zijn Als component in cremes lijkt het een effect te hebben op plaatselijke vermindering van lichaamsvet Bij een anafylactische shock is aminofylline een mogelijk medicijn Rivaroxaban Rivaroxaban is een anticoagulans dat ingrijpt in de bloedstolling door het reversibel remmen van factor Xa In tegenstelling tot de klassieke anticoagulantia mist het een middel zoals vitamine K dat de werking kan couperen Rivaroxaban is echter sneller uitgewerkt dan dat het couperend effect van vitamine K optreedt bij de klassieke anticoagulantia Het werd door de firma Bayer onder de naam Xarelto in de handel gebracht als omhulde tablet van ## mg.
507
www
blootstelling aan de lucht treedt verlies op van ethyleendiamine (<INSTELLING> van de ammoniaklucht) en wordt CO (en water) opgenomen waarbij vrij theofylline ontstaat Oplossingen van aminofylline zijn basisch In ## ml water geeft # gram aminofylline een heldere oplossing Wordt slechts # ml water gebruikt dan treedt kristallisatie op De kristallen lossen weer op als meer ethyleendiamine wordt toegevoegd De stof is onoplosbaar in ethanol en ether Zoals andere gemethyleerde xanthinederivaten, is aminofylline zowel Aminofylline is een minder krachtig en korter werkend medicijn dan theofylline Het wordt voornamelijk toegepast als in de behandeling van bronchiale astma Effecten van aminofylline zijn Aminofylline wordt toegepast na afloop van een inspanningstest voor het hart waarbij dipyridamol of adenosine toegediend zijn Als component in cremes lijkt het een effect te hebben op plaatselijke vermindering van lichaamsvet Bij een anafylactische shock is aminofylline een mogelijk medicijn Rivaroxaban Rivaroxaban is een anticoagulans dat ingrijpt in de bloedstolling door het reversibel remmen van factor Xa In tegenstelling tot de klassieke anticoagulantia mist het een middel zoals vitamine K dat de werking kan couperen Rivaroxaban is echter sneller uitgewerkt dan dat het couperend effect van vitamine K optreedt bij de klassieke anticoagulantia Het werd door de firma Bayer onder de naam Xarelto in de handel gebracht als omhulde tablet van ## mg Op <DATUM> heeft het CHMP een positief advies uitgebracht aan EMEA inzake Xarelto (rivaroxaban) voor twee nieuwe indicaties Op <DATUM> zijn deze twee nieuwe indicaties definitief goedgekeurd Daarbij zijn twee nieuwe tabletsterktes in de handel gebracht van ## en ## mg Huidige indicaties zijn Volgens de laatste richtlijnen van de "European Society of Cardiology" zijn rivaroxaban dan wel dabigatran bij boezemfibrilleren nu middelen van eerste keus bij de preventie van trombo-embolische complicaties bij boezemfibrilleren, en dus niet meer vitamine-K-antagonisten zoals acenocoumarol Bij nierfunctiestoringen moet de dosering worden aangepast aan de hand van de creatinineklaring, bij een klaring onder de ##ml/min wordt gebruik ontraden Rivaroxaban wordt alleen vergoed voor bovenvermelde indicaties, en alleen bij mensen boven de <LEEFTIJD> jaar omdat onvoldoende gegevens bekend zijn over de veiligheid van het middel bij kinderen Bovendien wordt rivaroxaban alleen vergoed als het wordt voorgeschreven in de tweede lijn De biologische beschikbaarheid is ##–###% Na inname wordt de maximale bloedplasmaspiegel na # tot # uur bereikt Het middel wordt voor <DATUM> via de urine en <DATUM> via de ontlasting uitgescheiden De halveringstijd is #–## uur Bij zwangerschap dient dit middel niet te worden gebruikt Vruchtbare vrouwen dienen zwangerschap te voorkomen tijdens de behandeling met rivaroxaban Rivaroxaban gaat bij dieren over in de moedermelk, overgang in moedermelk bij de mens is onbekend; het gebruik is gecontraindiceerd tijdens het geven van borstvoeding Rivaroxaban is een substraat voor P-glycoproteïne.
506
www
twee nieuwe indicaties definitief goedgekeurd Daarbij zijn twee nieuwe tabletsterktes in de handel gebracht van ## en ## mg Huidige indicaties zijn Volgens de laatste richtlijnen van de "European Society of Cardiology" zijn rivaroxaban dan wel dabigatran bij boezemfibrilleren nu middelen van eerste keus bij de preventie van trombo-embolische complicaties bij boezemfibrilleren, en dus niet meer vitamine-K-antagonisten zoals acenocoumarol Bij nierfunctiestoringen moet de dosering worden aangepast aan de hand van de creatinineklaring, bij een klaring onder de ##ml/min wordt gebruik ontraden Rivaroxaban wordt alleen vergoed voor bovenvermelde indicaties, en alleen bij mensen boven de <LEEFTIJD> jaar omdat onvoldoende gegevens bekend zijn over de veiligheid van het middel bij kinderen Bovendien wordt rivaroxaban alleen vergoed als het wordt voorgeschreven in de tweede lijn De biologische beschikbaarheid is ##–###% Na inname wordt de maximale bloedplasmaspiegel na # tot # uur bereikt Het middel wordt voor <DATUM> via de urine en <DATUM> via de ontlasting uitgescheiden De halveringstijd is #–## uur Bij zwangerschap dient dit middel niet te worden gebruikt Vruchtbare vrouwen dienen zwangerschap te voorkomen tijdens de behandeling met rivaroxaban Rivaroxaban gaat bij dieren over in de moedermelk, overgang in moedermelk bij de mens is onbekend; het gebruik is gecontraindiceerd tijdens het geven van borstvoeding Rivaroxaban is een substraat voor P-glycoproteïne Gelijktijdig gebruik van rivaroxaban met sterke CYP#A#-inductoren (bv rifampicine, fenytoïne, carbamazepine, fenobarbital of sint-janskruid) kan juist leiden tot lagere plasmaconcentraties van rivaroxaban Vanwege het vergrote risico van bloedingen is voorzichtigheid geboden bij het gelijktijdig behandelen van patiënten met andere anticoagulantia, NSAID's en plaatjesaggregatieremmers Een specifieke antistof is nog niet beschikbaar De klassieke middelen, de coumarinederivaten, kunnen worden gecoupeerd door vitamine k In een vergelijkend onderzoek tussen rivaroxaban en dabigatran bij overdosering, bleek rivaroxaban wel en dabigatran niet te worden geremd door Vierstollingsfactorenconcentraat (Cofact), zodat dit middel nieuwe aanknopingspunten biedt Het onderzoek werd uitgevoerd bij gezonde vrijwilligers, die een overdosering kregen, en zegt nog onvoldoende voor translatie naar de klinische praktijk Doordat de stof zich in het bloed sterk aan eiwitten bindt,## tot ##%, is rivaroxaban niet dialyseerbaar Rivaroxaban is bij nonvalvulair boezemfibrilleren net zo effectief als de vitamine-K-antagonist warfarine in het voorkomen van ischemische CVA's, waarschijnlijk zelfs effectiever, en er zijn bij gebruik van rivaroxaban significant minder dodelijke bloedingen en minder hersenbloedingen Per <DATUM> werd, na een CVZ-advies, de aanspraak op rivaroxaban dan ook verruimd tot een levenslange indicatie bij nonvalvulair boezemfibrilleren Er is wel kritiek op dit besluit Op <DATUM> stond op de opiniepagina van de Volkskrant een artikel van <PERSOON> waarin werd gesteld dat de FDA eind ### het medicijn goedkeurde terwijl de adviescommissie had aangedrongen op nog zeker één klinische studie.
522
www
geboden bij het gelijktijdig behandelen van patiënten met andere anticoagulantia, NSAID's en plaatjesaggregatieremmers Een specifieke antistof is nog niet beschikbaar De klassieke middelen, de coumarinederivaten, kunnen worden gecoupeerd door vitamine k In een vergelijkend onderzoek tussen rivaroxaban en dabigatran bij overdosering, bleek rivaroxaban wel en dabigatran niet te worden geremd door Vierstollingsfactorenconcentraat (Cofact), zodat dit middel nieuwe aanknopingspunten biedt Het onderzoek werd uitgevoerd bij gezonde vrijwilligers, die een overdosering kregen, en zegt nog onvoldoende voor translatie naar de klinische praktijk Doordat de stof zich in het bloed sterk aan eiwitten bindt,## tot ##%, is rivaroxaban niet dialyseerbaar Rivaroxaban is bij nonvalvulair boezemfibrilleren net zo effectief als de vitamine-K-antagonist warfarine in het voorkomen van ischemische CVA's, waarschijnlijk zelfs effectiever, en er zijn bij gebruik van rivaroxaban significant minder dodelijke bloedingen en minder hersenbloedingen Per <DATUM> werd, na een CVZ-advies, de aanspraak op rivaroxaban dan ook verruimd tot een levenslange indicatie bij nonvalvulair boezemfibrilleren Er is wel kritiek op dit besluit Op <DATUM> stond op de opiniepagina van de Volkskrant een artikel van <PERSOON> waarin werd gesteld dat de FDA eind ### het medicijn goedkeurde terwijl de adviescommissie had aangedrongen op nog zeker één klinische studie <PERSOON> vertelt ook over een uitzending van het radioprogramma Argos waarin wordt gesteld dat de antistollingsmiddelen dabigatran en rivaroxaban gevaarlijke bijwerkingen hebben en mogelijk al doden op hun geweten zouden hebben in <LOCATIE> Verder merkt hij op dat de deal die minister <PERSOON> heeft gesloten met de farmaceutische industrie in dit licht weleens een sigaar uit eigen doos zou kunnen zijn Zoals eerder vermeld kan de spiegel van rivaroxaban beïnvloed worden door bepaalde medicijnen Er is in de tweede kamer dan ook gevraagd of er toch niet routinematig spiegelbepalingen zouden moeten worden gedaan De huidige minister <PERSOON> vindt dit echter niet nodig Het CBG nam op <DATUM> de waarschuwing van Lareb over inzake het optreden van longembolie tijdens rivaroxaban gebruik Dit zou kunnen duiden op een gebrek aan werkzaamheid Op <DATUM> reageert het CBG op de berichten over maagbloedingen Op <DATUM> werden er kamervragen over bloedingen beantwoord Op <DATUM> riep het CBG op om de contra-indicaties van de nieuwe orale anticoagulantia (NOAC’s) goed in de gaten te blijven houden Het betreft de middelen apixaban (Eliquis), dabigatran etexilaat (Pradaxa) en rivaroxaban (Xarelto) Voorschrijvers van deze geneesmiddelen zijn door de betreffende firma’s daarom geïnformeerd dat er per individuele patiënt rekening moet worden houden met het bloedingsrisico Bij de EMA zijn ### meldingen binnengekomen waarin ernstige hepatobiliaire bijwerkingen tijdens het gebruik van rivaroxaban voorkwamen Hieronder waren ## gevallen van leverfalen, waarvan zeven dodelijk verliepen In <LOCATIE> registreert Lareb de (dodelijke) bijwerkingen van de # nieuwe antistollingsmiddelen ## uur tussen leven en dood ## uur tussen leven en dood was een Nederlands televisieprogramma uit ### dat werd geproduceerd door Eyeworks voor RTL.
552
www
<PERSOON> heeft gesloten met de farmaceutische industrie in dit licht weleens een sigaar uit eigen doos zou kunnen zijn Zoals eerder vermeld kan de spiegel van rivaroxaban beïnvloed worden door bepaalde medicijnen Er is in de tweede kamer dan ook gevraagd of er toch niet routinematig spiegelbepalingen zouden moeten worden gedaan De huidige minister <PERSOON> vindt dit echter niet nodig Het CBG nam op <DATUM> de waarschuwing van Lareb over inzake het optreden van longembolie tijdens rivaroxaban gebruik Dit zou kunnen duiden op een gebrek aan werkzaamheid Op <DATUM> reageert het CBG op de berichten over maagbloedingen Op <DATUM> werden er kamervragen over bloedingen beantwoord Op <DATUM> riep het CBG op om de contra-indicaties van de nieuwe orale anticoagulantia (NOAC’s) goed in de gaten te blijven houden Het betreft de middelen apixaban (Eliquis), dabigatran etexilaat (Pradaxa) en rivaroxaban (Xarelto) Voorschrijvers van deze geneesmiddelen zijn door de betreffende firma’s daarom geïnformeerd dat er per individuele patiënt rekening moet worden houden met het bloedingsrisico Bij de EMA zijn ### meldingen binnengekomen waarin ernstige hepatobiliaire bijwerkingen tijdens het gebruik van rivaroxaban voorkwamen Hieronder waren ## gevallen van leverfalen, waarvan zeven dodelijk verliepen In <LOCATIE> registreert Lareb de (dodelijke) bijwerkingen van de # nieuwe antistollingsmiddelen ## uur tussen leven en dood ## uur tussen leven en dood was een Nederlands televisieprogramma uit ### dat werd geproduceerd door Eyeworks voor RTL De enige aflevering werd vervroegd uitgezonden op <DATUM> Oorspronkelijk was de startdatum van de serie <DATUM> De serie werd opgenomen in <INSTELLING> gedurende zestien dagen in januari en februari ### Op de afdeling spoedeisende hulp waren ## camera's opgehangen waarvan de helft vast en de helft op afstand bestuurbaar Maximaal twee camera's konden tegelijkertijd opnemen In een regiekamer bestuurden twee medewerkers van Eyeworks de camera's en beoordeelden het aangeboden materiaal <PERSOON> als de camera's al aan het opnemen waren, zou er toestemming worden gevraagd voor het filmen van de betreffende patiënten Medewerkers van Eyeworks zouden dit in meerdere gevallen pas na de behandeling gedaan hebben Volgens VUmc was het niet in alle gevallen mogelijk om patiënten vooraf al toestemming te vragen Aan ### patiënten werd op variabele momenten in de behandeling toestemming gevraagd voor uitzending, ### daarvan gaven die toestemming De patiënten werden ook na behandeling geïnterviewd Enkele weken voor de geplande eerste uitzending ontstond commotie over de gevolgde werkwijze Mogelijk waren regels met betrekking tot privacy en de geheimhoudingsplicht voor medisch personeel geschonden "Nieuwsuur" interviewde een man die pas bij vertrek uit het ziekenhuis door medewerkers van Eyeworks gevraagd was of de opnames die van zijn dochter waren gemaakt, uitgezonden mochten worden In een poging een eind te maken aan de discussie besloot RTL de eerste uitzending die gepland stond voor <DATUM> reeds op <DATUM> uit te zenden Aan de patiënten werd nogmaals om toestemming gevraagd.
550
www
op <DATUM> Oorspronkelijk was de startdatum van de serie <DATUM> De serie werd opgenomen in <INSTELLING> gedurende zestien dagen in januari en februari ### Op de afdeling spoedeisende hulp waren ## camera's opgehangen waarvan de helft vast en de helft op afstand bestuurbaar Maximaal twee camera's konden tegelijkertijd opnemen In een regiekamer bestuurden twee medewerkers van Eyeworks de camera's en beoordeelden het aangeboden materiaal <PERSOON> als de camera's al aan het opnemen waren, zou er toestemming worden gevraagd voor het filmen van de betreffende patiënten Medewerkers van Eyeworks zouden dit in meerdere gevallen pas na de behandeling gedaan hebben Volgens VUmc was het niet in alle gevallen mogelijk om patiënten vooraf al toestemming te vragen Aan ### patiënten werd op variabele momenten in de behandeling toestemming gevraagd voor uitzending, ### daarvan gaven die toestemming De patiënten werden ook na behandeling geïnterviewd Enkele weken voor de geplande eerste uitzending ontstond commotie over de gevolgde werkwijze Mogelijk waren regels met betrekking tot privacy en de geheimhoudingsplicht voor medisch personeel geschonden "Nieuwsuur" interviewde een man die pas bij vertrek uit het ziekenhuis door medewerkers van Eyeworks gevraagd was of de opnames die van zijn dochter waren gemaakt, uitgezonden mochten worden In een poging een eind te maken aan de discussie besloot RTL de eerste uitzending die gepland stond voor <DATUM> reeds op <DATUM> uit te zenden Aan de patiënten werd nogmaals om toestemming gevraagd Het verzoek werd direct ingewilligd Na alle commotie om het programma besloten drie behandelde patiënten met hun advocaat <PERSOON> aangifte te doen tegen VUmc, de behandelend artsen en Eyeworks Volgens velen is het beroepsgeheim van artsen geschonden door het filmen van patiënten buiten hun medeweten Het VUmc besloot na alle ophef de regels omtrent het mediabeleid te herzien VUmc en Eyeworks accepteerden in juni ### een schikking van ## ### euro Peperwortelboom De peperwortelboom ("Moringa oleifera") is een boom uit de familie "Moringaceae" De soort komt vooral voor in tropische en subtropische gebieden met een steppeklimaat "Moringa oleifera" staat ook wel bekend als de 'wonderboom' vanwege de hoge voedingswaarde en medicinale eigenschappen van de bladeren en vruchten van de boom Zo worden de bladeren in Zuid-Afrika gebruikt om ondervoeding tegen te gaan Door deze eigenschappen wordt "Moringa oleifera" op grote schaal gekweekt in plantages "Moringa oleifera" groeit het beste op droge zandgrond De boom is goed bestand tegen droogte en groeit relatief snel De plant komt van oorsprong voor in de heuvels aan de zuidelijke kant van de Himalaya in Noordwest-<PERSOON>, maar wordt inmiddels ook gekweekt op plantages in<PERSOON>, Midden- en Zuid-Amerika en Sri Lanka De soort wordt doorgaans gezien als de bruikbaarste boom ter wereld, omdat bijna elk onderdeel van de boom kan worden gebruikt als voedsel of voor andere nuttige doeleinden.
532
www
Het verzoek werd direct ingewilligd Na alle commotie om het programma besloten drie behandelde patiënten met hun advocaat <PERSOON> aangifte te doen tegen VUmc, de behandelend artsen en Eyeworks Volgens velen is het beroepsgeheim van artsen geschonden door het filmen van patiënten buiten hun medeweten Het VUmc besloot na alle ophef de regels omtrent het mediabeleid te herzien VUmc en Eyeworks accepteerden in juni ### een schikking van ## ### euro Peperwortelboom De peperwortelboom ("Moringa oleifera") is een boom uit de familie "Moringaceae" De soort komt vooral voor in tropische en subtropische gebieden met een steppeklimaat "Moringa oleifera" staat ook wel bekend als de 'wonderboom' vanwege de hoge voedingswaarde en medicinale eigenschappen van de bladeren en vruchten van de boom Zo worden de bladeren in Zuid-Afrika gebruikt om ondervoeding tegen te gaan Door deze eigenschappen wordt "Moringa oleifera" op grote schaal gekweekt in plantages "Moringa oleifera" groeit het beste op droge zandgrond De boom is goed bestand tegen droogte en groeit relatief snel De plant komt van oorsprong voor in de heuvels aan de zuidelijke kant van de Himalaya in Noordwest-<PERSOON>, maar wordt inmiddels ook gekweekt op plantages in<PERSOON>, Midden- en Zuid-Amerika en Sri Lanka De soort wordt doorgaans gezien als de bruikbaarste boom ter wereld, omdat bijna elk onderdeel van de boom kan worden gebruikt als voedsel of voor andere nuttige doeleinden In Zuid- en Zuidoost-Azië worden ze in veel gerechten verwerkt De zaden uit de volgroeide vruchten kunnen worden gegeten als noten of erwten Tevens kan uit de zaden ## tot ##% plantaardige olie worden gewonnen, genaamd behenolie De bloemen van de boom zijn, indien gekookt, ook eetbaar De wortel kan worden vermalen en gebruikt als condiment De bladeren van de boom zijn rijk aan onder andere bètacaroteen, vitamine C, proteïne, ijzer en kalium De bladeren kunnen worden gekookt als spinazie, of gedroogd en vermalen worden toegevoegd aan maaltijden Vanwege de sterke voedingswaarde van de boom, wordt "Moringa oleifera" op steeds grotere schaal ingezet voor de bestrijding van ondervoeding in ontwikkelingslanden Onder andere Trees for Life, Church World Service, Educational Concerns for Hunger Organization, en Volunteer Partnerships for West Africa gebruiken de boom voor dit doel De zaden van "Moringa oleifera" kunnen worden gebruikt om water te zuiveren, daar ze in staat zijn tot ## procent van onzuiverheden en micro-organismen uit water te halen De bladeren en vruchten kunnen worden verwerkt in medicijnen <PERSOON> P### #A# (afgekort CYP#A#) is een lid van de cytochroom P### enzymfamilie Het is het belangrijkste enzym dat lichaamsvreemde stoffen in het lichaam omzet De lever bevat het meeste van dit enzym Veel toegediende geneesmiddelen worden door dit enzym omgezet Het enzym is betrokken bij de synthese van lichaamseigen stoffen zoals steroïden en bij de omzetting van lichaamsvreemde stoffen, zoals gifstoffen en geneesmiddelen.
544
www
verwerkt De zaden uit de volgroeide vruchten kunnen worden gegeten als noten of erwten Tevens kan uit de zaden ## tot ##% plantaardige olie worden gewonnen, genaamd behenolie De bloemen van de boom zijn, indien gekookt, ook eetbaar De wortel kan worden vermalen en gebruikt als condiment De bladeren van de boom zijn rijk aan onder andere bètacaroteen, vitamine C, proteïne, ijzer en kalium De bladeren kunnen worden gekookt als spinazie, of gedroogd en vermalen worden toegevoegd aan maaltijden Vanwege de sterke voedingswaarde van de boom, wordt "Moringa oleifera" op steeds grotere schaal ingezet voor de bestrijding van ondervoeding in ontwikkelingslanden Onder andere Trees for Life, Church World Service, Educational Concerns for Hunger Organization, en Volunteer Partnerships for West Africa gebruiken de boom voor dit doel De zaden van "Moringa oleifera" kunnen worden gebruikt om water te zuiveren, daar ze in staat zijn tot ## procent van onzuiverheden en micro-organismen uit water te halen De bladeren en vruchten kunnen worden verwerkt in medicijnen <PERSOON> P### #A# (afgekort CYP#A#) is een lid van de cytochroom P### enzymfamilie Het is het belangrijkste enzym dat lichaamsvreemde stoffen in het lichaam omzet De lever bevat het meeste van dit enzym Veel toegediende geneesmiddelen worden door dit enzym omgezet Het enzym is betrokken bij de synthese van lichaamseigen stoffen zoals steroïden en bij de omzetting van lichaamsvreemde stoffen, zoals gifstoffen en geneesmiddelen Geneesmiddelen en andere stoffen die worden ingenomen kunnen op drie manieren te maken krijgen met bovenstaand enzym Verandering in activiteit kan leiden tot een groot verschil in werking van het toegediende middel Ook voedingsstoffen zoals grapefruit en pompelmoes zijn van invloed en remmen het enzym Ben <PERSOON> (Ben) Sajet (<LOCATIE>, <DATUM> - aldaar, <DATUM> was een Nederlands arts, bestuurder en sociaal-democratisch politicus Hij was van ### tot ### - onderbroken door de periode van de Tweede Wereldoorlog - lid van de Amsterdamse gemeenteraad voor de SDAP (later de PvdA) Van ### tot ### was hij tevens Provinciaal Statenlid van Noord-<PERSOON> Als arts en als politicus zette Sajet zich in voor verbetering van de gezondheidszorg en maatschappelijk welzijn Ben Sajet was de zoon van de diamantbewerker en diamanthandelaar <PERSOON> en zijn vrouw <PERSOON> Het gezin Sajet was orthodox-joods en behoorde tot de middenstand Sajet bezocht de HBS en studeerde daarna medicijnen aan de <PERSOON>Sajet> was al jong geïnteresseerd in het socialisme Hij bewonderde Troelstra en werd in ### lid van de SDAP Sajet was niet belijdend gelovig maar sloot zich wel aan bij de Poale Zionbeweging, die in Palestina een socialistische staat wilde stichten Na zijn afstuderen als arts in ### vestigde Sajet zich als huisarts in de Transvaalbuurt in <LOCATIE> Van ### tot ### was hij directeur-geneesheer van het op te richten Sanatorium Zonnestraal in <LOCATIE> en van ### tot ### schoolarts Daarna was hij weer huisarts.
577
www
te maken krijgen met bovenstaand enzym Verandering in activiteit kan leiden tot een groot verschil in werking van het toegediende middel Ook voedingsstoffen zoals grapefruit en pompelmoes zijn van invloed en remmen het enzym Ben <PERSOON> (Ben) Sajet (<LOCATIE>, <DATUM> - aldaar, <DATUM> was een Nederlands arts, bestuurder en sociaal-democratisch politicus Hij was van ### tot ### - onderbroken door de periode van de Tweede Wereldoorlog - lid van de Amsterdamse gemeenteraad voor de SDAP (later de PvdA) Van ### tot ### was hij tevens Provinciaal Statenlid van Noord-<PERSOON> Als arts en als politicus zette Sajet zich in voor verbetering van de gezondheidszorg en maatschappelijk welzijn Ben Sajet was de zoon van de diamantbewerker en diamanthandelaar <PERSOON> en zijn vrouw <PERSOON> Het gezin Sajet was orthodox-joods en behoorde tot de middenstand Sajet bezocht de HBS en studeerde daarna medicijnen aan de <PERSOON>Sajet> was al jong geïnteresseerd in het socialisme Hij bewonderde Troelstra en werd in ### lid van de SDAP Sajet was niet belijdend gelovig maar sloot zich wel aan bij de Poale Zionbeweging, die in Palestina een socialistische staat wilde stichten Na zijn afstuderen als arts in ### vestigde Sajet zich als huisarts in de Transvaalbuurt in <LOCATIE> Van ### tot ### was hij directeur-geneesheer van het op te richten Sanatorium Zonnestraal in <LOCATIE> en van ### tot ### schoolarts Daarna was hij weer huisarts Ook als huisarts hield hij zich bezig met sociale geneeskunde Hij publiceerde met de econoom <PERSOON>, toen verbonden aan het Gemeentelijk Bureau van Statistiek in <LOCATIE>, studies over mazelen en kinkhoest in <LOCATIE> Ook deed hij onderzoek naar de gevolgen voor de volksgezondheid van de slechte sociaal-hygiënische omstandigheden tijdens de Eerste Wereldoorlog Hij publiceerde regelmatig artikelen over sociaal-medische onderwerpen in de tijdschriften "De Socialistische Gids, Sociale Voorzorg" en "De Vakbeweging" Op <DATUM> promoveerde hij in <LOCATIE> op een proefschrift getiteld "Bijdrage tot de geneeskundige beoordeeling in de practijk van de ongevallenwet " Sajet werd in ### lid van de Amsterdamse gemeenteraad voor de SDAP In ### kreeg hij ook zitting in de provinciale staten van Noord-<PERSOON> (###-###) In de gemeenteraad hield Sajet zich vooral bezig met volksgezondheid, en daarnaast met onderwijs, blinden- en bejaardenzorg Tijdens de Spaanse Burgeroorlog pleitte hij voor opvang en verzorging van Spaanse vluchtelingen in <LOCATIE> Hij was betrokken bij de medische commissie Hulp aan Spanje en bezocht het land enkele keren Tijdens de Duitse bezetting van <LOCATIE> werd Sajet, net als andere Joodse ambtsdragers, in november ### op bevel van rijkscommissaris <PERSOON> uit de gemeenteraad en de provinciale staten gezet Zijn jongste zoon <PERSOON> was een van eerste Engelandvaarders en was begin augustus ### al naar Engeland gezeild In de nacht van ## op <DATUM> waagde ook Sajet zelf met zijn twee oudere zoons en verzetsstrijder <PERSOON> de oversteek.
595
www
als huisarts hield hij zich bezig met sociale geneeskunde Hij publiceerde met de econoom <PERSOON>, toen verbonden aan het Gemeentelijk Bureau van Statistiek in <LOCATIE>, studies over mazelen en kinkhoest in <LOCATIE> Ook deed hij onderzoek naar de gevolgen voor de volksgezondheid van de slechte sociaal-hygiënische omstandigheden tijdens de Eerste Wereldoorlog Hij publiceerde regelmatig artikelen over sociaal-medische onderwerpen in de tijdschriften "De Socialistische Gids, Sociale Voorzorg" en "De Vakbeweging" Op <DATUM> promoveerde hij in <LOCATIE> op een proefschrift getiteld "Bijdrage tot de geneeskundige beoordeeling in de practijk van de ongevallenwet " Sajet werd in ### lid van de Amsterdamse gemeenteraad voor de SDAP In ### kreeg hij ook zitting in de provinciale staten van Noord-<PERSOON> (###-###) In de gemeenteraad hield Sajet zich vooral bezig met volksgezondheid, en daarnaast met onderwijs, blinden- en bejaardenzorg Tijdens de Spaanse Burgeroorlog pleitte hij voor opvang en verzorging van Spaanse vluchtelingen in <LOCATIE> Hij was betrokken bij de medische commissie Hulp aan Spanje en bezocht het land enkele keren Tijdens de Duitse bezetting van <LOCATIE> werd Sajet, net als andere Joodse ambtsdragers, in november ### op bevel van rijkscommissaris <PERSOON> uit de gemeenteraad en de provinciale staten gezet Zijn jongste zoon <PERSOON> was een van eerste Engelandvaarders en was begin augustus ### al naar Engeland gezeild In de nacht van ## op <DATUM> waagde ook Sajet zelf met zijn twee oudere zoons en verzetsstrijder <PERSOON> de oversteek Bij aankomst daar kregen ze te horen dat <PERSOON>, inmiddels piloot in opleiding bij de RAF, enkele dagen eerder dodelijk was verongelukt Sajets tweede zoon, <PERSOON>, kwam in Engeland om het leven bij een auto-ongeluk Sajet was tijdens de oorlog onder andere actief als scheepsarts en keuringsarts op Jamaica Ook hield hij zich bezig met het ontwikkelen van een systeem voor sociale gezondheidszorg in <LOCATIE>, gebaseerd op het Britse Beveridge-plan Zijn ideeën zijn na de Tweede Wereldoorlog deels uitgevoerd Bij terugkeer in <LOCATIE> na de bevrijding bleek dat veel van zijn naaste familieleden in de Holocaust waren vermoord Na de oorlog pakte Sajet zijn activiteiten in gemeenteraad en provinciale staten weer op, nu voor de Partij van de Arbeid Hij was in de Amsterdamse raad woordvoerder inzake de reorganisatie van de gezondheidszorg Hij pleitte als raadslid voor de vestiging van een nieuw Academisch Ziekenhuis aan de rand van de stad Ook was Sajet voorzitter van de Commissie voor de Verzoekschriften Hij zette zich in die functie in voor burgers van wie de belangen door de bureaucratie over het hoofd werden gezien In ### nam hij afscheid als gemeenteraadslid <PERSOON>, die op dat moment voorzitter was van de PvdA-fractie in de gemeenteraad, noemde Sajet 'Een ideaal raadslid, omdat hij zo lastig kon zijn'.
539
www
daar kregen ze te horen dat <PERSOON>, inmiddels piloot in opleiding bij de RAF, enkele dagen eerder dodelijk was verongelukt Sajets tweede zoon, <PERSOON>, kwam in Engeland om het leven bij een auto-ongeluk Sajet was tijdens de oorlog onder andere actief als scheepsarts en keuringsarts op Jamaica Ook hield hij zich bezig met het ontwikkelen van een systeem voor sociale gezondheidszorg in <LOCATIE>, gebaseerd op het Britse Beveridge-plan Zijn ideeën zijn na de Tweede Wereldoorlog deels uitgevoerd Bij terugkeer in <LOCATIE> na de bevrijding bleek dat veel van zijn naaste familieleden in de Holocaust waren vermoord Na de oorlog pakte Sajet zijn activiteiten in gemeenteraad en provinciale staten weer op, nu voor de Partij van de Arbeid Hij was in de Amsterdamse raad woordvoerder inzake de reorganisatie van de gezondheidszorg Hij pleitte als raadslid voor de vestiging van een nieuw Academisch Ziekenhuis aan de rand van de stad Ook was Sajet voorzitter van de Commissie voor de Verzoekschriften Hij zette zich in die functie in voor burgers van wie de belangen door de bureaucratie over het hoofd werden gezien In ### nam hij afscheid als gemeenteraadslid <PERSOON>, die op dat moment voorzitter was van de PvdA-fractie in de gemeenteraad, noemde Sajet 'Een ideaal raadslid, omdat hij zo lastig kon zijn' Haia/Catrien overleed op <DATUM> In juli ### hertrouwde hij met <PERSOON>, zij was ook arts Zij kregen twee dochters <PERSOON> kreeg in ### de Yad Vashem onderscheiding Rechtvaardige onder de Volkeren omdat zij tijdens de bezetting onderdak had geboden aan Joden Ter gelegenheid van zijn ##ste verjaardag boden vrienden Sajet in ### een erebundel aan "Het boek Sajet Opstellen over aspecten der sociale geneeskunde, door vrienden aangeboden aan <PERSOON> ter gelegenheid van zijn tachtigste verjaardag", waarvoor <PERSOON> het voorwoord schreef Bij zijn ##ste verjaardag in ### verscheen "Een leven lang Ben Sajet, verteld aan <PERSOON> and Neural Genetics Society De International Behavioural and Neural Genetics Society (IBANGS) is een internationale organisatie voor neuro- en gedragsgenetica, opgericht in ### Het doel van IBANGS is het bevorderen van onderzoek op deze gebieden van de erfelijkheidsleer Het doel van IBANGS is het bevorderen van onderzoek op het gebied van de neurogedragsgenetica door IBANGS eert jaarlijks toponderzoekers op het gebied van de neurogedragsgenetica met Een "Distinguished Service Award" voor buitengewone bijdragen tot het vakgebied wordt op een meer onregelmatige basis toegekend IBANGS werd in ### opgericht als de "European Behavioural and Neural Genetics Society", met <PERSOON> als eerste president De naam en het werkgebied van EBANGS werden veranderd in "internationaal" op de eerste bijeenkomst van de vereniging in Orleans, Frankrijk in ### IBANGS is een van de oprichters van de Federation of European Neuroscience Societies De volgende personen zijn president van de vereniging geweest.
539
www
de Yad Vashem onderscheiding Rechtvaardige onder de Volkeren omdat zij tijdens de bezetting onderdak had geboden aan Joden Ter gelegenheid van zijn ##ste verjaardag boden vrienden Sajet in ### een erebundel aan "Het boek Sajet Opstellen over aspecten der sociale geneeskunde, door vrienden aangeboden aan <PERSOON> ter gelegenheid van zijn tachtigste verjaardag", waarvoor <PERSOON> het voorwoord schreef Bij zijn ##ste verjaardag in ### verscheen "Een leven lang Ben Sajet, verteld aan <PERSOON> and Neural Genetics Society De International Behavioural and Neural Genetics Society (IBANGS) is een internationale organisatie voor neuro- en gedragsgenetica, opgericht in ### Het doel van IBANGS is het bevorderen van onderzoek op deze gebieden van de erfelijkheidsleer Het doel van IBANGS is het bevorderen van onderzoek op het gebied van de neurogedragsgenetica door IBANGS eert jaarlijks toponderzoekers op het gebied van de neurogedragsgenetica met Een "Distinguished Service Award" voor buitengewone bijdragen tot het vakgebied wordt op een meer onregelmatige basis toegekend IBANGS werd in ### opgericht als de "European Behavioural and Neural Genetics Society", met <PERSOON> als eerste president De naam en het werkgebied van EBANGS werden veranderd in "internationaal" op de eerste bijeenkomst van de vereniging in Orleans, Frankrijk in ### IBANGS is een van de oprichters van de Federation of European Neuroscience Societies De volgende personen zijn president van de vereniging geweest Phillips (###-###), <LOCATIE>-Sup Shin (###-###), <PERSOON> (###-###), <PERSOON> (###-###), <PERSOON> (###-###), <PERSOON> (###-###), en <PERSOON> (###-###) De huidige president is <PERSOON> ("liquor burowi") is een desinfecterende oplossing van aluin en lood(II)acetaat die in de vorige eeuw werd gebruikt om zwellingen door bijvoorbeeld insectenbeten snel te laten verdwijnen Ook behandeling van bloeduitstortingen is effectief met burowwater Omdat het lood bevat, is het inmiddels om gezondheidsredenen verboden In verschillende landen weer loodvrij geïntroduceerd (Solutio aluminii acetici malici) Burowwater is genoemd naar de Duitse oogarts <PERSOON-##> (###-###) <PERSOON-##>, <DATUM> - Koningsbergen, <DATUM> was een <PERSOON-##> oogarts die onder meer bekend is van het door hem uitgevonden genoemde burowwater <PERSOON-##> is een Amerikaans doctor in de geneeskunde en titularis <PERSOON-##> of Medicine and Epidemiology and Public Health aan Yale University, naast directeur van het "Yale Program on Aging" onderzoeksinstituut naar ouderdomsverschijnselen Ze studeerde af aan de Universiteit van Michigan, als B A in ### en als Doctor of Medicine (M D ) in ### Als onderzoeker was ze eerst verbonden aan de Universiteit van Minnesota Ze specialiseerde zich in geriatrie aan de University of Rochester Ze verrichtte baanbrekend onderzoek naar de gevolgen van valincidenten bij ouderen en deed onderzoek naar effectieve en kostefficiënte methoden om de risico's en gevolgen te beperken.
621
www
Crabbe (###-###), <PERSOON> (###-###), <PERSOON> (###-###), <PERSOON> (###-###), en <PERSOON> (###-###) De huidige president is <PERSOON> ("liquor burowi") is een desinfecterende oplossing van aluin en lood(II)acetaat die in de vorige eeuw werd gebruikt om zwellingen door bijvoorbeeld insectenbeten snel te laten verdwijnen Ook behandeling van bloeduitstortingen is effectief met burowwater Omdat het lood bevat, is het inmiddels om gezondheidsredenen verboden In verschillende landen weer loodvrij geïntroduceerd (Solutio aluminii acetici malici) Burowwater is genoemd naar de Duitse oogarts <PERSOON> (###-###) <PERSOON>, <DATUM> - Koningsbergen, <DATUM> was een <PERSOON> oogarts die onder meer bekend is van het door hem uitgevonden genoemde burowwater <PERSOON> is een Amerikaans doctor in de geneeskunde en titularis <PERSOON-##> of Medicine and Epidemiology and Public Health aan Yale University, naast directeur van het "Yale Program on Aging" onderzoeksinstituut naar ouderdomsverschijnselen Ze studeerde af aan de Universiteit van Michigan, als B A in ### en als Doctor of Medicine (M D ) in ### Als onderzoeker was ze eerst verbonden aan de Universiteit van Minnesota Ze specialiseerde zich in geriatrie aan de University of Rochester Ze verrichtte baanbrekend onderzoek naar de gevolgen van valincidenten bij ouderen en deed onderzoek naar effectieve en kostefficiënte methoden om de risico's en gevolgen te beperken Eisenberg Award van de Society for General Internal Medicine, de <PERSOON-##> Award van de Council on Aging and Adult Development, American Association for Physical Activity & Recreation (br) In ### kreeg ze de <PERSOON-##> Award van de American Geriatrics Society (br) In ### ontving ze een eredoctoraat van de KU Leuven Syndroom van Shwachman Het syndroom van Shwachman is een weinig voorkomende erfelijke aandoening Het is een ernstige ziekte met klachten op het gebied van de voedselvertering, bloedcellen en afweer, het skelet en geestelijke ontwikkeling Op een bevolking van ## miljoen mensen in <LOCATIE> lijden ongeveer ##-## mensen aan het syndroom van Shwachman Voor het optimaliseren van de zorg voor deze relatief kleine groep patiënten heeft een groep specialisten op één locatie ervaring en kennis over dit zeldzame ziektebeeld gebundeld tot een expertisecentrum waar de verschillende zorgverleners in den lande zich toe kunnen richten Er wordt hard gewerkt om te komen tot adviezen over behandel- en onderzoeksprotocollen, afgestemd op de internationale afspraken Peniscarcinoom Peniscarcinoom, peniskanker of penistumor is kanker aan de penis In de meeste gevallen gaat het om een plaveiselcelcarcinoom van de eikel De overlevingsverwachting voor mannen met deze vorm van kanker is ## tot ##% voor <LEEFTIJD> jaar De kans dat de kanker terugkeert is groot waardoor een regelmatige controle over een langere periode noodzakelijk is Onbesneden mannen in de leeftijd van ## tot <LEEFTIJD> jaar lopen een verhoogd risico op deze vorm van kanker Aalstreep.
606
www
de <PERSOON> Award van de Council on Aging and Adult Development, American Association for Physical Activity & Recreation (br) In ### kreeg ze de <PERSOON> Award van de American Geriatrics Society (br) In ### ontving ze een eredoctoraat van de KU Leuven Syndroom van Shwachman Het syndroom van Shwachman is een weinig voorkomende erfelijke aandoening Het is een ernstige ziekte met klachten op het gebied van de voedselvertering, bloedcellen en afweer, het skelet en geestelijke ontwikkeling Op een bevolking van ## miljoen mensen in <LOCATIE> lijden ongeveer ##-## mensen aan het syndroom van Shwachman Voor het optimaliseren van de zorg voor deze relatief kleine groep patiënten heeft een groep specialisten op één locatie ervaring en kennis over dit zeldzame ziektebeeld gebundeld tot een expertisecentrum waar de verschillende zorgverleners in den lande zich toe kunnen richten Er wordt hard gewerkt om te komen tot adviezen over behandel- en onderzoeksprotocollen, afgestemd op de internationale afspraken Peniscarcinoom Peniscarcinoom, peniskanker of penistumor is kanker aan de penis In de meeste gevallen gaat het om een plaveiselcelcarcinoom van de eikel De overlevingsverwachting voor mannen met deze vorm van kanker is ## tot ##% voor <LEEFTIJD> jaar De kans dat de kanker terugkeert is groot waardoor een regelmatige controle over een langere periode noodzakelijk is Onbesneden mannen in de leeftijd van ## tot <LEEFTIJD> jaar lopen een verhoogd risico op deze vorm van kanker Aalstreep De aalstreep is een kenmerkende aftekening in de primitieve vachtkleur bij paarden die 'wildkleur' genoemd wordt en bij het primitieve gen non-dun # welke wel de primitieve aftekeningen geeft maar geen verdunningseffect geeft zoals bij het dun gen dat wildkleur veroorzaakt Bij primitieve ezels vormt deze streep een kruis op de schoft met strepen die aan weerszijden afdalen in de richting van de voorpoten De oorsprong van deze donkere streep, die ook bij geiten en andere niet-paardachtigen in het oorspronkelijke vachtkleed voorkomt, ligt in een typisch migratiepatroon van pigmentcellen (melanocyten) tijdens de ontwikkeling van het embryo Voor de wildkleur is verder kenmerkend dat bij de meeste dieren zogenaamde 'zebrastrepen' voorkomen aan de benen Ook een vaalbruine vacht met tweekleurige manen zijn kenmerkend voor de wildkleur Door fokselectie op vachtkleur zijn de meeste modernere paardenrassen deze aftekening kwijtgeraakt Rassen die deze primitieve aftekening nog wel vertonen zijn bijvoorbeeld het fjordenpaard, de konik, de sorraia, de dülmener en het przewalskipaard Onderzoekers van onder andere de Zweedse Uppsala Universiteit concludeerden eind ### dat verkleuringen van het haar op de aalstreep bij paarden veroorzaakt zijn door mutatie van het gen TBX# Mankheid Mankheid bij paarden (ook kreupelheid), paardachtigen en honden betekent een beperking in hun sportieve prestaties en gebruiksduur Veelal is de mankheid moeilijk te lokaliseren, en is de oorzaak moeilijk te achterhalen Oorzaken kunnen zijn erfelijke belasting (bijvoorbeeld congenitale heupdysplasie, afgebroken kraakbeenstukje), te grote fysieke belasting of intensieve training op te jonge leeftijd, ontstekingen van verschillende oorsprong, hoefbevangenheid, rotstraal, draadnagel in de hoef.
555
www
paarden die 'wildkleur' genoemd wordt en bij het primitieve gen non-dun # welke wel de primitieve aftekeningen geeft maar geen verdunningseffect geeft zoals bij het dun gen dat wildkleur veroorzaakt Bij primitieve ezels vormt deze streep een kruis op de schoft met strepen die aan weerszijden afdalen in de richting van de voorpoten De oorsprong van deze donkere streep, die ook bij geiten en andere niet-paardachtigen in het oorspronkelijke vachtkleed voorkomt, ligt in een typisch migratiepatroon van pigmentcellen (melanocyten) tijdens de ontwikkeling van het embryo Voor de wildkleur is verder kenmerkend dat bij de meeste dieren zogenaamde 'zebrastrepen' voorkomen aan de benen Ook een vaalbruine vacht met tweekleurige manen zijn kenmerkend voor de wildkleur Door fokselectie op vachtkleur zijn de meeste modernere paardenrassen deze aftekening kwijtgeraakt Rassen die deze primitieve aftekening nog wel vertonen zijn bijvoorbeeld het fjordenpaard, de konik, de sorraia, de dülmener en het przewalskipaard Onderzoekers van onder andere de Zweedse Uppsala Universiteit concludeerden eind ### dat verkleuringen van het haar op de aalstreep bij paarden veroorzaakt zijn door mutatie van het gen TBX# Mankheid Mankheid bij paarden (ook kreupelheid), paardachtigen en honden betekent een beperking in hun sportieve prestaties en gebruiksduur Veelal is de mankheid moeilijk te lokaliseren, en is de oorzaak moeilijk te achterhalen Oorzaken kunnen zijn erfelijke belasting (bijvoorbeeld congenitale heupdysplasie, afgebroken kraakbeenstukje), te grote fysieke belasting of intensieve training op te jonge leeftijd, ontstekingen van verschillende oorsprong, hoefbevangenheid, rotstraal, draadnagel in de hoef Hiervoor laat hij het dier af en aan lopen door een helper, naar rechts en naar links draaien, op harde en zacht ondergronden Aanvullend kan een echografie of een röntgenfoto van de verdachte plaats gemaakt worden Sint <LOCATIE>of Joostenpoort Het Sint <LOCATIE>of Joostenpoort is een hofje aan de <LOCATIE>in de binnenstad van de Nederlandse stad Leiden Het hofje heeft ook een (fraaiere) poort aan het eind van de Doelengracht, die daar aangeduid wordt als de #e <LOCATIE>Het hofje werd gesticht in ### <PERSOON> ten behoeve van dertien weduwen of maagden, ouder dan ## en van onbesproken gedrag Als stichters worden ook wel genoemd <PERSOON> en haar kinderen <PERSOON> en <PERSOON> Joostzonen, die de stichting van het hofje formeel vastlegden, maar zij deden dat vanwege de mondelinge wilsbeschikking van hun man en vader Sinds <DATUM> is het hofje aangewezen als gemeentelijk monument Bupropion Bupropion is een antidepressivum dat werkt als selectieve remmer van de neuronale heropname van catecholamines (noradrenaline en dopamine) met een minimaal effect op de heropname van serotonine Bupropion wordt ook ingezet ter ondersteuning bij het stoppen met roken Het middel wordt op de markt gebracht als "Zyban" en "Wellbutrin" De chemische structuur is verwant met die van amfetamine en aldus werkt bupropion ook enigszins als een psychostimulans Het precieze werkingsmechnisme als antidepressivum en als hulpmiddel om te stoppen met roken is onbekend.
534
www
laat hij het dier af en aan lopen door een helper, naar rechts en naar links draaien, op harde en zacht ondergronden Aanvullend kan een echografie of een röntgenfoto van de verdachte plaats gemaakt worden Sint <LOCATIE>of Joostenpoort Het Sint <LOCATIE>of Joostenpoort is een hofje aan de <LOCATIE>in de binnenstad van de Nederlandse stad Leiden Het hofje heeft ook een (fraaiere) poort aan het eind van de Doelengracht, die daar aangeduid wordt als de #e <LOCATIE>Het hofje werd gesticht in ### <PERSOON> ten behoeve van dertien weduwen of maagden, ouder dan ## en van onbesproken gedrag Als stichters worden ook wel genoemd <PERSOON> en haar kinderen <PERSOON> en <PERSOON> Joostzonen, die de stichting van het hofje formeel vastlegden, maar zij deden dat vanwege de mondelinge wilsbeschikking van hun man en vader Sinds <DATUM> is het hofje aangewezen als gemeentelijk monument Bupropion Bupropion is een antidepressivum dat werkt als selectieve remmer van de neuronale heropname van catecholamines (noradrenaline en dopamine) met een minimaal effect op de heropname van serotonine Bupropion wordt ook ingezet ter ondersteuning bij het stoppen met roken Het middel wordt op de markt gebracht als "Zyban" en "Wellbutrin" De chemische structuur is verwant met die van amfetamine en aldus werkt bupropion ook enigszins als een psychostimulans Het precieze werkingsmechnisme als antidepressivum en als hulpmiddel om te stoppen met roken is onbekend Als bupropion wordt gebruikt voor het stoppen met roken is het van belang om de inname van bupropion twee weken voor de rookstop te starten Medio ### zijn ernstige problemen ontstaan met de levering van Bupropion aan apotheken Verschillende merken worden uit de handel genomen Bupropion blijkt even effectief te zijn in het behandelen van milde tot matige depressies als andere antidepressiva In tegenstelling tot vele andere antidepressiva heeft bupropion geen nadelige invloed op de seksuele functionaliteit Klinisch wordt het geneesmiddel vaak ingezet in combinatie met een ander middel bij patiënten die initieel niet reageerden op een selectieve serotonine-heropnameremmer (SSRI) Bupropion vermindert het verlangen naar nicotine en mildert de zogeheten afkickverschijnselen Op korte termijn vermindert het ook de gewichtstoename die vaak optreedt na het stoppen met roken De behandelduur is meestal # tot ## weken en men dient te stoppen met roken rond de tiende dag Volgens studies is bupropion na <LEEFTIJD> jaar ##% effectiever dan een placebo Bij de behandeling van ADHD kan in eerder zeldzame gevallen geopteerd worden voor het gebruik van bupropion, voornamelijk wanneer de behandeling met meerdere andere geneesmiddelen onsuccesvol gebleken is In ieder geval is voorzichtigheid aan te raden wegens het ontbreken van voldoende onafhankelijke klinische studies naar de werkzaamheid en veiligheid bij kinderen Bij de behandeling van ADD wordt het middel in toenemende mate voorgeschreven in combinatie met methylfenidaat Mogelijk kan bupropion ook ter behandeling van obesitas gebruikt worden wanneer de voordelen opwegen tegen de mogelijke nadelen.
523
www
het stoppen met roken is het van belang om de inname van bupropion twee weken voor de rookstop te starten Medio ### zijn ernstige problemen ontstaan met de levering van Bupropion aan apotheken Verschillende merken worden uit de handel genomen Bupropion blijkt even effectief te zijn in het behandelen van milde tot matige depressies als andere antidepressiva In tegenstelling tot vele andere antidepressiva heeft bupropion geen nadelige invloed op de seksuele functionaliteit Klinisch wordt het geneesmiddel vaak ingezet in combinatie met een ander middel bij patiënten die initieel niet reageerden op een selectieve serotonine-heropnameremmer (SSRI) Bupropion vermindert het verlangen naar nicotine en mildert de zogeheten afkickverschijnselen Op korte termijn vermindert het ook de gewichtstoename die vaak optreedt na het stoppen met roken De behandelduur is meestal # tot ## weken en men dient te stoppen met roken rond de tiende dag Volgens studies is bupropion na <LEEFTIJD> jaar ##% effectiever dan een placebo Bij de behandeling van ADHD kan in eerder zeldzame gevallen geopteerd worden voor het gebruik van bupropion, voornamelijk wanneer de behandeling met meerdere andere geneesmiddelen onsuccesvol gebleken is In ieder geval is voorzichtigheid aan te raden wegens het ontbreken van voldoende onafhankelijke klinische studies naar de werkzaamheid en veiligheid bij kinderen Bij de behandeling van ADD wordt het middel in toenemende mate voorgeschreven in combinatie met methylfenidaat Mogelijk kan bupropion ook ter behandeling van obesitas gebruikt worden wanneer de voordelen opwegen tegen de mogelijke nadelen Wegens het convulsie-drempelverlagend effect van bupropion is het gebruik ten sterkste af te raden bij patiënten die eerder een convulsie ondergingen of epilepsie hebben Het gebruik bij alcohol- of benzodiazepineverslaving is ook gecontra-indiceerd wegens het verhoogde risico op convulsies bij abrupte ontwenningsverschijnselen van alcohol of benzodiazepines Ook ernstige levercirrose, een eetstoornis in de voorgeschiedenis of een tumor in het centrale zenuwstelsel sluiten het gebruik van bupropion uit Bij gelijktijdig gebruik van MAO-inhibitoren is bupropion eveneens af te raden De aanbevolen dosis mag niet overschreden worden wegens het dosisafhankelijk convulsierisico dat bupropion met zich meebrengt Het risico op convulsies bedraagt ongeveer # #% bij een dagelijkse dosis van ### mg tot ### mg (aangewezen dosis), # #% bij een dagelijkse dosis van ### mg tot ### mg en #% bij ### mg/dag Geneesmiddelen die de convulsie-drempel kunnen verlagen moeten ook vermeden worden Voorbeelden zijn onder meer antipsychotica, antidepressiva, antimalariamiddelen, chinolonen, sederende antihistaminica, orale steroïden en tramadol Diabetes, alcoholmisbruik, craniale traumata en het gebruik van eetlustremmers of stimulantia sluiten het gebruik van bupropion eveneens uit wegens het verhoogde convulsierisico Bij het optreden van convulsie of van epileptische symptomen dient de behandeling onmiddellijk stopgezet te worden Hoewel bij niet depressieve personen met hypertensie in studies geen significante bloeddrukverhoging werd vastgesteld, blijken er in de klinische praktijk gevallen van (soms zeer ernstige) hypertensie op te duiken Dit werd waargenomen bij patiënten met en zonder voorafgaande hoge bloeddruk.
535
www
van bupropion is het gebruik ten sterkste af te raden bij patiënten die eerder een convulsie ondergingen of epilepsie hebben Het gebruik bij alcohol- of benzodiazepineverslaving is ook gecontra-indiceerd wegens het verhoogde risico op convulsies bij abrupte ontwenningsverschijnselen van alcohol of benzodiazepines Ook ernstige levercirrose, een eetstoornis in de voorgeschiedenis of een tumor in het centrale zenuwstelsel sluiten het gebruik van bupropion uit Bij gelijktijdig gebruik van MAO-inhibitoren is bupropion eveneens af te raden De aanbevolen dosis mag niet overschreden worden wegens het dosisafhankelijk convulsierisico dat bupropion met zich meebrengt Het risico op convulsies bedraagt ongeveer # #% bij een dagelijkse dosis van ### mg tot ### mg (aangewezen dosis), # #% bij een dagelijkse dosis van ### mg tot ### mg en #% bij ### mg/dag Geneesmiddelen die de convulsie-drempel kunnen verlagen moeten ook vermeden worden Voorbeelden zijn onder meer antipsychotica, antidepressiva, antimalariamiddelen, chinolonen, sederende antihistaminica, orale steroïden en tramadol Diabetes, alcoholmisbruik, craniale traumata en het gebruik van eetlustremmers of stimulantia sluiten het gebruik van bupropion eveneens uit wegens het verhoogde convulsierisico Bij het optreden van convulsie of van epileptische symptomen dient de behandeling onmiddellijk stopgezet te worden Hoewel bij niet depressieve personen met hypertensie in studies geen significante bloeddrukverhoging werd vastgesteld, blijken er in de klinische praktijk gevallen van (soms zeer ernstige) hypertensie op te duiken Dit werd waargenomen bij patiënten met en zonder voorafgaande hoge bloeddruk De meest voorkomende bijwerkingen, gerangschikt volgens frequentie van zeer vaak (<DATUM> tot zeer zelden (<DATUM> slapeloosheid, hoofdpijn, droge mond, misselijkheid, braken, koorts, pijn op de borst, zweten, huiduitslag, constipatie, bloeddrukstijging, blozen, gezichtsstoornissen, tremor, duizeligheid, gewichtsverlies, overgevoeligheidsreacties als netelroos, depressie, tachycardie, convulsies, glykemische stoornissen, anafylaxie, agressie, hallucinaties, dystonie, ataxie, hepatitis, urineretentie, zelfmoord Bupropion is een CYP#D#-remmer en heeft daarmee gevolg voor de eliminatie van middelen die juist voor hun metabolisatie afhankelijk zijn van het CYP#D#-enzymsysteem Te denken valt aan antipsychotica als risperidon, antidepressiva zoals desipramine, imipramine en paroxetine, bètablokkers zoals metoprolol en sommige antiaritmica (propafenon, flecaïnide) Bij middelen als clopidogrel, cyclofosfamide en ifosfamide, die van hetzelfde CYP#B#-enzymsysteem gebruikmaken als dat waardoor bupropion gemetaboliseerd wordt tot hydroxybupropion, is voorzichtigheid geboden MAO-remmers kunnen de giftigheid van bupropion verhogen Subcutaan emfyseem Subcutaan emfyseem of emphysema subcutaneum treedt op als er lucht in het onderhuidse (vet)weefsel aanwezig is Subcutaan betekent onderhuids, emfyseem opgesloten lucht Subcutaan emfyseem ontstaat doordat lucht weglekt uit de luchtwegen of een orgaan in de onderhuidse weefsels Hierdoor treedt pijnloze zwelling op van de huid, die bij aanraking knisperend aanvoelt Soms wordt dit omschreven als het aanraken van een zakje met gepofte rijst Met een stethoscoop is dit vaak knetterend te horen Subcutaan emfyseem ontstaat vaak als gevolg van letsels van de hals, borstkas of buikholte Zo wordt het gezien na een fractuur van het strottenhoofd, bij ribfracturen, bij een pneumomediastinum of een pneumothorax, na het inbrengen van een thoraxdrain, na een hart- of longoperatie en soms bij perforaties in de maag of darm.
596
www
slapeloosheid, hoofdpijn, droge mond, misselijkheid, braken, koorts, pijn op de borst, zweten, huiduitslag, constipatie, bloeddrukstijging, blozen, gezichtsstoornissen, tremor, duizeligheid, gewichtsverlies, overgevoeligheidsreacties als netelroos, depressie, tachycardie, convulsies, glykemische stoornissen, anafylaxie, agressie, hallucinaties, dystonie, ataxie, hepatitis, urineretentie, zelfmoord Bupropion is een CYP#D#-remmer en heeft daarmee gevolg voor de eliminatie van middelen die juist voor hun metabolisatie afhankelijk zijn van het CYP#D#-enzymsysteem Te denken valt aan antipsychotica als risperidon, antidepressiva zoals desipramine, imipramine en paroxetine, bètablokkers zoals metoprolol en sommige antiaritmica (propafenon, flecaïnide) Bij middelen als clopidogrel, cyclofosfamide en ifosfamide, die van hetzelfde CYP#B#-enzymsysteem gebruikmaken als dat waardoor bupropion gemetaboliseerd wordt tot hydroxybupropion, is voorzichtigheid geboden MAO-remmers kunnen de giftigheid van bupropion verhogen Subcutaan emfyseem Subcutaan emfyseem of emphysema subcutaneum treedt op als er lucht in het onderhuidse (vet)weefsel aanwezig is Subcutaan betekent onderhuids, emfyseem opgesloten lucht Subcutaan emfyseem ontstaat doordat lucht weglekt uit de luchtwegen of een orgaan in de onderhuidse weefsels Hierdoor treedt pijnloze zwelling op van de huid, die bij aanraking knisperend aanvoelt Soms wordt dit omschreven als het aanraken van een zakje met gepofte rijst Met een stethoscoop is dit vaak knetterend te horen Subcutaan emfyseem ontstaat vaak als gevolg van letsels van de hals, borstkas of buikholte Zo wordt het gezien na een fractuur van het strottenhoofd, bij ribfracturen, bij een pneumomediastinum of een pneumothorax, na het inbrengen van een thoraxdrain, na een hart- of longoperatie en soms bij perforaties in de maag of darm <PERSOON> of <PERSOON>, <DATUM> – Lindley, <DATUM> was een Belgische verpleegster en de eerste gedode medewerker van het<PERSOON> tussen de Britten en de <PERSOON> Vrijstaat was ze actief als verpleegster bij de Belgisch-Duitse ambulancierdienst Ze is in Lidley begraven en wordt herdacht met een monument-grafsteen Talipes valgus Talipes valgus is de benaming van de stand van de enkel wanneer deze met de hiel naar buiten gedraaid is Je loopt als het ware op de binnenkant van je voet Het tegenovergestelde van talipes valgus is talipes varus wanneer de hiel naar binnen gedraaid is <PERSOON>, gelatiniseerd als <PERSOON>, <DATUM> – <PERSOON>, <DATUM> was een Italiaanse arts, filosoof en botanicus Hij was een van de eerste botanici die een herbarium aanlegden Cesalpino is vooral van blijvend belang door zijn bijdragen aan de botanie In zijn botanische werken classificeerde hij planten op grond van hun vruchten en zaden, en niet zoals in die tijd te doen gebruikelijk op alfabetische volgorde of volgens hun medische eigenschappen Zijn "De plantis Libri XVI", dat in ### verscheen, kan beschouwd worden als het eerste leerboek in de botanie en geldt als een mijlpaal in de botanische wetenschap Cesalpino's belangrijkste bijdragen aan de medische wetenschap betreffen zijn studie aan de anatomie en de fysiologie van de bloedsomloop.
552
www
<PERSOON> of <PERSOON>, <DATUM> – Lindley, <DATUM> was een Belgische verpleegster en de eerste gedode medewerker van het<PERSOON> tussen de Britten en de <PERSOON> Vrijstaat was ze actief als verpleegster bij de Belgisch-Duitse ambulancierdienst Ze is in Lidley begraven en wordt herdacht met een monument-grafsteen Talipes valgus Talipes valgus is de benaming van de stand van de enkel wanneer deze met de hiel naar buiten gedraaid is Je loopt als het ware op de binnenkant van je voet Het tegenovergestelde van talipes valgus is talipes varus wanneer de hiel naar binnen gedraaid is <PERSOON>, gelatiniseerd als <PERSOON>, <DATUM> – <PERSOON>, <DATUM> was een Italiaanse arts, filosoof en botanicus Hij was een van de eerste botanici die een herbarium aanlegden Cesalpino is vooral van blijvend belang door zijn bijdragen aan de botanie In zijn botanische werken classificeerde hij planten op grond van hun vruchten en zaden, en niet zoals in die tijd te doen gebruikelijk op alfabetische volgorde of volgens hun medische eigenschappen Zijn "De plantis Libri XVI", dat in ### verscheen, kan beschouwd worden als het eerste leerboek in de botanie en geldt als een mijlpaal in de botanische wetenschap Cesalpino's belangrijkste bijdragen aan de medische wetenschap betreffen zijn studie aan de anatomie en de fysiologie van de bloedsomloop Cesalpino werd geboren in Arezzo in Toscane Zijn vader, <PERSOON> (overleden ###) was volgens verschillende biografen arts Zijn moeders naam was <PERSOON> De naam Cesalpino zou erop duiden dat de familie van oorsprong uit Gallia Cisalpina afkomstig was Zijn grootvader <PERSOON-##> had zich vermoedelijk vanuit een dorp in Lombardije in Arezzo gevestigd <PERSOON-##> had twee jongere broers <PERSOON-##> (overleden ###) en <PERSOON-##> (gedoopt in ###) Cesalpino bracht zijn jeugd door in zijn geboorteplaats Hij ging waarschijnlijk vanaf ### geneeskunde en filosofie studeren aan de Universiteit van Pisa Zijn leermeester in de anatomie was Realdo Colombo (###-###), maar vooral de anatomische lessen van Vesalius moeten diepe indruk op hem hebben gemaakt In de medicijnen werd hij onderwezen door <PERSOON-##> (ca ###-###) en in de botanie door de beroemde <PERSOON-##> (###-###) onderwees hem in de filosofie van Aristoteles Hij haalde zijn doctorsgraad op <DATUM> In die tijd ontstonden de eerste botanische tuinen in Europa, en de eerste daarvan werd in ###-## in Pisa gesticht, op initiatief van <PERSOON-##>, die er ook de eerste directeur van was In ### vertrok Ghini naar Bologna om daar hoogleraar materia medica te worden, en Cesalpino volgde hem in Pisa op als hoogleraar materia medica en als directeur van de Orto botanico, een functie die hij tot ### zou bekleden, en opnieuw van ### tot ###.
587
www
Battista (overleden ###) was volgens verschillende biografen arts Zijn moeders naam was<PERSOON> De naam Cesalpino zou erop duiden dat de familie van oorsprong uit Gallia Cisalpina afkomstig was Zijn grootvader <PERSOON> had zich vermoedelijk vanuit een dorp in Lombardije in Arezzo gevestigd <PERSOON> had twee jongere broers <PERSOON> (overleden ###) en <PERSOON> (gedoopt in ###) Cesalpino bracht zijn jeugd door in zijn geboorteplaats Hij ging waarschijnlijk vanaf ### geneeskunde en filosofie studeren aan de Universiteit van Pisa Zijn leermeester in de anatomie was Realdo Colombo (###-###), maar vooral de anatomische lessen van Vesalius moeten diepe indruk op hem hebben gemaakt In de medicijnen werd hij onderwezen door <PERSOON> (ca ###-###) en in de botanie door de beroemde <PERSOON> (###-###) onderwees hem in de filosofie van Aristoteles Hij haalde zijn doctorsgraad op <DATUM> In die tijd ontstonden de eerste botanische tuinen in Europa, en de eerste daarvan werd in ###-## in Pisa gesticht, op initiatief van <PERSOON>, die er ook de eerste directeur van was In ### vertrok Ghini naar Bologna om daar hoogleraar materia medica te worden, en Cesalpino volgde hem in Pisa op als hoogleraar materia medica en als directeur van de Orto botanico, een functie die hij tot ### zou bekleden, en opnieuw van ### tot ### De overstap van de botanische naar de medische leerstoel kan met een betere beloning te maken hebben gehad, maar ook met het feit dat de botanici, en in z'n algemeenheid de natuurwetenschappelijke onderzoekers, een mindere reputatie genoten dan de filosofen Ook bij de groothertog had hij meer aanzien als medicus dan als botanicus <PERSOON> gunde hem in ### slechts met tegenzin het geld voor de vervaardiging van de koperplaten voor zijn botanische werk "De Plantis" De faam van zijn botanische tuin leverde hem intussen wél bekendheid op, ook in het buitenland Hij correspondeerde met onder anderen Belon, De l'Obel en Aldrovandi Galileo Galilei was waarschijnlijk tussen ### en ### een van zijn studenten Gedurende zijn professoraat maakte hij botanische excursies naar diverse delen van Italië In ### stuurde hij vanuit Pisa een brief aan bisschop <PERSOON-##>, waarin hij nieuwe principes voor de botanische classificatie uiteenzette, waaraan hij later, in "De Plantis", verdere uitwerking gaf De brief ging vergezeld van een herbarium met zevenhonderdachtenzestig planten, met hun namen en classificatie In ### trok hij met zijn student <PERSOON-##> door Toscane op zoek naar medicinale planten, in opdracht van <PERSOON-##> Pius V, die er een "hortus medicus" mee wilde beginnen in <PERSOON-##> Enkele jaren na ### trouwde Cesalpino met Gherarda di Bernardino Baroncini, en in ### werd hun enige zoon, Giovan Battista, geboren In ### en ### ontstonden conflicten tussen enkele docenten in Pisa, met name tussen Cesalpino en <PERSOON-##>, lector in de filosofie.
622
www
met het feit dat de botanici, en in z'n algemeenheid de natuurwetenschappelijke onderzoekers, een mindere reputatie genoten dan de filosofen Ook bij de groothertog had hij meer aanzien als medicus dan als botanicus <PERSOON> gunde hem in ### slechts met tegenzin het geld voor de vervaardiging van de koperplaten voor zijn botanische werk "De Plantis" De faam van zijn botanische tuin leverde hem intussen wél bekendheid op, ook in het buitenland Hij correspondeerde met onder anderen Belon, De l'Obel en Aldrovandi Galileo Galilei was waarschijnlijk tussen ### en ### een van zijn studenten Gedurende zijn professoraat maakte hij botanische excursies naar diverse delen van Italië In ### stuurde hij vanuit Pisa een brief aan bisschop <PERSOON>, waarin hij nieuwe principes voor de botanische classificatie uiteenzette, waaraan hij later, in "De Plantis", verdere uitwerking gaf De brief ging vergezeld van een herbarium met zevenhonderdachtenzestig planten, met hun namen en classificatie In ### trok hij met zijn student <PERSOON> door Toscane op zoek naar medicinale planten, in opdracht van <PERSOON> Pius V, die er een "hortus medicus" mee wilde beginnen in <PERSOON> Enkele jaren na ### trouwde Cesalpino met Gherarda di Bernardino Baroncini, en in ### werd hun enige zoon, Giovan Battista, geboren In ### en ### ontstonden conflicten tussen enkele docenten in Pisa, met name tussen Cesalpino en <PERSOON>, lector in de filosofie Als gevolg hiervan ontsloeg de groothertog Cesalpino en benoemde Girolamo Mercuriali in de leerstoel in de medicijnen Cesalpino vertrok daarop naar <PERSOON>, met een aanbevelingsbrief voor zijn voormalige student Mercati om een betrekking voor hem te vinden in die stad In ### accepteerde hij het verzoek van <PERSOON> om zijn lijfarts te worden en de daaraan gekoppelde functie van lector in de geneeskunde aan de <PERSOON> bleef de rest van zijn leven in <PERSOON> Hij raakte bevriend met <PERSOON>, die hij ook lang verzorgde Na de dood van Neri was hij aanwezig bij de opgraving van diens lijk en legde getuigenis af van de wonderbaarlijke conservering Neri is later heilig verklaard Onduidelijk is of Cesalpino ook een functie bij de door Mercati rond ### in <PERSOON> begonnen botanische tuin kreeg In <PERSOON> was de botanicus <PERSOON-##>, die later de botanische tuin van Messina stichtte en enige tijd <PERSOON-##> onder zijn hoede had, een van zijn studenten <PERSOON-##> overleed in ### in <PERSOON> aan de gevolgen van een acute longontsteking Cesalpino's belangrijkste publicatie was "De plantis libri XVI" (## boeken over planten) Het moment van verschijnen, ###, is een mijlpaal in de botanische wetenschap van vóór <PERSOON-##> omdat het met recht beschouwd kan worden als het eerste wetenschappelijke tekstboek over botanie Het werk is opgedragen aan Groothertog <PERSOON-##> Anders dan de kruidboeken uit die tijd, bevat "De Plantis" geen afbeeldingen van planten.
589
www
de medicijnen Cesalpino vertrok daarop naar <PERSOON>, met een aanbevelingsbrief voor zijn voormalige student Mercati om een betrekking voor hem te vinden in die stad In ### accepteerde hij het verzoek van <PERSOON> om zijn lijfarts te worden en de daaraan gekoppelde functie van lector in de geneeskunde aan de <PERSOON> bleef de rest van zijn leven in <PERSOON> Hij raakte bevriend met <PERSOON>, die hij ook lang verzorgde Na de dood van Neri was hij aanwezig bij de opgraving van diens lijk en legde getuigenis af van de wonderbaarlijke conservering Neri is later heilig verklaard Onduidelijk is of Cesalpino ook een functie bij de door Mercati rond ### in <PERSOON> begonnen botanische tuin kreeg In <PERSOON> was de botanicus <PERSOON>, die later de botanische tuin van Messina stichtte en enige tijd <PERSOON> onder zijn hoede had, een van zijn studenten <PERSOON> overleed in ### in <PERSOON> aan de gevolgen van een acute longontsteking Cesalpino's belangrijkste publicatie was "De plantis libri XVI" (## boeken over planten) Het moment van verschijnen, ###, is een mijlpaal in de botanische wetenschap van vóór <PERSOON> omdat het met recht beschouwd kan worden als het eerste wetenschappelijke tekstboek over botanie Het werk is opgedragen aan Groothertog <PERSOON> Anders dan de kruidboeken uit die tijd, bevat "De Plantis" geen afbeeldingen van planten Vanaf het begin van de ##e eeuw tot aan de huidige tijd zijn botanici het erover eens dat Cesalpino in dit boek, waarin hij zich nog door Aristoteles liet leiden, de fundamenten heeft gelegd voor de morfologie en de fysiologie van planten en dat hij hierin de eerste wetenschappelijke classificatie van de bloemplanten heeft samengesteld In het beknopte eerste boek presenteerde hij de principes van de botanie volgens de methodes van Aristoteles en Theophrastus; in de resterende ## boeken beschreef en classificeerde hij meer dan <DATUM> planten Het werk was in drie dingen uniek het grote aantal originele en scherpe waarnemingen, vooral met betrekking tot bloemen, vruchten en zaden, bovendien gedaan vóór de uitvinding van de microscoop; de keuze om de organen voor reproductie te gebruiken als basis voor de botanische classificatie; en ten slotte de ingenieuze en tegelijk volstrekt filosofische behandeling van het vele materiaal dat hij door observatie had verzameld Cesalpino gaf in ### nog een aanvulling uit op dit werk, onder de titel "Appendix ad libros de plantis et quaestiones peripateticas" Cesalpino staat in de geschiedenis van de botanie ook bekend als een van de eersten die een herbarium aanlegden en zeker de eerste die dat deed volgens een wetenschappelijke classificatie Een van de oudste nog bestaande herbaria is het herbarium dat hij tussen ### en ### samenstelde voor <PERSOON-##> Na veel omzwervingen bevindt dit herbarium zich nu in het "Museo di storia naturale di Firenze" in <PERSOON-##> Het bestaat uit ### pagina's folio, bijeengebonden in drie roodleren banden, en telt ### plantensoorten.
575
www
botanici het erover eens dat Cesalpino in dit boek, waarin hij zich nog door Aristoteles liet leiden, de fundamenten heeft gelegd voor de morfologie en de fysiologie van planten en dat hij hierin de eerste wetenschappelijke classificatie van de bloemplanten heeft samengesteld In het beknopte eerste boek presenteerde hij de principes van de botanie volgens de methodes van Aristoteles en Theophrastus; in de resterende ## boeken beschreef en classificeerde hij meer dan <DATUM> planten Het werk was in drie dingen uniek het grote aantal originele en scherpe waarnemingen, vooral met betrekking tot bloemen, vruchten en zaden, bovendien gedaan vóór de uitvinding van de microscoop; de keuze om de organen voor reproductie te gebruiken als basis voor de botanische classificatie; en ten slotte de ingenieuze en tegelijk volstrekt filosofische behandeling van het vele materiaal dat hij door observatie had verzameld Cesalpino gaf in ### nog een aanvulling uit op dit werk, onder de titel "Appendix ad libros de plantis et quaestiones peripateticas" Cesalpino staat in de geschiedenis van de botanie ook bekend als een van de eersten die een herbarium aanlegden en zeker de eerste die dat deed volgens een wetenschappelijke classificatie Een van de oudste nog bestaande herbaria is het herbarium dat hij tussen ### en ### samenstelde voor <PERSOON> Na veel omzwervingen bevindt dit herbarium zich nu in het "Museo di storia naturale di Firenze" in <PERSOON> Het bestaat uit ### pagina's folio, bijeengebonden in drie roodleren banden, en telt ### plantensoorten Zijn belangrijkste filosofische werk is "Peripateticarum quaestionum libri <PERSOON> toont zich hierin een volgeling van Aristoteles, wat in die tijd niet ongebruikelijk was Zijn werk vertoont echter sporen van de invloed van Averroes en men zou hem een Averroistische volgeling van Aristoteles kunnen noemen Hij lijkt een neiging tot een pantheïstische visie te hebben, waardoor hij later ook wel werd gerangschikt onder de Spinozisten van vóór Spinoza De protestantse tegenstander van de school van Aristoteles, Nicolaus Taurellus schreef verschillende stukken waarin hij Cesalpino aanviel Taurellus' werk "Alpes caesae", (###), is in z'n geheel gewijd aan het bestrijden van de opvattingen van Cesalpino, zoals het woordspel met de naam Caesalpinus al doet vermoeden Bijna honderd jaar later werden Cesalpino's opvattingen opnieuw aangevallen, nu door <PERSOON>, de bisschop van Oxford, in "Disputationes de Deo et providentia divina", (###) Cesalpino's anatomisch en fysiologisch onderzoek naar de bloedsomloop zijn vrij bekend, enerzijds omdat niemand vóór <PERSOON> zo'n gedetailleerde beschrijving van de anatomie ervan had gegeven, anderzijds omdat zijn theorie dat de circulatie op gang werd gehouden door het herhaaldelijk verdampen en weer condenseren van bloed zo ver naast de waarheid zit Cesalpino stelde dat niet de lever of de hersenen maar het hart <INSTELLING> van de bloedsomloop was Hij beschreef daarnaast de hartkleppen en de functie ervan en gaf ook een goede beschrijving van de anatomie en de werking van de kleine bloedsomloop.
554
www
Zijn belangrijkste filosofische werk is "Peripateticarum quaestionum libri <PERSOON> toont zich hierin een volgeling van Aristoteles, wat in die tijd niet ongebruikelijk was Zijn werk vertoont echter sporen van de invloed van Averroes en men zou hem een Averroistische volgeling van Aristoteles kunnen noemen Hij lijkt een neiging tot een pantheïstische visie te hebben, waardoor hij later ook wel werd gerangschikt onder de Spinozisten van vóór Spinoza De protestantse tegenstander van de school van Aristoteles, Nicolaus Taurellus schreef verschillende stukken waarin hij Cesalpino aanviel Taurellus' werk "Alpes caesae", (###), is in z'n geheel gewijd aan het bestrijden van de opvattingen van Cesalpino, zoals het woordspel met de naam Caesalpinus al doet vermoeden Bijna honderd jaar later werden Cesalpino's opvattingen opnieuw aangevallen, nu door <PERSOON>, de bisschop van Oxford, in "Disputationes de Deo et providentia divina", (###) Cesalpino's anatomisch en fysiologisch onderzoek naar de bloedsomloop zijn vrij bekend, enerzijds omdat niemand vóór <PERSOON> zo'n gedetailleerde beschrijving van de anatomie ervan had gegeven, anderzijds omdat zijn theorie dat de circulatie op gang werd gehouden door het herhaaldelijk verdampen en weer condenseren van bloed zo ver naast de waarheid zit Cesalpino stelde dat niet de lever of de hersenen maar het hart <INSTELLING> van de bloedsomloop was Hij beschreef daarnaast de hartkleppen en de functie ervan en gaf ook een goede beschrijving van de anatomie en de werking van de kleine bloedsomloop In zijn "Peripateticarum quaestionum Libri V", ook genoemd onder de filosofische werken, schreef hij al over de bloedsomloop maar een veel uitgebreider werk over geneeskunde is zijn "Quaestionum medicarum Libri II" (###), vergezeld van "De medicamentis facultatibus Libri II" (###) Een werk van enige betekenis over chemie, mineralogie en geologie werd door hem uitgegeven onder de titel "De metallicis <PERSOON> stukken eruit roepen nu herinnering op aan de ontdekkingen die aan het eind van de achttiende eeuw werden gedaan, zoals die van <PERSOON> werk komt ook naar voren dat hij een vrij goed begrip had van fossielen Er is (nog) geen uitgebreide samenvatting verschenen van de resultaten van Cesalpino's onderzoekingen die is gebaseerd op een kritische studie van alle werken die hij het licht deed zien Er bestaat ook geen complete heruitgave van zijn werk Zeven van zijn boeken zijn met zekerheid bekend en de meeste daarvan zijn verschillende keren herdrukt, maar niet meer na het eind van de zeventiende eeuw De franciscaner monnik <PERSOON> gaf de naam "Caesalpinia" aan een plantengeslacht en Linnaeus behield die naam in zijn indeling van het plantenrijk Het geslacht omvat tegenwoordig ongeveer ### soorten en wordt ingedeeld bij de familie Fabaceae, onderfamilie Caesalpinioideae (ook wel als zelfstandige familie Caesalpiniaceae opgevat), die een groot aantal nuttige planten bevat Een handvol planten heeft een epitheton gekregen waarin Cesalpino is vernoemd Daaronder In Linnaeus' werk zijn veel referenties naar zijn grote voorganger in de botanie te vinden Tibetaanse zelfverbrandingen.
556
www
schreef hij al over de bloedsomloop maar een veel uitgebreider werk over geneeskunde is zijn "Quaestionum medicarum Libri II" (###), vergezeld van "De medicamentis facultatibus Libri II" (###) Een werk van enige betekenis over chemie, mineralogie en geologie werd door hem uitgegeven onder de titel "De metallicis <PERSOON> stukken eruit roepen nu herinnering op aan de ontdekkingen die aan het eind van de achttiende eeuw werden gedaan, zoals die van <PERSOON> werk komt ook naar voren dat hij een vrij goed begrip had van fossielen Er is (nog) geen uitgebreide samenvatting verschenen van de resultaten van Cesalpino's onderzoekingen die is gebaseerd op een kritische studie van alle werken die hij het licht deed zien Er bestaat ook geen complete heruitgave van zijn werk Zeven van zijn boeken zijn met zekerheid bekend en de meeste daarvan zijn verschillende keren herdrukt, maar niet meer na het eind van de zeventiende eeuw De franciscaner monnik <PERSOON> gaf de naam "Caesalpinia" aan een plantengeslacht en Linnaeus behield die naam in zijn indeling van het plantenrijk Het geslacht omvat tegenwoordig ongeveer ### soorten en wordt ingedeeld bij de familie Fabaceae, onderfamilie Caesalpinioideae (ook wel als zelfstandige familie Caesalpiniaceae opgevat), die een groot aantal nuttige planten bevat Een handvol planten heeft een epitheton gekregen waarin Cesalpino is vernoemd Daaronder In Linnaeus' werk zijn veel referenties naar zijn grote voorganger in de botanie te vinden Tibetaanse zelfverbrandingen Sinds maart ### steken Tibetanen – zowel boeddhistische monniken en nonnen alsook niet-geestelijken – zichzelf stelselmatig in brand, veelal met dodelijke afloop Begin ### waren ### van hen overleden Sindsdien zijn er nog enkele tientallen gevallen gemeld Het merendeel van de zelfverbranders is tussen de ## en <LEEFTIJD> jaar oud Het overgrote deel van de zelfverbrandingen vindt plaats in de provincies Sichuan, de Autonome Tibetaanse & Qiang prefectuur Ngawa (in de voormalige Tibetaanse provincie Amdo, waar een Kirtiklooster staat) en in de Autonome Tibetaanse Prefectuur Garzê (in de voormalige Tibetaanse provincie Kham) Andere gevallen hebben zich voorgedaan in Chamdo (in de Tibetaanse Autonome Regio), in de autonome Tibetaanse prefectuur Golog (in Qinghai) en voor de Chinese ambassade in New Delhi Volgens de Tibetaanse regering in ballingschap vragen de zelfverbranders door middel van hun acties om de hernieuwde autonomie van Tibet en de terugkeer van de veertiende dalai lama, Tenzin Gyatso Omdat de Chinese autoriteiten geen buitenlandse media ter plekke toelaten en de Chinese regering wat dit betreft een volledige mediablack-out heeft opgelegd, is er vooralsnog weinig tot geen informatie voorhanden over de precieze toedracht van al deze zelfverbrandingen en de manifestaties eromheen <PERSOON> – journalist voor "<PERSOON>" – meldt dat op <DATUM> in Xiahe de eerste grote demonstraties plaatsvonden in het district Ngaba (ook bekend als Ngawa of <PERSOON> d' Aba) Deze demonstraties waren op touw gezet door monniken van het Kirtiklooster en met name gericht tegen de plaatselijke regering.
561
www
Sinds maart ### steken Tibetanen – zowel boeddhistische monniken en nonnen alsook niet-geestelijken – zichzelf stelselmatig in brand, veelal met dodelijke afloop Begin ### waren ### van hen overleden Sindsdien zijn er nog enkele tientallen gevallen gemeld Het merendeel van de zelfverbranders is tussen de ## en <LEEFTIJD> jaar oud Het overgrote deel van de zelfverbrandingen vindt plaats in de provincies Sichuan, de Autonome Tibetaanse & Qiang prefectuur Ngawa (in de voormalige Tibetaanse provincie Amdo, waar een Kirtiklooster staat) en in de Autonome Tibetaanse Prefectuur Garzê (in de voormalige Tibetaanse provincie Kham) Andere gevallen hebben zich voorgedaan in Chamdo (in de Tibetaanse Autonome Regio), in de autonome Tibetaanse prefectuur Golog (in Qinghai) en voor de Chinese ambassade in New Delhi Volgens de Tibetaanse regering in ballingschap vragen de zelfverbranders door middel van hun acties om de hernieuwde autonomie van Tibet en de terugkeer van de veertiende dalai lama, Tenzin Gyatso Omdat de Chinese autoriteiten geen buitenlandse media ter plekke toelaten en de Chinese regering wat dit betreft een volledige mediablack-out heeft opgelegd, is er vooralsnog weinig tot geen informatie voorhanden over de precieze toedracht van al deze zelfverbrandingen en de manifestaties eromheen <PERSOON> – journalist voor "<PERSOON>" – meldt dat op <DATUM> in Xiahe de eerste grote demonstraties plaatsvonden in het district Ngaba (ook bekend als Ngawa of <PERSOON> d' Aba) Deze demonstraties waren op touw gezet door monniken van het Kirtiklooster en met name gericht tegen de plaatselijke regering Volgens de verschillende getuigenverklaringen en bronnen zijn er die dag tussen de # en de ##/## demonstranten gedood en enkele honderden geestelijken gearresteerd Het Tibetaans <INSTELLING> voor mensenrechten en democratie (TCHRD) stelde dat er naar willekeur op Tibetaanse vredesdemonstranten was geschoten Volgens journalist <PERSOON> zwaaiden de demonstrerende monniken op <DATUM> met Tibetaanse vlaggen en riepen zij daarbij om vrijheid, onafhankelijkheid en de terugkeer van de dalai lama Leken voegden zich bij hen, waarna de demonstrerenden gezamenlijk vierentwintig winkels en eenentachtig voertuigen in brand staken Volgens getuigenverklaringen van de plaatselijke Tibetaanse bevolking werden er die dag in Ngaba ## Tibetanen gedood door Chinese veiligheidstroepen Ze stuurden foto's naar de internationale pers, desondanks werden deze geruchten door China ontkend In september ### meldde de NGO Free Tibet Campaign dat er ## monniken van ditzelfde Kirtiklooster door de Chinese gewapende politie waren mishandeld Voor zover bekend deed het eerste geval van zelfverbranding zich voor op <DATUM> De uit het <PERSOON>-klooster afkomstige monnik Tapey overgoot zichzelf met benzine en stak zichzelf in brand De rechtstreekse aanleiding vormde het feit dat de gebruikelijke jaarlijkse festiviteiten rondom Mönlam door de officiële instanties waren verboden Volgens International Campaign for Tibet en Students for a Free Tibet zou de Gewapende Volkspolitie enkele malen op Tapey hebben geschoten toen deze al in brand stond, maar Persbureau Xinhua verklaarde dat dit een hoax was, afkomstig van een andere Tibetaanse monnik.
557
www
verschillende getuigenverklaringen en bronnen zijn er die dag tussen de # en de ##/## demonstranten gedood en enkele honderden geestelijken gearresteerd Het Tibetaans <INSTELLING> voor mensenrechten en democratie (TCHRD) stelde dat er naar willekeur op Tibetaanse vredesdemonstranten was geschoten Volgens journalist <PERSOON> zwaaiden de demonstrerende monniken op <DATUM> met Tibetaanse vlaggen en riepen zij daarbij om vrijheid, onafhankelijkheid en de terugkeer van de dalai lama Leken voegden zich bij hen, waarna de demonstrerenden gezamenlijk vierentwintig winkels en eenentachtig voertuigen in brand staken Volgens getuigenverklaringen van de plaatselijke Tibetaanse bevolking werden er die dag in Ngaba ## Tibetanen gedood door Chinese veiligheidstroepen Ze stuurden foto's naar de internationale pers, desondanks werden deze geruchten door China ontkend In september ### meldde de NGO Free Tibet Campaign dat er ## monniken van ditzelfde Kirtiklooster door de Chinese gewapende politie waren mishandeld Voor zover bekend deed het eerste geval van zelfverbranding zich voor op <DATUM> De uit het <PERSOON>-klooster afkomstige monnik Tapey overgoot zichzelf met benzine en stak zichzelf in brand De rechtstreekse aanleiding vormde het feit dat de gebruikelijke jaarlijkse festiviteiten rondom Mönlam door de officiële instanties waren verboden Volgens International Campaign for Tibet en Students for a Free Tibet zou de Gewapende Volkspolitie enkele malen op Tapey hebben geschoten toen deze al in brand stond, maar Persbureau Xinhua verklaarde dat dit een hoax was, afkomstig van een andere Tibetaanse monnik Volgens TCHRD zou Tapey zijn gevraagd om zijn benen te laten amputeren, zodat niet meer bewezen kon worden dat er op hem was geschoten In ### hebben in totaal ## Tibetanen zichzelf in brand gestoken Nadat de jonge monnik Rigzen Phuntsok zichzelf op <DATUM> met benzine – die hij avond de ervoor had gekocht – had overgoten en in brand had gestoken – om te protesteren tegen de "Chinese bezetting en onderdrukking" –, omsingelden meer dan duizend politieagenten het Kirtiklooster Zij wilden de ### monniken die er verbleven een "les in patriottisme" te geven Monniken die weigerden hieraan mee te werken werden geslagen en verdwenen vervolgens naar een onbekende bestemming Volgens Tsering Woeser dreigde het klooster te worden vernietigd Phuntsok werd de rest van die dag door zijn collega's in het Kirtiklooster gehouden en de volgende ochtend naar het ziekenhuis overgebracht, waar hij diezelfde dag overleed Volgens Tibetaanse bronnen zou hij – terwijl hij al in brand stond – nog door politieagenten zijn geschopt, hetgeen zijn dood zou hebben bespoedigd, maar volgens de leiding van het ziekenhuis bevatte zijn lichaam geen schotwonden of sporen van scherpe of botte voorwerpen De Chinese regering sprak van een "zorgvuldig georganiseerde criminele daad, bedoeld om problemen uit te lokken" Naar aanleiding van het gebeuren werden verschillende monniken uit het Kirtiklooster gearresteerd In augustus werden # monniken veroordeeld tot lange gevangenisstraffen nadat ze ervan waren beschuldigd Phuntsok te hebben geholpen bij zijn zelfmoord.
538
www
laten amputeren, zodat niet meer bewezen kon worden dat er op hem was geschoten In ### hebben in totaal ## Tibetanen zichzelf in brand gestoken Nadat de jonge monnik Rigzen Phuntsok zichzelf op <DATUM> met benzine – die hij avond de ervoor had gekocht – had overgoten en in brand had gestoken – om te protesteren tegen de "Chinese bezetting en onderdrukking" –, omsingelden meer dan duizend politieagenten het Kirtiklooster Zij wilden de ### monniken die er verbleven een "les in patriottisme" te geven Monniken die weigerden hieraan mee te werken werden geslagen en verdwenen vervolgens naar een onbekende bestemming Volgens Tsering Woeser dreigde het klooster te worden vernietigd Phuntsok werd de rest van die dag door zijn collega's in het Kirtiklooster gehouden en de volgende ochtend naar het ziekenhuis overgebracht, waar hij diezelfde dag overleed Volgens Tibetaanse bronnen zou hij – terwijl hij al in brand stond – nog door politieagenten zijn geschopt, hetgeen zijn dood zou hebben bespoedigd, maar volgens de leiding van het ziekenhuis bevatte zijn lichaam geen schotwonden of sporen van scherpe of botte voorwerpen De Chinese regering sprak van een "zorgvuldig georganiseerde criminele daad, bedoeld om problemen uit te lokken" Naar aanleiding van het gebeuren werden verschillende monniken uit het Kirtiklooster gearresteerd In augustus werden # monniken veroordeeld tot lange gevangenisstraffen nadat ze ervan waren beschuldigd Phuntsok te hebben geholpen bij zijn zelfmoord Volgens getuigenverklaringen zou hij vooraf benzine hebben gedronken en zich ermee hebben overgoten Hij zou nog enkele leuzen hebben geroepen zoals "Laat de dalai lama terugkeren naar Tibet" en na zijn daad ter plekke zijn overleden Volgens Persbureau Xinhua was de "reden onduidelijk" Op <DATUM> staken twee <LEEFTIJD>-jarige monniken van het <PERSOON>-klooster, Lobsang Kelsang en Lobsang Kunchok, zichzelf in brand terwijl ze "lang leve de dalai lama" riepen en godsdienstvrijheid eisten Hun levens konden worden gered Op <DATUM> stak de <LEEFTIJD>-jarige Kelsang Wangchuk van het <PERSOON>-klooster zichzelf in brand Volgens getuigen had hij een foto van de dalai lama bij zich, iets wat in China is verboden Op <DATUM> staken nog twee monniken van het <PERSOON>-klooster zichzelf in brand, Choephel et Khayang Zij overleden allebei Op <DATUM> stak de <LEEFTIJD>-jarige Norbu Dathul van het <PERSOON>-klooster zichzelf in brand Hij overleed op <DATUM> in een Chinees militair hospitaal Op <DATUM> stak in Ngaba de <LEEFTIJD>-jarige Tenzin Wangmo, een non uit het klooster Dechen Choekor <PERSOON>, zichzelf in brand en overleed Zij was de eerste vrouw die meedeed aan de reeks zelfverbrandingen sinds maart ### Net als degenen die haar voorgingen zou zij hebben geroepen om godsdienstvrijheid voor de Tibetanen en de terugkeer van de dalai lama Volgens de <PERSOON> journalist<PERSOON> waren een dag eerder in hetzelfde dorp twee Tibetanen tijdens een demonstratie neergeschoten door de Chinese politie Op <DATUM> stak de <LEEFTIJD>-jarige Dawa Tsering van het Garzê-klooster zichzelf in brand.
568
www
Hij zou nog enkele leuzen hebben geroepen zoals "Laat de dalai lama terugkeren naar Tibet" en na zijn daad ter plekke zijn overleden Volgens Persbureau Xinhua was de "reden onduidelijk" Op <DATUM> staken twee <LEEFTIJD>-jarige monniken van het <PERSOON>-klooster, Lobsang Kelsang en Lobsang Kunchok, zichzelf in brand terwijl ze "lang leve de dalai lama" riepen en godsdienstvrijheid eisten Hun levens konden worden gered Op <DATUM> stak de <LEEFTIJD>-jarige Kelsang Wangchuk van het <PERSOON>-klooster zichzelf in brand Volgens getuigen had hij een foto van de dalai lama bij zich, iets wat in China is verboden Op <DATUM> staken nog twee monniken van het <PERSOON>-klooster zichzelf in brand, Choephel et Khayang Zij overleden allebei Op <DATUM> stak de <LEEFTIJD>-jarige Norbu Dathul van het <PERSOON>-klooster zichzelf in brand Hij overleed op <DATUM> in een Chinees militair hospitaal Op <DATUM> stak in Ngaba de <LEEFTIJD>-jarige Tenzin Wangmo, een non uit het klooster Dechen Choekor <PERSOON>, zichzelf in brand en overleed Zij was de eerste vrouw die meedeed aan de reeks zelfverbrandingen sinds maart ### Net als degenen die haar voorgingen zou zij hebben geroepen om godsdienstvrijheid voor de Tibetanen en de terugkeer van de dalai lama Volgens de <PERSOON> journalist<PERSOON> waren een dag eerder in hetzelfde dorp twee Tibetanen tijdens een demonstratie neergeschoten door de Chinese politie Op <DATUM> stak de <LEEFTIJD>-jarige Dawa Tsering van het Garzê-klooster zichzelf in brand Nadat Chinees veiligheidspersoneel dat in het klooster aanwezig was de vlammen had gedoofd, zou Tsering volgens sommige bronnen iedere medische behandeling hebben geweigerd Volgens andere bronnen werd Tsering in eerste instantie naar een ziekenhuis overgebracht, waarna andere monniken hem weer terugbrachten naar het klooster voordat hij gearresteerd zou worden Op <DATUM> stak de <LEEFTIJD>-jarige non Palden Choetso (ook wel bekend onder de namen Choesang en Qiu Xiang) van het Gaden Choeling klooster zichzelf in brand Ze overleefde het niet Een ander geval deed zich begin november voor in New Delhi, waar een verbannen Tibetaan – de <LEEFTIJD>-jarige Sherab Tsedor – zichzelf voor het gebouw van de Chinese ambassade onder het roepen van leuzen in brand probeerde te steken Hij liep alleen lichte brandwonden aan zijn benen op, waarna hij werd overmeesterd en door de politie afgevoerd Dit incident werd wel gezien als een rechtstreekse voortzetting van de serie zelfverbrandingen uit protest tegen de Chinese onderdrukking Op <DATUM> stak de <LEEFTIJD>-jarige Tenzin Phuntsok, een voormalige monnik van het klooster Karma Gön, zichzelf in brand Hij overleed enkele dagen later in het ziekenhuis van Chamdo In januari ### staken binnen twee weken tijd vier Tibetanen – onder wie twee monniken – zichzelf in brand Op <DATUM> staken Tsultrim en Tenyi – twee mannen van ca <LEEFTIJD> jaar – zichzelf in brand in de nabijheid van het Kirtiklooster; beiden overleden zeer korte tijd later.
564
www
dat in het klooster aanwezig was de vlammen had gedoofd, zou Tsering volgens sommige bronnen iedere medische behandeling hebben geweigerd Volgens andere bronnen werd Tsering in eerste instantie naar een ziekenhuis overgebracht, waarna andere monniken hem weer terugbrachten naar het klooster voordat hij gearresteerd zou worden Op <DATUM> stak de <LEEFTIJD>-jarige non Palden Choetso (ook wel bekend onder de namen Choesang en Qiu Xiang) van het Gaden Choeling klooster zichzelf in brand Ze overleefde het niet Een ander geval deed zich begin november voor in New Delhi, waar een verbannen Tibetaan – de <LEEFTIJD>-jarige Sherab Tsedor – zichzelf voor het gebouw van de Chinese ambassade onder het roepen van leuzen in brand probeerde te steken Hij liep alleen lichte brandwonden aan zijn benen op, waarna hij werd overmeesterd en door de politie afgevoerd Dit incident werd wel gezien als een rechtstreekse voortzetting van de serie zelfverbrandingen uit protest tegen de Chinese onderdrukking Op <DATUM> stak de <LEEFTIJD>-jarige Tenzin Phuntsok, een voormalige monnik van het klooster Karma Gön, zichzelf in brand Hij overleed enkele dagen later in het ziekenhuis van Chamdo In januari ### staken binnen twee weken tijd vier Tibetanen – onder wie twee monniken – zichzelf in brand Op <DATUM> staken Tsultrim en Tenyi – twee mannen van ca <LEEFTIJD> jaar – zichzelf in brand in de nabijheid van het Kirtiklooster; beiden overleden zeer korte tijd later Terwijl hij in brand stond zou hij nog met pamfletten hebben gegooid en op een heuvel zijn geklommen Op <DATUM> stak de <LEEFTIJD>-jarige Losang Jamyang – die als kind in het Anduklooster had gewoond – zichzelf in brand in het district Aba In februari ### vonden er acht zelfverbrandingen door Tibetanen plaats Op <DATUM> staken # Tibetanen zichzelf in brand in het dorp Phuhu, in de provincie Sechua Een van hen overleed De Britse schrijfster, journaliste en activiste <PERSOON>, tevens woordvoerster van ICT, maakte op <DATUM> melding van een man die eruitzag als een monnik en zichzelf voor een basisschool in Aba in brand probeerde te steken Hij werd gearresteerd Hiermee kwam het totaal aantal gevallen sinds maart ### van zelfverbranding door Tibetanen of pogingen daartoe op ## De <LEEFTIJD>-jarige Rigzin Dorje overleed op <DATUM> in een Chinees militair ziekenhuis Zijn lichaam is naar verluidt niet aan zijn familie teruggegeven maar gecremeerd, echter zonder dat daarbij de traditionele boeddhistische rituelen zijn gevolgd Op <DATUM> stak een <LEEFTIJD>-jarige non genaamd Tenzin Choedron - afkomstig uit hetzelfde klooster als Tenzin Wangmo - zichzelf in brand terwijl ze leuzen van protest tegen de Chinese regering riep Ze overleed twee dagen later Op <DATUM> stak in een van de hoofdstraten van Ngaba opnieuw een monnik van het Kirtiklooster zichzelf in brand, de <LEEFTIJD>-jarige Losang Gyatso Speciale politie-eenheden doofden het vuur en zouden Gyatso volgens ooggetuigen hebben geslagen alvorens hem af te voeren.
558
www
en op een heuvel zijn geklommen Op <DATUM> stak de <LEEFTIJD>-jarige Losang Jamyang – die als kind in het Anduklooster had gewoond – zichzelf in brand in het district Aba In februari ### vonden er acht zelfverbrandingen door Tibetanen plaats Op <DATUM> staken # Tibetanen zichzelf in brand in het dorp Phuhu, in de provincie Sechua Een van hen overleed De Britse schrijfster, journaliste en activiste <PERSOON>, tevens woordvoerster van ICT, maakte op <DATUM> melding van een man die eruitzag als een monnik en zichzelf voor een basisschool in Aba in brand probeerde te steken Hij werd gearresteerd Hiermee kwam het totaal aantal gevallen sinds maart ### van zelfverbranding door Tibetanen of pogingen daartoe op ## De <LEEFTIJD>-jarige Rigzin Dorje overleed op <DATUM> in een Chinees militair ziekenhuis Zijn lichaam is naar verluidt niet aan zijn familie teruggegeven maar gecremeerd, echter zonder dat daarbij de traditionele boeddhistische rituelen zijn gevolgd Op <DATUM> stak een <LEEFTIJD>-jarige non genaamd Tenzin Choedron - afkomstig uit hetzelfde klooster als Tenzin Wangmo - zichzelf in brand terwijl ze leuzen van protest tegen de Chinese regering riep Ze overleed twee dagen later Op <DATUM> stak in een van de hoofdstraten van Ngaba opnieuw een monnik van het Kirtiklooster zichzelf in brand, de <LEEFTIJD>-jarige Losang Gyatso Speciale politie-eenheden doofden het vuur en zouden Gyatso volgens ooggetuigen hebben geslagen alvorens hem af te voeren Op <DATUM> stak in Suchuan de <LEEFTIJD>-jarige Nangdrol zichzelf in brand en overleed Zijn stoffelijk overschot is volgens ICT en Free Tibet overgedragen aan het plaatselijke klooster Begin maart volgden binnen enkele dagen tijd # nieuwe gevallen, elk met dodelijke afloop Op <DATUM> stak in Gansu de Tibetaanse studente Tsering Kyi (## of <LEEFTIJD> jaar, volgens de verschillende bronnen) zichzelf in brand en overleed De <LEEFTIJD>-jarige Tibetaanse weduwe Rinchen, moeder van vier kinderen, stak zichzelf op <DATUM> in brand voor de hoofdingang van het belegerde Kirtiklooster Op <DATUM> overleed in Aba de <LEEFTIJD>-jarige monnik Dorjee, nadat hij zichzelf al leuzen roepend in brand had gestoken Op <DATUM> volgde de <LEEFTIJD>-jarige Gepey, een monnik uit het Kirtiklooster, die zichzelf in Aba in brand stak Dit geval werd bevestigd door Radio <PERSOON>, hoewel de politie ter plekke de berichten ontkende Op <DATUM> stak in Rebkong de <LEEFTIJD>-jarige monnik Jamyang Palden - uit het klooster van Rong Gonchen - zichzelf in brand Hij werd overgebracht naar het ziekenhuis, waarna hij terugkeerde naar het klooster Tsering Woeser herhaalde naar aanleiding van dit incident haar oproep aan de Tibetanen om met de zelfverbrandingen te stoppen Op <DATUM> - precies een jaar na de zelfverbranding van Phuntsog - stak de <LEEFTIJD>-jarige Lobsang Tsultrim uit het Kirtiklooster zichzelf in brand in Ngaba Men slaagde erin het vuur te blussen, waarna hij door de politie werd afgevoerd.
560
www
Nangdrol zichzelf in brand en overleed Zijn stoffelijk overschot is volgens ICT en Free Tibet overgedragen aan het plaatselijke klooster Begin maart volgden binnen enkele dagen tijd # nieuwe gevallen, elk met dodelijke afloop Op <DATUM> stak in Gansu de Tibetaanse studente Tsering Kyi (## of <LEEFTIJD> jaar, volgens de verschillende bronnen) zichzelf in brand en overleed De <LEEFTIJD>-jarige Tibetaanse weduwe Rinchen, moeder van vier kinderen, stak zichzelf op <DATUM> in brand voor de hoofdingang van het belegerde Kirtiklooster Op <DATUM> overleed in Aba de <LEEFTIJD>-jarige monnik Dorjee, nadat hij zichzelf al leuzen roepend in brand had gestoken Op <DATUM> volgde de <LEEFTIJD>-jarige Gepey, een monnik uit het Kirtiklooster, die zichzelf in Aba in brand stak Dit geval werd bevestigd door Radio <PERSOON>, hoewel de politie ter plekke de berichten ontkende Op <DATUM> stak in Rebkong de <LEEFTIJD>-jarige monnik Jamyang Palden - uit het klooster van Rong Gonchen - zichzelf in brand Hij werd overgebracht naar het ziekenhuis, waarna hij terugkeerde naar het klooster Tsering Woeser herhaalde naar aanleiding van dit incident haar oproep aan de Tibetanen om met de zelfverbrandingen te stoppen Op <DATUM> - precies een jaar na de zelfverbranding van Phuntsog - stak de <LEEFTIJD>-jarige Lobsang Tsultrim uit het Kirtiklooster zichzelf in brand in Ngaba Men slaagde erin het vuur te blussen, waarna hij door de politie werd afgevoerd Op <DATUM> stak de <LEEFTIJD>-jarige boer Lobsang Tsultrim zichzelf in brand in Rongwo en overleed vrijwel meteen aan zijn verwondingen Volgens ooggetuigen liep hij in vlammen staand nog door de straten, roepend om de terugkeer van de dalai lama Op <DATUM> stak in New Delhi de <LEEFTIJD>-jarige Janphel Yeshi - die Tibet in ### was ontvlucht - zichzelf in brand, om te protesteren tegen een bezoek van president <PERSOON> Jintao aan de Indische hoofdstad Hij overleed # dagen later In april staken - opnieuw in de prefectuur Aba - # <LEEFTIJD>-jarige Tibetanen zichzelf in brand Beiden overleden aan hun verwondingen Volgens het Persbureau Xinhua en Radio Free <PERSOON> hebben op <DATUM> ##<DATUM> Tibetanen zichzelf in brand gestoken in Lhasa, de hoofdstad van de Tibetaanse autonome regio Een van hen overleed, de ander raakte zwaargewond Naar aanleiding hiervan werden meer dan ### Tibetanen - onder meer pelgrims uit Kham en Amdo - in Lhasa door de Chinese politie gearresteerd Op <DATUM> stak volgens Amnesty International een <LEEFTIJD>-jarige Tibetaanse vrouw genaamd Rikyo, moeder van drie kinderen, zichzelf in brand in Dzamthang (Aba) Op <DATUM> stak in <PERSOON> (provincie Qinghai) een Tibetaanse nomade van ## à <LEEFTIJD> jaar zichzelf in brand, waarna hij zwaargewond werd afgevoerd naar een ziekenhuis Persbureau Xinhua bevestigde zijn dood Zijn lichaam werd door de Chinese autoriteiten aan de Tibetaanse bevolking teruggegeven, op aandringen van enkele honderden Tibetanen.
566
www
brand in Rongwo en overleed vrijwel meteen aan zijn verwondingen Volgens ooggetuigen liep hij in vlammen staand nog door de straten, roepend om de terugkeer van de dalai lama Op <DATUM> stak in New Delhi de <LEEFTIJD>-jarige Janphel Yeshi - die Tibet in ### was ontvlucht - zichzelf in brand, om te protesteren tegen een bezoek van president <PERSOON> Jintao aan de Indische hoofdstad Hij overleed # dagen later In april staken - opnieuw in de prefectuur Aba - # <LEEFTIJD>-jarige Tibetanen zichzelf in brand Beiden overleden aan hun verwondingen Volgens het Persbureau Xinhua en Radio Free <PERSOON> hebben op <DATUM> ##<DATUM> Tibetanen zichzelf in brand gestoken in Lhasa, de hoofdstad van de Tibetaanse autonome regio Een van hen overleed, de ander raakte zwaargewond Naar aanleiding hiervan werden meer dan ### Tibetanen - onder meer pelgrims uit Kham en Amdo - in Lhasa door de Chinese politie gearresteerd Op <DATUM> stak volgens Amnesty International een <LEEFTIJD>-jarige Tibetaanse vrouw genaamd Rikyo, moeder van drie kinderen, zichzelf in brand in Dzamthang (Aba) Op <DATUM> stak in<PERSOON> (provincie Qinghai) een Tibetaanse nomade van ## à <LEEFTIJD> jaar zichzelf in brand, waarna hij zwaargewond werd afgevoerd naar een ziekenhuis Persbureau Xinhua bevestigde zijn dood Zijn lichaam werd door de Chinese autoriteiten aan de Tibetaanse bevolking teruggegeven, op aandringen van enkele honderden Tibetanen In brand staand zou hij erin zijn geslaagd nog ongeveer ### meter te lopen, al leuzen roepend Hij werd eerst overgebracht naar het plaatselijke ziekenhuis en vervolgens naar het ziekenhuis van Lhasa, alwaar hij overleed Op <DATUM> stak de <LEEFTIJD>-jarige monnik Lobsang Lozin zichzelf in brand terwijl hij naar het regeringsbureau liep Hij overleed ter plekke Naar aanleiding van het incident werd een contingent van gewapende politie naar de stad gestuurd, maar door de Tibetaanse bevolking tegengehouden Op <DATUM> vond in Ngaba een nieuwe zelfverbranding plaats volgens berichten van Free Tibet De zelfverbrander - de <LEEFTIJD>-jarige monnik Lobsang Tsultrim uit het Kirtiklooster - liep zware verwondingen op aan zijn bovenlichaam Zijn huidige toestand is onbekend Op <DATUM> stak volgens berichten van Free Tibet bij het klooster van Tso (Kahnlo) de <LEEFTIJD>-jarige Dolkar Kyi zichzelf in brand, al roepend om de terugkeer van de dalai lama Zij overleed vrijwel onmiddellijk Op <DATUM> stak een <LEEFTIJD>-jarige Tibetaanse nomade genaamd Chopa zichzelf in brand in de stad Maierma (Sichuan) Volgens de berichtgeving overleed Chopa kort voordat hij bij het ziekenhuis in Barkham aankwam, waarna zijn lichaam onmiddellijk werd gecremeerd Op <DATUM> staken in Aba de monnik Lungtok en de voormalige monnik Tashi - beiden vooraan in de twintig - zichzelf in brand Lungtok overleed ter plekke, Tashi een dag later in het ziekenhuis Volgens ooggetuigen was Tashi, terwijl hij al brandend en leuzen roepend door de straat liep, door Chinees veiligheidspersoneel geslagen Na het incident volgden grootschalige protesten, waarop de gewapende politie werd ingezet.
571
www
roepend Hij werd eerst overgebracht naar het plaatselijke ziekenhuis en vervolgens naar het ziekenhuis van Lhasa, alwaar hij overleed Op <DATUM> stak de <LEEFTIJD>-jarige monnik Lobsang Lozin zichzelf in brand terwijl hij naar het regeringsbureau liep Hij overleed ter plekke Naar aanleiding van het incident werd een contingent van gewapende politie naar de stad gestuurd, maar door de Tibetaanse bevolking tegengehouden Op <DATUM> vond in Ngaba een nieuwe zelfverbranding plaats volgens berichten van Free Tibet De zelfverbrander - de <LEEFTIJD>-jarige monnik Lobsang Tsultrim uit het Kirtiklooster - liep zware verwondingen op aan zijn bovenlichaam Zijn huidige toestand is onbekend Op <DATUM> stak volgens berichten van Free Tibet bij het klooster van Tso (Kahnlo) de <LEEFTIJD>-jarige Dolkar Kyi zichzelf in brand, al roepend om de terugkeer van de dalai lama Zij overleed vrijwel onmiddellijk Op <DATUM> stak een <LEEFTIJD>-jarige Tibetaanse nomade genaamd Chopa zichzelf in brand in de stad Maierma (Sichuan) Volgens de berichtgeving overleed Chopa kort voordat hij bij het ziekenhuis in Barkham aankwam, waarna zijn lichaam onmiddellijk werd gecremeerd Op <DATUM> staken in Aba de monnik Lungtok en de voormalige monnik Tashi - beiden vooraan in de twintig - zichzelf in brand Lungtok overleed ter plekke, Tashi een dag later in het ziekenhuis Volgens ooggetuigen was Tashi, terwijl hij al brandend en leuzen roepend door de straat liep, door Chinees veiligheidspersoneel geslagen Na het incident volgden grootschalige protesten, waarop de gewapende politie werd ingezet Op <DATUM> staken, eveneens in Aba, de <LEEFTIJD>-jarige Lobsang Kalsang (monnik) en de <LEEFTIJD>-jarige Damchoe (oud-monnik en volgens Free Tibet de broer van een van de eerdere zelfverbranders) zichzelf in brand, nadat ze leuzen tegen de Chinese onderdrukking van Tibet hadden geroepen Beiden overleden korte tijd later in het ziekenhuis Op <DATUM> stak in Qinghai een <LEEFTIJD>-jarige Tibetaan afkomstig uit het dorp Karma (Chamdo) zichzelf in brand Hij overleed een dag later volgens Tibetaanse bronnen, terwijl Chinese bronnen dit tegenspraken Deze zelfverbranding was naar verluidt een rechtstreekse reactie op het draaien van een Chinese propagandafilm Op <DATUM> stak in Dreru de <LEEFTIJD>-jarige Gudrup, schrijver en dichter en oud-student van de Sherab Gatsel Lobling School in Dharamsala, zichzelf in brand en overleed, waarna de Chinese autoriteiten weigerden om Gudrups lichaam aan zijn familie te overhandigen Op <DATUM> stak in de Autonome Tibetaanse Prefectuur Gannan (provincie Gansu) de <LEEFTIJD>-jarige Sangay Gyatso - getrouwd en vader van # kinderen - zichzelf in brand vlak bij een stoepa van het Dorka-klooster, al roepend om de snelle terugkeer van de dalai-lama en om meer vrijheid van godsdienst en taal In de middag van <DATUM> stak in het dorp Tsoe (provincie Gansu) de <LEEFTIJD>-jarige Tamdrin Dorjee zichzelf in brand en overleed diezelfde dag Dorjee was de grootvader van Lobsang Geleg Tenpe Khenchen (de #e Gungthang Rinpoche) en de tweede religieuze leider van het klooster Labrang.
560
www
Op <DATUM> staken, eveneens in Aba, de <LEEFTIJD>-jarige Lobsang Kalsang (monnik) en de <LEEFTIJD>-jarige Damchoe (oud-monnik en volgens Free Tibet de broer van een van de eerdere zelfverbranders) zichzelf in brand, nadat ze leuzen tegen de Chinese onderdrukking van Tibet hadden geroepen Beiden overleden korte tijd later in het ziekenhuis Op <DATUM> stak in Qinghai een <LEEFTIJD>-jarige Tibetaan afkomstig uit het dorp Karma (Chamdo) zichzelf in brand Hij overleed een dag later volgens Tibetaanse bronnen, terwijl Chinese bronnen dit tegenspraken Deze zelfverbranding was naar verluidt een rechtstreekse reactie op het draaien van een Chinese propagandafilm Op <DATUM> stak in Dreru de <LEEFTIJD>-jarige Gudrup, schrijver en dichter en oud-student van de Sherab Gatsel Lobling School in Dharamsala, zichzelf in brand en overleed, waarna de Chinese autoriteiten weigerden om Gudrups lichaam aan zijn familie te overhandigen Op <DATUM> stak in de Autonome Tibetaanse Prefectuur Gannan (provincie Gansu) de <LEEFTIJD>-jarige Sangay Gyatso - getrouwd en vader van # kinderen - zichzelf in brand vlak bij een stoepa van het Dorka-klooster, al roepend om de snelle terugkeer van de dalai-lama en om meer vrijheid van godsdienst en taal In de middag van <DATUM> stak in het dorp Tsoe (provincie Gansu) de <LEEFTIJD>-jarige Tamdrin Dorjee zichzelf in brand en overleed diezelfde dag Dorjee was de grootvader van Lobsang Geleg Tenpe Khenchen (de #e Gungthang Rinpoche) en de tweede religieuze leider van het klooster Labrang Op <DATUM> stak nabij het klooster Labrang de <LEEFTIJD>-jarige monnik<PERSOON> zichzelf in brand Hij overleed dezelfde dag in het ziekenhuis Op <DATUM> stak in Sangchu de <LEEFTIJD>-jarige Dorjee Rinchen zichzelf in brand en overleed ter plekke De plaatselijke Tibetaanse bevolking weigerde zijn lichaam over te dragen aan de Chinese autoriteiten Op <DATUM> staken in het dorp Nagro Phampa (gelegen in Driru) de <LEEFTIJD>-jarige Tsepo en de <LEEFTIJD>-jarige Tenzin - een voormalig student van TCV Suja - zichzelf in brand Op <DATUM> staken - opnieuw in Sangchu - de <LEEFTIJD>-jarige Lhamo Tseten en de <LEEFTIJD>-jarige Tsephag Kyab zichzelf in brand Beiden overleden dezelfde dag Daarmee kwam het aantal nieuwe gevallen van Tibetaanse zelfverbrandingen binnen één week op # In november ### staken in totaal ## Tibetanen zichzelf in brand, een recordaantal voor een enkele maand Op <DATUM> stak de <LEEFTIJD>-jarige Dorje Lungdup, artiest en vader van twee kinderen, zichzelf in brand in de stad Tongren (provincie Qinghai) en overleed In de middag van <DATUM> vond er voor het eerst ook een Tibetaanse zelfverbranding in Europa plaats De <LEEFTIJD>-jarige <PERSOON> – geboren als <PERSOON> – stak zichzelf in brand in het <PERSOON> Labastide-Saint-<PERSOON> gelegen klooster Nalanda Op <DATUM> stak in het klooster Labrang de <LEEFTIJD>-jarige Gonpo Tsering, vader van # kinderen, zichzelf in brand.
578
www
van het Drepungklooster zichzelf in brand Hij overleed dezelfde dag in het ziekenhuis Op <DATUM> stak in Sangchu de <LEEFTIJD>-jarige Dorjee Rinchen zichzelf in brand en overleed ter plekke De plaatselijke Tibetaanse bevolking weigerde zijn lichaam over te dragen aan de Chinese autoriteiten Op <DATUM> staken in het dorp Nagro Phampa (gelegen in Driru) de <LEEFTIJD>-jarige Tsepo en de <LEEFTIJD>-jarige Tenzin - een voormalig student van TCV Suja - zichzelf in brand Op <DATUM> staken - opnieuw in Sangchu - de <LEEFTIJD>-jarige Lhamo Tseten en de <LEEFTIJD>-jarige Tsephag Kyab zichzelf in brand Beiden overleden dezelfde dag Daarmee kwam het aantal nieuwe gevallen van Tibetaanse zelfverbrandingen binnen één week op # In november ### staken in totaal ## Tibetanen zichzelf in brand, een recordaantal voor een enkele maand Op <DATUM> stak de <LEEFTIJD>-jarige Dorje Lungdup, artiest en vader van twee kinderen, zichzelf in brand in de stad Tongren (provincie Qinghai) en overleed In de middag van <DATUM> vond er voor het eerst ook een Tibetaanse zelfverbranding in Europa plaats De <LEEFTIJD>-jarige <PERSOON> – geboren als <PERSOON> – stak zichzelf in brand in het <PERSOON> Labastide-Saint-<PERSOON> gelegen klooster Nalanda Op <DATUM> stak in het klooster Labrang de <LEEFTIJD>-jarige Gonpo Tsering, vader van # kinderen, zichzelf in brand Op <DATUM> stak in het dorp Drachen de Tibetaan Tsering Phuntsok zichzelf in brand voor het Chinese politiebureau, waarna hij overleed Hij liet een vrouw en twee kinderen na Op stak de <LEEFTIJD>-jarige Kunchok Kyab zichzelf in brand in de nabijheid van het <PERSOON>-klooster (Gansu) Free Tibet en Radio Free <PERSOON> bevestigden zijn dood Hij liet een vrouw en een of twee kinderen achter Op de vroege ochtend van <DATUM> stak in de streek Ngaba de <LEEFTIJD>-jarige Lobsang Namgyal uit het Kirtiklooster zichzelf in brand en overleed ter plekke, volgens de berichten in de nabijheid van het plaatselijke politiebureau in Zoege Een paar maanden eerder was hij om onbekende redenen twee weken lang door de Chinese veiligheidsdienst vastgehouden, waarna de Chinese autoriteiten hem op de voet waren blijven volgen en hij niet meer in het Kirtiklooster kon terugkeren Volgens sommige bronnen was dit het ###e geval sinds ### van de Tibetaanse zelfverbrandingen Op <DATUM> stak in de stoepa van Bouddhanath (Kathmandu, Nepal) een Tibetaan zichzelf in brand in een restaurant Volgens de Tibetaanse regering in ballingschap was dit het ###e geval van de Tibetaanse zelfverbrandingen sinds ### Eveneens op <DATUM> stak in Amchok de <LEEFTIJD>-jarige monnik Drugpa Khar, vader van # kinderen, zichzelf in brand en overleed ( Op <DATUM> stak in Labrang de <LEEFTIJD>-jarige Namlha Tsering, getrouwd en vader van # jongens, zichzelf in brand Ook hij overleed Op <DATUM> staken volgens ICT in Kyangtsa twee voormalige klasgenoten, de <LEEFTIJD>-jarige Rinchen en de <LEEFTIJD>-jarige <PERSOON>, zichzelf in brand, waarna zij beiden overleden Free Tibet bevestigde het bericht van hun dood.
607
www
twee kinderen na Op stak de <LEEFTIJD>-jarige Kunchok Kyab zichzelf in brand in de nabijheid van het <PERSOON>-klooster (Gansu) Free Tibet en Radio Free <PERSOON> bevestigden zijn dood Hij liet een vrouw en een of twee kinderen achter Op de vroege ochtend van <DATUM> stak in de streek Ngaba de <LEEFTIJD>-jarige Lobsang Namgyal uit het Kirtiklooster zichzelf in brand en overleed ter plekke, volgens de berichten in de nabijheid van het plaatselijke politiebureau in Zoege Een paar maanden eerder was hij om onbekende redenen twee weken lang door de Chinese veiligheidsdienst vastgehouden, waarna de Chinese autoriteiten hem op de voet waren blijven volgen en hij niet meer in het Kirtiklooster kon terugkeren Volgens sommige bronnen was dit het ###e geval sinds ### van de Tibetaanse zelfverbrandingen Op <DATUM> stak in de stoepa van Bouddhanath (Kathmandu, Nepal) een Tibetaan zichzelf in brand in een restaurant Volgens de Tibetaanse regering in ballingschap was dit het ###e geval van de Tibetaanse zelfverbrandingen sinds ### Eveneens op <DATUM> stak in Amchok de <LEEFTIJD>-jarige monnik Drugpa Khar, vader van # kinderen, zichzelf in brand en overleed ( Op <DATUM> stak in Labrang de <LEEFTIJD>-jarige Namlha Tsering, getrouwd en vader van # jongens, zichzelf in brand Ook hij overleed Op <DATUM> staken volgens ICT in Kyangtsa twee voormalige klasgenoten, de <LEEFTIJD>-jarige Rinchen en de <LEEFTIJD>-jarige <PERSOON>, zichzelf in brand, waarna zij beiden overleden Free Tibet bevestigde het bericht van hun dood Het betrof een non in de ## die in het klooster in het Kardze-gebied in de provincie Sichuan leefde Op <DATUM> - de eerste dag van het Chinese nieuwe jaar - opende de Chinese politie in de buurt van het Drango-klooster (in de Autonome Tibetaanse Prefectuur Garzê) het vuur op een groep Tibetaanse demonstranten Hierbij viel volgens Free Tibet Campaign ten minste één dode onder de Tibetanen, naast enkele tientallen gewonden Volgens de <PERSOON> krant "<PERSOON>" was er sprake van # Tibetaanse doden De Chinese woordvoerder en minister van Buitenlandse Zaken <PERSOON> meldde dat in de middag van <DATUM> in het district Luhuo enkele tientallen personen van een separatistische Tibetaanse groepering enkele winkels, een politiebureau, twee politieauto's en twee ambulances hadden vernield Enkelen van hen zouden gewapend zijn geweest met messen en stenen naar de politie hebben gegooid Bij de confrontatie zou een van de Tibetaanse demonstranten gedood zijn en vier anderen gewond, terwijl er ook vijf politiemensen waren gewond Op dezelfde dag werd in Luhuo ook het huis van een Tibetaanse taxichauffeur vernield en geplunderd, ook werd zijn taxi vernield Dit zou zijn gedaan door andere Tibetanen, vanwege het feit dat hij de broer was van het hoofd van het politiebureau dat eerder die dag was aangevallen In <PERSOON> (<PERSOON>) vonden een dag later nieuwe en ernstigere gewelddadigheden plaats tussen de Chinese politie en Tibetaanse opstandelingen.
564
www
betrof een non in de ## die in het klooster in het Kardze-gebied in de provincie Sichuan leefde Op <DATUM> - de eerste dag van het Chinese nieuwe jaar - opende de Chinese politie in de buurt van het Drango-klooster (in de Autonome Tibetaanse Prefectuur Garzê) het vuur op een groep Tibetaanse demonstranten Hierbij viel volgens Free Tibet Campaign ten minste één dode onder de Tibetanen, naast enkele tientallen gewonden Volgens de <PERSOON> krant "<PERSOON>" was er sprake van # Tibetaanse doden De Chinese woordvoerder en minister van Buitenlandse Zaken <PERSOON> meldde dat in de middag van <DATUM> in het district Luhuo enkele tientallen personen van een separatistische Tibetaanse groepering enkele winkels, een politiebureau, twee politieauto's en twee ambulances hadden vernield Enkelen van hen zouden gewapend zijn geweest met messen en stenen naar de politie hebben gegooid Bij de confrontatie zou een van de Tibetaanse demonstranten gedood zijn en vier anderen gewond, terwijl er ook vijf politiemensen waren gewond Op dezelfde dag werd in Luhuo ook het huis van een Tibetaanse taxichauffeur vernield en geplunderd, ook werd zijn taxi vernield Dit zou zijn gedaan door andere Tibetanen, vanwege het feit dat hij de broer was van het hoofd van het politiebureau dat eerder die dag was aangevallen In <PERSOON> (<PERSOON>) vonden een dag later nieuwe en ernstigere gewelddadigheden plaats tussen de Chinese politie en Tibetaanse opstandelingen Students for a Free Tibet gaf foto's vrij waarop te zien is dat de Chinese politie fysiek geweld gebruikt tegen ongewapende Tibetanen De Tibetaanse opstandelingen zouden met molotovcocktails hebben gegooid en hebben geschoten op de Chinese politiemensen, van wie er ## gewond waren geraakt Ook vernielden de Tibetanen huizen die versierd waren vanwege het Lentefeest; dit werd uitgelegd als een poging om speciaal de <PERSOON> te intimideren Na een verklaring van de dalai lama in ### in Japan dat de zelfverbrandingen van dat jaar het gevolg waren van "het door China gevoerde beleid van culturele genocide", beschuldigde de Chinese woordvoerder <PERSOON> op zijn beurt de dalai lama ervan de zelfmoordacties te verheerlijken en aan te moedigen en ze te gebruiken om het imago van de Chinese regering door het slijk te halen Op <DATUM> verklaarde <PERSOON> dat "de pogingen van separatistische pro-Tibetaanse groeperingen in het buitenland om de waarheid te verdraaien en de Chinese regering in diskrediet te brengen niet zullen slagen" Op <DATUM> verklaarde <PERSOON> Weimin, woordvoerder van het Chinese Ministerie van Buitenlandse Zaken, dat "de Chinese regering elke poging om aan te zetten tot geweld en de nationale eenheid en de territoriale integriteit aan te tasten hoe dan ook zal onderdrukken " Zhao Qizheng, woordvoerder van de Politieke Raadgevende Conferentie van het Chinese Volk, verklaarde begin maart ### tijdens een jaarlijkse bijeenkomst dat de dalai lama de zelfverbrandingen had aangemoedigd en toegejuicht.
533
www
dat de Chinese politie fysiek geweld gebruikt tegen ongewapende Tibetanen De Tibetaanse opstandelingen zouden met molotovcocktails hebben gegooid en hebben geschoten op de Chinese politiemensen, van wie er ## gewond waren geraakt Ook vernielden de Tibetanen huizen die versierd waren vanwege het Lentefeest; dit werd uitgelegd als een poging om speciaal de <PERSOON> te intimideren Na een verklaring van de dalai lama in ### in Japan dat de zelfverbrandingen van dat jaar het gevolg waren van "het door China gevoerde beleid van culturele genocide", beschuldigde de Chinese woordvoerder <PERSOON> op zijn beurt de dalai lama ervan de zelfmoordacties te verheerlijken en aan te moedigen en ze te gebruiken om het imago van de Chinese regering door het slijk te halen Op <DATUM> verklaarde <PERSOON> dat "de pogingen van separatistische pro-Tibetaanse groeperingen in het buitenland om de waarheid te verdraaien en de Chinese regering in diskrediet te brengen niet zullen slagen" Op <DATUM> verklaarde <PERSOON> Weimin, woordvoerder van het Chinese Ministerie van Buitenlandse Zaken, dat "de Chinese regering elke poging om aan te zetten tot geweld en de nationale eenheid en de territoriale integriteit aan te tasten hoe dan ook zal onderdrukken " Zhao Qizheng, woordvoerder van de Politieke Raadgevende Conferentie van het Chinese Volk, verklaarde begin maart ### tijdens een jaarlijkse bijeenkomst dat de dalai lama de zelfverbrandingen had aangemoedigd en toegejuicht Hij beweerde zelfs dat sommigen de hulp voor de verbrande slachtoffers hadden tegengehouden Verder voerde hij nog aan dat goede communicatie tussen China en <PERSOON> nodig zou zijn om de onrust in de Tibetaanse regio's tegen te gaan <PERSOON>, lid van de Chinese Communistische Partij voor Sichuan, benadrukte dat de zelfverbrandingen slechts in enkele kloosters plaatsvonden en de ontwikkeling naar stabiliteit binnen de Tibetaanse regio's dus niet konden belemmeren In februari ### verklaarde de Chinese premier <PERSOON> dat China de cultuur, vrijheid en ecologie van Tibet volledig respecteerde en beschermde, dat de dalai lama zelf de Tibetanen tot oproer aanzette en dat de zelfverbrandingen regelrecht tegen het belang van Tibet en de Tibetaanse bevolking ingingen Op <DATUM> verklaarde <PERSOON> tijdens een algemene oproep tot staatshervorming diep te zijn aangedaan door de aanhoudende reeks zelfverbrandingen, maar benadrukte daarbij tevens dat Tibet een onvervreemdbaar deel van China is Zowel de dalai lama in ballingschap als de ##e karmapa, Orgyen Trinley Dorje, hebben de Tibetanen opgeroepen om een eind te maken aan de zelfverbrandingen en er bij de Chinese autoriteiten op aangedrongen de precieze oorzaak van al deze incidenten te achterhalen Tijdens een persconferentie op <DATUM> sprak de dalai lama van een "culturele genocide" die door China was veroorzaakt Hij verklaarde daarnaast dat de zelfmoorden als zodanig in strijd waren met de Vijf Voorschriften van het boeddhisme en dat hij zelf een groot tegenstander was van geweld Het NOS Journaal vroeg de dalai lama in ### naar zijn standpunt en waarom hij de monniken niet opriep ermee te stoppen.
545
www
tussen China en <PERSOON> nodig zou zijn om de onrust in de Tibetaanse regio's tegen te gaan <PERSOON>, lid van de Chinese Communistische Partij voor Sichuan, benadrukte dat de zelfverbrandingen slechts in enkele kloosters plaatsvonden en de ontwikkeling naar stabiliteit binnen de Tibetaanse regio's dus niet konden belemmeren In februari ### verklaarde de Chinese premier <PERSOON> dat China de cultuur, vrijheid en ecologie van Tibet volledig respecteerde en beschermde, dat de dalai lama zelf de Tibetanen tot oproer aanzette en dat de zelfverbrandingen regelrecht tegen het belang van Tibet en de Tibetaanse bevolking ingingen Op <DATUM> verklaarde <PERSOON> tijdens een algemene oproep tot staatshervorming diep te zijn aangedaan door de aanhoudende reeks zelfverbrandingen, maar benadrukte daarbij tevens dat Tibet een onvervreemdbaar deel van China is Zowel de dalai lama in ballingschap als de ##e karmapa, Orgyen Trinley Dorje, hebben de Tibetanen opgeroepen om een eind te maken aan de zelfverbrandingen en er bij de Chinese autoriteiten op aangedrongen de precieze oorzaak van al deze incidenten te achterhalen Tijdens een persconferentie op <DATUM> sprak de dalai lama van een "culturele genocide" die door China was veroorzaakt Hij verklaarde daarnaast dat de zelfmoorden als zodanig in strijd waren met de Vijf Voorschriften van het boeddhisme en dat hij zelf een groot tegenstander was van geweld Het NOS Journaal vroeg de dalai lama in ### naar zijn standpunt en waarom hij de monniken niet opriep ermee te stoppen "De moed om je eigen leven te offeren, deze gigantische drama's, pijnlijke ervaringen Ik zit hier in een vrij land Dat is heel comfortabel Moet ik dan zeggen Jullie moeten dit niet doen? Dat is immoreel " Lobsang Sangay, de Tibetaanse Eerste Minister, verklaarde in november ### tijdens een bezoek aan Frankrijk dat hij de zelfmoordacties weliswaar begreep maar ze niet aanmoedigde, omdat hij anders de kans liep door de Chinese autoriteiten te worden opgepakt en gemarteld Hij probeerde naar eigen zeggen met zijn rondreis de Tibetanen in ballingschap een hart onder de riem te steken en riep hen tevens op om hun eigen levens te sparen <PERSOON>, de leider in ballingschap van het Kirtiklooster, zou volgens <PERSOON> de zelfverbrandingen impliciet hebben goedgekeurd door te zeggen dat "het geen daad van geweld is om je leven te offeren teneinde het boeddhistische geloof te verdedigen " <PERSOON> verklaarde hij echter de doden als gevolg van zelfverbranding te betreuren en te hopen dat zij die na zichzelf in brand te hebben gestoken nog in leven waren het zouden redden Ook verklaarde hij alles te willen doen om de verstandhouding tussen de Chinezen en de Tibetanen te verbeteren en zou hij de Chinese regering verschillende keren vergeefs om toestemming hebben gevraagd af te reizen naar Tibet, om daar de mensen een hart onder de riem te steken.
515
www
offeren, deze gigantische drama's, pijnlijke ervaringen Ik zit hier in een vrij land Dat is heel comfortabel Moet ik dan zeggen Jullie moeten dit niet doen? Dat is immoreel " Lobsang Sangay, de Tibetaanse Eerste Minister, verklaarde in november ### tijdens een bezoek aan Frankrijk dat hij de zelfmoordacties weliswaar begreep maar ze niet aanmoedigde, omdat hij anders de kans liep door de Chinese autoriteiten te worden opgepakt en gemarteld Hij probeerde naar eigen zeggen met zijn rondreis de Tibetanen in ballingschap een hart onder de riem te steken en riep hen tevens op om hun eigen levens te sparen <PERSOON>, de leider in ballingschap van het Kirtiklooster, zou volgens <PERSOON> de zelfverbrandingen impliciet hebben goedgekeurd door te zeggen dat "het geen daad van geweld is om je leven te offeren teneinde het boeddhistische geloof te verdedigen " <PERSOON> verklaarde hij echter de doden als gevolg van zelfverbranding te betreuren en te hopen dat zij die na zichzelf in brand te hebben gestoken nog in leven waren het zouden redden Ook verklaarde hij alles te willen doen om de verstandhouding tussen de Chinezen en de Tibetanen te verbeteren en zou hij de Chinese regering verschillende keren vergeefs om toestemming hebben gevraagd af te reizen naar Tibet, om daar de mensen een hart onder de riem te steken Thubten Samphel, woordvoerder voor de Tibetaanse regering in ballingschap, verklaarde in oktober ### vanuit Dharamsala dat "wat de redenen van de zelfverbrandingen ook waren, het hoe dan ook een manifestatie was van groot ongeluk " In maart ### verklaarde de Samdhong Rinpoche en voormalige Tibetaanse Eerste Minister, Lobsang Tenzin, tijdens een bezoek aan Frankrijk "De Tibetanen hebben geen andere keuze dan zichzelf in brand te steken " "<PERSOON> Hindu" berichtte volgens Stem van Rusland op <DATUM> dat de dalai lama weigerde de zelfverbrandingen te veroordelen en met onverschilligheid zou hebben gereageerd op een van de nieuwe gevallen De dalai lama benadrukte zelf dat het om "een erg ingewikkelde politieke kwestie" ging en verklaarde genoodzaakt te zijn een neutraal standpunt in te nemen Dit betekende dat hij de zelfverbrandingen noch veroordeelde noch aanmoedigde; in het eerste geval zou hij de familieleden van de zelfverbranders zwaar teleurstellen, in het tweede geval verwachtte hij meteen problemen van Chinese zijde De Chinese staatskrant People's Daily citeerde in november ### - naar aanleiding van het toenemend aantal zelfverbrandingen - Song Tendargye Hij beschuldigde de verbannen monnik <PERSOON> - zonder diens naam expliciet te noemen - ervan vanuit <PERSOON> de acties te hebben aangemoedigd, met het idee dat de zelfverbranders nationale helden en vrijheidsstrijders zijn De "levende boeddha" Gyalton heeft de zelfverbrandingen in het Kirtiklooster scherp veroordeeld Hij noemde het een uiting van extremisme waardoor de ontwikkeling en principes van het Tibetaans boeddhisme ernstige schade werd toegebracht Ook <PERSOON>, een onderzoeker die is verbonden aan China Tibetology Research Center, ziet de zelfverbrandingen als een rechtstreekse inbreuk op de boeddhistische basisprincipes.
549
www
de zelfverbrandingen ook waren, het hoe dan ook een manifestatie was van groot ongeluk " In maart ### verklaarde de Samdhong Rinpoche en voormalige Tibetaanse Eerste Minister, Lobsang Tenzin, tijdens een bezoek aan Frankrijk "De Tibetanen hebben geen andere keuze dan zichzelf in brand te steken " "<PERSOON> Hindu" berichtte volgens Stem van Rusland op <DATUM> dat de dalai lama weigerde de zelfverbrandingen te veroordelen en met onverschilligheid zou hebben gereageerd op een van de nieuwe gevallen De dalai lama benadrukte zelf dat het om "een erg ingewikkelde politieke kwestie" ging en verklaarde genoodzaakt te zijn een neutraal standpunt in te nemen Dit betekende dat hij de zelfverbrandingen noch veroordeelde noch aanmoedigde; in het eerste geval zou hij de familieleden van de zelfverbranders zwaar teleurstellen, in het tweede geval verwachtte hij meteen problemen van Chinese zijde De Chinese staatskrant People's Daily citeerde in november ### - naar aanleiding van het toenemend aantal zelfverbrandingen - Song Tendargye Hij beschuldigde de verbannen monnik <PERSOON> - zonder diens naam expliciet te noemen - ervan vanuit <PERSOON> de acties te hebben aangemoedigd, met het idee dat de zelfverbranders nationale helden en vrijheidsstrijders zijn De "levende boeddha" Gyalton heeft de zelfverbrandingen in het Kirtiklooster scherp veroordeeld Hij noemde het een uiting van extremisme waardoor de ontwikkeling en principes van het Tibetaans boeddhisme ernstige schade werd toegebracht Ook <PERSOON>, een onderzoeker die is verbonden aan China Tibetology Research Center, ziet de zelfverbrandingen als een rechtstreekse inbreuk op de boeddhistische basisprincipes De Chinese tibetologe Hua <PERSOON> noemt de zelfverbrandingen "extreme acties van geweld en terrorisme" en noemt het betreurenswaardig en verontrustend dat de dalai lama zich er nooit tegen heeft uitgesproken, hoewel hij claimt een tegenstander van geweld te zijn Ook verbaast zij zich erover dat er met betrekking tot de zelfverbrandingen door de Tibetanen in ballingschap zulke persoonlijke informatie is vrijgegeven Voorts wijst zij op het feit dat er door deze groeperingen hoge schadevergoedingen zijn vastgesteld voor de slachtoffers van de zelfverbrandingen Amnesty International weet in september ### de aanhoudende reeks zelfverbrandingen aan het autoritaire en repressieve gedrag van de Chinese regering sinds de zelfverbranding van Phuntsog in maart Het Europees Parlement verklaarde in november ### "extreem bezorgd" te zijn naar aanleiding van de aanhoudende Tibetaanse zelfverbrandingen De <PERSOON> journalist, schrijver en wetenschapper <PERSOON> stelde in februari ### dat Tibet "in stilte brandt" De <PERSOON> schrijver en journalist <PERSOON> noemde het Kirtiklooster het "epicentrum van de beweging" De <PERSOON> minister van buitenlandse zaken <PERSOON> betreurde in februari ### tegenover de "Assemblée nationale" de gang van zaken Ze sprak van een dreigende impasse als gevolg van de Chinese onderdrukking Volgens de Britse journalist <PERSOON-##> is in ieder geval sinds ### de relatie tussen de Tibetanen en de <PERSOON-##> aanzienlijk verslechterd <PERSOON-##> sprak op <DATUM> haar ongerustheid uit over de zelfverbrandingen.
562
www
De Chinese tibetologe Hua <PERSOON> noemt de zelfverbrandingen "extreme acties van geweld en terrorisme" en noemt het betreurenswaardig en verontrustend dat de dalai lama zich er nooit tegen heeft uitgesproken, hoewel hij claimt een tegenstander van geweld te zijn Ook verbaast zij zich erover dat er met betrekking tot de zelfverbrandingen door de Tibetanen in ballingschap zulke persoonlijke informatie is vrijgegeven Voorts wijst zij op het feit dat er door deze groeperingen hoge schadevergoedingen zijn vastgesteld voor de slachtoffers van de zelfverbrandingen Amnesty International weet in september ### de aanhoudende reeks zelfverbrandingen aan het autoritaire en repressieve gedrag van de Chinese regering sinds de zelfverbranding van Phuntsog in maart Het Europees Parlement verklaarde in november ### "extreem bezorgd" te zijn naar aanleiding van de aanhoudende Tibetaanse zelfverbrandingen De <PERSOON> journalist, schrijver en wetenschapper <PERSOON> stelde in februari ### dat Tibet "in stilte brandt" De <PERSOON> schrijver en journalist <PERSOON> noemde het Kirtiklooster het "epicentrum van de beweging" De <PERSOON> minister van buitenlandse zaken <PERSOON> betreurde in februari ### tegenover de "Assemblée nationale" de gang van zaken Ze sprak van een dreigende impasse als gevolg van de Chinese onderdrukking Volgens de Britse journalist <PERSOON> is in ieder geval sinds ### de relatie tussen de Tibetanen en de <PERSOON> aanzienlijk verslechterd <PERSOON> sprak op <DATUM> haar ongerustheid uit over de zelfverbrandingen " De Taiwanese politicus Tsai Ing-wen verklaarde in februari ###, nadat ze tijdens een ontmoeting met Dawa Tsering een verslag van de toenemende zelfverbrandingen had gekregen, een "gebroken hart" te hebben Ze riep president Ma <PERSOON>-jeou op om met de Chinese autoriteiten te gaan overleggen In november ### riepen Amnesty International en Human Rights Watch de Chinese regering op de precieze oorzaak van de ontevredenheid die aan de aanhoudende zelfverbrandingen ten grondslag lag te achterhalen en te bestrijden Ze schrijven de incidenten toe aan het inperken door de Chinese regering van de vrijheid van de Tibetanen en de maatregelen die aan de Tibetaanse kloosters in de streek zijn opgelegd "<PERSOON-##>" berichtte in februari ### dat de zelfverbrandingen zowel uitingen van wanhoop als verzetsdaden konden zijn De G##-top in Cannes, die werd gehouden in november ###, werd aan het begin verstoord door een groep Tibetaanse activisten Zeven van hen werden gearresteerd, onder wie de monnik Thupten Wangchen De rechtstreekse aanleiding was de zelfverbranding van Choetso Op <DATUM> verzamelden in de Nepalese hoofdstad Kathmandu vele Tibetanen in ballingschap zich voor de Bouddhanath-tempel Naar aanleiding hiervan werden er door de Nepalese autoriteiten extra veiligheidstroepen ingezet, om nieuwe Tibetaanse zelfverbrandingen te voorkomen Toen Xi Jinping in februari ### een omstreden bezoek bracht aan de Verenigde Staten, hingen Tibetaanse activisten in Washington D C vlak voor zijn aankomst een spandoek met het opschrift "Tibet will be Free" op aan een brug Zij werden gearresteerd.
554
www
verslag van de toenemende zelfverbrandingen had gekregen, een "gebroken hart" te hebben Ze riep president Ma <PERSOON>-jeou op om met de Chinese autoriteiten te gaan overleggen In november ### riepen Amnesty International en Human Rights Watch de Chinese regering op de precieze oorzaak van de ontevredenheid die aan de aanhoudende zelfverbrandingen ten grondslag lag te achterhalen en te bestrijden Ze schrijven de incidenten toe aan het inperken door de Chinese regering van de vrijheid van de Tibetanen en de maatregelen die aan de Tibetaanse kloosters in de streek zijn opgelegd "<PERSOON>" berichtte in februari ### dat de zelfverbrandingen zowel uitingen van wanhoop als verzetsdaden konden zijn De G##-top in Cannes, die werd gehouden in november ###, werd aan het begin verstoord door een groep Tibetaanse activisten Zeven van hen werden gearresteerd, onder wie de monnik Thupten Wangchen De rechtstreekse aanleiding was de zelfverbranding van Choetso Op <DATUM> verzamelden in de Nepalese hoofdstad Kathmandu vele Tibetanen in ballingschap zich voor de Bouddhanath-tempel Naar aanleiding hiervan werden er door de Nepalese autoriteiten extra veiligheidstroepen ingezet, om nieuwe Tibetaanse zelfverbrandingen te voorkomen Toen Xi Jinping in februari ### een omstreden bezoek bracht aan de Verenigde Staten, hingen Tibetaanse activisten in Washington D C vlak voor zijn aankomst een spandoek met het opschrift "Tibet will be Free" op aan een brug Zij werden gearresteerd Op <DATUM> vroegen in Ngaba ### Tibetaanse vrouwen bij het Chinese regeringskantoor om de vrijlating van enkele Tibetanen die twee weken eerder in het dorp Adhue waren gearresteerd <PERSOON> uit Adhue en omgeving begonnen op <DATUM> een boycotactie, uit solidariteit met de Tibetaanse zelfverbranders en politieke gevangenen en uit protest tegen de Chinese regering In juni ### maakte de in <LOCATIE> wonende Tibetaanse zanger en musicus Loten Namling een voettocht naar Genève terwijl hij een doodskist meesleepte Hij deed dit om meer algemene aandacht voor de situatie in en rondom Tibet te krijgen De <PERSOON> tibetologe en etnologe <PERSOON> bracht de terughoudende en discrete opstelling van de internationale gemeenschap ten aanzien van de zelfverbrandingen in Tibet rechtstreeks in verband met China als opkomende economische macht, waarin de markten voor alles gaan Journalist Dibyesh <PERSOON> sprak in oktober ### in "<PERSOON> Guardian" de pessimistische verwachting uit dat de internationale media snel de aandacht voor de zelfverbrandingen zouden verliezen en dat de acties op den duur ook niet veel zouden opleveren voor de Tibetanen, aangezien China niet op deze manier onder druk gezet zou kunnen worden Narduskruid Narduskruid ("Nardostachys jatamansi" of "Nardostachys grandiflora") is een plant uit de kamperfoeliefamilie, die voorkomt in de Himalaya in China, Nepal, Afghanistan en het noorden van <PERSOON> De soort staat op de Rode Lijst van de IUCN geklasseerd als 'kritiek' De plant wordt ongeveer ##-## cm hoog en heeft roze, belvormige bloeiwijzen De plant groeit op hoogten variërend van ### tot ### meter boven zeeniveau De wortelstok van de plant is rijk aan etherische olie.
573
www
die twee weken eerder in het dorp Adhue waren gearresteerd <PERSOON> uit Adhue en omgeving begonnen op <DATUM> een boycotactie, uit solidariteit met de Tibetaanse zelfverbranders en politieke gevangenen en uit protest tegen de Chinese regering In juni ### maakte de in <LOCATIE> wonende Tibetaanse zanger en musicus Loten Namling een voettocht naar Genève terwijl hij een doodskist meesleepte Hij deed dit om meer algemene aandacht voor de situatie in en rondom Tibet te krijgen De <PERSOON> tibetologe en etnologe <PERSOON> bracht de terughoudende en discrete opstelling van de internationale gemeenschap ten aanzien van de zelfverbrandingen in Tibet rechtstreeks in verband met China als opkomende economische macht, waarin de markten voor alles gaan Journalist Dibyesh <PERSOON> sprak in oktober ### in "<PERSOON> Guardian" de pessimistische verwachting uit dat de internationale media snel de aandacht voor de zelfverbrandingen zouden verliezen en dat de acties op den duur ook niet veel zouden opleveren voor de Tibetanen, aangezien China niet op deze manier onder druk gezet zou kunnen worden Narduskruid Narduskruid ("Nardostachys jatamansi" of "Nardostachys grandiflora") is een plant uit de kamperfoeliefamilie, die voorkomt in de Himalaya in China, Nepal, Afghanistan en het noorden van <PERSOON> De soort staat op de Rode Lijst van de IUCN geklasseerd als 'kritiek' De plant wordt ongeveer ##-## cm hoog en heeft roze, belvormige bloeiwijzen De plant groeit op hoogten variërend van ### tot ### meter boven zeeniveau De wortelstok van de plant is rijk aan etherische olie Gecultiveerde exemplaren mogen nog wel worden verhandeld De wortelstok van het narduskruid kan worden gedestilleerd tot een aromatische, amberkleurige etherische olie, nardus geheten Deze olie bevat gurjuneen, patchouleen, ketonen, jatamanson, valeranon, nardosinon en nardostachon en wordt onder andere gebruikt als ingrediënt in parfums en wierook De olie van het narduskruid is al eeuwenlang bekend en maakt deel uit van de Indiase ayurvedische kruidenleer <PERSOON> Egypte was het een luxeproduct Rond het begin van de jaartelling werd narduskruid vanuit <PERSOON> naar onder meer <PERSOON> geïmporteerd, samen met specerijen als cassia en kaneel Waarschijnlijk gebeurde dat in de vorm van olie In oude teksten uit die tijd, waaronder de Bijbel, worden rituelen beschreven waarin deze olie wordt uitgegoten over het hoofd (<PERSOON> kruidengeneeskunde staat het onder meer bekend als sedativum De olie zou helpen tegen slapeloosheid, moeilijkheden bij de geboorte en andere kwalen In de "ayurvedische geneeskunde" wordt narduskruid als 'jatamansi' ingezet als hersentonicum en ter verlichting van psychische aandoeningen Daarnaast wordt het gebruikt als verteringshulp en ter vermindering van hoest en ademhalingsproblemen Ook Tibetaanse geneeswijzen maken veel gebruik van het Narduskruid In Europa werd narduskruid in de middeleeuwen gebruikt om gerechten te kruiden Rupatadine Rupatadine is een niet-sederend anti-histaminicum dat gebruikt wordt bij allergische rinitis en urticaria bij personen boven de <LEEFTIJD> jaar Merknamen Rupafin of Rupatall Het is een selectieve perifere H#-receptorantagonist, met wellicht een ontstekingswerende werking.
555
www
mogen nog wel worden verhandeld De wortelstok van het narduskruid kan worden gedestilleerd tot een aromatische, amberkleurige etherische olie, nardus geheten Deze olie bevat gurjuneen, patchouleen, ketonen, jatamanson, valeranon, nardosinon en nardostachon en wordt onder andere gebruikt als ingrediënt in parfums en wierook De olie van het narduskruid is al eeuwenlang bekend en maakt deel uit van de Indiase ayurvedische kruidenleer <PERSOON> Egypte was het een luxeproduct Rond het begin van de jaartelling werd narduskruid vanuit <PERSOON> naar onder meer <PERSOON> geïmporteerd, samen met specerijen als cassia en kaneel Waarschijnlijk gebeurde dat in de vorm van olie In oude teksten uit die tijd, waaronder de Bijbel, worden rituelen beschreven waarin deze olie wordt uitgegoten over het hoofd (<PERSOON> kruidengeneeskunde staat het onder meer bekend als sedativum De olie zou helpen tegen slapeloosheid, moeilijkheden bij de geboorte en andere kwalen In de "ayurvedische geneeskunde" wordt narduskruid als 'jatamansi' ingezet als hersentonicum en ter verlichting van psychische aandoeningen Daarnaast wordt het gebruikt als verteringshulp en ter vermindering van hoest en ademhalingsproblemen Ook Tibetaanse geneeswijzen maken veel gebruik van het Narduskruid In Europa werd narduskruid in de middeleeuwen gebruikt om gerechten te kruiden Rupatadine Rupatadine is een niet-sederend anti-histaminicum dat gebruikt wordt bij allergische rinitis en urticaria bij personen boven de <LEEFTIJD> jaar Merknamen Rupafin of Rupatall Het is een selectieve perifere H#-receptorantagonist, met wellicht een ontstekingswerende werking In <LOCATIE> en België is het alleen op recept verkrijgbaar Maximale spiegel na ## minuten Plasma-eiwitbinding ca ##% Metabolisering vrijwel volledig in de lever door CYP#A# tot o a actieve metabolieten zoals het geneesmiddel desloratadine Eliminatie vooral in de vorm van metabolieten, ca ##% met de feces, ##% met de urine Halfwaardetijd is # tot # uur Rupatadine wordt nagenoeg volledig gemetaboliseerd door CYP#A#; sterke CYP#A#-remmers kunnen de biologische beschikbaarheid en de bloedspiegel van rupatadine sterk verhogen Gebruik van grapefruitsap wordt dan ook ontraden Interacties met middelen die een dempende werking op het CZS hebben kunnen niet worden uitgesloten<PERSOON> (ca ### of ten laatste ###, <PERSOON> - <DATUM> Parijs was werkzaam als geneesheer, astronoom, astroloog en als organist in dienst van <PERSOON> Hij is vooral bekend van een verhandeling over muziekinstrumenten Zijn oorspronkelijke Nederlandse naam was waarschijnlijk <PERSOON> Er zijn vele andere transcripties en spellingen van zijn naam <PERSOON>, … etc ) <PERSOON-##> werd waarschijnlijk geboren in <PERSOON> Er zijn geen gegevens over zijn opleiding Misschien werd hij aanvankelijk arts, zoals hij werd genoemd "<PERSOON-##>).
505
www
op recept verkrijgbaar Maximale spiegel na ## minuten Plasma-eiwitbinding ca ##% Metabolisering vrijwel volledig in de lever door CYP#A# tot o a actieve metabolieten zoals het geneesmiddel desloratadine Eliminatie vooral in de vorm van metabolieten, ca ##% met de feces, ##% met de urine Halfwaardetijd is # tot # uur Rupatadine wordt nagenoeg volledig gemetaboliseerd door CYP#A#; sterke CYP#A#-remmers kunnen de biologische beschikbaarheid en de bloedspiegel van rupatadine sterk verhogen Gebruik van grapefruitsap wordt dan ook ontraden Interacties met middelen die een dempende werking op het CZS hebben kunnen niet worden uitgesloten<PERSOON> (ca ### of ten laatste ###, <PERSOON> - <DATUM> Parijs was werkzaam als geneesheer, astronoom, astroloog en als organist in dienst van <PERSOON> Hij is vooral bekend van een verhandeling over muziekinstrumenten Zijn oorspronkelijke Nederlandse naam was waarschijnlijk <PERSOON> Er zijn vele andere transcripties en spellingen van zijn naam <PERSOON>, … etc ) <PERSOON> werd waarschijnlijk geboren in <PERSOON> Er zijn geen gegevens over zijn opleiding Misschien werd hij aanvankelijk arts, zoals hij werd genoemd "<PERSOON>) In ### was <PERSOON> ook aan het hof van <PERSOON> in Dijon Tussen ### en ### (enkele tientallen jaren voor de activiteiten van <PERSOON>), creëerde hij handschriften in het Latijn over een grote verscheidenheid aan technische onderwerpen, zoals astronomie, hydraulica, astronomische instrumenten en tekeningen van de kennelijke uitvindingen zoals een opvouwbare ladder en een juwelen polijstmachine Een van de manuscripten is een kopie (in het handschrift van <PERSOON>) <PERSOON-##> musicae" van <PERSOON-##> Het bekendst is zijn verhandeling over het ontwerp en de bouw van muziekinstrumenten, met daarin onder andere de vroegste afbeelding van een klavecimbel, Hij gaf een gedetailleerde beschrijving van werking van dit tokkelende klavierinstrument met de complexe verbanden tussen het klavier en de snaren Behalve het klavecimbel beschreef hij de luit, de Dulce Melos en het orgel Alle instrumenten zouden worden bespeeld aan het hof en niet in kerken De manuscripten werden waarschijnlijk alleen gebundeld in de ##e eeuw Als raadsheer van <PERSOON>, produceerde hij in ### een kaart van een tussen Frankrijk en Bourgondië betwiste regio, teneinde de <PERSOON-##> enclaves te kunnen elimineren en zo de grens te vereenvoudigen Tussen ### en ### verliet hij het Bourgondische hof om in Parijs te werken voor de <PERSOON-##> koningen <PERSOON-##> VII en <PERSOON-##> XI Hier overleed hij in ### aan de pest BerkelBike De BerkelBike is een driewieler waarbij de aandrijving geschiedt met zowel armen als benen Zodoende is het een combinatie van een handbike en een driewielige ligfiets De naam is afgeleid van de eigennaam van de ontwerper en bouwer.
562
www
en ### (enkele tientallen jaren voor de activiteiten van<PERSOON>), creëerde hij handschriften in het Latijn over een grote verscheidenheid aan technische onderwerpen, zoals astronomie, hydraulica, astronomische instrumenten en tekeningen van de kennelijke uitvindingen zoals een opvouwbare ladder en een juwelen polijstmachine Een van de manuscripten is een kopie (in het handschrift van <PERSOON>) <PERSOON> musicae" van <PERSOON> Het bekendst is zijn verhandeling over het ontwerp en de bouw van muziekinstrumenten, met daarin onder andere de vroegste afbeelding van een klavecimbel, Hij gaf een gedetailleerde beschrijving van werking van dit tokkelende klavierinstrument met de complexe verbanden tussen het klavier en de snaren Behalve het klavecimbel beschreef hij de luit, de Dulce Melos en het orgel Alle instrumenten zouden worden bespeeld aan het hof en niet in kerken De manuscripten werden waarschijnlijk alleen gebundeld in de ##e eeuw Als raadsheer van <PERSOON>, produceerde hij in ### een kaart van een tussen Frankrijk en Bourgondië betwiste regio, teneinde de <PERSOON> enclaves te kunnen elimineren en zo de grens te vereenvoudigen Tussen ### en ### verliet hij het Bourgondische hof om in Parijs te werken voor de <PERSOON> koningen <PERSOON> VII en <PERSOON> XI Hier overleed hij in ### aan de pest BerkelBike De BerkelBike is een driewieler waarbij de aandrijving geschiedt met zowel armen als benen Zodoende is het een combinatie van een handbike en een driewielige ligfiets De naam is afgeleid van de eigennaam van de ontwerper en bouwer Er zijn verschillende uitvoeringen, die elk een eigen toepassing hebben voor specifieke handicaps Een speciale extra optie, waardoor de BerkelBike bekend is geworden, is een systeem waardoor mensen met een dwarslaesie kunnen fietsen en daarbij hun verlamde benen kunnen gebruiken Zie het paragraafje 'Impuls-systeem' Net als bij een gewone handbike wordt het voertuig aangedreven met de handen, via een ketting naar het voorwiel Bij de BerkelBike is er echter ook een crankstel voor aandrijving met de voeten, waardoor de benen kunnen bijdragen aan de aandrijving De bovengenoemde combinatie van de aandrijving met de armen en met de benen heeft een aantal functies ten eerste vult de kracht van beide ledematen elkaar aan, als de kracht per lidmaat erg zwak is (bijvoorbeeld bij een tetraparese) Maar ook kan de aandrijving op de handcranks, de deels verzwakte of verlamde benen passief mee laten draaien, waardoor die een prikkel krijgen om te bewegen Dit kan helpen de kracht en de motoriek in de benen te versterken Dit kan onder andere helpen bij mensen met multiple sclerose, polio, een Cerebrovasculair accident of een dwarslaesie Bij mensen <INSTELLING> benen geheel verlamd zijn, bijvoorbeeld door een dwarslaesie of een beschadiging van een zenuw in het been, heeft bovenstaand mechanisme geen of onvoldoende effect De BerkelBike kan voor deze mensen worden aangevuld met een 'fes-systeem' (Functionele Elektrische Stimulatie) daarmee is het zelfs mogelijk om geheel verlamde spieren tot actieve beweging te krijgen.
549
www
Er zijn verschillende uitvoeringen, die elk een eigen toepassing hebben voor specifieke handicaps Een speciale extra optie, waardoor de BerkelBike bekend is geworden, is een systeem waardoor mensen met een dwarslaesie kunnen fietsen en daarbij hun verlamde benen kunnen gebruiken Zie het paragraafje 'Impuls-systeem' Net als bij een gewone handbike wordt het voertuig aangedreven met de handen, via een ketting naar het voorwiel Bij de BerkelBike is er echter ook een crankstel voor aandrijving met de voeten, waardoor de benen kunnen bijdragen aan de aandrijving De bovengenoemde combinatie van de aandrijving met de armen en met de benen heeft een aantal functies ten eerste vult de kracht van beide ledematen elkaar aan, als de kracht per lidmaat erg zwak is (bijvoorbeeld bij een tetraparese) Maar ook kan de aandrijving op de handcranks, de deels verzwakte of verlamde benen passief mee laten draaien, waardoor die een prikkel krijgen om te bewegen Dit kan helpen de kracht en de motoriek in de benen te versterken Dit kan onder andere helpen bij mensen met multiple sclerose, polio, een Cerebrovasculair accident of een dwarslaesie Bij mensen <INSTELLING> benen geheel verlamd zijn, bijvoorbeeld door een dwarslaesie of een beschadiging van een zenuw in het been, heeft bovenstaand mechanisme geen of onvoldoende effect De BerkelBike kan voor deze mensen worden aangevuld met een 'fes-systeem' (Functionele Elektrische Stimulatie) daarmee is het zelfs mogelijk om geheel verlamde spieren tot actieve beweging te krijgen Doordat bij een dwarslaesie de zenuw niet meer functioneert, is de spier verlamd Maar de spier zelf is niet afwijkend Als er via een andere weg een elektrische prikkel wordt toegediend, kan deze weer gewoon werken Het FES-systeem maakt hiervan gebruik De patiënt draagt een speciale wielrenbroek waarin elektroden zijn opgenomen, of hij plakt speciale plakelektroden direct op de huid Een computersysteem meet tijdens het rijden de stand van de handcranks en geeft op het juiste moment via deze elektroden een krachtige elektrische impuls aan de beenspieren, zodat deze samentrekken (FES "functionele elektrische stimulatie") Zo zijn het de niet-verlamde armen die het ritme bepalen en de verlamde benen die het grootste deel van de aandrijfkracht kunnen leveren Een vereiste is wel dat de patiënt geen of weinig gevoel in de benen heeft, want de elektrische impulsen zouden anders te pijnlijk zijn Uiteraard is het ook nodig dat er voldoende functie in de armen en handen is Bij een dwarslaesie boven niveau C# (#e nekwervel), waarbij ook de onderarm verlamd is, is het daarom niet mogelijk de BerkelBike te gebruiken Dit systeem heeft vooral meerwaarde bij aandoeningen waarbij het probleem is gelegen in het zenuwstelsel, en waarbij de spieren zelf gezond zijn Bij "spierziekten" is dit geen optie Zowel de BerkelBike zonder FES-systeem als met dat systeem geeft een stimulering van inactieve (verzwakte of verlamde) benen Daardoor worden na verloop van tijd de spieren sterker en de lichamelijke conditie van de patiënt beter.
529
www
meer functioneert, is de spier verlamd Maar de spier zelf is niet afwijkend Als er via een andere weg een elektrische prikkel wordt toegediend, kan deze weer gewoon werken Het FES-systeem maakt hiervan gebruik De patiënt draagt een speciale wielrenbroek waarin elektroden zijn opgenomen, of hij plakt speciale plakelektroden direct op de huid Een computersysteem meet tijdens het rijden de stand van de handcranks en geeft op het juiste moment via deze elektroden een krachtige elektrische impuls aan de beenspieren, zodat deze samentrekken (FES "functionele elektrische stimulatie") Zo zijn het de niet-verlamde armen die het ritme bepalen en de verlamde benen die het grootste deel van de aandrijfkracht kunnen leveren Een vereiste is wel dat de patiënt geen of weinig gevoel in de benen heeft, want de elektrische impulsen zouden anders te pijnlijk zijn Uiteraard is het ook nodig dat er voldoende functie in de armen en handen is Bij een dwarslaesie boven niveau C# (#e nekwervel), waarbij ook de onderarm verlamd is, is het daarom niet mogelijk de BerkelBike te gebruiken Dit systeem heeft vooral meerwaarde bij aandoeningen waarbij het probleem is gelegen in het zenuwstelsel, en waarbij de spieren zelf gezond zijn Bij "spierziekten" is dit geen optie Zowel de BerkelBike zonder FES-systeem als met dat systeem geeft een stimulering van inactieve (verzwakte of verlamde) benen Daardoor worden na verloop van tijd de spieren sterker en de lichamelijke conditie van de patiënt beter Dat vermindert de kans op problemen zoals trombose, spasmen en <INSTELLING> Uiteraard kan het feit dat men een eerder verlamd lidmaat weer kan gebruiken en dat men extra mobiliteit krijgt op eigen kracht, een belangrijke mentale stimulans geven In ### ontving <PERSOON> de millenniumprijs ter waarde van ### ### gulden uit handen van de toenmalige ministers <PERSOON> en <PERSOON> Hiermee is het huidige bedrijf BerkelBike BV opgebouwd <PERSOON> is de BerkelBike nog enkele malen met prijzen beloond Nitroxinil Nitroxinil is een anthelminthicum, een diergeneeskundig middel tegen parasitaire wormen bij schapen en runderen De stof is werkzaam tegen de leverbot ("Fasciola hepatica") en in mindere mate tegen draadwormen in het maag-darmkanaal De ATCvet-code is QP##AG## Merknamen zijn onder andere "Fluconix", "Dovenix" en "Trodax" Nitroxinil wordt ook gebruikt tegen stammen van de rode lebmaagworm ("Haemonchus contortus") die resistent tegen benzimidazolen geworden zijn De chemische structuur van nitroxinil is vergelijkbaar met die van de herbiciden ioxynil en bromoxynil een fenolderivaat met een nitrilgroep en een of meerdere halogeenatomen (broom of jodium) op de benzeenring gesubstitueerd Nitroxinil heeft ook nog een nitrogroep Nitroxinil is bijna niet oplosbaar in water Het wordt gewoonlijk in de vorm van het wateroplosbare ethylglucaminezout subcutaan bij de dieren ingespoten Het mag niet toegediend worden aan dieren die melk produceren voor menselijke consumptie Sint-Martinushofje Het Maastrichtse Sint-Martinushofje, sinds enige tijd officieel Hofje Sint Maartenshuizen geheten, is gebouwd in ###, aan het begin van de achttiende eeuw.
552
www
zoals trombose, spasmen en <INSTELLING> Uiteraard kan het feit dat men een eerder verlamd lidmaat weer kan gebruiken en dat men extra mobiliteit krijgt op eigen kracht, een belangrijke mentale stimulans geven In ### ontving <PERSOON> de millenniumprijs ter waarde van ### ### gulden uit handen van de toenmalige ministers <PERSOON> en <PERSOON> Hiermee is het huidige bedrijf BerkelBike BV opgebouwd <PERSOON> is de BerkelBike nog enkele malen met prijzen beloond Nitroxinil Nitroxinil is een anthelminthicum, een diergeneeskundig middel tegen parasitaire wormen bij schapen en runderen De stof is werkzaam tegen de leverbot ("Fasciola hepatica") en in mindere mate tegen draadwormen in het maag-darmkanaal De ATCvet-code is QP##AG## Merknamen zijn onder andere "Fluconix", "Dovenix" en "Trodax" Nitroxinil wordt ook gebruikt tegen stammen van de rode lebmaagworm ("Haemonchus contortus") die resistent tegen benzimidazolen geworden zijn De chemische structuur van nitroxinil is vergelijkbaar met die van de herbiciden ioxynil en bromoxynil een fenolderivaat met een nitrilgroep en een of meerdere halogeenatomen (broom of jodium) op de benzeenring gesubstitueerd Nitroxinil heeft ook nog een nitrogroep Nitroxinil is bijna niet oplosbaar in water Het wordt gewoonlijk in de vorm van het wateroplosbare ethylglucaminezout subcutaan bij de dieren ingespoten Het mag niet toegediend worden aan dieren die melk produceren voor menselijke consumptie Sint-Martinushofje Het Maastrichtse Sint-Martinushofje, sinds enige tijd officieel Hofje Sint Maartenshuizen geheten, is gebouwd in ###, aan het begin van de achttiende eeuw ## van de Grote Looiersstraat, een lindelaan met monumentale gebouwen, waar vroeger een tak van de Jeker doorheen liep Het ligt verscholen achter een hoge muur en bestaat uit ## bescheiden seniorenwoningen, sinds ### gelegen aan een binnentuin In de archieven van de Stichting Hofje Sint Maartenshuizen wordt in ### gesproken van een " 'conventien (conventje) voor oude persoenen' " Tot ver in de twintigste eeuw worden de huisjes binnen de stichting omschreven als "Fundatie van Sint <PERSOON> Leurestraet", "Familiegesticht de huizen van <PERSOON> huijskens" of "St Martenshuisen" In de volksmond stonden de huisjes bekend als " 't kevinsje oppe Luurestraot" ('t conventje op de Looiersstraat) en " 't kevinsje de Sint Martenshuizen" Het Maastrichtse woord 'kevinsje' kan verwijzen naar een kloostergemeenschap, maar ook naar een hofje, in de betekenis van een liefdadige stichting voor ouden van dagen Het 'kevinsje' van <PERSOON> was een hofje voor de opvang van bejaarden, geen religieuze stichting De huisjes stonden aan een smal steegje langs een hoge scheidingsmuur, waarin het zonlicht alleen op het middaguur vol binnenviel Er woonden dertien bejaarde vrouwen die een zelfstandig leven leidden, zonder supervisie van een dagelijkse leiding of dagelijkse religieuze plichten Met het slopen in ### van de scheidingsmuur met de boomgaard en de aanleg van een tuin, heeft het Sint Martinushofje, lange tijd slechts een straatje, ook het "uiterlijk" gekregen van een hofje.
569
www
monumentale gebouwen, waar vroeger een tak van de Jeker doorheen liep Het ligt verscholen achter een hoge muur en bestaat uit ## bescheiden seniorenwoningen, sinds ### gelegen aan een binnentuin In de archieven van de Stichting Hofje Sint Maartenshuizen wordt in ### gesproken van een " 'conventien (conventje) voor oude persoenen' " Tot ver in de twintigste eeuw worden de huisjes binnen de stichting omschreven als "Fundatie van Sint <PERSOON> Leurestraet", "Familiegesticht de huizen van <PERSOON> huijskens" of "St Martenshuisen" In de volksmond stonden de huisjes bekend als " 't kevinsje oppe Luurestraot" ('t conventje op de Looiersstraat) en " 't kevinsje de Sint Martenshuizen" Het Maastrichtse woord 'kevinsje' kan verwijzen naar een kloostergemeenschap, maar ook naar een hofje, in de betekenis van een liefdadige stichting voor ouden van dagen Het 'kevinsje' van <PERSOON> was een hofje voor de opvang van bejaarden, geen religieuze stichting De huisjes stonden aan een smal steegje langs een hoge scheidingsmuur, waarin het zonlicht alleen op het middaguur vol binnenviel Er woonden dertien bejaarde vrouwen die een zelfstandig leven leidden, zonder supervisie van een dagelijkse leiding of dagelijkse religieuze plichten Met het slopen in ### van de scheidingsmuur met de boomgaard en de aanleg van een tuin, heeft het Sint Martinushofje, lange tijd slechts een straatje, ook het "uiterlijk" gekregen van een hofje Krantenberichten van <LEEFTIJD> jaar geleden spreken dan van een St -Martinushofje De huidige benaming Hofje Sint Maartenshuizen is van recente datum Het hofje werd gebouwd in ### met gelden uit de nalatenschap van de op <DATUM> overleden <PERSOON>, kanunnik van het kapittel van Sint-<PERSOON> was een zoon van <PERSOON> en <PERSOON> en afkomstig uit een gegoede Maastrichtse familie Hij stierf op <DATUM> "een subite doot" en liet naast duizend gulden voor jaardiensten tevens ## ### gulden na "tot oprechtinge van een conventien voor oude persoenen" In zijn testament wees hij zijn broer en twee zussen aan als uitvoerders van het legaat Uiteindelijk was het echter de ongehuwde oudste zuster Hélène (<PERSOON>) <PERSOON> (###-###), die het volledige proces onder haar hoede nam, van stichtingsakte en reglementen tot aankoop van de grond en begeleiding van de bouw <PERSOON> bepaalde dat zijn "kevinsje" bedoeld was voor ouden van dagen "soo van Roomse Catholijcke mans offwel vrouwpersoonen, soo als mijne gesusters het selve het beste sullen goet vinden" De zussen besloten dat de "fondatie van <PERSOON> huijskens" ten goede zou komen aan alleenstaande bejaarde vrouwen <PERSOON-##> bepaalde dat het bestuur van de stichting zou worden gevormd door twee provisors die volgens een bepaald systeem om beurten een vrijgekomen huisje aan iemand konden toewijzen Deze provisors stamden via de vrouwelijke lijn uit twee takken van de familie <PERSOON> Tal van belangrijke stedelijke familienamen figureren dan ook in de lijst van provisors.
577
www
-Martinushofje De huidige benaming Hofje Sint Maartenshuizen is van recente datum Het hofje werd gebouwd in ### met gelden uit de nalatenschap van de op <DATUM> overleden <PERSOON>, kanunnik van het kapittel van Sint-<PERSOON> was een zoon van <PERSOON> en<PERSOON> en afkomstig uit een gegoede Maastrichtse familie Hij stierf op <DATUM> "een subite doot" en liet naast duizend gulden voor jaardiensten tevens ## ### gulden na "tot oprechtinge van een conventien voor oude persoenen" In zijn testament wees hij zijn broer en twee zussen aan als uitvoerders van het legaat Uiteindelijk was het echter de ongehuwde oudste zuster Hélène (<PERSOON>) <PERSOON> (###-###), die het volledige proces onder haar hoede nam, van stichtingsakte en reglementen tot aankoop van de grond en begeleiding van de bouw <PERSOON> bepaalde dat zijn "kevinsje" bedoeld was voor ouden van dagen "soo van Roomse Catholijcke mans offwel vrouwpersoonen, soo als mijne gesusters het selve het beste sullen goet vinden" De zussen besloten dat de "fondatie van <PERSOON> huijskens" ten goede zou komen aan alleenstaande bejaarde vrouwen <PERSOON> bepaalde dat het bestuur van de stichting zou worden gevormd door twee provisors die volgens een bepaald systeem om beurten een vrijgekomen huisje aan iemand konden toewijzen Deze provisors stamden via de vrouwelijke lijn uit twee takken van de familie <PERSOON> Tal van belangrijke stedelijke familienamen figureren dan ook in de lijst van provisors Het bestuurssysteem met provisors functioneert tot in de huidige tijd, zij het dat potentiële leden sinds enige tijd ook buiten de rechtstreekse afstammelingen van de familie <PERSOON> worden gezocht Nog altijd sonderen twee provisors in een gesprek de geschiktheid van kandidaat-bewoners voor toetreding tot de kleine gemeenschap die het hofje vormt Het dagelijks beheer is begin twintigste eeuw uitbesteed aan een beheerder, van ###-### de Woningcorporatie Sint Servatius Vanaf ### hebben de provisors dit weer in eigen hand genomen Van inkoop is men in de vorige eeuw overgegaan op huur De huisjes worden als bejaardenwoning toegewezen aan oudere minvermogenden uit <LOCATIE> en omstreken Ook de criteria zijn veranderd de katholieke denominatie is niet leidend meer en naast vrouwen kunnen ook mannen zich melden voor het wonen op deze locatie De door <PERSOON> aangekochte grond op de hoek van Grote <LOCATIE>en Zwingelput was een boomgaard van circa ### vierkante meter, die zij te groot vond om helemaal te bebouwen Het terrein, dat # ### gulden kostte, werd verdeeld in twee ongeveer gelijke percelen die van elkaar werden gescheiden door een van noord naar zuid lopende hoge muur Het oostelijk deel, waarop een klein huisje stond, werd verhuurd aan een pachter die ook voor de boomgaard zorgde en verder als dagloner in zijn onderhoud voorzag Van de opbrengst van de boomgaard kocht men in de winter steenkool voor de bewoonsters van het hofje Het andere gedeelte werd gerooid en bebouwd.
560
www
met provisors functioneert tot in de huidige tijd, zij het dat potentiële leden sinds enige tijd ook buiten de rechtstreekse afstammelingen van de familie <PERSOON> worden gezocht Nog altijd sonderen twee provisors in een gesprek de geschiktheid van kandidaat-bewoners voor toetreding tot de kleine gemeenschap die het hofje vormt Het dagelijks beheer is begin twintigste eeuw uitbesteed aan een beheerder, van ###-### de Woningcorporatie Sint Servatius Vanaf ### hebben de provisors dit weer in eigen hand genomen Van inkoop is men in de vorige eeuw overgegaan op huur De huisjes worden als bejaardenwoning toegewezen aan oudere minvermogenden uit <LOCATIE> en omstreken Ook de criteria zijn veranderd de katholieke denominatie is niet leidend meer en naast vrouwen kunnen ook mannen zich melden voor het wonen op deze locatie De door <PERSOON> aangekochte grond op de hoek van Grote <LOCATIE>en Zwingelput was een boomgaard van circa ### vierkante meter, die zij te groot vond om helemaal te bebouwen Het terrein, dat # ### gulden kostte, werd verdeeld in twee ongeveer gelijke percelen die van elkaar werden gescheiden door een van noord naar zuid lopende hoge muur Het oostelijk deel, waarop een klein huisje stond, werd verhuurd aan een pachter die ook voor de boomgaard zorgde en verder als dagloner in zijn onderhoud voorzag Van de opbrengst van de boomgaard kocht men in de winter steenkool voor de bewoonsters van het hofje Het andere gedeelte werd gerooid en bebouwd ### gulden Nog datzelfde jaar werd het complex opgeleverd Het hofje bood een eigen huisje aan dertien alleenstaande, ongehuwde of verweduwde vrouwen, die zich daar op bepaalde voorwaarden al eerder in hun leven voor konden inkopen Aan de Grote <LOCATIE>onttrok een tweede muur het geheel aan het zicht van voorbijgangers Het hofje was (en is) alleen toegankelijk via de toegangspoort op Grote <LOCATIE>, die oorspronkelijk 's-avonds op slot ging en 's-morgens weer werd opengesloten Daarachter ontstond langs de hoge scheidingsmuur een smal, gehoekt en tamelijk donker straatje met tien, en aan het eind dwars daarop nog eens drie eenvoudige huisjes <PERSOON> had de fundatie bedoeld als 'eeuwiglyk' en bouwde consequent voor de eeuwigheid Alle materialen waren van de beste kwaliteit mergelsteen uit Kanne of Zichen, leien en blauwe hardsteen uit de Ardennen, alle vloeren, plafonds, deuren en ander timmerwerk uitgevoerd in duur, uitgewerkt eikenhout etc Elk huisje kreeg zo deurstijlen en raamkozijnen van Naamse steen, had een kelder die lange tijd bij overstromingen of hoge waterstand van de Jeker niet kurkdroog bleef, een woonkeuken en een lage zolder Bij renovaties in de <PERSOON> Tijd zijn om belastingtechnische redenen de kruiskozijnen uitgebroken en vervangen door houten kozijnen, waardoor er tevens meer lichtinval kwam in de woonkeuken Door het aanbrengen van een ovaal raam boven de voordeur kreeg in de twintigste eeuw ook het trappenhuis meer natuurlijk licht De kap met verhoogde zolderverdieping en de dakkapellen dateren uit ###.
544
www
jaar werd het complex opgeleverd Het hofje bood een eigen huisje aan dertien alleenstaande, ongehuwde of verweduwde vrouwen, die zich daar op bepaalde voorwaarden al eerder in hun leven voor konden inkopen Aan de Grote <LOCATIE>onttrok een tweede muur het geheel aan het zicht van voorbijgangers Het hofje was (en is) alleen toegankelijk via de toegangspoort op Grote <LOCATIE>, die oorspronkelijk 's-avonds op slot ging en 's-morgens weer werd opengesloten Daarachter ontstond langs de hoge scheidingsmuur een smal, gehoekt en tamelijk donker straatje met tien, en aan het eind dwars daarop nog eens drie eenvoudige huisjes <PERSOON> had de fundatie bedoeld als 'eeuwiglyk' en bouwde consequent voor de eeuwigheid Alle materialen waren van de beste kwaliteit mergelsteen uit Kanne of Zichen, leien en blauwe hardsteen uit de Ardennen, alle vloeren, plafonds, deuren en ander timmerwerk uitgevoerd in duur, uitgewerkt eikenhout etc Elk huisje kreeg zo deurstijlen en raamkozijnen van Naamse steen, had een kelder die lange tijd bij overstromingen of hoge waterstand van de Jeker niet kurkdroog bleef, een woonkeuken en een lage zolder Bij renovaties in de <PERSOON> Tijd zijn om belastingtechnische redenen de kruiskozijnen uitgebroken en vervangen door houten kozijnen, waardoor er tevens meer lichtinval kwam in de woonkeuken Door het aanbrengen van een ovaal raam boven de voordeur kreeg in de twintigste eeuw ook het trappenhuis meer natuurlijk licht De kap met verhoogde zolderverdieping en de dakkapellen dateren uit ### Ook kregen de huisjes toen eigen stromend water, een op de riolering aangesloten WC, een keukenblokje en centrale (blok)verwarming In ###-### vond de laatste grote renovatie plaats Het hofje heeft sinds <DATUM> de status rijksmonument en is ingeschreven onder nummer ### in het monumentenregister Met een verwijzing naar de schenker <PERSOON> is het hofje vernoemd naar de heilige <PERSOON>) De geblokte omlijsting van de toegangspoort bestaat uit Naamse steen Daarboven is een gevelsteen of reliëf aangebracht met een afbeelding van Sint-<PERSOON> die zijn mantel deelt met een bedelaar Onder dit reliëf staat een tijdvers (chronogram) met de Latijnse tekst "MartInI pUra LIberaLItate ConDItUr", vertaald 'Uit zuivere liefdadigheid van <PERSOON> wordt (dit huis) gesticht' De groter weergegeven letters vormen in Romeinse cijfers de reeks MIIULILICDIU = ###, het jaar van de stichting De renovatie van ###-### maakte het hofje met de toen nieuw aangelegde, idyllische tuin visueel buitengewoon aantrekkelijk Het werd opgenomen in de stadswandelingen van de VVV en kreeg daardoor veel belangstelling De toeloop van toeristen die zich niet geneerden om de poort te openen, door de ramen naar binnen te kijken, de bewoners lastig te vallen en de tuin als picknickplaats te gebruiken, heeft ertoe geleid, dat de toegangspoort tegenwoordig op slot is Alleen de bewoners hebben met hun sleutel toegang Een intercomsysteem zorgt voor communicatie tussen de poort en het eigen huis <PERSOON>.
548
www
een op de riolering aangesloten WC, een keukenblokje en centrale (blok)verwarming In ###-### vond de laatste grote renovatie plaats Het hofje heeft sinds <DATUM> de status rijksmonument en is ingeschreven onder nummer ### in het monumentenregister Met een verwijzing naar de schenker <PERSOON> is het hofje vernoemd naar de heilige<PERSOON>) De geblokte omlijsting van de toegangspoort bestaat uit Naamse steen Daarboven is een gevelsteen of reliëf aangebracht met een afbeelding van Sint-<PERSOON> die zijn mantel deelt met een bedelaar Onder dit reliëf staat een tijdvers (chronogram) met de Latijnse tekst "MartInI pUra LIberaLItate ConDItUr", vertaald 'Uit zuivere liefdadigheid van <PERSOON> wordt (dit huis) gesticht' De groter weergegeven letters vormen in Romeinse cijfers de reeks MIIULILICDIU = ###, het jaar van de stichting De renovatie van ###-### maakte het hofje met de toen nieuw aangelegde, idyllische tuin visueel buitengewoon aantrekkelijk Het werd opgenomen in de stadswandelingen van de VVV en kreeg daardoor veel belangstelling De toeloop van toeristen die zich niet geneerden om de poort te openen, door de ramen naar binnen te kijken, de bewoners lastig te vallen en de tuin als picknickplaats te gebruiken, heeft ertoe geleid, dat de toegangspoort tegenwoordig op slot is Alleen de bewoners hebben met hun sleutel toegang Een intercomsysteem zorgt voor communicatie tussen de poort en het eigen huis <PERSOON> studeerde Diergeneeskunde aan de <PERSOON>, waar hij later ook promoveerde Gedurende zes jaar was Frankenhuis dierenarts-onderzoeker in Diergaarde Blijdorp in <LOCATIE> In ### werd hij aangesteld als buitengewoon hoogleraar Bedrijfspluimveegeneeskunde aan de <PERSOON> en coördinator pluimveepraktijkonderzoek Van april ### tot augustus ### was Frankenhuis directeur van Artis Onder zijn leiding werden diverse grote vernieuwingsprojecten opgezet In ### werd het Geologisch Museum geopend en in ### werd het Aquarium geheel vernieuwd In ### werd de Afrika <PERSOON> op het verkregen Entrepotdokterrein en het Wolvenbos aangelegd Voor deze inspanningen werd in ### de IJ-prijs van de gemeente <LOCATIE> aan hem toegekend Frankenhuis werd in ### opgevolgd door Haig Balian Na zijn pensionering hield Frankenhuis zich bezig met onder meer studie, lezingen, adviseurschappen, veldwerk, schrijven en het leiden van natuurreizen naar Afrika, Midden- en Zuid-Amerika IJzerstapeling IJzerstapeling is het opeenhopen van tweewaardige ijzerionen (<PERSOON>) in het lichaam Dit gebeurt omdat er een teveel aan ijzer in is genomen en het ijzer geen functie meer kan vervullen in het lichaam Dit heeft ijzervergiftiging tot gevolg Zie voor meer achtergronden Hemochromatose Allylmethacrylaat Allylmethacrylaat is de ester van allylalcohol en methacrylzuur Het is een heldere, kleurloze vloeistof die zeer weinig oplosbaar is in water Het is een onverzadigde verbinding met twee dubbele bindingen, een in de methacrylaatgroep en een in de allylgroep Allylmethacrylaat wordt bereid door omestering van een andere acrylaatester met allylalcohol, bijvoorbeeld methylmethacrylaat of ethylmethacrylaat tot allylmethacrylaat en methanol respectievelijk ethanol.
562
www
zes jaar was Frankenhuis dierenarts-onderzoeker in Diergaarde Blijdorp in <LOCATIE> In ### werd hij aangesteld als buitengewoon hoogleraar Bedrijfspluimveegeneeskunde aan de <PERSOON> en coördinator pluimveepraktijkonderzoek Van april ### tot augustus ### was Frankenhuis directeur van Artis Onder zijn leiding werden diverse grote vernieuwingsprojecten opgezet In ### werd het Geologisch Museum geopend en in ### werd het Aquarium geheel vernieuwd In ### werd de Afrika <PERSOON> op het verkregen Entrepotdokterrein en het Wolvenbos aangelegd Voor deze inspanningen werd in ### de IJ-prijs van de gemeente <LOCATIE> aan hem toegekend Frankenhuis werd in ### opgevolgd door Haig Balian Na zijn pensionering hield Frankenhuis zich bezig met onder meer studie, lezingen, adviseurschappen, veldwerk, schrijven en het leiden van natuurreizen naar Afrika, Midden- en Zuid-Amerika IJzerstapeling IJzerstapeling is het opeenhopen van tweewaardige ijzerionen (<PERSOON>) in het lichaam Dit gebeurt omdat er een teveel aan ijzer in is genomen en het ijzer geen functie meer kan vervullen in het lichaam Dit heeft ijzervergiftiging tot gevolg Zie voor meer achtergronden Hemochromatose Allylmethacrylaat Allylmethacrylaat is de ester van allylalcohol en methacrylzuur Het is een heldere, kleurloze vloeistof die zeer weinig oplosbaar is in water Het is een onverzadigde verbinding met twee dubbele bindingen, een in de methacrylaatgroep en een in de allylgroep Allylmethacrylaat wordt bereid door omestering van een andere acrylaatester met allylalcohol, bijvoorbeeld methylmethacrylaat of ethylmethacrylaat tot allylmethacrylaat en methanol respectievelijk ethanol Het kan op zichzelf gepolymeriseerd worden of samen met andere acrylaatmonomeren, om bijzondere eigenschappen aan het polymeer te geven De methacrylaatgroep is reactiever dan de allylgroep, zodat men bij (co)polymerisatie polymeerketens bekomt die nog niet-gereageerde allylgroepen hebben De dubbele bindingen daarin zijn beschikbaar voor verdere reacties, waaronder crosslinking tussen polymeerketens Allylmethacrylaat is een onstabiele stof die exotherm kan polymeriseren De polymerisatie wordt ingezet door vrije radicalen, peroxiden, ultraviolet licht, sterke basen of minerale zuren Er moet daarom een stabilisator aan toegevoegd worden, meestal hydrochinon of #-methoxyfenol De inhibitor vangt vrije radicalen die anders de polymerisatie in gang zouden steken <PERSOON> (<PERSOON>) <PERSOON>, <DATUM> is een Nederlands geneticus en arts Hij is als hoogleraar Moleculaire Genetica verbonden aan het <INSTELLING> en de <INSTELLING> Van juni ### tot mei ### was hij president van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) Clevers is groepsleider bij het <PERSOON> voor Ontwikkelingsbiologie en Stamcel onderzoek en tevens groepsleider bij het Prinses Máxima <INSTELLING> voor kinderoncologie Clevers studeerde geneeskunde en biologie aan de <INSTELLING> en promoveerde in ### Daarna werkte hij als post-doc aan Harvard Universiteit In ### werd Clevers hoogleraar immunologie aan het <INSTELLING> Hij deed baanbrekend onderzoek naar het ontstaan van darmkanker en aan darmstamcellen Van ### tot ### was hij hoogleraar moleculaire genetica aan het <INSTELLING> en vanaf ### professor aan de <INSTELLING>.
562
www
met andere acrylaatmonomeren, om bijzondere eigenschappen aan het polymeer te geven De methacrylaatgroep is reactiever dan de allylgroep, zodat men bij (co)polymerisatie polymeerketens bekomt die nog niet-gereageerde allylgroepen hebben De dubbele bindingen daarin zijn beschikbaar voor verdere reacties, waaronder crosslinking tussen polymeerketens Allylmethacrylaat is een onstabiele stof die exotherm kan polymeriseren De polymerisatie wordt ingezet door vrije radicalen, peroxiden, ultraviolet licht, sterke basen of minerale zuren Er moet daarom een stabilisator aan toegevoegd worden, meestal hydrochinon of #-methoxyfenol De inhibitor vangt vrije radicalen die anders de polymerisatie in gang zouden steken <PERSOON> (<PERSOON>) <PERSOON>, <DATUM> is een Nederlands geneticus en arts Hij is als hoogleraar Moleculaire Genetica verbonden aan het <INSTELLING> en de <INSTELLING> Van juni ### tot mei ### was hij president van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) Clevers is groepsleider bij het <PERSOON> voor Ontwikkelingsbiologie en Stamcel onderzoek en tevens groepsleider bij het Prinses Máxima <INSTELLING> voor kinderoncologie Clevers studeerde geneeskunde en biologie aan de <INSTELLING> en promoveerde in ### Daarna werkte hij als post-doc aan Harvard Universiteit In ### werd Clevers hoogleraar immunologie aan het <INSTELLING> Hij deed baanbrekend onderzoek naar het ontstaan van darmkanker en aan darmstamcellen Van ### tot ### was hij hoogleraar moleculaire genetica aan het <INSTELLING> en vanaf ### professor aan de <INSTELLING> De wetenschapper ontdekte dat er vele overeenkomsten bestaan tussen de normale vernieuwing van darmweefsel en het ontstaan van darmkanker <PERSOON> is sinds ### lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) Per <DATUM> was hij de opvolger van <PERSOON> als president van de KNAW Onder zijn leiding ontstond bij de KNAW in ### de Akademie van Kunsten In mei ### trad hij terug als KNAW-president; hij werd opgevolgd door <PERSOON> Om belangenconflicten te voorkomen trad Clevers terug als directeur van het <PERSOON> maar zette hij zijn onderzoekswerk aan het <PERSOON> voort Daarnaast is Clevers "honorary professor" aan de Central South University in Changsha, Hunan, China Van juni ### tot juni ### was hij wetenschappelijk directeur onderzoek bij het Prinses Máxima <INSTELLING> voor kinderoncologie Clevers heeft een tiental patenten op zijn naam staan en was betrokken bij de oprichting van de biotechnologiebedrijven Ubisys (Ubisys fuseerde later met Introgene tot Crucell), Semaia Pharmaceuticals (overgenomen door Hybrigenics SA) en Agamyxis BV Hij was tot ### ook wetenschappelijk adviseur van investeringsmaatschappijen "Life Science Partners", "Aglaia Biomedical Ventures" en van "Eclipse Therapeutics" in San <PERSOON> Als wetenschapper ontving hij diverse, prestigieuze prijzen en onderscheidingen en werd benoemd tot "Chevalier" in het <PERSOON> Legion d'Honneur en <PERSOON-##> ontving talrijke onderscheidingen voor zijn onderzoek Clevers heeft meer dan ### publicaties op zijn naam staan die gezamenlijk meer dan ### ### keer geciteerd zijn Zijn publicaties staan op pubmed.
586
www
de normale vernieuwing van darmweefsel en het ontstaan van darmkanker <PERSOON> is sinds ### lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) Per <DATUM> was hij de opvolger van <PERSOON> als president van de KNAW Onder zijn leiding ontstond bij de KNAW in ### de Akademie van Kunsten In mei ### trad hij terug als KNAW-president; hij werd opgevolgd door <PERSOON> Om belangenconflicten te voorkomen trad Clevers terug als directeur van het <PERSOON> maar zette hij zijn onderzoekswerk aan het <PERSOON> voort Daarnaast is Clevers "honorary professor" aan de Central South University in Changsha, Hunan, China Van juni ### tot juni ### was hij wetenschappelijk directeur onderzoek bij het Prinses Máxima <INSTELLING> voor kinderoncologie Clevers heeft een tiental patenten op zijn naam staan en was betrokken bij de oprichting van de biotechnologiebedrijven Ubisys (Ubisys fuseerde later met Introgene tot Crucell), Semaia Pharmaceuticals (overgenomen door Hybrigenics SA) en Agamyxis BV Hij was tot ### ook wetenschappelijk adviseur van investeringsmaatschappijen "Life Science Partners", "Aglaia Biomedical Ventures" en van "Eclipse Therapeutics" in San <PERSOON> Als wetenschapper ontving hij diverse, prestigieuze prijzen en onderscheidingen en werd benoemd tot "Chevalier" in het <PERSOON> Legion d'Honneur en <PERSOON> ontving talrijke onderscheidingen voor zijn onderzoek Clevers heeft meer dan ### publicaties op zijn naam staan die gezamenlijk meer dan ### ### keer geciteerd zijn Zijn publicaties staan op pubmed Closantel Closantel is een anthelminthicum, een antiparasitische stof die in de diergeneeskunde ingezet wordt tegen inwendige parasieten Het is een derivaat van salicylanilide Het is werkzaam tegen verschillende soorten en ontwikkelingsstadia van trematoden (in het bijzonder leverbot), nematoden en artropoden Het is een wit tot geel poeder, onoplosbaar in water Het wordt veel gebruikt bij runderen en schapen, en het wordt daarbij gecombineerd met een benzimidazoolderivaat zoals mebendazol Het middel kan zowel oraal toegediend worden als via een injectie In de Europese Unie was het verboden om closantel toe te dienen aan dieren die melk produceren voor menselijke consumptie, maar op <DATUM> heeft de Europese Commissie, op vraag <PERSOON>, dit verbod opgeheven en een voorlopige maximumwaarde vastgesteld voor residu van closantel in melk van ## µg/kg In afwachting van het resultaat van bijkomende wetenschappelijke studies is deze voorlopige waarde in de tijd beperkt tot <DATUM> Closantel werd ontwikkeld door <PERSOON> Pharmaceutica in de jaren ### <PERSOON> Pharmaceutica verkoopt het onder de merknaam "Flukiver Combi" (closantel+mebendazol) Er zijn inmiddels vele andere producten met closantel op de markt De ATCvet-code van closantel is QP##AG## Triclabendazool Triclabendazool is een geneesmiddel uit de groep van benzimidazoolderivaten, dat wordt ingezet als anthelminthicum, vooral bij dieren maar ook bij mensen Het middel is op de lijst van essentiële geneesmiddelen gezet van de Wereldgezondheidsorganisatie Het werd ontwikkeld door Ciba-Geigy (tegenwoordig Novartis) en kwam als diergeneesmiddel in ### op de markt.
574
www
is een anthelminthicum, een antiparasitische stof die in de diergeneeskunde ingezet wordt tegen inwendige parasieten Het is een derivaat van salicylanilide Het is werkzaam tegen verschillende soorten en ontwikkelingsstadia van trematoden (in het bijzonder leverbot), nematoden en artropoden Het is een wit tot geel poeder, onoplosbaar in water Het wordt veel gebruikt bij runderen en schapen, en het wordt daarbij gecombineerd met een benzimidazoolderivaat zoals mebendazol Het middel kan zowel oraal toegediend worden als via een injectie In de Europese Unie was het verboden om closantel toe te dienen aan dieren die melk produceren voor menselijke consumptie, maar op <DATUM> heeft de Europese Commissie, op vraag <PERSOON>, dit verbod opgeheven en een voorlopige maximumwaarde vastgesteld voor residu van closantel in melk van ## µg/kg In afwachting van het resultaat van bijkomende wetenschappelijke studies is deze voorlopige waarde in de tijd beperkt tot <DATUM> Closantel werd ontwikkeld door <PERSOON> Pharmaceutica in de jaren ### <PERSOON> Pharmaceutica verkoopt het onder de merknaam "Flukiver Combi" (closantel+mebendazol) Er zijn inmiddels vele andere producten met closantel op de markt De ATCvet-code van closantel is QP##AG## Triclabendazool Triclabendazool is een geneesmiddel uit de groep van benzimidazoolderivaten, dat wordt ingezet als anthelminthicum, vooral bij dieren maar ook bij mensen Het middel is op de lijst van essentiële geneesmiddelen gezet van de Wereldgezondheidsorganisatie Het werd ontwikkeld door Ciba-Geigy (tegenwoordig Novartis) en kwam als diergeneesmiddel in ### op de markt Handelsnamen van Novartis zijn "Fasinex" voor dieren en "Egaten" voor mensen In de diergeneeskunde wordt het bij herkauwers ingezet tegen de platwormen leverbot ("Fasciola hepatica") en "Fasciola gigantica" Het heeft een hoge werkzaamheid tegen alle ontwikkelingsstadia van de leverbot De ATCvet-code van triclabendazool is QP##AC## Het kan ook bij mensen gebruikt worden tegen de leverbotziekte, die van dieren op mensen overdraagbaar is, bijvoorbeeld door het drinken van met faeces gecontamineerd water of het eten van ongekookte en ongewassen groenten De Wereldgezondheidsorganisatie heeft met Novartis een overeenkomst gesloten waarbij de laatste triclabendazool levert, dat gratis ter beschikking gesteld wordt aan de landen waarin de leverbotziekte voorkomt <PERSOON> De <PERSOON> De <PERSOON> (Merendree, <DATUM> - <PERSOON>, <DATUM> was een Belgisch chirurgijn en napoleonist <PERSOON> behaalde in ### het brevet van chirurgijn <PERSOON> In ### werd hij uitgeloot en nam als chirurg en karabinier deel aan de veldslagen van Landshut, Eckmühl, Regensburg, Ebersberg, Essling, Wagram en Waterloo Hij verwierf voor zichzelf de naam van een goed chirurgijn, die onder meer zeer snel kon amputeren, wat onvermijdelijk zonder anesthesie gebeurde Hij was fier over zijn rol tijdens deze veldslagen en liet de naam ervan op zijn grafmonument beitelen De <PERSOON> had vooral belangstelling voor de verloskunde Hij behaalde in ### het diploma "Docteur en Chirurgie de la Faculté de <PERSOON>".
555
www
voor dieren en "Egaten" voor mensen In de diergeneeskunde wordt het bij herkauwers ingezet tegen de platwormen leverbot ("Fasciola hepatica") en "Fasciola gigantica" Het heeft een hoge werkzaamheid tegen alle ontwikkelingsstadia van de leverbot De ATCvet-code van triclabendazool is QP##AC## Het kan ook bij mensen gebruikt worden tegen de leverbotziekte, die van dieren op mensen overdraagbaar is, bijvoorbeeld door het drinken van met faeces gecontamineerd water of het eten van ongekookte en ongewassen groenten De Wereldgezondheidsorganisatie heeft met Novartis een overeenkomst gesloten waarbij de laatste triclabendazool levert, dat gratis ter beschikking gesteld wordt aan de landen waarin de leverbotziekte voorkomt <PERSOON> De <PERSOON> De <PERSOON> (Merendree, <DATUM> - <PERSOON>, <DATUM> was een Belgisch chirurgijn en napoleonist <PERSOON> behaalde in ### het brevet van chirurgijn <PERSOON> In ### werd hij uitgeloot en nam als chirurg en karabinier deel aan de veldslagen van Landshut, Eckmühl, Regensburg, Ebersberg, Essling, Wagram en Waterloo Hij verwierf voor zichzelf de naam van een goed chirurgijn, die onder meer zeer snel kon amputeren, wat onvermijdelijk zonder anesthesie gebeurde Hij was fier over zijn rol tijdens deze veldslagen en liet de naam ervan op zijn grafmonument beitelen De <PERSOON> had vooral belangstelling voor de verloskunde Hij behaalde in ### het diploma "Docteur en Chirurgie de la Faculté de <PERSOON>" Hij was eveneens auteur van vele medisch-historische publicaties De <PERSOON> was een verzamelaar van oude boeken en manuscripten Onder andere had hij een exemplaar van de Trotula Zijn zoon Désiré De <PERSOON> was eveneens dokter in <PERSOON> Deze schonk de boekenverzameling van zijn vader aan de <PERSOON> Beide De Meyers liggen begraven op de <PERSOON>) Désiré De <PERSOON> Désiré-<PERSOON> De <PERSOON> (<PERSOON>, <DATUM> - <DATUM> was een Belgisch geneesheer en kunstverzamelaar Désiré was de zoon van chirurg <PERSOON> De <PERSOON> Hij was gehuwd met <PERSOON-##> (dochter van François Meuret en <PERSOON-##>), die op jonge leeftijd in ### overleed Hij bezat een uitgebreide kunstverzameling, opgesteld in zijn woning aan de Sint-Annarei, op de hoek met de Blekersstraat, met onder meer werken toegeschreven aan Van <PERSOON-##>, zoals in de catalogus van de openbare verkoop in Brussel te zien is Zijn verzameling bevatte ook tal van gravures, antieke meubelen, porselein en andere waardevolle kunstvoorwerpen Voor de kunstliefhebber die <PERSOON> bezocht, behoorde een bezoek aan het huis en museum van dokter De <PERSOON> tot de bijzondere attracties Hij hield vanaf ### een gulden boek bij, waar duizenden bezoekers hun handtekening in plaatsten Onder hen.
542
www
hij een exemplaar van de Trotula Zijn zoon Désiré De <PERSOON> was eveneens dokter in <PERSOON> Deze schonk de boekenverzameling van zijn vader aan de <PERSOON> Beide De Meyers liggen begraven op de <PERSOON>) Désiré De <PERSOON> Désiré-<PERSOON> De <PERSOON> (<PERSOON>, <DATUM> - <DATUM> was een Belgisch geneesheer en kunstverzamelaar Désiré was de zoon van chirurg <PERSOON> De <PERSOON> Hij was gehuwd met <PERSOON> (dochter van François Meuret en <PERSOON>), die op jonge leeftijd in ### overleed Hij bezat een uitgebreide kunstverzameling, opgesteld in zijn woning aan de Sint-Annarei, op de hoek met de Blekersstraat, met onder meer werken toegeschreven aan Van <PERSOON>, zoals in de catalogus van de openbare verkoop in Brussel te zien is Zijn verzameling bevatte ook tal van gravures, antieke meubelen, porselein en andere waardevolle kunstvoorwerpen Voor de kunstliefhebber die <PERSOON> bezocht, behoorde een bezoek aan het huis en museum van dokter De <PERSOON> tot de bijzondere attracties Hij hield vanaf ### een gulden boek bij, waar duizenden bezoekers hun handtekening in plaatsten Onder hen Hij was voorzitter van de "Société Archéologique de Bruges" en medestichter van het Gruuthusemuseum Hij was ook ondervoorzitter van de Provinciale commissie voor monumenten Hij ligt, net als zijn vader, begraven op de stedelijke begraafplaats <PERSOON-##> Sint-Andriesziekenhuis Het Sint-Andriesziekenhuis is een regionaal en algemeen verzorgend katholiek ziekenhuis gevestigd in de Belgische stad Tielt De eerste vestiging van het ziekenhuis was gelegen in de <LOCATIE>Aanvankelijk was er sinds ### in de gebouwen een onderwijsinstelling ondergebracht Het waren de gezusters <PERSOON-##> (###-###), <PERSOON-##> en <PERSOON-##> uit Izegem die het in ### gestichte meisjespensionaat Saint-<PERSOON-##> in ### overbrachten van de <INSTELLING> naar de <LOCATIE>Het werd vanaf ### de bakermat van het huidige Sint-Andriesziekenhuis Toen werd de instelling verkocht aan de "Association des Soeurs de Sainte <PERSOON-##>", om er naast verzorging van bejaarden en gehandicapten (vanaf ###) een ziekenafdeling in te richten Aanvankelijk was de medische leiding in handen van enkele chirurgen uit Gent en Kortrijk Vanaf ### kwam de verzorging en uitbouw van de kliniek in handen van <PERSOON-##> (###-###), zoon van de Tieltse burgemeester <PERSOON-##> was sinds ### doctor in de genees-, heel- en verloskunde en kwam zich na zijn studies in Tielt vestigen In ### werd het ziekenhuis overgedragen aan de Congregatie van de Zusters van het Geloof Die was al eigenaar van de materniteit Ave <PERSOON-##> sinds ###, dat gevestigd was in de nabijgelegen <LOCATIE>Bij de fusie werd ook de Sint-Lucaskliniek uit de <LOCATIE>betrokken, waarvan de congregatie al eigenaar was sinds ### De diensten werden gecentraliseerd na de ingebruikname van het nieuwe ziekenhuis in ### Het is gelegen tussen de oude gebouwen en de Ringlaan.
633
www
ziekenhuis gevestigd in de Belgische stad Tielt De eerste vestiging van het ziekenhuis was gelegen in de <LOCATIE>Aanvankelijk was er sinds ### in de gebouwen een onderwijsinstelling ondergebracht Het waren de gezusters <PERSOON> (###-###), <PERSOON> en<PERSOON> uit Izegem die het in ### gestichte meisjespensionaat Saint-<PERSOON> in ### overbrachten van de <INSTELLING> naar de <LOCATIE>Het werd vanaf ### de bakermat van het huidige Sint-Andriesziekenhuis Toen werd de instelling verkocht aan de "Association des Soeurs de Sainte <PERSOON>", om er naast verzorging van bejaarden en gehandicapten (vanaf ###) een ziekenafdeling in te richten Aanvankelijk was de medische leiding in handen van enkele chirurgen uit Gent en Kortrijk Vanaf ### kwam de verzorging en uitbouw van de kliniek in handen van <PERSOON> (###-###), zoon van de Tieltse burgemeester <PERSOON> was sinds ### doctor in de genees-, heel- en verloskunde en kwam zich na zijn studies in Tielt vestigen In ### werd het ziekenhuis overgedragen aan de Congregatie van de Zusters van het Geloof Die was al eigenaar van de materniteit Ave <PERSOON> sinds ###, dat gevestigd was in de nabijgelegen <LOCATIE>Bij de fusie werd ook de Sint-Lucaskliniek uit de <LOCATIE>betrokken, waarvan de congregatie al eigenaar was sinds ### De diensten werden gecentraliseerd na de ingebruikname van het nieuwe ziekenhuis in ### Het is gelegen tussen de oude gebouwen en de <LOCATIE>Het "Woon- en Zorgcentrum Sint-<PERSOON>" is ondergebracht op de voormalige campus aan de <LOCATIE>Het biedt plaats aan ## bewoners Golgi-peeslichaam Golgi-peeslichaampjes zijn proprioceptieve receptoren die zich bij skeletspieren bevinden nabij de overgang van spierweefsel naar pees Ze komen ook voor in alle andere bindweefselvliezen Golgi-peeslichaampjes moeten worden onderscheiden van de golgikleuring en het golgiapparaat, een organel in eukaryote cellen Medisch onderzoek Medisch onderzoek is in de eerste plaats de benaming voor elke medische test die wordt uitgevoerd om een medische diagnose te geven en/of om een ziekte op te sporen Medisch onderzoek wordt meestal uitgevoerd op levende personen Indien een dood lichaam medisch wordt onderzocht, heet dit autopsie Van medisch onderzoek wordt verder ook wel gesproken bij het testen van nieuwe medicijnen, het zogenaamde geneesmiddelonderzoek Hiervoor worden proefdieren gebruikt Als een medicijn verder ontwikkeld is, wordt het ook getest op mensen alvorens het goedgekeurd wordt voor algemeen gebruik Medisch onderzoek bestaat in sommige gevallen uitsluitend uit een anamnese in combinatie met lichamelijk onderzoek Dit kan in principe binnen een enkele ruimte gebeuren en vereist alleen instrumenten in handen van de arts (bijvoorbeeld de huisarts) Bij ingewikkeldere vormen van medisch onderzoek worden bijvoorbeeld monsters van weefsel en lichaamsvocht genomen en naar een medisch laboratorium gestuurd voor analyse, of er is wat ingewikkeldere medische apparatuur en een steriele werkomgeving vereist Het doel van medisch onderzoek kan zijn.
559
www
de voormalige campus aan de <LOCATIE>Het biedt plaats aan ## bewoners Golgi-peeslichaam Golgi-peeslichaampjes zijn proprioceptieve receptoren die zich bij skeletspieren bevinden nabij de overgang van spierweefsel naar pees Ze komen ook voor in alle andere bindweefselvliezen Golgi-peeslichaampjes moeten worden onderscheiden van de golgikleuring en het golgiapparaat, een organel in eukaryote cellen Medisch onderzoek Medisch onderzoek is in de eerste plaats de benaming voor elke medische test die wordt uitgevoerd om een medische diagnose te geven en/of om een ziekte op te sporen Medisch onderzoek wordt meestal uitgevoerd op levende personen Indien een dood lichaam medisch wordt onderzocht, heet dit autopsie Van medisch onderzoek wordt verder ook wel gesproken bij het testen van nieuwe medicijnen, het zogenaamde geneesmiddelonderzoek Hiervoor worden proefdieren gebruikt Als een medicijn verder ontwikkeld is, wordt het ook getest op mensen alvorens het goedgekeurd wordt voor algemeen gebruik Medisch onderzoek bestaat in sommige gevallen uitsluitend uit een anamnese in combinatie met lichamelijk onderzoek Dit kan in principe binnen een enkele ruimte gebeuren en vereist alleen instrumenten in handen van de arts (bijvoorbeeld de huisarts) Bij ingewikkeldere vormen van medisch onderzoek worden bijvoorbeeld monsters van weefsel en lichaamsvocht genomen en naar een medisch laboratorium gestuurd voor analyse, of er is wat ingewikkeldere medische apparatuur en een steriele werkomgeving vereist Het doel van medisch onderzoek kan zijn "Cito" betekent dat een onderzoek (bijvoorbeeld van bloed in het laboratorium) met spoed gebeurt, hetzij wegens medische spoed, of voor het gemak van de patiënt in de zin dat hij een keer minder hoeft te komen De term komt van het Latijnse woord "citō", wat "snel" betekent Tragacanth Tragacanthgom, ook tragantgom of tragant genoemd, is een gedroogde gom afkomstig van "Astragalus"-soorten,waaronder de "Astragalus gummifer" Labill , die in Azië voorkomen Het wordt bekomen door een inkeping te maken in de wortel, stam of takken en het afgescheiden exsudaat op te vangen en te malen In water zwelt het op tot een zachte, stijve, bijna doorschijnende gel Het bestaat hoofdzakelijk uit hoogmoleculaire polysachariden, die bij hydrolyse worden omgezet in galacturonzuur, galactose, arabinose, xylose en fucose De moleculaire massa is ongeveer ### ### Het EINECS-nummer van tragant is ##<DATUM> # Tragantgom is een voedingsadditief dat zonder maximumhoeveelheid ("quantum satis") toegelaten is in de Europese Unie, met E-nummer E ### Het wordt gebruikt als vulstof, verdikkingsmiddel, geleermiddel of stabilisator Dichloorfenylfosfaan Dichloorfenylfosfaan of dichloorfenylfosfine is een organische fosforverbinding met als brutoformule CHPCl Deze kleurloze, viskeuze vloeistof wordt veel gebruikt in de synthese van op fosfor gebaseerde liganden Dichloorfenylfosfine is commercieel verkrijgbaar De stof is erg toxisch en corrosief De synthese verloopt via een elektrofiele aromatische substitutie uit benzeen en fosfortrichloride Aluminiumchloride wordt daarbij als katalysator gebruikt Dichloorfenylfosfaan disproportioneert tot chloordifenylfosfaan in de gasfase bij hoge temperatuur Met Grignard-reagentia, zoals bijvoorbeeld methylmagnesiumjodide, worden de chlooratomen vervangen door de organische rest in de Grignard-verbinding Een voorbeeldreactie is de synthese van dimethylfenylfosfaan.
547
www
van de patiënt in de zin dat hij een keer minder hoeft te komen De term komt van het Latijnse woord "citō", wat "snel" betekent Tragacanth Tragacanthgom, ook tragantgom of tragant genoemd, is een gedroogde gom afkomstig van "Astragalus"-soorten,waaronder de "Astragalus gummifer" Labill , die in Azië voorkomen Het wordt bekomen door een inkeping te maken in de wortel, stam of takken en het afgescheiden exsudaat op te vangen en te malen In water zwelt het op tot een zachte, stijve, bijna doorschijnende gel Het bestaat hoofdzakelijk uit hoogmoleculaire polysachariden, die bij hydrolyse worden omgezet in galacturonzuur, galactose, arabinose, xylose en fucose De moleculaire massa is ongeveer ### ### Het EINECS-nummer van tragant is ##<DATUM> # Tragantgom is een voedingsadditief dat zonder maximumhoeveelheid ("quantum satis") toegelaten is in de Europese Unie, met E-nummer E ### Het wordt gebruikt als vulstof, verdikkingsmiddel, geleermiddel of stabilisator Dichloorfenylfosfaan Dichloorfenylfosfaan of dichloorfenylfosfine is een organische fosforverbinding met als brutoformule CHPCl Deze kleurloze, viskeuze vloeistof wordt veel gebruikt in de synthese van op fosfor gebaseerde liganden Dichloorfenylfosfine is commercieel verkrijgbaar De stof is erg toxisch en corrosief De synthese verloopt via een elektrofiele aromatische substitutie uit benzeen en fosfortrichloride Aluminiumchloride wordt daarbij als katalysator gebruikt Dichloorfenylfosfaan disproportioneert tot chloordifenylfosfaan in de gasfase bij hoge temperatuur Met Grignard-reagentia, zoals bijvoorbeeld methylmagnesiumjodide, worden de chlooratomen vervangen door de organische rest in de Grignard-verbinding Een voorbeeldreactie is de synthese van dimethylfenylfosfaan Oorspeekselklier De oorspeekselklier of glandula parotis is een exocriene klier die speeksel produceert en naar de mondholte afscheidt De beide oorspeekselklieren bevinden zich aan beide zijden vlak naast het oor Binnen deze klier ontspringen verschillende eindtakken van de nervus facialis die de gelaatsspieren bedienen Ontsteking van de oorspeekselklier wordt parotitis genoemd De meest voorkomende oorzaak van parotitis is de bof De embryologische oorsprong van de oorspeekselklier is ectodermaal en produceert een eerder waterig, sereus, vocht De andere speekselklieren (glandula submandibularis en glandula sublingualis) zijn van endodermale oorsprong en scheiden een eerder muceus of seromuceus vocht af Sialolithiase Sialolithiase of speekselsteenvorming is de benaming voor een aandoening waarbij zich zogenaamde "speekselstenen" (of "sialoliet") vormen in de speekselafvoerbuis of in de speekselklier zelf Het ontsteken van een speekselklier met een speekselsteen wordt "sialoadenitis" genoemd Sialolithiase komt regelmatig voor bij chronische infecties van de klieren met bijvoorbeeld "Staphylococcus aureus of Streptococcus viridans", gebruik van fenothiazines, het syndroom van Sjögren en/of verhoogde hoeveelheden calcium in het bloed In de meeste gevallen komt sialolithiase echter idiopathisch voor De meeste speekselstenen komen voor in de onderkaakspeekselklieren Ze kunnen daar de speekselgang (gang van Wharton) afsluiten Ook komen ze vaak voor in de "glandulae sublinguales" (=ondertongspeekselklieren) Het gevolg is dat de afvoer van speeksel wordt verhinderd, met als gevolg zwelling en eventueel ontsteking van de speekselklier (sialoadenitis) Veelal is vooral zwelling aanwezig.
540
www
glandula parotis is een exocriene klier die speeksel produceert en naar de mondholte afscheidt De beide oorspeekselklieren bevinden zich aan beide zijden vlak naast het oor Binnen deze klier ontspringen verschillende eindtakken van de nervus facialis die de gelaatsspieren bedienen Ontsteking van de oorspeekselklier wordt parotitis genoemd De meest voorkomende oorzaak van parotitis is de bof De embryologische oorsprong van de oorspeekselklier is ectodermaal en produceert een eerder waterig, sereus, vocht De andere speekselklieren (glandula submandibularis en glandula sublingualis) zijn van endodermale oorsprong en scheiden een eerder muceus of seromuceus vocht af Sialolithiase Sialolithiase of speekselsteenvorming is de benaming voor een aandoening waarbij zich zogenaamde "speekselstenen" (of "sialoliet") vormen in de speekselafvoerbuis of in de speekselklier zelf Het ontsteken van een speekselklier met een speekselsteen wordt "sialoadenitis" genoemd Sialolithiase komt regelmatig voor bij chronische infecties van de klieren met bijvoorbeeld "Staphylococcus aureus of Streptococcus viridans", gebruik van fenothiazines, het syndroom van Sjögren en/of verhoogde hoeveelheden calcium in het bloed In de meeste gevallen komt sialolithiase echter idiopathisch voor De meeste speekselstenen komen voor in de onderkaakspeekselklieren Ze kunnen daar de speekselgang (gang van Wharton) afsluiten Ook komen ze vaak voor in de "glandulae sublinguales" (=ondertongspeekselklieren) Het gevolg is dat de afvoer van speeksel wordt verhinderd, met als gevolg zwelling en eventueel ontsteking van de speekselklier (sialoadenitis) Veelal is vooral zwelling aanwezig tijdens maaltijden Wanneer de speekselsteen in de afvoergang van de klier zit kan hij gepalpeerd worden Ze kunnen meestal ook aangetoond worden met een gewone röntgenfoto In enkele gevallen kunnen ze slechts aangetoond worden na het inspuiten van een röntgencontrastvloeistof via de afvoergang van de speekselklier (= "sialografie") Vaak moet de speekselsteen onder lokale verdoving verwijderd worden; kleinere exemplaren kunnen soms uitgemasseerd worden Sialoadenitis vereist doorgaans behandeling met antibiotica en soms chirurgische drainage Speekselstenen bestaan uit een ophoping van kalkzoutkristallen rond een centrale kern Deze kern kan gewoon bestaan uit resten van cellen of bacteriën Onderkaakspeekselklier De onderkaakspeekselklier, onderkaaksklier of glandula submandibularis is een exocriene klier die speeksel produceert en naar de mondholte afscheidt De beide onderkaakspeekselklieren bevinden zich in de mondbodem In de onderkaakspeekselklier kan zich een speekselsteen ontwikkelen Ondertongspeekselklier De ondertongspeekselklier, ondertongsklier of glandula sublingualis is een exocriene klier die speeksel produceert en naar de mondholte afscheidt De beide ondertongspeekselklieren bevinden zich onder de tong in de mondholte In de ondertongspeekselklier kan zich een speekselsteen ontwikkelen Uterus didelphys Uterus didelphys, uterus didelphus of uterus didelphis is een aandoening waarbij de baarmoeder dubbel aangelegd is, zoals bij de nieren Beide baarmoeders hebben allebei een eigen baarmoedermond en soms heeft de vrouw ook twee vagina's Elke baarmoeder heeft zijn eigen eileider en een eigen eierstok De baarmoeder wordt gevormd tijdens de embryogenese bij het samengaan van het paramesonefrisch kanaal, ook wel de gangen van <PERSOON> genoemd Dit zal dan uitgroeien tot één baarmoederlichaam.
513
www
kunnen meestal ook aangetoond worden met een gewone röntgenfoto In enkele gevallen kunnen ze slechts aangetoond worden na het inspuiten van een röntgencontrastvloeistof via de afvoergang van de speekselklier (= "sialografie") Vaak moet de speekselsteen onder lokale verdoving verwijderd worden; kleinere exemplaren kunnen soms uitgemasseerd worden Sialoadenitis vereist doorgaans behandeling met antibiotica en soms chirurgische drainage Speekselstenen bestaan uit een ophoping van kalkzoutkristallen rond een centrale kern Deze kern kan gewoon bestaan uit resten van cellen of bacteriën Onderkaakspeekselklier De onderkaakspeekselklier, onderkaaksklier of glandula submandibularis is een exocriene klier die speeksel produceert en naar de mondholte afscheidt De beide onderkaakspeekselklieren bevinden zich in de mondbodem In de onderkaakspeekselklier kan zich een speekselsteen ontwikkelen Ondertongspeekselklier De ondertongspeekselklier, ondertongsklier of glandula sublingualis is een exocriene klier die speeksel produceert en naar de mondholte afscheidt De beide ondertongspeekselklieren bevinden zich onder de tong in de mondholte In de ondertongspeekselklier kan zich een speekselsteen ontwikkelen Uterus didelphys Uterus didelphys, uterus didelphus of uterus didelphis is een aandoening waarbij de baarmoeder dubbel aangelegd is, zoals bij de nieren Beide baarmoeders hebben allebei een eigen baarmoedermond en soms heeft de vrouw ook twee vagina's Elke baarmoeder heeft zijn eigen eileider en een eigen eierstok De baarmoeder wordt gevormd tijdens de embryogenese bij het samengaan van het paramesonefrisch kanaal, ook wel de gangen van <PERSOON> genoemd Dit zal dan uitgroeien tot één baarmoederlichaam Uterus didelphys komt voor bij ongeveer # op de ### vrouwen Vrouwen met een dubbele baarmoeder hebben nog steeds de mogelijkheid om kinderen te krijgen Het kan gebeuren dat een vrouw zwanger raakt in beide baarmoeders tegelijk Milieubiotechnologie Milieubiotechnologie is die tak van de biotechnologie die zich richt op een beter milieubeheer Milieubiochtechnologie houdt zich bezig met kennisontwikkeling en kennistoepassing op het gebied van zuivering van afvalstromen, biologische reststromen en verduurzaming van productieprocessen Bij afvalzuivering worden micro-organismen gebruikt voor aerobe en anaerobe zuivering van afvalwater, biologische bodemsanering en biologische luchtzuivering Vooral in afvalwaterzuiveringsinstallaties wordt al langere tijd gebruikgemaakt van biotechnologische technieken Bij het beter gebruikmaken van biologische reststromen gaat het bijvoorbeeld om de verwerking van mest tot compost en om "groene energie" of "groen gas" Onderwijs en onderzoek in de milieubiotechnologie vinden plaats aan diverse Nederlandse en Belgische universiteiten en hogescholen, bijvoorbeeld in<PERSOON> Delen van het ontwikkelingswerk en de toepassingen vinden plaats binnen of door bedrijven Het Groningse bedrijf Bioclear heeft bijvoorbeeld enige faam als het gaat om bodemsanering en luchtzuivering De Nederlandse Gasunie ontwikkelt groen gas <PERSOON> (<DATUM> - <DATUM> was een Engelse chirurg en oftalmoloog Hij is vooral bekend om zijn beschrijving van het naar hem vernoemde syndroom van Treacher Collins Hij was de zoon van <PERSOON> en ms Treacher Treacher Collins gebruikte zijn moeders geboortenaam en zijn vaders achternaam zonder afbreekstreepje, zoals in die tijd gebruikelijk was.
503
www
Vrouwen met een dubbele baarmoeder hebben nog steeds de mogelijkheid om kinderen te krijgen Het kan gebeuren dat een vrouw zwanger raakt in beide baarmoeders tegelijk Milieubiotechnologie Milieubiotechnologie is die tak van de biotechnologie die zich richt op een beter milieubeheer Milieubiochtechnologie houdt zich bezig met kennisontwikkeling en kennistoepassing op het gebied van zuivering van afvalstromen, biologische reststromen en verduurzaming van productieprocessen Bij afvalzuivering worden micro-organismen gebruikt voor aerobe en anaerobe zuivering van afvalwater, biologische bodemsanering en biologische luchtzuivering Vooral in afvalwaterzuiveringsinstallaties wordt al langere tijd gebruikgemaakt van biotechnologische technieken Bij het beter gebruikmaken van biologische reststromen gaat het bijvoorbeeld om de verwerking van mest tot compost en om "groene energie" of "groen gas" Onderwijs en onderzoek in de milieubiotechnologie vinden plaats aan diverse Nederlandse en Belgische universiteiten en hogescholen, bijvoorbeeld in<PERSOON> Delen van het ontwikkelingswerk en de toepassingen vinden plaats binnen of door bedrijven Het Groningse bedrijf Bioclear heeft bijvoorbeeld enige faam als het gaat om bodemsanering en luchtzuivering De Nederlandse Gasunie ontwikkelt groen gas <PERSOON> (<DATUM> - <DATUM> was een Engelse chirurg en oftalmoloog Hij is vooral bekend om zijn beschrijving van het naar hem vernoemde syndroom van Treacher Collins Hij was de zoon van <PERSOON> en ms Treacher Treacher Collins gebruikte zijn moeders geboortenaam en zijn vaders achternaam zonder afbreekstreepje, zoals in die tijd gebruikelijk was Treacher Collins studeerde aan het Universiteitscollege Londen In ### begon hij zijn studie in het ziekenhuis van Middlesex, waar hij in ### zijn medische graad behaalde In navolging van zijn oudere broer <PERSOON> besloot hij zich te specialiseren in de oogheelkunde Hij liep stage in het Moorfields Oogziekenhuis waar hij <LEEFTIJD> jaar lang lid bleef van de faculteit Zijn werk resulteerde in de publicatie "Researches into the Anatomy and Pathology of the Eye" (###), wat hem wereldwijde erkenning opleverde Ventrogluteale inspuiting Ventrogluteaal inspuiten of injecteren is een van de mogelijke technieken voor intramusculaire injecties Bij ventrogluteaal inspuiten wordt medicatie via een naald toegediend in het spierweefsel van de musculus glutaeus medius, de middelste bilspier De techniek is al bekend sinds de jaren ##, maar ze wordt niet erg vaak gebruikt omdat een groot deel van de verpleegkundigen en artsen niet of niet voldoende vertrouwd zijn met de methode De ventrogluteale techniek is in de jaren ### ontwikkeld om een zenuwkwetsuur te vermijden die kan ontstaan bij een niet goed uitgevoerde injectie in de bil Hoewel er weinig nadelen in de literatuur beschreven zijn, wordt de techniek maar weinig toegepast en in de meeste opleidingen niet aangeleerd Er is ook verwarring geweest rond de benaming men sprak vroeger over de anterior laterale benadering De enige gerapporteerde complicaties zijn schade aan de "musculus tensor fasciae latae", een spiertje om de heup, en lokale reactie op medicatie.
508
www
Treacher Collins studeerde aan het Universiteitscollege Londen In ### begon hij zijn studie in het ziekenhuis van Middlesex, waar hij in ### zijn medische graad behaalde In navolging van zijn oudere broer <PERSOON> besloot hij zich te specialiseren in de oogheelkunde Hij liep stage in het Moorfields Oogziekenhuis waar hij <LEEFTIJD> jaar lang lid bleef van de faculteit Zijn werk resulteerde in de publicatie "Researches into the Anatomy and Pathology of the Eye" (###), wat hem wereldwijde erkenning opleverde Ventrogluteale inspuiting Ventrogluteaal inspuiten of injecteren is een van de mogelijke technieken voor intramusculaire injecties Bij ventrogluteaal inspuiten wordt medicatie via een naald toegediend in het spierweefsel van de musculus glutaeus medius, de middelste bilspier De techniek is al bekend sinds de jaren ##, maar ze wordt niet erg vaak gebruikt omdat een groot deel van de verpleegkundigen en artsen niet of niet voldoende vertrouwd zijn met de methode De ventrogluteale techniek is in de jaren ### ontwikkeld om een zenuwkwetsuur te vermijden die kan ontstaan bij een niet goed uitgevoerde injectie in de bil Hoewel er weinig nadelen in de literatuur beschreven zijn, wordt de techniek maar weinig toegepast en in de meeste opleidingen niet aangeleerd Er is ook verwarring geweest rond de benaming men sprak vroeger over de anterior laterale benadering De enige gerapporteerde complicaties zijn schade aan de "musculus tensor fasciae latae", een spiertje om de heup, en lokale reactie op medicatie Spreid wijsvinger van ringvinger De wijsvinger wijst naar de SIAS, het bovenste botpunt van het bekken (darmbeen, of os ilium) aan de voorzijde De ruimte gevormd tussen wijs- en middenvinger omsluit de inspuitingsplaats Bij deze methode prikt men de musculus glutaeus minimus en medius aan, ze overlappen elkaar De techniek is geschikt voor toediening van grote hoeveelheden (tot # mL) viskeuze en potentieel irriterende geneesmiddelen <PERSOON>) <PERSOON> (<LOCATIE>, <DATUM> - <LOCATIE>, <DATUM> was een Nederlands chirurg in het Diaconessenhuis te <PERSOON> volgde de HBS en ging vervolgens medicijnen (###-###) studeren aan de Universiteit van Leiden Aldaar werd hij lid van de studentenroeivereniging Njord en was hij questor bij het bestuur van de Medische Faculteit der Leidse studenten Datzelfde jaar behaalde hij zijn kandidaatsexamen en in ### werd hij voorzitter van de medische faculteit der Leidse studenten In juni ### slaagde hij voor het eerste gedeelte van zijn artsexamen; <PERSOON> was toen woonachtig te <LOCATIE> Na zijn studie werd <PERSOON> aangesteld als assistent aan de heelkundige inrichting van de Leidse Universiteitskliniek bij professor <PERSOON>, die hij op een reis naar Spanje begeleidde en later bij professor Suermondt Hij werd in april ### benoemd tot chirurg aan de Nederlands-Hervormde diaconesseninrichting te <LOCATIE> Dit ziekenhuis werd in april ### genoemd als een van de meest moderne ziekenhuizen in <LOCATIE> Directeur-geneesheer was <PERSOON>, terzijde gestaan door <PERSOON>, werkzaam als chirurg en gynaecoloog.
567
www
wijsvinger wijst naar de SIAS, het bovenste botpunt van het bekken (darmbeen, of os ilium) aan de voorzijde De ruimte gevormd tussen wijs- en middenvinger omsluit de inspuitingsplaats Bij deze methode prikt men de musculus glutaeus minimus en medius aan, ze overlappen elkaar De techniek is geschikt voor toediening van grote hoeveelheden (tot # mL) viskeuze en potentieel irriterende geneesmiddelen <PERSOON>) <PERSOON> (<LOCATIE>, <DATUM> - <LOCATIE>, <DATUM> was een Nederlands chirurg in het Diaconessenhuis te <PERSOON> volgde de HBS en ging vervolgens medicijnen (###-###) studeren aan de Universiteit van Leiden Aldaar werd hij lid van de studentenroeivereniging Njord en was hij questor bij het bestuur van de Medische Faculteit der Leidse studenten Datzelfde jaar behaalde hij zijn kandidaatsexamen en in ### werd hij voorzitter van de medische faculteit der Leidse studenten In juni ### slaagde hij voor het eerste gedeelte van zijn artsexamen; <PERSOON> was toen woonachtig te <LOCATIE> Na zijn studie werd <PERSOON> aangesteld als assistent aan de heelkundige inrichting van de Leidse Universiteitskliniek bij professor <PERSOON>, die hij op een reis naar Spanje begeleidde en later bij professor Suermondt Hij werd in april ### benoemd tot chirurg aan de Nederlands-Hervormde diaconesseninrichting te <LOCATIE> Dit ziekenhuis werd in april ### genoemd als een van de meest moderne ziekenhuizen in <LOCATIE> Directeur-geneesheer was <PERSOON>, terzijde gestaan door <PERSOON>, werkzaam als chirurg en gynaecoloog " De jaren voor zijn overlijden legde hij zich toe op de neurochirurgie; hiertoe werkte hij ongeveer een jaar bij verschillende neurochirurgen in het land Roefsema had verder een grote naam in de sportwereld Hierin onderscheidde hij zich op drie terreinen hij speelde voetbal voor HVV, was een enthousiast alpinist en een goede schaatsrijder; hij nam diverse keren deel aan de <PERSOON> was tijdens de Tweede Wereldoorlog een van de eerste slachtoffers van de zogenoemde Silbertanne-moorden die in opdracht van de Duitse bezettingsautoriteiten plaatsvonden De aanleiding was dat hij een zwaargewonde, en aan zijn bewakers in het ziekenhuis <PERSOON> ontsnapte, verzetsman clandestien de noodzakelijke medische zorg had verleend <PERSOON> werd die nacht door een moordcommando van Nederlandse SS'ers uit zijn huis gehaald onder het voorwendsel dat hij door de politie moest worden verhoord in verband met een politiezaak Hij nam daarop in een auto plaats; deze reed naar de oude weg tussen <LOCATIE> en <LOCATIE>, waar <PERSOON> volgens de Duitsers 'op de vlucht werd neergeschoten' De volgende morgen werd zijn lijk, met een kogel doorboord, onder de gemeente <LOCATIE> uit een droge sloot gehaald De moord was op aanwijzing van de Duitse Sicherheitsdienst gepleegd als reactie op aanslagen van verzetsgroepen in <PERSOON> Zijn begrafenis vond onder grote belangstelling en verontwaardiging te <LOCATIE> plaats.
542
www
voor zijn overlijden legde hij zich toe op de neurochirurgie; hiertoe werkte hij ongeveer een jaar bij verschillende neurochirurgen in het land Roefsema had verder een grote naam in de sportwereld Hierin onderscheidde hij zich op drie terreinen hij speelde voetbal voor HVV, was een enthousiast alpinist en een goede schaatsrijder; hij nam diverse keren deel aan de <PERSOON> was tijdens de Tweede Wereldoorlog een van de eerste slachtoffers van de zogenoemde Silbertanne-moorden die in opdracht van de Duitse bezettingsautoriteiten plaatsvonden De aanleiding was dat hij een zwaargewonde, en aan zijn bewakers in het ziekenhuis <PERSOON> ontsnapte, verzetsman clandestien de noodzakelijke medische zorg had verleend <PERSOON> werd die nacht door een moordcommando van Nederlandse SS'ers uit zijn huis gehaald onder het voorwendsel dat hij door de politie moest worden verhoord in verband met een politiezaak Hij nam daarop in een auto plaats; deze reed naar de oude weg tussen <LOCATIE> en <LOCATIE>, waar <PERSOON> volgens de Duitsers 'op de vlucht werd neergeschoten' De volgende morgen werd zijn lijk, met een kogel doorboord, onder de gemeente <LOCATIE> uit een droge sloot gehaald De moord was op aanwijzing van de Duitse Sicherheitsdienst gepleegd als reactie op aanslagen van verzetsgroepen in <PERSOON> Zijn begrafenis vond onder grote belangstelling en verontwaardiging te <LOCATIE> plaats <PERSOON>, als vriend van de familie en als voorzitter van het Diaconessenhuis, zei in zijn toespraak dat alle witte chrysanten die de groeve dekten, niet in staat waren een zwarte daad te bedekken en niet een vergoeding konden vormen voor datgene wat in de persoon van <PERSOON> ontnomen was Hij zei verder "Wij staren ons blind en wij vragen ons af of de onbekenden wel geweten hebben wat zij gedaan hebben God in de hemel, vergeef het hun, want zij weten niet wat zij deden " De vader van <PERSOON> zei "Onze zoon is het slachtoffer geworden van een mateloze verblinding maar het is ons een troost dat wij hem zagen op de baar met een zachte glimlach op het gelaat " De echtgenote van <PERSOON> was ten tijde van de dood van haar echtgenoot zes maanden zwanger van zijn zoon, <PERSOON> werd later herbegraven op het <PERSOON> net buiten <LOCATIE> is in september ### in de wegberm een monument geplaatst in de vorm van een grote zwerfkei met de tekst "<PERSOON> ###" Ook werd later een straat in <LOCATIE> naar hem vernoemd Aqua Tofana Het Aqua Tofana is een beroemd geworden gif Het is ook als "Aqua Toffana", "Acqua Toffana", "Aqua Tufania" en "Acqua di Napoli" bekend De <PERSOON> gebruiken ook de naam "eau admirable" of "eau de Brinvillier(s)" naar de ter dood veroordeelde gifmengster <PERSOON-##> (###–###).
540
www
waren een zwarte daad te bedekken en niet een vergoeding konden vormen voor datgene wat in de persoon van <PERSOON> ontnomen was Hij zei verder "Wij staren ons blind en wij vragen ons af of de onbekenden wel geweten hebben wat zij gedaan hebben God in de hemel, vergeef het hun, want zij weten niet wat zij deden " De vader van <PERSOON> zei "Onze zoon is het slachtoffer geworden van een mateloze verblinding maar het is ons een troost dat wij hem zagen op de baar met een zachte glimlach op het gelaat " De echtgenote van <PERSOON> was ten tijde van de dood van haar echtgenoot zes maanden zwanger van zijn zoon, <PERSOON> werd later herbegraven op het <PERSOON> net buiten <LOCATIE> is in september ### in de wegberm een monument geplaatst in de vorm van een grote zwerfkei met de tekst "<PERSOON> ###" Ook werd later een straat in <LOCATIE> naar hem vernoemd Aqua Tofana Het Aqua Tofana is een beroemd geworden gif Het is ook als "Aqua Toffana", "Acqua Toffana", "Aqua Tufania" en "Acqua di Napoli" bekend De <PERSOON> gebruiken ook de naam "eau admirable" of "eau de Brinvillier(s)" naar de ter dood veroordeelde gifmengster <PERSOON>(III)oxide is wel een kristallijn en goed oplosbaar wit poeder Over de bestanddelen is bekend dat het arseenoxide, antimoon en loodoxide bevatte Het is mogelijk dat ook belladonna tot de bestanddelen behoorde De precieze receptuur is verloren gegaan maar het resultaat was een geur-, smaak- en kleurloze vloeistof die goed met water en wijn kon worden vermengd en in spijzen niet opviel Ook cantharide, een substantie gewonnen uit de Spaanse vlieg wordt genoemd De groene knolamaniet en de daarin aanwezige zeven giffen waaronder het in een dosis van # gram dodelijke alfa-amanitine werd door de Romeinen gebruikt Heksen en gifmengsters in het zuiden van Italië kenden ook in de ##e en ##e eeuw de dodelijke werking van deze paddenstoel die in kleine doses dodelijk is maar vaak pas na dagen, wanneer iedere geneeskundige hulp te laat komt, een dodelijke leverziekte veroorzaakt Arseen(III)oxide is een oxide van arseen, met als brutoformule AsO De stof komt voor als een toxisch wit kristallijn poeder, dat redelijk goed oplosbaar is in water Het sterke gif veroorzaakte, zo heet het, na enige maanden een onafwendbare dood Daarvoor waren vijf of zes druppels genoeg Door de druppels precies te doseren werd een kort of lang sterfbed bereikt Volgens tijdgenoten stierven honderden mensen, waaronder pausen, aan het gif Gif werd door vijanden of rivalen toegediend maar de slechte stand van de medische kennis, slechte hygiëne en bedorven voedsel veroorzaakten veel sterfgevallen die ten onrechte aan gif werden geweten.
519
www
dat ook belladonna tot de bestanddelen behoorde De precieze receptuur is verloren gegaan maar het resultaat was een geur-, smaak- en kleurloze vloeistof die goed met water en wijn kon worden vermengd en in spijzen niet opviel Ook cantharide, een substantie gewonnen uit de Spaanse vlieg wordt genoemd De groene knolamaniet en de daarin aanwezige zeven giffen waaronder het in een dosis van # gram dodelijke alfa-amanitine werd door de Romeinen gebruikt Heksen en gifmengsters in het zuiden van Italië kenden ook in de ##e en ##e eeuw de dodelijke werking van deze paddenstoel die in kleine doses dodelijk is maar vaak pas na dagen, wanneer iedere geneeskundige hulp te laat komt, een dodelijke leverziekte veroorzaakt Arseen(III)oxide is een oxide van arseen, met als brutoformule AsO De stof komt voor als een toxisch wit kristallijn poeder, dat redelijk goed oplosbaar is in water Het sterke gif veroorzaakte, zo heet het, na enige maanden een onafwendbare dood Daarvoor waren vijf of zes druppels genoeg Door de druppels precies te doseren werd een kort of lang sterfbed bereikt Volgens tijdgenoten stierven honderden mensen, waaronder pausen, aan het gif Gif werd door vijanden of rivalen toegediend maar de slechte stand van de medische kennis, slechte hygiëne en bedorven voedsel veroorzaakten veel sterfgevallen die ten onrechte aan gif werden geweten Dat zou de gifmenger en zijn of haar handlangers de kans geven om te ontsnappen of hun sporen uit te wissen De giftige uitwerking van arseen was al eeuwen bekend voordat de gifmengster <PERSOON> in juli ### in <PERSOON> met haar dochter en drie medewerksters voor de moord op ### mensen werd geëxecuteerd Het is echter onzeker of zij haar naam aan het gif heeft gegeven Ook de Napolitaanse gifmengster Tufania of Tophania di Adamo wordt genoemd Zij zou in ### of ### zijn opgehangen <PERSOON> zou haar dochter zijn geweest Een bijzonderheid was dat het Aqua Tofana openlijk werd verkocht, vaak in flesjes met het portret van Sint <PERSOON> De Heilige <PERSOON>, wiens graf in Bari veel pelgrims trekt, is beroemd vanwege het welriekende water dat zich steeds weer onder de kist verzamelt De <PERSOON> aristocrate Olympia Mancini werd beschuldigd van verschillende (onbewezen) gifmoorden Men beschuldigde in de ##e eeuw de jezuïeten en de aan de vrijmetselarij verwante Illuminati dat dezen hun tegenstanders en lastige personen met gif uit de weg ruimden Van ten minste twee pausen, <PERSOON> en <PERSOON> XIV werd in die tijd gezegd dat zij zouden zijn vergiftigd Voltaire beschreef paus <PERSOON> XIV als "het slachtoffer van de <PERSOON> heeft volgens Constanze Mozart in de maanden voor zijn dood gezegd dat hij met Aqua Tofana was vergiftigd Waarschijnlijk leed hij aan een nierziekte In het gepubliceerde dagboek van <PERSOON> en <PERSOON> wordt vermeld dat Constanze hen dat in ### heeft verteld Voor deze toedracht bestaat geen bewijs.
542
www
al eeuwen bekend voordat de gifmengster <PERSOON> in juli ### in <PERSOON> met haar dochter en drie medewerksters voor de moord op ### mensen werd geëxecuteerd Het is echter onzeker of zij haar naam aan het gif heeft gegeven Ook de Napolitaanse gifmengster Tufania of Tophania di Adamo wordt genoemd Zij zou in ### of ### zijn opgehangen <PERSOON> zou haar dochter zijn geweest Een bijzonderheid was dat het Aqua Tofana openlijk werd verkocht, vaak in flesjes met het portret van Sint <PERSOON> De Heilige <PERSOON>, wiens graf in Bari veel pelgrims trekt, is beroemd vanwege het welriekende water dat zich steeds weer onder de kist verzamelt De <PERSOON> aristocrate Olympia Mancini werd beschuldigd van verschillende (onbewezen) gifmoorden Men beschuldigde in de ##e eeuw de jezuïeten en de aan de vrijmetselarij verwante Illuminati dat dezen hun tegenstanders en lastige personen met gif uit de weg ruimden Van ten minste twee pausen, <PERSOON> en <PERSOON> XIV werd in die tijd gezegd dat zij zouden zijn vergiftigd Voltaire beschreef paus <PERSOON> XIV als "het slachtoffer van de <PERSOON> heeft volgens Constanze Mozart in de maanden voor zijn dood gezegd dat hij met Aqua Tofana was vergiftigd Waarschijnlijk leed hij aan een nierziekte In het gepubliceerde dagboek van <PERSOON> en <PERSOON> wordt vermeld dat Constanze hen dat in ### heeft verteld Voor deze toedracht bestaat geen bewijs Bij onderzoek aan zijn manuscripten vonden de musicologen <PERSOON-##> en <PERSOON-##> Zenck grote hoeveelheden arsenicum in de inkt van het manuscript van ‘Die Zauberflöte’, de opera waaraan Mozart in het laatste jaar van zijn leven werkte De angst vergiftigd te worden nam in de ##e eeuw hysterische vormen aan De talloze onverwachte sterfgevallen en sterfgevallen van jonge mensen werden vaak aan gif toegeschreven, maar arseen was in de dagelijkse leefomgeving soms aanwezig in hoeveelheden die ziekmakend waren Veel kwalen werden niet herkend en de geneesmiddelen waren zelf vaak gevaarlijk Men nam bijvoorbeeld antimoon in tegen darmklachten Ook de modieuze schoonheidsmiddeltjes zoals loodwit om het gezicht te blanketten en kohl bevatten gevaarlijke hoeveelheden zware metalen in de vorm van galeniet (een lood-sulfide) of stibniet Strepen van <PERSOON-##> "leukonychia striata") zijn in de Onychopathie dwarse, witte strepen op de nagels Ze treden op bij vergiftiging met arseen of Aqua Tofana Het verschijnsel is genoemd naar de Nederlandse arts R A <PERSOON-##> die ze in zijn artikel over toxicologie met als titel "Een verschijnsel bij polyneuritis arsenicosa" beschreef in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde De strepen zijn horizontale witte afwijkingen van de in het nagelbed opgebouwde nagel Ze groeien naar buiten en worden uiteindelijk bij de nagelrand afgeknipt Ook vergiftiging met thallium en andere zware metalen kan tot het ontstaan van de strepen leiden Deze strepen ontstaan ook door nierfalen Nierfalen wordt op zijn beurt in sommige gevallen weer door vergiftiging met zware metalen veroorzaakt.
556
www
<PERSOON> en <PERSOON> Zenck grote hoeveelheden arsenicum in de inkt van het manuscript van ‘Die Zauberflöte’, de opera waaraan Mozart in het laatste jaar van zijn leven werkte De angst vergiftigd te worden nam in de ##e eeuw hysterische vormen aan De talloze onverwachte sterfgevallen en sterfgevallen van jonge mensen werden vaak aan gif toegeschreven, maar arseen was in de dagelijkse leefomgeving soms aanwezig in hoeveelheden die ziekmakend waren Veel kwalen werden niet herkend en de geneesmiddelen waren zelf vaak gevaarlijk Men nam bijvoorbeeld antimoon in tegen darmklachten Ook de modieuze schoonheidsmiddeltjes zoals loodwit om het gezicht te blanketten en kohl bevatten gevaarlijke hoeveelheden zware metalen in de vorm van galeniet (een lood-sulfide) of stibniet Strepen van<PERSOON> "leukonychia striata") zijn in de Onychopathie dwarse, witte strepen op de nagels Ze treden op bij vergiftiging met arseen of Aqua Tofana Het verschijnsel is genoemd naar de Nederlandse arts R A <PERSOON> die ze in zijn artikel over toxicologie met als titel "Een verschijnsel bij polyneuritis arsenicosa" beschreef in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde De strepen zijn horizontale witte afwijkingen van de in het nagelbed opgebouwde nagel Ze groeien naar buiten en worden uiteindelijk bij de nagelrand afgeknipt Ook vergiftiging met thallium en andere zware metalen kan tot het ontstaan van de strepen leiden Deze strepen ontstaan ook door nierfalen Nierfalen wordt op zijn beurt in sommige gevallen weer door vergiftiging met zware metalen veroorzaakt <PERSOON> (<DATUM> – <LOCATIE>, <DATUM> was een Nederlands arts en psychiater <PERSOON> behaalde zijn HBS-diploma in <LOCATIE> en studeerde daarna medicijnen aan de Rijksuniversiteit <LOCATIE> Na voltooiing van zijn studie was hij enige tijd assistent van <PERSOON> en van <PERSOON> In ### werd hij benoemd tot afdelingsgeneesheer in het provinciaal ziekenhuis te Santpoort, dat in ### op bevel van de Duitse bezetter ontruimd moest worden Alle patiënten, geneeskundigen en het verplegend personeel hebben onder zijn supervisie een goed heenkomen gevonden naar instellingen elders in <LOCATIE> In ### promoveerde hij cum laude aan de Rijksuniversiteit <LOCATIE> op het proefschrift 'Krankzinnigheid in <LOCATIE>' In hetzelfde jaar volgde hij, als jongste geneesheer, <PERSOON> op als geneesheer-directeur van het provinciaal ziekenhuis te Santpoort In ### werd <PERSOON> benoemd tot gewoon hoogleraar in de psychiatrie aan de Rijksuniversiteit <LOCATIE>, opnieuw als opvolger van dan professor <PERSOON-##> In de daarop volgende jaren bracht hij op verzoek van de World Mental Health Organisation bezoeken aan diverse landen in het Midden-<PERSOON-##>, Egypte, Soedan en Pakistan en rapporteerde over de aldaar heersende problemen op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg Na echtscheiding van zijn eerste vrouw vestigde hij zich enige jaren later opnieuw in <LOCATIE>, na jaren in Santpoort gewoond te hebben Van diverse wetenschappelijke publicaties is het 'Leerboek der Psychiatrie' misschien wel een van de bekendste.
554
www
<PERSOON> (<DATUM> – <LOCATIE>, <DATUM> was een Nederlands arts en psychiater <PERSOON> behaalde zijn HBS-diploma in <LOCATIE> en studeerde daarna medicijnen aan de Rijksuniversiteit <LOCATIE> Na voltooiing van zijn studie was hij enige tijd assistent van<PERSOON> en van <PERSOON> In ### werd hij benoemd tot afdelingsgeneesheer in het provinciaal ziekenhuis te Santpoort, dat in ### op bevel van de Duitse bezetter ontruimd moest worden Alle patiënten, geneeskundigen en het verplegend personeel hebben onder zijn supervisie een goed heenkomen gevonden naar instellingen elders in <LOCATIE> In ### promoveerde hij cum laude aan de Rijksuniversiteit <LOCATIE> op het proefschrift 'Krankzinnigheid in <LOCATIE>' In hetzelfde jaar volgde hij, als jongste geneesheer, <PERSOON> op als geneesheer-directeur van het provinciaal ziekenhuis te Santpoort In ### werd <PERSOON> benoemd tot gewoon hoogleraar in de psychiatrie aan de Rijksuniversiteit <LOCATIE>, opnieuw als opvolger van dan professor <PERSOON> In de daarop volgende jaren bracht hij op verzoek van de World Mental Health Organisation bezoeken aan diverse landen in het Midden-<PERSOON>, Egypte, Soedan en Pakistan en rapporteerde over de aldaar heersende problemen op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg Na echtscheiding van zijn eerste vrouw vestigde hij zich enige jaren later opnieuw in <LOCATIE>, na jaren in Santpoort gewoond te hebben Van diverse wetenschappelijke publicaties is het 'Leerboek der Psychiatrie' misschien wel een van de bekendste Het leerboek verscheen postuum in ###, een jaar na zijn plotselinge overlijden van <PERSOON> op <DATUM> Hij werd als hoogleraar in ### opgevolgd door professor <PERSOON> ligt begraven op de begraafplaats <LOCATIE>in <PERSOON> trouwde in ### met <PERSOON-##> barones <PERSOON-##> (###-###), telg uit het geslacht <PERSOON-##> en dochter van mr <PERSOON-##> baron <PERSOON-##> (###-###), commissaris van de Koningin in <PERSOON-##> Apixaban Apixaban is een nieuw oraal antistollingsmiddel (NOAC) dat ingrijpt in de bloedstolling door het remmen van factor Xa Het wordt in de handel gebracht onder de merknaam Eliquis In tegenstelling tot de klassieke anticoagulantia mist het een middel zoals vitamine K dat de werking kan couperen Preventie van veneuze trombo-embolische voorvallen bij volwassenen na een electieve heup- of knievervangende operatie De dosering is #x daags #,# mg De behandelingsduur is # weken bij een heupoperatie en twee weken bij een knieoperatie Inmiddels is het middel sinds <DATUM> ook Europees geregistreerd voor preventie van beroerte en systemische embolie bij volwassen patiënten met niet-valvulair atriumfibrilleren De dosering is bij die indicaties #x per dag # mg De biologische beschikbaarheid is ##% Na inname wordt de maximale bloedspiegel na circa #,# uur bereikt De metabolisering verloopt via CYP#A<DATUM> tot inactieve omzettingsproducten De halveringstijd is circa ## uur Het gebruik wordt niet aanbevolen bij een creatinineklaring lager dan ## ml/min.
604
www
in ###, een jaar na zijn plotselinge overlijden van <PERSOON> op <DATUM> Hij werd als hoogleraar in ### opgevolgd door professor <PERSOON> ligt begraven op de begraafplaats <LOCATIE>in <PERSOON> trouwde in ### met <PERSOON> barones <PERSOON> (###-###), telg uit het geslacht <PERSOON> en dochter van mr <PERSOON> baron <PERSOON> (###-###), commissaris van de Koningin in <PERSOON> Apixaban Apixaban is een nieuw oraal antistollingsmiddel (NOAC) dat ingrijpt in de bloedstolling door het remmen van factor Xa Het wordt in de handel gebracht onder de merknaam Eliquis In tegenstelling tot de klassieke anticoagulantia mist het een middel zoals vitamine K dat de werking kan couperen Preventie van veneuze trombo-embolische voorvallen bij volwassenen na een electieve heup- of knievervangende operatie De dosering is #x daags #,# mg De behandelingsduur is # weken bij een heupoperatie en twee weken bij een knieoperatie Inmiddels is het middel sinds <DATUM> ook Europees geregistreerd voor preventie van beroerte en systemische embolie bij volwassen patiënten met niet-valvulair atriumfibrilleren De dosering is bij die indicaties #x per dag # mg De biologische beschikbaarheid is ##% Na inname wordt de maximale bloedspiegel na circa #,# uur bereikt De metabolisering verloopt via CYP#A<DATUM> tot inactieve omzettingsproducten De halveringstijd is circa ## uur Het gebruik wordt niet aanbevolen bij een creatinineklaring lager dan ## ml/min Gelijktijdige toediening van geneesmiddelen die sterke remmers zijn van CYP#A# en P-glycoproteïne) wordt niet aanbevolen wegens een mogelijk klinisch belangrijke stijging van de plasmaconcentratie van apixaban Gelijktijdig gebruik van apixaban met sterke CYP#A#-inductoren en P-glycoproteïne kan leiden tot lagere plasmaconcentraties van apixaban Vanwege het vergrote risico van bloedingen is voorzichtigheid geboden bij het gelijktijdig behandelen van patiënten met andere anticoagulantia, NSAID's en plaatjesaggregatieremmers Voor de kortdurende indicatie wordt apixaban door de CVZ als gelijkwaardig beschouwd aan rivaroxaban en is opgenomen in het basispakket van medicijnen De levenslange indicatie is per maart ### eveneens onder voorwaarden opgenomen Ook van dit middel blijven de werkelijke kosten geheim Op <DATUM> reageert het CBG op de berichten over maagbloedingen Op <DATUM> riep het CBG op om de contra-indicaties van de nieuwe orale anticoagulantia (NOAC’s) goed in de gaten te blijven houden Het betreft de middelen apixaban (Eliquis), dabigatran etexilaat (Pradaxa) en rivaroxaban (Xarelto) Voorschrijvers van deze geneesmiddelen zijn door de betreffende firma’s daarom geïnformeerd dat er per individuele patiënt rekening moet worden houden met het bloedingsrisico In <LOCATIE> registreert Lareb de (dodelijke) bijwerkingen van de # nieuwe antistollingsmiddelen Grootbereider Een grootbereider is een (openbare of ziekenhuis)apotheek, die Volgens de Geneesmiddelenwet dienen geneesmiddelen geregistreerd te zijn Hiermee wordt de kwaliteit van het geneesmiddel gegarandeerd Vanuit het gegeven dat iedere patiënt uniek is, moet echter worden vastgesteld dat niet altijd voor iedere patiënt een geschikt geregistreerd geneesmiddel beschikbaar is.
576
www
toediening van geneesmiddelen die sterke remmers zijn van CYP#A# en P-glycoproteïne) wordt niet aanbevolen wegens een mogelijk klinisch belangrijke stijging van de plasmaconcentratie van apixaban Gelijktijdig gebruik van apixaban met sterke CYP#A#-inductoren en P-glycoproteïne kan leiden tot lagere plasmaconcentraties van apixaban Vanwege het vergrote risico van bloedingen is voorzichtigheid geboden bij het gelijktijdig behandelen van patiënten met andere anticoagulantia, NSAID's en plaatjesaggregatieremmers Voor de kortdurende indicatie wordt apixaban door de CVZ als gelijkwaardig beschouwd aan rivaroxaban en is opgenomen in het basispakket van medicijnen De levenslange indicatie is per maart ### eveneens onder voorwaarden opgenomen Ook van dit middel blijven de werkelijke kosten geheim Op <DATUM> reageert het CBG op de berichten over maagbloedingen Op <DATUM> riep het CBG op om de contra-indicaties van de nieuwe orale anticoagulantia (NOAC’s) goed in de gaten te blijven houden Het betreft de middelen apixaban (Eliquis), dabigatran etexilaat (Pradaxa) en rivaroxaban (Xarelto) Voorschrijvers van deze geneesmiddelen zijn door de betreffende firma’s daarom geïnformeerd dat er per individuele patiënt rekening moet worden houden met het bloedingsrisico In <LOCATIE> registreert Lareb de (dodelijke) bijwerkingen van de # nieuwe antistollingsmiddelen Grootbereider Een grootbereider is een (openbare of ziekenhuis)apotheek, die Volgens de Geneesmiddelenwet dienen geneesmiddelen geregistreerd te zijn Hiermee wordt de kwaliteit van het geneesmiddel gegarandeerd Vanuit het gegeven dat iedere patiënt uniek is, moet echter worden vastgesteld dat niet altijd voor iedere patiënt een geschikt geregistreerd geneesmiddel beschikbaar is Om de veiligheid van zorg te kunnen waarborgen, dienen ook deze middelen te voldoen aan strenge criteria ten aanzien van product en producent In de afgelopen jaren is een trend ontstaan waarin apotheken elkaar zijn gaan ondersteunen in de uitvoering van bereidingen De oorzaak hiervan ligt onder andere in strengere eisen vanuit het wettelijk kader (productkwaliteit en ARBO) en de beroepsvereniging, meer aandacht voor efficiency in de apotheekorganisatie, en schaarste in het vinden van adequaat personeel Een aantal apotheken heeft zich in de loop der tijd volledig gespecialiseerd in collegiale bereidingen en leveringen Deze collegiale bereiding en levering door regionale of landelijk bereidende apothekers (hierna collegiale levering) is de laatste jaren in omvang toegenomen De Geneesmiddelenwet staat collegiale levering niet vanzelfsprekend toe Enkel toegestaan is dat een apotheker geneesmiddelen bereidt voor “eigen” patiënten Dit is verdedigbaar vanuit de individuele zorgvraag van de patiënt Daarbij worden concessies gedaan in de kwaliteit van het bereidingsproces ten opzichte van geregistreerde geneesmiddelen die geproduceerd worden conform GMP-richtlijnen De risico’s van bereiding voor eigen patiënten worden wettelijk aanvaard, aangezien slechts een gering aantal patiënten wordt blootgesteld aan het product er is een relatief laag afbreukrisico Wanneer apotheken samenwerken neemt het afbreukrisico toe De opkomst van gespecialiseerde collegiaal leverende bereidingsapotheken, heeft de Inspectie voor de Gezondheidszorg in ### doen besluiten aanvullende eisen voor deze gespecialiseerde apotheken te formuleren, met als doel toetsbare eisen in relatie tot het afbreukrisico van hun activiteiten te stellen.
542
www
zorg te kunnen waarborgen, dienen ook deze middelen te voldoen aan strenge criteria ten aanzien van product en producent In de afgelopen jaren is een trend ontstaan waarin apotheken elkaar zijn gaan ondersteunen in de uitvoering van bereidingen De oorzaak hiervan ligt onder andere in strengere eisen vanuit het wettelijk kader (productkwaliteit en ARBO) en de beroepsvereniging, meer aandacht voor efficiency in de apotheekorganisatie, en schaarste in het vinden van adequaat personeel Een aantal apotheken heeft zich in de loop der tijd volledig gespecialiseerd in collegiale bereidingen en leveringen Deze collegiale bereiding en levering door regionale of landelijk bereidende apothekers (hierna collegiale levering) is de laatste jaren in omvang toegenomen De Geneesmiddelenwet staat collegiale levering niet vanzelfsprekend toe Enkel toegestaan is dat een apotheker geneesmiddelen bereidt voor “eigen” patiënten Dit is verdedigbaar vanuit de individuele zorgvraag van de patiënt Daarbij worden concessies gedaan in de kwaliteit van het bereidingsproces ten opzichte van geregistreerde geneesmiddelen die geproduceerd worden conform GMP-richtlijnen De risico’s van bereiding voor eigen patiënten worden wettelijk aanvaard, aangezien slechts een gering aantal patiënten wordt blootgesteld aan het product er is een relatief laag afbreukrisico Wanneer apotheken samenwerken neemt het afbreukrisico toe De opkomst van gespecialiseerde collegiaal leverende bereidingsapotheken, heeft de Inspectie voor de Gezondheidszorg in ### doen besluiten aanvullende eisen voor deze gespecialiseerde apotheken te formuleren, met als doel toetsbare eisen in relatie tot het afbreukrisico van hun activiteiten te stellen Daarmee ontstond een nieuwe subgroep binnen de apotheekbranche Een representatieve vertegenwoordiging van de groep grootbereiders heeft zich in ### verenigd in een platform, dat zich tot doel heeft gesteld gezamenlijk de professionaliteit van grootbereiders te formaliseren en te ontwikkelen #-methylpyridine #-methylpyridine of β-picoline is een organische verbinding met als brutoformule CHN De stof komt voor als een kleurloze vloeistof met een sterke geur, die mengbaar is met water #-methylpyridine is een zwakke organische base #-methylpyridine wordt industrieel bereid door de reactie van acroleïne met ammoniak Een meer efficiënte route is echter de reactie van acroleïne met propionaldehyde en ammoniak #-methylpyridine wordt gebruikt als precursor voor de productie van chloorpyrifos, een niet-systemisch insecticide Het is tevens de uitgangsstof voor nicotinezuur (vitamine B), een voor de mens noodzakelijk vitamine #-methylpyridine #-methylpyridine of γ-picoline is een organische verbinding met als brutoformule CHN De stof komt voor als een kleurloze vloeistof met een sterke geur, die mengbaar is met water #-methylpyridine is een zwakke organische base #-methylpyridine wordt bereid door de reactie van aceetaldehyde en ammoniak, in aanwezigheid van een oxide als katalysator Daarbij ontstaat ook een kleine hoeveelheid van het structuurisomeer #-methylpyridine #-methylpyridine wordt gebruikt als bouwsteen voor andere heterocyclische verbindingen Zo levert de ammoxidatie ervan #-cyanopyridine, dat een precursor is voor een hele reeks derivaten, zoals het antituberculosemiddel isoniazide Door reactie met formaldehyde kan #-vinylpyridine verkregen worden Dermatoom (huidmes).
533
www
Een representatieve vertegenwoordiging van de groep grootbereiders heeft zich in ### verenigd in een platform, dat zich tot doel heeft gesteld gezamenlijk de professionaliteit van grootbereiders te formaliseren en te ontwikkelen #-methylpyridine #-methylpyridine of β-picoline is een organische verbinding met als brutoformule CHN De stof komt voor als een kleurloze vloeistof met een sterke geur, die mengbaar is met water #-methylpyridine is een zwakke organische base #-methylpyridine wordt industrieel bereid door de reactie van acroleïne met ammoniak Een meer efficiënte route is echter de reactie van acroleïne met propionaldehyde en ammoniak #-methylpyridine wordt gebruikt als precursor voor de productie van chloorpyrifos, een niet-systemisch insecticide Het is tevens de uitgangsstof voor nicotinezuur (vitamine B), een voor de mens noodzakelijk vitamine #-methylpyridine #-methylpyridine of γ-picoline is een organische verbinding met als brutoformule CHN De stof komt voor als een kleurloze vloeistof met een sterke geur, die mengbaar is met water #-methylpyridine is een zwakke organische base #-methylpyridine wordt bereid door de reactie van aceetaldehyde en ammoniak, in aanwezigheid van een oxide als katalysator Daarbij ontstaat ook een kleine hoeveelheid van het structuurisomeer #-methylpyridine #-methylpyridine wordt gebruikt als bouwsteen voor andere heterocyclische verbindingen Zo levert de ammoxidatie ervan #-cyanopyridine, dat een precursor is voor een hele reeks derivaten, zoals het antituberculosemiddel isoniazide Door reactie met formaldehyde kan #-vinylpyridine verkregen worden Dermatoom (huidmes) Het meest wordt deze techniek gebruikt om huid te reconstrueren die beschadigd is door derdegraads brandwonden of verwonding Dermatomen worden met de hand, elektrisch of pneumatisch aangedreven De eerste trommeldermatoom, ontwikkeld in de jaren dertig van de twintigste eeuw, werd met de hand aangedreven Hierna verschenen dermatomen die met luchtdruk werden aangedreven, zoals de Browndermatoom, met hogere snelheid en precisie Elektrische dermatomen kunnen dunnere en langere huidstrips afsnijden met een meer homogene dikte Dit zijn handdermatomen die meestal als "mes" of "scalpel" aangeduid Het nadeel hiervan is dat de huidlappen vaak onregelmatige randen hebben en een variërende dikte Er is veel ervaring nodig voor deze techniek Er zijn meerdere types dermatomen, gewoonlijk genoemd naar hun uitvinder Sint-Julianusgasthuis Het Sint-Julianusgasthuis is een historisch gasthuis in Antwerpen dat tegenwoordig dienstdoet als kunstgalerij De Zwarte Panter Het gasthuis werd gesticht in ### door <PERSOON> en kanunnik <PERSOON> en diende als herberg voor (arme) vreemdelingen op doorreis Jaarlijks op <PERSOON> Donderdag organiseert de Antwerpse vzw Sint-Julianusgasthuis er een pelgrimsmaaltijd voor twaalf armen ter nagedachtenis van Het Laatste Avondmaal van Jezus De vereniging telt steeds twaalf welgestelde leden die zich identificeren met de twaalf apostelen Rateltikker Een rateltikker is de benaming voor een geluidshulp bij een verkeerslicht Dit apparaat Het dient als hulp voor blinden en slechtzienden die de kleuren van het verkeerslicht niet kunnen onderscheiden <PERSOON> is een gebouw uit ### in het <INSTELLING> van de Nederlandse gemeente <LOCATIE> Het is een ontwerp van <PERSOON> en heeft sinds ### een beschermde status als rijksmonument.
557
www
worden met de hand, elektrisch of pneumatisch aangedreven De eerste trommeldermatoom, ontwikkeld in de jaren dertig van de twintigste eeuw, werd met de hand aangedreven Hierna verschenen dermatomen die met luchtdruk werden aangedreven, zoals de Browndermatoom, met hogere snelheid en precisie Elektrische dermatomen kunnen dunnere en langere huidstrips afsnijden met een meer homogene dikte Dit zijn handdermatomen die meestal als "mes" of "scalpel" aangeduid Het nadeel hiervan is dat de huidlappen vaak onregelmatige randen hebben en een variërende dikte Er is veel ervaring nodig voor deze techniek Er zijn meerdere types dermatomen, gewoonlijk genoemd naar hun uitvinder Sint-Julianusgasthuis Het Sint-Julianusgasthuis is een historisch gasthuis in Antwerpen dat tegenwoordig dienstdoet als kunstgalerij De Zwarte Panter Het gasthuis werd gesticht in ### door <PERSOON> en kanunnik <PERSOON> en diende als herberg voor (arme) vreemdelingen op doorreis Jaarlijks op <PERSOON> Donderdag organiseert de Antwerpse vzw Sint-Julianusgasthuis er een pelgrimsmaaltijd voor twaalf armen ter nagedachtenis van Het Laatste Avondmaal van Jezus De vereniging telt steeds twaalf welgestelde leden die zich identificeren met de twaalf apostelen Rateltikker Een rateltikker is de benaming voor een geluidshulp bij een verkeerslicht Dit apparaat Het dient als hulp voor blinden en slechtzienden die de kleuren van het verkeerslicht niet kunnen onderscheiden <PERSOON> is een gebouw uit ### in het <INSTELLING> van de Nederlandse gemeente <LOCATIE> Het is een ontwerp van <PERSOON> en heeft sinds ### een beschermde status als rijksmonument GxP GxP is een overkoepelende term waarmee een stelsel van kwaliteitssystemen wordt aangeduid dat toegepast wordt in de farmaceutische industrie en de levensmiddelenindustrie De naam van de kwaliteitssystemen in kwestie begint meestal met Good" en eindigt met Practice", met het betreffende aandachtsgebied daartussen Soms wordt de afkorting voorafgegaan door een kleine letter ""c"" voor "current", om aan te geven dat de meest recente versie van het betreffende kwaliteitssysteem bedoeld wordt Voorbeelden van kwaliteitssystemen uit de GxP-reeks zijn Charrière De charrière (Ch) is een naar de Parijse instrumentmaker <PERSOON> genoemde eenheid voor kleine diameters De waarde van één Ch is ⅓ mm Een naald met een diameter van Ch # heeft dus een diameter van #⅓ mm De Ch wordt ook wel met '<PERSOON>' of 'French' (Fr) aangeduid omdat de naam Charrière lastig uit te spreken is voor niet-<PERSOON> sprekende landen Om de <PERSOON> te eren werd alsnog de naam "French" gegeven Ch en Fr gebruikt men bijvoorbeeld voor de buitendiameter van optische vezels en medische attributen (zoals maagsondes en blaaskatheters) Bij weergave van de maat wordt de eenheid vóór de waarde geplaatst Zo spreekt men bijvoorbeeld over een maagsonde "charrière ##" of "Ch ##" Met de charrière wordt de buitendiameter aangeduid; deze zegt dus niets over de grootte van het lumen Zo hebben een Ch ## tweewegkatheter en een Ch ## driewegkatheter dezelfde buitendiameter, maar van de laatste zullen de lumina beduidend smaller zijn Laminarine.
566
www
GxP GxP is een overkoepelende term waarmee een stelsel van kwaliteitssystemen wordt aangeduid dat toegepast wordt in de farmaceutische industrie en de levensmiddelenindustrie De naam van de kwaliteitssystemen in kwestie begint meestal met Good" en eindigt met Practice", met het betreffende aandachtsgebied daartussen Soms wordt de afkorting voorafgegaan door een kleine letter ""c"" voor "current", om aan te geven dat de meest recente versie van het betreffende kwaliteitssysteem bedoeld wordt Voorbeelden van kwaliteitssystemen uit de GxP-reeks zijn Charrière De charrière (Ch) is een naar de Parijse instrumentmaker <PERSOON> genoemde eenheid voor kleine diameters De waarde van één Ch is ⅓ mm Een naald met een diameter van Ch # heeft dus een diameter van #⅓ mm De Ch wordt ook wel met '<PERSOON>' of 'French' (Fr) aangeduid omdat de naam Charrière lastig uit te spreken is voor niet-<PERSOON> sprekende landen Om de <PERSOON> te eren werd alsnog de naam "French" gegeven Ch en Fr gebruikt men bijvoorbeeld voor de buitendiameter van optische vezels en medische attributen (zoals maagsondes en blaaskatheters) Bij weergave van de maat wordt de eenheid vóór de waarde geplaatst Zo spreekt men bijvoorbeeld over een maagsonde "charrière ##" of "Ch ##" Met de charrière wordt de buitendiameter aangeduid; deze zegt dus niets over de grootte van het lumen Zo hebben een Ch ## tweewegkatheter en een Ch ## driewegkatheter dezelfde buitendiameter, maar van de laatste zullen de lumina beduidend smaller zijn Laminarine Het komt in de natuur voor in vele planten en in verschillende soorten algen, vooral bruinwieren en diatomeeën, waarvoor het een reservesuiker is, die kan omgezet worden in koolhydraten (glucose), zoals zetmeel in planten Het heeft een β-(#→#)-glucoseketen waaraan vertakkingen met β-(#→#)verbindingen kunnen voorkomen De oplosbaarheid van laminarine in water hangt af van de opbouw van de glucoseketen; als die niet vertakt is, is het goed oplosbaar Als de keten vertakt is, daalt de oplosbaarheid Er zijn bruinwieren gevonden met oplosbaar laminarine ("Laminaria digitata") en andere met onoplosbaar laminarine ("Laminaria cloustoni" of "Laminaria hyperborea") Laminarine wordt op grote schaal gewonnen uit bruinwiersoorten, in het bijzonder "Laminaria digitata" Dit levert een wit, oplosbaar, zeer voedingsrijk poeder In Japan behoren "Laminaria"soorten met laminarine (kombu) tot de dagelijkse voeding Laminarine heeft, net als andere β-glucanen, een biologische activiteit Het wordt in de land- en tuinbouw ingezet als biopesticide tegen bladschimmels Het is zelf geen actieve stof maar het stimuleert het eigen verdedigingsmechanisme van de gewassen tegen de schimmels Het is niet toxisch en wordt biologisch afgebroken tot kleinere oligosachariden en glucose Het is in de Europese Unie toegelaten sedert <DATUM> Het <PERSOON> bedrijf Laboratoires Goëmar verkoopt het onder de merknamen "Vacciplant" en "Iodus # CS" Een ander product met gelijkaardige werking is het extract uit de Sachalinse duizendknoop ("Fallopia sachalinensis" of "Reynoutria sachalinensis"), merknaam "<PERSOON>" dat sedert ### is toegelaten in de Verenigde Staten Laminarine heeft ook medisch potentieel.
604
www
de natuur voor in vele planten en in verschillende soorten algen, vooral bruinwieren en diatomeeën, waarvoor het een reservesuiker is, die kan omgezet worden in koolhydraten (glucose), zoals zetmeel in planten Het heeft een β-(#→#)-glucoseketen waaraan vertakkingen met β-(#→#)verbindingen kunnen voorkomen De oplosbaarheid van laminarine in water hangt af van de opbouw van de glucoseketen; als die niet vertakt is, is het goed oplosbaar Als de keten vertakt is, daalt de oplosbaarheid Er zijn bruinwieren gevonden met oplosbaar laminarine ("Laminaria digitata") en andere met onoplosbaar laminarine ("Laminaria cloustoni" of "Laminaria hyperborea") Laminarine wordt op grote schaal gewonnen uit bruinwiersoorten, in het bijzonder "Laminaria digitata" Dit levert een wit, oplosbaar, zeer voedingsrijk poeder In Japan behoren "Laminaria"soorten met laminarine (kombu) tot de dagelijkse voeding Laminarine heeft, net als andere β-glucanen, een biologische activiteit Het wordt in de land- en tuinbouw ingezet als biopesticide tegen bladschimmels Het is zelf geen actieve stof maar het stimuleert het eigen verdedigingsmechanisme van de gewassen tegen de schimmels Het is niet toxisch en wordt biologisch afgebroken tot kleinere oligosachariden en glucose Het is in de Europese Unie toegelaten sedert <DATUM> Het <PERSOON> bedrijf Laboratoires Goëmar verkoopt het onder de merknamen "Vacciplant" en "Iodus # CS" Een ander product met gelijkaardige werking is het extract uit de Sachalinse duizendknoop ("Fallopia sachalinensis" of "Reynoutria sachalinensis"), merknaam "<PERSOON>" dat sedert ### is toegelaten in de Verenigde Staten Laminarine heeft ook medisch potentieel Dit blijkt het immuunsysteem te stimuleren In gesulfateerde vorm heeft het potentieel als ontstekingsremmer Laminarine dat gesulfateerd is, kan een anticoagulans zijn, afhankelijk van de zuiverheid en de omstandigheden waaronder de sulfatering gebeurt Gliocladium catenulatum Gliocladium catenulatum is een natuurlijk voorkomende bodemschimmel die gebruikt wordt als biologisch fungicide, onder meer voor het voorkomen van fusariumrot en wortelphytophthora Hiervoor wordt de stam "G catenulatum" J### gebruikt, die in het laboratorium wordt gekweekt en oorspronkelijk werd geïsoleerd uit bodemstalen afkomstig van verschillende plaatsen in Finland Het is een poeder dat, gemengd met water, wordt verspoten over de planten of dat in de bodem wordt ingebracht Het koloniseert de bladeren en wortels en verhindert zo dat ze aangevallen worden door schimmelziekten Het is in de Europese Unie toegelaten sedert <DATUM> Het wordt geproduceerd door het Finse bedrijf Verdera (vroeger Kemira Agro) en verkocht onder de merknaam "Prestop" Het kan worden gebruikt op vele soorten groenten, kruiden, aardbeien en sierplanten Het is onschadelijk voor planten, dieren en mensen Het mag gebruikt worden in de biologische landbouw Ampelomyces quisqualis Ampelomyces quisqualis is een natuurlijk voorkomende schimmel Het is een hyperparasiet van echte meeldauw en wordt gebruikt voor de biologische bestrijding daarvan op druiventeelten Het infecteert en vormt pycnidiën in de schimmeldraden en conidiën van schimmels uit de familie "Erysiphaceae" Dit remt de groei en kan leiden tot het afsterven van de meeldauwkolonie De naam "Ampelomyces quisqualis" werd gegeven door <PERSOON> in ###.
576
www
immuunsysteem te stimuleren In gesulfateerde vorm heeft het potentieel als ontstekingsremmer Laminarine dat gesulfateerd is, kan een anticoagulans zijn, afhankelijk van de zuiverheid en de omstandigheden waaronder de sulfatering gebeurt Gliocladium catenulatum Gliocladium catenulatum is een natuurlijk voorkomende bodemschimmel die gebruikt wordt als biologisch fungicide, onder meer voor het voorkomen van fusariumrot en wortelphytophthora Hiervoor wordt de stam "G catenulatum" J### gebruikt, die in het laboratorium wordt gekweekt en oorspronkelijk werd geïsoleerd uit bodemstalen afkomstig van verschillende plaatsen in Finland Het is een poeder dat, gemengd met water, wordt verspoten over de planten of dat in de bodem wordt ingebracht Het koloniseert de bladeren en wortels en verhindert zo dat ze aangevallen worden door schimmelziekten Het is in de Europese Unie toegelaten sedert <DATUM> Het wordt geproduceerd door het Finse bedrijf Verdera (vroeger Kemira Agro) en verkocht onder de merknaam "Prestop" Het kan worden gebruikt op vele soorten groenten, kruiden, aardbeien en sierplanten Het is onschadelijk voor planten, dieren en mensen Het mag gebruikt worden in de biologische landbouw Ampelomyces quisqualis Ampelomyces quisqualis is een natuurlijk voorkomende schimmel Het is een hyperparasiet van echte meeldauw en wordt gebruikt voor de biologische bestrijding daarvan op druiventeelten Het infecteert en vormt pycnidiën in de schimmeldraden en conidiën van schimmels uit de familie "Erysiphaceae" Dit remt de groei en kan leiden tot het afsterven van de meeldauwkolonie De naam "Ampelomyces quisqualis" werd gegeven door<PERSOON> in ### <PERSOON> beschreef uitgebreid het antagonisme van de schimmel ten opzichte van echte meeldauw in ### "Ampelomyces quisqualis" is in de Europese Unie toegelaten als schimmelbestrijdingsmiddel sedert <DATUM> Het commercieel verkrijgbaar product, "AQ##" bevat de stam "A quisqualis" AQ##, die wordt bekomen door fermentatie in een vloeibaar groeimedium "AQ##" wordt verkocht door Intrachem (oorspronkelijk door <PERSOON>) (Rostov aan de <PERSOON>, <DATUM> - aldaar, <DATUM> was een van de eerste vrouwelijke psychoanalytici Als patiënt van <PERSOON> vormde ze de aanleiding tot diens correspondentie met <PERSOON> werd geboren op <DATUM> in Rostov aan de <PERSOON>, in een rijke joodse familie Haar vader, Naftoel Arkadjevitsj Spielrein, was entomoloog en zakenman Haar moeder, <PERSOON>, was tandarts Ze kreeg een strenge opvoeding en volgde basisonderwijs in Polen Ze leerde heel wat talen <PERSOON>, Latijn, Grieks en Hebreeuws In ### trok ze naar Zürich om geneeskunde te studeren In augustus werd ze als patiënt van <PERSOON> opgenomen in Burghölzli, het psychiatrisch ziekenhuis van de Universiteit Zürich Ze kreeg de diagnose hysterie Als kind was ze vaak geslagen door haar vader Daarbij ervoer ze seksuele opwinding en ze begon te masturberen door haar benen tegen elkaar te knijpen.
523
www
<PERSOON> beschreef uitgebreid het antagonisme van de schimmel ten opzichte van echte meeldauw in ### "Ampelomyces quisqualis" is in de Europese Unie toegelaten als schimmelbestrijdingsmiddel sedert <DATUM> Het commercieel verkrijgbaar product, "AQ##" bevat de stam "A quisqualis" AQ##, die wordt bekomen door fermentatie in een vloeibaar groeimedium "AQ##" wordt verkocht door Intrachem (oorspronkelijk door <PERSOON>) (Rostov aan de <PERSOON>, <DATUM> - aldaar, <DATUM> was een van de eerste vrouwelijke psychoanalytici Als patiënt van <PERSOON> vormde ze de aanleiding tot diens correspondentie met <PERSOON> werd geboren op <DATUM> in Rostov aan de <PERSOON>, in een rijke joodse familie Haar vader, Naftoel Arkadjevitsj Spielrein, was entomoloog en zakenman Haar moeder, <PERSOON>, was tandarts Ze kreeg een strenge opvoeding en volgde basisonderwijs in Polen Ze leerde heel wat talen <PERSOON>, Latijn, Grieks en Hebreeuws In ### trok ze naar Zürich om geneeskunde te studeren In augustus werd ze als patiënt van <PERSOON> opgenomen in Burghölzli, het psychiatrisch ziekenhuis van de Universiteit Zürich Ze kreeg de diagnose hysterie Als kind was ze vaak geslagen door haar vader Daarbij ervoer ze seksuele opwinding en ze begon te masturberen door haar benen tegen elkaar te knijpen Rond haar negentiende kon ze niemand meer aankijken en niet meer eten in het openbaar wegens de irrationele angst dat ze het daarbij in haar broek zou doen Ze kende aanvallen van agressie en trok gekke gezichten of stak haar tong uit <PERSOON> schreef hierover brieven aan Sigmund Freud in Wenen Hun correspondentie droeg bij tot de ontwikkeling van de psychoanalyse Spielrein werd Jungs assistente bij het uitvoeren van associatietests, onder andere bij Jungs vrouw <PERSOON-##> In juni ### werd Spielrein uit het psychiatrisch ziekenhuis ontslagen Ze ging in een appartement in Zürich wonen en psychiatrie studeren Uit brieven tussen haar en <PERSOON> blijkt een sterke emotionele band Of ze ook seksuele betrekkingen hadden, blijft onderwerp van speculatie Deze situatie leidde tot Jungs vertrek uit de Universiteit Zürich In ### studeerde <PERSOON-##> af met een doctoraatsthesis over schizofrenie Een jaar later trouwde ze met de Russische dokter <PERSOON-##>, met wie ze twee dochters kreeg <PERSOON-##> (###) en <PERSOON-##> (###) Als psychoanalytica werkte ze in Zwitserland en Duitsland Een van haar patiënten was <PERSOON-##> als <PERSOON-##> werden door haar beïnvloed Ze speelde een rol bij de introductie van de psychoanalyse in Rusland, totdat <PERSOON-##> dat verbood in ### Op <DATUM> werden <PERSOON-##> en haar twee dochters samen met ## ### andere, vaak joodse slachtoffers omgebracht door een <PERSOON-##> doodseskader in Zmievskaja Balka in Rostov aan de <PERSOON>.
573
www
eten in het openbaar wegens de irrationele angst dat ze het daarbij in haar broek zou doen Ze kende aanvallen van agressie en trok gekke gezichten of stak haar tong uit <PERSOON> schreef hierover brieven aan Sigmund Freud in Wenen Hun correspondentie droeg bij tot de ontwikkeling van de psychoanalyse Spielrein werd Jungs assistente bij het uitvoeren van associatietests, onder andere bij Jungs vrouw <PERSOON> In juni ### werd Spielrein uit het psychiatrisch ziekenhuis ontslagen Ze ging in een appartement in Zürich wonen en psychiatrie studeren Uit brieven tussen haar en <PERSOON> blijkt een sterke emotionele band Of ze ook seksuele betrekkingen hadden, blijft onderwerp van speculatie Deze situatie leidde tot Jungs vertrek uit de Universiteit Zürich In ### studeerde <PERSOON> af met een doctoraatsthesis over schizofrenie Een jaar later trouwde ze met de Russische dokter <PERSOON>, met wie ze twee dochters kreeg <PERSOON> (###) en <PERSOON> (###) Als psychoanalytica werkte ze in Zwitserland en Duitsland Een van haar patiënten was <PERSOON> als <PERSOON> werden door haar beïnvloed Ze speelde een rol bij de introductie van de psychoanalyse in Rusland, totdat <PERSOON> dat verbood in ### Op <DATUM> werden <PERSOON-##> en haar twee dochters samen met ## ### andere, vaak joodse slachtoffers omgebracht door een <PERSOON-##> doodseskader in Zmievskaja Balka in Rostov aan de <PERSOON-##> Haar belang voor de psychoanalyse is tweevoudig ten eerste als de patiënt die de aanleiding vormde tot het contact tussen <PERSOON-##>, ten tweede als een van de eerste vrouwelijke psychoanalytici Ze liet tientallen wetenschappelijke artikels na, waaronder "Die Destruktion als Ursache des Werdens" (###) Ze ontwikkelde mee de concepten levens- en doodsdrift Dit werden belangrijke termen in de psychoanalyse van Sigmund Freud, met wie ze eveneens correspondeerde #q<DATUM> copynumbervariaties De #q<DATUM> copynumbervariaties zijn zeldzame afwijkingen van het menselijk chromosoom # Normaal bevat een menselijke cel één paar identieke chromosomen op chromosoom # Bij de #q<DATUM> copynumbervariaties is één chromosoom van het paar chromosomen niet compleet, doordat delen van de sequentie van het chromosoom ontbreken of overcompleet doordat er delen van de sequentie te veel zijn Hierdoor heeft een van de chromosomen van chromosoom # de juiste lengte en is het andere te kort of te lang De structuur van #q<DATUM> is uiterst complex Het gebied van #q<DATUM> heeft een grootte van ongeveer # Megabase (Mb) (van ##<DATUM> Mb tot ##<DATUM> Mb) Er zijn binnen #q<DATUM> twee gebieden aan te wijzen waar een copynumbervariatie zich kan voordoen het proximale gebied of TAR-gebied (van ##<DATUM> tot ##<DATUM> Mb) en het distale gebied (van ##<DATUM> tot ##<DATUM> Meestal beperkt een copynumbervariatie zich tot een van deze gebieden, maar soms is er sprake van een deletie die zich uitstrekt naar het andere gebied #q##.
596
www
die de aanleiding vormde tot het contact tussen<PERSOON>, ten tweede als een van de eerste vrouwelijke psychoanalytici Ze liet tientallen wetenschappelijke artikels na, waaronder "Die Destruktion als Ursache des Werdens" (###) Ze ontwikkelde mee de concepten levens- en doodsdrift Dit werden belangrijke termen in de psychoanalyse van Sigmund Freud, met wie ze eveneens correspondeerde #q<DATUM> copynumbervariaties De #q<DATUM> copynumbervariaties zijn zeldzame afwijkingen van het menselijk chromosoom # Normaal bevat een menselijke cel één paar identieke chromosomen op chromosoom # Bij de #q<DATUM> copynumbervariaties is één chromosoom van het paar chromosomen niet compleet, doordat delen van de sequentie van het chromosoom ontbreken of overcompleet doordat er delen van de sequentie te veel zijn Hierdoor heeft een van de chromosomen van chromosoom # de juiste lengte en is het andere te kort of te lang De structuur van #q<DATUM> is uiterst complex Het gebied van #q<DATUM> heeft een grootte van ongeveer # Megabase (Mb) (van ##<DATUM> Mb tot ##<DATUM> Mb) Er zijn binnen #q<DATUM> twee gebieden aan te wijzen waar een copynumbervariatie zich kan voordoen het proximale gebied of TAR-gebied (van ##<DATUM> tot ##<DATUM> Mb) en het distale gebied (van ##<DATUM> tot ##<DATUM> Meestal beperkt een copynumbervariatie zich tot een van deze gebieden, maar soms is er sprake van een deletie die zich uitstrekt naar het andere gebied #q## Slechts ##% van de structuur is niet gedupliceerd Daarnaast zijn er verschillende gaten ("gaps") in de sequentie die nog niet nader zijn ingevuld, waardoor de begin- en eindpunten van copynumbervariaties niet goed zijn vast te stellen Vijftien van deze gaps moeten nog in beeld worden gebracht Het gaat in totaal om ### kilobase, waarvan nog wordt vermoed dat hierin genen kunnen liggen Het gebied wordt in de literatuur een van de moeilijkste delen van het menselijk genoom genoemd om in kaart te brengen In de literatuur worden er vier vormen van #q<DATUM> copynumbervariaties geduid De afwijkingen die voortkomen uit de copynumbervariaties kennen een fenotype met een hoge mate van genetische variatie en kunnen bij individuen in verschillende vormen voorkomen Er zijn gevallen bekend van dragers van de afwijking die volkomen normaal functioneren Daarnaast zijn er gevallen met symptomen van geestelijke achterstand en diverse lichamelijke afwijkingen Meiose is het proces van het delen van cellen bij mensen Bij meiose worden de chromosoomparen gesplitst en wel zo dat van ieder paar één vertegenwoordiger naar een dochtercel gaat Hierdoor wordt, per cel, het aantal chromosomen gehalveerd, terwijl ieder kenmerk (gen) toch nog aanwezig blijft Wat de informatie voor elk kenmerk inhoudt, wordt louter door het toeval bepaald Naast het toevalsproces voor wat betreft de kenmerken, vindt er een tweede toevalsproces plaats In dit tweede toevalsproces worden er in het DNA op een willekeurige manier stukjes DNA weggelaten (deletie), toegevoegd (duplicatie), verplaatst (translocatie) en omgedraaid (inversie).
573
www
verschillende gaten ("gaps") in de sequentie die nog niet nader zijn ingevuld, waardoor de begin- en eindpunten van copynumbervariaties niet goed zijn vast te stellen Vijftien van deze gaps moeten nog in beeld worden gebracht Het gaat in totaal om ### kilobase, waarvan nog wordt vermoed dat hierin genen kunnen liggen Het gebied wordt in de literatuur een van de moeilijkste delen van het menselijk genoom genoemd om in kaart te brengen In de literatuur worden er vier vormen van #q<DATUM> copynumbervariaties geduid De afwijkingen die voortkomen uit de copynumbervariaties kennen een fenotype met een hoge mate van genetische variatie en kunnen bij individuen in verschillende vormen voorkomen Er zijn gevallen bekend van dragers van de afwijking die volkomen normaal functioneren Daarnaast zijn er gevallen met symptomen van geestelijke achterstand en diverse lichamelijke afwijkingen Meiose is het proces van het delen van cellen bij mensen Bij meiose worden de chromosoomparen gesplitst en wel zo dat van ieder paar één vertegenwoordiger naar een dochtercel gaat Hierdoor wordt, per cel, het aantal chromosomen gehalveerd, terwijl ieder kenmerk (gen) toch nog aanwezig blijft Wat de informatie voor elk kenmerk inhoudt, wordt louter door het toeval bepaald Naast het toevalsproces voor wat betreft de kenmerken, vindt er een tweede toevalsproces plaats In dit tweede toevalsproces worden er in het DNA op een willekeurige manier stukjes DNA weggelaten (deletie), toegevoegd (duplicatie), verplaatst (translocatie) en omgedraaid (inversie) Dit proces verklaart waarom zelfs een eeneiige tweeling genetisch niet ###% gelijk is Probleem van het tweede toevalsproces is dat er genetische fouten kunnen ontstaan rond de conceptie Door met name de deletie en de duplicatie kunnen chromosomen korter of langer worden Het resultaat van een spontane verandering in de structuur van DNA is een zogenoemde copynumbervariatie Door het ontstaan van een copynumbervariaties kunnen chromosomen van ongelijke grootte worden samengebracht in een nieuwe cel Als dit gebeurt rond de conceptie, ontstaat er uit deze eerste cel een mens met een genetische variatie Dit kan zowel positief als negatief uitvallen In positieve gevallen ontstaat er een mens uit die in staat is tot een bijzondere vaardigheid die positief wordt beoordeeld, bijvoorbeeld in sport of wetenschap In negatieve gevallen kun je te maken krijgen met een syndroom of een ernstige handicap Op basis van het meiose-proces kan het syndroom op twee manieren ontstaan Vervolgens treden er problemen op in de ontwikkeling van het embryo in de eerste maand van de zwangerschap Ongeveer ## tot ## dagen na de bevruchting gaat er iets fout in de aanleg van de lichaamsdelen en hersenen, wat een kettingreactie op gang brengt Doordat er veel herhalingen zijn op #q<DATUM> is de kans groter op een ongelijke crossing-over bij meiose, waardoor er delen van het chromosoom verloren kunnen gaan #q<DATUM> proximale deletie en duplicatie De #q<DATUM> proximale deletie en duplicatie zijn zeldzame afwijkingen van chromosoom #.
527
www
gelijk is Probleem van het tweede toevalsproces is dat er genetische fouten kunnen ontstaan rond de conceptie Door met name de deletie en de duplicatie kunnen chromosomen korter of langer worden Het resultaat van een spontane verandering in de structuur van DNA is een zogenoemde copynumbervariatie Door het ontstaan van een copynumbervariaties kunnen chromosomen van ongelijke grootte worden samengebracht in een nieuwe cel Als dit gebeurt rond de conceptie, ontstaat er uit deze eerste cel een mens met een genetische variatie Dit kan zowel positief als negatief uitvallen In positieve gevallen ontstaat er een mens uit die in staat is tot een bijzondere vaardigheid die positief wordt beoordeeld, bijvoorbeeld in sport of wetenschap In negatieve gevallen kun je te maken krijgen met een syndroom of een ernstige handicap Op basis van het meiose-proces kan het syndroom op twee manieren ontstaan Vervolgens treden er problemen op in de ontwikkeling van het embryo in de eerste maand van de zwangerschap Ongeveer ## tot ## dagen na de bevruchting gaat er iets fout in de aanleg van de lichaamsdelen en hersenen, wat een kettingreactie op gang brengt Doordat er veel herhalingen zijn op #q<DATUM> is de kans groter op een ongelijke crossing-over bij meiose, waardoor er delen van het chromosoom verloren kunnen gaan #q<DATUM> proximale deletie en duplicatie De #q<DATUM> proximale deletie en duplicatie zijn zeldzame afwijkingen van chromosoom <DATUM> voor de band waarin de afwijking zich bevindt Het is een vorm van de #q<DATUM> copynumbervariaties en het betreft afwijkingen in het proximale gebied van de #q<DATUM> band Normaal bevat een menselijke cel één paar identieke chromosomen op chromosoom # Bij de #q<DATUM> proximale deleties en duplicaties is één chromosoom van het paar chromosomen niet compleet, doordat delen van de sequentie van het chromosoom ontbreken of overcompleet doordat er delen van de sequentie te veel zijn Hierdoor heeft een van de chromosomen van chromosoom # de juiste lengte en is het andere te kort of te lang De structuur van #q<DATUM> is uiterst complex Het gebied van #q<DATUM> heeft een grootte van ongeveer # Megabase (Mb) (van ##<DATUM> Mb tot ##<DATUM> Mb) Er zijn binnen #q<DATUM> twee gebieden aan te wijzen waar een copynumbervariatie zich kan voordoen het proximale gebied of TAR-gebied (van ##<DATUM> tot ##<DATUM> Mb) en het distale gebied (van ##<DATUM> tot ##<DATUM> Meestal beperkt een copynumbervariatie zich tot een van deze gebieden, maar soms is er sprake van een deletie die zich uitstrekt naar het andere gebied #q<DATUM> kent meerdere herhalingen van dezelfde structuur (zie in afbeelding de gelijkgekleurde gebieden in de middelste kolom) Slechts ##% van de structuur is niet gedupliceerd Daarnaast zijn er verschillende gaten ("gaps") in de sequentie die nog niet nader zijn ingevuld, waardoor de begin- en eindpunten van copynumbervariaties niet goed zijn vast te stellen.
558
www
vorm van de #q<DATUM> copynumbervariaties en het betreft afwijkingen in het proximale gebied van de #q<DATUM> band Normaal bevat een menselijke cel één paar identieke chromosomen op chromosoom # Bij de #q<DATUM> proximale deleties en duplicaties is één chromosoom van het paar chromosomen niet compleet, doordat delen van de sequentie van het chromosoom ontbreken of overcompleet doordat er delen van de sequentie te veel zijn Hierdoor heeft een van de chromosomen van chromosoom # de juiste lengte en is het andere te kort of te lang De structuur van #q<DATUM> is uiterst complex Het gebied van #q<DATUM> heeft een grootte van ongeveer # Megabase (Mb) (van ##<DATUM> Mb tot ##<DATUM> Mb) Er zijn binnen #q<DATUM> twee gebieden aan te wijzen waar een copynumbervariatie zich kan voordoen het proximale gebied of TAR-gebied (van ##<DATUM> tot ##<DATUM> Mb) en het distale gebied (van ##<DATUM> tot ##<DATUM> Meestal beperkt een copynumbervariatie zich tot een van deze gebieden, maar soms is er sprake van een deletie die zich uitstrekt naar het andere gebied #q<DATUM> kent meerdere herhalingen van dezelfde structuur (zie in afbeelding de gelijkgekleurde gebieden in de middelste kolom) Slechts ##% van de structuur is niet gedupliceerd Daarnaast zijn er verschillende gaten ("gaps") in de sequentie die nog niet nader zijn ingevuld, waardoor de begin- en eindpunten van copynumbervariaties niet goed zijn vast te stellen Het gaat in totaal om ### kilobase, waarvan nog wordt vermoed dat hierin genen kunnen liggen Het gebied wordt in de literatuur een van de moeilijkste delen van het menselijk genoom genoemd om in kaart te brengen Meiose is het proces van het delen van cellen bij mensen Bij meiose worden de chromosoomparen gesplitst en wel zo dat van ieder paar één vertegenwoordiger naar een dochtercel gaat Hierdoor wordt, per cel, het aantal chromosomen gehalveerd, terwijl ieder kenmerk (gen) toch nog aanwezig blijft Wat de informatie voor elk kenmerk inhoudt, wordt louter door het toeval bepaald Naast het toevalsproces voor wat betreft de kenmerken, vindt er een tweede toevalsproces plaats In dit tweede toevalsproces worden er in het DNA op een willekeurige manier stukjes DNA weggelaten (deletie), toegevoegd (duplicatie), verplaatst (translocatie) en omgedraaid (inversie) Dit proces vindt plaats om meer genetische verschillen tussen mensen aan te brengen Dit proces verklaart waarom zelfs een eeneiige tweeling genetisch niet ###% gelijk is Probleem van het tweede toevalsproces is dat er genetische fouten kunnen ontstaan rond de conceptie Door met name de deletie en de duplicatie kunnen chromosomen korter of langer worden Het resultaat van een spontane verandering in de structuur van DNA is een zogenoemde copynumbervariatie Door het ontstaan van een copynumbervariaties kunnen chromosomen van ongelijke grootte worden samengebracht in een nieuwe cel Als dit gebeurt rond de conceptie, ontstaat er uit deze eerste cel een mens met een genetische variatie Dit kan zowel positief als negatief uitvallen.
572
www
wordt vermoed dat hierin genen kunnen liggen Het gebied wordt in de literatuur een van de moeilijkste delen van het menselijk genoom genoemd om in kaart te brengen Meiose is het proces van het delen van cellen bij mensen Bij meiose worden de chromosoomparen gesplitst en wel zo dat van ieder paar één vertegenwoordiger naar een dochtercel gaat Hierdoor wordt, per cel, het aantal chromosomen gehalveerd, terwijl ieder kenmerk (gen) toch nog aanwezig blijft Wat de informatie voor elk kenmerk inhoudt, wordt louter door het toeval bepaald Naast het toevalsproces voor wat betreft de kenmerken, vindt er een tweede toevalsproces plaats In dit tweede toevalsproces worden er in het DNA op een willekeurige manier stukjes DNA weggelaten (deletie), toegevoegd (duplicatie), verplaatst (translocatie) en omgedraaid (inversie) Dit proces vindt plaats om meer genetische verschillen tussen mensen aan te brengen Dit proces verklaart waarom zelfs een eeneiige tweeling genetisch niet ###% gelijk is Probleem van het tweede toevalsproces is dat er genetische fouten kunnen ontstaan rond de conceptie Door met name de deletie en de duplicatie kunnen chromosomen korter of langer worden Het resultaat van een spontane verandering in de structuur van DNA is een zogenoemde copynumbervariatie Door het ontstaan van een copynumbervariaties kunnen chromosomen van ongelijke grootte worden samengebracht in een nieuwe cel Als dit gebeurt rond de conceptie, ontstaat er uit deze eerste cel een mens met een genetische variatie Dit kan zowel positief als negatief uitvallen In negatieve gevallen kun je te maken krijgen met een syndroom of een ernstige handicap Op basis van het meiose-proces kunnen de afwijkingen op twee manieren ontstaan Doordat er veel herhalingen zijn op #q<DATUM> is de kans groter op een ongelijke crossing-over bij meiose, waardoor er delen van het chromosoom verloren kunnen gaan Een deletie beperkt zich meestal tot het proximale gebied Er wordt dan gesproken van een zogenoemde Class I-afwijking Er zijn echter gevallen bekend waarbij de deletie zodanig groot is dat ook delen van het distale gebied onder de deletie vallen (de zogenoemde Class II-afwijking) Daarnaast worden nog complexe gevallen geduid, voor de situaties waarbij de afwijking zich richt op het proximale gebied en het distale gebied, terwijl de tussenliggende gebieden normaal zijn Er zijn ook nog enkele atypische varianten bekend De grootste waargenomen deletie bij een levend individu binnen #q<DATUM> is groter dan # Mb Onderzoek naar de effecten van #q<DATUM> proximale deleties en duplicaties staat in de kinderschoenen De onderzoeken naar het TAR-syndroom, het #q<DATUM> deletiesyndroom en het #q<DATUM> duplicatiesyndroom hebben gezien de ernstige consequenties die deze afwijkingen oproepen, onderzoek naar het proximale gebied in de schaduw gesteld Van de ## individuen die zijn onderzocht op proximale copynumbervariaties is het beeld als volgt Conclusie is dat afwijkingen in proximaal #q<DATUM> kunnen bijdragen aan het ontstaan van afwijkende fenotypes, los van de hiervoor genoemde syndromen Hierdoor is er sprake van een separaat type van copynumbervariaties <PERSOON>.
538
www
kun je te maken krijgen met een syndroom of een ernstige handicap Op basis van het meiose-proces kunnen de afwijkingen op twee manieren ontstaan Doordat er veel herhalingen zijn op #q<DATUM> is de kans groter op een ongelijke crossing-over bij meiose, waardoor er delen van het chromosoom verloren kunnen gaan Een deletie beperkt zich meestal tot het proximale gebied Er wordt dan gesproken van een zogenoemde Class I-afwijking Er zijn echter gevallen bekend waarbij de deletie zodanig groot is dat ook delen van het distale gebied onder de deletie vallen (de zogenoemde Class II-afwijking) Daarnaast worden nog complexe gevallen geduid, voor de situaties waarbij de afwijking zich richt op het proximale gebied en het distale gebied, terwijl de tussenliggende gebieden normaal zijn Er zijn ook nog enkele atypische varianten bekend De grootste waargenomen deletie bij een levend individu binnen #q<DATUM> is groter dan # Mb Onderzoek naar de effecten van #q<DATUM> proximale deleties en duplicaties staat in de kinderschoenen De onderzoeken naar het TAR-syndroom, het #q<DATUM> deletiesyndroom en het #q<DATUM> duplicatiesyndroom hebben gezien de ernstige consequenties die deze afwijkingen oproepen, onderzoek naar het proximale gebied in de schaduw gesteld Van de ## individuen die zijn onderzocht op proximale copynumbervariaties is het beeld als volgt Conclusie is dat afwijkingen in proximaal #q<DATUM> kunnen bijdragen aan het ontstaan van afwijkende fenotypes, los van de hiervoor genoemde syndromen Hierdoor is er sprake van een separaat type van copynumbervariaties <PERSOON> Als telg uit een artsenfamilie in <PERSOON>-Brabant studeerde hij geneeskunde aan de <PERSOON> Via zijn huwelijk belandde hij in <LOCATIE> <PERSOON> werd hoofdheelmeester van het Onze-<PERSOON>-Vrouw-Gasthuis aan de <LOCATIE>in <LOCATIE> Ook trad hij op als geneesheer voor de Burgerwacht Hij sensibiliseerde de Mechelse bevolking met affiches, folders, brochures en krantenadvertenties in zijn strijd tegen tuberculose Dit leidde tot zijn eigen “<PERSOON> in <LOCATIE>, dat beschikbaar werd voor wereldbefaamde onderzoekers uit verschillende landen In ### werd <PERSOON> verkozen tot provincieraadslid in de provincie Antwerpen voor de Katholieke Partij In ### werd hij verkozen tot gemeenteraadslid <PERSOON> en benoemd tot schepen van openbare werken in het college geleid door burgemeester (en partijgenoot) Edouard De Cocq Als schepen was hij betrokken bij het intergemeentelijk overleg met betrekking tot de vervuiling van de Zenne in Brussel en het effect op de benedenstroomse gemeenten waar ook de gezondheidsrisico's zijn aandacht kregen Na zijn overlijden in ### werd <PERSOON> als schepen opgevolgd door Léo Louveaux en in de provincieraad door Léon Gobbers <PERSOON> was voorzitter van het Mechelse brandweerkorps, bestuurslid van het Mechels Stedelijk Middelbaar Onderwijs en de Mechelse Muziekacademie Tevens leidde hij de Provinciale School voor Vroedvrouwen en de Mechelse Academie voor Schone Kunsten Vanaf ### was hij raadslid van de Koninklijke Kring voor Oudheidkunde, Letteren en <PERSOON>.
543
www
Als telg uit een artsenfamilie in <PERSOON>-Brabant studeerde hij geneeskunde aan de <PERSOON> Via zijn huwelijk belandde hij in <LOCATIE> <PERSOON> werd hoofdheelmeester van het Onze-<PERSOON>-Vrouw-Gasthuis aan de <LOCATIE>in <LOCATIE> Ook trad hij op als geneesheer voor de Burgerwacht Hij sensibiliseerde de Mechelse bevolking met affiches, folders, brochures en krantenadvertenties in zijn strijd tegen tuberculose Dit leidde tot zijn eigen “<PERSOON> in <LOCATIE>, dat beschikbaar werd voor wereldbefaamde onderzoekers uit verschillende landen In ### werd <PERSOON> verkozen tot provincieraadslid in de provincie Antwerpen voor de Katholieke Partij In ### werd hij verkozen tot gemeenteraadslid <PERSOON> en benoemd tot schepen van openbare werken in het college geleid door burgemeester (en partijgenoot) Edouard De Cocq Als schepen was hij betrokken bij het intergemeentelijk overleg met betrekking tot de vervuiling van de Zenne in Brussel en het effect op de benedenstroomse gemeenten waar ook de gezondheidsrisico's zijn aandacht kregen Na zijn overlijden in ### werd <PERSOON> als schepen opgevolgd door Léo Louveaux en in de provincieraad door Léon Gobbers <PERSOON> was voorzitter van het Mechelse brandweerkorps, bestuurslid van het Mechels Stedelijk Middelbaar Onderwijs en de Mechelse Muziekacademie Tevens leidde hij de Provinciale School voor Vroedvrouwen en de Mechelse Academie voor Schone Kunsten Vanaf ### was hij raadslid van de Koninklijke Kring voor Oudheidkunde, Letteren en <PERSOON> Geefhuisjes De Geefhuisjes zijn twaalf huisjes die samen het oudste liefdadigheidshofje in Den Haag vormen Ze worden ook wel de "Heilige Drievuldigheidshuisjes" genoemd Bijzonder aan dit "hofje" is dat de huisjes aan een straat staan en niet om een tuin heen De huisjes werden gebouwd in ### in het Padmoes, een buurtje waar nu de Nieuwe Kerk staat, grenzend aan het <PERSOON>, de griffier <PERSOON-##> had huurproblemen met de weduwe Margriette Jansdochter, de pachtster van zijn grond In ### sloten de twee partijen een akkoord Zij beloofde de achterstallige erfhuur te betalen en in het Padmoes een "Sint-Jacobshuisje" te laten bouwen waar vroeger ook zo'n huisje stond Ze zou het huisje tot haar dood onderhouden en het kapelletje in de wintermaanden met een kaarsje verlichten (van Allerheiligen tot <PERSOON-##>) Ze zou er ook een beeldje neerzetten van <PERSOON-##>, de patroonheilige van Den Haag Naast dat kapelletje bouwde meester Barthout zes huisjes voor armlastige vrouwen Er was geen minimumleeftijd, zoals in veel andere hofjes Wel eiste Barthout dat de bewoonsters voor het kapelletje dagelijks vijf Onze Vaders en vijf Weesgegroeten zouden bidden De vrouwen kregen voor de winter ## tonnen harde turf Na de dood van Barthout in ### werd een rentmeester benoemd Later werden er meer huisjes gebouwd, in totaal ##, waarvan er twaalf ter begeving waren Toen in ### werd besloten tot de bouw van de Nieuwe Kerk, werden zes huisjes afgebroken.
556
www
huisjes die samen het oudste liefdadigheidshofje in Den Haag vormen Ze worden ook wel de "Heilige Drievuldigheidshuisjes" genoemd Bijzonder aan dit "hofje" is dat de huisjes aan een straat staan en niet om een tuin heen De huisjes werden gebouwd in ### in het Padmoes, een buurtje waar nu de Nieuwe Kerk staat, grenzend aan het <PERSOON>, de griffier <PERSOON> had huurproblemen met de weduwe Margriette Jansdochter, de pachtster van zijn grond In ### sloten de twee partijen een akkoord Zij beloofde de achterstallige erfhuur te betalen en in het Padmoes een "Sint-Jacobshuisje" te laten bouwen waar vroeger ook zo'n huisje stond Ze zou het huisje tot haar dood onderhouden en het kapelletje in de wintermaanden met een kaarsje verlichten (van Allerheiligen tot <PERSOON>) Ze zou er ook een beeldje neerzetten van <PERSOON>, de patroonheilige van Den Haag Naast dat kapelletje bouwde meester Barthout zes huisjes voor armlastige vrouwen Er was geen minimumleeftijd, zoals in veel andere hofjes Wel eiste Barthout dat de bewoonsters voor het kapelletje dagelijks vijf Onze Vaders en vijf Weesgegroeten zouden bidden De vrouwen kregen voor de winter ## tonnen harde turf Na de dood van Barthout in ### werd een rentmeester benoemd Later werden er meer huisjes gebouwd, in totaal ##, waarvan er twaalf ter begeving waren Toen in ### werd besloten tot de bouw van de Nieuwe Kerk, werden zes huisjes afgebroken Grond- en regenwater vernielden de vloeren In ### werden de resterende huisjes verkocht en werd er een plein aangelegd Waar in dezelfde buurt de nieuwe Geefhuisjes gebouwd zouden komen, werd eerst de grond opgehoogd In ### werden de huisjes eigendom van de gemeente Het beheer kwam toen in handen van het Burgerlijk Armenbestuur In zijn jonge jaren, toen hij in Den Haag woonde, maakte <PERSOON> een schilderij van de Geefhuisjes (omstreeks ###) Tot de Tweede Wereldoorlog woonden er enkele arme vrouwen, ze hoefden geen huur te betalen Na de oorlog waren de huisjes in slechte staat, ze waren niet geïsoleerd, het sanitair was oud, de vloeren waren vochtig en er was geen stroom De gemeente wilde ze afbreken maar in ### kwamen de huisjes op de monumentenlijst <PERSOON> in ### kwam er geld beschikbaar voor restauratie Ieder huisje kreeg een uitbouw met keuken en badkamer De bewoners betaalden nog steeds geen huur, en het beheer was overgedragen aan de Gemeentelijke Sociale Dienst Toch kwam er leegstand omdat men de huisjes te klein vond, en ze waren ongeschikt voor ouderen Na de restauratie werden in ### de huisjes overgedragen aan de Kessler Stichting die de huisjes bestemde voor begeleid wonen van oudere vrouwen, maar na tien jaar bleek dit niet te functioneren Weer kwam er leegstand In ### werden de huisjes overgedragen aan Stadsherstel Den Haag De renovatie werd in ### afgerond Magnetoceptie.
547
www
regenwater vernielden de vloeren In ### werden de resterende huisjes verkocht en werd er een plein aangelegd Waar in dezelfde buurt de nieuwe Geefhuisjes gebouwd zouden komen, werd eerst de grond opgehoogd In ### werden de huisjes eigendom van de gemeente Het beheer kwam toen in handen van het Burgerlijk Armenbestuur In zijn jonge jaren, toen hij in Den Haag woonde, maakte <PERSOON> een schilderij van de Geefhuisjes (omstreeks ###) Tot de Tweede Wereldoorlog woonden er enkele arme vrouwen, ze hoefden geen huur te betalen Na de oorlog waren de huisjes in slechte staat, ze waren niet geïsoleerd, het sanitair was oud, de vloeren waren vochtig en er was geen stroom De gemeente wilde ze afbreken maar in ### kwamen de huisjes op de monumentenlijst <PERSOON> in ### kwam er geld beschikbaar voor restauratie Ieder huisje kreeg een uitbouw met keuken en badkamer De bewoners betaalden nog steeds geen huur, en het beheer was overgedragen aan de Gemeentelijke Sociale Dienst Toch kwam er leegstand omdat men de huisjes te klein vond, en ze waren ongeschikt voor ouderen Na de restauratie werden in ### de huisjes overgedragen aan de Kessler Stichting die de huisjes bestemde voor begeleid wonen van oudere vrouwen, maar na tien jaar bleek dit niet te functioneren Weer kwam er leegstand In ### werden de huisjes overgedragen aan Stadsherstel Den Haag De renovatie werd in ### afgerond Magnetoceptie Dit komt voor bij verschillende diersoorten zoals duiven, bijen, salamanders, zeeschildpadden, vossen, tuimelaars en andere Men veronderstelt dat dit bij koeien ook het geval zou kunnen zijn, maar dat is nog niet helemaal bewezen Deze receptoren zijn in staat veranderingen in het magnetisch veld te detecteren om de richting en geografische breedte te bepalen Een magneetzin is sinds lang aangetoond bij een verscheidenheid van diergroepen (vogels, vissen, insecten slakken en platwormen), met de meest uitgesproken effecten bij velden van dezelfde orde van grootte als het aardmagnetische veld Bij duiven is een kleine regio in de schedel gevonden met een grote dichtheid aan zenuwen met daarin biologisch magnetiet <PERSOON> hebben een gelijksoortige regio met magnetiet in het zeefbeen, een bot van de schedelbasis Kan de mens hiermee inderdaad het magneetveld van de aarde waarnemen? In ### bleek uit een onderzoek dat mensen met een magneet op het voorhoofd de weg minder goed konden terugvinden dan zonder zo'n stoorzender Andere onderzoekers vonden echter deze resultaten niet In ### werd ontdekt dat een magnetisch veld een "evoked potential" kan oproepen in de hersenen Recentelijk is er ook een nieuw mechanisme ontdekt voor magnetoceptie een chemisch kompas dat lichtafhankelijk is Het is gebleken dat de cryptochroomreceptor die gevoelig is voor het violet-blauwe gedeelte van het spectrum ook gevoelig is voor de oriëntatie ten opzichte van het magnetische veld Het kompas maakt geen onderscheid tussen magnetische noord- en zuidpolen.
534
www
zoals duiven, bijen, salamanders, zeeschildpadden, vossen, tuimelaars en andere Men veronderstelt dat dit bij koeien ook het geval zou kunnen zijn, maar dat is nog niet helemaal bewezen Deze receptoren zijn in staat veranderingen in het magnetisch veld te detecteren om de richting en geografische breedte te bepalen Een magneetzin is sinds lang aangetoond bij een verscheidenheid van diergroepen (vogels, vissen, insecten slakken en platwormen), met de meest uitgesproken effecten bij velden van dezelfde orde van grootte als het aardmagnetische veld Bij duiven is een kleine regio in de schedel gevonden met een grote dichtheid aan zenuwen met daarin biologisch magnetiet <PERSOON> hebben een gelijksoortige regio met magnetiet in het zeefbeen, een bot van de schedelbasis Kan de mens hiermee inderdaad het magneetveld van de aarde waarnemen? In ### bleek uit een onderzoek dat mensen met een magneet op het voorhoofd de weg minder goed konden terugvinden dan zonder zo'n stoorzender Andere onderzoekers vonden echter deze resultaten niet In ### werd ontdekt dat een magnetisch veld een "evoked potential" kan oproepen in de hersenen Recentelijk is er ook een nieuw mechanisme ontdekt voor magnetoceptie een chemisch kompas dat lichtafhankelijk is Het is gebleken dat de cryptochroomreceptor die gevoelig is voor het violet-blauwe gedeelte van het spectrum ook gevoelig is voor de oriëntatie ten opzichte van het magnetische veld Het kompas maakt geen onderscheid tussen magnetische noord- en zuidpolen Ook de monarchvlinder kan dit systeem gebruiken Bij de monarchvlinder is het gehele magnetisch kompas ingebouwd in een lichtgevoelige antenne Bekrachtiging Bekrachtiging is een procedure om de frequentie, duur of intensiteit van gedrag te doen toenemen Bekrachtiging houdt in dat gedrag in een bepaalde situatie met een zekere systematiek gevolgd wordt door een consequentie (bekrachtiger), met als gevolg een toename van de frequentie, duur of intensiteit van dat gedrag Bekrachtiging is een begrip uit de leerpsychologie, meer bepaald de operante conditionering Het prototype van bekrachtiging is de rat die leert dat telkens wanneer een lichtje brandt, ze op een hendeltje kan drukken, waarna ze voedsel krijgt <PERSOON> gaf de aanzet tot de systematiek van wat later bekrachtigingsleren zou heten Hij gebruikte de term bekrachtiging echter nog niet, maar had het over "satisfiers" De term bekrachtiging in de huidige betekenis is afkomstig van Burrhus Skinner In ### gaf hij voor het eerst een overzicht van het leren door bekrachtiging De term bekrachtiging is een wetenschappelijke term en verwijst naar het effect, naar een leerproces gedrag wordt bekrachtigd of versterkt Vaak wordt de term beloning gebruikt als synoniem voor positieve bekrachtiging, maar wetenschappelijk wordt dit niet verkozen De term beloning is algemener, meer een term uit het dagelijks leven en verwijst niet noodzakelijk naar een leerproces Het basisschema voor operant leren is het S-R-C-schema gedrag ("R" van respons) wordt in bepaalde omstandigheden ("S" van stimulus of "SD" van discriminatieve stimulus) gevolgd door een bepaalde consequentie ("C") De consequentie is de bekrachtiger.
542
www
kompas ingebouwd in een lichtgevoelige antenne Bekrachtiging Bekrachtiging is een procedure om de frequentie, duur of intensiteit van gedrag te doen toenemen Bekrachtiging houdt in dat gedrag in een bepaalde situatie met een zekere systematiek gevolgd wordt door een consequentie (bekrachtiger), met als gevolg een toename van de frequentie, duur of intensiteit van dat gedrag Bekrachtiging is een begrip uit de leerpsychologie, meer bepaald de operante conditionering Het prototype van bekrachtiging is de rat die leert dat telkens wanneer een lichtje brandt, ze op een hendeltje kan drukken, waarna ze voedsel krijgt <PERSOON> gaf de aanzet tot de systematiek van wat later bekrachtigingsleren zou heten Hij gebruikte de term bekrachtiging echter nog niet, maar had het over "satisfiers" De term bekrachtiging in de huidige betekenis is afkomstig van Burrhus Skinner In ### gaf hij voor het eerst een overzicht van het leren door bekrachtiging De term bekrachtiging is een wetenschappelijke term en verwijst naar het effect, naar een leerproces gedrag wordt bekrachtigd of versterkt Vaak wordt de term beloning gebruikt als synoniem voor positieve bekrachtiging, maar wetenschappelijk wordt dit niet verkozen De term beloning is algemener, meer een term uit het dagelijks leven en verwijst niet noodzakelijk naar een leerproces Het basisschema voor operant leren is het S-R-C-schema gedrag ("R" van respons) wordt in bepaalde omstandigheden ("S" van stimulus of "SD" van discriminatieve stimulus) gevolgd door een bepaalde consequentie ("C") De consequentie is de bekrachtiger Deze bekrachtiging dient kort of contingent op het gedrag te volgen Bekrachtiging heeft alleen betrekking op bepaald gedrag, niet op een persoon Gedrag kan dus bekrachtigd worden, personen niet De contingentie van bekrachtiging is belangrijk voor het effect Contingentie verwijst naar het verband in tijd en ruimte tussen het gedrag en de erop volgende bekrachtiging Hoe korter bekrachtiging volgt op het gedrag, hoe effectiever Bekrachtigers zijn gebeurtenissen (stimuli) die volgen op gedrag en die effecten hebben op dat gedrag Of iets al dan niet een bekrachtiger is, wordt niet bepaald door de vorm of aard van de gebeurtenis op zich De meeste bekrachtigers zijn niet absoluut, maar zijn contextgebonden Een compliment krijgen, is in veel gevallen een bekrachtiger, doch niet altijd Als iemand in een groep niet graag in de belangstelling staat en plots publiek een compliment krijgt voor een bepaalde inbreng, dan is het mogelijk dat die persoon voortaan minder inbreng zal doen omdat hij niet graag publiek complimenten krijgt Een bekrachtiger is dus een functioneel begrip Skinner omschreef het als "<PERSOON> only way to tell whether or not a given event is reinforcing to a given organism under given conditions is to make a direct test "(br) Meestal wordt onderscheid gemaakt tussen positieve en negatieve bekrachtigers Vaak worden ook primaire en secundaire bekrachtigers onderscheiden Een stimulus is een positieve bekrachtiger als toediening ervan leidt tot toenemen van het gedrag.
520
www