text
stringlengths
80
6.25k
text_len
int64
32
3.12k
src
stringclasses
7 values
Zijn relatie met <PERSOON> is zeer hecht Toen Berlusconi problemen kreeg doordat hij seks zou gehad hebben met de zeventienjarige <PERSOON>, zei hij dat Berlusconi nog vitaal genoeg is en dat zoiets geen schande is Over de bewering van Berlusconi dat je beter opgewonden kan raken van een minderjarig mooi meisje dan van een homoseksueel, zei hij dat Berlusconi daar gelijk in heeft Met een minderjarig meisje kan je je vermenigvuldigen, met een homoseksueel niet Bovendien beweert hij dat homoseksualiteit meer kans op geslachtsziekten kan geven dan heteroseksualiteit Over zijn communistische ouders en zijn communistische tijd wil hij niet spreken Femoroacetabulair impingement Femoroacetabulair impingement (FAI) of heupimpingementsyndroom is een relatief nieuwe diagnose binnen de orthopedie die betrekking heeft op het heup gewricht van veelal jonge mensen Impingement houdt in dat de bolvormige femorale kop voor wrijving in het gewricht zorgt, dan wel niet de volledige bewegingsvrijheid in het acetabulum heeft Schade in het heupgewricht kan ontstaan bij het articulerende kraakbeen of bij het labrum De behandelopties lopen uiteen van conservatief tot artroscopie en open chirurgie De aandoening wordt gekarakteriseerd door abnormaal contact tussen het proximale femur en de rand van het acetabulum (de heupkom) Aangenomen wordt dat een combinatie van verschillende factoren kan leiden tot een zekere vorm van FAI, met name een beperkte heupvorming abnormaliteit in combinatie met factoren zoals het deelnemen aan activiteiten waarbij veelvuldig een grote bewegingsvrijheid wordt gevraagd In de literatuur worden drie typen FAI onderscheiden dit wordt de Cam-deformiteit genoemd Bij het tweede type is er te veel bot aan de acetabulaire zijde Dit wordt de Pincer-deformiteit genoemd Het derde type is een mix van eerde genoemde vormen Het resultaat van alle drie typen is dat er extra wrijving is in het gewricht, met als gevolg pijn en een vermindering van heupfunctie Veel activiteiten waarbij herhaaldelijk extreme heupbewegingen gemaakt worden zorgen voor een toename is de frequentie waarmee deze extra wrijving ontstaat Dit gebeurt bijvoorbeeld bij sporten zoals voetbal, schaatsen en hockey FAI-gerelateerde pijn kan echter ook voorkomen bij normale bewegingen die niet noodwendig in verband gebracht worden met fysieke activiteiten (zoals bijvoorbeeld gaan zitten of opstaan) Er zijn aanwijzingen dat FAI tot artrose leidt, al wordt er nog veel over deze hypothese gediscussieerd, waarbij met name het oorzaak-gevolgaspect ter discussie staat Omdat FAI pas sinds ongeveer ### als diagnose wordt gesteld, is er nog weinig bekend over de vraag of het behandelen van FAI voorkomt dat patiënten artrose ontwikkelen (waarbij een heupvervanging vaak wordt toegepast, een zeer invasieve operatie) Veel patiënten lijken wel baat te hebben bij een behandeling voor FAI FAI-gerelateerde pijn wordt gevoeld in de lies, de lage rug en in de buurt van de heup De FAI-diagnose wordt meestal gesteld door een lichamelijk onderzoek waarbij de bewegingsvrijheid van het been getest wordt Een beperkte flexibiliteit is aanleiding voor verder onderzoek met röntgenfoto's waarbij een #-Dimensionaal beeld van het gewricht wordt gemaakt.
521
www
dit wordt de Cam-deformiteit genoemd Bij het tweede type is er te veel bot aan de acetabulaire zijde Dit wordt de Pincer-deformiteit genoemd Het derde type is een mix van eerde genoemde vormen Het resultaat van alle drie typen is dat er extra wrijving is in het gewricht, met als gevolg pijn en een vermindering van heupfunctie Veel activiteiten waarbij herhaaldelijk extreme heupbewegingen gemaakt worden zorgen voor een toename is de frequentie waarmee deze extra wrijving ontstaat Dit gebeurt bijvoorbeeld bij sporten zoals voetbal, schaatsen en hockey FAI-gerelateerde pijn kan echter ook voorkomen bij normale bewegingen die niet noodwendig in verband gebracht worden met fysieke activiteiten (zoals bijvoorbeeld gaan zitten of opstaan) Er zijn aanwijzingen dat FAI tot artrose leidt, al wordt er nog veel over deze hypothese gediscussieerd, waarbij met name het oorzaak-gevolgaspect ter discussie staat Omdat FAI pas sinds ongeveer ### als diagnose wordt gesteld, is er nog weinig bekend over de vraag of het behandelen van FAI voorkomt dat patiënten artrose ontwikkelen (waarbij een heupvervanging vaak wordt toegepast, een zeer invasieve operatie) Veel patiënten lijken wel baat te hebben bij een behandeling voor FAI FAI-gerelateerde pijn wordt gevoeld in de lies, de lage rug en in de buurt van de heup De FAI-diagnose wordt meestal gesteld door een lichamelijk onderzoek waarbij de bewegingsvrijheid van het been getest wordt Een beperkte flexibiliteit is aanleiding voor verder onderzoek met röntgenfoto's waarbij een #-Dimensionaal beeld van het gewricht wordt gemaakt Aandachtspunten zijn schade aan het kraakbeen, tekenen van artrose en de vorm van het gewricht (bijvoorbeeld met de alfahoek zoals beschreven door Nötzli in #-D en door Siebenrock in #-D) Daarnaast is het sinds kort ook mogelijk om een #-Dimensionale bewegingssimulatie uit te voeren op basis van CT of MRI Met deze bewegingssimulaties is vast te stellen of, waar, en in welke mate er heupimpingement in het gewricht optreedt De behandeling van FAI loopt uiteen Bij een conservatieve behandeling kan worden geprobeerd om de hoeveelheid fysieke activiteit en daarmee de symptomen te verminderen Bij verergerende symptomen is het mogelijk om een gewrichtssparende operatie uit te voeren Dit houdt in dat het gewricht niet vervangen wordt door een prothese, zoals wel vaak het geval is bij patiënten met artrose en reuma De operatie kan zowel open als artroscopisch uitgevoerd worden Vaak wordt het extra bot verwijderd en de vorm van het bot hersteld Als er schade is aan het labrum dan kan ook dit soms hersteld worden Als er bot aan de acetabulaire zijde wordt weggehaald, dan moet het labrum vaak weer vastgehecht worden op het acetabulum Het is nog onduidelijk of deze operatie behalve pijnklachten op korte tot middellange termijn ook een effect heeft op de verdere ontwikkeling van artrose Truman Show-waan.
496
www
zijn schade aan het kraakbeen, tekenen van artrose en de vorm van het gewricht (bijvoorbeeld met de alfahoek zoals beschreven door Nötzli in #-D en door Siebenrock in #-D) Daarnaast is het sinds kort ook mogelijk om een #-Dimensionale bewegingssimulatie uit te voeren op basis van CT of MRI Met deze bewegingssimulaties is vast te stellen of, waar, en in welke mate er heupimpingement in het gewricht optreedt De behandeling van FAI loopt uiteen Bij een conservatieve behandeling kan worden geprobeerd om de hoeveelheid fysieke activiteit en daarmee de symptomen te verminderen Bij verergerende symptomen is het mogelijk om een gewrichtssparende operatie uit te voeren Dit houdt in dat het gewricht niet vervangen wordt door een prothese, zoals wel vaak het geval is bij patiënten met artrose en reuma De operatie kan zowel open als artroscopisch uitgevoerd worden Vaak wordt het extra bot verwijderd en de vorm van het bot hersteld Als er schade is aan het labrum dan kan ook dit soms hersteld worden Als er bot aan de acetabulaire zijde wordt weggehaald, dan moet het labrum vaak weer vastgehecht worden op het acetabulum Het is nog onduidelijk of deze operatie behalve pijnklachten op korte tot middellange termijn ook een effect heeft op de verdere ontwikkeling van artrose Truman Show-waan Dit allemaal om de patiënt voor de gek te houden Het syndroom is vernoemd naar de Amerikaanse film "<PERSOON> Truman Show" uit ###, waarin de hoofdpersoon zonder het te weten de hoofdrol in een realityserie speelt Diabetische voet Een diabetische voet is een infectie, zweer en/of aantasting van dieper gelegen weefsels in de voet, die samenhangen met afwijkingen van het zenuwstelsel, neuropathieën en/of afwijkingen van de bloedvaten van de benen, angiopathieën, meestal bij patiënten met diabetes mellitus type # In de jaren negentig kwam jaarlijks bij gemiddeld #,#% van de patiënten uit tien gevolgde huisartspraktijken een voetzweer voor, bij ##% van hen was er sprake van recidief Het gemiddeld aantal amputaties was #,#% per jaar De meeste voetzweren bij patiënten met diabetes mellitus type # zijn het gevolg van slecht zittende schoenen of voetafwijkingen die drukplekken veroorzaken Bij de diabetescontrole door huisarts, praktijkondersteuner of verpleegkundige moet er speciale aandacht voor de voeten zijn Men let daarbij op kleur, afwijkende stand van de tenen, drukplekken, eelt, zweren en amputaties Met het Semmes-Weinstein-monofilament, een plastic draadje van een bepaalde dikte, wordt de sensibiliteit getest De slagaders aan de voets worden gevoeld, en eventueel wordt de enkel-armindex gemeten De ernst van de afwijking aan de voet wordt gescoord met een gemodificeerde Simm's classificatie SPS gestoorde sensibiliteit door neuropathie; PAV Perifeer arterieel vaatlijden, slechte doorbloeding Chronische wonden dienen bij voorkeur door een chirurg te worden schoongemaakt Bij bijkomende infecties is een antibioticum aangewezen, bijvoorbeeld flucloxacilline Wonden dienen droog verbonden te worden Zalf of nat verband mogen niet gebruikt worden Indien mogelijk moet de doorbloeding verbeterd worden door vaatchirurgie.
543
www
hoofdrol in een realityserie speelt Diabetische voet Een diabetische voet is een infectie, zweer en/of aantasting van dieper gelegen weefsels in de voet, die samenhangen met afwijkingen van het zenuwstelsel, neuropathieën en/of afwijkingen van de bloedvaten van de benen, angiopathieën, meestal bij patiënten met diabetes mellitus type # In de jaren negentig kwam jaarlijks bij gemiddeld #,#% van de patiënten uit tien gevolgde huisartspraktijken een voetzweer voor, bij ##% van hen was er sprake van recidief Het gemiddeld aantal amputaties was #,#% per jaar De meeste voetzweren bij patiënten met diabetes mellitus type # zijn het gevolg van slecht zittende schoenen of voetafwijkingen die drukplekken veroorzaken Bij de diabetescontrole door huisarts, praktijkondersteuner of verpleegkundige moet er speciale aandacht voor de voeten zijn Men let daarbij op kleur, afwijkende stand van de tenen, drukplekken, eelt, zweren en amputaties Met het Semmes-Weinstein-monofilament, een plastic draadje van een bepaalde dikte, wordt de sensibiliteit getest De slagaders aan de voets worden gevoeld, en eventueel wordt de enkel-armindex gemeten De ernst van de afwijking aan de voet wordt gescoord met een gemodificeerde Simm's classificatie SPS gestoorde sensibiliteit door neuropathie; PAV Perifeer arterieel vaatlijden, slechte doorbloeding Chronische wonden dienen bij voorkeur door een chirurg te worden schoongemaakt Bij bijkomende infecties is een antibioticum aangewezen, bijvoorbeeld flucloxacilline Wonden dienen droog verbonden te worden Zalf of nat verband mogen niet gebruikt worden Indien mogelijk moet de doorbloeding verbeterd worden door vaatchirurgie Van een pedicure moet verlangd worden dat ze de speciale opleiding heeft gevolgd voor hij diabeten behandelt Pedicurezorg wordt vergoed vanuit de basisverzekering, wanneer er door een bij Provoet speciaal opgeleide pedicure als diagnose Simms #,#, of # wordt gesteld; (# wordt niet vergoed) <PERSOON> (Steendorp) <PERSOON> (Blaasveld, <DATUM> - Steendorp, <DATUM> was een Belgische huisarts en politicus voor de CVP <PERSOON> was de oudste van de negen kinderen in het landbouwersgezin van <PERSOON> (###-###) Hij behaalde aan de Katholieke Universiteit Leuven het doctoraat in de geneeskunde In ### vestigde hij zich in Steendorp, waar hij de eerste huisarts was Hij trouwde met <PERSOON>, met wie hij zes kinderen kreeg Hij was er van ### tot ### burgemeester, na verkozen te zijn tot gemeenteraadslid op een kieslijst van de CVP Hij was ook de laatste burgemeester, aangezien Steendorp in ### werd opgenomen in de fusie rond de centrumgemeente <PERSOON> was ook erevoorzitter van het amusementsorkest "Amor" Bij zijn overlijden verklaarde burgemeester van Temse <PERSOON> De <PERSOON> werd de voorman van de CVP en was de onbetwiste, bijzonder populaire burgemeester van ### tot ### Aan de verkiezingen van ###, de aanloop tot de fusies van gemeenten, nam hij niet meer deel "" Een borstbeeld van <PERSOON> werd geplaatst in de <LOCATIE>in Steendorp Guatemalteeks syfilisexperiment.
571
www
verlangd worden dat ze de speciale opleiding heeft gevolgd voor hij diabeten behandelt Pedicurezorg wordt vergoed vanuit de basisverzekering, wanneer er door een bij Provoet speciaal opgeleide pedicure als diagnose Simms #,#, of # wordt gesteld; (# wordt niet vergoed) <PERSOON> (Steendorp) <PERSOON> (Blaasveld, <DATUM> - Steendorp, <DATUM> was een Belgische huisarts en politicus voor de CVP <PERSOON> was de oudste van de negen kinderen in het landbouwersgezin van <PERSOON> (###-###) Hij behaalde aan de Katholieke Universiteit Leuven het doctoraat in de geneeskunde In ### vestigde hij zich in Steendorp, waar hij de eerste huisarts was Hij trouwde met <PERSOON>, met wie hij zes kinderen kreeg Hij was er van ### tot ### burgemeester, na verkozen te zijn tot gemeenteraadslid op een kieslijst van de CVP Hij was ook de laatste burgemeester, aangezien Steendorp in ### werd opgenomen in de fusie rond de centrumgemeente <PERSOON> was ook erevoorzitter van het amusementsorkest "Amor" Bij zijn overlijden verklaarde burgemeester van Temse <PERSOON> De <PERSOON> werd de voorman van de CVP en was de onbetwiste, bijzonder populaire burgemeester van ### tot ### Aan de verkiezingen van ###, de aanloop tot de fusies van gemeenten, nam hij niet meer deel "" Een borstbeeld van <PERSOON> werd geplaatst in de <LOCATIE>in Steendorp Guatemalteeks syfilisexperiment Dit gebeurde van ### tot ###, onder het bewind van de Amerikaanse president <PERSOON> en de Guatemalteekse president <PERSOON-##>, met de medewerking van een aantal Guatemalteekse ministeries en ambtenaren van Volksgezondheid Artsen besmetten soldaten, prostituees, gevangenen en psychiatrische patiënten met syfilis en andere seksueel overdraagbare aandoeningen, zonder dat de proefpersonen daarvan op de hoogte waren Een deel van hen (###) werd met een antibioticum behandeld, en een ander deel (###) niet Er vielen ten minste ## doden In oktober ### hebben de VS formeel excuses aangeboden aan Guatemala voor het uitvoeren van deze experimenten De experimenten werden geleid door "United States Public Health Servic" arts <PERSOON-##>, die later ook meewerkte aan het Tuskegee-syfilisonderzoek In gearchiveerde documenten erkent <PERSOON-##> Jr, de "US Surgeon General" tijdens de experimenten, dat de Guatemalteekse experimenten niet in eigen land konden worden uitgevoerd en dat er details verborgen werden gehouden voor Guatemalteekse ambtenaren De experimenten werden gefinancierd door een subsidie van het "Nationale Instituut van Gezondheid" aan de "Pan-Amerikaanse Gezondheidsorganisatie" (PAHO) en van meerdere Guatemalteekse ministeries In totaal waren er ongeveer ### proefpersonen betrokkenen, de resultaten zijn nooit gepubliceerd<PERSOON-##> college" ontdekte de gegevens van deze experimenten in ### toen ze onderzoek deed naar het Tuskegee-syfilisexperiment Cutler gaf haar bevindingen door aan Amerikaanse regeringsfunctionarissen Het Tuskegee-experiment volgde de natuurlijke progressie van syfilis in personen, die al besmet waren, maar in Guatemala hebben artsen opzettelijk gezonde mensen met ziekten besmet, met soms dodelijke gevolgen.
607
www
en de Guatemalteekse president <PERSOON>, met de medewerking van een aantal Guatemalteekse ministeries en ambtenaren van Volksgezondheid Artsen besmetten soldaten, prostituees, gevangenen en psychiatrische patiënten met syfilis en andere seksueel overdraagbare aandoeningen, zonder dat de proefpersonen daarvan op de hoogte waren Een deel van hen (###) werd met een antibioticum behandeld, en een ander deel (###) niet Er vielen ten minste ## doden In oktober ### hebben de VS formeel excuses aangeboden aan Guatemala voor het uitvoeren van deze experimenten De experimenten werden geleid door "United States Public Health Servic" arts <PERSOON>, die later ook meewerkte aan het Tuskegee-syfilisonderzoek In gearchiveerde documenten erkent <PERSOON> Jr, de "US Surgeon General" tijdens de experimenten, dat de Guatemalteekse experimenten niet in eigen land konden worden uitgevoerd en dat er details verborgen werden gehouden voor Guatemalteekse ambtenaren De experimenten werden gefinancierd door een subsidie van het "Nationale Instituut van Gezondheid" aan de "Pan-Amerikaanse Gezondheidsorganisatie" (PAHO) en van meerdere Guatemalteekse ministeries In totaal waren er ongeveer ### proefpersonen betrokkenen, de resultaten zijn nooit gepubliceerd<PERSOON> college" ontdekte de gegevens van deze experimenten in ### toen ze onderzoek deed naar het Tuskegee-syfilisexperiment Cutler gaf haar bevindingen door aan Amerikaanse regeringsfunctionarissen Het Tuskegee-experiment volgde de natuurlijke progressie van syfilis in personen, die al besmet waren, maar in Guatemala hebben artsen opzettelijk gezonde mensen met ziekten besmet, met soms dodelijke gevolgen De onderzoekers betaalden prostituees die al besmet waren met syfilis, om seks met gevangenen te hebben, anderen werden besmet door ze in te enten met de bacterie In geval van besmetting werden er antibiotica toegediend Hoewel er adequate penicilline-behandeling voor ##% van de proefpersonen beschikbaar was, heeft slechts ##% deze behandeling voltooid <PERSOON>, de huidige directeur van de "National Institutes of Health", noemt de zogenaamde experimenten "een donker hoofdstuk in de geschiedenis van de geneeskunde" en merkte op dat moderne regels het verbieden om onderzoek op menselijk patiënten uit te voeren zonder "toestemming van een goed geïnformeerde patiënt" (Informed consent) De studie lijkt te zijn beëindigd in ###, deels als gevolg van medische "roddel" over het werk, en deels omdat penicilline kostbaar en schaars was tijdens en vlak na de oorlog Tot begin jaren ### controleerde men de proefpersonen door middel van laboratoriumbepalingen en observatie Uiteindelijk werd vergelijkbaar onderzoek ook uitgevoerd op de transmissie en preventie van gonorroe en Ulcus molle Alle soa-experimenten bestonden uit vrouwelijke prostituees, gevangenen, soldaten en psychiatrische patiënten De Center for Disease Control and Prevention erkent dat het ontwerp en de uitvoering van de onderzoeken onethisch waren, de opzettelijke blootstelling van proefpersonen uit kwetsbare groepen, die te slecht geïnformeerd waren om toestemming te geven of te weigeren, hoewel ze werden blootgesteld aan grote gezondheidsrisico's In oktober ### heeft de Amerikaanse regering officieel excuses aangeboden en aangekondigd dat er geen verjaringstermijn voor de schending van de mensenrechten in de medische onderzoeken zal zijn.
575
www
waren met syfilis, om seks met gevangenen te hebben, anderen werden besmet door ze in te enten met de bacterie In geval van besmetting werden er antibiotica toegediend Hoewel er adequate penicilline-behandeling voor ##% van de proefpersonen beschikbaar was, heeft slechts ##% deze behandeling voltooid <PERSOON>, de huidige directeur van de "National Institutes of Health", noemt de zogenaamde experimenten "een donker hoofdstuk in de geschiedenis van de geneeskunde" en merkte op dat moderne regels het verbieden om onderzoek op menselijk patiënten uit te voeren zonder "toestemming van een goed geïnformeerde patiënt" (Informed consent) De studie lijkt te zijn beëindigd in ###, deels als gevolg van medische "roddel" over het werk, en deels omdat penicilline kostbaar en schaars was tijdens en vlak na de oorlog Tot begin jaren ### controleerde men de proefpersonen door middel van laboratoriumbepalingen en observatie Uiteindelijk werd vergelijkbaar onderzoek ook uitgevoerd op de transmissie en preventie van gonorroe en Ulcus molle Alle soa-experimenten bestonden uit vrouwelijke prostituees, gevangenen, soldaten en psychiatrische patiënten De Center for Disease Control and Prevention erkent dat het ontwerp en de uitvoering van de onderzoeken onethisch waren, de opzettelijke blootstelling van proefpersonen uit kwetsbare groepen, die te slecht geïnformeerd waren om toestemming te geven of te weigeren, hoewel ze werden blootgesteld aan grote gezondheidsrisico's In oktober ### heeft de Amerikaanse regering officieel excuses aangeboden en aangekondigd dat er geen verjaringstermijn voor de schending van de mensenrechten in de medische onderzoeken zal zijn "Hoewel deze gebeurtenissen zich meer dan <LEEFTIJD> jaar geleden hebben afgespeeld, zijn we verontwaardigd dat een dergelijke verwerpelijk onderzoek heeft plaatsgevonden onder het mom van de volksgezondheid Wij betreuren dat het is gebeurd, en bieden excuses aan alle personen die getroffen werden door deze weerzinwekkende onderzoeken Het vertoonde gedrag tijdens de experimenten vertegenwoordigt niet de waarden van de VS en ook niet onze inzet voor de menselijke waardigheid en ons grote respect voor de mensen in Guatemala" President Barack Obama bood zijn verontschuldigingen aan President Álvaro Colom, die deze experimenten een "crime against humanity" noemde ""Uit de taal van het rapport bleek duidelijk dat de Amerikaanse onderzoekers begrepen dat het experiment fundamenteel onethisch was In feite is het Guatemalteekse syfilisonderzoek tegelijkertijd uitgevoerd met het proces in Neurenberg (december ### - augustus ###), waar ## Duitse artsen terecht stonden wegens medeplichtigheid aan de medische experimenten op concentratiekamp gevangenen"" De Amerikaanse regering vroeg het Institute of Medicine om deze onderzoeken nog eens te herzien Daarnaast is de Presidentiële Commissie voor de Studie van bio-ethische kwesties gevraagd om een panel van internationale deskundigen samen te stellen om de huidige stand van het medisch onderzoek te beoordelen en te waarborgen dat gebeurtenissen als deze zich niet kunnen herhalen Het verslag van de Commissie, "Ethically Impossible STD Research in Guatemala from ### to ###", gepubliceerd in september ###, concludeerde dat de Guatemala-experimenten konden plaatsvinden door schending van fundamentele ethische principes, ook wanneer je het bekijkt met het inzicht van toen Mensenrechtenactivisten hebben opgeroepen om gezinnen te compenseren Afamelanotide.
586
www
jaar geleden hebben afgespeeld, zijn we verontwaardigd dat een dergelijke verwerpelijk onderzoek heeft plaatsgevonden onder het mom van de volksgezondheid Wij betreuren dat het is gebeurd, en bieden excuses aan alle personen die getroffen werden door deze weerzinwekkende onderzoeken Het vertoonde gedrag tijdens de experimenten vertegenwoordigt niet de waarden van de VS en ook niet onze inzet voor de menselijke waardigheid en ons grote respect voor de mensen in Guatemala" President Barack Obama bood zijn verontschuldigingen aan President Álvaro Colom, die deze experimenten een "crime against humanity" noemde ""Uit de taal van het rapport bleek duidelijk dat de Amerikaanse onderzoekers begrepen dat het experiment fundamenteel onethisch was In feite is het Guatemalteekse syfilisonderzoek tegelijkertijd uitgevoerd met het proces in Neurenberg (december ### - augustus ###), waar ## Duitse artsen terecht stonden wegens medeplichtigheid aan de medische experimenten op concentratiekamp gevangenen"" De Amerikaanse regering vroeg het Institute of Medicine om deze onderzoeken nog eens te herzien Daarnaast is de Presidentiële Commissie voor de Studie van bio-ethische kwesties gevraagd om een panel van internationale deskundigen samen te stellen om de huidige stand van het medisch onderzoek te beoordelen en te waarborgen dat gebeurtenissen als deze zich niet kunnen herhalen Het verslag van de Commissie, "Ethically Impossible STD Research in Guatemala from ### to ###", gepubliceerd in september ###, concludeerde dat de Guatemala-experimenten konden plaatsvinden door schending van fundamentele ethische principes, ook wanneer je het bekijkt met het inzicht van toen Mensenrechtenactivisten hebben opgeroepen om gezinnen te compenseren Afamelanotide Het synthetisch hormoon induceert huidpigmentatie door het stimuleren van de melanogenesis; de huid wordt dus bruiner doordat de huidcellen meer melanine produceren Het werd ontwikkeld door onderzoekers aan de Universiteit van Arizona als medicijn ter preventie van huidkanker Een meer gepigmenteerde huid ondervindt minder uv-schade ten gevolge van zonlicht en zal zo mogelijk een lagere hoeveelheid huidkankers opleveren In de Verenigde Staten heeft afamelanotide de status van weesmedicijn verkregen met als indicatie de behandeling van erytropoëtische protoporfyrie In december ### kreeg de Australische farmagroep Clinuvel Pharmaceuticals Limited de toelating van de Europese Commissie om afamelanotide onder de merknaam Scenesse op de Europese markt te brengen Scenesse, in de vorm van een implantaat van ## mg afamelanotide, is geïndiceerd voor de preventie van fototoxiciteit bij volwassen patiënten met erytropoëtische protoporfyrie (EPP) en mag alleen worden voorgeschreven door specialisten in erkende porfyriecentra Doordat de huid een egale, bruine kleur krijgt, wordt het ook als cosmetisch middel aangeboden Er zijn gevallen gerapporteerd van melanomen na het gebruik van melanotan I Een oorzakelijk verband tussen het gebruik en de huidkanker kon niet bewezen worden en blijkt moeilijk te bewijzen, onder meer doordat personen die melanotan cosmetisch gebruiken vaak een verleden van zonnebankgebruik en zonnebaden hebben Noch in-vitro- noch in-vivo-onderzoeken hebben enig carcinogeen effect aangetoond Tot op heden is afamelanotide in geen enkel land toegelaten als cosmetisch middel Onder meer online worden er op illegale wijze producten aangeboden en verkocht met als naam melanotan.
550
www
Het synthetisch hormoon induceert huidpigmentatie door het stimuleren van de melanogenesis; de huid wordt dus bruiner doordat de huidcellen meer melanine produceren Het werd ontwikkeld door onderzoekers aan de Universiteit van Arizona als medicijn ter preventie van huidkanker Een meer gepigmenteerde huid ondervindt minder uv-schade ten gevolge van zonlicht en zal zo mogelijk een lagere hoeveelheid huidkankers opleveren In de Verenigde Staten heeft afamelanotide de status van weesmedicijn verkregen met als indicatie de behandeling van erytropoëtische protoporfyrie In december ### kreeg de Australische farmagroep Clinuvel Pharmaceuticals Limited de toelating van de Europese Commissie om afamelanotide onder de merknaam Scenesse op de Europese markt te brengen Scenesse, in de vorm van een implantaat van ## mg afamelanotide, is geïndiceerd voor de preventie van fototoxiciteit bij volwassen patiënten met erytropoëtische protoporfyrie (EPP) en mag alleen worden voorgeschreven door specialisten in erkende porfyriecentra Doordat de huid een egale, bruine kleur krijgt, wordt het ook als cosmetisch middel aangeboden Er zijn gevallen gerapporteerd van melanomen na het gebruik van melanotan I Een oorzakelijk verband tussen het gebruik en de huidkanker kon niet bewezen worden en blijkt moeilijk te bewijzen, onder meer doordat personen die melanotan cosmetisch gebruiken vaak een verleden van zonnebankgebruik en zonnebaden hebben Noch in-vitro- noch in-vivo-onderzoeken hebben enig carcinogeen effect aangetoond Tot op heden is afamelanotide in geen enkel land toegelaten als cosmetisch middel Onder meer online worden er op illegale wijze producten aangeboden en verkocht met als naam melanotan Vaak blijken de producten aangeboden als melanotan andere en mogelijk gevaarlijke substanties te bevatten <PERSOON> (<PERSOON>) Fiocco (Brussel, <DATUM> – Kontich, <DATUM> was een Belgisch politicus Fiocco was afkomstig uit Brussel en geneesheer van beroep In ### werd hij de tweede burgemeester van de gemeente Aartselaar, nadat hij was voorgesteld door voormalig burgemeester <PERSOON> Hij behield deze positie tot ### Terzelfder tijd was hij van ### tot ### schepen in Kontich waar hij woonachtig was In ### werd hij opnieuw gemeenteraadslid en vanaf ### burgemeester van deze gemeente Een mandaat dat hij zou vervullen tot aan zijn dood Tevens was hij vanaf ### provincieraadslid <PERSOON>, een mandaat dat hij uitoefende tot ### Hij behoorde tot de katholieke strekking Fosforpentafluoride Fosforpentafluoride (PF) is een fosforhalogenide dat onder standaardomstandigheden voorkomt als een kleurloos gas Fosforpentafluoride is een hypervalente verbinding Röntgendiffractie aan een eenkristal toont aan dat in fosforpentafluoride twee duidelijk van elkaar verschillende fosfor-fluorbindingen voorkomen, namelijk axiale en equatoriale bindingen P−F = ###,# pm en P−F = ###,# pm Via elektronendiffractie in de gasfase worden vergelijkbare resultaten gevonden P−F = ### pm en P−F = ### pm Met behulp van F-NMR is het niet mogelijk, zelfs niet bij −###°C, onderscheid te maken tussen de axiale en equatoriale fluoratomen.
557
www
aangeboden als melanotan andere en mogelijk gevaarlijke substanties te bevatten <PERSOON> (<PERSOON>) Fiocco (Brussel, <DATUM> – Kontich, <DATUM> was een Belgisch politicus Fiocco was afkomstig uit Brussel en geneesheer van beroep In ### werd hij de tweede burgemeester van de gemeente Aartselaar, nadat hij was voorgesteld door voormalig burgemeester <PERSOON> Hij behield deze positie tot ### Terzelfder tijd was hij van ### tot ### schepen in Kontich waar hij woonachtig was In ### werd hij opnieuw gemeenteraadslid en vanaf ### burgemeester van deze gemeente Een mandaat dat hij zou vervullen tot aan zijn dood Tevens was hij vanaf ### provincieraadslid <PERSOON>, een mandaat dat hij uitoefende tot ### Hij behoorde tot de katholieke strekking Fosforpentafluoride Fosforpentafluoride (PF) is een fosforhalogenide dat onder standaardomstandigheden voorkomt als een kleurloos gas Fosforpentafluoride is een hypervalente verbinding Röntgendiffractie aan een eenkristal toont aan dat in fosforpentafluoride twee duidelijk van elkaar verschillende fosfor-fluorbindingen voorkomen, namelijk axiale en equatoriale bindingen P−F = ###,# pm en P−F = ###,# pm Via elektronendiffractie in de gasfase worden vergelijkbare resultaten gevonden P−F = ### pm en P−F = ### pm Met behulp van F-NMR is het niet mogelijk, zelfs niet bij −###°C, onderscheid te maken tussen de axiale en equatoriale fluoratomen Deze schijnbare gelijkwaardigheid van de fluoratomen in fosforpentafluoride werd voor het eerst opgemerkt in ### Het verschijnsel werd voor het eerst verklaard door R <PERSOON>, naar wie het mechanisme vervolgens genoemd is De <PERSOON>-pseudorotatie heeft geen meetbaar effect op het F-NMR-spectrum van fosforpentafluoride omdat NMR meet op een tijdbasis van een milliseconde De uitwisseling van de twee posities gaat veel sneller in het NMR-spectrum is dus enkel een gemiddeld signaal meetbaar Elektronendiffractie en röntgendiffractie hebben geen last van het verschijnsel, omdat zij beide op een veel kortere tijdschaal werken <PERSOON>, <DATUM> - Saint-Cloud, <DATUM> was een Belgisch hoogleraar in de geneeskunde aan de Katholieke Universiteit Leuven Hij was een telg van de bekende familie Verriest Zijn broer was <PERSOON>, een van de belangrijkste vertegenwoordigers van het cultuurflamingantisme <PERSOON> (###-###) was zijn dochter, die zou trouwen met <PERSOON-##> (###-###), gouverneur van de "Société Générale de Belgique" (Generale Maatschappij van België) Na het doorlopen van lager onderwijs in Deerlijk trok Verriest naar <PERSOON-##> Seminarie van Roeselare In het vijfde jaar had hij <PERSOON-##> als klastitularis, met wie hij bevriend raakte en in contact zou blijven In ### vatte Verriest priesterstudies aan, maar zette deze algauw stop Het jaar erop begon hij in Leuven geneeskunde te studeren Na het voltooien van zijn opleiding vestigde hij zich als huisarts in Wervik en voor korte tijd in Brussel Verriest specialiseerde zich verder in de geneeskunde en werd in juni ### docent algemene en pathologische anatomie aan de Leuvense universiteit.
618
www
<PERSOON>, naar wie het mechanisme vervolgens genoemd is De <PERSOON>-pseudorotatie heeft geen meetbaar effect op het F-NMR-spectrum van fosforpentafluoride omdat NMR meet op een tijdbasis van een milliseconde De uitwisseling van de twee posities gaat veel sneller in het NMR-spectrum is dus enkel een gemiddeld signaal meetbaar Elektronendiffractie en röntgendiffractie hebben geen last van het verschijnsel, omdat zij beide op een veel kortere tijdschaal werken <PERSOON>, <DATUM> - Saint-Cloud, <DATUM> was een Belgisch hoogleraar in de geneeskunde aan de Katholieke Universiteit Leuven Hij was een telg van de bekende familie Verriest Zijn broer was <PERSOON>, een van de belangrijkste vertegenwoordigers van het cultuurflamingantisme <PERSOON> (###-###) was zijn dochter, die zou trouwen met <PERSOON> (###-###), gouverneur van de "Société Générale de Belgique" (Generale Maatschappij van België) Na het doorlopen van lager onderwijs in Deerlijk trok Verriest naar <PERSOON> Seminarie van Roeselare In het vijfde jaar had hij <PERSOON> als klastitularis, met wie hij bevriend raakte en in contact zou blijven In ### vatte Verriest priesterstudies aan, maar zette deze algauw stop Het jaar erop begon hij in Leuven geneeskunde te studeren Na het voltooien van zijn opleiding vestigde hij zich als huisarts in Wervik en voor korte tijd in Brussel Verriest specialiseerde zich verder in de geneeskunde en werd in juni ### docent algemene en pathologische anatomie aan de Leuvense universiteit In februari ### werd <PERSOON> voorzitter van deze vereniging In studentenmiddens werd hij een veelgevraagd spreker <PERSOON> raakte gaandeweg verder betrokken bij de werking van de Vlaamse Beweging Hierin onderstreepte hij de rijkdom van de Vlaamse taal en ijverde vooral voor het behoud van de volkstaal Een ander belangrijk strijdpunt van Verriest was de vernederlandsing van het onderwijs Als spreker vermeldde hij op tal van Vlaamse evenementen de Vlaamse Beweging, Gezelle en Rodenbach Hij schreef essays over taal- en opvoedkunde en een studie over <PERSOON> Ook werkte hij mee aan tal van tijdschriften; in zijn studententijd had hij bijgedragen aan "’t Jaer ##", een weekblad met als hoofdredacteur <PERSOON> en dat voor een groot deel zou bijdragen aan de blauwvoeterij Later werkte Verriest mee aan "Germania" en "Dietsche <INSTELLING> en Belfort" In dit laatste blad schreef hij in ###, bij het verschijnen van de eerste jaargang, onder meer het artikel "<PERSOON-##>" Toen op <DATUM> in Kortrijk een 'eeredag van Guide Gezelle' werd gehouden, mocht hij dan ook het woord voeren "in name der oud-leerlingen van den grooten meester en der vrienden die, in zijn eenzaam leven, trouw en vast met hem in innig verkeer gebleven zijn" In ### hield hij een lezing voor de Amsterdamse afdeling van het Algemeen Nederlandsch Verbond, die gepubliceerd werd als "Over de grondslagen van het rythmisch woord" (<LOCATIE>, ###).
579
www
voorzitter van deze vereniging In studentenmiddens werd hij een veelgevraagd spreker <PERSOON> raakte gaandeweg verder betrokken bij de werking van de Vlaamse Beweging Hierin onderstreepte hij de rijkdom van de Vlaamse taal en ijverde vooral voor het behoud van de volkstaal Een ander belangrijk strijdpunt van Verriest was de vernederlandsing van het onderwijs Als spreker vermeldde hij op tal van Vlaamse evenementen de Vlaamse Beweging, Gezelle en Rodenbach Hij schreef essays over taal- en opvoedkunde en een studie over <PERSOON> Ook werkte hij mee aan tal van tijdschriften; in zijn studententijd had hij bijgedragen aan "’t Jaer ##", een weekblad met als hoofdredacteur <PERSOON> en dat voor een groot deel zou bijdragen aan de blauwvoeterij Later werkte Verriest mee aan "Germania" en "Dietsche <INSTELLING> en Belfort" In dit laatste blad schreef hij in ###, bij het verschijnen van de eerste jaargang, onder meer het artikel "<PERSOON>" Toen op <DATUM> in Kortrijk een 'eeredag van Guide Gezelle' werd gehouden, mocht hij dan ook het woord voeren "in name der oud-leerlingen van den grooten meester en der vrienden die, in zijn eenzaam leven, trouw en vast met hem in innig verkeer gebleven zijn" In ### hield hij een lezing voor de Amsterdamse afdeling van het Algemeen Nederlandsch Verbond, die gepubliceerd werd als "Over de grondslagen van het rythmisch woord" (<LOCATIE>, ###) In ### was deze studie als "Des bases physiologiques de la parole rythmée" in het <PERSOON> verschenen In ### kende de Nederlandstalige versie een tweede druk Op <DATUM> verzorgde Verriest met "<PERSOON> en opvoeding" een voordracht ter gelegenheid van de openingszitting van "het #e jaar der Katholieke Vlaamsche hoogeschooluitbreiding <PERSOON>" In ### werd dit gevolgd door "De gezonde mensch" <PERSOON> droeg zijn in ### verschenen "Interludiën I" op aan <PERSOON> zomer van ### was Verriest op reis in Zwitserland Daar vernam hij het uitbreken van de oorlog Hij week voor een tijd uit naar Engeland en vestigde zich tenslotte nabij Parijs, waar hij overleed <PERSOON> werd geboren in een familie die verscheidene merkwaardige figuren heeft voortgebracht Zijn vader <PERSOON> (###-###) was koopman, parochiaal koster (in de Sint-Columbakerk) en armenmeester in Deerlijk Hij werd geboren in de huidige <LOCATIE>in de wijk De Trompe in <PERSOON-##>) en was gehuwd met <PERSOON-##> (###-###) De kinderen Tigecycline Tigecycline is een antibioticum met een bacteriostatische werking Het is de eerste vertegenwoordiger van de glycylcycline-antibiotica, waarvan de chemische structuur vergelijkbaar is met die van de tetracyclines Tigecycline heeft een ruimer werkingsspectrum dan de moederverbinding tetracycline; het werkt tegen gramnegatieve en grampositieve bacteriën, inclusief anaerobe bacteriën zoals "Clostridium perfringens", en tegen multiresistente bacteriën Tigecycline werkt door het blokkeren van de ribosomen van de bacteriën waardoor het de opbouw van eiwitten afremt Het is niet werkzaam tegen "Pseudomonas aeruginosa" Tigecycline werd ontwikkeld door American Cyanamid.
606
www
in het <PERSOON> verschenen In ### kende de Nederlandstalige versie een tweede druk Op <DATUM> verzorgde Verriest met "<PERSOON> en opvoeding" een voordracht ter gelegenheid van de openingszitting van "het #e jaar der Katholieke Vlaamsche hoogeschooluitbreiding <PERSOON>" In ### werd dit gevolgd door "De gezonde mensch" <PERSOON> droeg zijn in ### verschenen "Interludiën I" op aan <PERSOON> zomer van ### was Verriest op reis in Zwitserland Daar vernam hij het uitbreken van de oorlog Hij week voor een tijd uit naar Engeland en vestigde zich tenslotte nabij Parijs, waar hij overleed <PERSOON> werd geboren in een familie die verscheidene merkwaardige figuren heeft voortgebracht Zijn vader <PERSOON> (###-###) was koopman, parochiaal koster (in de Sint-Columbakerk) en armenmeester in Deerlijk Hij werd geboren in de huidige <LOCATIE>in de wijk De Trompe in <PERSOON>) en was gehuwd met <PERSOON> (###-###) De kinderen Tigecycline Tigecycline is een antibioticum met een bacteriostatische werking Het is de eerste vertegenwoordiger van de glycylcycline-antibiotica, waarvan de chemische structuur vergelijkbaar is met die van de tetracyclines Tigecycline heeft een ruimer werkingsspectrum dan de moederverbinding tetracycline; het werkt tegen gramnegatieve en grampositieve bacteriën, inclusief anaerobe bacteriën zoals "Clostridium perfringens", en tegen multiresistente bacteriën Tigecycline werkt door het blokkeren van de ribosomen van de bacteriën waardoor het de opbouw van eiwitten afremt Het is niet werkzaam tegen "Pseudomonas aeruginosa" Tigecycline werd ontwikkeld door American Cyanamid Het wordt enkel toegediend in ziekenhuizen, via een intraveneus infuus, voor het behandelen van gecompliceerde infecties van de huid, de weke delen of in de buik "Tygacil" werd in de Europese Unie voor het eerst vergund in ### Klinische studies waarin het medicament werd vergeleken met andere antibiotica toonden echter aan dat er een lichte maar consistente verhoogde sterfte was bij patiënten die "Tygacil" kregen tegenover patiënten die de andere antibiotica kregen #,#% tegenover #,#% De juiste reden daarvoor kon niet aangeduid worden De commissie die na vijf jaar de voor- en nadelen van "Tygacil" afwoog, heeft evenwel geoordeeld dat de voordelen voldoende waren om het middel verder toe te laten Maar het mag enkel gebruikt worden voor de aanvaarde indicaties, wanneer andere antibiotica niet geschikt zijn Tarsometatarsus De tarsometatarsus is een bot dat voorkomt in de poot van sommige tetrapoden, met name vogels en Heterodontosauridae Het ontstond door de fusie van verschillende botten die in de voet van andere tetrapoden voorkomen, en is homoloog met de tarsus (voetwortel) en metatarsus (middenvoet) zoals die bij zoogdieren voorkomen De tarsometatarsus van vogels wordt desondanks vaak simpel als tarsus of metatarsus aangeduid Gedurende de evolutie van vogels is de fusie meerdere keren ontstaan Bij de Neornithes (moderne vogels) is de fusie het volledigst, te weten over de hele lengte van de botten, hoewel het distale (metatarsale) deel het sterkst vergroeid is.
573
www
Het wordt enkel toegediend in ziekenhuizen, via een intraveneus infuus, voor het behandelen van gecompliceerde infecties van de huid, de weke delen of in de buik "Tygacil" werd in de Europese Unie voor het eerst vergund in ### Klinische studies waarin het medicament werd vergeleken met andere antibiotica toonden echter aan dat er een lichte maar consistente verhoogde sterfte was bij patiënten die "Tygacil" kregen tegenover patiënten die de andere antibiotica kregen #,#% tegenover #,#% De juiste reden daarvoor kon niet aangeduid worden De commissie die na vijf jaar de voor- en nadelen van "Tygacil" afwoog, heeft evenwel geoordeeld dat de voordelen voldoende waren om het middel verder toe te laten Maar het mag enkel gebruikt worden voor de aanvaarde indicaties, wanneer andere antibiotica niet geschikt zijn Tarsometatarsus De tarsometatarsus is een bot dat voorkomt in de poot van sommige tetrapoden, met name vogels en Heterodontosauridae Het ontstond door de fusie van verschillende botten die in de voet van andere tetrapoden voorkomen, en is homoloog met de tarsus (voetwortel) en metatarsus (middenvoet) zoals die bij zoogdieren voorkomen De tarsometatarsus van vogels wordt desondanks vaak simpel als tarsus of metatarsus aangeduid Gedurende de evolutie van vogels is de fusie meerdere keren ontstaan Bij de Neornithes (moderne vogels) is de fusie het volledigst, te weten over de hele lengte van de botten, hoewel het distale (metatarsale) deel het sterkst vergroeid is Hoewel vogels de bekendste dieren zijn met dit gefuseerde bot, zijn ze niet de enige en zelfs niet de eerste door parallelle evolutie ontstond de tarsometatarsus ook bij de Heterodontosauridae, een groep van kleine ornithopode dinosauriërs, die niet nauw verwant zijn aan vogels De oudste restanten van deze groep stammen uit het late Trias (meer dan ### miljoen jaar geleden) Ze zijn dus bijna ### miljoen jaar ouder dan de eerste vogels met een tarsometatarsus <PERSOON> (Stalhille, <DATUM> - <PERSOON>, <DATUM> of Deschepper, was een Belgisch arts, volksvertegenwoordiger en senator Deze boerenzoon uit Stalhille, de gemeente waar ook de Brugse burgemeester<PERSOON> geboren werd, volgde de Grieks-Latijnse humaniora aan het Sint-Lodewijkscollege in <PERSOON> en eindigde in het retoricajaar ### In zijn klas bevonden zich onder meer <PERSOON> en andere later bekende Bruggelingen Hij promoveerde in ### tot doctor in de genees-, heel- en verloskunde aan de Katholieke Universiteit Leuven Hij was actief in de studentenclub Moeder Brugse en was er van ### tot ### preses Hij volbracht specialisatiejaren in <LOCATIE> en <PERSOON> vestigde zich in <PERSOON> en trouwde met <PERSOON> (###-###) dochter van een bekende huisarts Het gezin bleef kinderloos <PERSOON> werd in ### weldra wetsdokter en bleef dit voor zijn hele verdere loopbaan Na de Tweede Wereldoorlog stortte <PERSOON> zich in de actie ter verdediging van koning <PERSOON> III.
565
www
enige en zelfs niet de eerste door parallelle evolutie ontstond de tarsometatarsus ook bij de Heterodontosauridae, een groep van kleine ornithopode dinosauriërs, die niet nauw verwant zijn aan vogels De oudste restanten van deze groep stammen uit het late Trias (meer dan ### miljoen jaar geleden) Ze zijn dus bijna ### miljoen jaar ouder dan de eerste vogels met een tarsometatarsus <PERSOON> (Stalhille, <DATUM> - <PERSOON>, <DATUM> of Deschepper, was een Belgisch arts, volksvertegenwoordiger en senator Deze boerenzoon uit Stalhille, de gemeente waar ook de Brugse burgemeester<PERSOON> geboren werd, volgde de Grieks-Latijnse humaniora aan het Sint-Lodewijkscollege in <PERSOON> en eindigde in het retoricajaar ### In zijn klas bevonden zich onder meer <PERSOON> en andere later bekende Bruggelingen Hij promoveerde in ### tot doctor in de genees-, heel- en verloskunde aan de Katholieke Universiteit Leuven Hij was actief in de studentenclub Moeder Brugse en was er van ### tot ### preses Hij volbracht specialisatiejaren in <LOCATIE> en <PERSOON> vestigde zich in <PERSOON> en trouwde met <PERSOON> (###-###) dochter van een bekende huisarts Het gezin bleef kinderloos <PERSOON> werd in ### weldra wetsdokter en bleef dit voor zijn hele verdere loopbaan Na de Tweede Wereldoorlog stortte <PERSOON> zich in de actie ter verdediging van koning <PERSOON> III Hij behield dit mandaat tot in ### Weinige weken later werd hij bij de wetgevende verkiezingen verkozen tot volksvertegenwoordiger en bleef dit eveneens tot in ### Van ### tot ### was hij provinciaal senator In zijn parlementair werk bekommerde hij zich voornamelijk om de volksgezondheid en het gezin Ook culturele aangelegenheden interesseerden hem Hij werd ook in ### aangesteld als medisch schoolinspecteur en werd lesgever bij het <PERSOON-##> Hij werd voorzitter van de plaatselijke afdeling van deze organisatie Naast andere activiteiten, was <PERSOON> decennialang de actieve voorzitter en mecenas van de Brugse tennisclub Azalea Hij was ook nog bestuurslid in verschillende andere sportverenigingen, onder meer in <PERSOON-##> Hij was ook van nabij betrokken bij de activiteiten van verschillende vaderlandslievende verenigingen Hij was vijftig jaar actief in het <PERSOON-##>, onder meer als lesgever en voorzitter van de Brugse afdeling Vanaf ### was hij medisch schoolinspecteur in <PERSOON> Thuiszitten was niets voor hem Tot op hoge leeftijd bracht hij ongeveer elke avond door, vaak met zijn vrouw en met enkele vrienden, aan de stamtafel in het Hotel de Londres op 't Zand Euglenoida Euglenoida, ook wel Euglenozoa of Euglenophyta, vormen een stam in de supergroep Excavata Deze tak is erg gevarieerd Euglenoida hebben een of twee flagellen De Euglenoida worden voorts gekenmerkt door een kristallijn staafje in hun zweepstaartjes Sommige soorten hebben bladgroenkorrels en zijn meer een "plantje" Wat ook kenmerkend is voor deze groep, is de aanwezigheid van het glucosepolymeer paramylon.
572
www
wetgevende verkiezingen verkozen tot volksvertegenwoordiger en bleef dit eveneens tot in ### Van ### tot ### was hij provinciaal senator In zijn parlementair werk bekommerde hij zich voornamelijk om de volksgezondheid en het gezin Ook culturele aangelegenheden interesseerden hem Hij werd ook in ### aangesteld als medisch schoolinspecteur en werd lesgever bij het <PERSOON> Hij werd voorzitter van de plaatselijke afdeling van deze organisatie Naast andere activiteiten, was <PERSOON> decennialang de actieve voorzitter en mecenas van de Brugse tennisclub Azalea Hij was ook nog bestuurslid in verschillende andere sportverenigingen, onder meer in <PERSOON> Hij was ook van nabij betrokken bij de activiteiten van verschillende vaderlandslievende verenigingen Hij was vijftig jaar actief in het <PERSOON>, onder meer als lesgever en voorzitter van de Brugse afdeling Vanaf ### was hij medisch schoolinspecteur in <PERSOON> Thuiszitten was niets voor hem Tot op hoge leeftijd bracht hij ongeveer elke avond door, vaak met zijn vrouw en met enkele vrienden, aan de stamtafel in het Hotel de Londres op 't Zand Euglenoida Euglenoida, ook wel Euglenozoa of Euglenophyta, vormen een stam in de supergroep Excavata Deze tak is erg gevarieerd Euglenoida hebben een of twee flagellen De Euglenoida worden voorts gekenmerkt door een kristallijn staafje in hun zweepstaartjes Sommige soorten hebben bladgroenkorrels en zijn meer een "plantje" Wat ook kenmerkend is voor deze groep, is de aanwezigheid van het glucosepolymeer paramylon Dit "diertje" is vaak in poelwater onder de microscoop te zien Snurkbeugel Een snurkbeugel is een hulpmiddel tegen snurken en tegen het slaapapneusyndroom Twee snurkbeugelsystemen zijn het "mandibulair repositieapparaat" (MRA) en het "tongrepositieapparaat" (TRA) Beide zijn in de mond gedragen apparaatjes die voorkomen dat de tong tijdens de slaap 's nachts verslapt en de keelholte gedeeltelijk afsluit Een MRA-beugel past precies op het verhemelte en de onderkaak De onderkaak en de tong worden gedurende de nacht naar voren gehouden De keelholte blijft vrij waardoor snurken en slaapapneu (ademstilstanden in de slaap) worden voorkomen De MRA-beugel kan kaakgewrichtsklachten veroorzaken of verergeren Het gebit moet in uitstekende staat zijn Gebruik is niet mogelijk als de patiënt een gebitsprothese draagt Een TRA-systeem past precies op het verhemelte en heeft een bewegend balvormig onderdeeltje dat de tong naar voren houdt Hierdoor wordt snurken en ademstilstand voorkomen Er zijn TRA-systemen die tevens mogelijk zijn als de patiënt een prothese draagt <PERSOON> (Geilenkirchen, <DATUM> - Heidelberg, <DATUM> was een <PERSOON> patholoog en chirurg <PERSOON> promoveerde in ### in de geneeskunde aan de Universiteit van Bonn op een proefschrift over de operatieve verwijdering van de slokdarm en deed daarna in Gießen pathologisch onderzoek naar menggezwellen Zijn publicatie hierover, waarin hij stelde dat deze tumoren gevormd werden door meerdere soorten embryonale cellen, trok veel aandacht In ### publiceerde hij over „Ileus aus chirurgischer Sicht“.
537
www
is vaak in poelwater onder de microscoop te zien Snurkbeugel Een snurkbeugel is een hulpmiddel tegen snurken en tegen het slaapapneusyndroom Twee snurkbeugelsystemen zijn het "mandibulair repositieapparaat" (MRA) en het "tongrepositieapparaat" (TRA) Beide zijn in de mond gedragen apparaatjes die voorkomen dat de tong tijdens de slaap 's nachts verslapt en de keelholte gedeeltelijk afsluit Een MRA-beugel past precies op het verhemelte en de onderkaak De onderkaak en de tong worden gedurende de nacht naar voren gehouden De keelholte blijft vrij waardoor snurken en slaapapneu (ademstilstanden in de slaap) worden voorkomen De MRA-beugel kan kaakgewrichtsklachten veroorzaken of verergeren Het gebit moet in uitstekende staat zijn Gebruik is niet mogelijk als de patiënt een gebitsprothese draagt Een TRA-systeem past precies op het verhemelte en heeft een bewegend balvormig onderdeeltje dat de tong naar voren houdt Hierdoor wordt snurken en ademstilstand voorkomen Er zijn TRA-systemen die tevens mogelijk zijn als de patiënt een prothese draagt <PERSOON> (Geilenkirchen, <DATUM> - Heidelberg, <DATUM> was een <PERSOON> patholoog en chirurg <PERSOON> promoveerde in ### in de geneeskunde aan de Universiteit van Bonn op een proefschrift over de operatieve verwijdering van de slokdarm en deed daarna in Gießen pathologisch onderzoek naar menggezwellen Zijn publicatie hierover, waarin hij stelde dat deze tumoren gevormd werden door meerdere soorten embryonale cellen, trok veel aandacht In ### publiceerde hij over „Ileus aus chirurgischer Sicht“ In ### werd hij gewoon hoogleraar in Bazel Vanaf ### bezette hij de leerstoel chirurgie van de Universiteit van Heidelberg In ### stierf hij aan difterie, opgelopen bij de behandeling van een <PERSOON> krijgsgevangene Centraal in het klinisch wetenschappelijke werk van <PERSOON> staan enerzijds de röntgendiagnostiek en de therapeutische bestraling van gezwellen en anderzijds de behandeling van tuberculose, waarvoor hij technieken toepaste om de long gedeeltelijk te laten samenvallen, om daarmee de holten, "cavernes" die bij tuberculose ontstaan, te doen verdwijnen Samen met <PERSOON> stelde hij het "Lehrbuch der Chirurgie" samen, waarvan zeven oplagen verschenen en dat in zes talen vertaald werd De Wilmstumor of het nefroblastoom is een kwaadaardige niertumor die gezien wordt bij kinderen van jonger dan tien jaar De tumor is opgebouwd uit meerdere soorten embryonale cellen (vandaar menggezwel/tumor) Streptokokkenfaryngitis Streptokokkenfaryngitis of streptokokkenkeel is een ziekte die veroorzaakt wordt door bacteriën met de naam groep-A-streptokokken Bij streptokokkenfaryngitis zijn de keel en de tonsillen aangedaan De tonsillen zijn de twee klieren in de keel achter in de mond Bij streptokokkenfaryngitis kunnen ook de stembanden (strottenhoofd) aangedaan zijn Veel voorkomende symptomen zijn koorts, keelpijn en opgezette lymfeklieren in de hals Keelontsteking bij kinderen is in ##% van de gevallen streptokokkenfaryngitis Streptokokken verspreiden zich door nauw contact met iemand die ziek is Om zeker te weten of iemand streptokokkenfaryngitis heeft, is een onderzoek nodig dat keelkweek heet Ook zonder dit onderzoek is een waarschijnlijk geval van streptokokkenfaryngitis te herkennen aan de symptomen.
552
www
gewoon hoogleraar in Bazel Vanaf ### bezette hij de leerstoel chirurgie van de Universiteit van Heidelberg In ### stierf hij aan difterie, opgelopen bij de behandeling van een <PERSOON> krijgsgevangene Centraal in het klinisch wetenschappelijke werk van <PERSOON> staan enerzijds de röntgendiagnostiek en de therapeutische bestraling van gezwellen en anderzijds de behandeling van tuberculose, waarvoor hij technieken toepaste om de long gedeeltelijk te laten samenvallen, om daarmee de holten, "cavernes" die bij tuberculose ontstaan, te doen verdwijnen Samen met <PERSOON> stelde hij het "Lehrbuch der Chirurgie" samen, waarvan zeven oplagen verschenen en dat in zes talen vertaald werd De Wilmstumor of het nefroblastoom is een kwaadaardige niertumor die gezien wordt bij kinderen van jonger dan tien jaar De tumor is opgebouwd uit meerdere soorten embryonale cellen (vandaar menggezwel/tumor) Streptokokkenfaryngitis Streptokokkenfaryngitis of streptokokkenkeel is een ziekte die veroorzaakt wordt door bacteriën met de naam groep-A-streptokokken Bij streptokokkenfaryngitis zijn de keel en de tonsillen aangedaan De tonsillen zijn de twee klieren in de keel achter in de mond Bij streptokokkenfaryngitis kunnen ook de stembanden (strottenhoofd) aangedaan zijn Veel voorkomende symptomen zijn koorts, keelpijn en opgezette lymfeklieren in de hals Keelontsteking bij kinderen is in ##% van de gevallen streptokokkenfaryngitis Streptokokken verspreiden zich door nauw contact met iemand die ziek is Om zeker te weten of iemand streptokokkenfaryngitis heeft, is een onderzoek nodig dat keelkweek heet Ook zonder dit onderzoek is een waarschijnlijk geval van streptokokkenfaryngitis te herkennen aan de symptomen De gebruikelijke symptomen van streptokokkenfaryngitis zijn keelpijn, koorts hoger dan ## °C, pus en opgezette lymfeklieren Er komen ook andere symptomen voor, zoals Bij iemand die streptokokkenfaryngitis krijgt, ontstaan de symptomen een tot drie dagen nadat hij of zij in aanraking is geweest met een zieke Streptokokkenfaryngitis wordt veroorzaakt door bètahemolytische groep-A-streptokokken, maar ook andere bacteriën en virussen kunnen keelontsteking veroorzaken <PERSOON> krijgen streptokokkenfaryngitis door rechtstreeks, nauw contact met iemand die de ziekte al heeft In groepen mensen die zich dicht bij elkaar bevinden, kan de ziekte zich gemakkelijk verspreiden Voorbeelden van zulke groepen zijn het leger en scholen Als bètahemolytische groep-A-streptokokken uitdrogen kunnen ze geen mensen meer ziek maken In een vochtige omgeving kunnen ze mensen nog ## dagen lang ziek maken Vochtige bacteriën zijn te vinden op zaken als tandenborstels Deze bacteriën kunnen in voedsel leven, maar dat komt heel weinig voor <PERSOON> die dat besmette voedsel eten, kunnen ziek worden Twaalf procent van de kinderen zonder verschijnselen van streptokokkenfaryngitis hebben van zichzelf bètahemolytische groep-A-streptokokken in hun keel Een checklist met de naam 'gemodificeerde Centor-score' helpt artsen te beslissen hoe mensen met een keelontsteking behandeld moeten worden De Centor-score bestaat uit vijf klinische maten of waarnemingen, en laat zien hoe groot de kans is dat iemand streptokokkenfaryngitis heeft Elk van onderstaande criteria krijgt één punt Een keelkweek is de beste manier om erachter te komen of iemand streptokokkenfaryngitis heeft.
544
www
gebruikelijke symptomen van streptokokkenfaryngitis zijn keelpijn, koorts hoger dan ## °C, pus en opgezette lymfeklieren Er komen ook andere symptomen voor, zoals Bij iemand die streptokokkenfaryngitis krijgt, ontstaan de symptomen een tot drie dagen nadat hij of zij in aanraking is geweest met een zieke Streptokokkenfaryngitis wordt veroorzaakt door bètahemolytische groep-A-streptokokken, maar ook andere bacteriën en virussen kunnen keelontsteking veroorzaken <PERSOON> krijgen streptokokkenfaryngitis door rechtstreeks, nauw contact met iemand die de ziekte al heeft In groepen mensen die zich dicht bij elkaar bevinden, kan de ziekte zich gemakkelijk verspreiden Voorbeelden van zulke groepen zijn het leger en scholen Als bètahemolytische groep-A-streptokokken uitdrogen kunnen ze geen mensen meer ziek maken In een vochtige omgeving kunnen ze mensen nog ## dagen lang ziek maken Vochtige bacteriën zijn te vinden op zaken als tandenborstels Deze bacteriën kunnen in voedsel leven, maar dat komt heel weinig voor <PERSOON> die dat besmette voedsel eten, kunnen ziek worden Twaalf procent van de kinderen zonder verschijnselen van streptokokkenfaryngitis hebben van zichzelf bètahemolytische groep-A-streptokokken in hun keel Een checklist met de naam 'gemodificeerde Centor-score' helpt artsen te beslissen hoe mensen met een keelontsteking behandeld moeten worden De Centor-score bestaat uit vijf klinische maten of waarnemingen, en laat zien hoe groot de kans is dat iemand streptokokkenfaryngitis heeft Elk van onderstaande criteria krijgt één punt Een keelkweek is de beste manier om erachter te komen of iemand streptokokkenfaryngitis heeft Er is nog een ander onderzoek, de "snelle streptest" ofwel de "snelle antigeendetectietest" (SADT) Met deze test is de uitslag van het onderzoek sneller bekend, maar de test is slechts in ##% van de gevallen betrouwbaar Met beide onderzoeken is goed vast te stellen of iemand streptokokkenfaryngitis heeft de uitslag klopt dan in ##% van de gevallen <PERSOON> zonder symptomen hoeven niet met een keelkweek of een snelle streptest worden onderzocht Dat is omdat sommige mensen van zichzelf al streptokokken in hun keel hebben zonder dat ze daar ziek van zijn Deze mensen hoeven niet te worden behandeld Streptokokkenfaryngitis kan symptomen hebben gelijkend op andere ziekten Daarom is het zonder keelkweek of snelle streptest lastig om te zeggen of iemand inderdaad streptokokkenfaryngitis heeft Als iemand koorts en keelpijn heeft met hoesten, een loopneus, diarree en rode jeukende ogen, dan is de kans groot dat de keelontsteking veroorzaakt wordt door een virus Ook klierkoorts kan gezwollen lymfeklieren in de hals, keelpijn, koorts en opgezette tonsillen veroorzaken Of iemand deze ziekte heeft, is met bloedonderzoek vast te stellen Als iemand drie keer per jaar of vaker streptokokkenfaryngitis krijgt, kan het verwijderen van de keelamandelen een manier zijn om dit in het vervolg te voorkomen Afwachten en zien wat er gebeurt is echter ook een goede optie Zonder behandeling duurt streptokokkenfaryngitis meestal een paar dagen Door behandeling met antibiotica verdwijnen de symptomen meestal ## uur eerder dan zonder antibiotica.
530
www
ofwel de "snelle antigeendetectietest" (SADT) Met deze test is de uitslag van het onderzoek sneller bekend, maar de test is slechts in ##% van de gevallen betrouwbaar Met beide onderzoeken is goed vast te stellen of iemand streptokokkenfaryngitis heeft de uitslag klopt dan in ##% van de gevallen <PERSOON> zonder symptomen hoeven niet met een keelkweek of een snelle streptest worden onderzocht Dat is omdat sommige mensen van zichzelf al streptokokken in hun keel hebben zonder dat ze daar ziek van zijn Deze mensen hoeven niet te worden behandeld Streptokokkenfaryngitis kan symptomen hebben gelijkend op andere ziekten Daarom is het zonder keelkweek of snelle streptest lastig om te zeggen of iemand inderdaad streptokokkenfaryngitis heeft Als iemand koorts en keelpijn heeft met hoesten, een loopneus, diarree en rode jeukende ogen, dan is de kans groot dat de keelontsteking veroorzaakt wordt door een virus Ook klierkoorts kan gezwollen lymfeklieren in de hals, keelpijn, koorts en opgezette tonsillen veroorzaken Of iemand deze ziekte heeft, is met bloedonderzoek vast te stellen Als iemand drie keer per jaar of vaker streptokokkenfaryngitis krijgt, kan het verwijderen van de keelamandelen een manier zijn om dit in het vervolg te voorkomen Afwachten en zien wat er gebeurt is echter ook een goede optie Zonder behandeling duurt streptokokkenfaryngitis meestal een paar dagen Door behandeling met antibiotica verdwijnen de symptomen meestal ## uur eerder dan zonder antibiotica Antibiotica werken goed als ze binnen # dagen na aanvang van de symptomen worden gegeven Geneesmiddelen tegen pijn kunnen bij streptokokkenfaryngitis nuttig zijn Meestal worden niet-steroïde ontstekingsremmers of paracetamol gebruikt Steroïden kunnen ook van nut zijn, evenals lidocaïne Aspirine kan bij volwassenen worden gebruikt Het is geen goed idee om kinderen aspirine te geven omdat ze dan meer risico lopen op het syndroom van Reye In de Verenigde Staten wordt phenoxymethylpenicilline het meest gebruikt bij streptokokkenfaryngitis Het is populair omdat het veilig is, goed werkt en niet veel geld kost In Europa wordt meestal amoxicilline gebruikt In <PERSOON> lopen de mensen meer risico op acuut reuma Daarom bestaat de behandeling in dat land meestal uit een injectie met benzathinepenicilline Antibiotica verkorten de gemiddelde duur van de symptomen De gemiddelde duur is drie tot vijf dagen Antibiotica halen daar ongeveer een dag vanaf Deze geneesmiddelen zorgen er ook voor dat de ziekte zich minder gemakkelijk verspreidt De geneesmiddelen worden vooral gebruikt om zeldzame complicaties te helpen voorkomen, zoals acuut reuma, huiduitslag en infecties Behandeling met antibiotica is wellicht niet nodig bij volwassenen die slecht op medicatie reageren De goede effecten van antibiotica moeten worden afgewogen tegen mogelijke bijwerkingen Bij mensen die ernstig allergisch op penicilline reageren dient erytromycine of macroliden te worden gebruikt Cefalosporinen kunnen worden gebruikt bij mensen met minder ernstige allergieën Streptokokkeninfecties kunnen zwelling van de nieren veroorzaken (acute glomerulonefritis) Antibiotica verkleinen het risico op deze aandoening niet.
504
www
worden gegeven Geneesmiddelen tegen pijn kunnen bij streptokokkenfaryngitis nuttig zijn Meestal worden niet-steroïde ontstekingsremmers of paracetamol gebruikt Steroïden kunnen ook van nut zijn, evenals lidocaïne Aspirine kan bij volwassenen worden gebruikt Het is geen goed idee om kinderen aspirine te geven omdat ze dan meer risico lopen op het syndroom van Reye In de Verenigde Staten wordt phenoxymethylpenicilline het meest gebruikt bij streptokokkenfaryngitis Het is populair omdat het veilig is, goed werkt en niet veel geld kost In Europa wordt meestal amoxicilline gebruikt In <PERSOON> lopen de mensen meer risico op acuut reuma Daarom bestaat de behandeling in dat land meestal uit een injectie met benzathinepenicilline Antibiotica verkorten de gemiddelde duur van de symptomen De gemiddelde duur is drie tot vijf dagen Antibiotica halen daar ongeveer een dag vanaf Deze geneesmiddelen zorgen er ook voor dat de ziekte zich minder gemakkelijk verspreidt De geneesmiddelen worden vooral gebruikt om zeldzame complicaties te helpen voorkomen, zoals acuut reuma, huiduitslag en infecties Behandeling met antibiotica is wellicht niet nodig bij volwassenen die slecht op medicatie reageren De goede effecten van antibiotica moeten worden afgewogen tegen mogelijke bijwerkingen Bij mensen die ernstig allergisch op penicilline reageren dient erytromycine of macroliden te worden gebruikt Cefalosporinen kunnen worden gebruikt bij mensen met minder ernstige allergieën Streptokokkeninfecties kunnen zwelling van de nieren veroorzaken (acute glomerulonefritis) Antibiotica verkleinen het risico op deze aandoening niet De symptomen van streptokokkenfaryngitis verdwijnen met of zonder behandeling meestal binnen drie tot vijf dagen Behandeling met antibiotica verkleint het risico op ernstiger ziektes Door zo'n behandeling verspreidt de ziekte zich ook moeilijker Kinderen kunnen ## uur na inname van de eerste antibiotica weer naar school Streptokokkenfaryngitis kan de volgende grote problemen veroorzaken Streptokokkenfaryngitis valt onder de brede categorie keelontsteking (faryngitis) In de Verenigde Staten krijgen elk jaar ongeveer ## miljoen mensen streptokokkenfaryngitis De bètahemolytische groep-A-streptokokken veroorzaken ## tot ##% van de keelontstekingen bij kinderen, en # tot ##% van de keelontstekingen bij volwassenen De meeste gevallen van streptokokkenfaryngitis doen zich laat in de winter en vroeg in het voorjaar voor Musculus salpingopharyngeus De musculus salpingopharyngeus is een spiertje in het keel-, neus- en oorgebied dat een belangrijke functie heeft voor de buis van Eustachius De buis van Eustachius verbindt het middenoor met de neus-keelholte en maakt het mogelijk de luchtdruk in het middenoor aan te passen aan die buiten het oor, waardoor er bijvoorbeeld bij hoogteverschil geen pijnlijke druk op het trommelvlies ontstaat De "musculus salpingopharyngeus" (musculus spier); salpinx buis; pharynx keel) loopt van middenboven van de buis van Eustachius naar achteren, waar hij opgaat in de bindweefselplaat van de spier tussen het gehemelte en de keel (de musculus palatopharyngeus) De m salpingopharyngeus heeft als functie de farynx (keel) en de larynx (strottenhoofd) te heffen tijdens het slikken Bij deze beweging gaat de keelwand mee.
516
www
zonder behandeling meestal binnen drie tot vijf dagen Behandeling met antibiotica verkleint het risico op ernstiger ziektes Door zo'n behandeling verspreidt de ziekte zich ook moeilijker Kinderen kunnen ## uur na inname van de eerste antibiotica weer naar school Streptokokkenfaryngitis kan de volgende grote problemen veroorzaken Streptokokkenfaryngitis valt onder de brede categorie keelontsteking (faryngitis) In de Verenigde Staten krijgen elk jaar ongeveer ## miljoen mensen streptokokkenfaryngitis De bètahemolytische groep-A-streptokokken veroorzaken ## tot ##% van de keelontstekingen bij kinderen, en # tot ##% van de keelontstekingen bij volwassenen De meeste gevallen van streptokokkenfaryngitis doen zich laat in de winter en vroeg in het voorjaar voor Musculus salpingopharyngeus De musculus salpingopharyngeus is een spiertje in het keel-, neus- en oorgebied dat een belangrijke functie heeft voor de buis van Eustachius De buis van Eustachius verbindt het middenoor met de neus-keelholte en maakt het mogelijk de luchtdruk in het middenoor aan te passen aan die buiten het oor, waardoor er bijvoorbeeld bij hoogteverschil geen pijnlijke druk op het trommelvlies ontstaat De "musculus salpingopharyngeus" (musculus spier); salpinx buis; pharynx keel) loopt van middenboven van de buis van Eustachius naar achteren, waar hij opgaat in de bindweefselplaat van de spier tussen het gehemelte en de keel (de musculus palatopharyngeus) De m salpingopharyngeus heeft als functie de farynx (keel) en de larynx (strottenhoofd) te heffen tijdens het slikken Bij deze beweging gaat de keelwand mee De m salpingopharyngeus wordt geactiveerd door de tiende hersenzenuw, de <PERSOON> vagus Fenpyrazamine Fenpyrazamine is een fungicide, ontwikkeld door het Japanse bedrijf Sumitomo Chemical Co Het behoort tot de groep van pyrazolen Het product werd in ### gelanceerd in Zuid-Korea onder de merknaam "Botrycide" De stof wordt ingezet tegen "Botrytis" in wijngaarden en in serreteelt op tomaten, aubergines, peper en komkommer De risicobeoordeling van de stof door de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid concludeerde dat ze aan de eisen van de geldende Europese richtlijn voldoet De Europese Commissie heeft fenpyrazamine daarna op <DATUM> goedgekeurd voor een periode van <LEEFTIJD> jaar, ingaande op <DATUM> De stof heeft een lage acute toxiciteit Bij dierproeven is vastgesteld dat ze niet genotoxisch is Er werden wel tumoren vastgesteld bij ratten die lange tijd met hoge dosis gevoed werden, maar het werkingsmechanisme wordt niet als relevant voor mensen beschouwd #-cyclohexen-#-on #-cyclohexen-#-on (meestal aangeduid als cyclohexenon) is een organische verbinding met als brutoformule CHO De stof komt voor als een heldere kleurloze vloeistof, die oplosbaar is in water Er bestaan meerdere methoden voor de synthese van #-cyclohexen-#-on Een eerste methode, die ook op industriële schaal wordt toegepast, is de Birch-reductie van anisol met lithium of natrium in vloeibare ammoniak Een in het laboratorium vaak toegepaste synthesemethode vertrekt van #-ethoxy-#-cyclohexen-#-on, dat eerste gereduceerd en vervolgens gehydrolyseerd wordt tot #,#-cyclohexaandion (waarvan de enolvorm echter stabieler is door aanwezigheid van een alfa,bèta-onverzadigde carbonylverbinding).
565
www
door de tiende hersenzenuw, de <PERSOON> vagus Fenpyrazamine Fenpyrazamine is een fungicide, ontwikkeld door het Japanse bedrijf Sumitomo Chemical Co Het behoort tot de groep van pyrazolen Het product werd in ### gelanceerd in Zuid-Korea onder de merknaam "Botrycide" De stof wordt ingezet tegen "Botrytis" in wijngaarden en in serreteelt op tomaten, aubergines, peper en komkommer De risicobeoordeling van de stof door de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid concludeerde dat ze aan de eisen van de geldende Europese richtlijn voldoet De Europese Commissie heeft fenpyrazamine daarna op <DATUM> goedgekeurd voor een periode van <LEEFTIJD> jaar, ingaande op <DATUM> De stof heeft een lage acute toxiciteit Bij dierproeven is vastgesteld dat ze niet genotoxisch is Er werden wel tumoren vastgesteld bij ratten die lange tijd met hoge dosis gevoed werden, maar het werkingsmechanisme wordt niet als relevant voor mensen beschouwd #-cyclohexen-#-on #-cyclohexen-#-on (meestal aangeduid als cyclohexenon) is een organische verbinding met als brutoformule CHO De stof komt voor als een heldere kleurloze vloeistof, die oplosbaar is in water Er bestaan meerdere methoden voor de synthese van #-cyclohexen-#-on Een eerste methode, die ook op industriële schaal wordt toegepast, is de Birch-reductie van anisol met lithium of natrium in vloeibare ammoniak Een in het laboratorium vaak toegepaste synthesemethode vertrekt van #-ethoxy-#-cyclohexen-#-on, dat eerste gereduceerd en vervolgens gehydrolyseerd wordt tot #,#-cyclohexaandion (waarvan de enolvorm echter stabieler is door aanwezigheid van een alfa,bèta-onverzadigde carbonylverbinding) Dit alcohol wordt door behandeling van zwavelzuur en water omgezet in #-cyclohexen-#-on Als alternatief kan de alfa-bromering van cyclohexanon worden uitgevoerd, gevolgd door eliminatie met behulp van een sterke niet-nucleofiele base, zoals lithiumdi-isopropylamide #-cyclohexen-#-on is een cyclisch enon, dat zowel reacties aan de carbonylgroep (zoals acetaalvorming) als aan de dubbele binding (zoals elektrofiele additie of epoxidatie) kan ondergaan De dubbele binding in de ring is - door conjugatie van met carbonylgroep - elektronenarm, zodat het als diënofiel in Diels-Alder-reacties kan optreden Door de structurele diversiteit in de molecule wordt #-cyclohexen-#-on in de organische synthese aangewend als bouwsteen Het ondergaat met name <PERSOON>-addities en Diels-Alder-reacties De additie van een organokoperreagens (zoals het Gilman-reagens) verloopt door #,#-additie, terwijl Grignard-reagentia een nucleofiele additie aan de carbonylgroep ondergaan Urokinase Urokinase is enzym dat als een trombolyticum wordt ingezet, het lost bloedstolsels ("trombus") op Urokinase is een lichaamseigen stof, wordt door het lichaam zelf aangemaakt en toegediend als medicijn in hogere doseringen om stolsels op te lossen Omdat het een lichaamseigen stof is komen er bij het gebruik van urokinase vrijwel geen allergische reacties voor Het is een directe plasminogeen activator, het zet direct plasminogeen om in plasmine; plasmine op zijn beurt is in staat het stolsel op te lossen Daarnaast bestaat er het TAFI , Trombine Activeerbare Fibrinolyse Inhibitor, wat in werking treedt als een trombus,stolsel, instabiel dreigt te raken en hiermee een bloeding zou veroorzaken Het remt de werking van urokinase.
587
www
van zwavelzuur en water omgezet in #-cyclohexen-#-on Als alternatief kan de alfa-bromering van cyclohexanon worden uitgevoerd, gevolgd door eliminatie met behulp van een sterke niet-nucleofiele base, zoals lithiumdi-isopropylamide #-cyclohexen-#-on is een cyclisch enon, dat zowel reacties aan de carbonylgroep (zoals acetaalvorming) als aan de dubbele binding (zoals elektrofiele additie of epoxidatie) kan ondergaan De dubbele binding in de ring is - door conjugatie van met carbonylgroep - elektronenarm, zodat het als diënofiel in Diels-Alder-reacties kan optreden Door de structurele diversiteit in de molecule wordt #-cyclohexen-#-on in de organische synthese aangewend als bouwsteen Het ondergaat met name <PERSOON>-addities en Diels-Alder-reacties De additie van een organokoperreagens (zoals het Gilman-reagens) verloopt door #,#-additie, terwijl Grignard-reagentia een nucleofiele additie aan de carbonylgroep ondergaan Urokinase Urokinase is enzym dat als een trombolyticum wordt ingezet, het lost bloedstolsels ("trombus") op Urokinase is een lichaamseigen stof, wordt door het lichaam zelf aangemaakt en toegediend als medicijn in hogere doseringen om stolsels op te lossen Omdat het een lichaamseigen stof is komen er bij het gebruik van urokinase vrijwel geen allergische reacties voor Het is een directe plasminogeen activator, het zet direct plasminogeen om in plasmine; plasmine op zijn beurt is in staat het stolsel op te lossen Daarnaast bestaat er het TAFI , Trombine Activeerbare Fibrinolyse Inhibitor, wat in werking treedt als een trombus,stolsel, instabiel dreigt te raken en hiermee een bloeding zou veroorzaken Het remt de werking van urokinase Ochratoxine De ochratoxines vormen een groep van structureel verwante mycotoxines, die voorkomen in verschillende schimmels, waaronder soorten uit het geslacht "Aspergillus" en "Penicillium" Het belangrijkste lid van deze groep is ochratoxine A Dit toxine komt overal ter wereld in natuurlijke vorm voor in plantaardige producten zoals granen, koffiebonen, bonen, gedroogd fruit, wijn, bier, grapefruitsap en zoethout Als zodanig kan het terechtkomen in zoogdieren en potentieel accumuleren Hoge concentraties van deze toxines zijn kankerverwekkend #C #C is de algemene naam voor een groep van psychedelische fenylethylamines die methoxygroepen bevatten op de #de en #de positie op de benzeenring De meeste #C-verbindingen werden in de jaren '## en '## gesynthetiseerd door <PERSOON> en gepubliceerd in zijn boek "PiHKAL" ("Phenethylamines i Have Known And Loved") Verpleegkundige handeling Een verpleegkundige handeling is elke handeling die een verpleegkundige uitvoert binnen de verpleegkundige beroepsuitoefening Een samenhangend cluster van verpleegkundige handelingen kunnen deel uitmaken van een verpleegkundige interventie Bij verpleegkundige handelingen kan onderscheid worden gemaakt in Met betrekking tot het uitvoeren van verpleegkundige handelingen zijn criteria vastgesteld Er bestaan verschillende soorten verpleegkundige handelingen Deze handelingen worden uitgevoerd in de diverse fasen van het verpleegkundig proces Verpleegtechnische handelingen zijn verpleegkundige handelingen waaraan risico's zijn verbonden en die kunnen leiden tot letsel of schade bij zowel de zorgvrager als de verpleegkundige Om die reden is de uitvoering van deze handelingen vaak vastgelegd in protocollen en procedures Veel verpleegtechnische handelingen zijn opgenomen in de opleiding tot verpleegkundige.
562
www
die voorkomen in verschillende schimmels, waaronder soorten uit het geslacht "Aspergillus" en "Penicillium" Het belangrijkste lid van deze groep is ochratoxine A Dit toxine komt overal ter wereld in natuurlijke vorm voor in plantaardige producten zoals granen, koffiebonen, bonen, gedroogd fruit, wijn, bier, grapefruitsap en zoethout Als zodanig kan het terechtkomen in zoogdieren en potentieel accumuleren Hoge concentraties van deze toxines zijn kankerverwekkend #C #C is de algemene naam voor een groep van psychedelische fenylethylamines die methoxygroepen bevatten op de #de en #de positie op de benzeenring De meeste #C-verbindingen werden in de jaren '## en '## gesynthetiseerd door <PERSOON> en gepubliceerd in zijn boek "PiHKAL" ("Phenethylamines i Have Known And Loved") Verpleegkundige handeling Een verpleegkundige handeling is elke handeling die een verpleegkundige uitvoert binnen de verpleegkundige beroepsuitoefening Een samenhangend cluster van verpleegkundige handelingen kunnen deel uitmaken van een verpleegkundige interventie Bij verpleegkundige handelingen kan onderscheid worden gemaakt in Met betrekking tot het uitvoeren van verpleegkundige handelingen zijn criteria vastgesteld Er bestaan verschillende soorten verpleegkundige handelingen Deze handelingen worden uitgevoerd in de diverse fasen van het verpleegkundig proces Verpleegtechnische handelingen zijn verpleegkundige handelingen waaraan risico's zijn verbonden en die kunnen leiden tot letsel of schade bij zowel de zorgvrager als de verpleegkundige Om die reden is de uitvoering van deze handelingen vaak vastgelegd in protocollen en procedures Veel verpleegtechnische handelingen zijn opgenomen in de opleiding tot verpleegkundige Bij (dreigende) complicaties worden specialistisch verpleegkundigen ingeschakeld (zoals de stomaverpleegkundige bij stomazorg) Verrichtingen, risicovolle handelingen en voorbehouden handelingen zijn verpleegtechnische handelingen Lijst van verpleegtechnische handelingen Een verrichting is een verpleegkundige handeling waarvoor een verpleegkundige bevoegd is deze uit te voeren maar die niet voortkomt uit verpleegkundige besluitvorming (zoals bij een multidisciplinair probleem) In <LOCATIE> zijn handelingen waarvoor de verpleegkundige in het kader van de BIG-wet bevoegd is verrichtingen (voorbehouden handelingen) Een voorbeeld hiervan is het per order arts toedienen van medicijnen door middel van een intramusculaire injectie Een verpleegkundige handeling is risicovol als deze onaanvaardbare risico's oplevert voor een zorgvrager Risicovolle handelingen vallen in <LOCATIE> niet altijd onder de BIG-wet en zijn dus niet altijd voorbehouden handelingen Het toepassen van vrijheidsbeperkende maatregelen is bijvoorbeeld geen "voorbehouden handeling" maar wel een "risicovolle handeling" De verpleegkundige dient voor uitvoering bevoegd en bekwaam te zijn Daarvoor zijn kennis van de procedure, veiligheids- en zorgvuldigheidsaspecten en ervaring om de handeling op een deskundige wijze uit te voeren noodzakelijk Spiramycine Spiramycine is een macrolide antibioticum (een macrocyclisch lacton) Het is een mengsel van # spiramycines, die worden afgescheiden door de schimmel "Streptomyces ambofaciens" Het werd in ### ontdekt als excretieproduct van deze schimmel Spiramycine is sedert ### in de handel De merknaam is "Rovamycine" Het middel remt de eiwitsynthese van de bacterie Het is een bacteriostatisch middel; in enkele gevallen ook bactericide.
525
www
Verrichtingen, risicovolle handelingen en voorbehouden handelingen zijn verpleegtechnische handelingen Lijst van verpleegtechnische handelingen Een verrichting is een verpleegkundige handeling waarvoor een verpleegkundige bevoegd is deze uit te voeren maar die niet voortkomt uit verpleegkundige besluitvorming (zoals bij een multidisciplinair probleem) In <LOCATIE> zijn handelingen waarvoor de verpleegkundige in het kader van de BIG-wet bevoegd is verrichtingen (voorbehouden handelingen) Een voorbeeld hiervan is het per order arts toedienen van medicijnen door middel van een intramusculaire injectie Een verpleegkundige handeling is risicovol als deze onaanvaardbare risico's oplevert voor een zorgvrager Risicovolle handelingen vallen in <LOCATIE> niet altijd onder de BIG-wet en zijn dus niet altijd voorbehouden handelingen Het toepassen van vrijheidsbeperkende maatregelen is bijvoorbeeld geen "voorbehouden handeling" maar wel een "risicovolle handeling" De verpleegkundige dient voor uitvoering bevoegd en bekwaam te zijn Daarvoor zijn kennis van de procedure, veiligheids- en zorgvuldigheidsaspecten en ervaring om de handeling op een deskundige wijze uit te voeren noodzakelijk Spiramycine Spiramycine is een macrolide antibioticum (een macrocyclisch lacton) Het is een mengsel van # spiramycines, die worden afgescheiden door de schimmel "Streptomyces ambofaciens" Het werd in ### ontdekt als excretieproduct van deze schimmel Spiramycine is sedert ### in de handel De merknaam is "Rovamycine" Het middel remt de eiwitsynthese van de bacterie Het is een bacteriostatisch middel; in enkele gevallen ook bactericide Het middel is in sommige landen geregistreerd of geregistreerd geweest om luchtweginfecties te behandelen <PERSOON> deze geregistreerde indicatie wordt het wel toegepast bij toxoplasmose als alternatief voor de combinatie pyrimethamine met sulfadiazine Het wordt nu nog hoofdzakelijk gebruikt om toxoplasmose in de zwangerschap te behandelen, een niet-geregistreerd gebruik Het geneesmiddel is bovendien veilig bevonden in de zwangerschap Het Farmacotherapeutisch Kompas wil het gebruik van pyrimethamine met een sulfonamide liever vermijden tijdens zwangerschap, tenzij het absoluut noodzakelijk is In dat geval wordt gelijktijdig folinezuur toegediend Het middel heeft een grote affiniteit voor weefsels Het wordt grotendeels uitgescheiden via de lever (gal) Dientamoeba fragilis Dientamoeba fragilis is een eencellige parasiet die voorkomt in de darmen van mensen, varkens en gorilla's Bij sommige mensen veroorzaakt het darmproblemen, bij andere niet Het is een belangrijke oorzaak van buikgriep, chronische diarree en vermoeidheid; bij kinderen kan het de groei belemmeren "Dientamoeba fragilis" behoort tot de orde Amoebes binnen de eencelligen De levenscyclus van deze parasiet is nog niet volledig bekend, maar op grond van klinische gegevens zijn er wel vermoedens Tot op heden zijn er in de ontlasting van besmette mensen geen cysten van "D fragilis" aangetroffen, alleen trofozoïeten Besmetting verloopt waarschijnlijk langs Fecaal-orale weg "D fragilis" vermenigvuldigt zich door binaire deling, beweegt zich voort met pseudopodia (schijnvoetjes) en voedt zich door middel van fagocytose Het cytoplasma bevat doorgaans een groot aantal vacuolen met opgenomen deeltjes waaronder bacteriën Afval wordt uitgescheiden door middel van exocytose "D fragilis" bezit een aantal eigenschappen van flagellaten.
526
www
bij toxoplasmose als alternatief voor de combinatie pyrimethamine met sulfadiazine Het wordt nu nog hoofdzakelijk gebruikt om toxoplasmose in de zwangerschap te behandelen, een niet-geregistreerd gebruik Het geneesmiddel is bovendien veilig bevonden in de zwangerschap Het Farmacotherapeutisch Kompas wil het gebruik van pyrimethamine met een sulfonamide liever vermijden tijdens zwangerschap, tenzij het absoluut noodzakelijk is In dat geval wordt gelijktijdig folinezuur toegediend Het middel heeft een grote affiniteit voor weefsels Het wordt grotendeels uitgescheiden via de lever (gal) Dientamoeba fragilis Dientamoeba fragilis is een eencellige parasiet die voorkomt in de darmen van mensen, varkens en gorilla's Bij sommige mensen veroorzaakt het darmproblemen, bij andere niet Het is een belangrijke oorzaak van buikgriep, chronische diarree en vermoeidheid; bij kinderen kan het de groei belemmeren "Dientamoeba fragilis" behoort tot de orde Amoebes binnen de eencelligen De levenscyclus van deze parasiet is nog niet volledig bekend, maar op grond van klinische gegevens zijn er wel vermoedens Tot op heden zijn er in de ontlasting van besmette mensen geen cysten van "D fragilis" aangetroffen, alleen trofozoïeten Besmetting verloopt waarschijnlijk langs Fecaal-orale weg "D fragilis" vermenigvuldigt zich door binaire deling, beweegt zich voort met pseudopodia (schijnvoetjes) en voedt zich door middel van fagocytose Het cytoplasma bevat doorgaans een groot aantal vacuolen met opgenomen deeltjes waaronder bacteriën Afval wordt uitgescheiden door middel van exocytose "D fragilis" bezit een aantal eigenschappen van flagellaten De aanwezigheid van een hydrogenosoom wijst in dezelfde richting Oorkwab De oorkwab is een structuur die voorkomt bij bepaalde hagedissen, meer specifiek uit de familie kameleons (Chamaeleonidae) De oorkwab is een vergroeisel van de huid aan weerszijden van de kop, de kwabben zijn gelegen achter het oog Bij sommige soorten kunnen ze worden opgezet om te imponeren Ondanks haar naam speelt de oorkwab geen rol bij het gehoor van de kameleon, die geen gehoorgang heeft De hagedissen zijn weliswaar niet doof, maar hebben slechts een beperkt hoorvermogen Zygodactyl Zygodactyl is een configuratie van de poten van bepaalde dieren waarbij de tenen of vingers paarsgewijs tegenover elkaar staan De benaming komt van het Griekse woord ζυγόν "zugón", dat juk of paar betekent en δάκτυλος "dáktulos", dat vinger of teen betekent Zygodactyl betekent aldus gepaarde ("zygo-") "tenen" ("-dactylus") De meeste dieren hebben tenen en vingers die een kant op staan Sommige dieren, met name vogels, hebben de tenen zygodactyl staan, tegenover elkaar Een ander voorbeeld zijn kameleons, een groep van boombewonende hagedissen Deze gebruiken hun gepaarde tenen en vingers om zich aan takken te hechten Het komt echter het meest voor bij vogels, namelijk bij de klimmende soorten Dit betekent dat de vogel vier tenen heeft Twee tenen aan weerszijden van de poot, deze worden samen gebruikt De vogel oefent hiermee grip uit op het oppervlakte waar deze op beweegt De meeste spechten (inclusief de draaihals), papegaaien, koekoeken (inclusief de renkoekoeken) en sommige uilen hebben dit.
545
www
Oorkwab De oorkwab is een structuur die voorkomt bij bepaalde hagedissen, meer specifiek uit de familie kameleons (Chamaeleonidae) De oorkwab is een vergroeisel van de huid aan weerszijden van de kop, de kwabben zijn gelegen achter het oog Bij sommige soorten kunnen ze worden opgezet om te imponeren Ondanks haar naam speelt de oorkwab geen rol bij het gehoor van de kameleon, die geen gehoorgang heeft De hagedissen zijn weliswaar niet doof, maar hebben slechts een beperkt hoorvermogen Zygodactyl Zygodactyl is een configuratie van de poten van bepaalde dieren waarbij de tenen of vingers paarsgewijs tegenover elkaar staan De benaming komt van het Griekse woord ζυγόν "zugón", dat juk of paar betekent en δάκτυλος "dáktulos", dat vinger of teen betekent Zygodactyl betekent aldus gepaarde ("zygo-") "tenen" ("-dactylus") De meeste dieren hebben tenen en vingers die een kant op staan Sommige dieren, met name vogels, hebben de tenen zygodactyl staan, tegenover elkaar Een ander voorbeeld zijn kameleons, een groep van boombewonende hagedissen Deze gebruiken hun gepaarde tenen en vingers om zich aan takken te hechten Het komt echter het meest voor bij vogels, namelijk bij de klimmende soorten Dit betekent dat de vogel vier tenen heeft Twee tenen aan weerszijden van de poot, deze worden samen gebruikt De vogel oefent hiermee grip uit op het oppervlakte waar deze op beweegt De meeste spechten (inclusief de draaihals), papegaaien, koekoeken (inclusief de renkoekoeken) en sommige uilen hebben dit Tongelen Met tongelen wordt het bewegen van de gespleten tong van een aantal hagedissen (bijvoorbeeld varanen) en veel slangen bedoeld Hierbij wordt de tong uitgestoken en heen en weer bewogen om zoveel mogelijk geurdeeltjes op te vangen Vervolgens wordt de tong in de bek gebracht en langs een zintuiglijk weefsel gestreken, het orgaan van Jacobson genoemd Dit weefsel analyseert vervolgens de geuren en kan zo bijvoorbeeld een mogelijke prooi lokaliseren Zowel de tong als het orgaan van Jacobson bestaan uit twee delen, zodat het reptiel de richting van de geurbron kan bepalen Etoposide Etoposide is een kankerremmende stof die afgeleid is van podofyllotoxine, een stof die uit de wortel van de plant "Podophyllum peltatum" gewonnen wordt Etoposide wordt aangeduid als een topoisomerase II-inhibitor Het enzym topoisomerase II speelt een essentiële rol in de replicatie en transcriptie van DNA De inhibitie van dit enzym verstoort dus de celdeling van tumorcellen Het wordt gebruikt in chemotherapie, in combinatie met andere chemische middelen, tegen leukemie, teelbalkanker, kleincellige longkanker en non-hodgkinlymfoom Etoposide werd in de jaren '## van de ##e eeuw door Sandoz ontwikkeld en is nu als generiek geneesmiddel verkrijgbaar Etopophos van Bristol-Myers Squibb is de prodrug etoposidefosfaat; dat heeft het voordeel van beter oplosbaar te zijn in water In het lichaam ontbindt het tot etoposide Etoposide wordt door het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek geclassificeerd als waarschijnlijk carcinogeen voor mensen (groep #A).
537
www
Tongelen Met tongelen wordt het bewegen van de gespleten tong van een aantal hagedissen (bijvoorbeeld varanen) en veel slangen bedoeld Hierbij wordt de tong uitgestoken en heen en weer bewogen om zoveel mogelijk geurdeeltjes op te vangen Vervolgens wordt de tong in de bek gebracht en langs een zintuiglijk weefsel gestreken, het orgaan van Jacobson genoemd Dit weefsel analyseert vervolgens de geuren en kan zo bijvoorbeeld een mogelijke prooi lokaliseren Zowel de tong als het orgaan van Jacobson bestaan uit twee delen, zodat het reptiel de richting van de geurbron kan bepalen Etoposide Etoposide is een kankerremmende stof die afgeleid is van podofyllotoxine, een stof die uit de wortel van de plant "Podophyllum peltatum" gewonnen wordt Etoposide wordt aangeduid als een topoisomerase II-inhibitor Het enzym topoisomerase II speelt een essentiële rol in de replicatie en transcriptie van DNA De inhibitie van dit enzym verstoort dus de celdeling van tumorcellen Het wordt gebruikt in chemotherapie, in combinatie met andere chemische middelen, tegen leukemie, teelbalkanker, kleincellige longkanker en non-hodgkinlymfoom Etoposide werd in de jaren '## van de ##e eeuw door Sandoz ontwikkeld en is nu als generiek geneesmiddel verkrijgbaar Etopophos van Bristol-Myers Squibb is de prodrug etoposidefosfaat; dat heeft het voordeel van beter oplosbaar te zijn in water In het lichaam ontbindt het tot etoposide Etoposide wordt door het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek geclassificeerd als waarschijnlijk carcinogeen voor mensen (groep #A) Musculus extensor digitorum brevis De musculus extensor digitorum brevis is een skeletspier aan de oppervlakte van de voet die de middelste drie tenen helpt strekken De andere strekker is de lange tenenstrekker (musculus extensor digitorum longus) en bevindt zich niet in de voet maar in de kuit De spier is aangehecht aan de calcaneus en aan het middelste kootje van de middelste drie tenen Musculus extensor digitorum longus De musculus extensor digitorum longus is een skeletspier in de kuit die de vier kleine tenen helpt strekken De andere strekker is de korte tenenstrekker (musculus extensor digitorum brevis) die zich aan de bovenzijde van de voet bevindt De lange tenenstrekker ligt parallel aan de musculus tibialis anterior Musculus flexor digitorum longus De musculus flexor digitorum longus of lange tenenbuiger is een skeletspier in de kuit die de vier kleine tenen helpt buigen De andere buiger is de korte tenenbuiger (musculus flexor digitorum brevis) die zich aan de bovenzijde van de voet bevindt De lange teenbuigspier ligt parallel aan de musculus tibialis posterior <PERSOON>, <DATUM> - aldaar, <DATUM> was een Nederlands directeur van Het <PERSOON> van ### tot ### en officier in de Orde van <PERSOON>-Nassau Verspyck was een lid van het geslacht Verspyck en zoon van jhr <PERSOON> (###-###) en diens tweede vrouw <PERSOON> (###-###), een zus van diens eerste vrouw Verspyck was een broer van jhr mr.
532
www
skeletspier aan de oppervlakte van de voet die de middelste drie tenen helpt strekken De andere strekker is de lange tenenstrekker (musculus extensor digitorum longus) en bevindt zich niet in de voet maar in de kuit De spier is aangehecht aan de calcaneus en aan het middelste kootje van de middelste drie tenen Musculus extensor digitorum longus De musculus extensor digitorum longus is een skeletspier in de kuit die de vier kleine tenen helpt strekken De andere strekker is de korte tenenstrekker (musculus extensor digitorum brevis) die zich aan de bovenzijde van de voet bevindt De lange tenenstrekker ligt parallel aan de musculus tibialis anterior Musculus flexor digitorum longus De musculus flexor digitorum longus of lange tenenbuiger is een skeletspier in de kuit die de vier kleine tenen helpt buigen De andere buiger is de korte tenenbuiger (musculus flexor digitorum brevis) die zich aan de bovenzijde van de voet bevindt De lange teenbuigspier ligt parallel aan de musculus tibialis posterior <PERSOON>, <DATUM> - aldaar, <DATUM> was een Nederlands directeur van Het <PERSOON> van ### tot ### en officier in de Orde van <PERSOON>-Nassau Verspyck was een lid van het geslacht Verspyck en zoon van jhr <PERSOON> (###-###) en diens tweede vrouw <PERSOON> (###-###), een zus van diens eerste vrouw Verspyck was een broer van jhr <PERSOON> was ongehuwd Verspyck werd in ### in de rang van reserve tweede luitenant van het tiende regiment overgeplaatst bij het regiment jagers Hij vertrok op <DATUM> per stoomschip "<PERSOON>" naar Batavia, waar hij zich vestigde te Bandoeng Hij was er werkzaam als procuratiehouder van de Nederlands-Indische Handelsbank, tot hij terugkeerde naar <LOCATIE> en in dienst trad bij het <PERSOON>, en in ### secretaris van het bestuur werd Tijdens de Tweede Wereldoorlog was het officiële standpunt van het <PERSOON> volgens Verspyck, als naaste medewerker van secretaris-generaal <PERSOON>, dat het <PERSOON> "niet illegaal optrad " Door de rijkscommissaris werd <PERSOON-##>, de in ### ontslagen directeur van de Duitse stichting Winterhulp <LOCATIE>, tot secretaris-generaal van het <PERSOON> benoemd Het dagelijks bestuur van het <PERSOON> accepteerde deze benoeming niet en deed door Verspyck een circulaire aan vertrouwelingen uitgaan dat het zijn taak als beëindigd beschouwde Dat was formeel omdat "deze benoeming in strijd is met de statuten der vereniging alsmede met het Koninklijk Besluit van <DATUM> alsmede met nummer ###, waardoor het dagelijkse bestuur en de secretarissen het niet mogelijk achten naar eer en geweten hun taak voort te zetten" Desalniettemin werden in een rodekruispakket van een vaandrig elementen ontdekt die gebruikt konden worden bij een ontvluchting Door de bezetter werd vervolgens aangedrongen op een zuivering van de <PERSOON>-top baron <PERSOON-##>, H K.
557
www
was ongehuwd Verspyck werd in ### in de rang van reserve tweede luitenant van het tiende regiment overgeplaatst bij het regiment jagers Hij vertrok op <DATUM> per stoomschip "<PERSOON>" naar Batavia, waar hij zich vestigde te Bandoeng Hij was er werkzaam als procuratiehouder van de Nederlands-Indische Handelsbank, tot hij terugkeerde naar <LOCATIE> en in dienst trad bij het <PERSOON>, en in ### secretaris van het bestuur werd Tijdens de Tweede Wereldoorlog was het officiële standpunt van het <PERSOON> volgens Verspyck, als naaste medewerker van secretaris-generaal <PERSOON>, dat het <PERSOON> "niet illegaal optrad " Door de rijkscommissaris werd <PERSOON>, de in ### ontslagen directeur van de Duitse stichting Winterhulp <LOCATIE>, tot secretaris-generaal van het <PERSOON> benoemd Het dagelijks bestuur van het <PERSOON> accepteerde deze benoeming niet en deed door Verspyck een circulaire aan vertrouwelingen uitgaan dat het zijn taak als beëindigd beschouwde Dat was formeel omdat "deze benoeming in strijd is met de statuten der vereniging alsmede met het Koninklijk Besluit van <DATUM> alsmede met nummer ###, waardoor het dagelijkse bestuur en de secretarissen het niet mogelijk achten naar eer en geweten hun taak voort te zetten" Desalniettemin werden in een rodekruispakket van een vaandrig elementen ontdekt die gebruikt konden worden bij een ontvluchting Door de bezetter werd vervolgens aangedrongen op een zuivering van de <PERSOON>-top baron <PERSOON> eind april ### was Verspyck samen met Van Lynden en Offerhaus namens het <PERSOON> lid van de "Commissie <LOCATIE>", die eens per maand bijeenkwam om na te gaan hoe men voorraden levensmiddelen naar <PERSOON> <LOCATIE> kon krijgen In zijn proefschrift "De Zwaargewonden Eerst? Het <PERSOON> en het vraagstuk van oorlog en vrede ###-###" hekelt de historicus <PERSOON> de langdurige accorderende houding van het <PERSOON> tijdens de Tweede Wereldoorlog Na de oorlog werd Verspyck secretaris van de Vereniging Binnenland (<DATUM> van het <PERSOON> Hij hield zich bezig met het opbouwen van rampendepots, die onder meer dienstdeden tijdens een stormramp van ### en voor de Hongaarse vluchtelingen in ### In ### maakte hij deel uit van een commissie van onderzoek naar hulp van het <PERSOON> en andere instanties aan Nederlandse politieke gevangenen in het buitenland en het evacueren van Nederlandse gevangenen in de oorlogsjaren Andere bestuursleden waren <PERSOON-##> (voorzitter), <PERSOON-##> Op <DATUM> werd Verspyck, samen met <PERSOON-##>, benoemd tot directeur van het <PERSOON> Hij was in september ### een van de personen die een brief aan de Eerste en Tweede <PERSOON-##>-Generaal voor het verbod op atoomwapens ondertekenden.
546
www
eind april ### was Verspyck samen met Van Lynden en Offerhaus namens het <PERSOON> lid van de "Commissie <LOCATIE>", die eens per maand bijeenkwam om na te gaan hoe men voorraden levensmiddelen naar <PERSOON> <LOCATIE> kon krijgen In zijn proefschrift "De Zwaargewonden Eerst? Het <PERSOON> en het vraagstuk van oorlog en vrede ###-###" hekelt de historicus <PERSOON> de langdurige accorderende houding van het <PERSOON> tijdens de Tweede Wereldoorlog Na de oorlog werd Verspyck secretaris van de Vereniging Binnenland (<DATUM> van het <PERSOON> Hij hield zich bezig met het opbouwen van rampendepots, die onder meer dienstdeden tijdens een stormramp van ### en voor de Hongaarse vluchtelingen in ### In ### maakte hij deel uit van een commissie van onderzoek naar hulp van het <PERSOON> en andere instanties aan Nederlandse politieke gevangenen in het buitenland en het evacueren van Nederlandse gevangenen in de oorlogsjaren Andere bestuursleden waren <PERSOON> (voorzitter), <PERSOON> Op <DATUM> werd Verspyck, samen met <PERSOON>, benoemd tot directeur van het <PERSOON> Hij was in september ### een van de personen die een brief aan de Eerste en Tweede <PERSOON>-Generaal voor het verbod op atoomwapens ondertekenden Op <DATUM> ging Verspyck met pensioen In juni ### werd hij ridder in de Johanniter Orde in <LOCATIE> Later werd hij kanselier van deze Orde Hij overleed in ### Musculus flexor digitorum brevis De musculus flexor digitorum brevis of korte tenenbuiger is een skeletspier aan de oppervlakte van de voet die de buitenste vier tenen helpt buigen De andere buiger is de lange tenenbuiger (musculus flexor digitorum longus) en bevindt zich niet in de voet maar in de kuit De spier is aangehecht aan de calcaneus en aan het buitenste kootje van de buitenste vier tenen Mitotane Mitotane of o,p'-DDD is een medicament dat gebruikt wordt bij de behandeling van bijnierschorscarcinoom Het is een isomeer van DDD en is een DDT-derivaat Musculus extensor pollicis longus De musculus extensor pollicis longus of lange duimstrekker is een dunne, lange skeletspier in de onderarm, mediaal aan, en parallel met de wijsvingerstrekspier (musculus extensor indicis) De bijbehorende pees is zodanig verbonden met de duim dat deze bij aanspannen van de spier gestrekt wordt De lange duimstrekspier werkt samen met de korte duimstrekspier (musculus extensor pollicis brevis) Musculus extensor pollicis brevis De musculus extensor pollicis brevis of korte duimstrekker is een skeletspier in de onderarm die is aangehecht aan het proximale kootje van de duim De korte duimstrekspier werkt samen met de lange duimstrekker (musculus extensor pollicis longus) waarbij de lange duimstrekspier aan het distale duimkootje aangehecht is Koninklijk Nederlands Geleidehonden Fonds Het Koninklijk Nederlands Geleidehonden Fonds (KNGF Geleidehonden) is een Nederlandse stichting die honden opleidt tot blindengeleidehond voor blinde en zeer slechtziende mensen.
542
www
Hij overleed in ### Musculus flexor digitorum brevis De musculus flexor digitorum brevis of korte tenenbuiger is een skeletspier aan de oppervlakte van de voet die de buitenste vier tenen helpt buigen De andere buiger is de lange tenenbuiger (musculus flexor digitorum longus) en bevindt zich niet in de voet maar in de kuit De spier is aangehecht aan de calcaneus en aan het buitenste kootje van de buitenste vier tenen Mitotane Mitotane of o,p'-DDD is een medicament dat gebruikt wordt bij de behandeling van bijnierschorscarcinoom Het is een isomeer van DDD en is een DDT-derivaat Musculus extensor pollicis longus De musculus extensor pollicis longus of lange duimstrekker is een dunne, lange skeletspier in de onderarm, mediaal aan, en parallel met de wijsvingerstrekspier (musculus extensor indicis) De bijbehorende pees is zodanig verbonden met de duim dat deze bij aanspannen van de spier gestrekt wordt De lange duimstrekspier werkt samen met de korte duimstrekspier (musculus extensor pollicis brevis) Musculus extensor pollicis brevis De musculus extensor pollicis brevis of korte duimstrekker is een skeletspier in de onderarm die is aangehecht aan het proximale kootje van de duim De korte duimstrekspier werkt samen met de lange duimstrekker (musculus extensor pollicis longus) waarbij de lange duimstrekspier aan het distale duimkootje aangehecht is Koninklijk Nederlands Geleidehonden Fonds Het Koninklijk Nederlands Geleidehonden Fonds (KNGF Geleidehonden) is een Nederlandse stichting die honden opleidt tot blindengeleidehond voor blinde en zeer slechtziende mensen Op <DATUM> opende prinses <PERSOON> officieel het "Nederlandsch Geleidehonden Fonds" Daarmee is de stichting de oudste geleidehondenschool van <LOCATIE> Sinds de oprichting in ### heeft KNGF Geleidehonden ongeveer vijfduizend geleidehonden afgeleverd in <LOCATIE> Ieder jaar komen daar circa ### blindengeleidehonden bij In ### bracht koningin <PERSOON> een tweede bezoek aan de geleidehondenschool Ze maakte geblinddoekt "een rit" met geleidehond <PERSOON> Diep onder de indruk van de prestaties van de hond, verleende zij het "Nederlandsch Geleidehonden Fonds" enkele weken later het Predicaat Koninklijk KNGF Geleidehonden is een non-profitorganisatie en voor de opleiding van al zijn geleidehonden grotendeels afhankelijk van giften en sponsoring Naar eigen zeggen is KNGF Geleidehonden bekend als de Nationale Zorghonden Autoriteit Naast het opleiden van honden houdt het geleidehondeninstituut zich bezig met KNGF Geleidehonden zet zich daarnaast in om ook mensen met een andersoortige beperking meer mobiliteit en onafhankelijkheid te bieden door de inzet van speciaal opgeleide honden Een assistentiehond is een hond die speciaal getraind is om mensen met een handicap te helpen De autismegeleidehond kan worden ingezet bij gezinnen met een kind met autisme Een buddyhond draagt bij aan het gevoel van veiligheid, vergroot de bewegingsvrijheid en biedt troost en rust aan mensen met een angststoornis, zoals een posttraumatische stressstoornis (PTSS) of geeft steun, gezelschap, structuur, vertrouwen en plezier aan kinderen met een visuele of fysieke beperking.
513
www
<PERSOON> officieel het "Nederlandsch Geleidehonden Fonds" Daarmee is de stichting de oudste geleidehondenschool van <LOCATIE> Sinds de oprichting in ### heeft KNGF Geleidehonden ongeveer vijfduizend geleidehonden afgeleverd in <LOCATIE> Ieder jaar komen daar circa ### blindengeleidehonden bij In ### bracht koningin <PERSOON> een tweede bezoek aan de geleidehondenschool Ze maakte geblinddoekt "een rit" met geleidehond <PERSOON> Diep onder de indruk van de prestaties van de hond, verleende zij het "Nederlandsch Geleidehonden Fonds" enkele weken later het Predicaat Koninklijk KNGF Geleidehonden is een non-profitorganisatie en voor de opleiding van al zijn geleidehonden grotendeels afhankelijk van giften en sponsoring Naar eigen zeggen is KNGF Geleidehonden bekend als de Nationale Zorghonden Autoriteit Naast het opleiden van honden houdt het geleidehondeninstituut zich bezig met KNGF Geleidehonden zet zich daarnaast in om ook mensen met een andersoortige beperking meer mobiliteit en onafhankelijkheid te bieden door de inzet van speciaal opgeleide honden Een assistentiehond is een hond die speciaal getraind is om mensen met een handicap te helpen De autismegeleidehond kan worden ingezet bij gezinnen met een kind met autisme Een buddyhond draagt bij aan het gevoel van veiligheid, vergroot de bewegingsvrijheid en biedt troost en rust aan mensen met een angststoornis, zoals een posttraumatische stressstoornis (PTSS) of geeft steun, gezelschap, structuur, vertrouwen en plezier aan kinderen met een visuele of fysieke beperking Opsporing van bijvoorbeeld darmkanker uit ontlastingsmonsters met behulp van medische detectiehonden is in dit kader inmiddels succesvol gebleken Autismegeleidehond De autismegeleidehond is een assistentiehond om kinderen en (jong-)volwassenen met een autismespectrumstoornis (ASS) buitenshuis te begeleiden In <LOCATIE> worden deze honden opgeleid door onder andere KNGF Geleidehonden en de Stichting SAAC Autismegeleidehonden worden ingezet om de mobiliteit van het kind met autisme en het gezin te vergroten Naast het geleiden van het kind op straat, blijkt dat autismegeleidehonden ook nog andere effecten kunnen hebben, die het welzijn en de kwaliteit van leven van zowel het kind als het hele gezin kan vergroten Tevens kunnen kinderen- vanaf <LEEFTIJD> jaar, jongeren én volwassenen hun eigen kwaliteiten en mogelijkheden ontdekken en leren inzetten om op deze wijze de zelfstandigheid en zelfredzaamheid te vergroten, hierbij kan gedacht worden aan boodschappen doen,ziekenhuis bezoek, en andere (vaak) lastige situaties waarin personen met ASS het overzicht verliezen en zich hierdoor onveilig en angstig kunnen voelen De hond zorgt ervoor dat deze situaties dragelijk zijn en helpen hierdoor mede te helpen aan een gevoel van veiligheid en begrepen worden voor de persoon in kwestie <PERSOON>, <DATUM> - Veurne, <DATUM> was burgemeester van de Belgische gemeente Veurne <PERSOON> was arts van beroep Hij bleef vrijgezel Hij was de zoon van <PERSOON>, ###) en <PERSOON> (###-###) Zijn vader was directeur van de 'Messagerie de Gand et Cie' in <PERSOON> Hij werd tot gemeenteraadslid van Veurne verkozen in ### en werd er schepen in ###.
555
www
assistentiehond om kinderen en (jong-)volwassenen met een autismespectrumstoornis (ASS) buitenshuis te begeleiden In <LOCATIE> worden deze honden opgeleid door onder andere KNGF Geleidehonden en de Stichting SAAC Autismegeleidehonden worden ingezet om de mobiliteit van het kind met autisme en het gezin te vergroten Naast het geleiden van het kind op straat, blijkt dat autismegeleidehonden ook nog andere effecten kunnen hebben, die het welzijn en de kwaliteit van leven van zowel het kind als het hele gezin kan vergroten Tevens kunnen kinderen- vanaf <LEEFTIJD> jaar, jongeren én volwassenen hun eigen kwaliteiten en mogelijkheden ontdekken en leren inzetten om op deze wijze de zelfstandigheid en zelfredzaamheid te vergroten, hierbij kan gedacht worden aan boodschappen doen,ziekenhuis bezoek, en andere (vaak) lastige situaties waarin personen met ASS het overzicht verliezen en zich hierdoor onveilig en angstig kunnen voelen De hond zorgt ervoor dat deze situaties dragelijk zijn en helpen hierdoor mede te helpen aan een gevoel van veiligheid en begrepen worden voor de persoon in kwestie <PERSOON>, <DATUM> - Veurne, <DATUM> was burgemeester van de Belgische gemeente Veurne <PERSOON> was arts van beroep Hij bleef vrijgezel Hij was de zoon van <PERSOON>, ###) en <PERSOON> (###-###) Zijn vader was directeur van de 'Messagerie de Gand et Cie' in <PERSOON> Hij werd tot gemeenteraadslid van Veurne verkozen in ### en werd er schepen in ### Hij werd nadien weer schepen, en in oktober ### werd hij tot burgemeester benoemd en oefende het ambt uit tot aan zijn dood <PERSOON> (<PERSOON>, <DATUM> - <LOCATIE>, ###) was een Nederlandse arts en hoogleraar, gespecialiseerd in tropische ziekten <PERSOON> ging na de middelbare school in <LOCATIE> medicijnen studeren aan de Rijksuniversiteit <LOCATIE>, waar hij zich specialiseerde in de bacteriologie en pathologische anatomie Na zijn studie vertrok hij als officier van gezondheid tweede klasse in dienst van het KNIL naar Nederlands-Indië, waar hij werd gestationeerd in <INSTELLING> Hier volgde hij een cursus voor tropische ziekten en werd daarna, van januari ### tot januari ###, ingedeeld bij een militair detachement dat op initiatief van gouverneur-generaal Van Heutsz het noordelijk deel van het toentertijd weinig bekende Nederlands-Nieuw-Guinea exploreerde, in het bijzonder het stroomgebied van de Mamberamo, een van de grootste rivieren van het eiland Terug in Java werkte hij een klein jaar als militair arts in Djokjakarta, waarna hij in ### als bacterioloog werd gedetacheerd bij de Dienst der Pestbestrijding met achtereenvolgens Malang, Soerakarta, Magelang en Semarang als standplaats Na vier jaar keerde hij terug naar <INSTELLING> Daar bekwaamde hij zich verder in de bacteriologie onder <PERSOON> en in de interne geneeskunde In die periode schreef hij ook zijn proefschrift In ### werd <PERSOON-##> directeur van het geneeskundig laboratorium in <INSTELLING>, tegelijkertijd was hij consulent voor interne ziekten aan het plaatselijke militair hospitaal.
579
www
en in oktober ### werd hij tot burgemeester benoemd en oefende het ambt uit tot aan zijn dood <PERSOON> (<PERSOON>, <DATUM> - <LOCATIE>, ###) was een Nederlandse arts en hoogleraar, gespecialiseerd in tropische ziekten <PERSOON> ging na de middelbare school in <LOCATIE> medicijnen studeren aan de Rijksuniversiteit <LOCATIE>, waar hij zich specialiseerde in de bacteriologie en pathologische anatomie Na zijn studie vertrok hij als officier van gezondheid tweede klasse in dienst van het KNIL naar Nederlands-Indië, waar hij werd gestationeerd in <INSTELLING> Hier volgde hij een cursus voor tropische ziekten en werd daarna, van januari ### tot januari ###, ingedeeld bij een militair detachement dat op initiatief van gouverneur-generaal Van Heutsz het noordelijk deel van het toentertijd weinig bekende Nederlands-Nieuw-Guinea exploreerde, in het bijzonder het stroomgebied van de Mamberamo, een van de grootste rivieren van het eiland Terug in Java werkte hij een klein jaar als militair arts in Djokjakarta, waarna hij in ### als bacterioloog werd gedetacheerd bij de Dienst der Pestbestrijding met achtereenvolgens Malang, Soerakarta, Magelang en Semarang als standplaats Na vier jaar keerde hij terug naar <INSTELLING> Daar bekwaamde hij zich verder in de bacteriologie onder <PERSOON> en in de interne geneeskunde In die periode schreef hij ook zijn proefschrift In ### werd <PERSOON> directeur van het geneeskundig laboratorium in <INSTELLING>, tegelijkertijd was hij consulent voor interne ziekten aan het plaatselijke militair hospitaal In ### werd hij als patholoog benoemd bij de Afdeling Tropische Hygiëne van het Koloniaal Instituut in <LOCATIE>, kennelijk een parttime functie want hij bleef in Den Haag zijn praktijk uitoefenen Zijn benoeming in ### tot buitengewoon hoogleraar in de tropische geneeskunde aan de <PERSOON> bracht ook hierin geen verandering <PERSOON> behoorde met <PERSOON> tot de beste en bekendste naoorlogse Nederlandse specialisten met betrekking tot tropische ziekten Met twee mederedacteurs en -auteurs schreef hij een standaardwerk over tropische geneeskunde Tibetaans braille Tibetaans braille is een braillesysteem voor de Tibetaanse taal en is in ### bedacht door de Duitse sociaal werkster <PERSOON> Het is los gebaseerd op Latijns braille, hoewel het afwijkt van het verenigde internationale braille in een aantal van de toewijzingen van letters Het Tibetaans schrift, waarop het braillesysteem gebaseerd is, heeft een complexe structuur die weerspiegeld wordt in Tibetaans braille Tibetaans braille transcribeert lettergrepen zoals ze worden geschreven, niet zoals ze worden uitgesproken, in een logisch-fonetische volgorde De korte klinker "a" is inherent aan de hoofdmedeklinkers in beide schriften en worden alleen expliciet aangegeven indien het de eerste lettergreep is Er is ook een tweede speciale braillevorm gespecificeerd voor medeklinkers die gebruikt worden in bovenschrift/onderschrift posities - wa, ya, ra, la, em sa Xipamide Xipamide (INN) is een geneesmiddel dat behoort tot de sulfonamiden Het is een vochtafdrijvend middel oftewel een diureticum Het wordt gebruikt voor de behandeling van vochtophoping (oedeem) of hoge bloeddruk (hypertensie).
570
www
als patholoog benoemd bij de Afdeling Tropische Hygiëne van het Koloniaal Instituut in <LOCATIE>, kennelijk een parttime functie want hij bleef in Den Haag zijn praktijk uitoefenen Zijn benoeming in ### tot buitengewoon hoogleraar in de tropische geneeskunde aan de <PERSOON> bracht ook hierin geen verandering <PERSOON> behoorde met <PERSOON> tot de beste en bekendste naoorlogse Nederlandse specialisten met betrekking tot tropische ziekten Met twee mederedacteurs en -auteurs schreef hij een standaardwerk over tropische geneeskunde Tibetaans braille Tibetaans braille is een braillesysteem voor de Tibetaanse taal en is in ### bedacht door de Duitse sociaal werkster <PERSOON> Het is los gebaseerd op Latijns braille, hoewel het afwijkt van het verenigde internationale braille in een aantal van de toewijzingen van letters Het Tibetaans schrift, waarop het braillesysteem gebaseerd is, heeft een complexe structuur die weerspiegeld wordt in Tibetaans braille Tibetaans braille transcribeert lettergrepen zoals ze worden geschreven, niet zoals ze worden uitgesproken, in een logisch-fonetische volgorde De korte klinker "a" is inherent aan de hoofdmedeklinkers in beide schriften en worden alleen expliciet aangegeven indien het de eerste lettergreep is Er is ook een tweede speciale braillevorm gespecificeerd voor medeklinkers die gebruikt worden in bovenschrift/onderschrift posities - wa, ya, ra, la, em sa Xipamide Xipamide (INN) is een geneesmiddel dat behoort tot de sulfonamiden Het is een vochtafdrijvend middel oftewel een diureticum Het wordt gebruikt voor de behandeling van vochtophoping (oedeem) of hoge bloeddruk (hypertensie) Xipamide werd in de jaren ### ontwikkeld bij het Duitse bedrijf <PERSOON> & Co Er zijn geen handelspreparaten op basis van xipamide meer verkrijgbaar in België en <LOCATIE> Het is nog wel verkrijgbaar in onder andere Duitsland en het Verenigd Koninkrijk onder merknamen "Aquaphor", "Aquaphoril", "Diurex", "Diurexan" of als generiek Xipamide Mogelijke bijwerkingen van xipamide zijn Vochtafdrijvende middelen, waaronder xipamide, staan op de lijst van verboden middelen Het zijn geen prestatiebevorderende middelen maar men kan ze gebruiken om andere middelen snel uit het lichaam af te drijven of om snel gewicht te verliezen Wielrenner Fränk Schleck van team RadioShack-Nissan-Trek stapte <PERSOON> ### nadat in een urinestaal sporen van xipamide werden gevonden Atracurium Atracurium besilaat (merknaam Tracrium) is een spierverslapper in de categorie neuromusculair blokkerende stoffen Atracurium wordt net als alle andere niet-depolariserende spierverslappers toegepast als toevoeging bij algemene anesthesie om intubatie mogelijk te maken en om de skeletspieren te verslappen voor chirurgie en/of mechanische ventilatie Het is een wit/geel poeder dat voor gebruik opgelost moet worden Atracurium wordt ook als euthanaticum gebruikt Hiertoe wordt, nadat de patiënt in coma is gebracht, #,# mg/kg atracurium toegediend wat leidt tot een ademhalingsstilstand die een hartstilstand tot gevolg heeft De stof is opgenomen in de lijst van essentiele geneesmiddelen van de WHO Psychiatrisch <INSTELLING> Sint-<PERSOON> is een katholiek psychiatrisch ziekenhuis dat is gevestigd in de Belgische stad Eeklo.
546
www
werd in de jaren ### ontwikkeld bij het Duitse bedrijf <PERSOON> & Co Er zijn geen handelspreparaten op basis van xipamide meer verkrijgbaar in België en <LOCATIE> Het is nog wel verkrijgbaar in onder andere Duitsland en het Verenigd Koninkrijk onder merknamen "Aquaphor", "Aquaphoril", "Diurex", "Diurexan" of als generiek Xipamide Mogelijke bijwerkingen van xipamide zijn Vochtafdrijvende middelen, waaronder xipamide, staan op de lijst van verboden middelen Het zijn geen prestatiebevorderende middelen maar men kan ze gebruiken om andere middelen snel uit het lichaam af te drijven of om snel gewicht te verliezen Wielrenner Fränk Schleck van team RadioShack-Nissan-Trek stapte <PERSOON> ### nadat in een urinestaal sporen van xipamide werden gevonden Atracurium Atracurium besilaat (merknaam Tracrium) is een spierverslapper in de categorie neuromusculair blokkerende stoffen Atracurium wordt net als alle andere niet-depolariserende spierverslappers toegepast als toevoeging bij algemene anesthesie om intubatie mogelijk te maken en om de skeletspieren te verslappen voor chirurgie en/of mechanische ventilatie Het is een wit/geel poeder dat voor gebruik opgelost moet worden Atracurium wordt ook als euthanaticum gebruikt Hiertoe wordt, nadat de patiënt in coma is gebracht, #,# mg/kg atracurium toegediend wat leidt tot een ademhalingsstilstand die een hartstilstand tot gevolg heeft De stof is opgenomen in de lijst van essentiele geneesmiddelen van de WHO Psychiatrisch <INSTELLING> Sint-<PERSOON> is een katholiek psychiatrisch ziekenhuis dat is gevestigd in de Belgische stad Eeklo De eigenlijke start van dit ziekenhuis was in ### toen # zusters van de Congregatie van de Zwartzusters van de <PERSOON> zich in Eeklo kwamen vestigen Deze zusters kwamen uit Sint-Niklaas en deden er aanvankelijk aan thuiszorg in opvolging van de pas vertrokken zusters Jozefieten In ### kochten eerstgenoemden een stuk grond en lieten er in ### het hospitaal opgerichten onder de bescherming van Sint-<PERSOON> Het werd aanvankelijk een algemeen ziekenhuis en het was één dokter die er de eerste ingrepen uitvoerde In ### verliet hij Eeklo en van dan af ging men zich toeleggen op de behandeling van psychiatrische patiënten Toen kreeg men een vergunning voor de verzorging van ### patiënten die gestaag opliep maar daarna terug verminderde omwille van overheidsbeslissingen <PERSOON> in de jaren '## werden er mannelijke patiënten toegelaten In ### heeft men de zorg over ### patiënten die omringd worden door ### medewerkers Het telt ### bedden voor hospitalisatie, ## stoelen voor daghospitalisatie en # bedden voor nachthospitalisatie Naast het ziekenhuis is er tevens een verzorgingstehuis voor een ##-tal chronische patiënten Gedurende de eeuw van zorg werden er verschillende paviljoenen bijgebouwd en ondertussen weer afgebroken Het oorspronkelijk gebouw in neo-gotische stijl - gelegen aan de straatkant aan de <LOCATIE>- is ingericht als administratief gebouw en ook deels als een notariaat Musculus abductor hallucis De musculus abductor hallucis of groteteenabductor is een skeletspier in de voetzool die de grote teen (hallex) naar buiten beweegt - van de andere tenen af.
577
www
toen # zusters van de Congregatie van de Zwartzusters van de <PERSOON> zich in Eeklo kwamen vestigen Deze zusters kwamen uit Sint-Niklaas en deden er aanvankelijk aan thuiszorg in opvolging van de pas vertrokken zusters Jozefieten In ### kochten eerstgenoemden een stuk grond en lieten er in ### het hospitaal opgerichten onder de bescherming van Sint-<PERSOON> Het werd aanvankelijk een algemeen ziekenhuis en het was één dokter die er de eerste ingrepen uitvoerde In ### verliet hij Eeklo en van dan af ging men zich toeleggen op de behandeling van psychiatrische patiënten Toen kreeg men een vergunning voor de verzorging van ### patiënten die gestaag opliep maar daarna terug verminderde omwille van overheidsbeslissingen <PERSOON> in de jaren '## werden er mannelijke patiënten toegelaten In ### heeft men de zorg over ### patiënten die omringd worden door ### medewerkers Het telt ### bedden voor hospitalisatie, ## stoelen voor daghospitalisatie en # bedden voor nachthospitalisatie Naast het ziekenhuis is er tevens een verzorgingstehuis voor een ##-tal chronische patiënten Gedurende de eeuw van zorg werden er verschillende paviljoenen bijgebouwd en ondertussen weer afgebroken Het oorspronkelijk gebouw in neo-gotische stijl - gelegen aan de straatkant aan de <LOCATIE>- is ingericht als administratief gebouw en ook deels als een notariaat Musculus abductor hallucis De musculus abductor hallucis of groteteenabductor is een skeletspier in de voetzool die de grote teen (hallex) naar buiten beweegt - van de andere tenen af Musculus adductor hallucis De musculus adductor hallucis of tweehoofdige groteteenadductor is een skeletspier die de grote teen (hallex) naar binnen beweegt - naar de andere tenen toe (adductie) De antagonist is de musculus abductor hallucis De musculus adductor hallucis is een tweehoofdige spier De insertie is aan de laterale zijde van de proximale falanx van de grote teen Artsenverklaring Onder een artsenverklaring (voorheen "bewustheidsverklaring" of "bewustzijnsverklaring") verstaat men een formulier dat een arts in <LOCATIE> moet invullen wanneer hij een medicament voorschrijft dat niet geregistreerd is Deze artsenverklaring moet worden verzonden naar de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd Dit formulier dient te worden onderscheiden van formulieren die ziektekostenverzekeraars in <LOCATIE> verlangen voor ze bepaalde dure merkgeneesmiddelen vergoeden Zie de infliximab-uitspraak in deze van de rechtbank te Den Haag op <DATUM> In <LOCATIE> mogen alleen medicamenten worden voorgeschreven die door de Nederlandse of de Europese overheid zijn toegelaten Onder bepaalde omstandigheden kunnen ziekten behandeld worden met een middel dat (nog) niet (meer) geregistreerd is Het gaat in <LOCATIE> om ongeveer ## middelen die bij voorbaat al zijn opgenomen in het basispakket Enkele voorbeelden Andere geneesmiddelen komen wel voor import in aanmerking, maar worden niet bij voorbaat vergoed De arts verklaart Deze regeling is overigens niet van toepassing op geneesmiddelenonderzoek, op magistrale medicatie of medicatie in een apart goedgekeurd programma voor schrijnende gevallen Unified international braille.
547
www
De musculus adductor hallucis of tweehoofdige groteteenadductor is een skeletspier die de grote teen (hallex) naar binnen beweegt - naar de andere tenen toe (adductie) De antagonist is de musculus abductor hallucis De musculus adductor hallucis is een tweehoofdige spier De insertie is aan de laterale zijde van de proximale falanx van de grote teen Artsenverklaring Onder een artsenverklaring (voorheen "bewustheidsverklaring" of "bewustzijnsverklaring") verstaat men een formulier dat een arts in <LOCATIE> moet invullen wanneer hij een medicament voorschrijft dat niet geregistreerd is Deze artsenverklaring moet worden verzonden naar de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd Dit formulier dient te worden onderscheiden van formulieren die ziektekostenverzekeraars in <LOCATIE> verlangen voor ze bepaalde dure merkgeneesmiddelen vergoeden Zie de infliximab-uitspraak in deze van de rechtbank te Den Haag op <DATUM> In <LOCATIE> mogen alleen medicamenten worden voorgeschreven die door de Nederlandse of de Europese overheid zijn toegelaten Onder bepaalde omstandigheden kunnen ziekten behandeld worden met een middel dat (nog) niet (meer) geregistreerd is Het gaat in <LOCATIE> om ongeveer ## middelen die bij voorbaat al zijn opgenomen in het basispakket Enkele voorbeelden Andere geneesmiddelen komen wel voor import in aanmerking, maar worden niet bij voorbaat vergoed De arts verklaart Deze regeling is overigens niet van toepassing op geneesmiddelenonderzoek, op magistrale medicatie of medicatie in een apart goedgekeurd programma voor schrijnende gevallen Unified international braille Het doel van het internationale braillesysteem is uniformiteit en een maximale verwantschap te handhaven tussen de verschillende brailleschriften wereldwijd De meeste braillealfabetten zijn daarom niet gebaseerd op welke letters het meest voorkomen in de lokale taal, wat de voorgaande wijze was Braillesystemen die zich houden aan de conventies van de unified international braille zijn bijvoorbeeld het <PERSOON> braille <PERSOON> braille is het oorspronkelijke, eerste alfabet in braille De volgorde in <PERSOON> braille is de basis geworden van het "unified international braille", dat de conventie is voor de meeste braillealfabetten in de wereld Niettemin zijn er slechts ## basisletters uit het <PERSOON> alfabet plus de "w" in internationaal gebruik geraakt; de overige letters zijn grotendeels beperkt gebleven tot het gebruik in het <PERSOON> braille De letters, gesorteerd per tiental in alfanumerieke volgorde, zijn als volgt Musculus flexor hallucis brevis De musculus flexor hallucis brevis of korte groteteenbuiger is een van de twee skeletspier die de grote teen (hallex) naar beneden buigen (flexie) De andere is de musculus flexor hallucis longus, de 'lange groteteenbuigspier' die zich in de kuit bevindt De antagonist is de musculus extensor hallucis longus, de lange groteteenstrekker in de kuit Musculus flexor hallucis longus De musculus flexor hallucis longus of lange groteteenbuiger is een van de twee skeletspieren die de grote teen naar beneden buigen (flexie) De andere is de musculus flexor hallucis brevis, de 'korte groteteenbuiger' die zich in de voetzool bevindt De antagonist is de musculus extensor hallucis longus, de lange groteteenstrekker in de kuit Arabisch braille Arabisch braille (Arabisch.
543
www
verschillende brailleschriften wereldwijd De meeste braillealfabetten zijn daarom niet gebaseerd op welke letters het meest voorkomen in de lokale taal, wat de voorgaande wijze was Braillesystemen die zich houden aan de conventies van de unified international braille zijn bijvoorbeeld het <PERSOON> braille <PERSOON> braille is het oorspronkelijke, eerste alfabet in braille De volgorde in <PERSOON> braille is de basis geworden van het "unified international braille", dat de conventie is voor de meeste braillealfabetten in de wereld Niettemin zijn er slechts ## basisletters uit het <PERSOON> alfabet plus de "w" in internationaal gebruik geraakt; de overige letters zijn grotendeels beperkt gebleven tot het gebruik in het <PERSOON> braille De letters, gesorteerd per tiental in alfanumerieke volgorde, zijn als volgt Musculus flexor hallucis brevis De musculus flexor hallucis brevis of korte groteteenbuiger is een van de twee skeletspier die de grote teen (hallex) naar beneden buigen (flexie) De andere is de musculus flexor hallucis longus, de 'lange groteteenbuigspier' die zich in de kuit bevindt De antagonist is de musculus extensor hallucis longus, de lange groteteenstrekker in de kuit Musculus flexor hallucis longus De musculus flexor hallucis longus of lange groteteenbuiger is een van de twee skeletspieren die de grote teen naar beneden buigen (flexie) De andere is de musculus flexor hallucis brevis, de 'korte groteteenbuiger' die zich in de voetzool bevindt De antagonist is de musculus extensor hallucis longus, de lange groteteenstrekker in de kuit Arabisch braille Arabisch braille (Arabisch Het volgt het "unified international braille" dat de conventie is voor de meeste braillealfabetten in de wereld Hierdoor stemmen de toewijzingen van de karakters overeen met andere braillesystemen, zoals <PERSOON> braille, Grieks braille, Russisch braille en meer In tegenstelling tot het algemene Arabische schrift wordt het Arabische brailleschrift gelezen van links naar rechts Het Arabische braille is het standaardbraillesysteem voor een groot aantal Arabische landen, waaronder in elk geval Bahrein, Egypte, Jordanië, Koeweit, Libië, Saoedi-Arabië en Syrië Het Algerijnse braille is sinds ### niettemin verschillend en niet verwant aan dit systeem Het Bharati braille is vergelijkbaar met Arabisch braille, maar verschilt af en toe in een letter of een diakritisch teken Grieks braille Grieks braille is het alfabet voor het braille in het Grieks In het Grieks wordt ernaar verwezen met Κώδικας Μπράιγ ("Kṓdikas Mpráig"), vertaald "braillecode" Het Griekse braille wordt gebruikt voor het schrijven van zowel Oudgrieks als Nieuwgrieks Het volgt het "unified international braille" dat de conventie is voor de meeste braillealfabetten in de wereld Hierdoor stemmen de toewijzingen van de karakters overeen met andere braillesystemen, zoals <PERSOON> braille, Arabisch braille, Russisch braille en meer De polytone klinkers worden alleen gebruikt in het Oudgrieks, terwijl deze braillepatronen een andere toewijzing kennen in het Nieuwgrieks "Psili" (het zachte ademhalingsteken) wordt alleen toegepast in het braille voor Oudgrieks Een tweeklank (diftong) wordt in het braille van het Oudgrieks in zijn geheel gespeld.
563
www
"unified international braille" dat de conventie is voor de meeste braillealfabetten in de wereld Hierdoor stemmen de toewijzingen van de karakters overeen met andere braillesystemen, zoals <PERSOON> braille, Grieks braille, Russisch braille en meer In tegenstelling tot het algemene Arabische schrift wordt het Arabische brailleschrift gelezen van links naar rechts Het Arabische braille is het standaardbraillesysteem voor een groot aantal Arabische landen, waaronder in elk geval Bahrein, Egypte, Jordanië, Koeweit, Libië, Saoedi-Arabië en Syrië Het Algerijnse braille is sinds ### niettemin verschillend en niet verwant aan dit systeem Het Bharati braille is vergelijkbaar met Arabisch braille, maar verschilt af en toe in een letter of een diakritisch teken Grieks braille Grieks braille is het alfabet voor het braille in het Grieks In het Grieks wordt ernaar verwezen met Κώδικας Μπράιγ ("Kṓdikas Mpráig"), vertaald "braillecode" Het Griekse braille wordt gebruikt voor het schrijven van zowel Oudgrieks als Nieuwgrieks Het volgt het "unified international braille" dat de conventie is voor de meeste braillealfabetten in de wereld Hierdoor stemmen de toewijzingen van de karakters overeen met andere braillesystemen, zoals <PERSOON> braille, Arabisch braille, Russisch braille en meer De polytone klinkers worden alleen gebruikt in het Oudgrieks, terwijl deze braillepatronen een andere toewijzing kennen in het Nieuwgrieks "Psili" (het zachte ademhalingsteken) wordt alleen toegepast in het braille voor Oudgrieks Een tweeklank (diftong) wordt in het braille van het Oudgrieks in zijn geheel gespeld Russisch braille Russisch braille is het alfabet voor het braille in het Russisch In het Russisch wordt ernaar verwezen als Шрифт Брайля ("Sjrift Brajlja"), vertaald "brailleschrift Het volgt het "unified international braille" dat de conventie is voor de meeste braillealfabetten in de wereld Hierdoor stemmen de toewijzingen van de karakters overeen met andere braillesystemen, zoals <PERSOON> braille, Grieks braille, Arabisch braille en meer <PERSOON> braille <PERSOON> braille is het alfabet voor het braille in het <PERSOON> Het is een van de oudere braillealfabetten Ervoor had het <PERSOON> braillesysteem zich in grote mate gevestigd en gediend als leidraad voor het "unified international braille", dat de wereldstandaard voor braille werd Het Duitse braille heeft daaruit niettemin slecht de ## standaardletters overgenomen en er verder grotendeels een eigen set aan karakters toegevoegd De letters, gesorteerd per tiental in alfanumerieke volgorde, zijn als volgt Albanees braille Albanees braille is het alfabet voor het braille in het Albanees Het volgt het "unified international braille" dat de conventie is voor de meeste braillealfabetten in de wereld Hierdoor stemmen de toewijzingen van de karakters overeen met andere braillesystemen, zoals <PERSOON> braille, Grieks braille, Arabisch braille en meer Thais braille Thais braille (Thai อักษรเบรลล์) is het alfabet voor het braille in het Thai In tegenstelling tot het Thai zelf, is dit braille een volledig alfabet in plaats van abugida Tributyltinchloride Tributyltinchloride of TBTC is een organotinverbinding met als brutoformule CHSnCl De zuivere stof komt voor als een kleurloze tot gele vloeistof, die vrijwel onoplosbaar is in water.
603
www
In het Russisch wordt ernaar verwezen als Шрифт Брайля ("Sjrift Brajlja"), vertaald "brailleschrift Het volgt het "unified international braille" dat de conventie is voor de meeste braillealfabetten in de wereld Hierdoor stemmen de toewijzingen van de karakters overeen met andere braillesystemen, zoals <PERSOON> braille, Grieks braille, Arabisch braille en meer <PERSOON> braille <PERSOON> braille is het alfabet voor het braille in het <PERSOON> Het is een van de oudere braillealfabetten Ervoor had het <PERSOON> braillesysteem zich in grote mate gevestigd en gediend als leidraad voor het "unified international braille", dat de wereldstandaard voor braille werd Het Duitse braille heeft daaruit niettemin slecht de ## standaardletters overgenomen en er verder grotendeels een eigen set aan karakters toegevoegd De letters, gesorteerd per tiental in alfanumerieke volgorde, zijn als volgt Albanees braille Albanees braille is het alfabet voor het braille in het Albanees Het volgt het "unified international braille" dat de conventie is voor de meeste braillealfabetten in de wereld Hierdoor stemmen de toewijzingen van de karakters overeen met andere braillesystemen, zoals <PERSOON> braille, Grieks braille, Arabisch braille en meer Thais braille Thais braille (Thai อักษรเบรลล์) is het alfabet voor het braille in het Thai In tegenstelling tot het Thai zelf, is dit braille een volledig alfabet in plaats van abugida Tributyltinchloride Tributyltinchloride of TBTC is een organotinverbinding met als brutoformule CHSnCl De zuivere stof komt voor als een kleurloze tot gele vloeistof, die vrijwel onoplosbaar is in water Tributyltinchloride kan bereid worden door reactie van tin(IV)chloride met tributylaluminium Tributyltinchloride wordt, net zoals andere tributyltinverbindingen (zoals tributyltinhydride), gebruikt als antisepticum tegen schimmels en mijten en teken Onder andere textiel, leer, papier en hout worden daartegen behandeld Het werd vroeger ook ingezet als antifouling om de aangroei van algen en zeepokken op de scheepsrompen tegen te gaan Het gebruik daartoe is echter sterk gereglementeerd en grotendeels worden alternatieve middelen ingezet Dit vanwege de hoge toxiciteit van organotinverbindingen Kantonees braille Kantonees braille is een versie van het braille voor het Kantonees die gebruikt wordt in Hongkong Lokaal wordt ernaar verwezen als "tim chi" (點字, "puntkarakter") of gebruikelijker "tuk chi" (凸字, "verheven <INSTELLING>") Hoewel het Kantonees zelf wordt geschreven met Chinese karakters, is het Kantonese braille gecodeerd met enkel Kantonese uitspraak, met daar aan toegevoegd enkele speciale codes voor interpunctie, getallen en Latijns alfabet Kantonees braille kan vermengd worden met Engelse tekst Chinees braille Chinees braille (Chinees 汉语現行盲文 / 漢語现行盲文, Pinyin "Hànyǔ Xiànxíng Mángwén")is een brailleschrift voor de Chinese talen, in het bijzonder in de Volksrepubliek China Het systeem verschilt van andere braillecodes, ondanks dat medeklinkers en standaardklinkers zijn geleend van het algemene braille Het gaat verder vooral uit van de fonetiek uit de zhuyin, ook wel bopomofo genoemd Elk Chinees <INSTELLING> wordt vertegenwoordigd door één tot drie karakters in dit brailleschrift Elke Mandarijnse lettergreep is opgedeeld in drie delen die elk met een verschillende brailleletter worden geschreven beginklank, eindklank en toon.
621
www
bereid worden door reactie van tin(IV)chloride met tributylaluminium Tributyltinchloride wordt, net zoals andere tributyltinverbindingen (zoals tributyltinhydride), gebruikt als antisepticum tegen schimmels en mijten en teken Onder andere textiel, leer, papier en hout worden daartegen behandeld Het werd vroeger ook ingezet als antifouling om de aangroei van algen en zeepokken op de scheepsrompen tegen te gaan Het gebruik daartoe is echter sterk gereglementeerd en grotendeels worden alternatieve middelen ingezet Dit vanwege de hoge toxiciteit van organotinverbindingen Kantonees braille Kantonees braille is een versie van het braille voor het Kantonees die gebruikt wordt in Hongkong Lokaal wordt ernaar verwezen als "tim chi" (點字, "puntkarakter") of gebruikelijker "tuk chi" (凸字, "verheven <INSTELLING>") Hoewel het Kantonees zelf wordt geschreven met Chinese karakters, is het Kantonese braille gecodeerd met enkel Kantonese uitspraak, met daar aan toegevoegd enkele speciale codes voor interpunctie, getallen en Latijns alfabet Kantonees braille kan vermengd worden met Engelse tekst Chinees braille Chinees braille (Chinees 汉语現行盲文 / 漢語现行盲文, Pinyin "Hànyǔ Xiànxíng Mángwén")is een brailleschrift voor de Chinese talen, in het bijzonder in de Volksrepubliek China Het systeem verschilt van andere braillecodes, ondanks dat medeklinkers en standaardklinkers zijn geleend van het algemene braille Het gaat verder vooral uit van de fonetiek uit de zhuyin, ook wel bopomofo genoemd Elk Chinees <INSTELLING> wordt vertegenwoordigd door één tot drie karakters in dit brailleschrift Elke Mandarijnse lettergreep is opgedeeld in drie delen die elk met een verschillende brailleletter worden geschreven beginklank, eindklank en toon Japans braille is een systeem van braillecode voor het schrijven van de Japanse taal Het is gebaseerd op het oorspronkelijke braillesysteem In het Japans staat het ook bekend als , letterlijk "puntkarakters" Onderstaande is een overzicht van Japanse braillekarakters met de Japanse hiraganakarakters met daarachter de romaji voor elk <INSTELLING> Japans braille is een op klinkers gebaseerde abugida Dat wil zeggen dat de tekens lettergrepen zijn, maar in tegenstelling tot kana aparte symbolen heeft voor klinkers en medeklinkers en de klinkers voorrang hebben de klinkers worden gevormd in de linkerbovenhoek (punten #, # en #) en kunnen worden gebruikt zonder medeklinker De medeklinkers worden gevormd in de rechteronderhoek (punten #, # en #) en kunnen alleen worden gebruikt in combinatie met een klinker (bijvoorbeeld, Een "t" zonder toevoeging zou gelezen worden als een "wo" De enige uitzondering hierop is de "m", die in de syllabische nasaal ("n") veranderd wanneer deze zonder klinker wordt geschreven Dit is mogelijk een eigenschap van de vormgeving in plaats van toeval, aangezien de syllabische nasaal afgeleid is van de historische "mu ") De halfklinker "y" wordt aangegeven door enkel punt #, een van de klinkerpunten, te gebruiken en de klinkercombinatie te laten vallen Wanneer dit punt zonder medeklinkers wordt geschreven dan geeft dit aan dat de volgende lettergreep een mediale "y" heeft zoals in "mya" Bij lettergrepen die beginnen met een "w" laat men de klinker ook vallen, maar er wordt geen medeklinker geschreven.
600
www
Japans braille is een systeem van braillecode voor het schrijven van de Japanse taal Het is gebaseerd op het oorspronkelijke braillesysteem In het Japans staat het ook bekend als , letterlijk "puntkarakters" Onderstaande is een overzicht van Japanse braillekarakters met de Japanse hiraganakarakters met daarachter de romaji voor elk <INSTELLING> Japans braille is een op klinkers gebaseerde abugida Dat wil zeggen dat de tekens lettergrepen zijn, maar in tegenstelling tot kana aparte symbolen heeft voor klinkers en medeklinkers en de klinkers voorrang hebben de klinkers worden gevormd in de linkerbovenhoek (punten #, # en #) en kunnen worden gebruikt zonder medeklinker De medeklinkers worden gevormd in de rechteronderhoek (punten #, # en #) en kunnen alleen worden gebruikt in combinatie met een klinker (bijvoorbeeld, Een "t" zonder toevoeging zou gelezen worden als een "wo" De enige uitzondering hierop is de "m", die in de syllabische nasaal ("n") veranderd wanneer deze zonder klinker wordt geschreven Dit is mogelijk een eigenschap van de vormgeving in plaats van toeval, aangezien de syllabische nasaal afgeleid is van de historische "mu ") De halfklinker "y" wordt aangegeven door enkel punt #, een van de klinkerpunten, te gebruiken en de klinkercombinatie te laten vallen Wanneer dit punt zonder medeklinkers wordt geschreven dan geeft dit aan dat de volgende lettergreep een mediale "y" heeft zoals in "mya" Bij lettergrepen die beginnen met een "w" laat men de klinker ook vallen, maar er wordt geen medeklinker geschreven Ter illustratie zijn de klinkerpunten in het zwart geschreven en de medeklinkerpunten in het groen Er is geen dergelijk onderscheid bij het daadwerkelijke gebruik Musculus extensor hallucis longus De musculus extensor hallucis longus of lange groteteenstrekker is een van de twee skeletspieren die de grote teen (hallex) strekken (extensie) De spier bevindt zich in de kuit tussen de musculus tibialis anterior en de musculus extensor digitorum longus De andere strekspier is de musculus extensor hallucis brevis, de 'korte groteteenstrekker' in de voet De antagonisten zijn de musculus flexor hallucis longus en de musculus flexor hallucis brevis Hebreeuws braille Hebreews braille is het alfabet voor het braille in het Hebreeuws Het braillesysteem is gebaseerd op het unified international braille, waaraan extra letters zijn toegevoegd Hierdoor stemmen de toewijzingen van de karakters overeen met andere braillesystemen, zoals <PERSOON> braille, Grieks braille, Arabisch braille en meer In tegenstelling tot het Hebreeuwse schrift wordt Hebreeuws braille van links naar rechts gelezen Voor de jaren ### waren er verschillende regionale variaties van het Hebreeuwse braille In ### stelde het Jewish Braille Institute (JBI) of <PERSOON> een internationaal team samen om een uniforme braillecode tot stand te brengen Een belangrijke uitdaging hierin was het ontwerp van de klinkers Op basis van dit eerste ontwerp sponsorde het Library of Congress in dit jaar een publicatie in dit brailleschrift een boek met passages uit de "Talmoed" en andere bronnen.
544
www
de klinkerpunten in het zwart geschreven en de medeklinkerpunten in het groen Er is geen dergelijk onderscheid bij het daadwerkelijke gebruik Musculus extensor hallucis longus De musculus extensor hallucis longus of lange groteteenstrekker is een van de twee skeletspieren die de grote teen (hallex) strekken (extensie) De spier bevindt zich in de kuit tussen de musculus tibialis anterior en de musculus extensor digitorum longus De andere strekspier is de musculus extensor hallucis brevis, de 'korte groteteenstrekker' in de voet De antagonisten zijn de musculus flexor hallucis longus en de musculus flexor hallucis brevis Hebreeuws braille Hebreews braille is het alfabet voor het braille in het Hebreeuws Het braillesysteem is gebaseerd op het unified international braille, waaraan extra letters zijn toegevoegd Hierdoor stemmen de toewijzingen van de karakters overeen met andere braillesystemen, zoals <PERSOON> braille, Grieks braille, Arabisch braille en meer In tegenstelling tot het Hebreeuwse schrift wordt Hebreeuws braille van links naar rechts gelezen Voor de jaren ### waren er verschillende regionale variaties van het Hebreeuwse braille In ### stelde het Jewish Braille Institute (JBI) of <PERSOON> een internationaal team samen om een uniforme braillecode tot stand te brengen Een belangrijke uitdaging hierin was het ontwerp van de klinkers Op basis van dit eerste ontwerp sponsorde het Library of Congress in dit jaar een publicatie in dit brailleschrift een boek met passages uit de "Talmoed" en andere bronnen Bharati braille Bharati braille, ook wel Indiaas braille, is een uniform brailleschrift dat gebruikt wordt voor de talen in <PERSOON> Het schrift is ook de braillestandaard voor Sri Lanka, Nepal en Bangladesh Toen <PERSOON> in ### onafhankelijk werd, kende het elf braillealfabetten die in verschillende delen van het land voor verschillende talen werd gebruikt In ### werd er een standaard overeengekomen die voor het hele land geldt, het "Bharati braille", en later ook werd overgenomen door Sri Lanka, Nepal en Bangladesh Het Bharati braille bestaat uit een zespuntensysteem en volgt de conventie van het unified international braille Het systeem houdt nauw vast aan de transliteratie naar het Latijnse alfabet, zodat bijvoorbeeld Hindi, Urdu, Bengaals en <PERSOON> grotendeels op dezelfde wijze worden weergegeven In het Devanagari wordt "halanta" niet gebruikt bij de laatste letter wanneer een woord eindigt met een medeklinker Voor het Urdu zijn er verschillende uitzonderingen in het Bharati braille Verschillende karakters in het Urdu kennen een andere braillecode dan de uitspraak doet vermoeden De punt aan het einde van een zin () is een weergave van de danda । De dubbele danda (॥) wordt weergegeven met twee punten achter elkaar () Het accent () is een weergave van de shadda in Urdu en de dubbelepunt () wordt ook gebruikt voor de ta marbuta De code voor het punt () wordt gebruikt voor medeklinkers die tot stand komen door aan een andere medeklinker een punt toe te voegen Voor Urdu wordt de basisletter in het Devanagari gebruikt.
545
www
dat gebruikt wordt voor de talen in <PERSOON> Het schrift is ook de braillestandaard voor Sri Lanka, Nepal en Bangladesh Toen <PERSOON> in ### onafhankelijk werd, kende het elf braillealfabetten die in verschillende delen van het land voor verschillende talen werd gebruikt In ### werd er een standaard overeengekomen die voor het hele land geldt, het "Bharati braille", en later ook werd overgenomen door Sri Lanka, Nepal en Bangladesh Het Bharati braille bestaat uit een zespuntensysteem en volgt de conventie van het unified international braille Het systeem houdt nauw vast aan de transliteratie naar het Latijnse alfabet, zodat bijvoorbeeld Hindi, Urdu, Bengaals en <PERSOON> grotendeels op dezelfde wijze worden weergegeven In het Devanagari wordt "halanta" niet gebruikt bij de laatste letter wanneer een woord eindigt met een medeklinker Voor het Urdu zijn er verschillende uitzonderingen in het Bharati braille Verschillende karakters in het Urdu kennen een andere braillecode dan de uitspraak doet vermoeden De punt aan het einde van een zin () is een weergave van de danda । De dubbele danda (॥) wordt weergegeven met twee punten achter elkaar () Het accent () is een weergave van de shadda in Urdu en de dubbelepunt () wordt ook gebruikt voor de ta marbuta De code voor het punt () wordt gebruikt voor medeklinkers die tot stand komen door aan een andere medeklinker een punt toe te voegen Voor Urdu wordt de basisletter in het Devanagari gebruikt Zo worden ਗ਼ in Gurmukhi, غ in Urdu en ग़ "ġa (ɣ)" in Devanagari gevormd door er in Gurmukhi en Devanagari een punt aan toe te voegen; in het Bharati braille worden alle drie door middel van een "punt-G" geschreven De andere punt-digrafen in Urdu zijn "punt-TH" voor ث "θ" (Devanagari थ़), "punt-DH" voor ذ "ð", "punt-JH" voor ژ "ž" (Devanagari झ़), "punt-Ḍ" voor ض "ḏ, punt-Ṭ" voor ط "ṯ" en "punt-ḌH" voor ظ "ẕ (ð̠)" Armeens braille Armeens braille is het alfabet voor het braille in het Armeens Het volgt het "unified international braille" dat de conventie is voor de meeste braillealfabetten in de wereld Hierdoor stemmen de toewijzingen van de karakters overeen met andere braillesystemen, zoals <PERSOON> braille, Grieks braille, Arabisch braille en meer Bulgaars braille Bulgaars braille is het alfabet voor het braille in het Bulgaars In het Bulgaars wordt ernaar verwezen als Брайлова азбука ("Brajlova azboeka"), vertaald "braillealfabet" Het volgt het "unified international braille" dat de conventie is voor de meeste braillealfabetten in de wereld Hierdoor stemmen de toewijzingen van de karakters overeen met andere braillesystemen, zoals <PERSOON> braille, Grieks braille, Arabisch braille en meer Ondanks dat zowel het Bulgaarse als Russische braille zijn afgeleid van het unified international braille, zijn de toewijzingen van de braillecode aan letters niet identiek Tsjechisch braille Tsjechisch braille is het alfabet voor het braille in het Tsjechisch Het volgt het "unified international braille" dat de conventie is voor de meeste braillealfabetten in de wereld.
637
www
in Urdu en ग़ "ġa (ɣ)" in Devanagari gevormd door er in Gurmukhi en Devanagari een punt aan toe te voegen; in het Bharati braille worden alle drie door middel van een "punt-G" geschreven De andere punt-digrafen in Urdu zijn "punt-TH" voor ث "θ" (Devanagari थ़), "punt-DH" voor ذ "ð", "punt-JH" voor ژ "ž" (Devanagari झ़), "punt-Ḍ" voor ض "ḏ, punt-Ṭ" voor ط "ṯ" en "punt-ḌH" voor ظ "ẕ (ð̠)" Armeens braille Armeens braille is het alfabet voor het braille in het Armeens Het volgt het "unified international braille" dat de conventie is voor de meeste braillealfabetten in de wereld Hierdoor stemmen de toewijzingen van de karakters overeen met andere braillesystemen, zoals <PERSOON> braille, Grieks braille, Arabisch braille en meer Bulgaars braille Bulgaars braille is het alfabet voor het braille in het Bulgaars In het Bulgaars wordt ernaar verwezen als Брайлова азбука ("Brajlova azboeka"), vertaald "braillealfabet" Het volgt het "unified international braille" dat de conventie is voor de meeste braillealfabetten in de wereld Hierdoor stemmen de toewijzingen van de karakters overeen met andere braillesystemen, zoals <PERSOON> braille, Grieks braille, Arabisch braille en meer Ondanks dat zowel het Bulgaarse als Russische braille zijn afgeleid van het unified international braille, zijn de toewijzingen van de braillecode aan letters niet identiek Tsjechisch braille Tsjechisch braille is het alfabet voor het braille in het Tsjechisch Het volgt het "unified international braille" dat de conventie is voor de meeste braillealfabetten in de wereld Hongaars braille Hongaars braille is het alfabet voor het braille in het Hongaars Het volgt het "unified international braille" dat de conventie is voor de meeste braillealfabetten in de wereld Hierdoor stemmen de toewijzingen van de karakters overeen met andere braillesystemen, zoals <PERSOON> braille, Grieks braille, Arabisch braille en meer Een verschil met het unified international braille geven de letters "q" en "z" die een andere braillecode hebben gekregen om meer symmetrie tussen de geaccentueerde letters te krijgen De geaccentueerde klinkers zijn afgeleid van de basisklinker door middel van een spiegelbeeld van elkaar De letter "q", die van oorsprong niet in het Hongaarse alfabet voorkomt, wordt opgevuld door de geaccentueerde "ö" Een ongebruikte braillecode werd toegewezen aan de geaccentueerde "ü" Hierdoor ontstaat er het volgende symmetrische patroon voor de klinkers met een umlaut De "Ä" hoort niet tot het oorspronkelijke Hongaarse alfabet De uit medeklinkers bestaande digrafen zijn als afgeleid van hun basismedeklinker, door de "z" te verwisselen, die eveneens niet voorkomt in het oorspronkelijke Hongaarse alfabet Vergelijkbaar met de geaccentueerde klinkers, zijn de digrafen grotendeels gevormd door overeenkomstige spiegelbeelden Hieruit komt het volgende patroon onder de sibilanten Slowaaks braille Slowaaks braille is het alfabet voor het braille in het Slowaaks Het volgt het "unified international braille" dat de conventie is voor de meeste braillealfabetten in de wereld Hierdoor stemmen de toewijzingen van de karakters overeen met andere braillesystemen, zoals <PERSOON> braille, Grieks braille, Arabisch braille en meer Vietnamees braille.
626
www
braille Hongaars braille is het alfabet voor het braille in het Hongaars Het volgt het "unified international braille" dat de conventie is voor de meeste braillealfabetten in de wereld Hierdoor stemmen de toewijzingen van de karakters overeen met andere braillesystemen, zoals <PERSOON> braille, Grieks braille, Arabisch braille en meer Een verschil met het unified international braille geven de letters "q" en "z" die een andere braillecode hebben gekregen om meer symmetrie tussen de geaccentueerde letters te krijgen De geaccentueerde klinkers zijn afgeleid van de basisklinker door middel van een spiegelbeeld van elkaar De letter "q", die van oorsprong niet in het Hongaarse alfabet voorkomt, wordt opgevuld door de geaccentueerde "ö" Een ongebruikte braillecode werd toegewezen aan de geaccentueerde "ü" Hierdoor ontstaat er het volgende symmetrische patroon voor de klinkers met een umlaut De "Ä" hoort niet tot het oorspronkelijke Hongaarse alfabet De uit medeklinkers bestaande digrafen zijn als afgeleid van hun basismedeklinker, door de "z" te verwisselen, die eveneens niet voorkomt in het oorspronkelijke Hongaarse alfabet Vergelijkbaar met de geaccentueerde klinkers, zijn de digrafen grotendeels gevormd door overeenkomstige spiegelbeelden Hieruit komt het volgende patroon onder de sibilanten Slowaaks braille Slowaaks braille is het alfabet voor het braille in het Slowaaks Het volgt het "unified international braille" dat de conventie is voor de meeste braillealfabetten in de wereld Hierdoor stemmen de toewijzingen van de karakters overeen met andere braillesystemen, zoals <PERSOON> braille, Grieks braille, Arabisch braille en meer Vietnamees braille In het Vietnamees wordt ernaar verwezen als "chữ nổi", vertaald "verheven letters" Braille op elektronische schermen wordt "màn hình chữ nổi" genoemd, dat te vertalen is als "braillescherm" Het volgt het "unified international braille" dat de conventie is voor de meeste braillealfabetten in de wereld Hierdoor stemmen de toewijzingen van de karakters overeen met andere braillesystemen, zoals <PERSOON> braille, Grieks braille, Arabisch braille en meer Verder kent het Vietnamese brailleschrift aanvullende karakters voor speciale letters en tonen Musculus extensor hallucis brevis De musculus extensor hallucis brevis of korte groteteenstrekker is een van de twee skeletspieren die de grote teen (hallex) strekken (extensie) De spier bevindt zich aan de bovenzijde van de voet De andere strekspier is de musculus extensor hallucis longus, de 'lange groteteenstrekspier' in de kuit De antagonisten zijn de musculus flexor hallucis longus en de musculus flexor hallucis brevis Nederlands braille Nederlands braille is het alfabet voor het braille van de Nederlandse taal en wordt zowel in <LOCATIE> als <PERSOON> gebruikt In <LOCATIE> werd braille in ### geïntroduceerd In de jaren daarna kwamen vijf verschillende systemen voor samentrekkingen (vergelijkbaar met afkortingen in stenografie) in gebruik, waaronder een systeem dat gebaseerd was op de uitspraak In ### werd de Vlaams-Nederlandse Braille-commissie opgericht om te komen tot een uniform systeem van samentrekkingen voor het Nederlandse brailleschrift Het toen ontwikkelde systeem is sinds ### de standaard voor beide landen.
559
www
het Vietnamees wordt ernaar verwezen als "chữ nổi", vertaald "verheven letters" Braille op elektronische schermen wordt "màn hình chữ nổi" genoemd, dat te vertalen is als "braillescherm" Het volgt het "unified international braille" dat de conventie is voor de meeste braillealfabetten in de wereld Hierdoor stemmen de toewijzingen van de karakters overeen met andere braillesystemen, zoals <PERSOON> braille, Grieks braille, Arabisch braille en meer Verder kent het Vietnamese brailleschrift aanvullende karakters voor speciale letters en tonen Musculus extensor hallucis brevis De musculus extensor hallucis brevis of korte groteteenstrekker is een van de twee skeletspieren die de grote teen (hallex) strekken (extensie) De spier bevindt zich aan de bovenzijde van de voet De andere strekspier is de musculus extensor hallucis longus, de 'lange groteteenstrekspier' in de kuit De antagonisten zijn de musculus flexor hallucis longus en de musculus flexor hallucis brevis Nederlands braille Nederlands braille is het alfabet voor het braille van de Nederlandse taal en wordt zowel in <LOCATIE> als <PERSOON> gebruikt In <LOCATIE> werd braille in ### geïntroduceerd In de jaren daarna kwamen vijf verschillende systemen voor samentrekkingen (vergelijkbaar met afkortingen in stenografie) in gebruik, waaronder een systeem dat gebaseerd was op de uitspraak In ### werd de Vlaams-Nederlandse Braille-commissie opgericht om te komen tot een uniform systeem van samentrekkingen voor het Nederlandse brailleschrift Het toen ontwikkelde systeem is sinds ### de standaard voor beide landen Dankzij deze standaard worden in tal van braillesystemen, zoals <PERSOON> braille, Grieks braille en Arabisch braille, dezelfde klanken met dezelfde braillecodes weergegeven Met # braillepuntjes kan je slechts ## combinaties maken Na de bovenstaande (accent)letters en courante interpunctie zijn er daarvan al ## opgebruikt De zeven overgebleven combinaties gaan naar braillespecifieke tekens Er zijn allerlei strategieën nodig om met de beschikbare ## combinaties zoveel mogelijk symbolen weer te geven Zo "verspilde" <PERSOON> geen ## combinaties aan de cijfers, maar bedacht hij het cijferteken Plaatst men dit teken voor de eerste tien letters van het alfabet dan worden het cijfers Cijferteken <INSTELLING> wordt dan ### Verder hebben heel wat combinaties meerdere betekenissen, afhankelijk van hun context De combinatie voor het ! wordt ook gebruikt voor + op voorwaarde dat er voor en na een spatie staat Waar toch verwarring mogelijk is, gebruikt men het sleutelteken tweede betekenis Dezelfde combinatie braillepunten kan ç en & betekenen Ampersand komt minder vaak voor dus is dit de tweede betekenis en moet het worden voorafgegaan door het sleutelteken tweede betekenis De regels verschillen van taalgebied tot taalgebied Elke taal heeft zijn specifieke tekens, die niet allemaal kunnen worden voorgesteld met de ## beschikbare combinaties De regels voor het Nederlands zijn vastgelegd in de braillestandaard voor algemeen gebruik in het Nederlandse taalgebied Musculus quadratus plantae.
539
www
braille en Arabisch braille, dezelfde klanken met dezelfde braillecodes weergegeven Met # braillepuntjes kan je slechts ## combinaties maken Na de bovenstaande (accent)letters en courante interpunctie zijn er daarvan al ## opgebruikt De zeven overgebleven combinaties gaan naar braillespecifieke tekens Er zijn allerlei strategieën nodig om met de beschikbare ## combinaties zoveel mogelijk symbolen weer te geven Zo "verspilde" <PERSOON> geen ## combinaties aan de cijfers, maar bedacht hij het cijferteken Plaatst men dit teken voor de eerste tien letters van het alfabet dan worden het cijfers Cijferteken <INSTELLING> wordt dan ### Verder hebben heel wat combinaties meerdere betekenissen, afhankelijk van hun context De combinatie voor het ! wordt ook gebruikt voor + op voorwaarde dat er voor en na een spatie staat Waar toch verwarring mogelijk is, gebruikt men het sleutelteken tweede betekenis Dezelfde combinatie braillepunten kan ç en & betekenen Ampersand komt minder vaak voor dus is dit de tweede betekenis en moet het worden voorafgegaan door het sleutelteken tweede betekenis De regels verschillen van taalgebied tot taalgebied Elke taal heeft zijn specifieke tekens, die niet allemaal kunnen worden voorgesteld met de ## beschikbare combinaties De regels voor het Nederlands zijn vastgelegd in de braillestandaard voor algemeen gebruik in het Nederlandse taalgebied Musculus quadratus plantae Het is een van de weinige spieren in de voet zonder een homologon in de hand Cardiogenetica Cardiogenetica is de medische wetenschap die zich richt op genetisch onderzoek naar erfelijke hartziekten en het risico op plotse hartdood (overlijden aan een hartziekte) Cardiogenetica wordt bedreven door én cardiologen én klinisch genetici Zij identificeren en karakteriseren de genen die betrokken zijn bij erfelijke hart- en vaatziekten en doen onderzoek naar de functionele consequenties van genetische mutaties In <LOCATIE> overlijdt jaarlijks # op de ### mensen aan een plotse dood Vooral bij personen jonger dan <LEEFTIJD> jaar die getroffen worden, is meestal sprake van een erfelijke hartaandoening Voorbeelden zijn hypertrofische cardiomyopathie en het lange-QT-syndroom Familieleden van deze jonge patiënten hebben, omdat de ziekte overerfbaar is, een sterk verhoogd risico om ook plots te overlijden Tenzij goed genetisch gescreend is een dodelijke genetische hartziekte vrijwel niet op te sporen totdat het te laat is Bekend Nederlands genetisch cardioloog <PERSOON>, een van de redacteuren van het medisch standaardwerk "Clinical Cardiogenetics", pleit voor het doen van preventief genetisch onderzoek (cardiogen DNA-testen) bij sporters Het checken van (ogenschijnlijk) gezonde topsporters en amateursporters op hun risico op plots overlijden tijdens inspanning Preventieve behandeling leidt, zo stelt hij, tot een duidelijke verlaging van de kans op overlijden op of buiten het sportveld Deze aandoeningen zijn namelijk meestal goed te behandelen door middel van leefstijladviezen, medicatie en soms door implantatie van een defibrillator (ICD) Plotse hartdood kan zo worden voorkomen Musculi lumbricales pedis De musculi lumbricales pedis zijn een viertal skeletspieren in de voetzool die hun oorsprong hebben aan de pees van de musculus flexor digitorum longus.
543
www
hartziekten en het risico op plotse hartdood (overlijden aan een hartziekte) Cardiogenetica wordt bedreven door én cardiologen én klinisch genetici Zij identificeren en karakteriseren de genen die betrokken zijn bij erfelijke hart- en vaatziekten en doen onderzoek naar de functionele consequenties van genetische mutaties In <LOCATIE> overlijdt jaarlijks # op de ### mensen aan een plotse dood Vooral bij personen jonger dan <LEEFTIJD> jaar die getroffen worden, is meestal sprake van een erfelijke hartaandoening Voorbeelden zijn hypertrofische cardiomyopathie en het lange-QT-syndroom Familieleden van deze jonge patiënten hebben, omdat de ziekte overerfbaar is, een sterk verhoogd risico om ook plots te overlijden Tenzij goed genetisch gescreend is een dodelijke genetische hartziekte vrijwel niet op te sporen totdat het te laat is Bekend Nederlands genetisch cardioloog <PERSOON>, een van de redacteuren van het medisch standaardwerk "Clinical Cardiogenetics", pleit voor het doen van preventief genetisch onderzoek (cardiogen DNA-testen) bij sporters Het checken van (ogenschijnlijk) gezonde topsporters en amateursporters op hun risico op plots overlijden tijdens inspanning Preventieve behandeling leidt, zo stelt hij, tot een duidelijke verlaging van de kans op overlijden op of buiten het sportveld Deze aandoeningen zijn namelijk meestal goed te behandelen door middel van leefstijladviezen, medicatie en soms door implantatie van een defibrillator (ICD) Plotse hartdood kan zo worden voorkomen Musculi lumbricales pedis De musculi lumbricales pedis zijn een viertal skeletspieren in de voetzool die hun oorsprong hebben aan de pees van de musculus flexor digitorum longus De spiertjes hebben insertie aan de proximale falangen van de tenen via de pezen van de musculus extensor digitorum longus De spiertjes laten het buitenste gewricht strekken terwijl het metatarsale gewricht buigt Overeenkomstige spieren in de hand zijn de musculi lumbricales manus Kaakfysiotherapie Kaakfysiotherapie is een verbijzondering binnen de paramedische zorg De medische naam ervoor is orofaciale fysiotherapie (os = mond, facies = gezicht) De termen orofaciaal, craniomandibulair (cranium = schedel, mandibula = onderkaak) en temporomandibulair (os temporale= slaapbeen) worden door elkaar heen gebruikt Omdat de laatste twee termen meer het kaakgewricht aanduiden, is het raadzaam om deze term te reserveren voor klachten betreffende het kaakgewricht Vroeger werden klachten binnen het orofaciale gebied ook wel aangeduid met de term ‘het Costen-syndroom’, echter deze term is verouderd en niet meer gangbaar De orofaciaal fysiotherapeut richt zich op klachten binnen het gehele hoofd-/halsgebied tot en met de schoudergordel Te denken valt bijvoorbeeld aan hoofdpijn, tandenknarsen, tandklemmen, beperkte mondopening Door de klachten in kaart te brengen kan de behandelaar adviseren, begeleiden en samen met de cliënt een behandelplan opstellen om de klachten te verminderen of te elimineren De orofaciaal fysiotherapeut werkt in overleg met huisarts, tandarts, kaakchirurg, orthodontist en psycholoog Orofaciale fysiotherapie is een post-academische opleiding Na het volgen van de bachelor-opleiding tot fysiotherapeut kan deze de opleiding "musculoskeletale revalidatie" volgen met als uitstroomprofiel orofaciale fysiotherapie.
532
www
hebben insertie aan de proximale falangen van de tenen via de pezen van de musculus extensor digitorum longus De spiertjes laten het buitenste gewricht strekken terwijl het metatarsale gewricht buigt Overeenkomstige spieren in de hand zijn de musculi lumbricales manus Kaakfysiotherapie Kaakfysiotherapie is een verbijzondering binnen de paramedische zorg De medische naam ervoor is orofaciale fysiotherapie (os = mond, facies = gezicht) De termen orofaciaal, craniomandibulair (cranium = schedel, mandibula = onderkaak) en temporomandibulair (os temporale= slaapbeen) worden door elkaar heen gebruikt Omdat de laatste twee termen meer het kaakgewricht aanduiden, is het raadzaam om deze term te reserveren voor klachten betreffende het kaakgewricht Vroeger werden klachten binnen het orofaciale gebied ook wel aangeduid met de term ‘het Costen-syndroom’, echter deze term is verouderd en niet meer gangbaar De orofaciaal fysiotherapeut richt zich op klachten binnen het gehele hoofd-/halsgebied tot en met de schoudergordel Te denken valt bijvoorbeeld aan hoofdpijn, tandenknarsen, tandklemmen, beperkte mondopening Door de klachten in kaart te brengen kan de behandelaar adviseren, begeleiden en samen met de cliënt een behandelplan opstellen om de klachten te verminderen of te elimineren De orofaciaal fysiotherapeut werkt in overleg met huisarts, tandarts, kaakchirurg, orthodontist en psycholoog Orofaciale fysiotherapie is een post-academische opleiding Na het volgen van de bachelor-opleiding tot fysiotherapeut kan deze de opleiding "musculoskeletale revalidatie" volgen met als uitstroomprofiel orofaciale fysiotherapie Hierna heeft een algemeen fysiotherapeut voldoende competenties om patiënten met orofaciale klachten te onderzoeken en behandelen Masters kunnen zich laten registreren in het register van het "Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie" (KNGF) en de "Nederlandse vereniging van Orofaciale Fysiotherapie" (NvOF) Alglucosidase alfa Alglucosidase alfa (Myozyme) is het kunstmatige analoge enzym dat gebruikt wordt om de gevolgen van het grotendeels ontbreken ervan bij de ziekte van <PERSOON> te beperken De productie geschiedt in ovariumcellen van de Chinese hamster met behulp van recombinante-DNA-technologie Het dient #x per # weken intraveneus te worden toegediend Het in ### door de Amerikaanse firma Genzyme ontwikkelde weesgeneesmiddel is door de EMEA in ### toegelaten voor de behandeling van de ziekte van <PERSOON> De effectiviteit voor het gebruik bij zeer jonge kinderen blijkt hoog Deze kinderen met de klassieke vorm hebben vrijwel geen eigen enzymactiviteit Bij manifestatie op latere leeftijd is de enzymactiviteit slechts verlaagd en heeft de behandeling minder zin Patiënten die de ziekte op latere leeftijd krijgen hebben dus maar beperkt baat bij het middel Vanwege de hoge jaarlijkse kosten (### ### - ### ### euro per jaar) en de beperkte effectiviteit stelt het Nederlandse College voor zorgverzekeringen de vergoeding ter discussie voor deze oudere patiënten In januari ### ontstond een tekort van Myozyme Dit had tot gevolg dat tijdelijk de prioriteit kwam te liggen in levering aan kinderen Twee maanden later was het tekort opgelost Op <DATUM> lekte een Nederlands concept CVZ-rapport uit Twee stellingnames gaven veel publieke discussie.
551
www
registreren in het register van het "Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie" (KNGF) en de "Nederlandse vereniging van Orofaciale Fysiotherapie" (NvOF) Alglucosidase alfa Alglucosidase alfa (Myozyme) is het kunstmatige analoge enzym dat gebruikt wordt om de gevolgen van het grotendeels ontbreken ervan bij de ziekte van <PERSOON> te beperken De productie geschiedt in ovariumcellen van de Chinese hamster met behulp van recombinante-DNA-technologie Het dient #x per # weken intraveneus te worden toegediend Het in ### door de Amerikaanse firma Genzyme ontwikkelde weesgeneesmiddel is door de EMEA in ### toegelaten voor de behandeling van de ziekte van <PERSOON> De effectiviteit voor het gebruik bij zeer jonge kinderen blijkt hoog Deze kinderen met de klassieke vorm hebben vrijwel geen eigen enzymactiviteit Bij manifestatie op latere leeftijd is de enzymactiviteit slechts verlaagd en heeft de behandeling minder zin Patiënten die de ziekte op latere leeftijd krijgen hebben dus maar beperkt baat bij het middel Vanwege de hoge jaarlijkse kosten (### ### - ### ### euro per jaar) en de beperkte effectiviteit stelt het Nederlandse College voor zorgverzekeringen de vergoeding ter discussie voor deze oudere patiënten In januari ### ontstond een tekort van Myozyme Dit had tot gevolg dat tijdelijk de prioriteit kwam te liggen in levering aan kinderen Twee maanden later was het tekort opgelost Op <DATUM> lekte een Nederlands concept CVZ-rapport uit Twee stellingnames gaven veel publieke discussie Dit was conform het CVZ advies Op <DATUM> werd bekendgemaakt dat wetenschappers van <INSTELLING> erin waren geslaagd om het geneesmiddel op een relatief goedkope wijze op zeer kleine schaal na te maken, voor minimaal ## ### euro per patiënt volgens inschatting van de initiator van het onderzoek <PERSOON> Maar het in de handel brengen van dit biosimilar heeft nog een lange weg te gaan Syndroom van Wolfram Het syndroom van Wolfram of DIDMOAD-syndroom is een zeldzame, genetische ziekte, die de hersenen, de hersenstam en het centrale zenuwstelsel aantast, met als mogelijke gevolgen onder meer diabetes mellitus, blindheid en doofheid Het werd voor het eerst beschreven door <PERSOON> in ### Brontofobie Brontofobie, brontefobie of tonitrofobie is een abnormale angst voor onweer, in het bijzonder voor donder/donderslagen Brontofobie is een behandelbare fobie, die zich zowel bij mens als dier kan ontwikkelen Het woord is afkomstig van de Griekse woorden βροντή "bronté", donder en φόβος "phóbos", angst/vrees Het begrip geeft daarmee in het Oudgrieks ook specifiek de angst voor "donder(slagen)" aan en niet voor "onweer" in het algemeen Als synoniem wordt ook keraunofobie gebruikt, wat ook omschreven wordt als "angst voor onweer" Het begrip "keraunofobie" kan echter ook duidelijk anders omschreven worden als "angst voor bliksem" net zoals astrapofobie Deze laatste betekenis komt meer overeen met de Oudgriekse herkomst van het woord, aangezien κεραυνός "keraunós" letterlijk bliksem betekent In die betekenis lijkt "keraunofobie" dan ook wezenlijk anders te zijn dan "brontofobie".
581
www
dat wetenschappers van <INSTELLING> erin waren geslaagd om het geneesmiddel op een relatief goedkope wijze op zeer kleine schaal na te maken, voor minimaal ## ### euro per patiënt volgens inschatting van de initiator van het onderzoek <PERSOON> Maar het in de handel brengen van dit biosimilar heeft nog een lange weg te gaan Syndroom van Wolfram Het syndroom van Wolfram of DIDMOAD-syndroom is een zeldzame, genetische ziekte, die de hersenen, de hersenstam en het centrale zenuwstelsel aantast, met als mogelijke gevolgen onder meer diabetes mellitus, blindheid en doofheid Het werd voor het eerst beschreven door <PERSOON> in ### Brontofobie Brontofobie, brontefobie of tonitrofobie is een abnormale angst voor onweer, in het bijzonder voor donder/donderslagen Brontofobie is een behandelbare fobie, die zich zowel bij mens als dier kan ontwikkelen Het woord is afkomstig van de Griekse woorden βροντή "bronté", donder en φόβος "phóbos", angst/vrees Het begrip geeft daarmee in het Oudgrieks ook specifiek de angst voor "donder(slagen)" aan en niet voor "onweer" in het algemeen Als synoniem wordt ook keraunofobie gebruikt, wat ook omschreven wordt als "angst voor onweer" Het begrip "keraunofobie" kan echter ook duidelijk anders omschreven worden als "angst voor bliksem" net zoals astrapofobie Deze laatste betekenis komt meer overeen met de Oudgriekse herkomst van het woord, aangezien κεραυνός "keraunós" letterlijk bliksem betekent In die betekenis lijkt "keraunofobie" dan ook wezenlijk anders te zijn dan "brontofobie" In het Oudgrieks betekent het werkwoord βροντᾶν eenmaal niet alleen het "donderen" bij onweer, maar ook bijvoorbeeld het donderen van een stem Agalsidase alfa Agalsidase alfa (merknaam Replagal) is een weesgeneesmiddel voor enzymvervangende therapie bij behandeling van de ziekte van Fabry Het vervangt het ontbrekende alpha-galactosidase een glycoside hydrolase-enzym Het middel doet de nierfunctie stabiliseren of vertraagt het optreden van terminaal nierfalen Agalsidase alfa is goedgekeurd voor de Europese markt in ### De Amerikaanse FDA heeft nog geen goedkeuring verleend De kosten voor het gebruik van Agalsidase alfa bedragen een kleine ### ### euro per patiënt per jaar, uitgaande van een patiënt van ## kg en dosering van #,# mg/kg <PERSOON>, <DATUM> – aldaar, <DATUM> was een <PERSOON> medicus Schamberger werd in ### geboren als zoon van <PERSOON> immigranten Hij begon in ### met zijn studie geneeskunde Drie jaren later voltooide hij deze opleiding en reisde door Noord-Duitsland, Denemarken, Zweden en <LOCATIE> In ### trad Schamberger in dienst bij de VOC In ### voer hij naar Batavia Aan het eind van de veertiger jaren van de zeventiende eeuw was hij werkzaam als chirurg in Dejima (Japan) Schamberger speelde een rol in de Westerse stijl van de geneeskunde In ### keerde hij terug naar <LOCATIE> en in ### werd hij poorter van Leipzig en begon aldaar te fungeren als koopman Schamberger overleed in het eerste decennium van de achttiende eeuw in zijn geboorteplaats in de deelstaat Saksen.
604
www
eenmaal niet alleen het "donderen" bij onweer, maar ook bijvoorbeeld het donderen van een stem Agalsidase alfa Agalsidase alfa (merknaam Replagal) is een weesgeneesmiddel voor enzymvervangende therapie bij behandeling van de ziekte van Fabry Het vervangt het ontbrekende alpha-galactosidase een glycoside hydrolase-enzym Het middel doet de nierfunctie stabiliseren of vertraagt het optreden van terminaal nierfalen Agalsidase alfa is goedgekeurd voor de Europese markt in ### De Amerikaanse FDA heeft nog geen goedkeuring verleend De kosten voor het gebruik van Agalsidase alfa bedragen een kleine ### ### euro per patiënt per jaar, uitgaande van een patiënt van ## kg en dosering van #,# mg/kg <PERSOON>, <DATUM> – aldaar, <DATUM> was een <PERSOON> medicus Schamberger werd in ### geboren als zoon van <PERSOON> immigranten Hij begon in ### met zijn studie geneeskunde Drie jaren later voltooide hij deze opleiding en reisde door Noord-Duitsland, Denemarken, Zweden en <LOCATIE> In ### trad Schamberger in dienst bij de VOC In ### voer hij naar Batavia Aan het eind van de veertiger jaren van de zeventiende eeuw was hij werkzaam als chirurg in Dejima (Japan) Schamberger speelde een rol in de Westerse stijl van de geneeskunde In ### keerde hij terug naar <LOCATIE> en in ### werd hij poorter van Leipzig en begon aldaar te fungeren als koopman Schamberger overleed in het eerste decennium van de achttiende eeuw in zijn geboorteplaats in de deelstaat Saksen Velaglucerase alfa (merknaam VPRIV) is een weesgeneesmiddel voor enzymvervangende therapie bij de ziekte van Gaucher Velaglucerase alfa blijkt even effectief voor het verminderen van anemie als het te vervangen enzym imiglucerase Met gebruik van velaglucerase alfa nemen de lever- en miltvergrotingen sterk af Ook verschijnselen als skeletafwijkingen worden gereduceerd Er hangt een stevig prijskaartje aan het gebruikte middel dat afhankelijk van de gebruikte dosering tot ### ### euro per jaar kan oplopen Het middel dient levenslang gebruikt te blijven worden Het middel is in ### goedgekeurd door de Amerikaanse FDA en de Europese EMEA Dasatinib Dasatinib, eerder aangeduid met BMS-###, en vermarkt onder de naam Sprycel is een geneesmiddel dat gebruikt wordt bij de behandeling van chronische myeloïde leukemie Dasatinib is een oraal tyrosine kinase inhibitor dat ingezet wordt na behandeling met imatinib en Philadelphia chromosoom-positieve acute lymfoblastische leukemie Het middel wordt onderzocht op bruikbaarheid voor onder meer vergevorderde prostaatkanker De stof is opgenomen in de lijst van essentiële geneesmiddelen van de WHO Weerborstel Een weerborstel (ook dwarrel of flap) is een deel van het hoofdhaar dat niet natuurlijk meevalt met de rest van het hoofdhaar Het wel of niet hebben van weerbarstig of weerspannig haar is erfelijk bepaald Het woord weerborstel stamt voort uit het Middelnederlands "wederborschtig", wat weerbarstig of tegendraads betekent "Weerborstels" was het boekenweekgeschenk ###, van <PERSOON> De titel verwees naar het weerbarstig <INSTELLING> van de hoofdpersoon Carglumaatzuur.
565
www
alfa (merknaam VPRIV) is een weesgeneesmiddel voor enzymvervangende therapie bij de ziekte van Gaucher Velaglucerase alfa blijkt even effectief voor het verminderen van anemie als het te vervangen enzym imiglucerase Met gebruik van velaglucerase alfa nemen de lever- en miltvergrotingen sterk af Ook verschijnselen als skeletafwijkingen worden gereduceerd Er hangt een stevig prijskaartje aan het gebruikte middel dat afhankelijk van de gebruikte dosering tot ### ### euro per jaar kan oplopen Het middel dient levenslang gebruikt te blijven worden Het middel is in ### goedgekeurd door de Amerikaanse FDA en de Europese EMEA Dasatinib Dasatinib, eerder aangeduid met BMS-###, en vermarkt onder de naam Sprycel is een geneesmiddel dat gebruikt wordt bij de behandeling van chronische myeloïde leukemie Dasatinib is een oraal tyrosine kinase inhibitor dat ingezet wordt na behandeling met imatinib en Philadelphia chromosoom-positieve acute lymfoblastische leukemie Het middel wordt onderzocht op bruikbaarheid voor onder meer vergevorderde prostaatkanker De stof is opgenomen in de lijst van essentiële geneesmiddelen van de WHO Weerborstel Een weerborstel (ook dwarrel of flap) is een deel van het hoofdhaar dat niet natuurlijk meevalt met de rest van het hoofdhaar Het wel of niet hebben van weerbarstig of weerspannig haar is erfelijk bepaald Het woord weerborstel stamt voort uit het Middelnederlands "wederborschtig", wat weerbarstig of tegendraads betekent "Weerborstels" was het boekenweekgeschenk ###, van <PERSOON> De titel verwees naar het weerbarstig <INSTELLING> van de hoofdpersoon Carglumaatzuur De Europese goedkeuring dateert van <DATUM> Carglumaatzuur zorgt ervoor dat de hoge ammoniakhoeveelheid in het bloed (hyperammoniëmie ) beperkt wordt doordat deze verbinding het enzym activeert dat ammoniak afbreekt Het middel is door de Amerikaanse FDA pas goedgekeurd voor behandeling van hyperammonaemie op <DATUM> De benodigde dagelijkse dosis ligt tussen ### en ### mg/kg en wordt aangepast om de plasmaconcentratie van ammoniak te optimaliseren Op <DATUM> kwam het middel plotseling weer in het Nederlandse nieuws vanwege de hoge kosten in vergelijking met de magistrale bereiding door een lokale apotheker die het middel maakte tegen #% van de kosten van het geregistreerde product De Haagse Transvaal apotheek van de apothekers <PERSOON> en <PERSOON>, won op <DATUM> reeds het kort geding van de handelsfirma, en mocht het middel zelf blijven vervaardigen Wegens onvoldoende steun van de plaatselijke zorgverzekeraar Delta <PERSOON>, is de apotheek er uiteindelijk mee gestopt Hepatosplenomegalie Hepatosplenomegalie is de medische term voor een gecombineerde vergroting van de lever (hepatomegalie) en van de milt (splenomegalie) De aandoening wordt vastgesteld door lichamelijk onderzoek Soms is palpatie al voldoende, als de lever en milt onder de ribbenboog (onderste rand van de ribbenkast) voelbaar zijn Vaak is aanvullend onderzoek, zoals een echografie of computertomografie, wel nodig Om niet alleen een indruk te krijgen van de grootte van de organen maar ook van hun functie, kunnen bijvoorbeeld bloedonderzoek of een biopsie noodzakelijk zijn.
535
www
dateert van <DATUM> Carglumaatzuur zorgt ervoor dat de hoge ammoniakhoeveelheid in het bloed (hyperammoniëmie ) beperkt wordt doordat deze verbinding het enzym activeert dat ammoniak afbreekt Het middel is door de Amerikaanse FDA pas goedgekeurd voor behandeling van hyperammonaemie op <DATUM> De benodigde dagelijkse dosis ligt tussen ### en ### mg/kg en wordt aangepast om de plasmaconcentratie van ammoniak te optimaliseren Op <DATUM> kwam het middel plotseling weer in het Nederlandse nieuws vanwege de hoge kosten in vergelijking met de magistrale bereiding door een lokale apotheker die het middel maakte tegen #% van de kosten van het geregistreerde product De Haagse Transvaal apotheek van de apothekers <PERSOON> en <PERSOON>, won op <DATUM> reeds het kort geding van de handelsfirma, en mocht het middel zelf blijven vervaardigen Wegens onvoldoende steun van de plaatselijke zorgverzekeraar Delta <PERSOON>, is de apotheek er uiteindelijk mee gestopt Hepatosplenomegalie Hepatosplenomegalie is de medische term voor een gecombineerde vergroting van de lever (hepatomegalie) en van de milt (splenomegalie) De aandoening wordt vastgesteld door lichamelijk onderzoek Soms is palpatie al voldoende, als de lever en milt onder de ribbenboog (onderste rand van de ribbenkast) voelbaar zijn Vaak is aanvullend onderzoek, zoals een echografie of computertomografie, wel nodig Om niet alleen een indruk te krijgen van de grootte van de organen maar ook van hun functie, kunnen bijvoorbeeld bloedonderzoek of een biopsie noodzakelijk zijn Een verhoogde druk in het adersysteem, bijvoorbeeld door onvoldoende werking van de rechter harthelft (rechtsdecompensatie), kan op de lange duur ook hepatosplenomegalie veroorzaken Er zijn echter nog meer mogelijke oorzaken beschreven De wijze van behandeling hangt sterk af van de oorzaak van de hepatosplenomegalie en kan daarom zeer verschillend zijn Sint-Jacobsgasthuis (Tongeren) Het Sint-Jacobsgasthuis is een middeleeuws gasthuis en voormalig ziekenhuis in de Belgische stad Tongeren Het eerste Sint-Jacobsgasthuis werd gesticht als een herberg die enkel onderdak verschafte aan pelgrims die op weg waren naar<PERSOON> Het gasthuis bevond zich samen met het oude begijnhof aan de <LOCATIE>Tongeren-Bonen in de buurt van de Kruispoort De precieze stichtingsdatum van het gasthuis ligt niet vast, maar een oorkonde uit ### spreekt over een schenking aan het gasthuis die zich <LEEFTIJD> jaar eerder had voltrokken Men kan dus stellen dat het gasthuis al vóór ### bestond Door de bouw van de middeleeuwse omwalling in de tweede helft van de ##e eeuw kwam het gasthuis buiten de stadsmuren te liggen In ### werden het gasthuis en de gasthuiskapel afgebroken zodat de grachten, die de stad moesten beschermen, verbreed konden worden In het voorjaar van ### werd begonnen met de bouw van een nieuw gasthuis op een perceel binnen de muren ter hoogte van de Maastrichterpoort Het Sint-Jacobsgasthuis werd geleid door een prior die werd bijgestaan door telkens vier broeders en zes zusters.
527
www
door onvoldoende werking van de rechter harthelft (rechtsdecompensatie), kan op de lange duur ook hepatosplenomegalie veroorzaken Er zijn echter nog meer mogelijke oorzaken beschreven De wijze van behandeling hangt sterk af van de oorzaak van de hepatosplenomegalie en kan daarom zeer verschillend zijn Sint-Jacobsgasthuis (Tongeren) Het Sint-Jacobsgasthuis is een middeleeuws gasthuis en voormalig ziekenhuis in de Belgische stad Tongeren Het eerste Sint-Jacobsgasthuis werd gesticht als een herberg die enkel onderdak verschafte aan pelgrims die op weg waren naar<PERSOON> Het gasthuis bevond zich samen met het oude begijnhof aan de <LOCATIE>Tongeren-Bonen in de buurt van de Kruispoort De precieze stichtingsdatum van het gasthuis ligt niet vast, maar een oorkonde uit ### spreekt over een schenking aan het gasthuis die zich <LEEFTIJD> jaar eerder had voltrokken Men kan dus stellen dat het gasthuis al vóór ### bestond Door de bouw van de middeleeuwse omwalling in de tweede helft van de ##e eeuw kwam het gasthuis buiten de stadsmuren te liggen In ### werden het gasthuis en de gasthuiskapel afgebroken zodat de grachten, die de stad moesten beschermen, verbreed konden worden In het voorjaar van ### werd begonnen met de bouw van een nieuw gasthuis op een perceel binnen de muren ter hoogte van de Maastrichterpoort Het Sint-Jacobsgasthuis werd geleid door een prior die werd bijgestaan door telkens vier broeders en zes zusters In de ##e eeuw wou het gasthuis niet langer instaan voor de verzorging van zieken en wilden ze enkel pelgrims opnemen, dit tot ongenoegen van het stadsbestuur en de prins-bisschoppen Tijdens de <PERSOON> tijd in België verlieten de zusters de gebouwen en werd de kapel gesloten Op <DATUM> werd het beheer van het gasthuiscomplex overgedragen aan de Commissie der Burgerlijke Godshuizen Het Sint-Jacobusgasthuis zou blijven fungeren als ziekenhuis tot aan de inwijding van het nieuwe Sint-Jacobushospitaal in ### <PERSOON> ### bevindt zich in het gasthuis een hotel en een winkelcentrum Het voormalige gasthuis is gebouwd in classicistische stijl in ### De gebouwen bevinden zich rond een rechthoekige en een halfronde binnenplaats Het hoofdgebouw bevindt zich aan de <LOCATIE>Het gebouw is opgetrokken uit baksteen en de cordons, de hoekblokken en vensteromlijstingen zijn afgewerkt in arduin Het gebouw telt twee lagen en wordt bedekt door een zadeldak De voorgevel is negentien traveeën breed; het centrale gedeelte telt negen traveeën, de risalieten aan weerszijden tellen elk vijf traveeën over een diepte van drie traveeën Centraal in de voorgevel bevindt zich een rondbogige toegangspoort Ten zuiden van het hoofdgebouw bevindt zich het halfronde dienstgebouw Dit gebouw is toegankelijk door een poort aan de <LOCATIE>De huidige gasthuiskapel werd gebouwd in ### Deze kleine zaalkerk is vier traveeën breed met een vlakke koorsluiting De gevel bestaat uit bakstenen en is afgewerkt met kalksteen voor de plint en met mergelsteen voor de banden, de hoekblokken en de kroonlijst Het gebouw wordt bedekt door een zadeldak bekroond met een zeszijdige dakruiter.
546
www
opnemen, dit tot ongenoegen van het stadsbestuur en de prins-bisschoppen Tijdens de <PERSOON> tijd in België verlieten de zusters de gebouwen en werd de kapel gesloten Op <DATUM> werd het beheer van het gasthuiscomplex overgedragen aan de Commissie der Burgerlijke Godshuizen Het Sint-Jacobusgasthuis zou blijven fungeren als ziekenhuis tot aan de inwijding van het nieuwe Sint-Jacobushospitaal in ### <PERSOON> ### bevindt zich in het gasthuis een hotel en een winkelcentrum Het voormalige gasthuis is gebouwd in classicistische stijl in ### De gebouwen bevinden zich rond een rechthoekige en een halfronde binnenplaats Het hoofdgebouw bevindt zich aan de <LOCATIE>Het gebouw is opgetrokken uit baksteen en de cordons, de hoekblokken en vensteromlijstingen zijn afgewerkt in arduin Het gebouw telt twee lagen en wordt bedekt door een zadeldak De voorgevel is negentien traveeën breed; het centrale gedeelte telt negen traveeën, de risalieten aan weerszijden tellen elk vijf traveeën over een diepte van drie traveeën Centraal in de voorgevel bevindt zich een rondbogige toegangspoort Ten zuiden van het hoofdgebouw bevindt zich het halfronde dienstgebouw Dit gebouw is toegankelijk door een poort aan de <LOCATIE>De huidige gasthuiskapel werd gebouwd in ### Deze kleine zaalkerk is vier traveeën breed met een vlakke koorsluiting De gevel bestaat uit bakstenen en is afgewerkt met kalksteen voor de plint en met mergelsteen voor de banden, de hoekblokken en de kroonlijst Het gebouw wordt bedekt door een zadeldak bekroond met een zeszijdige dakruiter Het altaar, de orgelkast en de biechtstoel zijn allen classicistische houtsnijwerken en dateren uit de tweede helft van de ##e eeuw In deze kapel liet<PERSOON>, graaf van Betho, een marmeren mausoleum oprichten voor zijn echtgenote <PERSOON>, erfdochter van Tongelaar, die overleed op <DATUM> <PERSOON>, <DATUM> - <DATUM> was een Brits arts Hij was een van de eersten die een inventaris met systematische beschrijvingen bijhield van de epidemies in de ##e eeuw Hij verwierf faam met zijn wetenschappelijke publicaties over griep en tuberculose RoboBraille RoboBraille is een service waarmee via internet tekstdocumenten automatisch kunnen worden geconverteerd naar verschillende voor visueel gehandicapten toegankelijke formaten, zoals normaal brailleschrift, maar ook mp#-audio, DAISY Digital Talking Book (DAISY DTB) en andere Ook kunnen anders ontoegankelijke formaten, zoals pdf-bestanden en gescande afbeeldingen, naar beter toegankelijke formaten worden geconverteerd RoboBraille, dat sinds ### bestaat, is Deens, maar werkt in verschillende Europese talen, waaronder sinds ### ook Nederlands Maandelijks worden enkele duizenden conversieopdrachten vanuit de hele wereld uitgevoerd De service is kosteloos voor niet-commerciële toepassingen RoboBraille was oorspronkelijk ontwikkeld in ### door de Deense informaticus <PERSOON> en de in alternatieve media gespecialiseerde Svend Thougaard De ontwikkeling vond plaats bij het "Deense <INSTELLING> voor visuele handicaps, jeugd en kinderen" (Synscenter Refsnaes) en het eveneens Deense "Sensus ApS", dat gespecialiseerd is in toegankelijkheid van software en websites.
549
www
Het altaar, de orgelkast en de biechtstoel zijn allen classicistische houtsnijwerken en dateren uit de tweede helft van de ##e eeuw In deze kapel liet<PERSOON>, graaf van Betho, een marmeren mausoleum oprichten voor zijn echtgenote <PERSOON>, erfdochter van Tongelaar, die overleed op <DATUM> <PERSOON>, <DATUM> - <DATUM> was een Brits arts Hij was een van de eersten die een inventaris met systematische beschrijvingen bijhield van de epidemies in de ##e eeuw Hij verwierf faam met zijn wetenschappelijke publicaties over griep en tuberculose RoboBraille RoboBraille is een service waarmee via internet tekstdocumenten automatisch kunnen worden geconverteerd naar verschillende voor visueel gehandicapten toegankelijke formaten, zoals normaal brailleschrift, maar ook mp#-audio, DAISY Digital Talking Book (DAISY DTB) en andere Ook kunnen anders ontoegankelijke formaten, zoals pdf-bestanden en gescande afbeeldingen, naar beter toegankelijke formaten worden geconverteerd RoboBraille, dat sinds ### bestaat, is Deens, maar werkt in verschillende Europese talen, waaronder sinds ### ook Nederlands Maandelijks worden enkele duizenden conversieopdrachten vanuit de hele wereld uitgevoerd De service is kosteloos voor niet-commerciële toepassingen RoboBraille was oorspronkelijk ontwikkeld in ### door de Deense informaticus <PERSOON> en de in alternatieve media gespecialiseerde Svend Thougaard De ontwikkeling vond plaats bij het "Deense <INSTELLING> voor visuele handicaps, jeugd en kinderen" (Synscenter Refsnaes) en het eveneens Deense "Sensus ApS", dat gespecialiseerd is in toegankelijkheid van software en websites Het systeem werd operationeel in ### RoboBraille wordt gesubsidieerd door de Deense regering, de Europese Commissie en particuliere stichtingen Aan de ontwikkeling is meegewerkt door blindenorganisaties in verschillende landen, waaronder het Nederlandse Dedicon RoboBraille heeft in de loop der jaren verschillende prijzen gekregen voor de beste toegankelijkheidsoplossingen voor onder meer het aangepast onderwijs RoboBraille biedt onder meer de volgende services De meeste van deze services zijn, behalve via de website, toegankelijk per e-mail, waarbij elke service voor elke taal een eigen e-mailadres heeft Penitentiair psychiatrisch <INSTELLING> Een penitentiair psychiatrisch <INSTELLING> ("PPC") is een afdeling in een gevangenis waar continue psychiatrische zorg beschikbaar is voor gedetineerden met psychiatrische aandoeningen, een verslaving of een verstandelijke beperking De Dienst Justitiële Inrichtingen van het ministerie van Justitie biedt zorg en behandeling voor psychisch zieke gedetineerden in vier PPC's in penitentiaire inrichtingen in <LOCATIE>, Den Haag, Zaanstad en <PERSOON> Het doel van een psychiatrisch <INSTELLING> in een gevangenis is het bieden van psychiatrische zorg aan patiënten in detentie en het door behandeling verminderen van de risicofactoren voor strafbaar gedrag binnen en buiten de gevangenis De gemiddelde verblijfsduur is # tot # maanden In deze periode wordt de gedetineerde gediagnosticeerd, gestabiliseerd en gemotiveerd tot verdere behandeling in een reguliere ggz-instelling wanneer dat nodig is Een PPC maakt dan ook nadrukkelijk deel uit van de zorgketen Als verdere behandeling in een reguliere ggz-instelling niet noodzakelijk of mogelijk is zal de gedetineerde teruggeplaatst worden naar een justitiële instelling.
556
www
RoboBraille wordt gesubsidieerd door de Deense regering, de Europese Commissie en particuliere stichtingen Aan de ontwikkeling is meegewerkt door blindenorganisaties in verschillende landen, waaronder het Nederlandse Dedicon RoboBraille heeft in de loop der jaren verschillende prijzen gekregen voor de beste toegankelijkheidsoplossingen voor onder meer het aangepast onderwijs RoboBraille biedt onder meer de volgende services De meeste van deze services zijn, behalve via de website, toegankelijk per e-mail, waarbij elke service voor elke taal een eigen e-mailadres heeft Penitentiair psychiatrisch <INSTELLING> Een penitentiair psychiatrisch <INSTELLING> ("PPC") is een afdeling in een gevangenis waar continue psychiatrische zorg beschikbaar is voor gedetineerden met psychiatrische aandoeningen, een verslaving of een verstandelijke beperking De Dienst Justitiële Inrichtingen van het ministerie van Justitie biedt zorg en behandeling voor psychisch zieke gedetineerden in vier PPC's in penitentiaire inrichtingen in <LOCATIE>, Den Haag, Zaanstad en <PERSOON> Het doel van een psychiatrisch <INSTELLING> in een gevangenis is het bieden van psychiatrische zorg aan patiënten in detentie en het door behandeling verminderen van de risicofactoren voor strafbaar gedrag binnen en buiten de gevangenis De gemiddelde verblijfsduur is # tot # maanden In deze periode wordt de gedetineerde gediagnosticeerd, gestabiliseerd en gemotiveerd tot verdere behandeling in een reguliere ggz-instelling wanneer dat nodig is Een PPC maakt dan ook nadrukkelijk deel uit van de zorgketen Als verdere behandeling in een reguliere ggz-instelling niet noodzakelijk of mogelijk is zal de gedetineerde teruggeplaatst worden naar een justitiële instelling Daarbij hoort ook het recht op geestelijke gezondheidszorg wanneer dat nodig is Over het algemeen worden gedetineerden die kampen met een psychiatrische stoornis, een verslaving, een verstandelijke beperking of een combinatie hiervan opgenomen in een reguliere ggz-instelling Wanneer gedetineerden echter niet terechtkunnen in een reguliere ggz-instelling, bijvoorbeeld om veiligheidsredenen, worden zij opgevangen in een PPC Het belangrijkste verschil tussen een PPC en een reguliere ggz-instelling, is dat een PPC zich binnen de muren van een PI (gevangenis) bevindt, terwijl een ggz-instelling 'buiten' staat De hoofdtaken van een PPC in <LOCATIE> zijn het diagnosticeren, stabiliseren, motiveren en doorgeleiden naar de reguliere ggz van gedetineerden met een psychiatrische stoornis, een verslaving, een verstandelijke beperking of een combinatie hiervan In een PPC probeert men gedetineerden die in eerste instantie niet handelbaar zijn in de reguliere ggz te diagnosticeren en te stabiliseren, zodat doorplaatsing naar een reguliere instelling mogelijk wordt De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd beschouwt gedetineerden met psychiatrische en verslavingsproblemen als een kwetsbare groep Deze groep verblijft niet alleen gedwongen in detentie, maar kampt ook nog eens met psychische problemen Onder andere naar aanleiding van het rapport van de parlementaire onderzoekscommissie TBS onder leiding van <PERSOON> opende vanaf ### vijf PPC's hun deuren De commissie concludeerde dat detentie een negatieve invloed kan hebben op de stoornis van een tbs-gestelde, maar ook op de stoornis van een niet tbs-gestelde in een PI Ongeveer # op de ## gedetineerden heeft een geestelijke stoornis, waarvan slechts een klein deel een tbs-maatregel krijgt opgelegd.
552
www
wanneer dat nodig is Over het algemeen worden gedetineerden die kampen met een psychiatrische stoornis, een verslaving, een verstandelijke beperking of een combinatie hiervan opgenomen in een reguliere ggz-instelling Wanneer gedetineerden echter niet terechtkunnen in een reguliere ggz-instelling, bijvoorbeeld om veiligheidsredenen, worden zij opgevangen in een PPC Het belangrijkste verschil tussen een PPC en een reguliere ggz-instelling, is dat een PPC zich binnen de muren van een PI (gevangenis) bevindt, terwijl een ggz-instelling 'buiten' staat De hoofdtaken van een PPC in <LOCATIE> zijn het diagnosticeren, stabiliseren, motiveren en doorgeleiden naar de reguliere ggz van gedetineerden met een psychiatrische stoornis, een verslaving, een verstandelijke beperking of een combinatie hiervan In een PPC probeert men gedetineerden die in eerste instantie niet handelbaar zijn in de reguliere ggz te diagnosticeren en te stabiliseren, zodat doorplaatsing naar een reguliere instelling mogelijk wordt De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd beschouwt gedetineerden met psychiatrische en verslavingsproblemen als een kwetsbare groep Deze groep verblijft niet alleen gedwongen in detentie, maar kampt ook nog eens met psychische problemen Onder andere naar aanleiding van het rapport van de parlementaire onderzoekscommissie TBS onder leiding van <PERSOON> opende vanaf ### vijf PPC's hun deuren De commissie concludeerde dat detentie een negatieve invloed kan hebben op de stoornis van een tbs-gestelde, maar ook op de stoornis van een niet tbs-gestelde in een PI Ongeveer # op de ## gedetineerden heeft een geestelijke stoornis, waarvan slechts een klein deel een tbs-maatregel krijgt opgelegd In ### riep de parlementaire onderzoekscommissie TBS op om de zorg voor deze gedetineerden op hetzelfde peil te brengen als buiten het gevangenissysteem De PPC's voorzien in deze extra zorg Psychiatrische zorg tijdens en het liefst ook na detentie moet voorkomen dat ze opnieuw met justitie in aanraking komen Vanaf ### zijn er nog vier <PERSOON> werd dat jaar gesloten <PERSOON> (<PERSOON>), <DATUM> – Lynchburg (<PERSOON>), <DATUM> was een Amerikaans arts Hij stichtte het juniorenontwikkelingsprogramma voor de "American Tennis Association" voor Afro-Amerikaanse jongeren Daar coachte hij de loopbaan van tennisgrootheden zoals<PERSOON> studeerde in ### af aan de "Lincoln University" (Pennsylvania), een traditioneel zwarte universiteit <PERSOON> was de eerste Afro-Amerikaanse arts die recht van praktijkvoering verwierf in het "Lynchburg General Hospital" in <PERSOON> voerde zijn medische praktijk in Lynchburg, gedurende zijn gehele loopbaan Bekend als de "peetvader" van het zwarte tennis, stichtte <PERSOON> een gratis tennistrainingskamp voor Afro-Amerikaanse kinderen en hij stelde leraren aan In die jaren van rassenscheiding in het zuiden van de Verenigde Staten waren er geen openbare banen waar ze konden leren tennissen, en velen konden de lessen niet betalen <PERSOON> speelde een cruciale rol bij het aanmoedigen van de sportcarrières van zowel Althea Gibson als <PERSOON>, die hij persoonlijk begeleidde Acute promyelocytenleukemie Acute promyelocytenleukemie is een subtype van acute myeloïde leukemie (AML) en betreft kanker die bloed en beenmerg aantast.
565
www
onderzoekscommissie TBS op om de zorg voor deze gedetineerden op hetzelfde peil te brengen als buiten het gevangenissysteem De PPC's voorzien in deze extra zorg Psychiatrische zorg tijdens en het liefst ook na detentie moet voorkomen dat ze opnieuw met justitie in aanraking komen Vanaf ### zijn er nog vier <PERSOON> werd dat jaar gesloten <PERSOON> (<PERSOON>), <DATUM> – Lynchburg (<PERSOON>), <DATUM> was een Amerikaans arts Hij stichtte het juniorenontwikkelingsprogramma voor de "American Tennis Association" voor Afro-Amerikaanse jongeren Daar coachte hij de loopbaan van tennisgrootheden zoals<PERSOON> studeerde in ### af aan de "Lincoln University" (Pennsylvania), een traditioneel zwarte universiteit <PERSOON> was de eerste Afro-Amerikaanse arts die recht van praktijkvoering verwierf in het "Lynchburg General Hospital" in <PERSOON> voerde zijn medische praktijk in Lynchburg, gedurende zijn gehele loopbaan Bekend als de "peetvader" van het zwarte tennis, stichtte <PERSOON> een gratis tennistrainingskamp voor Afro-Amerikaanse kinderen en hij stelde leraren aan In die jaren van rassenscheiding in het zuiden van de Verenigde Staten waren er geen openbare banen waar ze konden leren tennissen, en velen konden de lessen niet betalen <PERSOON> speelde een cruciale rol bij het aanmoedigen van de sportcarrières van zowel Althea Gibson als <PERSOON>, die hij persoonlijk begeleidde Acute promyelocytenleukemie Acute promyelocytenleukemie is een subtype van acute myeloïde leukemie (AML) en betreft kanker die bloed en beenmerg aantast In geval van APL is er een afwijkende toename van onvolgroeide granulocyten, promyelocyten geheten De aandoening wordt gekarakteriseerd door een chromosoomtranslocatie betrekking hebbend op het retinoic acid receptor alpha ("RARα" or "RARA") gen en verschilt van andere AML-vormen in de respons op all "trans" retinoic acid (ATRA) therapie Acute promyelocytenleukemie werd in ### voor het eerst beschreven Van de ##'er jaren tot het ophelderen van de ontwikkelingsmechanismen in de ##'er jaren had APL ###% mortaliteit aangezien er geen effectieve behandeling bestond Mebeverine Mebeverine is een spasmolyticum dat vooral gebruikt wordt bij de behandeling van het prikkelbaredarmsyndroom Het wordt ook voorgeschreven voor darmkrampen met andere oorzaken Mebeverine werd in ### geregistreerd als geneesmiddel Het werd gemaakt en in de handel gebracht als Colofac, Duspatal en Duspatalin door Solvay Pharmaceuticals Tegenwoordig wordt het gemaakt door Abbott in <LOCATIE> Atopische bijwerkingen komen weinig voor; in <LOCATIE> is tussen ### en ### melding gemaakt van ## gevallen van ernstige bijwerkingen van mebeverine Het gaat daarbij om netelroos, maculopapulaire uitslag, soms vergezeld van koorts, polyartritis, trombopenie of angio-oedeem Syndroom van Parsonage-Turner Het syndroom van Parsonage-Turner is een idiopathisch syndroom dat verwijst naar een zeldzame verzameling symptomen met onbekende etiologie door ontsteking van de plexus brachialis (De plexus brachialis is een complex netwerk van zenuwen waardoor zenuwimpulsen de arm, de schouder en de borstkas bereiken ) Het syndroom is genoemd naar <PERSOON> en <PERSOON>.
567
www
er een afwijkende toename van onvolgroeide granulocyten, promyelocyten geheten De aandoening wordt gekarakteriseerd door een chromosoomtranslocatie betrekking hebbend op het retinoic acid receptor alpha ("RARα" or "RARA") gen en verschilt van andere AML-vormen in de respons op all "trans" retinoic acid (ATRA) therapie Acute promyelocytenleukemie werd in ### voor het eerst beschreven Van de ##'er jaren tot het ophelderen van de ontwikkelingsmechanismen in de ##'er jaren had APL ###% mortaliteit aangezien er geen effectieve behandeling bestond Mebeverine Mebeverine is een spasmolyticum dat vooral gebruikt wordt bij de behandeling van het prikkelbaredarmsyndroom Het wordt ook voorgeschreven voor darmkrampen met andere oorzaken Mebeverine werd in ### geregistreerd als geneesmiddel Het werd gemaakt en in de handel gebracht als Colofac, Duspatal en Duspatalin door Solvay Pharmaceuticals Tegenwoordig wordt het gemaakt door Abbott in <LOCATIE> Atopische bijwerkingen komen weinig voor; in <LOCATIE> is tussen ### en ### melding gemaakt van ## gevallen van ernstige bijwerkingen van mebeverine Het gaat daarbij om netelroos, maculopapulaire uitslag, soms vergezeld van koorts, polyartritis, trombopenie of angio-oedeem Syndroom van Parsonage-Turner Het syndroom van Parsonage-Turner is een idiopathisch syndroom dat verwijst naar een zeldzame verzameling symptomen met onbekende etiologie door ontsteking van de plexus brachialis (De plexus brachialis is een complex netwerk van zenuwen waardoor zenuwimpulsen de arm, de schouder en de borstkas bereiken ) Het syndroom is genoemd naar <PERSOON> en <PERSOON> met het syndroom van Parsonage-Turner ervaren een acute pijn uitstralend vanuit de schouder naar de bovenarm Aangedane spieren worden zwak en atrofiëren In ernstige gevallen is er sprake van volledige verlamming Aanvullend onderzoek zoals een EMG (elektromyogram) of MRI kan helpen de diagnose te stellen De prognose voor mensen met neuralgische amyotrofie is minder positief dan eerst gedacht, waar men eerst uitging van compleet herstel na ## tot ## maanden, blijkt dat heel veel patiënten last blijven houden van restschade (maximaal herstel tot ##/##% van wat het was) <PERSOON> "<PERSOON> (<DATUM> is een Amerikaanse arts, epidemioloog, technoloog, auteur en de voormalig directeur van Google's filantropische tak, Google org Van ### tot ### nam hij deel aan het succesvolle programma van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), om pokken uit te roeien Sinds ### is hij directeur van het Skoll Global Threats Fund Brilliant ontving zijn "Masters in Public Health" van de Universiteit van Michigan, en zijn <PERSOON> School of Public Health", in Detroit, Michigan Begin jaren ## bracht Brilliant enkele jaren door als discipel van de Indiase goeroe "Neem Karoli Baba", in diens ashram, gelegen in het Himalayagebergte Deze vertelde Brilliant in juli ###, dat hij "een driedelig pak aan moest trekken en voor de VN moest gaan werken als diplomaat, bij de Wereldgezondheidsorganisatie " Ook vertelde hij Brilliant dat de ziekte pokken zouden worden uitgeroeid In de tweede helft van de jaren ## speelde Brilliant in <PERSOON> een leidende rol in het wereldwijde offensief van de Wereldgezondheidsorganisatie tegen pokken.
599
www
de bovenarm Aangedane spieren worden zwak en atrofiëren In ernstige gevallen is er sprake van volledige verlamming Aanvullend onderzoek zoals een EMG (elektromyogram) of MRI kan helpen de diagnose te stellen De prognose voor mensen met neuralgische amyotrofie is minder positief dan eerst gedacht, waar men eerst uitging van compleet herstel na ## tot ## maanden, blijkt dat heel veel patiënten last blijven houden van restschade (maximaal herstel tot ##/##% van wat het was) <PERSOON> "<PERSOON> (<DATUM> is een Amerikaanse arts, epidemioloog, technoloog, auteur en de voormalig directeur van Google's filantropische tak, Google org Van ### tot ### nam hij deel aan het succesvolle programma van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), om pokken uit te roeien Sinds ### is hij directeur van het Skoll Global Threats Fund Brilliant ontving zijn "Masters in Public Health" van de Universiteit van Michigan, en zijn <PERSOON> School of Public Health", in Detroit, Michigan Begin jaren ## bracht Brilliant enkele jaren door als discipel van de Indiase goeroe "Neem Karoli Baba", in diens ashram, gelegen in het Himalayagebergte Deze vertelde Brilliant in juli ###, dat hij "een driedelig pak aan moest trekken en voor de VN moest gaan werken als diplomaat, bij de Wereldgezondheidsorganisatie " Ook vertelde hij Brilliant dat de ziekte pokken zouden worden uitgeroeid In de tweede helft van de jaren ## speelde Brilliant in <PERSOON> een leidende rol in het wereldwijde offensief van de Wereldgezondheidsorganisatie tegen pokken ### mensen mee aan het afleggen van huisbezoeken om ziektegevallen te lokaliseren In ### meldde de organisatie dat pokken waren uitgeroeid In totaal werkte Brilliant ruim <LEEFTIJD> jaar voor de Wereldgezondheidsorganisatie in <PERSOON> aan zowel de bestrijding van pokken als aan de bestrijding van polio en blindheid Na zijn terugkeer in de VS gaf Brilliant colleges epidemiologie, "global health planning" en "economic development" aan de universiteit van Michigan en richtte diverse bedrijfjes en stichtingen op Hij scheef twee boeken en tientallen artikelen over besmettelijke ziekten, blindheid en internationaal gezondheidsbeleid In februari ### richtte hij samen met Steward <PERSOON> ""<PERSOON> <LOCATIE>"" op, een van de eerste virtuele gemeenschappen In de jaren ## begon dit als een Bulletin board system, en toen in de vroege jaren ## commercieel internetverkeer werd toegestaan, ontwikkelde het zich tot zijn huidige vorm Na de aanslagen van <DATUM> en de daarop volgende Antrax-dreigingen werkte Brilliant als "first responder" voor het Centers for Disease Control and Prevention (CDC), in het anti-bioterrorismeprogramma op het gebied van pokken Na de tsunami van ### werkte hij als vrijwilliger in Sri Lanka In ### richtte Brilliant de stichting Seva op, die in tientallen landen in de wereld voornamelijk strijdt tegen voorkombare en geneesbare blindheid, bijvoorbeeld door middel van betaalbare oogoperaties Zo'n # miljoen mensen kunnen door toedoen van programma's van deze organisatie weer zien Van <DATUM> tot <DATUM> was Brilliant directeur van Google org, de filantropische tak van Google.
602
www
mee aan het afleggen van huisbezoeken om ziektegevallen te lokaliseren In ### meldde de organisatie dat pokken waren uitgeroeid In totaal werkte Brilliant ruim <LEEFTIJD> jaar voor de Wereldgezondheidsorganisatie in <PERSOON> aan zowel de bestrijding van pokken als aan de bestrijding van polio en blindheid Na zijn terugkeer in de VS gaf Brilliant colleges epidemiologie, "global health planning" en "economic development" aan de universiteit van Michigan en richtte diverse bedrijfjes en stichtingen op Hij scheef twee boeken en tientallen artikelen over besmettelijke ziekten, blindheid en internationaal gezondheidsbeleid In februari ### richtte hij samen met Steward <PERSOON> ""<PERSOON> <LOCATIE>"" op, een van de eerste virtuele gemeenschappen In de jaren ## begon dit als een Bulletin board system, en toen in de vroege jaren ## commercieel internetverkeer werd toegestaan, ontwikkelde het zich tot zijn huidige vorm Na de aanslagen van <DATUM> en de daarop volgende Antrax-dreigingen werkte Brilliant als "first responder" voor het Centers for Disease Control and Prevention (CDC), in het anti-bioterrorismeprogramma op het gebied van pokken Na de tsunami van ### werkte hij als vrijwilliger in Sri Lanka In ### richtte Brilliant de stichting Seva op, die in tientallen landen in de wereld voornamelijk strijdt tegen voorkombare en geneesbare blindheid, bijvoorbeeld door middel van betaalbare oogoperaties Zo'n # miljoen mensen kunnen door toedoen van programma's van deze organisatie weer zien Van <DATUM> tot <DATUM> was Brilliant directeur van Google org, de filantropische tak van Google In ### werd Brilliant directeur van het Skoll Global Threats Fund, opgericht door de miljardair <PERSOON> (ex-president van Ebay) Het fonds heeft ten doel het stimuleren van initiatieven die problemen aanpakken als klimaatverandering, waterschaarste en pandemieën Kunstteen van Tabaketenmut De kunstteen van Tabaketenmut is een artefact afkomstig uit een graftombe in een necropolis bij Thebe in Egypte Het object bevindt zich in het Egyptisch Museum in Caïro Het object bestaat uit twee houten onderdelen en een onderdeel van leer De kunstteen werd "in situ" gevonden en was bevestigd aan de rechtervoet van een gemummificeerde vrouw die haar grote teen was verloren, vermoedelijk als gevolg van gangreen De vrouw is geïdentificeerd als Tabaketenmut, de dochter van een priester Zij leefde vermoedelijk tussen ### en ### v Chr Op basis van de gedetailleerdheid van de kunstteen is gesuggereerd dat deze kunstteen bedoeld was als prothese, en niet als vervolmaking van een lichamelijke onvolkomenheid bij het proces van mummificeren, na het overlijden van de vrouw In een experimenteel archeologisch onderzoek is de kunstteen nagemaakt en getest door vrijwilligers die hun grote teen misten Bij deze test droegen ze ook nagemaakte Egyptische sandalen De vrijwilligers gaven aan dat de teen comfortabel was en goed functioneerde Estragol Estragol is een fenylpropanoïde en een isomeer van anethol Het is een viskeuze, kleurloze vloeistof met een anijsachtige geur.
543
www
Brilliant directeur van het Skoll Global Threats Fund, opgericht door de miljardair <PERSOON> (ex-president van Ebay) Het fonds heeft ten doel het stimuleren van initiatieven die problemen aanpakken als klimaatverandering, waterschaarste en pandemieën Kunstteen van Tabaketenmut De kunstteen van Tabaketenmut is een artefact afkomstig uit een graftombe in een necropolis bij Thebe in Egypte Het object bevindt zich in het Egyptisch Museum in Caïro Het object bestaat uit twee houten onderdelen en een onderdeel van leer De kunstteen werd "in situ" gevonden en was bevestigd aan de rechtervoet van een gemummificeerde vrouw die haar grote teen was verloren, vermoedelijk als gevolg van gangreen De vrouw is geïdentificeerd als Tabaketenmut, de dochter van een priester Zij leefde vermoedelijk tussen ### en ### v Chr Op basis van de gedetailleerdheid van de kunstteen is gesuggereerd dat deze kunstteen bedoeld was als prothese, en niet als vervolmaking van een lichamelijke onvolkomenheid bij het proces van mummificeren, na het overlijden van de vrouw In een experimenteel archeologisch onderzoek is de kunstteen nagemaakt en getest door vrijwilligers die hun grote teen misten Bij deze test droegen ze ook nagemaakte Egyptische sandalen De vrijwilligers gaven aan dat de teen comfortabel was en goed functioneerde Estragol Estragol is een fenylpropanoïde en een isomeer van anethol Het is een viskeuze, kleurloze vloeistof met een anijsachtige geur Estragol wordt gebruikt in parfums, likeuren en levensmiddelen als geurstof of aroma De Europese aromenverordening ###/### (aanhangsel III, deel A) regelt het gebruik en de toegestane hoeveelheid van estragol in aromaten en levensmiddelen Als zuivere stof mag estragol niet gebruikt worden in aromaten en levensmiddelen Voor de hoogst toegestane hoeveelheid moet de fabrikant zich aan de EG-Basis-VO ###/### <PERSOON> ## houden De stof komt vaak voor in aftreksels van theedranken en in dierproeven is vastgesteld dat thee met estragol kankerverwekkend is Estragol mag daarom niet voorkomen in dergelijke aftreksels voor menselijke consumptie Jodium-### Jodium-### of I is een onstabiele radioactieve isotoop van jodium, een halogeen De isotoop komt van nature niet op Aarde voor Jodium-### ontstaat door kernsplijting van zwaardere elementen, zoals thorium en uranium Het is - naast cesium-### en cesium-### - vrijgekomen bij de kernramp van Fukushima Ook tijdens de kernramp van Tsjernobyl is de isotoop ontstaan Jodium-###, dat een hoge affiniteit voor de schildklier bezit, is een typische bètastraler, die mutaties en de dood kan veroorzaken Jodium-### ontstaat onder meer bij het radioactief verval van telluur-### Jodium-### vervalt door β-verval naar de stabiele isotoop xenon-### De halveringstijd bedraagt ongeveer acht dagen Jodium-### wordt geproduceerd in een kernreactor, waarbij telluur wordt bestraald met neutronen Daarbij ontstaat vrijwel uitsluitend jodium-### (andere jodiumisotopen zijn kortlevender en vervallen sneller tot andere vervalproducten) De zwaarste natuurlijk voorkomende langlevende radio-isotoop van telluur, namelijk telluur-###, absorbeert een neutron, waardoor telluur-### wordt gevormd Deze isotoop bezit een halveringstijd van ## minuten en vervalt dus snel tot jodium-### <PERSOON>.
601
www
het gebruik en de toegestane hoeveelheid van estragol in aromaten en levensmiddelen Als zuivere stof mag estragol niet gebruikt worden in aromaten en levensmiddelen Voor de hoogst toegestane hoeveelheid moet de fabrikant zich aan de EG-Basis-VO ###/### <PERSOON> ## houden De stof komt vaak voor in aftreksels van theedranken en in dierproeven is vastgesteld dat thee met estragol kankerverwekkend is Estragol mag daarom niet voorkomen in dergelijke aftreksels voor menselijke consumptie Jodium-### Jodium-### of I is een onstabiele radioactieve isotoop van jodium, een halogeen De isotoop komt van nature niet op Aarde voor Jodium-### ontstaat door kernsplijting van zwaardere elementen, zoals thorium en uranium Het is - naast cesium-### en cesium-### - vrijgekomen bij de kernramp van Fukushima Ook tijdens de kernramp van Tsjernobyl is de isotoop ontstaan Jodium-###, dat een hoge affiniteit voor de schildklier bezit, is een typische bètastraler, die mutaties en de dood kan veroorzaken Jodium-### ontstaat onder meer bij het radioactief verval van telluur-### Jodium-### vervalt door β-verval naar de stabiele isotoop xenon-### De halveringstijd bedraagt ongeveer acht dagen Jodium-### wordt geproduceerd in een kernreactor, waarbij telluur wordt bestraald met neutronen Daarbij ontstaat vrijwel uitsluitend jodium-### (andere jodiumisotopen zijn kortlevender en vervallen sneller tot andere vervalproducten) De zwaarste natuurlijk voorkomende langlevende radio-isotoop van telluur, namelijk telluur-###, absorbeert een neutron, waardoor telluur-### wordt gevormd Deze isotoop bezit een halveringstijd van ## minuten en vervalt dus snel tot jodium-### <PERSOON> Hoewel de precieze werking van dit mechanisme nog niet begrepen is kan het teruggevoerd worden op de actine- en myosine-filamenten in de individuele hartspiercellen Wanneer deze cellen sterker opgerekt worden trekken ze krachtiger samen op het moment dat ze (elektrisch) geactiveerd worden Voor het hart als geheel vertaalt dit zich in een relatie tussen einddiastolisch volume (het volume van de hartkamers aan het einde van de diastole) en hart-minuut-volume Hoewel dit mechanisme algemeen bekend was onder fysiologen in de tweede helft van de ##e eeuw is het vernoemd naar de Duitse fysioloog <PERSOON> en de Engelse fysioloog <PERSOON> die het gericht bestudeerden rond ### (<PERSOON>) <PERSOON>) Lotto-Belisol/### Deze pagina geeft een overzicht van Lotto-Belisol in ### Orgaanvlees Orgaanvlees is vlees van de inwendige organen en ingewanden van een geslacht dier Dit kan gaan over de meeste organen behalve spieren en been In sommige culturen wordt dit vlees vermeden, in andere staat het op het dagelijkse menu of is het zelfs een delicatesse Voorbeelden uit de internationale gastronomie zijn "foie gras", "paté" en kalfszwezerik Orgaanvlees wordt dikwijls gezien als bijproduct van de slacht Als het niet gebruikt wordt voor menselijke consumptie wordt het veelal gebruikt als meststof, en soms als honden- of katteneten In sommige delen van Europa zijn scrotum, hersenen, hart, kop en poten (van varken, kalf, schaap of lam), niertjes, lever, milt, long, kalfszwezerik (thymus), testikels, tong, snuit, pens en maag van verschillende dieren onderdeel van het gewone menu.
627
www
werking van dit mechanisme nog niet begrepen is kan het teruggevoerd worden op de actine- en myosine-filamenten in de individuele hartspiercellen Wanneer deze cellen sterker opgerekt worden trekken ze krachtiger samen op het moment dat ze (elektrisch) geactiveerd worden Voor het hart als geheel vertaalt dit zich in een relatie tussen einddiastolisch volume (het volume van de hartkamers aan het einde van de diastole) en hart-minuut-volume Hoewel dit mechanisme algemeen bekend was onder fysiologen in de tweede helft van de ##e eeuw is het vernoemd naar de Duitse fysioloog <PERSOON> en de Engelse fysioloog <PERSOON> die het gericht bestudeerden rond ### (<PERSOON>) Lotto-Belisol/### Deze pagina geeft een overzicht van Lotto-Belisol in ### Orgaanvlees Orgaanvlees is vlees van de inwendige organen en ingewanden van een geslacht dier Dit kan gaan over de meeste organen behalve spieren en been In sommige culturen wordt dit vlees vermeden, in andere staat het op het dagelijkse menu of is het zelfs een delicatesse Voorbeelden uit de internationale gastronomie zijn "foie gras", "paté" en kalfszwezerik Orgaanvlees wordt dikwijls gezien als bijproduct van de slacht Als het niet gebruikt wordt voor menselijke consumptie wordt het veelal gebruikt als meststof, en soms als honden- of katteneten In sommige delen van Europa zijn scrotum, hersenen, hart, kop en poten (van varken, kalf, schaap of lam), niertjes, lever, milt, long, kalfszwezerik (thymus), testikels, tong, snuit, pens en maag van verschillende dieren onderdeel van het gewone menu Rundstong of kalfstong in maderasaus met champignons en niertjes in mosterdsaus zijn de meest bekende Het klassieke stoofvlees of "carbonade flamande", rundsstoverij met uien en donker bier, bevatte gewoonlijk ook lever of nier om het goedkoop te houden Bloedworst is bekend, zowel in <LOCATIE> als in België Ook hoofdkaas staat in beide landen op het menu Dit is vlees en weefsel van dierenschedels (meestal varken) dat gekookt is, afgekoeld en gebonden met gelatine Verder wordt in de Lage Landen leverworst gegeten De bekende tv-kok <PERSOON> zette orgaanvlees dikwijls op het menu in zijn restaurants In Brussel hebben sommige restaurants nog choesels op het menu, een ragout van pens, alvleesklieren en teelballen met donker bier, uien en champignons In Noorwegen is de smalahove een traditioneel gerecht, gewoonlijk gegeten rond of voor kerstmis, en gemaakt van een schapenkop Een andere specialiteit is smalaføtter, een ander traditioneel gerecht gemaakt van lamspoten Syltelabb is gekookte en gezouten varkenspoot De Denen beschouwen leverpastei onder de naam "leverpostej" als een nationaal gerecht Het smeersel wordt genuttigd op broodjes of roggebrood Het verbruik is per jaar ongeveer ## ### ton, het bekendste merk is Stryhn's Soorten van hoofdkaas en bloedworst worden in de winter veel gegeten IJsland heeft een eigen versie van haggis en hoofdkaas De IJslandse haggis heet "slátur" (slacht) en de hoofdkaas "Svið" Zweden heeft een soort bloedworst met de naam "blodpudding".
562
www
kalfstong in maderasaus met champignons en niertjes in mosterdsaus zijn de meest bekende Het klassieke stoofvlees of "carbonade flamande", rundsstoverij met uien en donker bier, bevatte gewoonlijk ook lever of nier om het goedkoop te houden Bloedworst is bekend, zowel in <LOCATIE> als in België Ook hoofdkaas staat in beide landen op het menu Dit is vlees en weefsel van dierenschedels (meestal varken) dat gekookt is, afgekoeld en gebonden met gelatine Verder wordt in de Lage Landen leverworst gegeten De bekende tv-kok <PERSOON> zette orgaanvlees dikwijls op het menu in zijn restaurants In Brussel hebben sommige restaurants nog choesels op het menu, een ragout van pens, alvleesklieren en teelballen met donker bier, uien en champignons In Noorwegen is de smalahove een traditioneel gerecht, gewoonlijk gegeten rond of voor kerstmis, en gemaakt van een schapenkop Een andere specialiteit is smalaføtter, een ander traditioneel gerecht gemaakt van lamspoten Syltelabb is gekookte en gezouten varkenspoot De Denen beschouwen leverpastei onder de naam "leverpostej" als een nationaal gerecht Het smeersel wordt genuttigd op broodjes of roggebrood Het verbruik is per jaar ongeveer ## ### ton, het bekendste merk is Stryhn's Soorten van hoofdkaas en bloedworst worden in de winter veel gegeten IJsland heeft een eigen versie van haggis en hoofdkaas De IJslandse haggis heet "slátur" (slacht) en de hoofdkaas "Svið" Zweden heeft een soort bloedworst met de naam "blodpudding" Andere gerechten zijn "levergryta" (leverstoverij) en "leverpastej" (leverpastei) Finland heeft ook zijn eigen soort bloedworst mustamakkara Lever wordt in allerlei vormen gegeten, zoals gebakken en gesneden of gehakt Sommige wildgerechten gebruiken ook lever Een typisch exportproduct uit Frankrijk is naast wijn en kaas de "foie gras" of de ganzenlever Verder is de stad <PERSOON> bekend om zijn orgaanvlees, zoals andouillette, tablier de sapeur, kalfslever, rognons à la crème en pens In Marseille heeft men traditioneel lamspoot en lamsmaag als gerechten onder de naam ""pieds et paquets"" De klassieke Schotse haggis bestaat uit een schapenmaag gevuld met gekookte lever, hart, long, havermout en andere ingrediënten In de Engelse Midlands maakt men faggot van gestampt of gehakt varkensorgaanvlees (vooral lever en wangen), brood, kruiden en uien, gehuld in varkensvet Steak and kidney pie is zeer gekend en geliefd in <PERSOON>-Brittannië en Ierland "Brawn" is de Engelse term voor hoofdkaas en "black pudding" is bloedworst Geperste en gesneden ossentong is populair op broodjes Orgaanvlees komt in Duitsland vooral voor in regionale gerechten in het zuiden De Beierse uitdrukking "Kronfleischküche " bevat steak, maar ook orgaanvlees zoals Milzwurst, een worst met kleine stukjes milt, en gerechten gebaseerd op uiervlees Zwaben is bekend voor de "Saure Kutteln" — zure pens, stomend heet opgediend met gefrituurde aardappelen "Herzgulasch" is een soort goulash met hartvlees Lever wordt veel gebruikt, bijvoorbeeld in sommige soorten Knödel en Spätzle, en in Liverwurst "Leber Berliner <PERSOON>" is een bekend gerecht uit Berlijn, en bestaat uit lever met gebakken appels en uienringen.
578
www
zijn eigen soort bloedworst mustamakkara Lever wordt in allerlei vormen gegeten, zoals gebakken en gesneden of gehakt Sommige wildgerechten gebruiken ook lever Een typisch exportproduct uit Frankrijk is naast wijn en kaas de "foie gras" of de ganzenlever Verder is de stad <PERSOON> bekend om zijn orgaanvlees, zoals andouillette, tablier de sapeur, kalfslever, rognons à la crème en pens In Marseille heeft men traditioneel lamspoot en lamsmaag als gerechten onder de naam ""pieds et paquets"" De klassieke Schotse haggis bestaat uit een schapenmaag gevuld met gekookte lever, hart, long, havermout en andere ingrediënten In de Engelse Midlands maakt men faggot van gestampt of gehakt varkensorgaanvlees (vooral lever en wangen), brood, kruiden en uien, gehuld in varkensvet Steak and kidney pie is zeer gekend en geliefd in <PERSOON>-Brittannië en Ierland "Brawn" is de Engelse term voor hoofdkaas en "black pudding" is bloedworst Geperste en gesneden ossentong is populair op broodjes Orgaanvlees komt in Duitsland vooral voor in regionale gerechten in het zuiden De Beierse uitdrukking "Kronfleischküche " bevat steak, maar ook orgaanvlees zoals Milzwurst, een worst met kleine stukjes milt, en gerechten gebaseerd op uiervlees Zwaben is bekend voor de "Saure Kutteln" — zure pens, stomend heet opgediend met gefrituurde aardappelen "Herzgulasch" is een soort goulash met hartvlees Lever wordt veel gebruikt, bijvoorbeeld in sommige soorten Knödel en Spätzle, en in Liverwurst "Leber Berliner <PERSOON>" is een bekend gerecht uit Berlijn, en bestaat uit lever met gebakken appels en uienringen In de Oostenrijkse en vooral de Weense keuken is "Beuschel" een traditioneel orgaangerecht Het is een soort ragout met kalfslong en -hart In Italië worden orgaanvlees en ingewanden veel gegeten De meest populaire zijn gebakken of gestoofde hersenen, gekookte maag, dikwijls opgediend in tomatensaus, lampredotto (de vierde koemaag), gekookt in bouillon en met peterseliesaus en pepers, lever (gebakken met uien of geroosterd), nieren, hart en bloedvaten (coratella of animelle), varkenskop, -ogen en -testikels, en allerlei bereidingen met kipingewanden Pajata, een traditioneel gerecht uit <PERSOON>, verwijst naar de ingewanden van een ongespeend kalf In Sicilië houden velen van een broodje met de naam "pani ca meusa", brood met milt en caciocavallokaas In Spanje werd orgaanvlees gebruikt in veel traditionele gerechten, maar dit is geminderd bij de jongere generaties Enkele traditionele schotels zijn "callos" (koepens, zeer traditioneel in Madrid en Asturië), lever, nieren (dikwijls bereid met sherry of gegrild), schapenhersenen, "criadillas" (stierentestikels), gesmoorde koeientong, varkenskoppen en -poten, varkenshersenen (onderdeel van de klassieke 'tortilla sacromonte' in Granada), en varkensoren (vooral in Galicië) Er bestaan ook vele soorten bloedworst ("morcilla") In Portugal kent men varkenspoten als "chispe" Pens en varkensoren worden gekookt in bonenbouillon Koeienhersenen ("mioleira") zijn ook een delicatesse, hoewel het verbruik verminderd is sinds de uitbraak van <PERSOON> wordt ook gebruikt voor een bijzondere vorm van bloedworst, "farinhato", die bloem en kruiden bevat Kippenpoten worden ook gebruikt in soepen.
597
www
In de Oostenrijkse en vooral de Weense keuken is "Beuschel" een traditioneel orgaangerecht Het is een soort ragout met kalfslong en -hart In Italië worden orgaanvlees en ingewanden veel gegeten De meest populaire zijn gebakken of gestoofde hersenen, gekookte maag, dikwijls opgediend in tomatensaus, lampredotto (de vierde koemaag), gekookt in bouillon en met peterseliesaus en pepers, lever (gebakken met uien of geroosterd), nieren, hart en bloedvaten (coratella of animelle), varkenskop, -ogen en -testikels, en allerlei bereidingen met kipingewanden Pajata, een traditioneel gerecht uit <PERSOON>, verwijst naar de ingewanden van een ongespeend kalf In Sicilië houden velen van een broodje met de naam "pani ca meusa", brood met milt en caciocavallokaas In Spanje werd orgaanvlees gebruikt in veel traditionele gerechten, maar dit is geminderd bij de jongere generaties Enkele traditionele schotels zijn "callos" (koepens, zeer traditioneel in Madrid en Asturië), lever, nieren (dikwijls bereid met sherry of gegrild), schapenhersenen, "criadillas" (stierentestikels), gesmoorde koeientong, varkenskoppen en -poten, varkenshersenen (onderdeel van de klassieke 'tortilla sacromonte' in Granada), en varkensoren (vooral in Galicië) Er bestaan ook vele soorten bloedworst ("morcilla") In Portugal kent men varkenspoten als "chispe" Pens en varkensoren worden gekookt in bonenbouillon Koeienhersenen ("mioleira") zijn ook een delicatesse, hoewel het verbruik verminderd is sinds de uitbraak van <PERSOON> wordt ook gebruikt voor een bijzondere vorm van bloedworst, "farinhato", die bloem en kruiden bevat Kippenpoten worden ook gebruikt in soepen Een feestvariant is "kokoretsi" (van het Turks "kokoreç", of Macedonisch "kukurek"), voor het paasfeest; stukken orgaanvlees van lam (lever, hart, longen, milt, nieren en vet) worden aan een spit geregen en geroosterd boven een koolvuur Een ander paasgerecht is "magiritsa", een soep van lamsingewanden en sla in een witte saus en gegeten om middernacht op paaszondag als einde van de vasten In Polen gebruikt men orgaanvlees en brood om "kaszanka" te bereiden, een traditionele bloedworst van varkensbloed en -ingewanden In Roemenië is er een schotel genaamd "drob" die lijkt op haggis, en die met Pasen opgediend wordt Roemeense boeren maken een soort traditionele worst met varkensorganen, genaamd "caltaboş" Een populaire ingewandensoep heet ciorbă de burtă en lijkt op shkembe chorba Er zijn ook twee varianten op de hoofdkaas "piftie" met gelatine wordt koud opgediend en is gewoonlijk gemaakt van varken of rund, en "pacele", die uitsluitend gemaakt is van vlees en kopweefsel, en opgediend wordt met veel look of looksap In Roemenië bestaan er ook veel schotels gebaseerd op een volledig orgaan, zoals gegrilde varkens- of koeiennier (opgediend met gekookte of gestoomde groenten, meestal erwten of wortelen), hersenen (gewoonlijk van lam, in deeg gerold en gefrituurd), stoverij van tong en olijven en andere De Armeense keuken kent een traditionele schotel khash uit de Shirak-streek Het bevat meestal varkens- of koeienpoten, maar ook oren of darmen kunnen gebruikt worden Vroeger was dit een gerecht voor de armen, tegenwoordig is het een delicatesse, vooral bij winterse feesten.
608
www
het paasfeest; stukken orgaanvlees van lam (lever, hart, longen, milt, nieren en vet) worden aan een spit geregen en geroosterd boven een koolvuur Een ander paasgerecht is "magiritsa", een soep van lamsingewanden en sla in een witte saus en gegeten om middernacht op paaszondag als einde van de vasten In Polen gebruikt men orgaanvlees en brood om "kaszanka" te bereiden, een traditionele bloedworst van varkensbloed en -ingewanden In Roemenië is er een schotel genaamd "drob" die lijkt op haggis, en die met Pasen opgediend wordt Roemeense boeren maken een soort traditionele worst met varkensorganen, genaamd "caltaboş" Een populaire ingewandensoep heet ciorbă de burtă en lijkt op shkembe chorba Er zijn ook twee varianten op de hoofdkaas "piftie" met gelatine wordt koud opgediend en is gewoonlijk gemaakt van varken of rund, en "pacele", die uitsluitend gemaakt is van vlees en kopweefsel, en opgediend wordt met veel look of looksap In Roemenië bestaan er ook veel schotels gebaseerd op een volledig orgaan, zoals gegrilde varkens- of koeiennier (opgediend met gekookte of gestoomde groenten, meestal erwten of wortelen), hersenen (gewoonlijk van lam, in deeg gerold en gefrituurd), stoverij van tong en olijven en andere De Armeense keuken kent een traditionele schotel khash uit de Shirak-streek Het bevat meestal varkens- of koeienpoten, maar ook oren of darmen kunnen gebruikt worden Vroeger was dit een gerecht voor de armen, tegenwoordig is het een delicatesse, vooral bij winterse feesten In Hongarije zijn er allerlei traditionele schotels gebaseerd op orgaanvlees Gemalen of gehakte varkensingewanden worden verwerkt in een hartige worst genaamd "disznósajt" (letterlijk "varkenskaas") Stoofschotels en puddingen gemaakt met bloed (gevogelte, varken of rund) komen ook veel voor Stoverij van hanentestikels wordt beschouwd als een delicatesse op het platteland In Rusland zijn rundslever en -tong geliefd, gekookt en zo opgediend Nieren en hersenen worden soms gebruikt in de keuken Het hart wordt meestal afzonderlijk gegeten of als supplement bij gemalen vlees, net zoals longen Varkens- of schapenmaag wordt soms gebruikt voor "nyanya", een schotel die lijkt op haggis <PERSOON> en collageenrijke delen worden gebruikt om "kholodets" te maken, een soort aspic, waarbij deze delen langzaam gekookt worden met vlees en kruiden, en dan verwijderd en weggegooid Het overblijfsel wordt afgekoeld tot het stolt In sommige Latijns-Amerikaanse landen zoals Mexico worden bijna alle ingewanden en organen regelmatig gegeten Kippenharten, spiermagen en levers worden gewoonlijk gebakken of gekookt, op zichzelf of in een bouillon Hersenstam wordt opgediend als soep, "sopa de médula" De tong wordt gekookt om taco's te bereiden Ogen worden gegeten als "tacos de ojo" "Tripas" (ingewanden) worden ook gegeten, maar meer in taco's dan in stoofschotels Een populair gerecht is de ""pancita"" of ""menudo"", een stoofschotel van rundsmaag Koeienkop wordt "Tacos de Cabeza" genoemd, waarbij alles meegegeten wordt, lippen, wangen, ogen, etc Schapen- of geitenkop wordt ook gegeten als deel van de barbacoa.
572
www
Gemalen of gehakte varkensingewanden worden verwerkt in een hartige worst genaamd "disznósajt" (letterlijk "varkenskaas") Stoofschotels en puddingen gemaakt met bloed (gevogelte, varken of rund) komen ook veel voor Stoverij van hanentestikels wordt beschouwd als een delicatesse op het platteland In Rusland zijn rundslever en -tong geliefd, gekookt en zo opgediend Nieren en hersenen worden soms gebruikt in de keuken Het hart wordt meestal afzonderlijk gegeten of als supplement bij gemalen vlees, net zoals longen Varkens- of schapenmaag wordt soms gebruikt voor "nyanya", een schotel die lijkt op haggis <PERSOON> en collageenrijke delen worden gebruikt om "kholodets" te maken, een soort aspic, waarbij deze delen langzaam gekookt worden met vlees en kruiden, en dan verwijderd en weggegooid Het overblijfsel wordt afgekoeld tot het stolt In sommige Latijns-Amerikaanse landen zoals Mexico worden bijna alle ingewanden en organen regelmatig gegeten Kippenharten, spiermagen en levers worden gewoonlijk gebakken of gekookt, op zichzelf of in een bouillon Hersenstam wordt opgediend als soep, "sopa de médula" De tong wordt gekookt om taco's te bereiden Ogen worden gegeten als "tacos de ojo" "Tripas" (ingewanden) worden ook gegeten, maar meer in taco's dan in stoofschotels Een populair gerecht is de ""pancita"" of ""menudo"", een stoofschotel van rundsmaag Koeienkop wordt "Tacos de Cabeza" genoemd, waarbij alles meegegeten wordt, lippen, wangen, ogen, etc Schapen- of geitenkop wordt ook gegeten als deel van de barbacoa Dit is gekend als "Menudo de Birria" in staten aan de Stille Oceaan en wordt daar gemaakt met geit in plaats van schaap Varkenshersenen zijn een delicatesse en worden gebruikt in de gefrituurde quezadillas de sesos Varkens- en rundslever worden regelmatig gegeten nadat ze zijn gebakken in de pan met uien of in een deegje gefrituurd Varkensoren, -poten en -snuit worden gepekeld en gegeten in tostada's In Peru wordt rundshart gebruikt voor "anticuchos" - een soort brochette In Brazilië horen bij een "churrasco" (barbecue) dikwijls kippenharten aan een spit De typische "feijoada" bevat soms varkensoren, -poten en -staart "Buchada" is een populaire schotel uit het noorden met de organen van een geit, in blokjes gesneden, gekruid en dan gekookt in een geitenmaag In Argentinië, Chili en Uruguay bestaan er varianten met orgaanvlees ("achuras" genaamd) op de traditionele "asado", zoals "chinchulines" en "tripa gorda", "mollejas" en "riñón" (koeiennier) "Sesos" (hersenen) worden gebruikt als vulsel voor ravioli Tong wordt meestal gekookt, gesneden en gemarineerd met olie, azijn, zout, pepers en look "Criadillas" (testikels) worden meestal gegeten in streken waar vee gehouden wordt In Afrika maakt men worsten van de kleine darm van geiten, koeien of schapen, gevuld met pepers en stukjes vlees, vet en bloed (hoewel sommigen het zonder bloed verkiezen) In Kenia noemt men dit 'mutura', de naam in het Kikuyu Schapen- of geitenmaag wordt ook op die manier gevuld In de traditie van de Kikuyu zijn gegrilde geiten- of schapennieren een delicatesse, meestal een voorrecht voor jonge vrouwen, hoewel tegenwoordig iedereen het eet.
604
www
en wordt daar gemaakt met geit in plaats van schaap Varkenshersenen zijn een delicatesse en worden gebruikt in de gefrituurde quezadillas de sesos Varkens- en rundslever worden regelmatig gegeten nadat ze zijn gebakken in de pan met uien of in een deegje gefrituurd Varkensoren, -poten en -snuit worden gepekeld en gegeten in tostada's In Peru wordt rundshart gebruikt voor "anticuchos" - een soort brochette In Brazilië horen bij een "churrasco" (barbecue) dikwijls kippenharten aan een spit De typische "feijoada" bevat soms varkensoren, -poten en -staart "Buchada" is een populaire schotel uit het noorden met de organen van een geit, in blokjes gesneden, gekruid en dan gekookt in een geitenmaag In Argentinië, Chili en Uruguay bestaan er varianten met orgaanvlees ("achuras" genaamd) op de traditionele "asado", zoals "chinchulines" en "tripa gorda", "mollejas" en "riñón" (koeiennier) "Sesos" (hersenen) worden gebruikt als vulsel voor ravioli Tong wordt meestal gekookt, gesneden en gemarineerd met olie, azijn, zout, pepers en look "Criadillas" (testikels) worden meestal gegeten in streken waar vee gehouden wordt In Afrika maakt men worsten van de kleine darm van geiten, koeien of schapen, gevuld met pepers en stukjes vlees, vet en bloed (hoewel sommigen het zonder bloed verkiezen) In Kenia noemt men dit 'mutura', de naam in het Kikuyu Schapen- of geitenmaag wordt ook op die manier gevuld In de traditie van de Kikuyu zijn gegrilde geiten- of schapennieren een delicatesse, meestal een voorrecht voor jonge vrouwen, hoewel tegenwoordig iedereen het eet De testikels waren voor de jonge mannen Lever wordt ook gegeten De koppen, longen en hoeven worden gekookt om soep te maken en soms gemixt met kruiden voor geneeskundige doeleinden In Zuid-Afrika wordt orgaanvlees gegeten door Zuid-Afrikanen van verschillende achtergrond Als gevolg van de populariteit van dit gerecht is het een van de weinige gewoontes die blanke (met name Afrikaners) en zwarte Zuid-Afrikanen delen Gerechten met orgaanvlees in Zuid-Afrika bestaan meestal niet uit alle organen en zijn eerder beperkt tot maagwand, schapenkop en zeer zelden hersenen Schapenkop heeft door de jaren heen vele bijnamen gekregen, zoals 'skobo' (betekent kop in de townships) en 'smiley' (verwijzend naar de uitdrukking van de kop als ze worden gekookt) In Zimbabwe is orgaanvlees een veel voorkomende schotel genoten door mensen van alle culturen Van de koe worden de maag, hoeven, darmen, lever, kop, de tong en zeer zelden in bepaalde gemeenschappen, de testikels gegeten Kipgerechten zijn poten, lever, darmen en spiermaag In China worden veel organen gebruikt voor voedsel of traditionele Chinese geneeskunde Omdat varkensvlees het meest gegeten wordt, zijn enkele populaire gerechten met orgaanvlees varkensnieren met oestersaus, gember en lente-uitjes, "<PERSOON>" een pittige stoofpot met gekonfijte mosterd, tofu, varkensdarmplakjes en gestold varkensbloed "<PERSOON>", gefrituurde darmplakjes gedoopt in een zoete bonensaus, wordt vaak aangeboden door straatventers Varkenstong met zout en sesamolie is ook een populair gerecht, vooral in de provincie Sichuan.
578
www
De testikels waren voor de jonge mannen Lever wordt ook gegeten De koppen, longen en hoeven worden gekookt om soep te maken en soms gemixt met kruiden voor geneeskundige doeleinden In Zuid-Afrika wordt orgaanvlees gegeten door Zuid-Afrikanen van verschillende achtergrond Als gevolg van de populariteit van dit gerecht is het een van de weinige gewoontes die blanke (met name Afrikaners) en zwarte Zuid-Afrikanen delen Gerechten met orgaanvlees in Zuid-Afrika bestaan meestal niet uit alle organen en zijn eerder beperkt tot maagwand, schapenkop en zeer zelden hersenen Schapenkop heeft door de jaren heen vele bijnamen gekregen, zoals 'skobo' (betekent kop in de townships) en 'smiley' (verwijzend naar de uitdrukking van de kop als ze worden gekookt) In Zimbabwe is orgaanvlees een veel voorkomende schotel genoten door mensen van alle culturen Van de koe worden de maag, hoeven, darmen, lever, kop, de tong en zeer zelden in bepaalde gemeenschappen, de testikels gegeten Kipgerechten zijn poten, lever, darmen en spiermaag In China worden veel organen gebruikt voor voedsel of traditionele Chinese geneeskunde Omdat varkensvlees het meest gegeten wordt, zijn enkele populaire gerechten met orgaanvlees varkensnieren met oestersaus, gember en lente-uitjes, "<PERSOON>" een pittige stoofpot met gekonfijte mosterd, tofu, varkensdarmplakjes en gestold varkensbloed "<PERSOON>", gefrituurde darmplakjes gedoopt in een zoete bonensaus, wordt vaak aangeboden door straatventers Varkenstong met zout en sesamolie is ook een populair gerecht, vooral in de provincie Sichuan Varkensbloedsoep is ten minste # <LEEFTIJD> jaar oud sinds de Noordelijke Song-dynastie, toen de typische Chinese restaurants en eetgelegenheden populair werden Varkensbloedsoep en dumplings, jiaozi, werden gebruikt als voedsel voor nachtarbeiders in Kaifeng In de Shanghai-keuken heeft de soep zich ontwikkeld tot het bekende "<PERSOON>", met diverse extra ingrediënten Naast het varkensvlees wordt het orgaanvlees van andere dieren gebruikt in de traditionele Chinese keuken, meestal vee, eend en kip Misschien wel de beste voorbeelden van waar orgaanvlees tot culinaire hoogte wordt gebracht vindt men in Hongkong, waar alle Chinese regionale keukens samenkomen Naast het populaire "cha siu" gegrild varkensvlees, "siu yuk" krokante varkenshuid, en diverse soorten pluimvee, zijn er ook geroosterde kippenlever met honing, en de zeer traditionele, en tegenwoordig erg dure, "<PERSOON> Gai ", een andere dimsum geroosterd in honing bestaande uit een sandwich van een deel varkensvet, varkens-/kippenlever, gember en cha siu In dimsum-restaurants worden de poten van kippen, eenden en varken aangeboden in verschillende kookstijlen Varkenspoten in zoete azijn gestoofd bijvoorbeeld is een populaire schotel tegenwoordig Jonge gemberstengels, gekookte eieren, en geblancheerde varkenspoten worden een paar uur gestoofd in zoete zwarte rijstazijn om "Jui Kerk Gieng" te maken "Ap Kerk Jat" is een deel ham, shiitake en gefrituurde vismaag omwikkeld met eendenpoten in een gedroogd tahoeblad en gestoomd Het gebruik van visafval in de Kantonese keuken is niet beperkt tot de pens Zo is er een volksgerecht van "Tung Gong <PERSOON>", een schotel met de lippen van zoetwatervis, en haaienvinnensoep.
565
www
Noordelijke Song-dynastie, toen de typische Chinese restaurants en eetgelegenheden populair werden Varkensbloedsoep en dumplings, jiaozi, werden gebruikt als voedsel voor nachtarbeiders in Kaifeng In de Shanghai-keuken heeft de soep zich ontwikkeld tot het bekende "<PERSOON>", met diverse extra ingrediënten Naast het varkensvlees wordt het orgaanvlees van andere dieren gebruikt in de traditionele Chinese keuken, meestal vee, eend en kip Misschien wel de beste voorbeelden van waar orgaanvlees tot culinaire hoogte wordt gebracht vindt men in Hongkong, waar alle Chinese regionale keukens samenkomen Naast het populaire "cha siu" gegrild varkensvlees, "siu yuk" krokante varkenshuid, en diverse soorten pluimvee, zijn er ook geroosterde kippenlever met honing, en de zeer traditionele, en tegenwoordig erg dure, "<PERSOON> Gai ", een andere dimsum geroosterd in honing bestaande uit een sandwich van een deel varkensvet, varkens-/kippenlever, gember en cha siu In dimsum-restaurants worden de poten van kippen, eenden en varken aangeboden in verschillende kookstijlen Varkenspoten in zoete azijn gestoofd bijvoorbeeld is een populaire schotel tegenwoordig Jonge gemberstengels, gekookte eieren, en geblancheerde varkenspoten worden een paar uur gestoofd in zoete zwarte rijstazijn om "Jui Kerk Gieng" te maken "Ap Kerk Jat" is een deel ham, shiitake en gefrituurde vismaag omwikkeld met eendenpoten in een gedroogd tahoeblad en gestoomd Het gebruik van visafval in de Kantonese keuken is niet beperkt tot de pens Zo is er een volksgerecht van "Tung Gong <PERSOON>", een schotel met de lippen van zoetwatervis, en haaienvinnensoep Ganzenvlees, -lever (foie gras), -bloed, -darmen, -poten, -nek en -tong zijn belangrijke ingrediënten in verschillende gerechten Er is ook een soep van varkensmaag met hele peperkorrels en mosterd In Japan wordt afval van kippen vaak gespiesd en gegrild boven houtskool als "yakitori", te serveren naast een drankje in een "izakaya", een Japanse taverne Slachtafval afkomstig van vee is ook een ingrediënt in bepaalde gerechten (zie "yakiniku") Echter, de traditionele Japanse cultuur vermijdt voornamelijk slachtafval van grote dieren als gevolg van het ontbreken van een lange traditie van vlees eten, omdat boeddhistisch Japan een grotendeels vegetarische natie was tot aan het einde van de ##e eeuw (met uitzondering van de consumptie van vis en schaal- en schelpdieren) Tijdens de Chinees-Japanse oorlog namen Japanse troepen varkens van Chinese boeren als buit en ze slachtten de dieren alleen voor het echte vlees (geen kop, poten of ingewanden) Dit is sinds kort veranderd, en restaurants die gespecialiseerd zijn in orgaanvlees (met name rund), vaak Koreaanse stijl, zijn vrij algemeen, en bieden een breed scala In sommige delen van Japan, zoals Yamanashi, Nagano en Kumamoto, eet men orgaanvlees van paarden opgediend als stoofschotel etc Het gebruik van orgaanvlees in Korea is vergelijkbaar met China, maar minder frequent Gegrilde darmsneetjes en varkensbloed zijn deel van het menu Hoofdkaas met kop van varken was heel populair in het verleden Gestoomde varkensdarmen zijn gemakkelijk te vinden op de traditionele markten De populaire traditionele Koreaanse worst genaamd sundae is gestoomde varkensdarm gevuld met varkensbloed, gekruide noedels en groenten.
579
www
-darmen, -poten, -nek en -tong zijn belangrijke ingrediënten in verschillende gerechten Er is ook een soep van varkensmaag met hele peperkorrels en mosterd In Japan wordt afval van kippen vaak gespiesd en gegrild boven houtskool als "yakitori", te serveren naast een drankje in een "izakaya", een Japanse taverne Slachtafval afkomstig van vee is ook een ingrediënt in bepaalde gerechten (zie "yakiniku") Echter, de traditionele Japanse cultuur vermijdt voornamelijk slachtafval van grote dieren als gevolg van het ontbreken van een lange traditie van vlees eten, omdat boeddhistisch Japan een grotendeels vegetarische natie was tot aan het einde van de ##e eeuw (met uitzondering van de consumptie van vis en schaal- en schelpdieren) Tijdens de Chinees-Japanse oorlog namen Japanse troepen varkens van Chinese boeren als buit en ze slachtten de dieren alleen voor het echte vlees (geen kop, poten of ingewanden) Dit is sinds kort veranderd, en restaurants die gespecialiseerd zijn in orgaanvlees (met name rund), vaak Koreaanse stijl, zijn vrij algemeen, en bieden een breed scala In sommige delen van Japan, zoals Yamanashi, Nagano en Kumamoto, eet men orgaanvlees van paarden opgediend als stoofschotel etc Het gebruik van orgaanvlees in Korea is vergelijkbaar met China, maar minder frequent Gegrilde darmsneetjes en varkensbloed zijn deel van het menu Hoofdkaas met kop van varken was heel populair in het verleden Gestoomde varkensdarmen zijn gemakkelijk te vinden op de traditionele markten De populaire traditionele Koreaanse worst genaamd sundae is gestoomde varkensdarm gevuld met varkensbloed, gekruide noedels en groenten Rundsmaag en -darmen zijn nog steeds heel populair Het is ook niet moeilijk gegrilde kippenharten, -spiermaag en -poten te vinden in de traditionele straatbars In Indonesië zijn organen van koe en geit populaire delicatessen Ze kunnen worden gebakken, gebruikt in sotosoepen of gegrild als saté en bijna alle delen van het dier worden gegeten "Soto Betawi" staat bekend als het type van de soto dat verschillende soorten van orgaanvlees gebruikt, terwijl "soto babat" alleen pens gebruikt Binnen de Indonesische keuken staat de Minangkabau-keuken (in de volksmond bekend als "Padang food") bekend om zijn voorliefde voor orgaanvlees, meestal in "gulai" (een soort curry), zoals "gulai otak" (hersenen), "gulai babat" (pens), "gulai usus" (darm)," gulai sumsum" (beenmerg), ook gebakken "hati" (lever) en "limpa" (milt) Het kraakbeen, de huid en de pezen van koeienpoten worden ook gebruikt als gerechten genaamd "tunjang", "kaki sapi" of "kikil", en kunnen ook bereid worden als gulai of soto Koeienmaag ("babat") en -darm ("iso") zijn populair, gebakken of in soep, in de Javaanse keuken Koeienlong, genaamd "paru", bedekt met kruiden (kurkuma en koriander) en dan gebakken, wordt vaak gegeten als snack of bijgerecht Lever wordt soms ook verwerkt in een pittig gerecht genaamd rendang Koeien- of geitentong in plakken gesneden en gebakken, soms in een pittige saus, of rundstong worden gekookt als semur-stoofpot Hersenen worden soms gegeten als soto of gulai Stieren- en geitentestikels, in de volksmond "torpedo" worden gegeten als saté of soto.
609
www
Rundsmaag en -darmen zijn nog steeds heel populair Het is ook niet moeilijk gegrilde kippenharten, -spiermaag en -poten te vinden in de traditionele straatbars In Indonesië zijn organen van koe en geit populaire delicatessen Ze kunnen worden gebakken, gebruikt in sotosoepen of gegrild als saté en bijna alle delen van het dier worden gegeten "Soto Betawi" staat bekend als het type van de soto dat verschillende soorten van orgaanvlees gebruikt, terwijl "soto babat" alleen pens gebruikt Binnen de Indonesische keuken staat de Minangkabau-keuken (in de volksmond bekend als "Padang food") bekend om zijn voorliefde voor orgaanvlees, meestal in "gulai" (een soort curry), zoals "gulai otak" (hersenen), "gulai babat" (pens), "gulai usus" (darm)," gulai sumsum" (beenmerg), ook gebakken "hati" (lever) en "limpa" (milt) Het kraakbeen, de huid en de pezen van koeienpoten worden ook gebruikt als gerechten genaamd "tunjang", "kaki sapi" of "kikil", en kunnen ook bereid worden als gulai of soto Koeienmaag ("babat") en -darm ("iso") zijn populair, gebakken of in soep, in de Javaanse keuken Koeienlong, genaamd "paru", bedekt met kruiden (kurkuma en koriander) en dan gebakken, wordt vaak gegeten als snack of bijgerecht Lever wordt soms ook verwerkt in een pittig gerecht genaamd rendang Koeien- of geitentong in plakken gesneden en gebakken, soms in een pittige saus, of rundstong worden gekookt als semur-stoofpot Hersenen worden soms gegeten als soto of gulai Stieren- en geitentestikels, in de volksmond "torpedo" worden gegeten als saté of soto Ingewanden van kip en eend worden ook vaak gegeten In Maleisië worden koeien- of geitenlongen, genaamd "paru", bedekt met kurkuma en gebakken vaak geserveerd als bijgerecht bij rijst, in het bijzonder in de erg populaire nasi lemak Pens wordt gebruikt in een paar gerechten, ofwel roergebakken of in een jus Pens wordt ook geconsumeerd als saté Lever wordt gefrituurd of gewokt in een aantal groentegerechten In de Filipijnen eet men vrijwel elk deel van het varken, met inbegrip van snuit, darmen, oren en ingewanden " Dinuguan" is een bepaald type van bloedstoofpot (afhankelijk van de regio) gemaakt met varkensdarmen, varkensvlees en soms oren en wangen, meestal met een azijnbasis, en groene chilipepers " Bopis" (bópiz in het <PERSOON>) is een pittig Filipijnse gerecht gemaakt van varkenslongen en het hart gebakken in tomaten, pepers en uien "Isaw" is een andere traktatie vooral genoten in de Filipijnen, een kebab gemaakt met stukken dikke darm van een varken, gegrild en ondergedompeld in azijn Knapperige "pata" is populair, dat bestaat uit varkenspoten die zijn gekookt tot ze zacht zijn, in stukken gesneden en vervolgens gefrituurd In Singapore is soep van varkensorganen een veel voorkomend aanbod bij straatventers Als gevolg van de etnische samenstelling van d bevolking van Singapore worden veel van de hierboven vermelde gerechten uit Indonesië en Maleisië ook gevonden in Singapore In de Thaise keuken wordt orgaanvlees gebruikt in vele gerechten.
590
www
ook vaak gegeten In Maleisië worden koeien- of geitenlongen, genaamd "paru", bedekt met kurkuma en gebakken vaak geserveerd als bijgerecht bij rijst, in het bijzonder in de erg populaire nasi lemak Pens wordt gebruikt in een paar gerechten, ofwel roergebakken of in een jus Pens wordt ook geconsumeerd als saté Lever wordt gefrituurd of gewokt in een aantal groentegerechten In de Filipijnen eet men vrijwel elk deel van het varken, met inbegrip van snuit, darmen, oren en ingewanden " Dinuguan" is een bepaald type van bloedstoofpot (afhankelijk van de regio) gemaakt met varkensdarmen, varkensvlees en soms oren en wangen, meestal met een azijnbasis, en groene chilipepers " Bopis" (bópiz in het <PERSOON>) is een pittig Filipijnse gerecht gemaakt van varkenslongen en het hart gebakken in tomaten, pepers en uien "Isaw" is een andere traktatie vooral genoten in de Filipijnen, een kebab gemaakt met stukken dikke darm van een varken, gegrild en ondergedompeld in azijn Knapperige "pata" is populair, dat bestaat uit varkenspoten die zijn gekookt tot ze zacht zijn, in stukken gesneden en vervolgens gefrituurd In Singapore is soep van varkensorganen een veel voorkomend aanbod bij straatventers Als gevolg van de etnische samenstelling van d bevolking van Singapore worden veel van de hierboven vermelde gerechten uit Indonesië en Maleisië ook gevonden in Singapore In de Thaise keuken wordt orgaanvlees gebruikt in vele gerechten Gefrituurde darmen, die bekendstaan als "sai mu thot", worden gegeten met een pittige dipsaus Enkele andere gerechten die slachtafval bevatten, zijn de Thais-Chinese soep "kuaichap" (darmen, lever) en de Noord-Thaise "aep ong-o" (varkenshersenen) Ook visdarmen worden gebruikt, zoals in de Zuid-Thaise "kaeng tai pla" In Vietnam is eten gemaakt van de inwendige organen populair Sommige gerechten zoals Cháo lòng en Tiết canh gebruiken varkensorganen als belangrijkste ingrediënten Cỗ lòng, een mengeling van gekookte varkensingewanden is een delicatesse Hart, tong, en maag worden beschouwd als het mooiste deel en kunnen even duur zijn als steak In<PERSOON> houdt men van geitenhersenen ("maghaz"), -poten ("siri paya"), -kop, -maag ("ojhari" of "but"), -tong ("zabaan"), -lever ("kaleji"), -nier ("gurda"), -uier ("kheeri") en -testikels ("kapooray") en kippenhart en -lever "Kata-kat" is een combinatie van kruiden, hersenen, lever, nieren en andere organen In Bangladesh zijn hersenen ("mogoj"), poten ("Paya"), kop ("matha"), maagwand ("Bhuri"), tong ("jib-ba"), lever ("kolija"), nieren en hart van stieren of geiten delicatessen Kippenhart, spiermaag ("gi-la") en lever worden ook geapprecieerd In Nepal worden geitenhersenen ("gidi"), -poten ("khutta"), -kop ("tauko"), -maagwand ("bhudri"), -tong (" jibro"), -lever ("kalejo"), -nieren, -longen ("phokso"), -darmen ("aandra"), bloed ("ragati") en in mindere mate -testikels beschouwd als delicatessen en ze worden zeer gegeerd in Dashain als families samenkomen en ze met whisky en bier gegeten worden Kippenhart en -lever worden ook gegeten, maar het is vooral de spiermaag van de kip die echt gewaardeerd wordt In Libanon worden lamshersenen gebruikt in "nikhaat"-schotels en soms als beleg voor broodjes Een ander populair gerecht is "korouch", schapeningewanden gevuld met rijst.
704
www
bevatten, zijn de Thais-Chinese soep "kuaichap" (darmen, lever) en de Noord-Thaise "aep ong-o" (varkenshersenen) Ook visdarmen worden gebruikt, zoals in de Zuid-Thaise "kaeng tai pla" In Vietnam is eten gemaakt van de inwendige organen populair Sommige gerechten zoals Cháo lòng en Tiết canh gebruiken varkensorganen als belangrijkste ingrediënten Cỗ lòng, een mengeling van gekookte varkensingewanden is een delicatesse Hart, tong, en maag worden beschouwd als het mooiste deel en kunnen even duur zijn als steak In<PERSOON> houdt men van geitenhersenen ("maghaz"), -poten ("siri paya"), -kop, -maag ("ojhari" of "but"), -tong ("zabaan"), -lever ("kaleji"), -nier ("gurda"), -uier ("kheeri") en -testikels ("kapooray") en kippenhart en -lever "Kata-kat" is een combinatie van kruiden, hersenen, lever, nieren en andere organen In Bangladesh zijn hersenen ("mogoj"), poten ("Paya"), kop ("matha"), maagwand ("Bhuri"), tong ("jib-ba"), lever ("kolija"), nieren en hart van stieren of geiten delicatessen Kippenhart, spiermaag ("gi-la") en lever worden ook geapprecieerd In Nepal worden geitenhersenen ("gidi"), -poten ("khutta"), -kop ("tauko"), -maagwand ("bhudri"), -tong (" jibro"), -lever ("kalejo"), -nieren, -longen ("phokso"), -darmen ("aandra"), bloed ("ragati") en in mindere mate -testikels beschouwd als delicatessen en ze worden zeer gegeerd in Dashain als families samenkomen en ze met whisky en bier gegeten worden Kippenhart en -lever worden ook gegeten, maar het is vooral de spiermaag van de kip die echt gewaardeerd wordt In Libanon worden lamshersenen gebruikt in "nikhaat"-schotels en soms als beleg voor broodjes Een ander populair gerecht is "korouch", schapeningewanden gevuld met rijst Sommige soorten orgaanvlees zijn niet veilig voor consumptie <PERSOON>, <DATUM> - <LOCATIE>, <DATUM> was een arts en officier van gezondheid in Nederlands-Indië en Nieuw-Guinea Kalthofen, zoon van een leraar klassieke talen, studeerde na zijn gymnasiumopleiding medicijnen in Praag en <LOCATIE>, maar moest na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog in ### onder de wapenen Na onder meer deelgenomen te hebben aan de gevechten aan het Isonzofront, werd hij in ### in de gelegenheid gesteld zijn studie te voltooien in Graz Gedurende het laatste oorlogsjaar werkte Kalthofen als scheepsarts, na de oorlog in een Weens ziekenhuis In ### werd hij geënthousiasmeerd voor een militaire carrière in Nederlands-Indië door generaal-majoor <PERSOON>, inspecteur van de Militair Geneeskundige Dienst van het Nederlandsch-Indisch Leger die in Wenen op zoek was naar artsen In ### vertrok de ongehuwde Kalthofen als officier van gezondheid tweede klasse naar Indië, waar hij werd geplaatst in <INSTELLING> en Magelang Maar al spoedig meldde hij zich aan voor de afgelegen garnizoensplaats Long Nawang in Borneo, waar hij het 'onder de koppensnellers', de Dajak, uitstekend naar zijn zin bleek te hebben Hij blijft werken onder de koppensnellers als hij in ### als gouvernementsarts vertrekt naar Merauke aan de zuidkust van Nieuw-Guinea, waar hij de charismatische missionaris <PERSOON> ontmoet Deze heeft de noodklok geluid bij de Nederlandse overheid over de verwoestende werking van het granuloma venereum dat de plaatselijke Papoeabevolking bijna decimeert.
710
www
Sommige soorten orgaanvlees zijn niet veilig voor consumptie <PERSOON>, <DATUM> - <LOCATIE>, <DATUM> was een arts en officier van gezondheid in Nederlands-Indië en Nieuw-Guinea Kalthofen, zoon van een leraar klassieke talen, studeerde na zijn gymnasiumopleiding medicijnen in Praag en <LOCATIE>, maar moest na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog in ### onder de wapenen Na onder meer deelgenomen te hebben aan de gevechten aan het Isonzofront, werd hij in ### in de gelegenheid gesteld zijn studie te voltooien in Graz Gedurende het laatste oorlogsjaar werkte Kalthofen als scheepsarts, na de oorlog in een Weens ziekenhuis In ### werd hij geënthousiasmeerd voor een militaire carrière in Nederlands-Indië door generaal-majoor <PERSOON>, inspecteur van de Militair Geneeskundige Dienst van het Nederlandsch-Indisch Leger die in Wenen op zoek was naar artsen In ### vertrok de ongehuwde Kalthofen als officier van gezondheid tweede klasse naar Indië, waar hij werd geplaatst in <INSTELLING> en Magelang Maar al spoedig meldde hij zich aan voor de afgelegen garnizoensplaats Long Nawang in Borneo, waar hij het 'onder de koppensnellers', de Dajak, uitstekend naar zijn zin bleek te hebben Hij blijft werken onder de koppensnellers als hij in ### als gouvernementsarts vertrekt naar Merauke aan de zuidkust van Nieuw-Guinea, waar hij de charismatische missionaris <PERSOON> ontmoet Deze heeft de noodklok geluid bij de Nederlandse overheid over de verwoestende werking van het granuloma venereum dat de plaatselijke Papoeabevolking bijna decimeert Kalthofen en zijn team geweest die de Papoea's rond Merauke daadwerkelijk gered hebben voor de ondergang In die jaren in Merauke figureert Kalthofen in het succesvolle reisverslag van de <PERSOON>, "als de man die de kunst verstaat om met inlanders om te gaan en hun vertrouwen te winnen, zelfs van de wilde en primitieve koppensnellers, die deze streken bewonen" (p ###) Kalthofen was de eerste arts van het strafkamp <PERSOON>-Digoel Zij opvolger daar was <PERSOON> In ###, tijdens zijn studieverlof, laat hij zich naturaliseren tot Nederlander en treedt in Wenen in het huwelijk Hij heeft zich nu bekwaamd in de radiologie en wordt na zijn terugkeer in Nederlands-Indië radioloog in verscheidene militaire hospitalen Kalthofen, inmiddels majoor, werkt in Tjimahi als hij wordt geïnterneerd door de Japanse bezetter Hij zal de gehele bezettingstijd in krijgsgevangenschap op Java doorbrengen In ### keert hij voorgoed terug naar <LOCATIE>, waar hij tot ### hoofd zal zijn van een consultatiebureau Hij overlijdt op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd Blindenvoetbal op de Paralympische Zomerspelen ### Blindenvoetbal was een van de ## sporten op de XIVe Paralympische Zomerspelen die in ### in Londen (Verenigd Koninkrijk) werden gehouden De Braziliaanse ploeg won het goud Mannen acht gekwalificeerde landen worden in twee groepen van vier teams gedeeld CP-voetbal op de Paralympische Zomerspelen ### Op de XIVe Paralympische Zomerspelen die in ### in Londen (Verenigd Koninkrijk) werden gehouden, was CP-voetbal een van de ## sporten die beoefend werden.
588
www
geweest die de Papoea's rond Merauke daadwerkelijk gered hebben voor de ondergang In die jaren in Merauke figureert Kalthofen in het succesvolle reisverslag van de <PERSOON>, "als de man die de kunst verstaat om met inlanders om te gaan en hun vertrouwen te winnen, zelfs van de wilde en primitieve koppensnellers, die deze streken bewonen" (p ###) Kalthofen was de eerste arts van het strafkamp <PERSOON>-Digoel Zij opvolger daar was <PERSOON> In ###, tijdens zijn studieverlof, laat hij zich naturaliseren tot Nederlander en treedt in Wenen in het huwelijk Hij heeft zich nu bekwaamd in de radiologie en wordt na zijn terugkeer in Nederlands-Indië radioloog in verscheidene militaire hospitalen Kalthofen, inmiddels majoor, werkt in Tjimahi als hij wordt geïnterneerd door de Japanse bezetter Hij zal de gehele bezettingstijd in krijgsgevangenschap op Java doorbrengen In ### keert hij voorgoed terug naar <LOCATIE>, waar hij tot ### hoofd zal zijn van een consultatiebureau Hij overlijdt op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd Blindenvoetbal op de Paralympische Zomerspelen ### Blindenvoetbal was een van de ## sporten op de XIVe Paralympische Zomerspelen die in ### in Londen (Verenigd Koninkrijk) werden gehouden De Braziliaanse ploeg won het goud Mannen acht gekwalificeerde landen worden in twee groepen van vier teams gedeeld CP-voetbal op de Paralympische Zomerspelen ### Op de XIVe Paralympische Zomerspelen die in ### in Londen (Verenigd Koninkrijk) werden gehouden, was CP-voetbal een van de ## sporten die beoefend werden Mannen acht gekwalificeerde landen worden in twee groepen van vier teams gedeeld Goalball op de Paralympische Zomerspelen ### Op de XIVe Paralympische Zomerspelen die in ### in Londen (Verenigd Koninkrijk) werden gehouden, was goalball een van de ## sporten die beoefend werden Expertisecentrum Forensische Psychiatrie De Stichting Expertisecentrum Forensische Psychiatrie (EFP) is een Nederlandse stichting die wetenschappelijke onderbouwing in de forensische psychiatrie ondersteunt De stichting regisseert en coördineert onderzoek en methodiekontwikkeling, verzamelt behandelprogramma’s en “best practices”, en bevordert kennisoverdracht tussen instituten in de forensische-psychiatrische psychiatrie, universiteiten en onderzoeksinstituten De stichting is gevestigd <PERSOON> Forensische Psychiatrie is in ### opgestart, op initiatief van het Ministerie van Justitie, het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en de Nederlandse instellingen voor forensische psychiatrie, als antwoord op een behoefte bij tbs-klinieken aan specifiek onderzoek en coördinatie van onderzoek naar de forensische psychiatrie en naar de effectiviteit van tbs-behandelingen Om de onafhankelijkheid van het onderzoek te waarborgen werd in ### de onafhankelijke stichting opgericht Het Expertisecentrum Forensische Psychiatrie verricht zelf geen onderzoek, maar stimuleert door onderzoeksinstituten, universiteiten en instellingen in de forensische psychiatrie uit te voeren gezamenlijk onderzoek Het EFP neemt overkoepelende activiteiten, die voor de individuele instellingen moeilijk uitvoerbaar zijn, voor zijn rekening Daarbij richt de stichting zich met name op Het Expertisecentrum Forensische Psychiatrie omschrijft zijn taak als “makelen en schakelen” Daarmee bedoelt de stichting dat de verschillende activiteiten in samenhang worden uitgevoerd, wat moet leiden tot een geïntegreerd aanbod Spuitgat.
583
www
acht gekwalificeerde landen worden in twee groepen van vier teams gedeeld Goalball op de Paralympische Zomerspelen ### Op de XIVe Paralympische Zomerspelen die in ### in Londen (Verenigd Koninkrijk) werden gehouden, was goalball een van de ## sporten die beoefend werden Expertisecentrum Forensische Psychiatrie De Stichting Expertisecentrum Forensische Psychiatrie (EFP) is een Nederlandse stichting die wetenschappelijke onderbouwing in de forensische psychiatrie ondersteunt De stichting regisseert en coördineert onderzoek en methodiekontwikkeling, verzamelt behandelprogramma’s en “best practices”, en bevordert kennisoverdracht tussen instituten in de forensische-psychiatrische psychiatrie, universiteiten en onderzoeksinstituten De stichting is gevestigd<PERSOON> Forensische Psychiatrie is in ### opgestart, op initiatief van het Ministerie van Justitie, het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en de Nederlandse instellingen voor forensische psychiatrie, als antwoord op een behoefte bij tbs-klinieken aan specifiek onderzoek en coördinatie van onderzoek naar de forensische psychiatrie en naar de effectiviteit van tbs-behandelingen Om de onafhankelijkheid van het onderzoek te waarborgen werd in ### de onafhankelijke stichting opgericht Het Expertisecentrum Forensische Psychiatrie verricht zelf geen onderzoek, maar stimuleert door onderzoeksinstituten, universiteiten en instellingen in de forensische psychiatrie uit te voeren gezamenlijk onderzoek Het EFP neemt overkoepelende activiteiten, die voor de individuele instellingen moeilijk uitvoerbaar zijn, voor zijn rekening Daarbij richt de stichting zich met name op Het Expertisecentrum Forensische Psychiatrie omschrijft zijn taak als “makelen en schakelen” Daarmee bedoelt de stichting dat de verschillende activiteiten in samenhang worden uitgevoerd, wat moet leiden tot een geïntegreerd aanbod Spuitgat Dit is vergelijkbaar met de neusgaten van andere zoogdieren Oorspronkelijk zaten deze gaten ook vooraan de kop bij walvissen, maar geleidelijk aan evolueerden ze naar hun huidige positie Door een spuitgat wordt niet alleen lucht uitgeademd, maar ook slijm en vocht Het neusgat evolueerde van vooraan de kop, aan de neus, tot bovenaan de kop Zo kunnen walvissen ademhalen zonder nog langer hun snuit uit het water te moeten steken In de embryonale fase van een walvis bevindt de neusopening zich nog steeds vooraan de neus, zoals bij landzoogdieren, maar naarmate het embryo zich ontwikkelt, verschuift de opening meer naar de top van de kop Typisch voor walvissen is dat wanneer ze naar het wateroppervlak komen om uit te ademen en de lucht krachtig uit het spuitgat stuwen, er een pluim van gecondenseerde waterdamp ontstaat Deze witte pluim, waarvan de vorm vergelijkbaar is met een fontein of geiser, kan ook gedeeltelijk veroorzaakt worden door water dat boven het spuitgat zit De spuitgaten worden bedekt door gespierde kleppen die water tegenhouden wanneer de walvis onder water zwemt In ontspannen toestand bedekt de flap het spuitgat Het spuitgat leidt naar de luchtpijp van de walvis en vervolgens naar de longen In tegenstelling tot de meeste andere zoogdieren kunnen walvissen niet ademen door hun mond Hun luchtpijp is echter verbonden met hun blaasgat; walvissen kunnen zo hun mond open doen onder water zonder te verdrinken.
530
www
Dit is vergelijkbaar met de neusgaten van andere zoogdieren Oorspronkelijk zaten deze gaten ook vooraan de kop bij walvissen, maar geleidelijk aan evolueerden ze naar hun huidige positie Door een spuitgat wordt niet alleen lucht uitgeademd, maar ook slijm en vocht Het neusgat evolueerde van vooraan de kop, aan de neus, tot bovenaan de kop Zo kunnen walvissen ademhalen zonder nog langer hun snuit uit het water te moeten steken In de embryonale fase van een walvis bevindt de neusopening zich nog steeds vooraan de neus, zoals bij landzoogdieren, maar naarmate het embryo zich ontwikkelt, verschuift de opening meer naar de top van de kop Typisch voor walvissen is dat wanneer ze naar het wateroppervlak komen om uit te ademen en de lucht krachtig uit het spuitgat stuwen, er een pluim van gecondenseerde waterdamp ontstaat Deze witte pluim, waarvan de vorm vergelijkbaar is met een fontein of geiser, kan ook gedeeltelijk veroorzaakt worden door water dat boven het spuitgat zit De spuitgaten worden bedekt door gespierde kleppen die water tegenhouden wanneer de walvis onder water zwemt In ontspannen toestand bedekt de flap het spuitgat Het spuitgat leidt naar de luchtpijp van de walvis en vervolgens naar de longen In tegenstelling tot de meeste andere zoogdieren kunnen walvissen niet ademen door hun mond Hun luchtpijp is echter verbonden met hun blaasgat; walvissen kunnen zo hun mond open doen onder water zonder te verdrinken Gewoonlijk ademen ze # tot # keer per minuut wanneer ze reizen (mensen ## tot ## keer) en een ademteug duurt <DATUM> seconde Bij elke uitademing persen ze met een grote kracht bijna ##% van alle oude/gebruikte lucht uit hun longen (mensen slechts ongeveer ##-##%) Baleinwalvissen hebben twee naast elkaar geplaatste spuitgaten, tandwalvissen slechts een Dit komt doordat de meeste zoogdieren twee neusgaten hebben (blaasgat equivalenten), maar een van de neusgaten (lucht-passages) van tandwalvissen geëvolueerd is naar hun echolocatie-systeem, waardoor ze nu maar één blaasgat hebben De baleinwalvissen hebben een verticale pluim De pluim van noordkapers en de Groenlandse walvissen zijn V-vormig en kunnen wel # m hoog reiken Bultruggen hebben een borstelig spuitgat en spuiten een bossige en hartvormige pluim tot #,# m hoog, gewone vinvissen hebben een lange, dunne pluim, de blauwe vinvis spuit tot wel ## m hoog Tandwalvissen hebben maar één blaasgat, zo is het blaasgat van de potvis aan de linkerkant van de kop geplaatst en blaast hij in een hoek van ## graden Walvissen kunnen geluid maken door luchtzakjes net onder het blaasgat voor communicatie en (voor die soorten die in staat zijn) echolocatie Deze luchtzakken zijn gevuld met lucht, die vervolgens weer wordt vrijgegeven om geluid te produceren in een vergelijkbare wijze bij lucht uit een ballon Syndroom van Waterhouse-Friderichsen Het syndroom van Waterhouse-Friderichsen is een levensbedreigende stoornis van de bijnieren veroorzaakt door bloedingen, bijna altijd veroorzaakt door een ernstige infectie Vooral kinderen worden getroffen.
542
www
ze reizen (mensen ## tot ## keer) en een ademteug duurt <DATUM> seconde Bij elke uitademing persen ze met een grote kracht bijna ##% van alle oude/gebruikte lucht uit hun longen (mensen slechts ongeveer ##-##%) Baleinwalvissen hebben twee naast elkaar geplaatste spuitgaten, tandwalvissen slechts een Dit komt doordat de meeste zoogdieren twee neusgaten hebben (blaasgat equivalenten), maar een van de neusgaten (lucht-passages) van tandwalvissen geëvolueerd is naar hun echolocatie-systeem, waardoor ze nu maar één blaasgat hebben De baleinwalvissen hebben een verticale pluim De pluim van noordkapers en de Groenlandse walvissen zijn V-vormig en kunnen wel # m hoog reiken Bultruggen hebben een borstelig spuitgat en spuiten een bossige en hartvormige pluim tot #,# m hoog, gewone vinvissen hebben een lange, dunne pluim, de blauwe vinvis spuit tot wel ## m hoog Tandwalvissen hebben maar één blaasgat, zo is het blaasgat van de potvis aan de linkerkant van de kop geplaatst en blaast hij in een hoek van ## graden Walvissen kunnen geluid maken door luchtzakjes net onder het blaasgat voor communicatie en (voor die soorten die in staat zijn) echolocatie Deze luchtzakken zijn gevuld met lucht, die vervolgens weer wordt vrijgegeven om geluid te produceren in een vergelijkbare wijze bij lucht uit een ballon Syndroom van Waterhouse-Friderichsen Het syndroom van Waterhouse-Friderichsen is een levensbedreigende stoornis van de bijnieren veroorzaakt door bloedingen, bijna altijd veroorzaakt door een ernstige infectie Vooral kinderen worden getroffen Het syndroom van Waterhouse-Friderichsen is genoemd naar de Engelse internist <PERSOON> Waterhouse (###–###) en de Deense kinderarts <PERSOON> (###–###), die respectievelijk in ### en ### een artikel over een patiëntje met dit syndroom schreven Diverse bacteriën worden met deze aandoening in verband gebracht Een sepsis met meningokokken "(Neisseria meningitidis)" is de meest voorkomende oorzaak Maar ook "Streptococcus pneumoniae", "Mycobacterium tuberculosis", "Staphylococcus aureus" (met name bij kinderen) en "Haemophilus influenzae" kunnen Waterhouse-Friderichsen veroorzaken Het syndroom kan ook worden veroorzaakt door het Cytomegalovirus Door de veroorzakers worden endotoxinen geproduceerd, die een activering geven van de bloedstolling en bovendien een shock veroorzaken Door de massale bloedstolling wordt de doorbloeding van organen en weefsels bedreigd In zeldzame gevallen wordt het syndroom niet door een infectie veroorzaakt, maar als bijwerking van medicijnen of als gevolg van een aangeboren stofwisselingsziekte Het syndroom van Waterhouse-Friderichsen is de ernstigste vorm van meningokokkensepsis Onbehandeld leidt deze altijd tot de dood, maar zelfs met behandeling verloopt deze ziekte in de meeste gevallen fataal De infectie begint aspecifiek met koorts, rillen, braken, hoofdpijn en verminderde eetlust Spoedig daarna ontwikkelt zich een vlekkige huiduitslag, die overgaat in petechiën en een purpura De extremiteiten worden blauw De infectie leidt tot ernstige bloedingen in één of (meestal) beide bijnieren, meestal tevens gepaard gaande met een ernstig orgaanfalen, septische shock, diffuse intravasale stolling met een snel ontwikkelende bijnierschorsinsufficiëntie De patiënt raakt snel in coma en uiteindelijk kan daarop binnen <DATUM> uur de dood volgen Bloedonderzoek toont een hypoglykemie met een hyponatriëmie en hyperkaliëmie.
608
www
Waterhouse (###–###) en de Deense kinderarts <PERSOON> (###–###), die respectievelijk in ### en ### een artikel over een patiëntje met dit syndroom schreven Diverse bacteriën worden met deze aandoening in verband gebracht Een sepsis met meningokokken "(Neisseria meningitidis)" is de meest voorkomende oorzaak Maar ook "Streptococcus pneumoniae", "Mycobacterium tuberculosis", "Staphylococcus aureus" (met name bij kinderen) en "Haemophilus influenzae" kunnen Waterhouse-Friderichsen veroorzaken Het syndroom kan ook worden veroorzaakt door het Cytomegalovirus Door de veroorzakers worden endotoxinen geproduceerd, die een activering geven van de bloedstolling en bovendien een shock veroorzaken Door de massale bloedstolling wordt de doorbloeding van organen en weefsels bedreigd In zeldzame gevallen wordt het syndroom niet door een infectie veroorzaakt, maar als bijwerking van medicijnen of als gevolg van een aangeboren stofwisselingsziekte Het syndroom van Waterhouse-Friderichsen is de ernstigste vorm van meningokokkensepsis Onbehandeld leidt deze altijd tot de dood, maar zelfs met behandeling verloopt deze ziekte in de meeste gevallen fataal De infectie begint aspecifiek met koorts, rillen, braken, hoofdpijn en verminderde eetlust Spoedig daarna ontwikkelt zich een vlekkige huiduitslag, die overgaat in petechiën en een purpura De extremiteiten worden blauw De infectie leidt tot ernstige bloedingen in één of (meestal) beide bijnieren, meestal tevens gepaard gaande met een ernstig orgaanfalen, septische shock, diffuse intravasale stolling met een snel ontwikkelende bijnierschorsinsufficiëntie De patiënt raakt snel in coma en uiteindelijk kan daarop binnen <DATUM> uur de dood volgen Bloedonderzoek toont een hypoglykemie met een hyponatriëmie en hyperkaliëmie Leukocytose is vaak niet sterk en soms is er zelfs een leukopenie, wat een slecht voorteken is Het C-reactief proteïne (CRP) kan verhoogd of bijna normaal zijn Trombopenie is soms extreem een verandering van de protrombinetijd (PT) en geactiveerde partiële tromboplastinetijd (APTT) die wijzen op diffuse intravasale stolling Verder is er acidose en acuut nierfalen Er kunnen meningokokken gekweekt worden uit bloed en hersenvocht; deze kunnen soms ook al gezien worden in uitstrijkjes van plekken in de huid Meestal is er bij dit type infectie geen sprake van een meningitis De belangrijkste methode om deze aandoening te voorkomen is routinematige vaccinatie, onder andere tegen meningococcus en tegen Haemophilus influenzae Dit is met name geïndiceerd voor mensen die werken in de gezondheidszorg, mensen bij wie de milt is verwijderd, patiënten met sikkelcelanemie of bepaalde stoornissen in het immuunsysteem Het syndroom van Waterhouse-Friderichsen is levensbedreigend en moet onmiddellijk behandeld worden met de juiste antibiotica Daarnaast is ook behandeling met corticosteroïden en mineralocorticoïden nodig Bij ademhalingsstilstand moet beademd worden Als de nierfunctie uitvalt, is hemodialyse nodig Tibiotarsus De tibiotarsus is een bot tussen het femur (dijbeen) en de tarsometatarsus in de poot van een vogel Het is een versmelting van de tibia met het proximale deel van de tarsus Een gelijkende structuur kwam ook voor bij de Heterodontosauridae uit het mesozoïcum.
550
www
vaak niet sterk en soms is er zelfs een leukopenie, wat een slecht voorteken is Het C-reactief proteïne (CRP) kan verhoogd of bijna normaal zijn Trombopenie is soms extreem een verandering van de protrombinetijd (PT) en geactiveerde partiële tromboplastinetijd (APTT) die wijzen op diffuse intravasale stolling Verder is er acidose en acuut nierfalen Er kunnen meningokokken gekweekt worden uit bloed en hersenvocht; deze kunnen soms ook al gezien worden in uitstrijkjes van plekken in de huid Meestal is er bij dit type infectie geen sprake van een meningitis De belangrijkste methode om deze aandoening te voorkomen is routinematige vaccinatie, onder andere tegen meningococcus en tegen Haemophilus influenzae Dit is met name geïndiceerd voor mensen die werken in de gezondheidszorg, mensen bij wie de milt is verwijderd, patiënten met sikkelcelanemie of bepaalde stoornissen in het immuunsysteem Het syndroom van Waterhouse-Friderichsen is levensbedreigend en moet onmiddellijk behandeld worden met de juiste antibiotica Daarnaast is ook behandeling met corticosteroïden en mineralocorticoïden nodig Bij ademhalingsstilstand moet beademd worden Als de nierfunctie uitvalt, is hemodialyse nodig Tibiotarsus De tibiotarsus is een bot tussen het femur (dijbeen) en de tarsometatarsus in de poot van een vogel Het is een versmelting van de tibia met het proximale deel van de tarsus Een gelijkende structuur kwam ook voor bij de Heterodontosauridae uit het mesozoïcum <PERSOON>, <DATUM> is een <PERSOON>-Belgische cardioloog Samen met zijn broers Josep en <PERSOON> is hij een van de naamgevers van het Syndroom van Brugada, een zeldzame en meestal erfelijke ziekte van het hart, die bij schijnbaar gezonde mensen tot een plotse dood door ventrikelfibrilleren kan leiden Dit gebeurt meestal bij jongvolwassenen <PERSOON> is de oudste van vier kinderen van Ramón Brugada en <PERSOON> Hij studeerde geneeskunde aan de universiteit van Barcelona en volgde een opleiding cardiologie in het academisch ziekenhuis van Barcelona Hij werkte aan het Hospital Sant Pau i Santa Tecla, aan de Universiteit <LOCATIE> en aan het Onze-<PERSOON> Sinds <DATUM> is hij verbonden aan het Universitair Ziekenhuis Brussel Hij combineert die betrekking met een praktijk in <LOCATIE> In ### beschreven de gebroeders Brugada acht patiënten die na een hartstilstand met succes werden gereanimeerd en die bij een elektrocardiogram geen enkel teken van hart- en vaatziekten vertoonden behalve een afwijkend rechterbundeltakblok De oorzaak van het syndroom was op dat moment niet duidelijk <PERSOON> screende in ### een vierhonderdtal jeugdvoetballers bij Eendracht <LOCATIE> op aangeboren hartafwijkingen Vanaf <DATUM> wilde hij alle twaalfjarigen op hartproblemen screenen Daarmee wil hij plotse sterfgevallen van onder anderen jonge sporters vermijden Ex-roker <PERSOON> is ook bekend om zijn scherpe kritiek op het Belgische beleid met betrekking tot tabaksverslaving en op rokers zelf Zo is hij voorstander van een totaal rookverbod overal (ook in de huiskamer) en stelt hij voor dat de gemeenschap bepaalde medische ingrepen bij rokers niet langer terugbetaalt.
532
www
de naamgevers van het Syndroom van Brugada, een zeldzame en meestal erfelijke ziekte van het hart, die bij schijnbaar gezonde mensen tot een plotse dood door ventrikelfibrilleren kan leiden Dit gebeurt meestal bij jongvolwassenen <PERSOON> is de oudste van vier kinderen van Ramón Brugada en <PERSOON> Hij studeerde geneeskunde aan de universiteit van Barcelona en volgde een opleiding cardiologie in het academisch ziekenhuis van Barcelona Hij werkte aan het Hospital Sant Pau i Santa Tecla, aan de Universiteit <LOCATIE> en aan het Onze-<PERSOON> Sinds <DATUM> is hij verbonden aan het Universitair Ziekenhuis Brussel Hij combineert die betrekking met een praktijk in <LOCATIE> In ### beschreven de gebroeders Brugada acht patiënten die na een hartstilstand met succes werden gereanimeerd en die bij een elektrocardiogram geen enkel teken van hart- en vaatziekten vertoonden behalve een afwijkend rechterbundeltakblok De oorzaak van het syndroom was op dat moment niet duidelijk <PERSOON> screende in ### een vierhonderdtal jeugdvoetballers bij Eendracht <LOCATIE> op aangeboren hartafwijkingen Vanaf <DATUM> wilde hij alle twaalfjarigen op hartproblemen screenen Daarmee wil hij plotse sterfgevallen van onder anderen jonge sporters vermijden Ex-roker <PERSOON> is ook bekend om zijn scherpe kritiek op het Belgische beleid met betrekking tot tabaksverslaving en op rokers zelf Zo is hij voorstander van een totaal rookverbod overal (ook in de huiskamer) en stelt hij voor dat de gemeenschap bepaalde medische ingrepen bij rokers niet langer terugbetaalt Op <DATUM> ontving Brugada in München de gouden medaille van de European Society of Cardiology (ESC) ofwel de Europese Cardiologische Vereniging In ### ontving hij een <PERSOON> Ereteken van de Vlaamse Gemeenschap Brugada nam voor de Open Vld met succes deel aan de Belgische gemeenteraadsverkiezingen ### <PERSOON>-Vlaamse gemeente Lede Hij is waarnemend voorzitter van het OCMW in Lede Bij de Europese verkiezingen van ### stond hij op de voorlaatste plaats op de opvolgerslijst van Open Vld Voor de lokale verkiezingen van ### stond hij op de Oostendse Open Vld-lijst, maar hij werd niet verkozen Doping op de Olympische Zomerspelen ### Dit artikel geeft een overzicht van dopinggevallen voor en tijdens de Olympische Zomerspelen van ### in Londen Sommige atleten die zich hadden gekwalificeerd voor de Spelen werden uitgesloten van deelname op basis van positieve dopingtests afgenomen vóórdat ze naar de Spelen afreisden; daaronder De antidopingcampagne van de Olympische Zomerspelen ### in Londen begon op <DATUM> In totaal zouden tot het einde van de Spelen meer dan ### dopingtests uitgevoerd worden Volgens de regels van het IOC verjaren dopinggevallen na acht jaar, zodat atleten nog tot augustus ### kunnen gesanctioneerd worden voor dopingovertredingen op de Spelen (analoog aan het geval <PERSOON> hierboven) Op basis van positieve dopingtests afgenomen in Londen vóór de start van hun competitie, werden deze atleten uitgesloten van deelname aan de Spelen Tijdens de Olympische wedstrijden werden de volgende atleten betrapt op het gebruik van verboden middelen.
551
www
### ontving Brugada in München de gouden medaille van de European Society of Cardiology (ESC) ofwel de Europese Cardiologische Vereniging In ### ontving hij een <PERSOON> Ereteken van de Vlaamse Gemeenschap Brugada nam voor de Open Vld met succes deel aan de Belgische gemeenteraadsverkiezingen ### <PERSOON>-Vlaamse gemeente Lede Hij is waarnemend voorzitter van het OCMW in Lede Bij de Europese verkiezingen van ### stond hij op de voorlaatste plaats op de opvolgerslijst van Open Vld Voor de lokale verkiezingen van ### stond hij op de Oostendse Open Vld-lijst, maar hij werd niet verkozen Doping op de Olympische Zomerspelen ### Dit artikel geeft een overzicht van dopinggevallen voor en tijdens de Olympische Zomerspelen van ### in Londen Sommige atleten die zich hadden gekwalificeerd voor de Spelen werden uitgesloten van deelname op basis van positieve dopingtests afgenomen vóórdat ze naar de Spelen afreisden; daaronder De antidopingcampagne van de Olympische Zomerspelen ### in Londen begon op <DATUM> In totaal zouden tot het einde van de Spelen meer dan ### dopingtests uitgevoerd worden Volgens de regels van het IOC verjaren dopinggevallen na acht jaar, zodat atleten nog tot augustus ### kunnen gesanctioneerd worden voor dopingovertredingen op de Spelen (analoog aan het geval <PERSOON> hierboven) Op basis van positieve dopingtests afgenomen in Londen vóór de start van hun competitie, werden deze atleten uitgesloten van deelname aan de Spelen Tijdens de Olympische wedstrijden werden de volgende atleten betrapt op het gebruik van verboden middelen Hydroxytyrosol of #,#-dihydroxyfenylethanol is een polyfenol De stof komt voor in olijven Het is een biologisch actieve stof die antioxiderend, antimicrobieel en radicaalvangend is Na galluszuur is het een van de krachtigste antioxiderende plantenstoffen In zuivere vorm is het een kleurloze en reukloze vloeistof Hydroxytyrosol kan uit olijfbladeren, olijven of olijfpulp (na extractie van olijfolie) verkregen worden Het komt ook voor in olijfolie zelf, onder de vorm van de ester oleuropeïne; dit is de ester van hydroxytyrosol met elenolzuur De hydrolyse van oleuropeïne tot hydroxytyrosol kan gebeuren door melkzuurbacteriën Het gehalte aan hydroxytyrosol is veel hoger in olijven of olijfbladeren dan in olijfolie Hydroxytyrosol biedt therapeutische mogelijkheden voor de behandeling van chronische ziekten zoals cardiovasculaire aandoeningen en kanker Het verhindert met name de samenklontering van bloedplaatjes De antioxiderende activiteit van hydroxytyrosol zou bescherming kunnen bieden tegen DNA-beschadiging van cellen door genotoxische stoffen zoals orthofenylfenol en de daarmee samenhangende carcinomen Carbolzeep Carbolzeep of teerzeep is een zeep die fenol, oude naam carbolzuur, bevat en werd vroeger gebruikt als een mild ontsmettingsmiddel tegen bacteriën en huidziekten De zeep is huidirriterend, heeft een teerlucht en werd veel in ziekenhuizen gebruikt Nu wordt de zeep nog verspreid onder slachtoffers van rampen door onder meer het <PERSOON> De zeep werd onder andere tot ### geproduceerd door Gebrs Dobbelmann in <LOCATIE> In Engeland werd de zeep voor het eerst geproduceerd in ### door Lever Brothers soap.
546
www
Hydroxytyrosol of #,#-dihydroxyfenylethanol is een polyfenol De stof komt voor in olijven Het is een biologisch actieve stof die antioxiderend, antimicrobieel en radicaalvangend is Na galluszuur is het een van de krachtigste antioxiderende plantenstoffen In zuivere vorm is het een kleurloze en reukloze vloeistof Hydroxytyrosol kan uit olijfbladeren, olijven of olijfpulp (na extractie van olijfolie) verkregen worden Het komt ook voor in olijfolie zelf, onder de vorm van de ester oleuropeïne; dit is de ester van hydroxytyrosol met elenolzuur De hydrolyse van oleuropeïne tot hydroxytyrosol kan gebeuren door melkzuurbacteriën Het gehalte aan hydroxytyrosol is veel hoger in olijven of olijfbladeren dan in olijfolie Hydroxytyrosol biedt therapeutische mogelijkheden voor de behandeling van chronische ziekten zoals cardiovasculaire aandoeningen en kanker Het verhindert met name de samenklontering van bloedplaatjes De antioxiderende activiteit van hydroxytyrosol zou bescherming kunnen bieden tegen DNA-beschadiging van cellen door genotoxische stoffen zoals orthofenylfenol en de daarmee samenhangende carcinomen Carbolzeep Carbolzeep of teerzeep is een zeep die fenol, oude naam carbolzuur, bevat en werd vroeger gebruikt als een mild ontsmettingsmiddel tegen bacteriën en huidziekten De zeep is huidirriterend, heeft een teerlucht en werd veel in ziekenhuizen gebruikt Nu wordt de zeep nog verspreid onder slachtoffers van rampen door onder meer het <PERSOON> De zeep werd onder andere tot ### geproduceerd door Gebrs Dobbelmann in <LOCATIE> In Engeland werd de zeep voor het eerst geproduceerd in ### door Lever Brothers soap In de Caraïben, vooral op Jamaica, wordt carbolzeep nog steeds gebruikt Hypogonadisme Hypogonadisme is een te lage spiegel van geslachtshormonen, door verminderd functioneren van de gonaden Hierdoor is er een abnormaal lage waarde van testosteron bij mannen of abnormaal lage waarden van oestrogenen en progestagenen bij vrouwen Internetzelfmoord Een internetzelfmoord is een zelfmoord gepleegd en uitgezonden via het internet of als resultaat van een zelfmoordpact gemaakt via het internet Door de alomtegenwoordigheid van het internet heeft het een sterke band met zelfmoord Een onderzoek heeft aangetoond dat individuen met een groot risico op zelfmoorden die online komen voor zelfmoordgerelateerde doeleinden, meer symptomen van zelfmoordneigingen toonden, minder snel hulp zochten en minder hulp ontvingen dan online users die dit niet deden Juridische obstakels zorgen er ook voor dat veel overheden niet op een effectieve manier pro-zelfmoord sites en sites die zelfmoordmethodes toelichten, kunnen aanpakken De medische wereld waarschuwt ervoor dat zelfmoordmethodes die men kan vinden op het internet potentieel veel dodelijker zijn dan methodes die mensen anders zouden overwegen De politie in het Verenigd Koninkrijk uitte in ### dat ze zich bezorgd maakte dat internetcultussen en de behoefte om prestige te bereiken via online memorials zelfmoorden zelf gaan aanmoedigen Alhoewel het grootste deel van deze internetgerelateerde zelfmoordpacten hebben plaatsgevonden in Japan, komen gelijkaardige feiten ook voor in andere landen zoals Duitsland, België, <LOCATIE>, Zuid-Korea, China, Australië, Noorwegen, Canada, de Verenigde Staten, Zweden en het Verenigd Koninkrijk.
521
www
Jamaica, wordt carbolzeep nog steeds gebruikt Hypogonadisme Hypogonadisme is een te lage spiegel van geslachtshormonen, door verminderd functioneren van de gonaden Hierdoor is er een abnormaal lage waarde van testosteron bij mannen of abnormaal lage waarden van oestrogenen en progestagenen bij vrouwen Internetzelfmoord Een internetzelfmoord is een zelfmoord gepleegd en uitgezonden via het internet of als resultaat van een zelfmoordpact gemaakt via het internet Door de alomtegenwoordigheid van het internet heeft het een sterke band met zelfmoord Een onderzoek heeft aangetoond dat individuen met een groot risico op zelfmoorden die online komen voor zelfmoordgerelateerde doeleinden, meer symptomen van zelfmoordneigingen toonden, minder snel hulp zochten en minder hulp ontvingen dan online users die dit niet deden Juridische obstakels zorgen er ook voor dat veel overheden niet op een effectieve manier pro-zelfmoord sites en sites die zelfmoordmethodes toelichten, kunnen aanpakken De medische wereld waarschuwt ervoor dat zelfmoordmethodes die men kan vinden op het internet potentieel veel dodelijker zijn dan methodes die mensen anders zouden overwegen De politie in het Verenigd Koninkrijk uitte in ### dat ze zich bezorgd maakte dat internetcultussen en de behoefte om prestige te bereiken via online memorials zelfmoorden zelf gaan aanmoedigen Alhoewel het grootste deel van deze internetgerelateerde zelfmoordpacten hebben plaatsgevonden in Japan, komen gelijkaardige feiten ook voor in andere landen zoals Duitsland, België, <LOCATIE>, Zuid-Korea, China, Australië, Noorwegen, Canada, de Verenigde Staten, Zweden en het Verenigd Koninkrijk Ondanks de hevige media-aandacht, zijn internetgerelateerde zelfmoorden toch vrij zeldzaam Een bekend voorbeeld bij deze zelfmoorden is die van Hiroshi Maeue, die op <DATUM> veroordeeld werd tot de doodstraf door ophanging, na het vermoedelijke vermoorden van drie deelnemers van een zelfmoordpact Een artikel gepubliceerd in het British Medical Journal in december ###, door <PERSOON>, waarschuwt, vanuit een psychiatrisch perspectief, voor dit nieuwe fenomeen van deze cyberzelfmoordpacten <PERSOON> vermeld dat "De recente zelfmoordpacten in Japan geïsoleerde fenomenen kunnen zijn in een land dat vooraf al aangetoond heeft het hoogste aantal zelfmoordpacten te hebben Anderzijds kunnen ze ook een voorbode zijn van het vaker voorkomen van deze nieuwe, gevaarlijke trend, met meer soortgelijke incidenten tussen vreemden die elkaar ontmoeten op het internet Als dit laatste het geval is, dan gaat de epidemiologie van de zelfmoordpacten wellicht veranderen, waarbij meer jonge mensen die op zichzelf leven en die zelfmoord zouden gepleegd hebben, dit nu samen kunnen doen met gelijkgezinde personen Een artikel gepubliceerd door het Canterbury Suicide Project maakt enkele bijzondere vergelijkingen tussen de "traditionele" zelfmoordpacten en de recentere internetgerelateerde zelfmoordpacten Uit het artikel blijkt dat de traditionele zelfmoordpacten enorm zeldzaam zijn en gewoonlijk aanspreekt tot oudere individuen (## tot <LEEFTIJD> jaar oud) en veel minder voorkomt bij adolescenten Ook komen ze gewoonlijk voor tussen individuen met een familiaire band en gelijksoortige psychiatrische pathologieën De internetgerelateerde zelfmoordpacten zijn anderzijds vrijwel het tegenovergestelde.
519
www
zelfmoorden is die van Hiroshi Maeue, die op <DATUM> veroordeeld werd tot de doodstraf door ophanging, na het vermoedelijke vermoorden van drie deelnemers van een zelfmoordpact Een artikel gepubliceerd in het British Medical Journal in december ###, door <PERSOON>, waarschuwt, vanuit een psychiatrisch perspectief, voor dit nieuwe fenomeen van deze cyberzelfmoordpacten <PERSOON> vermeld dat "De recente zelfmoordpacten in Japan geïsoleerde fenomenen kunnen zijn in een land dat vooraf al aangetoond heeft het hoogste aantal zelfmoordpacten te hebben Anderzijds kunnen ze ook een voorbode zijn van het vaker voorkomen van deze nieuwe, gevaarlijke trend, met meer soortgelijke incidenten tussen vreemden die elkaar ontmoeten op het internet Als dit laatste het geval is, dan gaat de epidemiologie van de zelfmoordpacten wellicht veranderen, waarbij meer jonge mensen die op zichzelf leven en die zelfmoord zouden gepleegd hebben, dit nu samen kunnen doen met gelijkgezinde personen Een artikel gepubliceerd door het Canterbury Suicide Project maakt enkele bijzondere vergelijkingen tussen de "traditionele" zelfmoordpacten en de recentere internetgerelateerde zelfmoordpacten Uit het artikel blijkt dat de traditionele zelfmoordpacten enorm zeldzaam zijn en gewoonlijk aanspreekt tot oudere individuen (## tot <LEEFTIJD> jaar oud) en veel minder voorkomt bij adolescenten Ook komen ze gewoonlijk voor tussen individuen met een familiaire band en gelijksoortige psychiatrische pathologieën De internetgerelateerde zelfmoordpacten zijn anderzijds vrijwel het tegenovergestelde Medaillespiegel van de Paralympische Zomerspelen ### Op de Paralympische Zomerspelen ### in Londen worden op ### onderdelen gouden, zilveren en bronzen medailles uitgereikt In de tabel op deze pagina staat de medaillespiegel Het IPC stelt officieel geen medaillespiegel op, maar geeft desondanks een medailletabel ter informatie In de spiegel wordt eerst gekeken naar het aantal gouden medailles, vervolgens de zilveren medailles en tot slot de bronzen medailles In de tabel heeft het gastland een blauwe achtergrond Opgemerkt wordt dat het totaal aantal goud, zilver en brons niet gelijk is Dit komt doordat er bij het judo naast goud en zilver ook twee keer brons wordt uitgereikt In de volgende tabel zijn alleen atleten opgenomen met minimaal drie keer goud Gasthuis Onze-<PERSOON>-Vrouw met <PERSOON> Onze-<PERSOON>-Vrouw met <PERSOON> (<PERSOON> à la <PERSOON>") is een museum en voormalig ziekenhuis in Lessen ("Lessines") in de Belgische provincie Henegouwen Deze instelling, die in ### door de <PERSOON> prinses <PERSOON> werd gesticht als opvang voor armen en zieken, diende bijna <LEEFTIJD> jaar, tot ###, als ziekenhuis en in recentere tijden als bejaardentehuis Tegenwoordig fungeren de kloostergebouwen, uit de ##de tot ##de eeuw, als een museum dat aandacht besteedt aan de eigen geschiedenis Er zijn ziekenzalen, bedden, medische instrumenten, recepten, tinnen vaatwerk (voor de patiënten), Doorniks porselein (voor de zusters), een bibliotheek met ### antieke boeken, schilderijen en kostbaar goud- en zilversmeedwerk te zien Bij het complex horen bovendien een kloostergang, kapel, kruidentuin en ijshuis Lessen stond bekend om zijn porfier, een gevlekte, donkerrode steensoort die als architectonische decoratie diende De groeves kunnen bezocht worden.
585
www
tabel op deze pagina staat de medaillespiegel Het IPC stelt officieel geen medaillespiegel op, maar geeft desondanks een medailletabel ter informatie In de spiegel wordt eerst gekeken naar het aantal gouden medailles, vervolgens de zilveren medailles en tot slot de bronzen medailles In de tabel heeft het gastland een blauwe achtergrond Opgemerkt wordt dat het totaal aantal goud, zilver en brons niet gelijk is Dit komt doordat er bij het judo naast goud en zilver ook twee keer brons wordt uitgereikt In de volgende tabel zijn alleen atleten opgenomen met minimaal drie keer goud Gasthuis Onze-<PERSOON>-Vrouw met<PERSOON> Onze-<PERSOON>-Vrouw met <PERSOON> (<PERSOON> à la <PERSOON>") is een museum en voormalig ziekenhuis in Lessen ("Lessines") in de Belgische provincie Henegouwen Deze instelling, die in ### door de <PERSOON> prinses <PERSOON> werd gesticht als opvang voor armen en zieken, diende bijna <LEEFTIJD> jaar, tot ###, als ziekenhuis en in recentere tijden als bejaardentehuis Tegenwoordig fungeren de kloostergebouwen, uit de ##de tot ##de eeuw, als een museum dat aandacht besteedt aan de eigen geschiedenis Er zijn ziekenzalen, bedden, medische instrumenten, recepten, tinnen vaatwerk (voor de patiënten), Doorniks porselein (voor de zusters), een bibliotheek met ### antieke boeken, schilderijen en kostbaar goud- en zilversmeedwerk te zien Bij het complex horen bovendien een kloostergang, kapel, kruidentuin en ijshuis Lessen stond bekend om zijn porfier, een gevlekte, donkerrode steensoort die als architectonische decoratie diende De groeves kunnen bezocht worden Dit gebeurde op initiatief van Arnulf IV van Oudenaarde, heer van de stad en grootbaljuw <PERSOON>, en van zijn echtgenote, <PERSOON>, nobele prinses afkomstig uit de <PERSOON> Thiérache Arnulf IV, de trouwe rechterhand van <PERSOON>, gravin <PERSOON>, zal betrokken raken bij de politieke en militaire twisten van zijn tijd (#ste helft ##de eeuw) Op het einde van zijn leven besluit hij zich grootmoedig te tonen en hij voorziet in zijn testament aanzienlijke sommen geld (verscheidene duizend pond) ten voordele van de armen, bedelaars en bezitlozen van de streek Bij de dood van Arnulf IV in ### zal zijn weduwe, <PERSOON>, de wilsbeschikking van haar overleden echtgenoot uitvoeren Ze beslist die som geld te investeren in een vrome stichting die zich zal wijden aan de opvang en de verzorging van de arme noodlijdenden van de stad en haar omgeving Uiteraard zal daar ook gebeden worden voor de zielenrust van Arnulf en zijn nakomelingen Deze liefdadigheidsinstelling ligt volledig in de lijn van de beweging die in de Middeleeuwen tot de oprichting van hospitalen heeft geleid het <PERSOON-##>-Vrouw ter Potterie in <PERSOON-##> in Gent, Sint-<PERSOON-##> gasthuis in Antwerpen, het Hospice Comtesse in Rijsel e d m In ### stelt <PERSOON> in Lessen een dubbele religieuze gemeenschap aan.
564
www
Dit gebeurde op initiatief van Arnulf IV van Oudenaarde, heer van de stad en grootbaljuw <PERSOON>, en van zijn echtgenote<PERSOON>, nobele prinses afkomstig uit de <PERSOON> Thiérache Arnulf IV, de trouwe rechterhand van <PERSOON>, gravin <PERSOON>, zal betrokken raken bij de politieke en militaire twisten van zijn tijd (#ste helft ##de eeuw) Op het einde van zijn leven besluit hij zich grootmoedig te tonen en hij voorziet in zijn testament aanzienlijke sommen geld (verscheidene duizend pond) ten voordele van de armen, bedelaars en bezitlozen van de streek Bij de dood van Arnulf IV in ### zal zijn weduwe, <PERSOON>, de wilsbeschikking van haar overleden echtgenoot uitvoeren Ze beslist die som geld te investeren in een vrome stichting die zich zal wijden aan de opvang en de verzorging van de arme noodlijdenden van de stad en haar omgeving Uiteraard zal daar ook gebeden worden voor de zielenrust van Arnulf en zijn nakomelingen Deze liefdadigheidsinstelling ligt volledig in de lijn van de beweging die in de Middeleeuwen tot de oprichting van hospitalen heeft geleid het <PERSOON>-Vrouw ter Potterie in <PERSOON> in Gent, Sint-<PERSOON> gasthuis in Antwerpen, het Hospice Comtesse in Rijsel e d m In ### stelt <PERSOON> in Lessen een dubbele religieuze gemeenschap aan In die tijd was het Onze-<PERSOON>-Vrouw met <PERSOON-##> hospitaal een bescheiden gebouw dat uit slechts twee vleugels in L-vorm bestond één langs de Dender en een tweede, loodrecht op de eerste Toch waren alle zalen die voor het leven in een hospitaal van essentieel belang waren toen reeds voorhanden ziekenzaal, kapel, refter, slaapzaal, noviciaat e d m In de loop der eeuwen worden de hospitaalgebouwen getransformeerd, zodat de ruimten beter aangepast zijn zowel aan het hospitaalleven als aan het kloosterleven Het hoofdgebouw zal in de ##de, ##de en begin ##de eeuw evolueren tot de vierhoek zoals we die vandaag kennen met zijn harmonieuze combinatie van renaissance en laat-gotiek (voor het klooster) Het gasthuis, met zijn subtiele mix van religie en geneeskunde, is een oord waar begrippen als geloof, wetenschappen, zaligheid, heil, spiritualiteit, lijden en remedies elkaar raken, elkaar afwisselen en wederzijds beïnvloeden Het hospitaal werd bestuurd door de priorin evenals door de meester-directeur die waakte over de juiste spirituele houding in klooster en hospitaal Deze laatste diende zich te wenden tot de bisschop van Kamerijk, in geval van geschil of enige andere bezorgdheid Het was inderdaad het bisdom dat statuten en levensregels toekende aan elke hospitaalinstelling die binnen zijn invloedssfeer gevestigd was Met de <PERSOON> Revolutie nam de stad het beheer van het hospitaal op zich via de ‘Commissie der Burgerlijke Hospitiën’ en vervolgens via de ’Commissie van Openbare Onderstand’ In de loop van de ##de eeuw had het hospitaal te kampen met een groeiende vraag naar verzorging ten gevolge van de exploitatie van de lokale porfier-groeven.
562
www
een tweede, loodrecht op de eerste Toch waren alle zalen die voor het leven in een hospitaal van essentieel belang waren toen reeds voorhanden ziekenzaal, kapel, refter, slaapzaal, noviciaat e d m In de loop der eeuwen worden de hospitaalgebouwen getransformeerd, zodat de ruimten beter aangepast zijn zowel aan het hospitaalleven als aan het kloosterleven Het hoofdgebouw zal in de ##de, ##de en begin ##de eeuw evolueren tot de vierhoek zoals we die vandaag kennen met zijn harmonieuze combinatie van renaissance en laat-gotiek (voor het klooster) Het gasthuis, met zijn subtiele mix van religie en geneeskunde, is een oord waar begrippen als geloof, wetenschappen, zaligheid, heil, spiritualiteit, lijden en remedies elkaar raken, elkaar afwisselen en wederzijds beïnvloeden Het hospitaal werd bestuurd door de priorin evenals door de meester-directeur die waakte over de juiste spirituele houding in klooster en hospitaal Deze laatste diende zich te wenden tot de bisschop van Kamerijk, in geval van geschil of enige andere bezorgdheid Het was inderdaad het bisdom dat statuten en levensregels toekende aan elke hospitaalinstelling die binnen zijn invloedssfeer gevestigd was Met de <PERSOON> Revolutie nam de stad het beheer van het hospitaal op zich via de ‘Commissie der Burgerlijke Hospitiën’ en vervolgens via de ’Commissie van Openbare Onderstand’ In de loop van de ##de eeuw had het hospitaal te kampen met een groeiende vraag naar verzorging ten gevolge van de exploitatie van de lokale porfier-groeven Derhalve werd dan ook omstreeks ### een tweede ziekenzaal ingericht, waaraan tussen ###-### nog twee bijkomende zalen zullen worden toegevoegd En zelfs met de intrede later van lekenpersoneel in de instelling (verpleegsters, verzorgenden, onderhoudspersoneel) is het duidelijk, dat de religieuze gemeenschap een dominerende rol zal blijven spelen tot ###, het jaar van vertrek van de laatste patiënten uit het hospitaal, dat inmiddels een geriatrische instelling was geworden Het Gasthuis Onze-<PERSOON>-Vrouw met <PERSOON> is geklasseerd sinds ### en, sedert ###, erkend als ‘Buitengewoon Erfgoed van Wallonië’, de hoogst mogelijke onderscheiding op het vlak van klassering in België Ondanks deze onderscheidingen zijn de redding en herbestemming van de hospitaalsite geen eenvoudige operatie geweest Gelukkig is de groep vrijwilligers van toen (###-###) met al hun <INSTELLING> en volharding blijven geloven in de toekomst van deze plek Ze slaagden erin, de lokale en regionale politieke verantwoordelijken ervan te overtuigen, om zich te buigen over de vraag hoe het verder moest met dit unieke oord in Wallonië en om heel dringend restauratiewerken te beginnen De klassering als ‘buitengewoon erfgoed’ heeft een verhoging van het subsidiepercentage vanwege <PERSOON> Gewest mogelijk gemaakt ## tot ## % voor de restauratie van het gebouw Van haar kant heeft de stad Lessines sinds februari ### met de ondersteuning van de intercommunale Ideta in het kader van de ‘sortie Objectif I’ een dossier voorgelegd m b t de restauratie en de toeristische en culturele valorisatie.
584
www
nog twee bijkomende zalen zullen worden toegevoegd En zelfs met de intrede later van lekenpersoneel in de instelling (verpleegsters, verzorgenden, onderhoudspersoneel) is het duidelijk, dat de religieuze gemeenschap een dominerende rol zal blijven spelen tot ###, het jaar van vertrek van de laatste patiënten uit het hospitaal, dat inmiddels een geriatrische instelling was geworden Het Gasthuis Onze-<PERSOON>-Vrouw met <PERSOON> is geklasseerd sinds ### en, sedert ###, erkend als ‘Buitengewoon Erfgoed van Wallonië’, de hoogst mogelijke onderscheiding op het vlak van klassering in België Ondanks deze onderscheidingen zijn de redding en herbestemming van de hospitaalsite geen eenvoudige operatie geweest Gelukkig is de groep vrijwilligers van toen (###-###) met al hun <INSTELLING> en volharding blijven geloven in de toekomst van deze plek Ze slaagden erin, de lokale en regionale politieke verantwoordelijken ervan te overtuigen, om zich te buigen over de vraag hoe het verder moest met dit unieke oord in Wallonië en om heel dringend restauratiewerken te beginnen De klassering als ‘buitengewoon erfgoed’ heeft een verhoging van het subsidiepercentage vanwege <PERSOON> Gewest mogelijk gemaakt ## tot ## % voor de restauratie van het gebouw Van haar kant heeft de stad Lessines sinds februari ### met de ondersteuning van de intercommunale Ideta in het kader van de ‘sortie Objectif I’ een dossier voorgelegd m b t de restauratie en de toeristische en culturele valorisatie Op deze site is alles gewoonweg een juweel De gebouwen, de interieurdecoraties, de tuinen, de kunstcollecties, de medische en farmaceutische verzamelingen alle vormen ze een sterk coherent geheel van uitzonderlijk grote waarde Hoewel de werkzaamheden goed tien jaar hebben geduurd, hebben ze merkwaardig genoeg nooit de sluiting van de site voor de bezoekers tot gevolg gehad Dit is slechts mogelijk geweest dankzij het museumteam dat steeds verder gewerkt heeft met een dynamiek en enthousiasme die het reeds twintig jaar geleden had ontwikkeld De restauratie van het gebouw was bijzonder indrukwekkend en belangrijk Onder leiding van de architecten, de ware dirigenten van het project en de werken, hebben de talrijke beroepscategorieën – steenhouwers, metselaars, timmerlui, dakwerkers, bekisters, kraanmachinisten, elektriciens, schilders, stukadoors, meester-glazeniers, orgelbouwers, meubelmakers- met de nodige zorg en precisie gewerkt, zodat dit uitzonderlijk patrimonium de drempel naar de komende eeuwen heeft kunnen overschrijden De restauratiewerken werpen een nieuw licht op talrijke zalen van het bezoekerscircuit Door de aangepaste en op een schrandere manier gedistilleerde scenografie hebben sommige kamers een nieuwe betekenis gekregen, terwijl andere werkelijk uit de schaduw zijn getreden Kwetsbare en fragiele collectiestukken zoals zilverwerk, archieven e d m kunnen eindelijk worden tentoongesteld Het discours dat met de bezoekers wordt gevoerd, krijgt er een andere dimensie door, het zet andere bakens uit; de bezoekers worden erdoor aangesproken en ondervraagd Deze (restauratie)fase was van essentieel belang, om het hospitaal nieuw leven in te blazen Sindsdien werd het immers ‘verrijkt’ met een nieuw bezoekerscircuit en een museuminrichting die naam waardig.
572
www
alle vormen ze een sterk coherent geheel van uitzonderlijk grote waarde Hoewel de werkzaamheden goed tien jaar hebben geduurd, hebben ze merkwaardig genoeg nooit de sluiting van de site voor de bezoekers tot gevolg gehad Dit is slechts mogelijk geweest dankzij het museumteam dat steeds verder gewerkt heeft met een dynamiek en enthousiasme die het reeds twintig jaar geleden had ontwikkeld De restauratie van het gebouw was bijzonder indrukwekkend en belangrijk Onder leiding van de architecten, de ware dirigenten van het project en de werken, hebben de talrijke beroepscategorieën – steenhouwers, metselaars, timmerlui, dakwerkers, bekisters, kraanmachinisten, elektriciens, schilders, stukadoors, meester-glazeniers, orgelbouwers, meubelmakers- met de nodige zorg en precisie gewerkt, zodat dit uitzonderlijk patrimonium de drempel naar de komende eeuwen heeft kunnen overschrijden De restauratiewerken werpen een nieuw licht op talrijke zalen van het bezoekerscircuit Door de aangepaste en op een schrandere manier gedistilleerde scenografie hebben sommige kamers een nieuwe betekenis gekregen, terwijl andere werkelijk uit de schaduw zijn getreden Kwetsbare en fragiele collectiestukken zoals zilverwerk, archieven e d m kunnen eindelijk worden tentoongesteld Het discours dat met de bezoekers wordt gevoerd, krijgt er een andere dimensie door, het zet andere bakens uit; de bezoekers worden erdoor aangesproken en ondervraagd Deze (restauratie)fase was van essentieel belang, om het hospitaal nieuw leven in te blazen Sindsdien werd het immers ‘verrijkt’ met een nieuw bezoekerscircuit en een museuminrichting die naam waardig onthaal, museumboetiek, cafetaria, concertzaal en een zaal voor tijdelijke tentoonstellingen Bovendien werd ook grote zorg besteed aan een aangepaste hedendaagse museografie Het vierhoekig hoofdgebouw omsluit een binnentuin die op zijn beurt omringd wordt door de kloostergangen Deze vormen de belangrijkste assen waarlangs de bezoekers naar het geheel van de museumzalen worden geleid Het bezoek is over # verdiepingen verdeeld De ondergrondse zaal Eerst maakt de bezoeker kennis met de structuur van de site en met haar stichters in de ondergrondse zaal die de verbinding vormt tussen de inkomhal en het vierhoekig hoofdgebouw In deze zaal wordt enerzijds een maquette voorgesteld van de volledige site van het Onze-<PERSOON>-Vrouw met <PERSOON> hospitaal, anderzijds enkele van de interessantste overblijfselen die in ### aan het licht gebracht werden door de Dienst voor archeologische opgravingen <PERSOON> gewest Daaronder de resten van een grafmonument (einde ##de eeuw) dat wel degelijk dat zou kunnen zijn van Arnulf IV van Oudenaarde, de stichter van het hospitaal De #ste verdieping De spiritualiteit van de religieuzen en het leven in gemeenschap van de hospitaalzusters van Lessen loopt als een rode draad door de zalen van de #ste verdieping De hier tentoongestelde werken, o m in de bibliotheek, de kamer van Sint-<PERSOON> en de zaal van het kloosterleven, bieden een interessante dialoog aan over voornoemde essentiële thema’s, wanneer men de geest van deze plaatsen wil doorgronden Deze aspecten worden vanuit verschillende invalshoeken belicht.
527
www
grote zorg besteed aan een aangepaste hedendaagse museografie Het vierhoekig hoofdgebouw omsluit een binnentuin die op zijn beurt omringd wordt door de kloostergangen Deze vormen de belangrijkste assen waarlangs de bezoekers naar het geheel van de museumzalen worden geleid Het bezoek is over # verdiepingen verdeeld De ondergrondse zaal Eerst maakt de bezoeker kennis met de structuur van de site en met haar stichters in de ondergrondse zaal die de verbinding vormt tussen de inkomhal en het vierhoekig hoofdgebouw In deze zaal wordt enerzijds een maquette voorgesteld van de volledige site van het Onze-<PERSOON>-Vrouw met <PERSOON> hospitaal, anderzijds enkele van de interessantste overblijfselen die in ### aan het licht gebracht werden door de Dienst voor archeologische opgravingen <PERSOON> gewest Daaronder de resten van een grafmonument (einde ##de eeuw) dat wel degelijk dat zou kunnen zijn van Arnulf IV van Oudenaarde, de stichter van het hospitaal De #ste verdieping De spiritualiteit van de religieuzen en het leven in gemeenschap van de hospitaalzusters van Lessen loopt als een rode draad door de zalen van de #ste verdieping De hier tentoongestelde werken, o m in de bibliotheek, de kamer van Sint-<PERSOON> en de zaal van het kloosterleven, bieden een interessante dialoog aan over voornoemde essentiële thema’s, wanneer men de geest van deze plaatsen wil doorgronden Deze aspecten worden vanuit verschillende invalshoeken belicht Het gelijkvloers Deze ruimte getuigt van een zekere dualiteit in haar historische samenstelling Talrijke kamers maken nog deel uit van het ‘slot’ en zijn daardoor uitsluitend voor de religieuzen bestemd de refter, de ziekenboeg, de werkkamer (die vandaag als ‘Schatkamer’ is ingericht) Andere kamers daarentegen zijn duidelijk op de buitenwereld afgestemd Ze houden immers rechtstreeks verband met de hospitaalfunctie van de instelling en herinneren er ons aan, dat het hospitaal meer dan # eeuwen lang geleefd heeft in het hart, op het ritme en in dienst van de inwoners van een stad en een streek de ziekenzalen, de apotheek, de kapel, de vreemdelingenzaal e d m De bezoeker beëindigt zijn parkoers met als hoogtepunt de triptiek van de zalen die gewijd zijn aan de zorg voor ziel en lichaam de kapel en de twee ziekenzalen De barokke kapel van het hospitaal heeft ook het voorwerp uitgemaakt van een volledige en minutieuze restauratie, gaande van de klokkentoren tot het orgel, van de glasramen tot de versiering van het gewelf en de vergulde decors van het hoofdaltaar Als plaats van de spirituele zorgen sluit ze natuurlijk aan op de ziekenzaal uit het ancien regime (pneumatisch ziekenhuis) Ook deze zaal werd aan een grondige restauratie onderworpen het plafond met gebeeldhouwde balken, de vensters, lambriseringen, geschilderde muren e d m De verstandig opgestelde vitrines in deze zaal maken het nu mogelijk het verband te leggen tussen de medische technieken van toen (de geneeskunde van de humores, de chirurgie en haar evolutie enz ) en de directe omgeving van de zieke.
536
www