text
stringlengths
80
6.25k
text_len
int64
32
3.12k
src
stringclasses
7 values
veelal voorkomt in Mexico De "Psilocybe cubensis" is op dit moment een van de meest populaire natuurlijke psychedelica, doordat de paddenstoel eenvoudig te kweken is Sinds ### is het verboden om "Psilocybe cubensis"paddenstoelen te verkopen in <LOCATIE> De introductie van de "Psilocybe cubensis" in de 'moderne wereld' begon in ### toen <PERSOON> naar Huatla de Jimenez in Mexico kwam en daar een "velada"sessie van María <PERSOON> meemaakte Velada is een religieus ritueel waarbij gebruik wordt gemaakt van Psilocybepaddenstoelen Na deze 'ontmoeting' met de paddenstoel begonnen er steeds meer experimenten plaats te vinden De P cubensis (Earle) Singer, een van mest levende soort, werd als eerst gevonden op Cuba Deze soort werd in ### voor het eerst beschreven als "Stropharia cubensis" door <PERSOON> Een jaar later, in ### werd het geïdentificeerd als "Naematoloma caerulescens" door Narcisse Theophile Patouillard Veel later in ### werd het door <PERSOON> cyanescens" genoemd Deze synoniemen werden later bijeengevoegd tot "Psilocybe cubensis" De naam van de soortnaam "Psilocybe" komt van het Griekse woord ψιλός, "psilos", dat kaal betekent en κύβη, "kubē", dat hoofd betekent De letterlijke naam komt neer op 'kaalkop' dat waarschijnlijk te maken heeft met het uiterlijk van de paddenstoel "Cubensis" betekent 'afkomstig uit Cuba' De voornaamste actieve stoffen van de paddenstoel zijn "psilocybine" en "psilocine" maar er zit ook "baeocystine" en "norbaeocystine" in Het psilocine is onstabiel en breekt af wanneer je de paddenstoel droogt, daarentegen blijft psylocybine veel langer bestaan In de lever wordt psilocybine omgezet naar psilocine De effecten beginnen meestal na ongeveer ## tot ## minuten en kunnen ongeveer vier tot tien uur duren, afhankelijk van de dosering en maaginhoud Er worden positieve effecten gemeld bij mensen die last hebben van clusterhoofdpijnen Door het gebruik van "Psilocybe cubensis" werd de pijn verminderd en kon soms zelfs helemaal wegblijven Verder wordt er nu nog onderzoek naar gedaan of Psilocybe cubensis gebruikt kan worden bij de behandeling van psychische aandoeningen De effecten van Psilocybine worden regelmatig beschreven als een reis naar de spirituele wereld De effecten van een hoge dosis kunnen overweldigend zijn, visuele vervormingen komen vaak voor, hierbij lijken muren te ademen, er ontstaat een levendige verbetering van kleuren en de animatie van organische vormen De gebruikelijke lichamelijke reacties zijn ontspanning van de spieren, koude ledematen en buik en verwijding van de pupillen De intensiteit van de trip hangt af van de stemming waarin de persoon verkeert Hierdoor kunnen ervaringen heel anders verlopen dan wat je leest Er zijn echter ook wat bijwerkingen bij het gebruik van "Psilocybe cubensis" In tegenstelling tot een kater na afloop van het drinken van alcohol kan het gebruik van Psilocybine van tevoren een soort kater geven Hierbij moet je denken aan een lagere lichaamstemperatuur, winderigheid, misselijk of een onrustige maag, dit is dus heel normaal.
561
www
droogt, daarentegen blijft psylocybine veel langer bestaan In de lever wordt psilocybine omgezet naar psilocine De effecten beginnen meestal na ongeveer ## tot ## minuten en kunnen ongeveer vier tot tien uur duren, afhankelijk van de dosering en maaginhoud Er worden positieve effecten gemeld bij mensen die last hebben van clusterhoofdpijnen Door het gebruik van "Psilocybe cubensis" werd de pijn verminderd en kon soms zelfs helemaal wegblijven Verder wordt er nu nog onderzoek naar gedaan of Psilocybe cubensis gebruikt kan worden bij de behandeling van psychische aandoeningen De effecten van Psilocybine worden regelmatig beschreven als een reis naar de spirituele wereld De effecten van een hoge dosis kunnen overweldigend zijn, visuele vervormingen komen vaak voor, hierbij lijken muren te ademen, er ontstaat een levendige verbetering van kleuren en de animatie van organische vormen De gebruikelijke lichamelijke reacties zijn ontspanning van de spieren, koude ledematen en buik en verwijding van de pupillen De intensiteit van de trip hangt af van de stemming waarin de persoon verkeert Hierdoor kunnen ervaringen heel anders verlopen dan wat je leest Er zijn echter ook wat bijwerkingen bij het gebruik van "Psilocybe cubensis" In tegenstelling tot een kater na afloop van het drinken van alcohol kan het gebruik van Psilocybine van tevoren een soort kater geven Hierbij moet je denken aan een lagere lichaamstemperatuur, winderigheid, misselijk of een onrustige maag, dit is dus heel normaal "Psilocybe cubensis" kan worden gekweekt door middel van verschillende methoden vanuit sporen Deze methoden, uitgevoerd door professionele paddenstoelenkwekers, vereisen een grotere investering in tijd, geld en kennis De methodes zijn in de jaren ## bekend geworden door de broers <PERSOON> en <PERSOON>, die de pioniers van de "cubensis"kweek werden genoemd De "Psilocybe cubensis" valt onder de paddo's Paddo's zijn een van de bekendste ecodrugs en vanwege de hallucinogene werking is de verkoop van paddo's sinds december ### verboden in <LOCATIE> Paddo's zijn vanaf <DATUM> opgenomen in <PERSOON> II, van de Opiumwet Voor die tijd waren alleen gedroogde paddo's illegaal in <LOCATIE> Agonale ademhaling Agonale ademhaling oftewel "gasping" is een abnormaal patroon van ademhalen dat gekenmerkt wordt door een snurkende, onregelmatige, zware en op gapen lijkende manier van ademhalen Een agonale ademhaling doet denken aan die van een vis op het droge De meest voorkomende oorzaken zijn een herseninfarct (ischemie), hartstilstand, cardiogene shock en hypoxie Een agonale ademhaling gaat meestal gepaard met een bleke, grauwe of blauwe verkleuring (cyanose) van de huid in het gezicht Bij een agonale ademhaling is er geen luchtverplaatsing van en naar de longen Een agonale ademhaling is dan ook niet effectief, en leidt zonder (medisch) ingrijpen tot een totale ademstilstand (apneu) Ongeveer ##% van de mensen die een circulatiestilstand krijgen vertonen een agonale ademhaling, die kort nadat de bloedsomloop is gestopt begint Een agonale ademhaling houdt gemiddeld ## seconden tot # minuut aan.
541
www
Deze methoden, uitgevoerd door professionele paddenstoelenkwekers, vereisen een grotere investering in tijd, geld en kennis De methodes zijn in de jaren ## bekend geworden door de broers <PERSOON> en <PERSOON>, die de pioniers van de "cubensis"kweek werden genoemd De "Psilocybe cubensis" valt onder de paddo's Paddo's zijn een van de bekendste ecodrugs en vanwege de hallucinogene werking is de verkoop van paddo's sinds december ### verboden in <LOCATIE> Paddo's zijn vanaf <DATUM> opgenomen in <PERSOON> II, van de Opiumwet Voor die tijd waren alleen gedroogde paddo's illegaal in <LOCATIE> Agonale ademhaling Agonale ademhaling oftewel "gasping" is een abnormaal patroon van ademhalen dat gekenmerkt wordt door een snurkende, onregelmatige, zware en op gapen lijkende manier van ademhalen Een agonale ademhaling doet denken aan die van een vis op het droge De meest voorkomende oorzaken zijn een herseninfarct (ischemie), hartstilstand, cardiogene shock en hypoxie Een agonale ademhaling gaat meestal gepaard met een bleke, grauwe of blauwe verkleuring (cyanose) van de huid in het gezicht Bij een agonale ademhaling is er geen luchtverplaatsing van en naar de longen Een agonale ademhaling is dan ook niet effectief, en leidt zonder (medisch) ingrijpen tot een totale ademstilstand (apneu) Ongeveer ##% van de mensen die een circulatiestilstand krijgen vertonen een agonale ademhaling, die kort nadat de bloedsomloop is gestopt begint Een agonale ademhaling houdt gemiddeld ## seconden tot # minuut aan Agonale ademhaling is niet hetzelfde als, en niet gerelateerd aan doodsgereutel <PERSOON>, <DATUM> – aldaar, <DATUM> , vaak als <PERSOON> aangeduid, was een Duitse anatoom en bioloog Hij werkte als hoogleraar anatomie, pathologie en zoölogie aan de Universiteit van <LOCATIE> (Duitsland) Meckel geldt als de grondlegger van de teratologie, de leer van het ontstaan van afwijkingen tijdens de ontwikkeling van organismen Hij werkte na zijn studie onder meer bij <PERSOON> in Parijs Hij vertaalde diens "Leçons d’anatomie Comparée" van het <PERSOON> Zijn hoogleraarschap in <LOCATIE> ving aan in ### Hij was tevens redacteur van "Archiv für Anatomie und Physiologie" en lid van de Zweedse Academie van Wetenschappen Krappa De krappa ("Carapa guianensis"; onder andere ook andiroba of crabwood genoemd) is een boomsoort uit de familie Meliaceae (Mahoniefamilie) De boom komt voor in het Amazonegebied, in Centraal-Amerika en in de Caraïben Het is een hoge boom met een dicht bladerdek, die meestal langs de rand van rivieren in het tropisch regenwoud groeit Het hout lijkt op mahoniehout en wordt toegepast in kwaliteitsmeubelen Uit de zaden wordt een plantaardige olie gewonnen die medicinale eigenschappen heeft Ook wordt de krappaolie gebruikt als afweermiddel tegen insecten De wetenschappelijke naam "Carapa guianensis" werd in ### gepubliceerd door de <PERSOON> botanicus <PERSOON> De typelocatie van de soort ligt op een niet gespecificeerde plek in <PERSOON-##>.
564
www
<PERSOON>, <DATUM> – aldaar, <DATUM> , vaak als <PERSOON> aangeduid, was een Duitse anatoom en bioloog Hij werkte als hoogleraar anatomie, pathologie en zoölogie aan de Universiteit van <LOCATIE> (Duitsland) Meckel geldt als de grondlegger van de teratologie, de leer van het ontstaan van afwijkingen tijdens de ontwikkeling van organismen Hij werkte na zijn studie onder meer bij <PERSOON> in Parijs Hij vertaalde diens "Leçons d’anatomie Comparée" van het <PERSOON> Zijn hoogleraarschap in <LOCATIE> ving aan in ### Hij was tevens redacteur van "Archiv für Anatomie und Physiologie" en lid van de Zweedse Academie van Wetenschappen Krappa De krappa ("Carapa guianensis"; onder andere ook andiroba of crabwood genoemd) is een boomsoort uit de familie Meliaceae (Mahoniefamilie) De boom komt voor in het Amazonegebied, in Centraal-Amerika en in de Caraïben Het is een hoge boom met een dicht bladerdek, die meestal langs de rand van rivieren in het tropisch regenwoud groeit Het hout lijkt op mahoniehout en wordt toegepast in kwaliteitsmeubelen Uit de zaden wordt een plantaardige olie gewonnen die medicinale eigenschappen heeft Ook wordt de krappaolie gebruikt als afweermiddel tegen insecten De wetenschappelijke naam "Carapa guianensis" werd in ### gepubliceerd door de <PERSOON> botanicus <PERSOON> De typelocatie van de soort ligt op een niet gespecificeerde plek in <PERSOON> De soortnaam "guianensis" verwijst naar het gebied Guyana De wetenschappelijke naam kent de volgende synoniemen Omdat de boom een groot verspreidingsgebied kent, zijn er veel lokale namen De naam 'krappa' vindt zijn oorsprong in Suriname Het komt uit het Karaïbs en is afgeleid van "ka", dat 'olie' betekent De Engelse naam "crabwood" is ook afkomstig van 'krappa' en heeft niets met een krab te maken De olie wordt in <LOCATIE> en <PERSOON> ook onder de Braziliaanse naam andiroba-olie verkocht De naam "andiroba" is afkomstig uit het Nheengatu en betekent 'bittere olie' ("nhandi"='olie', "rob"='bitter') Onderstaande uitklapbare lijst geeft een overzicht van de lokale namen die in verschillende landen gebruikt worden De krappa komt vooral voor in de boomlaag of als tweede boomlaag in het tropisch regenwoud van Zuid-Amerika Soms is het de dominante soort, en maken de krappa's meer dan ##% van de volwassen bomen in een gebied uit De krappa gedijt met name op voedselrijke bodems De boom groeit vooral op laaggelegen grond, bij de rivieren die regelmatig overstromen, aan de rand van moerassen en in moerassig bos De boom komt in het algemeen voor tot een hoogte van ### meter, maar op sommige plaatsen in Venezuela, Ecuador en Guadaloupe wordt hij boven de ### meter aangetroffen De krappa gedijt in gebieden met een temperatuur van ## tot ## °C, en met een regenval van ### tot ### mm/jaar Experimenten in Indonesië hebben aangetoond dat de krappa meer dan # maanden in overstroomd gebied kan blijven staan zonder te sterven aan zuurstofgebrek.
590
www
naam kent de volgende synoniemen Omdat de boom een groot verspreidingsgebied kent, zijn er veel lokale namen De naam 'krappa' vindt zijn oorsprong in Suriname Het komt uit het Karaïbs en is afgeleid van "ka", dat 'olie' betekent De Engelse naam "crabwood" is ook afkomstig van 'krappa' en heeft niets met een krab te maken De olie wordt in <LOCATIE> en <PERSOON> ook onder de Braziliaanse naam andiroba-olie verkocht De naam "andiroba" is afkomstig uit het Nheengatu en betekent 'bittere olie' ("nhandi"='olie', "rob"='bitter') Onderstaande uitklapbare lijst geeft een overzicht van de lokale namen die in verschillende landen gebruikt worden De krappa komt vooral voor in de boomlaag of als tweede boomlaag in het tropisch regenwoud van Zuid-Amerika Soms is het de dominante soort, en maken de krappa's meer dan ##% van de volwassen bomen in een gebied uit De krappa gedijt met name op voedselrijke bodems De boom groeit vooral op laaggelegen grond, bij de rivieren die regelmatig overstromen, aan de rand van moerassen en in moerassig bos De boom komt in het algemeen voor tot een hoogte van ### meter, maar op sommige plaatsen in Venezuela, Ecuador en Guadaloupe wordt hij boven de ### meter aangetroffen De krappa gedijt in gebieden met een temperatuur van ## tot ## °C, en met een regenval van ### tot ### mm/jaar Experimenten in Indonesië hebben aangetoond dat de krappa meer dan # maanden in overstroomd gebied kan blijven staan zonder te sterven aan zuurstofgebrek De krappa is inheems in het Amazonegebied, in Centraal-Amerika en in de Caraïben Meer bepaald komen er inheemse populaties voor in de volgende landen en territoria In Centraal-Amerika komt de boom met name aan de Atlantische kust voor, in Costa Rica ook aan de Pacifische kust In Brazilië groeit de krappa vooral in de deelstaten Amazonas en Pará, met name in de buurt van de grote rivieren Solimões en Tocantins In dit land begint de boom in de buurt van steden zeldzaam te worden, omdat hij veel gekapt wordt vanwege het hout <PERSOON> Latijns-Amerika is de krappa een exoot in de volgende landen Sommige bronnen geven aan dat de krappa ook in West-Afrika voorkomt, maar in de meeste gevallen gaat het dan om "Carapa procera", een andere soort binnen het geslacht "Carapa" De volwassen boom is meestal ## tot ## meter hoog, maar kan een hoogte van ## meter bereiken De krappa is bladverliezend tot semi-groenblijvend De kroon van de krappa is onregelmatig gevormd en zeer wijdvertakt Het bladerdek is erg dicht De stam is recht en cilindrisch Hij is meestal tot een meter dik, maar kan in sommige gevallen een diameter op borsthoogte tot # meter bereiken Vaak zijn er plankwortels aanwezig met een lengte tot #,# meter De onderste helft tot twee derde van de stam (##–## meter) is takkenloos De bast is dik en grijsbruin tot donkerbruin, soms ook roodachtig.
584
www
De krappa is inheems in het Amazonegebied, in Centraal-Amerika en in de Caraïben Meer bepaald komen er inheemse populaties voor in de volgende landen en territoria In Centraal-Amerika komt de boom met name aan de Atlantische kust voor, in Costa Rica ook aan de Pacifische kust In Brazilië groeit de krappa vooral in de deelstaten Amazonas en Pará, met name in de buurt van de grote rivieren Solimões en Tocantins In dit land begint de boom in de buurt van steden zeldzaam te worden, omdat hij veel gekapt wordt vanwege het hout <PERSOON> Latijns-Amerika is de krappa een exoot in de volgende landen Sommige bronnen geven aan dat de krappa ook in West-Afrika voorkomt, maar in de meeste gevallen gaat het dan om "Carapa procera", een andere soort binnen het geslacht "Carapa" De volwassen boom is meestal ## tot ## meter hoog, maar kan een hoogte van ## meter bereiken De krappa is bladverliezend tot semi-groenblijvend De kroon van de krappa is onregelmatig gevormd en zeer wijdvertakt Het bladerdek is erg dicht De stam is recht en cilindrisch Hij is meestal tot een meter dik, maar kan in sommige gevallen een diameter op borsthoogte tot # meter bereiken Vaak zijn er plankwortels aanwezig met een lengte tot #,# meter De onderste helft tot twee derde van de stam (##–## meter) is takkenloos De bast is dik en grijsbruin tot donkerbruin, soms ook roodachtig De bast is aan de oppervlakte gegroefd en breekt gemakkelijk af, in vierkante schubben of in horizontale repen De binnenste bast is vezelachtig, en rood of roze-bruin De takken zijn dik en bruin, en groeien in een stijgende lijn met veel bochten Jonge stengels zijn bedekt met opvallende lenticellen De hoofdwortel is lang, sterk en bruin van kleur De secundaire wortels zijn dun en wijdvertakt Zij hebben een lichtere bruine kleur De krappa is herkenbaar aan de grote bladeren De bladeren zijn alternerend om de takken geplaatst in de vorm van een helix De bladstengel is ##–## cm lang en heeft een diameter van # tot # mm De bladspil is glad en heeft een lengte van ##–## cm Bij de overgang van de stengel naar de bladspil bevinden zich meestal twee nectarklieren De bladeren zijn evengeveerd aan elke stengel staan # tot ## paren deelbladeren, tegenoverstaand geplaatst Tegen het eind van de stengel staan de deelbladeren dicht bij elkaar Aan het eind van de stengel zit een slapende bladklier, waar soms een extra deelblad uit groeit (het blad is dan onevengeveerd) De deelbladeren hebben geen steunblaadjes De bladstelen waarmee de deelbladeren aan de stengel bevestigd zijn, zijn gemiddeld # mm lang De deelbladeren zijn lancetvormig of ovaal en hebben een gave bladrand De bladvoet is schuin, asymmetrisch en breed De bladtop is meestal spits toelopend, in zeldzame gevallen afgerond.
536
www
gegroefd en breekt gemakkelijk af, in vierkante schubben of in horizontale repen De binnenste bast is vezelachtig, en rood of roze-bruin De takken zijn dik en bruin, en groeien in een stijgende lijn met veel bochten Jonge stengels zijn bedekt met opvallende lenticellen De hoofdwortel is lang, sterk en bruin van kleur De secundaire wortels zijn dun en wijdvertakt Zij hebben een lichtere bruine kleur De krappa is herkenbaar aan de grote bladeren De bladeren zijn alternerend om de takken geplaatst in de vorm van een helix De bladstengel is ##–## cm lang en heeft een diameter van # tot # mm De bladspil is glad en heeft een lengte van ##–## cm Bij de overgang van de stengel naar de bladspil bevinden zich meestal twee nectarklieren De bladeren zijn evengeveerd aan elke stengel staan # tot ## paren deelbladeren, tegenoverstaand geplaatst Tegen het eind van de stengel staan de deelbladeren dicht bij elkaar Aan het eind van de stengel zit een slapende bladklier, waar soms een extra deelblad uit groeit (het blad is dan onevengeveerd) De deelbladeren hebben geen steunblaadjes De bladstelen waarmee de deelbladeren aan de stengel bevestigd zijn, zijn gemiddeld # mm lang De deelbladeren zijn lancetvormig of ovaal en hebben een gave bladrand De bladvoet is schuin, asymmetrisch en breed De bladtop is meestal spits toelopend, in zeldzame gevallen afgerond Aan de onderkant van het blad kunnen zich rondom de hoofdnerf enkele eenvoudige haren bevinden De kleur van het blad is helder groen bij de nerf en flauwer groen bij de bladrand Jonge bladeren zijn felgroen, oudere bladeren krijgen een meer roodachtige kleur De hoofdnerf is opvallend zichtbaar aan de onderkant Er zijn #–## paar secundaire nerven De tertiaire nerven zijn dicht verspreid en plat De deelbladeren zijn groter bij de top (apex) dan bij de basis van de stengel De bloesems zijn okselstandig of subterminaal geplaatst onder priemvormige takjes Ze vormen een rechtopstaande, wijdvertakte thyrsus die ## tot ## cm lang kan worden De bloemen zijn zittend geplaatst of hebben slechts een zeer korte pedicellus Deze is glad of heeft lenticellen De bloemen zijn klein en urnvormig De kleur is wit of crème, met een lichtroze buitenkant Ze hebben een licht muskusachtige geur De krappa is eenhuizig de bloesems zijn eenslachtig, maar met goed ontwikkelde rudimenten van het tegenovergestelde geslacht De bloemen zijn meestal viertallig of vijftallig, maximaal zeventallig De kelk is gelobd tot bijna aan de basis De kroonbladeren zijn licht gedraaid Ze hebben een klier aan de top De stamper heeft een rond of vierkant vruchtbeginsel, in vrouwelijke bloemen is dit gekarteld De meeldraden hebben rudimentaire zaadknoppen In de onderstaande tabel zijn de afmetingen van de verschillende onderdelen van de bloesem weergegeven De krappa heeft een hangende vrucht die een beetje op een kastanje lijkt.
512
www
enkele eenvoudige haren bevinden De kleur van het blad is helder groen bij de nerf en flauwer groen bij de bladrand Jonge bladeren zijn felgroen, oudere bladeren krijgen een meer roodachtige kleur De hoofdnerf is opvallend zichtbaar aan de onderkant Er zijn #–## paar secundaire nerven De tertiaire nerven zijn dicht verspreid en plat De deelbladeren zijn groter bij de top (apex) dan bij de basis van de stengel De bloesems zijn okselstandig of subterminaal geplaatst onder priemvormige takjes Ze vormen een rechtopstaande, wijdvertakte thyrsus die ## tot ## cm lang kan worden De bloemen zijn zittend geplaatst of hebben slechts een zeer korte pedicellus Deze is glad of heeft lenticellen De bloemen zijn klein en urnvormig De kleur is wit of crème, met een lichtroze buitenkant Ze hebben een licht muskusachtige geur De krappa is eenhuizig de bloesems zijn eenslachtig, maar met goed ontwikkelde rudimenten van het tegenovergestelde geslacht De bloemen zijn meestal viertallig of vijftallig, maximaal zeventallig De kelk is gelobd tot bijna aan de basis De kroonbladeren zijn licht gedraaid Ze hebben een klier aan de top De stamper heeft een rond of vierkant vruchtbeginsel, in vrouwelijke bloemen is dit gekarteld De meeldraden hebben rudimentaire zaadknoppen In de onderstaande tabel zijn de afmetingen van de verschillende onderdelen van de bloesem weergegeven De krappa heeft een hangende vrucht die een beetje op een kastanje lijkt De vrucht is # tot ## cm groot Hij is houtachtig en heeft de vorm van een prolate sferoïde Het is een vierdelige splitvrucht Door het midden van elke dopvrucht loopt een ribachtige structuur Er zijn geen wratachtige uitsteeksels en slechts weinig nectarklieren Elk van de vier dopvruchten bevat twee tot vier zaden De zaden zijn #–# centimeter groot, en wegen normalerwijze tussen de # en ## gram Soms kunnen ze echter een gewicht van meer dan ### gram bereiken Ze zijn lichtbruin of roodbruin gekleurd, en hebben een hard, houtachtig zaadomhulsel Op het moment dat de zaden vallen hebben ze een groenbruine tint Ze zijn hoekig met gladde oppervlakken, waarvan één oppervlak de kromming van de vrucht volgt, en de andere vlak zijn Deze vorm wordt veroorzaakt door de druk die de zaden op elkaar uitoefenen in de vrucht De navel heeft een grootte van #,#–#,# × #,#–#,# mm De zaadlobben zijn met elkaar vergroeid De embryonale as is heel klein en bevindt zich binnen de zaadlob, dicht bij de kiemopening Een grote boom kan ### tot ### zaden bevatten, dit komt neer op ##–### kg per boom Een hectare aangeplante krappa kan #–## ton zaad per jaar leveren De bloeiperiode van de krappa verschilt van gebied tot gebied, en hangt sterk van de plaatselijke klimaatomstandigheden af In alle gevallen is de bloei beperkt tot een korte periode in het jaar De bloei is asynchroon.
542
www
## cm groot Hij is houtachtig en heeft de vorm van een prolate sferoïde Het is een vierdelige splitvrucht Door het midden van elke dopvrucht loopt een ribachtige structuur Er zijn geen wratachtige uitsteeksels en slechts weinig nectarklieren Elk van de vier dopvruchten bevat twee tot vier zaden De zaden zijn #–# centimeter groot, en wegen normalerwijze tussen de # en ## gram Soms kunnen ze echter een gewicht van meer dan ### gram bereiken Ze zijn lichtbruin of roodbruin gekleurd, en hebben een hard, houtachtig zaadomhulsel Op het moment dat de zaden vallen hebben ze een groenbruine tint Ze zijn hoekig met gladde oppervlakken, waarvan één oppervlak de kromming van de vrucht volgt, en de andere vlak zijn Deze vorm wordt veroorzaakt door de druk die de zaden op elkaar uitoefenen in de vrucht De navel heeft een grootte van #,#–#,# × #,#–#,# mm De zaadlobben zijn met elkaar vergroeid De embryonale as is heel klein en bevindt zich binnen de zaadlob, dicht bij de kiemopening Een grote boom kan ### tot ### zaden bevatten, dit komt neer op ##–### kg per boom Een hectare aangeplante krappa kan #–## ton zaad per jaar leveren De bloeiperiode van de krappa verschilt van gebied tot gebied, en hangt sterk van de plaatselijke klimaatomstandigheden af In alle gevallen is de bloei beperkt tot een korte periode in het jaar De bloei is asynchroon De krappa draagt bloemen vanaf dat de stam een doorsnede van ## cm heeft, en vruchten vanaf een stamdikte van ## cm Dit is relatief vroeg in vergelijking tot andere boomsoorten Een krappa kan bloesems en vruchten aan dezelfde boom hebben De bestuiving vindt plaats door insecten, met name angelloze bijen, kevers en motten Elke bloesem brengt # of # vruchten voort Deze hebben # tot ## maanden nodig om te rijpen Daarna barsten vier kleppen op de vrucht geheel of gedeeltelijk open (dehiscentie), zodat de zaden bloot komen te liggen Bij krappa's die langs de rivieren groeien worden de zaden vooral verspreid doordat ze drijven op water Bij krappa's op droge gronden ook verspreid door knaagdieren waaronder paca's en agoeti's, gordeldieren, pekari's, hertachtigen en varkens Deze nemen de zaden mee tot een afstand van ## meter Als de krappa op droge gebieden groeit, wordt tot ##% van de zaden door hen opgegeten Met name knaagdieren begraven ook zaden, waardoor ze aan de verspreiding van het zaad bijdragen Het kiemen van krappazaad duurt ##–## dagen De zaden kiemen ondergronds (hypogeïsche kieming) en de zaadlobben blijven binnen de zaadhuid verborgen (cryptocotylair) In zeldzame gevallen komen er albino kiemplanten voor Op het epicotyl (het deel van de stengel boven de zaadlob) bevinden zich gemiddeld vier catafylen De jonge plant heeft grotere bladeren dan de volwassen boom Dit blijft zo totdat de eerste takken gegroeid zijn.
567
www
dat de stam een doorsnede van ## cm heeft, en vruchten vanaf een stamdikte van ## cm Dit is relatief vroeg in vergelijking tot andere boomsoorten Een krappa kan bloesems en vruchten aan dezelfde boom hebben De bestuiving vindt plaats door insecten, met name angelloze bijen, kevers en motten Elke bloesem brengt # of # vruchten voort Deze hebben # tot ## maanden nodig om te rijpen Daarna barsten vier kleppen op de vrucht geheel of gedeeltelijk open (dehiscentie), zodat de zaden bloot komen te liggen Bij krappa's die langs de rivieren groeien worden de zaden vooral verspreid doordat ze drijven op water Bij krappa's op droge gronden ook verspreid door knaagdieren waaronder paca's en agoeti's, gordeldieren, pekari's, hertachtigen en varkens Deze nemen de zaden mee tot een afstand van ## meter Als de krappa op droge gebieden groeit, wordt tot ##% van de zaden door hen opgegeten Met name knaagdieren begraven ook zaden, waardoor ze aan de verspreiding van het zaad bijdragen Het kiemen van krappazaad duurt ##–## dagen De zaden kiemen ondergronds (hypogeïsche kieming) en de zaadlobben blijven binnen de zaadhuid verborgen (cryptocotylair) In zeldzame gevallen komen er albino kiemplanten voor Op het epicotyl (het deel van de stengel boven de zaadlob) bevinden zich gemiddeld vier catafylen De jonge plant heeft grotere bladeren dan de volwassen boom Dit blijft zo totdat de eerste takken gegroeid zijn In het eerste jaar groeit het boompje een halve meter Na <LEEFTIJD> jaar bereikt het een hoogte van # meter en heeft de stam een diameter van # cm Daarna groeit de boom gemiddeld #,# meter per jaar, en neemt de stam jaarlijks #,# cm in diameter toe, tot deze rond het vijfentwintigste jaar een diameter van #,#–# meter heeft bereikt <PERSOON> krappa is productief tot een leeftijd van ##–<LEEFTIJD> jaar, rode krappa tot ##–<LEEFTIJD> jaar De krappa kent verschillende fenotypes Bekendst is het onderscheid tussen 'witte krappa' en 'rode krappa' Ook in andere talen komt dit verschil terug, bijvoorbeeld in benamingen als 'white crabwood' en 'red crabwood' <PERSOON> krappa of white crabwood' (ook 'swamp-crabwood') groeit op laaggelegen grond bij de rivieren, rode krappa of red crabwood (ook 'hill-crabwood') groeit op hoger gelegen gedeelten Het verschil tussen het hout van witte en rode krappa is gemakkelijk te ontdekken het hout van witte krappa drijft op water, het hout van rode krappa zinkt Ook zijn er verschillen in de kwaliteit van het hout In Costa Rica vormen de krappa's die aan de Pacifische kust groeien waarschijnlijk een ander fenotype dan die aan de Atlantische kust Krappabomen die in het noorden van <PERSOON> groeien, worden maar tot ## meter hoog Toch is de genetische variatie van de krappa kleiner dan die van andere tropische boomsoorten Er is veel onderzoek gedaan naar de effecten van ontbossing en fragmentatie van het woud op de genetische variatie van de krappa.
581
www
Na <LEEFTIJD> jaar bereikt het een hoogte van # meter en heeft de stam een diameter van # cm Daarna groeit de boom gemiddeld #,# meter per jaar, en neemt de stam jaarlijks #,# cm in diameter toe, tot deze rond het vijfentwintigste jaar een diameter van #,#–# meter heeft bereikt <PERSOON> krappa is productief tot een leeftijd van ##–<LEEFTIJD> jaar, rode krappa tot ##–<LEEFTIJD> jaar De krappa kent verschillende fenotypes Bekendst is het onderscheid tussen 'witte krappa' en 'rode krappa' Ook in andere talen komt dit verschil terug, bijvoorbeeld in benamingen als 'white crabwood' en 'red crabwood' <PERSOON> krappa of white crabwood' (ook 'swamp-crabwood') groeit op laaggelegen grond bij de rivieren, rode krappa of red crabwood (ook 'hill-crabwood') groeit op hoger gelegen gedeelten Het verschil tussen het hout van witte en rode krappa is gemakkelijk te ontdekken het hout van witte krappa drijft op water, het hout van rode krappa zinkt Ook zijn er verschillen in de kwaliteit van het hout In Costa Rica vormen de krappa's die aan de Pacifische kust groeien waarschijnlijk een ander fenotype dan die aan de Atlantische kust Krappabomen die in het noorden van <PERSOON> groeien, worden maar tot ## meter hoog Toch is de genetische variatie van de krappa kleiner dan die van andere tropische boomsoorten Er is veel onderzoek gedaan naar de effecten van ontbossing en fragmentatie van het woud op de genetische variatie van de krappa Volgens andere studies valt dit mee Wellicht heeft dit te maken met de mate waarin er rivieren aanwezig zijn waarlangs het zaad verspreid kan worden "C guianensis" en "C procera" lijken sterk op elkaar Dezelfde triviale namen worden vaak voor beide bomen gebruikt Toch zijn er verschillen "C procera" is kleiner, en bereikt meestal een hoogte tot ## meter De stam heeft een meer roodachtige en minder grijze kleur Bij "C procera" komen meestal vijftallige bloemen voor, bij "C guianensis" meestal viertallige De kiemplant van "C procera" heeft gemiddeld slechts drie catafylen op het epicotyl De vruchten en de zaden van "C procera" zijn iets kleiner De zaadhuid is ook dunner, waardoor de kieming sneller gaat Bij "C procera" komen vaak polyembryonische zaden voor, bij "C guianensis" zijn deze afwezig Een verschil dat voor de determinatie belangrijk is ligt in de jonge planten Bij "C procera" hebben deze gemiddeld # enkelvoudige bladeren, bij "C guianensis" hebben ze vanaf het begin samengestelde bladeren Verder zijn er subtiele verschillen in de bloesems en in de jonge blaadjes Voor de determinatie zijn deze verschillen van secundair belang Krappa groeit vaak in associatie met de baboen en de Braziliaanse rubberboom De zaden van de krappa worden door vogels gegeten, met name door ara's en Amazonepapegaaien Deze vogels bouwen ook hun nest in de krappabomen.
552
www
Wellicht heeft dit te maken met de mate waarin er rivieren aanwezig zijn waarlangs het zaad verspreid kan worden "C guianensis" en "C procera" lijken sterk op elkaar Dezelfde triviale namen worden vaak voor beide bomen gebruikt Toch zijn er verschillen "C procera" is kleiner, en bereikt meestal een hoogte tot ## meter De stam heeft een meer roodachtige en minder grijze kleur Bij "C procera" komen meestal vijftallige bloemen voor, bij "C guianensis" meestal viertallige De kiemplant van "C procera" heeft gemiddeld slechts drie catafylen op het epicotyl De vruchten en de zaden van "C procera" zijn iets kleiner De zaadhuid is ook dunner, waardoor de kieming sneller gaat Bij "C procera" komen vaak polyembryonische zaden voor, bij "C guianensis" zijn deze afwezig Een verschil dat voor de determinatie belangrijk is ligt in de jonge planten Bij "C procera" hebben deze gemiddeld # enkelvoudige bladeren, bij "C guianensis" hebben ze vanaf het begin samengestelde bladeren Verder zijn er subtiele verschillen in de bloesems en in de jonge blaadjes Voor de determinatie zijn deze verschillen van secundair belang Krappa groeit vaak in associatie met de baboen en de Braziliaanse rubberboom De zaden van de krappa worden door vogels gegeten, met name door ara's en Amazonepapegaaien Deze vogels bouwen ook hun nest in de krappabomen Deze komen vooral op de nectarklieren af De boom is gevoelig voor een aantal plagen Het spinthout wordt aangevreten door boorkevers uit het geslacht "Lyctus" en door de snuitkever "Platypus australis" De stam kan het zwaar te verduren krijgen door schorskevers Geduchte plagen zijn de snuitmotten De soort "Hypsipyla grandella" boort gangen in jonge loten, waardoor de stengels vervormd raken "Hypsipyla ferrealis" maakt gangen in de vrucht en in de zaden, en plant zich hierin voort Schimmels uit het geslacht "Rhizopus" tasten de zaden aan Als een boom een aanval van "H grandella" overleeft, kan het daarna wel zaden blijven produceren Jonge boompjes worden vaak gegeten door hertachtigen, en hun wortels door de lanshaarrat Bomen die in open ruimten groeien worden meer aangegeten dan exemplaren die in dichtbegroeid bos staan De kiemplanten hebben een relatief grote capaciteit om zich te herstellen nadat ze aangevreten zijn Krappa wordt met name aangeplant vanwege de houtproductie Het kan beter niet in monocultuur gekweekt worden vanwege aanvallen van "Hypsipyla grandella" Het is een gewas dat vermeerderd kan worden door te zaaien Hiervoor worden meestal zaden uitgezocht van bomen met een diameter boven ## centimeter Voor een goede kieming is het het beste om de zaden meteen uit de vrucht te halen nadat deze afgevallen is Het lastigste onderdeel van de krappateelt is het bewaren van het zaad Met verse zaden kan nog een kiemingsgraad van ###% bereikt worden.
506
www
voor een aantal plagen Het spinthout wordt aangevreten door boorkevers uit het geslacht "Lyctus" en door de snuitkever "Platypus australis" De stam kan het zwaar te verduren krijgen door schorskevers Geduchte plagen zijn de snuitmotten De soort "Hypsipyla grandella" boort gangen in jonge loten, waardoor de stengels vervormd raken "Hypsipyla ferrealis" maakt gangen in de vrucht en in de zaden, en plant zich hierin voort Schimmels uit het geslacht "Rhizopus" tasten de zaden aan Als een boom een aanval van "H grandella" overleeft, kan het daarna wel zaden blijven produceren Jonge boompjes worden vaak gegeten door hertachtigen, en hun wortels door de lanshaarrat Bomen die in open ruimten groeien worden meer aangegeten dan exemplaren die in dichtbegroeid bos staan De kiemplanten hebben een relatief grote capaciteit om zich te herstellen nadat ze aangevreten zijn Krappa wordt met name aangeplant vanwege de houtproductie Het kan beter niet in monocultuur gekweekt worden vanwege aanvallen van "Hypsipyla grandella" Het is een gewas dat vermeerderd kan worden door te zaaien Hiervoor worden meestal zaden uitgezocht van bomen met een diameter boven ## centimeter Voor een goede kieming is het het beste om de zaden meteen uit de vrucht te halen nadat deze afgevallen is Het lastigste onderdeel van de krappateelt is het bewaren van het zaad Met verse zaden kan nog een kiemingsgraad van ###% bereikt worden Een veel gebruikte methode is om de zaden ten minste ## uur onder te dompelen in water, waardoor de larven van de snuitmotten verdrinken Soms wordt insecticide aan dit water toegevoegd Hierna wordt het zaad in zakken van polyetheen bewaard (maximaal # zaden per zak) Deze zakken worden met water gevuld dat elke dag ververst wordt De vochtigheidsgraad moet hierbij boven de ##% blijven, en de temperatuur boven de ## °C Op deze manier kan men na # maanden nog een kiemingsgraad van ##% bereiken Vanwege de vraat is het aan te raden eerst kiemplantjes in een kweekplaats te laten groeien en deze later aan te planten Het zaad wordt hiervoor rechtstreeks in de plastic zakken in de grond aangebracht In de zakken wordt dan vaak een verhouding van <DATUM> water en <DATUM> zand aangehouden Het zaad kan het best aangebracht worden aan de oppervlakte of op geringe diepte in vochtige grond Door de zaden in te kerven (scarificatie) kan de kiemingsperiode worden teruggebracht tot #–# dagen Als de grond sterk moerassig is, kunnen er grote sneden in het zaad aangebracht worden Het is belangrijk om tijdens het kiemingsproces de grond vochtig te houden Na een jaar zijn de boompjes een halve meter hoog Meestal worden de wortels dan gesnoeid tot op ## centimeter Wanneer er hierna nieuwe zijwortels groeien, is de boom klaar om te verplanten Als men aanplant in een rooster van # bij # meter, kan men een houtopbrengst van ###,# tot ###,# m³ per hectare halen.
543
www
dompelen in water, waardoor de larven van de snuitmotten verdrinken Soms wordt insecticide aan dit water toegevoegd Hierna wordt het zaad in zakken van polyetheen bewaard (maximaal # zaden per zak) Deze zakken worden met water gevuld dat elke dag ververst wordt De vochtigheidsgraad moet hierbij boven de ##% blijven, en de temperatuur boven de ## °C Op deze manier kan men na # maanden nog een kiemingsgraad van ##% bereiken Vanwege de vraat is het aan te raden eerst kiemplantjes in een kweekplaats te laten groeien en deze later aan te planten Het zaad wordt hiervoor rechtstreeks in de plastic zakken in de grond aangebracht In de zakken wordt dan vaak een verhouding van <DATUM> water en <DATUM> zand aangehouden Het zaad kan het best aangebracht worden aan de oppervlakte of op geringe diepte in vochtige grond Door de zaden in te kerven (scarificatie) kan de kiemingsperiode worden teruggebracht tot #–# dagen Als de grond sterk moerassig is, kunnen er grote sneden in het zaad aangebracht worden Het is belangrijk om tijdens het kiemingsproces de grond vochtig te houden Na een jaar zijn de boompjes een halve meter hoog Meestal worden de wortels dan gesnoeid tot op ## centimeter Wanneer er hierna nieuwe zijwortels groeien, is de boom klaar om te verplanten Als men aanplant in een rooster van # bij # meter, kan men een houtopbrengst van ###,# tot ###,# m³ per hectare halen Het hout is reuk- en smaakloos Het spinthout is roze als het vers gekapt is, daarna wordt het rood-bruin tot grijs Het kernhout is lichtroze tot rood-bruin als het vers is, daarna wordt het helder rood tot grijs De scheiding tussen spint- en kernhout is niet altijd duidelijk zichtbaar De draad van het hout is meestal recht of licht gegolfd, soms gekruist De textuur is fijn tot gematigd grof Het kwartiergezaagde hout heeft een gouden glans en brede lijnen in de lengterichting Het hout is relatief zacht, drukbreuken komen regelmatig voor In de onderstaande tabel zijn de kengetallen van krappahout weergegeven, alle waarden gelden bij een vochtgehalte van ##% De duurzaamheid van krappahout varieert Het is relatief goed bestand tegen insecten Ook is het kernhout bestand tegen termieten Toch is het hout gevoelig voor schimmels, boorkevers uit het geslacht "Lyctus" en termieten in het kernhout Krappahout is goed binnenshuis te gebruiken Voor buiten is het minder geschikt, vooral als het in contact met de grond komt Houtverduurzaming door methoden met en zonder druk hebben slechts een beperkt resultaat omdat de absorptie van het impregneermiddel laag is De duurzaamheidsklassen volgens de Europese Normen zijn als volgt De jaarringen zijn duidelijk van elkaar te onderscheiden, en omgeven door een soort vulweefsel, het marginaal parenchym Het kernhout heeft geen strepen Er zijn gemiddeld ## houtvaten per mm².
524
www
is reuk- en smaakloos Het spinthout is roze als het vers gekapt is, daarna wordt het rood-bruin tot grijs Het kernhout is lichtroze tot rood-bruin als het vers is, daarna wordt het helder rood tot grijs De scheiding tussen spint- en kernhout is niet altijd duidelijk zichtbaar De draad van het hout is meestal recht of licht gegolfd, soms gekruist De textuur is fijn tot gematigd grof Het kwartiergezaagde hout heeft een gouden glans en brede lijnen in de lengterichting Het hout is relatief zacht, drukbreuken komen regelmatig voor In de onderstaande tabel zijn de kengetallen van krappahout weergegeven, alle waarden gelden bij een vochtgehalte van ##% De duurzaamheid van krappahout varieert Het is relatief goed bestand tegen insecten Ook is het kernhout bestand tegen termieten Toch is het hout gevoelig voor schimmels, boorkevers uit het geslacht "Lyctus" en termieten in het kernhout Krappahout is goed binnenshuis te gebruiken Voor buiten is het minder geschikt, vooral als het in contact met de grond komt Houtverduurzaming door methoden met en zonder druk hebben slechts een beperkt resultaat omdat de absorptie van het impregneermiddel laag is De duurzaamheidsklassen volgens de Europese Normen zijn als volgt De jaarringen zijn duidelijk van elkaar te onderscheiden, en omgeven door een soort vulweefsel, het marginaal parenchym Het kernhout heeft geen strepen Er zijn gemiddeld ## houtvaten per mm² De houtvaten komen voor in groepjes van twee of drie die straalsgewijs georiënteerd zijn De houtvaten bevatten geen tylosen De doorboring (perforatie) van de houtvatcellen is enkelvoudig De tracheïden (houtvezels) hebben een gemiddelde lengte van ### µm De meeste houtvezels zijn gedeeld, en hebben dus tussenschotten (septa) Er zijn verschillende soorten stippels tussen de bestanddelen van het hout Deze hebben de volgende eigenschappen Het axiaal parenchym is bandvormig De parenchymketens zijn gemiddeld # cellen lang Het axiaal parenchym is meestal paratracheaal, in dit geval is het spaarzaam tot vasicentrisch Het veel minder voorkomende apotracheale parenchym is diffuus Er zijn # tot # houtstralen per tangentiële mm (op een raaklijn ten opzichte van de jaarringen) Zij komen voor in groepjes van gemiddeld # naast elkaar In de houtstralen komen vierkante of rechtopstaande rechthoekige cellen voor Er treedt geen etagebouw op Er zijn geen oliecellen, slijmcellen, melksapkanalen of tanninekanalen Wel zijn er intercellulaire kanalen, meestal worden deze veroorzaakt wanneer het hout door "Hypsipyla" wordt aangevreten Ook kunnen ze voorkomen als de boom zeer snel groeit op een <INSTELLING> en er 'groeistress' optreedt De kanalen zijn gevuld met een rode gomachtige stof De intercellulaire kanalen zijn in het marginaal parenchym ingebed, en lopen in de lengterichting van het hout (axiaal) Ze kunnen in groepjes voorkomen die tangentieel gerangschikt zijn In de houtstralen en in het axiaal parenchym komen prismatische kristallen voor, met name in de vierkante houtstraalcellen Er bevindt zich dan # kristal per cel.
520
www
De houtvaten bevatten geen tylosen De doorboring (perforatie) van de houtvatcellen is enkelvoudig De tracheïden (houtvezels) hebben een gemiddelde lengte van ### µm De meeste houtvezels zijn gedeeld, en hebben dus tussenschotten (septa) Er zijn verschillende soorten stippels tussen de bestanddelen van het hout Deze hebben de volgende eigenschappen Het axiaal parenchym is bandvormig De parenchymketens zijn gemiddeld # cellen lang Het axiaal parenchym is meestal paratracheaal, in dit geval is het spaarzaam tot vasicentrisch Het veel minder voorkomende apotracheale parenchym is diffuus Er zijn # tot # houtstralen per tangentiële mm (op een raaklijn ten opzichte van de jaarringen) Zij komen voor in groepjes van gemiddeld # naast elkaar In de houtstralen komen vierkante of rechtopstaande rechthoekige cellen voor Er treedt geen etagebouw op Er zijn geen oliecellen, slijmcellen, melksapkanalen of tanninekanalen Wel zijn er intercellulaire kanalen, meestal worden deze veroorzaakt wanneer het hout door "Hypsipyla" wordt aangevreten Ook kunnen ze voorkomen als de boom zeer snel groeit op een <INSTELLING> en er 'groeistress' optreedt De kanalen zijn gevuld met een rode gomachtige stof De intercellulaire kanalen zijn in het marginaal parenchym ingebed, en lopen in de lengterichting van het hout (axiaal) Ze kunnen in groepjes voorkomen die tangentieel gerangschikt zijn In de houtstralen en in het axiaal parenchym komen prismatische kristallen voor, met name in de vierkante houtstraalcellen Er bevindt zich dan # kristal per cel Krappahout is goed te bewerken met handgereedschap en met machines Het is iets harder dan mahoniehout Het is goed te schuren, te lijmen, te polijsten en af te werken Het spijkeren moet met enige voorzichtigheid gebeuren omdat het hout dan kan splijten Bij het zagen wordt aangeraden voor te boren Als men het hout aan de weersinvloeden blootstelt om het te laten rijpen moet dit voorzichtig gebeuren, anders kan het kromtrekken of kunnen er barsten ontstaan Het hout is goed te drogen in de lucht of in een droogoven Het trekt niet krom tijdens het drogen, maar kan wel splijten als het te snel gedroogd wordt Langzame droging bij een relatief lage temperatuur en hoge vochtigheid wordt aangeraden Het hout wordt voornamelijk gebruikt voor kwaliteitsmeubelen en voor kasten, trappen, vloeren en kisten Voor deze doeleinden wordt het ook buiten Latijns-Amerika geëxporteerd Gezaagd tot fineer wordt het gebruikt in meubelen en in het interieur Ook wordt het verwerkt binnen multiplex Als bouwmateriaal is het soms een vervanger voor okoumé of voor notenhout Verder wordt het gebruikt voor scheepsmasten en potloden In Colombia wordt het hout binnen de schoenmakerij gebruikt om hakken te vervaardigen De houtpulp kan worden gebruikt voor het vervaardigen van papier Een zaad heeft een oliegehalte tot ##% Krappaolie is lichtgeel van kleur, en erg bitter van smaak Het bevat tot ##% onverzadigde vetzuren Deze zijn op de volgende manier verdeeld.
511
www
met handgereedschap en met machines Het is iets harder dan mahoniehout Het is goed te schuren, te lijmen, te polijsten en af te werken Het spijkeren moet met enige voorzichtigheid gebeuren omdat het hout dan kan splijten Bij het zagen wordt aangeraden voor te boren Als men het hout aan de weersinvloeden blootstelt om het te laten rijpen moet dit voorzichtig gebeuren, anders kan het kromtrekken of kunnen er barsten ontstaan Het hout is goed te drogen in de lucht of in een droogoven Het trekt niet krom tijdens het drogen, maar kan wel splijten als het te snel gedroogd wordt Langzame droging bij een relatief lage temperatuur en hoge vochtigheid wordt aangeraden Het hout wordt voornamelijk gebruikt voor kwaliteitsmeubelen en voor kasten, trappen, vloeren en kisten Voor deze doeleinden wordt het ook buiten Latijns-Amerika geëxporteerd Gezaagd tot fineer wordt het gebruikt in meubelen en in het interieur Ook wordt het verwerkt binnen multiplex Als bouwmateriaal is het soms een vervanger voor okoumé of voor notenhout Verder wordt het gebruikt voor scheepsmasten en potloden In Colombia wordt het hout binnen de schoenmakerij gebruikt om hakken te vervaardigen De houtpulp kan worden gebruikt voor het vervaardigen van papier Een zaad heeft een oliegehalte tot ##% Krappaolie is lichtgeel van kleur, en erg bitter van smaak Het bevat tot ##% onverzadigde vetzuren Deze zijn op de volgende manier verdeeld Dit zijn chemische stoffen die behoren bij de triterpenoïden Ze zijn grotendeels verantwoordelijk voor de medicinale werking van de krappaolie Hieronder zijn gedunine, andirobine, carapine en epoxyazadiradione Krappaolie heeft de volgende eigenschappen Traditioneel worden krappazaden verzameld als ze in de rivier drijven, of direct van onder de bomen geraapt Ze worden eerst gekookt in een grote pot water en blijven vervolgens twee weken in de schaduw liggen totdat ze rot zijn Men raakt de zaden elke dag even aan, totdat men merkt dat er bij deze aanraking olie uit de zaden begint te komen Daarna worden ze in de zon gelegd, waarbij de olie uit het zaad loopt Om het proces te versnellen worden de rotte zaden soms geperst met een uit bladeren gemaakt hulpmiddel dat tipiti heet De ruwe olie die op deze manier verkregen wordt is roodachtig van kleur door resten van de zaadhuls, na filteren is de kleur geel Om op deze wijze een liter olie te winnen is ##–## kg zaad nodig Omdat de olie al na korte tijd een onaangename geur begint te verspreiden, moet deze snel gebruikt worden In industriële productieprocessen wordt het zaad eerst door machines in kleine stukjes gebroken Deze worden verwarmd tot ##–## °C bij een vochtigheid van #% In een pers wordt de olie eruit gehaald bij een temperatuur van ## °C Met dit proces is vier kilo zaad genoeg om een liter olie te produceren.
508
www
de triterpenoïden Ze zijn grotendeels verantwoordelijk voor de medicinale werking van de krappaolie Hieronder zijn gedunine, andirobine, carapine en epoxyazadiradione Krappaolie heeft de volgende eigenschappen Traditioneel worden krappazaden verzameld als ze in de rivier drijven, of direct van onder de bomen geraapt Ze worden eerst gekookt in een grote pot water en blijven vervolgens twee weken in de schaduw liggen totdat ze rot zijn Men raakt de zaden elke dag even aan, totdat men merkt dat er bij deze aanraking olie uit de zaden begint te komen Daarna worden ze in de zon gelegd, waarbij de olie uit het zaad loopt Om het proces te versnellen worden de rotte zaden soms geperst met een uit bladeren gemaakt hulpmiddel dat tipiti heet De ruwe olie die op deze manier verkregen wordt is roodachtig van kleur door resten van de zaadhuls, na filteren is de kleur geel Om op deze wijze een liter olie te winnen is ##–## kg zaad nodig Omdat de olie al na korte tijd een onaangename geur begint te verspreiden, moet deze snel gebruikt worden In industriële productieprocessen wordt het zaad eerst door machines in kleine stukjes gebroken Deze worden verwarmd tot ##–## °C bij een vochtigheid van #% In een pers wordt de olie eruit gehaald bij een temperatuur van ## °C Met dit proces is vier kilo zaad genoeg om een liter olie te produceren Studies hebben aangetoond dat als een krappaolie bevattende kaars gebrand wordt in een gesloten ruimte, dit ten minste ## uur effectief is tegen steekmuggen uit het geslacht "Aedes" Voor individuele bescherming tegen deze insecten is krappaolie echter minder effectief dan DEET Krappaolie heeft een bewezen effect tegen de volgende insecten In de volgende gevallen is een positief effect van krappaolie wetenschappelijk aangetoond, op proefdieren en "in vitro" Verder wordt de krappaolie traditioneel in de volgende gevallen gebruikt In sommige gevallen wordt er nog wetenschappelijk onderzoek verricht om de werking aan te tonen Voor oraal gebruik wordt vaak twee milliliter krappaolie in water opgelost en dan ingenomen Ook wordt het gemengd met honing tegen keelinfecties Voor extern gebruik wordt de olie direct op de huid aangebracht In Brazilië doopt men de spons van de "Luffa operculata" soms enkele uren in hete krappaolie en brengt dit dan warm aan op de huid tegen reuma, artritis en huidaandoeningen Experimenten met Wistarratten lieten geen toxische effecten van krappaolie zien, hoewel de toxiciteit voor de lever nog nader onderzocht moet worden Ook zijn er geen schadelijke (teratogene) effecten op zwangere ratten aangetoond Traditioneel wordt de olie ook gebruikt voor dieren, met name tegen teken en oorinfecties Tegen de volgende plagen en parasieten op dieren en planten is de effectiviteit van krappaolie aangetoond Effect op de rode lebmaagworm ("Haemonchus contortus") en op "Strongyloides venezuelensis" is niet aangetoond Krappaolie wordt verwerkt in zeep, ook vanwege de medicinale werking op de huid, bijvoorbeeld tegen acne.
529
www
in een gesloten ruimte, dit ten minste ## uur effectief is tegen steekmuggen uit het geslacht "Aedes" Voor individuele bescherming tegen deze insecten is krappaolie echter minder effectief dan DEET Krappaolie heeft een bewezen effect tegen de volgende insecten In de volgende gevallen is een positief effect van krappaolie wetenschappelijk aangetoond, op proefdieren en "in vitro" Verder wordt de krappaolie traditioneel in de volgende gevallen gebruikt In sommige gevallen wordt er nog wetenschappelijk onderzoek verricht om de werking aan te tonen Voor oraal gebruik wordt vaak twee milliliter krappaolie in water opgelost en dan ingenomen Ook wordt het gemengd met honing tegen keelinfecties Voor extern gebruik wordt de olie direct op de huid aangebracht In Brazilië doopt men de spons van de "Luffa operculata" soms enkele uren in hete krappaolie en brengt dit dan warm aan op de huid tegen reuma, artritis en huidaandoeningen Experimenten met Wistarratten lieten geen toxische effecten van krappaolie zien, hoewel de toxiciteit voor de lever nog nader onderzocht moet worden Ook zijn er geen schadelijke (teratogene) effecten op zwangere ratten aangetoond Traditioneel wordt de olie ook gebruikt voor dieren, met name tegen teken en oorinfecties Tegen de volgende plagen en parasieten op dieren en planten is de effectiviteit van krappaolie aangetoond Effect op de rode lebmaagworm ("Haemonchus contortus") en op "Strongyloides venezuelensis" is niet aangetoond Krappaolie wordt verwerkt in zeep, ook vanwege de medicinale werking op de huid, bijvoorbeeld tegen acne Tegenwoordig worden er ook meer industriële zepen verkocht, in <LOCATIE> en <PERSOON> vaak onder de naam andiroba-zeep Verder heeft de olie versterkende werking op het haar Ook kan het worden gebruikt als massageolie Inheemse volken mengen de olie met natuurlijke kleurstoffen zoals anatto en brengen deze aan op hun huid, als decoratie maar ook als bescherming tegen insecten Soms wordt de pap uit het krappazaad hiervoor eerst gebrand De olie is goed brandbaar en geeft weinig rook af Daarom wordt het vaak gebruikt als lampolie, mede vanwege de insectenwerende eigenschappen In het begin van de ##e eeuw brandde de straatverlichting van de stad Belém hierom op krappaolie Om dezelfde redenen wordt de olie ook in kaarsen verwerkt In Brazilië wordt de olie soms ook op meubelen aangebracht om ze te beschermen tegen termieten De Munduruku gebruikten krappaolie om de hoofden van hun vijanden te mummificeren als oorlogstrofee Naast de krappaolie zijn er nog andere onderdelen van de boom die medicinale eigenschappen hebben De bast bevat net als de olie carapine, wat een koortswerende werking heeft Van de bast wordt ook thee getrokken die ingenomen wordt tegen wormen of op de huid wordt aangebracht tegen verschillende aandoeningen De bladeren worden in water gekookt en op de huid aangebracht tegen jeuk Van de schil van de vrucht maakt men een afkooksel tegen koorts en darmwormen Een afkooksel van het zaad wordt ingenomen tegen hepatitis of tetanus, of wordt op de huid aangebracht tegen huidziekten en ringworm.
521
www
meer industriële zepen verkocht, in <LOCATIE> en <PERSOON> vaak onder de naam andiroba-zeep Verder heeft de olie versterkende werking op het haar Ook kan het worden gebruikt als massageolie Inheemse volken mengen de olie met natuurlijke kleurstoffen zoals anatto en brengen deze aan op hun huid, als decoratie maar ook als bescherming tegen insecten Soms wordt de pap uit het krappazaad hiervoor eerst gebrand De olie is goed brandbaar en geeft weinig rook af Daarom wordt het vaak gebruikt als lampolie, mede vanwege de insectenwerende eigenschappen In het begin van de ##e eeuw brandde de straatverlichting van de stad Belém hierom op krappaolie Om dezelfde redenen wordt de olie ook in kaarsen verwerkt In Brazilië wordt de olie soms ook op meubelen aangebracht om ze te beschermen tegen termieten De Munduruku gebruikten krappaolie om de hoofden van hun vijanden te mummificeren als oorlogstrofee Naast de krappaolie zijn er nog andere onderdelen van de boom die medicinale eigenschappen hebben De bast bevat net als de olie carapine, wat een koortswerende werking heeft Van de bast wordt ook thee getrokken die ingenomen wordt tegen wormen of op de huid wordt aangebracht tegen verschillende aandoeningen De bladeren worden in water gekookt en op de huid aangebracht tegen jeuk Van de schil van de vrucht maakt men een afkooksel tegen koorts en darmwormen Een afkooksel van het zaad wordt ingenomen tegen hepatitis of tetanus, of wordt op de huid aangebracht tegen huidziekten en ringworm Krappa wordt ook aangeplant voor grondverbetering Het kan goed gebruikt worden om secundair bos te verrijken, en voor de restauratie van gedegradeerde terreinen met een vochtige ondergrond Met name in het Caraïbisch gebied worden de bomen ook voor decoratieve doeleinden gebruikt Binnen het verspreidingsgebied is het aanplanten en beheren van krappabomen in de zogeheten agroforestry-systemen een deel van de agrarische activiteiten Tannines uit de bast worden gebruikt in het leerlooien In het begin van de jaren ## werd er maximaal <DATUM> m³ krappahout van Brazilië naar de Verenigde Staten geëxporteerd, voor een gemiddelde prijs van US$ ### per m³ De export steeg naar ### ### m³ per jaar na de millenniumwisseling, waarvan ongeveer ##% naar de Verenigde Staten In de jaren ## en ## werd gemiddeld ### ton krappazaad per jaar vanuit Brazilië geëxporteerd De handel in krappaolie is sterk toegenomen sinds <PERSOON> er in ### een patent op kreeg Op dit patent is kritiek vanuit het oogpunt van biopiraterij Apotheekmuseum Het Apotheekmuseum is een museum te Maaseik, gevestigd aan Markt ## Dit huis, "<PERSOON>" genaamd, werd gebouwd in ###, en het huisvestte van ###-### zes generaties apothekers Daarna kwam het pand, met de complete inventaris, in bezit van de stad Maaseik, die het geheel in ### onderbracht bij het Regionaal Archeologisch Museum en heeft opengesteld voor het publiek Het museum toont de geschiedenis van de geneeskunst en het apothekerswezen.
551
www
Krappa wordt ook aangeplant voor grondverbetering Het kan goed gebruikt worden om secundair bos te verrijken, en voor de restauratie van gedegradeerde terreinen met een vochtige ondergrond Met name in het Caraïbisch gebied worden de bomen ook voor decoratieve doeleinden gebruikt Binnen het verspreidingsgebied is het aanplanten en beheren van krappabomen in de zogeheten agroforestry-systemen een deel van de agrarische activiteiten Tannines uit de bast worden gebruikt in het leerlooien In het begin van de jaren ## werd er maximaal <DATUM> m³ krappahout van Brazilië naar de Verenigde Staten geëxporteerd, voor een gemiddelde prijs van US$ ### per m³ De export steeg naar ### ### m³ per jaar na de millenniumwisseling, waarvan ongeveer ##% naar de Verenigde Staten In de jaren ## en ## werd gemiddeld ### ton krappazaad per jaar vanuit Brazilië geëxporteerd De handel in krappaolie is sterk toegenomen sinds <PERSOON> er in ### een patent op kreeg Op dit patent is kritiek vanuit het oogpunt van biopiraterij Apotheekmuseum Het Apotheekmuseum is een museum te Maaseik, gevestigd aan Markt ## Dit huis, "<PERSOON>" genaamd, werd gebouwd in ###, en het huisvestte van ###-### zes generaties apothekers Daarna kwam het pand, met de complete inventaris, in bezit van de stad Maaseik, die het geheel in ### onderbracht bij het Regionaal Archeologisch Museum en heeft opengesteld voor het publiek Het museum toont de geschiedenis van de geneeskunst en het apothekerswezen In ### werd, door een schenking, een verzameling van ### apothekersinstrumenten verworven die afkomstig zijn uit een voormalige apotheek te <LOCATIE> Naast voorwerpen zijn er ook boeken, waarin de apotheker zijn voorraden vergiften moest bijhouden Aan de hand van pollenanalyse van onder meer de inhoud van de beerput van de apotheek, kon worden gereconstrueerd welke kruiden er zoal in de apotheek en in de keuken werden gebruikt en aan de hand daarvan werd een kruidentuin aangelegd In ### stortte de zijmuur van een naburig pand in Het museum moest ontruimd worden en de reeds in voorbereiding zijnde plannen tot restauratie van gebouw en apotheek werden uitgevoerd van ###-###, waarna het museum weer opengesteld werd Hierbij moest het meubilair van de ##e-eeuwse apotheek weer omgevormd worden naar de toestand zoals die in de ##e eeuw geweest moest zijn Uiteindelijk werd het museum weer opengesteld Everard Home Everard Home FRS (Kingston upon Hull, <DATUM> - <DATUM> Londen) was een Britse chirurg en bioloog Home studeerde bij zijn zwager <PERSOON> en begon zijn chirurgische loopbaan als assistent-arts in het ziekenhuis te Plymouth Hij bekwaamde zich ondertussen in de anatomie Later werkte hij als chirurg in <PERSOON> Hij beschreef als eerste het fossiele organisme Ichthyosaurus en publiceerde daarnaast veel over dieranatomie en menselijke anatomie In ### werd hij toegelaten tot de Royal Society, de Britse academie van wetenschappen en in ### werd hem de Copley Medal toegekend, de belangrijkste wetenschapsprijs van dat genootschap.
584
www
van ### apothekersinstrumenten verworven die afkomstig zijn uit een voormalige apotheek te <LOCATIE> Naast voorwerpen zijn er ook boeken, waarin de apotheker zijn voorraden vergiften moest bijhouden Aan de hand van pollenanalyse van onder meer de inhoud van de beerput van de apotheek, kon worden gereconstrueerd welke kruiden er zoal in de apotheek en in de keuken werden gebruikt en aan de hand daarvan werd een kruidentuin aangelegd In ### stortte de zijmuur van een naburig pand in Het museum moest ontruimd worden en de reeds in voorbereiding zijnde plannen tot restauratie van gebouw en apotheek werden uitgevoerd van ###-###, waarna het museum weer opengesteld werd Hierbij moest het meubilair van de ##e-eeuwse apotheek weer omgevormd worden naar de toestand zoals die in de ##e eeuw geweest moest zijn Uiteindelijk werd het museum weer opengesteld Everard Home Everard Home FRS (Kingston upon Hull, <DATUM> - <DATUM> Londen) was een Britse chirurg en bioloog Home studeerde bij zijn zwager<PERSOON> en begon zijn chirurgische loopbaan als assistent-arts in het ziekenhuis te Plymouth Hij bekwaamde zich ondertussen in de anatomie Later werkte hij als chirurg in <PERSOON> Hij beschreef als eerste het fossiele organisme Ichthyosaurus en publiceerde daarnaast veel over dieranatomie en menselijke anatomie In ### werd hij toegelaten tot de Royal Society, de Britse academie van wetenschappen en in ### werd hem de Copley Medal toegekend, de belangrijkste wetenschapsprijs van dat genootschap Het Innovative Medicines Initiative (IMI) is een Europees initiatief om de concurrentiepositie van de Europese Unie te verbeteren op het gebied van onderzoek in de farmacotherapie Het IMI is een gezamenlijk initiatief (publiek-private samenwerking) van het Directorate-General for Research and Innovation van de Europese Commissie (EC), met vertegenwoordiging van de Europese gemeenschap en de Europese federatie van farmaceutische industrie en verenigingen (EFPIA) IMI is opgezet als een Samenwerkend Technologisch Initiatief binnen het zevende raamwerkprogramma Het Innovatieve Medicijnen Initiatief is gericht op het overkomen van de knelpunten binnen de huidige ontwikkeling van geneesmiddelen Het IMI wordt gefinancierd door de EC en de EFPIA in Brussel en heeft een budget van € # miljard, waarmee het de grootste biomedische publiek-private samenwerking ter wereld is Er is eerder kritiek geweest op de manier van financiering, waarbij universiteiten een groter deel zouden moeten investeren dan bij EU-financieringsprogramma's Naast de non-competitieve financiële kanten van de samenwerking in IMI-projecten voor universiteiten belicht dit commentaar ook het punt van toegang tot intellectueel eigendom Als pilootprojecten werden in het voorgaande zesde raamwerkprogramma de onderzoeksprojecten "InnoMed AddNeuroMed" en "InnoMed PredTox" opgezet, om het samenwerkingsverband uit te proberen Het IMI heeft al meerdere "funding rounds" gedaan de eerste oproep had het onderwerp veiligheid, de tweede oproep ging over effectiviteit Anaerobe waterzuivering Anaerobe afvalwaterzuivering is een proces waarin bacteriën in afwezigheid van zuurstof organische stof in het water omzetten naar biogas (CH en CO).
542
www
Innovative Medicines Initiative (IMI) is een Europees initiatief om de concurrentiepositie van de Europese Unie te verbeteren op het gebied van onderzoek in de farmacotherapie Het IMI is een gezamenlijk initiatief (publiek-private samenwerking) van het Directorate-General for Research and Innovation van de Europese Commissie (EC), met vertegenwoordiging van de Europese gemeenschap en de Europese federatie van farmaceutische industrie en verenigingen (EFPIA) IMI is opgezet als een Samenwerkend Technologisch Initiatief binnen het zevende raamwerkprogramma Het Innovatieve Medicijnen Initiatief is gericht op het overkomen van de knelpunten binnen de huidige ontwikkeling van geneesmiddelen Het IMI wordt gefinancierd door de EC en de EFPIA in Brussel en heeft een budget van € # miljard, waarmee het de grootste biomedische publiek-private samenwerking ter wereld is Er is eerder kritiek geweest op de manier van financiering, waarbij universiteiten een groter deel zouden moeten investeren dan bij EU-financieringsprogramma's Naast de non-competitieve financiële kanten van de samenwerking in IMI-projecten voor universiteiten belicht dit commentaar ook het punt van toegang tot intellectueel eigendom Als pilootprojecten werden in het voorgaande zesde raamwerkprogramma de onderzoeksprojecten "InnoMed AddNeuroMed" en "InnoMed PredTox" opgezet, om het samenwerkingsverband uit te proberen Het IMI heeft al meerdere "funding rounds" gedaan de eerste oproep had het onderwerp veiligheid, de tweede oproep ging over effectiviteit Anaerobe waterzuivering Anaerobe afvalwaterzuivering is een proces waarin bacteriën in afwezigheid van zuurstof organische stof in het water omzetten naar biogas (CH en CO) De slibbelasting (Kg CZV/Kg slib) kan in dit soort systemen erg hoog worden opgevoerd Hierdoor kan het reactorvolume veel kleiner worden dan bij aerobe waterzuivering doorgaans het geval is In warmere landen als Brazilië wordt het ook toegepast in rioolwaterzuivering De reden dat dit alleen in warme landen voor rioolwaterzuivering wordt toegepast is de verhoogde temperatuur (circa ## °C) waarbij methaanbacteriën het meest actief zijn Bij industriële toepassingen is er vaak sprake van restwarmte in de vorm van koelwater Deze warmte kan benut worden om een anaerobe reactor op temperatuur te houden De techniek wordt ingezet om de hoge operationele kosten van de aerobe afvalwaterzuivering te verminderen en energie te produceren in de vorm van biogas Biogas is een hernieuwbare energiebron, die kan worden gebruikt voor elektriciteit- en warmteproductie Door de aanwezigheid van sulfaten in het afvalwater is het vaak wel noodzakelijk dat het gevormde biogas wordt ontdaan van HS voordat het verbrand wordt in een warmte-krachtkoppeling De slibproductie van het proces is gering en behoeft weinig toevoegingen in de vorm van chemicaliën De geringe slibgroei is enerzijds een voordeel en anderzijds een nadeel Er zijn geen grote hoeveelheden spui slib met vaak bijkomende verwerkingskosten zoals bij aerobe waterzuivering Anderzijds zal bij onbedoelde uitspoeling van slib of het voor het eerst opstarten van een installatie gewerkt moeten worden met entslib Wanneer niet binnen het eigen bedrijf aanwezig zal dit dan aangekocht moeten worden Bij bepaalde industrieën zoals de suiker- en zetmeel industrie bevat het afvalwater zeer weinig fosfor en stikstof.
534
www
worden opgevoerd Hierdoor kan het reactorvolume veel kleiner worden dan bij aerobe waterzuivering doorgaans het geval is In warmere landen als Brazilië wordt het ook toegepast in rioolwaterzuivering De reden dat dit alleen in warme landen voor rioolwaterzuivering wordt toegepast is de verhoogde temperatuur (circa ## °C) waarbij methaanbacteriën het meest actief zijn Bij industriële toepassingen is er vaak sprake van restwarmte in de vorm van koelwater Deze warmte kan benut worden om een anaerobe reactor op temperatuur te houden De techniek wordt ingezet om de hoge operationele kosten van de aerobe afvalwaterzuivering te verminderen en energie te produceren in de vorm van biogas Biogas is een hernieuwbare energiebron, die kan worden gebruikt voor elektriciteit- en warmteproductie Door de aanwezigheid van sulfaten in het afvalwater is het vaak wel noodzakelijk dat het gevormde biogas wordt ontdaan van HS voordat het verbrand wordt in een warmte-krachtkoppeling De slibproductie van het proces is gering en behoeft weinig toevoegingen in de vorm van chemicaliën De geringe slibgroei is enerzijds een voordeel en anderzijds een nadeel Er zijn geen grote hoeveelheden spui slib met vaak bijkomende verwerkingskosten zoals bij aerobe waterzuivering Anderzijds zal bij onbedoelde uitspoeling van slib of het voor het eerst opstarten van een installatie gewerkt moeten worden met entslib Wanneer niet binnen het eigen bedrijf aanwezig zal dit dan aangekocht moeten worden Bij bepaalde industrieën zoals de suiker- en zetmeel industrie bevat het afvalwater zeer weinig fosfor en stikstof Het zuiveringsrendement is een stuk lager dan dat van aerobe waterzuivering (met zuurstof) Stikstof en fosfaat worden nauwelijks verwijderd, alleen via slibgroei De verwijdering van organisch materiaal is ongeveer ##% Vooral de opgeloste organische stoffen worden verwijderd Door een vaak toegepaste naschakeling van aerobe waterzuivering kan toch een volledige verwijdering van organisch materiaal (CZV), stikstof en fosfaat worden verkregen De afbraak van organisch materiaal verloopt via het eerst vormen van organische vetzuren en het daarna weer afbreken van deze organische vetzuren tot biogas Hierdoor is bij een goed functionerende anaerobe zuivering een pH-daling (verzuring) waarneembaar tussen het (voor verzuurde) influent en het effluent Omdat de vorming van deze vetzuren sneller verloopt dan het afbreken, is de kans aanwezig dat de reactor verzuurd bij te veel voedingsaanbod De bacteriën die de omzetting van vetzuren naar methaan bewerkstelligen, kunnen bij een te lage pH niet functioneren Om een teveel aan voedingsaanbod en daarmee het slecht functioneren van een anaerobe zuivering vroegtijdig te signaleren is het mogelijk om analyses te doen naar vetzuren Via gaschromatografie kan de afbraak van azijnzuur en propionzuur gevolgd worden Wanneer deze stoffen in toenemende mate aanwezig zijn in het effluent functioneert de reactor niet optimaal en begint de reactor te verzuren De anaerobe (methaan)bacteriën in anaerobe zuiveringen zijn slecht bestand tegen plotselinge veranderingen in pH, temperatuur, type voeding en andere omstandigheden Het aanpassen aan nieuwe omstandigheden vergt enige aanpassingstijd Het bacterieslib is echter wel goed bestand tegen het lange tijd uitblijven van voeding.
521
www
een stuk lager dan dat van aerobe waterzuivering (met zuurstof) Stikstof en fosfaat worden nauwelijks verwijderd, alleen via slibgroei De verwijdering van organisch materiaal is ongeveer ##% Vooral de opgeloste organische stoffen worden verwijderd Door een vaak toegepaste naschakeling van aerobe waterzuivering kan toch een volledige verwijdering van organisch materiaal (CZV), stikstof en fosfaat worden verkregen De afbraak van organisch materiaal verloopt via het eerst vormen van organische vetzuren en het daarna weer afbreken van deze organische vetzuren tot biogas Hierdoor is bij een goed functionerende anaerobe zuivering een pH-daling (verzuring) waarneembaar tussen het (voor verzuurde) influent en het effluent Omdat de vorming van deze vetzuren sneller verloopt dan het afbreken, is de kans aanwezig dat de reactor verzuurd bij te veel voedingsaanbod De bacteriën die de omzetting van vetzuren naar methaan bewerkstelligen, kunnen bij een te lage pH niet functioneren Om een teveel aan voedingsaanbod en daarmee het slecht functioneren van een anaerobe zuivering vroegtijdig te signaleren is het mogelijk om analyses te doen naar vetzuren Via gaschromatografie kan de afbraak van azijnzuur en propionzuur gevolgd worden Wanneer deze stoffen in toenemende mate aanwezig zijn in het effluent functioneert de reactor niet optimaal en begint de reactor te verzuren De anaerobe (methaan)bacteriën in anaerobe zuiveringen zijn slecht bestand tegen plotselinge veranderingen in pH, temperatuur, type voeding en andere omstandigheden Het aanpassen aan nieuwe omstandigheden vergt enige aanpassingstijd Het bacterieslib is echter wel goed bestand tegen het lange tijd uitblijven van voeding Na deze campagnes wordt de anaerobe zuivering uit bedrijf genomen en pas na maanden bij de volgende campagne weer opgestart De anaerobe waterzuivering is <PERSOON> Universiteit ontwikkeld door Prof dr <PERSOON> Het eerste ontwerp van hem is de zogenaamde UASB-reactor (wat staat voor Upflow Anaerobic Sludge Blanket) Hierin stroomt het te zuiveren afvalwater met hoge snelheid omhoog door de reactor De aanwezige methaanbacteriën vormen zo slib in de vorm van goed bezinkbare ronde korrels De vorming van goed bezinkbare ronde korrels van enkele millimeters groot is kenmerkend voor opwaarts bedreven anaerobe waterzuiveringen Andere vormen en benamingen van anaerobe waterzuiveringssystemen zijn slib-op-dragerreactoren, EGSB-reactor en Anaërobe Membraan-Bioreactor Een van de eerste toegepaste anaerobe waterzuiveringen stond bij de toenmalige suikerfabriek CSM in <LOCATIE> Trochanter major De trochanter major of grote rolheuvel is een botstructuur die deel uitmaakt van het dijbeen De trochanter major bevindt zich bovenaan (proximaal) aan de buitenzijde (lateraal) van de dijbeenschacht, op de plaats waar zich aan de binnenzijde (mediaal) de dijbeenhals bevindt De trochanter major is een grote botstructuur die bij magere personen goed zichtbaar en te palperen is Het is het meest aanwezig reliëf Bij abductie (er verschijnt dan een zichtbare depressie boven de trochanter major) van het heupgewricht waardoor de trochanter major goed zichtbaar en gemakkelijk te herkennen is Hier heeft ook de overgang plaats van de musculus tensor fasciae latae in de tractus iliotibialis Spina iliaca anterior superior.
524
www
Na deze campagnes wordt de anaerobe zuivering uit bedrijf genomen en pas na maanden bij de volgende campagne weer opgestart De anaerobe waterzuivering is <PERSOON> Universiteit ontwikkeld door Prof dr <PERSOON> Het eerste ontwerp van hem is de zogenaamde UASB-reactor (wat staat voor Upflow Anaerobic Sludge Blanket) Hierin stroomt het te zuiveren afvalwater met hoge snelheid omhoog door de reactor De aanwezige methaanbacteriën vormen zo slib in de vorm van goed bezinkbare ronde korrels De vorming van goed bezinkbare ronde korrels van enkele millimeters groot is kenmerkend voor opwaarts bedreven anaerobe waterzuiveringen Andere vormen en benamingen van anaerobe waterzuiveringssystemen zijn slib-op-dragerreactoren, EGSB-reactor en Anaërobe Membraan-Bioreactor Een van de eerste toegepaste anaerobe waterzuiveringen stond bij de toenmalige suikerfabriek CSM in <LOCATIE> Trochanter major De trochanter major of grote rolheuvel is een botstructuur die deel uitmaakt van het dijbeen De trochanter major bevindt zich bovenaan (proximaal) aan de buitenzijde (lateraal) van de dijbeenschacht, op de plaats waar zich aan de binnenzijde (mediaal) de dijbeenhals bevindt De trochanter major is een grote botstructuur die bij magere personen goed zichtbaar en te palperen is Het is het meest aanwezig reliëf Bij abductie (er verschijnt dan een zichtbare depressie boven de trochanter major) van het heupgewricht waardoor de trochanter major goed zichtbaar en gemakkelijk te herkennen is Hier heeft ook de overgang plaats van de musculus tensor fasciae latae in de tractus iliotibialis Spina iliaca anterior superior Het is het aanhechtingspunt voor het ligamentum inguinale, de pees van de musculus sartorius of kleermakersspier, en de musculus tensor fasciae latae De SIAS is de botknobbel die het meest ventrale deel van het bekken vormt, aan de buikzijde dus Wanneer men de handen in de zij zet met de duimen naar voren, dan rusten de toppen van de duimen erop Bij magere mensen is dit knobbeltje gemakkelijk te zien Ligamentum inguinale Het ligamentum inguinale of de liesband is een band dwars in de liesplooi die loopt vanaf de spina iliaca anterior superior naar het tuberculum pubicum Het vormt de basis van de canalis inguinalis Verschillende structuren lopen dus diep van dit ligament musculus psoas major, musculus iliacus, musculus pectineus, nervus femoralis, arteria femoralis, en vena femoralis Nervus cutaneus lateralis, die lateraal de huid van het dijbeen innerveert, en lymfeklieren (deze zijn te voelen als kleine bolletjes in het trigonum femorale mediale ) Musculus adductor brevis De musculus adductor brevis of korte bovenbeenadductor is een spier in de binnenzijde van het bovenbeen die loopt van het schaambeen naar de achterzijde van het bovenste gedeelte van het dijbeen Hij ligt verdoken onder de musculus adductor longus, de musculus pectineus en de musculus adductor magnus Deze spier heeft als voornaamste functie "adductie"; het been wordt naar het andere been toegetrokken Ook draagt deze spier bij met de flexie van de heup; het naar voren buigen van het bovenbeen met de knie richting de borstkas.
520
www
is het aanhechtingspunt voor het ligamentum inguinale, de pees van de musculus sartorius of kleermakersspier, en de musculus tensor fasciae latae De SIAS is de botknobbel die het meest ventrale deel van het bekken vormt, aan de buikzijde dus Wanneer men de handen in de zij zet met de duimen naar voren, dan rusten de toppen van de duimen erop Bij magere mensen is dit knobbeltje gemakkelijk te zien Ligamentum inguinale Het ligamentum inguinale of de liesband is een band dwars in de liesplooi die loopt vanaf de spina iliaca anterior superior naar het tuberculum pubicum Het vormt de basis van de canalis inguinalis Verschillende structuren lopen dus diep van dit ligament musculus psoas major, musculus iliacus, musculus pectineus, nervus femoralis, arteria femoralis, en vena femoralis Nervus cutaneus lateralis, die lateraal de huid van het dijbeen innerveert, en lymfeklieren (deze zijn te voelen als kleine bolletjes in het trigonum femorale mediale ) Musculus adductor brevis De musculus adductor brevis of korte bovenbeenadductor is een spier in de binnenzijde van het bovenbeen die loopt van het schaambeen naar de achterzijde van het bovenste gedeelte van het dijbeen Hij ligt verdoken onder de musculus adductor longus, de musculus pectineus en de musculus adductor magnus Deze spier heeft als voornaamste functie "adductie"; het been wordt naar het andere been toegetrokken Ook draagt deze spier bij met de flexie van de heup; het naar voren buigen van het bovenbeen met de knie richting de borstkas Zoals zijn naam al zelf zegt behoort deze spier tot de adductoren van het bovenbeen Deze spier wordt bezenuwd door de nervus obturatorius, zowel de voorste als de achterste tak van deze zenuw hebben vezels die naar respectievelijk de voorzijde en achterzijde van deze spier lopen Afwijkende anatomische varianten kunnen voorkomen, maar de nervus obturatorius is steeds de belangrijkste zenuw in het aansturen van deze spier Straight leg raising test De straight leg raising test is een specifieke spierlengtetest Men gebruikt deze test om de lengte te meten van de hamstrings De patiënt(e) ligt op zijn/haar rug en de therapeut heft het been gestrekt omhoog (vandaar de naam van deze test) , normaal kan de heup minstens ##° gebogen worden Indien de hamstrings effectief verkort zijn zal een neiging tot knieflexie en ongeveer tegelijk een retroversie van het bekken optreden , gepaard gaande met rekpijn in de spier zelf Bij de straight leg raising test kan men een differentiatie maken tussen neurogene uitstralingspijn en pijn ten gevolge van verkorte hamstrings Proef van Tomayer De proef van Tomayer is een oriënterende spierlengtetest voor de hamstrings De patiënt moet de grond voor de voeten aantikken met de vingertoppen, waardoor de hamstrings oprekken Het heiligbeen zou in een normale situatie een horizontale stand moeten innemen Een patiënt die verkorte hamstrings heeft, kan met de romp naar voor compenseren of zijn knieën buigen <PERSOON> <DATUM> is een <PERSOON> auteur en journalist.
524
www
al zelf zegt behoort deze spier tot de adductoren van het bovenbeen Deze spier wordt bezenuwd door de nervus obturatorius, zowel de voorste als de achterste tak van deze zenuw hebben vezels die naar respectievelijk de voorzijde en achterzijde van deze spier lopen Afwijkende anatomische varianten kunnen voorkomen, maar de nervus obturatorius is steeds de belangrijkste zenuw in het aansturen van deze spier Straight leg raising test De straight leg raising test is een specifieke spierlengtetest Men gebruikt deze test om de lengte te meten van de hamstrings De patiënt(e) ligt op zijn/haar rug en de therapeut heft het been gestrekt omhoog (vandaar de naam van deze test) , normaal kan de heup minstens ##° gebogen worden Indien de hamstrings effectief verkort zijn zal een neiging tot knieflexie en ongeveer tegelijk een retroversie van het bekken optreden , gepaard gaande met rekpijn in de spier zelf Bij de straight leg raising test kan men een differentiatie maken tussen neurogene uitstralingspijn en pijn ten gevolge van verkorte hamstrings Proef van Tomayer De proef van Tomayer is een oriënterende spierlengtetest voor de hamstrings De patiënt moet de grond voor de voeten aantikken met de vingertoppen, waardoor de hamstrings oprekken Het heiligbeen zou in een normale situatie een horizontale stand moeten innemen Een patiënt die verkorte hamstrings heeft, kan met de romp naar voor compenseren of zijn knieën buigen <PERSOON> <DATUM> is een <PERSOON> auteur en journalist <PERSOON> van een Parijse advocaat en van <PERSOON>, christendemocratisch volksvertegenwoordiger voor de Mouvement républicain populaire (MRP), beiden actief in het Verzet, studeerde hij rechten en was vijf jaar advocaat in Parijs Als gevolg van zijn legerdienst in Algerije (###) schreef hij het essay "Les Parachutistes", dat succes kende Hij kreeg er de eerste Prix Aujourd'hui voor Hij werd journalist en maakte reportages over <PERSOON>, over Nehru, over de Olympische Spelen ### en over de problemen van de zwarte bevolking in de Verenigde Staten Hij wijdde zich vervolgens aan de studie van minder bekende aspecten van de Tweede Wereldoorlog, meer bepaald spionage en Verzet Dit resulteerde in een dozijn avonturenromans die hij tussen ### en ### publiceerde onder de schuilnaam Gil Perrault In ### begon hij aan ernstiger werk Dit werd "<PERSOON> du jour J" die door een Actiecomité van het Verzet werd bekroond In ### volgde "L'Orchestre rouge", het spionageverhaal over <PERSOON> en zijn netwerk van sovjetspionnen, dat (ook als film) een nadrukkelijk succes kende In ### verscheen opnieuw een spionageverhaal in romanvorm, "<PERSOON> ##" dat in ### werd verfilmd In ### publiceerde hij "<PERSOON>-over rouge", het verhaal van de geëxecuteerde kindermoordenaar <PERSOON-##>, wiens schuld hij in vraag stelde Hij vervolgde met boeken over de zaak, in ###, ### en ### In ### werd hij veroordeeld (in ### in beroep bevestigd) voor laster tegenover politiemannen in het kader van de zaak Ranucci.
595
www
van een Parijse advocaat en van <PERSOON>, christendemocratisch volksvertegenwoordiger voor de Mouvement républicain populaire (MRP), beiden actief in het Verzet, studeerde hij rechten en was vijf jaar advocaat in Parijs Als gevolg van zijn legerdienst in Algerije (###) schreef hij het essay "Les Parachutistes", dat succes kende Hij kreeg er de eerste Prix Aujourd'hui voor Hij werd journalist en maakte reportages over <PERSOON>, over Nehru, over de Olympische Spelen ### en over de problemen van de zwarte bevolking in de Verenigde Staten Hij wijdde zich vervolgens aan de studie van minder bekende aspecten van de Tweede Wereldoorlog, meer bepaald spionage en Verzet Dit resulteerde in een dozijn avonturenromans die hij tussen ### en ### publiceerde onder de schuilnaam Gil Perrault In ### begon hij aan ernstiger werk Dit werd "<PERSOON> du jour J" die door een Actiecomité van het Verzet werd bekroond In ### volgde "L'Orchestre rouge", het spionageverhaal over <PERSOON> en zijn netwerk van sovjetspionnen, dat (ook als film) een nadrukkelijk succes kende In ### verscheen opnieuw een spionageverhaal in romanvorm, "<PERSOON> ##" dat in ### werd verfilmd In ### publiceerde hij "<PERSOON>-over rouge", het verhaal van de geëxecuteerde kindermoordenaar <PERSOON>, wiens schuld hij in vraag stelde Hij vervolgde met boeken over de zaak, in ###, ### en ### In ### werd hij veroordeeld (in ### in beroep bevestigd) voor laster tegenover politiemannen in het kader van de zaak Ranucci Het boek zorgde voor diplomatieke moeilijkheden tussen Frankrijk en Marokko Vervolgens ging Perrault verder terug in de geschiedenis Hij schreef een trilogie onder de<PERSOON>" en "<PERSOON> américaine", gewijd aan <PERSOON-##>, chef van de "cabinet secret du Roi" en aan de buitenlandse politiek en de spionagepraktijken onder <PERSOON-##> XV, in de jaren ### tot ### Van ### tot ### publiceerde hij zijn memoires Politiek leunde Perrault aan bij <PERSOON-##> linkse bewegingen en werd communist Samen met de zanger Renaud en anderen, stichtte Perrault in ### de actiegroep "Ça suffat comme ci", die zich inzette voor het kwijtschelden van de schulden van de ontwikkelingslanden Hij was ook lid van het erecomité van de "Coordination française pour la Décennie" voor vrede en geweldloosheid In de jaren ### was hij zeer actief in de strijd tegen het Front National In "Libération" schreef hij « Un adversaire, ça se combat Mais un ennemi comme <PERSOON-##>, ça s'extermine » <PERSOON-##> later rectificeerde hij « ça s'extermine, politiquement » Hij nam deel aan de stichting van de beweging "<PERSOON-##> l'front", maar distancieerde er zich van in ### naar aanleiding van ruzies met <PERSOON-##> en met de "Ligue communiste révolutionnaire" Perrault zette zich in voor de "Association pour le Droit de Mourir dans la Dignité".
640
www
moeilijkheden tussen Frankrijk en Marokko Vervolgens ging Perrault verder terug in de geschiedenis Hij schreef een trilogie onder de<PERSOON>" en "<PERSOON> américaine", gewijd aan <PERSOON>, chef van de "cabinet secret du Roi" en aan de buitenlandse politiek en de spionagepraktijken onder <PERSOON> XV, in de jaren ### tot ### Van ### tot ### publiceerde hij zijn memoires Politiek leunde Perrault aan bij <PERSOON> linkse bewegingen en werd communist Samen met de zanger Renaud en anderen, stichtte Perrault in ### de actiegroep "Ça suffat comme ci", die zich inzette voor het kwijtschelden van de schulden van de ontwikkelingslanden Hij was ook lid van het erecomité van de "Coordination française pour la Décennie" voor vrede en geweldloosheid In de jaren ### was hij zeer actief in de strijd tegen het Front National In "Libération" schreef hij « Un adversaire, ça se combat Mais un ennemi comme <PERSOON>, ça s'extermine » <PERSOON> later rectificeerde hij « ça s'extermine, politiquement » Hij nam deel aan de stichting van de beweging "<PERSOON> l'front", maar distancieerde er zich van in ### naar aanleiding van ruzies met <PERSOON> en met de "Ligue communiste révolutionnaire" Perrault zette zich in voor de "Association pour le Droit de Mourir dans la Dignité" Primair scleroserende cholangitis Primaire Scleroserende Cholangitis (PSC) is een aandoening waarbij de galwegen binnen en buiten de lever chronisch ontstoken zijn (dit in tegenstelling tot een acute cholangitis waarbij alleen grote galwegen buiten de lever acuut ontstoken zijn) Door de ontstekingen ontstaan vernauwingen in de galwegen wat soms leidt tot verstopping Deze verstoppingen kunnen zorgen voor cholestase in de lever waardoor er cirrose, leverfalen en leverkanker kan optreden De oorzaak van PSC is nog steeds onbekend maar men vermoedt dat het gaat om een auto-immuunziekte Meer dan ##% van de PSC-patiënten heeft ook last van colitis ulcerosa PSC wordt gekenmerkt door terugkerende opstoten van cholangitis waarbij er progressieve schade en obstructie van de galwegen optreedt Typische klachten tijdens een opstoot zijn koorts, geelzucht, moeheid en pijn in de rechterbovenbuik Naarmate de aantasting van de galwegen toeneemt kunnen volgende symptomen daarbovenop voorkomen De standaardbehandeling bestaat uit het bestrijden van de klachten tijdens opstoten zoals de toediening van jeukverzachtende middelen en vitaminesupplementen Meestal nemen PSC-patiënten ook het medicijn ursodesoxycholzuur Dit is een galzuur dat van nature ook in de galvloeistof voorkomt en dat geen leverschade veroorzaakt De rol van ursodesoxycholzuur bij PSC blijft echter controversieel Bij grote galwegblokkades kan met behulp van een ERCP een stent geplaatst worden in de galwegen om de doorstroming van galvloeistof te verbeteren Bij het optreden van leverfalen ten gevolge van PSC is levertransplantatie een optie <PERSOON-##>, <DATUM> - Roeselare, <DATUM> was een Belgische arts, maar is vooral bekend als medestichter en voorzitter van de Orde van 't Manneke uit de Mane.
572
www
tegenstelling tot een acute cholangitis waarbij alleen grote galwegen buiten de lever acuut ontstoken zijn) Door de ontstekingen ontstaan vernauwingen in de galwegen wat soms leidt tot verstopping Deze verstoppingen kunnen zorgen voor cholestase in de lever waardoor er cirrose, leverfalen en leverkanker kan optreden De oorzaak van PSC is nog steeds onbekend maar men vermoedt dat het gaat om een auto-immuunziekte Meer dan ##% van de PSC-patiënten heeft ook last van colitis ulcerosa PSC wordt gekenmerkt door terugkerende opstoten van cholangitis waarbij er progressieve schade en obstructie van de galwegen optreedt Typische klachten tijdens een opstoot zijn koorts, geelzucht, moeheid en pijn in de rechterbovenbuik Naarmate de aantasting van de galwegen toeneemt kunnen volgende symptomen daarbovenop voorkomen De standaardbehandeling bestaat uit het bestrijden van de klachten tijdens opstoten zoals de toediening van jeukverzachtende middelen en vitaminesupplementen Meestal nemen PSC-patiënten ook het medicijn ursodesoxycholzuur Dit is een galzuur dat van nature ook in de galvloeistof voorkomt en dat geen leverschade veroorzaakt De rol van ursodesoxycholzuur bij PSC blijft echter controversieel Bij grote galwegblokkades kan met behulp van een ERCP een stent geplaatst worden in de galwegen om de doorstroming van galvloeistof te verbeteren Bij het optreden van leverfalen ten gevolge van PSC is levertransplantatie een optie <PERSOON>, <DATUM> - Roeselare, <DATUM> was een Belgische arts, maar is vooral bekend als medestichter en voorzitter van de Orde van 't Manneke uit de Mane Hij was als internist tewerkgesteld in het Stedelijk Ziekenhuis van Roeselare Hij werd vooral bekend om zijn engagementen op sociaal en cultureel vlak Hij was een bibliofiel en enorm geïnteresseerd in de volkskunde In ### was het met <PERSOON> en <PERSOON> De Lille de medestichter van de Orde van 't Manneke uit de Mane, een genootschap dat verdienstelijke West-Vlamingen verenigt De orde werd opgericht nadat de stichters de oude volksalmanak ’t Manneke uit de Mane nieuw leven hadden ingeblazen Deze oude volksalmanak was in ### voor het laatste verschenen Spyckerelle was als stichtend lid actief in het bestuur en was lange tijd voorzitter Spyckerelle was ook geïnteresseerd in genealogie Samen met de latere gouverneur <PERSOON> richtte hij ‘De <PERSOON>’ op, een blad inzake genealogie In ### was hij samen met <PERSOON> een van de medeoprichters van de Roeselaarse afdeling van de Vlaamse Vereniging voor Familiekunde (V V F ) Hij werd meteen erevoorzitter wat hij tot zijn overlijden zou blijven In ### was hij stichtend lid van het sociale genootschap ‘De Maten van Peegie’ in Roeselare Hij was lid van het bestuur (berek genaamd) en bleef dit eveneens tot zijn overlijden in ### In de jaren ### liet hij zijn eigendom op de Grote Markt slopen en bouwde er twee nieuwe woningen met een gevel in de oude Vlaams-regionale bouwstijl zoals er veel dergelijke gevels op de Grote Markt waren Connexine-##-mutatie.
542
www
Hij was als internist tewerkgesteld in het Stedelijk Ziekenhuis van Roeselare Hij werd vooral bekend om zijn engagementen op sociaal en cultureel vlak Hij was een bibliofiel en enorm geïnteresseerd in de volkskunde In ### was het met <PERSOON> en <PERSOON> De Lille de medestichter van de Orde van 't Manneke uit de Mane, een genootschap dat verdienstelijke West-Vlamingen verenigt De orde werd opgericht nadat de stichters de oude volksalmanak ’t Manneke uit de Mane nieuw leven hadden ingeblazen Deze oude volksalmanak was in ### voor het laatste verschenen Spyckerelle was als stichtend lid actief in het bestuur en was lange tijd voorzitter Spyckerelle was ook geïnteresseerd in genealogie Samen met de latere gouverneur <PERSOON> richtte hij ‘De <PERSOON>’ op, een blad inzake genealogie In ### was hij samen met <PERSOON> een van de medeoprichters van de Roeselaarse afdeling van de Vlaamse Vereniging voor Familiekunde (V V F ) Hij werd meteen erevoorzitter wat hij tot zijn overlijden zou blijven In ### was hij stichtend lid van het sociale genootschap ‘De Maten van Peegie’ in Roeselare Hij was lid van het bestuur (berek genaamd) en bleef dit eveneens tot zijn overlijden in ### In de jaren ### liet hij zijn eigendom op de Grote Markt slopen en bouwde er twee nieuwe woningen met een gevel in de oude Vlaams-regionale bouwstijl zoals er veel dergelijke gevels op de Grote Markt waren Connexine-##-mutatie Dit is een autosomaal recessieve aandoening; dat wil zeggen dat men de aandoening kan erven als "beide" ouders drager zijn Het beschadigde gen is gelegen op chromosoom ## Door die beschadiging wordt het eiwit connexine-## (ook wel GJB# genoemd) niet goed of niet voldoende aangemaakt Dit eiwit is nodig om potentiaalverschillen in het binnenoor te handhaven Dat de doofheid niet bij iedereen even ernstig is, komt doordat het gen op verschillende plaatsen kan zijn beschadigd Er zijn momenteel ## verschillende mutaties van dit gen beschreven Deze afwijking is waarschijnlijk verantwoordelijk voor ##% van erfelijke niet-syndromale doofheid in de westerse landen, en is daarmee verreweg de meest voorkomende oorzaak Eén op de ##-## gezonde personen is drager van deze mutatie In Zuid-Europa komt hij twee keer zo vaak voor als in de Benelux ##-##% van de gevallen van aangeboren doofheid is te herleiden tot een mutatie van dit gen Soms neemt de doofheid toe in de loop van het leven Doordat de mutatie zo vaak voorkomt en het aantonen ervan relatief eenvoudig is, wordt veelal gerichte diagnostiek naar de connexine-##-mutatie gedaan bij kinderen met een aangeboren doofheid De mutatie heeft meestal alleen dubbelzijdige doofheid tot gevolg, maar mutaties in het GJB#-gen worden ook in verband gebracht met enkele syndromen het vohwinkelsyndroom en het bart-pumphreysyndroom (dit betreft in beide gevallen doofheid gecombineerd met huidafwijkingen) Gedeutereerd methanol Gedeutereerd methanol (ook aangeduid als methanol-d) is een gedeutereerd oplosmiddel met als brutoformule CDO.
570
www
aandoening; dat wil zeggen dat men de aandoening kan erven als "beide" ouders drager zijn Het beschadigde gen is gelegen op chromosoom ## Door die beschadiging wordt het eiwit connexine-## (ook wel GJB# genoemd) niet goed of niet voldoende aangemaakt Dit eiwit is nodig om potentiaalverschillen in het binnenoor te handhaven Dat de doofheid niet bij iedereen even ernstig is, komt doordat het gen op verschillende plaatsen kan zijn beschadigd Er zijn momenteel ## verschillende mutaties van dit gen beschreven Deze afwijking is waarschijnlijk verantwoordelijk voor ##% van erfelijke niet-syndromale doofheid in de westerse landen, en is daarmee verreweg de meest voorkomende oorzaak Eén op de ##-## gezonde personen is drager van deze mutatie In Zuid-Europa komt hij twee keer zo vaak voor als in de Benelux ##-##% van de gevallen van aangeboren doofheid is te herleiden tot een mutatie van dit gen Soms neemt de doofheid toe in de loop van het leven Doordat de mutatie zo vaak voorkomt en het aantonen ervan relatief eenvoudig is, wordt veelal gerichte diagnostiek naar de connexine-##-mutatie gedaan bij kinderen met een aangeboren doofheid De mutatie heeft meestal alleen dubbelzijdige doofheid tot gevolg, maar mutaties in het GJB#-gen worden ook in verband gebracht met enkele syndromen het vohwinkelsyndroom en het bart-pumphreysyndroom (dit betreft in beide gevallen doofheid gecombineerd met huidafwijkingen) Gedeutereerd methanol Gedeutereerd methanol (ook aangeduid als methanol-d) is een gedeutereerd oplosmiddel met als brutoformule CDO De stof komt bij kamertemperatuur voor als een kleurloze ontvlambare vloeistof Net als methanol is ook de gedeutereerde variant zeer toxisch Sint-<LOCATIE>Het Sint-<LOCATIE>is een voormalig oudemannen- en vrouwenhuis in het <INSTELLING> van de Noord-Hollandse stad <PERSOON> Het complex omvat een hoofdgebouw en een hofje Zowel het hoofdgebouw als het hofje is nog altijd in gebruik als wooncomplex voor ouderen, maar nu voor ouderen die zelfstandig kunnen wonen In ### werd op de locatie van het Sint-<LOCATIE>het klooster Sint-Pietersdal gebouwd Dit klooster werd in ### omgebouwd tot oudemannenhuis en het veld dat naast het klooster lag werd ingenomen door de stad Het veld werd het "Munnickenveld" genoemd, heden ten dage is dat de straatnaam, er kwamen woningen te staan en er werd een gracht aangelegd In ### kreeg het Sint-<LOCATIE>de functie van "tehuis voor ouden van dagen" maar ook dat van "tucht- of werkhuis voor bedelaars en krankzinnigen" In ### en ### werd het eerste deel daadwerkelijk gebouwd Na de bouw lag de hoofdingang niet <PERSOON>, maar aan het Munnickenveld, de hoofdingang bestaat uit wat nu het Sint Pieterspoortje is Deze nieuwbouw werd op de fundamenten van het oude klooster gebouwd De fundamenten zijn ten dele nog als zodanig te herkennen De kloosterkerk, de Kruisheren- of Dalskloosterkerk, bleef behouden De kerk werd verbonden met de verlengde westelijke en oostelijke vleugels van het oudemannen- en vrouwenhuis.
557
www
kleurloze ontvlambare vloeistof Net als methanol is ook de gedeutereerde variant zeer toxisch Sint-<LOCATIE>Het Sint-<LOCATIE>is een voormalig oudemannen- en vrouwenhuis in het <INSTELLING> van de Noord-Hollandse stad <PERSOON> Het complex omvat een hoofdgebouw en een hofje Zowel het hoofdgebouw als het hofje is nog altijd in gebruik als wooncomplex voor ouderen, maar nu voor ouderen die zelfstandig kunnen wonen In ### werd op de locatie van het Sint-<LOCATIE>het klooster Sint-Pietersdal gebouwd Dit klooster werd in ### omgebouwd tot oudemannenhuis en het veld dat naast het klooster lag werd ingenomen door de stad Het veld werd het "Munnickenveld" genoemd, heden ten dage is dat de straatnaam, er kwamen woningen te staan en er werd een gracht aangelegd In ### kreeg het Sint-<LOCATIE>de functie van "tehuis voor ouden van dagen" maar ook dat van "tucht- of werkhuis voor bedelaars en krankzinnigen" In ### en ### werd het eerste deel daadwerkelijk gebouwd Na de bouw lag de hoofdingang niet <PERSOON>, maar aan het Munnickenveld, de hoofdingang bestaat uit wat nu het Sint Pieterspoortje is Deze nieuwbouw werd op de fundamenten van het oude klooster gebouwd De fundamenten zijn ten dele nog als zodanig te herkennen De kloosterkerk, de Kruisheren- of Dalskloosterkerk, bleef behouden De kerk werd verbonden met de verlengde westelijke en oostelijke vleugels van het oudemannen- en vrouwenhuis De barokke voorgevel met daarop, in het fronton het wapen <PERSOON>, is uit ### Op de gevel is boven in de eenhoorn van de stad geplaatst Schuin onder de eenhoorn zijn de wapens van een aantal burgemeesters en van de regenten van het oudemannen- en vrouwenhuis geplaatst Tussen de ramen in de voorgevel zijn ook twee linten aangebracht met daarop het woord ANNO en in Romeinse cijfers het jaartal ### Het Sint-<LOCATIE>bestaat uit vier vleugels om een binnenplaats De grootste binnenplaats is het voormalige bleekveld Aan de achterzijde bevindt zich aan de <LOCATIE>het Rozenhofje, ontworpen door<PERSOON>, dat uit ### stamt en ook tot het complex van het Sint-<LOCATIE>behoort Aan de oostzijde van het hoofdgebouw bevindt zich een poortje dat het hof van de straat afsluit Dit poortje met Sint <PERSOON> bovenaan stamt uit ### Het hoofdgebouw is in een noordelijk en zuidelijk deel te splitsen Het zuidelijke deel is eveneens uit ### De gangen van de grote binnenplaats stammen uit ###, net als de voorgevel Voor de woningen bevinden zich galerijen De tongewelven die de galerijen vormen, zijn beschilderd en rusten op voluutconsoles Aan de galerijen bevinden zich de woningen De woningen in de ##e-eeuwse vleugels hebben nog de originele eenkamerindeling, de kamers bevatten ook een entresol De entresols zijn toegankelijk door middel van een losse ladder die in de gang buiten de woning hangt In de gangen hangen eveneens waterpompen en staan de turfhokken.
548
www
gevel is boven in de eenhoorn van de stad geplaatst Schuin onder de eenhoorn zijn de wapens van een aantal burgemeesters en van de regenten van het oudemannen- en vrouwenhuis geplaatst Tussen de ramen in de voorgevel zijn ook twee linten aangebracht met daarop het woord ANNO en in Romeinse cijfers het jaartal ### Het Sint-<LOCATIE>bestaat uit vier vleugels om een binnenplaats De grootste binnenplaats is het voormalige bleekveld Aan de achterzijde bevindt zich aan de <LOCATIE>het Rozenhofje, ontworpen door<PERSOON>, dat uit ### stamt en ook tot het complex van het Sint-<LOCATIE>behoort Aan de oostzijde van het hoofdgebouw bevindt zich een poortje dat het hof van de straat afsluit Dit poortje met Sint <PERSOON> bovenaan stamt uit ### Het hoofdgebouw is in een noordelijk en zuidelijk deel te splitsen Het zuidelijke deel is eveneens uit ### De gangen van de grote binnenplaats stammen uit ###, net als de voorgevel Voor de woningen bevinden zich galerijen De tongewelven die de galerijen vormen, zijn beschilderd en rusten op voluutconsoles Aan de galerijen bevinden zich de woningen De woningen in de ##e-eeuwse vleugels hebben nog de originele eenkamerindeling, de kamers bevatten ook een entresol De entresols zijn toegankelijk door middel van een losse ladder die in de gang buiten de woning hangt In de gangen hangen eveneens waterpompen en staan de turfhokken Een aantal onderdelen uit het interieur zijn verplaatst naar het Westfries Museum, dit geldt voor een aantal meubels en lambrisering De regentenkamer bevindt zich in de noordoostelijke vleugel van het grote hof Het plafond is beschilderd en de wanden zijn voorzien van goudleerbehang In de kamer bevinden zich een aantal onderdelen uit de periode ### tot ###, waaronder een wandbuffet, een schoorsteen met spiegel, en losse wandspiegels met kandelabers Colobopsis schmitzi Colobopsis schmitzi is een mierensoort uit de onderfamilie van de schubmieren (Formicinae) De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in ### door Stärcke De soort is een nepenthebiont, daar de mieren uitsluitend in de ranken van de bekerplant "Nepenthes bicalcarata" leven De mieren voorzien de plant van voedingsstoffen uit gedode insectenlarven Deze vorm van mutualisme wordt myrmecotrofie genoemd C#-plant Een C-plant is een type plant die alleen gebruikmaakt van de basisvorm van de fotosynthese, waarbij de koolstofassimilatie van kooldioxide en water tot uiteindelijk glucose als eerste tussenproduct een carbonzuur oplevert met drie koolstofatomen, #-fosfoglyceraat Het is een van de drie typen fotosyntheseprocessen bij planten, naast de C-plant en de CAM-plant Zo'n ##% van de plantaardige biomassa bestaat uit C-planten De katalysator hierbij is het enzym Rubisco en het resulterende #-fosfoglyceraat wordt in de Calvincyclus omgezet in glucose of sacharose, zetmeel en cellulose, afhankelijk van de behoefte van de plant Naast deze carboxylase-activiteit vindt echter ook de omgekeerde oxygenase-activiteit plaats door het enzym Hierbij bindt het enzym zuurstof en produceert kooldioxide, fotorespiratie genoemd.
546
www
voor een aantal meubels en lambrisering De regentenkamer bevindt zich in de noordoostelijke vleugel van het grote hof Het plafond is beschilderd en de wanden zijn voorzien van goudleerbehang In de kamer bevinden zich een aantal onderdelen uit de periode ### tot ###, waaronder een wandbuffet, een schoorsteen met spiegel, en losse wandspiegels met kandelabers Colobopsis schmitzi Colobopsis schmitzi is een mierensoort uit de onderfamilie van de schubmieren (Formicinae) De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in ### door Stärcke De soort is een nepenthebiont, daar de mieren uitsluitend in de ranken van de bekerplant "Nepenthes bicalcarata" leven De mieren voorzien de plant van voedingsstoffen uit gedode insectenlarven Deze vorm van mutualisme wordt myrmecotrofie genoemd C#-plant Een C-plant is een type plant die alleen gebruikmaakt van de basisvorm van de fotosynthese, waarbij de koolstofassimilatie van kooldioxide en water tot uiteindelijk glucose als eerste tussenproduct een carbonzuur oplevert met drie koolstofatomen, #-fosfoglyceraat Het is een van de drie typen fotosyntheseprocessen bij planten, naast de C-plant en de CAM-plant Zo'n ##% van de plantaardige biomassa bestaat uit C-planten De katalysator hierbij is het enzym Rubisco en het resulterende #-fosfoglyceraat wordt in de Calvincyclus omgezet in glucose of sacharose, zetmeel en cellulose, afhankelijk van de behoefte van de plant Naast deze carboxylase-activiteit vindt echter ook de omgekeerde oxygenase-activiteit plaats door het enzym Hierbij bindt het enzym zuurstof en produceert kooldioxide, fotorespiratie genoemd Dit speelt vooral een rol bij hogere temperaturen omdat de huidmondjes zich dan ten dele sluiten om overmatige waterverdamping tegen te gaan Hierbij kan ## tot ##% van de gebonden koolstof weer verloren gaan Aangezien C-planten fotorespiratie vermijden, zijn deze beter geschikt voor warme klimaten C-planten komen meer voor in gematigde streken C#-plant Een C-plant is een type plant die niet alleen gebruikmaakt van de basisvorm van de fotosynthese zoals de C-plant, maar eerst een tussenstap uitvoert waarbij een verbinding met vier koolstofatomen wordt gemaakt – vandaar de naamgeving Bij deze planten wordt de opname of fixatie van kooldioxide ruimtelijk gescheiden van de verwerking ervan tot suikers Via een tussenstap wordt eerst door het enzym fosfoenolpyruvaat-carboxylase (PEP-carboxylase) een oxaalacetaat geproduceerd dat daarna wordt omgezet tot malaat of soms aspartaat Bij het PEP-carboxylase vindt geen oxygenase-activiteit plaats, er wordt geen zuurstof gebonden Het is een van de drie typen fotosyntheseprocessen bij planten, naast de C-plant en de CAM-plant Bij deze laatste wordt de opname van kooldioxide niet ruimtelijk gescheiden van de verwerking ervan tot suikers, maar in de tijd Bekende C-planten zijn mais, suikerriet en gierst De meeste behoren tot de grassen Het malaat of aspartaat wordt naar het enzym Rubisco gebracht waar het weer wordt omgezet in kooldioxide en pyruvaat Hierna wordt hetzelfde proces gevolgd als bij C-planten Door de verhoogde kooldioxideverhouding treedt er veel minder fotorespiratie op door Rubisco dan bij C-planten Hierdoor gaat vrijwel geen gebonden koolstof verloren en kunnen meer suikers geproduceerd worden.
552
www
temperaturen omdat de huidmondjes zich dan ten dele sluiten om overmatige waterverdamping tegen te gaan Hierbij kan ## tot ##% van de gebonden koolstof weer verloren gaan Aangezien C-planten fotorespiratie vermijden, zijn deze beter geschikt voor warme klimaten C-planten komen meer voor in gematigde streken C#-plant Een C-plant is een type plant die niet alleen gebruikmaakt van de basisvorm van de fotosynthese zoals de C-plant, maar eerst een tussenstap uitvoert waarbij een verbinding met vier koolstofatomen wordt gemaakt – vandaar de naamgeving Bij deze planten wordt de opname of fixatie van kooldioxide ruimtelijk gescheiden van de verwerking ervan tot suikers Via een tussenstap wordt eerst door het enzym fosfoenolpyruvaat-carboxylase (PEP-carboxylase) een oxaalacetaat geproduceerd dat daarna wordt omgezet tot malaat of soms aspartaat Bij het PEP-carboxylase vindt geen oxygenase-activiteit plaats, er wordt geen zuurstof gebonden Het is een van de drie typen fotosyntheseprocessen bij planten, naast de C-plant en de CAM-plant Bij deze laatste wordt de opname van kooldioxide niet ruimtelijk gescheiden van de verwerking ervan tot suikers, maar in de tijd Bekende C-planten zijn mais, suikerriet en gierst De meeste behoren tot de grassen Het malaat of aspartaat wordt naar het enzym Rubisco gebracht waar het weer wordt omgezet in kooldioxide en pyruvaat Hierna wordt hetzelfde proces gevolgd als bij C-planten Door de verhoogde kooldioxideverhouding treedt er veel minder fotorespiratie op door Rubisco dan bij C-planten Hierdoor gaat vrijwel geen gebonden koolstof verloren en kunnen meer suikers geproduceerd worden C-planten komen meer voor in gematigde streken De overgang naar C#-metabolisme is voornamelijk een aanpassing aan droogte C#-planten gebruiken de hoeveelheid vocht waarover zij beschikken doeltreffender dan C#-planten en kunnen daarmee in hete droge streken beter overleven Een goed voorbeeld hiervan is een plant als zuurgras ("Enneapogon scaber") die in woestijnachtige gebieden floreert Maar de aanpassing wordt ook bij halofyten gevonden Het lijkt erop dat de overgang naar C#-metabolisme een eenrichtingsweg is Door te kijken naar in welke plantfamilies het fenomeen is opgetreden lijkt het erop dat in de laatste ## miljoen jaar de overgang meer dan ## keer onafhankelijk van elkaar heeft plaatsgevonden Zo'n #% van de plantaardige biomassa bestaat uit C-planten Het zijn dan ook relatieve nieuwkomers in de evolutie van planten en ontstonden waarschijnlijk pas aan het einde van het Tertiair Klauw Een klauw is een kromme nagel aan het uiteinde van de poten van een roofdier Ze bestaan uit hoorn, dezelfde stof waaruit het schild van een schildpad bestaat De klauwen van de katachtigen zijn intrekbaar, bij andere dieren niet In de vlezige schede is de nagel beschermd, als de spier zich opspant komt de nagel uit de schede De klauwen worden meestal gebruikt om te jagen, voedsel te verscheuren, te vechten en om te klimmen In anatomisch Latijn wordt voor "klauw" ook "falcula" gebruikt Dit begrip betekent oorspronkelijk "sikkeltje", en is vervolgens ook (overdrachtelijk) "klauw" gaan betekenen.
540
www
C-planten komen meer voor in gematigde streken De overgang naar C#-metabolisme is voornamelijk een aanpassing aan droogte C#-planten gebruiken de hoeveelheid vocht waarover zij beschikken doeltreffender dan C#-planten en kunnen daarmee in hete droge streken beter overleven Een goed voorbeeld hiervan is een plant als zuurgras ("Enneapogon scaber") die in woestijnachtige gebieden floreert Maar de aanpassing wordt ook bij halofyten gevonden Het lijkt erop dat de overgang naar C#-metabolisme een eenrichtingsweg is Door te kijken naar in welke plantfamilies het fenomeen is opgetreden lijkt het erop dat in de laatste ## miljoen jaar de overgang meer dan ## keer onafhankelijk van elkaar heeft plaatsgevonden Zo'n #% van de plantaardige biomassa bestaat uit C-planten Het zijn dan ook relatieve nieuwkomers in de evolutie van planten en ontstonden waarschijnlijk pas aan het einde van het Tertiair Klauw Een klauw is een kromme nagel aan het uiteinde van de poten van een roofdier Ze bestaan uit hoorn, dezelfde stof waaruit het schild van een schildpad bestaat De klauwen van de katachtigen zijn intrekbaar, bij andere dieren niet In de vlezige schede is de nagel beschermd, als de spier zich opspant komt de nagel uit de schede De klauwen worden meestal gebruikt om te jagen, voedsel te verscheuren, te vechten en om te klimmen In anatomisch Latijn wordt voor "klauw" ook "falcula" gebruikt Dit begrip betekent oorspronkelijk "sikkeltje", en is vervolgens ook (overdrachtelijk) "klauw" gaan betekenen<PERSOON>, <DATUM> - <PERSOON>, <DATUM> was een Nederlands hockeyer Van Gooswilligen speelde vanaf ### ## interlands voor de Nederlandse hockeyploeg, waarvan ## als aanvoerder De buitenspeler maakte deel uit van de selecties die deelnamen aan de Olympische Spelen van ### en de Olympische Spelen van ### Na zes jaar zwaaide hij af als hockeyinternational In de Nederlandse competitie speelde Van Gooswilligen voor SCHC uit <LOCATIE>, waarmee hij in ### landskampioen werd Na zijn hockeycarrière werd Van Gooswilligen uroloog Hij richtte daarnaast samen met zijn vrouw het Sportmedisch Adviescentrum (SMA) op Distale tubulus contortus De distale tubulus contortus (DCT) is een buisvormig onderdeel van een functionele eenheid van de nier, de nefron In de distale tubulus contortus vinden voornamelijk de volgende processen plaats De DCT wordt gevolgd door de verzamelbuis In de verzamelbuis vindt de laatste selectieve terugresorptie plaats, waarna de voorurine of ultrafiltraat urine mag worden genoemd De urine komt achtereenvolgens in de calix minor, de calix major en de ureter terecht, en vervolgens in de urineblaas Kaliumfosfonaten Kaliumfosfonaten is het mengsel van kaliumwaterstoffosfonaat (KHPO, CAS-nummer ###-#<DATUM> en dikaliumfosfonaat (KHPO, CAS-nummer ###-<DATUM> dat men verkrijgt door de reactie van fosfonzuur (HPO) met kaliumhydroxide (KOH) De Europese Commissie heeft deze stof goedgekeurd als fungicide en opgenomen in de lijst van toegelaten gewasbeschermingsmiddelen, met ingang van <DATUM> De stof is werkzaam tegen verschillende schimmelziekten op wijnstokken Kaliumfosfonaten zijn volledig mengbaar met water.
569
www
(<LOCATIE>, <DATUM> - <PERSOON>, <DATUM> was een Nederlands hockeyer Van Gooswilligen speelde vanaf ### ## interlands voor de Nederlandse hockeyploeg, waarvan ## als aanvoerder De buitenspeler maakte deel uit van de selecties die deelnamen aan de Olympische Spelen van ### en de Olympische Spelen van ### Na zes jaar zwaaide hij af als hockeyinternational In de Nederlandse competitie speelde Van Gooswilligen voor SCHC uit <LOCATIE>, waarmee hij in ### landskampioen werd Na zijn hockeycarrière werd Van Gooswilligen uroloog Hij richtte daarnaast samen met zijn vrouw het Sportmedisch Adviescentrum (SMA) op Distale tubulus contortus De distale tubulus contortus (DCT) is een buisvormig onderdeel van een functionele eenheid van de nier, de nefron In de distale tubulus contortus vinden voornamelijk de volgende processen plaats De DCT wordt gevolgd door de verzamelbuis In de verzamelbuis vindt de laatste selectieve terugresorptie plaats, waarna de voorurine of ultrafiltraat urine mag worden genoemd De urine komt achtereenvolgens in de calix minor, de calix major en de ureter terecht, en vervolgens in de urineblaas Kaliumfosfonaten Kaliumfosfonaten is het mengsel van kaliumwaterstoffosfonaat (KHPO, CAS-nummer ###-#<DATUM> en dikaliumfosfonaat (KHPO, CAS-nummer ###-<DATUM> dat men verkrijgt door de reactie van fosfonzuur (HPO) met kaliumhydroxide (KOH) De Europese Commissie heeft deze stof goedgekeurd als fungicide en opgenomen in de lijst van toegelaten gewasbeschermingsmiddelen, met ingang van <DATUM> De stof is werkzaam tegen verschillende schimmelziekten op wijnstokken Kaliumfosfonaten zijn volledig mengbaar met water <PERSOON> De Paepe <PERSOON> De Paepe (Gent, <DATUM> is een Belgische hoogleraar in de humane en medische genetica aan de Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen van de Universiteit Gent en diensthoofd van het <INSTELLING> Medische Genetica in het Universitair Ziekenhuis <PERSOON> Van ### tot ### was zij rector van de Universiteit Gent, als opvolgster van<PERSOON> In ### werd zij opgevolgd door ingenieur <PERSOON> De Paepe behaalde het diploma van doctor in de genees-, heel- en verloskunde aan de Universiteit Gent in ### en werd erkend als specialist Inwendige Ziekten in ### Ze specialiseerde zich verder in de medische genetica en werd als FWO-navorser verbonden aan het <INSTELLING> Medische Genetica van het UZ Gent met een onderzoeksproject over erfelijke bindweefselaandoeningen In dit kader voerde ze een studieverblijf door van één jaar in het MRC, Northwick Park Hospital in Londen, UK Ze startte vervolgens een eigen onderzoeksactiviteit in het <INSTELLING> Medische Genetica van de UGent en richtte er een diagnostisch en onderzoekslaboratorium voor erfelijke bindweefselziekten op In ### behaalde ze een doctoraat in de biomedische wetenschappen en in ### werd ze geaggregeerde voor het Hoger Onderwijs in de Medische Genetica aan de UGent Vanaf ### werd ze diensthoofd van het <INSTELLING> Medische Genetica, UZ Gent en deeltijds hoofddocent aan de Faculteit Geneeskunde In ### werd ze deeltijds hoogleraar, in ### buitengewoon hoogleraar en in ### gewoon hoogleraar.
593
www
<PERSOON> De Paepe (Gent, <DATUM> is een Belgische hoogleraar in de humane en medische genetica aan de Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen van de Universiteit Gent en diensthoofd van het <INSTELLING> Medische Genetica in het Universitair Ziekenhuis <PERSOON> Van ### tot ### was zij rector van de Universiteit Gent, als opvolgster van<PERSOON> In ### werd zij opgevolgd door ingenieur <PERSOON> De Paepe behaalde het diploma van doctor in de genees-, heel- en verloskunde aan de Universiteit Gent in ### en werd erkend als specialist Inwendige Ziekten in ### Ze specialiseerde zich verder in de medische genetica en werd als FWO-navorser verbonden aan het <INSTELLING> Medische Genetica van het UZ Gent met een onderzoeksproject over erfelijke bindweefselaandoeningen In dit kader voerde ze een studieverblijf door van één jaar in het MRC, Northwick Park Hospital in Londen, UK Ze startte vervolgens een eigen onderzoeksactiviteit in het <INSTELLING> Medische Genetica van de UGent en richtte er een diagnostisch en onderzoekslaboratorium voor erfelijke bindweefselziekten op In ### behaalde ze een doctoraat in de biomedische wetenschappen en in ### werd ze geaggregeerde voor het Hoger Onderwijs in de Medische Genetica aan de UGent Vanaf ### werd ze diensthoofd van het <INSTELLING> Medische Genetica, UZ Gent en deeltijds hoofddocent aan de Faculteit Geneeskunde In ### werd ze deeltijds hoogleraar, in ### buitengewoon hoogleraar en in ### gewoon hoogleraar Ze zetelt als expert in meerdere nationale en internationale wetenschappelijke verenigingen in haar vakgebied Ze is co-auteur van meer dan ### publicaties in wetenschappelijke vakbladen Haar onderzoekswerk werd bekroond met meerdere wetenschappelijke prijzen, waaronder de <PERSOON> USA en de <PERSOON> voor Cardiologie Op <DATUM> werd zij verkozen als rector van de Universiteit Gent, voor een mandaat van vier jaar dat inging op <DATUM> Ze volgt <PERSOON> op, die gedurende <LEEFTIJD> jaar de universiteit bestuurde <PERSOON> werd verkozen als vice-rector <PERSOON> De Paepe vervulde de volgende taken <PERSOON> (<PERSOON-##>, <DATUM> – <DATUM> was een Belgisch arts, activist en humanistisch vrijdenker die zich gedurende zijn leven inzette voor het doorbreken van verscheidene sociale taboes en die streed tegen verschillende vormen van onrecht Het bekendst werd hij door zijn inspanningen om vrouwen in de best mogelijke omstandigheden hun vruchtbaarheid te kunnen regelen en hun zwangerschap te kunnen laten voldragen maar ook als voorvechter in de strijd voor de legalisering van de verspreiding van anticonceptie en voor abortus in <PERSOON-##> werd op <DATUM> geboren te <PERSOON-##> provincie Henegouwen Zijn vader was beroepsofficier die haast de gehele Eerste Wereldoorlog gevangen zat Tijdens W O II zou <PERSOON-##> zelf het Verzet vervoegen om de zogenaamde Service du travail obligatoire (Verplichte werkdienst) te omzeilen Later zou hij ook in het Geheim Leger actief zijn als medische kracht.
568
www
Ze is co-auteur van meer dan ### publicaties in wetenschappelijke vakbladen Haar onderzoekswerk werd bekroond met meerdere wetenschappelijke prijzen, waaronder de <PERSOON> USA en de <PERSOON> voor Cardiologie Op <DATUM> werd zij verkozen als rector van de Universiteit Gent, voor een mandaat van vier jaar dat inging op <DATUM> Ze volgt <PERSOON> op, die gedurende <LEEFTIJD> jaar de universiteit bestuurde <PERSOON> werd verkozen als vice-rector <PERSOON> De Paepe vervulde de volgende taken <PERSOON> (<PERSOON>, <DATUM> – <DATUM> was een Belgisch arts, activist en humanistisch vrijdenker die zich gedurende zijn leven inzette voor het doorbreken van verscheidene sociale taboes en die streed tegen verschillende vormen van onrecht Het bekendst werd hij door zijn inspanningen om vrouwen in de best mogelijke omstandigheden hun vruchtbaarheid te kunnen regelen en hun zwangerschap te kunnen laten voldragen maar ook als voorvechter in de strijd voor de legalisering van de verspreiding van anticonceptie en voor abortus in <PERSOON> werd op <DATUM> geboren te <PERSOON> provincie Henegouwen Zijn vader was beroepsofficier die haast de gehele Eerste Wereldoorlog gevangen zat Tijdens W O II zou <PERSOON-##> zelf het Verzet vervoegen om de zogenaamde Service du travail obligatoire (Verplichte werkdienst) te omzeilen Later zou hij ook in het Geheim Leger actief zijn als medische kracht Meteen na de oorlog begon hij aan zijn artsenopleiding aan de Université Libre de Bruxelles (ULB) Peers zou in ### afstuderen als chirurg en verloskundige en zich daarna verder specialiseren als gynaecoloog in het Brusselse ziekenhuis <INSTELLING> Sint-<PERSOON-##> onder leiding van professor <PERSOON-##> Deze bracht hem ook de techniek van het pijnloos bevallen bij Van epidurale anesthesie was in die tijd nog geen sprake Het pijnloos bevallen, ook wel de psycho-profylactische methode genoemd, werd rond ### ontwikkeld te Leningrad door de arts <PERSOON-##>, op basis van de theorieën van Pavlov De angst voor en tijdens een bevalling en de hieruit volgende pijn zou volgens de Russische dokter geconditioneerd zijn Het zou dus gaan om een aangeleerde reflex die weer kon worden weggenomen door verbale suggestie, ademhalingsoefeningen en controle van het lichaam De werkwijze werd over de hele U S S R verspreid en de Parijse dokter <PERSOON-##>, die de techniek aldaar had leren kennen, verfijnde ze en maakte ze bekend <PERSOON-##> Hoewel dit in wezen een techniek was die haar oorsprong had gevonden in een communistisch regime, bleek ze ook <PERSOON-##> efficiënt en populair Peers zou in het begin van de jaren ### België rondreizen om lezingen te geven omtrent de methode van het pijnloos bevallen De heersende opvattingen en het feit dat Peers communist was, zorgde evenwel ook voor tegenkantingen.
537
www
aan zijn artsenopleiding aan de Université Libre de Bruxelles (ULB) Peers zou in ### afstuderen als chirurg en verloskundige en zich daarna verder specialiseren als gynaecoloog in het Brusselse ziekenhuis <INSTELLING> Sint-<PERSOON> onder leiding van professor <PERSOON> Deze bracht hem ook de techniek van het pijnloos bevallen bij Van epidurale anesthesie was in die tijd nog geen sprake Het pijnloos bevallen, ook wel de psycho-profylactische methode genoemd, werd rond ### ontwikkeld te Leningrad door de arts <PERSOON>, op basis van de theorieën van Pavlov De angst voor en tijdens een bevalling en de hieruit volgende pijn zou volgens de Russische dokter geconditioneerd zijn Het zou dus gaan om een aangeleerde reflex die weer kon worden weggenomen door verbale suggestie, ademhalingsoefeningen en controle van het lichaam De werkwijze werd over de hele U S S R verspreid en de Parijse dokter <PERSOON>, die de techniek aldaar had leren kennen, verfijnde ze en maakte ze bekend <PERSOON> Hoewel dit in wezen een techniek was die haar oorsprong had gevonden in een communistisch regime, bleek ze ook <PERSOON> efficiënt en populair Peers zou in het begin van de jaren ### België rondreizen om lezingen te geven omtrent de methode van het pijnloos bevallen De heersende opvattingen en het feit dat Peers communist was, zorgde evenwel ook voor tegenkantingen Enkele facetten van de methode zijn bovendien nog steeds in zwang Tezelfdertijd ijverde Peers eveneens voor probleemloze toegang tot anticonceptie voor Belgische vrouwen Ook dit was niet vanzelfsprekend aangezien het verspreiden van en reclame maken voor voorbehoedsmiddelen illegaal was in België Dat bleef zelfs zo tot ### Bovendien hoorde in de optiek van Peers abortus bij een adequate familieplanning; België was een van de weinige Europese landen waar abortus verboden bleef sinds de betreffende wet van ### die voorzag om een overtredende arts te veroordelen tot een gevangenisstraf van twee tot vijf jaar maar ook de vrouw in een zaak zou kunnen bestraffen Al snel stond Peers tegenover drie institutionele opponenten de katholieke Kerk, die een niet te onderschatten maatschappelijke invloed had, de wetgevende macht en de Orde der Geneesheren Van de laatstgenoemde zou hij dan ook in ### een eerste sanctie krijgen omwille van zijn voordrachten en zijn hulp aan vrouwen die anticonceptie wensten Hij zou het daarna nog geregeld aan de stok krijgen met dit orgaan en tegen schorsingen aanlopen In ### werd hij benoemd tot adjunct-directeur van het <INSTELLING> voor Verloskunde en Gynaecologie van de Provincie Namen maar enkele jaren later zou hij door maatregelen die de Orde had opgelegd in dit hospitaal geen patiënten meer mogen zien <PERSOON> in ###, weliswaar postuum, zouden alle strafmaatregelen door <PERSOON> worden opgeheven.
509
www
anticonceptie voor Belgische vrouwen Ook dit was niet vanzelfsprekend aangezien het verspreiden van en reclame maken voor voorbehoedsmiddelen illegaal was in België Dat bleef zelfs zo tot ### Bovendien hoorde in de optiek van Peers abortus bij een adequate familieplanning; België was een van de weinige Europese landen waar abortus verboden bleef sinds de betreffende wet van ### die voorzag om een overtredende arts te veroordelen tot een gevangenisstraf van twee tot vijf jaar maar ook de vrouw in een zaak zou kunnen bestraffen Al snel stond Peers tegenover drie institutionele opponenten de katholieke Kerk, die een niet te onderschatten maatschappelijke invloed had, de wetgevende macht en de Orde der Geneesheren Van de laatstgenoemde zou hij dan ook in ### een eerste sanctie krijgen omwille van zijn voordrachten en zijn hulp aan vrouwen die anticonceptie wensten Hij zou het daarna nog geregeld aan de stok krijgen met dit orgaan en tegen schorsingen aanlopen In ### werd hij benoemd tot adjunct-directeur van het <INSTELLING> voor Verloskunde en Gynaecologie van de Provincie Namen maar enkele jaren later zou hij door maatregelen die de Orde had opgelegd in dit hospitaal geen patiënten meer mogen zien <PERSOON> in ###, weliswaar postuum, zouden alle strafmaatregelen door<PERSOON> worden opgeheven Vanaf ### begon Peers met het uitvoeren van zwangerschapsafbrekingen Hij deed dit zoals steeds vanuit een sterke overtuiging, in de best mogelijke medische conditie en zelfs zonder zijn praktijk clandestien in te richten Ook dit besluit tot daadwerkelijke actie kwam voort uit Peers’ sociale bewogenheid en rechtvaardigheid, vooral omtrent wat met de seksualiteit van vrouwen had te maken Ondertussen bleef hij niet alleen de binnenlandse politiek en de publieke opinie bespelen met dit brede thema, maar evenzeer de medische wereld De beslissingen van de Orde van Geneesheren vocht hij onophoudelijk aan, samen met zijn advocaten <PERSOON> en <PERSOON> Deze laatste zou overigens later als politicus van de PS, samen met <PERSOON>, aan de wieg staan van de wet van ### die abortus in België zou depenaliseren Uiteindelijk werd de betwiste gynaecoloog op <DATUM> in voorhechtenis genomen op aanklacht van een abortus te hebben uitgevoerd bij een zevenentwintigjarig meisje met een mentale achterstand dat werd verkracht Hij zou vijfendertig dagen opgesloten blijven terwijl de steun voor Peers aangroeide Er werden actiecomités opgericht en er werden regelmatig grote protestmarsen gehouden Zelf zou hij blijven aanvoeren dat abortus al langer op grote schaal bestond in België en niet altijd in de beste omstandigheden – met complicaties en de dood tot gevolg Hij benadrukte daarbij het respect voor het leven en voor de waardigheid van de mens en de vrouw in het bijzonder Hoewel het gerecht weet had van een driehonderdtal zwangerschappen die Peers tot die tijd had voltrokken, zou hij niet voor de Raadkamer moeten verschijnen.
516
www
daadwerkelijke actie kwam voort uit Peers’ sociale bewogenheid en rechtvaardigheid, vooral omtrent wat met de seksualiteit van vrouwen had te maken Ondertussen bleef hij niet alleen de binnenlandse politiek en de publieke opinie bespelen met dit brede thema, maar evenzeer de medische wereld De beslissingen van de Orde van Geneesheren vocht hij onophoudelijk aan, samen met zijn advocaten <PERSOON> en <PERSOON> Deze laatste zou overigens later als politicus van de PS, samen met <PERSOON>, aan de wieg staan van de wet van ### die abortus in België zou depenaliseren Uiteindelijk werd de betwiste gynaecoloog op <DATUM> in voorhechtenis genomen op aanklacht van een abortus te hebben uitgevoerd bij een zevenentwintigjarig meisje met een mentale achterstand dat werd verkracht Hij zou vijfendertig dagen opgesloten blijven terwijl de steun voor Peers aangroeide Er werden actiecomités opgericht en er werden regelmatig grote protestmarsen gehouden Zelf zou hij blijven aanvoeren dat abortus al langer op grote schaal bestond in België en niet altijd in de beste omstandigheden – met complicaties en de dood tot gevolg Hij benadrukte daarbij het respect voor het leven en voor de waardigheid van de mens en de vrouw in het bijzonder Hoewel het gerecht weet had van een driehonderdtal zwangerschappen die Peers tot die tijd had voltrokken, zou hij niet voor de Raadkamer moeten verschijnen Wat betreft abortus was het echter nog niet zover; dit zou pas op <DATUM> uit het Strafwetboek worden gehaald met een wisselmeerderheid in het parlement en nadat de voltallige regering het wetsvoorstel had moeten goedkeuren in de plaats van de toenmalige koning <PERSOON> I, die dit had geweigerd op grond van morele bezwaren <PERSOON> zou dit evenwel niet meer meemaken hij overleed op <DATUM> Het LUNA abortuscentrum <PERSOON>, opgericht in ###, heette oorspronkelijk het <PERSOON>, <DATUM> is een Belgische psychiater Hij doceerde tussen ### en ### kinder en jeugdpsychiatrie aan de KU Leuven Hij richtte mee de klinische afdeling van de jeugdpsychiatrie in het UZ Gasthuisberg op en tevens het vertrouwenscentrum "Kind en Gezin in Nood" <PERSOON> In ### ging hij met emeritaat Hij schreef onder andere het boek "Misbruik en macht" Bakkersastma Bakkersastma of "farinose" is een beroepsastma, die een allergische reactie bij bakkers veroorzaakt en wordt veroorzaakt door meelstof en broodverbeteraars Zon's Hofje Het Zon's Hofje, ook wel Zonshofje, is een hofje aan de Amsterdamse <LOCATIE>Het hofje is rond ### gebouwd voor Doopsgezinde vrouwen van <LEEFTIJD> jaar en ouder In de loop van de ##e eeuw is het complex uitgebreid met twee panden aan de <LOCATIE>Deze panden tellen beide meerdere verdiepingen Sinds ### zijn de vrouwelijke bewoonsters allemaal jongeren, de laatste bejaarde bewoonster is dat jaar verhuisd en het hofje kreeg de bestemming van studentenhuis Op <DATUM> is het complex als rijksmonument ingeschreven in het monumentenregister.
542
www
een wisselmeerderheid in het parlement en nadat de voltallige regering het wetsvoorstel had moeten goedkeuren in de plaats van de toenmalige koning <PERSOON> I, die dit had geweigerd op grond van morele bezwaren <PERSOON> zou dit evenwel niet meer meemaken hij overleed op <DATUM> Het LUNA abortuscentrum <PERSOON>, opgericht in ###, heette oorspronkelijk het <PERSOON>, <DATUM> is een Belgische psychiater Hij doceerde tussen ### en ### kinder en jeugdpsychiatrie aan de KU Leuven Hij richtte mee de klinische afdeling van de jeugdpsychiatrie in het UZ Gasthuisberg op en tevens het vertrouwenscentrum "Kind en Gezin in Nood" <PERSOON> In ### ging hij met emeritaat Hij schreef onder andere het boek "Misbruik en macht" Bakkersastma Bakkersastma of "farinose" is een beroepsastma, die een allergische reactie bij bakkers veroorzaakt en wordt veroorzaakt door meelstof en broodverbeteraars Zon's Hofje Het Zon's Hofje, ook wel Zonshofje, is een hofje aan de Amsterdamse <LOCATIE>Het hofje is rond ### gebouwd voor Doopsgezinde vrouwen van <LEEFTIJD> jaar en ouder In de loop van de ##e eeuw is het complex uitgebreid met twee panden aan de <LOCATIE>Deze panden tellen beide meerdere verdiepingen Sinds ### zijn de vrouwelijke bewoonsters allemaal jongeren, de laatste bejaarde bewoonster is dat jaar verhuisd en het hofje kreeg de bestemming van studentenhuis Op <DATUM> is het complex als rijksmonument ingeschreven in het monumentenregister In ### werd de aanzet voor de bouw van het huidige hofje genomen Het hofje zou dienst gaan doen als oude vrouwenhof In ### konden de eerste vrouwen hun intrek nemen Bijna <LEEFTIJD> jaar later, in ###, werd het hofje uitgebreid met twee panden <LOCATIE> en ### In het pand op nummer ### kwam de regentenkamer, de opzichterwoning en een aantal kamers voor een aantal bewoonsters Het huis op nummer ### werd verhuurd In ### werd het hof wederom uitgebouwd, ook het bestaande hof werd verbouwd Na de verbouwing bood het hof ruimte aan ## bewoonsters Het hofje heeft enige vorm van concurrentie ondervonden van het Rijpenhofje, dat hofje werd in ### gemoderniseerd Hierdoor gaven meer dames voorkeur aan het Rijpenhofje dan aan het Zon’s hofje Omdat het hofje leegstand begon te vertonen werd besloten om de kamers ook aan doopsgezinde meisjes en sociaal werksters te gaan verhuren Nadat de laatste bejaarde bewoonster verhuisde werd het hofje een hofje voor doopsgezinde studentes Het hoofdgebouw telt drie verdiepingen en heeft een schilddak met dakkapellen In de gevel boven de ingang naar de bovenwoningen is een gevelsteen met daarop een voorstelling <PERSOON> geplaatst Op de afbeelding staan een aantal dieren die twee aan twee <PERSOON> betreden Onderwijl worden ze beschenen door een stralende zon Onder de afbeelding staat de tekst "De <PERSOON> zijkanten van de afbeelding dienen twee S-voluten als lijst.
553
www
### werd de aanzet voor de bouw van het huidige hofje genomen Het hofje zou dienst gaan doen als oude vrouwenhof In ### konden de eerste vrouwen hun intrek nemen Bijna <LEEFTIJD> jaar later, in ###, werd het hofje uitgebreid met twee panden <LOCATIE> en ### In het pand op nummer ### kwam de regentenkamer, de opzichterwoning en een aantal kamers voor een aantal bewoonsters Het huis op nummer ### werd verhuurd In ### werd het hof wederom uitgebouwd, ook het bestaande hof werd verbouwd Na de verbouwing bood het hof ruimte aan ## bewoonsters Het hofje heeft enige vorm van concurrentie ondervonden van het Rijpenhofje, dat hofje werd in ### gemoderniseerd Hierdoor gaven meer dames voorkeur aan het Rijpenhofje dan aan het Zon’s hofje Omdat het hofje leegstand begon te vertonen werd besloten om de kamers ook aan doopsgezinde meisjes en sociaal werksters te gaan verhuren Nadat de laatste bejaarde bewoonster verhuisde werd het hofje een hofje voor doopsgezinde studentes Het hoofdgebouw telt drie verdiepingen en heeft een schilddak met dakkapellen In de gevel boven de ingang naar de bovenwoningen is een gevelsteen met daarop een voorstelling<PERSOON> geplaatst Op de afbeelding staan een aantal dieren die twee aan twee <PERSOON> betreden Onderwijl worden ze beschenen door een stralende zon Onder de afbeelding staat de tekst "De <PERSOON> zijkanten van de afbeelding dienen twee S-voluten als lijst MDCCLXV, Latijns schrift voor ### <PERSOON> deze jaartalsteen is een zonwijzer aangebracht Tussen de zonnewijzer en de gevelsteen is de volgende tekst van <PERSOON> geplaatst De rest van het exterieur is sober te noemen, Het hofje had in de tijd van de opening voor elke bewoonster op de zolder een hok voor de opslag van turf en een droogruimte voor de was Elke woning was voorzien van een bedstede en een eigen stookplaats De woningen op de begane grond hadden elk een eigen ingang en een kelder, de bovenwoningen beschikten elk over een zolderverdieping Parenteraal Parenteraal is de toedieningsvorm van geneesmiddelen of voeding anders dan via het maag-darmstelsel (enteraal) Parenterale toedieningsvormen zijn bijvoorbeeld Disetronic Medical Systems Disetronic Medical Systems Inc was een farmaceutische firma die in ### werd opgericht en gevestigd was te Burgdorf Het was voornamelijk gespecialiseerd in infuussystemen en toebehoren waaronder insulinepompen Disetronic werd opgericht door de broers <PERSOON> en <PERSOON> In ### werd de firma opgesplitst in een gedeelte rond infuussystemen wat overgenomen werd door de holding <PERSOON> Inc ) en een gedeelte rond injectiesystemen dat verderging onder de naam Ypsomed (Ypsomad Injection Systems) Propionylchloride Propionylchloride of propionzuurchloride is het acylchloride van propionzuur Het is een kleurloze tot gele, heldere vloeistof met een prikkelende geur Het is een licht ontvlambare en corrosieve stof De vloeistof reageert hevig met water, waardoor waterstofchloride vrijkomt.
529
www
MDCCLXV, Latijns schrift voor ### <PERSOON> deze jaartalsteen is een zonwijzer aangebracht Tussen de zonnewijzer en de gevelsteen is de volgende tekst van <PERSOON> geplaatst De rest van het exterieur is sober te noemen, Het hofje had in de tijd van de opening voor elke bewoonster op de zolder een hok voor de opslag van turf en een droogruimte voor de was Elke woning was voorzien van een bedstede en een eigen stookplaats De woningen op de begane grond hadden elk een eigen ingang en een kelder, de bovenwoningen beschikten elk over een zolderverdieping Parenteraal Parenteraal is de toedieningsvorm van geneesmiddelen of voeding anders dan via het maag-darmstelsel (enteraal) Parenterale toedieningsvormen zijn bijvoorbeeld Disetronic Medical Systems Disetronic Medical Systems Inc was een farmaceutische firma die in ### werd opgericht en gevestigd was te Burgdorf Het was voornamelijk gespecialiseerd in infuussystemen en toebehoren waaronder insulinepompen Disetronic werd opgericht door de broers <PERSOON> en <PERSOON> In ### werd de firma opgesplitst in een gedeelte rond infuussystemen wat overgenomen werd door de holding <PERSOON> Inc ) en een gedeelte rond injectiesystemen dat verderging onder de naam Ypsomed (Ypsomad Injection Systems) Propionylchloride Propionylchloride of propionzuurchloride is het acylchloride van propionzuur Het is een kleurloze tot gele, heldere vloeistof met een prikkelende geur Het is een licht ontvlambare en corrosieve stof De vloeistof reageert hevig met water, waardoor waterstofchloride vrijkomt Propionylchloride wordt gebruikt als bouwsteen in de organische synthese Het kan gebruikt worden bij acyleringen, zoals de Friedel-Craftsacylering van aromatische verbindingen Het kan ook gebruikt worden om esters van propionzuur te bereiden Dit kan door de reactie van propionylchloride met een alcohol Amiden propionzuur worden bereid door reactie van propionylchloride met een amine Een voorbeeld hiervan is propanil, dat bereid wordt uit #,#-dichlooraniline Musculi interossei dorsales pedis De musculi interossei dorsales pedis zijn skeletspieren in de voet die de derde en vierde tenen abduceert De tweede teen is aan weerszijden voorzien van spieren en beweegt bij aanspannen van beide niet De krachtige "musculi interossei dorsales pedis" worden met de "musculi interossei plantares pedis" gebruikt om de tenen te richten bij grote inspanning Musculi interossei plantares pedis De musculi interossei plantares pedis zijn skeletspieren in de voet die de drie kleinste tenen adduceren De krachtige "musculi interossei dorsales pedis" worden met de "musculi interossei plantares pedis" gebruikt om de tenen te richten bij grote inspanning <PERSOON>, <DATUM> – Philadelphia, <DATUM> ###) was een Pools-Amerikaanse immunoloog en viroloog, bekend omdat hij het eerste poliovaccin ontwikkelde Koprowski werd geboren in een joods gezin te Warschau en bezocht daar het Mikołaj Rej Gymnasium en, sinds zijn twaalfde, het conservatorium waar hij piano studeerde Hij promoveerde in ### als arts aan de plaatselijke universiteit.
514
www
bouwsteen in de organische synthese Het kan gebruikt worden bij acyleringen, zoals de Friedel-Craftsacylering van aromatische verbindingen Het kan ook gebruikt worden om esters van propionzuur te bereiden Dit kan door de reactie van propionylchloride met een alcohol Amiden propionzuur worden bereid door reactie van propionylchloride met een amine Een voorbeeld hiervan is propanil, dat bereid wordt uit #,#-dichlooraniline Musculi interossei dorsales pedis De musculi interossei dorsales pedis zijn skeletspieren in de voet die de derde en vierde tenen abduceert De tweede teen is aan weerszijden voorzien van spieren en beweegt bij aanspannen van beide niet De krachtige "musculi interossei dorsales pedis" worden met de "musculi interossei plantares pedis" gebruikt om de tenen te richten bij grote inspanning Musculi interossei plantares pedis De musculi interossei plantares pedis zijn skeletspieren in de voet die de drie kleinste tenen adduceren De krachtige "musculi interossei dorsales pedis" worden met de "musculi interossei plantares pedis" gebruikt om de tenen te richten bij grote inspanning <PERSOON>, <DATUM> – Philadelphia, <DATUM> ###) was een Pools-Amerikaanse immunoloog en viroloog, bekend omdat hij het eerste poliovaccin ontwikkelde Koprowski werd geboren in een joods gezin te Warschau en bezocht daar het Mikołaj Rej Gymnasium en, sinds zijn twaalfde, het conservatorium waar hij piano studeerde Hij promoveerde in ### als arts aan de plaatselijke universiteit Na de Duitse overval op Polen vluchtten Koprowski en zijn vrouw <PERSOON> eerst naar <PERSOON> en van daar via Frankrijk, Spanje en Portugal naar Brazilië, waar hij een baan kreeg bij de Rockefeller Foundation in <PERSOON>, waar hij zich met onderzoek naar vaccins met levende virussen tegen de Gele koorts Na de Tweede Wereldoorlog verhuisde het echtpaar naar <PERSOON> in de staat New York, waar Korprowski een positie bij het bedrijf "Lederle Laboratories", de farmaceutische tak van "American Cyanamid" waar hij zijn onderzoek voortzette met het poliovirus <PERSOON> (zanger) <PERSOON>, volledige naam <PERSOON> (<PERSOON> Angeles, <DATUM> – San <PERSOON>, <DATUM> , was een Amerikaanse disco- en soulzanger en songwriter Door zijn flamboyante en androgyne verschijning, werd hij vaak als een dragqueen beschreven, ondanks herhaaldelijke ontkenning hiervoor Door een reeks hitsingles in de late jaren zeventig werd <PERSOON-##> beter bekend als "Queen van de <PERSOON-##>" <PERSOON> werd geboren in <PERSOON-##>, alwaar hij een liefde ontwikkelde voor muziek in het gospelkoor van zijn Pinkstergemeente kerk Hij verliet de gemeenschap echter toen hij voor zijn homoseksualiteit vervolgd werd Hij vertrok naar San <PERSOON>, waar hij de tegencultuur omarmde en zich voegde bij de <PERSOON-##> Cockettes, een dragqueengroep De groep produceerde soloshows die zeer beïnvloed werden door vrouwelijke blues- en jazzzangers als <PERSOON-##> en <PERSOON-##> hun tour naar New York werd de groep kleiner en verliet <PERSOON-##> Cockettes om zich te richten op zijn solocarrière Met <PERSOON> als leadzanger bracht hij samen met zijn ‘Hot Band’ twee commercieel onsuccesvolle albums uit in ###.
604
www
Frankrijk, Spanje en Portugal naar Brazilië, waar hij een baan kreeg bij de Rockefeller Foundation in<PERSOON>, waar hij zich met onderzoek naar vaccins met levende virussen tegen de Gele koorts Na de Tweede Wereldoorlog verhuisde het echtpaar naar <PERSOON> in de staat New York, waar Korprowski een positie bij het bedrijf "Lederle Laboratories", de farmaceutische tak van "American Cyanamid" waar hij zijn onderzoek voortzette met het poliovirus <PERSOON> (zanger) <PERSOON>, volledige naam <PERSOON> (<PERSOON> Angeles, <DATUM> – San <PERSOON>, <DATUM> , was een Amerikaanse disco- en soulzanger en songwriter Door zijn flamboyante en androgyne verschijning, werd hij vaak als een dragqueen beschreven, ondanks herhaaldelijke ontkenning hiervoor Door een reeks hitsingles in de late jaren zeventig werd <PERSOON> beter bekend als "Queen van de <PERSOON>" <PERSOON> werd geboren in <PERSOON>, alwaar hij een liefde ontwikkelde voor muziek in het gospelkoor van zijn Pinkstergemeente kerk Hij verliet de gemeenschap echter toen hij voor zijn homoseksualiteit vervolgd werd Hij vertrok naar San <PERSOON>, waar hij de tegencultuur omarmde en zich voegde bij de <PERSOON-##> Cockettes, een dragqueengroep De groep produceerde soloshows die zeer beïnvloed werden door vrouwelijke blues- en jazzzangers als <PERSOON-##> en <PERSOON-##> hun tour naar New York werd de groep kleiner en verliet <PERSOON-##> Cockettes om zich te richten op zijn solocarrière Met <PERSOON> als leadzanger bracht hij samen met zijn ‘Hot Band’ twee commercieel onsuccesvolle albums uit in ### Zijn eerste soloalbum, "<PERSOON>" (###), was een matig succes en werd gevolgd door het bekende discoalbum "Step II" (###), met bekende hitsingles zoals "You Make Me Feel (Mighty Real)" en "<PERSOON-##>)" Hij maakte nog drie albums met Fantasy Records voor hij vertrok naar Megatone Records, het dance-georiënteerde label, gesticht door vriend en medewerker <PERSOON-##>, met wie hij vier albums en het <PERSOON-##>" maakte Als activist voerde <PERSOON> campagne tegen de verspreiding van hiv en aids, waar hij zelf aan stierf in ### Hij is begraven op de Inglewood Park Cemetery in zijn geboorteplaats Op <DATUM> werd het nummer "You Make Me Feel (Mighty Real)" ingehuldigd in de Dance Music <LOCATIE> of Fame Een jaar later, op <DATUM> werd <PERSOON> postuum gehuldigd in de Dance Music <LOCATIE> of Fame voor zijn prestaties als artiest Alexion Pharmaceuticals Alexion Pharmaceuticals is een Amerikaans farmaceutisch bedrijf gespecialiseerd in weesgeneesmiddelen voor zeldzame aandoeningen Het bedrijf ontwikkelde Soliris tegen het hemolytisch-uremisch syndroom en Paroxismale nachtelijke hemoglobinurie Dit geneesmiddel kost vanwege het lage verbruik ### ### euro per patiënt per jaar In ### maakte dit geneesmiddel ongeveer driekwart van de totale jaaromzet uit Het heeft verder in portefeuille de geneesmiddelen ultomiris, strensiq en kanuma Het bedrijf doet onderzoek naar het immuunsysteem en manieren om te vermijden dat het gezond weefsel aantast Van de omzet wordt iets meer dan de helft in de Verenigde Staten gerealiseerd.
627
www
Zijn eerste soloalbum, "<PERSOON>" (###), was een matig succes en werd gevolgd door het bekende discoalbum "Step II" (###), met bekende hitsingles zoals "You Make Me Feel (Mighty Real)" en "<PERSOON>)" Hij maakte nog drie albums met Fantasy Records voor hij vertrok naar Megatone Records, het dance-georiënteerde label, gesticht door vriend en medewerker <PERSOON>, met wie hij vier albums en het <PERSOON>" maakte Als activist voerde <PERSOON> campagne tegen de verspreiding van hiv en aids, waar hij zelf aan stierf in ### Hij is begraven op de Inglewood Park Cemetery in zijn geboorteplaats Op <DATUM> werd het nummer "You Make Me Feel (Mighty Real)" ingehuldigd in de Dance Music <LOCATIE> of Fame Een jaar later, op <DATUM> werd <PERSOON> postuum gehuldigd in de Dance Music <LOCATIE> of Fame voor zijn prestaties als artiest Alexion Pharmaceuticals Alexion Pharmaceuticals is een Amerikaans farmaceutisch bedrijf gespecialiseerd in weesgeneesmiddelen voor zeldzame aandoeningen Het bedrijf ontwikkelde Soliris tegen het hemolytisch-uremisch syndroom en Paroxismale nachtelijke hemoglobinurie Dit geneesmiddel kost vanwege het lage verbruik ### ### euro per patiënt per jaar In ### maakte dit geneesmiddel ongeveer driekwart van de totale jaaromzet uit Het heeft verder in portefeuille de geneesmiddelen ultomiris, strensiq en kanuma Het bedrijf doet onderzoek naar het immuunsysteem en manieren om te vermijden dat het gezond weefsel aantast Van de omzet wordt iets meer dan de helft in de Verenigde Staten gerealiseerd Alexion Pharmaceuticals werd in ### opgericht in New Haven (Connecticut) In ### verhuisde het hoofdkantoor naar Cheshire en werd eveneens het startbedrijf Proliferon overgenomen, dat antilichamen produceerde Sinds april ### noteert Alexion op de NASDAQ-### In december dat jaar werd het Canadese Enobia Pharma Corp overgenomen Enobia had het geneesmiddel asfotase alpha ontwikkeld tegen hypofosfatasemie In ### verschafte Alexions Duitse divisie gratis Soliris aan patiënten in Duitsland toen daar een e coli-epidemie uitbrak Op <DATUM> werd de overname van Achillion Pharmaceuticals afgerond Achillion is een Amerikaans biotechbedrijf gespecialiseerd in zeldzame aandoeningen waarvoor het diverse veelbelovende geneesmiddelen in ontwikkeling heeft De overnamesom was US$ ### miljoen In december ### werd de overname door AstraZeneca bekend gemaakt AstraZeneca is bereid US$ ## miljard te betalen, in aandelen en geld, om zo de positie op het gebied van immunologie te versterken Aandeel- en toezichthouders moeten nog toestemming verlenen voor deze transactie waardoor de afronding pas in het derde kwartaal van ### zal plaatsvinden In ### ontstond een controverse in België toen bekend raakte dat het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (RIZIV) een behandeling met het middel Soliris van een zevenjarige jongen die leed aan de zeldzame nierziekte aHUS niet betaalde omdat die te duur was Aan het licht kwam dat Alexion Pharmaceuticals zelf, via haar pr-bureau, zonder medeweten van de ouders van de patiënt, achter het naar buiten brengen van dat verhaal zat om de regering onder druk te zetten de kosten te betalen.
594
www
werd in ### opgericht in New Haven (Connecticut) In ### verhuisde het hoofdkantoor naar Cheshire en werd eveneens het startbedrijf Proliferon overgenomen, dat antilichamen produceerde Sinds april ### noteert Alexion op de NASDAQ-### In december dat jaar werd het Canadese Enobia Pharma Corp overgenomen Enobia had het geneesmiddel asfotase alpha ontwikkeld tegen hypofosfatasemie In ### verschafte Alexions Duitse divisie gratis Soliris aan patiënten in Duitsland toen daar een e coli-epidemie uitbrak Op <DATUM> werd de overname van Achillion Pharmaceuticals afgerond Achillion is een Amerikaans biotechbedrijf gespecialiseerd in zeldzame aandoeningen waarvoor het diverse veelbelovende geneesmiddelen in ontwikkeling heeft De overnamesom was US$ ### miljoen In december ### werd de overname door AstraZeneca bekend gemaakt AstraZeneca is bereid US$ ## miljard te betalen, in aandelen en geld, om zo de positie op het gebied van immunologie te versterken Aandeel- en toezichthouders moeten nog toestemming verlenen voor deze transactie waardoor de afronding pas in het derde kwartaal van ### zal plaatsvinden In ### ontstond een controverse in België toen bekend raakte dat het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (RIZIV) een behandeling met het middel Soliris van een zevenjarige jongen die leed aan de zeldzame nierziekte aHUS niet betaalde omdat die te duur was Aan het licht kwam dat Alexion Pharmaceuticals zelf, via haar pr-bureau, zonder medeweten van de ouders van de patiënt, achter het naar buiten brengen van dat verhaal zat om de regering onder druk te zetten de kosten te betalen Later bleek dat dit neerkwam op een korting van #% op de door de firma gevraagde prijs De koepel van Belgische farmabedrijven pharma be mocht zich, als gevolg van een verzoekschrift van Alexion, niet uitspreken over een intern onderzoek dat ze deed naar het bedrijf In ### lekte de inhoud van het een-pagina lange contract, dat geldt voor onbepaalde duur, uit in de pers Het contract was vooral controversieel omdat het een kostbaar precedent schiep inzake terugbetaling van dure weesgeneesmiddelen, en niet of moeilijk te herzien was Pio Valenzuela Pio Valenzuela (Polo, <DATUM> - <DATUM> was een Filipijns revolutionair en politicus Hij was een van de leiders van de Katipunan en was later van ### tot ### gouverneur van de provincie Bulacan Pio Valenzuela werd geboren op <DATUM> in Polo, tegenwoordig een barangay in Valenzuela in Metro Manilla Zijn ouders waren <PERSOON> en <PERSOON>, beide van goede afkomst Valenzuela studeerde na het voltooien van het Colegio de San <PERSOON> medicijnen aan de University of Santo <PERSOON>, waar hij in ### zijn diploma behaalde Tijdens zijn studie sloot hij zich in juli ### aan bij de ondergrondse revolutionaire beweging Katipunan, die toen pas net een week bestond Hij behoorde samen met <PERSOON> en <PERSOON> tot de geheime kamer van de beweging In maart ### kwam de eerste editie van de Kalayaan, het nieuwsblad van de Katipunan uit.
571
www
Later bleek dat dit neerkwam op een korting van #% op de door de firma gevraagde prijs De koepel van Belgische farmabedrijven pharma be mocht zich, als gevolg van een verzoekschrift van Alexion, niet uitspreken over een intern onderzoek dat ze deed naar het bedrijf In ### lekte de inhoud van het een-pagina lange contract, dat geldt voor onbepaalde duur, uit in de pers Het contract was vooral controversieel omdat het een kostbaar precedent schiep inzake terugbetaling van dure weesgeneesmiddelen, en niet of moeilijk te herzien was Pio Valenzuela Pio Valenzuela (Polo, <DATUM> - <DATUM> was een Filipijns revolutionair en politicus Hij was een van de leiders van de Katipunan en was later van ### tot ### gouverneur van de provincie Bulacan Pio Valenzuela werd geboren op <DATUM> in Polo, tegenwoordig een barangay in Valenzuela in Metro Manilla Zijn ouders waren <PERSOON> en <PERSOON>, beide van goede afkomst Valenzuela studeerde na het voltooien van het Colegio de San <PERSOON> medicijnen aan de University of Santo <PERSOON>, waar hij in ### zijn diploma behaalde Tijdens zijn studie sloot hij zich in juli ### aan bij de ondergrondse revolutionaire beweging Katipunan, die toen pas net een week bestond Hij behoorde samen met <PERSOON> en <PERSOON> tot de geheime kamer van de beweging In maart ### kwam de eerste editie van de Kalayaan, het nieuwsblad van de Katipunan uit Na het verschijnen van de Kalayaan nam het ledental van de Katipunan fors toe Daarnaast hielp hij actief mee bij het oprichten van lokale afdelingen van de beweging In juni ### werd hij door <PERSOON> naar Dapitan gestuurd om de concrete plannen van de Katipunan om een revolutie te starten met José Rizal te bespreken Rizal reageerde negatief op de plannen van de Katipunan Hij zei hem dat de Filipijnse Revolutie niet begonnen diende te worden voor er voldoende wapens en munitie geregeld was Na de ontdekking van de Katipunan door de Spaanse autoriteiten vluchtte hij op <DATUM> naar Balintawak Op <DATUM> gaf hij zich over na een amnestiedecreet van de Spaanse gouverneur-generaal <PERSOON> Hij werd door de Spanjaarden opgesloten in <PERSOON> werd hij gedeporteerd naar Spanje waar Valenzuela werd veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf Hij zat vast in Madrid, Malaga, Barcelona en Melilla in Afrika Na de <PERSOON> kwam hij op vrije voeten en keerde hij in april ### terug in de Filipijnen Daar werd hij eerst weer kort gevangengezet, omdat hij beschouwd werd als een radicale propagandist Later dat jaar werd hij benoemd tot de eerste burgemeester van zijn geboorteplaats Polo Ook was hij van ### tot ### leider van het militaire district in zijn provincie Later werd hij in ### gekozen tot gouverneur van de provincie Bulacan In ### werd hij herkozen voor een nieuwe termijn.
545
www
Kalayaan nam het ledental van de Katipunan fors toe Daarnaast hielp hij actief mee bij het oprichten van lokale afdelingen van de beweging In juni ### werd hij door <PERSOON> naar Dapitan gestuurd om de concrete plannen van de Katipunan om een revolutie te starten met José Rizal te bespreken Rizal reageerde negatief op de plannen van de Katipunan Hij zei hem dat de Filipijnse Revolutie niet begonnen diende te worden voor er voldoende wapens en munitie geregeld was Na de ontdekking van de Katipunan door de Spaanse autoriteiten vluchtte hij op <DATUM> naar Balintawak Op <DATUM> gaf hij zich over na een amnestiedecreet van de Spaanse gouverneur-generaal <PERSOON> Hij werd door de Spanjaarden opgesloten in <PERSOON> werd hij gedeporteerd naar Spanje waar Valenzuela werd veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf Hij zat vast in Madrid, Malaga, Barcelona en Melilla in Afrika Na de <PERSOON> kwam hij op vrije voeten en keerde hij in april ### terug in de Filipijnen Daar werd hij eerst weer kort gevangengezet, omdat hij beschouwd werd als een radicale propagandist Later dat jaar werd hij benoemd tot de eerste burgemeester van zijn geboorteplaats Polo Ook was hij van ### tot ### leider van het militaire district in zijn provincie Later werd hij in ### gekozen tot gouverneur van de provincie Bulacan In ### werd hij herkozen voor een nieuwe termijn Na het einde van zijn #e termijn als gouverneur in ### schreef hij zijn memoires over de revolutie en was hij actief als dokter Zijn memoires werden door historici met scepsis ontvangen, omdat zijn relaas nogal wat inconsistenties bevatten Valenzuela overleed in ### op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd Hij was vanaf ### getrouwd met Marciana Castro en kreeg met haar tien kinderen De stad waarin zijn geboorteplaats Polo nu ligt is ter ere van hem Valenzuela genoemd Dierenartsspecialist Een dierenartsspecialist is doorgaans een dierenarts die na zijn basisopleiding als dierenarts een bijkomende gesuperviseerde opleiding volgt tot specialist dierenarts Deze opleiding is op Europees vlak gestructureerd De overkoepelende organisatie European Board of Veterinary Specialisation (EBVS) omvat alle Europese colleges die erkend worden of in een erkenningsfase zitten Een dierenartsspecialist heeft na zijn/haar opleiding tot dierenarts een <LEEFTIJD>-jarige aanvullende opleiding gevolgd in een deelgebied van de diergeneeskunde Om dierenartsspecialist te blijven moet de specialist zich elke <LEEFTIJD> jaar laten herregistreren De eerste dierenartsspecialisten werden in ### door de beroepsgroep (AVMA) in de Verenigde Staten erkend De eerste dierenartsspecialisten waren pathologen en specialisten veterinaire volksgezondheid In ### volgden de specialisten laboratoriumdieren In ### besloot de algemene vergadering van de Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde (KNMvD) dat er een Nederlands systeem moest komen voor het opleiden van dierenartsspecialisten Door veel discussie's duurde het nog meer dan tien jaar voordat de eerste Nederlandse dierenartsspecialist erkend was.
526
www
als gouverneur in ### schreef hij zijn memoires over de revolutie en was hij actief als dokter Zijn memoires werden door historici met scepsis ontvangen, omdat zijn relaas nogal wat inconsistenties bevatten Valenzuela overleed in ### op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd Hij was vanaf ### getrouwd met Marciana Castro en kreeg met haar tien kinderen De stad waarin zijn geboorteplaats Polo nu ligt is ter ere van hem Valenzuela genoemd Dierenartsspecialist Een dierenartsspecialist is doorgaans een dierenarts die na zijn basisopleiding als dierenarts een bijkomende gesuperviseerde opleiding volgt tot specialist dierenarts Deze opleiding is op Europees vlak gestructureerd De overkoepelende organisatie European Board of Veterinary Specialisation (EBVS) omvat alle Europese colleges die erkend worden of in een erkenningsfase zitten Een dierenartsspecialist heeft na zijn/haar opleiding tot dierenarts een <LEEFTIJD>-jarige aanvullende opleiding gevolgd in een deelgebied van de diergeneeskunde Om dierenartsspecialist te blijven moet de specialist zich elke <LEEFTIJD> jaar laten herregistreren De eerste dierenartsspecialisten werden in ### door de beroepsgroep (AVMA) in de Verenigde Staten erkend De eerste dierenartsspecialisten waren pathologen en specialisten veterinaire volksgezondheid In ### volgden de specialisten laboratoriumdieren In ### besloot de algemene vergadering van de Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde (KNMvD) dat er een Nederlands systeem moest komen voor het opleiden van dierenartsspecialisten Door veel discussie's duurde het nog meer dan tien jaar voordat de eerste Nederlandse dierenartsspecialist erkend was Specialisten die voor ### in het register zijn opgenomen, blijven hun Nederlandse titel houden, mits ze aan de herregistratie-eisen voldoen Het Europese systeem van dierenartsspecialisten startte in ### De in <LOCATIE> ontwikkelde structuur werd grotendeels overgenomen In ### werd de overkoepelende organisatie, de European Board of Veterinary Specialisation (EBVS), ingeschreven bij de<PERSOON> in <LOCATIE> Onder de EBVS hangen inmiddels ## "Colleges" waarbinnen de verschillende specialismen zijn ondergebracht In ### zijn er ## Colleges en ## specialismen ondergebracht bij de EBVS Een actuele lijst met alle colleges en specialismen is terug te vinden op de website van de EBVS Voor de leesbaarheid zijn de officiële titels hier vertaald en per diersoort gecategoriseerd Cardiologie, chirurgie, gedrag, interne geneeskunde, neurologie, oncologie, spoed en intensieve zorg, tandheelkunde Chirurgie, interne geneeskunde, tandheelkunde Chirurgie, rundergezondheid Dierentuindieren, kleiner herkauwers, kleine zoogdieren, laboratoriumdieren, pluimvee, slangen, varkens, vissen, vogels, wildlife Anesthesiologie en pijnbestrijding; diagnostische beeldvorming; diervoeding; dierwelzijn, ethiek en wetgeving; farmacologie en toxicologie; laboratorium diagnostiek; oogheelkunde; parasitologie; veterinaire volksgezondheid; voortplanting Gespecialiseerde dierenartsen gebruiken de titel dierenartsspecialist die gevolgd wordt door het specialisme Europees-erkende specialisten gebruiken daarnaast een afkorting die verwijs naar het college waarbij ze zijn aangesloten Deze begint altijd met de letters EC Een titel kan er bijvoorbeeld als volgt uitzien "<PERSOON>, dierenartsspecialist interne geneeskunde der dezelschapsdieren, ECVIM" Amerikaans-erkende specialisme gebruiken een vergelijkbaar systeem, waarbij de naam van het college start met AC (bijvoorbeeld ACVIM) Verwarrend genoeg zijn er er ook Europese Societies die vergelijkbare afkortingen gebruiken Deze starten met ES, bijvoorbeeld de ESVIM.
580
www
herregistratie-eisen voldoen Het Europese systeem van dierenartsspecialisten startte in ### De in <LOCATIE> ontwikkelde structuur werd grotendeels overgenomen In ### werd de overkoepelende organisatie, de European Board of Veterinary Specialisation (EBVS), ingeschreven bij de<PERSOON> in <LOCATIE> Onder de EBVS hangen inmiddels ## "Colleges" waarbinnen de verschillende specialismen zijn ondergebracht In ### zijn er ## Colleges en ## specialismen ondergebracht bij de EBVS Een actuele lijst met alle colleges en specialismen is terug te vinden op de website van de EBVS Voor de leesbaarheid zijn de officiële titels hier vertaald en per diersoort gecategoriseerd Cardiologie, chirurgie, gedrag, interne geneeskunde, neurologie, oncologie, spoed en intensieve zorg, tandheelkunde Chirurgie, interne geneeskunde, tandheelkunde Chirurgie, rundergezondheid Dierentuindieren, kleiner herkauwers, kleine zoogdieren, laboratoriumdieren, pluimvee, slangen, varkens, vissen, vogels, wildlife Anesthesiologie en pijnbestrijding; diagnostische beeldvorming; diervoeding; dierwelzijn, ethiek en wetgeving; farmacologie en toxicologie; laboratorium diagnostiek; oogheelkunde; parasitologie; veterinaire volksgezondheid; voortplanting Gespecialiseerde dierenartsen gebruiken de titel dierenartsspecialist die gevolgd wordt door het specialisme Europees-erkende specialisten gebruiken daarnaast een afkorting die verwijs naar het college waarbij ze zijn aangesloten Deze begint altijd met de letters EC Een titel kan er bijvoorbeeld als volgt uitzien "<PERSOON>, dierenartsspecialist interne geneeskunde der dezelschapsdieren, ECVIM" Amerikaans-erkende specialisme gebruiken een vergelijkbaar systeem, waarbij de naam van het college start met AC (bijvoorbeeld ACVIM) Verwarrend genoeg zijn er er ook Europese Societies die vergelijkbare afkortingen gebruiken Deze starten met ES, bijvoorbeeld de ESVIM Aan lidmaatschap is slechts een verplichting tot betalen van contributie verbonden De dierenartsen die een nieuw specialisme ontwikkelen, worden na erkenning door de EBVS, als "specialisten op uitnodiging" of "de facto"-erkend Als het specialisme is erkend, wordt een opleidingstraject vormgegeven die een dierenarts moet volgen om dierenartsspecialist te worden In de regel duurt een dergelijke opleiding <LEEFTIJD> jaar In deze periode moet de specialist in opleiding (SIO) een patiëntenregistratie bijhouden, verplichte trainingen volgen en minimaal # publicaties in peer-reviewed tijdschriften hebben Voor de Europese erkenning moet een examen worden afgelegd Dierenartsspecialisten moeten zich elke <LEEFTIJD> jaar laten herregistreren De specialist moeten dan aantonen dat hij/zij in het betreffende specialisme werkzaam is en voldoende geaccrediteerde nascholing volgt en/of geeft Er is op dit moment geen wettelijke bescherming van de titel dierenartsspecialist Zowel het Nederlandse als Europese merk is privaatrechtelijk beschermd Het aantal Europees-erkende dierenartsspecialisten is toegenomen van ### in ### naar meer dan ### in ### (br) In <LOCATIE> waren in ##<DATUM> dierenartsspecialisten geregistreerd In België ### De meeste dierenartsspecialisten werken aan een van de faculteiten diergeneeskunde Dierenartsspecialisten kunnen onder andere ook werkzaam zijn in privé-dierenklinieken, gezondheidsdiensten, laboratoria, de voedselverwerkende industrie, onderwijs en overheid Veterinaire chirurgie Veterinaire chirurgie omvat alle heelkundige ingrepen die op dieren uitgevoerd worden De doorsnee dierenarts is opgeleid om de meeste routine-ingrepen uit te voeren en heeft in tegenstelling tot de huisarts nog steeds de bevoegdheid om dit te mogen doen.
586
www
is slechts een verplichting tot betalen van contributie verbonden De dierenartsen die een nieuw specialisme ontwikkelen, worden na erkenning door de EBVS, als "specialisten op uitnodiging" of "de facto"-erkend Als het specialisme is erkend, wordt een opleidingstraject vormgegeven die een dierenarts moet volgen om dierenartsspecialist te worden In de regel duurt een dergelijke opleiding <LEEFTIJD> jaar In deze periode moet de specialist in opleiding (SIO) een patiëntenregistratie bijhouden, verplichte trainingen volgen en minimaal # publicaties in peer-reviewed tijdschriften hebben Voor de Europese erkenning moet een examen worden afgelegd Dierenartsspecialisten moeten zich elke <LEEFTIJD> jaar laten herregistreren De specialist moeten dan aantonen dat hij/zij in het betreffende specialisme werkzaam is en voldoende geaccrediteerde nascholing volgt en/of geeft Er is op dit moment geen wettelijke bescherming van de titel dierenartsspecialist Zowel het Nederlandse als Europese merk is privaatrechtelijk beschermd Het aantal Europees-erkende dierenartsspecialisten is toegenomen van ### in ### naar meer dan ### in ### (br) In <LOCATIE> waren in ##<DATUM> dierenartsspecialisten geregistreerd In België ### De meeste dierenartsspecialisten werken aan een van de faculteiten diergeneeskunde Dierenartsspecialisten kunnen onder andere ook werkzaam zijn in privé-dierenklinieken, gezondheidsdiensten, laboratoria, de voedselverwerkende industrie, onderwijs en overheid Veterinaire chirurgie Veterinaire chirurgie omvat alle heelkundige ingrepen die op dieren uitgevoerd worden De doorsnee dierenarts is opgeleid om de meeste routine-ingrepen uit te voeren en heeft in tegenstelling tot de huisarts nog steeds de bevoegdheid om dit te mogen doen De titel van Diplomate of the European college of Veterinary Surgery kan slechts verkregen worden na een opleiding van drie tot vier jaar en na het slagen in een examen dat jaarlijks door het ECVS georganiseerd wordt In de Verenigde Staten bestaat al langer een gelijkaardige organisatie (ACVS), welke model gestaan heeft bij de opstart van het ECVS De eerste lichting van Europese specialisten chirurgie werden trouwens geëxamineerd door deze Amerikaanse specialisten De erkenning als dierenartsspecialist chirurgie is in België door de Orde der dierenartsen enkel toegestaan aan dierenartsen die het Europees diploma hebben behaald Deze erkenning als specialist chirurg betekent meestal ook dat de kennis, routine en ervaring in chirurgie groter zal zijn dan bij de doorsnee dierenarts die naast zijn/haar andere dierenartsactiviteiten zich niet exclusief op chirurgie kan toespitsen Het onderscheid tussen een dierenarts en dierenartschirurgspecialist is echter niet zo doorgedreven als in de humane geneeskunde Ook wettelijk is er geen onderscheid tussen wat respectievelijk al dan niet als gespecialiseerde diergeneeskundige chirurgie beschouwd wordt Men kan een Europees specialist chirurgie terugvinden via de website van het ECVS Nederlandse Vereniging voor Rode Kruishonden De Nederlandse Vereniging voor Rode Kruishonden werd opgericht in ### en ontbonden in ### Het doel van de vereniging was het africhten van honden voor het opsporen van gewonden op het slagveld en voor de dienst van het <PERSOON> in het algemeen In ### namen kapitein <PERSOON> en kapitein jhr C A J.
543
www
the European college of Veterinary Surgery kan slechts verkregen worden na een opleiding van drie tot vier jaar en na het slagen in een examen dat jaarlijks door het ECVS georganiseerd wordt In de Verenigde Staten bestaat al langer een gelijkaardige organisatie (ACVS), welke model gestaan heeft bij de opstart van het ECVS De eerste lichting van Europese specialisten chirurgie werden trouwens geëxamineerd door deze Amerikaanse specialisten De erkenning als dierenartsspecialist chirurgie is in België door de Orde der dierenartsen enkel toegestaan aan dierenartsen die het Europees diploma hebben behaald Deze erkenning als specialist chirurg betekent meestal ook dat de kennis, routine en ervaring in chirurgie groter zal zijn dan bij de doorsnee dierenarts die naast zijn/haar andere dierenartsactiviteiten zich niet exclusief op chirurgie kan toespitsen Het onderscheid tussen een dierenarts en dierenartschirurgspecialist is echter niet zo doorgedreven als in de humane geneeskunde Ook wettelijk is er geen onderscheid tussen wat respectievelijk al dan niet als gespecialiseerde diergeneeskundige chirurgie beschouwd wordt Men kan een Europees specialist chirurgie terugvinden via de website van het ECVS Nederlandse Vereniging voor Rode Kruishonden De Nederlandse Vereniging voor Rode Kruishonden werd opgericht in ### en ontbonden in ### Het doel van de vereniging was het africhten van honden voor het opsporen van gewonden op het slagveld en voor de dienst van het <PERSOON> in het algemeen In ### namen kapitein <PERSOON> en kapitein jhr C A J De vereniging werd opgericht op <DATUM> en goedgekeurd op <DATUM> bij K B nr # In Duitsland, Engeland, Frankrijk, Italië, Rusland en Zweden bestonden reeds verenigingen voor Rode Kruishonden In ### werd een regeling getroffen tussen de vereniging en het hoofdcomité van het <PERSOON> kwam de Rode Kruishonden-vereniging rechtstreeks onder het hoofdcomité te staan en zou zij te allen tijde haar honden ter beschikking stellen van het Hoofdcomité De koninklijke voorzitters van het <PERSOON>, traden op als beschermheer en -vrouwe van de vereniging De aanleiding voor de oprichting van een Rode Kruishondenvereniging was dat door de ontwikkeling van de vernietigingskracht van wapentuig werd verwacht dat het aantal slachtoffers in toekomstige oorlogen zou toenemen en de slagvelden onvoldoende zouden kunnen worden afgezocht naar gewonden De Rode Kruishond had als reddingshond de taak de gewonden op een slagveld op te sporen en dit aan zijn geleider duidelijk te maken In de Eerste Wereldoorlog werden voor het eerst ook Nederlandse Rode Kruishonden ingezet Volgens enkele verslagen zouden de Rode Kruishonden uit verschillende landen honderden gewonden hebben gered die anders op het slagveld waren achtergebleven Na de Tweede Wereldoorlog bleek dat de doelstelling niet meer paste in de moderne maatschappij De vereniging werd op <DATUM> officieel ontbonden De vereniging hield zich met name bezig met het keuren van reddingshonden en hun begeleiders als zij een verbintenis wilden aangaan met de "<PERSOON>".
510
www
<DATUM> en goedgekeurd op <DATUM> bij K B nr # In Duitsland, Engeland, Frankrijk, Italië, Rusland en Zweden bestonden reeds verenigingen voor Rode Kruishonden In ### werd een regeling getroffen tussen de vereniging en het hoofdcomité van het <PERSOON> kwam de Rode Kruishonden-vereniging rechtstreeks onder het hoofdcomité te staan en zou zij te allen tijde haar honden ter beschikking stellen van het Hoofdcomité De koninklijke voorzitters van het <PERSOON>, traden op als beschermheer en -vrouwe van de vereniging De aanleiding voor de oprichting van een Rode Kruishondenvereniging was dat door de ontwikkeling van de vernietigingskracht van wapentuig werd verwacht dat het aantal slachtoffers in toekomstige oorlogen zou toenemen en de slagvelden onvoldoende zouden kunnen worden afgezocht naar gewonden De Rode Kruishond had als reddingshond de taak de gewonden op een slagveld op te sporen en dit aan zijn geleider duidelijk te maken In de Eerste Wereldoorlog werden voor het eerst ook Nederlandse Rode Kruishonden ingezet Volgens enkele verslagen zouden de Rode Kruishonden uit verschillende landen honderden gewonden hebben gered die anders op het slagveld waren achtergebleven Na de Tweede Wereldoorlog bleek dat de doelstelling niet meer paste in de moderne maatschappij De vereniging werd op <DATUM> officieel ontbonden De vereniging hield zich met name bezig met het keuren van reddingshonden en hun begeleiders als zij een verbintenis wilden aangaan met de "<PERSOON> deze twee jaar verbonden de eigenaars zich om hun honden twee jaar ter beschikking te houden van het hoofdcomité van het <PERSOON> diploma was aanvankelijk een premie verbonden van ## gulden, later ## gulden Verder ontvingen de eigenaars een compleet <PERSOON> uniform, een <PERSOON> armband, een legitimatiebewijs, een verbandpakje en een <PERSOON> zadel Als men werd opgeroepen voor actieve dienst kreeg men een bezoldiging van # gulden per dag (ongehuwden #,# gulden), voedsel en huisvesting Als een eigenaar tijdens actieve dienst een ongeluk overkwam, kon hij een pensioen krijgen Om het diploma "<PERSOON> Hond" te verkrijgen, moest de hond voldoen aan de volgende eisen # Op het commando "zoek gewonden" moest de hond voorwaarts gaan en het terrein doorzoeken # Het melden van de vondst moest geschieden N B De geleider mocht de hond niet op kortere afstand dan ## meter volgen, noch deze door commando's of tekens tot blaffen aanzetten AP## AP## en CH## zijn laboratoriumbepalingen die de verschillende activeringsroutes (de klassieke en de alternatieve) van het complementsysteem testen op mogelijke onstekingsreacties Het gaat om functionele bepalingen, wat wil zeggen dat de activiteit gemeten wordt In deze testen wordt gekeken naar het vermogen van het complement om rode bloedcellen beladen met antistoffen, te doen lyseren De hoeveelheid serum die nodig is om ##% van een bekende hoeveelheid rode bloedcellen te lyseren, is dan een maat voor de hemolytische activiteit van het complement.
537
www
jaar verbonden de eigenaars zich om hun honden twee jaar ter beschikking te houden van het hoofdcomité van het <PERSOON> diploma was aanvankelijk een premie verbonden van ## gulden, later ## gulden Verder ontvingen de eigenaars een compleet <PERSOON> uniform, een <PERSOON> armband, een legitimatiebewijs, een verbandpakje en een <PERSOON> zadel Als men werd opgeroepen voor actieve dienst kreeg men een bezoldiging van # gulden per dag (ongehuwden #,# gulden), voedsel en huisvesting Als een eigenaar tijdens actieve dienst een ongeluk overkwam, kon hij een pensioen krijgen Om het diploma "<PERSOON> Hond" te verkrijgen, moest de hond voldoen aan de volgende eisen # Op het commando "zoek gewonden" moest de hond voorwaarts gaan en het terrein doorzoeken # Het melden van de vondst moest geschieden N B De geleider mocht de hond niet op kortere afstand dan ## meter volgen, noch deze door commando's of tekens tot blaffen aanzetten AP## AP## en CH## zijn laboratoriumbepalingen die de verschillende activeringsroutes (de klassieke en de alternatieve) van het complementsysteem testen op mogelijke onstekingsreacties Het gaat om functionele bepalingen, wat wil zeggen dat de activiteit gemeten wordt In deze testen wordt gekeken naar het vermogen van het complement om rode bloedcellen beladen met antistoffen, te doen lyseren De hoeveelheid serum die nodig is om ##% van een bekende hoeveelheid rode bloedcellen te lyseren, is dan een maat voor de hemolytische activiteit van het complement Verhoogde waarden kunnen juist gemeten worden tijdens een acutefaserespons, zoals bij bijvoorbeeld een ontsteking Tijdens deze acutefaserespons zijn de concentraties van complementfactoren verhoogd Apolipoproteïne Apolipoproteïnen zijn samengestelde complexen, bestaand uit eiwitten, lipiden (bijvoorbeeld cholesterol) en triglyceriden De eiwitten fungeren tevens als receptor of als co-enzym De buitenkant is waterminnend, terwijl de binnenkant de (watervrezende) lipiden bevat Op deze manier kunnen slecht oplosbare vetten toch in de bloedsomloop getransporteerd worden De naamgeving van apolipoproteïnen is gebaseerd op de dichtheid van de deeltjes Oorspronkelijk werden deze deeltjes ook op basis van hun dichtheid van elkaar gescheiden door middel van ultracentrifuge High-density-lipoproteïnen (HDL) zijn de kleinste deeltjes, intermediate-, low- (LDL) en very-low-density-lipoproteïnen zijn groter VoiceOver VoiceOver is de standaard-schermlezer op OS X, iOS en diverse iPod's Met VoiceOver kunnen gebruikers hun Apple-apparaat bedienen met gesproken commando's en het toetsenbord De functie is ontwikkeld voor gebruikers die blind zijn, of een slecht zicht hebben De functie is ook te gebruiken voor mensen met dyslexie VoiceOver werd geïntroduceerd in <PERSOON> OS X <DATUM> De functie ziet de gebruikersinterface als een hiërarchie van verschillende elementen, die bediend kunnen worden met het toetsenbord Tekstvelden kunnen worden voorgelezen en worden bewerkt, en een scrollbar kan met het toetsenbord worden bediend VoiceOver bevat ook ondersteuning voor verschillende brailleleesregels voor mensen die blind zijn en/of gehoorproblemen hebben In <PERSOON> OS X <DATUM> werd de stem "<PERSOON>" geïntroduceerd, deze stem heeft een verbeterde geluidskwaliteit.
570
www
Verhoogde waarden kunnen juist gemeten worden tijdens een acutefaserespons, zoals bij bijvoorbeeld een ontsteking Tijdens deze acutefaserespons zijn de concentraties van complementfactoren verhoogd Apolipoproteïne Apolipoproteïnen zijn samengestelde complexen, bestaand uit eiwitten, lipiden (bijvoorbeeld cholesterol) en triglyceriden De eiwitten fungeren tevens als receptor of als co-enzym De buitenkant is waterminnend, terwijl de binnenkant de (watervrezende) lipiden bevat Op deze manier kunnen slecht oplosbare vetten toch in de bloedsomloop getransporteerd worden De naamgeving van apolipoproteïnen is gebaseerd op de dichtheid van de deeltjes Oorspronkelijk werden deze deeltjes ook op basis van hun dichtheid van elkaar gescheiden door middel van ultracentrifuge High-density-lipoproteïnen (HDL) zijn de kleinste deeltjes, intermediate-, low- (LDL) en very-low-density-lipoproteïnen zijn groter VoiceOver VoiceOver is de standaard-schermlezer op OS X, iOS en diverse iPod's Met VoiceOver kunnen gebruikers hun Apple-apparaat bedienen met gesproken commando's en het toetsenbord De functie is ontwikkeld voor gebruikers die blind zijn, of een slecht zicht hebben De functie is ook te gebruiken voor mensen met dyslexie VoiceOver werd geïntroduceerd in <PERSOON> OS X <DATUM> De functie ziet de gebruikersinterface als een hiërarchie van verschillende elementen, die bediend kunnen worden met het toetsenbord Tekstvelden kunnen worden voorgelezen en worden bewerkt, en een scrollbar kan met het toetsenbord worden bediend VoiceOver bevat ook ondersteuning voor verschillende brailleleesregels voor mensen die blind zijn en/of gehoorproblemen hebben In <PERSOON> OS X <DATUM> werd de stem "<PERSOON>" geïntroduceerd, deze stem heeft een verbeterde geluidskwaliteit RealSpeak-stemmen van het bedrijf Nuance zijn sinds OS X <DATUM> te downloaden Met de Accessibility Inspector kunnen ontwikkelaars van applicaties voor OS X informatie uitlezen van elementen die zich onder de muis bevinden Onderdeel van de derde generatie van de iPod Shuffle was VoiceOver-ondersteuning Deze leest de namen van de nummers voor, dit is handig omdat de derde generatie iPod Shuffle geen scherm heeft Een paar maanden na de iPod Shuffle kreeg de nieuwe iPhone #GS ook ondersteuning voor VoiceOver Ook de derde generatie iPod Touch en de iPad bevatten VoiceOver-ondersteuning De functie kan worden geactiveerd in de Instellingen-app, onder "Algemeen" is de categorie "Toegankelijkheid" te vinden Ook kan hier worden ingesteld dat de functie kan worden geactiveerd door drie keer op de home-button te drukken De iPod Nano bevat sinds september ### ook VoiceOver Deze versie komt sterk overeen met de iOS-versie <PERSOON>, <DATUM> - <LOCATIE>, <DATUM> was een Nederlandse apotheker en historicus Grendel werd in ### in <PERSOON> geboren als zoon van de apotheker <PERSOON> en <PERSOON> behoorde tot een geslacht van apothekers, waarvan de leden vanaf de ##e eeuw het apothekersvak in <PERSOON> uitoefenden Hij zette het apothekersbedrijf van zijn vader <PERSOON> <LOCATIE>voort Grendel combineerde zijn belangstelling voor de farmacie met die voor de geschiedenis.
543
www
bedrijf Nuance zijn sinds OS X <DATUM> te downloaden Met de Accessibility Inspector kunnen ontwikkelaars van applicaties voor OS X informatie uitlezen van elementen die zich onder de muis bevinden Onderdeel van de derde generatie van de iPod Shuffle was VoiceOver-ondersteuning Deze leest de namen van de nummers voor, dit is handig omdat de derde generatie iPod Shuffle geen scherm heeft Een paar maanden na de iPod Shuffle kreeg de nieuwe iPhone #GS ook ondersteuning voor VoiceOver Ook de derde generatie iPod Touch en de iPad bevatten VoiceOver-ondersteuning De functie kan worden geactiveerd in de Instellingen-app, onder "Algemeen" is de categorie "Toegankelijkheid" te vinden Ook kan hier worden ingesteld dat de functie kan worden geactiveerd door drie keer op de home-button te drukken De iPod Nano bevat sinds september ### ook VoiceOver Deze versie komt sterk overeen met de iOS-versie <PERSOON>, <DATUM> - <LOCATIE>, <DATUM> was een Nederlandse apotheker en historicus Grendel werd in ### in <PERSOON> geboren als zoon van de apotheker <PERSOON> en <PERSOON> behoorde tot een geslacht van apothekers, waarvan de leden vanaf de ##e eeuw het apothekersvak in <PERSOON> uitoefenden Hij zette het apothekersbedrijf van zijn vader <PERSOON> <LOCATIE>voort Grendel combineerde zijn belangstelling voor de farmacie met die voor de geschiedenis Grendel, die in het huis "de Vijf Platanen" in het naburige <LOCATIE> woonde, bleef zich in zijn geboortestad <PERSOON> bezighouden met monumentenzorg Hij kocht enkele oude panden op, die hij liet restaureren Zo werd in de periode van ### tot ### het monumentale pand 't Grendeltje uit de ##e eeuw in zijn opdracht teruggebracht in zoveel mogelijk de oorspronkelijke staat Ook het monumentale pand In de Spieringen uit de ##e eeuw in de <LOCATIE>werd door hem gerestaureerd Grendel verzamelde zowel literatuur op zijn vakgebied als voorwerpen gerelateerd aan de farmacie Hij was mede-initiatiefnemer van het inrichten van een historische apotheek in het <PERSOON> Zijn verzameling maakt deel uit van de collectie van het Nationaal farmaceutisch museum in <PERSOON>, waarvan een van de zalen de "Grendelzaal" is genoemd Ook was hij medeoprichter van de "Kring voor de geschiedenis van de Pharmacie in de Benelux" Grendel trouwde op <DATUM> te <PERSOON> met <PERSOON> Voor zijn verdiensten voor de stad <PERSOON> ontving hij in ### de erepenning van de gemeente Grendel overleed in december ### op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd Hij werd begraven op de begraafplaats <LOCATIE>in <PERSOON> (<DATUM> is een Belgische toxicoloog en professor aan de KU Leuven Na zijn de humaniora aan het Onze-<PERSOON> studeerde Tytgat Farmaceutische wetenschappen aan de KU Leuven Vervolgens doctoreerde hij in de Fysiologie aan de medische faculteit van diezelfde universiteit Als postdoctoraal onderzoeker was hij van ### tot ### actief aan de Harvard Medical School in Boston.
559
www
monumentenzorg Hij kocht enkele oude panden op, die hij liet restaureren Zo werd in de periode van ### tot ### het monumentale pand 't Grendeltje uit de ##e eeuw in zijn opdracht teruggebracht in zoveel mogelijk de oorspronkelijke staat Ook het monumentale pand In de Spieringen uit de ##e eeuw in de <LOCATIE>werd door hem gerestaureerd Grendel verzamelde zowel literatuur op zijn vakgebied als voorwerpen gerelateerd aan de farmacie Hij was mede-initiatiefnemer van het inrichten van een historische apotheek in het <PERSOON> Zijn verzameling maakt deel uit van de collectie van het Nationaal farmaceutisch museum in <PERSOON>, waarvan een van de zalen de "Grendelzaal" is genoemd Ook was hij medeoprichter van de "Kring voor de geschiedenis van de Pharmacie in de Benelux" Grendel trouwde op <DATUM> te <PERSOON> met <PERSOON> Voor zijn verdiensten voor de stad <PERSOON> ontving hij in ### de erepenning van de gemeente Grendel overleed in december ### op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd Hij werd begraven op de begraafplaats <LOCATIE>in <PERSOON> (<DATUM> is een Belgische toxicoloog en professor aan de KU Leuven Na zijn de humaniora aan het Onze-<PERSOON> studeerde Tytgat Farmaceutische wetenschappen aan de KU Leuven Vervolgens doctoreerde hij in de Fysiologie aan de medische faculteit van diezelfde universiteit Als postdoctoraal onderzoeker was hij van ### tot ### actief aan de Harvard Medical School in Boston Hij publiceerde al meer dan ### wetenschappelijke artikels Van ### tot ### was Tytgat voorzitter van de Europese afdeling van de "International Society on Toxicology" In januari ### stelde hij zich kandidaat om rector te worden van de KU Leuven Tytgat won onder meer de prijs van de onderzoeksraad van de KU Leuven en de driejaarlijkse <PERSOON> april ### pleitte professor Tytgat ervoor om een proefproject op te starten waarbij de overheid zelf cannabis zou kweken om zo de illegale cannabisteelt in te perken In november opperden Tytgat, econoom <PERSOON> De Grauwe en criminoloog <PERSOON> opnieuw voor een door de overheid gereguleerde cannabismarkt <PERSOON> (<PERSOON>, <DATUM> - aldaar, <DATUM> was een Nederlandse huisarts en historicus <PERSOON-##> werd in ### in <PERSOON> geboren als zoon van de manufacturier <PERSOON-##> Hij studeerde medicijnen aan de <INSTELLING> Na zijn afstuderen in ### werd hij huisarts in <PERSOON-##> combineerde zijn belangstelling voor medische zaken met die voor geschiedenis Hij promoveerde in ### aan de universiteit <PERSOON-##> op een proefschrift over vijf eeuwen medisch leven in een Hollandse stad, waarin hij de ontwikkeling van de gezondheidszorg in <PERSOON> beschreef vanaf de middeleeuwen Hij schreef diverse biografische artikelen over Gouwenaren op medisch terrein, onder andere over <PERSOON-##> en <PERSOON-##>.
565
www
artikels Van ### tot ### was Tytgat voorzitter van de Europese afdeling van de "International Society on Toxicology" In januari ### stelde hij zich kandidaat om rector te worden van de KU Leuven Tytgat won onder meer de prijs van de onderzoeksraad van de KU Leuven en de driejaarlijkse <PERSOON> april ### pleitte professor Tytgat ervoor om een proefproject op te starten waarbij de overheid zelf cannabis zou kweken om zo de illegale cannabisteelt in te perken In november opperden Tytgat, econoom <PERSOON> De Grauwe en criminoloog <PERSOON> opnieuw voor een door de overheid gereguleerde cannabismarkt <PERSOON> (<PERSOON>, <DATUM> - aldaar, <DATUM> was een Nederlandse huisarts en historicus <PERSOON> werd in ### in <PERSOON> geboren als zoon van de manufacturier <PERSOON> Hij studeerde medicijnen aan de <INSTELLING> Na zijn afstuderen in ### werd hij huisarts in <PERSOON> combineerde zijn belangstelling voor medische zaken met die voor geschiedenis Hij promoveerde in ### aan de universiteit <PERSOON> op een proefschrift over vijf eeuwen medisch leven in een Hollandse stad, waarin hij de ontwikkeling van de gezondheidszorg in <PERSOON> beschreef vanaf de middeleeuwen Hij schreef diverse biografische artikelen over Gouwenaren op medisch terrein, onder andere over <PERSOON-##> en <PERSOON-##> Van zijn hand verschenen artikelen over monumentale gebouwen in <PERSOON> Ook beschreef hij de geschiedenis van de Evangelisch-Lutherse Gemeente van <PERSOON>, een kerkgenootschap waar hij deel van uitmaakte en waarvan hij bestuurlijke functies vervulde Hij nam het initiatief tot restauratie van de Sint-Joostkapel, de lutherse kerk van <PERSOON> Hij zette zich in voor de restauratie van het monumentale pakhuisje "De Eendracht" aan de Nieuwehaven Door zijn inspanningen kon de chirurgijnskamer in het <PERSOON-##> gerestaureerd en heringericht worden Op politiek terrein was hij actief voor de Anti-Revolutionaire Partij Hij maakte van ### tot ### namens deze partij deel uit van de Goudse gemeenteraad <PERSOON> trouwde op <DATUM> te <PERSOON> met <PERSOON-##> Hij overleed in oktober ### op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd Vanwege zijn verdiensten voor de stad <PERSOON> werd <PERSOON> in ### benoemd tot ereburger van de stad In ### werd hij benoemd tot ridder in de Orde van <PERSOON-##>-Nassau Voor zijn activiteiten tijdens de Tweede Wereldoorlog werd hij onderscheiden met het verzetskruis Ook werd hij - na een voorzitterschap van ruim dertig jaar van de historische vereniging "Die Goude" - in ### benoemd tot erevoorzitter van deze vereniging <PERSOON-##>, ###) was zenuwarts en publicist <PERSOON-##> was van ### tot ### verbonden aan de Gemeentelijke Geneeskundige en <PERSOON-##>, nadat hij eerder als tijdelijk Officier van Gezondheid en schoolarts had gediend Hij heeft op uiteenlopende terreinen onderzoek gedaan.
582
www
verschenen artikelen over monumentale gebouwen in <PERSOON> Ook beschreef hij de geschiedenis van de Evangelisch-Lutherse Gemeente van <PERSOON>, een kerkgenootschap waar hij deel van uitmaakte en waarvan hij bestuurlijke functies vervulde Hij nam het initiatief tot restauratie van de Sint-Joostkapel, de lutherse kerk van <PERSOON> Hij zette zich in voor de restauratie van het monumentale pakhuisje "De Eendracht" aan de Nieuwehaven Door zijn inspanningen kon de chirurgijnskamer in het <PERSOON> gerestaureerd en heringericht worden Op politiek terrein was hij actief voor de Anti-Revolutionaire Partij Hij maakte van ### tot ### namens deze partij deel uit van de Goudse gemeenteraad <PERSOON> trouwde op <DATUM> te <PERSOON> met <PERSOON> Hij overleed in oktober ### op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd Vanwege zijn verdiensten voor de stad <PERSOON> werd <PERSOON> in ### benoemd tot ereburger van de stad In ### werd hij benoemd tot ridder in de Orde van <PERSOON>-Nassau Voor zijn activiteiten tijdens de Tweede Wereldoorlog werd hij onderscheiden met het verzetskruis Ook werd hij - na een voorzitterschap van ruim dertig jaar van de historische vereniging "Die Goude" - in ### benoemd tot erevoorzitter van deze vereniging <PERSOON>, ###) was zenuwarts en publicist <PERSOON> was van ### tot ### verbonden aan de Gemeentelijke Geneeskundige en <PERSOON>, nadat hij eerder als tijdelijk Officier van Gezondheid en schoolarts had gediend Hij heeft op uiteenlopende terreinen onderzoek gedaan Gespecialiseerd tot zenuwarts werd hij actief in de psychotherapie Hij heeft een aantal wetenschappelijke en populaire publicaties over diverse onderwerpen verzorgd Hexaan-#,#-dion Hexaan-#,#-dion is een diketon met als brutoformule CHO Het is een toxisch metaboliet van hexaan De zuivere stof komt voor als een heldere kleurloze vloeistof, die relatief goed oplosbaar is in water De synthese van hexaan-#,#-dion kan plaatsgrijpen via verschillende methoden Hexaan-#,#-dion reageert met aminogroepen Een belangrijke kandidaat in levende systemen wordt gevormd door de primaire aminogroep in de zijketen van het aminozuur lysine In eerste instantie ontstaat een pyrrool Oxidatie van de pyrroolkern kan aanleiding geven tot crosslinks, hetgeen gepaard gaat met verlies van functionaliteit van het eiwit Op zijn beurt kan dit aanleiding geven tot gezondheidsproblemen Hexaan-#,#-dion kan via het metabolisme omgezet worden in #,#-dimethylfuraan Het vrije elektronenpaar op stikstof reageert met een van het carbonyl-koolstofatomen, waarbij een hemiaminal ontstaat Een heterocyclische structuur ontstaat als ook de tweede carbonylgroep met het stikstofatoom reageert In deze reactie ontstaat een derivaat van pyrrolidine #,#-dihydroxy-#,#-dimethylpyrrolidine (met nog een substituent op het stikstofatoom) Het ontstane cyclische, maar wel verzadigde, molecule verliest vervolgens twee moleculen water, waarbij een N-gesubstitueerd #,#-dimethylpyrrool ontstaat De reactie is daarmee een variant van de Paal-Knorr-synthese Hexaan-#,#-dion wordt als oplosmiddel voor celluloseacetaat, conserveringsmiddelen, verven en lakken toegepast In de synthetisch organische chemie wordt de stof als beschermende groep voor primaire amines gebruikt, onder andere in de synthese van geneesmiddelen.
590
www
Gespecialiseerd tot zenuwarts werd hij actief in de psychotherapie Hij heeft een aantal wetenschappelijke en populaire publicaties over diverse onderwerpen verzorgd Hexaan-#,#-dion Hexaan-#,#-dion is een diketon met als brutoformule CHO Het is een toxisch metaboliet van hexaan De zuivere stof komt voor als een heldere kleurloze vloeistof, die relatief goed oplosbaar is in water De synthese van hexaan-#,#-dion kan plaatsgrijpen via verschillende methoden Hexaan-#,#-dion reageert met aminogroepen Een belangrijke kandidaat in levende systemen wordt gevormd door de primaire aminogroep in de zijketen van het aminozuur lysine In eerste instantie ontstaat een pyrrool Oxidatie van de pyrroolkern kan aanleiding geven tot crosslinks, hetgeen gepaard gaat met verlies van functionaliteit van het eiwit Op zijn beurt kan dit aanleiding geven tot gezondheidsproblemen Hexaan-#,#-dion kan via het metabolisme omgezet worden in #,#-dimethylfuraan Het vrije elektronenpaar op stikstof reageert met een van het carbonyl-koolstofatomen, waarbij een hemiaminal ontstaat Een heterocyclische structuur ontstaat als ook de tweede carbonylgroep met het stikstofatoom reageert In deze reactie ontstaat een derivaat van pyrrolidine #,#-dihydroxy-#,#-dimethylpyrrolidine (met nog een substituent op het stikstofatoom) Het ontstane cyclische, maar wel verzadigde, molecule verliest vervolgens twee moleculen water, waarbij een N-gesubstitueerd #,#-dimethylpyrrool ontstaat De reactie is daarmee een variant van de Paal-Knorr-synthese Hexaan-#,#-dion wordt als oplosmiddel voor celluloseacetaat, conserveringsmiddelen, verven en lakken toegepast In de synthetisch organische chemie wordt de stof als beschermende groep voor primaire amines gebruikt, onder andere in de synthese van geneesmiddelen De reacties van hexaan-#,#-dion kunnen aanleiding geven tot gezondheidsproblemen irritatie van de ogen en slijmvliezen, ontvetting en oranje-bruin gekleurde irritatie en ontstekingen van huid, en eventueel bewusteloosheid Ook veel symptomen van een chronische vergiftiging met hexaan worden toegeschreven aan #,#-hexaandion als reactief metaboliet tintelingen en kramp in armen en benen, gevolgd door een algemene spierzwakte In ernstige gevallen treedt atrofie van de skeletspieren op, in combinatie met verlies van coördinatie en problemen met het zicht Vergelijkbare problemen treden op in diermodellen De gemeenschappelijke oorzaak van de problemen is de degeneratie van het perifeer zenuwstelsel, en in een later stadium ook van het centraal zenuwstelsel, beginnend bij de distale delen van de langere en dikkere axonen Hexaan-#,#-dion heeft ook een toxische werking in de spermatogenese door de beschadiging van de Sertoli-cellen, die het epitheel vormen in een deel van de zaadkanaaltjes Integratieve therapie Integratieve therapie beschrijft benaderingen binnen psychotherapie die elementen van twee of meer therapeutische referentiekaders (scholen) integreren Norcross en Goldfried (###) beschrijven vier routes om tot integratie te komen <PERSOON> (New York, <DATUM> – aldaar, <DATUM> was een Amerikaans componist, dirigent, organist en oogarts Sisler had als kleine jonge al groot muzikaal talent; hij kon al op vijfjarige leeftijd het piano bespelen Van zijn moeder kreeg hij de eerste pianoles Later kreeg hij van plaatselijke muziekleraren piano- alsook orgelles Toen hij elf jaar was, focusseerde hij zich op de orgel en speelde in diverse kerken.
580
www
hexaan-#,#-dion kunnen aanleiding geven tot gezondheidsproblemen irritatie van de ogen en slijmvliezen, ontvetting en oranje-bruin gekleurde irritatie en ontstekingen van huid, en eventueel bewusteloosheid Ook veel symptomen van een chronische vergiftiging met hexaan worden toegeschreven aan #,#-hexaandion als reactief metaboliet tintelingen en kramp in armen en benen, gevolgd door een algemene spierzwakte In ernstige gevallen treedt atrofie van de skeletspieren op, in combinatie met verlies van coördinatie en problemen met het zicht Vergelijkbare problemen treden op in diermodellen De gemeenschappelijke oorzaak van de problemen is de degeneratie van het perifeer zenuwstelsel, en in een later stadium ook van het centraal zenuwstelsel, beginnend bij de distale delen van de langere en dikkere axonen Hexaan-#,#-dion heeft ook een toxische werking in de spermatogenese door de beschadiging van de Sertoli-cellen, die het epitheel vormen in een deel van de zaadkanaaltjes Integratieve therapie Integratieve therapie beschrijft benaderingen binnen psychotherapie die elementen van twee of meer therapeutische referentiekaders (scholen) integreren Norcross en Goldfried (###) beschrijven vier routes om tot integratie te komen <PERSOON> (New York, <DATUM> – aldaar, <DATUM> was een Amerikaans componist, dirigent, organist en oogarts Sisler had als kleine jonge al groot muzikaal talent; hij kon al op vijfjarige leeftijd het piano bespelen Van zijn moeder kreeg hij de eerste pianoles Later kreeg hij van plaatselijke muziekleraren piano- alsook orgelles Toen hij elf jaar was, focusseerde hij zich op de orgel en speelde in diverse kerken Later werd eveneens <PERSOON> van de kathedraal Saint <PERSOON> the <PERSOON> in New York attent op hem en hij kreeg de kans zijn eerste openbaar concert te geven aan de orgel in deze kathedraal Hij werd het jongste lid van de "American Guild of Organists" op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd Hij studeerde aan het <PERSOON> of Music in Londen en behaalde zijn diploma als uitvoerend organist en orgelleraar Hij was muziekdirecteur van de Central Presbyterian Church in New York, een functie die in het verleden onder anderen door de bekende componist <PERSOON> uitgeoefend werd Naast zijn werkzaamheden als organist was hij componist en heeft hij meer dan honderd werken voor verschillende genres gepubliceerd In New York was hij zeer bekend als oogarts Hij was tweede voorzitter van de "International Society for Orbital Disorders" (I S O D ) in <LOCATIE> Sisler woonde in zijn geboorteplaats New York en overleed daar in mei ### op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd Zelfmoord in China Statistieken over zelfmoord in China zijn controversieel Onafhankelijke studies leveren vaak aantallen op die niet overeenstemmen met de officiële getallen van de Chinese overheid Op basis van data uit ### kwam de overheid uit op een gemiddelde van ##,# (per ### ### inwoners), wat veel lager is dan in de andere landen in <PERSOON>-Azië Japan (##,#) en Zuid-Korea (##,#).
561
www
Later werd eveneens <PERSOON> van de kathedraal Saint <PERSOON> the <PERSOON> in New York attent op hem en hij kreeg de kans zijn eerste openbaar concert te geven aan de orgel in deze kathedraal Hij werd het jongste lid van de "American Guild of Organists" op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd Hij studeerde aan het <PERSOON> of Music in Londen en behaalde zijn diploma als uitvoerend organist en orgelleraar Hij was muziekdirecteur van de Central Presbyterian Church in New York, een functie die in het verleden onder anderen door de bekende componist <PERSOON> uitgeoefend werd Naast zijn werkzaamheden als organist was hij componist en heeft hij meer dan honderd werken voor verschillende genres gepubliceerd In New York was hij zeer bekend als oogarts Hij was tweede voorzitter van de "International Society for Orbital Disorders" (I S O D ) in <LOCATIE> Sisler woonde in zijn geboorteplaats New York en overleed daar in mei ### op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd Zelfmoord in China Statistieken over zelfmoord in China zijn controversieel Onafhankelijke studies leveren vaak aantallen op die niet overeenstemmen met de officiële getallen van de Chinese overheid Op basis van data uit ### kwam de overheid uit op een gemiddelde van ##,# (per ### ### inwoners), wat veel lager is dan in de andere landen in <PERSOON>-Azië Japan (##,#) en Zuid-Korea (##,#) Verschillen in onderzoeksresultaten tussen de Chinese overheid en onafhankelijke onderzoeken komen vaker voor, bijvoorbeeld wat betreft getallen over verkeersongevallen en het budget voor het leger De meest recente overheidsstatistieken komen dichter in de buurt van de getallen van onafhankelijke onderzoekers ##,# Ook met dit getal behoort China tot de hoogste 'zelfmoordenlanden' ter wereld In China plegen vrouwen meer zelfmoord dan mannen volgens de overheid pleegden per ### ### mensen gemiddeld ## mannen en ##,# vrouwen zelfmoord, dat was toen het twee na hoogste zelfmoordgetal voor vrouwen ter wereld Bangladesh is ook een van de weinige landen waar zelfmoord vaker voorkomt onder vrouwen dan bij mannen Een studie in ### wees aan dat vrouwenzelfmoorden in China drie keer zoveel meer voorkwamen dan zelfmoorden bij mannen en dat er drie keer zoveel meer zelfmoorden gepleegd werden op het platteland dan in de stad Er bleek ook uit dat onder jonge volwassenen en senioren een sterke stijging plaatsvond Het aantal zelfmoorden in China lag volgens dit onderzoek twee tot drie keer hoger dan het wereldgemiddelde Opvallend was het lage percentage van psychiatrische patiënten, met name klinische depressie onder de overledenen Volgens een onderzoeksartikel zijn er jaarlijks ### ### zelfmoorden in China; wat zou betekenen dat meer dan ##% van de zelfmoorden in de wereld in China plaatsvinden Volgens een artikel in het "Algemeen Dagblad" van ### pleegt ongeveer elke ## seconden iemand zelfmoord in China Onder mannen tussen de ## en ## is het zelfs doodsoorzaak nummer # Slechte werkomstandigheden in Chinese fabrieken zijn als oorzaak van hoge zelfmoordgetallen genoemd.
584
www
voor het leger De meest recente overheidsstatistieken komen dichter in de buurt van de getallen van onafhankelijke onderzoekers ##,# Ook met dit getal behoort China tot de hoogste 'zelfmoordenlanden' ter wereld In China plegen vrouwen meer zelfmoord dan mannen volgens de overheid pleegden per ### ### mensen gemiddeld ## mannen en ##,# vrouwen zelfmoord, dat was toen het twee na hoogste zelfmoordgetal voor vrouwen ter wereld Bangladesh is ook een van de weinige landen waar zelfmoord vaker voorkomt onder vrouwen dan bij mannen Een studie in ### wees aan dat vrouwenzelfmoorden in China drie keer zoveel meer voorkwamen dan zelfmoorden bij mannen en dat er drie keer zoveel meer zelfmoorden gepleegd werden op het platteland dan in de stad Er bleek ook uit dat onder jonge volwassenen en senioren een sterke stijging plaatsvond Het aantal zelfmoorden in China lag volgens dit onderzoek twee tot drie keer hoger dan het wereldgemiddelde Opvallend was het lage percentage van psychiatrische patiënten, met name klinische depressie onder de overledenen Volgens een onderzoeksartikel zijn er jaarlijks ### ### zelfmoorden in China; wat zou betekenen dat meer dan ##% van de zelfmoorden in de wereld in China plaatsvinden Volgens een artikel in het "Algemeen Dagblad" van ### pleegt ongeveer elke ## seconden iemand zelfmoord in China Onder mannen tussen de ## en ## is het zelfs doodsoorzaak nummer # Slechte werkomstandigheden in Chinese fabrieken zijn als oorzaak van hoge zelfmoordgetallen genoemd " Aristolocheen Aristolocheen is een bicyclisch sesquiterpeen met als brutoformule CH De stof wordt onder bepaalde omstandigheden geproduceerd door de schimmel "Penicillium roqueforti", een schimmel die wordt gebruikt voor de productie van blauwschimmelkazen Er zijn echter geen bekende gevallen van acute vergiftiging door deze kazen De stof behoort tot de familie der mycotoxines De basisstructuur, dehydronafataleen, vormt het uitgangspunt voor andere mycotoxines Aristolocheen wordt "in vivo" gesynthetiseerd uit farnesylpyrofosfaat door middel van het enzym aristolocheensynthase Aristolocheen is de precursor voor een gif dat bekendstaat als PR-toxine PR-toxine is in verband gebracht met talloze incidenten van voedselvergiftigingen die het gevolg zijn van beschimmelde granen, voornamelijk rogge Ringslangplatstaart De ringslangplatstaart ("Laticauda colubrina") is een slang uit de familie koraalslangachtigen (Elapidae) Het verspreidingsgebied omvat zuidelijk Azië en Australië tot delen van Midden-Amerika De lichaamskleur is zwart met witte banden over het gehele lichaam; de staartpunt is sterk lateraal afgeplat De kop is deels zwart van kleur en heeft een masker van gele vlekken De vrouwtjes zijn bijna anderhalf maal zo groot als de mannetjes Hoewel de lichaamslengte van vrouwelijke exemplaren doorgaans tussen een en anderhalve meter ligt, kunnen ze veel langer worden, met uitwassen tot ruim drie meter De ringslangplatstaart is zeer giftig, maar is niet agressief en bijt alleen als hij wordt aangevallen Op het menu staan voornamelijk palingen en andere vissen In Azië worden vissers vaak geconfronteerd met de slang als ze hun netten leeghalen, maar beten van de ringslangplatstaart zijn zeldzaam.
550
www
met als brutoformule CH De stof wordt onder bepaalde omstandigheden geproduceerd door de schimmel "Penicillium roqueforti", een schimmel die wordt gebruikt voor de productie van blauwschimmelkazen Er zijn echter geen bekende gevallen van acute vergiftiging door deze kazen De stof behoort tot de familie der mycotoxines De basisstructuur, dehydronafataleen, vormt het uitgangspunt voor andere mycotoxines Aristolocheen wordt "in vivo" gesynthetiseerd uit farnesylpyrofosfaat door middel van het enzym aristolocheensynthase Aristolocheen is de precursor voor een gif dat bekendstaat als PR-toxine PR-toxine is in verband gebracht met talloze incidenten van voedselvergiftigingen die het gevolg zijn van beschimmelde granen, voornamelijk rogge Ringslangplatstaart De ringslangplatstaart ("Laticauda colubrina") is een slang uit de familie koraalslangachtigen (Elapidae) Het verspreidingsgebied omvat zuidelijk Azië en Australië tot delen van Midden-Amerika De lichaamskleur is zwart met witte banden over het gehele lichaam; de staartpunt is sterk lateraal afgeplat De kop is deels zwart van kleur en heeft een masker van gele vlekken De vrouwtjes zijn bijna anderhalf maal zo groot als de mannetjes Hoewel de lichaamslengte van vrouwelijke exemplaren doorgaans tussen een en anderhalve meter ligt, kunnen ze veel langer worden, met uitwassen tot ruim drie meter De ringslangplatstaart is zeer giftig, maar is niet agressief en bijt alleen als hij wordt aangevallen Op het menu staan voornamelijk palingen en andere vissen In Azië worden vissers vaak geconfronteerd met de slang als ze hun netten leeghalen, maar beten van de ringslangplatstaart zijn zeldzaam Daarnaast valt de slang ten prooi aan roofvogels en sommige haaien De slang is zowel 's nachts als overdag actief De ringslangplatstaart is een zeebewoner die soms aan land gaat, bijvoorbeeld voor de paring en de afzet van de eieren Het voedsel wordt altijd in zee buitgemaakt De wetenschappelijke naam van de soort werd voor het eerst gepubliceerd door <PERSOON> in ### Oorspronkelijk werd de soort in het geslacht "Hydrus" geplaatst, en was de volledige naam "Hydrus colubrinus" Later werden de slang de geslachten "Coluber", "Anguis", "Hydrophis" en "Platurus" toegekend Afhankelijk van het grammaticaal geslacht van de geslachtsnaam is het epitheton "colubrinus of "colubrina De naam "Laticauda" betekent vrij vertaald 'brede staart' en is een samentrekking van de Latijnse woorden "latus" (breed) en "cauda" (staart) De soortnaam 'colubrina' betekent slangachtig De Nederlandstalige naam "ring-slang-plat-staart" slaat op de ringvormige banden over het gehele lichaam en het feit dat de staart peddel-achtig is afgeplat Ook in andere talen wordt vaak verwezen naar de opvallende bandering op het lichaam, zoals het Engelse 'banded sea krait' In de Engelse taal wordt de soort ook wel 'yellow-lipped sea krait' (geel-lip-zeekrait) genoemd, wat een verwijzing is naar de gele voorzijde van de kop <PERSOON> wordt de slang 'Nattern-Plattschwanz' genoemd, naar de afgeplatte staartpunt De Chinese naam is 黃唇青斑海蛇 en betekent "geellippige" (黃唇) "wit gestreepte" (青斑) "zeeslang" (海蛇) De ringslangplatstaart is een vertegenwoordiger van de familie koraalslangachtigen (Elapidae), waartoe ook de cobra's en de mamba's behoren.
600
www
prooi aan roofvogels en sommige haaien De slang is zowel 's nachts als overdag actief De ringslangplatstaart is een zeebewoner die soms aan land gaat, bijvoorbeeld voor de paring en de afzet van de eieren Het voedsel wordt altijd in zee buitgemaakt De wetenschappelijke naam van de soort werd voor het eerst gepubliceerd door <PERSOON> in ### Oorspronkelijk werd de soort in het geslacht "Hydrus" geplaatst, en was de volledige naam "Hydrus colubrinus" Later werden de slang de geslachten "Coluber", "Anguis", "Hydrophis" en "Platurus" toegekend Afhankelijk van het grammaticaal geslacht van de geslachtsnaam is het epitheton "colubrinus of "colubrina De naam "Laticauda" betekent vrij vertaald 'brede staart' en is een samentrekking van de Latijnse woorden "latus" (breed) en "cauda" (staart) De soortnaam 'colubrina' betekent slangachtig De Nederlandstalige naam "ring-slang-plat-staart" slaat op de ringvormige banden over het gehele lichaam en het feit dat de staart peddel-achtig is afgeplat Ook in andere talen wordt vaak verwezen naar de opvallende bandering op het lichaam, zoals het Engelse 'banded sea krait' In de Engelse taal wordt de soort ook wel 'yellow-lipped sea krait' (geel-lip-zeekrait) genoemd, wat een verwijzing is naar de gele voorzijde van de kop <PERSOON> wordt de slang 'Nattern-Plattschwanz' genoemd, naar de afgeplatte staartpunt De Chinese naam is 黃唇青斑海蛇 en betekent "geellippige" (黃唇) "wit gestreepte" (青斑) "zeeslang" (海蛇) De ringslangplatstaart is een vertegenwoordiger van de familie koraalslangachtigen (Elapidae), waartoe ook de cobra's en de mamba's behoren De slang wordt tot het geslacht van de platstaarten ("Laticauda") gerekend; dit is een groep van acht soorten die veel op elkaar lijken en allemaal rond Azië leven Platstaarten kunnen aangemerkt worden als in zee levend als het de voedselgewoonten betreft, ze vertoeven de rest van hun tijd op het land De 'echte' zeeslangen uit de onderfamilie Hydrophiinae zijn veel sterker aan het leven in zee aangepast Zeeslangen zijn permanente zeebewoners die zelfs hun jongen levend baren in de zee Ze hebben veel beter ontwikkelde zoutklieren zodat ze zeewater als drinkwater kunnen gebruiken De ringslangplatstaart heeft het grootste verspreidingsgebied van alle soorten platstaarten uit het geslacht "Laticauda" De soort komt voor in delen van zuidelijk en zuidoostelijk Azië, langs de kust van de Indische Oceaan aan de kust van China (Taiwan), <PERSOON>, Nieuw-<PERSOON>, Sri Lanka en Vietnam Daarnaast is de slang te vinden op de eilandengroepen Andamanen, Melanesië, Nicobaren, Polynesië, Vanuatu en de Salomonseilanden In Japan is de slang aangetroffen op de Riukiu-eilanden Daarnaast is de slang te vinden in delen van kustgebieden van Midden-Amerika en zuidelijk Noord-Amerika in de landen <PERSOON> Ten slotte komt de slang ook voor langs de kust van Australië (in de staten Nieuw-Zuid-Wales en Queensland), Nieuw-<LOCATIE>, de Fiji-eilanden en Nieuw-Caledonië Het dier is een bewoner van warme wateren, meer specifiek van mangroven en koraalriffen in kuststreken van tropische gebieden Op open zee wordt de slang alleen migrerend aangetroffen.
617
www
wordt tot het geslacht van de platstaarten ("Laticauda") gerekend; dit is een groep van acht soorten die veel op elkaar lijken en allemaal rond Azië leven Platstaarten kunnen aangemerkt worden als in zee levend als het de voedselgewoonten betreft, ze vertoeven de rest van hun tijd op het land De 'echte' zeeslangen uit de onderfamilie Hydrophiinae zijn veel sterker aan het leven in zee aangepast Zeeslangen zijn permanente zeebewoners die zelfs hun jongen levend baren in de zee Ze hebben veel beter ontwikkelde zoutklieren zodat ze zeewater als drinkwater kunnen gebruiken De ringslangplatstaart heeft het grootste verspreidingsgebied van alle soorten platstaarten uit het geslacht "Laticauda" De soort komt voor in delen van zuidelijk en zuidoostelijk Azië, langs de kust van de Indische Oceaan aan de kust van China (Taiwan), <PERSOON>, Nieuw-<PERSOON>, Sri Lanka en Vietnam Daarnaast is de slang te vinden op de eilandengroepen Andamanen, Melanesië, Nicobaren, Polynesië, Vanuatu en de Salomonseilanden In Japan is de slang aangetroffen op de Riukiu-eilanden Daarnaast is de slang te vinden in delen van kustgebieden van Midden-Amerika en zuidelijk Noord-Amerika in de landen <PERSOON> Ten slotte komt de slang ook voor langs de kust van Australië (in de staten Nieuw-Zuid-Wales en Queensland), Nieuw-<LOCATIE>, de Fiji-eilanden en Nieuw-Caledonië Het dier is een bewoner van warme wateren, meer specifiek van mangroven en koraalriffen in kuststreken van tropische gebieden Op open zee wordt de slang alleen migrerend aangetroffen Vaak worden planten, koralen en rotsspleten als schuilplaats gebruikt De slang kan landinwaarts tot op een hoogte van veertig meter boven zeeniveau worden gevonden De ringslangplatstaart heeft opvallende lichaamskleuren die ook bij andere soorten platstaarten voorkomen De kop is afgerond en heeft een overwegend zwarte kleur en er is een maskerachtige gele tekening aanwezig Met name de delen van de voorzijde van de kop zijn geel; de bovenzijde van de kop is voornamelijk zwart; de gele kleur loopt aan de dorsale zijde van de snuitpunt aan de voorzijde tot aan de voorzijde van de frontale schub De onderzijde van de kop is zwart en ook is er een zwarte oogstreep aanwezig die loopt van het oog tot in de nek Net als andere slangen zijn het patroon, de vorm en de aantallen van de schubben op het lichaam uniek voor de soort Vooral de schubben aan de kop verschillen per soort wat betreft de configuratie en die hebben ook bijna allemaal een aparte naam Aan de bovenzijde van de kop is de frontale schub gelegen, dit is de grootste schub van de kop en deze bedekt het grootste deel van de bovenzijde van de kop Achter de frontale schub zijn twee grote pariëtale schubben gelegen, die een niervormige contour hebben De ogen zijn rond en van gemiddelde grootte en de pupil is rond Aan de bovenzijde van het oog is een grote schub aanwezig, de supraoculaire ("supra" = boven, "oculair" = van het oog) schub.
543
www
en rotsspleten als schuilplaats gebruikt De slang kan landinwaarts tot op een hoogte van veertig meter boven zeeniveau worden gevonden De ringslangplatstaart heeft opvallende lichaamskleuren die ook bij andere soorten platstaarten voorkomen De kop is afgerond en heeft een overwegend zwarte kleur en er is een maskerachtige gele tekening aanwezig Met name de delen van de voorzijde van de kop zijn geel; de bovenzijde van de kop is voornamelijk zwart; de gele kleur loopt aan de dorsale zijde van de snuitpunt aan de voorzijde tot aan de voorzijde van de frontale schub De onderzijde van de kop is zwart en ook is er een zwarte oogstreep aanwezig die loopt van het oog tot in de nek Net als andere slangen zijn het patroon, de vorm en de aantallen van de schubben op het lichaam uniek voor de soort Vooral de schubben aan de kop verschillen per soort wat betreft de configuratie en die hebben ook bijna allemaal een aparte naam Aan de bovenzijde van de kop is de frontale schub gelegen, dit is de grootste schub van de kop en deze bedekt het grootste deel van de bovenzijde van de kop Achter de frontale schub zijn twee grote pariëtale schubben gelegen, die een niervormige contour hebben De ogen zijn rond en van gemiddelde grootte en de pupil is rond Aan de bovenzijde van het oog is een grote schub aanwezig, de supraoculaire ("supra" = boven, "oculair" = van het oog) schub Achter het oog zijn twee postoculaire ("post" = achter) schubben gepositioneerd De neusgaten bevinden zich aan de zijkant van de kop Ze hebben een ventielachtig klepje zodat zeewater niet zomaar binnen kan dringen Ieder neusgat is gelegen in een nasale schub Tussen de nasale schubben aan weerszijden van de kop zijn twee Internasale schubben ("inter" = tussen) aanwezig Achter de internasalen is vaak een ongedeelde schub gelegen Dit is een verschil met de kop van gewone platstaart ("Laticauda laticaudata"), die nooit een dergelijke 'extra' schub heeft De rostrale schub ("rostrum" = snuit) is de voorste schub van de bovenkaak, de schub is precies boven de mondopening gelegen De rostrale schub is ongedeeld en bestaat uit een enkele plaat De rostrale schub is bij deze soort hoger dan zij breed is Aan de onderkaak is de mentale schub aanwezig aan de voorzijde Achter het rostrum (aan de bovenzijde ) zijn de bovenlipschubben of supralabiale schubben gelegen De derde en vierde supralabiale schub vormen een deel van de rand om het oog De ringslangplatstaart heeft zeven tot acht supralabialen De schubben aan de onderste mondrand worden de onderlipschubben of infralabiale schubben genoemd, dit zijn er altijd vijf Een belangrijke aanpassing van de kop zijn twee zoutklieren die dienen om overtollig zout af te voeren Deze zoutklieren zijn onder de tong van de slang gelegen De tong is gevorkt en wordt gebruikt om geurdeeltjes te analyseren.
518
www
zijn twee postoculaire ("post" = achter) schubben gepositioneerd De neusgaten bevinden zich aan de zijkant van de kop Ze hebben een ventielachtig klepje zodat zeewater niet zomaar binnen kan dringen Ieder neusgat is gelegen in een nasale schub Tussen de nasale schubben aan weerszijden van de kop zijn twee Internasale schubben ("inter" = tussen) aanwezig Achter de internasalen is vaak een ongedeelde schub gelegen Dit is een verschil met de kop van gewone platstaart ("Laticauda laticaudata"), die nooit een dergelijke 'extra' schub heeft De rostrale schub ("rostrum" = snuit) is de voorste schub van de bovenkaak, de schub is precies boven de mondopening gelegen De rostrale schub is ongedeeld en bestaat uit een enkele plaat De rostrale schub is bij deze soort hoger dan zij breed is Aan de onderkaak is de mentale schub aanwezig aan de voorzijde Achter het rostrum (aan de bovenzijde ) zijn de bovenlipschubben of supralabiale schubben gelegen De derde en vierde supralabiale schub vormen een deel van de rand om het oog De ringslangplatstaart heeft zeven tot acht supralabialen De schubben aan de onderste mondrand worden de onderlipschubben of infralabiale schubben genoemd, dit zijn er altijd vijf Een belangrijke aanpassing van de kop zijn twee zoutklieren die dienen om overtollig zout af te voeren Deze zoutklieren zijn onder de tong van de slang gelegen De tong is gevorkt en wordt gebruikt om geurdeeltjes te analyseren De ringslangplatstaart heeft een vrijwel cilindrisch lichaam dat in doorsnede nagenoeg rond is Dit in tegenstelling tot de meeste slangen, die een duidelijk afgeplat lichaam hebben De huid van deze slang is grijsblauw met zwarte dwarsbanden De dwarsbanden worden nauwer naar de buikzijde toe en lopen vaak door over de buikzijde Sommige banden of zelfs alle banden kunnen aan de buikzijde ook onderbroken zijn De huid heeft nooit een zigzagpatroon van banden zoals bij andere slangen bekend is De kleur van de buikzijde is verder geelachtig De mannetjes bereiken een lichaamslengte tot ## centimeter waarvan zo'n ## cm bestaat uit de staart De vrouwtjes worden aanzienlijk groter, tot #,## meter waarvan ongeveer ##,# cm bestaat uit de staart Uitschieters kunnen nog langer worden tot twee meter en het allerlangste bekende exemplaar had een lengte van #,# meter Mannetjes wegen ongeveer ### gram, de vrouwtjes kunnen drie keer zo zwaar worden, tot ### gram De slang heeft meerdere rijen schubben aan de rug, de dorsale schubben, en een enkele rij schubben aan de buik, de ventrale schubben Op het midden van het lichaam zijn ## tot ## dorsale schubbenrijen in de lengte gelegen, heel zelden ook ## rijen De gewone platstaart ("Laticada laticaudata") heeft een vast aantal van negentien rijen en is hieraan te onderscheiden De dorsale schubben van de slang zijn glad, ze dragen geen kielen De schubben overlappen elkaar deels zodat ze een stevig pantser vormen.
536
www
in doorsnede nagenoeg rond is Dit in tegenstelling tot de meeste slangen, die een duidelijk afgeplat lichaam hebben De huid van deze slang is grijsblauw met zwarte dwarsbanden De dwarsbanden worden nauwer naar de buikzijde toe en lopen vaak door over de buikzijde Sommige banden of zelfs alle banden kunnen aan de buikzijde ook onderbroken zijn De huid heeft nooit een zigzagpatroon van banden zoals bij andere slangen bekend is De kleur van de buikzijde is verder geelachtig De mannetjes bereiken een lichaamslengte tot ## centimeter waarvan zo'n ## cm bestaat uit de staart De vrouwtjes worden aanzienlijk groter, tot #,## meter waarvan ongeveer ##,# cm bestaat uit de staart Uitschieters kunnen nog langer worden tot twee meter en het allerlangste bekende exemplaar had een lengte van #,# meter Mannetjes wegen ongeveer ### gram, de vrouwtjes kunnen drie keer zo zwaar worden, tot ### gram De slang heeft meerdere rijen schubben aan de rug, de dorsale schubben, en een enkele rij schubben aan de buik, de ventrale schubben Op het midden van het lichaam zijn ## tot ## dorsale schubbenrijen in de lengte gelegen, heel zelden ook ## rijen De gewone platstaart ("Laticada laticaudata") heeft een vast aantal van negentien rijen en is hieraan te onderscheiden De dorsale schubben van de slang zijn glad, ze dragen geen kielen De schubben overlappen elkaar deels zodat ze een stevig pantser vormen Ze zijn rechthoekig en vier keer zo breed als lang De ringslangplatstaart heeft ### tot ### buikschubben, van de keel tot aan de cloaca waar de staart begint De slang heeft een afgeplatte, peddelvormige staart Deze wordt gebruikt om het lichaam voort te stuwen en dient ook om de bewegingsrichting te bepalen, het is dus een soort roer De staartpunt is geheel zwart op het uiteinde na, hier is een gele band aanwezig Omdat ook de voorzijde van de kop geel is lijken de kop en staart op elkaar De ringslangplatstaart maakt hiervan gebruik door vijanden met de staartpunt te misleiden; zie ook onder het kopje vijanden en verdediging Vanaf de bovenzijde is moeilijk te zien waar het lichaam ophoudt en de staart begint, maar aan de onderzijde is dit makkelijk af te lezen aan de positie van de cloaca De cloaca is een lichaamsopening die gebruikt wordt voor de paring en ook om zich te ontlasten De cloacaopening wordt beschermd door een plaat die de anaalplaat wordt genoemd Bij de ringslangplatstaart is de anaalplaat gespleten en bestaat dus uit twee delen Achter de cloaca zijn de caudale schubben gelegen, de schubben aan de onderzijde van de staart Bij de mannetjes is er een rij van ## tot ## schubben aanwezig en bij de vrouwtjes zijn dit er ## tot ## Mannetjes hebben net als andere slangen een hemipenis waarmee de slang aan beide zijden contact kan maken met de cloaca van het vrouwtje.
537
www
De ringslangplatstaart heeft ### tot ### buikschubben, van de keel tot aan de cloaca waar de staart begint De slang heeft een afgeplatte, peddelvormige staart Deze wordt gebruikt om het lichaam voort te stuwen en dient ook om de bewegingsrichting te bepalen, het is dus een soort roer De staartpunt is geheel zwart op het uiteinde na, hier is een gele band aanwezig Omdat ook de voorzijde van de kop geel is lijken de kop en staart op elkaar De ringslangplatstaart maakt hiervan gebruik door vijanden met de staartpunt te misleiden; zie ook onder het kopje vijanden en verdediging Vanaf de bovenzijde is moeilijk te zien waar het lichaam ophoudt en de staart begint, maar aan de onderzijde is dit makkelijk af te lezen aan de positie van de cloaca De cloaca is een lichaamsopening die gebruikt wordt voor de paring en ook om zich te ontlasten De cloacaopening wordt beschermd door een plaat die de anaalplaat wordt genoemd Bij de ringslangplatstaart is de anaalplaat gespleten en bestaat dus uit twee delen Achter de cloaca zijn de caudale schubben gelegen, de schubben aan de onderzijde van de staart Bij de mannetjes is er een rij van ## tot ## schubben aanwezig en bij de vrouwtjes zijn dit er ## tot ## Mannetjes hebben net als andere slangen een hemipenis waarmee de slang aan beide zijden contact kan maken met de cloaca van het vrouwtje De penis is bezet met kleine, korte en langere stekeltjes die dienen om de penis te ankeren tijdens de eigenlijke copulatie De basis van de penis bevat langere en dunnere stekels dan het laatste deel en de stekels zijn hier bovendien verder uit elkaar gelegen Aan het uiteinde van de hemipenis zijn de stekels relatief kort en dik en daarnaast ook talrijker De ringslangplatstaart kan met name verward worden met soorten uit het geslacht platstaarten, waartoe de slang zelf ook behoort Van alle platstaarten is de ringslangplatstaart de grootste soort Veel andere soorten hebben een aanzienlijk kleiner verspreidingsgebied, zoals "Laticauda guineai", die alleen in het uiterste zuidwesten van de kust van Papoea-Nieuw-Guinea voorkomt De soort "Laticauda crockeri" wordt exclusief gevonden op de Salomonseilanden, en dan alleen op het eiland Rennell "Laticauda saintgironsi" komt voor op Nieuw-Caledonië en de nabijgelegen Loyaliteitseilanden Deze laatste soort is daarnaast duidelijk te herkennen aan de gele tot oranjerode lichaamskleur in plaats van de grijsblauwe kleur die bij veel andere soorten voorkomt De ringslangplatstaart is ook de grootste soort, de gewone platstaart ("Laticauda laticaudata") bereikt een lengte van ## tot ### cm Exemplaren van "Laticauda crockeri" blijven met ## tot ## cm nog aanzienlijk kleiner Sommige zeeslangen hebben ook een blauw-wit met zwarte bandering op het lichaam, zoals soorten uit het geslacht roerstaartzeeslangen ("Hydrophis") Deze soorten zijn gemakkelijk te onderscheiden doordat de rij buikschubben ongeveer net zo breed is als de rijen dorsale schubben De wrattenslang "Acrochordus granulatus" lijkt enigszins op de ringslangplatstaart vanwege de zwarte strepen op het lichaam.
550
www
stekeltjes die dienen om de penis te ankeren tijdens de eigenlijke copulatie De basis van de penis bevat langere en dunnere stekels dan het laatste deel en de stekels zijn hier bovendien verder uit elkaar gelegen Aan het uiteinde van de hemipenis zijn de stekels relatief kort en dik en daarnaast ook talrijker De ringslangplatstaart kan met name verward worden met soorten uit het geslacht platstaarten, waartoe de slang zelf ook behoort Van alle platstaarten is de ringslangplatstaart de grootste soort Veel andere soorten hebben een aanzienlijk kleiner verspreidingsgebied, zoals "Laticauda guineai", die alleen in het uiterste zuidwesten van de kust van Papoea-Nieuw-Guinea voorkomt De soort "Laticauda crockeri" wordt exclusief gevonden op de Salomonseilanden, en dan alleen op het eiland Rennell "Laticauda saintgironsi" komt voor op Nieuw-Caledonië en de nabijgelegen Loyaliteitseilanden Deze laatste soort is daarnaast duidelijk te herkennen aan de gele tot oranjerode lichaamskleur in plaats van de grijsblauwe kleur die bij veel andere soorten voorkomt De ringslangplatstaart is ook de grootste soort, de gewone platstaart ("Laticauda laticaudata") bereikt een lengte van ## tot ### cm Exemplaren van "Laticauda crockeri" blijven met ## tot ## cm nog aanzienlijk kleiner Sommige zeeslangen hebben ook een blauw-wit met zwarte bandering op het lichaam, zoals soorten uit het geslacht roerstaartzeeslangen ("Hydrophis") Deze soorten zijn gemakkelijk te onderscheiden doordat de rij buikschubben ongeveer net zo breed is als de rijen dorsale schubben De wrattenslang "Acrochordus granulatus" lijkt enigszins op de ringslangplatstaart vanwege de zwarte strepen op het lichaam Ook de geringde slangaal, die tot de palingachtigen behoort, lijkt door het langgerekte lichaam en de duidelijke zwart-witte banden sterk op een slang uit het geslacht van de platstaarten Dit is waarschijnlijk een vorm van mimicry De paling is te onderscheiden door een duidelijke kam over de gehele bovenzijde die bij in zee levende slangen nooit voorkomt De slang is zowel overdag als 's nachts actief, maar foerageert meestal 's nachts De ringslangplatstaart heeft een amfibische levenswijze; de slang leeft deels op het land en deels in de zee Hoewel de slang niet vaak klimt, kan het dier ook in bomen worden aangetroffen De ringslangplatstaart komt op het land vaak voor op dezelfde stranden als de gewone platstaart ("Laticauda laticaudata") De slang is een goede zwemmer, door het lichaam te kronkelen komt de slang vooruit De staartpunt wordt bij het zwemmen gebruikt bij de voortstuwing en als roer In de zee schuilt en jaagt de slang vaak in koraalriffen en langs kusten met mangrovebossen tussen de koralen en planten Op het land kruipt de slang op eenzelfde manier als andere slangen Als de ondergrond bestaat uit los materiaal, waar de slang moeilijk grip op krijgt, kan de ringslangplatstaart zich daarop voortbewegen door te side-winden, zoals bekend is van woestijnbewonende slangen De ringslangplatstaart is eierleggend en zowel de eigenlijke paring als de afzet van de eieren vindt plaats op het land Ook om te drinken moeten de slangen aan land gaan.
542
www
Ook de geringde slangaal, die tot de palingachtigen behoort, lijkt door het langgerekte lichaam en de duidelijke zwart-witte banden sterk op een slang uit het geslacht van de platstaarten Dit is waarschijnlijk een vorm van mimicry De paling is te onderscheiden door een duidelijke kam over de gehele bovenzijde die bij in zee levende slangen nooit voorkomt De slang is zowel overdag als 's nachts actief, maar foerageert meestal 's nachts De ringslangplatstaart heeft een amfibische levenswijze; de slang leeft deels op het land en deels in de zee Hoewel de slang niet vaak klimt, kan het dier ook in bomen worden aangetroffen De ringslangplatstaart komt op het land vaak voor op dezelfde stranden als de gewone platstaart ("Laticauda laticaudata") De slang is een goede zwemmer, door het lichaam te kronkelen komt de slang vooruit De staartpunt wordt bij het zwemmen gebruikt bij de voortstuwing en als roer In de zee schuilt en jaagt de slang vaak in koraalriffen en langs kusten met mangrovebossen tussen de koralen en planten Op het land kruipt de slang op eenzelfde manier als andere slangen Als de ondergrond bestaat uit los materiaal, waar de slang moeilijk grip op krijgt, kan de ringslangplatstaart zich daarop voortbewegen door te side-winden, zoals bekend is van woestijnbewonende slangen De ringslangplatstaart is eierleggend en zowel de eigenlijke paring als de afzet van de eieren vindt plaats op het land Ook om te drinken moeten de slangen aan land gaan De slang neemt overdag vaak een zonnebad door op rotsen, stranden of op mangroven te kruipen Een andere reden waarom de slang aan land gaat is om te vervellen Voorafgaand aan de vervelling is de slang kwetsbaarder omdat het gezichtsvermogen vermindert Het dier zoekt daarom een beschutte plaats op het land op tot na de vervelling De slang brengt meer dan de helft van zijn tijd door in de zee Hier wordt naar voedsel gezocht en ook migreert de slang jaarlijks van het voedselgebied naar de voortplantingswateren, en weer terug Het voedsel bestaat uit in het water levende gewervelde dieren De slang eet alleen vissen en de prooi bestaat vrijwel altijd uit palingachtigen (Anguilliformes) Aangezien de slang in zee leeft worden alleen zeebewonende palingen gegeten, zoals soorten uit de familie van de murenen (Muraenidae), zeepalingen (Congridae) en slangalen (Ophichthidae) en niet de bekendere zoetwaterpaling Uit onderzoek naar de maaginhoud van de slang blijkt dat een klein deel van het voedsel bestaat uit andere vissen, zoals hagedisvissen (familie Synodontidae) en koraaljuffertjes (familie Pomacentridae) De prooi wordt in het water opgespoord en vervolgens met de bek gegrepen waarbij gif wordt geïnjecteerd door de giftanden Vaak wacht de slang met het prooidier in zijn bek tot deze verdoofd is en verstijft Het komt ook wel voor dat de slang zijn prooi laat gaan en het lijk korte tijd later opspoort, als het gif zijn werk heeft gedaan.
512
www
slang neemt overdag vaak een zonnebad door op rotsen, stranden of op mangroven te kruipen Een andere reden waarom de slang aan land gaat is om te vervellen Voorafgaand aan de vervelling is de slang kwetsbaarder omdat het gezichtsvermogen vermindert Het dier zoekt daarom een beschutte plaats op het land op tot na de vervelling De slang brengt meer dan de helft van zijn tijd door in de zee Hier wordt naar voedsel gezocht en ook migreert de slang jaarlijks van het voedselgebied naar de voortplantingswateren, en weer terug Het voedsel bestaat uit in het water levende gewervelde dieren De slang eet alleen vissen en de prooi bestaat vrijwel altijd uit palingachtigen (Anguilliformes) Aangezien de slang in zee leeft worden alleen zeebewonende palingen gegeten, zoals soorten uit de familie van de murenen (Muraenidae), zeepalingen (Congridae) en slangalen (Ophichthidae) en niet de bekendere zoetwaterpaling Uit onderzoek naar de maaginhoud van de slang blijkt dat een klein deel van het voedsel bestaat uit andere vissen, zoals hagedisvissen (familie Synodontidae) en koraaljuffertjes (familie Pomacentridae) De prooi wordt in het water opgespoord en vervolgens met de bek gegrepen waarbij gif wordt geïnjecteerd door de giftanden Vaak wacht de slang met het prooidier in zijn bek tot deze verdoofd is en verstijft Het komt ook wel voor dat de slang zijn prooi laat gaan en het lijk korte tijd later opspoort, als het gif zijn werk heeft gedaan Een buitgemaakte prooi wordt altijd in één keer doorgeslikt Een foeragerende ringslangplatstaart kan worden aangetroffen tot ### meter onder het wateroppervlak Veel exemplaren duiken echter nooit dieper dan ## meter en de meeste dieren komen niet verder dan ## meter Het zijn vaak de grotere vrouwtjes die dieper kunnen duiken, hierdoor kunnen ze ook de wat grotere palingen buitmaken zoals congeralen Een bijkomend voordeel hiervan is dat voedselconcurrentie met mannetjes voorkomen wordt; deze zijn kleiner en duiken minder diep zodat kleinere palingen worden gegeten zoals murenen De slang kan ongeveer een half uur zonder atmosferische lucht In de regel wordt echter elke vijf minuten het wateroppervlak opgezocht om te ademen Een aanpassing aan het vele duiken is de sacculaire long, dit is een verlengd deel van de long dat dient om meer lucht op te slaan in het lichaam tijdens het duiken Hierdoor kan de slang langer onder water blijven De ringslangplatstaart leeft op sommige eilanden vaak samen met de "Laticauda crockeri", bijvoorbeeld op het eiland Rennell, behorend tot de Salomonseilanden De twee slangen hebben een andere voedselkeuze; de ringslangplatstaart leeft van palingen terwijl "Laticauda crockeri" voornamelijk slaapgrondels (familie Eleotridae) eet Overdag neemt de slang een zonnebad op het land, wat de spijsvertering bevordert Daarnaast is de slang in het water erg langzaam nadat een prooidier is opgegeten Het dier is dan kwetsbaar voor vijanden en schuilt op het land tot het voedsel is verteerd Belangrijke vijanden zijn haaien en sommige vogels.
518
www
Een foeragerende ringslangplatstaart kan worden aangetroffen tot ### meter onder het wateroppervlak Veel exemplaren duiken echter nooit dieper dan ## meter en de meeste dieren komen niet verder dan ## meter Het zijn vaak de grotere vrouwtjes die dieper kunnen duiken, hierdoor kunnen ze ook de wat grotere palingen buitmaken zoals congeralen Een bijkomend voordeel hiervan is dat voedselconcurrentie met mannetjes voorkomen wordt; deze zijn kleiner en duiken minder diep zodat kleinere palingen worden gegeten zoals murenen De slang kan ongeveer een half uur zonder atmosferische lucht In de regel wordt echter elke vijf minuten het wateroppervlak opgezocht om te ademen Een aanpassing aan het vele duiken is de sacculaire long, dit is een verlengd deel van de long dat dient om meer lucht op te slaan in het lichaam tijdens het duiken Hierdoor kan de slang langer onder water blijven De ringslangplatstaart leeft op sommige eilanden vaak samen met de "Laticauda crockeri", bijvoorbeeld op het eiland Rennell, behorend tot de Salomonseilanden De twee slangen hebben een andere voedselkeuze; de ringslangplatstaart leeft van palingen terwijl "Laticauda crockeri" voornamelijk slaapgrondels (familie Eleotridae) eet Overdag neemt de slang een zonnebad op het land, wat de spijsvertering bevordert Daarnaast is de slang in het water erg langzaam nadat een prooidier is opgegeten Het dier is dan kwetsbaar voor vijanden en schuilt op het land tot het voedsel is verteerd Belangrijke vijanden zijn haaien en sommige vogels Roofvogels die regelmatig een ringslangplatstaart eten zijn de Brahmaanse wouw ("Haliastur indus") en de witbuikzeearend ("Haliaeetus leucogaster") Kleinere exemplaren van de slang worden soms buitgemaakt door zwemkrabben (familie Portunidae), die de slang met hun scharen doden De belangrijkste verdediging van de ringslangplatstaart is het opvallende patroon, dat aangeeft dat de slang gevaarlijk of onsmakelijk is Een dergelijke afschrikwekkende kleur wordt wel een aposematische kleuring genoemd Met name tijdens het zoeken naar voedsel is de slang kwetsbaar voor aanvallen van haaien, omdat de kop dan tussen de koralen zit en de staart aan de achterzijde zichtbaar is De ringslangplatstaart heeft een staartuiteinde dat wat lijkt op de kop de staart is zwart met een gele band De staart kan ook wat gedraaid worden zodat deze minder plat lijkt Hierdoor lijkt de staartpunt op de kop van de slang Predatoren vallen liever de kwetsbare staart aan om een beet te voorkomen en raken hierdoor verward Als de slang al zwemmend een vijand ziet naderen wordt een complexer gedrag vertoond De slang zwemt dan achteruit, houdt de kop stil en beweegt de staartpunt heen en weer Ook dit gedrag dient om verwarring te veroorzaken bij vijanden Een dergelijke aanpassing waarbij een lichaamsdeel op een ander lichaamsdeel lijkt, wordt wel mimicry genoemd Mimicry is ook bekend van andere slangen en hagedissen maar komt meestal voor bij niet-giftige soorten die giftige soorten imiteren om vijanden te misleiden Bij giftige soorten komt mimicry minder vaak voor.
511
www
wouw ("Haliastur indus") en de witbuikzeearend ("Haliaeetus leucogaster") Kleinere exemplaren van de slang worden soms buitgemaakt door zwemkrabben (familie Portunidae), die de slang met hun scharen doden De belangrijkste verdediging van de ringslangplatstaart is het opvallende patroon, dat aangeeft dat de slang gevaarlijk of onsmakelijk is Een dergelijke afschrikwekkende kleur wordt wel een aposematische kleuring genoemd Met name tijdens het zoeken naar voedsel is de slang kwetsbaar voor aanvallen van haaien, omdat de kop dan tussen de koralen zit en de staart aan de achterzijde zichtbaar is De ringslangplatstaart heeft een staartuiteinde dat wat lijkt op de kop de staart is zwart met een gele band De staart kan ook wat gedraaid worden zodat deze minder plat lijkt Hierdoor lijkt de staartpunt op de kop van de slang Predatoren vallen liever de kwetsbare staart aan om een beet te voorkomen en raken hierdoor verward Als de slang al zwemmend een vijand ziet naderen wordt een complexer gedrag vertoond De slang zwemt dan achteruit, houdt de kop stil en beweegt de staartpunt heen en weer Ook dit gedrag dient om verwarring te veroorzaken bij vijanden Een dergelijke aanpassing waarbij een lichaamsdeel op een ander lichaamsdeel lijkt, wordt wel mimicry genoemd Mimicry is ook bekend van andere slangen en hagedissen maar komt meestal voor bij niet-giftige soorten die giftige soorten imiteren om vijanden te misleiden Bij giftige soorten komt mimicry minder vaak voor De meeste parasieten die op of in de slang worden gevonden zijn mariene soorten, maar ook typische landbewoners kunnen zich manifesteren op de slang Ook teken die op het land leven worden aangetroffen op de huid van de slang Bij exemplaren die in het noorden werden gevonden bleek dat ze geïnfesteerd waren door vele teken Het is niet bekend hoe de teken, die tot de landbewonende spinachtigen behoren, kunnen ademen als de slang zich onder water bevindt In de slang zijn verschillende endoparasieten aangetroffen, dit zijn parasieten die binnenin het lichaam leven en niet op de huid Er is vooral sprake van parasitaire mijten, die zich nestelen in de luchtpijp en de longzak van de slang Daarnaast werden andere parasieten gevonden zoals nematoden, zuigwormen en lintwormen De ringslangplatstaart is niet agressief en bijt zelden Alleen als het dier wordt aangevallen of opgepakt vertoont het agressief gedrag Bij een beet wordt slechts een kleine hoeveelheid gif ingespoten De slang draagt echter een zeer potent vergif dat fataal kan zijn voor mensen Van de ringslangplatstaart zijn nog geen geregistreerde dodelijke gevallen bekend bij mensen Het tegengif van deze slang werd in de jaren zestig alleen in het Duitse Naturmuseum Senckenberg bewaard In het grote verspreidingsgebied is de duur van de voortplantingstijd niet overal hetzelfde Op de Filipijnen kunnen de slangen zich het gehele jaar door voortplanten In andere delen echter, zoals op Fiji, planten de slangen zich alleen voort in het natte seizoen van september tot december.
503
www
slang worden gevonden zijn mariene soorten, maar ook typische landbewoners kunnen zich manifesteren op de slang Ook teken die op het land leven worden aangetroffen op de huid van de slang Bij exemplaren die in het noorden werden gevonden bleek dat ze geïnfesteerd waren door vele teken Het is niet bekend hoe de teken, die tot de landbewonende spinachtigen behoren, kunnen ademen als de slang zich onder water bevindt In de slang zijn verschillende endoparasieten aangetroffen, dit zijn parasieten die binnenin het lichaam leven en niet op de huid Er is vooral sprake van parasitaire mijten, die zich nestelen in de luchtpijp en de longzak van de slang Daarnaast werden andere parasieten gevonden zoals nematoden, zuigwormen en lintwormen De ringslangplatstaart is niet agressief en bijt zelden Alleen als het dier wordt aangevallen of opgepakt vertoont het agressief gedrag Bij een beet wordt slechts een kleine hoeveelheid gif ingespoten De slang draagt echter een zeer potent vergif dat fataal kan zijn voor mensen Van de ringslangplatstaart zijn nog geen geregistreerde dodelijke gevallen bekend bij mensen Het tegengif van deze slang werd in de jaren zestig alleen in het Duitse Naturmuseum Senckenberg bewaard In het grote verspreidingsgebied is de duur van de voortplantingstijd niet overal hetzelfde Op de Filipijnen kunnen de slangen zich het gehele jaar door voortplanten In andere delen echter, zoals op Fiji, planten de slangen zich alleen voort in het natte seizoen van september tot december Ze verzamelen zich in de diepere wateren buiten de kust, soms in grote aantallen De mannetjes trekken eerst naar de ondiepe voortplantingswateren aan de kust, waar ze de vrouwtjes opwachten Een passerend vrouwtje wordt het hof gemaakt; het mannetje achtervolgt haar en wrijft met zijn kop over haar rug Vaak zijn er meerdere mannetjes die een vrouwtje achternazitten Als er één succesvol is, druipen de andere mannetjes af en gaan die op zoek naar een ander vrouwtje De mannetjes vechten nooit met elkaar, in tegenstelling tot veel andere slangen waarbij de mannetjes elkaar juist fel bestrijden De mannetjes en vrouwtjes komen aan land om te paren en kunnen op enige afstand van het water worden aangetroffen Aan land schuilt de slang onder rotsen, in spleten, onder houtblokken of droog koraal en in holtes onder de grond De slang gaat ook aan land om van de ene naar de andere toegang tot de zee te trekken, waarbij grote afstanden kunnen worden afgelegd De meeste exemplaren die op het land verblijven trekken naar andere wateren Op het land vertoevende exemplaren zijn schuw en jagen nooit op prooien De ringslangplatstaart is een eierleggende soort; per jaar worden gemiddeld zes tot achttien eieren afgezet Het aantal eieren verschilt echter per regio; in Fiji worden ongeveer vier tot tien eieren per legsel afgezet en in Nieuw-Caledonië varieert het aantal van veertien tot twintig De eieren worden afgezet in rotsspleten boven de vloedlijn zodat ze niet overstromen.
503
www
zich in de diepere wateren buiten de kust, soms in grote aantallen De mannetjes trekken eerst naar de ondiepe voortplantingswateren aan de kust, waar ze de vrouwtjes opwachten Een passerend vrouwtje wordt het hof gemaakt; het mannetje achtervolgt haar en wrijft met zijn kop over haar rug Vaak zijn er meerdere mannetjes die een vrouwtje achternazitten Als er één succesvol is, druipen de andere mannetjes af en gaan die op zoek naar een ander vrouwtje De mannetjes vechten nooit met elkaar, in tegenstelling tot veel andere slangen waarbij de mannetjes elkaar juist fel bestrijden De mannetjes en vrouwtjes komen aan land om te paren en kunnen op enige afstand van het water worden aangetroffen Aan land schuilt de slang onder rotsen, in spleten, onder houtblokken of droog koraal en in holtes onder de grond De slang gaat ook aan land om van de ene naar de andere toegang tot de zee te trekken, waarbij grote afstanden kunnen worden afgelegd De meeste exemplaren die op het land verblijven trekken naar andere wateren Op het land vertoevende exemplaren zijn schuw en jagen nooit op prooien De ringslangplatstaart is een eierleggende soort; per jaar worden gemiddeld zes tot achttien eieren afgezet Het aantal eieren verschilt echter per regio; in Fiji worden ongeveer vier tot tien eieren per legsel afgezet en in Nieuw-Caledonië varieert het aantal van veertien tot twintig De eieren worden afgezet in rotsspleten boven de vloedlijn zodat ze niet overstromen Vaak gebruiken meerdere vrouwtjes dezelfde holte en dergelijke holten bevatten meestal ook eierschalen van voorgaande jaren Na ongeveer zestien tot twintig weken komen de eieren uit en verschijnen de juvenielen De jonge dieren lijken wat betreft lichaamsvorm en kleurpatroon van het begin af aan op de volwassenen, al zijn ze veel kleiner De kleuren van de juvenielen zijn helderder en sterker afgegrensd dan die van volwassen dieren De mannetjes zijn seksueel volwassen na anderhalf jaar en de vrouwtjes doen er gemiddeld iets langer over en zijn na twee jaar volwassen De slang wordt bedreigd door menselijke activiteiten, zoals het kappen van bossen en vervuiling van het milieu Een mogelijke bedreiging is klimaatverandering, die onder andere leidt tot verdroging De slang is afhankelijk van zoet of hooguit zeer licht brak water om te drinken Klimaatverandering kan ook leiden tot de afbraak van koraalriffen, die het foerageergebied vormen van de ringslangplatstaart Een belangrijke oorzaak van de achteruitgang van de populaties is het vangen van slangen voor consumptie In de handel in exotische dieren is de slang nooit populair geweest omdat het dier in gevangenschap niet in leven te houden is Het vlees wordt gegeten en de huid wordt verwerkt tot slangenleer Met name in Japan was slangenleer afkomstig van 'zeeslangen' vroeger erg populair In Aziatische landen worden ook de eieren van de slang verzameld voor consumptie Organen zoals de galblaas worden door de lokale bevolking gezien als heilzaam; het eten ervan zou onder andere het gezichtsvermogen verbeteren.
507
www
vrouwtjes dezelfde holte en dergelijke holten bevatten meestal ook eierschalen van voorgaande jaren Na ongeveer zestien tot twintig weken komen de eieren uit en verschijnen de juvenielen De jonge dieren lijken wat betreft lichaamsvorm en kleurpatroon van het begin af aan op de volwassenen, al zijn ze veel kleiner De kleuren van de juvenielen zijn helderder en sterker afgegrensd dan die van volwassen dieren De mannetjes zijn seksueel volwassen na anderhalf jaar en de vrouwtjes doen er gemiddeld iets langer over en zijn na twee jaar volwassen De slang wordt bedreigd door menselijke activiteiten, zoals het kappen van bossen en vervuiling van het milieu Een mogelijke bedreiging is klimaatverandering, die onder andere leidt tot verdroging De slang is afhankelijk van zoet of hooguit zeer licht brak water om te drinken Klimaatverandering kan ook leiden tot de afbraak van koraalriffen, die het foerageergebied vormen van de ringslangplatstaart Een belangrijke oorzaak van de achteruitgang van de populaties is het vangen van slangen voor consumptie In de handel in exotische dieren is de slang nooit populair geweest omdat het dier in gevangenschap niet in leven te houden is Het vlees wordt gegeten en de huid wordt verwerkt tot slangenleer Met name in Japan was slangenleer afkomstig van 'zeeslangen' vroeger erg populair In Aziatische landen worden ook de eieren van de slang verzameld voor consumptie Organen zoals de galblaas worden door de lokale bevolking gezien als heilzaam; het eten ervan zou onder andere het gezichtsvermogen verbeteren De ringslangplatstaart is samen met andere in zee levende slangen een toppredator binnen het ecosysteem De slang is populair bij duikers en speelt een belangrijke rol in het ecotoerisme van verschillende landen De ringslangplatstaart is niet schuw en kan gemakkelijk worden benaderd Het gif van slangen die behoren tot de koraalslangachtigen, waaronder deze soort, wordt onderzocht op mogelijke toepassingen in de geneeskunde Zuid-Amerikaanse koraalslang De Zuid-Amerikaanse koraalslang ("Micrurus lemniscatus") is een zeer giftige slang uit de familie koraalslangachtigen (Elapidae) De wetenschappelijke naam van de soort werd in ### als "Coluber lemniscatus" gepubliceerd door <PERSOON> Elk van de ongeveer ## soorten heeft zijn eigen kenmerkende tekening van contrasterende dwarsbanden, als waarschuwing voor predatoren, dat ze giftig zijn De lichaamslengte bedraagt ## tot ## cm Het voedsel van deze terrestrische, gravende slang bestaat hoofdzakelijk uit kleine hagedissen en vogels Deze soort komt voor in noordelijk en centraal Zuid-Amerika Er worden vijf ondersoorten onderscheiden, die verschillen in verspreidingsgebied en uiterlijke kenmerken Rode spuwende cobra De rode spuwende cobra ("Naja pallida") is een giftige slang uit de familie koraalslangachtigen (Elapidae) De soort werd voor het eerst wetenschappelijk beschreven door <PERSOON> in ### Oorspronkelijk werd de wetenschappelijke naam "Naja nigricollis var pallida" gebruikt Deze soort komt voor in Noord- en <PERSOON>-Afrika De huidskleur loopt uiteen van rood tot grijs, met een zwarte band rond de keel Het dier heeft een smalle kop De lichaamslengte bedraagt ## tot ### centimeter.
536
www
De ringslangplatstaart is samen met andere in zee levende slangen een toppredator binnen het ecosysteem De slang is populair bij duikers en speelt een belangrijke rol in het ecotoerisme van verschillende landen De ringslangplatstaart is niet schuw en kan gemakkelijk worden benaderd Het gif van slangen die behoren tot de koraalslangachtigen, waaronder deze soort, wordt onderzocht op mogelijke toepassingen in de geneeskunde Zuid-Amerikaanse koraalslang De Zuid-Amerikaanse koraalslang ("Micrurus lemniscatus") is een zeer giftige slang uit de familie koraalslangachtigen (Elapidae) De wetenschappelijke naam van de soort werd in ### als "Coluber lemniscatus" gepubliceerd door <PERSOON> Elk van de ongeveer ## soorten heeft zijn eigen kenmerkende tekening van contrasterende dwarsbanden, als waarschuwing voor predatoren, dat ze giftig zijn De lichaamslengte bedraagt ## tot ## cm Het voedsel van deze terrestrische, gravende slang bestaat hoofdzakelijk uit kleine hagedissen en vogels Deze soort komt voor in noordelijk en centraal Zuid-Amerika Er worden vijf ondersoorten onderscheiden, die verschillen in verspreidingsgebied en uiterlijke kenmerken Rode spuwende cobra De rode spuwende cobra ("Naja pallida") is een giftige slang uit de familie koraalslangachtigen (Elapidae) De soort werd voor het eerst wetenschappelijk beschreven door <PERSOON> in ### Oorspronkelijk werd de wetenschappelijke naam "Naja nigricollis var pallida" gebruikt Deze soort komt voor in Noord- en <PERSOON>-Afrika De huidskleur loopt uiteen van rood tot grijs, met een zwarte band rond de keel Het dier heeft een smalle kop De lichaamslengte bedraagt ## tot ### centimeter De rode spuwende cobra is ’s nachts en in de vroege ochtend actief Het legsel bestaat uit maximaal ## eieren, die in een kuil of tussen rottende planten worden afgezet Als de cobra bedreigd wordt, spuit hij via kleine openingen in zijn giftanden gifdruppels naar zijn belager Komt dit gif in de ogen terecht, dan kan dit blijvende oogschade en blindheid ten gevolge hebben Deze druppels zijn echter niet dodelijk <PERSOON>, <DATUM> is een Belgische psychotherapeute en schrijfster <PERSOON> studeerde verpleegkunde alvorens ze aan de opleiding integratieve psychotherapie begon <PERSOON> Hierbij specialiseerde ze zich in verlies en trauma In ### richtte ze in het UZ Gent het "koesterproject" op, waarbij kankerpatiënten thuisbegeleiding krijgen In ### begon ze een privépraktijk psychotherapie <PERSOON> Later, in ###, richtte ze de vzw "De Bleekweide" op <PERSOON>te Gent In het> voorjaar van ### kwam een documentairereeks over het <INSTELLING> op de zender Eén, die kritiek kreeg van de Belgische Federatie van <PERSOON> C is een mycotoxine geproduceerd door verschillende schimmels, voornamelijk uit het geslacht "Penicillium" Structureel gezien is het een derivaat van #,#-diketopiperazine De stof werd voor het eerst geïsoleerd uit "Penicillium roqueforti", een schimmel die wordt gebruikt voor onder andere <PERSOON> en andere blauwschimmelkazen Roquefortine C is een krachtig neurotoxine Alphonsinum.
556
www
De rode spuwende cobra is ’s nachts en in de vroege ochtend actief Het legsel bestaat uit maximaal ## eieren, die in een kuil of tussen rottende planten worden afgezet Als de cobra bedreigd wordt, spuit hij via kleine openingen in zijn giftanden gifdruppels naar zijn belager Komt dit gif in de ogen terecht, dan kan dit blijvende oogschade en blindheid ten gevolge hebben Deze druppels zijn echter niet dodelijk <PERSOON>, <DATUM> is een Belgische psychotherapeute en schrijfster <PERSOON> studeerde verpleegkunde alvorens ze aan de opleiding integratieve psychotherapie begon <PERSOON> Hierbij specialiseerde ze zich in verlies en trauma In ### richtte ze in het UZ Gent het "koesterproject" op, waarbij kankerpatiënten thuisbegeleiding krijgen In ### begon ze een privépraktijk psychotherapie <PERSOON> Later, in ###, richtte ze de vzw "De Bleekweide" op <PERSOON>te Gent In het> voorjaar van ### kwam een documentairereeks over het <INSTELLING> op de zender Eén, die kritiek kreeg van de Belgische Federatie van <PERSOON> C is een mycotoxine geproduceerd door verschillende schimmels, voornamelijk uit het geslacht "Penicillium" Structureel gezien is het een derivaat van #,#-diketopiperazine De stof werd voor het eerst geïsoleerd uit "Penicillium roqueforti", een schimmel die wordt gebruikt voor onder andere <PERSOON> en andere blauwschimmelkazen Roquefortine C is een krachtig neurotoxine Alphonsinum Deze chirurg was militair arts geweest tijdens verschillende oorlogen en is ook chirurg geweest van <PERSOON> III Het instrument heeft drie tanden en is specifiek bedoeld om kogels uit wonden te verwijderen de tanden openen en sluiten zich door het verschuiven van een ring <PERSOON> (<DATUM> – <DATUM> was een Schots legerarts en lijfarts van koning <PERSOON> III van het <PERSOON-##> Hij wordt "vader van de militaire medicijnkunst" genoemd, maar ook Ambroise Paré en <PERSOON-##> hebben die bijnaam <PERSOON-##> was de jongste zoon van <PERSOON-##>, #nd Baronet van Stichill te Roxburghshire (###–###) en zijn echtgenote Magdalen (overleden in december ###), dochter van Sir <PERSOON-##> Op <DATUM> trouwde hij met <PERSOON-##>, de tweede dochter van dokter <PERSOON-##> (###–###) <PERSOON-##>, de bedenker van de Bath <PERSOON-##> beschuiten Zijn echtgenote stierf een jaar later kinderloos Hij studeerde aan de Universiteit van St Andrews, Edinburgh University en Universiteit Leiden, waar hij in ### afstudeerde als dokter Hij was er goed bevriend met <PERSOON-##> en <PERSOON-##> en kreeg er les van <PERSOON-##> en <PERSOON-##> Hij vestigde zich als arts in Edinburgh en tussen ### en ### was hij tevens professor moraaltheologie aan Edinburgh University In ### werd hij de arts van <PERSOON-##> graaf Dalrymple, toentertijd bevelhebber van het Brits leger in <PERSOON-##>.
618
www
is ook chirurg geweest van <PERSOON> III Het instrument heeft drie tanden en is specifiek bedoeld om kogels uit wonden te verwijderen de tanden openen en sluiten zich door het verschuiven van een ring <PERSOON> (<DATUM> – <DATUM> was een Schots legerarts en lijfarts van koning <PERSOON> III van het<PERSOON> Hij wordt "vader van de militaire medicijnkunst" genoemd, maar ook Ambroise Paré en <PERSOON> hebben die bijnaam <PERSOON> was de jongste zoon van <PERSOON>, #nd Baronet van Stichill te Roxburghshire (###–###) en zijn echtgenote Magdalen (overleden in december ###), dochter van Sir <PERSOON> Op <DATUM> trouwde hij met <PERSOON>, de tweede dochter van dokter <PERSOON-##> (###–###) <PERSOON-##>, de bedenker van de Bath <PERSOON-##> beschuiten Zijn echtgenote stierf een jaar later kinderloos Hij studeerde aan de Universiteit van St Andrews, Edinburgh University en Universiteit Leiden, waar hij in ### afstudeerde als dokter Hij was er goed bevriend met <PERSOON-##> en <PERSOON-##> en kreeg er les van <PERSOON-##> en <PERSOON-##> Hij vestigde zich als arts in Edinburgh en tussen ### en ### was hij tevens professor moraaltheologie aan Edinburgh University In ### werd hij de arts van <PERSOON-##> graaf Dalrymple, toentertijd bevelhebber van het Brits leger in <PERSOON-##> De ziekenhuizen zouden beschouwd worden als neutraal terrein en werden door beide kampen in bescherming genomen De organisatie het <PERSOON-##>, zoals vastgelegd in de Geneefse Conventies, kwam tot ontwikkeling op basis van deze afspraken In ### benoemde prins <PERSOON-##> hem tot hoofdgeneesheer van de krijgsmacht in de Lage landen In ### vestigde hij zich in de straat Pall Mall in Londen, als arts van Van Cumberland Op <DATUM> werd <PERSOON> lijfarts van koning <PERSOON> III van het <PERSOON-##> Er is een monument in Westminster <PERSOON-##> ter nagedachtenis aan Pringle Toen hij overleed, stierf met hem ook zijn baronettentitel uit <PERSOON-##> Royal College of Physicians in Edinburgh kreeg na zijn dood zijn medisch archief in beheer, op voorwaarde dat de papieren nooit in druk zouden worden uitgegeven, er nooit uit geciteerd zou worden en nimmer het collegegebouw zouden verlaten De collectie bestaat uit tien volumes en wordt beschouwd als een van de meest waardevolle verzamelingen van historische informatie over de medische praktijken in achttiende-eeuws Europa Het onderwijsinstituut heeft die voorwaarden altijd geëerbiedigd Het gevolg was dat bijna niemand de collectie kon inzien Begin ##ste eeuw verzamelde een medewerker van het instituut geld om via de rechtbank af te dwingen dat de verzameling geopenbaard werd Op <DATUM> werd de kwestie door de rechtbank gehoord, waarop gevonnist werd dat de collectie ter inzage kon worden gelegd aan eenieder die het wilde inzien Léon <PERSOON-##>.
607
www
bescherming genomen De organisatie het <PERSOON>, zoals vastgelegd in de Geneefse Conventies, kwam tot ontwikkeling op basis van deze afspraken In ### benoemde prins <PERSOON> hem tot hoofdgeneesheer van de krijgsmacht in de Lage landen In ### vestigde hij zich in de straat Pall Mall in Londen, als arts van Van Cumberland Op <DATUM> werd <PERSOON> lijfarts van koning <PERSOON> III van het<PERSOON> Er is een monument in Westminster <PERSOON> ter nagedachtenis aan Pringle Toen hij overleed, stierf met hem ook zijn baronettentitel uit <PERSOON> Royal College of Physicians in Edinburgh kreeg na zijn dood zijn medisch archief in beheer, op voorwaarde dat de papieren nooit in druk zouden worden uitgegeven, er nooit uit geciteerd zou worden en nimmer het collegegebouw zouden verlaten De collectie bestaat uit tien volumes en wordt beschouwd als een van de meest waardevolle verzamelingen van historische informatie over de medische praktijken in achttiende-eeuws Europa Het onderwijsinstituut heeft die voorwaarden altijd geëerbiedigd Het gevolg was dat bijna niemand de collectie kon inzien Begin ##ste eeuw verzamelde een medewerker van het instituut geld om via de rechtbank af te dwingen dat de verzameling geopenbaard werd Op <DATUM> werd de kwestie door de rechtbank gehoord, waarop gevonnist werd dat de collectie ter inzage kon worden gelegd aan eenieder die het wilde inzien Léon <PERSOON> was een zoon van <PERSOON>, voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg in Oudenaarde en lid van het Nationaal Congres, en van <PERSOON-##> De Clercq Hij huwde met <PERSOON-##> (###-###), dochter van koopman en eigenaar van het <PERSOON-##> Hij ging er wonen en renoveerde het kasteel en het domein en liet in ### de <PERSOON-##>-Vrouw van Altijddurende Bijstand herbouwen in de neogotische stijl Gepromoveerd tot doctor in de geneeskunde, vestigde hij zich als arts in Oudenaarde In ### werd hij verkozen tot katholiek volksvertegenwoordiger voor het arrondissement Oudenaarde en vervulde dit mandaat tot in ### Hij was de grootvader van de politici Léon Thienpont en de overgrootvader van <PERSOON-##> Zijn kleindochter <PERSOON-##> was de laatste bewoner van het kasteel Ter Borcht, zij was in ### gehuwd met de latere burgemeester <PERSOON-##> Zijn broer <PERSOON-##> was burgemeester in Etikhove <PERSOON-##> DE <PERSOON-##> is een Amerikaanse multinational die biofarmaceutische producten op de markt brengt Amgen is 's werelds grootste onafhankelijke biotechnologische bedrijf Amgen heeft zijn hoofdzetel in Thousand Oaks (Californië) Het is de grootste werkgever van die stad en de op een na grootste van heel Ventura County, na de United States Navy Het bedrijf stelt ongeveer ## ### mensen te werk In ### werd driekwart van de totale omzet gerealiseerd in de Verenigde Staten.
562
www
Thienpont, voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg in Oudenaarde en lid van het Nationaal Congres, en van <PERSOON> De Clercq Hij huwde met <PERSOON> (###-###), dochter van koopman en eigenaar van het <PERSOON> Hij ging er wonen en renoveerde het kasteel en het domein en liet in ### de <PERSOON>-Vrouw van Altijddurende Bijstand herbouwen in de neogotische stijl Gepromoveerd tot doctor in de geneeskunde, vestigde hij zich als arts in Oudenaarde In ### werd hij verkozen tot katholiek volksvertegenwoordiger voor het arrondissement Oudenaarde en vervulde dit mandaat tot in ### Hij was de grootvader van de politici Léon Thienpont en de overgrootvader van <PERSOON> Zijn kleindochter <PERSOON> was de laatste bewoner van het kasteel Ter Borcht, zij was in ### gehuwd met de latere burgemeester <PERSOON> Zijn broer <PERSOON> was burgemeester in Etikhove <PERSOON> DE <PERSOON-##> is een Amerikaanse multinational die biofarmaceutische producten op de markt brengt Amgen is 's werelds grootste onafhankelijke biotechnologische bedrijf Amgen heeft zijn hoofdzetel in Thousand Oaks (Californië) Het is de grootste werkgever van die stad en de op een na grootste van heel Ventura County, na de United States Navy Het bedrijf stelt ongeveer ## ### mensen te werk In ### werd driekwart van de totale omzet gerealiseerd in de Verenigde Staten Tot de producten van het bedrijf horen Epogen, Aranesp, Enbrel, Kineret, Neulasta, Neupogen, Sensipar/Mimpara, Nplate, Vectibix, Prolia en Xgeva Het bedrijf werkt voor bepaalde zaken samen met andere bedrijven zoals Pfizer, GlaxoSmithKline, Takeda Pharmaceutical Company, Kyowa Hakko Kirin, Daiichi Sankyo en Array BioPharma AMGen (Applied Molecular Genetics Inc ) werd officieel opgericht op <DATUM> Op <DATUM> kreeg het bedrijf een notering op de NASDAQ aandelenbeurs Bij de introductie haalde het bedrijf zo'n US$ ## miljoen op ter financiering van de activiteiten Sinds begin september ### maakt het bedrijf deel uit van de <PERSOON-##> aandelenindex, het nam de plaats in van concurrent Pfizer Sinds ### sponsort <PERSOON-##>, een belangrijk wielerevenement in de Verenigde Staten De ronde heet daardoor officieel de "Amgen Tour of California" Behavioral and <PERSOON-##> and <PERSOON-##> is een internationaal, aan collegiale toetsing onderworpen wetenschappelijk tijdschrift op het gebied van de gedragswetenschap en de neurologie De naam wordt in literatuurverwijzingen meestal afgekort tot "Behav <PERSOON-##> Sci " Het wordt uitgegeven door Cambridge University Press en verschijnt tweemaandelijks Het eerste nummer verscheen in ### Appetite Appetite is een internationaal, aan collegiale toetsing onderworpen wetenschappelijk tijdschrift op het gebied van de gedragswetenschap en de voedingsleer Het wordt uitgegeven door Elsevier en verschijnt tweemaandelijks Het eerste nummer verscheen in ### <PERSOON-##> (Leiden).
561
www
Epogen, Aranesp, Enbrel, Kineret, Neulasta, Neupogen, Sensipar/Mimpara, Nplate, Vectibix, Prolia en Xgeva Het bedrijf werkt voor bepaalde zaken samen met andere bedrijven zoals Pfizer, GlaxoSmithKline, Takeda Pharmaceutical Company, Kyowa Hakko Kirin, Daiichi Sankyo en Array BioPharma AMGen (Applied Molecular Genetics Inc ) werd officieel opgericht op <DATUM> Op <DATUM> kreeg het bedrijf een notering op de NASDAQ aandelenbeurs Bij de introductie haalde het bedrijf zo'n US$ ## miljoen op ter financiering van de activiteiten Sinds begin september ### maakt het bedrijf deel uit van de <PERSOON> aandelenindex, het nam de plaats in van concurrent Pfizer Sinds ### sponsort <PERSOON>, een belangrijk wielerevenement in de Verenigde Staten De ronde heet daardoor officieel de "Amgen Tour of California" Behavioral and <PERSOON> and <PERSOON> is een internationaal, aan collegiale toetsing onderworpen wetenschappelijk tijdschrift op het gebied van de gedragswetenschap en de neurologie De naam wordt in literatuurverwijzingen meestal afgekort tot "Behav <PERSOON> Sci " Het wordt uitgegeven door Cambridge University Press en verschijnt tweemaandelijks Het eerste nummer verscheen in ### Appetite Appetite is een internationaal, aan collegiale toetsing onderworpen wetenschappelijk tijdschrift op het gebied van de gedragswetenschap en de voedingsleer Het wordt uitgegeven door Elsevier en verschijnt tweemaandelijks Het eerste nummer verscheen in ### <PERSOON> (Leiden) <PERSOON>, het best gekend onder zijn tweede voornaam <PERSOON>, behaalde het diploma van arts aan de <PERSOON> in ### Hij was achtereenvolgens assistent-chirurg in <LOCATIE>, Stockholm en <LOCATIE> Van ### tot ### was hij hoogleraar thoraxchirurgie en chirurg aan het academisch ziekenhuis in Leiden In ### voerde hij voor het eerst in <LOCATIE>, in het Sint <PERSOON-##> Ziekenhuis in <LOCATIE>, een zogenaamde shuntoperatie uit bij aangeboren hartgebreken Deze operatie wordt uitgevoerd als een baby blauwzucht vertoont als gevolg van een beperkte bloeddoorstroming door de longen Bij de operatie wordt een slagader, meestal de armslagader, verbonden met de longslagader waardoor er meer bloed door de longen stroomt zodat er meer gelegenheid voor zuurstofopname ontstaat Zodra de chirurgische verbinding tussen de armslagader en de longslagader tot stand is gebracht en de 'shunt' wordt geopend verdwijnt onmiddellijk de blauwe kleur van de baby en krijgt hij een gezonde roze kleur Deze ingreep, in de Verenigde Staten ontwikkeld, werd als een dankbare operatie bestempeld conceptueel en technisch relatief simpel en met een spectaculair resultaat Na <PERSOON-##> volgde <PERSOON-##> Ziekenhuis in <LOCATIE> met dezelfde operatie Op <DATUM> verdedigde <PERSOON-##> zijn doctoraal proefschrift voor de Universiteit Leiden, onder de titel "De coarctatio aortae en haar behandeling" <PERSOON-##> en <PERSOON-##> worden aangemerkt als de grondleggers van de hartchirurgie in <LOCATIE> In ### werden de eerste operaties aan het hart zelf uitgevoerd door <PERSOON-##> in <LOCATIE> en <PERSOON-##> met <PERSOON-##> in Leiden op <DATUM> ###.
602
www
<LOCATIE> in ### Hij was achtereenvolgens assistent-chirurg in <LOCATIE>, Stockholm en <LOCATIE> Van ### tot ### was hij hoogleraar thoraxchirurgie en chirurg aan het academisch ziekenhuis in Leiden In ### voerde hij voor het eerst in <LOCATIE>, in het Sint <PERSOON> Ziekenhuis in <LOCATIE>, een zogenaamde shuntoperatie uit bij aangeboren hartgebreken Deze operatie wordt uitgevoerd als een baby blauwzucht vertoont als gevolg van een beperkte bloeddoorstroming door de longen Bij de operatie wordt een slagader, meestal de armslagader, verbonden met de longslagader waardoor er meer bloed door de longen stroomt zodat er meer gelegenheid voor zuurstofopname ontstaat Zodra de chirurgische verbinding tussen de armslagader en de longslagader tot stand is gebracht en de 'shunt' wordt geopend verdwijnt onmiddellijk de blauwe kleur van de baby en krijgt hij een gezonde roze kleur Deze ingreep, in de Verenigde Staten ontwikkeld, werd als een dankbare operatie bestempeld conceptueel en technisch relatief simpel en met een spectaculair resultaat Na <PERSOON> volgde <PERSOON> Ziekenhuis in <LOCATIE> met dezelfde operatie Op <DATUM> verdedigde <PERSOON> zijn doctoraal proefschrift voor de Universiteit Leiden, onder de titel "De coarctatio aortae en haar behandeling" <PERSOON> en <PERSOON> worden aangemerkt als de grondleggers van de hartchirurgie in <LOCATIE> In ### werden de eerste operaties aan het hart zelf uitgevoerd door <PERSOON> in <LOCATIE> en <PERSOON> met<PERSOON> in Leiden op <DATUM> Later werd deze techniek vervangen door het gebruik van de Hart-longmachine <PERSOON> en zijn chirurgische ingrepen waren van groot belang voor patiënten met coarctatio aortae, Tetralogie van Fallot, Transpositie van de grote vaten en tricuspidalisatresie Onder zijn leiding kreeg het hartcentrum in Leiden wereldfaam Door hem werden de eerste hartklepprothesen in Leiden geplaatst In ### introduceerde <PERSOON> een nieuwe chirurgische techniek voor patiënten met een transpositie van de grote vaten (de zogenaamde "broek <PERSOON>" bij patiënten met een Mustard operatie) Hij introduceerde en ontwikkelde verschillende chirurgische technieken, zoals de brug <PERSOON> voor coarctatio aortae, <PERSOON>'se modificatie van de Senning-operatie voor transpositie van de grote arteriën en de drie-patch techniek bij de behandeling van supravalvulaire aortastenose Veel van zijn buitenlandse en binnenlandse assistenten stichtten in (academische) ziekenhuizen in <LOCATIE> en in andere Europese landen nieuwe thoraxchirurgische klinieken Na zijn emeritaat in ### bleef <PERSOON> nog tot ### als cardiochirurg actief onder meer in Abu Dhabi (Verenigde Arabische Emiraten) waar hij een nieuw hartcentrum tot stand bracht <PERSOON> was getrouwd Twee zoons werden eveneens arts en chirurg Acteur <PERSOON> is een kleinzoon <PERSOON> werd doctor honoris causa van verschillende universiteiten, onder meer <PERSOON> (###), Gent (###), Lausanne (###), Bordeaux Hij werd ook lid van heel wat buitenlandse geleerde geneeskundige genootschappen Sint <LOCATIE>Het Sint <LOCATIE>is een hofje in de Nederlandse stad Leiden, provincie Zuid-<PERSOON-##> Het hofje is gelegen aan de Haarlemmerstraat.
596
www
<PERSOON> en zijn chirurgische ingrepen waren van groot belang voor patiënten met coarctatio aortae, Tetralogie van Fallot, Transpositie van de grote vaten en tricuspidalisatresie Onder zijn leiding kreeg het hartcentrum in Leiden wereldfaam Door hem werden de eerste hartklepprothesen in Leiden geplaatst In ### introduceerde <PERSOON> een nieuwe chirurgische techniek voor patiënten met een transpositie van de grote vaten (de zogenaamde "broek <PERSOON>" bij patiënten met een Mustard operatie) Hij introduceerde en ontwikkelde verschillende chirurgische technieken, zoals de brug <PERSOON> voor coarctatio aortae, <PERSOON>'se modificatie van de Senning-operatie voor transpositie van de grote arteriën en de drie-patch techniek bij de behandeling van supravalvulaire aortastenose Veel van zijn buitenlandse en binnenlandse assistenten stichtten in (academische) ziekenhuizen in <LOCATIE> en in andere Europese landen nieuwe thoraxchirurgische klinieken Na zijn emeritaat in ### bleef <PERSOON> nog tot ### als cardiochirurg actief onder meer in Abu Dhabi (Verenigde Arabische Emiraten) waar hij een nieuw hartcentrum tot stand bracht <PERSOON> was getrouwd Twee zoons werden eveneens arts en chirurg Acteur <PERSOON> is een kleinzoon <PERSOON> werd doctor honoris causa van verschillende universiteiten, onder meer <PERSOON> (###), Gent (###), Lausanne (###), Bordeaux Hij werd ook lid van heel wat buitenlandse geleerde geneeskundige genootschappen Sint <LOCATIE>Het Sint <LOCATIE>is een hofje in de Nederlandse stad Leiden, provincie Zuid-<PERSOON> Het hofje is gelegen aan de <LOCATIE>Het hofje was bestemd voor nette mensen die door tegenslag aan lager wal waren geraakt Het hofje bestond uit zeven huisjes voor alleenstaande vrouwen, zes voor echtparen, een regentenkamer en een huisje dat verhuurd kon worden ten bate van het hofje In ### droegen de erven van de stichters het hofje over aan<PERSOON>, die in hetzelfde jaar opdracht gaf voor de nieuwbouw van de huizen, het poortgebouw en de regentenkamer Na zijn plotselinge dood werd de naam van het hofje veranderd in het "Sint <PERSOON>- of Van der Laenhofje" Het hofje werd in ### (de huizen aan de voorzijde langs de Haarlemmerstraat) en ### (de huizen aan de achterzijde) opnieuw volledig afgebroken en weer herbouwd Dit gebeurde onder leiding van <PERSOON> Hzn De laatste renovatie vond plaats in ###/## en het hofje bestaat nu uit ## huurwoningen Het hofje is een gemeentelijk monument <PERSOON-##>- of <LOCATIE>Het Sint <LOCATIE>is een hofje in de Nederlandse stad Leiden, provincie Zuid-<PERSOON> Het hofje is gelegen aan de <LOCATIE>Het Sint <LOCATIE>werd gesticht in ###, in opdracht van de Leidse koopman Gomarus van Craeyenbosch In ### werd begonnen met de bouw van # huisjes In ### werden er # huisjes bijgebouwd, en in ### een ##e huisje (Een overzicht uit ### van de bewoners van deze ## huisjes sinds de oprichting is bewaard gebleven ) Het complex bevat verder een regentenkamer en een poortgebouw Verdere uitbreidingen volgden in ### en ###.
615
www
Het hofje bestond uit zeven huisjes voor alleenstaande vrouwen, zes voor echtparen, een regentenkamer en een huisje dat verhuurd kon worden ten bate van het hofje In ### droegen de erven van de stichters het hofje over aan<PERSOON>, die in hetzelfde jaar opdracht gaf voor de nieuwbouw van de huizen, het poortgebouw en de regentenkamer Na zijn plotselinge dood werd de naam van het hofje veranderd in het "Sint <PERSOON>- of Van der Laenhofje" Het hofje werd in ### (de huizen aan de voorzijde langs de Haarlemmerstraat) en ### (de huizen aan de achterzijde) opnieuw volledig afgebroken en weer herbouwd Dit gebeurde onder leiding van <PERSOON> Hzn De laatste renovatie vond plaats in ###/## en het hofje bestaat nu uit ## huurwoningen Het hofje is een gemeentelijk monument <PERSOON>- of <LOCATIE>Het Sint <LOCATIE>is een hofje in de Nederlandse stad Leiden, provincie Zuid-<PERSOON> Het hofje is gelegen aan de <LOCATIE>Het Sint <LOCATIE>werd gesticht in ###, in opdracht van de Leidse koopman Gomarus van Craeyenbosch In ### werd begonnen met de bouw van # huisjes In ### werden er # huisjes bijgebouwd, en in ### een ##e huisje (Een overzicht uit ### van de bewoners van deze ## huisjes sinds de oprichting is bewaard gebleven ) Het complex bevat verder een regentenkamer en een poortgebouw Verdere uitbreidingen volgden in ### en ### Volgens het reglement kwamen voor het St Jacobshofje in aanmerking "hetzij gehuwde paren, weduwnaars, weduwen of ongehuwde persoonen, mits van gevorderde leeftijd, van goed gedrag en de <PERSOON> belijdende" Bij intrek werd een inleggeld betaald (in ### bedroeg dat ### gulden), en dan bleef het tot de dood vrij van huur Elke drie maanden kregen de inwoners een toelage Van Gomarus van Craeyenbosch is zijn ‘Stuck Boeck’ bewaard gebleven Hierin hield hij tussen ### en ### zijn lakenhandel bij, samen met lakenmonsters in allerlei kleuren Gomarus handelde door heel Europa en werd schatrijk Na zijn dood liet hij geld na voor de stichting van het St <LOCATIE>te Leiden voor armlastige echtparen Gomarus wilde een hofje voor katholieke stadsgenoten, maar dit kon hij niet bij testament vastleggen vanwege het calvinistische regiem in Leiden ten tijde van de stichtings- en bouwperiode Hij loste dit op door trouwe roomse stadsgenoten te benoemen als regenten Het ‘Stuck Boeck’ is nu onderdeel van het archief van dit hofje, alsmede een brievenboek Yohimbine Yohimbine is een hoofdzakelijk in de bladeren en de schors van de yohimbe boom ("Pausinystalia yohimbe") natuurlijk voorkomende stof uit de groep van indoolalkaloïden Daarnaast is yohimbine ook in wortels van veel planten uit het geslacht Rauvolfia Tot de naar deze soort genoemde Rauvolfia-alkaloïden behoren naast yohimbine ook bijvoorbeeld reserpine, serpentine en ajmaline Yohimbine is een lichte monoamineoxidaseremmer (MAOI) en werkt als een stimulans en afrodisiacum Het werd in <LOCATIE> verkocht als voedingssupplement voor behandeling van seksuele dysfunctie.
596
www
in aanmerking "hetzij gehuwde paren, weduwnaars, weduwen of ongehuwde persoonen, mits van gevorderde leeftijd, van goed gedrag en de <PERSOON> belijdende" Bij intrek werd een inleggeld betaald (in ### bedroeg dat ### gulden), en dan bleef het tot de dood vrij van huur Elke drie maanden kregen de inwoners een toelage Van Gomarus van Craeyenbosch is zijn ‘Stuck Boeck’ bewaard gebleven Hierin hield hij tussen ### en ### zijn lakenhandel bij, samen met lakenmonsters in allerlei kleuren Gomarus handelde door heel Europa en werd schatrijk Na zijn dood liet hij geld na voor de stichting van het St <LOCATIE>te Leiden voor armlastige echtparen Gomarus wilde een hofje voor katholieke stadsgenoten, maar dit kon hij niet bij testament vastleggen vanwege het calvinistische regiem in Leiden ten tijde van de stichtings- en bouwperiode Hij loste dit op door trouwe roomse stadsgenoten te benoemen als regenten Het ‘Stuck Boeck’ is nu onderdeel van het archief van dit hofje, alsmede een brievenboek Yohimbine Yohimbine is een hoofdzakelijk in de bladeren en de schors van de yohimbe boom ("Pausinystalia yohimbe") natuurlijk voorkomende stof uit de groep van indoolalkaloïden Daarnaast is yohimbine ook in wortels van veel planten uit het geslacht Rauvolfia Tot de naar deze soort genoemde Rauvolfia-alkaloïden behoren naast yohimbine ook bijvoorbeeld reserpine, serpentine en ajmaline Yohimbine is een lichte monoamineoxidaseremmer (MAOI) en werkt als een stimulans en afrodisiacum Het werd in <LOCATIE> verkocht als voedingssupplement voor behandeling van seksuele dysfunctie Dit is gebeurd nadat diverse bijwerkingen werden gemeld, zoals verhoging van de bloeddruk en hartslag, beïnvloeding van de werking van geneesmiddelen en het verergeren van psychische klachten De verkoop van Yohimbe-alkaloïden, zoals yohimbine, onder de Warenwet is ook verboden in bijna alle andere EU-landen Yohimbine wordt echter nog wel als geneesmiddel verkocht Zo is in België yohimbine onder de merknaam "Yocoral®" te koop op medisch voorschrift bij de apotheek Atrofische vaginitis Atrofische vaginitis (ook vaginale atrofie, urogenitale atrofie, of urogenitaal syndroom van de menopauze) is een ontsteking van de vagina (en het buitenste deel van de urinewegen) als gevolg van het slinken en dunner worden van de vaginawand en het droger worden van de vagina Een en ander wordt veroorzaakt door de afwezigheid van het hormoon oestrogeen Meestal wordt atrofische vaginitis veroorzaakt door de natuurlijke oestrogeenafname gedurende de peri-menopauze en heviger na de menopauze Er zijn echter ook andere omstandigheden die atrofische vaginitis kunnen veroorzaken zoals chemotherapie, bestraling, ovariectomie, na bevalling en medicijngebruik (tamoxifen, danazol, medroxyprogesteron, leuprolide, nafarelin) Veelvoorkomende symptomen zijn vaginale droogheid en jeuk met daardoor (zeer) pijnlijke geslachtsgemeenschap (dyspareunie) met makkelijk optredende beschadigingen in de vaginawand tot bloedens toe Het slinken van het vaginaweefsel kan zo sterk zijn dat geslachtsgemeenschap moeilijk tot onmogelijk wordt De symptomen kunnen deels ondervangen worden door het gebruik van glijmiddel bij de gemeenschap Behandeling met lokaal aangebracht oestrogeen (in de vorm van een gel, crème of zetpil) wordt soms voorgeschreven.
561
www
Dit is gebeurd nadat diverse bijwerkingen werden gemeld, zoals verhoging van de bloeddruk en hartslag, beïnvloeding van de werking van geneesmiddelen en het verergeren van psychische klachten De verkoop van Yohimbe-alkaloïden, zoals yohimbine, onder de Warenwet is ook verboden in bijna alle andere EU-landen Yohimbine wordt echter nog wel als geneesmiddel verkocht Zo is in België yohimbine onder de merknaam "Yocoral®" te koop op medisch voorschrift bij de apotheek Atrofische vaginitis Atrofische vaginitis (ook vaginale atrofie, urogenitale atrofie, of urogenitaal syndroom van de menopauze) is een ontsteking van de vagina (en het buitenste deel van de urinewegen) als gevolg van het slinken en dunner worden van de vaginawand en het droger worden van de vagina Een en ander wordt veroorzaakt door de afwezigheid van het hormoon oestrogeen Meestal wordt atrofische vaginitis veroorzaakt door de natuurlijke oestrogeenafname gedurende de peri-menopauze en heviger na de menopauze Er zijn echter ook andere omstandigheden die atrofische vaginitis kunnen veroorzaken zoals chemotherapie, bestraling, ovariectomie, na bevalling en medicijngebruik (tamoxifen, danazol, medroxyprogesteron, leuprolide, nafarelin) Veelvoorkomende symptomen zijn vaginale droogheid en jeuk met daardoor (zeer) pijnlijke geslachtsgemeenschap (dyspareunie) met makkelijk optredende beschadigingen in de vaginawand tot bloedens toe Het slinken van het vaginaweefsel kan zo sterk zijn dat geslachtsgemeenschap moeilijk tot onmogelijk wordt De symptomen kunnen deels ondervangen worden door het gebruik van glijmiddel bij de gemeenschap Behandeling met lokaal aangebracht oestrogeen (in de vorm van een gel, crème of zetpil) wordt soms voorgeschreven Theileria microti Theileria microti (synoniem "Babesia microti") is een parasitaire bloedoverdraagbare piroplasma, overgebracht door de teek "Ixodes scapularis" Vroeger werd het geplaatst in geslacht "Babesia" met de naam "Babesia microti", totdat op grond van rRNAvergelijkingen geplaatst werd in de zustergeslacht "Theileria" "T microti" is bij de mens verantwoordelijk voor de ziekte theileriosis, vergelijkbaar met babesiosis, een ziekte met malaria-achtige verschijnselen, die ook koorts en hemolyse veroorzaakt Oöforectomie Oöforectomie of ovariëctomie is de chirurgische ingreep waarbij een of meer eierstokken (ovaria) worden verwijderd, al dan niet in combinatie met de eileiders (salpingo-oöforectomie) Oöforectomie kan deel uitmaken van een uterusextirpatie Sint <LOCATIE>Het Sint <LOCATIE>is een hofje in de Nederlandse stad Leiden, provincie Zuid-<PERSOON> De ingang van het hofje is gelegen aan de <LOCATIE>Het Sint <LOCATIE>werd gesticht in ### bij testament van priester <PERSOON>, bijgenaamd "<PERSOON>" <PERSOON> Claeszoon was een telg uit een voornaam en rijk burgemeestersgeslacht en vicaris van de <PERSOON> In zijn testament beschreef <PERSOON> Claeszoon het hofje naar Sint Salvator of Salvator Mundi te willen vernoemen en het te bestemmen voor "Eerlicke Maechden ofte Weduwen" (ongetrouwde vrouwen en weduwen) Na zijn dood kochten zijn executeurs-testamentair een oude kaatsbaan en bouwden op het terrein een complex van twaalf huisjes In ### werd de bouw van het hofje voltooid Opvallend in de bouwstijl zijn de spitse bogen boven de ramen In ### werden # van de ## huisjes gesloopt wegens bouwvallige staat.
578
www
(synoniem "Babesia microti") is een parasitaire bloedoverdraagbare piroplasma, overgebracht door de teek "Ixodes scapularis" Vroeger werd het geplaatst in geslacht "Babesia" met de naam "Babesia microti", totdat op grond van rRNAvergelijkingen geplaatst werd in de zustergeslacht "Theileria" "T microti" is bij de mens verantwoordelijk voor de ziekte theileriosis, vergelijkbaar met babesiosis, een ziekte met malaria-achtige verschijnselen, die ook koorts en hemolyse veroorzaakt Oöforectomie Oöforectomie of ovariëctomie is de chirurgische ingreep waarbij een of meer eierstokken (ovaria) worden verwijderd, al dan niet in combinatie met de eileiders (salpingo-oöforectomie) Oöforectomie kan deel uitmaken van een uterusextirpatie Sint <LOCATIE>Het Sint <LOCATIE>is een hofje in de Nederlandse stad Leiden, provincie Zuid-<PERSOON> De ingang van het hofje is gelegen aan de <LOCATIE>Het Sint <LOCATIE>werd gesticht in ### bij testament van priester <PERSOON>, bijgenaamd "<PERSOON>" <PERSOON> Claeszoon was een telg uit een voornaam en rijk burgemeestersgeslacht en vicaris van de <PERSOON> In zijn testament beschreef <PERSOON> Claeszoon het hofje naar Sint Salvator of Salvator Mundi te willen vernoemen en het te bestemmen voor "Eerlicke Maechden ofte Weduwen" (ongetrouwde vrouwen en weduwen) Na zijn dood kochten zijn executeurs-testamentair een oude kaatsbaan en bouwden op het terrein een complex van twaalf huisjes In ### werd de bouw van het hofje voltooid Opvallend in de bouwstijl zijn de spitse bogen boven de ramen In ### werden # van de ## huisjes gesloopt wegens bouwvallige staat In ### werd men aangesloten op de gasleiding en in ### op de waterleiding, de kwaliteit van het putwater zou zeer slecht zijn geweest In plaats van de waterpomp kwam er één waterkraan In de jaren ###-### volgde een grondig herstel waarbij het oude aanzien, met de spitsbogen boven de ramen en deuren en enkele kruiskozijnen, bewaard bleef Door verval was het hofje in de jaren '## van de ##e eeuw niet meer geschikt voor bewoning door senioren en nam de Stichting Leidse Studentenhuisvesting, welk nu bekend is onder de naam Stichting DUWO, het hofje over De stichting zorgde voor een grondige renovatie in de periode ###-### Jarenlang werd het hofje bestuurd door leden uit het geslacht van <PERSOON> Toen de familie aan het eind van de ##e eeuw uitgestorven was werd een rentmeester aangesteld Sinds de jaren '## is de Leidse Stichting Studentenhuisvesting (SLS) eigenaar van het pand, welk inmiddels is gefuseerd met de stichting DUWO Het hofje staat nu onder beheer van laatstgenoemde stichting Het hofje staat sinds ### als rijksmonument ingeschreven in het monumentenregister <LOCATIE>Het <LOCATIE>is een hofje in de Nederlandse stad Leiden, provincie Zuid-<PERSOON> Het hofje is gelegen aan de Middelste Gracht Het <LOCATIE>werd gesticht in ### in naam van de weesjongen <PERSOON> In zijn testament stond dat een hofje met ## huisjes moest worden gebouwd aan de Middelste Gracht.
587
www
In ### werd men aangesloten op de gasleiding en in ### op de waterleiding, de kwaliteit van het putwater zou zeer slecht zijn geweest In plaats van de waterpomp kwam er één waterkraan In de jaren ###-### volgde een grondig herstel waarbij het oude aanzien, met de spitsbogen boven de ramen en deuren en enkele kruiskozijnen, bewaard bleef Door verval was het hofje in de jaren '## van de ##e eeuw niet meer geschikt voor bewoning door senioren en nam de Stichting Leidse Studentenhuisvesting, welk nu bekend is onder de naam Stichting DUWO, het hofje over De stichting zorgde voor een grondige renovatie in de periode ###-### Jarenlang werd het hofje bestuurd door leden uit het geslacht van <PERSOON> Toen de familie aan het eind van de ##e eeuw uitgestorven was werd een rentmeester aangesteld Sinds de jaren '## is de Leidse Stichting Studentenhuisvesting (SLS) eigenaar van het pand, welk inmiddels is gefuseerd met de stichting DUWO Het hofje staat nu onder beheer van laatstgenoemde stichting Het hofje staat sinds ### als rijksmonument ingeschreven in het monumentenregister <LOCATIE>Het <LOCATIE>is een hofje in de Nederlandse stad Leiden, provincie Zuid-<PERSOON> Het hofje is gelegen aan de Middelste Gracht Het <LOCATIE>werd gesticht in ### in naam van de weesjongen <PERSOON> In zijn testament stond dat een hofje met ## huisjes moest worden gebouwd aan de <PERSOON> leerde in het weeshuis veters en band maken Later had Van der Schacht en zijn vrouw een bedrijfje aan de Nieuwe Rijn Daar deed het echtpaar blijkbaar goede zaken en zij kochten vijf huisjes aan de Middelste Gracht en een familiegraf in het koor van de Pieterskerk Na het overlijden van Van der Schacht werden de huisjes aan de Middelste Gracht afgebroken om ruimte te verkrijgen voor de bouw van het hofje Al in ### werden de eenvoudige huisjes bewoond Op het hofje staat een pomp uit ### In ###/## is het <LOCATIE>gerestaureerd Het College van regenten van de Gereformeerde Kerk bestuurt sinds ### dit hofje René Spitz René Árpád Spitz (Wenen, <DATUM> - Denver, <DATUM> was een Oostenrijkse psychoanalyticus die bekendheid verwierf met zijn onderzoek naar de affectiebehoefte van heel jonge kinderen Spitz groeide op in Oostenrijk-Hongarije en studeerde er geneeskunde In ### vestigde hij zich in Parijs om er gedurende zes jaar psychoanalyse aan de École normale supérieure te doceren In ### emigreerde hij naar de Verenigde Staten en ging hij werken in het Mount <INSTELLING> hospital Hij doceerde aan verschillende universiteiten en ging ten slotte onderzoek doen aan de Universiteit van Colorado Hij observeerde heel jonge kinderen met het oog op hun affectiebehoefte Spitz vergeleek kinderen die in een gezin opgroeiden en veel warmte en aandacht kregen met kinderen die in een tehuis opgroeiden en deze warmte en aandacht niet ontvingen.
564
www
veters en band maken Later had Van der Schacht en zijn vrouw een bedrijfje aan de Nieuwe Rijn Daar deed het echtpaar blijkbaar goede zaken en zij kochten vijf huisjes aan de Middelste Gracht en een familiegraf in het koor van de Pieterskerk Na het overlijden van Van der Schacht werden de huisjes aan de Middelste Gracht afgebroken om ruimte te verkrijgen voor de bouw van het hofje Al in ### werden de eenvoudige huisjes bewoond Op het hofje staat een pomp uit ### In ###/## is het <LOCATIE>gerestaureerd Het College van regenten van de Gereformeerde Kerk bestuurt sinds ### dit hofje René Spitz René Árpád Spitz (Wenen, <DATUM> - Denver, <DATUM> was een Oostenrijkse psychoanalyticus die bekendheid verwierf met zijn onderzoek naar de affectiebehoefte van heel jonge kinderen Spitz groeide op in Oostenrijk-Hongarije en studeerde er geneeskunde In ### vestigde hij zich in Parijs om er gedurende zes jaar psychoanalyse aan de École normale supérieure te doceren In ### emigreerde hij naar de Verenigde Staten en ging hij werken in het Mount <INSTELLING> hospital Hij doceerde aan verschillende universiteiten en ging ten slotte onderzoek doen aan de Universiteit van Colorado Hij observeerde heel jonge kinderen met het oog op hun affectiebehoefte Spitz vergeleek kinderen die in een gezin opgroeiden en veel warmte en aandacht kregen met kinderen die in een tehuis opgroeiden en deze warmte en aandacht niet ontvingen Na één jaar was een derde van de baby's uit deze groep zelfs overleden Hieruit concludeerde hij dat affectie een levensnoodzaak is Shiro Ishii Shiro Ishii (石井 四郎, "Ishii Shirō"; Chiyoda, <DATUM> – <DATUM> was een Japans microbioloog en hoofd van de Eenheid ### in het Japans Keizerlijk Leger Ishii Studeerde vanaf ### aan de Universiteit van Kioto en sloot zich bij het afstuderen in ### aan bij het leger In ### kon hij aan de slag in het militaire hospitaal van Tokio Hij bleef goede contacten onderhouden met de universiteit van Kioto en huwde de dochter van de rector Dit zorgde voor een invloed in het onderzoeksteam van Kioto In ### reisde hij voor twee jaar naar Europa om zich te verdiepen in het gebruik van chemische en biologische wapens in de Eerste Wereldoorlog Bij zijn terugkomst bleef hij wijzen op het belang van chemische en biologische wapens en werd met het bezetten van Mantsjoerije hoofd van "Eenheid ###" vanaf ### Na de Tweede Wereldoorlog werd hij niet vervolgd doordat hij het Amerikaanse leger alle gegevens en resultaten bezorgde Hij overleed aan keelkanker Ishii was bevelhebber van het biologisch wapenprogramma binnen het Japanse Keizerlijke Leger en was microbioloog van opleiding.
520
www
derde van de baby's uit deze groep zelfs overleden Hieruit concludeerde hij dat affectie een levensnoodzaak is Shiro Ishii Shiro Ishii (石井 四郎, "Ishii Shirō"; Chiyoda, <DATUM> – <DATUM> was een Japans microbioloog en hoofd van de Eenheid ### in het Japans Keizerlijk Leger Ishii Studeerde vanaf ### aan de Universiteit van Kioto en sloot zich bij het afstuderen in ### aan bij het leger In ### kon hij aan de slag in het militaire hospitaal van Tokio Hij bleef goede contacten onderhouden met de universiteit van Kioto en huwde de dochter van de rector Dit zorgde voor een invloed in het onderzoeksteam van Kioto In ### reisde hij voor twee jaar naar Europa om zich te verdiepen in het gebruik van chemische en biologische wapens in de Eerste Wereldoorlog Bij zijn terugkomst bleef hij wijzen op het belang van chemische en biologische wapens en werd met het bezetten van Mantsjoerije hoofd van "Eenheid ###" vanaf ### Na de Tweede Wereldoorlog werd hij niet vervolgd doordat hij het Amerikaanse leger alle gegevens en resultaten bezorgde Hij overleed aan keelkanker Ishii was bevelhebber van het biologisch wapenprogramma binnen het Japanse Keizerlijke Leger en was microbioloog van opleiding Carbazool Carbazool is een heterocyclische aromatische verbinding met als brutoformule CHN De molecule bestaat uit <INSTELLING>, een centrale pyrroolring, met aan weerszijden een benzeenring Deze structuur vormt de achtergrond van de verouderde naam "dibenzopyrrool" De gelijkenis met fluoreen, waarin het koolstofatoom op plaats # vervangen is door een stikstofatoom, ligt ten grondslag aan de (ook verouderde) naam "#-azafluoreen" Voor de synthese van carbazool zijn verschillende manieren beschreven Een klassieke synthese van carbazool is de Borsche-Drechsel-cyclisatie In de eerste reactiestap wordt met behulp van fenylhydrazine het fenylhydrazon van cyclohexanon bereid De tweede stap bestaat uit een door waterstofchloride gekatalyseerde omlegging en ringsluiting tot tetrahydrocarbazool Door de reactie in azijnzuur uit te voeren zijn deze twee stappen tot een "one-pot"-reactie te combineren De laatste stap van de synthese betreft de oxidatie van de tetrahydroverbinding door loodmenie tot carbazool Een andere methode is die van Graebe en Ullmann In de eerste stap van deze synthese wordt een "N"-fenyl-#,#-diaminobenzeen omgezet in zijn diazoniumzout dat direct tot een #,#,#-triazool reageert Bij verhoogde temperatuur vormt dit, onder uitstoting van stikstofgas, carbazool Een derde synthetische benadering is die van Bucherer In de Bucherer-carbazoolsynthese worden carbazoolderivaten (#) bereid uit naftolen (#) en arylhydrazines (#) met natriumwaterstofsulfiet als katalysator De studie naar het mechanisme van deze reactie, waarbij ook de isoleerbare intermediairen onderzocht werden, dateert van ### De reactie werd voor het eerst beschreven in ### door de Duitse scheikundige <PERSOON> gezien is ze verwant aan de door dezelfde scheikundige ontwikkelde Bucherer-reactie Het waterstofatoom aan stikstof is vrij zuur In syntheses kan het door reactie met een sterke base vervangen worden door onder ander kalium, waarbij kaliumcarbazolaat ontstaat.
570
www
De gelijkenis met fluoreen, waarin het koolstofatoom op plaats # vervangen is door een stikstofatoom, ligt ten grondslag aan de (ook verouderde) naam "#-azafluoreen" Voor de synthese van carbazool zijn verschillende manieren beschreven Een klassieke synthese van carbazool is de Borsche-Drechsel-cyclisatie In de eerste reactiestap wordt met behulp van fenylhydrazine het fenylhydrazon van cyclohexanon bereid De tweede stap bestaat uit een door waterstofchloride gekatalyseerde omlegging en ringsluiting tot tetrahydrocarbazool Door de reactie in azijnzuur uit te voeren zijn deze twee stappen tot een "one-pot"-reactie te combineren De laatste stap van de synthese betreft de oxidatie van de tetrahydroverbinding door loodmenie tot carbazool Een andere methode is die van Graebe en Ullmann In de eerste stap van deze synthese wordt een "N"-fenyl-#,#-diaminobenzeen omgezet in zijn diazoniumzout dat direct tot een #,#,#-triazool reageert Bij verhoogde temperatuur vormt dit, onder uitstoting van stikstofgas, carbazool Een derde synthetische benadering is die van Bucherer In de Bucherer-carbazoolsynthese worden carbazoolderivaten (#) bereid uit naftolen (#) en arylhydrazines (#) met natriumwaterstofsulfiet als katalysator De studie naar het mechanisme van deze reactie, waarbij ook de isoleerbare intermediairen onderzocht werden, dateert van ### De reactie werd voor het eerst beschreven in ### door de Duitse scheikundige <PERSOON> gezien is ze verwant aan de door dezelfde scheikundige ontwikkelde Bucherer-reactie Het waterstofatoom aan stikstof is vrij zuur In syntheses kan het door reactie met een sterke base vervangen worden door onder ander kalium, waarbij kaliumcarbazolaat ontstaat Carbazool wordt toegepast in de synthese van dioxazineviolet (het "Pigment <PERSOON>"-ethylcarbazool Derivaten van carbazool worden voor diverse doeleinden onderzocht en toegepast "N"-ethylcarbazool wordt bestudeerd als drager voor waterstofopslag in auto's Een ander, het polymeer van "N"-vinylcarbazool, wordt toegepast als geleidend polymeer in het lichtgevoelige deel van fotokopieerapparatuur Onder invloed van gammastraling treedt polymerisatie op in de vaste stof <PERSOON> De Clercq (viroloog) <PERSOON> De Clercq (Dendermonde, <DATUM> is een Belgische viroloog en is wereldwijd bekend voor de hiv-remmer tenofovir Hij is emeritus gewoon hoogleraar van de KU Leuven Na zijn opleiding geneeskunde, die hij begon in ### specialiseerde hij zich in de microbiologie (Rega Institute for Medical Research) Na twee maanden ontdekte hij dat interferon te traceren is in dierenurine Later ontdekte hij ook een techniek om interferon te induceren Na zijn doctoraat dat hij aflegde in ### is hij verbonden aan het Departement Microbiologie en Immunologie van de universiteit <PERSOON> en het Rega Institute for Medical Research In een gemeenschappelijk onderzoek met de Tsjech Antonín Holý ontdekte ze, in ###, de fosfonaten als nieuwe antivirale stoffen Later, in ###, werd cidofovir ontdekt als medicatie van CMV-retinitis bij aidspatiënten Toen de dosissen van adefovir te hoog bleken als hiv-remmer werd het gebruikt als behandeling tegen hepatitis B Bij verder onderzoek kwam men toen bij tenofovir hetgeen sinds ### te verkrijgen is als hiv-remmer Elektroreceptie Elektroreceptie is het zintuiglijke vermogen om elektrische velden waar te kunnen nemen.
582
www
toegepast in de synthese van dioxazineviolet (het "Pigment<PERSOON>"-ethylcarbazool Derivaten van carbazool worden voor diverse doeleinden onderzocht en toegepast "N"-ethylcarbazool wordt bestudeerd als drager voor waterstofopslag in auto's Een ander, het polymeer van "N"-vinylcarbazool, wordt toegepast als geleidend polymeer in het lichtgevoelige deel van fotokopieerapparatuur Onder invloed van gammastraling treedt polymerisatie op in de vaste stof <PERSOON> De Clercq (viroloog) <PERSOON> De Clercq (Dendermonde, <DATUM> is een Belgische viroloog en is wereldwijd bekend voor de hiv-remmer tenofovir Hij is emeritus gewoon hoogleraar van de KU Leuven Na zijn opleiding geneeskunde, die hij begon in ### specialiseerde hij zich in de microbiologie (Rega Institute for Medical Research) Na twee maanden ontdekte hij dat interferon te traceren is in dierenurine Later ontdekte hij ook een techniek om interferon te induceren Na zijn doctoraat dat hij aflegde in ### is hij verbonden aan het Departement Microbiologie en Immunologie van de universiteit <PERSOON> en het Rega Institute for Medical Research In een gemeenschappelijk onderzoek met de Tsjech Antonín Holý ontdekte ze, in ###, de fosfonaten als nieuwe antivirale stoffen Later, in ###, werd cidofovir ontdekt als medicatie van CMV-retinitis bij aidspatiënten Toen de dosissen van adefovir te hoog bleken als hiv-remmer werd het gebruikt als behandeling tegen hepatitis B Bij verder onderzoek kwam men toen bij tenofovir hetgeen sinds ### te verkrijgen is als hiv-remmer Elektroreceptie Elektroreceptie is het zintuiglijke vermogen om elektrische velden waar te kunnen nemen Elektroreceptie wordt ingezet om objecten te lokaliseren ('elektrolocatie') en voor communicatie Elektroreceptie is voornamelijk waargenomen bij vissen prikken, kraakbeenvissen (haaien, roggen en zeekatten), kwastvinnigen (longvissen en coelacanten), kwastsnoeken, steurachtigen, mesaalachtigen, tapirvissen en meervalachtigen Het is verder bekend van sommige soorten salamanders als de olm, axolotl en Chinese reuzensalamander, de dolfijn "Sotalia guianensis", en van de eierleggende zoogdieren (vogelbekdier, mierenegels) In ### is ontdekt dat ook hommels de aanwezigheid en het patroon van een statische lading op bloemen kunnen detecteren Vissen en salamanders bezitten voor de waarneming van elektrische velden ampullaire receptoren Bij vissen zijn dit vaak aangepaste receptoren in de zijlijn Haaien en roggen hebben speciale elektroreceptoren in de snuit, die de ampullen van Lorenzini worden genoemd De ampullaire elektroreceptoren bestaan uit een met gelei gevuld kanaal, die uitmondt in een porie in de huid Het zintuig neemt het verschil in voltage waar tussen de porie en de voet van het kanaal De elektrische beenvissen als de tapirvissen, mesaalachtigen en meervallen hebben naast ampullaire receptoren ook buisvormige elektroreceptoren, die geen verbinding hebben met het huidoppervlak en reageren op de ontladingen van de elektrische organen van deze vissen Bij de eierleggende zoogdieren, het vogelbekdier en de mierenegels, zijn de elektroreceptoren gemodificeerde klieren Zenuwuiteinden liggen in een kring rond de porie van deze klier Anders dan bij de vissen en salamanders zijn de zenuwuiteinden in de elektroreceptoren naakt en hebben geen zintuigcel De elektroreceptoren liggen vaak op de snuit.
560
www