text
stringlengths 80
6.25k
| text_len
int64 32
3.12k
| src
stringclasses 7
values |
---|---|---|
De introductie gebruikt het alom bekende Toccata en Fuga in d-moll (BWV ###) van <PERSOON> Met als introductie het begin van het werk, dan naar de middensectie gesprongen en het einde van het werk wanneer de aarde ontploft in het filmpje "Er was eens De Ruimte" is het vervolg op "Er was eens De <PERSOON>" Het wordt veelal als de minst educatieve uit de serie beschouwd Dit komt vooral, omdat het zich in de verre toekomst (het jaar ###) afspeelde Doch had het moreel een aantal doordachte uiteenzettingen en bevat het een aantal knipogen naar actuele verschijnselen, waaronder de Europese Unie, de Navo, het fascisme, het communisme, de teloorgang van de natuur en hoe de mens steeds afhankelijker wordt van techniek In België koos de BRTN ervoor deze reeks tot "Er was eens Het Heelal" om te dopen Verder dook de serie op enkele betaalzenders op onder de titel 'De verovering van de ruimte' De muziek voor deze serie werd geschreven door <PERSOON> Na de futuristische aanpak van "Er was eens De Ruimte" keerde deze episode, "Il était une fois la Vie", terug naar het educatieve basisprincipe van de serie Het onderwerp van deze episode was biologie en hierbij stond vooral het menselijk lichaam centraal Ook opvallend waren de gelijkenissen tussen de witte bloedcellen en de ruimtepolitie uit het vorige epos "Il était une fois les Amériques", dat het laatste deel zou zijn dat ook zou verschijnen op de Vlaamse en Nederlandse openbare omroep, volgt opnieuw het principe waar "Er was eens De <PERSOON>" mee begon Doch, ditmaal richt men zich specifiek op de geschiedenis van het continent Amerika De helden uit de serie zitten nu op de middelbare school Daar leren ze hoe vervuiling, de opwarming van de aarde, de uitputting van energiebronnen, armoede en andere grote problemen onze planeet en de mensheid bedreigen Typerend voor "Er was eens " is dat bepaalde personages regelmatig terugkeren Brandzalf Brandzalf is een dermatologisch preparaat dat toegepast wordt bij brandwonden Brandzalf bevat vaak het antibioticum zilversulfadiazine om de groei van bacteriën en gisten te remmen Idealiter bevat de zalf of crème verkoelende ingrediënten die niet irriteren op de (zwaar) beschadigde huid Water kan door verdamping een verkoelend effect hebben, het verkoelend effect van stromend water is echter veel groter Als eerste hulp moet daarom altijd met stromend water gekoeld worden Een brandwond die behandeld is met brandzalf is voor een arts slecht te beoordelen In veel gevallen moet de zalf of crème daarom weer verwijderd worden wanneer er medische hulp gezocht wordt, wat bij verbrande huid bijzonder pijnlijk kan zijn Econazol Econazol is een breedspectrum antimycoticum het werkt tegen veel verschillende soorten schimmels of gisten die in de bovenste laag van de huid een infectie kunnen veroorzaken.
| 521 |
www
|
les Amériques", dat het laatste deel zou zijn dat ook zou verschijnen op de Vlaamse en Nederlandse openbare omroep, volgt opnieuw het principe waar "Er was eens De <PERSOON>" mee begon Doch, ditmaal richt men zich specifiek op de geschiedenis van het continent Amerika De helden uit de serie zitten nu op de middelbare school Daar leren ze hoe vervuiling, de opwarming van de aarde, de uitputting van energiebronnen, armoede en andere grote problemen onze planeet en de mensheid bedreigen Typerend voor "Er was eens " is dat bepaalde personages regelmatig terugkeren Brandzalf Brandzalf is een dermatologisch preparaat dat toegepast wordt bij brandwonden Brandzalf bevat vaak het antibioticum zilversulfadiazine om de groei van bacteriën en gisten te remmen Idealiter bevat de zalf of crème verkoelende ingrediënten die niet irriteren op de (zwaar) beschadigde huid Water kan door verdamping een verkoelend effect hebben, het verkoelend effect van stromend water is echter veel groter Als eerste hulp moet daarom altijd met stromend water gekoeld worden Een brandwond die behandeld is met brandzalf is voor een arts slecht te beoordelen In veel gevallen moet de zalf of crème daarom weer verwijderd worden wanneer er medische hulp gezocht wordt, wat bij verbrande huid bijzonder pijnlijk kan zijn Econazol Econazol is een breedspectrum antimycoticum het werkt tegen veel verschillende soorten schimmels of gisten die in de bovenste laag van de huid een infectie kunnen veroorzaken De crème moet tweemaal daags op een gereinigde huid worden aangebracht en voorzichtig worden ingewreven, net zo lang tot de huid volledig genezen is De behandeling duurt over het algemeen # tot # weken <PERSOON>, <DATUM> â Florø, <DATUM> was een Noors arts die bekend werd door zijn ontdekking van de leprabacterie "Mycobacterium leprae" in ### als oorzaak van lepra De ziekte wordt vanwege deze ontdekking in veel talen naar deze <PERSOON> genoemd (<PERSOON> "<PERSOON> disease") Lepra komt in Noorwegen voor sinds de Vikingen in de ##e eeuw en de ##e eeuw delen <PERSOON> veroverden Zij namen Ierse meisjes mee naar Noorwegen en met hen waarschijnlijk ook de ziekte lepra In de ##e eeuw kwam met name op het armoedige platteland lepra nog veel voor, in tegenstelling tot de rest van west-europa, waar de ziekte vrijwel verdwenen was In <PERSOON> bevond zich een speciaal ziekenhuis, waar men zich bezighield met de verzorging van leprapatiënten en onderzoek naar de oorzaken van lepra In ### publiceerden # onderzoekers uit <PERSOON> het boek "Om Spedalskhed" ("Over lepra"), waarin voor het eerst een duidelijke wetenschappelijk beschrijving werd gepresenteerd van lepra in zijn belangrijkste verschijningsvormen De schrijvers, <PERSOON> en <PERSOON>, constateerden daarin tevens dat ##% van de patiënten afkomstig was uit een familie waarin lepra voorkomt en dat lepra dus erfelijk bepaald moest zijn.
| 542 |
www
|
gereinigde huid worden aangebracht en voorzichtig worden ingewreven, net zo lang tot de huid volledig genezen is De behandeling duurt over het algemeen # tot # weken <PERSOON>, <DATUM> â Florø, <DATUM> was een Noors arts die bekend werd door zijn ontdekking van de leprabacterie "Mycobacterium leprae" in ### als oorzaak van lepra De ziekte wordt vanwege deze ontdekking in veel talen naar deze <PERSOON> genoemd (<PERSOON> "<PERSOON> disease") Lepra komt in Noorwegen voor sinds de Vikingen in de ##e eeuw en de ##e eeuw delen <PERSOON> veroverden Zij namen Ierse meisjes mee naar Noorwegen en met hen waarschijnlijk ook de ziekte lepra In de ##e eeuw kwam met name op het armoedige platteland lepra nog veel voor, in tegenstelling tot de rest van west-europa, waar de ziekte vrijwel verdwenen was In <PERSOON> bevond zich een speciaal ziekenhuis, waar men zich bezighield met de verzorging van leprapatiënten en onderzoek naar de oorzaken van lepra In ### publiceerden # onderzoekers uit <PERSOON> het boek "Om Spedalskhed" ("Over lepra"), waarin voor het eerst een duidelijke wetenschappelijk beschrijving werd gepresenteerd van lepra in zijn belangrijkste verschijningsvormen De schrijvers, <PERSOON> en <PERSOON>, constateerden daarin tevens dat ##% van de patiënten afkomstig was uit een familie waarin lepra voorkomt en dat lepra dus erfelijk bepaald moest zijn Hij was er zeker van dat de oorzaak van lepra onder de microscoop gevonden zou worden Op <DATUM> ontdekte <PERSOON> de kleine staafvormige bacillen onder de microscoop Het duurde echter nog lang voor zijn ontdekking op juiste waarde werd geschat Danielssen, in die tijd nog steeds verbonden aan hetzelfde lepraziekenhuis, bleef ervan overtuigd dat lepra erfelijk bepaald was <PERSOON> zelf moest voor de rechter zijn experimenten met leprapatiënten verdedigen en een Duitse student claimde dat hij de ontdekker was van de bacil In ###, tijdens het tweede Internationale Lepra Congres in <PERSOON> (Noorwegen) bleken alle lepradeskundigen er inmiddels wél van overtuigd dat lepra besmettelijk was en werd <PERSOON> als officiële ontdekker van de lepra-bacil erkend Gonzalo Aguirre Beltrán Gonzalo Aguirre Beltrán (Tlacotalpan, <DATUM> - Xalapa, ###) was een Mexicaans antropoloog en medicus Hij is vooral bekend wegens zijn studies naar de Afro-Mexicanen en de Mexicaanse indianen Aguirre Beltrán studeerde af als medicus aan de Nationale Autonome Universiteit van Mexico (UNAM) en was een tijdlang werkzaam als chirurg in zijn geboortestaat Veracruz, maar vanaf de jaren ## raakte hij meer geïnteresseerd in de antropologie Hij onderhield contacten met onder anderen <PERSOON> en <PERSOON>, en studeerde antropologie aan verschillende instituten in Mexico en de Verenigde Staten.
| 533 |
www
|
worden Op <DATUM> ontdekte <PERSOON> de kleine staafvormige bacillen onder de microscoop Het duurde echter nog lang voor zijn ontdekking op juiste waarde werd geschat Danielssen, in die tijd nog steeds verbonden aan hetzelfde lepraziekenhuis, bleef ervan overtuigd dat lepra erfelijk bepaald was <PERSOON> zelf moest voor de rechter zijn experimenten met leprapatiënten verdedigen en een Duitse student claimde dat hij de ontdekker was van de bacil In ###, tijdens het tweede Internationale Lepra Congres in <PERSOON> (Noorwegen) bleken alle lepradeskundigen er inmiddels wél van overtuigd dat lepra besmettelijk was en werd <PERSOON> als officiële ontdekker van de lepra-bacil erkend Gonzalo Aguirre Beltrán Gonzalo Aguirre Beltrán (Tlacotalpan, <DATUM> - Xalapa, ###) was een Mexicaans antropoloog en medicus Hij is vooral bekend wegens zijn studies naar de Afro-Mexicanen en de Mexicaanse indianen Aguirre Beltrán studeerde af als medicus aan de Nationale Autonome Universiteit van Mexico (UNAM) en was een tijdlang werkzaam als chirurg in zijn geboortestaat Veracruz, maar vanaf de jaren ## raakte hij meer geïnteresseerd in de antropologie Hij onderhield contacten met onder anderen <PERSOON> en <PERSOON>, en studeerde antropologie aan verschillende instituten in Mexico en de Verenigde Staten Aguirre Beltrán was een van de meest vooraanstaande leden van de indigenistische beweging in Mexico Hij was directeur van het Nationaal Indigenistisch Instituut (INI) en rector van de Veracruzaanse Universiteit, en had van ### tot ### zitting in de <PERSOON> In ### ontving hij de Eremedaille Belisario DomÃnguez Dibutylftalaat Dibutylftalaat of DBP (van de Engelse naam van de stof "dibutyl phthalate") is een organische verbinding uit de groep van de ftalaten (esters van ftaalzuur) Het is een kleurloze tot gele, stroperige vloeistof met een kenmerkende geur Ze is bijna onoplosbaar in water Dibutylftalaat wordt bereid door de reactie van ftaalzuuranhydride met #-butanol, met geconcentreerd zwavelzuur als katalysator Het productievolume van DBP in de Europese Unie is in de loop der jaren verminderd van ## ### ton per jaar in ### naar ## ### ton in ### en ## ### ton in ### Dibutylftalaat is een van de meest gebruikte weekmakers, in de eerste plaats voor pvc (ca ##% van alle DBP volgens gegevens uit ###) Daarnaast wordt het ook toegevoegd aan kleefstoffen (##%), drukinkten (#%), en andere toepassingen (#%), vroeger onder meer in cosmetica (nagellak) Dibutylftalaat mag niet aan cosmetica toegevoegd worden in de Europese Unie, omdat de stof wordt beschouwd als toxisch voor de voortplanting Volgens de Europese regelgeving mogen stoffen die carcinogeen, mutageen of toxisch voor de voortplanting zijn, niet in cosmetica gebruikt worden Dibutylftalaat en soortgelijke ftalaten mogen ook niet meer gebruikt worden in speelgoed en producten voor kinderverzorging Dibutylftalaat is toxisch voor waterorganismen Bij verbranding komen toxische en irriterende dampen vrij van ftaalzuuranhydride De acute toxiciteit van dibutylftalaat is laag, en de stof blijkt niet irriterend of sensitiserend.
| 591 |
www
|
de Eremedaille Belisario DomÃnguez Dibutylftalaat Dibutylftalaat of DBP (van de Engelse naam van de stof "dibutyl phthalate") is een organische verbinding uit de groep van de ftalaten (esters van ftaalzuur) Het is een kleurloze tot gele, stroperige vloeistof met een kenmerkende geur Ze is bijna onoplosbaar in water Dibutylftalaat wordt bereid door de reactie van ftaalzuuranhydride met #-butanol, met geconcentreerd zwavelzuur als katalysator Het productievolume van DBP in de Europese Unie is in de loop der jaren verminderd van ## ### ton per jaar in ### naar ## ### ton in ### en ## ### ton in ### Dibutylftalaat is een van de meest gebruikte weekmakers, in de eerste plaats voor pvc (ca ##% van alle DBP volgens gegevens uit ###) Daarnaast wordt het ook toegevoegd aan kleefstoffen (##%), drukinkten (#%), en andere toepassingen (#%), vroeger onder meer in cosmetica (nagellak) Dibutylftalaat mag niet aan cosmetica toegevoegd worden in de Europese Unie, omdat de stof wordt beschouwd als toxisch voor de voortplanting Volgens de Europese regelgeving mogen stoffen die carcinogeen, mutageen of toxisch voor de voortplanting zijn, niet in cosmetica gebruikt worden Dibutylftalaat en soortgelijke ftalaten mogen ook niet meer gebruikt worden in speelgoed en producten voor kinderverzorging Dibutylftalaat is toxisch voor waterorganismen Bij verbranding komen toxische en irriterende dampen vrij van ftaalzuuranhydride De acute toxiciteit van dibutylftalaat is laag, en de stof blijkt niet irriterend of sensitiserend DBP kan via de placenta van de moeder naar de foetus migreren De stof is mogelijk ook een antiandrogeen Op basis hiervan is de stof in de Europese Unie ingedeeld in categorie # voor effecten op de vruchtbaarheid en in categorie # voor effecten op de ontwikkeling Tevens zijn er beperkingen opgelegd op het gebruik van de stof Benigne fasciculatiesyndroom Het benigne fasciculatiesyndroom (BFS) is een neurologische stoornis met als belangrijkste kenmerk fasciculaties (spiertrekkingen) in de ledematen De fasciculaties kunnen zich overal in het lichaam voordoen, maar de armen, benen en voeten zijn de voornaamste plekken waar de fasciculaties plaatsvinden Zodra de ledemaat waar de fasciculaties zich plaatsvinden bewogen wordt, stoppen de fasciculaties vrijwel meteen, maar beginnen weer zodra de spieren worden ontspannen Ook al lijkt het BFS heel erg op neuromyotonie wat betreft de symptomen, zijn het twee verschillende neurologische aandoeningen die een andere oorzaak hebben en los staan van elkaar De symptomen van het BFS zijn Sommige mensen die lijden aan het BFS, ervaren ook een vorm van chronische pijn die net als de fasciculaties overal in het lichaam kan plaatsvinden De fasciculaties en chronische pijnen kunnen een aantal dagen achter elkaar op dezelfde plek blijven hangen, maar over het algemeen kunnen ze overal ontstaan en na een paar minuten weer van plek veranderen Volgens onderzoek van de Mayo clinic in de US ervaren een derde van de mensen die lijden aan het BFS ook frequent krampen Dit wordt, als de krampen een prominent symptoom zijn, ook wel omschreven als "spierkrampfasciculatiesyndroom".
| 566 |
www
|
migreren De stof is mogelijk ook een antiandrogeen Op basis hiervan is de stof in de Europese Unie ingedeeld in categorie # voor effecten op de vruchtbaarheid en in categorie # voor effecten op de ontwikkeling Tevens zijn er beperkingen opgelegd op het gebruik van de stof Benigne fasciculatiesyndroom Het benigne fasciculatiesyndroom (BFS) is een neurologische stoornis met als belangrijkste kenmerk fasciculaties (spiertrekkingen) in de ledematen De fasciculaties kunnen zich overal in het lichaam voordoen, maar de armen, benen en voeten zijn de voornaamste plekken waar de fasciculaties plaatsvinden Zodra de ledemaat waar de fasciculaties zich plaatsvinden bewogen wordt, stoppen de fasciculaties vrijwel meteen, maar beginnen weer zodra de spieren worden ontspannen Ook al lijkt het BFS heel erg op neuromyotonie wat betreft de symptomen, zijn het twee verschillende neurologische aandoeningen die een andere oorzaak hebben en los staan van elkaar De symptomen van het BFS zijn Sommige mensen die lijden aan het BFS, ervaren ook een vorm van chronische pijn die net als de fasciculaties overal in het lichaam kan plaatsvinden De fasciculaties en chronische pijnen kunnen een aantal dagen achter elkaar op dezelfde plek blijven hangen, maar over het algemeen kunnen ze overal ontstaan en na een paar minuten weer van plek veranderen Volgens onderzoek van de Mayo clinic in de US ervaren een derde van de mensen die lijden aan het BFS ook frequent krampen Dit wordt, als de krampen een prominent symptoom zijn, ook wel omschreven als "spierkrampfasciculatiesyndroom" Soms verdwijnen de klachten voor een periode en komen ze na vele jaren weer terug, wat soms tot angsten leidt De symptomen kunnen het dagelijks leven behoorlijk verstoren Vooral in het beginstadium vinden sommige mensen het moeilijk om in slaap te vallen met fasciculaties en chronische pijnen Hoewel het een goedaardige aandoening betreft, kan men in het dagelijkse leven psychisch zwaar belast worden door deze continue schokkende spiertrillingen Het zijn in feite krachtige constante stroomstootjes, te vergelijken met elastiekjes die onder de huid erg krachtig worden losgeschoten Dit is een zeer vervelende aandoening omdat men ongewild en voortdurend de spieren voelt trillen en samentrekken met grote kracht (elastieken-trekken-onder-de-huid) Over het algemeen is de oorzaak onbekend Vaak beginnen de symptomen na een virusinfectie, of na een periode van stress Het is bekend dat mensen die lijden aan het BFS in het beginstadium veel angsten kennen, voornamelijk na het zoeken op het internet naar fasciculaties Vaak komen die mensen op websites uit van motorische ziektes zoals amyotrofe laterale sclerose (ALS), multiple sclerose en parkinson De angsten die hiermee gepaard gaan, verergeren de fasciculaties in sommige gevallen nog Echter, het is een fysieke aandoening die ook bij afwezigheid van angst bestaat Vaak lezen mensen niet dat ALS begint met overduidelijke spierzwakte, en zijn fasciculaties daarbij een later symptoom als gevolg van het permanent afsterven van spieren Bovendien zijn motorische aandoeningen zoals ALS behoorlijk zeldzaam â # op de ###.
| 520 |
www
|
Soms verdwijnen de klachten voor een periode en komen ze na vele jaren weer terug, wat soms tot angsten leidt De symptomen kunnen het dagelijks leven behoorlijk verstoren Vooral in het beginstadium vinden sommige mensen het moeilijk om in slaap te vallen met fasciculaties en chronische pijnen Hoewel het een goedaardige aandoening betreft, kan men in het dagelijkse leven psychisch zwaar belast worden door deze continue schokkende spiertrillingen Het zijn in feite krachtige constante stroomstootjes, te vergelijken met elastiekjes die onder de huid erg krachtig worden losgeschoten Dit is een zeer vervelende aandoening omdat men ongewild en voortdurend de spieren voelt trillen en samentrekken met grote kracht (elastieken-trekken-onder-de-huid) Over het algemeen is de oorzaak onbekend Vaak beginnen de symptomen na een virusinfectie, of na een periode van stress Het is bekend dat mensen die lijden aan het BFS in het beginstadium veel angsten kennen, voornamelijk na het zoeken op het internet naar fasciculaties Vaak komen die mensen op websites uit van motorische ziektes zoals amyotrofe laterale sclerose (ALS), multiple sclerose en parkinson De angsten die hiermee gepaard gaan, verergeren de fasciculaties in sommige gevallen nog Echter, het is een fysieke aandoening die ook bij afwezigheid van angst bestaat Vaak lezen mensen niet dat ALS begint met overduidelijke spierzwakte, en zijn fasciculaties daarbij een later symptoom als gevolg van het permanent afsterven van spieren Bovendien zijn motorische aandoeningen zoals ALS behoorlijk zeldzaam â # op de ### <PERSOON> die lijden aan het BFS hebben geen verhoogd risico om ALS te krijgen BFS heeft te maken met de koppeling tussen het centrale zenuwstelsel en het perifere zenuwstelsel In het ruggenmerg waar de motorische zenuw ontspringt moet een synaps (de koppeling tussen zenuwen) zorgen voor de remming van de spanning uit het centraal zenuwstelsel wat gebeurt door neurotransmitterstof Deze synaps zorgt ervoor dat de basisspanning van de spieren -## mV bedraagt Als de spanning sterker wordt door meerdere prikkels (daar zijn altijd meer prikkels voor nodig dan een enkele) ontstaat er een verhoging in het eindplaatje dat de spier bereikt zodat deze samentrekt Hoe groter de prikkeldichtheid, hoe meer delen gaan aanspannen Bij het benigne (spierkramp)fasciculatiesyndroom is de remming in het ruggenmerg te klein waardoor het centraal zenuwstelsel de zenuw die de spier innerveert niet meer remt en ervoor zorgt dat deze met een enkele of zelfs zonder prikkel de spier deels of geheel laat samentrekken In het geval van het geheel samentrekken spreekt men van kramp, in het geval dat delen (vaak kleine delen) samentrekken spreekt men van fasciculaties Deze fasciculaties zijn zichtbaar als golfbewegingen van de betreffende spier, meestal de kuitspier en de vierhoofdige dijspier Het BFS kan pas worden gediagnosticeerd als alle andere motorische ziekten zijn uitgesloten Een ervaren neuroloog ziet al vrij snel of het gaat om een motorische ziekte of dat het gaat om iets goedaardigs.
| 509 |
www
|
hebben geen verhoogd risico om ALS te krijgen BFS heeft te maken met de koppeling tussen het centrale zenuwstelsel en het perifere zenuwstelsel In het ruggenmerg waar de motorische zenuw ontspringt moet een synaps (de koppeling tussen zenuwen) zorgen voor de remming van de spanning uit het centraal zenuwstelsel wat gebeurt door neurotransmitterstof Deze synaps zorgt ervoor dat de basisspanning van de spieren -## mV bedraagt Als de spanning sterker wordt door meerdere prikkels (daar zijn altijd meer prikkels voor nodig dan een enkele) ontstaat er een verhoging in het eindplaatje dat de spier bereikt zodat deze samentrekt Hoe groter de prikkeldichtheid, hoe meer delen gaan aanspannen Bij het benigne (spierkramp)fasciculatiesyndroom is de remming in het ruggenmerg te klein waardoor het centraal zenuwstelsel de zenuw die de spier innerveert niet meer remt en ervoor zorgt dat deze met een enkele of zelfs zonder prikkel de spier deels of geheel laat samentrekken In het geval van het geheel samentrekken spreekt men van kramp, in het geval dat delen (vaak kleine delen) samentrekken spreekt men van fasciculaties Deze fasciculaties zijn zichtbaar als golfbewegingen van de betreffende spier, meestal de kuitspier en de vierhoofdige dijspier Het BFS kan pas worden gediagnosticeerd als alle andere motorische ziekten zijn uitgesloten Een ervaren neuroloog ziet al vrij snel of het gaat om een motorische ziekte of dat het gaat om iets goedaardigs Spierontspannende middelen als diazepam kunnen verlichting geven De volgende aandoeningen hebben soortgelijke symptomen Namkhai Norbu Chögyal Namkhai Norbu Rinpoche (Geug, Derge (arrondissement), <DATUM> - Arcidosso, <DATUM> was een Tibetaans-Italiaans geestelijke, tibetoloog en mongoloog opgeleid in de boeddhistische tradities van meditatie, filosofie en geneeskunst en een van de belangrijkste Dzogchen meesters Norbu werd op de leeftijd van twee jaar door Palyul Karma Yangsi en Shechen Rabjam erkend als de reïncarnatie van de tulku Adzom Drugpa Rinpoche (###-###), een van de grote leraren van de Dzogchen Toen hij vijf jaar oud was herkende de ##e Karmapa Gyalwang, Rangjung Rigpei Dorje (###-###) en de ##de Tai situ, Pema Wangchuk Gyalpo (###-###) hem als de geestelijke incarnatie van een andere bekende leraar, Drug Shabdrung Rinpoche ook wel bekend als Shabdrung Ngawang Namgyal (###-###), de ##de abt van het <PERSOON> en de eerste Dharmaraja van Bhutan, (die Bhutan verenigde tot een nationale staat) en zelf een incarnatie was van Pema Karpo (###-###) Door bovenstaande vroege erkenning begon Namkhai Norbu al op jonge leeftijd met zijn studie in het Tibetaans boeddhisme, waarbij hij les kreeg van de beste geestelijken van die tijd In ### ging Chögyal Namkhai Norbu Rinpoche naar het Derge-klooster, waar ook de koning van Derge woonde en die op het kloostercomplex een gebouw ter beschikking stelde aan Namkhai Norbu en zijn leraar.
| 546 |
www
|
Norbu Rinpoche (Geug, Derge (arrondissement), <DATUM> - Arcidosso, <DATUM> was een Tibetaans-Italiaans geestelijke, tibetoloog en mongoloog opgeleid in de boeddhistische tradities van meditatie, filosofie en geneeskunst en een van de belangrijkste Dzogchen meesters Norbu werd op de leeftijd van twee jaar door Palyul Karma Yangsi en Shechen Rabjam erkend als de reïncarnatie van de tulku Adzom Drugpa Rinpoche (###-###), een van de grote leraren van de Dzogchen Toen hij vijf jaar oud was herkende de ##e Karmapa Gyalwang, Rangjung Rigpei Dorje (###-###) en de ##de Tai situ, Pema Wangchuk Gyalpo (###-###) hem als de geestelijke incarnatie van een andere bekende leraar, Drug Shabdrung Rinpoche ook wel bekend als Shabdrung Ngawang Namgyal (###-###), de ##de abt van het <PERSOON> en de eerste Dharmaraja van Bhutan, (die Bhutan verenigde tot een nationale staat) en zelf een incarnatie was van Pema Karpo (###-###) Door bovenstaande vroege erkenning begon Namkhai Norbu al op jonge leeftijd met zijn studie in het Tibetaans boeddhisme, waarbij hij les kreeg van de beste geestelijken van die tijd In ### ging Chögyal Namkhai Norbu Rinpoche naar het Derge-klooster, waar ook de koning van Derge woonde en die op het kloostercomplex een gebouw ter beschikking stelde aan Namkhai Norbu en zijn leraar Hij ontving ook tal van tantrische en Dzogchen overleveringen van vele meesters, onder wie zijn oom van vaderszijde Togden Ugyen Tendzin (###-###), oom van moederszijde Khyentse Rinpoche (Bhutan, ###), Chökyi Wangchuk, Drubwang Rinpoche, Kunga Palden, Negyab Rinpoche, Adzom Gyalse Gyurme Dorje (###-###), Dzongsar Khyentse Rinpoche (Bhutan, ###) en <PERSOON> In ### ontving hij ook lessen van Ayu Khandro Dorje Paldrön (###-###), een vrouw die meer dan vijftig jaar in donkere retraite verbleef en een leerling was van Jamyang Khyentse Wangpo (###-###) In ### kreeg Namkhai Norbu zijn eerste officiële verantwoordelijkheid en hem werd verzocht naar China te gaan als vertegenwoordiger van Tibetaanse jongeren van de Provinciale Vergadering uit de provincie Sichuan Hij begon toen ook Chinees te leren Na een bezoek aan Chengdu en Chungching accepteerde hij de uitnodiging om de Tibetaanse taal te onderwijzen in Menyag In deze tijd ontmoette hij de #de Gangkar Rinpoche, Karma Chokyi Senge (###-###), van wie hij instructies ontving over de zes yoga's van Naropa en andere leringen Namkhai Norbu kreeg in China een visioen waarin een onbekende man zich voorstelde als zijn leraar Een jaar later, in ###, bij terugkomst in Tibet, beschreef een bezoeker bij zijn vader thuis een vreemde man die hij had gezien en die met zijn visioen overeenkwam Hierdoor ontmoette hij na een vierdaagse reis zijn belangrijkste leraar Rigdzin Changchub Dorje (###-###), een op het oog doorsneepersoon, bij wie hij zes maanden in Khamdogar bleef Van Rigdzin Changchub Dorje ontving hij de authentieke overdracht van Dzogchen Hij realiseerde zich de essentie van de 'dharma' als een staat van zijn (in plaats van enkel dharma teksten weten).
| 657 |
www
|
Rinpoche (Bhutan, ###) en <PERSOON> In ### ontving hij ook lessen van Ayu Khandro Dorje Paldrön (###-###), een vrouw die meer dan vijftig jaar in donkere retraite verbleef en een leerling was van Jamyang Khyentse Wangpo (###-###) In ### kreeg Namkhai Norbu zijn eerste officiële verantwoordelijkheid en hem werd verzocht naar China te gaan als vertegenwoordiger van Tibetaanse jongeren van de Provinciale Vergadering uit de provincie Sichuan Hij begon toen ook Chinees te leren Na een bezoek aan Chengdu en Chungching accepteerde hij de uitnodiging om de Tibetaanse taal te onderwijzen in Menyag In deze tijd ontmoette hij de #de Gangkar Rinpoche, Karma Chokyi Senge (###-###), van wie hij instructies ontving over de zes yoga's van Naropa en andere leringen Namkhai Norbu kreeg in China een visioen waarin een onbekende man zich voorstelde als zijn leraar Een jaar later, in ###, bij terugkomst in Tibet, beschreef een bezoeker bij zijn vader thuis een vreemde man die hij had gezien en die met zijn visioen overeenkwam Hierdoor ontmoette hij na een vierdaagse reis zijn belangrijkste leraar Rigdzin Changchub Dorje (###-###), een op het oog doorsneepersoon, bij wie hij zes maanden in Khamdogar bleef Van Rigdzin Changchub Dorje ontving hij de authentieke overdracht van Dzogchen Hij realiseerde zich de essentie van de 'dharma' als een staat van zijn (in plaats van enkel dharma teksten weten) Dit besef bleef een karakteristiek kenmerk voor zijn manier van lesgeven gedurende zijn gehele leven In eind jaren ## maakte Chögyal Namkhai Norbu een pelgrimstocht naar Tibet, <PERSOON> Hij woonde in ### in Sikkim tijdens de Opstand in Tibet (###), omdat hij toen niet meer in staat was naar zijn vaderland te gaan om zich bij zijn familie te voegen Hij bleef in Sikkim werkzaam als auteur en redacteur voor de regering van Sikkim Op de leeftijd van slechts tweeëntwintig werd hij erkend als zeer deskundig in alle aspecten van de Tibetaanse cultuur en bracht de Tibetaanse diaspora hem naar Italië op uitnodiging van professor <PERSOON> om te werken aan het ISMEO Instituut in <PERSOON> voor twee jaar Van ### tot ### was Namkhai Norbu hoogleraar Tibetaans en Mongools voor zowel de taal als de literatuur aan het Oriëntaals Instituut van de Universiteit van Napels Namkhai Norbu wordt gezien als een autoriteit op het gebied van Tibetaanse beschaving, in het bijzonder op de gebieden geschiedenis, literatuur, Tibetaanse geneeskunde en astrologie In ### begon Chögyal Namkhai Norbu Rinpoche les te geven in yantra yoga, Tsa lung, Trul khor een oude vorm van Tibetaanse yoga waarin beweging, ademhaling en visualisatie worden gecombineerd Een paar jaar later begon hij ook Dzogchen onderricht te geven aan een kleine groep van Italiaanse studenten waarvoor een Dzogchen Gemeenschap werd gesticht Op dat moment was Dzogchen nog relatief onbekend <PERSOON>.
| 567 |
www
|
maakte Chögyal Namkhai Norbu een pelgrimstocht naar Tibet<PERSOON> Hij woonde in ### in Sikkim tijdens de Opstand in Tibet (###), omdat hij toen niet meer in staat was naar zijn vaderland te gaan om zich bij zijn familie te voegen Hij bleef in Sikkim werkzaam als auteur en redacteur voor de regering van Sikkim Op de leeftijd van slechts tweeëntwintig werd hij erkend als zeer deskundig in alle aspecten van de Tibetaanse cultuur en bracht de Tibetaanse diaspora hem naar Italië op uitnodiging van professor <PERSOON> om te werken aan het ISMEO Instituut in <PERSOON> voor twee jaar Van ### tot ### was Namkhai Norbu hoogleraar Tibetaans en Mongools voor zowel de taal als de literatuur aan het Oriëntaals Instituut van de Universiteit van Napels Namkhai Norbu wordt gezien als een autoriteit op het gebied van Tibetaanse beschaving, in het bijzonder op de gebieden geschiedenis, literatuur, Tibetaanse geneeskunde en astrologie In ### begon Chögyal Namkhai Norbu Rinpoche les te geven in yantra yoga, Tsa lung, Trul khor een oude vorm van Tibetaanse yoga waarin beweging, ademhaling en visualisatie worden gecombineerd Een paar jaar later begon hij ook Dzogchen onderricht te geven aan een kleine groep van Italiaanse studenten waarvoor een Dzogchen Gemeenschap werd gesticht Op dat moment was Dzogchen nog relatief onbekend <PERSOON> Vandaag zijn er zetels in Italië, de Verenigde Staten, Zuid-Amerika, Australië en Rusland Verder richtte hij de Internationale Shang-Shung Instituut op voor de culturele tradities van Tibet, en ASIA, een non-profitorganisatie die actief is in Tibet, vooral gewijd voor het dienen van de educatieve en medische behoeften van het Tibetaanse volk en zijn behoudenis In ### organiseerde hij de eerste Internationale Conventie van Tibetaanse geneeskunde in Venetië Vanaf het moment van zijn verblijf in Italië richtte Namkhai Norbu zijn onderzoek vooral op de oude geschiedenis van Tibet en onderzocht grondig de autochtone Bön traditie Zijn boeken gaan over geschiedenis, geneeskunde, astrologie, Bön en folkloristische tradities zoals namkha en worden gezien als bewijs van zijn diepgaande kennis over de Tibetaanse cultuur en zijn inzet om dit oude culturele erfgoed te bewaren Tussen ### en ### werkten Namkhai Norbu en zijn zoon Khyentse Yeshi Namkhai, mee aan de documentaire "<PERSOON>" met <PERSOON> die in ### uitkwam Het is een episch drama over de relatie tussen de twee en de naar elkaar toegroeiende zienswijzen over het voortzetten van de culturele erfenis zoals hun voorouders voor hen dit in het verleden al deden De in Italië geboren oudste zoon, Yeshi, die bij zijn geboorte werd herkend als de reïncarnatie van Khyentse Rinpoche Chökyi Wangchug oom en meester van zijn vader, breekt met de traditie van zijn vader Hij verkiest een carrière in het bedrijfsleven boven het in de voetsporen treden van zijn vader, met wie hij een gecompliceerde relatie heeft Toch voelt ook Yeshi, naarmate de tijd vordert, de druk om de culturele erfenis van zijn voorouders voort te zetten.
| 565 |
www
|
Tibet, en ASIA, een non-profitorganisatie die actief is in Tibet, vooral gewijd voor het dienen van de educatieve en medische behoeften van het Tibetaanse volk en zijn behoudenis In ### organiseerde hij de eerste Internationale Conventie van Tibetaanse geneeskunde in Venetië Vanaf het moment van zijn verblijf in Italië richtte Namkhai Norbu zijn onderzoek vooral op de oude geschiedenis van Tibet en onderzocht grondig de autochtone Bön traditie Zijn boeken gaan over geschiedenis, geneeskunde, astrologie, Bön en folkloristische tradities zoals namkha en worden gezien als bewijs van zijn diepgaande kennis over de Tibetaanse cultuur en zijn inzet om dit oude culturele erfgoed te bewaren Tussen ### en ### werkten Namkhai Norbu en zijn zoon Khyentse Yeshi Namkhai, mee aan de documentaire "<PERSOON>" met <PERSOON> die in ### uitkwam Het is een episch drama over de relatie tussen de twee en de naar elkaar toegroeiende zienswijzen over het voortzetten van de culturele erfenis zoals hun voorouders voor hen dit in het verleden al deden De in Italië geboren oudste zoon, Yeshi, die bij zijn geboorte werd herkend als de reïncarnatie van Khyentse Rinpoche Chökyi Wangchug oom en meester van zijn vader, breekt met de traditie van zijn vader Hij verkiest een carrière in het bedrijfsleven boven het in de voetsporen treden van zijn vader, met wie hij een gecompliceerde relatie heeft Toch voelt ook Yeshi, naarmate de tijd vordert, de druk om de culturele erfenis van zijn voorouders voort te zetten <PERSOON> volgt Chögyal Namkhai Norbu Rinpoche en zijn zoon Khyentse Yeshi Namkhai over een tijdspanne van twintig jaar met een handheld camera en legt zo vast hoe vader en zoon zich in de loop der tijd tot elkaar verhouden Chögyal wordt als titel het meest geassocieerd met de monarchie van Sikkim en Ladakh in noord <PERSOON> (of Chos-rGyal) staat in Bhutan ook bekend als de "dharmaraja", of koning van dharma en Shabdrung In deze context wordt de Chögyal erkend als de reïncarnatie (of tulkulijn) vanaf Ngawang Namgyal Namkhai Norbu werd op de leeftijd van vijf erkend als een emanatie van Ngawang Namgyel en kreeg de titel van Chögyal in deze context Norbu betekent juweel, en Namkhai betekent van de hemel, of uit de ruimte Een ongebruikelijke Tibetaanse naam die zijn ouders kozen uit blijdschap dat ze na vier dochters eindelijk een zoon kregen wat werd ervaren als een "Juweel uit de Hemel" Rinpoche uitspraak Rinpotsjee, betekent letterlijk de kostbare en is een Tibetaanse boeddhistische eretitel die wordt gebruikt voor iemand die is erkend als de wedergeboorte van een eerder onderscheiden Dharma beoefenaar, ook wel genoemd Tulku Het wordt verder ook gebruikt als een eretitel voor de abten van kloosters <PERSOON> Cd's en dvd's <PERSOON>, <DATUM> - Parijs, ###) was een <PERSOON> oogarts, Indiakundige en tibetoloog Filliozat studeerde Oogheelkunde en was oogarts van ### tot ###.
| 554 |
www
|
Namkhai Norbu Rinpoche en zijn zoon Khyentse Yeshi Namkhai over een tijdspanne van twintig jaar met een handheld camera en legt zo vast hoe vader en zoon zich in de loop der tijd tot elkaar verhouden Chögyal wordt als titel het meest geassocieerd met de monarchie van Sikkim en Ladakh in noord <PERSOON> (of Chos-rGyal) staat in Bhutan ook bekend als de "dharmaraja", of koning van dharma en Shabdrung In deze context wordt de Chögyal erkend als de reïncarnatie (of tulkulijn) vanaf Ngawang Namgyal Namkhai Norbu werd op de leeftijd van vijf erkend als een emanatie van Ngawang Namgyel en kreeg de titel van Chögyal in deze context Norbu betekent juweel, en Namkhai betekent van de hemel, of uit de ruimte Een ongebruikelijke Tibetaanse naam die zijn ouders kozen uit blijdschap dat ze na vier dochters eindelijk een zoon kregen wat werd ervaren als een "Juweel uit de Hemel" Rinpoche uitspraak Rinpotsjee, betekent letterlijk de kostbare en is een Tibetaanse boeddhistische eretitel die wordt gebruikt voor iemand die is erkend als de wedergeboorte van een eerder onderscheiden Dharma beoefenaar, ook wel genoemd Tulku Het wordt verder ook gebruikt als een eretitel voor de abten van kloosters <PERSOON> Cd's en dvd's <PERSOON>, <DATUM> - Parijs, ###) was een <PERSOON> oogarts, Indiakundige en tibetoloog Filliozat studeerde Oogheelkunde en was oogarts van ### tot ### Hij specialiseerde zich vooral op de geschiedenis van de Indiase Geneeswijze en hield zich verder ook bezig met geheel andere thema's, zoals het symbolisme van de Phnom Bakheng in Cambodja Naakt (beeldende kunst) Een naakt in de kunst is een afbeelding van een naakte figuur in de schilder- of beeldhouwkunst en in de fotografie Het naakt is al sinds de oudste tijden een veelgebruikt motief Afbeeldingen van de naakte mens komen al voor in de prehistorie, onder andere in de vorm van Venusbeeldjes, die dan een cultische en niet zozeer een erotische bedoeling hebben <PERSOON> kunst kwamen beelden van naakte mannen veelvuldig voor In de klassieke periode kwam het naakt als studie in beeld Een gespierd en getraind lichaam was populair Sinds de #e eeuw v Chr werden er ook vrouwelijke naakten, zoals de Aphrodite van Knidos, gebeeldhouwd In de middeleeuwen werd men op dit gebied iets preutser en kwamen naakten voornamelijk voor in afbeeldingen van goden, godinnen en Bijbelse figuren (ook als hun naaktheid in de Bijbel niet aan de orde is) Nadat in de middeleeuwen het naakt vrijwel verdween, kwam het in de renaissance en daarna opnieuw tot bloei en werd een van de belangrijkste onderwerpen van de schilder-, beeldhouw- en grafische kunst Het kwam echter voor dat het getoonde naakt op last van de (geestelijke) autoriteiten werd overgeschilderd, zoals gebeurde met werk van <PERSOON> In de ##e-eeuwse <PERSOON> schilderkunst werd het naakt aanvaard als het gebruikt werd in een 'klassieke' setting.
| 543 |
www
|
de Indiase Geneeswijze en hield zich verder ook bezig met geheel andere thema's, zoals het symbolisme van de Phnom Bakheng in Cambodja Naakt (beeldende kunst) Een naakt in de kunst is een afbeelding van een naakte figuur in de schilder- of beeldhouwkunst en in de fotografie Het naakt is al sinds de oudste tijden een veelgebruikt motief Afbeeldingen van de naakte mens komen al voor in de prehistorie, onder andere in de vorm van Venusbeeldjes, die dan een cultische en niet zozeer een erotische bedoeling hebben <PERSOON> kunst kwamen beelden van naakte mannen veelvuldig voor In de klassieke periode kwam het naakt als studie in beeld Een gespierd en getraind lichaam was populair Sinds de #e eeuw v Chr werden er ook vrouwelijke naakten, zoals de Aphrodite van Knidos, gebeeldhouwd In de middeleeuwen werd men op dit gebied iets preutser en kwamen naakten voornamelijk voor in afbeeldingen van goden, godinnen en Bijbelse figuren (ook als hun naaktheid in de Bijbel niet aan de orde is) Nadat in de middeleeuwen het naakt vrijwel verdween, kwam het in de renaissance en daarna opnieuw tot bloei en werd een van de belangrijkste onderwerpen van de schilder-, beeldhouw- en grafische kunst Het kwam echter voor dat het getoonde naakt op last van de (geestelijke) autoriteiten werd overgeschilderd, zoals gebeurde met werk van <PERSOON> In de ##e-eeuwse <PERSOON> schilderkunst werd het naakt aanvaard als het gebruikt werd in een 'klassieke' setting De impressionisten toonden het naakt ook in andere en verrassende settings, zoals in Ãdouard Manets "Dejeuner sur l'herbe" Het werd in de Parijse salons aanvankelijk nog wel als schokkend ervaren, zoals blijkt uit de reacties op Manets "Olympia" Bij een opleiding tot beeldend kunstenaar behoorde het tekenen naar naaktmodel lange tijd tot de verplichte oefeningen voor beginnende en gevorderde studenten Door het tekenen van modellen naar de waarneming ontwikkelden de studenten hun opmerkingsgave en hun gevoel voor proporties <PERSOON>, <DATUM> is een activist en dissident uit de Volksrepubliek China Zijn werk spitst zich vooral toe op de Chinese democratische beweging en milieubeweging Hij zet zich ook in voor mensen met aids in <PERSOON> heeft het internet en vooral zijn weblog gebruikt om de onderdrukking van mensenrechtenverdedigers door het Chinese regime onder de aandacht te brengen "Time Magazine" plaatste hem in ### op de lijst van honderd invloedrijkste personen ter wereld Na zijn eerste arrestatie in ### zette zijn vrouw, Zeng Jinyan, een weblog op waarin ze berichtte over de onderdrukkende activiteiten van de geheime politie Haar weblogs werden verschillende keren geblokkeerd Tijdens zijn huisarrest van augustus ### tot maart ### zetten hij en zijn vrouw een realitydocumentaire online, waarin ze verslag deden van het constante politietoezicht Deze documentaire, "Prisoners in Freedom City", werd wijd verspreid over het internet.
| 524 |
www
|
De impressionisten toonden het naakt ook in andere en verrassende settings, zoals in Ãdouard Manets "Dejeuner sur l'herbe" Het werd in de Parijse salons aanvankelijk nog wel als schokkend ervaren, zoals blijkt uit de reacties op Manets "Olympia" Bij een opleiding tot beeldend kunstenaar behoorde het tekenen naar naaktmodel lange tijd tot de verplichte oefeningen voor beginnende en gevorderde studenten Door het tekenen van modellen naar de waarneming ontwikkelden de studenten hun opmerkingsgave en hun gevoel voor proporties <PERSOON>, <DATUM> is een activist en dissident uit de Volksrepubliek China Zijn werk spitst zich vooral toe op de Chinese democratische beweging en milieubeweging Hij zet zich ook in voor mensen met aids in <PERSOON> heeft het internet en vooral zijn weblog gebruikt om de onderdrukking van mensenrechtenverdedigers door het Chinese regime onder de aandacht te brengen "Time Magazine" plaatste hem in ### op de lijst van honderd invloedrijkste personen ter wereld Na zijn eerste arrestatie in ### zette zijn vrouw, Zeng Jinyan, een weblog op waarin ze berichtte over de onderdrukkende activiteiten van de geheime politie Haar weblogs werden verschillende keren geblokkeerd Tijdens zijn huisarrest van augustus ### tot maart ### zetten hij en zijn vrouw een realitydocumentaire online, waarin ze verslag deden van het constante politietoezicht Deze documentaire, "Prisoners in Freedom City", werd wijd verspreid over het internet Op <DATUM> werd hij overgeplaatst naar een gevangenis in Peking, waarmee hij zich dichter bij zijn familie bevindt en gemakkelijker bezoek kan krijgen <PERSOON> werd meerdere malen gearresteerd <PERSOON> kampt al een tijd met gezondheidsproblemen hij lijdt aan een leverziekte die het resultaat is van een hepatitis B-infectie en heeft dagelijks medicatie nodig Zijn leveraandoening kan leiden tot kanker wanneer hij daar niet aan behandeld wordt Volgens het hoofd van het medische instituut van de gevangenis, is de cirrose-aandoening geen medische reden om <PERSOON> vrij te laten en wees daarom een verzoek om een voorwaardelijke invrijheidstelling in ### af Op <DATUM> <PERSOON> Parlement De Sacharovprijs is bestemd voor personen en organisaties die zich wijden aan de bescherming van de rechten en fundamentele vrijheden van de mens In april dat jaar had de stad Parijs hem samen met de veertiende dalai lama al uitgeroepen tot ereburger van de stad In ### werd hij gezien als een van de kanshebbers voor de Nobelprijs voor de <PERSOON> Twee jaar later werd die wel toegekend aan een andere Chinese dissident, <PERSOON> Xiaobo Orgaan van Bidder Het orgaan van Bidder is een naar de bioloog <PERSOON> vernoemd rudimentair orgaan Het komt voor bij een groot aantal soorten padden, een familie van kikkers Het is het sterkst ontwikkeld bij de juveniele dieren en is zowel bij de mannelijke als de vrouwelijke exemplaren aanwezig Het is echter niet functioneel.
| 519 |
www
|
zijn familie bevindt en gemakkelijker bezoek kan krijgen <PERSOON> werd meerdere malen gearresteerd <PERSOON> kampt al een tijd met gezondheidsproblemen hij lijdt aan een leverziekte die het resultaat is van een hepatitis B-infectie en heeft dagelijks medicatie nodig Zijn leveraandoening kan leiden tot kanker wanneer hij daar niet aan behandeld wordt Volgens het hoofd van het medische instituut van de gevangenis, is de cirrose-aandoening geen medische reden om <PERSOON> vrij te laten en wees daarom een verzoek om een voorwaardelijke invrijheidstelling in ### af Op ## <PERSOON> Parlement De Sacharovprijs is bestemd voor personen en organisaties die zich wijden aan de bescherming van de rechten en fundamentele vrijheden van de mens In april dat jaar had de stad Parijs hem samen met de veertiende dalai lama al uitgeroepen tot ereburger van de stad In ### werd hij gezien als een van de kanshebbers voor de Nobelprijs voor de <PERSOON> Twee jaar later werd die wel toegekend aan een andere Chinese dissident, <PERSOON> Xiaobo Orgaan van Bidder Het orgaan van Bidder is een naar de bioloog <PERSOON> vernoemd rudimentair orgaan Het komt voor bij een groot aantal soorten padden, een familie van kikkers Het is het sterkst ontwikkeld bij de juveniele dieren en is zowel bij de mannelijke als de vrouwelijke exemplaren aanwezig Het is echter niet functioneel Het gaat dan levensvatbare eicellen produceren en er ontwikkelt zich een gedegenereerde eileider, zoals die van de vrouwtjes Dit is echter alleen in laboratoria waargenomen en de functie in de natuur is niet precies bekend Uit onderzoek blijkt dat in het orgaan giftige verbindingen aanwezig zijn, zoals cardiotoxinen of stoffen die een ernstige allergische reactie (anafylaxie) kunnen veroorzaken Vermoedelijk speelt het orgaan van Bidder ook een rol in de verdediging van de padden <PERSOON> Miracle Worker (toneelstuk) <PERSOON> Miracle Worker is een toneelstuk van <PERSOON>, gebaseerd op <PERSOON> autobiografie "<PERSOON> Story of <PERSOON-##>" Het ging op <DATUM> in première op Broadway en liep ### voorstellingen, voordat het doek op <DATUM> definitief viel Het toneelstuk speelt zich af in Tuscumbia (Alabama), waar de blinde en doofstomme <PERSOON-##> opgroeit onder zware omstandigheden Mede om haar afwijkingen wordt ze zeer verwend door haar ouders Het resultaat hiervan is dat ze op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd ontspoort en onverantwoord gedrag vertoont Haar ouders zijn de wanhoop nabij en huren gouvernante en onderwijzeres <PERSOON-##> in <PERSOON-##> is echter niet onder de indruk van de mevrouw en weigert met haar te communiceren <PERSOON-##> weet haar ouders ervan te overtuigen <PERSOON-##> met haar te laten meegaan om haar op te leiden In deze periode leert ze <PERSOON-##> discipline en te communiceren via haar handen Het toneelstuk had <PERSOON-##> en <PERSOON-##> in de hoofdrollen Bancroft speelde de rol van <PERSOON-##>, terwijl <PERSOON-##> vertolkte.
| 569 |
www
|
ontwikkelt zich een gedegenereerde eileider, zoals die van de vrouwtjes Dit is echter alleen in laboratoria waargenomen en de functie in de natuur is niet precies bekend Uit onderzoek blijkt dat in het orgaan giftige verbindingen aanwezig zijn, zoals cardiotoxinen of stoffen die een ernstige allergische reactie (anafylaxie) kunnen veroorzaken Vermoedelijk speelt het orgaan van Bidder ook een rol in de verdediging van de padden <PERSOON> Miracle Worker (toneelstuk) <PERSOON> Miracle Worker is een toneelstuk van <PERSOON>, gebaseerd op <PERSOON> autobiografie "<PERSOON> Story of <PERSOON>" Het ging op <DATUM> in première op Broadway en liep ### voorstellingen, voordat het doek op <DATUM> definitief viel Het toneelstuk speelt zich af in Tuscumbia (Alabama), waar de blinde en doofstomme <PERSOON> opgroeit onder zware omstandigheden Mede om haar afwijkingen wordt ze zeer verwend door haar ouders Het resultaat hiervan is dat ze op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd ontspoort en onverantwoord gedrag vertoont Haar ouders zijn de wanhoop nabij en huren gouvernante en onderwijzeres <PERSOON> in <PERSOON> is echter niet onder de indruk van de mevrouw en weigert met haar te communiceren <PERSOON> weet haar ouders ervan te overtuigen <PERSOON> met haar te laten meegaan om haar op te leiden In deze periode leert ze <PERSOON> discipline en te communiceren via haar handen Het toneelstuk had <PERSOON> en <PERSOON> in de hoofdrollen Bancroft speelde de rol van <PERSOON>, terwijl <PERSOON-##> vertolkte <PERSOON-##> bleef de gehele duur toegewijd aan het toneelstuk Bancroft nam echter op een gegeven moment ontslag en werd vervangen door <PERSOON-##> Het toneelstuk werd geprezen door de critici en sleepte vier <PERSOON-##> in de wacht Ook volgde in ### een gelijknamige filmbewerking, met opnieuw Bancroft en <PERSOON-##> in de hoofdrollen Rhinencephalon Het rhinencephalon of de reukhersenen is een onderdeel van de grote hersenen, bestaande uit de bulbus olfactorius en alle structuren die er zenuwen van ontvangen Functioneel is de structuur actief bij de reuk Exacerbatie Exacerbatie is een medische term voor toename van ziektesymptomen Hij wordt gebruikt voor chronische aandoeningen die een wisselende mate van activiteit vertonen Er wordt van een exacerbatie gesproken als de ziekte meer actief wordt, na een tijdlang weinig of geen activiteit te hebben vertoond Soms wordt ook het werkwoord exacerberen gebruikt Het Latijnse werkwoord "exacerbo" betekent verbitteren Het tegenovergestelde van exacerbatie is remissie <PERSOON-##> is een door critici geprezen film uit ### onder de regie van <PERSOON-##> De film is gebaseerd op het gelijknamige toneelstuk van <PERSOON-##> haalde voor zijn werk inspiratie uit de autobiografie van <PERSOON> De film vertelt het verhaal van <PERSOON>, die als baby als gevolg van roodvonk doofblind wordt Gefrustreerd door haar onbekwaamheid te kunnen communiceren, groeit ze op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd uit tot een ware rebel.
| 558 |
www
|
duur toegewijd aan het toneelstuk Bancroft nam echter op een gegeven moment ontslag en werd vervangen door <PERSOON> Het toneelstuk werd geprezen door de critici en sleepte vier <PERSOON> in de wacht Ook volgde in ### een gelijknamige filmbewerking, met opnieuw Bancroft en <PERSOON> in de hoofdrollen Rhinencephalon Het rhinencephalon of de reukhersenen is een onderdeel van de grote hersenen, bestaande uit de bulbus olfactorius en alle structuren die er zenuwen van ontvangen Functioneel is de structuur actief bij de reuk Exacerbatie Exacerbatie is een medische term voor toename van ziektesymptomen Hij wordt gebruikt voor chronische aandoeningen die een wisselende mate van activiteit vertonen Er wordt van een exacerbatie gesproken als de ziekte meer actief wordt, na een tijdlang weinig of geen activiteit te hebben vertoond Soms wordt ook het werkwoord exacerberen gebruikt Het Latijnse werkwoord "exacerbo" betekent verbitteren Het tegenovergestelde van exacerbatie is remissie <PERSOON> is een door critici geprezen film uit ### onder de regie van <PERSOON> De film is gebaseerd op het gelijknamige toneelstuk van <PERSOON> haalde voor zijn werk inspiratie uit de autobiografie van <PERSOON> De film vertelt het verhaal van <PERSOON>, die als baby als gevolg van roodvonk doofblind wordt Gefrustreerd door haar onbekwaamheid te kunnen communiceren, groeit ze op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd uit tot een ware rebel Om haar een opvoeding te geven, zal <PERSOON> eerst Helens koppigheid moeten breken <PERSOON> is een televisiefilm uit ### onder regie van <PERSOON-##> De film is gebaseerd op het gelijknamige toneelstuk van <PERSOON> haalde voor zijn werk inspiratie uit de autobiografie van <PERSOON> De televisiefilm werd gevolgd door "" (###), met Blythe Danner en <PERSOON-##> in de hoofdrollen "<PERSOON-##> Miracle Worker" vertelt het verhaal van <PERSOON>, een doofblind meisje dat extreem verwend gedrag vertoont Hoewel ze weigert te communiceren, probeert gouvernante <PERSOON-##> haar een educatie bij te brengen De film werd genomineerd voor een Golden Globe en sleepte drie <PERSOON-##> in de wacht Sulconazol Sulconazol is een imidazoolderivaat Het is een antimycoticum, een geneesmiddel werkzaam tegen gist- en schimmelinfecties van de huid en zwemmerseczeem (voetschimmel) Het doodt huidgisten en -schimmels en sommige huidbacteriën Het is in nitraatvorm (sulconazol-nitraat) aanwezig in crèmes en lotions voor plaatselijke behandeling Er is geen voorschrift nodig De meest voorkomende bijwerking van het gebruik van sulconazol is lichte irritatie (jeuk, branderigheid, hittegevoel) Minder vaak roodheid, tintelingen, overgevoeligheidsreacties, blaasjesvorming <PERSOON-##> (###) is een Vlaamse inspanningsfysioloog en hoogleraar aan de KU Leuven, departement Biomedische Kinesiologie Hespel begeleidt veel atleten bij hun trainingen in de hoogte- en klimaatkamer van de Leuvense universiteit, zoals bij de voorbereiding op de Olympische Zomerspelen van ### in Peking, om hen te laten aanpassen aan moeilijke weersomstandigheden Hij is Scientific Director van Bakala Academy.
| 561 |
www
|
<PERSOON> is een televisiefilm uit ### onder regie van <PERSOON> De film is gebaseerd op het gelijknamige toneelstuk van <PERSOON> haalde voor zijn werk inspiratie uit de autobiografie van <PERSOON> De televisiefilm werd gevolgd door "" (###), met Blythe Danner en <PERSOON> in de hoofdrollen "<PERSOON> Miracle Worker" vertelt het verhaal van <PERSOON>, een doofblind meisje dat extreem verwend gedrag vertoont Hoewel ze weigert te communiceren, probeert gouvernante <PERSOON> haar een educatie bij te brengen De film werd genomineerd voor een Golden Globe en sleepte drie <PERSOON> in de wacht Sulconazol Sulconazol is een imidazoolderivaat Het is een antimycoticum, een geneesmiddel werkzaam tegen gist- en schimmelinfecties van de huid en zwemmerseczeem (voetschimmel) Het doodt huidgisten en -schimmels en sommige huidbacteriën Het is in nitraatvorm (sulconazol-nitraat) aanwezig in crèmes en lotions voor plaatselijke behandeling Er is geen voorschrift nodig De meest voorkomende bijwerking van het gebruik van sulconazol is lichte irritatie (jeuk, branderigheid, hittegevoel) Minder vaak roodheid, tintelingen, overgevoeligheidsreacties, blaasjesvorming <PERSOON> (###) is een Vlaamse inspanningsfysioloog en hoogleraar aan de KU Leuven, departement Biomedische Kinesiologie Hespel begeleidt veel atleten bij hun trainingen in de hoogte- en klimaatkamer van de Leuvense universiteit, zoals bij de voorbereiding op de Olympische Zomerspelen van ### in Peking, om hen te laten aanpassen aan moeilijke weersomstandigheden Hij is Scientific Director van Bakala Academy Braille Without Borders Braille Without Borders (BWB) is een organisatie voor blinden in de ontwikkelingsgebieden Tibet en Noord-<PERSOON-##>, die in ### werd opgericht door <PERSOON-##> en <PERSOON-##> De organisatie heette oorspronkelijk "Project for the Blind, Tibet", maar veranderde haar naam in september ### in "Braille Without Borders" Het doel van BWB is blinden hoop te geven en praktische vaardigheden te leren Het geven van les in braille is een van de middelen om dit te bereiken Vanuit <LOCATIE> wordt BWB ondersteund door de Stichting Doel voor Ogen in <LOCATIE> De projecten hebben verschillende onderscheidingen ontvangen, onder andere de <PERSOON-##> in ### en het Bundesverdienstkreuz in ###, uit handen van de <PERSOON-##> aan de oprichting van de organisatie richtte Tenberken in Lhasa in ### de school voor blinde Tibetaanse kinderen "School for the blind" op Vervolgens werd een massagecentrum opgericht dat wordt bemand door blinden Daarna volgde de "Vocational Training Farm", een tweede <INSTELLING> in Pelshong, in de buurt van Shigatse, waar volwassenen beroepsopleidingen kunnen volgen De "Farm" bestaat eveneens uit een boerderij en kaasmakerij In het Noord-Indiase Leh werd de "Leh, information office" opgezet Naast de informatiefunctie heeft dit kantoor een trainingscentrum voor blinden in de regio Ladakh In Kalliyoor, op ## km afstand van Trivandrum, zette de BWB de "International School for Development and Project Planning" ("ISDeP") op.
| 583 |
www
|
Borders Braille Without Borders (BWB) is een organisatie voor blinden in de ontwikkelingsgebieden Tibet en Noord-<PERSOON>, die in ### werd opgericht door <PERSOON> en <PERSOON> De organisatie heette oorspronkelijk "Project for the Blind, Tibet", maar veranderde haar naam in september ### in "Braille Without Borders" Het doel van BWB is blinden hoop te geven en praktische vaardigheden te leren Het geven van les in braille is een van de middelen om dit te bereiken Vanuit <LOCATIE> wordt BWB ondersteund door de Stichting Doel voor Ogen in <LOCATIE> De projecten hebben verschillende onderscheidingen ontvangen, onder andere de <PERSOON> in ### en het Bundesverdienstkreuz in ###, uit handen van de <PERSOON> aan de oprichting van de organisatie richtte Tenberken in Lhasa in ### de school voor blinde Tibetaanse kinderen "School for the blind" op Vervolgens werd een massagecentrum opgericht dat wordt bemand door blinden Daarna volgde de "Vocational Training Farm", een tweede <INSTELLING> in Pelshong, in de buurt van Shigatse, waar volwassenen beroepsopleidingen kunnen volgen De "Farm" bestaat eveneens uit een boerderij en kaasmakerij In het Noord-Indiase Leh werd de "Leh, information office" opgezet Naast de informatiefunctie heeft dit kantoor een trainingscentrum voor blinden in de regio Ladakh In Kalliyoor, op ## km afstand van Trivandrum, zette de BWB de "International School for Development and Project Planning" ("ISDeP") op Zij besloot daarop dit brailleschrift in Tibet te introduceren In het trainingscentrum wordt Tibetaans schrift met computersoftware omgezet naar Tibetaans braille Dit computerprogramma werd geschreven door de Duitse blinde wiskundige <PERSOON> Ook werden er speciale studieboeken ontworpen die in de daarvoor aangelegde brailleboekdrukkerij werden gedrukt In ### werd de documentairefilm "Mit anderen Augen" over het leven en werk van <PERSOON> gemaakt Voor deze film ontving Terberken een Bambi In ### ondernam ze het "Climbing Blind Project" Samen met <PERSOON> en tieners van de blindenschool in Lhasa begonnen ze met een filmteam aan de beklimming van de Mount Everest Hierbij werden ze begeleid door de eerste blinde Everest-bergklimmer <PERSOON> en een Amerikaanse filmploeg Vanwege slechte weersomstandigheden moesten ze deze tocht echter afbreken Van deze klim maakte de Britse filmregisseur <PERSOON> de documentaire Blindsight, die met meerdere prijzen werd bekroond <PERSOON> (<LOCATIE>, ###) is een Nederlands ontwikkelingswerker in Tibet Hij is medeoprichter van <PERSOON-##> studeerde besturingstechniek, commerciële techniek en informatica aan de middelbare technische school en communicatiesystemen aan de Hogeschool <LOCATIE> Al tijdens zijn studie werkte hij voor verschillende ontwikkelingsprojecten in <PERSOON-##> jaren negentig was hij voor het <PERSOON-##> in Shigatse voor de oprichting van een hulpcentrum bij rampen en een trainingscentrum voor traditionele Tibetaanse geneeskunde Hier zette hij samen met de blinde <PERSOON-##>, die in Lhasa in ### de "School for the blind" had opgericht, in ### de organisatie "Project for the Blind, Tibet".
| 587 |
www
|
omgezet naar Tibetaans braille Dit computerprogramma werd geschreven door de Duitse blinde wiskundige <PERSOON> Ook werden er speciale studieboeken ontworpen die in de daarvoor aangelegde brailleboekdrukkerij werden gedrukt In ### werd de documentairefilm "Mit anderen Augen" over het leven en werk van <PERSOON> gemaakt Voor deze film ontving Terberken een Bambi In ### ondernam ze het "Climbing Blind Project" Samen met <PERSOON> en tieners van de blindenschool in Lhasa begonnen ze met een filmteam aan de beklimming van de Mount Everest Hierbij werden ze begeleid door de eerste blinde Everest-bergklimmer <PERSOON> en een Amerikaanse filmploeg Vanwege slechte weersomstandigheden moesten ze deze tocht echter afbreken Van deze klim maakte de Britse filmregisseur <PERSOON> de documentaire Blindsight, die met meerdere prijzen werd bekroond <PERSOON> (<LOCATIE>, ###) is een Nederlands ontwikkelingswerker in Tibet Hij is medeoprichter van <PERSOON> studeerde besturingstechniek, commerciële techniek en informatica aan de middelbare technische school en communicatiesystemen aan de Hogeschool <LOCATIE> Al tijdens zijn studie werkte hij voor verschillende ontwikkelingsprojecten in <PERSOON> jaren negentig was hij voor het <PERSOON> in Shigatse voor de oprichting van een hulpcentrum bij rampen en een trainingscentrum voor traditionele Tibetaanse geneeskunde Hier zette hij samen met de blinde <PERSOON-##>, die in Lhasa in ### de "School for the blind" had opgericht, in ### de organisatie "Project for the Blind, Tibet" Omdat het Tibetaans nog geen eigen brailleschrift kende, introduceerden ze het Tibetaans braille zoals Tenberken dit in ### tijdens haar eigen studie had ontwikkeld Samen met Tenberken en tieners van de blindenschool in Lhasa begon hij met een filmteam aan de beklimming van de Mount Everest Hierbij werden ze begeleid door de eerste blinde Everest-bergklimmer <PERSOON> en een Amerikaanse filmploeg Vanwege slechte weersomstandigheden moesten ze deze tocht echter afbreken Van deze klim werd door de Britse filmregisseur <PERSOON> de documentaire "Blindsight" gemaakt Deze documentaire ontving meerdere prijzen Cochliatoxum periachtum Cochliatoxum periachtum is een soort trilhaardiertje uit het geslacht "Cochliatoxum" Het is het grootste trilhaardiertje dat voorkomt in de darmen van paarden "C periachtum" heeft een lengte van ###-### μm en een breedte van ###â### μm De ratio tussen de lengte en de breedte is #,<DATUM> # Het heeft een cilindrische vorm met afgeronde uiteinde De cilia (trilharen) in de mondregio bestaan uit twee banden rond de lijnvormige mond De lichaamscilia aan de nabij achterkant van de cel vormen twee halve spiralen Tripalmaria dogieli Tripalmaria dogieli is een trilhaardiertje uit het geslacht "Tripalmaria" De soort is vernoemd naar de Russische zoöloog <PERSOON-##> "T dogieli" heeft een lengte van ###â### μm en een breedte van ##â## μm De ratio tussen de lengte en de breedte is #,<DATUM> # De cellen hebben een onregelmatige eivorm en zijn over de lengteas afgeplat "T.
| 574 |
www
|
eigen brailleschrift kende, introduceerden ze het Tibetaans braille zoals Tenberken dit in ### tijdens haar eigen studie had ontwikkeld Samen met Tenberken en tieners van de blindenschool in Lhasa begon hij met een filmteam aan de beklimming van de Mount Everest Hierbij werden ze begeleid door de eerste blinde Everest-bergklimmer <PERSOON> en een Amerikaanse filmploeg Vanwege slechte weersomstandigheden moesten ze deze tocht echter afbreken Van deze klim werd door de Britse filmregisseur <PERSOON> de documentaire "Blindsight" gemaakt Deze documentaire ontving meerdere prijzen Cochliatoxum periachtum Cochliatoxum periachtum is een soort trilhaardiertje uit het geslacht "Cochliatoxum" Het is het grootste trilhaardiertje dat voorkomt in de darmen van paarden "C periachtum" heeft een lengte van ###-### μm en een breedte van ###â### μm De ratio tussen de lengte en de breedte is #,<DATUM> # Het heeft een cilindrische vorm met afgeronde uiteinde De cilia (trilharen) in de mondregio bestaan uit twee banden rond de lijnvormige mond De lichaamscilia aan de nabij achterkant van de cel vormen twee halve spiralen Tripalmaria dogieli Tripalmaria dogieli is een trilhaardiertje uit het geslacht "Tripalmaria" De soort is vernoemd naar de Russische zoöloog <PERSOON> "T dogieli" heeft een lengte van ###â### μm en een breedte van ##â## μm De ratio tussen de lengte en de breedte is #,<DATUM> # De cellen hebben een onregelmatige eivorm en zijn over de lengteas afgeplat "<PERSOON> van deze groepen cilia bevinden zich aan de achterkant en de derde bevindt zich aan de voorkant van de cel, gesitueerd aan de onderzijde De mondregio bevindt zich aan de achterkant van de cel en heeft een met cilia bedekte regio die ingetrokken kan worden "T dogieli" heeft een skeletplaat die aan de rechterkant van de cel zit <PERSOON>, <DATUM> was een Russisch zoöloog en hoogleraar van Poolse afkomst, die zich had gespecialiseerd in parasitologie en protozoölogie Hij publiceerde onder meer het boek "ObÅ¡Äaja protozoologija" ('algemene protozoölogie') In ### werd het in het <PERSOON> uitgebracht onder de naam "General Protozoology" Dogiel heeft veel bijgedragen op het gebied van de taxonomie van parasieten en protozoa in het algemeen Van zijn meer dan ### publicaties wijdde hij er ## aan dit onderwerp In ### richtte hij het faculteit voor het bestuderen van ziektes bij vissen op <PERSOON>, <DATUM> - Parijs, <DATUM> was een <PERSOON> arts en anatoom Hij vervaardigde modellen van het menselijk lichaam uit papier-maché, naast anatomische modellen van dieren, paddenstoelen en planten Rond ### gebruikte de <PERSOON> als eerste papier-maché om modellen van het menselijk lichaam te maken Papier-maché had een aantal voordelen In tegenstelling tot de wassen modellen die tot dan gebruikt werden, werden deze in papier-maché niet zacht bij hoge temperaturen en vervormden ze niet bij aanraking.
| 575 |
www
|
de achterkant en de derde bevindt zich aan de voorkant van de cel, gesitueerd aan de onderzijde De mondregio bevindt zich aan de achterkant van de cel en heeft een met cilia bedekte regio die ingetrokken kan worden "T dogieli" heeft een skeletplaat die aan de rechterkant van de cel zit <PERSOON>, <DATUM> was een Russisch zoöloog en hoogleraar van Poolse afkomst, die zich had gespecialiseerd in parasitologie en protozoölogie Hij publiceerde onder meer het boek "ObÅ¡Äaja protozoologija" ('algemene protozoölogie') In ### werd het in het <PERSOON> uitgebracht onder de naam "General Protozoology" Dogiel heeft veel bijgedragen op het gebied van de taxonomie van parasieten en protozoa in het algemeen Van zijn meer dan ### publicaties wijdde hij er ## aan dit onderwerp In ### richtte hij het faculteit voor het bestuderen van ziektes bij vissen op <PERSOON>, <DATUM> - Parijs, <DATUM> was een <PERSOON> arts en anatoom Hij vervaardigde modellen van het menselijk lichaam uit papier-maché, naast anatomische modellen van dieren, paddenstoelen en planten Rond ### gebruikte de <PERSOON> als eerste papier-maché om modellen van het menselijk lichaam te maken Papier-maché had een aantal voordelen In tegenstelling tot de wassen modellen die tot dan gebruikt werden, werden deze in papier-maché niet zacht bij hoge temperaturen en vervormden ze niet bij aanraking Bovendien was papier als grondstof veel goedkoper en gemakkelijk om te verkrijgen, zodat Auzoux een fabriekje kon beginnen om deze modellen in veelvoud op de markt te brengen De modellen in was hadden weer andere voordelen ze waren zeer kleurvast en de afbeeldingen waren realistischer, vooral bij de afbeelding van pathologische aandoeningen De wassen modellen van de Italiaan Clemente Susini en de <PERSOON> behoren wat dat betreft tot de fraaiste en de bekendste (beide tweede helft ##de eeuw) Auzoux baseerde zich voor het maken van zijn modellen op de Parijse poppenmakers en op het procedé van Ameline, dat hij drastisch verbeterde Na het succes van zijn modellen werd hij door Ameline aangeklaagd wegens plagiaat Een commissie van een medisch genootschap, la Société Médicale d'émulation, kwam in ### tot de conclusie dat Ameline weliswaar de eerste was die anatomische modellen van papier-maché maakte, maar dat Auzoux verantwoordelijk was voor het perfectioneren van de fabricagetechniek Auzoux vervaardigde voor het fabriceren van zijn papieren modellen mallen van lood Voorbeelden daarvan bevinden zich in het Musée de l'Ãcorché d'Anatomie (museum van het anatomische model) in <PERSOON>' papieren modellen braken met de traditie dat dergelijke modellen van was, gips, geblazen glas of hout werden gemaakt In ### ging Auzoux fabrieksmatig modellen maken, waarvoor hij vijftig arbeiders in dienst nam De door Auzoux opgerichte fabriek van modellen (L'entreprise Auzoux) bestaat nog steeds en zij vervaardigde in ### nog steeds anatomische modellen voor het onderwijs.
| 561 |
www
|
als grondstof veel goedkoper en gemakkelijk om te verkrijgen, zodat Auzoux een fabriekje kon beginnen om deze modellen in veelvoud op de markt te brengen De modellen in was hadden weer andere voordelen ze waren zeer kleurvast en de afbeeldingen waren realistischer, vooral bij de afbeelding van pathologische aandoeningen De wassen modellen van de Italiaan Clemente Susini en de <PERSOON> behoren wat dat betreft tot de fraaiste en de bekendste (beide tweede helft ##de eeuw) Auzoux baseerde zich voor het maken van zijn modellen op de Parijse poppenmakers en op het procedé van Ameline, dat hij drastisch verbeterde Na het succes van zijn modellen werd hij door Ameline aangeklaagd wegens plagiaat Een commissie van een medisch genootschap, la Société Médicale d'émulation, kwam in ### tot de conclusie dat Ameline weliswaar de eerste was die anatomische modellen van papier-maché maakte, maar dat Auzoux verantwoordelijk was voor het perfectioneren van de fabricagetechniek Auzoux vervaardigde voor het fabriceren van zijn papieren modellen mallen van lood Voorbeelden daarvan bevinden zich in het Musée de l'Ãcorché d'Anatomie (museum van het anatomische model) in <PERSOON>' papieren modellen braken met de traditie dat dergelijke modellen van was, gips, geblazen glas of hout werden gemaakt In ### ging Auzoux fabrieksmatig modellen maken, waarvoor hij vijftig arbeiders in dienst nam De door Auzoux opgerichte fabriek van modellen (L'entreprise Auzoux) bestaat nog steeds en zij vervaardigde in ### nog steeds anatomische modellen voor het onderwijs Zij werden in ### gerestaureerd en tentoongesteld Andere modellen bevinden zich over de hele wereld, in privécollecties, maar ook in musea zoals het Museum voor Geneeskunde in Anderlecht, het National Museum of American History in Washington, het Musée de l'Ãcorché d'Anatomie in <PERSOON> in Melbourne en het Universiteitsmuseum <LOCATIE> In de collectie van het Universiteitsmuseum <LOCATIE> is een van de bekendste modellen van Auzoux opgenomen, de zogenaamde "spierman" Dit herbruikbare model is jarenlang gebruikt door studenten geneeskunde van de Rijksuniversiteit <LOCATIE> en is in ### tentoongesteld geweest in de positief ontvangen tentoonstelling Ruimteschip Aarde van het Universiteitsmuseum <LOCATIE> De modellen van Auzoux werden altijd gesigneerd en gedateerd Modellen van voor het overlijden van Auzoux in ### werden gesigneerd met "Auzoux doct fecit anno 'dato'", de modellen van na ### met "Anatomie clastique du <PERSOON> 'dato'" Modellen zonder handtekening zijn dan ook geen "echte Auzoux" Naar moderne wetenschappelijke inzichten zijn de modellen van Auzoux niet altijd correct Zo vervaardigde hij modellen van de vrouwelijke voortplantingsorganen, waarbij hij uitging van de kennis van zijn tijd De door hem in papier weergegeven ontwikkeling van menselijke embryo's was in werkelijkheid op de ontwikkeling van kikkervisjes en kippen gebaseerd Dit was een geval van wetenschappelijke fraude Neusbril Een neusbril is een mogelijke manier om een beademingsapparaat op een persoon aan te sluiten De slang van een neusbril heeft een splitsing.
| 557 |
www
|
en tentoongesteld Andere modellen bevinden zich over de hele wereld, in privécollecties, maar ook in musea zoals het Museum voor Geneeskunde in Anderlecht, het National Museum of American History in Washington, het Musée de l'Ãcorché d'Anatomie in<PERSOON> in Melbourne en het Universiteitsmuseum <LOCATIE> In de collectie van het Universiteitsmuseum <LOCATIE> is een van de bekendste modellen van Auzoux opgenomen, de zogenaamde "spierman" Dit herbruikbare model is jarenlang gebruikt door studenten geneeskunde van de Rijksuniversiteit <LOCATIE> en is in ### tentoongesteld geweest in de positief ontvangen tentoonstelling Ruimteschip Aarde van het Universiteitsmuseum <LOCATIE> De modellen van Auzoux werden altijd gesigneerd en gedateerd Modellen van voor het overlijden van Auzoux in ### werden gesigneerd met "Auzoux doct fecit anno 'dato'", de modellen van na ### met "Anatomie clastique du <PERSOON> 'dato'" Modellen zonder handtekening zijn dan ook geen "echte Auzoux" Naar moderne wetenschappelijke inzichten zijn de modellen van Auzoux niet altijd correct Zo vervaardigde hij modellen van de vrouwelijke voortplantingsorganen, waarbij hij uitging van de kennis van zijn tijd De door hem in papier weergegeven ontwikkeling van menselijke embryo's was in werkelijkheid op de ontwikkeling van kikkervisjes en kippen gebaseerd Dit was een geval van wetenschappelijke fraude Neusbril Een neusbril is een mogelijke manier om een beademingsapparaat op een persoon aan te sluiten De slang van een neusbril heeft een splitsing De twee korte uiteinden zijn er voor bedoeld om circa één centimeter in de neus van een patiënt te worden ingebracht De twee slangetjes kunnen dan elk over een oor gehangen (vandaar neus-bril) De neusbril is een zogenoemd non-invasieve beademingsmethode Chloordioxide Chloordioxide is een anorganische verbinding van chloor en zuurstof, met als brutoformule ClO Bij kamertemperatuur is het een geel giftig en corrosief gas dat bij een temperatuur van â## °C uitkristalliseert als oranje kristallen Het is een van de oxiden van chloor en een van de weinige verbindingen waarin chloor het oxidatiegetal +IV bezit De verbinding is een krachtige oxidator die toepassing vindt in de drinkwaterreiniging en als bleekmiddel Chloordioxide is een verbinding die explosief kan ontleden indien de stof geconcentreerd of geïsoleerd wordt Bij de bereiding en het hanteren ervan wordt daarom meestal met verdunde preparaten gewerkt en vermeden dat het als gas vrijkomt In het laboratorium kan chloordioxide bereid worden door de oxidatie van natriumchloriet met chloorgas Meer dan ##% van het chloordioxide dat in de wereld wordt toegepast, wordt echter bereid uit natriumchloraat De commerciële route omvat een reductie van waterstofchloraat met een geschikte reductor in sterk zure omgeving In de jaren ## van de ##e eeuw werd hiertoe het Mathieson-proces ontwikkeld, waarbij zwaveldioxide als reductor wordt aangewend Het zwavelzuur wordt hier in overmaat gebruikt, omdat het de lage pH van de oplossing moet waarborgen Om spontane ontleding of explosie te vermijden, wordt continu lucht doorheen de oplossing geborreld.
| 539 |
www
|
een patiënt te worden ingebracht De twee slangetjes kunnen dan elk over een oor gehangen (vandaar neus-bril) De neusbril is een zogenoemd non-invasieve beademingsmethode Chloordioxide Chloordioxide is een anorganische verbinding van chloor en zuurstof, met als brutoformule ClO Bij kamertemperatuur is het een geel giftig en corrosief gas dat bij een temperatuur van â## °C uitkristalliseert als oranje kristallen Het is een van de oxiden van chloor en een van de weinige verbindingen waarin chloor het oxidatiegetal +IV bezit De verbinding is een krachtige oxidator die toepassing vindt in de drinkwaterreiniging en als bleekmiddel Chloordioxide is een verbinding die explosief kan ontleden indien de stof geconcentreerd of geïsoleerd wordt Bij de bereiding en het hanteren ervan wordt daarom meestal met verdunde preparaten gewerkt en vermeden dat het als gas vrijkomt In het laboratorium kan chloordioxide bereid worden door de oxidatie van natriumchloriet met chloorgas Meer dan ##% van het chloordioxide dat in de wereld wordt toegepast, wordt echter bereid uit natriumchloraat De commerciële route omvat een reductie van waterstofchloraat met een geschikte reductor in sterk zure omgeving In de jaren ## van de ##e eeuw werd hiertoe het Mathieson-proces ontwikkeld, waarbij zwaveldioxide als reductor wordt aangewend Het zwavelzuur wordt hier in overmaat gebruikt, omdat het de lage pH van de oplossing moet waarborgen Om spontane ontleding of explosie te vermijden, wordt continu lucht doorheen de oplossing geborreld Naast zwaveldioxide kan ook waterstofchloride gebruikt worden, hoewel daarbij het nadeel is dat er aanzienlijke hoeveelheden chloorgas gevormd worden Het proces verloopt in verschillende stappen Het gevormde waterstofchloriet reageert met het startproduct tot chloordioxide Waterstofhypochloriet ten slotte reageert met waterstofchloride, waarbij chloorgas gevormd wordt Om deze laatste nevenreactie te vermijden, wordt in plaats van waterstofchloride natriumchloride gebruikt Van deze methode bestaat een zogenaamde Solvay-variant, waarbij natriumchloride wordt vervangen door methanol als reductor, en mierenzuur wordt gevormd in plaats van chloorgas Chloordioxide kan bereid worden door een mengsel van natriumchloriet en natriumhypochloriet te behandelen met zoutzuur Erg zuiver chloordioxide kan vervaardigd worden door middel van elektrolyse van een natriumchlorietoplossing De molecule heeft een gebogen vorm met een bindingshoek van ###° en twee Cl-O-bindingen van gelijke lengte (### pm) De elektronische structuur die het bindingsfenomeen verklaart heeft voor veel hoofdbrekens gezorgd De molecule heeft in totaal ## valentie-elektronen en omdat dit een oneven aantal is, is de molecule een paramagnetisch radicaal Meestal zijn zulke entiteiten zeer reactief en men zou de vorming van een dimeer dichloortetraoxide (ClO) kunnen verwachten Ondanks de reactiviteit van chloordioxide wordt een dergelijke dimerisatie niet waargenomen Van chloordioxide is geen eenduidige Lewisstructuur neer te schrijven er zijn een aantal mogelijkheden die echter niet erg bevredigend zijn In ### stelde <PERSOON> daarom een drie-elektronbinding voor <PERSOON> ontwikkelde dat idee verder en stelde een resonantie voor tussen twee structuren Volgens Pauling verzwakt het extra ongepaard elektron de binding, waardoor deze zwakker is dan een dubbele binding.
| 533 |
www
|
aanzienlijke hoeveelheden chloorgas gevormd worden Het proces verloopt in verschillende stappen Het gevormde waterstofchloriet reageert met het startproduct tot chloordioxide Waterstofhypochloriet ten slotte reageert met waterstofchloride, waarbij chloorgas gevormd wordt Om deze laatste nevenreactie te vermijden, wordt in plaats van waterstofchloride natriumchloride gebruikt Van deze methode bestaat een zogenaamde Solvay-variant, waarbij natriumchloride wordt vervangen door methanol als reductor, en mierenzuur wordt gevormd in plaats van chloorgas Chloordioxide kan bereid worden door een mengsel van natriumchloriet en natriumhypochloriet te behandelen met zoutzuur Erg zuiver chloordioxide kan vervaardigd worden door middel van elektrolyse van een natriumchlorietoplossing De molecule heeft een gebogen vorm met een bindingshoek van ###° en twee Cl-O-bindingen van gelijke lengte (### pm) De elektronische structuur die het bindingsfenomeen verklaart heeft voor veel hoofdbrekens gezorgd De molecule heeft in totaal ## valentie-elektronen en omdat dit een oneven aantal is, is de molecule een paramagnetisch radicaal Meestal zijn zulke entiteiten zeer reactief en men zou de vorming van een dimeer dichloortetraoxide (ClO) kunnen verwachten Ondanks de reactiviteit van chloordioxide wordt een dergelijke dimerisatie niet waargenomen Van chloordioxide is geen eenduidige Lewisstructuur neer te schrijven er zijn een aantal mogelijkheden die echter niet erg bevredigend zijn In ### stelde <PERSOON> daarom een drie-elektronbinding voor <PERSOON> ontwikkelde dat idee verder en stelde een resonantie voor tussen twee structuren Volgens Pauling verzwakt het extra ongepaard elektron de binding, waardoor deze zwakker is dan een dubbele binding Onderstaand moleculair orbitaalschema toont de elektronische situatie zoals deze voor drie p-orbitalen en drie elektronen geldt De zwakkere binding tussen de zuurstofatomen en chloor zijn het gevolg van de bindende interactie die zich in het laagste moleculaire orbitaal () manifesteert Aangezien er twee zuurstofatomen op chloor gebonden zijn is het gevolg dat telkens een van beide bindingen, zoals ook al door <PERSOON> werd gesuggereerd, zwakker is Het tweede moleculaire orbitaal () is half bezet en draagt niet bij aan de binding tussen chloor en de zuurstofatomen, omdat er zich een knoopvlak op chloor bevindt Dit moleculair orbitaal, dat de HOMO van chloordioxide voorstelt, is half gevuld Dit is ook experimenteel aangetoond met behulp van spectroscopische technieken Chloordioxide wordt hoofdzakelijk () ##%) toegepast voor het bleken van houtpulp en in mindere mate van bloem Daarnaast werd het gebruikt als in desinfectiemiddel van drinkwater In ### nam de drinkwaterreiniging van Niagara Falls het in gebruik om in water opgelost fenol te vernietigen In ### stapte de stad Brussel over van chloor op chloordioxide voor de drinkwaterreiniging en daarmee begon de grootschalige toepassing De stof wordt meestal gebruikt in een vooroxidatiestap om onzuiverheden te vernietigen die anders met chloor trihalogeenmethanen (zoals chloroform) zouden vormen Deze stoffen zijn potentieel kankerverwekkend Chloordioxide is ook beter dan chloor bij zuurtegraden boven pH # en in aanwezigheid van ammoniak en amines Verder houdt het de vorming van een biofilm in waterleidingen beter onder controle.
| 529 |
www
|
orbitaalschema toont de elektronische situatie zoals deze voor drie p-orbitalen en drie elektronen geldt De zwakkere binding tussen de zuurstofatomen en chloor zijn het gevolg van de bindende interactie die zich in het laagste moleculaire orbitaal () manifesteert Aangezien er twee zuurstofatomen op chloor gebonden zijn is het gevolg dat telkens een van beide bindingen, zoals ook al door <PERSOON> werd gesuggereerd, zwakker is Het tweede moleculaire orbitaal () is half bezet en draagt niet bij aan de binding tussen chloor en de zuurstofatomen, omdat er zich een knoopvlak op chloor bevindt Dit moleculair orbitaal, dat de HOMO van chloordioxide voorstelt, is half gevuld Dit is ook experimenteel aangetoond met behulp van spectroscopische technieken Chloordioxide wordt hoofdzakelijk () ##%) toegepast voor het bleken van houtpulp en in mindere mate van bloem Daarnaast werd het gebruikt als in desinfectiemiddel van drinkwater In ### nam de drinkwaterreiniging van Niagara Falls het in gebruik om in water opgelost fenol te vernietigen In ### stapte de stad Brussel over van chloor op chloordioxide voor de drinkwaterreiniging en daarmee begon de grootschalige toepassing De stof wordt meestal gebruikt in een vooroxidatiestap om onzuiverheden te vernietigen die anders met chloor trihalogeenmethanen (zoals chloroform) zouden vormen Deze stoffen zijn potentieel kankerverwekkend Chloordioxide is ook beter dan chloor bij zuurtegraden boven pH # en in aanwezigheid van ammoniak en amines Verder houdt het de vorming van een biofilm in waterleidingen beter onder controle Chloordioxide is minder corrosief dan chloor en houdt de legionellabacterie beter onder de knie Hetzelfde geldt voor andere ziektekiemen die door het water verspreid worden zoals virussen, bacteriën en protozoa, waaronder de cysten van "Giardia" en de oocysten van "Cryptosporidium" Het gebruik in drinkwaterzuivering leidt echter wel tot de vorming van chlorieten als nevenproduct In de Verenigde Staten is er een maximum gesteld van # ppm aan deze stof De Amerikaanse EPA beperkt het gebruik van chloordioxide tot de bewerking van water van relatief hoge kwaliteit of water dat behandeld wordt met coagulanten op basis van ijzer (zoals ijzer(III)fosfaat) Het chloriet wordt namelijk daardoor tot chloride gereduceerd In <LOCATIE> wordt sedert ### geen chloor meer gebruikt in drinkwaterzuivering De verbinding kan ook voor het ontsmetten van lucht gebruikt worden en is als zodanig ingezet bij de miltvuuraanval van ### Ook schimmels kunnen ermee bestreden worden Dit werd toegepast in New Orleans na de watersnood veroorzaakt door orkaan <PERSOON> Andere toepassingen zijn de vernietiging van fenol in afvalwater en de bestrijding van de zebra- en quaggamossel Bij een gehalte van meer dan ##% (bij volume) in lucht bij standaardomstandigheden ontleedt chloordioxide spontaan en explosief in de elementen waaruit het is opgebouwd De ontledingsreactie wordt door blootstelling aan licht op gang gebracht Dit betekent dat de stof nooit in zuivere of geconcentreerde vorm gebruikt of gehanteerd wordt Meestal wordt er gewerkt met oplossingen van het gas met een concentratie van #,# tot ## gram per liter.
| 541 |
www
|
en houdt de legionellabacterie beter onder de knie Hetzelfde geldt voor andere ziektekiemen die door het water verspreid worden zoals virussen, bacteriën en protozoa, waaronder de cysten van "Giardia" en de oocysten van "Cryptosporidium" Het gebruik in drinkwaterzuivering leidt echter wel tot de vorming van chlorieten als nevenproduct In de Verenigde Staten is er een maximum gesteld van # ppm aan deze stof De Amerikaanse EPA beperkt het gebruik van chloordioxide tot de bewerking van water van relatief hoge kwaliteit of water dat behandeld wordt met coagulanten op basis van ijzer (zoals ijzer(III)fosfaat) Het chloriet wordt namelijk daardoor tot chloride gereduceerd In <LOCATIE> wordt sedert ### geen chloor meer gebruikt in drinkwaterzuivering De verbinding kan ook voor het ontsmetten van lucht gebruikt worden en is als zodanig ingezet bij de miltvuuraanval van ### Ook schimmels kunnen ermee bestreden worden Dit werd toegepast in New Orleans na de watersnood veroorzaakt door orkaan <PERSOON> Andere toepassingen zijn de vernietiging van fenol in afvalwater en de bestrijding van de zebra- en quaggamossel Bij een gehalte van meer dan ##% (bij volume) in lucht bij standaardomstandigheden ontleedt chloordioxide spontaan en explosief in de elementen waaruit het is opgebouwd De ontledingsreactie wordt door blootstelling aan licht op gang gebracht Dit betekent dat de stof nooit in zuivere of geconcentreerde vorm gebruikt of gehanteerd wordt Meestal wordt er gewerkt met oplossingen van het gas met een concentratie van #,# tot ## gram per liter Voor concentraties boven # g/L is het gebruikelijk gekoeld water van # °C te gebruiken bij de opslag In veel landen is het verboden de stof te vervoeren Daarom wordt chloordioxide vaak "in situ" bereid Er zijn een aantal producten op de markt onder de naam "stabilized chlorine dioxide" (SCD) De meeste van deze oplossingen bevatten geen chloordioxide, maar een gebufferde oplossing van natriumchloriet Hieraan kan een zwak zuur toegevoegd worden om chloordioxide "in situ" te genereren Nefrogene systemische fibrose Nefrogene systemische fibrose (voorheen nefrogene fibroserende dermopathie) is een ernstige ziekte, die in ### voor het eerst is waargenomen maar pas in ### werd beschreven Het gaat om een voortschrijdende verharding van de huid, die soms voorkomt bij mensen met een zeer slechte nierfunctie Er is een sterke relatie met een blootstelling aan gadolinium Gadolinium wordt de laatste jaren toegepast in contrastmiddelen (zoals gadobutrol en gadoxetaat) voor MRI-scans Deze link naar gadoliniumhoudend contrast werd in ### door <PERSOON> gelegd Met meer dan ### miljoen contrasttoedieningen tot dusver en ### meldingen van nefrogene systemische fibrose (NSF), waarvan # uit <LOCATIE>, mag gezegd worden dat het een zeldzame aandoening is De eerste symptomen zijn roze of rode papels, die uitgroeien tot geïndureerde (gezwollen, harde) plaques De aandoening betreft vooral de armen en benen Het begint bij polsen en enkels en breidt zich naar boven toe uit Soms kunnen ook gewrichten verstijven, en ook inwendige organen kunnen betrokken raken De ziekte kan fataal verlopen.
| 564 |
www
|
# g/L is het gebruikelijk gekoeld water van # °C te gebruiken bij de opslag In veel landen is het verboden de stof te vervoeren Daarom wordt chloordioxide vaak "in situ" bereid Er zijn een aantal producten op de markt onder de naam "stabilized chlorine dioxide" (SCD) De meeste van deze oplossingen bevatten geen chloordioxide, maar een gebufferde oplossing van natriumchloriet Hieraan kan een zwak zuur toegevoegd worden om chloordioxide "in situ" te genereren Nefrogene systemische fibrose Nefrogene systemische fibrose (voorheen nefrogene fibroserende dermopathie) is een ernstige ziekte, die in ### voor het eerst is waargenomen maar pas in ### werd beschreven Het gaat om een voortschrijdende verharding van de huid, die soms voorkomt bij mensen met een zeer slechte nierfunctie Er is een sterke relatie met een blootstelling aan gadolinium Gadolinium wordt de laatste jaren toegepast in contrastmiddelen (zoals gadobutrol en gadoxetaat) voor MRI-scans Deze link naar gadoliniumhoudend contrast werd in ### door <PERSOON> gelegd Met meer dan ### miljoen contrasttoedieningen tot dusver en ### meldingen van nefrogene systemische fibrose (NSF), waarvan # uit <LOCATIE>, mag gezegd worden dat het een zeldzame aandoening is De eerste symptomen zijn roze of rode papels, die uitgroeien tot geïndureerde (gezwollen, harde) plaques De aandoening betreft vooral de armen en benen Het begint bij polsen en enkels en breidt zich naar boven toe uit Soms kunnen ook gewrichten verstijven, en ook inwendige organen kunnen betrokken raken De ziekte kan fataal verlopen Een goede behandeling is nog niet gevonden Het beeld lijkt het meest op scleromyxoedeem, sclerodermie (subvormen morfea, systemische sclerose, eosinofiele fasciitis), en porphyria cutanea tarda Holle naald Een holle naald is een type naald waardoor over de lengteas een kanaal loopt Een holle naald wordt gebruikt als onderdeel van verschillende medische instrumenten Voorbeelden Als bij een hond een maagtorsie optreedt, dan gebruikt een dierenarts als noodmaatregel een holle naald om lucht uit de maag te laten ontsnappen Ook wordt een holle naald gebruikt om cellen onder een microscoop te manipuleren, bijvoorbeeld bij weefselkweek Iliotibiaal frictiesyndroom Het Iliotibiaal frictiesyndroom (ook wel lopersknie genoemd) is een frequente blessure bij hardlopers Daarnaast kan het eveneens optreden bij andere sporten (bijvoorbeeld fietsen en gewichtheffen) Het iliotibiale frictiesyndroom is een van de hoofdoorzaken van laterale kniepijn bij hardlopers De tractus iliotibialis is een weefselverdikking aan de buitenzijde van de dij Deze band loopt van de buitenzijde van het bekken over de heup en knie en hecht aan net onder de knie De tractus iliotibialis is belangrijk voor het stabiliseren van het kniegewricht tijdens hardlopen Hierbij beweegt de band van achter het femur (dijbeen) in anterieure richting en wrijft hierbij over de laterale knobbel van het femur Dit constante wrijven kan de band doen ontsteken wat de klachten veroorzaakt.
| 517 |
www
|
Een goede behandeling is nog niet gevonden Het beeld lijkt het meest op scleromyxoedeem, sclerodermie (subvormen morfea, systemische sclerose, eosinofiele fasciitis), en porphyria cutanea tarda Holle naald Een holle naald is een type naald waardoor over de lengteas een kanaal loopt Een holle naald wordt gebruikt als onderdeel van verschillende medische instrumenten Voorbeelden Als bij een hond een maagtorsie optreedt, dan gebruikt een dierenarts als noodmaatregel een holle naald om lucht uit de maag te laten ontsnappen Ook wordt een holle naald gebruikt om cellen onder een microscoop te manipuleren, bijvoorbeeld bij weefselkweek Iliotibiaal frictiesyndroom Het Iliotibiaal frictiesyndroom (ook wel lopersknie genoemd) is een frequente blessure bij hardlopers Daarnaast kan het eveneens optreden bij andere sporten (bijvoorbeeld fietsen en gewichtheffen) Het iliotibiale frictiesyndroom is een van de hoofdoorzaken van laterale kniepijn bij hardlopers De tractus iliotibialis is een weefselverdikking aan de buitenzijde van de dij Deze band loopt van de buitenzijde van het bekken over de heup en knie en hecht aan net onder de knie De tractus iliotibialis is belangrijk voor het stabiliseren van het kniegewricht tijdens hardlopen Hierbij beweegt de band van achter het femur (dijbeen) in anterieure richting en wrijft hierbij over de laterale knobbel van het femur Dit constante wrijven kan de band doen ontsteken wat de klachten veroorzaakt De pijn treedt vaak niet op meteen bij aanvang van de inspanning maar na enige tijd en neemt hierbij progressief toe De pijn wordt vooral gevoeld wanneer de voet de grond raakt Na activiteit is het mogelijk dat de pijn aanwezig blijft De pijn kan eveneens gevoeld worden onder de knie op de plaats waar de tractus iliotibialis aan de tibia (scheenbeen) aanhecht Verder kan het iliotibiaal frictiesyndroom optreden op de plaats waar de band aanhecht aan de heup Deze vorm is echter zelden een manifestatie van een sportletsel Het treedt vaker op tijdens de zwangerschap omdat hierbij een algemene verzwakking van het bindweefsel gezien wordt Daarnaast draagt het toegenomen gewicht bij aan een toegenomen druk op de tractus iliotibialis Daarnaast wordt deze vorm ook vaak bij oudere patiënten gezien Het iliotibiale frictiesyndroom kan ontstaan door het volgen van bepaalde traininggewoontes, anatomische anomalieën of zwakte van bepaalde spiergroepen Ligorthese Een ligorthese is een hulpmiddel om een gecorrigeerde of comfortabele houding te verkrijgen Er bestaan vaste ligorthesen, waarbij de orthese uit één stuk gegoten is en dynamische ligorthesen deze bestaat uit afzonderlijke en/of flexibele stukken Een ligorthese wordt onder andere veel gebruikt door kinderen en volwassenen met een meervoudige beperking, een cerebrale parese, tijdens revalidatie na een operatie (bijvoorbeeld een adductorentenotomie), bij bepaalde spierziekten, om <INSTELLING> tegen te gaan, bij scoliose of heupluxatie Een vaste ligorthese wordt op maat gemaakt Wanneer de gewenste lighouding, afhankelijk van het doel (comfort, correctie en/of preventie) is bepaald wordt een naar het lichaam gevormde afdruk gemaakt in het materiaal van de ligorthese.
| 509 |
www
|
vooral gevoeld wanneer de voet de grond raakt Na activiteit is het mogelijk dat de pijn aanwezig blijft De pijn kan eveneens gevoeld worden onder de knie op de plaats waar de tractus iliotibialis aan de tibia (scheenbeen) aanhecht Verder kan het iliotibiaal frictiesyndroom optreden op de plaats waar de band aanhecht aan de heup Deze vorm is echter zelden een manifestatie van een sportletsel Het treedt vaker op tijdens de zwangerschap omdat hierbij een algemene verzwakking van het bindweefsel gezien wordt Daarnaast draagt het toegenomen gewicht bij aan een toegenomen druk op de tractus iliotibialis Daarnaast wordt deze vorm ook vaak bij oudere patiënten gezien Het iliotibiale frictiesyndroom kan ontstaan door het volgen van bepaalde traininggewoontes, anatomische anomalieën of zwakte van bepaalde spiergroepen Ligorthese Een ligorthese is een hulpmiddel om een gecorrigeerde of comfortabele houding te verkrijgen Er bestaan vaste ligorthesen, waarbij de orthese uit één stuk gegoten is en dynamische ligorthesen deze bestaat uit afzonderlijke en/of flexibele stukken Een ligorthese wordt onder andere veel gebruikt door kinderen en volwassenen met een meervoudige beperking, een cerebrale parese, tijdens revalidatie na een operatie (bijvoorbeeld een adductorentenotomie), bij bepaalde spierziekten, om <INSTELLING> tegen te gaan, bij scoliose of heupluxatie Een vaste ligorthese wordt op maat gemaakt Wanneer de gewenste lighouding, afhankelijk van het doel (comfort, correctie en/of preventie) is bepaald wordt een naar het lichaam gevormde afdruk gemaakt in het materiaal van de ligorthese Er bestaan buikligorthesen, rugligorthesen en zijligorthesen De ligorthese kan op een verrijdbaar onderstel worden geplaatst Het kan ook los in een bed of op een andere plek worden neergezet Ecthyma Ecthyma is een bacteriële huidinfectie Het wordt gekenmerkt door een enkele mm diep ulcus met 'uitgeponst' aspect, soms omgeven door zwarte, necrotische (dode) korsten van # # tot # cm doorsnee, omgeven door een rode rand, maximaal ## laesies Meestal wordt het veroorzaakt door een infectie met "streptococcus pyogenes" Ecthymata treden vaak aan de benen op en zijn pijnlijk Het ziektebeeld is te vergelijken met krentenbaard, maar gaat dieper en veroorzaakt meer necrose Een penicilline-antibioticum, bijvoorbeeld penicilline G of feniticilline is voldoende werkzaam tegen streptokokken #-nitrotolueen #-nitrotolueen of "o"-nitrotolueen is een aromatische verbinding met een nitro-groep (-NO) en een methylgroep (-CH) als substituenten op twee naast elkaar gelegen koolstofatomen in een benzeenring Het is een van de drie isomeren van nitrotolueen; de andere twee zijn #-nitrotolueen of "m"-nitrotolueen en #-nitrotolueen of "p"-nitrotolueen De aromatische nitrering van tolueen met salpeterzuur in een mengsel met zwavelzuur levert een mengsel op van de drie nitrotolueenisomeren, dat voor ca ##-##% uit #- of ortho-nitrotolueen en ##-##% uit #- of para-nitrotolueen bestaat en slechts voor ca #% uit #- of meta-nitrotolueen De isomeren kunnen van elkaar gescheiden worden door kristallisatie, omdat de smeltpunten vrij ver uit elkaar liggen Een andere scheidingsmogelijkheid is de selectieve adsorptie op een geschikte zeoliet Risico voor de vorming van #,#-dinitrotolueen is er onder deze reactieomstandigheden nauwelijks.
| 578 |
www
|
De ligorthese kan op een verrijdbaar onderstel worden geplaatst Het kan ook los in een bed of op een andere plek worden neergezet Ecthyma Ecthyma is een bacteriële huidinfectie Het wordt gekenmerkt door een enkele mm diep ulcus met 'uitgeponst' aspect, soms omgeven door zwarte, necrotische (dode) korsten van # # tot # cm doorsnee, omgeven door een rode rand, maximaal ## laesies Meestal wordt het veroorzaakt door een infectie met "streptococcus pyogenes" Ecthymata treden vaak aan de benen op en zijn pijnlijk Het ziektebeeld is te vergelijken met krentenbaard, maar gaat dieper en veroorzaakt meer necrose Een penicilline-antibioticum, bijvoorbeeld penicilline G of feniticilline is voldoende werkzaam tegen streptokokken #-nitrotolueen #-nitrotolueen of "o"-nitrotolueen is een aromatische verbinding met een nitro-groep (-NO) en een methylgroep (-CH) als substituenten op twee naast elkaar gelegen koolstofatomen in een benzeenring Het is een van de drie isomeren van nitrotolueen; de andere twee zijn #-nitrotolueen of "m"-nitrotolueen en #-nitrotolueen of "p"-nitrotolueen De aromatische nitrering van tolueen met salpeterzuur in een mengsel met zwavelzuur levert een mengsel op van de drie nitrotolueenisomeren, dat voor ca ##-##% uit #- of ortho-nitrotolueen en ##-##% uit #- of para-nitrotolueen bestaat en slechts voor ca #% uit #- of meta-nitrotolueen De isomeren kunnen van elkaar gescheiden worden door kristallisatie, omdat de smeltpunten vrij ver uit elkaar liggen Een andere scheidingsmogelijkheid is de selectieve adsorptie op een geschikte zeoliet Risico voor de vorming van #,#-dinitrotolueen is er onder deze reactieomstandigheden nauwelijks #-nitrotolueen is een intermediair product voor de synthese van andere verbindingen, voornamelijk "o"-toluïdine en #,#-dinitrotolueen, die gebruikt worden voor de productie van onder andere landbouwchemicaliën (bijvoorbeeld het pesticide metolachlor), rubberchemicaliën, explosieven (TNT), kleurstoffen en pigmenten #-nitrotolueen is irriterend voor de ogen De stof kan effecten hebben op het bloed, met als gevolg de vorming van methemoglobine De effecten kunnen met vertraging optreden Bij ratten en muizen is de stof kankerverwekkend en mutageen gebleken Bij mannelijke ratten is ook schade aan de testikels en verminderde spermaproductie vastgesteld Voor de mens is de stof daarom ingedeeld als mogelijk kankerverwekkend (categorie #), mogelijk mutageen (categorie #) en giftig voor de voortplanting (categorie # mogelijk gevaar voor verminderde vruchtbaarheid) #-nitrotolueen is een opmerkelijke verbinding ten aanzien van het <PERSOON>, <DATUM> - Antwerpen, <DATUM> was een Belgisch arts en vrijzinnig liberaal politicus Desguin was doctor in de geneeskunde In ### werd hij gemeenteraadslid in de stad Antwerpen Desguin zorgde in ### voor de organisatie van het medisch schooltoezicht In ### werd <PERSOON> schepen van onderwijs In deze functie richtte Desguin verscheidene nieuwe scholen en bibliotheken op Hij bleef schepen tot in ### Desguin was eveneens provincieraadslid van ### tot ### Toen <PERSOON> in ### ziek werd en zijn burgemeestersambt niet meer kon uitoefenen, werd Desguin waarnemend burgemeester <PERSOON>.
| 602 |
www
|
#-nitrotolueen is een intermediair product voor de synthese van andere verbindingen, voornamelijk "o"-toluïdine en #,#-dinitrotolueen, die gebruikt worden voor de productie van onder andere landbouwchemicaliën (bijvoorbeeld het pesticide metolachlor), rubberchemicaliën, explosieven (TNT), kleurstoffen en pigmenten #-nitrotolueen is irriterend voor de ogen De stof kan effecten hebben op het bloed, met als gevolg de vorming van methemoglobine De effecten kunnen met vertraging optreden Bij ratten en muizen is de stof kankerverwekkend en mutageen gebleken Bij mannelijke ratten is ook schade aan de testikels en verminderde spermaproductie vastgesteld Voor de mens is de stof daarom ingedeeld als mogelijk kankerverwekkend (categorie #), mogelijk mutageen (categorie #) en giftig voor de voortplanting (categorie # mogelijk gevaar voor verminderde vruchtbaarheid) #-nitrotolueen is een opmerkelijke verbinding ten aanzien van het <PERSOON>, <DATUM> - Antwerpen, <DATUM> was een Belgisch arts en vrijzinnig liberaal politicus Desguin was doctor in de geneeskunde In ### werd hij gemeenteraadslid in de stad Antwerpen Desguin zorgde in ### voor de organisatie van het medisch schooltoezicht In ### werd <PERSOON> schepen van onderwijs In deze functie richtte Desguin verscheidene nieuwe scholen en bibliotheken op Hij bleef schepen tot in ### Desguin was eveneens provincieraadslid van ### tot ### Toen <PERSOON> in ### ziek werd en zijn burgemeestersambt niet meer kon uitoefenen, werd Desguin waarnemend burgemeester <PERSOON> Desguin was een half jaar waarnemend burgemeester geweest <PERSOON> stierf in ### en opnieuw werd Desguin waarnemend burgemeester voor een periode van # maanden De liberalen schoven Desguin opnieuw naar voren als kandidaat-burgemeester Voor de tweede maal werd Desguin echter niet benoemd en werd <PERSOON>, die nooit schepen geweest was, de nieuwe burgemeester Tijdens de Eerste Wereldoorlog, in oktober ### richtte Desguin het "Antwerpsch Komiteit voor Hulp" op Dit was een comité dat zich inzette voor de bevoorrading en hulp van oorlogsslachtoffers Desguin was medestichter en voorzitter (###-###) van de "Société Royale de Médecine Publique de Belgique" Hij was eveneens medestichter van het "Nationaal Werk tot Bestrijding van Tuberculose" Absyrtus (dierenarts) Absyrtus was een Grieks paardenarts (hippiater) die leefde van ### tot ### Hij diende <PERSOON>-Romeinse leger van <PERSOON> en schreef verhandelingen op zijn vakgebied Naar hem was het Veterinair Studenten Corps Absyrtus (###-###) genoemd <PERSOON>, <DATUM> - Knokke, <DATUM> was de eerste Belgische vrouwelijke arts en een feministe <PERSOON-##> was een dochter van de Leuvense stadschirurgijn en verloskundige <PERSOON-##> die voor die tijd een ruimdenkend persoon was Isala was het vierde kind uit een gezin van zeven Zij en haar vijf zusters kregen dezelfde opvoeding als hun broer en ze vergezelden hun moeder regelmatig op haar reizen naar Engeland Daar kwam <PERSOON-##> in contact met het daar heersende progressieve milieu.
| 593 |
www
|
geweest <PERSOON> stierf in ### en opnieuw werd Desguin waarnemend burgemeester voor een periode van # maanden De liberalen schoven Desguin opnieuw naar voren als kandidaat-burgemeester Voor de tweede maal werd Desguin echter niet benoemd en werd <PERSOON>, die nooit schepen geweest was, de nieuwe burgemeester Tijdens de Eerste Wereldoorlog, in oktober ### richtte Desguin het "Antwerpsch Komiteit voor Hulp" op Dit was een comité dat zich inzette voor de bevoorrading en hulp van oorlogsslachtoffers Desguin was medestichter en voorzitter (###-###) van de "Société Royale de Médecine Publique de Belgique" Hij was eveneens medestichter van het "Nationaal Werk tot Bestrijding van Tuberculose" Absyrtus (dierenarts) Absyrtus was een Grieks paardenarts (hippiater) die leefde van ### tot ### Hij diende <PERSOON>-Romeinse leger van <PERSOON> en schreef verhandelingen op zijn vakgebied Naar hem was het Veterinair Studenten Corps Absyrtus (###-###) genoemd <PERSOON>, <DATUM> - Knokke, <DATUM> was de eerste Belgische vrouwelijke arts en een feministe <PERSOON> was een dochter van de Leuvense stadschirurgijn en verloskundige <PERSOON> die voor die tijd een ruimdenkend persoon was Isala was het vierde kind uit een gezin van zeven Zij en haar vijf zusters kregen dezelfde opvoeding als hun broer en ze vergezelden hun moeder regelmatig op haar reizen naar Engeland Daar kwam <PERSOON> in contact met het daar heersende progressieve milieu Toen haar enige broer onverwacht overleed, besloot <PERSOON> om in navolging en met de steun van haar vader geneeskunde te gaan studeren Omdat het hoger secundair onderwijs in België nog niet toegankelijk was voor meisjes, ging <PERSOON> eerst naar Duitsland om zich voor te bereiden op haar universitaire studies Ze keerde terug in ### en wilde zich inschrijven aan de Katholieke Universiteit Leuven De rector, Monseigneur Namèche, weigerde haar inschrijving en deed <PERSOON> het tegenvoorstel om enkel de studie fysiologie en verloskunde te volgen zodat ze het beroep van verloskundige kon uitoefenen <PERSOON> weigerde en schreef zich in april ### in aan de Universiteit van <LOCATIE> waar sinds ### vrouwen toegelaten waren <PERSOON> behaalde het diploma van doctor in de geneeskunde op <DATUM> In haar doctoraatsthesis "Hygiène des prisons" klaagde ze de wantoestanden in de Zwitserse gevangenissen aan <PERSOON> kon haar beroep gedurende twee jaar uitoefenen in Engeland waar vrouwelijke artsen sinds ### toegelaten waren Zij was er verbonden aan het "New Hospital for <PERSOON> en ontmoette er verscheidene Engelse feministen In ### keerde <PERSOON> terug naar België Om haar buitenlands diploma te laten erkennen diende ze een bijkomend examen af te leggen Hiervoor volgde <PERSOON> bijkomende cursussen aan de Université Libre de Bruxelles waar sinds ### vrouwen toegelaten waren In ### slaagde <PERSOON> voor de centrale examencommissie.
| 565 |
www
|
Toen haar enige broer onverwacht overleed, besloot <PERSOON> om in navolging en met de steun van haar vader geneeskunde te gaan studeren Omdat het hoger secundair onderwijs in België nog niet toegankelijk was voor meisjes, ging <PERSOON> eerst naar Duitsland om zich voor te bereiden op haar universitaire studies Ze keerde terug in ### en wilde zich inschrijven aan de Katholieke Universiteit Leuven De rector, Monseigneur Namèche, weigerde haar inschrijving en deed <PERSOON> het tegenvoorstel om enkel de studie fysiologie en verloskunde te volgen zodat ze het beroep van verloskundige kon uitoefenen <PERSOON> weigerde en schreef zich in april ### in aan de Universiteit van <LOCATIE> waar sinds ### vrouwen toegelaten waren <PERSOON> behaalde het diploma van doctor in de geneeskunde op <DATUM> In haar doctoraatsthesis "Hygiène des prisons" klaagde ze de wantoestanden in de Zwitserse gevangenissen aan <PERSOON> kon haar beroep gedurende twee jaar uitoefenen in Engeland waar vrouwelijke artsen sinds ### toegelaten waren Zij was er verbonden aan het "New Hospital for <PERSOON> en ontmoette er verscheidene Engelse feministen In ### keerde <PERSOON> terug naar België Om haar buitenlands diploma te laten erkennen diende ze een bijkomend examen af te leggen Hiervoor volgde <PERSOON> bijkomende cursussen aan de Université Libre de Bruxelles waar sinds ### vrouwen toegelaten waren In ### slaagde <PERSOON> voor de centrale examencommissie <PERSOON> vestigde zich in Brussel en werkte eerst als arts voor "<PERSOON>", een opvanghuis voor ex-prostituees In ### werd ze bestuurslid van de organisatie en begon ze haar eigen praktijk als huisarts In het begin had ze vooral buitenlandse patiënten maar gaandeweg nam het aantal Belgische patiënten toe, zeker na ### toen vrouwen ook effectief toegang kregen tot het beroep van huisarts en apotheker <PERSOON> beschouwde haar beroep, net als haar vader, als een roeping Daarom was ze sociaal zeer actief <PERSOON> was betrokken bij de oprichting in ### van de "Société de moralité publique", een pluralistische organisatie waarvan <PERSOON> voorzitter werd en die tot doel had de strijd aan te gaan tegen de internationale vrouwenhandel en de gereglementeerde prostitutie In ### werd <PERSOON> opgenomen in het uitvoerend comité van de organisatie en bleef hierin zetelen tot in ### De Société de moralité publique was internationaal geaffilieerd met de "Fédération Brittanique" die in ### was opgericht door <PERSOON> In ### nam <PERSOON> deel aan het congres van de <PERSOON> en ze werd het volgende jaar bestuurslid van deze organisatie In ### was <PERSOON> verantwoordelijk voor de organisatie van het internationaal congres van de vereniging <PERSOON> was een overtuigd feministe Reeds tijdens haar verblijf in Engeland rond ### was ze in contact gekomen met het Engelse feminisme.
| 565 |
www
|
voor "<PERSOON>", een opvanghuis voor ex-prostituees In ### werd ze bestuurslid van de organisatie en begon ze haar eigen praktijk als huisarts In het begin had ze vooral buitenlandse patiënten maar gaandeweg nam het aantal Belgische patiënten toe, zeker na ### toen vrouwen ook effectief toegang kregen tot het beroep van huisarts en apotheker <PERSOON> beschouwde haar beroep, net als haar vader, als een roeping Daarom was ze sociaal zeer actief <PERSOON> was betrokken bij de oprichting in ### van de "Société de moralité publique", een pluralistische organisatie waarvan <PERSOON> voorzitter werd en die tot doel had de strijd aan te gaan tegen de internationale vrouwenhandel en de gereglementeerde prostitutie In ### werd <PERSOON> opgenomen in het uitvoerend comité van de organisatie en bleef hierin zetelen tot in ### De Société de moralité publique was internationaal geaffilieerd met de "Fédération Brittanique" die in ### was opgericht door <PERSOON> In ### nam <PERSOON> deel aan het congres van de <PERSOON> en ze werd het volgende jaar bestuurslid van deze organisatie In ### was <PERSOON> verantwoordelijk voor de organisatie van het internationaal congres van de vereniging <PERSOON> was een overtuigd feministe Reeds tijdens haar verblijf in Engeland rond ### was ze in contact gekomen met het Engelse feminisme Samen met <PERSOON> en <PERSOON> zat <PERSOON> het bureau voor van de eerste Algemene Vergadering In ### was <PERSOON> genoodzaakt haar artsenpraktijk en haar bestuursfuncties in "<PERSOON>" en de "Société de moralité publique" op te geven wegens haar sterk verminderd gezichtsvermogen Ze verhuisde naar Knokke waar ze haar laatste levensjaren doorbracht In ### trad ze nog eenmaal op de voorgrond als erevoorzitster van de tentoonstelling "De hedendaagse vrouw" die door de stad Antwerpen werd georganiseerd <PERSOON> staat samen met <PERSOON-##> muntstuk van # euro dat in ### werd geslagen ter gelegenheid van de honderdste verjaardag van de eerste vrouwendag in <PERSOON-##> is een Amerikaanse kat die begin ### werd geboren in het Audubon Nature Institute in New Orleans Doordat voor de geboorte genetisch materiaal van een kwal aan zijn cellen is toegevoegd geeft de huid van deze kat een groen fluoreserend licht af wanneer deze in de buurt van een ultraviolette lamp wordt gehouden De reden voor dit experiment is om te zien of een gen, dat in een eicel is ingebracht, zich ook daadwerkelijk door het lichaam verspreid Dit wordt aangetoond doordat de aangepaste cellen een fluoriserend licht afgeven Dit opent de mogelijkheid om ook nuttige genen bij dieren (en later mogelijk ook mensen) in te brengen en zo erfelijke aandoeningen tegen te gaan De naam van de kat is mogelijk afgeleid van "<PERSOON-##>", een personage uit de Amerikaanse kinderserie Captain Kangaroo Benomyl.
| 568 |
www
|
<PERSOON> genoodzaakt haar artsenpraktijk en haar bestuursfuncties in "<PERSOON>" en de "Société de moralité publique" op te geven wegens haar sterk verminderd gezichtsvermogen Ze verhuisde naar Knokke waar ze haar laatste levensjaren doorbracht In ### trad ze nog eenmaal op de voorgrond als erevoorzitster van de tentoonstelling "De hedendaagse vrouw" die door de stad Antwerpen werd georganiseerd <PERSOON> staat samen met<PERSOON> muntstuk van # euro dat in ### werd geslagen ter gelegenheid van de honderdste verjaardag van de eerste vrouwendag in <PERSOON> is een Amerikaanse kat die begin ### werd geboren in het Audubon Nature Institute in New Orleans Doordat voor de geboorte genetisch materiaal van een kwal aan zijn cellen is toegevoegd geeft de huid van deze kat een groen fluoreserend licht af wanneer deze in de buurt van een ultraviolette lamp wordt gehouden De reden voor dit experiment is om te zien of een gen, dat in een eicel is ingebracht, zich ook daadwerkelijk door het lichaam verspreid Dit wordt aangetoond doordat de aangepaste cellen een fluoriserend licht afgeven Dit opent de mogelijkheid om ook nuttige genen bij dieren (en later mogelijk ook mensen) in te brengen en zo erfelijke aandoeningen tegen te gaan De naam van de kat is mogelijk afgeleid van "<PERSOON>", een personage uit de Amerikaanse kinderserie Captain Kangaroo Benomyl De octrooiaanvraag dateert van ### Merknamen van du <PERSOON> waren "Benlate" en "Tersan <LOCATIE> Nadat de octrooibescherming voorbij was zijn ook andere bedrijven benomyl gaan produceren en verkopen, onder meer in het product "Fundazol" Chemisch gezien behoort benomyl tot de benzimidazolen en carbamaten In ### besloot duPont om de productie van benomyl te beëindigen en de registratie ervan in de Verenigde Staten vrijwillig in te trekken Volgens het bedrijf was dit omwille van de hoge kosten die verwacht werden om een nieuwe registratie van benomyl te verkrijgen onder de verstrengde eisen van de Food Quality Protection Act In de Europese Unie stopte DuPont in ### ook met het ondersteunen van benomyl Het gevolg was dat benomyl in de Europese Unie geen toelating verkreeg De stof wordt nog wel in andere delen van de wereld gebruikt Benomyl is een systemisch fungicide Het is werkzaam tegen een breed spectrum van schimmels bij fruit- en groententeelt en op grasvelden Benomyl en de voornaamste metaboliet ervan, carbendazim, binden aan microtubuli in de cellen en verstoren de celdelingsprocessen Benomyl is ook effectief tegen mijten Zoals vermeld is benomyl in de Europese Unie niet meer toegelaten in de gewasbescherming De acute toxiciteit van benomyl voor zoogdieren is laag De stof irriteert de ademhalingsorganen en in mindere mate de huid, maar kan de huid overgevoelig maken De stof is ingedeeld als giftig voor de voortplanting.
| 508 |
www
|
<PERSOON> waren "Benlate" en "Tersan <LOCATIE> Nadat de octrooibescherming voorbij was zijn ook andere bedrijven benomyl gaan produceren en verkopen, onder meer in het product "Fundazol" Chemisch gezien behoort benomyl tot de benzimidazolen en carbamaten In ### besloot duPont om de productie van benomyl te beëindigen en de registratie ervan in de Verenigde Staten vrijwillig in te trekken Volgens het bedrijf was dit omwille van de hoge kosten die verwacht werden om een nieuwe registratie van benomyl te verkrijgen onder de verstrengde eisen van de Food Quality Protection Act In de Europese Unie stopte DuPont in ### ook met het ondersteunen van benomyl Het gevolg was dat benomyl in de Europese Unie geen toelating verkreeg De stof wordt nog wel in andere delen van de wereld gebruikt Benomyl is een systemisch fungicide Het is werkzaam tegen een breed spectrum van schimmels bij fruit- en groententeelt en op grasvelden Benomyl en de voornaamste metaboliet ervan, carbendazim, binden aan microtubuli in de cellen en verstoren de celdelingsprocessen Benomyl is ook effectief tegen mijten Zoals vermeld is benomyl in de Europese Unie niet meer toegelaten in de gewasbescherming De acute toxiciteit van benomyl voor zoogdieren is laag De stof irriteert de ademhalingsorganen en in mindere mate de huid, maar kan de huid overgevoelig maken De stof is ingedeeld als giftig voor de voortplanting De Amerikaanse EPA beschouwt de stof ook als mogelijk kankerverwekkend De stof is toxisch voor vissen en regenwormen Menotropine Menotropine (merknaam Menopur) is een geneesmiddel dat gebruikt wordt in de fertiliteitswetenschap Het geneesmiddel is onttrokken uit urine van vrouwen in de menopauze Menotropine wordt gebruikt om vooral vrouwen die lijden aan het polycystisch ovariumsyndroom te helpen om hun follikels tot ontwikkeling te brengen Het zorgt ervoor dat het follikelstimulerend hormoon in grotere mate aanwezig is in het lichaam Het wordt toegediend via onderhuidse inspuitingen in de huidplooien van de buik Hemodialyse Hemodialyse is een nierfunctievervangende therapie gebaseerd op de principes van diffusie en osmose, vaak gecombineerd met ultrafiltratie Vaak wordt voor hemodialyse de term "dialyse" gebruikt Tijdens de behandeling wordt een overmaat aan afvalstoffen en vocht uit de patiënt verwijderd Het basisidee betreft de uitwisseling van vocht, zouten, zuren en afvalstoffen tussen bloed en spoelvloeistof (het dialysaat of 'badwater') langs een semipermeabel membraan Door diffusie zullen bepaalde stoffen zich door het membraan verplaatsen van hoge naar lage concentratie Naast het principe van diffusie wordt tijdens hemodialyse vaak ultrafiltratie toegepast Hierbij wordt vocht aan het bloed onttrokken Bij een normale hemodialyse vindt het proces van diffusie en ultrafiltratie gelijktijdig plaats Indien dit niet het geval is spreekt men van ultradiffusie Hemodialyse wordt toegepast bij chronische nierpatiënten bij gedeeltelijke of gehele uitval van de nierfunctie Bij hemodialyse wordt de patiënt begeleid door een multidisciplinair team van nefroloog, maatschappelijk werker, diëtist, chirurg, radioloog, technici en dialyseverpleegkundige Hemodialyse vindt plaats op voorschrift van een nefroloog.
| 515 |
www
|
Menotropine Menotropine (merknaam Menopur) is een geneesmiddel dat gebruikt wordt in de fertiliteitswetenschap Het geneesmiddel is onttrokken uit urine van vrouwen in de menopauze Menotropine wordt gebruikt om vooral vrouwen die lijden aan het polycystisch ovariumsyndroom te helpen om hun follikels tot ontwikkeling te brengen Het zorgt ervoor dat het follikelstimulerend hormoon in grotere mate aanwezig is in het lichaam Het wordt toegediend via onderhuidse inspuitingen in de huidplooien van de buik Hemodialyse Hemodialyse is een nierfunctievervangende therapie gebaseerd op de principes van diffusie en osmose, vaak gecombineerd met ultrafiltratie Vaak wordt voor hemodialyse de term "dialyse" gebruikt Tijdens de behandeling wordt een overmaat aan afvalstoffen en vocht uit de patiënt verwijderd Het basisidee betreft de uitwisseling van vocht, zouten, zuren en afvalstoffen tussen bloed en spoelvloeistof (het dialysaat of 'badwater') langs een semipermeabel membraan Door diffusie zullen bepaalde stoffen zich door het membraan verplaatsen van hoge naar lage concentratie Naast het principe van diffusie wordt tijdens hemodialyse vaak ultrafiltratie toegepast Hierbij wordt vocht aan het bloed onttrokken Bij een normale hemodialyse vindt het proces van diffusie en ultrafiltratie gelijktijdig plaats Indien dit niet het geval is spreekt men van ultradiffusie Hemodialyse wordt toegepast bij chronische nierpatiënten bij gedeeltelijke of gehele uitval van de nierfunctie Bij hemodialyse wordt de patiënt begeleid door een multidisciplinair team van nefroloog, maatschappelijk werker, diëtist, chirurg, radioloog, technici en dialyseverpleegkundige Hemodialyse vindt plaats op voorschrift van een nefroloog Bij thuisdialyse of in een zelfstandig dialysecentrum vindt de behandeling plaats onder begeleiding van een verpleegkundige dialyseassistent Hemodialyse vindt plaats door middel van een dialysemachine met daarin de kunstnier De therapie vindt intermitterend plaats, dat wil zeggen dat # tot # maal per week een behandeling van # tot # uur plaatsvindt (totaal # tot ## uur per week) De frequentie en duur is echter sterk afhankelijk van de mate van uitval van de nierfunctie Hemodialyse is daarom voor iedere patiënt een grote belasting Soms is thuisdialyse mogelijk waardoor de patiënt voor de behandeling niet steeds naar het ziekenhuis hoeft Dialysepatiënten dialyseren doorgaans op vaste dagen in vaste groepen Tijdens de behandeling neemt de patiënt plaats in een makkelijke stoel Afhankelijk van het dialysecentrum zal er aandacht zijn voor afleiding in de vorm van radio of tv, sociale contacten en ontspannende activiteiten Dergelijke afleiding is ook mogelijk bij thuisdialyse, de patiënt kan dan bijvoorbeeld gedialyseerd worden terwijl hij voor de tv zit of tijdens het spelen van een spelletje met anderen Sommige patiënten brengen de tijd liever slapend door Bij de behandeling wordt uitgegaan van een streefgewicht Dit gewicht is een indicatie voor de hoeveelheid vocht dat tijdens de hemodialyse door ultrafiltratie moet worden onttrokken Voor de behandeling wordt het gewicht van de patiënt daarom opgenomen Naast het streefgewicht wordt de bloeddruk, de polsslag en de toestand/conditie van de patiënt gecontroleerd.
| 508 |
www
|
zelfstandig dialysecentrum vindt de behandeling plaats onder begeleiding van een verpleegkundige dialyseassistent Hemodialyse vindt plaats door middel van een dialysemachine met daarin de kunstnier De therapie vindt intermitterend plaats, dat wil zeggen dat # tot # maal per week een behandeling van # tot # uur plaatsvindt (totaal # tot ## uur per week) De frequentie en duur is echter sterk afhankelijk van de mate van uitval van de nierfunctie Hemodialyse is daarom voor iedere patiënt een grote belasting Soms is thuisdialyse mogelijk waardoor de patiënt voor de behandeling niet steeds naar het ziekenhuis hoeft Dialysepatiënten dialyseren doorgaans op vaste dagen in vaste groepen Tijdens de behandeling neemt de patiënt plaats in een makkelijke stoel Afhankelijk van het dialysecentrum zal er aandacht zijn voor afleiding in de vorm van radio of tv, sociale contacten en ontspannende activiteiten Dergelijke afleiding is ook mogelijk bij thuisdialyse, de patiënt kan dan bijvoorbeeld gedialyseerd worden terwijl hij voor de tv zit of tijdens het spelen van een spelletje met anderen Sommige patiënten brengen de tijd liever slapend door Bij de behandeling wordt uitgegaan van een streefgewicht Dit gewicht is een indicatie voor de hoeveelheid vocht dat tijdens de hemodialyse door ultrafiltratie moet worden onttrokken Voor de behandeling wordt het gewicht van de patiënt daarom opgenomen Naast het streefgewicht wordt de bloeddruk, de polsslag en de toestand/conditie van de patiënt gecontroleerd Om toegang te krijgen tot de bloedbaan wordt gebruikgemaakt van een shunt Bij patiënten zonder shunt wordt gebruikgemaakt van een katheter ingebracht in een grote ader (de vena femoralis, de vena subclavia of de vena jugularis) Tijdens de behandeling vinden er door de dialyseverpleegkundigen diverse observaties en controles plaats Belangrijkste problemen zijn de bloeddrukdalingen tijdens de behandeling (vaak door de hoge ultrafiltratie) en de "dialysekater" (misselijkheid, braken en krampen) Tijdens de behandeling kunnen medicijnen worden gegeven (medicijnen ingenomen vóór de dialyse worden ten slotte tijdens de dialyse 'uitgespoeld') of bloed ten behoeve van onderzoek worden afgenomen Na de behandeling wordt het resterende bloed in de dialysemachine teruggegeven aan de patiënt, de lijnen verwijderd en de shunt zorgvuldig afgesloten Vervolgens wordt de bloeddruk en de pols gemeten en gecontroleerd of het gewicht van de patiënt overeenkomt met het streefgewicht Hemodialyse heeft een grote invloed op het dagelijks leven van mensen Difluor Difluor of moleculair fluor (F) is de belangrijkste enkelvoudige stof van het element fluor Het komt bij normale druk en temperatuur voor als een extreem reactief, uiterst giftig en corrosief gas met een lichtgele kleur en een verstikkende geur Het wordt ook wel fluorgas genoemd Difluor wordt op industriële schaal bereid uit calciumfluoride (CaF), dat verhit wordt met zwavelzuur waarbij watervrij waterstoffluoride (HF) wordt gevormd Toevoegen van kaliumfluoride levert kaliumbifluoride (KHF) op Elektrolyse van kaliumbifluoride levert difluor aan de anode en diwaterstof aan de kathode.
| 514 |
www
|
patiënten zonder shunt wordt gebruikgemaakt van een katheter ingebracht in een grote ader (de vena femoralis, de vena subclavia of de vena jugularis) Tijdens de behandeling vinden er door de dialyseverpleegkundigen diverse observaties en controles plaats Belangrijkste problemen zijn de bloeddrukdalingen tijdens de behandeling (vaak door de hoge ultrafiltratie) en de "dialysekater" (misselijkheid, braken en krampen) Tijdens de behandeling kunnen medicijnen worden gegeven (medicijnen ingenomen vóór de dialyse worden ten slotte tijdens de dialyse 'uitgespoeld') of bloed ten behoeve van onderzoek worden afgenomen Na de behandeling wordt het resterende bloed in de dialysemachine teruggegeven aan de patiënt, de lijnen verwijderd en de shunt zorgvuldig afgesloten Vervolgens wordt de bloeddruk en de pols gemeten en gecontroleerd of het gewicht van de patiënt overeenkomt met het streefgewicht Hemodialyse heeft een grote invloed op het dagelijks leven van mensen Difluor Difluor of moleculair fluor (F) is de belangrijkste enkelvoudige stof van het element fluor Het komt bij normale druk en temperatuur voor als een extreem reactief, uiterst giftig en corrosief gas met een lichtgele kleur en een verstikkende geur Het wordt ook wel fluorgas genoemd Difluor wordt op industriële schaal bereid uit calciumfluoride (CaF), dat verhit wordt met zwavelzuur waarbij watervrij waterstoffluoride (HF) wordt gevormd Toevoegen van kaliumfluoride levert kaliumbifluoride (KHF) op Elektrolyse van kaliumbifluoride levert difluor aan de anode en diwaterstof aan de kathode Zelfs bij uiterst lage temperaturen (â### °C) reageert difluor hevig met diwaterstof, waarbij waterstoffluoride ontstaat Difluor reageert met alle andere elementen tot fluoriden, zelfs met edelgassen zoals argon, krypton, xenon en radon Met sporen water reageert difluor onmiddellijk tot waterstoffluoride Ook materialen zoals metalen, bepaalde kunststoffen en zelfs glas (bij hogere temperaturen) zijn niet tegen difluor bestand Bij contact met glas ontstaat namelijk het vluchtige siliciumtetrafluoride Door zijn hoge reactiviteit komt het gas als dusdanig niet voor in de atmosfeer <PERSOON> is gedacht dat het ook in de aardkorst niet van nature voorkomt, maar onlangs is aangetoond het voorkomt in insluitingen in antozoniet Dit is een vorm van het mineraal fluoriet die ontstaat wanneer het calciumfluoride door ioniserende straling uiteenvalt in Ca + #F, waarna de vrije fluor ionen combineren tot difluor Via imperfecties in het kristalrooster stroomt het gas dan weg van de calciumionen waardoor het niet opnieuw reageert tot calciumfluoride De calciumionen vormen clusters die het antozoniet zijn donker violet tot zwarte kleur geeft Bij verbrijzelen van antazoniet komt het difluorgas vrij, en vanwege de onaangename geur staat het mineraal ook wel bekend als "stinkspaat" Difluor heeft, wegens zijn hoge reactiviteit, een beperkt aantal toepassingen Het wordt in zuivere vorm enkel gebruikt bij het etsen van halfgeleiders Dibroom Dibroom of moleculair broom (Br) is de belangrijkste enkelvoudige stof van het element broom Bij normale druk en temperatuur komt de stof voor als een giftige, roodbruine, sterk dampende vloeistof met een scherpe geur De stof is erg vluchtig en bij kamertempatuur verdampen al grote hoeveelheden.
| 539 |
www
|
andere elementen tot fluoriden, zelfs met edelgassen zoals argon, krypton, xenon en radon Met sporen water reageert difluor onmiddellijk tot waterstoffluoride Ook materialen zoals metalen, bepaalde kunststoffen en zelfs glas (bij hogere temperaturen) zijn niet tegen difluor bestand Bij contact met glas ontstaat namelijk het vluchtige siliciumtetrafluoride Door zijn hoge reactiviteit komt het gas als dusdanig niet voor in de atmosfeer <PERSOON> is gedacht dat het ook in de aardkorst niet van nature voorkomt, maar onlangs is aangetoond het voorkomt in insluitingen in antozoniet Dit is een vorm van het mineraal fluoriet die ontstaat wanneer het calciumfluoride door ioniserende straling uiteenvalt in Ca + #F, waarna de vrije fluor ionen combineren tot difluor Via imperfecties in het kristalrooster stroomt het gas dan weg van de calciumionen waardoor het niet opnieuw reageert tot calciumfluoride De calciumionen vormen clusters die het antozoniet zijn donker violet tot zwarte kleur geeft Bij verbrijzelen van antazoniet komt het difluorgas vrij, en vanwege de onaangename geur staat het mineraal ook wel bekend als "stinkspaat" Difluor heeft, wegens zijn hoge reactiviteit, een beperkt aantal toepassingen Het wordt in zuivere vorm enkel gebruikt bij het etsen van halfgeleiders Dibroom Dibroom of moleculair broom (Br) is de belangrijkste enkelvoudige stof van het element broom Bij normale druk en temperatuur komt de stof voor als een giftige, roodbruine, sterk dampende vloeistof met een scherpe geur De stof is erg vluchtig en bij kamertempatuur verdampen al grote hoeveelheden Dibroom is minder reactief dan dichloor, maar reactiever dan di-jood Dibroom kan vlot gereduceerd worden tot bromide en is dus een vrij sterke oxidator (E° = #,## V) Dibroom reageert gemakkelijk met de meeste metalen en metalloïden tot de corresponderende bromiden Dibroom reageert ook met organische verbindingen Met bijvoorbeeld alkanen treedt radicaalsubstitutie op tot broomalkanen Onder invloed van straling, splitst dibroom gemakkelijk in twee broom-radicalen Met alkenen vindt elektrofiele additie tot dibroomalkanen plaats Een voorbeeld hiervan is de synthese van #,#-dibroomethaan uit etheen Dibroom kan gebruikt worden als indicator voor de aanwezigheid van dubbele bindingen, ontkleuring van een broomoplossing geeft aan dat een reactie heeft plaatsgevonden De reactie met organische onverzadigde verbindingen kan verklaard worden door de behoorlijke grootte van de molecule De binding is makkelijk te breken, waardoor een positief, elektrofiel (Br) en een negatief, nucleofiel (Br) deeltje ontstaan Behalve met alkanen en alkenen kunnen ook (geactiveerde) aromaten een reactie aangaan met dibroom benzeen, fenolen en anilines reageren gemakkelijk De reactie, een elektrofiele aromatische substitutie, verloopt gemakkelijk zonder katalysator Hierbij ontstaan een organische broomverbinding en waterstofbromide (in gasvorm) Dibroom is het enige niet-metaal dat vloeibaar is bij standaardtemperatuur en -druk Onder deze omstandigheden verdampt het gemakkelijk De roodbruine damp lijkt op stikstofdioxide, maar heeft een karakteristieke indringende geur Broom is matig oplosbaar in water en goed oplosbaar in ethanol, di-ethylether, chloroform en koolstofdisulfide.
| 522 |
www
|
dan dichloor, maar reactiever dan di-jood Dibroom kan vlot gereduceerd worden tot bromide en is dus een vrij sterke oxidator (E° = #,## V) Dibroom reageert gemakkelijk met de meeste metalen en metalloïden tot de corresponderende bromiden Dibroom reageert ook met organische verbindingen Met bijvoorbeeld alkanen treedt radicaalsubstitutie op tot broomalkanen Onder invloed van straling, splitst dibroom gemakkelijk in twee broom-radicalen Met alkenen vindt elektrofiele additie tot dibroomalkanen plaats Een voorbeeld hiervan is de synthese van #,#-dibroomethaan uit etheen Dibroom kan gebruikt worden als indicator voor de aanwezigheid van dubbele bindingen, ontkleuring van een broomoplossing geeft aan dat een reactie heeft plaatsgevonden De reactie met organische onverzadigde verbindingen kan verklaard worden door de behoorlijke grootte van de molecule De binding is makkelijk te breken, waardoor een positief, elektrofiel (Br) en een negatief, nucleofiel (Br) deeltje ontstaan Behalve met alkanen en alkenen kunnen ook (geactiveerde) aromaten een reactie aangaan met dibroom benzeen, fenolen en anilines reageren gemakkelijk De reactie, een elektrofiele aromatische substitutie, verloopt gemakkelijk zonder katalysator Hierbij ontstaan een organische broomverbinding en waterstofbromide (in gasvorm) Dibroom is het enige niet-metaal dat vloeibaar is bij standaardtemperatuur en -druk Onder deze omstandigheden verdampt het gemakkelijk De roodbruine damp lijkt op stikstofdioxide, maar heeft een karakteristieke indringende geur Broom is matig oplosbaar in water en goed oplosbaar in ethanol, di-ethylether, chloroform en koolstofdisulfide Br Bromiderijk zeewater (bijvoorbeeld uit de <PERSOON>) wordt gebruikt als grondstof voor de industriële bereiding van dibroom Het zeewater wordt behandeld met chloorgas, waarbij het bromide wordt geoxideerd tot dibroom <PERSOON> hoeveelheden dibroom kunnen in het lab worden bereid door de behandeling van vast natriumbromide met geconcentreerd zwavelzuur (HSO) In de eerste stap wordt het gas waterstofbromide (HBr) gevormd, maar een gedeelte van het HBr wordt onder deze omstandigheden door het zwavelzuur verder geoxideerd tot Br en zwaveldioxide (SO) Toevoeging van een sterkere oxidator maakt de reactie efficiënter Vanwege de giftigheid van dibroom wordt het vaak "in situ" bereid door de behandeling van "N"-broomsuccinimide (NBS) met waterstofbromide Het gevormde succinimide kan vaak worden afgefiltreerd Dibroom wordt gebruikt als grondstof voor het maken van broomhoudende verbindingen die in de (farmaceutische) industrie en landbouw worden toegepast Vroeger werd broom bijvoorbeeld veel gebruikt voor het fabriceren van dibroometheen, een toevoeging aan loodhoudende brandstof Vanwege de schadelijke effecten hiervan op het milieu wordt dit tegenwoordig vrijwel niet meer gebruikt Een bewerking van een organische stof met dibroom wordt ook wel een bromering genoemd Veel broomverbindingen zijn op hun beurt een belangrijke grondstof voor de Grignard-reagentia of in andere synthesen (zoals elektrofiele additie aan alkenen) Vandaar dat dibroom in een organisch laboratorium een zeer belangrijke grondstof is <PERSOON> (<DATUM> â <DATUM> was een Amerikaans chirurg, die vooral bekend was door zijn hoofdtransplantaties bij apen Hij was veertig jaar lang docent neurochirurgie aan de Case Western Reserve University Medical School.
| 544 |
www
|
van dibroom Het zeewater wordt behandeld met chloorgas, waarbij het bromide wordt geoxideerd tot dibroom <PERSOON> hoeveelheden dibroom kunnen in het lab worden bereid door de behandeling van vast natriumbromide met geconcentreerd zwavelzuur (HSO) In de eerste stap wordt het gas waterstofbromide (HBr) gevormd, maar een gedeelte van het HBr wordt onder deze omstandigheden door het zwavelzuur verder geoxideerd tot Br en zwaveldioxide (SO) Toevoeging van een sterkere oxidator maakt de reactie efficiënter Vanwege de giftigheid van dibroom wordt het vaak "in situ" bereid door de behandeling van "N"-broomsuccinimide (NBS) met waterstofbromide Het gevormde succinimide kan vaak worden afgefiltreerd Dibroom wordt gebruikt als grondstof voor het maken van broomhoudende verbindingen die in de (farmaceutische) industrie en landbouw worden toegepast Vroeger werd broom bijvoorbeeld veel gebruikt voor het fabriceren van dibroometheen, een toevoeging aan loodhoudende brandstof Vanwege de schadelijke effecten hiervan op het milieu wordt dit tegenwoordig vrijwel niet meer gebruikt Een bewerking van een organische stof met dibroom wordt ook wel een bromering genoemd Veel broomverbindingen zijn op hun beurt een belangrijke grondstof voor de Grignard-reagentia of in andere synthesen (zoals elektrofiele additie aan alkenen) Vandaar dat dibroom in een organisch laboratorium een zeer belangrijke grondstof is <PERSOON> (<DATUM> â <DATUM> was een Amerikaans chirurg, die vooral bekend was door zijn hoofdtransplantaties bij apen Hij was veertig jaar lang docent neurochirurgie aan de Case Western Reserve University Medical School Hij overleed op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd In de jaren zeventig voerde White na een lange serie experimenten een transplantatie van een apenhoofd naar het lichaam van een andere aap uit Deze operaties werden geoptimaliseerd totdat het getransplanteerde hoofd zonder twijfel op het nieuwe lichaam had kunnen leven Het grote probleem met dit soort operaties is dat niemand weet hoe zenuwschade hersteld moet worden Doordat het ruggenmerg doorgesneden wordt tijdens de operaties zijn de ontvangers vanaf de nek verlamd White was ook een pionier in de nu wijdverbreide ruggenmerg- en hersenkoelingstechnieken Arkgemeenschap De Arkgemeenschap (<PERSOON> "<PERSOON>") is een internationale organisatie van leefgemeenschappen waar mensen met en zonder verstandelijke beperking elkaars leven delen De Arkgemeenschappen zijn ontstaan in Frankrijk Vanuit zijn vriendschap met de dominicaanse priester <PERSOON> werd <PERSOON> zich bewust van het lot van mensen met een ontwikkelingsstoornis die hun leven doorbrachten in een instelling In ### kocht hij een huisje in Trosly-Breuil en ging er wonen met twee mannen met een beperking <PERSOON> en <PERSOON> waren de eerste bewoners die hun steriele instelling ruilden voor een warm huishouden dat werd genoemd naar <PERSOON> In ### werd "L'Arche Daybreak" gesticht in Canada nabij <PERSOON-##> woonde er <LEEFTIJD> jaar en volgde Vanier op als internationaal coördinator van de organisatie De Nederlandse priester <PERSOON-##> woonde ook in deze leefgemeemschap tot zijn dood in ### en schreef over zijn ervaringen met Vanier.
| 541 |
www
|
overleed op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd In de jaren zeventig voerde White na een lange serie experimenten een transplantatie van een apenhoofd naar het lichaam van een andere aap uit Deze operaties werden geoptimaliseerd totdat het getransplanteerde hoofd zonder twijfel op het nieuwe lichaam had kunnen leven Het grote probleem met dit soort operaties is dat niemand weet hoe zenuwschade hersteld moet worden Doordat het ruggenmerg doorgesneden wordt tijdens de operaties zijn de ontvangers vanaf de nek verlamd White was ook een pionier in de nu wijdverbreide ruggenmerg- en hersenkoelingstechnieken Arkgemeenschap De <PERSOON>") is een internationale organisatie van leefgemeenschappen waar mensen met en zonder verstandelijke beperking elkaars leven delen De Arkgemeenschappen zijn ontstaan in Frankrijk Vanuit zijn vriendschap met de dominicaanse priester <PERSOON> werd <PERSOON> zich bewust van het lot van mensen met een ontwikkelingsstoornis die hun leven doorbrachten in een instelling In ### kocht hij een huisje in Trosly-Breuil en ging er wonen met twee mannen met een beperking <PERSOON> en <PERSOON> waren de eerste bewoners die hun steriele instelling ruilden voor een warm huishouden dat werd genoemd naar <PERSOON> In ### werd "L'Arche Daybreak" gesticht in Canada nabij <PERSOON> woonde er <LEEFTIJD> jaar en volgde Vanier op als internationaal coördinator van de organisatie De Nederlandse priester <PERSOON> woonde ook in deze leefgemeemschap tot zijn dood in ### en schreef over zijn ervaringen met Vanier <PERSOON> ### zijn er wereldwijd ### gemeenschappen waarvan zeven in België (Antwerpen, Aywalle, Moerkerke bij <PERSOON-##>, Brussel, Bierges, Namen, Drongen) en één in <PERSOON-##>) Azoxystrobin Azoxystrobin (ISO-naam) is een veelgebruikt fungicide in de land- en tuinbouw Het behoort tot de groep van strobilurines; dit zijn stoffen die verwant zijn aan natuurlijke afweerstoffen, die geïsoleerd zijn uit de bittere dennekegelzwam ("Strobilurus tenacellus") en soortgelijke zwammen Azoxystrobin werd geoctrooieerd in ### door het Britse bedrijf Imperial Chemical Industries (ICI) Het was het eerste strobilurine dat in de Verenigde Staten geregistreerd werd Het groeide uit tot het best verkochte fungicide, dankzij zijn breed werkingsspectrum en relatief gunstige toxicologische en ecologische eigenschappen De landbouwafdeling van ICI is inmiddels opgegaan in Syngenta Crop Protection, dat azoxystrobin onder andere verkoopt onder de merknamen "Amistar", "Ortiva", "Abound", "Quadris" en "Heritage" Strobilurines verstoren de ademhaling en de energiehuishouding van de schimmelcellen, omdat ze het transport van elektronen in de mitochondria in de cellen blokkeren Azoxystrobin is werkzaam tegen een breed spectrum van schimmels en kan onder andere gebruikt worden in de teelt van granen, de meeste groenten, fruit, tomaten, aardappelen en sierplanten Resistentievorming bij het gebruik van strobilurines is aangetoond, daarom is het nodig om de toepassing te beperken en ze in een geïntegreerd bestrijdingsprogramma op te nemen met andere bestrijdingsmiddelen die een verschillende manier van werking hebben en met niet-chemische bestrijdingstechnieken Azoxystrobin is opgenomen in de lijst van toegelaten gewasbeschermingsmiddelen van de Europese Unie Ze mag in de meeste landen van de E.
| 579 |
www
|
zijn er wereldwijd ### gemeenschappen waarvan zeven in België (Antwerpen, Aywalle, Moerkerke bij <PERSOON>, Brussel, Bierges, Namen, Drongen) en één in <PERSOON>) Azoxystrobin Azoxystrobin (ISO-naam) is een veelgebruikt fungicide in de land- en tuinbouw Het behoort tot de groep van strobilurines; dit zijn stoffen die verwant zijn aan natuurlijke afweerstoffen, die geïsoleerd zijn uit de bittere dennekegelzwam ("Strobilurus tenacellus") en soortgelijke zwammen Azoxystrobin werd geoctrooieerd in ### door het Britse bedrijf Imperial Chemical Industries (ICI) Het was het eerste strobilurine dat in de Verenigde Staten geregistreerd werd Het groeide uit tot het best verkochte fungicide, dankzij zijn breed werkingsspectrum en relatief gunstige toxicologische en ecologische eigenschappen De landbouwafdeling van ICI is inmiddels opgegaan in Syngenta Crop Protection, dat azoxystrobin onder andere verkoopt onder de merknamen "Amistar", "Ortiva", "Abound", "Quadris" en "Heritage" Strobilurines verstoren de ademhaling en de energiehuishouding van de schimmelcellen, omdat ze het transport van elektronen in de mitochondria in de cellen blokkeren Azoxystrobin is werkzaam tegen een breed spectrum van schimmels en kan onder andere gebruikt worden in de teelt van granen, de meeste groenten, fruit, tomaten, aardappelen en sierplanten Resistentievorming bij het gebruik van strobilurines is aangetoond, daarom is het nodig om de toepassing te beperken en ze in een geïntegreerd bestrijdingsprogramma op te nemen met andere bestrijdingsmiddelen die een verschillende manier van werking hebben en met niet-chemische bestrijdingstechnieken Azoxystrobin is opgenomen in de lijst van toegelaten gewasbeschermingsmiddelen van de Europese Unie Ze mag in de meeste landen van de E gebruikt worden, waaronder België en <LOCATIE> In België zijn "Amistar" en "Ortiva" erkend, evenals een aantal andere producten die naast azoxystrobin nog een andere actieve stof bevatten Azoxystrobin is relatief ongevaarlijk voor de mens en voor landdieren, inclusief vogels en insecten; het is wel toxisch voor waterorganismen, in het bijzonder ongewervelde zeedieren Het is stabiel in water, breekt niet af door hydrolyse en slechts langzaam door fotolyse <PERSOON> De <PERSOON> (<PERSOON> "International Nurses Day") wordt elk jaar op <DATUM> gehouden <DATUM> is de geboortedatum van <PERSOON>, die algemeen wordt beschouwd als grondlegster van de moderne verpleegkunde Sinds ### is <DATUM> "International Nurses Day" Vanaf ### wordt deze dag ook wel de <PERSOON> genoemd De dag werd ingevoerd door de Internationale Raad voor Verpleegkundigen ("International Council or Nurses", ICN) In ### had <PERSOON>, een medewerkster van het Amerikaanse Ministerie van Volksgezondheid aan de toenmalige president voorgesteld om een "verpleegstersdag" uit te roepen; hij verwierp dat idee In januari ### werd de geboortedatum van Nightingale gekozen om deze speciale dag te vieren Tegenwoordig geldt in Amerika de gehele week voorafgaand aan <DATUM> als "National Nurses Week" Ziekenverzorgende Ziekenverzorgende is de oude benaming voor een zorgverlenende functionaris in de gezondheidszorg In <PERSOON> valt het beroep nu onder de term "zorgkundige" en in <LOCATIE> wordt de kwalificatie "verzorgende individuele gezondheidszorg" (VIG) gebruikt Bijzijn.
| 597 |
www
|
gebruikt worden, waaronder België en <LOCATIE> In België zijn "Amistar" en "Ortiva" erkend, evenals een aantal andere producten die naast azoxystrobin nog een andere actieve stof bevatten Azoxystrobin is relatief ongevaarlijk voor de mens en voor landdieren, inclusief vogels en insecten; het is wel toxisch voor waterorganismen, in het bijzonder ongewervelde zeedieren Het is stabiel in water, breekt niet af door hydrolyse en slechts langzaam door fotolyse<PERSOON> De <PERSOON> (<PERSOON> "International Nurses Day") wordt elk jaar op <DATUM> gehouden <DATUM> is de geboortedatum van <PERSOON>, die algemeen wordt beschouwd als grondlegster van de moderne verpleegkunde Sinds ### is <DATUM> "International Nurses Day" Vanaf ### wordt deze dag ook wel de <PERSOON> genoemd De dag werd ingevoerd door de Internationale Raad voor Verpleegkundigen ("International Council or Nurses", ICN) In ### had <PERSOON>, een medewerkster van het Amerikaanse Ministerie van Volksgezondheid aan de toenmalige president voorgesteld om een "verpleegstersdag" uit te roepen; hij verwierp dat idee In januari ### werd de geboortedatum van Nightingale gekozen om deze speciale dag te vieren Tegenwoordig geldt in Amerika de gehele week voorafgaand aan <DATUM> als "National Nurses Week" Ziekenverzorgende Ziekenverzorgende is de oude benaming voor een zorgverlenende functionaris in de gezondheidszorg In <PERSOON> valt het beroep nu onder de term "zorgkundige" en in <LOCATIE> wordt de kwalificatie "verzorgende individuele gezondheidszorg" (VIG) gebruikt Bijzijn Het blad verscheen maandelijks in een oplage van ## ### Bijzijn startte in ### als Verpleegkunde Nieuws en werd toen gratis verspreid onder verpleegkundigen en verzorgenden Sinds ### geldt een abonnementsprijs en sinds <DATUM> werd de nieuwe naam gevoerd Het blad richtte zich op vakinhoudelijke ontwikkelingen op het gebied van verpleegkunde Sinds november ### is Bijzijn veranderd in Bijzijn XL, een educatief magazine voor verpleegkundigen en verzorgenden, dat ook met e-learning werkt In december ### verscheen het laatste exemplaar en ging het blad op in het tijdschrift Nursing Bijzijn werd uitgegeven door Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van <PERSOON> in <LOCATIE> Samen met het <INSTELLING> in <LOCATIE> en de <PERSOON> organiseerde Bijzijn sinds ### de jaarlijkse <PERSOON-##>, uitgesproken door een belangrijke internationale verpleegkundige Vanaf ### wordt die rol overgenomen door het tijdschrift TvZ Embolus De embolus is een aanhangsel van de bulbus van mannelijke spinnen Het dient als spermatoedienings-orgaan, een mannetje vult de bulbus met zijn zaadcellen als het volwassen is en gaat op zoek naar een vrouwtje De bulbus wordt tijdens de paring in de vrouwelijke geslachtsopening (epigyne) gebracht waarbij de zaadcellen door de embolus worden geleid <PERSOON-##> (<PERSOON-##>) <PERSOON-##> (<LOCATIE>, <DATUM> â Borken, <DATUM> was een Nederlands kno-arts en politicus voor <PERSOON-##> uit een politiek nest (zijn vader was boekhandelaar en gemeenteraadslid in <LOCATIE>), ging <PERSOON-##> na de HBS geneeskunde studeren in Leiden.
| 613 |
www
|
maandelijks in een oplage van ## ### Bijzijn startte in ### als Verpleegkunde Nieuws en werd toen gratis verspreid onder verpleegkundigen en verzorgenden Sinds ### geldt een abonnementsprijs en sinds <DATUM> werd de nieuwe naam gevoerd Het blad richtte zich op vakinhoudelijke ontwikkelingen op het gebied van verpleegkunde Sinds november ### is Bijzijn veranderd in Bijzijn XL, een educatief magazine voor verpleegkundigen en verzorgenden, dat ook met e-learning werkt In december ### verscheen het laatste exemplaar en ging het blad op in het tijdschrift Nursing Bijzijn werd uitgegeven door Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van <PERSOON> in <LOCATIE> Samen met het <INSTELLING> in <LOCATIE> en de <PERSOON> organiseerde Bijzijn sinds ### de jaarlijkse <PERSOON>, uitgesproken door een belangrijke internationale verpleegkundige Vanaf ### wordt die rol overgenomen door het tijdschrift TvZ Embolus De embolus is een aanhangsel van de bulbus van mannelijke spinnen Het dient als spermatoedienings-orgaan, een mannetje vult de bulbus met zijn zaadcellen als het volwassen is en gaat op zoek naar een vrouwtje De bulbus wordt tijdens de paring in de vrouwelijke geslachtsopening (epigyne) gebracht waarbij de zaadcellen door de embolus worden geleid <PERSOON> (<PERSOON>) <PERSOON> (<LOCATIE>, <DATUM> â Borken, <DATUM> was een Nederlands kno-arts en politicus voor <PERSOON> uit een politiek nest (zijn vader was boekhandelaar en gemeenteraadslid in <LOCATIE>), ging <PERSOON> na de HBS geneeskunde studeren in Leiden Hij was een van de oprichters van D## Tussen ### en ### was hij de landelijk voorzitter van die partij Van ### tot ### was hij voor D## lid van de Tweede <PERSOON> Hij was aanvankelijk woordvoerder volksgezondheid en landbouw, later hield hij zich ook bezig met financiën en onderwijs Na de verkiezingen van ### keerde hij niet terug in de Tweede <PERSOON> Teleurgesteld in de koers die de partij was gaan varen, keerde hij D## eind jaren zeventig de rug toe, om lid te worden van de PvdA Voor deze partij zou hij geen functies vervullen Impotentie Impotentie is het onvermogen tot geslachtsgemeenschap De belangrijkste vorm van impotentie is een erectiestoornis het niet krijgen of snel verdwijnen van een erectie (men noemt deze vorm "impotentia erigendi") Andere vormen zijn de voortijdige zaadlozing ("ejaculatio praecox") en het ontbreken van de zaadlozing ("impotentia ejaculandi") In de meeste gevallen â en zeker bij de voortijdige zaadlozing â heeft impotentie een geestelijke oorzaak Lichamelijke oorzaken van impotentie zijn bijvoorbeeld ziekte of letsel van het ruggenmerg, suikerziekte, ondervoeding, uitputting, geneesmiddelgebruik (vooral sommige middelen tegen hoge bloeddruk) en druggebruik Impotentie op latere leeftijd is normaal Acenocoumarol Acenocoumarol is een cumarinederivaat dat gebruikt wordt als anticoagulans, dus om de bloedstolling te remmen Het werd in <LOCATIE> verkocht door Novartis onder de merknaam "Sintrom" en is nog in de handel door verschillende andere bedrijven als generiek geneesmiddel.
| 586 |
www
|
van de oprichters van D## Tussen ### en ### was hij de landelijk voorzitter van die partij Van ### tot ### was hij voor D## lid van de Tweede <PERSOON> Hij was aanvankelijk woordvoerder volksgezondheid en landbouw, later hield hij zich ook bezig met financiën en onderwijs Na de verkiezingen van ### keerde hij niet terug in de Tweede <PERSOON> Teleurgesteld in de koers die de partij was gaan varen, keerde hij D## eind jaren zeventig de rug toe, om lid te worden van de PvdA Voor deze partij zou hij geen functies vervullen Impotentie Impotentie is het onvermogen tot geslachtsgemeenschap De belangrijkste vorm van impotentie is een erectiestoornis het niet krijgen of snel verdwijnen van een erectie (men noemt deze vorm "impotentia erigendi") Andere vormen zijn de voortijdige zaadlozing ("ejaculatio praecox") en het ontbreken van de zaadlozing ("impotentia ejaculandi") In de meeste gevallen â en zeker bij de voortijdige zaadlozing â heeft impotentie een geestelijke oorzaak Lichamelijke oorzaken van impotentie zijn bijvoorbeeld ziekte of letsel van het ruggenmerg, suikerziekte, ondervoeding, uitputting, geneesmiddelgebruik (vooral sommige middelen tegen hoge bloeddruk) en druggebruik Impotentie op latere leeftijd is normaal Acenocoumarol Acenocoumarol is een cumarinederivaat dat gebruikt wordt als anticoagulans, dus om de bloedstolling te remmen Het werd in <LOCATIE> verkocht door Novartis onder de merknaam "Sintrom" en is nog in de handel door verschillende andere bedrijven als generiek geneesmiddel het zijn alle drie vitamine K-antagonisten, die de mogelijkheid van de lever verstoren om vitamine K te verwerken Het voornaamste verschil ligt in de werkingsduur die is bij acenocoumarol veel korter (halveringstijd ca ## uur in vergelijking met ca ## en ### uur bij respectievelijk warfarine en fenprocoumon) Het gevolg is dat de kwaliteit van de antistolling meer aan schommeling onderhevig is bij het gebruik van acenocoumarol Met acenocoumarol is het effect van een dosisaanpassing sneller merkbaar dan bij fenprocoumon, waar dat pas na enkele dagen zichtbaar is Acenocoumarol remt de bloedstolling door de productie te blokkeren van een aantal belangrijke stollingsfactoren, namelijk II (protrombine), VII (anti-hemofilie-factor), IX en X evenals proteïneâC en proteïneâS Deze stollingsfactoren worden uit inactieve precursor-proteïnen gevormd, waarbij vitamine K nodig is voor activering van de γ-carboxyleringsreacties Acenocoumarol heeft geen invloed op reeds gevormde stollingsfactoren De werking is maximaal na circa ## tot ## uur, onafhankelijk van de dosis De werking houdt aan tot ## uur na de laatste dosis In de lever wordt acenocoumarol na verloop van tijd omgezet in inactieve metabolieten Acenocoumarol is een racemisch mengsel van twee optische isomeren die elkaars spiegelbeeld zijn, namelijk de (S) en (R)-enantiomeren De (S)-enantiomeren verdwijnen snel uit het bloed Om deze reden draagt alleen (R)-acenocoumarol bij aan het farmacologische effect Het belangrijkste enzym dat bij de stofwisseling van acenocoumarol betrokken is, is het cytochroom P### enzym CYP#C# In principe interacteert elk middel dat de werking van dit iso-enzym beïnvloedt, met de werking van acenocoumarol.
| 591 |
www
|
van de lever verstoren om vitamine K te verwerken Het voornaamste verschil ligt in de werkingsduur die is bij acenocoumarol veel korter (halveringstijd ca ## uur in vergelijking met ca ## en ### uur bij respectievelijk warfarine en fenprocoumon) Het gevolg is dat de kwaliteit van de antistolling meer aan schommeling onderhevig is bij het gebruik van acenocoumarol Met acenocoumarol is het effect van een dosisaanpassing sneller merkbaar dan bij fenprocoumon, waar dat pas na enkele dagen zichtbaar is Acenocoumarol remt de bloedstolling door de productie te blokkeren van een aantal belangrijke stollingsfactoren, namelijk II (protrombine), VII (anti-hemofilie-factor), IX en X evenals proteïneâC en proteïneâS Deze stollingsfactoren worden uit inactieve precursor-proteïnen gevormd, waarbij vitamine K nodig is voor activering van de γ-carboxyleringsreacties Acenocoumarol heeft geen invloed op reeds gevormde stollingsfactoren De werking is maximaal na circa ## tot ## uur, onafhankelijk van de dosis De werking houdt aan tot ## uur na de laatste dosis In de lever wordt acenocoumarol na verloop van tijd omgezet in inactieve metabolieten Acenocoumarol is een racemisch mengsel van twee optische isomeren die elkaars spiegelbeeld zijn, namelijk de (S) en (R)-enantiomeren De (S)-enantiomeren verdwijnen snel uit het bloed Om deze reden draagt alleen (R)-acenocoumarol bij aan het farmacologische effect Het belangrijkste enzym dat bij de stofwisseling van acenocoumarol betrokken is, is het cytochroom P### enzym CYP#C# In principe interacteert elk middel dat de werking van dit iso-enzym beïnvloedt, met de werking van acenocoumarol De resorptie van Acenocoumarol bedraagt meer dan ##% Tmax = #â# uur Plasma-eiwitbinding ##% Na # week is ca ##% met de urine uitgescheiden en ca ##% met de ontlasting De halveringstijd bedraagt # tot ## uur Acenocoumarol is teratogeen, en is daarom gecontraïndiceerd tijdens de zwangerschap, met name in de eerste ## weken en na de ##e week van de zwangerschap, net als andere cumarinederivaten In deze periode is heparine of laagmoleculair heparine een mogelijk alternatief In sporadische gevallen schrijft de arts tussen de ## en ##e week van de zwangerschap acenocoumarol voor, maar ook dan bestaat er risico op met name afwijkingen van het centrale zenuwstelsel van de foetus Voor het gebruik van acenocoumarol in de periode waarin borstvoeding wordt gegeven, gelden geen beperkingen De werking van coumarinen kan o a worden versterkt door acetylsalicylzuur en andere NSAID's, heparine, schildklierhormonen, glucagon, allopurinol, disulfiram, alcohol, anabole en androgene steroïden, remmers van CYP#C# (zoals amiodaron, cimetidine, azoolantimycoticum (miconazol vermijden, ook uitwendig/oromucosaal gebruik), SSRI's, probenecide en teniposide), antibiotica (zoals erytromycine, amoxicilline, tetracyclinen, sulfonamiden (coâtrimoxazol vermijden), neomycine, chlooramfenicol), sulfonylureumderivaten (tolbutamide), lipidenverlagende middelen (zoals statines), tamoxifen De werking van coumarinen kan worden verzwakt door o a middelen die CYP#C# induceren (carbamazepine, barbituraten, rifampicine), proteaseremmers, orale anticonceptiva, azathioprine Bij eventueel gelijktijdige medicatie met colestyramine (een anionenuitwisselend polystyreenhars) moet colestyramine steeds ten minste # uur ná acenocoumarol worden toegediend, daar dit middel anders aan colestyramine wordt geadsorbeerd.
| 621 |
www
|
De resorptie van Acenocoumarol bedraagt meer dan ##% Tmax = #â# uur Plasma-eiwitbinding ##% Na # week is ca ##% met de urine uitgescheiden en ca ##% met de ontlasting De halveringstijd bedraagt # tot ## uur Acenocoumarol is teratogeen, en is daarom gecontraïndiceerd tijdens de zwangerschap, met name in de eerste ## weken en na de ##e week van de zwangerschap, net als andere cumarinederivaten In deze periode is heparine of laagmoleculair heparine een mogelijk alternatief In sporadische gevallen schrijft de arts tussen de ## en ##e week van de zwangerschap acenocoumarol voor, maar ook dan bestaat er risico op met name afwijkingen van het centrale zenuwstelsel van de foetus Voor het gebruik van acenocoumarol in de periode waarin borstvoeding wordt gegeven, gelden geen beperkingen De werking van coumarinen kan o a worden versterkt door acetylsalicylzuur en andere NSAID's, heparine, schildklierhormonen, glucagon, allopurinol, disulfiram, alcohol, anabole en androgene steroïden, remmers van CYP#C# (zoals amiodaron, cimetidine, azoolantimycoticum (miconazol vermijden, ook uitwendig/oromucosaal gebruik), SSRI's, probenecide en teniposide), antibiotica (zoals erytromycine, amoxicilline, tetracyclinen, sulfonamiden (coâtrimoxazol vermijden), neomycine, chlooramfenicol), sulfonylureumderivaten (tolbutamide), lipidenverlagende middelen (zoals statines), tamoxifen De werking van coumarinen kan worden verzwakt door o a middelen die CYP#C# induceren (carbamazepine, barbituraten, rifampicine), proteaseremmers, orale anticonceptiva, azathioprine Bij eventueel gelijktijdige medicatie met colestyramine (een anionenuitwisselend polystyreenhars) moet colestyramine steeds ten minste # uur ná acenocoumarol worden toegediend, daar dit middel anders aan colestyramine wordt geadsorbeerd Afhankelijk van de ernst en aard van de bloeding wordt toediening van het cumarinederivaat tijdelijk of definitief gestaakt en tevens bij lichte bloedingen ##â## mg fytomenadion (vitamine K#) oraal of langzaam i v ; zo nodig na #â## uur een tweede, eventueel hogere, dosis geven Bij levensbedreigende bloedingen direct vierstollingsfactorenconcentraat of 'fresh frozen'-plasma geven, gevolgd door ##â## mg fytomenadion langzaam i v (in totaal max ## mg) Amiodaron Amiodaron is een antiaritmicum, een geneesmiddel om hartritmestoornissen te behandelen Het is in het bijzonder geïndiceerd bij atriumfibrilleren en ventrikelaritmieën Amiodaron vertraagt de impulsgeleiding door de zenuwen en vermindert de prikkelbaarheid van de hartspier Hierdoor vertraagt de hartslag en wordt de hartslag terug regelmatiger Amiodaron is sinds ### op de markt Het wordt op voorschrift verkocht onder de merknaam "Cordarone" door Sanofi-Aventis en als generiek geneesmiddel door verschillende andere bedrijven De stof is opgenomen in de lijst van essentiële geneesmiddelen van de WHO De belangrijkste bijwerkingen zijn maag-darmklachten (misselijkheid, braken, smaakverandering); schildklierafwijkingen; lichtovergevoeligheid van de huid (jeuk, uitslag, op langere termijn mogelijk verkleuring onder invloed van zonlicht); longontsteking; verergering van de ritmestoornis - dit laatste kan voorkomen bij mensen die last hebben van hartfalen De belangrijkste wisselwerkingen met andere medicijnen zijn Amiodaron niet gebruiken bij onder andere Op <DATUM> verzocht het CBG amiodaron niet te combineren met # combinaties van hepatitis C-middelen wegens het optreden van hartproblemen Het betreft Harvoni (sofosbuvir/ledipasvir) of Daklinza (daclatasvir) met Sovaldi (sofosbuvir) Orlistat.
| 628 |
www
|
de bloeding wordt toediening van het cumarinederivaat tijdelijk of definitief gestaakt en tevens bij lichte bloedingen ##â## mg fytomenadion (vitamine K#) oraal of langzaam i v ; zo nodig na #â## uur een tweede, eventueel hogere, dosis geven Bij levensbedreigende bloedingen direct vierstollingsfactorenconcentraat of 'fresh frozen'-plasma geven, gevolgd door ##â## mg fytomenadion langzaam i v (in totaal max ## mg) Amiodaron Amiodaron is een antiaritmicum, een geneesmiddel om hartritmestoornissen te behandelen Het is in het bijzonder geïndiceerd bij atriumfibrilleren en ventrikelaritmieën Amiodaron vertraagt de impulsgeleiding door de zenuwen en vermindert de prikkelbaarheid van de hartspier Hierdoor vertraagt de hartslag en wordt de hartslag terug regelmatiger Amiodaron is sinds ### op de markt Het wordt op voorschrift verkocht onder de merknaam "Cordarone" door Sanofi-Aventis en als generiek geneesmiddel door verschillende andere bedrijven De stof is opgenomen in de lijst van essentiële geneesmiddelen van de WHO De belangrijkste bijwerkingen zijn maag-darmklachten (misselijkheid, braken, smaakverandering); schildklierafwijkingen; lichtovergevoeligheid van de huid (jeuk, uitslag, op langere termijn mogelijk verkleuring onder invloed van zonlicht); longontsteking; verergering van de ritmestoornis - dit laatste kan voorkomen bij mensen die last hebben van hartfalen De belangrijkste wisselwerkingen met andere medicijnen zijn Amiodaron niet gebruiken bij onder andere Op <DATUM> verzocht het CBG amiodaron niet te combineren met # combinaties van hepatitis C-middelen wegens het optreden van hartproblemen Het betreft Harvoni (sofosbuvir/ledipasvir) of Daklinza (daclatasvir) met Sovaldi (sofosbuvir) Orlistat Het moet gebruikt worden in combinatie met een calorie- en vetarm dieet en onder dokterscontrole De aanbevolen dosis is ## of ### mg bij elke hoofdmaaltijd, mits deze vet bevat Orlistat is de verzadigde vorm van lipstatin, dat geïsoleerd wordt uit de bacterie "Streptomyces toxytricini" Het werd geoctrooieerd door <PERSOON> De looptijd van het Amerikaans octrooi werd met vijf jaar verlengd tot <DATUM> Naast <PERSOON> verkoopt GlaxoSmithKline het middel Merknamen zijn "<PERSOON>) Het was aanvankelijk enkel op doktersvoorschrift beschikbaar, in de vorm van tabletten van ### mg In ### werd het in de Verenigde Staten zonder voorschrift verkrijgbaar In oktober ### gaf de adviescommissie van het Europees Geneesmiddelenbureau EMEA een positief advies voor de receptvrije aflevering van het middel, in de vorm van ## mg-tabletten In <LOCATIE> is de ##mg-dosering zonder recept verkrijgbaar bij de apotheek (UA) Orlistat is gericht op personen van <LEEFTIJD> jaar of ouder met een BMI van ## of meer (obesitas), of van ## of meer (overgewicht) als de patiënten risico's lopen op ziekten als gevolg van het overgewicht De Commissie Farmaceutische Hulp wijst er echter op dat orlistat gemiddeld slechts een "zeer beperkte extra gewichtsreductie" kan bewerkstelligen, en ziet daarom geen plaats voor orlistat bij de behandeling van obesitas Orlistat is een krachtige, irreversibele remmer van vetverterende enzymen (lipasen) in maag en darmen en vermindert de opname van vetten uit de voeding.
| 585 |
www
|
combinatie met een calorie- en vetarm dieet en onder dokterscontrole De aanbevolen dosis is ## of ### mg bij elke hoofdmaaltijd, mits deze vet bevat Orlistat is de verzadigde vorm van lipstatin, dat geïsoleerd wordt uit de bacterie "Streptomyces toxytricini" Het werd geoctrooieerd door <PERSOON> De looptijd van het Amerikaans octrooi werd met vijf jaar verlengd tot <DATUM> Naast <PERSOON> verkoopt GlaxoSmithKline het middel Merknamen zijn "<PERSOON>) Het was aanvankelijk enkel op doktersvoorschrift beschikbaar, in de vorm van tabletten van ### mg In ### werd het in de Verenigde Staten zonder voorschrift verkrijgbaar In oktober ### gaf de adviescommissie van het Europees Geneesmiddelenbureau EMEA een positief advies voor de receptvrije aflevering van het middel, in de vorm van ## mg-tabletten In <LOCATIE> is de ##mg-dosering zonder recept verkrijgbaar bij de apotheek (UA) Orlistat is gericht op personen van <LEEFTIJD> jaar of ouder met een BMI van ## of meer (obesitas), of van ## of meer (overgewicht) als de patiënten risico's lopen op ziekten als gevolg van het overgewicht De Commissie Farmaceutische Hulp wijst er echter op dat orlistat gemiddeld slechts een "zeer beperkte extra gewichtsreductie" kan bewerkstelligen, en ziet daarom geen plaats voor orlistat bij de behandeling van obesitas Orlistat is een krachtige, irreversibele remmer van vetverterende enzymen (lipasen) in maag en darmen en vermindert de opname van vetten uit de voeding In de plaats daarvan gaat ca ##% van de vetten onverteerd door de darm Orlistat wordt grotendeels onveranderd uitgescheiden via de feces In klinische studies is aangetoond dat mensen die het middel gebruiken in combinatie met een vetarm dieet, tot ##% meer gewicht kunnen verliezen vergeleken met personen die enkel het dieet volgen Na ongeveer ## weken stabiliseert de BMI zich Men moet het middel wel blijven nemen, omdat het effect van orlistat reversibel is De resultaten kunnen wel sterk verschillen van persoon tot persoon Indien na ## weken behandeling geen gewichtsverlies van ten minste # % is opgetreden, moet de behandeling worden stopgezet Orlistat heeft, vooral in het begin van de behandeling, een aantal onaangename bijwerkingen, m n last van de darmen (sterke aandrang tot stoelgang, vettige, olieachtige of vloeibare ontlasting, winderigheid e d ) Hoe meer vet er in het voedsel zit des te groter deze bijwerkingen zullen zijn Andere neveneffecten zijn hoofdpijn, influenza, verkoudheid en een lage bloedsuikerspiegel (hypoglykemie) De bijwerkingen verdwijnen na een tijd wanneer het lichaam gewend wordt aan het middel Zitorthese Een zitorthese is een hulpmiddel om een gecorrigeerde of comfortabele houding te verkrijgen Een zitorthese wordt meestal op een verrijdbaar onderstel geplaatst, en vormt daarmee een alternatief voor een gewone rolstoel Ze wordt onder andere veel gebruikt door kinderen en volwassenen met een meervoudige beperking, een cerebrale parese, bij bepaalde spierziekten, hypotonie, paratonie, om <INSTELLING> tegen te gaan, bij een dreigende of al bestaande scoliose, heupluxatie of andere vergroeiingen aan het lichaam.
| 571 |
www
|
de darm Orlistat wordt grotendeels onveranderd uitgescheiden via de feces In klinische studies is aangetoond dat mensen die het middel gebruiken in combinatie met een vetarm dieet, tot ##% meer gewicht kunnen verliezen vergeleken met personen die enkel het dieet volgen Na ongeveer ## weken stabiliseert de BMI zich Men moet het middel wel blijven nemen, omdat het effect van orlistat reversibel is De resultaten kunnen wel sterk verschillen van persoon tot persoon Indien na ## weken behandeling geen gewichtsverlies van ten minste # % is opgetreden, moet de behandeling worden stopgezet Orlistat heeft, vooral in het begin van de behandeling, een aantal onaangename bijwerkingen, m n last van de darmen (sterke aandrang tot stoelgang, vettige, olieachtige of vloeibare ontlasting, winderigheid e d ) Hoe meer vet er in het voedsel zit des te groter deze bijwerkingen zullen zijn Andere neveneffecten zijn hoofdpijn, influenza, verkoudheid en een lage bloedsuikerspiegel (hypoglykemie) De bijwerkingen verdwijnen na een tijd wanneer het lichaam gewend wordt aan het middel Zitorthese Een zitorthese is een hulpmiddel om een gecorrigeerde of comfortabele houding te verkrijgen Een zitorthese wordt meestal op een verrijdbaar onderstel geplaatst, en vormt daarmee een alternatief voor een gewone rolstoel Ze wordt onder andere veel gebruikt door kinderen en volwassenen met een meervoudige beperking, een cerebrale parese, bij bepaalde spierziekten, hypotonie, paratonie, om <INSTELLING> tegen te gaan, bij een dreigende of al bestaande scoliose, heupluxatie of andere vergroeiingen aan het lichaam Een zitorthese wordt op maat gemaakt Wanneer de gewenste zithouding, afhankelijk van het doel (comfort, correctie en/of preventie) is bepaald wordt een naar het lichaam gevormde afdruk gemaakt in het materiaal van de zitorthese De persoon zit dus in een stoel die de lijnen van zijn lichaam volgt, en waar nodig versteviging biedt Bij lichamelijke veranderingen door bijvoorbeeld groei van een kind kan de orthese opnieuw worden aangepast Bromuconazool Bromuconazool (ISO-naam) is een fungicide Het is een product van het <PERSOON> bedrijf Rhône-Poulenc Agrochemie (later Aventis Crop Science) en kwam rond ### op de markt Aventis Crop Science is op haar beurt later opgegaan in Bayer CropScience Merknamen zijn "Granit" en "Vectra" Bromuconazool behoort tot de chemische groep van de triazolen, samen met onder andere propiconazool, metconazool en tebuconazool Het is een systemisch fungicide dat de biosynthese van sterolen blokkeert Het wordt vooral gebruikt voor de bescherming van graanteelten (tarwe of gerst) Technisch bromuconazool bestaat uit vier stereoisomeren Bromuconazool is matig giftig voor zoogdieren en vogels Voor waterorganismen is het matig giftig tot zeer giftig in het geval van watervlooien ("Daphnia magna") Het breekt zeer langzaam af in de bodem (een typische halveringstijd is ### dagen maar in laboratoriumproeven zijn waarden van ### tot ### dagen gevonden) en langzaam in water (halveringstijd voor hydrolyse meer dan ## dagen; geen afbraak door fotolyse en moeilijk biologisch afbreekbaar) Bromuconazool heeft nog geen geharmoniseerde indeling als gevaarlijke stof volgens de Europese richtlijn #<DATUM> EEG.
| 563 |
www
|
op maat gemaakt Wanneer de gewenste zithouding, afhankelijk van het doel (comfort, correctie en/of preventie) is bepaald wordt een naar het lichaam gevormde afdruk gemaakt in het materiaal van de zitorthese De persoon zit dus in een stoel die de lijnen van zijn lichaam volgt, en waar nodig versteviging biedt Bij lichamelijke veranderingen door bijvoorbeeld groei van een kind kan de orthese opnieuw worden aangepast Bromuconazool Bromuconazool (ISO-naam) is een fungicide Het is een product van het <PERSOON> bedrijf Rhône-Poulenc Agrochemie (later Aventis Crop Science) en kwam rond ### op de markt Aventis Crop Science is op haar beurt later opgegaan in Bayer CropScience Merknamen zijn "Granit" en "Vectra" Bromuconazool behoort tot de chemische groep van de triazolen, samen met onder andere propiconazool, metconazool en tebuconazool Het is een systemisch fungicide dat de biosynthese van sterolen blokkeert Het wordt vooral gebruikt voor de bescherming van graanteelten (tarwe of gerst) Technisch bromuconazool bestaat uit vier stereoisomeren Bromuconazool is matig giftig voor zoogdieren en vogels Voor waterorganismen is het matig giftig tot zeer giftig in het geval van watervlooien ("Daphnia magna") Het breekt zeer langzaam af in de bodem (een typische halveringstijd is ### dagen maar in laboratoriumproeven zijn waarden van ### tot ### dagen gevonden) en langzaam in water (halveringstijd voor hydrolyse meer dan ## dagen; geen afbraak door fotolyse en moeilijk biologisch afbreekbaar) Bromuconazool heeft nog geen geharmoniseerde indeling als gevaarlijke stof volgens de Europese richtlijn #<DATUM> EEG De reden voor het niet opnemen was dat het niet mogelijk was om de eventuele verontreiniging van grond- en oppervlaktewater te evalueren wegens gebrek aan betrouwbare gegevens; en dit gekoppeld aan het grote risico voor waterorganismen In een aantal lidstaten van de Europese Unie waren producten met bromuconazool voorlopig toegelaten, onder meer in Duitsland, Griekenland, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Ierland De toelatingen moesten ingetrokken worden tegen <DATUM> De aanvrager heeft daarna een nieuw dossier ingediend met bijkomende gegevens, waaruit blijkt dat het risico voor verontreiniging van het grondwater gering is en het product een aanvaardbaar risico vertoont voor in het water levende organismen Daarop is bromuconazool wel opgenomen in de lijst van toegelaten gewasbeschermingsmiddelen, sedert <DATUM> In de Verenigde Staten is het product "CHIPCO Bromuconazole" van Bayer CropScience in ### toegelaten voor gebruik in de rozenteelt Shunt (dialyse) Een shunt ten behoeve van nierdialyse maakt het mogelijk een dialysemachine aan te sluiten op de bloedbaan van de patiënt Bij mensen die door nierfalen aangewezen zijn op nierdialyse moet de dialysemachine met daarin de kunstnier worden aangesloten op de bloedbaan van de patiënt Een normaal bloedvat is hiervoor ongeschikt omdat deze snel beschadigd raakt Ook is een normaal bloedvat te klein waardoor er te weinig bloed doorheen kan stromen (bij hemodialyse moet er in ongeveer vier uur ## a ## liter bloed doorheen stromen!).
| 541 |
www
|
reden voor het niet opnemen was dat het niet mogelijk was om de eventuele verontreiniging van grond- en oppervlaktewater te evalueren wegens gebrek aan betrouwbare gegevens; en dit gekoppeld aan het grote risico voor waterorganismen In een aantal lidstaten van de Europese Unie waren producten met bromuconazool voorlopig toegelaten, onder meer in Duitsland, Griekenland, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Ierland De toelatingen moesten ingetrokken worden tegen <DATUM> De aanvrager heeft daarna een nieuw dossier ingediend met bijkomende gegevens, waaruit blijkt dat het risico voor verontreiniging van het grondwater gering is en het product een aanvaardbaar risico vertoont voor in het water levende organismen Daarop is bromuconazool wel opgenomen in de lijst van toegelaten gewasbeschermingsmiddelen, sedert <DATUM> In de Verenigde Staten is het product "CHIPCO Bromuconazole" van Bayer CropScience in ### toegelaten voor gebruik in de rozenteelt Shunt (dialyse) Een shunt ten behoeve van nierdialyse maakt het mogelijk een dialysemachine aan te sluiten op de bloedbaan van de patiënt Bij mensen die door nierfalen aangewezen zijn op nierdialyse moet de dialysemachine met daarin de kunstnier worden aangesloten op de bloedbaan van de patiënt Een normaal bloedvat is hiervoor ongeschikt omdat deze snel beschadigd raakt Ook is een normaal bloedvat te klein waardoor er te weinig bloed doorheen kan stromen (bij hemodialyse moet er in ongeveer vier uur ## a ## liter bloed doorheen stromen!) Normaal gesproken vloeit het bloed niet rechtstreeks van een slagader in een ader Bij een dergelijke kunstmatige shunt zal door de bloeddruk in de slagader de ader groter worden Dit proces wordt "rijpen" genoemd Na deze periode is de opgezwollen ader makkelijk aan te prikken Dit type shunts hebben een lange levensduur, met weinig kans op infecties en complicaties Het aanprikken van deze shunt is pijnlijk Daarom wordt regelmatig gebruikgemaakt van een verdovende zalf Voor het aanleggen van een shunt tijdens een operatie worden de vaten kwalitatief gecontroleerd Tijdens deze periode moeten de vaten worden gespaard om beschadiging te voorkomen Zo mogen geen venapuncties worden verricht of bloeddruk worden gemeten Het beschermen van de bloedvaten tegen beschadiging wordt "venapreservatie" genoemd De meest voorkomende shunts Shunts zijn na plaatsen en rijping goed te zien, goed te voelen (trillen) en goed te horen (ruis) Na het plaatsen moet de patiënt uiterst zorgvuldig omgaan met de shunt Zo mag een patiënt niet op de shuntarm gaan liggen, mag geen knellende kleding of sieraden worden aangetrokken en moet het dragen van zware lasten worden vermeden Ook niet alle sporten zijn meer toegestaan Belangrijke aanwijzingen die kunnen duiden op complicaties Lysosomale stapelingsziekte Lysosomale stapelingsziekten zijn stofwisselingsziekten waarbij afvalstoffen zich opstapelen in een lysosoom als gevolg van het ontbreken of slecht werken van een enzym dat nodig is om afvalstoffen af te breken Afhankelijk van welke stof niet kan worden afgebroken geeft dit verschillende, vaak ernstige, lichamelijke problemen met een progressief verloop.
| 514 |
www
|
shunt zal door de bloeddruk in de slagader de ader groter worden Dit proces wordt "rijpen" genoemd Na deze periode is de opgezwollen ader makkelijk aan te prikken Dit type shunts hebben een lange levensduur, met weinig kans op infecties en complicaties Het aanprikken van deze shunt is pijnlijk Daarom wordt regelmatig gebruikgemaakt van een verdovende zalf Voor het aanleggen van een shunt tijdens een operatie worden de vaten kwalitatief gecontroleerd Tijdens deze periode moeten de vaten worden gespaard om beschadiging te voorkomen Zo mogen geen venapuncties worden verricht of bloeddruk worden gemeten Het beschermen van de bloedvaten tegen beschadiging wordt "venapreservatie" genoemd De meest voorkomende shunts Shunts zijn na plaatsen en rijping goed te zien, goed te voelen (trillen) en goed te horen (ruis) Na het plaatsen moet de patiënt uiterst zorgvuldig omgaan met de shunt Zo mag een patiënt niet op de shuntarm gaan liggen, mag geen knellende kleding of sieraden worden aangetrokken en moet het dragen van zware lasten worden vermeden Ook niet alle sporten zijn meer toegestaan Belangrijke aanwijzingen die kunnen duiden op complicaties Lysosomale stapelingsziekte Lysosomale stapelingsziekten zijn stofwisselingsziekten waarbij afvalstoffen zich opstapelen in een lysosoom als gevolg van het ontbreken of slecht werken van een enzym dat nodig is om afvalstoffen af te breken Afhankelijk van welke stof niet kan worden afgebroken geeft dit verschillende, vaak ernstige, lichamelijke problemen met een progressief verloop Er zijn meer dan veertig lysosomale stapelingsziekten bekend waaronder Bijna alle lysosomale stapelingsziekten zijn autosomaal recessief overerfbaar, zowel de vader als de moeder zijn drager Het syndroom van Hunter dat behoort tot de mucopolysacharidosen en de ziekte van Fabry zijn X-gebonden recessief overerfbaar, wat betekent dat alleen de moeder de ziekte overdraagt op een zoon Als een vader drager is kan hij het gen echter ook overdragen op een dochter Genezing van een lysosomale stapelingsziekte is niet mogelijk Er is een aantal behandelingen die kunnen zorgen voor een vermindering van symptomen, of het vertragen van het progressieve verloop van de ziekte Het resultaat en mogelijkheden van deze behandelingen hangt in sterke mate af van de specifieke ziekte en het al dan niet gevorderde stadium van de ziekte De volgende behandelingen zijn mogelijk Bèta-#-transferrine β#-transferrine (of asialo-transferrine of tau-transferrine) is een eiwit dat aangetroffen wordt in hersenvocht (liquor cerebrospinalis), maar niet in bloed, tranen, of speeksel Het wordt aangemaakt in de hersenen, doordat siaalzuurgroepen afgesplitst worden van het oorspronkelijke eiwit β#-transferrine, een van de vormen van transferrine Bij operaties of ongelukken (bijvoorbeeld schedelbasisfractuur) kan er lekkage van hersenvocht ontstaan Als in het verloren vocht β#-transferrine aanwezig is, is het hoogstwaarschijnlijk hersenvocht Soms blijkt ook in perilymfe, vocht afkomstig uit het binnenoor, β#-transferrine aantoonbaar, evenals in glasvocht van het oog Bij ernstige voorhoofdsholteontsteking kan de test fout-positief uitpakken Filgrastim.
| 507 |
www
|
waaronder Bijna alle lysosomale stapelingsziekten zijn autosomaal recessief overerfbaar, zowel de vader als de moeder zijn drager Het syndroom van Hunter dat behoort tot de mucopolysacharidosen en de ziekte van Fabry zijn X-gebonden recessief overerfbaar, wat betekent dat alleen de moeder de ziekte overdraagt op een zoon Als een vader drager is kan hij het gen echter ook overdragen op een dochter Genezing van een lysosomale stapelingsziekte is niet mogelijk Er is een aantal behandelingen die kunnen zorgen voor een vermindering van symptomen, of het vertragen van het progressieve verloop van de ziekte Het resultaat en mogelijkheden van deze behandelingen hangt in sterke mate af van de specifieke ziekte en het al dan niet gevorderde stadium van de ziekte De volgende behandelingen zijn mogelijk Bèta-#-transferrine β#-transferrine (of asialo-transferrine of tau-transferrine) is een eiwit dat aangetroffen wordt in hersenvocht (liquor cerebrospinalis), maar niet in bloed, tranen, of speeksel Het wordt aangemaakt in de hersenen, doordat siaalzuurgroepen afgesplitst worden van het oorspronkelijke eiwit β#-transferrine, een van de vormen van transferrine Bij operaties of ongelukken (bijvoorbeeld schedelbasisfractuur) kan er lekkage van hersenvocht ontstaan Als in het verloren vocht β#-transferrine aanwezig is, is het hoogstwaarschijnlijk hersenvocht Soms blijkt ook in perilymfe, vocht afkomstig uit het binnenoor, β#-transferrine aantoonbaar, evenals in glasvocht van het oog Bij ernstige voorhoofdsholteontsteking kan de test fout-positief uitpakken Filgrastim De stof is opgenomen in de lijst van essentiële geneesmiddelen van de WHO Filgrastim wordt vervaardigd door recombinant DNA-techniek Het gen voor humane granulocyt-koloniestimulerende factor wordt ingebracht in het genetisch materiaal van de bacterie "Escherichia coli" Het G-CSF dat "E coli" dan aanmaakt gelijkt sterk op lichaamseigen G-CSF De keten van aminozuren is dezelfde, op een extra terminaal methionine na Filgrastim werd in ### in <LOCATIE> geregistreerd De originele producent is Amgen (merknaam "Neupogen") Inmiddels is het verkrijgbaar als generiek geneesmiddel, zoals Grastofil een biosimilar Filgrastim wordt gebruikt voor de behandeling van neutropenie, d i een tekort aan neutrofiele granulocyten Neutropenie kan optreden als gevolg van chemotherapie en beenmergtransplantatie, en met filgrastim kan men de periode waarin dit tekort optreedt, reduceren en het risico op infecties in die periode verlagen Het wordt ook toegediend aan patiënten met een vergevorderde hiv-infectie voor de behandeling van aanhoudende neutropenie, om de kans op bacteriële infecties te verminderen wanneer andere behandelingen ongeschikt blijken Het effect van filgrastim is dosisafhankelijk en reversibel; als men stopt met de toediening valt het aantal neutrofielen binnen enkele dagen terug op het normale niveau Filgrastim kan ook gebruikt worden om de afgifte van bloedstamcellen door het beenmerg naar het perifere bloed te versnellen Dit kan gebruikt worden bij donoren van bloedstamcellen voor transplantaties In september ### waarschuwde de firma Amgen in een brief voor het optreden van het capillaire-lek-syndroom (CLS) Bartonella henselae Bartonella henselae is een bacterie die bij katten vaak voorkomt.
| 533 |
www
|
recombinant DNA-techniek Het gen voor humane granulocyt-koloniestimulerende factor wordt ingebracht in het genetisch materiaal van de bacterie "Escherichia coli" Het G-CSF dat "E coli" dan aanmaakt gelijkt sterk op lichaamseigen G-CSF De keten van aminozuren is dezelfde, op een extra terminaal methionine na Filgrastim werd in ### in <LOCATIE> geregistreerd De originele producent is Amgen (merknaam "Neupogen") Inmiddels is het verkrijgbaar als generiek geneesmiddel, zoals Grastofil een biosimilar Filgrastim wordt gebruikt voor de behandeling van neutropenie, d i een tekort aan neutrofiele granulocyten Neutropenie kan optreden als gevolg van chemotherapie en beenmergtransplantatie, en met filgrastim kan men de periode waarin dit tekort optreedt, reduceren en het risico op infecties in die periode verlagen Het wordt ook toegediend aan patiënten met een vergevorderde hiv-infectie voor de behandeling van aanhoudende neutropenie, om de kans op bacteriële infecties te verminderen wanneer andere behandelingen ongeschikt blijken Het effect van filgrastim is dosisafhankelijk en reversibel; als men stopt met de toediening valt het aantal neutrofielen binnen enkele dagen terug op het normale niveau Filgrastim kan ook gebruikt worden om de afgifte van bloedstamcellen door het beenmerg naar het perifere bloed te versnellen Dit kan gebruikt worden bij donoren van bloedstamcellen voor transplantaties In september ### waarschuwde de firma Amgen in een brief voor het optreden van het capillaire-lek-syndroom (CLS) Bartonella henselae Bartonella henselae is een bacterie die bij katten vaak voorkomt Indien een mens besmet wordt met deze bacterie dan kan die persoon de kattenkrabziekte krijgen De bacterie kan de bloedvaten aantasten Mycofenolzuur Mycofenolzuur (mycophenolic acid, MPA) is de werkzame stof van de geneesmiddelen Mycofenolaatmofetil (MMF, CellCept van<PERSOON> natrium (EC-MPS, entric coated mycophenolic acid sodium, Myfortic van Novartis Het geneesmiddel is een immunosuppressivum Het middel remt het enzym IMPDH, waardoor het afweersysteem zwakker wordt In combinatie met andere immunosuppresiva wordt het profylactisch toegepast tegen afstotingsreacties van getransplanteerde organen MMF wordt in de darmen en in het pre-systemisch vaatstelsel direct omgezet in de werkzame stof mycofenolzuur EC-MPS heeft een maagsap beschermende coating en geeft mycofenolzuur pas af in de darmen, waarna het wordt opgenomen in de bloedbaan Eenmaal opgenomen in het lichaam wordt MPA onder normale omstandigheden voor meer dan ##% gebonden aan eiwitten in het bloed Andere medicijnen met een hoge eiwitbinding of een hoge bloedureum spiegel kunnen voor een lagere binding van MPA zorgen MPA wordt in de lever omgezet naar MPA-glucuronide (MPAG) en acyl-MPAG (acMPAG), alleen de laatste vorm is nog voor ongeveer ##% werkzaam MPAG wordt vervolgens uitgescheiden door de nieren Een slechte nierfunctie - wat vaak het geval is net na een niertransplantatie - zorgt voor een ophoping van MPAG Deze verhoogde MPAG spiegels in het bloed zorgen voor een verlaagde eiwitbinding van MPA, waardoor er meer MPA door de nieren uitgescheiden kan worden Bij een slechte nierfunctie is er dus minder MPA beschikbaar in het lichaam Mycofenolzuur remt het enzym inosine monofosfaat dehydrogenase (IMPDH).
| 543 |
www
|
de kattenkrabziekte krijgen De bacterie kan de bloedvaten aantasten Mycofenolzuur Mycofenolzuur (mycophenolic acid, MPA) is de werkzame stof van de geneesmiddelen Mycofenolaatmofetil (MMF, CellCept van<PERSOON> natrium (EC-MPS, entric coated mycophenolic acid sodium, Myfortic van Novartis Het geneesmiddel is een immunosuppressivum Het middel remt het enzym IMPDH, waardoor het afweersysteem zwakker wordt In combinatie met andere immunosuppresiva wordt het profylactisch toegepast tegen afstotingsreacties van getransplanteerde organen MMF wordt in de darmen en in het pre-systemisch vaatstelsel direct omgezet in de werkzame stof mycofenolzuur EC-MPS heeft een maagsap beschermende coating en geeft mycofenolzuur pas af in de darmen, waarna het wordt opgenomen in de bloedbaan Eenmaal opgenomen in het lichaam wordt MPA onder normale omstandigheden voor meer dan ##% gebonden aan eiwitten in het bloed Andere medicijnen met een hoge eiwitbinding of een hoge bloedureum spiegel kunnen voor een lagere binding van MPA zorgen MPA wordt in de lever omgezet naar MPA-glucuronide (MPAG) en acyl-MPAG (acMPAG), alleen de laatste vorm is nog voor ongeveer ##% werkzaam MPAG wordt vervolgens uitgescheiden door de nieren Een slechte nierfunctie - wat vaak het geval is net na een niertransplantatie - zorgt voor een ophoping van MPAG Deze verhoogde MPAG spiegels in het bloed zorgen voor een verlaagde eiwitbinding van MPA, waardoor er meer MPA door de nieren uitgescheiden kan worden Bij een slechte nierfunctie is er dus minder MPA beschikbaar in het lichaam Mycofenolzuur remt het enzym inosine monofosfaat dehydrogenase (IMPDH) Lymfocyten hebben geen andere weg om nucleotiden te maken Door de remming van IMPDH wordt de levensduur van T- en B-lymfocyten korter, waardoor het uiteindelijke effect een verlaging van de lichamelijke afweer is Aangetoond is dat een verhoogde IMPDH activiteit de kans op afstoting van het getransplanteerde orgaan verhoogt Het middel is geregistreerd als profylaxe van acute afstotingsreacties na orgaantransplantaties is combinatie met één of meerdere andere immunosuppressiva De meest gebruikte combinatie in <LOCATIE> na een niertransplantatie is MMF, tacrolimus en een corticosteroid Naast deze toepassing vindt "off-label" gebruik plaats na beenmergtransplantaties, ziekte van Crohn en autoimmuunziektes De voornaamste bijwerkingen zijn diarree, braken, een tekort aan witte bloedcellen en bloedinfecties Gezien de werking van het middel wordt bloedarmoede, een tekort aan bloedplaatjes en andere hematologische veranderingen ook vaak gezien (zoals pancytopenie en neutropenie) Veranderingen in vele stoffen in het bloed zijn ook gemeld, zoals een tekort aan kalium, magnesium, calcium en fosfaat Pijn in hoofd, rug en op de borst kunnen ontstaan en slapeloosheid en een tremor van de ledematen Infecties die normaal eenvoudig te overwinnen zijn door het lichaam kunnen bij het gebruik van dit middel ook meer en heviger optreden Een aantal gevallen van huidkanker is bekend bij het gebruik van het middel De bijwerkingen kunnen niet los worden gezien van de onderliggende aandoening en van de toediening van andere immunosuppressiva De voorschrijvend arts zal daarom altijd naar de gehele medicatie en lichamelijke toestand moeten kijken.
| 530 |
www
|
hebben geen andere weg om nucleotiden te maken Door de remming van IMPDH wordt de levensduur van T- en B-lymfocyten korter, waardoor het uiteindelijke effect een verlaging van de lichamelijke afweer is Aangetoond is dat een verhoogde IMPDH activiteit de kans op afstoting van het getransplanteerde orgaan verhoogt Het middel is geregistreerd als profylaxe van acute afstotingsreacties na orgaantransplantaties is combinatie met één of meerdere andere immunosuppressiva De meest gebruikte combinatie in <LOCATIE> na een niertransplantatie is MMF, tacrolimus en een corticosteroid Naast deze toepassing vindt "off-label" gebruik plaats na beenmergtransplantaties, ziekte van Crohn en autoimmuunziektes De voornaamste bijwerkingen zijn diarree, braken, een tekort aan witte bloedcellen en bloedinfecties Gezien de werking van het middel wordt bloedarmoede, een tekort aan bloedplaatjes en andere hematologische veranderingen ook vaak gezien (zoals pancytopenie en neutropenie) Veranderingen in vele stoffen in het bloed zijn ook gemeld, zoals een tekort aan kalium, magnesium, calcium en fosfaat Pijn in hoofd, rug en op de borst kunnen ontstaan en slapeloosheid en een tremor van de ledematen Infecties die normaal eenvoudig te overwinnen zijn door het lichaam kunnen bij het gebruik van dit middel ook meer en heviger optreden Een aantal gevallen van huidkanker is bekend bij het gebruik van het middel De bijwerkingen kunnen niet los worden gezien van de onderliggende aandoening en van de toediening van andere immunosuppressiva De voorschrijvend arts zal daarom altijd naar de gehele medicatie en lichamelijke toestand moeten kijken De fabrikanten <PERSOON> waarschuwden in december ### per brief voor het vaker optreden van hypogammaglobulinemie en bronchiëctasieën Op <DATUM> waarschuwde de fabrikant uitdrukkelijk dat volledig effectieve anticonceptie voor mannen en vrouwen noodzakelijk is Zuclopentixol Zuclopentixol, een derivaat van thioxantheen, is een antipsychoticum van het type "klassieke antipsychotica" Het heeft een dosisafhankelijk sederend effect Zuclopentixol is sinds ### internationaal op de markt Het wordt op de Nederlandse markt verkocht onder het merknaam Cisordinol, in België onder de merknaam Clopixol Het is een veelgebruikt antipsychoticum Er bestaan tabletten van #, ##, ## en ## mg Het is tevens te verkrijgen in druppels en injecties Het wordt oraal ingenomen en dient individueel gedoseerd te worden Het middel is geregistreerd voor gebruik bij de behandeling van onder andere schizofrenie, angststoornissen en psychosen Daarnaast vermindert het hevige onrust of angsten, onderdrukt het manies, depressies en wanen Het werkt kalmerend Naast het kalmerende effect kan het zorgen voor een ernstige evenwichtsstoornis, wegvallen van de fijne motoriek zoals in de handen Bij een te hoge dosis kunnen ernstige krampen tot stand komen in de kaak en zelfs eten moeizaam zijn, tevens neemt het spraakvermogen dermate onverstaanbaar af naarmate de dosis hoger wordt Sommige patiënten ervaren dit medicijn als een lichamelijk dwangbuis waarbij het psychische vermogen hetzelfde blijft De werkingsduur van één dosis is ## tot ## uur Opisthion.
| 520 |
www
|
Novartis waarschuwden in december ### per brief voor het vaker optreden van hypogammaglobulinemie en bronchiëctasieën Op <DATUM> waarschuwde de fabrikant uitdrukkelijk dat volledig effectieve anticonceptie voor mannen en vrouwen noodzakelijk is Zuclopentixol Zuclopentixol, een derivaat van thioxantheen, is een antipsychoticum van het type "klassieke antipsychotica" Het heeft een dosisafhankelijk sederend effect Zuclopentixol is sinds ### internationaal op de markt Het wordt op de Nederlandse markt verkocht onder het merknaam Cisordinol, in België onder de merknaam Clopixol Het is een veelgebruikt antipsychoticum Er bestaan tabletten van #, ##, ## en ## mg Het is tevens te verkrijgen in druppels en injecties Het wordt oraal ingenomen en dient individueel gedoseerd te worden Het middel is geregistreerd voor gebruik bij de behandeling van onder andere schizofrenie, angststoornissen en psychosen Daarnaast vermindert het hevige onrust of angsten, onderdrukt het manies, depressies en wanen Het werkt kalmerend Naast het kalmerende effect kan het zorgen voor een ernstige evenwichtsstoornis, wegvallen van de fijne motoriek zoals in de handen Bij een te hoge dosis kunnen ernstige krampen tot stand komen in de kaak en zelfs eten moeizaam zijn, tevens neemt het spraakvermogen dermate onverstaanbaar af naarmate de dosis hoger wordt Sommige patiënten ervaren dit medicijn als een lichamelijk dwangbuis waarbij het psychische vermogen hetzelfde blijft De werkingsduur van één dosis is ## tot ## uur Opisthion Het middelste punt aan de voorste rand van het achterhoofdsgat wordt basion genoemd Het opisthion wordt veel gebruikt door biologisch antropologen en paleoantropologen bij craniometrie Verhaking Verhaking is een vorm van extreem buigingsletsel in de nekwervels waarbij de facetgewrichten tussen twee wervels van elkaar afglijden (luxatie) Als de gewrichten aan één kant van elkaar af zijn gegleden wordt dat een eenzijdige verhaking genoemd, de ernstigere variant is de tweezijdige verhaking, waarbij beide gewrichten van één wervel contact met de daaropvolgende wervel verliezen Een mogelijk gevolg van een verhaking is beschadiging van het ruggenmerg Dit kan een complete dwarslaesie, waarbij het ruggenmerg over de gehele diameter doorgesneden is of verdrukt wordt, of een incomplete dwarslaesie, waarbij het ruggenmerg niet compleet doorgesneden is of deels verdrukt wordt, tot gevolg hebben De behandeling van een verhaking bestaat uit het terugzetten van de wervel op de juiste plaats (repositie), meestal wordt er daartoe aan de wervelkolom getrokken met een haloframe In sommige gevallen kan dit gebeuren onder lokale verdoving Bij een instabiele verhaking waarbij kans is op herhaling worden de wervels door een neurochirurg aan elkaar gezet met ijzeren plaatjes (fusie) Haloframe Een haloframe is een orthopedisch instrument, gebruikt om de halswervels te immobiliseren opdat breuken of verschuivingen kunnen herstellen Het wordt aangebracht door verschillende schroeven (twee voor- en twee achterhoofd) tegen de schedel aan te draaien waardoor de ring gefixeerd zit om het hoofd Vanuit de ring om het hoofd lopen # buizen naar een korset dat om de borst wordt gedragen.
| 529 |
www
|
veel gebruikt door biologisch antropologen en paleoantropologen bij craniometrie Verhaking Verhaking is een vorm van extreem buigingsletsel in de nekwervels waarbij de facetgewrichten tussen twee wervels van elkaar afglijden (luxatie) Als de gewrichten aan één kant van elkaar af zijn gegleden wordt dat een eenzijdige verhaking genoemd, de ernstigere variant is de tweezijdige verhaking, waarbij beide gewrichten van één wervel contact met de daaropvolgende wervel verliezen Een mogelijk gevolg van een verhaking is beschadiging van het ruggenmerg Dit kan een complete dwarslaesie, waarbij het ruggenmerg over de gehele diameter doorgesneden is of verdrukt wordt, of een incomplete dwarslaesie, waarbij het ruggenmerg niet compleet doorgesneden is of deels verdrukt wordt, tot gevolg hebben De behandeling van een verhaking bestaat uit het terugzetten van de wervel op de juiste plaats (repositie), meestal wordt er daartoe aan de wervelkolom getrokken met een haloframe In sommige gevallen kan dit gebeuren onder lokale verdoving Bij een instabiele verhaking waarbij kans is op herhaling worden de wervels door een neurochirurg aan elkaar gezet met ijzeren plaatjes (fusie) Haloframe Een haloframe is een orthopedisch instrument, gebruikt om de halswervels te immobiliseren opdat breuken of verschuivingen kunnen herstellen Het wordt aangebracht door verschillende schroeven (twee voor- en twee achterhoofd) tegen de schedel aan te draaien waardoor de ring gefixeerd zit om het hoofd Vanuit de ring om het hoofd lopen # buizen naar een korset dat om de borst wordt gedragen Het haloframe is ontworpen door <PERSOON> in ### Het ontwerp is later nog verbeterd door verschillende bedrijven Ultradiffusie Ultradiffusie is een vorm van Hemodialyse met het verschil dat het proces van Dialyse (diffusie en osmose) en het proces van ultrafiltratie niet gelijktijdig wordt uitgevoerd Ultradiffusie vindt in twee stappen plaats Eerst wordt ultrafiltratie toegepast Hierbij wordt vocht aan het bloed onttrokken Daarna vindt dialyse plaats Ultrafiltratie zorgt voor een afname van de hoeveelheid plasma in het lichaam Hierdoor ontstaat een bloeddrukdaling Daarnaast zorgt de dialyse voor een verschuiving van de concentratie zouten, glucose en ureum in het bloed Hierdoor kan een 'dialysekater' (misselijkheid, braken en krampen) ontstaan Als ultrafiltratie samen met dialyse gelijktijdig wordt uitgevoerd dan wordt dit door sommige patiënten niet goed verdragen Nervus phrenicus De nervus phrenicus of middenrifszenuw is een motorische en sensibele zenuw die beiderzijds gevormd wordt door zenuwvezels uit de plexus cervicalis (ruggenmergswortels C#-C#, vooral C#) De zenuw loopt langs de musculus scalenus anterior naar beneden en vervolgens tussen de arteria subclavia en vena subclavia door naar de borstholte, waar hij in het mediastinum langs het hartzakje loopt om vertakt te eindigen op het middenrif (diafragma) De motorische vezels zorgen voor aansturing van het middenrif (ezelsbruggetje C#, # and # keep the diaphragm alive), de sensibele vezels bevatten informatie over gevoel in het hartzakje en een gedeelte van de vliezen die liggen rond de longen, galblaas en alvleesklier.
| 522 |
www
|
in het <PERSOON> in ### Het ontwerp is later nog verbeterd door verschillende bedrijven Ultradiffusie Ultradiffusie is een vorm van Hemodialyse met het verschil dat het proces van Dialyse (diffusie en osmose) en het proces van ultrafiltratie niet gelijktijdig wordt uitgevoerd Ultradiffusie vindt in twee stappen plaats Eerst wordt ultrafiltratie toegepast Hierbij wordt vocht aan het bloed onttrokken Daarna vindt dialyse plaats Ultrafiltratie zorgt voor een afname van de hoeveelheid plasma in het lichaam Hierdoor ontstaat een bloeddrukdaling Daarnaast zorgt de dialyse voor een verschuiving van de concentratie zouten, glucose en ureum in het bloed Hierdoor kan een 'dialysekater' (misselijkheid, braken en krampen) ontstaan Als ultrafiltratie samen met dialyse gelijktijdig wordt uitgevoerd dan wordt dit door sommige patiënten niet goed verdragen Nervus phrenicus De nervus phrenicus of middenrifszenuw is een motorische en sensibele zenuw die beiderzijds gevormd wordt door zenuwvezels uit de plexus cervicalis (ruggenmergswortels C#-C#, vooral C#) De zenuw loopt langs de musculus scalenus anterior naar beneden en vervolgens tussen de arteria subclavia en vena subclavia door naar de borstholte, waar hij in het mediastinum langs het hartzakje loopt om vertakt te eindigen op het middenrif (diafragma) De motorische vezels zorgen voor aansturing van het middenrif (ezelsbruggetje C#, # and # keep the diaphragm alive), de sensibele vezels bevatten informatie over gevoel in het hartzakje en een gedeelte van de vliezen die liggen rond de longen, galblaas en alvleesklier Als het ruggenmerg op niveau C# niet meer functioneert, wordt de ademhaling moeilijk, aangezien het diafragma de belangrijkste ademhalingsspier is De patiënt wordt benauwd, zeker als men op de rug ligt De ademhaling door het diafragma wordt dan overgenomen door de tussenrib- en buikspieren Operatief kan men het diafragma zogenaamd reven, waarbij deze middels een "tabaks" steek in de beneden stand wordt vastgezet, de patiënt kan hierdoor minder benauwd worden Momenteel experimenteert men met een zogenaamde "pacemaker" die een prikkel kan geven aan het diafragma <PERSOON>), <DATUM> is een Amerikaans medicus, professor en moleculair bioloog In ### ontving hij samen met <PERSOON> voor hun ontdekkingen op het gebied van kanalen in celmembranen Agre is de zoon van de scheikundige Courtland Agre en <PERSOON>, beide van Scandinavische afkomst Na de <PERSOON> School in Minneapolis ging hij in ### studeren aan de Universiteit van Minnesota en het Augsberg College alwaar hij in ### zijn bachelordiploma verkreeg Zijn medische mastergraad (M D ) behaalde hij in ### aan de Johns Hopkins-universiteit Na een jaar postdoc farmacologie aan Johns Hopkins en een drie jaar arts-assistent aan de Case Western Reserve Universiteit werd hij in ### docent hematologie en oncologie aan de Universiteit van North <PERSOON> In ### keerde hij terug naar Johns Hopkins waar hij docent biochemie werd en in ### werd hij er benoemd tot hoogleraar.
| 542 |
www
|
niveau C# niet meer functioneert, wordt de ademhaling moeilijk, aangezien het diafragma de belangrijkste ademhalingsspier is De patiënt wordt benauwd, zeker als men op de rug ligt De ademhaling door het diafragma wordt dan overgenomen door de tussenrib- en buikspieren Operatief kan men het diafragma zogenaamd reven, waarbij deze middels een "tabaks" steek in de beneden stand wordt vastgezet, de patiënt kan hierdoor minder benauwd worden Momenteel experimenteert men met een zogenaamde "pacemaker" die een prikkel kan geven aan het diafragma <PERSOON>), <DATUM> is een Amerikaans medicus, professor en moleculair bioloog In ### ontving hij samen met <PERSOON> voor hun ontdekkingen op het gebied van kanalen in celmembranen Agre is de zoon van de scheikundige Courtland Agre en <PERSOON>, beide van Scandinavische afkomst Na de <PERSOON> School in Minneapolis ging hij in ### studeren aan de Universiteit van Minnesota en het Augsberg College alwaar hij in ### zijn bachelordiploma verkreeg Zijn medische mastergraad (M D ) behaalde hij in ### aan de Johns Hopkins-universiteit Na een jaar postdoc farmacologie aan Johns Hopkins en een drie jaar arts-assistent aan de Case Western Reserve Universiteit werd hij in ### docent hematologie en oncologie aan de Universiteit van North <PERSOON> In ### keerde hij terug naar Johns Hopkins waar hij docent biochemie werd en in ### werd hij er benoemd tot hoogleraar In ### ontving Agre de Nobelprijs voor de Scheikunde voor zijn ontdekking in ### van aquaporines (waterporiën), eiwitten die aanwezig zijn in celmembranen Deze aquaporines vormen een kanaaltje in de celwand voor het transport van water Doordat de eiwitten positief geladen zijn laten ze wel watermoleculen door maar ionen, zoals oxonium-ionen (HO), worden tegengehouden Zijn ontdekking leidde tot nieuwe inzichten in de geneeskunde en de ontwikkeling van nieuwe medicijnen Schillingtest De Schillingtest is een geneeskundig onderzoek waarbij wordt getest of een patiënt vitamine B## kan opnemen Vitamine B## is nodig als bouwsteen van de cel, met name van rode bloedcellen Een tekort hiervan kan zodoende leiden tot bijvoorbeeld bloedarmoede Om deze vitamine op te kunnen nemen bindt het in de maag aan r-factor (een eiwit geproduceerd door de speekselklieren) Vervolgens wordt door enzymen uit de alvleesklier de verbinding met r-factor verbroken, en bindt vitamine B## met intrinsic factor Intrinsic factor is nodig voor de resorptie van vitamine B## door specifieke receptoren in het laatste deel van de dunne darm Circa één procent kan passief worden opgenomen, zonder intrinsic factor of receptoren in de darm Het onderzoek wordt meestal uitgevoerd door een afdeling nucleaire geneeskunde Bij de Schillingtest krijgt de patiënt oraal radioactief vitamine B## toegediend Daarnaast wordt een grote hoeveelheid niet-radioactief vitamine B## intramusculair ingespoten Door de feitelijke overdosering van vitamine B## zal de patiënt veel van deze stof uitplassen Bij normale opname zal daarom radioactief gelabeld vitamine B## in de urine aantoonbaar zijn.
| 564 |
www
|
voor de Scheikunde voor zijn ontdekking in ### van aquaporines (waterporiën), eiwitten die aanwezig zijn in celmembranen Deze aquaporines vormen een kanaaltje in de celwand voor het transport van water Doordat de eiwitten positief geladen zijn laten ze wel watermoleculen door maar ionen, zoals oxonium-ionen (HO), worden tegengehouden Zijn ontdekking leidde tot nieuwe inzichten in de geneeskunde en de ontwikkeling van nieuwe medicijnen Schillingtest De Schillingtest is een geneeskundig onderzoek waarbij wordt getest of een patiënt vitamine B## kan opnemen Vitamine B## is nodig als bouwsteen van de cel, met name van rode bloedcellen Een tekort hiervan kan zodoende leiden tot bijvoorbeeld bloedarmoede Om deze vitamine op te kunnen nemen bindt het in de maag aan r-factor (een eiwit geproduceerd door de speekselklieren) Vervolgens wordt door enzymen uit de alvleesklier de verbinding met r-factor verbroken, en bindt vitamine B## met intrinsic factor Intrinsic factor is nodig voor de resorptie van vitamine B## door specifieke receptoren in het laatste deel van de dunne darm Circa één procent kan passief worden opgenomen, zonder intrinsic factor of receptoren in de darm Het onderzoek wordt meestal uitgevoerd door een afdeling nucleaire geneeskunde Bij de Schillingtest krijgt de patiënt oraal radioactief vitamine B## toegediend Daarnaast wordt een grote hoeveelheid niet-radioactief vitamine B## intramusculair ingespoten Door de feitelijke overdosering van vitamine B## zal de patiënt veel van deze stof uitplassen Bij normale opname zal daarom radioactief gelabeld vitamine B## in de urine aantoonbaar zijn Als er verminderde opname van vitamine B## is aangetoond, kan de test herhaald worden terwijl naast vitamine B## ook intrinsic factor wordt gegeven Als de opname van B## is gestoord door afwezigheid van intrinsic factor (bv bij pernicieuze anemie), zal deze testvariant wel een normale uitslag hebben Bij een resorptiestoornis in de dunne darm zijn de uitslagen van beide testen afwijkend Susie Rijnhart-Carson Susie Rijnhart-Carson (Chatham (Ontario), ### â Strathroy (Ontario), <DATUM> was een Canadese arts, ontdekkingsreiziger en zendeling Carson behaalde haar mastergraad in de geneeskunde in Toronto en maakte daar kennis met <PERSOON>, een Nederlands zendeling, die eerder in de Tibetaanse gebieden in Amdo had gewerkt voor de China Inland Mission Rijnhart was ontslagen door die organisatie voor onder meer het bij zijn aanmelding verzwijgen dat er aanklachten in <LOCATIE> tegen hem geweest waren voor pogingen tot aanranding Zij trouwden in ### In de periode daarvoor wisten zij met name van het kerkgenootschap de Discipelen van Christus in Toronto voldoende fondsen te verzamelen om hen in staat te stellen naar China af te reizen Zij konden daar hun werkzaamheden doen als onafhankelijk zendeling, niet verbonden aan een zendingsgenootschap Zij reisden enige tijd door de Tibetaanse gebieden in Amdo en daarna Kham In ### overleed hun baby en <PERSOON> ging op pad om hulp te zoeken bij inheemse Tibetanen Van die tocht kwam hij niet meer terug.
| 551 |
www
|
er verminderde opname van vitamine B## is aangetoond, kan de test herhaald worden terwijl naast vitamine B## ook intrinsic factor wordt gegeven Als de opname van B## is gestoord door afwezigheid van intrinsic factor (bv bij pernicieuze anemie), zal deze testvariant wel een normale uitslag hebben Bij een resorptiestoornis in de dunne darm zijn de uitslagen van beide testen afwijkend Susie Rijnhart-Carson Susie Rijnhart-Carson (Chatham (Ontario), ### â Strathroy (Ontario), <DATUM> was een Canadese arts, ontdekkingsreiziger en zendeling Carson behaalde haar mastergraad in de geneeskunde in Toronto en maakte daar kennis met <PERSOON>, een Nederlands zendeling, die eerder in de Tibetaanse gebieden in Amdo had gewerkt voor de China Inland Mission Rijnhart was ontslagen door die organisatie voor onder meer het bij zijn aanmelding verzwijgen dat er aanklachten in <LOCATIE> tegen hem geweest waren voor pogingen tot aanranding Zij trouwden in ### In de periode daarvoor wisten zij met name van het kerkgenootschap de Discipelen van Christus in Toronto voldoende fondsen te verzamelen om hen in staat te stellen naar China af te reizen Zij konden daar hun werkzaamheden doen als onafhankelijk zendeling, niet verbonden aan een zendingsgenootschap Zij reisden enige tijd door de Tibetaanse gebieden in Amdo en daarna Kham In ### overleed hun baby en <PERSOON> ging op pad om hulp te zoeken bij inheemse Tibetanen Van die tocht kwam hij niet meer terug Tijdens haar verblijf in het Kumbumklooster beschrijft ze in haar brief van <DATUM> een beslissende slag die het Tibetaanse leger uitvoerde tegen Mohammedaanse rebellen, waarbij ze beschrijft dat er onder de rebellen duizend mannen, vrouwen en kinderen omkwamen Met hulp van vrienden keerde Susie Rijnhart terug naar de Verenigde Staten en Canada, waarbij haar verhaal een wereldwijde sensatie werd <PERSOON> hielp haar bij de publicatie van haar boek "With the Tibetans in <PERSOON> and Temple" in ###, een boek dat ook vertaald werd In ### keerde zij terug naar Kham en vestigde in Tachienlu, het huidige Kanding, een zendingspost van de Discipelen van Christus In ### huwde ze met <PERSOON>, die in Kham werkzaam was voor de China Inland Mission Hij moest daarvoor ontslag nemen bij de organisatie vanwege haar verleden met <PERSOON> gezondheidsproblemen verhuisden zij naar Chengdu , de hoofdstad van Sichuan, waar zij werkten voor de <PERSOON> In ### keerden zij terug naat Canada en vestigden zich in Chatham Enkele maanden later overleed zij na vlak na de geboorte van een kind Susie Rijnhart-Carson was net als andere Orthodox-protestantse zendelingen aan het eind van de negentiende eeuw gefascineerd door wat zij als de overeenkomsten tussen het boeddhisme in het Tibetaanse cultuurgebied en het rooms-katholicisme zagen, omdat dit hen de gelegenheid gaf van beide de zogenaamde achterlijkheid te illustreren In die visies is er al sprake van enig moreel verval van het boeddhisme met het verschijnen van het Mahayana en daarna het Yogacara.
| 554 |
www
|
januari ### een beslissende slag die het Tibetaanse leger uitvoerde tegen Mohammedaanse rebellen, waarbij ze beschrijft dat er onder de rebellen duizend mannen, vrouwen en kinderen omkwamen Met hulp van vrienden keerde Susie Rijnhart terug naar de Verenigde Staten en Canada, waarbij haar verhaal een wereldwijde sensatie werd <PERSOON> hielp haar bij de publicatie van haar boek "With the Tibetans in <PERSOON> and Temple" in ###, een boek dat ook vertaald werd In ### keerde zij terug naar Kham en vestigde in Tachienlu, het huidige Kanding, een zendingspost van de Discipelen van Christus In ### huwde ze met <PERSOON>, die in Kham werkzaam was voor de China Inland Mission Hij moest daarvoor ontslag nemen bij de organisatie vanwege haar verleden met <PERSOON> gezondheidsproblemen verhuisden zij naar Chengdu , de hoofdstad van Sichuan, waar zij werkten voor de <PERSOON> In ### keerden zij terug naat Canada en vestigden zich in Chatham Enkele maanden later overleed zij na vlak na de geboorte van een kind Susie Rijnhart-Carson was net als andere Orthodox-protestantse zendelingen aan het eind van de negentiende eeuw gefascineerd door wat zij als de overeenkomsten tussen het boeddhisme in het Tibetaanse cultuurgebied en het rooms-katholicisme zagen, omdat dit hen de gelegenheid gaf van beide de zogenaamde achterlijkheid te illustreren In die visies is er al sprake van enig moreel verval van het boeddhisme met het verschijnen van het Mahayana en daarna het Yogacara Chloorpentafluoride Chloorpentafluoride is een anorganische verbinding met als brutoformule ClF Het is een zeer giftig kleurloos gas Het werd voor het eerst bereid in ### De verbinding neemt een vierkant piramidale geometrie aan, die een C-symmetrie bezit De structuur werd bevestigd door middel van haar F-NMR-spectrum in hoge resolutie Chloorpentafluoride is een verbinding van chloor in zijn vijfwaardig positieve oxidatietoestand Het is een zogenaamd hypervalente verbinding, wat wil zeggen dat het niet voldoet aan de beperkingen van de klassieke Lewisstructuren en de octetregel Het kan beschreven worden door aan te nemen dat chloor een configuratie met ## elektronen aanneemt (een valentieschaaluitbreiding) in een pseudo-octaëdrische omringing met vijf chloor-fluorbindingen en één vrij elektronenpaar Aanvankelijk was de bereidingswijze gebaseerd op de reactie van chloortrifluoride (ClF) met difluor (F) bij hoge temperaturen en drukken Het kan ook gevormd worden door metaalfluoriden MClF (bijvoorbeeld KClF, RbClF of CsClF) te laten reageren met fluorgas Deze reacties vormen chloorpentafluoride en het overeenkomstige metaalfluoride In ### vonden onderzoekers dat nikkel(II)fluoride (NiF) een uitstekende katalysator voor de synthese van chloorpentafluoride is Chloorpentafluoride reageert gemakkelijk met water en vormt daarmee fluorperchloraat (FClO) en waterstoffluoride (HF) Het is een sterke oxidator, en is daarom gebruikt in raketbrandstof Hoewel het - behoudens met koolstof - met de niet-metalen van de tweede periode niet reageert, reageert het sterk met zwaardere niet-metalen Familiaire gecombineerde hyperlipidemie Familiaire gecombineerde hyperlipidemie (afgekort FGH ) is een dominant overerfbare genetische aandoening, gekarakteriseerd door hoge cholesterolniveaus én hoge triglycerideniveaus in het bloed.
| 564 |
www
|
met als brutoformule ClF Het is een zeer giftig kleurloos gas Het werd voor het eerst bereid in ### De verbinding neemt een vierkant piramidale geometrie aan, die een C-symmetrie bezit De structuur werd bevestigd door middel van haar F-NMR-spectrum in hoge resolutie Chloorpentafluoride is een verbinding van chloor in zijn vijfwaardig positieve oxidatietoestand Het is een zogenaamd hypervalente verbinding, wat wil zeggen dat het niet voldoet aan de beperkingen van de klassieke Lewisstructuren en de octetregel Het kan beschreven worden door aan te nemen dat chloor een configuratie met ## elektronen aanneemt (een valentieschaaluitbreiding) in een pseudo-octaëdrische omringing met vijf chloor-fluorbindingen en één vrij elektronenpaar Aanvankelijk was de bereidingswijze gebaseerd op de reactie van chloortrifluoride (ClF) met difluor (F) bij hoge temperaturen en drukken Het kan ook gevormd worden door metaalfluoriden MClF (bijvoorbeeld KClF, RbClF of CsClF) te laten reageren met fluorgas Deze reacties vormen chloorpentafluoride en het overeenkomstige metaalfluoride In ### vonden onderzoekers dat nikkel(II)fluoride (NiF) een uitstekende katalysator voor de synthese van chloorpentafluoride is Chloorpentafluoride reageert gemakkelijk met water en vormt daarmee fluorperchloraat (FClO) en waterstoffluoride (HF) Het is een sterke oxidator, en is daarom gebruikt in raketbrandstof Hoewel het - behoudens met koolstof - met de niet-metalen van de tweede periode niet reageert, reageert het sterk met zwaardere niet-metalen Familiaire gecombineerde hyperlipidemie Familiaire gecombineerde hyperlipidemie (afgekort FGH ) is een dominant overerfbare genetische aandoening, gekarakteriseerd door hoge cholesterolniveaus én hoge triglycerideniveaus in het bloed De ziekte wordt vaak verward met familiaire hypercholesterolemie Echter bij FCH is niet alleen het cholesterolniveau verhoogd, maar ook het triglycerideniveau Kinetochoor Het kinetochoor is een structuur van eiwitten ter hoogte van een centromeer (dit is een insnoering in het chromosoom) van beide chromatiden Het kinetochoor wordt bereikt nadat het chromosoom zich in twee splitst en zo de cel ook in twee splitst Het kinetochoor is dus het overblijfsel van het centromeer aan beide delen van het chromosoom (beide chromatiden) Hieraan hechten zich de microtubuli van het spoellichaampje tijdens de metafase Door deze hechting zijn de microtubuli aan de chromatiden gebonden Vervolgens gaan de microtubuli depolymeriseren ("ze worden korter") bij de kinetochoor Hierdoor worden dan de zusterchromatiden uit elkaar getrokken Tripalmaria Tripalmaria is een geslacht van trilhaardiertjes uit de order Entodiniomorphida Het geslacht omvat alleen de soort T dogieli Bodemfauna Bodemfauna omvat alle dieren die in de bodem leven Vaak worden ook vertegenwoordigers van de fungi tot de bodemfauna gerekend Ze leven alle van het organische materiaal dat ze in de bodem aantreffen en zijn hierdoor een vitale schakel in de kringloop van de mineralenhuishouding Het grootste deel van de bodemfauna bestaat uit micro-organismen (reducenten), maar ook ongewervelden (detrivoren) spelen een belangrijke rol <PERSOON> (<PERSOON>, ###) is een Nederlandse psychiater die zich heeft gespecialiseerd in de forensische psychiatrie In ### promoveerde hij aan de <INSTELLING> op het proefschrift "Een gesloten systeem.
| 547 |
www
|
ziekte wordt vaak verward met familiaire hypercholesterolemie Echter bij FCH is niet alleen het cholesterolniveau verhoogd, maar ook het triglycerideniveau Kinetochoor Het kinetochoor is een structuur van eiwitten ter hoogte van een centromeer (dit is een insnoering in het chromosoom) van beide chromatiden Het kinetochoor wordt bereikt nadat het chromosoom zich in twee splitst en zo de cel ook in twee splitst Het kinetochoor is dus het overblijfsel van het centromeer aan beide delen van het chromosoom (beide chromatiden) Hieraan hechten zich de microtubuli van het spoellichaampje tijdens de metafase Door deze hechting zijn de microtubuli aan de chromatiden gebonden Vervolgens gaan de microtubuli depolymeriseren ("ze worden korter") bij de kinetochoor Hierdoor worden dan de zusterchromatiden uit elkaar getrokken Tripalmaria Tripalmaria is een geslacht van trilhaardiertjes uit de order Entodiniomorphida Het geslacht omvat alleen de soort T dogieli Bodemfauna Bodemfauna omvat alle dieren die in de bodem leven Vaak worden ook vertegenwoordigers van de fungi tot de bodemfauna gerekend Ze leven alle van het organische materiaal dat ze in de bodem aantreffen en zijn hierdoor een vitale schakel in de kringloop van de mineralenhuishouding Het grootste deel van de bodemfauna bestaat uit micro-organismen (reducenten), maar ook ongewervelden (detrivoren) spelen een belangrijke rol <PERSOON> (<PERSOON>, ###) is een Nederlandse psychiater die zich heeft gespecialiseerd in de forensische psychiatrie In ### promoveerde hij aan de <INSTELLING> op het proefschrift "Een gesloten systeem In ###, ### en tussen ### en ### was hij actief bij de Van Mesdagkliniek in <LOCATIE> als achtereenvolgens behandelend psychiater, chef de clinique en geneesheer-directeur Tussen ### en ### was hij geneesheer-directeur van het <PERSOON> <INSTELLING> in <LOCATIE> Tussen ### en ### was hij psychotherapeut bij de<PERSOON> in <LOCATIE> Tussen ### en ### was hij psychiatrisch adviseur van het Ministerie van Justitie en de <PERSOON> in <LOCATIE> Tussen ### en ### was <PERSOON> bijzonder hoogleraar forensische psychiatrie aan de Katholieke Universiteit <LOCATIE> Vanaf ### is hij hoogleraar forensische psychiatrie aan de Erasmus Universiteit <LOCATIE>, een functie die hij zowel bekleedt aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid als aan het Erasmus MC Daarnaast is hij als forensisch psychiater-psychotherapeut verbonden aan de forensische polikliniek 'het Dok' in <LOCATIE> en is hij als gerechtelijk deskundige verbonden aan het <LOCATIE>in <PERSOON>Van Marle> is (mede)auteur van diverse boeken en artikelen in wetenschappelijke tijdschriften met betrekking tot forensische psychiatrie Hij mengt zich regelmatig in het publieke debat en is als tbs-deskundige te gast in actualiteitenprogramma's op de Nederlandse televisie <PERSOON> heeft meegewerkt aan "Van God los", een dramaserie van BNN waarin waargebeurde misdrijven worden nagespeeld Na elke televisie-uitzending verschijnt op de website van de serie een filmpje genaamd 'Een sessie met <PERSOON>' Hierin gaat <PERSOON> dieper in op de gedachtegang van de dader Trommelstokvingers.
| 573 |
www
|
###, ### en tussen ### en ### was hij actief bij de Van Mesdagkliniek in <LOCATIE> als achtereenvolgens behandelend psychiater, chef de clinique en geneesheer-directeur Tussen ### en ### was hij geneesheer-directeur van het <PERSOON> <INSTELLING> in <LOCATIE> Tussen ### en ### was hij psychotherapeut bij de<PERSOON> in <LOCATIE> Tussen ### en ### was hij psychiatrisch adviseur van het Ministerie van Justitie en de <PERSOON> in <LOCATIE> Tussen ### en ### was <PERSOON> bijzonder hoogleraar forensische psychiatrie aan de Katholieke Universiteit <LOCATIE> Vanaf ### is hij hoogleraar forensische psychiatrie aan de Erasmus Universiteit <LOCATIE>, een functie die hij zowel bekleedt aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid als aan het Erasmus MC Daarnaast is hij als forensisch psychiater-psychotherapeut verbonden aan de forensische polikliniek 'het Dok' in <LOCATIE> en is hij als gerechtelijk deskundige verbonden aan het <LOCATIE>in <PERSOON>Van Marle> is (mede)auteur van diverse boeken en artikelen in wetenschappelijke tijdschriften met betrekking tot forensische psychiatrie Hij mengt zich regelmatig in het publieke debat en is als tbs-deskundige te gast in actualiteitenprogramma's op de Nederlandse televisie <PERSOON> heeft meegewerkt aan "Van God los", een dramaserie van BNN waarin waargebeurde misdrijven worden nagespeeld Na elke televisie-uitzending verschijnt op de website van de serie een filmpje genaamd 'Een sessie met <PERSOON>' Hierin gaat <PERSOON> dieper in op de gedachtegang van de dader Trommelstokvingers De vingertoppen zijn verdikt, de nagelriemen verdwijnen en de nagels lopen bol om de vingertoppen heen Trommelstokvingers komen voor als verschijnsel bij afwijkingen aan longen (zoals onder andere IPF), hart of grote bloedvaten en lever Er komt daardoor te weinig zuurstof in die delen van het lichaam die het verst van het hart liggen, zoals de vingers Waarschijnlijk heeft dit zuurstofgebrek te maken met het ontstaan van de afwijking American Journal of Psychiatry American Journal of Psychiatry is het wetenschappelijke tijdschrift van de American Psychiatric Association Het is een van de meest invloedrijke tijdschriften met betrekking tot de psychiatrie Het tijdschrift verschijnt elke maand De hoofdredacteur is <PERSOON> Het tijdschrift is in juli ### opgericht als "American Journal of Insanity" Sinds juli ### draagt het tijdschrift de huidige naam Het peer reviewed tijdschrift bericht over de laatste ontwikkelingen met betrekking tot diagnoses als verslaving, psychopathologie van kinderen, stemmingsstoornissen en persoonlijkheidsstoornissen Ook wordt er bericht over behandelingen op het gebied van de psychofarmacologie, psychotherapie en elektroconvulsietherapie Onderzoeksgebieden als beeldvormende technieken, genetica en moleculaire biologie komen eveneens aan bod Er wordt bericht over diverse patiëntenpopulaties waaronder ook ouderen, veteranen, vrouwen en kinderen Naast onderzoeksartikelen, verschijnen er in het tijdschrift boekrecensies, brieven aan de redacteur, overzichtsartikelen en officiële rapporten van de American Psychiatric Association Vaatholte Een vaatholte of lumen (Lat "lūmen", een opening of licht) (pl lumina) is de holte van een buisvormige structuur, zoals in een bloedvat of een darm.
| 584 |
www
|
verdikt, de nagelriemen verdwijnen en de nagels lopen bol om de vingertoppen heen Trommelstokvingers komen voor als verschijnsel bij afwijkingen aan longen (zoals onder andere IPF), hart of grote bloedvaten en lever Er komt daardoor te weinig zuurstof in die delen van het lichaam die het verst van het hart liggen, zoals de vingers Waarschijnlijk heeft dit zuurstofgebrek te maken met het ontstaan van de afwijking American Journal of Psychiatry American Journal of Psychiatry is het wetenschappelijke tijdschrift van de American Psychiatric Association Het is een van de meest invloedrijke tijdschriften met betrekking tot de psychiatrie Het tijdschrift verschijnt elke maand De hoofdredacteur is <PERSOON> Het tijdschrift is in juli ### opgericht als "American Journal of Insanity" Sinds juli ### draagt het tijdschrift de huidige naam Het peer reviewed tijdschrift bericht over de laatste ontwikkelingen met betrekking tot diagnoses als verslaving, psychopathologie van kinderen, stemmingsstoornissen en persoonlijkheidsstoornissen Ook wordt er bericht over behandelingen op het gebied van de psychofarmacologie, psychotherapie en elektroconvulsietherapie Onderzoeksgebieden als beeldvormende technieken, genetica en moleculaire biologie komen eveneens aan bod Er wordt bericht over diverse patiëntenpopulaties waaronder ook ouderen, veteranen, vrouwen en kinderen Naast onderzoeksartikelen, verschijnen er in het tijdschrift boekrecensies, brieven aan de redacteur, overzichtsartikelen en officiële rapporten van de American Psychiatric Association Vaatholte Een vaatholte of lumen (Lat "lūmen", een opening of licht) (pl lumina) is de holte van een buisvormige structuur, zoals in een bloedvat of een darm Bijvoorbeeld Claritromycine Claritromycine is een macrolide antibioticum dat wordt gebruikt bij de behandeling van faryngitis, tonsillitis, acute sinusitis, bij verergering van chronische bronchitis, longontsteking ten gevolge van "Chlamydia pneumoniae" (TWAR), huidinfecties, bij hiv- en aidspatiënten ter voorkoming en genezing van Mycobacterium avium complex (MAC) Ook wordt het soms ingezet voor de behandeling van legionellose Claritromycine wordt onder meer onder de namen Fromilid, Biaxin, Klabax, Klaricid, Clacid, Claripen, Claridar, Biclar en Infex op de markt gebracht Macroliden remmen de bacteriële eiwitsynthese door blokkering van de translocatiereactie ter hoogte van het (bacteriële) ##S-ribosoom Het antibacterieel spectrum van Claritromycine is vergelijkbaar met dat van erytromycine, maar de werking tegen gramnegatieven is beter, in het bijzonder tegenover "Legionella pneumophila" Het middel is bacteriostatisch en tegen sommige stammen zelfs bactericide "Haemophilus influenzae", "Streptococcus pneumoniae" en "Neisseria gonorrhoeae" Lactaat Lactaat (de zuurrest van melkzuur) is het eindproduct uit het glucosemetabolisme onder zuurstofarme omstandigheden (anaerobe glycolyse) en levert energie aan skeletspieren tijdens zware inspanning Het kan onder invloed van zuurstof geoxideerd worden (citroenzuurcyclus) in hartspiercellen of zelfs weer geconverteerd worden naar glucose (gluconeogenese of Cori-cyclus) Lactaat is een marker voor de mate van weefseloxygenatie Bij zuurstoftekort (hypoxie) zal er veel lactaat gevormd worden De belangrijkste bronnen van lactaat zijn de huid, rode bloedcellen, hersenen, skeletspieren, darmen en leukocyten Lactaat en pyruvaat samen vormen een reversibel reactiekoppel waarvan het reactie-evenwicht gereguleerd wordt door de hoeveelheid aanwezig zuurstof.
| 556 |
www
|
Bijvoorbeeld Claritromycine Claritromycine is een macrolide antibioticum dat wordt gebruikt bij de behandeling van faryngitis, tonsillitis, acute sinusitis, bij verergering van chronische bronchitis, longontsteking ten gevolge van "Chlamydia pneumoniae" (TWAR), huidinfecties, bij hiv- en aidspatiënten ter voorkoming en genezing van Mycobacterium avium complex (MAC) Ook wordt het soms ingezet voor de behandeling van legionellose Claritromycine wordt onder meer onder de namen Fromilid, Biaxin, Klabax, Klaricid, Clacid, Claripen, Claridar, Biclar en Infex op de markt gebracht Macroliden remmen de bacteriële eiwitsynthese door blokkering van de translocatiereactie ter hoogte van het (bacteriële) ##S-ribosoom Het antibacterieel spectrum van Claritromycine is vergelijkbaar met dat van erytromycine, maar de werking tegen gramnegatieven is beter, in het bijzonder tegenover "Legionella pneumophila" Het middel is bacteriostatisch en tegen sommige stammen zelfs bactericide "Haemophilus influenzae", "Streptococcus pneumoniae" en "Neisseria gonorrhoeae" Lactaat Lactaat (de zuurrest van melkzuur) is het eindproduct uit het glucosemetabolisme onder zuurstofarme omstandigheden (anaerobe glycolyse) en levert energie aan skeletspieren tijdens zware inspanning Het kan onder invloed van zuurstof geoxideerd worden (citroenzuurcyclus) in hartspiercellen of zelfs weer geconverteerd worden naar glucose (gluconeogenese of Cori-cyclus) Lactaat is een marker voor de mate van weefseloxygenatie Bij zuurstoftekort (hypoxie) zal er veel lactaat gevormd worden De belangrijkste bronnen van lactaat zijn de huid, rode bloedcellen, hersenen, skeletspieren, darmen en leukocyten Lactaat en pyruvaat samen vormen een reversibel reactiekoppel waarvan het reactie-evenwicht gereguleerd wordt door de hoeveelheid aanwezig zuurstof Lactaatconcentraties zijn afhankelijk van de pH, NADH/NAD+ ratio, snelheid van het metabolisme en de pyruvaatconcentratie Differentiaaldiagnose bij metabole acidose zoals bij De meeste bepalingsmethoden meten alleen L-lactaat Dit gegeven is van belang bij verdenking op een D-lactaat acidose die wordt veroorzaakt door veranderingen in de darmflora samen met mentale veranderingen Voor veneus of capillair volbloed geldt <PERSOON>, geboren <PERSOON> (###) is een Amerikaans tibetoloog en boeddholoog Ze is voorzitter van de International Association of Tibetan Studies Gyatso studeerde aan de Universiteit van Californië, Berkeley, waar ze haar Ph D behaalde in ### Ze is gespecialiseerd in boeddhistische studies, met nadruk op de Tibetaanse en Zuid-Aziatische religieuze cultuur Ze schreef boeken over de Tibetaanse geneeskunde in relatie tot de moderne geneeskunde, het Tibetaans boeddhisme en de opvattingen over seks en geslacht in het boeddhistische kloosterleven <PERSOON> gaf les aan het Amherst College, de Universiteit van Michigan en Wesleyan-university, voordat ze haar professoraat aan de Divinity School van de Harvard-universiteit accepteerde Suikerstofwisseling De suikerstofwisseling (of "koolhydraatmetabolisme") houdt de bloedsuikerspiegel op peil Hiermee regelt het lichaam de bloedvorming en de opslag van koolhydraten (ook 'suikers' of 'sachariden' genoemd) Suikers leveren vooral de energie die nodig is voor de cel-functies, waaronder de spiercelfunctie De organen die hierbij een rol spelen zijn het pancreas, de bijnier, de hypothalamus en de hypofyse Door middel van de afgifte van hormonen kan de suikerstofwisseling verhoogd of verlaagd worden.
| 561 |
www
|
het metabolisme en de pyruvaatconcentratie Differentiaaldiagnose bij metabole acidose zoals bij De meeste bepalingsmethoden meten alleen L-lactaat Dit gegeven is van belang bij verdenking op een D-lactaat acidose die wordt veroorzaakt door veranderingen in de darmflora samen met mentale veranderingen Voor veneus of capillair volbloed geldt <PERSOON>, geboren <PERSOON> (###) is een Amerikaans tibetoloog en boeddholoog Ze is voorzitter van de International Association of Tibetan Studies Gyatso studeerde aan de Universiteit van Californië, Berkeley, waar ze haar Ph D behaalde in ### Ze is gespecialiseerd in boeddhistische studies, met nadruk op de Tibetaanse en Zuid-Aziatische religieuze cultuur Ze schreef boeken over de Tibetaanse geneeskunde in relatie tot de moderne geneeskunde, het Tibetaans boeddhisme en de opvattingen over seks en geslacht in het boeddhistische kloosterleven <PERSOON> gaf les aan het Amherst College, de Universiteit van Michigan en Wesleyan-university, voordat ze haar professoraat aan de Divinity School van de Harvard-universiteit accepteerde Suikerstofwisseling De suikerstofwisseling (of "koolhydraatmetabolisme") houdt de bloedsuikerspiegel op peil Hiermee regelt het lichaam de bloedvorming en de opslag van koolhydraten (ook 'suikers' of 'sachariden' genoemd) Suikers leveren vooral de energie die nodig is voor de cel-functies, waaronder de spiercelfunctie De organen die hierbij een rol spelen zijn het pancreas, de bijnier, de hypothalamus en de hypofyse Door middel van de afgifte van hormonen kan de suikerstofwisseling verhoogd of verlaagd worden Andersom kan de lever de bloedsuikerspiegel verhogen door het opgeslagen glycogeen via glycolyse om te zetten in glucose Thorax-endometriose Thorax-endometriose is endometriose in de borstkas, waar de longen en omliggende weefsels zich bevinden Het is een zeer zeldzame aandoening die vaak samen gaat met endometriose in de buikholte, de plek waar endometriose het meest gevonden wordt Er zijn verschillende vormen van thorax-endometriose De meest voorkomende vorm is de pleurale endometriose, waarbij de endometriose zich bevindt op of in het longvlies Bij een andere vorm zit het baarmoederslijmvlies op of in de long zelf Een catameniale pneumothorax (aan de menstruatie gerelateerde klaplong) is het meest voorkomende symptoom van thorax-endometriose en wordt meestal veroorzaakt door de pleurale vorm Andere uitingsvormen van thorax-endometriose kunnen zijn hemothorax, het ophoesten van bloed, pneumomediastinum, knobbeltjes op longen of longvlies, een verdikking van het longvlies en endometriomen op het longvlies De mogelijke symptomen bij pleurale endometriose De mogelijke symptomen van endometriose van de longen zelf Belangrijk is het verhaal van de patiënt waarbij op moet vallen dat de klachten aan de menstruatie gerelateerd zijn Verder onderzoek kan worden gedaan door middel van een thoraxfoto een ventilatie- perfusie scan en een MRI-scan Een thoracoscopie (een operatieve ingreep) kan zowel voor de diagnose als voor de behandeling gebruikt worden De behandeling bestaat uit operatieve ingrepen en/of medicatie De medicatie bestaat uit hormoontherapie zoals die ook gegeven wordt bij endometriose in de buik, en heeft als primaire doel het stilleggen van de menstruatiecycles zodat symptomen verminderd worden of verdwijnen en mogelijk de endometriose tot rust komt.
| 540 |
www
|
te zetten in glucose Thorax-endometriose Thorax-endometriose is endometriose in de borstkas, waar de longen en omliggende weefsels zich bevinden Het is een zeer zeldzame aandoening die vaak samen gaat met endometriose in de buikholte, de plek waar endometriose het meest gevonden wordt Er zijn verschillende vormen van thorax-endometriose De meest voorkomende vorm is de pleurale endometriose, waarbij de endometriose zich bevindt op of in het longvlies Bij een andere vorm zit het baarmoederslijmvlies op of in de long zelf Een catameniale pneumothorax (aan de menstruatie gerelateerde klaplong) is het meest voorkomende symptoom van thorax-endometriose en wordt meestal veroorzaakt door de pleurale vorm Andere uitingsvormen van thorax-endometriose kunnen zijn hemothorax, het ophoesten van bloed, pneumomediastinum, knobbeltjes op longen of longvlies, een verdikking van het longvlies en endometriomen op het longvlies De mogelijke symptomen bij pleurale endometriose De mogelijke symptomen van endometriose van de longen zelf Belangrijk is het verhaal van de patiënt waarbij op moet vallen dat de klachten aan de menstruatie gerelateerd zijn Verder onderzoek kan worden gedaan door middel van een thoraxfoto een ventilatie- perfusie scan en een MRI-scan Een thoracoscopie (een operatieve ingreep) kan zowel voor de diagnose als voor de behandeling gebruikt worden De behandeling bestaat uit operatieve ingrepen en/of medicatie De medicatie bestaat uit hormoontherapie zoals die ook gegeven wordt bij endometriose in de buik, en heeft als primaire doel het stilleggen van de menstruatiecycles zodat symptomen verminderd worden of verdwijnen en mogelijk de endometriose tot rust komt Koepokken (Latijn "vaccinia") is een virale en zeer besmettelijke runderziekte die ook voor de mens besmettelijk is De ziekte verloopt goedaardig; er vormt zich een blaas op de huid en daarna is de patiënt immuun tegen het virus Opmerkelijk is dat die resistentie ook geldt tegen de gevreesde pokken of variola "Vaccinus" is Latijn en betekent 'van de koe' De Britse arts <PERSOON> heeft zo de term vaccineren gemunt en vaccinatie "Vaccinia" is hiervan afgeleid De ##e-eeuwse wetenschap kende de virussen en het mechanisme van de immuniteit nog niet maar men wist uit ondervinding dat niemand tweemaal pokken kon krijgen In Turkije beschermden boeren zich tegen de pokken door zich in aanraking te brengen met het vocht uit een pokkenblaasje van iemand die aan een milde vorm van de pokken leed Hierdoor kreeg men namelijk vaak zelf ook een milde vorm van pokken, en daarna was men beschermd tegen de ernstige variant Men liep echter toch een klein risico om ook aan deze milde vorm te overlijden <PERSOON> merkte deze gewoonte op tijdens een bezoek aan Turkije en vertelde hier in Engeland over Dit verhaal kwam de Britse arts <PERSOON> ter ore Tijdens experimenten viel hem op dat melkmeisjes de pokken nooit kregen, zelfs niet wanneer hij hen bewust besmette Jenner bracht dit terecht in verband met het feit dat deze meisjes door hun beroep vaak in aanraking kwamen met de koepokken.
| 520 |
www
|
Koepokken (Latijn "vaccinia") is een virale en zeer besmettelijke runderziekte die ook voor de mens besmettelijk is De ziekte verloopt goedaardig; er vormt zich een blaas op de huid en daarna is de patiënt immuun tegen het virus Opmerkelijk is dat die resistentie ook geldt tegen de gevreesde pokken of variola "Vaccinus" is Latijn en betekent 'van de koe' De Britse arts <PERSOON> heeft zo de term vaccineren gemunt en vaccinatie "Vaccinia" is hiervan afgeleid De ##e-eeuwse wetenschap kende de virussen en het mechanisme van de immuniteit nog niet maar men wist uit ondervinding dat niemand tweemaal pokken kon krijgen In Turkije beschermden boeren zich tegen de pokken door zich in aanraking te brengen met het vocht uit een pokkenblaasje van iemand die aan een milde vorm van de pokken leed Hierdoor kreeg men namelijk vaak zelf ook een milde vorm van pokken, en daarna was men beschermd tegen de ernstige variant Men liep echter toch een klein risico om ook aan deze milde vorm te overlijden <PERSOON> merkte deze gewoonte op tijdens een bezoek aan Turkije en vertelde hier in Engeland over Dit verhaal kwam de Britse arts <PERSOON> ter ore Tijdens experimenten viel hem op dat melkmeisjes de pokken nooit kregen, zelfs niet wanneer hij hen bewust besmette Jenner bracht dit terecht in verband met het feit dat deze meisjes door hun beroep vaak in aanraking kwamen met de koepokken Dat bracht artsen op het idee om kinderen en volwassenen met een in een blaas op de huid van een koe gehouden mesje in de huid te snijden zodat er een besmetting optrad De mens kreeg een blaasje op de huid en werd korte tijd ziek De ziekteverschijnselen bleken niet ernstig Op de huid bleef een litteken achter en de persoon was vervolgens resistent Het werk van de Nederlander <PERSOON> omtrent de enting tegen runderpest (in ###) was ook bekend bij Jenner en kan hem mede geïnspireerd hebben bij zijn experimenten met de pokken De Rotterdamse medicus Levie <PERSOON> introduceerde de bevindingen van Jenner in <LOCATIE> In ### rapporteerde hij zijn onderzoeksresultaten, in ### was hij medeoprichter van het "Genootschap voor Koepokinenting" Later volgden andere steden zijn initiatief Deze genootschappen speelden een belangrijke rol bij onderzoek, vaccinatiecampagnes en de invoering van landelijke vaccinatie Op <DATUM> schreef <PERSOON> Courant" een stuk over zijn positieve ervaring van de inenting van zijn vier jongste kinderen met koepokken Aanvankelijk was vaccinatie alleen voor armen verplicht Om de rest van de bevolking te stimuleren werd een premie ingesteld <PERSOON> stelde daarnaast in ### een gouden Medaille voor Koepokkenvaccinatie in voor artsen die bewijsbaar meer dan ### personen hadden ingeënt, deze was ## gulden waard De inenting was in religieuze kringen omstreden omdat daarmee zou worden ingegrepen in Gods plan.
| 520 |
www
|
het idee om kinderen en volwassenen met een in een blaas op de huid van een koe gehouden mesje in de huid te snijden zodat er een besmetting optrad De mens kreeg een blaasje op de huid en werd korte tijd ziek De ziekteverschijnselen bleken niet ernstig Op de huid bleef een litteken achter en de persoon was vervolgens resistent Het werk van de Nederlander <PERSOON> omtrent de enting tegen runderpest (in ###) was ook bekend bij Jenner en kan hem mede geïnspireerd hebben bij zijn experimenten met de pokken De Rotterdamse medicus Levie <PERSOON> introduceerde de bevindingen van Jenner in <LOCATIE> In ### rapporteerde hij zijn onderzoeksresultaten, in ### was hij medeoprichter van het "Genootschap voor Koepokinenting" Later volgden andere steden zijn initiatief Deze genootschappen speelden een belangrijke rol bij onderzoek, vaccinatiecampagnes en de invoering van landelijke vaccinatie Op <DATUM> schreef <PERSOON> Courant" een stuk over zijn positieve ervaring van de inenting van zijn vier jongste kinderen met koepokken Aanvankelijk was vaccinatie alleen voor armen verplicht Om de rest van de bevolking te stimuleren werd een premie ingesteld <PERSOON> stelde daarnaast in ### een gouden Medaille voor Koepokkenvaccinatie in voor artsen die bewijsbaar meer dan ### personen hadden ingeënt, deze was ## gulden waard De inenting was in religieuze kringen omstreden omdat daarmee zou worden ingegrepen in Gods plan voor minkundigen" In ### werd vaccinatie verplicht met de invoering van de Wet op de Besmettelijke Ziekten Non-remslaap Non-remslaap ("non-rapid eye movement slaap", afgekort NREM) is de collectieve benaming van slaapstadia # tot en met # waarin een geleidelijke vertraging van de hersengolven optreedt De remslaap maakt geen deel uit van non-remslaap Dromen komen vrijwel niet voor tijdens NREM en in tegenstelling tot de remslaap zijn de spieren niet verlamd NREM kent meerdere fases Tot ### werden vier fases onderscheiden, daarna spreekt men van de volgende drie fases De laatste fase van de non-remslaap zijn het belangrijkst voor het biologisch herstel van het lichaam en dan met name van de hersenen zelf Chloordecon Chloordecon ISO-naam is een synthetische gechloreerde verbinding, gebruikt als insecticide Het is een zeer persistente, mogelijk kankerverwekkende stof Het gebruik ervan is in vele landen verboden Chloordecon werd begin jaren '## van de ##e eeuw ontwikkeld door het Amerikaanse bedrijf Allied Chemical & Dye Corp en kwam in ### onder de merknaam "Kepone" op de markt Het werd gebruikt voor de bestrijding van bladvretende insecten op bananen, citrusbomen, tabaksplanten, sierplanten en graslanden, en in lokmiddelen voor de bestrijding van mieren en kakkerlakken De productie van "Kepone" in de Verenigde Staten werd in ### stopgezet op bevel van de overheid van de staat <PERSOON>, nadat verschillende arbeiders in de fabriek van Allied Chemical in Hopewell ernstige neurologische aandoeningen hadden gekregen Het gebruik van Kepone in de V S nam in ### een einde.
| 555 |
www
|
vaccinatie verplicht met de invoering van de Wet op de Besmettelijke Ziekten Non-remslaap Non-remslaap ("non-rapid eye movement slaap", afgekort NREM) is de collectieve benaming van slaapstadia # tot en met # waarin een geleidelijke vertraging van de hersengolven optreedt De remslaap maakt geen deel uit van non-remslaap Dromen komen vrijwel niet voor tijdens NREM en in tegenstelling tot de remslaap zijn de spieren niet verlamd NREM kent meerdere fases Tot ### werden vier fases onderscheiden, daarna spreekt men van de volgende drie fases De laatste fase van de non-remslaap zijn het belangrijkst voor het biologisch herstel van het lichaam en dan met name van de hersenen zelf Chloordecon Chloordecon ISO-naam is een synthetische gechloreerde verbinding, gebruikt als insecticide Het is een zeer persistente, mogelijk kankerverwekkende stof Het gebruik ervan is in vele landen verboden Chloordecon werd begin jaren '## van de ##e eeuw ontwikkeld door het Amerikaanse bedrijf Allied Chemical & Dye Corp en kwam in ### onder de merknaam "Kepone" op de markt Het werd gebruikt voor de bestrijding van bladvretende insecten op bananen, citrusbomen, tabaksplanten, sierplanten en graslanden, en in lokmiddelen voor de bestrijding van mieren en kakkerlakken De productie van "Kepone" in de Verenigde Staten werd in ### stopgezet op bevel van de overheid van de staat <PERSOON>, nadat verschillende arbeiders in de fabriek van Allied Chemical in Hopewell ernstige neurologische aandoeningen hadden gekregen Het gebruik van Kepone in de V S nam in ### een einde Net als mirex is chloordecon een persistente organische verontreinigende stof Onder het Verdrag van Stockholm inzake persistente organische verontreinigende stoffen is de productie en het gebruik van mirex reeds verboden; voor chloordecon is dit nog niet het geval Het is wel een kandidaat om onder dezelfde regeling te vallen Chloordecon is tevens het uitgangsproduct voor een ander insecticide, kelevan Chloordecon is een volledig gechloreerde polycyclische keton met als brutoformule CClO Het is, naargelang de zuiverheid, een wit tot bruin poeder zonder merkbare geur, vrijwel onoplosbaar in water, maar oplosbaar in onder meer aceton, alcoholen, ketonen en koolwaterstoffen zoals benzeen en hexaan Het sublimeert bij ca ###°<PERSOON> wordt geabsorbeerd door de huid Blootstelling via de huid of door inademing van stofdeeltjes of inname langs de mond kan effecten hebben op het centraal zenuwstelsel, zoals verminderde bewegingscoördinatie of hoofdpijn, en op de lever Herhaaldelijke blootstelling kan dermatitis veroorzaken Het IARC heeft chloordecon ingedeeld als mogelijk kankerverwekkend voor de mens (categorie #B) Bij dierproeven is de stof bewezen kankerverwekkend te zijn, maar bij mensen zijn er onvoldoende gegevens voorhanden Chloordecon vermindert ook de vruchtbaarheid en is giftig voor de foetus Chloordecon is zeer persistent in het milieu de halveringstijd bedraagt ongeveer <LEEFTIJD> jaar Het is zeer toxisch voor waterorganismen Het kan bioaccumuleren in vissen, zoogdieren en melk <PERSOON> is een ziekenhuis in Quezon City en Taguig, Metro Manilla.
| 539 |
www
|
Net als mirex is chloordecon een persistente organische verontreinigende stof Onder het Verdrag van Stockholm inzake persistente organische verontreinigende stoffen is de productie en het gebruik van mirex reeds verboden; voor chloordecon is dit nog niet het geval Het is wel een kandidaat om onder dezelfde regeling te vallen Chloordecon is tevens het uitgangsproduct voor een ander insecticide, kelevan Chloordecon is een volledig gechloreerde polycyclische keton met als brutoformule CClO Het is, naargelang de zuiverheid, een wit tot bruin poeder zonder merkbare geur, vrijwel onoplosbaar in water, maar oplosbaar in onder meer aceton, alcoholen, ketonen en koolwaterstoffen zoals benzeen en hexaan Het sublimeert bij ca ###°<PERSOON> wordt geabsorbeerd door de huid Blootstelling via de huid of door inademing van stofdeeltjes of inname langs de mond kan effecten hebben op het centraal zenuwstelsel, zoals verminderde bewegingscoördinatie of hoofdpijn, en op de lever Herhaaldelijke blootstelling kan dermatitis veroorzaken Het IARC heeft chloordecon ingedeeld als mogelijk kankerverwekkend voor de mens (categorie #B) Bij dierproeven is de stof bewezen kankerverwekkend te zijn, maar bij mensen zijn er onvoldoende gegevens voorhanden Chloordecon vermindert ook de vruchtbaarheid en is giftig voor de foetus Chloordecon is zeer persistent in het milieu de halveringstijd bedraagt ongeveer <LEEFTIJD> jaar Het is zeer toxisch voor waterorganismen Het kan bioaccumuleren in vissen, zoogdieren en melk <PERSOON> is een ziekenhuis in Quezon City en Taguig, Metro Manilla St <PERSOON>âs werd in ### opgericht onder de naam "Dispensary of St <PERSOON> the beloved Physician" door Amerikaanse missionarissen als gratis kliniek ten behoeve van medicijnvoorziening voor de armen In ### een ziekenzaal met # bedden toegevoegd aan de kliniek In ### werd de naam veranderd in "<PERSOON>" In ### werd <INSTELLING> omgevormd tot een onafhankelijk ziekenhuis zonder winstoogmerk In ### kreeg het ziekenhuis de huidige naam Tegenwoordig heeft het ziekenhuis zo'n ### bedden verspreid over negen instituten, dertien departementen en negentien centrums In totaal heeft het ziekenhuis zo'n ### medische specialisten in dienst waarmee het ziekenhuis in de Filipijnen op bijna alle medische specialismen de meest vooraanstaande medische instelling is Gele trompetbekerplant De gele trompetbekerplant ("Sarracenia flava") is een vleesetende bekerplant uit de familie Sarraceniaceae Zoals elke "Sarracenia" is de plant afkomstig uit Noord-Amerika Het groeit van het zuidelijke Alabama, door Florida en <PERSOON>, naar de kustelijke vlaktes van het zuiden van <PERSOON> fosfatase Alkalische fosfatase (AF) is een enzym dat fosfaatgroepen van verschillende moleculen kan verwijderen, zoals nucleotiden, eiwitten, etc AF is een eiwit dat in een klinisch chemisch laboratorium bepaald wordt Het in het bloed aantoonbare AF is hoofdzakelijk afkomstig van leverparenchym, galwegepitheel en osteoblasten In mindere mate wordt het ook geproduceerd door darmepitheel, placenta en nierweefsel Wat botziekten betreft wordt het vaak gezien als maat van de osteoblastenactiviteit.
| 535 |
www
|
<PERSOON>âs werd in ### opgericht onder de naam "Dispensary of St <PERSOON> the beloved Physician" door Amerikaanse missionarissen als gratis kliniek ten behoeve van medicijnvoorziening voor de armen In ### een ziekenzaal met # bedden toegevoegd aan de kliniek In ### werd de naam veranderd in "<PERSOON>" In ### werd <INSTELLING> omgevormd tot een onafhankelijk ziekenhuis zonder winstoogmerk In ### kreeg het ziekenhuis de huidige naam Tegenwoordig heeft het ziekenhuis zo'n ### bedden verspreid over negen instituten, dertien departementen en negentien centrums In totaal heeft het ziekenhuis zo'n ### medische specialisten in dienst waarmee het ziekenhuis in de Filipijnen op bijna alle medische specialismen de meest vooraanstaande medische instelling is Gele trompetbekerplant De gele trompetbekerplant ("Sarracenia flava") is een vleesetende bekerplant uit de familie Sarraceniaceae Zoals elke "Sarracenia" is de plant afkomstig uit Noord-Amerika Het groeit van het zuidelijke Alabama, door Florida en <PERSOON>, naar de kustelijke vlaktes van het zuiden van <PERSOON> fosfatase Alkalische fosfatase (AF) is een enzym dat fosfaatgroepen van verschillende moleculen kan verwijderen, zoals nucleotiden, eiwitten, etc AF is een eiwit dat in een klinisch chemisch laboratorium bepaald wordt Het in het bloed aantoonbare AF is hoofdzakelijk afkomstig van leverparenchym, galwegepitheel en osteoblasten In mindere mate wordt het ook geproduceerd door darmepitheel, placenta en nierweefsel Wat botziekten betreft wordt het vaak gezien als maat van de osteoblastenactiviteit Als naast een verhoogde concentratie alkalische fosfatase ook een verhoogd gamma-glutamyltransferase wordt gemeten kan er sprake zijn van een leveraandoening, terwijl bij een geïsoleerde alkalische fosfatase verhoging sprake kan zijn van een botziekte, zoals de ziekte van Paget Verhogingen van het AF in het bloed die niet met "ziekte" zijn geassocieerd, worden gezien tijdens de zwangerschap en in de herstelfase na botbreuken Intiemhygiëne Intiemhygiëne is de eufemistische benaming voor het reinigen en verzorgen van het gebied in en rond de vagina door de vrouw en dan vooral met betrekking tot de menstruatie De vagina heeft een zuur milieu Onder normale omstandigheden reinigt de vagina zich zelf Soms kunnen verstoringen optreden waardoor problemen als irritatie, jeuk, overmatige afscheiding en ongewenste geurtjes kunnen ontstaan De vagina hoeft in principe niet inwendig te worden gereinigd Wil men toch iets doen, gebruik dan alleen water Het gebruik van zeep en vaginale deodorant zullen juist problemen veroorzaken Deze producten zullen de zuurgraad van de vagina verstoren Bij een verstoorde zuurgraad, kunnen schimmels die van nature al aanwezig zijn de overhand krijgen In dat geval kan een vaginale candidainfectie van de vagina ontstaan Klachten bij een candida-infectie zijn jeuk, branderigheid, roodheid en een meestal witte, brokkelige afscheiding, de witte vloed, ontstaan Ook al is de zuurgraad niet veranderd, kan het normale bacteriële milieu verstoord raken Dan ontstaat overgroei van minder gewenste bacteriën Dat wordt bacteriële vaginose genoemd.
| 536 |
www
|
ook een verhoogd gamma-glutamyltransferase wordt gemeten kan er sprake zijn van een leveraandoening, terwijl bij een geïsoleerde alkalische fosfatase verhoging sprake kan zijn van een botziekte, zoals de ziekte van Paget Verhogingen van het AF in het bloed die niet met "ziekte" zijn geassocieerd, worden gezien tijdens de zwangerschap en in de herstelfase na botbreuken Intiemhygiëne Intiemhygiëne is de eufemistische benaming voor het reinigen en verzorgen van het gebied in en rond de vagina door de vrouw en dan vooral met betrekking tot de menstruatie De vagina heeft een zuur milieu Onder normale omstandigheden reinigt de vagina zich zelf Soms kunnen verstoringen optreden waardoor problemen als irritatie, jeuk, overmatige afscheiding en ongewenste geurtjes kunnen ontstaan De vagina hoeft in principe niet inwendig te worden gereinigd Wil men toch iets doen, gebruik dan alleen water Het gebruik van zeep en vaginale deodorant zullen juist problemen veroorzaken Deze producten zullen de zuurgraad van de vagina verstoren Bij een verstoorde zuurgraad, kunnen schimmels die van nature al aanwezig zijn de overhand krijgen In dat geval kan een vaginale candidainfectie van de vagina ontstaan Klachten bij een candida-infectie zijn jeuk, branderigheid, roodheid en een meestal witte, brokkelige afscheiding, de witte vloed, ontstaan Ook al is de zuurgraad niet veranderd, kan het normale bacteriële milieu verstoord raken Dan ontstaat overgroei van minder gewenste bacteriën Dat wordt bacteriële vaginose genoemd Minder onschuldige oorzaken van overmatige, veranderde of riekende vaginale afscheiding zijn Bij terugkerende problemen moet altijd de huisarts worden geraadpleegd In het verleden (###) werden middelen als lysol aangeprezen als de oplossing om ongewenste geurtjes tegen te gaan Paarse trompetbekerplant De paarse trompetbekerplant ("Sarracenia purpurea") is een vleesetende bekerplant uit de familie Sarraceniaceae De val van de paarse trompetbekerplant is gevuld met een mix van water en enzymen, waarin de insectenprooien verdrinken en verteerd worden Om te voorkomen dat de prooien van de plant vluchten hebben de vallen naar beneden gerichte haartjes die prooien dwingen naar beneden te kruipen De paarse trompetbekerplant gebruikt andere organismen om zijn voedsel te verteren In de plant leven allerlei verschillende soorten beestjes zoals muggenlarven, vliegjes, protozoën en bacteriën, vaak komen ze alleen in die unieke habitat voor De grotere diertjes vangen de prooi die gevangen zit in de beker, de kleine organismen zoals de bacteriën krijgen de restjes De voedingsstoffen die overblijven worden door de plant opgenomen De plant komt van nature voor in de Verenigde Staten en in Canada In het verleden is hij in het wild uitgezet in andere landen zoals Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk César De Paepe César De Paepe (Oostende, <DATUM> - Cannes, <DATUM> was een Belgisch arts, socioloog, vrijzinnige en socialistisch politicus Hij wordt beschouwd als een van de pioniers van het Belgische socialisme De Paepe deed zijn humaniora aan het <PERSOON> en ging daarna rechten studeren aan de Université Libre de Bruxelles.
| 528 |
www
|
moet altijd de huisarts worden geraadpleegd In het verleden (###) werden middelen als lysol aangeprezen als de oplossing om ongewenste geurtjes tegen te gaan Paarse trompetbekerplant De paarse trompetbekerplant ("Sarracenia purpurea") is een vleesetende bekerplant uit de familie Sarraceniaceae De val van de paarse trompetbekerplant is gevuld met een mix van water en enzymen, waarin de insectenprooien verdrinken en verteerd worden Om te voorkomen dat de prooien van de plant vluchten hebben de vallen naar beneden gerichte haartjes die prooien dwingen naar beneden te kruipen De paarse trompetbekerplant gebruikt andere organismen om zijn voedsel te verteren In de plant leven allerlei verschillende soorten beestjes zoals muggenlarven, vliegjes, protozoën en bacteriën, vaak komen ze alleen in die unieke habitat voor De grotere diertjes vangen de prooi die gevangen zit in de beker, de kleine organismen zoals de bacteriën krijgen de restjes De voedingsstoffen die overblijven worden door de plant opgenomen De plant komt van nature voor in de Verenigde Staten en in Canada In het verleden is hij in het wild uitgezet in andere landen zoals Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk César De Paepe César De Paepe (Oostende, <DATUM> - Cannes, <DATUM> was een Belgisch arts, socioloog, vrijzinnige en socialistisch politicus Hij wordt beschouwd als een van de pioniers van het Belgische socialisme De Paepe deed zijn humaniora aan het <PERSOON> en ging daarna rechten studeren aan de Université Libre de Bruxelles Na een aantal jaar kon hij zijn studies hervatten maar hij ging geneeskunde studeren aan de ULB César De Paepe werd arts <PERSOON> en had er veel arme patiënten Vanaf zijn jeugd was hij reeds een aanhanger van de anarchistische denker <PERSOON> De Paepe bleef als arts actief maar ging een steeds grotere rol spelen in het opkomende socialisme In ### richtte hij de Brusselse socialistische vereniging "<PERSOON> de la démocratie militante" op Vanaf ### verklaarde hij zich een collectivistische anarchist die zich sterk afzette tegen het kapitalisme Vanaf de oprichting van de Eerste Internationale vertegenwoordigde De <PERSOON>" op de congressen waar hij een van de leiders was <PERSOON> werd in ### de Belgische afdeling van de Eerste Internationale De Paepe evolueerde mettertijd meer in de richting van de standpunten van <PERSOON> zonder Proudhon te verloochenen De Paepe trachtte de anarchisten en de marxisten te verzoenen maar raakte geïsoleerd De Eerste Internationale werd door de tegenstellingen tussen beiden in ### ontbonden In ### stichtte César De Paepe samen met <PERSOON> Socialistische Partij Twee jaar later trachtte De Paepe de Belgische anarchisten en marxisten te verenigen in de "Parti Socialiste Belge" maar deze poging mislukte Het zou nog tot ### duren vooraleer de socialisten verenigd werden in de Belgische Werkliedenpartij, waarvan de naam door De Paepe werd voorgesteld De Paepe was Vlaamsgezind en streed voor de vernederlandsing van het gerecht en het onderwijs.
| 541 |
www
|
hij zijn studies hervatten maar hij ging geneeskunde studeren aan de ULB César De Paepe werd arts <PERSOON> en had er veel arme patiënten Vanaf zijn jeugd was hij reeds een aanhanger van de anarchistische denker <PERSOON> De Paepe bleef als arts actief maar ging een steeds grotere rol spelen in het opkomende socialisme In ### richtte hij de Brusselse socialistische vereniging "<PERSOON> de la démocratie militante" op Vanaf ### verklaarde hij zich een collectivistische anarchist die zich sterk afzette tegen het kapitalisme Vanaf de oprichting van de Eerste Internationale vertegenwoordigde De <PERSOON>" op de congressen waar hij een van de leiders was <PERSOON> werd in ### de Belgische afdeling van de Eerste Internationale De Paepe evolueerde mettertijd meer in de richting van de standpunten van <PERSOON> zonder Proudhon te verloochenen De Paepe trachtte de anarchisten en de marxisten te verzoenen maar raakte geïsoleerd De Eerste Internationale werd door de tegenstellingen tussen beiden in ### ontbonden In ### stichtte César De Paepe samen met <PERSOON> Socialistische Partij Twee jaar later trachtte De Paepe de Belgische anarchisten en marxisten te verenigen in de "Parti Socialiste Belge" maar deze poging mislukte Het zou nog tot ### duren vooraleer de socialisten verenigd werden in de Belgische Werkliedenpartij, waarvan de naam door De Paepe werd voorgesteld De Paepe was Vlaamsgezind en streed voor de vernederlandsing van het gerecht en het onderwijs In ### richtte De Paepe de eerste vrijzinnige verpleegschool van België op De Paepe stierf op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd aan tuberculose Hij ligt begraven op het kerkhof <PERSOON> Een Brussels ziekenhuis is naar hem vernoemd en in Sint-<PERSOON> is een straat naar hem vernoemd Hartmerkers Hartmerkers zijn stoffen (enzymen, eiwitten en hormonen) die door het hart worden gemaakt Enkele voorbeelden zijn troponine, myoglobine, creatine kinase (CK), creatine kinase MB (CK-MB), BNP en NT-pro-BNP Bij een hartinfarct of hartfalen raakt het hart beschadigd en kunnen deze stoffen in het bloed terechtkomen In een klinisch chemisch laboratorium kunnen de concentraties in het bloed bepaald worden De hoeveelheid van de hartmerkers in het bloed geeft inzicht in de mate van schade aan het hart Glucose-#-fosfaatdehydrogenase-deficiëntie Glucose-#-fosfaatdehydrogenase-deficiëntie (G#PD-deficiëntie) ook bonenziekte of favisme genoemd, is een erfelijke aandoening, gelokaliseerd op het X-chromosoom Het heeft een hoge prevalentie (##-##%) bij mensen die afkomstig zijn uit Centraal-Afrika, het Mediterrane gebied, het Midden-<PERSOON-##> en het <PERSOON-##> G#PD is een eiwit op de celmembraan van een erytrocyt (rode bloedcel) en beschermt deze tegen schadelijke invloeden van superoxide en waterstofperoxide, door glutathion in de gereduceerde fase te houden Afhankelijk van de onderzochte populatie zijn verschillende mutaties in het G#PD beschreven Mannen hebben slechts één X-chromosoom terwijl vrouwen er twee hebben Indien mannen een afwijkend X-chromosoom hebben, hebben ze altijd de aandoening.
| 568 |
www
|
richtte De Paepe de eerste vrijzinnige verpleegschool van België op De Paepe stierf op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd aan tuberculose Hij ligt begraven op het kerkhof<PERSOON> Een Brussels ziekenhuis is naar hem vernoemd en in Sint-<PERSOON> is een straat naar hem vernoemd Hartmerkers Hartmerkers zijn stoffen (enzymen, eiwitten en hormonen) die door het hart worden gemaakt Enkele voorbeelden zijn troponine, myoglobine, creatine kinase (CK), creatine kinase MB (CK-MB), BNP en NT-pro-BNP Bij een hartinfarct of hartfalen raakt het hart beschadigd en kunnen deze stoffen in het bloed terechtkomen In een klinisch chemisch laboratorium kunnen de concentraties in het bloed bepaald worden De hoeveelheid van de hartmerkers in het bloed geeft inzicht in de mate van schade aan het hart Glucose-#-fosfaatdehydrogenase-deficiëntie Glucose-#-fosfaatdehydrogenase-deficiëntie (G#PD-deficiëntie) ook bonenziekte of favisme genoemd, is een erfelijke aandoening, gelokaliseerd op het X-chromosoom Het heeft een hoge prevalentie (##-##%) bij mensen die afkomstig zijn uit Centraal-Afrika, het Mediterrane gebied, het Midden-<PERSOON> en het <PERSOON> G#PD is een eiwit op de celmembraan van een erytrocyt (rode bloedcel) en beschermt deze tegen schadelijke invloeden van superoxide en waterstofperoxide, door glutathion in de gereduceerde fase te houden Afhankelijk van de onderzochte populatie zijn verschillende mutaties in het G#PD beschreven Mannen hebben slechts één X-chromosoom terwijl vrouwen er twee hebben Indien mannen een afwijkend X-chromosoom hebben, hebben ze altijd de aandoening Patiënten van Afro-Caribische origine hebben ## tot ##% van de normale enzymactiviteit Jonge rode bloedcellen hebben soms nog normale enzymactiviteit, terwijl de oudere rode bloedcellen deficiënt zijn Omdat een vrouw twee X-chromosomen heeft, wordt ze gewoonlijk niet ziek als ze één afwijkend X-chromosoom heeft (heterozygoot) De aanwezigheid van het andere, normale X-chromosoom met een volledig functioneel G#PD-gen beschermt haar dan Wel is zij draagster van het afwijkende chromosoom en kan zij dit doorgeven aan haar kinderen Uitzonderlijk vertoont een draagster wel ernstige symptomen van de aandoening bij ongunstige Lyonisatie Nog zeldzamer heeft een vrouw twee afwijkende X-chromosomen en is ze dus homozygoot Dan is het beeld gelijk aan dat van een man met de afwijking Mannen kunnen nooit de aandoening overerven van hun vader, aangezien die zijn Y-chromosoom heeft doorgegeven aan mannelijke nakomelingen Dochters van een aangetaste man zijn minstens draagster, omdat ze zijn X-chromosoom met de mutatie overerven Indien hun moeder draagster is hebben zonen ##% kans om de aandoening over te erven en dochters ##% kans zelf draagster te worden Indien de vader én de moeder het afwijkende X-chromosoom hebben is de kans op ziekte ook bij de dochter erg groot De dochter heeft dan ##% kans op dragerschap en ##% kans op # afwijkende chromosomen Indien men G#PD-deficiënt is betekent dit dat erytrocyten gemakkelijker beschadigd kunnen raken en als gevolg daarvan sneller kapot gaan De belangrijkste uitlokkende factoren voor dit type van beschadiging zijn infectie, bepaalde oxiderende geneesmiddelen (Acetylsalicylzuur, methyleenblauw, prilocaine, lidocaine), naftaleen (bijvoorbeeld uit mottenballen), en soms ook tuinbonen.
| 592 |
www
|
soms nog normale enzymactiviteit, terwijl de oudere rode bloedcellen deficiënt zijn Omdat een vrouw twee X-chromosomen heeft, wordt ze gewoonlijk niet ziek als ze één afwijkend X-chromosoom heeft (heterozygoot) De aanwezigheid van het andere, normale X-chromosoom met een volledig functioneel G#PD-gen beschermt haar dan Wel is zij draagster van het afwijkende chromosoom en kan zij dit doorgeven aan haar kinderen Uitzonderlijk vertoont een draagster wel ernstige symptomen van de aandoening bij ongunstige Lyonisatie Nog zeldzamer heeft een vrouw twee afwijkende X-chromosomen en is ze dus homozygoot Dan is het beeld gelijk aan dat van een man met de afwijking Mannen kunnen nooit de aandoening overerven van hun vader, aangezien die zijn Y-chromosoom heeft doorgegeven aan mannelijke nakomelingen Dochters van een aangetaste man zijn minstens draagster, omdat ze zijn X-chromosoom met de mutatie overerven Indien hun moeder draagster is hebben zonen ##% kans om de aandoening over te erven en dochters ##% kans zelf draagster te worden Indien de vader én de moeder het afwijkende X-chromosoom hebben is de kans op ziekte ook bij de dochter erg groot De dochter heeft dan ##% kans op dragerschap en ##% kans op # afwijkende chromosomen Indien men G#PD-deficiënt is betekent dit dat erytrocyten gemakkelijker beschadigd kunnen raken en als gevolg daarvan sneller kapot gaan De belangrijkste uitlokkende factoren voor dit type van beschadiging zijn infectie, bepaalde oxiderende geneesmiddelen (Acetylsalicylzuur, methyleenblauw, prilocaine, lidocaine), naftaleen (bijvoorbeeld uit mottenballen), en soms ook tuinbonen Tussen episodes van hemolyse door hebben bijna alle patiënten een normaal bloedbeeld De diagnose wordt gesteld door de activiteit van G#PD in rode bloedcellen te meten Tijdens periodes van hemolyse kan de activiteit misleidend verhoogd zijn door de hogere enzymconcentratie in reticulocyten, die meer voorkomen in het bloed in respons op de vernietiging van mature rode bloedcellen Het is best de test dan te herhalen wanneer de situatie gestabiliseerd is Indien een patiënt G#PD-deficiëntie heeft is voorzichtigheid geboden met bepaalde medicatie, omdat deze massale bloedafbraak kan veroorzaken Voorts dient de patiënt geen tuinbonen te nuttigen Blaasjeskruid Blaasjeskruid ("Utricularia") is een geslacht van vleesetende planten met een ###-tal soorten die op elk continent behalve Antarctica voorkomen Er bestaan zowel soorten die in het water groeien als soorten die op het land groeien In het blaasje heerst aanvankelijk een onderdruk Als de val (een tastdraad aan de ingang van het blaasje) aangeraakt wordt, opent een klepje aan de val, wordt het insect of schaaldiertje in het blaasje gezogen door de onderdruk en vervolgens sluit de val, waarna de vertering begint In België en <LOCATIE> groeien nog een paar soorten blaasjeskruid, maar ze zijn tegenwoordig zeer zeldzaam, vooral door hun habitat dat verdwijnt, namelijk de moerassen Soorten die in <LOCATIE> en België groeien zijn onder andere "Utricularia intermedia", "Utricularia minor", "Utricularia vulgaris" en "Utricularia australis" Verder wordt de verdwenen "Utricularia ochroleuca" beschreven De term "vleesetend" dekt de lading niet geheel Stuifmeelkorrels en algen worden ook vaak gevangen.
| 574 |
www
|
door hebben bijna alle patiënten een normaal bloedbeeld De diagnose wordt gesteld door de activiteit van G#PD in rode bloedcellen te meten Tijdens periodes van hemolyse kan de activiteit misleidend verhoogd zijn door de hogere enzymconcentratie in reticulocyten, die meer voorkomen in het bloed in respons op de vernietiging van mature rode bloedcellen Het is best de test dan te herhalen wanneer de situatie gestabiliseerd is Indien een patiënt G#PD-deficiëntie heeft is voorzichtigheid geboden met bepaalde medicatie, omdat deze massale bloedafbraak kan veroorzaken Voorts dient de patiënt geen tuinbonen te nuttigen Blaasjeskruid Blaasjeskruid ("Utricularia") is een geslacht van vleesetende planten met een ###-tal soorten die op elk continent behalve Antarctica voorkomen Er bestaan zowel soorten die in het water groeien als soorten die op het land groeien In het blaasje heerst aanvankelijk een onderdruk Als de val (een tastdraad aan de ingang van het blaasje) aangeraakt wordt, opent een klepje aan de val, wordt het insect of schaaldiertje in het blaasje gezogen door de onderdruk en vervolgens sluit de val, waarna de vertering begint In België en <LOCATIE> groeien nog een paar soorten blaasjeskruid, maar ze zijn tegenwoordig zeer zeldzaam, vooral door hun habitat dat verdwijnt, namelijk de moerassen Soorten die in <LOCATIE> en België groeien zijn onder andere "Utricularia intermedia", "Utricularia minor", "Utricularia vulgaris" en "Utricularia australis" Verder wordt de verdwenen "Utricularia ochroleuca" beschreven De term "vleesetend" dekt de lading niet geheel Stuifmeelkorrels en algen worden ook vaak gevangen In de ### onderzochte blaasjes werd in ruim de helft slechts algen en pollen aangetroffen Mossen, schimmels en mineralen zijn waarschijnlijk bijvangst Algen voorzien de plant echter van fosfor en sporenelementen Heliamphora Heliamphora is een geslacht van Zuid-Amerikaanse vleesetende bekerplanten uit de familie "<PERSOON>" [<DATUM> erkent acht soorten binnen het geslacht De planten hebben bekers met een enzym of een bacterie waarmee gevangen insecten worden verteerd, de grootte van deze bekers varieert van enkele centimeters bij "Heliamphora minor" tot ## cm bij "Heliamphora ionasii" In tegenstelling tot bij "Sarracenia" ontbreekt bij "Heliamphora" een kapje boven de beker om water tegen te houden De bekers hebben in plaats daarvan een gleuf voor de afvoer van overtollig water en zo kan de plant een constant maximum volume behouden De beker bevat tevens naar beneden wijzende haren om de prooi richting verteringszone te dirigeren De meeste "Heliamphora"-soorten komen voor in de tepui's op het drielandenpunt tussen Venezuela, Brazilië en Guyana "Heliamphora heterodoxa" komt voor in de Venezolaanse gemeente <PERSOON> beschreef in ### de eerste "Heliamphora" "Heliamphora nutans" Dit bleef lange tijd de enig bekende soort <PERSOON> in ### werd "Heliamphora tatei" beschreven door <PERSOON> In ### werd daar "Heliamphora minor" aan toegevoegd Tussen ### en ### hebben <PERSOON> de taxonomie van het geslacht herzien, waardoor "Heliamphora ionasii" als aparte soort werd erkend Ooginfarct.
| 573 |
www
|
de ### onderzochte blaasjes werd in ruim de helft slechts algen en pollen aangetroffen Mossen, schimmels en mineralen zijn waarschijnlijk bijvangst Algen voorzien de plant echter van fosfor en sporenelementen Heliamphora Heliamphora is een geslacht van Zuid-Amerikaanse vleesetende bekerplanten uit de familie "<PERSOON>" [<DATUM> erkent acht soorten binnen het geslacht De planten hebben bekers met een enzym of een bacterie waarmee gevangen insecten worden verteerd, de grootte van deze bekers varieert van enkele centimeters bij "Heliamphora minor" tot ## cm bij "Heliamphora ionasii" In tegenstelling tot bij "Sarracenia" ontbreekt bij "Heliamphora" een kapje boven de beker om water tegen te houden De bekers hebben in plaats daarvan een gleuf voor de afvoer van overtollig water en zo kan de plant een constant maximum volume behouden De beker bevat tevens naar beneden wijzende haren om de prooi richting verteringszone te dirigeren De meeste "Heliamphora"-soorten komen voor in de tepui's op het drielandenpunt tussen Venezuela, Brazilië en Guyana "Heliamphora heterodoxa" komt voor in de Venezolaanse gemeente <PERSOON> beschreef in ### de eerste "Heliamphora" "Heliamphora nutans" Dit bleef lange tijd de enig bekende soort <PERSOON> in ### werd "Heliamphora tatei" beschreven door <PERSOON> In ### werd daar "Heliamphora minor" aan toegevoegd Tussen ### en ### hebben <PERSOON> de taxonomie van het geslacht herzien, waardoor "Heliamphora ionasii" als aparte soort werd erkend Ooginfarct In het algemeen gaat het om aandoeningen die de bloedstroom door het oog en daarmee geassocieerde structuren ernstig verstoren Een ooginfarct kan snel tot blindheid leiden Ooginfacten zijn vrijwel allemaal pijnloos Aandoeningen veroorzaakt door een ooginfarct zijn onder te verdelen in drie typen Er zijn vele oorzaken en daaraan verbonden risicofactoren bekend voor een ooginfarct Tungiasis Tungiasis is een huidaandoening veroorzaakt door het vrouwtje van de zandvlo ("Tunga penetrans") dat zich in de huid van vooral de voeten ingraaft De aandoening komt vooral voor in tropische delen van Afrika, de Caraïben, Centraal en Zuid-Amerika, en <PERSOON> De ziekte is endemisch in Nigeria en Trinidad en Tobago waar de prevalentie in de jaren ### van tungiasis onder kinderen de ##% benaderde De parasiet is bij ingraven ongeveer #mm groot, maar groeit uit tot #cm Het ingegraven insect ademt door een gaatje in de hoornlaag van de huid, waardoor ook de eieren na een paar weken uitgestoten worden Na circa drie weken sterft de parasiet, die in de huid verschrompelt en uiteindelijk wordt uitgestoten Aanvankelijk veroorzaakt tungiasis vooral jeuk, maar naarmate de parasiet groter wordt, zal de plek pijnlijk worden Zonder behandeling treden veelal secundaire infecties op; bacteriëmie, tetanus en gangreen komen voor Besmetting kan eenvoudig voorkomen worden door het dragen van dicht schoeisel aangezien de zandvlooien niet hoog kunnen springen Zandvlo De zandvlo ("Tunga penetrans") is een parasiet die voorkomt in tropische streken Besmetting met de zandvlo wordt tungiasis genoemd Behoort tot de Crustacea.
| 561 |
www
|
het om aandoeningen die de bloedstroom door het oog en daarmee geassocieerde structuren ernstig verstoren Een ooginfarct kan snel tot blindheid leiden Ooginfacten zijn vrijwel allemaal pijnloos Aandoeningen veroorzaakt door een ooginfarct zijn onder te verdelen in drie typen Er zijn vele oorzaken en daaraan verbonden risicofactoren bekend voor een ooginfarct Tungiasis Tungiasis is een huidaandoening veroorzaakt door het vrouwtje van de zandvlo ("Tunga penetrans") dat zich in de huid van vooral de voeten ingraaft De aandoening komt vooral voor in tropische delen van Afrika, de Caraïben, Centraal en Zuid-Amerika, en <PERSOON> De ziekte is endemisch in Nigeria en Trinidad en Tobago waar de prevalentie in de jaren ### van tungiasis onder kinderen de ##% benaderde De parasiet is bij ingraven ongeveer #mm groot, maar groeit uit tot #cm Het ingegraven insect ademt door een gaatje in de hoornlaag van de huid, waardoor ook de eieren na een paar weken uitgestoten worden Na circa drie weken sterft de parasiet, die in de huid verschrompelt en uiteindelijk wordt uitgestoten Aanvankelijk veroorzaakt tungiasis vooral jeuk, maar naarmate de parasiet groter wordt, zal de plek pijnlijk worden Zonder behandeling treden veelal secundaire infecties op; bacteriëmie, tetanus en gangreen komen voor Besmetting kan eenvoudig voorkomen worden door het dragen van dicht schoeisel aangezien de zandvlooien niet hoog kunnen springen Zandvlo De zandvlo ("Tunga penetrans") is een parasiet die voorkomt in tropische streken Besmetting met de zandvlo wordt tungiasis genoemd Behoort tot de Crustacea Thermoceptie Thermoceptie of temperatuurzin is het vermogen van een organisme om temperaturen rond zijn normale lichaamstemperatuur waar te nemen Het woord thermoceptie is afgeleid van het Griekse woord "thermos" (warm) en de Latijnse uitgang "-cipere" (nemen) Waarnemen met dit zintuig heet warmte of kou voelen Het organisme gebruikt thermoceptie om de normale temperatuur van zijn lichaamsdelen te handhaven De normale temperatuur is de bij het betreffende lichaamsdeel in bepaalde omstandigheden horende evenwichtstemperatuur In de omstandigheid van ziekte kan een verhoogde evenwichtstemperatuur nodig zijn (koorts) In de omstandigheid van vrieskou kan het relatief koel laten van de niet vitale buitenste lichaamsdelen nodig zijn (onderkoeling) Om continu terug te kunnen keren naar de normale temperatuur, sturen de hersenen via de binnenkomende temperatuurprikkels twee soorten evenwichtszoekende processen aan Dat zijn de opwarmende en de afkoelende lichaamsprocessen, beide zowel onbewust als bewust Bewuste opwarmende lichaamsprocessen zijn bijvoorbeeld klappertanden en kippenvel tonen Tot de onbewuste verkoelingsprocessen behoren het verwijden van huidporiën en het uitzweten van transpiratievocht <PERSOON> en dieren met enig bewustzijn handelen ook doelgericht om zich op te warmen of af te koelen Voorbeelden daarvan zijn handblazen, voetstampen en beschutting zoeken ter opwarming, en rustig aan doen (siësta houden) en zich luchtiger kleden ter afkoeling De zenuwuiteinden die de temperatuurprikkels detecteren, zitten over diverse lichaamsdelen verspreid Het is een diffuus gelokaliseerd zintuig, net als nociceptie en proprioceptie.
| 520 |
www
|
Thermoceptie Thermoceptie of temperatuurzin is het vermogen van een organisme om temperaturen rond zijn normale lichaamstemperatuur waar te nemen Het woord thermoceptie is afgeleid van het Griekse woord "thermos" (warm) en de Latijnse uitgang "-cipere" (nemen) Waarnemen met dit zintuig heet warmte of kou voelen Het organisme gebruikt thermoceptie om de normale temperatuur van zijn lichaamsdelen te handhaven De normale temperatuur is de bij het betreffende lichaamsdeel in bepaalde omstandigheden horende evenwichtstemperatuur In de omstandigheid van ziekte kan een verhoogde evenwichtstemperatuur nodig zijn (koorts) In de omstandigheid van vrieskou kan het relatief koel laten van de niet vitale buitenste lichaamsdelen nodig zijn (onderkoeling) Om continu terug te kunnen keren naar de normale temperatuur, sturen de hersenen via de binnenkomende temperatuurprikkels twee soorten evenwichtszoekende processen aan Dat zijn de opwarmende en de afkoelende lichaamsprocessen, beide zowel onbewust als bewust Bewuste opwarmende lichaamsprocessen zijn bijvoorbeeld klappertanden en kippenvel tonen Tot de onbewuste verkoelingsprocessen behoren het verwijden van huidporiën en het uitzweten van transpiratievocht <PERSOON> en dieren met enig bewustzijn handelen ook doelgericht om zich op te warmen of af te koelen Voorbeelden daarvan zijn handblazen, voetstampen en beschutting zoeken ter opwarming, en rustig aan doen (siësta houden) en zich luchtiger kleden ter afkoeling De zenuwuiteinden die de temperatuurprikkels detecteren, zitten over diverse lichaamsdelen verspreid Het is een diffuus gelokaliseerd zintuig, net als nociceptie en proprioceptie Ook binnen de hersenen, in de hypothalamus, bevinden zich temperatuur-receptoren die de temperatuur van het bloed meten Van deze locaties is de huid verreweg de belangrijkste voor de thermoceptie Zowel omdat de huid het grootste orgaan is dat direct met de buitenwereld in contact staat, als omdat de huid omgekeerd ook het grootste orgaan is dat met de rest van het lichaam verbonden is Door de directe verbinding met de buitenwereld kan via de huid snel veel informatie over de omringende temperatuur doorgegeven worden En omgekeerd, door het grote oppervlak van de huid dat direct verbonden is met het lichaam kunnen ook veel verkoelende en verwarmende processen het effectiefst via de huid verlopen Gegeven de twee manieren waarmee een organisme kan terugkeren naar de normale temperatuur, namelijk opwarmen en afkoelen, zijn er logischerwijs twee soorten temperatuur-prikkels Te weten warmte-prikkels bij temperaturen boven de normale lichaamstemperatuur en kou-prikkels bij temperaturen onder de normale lichaamstemperatuur Het lijkt op het eerste gezicht vreemd dat er ook opwarmingsprocessen opstarten als er warmte gedetecteerd wordt, en dat er tevens afkoelingsprocessen opstarten als er kou gedetecteerd wordt Toch is dat nodig, en wel om 'doorschieten' naar te grote verwarming/verkoeling te voorkomen én om voorbereid te zijn op verwarming/afkoeling die het organisme zelf bewust zou kunnen gaan toepassen Een reden dat dit samenspel ingenieus te noemen is, ligt erin dat de hersenen de opwarmende en afkoelende gevolgen van de eigen aangestuurde opwarmings- en afkoelingsprocessen op zichzelf ook weer detecteren en meewegen als doorgegeven warmte- en kou-prikkels.
| 520 |
www
|
Van deze locaties is de huid verreweg de belangrijkste voor de thermoceptie Zowel omdat de huid het grootste orgaan is dat direct met de buitenwereld in contact staat, als omdat de huid omgekeerd ook het grootste orgaan is dat met de rest van het lichaam verbonden is Door de directe verbinding met de buitenwereld kan via de huid snel veel informatie over de omringende temperatuur doorgegeven worden En omgekeerd, door het grote oppervlak van de huid dat direct verbonden is met het lichaam kunnen ook veel verkoelende en verwarmende processen het effectiefst via de huid verlopen Gegeven de twee manieren waarmee een organisme kan terugkeren naar de normale temperatuur, namelijk opwarmen en afkoelen, zijn er logischerwijs twee soorten temperatuur-prikkels Te weten warmte-prikkels bij temperaturen boven de normale lichaamstemperatuur en kou-prikkels bij temperaturen onder de normale lichaamstemperatuur Het lijkt op het eerste gezicht vreemd dat er ook opwarmingsprocessen opstarten als er warmte gedetecteerd wordt, en dat er tevens afkoelingsprocessen opstarten als er kou gedetecteerd wordt Toch is dat nodig, en wel om 'doorschieten' naar te grote verwarming/verkoeling te voorkomen én om voorbereid te zijn op verwarming/afkoeling die het organisme zelf bewust zou kunnen gaan toepassen Een reden dat dit samenspel ingenieus te noemen is, ligt erin dat de hersenen de opwarmende en afkoelende gevolgen van de eigen aangestuurde opwarmings- en afkoelingsprocessen op zichzelf ook weer detecteren en meewegen als doorgegeven warmte- en kou-prikkels In een heet bad helpt het niet veel om te gaan zweten, omdat het zweet onder water niet verdampt, en dus ook geen warmte aan lichaam onttrekt Lopend in de woestijn en tijdens het sporten loont transpireren veel meer De hersenen interpreteren de effectiviteit van bepaalde opwarmings- en afkoelingsprocessen en benadrukken vervolgens de effectiefste processen, die optimaal bij de omgevingstoestand aansluiten Tot slot zorgt het lichaam voor een voortdurend kou- of warmtegevoel bij temperaturen buiten een bepaalde bandbreedte rond de normale temperatuur Dit opdat het organisme compenserende handelingen gaat verrichten Bij temperatuurafwijkingen binnen de bandbreedte bemerkt het organisme die afwijkende temperatuur alleen even bij het veranderen naar die temperatuur Daarna voelt het snel weer comfortabel aan, omdat het lichaam de iets boven normale of de iets beneden normale temperatuur prima kan doorstaan met onbewust aangestuurde verkoelings- en verwarmingsprocessen Mondveld Het mondveld is onder meer de mondomgeving van de larven van kikkers Het bestaat uit de hoornkaak (de eigenlijke bek), de mondrandpapillen die een zintuiglijke functie hebben en de liptandjes die het voedsel vermalen De indeling van het mondveld is een belangrijk determinatiekenmerk van de larven van kikkers, vooral de mondformule van de liptandjes Andere kenmerken zijn de vorm en indeling van de staart, de afstand tussen de ogen en kenmerken van de poten Hoornkaak De hoornkaak is de verhoornde kaak van de larven van kikkers Het is een onderdeel van het mondveld van een kikkervisje De vorm en grootte verschilt enigszins per soort.
| 507 |
www
|
het zweet onder water niet verdampt, en dus ook geen warmte aan lichaam onttrekt Lopend in de woestijn en tijdens het sporten loont transpireren veel meer De hersenen interpreteren de effectiviteit van bepaalde opwarmings- en afkoelingsprocessen en benadrukken vervolgens de effectiefste processen, die optimaal bij de omgevingstoestand aansluiten Tot slot zorgt het lichaam voor een voortdurend kou- of warmtegevoel bij temperaturen buiten een bepaalde bandbreedte rond de normale temperatuur Dit opdat het organisme compenserende handelingen gaat verrichten Bij temperatuurafwijkingen binnen de bandbreedte bemerkt het organisme die afwijkende temperatuur alleen even bij het veranderen naar die temperatuur Daarna voelt het snel weer comfortabel aan, omdat het lichaam de iets boven normale of de iets beneden normale temperatuur prima kan doorstaan met onbewust aangestuurde verkoelings- en verwarmingsprocessen Mondveld Het mondveld is onder meer de mondomgeving van de larven van kikkers Het bestaat uit de hoornkaak (de eigenlijke bek), de mondrandpapillen die een zintuiglijke functie hebben en de liptandjes die het voedsel vermalen De indeling van het mondveld is een belangrijk determinatiekenmerk van de larven van kikkers, vooral de mondformule van de liptandjes Andere kenmerken zijn de vorm en indeling van de staart, de afstand tussen de ogen en kenmerken van de poten Hoornkaak De hoornkaak is de verhoornde kaak van de larven van kikkers Het is een onderdeel van het mondveld van een kikkervisje De vorm en grootte verschilt enigszins per soort Al voor de metamorfose verliest het kikkervisje de hoornkaak en de tandenrijen Deze worden vervangen door de uit de schedel gevormde kaken en eventuele tanden, die niet alle kikkers hebben Mondrandpapillen De mondrandpapillen zijn een structuur van zintuiglijk weefsel rondom de mondomgeving van de larven van kikkers Bij sommige soorten zijn de mondrandpapillen rond het gehele mondveld aanwezig, bij andere alleen aan de zijkanten en vele soorten kennen een tussenvorm De vorm en positie van de papillen is een belangrijk determinatiekenmerk van veel kikkerlarven, naast de liptandjes, de hoornkaak, de kenmerken van de keelpapillen en de vorm van de staart Liptandjes Liptandjes zijn verhoornde structuren die ontstaan in de huid van het mondveld van de larven van kikkers De liptandjes hebben een soortspecifieke vorm en indeling en zijn een belangrijk determinatiekenmerk Andere soortspecifieke kenmerken zijn de vorm en grootte van het mondveld, de hoornkaak en de mondpapillen Tijdens de metamorfose van larve naar kikker verliest de larve zijn 'tanden' Volwassen kikkers hebben soms tanden maar deze zijn vergroeid met de kaak <PERSOON> (New York), <DATUM> - Parijs, <DATUM> was een Amerikaanse psychiater, psychoanalyticus en psychotherapeut Sullivan is vooral bekend vanwege zijn adagium "We are all much more human than otherwise " waarmee hij wilde aangeven dat mensen met psychiatrische problematiek slechts kwantitatief en niet kwalitatief anders zijn dan andere mensen Zij lijden volgens Sullivan niet onder een ziekte maar hebben problemen als ieder ander, zij het in grotere mate.
| 506 |
www
|
Deze worden vervangen door de uit de schedel gevormde kaken en eventuele tanden, die niet alle kikkers hebben Mondrandpapillen De mondrandpapillen zijn een structuur van zintuiglijk weefsel rondom de mondomgeving van de larven van kikkers Bij sommige soorten zijn de mondrandpapillen rond het gehele mondveld aanwezig, bij andere alleen aan de zijkanten en vele soorten kennen een tussenvorm De vorm en positie van de papillen is een belangrijk determinatiekenmerk van veel kikkerlarven, naast de liptandjes, de hoornkaak, de kenmerken van de keelpapillen en de vorm van de staart Liptandjes Liptandjes zijn verhoornde structuren die ontstaan in de huid van het mondveld van de larven van kikkers De liptandjes hebben een soortspecifieke vorm en indeling en zijn een belangrijk determinatiekenmerk Andere soortspecifieke kenmerken zijn de vorm en grootte van het mondveld, de hoornkaak en de mondpapillen Tijdens de metamorfose van larve naar kikker verliest de larve zijn 'tanden' Volwassen kikkers hebben soms tanden maar deze zijn vergroeid met de kaak <PERSOON> (New York), <DATUM> - Parijs, <DATUM> was een Amerikaanse psychiater, psychoanalyticus en psychotherapeut Sullivan is vooral bekend vanwege zijn adagium "We are all much more human than otherwise " waarmee hij wilde aangeven dat mensen met psychiatrische problematiek slechts kwantitatief en niet kwalitatief anders zijn dan andere mensen Zij lijden volgens Sullivan niet onder een ziekte maar hebben problemen als ieder ander, zij het in grotere mate Sullivan leverde een grote bijdrage aan de psychotherapie doordat hij een belangrijke rol toekende aan interpersoonlijke relaties, ofwel het sociaal netwerk van het individu Hiermee nam hij als een van de eerste psychotherapeuten afstand van Freud, die bij het ontstaan en de behandeling van psychiatrische problemen met name focuste op intrapsychische conflicten Basion Het basion is een punt op het achterhoofdsbeen, gelegen op het midden van de voorrand van het foramen magnum Het middelste punt aan de achterste rand van het achterhoofdsgat wordt opisthion genoemd Het basion wordt veel gebruikt door biologisch en paleoantropologen bij craniometrie Sponstampon Een sponstampon is een tampon zonder touwtje Ze zijn net als normale tampons bedoeld voor het absorberen van het menstruatiebloed tijdens de menstruatie De tampons lijken qua uiterlijk wel een beetje op een klein sponsje De tampons worden in de vagina gedragen en sluiten de baarmoedermond af, zodat geen bloed in de vagina terechtkomt Omdat de tampons geen touwtje hebben en ver naar achter in de vagina geplaatst worden, hoeven ze net als de softcup, niet verwijderd te worden tijdens het vrijen Een tampon beschermt niet tegen soa en zwangerschap Tijdens het dragen zijn de tampons niet zichtbaar Hierdoor wordt dus bijvoorbeeld ook een saunabezoek mogelijk De tampons kunnen ook tijdens zwemmen en andere sporten gebruikt worden Sommige merken verkopen de tampons in een dry (droog) en een wet (nat) variant De wet variant is vochtig verpakt en kan direct worden ingebracht.
| 502 |
www
|
leverde een grote bijdrage aan de psychotherapie doordat hij een belangrijke rol toekende aan interpersoonlijke relaties, ofwel het sociaal netwerk van het individu Hiermee nam hij als een van de eerste psychotherapeuten afstand van Freud, die bij het ontstaan en de behandeling van psychiatrische problemen met name focuste op intrapsychische conflicten Basion Het basion is een punt op het achterhoofdsbeen, gelegen op het midden van de voorrand van het foramen magnum Het middelste punt aan de achterste rand van het achterhoofdsgat wordt opisthion genoemd Het basion wordt veel gebruikt door biologisch en paleoantropologen bij craniometrie Sponstampon Een sponstampon is een tampon zonder touwtje Ze zijn net als normale tampons bedoeld voor het absorberen van het menstruatiebloed tijdens de menstruatie De tampons lijken qua uiterlijk wel een beetje op een klein sponsje De tampons worden in de vagina gedragen en sluiten de baarmoedermond af, zodat geen bloed in de vagina terechtkomt Omdat de tampons geen touwtje hebben en ver naar achter in de vagina geplaatst worden, hoeven ze net als de softcup, niet verwijderd te worden tijdens het vrijen Een tampon beschermt niet tegen soa en zwangerschap Tijdens het dragen zijn de tampons niet zichtbaar Hierdoor wordt dus bijvoorbeeld ook een saunabezoek mogelijk De tampons kunnen ook tijdens zwemmen en andere sporten gebruikt worden Sommige merken verkopen de tampons in een dry (droog) en een wet (nat) variant De wet variant is vochtig verpakt en kan direct worden ingebracht Sommige merken hebben een inkeping, waardoor het verwijderen gemakkelijker wordt De tampons worden met de vinger in en uit de vagina gebracht Cyanogeenbromide Cyanogeenbromide is een pseudohalogeen-verbinding met als brutoformule CNBr De stof komt voor als kleurloze, naaldvormige en vluchtige kristallen en wordt vaak gebruikt voor het modificeren van biopolymeren, eiwitten en peptiden op specifieke plaatsen te splitsen en als uitgangsstof voor de synthese van tal van andere stoffen Cyanogeenbromide kan bereid worden via de oxidatie van natriumcyanide met dibroom, waarbij cyanogeen als intermediair optreedt Een alternatieve methode is de oxidatie van een thiocyanaat met dibroom Hoewel de formule doorgaans genoteerd wordt als CNBr, is het broomatoom eigenlijk via een enkele binding met koolstof verbonden (en dus niet aan stikstof) Tussen koolstof en stikstof bevindt zich een drievoudige binding, kenmerkend voor een cyanide De verbinding is lineair en tamelijk polair De polariteit van de verbinding heeft tot gevolg dat het zowel in water als in polaire organische oplosmiddelen oplosbaar is Spontane ionisatie bij oplossen in water treedt niet op Cyanogeenbromide wordt vooral gebruikt om eiwitten te immobiliseren of in kleinere stukken te splitsen door de peptidebinding te verbreken De stof wordt ook gebruikt om cyaanamides of andere stoffen te bereiden Cyanogeenbromide wordt vaak gebruikt om eiwitten te immobiliseren door ze te koppelen aan bijvoorbeeld agarose Het product wordt als drager in de affiniteitschromatografie toegepast.
| 483 |
www
|
hebben een inkeping, waardoor het verwijderen gemakkelijker wordt De tampons worden met de vinger in en uit de vagina gebracht Cyanogeenbromide Cyanogeenbromide is een pseudohalogeen-verbinding met als brutoformule CNBr De stof komt voor als kleurloze, naaldvormige en vluchtige kristallen en wordt vaak gebruikt voor het modificeren van biopolymeren, eiwitten en peptiden op specifieke plaatsen te splitsen en als uitgangsstof voor de synthese van tal van andere stoffen Cyanogeenbromide kan bereid worden via de oxidatie van natriumcyanide met dibroom, waarbij cyanogeen als intermediair optreedt Een alternatieve methode is de oxidatie van een thiocyanaat met dibroom Hoewel de formule doorgaans genoteerd wordt als CNBr, is het broomatoom eigenlijk via een enkele binding met koolstof verbonden (en dus niet aan stikstof) Tussen koolstof en stikstof bevindt zich een drievoudige binding, kenmerkend voor een cyanide De verbinding is lineair en tamelijk polair De polariteit van de verbinding heeft tot gevolg dat het zowel in water als in polaire organische oplosmiddelen oplosbaar is Spontane ionisatie bij oplossen in water treedt niet op Cyanogeenbromide wordt vooral gebruikt om eiwitten te immobiliseren of in kleinere stukken te splitsen door de peptidebinding te verbreken De stof wordt ook gebruikt om cyaanamides of andere stoffen te bereiden Cyanogeenbromide wordt vaak gebruikt om eiwitten te immobiliseren door ze te koppelen aan bijvoorbeeld agarose Het product wordt als drager in de affiniteitschromatografie toegepast Cyanogeenbromide reageert met de hydroxylgroepen in de agarose, waarbij cyanaatesters en imidocarbonaten gevormd worden Deze groepen reageren met primaire amines in eiwitten, waarbij de koppeling tussen eiwit en agarose ontstaat Omdat de cyanaat-esters reactiever zijn dan de cyclische imidocarbonaten, reageert het grootste deel van de aminogroepen met de ester tot isoureumderivaten Slechts een klein deel van de imidocarbonaten wordt omgezet tot gesubstitueerde imidocarbonaten De grootste nadelen van deze methode worden gevormd door de toxiciteit en de gevoeligheid voor oxidatie van cyanogeenbromide Bovendien wordt tijdens het proces een koppeling aan agarose gerealiseerd via een isoureumbinding Deze groep is bij neutrale pH positief geladen en daardoor instabiel Het gevolg is ook dat isoureumderivaten zich als (zwakke) anionwisselaars gedragen Door cyanogeenbromide worden eiwitten gehydrolyseerd op peptidebindingen waarvan het koolstofatoom afkomstig is van een methionine-residu Deze reactie wordt gebruikt om de grootte van polypeptiden te verminderen en in sequencing In cyanogeenbromide wordt het koolstofatoom aan beide zijden door een elektronegatief element geflankeerd De elektronendichtheid op broom en stikstof is daardoor groter, op koolstof juist kleiner dan gewoonlijk Hierdoor is dit koolstofatoom veel elektrofieler dan normaal Het koolstofatoom is gevoelig voor een nucleofiele aanval van het zwavelatoom (dat door zijn uitgebreide elektronenstructuur een zeer goed nucleofiel is) De eerste stap is een S#-reactie, waarbij het zwavelatoom uit methionine een binding met het koolstofatoom van cyanogeenbromide vormt en broom uiteindelijk als bromide (een goede leaving group) de molecule verlaat De volgende stap is de vorming van een vijfring via de uitstoting van methylthiocyanaat en vorming van een carbokation.
| 500 |
www
|
primaire amines in eiwitten, waarbij de koppeling tussen eiwit en agarose ontstaat Omdat de cyanaat-esters reactiever zijn dan de cyclische imidocarbonaten, reageert het grootste deel van de aminogroepen met de ester tot isoureumderivaten Slechts een klein deel van de imidocarbonaten wordt omgezet tot gesubstitueerde imidocarbonaten De grootste nadelen van deze methode worden gevormd door de toxiciteit en de gevoeligheid voor oxidatie van cyanogeenbromide Bovendien wordt tijdens het proces een koppeling aan agarose gerealiseerd via een isoureumbinding Deze groep is bij neutrale pH positief geladen en daardoor instabiel Het gevolg is ook dat isoureumderivaten zich als (zwakke) anionwisselaars gedragen Door cyanogeenbromide worden eiwitten gehydrolyseerd op peptidebindingen waarvan het koolstofatoom afkomstig is van een methionine-residu Deze reactie wordt gebruikt om de grootte van polypeptiden te verminderen en in sequencing In cyanogeenbromide wordt het koolstofatoom aan beide zijden door een elektronegatief element geflankeerd De elektronendichtheid op broom en stikstof is daardoor groter, op koolstof juist kleiner dan gewoonlijk Hierdoor is dit koolstofatoom veel elektrofieler dan normaal Het koolstofatoom is gevoelig voor een nucleofiele aanval van het zwavelatoom (dat door zijn uitgebreide elektronenstructuur een zeer goed nucleofiel is) De eerste stap is een S#-reactie, waarbij het zwavelatoom uit methionine een binding met het koolstofatoom van cyanogeenbromide vormt en broom uiteindelijk als bromide (een goede leaving group) de molecule verlaat De volgende stap is de vorming van een vijfring via de uitstoting van methylthiocyanaat en vorming van een carbokation De dubbele binding in de ring zou tot een starre en minder stabiele structuur opleveren De vorming van de vijfring heeft tot gevolg dat de dubbele binding buiten de ring ligt, hetgeen de ringstructuur soepeler maakt In zuur milieu ontstaat een alcoholfunctie op het koolstofatoom naast het positief gelading stikstofatoom, hetgeen leidt tot een intramoleculaire protontransfer Dit heeft tot gevolg dat de binding tussen koolstof en stikstof gebroken wordt Hoewel een zwavelatoom het uitgangspunt is voor de nucleofiele aanval op het koolstofatoom, betekent dit niet dat het zwavelatoom in cysteïne zich op dezelfde wijze gedraagt als dat in methionine Bij reactie van cyanogeenbromide met een cysteïnezwavel zal het bromide-ion het gevormde adduct deprotoneren, waardoor zwavel geen lading meer draagt Het bèta-koolstofatoom van cysteïne zal veel minder elektrofiel zijn, waardoor de reactie van het adduct met water op de meest elektrofiele plaats (het stikstofatoom) leidt tot vorming van cyaanzuur en (onveranderd) cysteïne De reactie waarbij proteïnen onder invloed van cyanogeenbromide gesplitst worden, verloopt onder invloed van #,# mol/L HCl of ##% mierenzuur Dit zijn de meest gebruikte manieren Het voordeel van zoutzuur boven mierenzuur is dat mierenzuur aanleiding kan geven tot de vorming van formiaat-esters, die interfereren met de identificatie van de eiwitten Aan de andere kant heeft mierenzuur het voordeel dat veel proteïnen er in oplossen Daarnaast wordt in zoutzure oplossingen methionine makkelijker dan in mierenzuur tot een sulfoxide geoxideerd Het sulfoxide is ongevoelig voor de reactie met cyanogeenbromide De reden hiervan kan zijn dat mierenzuur zelf een reductor is.
| 528 |
www
|
tot een starre en minder stabiele structuur opleveren De vorming van de vijfring heeft tot gevolg dat de dubbele binding buiten de ring ligt, hetgeen de ringstructuur soepeler maakt In zuur milieu ontstaat een alcoholfunctie op het koolstofatoom naast het positief gelading stikstofatoom, hetgeen leidt tot een intramoleculaire protontransfer Dit heeft tot gevolg dat de binding tussen koolstof en stikstof gebroken wordt Hoewel een zwavelatoom het uitgangspunt is voor de nucleofiele aanval op het koolstofatoom, betekent dit niet dat het zwavelatoom in cysteïne zich op dezelfde wijze gedraagt als dat in methionine Bij reactie van cyanogeenbromide met een cysteïnezwavel zal het bromide-ion het gevormde adduct deprotoneren, waardoor zwavel geen lading meer draagt Het bèta-koolstofatoom van cysteïne zal veel minder elektrofiel zijn, waardoor de reactie van het adduct met water op de meest elektrofiele plaats (het stikstofatoom) leidt tot vorming van cyaanzuur en (onveranderd) cysteïne De reactie waarbij proteïnen onder invloed van cyanogeenbromide gesplitst worden, verloopt onder invloed van #,# mol/L HCl of ##% mierenzuur Dit zijn de meest gebruikte manieren Het voordeel van zoutzuur boven mierenzuur is dat mierenzuur aanleiding kan geven tot de vorming van formiaat-esters, die interfereren met de identificatie van de eiwitten Aan de andere kant heeft mierenzuur het voordeel dat veel proteïnen er in oplossen Daarnaast wordt in zoutzure oplossingen methionine makkelijker dan in mierenzuur tot een sulfoxide geoxideerd Het sulfoxide is ongevoelig voor de reactie met cyanogeenbromide De reden hiervan kan zijn dat mierenzuur zelf een reductor is Als alternatieven worden soms guanidine of ureum in zoutzuur gebruikt Deze zijn in staat de proteïne-ketens open te vouwen, waardoor methionine beter bereikbaar wordt voor cyanogeenbromide Opgemerkt moet worden dat water noodzakelijk is om de intermediaire iminolactonbinding te verbreken In mierenzuur verloopt deze reactie sneller bij stijgende waterconcentraties (lagere concentratie mierenzuur) bij de splitsing van Met-Ser- en Met-Thr-bindingen, omdat de grotere hoeveelheid water beter in staat is de intramoleculaire reactie van het imine met de hydroxylgroep in de zijketens van die aminozuren te blokkeren Als methionine in de proteïneketen gevolgd wordt door serine of threonine kunnen zijreacties optreden die wel het methionine-zwavelatoom verwijderen, maar geen aanleiding geven tot splitsing van de eiwitketen Normaal gesproken zullen, als het iminolacton eenmaal gevormd is, water en zuur met het imine reageren tot een homoserine-lacton en een nieuwe eindstandige aminegroep De aanwezigheid van een hydroxylgroep of een thiolgroep leidt wel tot vorming van het homoserine, maar niet tot ketensplitsing Cyanogeenbromide heeft een groot aantal toepassingen in de synthetische organische chemie Zoals bij de biochemische toepassingen, is ook in de organische synthese het elektrofiele <INSTELLING> van het koolstofatoom de meest in het oog springende eigenschap van cyanogeenbromide In de synthese van cyaanamiden en dicyaanamiden reageren primaire en secundaire amines met cyanogeenbromide tot mono- en di-alkylcyaanamiden, die vervolgens met amines en hydroxylamine omgezet kunnen worden in guanidines en hydroxyguanidines In de von <PERSOON>-reactie reageren tertiaire amines met cyanogeenbromide tot digesubstituteerde cyaanamiden en een alkylbromide.
| 537 |
www
|
Als alternatieven worden soms guanidine of ureum in zoutzuur gebruikt Deze zijn in staat de proteïne-ketens open te vouwen, waardoor methionine beter bereikbaar wordt voor cyanogeenbromide Opgemerkt moet worden dat water noodzakelijk is om de intermediaire iminolactonbinding te verbreken In mierenzuur verloopt deze reactie sneller bij stijgende waterconcentraties (lagere concentratie mierenzuur) bij de splitsing van Met-Ser- en Met-Thr-bindingen, omdat de grotere hoeveelheid water beter in staat is de intramoleculaire reactie van het imine met de hydroxylgroep in de zijketens van die aminozuren te blokkeren Als methionine in de proteïneketen gevolgd wordt door serine of threonine kunnen zijreacties optreden die wel het methionine-zwavelatoom verwijderen, maar geen aanleiding geven tot splitsing van de eiwitketen Normaal gesproken zullen, als het iminolacton eenmaal gevormd is, water en zuur met het imine reageren tot een homoserine-lacton en een nieuwe eindstandige aminegroep De aanwezigheid van een hydroxylgroep of een thiolgroep leidt wel tot vorming van het homoserine, maar niet tot ketensplitsing Cyanogeenbromide heeft een groot aantal toepassingen in de synthetische organische chemie Zoals bij de biochemische toepassingen, is ook in de organische synthese het elektrofiele <INSTELLING> van het koolstofatoom de meest in het oog springende eigenschap van cyanogeenbromide In de synthese van cyaanamiden en dicyaanamiden reageren primaire en secundaire amines met cyanogeenbromide tot mono- en di-alkylcyaanamiden, die vervolgens met amines en hydroxylamine omgezet kunnen worden in guanidines en hydroxyguanidines In de von <PERSOON>-reactie reageren tertiaire amines met cyanogeenbromide tot digesubstituteerde cyaanamiden en een alkylbromide Cyanogeenbromide is vochtgevoelig, maar kan onder droge omstandigheden bij # tot #°C voor langere tijd opgeslagen worden Cyanogeenbromide is vluchtig en wordt snel opgenomen door de huid of in het maag-darmkanaal Blootstelling met vergiftigingsverschijnselen kan dus optreden door inademen, inslikken of puur fysisch contact De stof is acuut toxisch, maar geeft aanleiding tot een groot aantal, niet-specifieke verschijnselen Blootstelling aan kleine hoeveelheden kunnen al tot de dood leiden Het onschadelijk maken van cyanogeenbromide in oplossingen met minder dan ## g/L aan cyanogeenbromide (verdunnen indien noodzakelijk) gebeurt door het toevoegen van # mol/L natriumhydroxide en # mol/L natriumhypochloriet In het basische natronloogmilieu wordt cyanogeenbromide tot cyanide en bromide gehydrolyseerd Het cyanide wordt vervolgens door het hypochloriet geoxideerd tot het minder toxische cyanaation Deze reactie is zeer exotherm (â### kJ/mol), tot zelfs explosief, en moet dus met de grootste voorzichtigheid uitgevoerd worden Lysol Lysol is een huishouddesinfectiemiddel voor algemene toepassing in schoonmaakmiddelen en als middel om ongewenste luchtjes tegen te gaan De benaming "Lysol" is een samentrekking van "lysosoom" en "oplosmiddel" Het actieve ingrediënt in veel van de Lysolproducten is benzalkoniumchloride Lysol wordt op de markt gebracht door Reckitt Benckiser Het oorspronkelijk Lysol bevatte cresolen en is in sommige delen van de wereld nog steeds in gebruik Lysolproducten die chloorfenol bevatten zijn nog steeds beschikbaar in de Verenigde Staten In ### adverteerde Lehn & Fink, Inc tijdens de spaansegrieppandemie met Lysol als effectieve maatregel tegen het influenzavirus.
| 541 |
www
|
omstandigheden bij # tot #°C voor langere tijd opgeslagen worden Cyanogeenbromide is vluchtig en wordt snel opgenomen door de huid of in het maag-darmkanaal Blootstelling met vergiftigingsverschijnselen kan dus optreden door inademen, inslikken of puur fysisch contact De stof is acuut toxisch, maar geeft aanleiding tot een groot aantal, niet-specifieke verschijnselen Blootstelling aan kleine hoeveelheden kunnen al tot de dood leiden Het onschadelijk maken van cyanogeenbromide in oplossingen met minder dan ## g/L aan cyanogeenbromide (verdunnen indien noodzakelijk) gebeurt door het toevoegen van # mol/L natriumhydroxide en # mol/L natriumhypochloriet In het basische natronloogmilieu wordt cyanogeenbromide tot cyanide en bromide gehydrolyseerd Het cyanide wordt vervolgens door het hypochloriet geoxideerd tot het minder toxische cyanaation Deze reactie is zeer exotherm (â### kJ/mol), tot zelfs explosief, en moet dus met de grootste voorzichtigheid uitgevoerd worden Lysol Lysol is een huishouddesinfectiemiddel voor algemene toepassing in schoonmaakmiddelen en als middel om ongewenste luchtjes tegen te gaan De benaming "Lysol" is een samentrekking van "lysosoom" en "oplosmiddel" Het actieve ingrediënt in veel van de Lysolproducten is benzalkoniumchloride Lysol wordt op de markt gebracht door Reckitt Benckiser Het oorspronkelijk Lysol bevatte cresolen en is in sommige delen van de wereld nog steeds in gebruik Lysolproducten die chloorfenol bevatten zijn nog steeds beschikbaar in de Verenigde Staten In ### adverteerde Lehn & Fink, Inc tijdens de spaansegrieppandemie met Lysol als effectieve maatregel tegen het influenzavirus Lysol werd jarenlang als product voor intiemhygiëne aangeprezen, en zelfs als middel voor anticonceptie bij gebruik van vaginale douche met lysoloplossing na geslachtsgemeenschap De effectiviteit en veiligheid van lysol werd in de VS in advertenties aangeprezen door Europese "artsen" De American Medical Association kon bij onderzoek van de claims de geciteerde experts niet traceren en constateerde geen effectiviteit op het gebied van anticonceptie Aangezien verschillende lysolproducten sterk verschillende ingrediënten bevatten moet voor gebruik het etiket goed gelezen worden Iproniazide Iproniazide ("iproniazidefosfaat") op de markt gebracht als Marsilid, Iprozid, Ipronid, Rivivol, Propilniazida) is een monoamino-oxidaseremmer (MAO-remmer) dat als antidepressivum werkzaam is Iproniazide was rond ### ontwikkeld als middel tegen tuberculose, maar bleek onverwacht effectief tegen klinische depressie In ### werd het hiervoor geregistreerd Vanwege schadelijke effecten op de lever werd het middel uit productie genomen In de jaren zestsig raakten de klassieke MAO-remmers als groep in diskrediet Benzalkoniumchloride Benzalkoniumchloride is een mengsel van alkylbenzyldimethylammoniumchloriden Dit zijn quaternaire ammoniumzouten, waarvan de alkylgroep een keten is met een even aantal koolstofatomen tussen # en ##, dus CH tot CH Het wordt veel gebruikt als desinfecterend middel en conserveermiddel Benzalkoniumchloride is een hygroscopisch, wit tot geel-wit poeder of gelatineuze massa Het is goed oplosbaar in water, en dissocieert in water in een klein anion (chloride) en een groot kation (quaternair ammonium) Het is een oppervlakteactieve stof die werkzaam is tegen gram-positieve en in minder mate gram-negatieve bacteriën, maar ook tegen algen en schimmels.
| 550 |
www
|
middel voor anticonceptie bij gebruik van vaginale douche met lysoloplossing na geslachtsgemeenschap De effectiviteit en veiligheid van lysol werd in de VS in advertenties aangeprezen door Europese "artsen" De American Medical Association kon bij onderzoek van de claims de geciteerde experts niet traceren en constateerde geen effectiviteit op het gebied van anticonceptie Aangezien verschillende lysolproducten sterk verschillende ingrediënten bevatten moet voor gebruik het etiket goed gelezen worden Iproniazide Iproniazide ("iproniazidefosfaat") op de markt gebracht als Marsilid, Iprozid, Ipronid, Rivivol, Propilniazida) is een monoamino-oxidaseremmer (MAO-remmer) dat als antidepressivum werkzaam is Iproniazide was rond ### ontwikkeld als middel tegen tuberculose, maar bleek onverwacht effectief tegen klinische depressie In ### werd het hiervoor geregistreerd Vanwege schadelijke effecten op de lever werd het middel uit productie genomen In de jaren zestsig raakten de klassieke MAO-remmers als groep in diskrediet Benzalkoniumchloride Benzalkoniumchloride is een mengsel van alkylbenzyldimethylammoniumchloriden Dit zijn quaternaire ammoniumzouten, waarvan de alkylgroep een keten is met een even aantal koolstofatomen tussen # en ##, dus CH tot CH Het wordt veel gebruikt als desinfecterend middel en conserveermiddel Benzalkoniumchloride is een hygroscopisch, wit tot geel-wit poeder of gelatineuze massa Het is goed oplosbaar in water, en dissocieert in water in een klein anion (chloride) en een groot kation (quaternair ammonium) Het is een oppervlakteactieve stof die werkzaam is tegen gram-positieve en in minder mate gram-negatieve bacteriën, maar ook tegen algen en schimmels In lage concentraties is het een conserveermiddel in veel producten, waaronder oordruppels, oogdruppels, neusdruppels en shampoos Het wordt enkel voor uitwendig gebruik toegepast omdat opname ervan door de mond misselijkheid en braken kan veroorzaken Benzalkoniumchloride komt ook voor in schoonmaakproducten Plaque (vaatvernauwing) Plaque of atheroomplaat is een opbouw van vetachtige stoffen aan de binnenkant van de bloedvaten Plaquevorming treedt meestal geleidelijk op naarmate de leeftijd stijgt Tijdens het verouderen ontstaan er voortdurend kleine beschadigingen aan de bloedvaatwanden Deze kleine stukjes worden normaal automatisch gerepareerd, maar als zo'n stukje niet gerepareerd wordt, kunnen er in de loop van tijd vetachtige stoffen aan de scheur kleven Dit gebeurt vooral in slagaders, waarbij de stof cholesterol een belangrijke rol speelt Eenmaal aangekoekt, groeit deze plek door en vernauwt zo het bloedvat Eosinofiele pustuleuze folliculitis bij kinderen Eosinofiele pustuleuze folliculitis bij kinderen is een erg zeldzame huidaandoening bij baby's Kenmerkend zijn pusteltjes die vooral in het haar en in het gezicht verschijnen <PERSOON> en ledematen zijn vaak minder aangedaan De pustels zijn steriele ontstekingen van haarzakjes ("haarfollikels") De ontsteking gaat gepaard met relatief veel eosinofiele granulocyten, een bepaald soort afweercellen Ook in het bloed kan vaak een stijging van het aantal eosinofiele granulocyten worden aangetoond Meestal komen de huidafwijkingen in vlagen terug, gedurende de eerste levensjaren De pustels kunnen behandeld worden met corticosteroide-zalf Het ziektebeeld is nog onvolledig gekarakteriseerd, wat betreft diagnostische criteria en beloop Organogel.
| 523 |
www
|
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.