text
stringlengths
80
6.25k
text_len
int64
32
3.12k
src
stringclasses
7 values
van letsels of stellen een ingreep om een gewricht te vervangen (bijvoorbeeld knievervanging) uit Deze behandelingen kunnen het articulair kraakbeen zozeer herstellen dat patiënten in staat worden gesteld hun oorspronkelijke leefgewoonten te hervatten, terug mobiel te worden, opnieuw te gaan werken en zelfs weer aan sport te doen De oplossing voor kraakbeenbeschadiging is niet altijd een operatieve behandeling Er zijn tal van niet- operatieve mogelijkheden om de knie ondanks enige kraakbeenschade weer rustig en pijnvrij te maken Hoewel de verschillende procedures voor articulair kraakbeenherstel uiteenlopen qua gebruikte technieken en chirurgische methoden, zijn ze allemaal bedoeld om articulair kraakbeen te herstellen en tegelijkertijd alle opties voor alternatieve behandelingen in de toekomst open te houden Er zijn tal van factoren die de keuze van de behandeling beïnvloeden Grosso modo zijn er vijf hoofdtypes van articulair kraakbeenherstel Een artroscopische lavage is een "reiniging" van het kniegewricht Deze kortetermijnoplossing wordt niet als een procedure voor articulair kraakbeenherstel beschouwd, maar eerder als een palliatieve behandeling om de pijn, mechanische problemen en ontstekingen te verminderen Bij lavage gaat het vooral om het verwijderen van degeneratieve articulaire kraakbeenflappen en fibreus weefsel De belangrijkste doelgroep zijn patiënten met zeer kleine articulaire kraakbeenletsels Aan de hand van mergstimulatietechnieken wordt geprobeerd om articulaire kraakbeenletsels te verhelpen door een artroscopische ingreep Eerst wordt in beschadigd kraakbeen geboord of gestoken (ice-picking), tot het onderliggende been bloot komt te liggen Zo wordt het subchondrale been geperforeerd om voor een bloedklonter te zorgen binnenin het letsel Het duurt zo’n # weken tot de bloedklonter fibreus weefsel wordt en # maanden voor hij fibrokraakbeen wordt Dat heeft gevolgen voor de revalidatie Bovendien is de kans groot dat de symptomen weer terugkomen amper # à <LEEFTIJD> jaar na de ingreep, omdat het fibrokraakbeen afslijt en de patiënt tot een nieuwe ingreep voor articulair kraakbeenherstel dwingt Dat is niet altijd het geval, zodat microfractuur als een "tussenstap" wordt beschouwd Bij deze techniek/herstelprocedure is transplantatie van been en kraakbeen nodig Eerst wordt het beschadigde gedeelte van het been en kraakbeen verwijderd Daarna wordt een nieuw, gezond stukje been met kraakbeen uit hetzelfde gewricht gehaald en gereïmplanteerd in het gat waaruit het oude, beschadigde been en kraakbeen werd verwijderd Het gezonde been en kraakbeen wordt uit weinig belaste delen van het gewricht gehaald, om het gewricht niet te verzwakken Naargelang de ernst en algemene grootte van het letsel, kunnen meerdere plugs of dowels nodig zijn om het gewricht voldoende te herstellen; dat is een probleem bij osteochondrale autograften Bij osteochondrale allograften zijn de plugs namelijk afkomstig van overleden donoren Het voordeel hiervan is dat meer osteochondraal weefsel beschikbaar is en grotere letsels hersteld kunnen worden De histocompatibiliteit houdt echter wel ethische overwegingen en bekommernissen in Deze operatie wordt alleen uitgevoerd bij jonge mensen met een beperkt kraakbeenletsel Om optimale resultaten te bereiken streven wetenschappers ernaar om beschadigd articulair kraakbeen te vervangen door autoloog kraakbeen van hetzelfde soort.
517
www
Het duurt zo’n # weken tot de bloedklonter fibreus weefsel wordt en # maanden voor hij fibrokraakbeen wordt Dat heeft gevolgen voor de revalidatie Bovendien is de kans groot dat de symptomen weer terugkomen amper # à <LEEFTIJD> jaar na de ingreep, omdat het fibrokraakbeen afslijt en de patiënt tot een nieuwe ingreep voor articulair kraakbeenherstel dwingt Dat is niet altijd het geval, zodat microfractuur als een "tussenstap" wordt beschouwd Bij deze techniek/herstelprocedure is transplantatie van been en kraakbeen nodig Eerst wordt het beschadigde gedeelte van het been en kraakbeen verwijderd Daarna wordt een nieuw, gezond stukje been met kraakbeen uit hetzelfde gewricht gehaald en gereïmplanteerd in het gat waaruit het oude, beschadigde been en kraakbeen werd verwijderd Het gezonde been en kraakbeen wordt uit weinig belaste delen van het gewricht gehaald, om het gewricht niet te verzwakken Naargelang de ernst en algemene grootte van het letsel, kunnen meerdere plugs of dowels nodig zijn om het gewricht voldoende te herstellen; dat is een probleem bij osteochondrale autograften Bij osteochondrale allograften zijn de plugs namelijk afkomstig van overleden donoren Het voordeel hiervan is dat meer osteochondraal weefsel beschikbaar is en grotere letsels hersteld kunnen worden De histocompatibiliteit houdt echter wel ethische overwegingen en bekommernissen in Deze operatie wordt alleen uitgevoerd bij jonge mensen met een beperkt kraakbeenletsel Om optimale resultaten te bereiken streven wetenschappers ernaar om beschadigd articulair kraakbeen te vervangen door autoloog kraakbeen van hetzelfde soort Procedures voor een Autologe Chondrocyten Implantatie (ACI) zijn op cellen gebaseerde herstelingrepen waarbij naar volledige hyaliene herstelweefsels wordt gestreefd Bij deze ingreep kunnen chondrocyten worden geïnjecteerd en zo op het beschadigde gedeelte aangebracht, in combinatie met een membraan, of geïmplanteerd in een matrixstructuur Cilindervormige staafjes bot met gezond kraakbeen worden tijdens een kijkoperatie van een niet dragend deel van het gewricht weggenomen Vervolgens worden kleine holtes geboord op de plaats van het kraakbeenletsel De cilinder vormige staafjes gezond kraakbeen passen perfect in de kleine holtes Dit is alleen mogelijk bij letsels niet groter dan # tot # cm², omdat er maar een beperkte hoeveelheid gezond bot kan worden verwijderd De Autologe Chondrocyten Implantatie en de Microfractuur zijn de twee meest gebruikte methodes om het gewrichtskraakbeendefect te behandelen In het geval dat het kraakbeen niet zou genezen kan men overwegen het betreffende gedeelte van de knie te vervangen door een prothese Bij deze behandelingsoptie spelen de leeftijd en de ernst van de klachten van de patiënt een belangrijke rol Alle procedures hebben hun voor- en nadelen Complicaties van deze operaties zijn een infectie, stijfheid van de knie, beschadiging van een huidzenuw, een chronisch pijnlijke en beperkt belastbare knie Revalidatie na elke ingreep voor articulair kraakbeenherstel is van essentieel belang voor het welslagen van gelijk welke techniek om het articulaire kraakbeen te herstellen Revalidatie is vaak een lang en veeleisend proces De hoofdreden hiervoor is dat het lang duurt eer de kraakbeencellen zich aanpassen en uitgroeien tot herstelweefsel.
518
www
(ACI) zijn op cellen gebaseerde herstelingrepen waarbij naar volledige hyaliene herstelweefsels wordt gestreefd Bij deze ingreep kunnen chondrocyten worden geïnjecteerd en zo op het beschadigde gedeelte aangebracht, in combinatie met een membraan, of geïmplanteerd in een matrixstructuur Cilindervormige staafjes bot met gezond kraakbeen worden tijdens een kijkoperatie van een niet dragend deel van het gewricht weggenomen Vervolgens worden kleine holtes geboord op de plaats van het kraakbeenletsel De cilinder vormige staafjes gezond kraakbeen passen perfect in de kleine holtes Dit is alleen mogelijk bij letsels niet groter dan # tot # cm², omdat er maar een beperkte hoeveelheid gezond bot kan worden verwijderd De Autologe Chondrocyten Implantatie en de Microfractuur zijn de twee meest gebruikte methodes om het gewrichtskraakbeendefect te behandelen In het geval dat het kraakbeen niet zou genezen kan men overwegen het betreffende gedeelte van de knie te vervangen door een prothese Bij deze behandelingsoptie spelen de leeftijd en de ernst van de klachten van de patiënt een belangrijke rol Alle procedures hebben hun voor- en nadelen Complicaties van deze operaties zijn een infectie, stijfheid van de knie, beschadiging van een huidzenuw, een chronisch pijnlijke en beperkt belastbare knie Revalidatie na elke ingreep voor articulair kraakbeenherstel is van essentieel belang voor het welslagen van gelijk welke techniek om het articulaire kraakbeen te herstellen Revalidatie is vaak een lang en veeleisend proces De hoofdreden hiervoor is dat het lang duurt eer de kraakbeencellen zich aanpassen en uitgroeien tot herstelweefsel Terwijl een spier zich volledig aanpast in zo’n ## weken tijd, past kraakbeen zich slechts ##% aan in <LEEFTIJD> jaar tijd Als de revalidatieperiode te kort is, kan het kraakbeenherstel te zwaar worden belast, zodat het herstel mislukt De nabehandeling is fysiotherapie Er wordt aandacht besteed aan het mobiliseren van de knie, het controleren van de pijn en het vergroten van de spierkracht De eerste fase van de therapie worden er instructies gegeven om de knie gedurende de eerste zes weken te ontzien In de tweede fase wordt er aandacht besteed aan de opbouw van de spierkracht Zilver(I)fluoride Zilver(I)fluoride (AgF) is de eenvoudigste anorganische verbinding van zilver en fluor Zilver(I)fluoride is een geel-bruine vaste stof met een smeltpunt van ###°C, die zwart wordt bij blootstelling aan vochtige lucht In tegenstelling tot de andere halogeniden zoals zilverchloride is zilver(I)fluoride zeer goed oplosbaar in water (tot #,# kilogram per liter) Ook in organische oplosmiddelen als acetonitril is de stof enigszins oplosbaar Zilver(I)fluoride wordt bereid uit een reactie van zilvercarbonaat en waterstoffluoride Zilver(I)fluoride wordt vooral toegepast in de organofluorchemie, bij de reactie van fluor met dubbele bindingen Zo koppelt het in acetonitril aan perfluoralkenen tot perfluoralkylzilver(I)verbindingen Naast zilver(I)fluoride is ook zilver(II)fluoride bekend Medaillespiegel van de Paralympische Zomerspelen ### Op de Paralympische Zomerspelen ### in Athene werden op ### onderdelen gouden, zilveren en bronzen medailles uitgereikt In de tabel op deze pagina staat de medaillespiegel.
542
www
spier zich volledig aanpast in zo’n ## weken tijd, past kraakbeen zich slechts ##% aan in <LEEFTIJD> jaar tijd Als de revalidatieperiode te kort is, kan het kraakbeenherstel te zwaar worden belast, zodat het herstel mislukt De nabehandeling is fysiotherapie Er wordt aandacht besteed aan het mobiliseren van de knie, het controleren van de pijn en het vergroten van de spierkracht De eerste fase van de therapie worden er instructies gegeven om de knie gedurende de eerste zes weken te ontzien In de tweede fase wordt er aandacht besteed aan de opbouw van de spierkracht Zilver(I)fluoride Zilver(I)fluoride (AgF) is de eenvoudigste anorganische verbinding van zilver en fluor Zilver(I)fluoride is een geel-bruine vaste stof met een smeltpunt van ###°C, die zwart wordt bij blootstelling aan vochtige lucht In tegenstelling tot de andere halogeniden zoals zilverchloride is zilver(I)fluoride zeer goed oplosbaar in water (tot #,# kilogram per liter) Ook in organische oplosmiddelen als acetonitril is de stof enigszins oplosbaar Zilver(I)fluoride wordt bereid uit een reactie van zilvercarbonaat en waterstoffluoride Zilver(I)fluoride wordt vooral toegepast in de organofluorchemie, bij de reactie van fluor met dubbele bindingen Zo koppelt het in acetonitril aan perfluoralkenen tot perfluoralkylzilver(I)verbindingen Naast zilver(I)fluoride is ook zilver(II)fluoride bekend Medaillespiegel van de Paralympische Zomerspelen ### Op de Paralympische Zomerspelen ### in Athene werden op ### onderdelen gouden, zilveren en bronzen medailles uitgereikt In de tabel op deze pagina staat de medaillespiegel In de spiegel wordt eerst gekeken naar het aantal gouden medailles, vervolgens de zilveren medailles en tot slot de bronzen medailles In de tabel heeft het gastland een blauwe achtergrond Opgemerkt wordt dat het totaal aantal goud, zilver en brons niet gelijk is Dit komt doordat er bij sommige sporten, zoals het judo, naast goud en zilver ook twee keer brons wordt uitgereikt NPH-insuline NPH-insuline (Neutral Protamine Hagedorn), ook wel isofane insuline genoemd, is een middellangwerkende insuline met een optimale werkingsduur van ongeveer # tot ## uur en een maximale werkingsduur van ongeveer ## uur Het is dus bedoeld als basale insuline NPH bestaat uit een suspensie van insuline-zink kristallen gecombineerd met protamine-polypeptiden Protamine is een eiwit dat nodig is voor aanmaak van sperma; vaak wordt protamine uit sperma van zalm gewonnen In NPH-insuline zijn insuline en protamine in de optimale, stoichiometrische reactieverhouding aanwezig Deze verhouding wordt ook wel "isofaan" genoemd Door dit protamine wordt insuline langzamer geresorbeerd; NPH-insuline in de circulatie werkt dus niet langer NPH werd in ### ontwikkeld door Novo Nordisk op basis van varkensinsuline In dat jaar ontdekten <PERSOON> en <PERSOON> dat geïnjecteerde insuline een langere werkingsduur kreeg wanneer er protamine aan toegevoegd werd Nadat Novo Nordisk in ### ontdekt had hoe kristallen van protamine en insuline gecreëerd konden worden, bracht het bedrijf in ### NPH insuline op de markt De nadelen van dit type insuline zijn Tegenwoordig wordt alleen nog NPH insuline geproduceerd op basis van menselijke insuline.
569
www
medailles, vervolgens de zilveren medailles en tot slot de bronzen medailles In de tabel heeft het gastland een blauwe achtergrond Opgemerkt wordt dat het totaal aantal goud, zilver en brons niet gelijk is Dit komt doordat er bij sommige sporten, zoals het judo, naast goud en zilver ook twee keer brons wordt uitgereikt NPH-insuline NPH-insuline (Neutral Protamine Hagedorn), ook wel isofane insuline genoemd, is een middellangwerkende insuline met een optimale werkingsduur van ongeveer # tot ## uur en een maximale werkingsduur van ongeveer ## uur Het is dus bedoeld als basale insuline NPH bestaat uit een suspensie van insuline-zink kristallen gecombineerd met protamine-polypeptiden Protamine is een eiwit dat nodig is voor aanmaak van sperma; vaak wordt protamine uit sperma van zalm gewonnen In NPH-insuline zijn insuline en protamine in de optimale, stoichiometrische reactieverhouding aanwezig Deze verhouding wordt ook wel "isofaan" genoemd Door dit protamine wordt insuline langzamer geresorbeerd; NPH-insuline in de circulatie werkt dus niet langer NPH werd in ### ontwikkeld door Novo Nordisk op basis van varkensinsuline In dat jaar ontdekten <PERSOON> en <PERSOON> dat geïnjecteerde insuline een langere werkingsduur kreeg wanneer er protamine aan toegevoegd werd Nadat Novo Nordisk in ### ontdekt had hoe kristallen van protamine en insuline gecreëerd konden worden, bracht het bedrijf in ### NPH insuline op de markt De nadelen van dit type insuline zijn Tegenwoordig wordt alleen nog NPH insuline geproduceerd op basis van menselijke insuline De stof is opgenomen in de lijst van essentiële geneesmiddelen van de WHO Zintuigstelsel Een zintuigstelsel is een onderdeel van het zenuwstelsel dat verantwoordelijk is voor het verwerken van informatie uit de zintuigen Een zintuigstelsel bestaat uit een receptor (een orgaan of zenuwcellen), de bijbehorende zenuwen en het deel van de hersenen dat dit zintuig aanstuurt De bekendste zintuigstelsels zijn die van zien, horen, proeven, ruiken, voelen en balans Het receptieve veld is het specifieke deel van de wereld waar een receptororgaan en receptorcellen op reageren Bijvoorbeeld het deel van de wereld dat een oog kan zien behoort tot het receptieve veld van dat orgaan Zintuigstelsels coderen voor vier aspecten van een stimulus type, intensiteit, locatie en duur Bepaalde receptoren zijn gevoelig voor bepaalde type stimuli Indien ze een of meerdere van deze stimuli ontvangen, sturen ze een impuls in een bepaald patroon naar de hersenen Dit patroon zegt onder andere iets over de intensiteit van de stimulus (bijvoorbeeld hoe hard een geluid is) De locatie van de receptor die de stimulus ontvangt geeft de hersenen informatie over de locatie van de stimulus Een stimulus bestaat bij een zintuigstelsel doorgaans uit een fysiek verschijnsel dat waargenomen kan worden, zoals temperatuur, smaak, geluid en druk Het menselijk zintuigstelsel is onder te verdelen in diverse substelsels <PERSOON> stelde een systeem op waarbij de cellen van het menselijk zintuigstelsel worden gelabeld als V#, V# A#, A#, enz.
534
www
in de lijst van essentiële geneesmiddelen van de WHO Zintuigstelsel Een zintuigstelsel is een onderdeel van het zenuwstelsel dat verantwoordelijk is voor het verwerken van informatie uit de zintuigen Een zintuigstelsel bestaat uit een receptor (een orgaan of zenuwcellen), de bijbehorende zenuwen en het deel van de hersenen dat dit zintuig aanstuurt De bekendste zintuigstelsels zijn die van zien, horen, proeven, ruiken, voelen en balans Het receptieve veld is het specifieke deel van de wereld waar een receptororgaan en receptorcellen op reageren Bijvoorbeeld het deel van de wereld dat een oog kan zien behoort tot het receptieve veld van dat orgaan Zintuigstelsels coderen voor vier aspecten van een stimulus type, intensiteit, locatie en duur Bepaalde receptoren zijn gevoelig voor bepaalde type stimuli Indien ze een of meerdere van deze stimuli ontvangen, sturen ze een impuls in een bepaald patroon naar de hersenen Dit patroon zegt onder andere iets over de intensiteit van de stimulus (bijvoorbeeld hoe hard een geluid is) De locatie van de receptor die de stimulus ontvangt geeft de hersenen informatie over de locatie van de stimulus Een stimulus bestaat bij een zintuigstelsel doorgaans uit een fysiek verschijnsel dat waargenomen kan worden, zoals temperatuur, smaak, geluid en druk Het menselijk zintuigstelsel is onder te verdelen in diverse substelsels <PERSOON> stelde een systeem op waarbij de cellen van het menselijk zintuigstelsel worden gelabeld als V#, V# A#, A#, enz Integumentum Het integumentum (Latijn "bedekking") is bij dieren een orgaansysteem dat het lichaam beschermt tegen beschadigingen Dit systeem bestaat uit huid, haar, schubben, nagels, zweetklieren en hun producten (zweet en slijm) Het integumentum kent een groot aantal functies die samenhangen met de homeostase van een organisme Alle onderdelen werken samen om het interne milieu van het lichaam te behouden De huid speelt de grootste rol in het systeem Het systeem kan Het is tevens de plaats waar bepaalde zintuigreceptoren zitten zoals die voor pijn, druk en temperatuur Mogelijke ziektes die samenhangen met het menselijke integumentum zijn Epilepsiehond Een epilepsiehond is getraind om een epilepsie-patiënt hulp te verlenen bij een epileptische aanval Er zijn ook honden die kunnen voelen dat zo'n aanval eraan zit te komen en die hebben geleerd de patiënt of iemand in de omgeving te waarschuwen Van de honden die bij een epilepsiepatiënt in huis wonen kan volgens Canadees onderzoek ##% zo'n aanval "zien" aankomen zonder daartoe te zijn getraind In de praktijk blijkt dat het vooral vrouwelijke honden zijn van grote rassen, zoals herdershond en rottweiler In deze groep kan ongeveer een derde van de honden zo'n aanval "zien" aankomen Meestal is dat ongeveer #,# minuut tevoren, maar enkel honden zien het zelfs al één of twee uur tevoren aankomen Naar het <PERSOON> heet dit een seizure alert hond Zo'n hond wordt erop getraind om de patiënt te beschermen voor nog grotere ongelukken.
529
www
een orgaansysteem dat het lichaam beschermt tegen beschadigingen Dit systeem bestaat uit huid, haar, schubben, nagels, zweetklieren en hun producten (zweet en slijm) Het integumentum kent een groot aantal functies die samenhangen met de homeostase van een organisme Alle onderdelen werken samen om het interne milieu van het lichaam te behouden De huid speelt de grootste rol in het systeem Het systeem kan Het is tevens de plaats waar bepaalde zintuigreceptoren zitten zoals die voor pijn, druk en temperatuur Mogelijke ziektes die samenhangen met het menselijke integumentum zijn Epilepsiehond Een epilepsiehond is getraind om een epilepsie-patiënt hulp te verlenen bij een epileptische aanval Er zijn ook honden die kunnen voelen dat zo'n aanval eraan zit te komen en die hebben geleerd de patiënt of iemand in de omgeving te waarschuwen Van de honden die bij een epilepsiepatiënt in huis wonen kan volgens Canadees onderzoek ##% zo'n aanval "zien" aankomen zonder daartoe te zijn getraind In de praktijk blijkt dat het vooral vrouwelijke honden zijn van grote rassen, zoals herdershond en rottweiler In deze groep kan ongeveer een derde van de honden zo'n aanval "zien" aankomen Meestal is dat ongeveer #,# minuut tevoren, maar enkel honden zien het zelfs al één of twee uur tevoren aankomen Naar het <PERSOON> heet dit een seizure alert hond Zo'n hond wordt erop getraind om de patiënt te beschermen voor nog grotere ongelukken Elke epilepsiehond is erop getraind om tijdens een epileptisch aanval hulp te verlenen In de eerste plaats wordt de hond getraind om hulp in te roepen, meestal door een knop in te drukken die een alarm laat afgaan of waarmee automatisch een telefonische oproep wordt geactiveerd Ook kan de hond de patiënt in een stabiele zijligging leggen Ook in <LOCATIE> worden epilepsiehonden opgeleid Epilepsiehonden worden niet vergoed door de zorgverzekeraars De opleiding en begeleiding van deze honden zijn afhankelijk van giften en donaties Costale groeven Costale groeven zijn de groeven aan de flanken van salamanders die worden veroorzaakt door de van elkaar afstaande ribben Het tellen van de costale groeven is bij veel salamanders een belangrijke determinatiesleutel Het aantal groeven kan per soort variëren maar ligt meestal dicht bij elkaar <PERSOON>, <DATUM> - Ober-Ramstadt, <DATUM> was een <PERSOON> botanicus, auteur en arts uit de ##de eeuw Hij beschreef vele plantensoorten in zijn publicaties, met een bijzondere interesse voor peulvruchten en planten uit de kaasjeskruidfamilie Hij was ook een medisch onderbouwd wetenschapper, die in zijn boeken vaak uitleg gaf over de geneeskrachtigheid van bepaalde planten Enkele van zijn werken worden nu nog gebruikt bij de studie van de plantkunde Insulinepen Een insulinepen wordt door diabetici gebruikt om insuline mee te injecteren Er zijn twee soorten insulinepennen "voorgevulde" en "navulbare" Beide bestaan uit een soort pen waarop een wegwerpnaaldje geschroefd kan worden.
519
www
te verlenen In de eerste plaats wordt de hond getraind om hulp in te roepen, meestal door een knop in te drukken die een alarm laat afgaan of waarmee automatisch een telefonische oproep wordt geactiveerd Ook kan de hond de patiënt in een stabiele zijligging leggen Ook in <LOCATIE> worden epilepsiehonden opgeleid Epilepsiehonden worden niet vergoed door de zorgverzekeraars De opleiding en begeleiding van deze honden zijn afhankelijk van giften en donaties Costale groeven Costale groeven zijn de groeven aan de flanken van salamanders die worden veroorzaakt door de van elkaar afstaande ribben Het tellen van de costale groeven is bij veel salamanders een belangrijke determinatiesleutel Het aantal groeven kan per soort variëren maar ligt meestal dicht bij elkaar <PERSOON>, <DATUM> - Ober-Ramstadt, <DATUM> was een <PERSOON> botanicus, auteur en arts uit de ##de eeuw Hij beschreef vele plantensoorten in zijn publicaties, met een bijzondere interesse voor peulvruchten en planten uit de kaasjeskruidfamilie Hij was ook een medisch onderbouwd wetenschapper, die in zijn boeken vaak uitleg gaf over de geneeskrachtigheid van bepaalde planten Enkele van zijn werken worden nu nog gebruikt bij de studie van de plantkunde Insulinepen Een insulinepen wordt door diabetici gebruikt om insuline mee te injecteren Er zijn twee soorten insulinepennen "voorgevulde" en "navulbare" Beide bestaan uit een soort pen waarop een wegwerpnaaldje geschroefd kan worden Het verschil is dat een voorgevulde pen bij levering gevuld is met insuline Wanneer de pen leeg is wordt deze weggegooid Een hervulbare pen bevat een ampul met insuline die vervangen kan worden wanneer deze leeg is Insuline wordt altijd subcutaan (in het vet onder de huid) toegediend De gebruikte naalden zijn dan ook vrij klein vergeleken met andere injectienaalden Voordat de insulinepen ontwikkeld werd dienden diabetici hun insuline toe met een gewone injectiespuit Een alternatief systeem voor de toediening van insuline is de insulinepomp Zilver(II)fluoride Zilver(II)fluoride is een anorganische verbinding van zilver en fluor, met als brutoformule AgF Het is een van de weinige verbindingen van zilver waarin dit metaal als tweewaardig ion voorkomt Meestal is zilver eenwaardig De stof wordt gebruikt om fluor in andere verbindingen te introduceren De andere halogenen hebben bij kamertemperatuur geen stabiele zilver(II)zouten Zilver(II)fluoride kan bereid worden door directe reactie van zilveroxide met fluor Bij ###°C reageert gasvormig fluor met zilver(I)fluoride of zilverchloride onder vorming van zilver(II)fluoride Als sterk fluoriderend reagens dient zilver(II)fluoride bewaard te worden in teflon, een speciaal behandelde metalen houder of in kwarts De verbinding is licht-gevoelig Zilver(II)fluoride wordt door verschillende leveranciers aangeboden, De jaarlijkse productie van de verbinding bedraagt minder dan ### kg Hoewel in het laboratorium toepassingen voor de verbinding ontwikkeld worden, is het industriële gebruik beperkt vanwege de relatief hoge prijs Zuiver zilver(II)fluoride is een wit kristallijn poeder; het commercieel verkrijgbare product is meestal zwart-bruin ten gevolge van verontreinigingen.
524
www
bij levering gevuld is met insuline Wanneer de pen leeg is wordt deze weggegooid Een hervulbare pen bevat een ampul met insuline die vervangen kan worden wanneer deze leeg is Insuline wordt altijd subcutaan (in het vet onder de huid) toegediend De gebruikte naalden zijn dan ook vrij klein vergeleken met andere injectienaalden Voordat de insulinepen ontwikkeld werd dienden diabetici hun insuline toe met een gewone injectiespuit Een alternatief systeem voor de toediening van insuline is de insulinepomp Zilver(II)fluoride Zilver(II)fluoride is een anorganische verbinding van zilver en fluor, met als brutoformule AgF Het is een van de weinige verbindingen van zilver waarin dit metaal als tweewaardig ion voorkomt Meestal is zilver eenwaardig De stof wordt gebruikt om fluor in andere verbindingen te introduceren De andere halogenen hebben bij kamertemperatuur geen stabiele zilver(II)zouten Zilver(II)fluoride kan bereid worden door directe reactie van zilveroxide met fluor Bij ###°C reageert gasvormig fluor met zilver(I)fluoride of zilverchloride onder vorming van zilver(II)fluoride Als sterk fluoriderend reagens dient zilver(II)fluoride bewaard te worden in teflon, een speciaal behandelde metalen houder of in kwarts De verbinding is licht-gevoelig Zilver(II)fluoride wordt door verschillende leveranciers aangeboden, De jaarlijkse productie van de verbinding bedraagt minder dan ### kg Hoewel in het laboratorium toepassingen voor de verbinding ontwikkeld worden, is het industriële gebruik beperkt vanwege de relatief hoge prijs Zuiver zilver(II)fluoride is een wit kristallijn poeder; het commercieel verkrijgbare product is meestal zwart-bruin ten gevolge van verontreinigingen De voornaamste verontreinigingen zijn zilver, oxiden en koolstof Of zilver echt als tweewaardig ion aanwezig is, is lange tijd onderwerp van discussie geweest In analogie met het oxide, dat als AgAgO bestaat, werd gedacht aan Ag[AgF] Met behulp van neutronendiffractie is vastgesteld dat de correcte beschrijving inderdaad AgF is Bij hoge temperatuur komt Ag(AgF) wel voor, maar ook dan is het minder stabiel dan zilver(II)fluoride Voor de gasfase wordt aangenomen dat de molecule behoort tot de symmetriegroep D Het energieverschil tussen de grondtoestand en de eerste aangeslagen toestand bedraagt ongeveer ## kJ/mol Zilver(II)fluoride is paramagnetisch, maar wordt ferromagnetisch onder −###°C Zilver(II)fluoride is een sterk fluorerend en oxiderend reagens Het wordt gebruikt voor de fluorering van organische verbindingen en de bereiding van organische perfluorverbindingen Er zijn verschillende substraten mogelijk Een eerste mogelijkheid is een directe activering van de C-H-binding Een halogeenuitwisseling (X = chloor, broom of jodium) is een alternatief en produceert geen waterstoffluoride Een derde mogelijkheid is de difluorering van een alkeen Vergelijkbare omzettingen kunnen worden gerealiseerd met hoge valentie-fluoriden van andere metalen, zoals kobalt(III)fluoride, mangaan(III)fluoride, cerium(IV)fluoride en lood(IV)fluoride De fluorering van aromatische verbindingen verloopt gemakkelijk, maar selectieve monofluorering is lastig Zilver(II)fluoride is een oxidator en kan gebruikt worden voor de oxidatie van xenon Deze reactie, die explosief kan verlopen, wordt uitgevoerd in watervrije waterstoffluoride, onder vorming van xenondifluoride (XeF) Koolstofmonoxide wordt door zilver(II)fluoride geoxideerd tot carbonylfluoride, het fluoranaloog van fosgeen Cryptobiose.
557
www
zijn zilver, oxiden en koolstof Of zilver echt als tweewaardig ion aanwezig is, is lange tijd onderwerp van discussie geweest In analogie met het oxide, dat als AgAgO bestaat, werd gedacht aan Ag[AgF] Met behulp van neutronendiffractie is vastgesteld dat de correcte beschrijving inderdaad AgF is Bij hoge temperatuur komt Ag(AgF) wel voor, maar ook dan is het minder stabiel dan zilver(II)fluoride Voor de gasfase wordt aangenomen dat de molecule behoort tot de symmetriegroep D Het energieverschil tussen de grondtoestand en de eerste aangeslagen toestand bedraagt ongeveer ## kJ/mol Zilver(II)fluoride is paramagnetisch, maar wordt ferromagnetisch onder −###°C Zilver(II)fluoride is een sterk fluorerend en oxiderend reagens Het wordt gebruikt voor de fluorering van organische verbindingen en de bereiding van organische perfluorverbindingen Er zijn verschillende substraten mogelijk Een eerste mogelijkheid is een directe activering van de C-H-binding Een halogeenuitwisseling (X = chloor, broom of jodium) is een alternatief en produceert geen waterstoffluoride Een derde mogelijkheid is de difluorering van een alkeen Vergelijkbare omzettingen kunnen worden gerealiseerd met hoge valentie-fluoriden van andere metalen, zoals kobalt(III)fluoride, mangaan(III)fluoride, cerium(IV)fluoride en lood(IV)fluoride De fluorering van aromatische verbindingen verloopt gemakkelijk, maar selectieve monofluorering is lastig Zilver(II)fluoride is een oxidator en kan gebruikt worden voor de oxidatie van xenon Deze reactie, die explosief kan verlopen, wordt uitgevoerd in watervrije waterstoffluoride, onder vorming van xenondifluoride (XeF) Koolstofmonoxide wordt door zilver(II)fluoride geoxideerd tot carbonylfluoride, het fluoranaloog van fosgeen Cryptobiose Het organisme kan overleven door het tijdelijk uitschakelen van zijn stofwisseling In de "cryptobiotische" toestand stoppen alle meetbare metabolische processen, waardoor voortplanting, ontwikkeling en regeneratie van weefsels niet meer mogelijk zijn Wanneer de omgevingscondities weer herbergzaam worden, zal het organisme terugkeren naar zijn metabolische staat van leven zoals die was voorafgaand aan de cryptobiose De term komt van de Griekse woorden "kruptos" (κρυπτός) dat 'verborgen' betekent en "bios" (βίος) 'leven' Rode zijdeplant De rode zijdeplant ("Asclepias incarnata") is een kruidachtige plant uit de maagdenpalmfamilie ("Apocynaceae") De soort prefereert vochthoudende gronden en groeit het beste in de zon tot halfschaduw De plant wordt vaak gevonden nabij de randen van plassen, meren, stroompjes, in laaggelegen gebieden en langs greppels Het is een favoriet van de monarchvlinder, die de bloemen eet en haar eieren legt op de plant De rupsen van deze vlindersoort eten de bladeren De plant heeft niet de melkachtige sappen die de andere zijdeplanten wel hebben, maar heeft wel gespecialiseerde dikke witte wortels om te kunnen overleven in zware natte gronden die arm zijn aan zuurstof De plant bloeit van de hoogzomer tot de nazomer en produceert na de bloei lange relatief dunne ronde zaaddozen, die recht omhoog groeien De dozen springen open in de late zomer tot late herfst Hierbij worden de zaden losgelaten, die zijn verbonden aan de zijdeachtige haren, die functioneren als parachutes, die de zaden wegvoeren met de windstromingen De soort wordt veel gebruikt in tuinen, met name voor het aantrekken van vlinders.
576
www
uitschakelen van zijn stofwisseling In de "cryptobiotische" toestand stoppen alle meetbare metabolische processen, waardoor voortplanting, ontwikkeling en regeneratie van weefsels niet meer mogelijk zijn Wanneer de omgevingscondities weer herbergzaam worden, zal het organisme terugkeren naar zijn metabolische staat van leven zoals die was voorafgaand aan de cryptobiose De term komt van de Griekse woorden "kruptos" (κρυπτός) dat 'verborgen' betekent en "bios" (βίος) 'leven' Rode zijdeplant De rode zijdeplant ("Asclepias incarnata") is een kruidachtige plant uit de maagdenpalmfamilie ("Apocynaceae") De soort prefereert vochthoudende gronden en groeit het beste in de zon tot halfschaduw De plant wordt vaak gevonden nabij de randen van plassen, meren, stroompjes, in laaggelegen gebieden en langs greppels Het is een favoriet van de monarchvlinder, die de bloemen eet en haar eieren legt op de plant De rupsen van deze vlindersoort eten de bladeren De plant heeft niet de melkachtige sappen die de andere zijdeplanten wel hebben, maar heeft wel gespecialiseerde dikke witte wortels om te kunnen overleven in zware natte gronden die arm zijn aan zuurstof De plant bloeit van de hoogzomer tot de nazomer en produceert na de bloei lange relatief dunne ronde zaaddozen, die recht omhoog groeien De dozen springen open in de late zomer tot late herfst Hierbij worden de zaden losgelaten, die zijn verbonden aan de zijdeachtige haren, die functioneren als parachutes, die de zaden wegvoeren met de windstromingen De soort wordt veel gebruikt in tuinen, met name voor het aantrekken van vlinders Er zijn een aantal cultivars van de plant, die verder ook wordt gebruikt voor vers gesneden bloemen, die lang meegaan, maar soms worden ook de zaaddozen gebruikt voor decoratie Leptosoom Leptosoom (gevormd uit het Grieks "leptos", klein, dun, en "sōma", lichaam) is een aanduiding voor een langwerpig lichaamstype smal, lang gelaat, scherpe neus, smal van lichaamsbouw Het tegenovergestelde van leptosoom is pyknisch Het was de Duitse psychiater <PERSOON> die een indeling van lichaamstypes onderscheidde, waarbij elk type iemand predisponeert tot een bepaalde vorm van psychopathologie Kretschmers idee dat lichaamstypen geassocieerd zijn met bepaalde persoonlijkheidskenmerken of vormen van psychopathologie wordt tegenwoordig echter als achterhaald beschouwd "Er is slechts één bekende Nederlander die met recht zowel het predicaat 'begenadigd taalvirtuoos', als 'leptosoom rokkenjager op de grachtengordel' verdient, en dat was onze onlangs overleden <PERSOON> (gevormd uit het Grieks "puknos", stevig, gedrongen, sterk) is een aanduiding voor een lichaamstype kort, gedrongen, sterk gebouwd, misschien tot gewichtstoename geneigd Het tegenovergestelde van pyknisch is leptosoom "Tenhaeff Deze beschrijving bracht de dame in verband met haar chef, een opgewekt pyknisch type " Het was de Duitse psycholoog <PERSOON> die een indeling van lichaamstypes onderscheidde, waarbij elk type iemand predisponeert tot een bepaalde vorm van psychopathologie Kretschmers idee dat lichaamstypen geassocieerd zijn met bepaalde persoonlijkheidskenmerken of vormen van psychopathologie worden tegenwoordig echter als achterhaald beschouwd Fasciculus arcuatus.
553
www
een aantal cultivars van de plant, die verder ook wordt gebruikt voor vers gesneden bloemen, die lang meegaan, maar soms worden ook de zaaddozen gebruikt voor decoratie Leptosoom Leptosoom (gevormd uit het Grieks "leptos", klein, dun, en "sōma", lichaam) is een aanduiding voor een langwerpig lichaamstype smal, lang gelaat, scherpe neus, smal van lichaamsbouw Het tegenovergestelde van leptosoom is pyknisch Het was de Duitse psychiater <PERSOON> die een indeling van lichaamstypes onderscheidde, waarbij elk type iemand predisponeert tot een bepaalde vorm van psychopathologie Kretschmers idee dat lichaamstypen geassocieerd zijn met bepaalde persoonlijkheidskenmerken of vormen van psychopathologie wordt tegenwoordig echter als achterhaald beschouwd "Er is slechts één bekende Nederlander die met recht zowel het predicaat 'begenadigd taalvirtuoos', als 'leptosoom rokkenjager op de grachtengordel' verdient, en dat was onze onlangs overleden <PERSOON> (gevormd uit het Grieks "puknos", stevig, gedrongen, sterk) is een aanduiding voor een lichaamstype kort, gedrongen, sterk gebouwd, misschien tot gewichtstoename geneigd Het tegenovergestelde van pyknisch is leptosoom "Tenhaeff Deze beschrijving bracht de dame in verband met haar chef, een opgewekt pyknisch type " Het was de Duitse psycholoog <PERSOON> die een indeling van lichaamstypes onderscheidde, waarbij elk type iemand predisponeert tot een bepaalde vorm van psychopathologie Kretschmers idee dat lichaamstypen geassocieerd zijn met bepaalde persoonlijkheidskenmerken of vormen van psychopathologie worden tegenwoordig echter als achterhaald beschouwd Fasciculus arcuatus In de dominante (bij de meeste mensen, linker) hersenhelft verbindt de fasciculus arcuatus <INSTELLING> van Wernicke met <INSTELLING> van Broca, de twee gebieden van de hersenen waarvan aangenomen wordt dat zij een belangrijke functie hebben in het begrijpen en produceren van taal Bij beschadiging van de fasciculus arcuatus kan er een bepaalde vorm van afasie optreden, die bekendstaat als geleidingsafasie De patiënten kunnen wel gesproken woorden verstaan en ook spontaan produceren, maar niet nazeggen Calciumjodaat Calciumjodaat (Ca(IO)) is een anorganische verbinding van calcium en een negatief geladen jodaat-ion Calciumjodaat is een oxidatiemiddel dat toegevoegd wordt aan lotions en zalven als een antisepticum en deodorant Calciumjodaat wordt ook aan diervoeder toegevoegd als <INSTELLING> van jodium Fagopyrine Fagopyrine is een roodfluorescerend pigment dat voornamelijk voorkomt in boekweit - botanische naam "fagopyrum", vandaar de stofnaam - samen met analoge stoffen zoals protofagopyrine In boekweitmeel komt echter maar heel weinig fagopyrine voor en zal meestal geen problemen veroorzaken Na het eten van vooral plantendelen, zoals jonge spruiten, worden de fagopyrines via de bloedbaan naar de huidcapillairen gebracht, waar zij door zonlicht met een golflengte tussen ###-### nm geactiveerd worden en een zware fotodermatitis kunnen veroorzaken Fagopyrine heeft een gedimeriseerde antrachinonstructuur, verwant aan hypericine Kwaakblaas Een kwaakblaas is een sterk uitrekbaar stuk huid dat uniek is voor de kikkers Veel mannelijke kikkers hebben een of twee kwaakblazen, die ze gebruiken om middels kwaken vrouwtjes van dezelfde soort aan te trekken.
537
www
met <INSTELLING> van Broca, de twee gebieden van de hersenen waarvan aangenomen wordt dat zij een belangrijke functie hebben in het begrijpen en produceren van taal Bij beschadiging van de fasciculus arcuatus kan er een bepaalde vorm van afasie optreden, die bekendstaat als geleidingsafasie De patiënten kunnen wel gesproken woorden verstaan en ook spontaan produceren, maar niet nazeggen Calciumjodaat Calciumjodaat (Ca(IO)) is een anorganische verbinding van calcium en een negatief geladen jodaat-ion Calciumjodaat is een oxidatiemiddel dat toegevoegd wordt aan lotions en zalven als een antisepticum en deodorant Calciumjodaat wordt ook aan diervoeder toegevoegd als <INSTELLING> van jodium Fagopyrine Fagopyrine is een roodfluorescerend pigment dat voornamelijk voorkomt in boekweit - botanische naam "fagopyrum", vandaar de stofnaam - samen met analoge stoffen zoals protofagopyrine In boekweitmeel komt echter maar heel weinig fagopyrine voor en zal meestal geen problemen veroorzaken Na het eten van vooral plantendelen, zoals jonge spruiten, worden de fagopyrines via de bloedbaan naar de huidcapillairen gebracht, waar zij door zonlicht met een golflengte tussen ###-### nm geactiveerd worden en een zware fotodermatitis kunnen veroorzaken Fagopyrine heeft een gedimeriseerde antrachinonstructuur, verwant aan hypericine Kwaakblaas Een kwaakblaas is een sterk uitrekbaar stuk huid dat uniek is voor de kikkers Veel mannelijke kikkers hebben een of twee kwaakblazen, die ze gebruiken om middels kwaken vrouwtjes van dezelfde soort aan te trekken Vooral de tropische fluitkikkers zijn berucht de mens uit zijn slaap te houden met een nachtelijk concert Kikkers kwaken uitsluitend om de andere sekse te lokken, het zijn meestal de mannetjes die kwaken maar er zijn uitzonderingen De kwaakblaas kan bestaan uit een enkele keelblaas of twee wangblazen Met name de keelblaas kan zeer ver worden opgeblazen en is bij sommige soorten bijna net zo groot als de kikker zelf Bij het kwaken wordt lucht langs het strottenhoofd gevoerd waarbij het de stembanden in trilling brengt Iedere soort heeft een ander geluid, zodat de exemplaren binnen eenzelfde soort elkaar makkelijk kunnen vinden Opvallend is Darwins bekbroeder, die de kwaakblaas gebruikt om kikkervisjes te laten ontwikkelen Idioglossie Idioglossie of cryptofasie is een taalafwijking waarbij jonge kinderen een taaltje hanteren dat voor volwassenen onbegrijpelijk is, maar waarmee ze onderling elkaar lijken te verstaan Het ontstaat in situaties waar jonge kinderen vaak op elkaar zijn aangewezen, zonder veel contact met het aanbod van de standaardtaal, bijvoorbeeld bij snel op elkaar volgende schipperskinderen, of bij twee- en meerlingsituaties Hoewel het als "taalafwijking" vermeld wordt, zijn het kinderen die wel een vermogen hebben tot het leren van een taal, zelfs misschien tot het in zekere mate creëren van een taal Via logopedische training van de kinderen in een één-één-relatie met de therapeut, kunnen zij dan ook meestal hun achterstand in de taalontwikkeling van de standaardtaal inhalen Holter-ecg Een holter-ecg, ook wel holtermonitor of holterkastje genoemd, vernoemd naar zijn uitvinder <PERSOON>, is een draagbaar apparaat dat gebruikt wordt om continu de elektrische activiteit van het hart te meten.
540
www
andere sekse te lokken, het zijn meestal de mannetjes die kwaken maar er zijn uitzonderingen De kwaakblaas kan bestaan uit een enkele keelblaas of twee wangblazen Met name de keelblaas kan zeer ver worden opgeblazen en is bij sommige soorten bijna net zo groot als de kikker zelf Bij het kwaken wordt lucht langs het strottenhoofd gevoerd waarbij het de stembanden in trilling brengt Iedere soort heeft een ander geluid, zodat de exemplaren binnen eenzelfde soort elkaar makkelijk kunnen vinden Opvallend is Darwins bekbroeder, die de kwaakblaas gebruikt om kikkervisjes te laten ontwikkelen Idioglossie Idioglossie of cryptofasie is een taalafwijking waarbij jonge kinderen een taaltje hanteren dat voor volwassenen onbegrijpelijk is, maar waarmee ze onderling elkaar lijken te verstaan Het ontstaat in situaties waar jonge kinderen vaak op elkaar zijn aangewezen, zonder veel contact met het aanbod van de standaardtaal, bijvoorbeeld bij snel op elkaar volgende schipperskinderen, of bij twee- en meerlingsituaties Hoewel het als "taalafwijking" vermeld wordt, zijn het kinderen die wel een vermogen hebben tot het leren van een taal, zelfs misschien tot het in zekere mate creëren van een taal Via logopedische training van de kinderen in een één-één-relatie met de therapeut, kunnen zij dan ook meestal hun achterstand in de taalontwikkeling van de standaardtaal inhalen Holter-ecg Een holter-ecg, ook wel holtermonitor of holterkastje genoemd, vernoemd naar zijn uitvinder <PERSOON>, is een draagbaar apparaat dat gebruikt wordt om continu de elektrische activiteit van het hart te meten Door de lange opnameperiode kan het gebruikt worden om hartritmestoornissen die aanvalsgewijs optreden te registreren Net als een standaard elektrocardiogram (ecg) registreert een holter-ecg elektrische signalen van het hart via een aantal elektroden die op de borst geplakt worden Het aantal en de positie van de elektroden hangt af van het model, maar de meeste modellen hebben drie tot acht De elektroden worden zo veel mogelijk over botten geplaatst zodat afwijkingen door spieractiviteit geminimaliseerd worden Deze elektroden zijn verbonden met een klein kastje dat aan de riem of aan een nekkoord gedragen wordt en verantwoordelijk is voor het registreren van de signalen Oude apparaten gebruikten een standaard C### audiocassette die met # mm/s opnam Nadat de opname klaar was werd het teruggespeeld op ##x de snelheid zodat ## uur opname in ## minuten geanalyseerd kan worden Moderne apparaten nemen op op flashgeheugen-apparaten De gegevens worden verzonden naar een computer die automatisch de gegevens verwerkt en statistieken berekent zoals de gemiddelde hartslag, minimum en maximum hartslag Ook kan automatisch gezocht worden naar afwijkende delen van de opname Patiënten wordt gevraagd om tijdens de meetperiode een dagboek (met tijdstippen) bij te houden van gebeurtenissen zoals rennen en slapen, en van symptomen Deze informatie wordt gebruikt om de relevante delen van de opname te selecteren Het opname-apparaat kan gedragen worden aan een riem of aan een nekkoord dat op de borst rust.
520
www
Door de lange opnameperiode kan het gebruikt worden om hartritmestoornissen die aanvalsgewijs optreden te registreren Net als een standaard elektrocardiogram (ecg) registreert een holter-ecg elektrische signalen van het hart via een aantal elektroden die op de borst geplakt worden Het aantal en de positie van de elektroden hangt af van het model, maar de meeste modellen hebben drie tot acht De elektroden worden zo veel mogelijk over botten geplaatst zodat afwijkingen door spieractiviteit geminimaliseerd worden Deze elektroden zijn verbonden met een klein kastje dat aan de riem of aan een nekkoord gedragen wordt en verantwoordelijk is voor het registreren van de signalen Oude apparaten gebruikten een standaard C### audiocassette die met # mm/s opnam Nadat de opname klaar was werd het teruggespeeld op ##x de snelheid zodat ## uur opname in ## minuten geanalyseerd kan worden Moderne apparaten nemen op op flashgeheugen-apparaten De gegevens worden verzonden naar een computer die automatisch de gegevens verwerkt en statistieken berekent zoals de gemiddelde hartslag, minimum en maximum hartslag Ook kan automatisch gezocht worden naar afwijkende delen van de opname Patiënten wordt gevraagd om tijdens de meetperiode een dagboek (met tijdstippen) bij te houden van gebeurtenissen zoals rennen en slapen, en van symptomen Deze informatie wordt gebruikt om de relevante delen van de opname te selecteren Het opname-apparaat kan gedragen worden aan een riem of aan een nekkoord dat op de borst rust Vanwege de plaatsing van de elektroden willen mensen soms ook shirts dragen met een hoge nek Over het algemeen kan de monitor niet onder de douche of in het (zwem)bad gedragen worden Pseudojicht Pseudojicht, een vorm van kristalartropathie door afzetting van calciumpyrofosfaatdihydraat (CPPD), is een aandoening die gepaard gaat met pijnlijke ontsteking van gewrichten (artritis) Meestal zijn, in tegenstelling tot jicht, meerdere gewrichten tegelijk aangedaan Pseudojicht wordt vaak met andere gewrichtsaandoeningen verward, vooral met jicht, maar bij chronische gevallen soms ook met reumatoïde artritis De oorzaak van pseudojicht is onbekend Zelden (minder dan ##%) bestaat een associatie met andere pathologie, zoals hypercalciëmie (zoals bij hyperparathyreoidie), hemochromatose (abnormaal hoog ijzergehalte in de weefsels) of hypomagnesiëmie De precieze incidentie en prevalentie van pseudo-jicht in de Nederlandse huisartsenpraktijk is onbekend, maar de algemene indruk is dat pseudo-jicht niet veel voorkomt (minder dan eenmaal per huisarts per jaar) Mannen zijn wat vaker aangedaan dan vrouwen, de verhouding is #,<DATUM> De ziekte treft vooral ouderen Bij deze subpopulatie zou pseudo-jicht de meest voorkomende oorzaak van een acute monoartritis zijn De klachten ontstaan door afzetting van calciumpyrofosfaatdihydraat moleculen in de gewrichtsstructuren In de meeste gevallen (##%) betreft het een mono-artritis De gewrichtsontsteking treft met name knieën, polsen en enkels Zelden is het MTP # gewricht betrokken, in tegenstelling tot jicht, waar dit gewricht het meest frequent is aangedaan Een ander verschil met jicht is, dat tophi (knobbeltjes in de huid door uraatdepositie, met name op handen, voeten en oorschelpen) zelden voorkomen.
551
www
een hoge nek Over het algemeen kan de monitor niet onder de douche of in het (zwem)bad gedragen worden Pseudojicht Pseudojicht, een vorm van kristalartropathie door afzetting van calciumpyrofosfaatdihydraat (CPPD), is een aandoening die gepaard gaat met pijnlijke ontsteking van gewrichten (artritis) Meestal zijn, in tegenstelling tot jicht, meerdere gewrichten tegelijk aangedaan Pseudojicht wordt vaak met andere gewrichtsaandoeningen verward, vooral met jicht, maar bij chronische gevallen soms ook met reumatoïde artritis De oorzaak van pseudojicht is onbekend Zelden (minder dan ##%) bestaat een associatie met andere pathologie, zoals hypercalciëmie (zoals bij hyperparathyreoidie), hemochromatose (abnormaal hoog ijzergehalte in de weefsels) of hypomagnesiëmie De precieze incidentie en prevalentie van pseudo-jicht in de Nederlandse huisartsenpraktijk is onbekend, maar de algemene indruk is dat pseudo-jicht niet veel voorkomt (minder dan eenmaal per huisarts per jaar) Mannen zijn wat vaker aangedaan dan vrouwen, de verhouding is #,<DATUM> De ziekte treft vooral ouderen Bij deze subpopulatie zou pseudo-jicht de meest voorkomende oorzaak van een acute monoartritis zijn De klachten ontstaan door afzetting van calciumpyrofosfaatdihydraat moleculen in de gewrichtsstructuren In de meeste gevallen (##%) betreft het een mono-artritis De gewrichtsontsteking treft met name knieën, polsen en enkels Zelden is het MTP # gewricht betrokken, in tegenstelling tot jicht, waar dit gewricht het meest frequent is aangedaan Een ander verschil met jicht is, dat tophi (knobbeltjes in de huid door uraatdepositie, met name op handen, voeten en oorschelpen) zelden voorkomen Het effect hiervan is helaas echter veel geringer dan bij echte jicht Er zijn bovendien vrij veel patiënten die deze middelen slecht of niet verdragen Soms worden er ook injecties in het gewricht gegeven met corticosteroïden Crotonaldehyde Crotonaldehyde of "trans"-#-butenal is een onverzadigd aldehyde Het is een licht-ontvlambare, kleurloze vloeistof met een scherpe onaangename geur, en veroorzaakt tranende ogen Als ze in contact komt met lucht wordt ze lichtgeel Crotonaldehyde is in kleine hoeveelheden aanwezig in vele soorten fruit en groenten (concentraties van #,# tot ### μg/kg); in kaas, vis en vlees (<DATUM> μg/kg); en in wijn (###-### μg/L) De stof wordt ook gevormd bij de verbranding van hout, polymeren, benzine en diesel en is aanwezig in sigarettenrook Het inademen van sigarettenrook is wellicht de belangrijkste <INSTELLING> van blootstelling aan crotonaldehyde Crotonaldehyde wordt bereid door de aldolcondensatie van aceetaldehyde, gevolgd door afsplitsing van water, volgens de globale reactievergelijking Het kan ook gevormd worden door de oxidatie van #,#-butadieen Crotonaldehyde is een reactieve stof, vanwege de aldehyde-groep en de dubbele binding in de koolstofketen Het wordt daarom gebruikt voor de synthese van vele andere stoffen, onder meer crotonzuur en sorbinezuur Het is het uitgangspunt voor de synthese van fijnchemicaliën gebruikt in kleurstoffen, pesticiden en farmaceutische stoffen Crotonaldehyde kan geoxideerd worden tot maleïnezuur en maleïnezuuranhydride Het kan gehydrogeneerd worden tot crotylalcohol en butyraldehyde en verder tot #-butanol Crotonaldehyde is een co-monomeer in sommige kunstharsen Het wordt gebruikt als oplosmiddel voor oliën en vetten en bepaalde zwavelhoudende verbindingen.
590
www
veel geringer dan bij echte jicht Er zijn bovendien vrij veel patiënten die deze middelen slecht of niet verdragen Soms worden er ook injecties in het gewricht gegeven met corticosteroïden Crotonaldehyde Crotonaldehyde of "trans"-#-butenal is een onverzadigd aldehyde Het is een licht-ontvlambare, kleurloze vloeistof met een scherpe onaangename geur, en veroorzaakt tranende ogen Als ze in contact komt met lucht wordt ze lichtgeel Crotonaldehyde is in kleine hoeveelheden aanwezig in vele soorten fruit en groenten (concentraties van #,# tot ### μg/kg); in kaas, vis en vlees (<DATUM> μg/kg); en in wijn (###-### μg/L) De stof wordt ook gevormd bij de verbranding van hout, polymeren, benzine en diesel en is aanwezig in sigarettenrook Het inademen van sigarettenrook is wellicht de belangrijkste <INSTELLING> van blootstelling aan crotonaldehyde Crotonaldehyde wordt bereid door de aldolcondensatie van aceetaldehyde, gevolgd door afsplitsing van water, volgens de globale reactievergelijking Het kan ook gevormd worden door de oxidatie van #,#-butadieen Crotonaldehyde is een reactieve stof, vanwege de aldehyde-groep en de dubbele binding in de koolstofketen Het wordt daarom gebruikt voor de synthese van vele andere stoffen, onder meer crotonzuur en sorbinezuur Het is het uitgangspunt voor de synthese van fijnchemicaliën gebruikt in kleurstoffen, pesticiden en farmaceutische stoffen Crotonaldehyde kan geoxideerd worden tot maleïnezuur en maleïnezuuranhydride Het kan gehydrogeneerd worden tot crotylalcohol en butyraldehyde en verder tot #-butanol Crotonaldehyde is een co-monomeer in sommige kunstharsen Het wordt gebruikt als oplosmiddel voor oliën en vetten en bepaalde zwavelhoudende verbindingen Verder wordt het gebruikt om ethanol te denatureren (ongeschikt maken voor consumptie) en om gaslekken op te sporen in pijpleidingen Crotonaldehyde is een vrij vluchtige, zeer ontvlambare vloeistof Dampen van crotonaldehyde zijn zwaarder dan lucht, en kunnen met lucht een explosief mengsel vormen Crotonaldehyde kan polymeriseren met gevaar voor brand of ontploffing Opslag kan enkel in gestabiliseerde vorm Crotonaldehyde is een sterk reductiemiddel en reageert hevig met oxiderende en alkalische stoffen zoals ammoniak of organische amines, met brand- en ontploffingsgevaar tot gevolg De stof kan in aanwezigheid van zuurstof mogelijk ook ontplofbare peroxiden vormen De stof is sterk irriterend voor de huid en de luchtwegen, en is corrosief voor de ogen (veroorzaakt tranende ogen) Crotonaldehyde is vastgesteld in sigarettenrook (#<DATUM> microgram per sigaret) en kan langs die weg schade toebrengen aan de luchtwegen Inademing van hoge concentraties kan, enkele uren na blootstelling, longoedeem veroorzaken en zelfs dodelijk zijn Er zijn onvoldoende aanwijzingen over het mogelijke carcinogene <INSTELLING> van crotonaldehyde bij de mens Crotonaldehyde is een milieugevaarlijke stof, giftig voor waterorganismen Boorzalf Boorzalf is een zalf van ##% boorzuur in witte vaseline (petrolatum) Het werd gebruikt als desinfecteermiddel van de huid, bijvoorbeeld bij luieruitslag Gebruik van boorzalf wordt echter ontraden, omdat boorzuur door de huid heen wordt opgenomen en schadelijk is voor de nieren en het zenuwstelsel Andere desinfectiemiddelen, zoals chloorhexidine en povidonjodium, zijn veel effectiever en veiliger Luieruitslag.
555
www
Verder wordt het gebruikt om ethanol te denatureren (ongeschikt maken voor consumptie) en om gaslekken op te sporen in pijpleidingen Crotonaldehyde is een vrij vluchtige, zeer ontvlambare vloeistof Dampen van crotonaldehyde zijn zwaarder dan lucht, en kunnen met lucht een explosief mengsel vormen Crotonaldehyde kan polymeriseren met gevaar voor brand of ontploffing Opslag kan enkel in gestabiliseerde vorm Crotonaldehyde is een sterk reductiemiddel en reageert hevig met oxiderende en alkalische stoffen zoals ammoniak of organische amines, met brand- en ontploffingsgevaar tot gevolg De stof kan in aanwezigheid van zuurstof mogelijk ook ontplofbare peroxiden vormen De stof is sterk irriterend voor de huid en de luchtwegen, en is corrosief voor de ogen (veroorzaakt tranende ogen) Crotonaldehyde is vastgesteld in sigarettenrook (#<DATUM> microgram per sigaret) en kan langs die weg schade toebrengen aan de luchtwegen Inademing van hoge concentraties kan, enkele uren na blootstelling, longoedeem veroorzaken en zelfs dodelijk zijn Er zijn onvoldoende aanwijzingen over het mogelijke carcinogene <INSTELLING> van crotonaldehyde bij de mens Crotonaldehyde is een milieugevaarlijke stof, giftig voor waterorganismen Boorzalf Boorzalf is een zalf van ##% boorzuur in witte vaseline (petrolatum) Het werd gebruikt als desinfecteermiddel van de huid, bijvoorbeeld bij luieruitslag Gebruik van boorzalf wordt echter ontraden, omdat boorzuur door de huid heen wordt opgenomen en schadelijk is voor de nieren en het zenuwstelsel Andere desinfectiemiddelen, zoals chloorhexidine en povidonjodium, zijn veel effectiever en veiliger Luieruitslag De uitslag ontstaat vooral in huidplooien, zoals bilplooi en liezen Urine dat inwerkt op de huid is de belangrijkste factor hierbij Bij het gebruik van wegwerpluiers treedt het veel minder vaak op dan bij katoenen luiers Bijkomend is er vaak infectie met gistcellen (candidiasis), vooral veroorzaakt door de soort "Candida albicans" Luieruitslag wordt gekenmerkt door vurige roodheid in huidplooien van het luiergebied, vaak met een vrij abrupte overgang naar gewone huid De aangedane huid is vaak wat nattend, en "erosief" (schaafwond-achtig) De huid beschermen tegen vocht, door vaker de luier te verwisselen Als bij elke verschoning zinkzalf wordt aangebracht, is dat vaak voldoende Soms kan ook een crème met een antischimmelmiddel gebruikt worden, zoals ketoconazol of miconazol Cyaanamide Cyaanamide is het amide van blauwzuur (waterstofcyanide) Het is een kleurloze, kristallijne en hygroscopische vaste stof, die goed oplosbaar is in water Cyaanamide wordt bereid door de hydrolyse van calciumcyaanamide (kalkstikstof) in aanwezigheid van koolstofdioxide Het kan ook bereid worden door de reactie van ammoniak met koolstofdioxide in de gasfase, of door verhitting van ureum of biuret Bij deze reacties wordt ook melamine gevormd Van cyaanamide worden andere chemicaliën afgeleid, onder meer Cyaanamide wordt gebruikt als herbicide en plantengroeiregelaar in de landbouw het remt met name de fotosynthese.
490
www
Urine dat inwerkt op de huid is de belangrijkste factor hierbij Bij het gebruik van wegwerpluiers treedt het veel minder vaak op dan bij katoenen luiers Bijkomend is er vaak infectie met gistcellen (candidiasis), vooral veroorzaakt door de soort "Candida albicans" Luieruitslag wordt gekenmerkt door vurige roodheid in huidplooien van het luiergebied, vaak met een vrij abrupte overgang naar gewone huid De aangedane huid is vaak wat nattend, en "erosief" (schaafwond-achtig) De huid beschermen tegen vocht, door vaker de luier te verwisselen Als bij elke verschoning zinkzalf wordt aangebracht, is dat vaak voldoende Soms kan ook een crème met een antischimmelmiddel gebruikt worden, zoals ketoconazol of miconazol Cyaanamide Cyaanamide is het amide van blauwzuur (waterstofcyanide) Het is een kleurloze, kristallijne en hygroscopische vaste stof, die goed oplosbaar is in water Cyaanamide wordt bereid door de hydrolyse van calciumcyaanamide (kalkstikstof) in aanwezigheid van koolstofdioxide Het kan ook bereid worden door de reactie van ammoniak met koolstofdioxide in de gasfase, of door verhitting van ureum of biuret Bij deze reacties wordt ook melamine gevormd Van cyaanamide worden andere chemicaliën afgeleid, onder meer Cyaanamide wordt gebruikt als herbicide en plantengroeiregelaar in de landbouw het remt met name de fotosynthese Bestaande toelatingen voor producten die cyaanamide bevatten moesten tegen <DATUM> worden ingetrokken Cyaanamide is een reactieve stof die bij verhitting explosief kan polymeriseren Ze reageert heftig met zuren, sterk oxiderende en sterk reducerende stoffen Het is een toxische stof bij inslikking of contact met de huid Het product heeft een disulfiram-effect, hetgeen wil zeggen dat het de werking verhindert van aceetaldehyde dehydrogenase, het enzym dat bij de afbraak van alcohol ervoor zorgt dat het giftige aceetaldehyde omgezet wordt in het onschuldige azijnzuur Inname van alcohol kan dan al bij kleine hoeveelheden (bijvoorbeeld # glas) leiden tot zeer ernstige symptomen (daling van de bloeddruk, versnelde hartslag, ) Code van Neurenberg De Code van Neurenberg is een set ethische onderzoeksprincipes met betrekking tot onderzoek en experimenten op of met mensen De Code kwam voort uit de Processen van Neurenberg, na afloop van de Tweede Wereldoorlog, en waren een antwoord op de nazi-experimenten die tijdens de oorlog onder meer door <PERSOON> waren uitgevoerd Op <DATUM> velden de rechters hun oordeel in het zogenaamde Artsenproces tegen <PERSOON> en enkele anderen Tegelijkertijd gaven zij ook hun oordeel over medische experimenten op mensen Een aantal verdachten voerde ter verdediging aan dat zij van mening waren dat hun praktijken tijdens de oorlog weinig verschilden van die van voor de oorlog Bovendien verklaarden zij dat er ook geen wetgeving was die onderscheid maakte tussen legale en illegale experimenten, ongeacht of dit ethisch verantwoord is of niet In april ### had <PERSOON> al een zestal punten waaraan legale medische experimenten moeten voldoen aangedragen <PERSOON> voor <PERSOON> heeft deze punten overgenomen en aangevuld met vier extra richtlijnen.
522
www
toxische stof bij inslikking of contact met de huid Het product heeft een disulfiram-effect, hetgeen wil zeggen dat het de werking verhindert van aceetaldehyde dehydrogenase, het enzym dat bij de afbraak van alcohol ervoor zorgt dat het giftige aceetaldehyde omgezet wordt in het onschuldige azijnzuur Inname van alcohol kan dan al bij kleine hoeveelheden (bijvoorbeeld # glas) leiden tot zeer ernstige symptomen (daling van de bloeddruk, versnelde hartslag, ) Code van Neurenberg De Code van Neurenberg is een set ethische onderzoeksprincipes met betrekking tot onderzoek en experimenten op of met mensen De Code kwam voort uit de Processen van Neurenberg, na afloop van de Tweede Wereldoorlog, en waren een antwoord op de nazi-experimenten die tijdens de oorlog onder meer door <PERSOON> waren uitgevoerd Op <DATUM> velden de rechters hun oordeel in het zogenaamde Artsenproces tegen <PERSOON> en enkele anderen Tegelijkertijd gaven zij ook hun oordeel over medische experimenten op mensen Een aantal verdachten voerde ter verdediging aan dat zij van mening waren dat hun praktijken tijdens de oorlog weinig verschilden van die van voor de oorlog Bovendien verklaarden zij dat er ook geen wetgeving was die onderscheid maakte tussen legale en illegale experimenten, ongeacht of dit ethisch verantwoord is of niet In april ### had <PERSOON> al een zestal punten waaraan legale medische experimenten moeten voldoen aangedragen <PERSOON> voor <PERSOON> heeft deze punten overgenomen en aangevuld met vier extra richtlijnen Hoewel dit oordeel geen directe rechtsgeldigheid heeft en de richtlijnen ook niet direct overgenomen zijn in de Duitse of Nederlandse wetgeving, vormen ze samen met de Verklaring van Helsinki wel de basis voor de Nederlandse Wet medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen en vergelijkbare wetten in andere landen In de Code is een reeks bepalingen opgenomen die de rechten van personen die aan medisch onderzoek deelnemen moet garanderen Zo schrijft ze onder andere voor dat deelnemen altijd op vrijwillige basis moet gebeuren, een duidelijk maatschappelijk nut moet hebben en geen onnodige lichamelijke of mentale schade mag toebrengen Ook moet onderzoek volgens de code vooraf worden gegaan door in vitroproeven en moeten deelnemers voldoende geïnformeerd worden over het verloop en eventuele gevolgen van het onderzoek Zij moeten bovendien schriftelijk verklaren dat zij op basis van die informatie aan het onderzoek willen deelnemen De Code schrijft bovendien voor dat onderzoeken altijd stop moeten worden gezet wanneer een proefpersoon daarom vraagt Hierbij een vertaling van de volledige tekst van de Code van Neurenberg zoals vastgelegd in de uitspraak van het Artsenproces Trifosgeen Trifosgeen (IUPAC-naam "bis(trichloormethyl)carbonaat") is een organische verbinding, met als brutoformule CClO De stof wordt gebruikt ter vervanging van fosgeen Bij kamertemperatuur is trifosgeen een vaste stof, terwijl fosgeen een gas is, wat de omgang met de stof vanwege de toxiciteit aanzienlijk bemoeilijkt In de organische chemie wordt trifosgeen gebruikt voor het synthetiseren van chloorformiaatderivaten en carbonaten.
508
www
dit oordeel geen directe rechtsgeldigheid heeft en de richtlijnen ook niet direct overgenomen zijn in de Duitse of Nederlandse wetgeving, vormen ze samen met de Verklaring van Helsinki wel de basis voor de Nederlandse Wet medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen en vergelijkbare wetten in andere landen In de Code is een reeks bepalingen opgenomen die de rechten van personen die aan medisch onderzoek deelnemen moet garanderen Zo schrijft ze onder andere voor dat deelnemen altijd op vrijwillige basis moet gebeuren, een duidelijk maatschappelijk nut moet hebben en geen onnodige lichamelijke of mentale schade mag toebrengen Ook moet onderzoek volgens de code vooraf worden gegaan door in vitroproeven en moeten deelnemers voldoende geïnformeerd worden over het verloop en eventuele gevolgen van het onderzoek Zij moeten bovendien schriftelijk verklaren dat zij op basis van die informatie aan het onderzoek willen deelnemen De Code schrijft bovendien voor dat onderzoeken altijd stop moeten worden gezet wanneer een proefpersoon daarom vraagt Hierbij een vertaling van de volledige tekst van de Code van Neurenberg zoals vastgelegd in de uitspraak van het Artsenproces Trifosgeen Trifosgeen (IUPAC-naam "bis(trichloormethyl)carbonaat") is een organische verbinding, met als brutoformule CClO De stof wordt gebruikt ter vervanging van fosgeen Bij kamertemperatuur is trifosgeen een vaste stof, terwijl fosgeen een gas is, wat de omgang met de stof vanwege de toxiciteit aanzienlijk bemoeilijkt In de organische chemie wordt trifosgeen gebruikt voor het synthetiseren van chloorformiaatderivaten en carbonaten Trifosgeen reageert hevig met water, waarbij uiteindelijk koolstofdioxide (CO) en waterstofchloride wordt gevormd Reumafactor Reumafactoren (RF) is een verzamelnaam van een groep auto-antistoffen (IgM, IgG, IgA, IgE) Ze zijn gericht tegen lichaamseigen IgG-antistoffen en zijn voor het eerst beschreven in hoge concentraties bij patiënten met reumatoïde of reumatische artritis (RA) Ook bij gezonde mensen kunnen deze reumafactoren aangetroffen worden in het bloed In het algemeen worden waarden hoger dan ## IU/ml als afwijkend beschouwd Patiënten met RA waar deze factoren niet kunnen worden aangetoond hebben vaak een milder ziekte verloop dan wanneer ze wel aanwezig zijn De hoogte van de spiegels is vaak gerelateerd aan het ziekte beloop Reumafactor kan een cryoglobuline zijn, en dus neerslaan bij koude Dat neerslaan kan extra symptomen (zoals vaatwandontsteking) veroorzaken De fysiologische functie van RF is waarschijnlijk het tot stand laten komen van en het verwijderen van immuuncomplexen van antistoffen Door deze fysiologische functie en het voorkomen van RF bij gezonde mensen geeft het testen op RF in het bloed maar beperkte informatie aanwezigheid is geen bevestiging voor het hebben van RA en afwezigheid sluit het hebben van RA niet uit Het is daarom dan ook dat er vaak meerdere testen meegenomen dienen te worden voor de diagnose RA gesteld kan worden Een van de testen die daar bij ondersteunt is het meten van antistoffen tegen cyclisch gecitrullineerd peptide (anti-CCP antistoffen) <PERSOON>, <DATUM> is een Nederlandse biopsycholoog, therapeut, docent, onderzoeker, taal- en letterkundige en auteur.
526
www
wordt gevormd Reumafactor Reumafactoren (RF) is een verzamelnaam van een groep auto-antistoffen (IgM, IgG, IgA, IgE) Ze zijn gericht tegen lichaamseigen IgG-antistoffen en zijn voor het eerst beschreven in hoge concentraties bij patiënten met reumatoïde of reumatische artritis (RA) Ook bij gezonde mensen kunnen deze reumafactoren aangetroffen worden in het bloed In het algemeen worden waarden hoger dan ## IU/ml als afwijkend beschouwd Patiënten met RA waar deze factoren niet kunnen worden aangetoond hebben vaak een milder ziekte verloop dan wanneer ze wel aanwezig zijn De hoogte van de spiegels is vaak gerelateerd aan het ziekte beloop Reumafactor kan een cryoglobuline zijn, en dus neerslaan bij koude Dat neerslaan kan extra symptomen (zoals vaatwandontsteking) veroorzaken De fysiologische functie van RF is waarschijnlijk het tot stand laten komen van en het verwijderen van immuuncomplexen van antistoffen Door deze fysiologische functie en het voorkomen van RF bij gezonde mensen geeft het testen op RF in het bloed maar beperkte informatie aanwezigheid is geen bevestiging voor het hebben van RA en afwezigheid sluit het hebben van RA niet uit Het is daarom dan ook dat er vaak meerdere testen meegenomen dienen te worden voor de diagnose RA gesteld kan worden Een van de testen die daar bij ondersteunt is het meten van antistoffen tegen cyclisch gecitrullineerd peptide (anti-CCP antistoffen) <PERSOON>, <DATUM> is een Nederlandse biopsycholoog, therapeut, docent, onderzoeker, taal- en letterkundige en auteur In ### promoveerde zij op een psychologisch en letterkundig onderzoek over rouwverwerking bij <PERSOON> schrijvers <PERSOON> is opgeleid als wetenschappelijk onderzoeker klinische psychologie en deed ervaring op in het diagnosticeren en behandelen van kinderen, jeugdigen en volwassenen Ze werkt als zelfstandig gevestigd psychologe/therapeute, onder andere gespecialiseerd in relatietherapie, autisme, traumaverwerking en eetstoornissen Vanaf ### verzorgt zij ook nascholing en geeft ze regelmatig lezingen In ### richtte zij het Psychologisch Instituut voor Consultatie, Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek (PICOWO) op, om daar haar onderzoekswerk vorm te geven Op <DATUM> werd <PERSOON> voor een periode van vier jaar benoemd als lector aan de Hogeschool <PERSOON> met als leeropdracht virtuele ontwikkeling van jeugdigen Sinds ### is zij als "visiting professor" verbonden aan de International University of Sarajevo in Bosnië en Herzegovina en vanaf ### als "visiting professor" aan de Universidad Central del Ecuador in Quito, Ecuador In beide landen zet zij zich in bij het opzetten van de autismehulpverlening In ### is zij de ambassadeur van Stichting Mama <PERSOON>, waar zij zich inzet voor ouders van kinderen met autisme <PERSOON>' theorie is een uitbreiding van de evolutietheorie, waar de menselijke selectie na de natuurlijke en de seksuele selectie komt Er bestonden al evolutionaire argumenten voor verschillen tussen mannen en vrouwen; volgens haar zijn er eveneens evolutionaire argumenten voor de overeenkomsten De sekseverschillen in een interactie van gedrag en hormonen worden door haar in twee modellen ondergebracht het angstmodel en het psychosomatiekmodel.
554
www
zij op een psychologisch en letterkundig onderzoek over rouwverwerking bij <PERSOON> schrijvers <PERSOON> is opgeleid als wetenschappelijk onderzoeker klinische psychologie en deed ervaring op in het diagnosticeren en behandelen van kinderen, jeugdigen en volwassenen Ze werkt als zelfstandig gevestigd psychologe/therapeute, onder andere gespecialiseerd in relatietherapie, autisme, traumaverwerking en eetstoornissen Vanaf ### verzorgt zij ook nascholing en geeft ze regelmatig lezingen In ### richtte zij het Psychologisch Instituut voor Consultatie, Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek (PICOWO) op, om daar haar onderzoekswerk vorm te geven Op <DATUM> werd <PERSOON> voor een periode van vier jaar benoemd als lector aan de <PERSOON> met als leeropdracht virtuele ontwikkeling van jeugdigen Sinds ### is zij als "visiting professor" verbonden aan de International University of Sarajevo in Bosnië en Herzegovina en vanaf ### als "visiting professor" aan de Universidad Central del Ecuador in Quito, Ecuador In beide landen zet zij zich in bij het opzetten van de autismehulpverlening In ### is zij de ambassadeur van Stichting Mama <PERSOON>, waar zij zich inzet voor ouders van kinderen met autisme <PERSOON>' theorie is een uitbreiding van de evolutietheorie, waar de menselijke selectie na de natuurlijke en de seksuele selectie komt Er bestonden al evolutionaire argumenten voor verschillen tussen mannen en vrouwen; volgens haar zijn er eveneens evolutionaire argumenten voor de overeenkomsten De sekseverschillen in een interactie van gedrag en hormonen worden door haar in twee modellen ondergebracht het angstmodel en het psychosomatiekmodel De psychosomatische aandoeningen als reactie op gevaar en stress, heeft ze ondergebracht in haar psychosomatisch model <PERSOON> bracht verschillende theorieën en onderzoeken over autismespectrumstoornissen in een verklarend model onder Hiernaast heeft ze het socioschema en de MAS#P (the mental age spectrum within # person) ontwikkeld Haar theorie stelt dat er bij autisme sprake is van een vertraging en versnelling van de ontwikkeling tegelijk Dit staat in tegenstelling tot de gangbare opvattingen van een defect of ontwikkelingsstoornis van een persoon met autisme Na haar lectorale werk aan de Hogeschool <PERSOON> in <LOCATIE> schreef ze een boek ""In ## dagen de virtuele wereld rond"" waarin ze een nieuw concept ontwikkelde het virtuele milieu Hier beschreef ze ook de opvoeding die ouders hun kinderen in dit milieu kunnen geven in tien fasen van geboorte tot volwassenheid <PERSOON> noemt haar werk wetenschappelijk, maar ze publiceerde nauwelijks in peerreviewed wetenschappelijke tijdschriften Haar theorieën worden dan ook door sommigen als onvoldoende wetenschappelijk onderbouwd beschouwd en haar opvoedingstips worden in twijfel getrokken <PERSOON> begon haar publicaties in ### met een aantal therapeutische kinderboeken en vanaf ### schreef ze een aantal handboeken op het gebied van psychologie en psychopathologie, met thema's als seksualiteit (onder meer in "Blijf van me af"), opvoeding (in "Luister je wel naar mij?" en "Ik heb ook wat te vertellen"), autisme (in "Een vreemde wereld"), eetstoornissen (in "De lijn kwijt") en verschillen en overeenkomsten tussen mannen en vrouwen (in "De schoonheid van het verschil" en "Verschil mag er zijn").
588
www
als reactie op gevaar en stress, heeft ze ondergebracht in haar psychosomatisch model <PERSOON> bracht verschillende theorieën en onderzoeken over autismespectrumstoornissen in een verklarend model onder Hiernaast heeft ze het socioschema en de MAS#P (the mental age spectrum within # person) ontwikkeld Haar theorie stelt dat er bij autisme sprake is van een vertraging en versnelling van de ontwikkeling tegelijk Dit staat in tegenstelling tot de gangbare opvattingen van een defect of ontwikkelingsstoornis van een persoon met autisme Na haar lectorale werk aan de Hogeschool <PERSOON> in <LOCATIE> schreef ze een boek ""In ## dagen de virtuele wereld rond"" waarin ze een nieuw concept ontwikkelde het virtuele milieu Hier beschreef ze ook de opvoeding die ouders hun kinderen in dit milieu kunnen geven in tien fasen van geboorte tot volwassenheid <PERSOON> noemt haar werk wetenschappelijk, maar ze publiceerde nauwelijks in peerreviewed wetenschappelijke tijdschriften Haar theorieën worden dan ook door sommigen als onvoldoende wetenschappelijk onderbouwd beschouwd en haar opvoedingstips worden in twijfel getrokken <PERSOON> begon haar publicaties in ### met een aantal therapeutische kinderboeken en vanaf ### schreef ze een aantal handboeken op het gebied van psychologie en psychopathologie, met thema's als seksualiteit (onder meer in "Blijf van me af"), opvoeding (in "Luister je wel naar mij?" en "Ik heb ook wat te vertellen"), autisme (in "Een vreemde wereld"), eetstoornissen (in "De lijn kwijt") en verschillen en overeenkomsten tussen mannen en vrouwen (in "De schoonheid van het verschil" en "Verschil mag er zijn") Een serie artikelen over de opvoeding van het kind, belicht vanuit de driehoek kind-ouder-leidster verscheen in het pedagogische vakblad voor de kinderopvang, "<PERSOON> schrijft regelmatig boeken, zowel voor kinderen als volwassenen Verschillende van haar boeken verschijnen in vertaling (<PERSOON>) Pimozide Pimozide (op de markt gebracht onder de naam Orap) is een klassiek antipsychoticum, dat sinds ### verkrijgbaar is De dosering bedraagt # tot ## mg en de werkingsduur van het middel is ongeveer ## uur Pimozide is een antipsychotisch geneesmiddel dat in ### ontwikkeld werd in het laboratorium van het Belgische bedrijf <PERSOON> Pharmaceutica, net als enkele jaren eerder het zwaardere antipsychoticum haloperidol Pimozide behoort tot de groep klassieke of "typische" antipsychotica Chemisch gezien is het een difenylbutylpiperidine Het vermindert in de hersenen het effect van de natuurlijk voorkomende stof dopamine Hierdoor kunnen psychosen, hevige onrust en bepaalde spiertrekkingen afnemen Het middel wordt door artsen voorgeschreven bij psychose, manie, onrust, schizofrenie, depressie, dementie, Tourette en tics, maar omdat het een sterk middel is met verschillende bijwerkingen wordt het hoofdzakelijk gegeven wanneer andere middelen niet blijken te werken Ook kan het voorgeschreven worden ter voorkoming van psychosen bij schizofrenie en bij schizoaffectieve stoornis Dimethylfumaraat Dimethylfumaraat is de dimethylester van fumaarzuur Esters van fumaarzuur, met name dimethylfumaraat en monoethylfumaraat, worden gebruikt bij de behandeling van psoriasis.
559
www
serie artikelen over de opvoeding van het kind, belicht vanuit de driehoek kind-ouder-leidster verscheen in het pedagogische vakblad voor de kinderopvang, "<PERSOON> schrijft regelmatig boeken, zowel voor kinderen als volwassenen Verschillende van haar boeken verschijnen in vertaling (<PERSOON>) Pimozide Pimozide (op de markt gebracht onder de naam Orap) is een klassiek antipsychoticum, dat sinds ### verkrijgbaar is De dosering bedraagt # tot ## mg en de werkingsduur van het middel is ongeveer ## uur Pimozide is een antipsychotisch geneesmiddel dat in ### ontwikkeld werd in het laboratorium van het Belgische bedrijf <PERSOON> Pharmaceutica, net als enkele jaren eerder het zwaardere antipsychoticum haloperidol Pimozide behoort tot de groep klassieke of "typische" antipsychotica Chemisch gezien is het een difenylbutylpiperidine Het vermindert in de hersenen het effect van de natuurlijk voorkomende stof dopamine Hierdoor kunnen psychosen, hevige onrust en bepaalde spiertrekkingen afnemen Het middel wordt door artsen voorgeschreven bij psychose, manie, onrust, schizofrenie, depressie, dementie, Tourette en tics, maar omdat het een sterk middel is met verschillende bijwerkingen wordt het hoofdzakelijk gegeven wanneer andere middelen niet blijken te werken Ook kan het voorgeschreven worden ter voorkoming van psychosen bij schizofrenie en bij schizoaffectieve stoornis Dimethylfumaraat Dimethylfumaraat is de dimethylester van fumaarzuur Esters van fumaarzuur, met name dimethylfumaraat en monoethylfumaraat, worden gebruikt bij de behandeling van psoriasis Omdat fumaarzuur zelf slecht geabsorbeerd wordt, zijn het de beter absorbeerbare esters die bij de behandeling gebruikt worden Dimethylfumaraat wordt ook gebruikt om schimmelvorming tegen te gaan De Europese verordening (EU) nr ###/### van <DATUM> stelt dat Dimethylfumaraat (DMF) niet gebruikt en/of op de markt gebracht mag worden in artikelen of delen hiervan met een concentratie van meer dan #,# mg/kg Het als biocide tegen schimmelaantasting gebruikte DMF (CAS nr ###-#<DATUM> geldt als sterke contactallergie en kan reeds in geringe concentraties tot heftige allergische reacties leiden Binnen de EU is het gebruik van DMF voor de productie van consumptiegoederen reeds door de biocide richtlijn #<DATUM> EG verboden en mag daarom bij producten uit Europese fabrieken niet aangetroffen worden De firma Biogen heeft in principe toestemming van de FDA en het EMA om de stof in de handel te brengen voor de behandeling van multiple sclerose Op <DATUM> volgde de definitieve Europese goedkeuring van het merkgeneesmiddel Tecfidera Op <DATUM> tekende Biogen een overeenkomst met Forward Pharma A/S een licentieovereenkomst voor het gebruik van ### mg demethylfumaraat (DMF), de actieve stof in het product Tecfidera Hiervoor wordt #,## miljard dollar in contanten betaald, plus royalty's Het dispuut betrof USA octrooiaanvragen nr <PATIENTNUMMER> van Biogen en nr <PATIENTNUMMER># van Forward Pharma De FDA waarschuwde op <DATUM> dat een patiënt progressieve multifocale leukencefalopathie (PML) had ontwikkeld tijdens gebruik van dimethylfumaraat en was overleden In december ### liet EMA de firma Biogen een brief schrijven inzake het risico op lymfopenie en PML.
564
www
gebruikt om schimmelvorming tegen te gaan De Europese verordening (EU) nr ###/### van <DATUM> stelt dat Dimethylfumaraat (DMF) niet gebruikt en/of op de markt gebracht mag worden in artikelen of delen hiervan met een concentratie van meer dan #,# mg/kg Het als biocide tegen schimmelaantasting gebruikte DMF (CAS nr ###-#<DATUM> geldt als sterke contactallergie en kan reeds in geringe concentraties tot heftige allergische reacties leiden Binnen de EU is het gebruik van DMF voor de productie van consumptiegoederen reeds door de biocide richtlijn #<DATUM> EG verboden en mag daarom bij producten uit Europese fabrieken niet aangetroffen worden De firma Biogen heeft in principe toestemming van de FDA en het EMA om de stof in de handel te brengen voor de behandeling van multiple sclerose Op <DATUM> volgde de definitieve Europese goedkeuring van het merkgeneesmiddel Tecfidera Op <DATUM> tekende Biogen een overeenkomst met Forward Pharma A/S een licentieovereenkomst voor het gebruik van ### mg demethylfumaraat (DMF), de actieve stof in het product Tecfidera Hiervoor wordt #,## miljard dollar in contanten betaald, plus royalty's Het dispuut betrof USA octrooiaanvragen nr <PATIENTNUMMER> van Biogen en nr <PATIENTNUMMER># van Forward Pharma De FDA waarschuwde op <DATUM> dat een patiënt progressieve multifocale leukencefalopathie (PML) had ontwikkeld tijdens gebruik van dimethylfumaraat en was overleden In december ### liet EMA de firma Biogen een brief schrijven inzake het risico op lymfopenie en PML De stof blijkt reeds bij lage concentraties de huid te kunnen irriteren en overgevoelig te maken, met ernstige eczeem tot gevolg Dit kwam aan het licht in ##<DATUM> toen in Finland en <PERSOON>-Brittannië een aantal mensen ernstige contactdermatitis kregen nadat ze een nieuwe zetel of sofa hadden aangeschaft, geproduceerd door de Chinese firma Linkwise Daarin waren zakjes met dimethylfumaraat aangebracht, bedoeld tegen schimmelvorming tijdens transport en opslag De stof zou verantwoordelijk zijn voor de allergische reacties Ook in Frankrijk en België zijn dergelijke allergische reacties gemeld Naar aanleiding hiervan vaardigden Frankrijk, Spanje en België eind ### en begin ### voorschriften uit, bedoeld om producten of stoffen met dimethylfumaraat uit de handel te weren De Europese Commissie nam dan op <DATUM> een beschikking aan die bepaalt dat vanaf <DATUM> geen producten die dimethylfumaraat bevatten meer in de handel of op de markt mogen gebracht worden De stof wordt in deze beschikking gebruikt als biocide in meegeleverde zakjes om leren producten tegen schimmelvorming te beschermen Vlaskoorts Vlaskoorts is een aandoening die vroeger vaak werd opgelopen bij het roten van vlas Om de voor de linnenproductie noodzakelijke vezels uit het vlasstro te halen, moet het stro geroot zijn Roten is een rottingsproces waardoor de houtige delen van de vlasstengel los komen van de lintvezels Vroeger werd het geoogste vlas eerst gerepeld (ontzaad) en daarna in sloten gelegd om te roten Het vlas werd hierbij afgedekt met modder Later gebeurde het roten in bakken met warm water.
560
www
de huid te kunnen irriteren en overgevoelig te maken, met ernstige eczeem tot gevolg Dit kwam aan het licht in ##<DATUM> toen in Finland en <PERSOON>-Brittannië een aantal mensen ernstige contactdermatitis kregen nadat ze een nieuwe zetel of sofa hadden aangeschaft, geproduceerd door de Chinese firma Linkwise Daarin waren zakjes met dimethylfumaraat aangebracht, bedoeld tegen schimmelvorming tijdens transport en opslag De stof zou verantwoordelijk zijn voor de allergische reacties Ook in Frankrijk en België zijn dergelijke allergische reacties gemeld Naar aanleiding hiervan vaardigden Frankrijk, Spanje en België eind ### en begin ### voorschriften uit, bedoeld om producten of stoffen met dimethylfumaraat uit de handel te weren De Europese Commissie nam dan op <DATUM> een beschikking aan die bepaalt dat vanaf <DATUM> geen producten die dimethylfumaraat bevatten meer in de handel of op de markt mogen gebracht worden De stof wordt in deze beschikking gebruikt als biocide in meegeleverde zakjes om leren producten tegen schimmelvorming te beschermen Vlaskoorts Vlaskoorts is een aandoening die vroeger vaak werd opgelopen bij het roten van vlas Om de voor de linnenproductie noodzakelijke vezels uit het vlasstro te halen, moet het stro geroot zijn Roten is een rottingsproces waardoor de houtige delen van de vlasstengel los komen van de lintvezels Vroeger werd het geoogste vlas eerst gerepeld (ontzaad) en daarna in sloten gelegd om te roten Het vlas werd hierbij afgedekt met modder Later gebeurde het roten in bakken met warm water De kwaal wordt veroorzaakt door besmetting met de boterzuurbacterie Deze ontwikkelt zich gedurende het roten door fermentatie van het vlas Besmetting heeft een ijltoestand tot gevolg Het medicijn dat bij deze aandoening genomen werd was vaak jenever, wat de bewustzijnsverandering nog versterkte Muziekgroep De Kift maakte in ### een album met de titel "Vlaskoorts" Dicyclopentadieen Dicyclopentadieen is het dimeer van cyclopentadieen In zuivere toestand is het een vluchtige vaste stof met een karakteristieke reuk Het technisch product is een vloeistof met een smeltpunt van ## tot ## °<PERSOON> is een van de stoffen die gevormd worden bij het stoomkraken van nafta en gasolie tot etheen Daarnaast kan het bereid worden in een diels-alderreactie van # cyclopentadieen-moleculen Vrijwel alle dicyclopentadieen wordt gebruikt als (co-)monomeer van kunstharsen, vooral onverzadige polyesters, en synthetische rubbers, bijvoorbeeld EPDM Poly(DCPD), met enkel dicyclopentadieen als monomeer, is een thermohardend kunsthars dat als "engineering plastic" in technische toepassingen gebruikt wordt Bij de productie moet men zorgen dat het restgehalte aan monomeer laag genoeg is, want anders geeft dit aan het hars een onaangename geur Het wordt ook gebruikt in vlamvertragende middelen Dicyclopentadieen is in het verleden ook gebruikt als plantengroeiregelaar en afweermiddel (vanwege de reuk) in de landbouw Deze toepassing is niet meer toegelaten in de Europese Unie Dicyclopentadieen ontleedt bij verwarming boven ### °C tot cyclopentadieen Deze reactie is omkeerbaar bij kamertemperatuur dimeriseert cyclopentadieen langzaam tot dicyclopentadieen volgens een diels-alderreactie.
536
www
kwaal wordt veroorzaakt door besmetting met de boterzuurbacterie Deze ontwikkelt zich gedurende het roten door fermentatie van het vlas Besmetting heeft een ijltoestand tot gevolg Het medicijn dat bij deze aandoening genomen werd was vaak jenever, wat de bewustzijnsverandering nog versterkte Muziekgroep De Kift maakte in ### een album met de titel "Vlaskoorts" Dicyclopentadieen Dicyclopentadieen is het dimeer van cyclopentadieen In zuivere toestand is het een vluchtige vaste stof met een karakteristieke reuk Het technisch product is een vloeistof met een smeltpunt van ## tot ## °<PERSOON> is een van de stoffen die gevormd worden bij het stoomkraken van nafta en gasolie tot etheen Daarnaast kan het bereid worden in een diels-alderreactie van # cyclopentadieen-moleculen Vrijwel alle dicyclopentadieen wordt gebruikt als (co-)monomeer van kunstharsen, vooral onverzadige polyesters, en synthetische rubbers, bijvoorbeeld EPDM Poly(DCPD), met enkel dicyclopentadieen als monomeer, is een thermohardend kunsthars dat als "engineering plastic" in technische toepassingen gebruikt wordt Bij de productie moet men zorgen dat het restgehalte aan monomeer laag genoeg is, want anders geeft dit aan het hars een onaangename geur Het wordt ook gebruikt in vlamvertragende middelen Dicyclopentadieen is in het verleden ook gebruikt als plantengroeiregelaar en afweermiddel (vanwege de reuk) in de landbouw Deze toepassing is niet meer toegelaten in de Europese Unie Dicyclopentadieen ontleedt bij verwarming boven ### °C tot cyclopentadieen Deze reactie is omkeerbaar bij kamertemperatuur dimeriseert cyclopentadieen langzaam tot dicyclopentadieen volgens een diels-alderreactie In het milieu is het stabiel en persistent Het heeft ook een vrij hoge bioconcentratiefactor van ### in vissen Cyclohexeen Cyclohexeen is een organische verbinding met als brutoformule CH Bij kamertemperatuur is het een kleurloze vloeistof met een sterke, benzineachtige geur Het is een cyclische, onverzadigde koolwaterstof, kortweg een cycloalkeen genoemd Cyclohexeen kan bereid worden door de dehydratie van cyclohexanol In een eerste stap wordt cyclohexanol geprotoneerd met fosforzuur In een tweede stap grijpt de eliminatie plaats, met vorming van een dubbele binding Een alternatieve methode is de dehydrogenering van cyclohexaan met behulp van een katalysator De diels-alderreactie van #,#-butadieen en etheen levert ook cyclohexeen op Een andere mogelijkheid is de partiële hydrogenering van benzeen met behulp van een gepaste katalysator, om een hoge selectiviteit te verkrijgen voor cyclohexeen ten opzichte van het volledig gehydrogeneerd cyclohexaan Cyclohexeen wordt gebruikt als oplosmiddel en voor de productie van andere verbindingen, waaronder cyclohexeenoxide, adipinezuur, maleïnezuur, cyclohexanol en hydrochinon Cyclohexeen heeft geen indeling op EU-niveau als gevaarlijke stof ze is niet opgenomen in de bijlage <PERSOON> #<DATUM> EEG Het is een licht ontvlambare vloeistof, die onder bepaalde omstandigheden kan polymeriseren of ontplofbare peroxiden vormen Opslag moet daarom gebeuren in gestabiliseerde toestand De stof is irriterend voor ogen, huid en luchtwegen Ze kan effecten hebben op het centraal zenuwstelsel De vloeistof ontvet de huid HER#/neu Her#neu (ook bekend als ErbB-#, ERBB#) is de afkorting voor "Human Epidermal growth factor Receptor #".
545
www
het stabiel en persistent Het heeft ook een vrij hoge bioconcentratiefactor van ### in vissen Cyclohexeen Cyclohexeen is een organische verbinding met als brutoformule CH Bij kamertemperatuur is het een kleurloze vloeistof met een sterke, benzineachtige geur Het is een cyclische, onverzadigde koolwaterstof, kortweg een cycloalkeen genoemd Cyclohexeen kan bereid worden door de dehydratie van cyclohexanol In een eerste stap wordt cyclohexanol geprotoneerd met fosforzuur In een tweede stap grijpt de eliminatie plaats, met vorming van een dubbele binding Een alternatieve methode is de dehydrogenering van cyclohexaan met behulp van een katalysator De diels-alderreactie van #,#-butadieen en etheen levert ook cyclohexeen op Een andere mogelijkheid is de partiële hydrogenering van benzeen met behulp van een gepaste katalysator, om een hoge selectiviteit te verkrijgen voor cyclohexeen ten opzichte van het volledig gehydrogeneerd cyclohexaan Cyclohexeen wordt gebruikt als oplosmiddel en voor de productie van andere verbindingen, waaronder cyclohexeenoxide, adipinezuur, maleïnezuur, cyclohexanol en hydrochinon Cyclohexeen heeft geen indeling op EU-niveau als gevaarlijke stof ze is niet opgenomen in de bijlage<PERSOON> #<DATUM> EEG Het is een licht ontvlambare vloeistof, die onder bepaalde omstandigheden kan polymeriseren of ontplofbare peroxiden vormen Opslag moet daarom gebeuren in gestabiliseerde toestand De stof is irriterend voor ogen, huid en luchtwegen Ze kan effecten hebben op het centraal zenuwstelsel De vloeistof ontvet de huid HER#/neu Her#neu (ook bekend als ErbB-#, ERBB#) is de afkorting voor "Human Epidermal growth factor Receptor #" Het eiwit is een receptor voor een epidermale groeifactor HER#neu is berucht voor zijn rol in de pathogenese van borstkanker De receptor vormt eveneens een doel waarop farmacotherapie ingrijpt HER#neu is een enzymgebonden receptor Het geassocieerde enzym heeft tyrosinekinase-activiteit wat ervoor zorgt dat substraten gefosforyleerd worden (= een fosfaatgroep wordt toegevoegd aan het substraat) Deze fosforylering is belangrijk om het signaal te genereren dat leidt tot celgroei en -differentiatie Het HER#-gen is gelokaliseerd op de lange arm van chromosoom ## (##q<DATUM> q##) en is bekend als een proto-oncogen Ongeveer ## à ##% van de borstkankers laten of een amplificatie zien van het Her#/neu gen of een overexpressie van het geassocieerde eiwit De overexpressie van deze receptor ging bij borstkanker voorheen gepaard met een slechtere prognose Echter is de prognose van HER#-neu positieve borstkanker erg verbeterd omdat hierbij Trastuzumab (zie onderstaande paragraaf) kan worden gebruikt Borstkankers worden omwille hiervan routinematig gecontroleerd op de overexpressie op HER#/neu Daarnaast kan deze controle reeds een indicatie geven voor de te volgen therapie Ook bij andere kankers, zoals ovariumkanker en maagkanker kan er overexpressie zijn van HER#/neu Het oncogen "neu" wordt zo genoemd omdat het ontdekt werd in neuroglioblastoomcellen van ratten HER# vertoont een analoge structuur als de humane epidermale groeifactorreceptor # (HER#), wat dan ook de naamgeving verklaart Het gehumaniseerd monoklonaal antilichaam trastuzumab (merknaam Herceptin) grijpt op HER#/neu aan Trastuzumab is enkel effectief bij gevallen van borstkanker waarbij er overexpressie is van de HER#/neu-receptor.
564
www
een receptor voor een epidermale groeifactor HER#neu is berucht voor zijn rol in de pathogenese van borstkanker De receptor vormt eveneens een doel waarop farmacotherapie ingrijpt HER#neu is een enzymgebonden receptor Het geassocieerde enzym heeft tyrosinekinase-activiteit wat ervoor zorgt dat substraten gefosforyleerd worden (= een fosfaatgroep wordt toegevoegd aan het substraat) Deze fosforylering is belangrijk om het signaal te genereren dat leidt tot celgroei en -differentiatie Het HER#-gen is gelokaliseerd op de lange arm van chromosoom ## (##q<DATUM> q##) en is bekend als een proto-oncogen Ongeveer ## à ##% van de borstkankers laten of een amplificatie zien van het Her#/neu gen of een overexpressie van het geassocieerde eiwit De overexpressie van deze receptor ging bij borstkanker voorheen gepaard met een slechtere prognose Echter is de prognose van HER#-neu positieve borstkanker erg verbeterd omdat hierbij Trastuzumab (zie onderstaande paragraaf) kan worden gebruikt Borstkankers worden omwille hiervan routinematig gecontroleerd op de overexpressie op HER#/neu Daarnaast kan deze controle reeds een indicatie geven voor de te volgen therapie Ook bij andere kankers, zoals ovariumkanker en maagkanker kan er overexpressie zijn van HER#/neu Het oncogen "neu" wordt zo genoemd omdat het ontdekt werd in neuroglioblastoomcellen van ratten HER# vertoont een analoge structuur als de humane epidermale groeifactorreceptor # (HER#), wat dan ook de naamgeving verklaart Het gehumaniseerd monoklonaal antilichaam trastuzumab (merknaam Herceptin) grijpt op HER#/neu aan Trastuzumab is enkel effectief bij gevallen van borstkanker waarbij er overexpressie is van de HER#/neu-receptor Dit eiwit kan celproliferatie tegengaan De overexpressie van het gen HER# kan onderdrukt worden door de amplificatie van andere genen en het gebruik van Herceptin Een ander medicijn dat aangrijpt op de HER#/neu-receptor is lapatinib Lapatinib is een zogenaamd small molecule en is verkrijgbaar in tabletvorm Het is geregistreerd in combinatie met capecitabine Een andere op de HER#Neu-receptor gerichte therapie is het monoklonaal antilichaam, pertuzumab, dat momenteel wordt onderzocht Op <DATUM> verleende EMA de Europese registratie onder de merknaam <PERSOON> (eiwit) <PERSOON> is een groep van eiwitten die voorkomen in alle dierlijke cellen Alle <PERSOON>-eiwitten behoren tot een specifieke klasse, small GTPases genaamd, die betrokken zijn bij het doorgeven van signalen van binnen cellen (intracellulaire signaaltransductie) <PERSOON> is een monomerisch G-proteïne dat in het plasmamembraan verankerd is via een lipidegroep <PERSOON> is een exemplarische vertegenwoordiger van de "<PERSOON>-superfamilie" Wanneer <PERSOON> wordt geactiveerd door een extracellulair signaal, is het in staat andere eiwitten te activeren, die op hun beurt de expressie van genen reguleren Dit zijn genen die betrokken zijn bij celgroei, differentiatie en apoptose Mutaties in <PERSOON>-genen kunnen leiden tot permanent geactiveerde <PERSOON>-eiwitten Hierdoor ontstaat een hyperactieve signaaltransductie in de cel, ook in afwezigheid van een extracellulair signaal Aangezien deze signalen betrokken zijn bij celgroei, kan overactieve <PERSOON>-signaaltransductie uiteindelijk leiden tot tumorvorming.
553
www
Dit eiwit kan celproliferatie tegengaan De overexpressie van het gen HER# kan onderdrukt worden door de amplificatie van andere genen en het gebruik van Herceptin Een ander medicijn dat aangrijpt op de HER#/neu-receptor is lapatinib Lapatinib is een zogenaamd small molecule en is verkrijgbaar in tabletvorm Het is geregistreerd in combinatie met capecitabine Een andere op de HER#Neu-receptor gerichte therapie is het monoklonaal antilichaam, pertuzumab, dat momenteel wordt onderzocht Op <DATUM> verleende EMA de Europese registratie onder de merknaam <PERSOON> (eiwit) <PERSOON> is een groep van eiwitten die voorkomen in alle dierlijke cellen Alle <PERSOON>-eiwitten behoren tot een specifieke klasse, small GTPases genaamd, die betrokken zijn bij het doorgeven van signalen van binnen cellen (intracellulaire signaaltransductie) <PERSOON> is een monomerisch G-proteïne dat in het plasmamembraan verankerd is via een lipidegroep <PERSOON> is een exemplarische vertegenwoordiger van de "<PERSOON>-superfamilie" Wanneer <PERSOON> wordt geactiveerd door een extracellulair signaal, is het in staat andere eiwitten te activeren, die op hun beurt de expressie van genen reguleren Dit zijn genen die betrokken zijn bij celgroei, differentiatie en apoptose Mutaties in <PERSOON>-genen kunnen leiden tot permanent geactiveerde <PERSOON>-eiwitten Hierdoor ontstaat een hyperactieve signaaltransductie in de cel, ook in afwezigheid van een extracellulair signaal Aangezien deze signalen betrokken zijn bij celgroei, kan overactieve <PERSOON>-signaaltransductie uiteindelijk leiden tot tumorvorming alvleesklierkanker) Om deze reden wordt inhibitie van <PERSOON> onderzocht als een mogelijke behandelmethode voor kanker Spermatofoor Een spermatofoor is het zaadpakketje van een mannelijk dier dat wordt afgedragen aan het vrouwelijk dier om bevruchting mogelijk te maken Het kan gaan om uiteenlopende diersoorten, van gewervelde dieren als salamanders tot ongewervelde dieren als spinnen Bij de salamanders wordt de spermatofoor na een balts, die bestaat uit een soort dansje, afgezet door het mannetje die het door de cloaca afzet op het substraat Het vrouwtje neemt het vervolgens op in haar cloaca zodat de eitjes kunnen worden bevrucht Bij sommige insecten wordt de spermatofoor niet alleen gebruikt voor de zaadoverdracht, maar ook om de vrouwelijke cloaca af te sluiten zodat geen andere mannetjes meer met haar kunnen paren, wat een nageslacht van het eerste mannetje dat met haar paart vergroot Burkittlymfoom Het burkittlymfoom is een maligne lymfoom, oftewel een kanker van het lymfevatenstelsel (in het bijzonder de B-lymfocyten lymfeklierkanker) De ziekte is genoemd naar <PERSOON>, de chirurg die de ziekte voor het eerst beschreef in ### toen hij werkzaam was in equatoriaal Afrika Een Burkittlymfoom gaat per definitie geassocieerd met een chromosomale translocatie waarbij met name het c-myc gen is aangedaan De meest geziene variant is t(#;##)(q##;q##), zeldzamer zijn de varianten t(#;#)(p##;q##) en t(#;##)(q##;q##) Een driewegstranslocatie, t(#;##;##) is eveneens beschreven Het burkittlymfoom kan onderverdeeld worden in drie klinische varianten de endemische, de sporadische en de immunodeficiëntiegeassocieerde variant Het is bijna onmogelijk om morfologisch (microscopische vormaspecten) een onderscheid te maken tussen deze drie klinische varianten Stichting Welzijn &amp; Zorg Doven Zuid <PERSOON>.
599
www
mannelijk dier dat wordt afgedragen aan het vrouwelijk dier om bevruchting mogelijk te maken Het kan gaan om uiteenlopende diersoorten, van gewervelde dieren als salamanders tot ongewervelde dieren als spinnen Bij de salamanders wordt de spermatofoor na een balts, die bestaat uit een soort dansje, afgezet door het mannetje die het door de cloaca afzet op het substraat Het vrouwtje neemt het vervolgens op in haar cloaca zodat de eitjes kunnen worden bevrucht Bij sommige insecten wordt de spermatofoor niet alleen gebruikt voor de zaadoverdracht, maar ook om de vrouwelijke cloaca af te sluiten zodat geen andere mannetjes meer met haar kunnen paren, wat een nageslacht van het eerste mannetje dat met haar paart vergroot Burkittlymfoom Het burkittlymfoom is een maligne lymfoom, oftewel een kanker van het lymfevatenstelsel (in het bijzonder de B-lymfocyten lymfeklierkanker) De ziekte is genoemd naar <PERSOON>, de chirurg die de ziekte voor het eerst beschreef in ### toen hij werkzaam was in equatoriaal Afrika Een Burkittlymfoom gaat per definitie geassocieerd met een chromosomale translocatie waarbij met name het c-myc gen is aangedaan De meest geziene variant is t(#;##)(q##;q##), zeldzamer zijn de varianten t(#;#)(p##;q##) en t(#;##)(q##;q##) Een driewegstranslocatie, t(#;##;##) is eveneens beschreven Het burkittlymfoom kan onderverdeeld worden in drie klinische varianten de endemische, de sporadische en de immunodeficiëntiegeassocieerde variant Het is bijna onmogelijk om morfologisch (microscopische vormaspecten) een onderscheid te maken tussen deze drie klinische varianten Stichting Welzijn &amp; Zorg Doven Zuid <PERSOON> Een voorloper van de stichting ("WeDoZo") is opgericht in ###, haar huidige vorm kreeg de stichting in ### Sinds december ### betrekt WeZoDo een gebouw, het "Gebarenplein" genoemd, aan de <DATUM> traat in <LOCATIE> Hier worden door WeZoDo diverse activiteiten georganiseerd, voorlichting gegeven en er wordt aandacht geschonken aan de dovencultuur WeZoDo is aangesloten bij het Dovenschap Doordat in <LOCATIE> de dovenschool Effatha is gevestigd wonen er relatief veel doven in <LOCATIE>, ongeveer ### <LOCATIE> is daarmee een logische vestigingsplaats voor deze stichting <LOCATIE>is de naam van een uitgebreide verzameling complexe polysachariden, biologische polymeren die voorkomen in de celwand van alle landplanten en van sommige algen Xylanen komen voor in alle delen van de planten Het zijn de belangrijkste vertegenwoordigers van de hemicellulosegroep De polymeerketen van xylanen bestaat uit xylose-eenheden; de precieze chemische structuur verschilt naargelang de plantenfamilie waarvan ze afkomstig zijn De polymerisatiegraad, d i het aantal xylose-eenheden in de keten, varieert ook met de herkomst en kan gaan van minder dan ### tot meer dan ### Het CAS-nummer van het xylaan poly(β-D-xylopyranose[#→#]) is ###-#<DATUM> het EINECS-nummer is ##<DATUM> # Hoewel er meer en meer wordt gezocht naar alternatieven op basis van hernieuwbare bronnen voor traditionele plastics uit petroleumchemicaliën, zijn er van xylanen nog weinig of geen commerciële toepassingen Nochtans zijn de voorraden ervan in de natuur enorm groot een belangrijk deel van de biomassa van planten bestaat uit xylanen <PERSOON> van naald- en loofbomen bevat ##–## % resp.
636
www
voorloper van de stichting ("WeDoZo") is opgericht in ###, haar huidige vorm kreeg de stichting in ### Sinds december ### betrekt WeZoDo een gebouw, het "Gebarenplein" genoemd, aan de <DATUM> traat in <LOCATIE> Hier worden door WeZoDo diverse activiteiten georganiseerd, voorlichting gegeven en er wordt aandacht geschonken aan de dovencultuur WeZoDo is aangesloten bij het Dovenschap Doordat in <LOCATIE> de dovenschool Effatha is gevestigd wonen er relatief veel doven in <LOCATIE>, ongeveer ### <LOCATIE> is daarmee een logische vestigingsplaats voor deze stichting <LOCATIE>is de naam van een uitgebreide verzameling complexe polysachariden, biologische polymeren die voorkomen in de celwand van alle landplanten en van sommige algen Xylanen komen voor in alle delen van de planten Het zijn de belangrijkste vertegenwoordigers van de hemicellulosegroep De polymeerketen van xylanen bestaat uit xylose-eenheden; de precieze chemische structuur verschilt naargelang de plantenfamilie waarvan ze afkomstig zijn De polymerisatiegraad, d i het aantal xylose-eenheden in de keten, varieert ook met de herkomst en kan gaan van minder dan ### tot meer dan ### Het CAS-nummer van het xylaan poly(β-D-xylopyranose[#→#]) is ###-#<DATUM> het EINECS-nummer is ##<DATUM> # Hoewel er meer en meer wordt gezocht naar alternatieven op basis van hernieuwbare bronnen voor traditionele plastics uit petroleumchemicaliën, zijn er van xylanen nog weinig of geen commerciële toepassingen Nochtans zijn de voorraden ervan in de natuur enorm groot een belangrijk deel van de biomassa van planten bestaat uit xylanen <PERSOON> van naald- en loofbomen bevat ##–## % resp Bij eenzaadlobbigen kan dit tot ## % gaan Landbouwafval van onder meer granen is dus een grote potentiële <INSTELLING> van xylaan Het Zweedse bedrijf Xylophane, een spin-off van de Technische Universiteit Chalmers in Göteborg, heeft een verpakkingsfilm en -folie op basis van xylanen ontwikkeld, die geschikt is voor voedingswaren De film zou de voedingswaren even goed beschermen tegen oxidatie als de gebruikelijke synthetische polymeren zoals polyvinylalcohol De film bestaat uit hemicellulose (xylaan) gemengd met cellulose, andere polymeren en/of weekmakers zoals sorbitol of xylitol, is biologisch afbreekbaar en eetbaar Ziekte van Kennedy De ziekte van Kennedy, ook bekend onder de naam spinobulbaire musculaire atrofie, is een progressieve (steeds erger wordende) neurodegeneratieve (aandoening van hersenen en/of ruggenmerg) ziekte die wordt veroorzaakt door een genetische (aangeboren) afwijking van het androgeen receptorgen Door verschrompeling van bepaalde spieren krijgt de patiënt moeite met lopen, en in latere stadia problemen met slikken en spreken Tot op heden is behandeling niet mogelijk De meest voorkomende doodsoorzaak is longontsteking, die gerelateerd is aan de slik- en ademhalingsproblemen De ziekte komt vrijwel uitsluitend bij mannen voor, en is zeldzaam # op de ## ### mannen De eerste uitgebreide beschrijving van de ziekte staat op naam van de arts <PERSOON>, en werd in ### gepubliceerd Chloorprotixeen Chloorprotixeen is een antipsychoticum dat is afgeleid van thioxantheen Het wordt gebruikt voor de behandeling van psychosen, ernstige vormen van opwinding en onrust of manie.
601
www
Bij eenzaadlobbigen kan dit tot ## % gaan Landbouwafval van onder meer granen is dus een grote potentiële <INSTELLING> van xylaan Het Zweedse bedrijf Xylophane, een spin-off van de Technische Universiteit Chalmers in Göteborg, heeft een verpakkingsfilm en -folie op basis van xylanen ontwikkeld, die geschikt is voor voedingswaren De film zou de voedingswaren even goed beschermen tegen oxidatie als de gebruikelijke synthetische polymeren zoals polyvinylalcohol De film bestaat uit hemicellulose (xylaan) gemengd met cellulose, andere polymeren en/of weekmakers zoals sorbitol of xylitol, is biologisch afbreekbaar en eetbaar Ziekte van Kennedy De ziekte van Kennedy, ook bekend onder de naam spinobulbaire musculaire atrofie, is een progressieve (steeds erger wordende) neurodegeneratieve (aandoening van hersenen en/of ruggenmerg) ziekte die wordt veroorzaakt door een genetische (aangeboren) afwijking van het androgeen receptorgen Door verschrompeling van bepaalde spieren krijgt de patiënt moeite met lopen, en in latere stadia problemen met slikken en spreken Tot op heden is behandeling niet mogelijk De meest voorkomende doodsoorzaak is longontsteking, die gerelateerd is aan de slik- en ademhalingsproblemen De ziekte komt vrijwel uitsluitend bij mannen voor, en is zeldzaam # op de ## ### mannen De eerste uitgebreide beschrijving van de ziekte staat op naam van de arts <PERSOON>, en werd in ### gepubliceerd Chloorprotixeen Chloorprotixeen is een antipsychoticum dat is afgeleid van thioxantheen Het wordt gebruikt voor de behandeling van psychosen, ernstige vormen van opwinding en onrust of manie Ziekte van Tangier De ziekte van Tangier is een zeer zeldzame erfelijke aandoening die gekenmerkt wordt door een sterk verlaagde waarde van het "high-density-lipoproteïne" (HDL, ook wel "goede cholesterol" genoemd) in de bloedsomloop Over de gehele wereld lijden slechts ## personen aan de ziekte De aandoening is vernoemd naar de plaats Tangier in de Amerikaanse staat <PERSOON> waar de ziekte ontdekt is HDL worden gevormd wanneer apolipoproteïne A# (apoA#) samenklit met cholesterol en fosfolipiden Het cholesterol en de fosfolipiden stammen uit de cellen (intracellulaire oorsprong) en worden door het ABCA#-transporteiwit buiten de cellen gebracht Bij mensen met de ziekte van Tangier is deze ABCA#-transporter defect waardoor cholesterol niet meer uit de cellen kan getransporteerd worden Dit leidt tot de stapeling van cholesterol in verscheidene weefsels Een verminderde waarde van HDL in het bloed wordt ook wel hypoalfalipoproteïnemie genoemd <PERSOON> met de aandoening hebben slechts licht verhoogde vetwaardes in het bloed (milde hypertriglyceridemie) en stoornissen in de zenuwfunctie (neuropathie) De tonsillen zijn eveneens aangedaan; ze hebben een gele of oranje kleur en zijn extreem vergroot Daarnaast komt binnen de patiëntenpopulatie atherosclerose voor op jonge leeftijd Andere tekenen van de ziekte zijn een vergrote milt (splenomegalie), een vergrote lever (hepatomegalie) en vroegtijdig hart- en vaatlijden Mutaties van het chromosoom #q## leiden tot een defecte ABCA#-transporter Deze mutaties hinderen ABCA# in het cholesterol- en fosfolipidetransport uit de cellen naar het bloed, waar ze opgepikt worden door ApoA#.
560
www
een zeer zeldzame erfelijke aandoening die gekenmerkt wordt door een sterk verlaagde waarde van het "high-density-lipoproteïne" (HDL, ook wel "goede cholesterol" genoemd) in de bloedsomloop Over de gehele wereld lijden slechts ## personen aan de ziekte De aandoening is vernoemd naar de plaats Tangier in de Amerikaanse staat <PERSOON> waar de ziekte ontdekt is HDL worden gevormd wanneer apolipoproteïne A# (apoA#) samenklit met cholesterol en fosfolipiden Het cholesterol en de fosfolipiden stammen uit de cellen (intracellulaire oorsprong) en worden door het ABCA#-transporteiwit buiten de cellen gebracht Bij mensen met de ziekte van Tangier is deze ABCA#-transporter defect waardoor cholesterol niet meer uit de cellen kan getransporteerd worden Dit leidt tot de stapeling van cholesterol in verscheidene weefsels Een verminderde waarde van HDL in het bloed wordt ook wel hypoalfalipoproteïnemie genoemd <PERSOON> met de aandoening hebben slechts licht verhoogde vetwaardes in het bloed (milde hypertriglyceridemie) en stoornissen in de zenuwfunctie (neuropathie) De tonsillen zijn eveneens aangedaan; ze hebben een gele of oranje kleur en zijn extreem vergroot Daarnaast komt binnen de patiëntenpopulatie atherosclerose voor op jonge leeftijd Andere tekenen van de ziekte zijn een vergrote milt (splenomegalie), een vergrote lever (hepatomegalie) en vroegtijdig hart- en vaatlijden Mutaties van het chromosoom #q## leiden tot een defecte ABCA#-transporter Deze mutaties hinderen ABCA# in het cholesterol- en fosfolipidetransport uit de cellen naar het bloed, waar ze opgepikt worden door ApoA# Daarnaast kan de cholesterolstapeling in de cellen toxisch zijn, wat en een verminderde celfunctie en celdood kan veroorzaken De aandoening wordt volgens een autosomaal recessief patroon overgeërfd Dit wil zeggen dat beide allelen aangedaan moeten zijn, vooraleer de ziekte zich manifesteert Dragers van de ziekte (met een normaal allel en een afwijkend allel) vertonen de ziekte niet Cyfluthrin Cyfluthrin (ISO-naam) is een insecticide dat behoort tot de groep van pyrethroïden Dit zijn verbindingen met een structuur die gelijkt op die van pyrethrine, een insecticide van natuurlijke oorsprong Cyfluthrin is een mengsel van vier diastereomeren Beta-cyfluthrin is een specifiek mengsel van cyfluthrin-isomeren, dat zijn eigen ISO-naam heeft gekregen Cyfluthrin is ontwikkeld door het Duitse chemieconcern Bayer en kwam in het begin van de jaren '## van de ##e eeuw op de markt Cyfluthrin is een niet-systemisch insecticide met contact- en maagwerking Cyfluthrin heeft zoals de andere pyrethroïden een neurotoxisch effect op de insecten Het wordt gesproeid op land- en tuinbouwgewassen ter bestrijding van o a bladluizen, bladvretende rupsen, kevers, witte vliegen en mineermotten Het is echter niet selectief voor deze soorten en is ook giftig voor bijen Het bestaat ook als een "pour-on"-oplossing voor de bescherming van runderen tegen vliegen en luizen; die moet op de rug, tussen de schouders worden aangebracht De beweging van de dieren zorgt er dan voor dat de stof verder over het lichaamsoppervlak verspreid wordt In de Europese Unie is cyfluthrin opgenomen in de bijlage I bij de "pesticiden"richtlijn #<DATUM> EEG, voor een periode tot <DATUM> (verlengbaar).
570
www
kan veroorzaken De aandoening wordt volgens een autosomaal recessief patroon overgeërfd Dit wil zeggen dat beide allelen aangedaan moeten zijn, vooraleer de ziekte zich manifesteert Dragers van de ziekte (met een normaal allel en een afwijkend allel) vertonen de ziekte niet Cyfluthrin Cyfluthrin (ISO-naam) is een insecticide dat behoort tot de groep van pyrethroïden Dit zijn verbindingen met een structuur die gelijkt op die van pyrethrine, een insecticide van natuurlijke oorsprong Cyfluthrin is een mengsel van vier diastereomeren Beta-cyfluthrin is een specifiek mengsel van cyfluthrin-isomeren, dat zijn eigen ISO-naam heeft gekregen Cyfluthrin is ontwikkeld door het Duitse chemieconcern Bayer en kwam in het begin van de jaren '## van de ##e eeuw op de markt Cyfluthrin is een niet-systemisch insecticide met contact- en maagwerking Cyfluthrin heeft zoals de andere pyrethroïden een neurotoxisch effect op de insecten Het wordt gesproeid op land- en tuinbouwgewassen ter bestrijding van o a bladluizen, bladvretende rupsen, kevers, witte vliegen en mineermotten Het is echter niet selectief voor deze soorten en is ook giftig voor bijen Het bestaat ook als een "pour-on"-oplossing voor de bescherming van runderen tegen vliegen en luizen; die moet op de rug, tussen de schouders worden aangebracht De beweging van de dieren zorgt er dan voor dat de stof verder over het lichaamsoppervlak verspreid wordt In de Europese Unie is cyfluthrin opgenomen in de bijlage I bij de "pesticiden"richtlijn #<DATUM> EEG, voor een periode tot <DATUM> (verlengbaar) In België zijn onder andere "Bayofly Pour-on" voor gebruik bij runderen en "Baythroid" voor gebruik op land- en tuinbouwgewassen erkend Cyfluthrin is vrijwel onoplosbaar in water (ca # microgram per liter) Het is niet ontvlambaar Cyfluthrin is giftig bij opname door de mond Contact met de huid kan irriterende of allergische reacties veroorzaken Cyfluthrin wordt slechts langzaam afgebroken in de bodem of in grondwater Het is tevens giftig voor waterorganismen Intensievezorgverpleegkundige Een intensievezorgverpleegkundige of ic-verpleegkundige is een verpleegkundige die op de intensievezorgafdeling van een ziekenhuis patiënten intensieve zorg biedt De ic-verpleegkundige is verantwoordelijk voor het verzorgen van mensen met een bedreigende of aanwezige ernstige stoornis van een of meerdere vitale functies Hij of zij werkt op de afdeling samen met een intensivist Het grote verschil met de (gewone) verpleegkundige is dat een ic-verpleegkundige goed de vitale functies moet kunnen bewaken en hierop adequaat moet kunnen reageren Een ic-verpleegkundige mag ook meer verpleegtechnische handelingen uitvoeren Specialisaties zijn onder meer de beademingsverpleegkundige en CCU-verpleegkundige Een ic-verpleegkundige moet kennis hebben van de specifieke zorg voor onder meer de volgende ziektebeelden die regelmatig op de ic aangetroffen worden Om in België IZ -verpleegkundige te worden, wordt aangeraden om in het bezit te zijn van de Bijzondere Beroepstitel Intensieve Zorgen en Spoedgevallenzorg boven op het basis verpleegkunde-diploma Deze opleiding kan afgewerkt worden in één jaar als voltijds student, of in twee jaar terwijl men werkt op een dienst Spoedopname of Intensieve Zorgen.
541
www
onder andere "Bayofly Pour-on" voor gebruik bij runderen en "Baythroid" voor gebruik op land- en tuinbouwgewassen erkend Cyfluthrin is vrijwel onoplosbaar in water (ca # microgram per liter) Het is niet ontvlambaar Cyfluthrin is giftig bij opname door de mond Contact met de huid kan irriterende of allergische reacties veroorzaken Cyfluthrin wordt slechts langzaam afgebroken in de bodem of in grondwater Het is tevens giftig voor waterorganismen Intensievezorgverpleegkundige Een intensievezorgverpleegkundige of ic-verpleegkundige is een verpleegkundige die op de intensievezorgafdeling van een ziekenhuis patiënten intensieve zorg biedt De ic-verpleegkundige is verantwoordelijk voor het verzorgen van mensen met een bedreigende of aanwezige ernstige stoornis van een of meerdere vitale functies Hij of zij werkt op de afdeling samen met een intensivist Het grote verschil met de (gewone) verpleegkundige is dat een ic-verpleegkundige goed de vitale functies moet kunnen bewaken en hierop adequaat moet kunnen reageren Een ic-verpleegkundige mag ook meer verpleegtechnische handelingen uitvoeren Specialisaties zijn onder meer de beademingsverpleegkundige en CCU-verpleegkundige Een ic-verpleegkundige moet kennis hebben van de specifieke zorg voor onder meer de volgende ziektebeelden die regelmatig op de ic aangetroffen worden Om in België IZ -verpleegkundige te worden, wordt aangeraden om in het bezit te zijn van de Bijzondere Beroepstitel Intensieve Zorgen en Spoedgevallenzorg boven op het basis verpleegkunde-diploma Deze opleiding kan afgewerkt worden in één jaar als voltijds student, of in twee jaar terwijl men werkt op een dienst Spoedopname of Intensieve Zorgen Om in <LOCATIE> ic-verpleegkundige te worden, dient men te beschikken over een diploma voor basisverpleegkundige niveau # Ic-verpleegkundige is dus een specialisme in de verpleging De opleiding duurt achttien maanden en is alleen in duaal-variant te volgen Een ic-verpleegkundige kan evenals een SEH-verpleegkundige of anesthesiemedewerker doorstromen voor de opleiding tot ambulanceverpleegkundige Tegenwoordig geldt dit niet meer als voorwaarde Ook basis verpleegkundige of zogeheten BMH'ers kunnen ambulanceverpleegkundige/ambulancemedewerker worden De Nederlandse ic-verpleegkundige is meer gespecialiseerd en heeft meer bevoegdheden dan de Belgisch opgeleide verpleegkundige Dit ziet men ook terug in de achttien maanden durende opleiding <PERSOON> was een middeleeuwse chirurgijn die waarschijnlijk leefde van ### tot ongeveer ### Hij genoot zijn opleiding in Parijs, waar hij mogelijk de colleges van chirurg Lanfranc van <LOCATIE>bijwoonde Hij was verbonden aan het <PERSOON> schreef twee werken in het begin van de jaren ### over heelkunde en interne geneeskunde Deze manuscripten kenden een verborgen bestaan tot op het einde van de negentiende eeuw, toen ze in Londen terug opdoken In zijn tijd was hij een pionier en vernieuwer op vlak van chirurgie en geneeskunde De twee geschriften die bewaard gebleven zijn in de <PERSOON>" (heelkunde) en "Medicina" (geneeskunde), getuigen van zijn kritische en op beproefde ervaring vertrouwende geest Na zijn medische opleiding, wellicht te Parijs, oefende Yperman het beroep van chirurgijn uit te Ieper Daar was hij onder meer werkzaam in dienst van de stad in het zogenaamde <PERSOON>-ziekenhuis.
538
www
te worden, dient men te beschikken over een diploma voor basisverpleegkundige niveau # Ic-verpleegkundige is dus een specialisme in de verpleging De opleiding duurt achttien maanden en is alleen in duaal-variant te volgen Een ic-verpleegkundige kan evenals een SEH-verpleegkundige of anesthesiemedewerker doorstromen voor de opleiding tot ambulanceverpleegkundige Tegenwoordig geldt dit niet meer als voorwaarde Ook basis verpleegkundige of zogeheten BMH'ers kunnen ambulanceverpleegkundige/ambulancemedewerker worden De Nederlandse ic-verpleegkundige is meer gespecialiseerd en heeft meer bevoegdheden dan de Belgisch opgeleide verpleegkundige Dit ziet men ook terug in de achttien maanden durende opleiding <PERSOON> was een middeleeuwse chirurgijn die waarschijnlijk leefde van ### tot ongeveer ### Hij genoot zijn opleiding in Parijs, waar hij mogelijk de colleges van chirurg Lanfranc van <LOCATIE>bijwoonde Hij was verbonden aan het <PERSOON> schreef twee werken in het begin van de jaren ### over heelkunde en interne geneeskunde Deze manuscripten kenden een verborgen bestaan tot op het einde van de negentiende eeuw, toen ze in Londen terug opdoken In zijn tijd was hij een pionier en vernieuwer op vlak van chirurgie en geneeskunde De twee geschriften die bewaard gebleven zijn in de <PERSOON>" (heelkunde) en "Medicina" (geneeskunde), getuigen van zijn kritische en op beproefde ervaring vertrouwende geest Na zijn medische opleiding, wellicht te Parijs, oefende Yperman het beroep van chirurgijn uit te Ieper Daar was hij onder meer werkzaam in dienst van de stad in het zogenaamde <PERSOON>-ziekenhuis In zijn "Cyrurgie" vermeldt hij als laatste gedateerde verwijzing naar zijn praktijk een ziektegeval uit het jaar ### Het is dus mogelijk dat hij kort na het voltooien van zijn "Cyrurgie", ca ###, gestorven is Een aantal zaken zijn naar <PERSOON> genoemd Familiaire hypercholesterolemie Familiaire hypercholesterolemie (afgekort FH) is een genetische aandoening die gekarakteriseerd wordt door hoge cholesterolniveaus Voornamelijk het low-density-lipoproteïne (LDL cholesterol) is sterk verhoogd wat leidt tot vroegtijdig hart- en vaatlijden Patiënten met FH hebben mutaties in het LDLR-gen dat codeert voor de LDL-receptor Deze LDL-receptor verwijdert in de normale situatie het LDL uit de bloedsomloop Daarnaast kan ook een mutatie opgetreden zijn in het gen dat codeert voor het apolipoproteïne <PERSOON>) ApoB is het gedeelte van LDL dat interactie aangaat met de LDL-receptor Patiënten met een normale en een abnormale kopie van het LDLR-gen (heterozygoten) vertonen vaak voortijdig hart- en vaatlijden (rond het ##e à ##e levensjaar) Heterozygote FH erft autosomaal dominant over Patiënten met twee abnormale kopieën van het LDLR-gen (homozygoten) kunnen reeds in de kindertijd hart- en vaatlijden ondervinden Hartinfarcten voor het ##e levensjaar kunnen bij deze patiënten voorkomen Eén op de ### neonati hebben heterozygote FH, homozygote FH is veel zeldzamer (# op een miljoen nieuwgeborenen) De behandeling van heterozygote FH gebeurt normaalgezien met statinen of andere cholesterolverlagende middelen Homozygote FH reageert doorgaans niet op farmacotherapie.
554
www
In zijn "Cyrurgie" vermeldt hij als laatste gedateerde verwijzing naar zijn praktijk een ziektegeval uit het jaar ### Het is dus mogelijk dat hij kort na het voltooien van zijn "Cyrurgie", ca ###, gestorven is Een aantal zaken zijn naar <PERSOON> genoemd Familiaire hypercholesterolemie Familiaire hypercholesterolemie (afgekort FH) is een genetische aandoening die gekarakteriseerd wordt door hoge cholesterolniveaus Voornamelijk het low-density-lipoproteïne (LDL cholesterol) is sterk verhoogd wat leidt tot vroegtijdig hart- en vaatlijden Patiënten met FH hebben mutaties in het LDLR-gen dat codeert voor de LDL-receptor Deze LDL-receptor verwijdert in de normale situatie het LDL uit de bloedsomloop Daarnaast kan ook een mutatie opgetreden zijn in het gen dat codeert voor het apolipoproteïne <PERSOON>) ApoB is het gedeelte van LDL dat interactie aangaat met de LDL-receptor Patiënten met een normale en een abnormale kopie van het LDLR-gen (heterozygoten) vertonen vaak voortijdig hart- en vaatlijden (rond het ##e à ##e levensjaar) Heterozygote FH erft autosomaal dominant over Patiënten met twee abnormale kopieën van het LDLR-gen (homozygoten) kunnen reeds in de kindertijd hart- en vaatlijden ondervinden Hartinfarcten voor het ##e levensjaar kunnen bij deze patiënten voorkomen Eén op de ### neonati hebben heterozygote FH, homozygote FH is veel zeldzamer (# op een miljoen nieuwgeborenen) De behandeling van heterozygote FH gebeurt normaalgezien met statinen of andere cholesterolverlagende middelen Homozygote FH reageert doorgaans niet op farmacotherapie Hoge cholesterolwaardes veroorzaken doorgaans weinig symptomen Cholesterol kan opgeslagen worden in verscheidene locaties die van buitenaf zichtbaar zijn, bijvoorbeeld gele vlekken rond de oogleden (xanthelasma palpebrarum), een witte ring rond de buitenste rand van de iris (arcus lipoides) en bobbels op pezen (xanthoom) De toegenomen cholesteroldepositie in de wand van slagaders leidt tot atherosclerose, de onderliggende oorzaak van hart- en vaatlijden Dit treedt voornamelijk op in de kransslagaders van het hart Meer zeldzaam is atherosclerose in de slagaders van de hersenen en de perifere slagaders Wanneer vetten de aortaklep (de hartklep tussen het linker ventrikel en de aorta) kan aortaklepstenose optreden In meer den ##% van de homozygote FH-patiënten (maar bijna niet bij heterozygoten) komt een vernauwing van de aorta voor boven het niveau van de aortaklep (supravalvulaire aortastenose) Aortastenose wordt gekarakteriseerd door kortademigheid, borstpijn en episodes van duizeligheid of flauwvallen Het risico op atherosclerose neemt toe met de leeftijd, bij roken, bij diabetici, hypertensie en een familiaal risico op hart- en vaatlijden Achter het klinisch beeld van FH gaat een complex genetisch patroon schuil Het LDLR-gen is gelegen op chromosoom ## Meer dan ### mutaties werden geïdentificeerd die ondergebracht kunnen worden in vijf klassen Cholesterolwaardes kunnen nagegaan worden als onderdeel van een lichamelijk onderzoek Dit zal zeker gebeuren wanneer externe tekenen (bv xanthelasma en xanthoma) opgemerkt worden, wanneer zich tekenen voordoen van hart- en vaatlijden en er een familielid is met FH Er wordt een patroon gevonden dat volgens de Fredrickson-classificatie kan ingedeeld worden als hyperlipoproteïnemie type II met volgende kenmerken.
575
www
locaties die van buitenaf zichtbaar zijn, bijvoorbeeld gele vlekken rond de oogleden (xanthelasma palpebrarum), een witte ring rond de buitenste rand van de iris (arcus lipoides) en bobbels op pezen (xanthoom) De toegenomen cholesteroldepositie in de wand van slagaders leidt tot atherosclerose, de onderliggende oorzaak van hart- en vaatlijden Dit treedt voornamelijk op in de kransslagaders van het hart Meer zeldzaam is atherosclerose in de slagaders van de hersenen en de perifere slagaders Wanneer vetten de aortaklep (de hartklep tussen het linker ventrikel en de aorta) kan aortaklepstenose optreden In meer den ##% van de homozygote FH-patiënten (maar bijna niet bij heterozygoten) komt een vernauwing van de aorta voor boven het niveau van de aortaklep (supravalvulaire aortastenose) Aortastenose wordt gekarakteriseerd door kortademigheid, borstpijn en episodes van duizeligheid of flauwvallen Het risico op atherosclerose neemt toe met de leeftijd, bij roken, bij diabetici, hypertensie en een familiaal risico op hart- en vaatlijden Achter het klinisch beeld van FH gaat een complex genetisch patroon schuil Het LDLR-gen is gelegen op chromosoom ## Meer dan ### mutaties werden geïdentificeerd die ondergebracht kunnen worden in vijf klassen Cholesterolwaardes kunnen nagegaan worden als onderdeel van een lichamelijk onderzoek Dit zal zeker gebeuren wanneer externe tekenen (bv xanthelasma en xanthoma) opgemerkt worden, wanneer zich tekenen voordoen van hart- en vaatlijden en er een familielid is met FH Er wordt een patroon gevonden dat volgens de Fredrickson-classificatie kan ingedeeld worden als hyperlipoproteïnemie type II met volgende kenmerken ##% van de patiënten met een mutatie in ApoB hebben echter waardes die onder deze grens liggen Op basis van het verhoogde LDL kan genetisch getest worden voor mutaties van de LDL-receptor (gecodeerd door het LDLR-gen) en van het apolipoproteïne <PERSOON>) In ## tot ##% van de gevallen worden mutaties ontdekt Patiënten waarbij geen mutaties ontdekt worden hebben doorgaans hogere triglycerideniveaus (deze zijn normaal bij FH-patiënten) Zeer waarschijnlijk dragen andere factoren bij aan hun hoge cholesterolwaardes (bv metabool syndroom) FH dient onderscheiden te worden van familiaire gecombineerde hyperlipidemie en polygenetische hypercholesterolemie Familiaire dysbètalipoproteïnemie Familiaire dysbètalipoproteïnemie (FD, of type-III hyperlipoproteïnemie) is een erfelijke aandoening waarbij het cholesterolmetabolisme gestoord is De genetische afwijking betreft het apolipoproteïne <PERSOON>) waardoor VLDL-cholesterol niet in de cellen kan opgenomen worden Deze patiënten vertonen zowel verhoogde triglyceride- als verhoogde cholesterolwaarden in het bloed Patiënten met dysbètalipoproteïnemie hebben verhoogde cholesterol- en triglyceridewaardes in het bloed Ze hebben een hoog risico om vroegtijdig cardiovasculaire complicaties te ontwikkelen Ook perifeer vasculair lijden komt bij deze patiënten meer voor De reden hiervan is op dit moment niet duidelijk <PERSOON>) is een apoproteïne dat voorkomt in chylomicronen Een chylomicron is een groot lipoproteïne dat voedingsvetten van de enterocyten (cellen van de dunne darm) transporteert naar ander locaties in het lichaam zoals de lever, vetweefsel, het hart, en de spieren Een chylomicron bestaat uit cholesterol, vetten, fosfolipiden en apolipoproteïne B en E.
568
www
van de patiënten met een mutatie in ApoB hebben echter waardes die onder deze grens liggen Op basis van het verhoogde LDL kan genetisch getest worden voor mutaties van de LDL-receptor (gecodeerd door het LDLR-gen) en van het apolipoproteïne <PERSOON>) In ## tot ##% van de gevallen worden mutaties ontdekt Patiënten waarbij geen mutaties ontdekt worden hebben doorgaans hogere triglycerideniveaus (deze zijn normaal bij FH-patiënten) Zeer waarschijnlijk dragen andere factoren bij aan hun hoge cholesterolwaardes (bv metabool syndroom) FH dient onderscheiden te worden van familiaire gecombineerde hyperlipidemie en polygenetische hypercholesterolemie Familiaire dysbètalipoproteïnemie Familiaire dysbètalipoproteïnemie (FD, of type-III hyperlipoproteïnemie) is een erfelijke aandoening waarbij het cholesterolmetabolisme gestoord is De genetische afwijking betreft het apolipoproteïne <PERSOON>) waardoor VLDL-cholesterol niet in de cellen kan opgenomen worden Deze patiënten vertonen zowel verhoogde triglyceride- als verhoogde cholesterolwaarden in het bloed Patiënten met dysbètalipoproteïnemie hebben verhoogde cholesterol- en triglyceridewaardes in het bloed Ze hebben een hoog risico om vroegtijdig cardiovasculaire complicaties te ontwikkelen Ook perifeer vasculair lijden komt bij deze patiënten meer voor De reden hiervan is op dit moment niet duidelijk <PERSOON>) is een apoproteïne dat voorkomt in chylomicronen Een chylomicron is een groot lipoproteïne dat voedingsvetten van de enterocyten (cellen van de dunne darm) transporteert naar ander locaties in het lichaam zoals de lever, vetweefsel, het hart, en de spieren Een chylomicron bestaat uit cholesterol, vetten, fosfolipiden en apolipoproteïne B en E De resten ven het chylomicron ("remnants" genaamd) worden door de lever opgenomen Belangrijk voor deze opname is apolipoproteïne E dat aanwezig is in het chylomicron en bindt aan een specifieke receptor in de lever Er bestaan drie genetische varianten van ApoE ApoE#, ApoE# en ApoE# ApoE# bindt niet goed aan de LDL-receptor, APOE# en APOE# daarentegen wel Het slecht binden aan de LDL-receptor leidt ertoe dat de chylomicronen niet in de lever kunnen opgenomen worden De drie allelen (E#, E# en E#) komen in alles zes mogelijke combinaties voor (E#/E#, E#/E#, E#/E#, E#/E#, E#/E#, E#/E#) In ongeveer #% van de algemene populatie en in bijna alle personen met dysbètalipoproteïnemie komt het type E#/E# (homozygoot type E#) voor Het hebben van het E#/E#-profiel leidt niet linea recta naar de aandoening ##% van de E#-homozygoten hebben immers geen dysbètalipoproteïnemie wat erop wijst dat andere factoren in het spel zijn (overerving met verminderde penetrantie) Deze andere factoren kunnen zowel andere genen als omgevingsfactoren zijn Childhood Autism Rating Scale Childhood Autism Rating Scale (CARS) is een test die ontwikkeld is voor het onderzoek naar autisme Het onderzoek wordt afgenomen door een onderzoeker, waarbij op ## gedragsaspecten punten (variërend van # tot en met #) gegeven kunnen worden De aspecten zijn Polsdruk De polsdruk bij een bloeddrukmeting is het verschil tussen de boven- en onderdruk De bloeddruk in de slagaders is maximaal tijdens de contractie van de hartkamer.
598
www
worden door de lever opgenomen Belangrijk voor deze opname is apolipoproteïne E dat aanwezig is in het chylomicron en bindt aan een specifieke receptor in de lever Er bestaan drie genetische varianten van ApoE ApoE#, ApoE# en ApoE# ApoE# bindt niet goed aan de LDL-receptor, APOE# en APOE# daarentegen wel Het slecht binden aan de LDL-receptor leidt ertoe dat de chylomicronen niet in de lever kunnen opgenomen worden De drie allelen (E#, E# en E#) komen in alles zes mogelijke combinaties voor (E#/E#, E#/E#, E#/E#, E#/E#, E#/E#, E#/E#) In ongeveer #% van de algemene populatie en in bijna alle personen met dysbètalipoproteïnemie komt het type E#/E# (homozygoot type E#) voor Het hebben van het E#/E#-profiel leidt niet linea recta naar de aandoening ##% van de E#-homozygoten hebben immers geen dysbètalipoproteïnemie wat erop wijst dat andere factoren in het spel zijn (overerving met verminderde penetrantie) Deze andere factoren kunnen zowel andere genen als omgevingsfactoren zijn Childhood Autism Rating Scale Childhood Autism Rating Scale (CARS) is een test die ontwikkeld is voor het onderzoek naar autisme Het onderzoek wordt afgenomen door een onderzoeker, waarbij op ## gedragsaspecten punten (variërend van # tot en met #) gegeven kunnen worden De aspecten zijn Polsdruk De polsdruk bij een bloeddrukmeting is het verschil tussen de boven- en onderdruk De bloeddruk in de slagaders is maximaal tijdens de contractie van de hartkamer Anesthesiemedewerker Een anesthesiemedewerker (), anesthesie-assistent of anesthesieverpleegkundige is een persoon die samen met de anesthesioloog of anesthesist een anesthesieteam vormt Een anesthesiemedewerker is opgeleid om de anesthesioloog te assisteren bij alle voorkomende taken bij het voorbereiden, toedienen en onderhouden van de verschillende vormen van anesthesie Hij of zij bewaakt en stuurt de anesthesiediepte door het continue monitoren van de vitale functies van de patiënt tijdens de operatie, zoals ademhaling, bloedcirculatie, bewustzijn en temperatuurregulatie Tot op zekere hoogte kan, mag en moet bij een eventuele afwijking de anesthesiemedewerker (snel) zelfstandig ingrijpen, in afwachting van de komst van de anesthesioloog <PERSOON> het operatiekamercomplex zijn er taken voor de anesthesiemedewerker binnen het pijnteam, de pre-operatieve screening, de traumaopvang op de spoedeisende hulp en kan de anesthesiemedewerker lid zijn van een reanimatieteam In <LOCATIE> kan iemand na het behalen van het havodiploma of een mbo #-diploma anesthesiemedewerker worden door een driejarige initiële opleiding op hbo-niveau (NLQF/EQF niveau #) te volgen Een anesthesiemedewerker met ook een verpleegkundige achtergrond wordt in <LOCATIE> meestal anesthesieverpleegkundige genoemd Naast de driejarige opleiding wordt sinds ### in vijf van de acht opleidingscentra de beroepsopleiding aangeboden in combinatie met die tot verpleegkundige Alleen met een diploma van het "College Zorg Opleidingen" (CZO) kan een anesthesiemedewerker volwaardig onderdeel van een anesthesieteam zijn Sinds ### is er een CZO-erkende eenjarige vervolgopleiding voor anesthesiemedewerkers Deze kwalificeert tot "sedatiepraktijkspecialist", een functionaris die zelfstandig buiten het operatiekamercomplex matige en diepe sedatie uit kan voeren Andere vervolgopleidingen zijn onder andere Physician assistant en pijnconsulent.
595
www
anesthesioloog of anesthesist een anesthesieteam vormt Een anesthesiemedewerker is opgeleid om de anesthesioloog te assisteren bij alle voorkomende taken bij het voorbereiden, toedienen en onderhouden van de verschillende vormen van anesthesie Hij of zij bewaakt en stuurt de anesthesiediepte door het continue monitoren van de vitale functies van de patiënt tijdens de operatie, zoals ademhaling, bloedcirculatie, bewustzijn en temperatuurregulatie Tot op zekere hoogte kan, mag en moet bij een eventuele afwijking de anesthesiemedewerker (snel) zelfstandig ingrijpen, in afwachting van de komst van de anesthesioloog <PERSOON> het operatiekamercomplex zijn er taken voor de anesthesiemedewerker binnen het pijnteam, de pre-operatieve screening, de traumaopvang op de spoedeisende hulp en kan de anesthesiemedewerker lid zijn van een reanimatieteam In <LOCATIE> kan iemand na het behalen van het havodiploma of een mbo #-diploma anesthesiemedewerker worden door een driejarige initiële opleiding op hbo-niveau (NLQF/EQF niveau #) te volgen Een anesthesiemedewerker met ook een verpleegkundige achtergrond wordt in <LOCATIE> meestal anesthesieverpleegkundige genoemd Naast de driejarige opleiding wordt sinds ### in vijf van de acht opleidingscentra de beroepsopleiding aangeboden in combinatie met die tot verpleegkundige Alleen met een diploma van het "College Zorg Opleidingen" (CZO) kan een anesthesiemedewerker volwaardig onderdeel van een anesthesieteam zijn Sinds ### is er een CZO-erkende eenjarige vervolgopleiding voor anesthesiemedewerkers Deze kwalificeert tot "sedatiepraktijkspecialist", een functionaris die zelfstandig buiten het operatiekamercomplex matige en diepe sedatie uit kan voeren Andere vervolgopleidingen zijn onder andere Physician assistant en pijnconsulent Er zijn in het werkveld nog twijfels over nut en noodzaak van deze opleiding In België kan iemand alleen anesthesiemedewerker worden als hij of zij het diploma verpleegkunde bezit In de Verenigde Staten moet men behalve de opleiding tot verpleegkundige ook een bachelordiploma hebben om een # à #,<LEEFTIJD> jaar durende opleiding tot "nurse anesthetist" te kunnen volgen In de VS is anesthesie in eerste instantie een specialisatie van het verpleegkundig domein Het is tevens het oudste verpleegkundige specialisme In veel ziekenhuizen in de Verenigde Staten wordt de anesthesie geheel door de anesthesiemedewerker uitgevoerd, zonder tussenkomst van een anesthesioloog Trisomie ## Trisomie ## is een genetische aandoening waarbij er drie hele kopieën van chromosoom ## aanwezig zijn in elke lichaamscel in plaats van twee Dit leidt bijna altijd tot sterfte van de vrucht tijdens de zwangerschap of vlak na de geboorte Er kan ook sprake zijn van een mozaïek trisomie ## In dat geval zijn niet in alle lichaamscellen # chromosomen ## aanwezig en is de overlevingskans groter De kenmerken zijn zeer divers en groot in aantal Een aantal van de kenmerken kunnen zijn Als er slechts een stukje van het chromosoom ## in drievoud aanwezig is in alle lichaamscellen dan is er sprake van een partiële trisomie ## ofwel cat-eyesyndroom Benzalchloride Benzalchloride is een gechloreerde organische verbinding met als brutoformule CHCl De stof komt voor als een kleurloze vloeistof met een scherpe geur Ze is vrijwel onoplosbaar in water.
544
www
noodzaak van deze opleiding In België kan iemand alleen anesthesiemedewerker worden als hij of zij het diploma verpleegkunde bezit In de Verenigde Staten moet men behalve de opleiding tot verpleegkundige ook een bachelordiploma hebben om een # à #,<LEEFTIJD> jaar durende opleiding tot "nurse anesthetist" te kunnen volgen In de VS is anesthesie in eerste instantie een specialisatie van het verpleegkundig domein Het is tevens het oudste verpleegkundige specialisme In veel ziekenhuizen in de Verenigde Staten wordt de anesthesie geheel door de anesthesiemedewerker uitgevoerd, zonder tussenkomst van een anesthesioloog Trisomie ## Trisomie ## is een genetische aandoening waarbij er drie hele kopieën van chromosoom ## aanwezig zijn in elke lichaamscel in plaats van twee Dit leidt bijna altijd tot sterfte van de vrucht tijdens de zwangerschap of vlak na de geboorte Er kan ook sprake zijn van een mozaïek trisomie ## In dat geval zijn niet in alle lichaamscellen # chromosomen ## aanwezig en is de overlevingskans groter De kenmerken zijn zeer divers en groot in aantal Een aantal van de kenmerken kunnen zijn Als er slechts een stukje van het chromosoom ## in drievoud aanwezig is in alle lichaamscellen dan is er sprake van een partiële trisomie ## ofwel cat-eyesyndroom Benzalchloride Benzalchloride is een gechloreerde organische verbinding met als brutoformule CHCl De stof komt voor als een kleurloze vloeistof met een scherpe geur Ze is vrijwel onoplosbaar in water Het wordt gevormd door reactie tussen benzaldehyde en fosforpentachloride of -bromide Tegenwoordig wordt benzalchloride bereid door de reactie van vloeibaar tolueen met chloor De reactieomstandigheden moeten zodanig zijn dat de chlorering gebeurt op de zijketen en niet op de benzeenring van tolueen De reactie gebeurt bij verhoogde temperatuur en onder invloed van actinisch licht De reactie verloopt via vrije radicalen in een kettingreactie Het reactiemechanisme bestaat uit # fasen initiatie, propagatie en terminatie Tijdens de initiatie treedt vorming van vrije radicalen op het licht splitst de chloormoleculen in twee chloorradicalen Een vrij chloorradicaal is zeer reactief en botst met een tolueenmolecule Daardoor zal er een waterstofatoom afgesplitst worden en wordt een molecule waterstofchloride gevormd, terwijl het tolueenmolecule geradicaliseerd wordt Dit tolueenradicaal kan op zijn beurt reageren met een molecule dichloor, waardoor er een molecule benzylchloride ontstaat en een nieuw chloorradicaal Dit benzylchloride kan op dezelfde manier in een radicaal omgezet worden door botsing met een chloorradicaal en vervolgens tot benzalchloride Benzalchloride kan op dezelfde wijze omgezet worden tot benzotrichloride De kettingreactie stopt tijdens de terminatiestap wanneer twee radicalen met elkaar reageren, zoals bijvoorbeeld Om de vorming van vrije radicalen te bevorderen kan men fosforverbindingen of peroxiden aan het reactiemengsel toevoegen Benzalchloride wordt vooral gebruikt om door hydrolyse benzaldehyde te bereiden Benzalchloride is zeer irriterend voor de ogen, de huid en de luchtwegen De stof is waarschijnlijk kankerverwekkend voor de mens De dampen kunnen explosieve mengsels vormen in de lucht (explosiegrenzen #,<DATUM> volumeprocent) Cat-eyesyndroom.
518
www
of -bromide Tegenwoordig wordt benzalchloride bereid door de reactie van vloeibaar tolueen met chloor De reactieomstandigheden moeten zodanig zijn dat de chlorering gebeurt op de zijketen en niet op de benzeenring van tolueen De reactie gebeurt bij verhoogde temperatuur en onder invloed van actinisch licht De reactie verloopt via vrije radicalen in een kettingreactie Het reactiemechanisme bestaat uit # fasen initiatie, propagatie en terminatie Tijdens de initiatie treedt vorming van vrije radicalen op het licht splitst de chloormoleculen in twee chloorradicalen Een vrij chloorradicaal is zeer reactief en botst met een tolueenmolecule Daardoor zal er een waterstofatoom afgesplitst worden en wordt een molecule waterstofchloride gevormd, terwijl het tolueenmolecule geradicaliseerd wordt Dit tolueenradicaal kan op zijn beurt reageren met een molecule dichloor, waardoor er een molecule benzylchloride ontstaat en een nieuw chloorradicaal Dit benzylchloride kan op dezelfde manier in een radicaal omgezet worden door botsing met een chloorradicaal en vervolgens tot benzalchloride Benzalchloride kan op dezelfde wijze omgezet worden tot benzotrichloride De kettingreactie stopt tijdens de terminatiestap wanneer twee radicalen met elkaar reageren, zoals bijvoorbeeld Om de vorming van vrije radicalen te bevorderen kan men fosforverbindingen of peroxiden aan het reactiemengsel toevoegen Benzalchloride wordt vooral gebruikt om door hydrolyse benzaldehyde te bereiden Benzalchloride is zeer irriterend voor de ogen, de huid en de luchtwegen De stof is waarschijnlijk kankerverwekkend voor de mens De dampen kunnen explosieve mengsels vormen in de lucht (explosiegrenzen #,<DATUM> volumeprocent) Cat-eyesyndroom kattenoogsyndroom) is een aangeboren afwijking waarbij de korte 'p'-arm en een gedeelte van de lange 'q'-arm van het chromosoom ## drie of vier keer aanwezig is in alle lichaamscellen Er is dan dus sprake van een partiële trisomie of partiële tetrasomie Het meest opvallende kenmerk van het cat-eyesyndroom is de oogafwijking 'coloboma iridis' Deze oogafwijking kan ervoor zorgen dat de iris niet meer rond is maar langwerpig (verticaal), wat doet denken aan kattenogen Hoewel de naam van dit syndroom duidelijk refereert aan dit bijzondere kenmerk, is dit kenmerk lang niet altijd aanwezig bij personen met dit syndroom Furosemide Furosemide ("Lasix") is een lisdiureticum (vochtafdrijvend middel) dat onder meer gebruikt wordt bij de behandeling van oedeem bij hartfalen, levercirrose, nierfalen en nefrotisch syndroom Furosemide wordt ook ingezet als bloeddrukverlagend middel In zeer lage dosering wordt furosemide ook voorgeschreven ter bestrijding van het premenstrueel syndroom Evenals verschillende andere diuretica staat furosemide op de lijst van verboden middelen in verband met doping Furosemide maskeert de aanwezigheid van verschillende dopingmiddelen door zijn vochtafdrijvende eigenschappen Verder zorgt Furosemide voor een verhoogd urinezuurgehalte en kan daardoor tot jichtaanvallen leiden De stof is opgenomen in de lijst van essentiële geneesmiddelen van de WHO Di-ethylsulfaat Di-ethylsulfaat is de di-ethylester van zwavelzuur Het is een olieachtige, kleurloze vloeistof die reageert in contact met water Aan de lucht blootgesteld wordt ze bruin Industrieel gebeurt de bereiding van di-ethylsulfaat door de reactie van zwavelzuur met etheen.
517
www
kattenoogsyndroom) is een aangeboren afwijking waarbij de korte 'p'-arm en een gedeelte van de lange 'q'-arm van het chromosoom ## drie of vier keer aanwezig is in alle lichaamscellen Er is dan dus sprake van een partiële trisomie of partiële tetrasomie Het meest opvallende kenmerk van het cat-eyesyndroom is de oogafwijking 'coloboma iridis' Deze oogafwijking kan ervoor zorgen dat de iris niet meer rond is maar langwerpig (verticaal), wat doet denken aan kattenogen Hoewel de naam van dit syndroom duidelijk refereert aan dit bijzondere kenmerk, is dit kenmerk lang niet altijd aanwezig bij personen met dit syndroom Furosemide Furosemide ("Lasix") is een lisdiureticum (vochtafdrijvend middel) dat onder meer gebruikt wordt bij de behandeling van oedeem bij hartfalen, levercirrose, nierfalen en nefrotisch syndroom Furosemide wordt ook ingezet als bloeddrukverlagend middel In zeer lage dosering wordt furosemide ook voorgeschreven ter bestrijding van het premenstrueel syndroom Evenals verschillende andere diuretica staat furosemide op de lijst van verboden middelen in verband met doping Furosemide maskeert de aanwezigheid van verschillende dopingmiddelen door zijn vochtafdrijvende eigenschappen Verder zorgt Furosemide voor een verhoogd urinezuurgehalte en kan daardoor tot jichtaanvallen leiden De stof is opgenomen in de lijst van essentiële geneesmiddelen van de WHO Di-ethylsulfaat Di-ethylsulfaat is de di-ethylester van zwavelzuur Het is een olieachtige, kleurloze vloeistof die reageert in contact met water Aan de lucht blootgesteld wordt ze bruin Industrieel gebeurt de bereiding van di-ethylsulfaat door de reactie van zwavelzuur met etheen Di-ethylsulfaat wordt met name ingezet voor het synthetiseren van quaternaire verbindingen en als alkyleringsmiddel Di-ethylsulfaat is kankerverwekkend gebleken bij dierproeven en is het waarschijnlijk ook bij de mens De stof kan ook erfelijke genetische afwijkingen veroorzaken Het is een corrosieve stof die bij huidcontact brandwonden kan veroorzaken Bij inhalatie kan er longoedeem ontstaan Di-ethylsulfaat ontleedt bij verhitting, waarbij onder andere etheen en zwaveloxiden ontstaan In water hydrolyseert het tot ethanol en zwavelzuur <PERSOON>, <DATUM> - Mortsel, <DATUM> was een Belgisch historicus Corijn was hoogleraar aan de Universiteit Antwerpen Hij was tevens (ere)voorzitter van de raad van bestuur van de Vrije Universiteit Brussel Tevens was hij (ere)inspecteur-generaal van het secundair onderwijs Voordien leraar geschiedenis aan de <PERSOON> van de normaalschool <PERSOON> en inspecteur Geschiedenis secundair onderwijs Corijn was overtuigd vrijmetselaar en van ### tot ### voorzitter van het Humanistisch Verbond Ook was hij lid van het beschermcomité van de Vlaamse Vereniging Recht op Waardig Sterven Zijn privéarchief is ondergebracht in het <PERSOON> vindt er aan deze universiteit een volleybalwedstrijd plaats te zijner gedachtenis, de wisselbeker <PERSOON> was gehuwd en heeft een zoon, <PERSOON>, en een dochter Hij werd gecremeerd Benzylchloride Benzylchloride is een organische verbinding met als brutoformule CHCl De stof komt voor als een kleurloze vloeistof met een stekende geur.
519
www
name ingezet voor het synthetiseren van quaternaire verbindingen en als alkyleringsmiddel Di-ethylsulfaat is kankerverwekkend gebleken bij dierproeven en is het waarschijnlijk ook bij de mens De stof kan ook erfelijke genetische afwijkingen veroorzaken Het is een corrosieve stof die bij huidcontact brandwonden kan veroorzaken Bij inhalatie kan er longoedeem ontstaan Di-ethylsulfaat ontleedt bij verhitting, waarbij onder andere etheen en zwaveloxiden ontstaan In water hydrolyseert het tot ethanol en zwavelzuur <PERSOON>, <DATUM> - Mortsel, <DATUM> was een Belgisch historicus Corijn was hoogleraar aan de Universiteit Antwerpen Hij was tevens (ere)voorzitter van de raad van bestuur van de Vrije Universiteit Brussel Tevens was hij (ere)inspecteur-generaal van het secundair onderwijs Voordien leraar geschiedenis aan de <PERSOON> van de normaalschool <PERSOON> en inspecteur Geschiedenis secundair onderwijs Corijn was overtuigd vrijmetselaar en van ### tot ### voorzitter van het Humanistisch Verbond Ook was hij lid van het beschermcomité van de Vlaamse Vereniging Recht op Waardig Sterven Zijn privéarchief is ondergebracht in het <PERSOON> vindt er aan deze universiteit een volleybalwedstrijd plaats te zijner gedachtenis, de wisselbeker <PERSOON> was gehuwd en heeft een zoon, <PERSOON>, en een dochter Hij werd gecremeerd Benzylchloride Benzylchloride is een organische verbinding met als brutoformule CHCl De stof komt voor als een kleurloze vloeistof met een stekende geur Benzylchloride wordt gevormd in de fotochlorering van tolueen, dit is de reactie van tolueen en chloor onder invloed van licht, gevolgd door zuivering en scheiding Naast benzylchloride wordt er in de fotochlorering ook benzalchloride, benzotrichloride en zwaardere nevenproducten gevormd Benzylchloride wordt in de chemische industrie verwerkt tot andere producten, vooral benzylalcohol Het is een bouwsteen bij de synthese van weekmakers (bijvoorbeeld benzylbutylftalaat), van farmaceutische stoffen, parfums en vulkaniseerversnellers Bij verbranding ontstaat het giftige en corrosieve zoutzuur (HCl) De dampen van benzylchloride zijn zwaarder dan lucht en kunnen explosieve mengsels in lucht vormen (explosiegrenzen #,# tot ## volumepercent) In water hydrolyseert de stof, waarbij benzylalcohol en zoutzuur gevormd worden Het is een vluchtige stof en bij blootstelling aan de dampen kan deze hydrolyse ook aan de slijmvliezen plaatsvinden, wat irriterend en traanverwekkend werkt Inademing van de damp kan ook longoedeem veroorzaken Benzylchloride is kankerverwekkend gebleken bij dierproeven Voor mensen zijn onvoldoende gegevens beschikbaar; daarom is de stof ingedeeld als mogelijk kankerverwekkend (IARC-klasse #) # K-model Het # K-model is een behandelmethode, die vaak ingezet wordt bij patiënten die aan het Korsakov-syndroom lijden De methode is ontworpen in ### door verpleegkundige <PERSOON>, met als doel een bepaalde structuur van omgang te bieden waardoor de patiënt zich veilig voelt, maar ook duidelijkheid en zekerheid ervaart in het dagelijks leven Het #K-model vormt de basis van een directieve benadering <PERSOON> die aan het syndroom van Korsakov lijden vereisen een speciale benadering.
528
www
dit is de reactie van tolueen en chloor onder invloed van licht, gevolgd door zuivering en scheiding Naast benzylchloride wordt er in de fotochlorering ook benzalchloride, benzotrichloride en zwaardere nevenproducten gevormd Benzylchloride wordt in de chemische industrie verwerkt tot andere producten, vooral benzylalcohol Het is een bouwsteen bij de synthese van weekmakers (bijvoorbeeld benzylbutylftalaat), van farmaceutische stoffen, parfums en vulkaniseerversnellers Bij verbranding ontstaat het giftige en corrosieve zoutzuur (HCl) De dampen van benzylchloride zijn zwaarder dan lucht en kunnen explosieve mengsels in lucht vormen (explosiegrenzen #,# tot ## volumepercent) In water hydrolyseert de stof, waarbij benzylalcohol en zoutzuur gevormd worden Het is een vluchtige stof en bij blootstelling aan de dampen kan deze hydrolyse ook aan de slijmvliezen plaatsvinden, wat irriterend en traanverwekkend werkt Inademing van de damp kan ook longoedeem veroorzaken Benzylchloride is kankerverwekkend gebleken bij dierproeven Voor mensen zijn onvoldoende gegevens beschikbaar; daarom is de stof ingedeeld als mogelijk kankerverwekkend (IARC-klasse #) # K-model Het # K-model is een behandelmethode, die vaak ingezet wordt bij patiënten die aan het Korsakov-syndroom lijden De methode is ontworpen in ### door verpleegkundige <PERSOON>, met als doel een bepaalde structuur van omgang te bieden waardoor de patiënt zich veilig voelt, maar ook duidelijkheid en zekerheid ervaart in het dagelijks leven Het #K-model vormt de basis van een directieve benadering <PERSOON> die aan het syndroom van Korsakov lijden vereisen een speciale benadering Lindenhoff heeft hiervoor het "# K-model" ontworpen, bestaande uit eigenlijk één K en drie C's, volgens de huidige spelling Het "# K-model" wordt tevens toegepast in de gehandicaptenzorg, specifiek bij cliënten die vragen om duidelijkheid en structuur, of een rem nodig hebben in hun gedrag naar anderen Andere factoren die van belang zijn voor het realiseren van veiligheid zijn Voorkómen moet worden dat de bejegening als autoritair, bemoeizucht of betuttelend wordt ervaren door de patiënt Juist dan zal de patiënt stress gaan ervaren en zich verzetten Een geïrriteerde of afwijzende houding zal in zo’n geval angst en agressie doen toenemen Er wordt dan ook wel een #e <PERSOON>) en een <PERSOON>) toegevoegd Een meer meegaande en tegemoetkomende houding naast een sturende, directieve benadering werkt het beste Het samengaan van de directieve benadering met echt luisteren naar de patiënt vanuit een invoelende houding wordt ook ‘empathisch-directieve’ benadering genoemd Ook blijven de Kerncondities van de hulpverlening van belang Voor patiënten zijn er de risico's Voorwaarde is dat de mantelzorger(s) vooraf van alle belangrijke beslissingen op de hoogte worden gesteld en de besluitvorming bij hen ligt Dutasteride Dutasteride is een middel dat het humane #-alfa-reductase (aanwezig in de haarfollikels) remt, en de perifere omzetting van testosteron naar het androgene (en meer potente) dihydrotestosteron (DHT) blokkeert Hierdoor daalt de hoeveelheid DHT in het bloed, hetgeen het proces van haaruitval zou moeten remmen De verhouding tussen de concentraties testosteron en dihydrotestosteron zal veranderen binnen de normaal waarden.
566
www
één K en drie C's, volgens de huidige spelling Het "# K-model" wordt tevens toegepast in de gehandicaptenzorg, specifiek bij cliënten die vragen om duidelijkheid en structuur, of een rem nodig hebben in hun gedrag naar anderen Andere factoren die van belang zijn voor het realiseren van veiligheid zijn Voorkómen moet worden dat de bejegening als autoritair, bemoeizucht of betuttelend wordt ervaren door de patiënt Juist dan zal de patiënt stress gaan ervaren en zich verzetten Een geïrriteerde of afwijzende houding zal in zo’n geval angst en agressie doen toenemen Er wordt dan ook wel een #e <PERSOON>) en een <PERSOON>) toegevoegd Een meer meegaande en tegemoetkomende houding naast een sturende, directieve benadering werkt het beste Het samengaan van de directieve benadering met echt luisteren naar de patiënt vanuit een invoelende houding wordt ook ‘empathisch-directieve’ benadering genoemd Ook blijven de Kerncondities van de hulpverlening van belang Voor patiënten zijn er de risico's Voorwaarde is dat de mantelzorger(s) vooraf van alle belangrijke beslissingen op de hoogte worden gesteld en de besluitvorming bij hen ligt Dutasteride Dutasteride is een middel dat het humane #-alfa-reductase (aanwezig in de haarfollikels) remt, en de perifere omzetting van testosteron naar het androgene (en meer potente) dihydrotestosteron (DHT) blokkeert Hierdoor daalt de hoeveelheid DHT in het bloed, hetgeen het proces van haaruitval zou moeten remmen De verhouding tussen de concentraties testosteron en dihydrotestosteron zal veranderen binnen de normaal waarden Echter, GSK heeft de onderzoeksresultaten nooit officieel gepubliceerd Op basis van theoretische modellen kan men verwachten dat het gebruik van dutasteride een positief effect zou hebben en zou zowel de uitval van haren op het hoofd tegengaan als hergroei kunnen stimuleren Er wordt verondersteld om zo snel mogelijk met de behandeling te beginnen om het wijken van de haarlijn te stabiliseren Verder zorgt het voor een afname van de omvang van de prostaat na één tot zes maanden De stof dutasteride is ontwikkeld door de farmaceutische gigant GlaxoSmithKline (GSK) De resultaten van finasteride bij de aandoening benigne prostaathypertrofie (BPH, goedaardige prostaatvergroting) vielen tegen; daarom wilde GSK een alternatief middel ontwikkelen Bij BPH speelt, net als bij androgenetisch haarverlies, het mannelijk hormoon DHT een grote rol Het middel dat er moest komen moest efficiënter de DHT-waarden verlagen dan finasteride Hoewel finasteride en dutasteride een vergelijkbare werking hebben, is dutasteride effectiever in het verlagen van DHT-waarden Dit heeft twee redenen Bij dagelijkse inname van #,#mg neemt de productie van DHT gemiddeld met ##% af (vergelijk finasteride zorgt voor een afname van ##% DHT) De stof blijft ook veel langer in het bloed aanwezig Is de helft van de stof finasteride al binnen # uur afgebroken, bij dutasteride duurt dit gemiddeld ### uur (## dagen) In november ### werd dutasteride door de Amerikaanse FDA goedgekeurd als medicijn tegen BPH, en het kwam op de markt onder de naam Avodart In <LOCATIE> kwam het middel pas in ### op de markt.
571
www
officieel gepubliceerd Op basis van theoretische modellen kan men verwachten dat het gebruik van dutasteride een positief effect zou hebben en zou zowel de uitval van haren op het hoofd tegengaan als hergroei kunnen stimuleren Er wordt verondersteld om zo snel mogelijk met de behandeling te beginnen om het wijken van de haarlijn te stabiliseren Verder zorgt het voor een afname van de omvang van de prostaat na één tot zes maanden De stof dutasteride is ontwikkeld door de farmaceutische gigant GlaxoSmithKline (GSK) De resultaten van finasteride bij de aandoening benigne prostaathypertrofie (BPH, goedaardige prostaatvergroting) vielen tegen; daarom wilde GSK een alternatief middel ontwikkelen Bij BPH speelt, net als bij androgenetisch haarverlies, het mannelijk hormoon DHT een grote rol Het middel dat er moest komen moest efficiënter de DHT-waarden verlagen dan finasteride Hoewel finasteride en dutasteride een vergelijkbare werking hebben, is dutasteride effectiever in het verlagen van DHT-waarden Dit heeft twee redenen Bij dagelijkse inname van #,#mg neemt de productie van DHT gemiddeld met ##% af (vergelijk finasteride zorgt voor een afname van ##% DHT) De stof blijft ook veel langer in het bloed aanwezig Is de helft van de stof finasteride al binnen # uur afgebroken, bij dutasteride duurt dit gemiddeld ### uur (## dagen) In november ### werd dutasteride door de Amerikaanse FDA goedgekeurd als medicijn tegen BPH, en het kwam op de markt onder de naam Avodart In <LOCATIE> kwam het middel pas in ### op de markt Vestibuliferida Vestibuliferida is een orde in de klasse "Litostomatea" De orde wordt gekenmerkt doordat alle soorten trilhaardiertjes die onder deze orde vallen een vestibulum hebben Een vestibulum is een diepe inham in de cel die dient als mond en begroeid is met cilia (trilhaartjes) Nest (worp) Een nest is een groep nakomelingen die in één nest zijn geboren en tezamen zijn grootgebracht Of het zijn de eieren die in een nest liggen en nog niet zijn uitgekomen Men spreekt bijvoorbeeld van een nest eieren, een nest kuikens, een nest puppy's enz <PERSOON> (medicus) <PERSOON>), <DATUM> - Columbia (Missouri), <DATUM> was een Amerikaans hoogleraar en arts <PERSOON> studeerde aan de Universiteit van Michigan waar hij in ### afstudeerde als arts Hierna ging hij werken als arts-assistent in opleiding in het <PERSOON> in Cleveland, Ohio en daarna diende hij twee jaar als militair arts in het Navy Medical Corps van de Amerikaanse marine Hierna rondde hij zijn coschappen af en ging onderzoek doen aan de universiteit In ### werd hij benoemd aan de universiteit tot assistant professor en in ### kreeg hij de Markle Scholar Award die jaarlijks uitgereikt wordt aan ## wetenschappers voor hun uitmuntend potentieel in het academisch-medisch werkveld Van ### tot ### was hij speciaal medewerker en onderzoeker voor het Nationaal Instituut voor Gezondheid in <INSTELLING> (Maryland).
560
www
Vestibuliferida Vestibuliferida is een orde in de klasse "Litostomatea" De orde wordt gekenmerkt doordat alle soorten trilhaardiertjes die onder deze orde vallen een vestibulum hebben Een vestibulum is een diepe inham in de cel die dient als mond en begroeid is met cilia (trilhaartjes) Nest (worp) Een nest is een groep nakomelingen die in één nest zijn geboren en tezamen zijn grootgebracht Of het zijn de eieren die in een nest liggen en nog niet zijn uitgekomen Men spreekt bijvoorbeeld van een nest eieren, een nest kuikens, een nest puppy's enz <PERSOON> (medicus) <PERSOON>), <DATUM> - Columbia (Missouri), <DATUM> was een Amerikaans hoogleraar en arts <PERSOON> studeerde aan de Universiteit van Michigan waar hij in ### afstudeerde als arts Hierna ging hij werken als arts-assistent in opleiding in het <PERSOON> in Cleveland, Ohio en daarna diende hij twee jaar als militair arts in het Navy Medical Corps van de Amerikaanse marine Hierna rondde hij zijn coschappen af en ging onderzoek doen aan de universiteit In ### werd hij benoemd aan de universiteit tot assistant professor en in ### kreeg hij de Markle Scholar Award die jaarlijks uitgereikt wordt aan ## wetenschappers voor hun uitmuntend potentieel in het academisch-medisch werkveld Van ### tot ### was hij speciaal medewerker en onderzoeker voor het Nationaal Instituut voor Gezondheid in <INSTELLING> (Maryland) Gedurende zijn voorzitterschap zette hij een uitgebreid trainingsprogramma voor artsen in opleiding op op het gebied van de dermatologie In ### werd hij door de universiteit onderscheiden met de hoogste eer, de Faculti Alumni Award In ### kreeg hij van de American Academy of Dermatology een onderscheiding voor zijn werk voor de organisatie van en training van toekomstige dermatologen Hij stond onder zijn studenten bekend als een creatief collegegever die er niet voor schroomde om een heel college te besteden aan <PERSOON> in plaats van een dermatologisch onderwerp met de onderliggende gedachte dat het geen kwaad kon als studenten alles zouden leren <PERSOON> was getrouwd en had drie kinderen <PERSOON> (Bocholt, <DATUM> – Astene, <DATUM> was een Vlaamse arts, hoogleraar en collaborateur Hij was gehuwd met <PERSOON>, de dochter van professor <PERSOON> was tijdens de Eerste Wereldoorlog een van de nieuwe hoogleraren van de "von Bissinguniversiteit", de met Duitse steun vernederlandste Rijksuniversiteit Gent In ### werd hij lid van de tweede <PERSOON> Na de oorlog werd de arts wegens collaboratie tot de doodstraf veroordeeld Hij week uit naar <LOCATIE>, maar kon dankzij de "uitdovingswet" van ### terugkeren In de jaren ### laat hij in Astene bij Deinze door de bekende architect <PERSOON-##> een woonhuis genaamd Villa Landing en de Polikliniek voor Inwendige Ziekten ontwerpen <PERSOON-##> werd later een van de eerste leden van de op <DATUM> opgerichte Koninklijk Academie voor Geneeskunde.
567
www
op op het gebied van de dermatologie In ### werd hij door de universiteit onderscheiden met de hoogste eer, de Faculti Alumni Award In ### kreeg hij van de American Academy of Dermatology een onderscheiding voor zijn werk voor de organisatie van en training van toekomstige dermatologen Hij stond onder zijn studenten bekend als een creatief collegegever die er niet voor schroomde om een heel college te besteden aan <PERSOON> in plaats van een dermatologisch onderwerp met de onderliggende gedachte dat het geen kwaad kon als studenten alles zouden leren <PERSOON> was getrouwd en had drie kinderen <PERSOON> (Bocholt, <DATUM> – Astene, <DATUM> was een Vlaamse arts, hoogleraar en collaborateur Hij was gehuwd met <PERSOON>, de dochter van professor <PERSOON> was tijdens de Eerste Wereldoorlog een van de nieuwe hoogleraren van de "von Bissinguniversiteit", de met Duitse steun vernederlandste Rijksuniversiteit Gent In ### werd hij lid van de tweede <PERSOON> Na de oorlog werd de arts wegens collaboratie tot de doodstraf veroordeeld Hij week uit naar <LOCATIE>, maar kon dankzij de "uitdovingswet" van ### terugkeren In de jaren ### laat hij in Astene bij Deinze door de bekende architect <PERSOON> een woonhuis genaamd Villa Landing en de Polikliniek voor Inwendige Ziekten ontwerpen <PERSOON> werd later een van de eerste leden van de op <DATUM> opgerichte Koninklijk Academie voor Geneeskunde Premier <PERSOON> trachtte de benoeming te verdedigen, maar onder druk van vele oud-strijders, Franstalige Belgen en liberalen werd zijn regering tot aftreden gedwongen In ### nam ook <PERSOON> zelf ontslag Tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde <PERSOON> opnieuw en werd lid van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) Hij werd opnieuw hoogleraar aan de universiteit <PERSOON-##> Na de bevrijding veroordeelde men hem tot tien jaar gevangenisstraf, maar in ### kwam hij weer vrij en hernam zijn dokterspraktijk in <PERSOON-##> en zijn vrouw <PERSOON> waren fervente kunstverzamelaars Zo bezaten ze niet alleen kunstwerken uit de Latemse school zoals <PERSOON-##> en <PERSOON-##> maar ook werken van <PERSOON-##> Meunier Plannen voor een museum werden nooit gerealiseerd Gemeentearts Een gemeentearts, gemeentegeneesheer, of stadsarts is een arts die door de gemeente is aangesteld als gesprekspartner met de gemeente over thema’s die raken aan (volks)gezondheid De gemeentearts ontving voor zijn diensten een vergoeding uit de gemeentekas De gemeentearts overlegde periodiek over de volksgezondheid met een vertegenwoordiger van de gemeente, bijvoorbeeld de wethouder Bij specifiek medische problematiek vond afstemming plaats tussen beleid(sontwikkeling) en uitvoering Al in de ##e eeuw moesten de gemeente-artsen jaarlijks verslag uitbrengen aan de gemeente over de gezondheidstoestand van de inwoners De taken waren per gemeente verschillend, later zorgde wetgeving voor meer uniformiteit De medisch-sociale omstandigheden verbeterden in de loop der tijd.
550
www
te verdedigen, maar onder druk van vele oud-strijders, Franstalige Belgen en liberalen werd zijn regering tot aftreden gedwongen In ### nam ook <PERSOON> zelf ontslag Tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde <PERSOON> opnieuw en werd lid van het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) Hij werd opnieuw hoogleraar aan de universiteit <PERSOON> Na de bevrijding veroordeelde men hem tot tien jaar gevangenisstraf, maar in ### kwam hij weer vrij en hernam zijn dokterspraktijk in <PERSOON> en zijn vrouw <PERSOON> waren fervente kunstverzamelaars Zo bezaten ze niet alleen kunstwerken uit de Latemse school zoals <PERSOON> en <PERSOON> maar ook werken van <PERSOON> Meunier Plannen voor een museum werden nooit gerealiseerd Gemeentearts Een gemeentearts, gemeentegeneesheer, of stadsarts is een arts die door de gemeente is aangesteld als gesprekspartner met de gemeente over thema’s die raken aan (volks)gezondheid De gemeentearts ontving voor zijn diensten een vergoeding uit de gemeentekas De gemeentearts overlegde periodiek over de volksgezondheid met een vertegenwoordiger van de gemeente, bijvoorbeeld de wethouder Bij specifiek medische problematiek vond afstemming plaats tussen beleid(sontwikkeling) en uitvoering Al in de ##e eeuw moesten de gemeente-artsen jaarlijks verslag uitbrengen aan de gemeente over de gezondheidstoestand van de inwoners De taken waren per gemeente verschillend, later zorgde wetgeving voor meer uniformiteit De medisch-sociale omstandigheden verbeterden in de loop der tijd Een bekende arts die de functie van gemeente-arts bekleedde was <PERSOON> Plantengroeiregelaar Een plantengroeiregelaar of plantengroeiregulator is een stof van natuurlijke of synthetische origine, die de ontwikkeling of de voortplanting van planten beïnvloedt, maar die geen voedingswaarde heeft voor die plant Plantengroeiregelaars zijn in feite plantenhormonen of synthetische stoffen die werken als een plantenhormoon auxines, cytokinines, gibberellines, etheen enz Ze worden gerekend tot de pesticiden, maar ze worden in de land- en tuinbouw niet alleen gebruikt voor de bestrijding van ongewenste soorten Men gebruikt ze ook om gewassen te beïnvloeden, bijvoorbeeld om graanstengels kort en stevig te houden zodat ze niet omwaaien, om vruchten langer tegen bederf te beschermen, om de scheutvorming bij aardappelen te vermijden, of om de bladeren van maïsplanten te laten vallen zodat de oogst makkelijker kan verlopen Het "Compendium of Pesticide Common Names" deelt de plantengroeiregelaars als volgt in Klik (maandblad) Klik is een Nederlands maandblad voor medewerkers in de zorg voor mensen met een verstandelijke handicap Het blad bestaat sedert ### en informeert over alle aspecten van een verstandelijke beperking Het blad bevat een nieuwsrubriek, interviews en informatie over onder meer de psychologische, juridische, medische en praktische kanten van het werk in de gehandicaptenzorg Van tijd tot tijd verschijnen er themanummers Het blad wordt uitgegeven door MYbusinessmedia Omentum majus.
496
www
of plantengroeiregulator is een stof van natuurlijke of synthetische origine, die de ontwikkeling of de voortplanting van planten beïnvloedt, maar die geen voedingswaarde heeft voor die plant Plantengroeiregelaars zijn in feite plantenhormonen of synthetische stoffen die werken als een plantenhormoon auxines, cytokinines, gibberellines, etheen enz Ze worden gerekend tot de pesticiden, maar ze worden in de land- en tuinbouw niet alleen gebruikt voor de bestrijding van ongewenste soorten Men gebruikt ze ook om gewassen te beïnvloeden, bijvoorbeeld om graanstengels kort en stevig te houden zodat ze niet omwaaien, om vruchten langer tegen bederf te beschermen, om de scheutvorming bij aardappelen te vermijden, of om de bladeren van maïsplanten te laten vallen zodat de oogst makkelijker kan verlopen Het "Compendium of Pesticide Common Names" deelt de plantengroeiregelaars als volgt in Klik (maandblad) Klik is een Nederlands maandblad voor medewerkers in de zorg voor mensen met een verstandelijke handicap Het blad bestaat sedert ### en informeert over alle aspecten van een verstandelijke beperking Het blad bevat een nieuwsrubriek, interviews en informatie over onder meer de psychologische, juridische, medische en praktische kanten van het werk in de gehandicaptenzorg Van tijd tot tijd verschijnen er themanummers Het blad wordt uitgegeven door MYbusinessmedia Omentum majus Het omentum majus bestaat uit een dubbel blad van het peritoneum, dat nog eens is dubbelgevouwen, zodat het uit vier lagen bestaat De twee dubbele lagen komen van de maag en het begin van de twaalfvingerige darm, liggen voor de dunne darm en reiken soms tot in het bekken, dan zijn ze om zichzelf heen gevouwen, en lopen dan weer naar boven naar het dwarse deel van de dikke darm, waar ze uit elkaar gaan en om dat stuk dikke darm heen liggen De aparte lagen kunnen bij een kind nog onderscheiden worden, maar bij een volwassene zijn ze volledig met elkaar vergroeid De linkergrens van het omentum majus vormt één geheel met het ligament tussen de maag en de milt, rechts loopt het omentum door tot aan het begin van de twaalfvingerige darm Het omentum majus is meestal vrij dun, met openingen en bevat altijd vetweefsel, bij mensen met overgewicht bevat het veel vetweefsel Het wordt wel het "net" genoemd Tussen de voorste lagen, in de buurt van de grote curvatuur van de maag, bevindt zich een verbinding tussen de linker en de rechter arteria gastrepiploica Het omentum majus ontwikkelt zich uit het dorsale mesenterium, dat de maag verbindt met de achterste buikwand Tijdens de ontwikkeling van de maag draait de maag ## graden langs de as van het embryo, zodat de achterste structuren links komen te liggen, en wat voor de maag ligt rechts terechtkomt Als gevolg hiervan vouwt het dorsale mesenterium zich dubbel en vormt een buidel met zijn blinde einde aan de linkerkant van het embryo.
507
www
darm en reiken soms tot in het bekken, dan zijn ze om zichzelf heen gevouwen, en lopen dan weer naar boven naar het dwarse deel van de dikke darm, waar ze uit elkaar gaan en om dat stuk dikke darm heen liggen De aparte lagen kunnen bij een kind nog onderscheiden worden, maar bij een volwassene zijn ze volledig met elkaar vergroeid De linkergrens van het omentum majus vormt één geheel met het ligament tussen de maag en de milt, rechts loopt het omentum door tot aan het begin van de twaalfvingerige darm Het omentum majus is meestal vrij dun, met openingen en bevat altijd vetweefsel, bij mensen met overgewicht bevat het veel vetweefsel Het wordt wel het "net" genoemd Tussen de voorste lagen, in de buurt van de grote curvatuur van de maag, bevindt zich een verbinding tussen de linker en de rechter arteria gastrepiploica Het omentum majus ontwikkelt zich uit het dorsale mesenterium, dat de maag verbindt met de achterste buikwand Tijdens de ontwikkeling van de maag draait de maag ## graden langs de as van het embryo, zodat de achterste structuren links komen te liggen, en wat voor de maag ligt rechts terechtkomt Als gevolg hiervan vouwt het dorsale mesenterium zich dubbel en vormt een buidel met zijn blinde einde aan de linkerkant van het embryo Vervolgens wordt de blind eindigende buidel, de bursa omentalis naar onderen te liggen en komt het omentum majus en het omentum minus op hun definitieve plaats te liggen Het omentum majus beweegt zich naar een ontstoken orgaan, zoals de appendix of galblaas toe en probeert samen met aangrenzende darmlissen dit orgaan af te kapselen van de rest van de buikholte Op deze wijze kan zo'n infiltraat een gegeneraliseerde peritonitis voorkomen Andere functies van het omentum majus zijn het beschermen van de onderliggende organen tegen (mechanische) krachten van buitenaf en het vormt een soort isolatie ter voorkoming van het verlies aan lichaamswarmte Pneumectomie Een pneumectomie is een chirurgische ingreep in de longen Bij een pneumonectomie ofwel pneumectomie, een longoperatie, wordt een volledige long chirurgisch verwijderd Dit gebeurt meestal omwille van een goedaardige of kwaadaardige tumor of een ernstige infectie (empyeem) Na de operatie zal er een thoraxdrain geplaatst worden Voor de operatie dient gekeken te worden of de longfunctie voldoende is om een hele long te kunnen missen Hierbij wordt door de longarts gekeken via een longfunctieonderzoek en via een ventilatie-perfusiescan Longfunctieonderzoek Longfunctieonderzoek bestaat uit verschillende onderdelen Longchirurgie Longchirurgie is de chirurgie aan of in de longen De thorax kan met een grote chirurgische wond geopend worden (thoracotomie) of met een kijkoperatie met een aantal kleine gaatjes in de thorax (thoracoscopie) Dit laatste valt onder de minimaal-invasieve chirurgie <PERSOON>, NJ, ###) is een boeddholoog en tibetoloog, met als specialisatie het Tibetaans boeddhisme.
504
www
liggen Het omentum majus beweegt zich naar een ontstoken orgaan, zoals de appendix of galblaas toe en probeert samen met aangrenzende darmlissen dit orgaan af te kapselen van de rest van de buikholte Op deze wijze kan zo'n infiltraat een gegeneraliseerde peritonitis voorkomen Andere functies van het omentum majus zijn het beschermen van de onderliggende organen tegen (mechanische) krachten van buitenaf en het vormt een soort isolatie ter voorkoming van het verlies aan lichaamswarmte Pneumectomie Een pneumectomie is een chirurgische ingreep in de longen Bij een pneumonectomie ofwel pneumectomie, een longoperatie, wordt een volledige long chirurgisch verwijderd Dit gebeurt meestal omwille van een goedaardige of kwaadaardige tumor of een ernstige infectie (empyeem) Na de operatie zal er een thoraxdrain geplaatst worden Voor de operatie dient gekeken te worden of de longfunctie voldoende is om een hele long te kunnen missen Hierbij wordt door de longarts gekeken via een longfunctieonderzoek en via een ventilatie-perfusiescan Longfunctieonderzoek Longfunctieonderzoek bestaat uit verschillende onderdelen Longchirurgie Longchirurgie is de chirurgie aan of in de longen De thorax kan met een grote chirurgische wond geopend worden (thoracotomie) of met een kijkoperatie met een aantal kleine gaatjes in de thorax (thoracoscopie) Dit laatste valt onder de minimaal-invasieve chirurgie <PERSOON>, NJ, ###) is een boeddholoog en tibetoloog, met als specialisatie het Tibetaans boeddhisme Van ### tot ### woonde hij voornamelijk in Dharamsala, <PERSOON> Hier verbleef hij in eerste instantie vanuit het Fulbright-programma en studeerde en praktiseerde hij met geestelijken uit alle vier scholen van de Tibetaans boeddhistische tradities Hij is een van de oprichters van het vertaalbureau van de bibliotheek van Tibetaanse werken en archieven Berzin ontwikkelde samen met andere vertalers nieuwe terminologie om vertalingen in het <PERSOON> mogelijk te maken, gezien Tibetaanse technische termen vaak verkeerd werden begrepen Sinds ### onderwees Berzin over boeddhistische gebruiken en filosofie en Tibetaans-Mongoolse geschiedenis, Tibetaanse geneeskunde en cultuur in dharmacentra en universiteiten in meer dan zeventig landen in de wereld <PERSOON> ### woont Berzin in Berlijn Mucopolysacharidosen Mucopolysacharidosen (MPS) zijn progressieve ziekten die behoren tot de groep lysosomale stapelingsziekten Mucopolysachariden ontstaan doordat een enzym, dat er voor moet zorgen dat glycosaminoglycanen afgebroken worden, ontbreekt of niet goed functioneert Daardoor ontstaat een stapeling van deze stoffen, wat schadelijk is voor cellen, weefsels en organen Een baby met MPS lijkt meestal gezond en ontwikkelt zich in eerste instantie vaak normaal Na verloop van tijd (ongeveer # maanden tot <LEEFTIJD> jaar, mede afhankelijk van welke type MPS) komen de eerste symptomen tot uiting Deze zijn vaak relatief mild zoals een constante loopneus, terugkerende oor-infecties, urine- en luchtweginfecties en verkoudheid Daarna komen er steeds ernstigere symptomen tot uiting Vaak is er sprake van (beperkende) gewrichts-problemen, verandering van de gelaatstrekken grove gelaatstrekken, en aantasting van meerdere organen Vertroebeling van het hoornvlies, een vergrote lever en milt en problemen met hart en vaten komen geregeld voor.
538
www
studeerde en praktiseerde hij met geestelijken uit alle vier scholen van de Tibetaans boeddhistische tradities Hij is een van de oprichters van het vertaalbureau van de bibliotheek van Tibetaanse werken en archieven Berzin ontwikkelde samen met andere vertalers nieuwe terminologie om vertalingen in het <PERSOON> mogelijk te maken, gezien Tibetaanse technische termen vaak verkeerd werden begrepen Sinds ### onderwees Berzin over boeddhistische gebruiken en filosofie en Tibetaans-Mongoolse geschiedenis, Tibetaanse geneeskunde en cultuur in dharmacentra en universiteiten in meer dan zeventig landen in de wereld <PERSOON> ### woont Berzin in Berlijn Mucopolysacharidosen Mucopolysacharidosen (MPS) zijn progressieve ziekten die behoren tot de groep lysosomale stapelingsziekten Mucopolysachariden ontstaan doordat een enzym, dat er voor moet zorgen dat glycosaminoglycanen afgebroken worden, ontbreekt of niet goed functioneert Daardoor ontstaat een stapeling van deze stoffen, wat schadelijk is voor cellen, weefsels en organen Een baby met MPS lijkt meestal gezond en ontwikkelt zich in eerste instantie vaak normaal Na verloop van tijd (ongeveer # maanden tot <LEEFTIJD> jaar, mede afhankelijk van welke type MPS) komen de eerste symptomen tot uiting Deze zijn vaak relatief mild zoals een constante loopneus, terugkerende oor-infecties, urine- en luchtweginfecties en verkoudheid Daarna komen er steeds ernstigere symptomen tot uiting Vaak is er sprake van (beperkende) gewrichts-problemen, verandering van de gelaatstrekken grove gelaatstrekken, en aantasting van meerdere organen Vertroebeling van het hoornvlies, een vergrote lever en milt en problemen met hart en vaten komen geregeld voor Alle vormen van mucopolysacharidose, behalve het syndroom van Hunter, zijn autosomaal recessief overerfbaar, zowel de vader als de moeder zijn drager Het syndroom van Hunter erft X-gebonden recessief over wat betekent dat alleen de moeder het overdraagt op een zoon Er bestaan verschillende typen van MPS die vaak weer onder te verdelen zijn in subtypen De termen ‘ziekte’ of ‘syndroom’ worden bij al deze typen door elkaar gebruikt Defenestratie Defenestratie is het gooien van iets of iemand uit het raam De term kwam tot stand rondom een gebeurtenis in de Praagse burcht in het jaar ### Het woord stamt uit het Latijn "de" (van; uit) en "fenestra" (raam of opening) Van oudsher wordt het woord "defenestratie" gebruikt in associatie met politieke ontevredenheid De Eerste Praagse Defenestratie in ### en de Tweede Praagse Defenestratie in ### veroorzaakten lange conflicten binnen Bohemen Bij zelfdefenestratie (of autodefenestratie) springt iemand zelf uit het raam, of laat zich er door eigen actie uit vallen Dit kan voorkomen bij rampen, zoals bij de aanslagen op <DATUM> en de brand in Hotel Polen Ook kan op deze manier zelfmoord gepleegd worden Bekende 'zelfdefenestreerders' waren onder meer <PERSOON>, (vermoedelijk) <PERSOON>, <DATUM> is een <PERSOON> arts en viroloog Hij won samen met Françoise Barré-Sinoussi en <PERSOON> of Geneeskunde van ###.
543
www
syndroom van Hunter, zijn autosomaal recessief overerfbaar, zowel de vader als de moeder zijn drager Het syndroom van Hunter erft X-gebonden recessief over wat betekent dat alleen de moeder het overdraagt op een zoon Er bestaan verschillende typen van MPS die vaak weer onder te verdelen zijn in subtypen De termen ‘ziekte’ of ‘syndroom’ worden bij al deze typen door elkaar gebruikt Defenestratie Defenestratie is het gooien van iets of iemand uit het raam De term kwam tot stand rondom een gebeurtenis in de Praagse burcht in het jaar ### Het woord stamt uit het Latijn "de" (van; uit) en "fenestra" (raam of opening) Van oudsher wordt het woord "defenestratie" gebruikt in associatie met politieke ontevredenheid De Eerste Praagse Defenestratie in ### en de Tweede Praagse Defenestratie in ### veroorzaakten lange conflicten binnen Bohemen Bij zelfdefenestratie (of autodefenestratie) springt iemand zelf uit het raam, of laat zich er door eigen actie uit vallen Dit kan voorkomen bij rampen, zoals bij de aanslagen op <DATUM> en de brand in Hotel Polen Ook kan op deze manier zelfmoord gepleegd worden Bekende 'zelfdefenestreerders' waren onder meer <PERSOON>, (vermoedelijk) <PERSOON>, <DATUM> is een <PERSOON> arts en viroloog Hij won samen met Françoise Barré-Sinoussi en <PERSOON> of Geneeskunde van ### Na het Collège de Châtellerault studeerde hij natuurwetenschappen op de universiteit van Poitiers en ontving in ### zijn doctoraat van de Universiteit van Parijs Montagnier werd onderzoeksdirecteur van het Centre National de la Recherche Scientifique (CNRS) in ### en in ### verbond hij zich als professor aan het Pasteur Instituut Montagnier is vooral bekend geworden door zijn ontdekking in ###, waar hij ontdekte dat het Human Immunodeficiency Virus (hiv) de oorzaak is van <PERSOON> daarna isoleerde de onderzoeksgroep onder zijn leiding het retrovirus dat de belangrijkste veroorzaker was van de aidsepidemie in West-Afrika, "hiv-#" Deze ontdekking leidde rechtstreeks tot de ontwikkeling van een test voor het opsporen van de aanwezigheid van hiv in het bloed De Amerikaanse wetenschapper <PERSOON> beweerde een jaar later dat hij degene was die hiv ontdekt had Maar in ### bepaalde de wetenschappelijke gemeenschap dat Montagnier voor deze ontdekking moet worden gecrediteerd Voor deze ontdekking ontving hij in ### de Lasker-DeBakey Clinical Medical Research Award, in ### de <PERSOON> voor de geneeskunde en in ### de Nobelprijs voor de Fysiologie of Geneeskunde Daarnaast werd hij in ### opgenomen in de National Inventors <LOCATIE> of Fame Françoise Barré-Sinoussi Françoise Barré-Sinoussi (Parijs, <DATUM> is een <PERSOON> virologe Zij won samen met <PERSOON> of Geneeskunde van ### voor hun ontdekking van het menselijk immuundeficiëntievirus (hiv) De Nobelprijs delen ze met <PERSOON> voor zijn ontdekking van humane papillomavirussen (HPV) die baarmoederhalskanker kunnen veroorzaken.
575
www
op de universiteit van Poitiers en ontving in ### zijn doctoraat van de Universiteit van Parijs Montagnier werd onderzoeksdirecteur van het Centre National de la Recherche Scientifique (CNRS) in ### en in ### verbond hij zich als professor aan het Pasteur Instituut Montagnier is vooral bekend geworden door zijn ontdekking in ###, waar hij ontdekte dat het Human Immunodeficiency Virus (hiv) de oorzaak is van <PERSOON> daarna isoleerde de onderzoeksgroep onder zijn leiding het retrovirus dat de belangrijkste veroorzaker was van de aidsepidemie in West-Afrika, "hiv-#" Deze ontdekking leidde rechtstreeks tot de ontwikkeling van een test voor het opsporen van de aanwezigheid van hiv in het bloed De Amerikaanse wetenschapper <PERSOON> beweerde een jaar later dat hij degene was die hiv ontdekt had Maar in ### bepaalde de wetenschappelijke gemeenschap dat Montagnier voor deze ontdekking moet worden gecrediteerd Voor deze ontdekking ontving hij in ### de Lasker-DeBakey Clinical Medical Research Award, in ### de <PERSOON> voor de geneeskunde en in ### de Nobelprijs voor de Fysiologie of Geneeskunde Daarnaast werd hij in ### opgenomen in de National Inventors <LOCATIE> of Fame Françoise Barré-Sinoussi Françoise Barré-Sinoussi (Parijs, <DATUM> is een <PERSOON> virologe Zij won samen <PERSOON> of Geneeskunde van ### voor hun ontdekking van het menselijk immuundeficiëntievirus (hiv) De Nobelprijs delen ze met <PERSOON> voor zijn ontdekking van humane papillomavirussen (HPV) die baarmoederhalskanker kunnen veroorzaken Ze legde haar eindexamen af aan het Lycée Bergson Hierna gaat ze biomedische wetenschappen studeren, maar ze breekt haar studie voortijdig af omdat ze de universiteit veel te theoritisch vindt Begin jaren ### komt ze terecht bij <PERSOON>, een <PERSOON> viroloog aan het Pasteur-instituut te Marnes-la-Coquette In ### behaalde ze alsnog haar doctoraat in de virologie aan de faculteit wetenschappen In ### huwde ze de <PERSOON> wetenschapper<PERSOON> deed ze onderzoek naar retrovirussen Samen met Montagnier isoleerde Barré-Sinoussi lymfkliercellen van patiënten waarvan het afweersysteem compleet lam was gelegd – een ziekte die later de naam aids zou krijgen In deze cellen vonden ze het enzym "reverse transcriptase" – een enzym dat retrovirussen nodig hebben om zichzelf te vermenigvuldigen in de cellen van een gastheer Later kreeg hun ontdekking van deze eerste menselijke retrovirussen de naam hiv Na deze ontdekking participeerde ze actief in onderzoeken naar een geneesmiddel en vaccin tegen hiv In ### werd Barré-Sinoussi laboratoriumhoofd, in ### afdelingshoofd en in ### hoogleraar en hoofd van de onderzoeksgroep over de biologie van retrovirussen aan het Pasteur-instituut In ### schreef ze een open brief aan paus <PERSOON> XVI over zijn verklaring dat condooms in het gunstige geval ineffectief zijn in de aids-crisis In juli ### werd zij benoemd tot voorzitter van het International AIDS Society (IAS), de organisatie voor hiv-professionals en hiv-patiënten.
579
www
legde haar eindexamen af aan het Lycée Bergson Hierna gaat ze biomedische wetenschappen studeren, maar ze breekt haar studie voortijdig af omdat ze de universiteit veel te theoritisch vindt Begin jaren ### komt ze terecht bij <PERSOON>, een <PERSOON> viroloog aan het Pasteur-instituut te Marnes-la-Coquette In ### behaalde ze alsnog haar doctoraat in de virologie aan de faculteit wetenschappen In ### huwde ze de <PERSOON> wetenschapper<PERSOON> deed ze onderzoek naar retrovirussen Samen met Montagnier isoleerde Barré-Sinoussi lymfkliercellen van patiënten waarvan het afweersysteem compleet lam was gelegd – een ziekte die later de naam aids zou krijgen In deze cellen vonden ze het enzym "reverse transcriptase" – een enzym dat retrovirussen nodig hebben om zichzelf te vermenigvuldigen in de cellen van een gastheer Later kreeg hun ontdekking van deze eerste menselijke retrovirussen de naam hiv Na deze ontdekking participeerde ze actief in onderzoeken naar een geneesmiddel en vaccin tegen hiv In ### werd Barré-Sinoussi laboratoriumhoofd, in ### afdelingshoofd en in ### hoogleraar en hoofd van de onderzoeksgroep over de biologie van retrovirussen aan het Pasteur-instituut In ### schreef ze een open brief aan paus <PERSOON> XVI over zijn verklaring dat condooms in het gunstige geval ineffectief zijn in de aids-crisis In juli ### werd zij benoemd tot voorzitter van het International AIDS Society (IAS), de organisatie voor hiv-professionals en hiv-patiënten Ze ontving een eredoctoraat van de Tulane University in ### en een van de University of New South Wales in ### Barré-Sinoussi heeft actief bijgedragen bij verscheidene wetenschappelijke genootschappen en committees bij zowel het Pasteur Instituut als anders aids-organisaties, zoals het Nationaal Agentschap voor AIDS-onderzoek in Frankrijk Ze was ook internationaal actief, voor onder andere de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en de VN-organisatie UNAIDS/HIV <PERSOON>, <DATUM> is een Duitse arts en viroloog Hij won de Nobelprijs voor de Fysiologie of Geneeskunde van ### voor zijn ontdekking van humane papillomavirussen (HPV) die baarmoederhalskanker kunnen veroorzaken De Nobelprijs moest hij delen met de <PERSOON> virologen Françoise Barré-Sinoussi en <PERSOON> voor hun ontdekking van het menselijk immuundeficiëntievirus (hiv) Zur Hausen studeerde geneeskunde aan de universiteiten van Bonn, Hamburg en Düsseldorf waar hij in ### zijn medische graad behaalde Na twee jaar gewerkt te hebben als medisch assistent ging hij als onderzoeker werken bij het Instituut voor Microbiologie aan de <PERSOON> ### was hij werkzaam op het viruslaboratorium van het kinderziekenhuis van Philadelphia (onder de Duitse biologen <PERSOON> en <PERSOON>) Later was hij ook docent virologie aan de Universiteit van Pennsylvania, waarna hij in ### terugkeerde naar Duitsland Achtereenvolgens was hij hoogleraar virologie aan de <PERSOON-##> in Würzburg (###-###), de <PERSOON-##> (###-###) en de Universiteit van Freiburg (###-###) Het laatste deel van zijn carrière was hij wetenschappelijk directeur van het Duitse Kankeronderzoekscentrum in Heidelberg Daarnaast was hij hoofdredacteur van het "International Journal of Cancer".
616
www
van de University of New South Wales in ### Barré-Sinoussi heeft actief bijgedragen bij verscheidene wetenschappelijke genootschappen en committees bij zowel het Pasteur Instituut als anders aids-organisaties, zoals het Nationaal Agentschap voor AIDS-onderzoek in Frankrijk Ze was ook internationaal actief, voor onder andere de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en de VN-organisatie <PERSOON>, <DATUM> is een Duitse arts en viroloog Hij won de Nobelprijs voor de Fysiologie of Geneeskunde van ### voor zijn ontdekking van humane papillomavirussen (HPV) die baarmoederhalskanker kunnen veroorzaken De Nobelprijs moest hij delen met de <PERSOON> virologen Françoise Barré-Sinoussi en <PERSOON> voor hun ontdekking van het menselijk immuundeficiëntievirus (hiv) Zur Hausen studeerde geneeskunde aan de universiteiten van Bonn, Hamburg en Düsseldorf waar hij in ### zijn medische graad behaalde Na twee jaar gewerkt te hebben als medisch assistent ging hij als onderzoeker werken bij het Instituut voor Microbiologie aan de <PERSOON> ### was hij werkzaam op het viruslaboratorium van het kinderziekenhuis van Philadelphia (onder de Duitse biologen <PERSOON> en <PERSOON>) Later was hij ook docent virologie aan de Universiteit van Pennsylvania, waarna hij in ### terugkeerde naar Duitsland Achtereenvolgens was hij hoogleraar virologie aan de <PERSOON> in Würzburg (###-###), de <PERSOON> (###-###) en de Universiteit van Freiburg (###-###) Het laatste deel van zijn carrière was hij wetenschappelijk directeur van het Duitse Kankeronderzoekscentrum in Heidelberg Daarnaast was hij hoofdredacteur van het "International Journal of Cancer" Genitale wratten ontstaan door (seksuele) besmetting met het humane papillomavirus (HPV) en als zijn theorie juist was zouden fragmenten van het virus-DNA terug te vinden zijn in de tumorcellen Zijn hypothese publiceerde hij in het vakblad Cancer Research Onderzoek naar welk virustype hiervoor verantwoordelijk was bleek niet eenvoudig, maar na meer dan tien jaar slaagde Zur Hausen in zijn opzet In ### respectievelijk ### vond en identificeerde hij de belangrijkste genotypes van het virus, de types ## en ## Deze twee virustypes zijn verantwoordelijk voor ##% van het aantal gevallen van deze vorm van kanker Hoewel zijn bevindingen aanvankelijk met enige scepsis werd ontvangen door de medische wetenschap, leidde zijn onderzoeksresultaten tot de ontwikkeling van Gardasil, een vaccin tegen baarmoederhalskanker Hofje van Mevrouw Van Aerden Het Hofje van Mevrouw Van Aerden is een hofje en museum in de Utrechtse stad <PERSOON> Het hofje is gebouwd in ### naar aanleiding van het testament van de in ### op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd overleden <PERSOON-##>, weduwe van <PERSOON-##> Nog altijd biedt het huisvesting aan ongehuwde, protestantse dames In de regentenkamer hangen diverse schilderijen uit de nalatenschap van <PERSOON-##> had in haar testament bepaald dat het hofje gesticht moest worden, omdat haar drie kinderen kinderloos gestorven waren, en zij hen alle drie overleefd had.
575
www
Genitale wratten ontstaan door (seksuele) besmetting met het humane papillomavirus (HPV) en als zijn theorie juist was zouden fragmenten van het virus-DNA terug te vinden zijn in de tumorcellen Zijn hypothese publiceerde hij in het vakblad Cancer Research Onderzoek naar welk virustype hiervoor verantwoordelijk was bleek niet eenvoudig, maar na meer dan tien jaar slaagde Zur Hausen in zijn opzet In ### respectievelijk ### vond en identificeerde hij de belangrijkste genotypes van het virus, de types ## en ## Deze twee virustypes zijn verantwoordelijk voor ##% van het aantal gevallen van deze vorm van kanker Hoewel zijn bevindingen aanvankelijk met enige scepsis werd ontvangen door de medische wetenschap, leidde zijn onderzoeksresultaten tot de ontwikkeling van Gardasil, een vaccin tegen baarmoederhalskanker Hofje van Mevrouw Van Aerden Het Hofje van Mevrouw Van Aerden is een hofje en museum in de Utrechtse stad <PERSOON> Het hofje is gebouwd in ### naar aanleiding van het testament van de in ### op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd overleden <PERSOON>, weduwe van <PERSOON> Nog altijd biedt het huisvesting aan ongehuwde, protestantse dames In de regentenkamer hangen diverse schilderijen uit de nalatenschap van <PERSOON> had in haar testament bepaald dat het hofje gesticht moest worden, omdat haar drie kinderen kinderloos gestorven waren, en zij hen alle drie overleefd had Een andere reden was dat de Oranjes de grond waarop het kasteel <PERSOON> gestaan had ter beschikking stelden Toen <PERSOON> in ### overleed, was zij al <LEEFTIJD> jaar weduwe Haar man had haar een aanzienlijke verzameling ##de-eeuwse schilderijen nagelaten die volgens de bepalingen in haar testament in de Regentenkamer van het in <PERSOON> te bouwen hofje geplaatst moest worden Op <DATUM> werd bekend dat er twee schilderijen, een vroeg werk van <PERSOON> en een werk van de landschapsschilder <PERSOON>, waren gestolen Op <DATUM> werden ze weer terug gevonden Op <DATUM> werd bekend dat het werk voor de derde keer gestolen is Het hofje heeft het de status rijksmonument Sinds ### is het hofje opengesteld als museum De niet bewoonde ruimten, zoals de Regentenkamer en de raadzaal, worden geregeld gebruikt voor trouwerijen Diclazuril Diclazuril is een coccidiostaticum, een diergeneeskundig middel voor de bestrijding van coccidiose Coccidiose is een besmettelijke ziekte veroorzaakt door eencellige organismen (protozoa), in dit geval coccidia Coccidia zijn parasitaire sporediertjes behorend tot de stam Apicomplexa Coccidiose komt voor bij verschillende warmbloedige diersoorten, onder andere honden, katten, pluimvee, vee, en ook bij mensen De veroorzakende organismen zijn meestal soortspecifiek Een uitzondering hierop is Toxoplasma gondii, de veroorzaker van toxoplasmose, die tussen verschillende dieren en de mens kan overgedragen worden Diclazuril, evenals de verwante stof clazuril, is een product van <PERSOON> Pharmaceutica, dat rond ### werd geïntroduceerd Het Amerikaans octrooi op de stof is verlopen sedert <DATUM> De ATC-VET-code van diclazuril is QP##AJ## QP##A zijn middelen tegen ziekten veroorzaakt door protozoa; QP##AJ zijn triazines.
573
www
weduwe Haar man had haar een aanzienlijke verzameling ##de-eeuwse schilderijen nagelaten die volgens de bepalingen in haar testament in de Regentenkamer van het in <PERSOON> te bouwen hofje geplaatst moest worden Op <DATUM> werd bekend dat er twee schilderijen, een vroeg werk van <PERSOON> en een werk van de landschapsschilder <PERSOON>, waren gestolen Op <DATUM> werden ze weer terug gevonden Op <DATUM> werd bekend dat het werk voor de derde keer gestolen is Het hofje heeft het de status rijksmonument Sinds ### is het hofje opengesteld als museum De niet bewoonde ruimten, zoals de Regentenkamer en de raadzaal, worden geregeld gebruikt voor trouwerijen Diclazuril Diclazuril is een coccidiostaticum, een diergeneeskundig middel voor de bestrijding van coccidiose Coccidiose is een besmettelijke ziekte veroorzaakt door eencellige organismen (protozoa), in dit geval coccidia Coccidia zijn parasitaire sporediertjes behorend tot de stam Apicomplexa Coccidiose komt voor bij verschillende warmbloedige diersoorten, onder andere honden, katten, pluimvee, vee, en ook bij mensen De veroorzakende organismen zijn meestal soortspecifiek Een uitzondering hierop is Toxoplasma gondii, de veroorzaker van toxoplasmose, die tussen verschillende dieren en de mens kan overgedragen worden Diclazuril, evenals de verwante stof clazuril, is een product van <PERSOON> Pharmaceutica, dat rond ### werd geïntroduceerd Het Amerikaans octrooi op de stof is verlopen sedert <DATUM> De ATC-VET-code van diclazuril is QP##AJ## QP##A zijn middelen tegen ziekten veroorzaakt door protozoa; QP##AJ zijn triazines "Clinacox") en bij jonge schapen en runderen (merknaam "Vecoxan") "Clinacox" mag toegediend worden aan vleeskippen en -kalkoenen en opfokhennen Het wordt bijgemengd in het voeder Om te vermijden dat diclazuril in de voedingsketen terechtkomt mag het niet op legkippen gebruikt worden; en behandelde dieren kunnen pas minstens # dagen na het einde van de behandeling geslacht worden; dan is de eliminatie voldoende en het residu voldoende laag "Vecoxan" wordt oraal toegediend bij kalveren en lammeren Diclazuril wordt nauwelijks gemetaboliseerd, en de excretie gebeurt quasi geheel via de feces De eliminatiehalveringstijd bij schapen en runderen bedraagt ongeveer ## uur Carcino-embryonaal antigen Het carcino-embryonaal antigen (CEA) is een glycoproteïne dat betrokken is bij de celadhesie CEA wordt geproduceerd gedurende de foetale ontwikkeling De productie stopt reeds voor de geboorte CEA is dan ook niet aanwezig in het bloed van gezonde volwassenen De niveaus zijn echter verhoogd bij zware rokers CEA werd ontdekt in ### door <PERSOON> en <PERSOON> in kankercellen van het colon Bij patiënten met colorectaal-, maag-, pancreas-, long- en borstkanker alsook patiënten met medullair schildkliercarcinoom zijn de CEA-waardes verhoogd ten opzichte van gezonde volwassenen CEA wordt daarom vooral gebruikt als tumormarker De hoogte van het CEA zegt iets over de prognose van de ziekte en kan daarnaast ook worden toegepast om het ziekteproces en respons op de behandeling te vervolgen <PERSOON>.
546
www
"Clinacox") en bij jonge schapen en runderen (merknaam "Vecoxan") "Clinacox" mag toegediend worden aan vleeskippen en -kalkoenen en opfokhennen Het wordt bijgemengd in het voeder Om te vermijden dat diclazuril in de voedingsketen terechtkomt mag het niet op legkippen gebruikt worden; en behandelde dieren kunnen pas minstens # dagen na het einde van de behandeling geslacht worden; dan is de eliminatie voldoende en het residu voldoende laag "Vecoxan" wordt oraal toegediend bij kalveren en lammeren Diclazuril wordt nauwelijks gemetaboliseerd, en de excretie gebeurt quasi geheel via de feces De eliminatiehalveringstijd bij schapen en runderen bedraagt ongeveer ## uur Carcino-embryonaal antigen Het carcino-embryonaal antigen (CEA) is een glycoproteïne dat betrokken is bij de celadhesie CEA wordt geproduceerd gedurende de foetale ontwikkeling De productie stopt reeds voor de geboorte CEA is dan ook niet aanwezig in het bloed van gezonde volwassenen De niveaus zijn echter verhoogd bij zware rokers CEA werd ontdekt in ### door <PERSOON> en <PERSOON> in kankercellen van het colon Bij patiënten met colorectaal-, maag-, pancreas-, long- en borstkanker alsook patiënten met medullair schildkliercarcinoom zijn de CEA-waardes verhoogd ten opzichte van gezonde volwassenen CEA wordt daarom vooral gebruikt als tumormarker De hoogte van het CEA zegt iets over de prognose van de ziekte en kan daarnaast ook worden toegepast om het ziekteproces en respons op de behandeling te vervolgen <PERSOON> In ### ontving hij de Nobelprijs voor de Scheikunde samen met Osamu Shimomura en <PERSOON> voor hun ontdekking en ontwikkeling van groen fluorescent proteïne ("Green Fluorescent Protein", GFP) Tsien werd geboren in New York als zoon van <PERSOON> and <PERSOON> Na de Livingston High School ging hij schei- en natuurkunde studeren aan de Harvard-universiteit In ### promoveerde hij aan de Universiteit van Cambridge Na zijn promotie bleef hij verbonden aan Cambridge als docent psychologie In ### werd hij docent biochemie aan de Universiteit van Californië - Berkeley, vanaf ### als hoogleraar Vier jaar later werd hij hoogleraar farmacologie aan de Universiteit van <PERSOON> deed onderzoek naar genetisch gemodificeerd groen fluorescent proteïnes Hij slaagde erin een heel kleurenpalet van deze eiwitten te creëren Dit stelde cellulaire biologen en neurobiologen in staat om verschillende biologische processen te volgen Naast de Nobelprijs in ### verkreeg Tsien voor zijn werk in ### de <PERSOON> voor de biochemie en biofysica van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) Syndroom van Goodpasture Het syndroom van Goodpasture is een auto-immuunziekte In het bloed kunnen antistoffen gevonden worden die binden aan het NC# domein van collageen type IV Dit eiwit wordt aangetroffen in de nier (in de glomerulaire basale membraan) en in de long Daardoor ontwikkelen patiënten glomerulonefritis (nierontsteking), wat leidt tot eiwit- en bloedverlies in de urine, en teruglopen van de nierfunctie Daarnaast kunnen longbloedingen ontstaan Dit kan blijken uit het ophoesten van bloed en benauwdheid.
557
www
Shimomura en <PERSOON> voor hun ontdekking en ontwikkeling van groen fluorescent proteïne ("Green Fluorescent Protein", GFP) Tsien werd geboren in New York als zoon van <PERSOON> and <PERSOON> Na de Livingston High School ging hij schei- en natuurkunde studeren aan de Harvard-universiteit In ### promoveerde hij aan de Universiteit van Cambridge Na zijn promotie bleef hij verbonden aan Cambridge als docent psychologie In ### werd hij docent biochemie aan de Universiteit van Californië - Berkeley, vanaf ### als hoogleraar Vier jaar later werd hij hoogleraar farmacologie aan de Universiteit van <PERSOON> deed onderzoek naar genetisch gemodificeerd groen fluorescent proteïnes Hij slaagde erin een heel kleurenpalet van deze eiwitten te creëren Dit stelde cellulaire biologen en neurobiologen in staat om verschillende biologische processen te volgen Naast de Nobelprijs in ### verkreeg Tsien voor zijn werk in ### de <PERSOON> voor de biochemie en biofysica van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) Syndroom van Goodpasture Het syndroom van Goodpasture is een auto-immuunziekte In het bloed kunnen antistoffen gevonden worden die binden aan het NC# domein van collageen type IV Dit eiwit wordt aangetroffen in de nier (in de glomerulaire basale membraan) en in de long Daardoor ontwikkelen patiënten glomerulonefritis (nierontsteking), wat leidt tot eiwit- en bloedverlies in de urine, en teruglopen van de nierfunctie Daarnaast kunnen longbloedingen ontstaan Dit kan blijken uit het ophoesten van bloed en benauwdheid De acute fase kan behandeld worden met plasmaferese (om de auto-antistoffen uit het bloed te filteren), gecombineerd met hoge dosis immuunsuppressiva, vooral prednisolon Artropathie Een artropathie is een aandoening van een gewricht Aandoeningen als artritis (gewrichtsontsteking) en artrose (kraakbeenaandoeningen) vallen onder de bredere term artropathie zoals die gehanteerd wordt in de ICD-## Onderscheiden worden <PERSOON> (<DATUM> is een Britse hoogleraar in de Medische Statistiek en Epidemiologie, verbonden aan de Universiteit van Oxford In samenwerking met <PERSOON> heeft hij belangwekkend onderzoek gedaan naar de oorzaken van kanker en de gevolgen van roken Hij heeft het Clinical Trial Service Unit (CTSU) in Oxford opgezet in ### en is daarvan nu mede-directeur Verder heeft hij een belangrijke bijdrage geleverd aan het opzetten van meta-analyses van clinical trials en observationele studies In ### heeft hij voor zijn verdiensten de <PERSOON> gekregen <PERSOON>), <DATUM> – <PERSOON>), <DATUM> was een Roemeens-Amerikaanse arts en celbioloog In ### deelde hij de Nobelprijs voor de Fysiologie of Geneeskunde met <PERSOON-##> en <PERSOON-##> voor het beschrijven van de structuur en functie van organellen in biologische cellen Palade was de zoon van <PERSOON-##>, professor filosofie, en de onderwijzeres Constanta Cantemir-Palade Hij ontving in ### een <PERSOON-##> of Medicine and Pharmacy van de Universiteit van Boekarest.
561
www
De acute fase kan behandeld worden met plasmaferese (om de auto-antistoffen uit het bloed te filteren), gecombineerd met hoge dosis immuunsuppressiva, vooral prednisolon Artropathie Een artropathie is een aandoening van een gewricht Aandoeningen als artritis (gewrichtsontsteking) en artrose (kraakbeenaandoeningen) vallen onder de bredere term artropathie zoals die gehanteerd wordt in de ICD-## Onderscheiden worden <PERSOON> (<DATUM> is een Britse hoogleraar in de Medische Statistiek en Epidemiologie, verbonden aan de Universiteit van Oxford In samenwerking met <PERSOON> heeft hij belangwekkend onderzoek gedaan naar de oorzaken van kanker en de gevolgen van roken Hij heeft het Clinical Trial Service Unit (CTSU) in Oxford opgezet in ### en is daarvan nu mede-directeur Verder heeft hij een belangrijke bijdrage geleverd aan het opzetten van meta-analyses van clinical trials en observationele studies In ### heeft hij voor zijn verdiensten de <PERSOON> gekregen <PERSOON>), <DATUM> – <PERSOON>), <DATUM> was een Roemeens-Amerikaanse arts en celbioloog In ### deelde hij de Nobelprijs voor de Fysiologie of Geneeskunde met <PERSOON> en <PERSOON> voor het beschrijven van de structuur en functie van organellen in biologische cellen Palade was de zoon van <PERSOON>, professor filosofie, en de onderwijzeres Constanta Cantemir-Palade Hij ontving in ### een <PERSOON> of Medicine and Pharmacy van de Universiteit van Boekarest Daar werkte hij samen met biochemicus <PERSOON-##>-universiteit In ### werd Palade een genaturaliseerd inwoner van de Verenigde Staten Hij was een professor aan achtereenvolgens het Rockefeller Instituut (###-###), de Yale-universiteit (###-###) en aan de Universiteit van <PERSOON-##> heeft een belangrijk aandeel gehad in de ontrafeling van verschillende biochemische processen Met behulp van nieuwe, door hem ontwikkelde elektronenmicroscopie slaagde hij erin om in ### als eerste de structuur van mitochondria in kaart te brengen Samen met Siekevitz toonde hij in ### aan dat microsomen (waarvan aanvankelijk werd gedacht dat dit fragmenten mitochondria waren) onderdeel zijn van het intracellulaire transportsysteem Daarnaast bestudeerde en beschreef hij cytoplasma (specifiek ribosomen), deed onderzoek naar chemische synapsis en ontwikkelde betere methodes van ultracentrifugeren, elektronenmicroscopie en het prepareren van weefsel voor laboratoriumonderzoek In ### kreeg hij samen met <PERSOON-##>-prijs voor Biologie of Biochemie van de Columbia-universiteit Naast de Nobelprijs kreeg hij in ### de <PERSOON-##> for Basic Medical Research en in ### de National Medal of Science <PERSOON-##> overleed op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd Vogelkolonie Een vogelkolonie of broedkolonie is een gemeenschappelijke broedlocatie van een groot aantal vogels van een of meer soorten De meeste koloniebroeders zijn vogels die aan water gebonden zijn, zoals zeevogels, maar ook roeken, kauwen, zwaluwen en gierzwaluwen broeden in kolonies Ze hebben in de kolonie zeer klein nestterritorium, maar hun activiteitsgebied is beduidend groter.
573
www
hij samen met biochemicus<PERSOON>-universiteit In ### werd Palade een genaturaliseerd inwoner van de Verenigde Staten Hij was een professor aan achtereenvolgens het Rockefeller Instituut (###-###), de Yale-universiteit (###-###) en aan de Universiteit van <PERSOON> heeft een belangrijk aandeel gehad in de ontrafeling van verschillende biochemische processen Met behulp van nieuwe, door hem ontwikkelde elektronenmicroscopie slaagde hij erin om in ### als eerste de structuur van mitochondria in kaart te brengen Samen met Siekevitz toonde hij in ### aan dat microsomen (waarvan aanvankelijk werd gedacht dat dit fragmenten mitochondria waren) onderdeel zijn van het intracellulaire transportsysteem Daarnaast bestudeerde en beschreef hij cytoplasma (specifiek ribosomen), deed onderzoek naar chemische synapsis en ontwikkelde betere methodes van ultracentrifugeren, elektronenmicroscopie en het prepareren van weefsel voor laboratoriumonderzoek In ### kreeg hij samen met <PERSOON>-prijs voor Biologie of Biochemie van de Columbia-universiteit Naast de Nobelprijs kreeg hij in ### de <PERSOON> for Basic Medical Research en in ### de National Medal of Science <PERSOON> overleed op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd Vogelkolonie Een vogelkolonie of broedkolonie is een gemeenschappelijke broedlocatie van een groot aantal vogels van een of meer soorten De meeste koloniebroeders zijn vogels die aan water gebonden zijn, zoals zeevogels, maar ook roeken, kauwen, zwaluwen en gierzwaluwen broeden in kolonies Ze hebben in de kolonie zeer klein nestterritorium, maar hun activiteitsgebied is beduidend groter Grote groepen vogels zijn in staat sneller bedreigingen te signaleren, zo hoeven individuen minder waakzaam te zijn en kunnen ze meer tijd besteden aan eten en broedzorg Ook een schaarste aan geschikte broedlocaties kan, samen met een grote beschikbaarheid van voedsel, leiden tot concentraties van broedvogels De laatste reden is de oorzaak dat afgelegen eilanden in de oceaan (zoals <PERSOON>, Zuid-<PERSOON> en de Galapagoseilanden) vaak grote vogelkolonies herbergen Het broeden in kolonies brengt ook nadelen met zich mee, zo zullen ziektes zich binnen dicht opeen gepakte kolonies zich sneller verspreiden dan in ruimtelijk verspreide populaties Ook parasitisme, zoals broedparasitisme, komt meer voor binnen kolonies, waar veel potentiële gastheren dicht bij elkaar beschikbaar zijn Ook is er voor vogels binnen een kolonie meer concurrentie om ruimte en voedsel Veel vogelkolonies zijn erg gevoelig voor invasieve soorten, zoals muizen, ratten en katten Introductie van deze soorten kan leiden tot het (lokaal) uitsterven van soorten, aangezien veel vogels niet zijn aangepast aan predators waar ze niet van nature mee samen leven Chronische trombo-embolische pulmonale hypertensie Chronische trombo-embolische pulmonale hypertensie (CTEPH) is een zeldzame aandoening van de bloedvaten in de longen, gekenmerkt door pulmonale hypertensie (verhoogde bloeddruk in de longen) veroorzaakt door longembolieën Bij een longembolie raakt de doorbloeding van een deel van de longen verstoord, doordat een stolsel vastloopt in de bloedvaten Vaak komen dergelijke stolsels vanuit de diepe aderen van de benen (diepveneuze trombose) Een losgeraakt stolsel loopt vaak vast in het vaatbed van de longen.
561
www
sneller bedreigingen te signaleren, zo hoeven individuen minder waakzaam te zijn en kunnen ze meer tijd besteden aan eten en broedzorg Ook een schaarste aan geschikte broedlocaties kan, samen met een grote beschikbaarheid van voedsel, leiden tot concentraties van broedvogels De laatste reden is de oorzaak dat afgelegen eilanden in de oceaan (zoals<PERSOON>, Zuid-<PERSOON> en de Galapagoseilanden) vaak grote vogelkolonies herbergen Het broeden in kolonies brengt ook nadelen met zich mee, zo zullen ziektes zich binnen dicht opeen gepakte kolonies zich sneller verspreiden dan in ruimtelijk verspreide populaties Ook parasitisme, zoals broedparasitisme, komt meer voor binnen kolonies, waar veel potentiële gastheren dicht bij elkaar beschikbaar zijn Ook is er voor vogels binnen een kolonie meer concurrentie om ruimte en voedsel Veel vogelkolonies zijn erg gevoelig voor invasieve soorten, zoals muizen, ratten en katten Introductie van deze soorten kan leiden tot het (lokaal) uitsterven van soorten, aangezien veel vogels niet zijn aangepast aan predators waar ze niet van nature mee samen leven Chronische trombo-embolische pulmonale hypertensie Chronische trombo-embolische pulmonale hypertensie (CTEPH) is een zeldzame aandoening van de bloedvaten in de longen, gekenmerkt door pulmonale hypertensie (verhoogde bloeddruk in de longen) veroorzaakt door longembolieën Bij een longembolie raakt de doorbloeding van een deel van de longen verstoord, doordat een stolsel vastloopt in de bloedvaten Vaak komen dergelijke stolsels vanuit de diepe aderen van de benen (diepveneuze trombose) Een losgeraakt stolsel loopt vaak vast in het vaatbed van de longen Bij een klein deel van de patiënten ontstaat echter een blijvende vernauwing van het vaatbed in de longen Als na zes weken de bloeddruk in de longslagader nog verhoogd is () ## mmHg) spreken we van chronische trombo-embolische pulmonale hypertensie Naar schatting treedt dit bij zo'n #% van de mensen met een longembolie op Toch heeft niet iedereen met CTEPH een duidelijk herkenbare episode van longembolie doorgemaakt Om de bloeddruk in de longslagader (arteria pulmonaria) precies te meten moet een katheterisatie worden verricht Met echocardiografie kan een redelijk betrouwbare schatting van de drukken verkregen worden CTEPH is op twee manieren te behandelen, chirurgisch of medicamenteus Laparotomie Een laparotomie is een operatie, waarbij de buik (het abdomen) geopend wordt via een incisie (snee) in de buikwand Tomie betekent snijden Een andere naam is coeliotomie Bij een "diagnostische laparotomie" (ook wel proeflaparotomie genoemd), is de veroorzaker van de buikproblemen onbekend en is een laparotomie de beste manier om de oorzaak te vinden Bij de "therapeutische laparotomie", is de oorzaak bekend zoals bijvoorbeeld een maagperforatie of coloncarcinoom (dikkedarmkanker) en wordt de laparotomie gebruikt om het probleem op te lossen Meestal wordt de term laparotomie gebruikt voor de diagnostische procedure Als men therapeutisch opereert wordt de laparotomie gezien als de manier om toegang tot de buik te krijgen en wordt het bijvoorbeeld een hemicolectomie rechts genoemd Afhankelijk van de plaats van de incisie (snee) zijn diverse organen in de buik te bereiken Dit zijn.
541
www
van de patiënten ontstaat echter een blijvende vernauwing van het vaatbed in de longen Als na zes weken de bloeddruk in de longslagader nog verhoogd is () ## mmHg) spreken we van chronische trombo-embolische pulmonale hypertensie Naar schatting treedt dit bij zo'n #% van de mensen met een longembolie op Toch heeft niet iedereen met CTEPH een duidelijk herkenbare episode van longembolie doorgemaakt Om de bloeddruk in de longslagader (arteria pulmonaria) precies te meten moet een katheterisatie worden verricht Met echocardiografie kan een redelijk betrouwbare schatting van de drukken verkregen worden CTEPH is op twee manieren te behandelen, chirurgisch of medicamenteus Laparotomie Een laparotomie is een operatie, waarbij de buik (het abdomen) geopend wordt via een incisie (snee) in de buikwand Tomie betekent snijden Een andere naam is coeliotomie Bij een "diagnostische laparotomie" (ook wel proeflaparotomie genoemd), is de veroorzaker van de buikproblemen onbekend en is een laparotomie de beste manier om de oorzaak te vinden Bij de "therapeutische laparotomie", is de oorzaak bekend zoals bijvoorbeeld een maagperforatie of coloncarcinoom (dikkedarmkanker) en wordt de laparotomie gebruikt om het probleem op te lossen Meestal wordt de term laparotomie gebruikt voor de diagnostische procedure Als men therapeutisch opereert wordt de laparotomie gezien als de manier om toegang tot de buik te krijgen en wordt het bijvoorbeeld een hemicolectomie rechts genoemd Afhankelijk van de plaats van de incisie (snee) zijn diverse organen in de buik te bereiken Dit zijn Deze incisie volgt de linea alba abdominis Het voordeel van een snede in de middellijn is dat de toegang tot de buikorganen groter is De gepasseerde lagen van de buikwand van buiten naar binnen zijn Andere incisies voor de buik zijn Een procedure die gerelateerd is aan de laparotomie is de laparoscopie, een vorm van minimaal invasieve chirurgie Hierbij worden middels kleine openingen in de buikwand met behulp van kijk- en werkinstrumentarium organen in de buikholte bekeken of geopereerd Enkele voorbeelden zijn een laparoscopische cholecystectomie of een laparoscopische appendectomie Gynaecologen maken veelvuldig gebruik zowel diagnostisch al therapeutisch van laparoscopieën Momenteel is er binnen de urologie een ontwikkeling waarbij de prostaat laparoscopisch wordt verwijderd Thiamfenicol Thiamfenicol is een antibioticum dat als methyl-sulfonyl analoog van chlooramfenicol een vergelijkbaar spectrum heeft maar # tot #½ keer zo effectief is Net als chlooramfenicol is het onoplosbaar in water maar lost uitstekend op in vetten In veel landen wordt het in de diergeneeskunde veel toegepast als antibioticum In China en Italië wordt het middel ook gebruikt bij de mens Het grootste voordeel boven chlooramfenicol is dat het nooit in verband wordt gebracht met aplastische anemie <LOCATIE>De <LOCATIE>is een hofje in <LOCATIE>, het hof is te vinden aan het Spaarne Het is een modern hofje en opgeleverd in ### De <LOCATIE>werd op <DATUM> geopend door Prinses <PERSOON> Het hof is te vinden langs het Spaarne, het adres is Spaarne ###/###.
533
www
de linea alba abdominis Het voordeel van een snede in de middellijn is dat de toegang tot de buikorganen groter is De gepasseerde lagen van de buikwand van buiten naar binnen zijn Andere incisies voor de buik zijn Een procedure die gerelateerd is aan de laparotomie is de laparoscopie, een vorm van minimaal invasieve chirurgie Hierbij worden middels kleine openingen in de buikwand met behulp van kijk- en werkinstrumentarium organen in de buikholte bekeken of geopereerd Enkele voorbeelden zijn een laparoscopische cholecystectomie of een laparoscopische appendectomie Gynaecologen maken veelvuldig gebruik zowel diagnostisch al therapeutisch van laparoscopieën Momenteel is er binnen de urologie een ontwikkeling waarbij de prostaat laparoscopisch wordt verwijderd Thiamfenicol Thiamfenicol is een antibioticum dat als methyl-sulfonyl analoog van chlooramfenicol een vergelijkbaar spectrum heeft maar # tot #½ keer zo effectief is Net als chlooramfenicol is het onoplosbaar in water maar lost uitstekend op in vetten In veel landen wordt het in de diergeneeskunde veel toegepast als antibioticum In China en Italië wordt het middel ook gebruikt bij de mens Het grootste voordeel boven chlooramfenicol is dat het nooit in verband wordt gebracht met aplastische anemie <LOCATIE>De <LOCATIE>is een hofje in <LOCATIE>, het hof is te vinden aan het Spaarne Het is een modern hofje en opgeleverd in ### De <LOCATIE>werd op <DATUM> geopend door Prinses <PERSOON> Het hof is te vinden langs het Spaarne, het adres is Spaarne ###/### De <LOCATIE>is gerealiseerd door de Stichting <LOCATIE>uit <LOCATIE>, een samenwerkingsverband<PERSOON> De <LOCATIE>wordt ook wel 'Hofje van de ##e eeuw' genoemd De architect was <PERSOON>, hij won een uitgeschreven prijsvraag waarbij zijn ontwerp uit ### inzendingen als de beste werd gekozen De <LOCATIE>is bedoeld voor mannen en vrouwen van <LEEFTIJD> jaar en ouder en omvat ## seniorenwoningen In de Gravinnesteeg, naast De Gravinnehof, is de Brijder Stichting gevestigd Hier halen harddrugs verslaafden dagelijks hun portie methadon, ook is er een gebruikersruimte Dit heeft de bewoners van De <LOCATIE>veel overlast bezorgd, wat leidde tot acties tegen de Brijder Stichting en Gemeente <LOCATIE> Tot een oplossing heeft dat niet geleid, wel tot het afsluiten <PERSOON> Tafel <PERSOON> Tafel (Stuttgart, <DATUM> - Heidelberg, <DATUM> was een <PERSOON> arts, ontdekkingsreiziger en tibetoloog Hij verwierf met name bekendheid vanwege zijn ontdekking van de Hoangho-Knies in ### Tafel maakte verschillende reizen naar Azië en in het bijzonder naar Noordoost-Tibet Hij nam onder meer deel aan de expeditie van <PERSOON> in ##<DATUM> door Noord-China en het oostelijke en noordoostelijke deel van Tibet In januari ### maakte hij zich los van de groep om het gebied nogmaals op eigen gelegenheid binnen te gaan.
526
www
is gerealiseerd door de Stichting <LOCATIE>uit <LOCATIE>, een samenwerkingsverband<PERSOON> De <LOCATIE>wordt ook wel 'Hofje van de ##e eeuw' genoemd De architect was <PERSOON>, hij won een uitgeschreven prijsvraag waarbij zijn ontwerp uit ### inzendingen als de beste werd gekozen De <LOCATIE>is bedoeld voor mannen en vrouwen van <LEEFTIJD> jaar en ouder en omvat ## seniorenwoningen In de Gravinnesteeg, naast De Gravinnehof, is de Brijder Stichting gevestigd Hier halen harddrugs verslaafden dagelijks hun portie methadon, ook is er een gebruikersruimte Dit heeft de bewoners van De <LOCATIE>veel overlast bezorgd, wat leidde tot acties tegen de Brijder Stichting en Gemeente <LOCATIE> Tot een oplossing heeft dat niet geleid, wel tot het afsluiten <PERSOON> Tafel <PERSOON> Tafel (Stuttgart, <DATUM> - Heidelberg, <DATUM> was een <PERSOON> arts, ontdekkingsreiziger en tibetoloog Hij verwierf met name bekendheid vanwege zijn ontdekking van de Hoangho-Knies in ### Tafel maakte verschillende reizen naar Azië en in het bijzonder naar Noordoost-Tibet Hij nam onder meer deel aan de expeditie van <PERSOON> in ##<DATUM> door Noord-China en het oostelijke en noordoostelijke deel van Tibet In januari ### maakte hij zich los van de groep om het gebied nogmaals op eigen gelegenheid binnen te gaan Tafel lukte het echter niet Lhasa te bereiken Armhaar Armhaar is de benaming voor haar dat op de armen van mensen groeit Soms bedekt het ook delen van de elleboog Armhaar wordt in <LOCATIE> gezien als een typisch mannelijk verschijnsel, omdat mannen meer terminaal haar op hun armen hebben groeien, waardoor het - vooral als zij zwart haar hebben - duidelijker te zien is Het haar groeit voornamelijk op de onderarm tot aan de pols, maar is soms ook te zien op de bovenarm en op de hand Het terminaal haar op de armen is een secundair geslachtskenmerk bij jongens en ontwikkelt zich in de laatste fasen van de puberteit Als voor die periode al haar op de armen groeit, is dit lang en stevig vellushaar, maar dit komt over het algemeen niet vaak voor De armen van zowel jongens als meisjes zijn bedekt met vellushaar vooral bij jongens verandert dit in de puberteit in het dikkere terminaal haar, maar het kan ook bij sommige jonge vrouwen en meisjes voorkomen Myotonia congenita Myotonia congenita, of congenitale myotonie is een zeer zeldzame erfelijke spieraandoening die onder te verdelen is de ziekte van <PERSOON> ("dystrofinopathie") en de ziekte van Thomsen ("autosomaal dominante myotonia congenita") Congenita betekent "aangeboren", en "hereditaria", erfelijk Myotonia betekent "het abnormaal aangespannen zijn van spieren" De ziekte van Thomsen is genoemd naar de Deense arts <PERSOON> die de ziekte in ### omschreef De ziekte is autosomaal "dominant" overerfbaar waarbij de oorzaak op chromosoom # ligt Het kenmerkt zich door aanvallen van plotselinge stijfheid (kramp) van de skeletspieren.
558
www
Soms bedekt het ook delen van de elleboog Armhaar wordt in <LOCATIE> gezien als een typisch mannelijk verschijnsel, omdat mannen meer terminaal haar op hun armen hebben groeien, waardoor het - vooral als zij zwart haar hebben - duidelijker te zien is Het haar groeit voornamelijk op de onderarm tot aan de pols, maar is soms ook te zien op de bovenarm en op de hand Het terminaal haar op de armen is een secundair geslachtskenmerk bij jongens en ontwikkelt zich in de laatste fasen van de puberteit Als voor die periode al haar op de armen groeit, is dit lang en stevig vellushaar, maar dit komt over het algemeen niet vaak voor De armen van zowel jongens als meisjes zijn bedekt met vellushaar vooral bij jongens verandert dit in de puberteit in het dikkere terminaal haar, maar het kan ook bij sommige jonge vrouwen en meisjes voorkomen Myotonia congenita Myotonia congenita, of congenitale myotonie is een zeer zeldzame erfelijke spieraandoening die onder te verdelen is de ziekte van <PERSOON> ("dystrofinopathie") en de ziekte van Thomsen ("autosomaal dominante myotonia congenita") Congenita betekent "aangeboren", en "hereditaria", erfelijk Myotonia betekent "het abnormaal aangespannen zijn van spieren" De ziekte van Thomsen is genoemd naar de Deense arts <PERSOON> die de ziekte in ### omschreef De ziekte is autosomaal "dominant" overerfbaar waarbij de oorzaak op chromosoom # ligt Het kenmerkt zich door aanvallen van plotselinge stijfheid (kramp) van de skeletspieren Ook temperatuurwisselingen en vermoeidheid kunnen het aantal aanvallen bevorderen Deze stijfheid kan in het hele lichaam ontstaan met uitzondering van het hart- en het darmstelsel De eerste symptomen kunnen al snel na de geboorte zichtbaar zijn Een aantal mensen met de ziekte van Thomsen heeft een vorm van spierhypertrofie De ziekte van <PERSOON> is genoemd naar de Duitse arts <PERSOON> die de ziekte in de ##ste eeuw beschreef Het is, anders dan bij de ziekte van Thomsen, autosomaal "recessief" overerfbaar De oorzaak ligt, net als bij de ziekte van Thomsen op chromosoom # Het kenmerkt zich ook door aanvallen van plotselinge stijfheid van de skeletspieren Daarnaast kan er in tegenstelling tot de ziekte van Thomsen ook sprake van plotseling optredende spierzwakte Deze spierzwakte kan in lichte vorm ook blijvend zijn <PERSOON> met de ziekte van <PERSOON> kunnen een vorm van spierhypertrofie hebben maar ook spieratrofie komt voor De eerste symptomen worden meestal pas zichtbaar tussen het tiende en twintigste levensjaar soms nog later De ziekte van <PERSOON> heeft meestal een ernstiger verloop, en een progressiever <INSTELLING> dan de ziekte van <PERSOON> was ook de naamgever van de spierdystrofie van <PERSOON>, wat een geheel andere andere ziekte is dan de ziekte van <PERSOON> Tobramycine Tobramycine is een aminoglycoside antibioticum dat wordt gebruikt bij de bestrijding van voornamelijk infectie met gram-negatieve bacteriestammen Aangezien aminoglycosiden niet via maag en darmen opgenomen worden, verloopt de toediening via een injectie, via inhalatie of als oogdruppels of oogzalf.
551
www
aantal aanvallen bevorderen Deze stijfheid kan in het hele lichaam ontstaan met uitzondering van het hart- en het darmstelsel De eerste symptomen kunnen al snel na de geboorte zichtbaar zijn Een aantal mensen met de ziekte van Thomsen heeft een vorm van spierhypertrofie De ziekte van <PERSOON> is genoemd naar de Duitse arts <PERSOON> die de ziekte in de ##ste eeuw beschreef Het is, anders dan bij de ziekte van Thomsen, autosomaal "recessief" overerfbaar De oorzaak ligt, net als bij de ziekte van Thomsen op chromosoom # Het kenmerkt zich ook door aanvallen van plotselinge stijfheid van de skeletspieren Daarnaast kan er in tegenstelling tot de ziekte van Thomsen ook sprake van plotseling optredende spierzwakte Deze spierzwakte kan in lichte vorm ook blijvend zijn <PERSOON> met de ziekte van <PERSOON> kunnen een vorm van spierhypertrofie hebben maar ook spieratrofie komt voor De eerste symptomen worden meestal pas zichtbaar tussen het tiende en twintigste levensjaar soms nog later De ziekte van <PERSOON> heeft meestal een ernstiger verloop, en een progressiever <INSTELLING> dan de ziekte van <PERSOON> was ook de naamgever van de spierdystrofie van <PERSOON>, wat een geheel andere andere ziekte is dan de ziekte van <PERSOON> Tobramycine Tobramycine is een aminoglycoside antibioticum dat wordt gebruikt bij de bestrijding van voornamelijk infectie met gram-negatieve bacteriestammen Aangezien aminoglycosiden niet via maag en darmen opgenomen worden, verloopt de toediening via een injectie, via inhalatie of als oogdruppels of oogzalf Voorzichtigheid is geboden in verband met de giftigheid van Tobramycine voor de nieren Gadobutrol Gadobutrol is een contrastmiddel voor gebruik bij magnetische resonantie-beeldvorming (MRI-scans) van de hersenen, wervelkolom, bloedvaten, lever en nieren Het dient om het contrast van de gevormde beelden te verhogen en de diagnose te vergemakkelijken Contrastmiddelen voor MRI-scans zijn doorgaans paramagnetische gadoliniumverbindingen Gadobutrol is een neutraal (niet-ionisch) macrocyclisch gadoliniumcomplex, dat bestaat uit gadolinium (Gd) en de macrocyclische verbinding dihydroxy-hydroxymethylpropyl-tetra-azacyclododecaan-triazijnzuur (butrol), een derivaat van cycleen Merknamen zijn "Gadovist" en "Gadograf" van Bayer Schering Het is in Duitsland en <LOCATIE> toegelaten sedert ### In België is het sedert <DATUM> vergund Het wordt intraveneus ingespoten vóór de MRI-scan De concentratie van het middel is # millimol per milliliter De aanbevolen dosis is #,# millimol per kilogram lichaamsgewicht; de maximale dosis #,# millimol per kg Dit komt dus overeen met #,# resp #,# milliliter per kg lichaamsgewicht Zoals andere gadoliniumverbindingen, kan gadobutrol een toxische reactie (nefrogene systemische fibrose) veroorzaken bij patiënten met een ernstige nierinsufficiëntie Gadobutrol kan ook ernstige allergische reacties veroorzaken Gadoxetaat Gadoxetaat dinatrium is een contrastmiddel voor magnetische resonantie-beeldvorming Het is een van de paramagnetische gadoliniumverbindingen die hiervoor gebruikt worden Het is het natriumzout van een complex van het gadolinium-ion met EOB-DTPA (ethoxybenzyl-di-ethyleentriaminepenta-azijnzuur) Het CAS-nummer van dit complex is ###<DATUM> # Het is een middel van Bayer Schering Pharma, met als merknamen "Primovist", "EOB Primovist" in Japan en "Eovist" in de Verenigde Staten.
580
www
is geboden in verband met de giftigheid van Tobramycine voor de nieren Gadobutrol Gadobutrol is een contrastmiddel voor gebruik bij magnetische resonantie-beeldvorming (MRI-scans) van de hersenen, wervelkolom, bloedvaten, lever en nieren Het dient om het contrast van de gevormde beelden te verhogen en de diagnose te vergemakkelijken Contrastmiddelen voor MRI-scans zijn doorgaans paramagnetische gadoliniumverbindingen Gadobutrol is een neutraal (niet-ionisch) macrocyclisch gadoliniumcomplex, dat bestaat uit gadolinium (Gd) en de macrocyclische verbinding dihydroxy-hydroxymethylpropyl-tetra-azacyclododecaan-triazijnzuur (butrol), een derivaat van cycleen Merknamen zijn "Gadovist" en "Gadograf" van Bayer Schering Het is in Duitsland en <LOCATIE> toegelaten sedert ### In België is het sedert <DATUM> vergund Het wordt intraveneus ingespoten vóór de MRI-scan De concentratie van het middel is # millimol per milliliter De aanbevolen dosis is #,# millimol per kilogram lichaamsgewicht; de maximale dosis #,# millimol per kg Dit komt dus overeen met #,# resp #,# milliliter per kg lichaamsgewicht Zoals andere gadoliniumverbindingen, kan gadobutrol een toxische reactie (nefrogene systemische fibrose) veroorzaken bij patiënten met een ernstige nierinsufficiëntie Gadobutrol kan ook ernstige allergische reacties veroorzaken Gadoxetaat Gadoxetaat dinatrium is een contrastmiddel voor magnetische resonantie-beeldvorming Het is een van de paramagnetische gadoliniumverbindingen die hiervoor gebruikt worden Het is het natriumzout van een complex van het gadolinium-ion met EOB-DTPA (ethoxybenzyl-di-ethyleentriaminepenta-azijnzuur) Het CAS-nummer van dit complex is ###<DATUM> # Het is een middel van Bayer Schering Pharma, met als merknamen "Primovist", "EOB Primovist" in Japan en "Eovist" in de Verenigde Staten Het wordt goed opgenomen door gezonde levercellen die een hoger contrast verkrijgen t o v beschadigd weefsel, zoals uitzaaiingen en kankers Het wordt intraveneus toegediend De aanbevolen dosis is #,# ml/kg lichaamsgewicht Bij patiënten met ernstige nierinsufficiëntie is voorzichtigheid geboden omdat ze de stof moeilijk kunnen uitscheiden en de mogelijkheid van een toxische reactie (nefrogene systemische fibrose) bestaat Tonsilla lingualis De tonsillae linguales (enkelvoud "tonsilla lingualis") of tongamandelen zijn ronde massa's van lymfeweefsel die de achterkant van de tong bestrijken Deze weefsels zijn gelegen op het dorsale oppervlak aan de basis van de tong, diep in de keel Ze zijn alleen zichtbaar te maken met speciale medische apparatuur, zoals een laryngoscoop Het lymfeweefsel is erg geconcentreerd en het oppervlak is bedekt met een gestreepte epitheellaag, die samenkomt en openingen, "cryptes", vormt in elke tongamandel Ze zijn deels omringd door bindweefsel, wat hen samen met de neusamandelen en keelamandelen in de groep van deels ingekapselde lymfeorganen plaatst Ze zijn verbonden met de slijmvliezen van mond en keel, die een directe afvoer hebben in de amandelcrypte Trichostomatia Trichostomatia is een onderklasse van de klasse Litostomatea De onderklasse Trichostomatia omvat twee ordes, Entodiniomorphida en Vestibuliferida De onderklasse omvat voornamelijk trilhaardiertjes die voorkomen in het spijsverteringskanaal van gewervelde dieren Typerend voor de trilhaardiertjes die tot deze onderklasse horen is een sterk met cilia (trilhaartjes) behaarde mond.
559
www
wordt goed opgenomen door gezonde levercellen die een hoger contrast verkrijgen t o v beschadigd weefsel, zoals uitzaaiingen en kankers Het wordt intraveneus toegediend De aanbevolen dosis is #,# ml/kg lichaamsgewicht Bij patiënten met ernstige nierinsufficiëntie is voorzichtigheid geboden omdat ze de stof moeilijk kunnen uitscheiden en de mogelijkheid van een toxische reactie (nefrogene systemische fibrose) bestaat Tonsilla lingualis De tonsillae linguales (enkelvoud "tonsilla lingualis") of tongamandelen zijn ronde massa's van lymfeweefsel die de achterkant van de tong bestrijken Deze weefsels zijn gelegen op het dorsale oppervlak aan de basis van de tong, diep in de keel Ze zijn alleen zichtbaar te maken met speciale medische apparatuur, zoals een laryngoscoop Het lymfeweefsel is erg geconcentreerd en het oppervlak is bedekt met een gestreepte epitheellaag, die samenkomt en openingen, "cryptes", vormt in elke tongamandel Ze zijn deels omringd door bindweefsel, wat hen samen met de neusamandelen en keelamandelen in de groep van deels ingekapselde lymfeorganen plaatst Ze zijn verbonden met de slijmvliezen van mond en keel, die een directe afvoer hebben in de amandelcrypte Trichostomatia Trichostomatia is een onderklasse van de klasse Litostomatea De onderklasse Trichostomatia omvat twee ordes, Entodiniomorphida en Vestibuliferida De onderklasse omvat voornamelijk trilhaardiertjes die voorkomen in het spijsverteringskanaal van gewervelde dieren Typerend voor de trilhaardiertjes die tot deze onderklasse horen is een sterk met cilia (trilhaartjes) behaarde mond Cera (epovariant) Cera (merknaam "Mircera") is een derde generatie epo Het is de afkorting van "continuous erythropoiesis receptor activator" Het kwam in ### op de markt en wordt geproduceerd door <PERSOON> Het is zoals alle andere vormen van erytropoëtine een hormoon, in dit geval kunstmatig gemaakt, dat normaliter door de nier wordt aangemaakt en dat de vorming van rode bloedcellen in het lichaam stimuleert Het middel wordt gebruikt als geneesmiddel bij bloedarmoede of ter voorkoming van bloedarmoede bij kankerpatiënten tijdens de chemokuur Doel van het ontwikkelen van deze derde generatie erytropoëtine was dat het middel slechts om de drie tot vier weken toegediend hoeft te worden De volledige naam van dit product is methoxypolyethyleenglycol-epoëtine beta Net als de twee voorgaande varianten wordt deze vorm van epo ook toegepast als doping in de sport In eerste instantie was Cera niet op te sporen in de urine Dit kwam doordat er, in tegenstelling tot de eerdere varianten, veel minder van in de urine terechtkomt De hoeveelheden waren te laag om te detecteren Dit zorgde voor de populariteit onder sporters, naast het feit dat het veel minder vaak moet worden toegediend Het is inmiddels wel in het bloed en de urine opspoorbaar De eerste sporter die is betrapt op het gebruik van Cera was de Italiaanse wielrenner <PERSOON> tijdens<PERSOON> had twee etappes gewonnen In zijn urine werden te hoge gehalten aangetroffen.
504
www
receptor activator" Het kwam in ### op de markt en wordt geproduceerd door <PERSOON> Het is zoals alle andere vormen van erytropoëtine een hormoon, in dit geval kunstmatig gemaakt, dat normaliter door de nier wordt aangemaakt en dat de vorming van rode bloedcellen in het lichaam stimuleert Het middel wordt gebruikt als geneesmiddel bij bloedarmoede of ter voorkoming van bloedarmoede bij kankerpatiënten tijdens de chemokuur Doel van het ontwikkelen van deze derde generatie erytropoëtine was dat het middel slechts om de drie tot vier weken toegediend hoeft te worden De volledige naam van dit product is methoxypolyethyleenglycol-epoëtine beta Net als de twee voorgaande varianten wordt deze vorm van epo ook toegepast als doping in de sport In eerste instantie was Cera niet op te sporen in de urine Dit kwam doordat er, in tegenstelling tot de eerdere varianten, veel minder van in de urine terechtkomt De hoeveelheden waren te laag om te detecteren Dit zorgde voor de populariteit onder sporters, naast het feit dat het veel minder vaak moet worden toegediend Het is inmiddels wel in het bloed en de urine opspoorbaar De eerste sporter die is betrapt op het gebruik van Cera was de Italiaanse wielrenner <PERSOON> tijdens<PERSOON> had twee etappes gewonnen In zijn urine werden te hoge gehalten aangetroffen Daaruit bleek dat ook de toppers <PERSOON> (# ritzeges en twee dagen in de gele trui), <PERSOON> (# ritzege) en de <PERSOON> (winnaar bolletjestrui en nummer # van het eindklassement) dit middel hadden gebruikt Deze onthullingen vormden aanleiding voor het Internationaal Olympisch Comité om mogelijk alle # ### dopingmonsters, genomen tijdens de Olympische Zomerspelen ###, opnieuw te onderzoeken, dit keer specifiek op Cera Op <DATUM> maakte het CONI bekend dat <PERSOON> positief testte voor de olympische wegrit waarin hij tweede werd Hetzelfde gebeurde met de goudenmedaillewinnaar op de <DATUM> meter bij de atletiek, <PERSOON> uit Bahrein De volgende wielrenners zijn positief getest op het gebruik van dit middel In de atletiek werden de volgende atleten betrapt Lymfangion Een lymfangion (kleppensegment) is een gedeelte van een lymfevat dat tussen twee kleppen ligt en werkt als een kleine pompeenheid Om een afvoer van het lymfe van distaal naar proximaal (van ver van het hart naar dichtbij van het hart) te bewerkstelligen, zullen de units alternerend aanspannen Door middel van manuele lymfedrainage kan de depolarisering van deze lymfangionen worden gestimuleerd van # keer per <DATUM> seconden naar # keer per <DATUM> seconden Wanneer er bewogen wordt, wordt het angion gerekt, waardoor er een actiepotentiaal ontstaat (wat een contractie tot gevolg heeft) Huidtransplantatie Een huidtransplantatie is een medische ingreep waarbij een stuk beschadigde huid wordt vervangen door een ander stuk Dit vervangende stuk huid wordt meestal elders op het lichaam van de patiënt geoogst; slechts in zeldzame gevallen wordt huid van iemand anders gebruikt Huidtransplantatie kan worden toegepast bij.
541
www
en de <PERSOON> (winnaar bolletjestrui en nummer # van het eindklassement) dit middel hadden gebruikt Deze onthullingen vormden aanleiding voor het Internationaal Olympisch Comité om mogelijk alle # ### dopingmonsters, genomen tijdens de Olympische Zomerspelen ###, opnieuw te onderzoeken, dit keer specifiek op Cera Op <DATUM> maakte het CONI bekend dat <PERSOON> positief testte voor de olympische wegrit waarin hij tweede werd Hetzelfde gebeurde met de goudenmedaillewinnaar op de <DATUM> meter bij de atletiek, <PERSOON> uit Bahrein De volgende wielrenners zijn positief getest op het gebruik van dit middel In de atletiek werden de volgende atleten betrapt Lymfangion Een lymfangion (kleppensegment) is een gedeelte van een lymfevat dat tussen twee kleppen ligt en werkt als een kleine pompeenheid Om een afvoer van het lymfe van distaal naar proximaal (van ver van het hart naar dichtbij van het hart) te bewerkstelligen, zullen de units alternerend aanspannen Door middel van manuele lymfedrainage kan de depolarisering van deze lymfangionen worden gestimuleerd van # keer per <DATUM> seconden naar # keer per <DATUM> seconden Wanneer er bewogen wordt, wordt het angion gerekt, waardoor er een actiepotentiaal ontstaat (wat een contractie tot gevolg heeft) Huidtransplantatie Een huidtransplantatie is een medische ingreep waarbij een stuk beschadigde huid wordt vervangen door een ander stuk Dit vervangende stuk huid wordt meestal elders op het lichaam van de patiënt geoogst; slechts in zeldzame gevallen wordt huid van iemand anders gebruikt Huidtransplantatie kan worden toegepast bij Tachypnoe Tachypnoe (Grieks ταχύς (snel) en πνέω (ademen)) wordt gekenmerkt door snel ademen ()## per minuut) en onderscheidt zich van hyperventilatie door het feit dat tachypnoe in sommige gevallen nodig kan zijn om lichaamsgassen uit te wisselen Dit is het geval na lichamelijke inspanning, waarbij doorgaans geen sprake is van hyperventilatie Hyperpnoe is weer anders omdat er dan sprake is van snelle diepe ademhaling, in tegenstelling tot tachypnoe waarbij de persoon snel en kort ademhaalt Shikiminezuur Shikiminezuur is een belangrijk biochemisch intermediair in planten en micro-organismen De naam is afgeleid van de Japanse bloem "shikimi-no-ki" (シキミ, Japanse steranijs, "Illicium anisatum"), waaruit de stof voor het eerst werd geïsoleerd in ### Enkel het enantiomeer (#"R",#"S",#"R")-shikiminezuur is biologisch relevant De shikimaatbiosynthese start bij fosfo-enolpyruvaat en erythrose-#-fosfaat die reageren tot #-deoxy-D-arabinoheptulosonaat-#-fosfaat (DAHP) Deze reactie wordt gekatalyseerd door het enzym DAHP-synthase DAHP wordt dan omgezet tot #-dehydrochinaat (DHQ) met behulp van DHQ-synthase en NAD als cofactor NAD wordt daarna door het enzym geregenereerd DHQ wordt vervolgens door het enzym chinaatdehydratase gedehydrateerd tot #-dehydroshikimaat, dat dan gereduceerd wordt tot shikimaat door het enzym shikimaatdehydrogenase met NADPH als cofactor Shikiminezuur is een belangrijke precursor voor In de farmacie wordt shikiminezuur (geïsoleerd uit de steranijs ("Illicium verum") gebruikt als grondstof voor het antiviraal middel oseltamivir (Tamiflu) Het probleem is dat shikiminezuur slechts in lage concentraties aanwezig is in steranijs en andere planten, zodat het rendement van de syntheseroute erg laag is (# tot #%).
610
www
Tachypnoe Tachypnoe (Grieks ταχύς (snel) en πνέω (ademen)) wordt gekenmerkt door snel ademen ()## per minuut) en onderscheidt zich van hyperventilatie door het feit dat tachypnoe in sommige gevallen nodig kan zijn om lichaamsgassen uit te wisselen Dit is het geval na lichamelijke inspanning, waarbij doorgaans geen sprake is van hyperventilatie Hyperpnoe is weer anders omdat er dan sprake is van snelle diepe ademhaling, in tegenstelling tot tachypnoe waarbij de persoon snel en kort ademhaalt Shikiminezuur Shikiminezuur is een belangrijk biochemisch intermediair in planten en micro-organismen De naam is afgeleid van de Japanse bloem "shikimi-no-ki" (シキミ, Japanse steranijs, "Illicium anisatum"), waaruit de stof voor het eerst werd geïsoleerd in ### Enkel het enantiomeer (#"R",#"S",#"R")-shikiminezuur is biologisch relevant De shikimaatbiosynthese start bij fosfo-enolpyruvaat en erythrose-#-fosfaat die reageren tot #-deoxy-D-arabinoheptulosonaat-#-fosfaat (DAHP) Deze reactie wordt gekatalyseerd door het enzym DAHP-synthase DAHP wordt dan omgezet tot #-dehydrochinaat (DHQ) met behulp van DHQ-synthase en NAD als cofactor NAD wordt daarna door het enzym geregenereerd DHQ wordt vervolgens door het enzym chinaatdehydratase gedehydrateerd tot #-dehydroshikimaat, dat dan gereduceerd wordt tot shikimaat door het enzym shikimaatdehydrogenase met NADPH als cofactor Shikiminezuur is een belangrijke precursor voor In de farmacie wordt shikiminezuur (geïsoleerd uit de steranijs ("Illicium verum") gebruikt als grondstof voor het antiviraal middel oseltamivir (Tamiflu) Het probleem is dat shikiminezuur slechts in lage concentraties aanwezig is in steranijs en andere planten, zodat het rendement van de syntheseroute erg laag is (# tot #%) Synthese is ook mogelijk, maar ook deze verloopt met een rendement van maximaal ##% In ### slaagde men erin bepaalde bacteriestammen van "Escherichia coli" te optimaliseren om commercieel interessante hoeveelheden shikiminezuur te produceren Sedertdien wordt shikiminezuur steeds meer door microbiële fermentatie geproduceerd NOEC De No Observed Effect Concentration (NOEC) of No Observed Effect Level (NOEL) is een parameter in het vakgebied 'risicoanalyse' De parameter geeft de hoogste concentratie van een (vervuilende) substantie aan waarbij geen (negatieve) effecten bij een bepaalde soort wordt waargenomen Om verschil te maken tussen het meten van een willekeurig effect en een negatief effect, wordt de NOEC bij een negatief effect ter verduidelijking vaak ook de NOAEC (No Observed Adverse Effect Concentration) of NOAEL (No Observed Adverse Effect Level) genoemd Verder moet in acht genomen worden dat bij studies vaak alleen naar één of hooguit enkele mogelijke (negatieve) effecten wordt gekeken De NOEC is vaak de concentratie waarbij een bepaald milieubeleid in werking treedt Naast de NOEC wordt ook de NEC gehanteerd (No Effect Concentration) Dit is een willekeurige concentratie waarbij geen (negatieve) effecten worden waargenomen bij een bepaalde soort De NOEC is per definitie dus ook een NEC, maar andersom hoeft dit dus niet het geval te zijn In de industrie worden voortdurend nieuwe chemicaliën ontwikkeld en geproduceerd die een mogelijk negatief effect hebben op de volksgezondheid of op het milieu in het algemeen.
596
www
mogelijk, maar ook deze verloopt met een rendement van maximaal ##% In ### slaagde men erin bepaalde bacteriestammen van "Escherichia coli" te optimaliseren om commercieel interessante hoeveelheden shikiminezuur te produceren Sedertdien wordt shikiminezuur steeds meer door microbiële fermentatie geproduceerd NOEC De No Observed Effect Concentration (NOEC) of No Observed Effect Level (NOEL) is een parameter in het vakgebied 'risicoanalyse' De parameter geeft de hoogste concentratie van een (vervuilende) substantie aan waarbij geen (negatieve) effecten bij een bepaalde soort wordt waargenomen Om verschil te maken tussen het meten van een willekeurig effect en een negatief effect, wordt de NOEC bij een negatief effect ter verduidelijking vaak ook de NOAEC (No Observed Adverse Effect Concentration) of NOAEL (No Observed Adverse Effect Level) genoemd Verder moet in acht genomen worden dat bij studies vaak alleen naar één of hooguit enkele mogelijke (negatieve) effecten wordt gekeken De NOEC is vaak de concentratie waarbij een bepaald milieubeleid in werking treedt Naast de NOEC wordt ook de NEC gehanteerd (No Effect Concentration) Dit is een willekeurige concentratie waarbij geen (negatieve) effecten worden waargenomen bij een bepaalde soort De NOEC is per definitie dus ook een NEC, maar andersom hoeft dit dus niet het geval te zijn In de industrie worden voortdurend nieuwe chemicaliën ontwikkeld en geproduceerd die een mogelijk negatief effect hebben op de volksgezondheid of op het milieu in het algemeen Over het algemeen wordt er niet getwijfeld aan het bestaan van een NOEC of NEC, maar het vaststellen van de NOEC is een ander verhaal Het vaststellen gebeurt in de meeste gevallen door het gebruik van gestandaardiseerde tests, bijvoorbeeld van het OECD of van de Internationale Organisatie voor Standaardisatie, waarbij groepen van testdieren worden blootgesteld verschillende concentraties van de te meten stof Er kan onder andere worden gekeken naar het overlevingspercentage, de ontwikkeling of de reproductie van de dieren Aangezien de tests in beginsel vaak worden uitgevoerd met een groot bereik aan concentraties, resulteert dit meestal in het vaststellen van de NOEC De NOEC wordt echter ernstig bekritiseerd op statistische gronden door diverse auteurs, waarbij deze concludeerden dat men de NOEC moest laten varen Een voorgesteld alternatief voor de NOEC is de zogenaamde ECx-concentratie, oftewel de concentratie waarbij een x % effect wordt gemeten De EC## is dus de concentratie waarbij ##% van de geteste dieren een (negatief) effect vertoont Maar net als de NOEC toont ook de ECx-concentratie problemen bij het toepassen voor risk assessment Elke x-waarde anders dan # impliceert namelijk dat een (negatief) effect wordt geaccepteerd, en dit botst met het einddoel Het beschermen van het milieu, of de volksgezondheid Het doel van milieuwetgeving is het bereiken van een staat waarin vervuilende stoffen geen negatieve effecten aan het milieu veroorzaken ECx-waarden zijn afhankelijk van de tijd van blootstelling van de stof aan de omgeving Dit betekent dat de ECx-waarden afnemen bij een toenemende blootstellingstijd, totdat er een evenwicht wordt bereikt.
542
www
van de NOEC is een ander verhaal Het vaststellen gebeurt in de meeste gevallen door het gebruik van gestandaardiseerde tests, bijvoorbeeld van het OECD of van de Internationale Organisatie voor Standaardisatie, waarbij groepen van testdieren worden blootgesteld verschillende concentraties van de te meten stof Er kan onder andere worden gekeken naar het overlevingspercentage, de ontwikkeling of de reproductie van de dieren Aangezien de tests in beginsel vaak worden uitgevoerd met een groot bereik aan concentraties, resulteert dit meestal in het vaststellen van de NOEC De NOEC wordt echter ernstig bekritiseerd op statistische gronden door diverse auteurs, waarbij deze concludeerden dat men de NOEC moest laten varen Een voorgesteld alternatief voor de NOEC is de zogenaamde ECx-concentratie, oftewel de concentratie waarbij een x % effect wordt gemeten De EC## is dus de concentratie waarbij ##% van de geteste dieren een (negatief) effect vertoont Maar net als de NOEC toont ook de ECx-concentratie problemen bij het toepassen voor risk assessment Elke x-waarde anders dan # impliceert namelijk dat een (negatief) effect wordt geaccepteerd, en dit botst met het einddoel Het beschermen van het milieu, of de volksgezondheid Het doel van milieuwetgeving is het bereiken van een staat waarin vervuilende stoffen geen negatieve effecten aan het milieu veroorzaken ECx-waarden zijn afhankelijk van de tijd van blootstelling van de stof aan de omgeving Dit betekent dat de ECx-waarden afnemen bij een toenemende blootstellingstijd, totdat er een evenwicht wordt bereikt Standaard worden experimenten uitgevoerd met organismen die niet eerder zijn blootgesteld aan de te testen stof De blootstellingstijd waarin de afname van de stof in het milieu substantieel is is afhankelijk van de eigenschappen van het organisme en het milieu en het te meten effect Dit kan er dus toe leiden dat een EC## een lagere waarde heeft dan bijvoorbeeld de EC##, afhankelijk van het gebruikte testprotocol<PERSOON>, <DATUM> is een Nederlands-Antilliaans apotheker, politicus (Gevolmachtigd minister van de Nederlandse Antillen), dichter en schrijver Hij ontving verschillende onderscheidingen <PERSOON> behaalde zijn diploma Gymnasium-bèta op Curaçao in ### Hij ging naar <LOCATIE> en studeerde farmacie aan de Rijksuniversiteit Leiden (doctoraal in ###), waarna hij in ### aan dezelfde universiteit het apothekersdiploma behaalde De Haseth was Hoofd van de Apotheek en Centrale Sterilisatie van het <PERSOON> op Curaçao van ### tot ### en opnieuw van ### tot ### De Haseth was lid van de commissie wetswijziging inzake wetgeving op farmaceutisch gebied, lid van de landelijke Formulariumcommissie ingesteld door de regering van de Nederlandse Antillen, lid van de Stichting Leerstoel voor Milieu en Ontwikkeling, lid van de Commissie Beroepsopleiding Huisartsen, referent van de "United States Pharmacopoeia Dispensing Information", penningmeester van het "Caribbean Institute of Perinatology Ltd " Verder was hij voorzitter (namens de faculteit der medische wetenschappen van de Rijksuniversiteit <LOCATIE>) van de Onderwijscommissie in het St.
547
www
eerder zijn blootgesteld aan de te testen stof De blootstellingstijd waarin de afname van de stof in het milieu substantieel is is afhankelijk van de eigenschappen van het organisme en het milieu en het te meten effect Dit kan er dus toe leiden dat een EC## een lagere waarde heeft dan bijvoorbeeld de EC##, afhankelijk van het gebruikte testprotocol<PERSOON>, <DATUM> is een Nederlands-Antilliaans apotheker, politicus (Gevolmachtigd minister van de Nederlandse Antillen), dichter en schrijver Hij ontving verschillende onderscheidingen <PERSOON> behaalde zijn diploma Gymnasium-bèta op Curaçao in ### Hij ging naar <LOCATIE> en studeerde farmacie aan de Rijksuniversiteit Leiden (doctoraal in ###), waarna hij in ### aan dezelfde universiteit het apothekersdiploma behaalde De Haseth was Hoofd van de Apotheek en Centrale Sterilisatie van het <PERSOON> op Curaçao van ### tot ### en opnieuw van ### tot ### De Haseth was lid van de commissie wetswijziging inzake wetgeving op farmaceutisch gebied, lid van de landelijke Formulariumcommissie ingesteld door de regering van de Nederlandse Antillen, lid van de Stichting Leerstoel voor Milieu en Ontwikkeling, lid van de Commissie Beroepsopleiding Huisartsen, referent van de "United States Pharmacopoeia Dispensing Information", penningmeester van het "Caribbean Institute of Perinatology Ltd " Verder was hij voorzitter (namens de faculteit der medische wetenschappen van de Rijksuniversiteit <LOCATIE>) van de Onderwijscommissie in het St Met A E C <PERSOON> stelde hij het "<PERSOON>" (###) op Met K <PERSOON> schreef hij een "Handleiding parenterale voeding" (###) Hij publiceerde verder op het gebied van de farmaceutica in onder meer het "<PERSOON>" en het "Militair Geneeskundig Tijdschrift" De Haseth is prominent aanwezig binnen de Antilliaanse politieke partij PAR penningmeester in ###-### en opnieuw sinds ###, en secretaris in ### In ### werd hij benoemd tot Gevolmachtigd minister van de Nederlandse Antillen, met Den Haag als standplaats Hij diende in die functie ook van ### tot ### en in de maanden juni-juli ### Vervolgens werd hij secretaris/adviseur van de minister-president van de Nederlandse Antillen, en sinds ### Raadsadviseur van de Nederlandse Antillen Daarnaast vervulde hij verschillende nevenfuncties <PERSOON> was redactielid van het tijdschrift "Watapana" (###-###), medeoprichter van Uitgeverij Flamboyant/P (###), redacteur van het tijdschrift "Kristòf" (### – heden), medewerker van de "Ñapa" (weekendbijlage van de "Amigoe") (###-###) en columnist van het "Algemeen Dagblad" Caribische editie (###-###) Zijn werk verscheen ook in "De Gids, Kruispunt" en "Preludium" <PERSOON> schrijft zijn werk zowel in het Papiaments als het Nederlands Hofje Codde en Van Beresteijn Het Hofje van Codde en Beresteijn is een hofje in de Nederlandse stad <LOCATIE> Het huidige hofje dateert uit ### en is een samenvoeging van twee oudere hofjes het Hofje van Codde en het Hofje van Beresteijn.
630
www
op Met K <PERSOON> schreef hij een "Handleiding parenterale voeding" (###) Hij publiceerde verder op het gebied van de farmaceutica in onder meer het "<PERSOON>" en het "Militair Geneeskundig Tijdschrift" De Haseth is prominent aanwezig binnen de Antilliaanse politieke partij PAR penningmeester in ###-### en opnieuw sinds ###, en secretaris in ### In ### werd hij benoemd tot Gevolmachtigd minister van de Nederlandse Antillen, met Den Haag als standplaats Hij diende in die functie ook van ### tot ### en in de maanden juni-juli ### Vervolgens werd hij secretaris/adviseur van de minister-president van de Nederlandse Antillen, en sinds ### Raadsadviseur van de Nederlandse Antillen Daarnaast vervulde hij verschillende nevenfuncties <PERSOON> was redactielid van het tijdschrift "Watapana" (###-###), medeoprichter van Uitgeverij Flamboyant/P (###), redacteur van het tijdschrift "Kristòf" (### – heden), medewerker van de "Ñapa" (weekendbijlage van de "Amigoe") (###-###) en columnist van het "Algemeen Dagblad" Caribische editie (###-###) Zijn werk verscheen ook in "De Gids, Kruispunt" en "Preludium" <PERSOON> schrijft zijn werk zowel in het Papiaments als het Nederlands Hofje Codde en Van Beresteijn Het Hofje van Codde en Beresteijn is een hofje in de Nederlandse stad <LOCATIE> Het huidige hofje dateert uit ### en is een samenvoeging van twee oudere hofjes het Hofje van Codde en het Hofje van Beresteijn De stichter van het Hofje van Codde was <PERSOON>, kapelaan van de Sint Bavokerk aan de Grote Markt <PERSOON> In zijn testament van ### bepaalde Codde dat er van zijn nalatenschap onder ander een hofje gebouwd moest worden voor arme oudere vrouwen Het hofje werd in ### gebouwd aan het <LOCATIE>in het <INSTELLING> <PERSOON> werd ook wel 't Spoorwaterhofje genoemd, naar de executeur-testamentair en de eerste regent van 't hofje <PERSOON> Door de bouw van het concertgebouw en de uitbreiding van drukkerij Joh Enschedé en Zonen (beiden aan het Klokhuisplein) moest het hofje wijken Er werd een nieuw hofje gebouwd <PERSOON> <LOCATIE>(vlak bij het NS-Station <PERSOON>) naast het Hofje van Beresteijn Het Hofje van Beresteijn is vernoemd naar kunstschilder <PERSOON> Net als Codde had Beresteijn bij testament bepaald dat uit zijn nalatenschap een hofje gebouwd moest worden voor arme rooms-katholieke oude mannen of vrouwen Berensteijn overleed in ###, het hofje werd gebouwd in ### <PERSOON> <LOCATIE>Het onderhoud van het hofje is lange tijd betaald uit de verkoop van schilderijen van Beresteijn die onder andere in het Louvre in Parijs te vinden zijn Door veranderingen aan het <PERSOON-##>te Haarlem> in de jaren zestig van de ##e eeuw moesten de twee hofjes verdwijnen Beide hofjes werden in ### gesloopt om plaats te maken voor kantoren en hoogbouw Besloten werd een nieuw hofje te bouwen aan de J.
617
www
de Sint Bavokerk aan de Grote Markt <PERSOON> In zijn testament van ### bepaalde Codde dat er van zijn nalatenschap onder ander een hofje gebouwd moest worden voor arme oudere vrouwen Het hofje werd in ### gebouwd aan het <LOCATIE>in het <PERSOON> werd ook wel 't Spoorwaterhofje genoemd, naar de executeur-testamentair en de eerste regent van 't hofje <PERSOON> Door de bouw van het concertgebouw en de uitbreiding van drukkerij Joh Enschedé en Zonen (beiden aan het Klokhuisplein) moest het hofje wijken Er werd een nieuw hofje gebouwd <PERSOON> <LOCATIE>(vlak bij het NS-Station <PERSOON>) naast het Hofje van Beresteijn Het Hofje van Beresteijn is vernoemd naar kunstschilder <PERSOON> Net als Codde had Beresteijn bij testament bepaald dat uit zijn nalatenschap een hofje gebouwd moest worden voor arme rooms-katholieke oude mannen of vrouwen Berensteijn overleed in ###, het hofje werd gebouwd in ### <PERSOON> <LOCATIE>Het onderhoud van het hofje is lange tijd betaald uit de verkoop van schilderijen van Beresteijn die onder andere in het Louvre in Parijs te vinden zijn Door veranderingen aan het <PERSOON>te Haarlem> in de jaren zestig van de ##e eeuw moesten de twee hofjes verdwijnen Beide hofjes werden in ### gesloopt om plaats te maken voor kantoren en hoogbouw Besloten werd een nieuw hofje te bouwen aan de J Het nieuwe hofje is ontworpen door architect <PERSOON> Er kwamen ## huisjes gelegen rond een binnenhof Het Hofje Codde en Van Beresteijn is bestemd voor katholieke vrouwen van <LEEFTIJD> jaar en ouder Het hofje werd officieel geopend op <DATUM> Qua opzet is het Hofje Codde en Van Beresteijn nog steeds herkenbaar als hofje, echter de architectuur is typisch voor de jaren zestig en zeventig van de ##e eeuw <PERSOON>, <DATUM> - <PERSOON>, <DATUM> was doctor in de geneeskunde, professor en chirurg, verbonden aan een aantal ziekenhuizen in de Belgische stad <PERSOON> Als zoon van een notaris stamde hij uit een familie van geneesheren Zijn overgrootvader Corneille Sebrechts werd reeds in ### gelauwerd vanwege verdiensten in de verloskunde <PERSOON-##> studeerde in <LOCATIE>, in Gent en aan het Sint-Jozefscollege in <LOCATIE> (retorica ###), om in ### te promoveren tot doctor in de geneeskunde aan de Katholieke Universiteit Leuven in Leuven Daar werd hij assistent op de heelkundige dienst bij professor Théophile Debaisieux (###-###), om nadien kennis op te doen in Duitsland, Oostenrijk en Frankrijk In ### huwde hij met <PERSOON-##>, de dochter van de vrederechter uit Oostende Zij werden de ouders van acht kinderen Zijn carrière in <PERSOON> begon in ### in de Sint-Jozefskliniek, om in ### hoofdchirurg te worden in het <PERSOON-##> Hij leidde ook een kleine privékliniek naast zijn woning In ### werd hij benoemd tot geaggregeerd professor aan de Leuvense Universiteit.
590
www
<PERSOON> Er kwamen ## huisjes gelegen rond een binnenhof Het Hofje Codde en Van Beresteijn is bestemd voor katholieke vrouwen van <LEEFTIJD> jaar en ouder Het hofje werd officieel geopend op <DATUM> Qua opzet is het Hofje Codde en Van Beresteijn nog steeds herkenbaar als hofje, echter de architectuur is typisch voor de jaren zestig en zeventig van de ##e eeuw <PERSOON>, <DATUM> - <PERSOON>, <DATUM> was doctor in de geneeskunde, professor en chirurg, verbonden aan een aantal ziekenhuizen in de Belgische stad <PERSOON> Als zoon van een notaris stamde hij uit een familie van geneesheren Zijn overgrootvader Corneille Sebrechts werd reeds in ### gelauwerd vanwege verdiensten in de verloskunde <PERSOON> studeerde in <LOCATIE>, in Gent en aan het Sint-Jozefscollege in <LOCATIE> (retorica ###), om in ### te promoveren tot doctor in de geneeskunde aan de Katholieke Universiteit Leuven in Leuven Daar werd hij assistent op de heelkundige dienst bij professor Théophile Debaisieux (###-###), om nadien kennis op te doen in Duitsland, Oostenrijk en Frankrijk In ### huwde hij met <PERSOON>, de dochter van de vrederechter uit Oostende Zij werden de ouders van acht kinderen Zijn carrière in <PERSOON> begon in ### in de Sint-Jozefskliniek, om in ### hoofdchirurg te worden in het <PERSOON> Hij leidde ook een kleine privékliniek naast zijn woning In ### werd hij benoemd tot geaggregeerd professor aan de Leuvense Universiteit Hij maakte naam door de uitvinding of de verbetering van chirurgische technieken, onder meer in maag-, darm- en rectumchirurgie, in pneumectomie en vooral in de techniek van de ruggenmergverdoving, waar zijn naam blijvend aan verbonden is Deze sociaal ingestelde man, lid van tal van medische commissies en besturen, lag aan de basis van de chirurgie in <PERSOON> en van de ontwikkeling van de anesthesie in het algemeen Hij gaf opleiding aan tal van jonge chirurgen die later succesvol werden Sebrechts was De <LOCATIE>waarin zich de Minnewaterkliniek bevond, werd na zijn dood tot 'Professor dokter <PERSOON>' omgedoopt De tuin (tussen de <LOCATIE>en <PERSOON> Zak) van de voormalige woning van <PERSOON>, is een openbaar park geworden, het <LOCATIE>Sebrechts Aan zijn woning in de <LOCATIE>hangt een gedenkplaat, gemaakt door de beeldhouwer <PERSOON> is een hofje in <PERSOON-##> Haarlem aan de Kleine <LOCATIE> Het Hofje Haarlem aan de Kleine <LOCATIE> Het Hofje van Willem Heythuijsen> is gesticht in ### uit de nalatenschap van de in datzelfde jaar overleden <PERSOON-##>, een ongehuwde rijke Haarlemse textielhandelaar Het hofje ligt nabij de Haarlemmerhout en lag bij stichting als een van de weinige hofjes buiten de stadswallen Het hofje wordt vanaf de stichting gemengd bewoond door mannen en vrouwen In tegenstelling tot de meeste hofjes is het niet gebouwd rond een binnentuin Het hofje is L-vormig en de tuin ligt naast het hofje.
588
www
Hij maakte naam door de uitvinding of de verbetering van chirurgische technieken, onder meer in maag-, darm- en rectumchirurgie, in pneumectomie en vooral in de techniek van de ruggenmergverdoving, waar zijn naam blijvend aan verbonden is Deze sociaal ingestelde man, lid van tal van medische commissies en besturen, lag aan de basis van de chirurgie in <PERSOON> en van de ontwikkeling van de anesthesie in het algemeen Hij gaf opleiding aan tal van jonge chirurgen die later succesvol werden Sebrechts was De <LOCATIE>waarin zich de Minnewaterkliniek bevond, werd na zijn dood tot 'Professor dokter <PERSOON>' omgedoopt De tuin (tussen de <LOCATIE>en <PERSOON> Zak) van de voormalige woning van <PERSOON>, is een openbaar park geworden, het <LOCATIE>Sebrechts Aan zijn woning in de <LOCATIE>hangt een gedenkplaat, gemaakt door de beeldhouwer<PERSOON> is een hofje in <PERSOON> Haarlem aan de Kleine <LOCATIE> Het Hofje Haarlem aan de Kleine <LOCATIE> Het Hofje van Willem Heythuijsen> is gesticht in ### uit de nalatenschap van de in datzelfde jaar overleden <PERSOON>, een ongehuwde rijke Haarlemse textielhandelaar Het hofje ligt nabij de Haarlemmerhout en lag bij stichting als een van de weinige hofjes buiten de stadswallen Het hofje wordt vanaf de stichting gemengd bewoond door mannen en vrouwen In tegenstelling tot de meeste hofjes is het niet gebouwd rond een binnentuin Het hofje is L-vormig en de tuin ligt naast het hofje <PERSOON> vervaardigde tweemaal een schilderij van hem in ### en in ### Het laatstgenoemde heeft in het hofje gehangen In het begin van de ##e eeuw werd het voor circa ### gulden verkocht aan een handelaar in <LOCATIE> Het schilderij kwam uiteindelijk terecht in de collectie van de Rothschilds In juli ### kwam het onder de hamer bij veilinghuis Sotheby's Het bracht bijna # miljoen euro op <LOCATIE>Het <LOCATIE>is een hofje in <LOCATIE>, gelegen aan de Grote <LOCATIE>, de drukste winkelstraat <PERSOON> heeft wel de vorm van een hof, maar is anders dan 'gewone' hofjes niet gesticht door een gilde, een rijke particulier of een kerk De naam <LOCATIE>dankt het hofje aan het feit dat hier tot ### een Proveniershuis te vinden was In het voormalige Proveniershuis zijn nu appartementen gebouwd In de vijftiende eeuw stond op de plek van het Proveniershofje het katholieke vrouwenklooster Sint <PERSOON-##> In ### - ten tijde van de reformatie - werden de nonnen door de protestanten verjaagd Drie jaar later werd het klooster en het omliggende terrein door de <PERSOON-##> toegewezen aan de stad <LOCATIE> als vergoeding voor de schade die de stad tijdens het <PERSOON-##> had geleden Het terrein werd in gebruik genomen door de Schutterij Sint <PERSOON-##> die het kloosterhof als oefenveld gebruikte; zo'n oefenveld heette in die tijd '<PERSOON-##>' Daarmee had de stad <LOCATIE> twee 'Doelen'.
580
www
Hals vervaardigde tweemaal een schilderij van hem in ### en in ### Het laatstgenoemde heeft in het hofje gehangen In het begin van de ##e eeuw werd het voor circa ### gulden verkocht aan een handelaar in <LOCATIE> Het schilderij kwam uiteindelijk terecht in de collectie van de Rothschilds In juli ### kwam het onder de hamer bij veilinghuis Sotheby's Het bracht bijna # miljoen euro op <LOCATIE>Het <LOCATIE>is een hofje in <LOCATIE>, gelegen aan de Grote <LOCATIE>, de drukste winkelstraat<PERSOON> heeft wel de vorm van een hof, maar is anders dan 'gewone' hofjes niet gesticht door een gilde, een rijke particulier of een kerk De naam <LOCATIE>dankt het hofje aan het feit dat hier tot ### een Proveniershuis te vinden was In het voormalige Proveniershuis zijn nu appartementen gebouwd In de vijftiende eeuw stond op de plek van het Proveniershofje het katholieke vrouwenklooster Sint <PERSOON> In ### - ten tijde van de reformatie - werden de nonnen door de protestanten verjaagd Drie jaar later werd het klooster en het omliggende terrein door de <PERSOON> toegewezen aan de stad <LOCATIE> als vergoeding voor de schade die de stad tijdens het <PERSOON> had geleden Het terrein werd in gebruik genomen door de Schutterij Sint <PERSOON> die het kloosterhof als oefenveld gebruikte; zo'n oefenveld heette in die tijd '<PERSOON>' Daarmee had de stad <LOCATIE> twee 'Doelen' In ### werd het kloostergebouw vervangen door een nieuw 'Doelengebouw' volgens ontwerp van stadsbouwmeester <PERSOON>; dit gebouw staat er nog steeds en is nu het poortgebouw van het hofje In ### besloot de stad <LOCATIE> dat één Doelen voor de schutterij voldoende was De Sint Jorisdoelen werd in ### verbouwd tot 'Heerenlogement', een herberg voor mannen De meeste huizen van het huidige <LOCATIE>dateren ook uit de ##e eeuw Deze huizen, gebouwd achter het toenmalige "heerenlogement", hadden niets met de herberg te maken, ze waren eigendom van de stad <LOCATIE> en werden verhuurd aan particulieren Het "heerenlogement" was geen succes, daarom werd besloten de herberg om te vormen tot een proveniershuis Dit proveniershuis werd in ### in gebruik genomen 'Provenier' is een oud-Hollandse benaming voor 'iemand die van preuves leeft' waarbij preuve gift betekent Gratis was een verblijf in het Proveniershuis echter niet; de bewoners moesten zich inkopen Hadden ze zich eenmaal ingekocht dan konden ze er tot hun dood blijven wonen en werden ze voorzien van de meest noodzakelijke levensbehoeften (kost en inwoning) Een paar keer per jaar kregen ze 'preuves' van het bestuur, de bewoners kregen dan wat luxere goederen Het Proveniershuis was in aanvang zeer gewild, er was zelfs een wachtlijst Vanwege de populariteit werden er woningen in de <LOCATIE>bijgekocht Tegen het einde van de ##e eeuw nam de populariteit af, de regenten verlegden hun aandacht naar kostgangers die voor ### gulden per jaar een woning konden huren inclusief kost.
590
www
het kloostergebouw vervangen door een nieuw 'Doelengebouw' volgens ontwerp van stadsbouwmeester<PERSOON>; dit gebouw staat er nog steeds en is nu het poortgebouw van het hofje In ### besloot de stad <LOCATIE> dat één Doelen voor de schutterij voldoende was De Sint Jorisdoelen werd in ### verbouwd tot 'Heerenlogement', een herberg voor mannen De meeste huizen van het huidige <LOCATIE>dateren ook uit de ##e eeuw Deze huizen, gebouwd achter het toenmalige "heerenlogement", hadden niets met de herberg te maken, ze waren eigendom van de stad <LOCATIE> en werden verhuurd aan particulieren Het "heerenlogement" was geen succes, daarom werd besloten de herberg om te vormen tot een proveniershuis Dit proveniershuis werd in ### in gebruik genomen 'Provenier' is een oud-Hollandse benaming voor 'iemand die van preuves leeft' waarbij preuve gift betekent Gratis was een verblijf in het Proveniershuis echter niet; de bewoners moesten zich inkopen Hadden ze zich eenmaal ingekocht dan konden ze er tot hun dood blijven wonen en werden ze voorzien van de meest noodzakelijke levensbehoeften (kost en inwoning) Een paar keer per jaar kregen ze 'preuves' van het bestuur, de bewoners kregen dan wat luxere goederen Het Proveniershuis was in aanvang zeer gewild, er was zelfs een wachtlijst Vanwege de populariteit werden er woningen in de <LOCATIE>bijgekocht Tegen het einde van de ##e eeuw nam de populariteit af, de regenten verlegden hun aandacht naar kostgangers die voor ### gulden per jaar een woning konden huren inclusief kost Een opmerkelijke bewoner van het heerenlogement was de reus <PERSOON>, die afkomstig was uit Finland en in het Proveniershuis verbleef van ### tot zijn dood in ### Volgens overlevering was hij #,## meter lang Een anekdote vertelt dat Cajanus zijn pijp kon aansteken aan een straatlantaarn Na zijn dood in ### werd Cajanus begraven in de <PERSOON> In ### werden door de <PERSOON> bezetters verschillende gebouwen in <LOCATIE> in beslag genomen om het leger te huisvesten Een van die gebouwen was het huidige <PERSOON> dat vóór die tijd dienstdeed als oudemannenhuis De bewoners van het oudemannenhuis werden verplaatst naar het Proveniershuis Van ### tot ### bleef het Proveniershuis in gebruik als oudemannenhuis De achtergelegen woningen bleven normale huurwoningen Vanaf ### is op dezelfde plaats en in dezelfde gebouwen het <LOCATIE>gevestigd dat toen ook de naam 'hof' kreeg In ### werd het uitgebreid met een aantal huisjes die voorheen toebehoorden aan het aanpalende Hofje van <PERSOON>, ook wel het Hofje van de Twaalf Apostelen genoemd Dat hofje lag aan de Barrevoetesteeg, die in dat jaar werd verbreed tot de <LOCATIE>Daarbij moest een aantal huisjes worden afgebroken, de overblijvende grond en huisjes van het hofje van <PERSOON> werden bij het terrein van het <LOCATIE>gevoegd In de ##e eeuw zijn in het hoofdgebouw appartementen gerealiseerd; ook zijn de achterliggende woningen gerestaureerd Het <LOCATIE>is een groot hof met redelijk grote en verschillende woningen.
583
www
Een opmerkelijke bewoner van het heerenlogement was de reus <PERSOON>, die afkomstig was uit Finland en in het Proveniershuis verbleef van ### tot zijn dood in ### Volgens overlevering was hij #,## meter lang Een anekdote vertelt dat Cajanus zijn pijp kon aansteken aan een straatlantaarn Na zijn dood in ### werd Cajanus begraven in de <PERSOON> In ### werden door de <PERSOON> bezetters verschillende gebouwen in <LOCATIE> in beslag genomen om het leger te huisvesten Een van die gebouwen was het huidige <PERSOON> dat vóór die tijd dienstdeed als oudemannenhuis De bewoners van het oudemannenhuis werden verplaatst naar het Proveniershuis Van ### tot ### bleef het Proveniershuis in gebruik als oudemannenhuis De achtergelegen woningen bleven normale huurwoningen Vanaf ### is op dezelfde plaats en in dezelfde gebouwen het <LOCATIE>gevestigd dat toen ook de naam 'hof' kreeg In ### werd het uitgebreid met een aantal huisjes die voorheen toebehoorden aan het aanpalende Hofje van <PERSOON>, ook wel het Hofje van de Twaalf Apostelen genoemd Dat hofje lag aan de Barrevoetesteeg, die in dat jaar werd verbreed tot de <LOCATIE>Daarbij moest een aantal huisjes worden afgebroken, de overblijvende grond en huisjes van het hofje van <PERSOON> werden bij het terrein van het <LOCATIE>gevoegd In de ##e eeuw zijn in het hoofdgebouw appartementen gerealiseerd; ook zijn de achterliggende woningen gerestaureerd Het <LOCATIE>is een groot hof met redelijk grote en verschillende woningen Hebben 'gewone hofjes' woningen maar één of twee kamers, in het <LOCATIE>zijn er woningen met twee tot zes kamers Het hof wordt van oudsher gemengd bewoond (mannen en vrouwen) en omdat de woningen groot zijn wonen er - anders dan in de meeste hofjes - ook echtparen Er wonen veel kunstenaars in het Proveniershof, waaronder de bekende Haarlemse componist/pianist <PERSOON> Het hof is eigendom van de woningcorporatie Ymere die de woningen verhuurt In een deel van het voormalige Proveniershuis is sinds de '## jaren van de ##ste eeuw een lunchroom gevestigd Borstrok Een borstrok ook hemdrok, wambuis, kamizool of doublet genoemd, is een extra warm kledingstuk dat in koude perioden gedragen wordt De borstrok wordt over het hemd gedragen, maar onder het overhemd of de trui Volgens een <INSTELLING> uit ### werd het zowel door mannen als door vrouwen gedragen Qua uiterlijk lijkt een borstrok het meest op een extra lang hemd dat tot over de billen doorloopt Soms heeft de borstrok korte mouwen Ze zijn meestal gebreid van wol of Jaeger, een mix van wol en katoen Spermatogenese Spermatogenese is het proces waarbij de mannelijke spermatogonia zich ontwikkelen tot volwassen spermatozoa De spermatogenese is onder te verdelen in de spermacytogenese, meiose en spermiogenese Tijdens de spermatocytogenese ondergaan de spermatogonia, een soort stamcellen, mitose Hierdoor ontstaan er meer spermatogonia Een deel van deze spermatogonia blijft zich delen, een ander deel niet deze cellen differentiëren zich tot spermatocyten.
562
www
Hebben 'gewone hofjes' woningen maar één of twee kamers, in het <LOCATIE>zijn er woningen met twee tot zes kamers Het hof wordt van oudsher gemengd bewoond (mannen en vrouwen) en omdat de woningen groot zijn wonen er - anders dan in de meeste hofjes - ook echtparen Er wonen veel kunstenaars in het Proveniershof, waaronder de bekende Haarlemse componist/pianist <PERSOON> Het hof is eigendom van de woningcorporatie Ymere die de woningen verhuurt In een deel van het voormalige Proveniershuis is sinds de '## jaren van de ##ste eeuw een lunchroom gevestigd Borstrok Een borstrok ook hemdrok, wambuis, kamizool of doublet genoemd, is een extra warm kledingstuk dat in koude perioden gedragen wordt De borstrok wordt over het hemd gedragen, maar onder het overhemd of de trui Volgens een <INSTELLING> uit ### werd het zowel door mannen als door vrouwen gedragen Qua uiterlijk lijkt een borstrok het meest op een extra lang hemd dat tot over de billen doorloopt Soms heeft de borstrok korte mouwen Ze zijn meestal gebreid van wol of Jaeger, een mix van wol en katoen Spermatogenese Spermatogenese is het proces waarbij de mannelijke spermatogonia zich ontwikkelen tot volwassen spermatozoa De spermatogenese is onder te verdelen in de spermacytogenese, meiose en spermiogenese Tijdens de spermatocytogenese ondergaan de spermatogonia, een soort stamcellen, mitose Hierdoor ontstaan er meer spermatogonia Een deel van deze spermatogonia blijft zich delen, een ander deel niet deze cellen differentiëren zich tot spermatocyten Bij de mens zijn er drie soorten spermatogonia De primaire spermatocyten ondergaan dan meiotische deling Tijdens deze deling ondergaan de cellen een lange profase (## dagen) waarin ze van elkaar kunnen worden onderscheiden op basis van het patroon waarin het nucleaire chromatine zich bevindt De meiotische deling vindt plaats als de cel diploteen geworden is Iedere chromosoom uit de cel bestaat in dat stadium uit twee zusterchromatiden Na de meiose I-deling zijn er secundaire spermatocyten gevormd die haploïd zijn Een paar uur na de eerste deling zal de meiose II-deling plaatsvinden, waardoor haploïde spermatiden (#n) gevormd worden Bij de spermiogenese worden uit de gevormde haploïde spermatiden, spermatozoa gevormd Het proces van spermiogenese kan worden onderverdeeld in vier fases Minnewaterkliniek De Minnewaterkliniek is een voormalig katholiek ziekenhuis in de Belgische stad <PERSOON>, gelegen aan de huidige <PERSOON>, voorheen <LOCATIE>Het gebouw heeft een lengte van ### meter, even lang als de straat zelf, en werd opgetrokken in neogotische stijl In ### kreeg de architect<PERSOON> voor Burgerlijke Godshuizen, de voorloper van het huidige OCMW, de opdracht een nieuwe kliniek te bouwen Waar men in eerste instantie dacht aan behoeftige vrouwen en arme kinderen, kreeg alleen de eerste groep toegang tot het gebouw dat in ### werd geopend De instelling heette aanvankelijk "Sint-Antoniusgesticht" en de verzorging gebeurde door de Zusters van Liefde.
533
www
de mens zijn er drie soorten spermatogonia De primaire spermatocyten ondergaan dan meiotische deling Tijdens deze deling ondergaan de cellen een lange profase (## dagen) waarin ze van elkaar kunnen worden onderscheiden op basis van het patroon waarin het nucleaire chromatine zich bevindt De meiotische deling vindt plaats als de cel diploteen geworden is Iedere chromosoom uit de cel bestaat in dat stadium uit twee zusterchromatiden Na de meiose I-deling zijn er secundaire spermatocyten gevormd die haploïd zijn Een paar uur na de eerste deling zal de meiose II-deling plaatsvinden, waardoor haploïde spermatiden (#n) gevormd worden Bij de spermiogenese worden uit de gevormde haploïde spermatiden, spermatozoa gevormd Het proces van spermiogenese kan worden onderverdeeld in vier fases Minnewaterkliniek De Minnewaterkliniek is een voormalig katholiek ziekenhuis in de Belgische stad <PERSOON>, gelegen aan de huidige <PERSOON>, voorheen <LOCATIE>Het gebouw heeft een lengte van ### meter, even lang als de straat zelf, en werd opgetrokken in neogotische stijl In ### kreeg de architect<PERSOON> voor Burgerlijke Godshuizen, de voorloper van het huidige OCMW, de opdracht een nieuwe kliniek te bouwen Waar men in eerste instantie dacht aan behoeftige vrouwen en arme kinderen, kreeg alleen de eerste groep toegang tot het gebouw dat in ### werd geopend De instelling heette aanvankelijk "Sint-Antoniusgesticht" en de verzorging gebeurde door de Zusters van Liefde In ### verlieten de zusters de Minnewaterkliniek en kregen de patiënten een ander onderkomen <PERSOON> had namelijk het idee dit gebouw te gebruiken als operatiekwartier, als uitbreiding van het naburige Sint-Janshospitaal De plannen werden gedwarsboomd door de Tweede Wereldoorlog en de heelkundige dienst werd er pas in gebruik genomen in ### In ### kwam ook hieraan een einde door de verhuis naar het nieuwe AZ Sint-<PERSOON> Nu fungeert het als woon- en verzorgingscentrum met daarbij een palliatieve afdeling M De Duytsche, "De Zusters van Liefde van Jezus en <PERSOON> en de <PERSOON>", De Gidsenkring, ###<DATUM> en ###<DATUM> Wijnbergshofje Het Wijnbergshofje is een hofje in <LOCATIE>, het is te vinden aan de <LOCATIE> in het <INSTELLING> <PERSOON> Het pand 'De <PERSOON>' werd oorspronkelijk gebruikt als kerk van de Hoogduitse Doopsgezinde gemeente in <LOCATIE> In ### ging de Hoogduitse gemeente samen met de Doopsgezinde Vlaamse gemeente die een kerk had aan het nabijgelegen <PERSOON-##> Heiligland Twee kerken waren niet nodig en zo werd De <PERSOON> een behuizing voor oudere alleenstaande dames De exacte datum waarop het hofje is gesticht, is onbekend Het oudste nog bestaande archiefstuk is van ### Het gebouw De <PERSOON> werd gesloopt in ### en in ### werd het nieuwe <LOCATIE>opgeleverd dat bestond uit een hoofdgebouw aan de <LOCATIE>met twee zijvleugels met daarin de hofjeswoningen Het hofje had negen hofwoningen en een hoofdgebouw met daarin een regentenkamer en een woning voor de opzichteres.
572
www
ander onderkomen <PERSOON> had namelijk het idee dit gebouw te gebruiken als operatiekwartier, als uitbreiding van het naburige Sint-Janshospitaal De plannen werden gedwarsboomd door de Tweede Wereldoorlog en de heelkundige dienst werd er pas in gebruik genomen in ### In ### kwam ook hieraan een einde door de verhuis naar het nieuwe AZ Sint-<PERSOON> Nu fungeert het als woon- en verzorgingscentrum met daarbij een palliatieve afdeling M De Duytsche, "De Zusters van Liefde van Jezus en <PERSOON> en de <PERSOON>", De Gidsenkring, ###<DATUM> en ###<DATUM> Wijnbergshofje Het Wijnbergshofje is een hofje in <LOCATIE>, het is te vinden aan de <LOCATIE> in het <INSTELLING> <PERSOON> Het pand 'De <PERSOON>' werd oorspronkelijk gebruikt als kerk van de Hoogduitse Doopsgezinde gemeente in <LOCATIE> In ### ging de Hoogduitse gemeente samen met de Doopsgezinde Vlaamse gemeente die een kerk had aan het nabijgelegen <PERSOON> Heiligland Twee kerken waren niet nodig en zo werd De <PERSOON> een behuizing voor oudere alleenstaande dames De exacte datum waarop het hofje is gesticht, is onbekend Het oudste nog bestaande archiefstuk is van ### Het gebouw De <PERSOON> werd gesloopt in ### en in ### werd het nieuwe <LOCATIE>opgeleverd dat bestond uit een hoofdgebouw aan de <LOCATIE>met twee zijvleugels met daarin de hofjeswoningen Het hofje had negen hofwoningen en een hoofdgebouw met daarin een regentenkamer en een woning voor de opzichteres De bewoonsters kregen van de regenten wekelijks een preuve (een gift), verder kregen ze de meest noodzakelijke levensmiddelen in natura De bewoonsters betaalden geen huur De woningen zijn lange tijd ongeveer hetzelfde gebleven, wel werden ze gemoderniseerd Zo kwamen er in de jaren zestig van de ##e eeuw keukens en wc's in de huisjes en werden de zolders omgebouwd tot slaapvertrek In de jaren tachtig werden de woningen voorzien van badkamers en centrale verwarming In de jaren negentig is het hof gerenoveerd Er kwamen appartementen in het hoofdgebouw en door twee hofjeswoningen te laten vervallen, werden de huizen groter De buitenkant van het hof is gelijk gebleven maar van binnen zijn de huizen opnieuw opgebouwd <PERSOON>) De Sint-Jozefskliniek is een voormalige katholieke kliniek aan de Komvest in de Belgische stad <PERSOON>, gebouwd in ### naar een ontwerp van architect <PERSOON-##> volgden nog in ### en ### De kliniek werd gebouwd in ### in opdracht van de Zusters Augustinessen van Meaux, die in ### Frankrijk waren ontvlucht toen de wet op de vereniging van Émile Combes (###-###) antiklerikale maatregelen oplegde, die voornamelijk ten doel hadden het aantal en de activiteit van de religieuze congregaties tot het uiterste te beperken en het katholiek onderwijs te fnuiken Onmiddellijk bij de opening startte de jonge chirurg <PERSOON-##> er zijn loopbaan De Sint-Jozefskliniek - ### bedden - fuseerde in ### met het AZ Sint-<PERSOON-##> in Assebroek Sinds ### doet de kliniek dienst als internaat voor de leerlingen van de hotelschool Spermalie.
611
www
preuve (een gift), verder kregen ze de meest noodzakelijke levensmiddelen in natura De bewoonsters betaalden geen huur De woningen zijn lange tijd ongeveer hetzelfde gebleven, wel werden ze gemoderniseerd Zo kwamen er in de jaren zestig van de ##e eeuw keukens en wc's in de huisjes en werden de zolders omgebouwd tot slaapvertrek In de jaren tachtig werden de woningen voorzien van badkamers en centrale verwarming In de jaren negentig is het hof gerenoveerd Er kwamen appartementen in het hoofdgebouw en door twee hofjeswoningen te laten vervallen, werden de huizen groter De buitenkant van het hof is gelijk gebleven maar van binnen zijn de huizen opnieuw opgebouwd <PERSOON>) De Sint-Jozefskliniek is een voormalige katholieke kliniek aan de Komvest in de Belgische stad <PERSOON>, gebouwd in ### naar een ontwerp van architect <PERSOON> volgden nog in ### en ### De kliniek werd gebouwd in ### in opdracht van de Zusters Augustinessen van Meaux, die in ### Frankrijk waren ontvlucht toen de wet op de vereniging van Émile Combes (###-###) antiklerikale maatregelen oplegde, die voornamelijk ten doel hadden het aantal en de activiteit van de religieuze congregaties tot het uiterste te beperken en het katholiek onderwijs te fnuiken Onmiddellijk bij de opening startte de jonge chirurg <PERSOON> er zijn loopbaan De Sint-Jozefskliniek - ### bedden - fuseerde in ### met het AZ Sint-<PERSOON> in Assebroek Sinds ### doet de kliniek dienst als internaat voor de leerlingen van de hotelschool Spermalie Paraisotricha minuta is een soort trilhaardiertje uit de familie "Paraisotricha" De soort komt, net als veel andere soorten uit de onderklasse Trichostomatia, voor in het maag-darmkanaal van gewervelde dieren "P minuta" komt onder meer voor in het maag-darmkanaal van paarden Naast "P minuta" komt ook "P colpoidea" uit het geslacht "Paraisotrichia" voor in de darmen van paarden In ### en ### zijn onbekende "Paraisotricha" soorten, die leken op "P minuta", gevonden respectievelijk in de pens van een giraf en een rund <PERSOON>, <DATUM> - Wijnegem, <DATUM> was een Belgisch politicus voor de Katholieke partij en medeoprichter van De Standaard N V Hij volgde middelbaar onderwijs aan het college <PERSOON> Na zijn studies in de Geneeskunde aan de Katholieke Universiteit Leuven vestigde hij zich in ### als arts in <PERSOON> en later in Antwerpen In <PERSOON> had <PERSOON> sympathieën voor de christendemocratische kringen, wat hem door de conservatieve burgerij kwalijk genomen werd Het werd duidelijk dat hij daardoor in de plaatselijke Katholieke Partij geen kans zou krijgen en in ### verhuisde hij naar Borgerhout In Antwerpen zette hij zich als arts in voor volksopvoeding op medisch vlak <PERSOON-##> werd ook actief in de Vlaamse Beweging.
552
www
Paraisotricha minuta is een soort trilhaardiertje uit de familie "Paraisotricha" De soort komt, net als veel andere soorten uit de onderklasse Trichostomatia, voor in het maag-darmkanaal van gewervelde dieren "P minuta" komt onder meer voor in het maag-darmkanaal van paarden Naast "P minuta" komt ook "P colpoidea" uit het geslacht "Paraisotrichia" voor in de darmen van paarden In ### en ### zijn onbekende "Paraisotricha" soorten, die leken op "P minuta", gevonden respectievelijk in de pens van een giraf en een rund <PERSOON>, <DATUM> - Wijnegem, <DATUM> was een Belgisch politicus voor de Katholieke partij en medeoprichter van De Standaard N V Hij volgde middelbaar onderwijs aan het college <PERSOON> Na zijn studies in de Geneeskunde aan de Katholieke Universiteit Leuven vestigde hij zich in ### als arts in <PERSOON> en later in Antwerpen In <PERSOON> had <PERSOON> sympathieën voor de christendemocratische kringen, wat hem door de conservatieve burgerij kwalijk genomen werd Het werd duidelijk dat hij daardoor in de plaatselijke Katholieke Partij geen kans zou krijgen en in ### verhuisde hij naar Borgerhout In Antwerpen zette hij zich als arts in voor volksopvoeding op medisch vlak <PERSOON> werd ook actief in de Vlaamse Beweging Ook werd hij een invloedrijk bestuurslid van de "<PERSOON>" en werd hij in januari ### bestuurslid van het "Algemeen Vlaamsch Verbond" Van november ### tot oktober ### zetelde hij als verkozene voor de Katholieke Partij in de <PERSOON> van volksvertegenwoordigers voor het arrondissement Antwerpen Bij de verkiezingen van ### werd hij herkozen, maar trok hij zich wegens zijn verzwakte gezondheidstoestand terug In ### vluchtte hij met zijn gezin naar Londen Hij werd daar door de Britse en Belgische regering aangezocht om deel uit te maken van een politieke missie in Zuid-Afrika Tijdens deze reis van <DATUM> tot <DATUM> liep hij verschillende ziektes op die zijn gezondheidstoestand voor de rest van zijn leven zwaar ondermijnden Tijdens de oorlog in België trok hij zich het lot van de Vlaamse soldaten aan het front erg aan en bemiddelde hiervoor grotendeels tevergeefs bij de Belgische overheid Hij stond mee aan de wieg van het tijdschrift "Ons Volk Ontwaakt" Op zaterdag <DATUM> richtte hij met <PERSOON> en <PERSOON> in Antwerpen De Standaard N V op, de latere uitgever van het dagblad De Standaard Hij nam in ### zelf meer dan ##% van de aandelen van de uitgeverij, was daarmee de belangrijkste aandeelhouder en investeerde hiervoor <DATUM> frank Bij een kapitaalverhoging in ### investeerde hij nog eens ### ### frank en verhoogde hij zo zijn aandeel tot circa een derde van het totaal Bij De Standaard N V was het vooral <PERSOON> die de redactionele kant opvolgde en stond Van de Perre zelf eerder voor de zakelijke kant in.
562
www
tot oktober ### zetelde hij als verkozene voor de Katholieke Partij in de <PERSOON> van volksvertegenwoordigers voor het arrondissement Antwerpen Bij de verkiezingen van ### werd hij herkozen, maar trok hij zich wegens zijn verzwakte gezondheidstoestand terug In ### vluchtte hij met zijn gezin naar Londen Hij werd daar door de Britse en Belgische regering aangezocht om deel uit te maken van een politieke missie in Zuid-Afrika Tijdens deze reis van <DATUM> tot <DATUM> liep hij verschillende ziektes op die zijn gezondheidstoestand voor de rest van zijn leven zwaar ondermijnden Tijdens de oorlog in België trok hij zich het lot van de Vlaamse soldaten aan het front erg aan en bemiddelde hiervoor grotendeels tevergeefs bij de Belgische overheid Hij stond mee aan de wieg van het tijdschrift "Ons Volk Ontwaakt" Op zaterdag <DATUM> richtte hij met<PERSOON> en <PERSOON> in Antwerpen De Standaard N V op, de latere uitgever van het dagblad De Standaard Hij nam in ### zelf meer dan ##% van de aandelen van de uitgeverij, was daarmee de belangrijkste aandeelhouder en investeerde hiervoor <DATUM> frank Bij een kapitaalverhoging in ### investeerde hij nog eens ### ### frank en verhoogde hij zo zijn aandeel tot circa een derde van het totaal Bij De Standaard N V was het vooral <PERSOON> die de redactionele kant opvolgde en stond Van de Perre zelf eerder voor de zakelijke kant in Van bij de aanvang tot zijn laatste artikel van <DATUM> leverde hij ### bijdragen In ### werd <PERSOON> ook een van de hoofdaandeelhouders van de nieuwe verzekeringsmaatschappij "Mercator" Van de Perres zoon <PERSOON> was getrouwd met <PERSOON> is een familie van trilhaardiertjes uit de klasse Litostomatea die voornamelijk voorkomen in het maag-darmstelsel van onevenhoevigen zoals paarden en neushoorns De cytostoom (celmond) bevindt zich op de bodem van de met cilia (trilharen) bedekt vestibulum (mondregio) Verder is de gehele cel sterk bedekt met cilia die zich over de gehele cel verspreid bevinden Persoonlijkheidsstoornis Een persoonlijkheidsstoornis is een psychische aandoening die gekenmerkt wordt door een star en duurzaam patroon van gedachten, gevoelens en gedragingen die binnen de cultuur van de betrokkene duidelijk afwijken van de verwachtingen Het diagnosesysteem DSM-IV vermeldt tien persoonlijkheidsstoornissen, die in drie clusters of groepen zijn onderverdeeld Naast bovengenoemde persoonlijkheidsstoornissen krijgt een grote groep ook de diagnose In het DSM-III werden ook de passief-agressieve persoonlijkheidsstoornis en de zelfkwellende persoonlijkheidsstoornis vermeld Deze zijn in het DSM-IV echter verwijderd, omdat vooralsnog niet duidelijk is of dit afzonderlijke persoonlijkheidsstoornissen zijn In het ICD-## staan ze vermeld als varianten van afhankelijke persoonlijkheidsstoornis (<PERSOON> colpoidea Paraisotricha colpoidea is een trilhaardiertje uit het geslacht "Paraisotrichia" De soort is een van de twee soorten "Paraisotricha" die voorkomen in de dikke en blindedarm van paarden, de andere soort is "P minuta" "P.
546
www
de aanvang tot zijn laatste artikel van <DATUM> leverde hij ### bijdragen In ### werd <PERSOON> ook een van de hoofdaandeelhouders van de nieuwe verzekeringsmaatschappij "Mercator" Van de Perres zoon <PERSOON> was getrouwd met <PERSOON> is een familie van trilhaardiertjes uit de klasse Litostomatea die voornamelijk voorkomen in het maag-darmstelsel van onevenhoevigen zoals paarden en neushoorns De cytostoom (celmond) bevindt zich op de bodem van de met cilia (trilharen) bedekt vestibulum (mondregio) Verder is de gehele cel sterk bedekt met cilia die zich over de gehele cel verspreid bevinden Persoonlijkheidsstoornis Een persoonlijkheidsstoornis is een psychische aandoening die gekenmerkt wordt door een star en duurzaam patroon van gedachten, gevoelens en gedragingen die binnen de cultuur van de betrokkene duidelijk afwijken van de verwachtingen Het diagnosesysteem DSM-IV vermeldt tien persoonlijkheidsstoornissen, die in drie clusters of groepen zijn onderverdeeld Naast bovengenoemde persoonlijkheidsstoornissen krijgt een grote groep ook de diagnose In het DSM-III werden ook de passief-agressieve persoonlijkheidsstoornis en de zelfkwellende persoonlijkheidsstoornis vermeld Deze zijn in het DSM-IV echter verwijderd, omdat vooralsnog niet duidelijk is of dit afzonderlijke persoonlijkheidsstoornissen zijn In het ICD-## staan ze vermeld als varianten van afhankelijke persoonlijkheidsstoornis (<PERSOON> colpoidea Paraisotricha colpoidea is een trilhaardiertje uit het geslacht "Paraisotrichia" De soort is een van de twee soorten "Paraisotricha" die voorkomen in de dikke en blindedarm van paarden, de andere soort is "P minuta" "P De ratio tussen de lengte en de breedte is #,<DATUM> # Aan de voorkant van de cel bevindt zich een verharde vacuole die bij de hele voorkant in beslag neemt De mond bevindt zich aan de achterkant van de cel De cel is volledig bedekt met cilia (trilharen) Usninezuur Usninezuur (CHO) is een dibenzofuraan dat in de natuur voorkomt bij epifytische korstmossen Het werd voor het eerst geïsoleerd door de Duitse scheikundige <PERSOON> in ### en werd voor het eerst gesynthetiseerd in ###-### door Curd en Robertson Usninezuur wordt aangetroffen in veel verschillende families, zoals "Usnea" (baardmos), "Cladonia", "Lecanora", "Ramalina", "Evernia", "Parmelia" en "Alectoria" Alhoewel algemeen wordt aangenomen dat usninezuur specifiek is voor korstmossen, zijn er onbevestigde berichten dat ook in kombuchathee usninezuur aanwezig is Zouten van usninezuur worden usniaten genoemd Usninezuur kan uit de korstmossen geïsoleerd worden door extractie met aceton, gevolgd door verdere zuiveringsstappen Usninezuur is in zuivere vorm een bittere, gele, vaste stof De stof is optisch actief; zowel de rechtsdraaiende als linksdraaiende optische isomeer en de racemische mengsels komen in de natuur voor De rol die usninezuur in het metabolisme van korstmossen speelt, is niet geheel opgehelderd Men neemt aan dat het de korstmossen tegen ultraviolette straling beschermt en door zijn intens bittere smaak korstmossen beschermt tegen begrazing Usninezuur heeft een aantal biologische eigenschappen, zoals een antibacteriële werking tegen gram-positieve bacteriën, waaronder "Mycobacterium tuberculosis", "Staphylococcus", "Streptococcus" en "Pneumococcus", alsmede sommige pathogene schimmels.
572
www
de lengte en de breedte is #,<DATUM> # Aan de voorkant van de cel bevindt zich een verharde vacuole die bij de hele voorkant in beslag neemt De mond bevindt zich aan de achterkant van de cel De cel is volledig bedekt met cilia (trilharen) Usninezuur Usninezuur (CHO) is een dibenzofuraan dat in de natuur voorkomt bij epifytische korstmossen Het werd voor het eerst geïsoleerd door de Duitse scheikundige <PERSOON> in ### en werd voor het eerst gesynthetiseerd in ###-### door Curd en Robertson Usninezuur wordt aangetroffen in veel verschillende families, zoals "Usnea" (baardmos), "Cladonia", "Lecanora", "Ramalina", "Evernia", "Parmelia" en "Alectoria" Alhoewel algemeen wordt aangenomen dat usninezuur specifiek is voor korstmossen, zijn er onbevestigde berichten dat ook in kombuchathee usninezuur aanwezig is Zouten van usninezuur worden usniaten genoemd Usninezuur kan uit de korstmossen geïsoleerd worden door extractie met aceton, gevolgd door verdere zuiveringsstappen Usninezuur is in zuivere vorm een bittere, gele, vaste stof De stof is optisch actief; zowel de rechtsdraaiende als linksdraaiende optische isomeer en de racemische mengsels komen in de natuur voor De rol die usninezuur in het metabolisme van korstmossen speelt, is niet geheel opgehelderd Men neemt aan dat het de korstmossen tegen ultraviolette straling beschermt en door zijn intens bittere smaak korstmossen beschermt tegen begrazing Usninezuur heeft een aantal biologische eigenschappen, zoals een antibacteriële werking tegen gram-positieve bacteriën, waaronder "Mycobacterium tuberculosis", "Staphylococcus", "Streptococcus" en "Pneumococcus", alsmede sommige pathogene schimmels Het geconjugeerde zout van usninezuur, natriumusniaat, wordt ook gebruikt in sommige afslankmiddelen, hoewel de toegevoegde waarde ervan door geen enkele wetenschappelijke studie is onderbouwd Er zijn (onbevestigde) berichten van leverschade na inname van natriumusniaat <PERSOON> is een algemeen katholiek ziekenhuis in de Belgische stad <PERSOON>, gelegen in de wijk Steenbrugge in de deelgemeente Assebroek Het is met ### erkende bedden en <DATUM> personeelsleden in ### het tweede grootste ziekenhuis van de stad, na het AZ Sint-<PERSOON> Het is een middelgroot ziekenhuis in België, met een omzet in ### van ### miljoen euro Het ziekenhuis is met een eigen vermogen van ##% van het balanstotaal en een winstmarge van gemiddeld #,#% in de periode ###-### en #,#% winst in ### structureel gezond Het was in ### - onder impuls van Mgr <PERSOON> De Smedt - dat besloten werd in Assebroek een ziekenhuis op te richten op basis van de katholieke levensvisie De opdracht ging naar de Congregatie van de Zusters van de H <PERSOON> en als naam werd gekozen voor Sint-<PERSOON>, de patroonheilige van de artsen De bouwfase zelf duurde van ### tot ###, het jaar van de opening met ### bedden Tot op heden kende het AZ Sint-<PERSOON> een enorme expansie en kwamen er uitbreidingen met tal van nieuwe diensten.
589
www
ook gebruikt in sommige afslankmiddelen, hoewel de toegevoegde waarde ervan door geen enkele wetenschappelijke studie is onderbouwd Er zijn (onbevestigde) berichten van leverschade na inname van natriumusniaat <PERSOON> is een algemeen katholiek ziekenhuis in de Belgische stad <PERSOON>, gelegen in de wijk Steenbrugge in de deelgemeente Assebroek Het is met ### erkende bedden en <DATUM> personeelsleden in ### het tweede grootste ziekenhuis van de stad, na het AZ Sint-<PERSOON> Het is een middelgroot ziekenhuis in België, met een omzet in ### van ### miljoen euro Het ziekenhuis is met een eigen vermogen van ##% van het balanstotaal en een winstmarge van gemiddeld #,#% in de periode ###-### en #,#% winst in ### structureel gezond Het was in ### - onder impuls van Mgr <PERSOON> De Smedt - dat besloten werd in Assebroek een ziekenhuis op te richten op basis van de katholieke levensvisie De opdracht ging naar de Congregatie van de Zusters van de H <PERSOON> en als naam werd gekozen voor Sint-<PERSOON>, de patroonheilige van de artsen De bouwfase zelf duurde van ### tot ###, het jaar van de opening met ### bedden Tot op heden kende het AZ Sint-<PERSOON> een enorme expansie en kwamen er uitbreidingen met tal van nieuwe diensten In ### had de fusie plaats tussen het AZ Sint-<PERSOON> (toen ### bedden) en de Sint-Jozefskliniek (### bedden), dewelke ### werd opgericht door de Congregatie van de Zusters Augustinessen van Meaux Het AZ Sint-<PERSOON> maakt deel uit van het ziekenhuisnetwerk KOM (Kust, Ommeland en Meetjesland) In november ### werd een samenwerkingsakkoord met het Brugs ziekenhuis AZ St <PERSOON> afgesloten De doelstelling is om de activiteiten en de werking van beide ziekenhuizen verder en beter op elkaar af te stemmen in het belang van de kwaliteit van de zorgverlening aan de patiënten In ### besliste het bestuur om gedurende <LEEFTIJD> jaar steun te geven aan een ziekenhuis in Popokabaka in Congo, in samenwerking met de niet-gouvernementele organisatie Memisa Medewerkers uit Assebroek gingen aan de slag in Sri Lanka bij de wederopbouw aldaar na de tsunami van eind ### In ### en ### werd beslist om deze samenwerking verder te zetten voor een nieuwe periode van <LEEFTIJD> jaar Remissie (geneeskunde) Remissie is het verminderen van ziekteverschijnselen Er is sprake van remissie als de ziekte niet meer actief lijkt er komen geen nieuwe plekken meer bij; soms is nog wel de schade zichtbaar die door de ziekte is aangericht De term wordt vooral gebruikt voor typen kanker en inflammatoire ziekten Het woord is afgeleid uit het latijn "remissio" betekent "het terugzenden, verslappen" Als iemand bij lichamelijk onderzoek geen klachten vertoont, wordt gesproken van "klinische remissie" Als ook aanvullend onderzoek (röntgenfoto, laboratoriumonderzoek) geen ziekteactiviteit aantoont is er "complete remissie" Bij "spontane remissie" is de ziekteactiviteit verdwenen zonder behandeling, of zonder werkzame behandeling De werkzaamheid van placebo's berust erop dat veel ziektes zonder behandeling verbetering vertonen.
623
www
maakt deel uit van het ziekenhuisnetwerk KOM (Kust, Ommeland en Meetjesland) In november ### werd een samenwerkingsakkoord met het Brugs ziekenhuis AZ St <PERSOON> afgesloten De doelstelling is om de activiteiten en de werking van beide ziekenhuizen verder en beter op elkaar af te stemmen in het belang van de kwaliteit van de zorgverlening aan de patiënten In ### besliste het bestuur om gedurende <LEEFTIJD> jaar steun te geven aan een ziekenhuis in Popokabaka in Congo, in samenwerking met de niet-gouvernementele organisatie Memisa Medewerkers uit Assebroek gingen aan de slag in Sri Lanka bij de wederopbouw aldaar na de tsunami van eind ### In ### en ### werd beslist om deze samenwerking verder te zetten voor een nieuwe periode van <LEEFTIJD> jaar Remissie (geneeskunde) Remissie is het verminderen van ziekteverschijnselen Er is sprake van remissie als de ziekte niet meer actief lijkt er komen geen nieuwe plekken meer bij; soms is nog wel de schade zichtbaar die door de ziekte is aangericht De term wordt vooral gebruikt voor typen kanker en inflammatoire ziekten Het woord is afgeleid uit het latijn "remissio" betekent "het terugzenden, verslappen" Als iemand bij lichamelijk onderzoek geen klachten vertoont, wordt gesproken van "klinische remissie" Als ook aanvullend onderzoek (röntgenfoto, laboratoriumonderzoek) geen ziekteactiviteit aantoont is er "complete remissie" Bij "spontane remissie" is de ziekteactiviteit verdwenen zonder behandeling, of zonder werkzame behandeling De werkzaamheid van placebo's berust erop dat veel ziektes zonder behandeling verbetering vertonen Een recidief is terugkeer van de ziekte na een (schijnbare) remissie Recidief Recidief (Latijn "terug-vallen") is het opnieuw optreden van een ziekte, nadat deze een tijdlang verdwenen leek (in remissie was) Soms wordt ook het anglicisme "relapse" gebruikt De term wordt vooral gebruikt voor soorten kanker en voor inflammatoire ziekten Daarnaast wordt het gebruikt bij verslavingen Als een crimineel na veroordeling opnieuw een misdrijf pleegt, spreekt men van recidive <PERSOON> is een - van oorsprong katholiek - ziekenhuis in het <INSTELLING> van de Belgische stad <PERSOON> Het is gevestigd aan de Spaanse Loskaai en het <LOCATIE>Vanaf ### deden de Zwartzusters aan thuisverzorging voor zieke en hulpbehoevende mensen Tijdens de <PERSOON> bezetting werden de Zwartzusters gedwongen hun vroegere klooster in Groeninge te verlaten; de gebouwen werden er gesloopt In ### keerden ze echter terug naar <PERSOON> en kochten een pand aan de <LOCATIE>Door aankoop van aanpalende huizen werd hun eigendom uitgebreid tot de Spanjaardstraat, Spaanse Loskaai en het <LOCATIE>Het was de algemene overste <PERSOON> die in ### besliste om een gedeelte van het bestaande klooster om te bouwen tot een ziekenhuis, onder de bescherming van de <PERSOON> In periode ###-### werden verbouwingswerken uitgevoerd waarbij rekening werd gehouden met de bestaande historische gebouwen.
542
www
Een recidief is terugkeer van de ziekte na een (schijnbare) remissie Recidief Recidief (Latijn "terug-vallen") is het opnieuw optreden van een ziekte, nadat deze een tijdlang verdwenen leek (in remissie was) Soms wordt ook het anglicisme "relapse" gebruikt De term wordt vooral gebruikt voor soorten kanker en voor inflammatoire ziekten Daarnaast wordt het gebruikt bij verslavingen Als een crimineel na veroordeling opnieuw een misdrijf pleegt, spreekt men van recidive <PERSOON> is een - van oorsprong katholiek - ziekenhuis in het <INSTELLING> van de Belgische stad <PERSOON> Het is gevestigd aan de Spaanse Loskaai en het <LOCATIE>Vanaf ### deden de Zwartzusters aan thuisverzorging voor zieke en hulpbehoevende mensen Tijdens de <PERSOON> bezetting werden de Zwartzusters gedwongen hun vroegere klooster in Groeninge te verlaten; de gebouwen werden er gesloopt In ### keerden ze echter terug naar <PERSOON> en kochten een pand aan de <LOCATIE>Door aankoop van aanpalende huizen werd hun eigendom uitgebreid tot de Spanjaardstraat, Spaanse Loskaai en het <LOCATIE>Het was de algemene overste <PERSOON> die in ### besliste om een gedeelte van het bestaande klooster om te bouwen tot een ziekenhuis, onder de bescherming van de <PERSOON> In periode ###-### werden verbouwingswerken uitgevoerd waarbij rekening werd gehouden met de bestaande historische gebouwen Sinds ### is het <PERSOON> gefusioneerd met het AZ Sint-<PERSOON> Er was eens Er was eens (oorspronkelijke titel Il était une fois ) is een <PERSOON> educatieve tekenfilmserie gericht op kinderen in de leeftijd van # tot <LEEFTIJD> jaar Deze uit zes series van ## episodes bestaande tekenfilmserie werd tussen ### en ### door regisseur en producent <PERSOON> geproduceerd Het doel van de serie was zowel de kinderen te onderwijzen en moraal bij te brengen, als ze te amuseren Naast de educatieve invalshoek, waarbij diverse geschiedkundige, economische of natuurkundige onderwerpen de verhalen vulden, was het heel typerend voor de serie dat bepaalde stereotypen werden gebruikt bij het vertellen van de verhalen Vooral het figuur 'Maestro' (de <PERSOON>), een wat oudere man met een lange witte baard, is hierbij een sleutelfiguur Het begrip "Er was eens " is naast de serie ook een bekende eerste zin in sprookjes In ### is de serie "Er was eens De Aarde" uitgebracht op dvd In ### staat de serie "er was eens Het leven" op Netflix (geremasterd) "Il était une fois l'Homme" De eerste serie ging over de geschiedenis van onze mensheid De serie begon bij het ontstaan van de aarde en eindigde bij de dolle jaren ## van de ##ste eeuw, gevolgd door een vooruitblik op de toekomst Door het feit dat bijna de gehele geschiedenis van de mensheid wordt verteld, speelt iedere episode zich tegenover een geheel andere achtergrond af Nederlands ingesproken door <PERSOON-##>.
566
www
une fois ) is een <PERSOON> educatieve tekenfilmserie gericht op kinderen in de leeftijd van # tot <LEEFTIJD> jaar Deze uit zes series van ## episodes bestaande tekenfilmserie werd tussen ### en ### door regisseur en producent <PERSOON> geproduceerd Het doel van de serie was zowel de kinderen te onderwijzen en moraal bij te brengen, als ze te amuseren Naast de educatieve invalshoek, waarbij diverse geschiedkundige, economische of natuurkundige onderwerpen de verhalen vulden, was het heel typerend voor de serie dat bepaalde stereotypen werden gebruikt bij het vertellen van de verhalen Vooral het figuur 'Maestro' (de <PERSOON>), een wat oudere man met een lange witte baard, is hierbij een sleutelfiguur Het begrip "Er was eens " is naast de serie ook een bekende eerste zin in sprookjes In ### is de serie "Er was eens De Aarde" uitgebracht op dvd In ### staat de serie "er was eens Het leven" op Netflix (geremasterd) "Il était une fois l'Homme" De eerste serie ging over de geschiedenis van onze mensheid De serie begon bij het ontstaan van de aarde en eindigde bij de dolle jaren ## van de ##ste eeuw, gevolgd door een vooruitblik op de toekomst Door het feit dat bijna de gehele geschiedenis van de mensheid wordt verteld, speelt iedere episode zich tegenover een geheel andere achtergrond af Nederlands ingesproken door <PERSOON> De introductie gebruikt het alom bekende Toccata en Fuga in d-moll (BWV ###) van <PERSOON> Met als introductie het begin van het werk, dan naar de middensectie gesprongen en het einde van het werk wanneer de aarde ontploft in het filmpje "Er was eens De Ruimte" is het vervolg op "Er was eens De <PERSOON>" Het wordt veelal als de minst educatieve uit de serie beschouwd Dit komt vooral, omdat het zich in de verre toekomst (het jaar ###) afspeelde Doch had het moreel een aantal doordachte uiteenzettingen en bevat het een aantal knipogen naar actuele verschijnselen, waaronder de Europese Unie, de Navo, het fascisme, het communisme, de teloorgang van de natuur en hoe de mens steeds afhankelijker wordt van techniek In België koos de BRTN ervoor deze reeks tot "Er was eens Het Heelal" om te dopen Verder dook de serie op enkele betaalzenders op onder de titel 'De verovering van de ruimte' De muziek voor deze serie werd geschreven door <PERSOON> Na de futuristische aanpak van "Er was eens De Ruimte" keerde deze episode, "Il était une fois la Vie", terug naar het educatieve basisprincipe van de serie Het onderwerp van deze episode was biologie en hierbij stond vooral het menselijk lichaam centraal.
523
www