text
stringlengths 80
6.25k
| text_len
int64 32
3.12k
| src
stringclasses 7
values |
|---|---|---|
Als bewindhebber van de WIC noemde hij in ### een nieuw te water gelaten schip "Keukenhof", dat in ### werd 'afgelegd' In ### werd hij benoemd als directeur van de Sociëteit van Suriname Hij diende <LEEFTIJD> jaar en leverde medicijnen en kruiden Röell bezat een tweetal plantages in de Berbice, in het voormalige Brits Guiana Röell verwaarloosde zijn colleges en werd in ### als anatoom opgevolgd door <PERSOON> In ### was hij de enige bewindhebber van de Surinaamse Mineralen Compagnie Pontocerebellaire hypoplasie type # Pontocerebellaire hypoplasie type # (PCH-#) is een subtype van de Pontocerebellaire Hypoplasie groep die zeven subtypes bevat (PCH<DATUM> PCH# een autosomaal recessieve aandoening waarbij de kleine hersenen (het cerebellum) ernstig zijn onderontwikkeld De ziekte staat in <LOCATIE> ook wel bekend als de Volendamse ziekte De ziekte wordt gekenmerkt door ernstige problemen met het uitvoeren van bewegingen en cognitieve problemen Patiënten hebben ernstige verstandelijke beperkingen Door de schade aan het cerebellum, dat het uitvoeren van bewegingen controleert, hebben patiënten met PCH-# grote problemen met de aansturing van hun spieren Vaak kunnen ze weinig of geen bewuste bewegingen uitvoeren, en zijn er slikproblemen Ook vertonen ze allerlei ongecontroleerde bewegingen als dyskinesie of chorea (dit worden extrapiramidale symptomen genoemd) Er is geen genezing mogelijk De meeste patiënten sterven voor hun ##e jaar In ### werd de ziekte door <PERSOON> c s In ### werden in een onderzoek van de <INSTELLING>-afdeling Neurogenetica in samenwerking met het Cologne Center for Genomics genmutaties aangetoond die ten grondslag liggen aan de aandoening De meeste patiënten zijn homozygoot voor een puntmutatie in positie ### van het enzym TSEN## waarbij het aminozuur Alanine gewijzigd is in Serine Het gen TSEN## ligt op chromosoom ## Deze bevindingen maken dragerschaptest en prenatale DNA-diagnostiek mogelijk Jaarlijks laten ongeveer ### Volendammers zich testen Onderzoek onder Europese patiënten wees uit dat alle patiënten hoogstwaarschijnlijk afstammen van een en dezelfde voorouder De ziekte is volgens de onderzoekers zeker ## tot ## generaties oud PCH-# staat ook wel bekend als de Volendamse ziekte Dit komt omdat de aandoening relatief veel voorkomt in <LOCATIE> # op de # Volendammers is drager, en de kans op PCH# is # op ### geboortes terwijl dat voor de Nederlandse bevolking # op ### ### is Binnen deze hechte gemeenschap huwen mensen vaak onderling Als beide (gezonde) ouders drager van de PCH-# mutatie zijn, heeft een kind ##% kans op de afwijking, ##% op (gezond) dragerschap en ##% zonder de mutatie Genetisch onderzoek onder de Volendamse bevolking met een kinderwens resulteerde in een substantiële afname van het aantal patiënten, tot het niveau waarop <PERSOON> in ### zelfs berichtte dat de Volendamse ziekte uit <LOCATIE> aan het verdwijnen is De hersenen van patiënten met PCH-# worden gekenmerkt door korte cerebellaire folia (plooien) met weinig vertakking (hypoplasie), waarbij de vermis het minst is aangedaan.
| 607 |
www
|
het Cologne Center for Genomics genmutaties aangetoond die ten grondslag liggen aan de aandoening De meeste patiënten zijn homozygoot voor een puntmutatie in positie ### van het enzym TSEN## waarbij het aminozuur Alanine gewijzigd is in Serine Het gen TSEN## ligt op chromosoom ## Deze bevindingen maken dragerschaptest en prenatale DNA-diagnostiek mogelijk Jaarlijks laten ongeveer ### Volendammers zich testen Onderzoek onder Europese patiënten wees uit dat alle patiënten hoogstwaarschijnlijk afstammen van een en dezelfde voorouder De ziekte is volgens de onderzoekers zeker ## tot ## generaties oud PCH-# staat ook wel bekend als de Volendamse ziekte Dit komt omdat de aandoening relatief veel voorkomt in <LOCATIE> # op de # Volendammers is drager, en de kans op PCH# is # op ### geboortes terwijl dat voor de Nederlandse bevolking # op ### ### is Binnen deze hechte gemeenschap huwen mensen vaak onderling Als beide (gezonde) ouders drager van de PCH-# mutatie zijn, heeft een kind ##% kans op de afwijking, ##% op (gezond) dragerschap en ##% zonder de mutatie Genetisch onderzoek onder de Volendamse bevolking met een kinderwens resulteerde in een substantiële afname van het aantal patiënten, tot het niveau waarop <PERSOON> in ### zelfs berichtte dat de Volendamse ziekte uit <LOCATIE> aan het verdwijnen is De hersenen van patiënten met PCH-# worden gekenmerkt door korte cerebellaire folia (plooien) met weinig vertakking (hypoplasie), waarbij de vermis het minst is aangedaan Over het algemeen is dus te zeggen dat de kleine hersenen veel kleiner zijn dan gemiddeld De voorhoorncellen van het ruggenmerg zijn onaangedaan Winterkolder Winterkolder is een tiendaagse ski-vakantie in Oostenrijk voor jongeren van tien tot twintig jaar oud met een amputatie Het wordt sinds #<LEEFTIJD> jaarlijks gehouden Winterkolder is een project van de Stichting Kinderoncologische Vakantiekampen (SKOV) Winterkolder is per jaar toegankelijk voor ongeveer dertig deelnemers Het evenement is bedoeld voor jongeren bij wie door kanker een arm- of been is afgezet of die door de ziekte een verlamming aan arm of been hebben opgelopen Er mogen elke editie een paar jongeren mee die geen arm- of beenproblemen hebben, maar wel net een kankerbehandeling hebben afgerond Naast, op de eerste plaats, skilessen worden er alternatieve activiteiten georganiseerd Winterkolder staat onder begeleiding van Oostenrijkse en Nederlandse skileraren (doorgaans met eenzelfde handicap) en van goed skiënde artsen, verpleegkundigen en fysiotherapeuten Het evenement vindt meestal in januari plaats Het dagelijks bestuur van moederstichting SKOV zetelt in <LOCATIE> Familiaire benigne chronische pemphigus Familiaire benigne chronische pemphigus of de ziekte van <PERSOON> en <PERSOON> is een zeldzame erfelijke huidaandoening waarbij herhaaldelijk blaasjes of blaren op de huid ontstaan De ziekte openbaart zich vaak tussen het dertigste en vijftigste levensjaar De symptomen komen vooral voor in huidplooien, zoals oksels, liezen, nek en billen en bestaan uit blaasjes, rode plekken en verlies van de oppervlakkige huid De huid verweekt na verloop van tijd en er ontstaan pijnlijke kloven in de huid.
| 576 |
www
|
veel kleiner zijn dan gemiddeld De voorhoorncellen van het ruggenmerg zijn onaangedaan Winterkolder Winterkolder is een tiendaagse ski-vakantie in Oostenrijk voor jongeren van tien tot twintig jaar oud met een amputatie Het wordt sinds #<LEEFTIJD> jaarlijks gehouden Winterkolder is een project van de Stichting Kinderoncologische Vakantiekampen (SKOV) Winterkolder is per jaar toegankelijk voor ongeveer dertig deelnemers Het evenement is bedoeld voor jongeren bij wie door kanker een arm- of been is afgezet of die door de ziekte een verlamming aan arm of been hebben opgelopen Er mogen elke editie een paar jongeren mee die geen arm- of beenproblemen hebben, maar wel net een kankerbehandeling hebben afgerond Naast, op de eerste plaats, skilessen worden er alternatieve activiteiten georganiseerd Winterkolder staat onder begeleiding van Oostenrijkse en Nederlandse skileraren (doorgaans met eenzelfde handicap) en van goed skiënde artsen, verpleegkundigen en fysiotherapeuten Het evenement vindt meestal in januari plaats Het dagelijks bestuur van moederstichting SKOV zetelt in <LOCATIE> Familiaire benigne chronische pemphigus Familiaire benigne chronische pemphigus of de ziekte van <PERSOON> en <PERSOON> is een zeldzame erfelijke huidaandoening waarbij herhaaldelijk blaasjes of blaren op de huid ontstaan De ziekte openbaart zich vaak tussen het dertigste en vijftigste levensjaar De symptomen komen vooral voor in huidplooien, zoals oksels, liezen, nek en billen en bestaan uit blaasjes, rode plekken en verlies van de oppervlakkige huid De huid verweekt na verloop van tijd en er ontstaan pijnlijke kloven in de huid De klachten verergeren door blootstelling aan UV-licht, door zweten en wrijving Familiaire benigne chronische pemphigus wordt veroorzaakt door een defect in het "ATP#C#"-gen, dat codeert voor het CaMn/ATPase-enzym, dat ook bekendstaat als "hSPCA#" Dit enzym transporteert calcium en mangaan in het golgiapparaat Waarom een defect in dit enzym familiaire benigne chronische pemphigus veroorzaakt is niet geheel duidelijk Op histologisch niveau is te zien dat bij de aandoening de cel-celverbindingen tussen de cellen in de opperhuid verloren, vooral in de hogere cellagen Hierdoor valt de opperhuid uiteen (acantholyse), en ontstaan blaren Een definitieve behandeling van FBCP is nog niet mogelijk, aangezien het een genetisch defect betreft De behandeling richt zich dan ook op symptoomverlichting De ontstekingsreacties kunnen worden behandeld met een lokale corticosteroïdecreme Als er een infectie optreedt kan deze met antibiotica worden behandeld Ernstigere vormen van FBCP worden behandeld met systemische middelen bij inflammatoire dermatosen, zoals ciclosporine en de retinoïden acitretine en isotretinoïne Meer experimentele behandelingen bestaan uit lokale botoxinjecties om de zweetproductie te verminderen en het behandelen met een CO-laser Cetomacrogolzalf Cetomacrogolzalf (unguentum cetomacrogolis) is een vettige zalf, waar verder geen werkzame geneesmiddelen aan zijn toegevoegd Het is een voorbeeld van een z g neutrale, vette zalf oftewel een "emolliens" Het wordt gebruikt om schilfering, droogheid en jeuk van de huid tegen te gaan Het kan bijvoorbeeld worden voorgeschreven bij vormen van eczeem en droge huid Samenstelling (volgens het formularium Nederlandse apothekers) <DATUM> gram cetomacrogolwas, <DATUM> gram paraffine en ##.
| 543 |
www
|
UV-licht, door zweten en wrijving Familiaire benigne chronische pemphigus wordt veroorzaakt door een defect in het "ATP#C#"-gen, dat codeert voor het CaMn/ATPase-enzym, dat ook bekendstaat als "hSPCA#" Dit enzym transporteert calcium en mangaan in het golgiapparaat Waarom een defect in dit enzym familiaire benigne chronische pemphigus veroorzaakt is niet geheel duidelijk Op histologisch niveau is te zien dat bij de aandoening de cel-celverbindingen tussen de cellen in de opperhuid verloren, vooral in de hogere cellagen Hierdoor valt de opperhuid uiteen (acantholyse), en ontstaan blaren Een definitieve behandeling van FBCP is nog niet mogelijk, aangezien het een genetisch defect betreft De behandeling richt zich dan ook op symptoomverlichting De ontstekingsreacties kunnen worden behandeld met een lokale corticosteroïdecreme Als er een infectie optreedt kan deze met antibiotica worden behandeld Ernstigere vormen van FBCP worden behandeld met systemische middelen bij inflammatoire dermatosen, zoals ciclosporine en de retinoïden acitretine en isotretinoïne Meer experimentele behandelingen bestaan uit lokale botoxinjecties om de zweetproductie te verminderen en het behandelen met een CO-laser Cetomacrogolzalf Cetomacrogolzalf (unguentum cetomacrogolis) is een vettige zalf, waar verder geen werkzame geneesmiddelen aan zijn toegevoegd Het is een voorbeeld van een z g neutrale, vette zalf oftewel een "emolliens" Het wordt gebruikt om schilfering, droogheid en jeuk van de huid tegen te gaan Het kan bijvoorbeeld worden voorgeschreven bij vormen van eczeem en droge huid Samenstelling (volgens het formularium Nederlandse apothekers) <DATUM> gram cetomacrogolwas, <DATUM> gram paraffine en ## Vaseline-cetomacrogolcrème Vaseline-cetomacrogolcrème (cremor vaselini cetomacrogolis) is een vettige crème, waar verder geen werkzame geneesmiddelen aan zijn toegevoegd Het is dus een voorbeeld van een z g neutrale, vette crème oftewel een "emolliens" Het wordt gebruikt om schilfering, droogheid en jeuk van de huid tegen te gaan Het kan bijvoorbeeld worden voorgeschreven bij vormen van eczeem en droge huid Er zijn standaardrecepten om bijvoorbeeld triamcinolon of dimethylsulfoxide aan vaseline-cetomacrogolcrème toe te voegen Samenstelling (volgens het formularium Nederlandse apothekers) ## gram water, ## gram propyleenglycol, ## gram cetomacrogolwas, <DATUM> gram paraffine en <DATUM> gram vaseline<PERSOON>, <DATUM> - <LOCATIE>, <DATUM> was een Nederlandse hoogleraar, huisarts, fysisch antropoloog, en wijsgeer Hij werd onder andere bekend door pogingen om Nederlandse Joden te behoeden voor deportatie door de nazi's tijdens de Tweede Wereldoorlog In ### deed De Froe artsexamen; vier jaar later promoveerde hij Van ###-### was hij hoogleraar in de anatomie en embryologie aan de universiteit van Bagdad Later werd hij hoogleraar antropobiologie en menselijke erfelijkheidsleer aan de <PERSOON> Van ###-### was hij rector magnificus Ook was hij werkzaam als redacteur van het literaire tijdschrift De Gids (###-###) Een aantal van zijn filosofische essays werd gebundeld onder de titel "Het waarmerk van de mens" (###) Tijdens de Duitse bezetting (###-###) probeerde De Froe enkele honderden Sefardische Joden te behoeden voor deportatie door de nazi's.
| 589 |
www
|
Vaseline-cetomacrogolcrème Vaseline-cetomacrogolcrème (cremor vaselini cetomacrogolis) is een vettige crème, waar verder geen werkzame geneesmiddelen aan zijn toegevoegd Het is dus een voorbeeld van een z g neutrale, vette crème oftewel een "emolliens" Het wordt gebruikt om schilfering, droogheid en jeuk van de huid tegen te gaan Het kan bijvoorbeeld worden voorgeschreven bij vormen van eczeem en droge huid Er zijn standaardrecepten om bijvoorbeeld triamcinolon of dimethylsulfoxide aan vaseline-cetomacrogolcrème toe te voegen Samenstelling (volgens het formularium Nederlandse apothekers) ## gram water, ## gram propyleenglycol, ## gram cetomacrogolwas, <DATUM> gram paraffine en <DATUM> gram vaseline<PERSOON>, <DATUM> - <LOCATIE>, <DATUM> was een Nederlandse hoogleraar, huisarts, fysisch antropoloog, en wijsgeer Hij werd onder andere bekend door pogingen om Nederlandse Joden te behoeden voor deportatie door de nazi's tijdens de Tweede Wereldoorlog In ### deed De Froe artsexamen; vier jaar later promoveerde hij Van ###-### was hij hoogleraar in de anatomie en embryologie aan de universiteit van Bagdad Later werd hij hoogleraar antropobiologie en menselijke erfelijkheidsleer aan de <PERSOON> Van ###-### was hij rector magnificus Ook was hij werkzaam als redacteur van het literaire tijdschrift De Gids (###-###) Een aantal van zijn filosofische essays werd gebundeld onder de titel "Het waarmerk van de mens" (###) Tijdens de Duitse bezetting (###-###) probeerde De Froe enkele honderden Sefardische Joden te behoeden voor deportatie door de nazi's <PERSOON> schedelmetingen uitgevoerd, waarmee <PERSOON> tot de conclusie kwam dat Sefardische Joden (oorspronkelijk afkomstig uit Zuid-Europa) op een aantal kenmerken afweken van Asjkenazische Joden (oorspronkelijk afkomstig uit <PERSOON>-Europa) De Froe gebruikte de methode van <PERSOON> om - in opdracht in van een aantal Portugees-Israëlitische Joden - aan te tonen dat zij geen Jood zouden zijn Daarmee wilden zij voorkomen dat zij gedeporteerd zouden worden De Froe bracht in ### het rapport "'De Joden in <LOCATIE>" ' uit Het is gevuld met cijfers en grafieken uit zijn onderzoek naar neuslengten, neusdiepten, schedelbreedten en andere 'raskenmerken' en bevat foto's van fotograaf <PERSOON> (onder vermelding van een andere naam, keramist <PERSOON>) Hoewel vermomd als antisemitische handleiding, was het eigenlijk een document waarmee de auteur Portugese Joden uitsloot van het Joodse ras Voor zijn rapport deed De Froe schedelmetingen bij ### Amsterdamse Sefardische Joden Deze mensen gebruikten het rapport om in beroep te gaan tegen hun "veroordeling" tot Jood de "aktie Portugesia" (###-###) De Amsterdamse advocaten <PERSOON> en <PERSOON> en de Haagse advocaat <PERSOON-##> dienden hierop bezwaarschriften tegen vervolging in De Duitse ambtenaar die over de beroepen besloot, <PERSOON-##>, was bereid het rapport van De Froe te onderschrijven, maar de Duitse bezetters en NSB'ers waren wantrouwend Het rapport werd in Berlijn niet geaccepteerd De Joden die op de lijst in het rapport stonden werden op <DATUM> alsnog weggehaald.
| 614 |
www
|
uitgevoerd, waarmee <PERSOON> tot de conclusie kwam dat Sefardische Joden (oorspronkelijk afkomstig uit Zuid-Europa) op een aantal kenmerken afweken van Asjkenazische Joden (oorspronkelijk afkomstig uit <PERSOON>-Europa) De Froe gebruikte de methode van <PERSOON> om - in opdracht in van een aantal Portugees-Israëlitische Joden - aan te tonen dat zij geen Jood zouden zijn Daarmee wilden zij voorkomen dat zij gedeporteerd zouden worden De Froe bracht in ### het rapport "'De Joden in <LOCATIE>" ' uit Het is gevuld met cijfers en grafieken uit zijn onderzoek naar neuslengten, neusdiepten, schedelbreedten en andere 'raskenmerken' en bevat foto's van fotograaf<PERSOON> (onder vermelding van een andere naam, keramist <PERSOON>) Hoewel vermomd als antisemitische handleiding, was het eigenlijk een document waarmee de auteur Portugese Joden uitsloot van het Joodse ras Voor zijn rapport deed De Froe schedelmetingen bij ### Amsterdamse Sefardische Joden Deze mensen gebruikten het rapport om in beroep te gaan tegen hun "veroordeling" tot Jood de "aktie Portugesia" (###-###) De Amsterdamse advocaten <PERSOON> en <PERSOON> en de Haagse advocaat <PERSOON> dienden hierop bezwaarschriften tegen vervolging in De Duitse ambtenaar die over de beroepen besloot, <PERSOON>, was bereid het rapport van De Froe te onderschrijven, maar de Duitse bezetters en NSB'ers waren wantrouwend Het rapport werd in Berlijn niet geaccepteerd De Joden die op de lijst in het rapport stonden werden op <DATUM> alsnog weggehaald Hij werd door het Holocaustmuseum in Jeruzalem tot "Rechtvaardige onder de Volkeren" verklaard Deze eretitel wordt alleen verleend aan mensen die in de Tweede Wereldoorlog met gevaar voor eigen leven Joden hebben gered In ### werd bij de KNAW een symposium georganiseerd ter ere van zijn werk In ### verscheen de bundel "Ontjoodst door de wetenschap De wetenschappelijke en menselijke integriteit van <PERSOON> in <LOCATIE> bezit enkele documenten van de hand van De Froe Verschillende daarvan hebben betrekking op 'Portugese Joden in <LOCATIE>' In anderen wordt 'bewezen' dat "<PERSOON-##>" en "<PERSOON-##>" geen Joden zijn In de roman "De man van Tsinegolde" van <PERSOON-##> over haar jeugdherinneringen in de oorlog komt De Froe voor als 'oom <PERSOON-##> De <PERSOON-##>" of "<PERSOON-##>") is een Oudengelse magische spreuk die in het ##e-eeuwse Lacnunga-manuscript staat De spreuk is bedoeld voor de behandeling van vergiftiging en infecties door de bereiding van negen kruiden tot een zalf De spreuk moet daarbij zowel tijdens de bereiding van de zalf als voor het aanbrengen ervan gereciteerd worden Het gedicht bevat zowel christelijke elementen als elementen die verwijzen naar Germaans polytheïsme, waaronder vermelding van de Germaanse oppergod Wodan De tekst bestaat uit verschillende delen hij begint met een kruidenbezwering en een opsomming van de ziekten waartegen het middel helpt, dan volgt de eigenlijke spreuk en de tekst eindigt met het recept voor de bereiding van de bijbehorende zalf.
| 588 |
www
|
onder de Volkeren" verklaard Deze eretitel wordt alleen verleend aan mensen die in de Tweede Wereldoorlog met gevaar voor eigen leven Joden hebben gered In ### werd bij de KNAW een symposium georganiseerd ter ere van zijn werk In ### verscheen de bundel "Ontjoodst door de wetenschap De wetenschappelijke en menselijke integriteit <PERSOON> in <LOCATIE> bezit enkele documenten van de hand van De Froe Verschillende daarvan hebben betrekking op 'Portugese Joden in <LOCATIE>' In anderen wordt 'bewezen' dat "<PERSOON>" en "<PERSOON>" geen Joden zijn In de roman "De man van Tsinegolde" van <PERSOON> over haar jeugdherinneringen in de oorlog komt De Froe voor als 'oom <PERSOON> De <PERSOON>" of "<PERSOON>") is een Oudengelse magische spreuk die in het ##e-eeuwse Lacnunga-manuscript staat De spreuk is bedoeld voor de behandeling van vergiftiging en infecties door de bereiding van negen kruiden tot een zalf De spreuk moet daarbij zowel tijdens de bereiding van de zalf als voor het aanbrengen ervan gereciteerd worden Het gedicht bevat zowel christelijke elementen als elementen die verwijzen naar Germaans polytheïsme, waaronder vermelding van de Germaanse oppergod Wodan De tekst bestaat uit verschillende delen hij begint met een kruidenbezwering en een opsomming van de ziekten waartegen het middel helpt, dan volgt de eigenlijke spreuk en de tekst eindigt met het recept voor de bereiding van de bijbehorende zalf Dit laatste gebeurt vaak door analogieën de veerkracht van de weegbree langs de rand van de wegen wordt ook van toepassing geacht bij gif en ontstekingen Volgens de spreuk moeten de kruiden helpen tegen het gif van slangen en tegen ontstekingen Slechts een deel van de kruiden is eenduidig geïdentificeerd In het volgende, epische deel van de tekst wordt onder andere verhaald hoe Wodan een slang in negen stukken sloeg Dit is een van de twee vermeldingen van Wodan in de Oudengelse poëzie De andere staat in "<PERSOON> wordt God genoemd als schepper van de kruiden venkel en kervel en Christus als de genezer van erge ziekten In formule-achtige herhalingen worden vervolgens de # soorten gif en # ziekten genoemd waartegen de kruiden moeten helpen In dit tweede deel van de tekst komt het <INSTELLING> van de oud-Germaanse toverspreuk het meest aan de oppervlakte Het poëzie-deel van de tekst eindigt met de bezwering waardoor het gif of ziekte het lichaam moet verlaten Dit deel is in ik-vorm geschreven Het laatste deel van de tekst, het recept, is in proza is geschreven Het geeft een handleiding hoe de negen kruiden bereid moeten worden en hoe de zo ontstane zalf moet worden toegepast De kruiden (waarvan enkele hier een andere benaming hebben) moeten tot stof worden vermalen en worden vermengd met oude zeep en appelsap.
| 512 |
www
|
Dit laatste gebeurt vaak door analogieën de veerkracht van de weegbree langs de rand van de wegen wordt ook van toepassing geacht bij gif en ontstekingen Volgens de spreuk moeten de kruiden helpen tegen het gif van slangen en tegen ontstekingen Slechts een deel van de kruiden is eenduidig geïdentificeerd In het volgende, epische deel van de tekst wordt onder andere verhaald hoe Wodan een slang in negen stukken sloeg Dit is een van de twee vermeldingen van Wodan in de Oudengelse poëzie De andere staat in "<PERSOON> wordt God genoemd als schepper van de kruiden venkel en kervel en Christus als de genezer van erge ziekten In formule-achtige herhalingen worden vervolgens de # soorten gif en # ziekten genoemd waartegen de kruiden moeten helpen In dit tweede deel van de tekst komt het <INSTELLING> van de oud-Germaanse toverspreuk het meest aan de oppervlakte Het poëzie-deel van de tekst eindigt met de bezwering waardoor het gif of ziekte het lichaam moet verlaten Dit deel is in ik-vorm geschreven Het laatste deel van de tekst, het recept, is in proza is geschreven Het geeft een handleiding hoe de negen kruiden bereid moeten worden en hoe de zo ontstane zalf moet worden toegepast De kruiden (waarvan enkele hier een andere benaming hebben) moeten tot stof worden vermalen en worden vermengd met oude zeep en appelsap Hiermee moet de wond (?) worden warmgemaakt voor- en nadat de zalf wordt aangebracht Degene die de zalf maakt en aanbrengt moet de spreuk driemaal opzeggen bij elk kruid voordat hij ze verwerkt en bij de appel Ook moet hij het driemaal zingen gericht in de mond van de zieke, in zijn beide oren en op de wond vóór hij de zalf aanbrengt Een belangrijke onderzoeksvraag is de precieze identificatie van de genoemde kruiden Vaak gaat men uit van de gelijkenis van de namen met moderne namen of gelijkenis qua verwerking en medicinale werking Sommige van de genoemde planten (zoals brandnetel, kamille, bijvoet en kervel) staan nog steeds bekend om hun geneeskrachtige werking Daarnaast vormen de mythologische elementen onderwerp van wetenschappelijk onderzoek In het bijzonder staat de omschrijving van God als "hangende" ("þa he hongode", vers ##) in de belangstelling Binnen de christelijke context zou dit op Christus slaan die aan het kruis hangt Sommige onderzoekers zien echter een parallel met <PERSOON> variant van Wodan, die, volgens de Hávamál, na negen nachten in de Yggdrasil te hebben gehangen, het geheim van de runen leerde kennen Lacnunga Lacnunga (Oudengels voor "geneesmiddelen") is een verzameling van Angelsaksische medische teksten en gebeden van verschillende aard De meeste zijn geschreven in het Oudengels of Latijn Het bevindt zich, achter andere medische teksten in British Library Manuscript <PERSOON> ### in Londen Deze codex werd waarschijnlijk eind ##e of begin ##e eeuw in Engeland samengesteld.
| 524 |
www
|
wordt aangebracht Degene die de zalf maakt en aanbrengt moet de spreuk driemaal opzeggen bij elk kruid voordat hij ze verwerkt en bij de appel Ook moet hij het driemaal zingen gericht in de mond van de zieke, in zijn beide oren en op de wond vóór hij de zalf aanbrengt Een belangrijke onderzoeksvraag is de precieze identificatie van de genoemde kruiden Vaak gaat men uit van de gelijkenis van de namen met moderne namen of gelijkenis qua verwerking en medicinale werking Sommige van de genoemde planten (zoals brandnetel, kamille, bijvoet en kervel) staan nog steeds bekend om hun geneeskrachtige werking Daarnaast vormen de mythologische elementen onderwerp van wetenschappelijk onderzoek In het bijzonder staat de omschrijving van God als "hangende" ("þa he hongode", vers ##) in de belangstelling Binnen de christelijke context zou dit op Christus slaan die aan het kruis hangt Sommige onderzoekers zien echter een parallel met<PERSOON> variant van Wodan, die, volgens de Hávamál, na negen nachten in de Yggdrasil te hebben gehangen, het geheim van de runen leerde kennen Lacnunga Lacnunga (Oudengels voor "geneesmiddelen") is een verzameling van Angelsaksische medische teksten en gebeden van verschillende aard De meeste zijn geschreven in het Oudengels of Latijn Het bevindt zich, achter andere medische teksten in British Library Manuscript <PERSOON> ### in Londen Deze codex werd waarschijnlijk eind ##e of begin ##e eeuw in Engeland samengesteld De Lacnunga bevat vele unieke teksten waaronder talrijke toverspreuken, waarvan sommige een zeldzame blik op de populaire geloofsbeleving en geneeswijzen van de Angelsaksen werpen Onder de spreuken zijn verscheidene bezweringen in Oudengelse allitererende verzen, waarvan het bekendste bekendstaan als de negenkruidenspreuk en Wið færstice ("tegen een plotselinge stekende pijn") Daarnaast zijn er verscheidene spreuken geschreven in gecorrumpeerd Oudiers Onder de Latijnse gebeden is het langste een redactie van de "Lorica of Laidcenn" (vroeger ook bekend als de "Lorica van Gildas") Dit #e-eeuwse Ierse gedicht dat ook in andere manscripten bewaard is gebleven, behoort tot een genre van beschermende gebeden dat lorica wordt genoemd In dit geval is er sprake van een uitgebreide opsomming van lichaamsdelen waarvoor de spreker de bescherming van Christus en een menigte engelen zoekt tegen aanvallen van demonen In de Lacnunga gaat de oorspronkelijke tekst vergezeld van interlineaire glossen in het Oudengels, waarschijnlijk afkomstig van een exemplaar in het dialect van Mercia De huidige titel "Lacnunga", een Oudengels woord dat 'remedies' betekent staat zelf niet in het manuscript De eerste uitgever, Oswald Cockayne, gaf het deze naam in de ##e eeuw en die naam heeft het sindsdien behouden Wandbeen De wandbeenderen of ossa parietalia zijn in de menselijke schedel de gebeentes die de zij- en bovenkant van het hoofd vormen Een mens heeft één linker- en één rechterwandbeen Bij een volwassen mens varieert de dikte van de wandbeenderen van # millimeter aan de achterkant (waar ze aan het achterhoofdsbeen hechten) tot ± # millimeter op de slapen.
| 552 |
www
|
blik op de populaire geloofsbeleving en geneeswijzen van de Angelsaksen werpen Onder de spreuken zijn verscheidene bezweringen in Oudengelse allitererende verzen, waarvan het bekendste bekendstaan als de negenkruidenspreuk en Wið færstice ("tegen een plotselinge stekende pijn") Daarnaast zijn er verscheidene spreuken geschreven in gecorrumpeerd Oudiers Onder de Latijnse gebeden is het langste een redactie van de "Lorica of Laidcenn" (vroeger ook bekend als de "Lorica van Gildas") Dit #e-eeuwse Ierse gedicht dat ook in andere manscripten bewaard is gebleven, behoort tot een genre van beschermende gebeden dat lorica wordt genoemd In dit geval is er sprake van een uitgebreide opsomming van lichaamsdelen waarvoor de spreker de bescherming van Christus en een menigte engelen zoekt tegen aanvallen van demonen In de Lacnunga gaat de oorspronkelijke tekst vergezeld van interlineaire glossen in het Oudengels, waarschijnlijk afkomstig van een exemplaar in het dialect van Mercia De huidige titel "Lacnunga", een Oudengels woord dat 'remedies' betekent staat zelf niet in het manuscript De eerste uitgever, Oswald Cockayne, gaf het deze naam in de ##e eeuw en die naam heeft het sindsdien behouden Wandbeen De wandbeenderen of ossa parietalia zijn in de menselijke schedel de gebeentes die de zij- en bovenkant van het hoofd vormen Een mens heeft één linker- en één rechterwandbeen Bij een volwassen mens varieert de dikte van de wandbeenderen van # millimeter aan de achterkant (waar ze aan het achterhoofdsbeen hechten) tot ± # millimeter op de slapen Ze liggen verder tegen het voorhoofdsbeen en het linker- en rechter slaapbeen (rood op illustratie #) Wandbeenderen zijn aan de buitenkant van boven naar beneden recht en glad, tot waar ze ongeveer halverwege het oppervlak overgegaan zijn van kraakbeen naar bot (ossificatie) Daaronder bevindt zich eerst een grotere en vervolgens een kleinere uitstulpende boog (zie de rode scheidingslijn op illustratie #) De bovenste markeert de aanhechting aan het slaapbeen, de onderste het uiterste bovenpunt van de musculus temporalis Aferese Aferese (Oudgrieks á¼ÏαιÏÎιν, wegnemen) is een medische handeling Het betreft een proces waarbij een of meer bloedbestanddelen of pathogenen uit het bloed verwijderd worden, terwijl de rest van de bestanddelen worden teruggegeven aan de patiënt Dit proces kan op verschillende manieren gebruikt worden; bij plasmadonatie, waarbij plasma uit het bloed van de donor wordt verwijderd voor donatie en de rest van het bloed (de bloedcellen) aan de donor wordt teruggeven Aferese wordt ook als behandeling van een ziekte gebruikt, waarbij ziekmakende stoffen, zoals eiwitten, eiwitgebonden stoffen of cellen uit het bloed worden verwijderd Gedragsneurologie Gedragsneurologie is een medisch specialisme dat zich bevindt op het grensgebied van neurologie en psychiatrie Het vakgebied wordt sinds ### erkend als individueel neurologisch gebied door de Nederlandse Vereniging voor Neurologie In de Verenigde Staten wordt de studie al langer intensief beoefend Gedragsneurologie richt zich op patiënten bij wie neurologische aandoeningen leiden tot onder meer cognitieve beperkingen, stoornissen in emotionele uitdrukkingsmogelijkheden ('affectieve stoornissen') en emotionele reacties Dit komt voor bij onder meer mensen met epilepsie of multiple sclerose.
| 564 |
www
|
het linker- en rechter slaapbeen (rood op illustratie #) Wandbeenderen zijn aan de buitenkant van boven naar beneden recht en glad, tot waar ze ongeveer halverwege het oppervlak overgegaan zijn van kraakbeen naar bot (ossificatie) Daaronder bevindt zich eerst een grotere en vervolgens een kleinere uitstulpende boog (zie de rode scheidingslijn op illustratie #) De bovenste markeert de aanhechting aan het slaapbeen, de onderste het uiterste bovenpunt van de musculus temporalis Aferese Aferese (Oudgrieks á¼ÏαιÏÎιν, wegnemen) is een medische handeling Het betreft een proces waarbij een of meer bloedbestanddelen of pathogenen uit het bloed verwijderd worden, terwijl de rest van de bestanddelen worden teruggegeven aan de patiënt Dit proces kan op verschillende manieren gebruikt worden; bij plasmadonatie, waarbij plasma uit het bloed van de donor wordt verwijderd voor donatie en de rest van het bloed (de bloedcellen) aan de donor wordt teruggeven Aferese wordt ook als behandeling van een ziekte gebruikt, waarbij ziekmakende stoffen, zoals eiwitten, eiwitgebonden stoffen of cellen uit het bloed worden verwijderd Gedragsneurologie Gedragsneurologie is een medisch specialisme dat zich bevindt op het grensgebied van neurologie en psychiatrie Het vakgebied wordt sinds ### erkend als individueel neurologisch gebied door de Nederlandse Vereniging voor Neurologie In de Verenigde Staten wordt de studie al langer intensief beoefend Gedragsneurologie richt zich op patiënten bij wie neurologische aandoeningen leiden tot onder meer cognitieve beperkingen, stoornissen in emotionele uitdrukkingsmogelijkheden ('affectieve stoornissen') en emotionele reacties Dit komt voor bij onder meer mensen met epilepsie of multiple sclerose Een gedragsneuroloog begint bij het systemische probleem (bijvoorbeeld dementie, de ziekte van Parkinson of een beroerte) en kijkt van daar uit naar emotionele, cognitieve en gedragsmatige gevolgen die deze ziekten hebben Van daaruit stelt hij/zij een behandelplan op Dierenziekenhuis Een dierenziekenhuis is een <INSTELLING> waar op één locatie (bijna) alle medische zorg voor huisdieren aanwezig is, zodat de patiënten van geboorte en inentingen af tot aan het overlijden zorg kunnen krijgen Dit wordt ook wel total care genoemd Voor de baasjes is er vaak uitgebreid advies aanwezig De eerste dierenziekenhuizen ontstonden in de Verenigde Staten In <LOCATIE> zijn er verscheidene dierenziekenhuizen, onder andere in <LOCATIE> en <LOCATIE> De faculteit Diergeneeskunde in <LOCATIE>, het enige opleidingsinstituut voor dierenartsen in <LOCATIE>, beschikt over drie universiteitsklinieken Gezelschapsdieren, Paard en Landbouwhuisdieren Nefrectomie Een nefrectomie is een chirurgische ingreep waarbij onder narcose een nier wordt verwijderd Deze kan worden toegepast in het geval van onder meer een schrompelnier, tumor, waterzaknier, niertrauma, niercyste, nierabces, chronische pyelonefritis of nierstenen <PERSOON> die een nefrectomie moeten ondergaan, krijgen voor de operatie "abelcet" en "fraxiparine" in verband met infectie, een verminderde werking van de nieren en tegen trombose Na de operatie moet de patiënt een dieet volgen, beginnend met vloeibaar voedsel Een nefrectomie kan op verschillende manieren worden uitgevoerd Het herstel na de operatie verloopt doorgaans het snelst na een laparoscopische ingreep, maar deze is niet altijd mogelijk.
| 555 |
www
|
Een gedragsneuroloog begint bij het systemische probleem (bijvoorbeeld dementie, de ziekte van Parkinson of een beroerte) en kijkt van daar uit naar emotionele, cognitieve en gedragsmatige gevolgen die deze ziekten hebben Van daaruit stelt hij/zij een behandelplan op Dierenziekenhuis Een dierenziekenhuis is een <INSTELLING> waar op één locatie (bijna) alle medische zorg voor huisdieren aanwezig is, zodat de patiënten van geboorte en inentingen af tot aan het overlijden zorg kunnen krijgen Dit wordt ook wel total care genoemd Voor de baasjes is er vaak uitgebreid advies aanwezig De eerste dierenziekenhuizen ontstonden in de Verenigde Staten In <LOCATIE> zijn er verscheidene dierenziekenhuizen, onder andere in <LOCATIE> en <LOCATIE> De faculteit Diergeneeskunde in <LOCATIE>, het enige opleidingsinstituut voor dierenartsen in <LOCATIE>, beschikt over drie universiteitsklinieken Gezelschapsdieren, Paard en Landbouwhuisdieren Nefrectomie Een nefrectomie is een chirurgische ingreep waarbij onder narcose een nier wordt verwijderd Deze kan worden toegepast in het geval van onder meer een schrompelnier, tumor, waterzaknier, niertrauma, niercyste, nierabces, chronische pyelonefritis of nierstenen <PERSOON> die een nefrectomie moeten ondergaan, krijgen voor de operatie "abelcet" en "fraxiparine" in verband met infectie, een verminderde werking van de nieren en tegen trombose Na de operatie moet de patiënt een dieet volgen, beginnend met vloeibaar voedsel Een nefrectomie kan op verschillende manieren worden uitgevoerd Het herstel na de operatie verloopt doorgaans het snelst na een laparoscopische ingreep, maar deze is niet altijd mogelijk Atovaquone Atovaquone of atavaquone is een geneesmiddel dat wordt gebruikt tegen malaria, toxoplasmose en pneumocystische longontsteking Het behoort als chemische verbinding tot de naftochinonen Atovaquone, als combinatiepreparaat met proguanil wordt als Malarone sinds ### door GlaxoSmithKline op de markt gebacht als middel voor behandeling en profylaxe van malaria In <LOCATIE> werd in ##% van de voorschriften voor malariaprofylaxe gebruik gemaakt van deze combinatie Bore-out Een bore-out is een vorm van extreme verveling op het werk Een bore-out zou worden veroorzaakt door routinematig werk, of werk onder het niveau van de werknemer De symptomen zouden vergelijkbaar zijn met die van een burn-out vermoeidheid en depressiviteit Volgens op Amerikaanse data gebaseerd onderzoek van de Zwitserse organisatieadviseurs <PERSOON> en <PERSOON> zou zo'n ##% van de werknemers bore-outverschijnselen vertonen "Bore-out" is een door Rothlin en Werder geïntroduceerde nieuwe term voor een oud verschijnsel, namelijk gebrek aan motivatie voor en verveling op het werk Vermoedelijk gaat het daarbij om een gevolg van onderbelasting werknemers hebben te weinig te doen (kwantitatieve onderbelasting) dan wel te weinig uitdagende werkzaamheden (kwalitatieve onderbelasting) Een bore-out kan ontstaan doordat een werknemer door met de jaren toegenomen ervaring en kennis "uit zijn baan groeit" De mate waarin werknemers zich vervelen op het werk kan worden gemeten met een vragenlijst, bijvoorbeeld de Nederlandstalige DUBS Of er sprake is van een bore-out en de ernst daarvan is moeilijk vast te stellen bore-out is geen klinische diagnose volgens de ICD-## classificatie en dus ook geen reden om thuis te blijven.
| 562 |
www
|
malaria, toxoplasmose en pneumocystische longontsteking Het behoort als chemische verbinding tot de naftochinonen Atovaquone, als combinatiepreparaat met proguanil wordt als Malarone sinds ### door GlaxoSmithKline op de markt gebacht als middel voor behandeling en profylaxe van malaria In <LOCATIE> werd in ##% van de voorschriften voor malariaprofylaxe gebruik gemaakt van deze combinatie Bore-out Een bore-out is een vorm van extreme verveling op het werk Een bore-out zou worden veroorzaakt door routinematig werk, of werk onder het niveau van de werknemer De symptomen zouden vergelijkbaar zijn met die van een burn-out vermoeidheid en depressiviteit Volgens op Amerikaanse data gebaseerd onderzoek van de Zwitserse organisatieadviseurs <PERSOON> en <PERSOON> zou zo'n ##% van de werknemers bore-outverschijnselen vertonen "Bore-out" is een door Rothlin en Werder geïntroduceerde nieuwe term voor een oud verschijnsel, namelijk gebrek aan motivatie voor en verveling op het werk Vermoedelijk gaat het daarbij om een gevolg van onderbelasting werknemers hebben te weinig te doen (kwantitatieve onderbelasting) dan wel te weinig uitdagende werkzaamheden (kwalitatieve onderbelasting) Een bore-out kan ontstaan doordat een werknemer door met de jaren toegenomen ervaring en kennis "uit zijn baan groeit" De mate waarin werknemers zich vervelen op het werk kan worden gemeten met een vragenlijst, bijvoorbeeld de Nederlandstalige DUBS Of er sprake is van een bore-out en de ernst daarvan is moeilijk vast te stellen bore-out is geen klinische diagnose volgens de ICD-## classificatie en dus ook geen reden om thuis te blijven De beste oplossing voor een bore-out is vermoedelijk tijdig ofwel het huidige werk interessanter te maken (door bijvoorbeeld aanvullende cursussen te volgen), ofwel een andere, meer uitdagende baan te zoeken <PERSOON> is de naam van een Tibetaanse thangkaschildering die de boeddhistische visie uitbeeldt van de menselijke fysiologie en bepaalde pathologische transformaties Het origineel werd in ### geschilderd door Tenzin Norbu in opdracht van desi Sanggye Gyatso, de regent van de vijfde dalai lama, Ngawang Lobsang Gyatso Norbu maakte in totaal ## thanka's als illustratie bij de tekst van de Blauwe beril Dit is een uitgebreid commentaar op de Ghvü <PERSOON> (<PERSOON> medische tantra's) Het laatste werk dateert voor het grootste deel uit de twaalfde eeuw en wordt toegeschreven aan <PERSOON> zijn in de loop van de eeuwen meerdere exemplaren gemaakt De originele set van schilderingen die in Lhasa werd bewaard, ging verloren tijdens de eerste decennia na de invasie van Tibet Spierhypertrofie Spierhypertrofie is een hypertrofie van de spieren waarbij het skeletspierweefsel in grootte toeneemt door volumevergroting van de afzonderlijke spiercellen Het is een van de meest zichtbare vormen van orgaanhypertrofie Spierhypertrofie treedt op als door een reactie op krachttraining de spieren groeien Afhankelijk van welk type training er wordt gedaan, kan de spieromvang toenemen door middel van het vermeerderen van het sarcoplasmavolume of door het toenemen van de samentrekbare proteïnen Colchicum.
| 528 |
www
|
oplossing voor een bore-out is vermoedelijk tijdig ofwel het huidige werk interessanter te maken (door bijvoorbeeld aanvullende cursussen te volgen), ofwel een andere, meer uitdagende baan te zoeken<PERSOON> is de naam van een Tibetaanse thangkaschildering die de boeddhistische visie uitbeeldt van de menselijke fysiologie en bepaalde pathologische transformaties Het origineel werd in ### geschilderd door Tenzin Norbu in opdracht van desi Sanggye Gyatso, de regent van de vijfde dalai lama, Ngawang Lobsang Gyatso Norbu maakte in totaal ## thanka's als illustratie bij de tekst van de Blauwe beril Dit is een uitgebreid commentaar op de Ghvü <PERSOON> (<PERSOON> medische tantra's) Het laatste werk dateert voor het grootste deel uit de twaalfde eeuw en wordt toegeschreven aan <PERSOON> zijn in de loop van de eeuwen meerdere exemplaren gemaakt De originele set van schilderingen die in Lhasa werd bewaard, ging verloren tijdens de eerste decennia na de invasie van Tibet Spierhypertrofie Spierhypertrofie is een hypertrofie van de spieren waarbij het skeletspierweefsel in grootte toeneemt door volumevergroting van de afzonderlijke spiercellen Het is een van de meest zichtbare vormen van orgaanhypertrofie Spierhypertrofie treedt op als door een reactie op krachttraining de spieren groeien Afhankelijk van welk type training er wordt gedaan, kan de spieromvang toenemen door middel van het vermeerderen van het sarcoplasmavolume of door het toenemen van de samentrekbare proteïnen Colchicum De naam "Colchicum" is afgeleid van Colchis, de streek waar de mythologische gifmengster Medea woonde Het grootste aantal soorten treft men in de Balkan en in Anatolië aan De soorten in dit geslacht zijn knolgewassen De bloemen van meeste soorten hebben een lange bloembuis De bloemen hebben drie stijlen en zes meeldraden en onderscheiden zich op deze wijze van die van de krokus De meeste soorten bloeien in de herfst, maar de bladeren en vruchten komen pas in het voorjaar tevoorschijn ("filium ante patrem") Enkele soorten echter, zoals "Colchicum bulbocodium" uit de westelijke Alpen en "Colchicum luteum" uit Centraal-Azië (de enige soort met gele bloemen), bloeien aan het einde van de winter tussen reeds ontwikkelde bladeren "Colchicum hungaricum" uit de Hongarije en Balkan bloeit vanaf december tot soms in maart Om een soort met zekerheid te identificeren moet men veelal zowel bloemen als bladeren nauwkeurig bestuderen Daar de bloemen en de bladeren van de meeste soorten op verschillende tijdstippen verschijnen, is de nomenclatuur van het geslacht "Colchicum" enorm confuus Voorbeelden Zo hebben vele soorten van verschillende auteurs twee of drie verschillende namen gekregen en andersom hebben verschillende auteurs dezelfde naam aan verschillende soorten gegeven Fylogenetisch onderzoek (Vinnersten & Reeves) heeft aannemelijk gemaakt dat de soorten met volledig vrijstaande tepalen, die voorheen geplaatst werden in de geslachten "Merendera" (met volledig vrijstaande stijlen; ongeveer ## soorten) en "Bulbocodium" (stijlen alleen op hun bovenste deel vrijstaand; # soorten), in het geslacht "Colchicum" geïntegreerd moeten worden.
| 535 |
www
|
de streek waar de mythologische gifmengster Medea woonde Het grootste aantal soorten treft men in de Balkan en in Anatolië aan De soorten in dit geslacht zijn knolgewassen De bloemen van meeste soorten hebben een lange bloembuis De bloemen hebben drie stijlen en zes meeldraden en onderscheiden zich op deze wijze van die van de krokus De meeste soorten bloeien in de herfst, maar de bladeren en vruchten komen pas in het voorjaar tevoorschijn ("filium ante patrem") Enkele soorten echter, zoals "Colchicum bulbocodium" uit de westelijke Alpen en "Colchicum luteum" uit Centraal-Azië (de enige soort met gele bloemen), bloeien aan het einde van de winter tussen reeds ontwikkelde bladeren "Colchicum hungaricum" uit de Hongarije en Balkan bloeit vanaf december tot soms in maart Om een soort met zekerheid te identificeren moet men veelal zowel bloemen als bladeren nauwkeurig bestuderen Daar de bloemen en de bladeren van de meeste soorten op verschillende tijdstippen verschijnen, is de nomenclatuur van het geslacht "Colchicum" enorm confuus Voorbeelden Zo hebben vele soorten van verschillende auteurs twee of drie verschillende namen gekregen en andersom hebben verschillende auteurs dezelfde naam aan verschillende soorten gegeven Fylogenetisch onderzoek (Vinnersten & Reeves) heeft aannemelijk gemaakt dat de soorten met volledig vrijstaande tepalen, die voorheen geplaatst werden in de geslachten "Merendera" (met volledig vrijstaande stijlen; ongeveer ## soorten) en "Bulbocodium" (stijlen alleen op hun bovenste deel vrijstaand; # soorten), in het geslacht "Colchicum" geïntegreerd moeten worden "Androcymbium" is een mediterraan en Afrikaans geslacht dat ongeveer ## soorten omvat Twee ervan treft men in Europa aan <PERSOON>, <DATUM> - aldaar, <DATUM> , was chirurgijn in het land van 's-Hertogenrade en vermeend leider van de Bokkenrijders <PERSOON> werd als zoon van <PERSOON> en <PERSOON> geboren in Herzogenrath Hij had vijf broers en een zus <PERSOON> (### - <DATUM> , <PERSOON> (<PERSOON> (<DATUM> en <PERSOON> (###-###) Hij gebruikte de Nederlandse versie van zijn achternaam (<PERSOON>), alsook de Duitse versie (Kirchhoffs) Vooral onder zijn Duitse naam is hij bekend geworden <PERSOON> bezocht de kloosterschool en kreeg op zijn negentiende zijn leerbewijs, na in de leer te zijn geweest bij <PERSOON-##> Na zijn opleiding ging hij in dienst in het Oostenrijkse leger ten tijde van de Oostenrijkse Successieoorlog Hij was eerst onderofficier en daarna heelmeester Hij verbleef enkele jaren als legerarts in Brussel In ### trad hij uit dienst en vestigde zich als chirurgijn in Herzogenrath Op <DATUM> werd hij gearresteerd op verdenking lid (en leider) te zijn van de Bokkenrijders Hij werd, zonder ooit bekend te hebben, ter dood veroordeeld en op <DATUM> opgehangen aan de galg op de Beckenberg in <PERSOON-##> trouwde in ### met <PERSOON-##> en had zes kinderen.
| 571 |
www
|
dat ongeveer ## soorten omvat Twee ervan treft men in Europa aan <PERSOON>, <DATUM> - aldaar, <DATUM> , was chirurgijn in het land van 's-Hertogenrade en vermeend leider van de Bokkenrijders <PERSOON> werd als zoon van <PERSOON> en <PERSOON> geboren in Herzogenrath Hij had vijf broers en een zus <PERSOON> (### - <DATUM> , <PERSOON> (<PERSOON> (<DATUM> en <PERSOON> (###-###) Hij gebruikte de Nederlandse versie van zijn achternaam (<PERSOON>), alsook de Duitse versie (Kirchhoffs) Vooral onder zijn Duitse naam is hij bekend geworden <PERSOON> bezocht de kloosterschool en kreeg op zijn negentiende zijn leerbewijs, na in de leer te zijn geweest bij <PERSOON-##> Na zijn opleiding ging hij in dienst in het Oostenrijkse leger ten tijde van de Oostenrijkse Successieoorlog Hij was eerst onderofficier en daarna heelmeester Hij verbleef enkele jaren als legerarts in Brussel In ### trad hij uit dienst en vestigde zich als chirurgijn in Herzogenrath Op <DATUM> werd hij gearresteerd op verdenking lid (en leider) te zijn van de Bokkenrijders Hij werd, zonder ooit bekend te hebben, ter dood veroordeeld en op <DATUM> opgehangen aan de galg op de Beckenberg in <PERSOON-##> trouwde in ### met <PERSOON-##> en had zes kinderen o ) zijn er nog altijd veel onopgeloste mysteries Het meest bekende en geruchtmakende bokkenrijdersproces in het land van âs-Hertogenrade was ongetwijfeld de zaak tegen <PERSOON-##>, die tijdens de verhoren van de gevangenen regelmatig werd genoemd als aanvoerder of kapitein van de bende <PERSOON> stond te goeder naam en faam bekend en genoot de reputatie van een achtenswaardig en goed katholiek Tussen ### en ### had hij in het Oostenrijks leger gediend en het vak van chirurgijn geleerd Na zijn ontslag uit militaire dienst vestigde hij zich in Herzogenrath met instemming van abt Fabritus van Rolduc en kwam daar tot een zekere welstand Dankzij zijn beroep beschikte hij over relaties binnen kringen van adel en geestelijkheid Maar hij zou ook vijanden hebben gemaakt volgens <PERSOON-##> had <PERSOON> ruzie gemaakt met de hoogdrossaard, graaf <PERSOON-##>, over de hoogte van een ingediende declaratie voor bewezen diensten aan de rechtbank Omdat hij alle beschuldigingen ontkende, verordonneerde het gerecht toepassing van de tortuur De eerste pijniging vond plaats op <DATUM> in het bijzijn van graaf <PERSOON-##> samen met enkele andere notabelen Door het noemen van de namen van enkele notabelen als medeplichtig, hield <PERSOON> een spiegel voor aan justitie, omdat hij zelf valselijk beschuldigd werd en dat ook zijn ondervragers dit lot zouden kunnen ondergaan De door hem genoemde namen werden niet aanvaard en aangezien de verdachte zweeg en bleef zwijgen, werd in de daaropvolgende maanden enkele malen de procedure herhaald, echter zonder het gewenste resultaat voor de justitie.
| 577 |
www
|
land van âs-Hertogenrade was ongetwijfeld de zaak tegen <PERSOON>, die tijdens de verhoren van de gevangenen regelmatig werd genoemd als aanvoerder of kapitein van de bende <PERSOON> stond te goeder naam en faam bekend en genoot de reputatie van een achtenswaardig en goed katholiek Tussen ### en ### had hij in het Oostenrijks leger gediend en het vak van chirurgijn geleerd Na zijn ontslag uit militaire dienst vestigde hij zich in Herzogenrath met instemming van abt Fabritus van Rolduc en kwam daar tot een zekere welstand Dankzij zijn beroep beschikte hij over relaties binnen kringen van adel en geestelijkheid Maar hij zou ook vijanden hebben gemaakt volgens <PERSOON> had <PERSOON> ruzie gemaakt met de hoogdrossaard, graaf <PERSOON>, over de hoogte van een ingediende declaratie voor bewezen diensten aan de rechtbank Omdat hij alle beschuldigingen ontkende, verordonneerde het gerecht toepassing van de tortuur De eerste pijniging vond plaats op <DATUM> in het bijzijn van graaf <PERSOON> samen met enkele andere notabelen Door het noemen van de namen van enkele notabelen als medeplichtig, hield <PERSOON> een spiegel voor aan justitie, omdat hij zelf valselijk beschuldigd werd en dat ook zijn ondervragers dit lot zouden kunnen ondergaan De door hem genoemde namen werden niet aanvaard en aangezien de verdachte zweeg en bleef zwijgen, werd in de daaropvolgende maanden enkele malen de procedure herhaald, echter zonder het gewenste resultaat voor de justitie Op <DATUM> werd het doodvonnis, gebaseerd op getuigenverklaringen, uitgesproken Dit was uniek in die tijd; een verdachte moest zelf bekend hebben om veroordeeld te worden Bovendien werd hij na het doodvonnis alsnog gefolterd (<INSTELLING> Van Gehuchten, pag ##) <PERSOON> werd gemarteld, hij kreeg zoals velen van de vermeende bendeleden de behandeling met de duimschroeven, de Spaanse laars (schacht die strak rond de schenen wordt aangedraaid) en de wipgalg Daarnaast werd hij (zie Jaarboek OCGL ###, pag ##) op een judaswieg gezet; een houten bokje met een scherpe bovenkant en de benen schrijlings naar beneden Door zijn gewicht en extra gewichten aan zijn voeten werd zijn kruis op het scherp van de snede gedrukt Ook werd hem letterlijk het vuur onder de schenen gelegd Volgens enkele bronnen bekende hij echter niet De ingeroepen hulp van een jezuïet uit Aken, die als biechtvader optrad, leidde evenmin tot de gewenste inkeer Ook niet toen hij enkele dagen voor te terechtstelling nog een laatste maal gefolterd werd, met onder andere de wipgalg Tegen de aanwezige schout en schepenen sprak hij toen â<PERSOON>! Ist Ihnen nun Genüge geschehen? Wo nicht So möget Ihr mein Leib in Stücke zerreisen ⦠darum sollt Ihr aber doch nichts weiter aus mir herausbringen â (<INSTELLING> Gierlichs, pag ###) Volgens pastoor <PERSOON>) zei hij.
| 531 |
www
|
gebaseerd op getuigenverklaringen, uitgesproken Dit was uniek in die tijd; een verdachte moest zelf bekend hebben om veroordeeld te worden Bovendien werd hij na het doodvonnis alsnog gefolterd (<INSTELLING> Van Gehuchten, pag ##) <PERSOON> werd gemarteld, hij kreeg zoals velen van de vermeende bendeleden de behandeling met de duimschroeven, de Spaanse laars (schacht die strak rond de schenen wordt aangedraaid) en de wipgalg Daarnaast werd hij (zie Jaarboek OCGL ###, pag ##) op een judaswieg gezet; een houten bokje met een scherpe bovenkant en de benen schrijlings naar beneden Door zijn gewicht en extra gewichten aan zijn voeten werd zijn kruis op het scherp van de snede gedrukt Ook werd hem letterlijk het vuur onder de schenen gelegd Volgens enkele bronnen bekende hij echter niet De ingeroepen hulp van een jezuïet uit Aken, die als biechtvader optrad, leidde evenmin tot de gewenste inkeer Ook niet toen hij enkele dagen voor te terechtstelling nog een laatste maal gefolterd werd, met onder andere de wipgalg Tegen de aanwezige schout en schepenen sprak hij toen â<PERSOON>! Ist Ihnen nun Genüge geschehen? Wo nicht So möget Ihr mein Leib in Stücke zerreisen ⦠darum sollt Ihr aber doch nichts weiter aus mir herausbringen â (<INSTELLING> Gierlichs, pag ###) Volgens pastoor <PERSOON>) zei hij â <PERSOON> zou als een van de weinigen niets verteld hebben van zijn deelname aan de bokkenrijdersactiviteiten ondanks de zware folteringen <PERSOON>, grafelijk commissaris te <LOCATIE>, spreekt dit tegen Hij schreef twee brieven in ### en ### aan zijn superieur, <PERSOON> graaf Toerring Jettenbach, landsheer van het rijksgraafschap <LOCATIE> Prummer had contact met <PERSOON>, schout in Rimburg, Welz, Roerdorf en Alsdorf, die persoonlijk betrokken was geweest bij een aantal bokkenrijdersprocessen Mogelijk is dus dat Prummer zijn informatie uit de eerste hand heeft gehad Prummer omschreef - als redelijk objectief ooggetuige - Kirchhoffs als een gefortuneerd man, die bekend was als een goed katholiek, die regelmatig in de betere kringen verkeerde en zelfs âsehr beliebtâ was bij graaf <PERSOON>, de hoog-drossaard <PERSOON> van âs Hertogenrade Op de relatie tussen Kirchhoffs en graaf <PERSOON> heeft Prummer een visie die afwijkt van de heersende opvatting Toen de bewijzen tegen Kirchhoffs zich opstapelden, was er vanuit <PERSOON-##> in Brussel opdracht gegeven hem aan te houden Er werd verteld dat graaf <PERSOON> hem kort voor zijn arrestatie had aangeraden zich uit de voeten te maken en zelfs huisvesting en levensonderhoud had aangeboden op een van zijn goederen in <PERSOON-##>, had dit advies in de wind geslagen Prummer âOp de pijnbank had hij op de vraag naar namen van medeplichtigen, diverse notabelen genoemd, mensen die boven iedere verdenking stonden.
| 548 |
www
|
commissaris te <LOCATIE>, spreekt dit tegen Hij schreef twee brieven in ### en ### aan zijn superieur, <PERSOON> graaf Toerring Jettenbach, landsheer van het rijksgraafschap <LOCATIE> Prummer had contact met <PERSOON>, schout in Rimburg, Welz, Roerdorf en Alsdorf, die persoonlijk betrokken was geweest bij een aantal bokkenrijdersprocessen Mogelijk is dus dat Prummer zijn informatie uit de eerste hand heeft gehad Prummer omschreef - als redelijk objectief ooggetuige - Kirchhoffs als een gefortuneerd man, die bekend was als een goed katholiek, die regelmatig in de betere kringen verkeerde en zelfs âsehr beliebtâ was bij graaf <PERSOON>, de hoog-drossaard <PERSOON> van âs Hertogenrade Op de relatie tussen Kirchhoffs en graaf <PERSOON> heeft Prummer een visie die afwijkt van de heersende opvatting Toen de bewijzen tegen Kirchhoffs zich opstapelden, was er vanuit <PERSOON> in Brussel opdracht gegeven hem aan te houden Er werd verteld dat graaf <PERSOON> hem kort voor zijn arrestatie had aangeraden zich uit de voeten te maken en zelfs huisvesting en levensonderhoud had aangeboden op een van zijn goederen in <PERSOON>, had dit advies in de wind geslagen Prummer âOp de pijnbank had hij op de vraag naar namen van medeplichtigen, diverse notabelen genoemd, mensen die boven iedere verdenking stonden Daarna had Kirchhoffs er het zwijgen toe gedaan en was ten slotte, met goedkeuring <PERSOON>, ter dood veroordeeld,â (citaat uit <PERSOON> onbekende brieven over bokkerijdersprocessen) De stukken van de verhoren zijn nooit bewaard gebleven; het kan dus ook niet bewezen worden dat hij zonder bekentenis werd veroordeeld Zijn vrouw en hun zes kinderen bleven vermoedelijk in de buurt wonen en zij is mogelijk hertrouwd Volgens onderzoekster <PERSOON-##> is <PERSOON-##> echtgenote, <PERSOON-##> (overleden <DATUM> hertrouwd met de koster van de parochie aldaar, <PERSOON-##> Het verscheen voor het eerst in ### Tweede druk ###, <PERSOON-##> dovengeschiedenis Dit artikel geeft een beknopt overzicht van de geschiedenis van de Nederlandse dovengemeenschap <PERSOON-##> was predikant van de Waalse gemeente in <LOCATIE> Hij vond onderwijs voor doven belangrijk en richtte daarom op <DATUM> samen met <PERSOON-##> in <LOCATIE> het eerste Instituut voor Doven in <LOCATIE> op De school had ## leerlingen De Guyotschool verloor haar monopolie toen het Instituut voor Doven te <LOCATIE>, het <PERSOON-##>(###) Mees Instituut te <LOCATIE>(###) en Effatha Mees Instituut te <LOCATIE>(###) en Effatha te Leiden> (###) werden opgericht In ### werd <PERSOON-##> als laatste opgericht Totdat de standaardisering van Nederlandse Gebarentaal haar intrede deed, bestonden er alleen regionale varianten in <LOCATIE> Of het gebruik van gebaren werd, zoals in <LOCATIE>, ontmoedigd teneinde doven een betere zelfredzaamheid te laten verkrijgen In de periode ### tot ### is het gebruik van gebaren in het onderwijs aan doven verboden geweest (als gevolg van de conventie van <LOCATIE>in ###).
| 627 |
www
|
onbekende brieven over bokkerijdersprocessen) De stukken van de verhoren zijn nooit bewaard gebleven; het kan dus ook niet bewezen worden dat hij zonder bekentenis werd veroordeeld Zijn vrouw en hun zes kinderen bleven vermoedelijk in de buurt wonen en zij is mogelijk hertrouwd Volgens onderzoekster <PERSOON> is <PERSOON> echtgenote, <PERSOON> (overleden <DATUM> hertrouwd met de koster van de parochie aldaar, <PERSOON> Het verscheen voor het eerst in ### Tweede druk ###, <PERSOON> dovengeschiedenis Dit artikel geeft een beknopt overzicht van de geschiedenis van de Nederlandse dovengemeenschap <PERSOON> was predikant van de Waalse gemeente in <LOCATIE> Hij vond onderwijs voor doven belangrijk en richtte daarom op <DATUM> samen met <PERSOON> in <LOCATIE> het eerste Instituut voor Doven in <LOCATIE> op De school had ## leerlingen De Guyotschool verloor haar monopolie toen het Instituut voor Doven te <LOCATIE>, het <PERSOON>(###) Mees Instituut te <LOCATIE>(###) en Effatha Mees Instituut te <LOCATIE>(###) en Effatha te Leiden> (###) werden opgericht In ### werd <PERSOON> als laatste opgericht Totdat de standaardisering van Nederlandse Gebarentaal haar intrede deed, bestonden er alleen regionale varianten in <LOCATIE> Of het gebruik van gebaren werd, zoals in <LOCATIE>, ontmoedigd teneinde doven een betere zelfredzaamheid te laten verkrijgen In de periode ### tot ### is het gebruik van gebaren in het onderwijs aan doven verboden geweest (als gevolg van de conventie van <LOCATIE>in ###) Michielsgestel Rond ### begonnen sommige dovenscholen onderwijs te geven in NmG (Nederlands ondersteund met gebaren) In ### heeft het toenmalige instituut voor doven <PERSOON-##>) als eerste tweetalig onderwijs (NGT/Nederlands) voor doven ingevoerd Dat voorbeeld werd al snel gevolgd in de rest van het land Dovenorganisaties en -verenigingen bestonden al sinds het einde van de ##e eeuw Deze waren echter voornamelijk gericht op sport en recreatie <PERSOON-##> in ### werd de Dovenraad opgericht voor de belangenbehartiging Aangezien in de beginperiode slechts de KNDSB, de NBDV en de Stichting Dovenzorg erbij betrokken waren bleef de Dovenraad vrij zwak tot ### In de jaren ### ging het beter meer organisaties sloten zich aan, en de Dovenraad kreeg subsidie Tijd en geld werd besteed aan de ondertiteling van televisie-programma's, het ontwikkelen van voorlichtingsmateriaal en het professionaliseren van het beroep tolk gebarentaal Er werd een telecommunicatiecommissie in het leven geroepen, wat resulteerde in de teksttelefoon In de jaren ## van de ##e eeuw werden in heel <LOCATIE> diverse regionale welzijnsstichtingen voor doven opgericht om sociale contacten tussen doven te versterken De oudste nog bestaande welzijnsstichting is het Groningse Clubhuis voor Doven Via deze stichtingen konden doven zelf activiteiten organiseren, zoals bingo, computerdagen, cursussen enzovoorts Diverse sport- en vrijetijds-verenigingen voor doven sloten zich vaak aan bij de welzijnsstichting in de eigen regio.
| 585 |
www
|
Michielsgestel Rond ### begonnen sommige dovenscholen onderwijs te geven in NmG (Nederlands ondersteund met gebaren) In ### heeft het toenmalige instituut voor doven <PERSOON>) als eerste tweetalig onderwijs (NGT/Nederlands) voor doven ingevoerd Dat voorbeeld werd al snel gevolgd in de rest van het land Dovenorganisaties en -verenigingen bestonden al sinds het einde van de ##e eeuw Deze waren echter voornamelijk gericht op sport en recreatie <PERSOON> in ### werd de Dovenraad opgericht voor de belangenbehartiging Aangezien in de beginperiode slechts de KNDSB, de NBDV en de Stichting Dovenzorg erbij betrokken waren bleef de Dovenraad vrij zwak tot ### In de jaren ### ging het beter meer organisaties sloten zich aan, en de Dovenraad kreeg subsidie Tijd en geld werd besteed aan de ondertiteling van televisie-programma's, het ontwikkelen van voorlichtingsmateriaal en het professionaliseren van het beroep tolk gebarentaal Er werd een telecommunicatiecommissie in het leven geroepen, wat resulteerde in de teksttelefoon In de jaren ## van de ##e eeuw werden in heel <LOCATIE> diverse regionale welzijnsstichtingen voor doven opgericht om sociale contacten tussen doven te versterken De oudste nog bestaande welzijnsstichting is het Groningse Clubhuis voor Doven Via deze stichtingen konden doven zelf activiteiten organiseren, zoals bingo, computerdagen, cursussen enzovoorts Diverse sport- en vrijetijds-verenigingen voor doven sloten zich vaak aan bij de welzijnsstichting in de eigen regio Alle stichtingen zijn aangesloten bij de landelijke belangenorganisatie Dovenschap Elk jaar wordt Werelddovendag in samenwerking met Dovenschap georganiseerd door een van de welzijnsstichtingen Rond ### begonnen sommige dovenscholen onderwijs te geven in NmG (Nederlands ondersteund met gebaren) In de ### heeft het toenmalige instituut voor doven <PERSOON>) als eerste tweetalig onderwijs (NGT/Nederlands) voor doven ingevoerd Dat voorbeeld werd al snel gevolgd in de rest van het land De opleidingen voor doventolken werden in ### in Hogeschool opgezet Het aantal gebarentaaltolken nam fors toe De doven kregen tolkvoorziening van <INSTELLING>, zorgkantoren en Onderwijs De voorzieningen werden langzaam uitgebreid Handtheater werd opgericht Viataal, Guyot en Effatha vormen samen een groot doveninstituut met scholen voor slechthorenden Door betere vaccinactie tegen bof, mazelen en rodehond worden minder dove baby's geboren Steeds meer dove gehandicapten gingen naar de dovenschool De dovenscholen worden kleiner Steeds meer welzijnsstichtingen gingen dicht wegens vrijwilligersgebrek of financiële problemen Steeds meer doven gebruiken mobiele telefoon, internet en sociale netwerken zoals Hyves en Facebook Tegenwoordig krijgen jongere dove kinderen een cochleair implantaat De cochleaire implantaat was een omstreden product die een impact in de dovencultuur kan veroorzaken Begin ##ste eeuw hebben CI-teams de toelatingseisen sterk versoepeld, zodat prelinguaal en postlinguaal doven zelf vrijwillig een ci kunnen nemen Daardoor ontstond er diversiteit binnen de dovengemeenschap De gebarencafés werden opgericht om doven en gebarentaalgebruikers met elkaar in contact te brengen Steeds meer doven kiezen het gebarencafé boven een welzijnsstichting.
| 529 |
www
|
door een van de welzijnsstichtingen Rond ### begonnen sommige dovenscholen onderwijs te geven in NmG (Nederlands ondersteund met gebaren) In de ### heeft het toenmalige instituut voor doven <PERSOON>) als eerste tweetalig onderwijs (NGT/Nederlands) voor doven ingevoerd Dat voorbeeld werd al snel gevolgd in de rest van het land De opleidingen voor doventolken werden in ### in Hogeschool opgezet Het aantal gebarentaaltolken nam fors toe De doven kregen tolkvoorziening van <INSTELLING>, zorgkantoren en Onderwijs De voorzieningen werden langzaam uitgebreid Handtheater werd opgericht Viataal, Guyot en Effatha vormen samen een groot doveninstituut met scholen voor slechthorenden Door betere vaccinactie tegen bof, mazelen en rodehond worden minder dove baby's geboren Steeds meer dove gehandicapten gingen naar de dovenschool De dovenscholen worden kleiner Steeds meer welzijnsstichtingen gingen dicht wegens vrijwilligersgebrek of financiële problemen Steeds meer doven gebruiken mobiele telefoon, internet en sociale netwerken zoals Hyves en Facebook Tegenwoordig krijgen jongere dove kinderen een cochleair implantaat De cochleaire implantaat was een omstreden product die een impact in de dovencultuur kan veroorzaken Begin ##ste eeuw hebben CI-teams de toelatingseisen sterk versoepeld, zodat prelinguaal en postlinguaal doven zelf vrijwillig een ci kunnen nemen Daardoor ontstond er diversiteit binnen de dovengemeenschap De gebarencafés werden opgericht om doven en gebarentaalgebruikers met elkaar in contact te brengen Steeds meer doven kiezen het gebarencafé boven een welzijnsstichting Voorbeelden van deze ervaringen zijn trillende dansvloeren, food-jockeys, aroma-jockeys en vj's die ervoor zorgen dat de beleving tijdens de evenementen vergroot wordt Een voorbeeld van zo'n evenement is Sencity, dat over de hele wereld wordt georganiseerd Belangengroepen van doven en slechthorenden ijverden in de jaren ### steeds nadrukkelijker voor het inzetten van gebarentolken op televisie, met name voor waarschuwingen van levensbedreigende aard <PERSOON> Wissen vom <PERSOON> Wissen vom Heilen, buiten Zwitserland ook uitgebracht als â<PERSOON> Knowledge of Healingâ, is een Zwitserse documentairefilm geregisseerd door <PERSOON> De documentaire gaat in op het gebruik van kruiden bij de genezing van ernstige ziektes Dit is al eeuwenlang een traditie in Tibet, die ook in veel Tibetaanse manuscripten terug te vinden is Sommige van de getoonde genezingsmethoden dateren terug tot #<LEEFTIJD> jaar geleden De kruiden blijken soms zelfs te helpen tegen vormen van kanker en aids, die <PERSOON> vaak niet te behandelen zijn De documentaire werd aanvankelijk uitgebracht op video, maar de verkoop hiervan liep tegen Daarom werd de film later alsnog in de bioscoop uitgebracht Acantholyse Acantholyse is een verschijnsel dat bij microscopisch onderzoek van bepaalde huidziekten te zien is In de opperhuid zijn de cellen normaal stevig aan elkaar verbonden Bij acantholyse gaan deze verbindingen verloren, en laten de cellen van elkaar los Zo kunnen blaren en oppervlakkige verwondingen ontstaan Het is een van de manieren waarop blaren in de huid kunnen ontstaan Het woord verwijst naar Huidaandoeningen gekenmerkt door acantholyse Soms kan acantholyse gezien worden bij Acanthose.
| 530 |
www
|
zorgen dat de beleving tijdens de evenementen vergroot wordt Een voorbeeld van zo'n evenement is Sencity, dat over de hele wereld wordt georganiseerd Belangengroepen van doven en slechthorenden ijverden in de jaren ### steeds nadrukkelijker voor het inzetten van gebarentolken op televisie, met name voor waarschuwingen van levensbedreigende aard <PERSOON> Wissen vom <PERSOON> Wissen vom Heilen, buiten Zwitserland ook uitgebracht als â<PERSOON> Knowledge of Healingâ, is een Zwitserse documentairefilm geregisseerd door <PERSOON> De documentaire gaat in op het gebruik van kruiden bij de genezing van ernstige ziektes Dit is al eeuwenlang een traditie in Tibet, die ook in veel Tibetaanse manuscripten terug te vinden is Sommige van de getoonde genezingsmethoden dateren terug tot #<LEEFTIJD> jaar geleden De kruiden blijken soms zelfs te helpen tegen vormen van kanker en aids, die <PERSOON> vaak niet te behandelen zijn De documentaire werd aanvankelijk uitgebracht op video, maar de verkoop hiervan liep tegen Daarom werd de film later alsnog in de bioscoop uitgebracht Acantholyse Acantholyse is een verschijnsel dat bij microscopisch onderzoek van bepaalde huidziekten te zien is In de opperhuid zijn de cellen normaal stevig aan elkaar verbonden Bij acantholyse gaan deze verbindingen verloren, en laten de cellen van elkaar los Zo kunnen blaren en oppervlakkige verwondingen ontstaan Het is een van de manieren waarop blaren in de huid kunnen ontstaan Het woord verwijst naar Huidaandoeningen gekenmerkt door acantholyse Soms kan acantholyse gezien worden bij Acanthose Met de term wordt aangegeven dat het aantal cellagen in de opperhuid is toegenomen Deze toename is gelokaliseerd in het middendeel van de opperhuid, het z g stratum spinosum (synoniem stratum acanthosum) Acanthose komt bijvoorbeeld voor bij lichen planus en eczeem Keratinocyt Keratinocyt is het soort cel waaruit de opperhuid is opgebouwd De basale laag van de opperhuid wordt vooral gevormd door keratinocyten en enkele melanocyten (verhouding ongeveer <DATUM> Melanocyten geven pigment af aan de keratinocyten, die daarmee hun celkern tegen uv beschermen Gewoonlijk vinden alleen in de onderste laag celdelingen plaats Een van de dochtercellen schuift door naar hoger gelegen huidlagen Met dit proces wordt de opperhuid continu vernieuwd Gemiddeld duurt dat ongeveer <DATUM> weken Er zouden ongeveer ## ### keratinocyten per mm huid aanwezig zijn Keratinocyten liggen dicht tegen elkaar aan, en zijn stevig aan elkaar verbonden Een belangrijke verbinding wordt gevormd door de desmosomen; als desmosmen beschadigd raken, zoals bij de ziekte pemphigus vulgaris, ontstaan blaren in de huid In het stratum granulosum gaan de keratinocyten geleidelijk "verhoornen" Zo ontstaat het stratum corneum, de hoornlaag De hoornlaag is belangrijk om het verlies van water tegen te gaan, en ook om het lichaam te beschermen tegen stoffen van buiten Keratinocyten in de hoornlaag worden ook wel corneocyt genoemd Bloedafname Een bloedafname is het afnemen van een hoeveelheid bloed van een mens of dier.
| 512 |
www
|
Met de term wordt aangegeven dat het aantal cellagen in de opperhuid is toegenomen Deze toename is gelokaliseerd in het middendeel van de opperhuid, het z g stratum spinosum (synoniem stratum acanthosum) Acanthose komt bijvoorbeeld voor bij lichen planus en eczeem Keratinocyt Keratinocyt is het soort cel waaruit de opperhuid is opgebouwd De basale laag van de opperhuid wordt vooral gevormd door keratinocyten en enkele melanocyten (verhouding ongeveer <DATUM> Melanocyten geven pigment af aan de keratinocyten, die daarmee hun celkern tegen uv beschermen Gewoonlijk vinden alleen in de onderste laag celdelingen plaats Een van de dochtercellen schuift door naar hoger gelegen huidlagen Met dit proces wordt de opperhuid continu vernieuwd Gemiddeld duurt dat ongeveer <DATUM> weken Er zouden ongeveer ## ### keratinocyten per mm huid aanwezig zijn Keratinocyten liggen dicht tegen elkaar aan, en zijn stevig aan elkaar verbonden Een belangrijke verbinding wordt gevormd door de desmosomen; als desmosmen beschadigd raken, zoals bij de ziekte pemphigus vulgaris, ontstaan blaren in de huid In het stratum granulosum gaan de keratinocyten geleidelijk "verhoornen" Zo ontstaat het stratum corneum, de hoornlaag De hoornlaag is belangrijk om het verlies van water tegen te gaan, en ook om het lichaam te beschermen tegen stoffen van buiten Keratinocyten in de hoornlaag worden ook wel corneocyt genoemd Bloedafname Een bloedafname is het afnemen van een hoeveelheid bloed van een mens of dier Een bloedafname wordt uitgevoerd op aanvraag van een arts In <LOCATIE> is afname van bloed een zogeheten voorbehouden handeling en mag alleen uitgevoerd worden door mensen die daarvoor zijn opgeleid (arts, verpleegkundige of doktersassistent) Een bloedafname kan op verschillende manieren plaatsvinden De bloedafname vindt meestal plaats wanneer de patiënt rechtop zit Er mag nooit bloed afgenomen worden uit dezelfde arm waarop een infuus aangesloten is Een arts wil de uitslagen vergelijken met voorgaande uitslagen en met de referentiewaarden van de gezonde bevolking, waardoor het wenselijk is de bloedafname zo gestandaardiseerd mogelijk plaats te laten vinden Er zijn veel factoren die de uitslagen kunnen beïnvloeden, enkele voorbeelden zijn Na de bloedafname gaan de buizen met bloed naar het laboratorium, waar de verdere analyse van het bloed plaatsvindt Koolhydraatdeficiënt transferrine Koolhydraatdeficiënt transferrine (<PERSOON> Carbohydrate deficient transferrin, CDT) is een laboratoriumtest om vast te stellen of er sprake is van langdurig overmatig alcoholgebruik Transferrine is een plasma-eiwit dat ijzer, een bouwstof van rode bloedcellen, vervoert naar onder andere het beenmerg, de plaats waar rode bloedcellen worden gevormd Het is een polypeptide met twee N-glycosidisch gebonden koolhydraatketens De koolhydraatketens dragen normaal ieder # siaalzuurresiduen (tetrasialovorm), maar meer en minder residuen zijn ook mogelijk In theorie kunnen negen isovormen onderscheiden worden die verschillende hoeveelheden siaalzuurresiduen dragen De isovormen die #, # of # siaalzuurresiduen dragen, worden koolhydraatdeficiënt transferrine of CDT genoemd CDT is in verhoogde mate aanwezig bij chronisch overmatig alcoholgebruik, maar ook bij de ernstige erfelijke aandoening Congenital Disorder of Glycosylation (CDG).
| 533 |
www
|
een arts In <LOCATIE> is afname van bloed een zogeheten voorbehouden handeling en mag alleen uitgevoerd worden door mensen die daarvoor zijn opgeleid (arts, verpleegkundige of doktersassistent) Een bloedafname kan op verschillende manieren plaatsvinden De bloedafname vindt meestal plaats wanneer de patiënt rechtop zit Er mag nooit bloed afgenomen worden uit dezelfde arm waarop een infuus aangesloten is Een arts wil de uitslagen vergelijken met voorgaande uitslagen en met de referentiewaarden van de gezonde bevolking, waardoor het wenselijk is de bloedafname zo gestandaardiseerd mogelijk plaats te laten vinden Er zijn veel factoren die de uitslagen kunnen beïnvloeden, enkele voorbeelden zijn Na de bloedafname gaan de buizen met bloed naar het laboratorium, waar de verdere analyse van het bloed plaatsvindt Koolhydraatdeficiënt transferrine Koolhydraatdeficiënt transferrine (<PERSOON> Carbohydrate deficient transferrin, CDT) is een laboratoriumtest om vast te stellen of er sprake is van langdurig overmatig alcoholgebruik Transferrine is een plasma-eiwit dat ijzer, een bouwstof van rode bloedcellen, vervoert naar onder andere het beenmerg, de plaats waar rode bloedcellen worden gevormd Het is een polypeptide met twee N-glycosidisch gebonden koolhydraatketens De koolhydraatketens dragen normaal ieder # siaalzuurresiduen (tetrasialovorm), maar meer en minder residuen zijn ook mogelijk In theorie kunnen negen isovormen onderscheiden worden die verschillende hoeveelheden siaalzuurresiduen dragen De isovormen die #, # of # siaalzuurresiduen dragen, worden koolhydraatdeficiënt transferrine of CDT genoemd CDT is in verhoogde mate aanwezig bij chronisch overmatig alcoholgebruik, maar ook bij de ernstige erfelijke aandoening Congenital Disorder of Glycosylation (CDG) De koolhydraat deficiënte transferrines kunnen gemeten worden in bloed en zijn daarmee een goede marker voor alcoholmisbruik In combinatie met andere testen, zoals gamma-glutamyltransferase (GGT), aspartaat-aminotransferase (ASAT) en alanine-aminotransferase (ALAT), is CDT een bruikbaar middel om alcoholmisbruik aan te tonen CDT wordt gemeten na een venapunctie bij de patiënt Gezonde individuen met geen of lage alcoholconsumptie hebben een CDT-uitslag onder de bovengrens van de referentiewaarde Verhoogde CDT-concentraties worden gevonden bij patiënten die langdurig overmatig alcohol drinken Er wordt gesproken van chronisch overmatig alcoholgebruik als er gemiddeld bij mannen ## gram alcohol (ten minste # alcoholische consumpties) per dag worden geconsumeerd Bij vrouwen ligt deze grens op ongeveer ## gram alcohol per dag Referentiewaarden verschillen tussen de diverse laboratoria, afhankelijk van de meetmethode die wordt toegepast CDT heeft een halfwaardetijd van ongeveer ## dagen Het duurt <DATUM> weken voordat de CDT uitslagen genormaliseerd zijn Als de daling minder sterk is dan verwacht, dan is er mogelijk een voortzetting of hervatting van het alcoholgebruik/misbruik <PERSOON>, <DATUM> â <LOCATIE>, <DATUM> was een Nederlands revalidatiearts <PERSOON> was tijdens de Tweede Wereldoorlog medewerker, en vanaf ### hoofdredacteur, van de illegale krant Het vrije geluid Hij begon zijn medische carrière in revalidatiecentrum <INSTELLING> in <LOCATIE> Later werd hij geneesheer-directeur van de <PERSOON>, een organisatie die zich inzette voor de revalidatie van kinderen met een lichamelijke beperking.
| 558 |
www
|
De koolhydraat deficiënte transferrines kunnen gemeten worden in bloed en zijn daarmee een goede marker voor alcoholmisbruik In combinatie met andere testen, zoals gamma-glutamyltransferase (GGT), aspartaat-aminotransferase (ASAT) en alanine-aminotransferase (ALAT), is CDT een bruikbaar middel om alcoholmisbruik aan te tonen CDT wordt gemeten na een venapunctie bij de patiënt Gezonde individuen met geen of lage alcoholconsumptie hebben een CDT-uitslag onder de bovengrens van de referentiewaarde Verhoogde CDT-concentraties worden gevonden bij patiënten die langdurig overmatig alcohol drinken Er wordt gesproken van chronisch overmatig alcoholgebruik als er gemiddeld bij mannen ## gram alcohol (ten minste # alcoholische consumpties) per dag worden geconsumeerd Bij vrouwen ligt deze grens op ongeveer ## gram alcohol per dag Referentiewaarden verschillen tussen de diverse laboratoria, afhankelijk van de meetmethode die wordt toegepast CDT heeft een halfwaardetijd van ongeveer ## dagen Het duurt <DATUM> weken voordat de CDT uitslagen genormaliseerd zijn Als de daling minder sterk is dan verwacht, dan is er mogelijk een voortzetting of hervatting van het alcoholgebruik/misbruik <PERSOON>, <DATUM> â <LOCATIE>, <DATUM> was een Nederlands revalidatiearts <PERSOON> was tijdens de Tweede Wereldoorlog medewerker, en vanaf ### hoofdredacteur, van de illegale krant Het vrije geluid Hij begon zijn medische carrière in revalidatiecentrum <INSTELLING> in <LOCATIE> Later werd hij geneesheer-directeur van de <PERSOON>, een organisatie die zich inzette voor de revalidatie van kinderen met een lichamelijke beperking Om ideeën op te doen voor revalidatiemethoden bezocht <PERSOON> onder meer revalidatiecentra in de Verenigde Staten Op ## en <DATUM> presenteerde <PERSOON> samen met <PERSOON> de ## uur durende televisie-uitzending van de inzamelingsactie "Open het Dorp", die ruim ## miljoen gulden bijeen bracht voor de bouw van Het Dorp <PERSOON> was tot mei ###, toen het administratiegebouw gereed kwam, waarnemend directeur van Het Dorp Hij legde deze functie neer om zich weer te richten op zijn medische en leidinggevende taken bij de <PERSOON> zette zich voortdurend in voor een gelijkwaardige positie voor mensen met een handicap Hij was ook een promotor van de gehandicaptensport Als initiatiefnemer van Het Dorp werd hij wereldwijd uitgenodigd om spreekbeurten te houden Hij overleed in het Ziekenhuis <INSTELLING> op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd Voor zijn werk werd <PERSOON> herhaaldelijk onderscheiden Hij was Synthon (bedrijf) Synthon is een Nederlandse multinational die zich bezighoudt met het vervaardigen van generieke humane geneesmiddelen Het bedrijf werd in ### opgericht door twee organisch chemici op de <PERSOON> is actief in <LOCATIE>, Tsjechië, Spanje, de Verenigde Staten, Argentinië, Chili, Rusland, Mexico en Zuid-Korea met circa <DATUM> medewerkers Het hoofdkantoor staat in <LOCATIE> Merkloze medicijnen die de firma produceert zijn onder meer De producten worden door marketingpartners op de markt gebracht De naam Synthon staat niet op de verpakking van de medicijnen Begin ### is er gestart met de ontwikkeling van innovatieve medicijnen Stressfractuur.
| 573 |
www
|
revalidatiemethoden bezocht <PERSOON> onder meer revalidatiecentra in de Verenigde Staten Op ## en <DATUM> presenteerde <PERSOON> samen met <PERSOON> de ## uur durende televisie-uitzending van de inzamelingsactie "Open het Dorp", die ruim ## miljoen gulden bijeen bracht voor de bouw van Het Dorp <PERSOON> was tot mei ###, toen het administratiegebouw gereed kwam, waarnemend directeur van Het Dorp Hij legde deze functie neer om zich weer te richten op zijn medische en leidinggevende taken bij de <PERSOON> zette zich voortdurend in voor een gelijkwaardige positie voor mensen met een handicap Hij was ook een promotor van de gehandicaptensport Als initiatiefnemer van Het Dorp werd hij wereldwijd uitgenodigd om spreekbeurten te houden Hij overleed in het Ziekenhuis <INSTELLING> op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd Voor zijn werk werd <PERSOON> herhaaldelijk onderscheiden Hij was Synthon (bedrijf) Synthon is een Nederlandse multinational die zich bezighoudt met het vervaardigen van generieke humane geneesmiddelen Het bedrijf werd in ### opgericht door twee organisch chemici op de <PERSOON> is actief in <LOCATIE>, Tsjechië, Spanje, de Verenigde Staten, Argentinië, Chili, Rusland, Mexico en Zuid-Korea met circa <DATUM> medewerkers Het hoofdkantoor staat in <LOCATIE> Merkloze medicijnen die de firma produceert zijn onder meer De producten worden door marketingpartners op de markt gebracht De naam Synthon staat niet op de verpakking van de medicijnen Begin ### is er gestart met de ontwikkeling van innovatieve medicijnen Stressfractuur De breuk wordt veroorzaakt door ongewone of herhaalde belasting op het bot Dit in tegenstelling tot andere types van breuken die gewoonlijk veroorzaakt worden door een enkele, ernstige impact Een stressfractuur kan beschreven worden als een kleine snee of breuk in het bot De breuk komt voornamelijk voor in botten die het gewicht dragen, zoals de tibia en de metatarsalia (botjes van de voet) Stressfracturen zijn een veelgezien sportletsel, meer dan de helft van de gevallen zijn geassocieerd met het beoefenen van atletiek Een stressfractuur gaat gewoonlijk gepaard met slechts enkele symptomen De fractuur kan zich presenteren als een pijnlijke zone al dan niet bij het steunen op het aangedane bot Bij lopen veroorzaakt een stressfractuur meestal veel pijn bij het begin, matige pijn in het midden en weer veel pijn bij het beëindigen van en na het lopen Een stressfractuur kan gediagnosticeerd worden na een medisch interview en onderzoek door een arts Verder gespecialiseerd onderzoek is niet noodzakelijk voor de diagnose Een röntgenopname vertoont meestal geen positief resultaat bij een stressfractuur, een CT-scan of een MRI-scan zijn in onduidelijke gevallen echter wel effectief ICF-syndroom Het ICF-syndroom (Immunodeficiëntie, Centromeerinstabiliteit, Faciale anomalieën) is een erfelijke ziekte waarbij de weerstand van de patiënt tegen infecties zeer wordt verlaagd Ook treden er gezichtsafwijkingen op, zoals een vergrote tong, amandelogen, hypertelorisme etc De weerstand wordt verlaagd doordat de hoeveelheid immunoglobulinen in het bloed sterk verminderd is, daardoor sterven veel patiën aan infectiezieken voordat ze de volwassenheid bereiken.
| 554 |
www
|
veroorzaakt door ongewone of herhaalde belasting op het bot Dit in tegenstelling tot andere types van breuken die gewoonlijk veroorzaakt worden door een enkele, ernstige impact Een stressfractuur kan beschreven worden als een kleine snee of breuk in het bot De breuk komt voornamelijk voor in botten die het gewicht dragen, zoals de tibia en de metatarsalia (botjes van de voet) Stressfracturen zijn een veelgezien sportletsel, meer dan de helft van de gevallen zijn geassocieerd met het beoefenen van atletiek Een stressfractuur gaat gewoonlijk gepaard met slechts enkele symptomen De fractuur kan zich presenteren als een pijnlijke zone al dan niet bij het steunen op het aangedane bot Bij lopen veroorzaakt een stressfractuur meestal veel pijn bij het begin, matige pijn in het midden en weer veel pijn bij het beëindigen van en na het lopen Een stressfractuur kan gediagnosticeerd worden na een medisch interview en onderzoek door een arts Verder gespecialiseerd onderzoek is niet noodzakelijk voor de diagnose Een röntgenopname vertoont meestal geen positief resultaat bij een stressfractuur, een CT-scan of een MRI-scan zijn in onduidelijke gevallen echter wel effectief ICF-syndroom Het ICF-syndroom (Immunodeficiëntie, Centromeerinstabiliteit, Faciale anomalieën) is een erfelijke ziekte waarbij de weerstand van de patiënt tegen infecties zeer wordt verlaagd Ook treden er gezichtsafwijkingen op, zoals een vergrote tong, amandelogen, hypertelorisme etc De weerstand wordt verlaagd doordat de hoeveelheid immunoglobulinen in het bloed sterk verminderd is, daardoor sterven veel patiën aan infectiezieken voordat ze de volwassenheid bereiken Normaal gesproken zijn veel regio's van het DNA gemethyleerd, zoals de gebieden rond de centromeer en de cytosines van de niet-coderende satelliet-DNA-regio's Bij ICF-patiënten is de methylatie nabij-centromerische gebieden en de tweede en derde satelliet-DNA-regio's van chromosoom #,# en ## afwezig Door de afwezigheid van methylatie van de nabij-centromerische regio's kunnen tijdens de metafase chromosomen makkelijk breken, daarna kunnen de brokstukken weer aan elkaar binden waardoor multiradiale chromosomen ontstaan Tijdens de interfase kunnen zich ook hardnekkige blaasjes of micronuclei rond de centromeren ontstaan Het breken van het DNA komt het meeste voor op de satelliet-DNA-regio's De bovenbeschreven symptomen komen alleen voor in de fytohemagglutininestimulerende T-cellen Het feit dat de afwijking slechts in één celtype en dan ook nog op specifieke DNA-regio's voorkomt geeft aan dat ICF wordt veroorzaakt door de verstoring van een specifiek mechanisme De ziekte wordt veroorzaakt door mutaties in de ##q##-## regio Deze regio codeerd voor de DNA methyltransferase "DNMT#B" Dit eiwit heeft dus blijkbaar als functie om tijdens de embryonale ontwikkeling de bovengenoemde DNA regio's te methyleren Er zijn verschillende mutaties die tot verstoring van de methylatie activiteit van het DNMT eiwit kunnen leiden, de invloedrijkste mutatie is die van de substitutie van een cysteïne base (in een belangrijke regio van het eiwit) voor een serinebase Guo-Liang <PERSOON>'his, <PERSOON> Qu, <PERSOON> J.
| 536 |
www
|
Normaal gesproken zijn veel regio's van het DNA gemethyleerd, zoals de gebieden rond de centromeer en de cytosines van de niet-coderende satelliet-DNA-regio's Bij ICF-patiënten is de methylatie nabij-centromerische gebieden en de tweede en derde satelliet-DNA-regio's van chromosoom #,# en ## afwezig Door de afwezigheid van methylatie van de nabij-centromerische regio's kunnen tijdens de metafase chromosomen makkelijk breken, daarna kunnen de brokstukken weer aan elkaar binden waardoor multiradiale chromosomen ontstaan Tijdens de interfase kunnen zich ook hardnekkige blaasjes of micronuclei rond de centromeren ontstaan Het breken van het DNA komt het meeste voor op de satelliet-DNA-regio's De bovenbeschreven symptomen komen alleen voor in de fytohemagglutininestimulerende T-cellen Het feit dat de afwijking slechts in één celtype en dan ook nog op specifieke DNA-regio's voorkomt geeft aan dat ICF wordt veroorzaakt door de verstoring van een specifiek mechanisme De ziekte wordt veroorzaakt door mutaties in de ##q##-## regio Deze regio codeerd voor de DNA methyltransferase "DNMT#B" Dit eiwit heeft dus blijkbaar als functie om tijdens de embryonale ontwikkeling de bovengenoemde DNA regio's te methyleren Er zijn verschillende mutaties die tot verstoring van de methylatie activiteit van het DNMT eiwit kunnen leiden, de invloedrijkste mutatie is die van de substitutie van een cysteïne base (in een belangrijke regio van het eiwit) voor een serinebase Guo-Liang <PERSOON>'his, <PERSOON> Qu, <PERSOON>" VOL ###, ##<DATUM> Tumormarker Een tumormarker (of tumormerker) is een bepaalde stof die in het bloed voorkomt bij kanker Er zijn verschillende tumormarkers die bij verschillende soorten kanker in het bloed kunnen voorkomen Sommige van deze stoffen komen slechts bij één bepaalde kankersoort voor, andere komen bij meerdere kankersoorten voor Bekende voorbeelden van stoffen die als tumormarker gebruikt worden zijn Omdat in gezonde mensen deze stoffen ook in kleine hoeveelheden voor kunnen komen, kunnen deze markers in de meeste gevallen niet gebruikt worden voor het opsporen van kanker Er zijn simpelweg te veel gezonde mensen met verhoogde waardes van tumormarkers De tumormarkers worden vooral gebruikt voor het vervolgen van de kanker bij een patiënt Als voor én na de behandeling de tumormarker gemeten wordt, kan beoordeeld worden of de behandeling effect heeft / heeft gehad De tumormarker zal na een succesvolle behandeling een lagere waarde hebben Als langere tijd na behandeling de tumormarker weer begint te stijgen, is dat een aanwijzing dat de kanker terugkeert Linea alba abdominis De linea alba abdominis is de witte lijn waar de twee helften van de rechte buikspier aaneengehecht zijn Het bestaat voornamelijk uit collageen bindweefsel Deze verticale middenlijn loopt in de buikwand van borstbeen tot schaambeen, waar de peesbladen van de schuine buikspieren en de dwarse buikspieren samenkomen, nadat deze de rechte buikspier aan weerszijden hebben omvat De schuine buikspieren, de twee buitenste schuine buikspieren en beide binnenste schuine buikspieren, zijn aangehecht aan deze structuur Rectus-diastase.
| 538 |
www
|
een bepaalde stof die in het bloed voorkomt bij kanker Er zijn verschillende tumormarkers die bij verschillende soorten kanker in het bloed kunnen voorkomen Sommige van deze stoffen komen slechts bij één bepaalde kankersoort voor, andere komen bij meerdere kankersoorten voor Bekende voorbeelden van stoffen die als tumormarker gebruikt worden zijn Omdat in gezonde mensen deze stoffen ook in kleine hoeveelheden voor kunnen komen, kunnen deze markers in de meeste gevallen niet gebruikt worden voor het opsporen van kanker Er zijn simpelweg te veel gezonde mensen met verhoogde waardes van tumormarkers De tumormarkers worden vooral gebruikt voor het vervolgen van de kanker bij een patiënt Als voor én na de behandeling de tumormarker gemeten wordt, kan beoordeeld worden of de behandeling effect heeft / heeft gehad De tumormarker zal na een succesvolle behandeling een lagere waarde hebben Als langere tijd na behandeling de tumormarker weer begint te stijgen, is dat een aanwijzing dat de kanker terugkeert Linea alba abdominis De linea alba abdominis is de witte lijn waar de twee helften van de rechte buikspier aaneengehecht zijn Het bestaat voornamelijk uit collageen bindweefsel Deze verticale middenlijn loopt in de buikwand van borstbeen tot schaambeen, waar de peesbladen van de schuine buikspieren en de dwarse buikspieren samenkomen, nadat deze de rechte buikspier aan weerszijden hebben omvat De schuine buikspieren, de twee buitenste schuine buikspieren en beide binnenste schuine buikspieren, zijn aangehecht aan deze structuur Rectus-diastase Normaal komen de twee helften samen in de linea alba abdominis Het verschijnsel treedt op wanneer door drukverhoging de spierbuikjes t o v elkaar gaan wijken als bij zwangerschap maar ook bij veelvoudig verhoogde druk als bij veel hoesten (COPD-patiënten), mensen met obstipatie en mensen die op de verkeerde wijze zware krachttraining doen Bij zwangeren heeft ###% in het derde trimester een diastase (mota et al '##) Het is dan ook geen aandoening maar een normaal fysiologisch verschijnsel welke bij ##% binnen een half jaar postpartum weer hersteld is* Na een jaar heeft nog ##% een vergrote diastase = meer dan # vingers breed* (*Norway Sperstad et al â##) Indien er sprake is van doming (inkeping) dan wel bulging (uitpuiling) bij verhoogde druk welke niet kan worden gecompenseerd wordt aangeraden naar een gespecialiseerde (bekken-/vrouwen-)fysiotherapie te gaan Deze kan middels correcte buikspieroefeningen trachten het stabiliteitssysteem te optimaliseren waardoor de diastase verkleint en er geen functionele problemen zijn Of diastase al dan niet in relatie kan worden gebracht met overige functiestoornissen is niet met volle overtuiging te zeggen Er zijn onderzoeken die beweren dat dit niet het geval is (<PERSOON> et al; âWomen with diastasis were not more likely to have weaker PFM or more UI or POP â) maar er zijn er ook die wel verbanden zien (âRelationschip between DRA and musco-sceletal Dysfunctions, pain and QoLâ <PERSOON> et al â<DATUM> studies bekeken Resultaten.
| 544 |
www
|
samen in de linea alba abdominis Het verschijnsel treedt op wanneer door drukverhoging de spierbuikjes t o v elkaar gaan wijken als bij zwangerschap maar ook bij veelvoudig verhoogde druk als bij veel hoesten (COPD-patiënten), mensen met obstipatie en mensen die op de verkeerde wijze zware krachttraining doen Bij zwangeren heeft ###% in het derde trimester een diastase (mota et al '##) Het is dan ook geen aandoening maar een normaal fysiologisch verschijnsel welke bij ##% binnen een half jaar postpartum weer hersteld is* Na een jaar heeft nog ##% een vergrote diastase = meer dan # vingers breed* (*Norway Sperstad et al â##) Indien er sprake is van doming (inkeping) dan wel bulging (uitpuiling) bij verhoogde druk welke niet kan worden gecompenseerd wordt aangeraden naar een gespecialiseerde (bekken-/vrouwen-)fysiotherapie te gaan Deze kan middels correcte buikspieroefeningen trachten het stabiliteitssysteem te optimaliseren waardoor de diastase verkleint en er geen functionele problemen zijn Of diastase al dan niet in relatie kan worden gebracht met overige functiestoornissen is niet met volle overtuiging te zeggen Er zijn onderzoeken die beweren dat dit niet het geval is (<PERSOON> et al; âWomen with diastasis were not more likely to have weaker PFM or more UI or POP â) maar er zijn er ook die wel verbanden zien (âRelationschip between DRA and musco-sceletal Dysfunctions, pain and QoLâ <PERSOON> et al â<DATUM> studies bekeken Resultaten Onduidelijk is of het doen van reven van de RA eventuele klachten van bekkenbodem dan wel rug wegneemt bij diastase; mogelijk ligt er verkeerde opvang van buikdruk aan ten grondslag en zal er dus op lange termijn recidief op kunnen treden (hypothetisch, niet gestoeld op wetenschappelijk onderzoek!) Urushiol Urushiol is het voornaamste bestanddeel van de irriterende olie van gifsumak ("Toxicodendron radicans" of "Rhus radicans", ook bekend als "poison ivy") en andere planten uit het genus "Toxicodendron" (familie "Anacardiaceae"), waaronder "Toxicodendron diversilobum" (de Westerse "poison oak") en "Toxicodendron verniciferum" of "Rhus vernicifera" (de Aziatische of Japanse lakboom) De naam is afgeleid van "urushi", het Japanse woord voor het sap van de Japanse lakboom of "kiurushi", dat gebruikt wordt voor Japans lakwerk Ofschoon de Engelse namen "poison ivy" en "poison oak" en de Latijnse naam "toxicodendron" ("giftige boom") anders doen vermoeden, is urushiol geen vergif, maar wel een krachtig allergeen dat een ernstige huiduitslag kan veroorzaken Chemisch gezien is urushiol een mengsel van een aantal gelijkaardige verbindingen, namelijk derivaten van catechol (#,#-benzeendiol) met een lange zijketen met ## of ## koolstofatomen Deze alkylketen, hier voorgesteld door R, kan verzadigd zijn of onverzadigd met één of meer dubbele bindingen De exacte samenstelling verschilt naargelang de plantensoort Urushiol is een lichtgele vloeistof met een kookpunt tussen ### en ### °C Ze is vrijwel niet oplosbaar in water, maar wel oplosbaar in alcohol, ether of benzeen Involutie (geneeskunde) De involutie van een orgaan is het terug normaal worden van dat orgaan na een fysiologisch proces.
| 618 |
www
|
de RA eventuele klachten van bekkenbodem dan wel rug wegneemt bij diastase; mogelijk ligt er verkeerde opvang van buikdruk aan ten grondslag en zal er dus op lange termijn recidief op kunnen treden (hypothetisch, niet gestoeld op wetenschappelijk onderzoek!) Urushiol Urushiol is het voornaamste bestanddeel van de irriterende olie van gifsumak ("Toxicodendron radicans" of "Rhus radicans", ook bekend als "poison ivy") en andere planten uit het genus "Toxicodendron" (familie "Anacardiaceae"), waaronder "Toxicodendron diversilobum" (de Westerse "poison oak") en "Toxicodendron verniciferum" of "Rhus vernicifera" (de Aziatische of Japanse lakboom) De naam is afgeleid van "urushi", het Japanse woord voor het sap van de Japanse lakboom of "kiurushi", dat gebruikt wordt voor Japans lakwerk Ofschoon de Engelse namen "poison ivy" en "poison oak" en de Latijnse naam "toxicodendron" ("giftige boom") anders doen vermoeden, is urushiol geen vergif, maar wel een krachtig allergeen dat een ernstige huiduitslag kan veroorzaken Chemisch gezien is urushiol een mengsel van een aantal gelijkaardige verbindingen, namelijk derivaten van catechol (#,#-benzeendiol) met een lange zijketen met ## of ## koolstofatomen Deze alkylketen, hier voorgesteld door R, kan verzadigd zijn of onverzadigd met één of meer dubbele bindingen De exacte samenstelling verschilt naargelang de plantensoort Urushiol is een lichtgele vloeistof met een kookpunt tussen ### en ### °C Ze is vrijwel niet oplosbaar in water, maar wel oplosbaar in alcohol, ether of benzeen Involutie (geneeskunde) De involutie van een orgaan is het terug normaal worden van dat orgaan na een fysiologisch proces Kraamvloed Kraamvloed, ook wel kraamzuivering of lochia genoemd, zijn de vaginale uitvloeisels in de kraamtijd, tot zes weken na de geboorte Ze bevatten bloed, slijm en moederkoekresten In de loop van de tijd verandert de samenstelling De normale geur is die van gewone menstruatievloei Een andere geur wijst op een infectie en dient behandeld te worden Cytotoxine Cytotoxines zijn stoffen met een specifieke giftige werking op bepaalde cellen Cytotoxines worden bijvoorbeeld gebruikt in het immuunsysteem bepaalde witte bloedcellen gebruiken het om bacteriën en met virussen geïnfecteerde cellen te doden Een ander voorbeeld van een cytotoxine is het difterietoxine, een exotoxine dat vrij komt bij een infectie met een toxicogene stam van "Corynebacterium diphtheriae" <PERSOON> (<PERSOON>) Voûte (<LOCATIE>, <DATUM> - <LOCATIE>, <DATUM> was een Nederlands kinderarts en hoogleraar kinderoncologie (geneeskunde van kanker bij kinderen) Voûte studeerde geneeskunde aan de <INSTELLING> en behaalde op <DATUM> het artsexamen Hij werkte vanaf ### als kinderarts in het <PERSOON>, later opgegaan in het <INSTELLING> in <LOCATIE> Op <DATUM> promoveerde hij <PERSOON> Van ### tot aan zijn pensioen in ### was hij aanvankelijk bijzonder hoogleraar kinderoncologie aan de <PERSOON>, na ### gewoon hoogleraar Hij was betrokken bij vele maatschappelijke organisaties samenhangend met de kindergeneeskunde en de kinderoncologie, onder andere de <PERSOON>) en de stichting Kindergeneeskundig Onderzoek Hij is mede-auteur van tientallen wetenschappelijke publicaties over kinderoncologie.
| 607 |
www
|
ook wel kraamzuivering of lochia genoemd, zijn de vaginale uitvloeisels in de kraamtijd, tot zes weken na de geboorte Ze bevatten bloed, slijm en moederkoekresten In de loop van de tijd verandert de samenstelling De normale geur is die van gewone menstruatievloei Een andere geur wijst op een infectie en dient behandeld te worden Cytotoxine Cytotoxines zijn stoffen met een specifieke giftige werking op bepaalde cellen Cytotoxines worden bijvoorbeeld gebruikt in het immuunsysteem bepaalde witte bloedcellen gebruiken het om bacteriën en met virussen geïnfecteerde cellen te doden Een ander voorbeeld van een cytotoxine is het difterietoxine, een exotoxine dat vrij komt bij een infectie met een toxicogene stam van "Corynebacterium diphtheriae" <PERSOON> (<PERSOON>) Voûte (<LOCATIE>, <DATUM> - <LOCATIE>, <DATUM> was een Nederlands kinderarts en hoogleraar kinderoncologie (geneeskunde van kanker bij kinderen) Voûte studeerde geneeskunde aan de <INSTELLING> en behaalde op <DATUM> het artsexamen Hij werkte vanaf ### als kinderarts in het <PERSOON>, later opgegaan in het <INSTELLING> in <LOCATIE> Op <DATUM> promoveerde hij <PERSOON> Van ### tot aan zijn pensioen in ### was hij aanvankelijk bijzonder hoogleraar kinderoncologie aan de <PERSOON>, na ### gewoon hoogleraar Hij was betrokken bij vele maatschappelijke organisaties samenhangend met de kindergeneeskunde en de kinderoncologie, onder andere de <PERSOON>) en de stichting Kindergeneeskundig Onderzoek Hij is mede-auteur van tientallen wetenschappelijke publicaties over kinderoncologie Aan het eind van zijn leven was hij nauw betrokken bij het tot stand komen van Corpus, het museum over het menselijk lichaam te <LOCATIE> Voûte is op <DATUM> in Den Haag getrouwd met <PERSOON> (geb Den Haag, <DATUM> Zij kregen twee dochters en een zoon <PERSOON> is een dochter van prof mr <PERSOON> en een zus van de politicus <PERSOON-##> Bij zijn emeritaat in ### ontving Voûte voor zijn baanbrekend werk de Muntendamprijs van de Nederlandse Kankerbestrijding/Koningin <PERSOON-##> overleed in <LOCATIE> aan de gevolgen van een val Ginsenoside Ginsenosides zijn steroïdeachtige stoffen, triterpeen saponines, die voorkomen in ginseng Ginsenosides zijn voor de plant waarschijnlijk onderdeel van het afweermechanisme tegen herbivoren Ze hebben antimicrobiële en schimmelwerende eigenschappen Ginsenosiden zijn structureel verwant aan ecdysteroïden, hormoonstoffen die bij geleedpotigen (Ecdysozoa), zoals spinnen, kreeftachtigen en insecten, medeverantwoordelijk zijn voor vervelling, metamorfose en voortplanting Dat wijst er mogelijk op dat ginsenosiden de levenscyclus van geleedpotigen kunnen verstoren door aan de ecdysteroïdreceptor te binden Bij zoogdieren werken ginsenosiden agonistisch op de receptoren van verschillende steroïdhormonen Ginsenosides Rg# en Re zijn agonisten van de glucocorticoïdereceptor, terwijl de ginsenosides Rh# en Rb# dat voor de oestrogeenreceptor zijn Daarnaast beïnvloeden ginsenosides de expressie en functie van verschillende andere receptoren zoals voor tyrosinekinase, serotonine, NMDA en acetylcholine.
| 549 |
www
|
het eind van zijn leven was hij nauw betrokken bij het tot stand komen van Corpus, het museum over het menselijk lichaam te <LOCATIE> Voûte is op <DATUM> in Den Haag getrouwd met <PERSOON> (geb Den Haag, <DATUM> Zij kregen twee dochters en een zoon <PERSOON> is een dochter van prof mr <PERSOON> en een zus van de politicus <PERSOON> Bij zijn emeritaat in ### ontving Voûte voor zijn baanbrekend werk de Muntendamprijs van de Nederlandse Kankerbestrijding/Koningin <PERSOON> overleed in <LOCATIE> aan de gevolgen van een val Ginsenoside Ginsenosides zijn steroïdeachtige stoffen, triterpeen saponines, die voorkomen in ginseng Ginsenosides zijn voor de plant waarschijnlijk onderdeel van het afweermechanisme tegen herbivoren Ze hebben antimicrobiële en schimmelwerende eigenschappen Ginsenosiden zijn structureel verwant aan ecdysteroïden, hormoonstoffen die bij geleedpotigen (Ecdysozoa), zoals spinnen, kreeftachtigen en insecten, medeverantwoordelijk zijn voor vervelling, metamorfose en voortplanting Dat wijst er mogelijk op dat ginsenosiden de levenscyclus van geleedpotigen kunnen verstoren door aan de ecdysteroïdreceptor te binden Bij zoogdieren werken ginsenosiden agonistisch op de receptoren van verschillende steroïdhormonen Ginsenosides Rg# en Re zijn agonisten van de glucocorticoïdereceptor, terwijl de ginsenosides Rh# en Rb# dat voor de oestrogeenreceptor zijn Daarnaast beïnvloeden ginsenosides de expressie en functie van verschillende andere receptoren zoals voor tyrosinekinase, serotonine, NMDA en acetylcholine glucose, rhamnose, xylose en arabinose) gekoppeld aan de C-# en C-## posities Ginsenosides worden benoemd als 'Rx', waar de 'R' staat voor de wortel en de 'x' de chromatografische polariteit beschrijft in alfabetische volgorde Ra is bijvoorbeeld de minst polaire verbinding en Rb is meer polair dan Ra Meer dan ## ginsenosides zijn geïdentificeerd en ingedeeld in twee categorieën Het verschil tussen de PPT en PPD is de aanwezigheid van de carboxylgroep op de C-# positie PPD Bovendien zijn nog een aantal zeldzame ginsenosiden geïdentificeerd De kwaliteit en de samenstelling van ginsenosides in de ginsengplanten kan sterk variëren onder invloed van een aantal factoren zoals de soort, de leeftijd, deel van de plant, teeltwijze, de oogstseizoen en conserveringsmethode Ginsenoside Rf is bijvoorbeeld uniek voor Aziatische ginseng terwijl F## uitsluitend te vinden is in de Amerikaanse ginseng Om deze reden wordt de Rf/F## ratio gebruikt als een fytochemische marker om onderscheid te maken tussen Amerikaanse ginseng en Aziatische ginseng Het totale saponinegehalte in ginseng is recht evenredig met de leeftijd, met een piek rond de <LEEFTIJD> jaar De meeste geoogste ginsengwortels worden aan de lucht gedroogd Sommige zijn gestoomd bij ### °C gedurende twee tot vier uur vóór het drogen, waardoor de ginseng een donkerdere verschijningsvorm krijgt, bekend als rode ginseng De rode ginseng heeft een uniek saponineprofiel, waarvan verhoogde gehaltes aan ginsenosides Ra#, Ra#, Ra#, Rf#, Tg#, Rg#, Rg#, Rk#, Rs# en Rs# getuigen Deze zijn waarschijnlijk het resultaat van warmtetransformatie en deglycosylering van natuurlijk voorkomende ginsenosides.
| 566 |
www
|
posities Ginsenosides worden benoemd als 'Rx', waar de 'R' staat voor de wortel en de 'x' de chromatografische polariteit beschrijft in alfabetische volgorde Ra is bijvoorbeeld de minst polaire verbinding en Rb is meer polair dan Ra Meer dan ## ginsenosides zijn geïdentificeerd en ingedeeld in twee categorieën Het verschil tussen de PPT en PPD is de aanwezigheid van de carboxylgroep op de C-# positie PPD Bovendien zijn nog een aantal zeldzame ginsenosiden geïdentificeerd De kwaliteit en de samenstelling van ginsenosides in de ginsengplanten kan sterk variëren onder invloed van een aantal factoren zoals de soort, de leeftijd, deel van de plant, teeltwijze, de oogstseizoen en conserveringsmethode Ginsenoside Rf is bijvoorbeeld uniek voor Aziatische ginseng terwijl F## uitsluitend te vinden is in de Amerikaanse ginseng Om deze reden wordt de Rf/F## ratio gebruikt als een fytochemische marker om onderscheid te maken tussen Amerikaanse ginseng en Aziatische ginseng Het totale saponinegehalte in ginseng is recht evenredig met de leeftijd, met een piek rond de <LEEFTIJD> jaar De meeste geoogste ginsengwortels worden aan de lucht gedroogd Sommige zijn gestoomd bij ### °C gedurende twee tot vier uur vóór het drogen, waardoor de ginseng een donkerdere verschijningsvorm krijgt, bekend als rode ginseng De rode ginseng heeft een uniek saponineprofiel, waarvan verhoogde gehaltes aan ginsenosides Ra#, Ra#, Ra#, Rf#, Tg#, Rg#, Rg#, Rk#, Rs# en Rs# getuigen Deze zijn waarschijnlijk het resultaat van warmtetransformatie en deglycosylering van natuurlijk voorkomende ginsenosides De lage biologische beschikbaarheid van ginsenosides is een belangrijke horde die inzet van ginsenosiden in de klinische praktijk nog in de weg staat Ginsenoside Rb# komt meest voor in "Panax quinquefolius" Amerikaanse Ginseng Rb# beïnvloedt de ontwikkeling van rat embryo's Rb# beïnvloedt de testes van proefdieren en verhoogt het gehalte testosteron door de afscheiding van LH te bevorderen Het belet chemo-invasie en angiogenese Ginsenoside-Rc oefent een kalmerende werking uit Het belemmert de groei van borstkanker De levensduur van de worm "Caenorhabditis elegans" in een medium zonder cholesterol verhoogt de levensduur van de worm Zaadcellen krijgen meer beweeglijkheid in een oplossing van ginsenoside-Rc Ginsenoside Rf komt voor in "Panax ginseng", maar niet in "Panax quinquefolius" Ginsenoside Rg# komt meest voor in "Panax ginseng" (Chinese / Koreaanse Ginseng) Dit verbetert ruimtelijk leervermogen en het gehalte synaptophysine in de hippocampus in muizen Het vertoont ook een oestrogeen-achtige werking Fixed drug eruption Fixed drug eruption ("Erythema fixatum") is een huidafwijking die ontstaat door overgevoeligheid voor een gebruikt medicijn Er ontstaat één, scherp afgegrensd, verheven gebied met roodheid, en soms blaarvorming Kenmerkend is dat de afwijking bij de volgende inname van het medicijn weer op dezelfde plek ontstaat Meestal ontstaat de plek in het gezicht, op handen, voeten of geslachtsdelen Bij het wegtrekken van de roodheid kan er in het aangedane gebied verkleuring (hyperpigmentatie) ontstaan Het is onbekend waarom de overgevoeligheid slechts op die beperkte plek blijkt, en niet over het hele lichaam verspreid.
| 568 |
www
|
is een belangrijke horde die inzet van ginsenosiden in de klinische praktijk nog in de weg staat Ginsenoside Rb# komt meest voor in "Panax quinquefolius" Amerikaanse Ginseng Rb# beïnvloedt de ontwikkeling van rat embryo's Rb# beïnvloedt de testes van proefdieren en verhoogt het gehalte testosteron door de afscheiding van LH te bevorderen Het belet chemo-invasie en angiogenese Ginsenoside-Rc oefent een kalmerende werking uit Het belemmert de groei van borstkanker De levensduur van de worm "Caenorhabditis elegans" in een medium zonder cholesterol verhoogt de levensduur van de worm Zaadcellen krijgen meer beweeglijkheid in een oplossing van ginsenoside-Rc Ginsenoside Rf komt voor in "Panax ginseng", maar niet in "Panax quinquefolius" Ginsenoside Rg# komt meest voor in "Panax ginseng" (Chinese / Koreaanse Ginseng) Dit verbetert ruimtelijk leervermogen en het gehalte synaptophysine in de hippocampus in muizen Het vertoont ook een oestrogeen-achtige werking Fixed drug eruption Fixed drug eruption ("Erythema fixatum") is een huidafwijking die ontstaat door overgevoeligheid voor een gebruikt medicijn Er ontstaat één, scherp afgegrensd, verheven gebied met roodheid, en soms blaarvorming Kenmerkend is dat de afwijking bij de volgende inname van het medicijn weer op dezelfde plek ontstaat Meestal ontstaat de plek in het gezicht, op handen, voeten of geslachtsdelen Bij het wegtrekken van de roodheid kan er in het aangedane gebied verkleuring (hyperpigmentatie) ontstaan Het is onbekend waarom de overgevoeligheid slechts op die beperkte plek blijkt, en niet over het hele lichaam verspreid Enkele veel voorkomende zijn Pokkenepidemie van ### in Joegoslavië De pokkenepidemie van ### in Joegoslavië was de laatste epidemie van wilde pokken die zich in Europa voordeed De ziekte was naar Joegoslavië gebracht door een Kosovaarse moslim die de ziekte gedurende een reis naar Mekka en Irak had opgelopen Door een stringent vaccinatie- en quarantainebeleid wist de Joegoslavische overheid de ziekte binnen de perken te houden ### personen raakten besmet, van wie er ## overleden aan de ziekte <PERSOON> ### werden de pokken geacht te zijn uitgeroeid in Europa De bevolking werd ook in Joegoslavië uit voorzorg gevaccineerd, het laatste geval van pokken dateerde daar uit ### Dit verklaart grotendeels waarom de artsen de ziekte aanvankelijk niet herkenden als pokken en de overheid traag reageerde In Afghanistan kwamen pokken echter nog wel endemisch voor De ziekte was door een familie via een pelgrimstocht naar de stad Mashad naar Iran gebracht, vanwaar de ziekte zich in de jaren ###-## naar Syrië en Irak had verspreid Begin ### ondernam <PERSOON>, een moslimgeestelijke uit Äakovica in Kosovo, een pelgrimstocht naar Mekka Hij bezocht op die reis ook Irak en werd daar hoogstwaarschijnlijk besmet met pokken Op <DATUM> keerde Hoti terug naar Kosovo De dag na thuiskomst voelde hij zich niet lekker wat hij toeschreef aan de lange busreis Hoti werd ziek en kreeg last van koorts en huiduitslag Na een paar dagen herstelde hij.
| 549 |
www
|
Pokkenepidemie van ### in Joegoslavië De pokkenepidemie van ### in Joegoslavië was de laatste epidemie van wilde pokken die zich in Europa voordeed De ziekte was naar Joegoslavië gebracht door een Kosovaarse moslim die de ziekte gedurende een reis naar Mekka en Irak had opgelopen Door een stringent vaccinatie- en quarantainebeleid wist de Joegoslavische overheid de ziekte binnen de perken te houden ### personen raakten besmet, van wie er ## overleden aan de ziekte <PERSOON> ### werden de pokken geacht te zijn uitgeroeid in Europa De bevolking werd ook in Joegoslavië uit voorzorg gevaccineerd, het laatste geval van pokken dateerde daar uit ### Dit verklaart grotendeels waarom de artsen de ziekte aanvankelijk niet herkenden als pokken en de overheid traag reageerde In Afghanistan kwamen pokken echter nog wel endemisch voor De ziekte was door een familie via een pelgrimstocht naar de stad Mashad naar Iran gebracht, vanwaar de ziekte zich in de jaren ###-## naar Syrië en Irak had verspreid Begin ### ondernam <PERSOON>, een moslimgeestelijke uit Äakovica in Kosovo, een pelgrimstocht naar Mekka Hij bezocht op die reis ook Irak en werd daar hoogstwaarschijnlijk besmet met pokken Op <DATUM> keerde Hoti terug naar Kosovo De dag na thuiskomst voelde hij zich niet lekker wat hij toeschreef aan de lange busreis Hoti werd ziek en kreeg last van koorts en huiduitslag Na een paar dagen herstelde hij Op <DATUM> was <PERSOON>, een leraar, in Äakovica aangekomen om daar een vervolgstudie te volgen Op <DATUM> werd hij ziek Hij had geen direct contact met Hoti dus het is aannemelijk dat hij besmet is via familie of vrienden die Hoti bezocht hadden Het kan ook zijn dat hij Hoti op straat passeerde en daarbij besmet raakte Toen <PERSOON> twee dagen ziek was bezocht hij een kliniek in Äakovica waar hem penicilline werd voorgeschreven Daar penicilline niet helpt tegen pokken bleef <PERSOON>'s toestand achteruitgaan en na enkele dagen werd hij in het Servische ÄaÄak in het ziekenhuis opgenomen Omdat men hem daar niet kon helpen werd <PERSOON> per ambulance naar een groter ziekenhuis in Belgrado gebracht Op <DATUM> werd <PERSOON> aan medisch studenten getoond als een voorbeeld van een allergische reactie op penicilline Op <DATUM> kreeg hij hevige inwendige bloedingen en overleed Als de doodsoorzaak werd 'reactie op penicilline' vermeld <PERSOON> was echter geïnfecteerd met zwarte pokken, een van de meest dodelijke varianten van pokken Bovendien was de hemorragische (zwarte) vorm minder herkenbaar als pokken omdat deze vorm zonder blaasjes op de huid gepaard gaat, maar in plaats daarvan de huid paarszwart verkleurt <PERSOON> had tussen de eerste misdiagnose en zijn dood ## mensen besmet, van wie er acht zouden overlijden <PERSOON> op <DATUM> nadat de mensen met wie hij contact had gehad ziek werden, realiseerden de autoriteiten zich dat <PERSOON> aan pokken was overleden De noodtoestand werd uitgeroepen Ruim ##.
| 563 |
www
|
Äakovica aangekomen om daar een vervolgstudie te volgen Op <DATUM> werd hij ziek Hij had geen direct contact met Hoti dus het is aannemelijk dat hij besmet is via familie of vrienden die Hoti bezocht hadden Het kan ook zijn dat hij Hoti op straat passeerde en daarbij besmet raakte Toen <PERSOON> twee dagen ziek was bezocht hij een kliniek in Äakovica waar hem penicilline werd voorgeschreven Daar penicilline niet helpt tegen pokken bleef <PERSOON>'s toestand achteruitgaan en na enkele dagen werd hij in het Servische ÄaÄak in het ziekenhuis opgenomen Omdat men hem daar niet kon helpen werd <PERSOON> per ambulance naar een groter ziekenhuis in Belgrado gebracht Op <DATUM> werd <PERSOON> aan medisch studenten getoond als een voorbeeld van een allergische reactie op penicilline Op <DATUM> kreeg hij hevige inwendige bloedingen en overleed Als de doodsoorzaak werd 'reactie op penicilline' vermeld <PERSOON> was echter geïnfecteerd met zwarte pokken, een van de meest dodelijke varianten van pokken Bovendien was de hemorragische (zwarte) vorm minder herkenbaar als pokken omdat deze vorm zonder blaasjes op de huid gepaard gaat, maar in plaats daarvan de huid paarszwart verkleurt <PERSOON> had tussen de eerste misdiagnose en zijn dood ## mensen besmet, van wie er acht zouden overlijden <PERSOON> op <DATUM> nadat de mensen met wie hij contact had gehad ziek werden, realiseerden de autoriteiten zich dat <PERSOON> aan pokken was overleden De noodtoestand werd uitgeroepen Ruim ## Andere maatregelen waren het sluiten van de grenzen met de buurlanden, het opzetten van wegblokkades, en het beperken van interlokaal verkeer tot een minimum De gehele bevolking werd (opnieuw) gevaccineerd De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) stuurde experts om bij de bestrijding van de ziekte te assisteren Uiteindelijk zouden er in totaal ### mensen besmet raken, van wie er ## overleden De Joegoslavische regering en de WHO werden gecomplimenteerd met hun snelle reactie De epidemie heeft echter in dat land wel een gevoel van angst en hulpeloosheid achtergelaten bij een hele generatie De huidige bevolking van het voormalige Joegoslavië heeft nog steeds de tastbare bewijzen, de littekentjes van de vaccinatie, op hun lichaam In ### maakte de Servische filmmaker <PERSOON> een film over de epidemie genaamd Variola <PERSOON> Ook het docudrama Smallpox ### is deels gebaseerd op de Joegoslavische pokkenepidemie van ### Telgebaar Het telgebaar is een gebaar dat men maakt om aan te duiden dat iets zeer duur is en dat het tellen van geld symboliseert Men maakt het telgebaar door met de duim en wijsvinger over elkaar te wrijven Men kan het telgebaar ook interpreteren als de gebaren die men maakt bij het tellen op de vingers Deze manier van tellen kan verschillen tussen culturen <PERSOON> begint men meestal met de wijsvinger, dan de middelvinger, vervolgens de ringvinger, de pink en ten slotte de duim, wanneer men met een vinger van de ene hand de vingers van de andere hand telt.
| 553 |
www
|
maatregelen waren het sluiten van de grenzen met de buurlanden, het opzetten van wegblokkades, en het beperken van interlokaal verkeer tot een minimum De gehele bevolking werd (opnieuw) gevaccineerd De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) stuurde experts om bij de bestrijding van de ziekte te assisteren Uiteindelijk zouden er in totaal ### mensen besmet raken, van wie er ## overleden De Joegoslavische regering en de WHO werden gecomplimenteerd met hun snelle reactie De epidemie heeft echter in dat land wel een gevoel van angst en hulpeloosheid achtergelaten bij een hele generatie De huidige bevolking van het voormalige Joegoslavië heeft nog steeds de tastbare bewijzen, de littekentjes van de vaccinatie, op hun lichaam In ### maakte de Servische filmmaker <PERSOON> een film over de epidemie genaamd Variola <PERSOON> Ook het docudrama Smallpox ### is deels gebaseerd op de Joegoslavische pokkenepidemie van ### Telgebaar Het telgebaar is een gebaar dat men maakt om aan te duiden dat iets zeer duur is en dat het tellen van geld symboliseert Men maakt het telgebaar door met de duim en wijsvinger over elkaar te wrijven Men kan het telgebaar ook interpreteren als de gebaren die men maakt bij het tellen op de vingers Deze manier van tellen kan verschillen tussen culturen <PERSOON> begint men meestal met de wijsvinger, dan de middelvinger, vervolgens de ringvinger, de pink en ten slotte de duim, wanneer men met een vinger van de ene hand de vingers van de andere hand telt Zilversulfadiazine Zilversulfadiazine (gekend onder de commerciële naam Flammazine) is een antibioticum, vooral toegepast als crème bij brandwonden Het is breed werkzaam tegen bacteriën en ook gisten Sulfadiazine is een sulfapreparaat-antibioticum, en ook zilver heeft antibiotische werking De stof is opgenomen in de lijst van essentiële geneesmiddelen van de WHO Het middel lost slecht op in water, en dringt beperkt door de huid; alleen bij een zeer groot wondoppervlak kan absorptie van het middel een probleem zijn De crème wordt toegepast op #e en #e graads brandwonden tot de wonden genezen zijn of een transplantatie wordt uitgevoerd Ook bij andere oppervlakkige verwondingen kan de crème worden toegepast Overgevoeligheid (huiduitslag, jeuk) Het zilver kan de wondbodem zwart doen verkleuren Methylnaltrexon Methylnaltrexon is een middel voor de behandeling van constipatie veroorzaakt door opioïden (aan morfine verwante pijnstillers) bij volwassenen die ernstig ziek zijn en palliatieve zorg krijgen Het wordt voorgeschreven wanneer traditionele laxeermiddelen onvoldoende werkzaam zijn Het wordt toegediend door middel van een injectie onder de huid Methylnaltrexon, in de vorm van het broomzout methylnaltrexonbromide (CHNOBr), is de werkzame stof in het middel "Relistor" dat in ### in de handel werd gebracht "Relistor" wordt gecommercialiseerd door Wyeth, dat het in samenwerking met Progenics Pharmaceuticals ontwikkelde Constipatie is een van de neveneffecten van het gebruik van pijnstillers op basis van opioïden.
| 526 |
www
|
Zilversulfadiazine Zilversulfadiazine (gekend onder de commerciële naam Flammazine) is een antibioticum, vooral toegepast als crème bij brandwonden Het is breed werkzaam tegen bacteriën en ook gisten Sulfadiazine is een sulfapreparaat-antibioticum, en ook zilver heeft antibiotische werking De stof is opgenomen in de lijst van essentiële geneesmiddelen van de WHO Het middel lost slecht op in water, en dringt beperkt door de huid; alleen bij een zeer groot wondoppervlak kan absorptie van het middel een probleem zijn De crème wordt toegepast op #e en #e graads brandwonden tot de wonden genezen zijn of een transplantatie wordt uitgevoerd Ook bij andere oppervlakkige verwondingen kan de crème worden toegepast Overgevoeligheid (huiduitslag, jeuk) Het zilver kan de wondbodem zwart doen verkleuren Methylnaltrexon Methylnaltrexon is een middel voor de behandeling van constipatie veroorzaakt door opioïden (aan morfine verwante pijnstillers) bij volwassenen die ernstig ziek zijn en palliatieve zorg krijgen Het wordt voorgeschreven wanneer traditionele laxeermiddelen onvoldoende werkzaam zijn Het wordt toegediend door middel van een injectie onder de huid Methylnaltrexon, in de vorm van het broomzout methylnaltrexonbromide (CHNOBr), is de werkzame stof in het middel "Relistor" dat in ### in de handel werd gebracht "Relistor" wordt gecommercialiseerd door Wyeth, dat het in samenwerking met Progenics Pharmaceuticals ontwikkelde Constipatie is een van de neveneffecten van het gebruik van pijnstillers op basis van opioïden De opioïden kunnen zich hechten aan bepaalde receptoren in de darmen (opiaatreceptoren); daardoor neemt de mobiliteit (beweeglijkheid) van de darm af, met constipatie als gevolg Methylnaltrexon is een antagonist van de zogenaamde μ-opiaatreceptor Het blokkeert deze opiaatreceptor en vermindert zo de constipatie veroorzaakt door de opioïden Omdat methylnaltrexon minder goed tot de hersenen kan doordringen, verstoort de stof het pijnstillend effect van de opioïden niet Dit is in tegenstelling tot naltrexon, waarvan methylnaltrexon een derivaat is Naltrexon is een opioïde-antagonist voor alle opiaatreceptoren, ook die in de hersenen In de Verenigde Staten gaf de <PERSOON> and Drug Administration (FDA) op <DATUM> de toelating om Relistor op de markt te brengen De Europese Unie verleende op <DATUM> de toelating om Relistor op de markt te brengen Ranolazine Ranolazine is een geneesmiddel voor de behandeling van stabiele angina pectoris (pijn op de borst veroorzaakt door een verminderde bloedstroom naar het hart) Het wordt verkocht door CV Therapeutics onder de merknamen "Ranexa" in de Verenigde Staten en "Latixa" in de Europese Unie Ranolazine op zich heeft een geringe werkzaamheid voor het verbeteren van de symptomen van angina pectoris Het wordt daarom voorgeschreven als toevoeging aan een bestaande behandeling (bv met bètablokkers of calciumantagonisten) wanneer die niet volstaat om de ziekte onder controle te krijgen Het is alleen op doktersvoorschrift verkrijgbaar Het wordt toegediend onder de vorm van tabletten met verlengde afgifte, die de stof over een periode van enkele uren vrijgeven De exacte werking van ranolazine is nog niet bekend Vermoedelijk vermindert het indirect de stroom van calcium-ionen naar de hartspier.
| 545 |
www
|
Methylnaltrexon is een antagonist van de zogenaamde μ-opiaatreceptor Het blokkeert deze opiaatreceptor en vermindert zo de constipatie veroorzaakt door de opioïden Omdat methylnaltrexon minder goed tot de hersenen kan doordringen, verstoort de stof het pijnstillend effect van de opioïden niet Dit is in tegenstelling tot naltrexon, waarvan methylnaltrexon een derivaat is Naltrexon is een opioïde-antagonist voor alle opiaatreceptoren, ook die in de hersenen In de Verenigde Staten gaf de <PERSOON> and Drug Administration (FDA) op <DATUM> de toelating om Relistor op de markt te brengen De Europese Unie verleende op <DATUM> de toelating om Relistor op de markt te brengen Ranolazine Ranolazine is een geneesmiddel voor de behandeling van stabiele angina pectoris (pijn op de borst veroorzaakt door een verminderde bloedstroom naar het hart) Het wordt verkocht door CV Therapeutics onder de merknamen "Ranexa" in de Verenigde Staten en "Latixa" in de Europese Unie Ranolazine op zich heeft een geringe werkzaamheid voor het verbeteren van de symptomen van angina pectoris Het wordt daarom voorgeschreven als toevoeging aan een bestaande behandeling (bv met bètablokkers of calciumantagonisten) wanneer die niet volstaat om de ziekte onder controle te krijgen Het is alleen op doktersvoorschrift verkrijgbaar Het wordt toegediend onder de vorm van tabletten met verlengde afgifte, die de stof over een periode van enkele uren vrijgeven De exacte werking van ranolazine is nog niet bekend Vermoedelijk vermindert het indirect de stroom van calcium-ionen naar de hartspier Daardoor wordt de activiteit van de zogenaamde "natriumafhankelijke calciumkanalen" aan het oppervlak van die cellen verlaagd De calciumionen komen langs die kanalen in de cellen, en zorgen ervoor dat de hartspier samentrekt Door nu de calciumstroom naar de hartcellen te verminderen, draagt ranozaline vermoedelijk bij tot ontspanning van de hartspier en een verbeterde bloedstroom naar de hartcellen De meest voorkomende bijwerkingen zijn duizeligheid, hoofdpijn, constipatie, braken, misselijkheid en asthenie (zwakte) Het middel mag niet worden gebruikt bij patiënten met een ernstige nierfunctiestoornis of matige tot ernstige leverproblemen; ook niet bij patiënten die andere geneesmiddelen innemen die op dezelfde manier worden afgebroken als ranozaline, of bepaalde andere geneesmiddelen die gebruikt worden om het hartritme te corrigeren Doripenem Doripenem is een synthetisch antibioticum Het is een bètalactamantibioticum dat behoort tot de groep van de carbapenems Het werd in ### gelanceerd door het Japanse bedrijf Shionogi & Co onder de merknaam "<PERSOON> heeft <PERSOON> & <PERSOON> de verkoopsrechten van het middel; in de Europese Unie is <PERSOON> Cilag, een dochtermaatschappij van <PERSOON> & <PERSOON>, de vergunninghouder <PERSOON> Japan wordt de merknaam "Doribax" gebruikt De werking van doripenem is gelijkaardig aan die van andere carbapenems, zoals meropenem De stof hecht zich op het oppervlak van de bacteriecellen aan bepaalde eiwitten Ze belemmert zo de celwandsynthese waardoor de bacteriën afsterven Doripenem is werkzaam tegen een breed spectrum van gram-positieve bacteriën, gram-negatieve bacteriën waaronder "Pseudomonas aeruginosa", en anaerobe bacteriën.
| 547 |
www
|
Daardoor wordt de activiteit van de zogenaamde "natriumafhankelijke calciumkanalen" aan het oppervlak van die cellen verlaagd De calciumionen komen langs die kanalen in de cellen, en zorgen ervoor dat de hartspier samentrekt Door nu de calciumstroom naar de hartcellen te verminderen, draagt ranozaline vermoedelijk bij tot ontspanning van de hartspier en een verbeterde bloedstroom naar de hartcellen De meest voorkomende bijwerkingen zijn duizeligheid, hoofdpijn, constipatie, braken, misselijkheid en asthenie (zwakte) Het middel mag niet worden gebruikt bij patiënten met een ernstige nierfunctiestoornis of matige tot ernstige leverproblemen; ook niet bij patiënten die andere geneesmiddelen innemen die op dezelfde manier worden afgebroken als ranozaline, of bepaalde andere geneesmiddelen die gebruikt worden om het hartritme te corrigeren Doripenem Doripenem is een synthetisch antibioticum Het is een bètalactamantibioticum dat behoort tot de groep van de carbapenems Het werd in ### gelanceerd door het Japanse bedrijf Shionogi & Co onder de merknaam "<PERSOON> heeft <PERSOON> & <PERSOON> de verkoopsrechten van het middel; in de Europese Unie is <PERSOON> Cilag, een dochtermaatschappij van <PERSOON> & <PERSOON>, de vergunninghouder <PERSOON> Japan wordt de merknaam "Doribax" gebruikt De werking van doripenem is gelijkaardig aan die van andere carbapenems, zoals meropenem De stof hecht zich op het oppervlak van de bacteriecellen aan bepaalde eiwitten Ze belemmert zo de celwandsynthese waardoor de bacteriën afsterven Doripenem is werkzaam tegen een breed spectrum van gram-positieve bacteriën, gram-negatieve bacteriën waaronder "Pseudomonas aeruginosa", en anaerobe bacteriën "Doribax" of "Finibax" bevat doripenem monohydraat (CAS-nummer ###-#<DATUM> ; dit is een poeder, waarmee een oplossing moet worden gemaakt voor intraveneuze toediening door middel van een infuus Slaapbeen De slaapbeenderen of ossa temporalia (enkelvoud os temporale) zijn twee beenderen aan weerszijden van het hoofd die deel uitmaken van de schedel In het slaapbeen worden onderscheiden Trichinose Trichinose ook trichinellose, of trichiniasis, is een besmetting met de rondworm "Trichinella spiralis" die veroorzaakt wordt door het eten van rauw of onvoldoende verhit varkensvlees De worm komt niet meer voor in de Nederlandse en Belgische veestapel Hij zou nog kunnen voorkomen in geïmporteerd vlees van (in het wild levende) zwijnen Trichinose begint met besmetting van het maag-darm-kanaal Eén tot twee dagen na besmetting verschijnen symptomen als misselijkheid en diarree Als de besmetting zich uitbreidt komen daar weinig specifieke klachten bij koorts, hoofdpijn, gezwollen oogleden, hoesten, spierpijn en jeuk De worm kan zich in spierweefsel inkapselen, en zo jaren aanwezig blijven De meeste symptomen verdwijnen binnen een paar jaar In sommige gevallen kan ernstige schade worden aangericht, bijvoorbeeld als de rondwormen ook het centraal zenuwstelsel bereiken, met ataxie, ademhalingsverlamming en zelfs de dood tot gevolg Trichinose kan worden vastgesteld door een bloedtest of een spierbiopt In de ontlasting kunnen de #mm lange vrouwelijke en de half zo grote mannelijke rondwormen worden gevonden Symptomen van trichinose kunnen worden onderdrukt met aspirine en corticosteroïden.
| 552 |
www
|
doripenem monohydraat (CAS-nummer ###-#<DATUM> ; dit is een poeder, waarmee een oplossing moet worden gemaakt voor intraveneuze toediening door middel van een infuus Slaapbeen De slaapbeenderen of ossa temporalia (enkelvoud os temporale) zijn twee beenderen aan weerszijden van het hoofd die deel uitmaken van de schedel In het slaapbeen worden onderscheiden Trichinose Trichinose ook trichinellose, of trichiniasis, is een besmetting met de rondworm "Trichinella spiralis" die veroorzaakt wordt door het eten van rauw of onvoldoende verhit varkensvlees De worm komt niet meer voor in de Nederlandse en Belgische veestapel Hij zou nog kunnen voorkomen in geïmporteerd vlees van (in het wild levende) zwijnen Trichinose begint met besmetting van het maag-darm-kanaal Eén tot twee dagen na besmetting verschijnen symptomen als misselijkheid en diarree Als de besmetting zich uitbreidt komen daar weinig specifieke klachten bij koorts, hoofdpijn, gezwollen oogleden, hoesten, spierpijn en jeuk De worm kan zich in spierweefsel inkapselen, en zo jaren aanwezig blijven De meeste symptomen verdwijnen binnen een paar jaar In sommige gevallen kan ernstige schade worden aangericht, bijvoorbeeld als de rondwormen ook het centraal zenuwstelsel bereiken, met ataxie, ademhalingsverlamming en zelfs de dood tot gevolg Trichinose kan worden vastgesteld door een bloedtest of een spierbiopt In de ontlasting kunnen de #mm lange vrouwelijke en de half zo grote mannelijke rondwormen worden gevonden Symptomen van trichinose kunnen worden onderdrukt met aspirine en corticosteroïden <PERSOON>, <DATUM> â <DATUM> was een Zwitsers arts naar wie de Peyerse platen die aanwezig zijn in het laatste deel van de dunne darm genoemd zijn Cholecystitis Cholecystitis is de benaming voor ontsteking van de galblaas Cholecystitis wordt veelal veroorzaakt door cholelithiasis, de aanwezigheid van galstenen in de galblaas die vaak de galgang afsluiten Een acute cholecystitis geeft behalve koorts pijn in de rechterbovenbuik, doortrekkend naar de rug, vaak met een geprikkeld buikvlies met tekenen van défense, druk- en loslaatpijn, vervoerspijn en gerefereerde druk- en loslaat pijn naar de rechter bovenbuik Na enkele dagen leggen het vrije deel van het buikvlies, het omentum majus en de darmen zich om het ontstoken orgaan, er vormt zich een infiltraat dat als een zwelling in de rechterbovenbuik te voelen is Door de ontsteking zullen de witte bloedcellen en het CRP in het bloed in aantal toenemen Later klimt ook de bezinking Een echo laat een verdikte galblaas met galstenen zien, eventueel met het infiltraat Wanneer de diagnose snel gesteld wordt, is het operatief uitnemen van de galblaas "à chaud" mogelijk Indien zich reeds een groot infiltraat gevormd heeft, wacht men liever tot dit verdwenen is ("afkoelen") en opereert men meestal na zes weken "à froid" Met name wanneer de galwegen ontstoken raken (cholangitis) kan er een sepsis ontstaan, dat wil zeggen een levensbedreigende toestand met vermeerdering van bacteriën in de bloedbaan.
| 524 |
www
|
Zwitsers arts naar wie de Peyerse platen die aanwezig zijn in het laatste deel van de dunne darm genoemd zijn Cholecystitis Cholecystitis is de benaming voor ontsteking van de galblaas Cholecystitis wordt veelal veroorzaakt door cholelithiasis, de aanwezigheid van galstenen in de galblaas die vaak de galgang afsluiten Een acute cholecystitis geeft behalve koorts pijn in de rechterbovenbuik, doortrekkend naar de rug, vaak met een geprikkeld buikvlies met tekenen van défense, druk- en loslaatpijn, vervoerspijn en gerefereerde druk- en loslaat pijn naar de rechter bovenbuik Na enkele dagen leggen het vrije deel van het buikvlies, het omentum majus en de darmen zich om het ontstoken orgaan, er vormt zich een infiltraat dat als een zwelling in de rechterbovenbuik te voelen is Door de ontsteking zullen de witte bloedcellen en het CRP in het bloed in aantal toenemen Later klimt ook de bezinking Een echo laat een verdikte galblaas met galstenen zien, eventueel met het infiltraat Wanneer de diagnose snel gesteld wordt, is het operatief uitnemen van de galblaas "à chaud" mogelijk Indien zich reeds een groot infiltraat gevormd heeft, wacht men liever tot dit verdwenen is ("afkoelen") en opereert men meestal na zes weken "à froid" Met name wanneer de galwegen ontstoken raken (cholangitis) kan er een sepsis ontstaan, dat wil zeggen een levensbedreigende toestand met vermeerdering van bacteriën in de bloedbaan <PERSOON>, <DATUM> - Velsen, <DATUM> was een Nederlands cardioloog Hij was verbonden aan de medische kliniek van de artsenopleiding in Soerabaja op Java in Nederlands-Indië <PERSOON> volgde de HBS in Den Haag en studeerde in Leiden In ### promoveerde hij cum laude in <LOCATIE> Hij werd benoemd tot leraar interne geneeskunde bj de Nederlands Indische artsenschool in Surabaja Hij doceerde er tot juni ### Hij vestigde zich daarna als specialist in Den Haag <LOCATIE> heeft de naar hem genoemde Aalsmeertest ontwikkeld Om de diagnose beriberi te stellen gaf hij een intramusculaire injectie met # mg adrenaline In het geval van beriberi ontstond er dan verergering van de cardiovasculaire klachten en binnen het uur een bijna onmeetbaar lage bloeddruk Later werd vastgesteld dat dit effect ook ontstaat bij ander aandoeningen met vergelijkbare circulatiestoornissen zoals aortaklepinsufficiëntie (slecht sluiten van de aortaklep) en de ziekte van Graves Doordat de onderdruk sterk stijgt is de verhoging van de polsdruk (het verschil tussen boven- en onderdruk) een maat voor de ernst van de circulatiestoornissen Ductus arteriosus De ductus arteriosus (Botalli) is een bloedvat dat de longslagader (arteria pulmonalis) verbindt met de lichaamsslagader (aorta) Dit bloedvat is vooral belangrijk tijdens het intra-uteriene leven van een foetus Tijdens het foetale leven vindt geen oxygenatie (zuurstof in het bloed, koolstofdioxide eruit) via de longen plaats, maar via de placenta De foetale bloedsomloop verloopt dan ook anders dan de bloedsomloop na de geboorte De ductus arteriosus Botalli (DA) (vernoemd naar <PERSOON>) speelt hier een belangrijke rol bij.
| 547 |
www
|
verbonden aan de medische kliniek van de artsenopleiding in Soerabaja op Java in Nederlands-Indië <PERSOON> volgde de HBS in Den Haag en studeerde in Leiden In ### promoveerde hij cum laude in <LOCATIE> Hij werd benoemd tot leraar interne geneeskunde bj de Nederlands Indische artsenschool in Surabaja Hij doceerde er tot juni ### Hij vestigde zich daarna als specialist in Den Haag <LOCATIE> heeft de naar hem genoemde Aalsmeertest ontwikkeld Om de diagnose beriberi te stellen gaf hij een intramusculaire injectie met # mg adrenaline In het geval van beriberi ontstond er dan verergering van de cardiovasculaire klachten en binnen het uur een bijna onmeetbaar lage bloeddruk Later werd vastgesteld dat dit effect ook ontstaat bij ander aandoeningen met vergelijkbare circulatiestoornissen zoals aortaklepinsufficiëntie (slecht sluiten van de aortaklep) en de ziekte van Graves Doordat de onderdruk sterk stijgt is de verhoging van de polsdruk (het verschil tussen boven- en onderdruk) een maat voor de ernst van de circulatiestoornissen Ductus arteriosus De ductus arteriosus (Botalli) is een bloedvat dat de longslagader (arteria pulmonalis) verbindt met de lichaamsslagader (aorta) Dit bloedvat is vooral belangrijk tijdens het intra-uteriene leven van een foetus Tijdens het foetale leven vindt geen oxygenatie (zuurstof in het bloed, koolstofdioxide eruit) via de longen plaats, maar via de placenta De foetale bloedsomloop verloopt dan ook anders dan de bloedsomloop na de geboorte De ductus arteriosus Botalli (DA) (vernoemd naar <PERSOON>) speelt hier een belangrijke rol bij De longen zijn voor de geboorte nog niet volledig ontplooid, daarom is er grote weerstand in de bloedvaten van de longen Hierdoor stroomt het bloed niet goed van de rechterkamer via de longslagader naar de longen en dus dreigt de rechterharthelft te zwaar belast te worden Via de ductus Botalli kan bloed van de longslagader via de aorta naar de grote bloedsomloop afvloeien, zonder de longen te passeren, zodoende wordt de rechterharthelft ontlast Met vergelijkbare functie is er ook een verbinding tussen beide boezems het foramen ovale Tijdens het foetale leven zal de ductus Botalli openblijven onder invloed van een hoge concentratie prostaglandine Na de geboorte, door de start van de ademhaling, stijgt de arteriële zuurstofspanning Daarnaast verlaagt door het ontplooien van de longen ook de weerstand in de longcirculatie Door de gestegen zuurstofspanning zal de productie van prostaglandine afnemen, met als gevolg het contraheren van de spiervezels van de wand van ductus Botalli Hierdoor sluit deze helemaal af en is de foetale circulatie vervangen door de neonatale circulatie Na circa twee weken is de sluiting definitief Een open blijvende ductus Botalli na de geboorte is een congenitale afwijking van het hart Het wordt persistente ductus arteriosus of PDA genoemd Vaak treedt dit probleem op bij te vroeg geborenen Het kan zijn dat de longen nog niet genoeg zijn uitgerijpt Wanneer de arteriële zuurstofspanning na de geboorte hierdoor onvoldoende stijgt, zal de productie van prostaglandine niet dalen en blijft de ductus open.
| 528 |
www
|
longen zijn voor de geboorte nog niet volledig ontplooid, daarom is er grote weerstand in de bloedvaten van de longen Hierdoor stroomt het bloed niet goed van de rechterkamer via de longslagader naar de longen en dus dreigt de rechterharthelft te zwaar belast te worden Via de ductus Botalli kan bloed van de longslagader via de aorta naar de grote bloedsomloop afvloeien, zonder de longen te passeren, zodoende wordt de rechterharthelft ontlast Met vergelijkbare functie is er ook een verbinding tussen beide boezems het foramen ovale Tijdens het foetale leven zal de ductus Botalli openblijven onder invloed van een hoge concentratie prostaglandine Na de geboorte, door de start van de ademhaling, stijgt de arteriële zuurstofspanning Daarnaast verlaagt door het ontplooien van de longen ook de weerstand in de longcirculatie Door de gestegen zuurstofspanning zal de productie van prostaglandine afnemen, met als gevolg het contraheren van de spiervezels van de wand van ductus Botalli Hierdoor sluit deze helemaal af en is de foetale circulatie vervangen door de neonatale circulatie Na circa twee weken is de sluiting definitief Een open blijvende ductus Botalli na de geboorte is een congenitale afwijking van het hart Het wordt persistente ductus arteriosus of PDA genoemd Vaak treedt dit probleem op bij te vroeg geborenen Het kan zijn dat de longen nog niet genoeg zijn uitgerijpt Wanneer de arteriële zuurstofspanning na de geboorte hierdoor onvoldoende stijgt, zal de productie van prostaglandine niet dalen en blijft de ductus open Ook kan het ductale spierweefsel bij te vroeg geborenen niet goed reageren op een stijging van de arteriële zuurstofspanning of de prostaglandineconcentraties blijven te hoog Daardoor komt het dat bij deze kinderen de ductus zich vaker niet spontaan sluit Ten gevolge daarvan zal er een links-rechtsshunt optreden als de longvaatweerstand daalt Het zuurstofrijke bloed stroomt dan door de ductus Botalli naar het zuurstofarme bloed in de longcirculatie Dit leidt tot longvaatovervulling, wat de ontplooiing van de alveoli (longblaasjes) bemoeilijkt, zodat ademhalingsproblemen kunnen ontstaan of toenemen Omdat het bloed vanuit de linker kamer meteen weer, via de longen, terugstroomt naar de linker boezem, geeft het ook een overbelasting van de linker harthelft Normaal gesproken sluit de ductus arteriosus in de eerste week en zullen er geen symptomen optreden Blijft de ductus arteriosus toch open, dan wordt meestal eerst een medicamenteuze therapie opgestart Deze bestaat uit een prostaglandinesyntheseremmer, die remt dus de productie van prostaglandine, waardoor de spierwand van de ductus zal gaan contraheren Wanneer dit te weinig effect heeft zal een operatieve ingreep of een katheterisatie worden uitgevoerd Foetale bloedsomloop De foetale bloedsomloop is de bloedsomloop van een foetus Deze verloopt deels over de placenta via de navelstrengbloedvaten Omdat de longen nog niet voor de zuurstofvoorziening kunnen instaan (ze zitten in vruchtwater en zijn bovendien nog niet uitgeklapt) en omdat de darmen nog geen voedingsstoffen verteren, worden deze functies voor de geboorte waargenomen door de placenta.
| 502 |
www
|
Ook kan het ductale spierweefsel bij te vroeg geborenen niet goed reageren op een stijging van de arteriële zuurstofspanning of de prostaglandineconcentraties blijven te hoog Daardoor komt het dat bij deze kinderen de ductus zich vaker niet spontaan sluit Ten gevolge daarvan zal er een links-rechtsshunt optreden als de longvaatweerstand daalt Het zuurstofrijke bloed stroomt dan door de ductus Botalli naar het zuurstofarme bloed in de longcirculatie Dit leidt tot longvaatovervulling, wat de ontplooiing van de alveoli (longblaasjes) bemoeilijkt, zodat ademhalingsproblemen kunnen ontstaan of toenemen Omdat het bloed vanuit de linker kamer meteen weer, via de longen, terugstroomt naar de linker boezem, geeft het ook een overbelasting van de linker harthelft Normaal gesproken sluit de ductus arteriosus in de eerste week en zullen er geen symptomen optreden Blijft de ductus arteriosus toch open, dan wordt meestal eerst een medicamenteuze therapie opgestart Deze bestaat uit een prostaglandinesyntheseremmer, die remt dus de productie van prostaglandine, waardoor de spierwand van de ductus zal gaan contraheren Wanneer dit te weinig effect heeft zal een operatieve ingreep of een katheterisatie worden uitgevoerd Foetale bloedsomloop De foetale bloedsomloop is de bloedsomloop van een foetus Deze verloopt deels over de placenta via de navelstrengbloedvaten Omdat de longen nog niet voor de zuurstofvoorziening kunnen instaan (ze zitten in vruchtwater en zijn bovendien nog niet uitgeklapt) en omdat de darmen nog geen voedingsstoffen verteren, worden deze functies voor de geboorte waargenomen door de placenta De twee harthelften functioneren nog in parallel omdat er twee kortsluitende verbindingen zijn tussen de rechter- en linkerharthelft het ovale venster en de ductus Botalli Een deel van het bloed gaat vanuit de rechterboezem via het ovale venster ("foramen ovale") naar de linkerboezem Een ander deel stroomt van de longslagader via de "ductus arteriacus Botalli" naar de lichaamsslagader ("aorta") De nog niet uitgeklapte longen worden zo grotendeels omzeild Een deel van het bloed dat in de aorta terechtkomt en dat koolzuurgas en afvalstoffen bevat, wordt via de binnenste bekkenarteries ("arteriae iliacae internae") en de gepaarde navelstrengslagaders ("arteriae umbilicares") naar de moederkoek afgevoerd Het bloed dat via de placenta terug naar de foetus gaat, bypasst de lever deels via de ductus venosus Na de bevalling treedt een drukverandering op, waardoor de baby een dubbele gescheiden bloedsomloop krijgt De gelei van Wharton in de navelstreng gaat na de geboorte opzwellen, waardoor de placentale circulatie meer stromingsweerstand gaat ondervinden Ook gaan de longen open, waardoor de stromingsweerstand in de longcirculatie sterk afneemt Hierdoor verandert de druk in de harthelften, en klapt het foramen ovale door middel van een weefselklep dicht, waarna dit gat dichtgroeit <PERSOON>, FRS (Toronto, <DATUM> - Beijing, <DATUM> was een Canadees anatoom en paleoantropoloog, die vooral bekend is geworden als naamgever van de prehistorische mensensoort "Sinanthropus pekinensis" (nu "Homo erectus pekinensis") waarvan in China fossielen waren gevonden Hij was voorzitter van de geologische dienst van China en een Fellow of the Royal Society.
| 540 |
www
|
parallel omdat er twee kortsluitende verbindingen zijn tussen de rechter- en linkerharthelft het ovale venster en de ductus Botalli Een deel van het bloed gaat vanuit de rechterboezem via het ovale venster ("foramen ovale") naar de linkerboezem Een ander deel stroomt van de longslagader via de "ductus arteriacus Botalli" naar de lichaamsslagader ("aorta") De nog niet uitgeklapte longen worden zo grotendeels omzeild Een deel van het bloed dat in de aorta terechtkomt en dat koolzuurgas en afvalstoffen bevat, wordt via de binnenste bekkenarteries ("arteriae iliacae internae") en de gepaarde navelstrengslagaders ("arteriae umbilicares") naar de moederkoek afgevoerd Het bloed dat via de placenta terug naar de foetus gaat, bypasst de lever deels via de ductus venosus Na de bevalling treedt een drukverandering op, waardoor de baby een dubbele gescheiden bloedsomloop krijgt De gelei van Wharton in de navelstreng gaat na de geboorte opzwellen, waardoor de placentale circulatie meer stromingsweerstand gaat ondervinden Ook gaan de longen open, waardoor de stromingsweerstand in de longcirculatie sterk afneemt Hierdoor verandert de druk in de harthelften, en klapt het foramen ovale door middel van een weefselklep dicht, waarna dit gat dichtgroeit <PERSOON>, FRS (Toronto, <DATUM> - Beijing, <DATUM> was een Canadees anatoom en paleoantropoloog, die vooral bekend is geworden als naamgever van de prehistorische mensensoort "Sinanthropus pekinensis" (nu "Homo erectus pekinensis") waarvan in China fossielen waren gevonden Hij was voorzitter van de geologische dienst van China en een Fellow of the <PERSOON> was al op jeugdige leeftijd een fervent fossielenverzamelaar In ### behaalde hij een graad in de medische wetenschap aan de Universiteit van Toronto In ### werd hij docent anatomie In ### werkte hij enige tijd onder Grafton <PERSOON>, in <PERSOON> bestudeerde destijds de resten van de Piltdown <PERSOON>, die later zouden worden ontmaskerd als archeologische vervalsing Hiermee begon Blacks belangstelling voor de evolutie van de mens In ### reisde hij naar Peking, China, waar hij aan een medische opleidingsschool aanvankelijk hoogleraar werd in de neurologie en embryologie In ### promoveerde hij er tot hoofd van de anatomie-afdeling De Zweedse archeoloog <PERSOON>, die opgravingen had verricht bij de "Dragon Bone Hill" (Zhoukoudian) gaf hem twee door hem gevonden fossiele mensachtige kiezen om die te onderzoeken Vervolgens begon Black met een beurs van de Rockefeller Foundation ter plekke ook opgravingen te verrichten Hij behield er goede betrekkingen met de Chinezen, ook doordat hij niet alleen blanke medewerkers in dienst nam, maar tevens Chinese In de zomer van ### vond <PERSOON> er eveneens twee mensachtige kiezen Black meende dat deze toebehoorden aan een tot dusver onbekende soort die hij "Sinanthropus pekinensis" noemde Later werden daarvan onder zijn leiding nog meer resten gevonden In ### moest hij in een ziekenhuis worden opgenomen met hartklachten, maar daarna ging hij onvermoeibaar door met zijn onderzoek.
| 550 |
www
|
<PERSOON> Black was al op jeugdige leeftijd een fervent fossielenverzamelaar In ### behaalde hij een graad in de medische wetenschap aan de Universiteit van Toronto In ### werd hij docent anatomie In ### werkte hij enige tijd onder Grafton <PERSOON>, in <PERSOON> bestudeerde destijds de resten van de Piltdown <PERSOON>, die later zouden worden ontmaskerd als archeologische vervalsing Hiermee begon Blacks belangstelling voor de evolutie van de mens In ### reisde hij naar Peking, China, waar hij aan een medische opleidingsschool aanvankelijk hoogleraar werd in de neurologie en embryologie In ### promoveerde hij er tot hoofd van de anatomie-afdeling De Zweedse archeoloog <PERSOON>, die opgravingen had verricht bij de "Dragon Bone Hill" (Zhoukoudian) gaf hem twee door hem gevonden fossiele mensachtige kiezen om die te onderzoeken Vervolgens begon Black met een beurs van de Rockefeller Foundation ter plekke ook opgravingen te verrichten Hij behield er goede betrekkingen met de Chinezen, ook doordat hij niet alleen blanke medewerkers in dienst nam, maar tevens Chinese In de zomer van ### vond <PERSOON> er eveneens twee mensachtige kiezen Black meende dat deze toebehoorden aan een tot dusver onbekende soort die hij "Sinanthropus pekinensis" noemde Later werden daarvan onder zijn leiding nog meer resten gevonden In ### moest hij in een ziekenhuis worden opgenomen met hartklachten, maar daarna ging hij onvermoeibaar door met zijn onderzoek De fossiele reuzenaap "Gigantopithecus blacki" werd naar hem genoemd Plasmodium (eencellige) Plasmodium is een geslacht van protista Een infectie met dit geslacht staat bekend als malaria De parasiet wordt verspreid door twee gastlichamen een steekmug (de vector) en een gewervelde Van de ### bekende soorten "Plasmodium", kunnen er ## mensen infecteren Andere soorten richten zich onder andere op vogels, reptielen en knaagdieren Steekmuggen van het geslacht "Culex", "Anopheles", "Culiceta", "Mansonia" en "Aedes" kunnen dienstdoen als vector van de Plasmodium De vector van de voor mensen schadelijke variant behoort tot het geslacht "Anopheles" Het organisme werd voor het eerst ontdekt door Laveran op <DATUM> in een militair ziekenhuis in Constantine, Algerije Manson kwam in ### met de hypothese dat de Plasmodium kon worden overgebracht door muggen Deze hypothese werd in ### met een experiment van de Italiaanse professor <PERSOON> en de Britse arts <PERSOON> bevestigd <PERSOON> kreeg voor deze ontdekking de nobelprijs in ### De naam Plasmodium werd bedacht in ### door Marchiafava en Celli <PERSOON-##> ### waren er van dit geslacht ### soorten bekend Er zijn twee cycli betrokken bij de ontwikkeling van de malaria parasiet de ongeslachtelijke cyclus in de mens en in de mug en de geslachtelijke cyclus, alleen in de mug De ongeslachtelijke ontwikkeling en verspreiding van de parasiet verloopt ruwweg in vier fasen Wanneer een mug een met malaria geïnfecteerd persoon steekt kan ze met het opgezogen bloed gametocyten opnemen.
| 569 |
www
|
is een geslacht van protista Een infectie met dit geslacht staat bekend als malaria De parasiet wordt verspreid door twee gastlichamen een steekmug (de vector) en een gewervelde Van de ### bekende soorten "Plasmodium", kunnen er ## mensen infecteren Andere soorten richten zich onder andere op vogels, reptielen en knaagdieren Steekmuggen van het geslacht "Culex", "Anopheles", "Culiceta", "Mansonia" en "Aedes" kunnen dienstdoen als vector van de Plasmodium De vector van de voor mensen schadelijke variant behoort tot het geslacht "Anopheles" Het organisme werd voor het eerst ontdekt door Laveran op <DATUM> in een militair ziekenhuis in Constantine, Algerije Manson kwam in ### met de hypothese dat de Plasmodium kon worden overgebracht door muggen Deze hypothese werd in ### met een experiment van de Italiaanse professor <PERSOON> en de Britse arts <PERSOON> bevestigd <PERSOON> kreeg voor deze ontdekking de nobelprijs in ### De naam Plasmodium werd bedacht in ### door Marchiafava en Celli <PERSOON> ### waren er van dit geslacht ### soorten bekend Er zijn twee cycli betrokken bij de ontwikkeling van de malaria parasiet de ongeslachtelijke cyclus in de mens en in de mug en de geslachtelijke cyclus, alleen in de mug De ongeslachtelijke ontwikkeling en verspreiding van de parasiet verloopt ruwweg in vier fasen Wanneer een mug een met malaria geïnfecteerd persoon steekt kan ze met het opgezogen bloed gametocyten opnemen De gametocyten worden ingenomen door een Anopheles-mug tijdens een bloedmaaltijd(#) De vermenigvuldiging van de parasieten in de mug staat bekend als de sporogonische cyclus(C) In de maag van de mug bevruchten de microgameten de macrogameten en worden de zygoten gevormd(#) Uit de zygoten ontstaan de beweeglijke en langwerpige ookineten(##), die de middelste darmwand van de mug binnendringen, waar ze zich tot oöcysten ontwikkelen(##) In de oöcysten ontstaan door deling vele duizenden sporozoïeten, die bij het stukbreken van de oöcysten vrijkomen(##) en zich naar de speekselklieren van de mug begeven De mug steekt vervolgens iemand die nog niet besmet is Hierbij worden de sporozoïeten in het nog niet zieke menselijke lichaam geïnjecteerd en begint de cyclus opnieuw NB dit is een vereenvoudigd overzicht van de ontwikkeling van plasmodium, een ontwikkeling die veel verschillende stadia kent #,#'-methyleendianiline #,#'-methyleendianiline (afgekort tot #,#'-MDA, MDA of DADPM) is een intermediair product in de productie van polyurethanen #,#'-methyleendianiline wordt bereid door de reactie van formaldehyde met aniline in de aanwezigheid van zoutzuur Deze condensatiereactie levert naast #,#'-methyleendianiline nog een aantal nevenproducten op Technisch #,#'-methyleendianiline is een mengsel van #,#'-methyleendianiline (ca ##%), isomeren ervan (ca #%), andere tri- en hogere amines (polyamines) (ca ##%), en sporen van water en aniline Technisch #,#'-methyleendianiline wordt als dusdanig gebruikt, of kan verder gezuiverd worden Bijna alle #,#'-methyleendianiline dat geproduceerd wordt, ongeveer ### ### ton in ### in West-Europa, gaat naar de productie van MDI (methyleendifenyldi-isocyanaat), dat verder verwerkt wordt in polyurethaankunststof.
| 638 |
www
|
De vermenigvuldiging van de parasieten in de mug staat bekend als de sporogonische cyclus(C) In de maag van de mug bevruchten de microgameten de macrogameten en worden de zygoten gevormd(#) Uit de zygoten ontstaan de beweeglijke en langwerpige ookineten(##), die de middelste darmwand van de mug binnendringen, waar ze zich tot oöcysten ontwikkelen(##) In de oöcysten ontstaan door deling vele duizenden sporozoïeten, die bij het stukbreken van de oöcysten vrijkomen(##) en zich naar de speekselklieren van de mug begeven De mug steekt vervolgens iemand die nog niet besmet is Hierbij worden de sporozoïeten in het nog niet zieke menselijke lichaam geïnjecteerd en begint de cyclus opnieuw NB dit is een vereenvoudigd overzicht van de ontwikkeling van plasmodium, een ontwikkeling die veel verschillende stadia kent #,#'-methyleendianiline #,#'-methyleendianiline (afgekort tot #,#'-MDA, MDA of DADPM) is een intermediair product in de productie van polyurethanen #,#'-methyleendianiline wordt bereid door de reactie van formaldehyde met aniline in de aanwezigheid van zoutzuur Deze condensatiereactie levert naast #,#'-methyleendianiline nog een aantal nevenproducten op Technisch #,#'-methyleendianiline is een mengsel van #,#'-methyleendianiline (ca ##%), isomeren ervan (ca #%), andere tri- en hogere amines (polyamines) (ca ##%), en sporen van water en aniline Technisch #,#'-methyleendianiline wordt als dusdanig gebruikt, of kan verder gezuiverd worden Bijna alle #,#'-methyleendianiline dat geproduceerd wordt, ongeveer ### ### ton in ### in West-Europa, gaat naar de productie van MDI (methyleendifenyldi-isocyanaat), dat verder verwerkt wordt in polyurethaankunststof Het MDA wordt hiervoor opgelost in bijvoorbeeld monochloorbenzeen Met de ringhydrogenering van #,#'-methyleendianiline verkrijgt men #,#'-diaminodicyclohexylmethaan, dat ook een grondstof is voor polyurethanen Minder belangrijke toepassingen zijn als hardener in epoxyharsen en kleefstoffen, of in de productie van speciale polymeren (polyamide-imide) en andere chemicaliën Maximaal ### ton #,#'-methyleendianiline per jaar gaat naar deze toepassingen #,#'-methyleendianiline is een kankerverwekkende stof gebleken voor proefdieren; voor mensen zijn geen adequate gegevens voorhanden De stof is daarom ingedeeld als kankerverwekkende stof in categorie # De stof is mogelijk ook mutageen Contact met de huid moet vermeden worden, omdat de stof via de huid in het lichaam kan doordringen De verbinding kan de huid ook overgevoelig maken De blootstelling van het publiek aan #,#'-methyleendianiline is verwaarloosbaar Een mogelijke <INSTELLING> van #,#'-methyleendianiline zijn producten die gekleurd zijn met bepaalde azokleurstoffen, bv Cartasol Yellow, waaruit bij ontbinding #,#'-methyleendianiline kan vrijkomen Een andere potentiële <INSTELLING> is de sterilisatie door middel van straling van polyurethanen die in medische apparatuur gebruikt worden Enkel-voetorthese Een enkel-voetorthese (EVO, ook wel "peroneusveer" of "AFO" â "ankle-foot orthosis") is een hulpmiddel, een orthese, voor mensen bij wie de voetheffers verzwakt zijn De enkel-voetorthese wordt gebruikt bij aandoeningen die ertoe leiden dat de spieren die de tenen naar de neus trekken (de voetheffers) verzwakt zijn Als de zenuw die langs het kopje van het kuitbeen loopt, de nervus peronaeus, in de knel heeft gezeten bijvoorbeeld bij een lange narcose, kan deze verlamd raken met verzwakte voetheffers als gevolg.
| 664 |
www
|
Met de ringhydrogenering van #,#'-methyleendianiline verkrijgt men #,#'-diaminodicyclohexylmethaan, dat ook een grondstof is voor polyurethanen Minder belangrijke toepassingen zijn als hardener in epoxyharsen en kleefstoffen, of in de productie van speciale polymeren (polyamide-imide) en andere chemicaliën Maximaal ### ton #,#'-methyleendianiline per jaar gaat naar deze toepassingen #,#'-methyleendianiline is een kankerverwekkende stof gebleken voor proefdieren; voor mensen zijn geen adequate gegevens voorhanden De stof is daarom ingedeeld als kankerverwekkende stof in categorie # De stof is mogelijk ook mutageen Contact met de huid moet vermeden worden, omdat de stof via de huid in het lichaam kan doordringen De verbinding kan de huid ook overgevoelig maken De blootstelling van het publiek aan #,#'-methyleendianiline is verwaarloosbaar Een mogelijke <INSTELLING> van #,#'-methyleendianiline zijn producten die gekleurd zijn met bepaalde azokleurstoffen, bv Cartasol Yellow, waaruit bij ontbinding #,#'-methyleendianiline kan vrijkomen Een andere potentiële <INSTELLING> is de sterilisatie door middel van straling van polyurethanen die in medische apparatuur gebruikt worden Enkel-voetorthese Een enkel-voetorthese (EVO, ook wel "peroneusveer" of "AFO" â "ankle-foot orthosis") is een hulpmiddel, een orthese, voor mensen bij wie de voetheffers verzwakt zijn De enkel-voetorthese wordt gebruikt bij aandoeningen die ertoe leiden dat de spieren die de tenen naar de neus trekken (de voetheffers) verzwakt zijn Als de zenuw die langs het kopje van het kuitbeen loopt, de nervus peronaeus, in de knel heeft gezeten bijvoorbeeld bij een lange narcose, kan deze verlamd raken met verzwakte voetheffers als gevolg Ook andere beschadigingen van het zenuwstelsel kunnen de kracht van de voetheffers verminderen, bijvoorbeeld een hernia of een hersenbeschadiging Wanneer de voetheffers verzwakt zijn ontstaat een klapvoet of dreigt een spitsvoet Enkel-voetortheses kunnen ook ingezet worden bij spierziekten of zeer instabiele enkelgewrichten De orthese is meestal van kunststof gemaakt en veert gedeeltelijk mee Hierdoor wordt de patiënt enerzijds geholpen bij het optillen van het voorste gedeelte van de voet, maar kan indien nodig ook de tenen enigszins naar beneden bewegen, bijvoorbeeld om te fietsen De enkel-voetorthese wordt in de schoen gedragen Aanmeten gebeurt door een orthopedisch technicus, bijvoorbeeld op verzoek van een revalidatiearts Gelei van Wharton De gelei van Wharton is de gelatineuze substantie die zich in de navelstreng bevindt Ze bestaat uit mucopolysachariden (hyaluronzuur en chondroïtinesulfaat) Na de geboorte zorgt dit bindweefsel onder invloed van temperatuursveranderingen voor het natuurlijk afknellen van de navelstrengbloedvaten, zodat er een einde komt aan de foetale bloedsomloop Ze werd genoemd naar de anatoom <PERSOON> (###-###) die ze als eerste beschreef Isotricha intestinalis Isotricha intestinalis is een eencellige trilhaardiertje dat voorkomt in het maag-darmstelsel van herkauwers De gemiddelde grootte van "I intestinalis" is ## bij ### µm De cilia of trilharen lopen in rijen evenwijdig aan de lengte as van het lichaam Het vestibulum of de mond bevindt zich aan de zijde van de cel tussen halverwege het midden en het einde van de zijde.
| 573 |
www
|
zenuwstelsel kunnen de kracht van de voetheffers verminderen, bijvoorbeeld een hernia of een hersenbeschadiging Wanneer de voetheffers verzwakt zijn ontstaat een klapvoet of dreigt een spitsvoet Enkel-voetortheses kunnen ook ingezet worden bij spierziekten of zeer instabiele enkelgewrichten De orthese is meestal van kunststof gemaakt en veert gedeeltelijk mee Hierdoor wordt de patiënt enerzijds geholpen bij het optillen van het voorste gedeelte van de voet, maar kan indien nodig ook de tenen enigszins naar beneden bewegen, bijvoorbeeld om te fietsen De enkel-voetorthese wordt in de schoen gedragen Aanmeten gebeurt door een orthopedisch technicus, bijvoorbeeld op verzoek van een revalidatiearts Gelei van Wharton De gelei van Wharton is de gelatineuze substantie die zich in de navelstreng bevindt Ze bestaat uit mucopolysachariden (hyaluronzuur en chondroïtinesulfaat) Na de geboorte zorgt dit bindweefsel onder invloed van temperatuursveranderingen voor het natuurlijk afknellen van de navelstrengbloedvaten, zodat er een einde komt aan de foetale bloedsomloop Ze werd genoemd naar de anatoom <PERSOON> (###-###) die ze als eerste beschreef Isotricha intestinalis Isotricha intestinalis is een eencellige trilhaardiertje dat voorkomt in het maag-darmstelsel van herkauwers De gemiddelde grootte van "I intestinalis" is ## bij ### µm De cilia of trilharen lopen in rijen evenwijdig aan de lengte as van het lichaam Het vestibulum of de mond bevindt zich aan de zijde van de cel tussen halverwege het midden en het einde van de zijde Intestinalis" lijkend trilhaardiertje gevonden Dat trilhaardiertje "I jalaludinii" is korter dan "I intestinalis", en het vestibulum of mond is dichter bij de korter zijde gesitueerd en heeft een andere vorm dan die van "I intestinalis" Isotricha prostoma Isotricha prostoma is een eencellige trilhaardiertje dat voorkomt in het maag-darmstelsel van herkauwers De gemiddelde grootte van "I prostoma" is ## bij ### µm De cilia of trilharen lopen in rijen evenwijdig aan de lengte as van het lichaam Het vestibulum of mond bevindt zich aan de zijde korte zijde van de cel en aan de achterzijde wanneer gekeken wordt vanuit de bewegingsrichting van "I prostoma" Isotricha Isotricha is een geslacht van trilhaardiertjes uit de familie "Isotrichidae" Het geslacht omvat onder andere een aantal soorten die voorkomen in het maag-darmstelsel van herkauwers Typerend voor soorten uit het geslacht "Isotricha" zijn de cilia of trilhaartjes die rijen parallel aan de lange zijde van de cel lopen Tot ### behoorde "O bubali" tot dit geslacht maar werd in dat jaar door Imai opnieuw ingedeeld en toen bij het geslacht "Oligoisotricha" Isotricha jalaludinii Isotricha jalaludinii is een eencellige trilhaardiertje dat voorkomt in het maag-darmstelsel van herkauwers De cilia of trilharen lopen in rijen evenwijdig aan de lengte as van het lichaam "I jalaludinii" is in ### voor het eerst aangetroffen bij herkauwers in de pens bij de Kanchil ("Tragulus kanchil") een herkauwer uit Indochina "I jalaludinii lijkt" veel op "I intestinalis", maar is korter dan "I intestinalis".
| 545 |
www
|
"I intestinalis", en het vestibulum of mond is dichter bij de korter zijde gesitueerd en heeft een andere vorm dan die van "I intestinalis" Isotricha prostoma Isotricha prostoma is een eencellige trilhaardiertje dat voorkomt in het maag-darmstelsel van herkauwers De gemiddelde grootte van "I prostoma" is ## bij ### µm De cilia of trilharen lopen in rijen evenwijdig aan de lengte as van het lichaam Het vestibulum of mond bevindt zich aan de zijde korte zijde van de cel en aan de achterzijde wanneer gekeken wordt vanuit de bewegingsrichting van "I prostoma" Isotricha Isotricha is een geslacht van trilhaardiertjes uit de familie "Isotrichidae" Het geslacht omvat onder andere een aantal soorten die voorkomen in het maag-darmstelsel van herkauwers Typerend voor soorten uit het geslacht "Isotricha" zijn de cilia of trilhaartjes die rijen parallel aan de lange zijde van de cel lopen Tot ### behoorde "O bubali" tot dit geslacht maar werd in dat jaar door Imai opnieuw ingedeeld en toen bij het geslacht "Oligoisotricha" Isotricha jalaludinii Isotricha jalaludinii is een eencellige trilhaardiertje dat voorkomt in het maag-darmstelsel van herkauwers De cilia of trilharen lopen in rijen evenwijdig aan de lengte as van het lichaam "I jalaludinii" is in ### voor het eerst aangetroffen bij herkauwers in de pens bij de Kanchil ("Tragulus kanchil") een herkauwer uit Indochina "I jalaludinii lijkt" veel op "I intestinalis", maar is korter dan "I intestinalis" intestinalis" Feliene infectueuze peritonitis Feliene infectueuze peritonitis, (besmettelijke buikvliesontsteking bij de kat) of kortweg "FIP" is een ziekte bij katten met een mogelijke fatale afloop Het wordt veroorzaakt door het felien coronavirus (FCoV) en specifiek door het felien infectieus peritonitisvirus (FIPV), dat een mutatie is van het felien enterisch coronavirus (FECV/FeCoV) Hoewel er een verband tussen FIP en het feliene coronavirus lijkt te bestaan, is er nog geen duidelijk verband tussen oorzaak en effect bewezen Het gemuteerde virus kan in bepaalde witte bloedcellen indringen en groeien, met name in macrofagen De reactie van het immuunsysteem is meestal een ontsteking in de betreffende weefsels FIP is bijna altijd dodelijk, tenzij zo snel mogelijk wordt gestart met een behandeling (zie "Behandeling") FECV is een vrij gebruikelijk virus, met name waar grote groepen katten samen gehouden worden (asiels, catteries, etc ) Katten worden geïnfecteerd door inademing of inslikken van het virus De meest voorkomende <INSTELLING> is ontlasting, alhoewel besmette oppervlaktes, zoals etensbordjes en kleding, het virus eveneens kunnen overbrengen Ondanks de aanwezigheid van FECV krijgen de meeste geïnfecteerde katten geen FIP Meestal heeft de blootstelling aan FECV enkel lichte diarree tot gevolg en vertoont de kat verder geen signalen Een kat zonder de kenmerken kan dus even goed drager zijn van het FECV-virus en het doorgeven aan andere katten Bij iedere met FECV geïnfecteerde kat bestaat het risico dat het virus muteert in FIP.
| 542 |
www
|
peritonitis Feliene infectueuze peritonitis, (besmettelijke buikvliesontsteking bij de kat) of kortweg "FIP" is een ziekte bij katten met een mogelijke fatale afloop Het wordt veroorzaakt door het felien coronavirus (FCoV) en specifiek door het felien infectieus peritonitisvirus (FIPV), dat een mutatie is van het felien enterisch coronavirus (FECV/FeCoV) Hoewel er een verband tussen FIP en het feliene coronavirus lijkt te bestaan, is er nog geen duidelijk verband tussen oorzaak en effect bewezen Het gemuteerde virus kan in bepaalde witte bloedcellen indringen en groeien, met name in macrofagen De reactie van het immuunsysteem is meestal een ontsteking in de betreffende weefsels FIP is bijna altijd dodelijk, tenzij zo snel mogelijk wordt gestart met een behandeling (zie "Behandeling") FECV is een vrij gebruikelijk virus, met name waar grote groepen katten samen gehouden worden (asiels, catteries, etc ) Katten worden geïnfecteerd door inademing of inslikken van het virus De meest voorkomende <INSTELLING> is ontlasting, alhoewel besmette oppervlaktes, zoals etensbordjes en kleding, het virus eveneens kunnen overbrengen Ondanks de aanwezigheid van FECV krijgen de meeste geïnfecteerde katten geen FIP Meestal heeft de blootstelling aan FECV enkel lichte diarree tot gevolg en vertoont de kat verder geen signalen Een kat zonder de kenmerken kan dus even goed drager zijn van het FECV-virus en het doorgeven aan andere katten Bij iedere met FECV geïnfecteerde kat bestaat het risico dat het virus muteert in FIP Men vermoedt ook een genetische overdraaglijkheid van ontvankelijkheid voor het virus FIP bestaat in twee vormen acute FIP (natte FIP) en chronische FIP (droge FIP) Beide vormen zijn fataal, maar de acute vorm komt meer voor (##-##% van alle gevallen zijn natte FIP) en ontwikkelt zich sneller dan de droge vorm Typisch voor de natte vorm van FIP is het samenkomen van vocht in de borst- of buikholte (ascites), waardoor ademhalingsproblemen ontstaan Andere symptomen zijn lusteloosheid, koorts, gewichtsverlies, geelzucht en diarree Ook bij droge FIP manifesteert zich de lusteloosheid, koorts, geelzucht, diarree en het gewichtsverlies, maar de verzameling van vocht blijft uit Typisch voor een kat met droge FIP is het verliezen van visus en uitval van het neurologisch systeem Het kan bijvoorbeeld moeilijk worden om op te staan, te lopen en uiteindelijk kan de kat verlamd raken De meeste kenmerken van FIP zijn eigenlijk kenmerkend voor vele ziekten, en FIP is derhalve moeilijk vast te stellen De diagnose wordt meestal gesteld door een sterk vermoeden, fysieke klachten die de kat vertoont en eventueel onderzoek van het weefsel Het vocht dat door de FIP veroorzaakt wordt, is vaak lichtgeel tot felgeel van kleur en heeft een verhoogd eiwitgehalte Dit vocht is tevens te herkennen dat het "draden trekt" (ietwat slijmerig) Ook bloedtesten kunnen soms uitkomst bieden, door onderzoek naar aanwezigheid van antilichamen voor het Coronavirus.
| 523 |
www
|
twee vormen acute FIP (natte FIP) en chronische FIP (droge FIP) Beide vormen zijn fataal, maar de acute vorm komt meer voor (##-##% van alle gevallen zijn natte FIP) en ontwikkelt zich sneller dan de droge vorm Typisch voor de natte vorm van FIP is het samenkomen van vocht in de borst- of buikholte (ascites), waardoor ademhalingsproblemen ontstaan Andere symptomen zijn lusteloosheid, koorts, gewichtsverlies, geelzucht en diarree Ook bij droge FIP manifesteert zich de lusteloosheid, koorts, geelzucht, diarree en het gewichtsverlies, maar de verzameling van vocht blijft uit Typisch voor een kat met droge FIP is het verliezen van visus en uitval van het neurologisch systeem Het kan bijvoorbeeld moeilijk worden om op te staan, te lopen en uiteindelijk kan de kat verlamd raken De meeste kenmerken van FIP zijn eigenlijk kenmerkend voor vele ziekten, en FIP is derhalve moeilijk vast te stellen De diagnose wordt meestal gesteld door een sterk vermoeden, fysieke klachten die de kat vertoont en eventueel onderzoek van het weefsel Het vocht dat door de FIP veroorzaakt wordt, is vaak lichtgeel tot felgeel van kleur en heeft een verhoogd eiwitgehalte Dit vocht is tevens te herkennen dat het "draden trekt" (ietwat slijmerig) Ook bloedtesten kunnen soms uitkomst bieden, door onderzoek naar aanwezigheid van antilichamen voor het Coronavirus De enige manier om FIP diagnostisch te bevestigen is aangetast weefsel met behulp van immunofluorescentie histologisch te onderzoeken Aangezien er vrijwel geen genezing voor FIP mogelijk is (tenzij men aan de onderstaande medicatie kan komen), is de behandeling van FIP gericht op bestrijding van de symptomen en palliatief Doorgaans wordt de eigenaar van de kat geadviseerd om het de kat zo makkelijk mogelijk te maken, totdat duidelijk is dat de kat te veel lijdt Prednison of andere onderdrukkende medicatie kan het leven van de kat nog enkele weken of maanden verlengen, maar geeft een contra-indicatie op bepaalde infecties Natte FIP ontwikkelt zich bovendien vaak te snel om ingrijpen mogelijk te maken Sinds ca ### is er met GS-### wel degelijk een behandeling voor FIP mogelijk onder andere middels de merknamen Mutian, Sak, Pine, Brava of<PERSOON> scoort het beste Deze zijn nog niet in <LOCATIE> verkrijgbaar, maar diverse katten eigenaren hebben het probleemloos uit China besteld In België is Sak makkelijk verkrijgbaar Toediening is middels capsules (oraal) of subcutane injectie De injectie is vrij irriterend voor de kat (en huid) en als de kat nog kan slikken, wordt de capsule aabevolen kan deze middels een zg "pil popper" zeer eenvoudig de keel worden ingeschoten door de kop van de kat omhoog te richten (naar plafond kijkend) en met de pilpopper deze capsule in de keel te schieten De capsule zal niet in de longen worden geschoten Er wordt middels een chat advies gegeven door representatives van Mutian op basis van bloedwaarden De aanbevolen kuur is ##-## dagen aaneengesloten De dosis hangt af van het gewicht van de kat.
| 550 |
www
|
onderstaande medicatie kan komen), is de behandeling van FIP gericht op bestrijding van de symptomen en palliatief Doorgaans wordt de eigenaar van de kat geadviseerd om het de kat zo makkelijk mogelijk te maken, totdat duidelijk is dat de kat te veel lijdt Prednison of andere onderdrukkende medicatie kan het leven van de kat nog enkele weken of maanden verlengen, maar geeft een contra-indicatie op bepaalde infecties Natte FIP ontwikkelt zich bovendien vaak te snel om ingrijpen mogelijk te maken Sinds ca ### is er met GS-### wel degelijk een behandeling voor FIP mogelijk onder andere middels de merknamen Mutian, Sak, Pine, Brava of<PERSOON> scoort het beste Deze zijn nog niet in <LOCATIE> verkrijgbaar, maar diverse katten eigenaren hebben het probleemloos uit China besteld In België is Sak makkelijk verkrijgbaar Toediening is middels capsules (oraal) of subcutane injectie De injectie is vrij irriterend voor de kat (en huid) en als de kat nog kan slikken, wordt de capsule aabevolen kan deze middels een zg "pil popper" zeer eenvoudig de keel worden ingeschoten door de kop van de kat omhoog te richten (naar plafond kijkend) en met de pilpopper deze capsule in de keel te schieten De capsule zal niet in de longen worden geschoten Er wordt middels een chat advies gegeven door representatives van Mutian op basis van bloedwaarden De aanbevolen kuur is ##-## dagen aaneengesloten De dosis hangt af van het gewicht van de kat ## dagen in gewicht toe gaat nemen en dus de dosis verhoogd dient te worden De eerste <DATUM> dagen van medicatie zijn er vrijwel geen verbeteringen zichtbaar (de kat kan zelfs vrijwel nergens meer op reageren en meer dood dan levend lijken), maar na die periode zal de kat een enorme eetlust krijgen en reageren Gedurende met name de eerste <DATUM> dagen zal de kat bijzonder veel plassen Het is dan ook noodzakelijk/cruciaal dat de kat veel vocht (ORS) binnen krijgt! Als de kat een infuus heeft, kan infuusvloeistof frequent per dag via spuit en infuus worden toegediend Dat is bijzonder eenvoudig en kan de eigenaar zelf doen Bespreek wel met de dierenarts of het infuus na ca <DATUM> weken naar een ander pootje dient te worden verplaatst Na ca ## dagen lijkt het alsof de kat niet meer ziek is Alhoewel de kat er nog sterk vermagerd uit kan zien, wordt deze met de dag energieker Echter, de FIP is nog niet bestreden en stop NIET met de kuur! Eventuele koorts kan tijdens de kuur worden verminderd met prednison Geef de kat NOOIT paracetamol of aspirine! De strijd tegen FIP is een zware en kostbare, maar de kat zal met grote zekerheid FIP overwinnen, mits de adviezen nauwkeurig worden opgevolgd Mayo-tube Mayo-tube (of Guedel tube) is een medisch hulpmiddel om de ademweg bij bewusteloze patiënten te verzekeren.
| 530 |
www
|
dagen in gewicht toe gaat nemen en dus de dosis verhoogd dient te worden De eerste <DATUM> dagen van medicatie zijn er vrijwel geen verbeteringen zichtbaar (de kat kan zelfs vrijwel nergens meer op reageren en meer dood dan levend lijken), maar na die periode zal de kat een enorme eetlust krijgen en reageren Gedurende met name de eerste <DATUM> dagen zal de kat bijzonder veel plassen Het is dan ook noodzakelijk/cruciaal dat de kat veel vocht (ORS) binnen krijgt! Als de kat een infuus heeft, kan infuusvloeistof frequent per dag via spuit en infuus worden toegediend Dat is bijzonder eenvoudig en kan de eigenaar zelf doen Bespreek wel met de dierenarts of het infuus na ca <DATUM> weken naar een ander pootje dient te worden verplaatst Na ca ## dagen lijkt het alsof de kat niet meer ziek is Alhoewel de kat er nog sterk vermagerd uit kan zien, wordt deze met de dag energieker Echter, de FIP is nog niet bestreden en stop NIET met de kuur! Eventuele koorts kan tijdens de kuur worden verminderd met prednison Geef de kat NOOIT paracetamol of aspirine! De strijd tegen FIP is een zware en kostbare, maar de kat zal met grote zekerheid FIP overwinnen, mits de adviezen nauwkeurig worden opgevolgd Mayo-tube Mayo-tube (of Guedel tube) is een medisch hulpmiddel om de ademweg bij bewusteloze patiënten te verzekeren De Mayo-tube is een gekromd buisje dat dit voorkomt, doordat het vanaf de lippen tot achter de tongbasis reikt Het kan door getrainde verpleegkundigen, artsen en ambulanciers worden ingebracht Als een patiënt te veel bij bewustzijn komt, kan hij gaan kokhalzen In dat geval moet de tube verwijderd worden De tube beschermt niet tegen verslikken (bloed of andere vloeistof) of tegen afsluiting door zwelling of kramp ter hoogte van de stembanden Een endotracheale tube reikt dieper, tot in de luchtpijp, maar is moeilijker in te brengen (voorbehouden aan artsen en verpleegkundigen) Deze tube is er in verschillende groottes De juiste grootte wordt gekozen aan de hand van de afstand tussen mondhoek en oorlel Isotrichidae Isotrichidae is een familie van trilhaardiertjes die de vier geslachten "Isotricha", "Britricha", "Dasytricha" en "Oligoisotricha" omvat Typerend voor deze familie van trilhaardiertjes is te bedekking met cilia of trilharen Bij de geslachten "Isotricha" en "Dasytricha" is dit volledig Het geslacht "Oligoisotricha" onderscheidt zich door bedekking die onvolledig is, de cilia ontbreken op het achterste <DATUM> deel van het lichaam Het verschil tussen "Isotricha" en "Dasytricha" wordt gevormd door de manier waarop de cilia op het lichaam zitten Bij soorten van het geslacht "Isotricha" lopen de cilia in evenredig lijnen ten opzichte van de lengte as Soorten van het geslacht "Dasytricha" hebben cilia die in een spiraalvorm lopen ten op zichtte van de lengte as Dasytricha Dasytricha is een geslacht van trilhaardiertjes uit de familie Isotrichidae Het geslacht omvat drie soorten "D ruminantium", "D hukuokaensis" en "D kabanii" "D.
| 554 |
www
|
de tongbasis reikt Het kan door getrainde verpleegkundigen, artsen en ambulanciers worden ingebracht Als een patiënt te veel bij bewustzijn komt, kan hij gaan kokhalzen In dat geval moet de tube verwijderd worden De tube beschermt niet tegen verslikken (bloed of andere vloeistof) of tegen afsluiting door zwelling of kramp ter hoogte van de stembanden Een endotracheale tube reikt dieper, tot in de luchtpijp, maar is moeilijker in te brengen (voorbehouden aan artsen en verpleegkundigen) Deze tube is er in verschillende groottes De juiste grootte wordt gekozen aan de hand van de afstand tussen mondhoek en oorlel Isotrichidae Isotrichidae is een familie van trilhaardiertjes die de vier geslachten "Isotricha", "Britricha", "Dasytricha" en "Oligoisotricha" omvat Typerend voor deze familie van trilhaardiertjes is te bedekking met cilia of trilharen Bij de geslachten "Isotricha" en "Dasytricha" is dit volledig Het geslacht "Oligoisotricha" onderscheidt zich door bedekking die onvolledig is, de cilia ontbreken op het achterste <DATUM> deel van het lichaam Het verschil tussen "Isotricha" en "Dasytricha" wordt gevormd door de manier waarop de cilia op het lichaam zitten Bij soorten van het geslacht "Isotricha" lopen de cilia in evenredig lijnen ten opzichte van de lengte as Soorten van het geslacht "Dasytricha" hebben cilia die in een spiraalvorm lopen ten op zichtte van de lengte as Dasytricha Dasytricha is een geslacht van trilhaardiertjes uit de familie Isotrichidae Het geslacht omvat drie soorten "D ruminantium", "D hukuokaensis" en "D kabanii" "D hukuokaensis" is in ### voor het eerst omschreven en "D kabanii" in ### Dit geslacht is te herkennen aan de cilia of trilharen die als een spiraal lopen ten opzichte van de lengteas in tegenstelling tot soorten van het geslacht "Isotricha", een ander geslacht uit de familie Isotrichidae, waarbij de cilia in rijen parallel aan de lengteas lopen Oligoisotricha Oligoisotricha is een geslacht van trilhaardiertjes uit de familie Isotrichidae, dat maar een soort, "O bubali", omvat "O bubali" is in ### voor het eerst omschreven door Dogiel, die de soort aan trof in Russische waterbuffels maar deelde de soort in onder het geslacht "Isotricha" Toen Imai in ### de soort aantrof, in Taiwanese waterbuffels werden verschillen in de bouw van het lichaam van O bubali ten opzichte van "Isotrichia" soorten aangetroffen Zo ontbreken de cilia (trilharen) op het achterste <DATUM> deel van het lichaam, ook ontbreekt het onderdeel dat de kern ondersteund Om deze redenen werd een nieuw geslacht aangevraagd Propamocarb Propamocarb (ISO-naam) is een fungicide dat gebruikt wordt in de tuinbouw Het behoort tot de stofklasse der carbamaten Propamocarb wordt normaal gebruikt onder de vorm van het hydrochloridezout (CAS-nummer ###-#<DATUM> , dat goed oplosbaar is in water Propamocarb werd in ### in Duitsland gepatenteerd door Schering AG De octrooibescherming is verlopen en het product wordt nu door verschillende fabrikanten aangeboden Merknamen zijn onder meer "Propeller", "Proplant", "Previcur N" en "Propame".
| 576 |
www
|
hukuokaensis" is in ### voor het eerst omschreven en "D kabanii" in ### Dit geslacht is te herkennen aan de cilia of trilharen die als een spiraal lopen ten opzichte van de lengteas in tegenstelling tot soorten van het geslacht "Isotricha", een ander geslacht uit de familie Isotrichidae, waarbij de cilia in rijen parallel aan de lengteas lopen Oligoisotricha Oligoisotricha is een geslacht van trilhaardiertjes uit de familie Isotrichidae, dat maar een soort, "O bubali", omvat "O bubali" is in ### voor het eerst omschreven door Dogiel, die de soort aan trof in Russische waterbuffels maar deelde de soort in onder het geslacht "Isotricha" Toen Imai in ### de soort aantrof, in Taiwanese waterbuffels werden verschillen in de bouw van het lichaam van O bubali ten opzichte van "Isotrichia" soorten aangetroffen Zo ontbreken de cilia (trilharen) op het achterste <DATUM> deel van het lichaam, ook ontbreekt het onderdeel dat de kern ondersteund Om deze redenen werd een nieuw geslacht aangevraagd Propamocarb Propamocarb (ISO-naam) is een fungicide dat gebruikt wordt in de tuinbouw Het behoort tot de stofklasse der carbamaten Propamocarb wordt normaal gebruikt onder de vorm van het hydrochloridezout (CAS-nummer ###-#<DATUM> , dat goed oplosbaar is in water Propamocarb werd in ### in Duitsland gepatenteerd door Schering AG De octrooibescherming is verlopen en het product wordt nu door verschillende fabrikanten aangeboden Merknamen zijn onder meer "Propeller", "Proplant", "Previcur N" en "Propame" Men kan het sproeien op de bladeren of het aan de wortels van de planten toedienen Het is een opwaarts systemisch fungicide, dat vanuit de wortels naar de andere delen van de plant wordt getransporteerd Op de bladeren blijft het lokaal werkzaam Het verhindert de vorming en kieming van sporen en de myceliumgroei Het kan zowel preventief als curatief toegediend worden In de Europese Unie is propamocarb opgenomen in de lijst van toegelaten gewasbeschermingsmiddelen De toelatingsperiode loopt af op <DATUM> Propamocarb heeft een matige acute toxiciteit Het is in tegenstelling tot de groep van de carbamaat-insecticiden slechts een zwakke cholinesteraseremmer De stof kan overgevoeligheid veroorzaken bij contact met de huid Oligoisotricha bubali Oligoisotricha bubali is een eencellige trilhaardiertje, uit het geslacht van "Oligoisotricha", dat voorkomt in het maag-darmstelsel van herkauwers Het is in ### voor het eerst omschreven door Dogiel in de pens van Russische waterbuffels Dogiel deelde het trilhaardiertje bij het geslacht "Isotricha" Toen het in ### weer werd aangetroffen, ditmaal door Imai in Taiwanese waterbuffels, vond Imai verschillen met de andere soorten uit het geslacht "Isotricha" Zo ontbreken de cilia (trilharen) op het achterste deel van "O bubali" De gemiddelde grootte van "O bubali" is ## bij ## µm Laparoscoop Een laparoscoop is een lange, stevige, rechte pijp met een videocamera en een lichtbron erop gemonteerd, voor een laparoscopie een operatie aan de buik waarbij de laparoscoop en andere dunne instrumenten via relatief klein sneetjes het lichaam binnengaan.
| 570 |
www
|
de bladeren of het aan de wortels van de planten toedienen Het is een opwaarts systemisch fungicide, dat vanuit de wortels naar de andere delen van de plant wordt getransporteerd Op de bladeren blijft het lokaal werkzaam Het verhindert de vorming en kieming van sporen en de myceliumgroei Het kan zowel preventief als curatief toegediend worden In de Europese Unie is propamocarb opgenomen in de lijst van toegelaten gewasbeschermingsmiddelen De toelatingsperiode loopt af op <DATUM> Propamocarb heeft een matige acute toxiciteit Het is in tegenstelling tot de groep van de carbamaat-insecticiden slechts een zwakke cholinesteraseremmer De stof kan overgevoeligheid veroorzaken bij contact met de huid Oligoisotricha bubali Oligoisotricha bubali is een eencellige trilhaardiertje, uit het geslacht van "Oligoisotricha", dat voorkomt in het maag-darmstelsel van herkauwers Het is in ### voor het eerst omschreven door Dogiel in de pens van Russische waterbuffels Dogiel deelde het trilhaardiertje bij het geslacht "Isotricha" Toen het in ### weer werd aangetroffen, ditmaal door Imai in Taiwanese waterbuffels, vond Imai verschillen met de andere soorten uit het geslacht "Isotricha" Zo ontbreken de cilia (trilharen) op het achterste deel van "O bubali" De gemiddelde grootte van "O bubali" is ## bij ## µm Laparoscoop Een laparoscoop is een lange, stevige, rechte pijp met een videocamera en een lichtbron erop gemonteerd, voor een laparoscopie een operatie aan de buik waarbij de laparoscoop en andere dunne instrumenten via relatief klein sneetjes het lichaam binnengaan Operaties met een laparoscoop zijn niet altijd mogelijk Soms omdat het instrument niet geschikt is voor betreffende operaties, soms omdat inwendige verklevingen van eerdere operaties het zicht van de laparoscoop hinderen Goalball op de Paralympische Zomerspelen Goalball is een van de sporten die op het programma van de Paralympische Spelen staan Deze balsport wordt gespeeld door visueel gehandicapten De sport staat onder auspiciën van de International Blind Sport Federation (IBSA) Het is een van de drie paralympische sporten die geen olympische tegenhanger kent Goalball staat vanaf ### op het paralympisch programma In eerste instantie deden alleen mannen mee Vanaf ### doen ook de vrouwen mee In ### wonnen de Nederlandse mannen een bronzen medaille Insuline glargine Insuline glargine, op de markt gebracht door het farmaceutisch bedrijf Sanofi-aventis onder de naam Lantus, is een langwerkend insulineanalogon met een werkingsduur van ongeveer ## uur Lantus wordt gebruikt om een hoge bloedsuikerspiegel bij patiënten met diabetes mellitus te verlagen Het wordt geïnjecteerd in de onderhuid (subcutaan) De verlengde werking van dit type insuline is te danken aan het feit dat het neerslaat bij de neutrale pH van de onderhuid (het heeft zelf een lage pH) Dit zorgt voor een langzame afgifte aan het lichaam vanuit het onderhuidse depot Het voordeel van langwerkende insuline, zoals Lantus en Levemir, is dat de werking gespreid plaatsvindt over ## uur, zonder de pieken die zich bij kortwerkende en middellangwerkende insulinesoorten voordoen.
| 534 |
www
|
Operaties met een laparoscoop zijn niet altijd mogelijk Soms omdat het instrument niet geschikt is voor betreffende operaties, soms omdat inwendige verklevingen van eerdere operaties het zicht van de laparoscoop hinderen Goalball op de Paralympische Zomerspelen Goalball is een van de sporten die op het programma van de Paralympische Spelen staan Deze balsport wordt gespeeld door visueel gehandicapten De sport staat onder auspiciën van de International Blind Sport Federation (IBSA) Het is een van de drie paralympische sporten die geen olympische tegenhanger kent Goalball staat vanaf ### op het paralympisch programma In eerste instantie deden alleen mannen mee Vanaf ### doen ook de vrouwen mee In ### wonnen de Nederlandse mannen een bronzen medaille Insuline glargine Insuline glargine, op de markt gebracht door het farmaceutisch bedrijf Sanofi-aventis onder de naam Lantus, is een langwerkend insulineanalogon met een werkingsduur van ongeveer ## uur Lantus wordt gebruikt om een hoge bloedsuikerspiegel bij patiënten met diabetes mellitus te verlagen Het wordt geïnjecteerd in de onderhuid (subcutaan) De verlengde werking van dit type insuline is te danken aan het feit dat het neerslaat bij de neutrale pH van de onderhuid (het heeft zelf een lage pH) Dit zorgt voor een langzame afgifte aan het lichaam vanuit het onderhuidse depot Het voordeel van langwerkende insuline, zoals Lantus en Levemir, is dat de werking gespreid plaatsvindt over ## uur, zonder de pieken die zich bij kortwerkende en middellangwerkende insulinesoorten voordoen Het middel wordt meestal één keer per ## uur toegediend, en gecombineerd met kortwerkende insuline voor elke maaltijd Doordat er geen pieken optreden in de werking van Lantus kan er een grotere dosis toegediend worden dan met middellangwerkende insuline het geval is Omdat langwerkende en middellangwerkende insuline meestal voor de nacht wordt toegediend heeft Lantus het voordeel dat er minder kans is op een nachtelijke hypoglykemie en wordt toch voorkomen dat de bloedsuikerspiegel 's ochtends voor het ontbijt te hoog is <PERSOON>, <DATUM> â <DATUM> was een Nederlandse psychiater, psychotherapeut en publicist, die ook bekend was onder de naam "Swami Deva Amrito" Foudraine verwierf bekendheid bij het grote publiek met het boek "Wie is van hout" uit ###, waarin hij pleit voor een herwaardering van het begrip schizofrenie Na het succes van "Wie is van hout", waarvan in <LOCATIE> en <PERSOON> meer dan ### ### exemplaren worden verkocht, verblijft hij lange tijd bij Bhagwan Sri Rajneesh in Poona, <PERSOON>, van wie hij de naam "Amrito" ontvangt Zijn verblijf aldaar kan enerzijds worden gezien als een reactie op de ruime publieke belangstelling die in de jaren zeventig in <LOCATIE> ontstaat voor zijn werk en persoon Anderzijds lijkt zijn vertrek het begin te zijn van een heroriëntatie op de psychiatrie en psychotherapie, die hij sindsdien niet langer vanuit medisch-ziektekundige maar veeleer vanuit mystiek-filosofische invalshoek benadert en zich richt op de bewustzijnspsychologie.
| 546 |
www
|
keer per ## uur toegediend, en gecombineerd met kortwerkende insuline voor elke maaltijd Doordat er geen pieken optreden in de werking van Lantus kan er een grotere dosis toegediend worden dan met middellangwerkende insuline het geval is Omdat langwerkende en middellangwerkende insuline meestal voor de nacht wordt toegediend heeft Lantus het voordeel dat er minder kans is op een nachtelijke hypoglykemie en wordt toch voorkomen dat de bloedsuikerspiegel 's ochtends voor het ontbijt te hoog is <PERSOON>, <DATUM> â <DATUM> was een Nederlandse psychiater, psychotherapeut en publicist, die ook bekend was onder de naam "Swami Deva Amrito" Foudraine verwierf bekendheid bij het grote publiek met het boek "Wie is van hout" uit ###, waarin hij pleit voor een herwaardering van het begrip schizofrenie Na het succes van "Wie is van hout", waarvan in <LOCATIE> en <PERSOON> meer dan ### ### exemplaren worden verkocht, verblijft hij lange tijd bij Bhagwan Sri Rajneesh in Poona, <PERSOON>, van wie hij de naam "Amrito" ontvangt Zijn verblijf aldaar kan enerzijds worden gezien als een reactie op de ruime publieke belangstelling die in de jaren zeventig in <LOCATIE> ontstaat voor zijn werk en persoon Anderzijds lijkt zijn vertrek het begin te zijn van een heroriëntatie op de psychiatrie en psychotherapie, die hij sindsdien niet langer vanuit medisch-ziektekundige maar veeleer vanuit mystiek-filosofische invalshoek benadert en zich richt op de bewustzijnspsychologie Foundraine overleed in ### op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd In "Wie is van hout" betoogt Foudraine dat de psychiatrie die hij in zijn opleiding heeft leren kennen de schizofrene mens ten onrechte alleen als patiënt beschouwt, iemand met een ziekte van de psyche die moet worden behandeld in een ziekenhuis of verpleeghuis, verzorgd door inwisselbaar verplegend personeel en object van onderzoek voor de behandelend arts Behandelingen zijn fysieke ingrepen in het lichaam, zoals het toedienen van medicijnen, elektroshocks of zelfs lobotomie Hij verwerpt de "kwalitatieve" scheiding die daarmee wordt gemaakt tussen deze "zieken" en "gezonde" mensen volgens hem zijn schizofrenen alleen "kwantitatief" anders, namelijk mensen met problemen zoals iedereen, zij het dat de lijdensdruk zich nadrukkelijker toont Hij maakt hierbij gebruik van een citaat van de Amerikaanse psychiater <PERSOON>, die zegt "[ ] "we are all much more simply human than otherwise, be we happy and successful, contented and detached, miserable and mentally disordered or whatever" " Andere psychiaters die hij regelmatig aanhaalt, zijn <PERSOON> en <PERSOON> stelt dat deze ziens- en behandelwijze contraproductief is Personeel en patiënt worden niet geacht om normale menselijke relaties op te bouwen dat wordt als onprofessioneel beschouwd De persoon in kwestie wordt als onmondig en wilsonbekwaam ding behandeld ("van hout") en gaat zich daar naar gedragen Foudraine betoogt dat de problemen van veel schizofrenen juist voortkomen uit het feit dat ze in hun jeugd geen normale menselijke relaties hebben kunnen opbouwen, en dat ze, om beter te worden, dat moeten leren.
| 570 |
www
|
de psychiatrie die hij in zijn opleiding heeft leren kennen de schizofrene mens ten onrechte alleen als patiënt beschouwt, iemand met een ziekte van de psyche die moet worden behandeld in een ziekenhuis of verpleeghuis, verzorgd door inwisselbaar verplegend personeel en object van onderzoek voor de behandelend arts Behandelingen zijn fysieke ingrepen in het lichaam, zoals het toedienen van medicijnen, elektroshocks of zelfs lobotomie Hij verwerpt de "kwalitatieve" scheiding die daarmee wordt gemaakt tussen deze "zieken" en "gezonde" mensen volgens hem zijn schizofrenen alleen "kwantitatief" anders, namelijk mensen met problemen zoals iedereen, zij het dat de lijdensdruk zich nadrukkelijker toont Hij maakt hierbij gebruik van een citaat van de Amerikaanse psychiater <PERSOON>, die zegt "[ ] "we are all much more simply human than otherwise, be we happy and successful, contented and detached, miserable and mentally disordered or whatever" " Andere psychiaters die hij regelmatig aanhaalt, zijn <PERSOON> en <PERSOON> stelt dat deze ziens- en behandelwijze contraproductief is Personeel en patiënt worden niet geacht om normale menselijke relaties op te bouwen dat wordt als onprofessioneel beschouwd De persoon in kwestie wordt als onmondig en wilsonbekwaam ding behandeld ("van hout") en gaat zich daar naar gedragen Foudraine betoogt dat de problemen van veel schizofrenen juist voortkomen uit het feit dat ze in hun jeugd geen normale menselijke relaties hebben kunnen opbouwen, en dat ze, om beter te worden, dat moeten leren Na een cultuurschok krijgen personeel en patiënten meer verantwoordelijkheidsgevoel en meer hart voor de zaak, en hij meldt spectaculaire verbeteringen Hij noemt zijn afdeling demonstratief geen instelling voor zieken, maar een school om te leren leven De kennis en ervaring die Foudraine vanaf zijn vertrek naar <PERSOON> opdoet over boeddhistische en hindoeïstische mystiek, culmineren met name in het boek "Metanoia" (klassiek Grieks, lett "verandering van gedachte," en daarvandaan ook "berouw", "verkrijgen van beter inzicht", "inkeer", "wedergeboorte") uit ### Het (psychisch) lijden van mensen, zo wordt in dit boek uiteengezet, ontstaat door een idee van afgescheidenheid en kan worden opgeheven door het loslaten van het ego-begrip (Freuds Ich) en het ontdekken van non-dualisme of advaita (lett "niet-tweeheid", een begrip uit de hindoeïstische filosofie) Non-dualiteit impliceert dat het onderscheid Ik vs de Ander/het Andere slechts kunstmatig in stand wordt gehouden, maar in feite niet bestaat Wanneer dit wordt ontdekt, is al wat overblijft, niets, of een gevoel van verlies ("a sense of bereavement") Dit sterven van het ego binnen het psychosomatisch organisme is een ingrijpende gebeurtenis (het is tegelijkertijd "to be and not to be") Het kan gepaard gaan met angst, aangezien de persoonlijkheid van jongs af aan is geconditioneerd, en het individu zich hiermee sterk identificeert De fictie van de afgescheiden persoon (van "persona", lett masker) te ontdekken is als het ontwaken uit een droom.
| 562 |
www
|
meer verantwoordelijkheidsgevoel en meer hart voor de zaak, en hij meldt spectaculaire verbeteringen Hij noemt zijn afdeling demonstratief geen instelling voor zieken, maar een school om te leren leven De kennis en ervaring die Foudraine vanaf zijn vertrek naar <PERSOON> opdoet over boeddhistische en hindoeïstische mystiek, culmineren met name in het boek "Metanoia" (klassiek Grieks, lett "verandering van gedachte," en daarvandaan ook "berouw", "verkrijgen van beter inzicht", "inkeer", "wedergeboorte") uit ### Het (psychisch) lijden van mensen, zo wordt in dit boek uiteengezet, ontstaat door een idee van afgescheidenheid en kan worden opgeheven door het loslaten van het ego-begrip (Freuds Ich) en het ontdekken van non-dualisme of advaita (lett "niet-tweeheid", een begrip uit de hindoeïstische filosofie) Non-dualiteit impliceert dat het onderscheid Ik vs de Ander/het Andere slechts kunstmatig in stand wordt gehouden, maar in feite niet bestaat Wanneer dit wordt ontdekt, is al wat overblijft, niets, of een gevoel van verlies ("a sense of bereavement") Dit sterven van het ego binnen het psychosomatisch organisme is een ingrijpende gebeurtenis (het is tegelijkertijd "to be and not to be") Het kan gepaard gaan met angst, aangezien de persoonlijkheid van jongs af aan is geconditioneerd, en het individu zich hiermee sterk identificeert De fictie van de afgescheiden persoon (van "persona", lett masker) te ontdekken is als het ontwaken uit een droom Technieken die mensen bij de overgang naar dit al-een-zijn kunnen (maar niet hoeven) ondersteunen, zijn respectievelijk psychotherapie en/of meditatie Foudraine verwijst in dit boek regelmatig naar de mystici Jiddu Krishnamurti en <PERSOON> (onder anderen) Eerder schreef hij in ook al zeer openhartig over zijn reizen naar Pune, ten zuid-<INSTELLING> van Mumbai, te <PERSOON> en zijn ontmoetingen met zijn leermeester Bhagwan Shree Rajneesh aldaar, die hem de naam Swami Deva Amrito gaf Ook wijdde hij hierin uit over de buitensporige kritiek die hem toeviel toen hij zichzelf kenbaar maakte als Bhagwan's sanyassin Tevens was Foudraine een fervent bezoeker van de satsangs van Advaita-leraar <PERSOON> in <LOCATIE>, die hij in zijn boek bewierrookt omdat deze het non-dualisme 'als geen ander' en 'heel precies' wist uit te leggen Foudraine schroomde het niet om zijn visie onomwonden op nationale- en regionale televisie te verkondigen Met name <PERSOON> bood Foudraine regelmatig een podium Algemeen militair arts De algemeen militair arts (ama) in <LOCATIE> is een militair arts die de tweejarige opleiding tot algemeen militair arts aan het Defensie Gezondheidszorg Opleidings- en TrainingsCentrum (DGOTC) heeft afgerond Het werk van de militair arts verschilt met dat van civiele artsen Zo werkt de militair arts in de militaire gezondheidszorg met een geïntegreerd zorgmodel waarbinnen zowel curatieve (huisartsenzorg) als bedrijfsgeneeskundige zorg geleverd wordt Ook kan de militair arts onder moeilijke geïsoleerde omstandigheden te werk worden gesteld waarbij hij/zij niet kan terugvallen op goed uitgeruste ziekenhuizen zoals die in <LOCATIE> beschikbaar zijn.
| 572 |
www
|
in dit boek regelmatig naar de mystici Jiddu Krishnamurti en <PERSOON> (onder anderen) Eerder schreef hij in ook al zeer openhartig over zijn reizen naar Pune, ten zuid-<INSTELLING> van Mumbai, te <PERSOON> en zijn ontmoetingen met zijn leermeester Bhagwan Shree Rajneesh aldaar, die hem de naam Swami Deva Amrito gaf Ook wijdde hij hierin uit over de buitensporige kritiek die hem toeviel toen hij zichzelf kenbaar maakte als Bhagwan's sanyassin Tevens was Foudraine een fervent bezoeker van de satsangs van Advaita-leraar <PERSOON> in <LOCATIE>, die hij in zijn boek bewierrookt omdat deze het non-dualisme 'als geen ander' en 'heel precies' wist uit te leggen Foudraine schroomde het niet om zijn visie onomwonden op nationale- en regionale televisie te verkondigen Met name <PERSOON> bood Foudraine regelmatig een podium Algemeen militair arts De algemeen militair arts (ama) in <LOCATIE> is een militair arts die de tweejarige opleiding tot algemeen militair arts aan het Defensie Gezondheidszorg Opleidings- en TrainingsCentrum (DGOTC) heeft afgerond Het werk van de militair arts verschilt met dat van civiele artsen Zo werkt de militair arts in de militaire gezondheidszorg met een geïntegreerd zorgmodel waarbinnen zowel curatieve (huisartsenzorg) als bedrijfsgeneeskundige zorg geleverd wordt Ook kan de militair arts onder moeilijke geïsoleerde omstandigheden te werk worden gesteld waarbij hij/zij niet kan terugvallen op goed uitgeruste ziekenhuizen zoals die in <LOCATIE> beschikbaar zijn Ms Evertsen) of Irak (SFIR) Ama is geen erkend medisch specialisme met aparte BIG-registratie Wel zijn vele modules civiel erkend door diverse specialismen Hierdoor kan de ama wel korting krijgen voor de specialistenopleiding tot bedrijfsarts of huisarts Artsen die staan ingeschreven in het BIG-register en willen werken bij een van de operationele commando's van defensie (marine, landmacht of luchtmacht) kunnen aangenomen worden voor de ama-opleiding Na afronding van de verkorte officiersopleiding aan het Koninklijk Instituut voor de <PERSOON> in Den <PERSOON> of Koninklijke Militaire Academie in <LOCATIE> kan de ama in opleiding als kapitein-arts of luitenant ter zee arts beginnen aan het IDGO De opleiding bestaat uit diverse theoretische en praktische modules, soms op het IDGO en soms extern Enkele modules zijn Na het behalen van het diploma wordt de algemeen militair arts tewerkgesteld binnen zijn eigen krijgsmachtonderdeel Dit kan in <LOCATIE> op een kazerne zijn of bij een operationele eenheid in het buitenland, bijvoorbeeld scheepsarts aan boord van een marineschip of een uitzending zoals Afghanistan of Tsjaad Binnen het eigen defensieonderdeel kan de ama nog specifieke vervolgopleidingen volgen zoals de opleiding search and rescue arts (SAR) of duikerarts bij de marine of vliegerarts bij de luchtmacht Dasytricha ruminantium Dasytricha ruminantium is het langst bekende trilhaardiertje uit het geslacht "Dasytricha" De gemiddelde lengte van "D ruminantium" is ## µm met een bereik van ## - ### µm "D ruminantium" is volledig bedekt met cilia (trilharen) die in een spiraalvorm lopen ten opzichte van de lengteas Het vestibulum of mond bevindt zich, ten opzichte van de bewegingsrichting van "D.
| 563 |
www
|
erkend door diverse specialismen Hierdoor kan de ama wel korting krijgen voor de specialistenopleiding tot bedrijfsarts of huisarts Artsen die staan ingeschreven in het BIG-register en willen werken bij een van de operationele commando's van defensie (marine, landmacht of luchtmacht) kunnen aangenomen worden voor de ama-opleiding Na afronding van de verkorte officiersopleiding aan het Koninklijk Instituut voor de <PERSOON> in Den <PERSOON> of Koninklijke Militaire Academie in <LOCATIE> kan de ama in opleiding als kapitein-arts of luitenant ter zee arts beginnen aan het IDGO De opleiding bestaat uit diverse theoretische en praktische modules, soms op het IDGO en soms extern Enkele modules zijn Na het behalen van het diploma wordt de algemeen militair arts tewerkgesteld binnen zijn eigen krijgsmachtonderdeel Dit kan in <LOCATIE> op een kazerne zijn of bij een operationele eenheid in het buitenland, bijvoorbeeld scheepsarts aan boord van een marineschip of een uitzending zoals Afghanistan of Tsjaad Binnen het eigen defensieonderdeel kan de ama nog specifieke vervolgopleidingen volgen zoals de opleiding search and rescue arts (SAR) of duikerarts bij de marine of vliegerarts bij de luchtmacht Dasytricha ruminantium Dasytricha ruminantium is het langst bekende trilhaardiertje uit het geslacht "Dasytricha" De gemiddelde lengte van "D ruminantium" is ## µm met een bereik van ## - ### µm "D ruminantium" is volledig bedekt met cilia (trilharen) die in een spiraalvorm lopen ten opzichte van de lengteas Het vestibulum of mond bevindt zich, ten opzichte van de bewegingsrichting van "D CP-voetbal op de Paralympische Zomerspelen CP-voetbal, in het buitenland meestal "Football #-a-side" genoemd, is een van de sporten die op het programma van de Paralympische Spelen staan De sport staat onder auspiciën van de International Federation of Cerebral Palsy Football (IFCPF) en volgt de FIFA-regels Het wordt gespeeld door voetballers die als gevolg van een hersenbeschadiging een motorisch probleem hebben Veel sporters hebben tijdens de geboorte een hersenverlamming gehad of op latere leeftijd een hersenbloeding, herseninfarct of hersentumor gekregen Ook spelers die door een coma een licht motorisch probleem hebben, komen in aanmerking De regels voor het CP-voetbal komen in grote lijnen overeen met het gewone voetbal Een aantal regels is anders Een team bestaat uit zeven spelers, waaronder de doelman Drie wissels zijn tijdens de wedstrijd toegestaan Een selectie bestaat uit twaalf spelers Een wedstrijd wordt gestopt als een team minder dan vier voetballers op het veld heeft staan Het veld (## bij ## meter) en het doel (# bij # meter) zijn kleiner Wedstrijden bestaan uit twee helften van een half uur, met een kwartier pauze tussendoor Indien nodig wordt een verlenging gespeeld van twee keer tien minuten met de golden goal regel; wie het eerst scoort in de verlenging, wint de wedstrijd Belangrijke afwijkingen ten opzichte van het gewone voetbal Het wordt gespeeld door voetballers die als gevolg van een hersenbeschadiging een motorisch probleem hebben.
| 536 |
www
|
op de Paralympische Zomerspelen CP-voetbal, in het buitenland meestal "Football #-a-side" genoemd, is een van de sporten die op het programma van de Paralympische Spelen staan De sport staat onder auspiciën van de International Federation of Cerebral Palsy Football (IFCPF) en volgt de FIFA-regels Het wordt gespeeld door voetballers die als gevolg van een hersenbeschadiging een motorisch probleem hebben Veel sporters hebben tijdens de geboorte een hersenverlamming gehad of op latere leeftijd een hersenbloeding, herseninfarct of hersentumor gekregen Ook spelers die door een coma een licht motorisch probleem hebben, komen in aanmerking De regels voor het CP-voetbal komen in grote lijnen overeen met het gewone voetbal Een aantal regels is anders Een team bestaat uit zeven spelers, waaronder de doelman Drie wissels zijn tijdens de wedstrijd toegestaan Een selectie bestaat uit twaalf spelers Een wedstrijd wordt gestopt als een team minder dan vier voetballers op het veld heeft staan Het veld (## bij ## meter) en het doel (# bij # meter) zijn kleiner Wedstrijden bestaan uit twee helften van een half uur, met een kwartier pauze tussendoor Indien nodig wordt een verlenging gespeeld van twee keer tien minuten met de golden goal regel; wie het eerst scoort in de verlenging, wint de wedstrijd Belangrijke afwijkingen ten opzichte van het gewone voetbal Het wordt gespeeld door voetballers die als gevolg van een hersenbeschadiging een motorisch probleem hebben Gedurende de wedstrijd moet er altijd een C# of C# speler in het veld staan Als dat niet mogelijk is, dan moet het team met zes (verder) spelen Bovendien mogen tegelijkertijd maximaal een C# speler in het veld staan Op de Paralympische Zomerspelen wordt er alleen door de mannen gevoetbald CP-voetbal staat vanaf ### op het programma van de Paralympische Spelen In ### stond het voor het eerst op het internationale programma van de CPISRA België heeft het CP-voetbal één keer gewonnen (in ###) en <LOCATIE> drie keer (in ###, ### en ###) In ### werd er ook door rolstoelers tegen elkaar gevoetbald, dit zijn de medailles De deelnemende ploegen staan in de volgorde van hun eindstand Lijst van mycologen met hun afkortingen Dit artikel bevat een lijst van mycologen met hun standaardaanduidingen De in deze lijst genoemde standaardaanduidingen kunnen worden gebruikt in de auteurscitatie die toegevoegd kan worden achter de wetenschappelijke namen van schimmels In sommige gevallen bestaat de standaardaanduiding uit de hele achternaam, terwijl in andere gevallen deze is afgekort Er kunnen eventueel ook enkele letters worden voorgevoegd (soms ook achtergevoegd) In deze lijst zit er geen spatie tussen zulke letters en de achternaam De volledige database wordt bijgehouden op de Index Fungorum De standaardaanduidingen voor mycologen zijn een deelverzameling van standaardaanduidingen in de botanische nomenclatuur Insuline aspart Insuline aspart is een snelwerkend insulineanalogon met een werkingsduur van ongeveer # tot # uur en een optimale werkingsduur van ongeveer # tot # uur.
| 550 |
www
|
veld staan Als dat niet mogelijk is, dan moet het team met zes (verder) spelen Bovendien mogen tegelijkertijd maximaal een C# speler in het veld staan Op de Paralympische Zomerspelen wordt er alleen door de mannen gevoetbald CP-voetbal staat vanaf ### op het programma van de Paralympische Spelen In ### stond het voor het eerst op het internationale programma van de CPISRA België heeft het CP-voetbal één keer gewonnen (in ###) en <LOCATIE> drie keer (in ###, ### en ###) In ### werd er ook door rolstoelers tegen elkaar gevoetbald, dit zijn de medailles De deelnemende ploegen staan in de volgorde van hun eindstand Lijst van mycologen met hun afkortingen Dit artikel bevat een lijst van mycologen met hun standaardaanduidingen De in deze lijst genoemde standaardaanduidingen kunnen worden gebruikt in de auteurscitatie die toegevoegd kan worden achter de wetenschappelijke namen van schimmels In sommige gevallen bestaat de standaardaanduiding uit de hele achternaam, terwijl in andere gevallen deze is afgekort Er kunnen eventueel ook enkele letters worden voorgevoegd (soms ook achtergevoegd) In deze lijst zit er geen spatie tussen zulke letters en de achternaam De volledige database wordt bijgehouden op de Index Fungorum De standaardaanduidingen voor mycologen zijn een deelverzameling van standaardaanduidingen in de botanische nomenclatuur Insuline aspart Insuline aspart is een snelwerkend insulineanalogon met een werkingsduur van ongeveer # tot # uur en een optimale werkingsduur van ongeveer # tot # uur Insuline aspart begint na toediening vrijwel onmiddellijk te werken (binnen ## minuten) Hiermee simuleert het de reactie van een gezonde pancreas tijdens het eten van een maaltijd Tegenwoordig wordt het gebruik van een ultrakortwerkende insuline, zoals insuline aspart of lispro, vaak geprefereerd boven het gebruik van een kortwerkende insuline zoals Actrapid omdat een snelwerkende insuline pas direct voor (of zelfs tijdens of na) de maaltijd toegediend kan worden en een "snack" tussen de maaltijden niet noodzakelijk is Snelwerkende insuline wordt altijd gecombineerd met het gebruik van een middellangwerkende (zoals NPH) insuline of langwerkende insuline (zoals glargine of detemir) De langwerkende insuline simuleert de basale insulineafgifte van een gezond pancreas en de snelwerkende insuline de verhoogde insulineafgifte tijdens en na de maaltijd <PERSOON> (ook <PERSOON> of <PERSOON>) Bauhin (Bazel, <DATUM> - Montbéliard, <DATUM> was een Zwitsers botanicus en mycoloog Hij was de zoon van botanicus <PERSOON> en broer van de fysicus en botanicus Gaspard Bauhin Hij studeerde plantkunde in Tübingen onder <PERSOON> reisde hij samen met <PERSOON>, waarna hij startte met een studie geneeskunde in Bazel, waar hij in ### tot hoogleraar in de retorica werd uitgeroepen Vier jaar later werd Bauhin uitgenodigd om fysicus te worden van hertog <PERSOON> in Montbéliard, waar hij verbleef tot zijn dood Bauhin beschouwde zichzelf als de vader van de plantkunde Zijn magnum opus, "Historia plantarum universalis", een verzameling van alles wat toen bekend was over plantkunde, was onvolledig bij zijn dood.
| 568 |
www
|
te werken (binnen ## minuten) Hiermee simuleert het de reactie van een gezonde pancreas tijdens het eten van een maaltijd Tegenwoordig wordt het gebruik van een ultrakortwerkende insuline, zoals insuline aspart of lispro, vaak geprefereerd boven het gebruik van een kortwerkende insuline zoals Actrapid omdat een snelwerkende insuline pas direct voor (of zelfs tijdens of na) de maaltijd toegediend kan worden en een "snack" tussen de maaltijden niet noodzakelijk is Snelwerkende insuline wordt altijd gecombineerd met het gebruik van een middellangwerkende (zoals NPH) insuline of langwerkende insuline (zoals glargine of detemir) De langwerkende insuline simuleert de basale insulineafgifte van een gezond pancreas en de snelwerkende insuline de verhoogde insulineafgifte tijdens en na de maaltijd <PERSOON> (ook <PERSOON> of <PERSOON>) Bauhin (Bazel, <DATUM> - Montbéliard, <DATUM> was een Zwitsers botanicus en mycoloog Hij was de zoon van botanicus <PERSOON> en broer van de fysicus en botanicus Gaspard Bauhin Hij studeerde plantkunde in Tübingen onder <PERSOON> reisde hij samen met <PERSOON>, waarna hij startte met een studie geneeskunde in Bazel, waar hij in ### tot hoogleraar in de retorica werd uitgeroepen Vier jaar later werd Bauhin uitgenodigd om fysicus te worden van hertog <PERSOON> in Montbéliard, waar hij verbleef tot zijn dood Bauhin beschouwde zichzelf als de vader van de plantkunde Zijn magnum opus, "Historia plantarum universalis", een verzameling van alles wat toen bekend was over plantkunde, was onvolledig bij zijn dood Bauhin stichtte verscheidene botanische tuinen en verzamelde ook planten tijdens zijn vele reizen In ### publiceerde hij een lijst ("De Plantis a Divis Sanctisve Nomen Habentibus") met allerlei planten die hij naar heiligen had vernoemd Insulinetherapie Insulinetherapie is de behandeling van mensen die lijden aan diabetes door hen extra insuline toe te dienen Bij patiënten met diabetes type # maakt het lichaam zeer weinig tot geen insuline aan, en is het noodzakelijk in alle voor het lichaam noodzakelijke insuline te voorzien uit externe <INSTELLING> Bij patiënten met diabetes type # is de werkzaamheid van de door het lichaam aangemaakte insuline verminderd, en wanneer deze werking zodanig verminderd is dat andere medicijnen niet voldoende helpen moet ook bij hen extra insuline uit externe <INSTELLING> toegediend worden Insulinetherapie is geen geneesmiddel in die zin dat ze niet leidt tot genezing In principe zal een diabetes-patiënt de rest van zijn leven afhankelijk zijn van deze therapie Insuline is opgenomen in de lijst van essentiële geneesmiddelen van de WHO Het pancreas ("alvleesklier") van iemand zonder diabetes geeft voortdurend, dag en nacht, kleine hoeveelheden insuline af aan de bloedsomloop Daarnaast wordt er tijdens en na een maaltijd een grotere hoeveelheid insuline (ook wel "bolus" genoemd) geproduceerd om de glucose van het voedsel te verwerken Het doel van insulinetherapie is om deze natuurlijke insulinehuishouding zo goed mogelijk na te bootsen.
| 538 |
www
|
Bauhin stichtte verscheidene botanische tuinen en verzamelde ook planten tijdens zijn vele reizen In ### publiceerde hij een lijst ("De Plantis a Divis Sanctisve Nomen Habentibus") met allerlei planten die hij naar heiligen had vernoemd Insulinetherapie Insulinetherapie is de behandeling van mensen die lijden aan diabetes door hen extra insuline toe te dienen Bij patiënten met diabetes type # maakt het lichaam zeer weinig tot geen insuline aan, en is het noodzakelijk in alle voor het lichaam noodzakelijke insuline te voorzien uit externe <INSTELLING> Bij patiënten met diabetes type # is de werkzaamheid van de door het lichaam aangemaakte insuline verminderd, en wanneer deze werking zodanig verminderd is dat andere medicijnen niet voldoende helpen moet ook bij hen extra insuline uit externe <INSTELLING> toegediend worden Insulinetherapie is geen geneesmiddel in die zin dat ze niet leidt tot genezing In principe zal een diabetes-patiënt de rest van zijn leven afhankelijk zijn van deze therapie Insuline is opgenomen in de lijst van essentiële geneesmiddelen van de WHO Het pancreas ("alvleesklier") van iemand zonder diabetes geeft voortdurend, dag en nacht, kleine hoeveelheden insuline af aan de bloedsomloop Daarnaast wordt er tijdens en na een maaltijd een grotere hoeveelheid insuline (ook wel "bolus" genoemd) geproduceerd om de glucose van het voedsel te verwerken Het doel van insulinetherapie is om deze natuurlijke insulinehuishouding zo goed mogelijk na te bootsen Insuline kan op verschillende manieren toegediend worden, direct in het bloed (intraveneus) of, meer gebruikelijk, door een onderhuidse (subcutane) injectie Toedienen van insuline kan door Anders De meest gebruikte toedieningsvormen zijn injecties en de insulinepomp Een intraveneus infuus wordt alleen gebruikt in een ziekenhuissetting bij noodgevallen (bijvoorbeeld in het geval van ketoacidose) Insulineinjecties worden in het algemeen door de patiënt zelf uitgevoerd met behulp van een injectiepen Hiervoor wordt door de behandelaar, in samenspraak met de patiënt, een schema opgesteld (ook wel "regime" genoemd) In dit schema wordt vastgelegd welke soorten insuline gebruikt worden en wanneer deze toegediend dienen te worden Het doel is om de insulineafgifte van een gezond pancreas zo goed mogelijk na te bootsen maar de patiënt ook zo veel mogelijk flexibiliteit te geven Om dit te bereiken wordt er vrijwel altijd gebruikgemaakt van een combinatie van langwerkende of middellangwerkende insulines en kortwerkende of ultrakortwerkende insulines De (middel)langwerkende soort wordt # of # keer per etmaal toegediend en dient om de basale, continue insulineafgifte van het pancreas na te bootsen De (ultra)kortwerkende soort wordt meerdere keren per dag toegediend, meestal vlak voor een maaltijd, om de verhoogde insulineafgifte van het pancreas tijdens en na de maaltijd na te bootsen Een insulinepomp zorgt ervoor dat er voortdurend insuline wordt toegediend Deze methode wordt vooral gebruikt bij patiënten bij wie het gebruik van injecties geen goede resultaten oplevert, bij patiënten voor wie het (zelf) toedienen van injecties problematisch is (zoals kleine kinderen) en bij zwangere vrouwen.
| 537 |
www
|
Toedienen van insuline kan door Anders De meest gebruikte toedieningsvormen zijn injecties en de insulinepomp Een intraveneus infuus wordt alleen gebruikt in een ziekenhuissetting bij noodgevallen (bijvoorbeeld in het geval van ketoacidose) Insulineinjecties worden in het algemeen door de patiënt zelf uitgevoerd met behulp van een injectiepen Hiervoor wordt door de behandelaar, in samenspraak met de patiënt, een schema opgesteld (ook wel "regime" genoemd) In dit schema wordt vastgelegd welke soorten insuline gebruikt worden en wanneer deze toegediend dienen te worden Het doel is om de insulineafgifte van een gezond pancreas zo goed mogelijk na te bootsen maar de patiënt ook zo veel mogelijk flexibiliteit te geven Om dit te bereiken wordt er vrijwel altijd gebruikgemaakt van een combinatie van langwerkende of middellangwerkende insulines en kortwerkende of ultrakortwerkende insulines De (middel)langwerkende soort wordt # of # keer per etmaal toegediend en dient om de basale, continue insulineafgifte van het pancreas na te bootsen De (ultra)kortwerkende soort wordt meerdere keren per dag toegediend, meestal vlak voor een maaltijd, om de verhoogde insulineafgifte van het pancreas tijdens en na de maaltijd na te bootsen Een insulinepomp zorgt ervoor dat er voortdurend insuline wordt toegediend Deze methode wordt vooral gebruikt bij patiënten bij wie het gebruik van injecties geen goede resultaten oplevert, bij patiënten voor wie het (zelf) toedienen van injecties problematisch is (zoals kleine kinderen) en bij zwangere vrouwen Dit laatste gebeurt echter niet automatisch maar in opdracht van de drager In uitzonderlijke gevallen kan een insulinepomp in het lichaam geplaatst worden Inhaleerbare insuline is een poedervormige insuline die na inhalatie in de longen terechtkomt en via de longen naar de bloedsomloop wordt getransporteerd Geïnhaleerde insuline heeft dezelfde werking als geïnjecteerde (kortwerkende) insuline en dient gebruikt te worden in combinatie met een langwerkende insuline In ### en ### werd er in Engeland en in de VS inhaleerbare insuline op de markt gebracht Dit bleek echter geen succes en de ontwikkeling en productie van inhaleerbare insuline is in ### vrijwel helemaal gestopt Medicinale insuline bestaat uit een speciale samenstelling van insuline en andere, aanvullende, stoffen Deze aanvullende stoffen vertragen de absorptie van de insuline in het lichaam of versnellen deze juist De werkzame insuline zelf is (tegenwoordig) meestal een speciale variatie van natuurlijke menselijke insuline die een insulineanalogon wordt genoemd Ook deze insulineanaloga hebben tot doel de werkingssnelheid en werkingsduur van de insuline te veranderen De keuze van een combinatie van insulines (een snelwerkende en een langwerkende) en de tijdstippen waarop deze toegediend worden is erop gericht de natuurlijke insuline-afgifte van een gezond pancreas zo dicht mogelijk te benaderen en de patiënt tegelijkertijd zo veel mogelijk comfort te bieden (Middel)langwerkende insuline wordt gebruikt om de basale insuline-afgifte van een gezond pancreas na te bootsen <PERSOON>- en kortwerkende insuline dient om de verhoogde insuline-afgifte tijdens en na de maaltijd na te bootsen Dit wordt een "bolus" genoemd De verschillende soorten insuline.
| 536 |
www
|
uitzonderlijke gevallen kan een insulinepomp in het lichaam geplaatst worden Inhaleerbare insuline is een poedervormige insuline die na inhalatie in de longen terechtkomt en via de longen naar de bloedsomloop wordt getransporteerd Geïnhaleerde insuline heeft dezelfde werking als geïnjecteerde (kortwerkende) insuline en dient gebruikt te worden in combinatie met een langwerkende insuline In ### en ### werd er in Engeland en in de VS inhaleerbare insuline op de markt gebracht Dit bleek echter geen succes en de ontwikkeling en productie van inhaleerbare insuline is in ### vrijwel helemaal gestopt Medicinale insuline bestaat uit een speciale samenstelling van insuline en andere, aanvullende, stoffen Deze aanvullende stoffen vertragen de absorptie van de insuline in het lichaam of versnellen deze juist De werkzame insuline zelf is (tegenwoordig) meestal een speciale variatie van natuurlijke menselijke insuline die een insulineanalogon wordt genoemd Ook deze insulineanaloga hebben tot doel de werkingssnelheid en werkingsduur van de insuline te veranderen De keuze van een combinatie van insulines (een snelwerkende en een langwerkende) en de tijdstippen waarop deze toegediend worden is erop gericht de natuurlijke insuline-afgifte van een gezond pancreas zo dicht mogelijk te benaderen en de patiënt tegelijkertijd zo veel mogelijk comfort te bieden (Middel)langwerkende insuline wordt gebruikt om de basale insuline-afgifte van een gezond pancreas na te bootsen <PERSOON>- en kortwerkende insuline dient om de verhoogde insuline-afgifte tijdens en na de maaltijd na te bootsen Dit wordt een "bolus" genoemd De verschillende soorten insuline Een insulinetherapie is succesvol als de patiënt (over het algemeen) een bloedsuikergehalte heeft dat binnen het gewenste interval valt Voor diabetici is dit ongeveer tussen de # mmol/l en ## mmol/l (Zelf)controle en regulatie zijn belangrijk voor het succes van een insulinetherapie Zelfcontrole vindt plaats door het meten van het bloedsuikergehalte Dit gebeurt meestal één of meer keren per dag met behulp van een glucosemeter Controle door een behandelaar vindt plaats door middel van een HbA-meting, waarmee het gemiddelde bloedsuikergehalte over de laatste # of # maanden vastgesteld kan worden Op basis van de gemeten waarden vindt (zelf)regulatie plaats het aanpassen van de hoeveelheden toegediende insuline en eventueel de tijdstippen waarop dit plaatsvindt Zelfcontrole is ook noodzakelijk bij insulinetherapie om hypoglykemie (een te lage bloedsuikerspiegel) te voorkomen of in ieder geval op tijd te signaleren Naarmate een insulinetherapie meer succes heeft en er sprake is van betere bloedsuikerwaarden, is de kans op hypoglykemie hoger Omdat een hypoglykemie vaak niet alleen erg vervelend is maar ook potentieel gevaarlijk (onbehandelde hypoglykemie kan dodelijk zijn), is het van belang deze op tijd op te merken en te bestrijden <PERSOON>, <DATUM> - Vadstena, <DATUM> was een Zweeds botanicus en arts Hij was een pionier in de taxonomie van de korstmossen Acharius studeerde aan de universiteit van Uppsala en was een van de laatste studenten van <PERSOON>.
| 527 |
www
|
als de patiënt (over het algemeen) een bloedsuikergehalte heeft dat binnen het gewenste interval valt Voor diabetici is dit ongeveer tussen de # mmol/l en ## mmol/l (Zelf)controle en regulatie zijn belangrijk voor het succes van een insulinetherapie Zelfcontrole vindt plaats door het meten van het bloedsuikergehalte Dit gebeurt meestal één of meer keren per dag met behulp van een glucosemeter Controle door een behandelaar vindt plaats door middel van een HbA-meting, waarmee het gemiddelde bloedsuikergehalte over de laatste # of # maanden vastgesteld kan worden Op basis van de gemeten waarden vindt (zelf)regulatie plaats het aanpassen van de hoeveelheden toegediende insuline en eventueel de tijdstippen waarop dit plaatsvindt Zelfcontrole is ook noodzakelijk bij insulinetherapie om hypoglykemie (een te lage bloedsuikerspiegel) te voorkomen of in ieder geval op tijd te signaleren Naarmate een insulinetherapie meer succes heeft en er sprake is van betere bloedsuikerwaarden, is de kans op hypoglykemie hoger Omdat een hypoglykemie vaak niet alleen erg vervelend is maar ook potentieel gevaarlijk (onbehandelde hypoglykemie kan dodelijk zijn), is het van belang deze op tijd op te merken en te bestrijden <PERSOON>, <DATUM> - Vadstena, <DATUM> was een Zweeds botanicus en arts Hij was een pionier in de taxonomie van de korstmossen Acharius studeerde aan de universiteit van Uppsala en was een van de laatste studenten van <PERSOON> in ### kreeg hij een aanstelling als arts in Vadstena en in ### als provincie-arts van Ãstergötlands län In ### werd hij directeur van het Vadstena ziekenhuis Acharius behoorde tot de nieuwe generatie van Zweedse botanici die verdergingen met het werk wat Linnaeus achterliet Acharius begon met de taxonomische indeling van de korstmossen Hij was lid van de Koninklijke Fysischgeografische Academie in Lund (###), de Kungliga Vetenskapakademien (###), de Linnean Society of London (###) en de Koninklijke Zweedse wetenschapsacademie in Uppsala (###) Het geslacht "Acharia", verschillende plantensoorten waaronder "<PERSOON> acharii" en "Conferva acharii" en de insectensoort, "Tortrix achariana" zijn naar Acharius vernoemd De International Association for Lichenology heeft de Acharius Medal ingesteld voor personen vanwege hun levenslange verdiensten voor de lichenologie De collecties van Acharius zijn tentoongesteld in verschillende musea, onder andere Kopborststuk Het kopborststuk of cephalothorax (letterlijk kop-borst, van Grieks; κεÏαλή, "kephalé" = hoofd, en θÏÏαξ, "thÅrax" = borst), soms ook prosoma, is een met het borststuk vergroeide kop Het betreft voornamelijk insecten als kevers en wantsen en andere geleedpotigen als spinnen Blindenvoetbal op de Paralympische Zomerspelen Blindenvoetbal, ook wel "Voetbal (# tegen #)" en "football #-a-side" genoemd, is een van de sporten die op het programma van de Paralympische Spelen staan De sport wordt gespeeld door een team van visueel beperkte voetballers en een doelman die wel mag zien De sport staat onder auspiciën van de International Blind Sports Federation (IBSA) en volgt de FIFA-regels De sport wordt gespeeld door een team van visueel beperkte voetballers en een doelman die wel mag zien.
| 602 |
www
|
van Ãstergötlands län In ### werd hij directeur van het Vadstena ziekenhuis Acharius behoorde tot de nieuwe generatie van Zweedse botanici die verdergingen met het werk wat Linnaeus achterliet Acharius begon met de taxonomische indeling van de korstmossen Hij was lid van de Koninklijke Fysischgeografische Academie in Lund (###), de Kungliga Vetenskapakademien (###), de Linnean Society of London (###) en de Koninklijke Zweedse wetenschapsacademie in Uppsala (###) Het geslacht "Acharia", verschillende plantensoorten waaronder "<PERSOON> acharii" en "Conferva acharii" en de insectensoort, "Tortrix achariana" zijn naar Acharius vernoemd De International Association for Lichenology heeft de Acharius Medal ingesteld voor personen vanwege hun levenslange verdiensten voor de lichenologie De collecties van Acharius zijn tentoongesteld in verschillende musea, onder andere Kopborststuk Het kopborststuk of cephalothorax (letterlijk kop-borst, van Grieks; κεÏαλή, "kephalé" = hoofd, en θÏÏαξ, "thÅrax" = borst), soms ook prosoma, is een met het borststuk vergroeide kop Het betreft voornamelijk insecten als kevers en wantsen en andere geleedpotigen als spinnen Blindenvoetbal op de Paralympische Zomerspelen Blindenvoetbal, ook wel "Voetbal (# tegen #)" en "football #-a-side" genoemd, is een van de sporten die op het programma van de Paralympische Spelen staan De sport wordt gespeeld door een team van visueel beperkte voetballers en een doelman die wel mag zien De sport staat onder auspiciën van de International Blind Sports Federation (IBSA) en volgt de FIFA-regels De sport wordt gespeeld door een team van visueel beperkte voetballers en een doelman die wel mag zien Er gelden dezelfde regels als bij het gewone voetbal, op enkele afwijkingen na Het team heeft ook twee coaches die de spelers assisteren bij het bepalen van hun positie Een ervan staat meestal achter het doel van de tegenstander om aanwijzingen te geven wanneer de spelers op doel schieten Afwijkende regels De spelers zijn visueel beperkt en vallen in de officiële classificatie B#, B# of B# De doelman mag niet bij de FIFA geregistreerd staan Om iedereen gelijke mogelijkheden te geven, dragen alle spelers een blinddoek en zijn daarmee volledig op hun gehoor aangewezen Op de Paralympische Zomerspelen wordt er alleen door de mannen gevoetbald De sport staat sinds ### op het programma van de Paralympische Spelen Rolstoelbasketbal Rolstoelbasketbal is een variant op basketbal, waarbij de sporters gebruikmaken van een rolstoel De sport werd voor het eerst in ### in de Verenigde Staten gespeeld door oorlogsveteranen van de Tweede Wereldoorlog Ook in <PERSOON>-Brittannië werd in die tijd een soort van rolstoel basketbal ontwikkeld genaamd netball Deze twee takken van sport zijn later gecombineerd tot het rolstoelbasketbal zoals we dat nu kennen Tegenwoordig zijn er zo'n ## ### rolstoelbasketbalspelers en sinds de Paralympische Spelen van ### is het rolstoelbasketbal paralympisch Vanaf ### doen ook vrouwen mee De regels voor rolstoelbasketbal zijn niet veel anders dan die van basketbal, slechts het gebruik van een rolstoel is verplicht.
| 582 |
www
|
Er gelden dezelfde regels als bij het gewone voetbal, op enkele afwijkingen na Het team heeft ook twee coaches die de spelers assisteren bij het bepalen van hun positie Een ervan staat meestal achter het doel van de tegenstander om aanwijzingen te geven wanneer de spelers op doel schieten Afwijkende regels De spelers zijn visueel beperkt en vallen in de officiële classificatie B#, B# of B# De doelman mag niet bij de FIFA geregistreerd staan Om iedereen gelijke mogelijkheden te geven, dragen alle spelers een blinddoek en zijn daarmee volledig op hun gehoor aangewezen Op de Paralympische Zomerspelen wordt er alleen door de mannen gevoetbald De sport staat sinds ### op het programma van de Paralympische Spelen Rolstoelbasketbal Rolstoelbasketbal is een variant op basketbal, waarbij de sporters gebruikmaken van een rolstoel De sport werd voor het eerst in ### in de Verenigde Staten gespeeld door oorlogsveteranen van de Tweede Wereldoorlog Ook in <PERSOON>-Brittannië werd in die tijd een soort van rolstoel basketbal ontwikkeld genaamd netball Deze twee takken van sport zijn later gecombineerd tot het rolstoelbasketbal zoals we dat nu kennen Tegenwoordig zijn er zo'n ## ### rolstoelbasketbalspelers en sinds de Paralympische Spelen van ### is het rolstoelbasketbal paralympisch Vanaf ### doen ook vrouwen mee De regels voor rolstoelbasketbal zijn niet veel anders dan die van basketbal, slechts het gebruik van een rolstoel is verplicht In <LOCATIE> is de sport georganiseerd in een competitie die is onderverdeeld in vier divisies bovenaan staat de Eredivisie met daaronder de A, B en C toernooidivisies Vanaf het seizoen ###-### wordt er in alle divisies met een zogenaamd puntensysteem gewerkt De eredivisieteams spelen parallel aan de eigen competitie ook tegen de sterkste Belgische teams in de zogenaamde Bene-competitie De drie lagere divisies spelen hun wedstrijden in toernooivorm Er is geen aparte competitie voor dames en heren de teams zijn gemengd In alle divisies worden de dames en jongeren wel in punten gecompenseerd vanwege het verschil in fysiek vermogen De <PERSOON> (NBB) organiseert de competitie tezamen met Gehandicaptensport <LOCATIE> voorheen de NEBAS De internationale wedstrijden worden georganiseerd door de International Wheelchair Basketball Federation (IWBF) Internationaal wordt <LOCATIE> vertegenwoordigd door het Nederlands rolstoelbasketbalteam In de competities wordt met een zogenaamd puntensysteem gewerkt iemand met een zware handicap krijgt een lager aantal punten dan iemand met een lichte handicap Het minimumaantal punten dat een speler kan krijgen is #, het maximum is #,# Een valide speler krijgt altijd #,# punt Voor de competitie geldt dat er slechts # valide spelers met een team mogen meedoen De definitie die de bond gebruikt om te bepalen of iemand een handicap heeft is de volgende "Een rolstoelbasketballer kan niet springen, sprinten en pivoteren als een valide basketballer, en er moet sprake zijn van een objectieve permanent meetbare fysieke beperking in het bewegingsapparaat die geverifieerd kan worden via medisch geaccepteerde methoden als röntgen, scanners en testen ".
| 545 |
www
|
bovenaan staat de Eredivisie met daaronder de A, B en C toernooidivisies Vanaf het seizoen ###-### wordt er in alle divisies met een zogenaamd puntensysteem gewerkt De eredivisieteams spelen parallel aan de eigen competitie ook tegen de sterkste Belgische teams in de zogenaamde Bene-competitie De drie lagere divisies spelen hun wedstrijden in toernooivorm Er is geen aparte competitie voor dames en heren de teams zijn gemengd In alle divisies worden de dames en jongeren wel in punten gecompenseerd vanwege het verschil in fysiek vermogen De <PERSOON> (NBB) organiseert de competitie tezamen met Gehandicaptensport <LOCATIE> voorheen de NEBAS De internationale wedstrijden worden georganiseerd door de International Wheelchair Basketball Federation (IWBF) Internationaal wordt <LOCATIE> vertegenwoordigd door het Nederlands rolstoelbasketbalteam In de competities wordt met een zogenaamd puntensysteem gewerkt iemand met een zware handicap krijgt een lager aantal punten dan iemand met een lichte handicap Het minimumaantal punten dat een speler kan krijgen is #, het maximum is #,# Een valide speler krijgt altijd #,# punt Voor de competitie geldt dat er slechts # valide spelers met een team mogen meedoen De definitie die de bond gebruikt om te bepalen of iemand een handicap heeft is de volgende "Een rolstoelbasketballer kan niet springen, sprinten en pivoteren als een valide basketballer, en er moet sprake zijn van een objectieve permanent meetbare fysieke beperking in het bewegingsapparaat die geverifieerd kan worden via medisch geaccepteerde methoden als röntgen, scanners en testen " Bij rolstoelbasketbal is het de bedoeling dat de bal door het basket van de tegenstander gegooid wordt Een team heeft ## seconden om proberen te scoren Als deze tijdslimiet wordt overschreden, dan krijgt de tegenpartij de bal De spelers moeten de bal dribbelen als ze hem in bezit hebben, het dribbelen bij rolstoel basketbal gaat een beetje anders dan dribbelen bij gewoon basketbal De regel is dat er # keer aangezet mag worden (het zogenaamde 'pushen') voordat de bal gestuit moet worden Als na tweemaal pushen de speler de bal niet stuit of overspeelt maar nog een keer pusht wordt hij door de scheidsrechter afgefloten voor de overtreding '# keer pushen', in dat geval gaat de bal naar de tegenpartij Als de bal door het net van de tegenstander gaat krijgt het scorende team een of meerdere punten Een rolstoelbasketbal wedstrijd bestaat uit vier periodes van tien minuten Na de eerste en derde periode is er een pauze van één minuut Na de tweede periode is er een pauze van vijftien minuten Bij een gelijke stand na de vier periodes volgt er een verlenging van vijf minuten Blijft de stand gelijk dan wordt er net zo lang met vijf minuten verlengd tot een team gewonnen heeft Het speelveld is ##x## meter met op elk uiteinde een basket Deze basket hangt op een hoogte van #,## meter, en het middelpunt van de basket ligt op #,### m vanaf de achterlijn.
| 540 |
www
|
Bij rolstoelbasketbal is het de bedoeling dat de bal door het basket van de tegenstander gegooid wordt Een team heeft ## seconden om proberen te scoren Als deze tijdslimiet wordt overschreden, dan krijgt de tegenpartij de bal De spelers moeten de bal dribbelen als ze hem in bezit hebben, het dribbelen bij rolstoel basketbal gaat een beetje anders dan dribbelen bij gewoon basketbal De regel is dat er # keer aangezet mag worden (het zogenaamde 'pushen') voordat de bal gestuit moet worden Als na tweemaal pushen de speler de bal niet stuit of overspeelt maar nog een keer pusht wordt hij door de scheidsrechter afgefloten voor de overtreding '# keer pushen', in dat geval gaat de bal naar de tegenpartij Als de bal door het net van de tegenstander gaat krijgt het scorende team een of meerdere punten Een rolstoelbasketbal wedstrijd bestaat uit vier periodes van tien minuten Na de eerste en derde periode is er een pauze van één minuut Na de tweede periode is er een pauze van vijftien minuten Bij een gelijke stand na de vier periodes volgt er een verlenging van vijf minuten Blijft de stand gelijk dan wordt er net zo lang met vijf minuten verlengd tot een team gewonnen heeft Het speelveld is ##x## meter met op elk uiteinde een basket Deze basket hangt op een hoogte van #,## meter, en het middelpunt van de basket ligt op #,### m vanaf de achterlijn Verder is er nog de middencirkel waar elke wedstrijd begint Bij de basket ligt nog een gebied dat de "bucket" wordt genoemd De bucket is een gebied dat begint bij de achterlijn, daar # meter breed is en zich versmalt richting de vrijeworplijn, die het gebied begrenst De korf bevindt zich op #,# meter van de achterlijn De korf heeft een diameter van #,## meter, het backboard is #,## meter breed en #,## meter hoog De onderkant van het bord bevindt zich op een hoogte van #,## meter, de afstand van de driepuntlijn deze bevindt zich op #,## meter vanaf de basket Elk team bestaat uit maximaal twaalf spelers, minimaal vijf spelers Elke wedstrijd moet beginnen met vijf spelers per team in het veld Met minder spelers mag er niet begonnen worden aan de wedstrijd Maximaal mogen er per team zeven wisselspelers naast het veld zitten Elk teamlid wordt in een klasse ingedeeld er zijn klassen lopend van # t/m #,# (per klasse een half punt verschil) De indeling gebeurt op basis van de mogelijkheden van de speler, waarbij de rompbeweging en stabiliteit bepalende factoren zijn Het totaal van de punten van de spelers per team in het veld, mag niet meer dan ##,# punten zijn Internationaal mag het totaal ## punten per team zijn In de lagere landelijke competities gelden andere puntenwaardes per team (ingesteld vanaf seizoen ###-###).
| 554 |
www
|
nog de middencirkel waar elke wedstrijd begint Bij de basket ligt nog een gebied dat de "bucket" wordt genoemd De bucket is een gebied dat begint bij de achterlijn, daar # meter breed is en zich versmalt richting de vrijeworplijn, die het gebied begrenst De korf bevindt zich op #,# meter van de achterlijn De korf heeft een diameter van #,## meter, het backboard is #,## meter breed en #,## meter hoog De onderkant van het bord bevindt zich op een hoogte van #,## meter, de afstand van de driepuntlijn deze bevindt zich op #,## meter vanaf de basket Elk team bestaat uit maximaal twaalf spelers, minimaal vijf spelers Elke wedstrijd moet beginnen met vijf spelers per team in het veld Met minder spelers mag er niet begonnen worden aan de wedstrijd Maximaal mogen er per team zeven wisselspelers naast het veld zitten Elk teamlid wordt in een klasse ingedeeld er zijn klassen lopend van # t/m #,# (per klasse een half punt verschil) De indeling gebeurt op basis van de mogelijkheden van de speler, waarbij de rompbeweging en stabiliteit bepalende factoren zijn Het totaal van de punten van de spelers per team in het veld, mag niet meer dan ##,# punten zijn Internationaal mag het totaal ## punten per team zijn In de lagere landelijke competities gelden andere puntenwaardes per team (ingesteld vanaf seizoen ###-###) Inmiddels zijn er speciale sportrolstoelen ontwikkeld die licht maar ook heel sterk zijn Deze rolstoelen hebben schuinstaande wielen om de wendbaarheid te vergroten, en hebben aan de achterkant een of twee kiepwieltjes tegen het omvallen Aan de voorkant zit een verplichte bumper die niet hoger mag zijn dan ## cm Tebuconazool Tebuconazool is een fungicide dat gebruikt wordt in de land- en tuinbouw en in de houtbescherming Het behoort tot de chemische groep der triazolen, samen met onder andere propiconazool, bromuconazool en metconazool Het was oorspronkelijk een product van Bayer CropScience (merknamen onder andere "Elite" en "Folicur"), maar het octrooi is vervallen en er zijn nu ook andere producenten die producten met tebuconazool aanbieden In land- en tuinbouw wordt tebuconazool gebruikt bij de teelt van groenten, granen, bomen, graszaden en sierplanten tegen onder meer echte meeldauw, roesten, bladvlekkenziekte, alternaria en monilinia Merknamen zijn onder andere<PERSOON> wordt het aangewend als biocide bij de houtverduurzaming Tebuconazool komt voor in producten voor professioneel gebruik (onderdompelen, spuiten, vacuüm) en thuisgebruik (aanbrengen met borstel) De producten bestaan zowel op oplosmiddel- als op waterbasis Het wordt afgeraden om ze binnenshuis te gebruiken Men moet ook maatregelen nemen om verontreiniging van bodem en water door pas behandeld hout te vermijden In de meeste lidstaten van de Europese Unie was tebuconazool toegelaten voor gewasbescherming als "bestaande" stof in afwachting van een eventuele opname in bijlage <PERSOON> pesticidenrichtlijn #<DATUM> EEG Dit is gebeurd op <DATUM> ###.
| 561 |
www
|
Deze rolstoelen hebben schuinstaande wielen om de wendbaarheid te vergroten, en hebben aan de achterkant een of twee kiepwieltjes tegen het omvallen Aan de voorkant zit een verplichte bumper die niet hoger mag zijn dan ## cm Tebuconazool Tebuconazool is een fungicide dat gebruikt wordt in de land- en tuinbouw en in de houtbescherming Het behoort tot de chemische groep der triazolen, samen met onder andere propiconazool, bromuconazool en metconazool Het was oorspronkelijk een product van Bayer CropScience (merknamen onder andere "Elite" en "Folicur"), maar het octrooi is vervallen en er zijn nu ook andere producenten die producten met tebuconazool aanbieden In land- en tuinbouw wordt tebuconazool gebruikt bij de teelt van groenten, granen, bomen, graszaden en sierplanten tegen onder meer echte meeldauw, roesten, bladvlekkenziekte, alternaria en monilinia Merknamen zijn onder andere<PERSOON> wordt het aangewend als biocide bij de houtverduurzaming Tebuconazool komt voor in producten voor professioneel gebruik (onderdompelen, spuiten, vacuüm) en thuisgebruik (aanbrengen met borstel) De producten bestaan zowel op oplosmiddel- als op waterbasis Het wordt afgeraden om ze binnenshuis te gebruiken Men moet ook maatregelen nemen om verontreiniging van bodem en water door pas behandeld hout te vermijden In de meeste lidstaten van de Europese Unie was tebuconazool toegelaten voor gewasbescherming als "bestaande" stof in afwachting van een eventuele opname in bijlage <PERSOON> pesticidenrichtlijn #<DATUM> EEG Dit is gebeurd op <DATUM> In de Europese Unie is tebuconazool toegelaten als biocide bij de houtverduurzaming (producttype #) het is opgenomen in bijlage I bij richtlijn #<DATUM> EG voor een periode tot <DATUM> Tebuconazool heeft een vrij lage acute toxiciteit In dierproeven is tebuconazool niet genotoxisch gebleken Bij muizen en ratten zijn tumoren vastgesteld bij toediening van hoge doses tebuconazool, maar die bleken niet relevant te zijn voor de mens De Europese Unie beschouwt tebuconazool niet als carcinogeen; het Amerikaanse Environmental Protection Agency daarentegen als mogelijk carcinogeen In proeven op verschillende diersoorten is gebleken dat tebuconazool effecten heeft op de foetus De stof is daarom in de Europese Unie ingedeeld als mogelijk gevaarlijk voor beschadiging van het ongeboren kind Tebuconazool is stabiel ten opzichte van hydrolyse en breekt vrij langzaam af in het milieu De stof is matig toxisch voor waterorganismen, vooral algen De aanvaardbare dagelijkse inname is vastgesteld op #,## mg/kg lichaamsgewicht per dag Novo Nordisk Novo Nordisk is een producent van farmaceutische producten Novo Nordisk ontstond in ### toen twee Deense farmaceuten, Novo Industri en Nordisk Gentofte, fuseerden Novo Nordisk produceert vooral medicijnen en hulpmiddelen op het gebied van diabetesmanagement, hemostasemanagement, groeihormoontherapie en hormoonvervangingstherapie Het hoofdkantoor van Novo Nordisk bevindt zich in Denemarken Novo Nordisk heeft meer dan ## ### medewerkers in dienst in ## landen, en brengt zijn producten op de markt in ### landen B-aandelen van Novo Nordisk zijn genoteerd aan de beurzen van Kopenhagen en Londen.
| 535 |
www
|
tebuconazool toegelaten als biocide bij de houtverduurzaming (producttype #) het is opgenomen in bijlage I bij richtlijn #<DATUM> EG voor een periode tot <DATUM> Tebuconazool heeft een vrij lage acute toxiciteit In dierproeven is tebuconazool niet genotoxisch gebleken Bij muizen en ratten zijn tumoren vastgesteld bij toediening van hoge doses tebuconazool, maar die bleken niet relevant te zijn voor de mens De Europese Unie beschouwt tebuconazool niet als carcinogeen; het Amerikaanse Environmental Protection Agency daarentegen als mogelijk carcinogeen In proeven op verschillende diersoorten is gebleken dat tebuconazool effecten heeft op de foetus De stof is daarom in de Europese Unie ingedeeld als mogelijk gevaarlijk voor beschadiging van het ongeboren kind Tebuconazool is stabiel ten opzichte van hydrolyse en breekt vrij langzaam af in het milieu De stof is matig toxisch voor waterorganismen, vooral algen De aanvaardbare dagelijkse inname is vastgesteld op #,## mg/kg lichaamsgewicht per dag Novo Nordisk Novo Nordisk is een producent van farmaceutische producten Novo Nordisk ontstond in ### toen twee Deense farmaceuten, Novo Industri en Nordisk Gentofte, fuseerden Novo Nordisk produceert vooral medicijnen en hulpmiddelen op het gebied van diabetesmanagement, hemostasemanagement, groeihormoontherapie en hormoonvervangingstherapie Het hoofdkantoor van Novo Nordisk bevindt zich in Denemarken Novo Nordisk heeft meer dan ## ### medewerkers in dienst in ## landen, en brengt zijn producten op de markt in ### landen B-aandelen van Novo Nordisk zijn genoteerd aan de beurzen van Kopenhagen en Londen Het Nederlandse kantoor van Novo Nordisk is gevestigd in <PERSOON> en heeft ### medewerkers Novo Nordisk richt zich vooral op het bestrijden en behandelen van diabetes In ### richtte Novo Nordisk de "World Diabetes Foundation" op Ook sponsorde Novo Nordisk de "Unite for Diabetes" campagne van de Internationale Diabetes Federatie Novo Nordisk ontwikkelde zowel de hervulbare als de voorgevulde insulinepen Enkele jaartallen <PERSOON> (<DATUM> is een Nederlands zwemmer, met name de ## meter vrije slag, ### meter vlinderslag, ### meter schoolslag en de ### meter wisselslag Tielbeke is doof geboren en zeer slechtziend Vanaf zijn vierde à vijfde heeft hij het Syndroom van Usher Hij is lid van de zwemclubs "SAVAS <LOCATIE>" (Sallandse Vereniging Aangepaste Sporten), "SC Salland" (zwemselectie <LOCATIE>) en de "<LOCATIE> Doven Zwem Club" Tielbeke kwam uit voor <LOCATIE> op de Paralympische Zomerspelen ### in Peking op de ## m <PERSOON>, ### m Schoolslag, ### m Vlinderslag, ### m Wisselslag in de categorie S## In ### heeft Tielbeke mee gedaan aan de Deaflympics in <PERSOON> is in februari ### tijdens het Gemeentelijke Sportgala uitgeroepen tot "Sporter van het jaar van de gemeente <LOCATIE>" In ### is hij opnieuw geclassificeerd en sindsdien komt hij uit in de categorie <PERSOON> Spelen ### in Londen nam hij deel aan de ### meter schoolslag Na een gedeelde #e tijd in de series werd hij na een zogenoemde swim-off uitgeschakeld voor de finale.
| 597 |
www
|
is gevestigd in <PERSOON> en heeft ### medewerkers Novo Nordisk richt zich vooral op het bestrijden en behandelen van diabetes In ### richtte Novo Nordisk de "World Diabetes Foundation" op Ook sponsorde Novo Nordisk de "Unite for Diabetes" campagne van de Internationale Diabetes Federatie Novo Nordisk ontwikkelde zowel de hervulbare als de voorgevulde insulinepen Enkele jaartallen <PERSOON> (<DATUM> is een Nederlands zwemmer, met name de ## meter vrije slag, ### meter vlinderslag, ### meter schoolslag en de ### meter wisselslag Tielbeke is doof geboren en zeer slechtziend Vanaf zijn vierde à vijfde heeft hij het Syndroom van Usher Hij is lid van de zwemclubs "SAVAS <LOCATIE>" (Sallandse Vereniging Aangepaste Sporten), "SC Salland" (zwemselectie <LOCATIE>) en de "<LOCATIE> Doven Zwem Club" Tielbeke kwam uit voor <LOCATIE> op de Paralympische Zomerspelen ### in Peking op de ## m <PERSOON>, ### m Schoolslag, ### m Vlinderslag, ### m Wisselslag in de categorie S## In ### heeft Tielbeke mee gedaan aan de Deaflympics in <PERSOON> is in februari ### tijdens het Gemeentelijke Sportgala uitgeroepen tot "Sporter van het jaar van de gemeente <LOCATIE>" In ### is hij opnieuw geclassificeerd en sindsdien komt hij uit in de categorie <PERSOON> Spelen ### in Londen nam hij deel aan de ### meter schoolslag Na een gedeelde #e tijd in de series werd hij na een zogenoemde swim-off uitgeschakeld voor de finale Verwardheid Verwardheid is een psychische gesteldheid waarbij iemand zich niet meer kan oriënteren Ook de reactie op signalen van anderen en prikkels uit de omgeving is verstoord Het wordt moeilijk om nog adequaat te reageren Het gevolg hiervan is dat de persoon de controle over zichzelf en de situatie kwijtraakt Vaak wordt verwardheid in één adem genoemd met delier, een psycho-organische vorm van verwardheid die wordt veroorzaakt door een lichamelijk ziektebeeld of een stof, zoals alcohol Verwardheid kan ook optreden bij psychose, uitdroging en dementie <PERSOON> ook bekend als <PERSOON>, <DATUM> - Middelkerke, <DATUM> was professor en rector aan de <PERSOON> was een zoon van bescheiden landbouwers uit het Pajottenland, die nog in een lemen huisje woonden Door de opmerkzaamheid van een plaatselijke onderwijzer en tussenkomst van de pastoor kon hij met een studiebeurs verder studeren Heymans deed zijn humaniora aan het kleinseminarie in <PERSOON> en ging nadien geneeskunde studeren aan de <PERSOON-##> was in ### ook de medeoprichter van de Brabantse Gilde, de koepel van regionale katholieke studentenclubs uit Vlaams-Brabant in Leuven Dankzij beurzen en de morele steun van professor Carnoy trok Heymans eerst naar Parijs om verder te studeren, nadien naar Berlijn, daar werd hij vier jaar assistent van professor <PERSOON-##>.
| 568 |
www
|
Verwardheid Verwardheid is een psychische gesteldheid waarbij iemand zich niet meer kan oriënteren Ook de reactie op signalen van anderen en prikkels uit de omgeving is verstoord Het wordt moeilijk om nog adequaat te reageren Het gevolg hiervan is dat de persoon de controle over zichzelf en de situatie kwijtraakt Vaak wordt verwardheid in één adem genoemd met delier, een psycho-organische vorm van verwardheid die wordt veroorzaakt door een lichamelijk ziektebeeld of een stof, zoals alcohol Verwardheid kan ook optreden bij psychose, uitdroging en dementie <PERSOON> ook bekend als <PERSOON>, <DATUM> - Middelkerke, <DATUM> was professor en rector aan de <PERSOON> was een zoon van bescheiden landbouwers uit het Pajottenland, die nog in een lemen huisje woonden Door de opmerkzaamheid van een plaatselijke onderwijzer en tussenkomst van de pastoor kon hij met een studiebeurs verder studeren Heymans deed zijn humaniora aan het kleinseminarie in <PERSOON> en ging nadien geneeskunde studeren aan de <PERSOON> was in ### ook de medeoprichter van de Brabantse Gilde, de koepel van regionale katholieke studentenclubs uit Vlaams-Brabant in Leuven Dankzij beurzen en de morele steun van professor Carnoy trok Heymans eerst naar Parijs om verder te studeren, nadien naar Berlijn, daar werd hij vier jaar assistent van professor <PERSOON> Het opsporen van de werkingswijze van een geneesmiddel, gewoonlijk eerst bij de dieren, en ook de therapeutische werking van het geneesmiddel, dus de genezende kracht die het bezit Het is dus een onderzoek dat direct bij de fysiologie aansluit Het instituut werd later naar hem genoemd en werd nadien geleid door zijn zoon <PERSOON> Voor dit werk behaalde zijn zoon in ### de Nobelprijs voor de Fysiologie of Geneeskunde met als officiële vermelding ""Voor het aantonen hoe de bloeddruk en het zuurstofgehalte van het bloed door het lichaam worden gemeten en hoe dit wordt overgedragen naar de hersenen"" Ondertussen was vader <PERSOON> overleden, maar iedere wetenschapper is ervan overtuigd dat hij mede aan de basis lag van het succes van zijn zoon Gedurende het academiejaar ###-### was <PERSOON> rector van de Gentse universiteit Tijdens de openingsplechtigheid van het academiejaar sprak Heymans de rectorale rede uit in het Nederlands Vervolgens werd zijn toespraak door de Franstalige staf van de universiteit ernstig verstoord De voorgaande rector had uit protest tegen de gedeeltelijke vernederlandsing van de universiteit ontslag genomen, en als oudste hoogleraar van de medische faculteit was Heymans rector geworden De "<PERSOON>" is een vijfjaarlijkse prijs die sinds ### toegekend wordt aan een doctor in de geneeskunde, voor een oorspronkelijke verhandeling, in het <PERSOON-##> of het <PERSOON-##>, die moet handelen over experimentele of klinische farmacologische wetenschappen De prijs bedraagt tegenwoordig <DATUM> euro Gaspard Bauhin Gaspard Bauhin, of <PERSOON-##>, <DATUM> â aldaar, <DATUM> was een Zwitsers botanicus en arts.
| 549 |
www
|
werking van het geneesmiddel, dus de genezende kracht die het bezit Het is dus een onderzoek dat direct bij de fysiologie aansluit Het instituut werd later naar hem genoemd en werd nadien geleid door zijn zoon <PERSOON> Voor dit werk behaalde zijn zoon in ### de Nobelprijs voor de Fysiologie of Geneeskunde met als officiële vermelding ""Voor het aantonen hoe de bloeddruk en het zuurstofgehalte van het bloed door het lichaam worden gemeten en hoe dit wordt overgedragen naar de hersenen"" Ondertussen was vader <PERSOON> overleden, maar iedere wetenschapper is ervan overtuigd dat hij mede aan de basis lag van het succes van zijn zoon Gedurende het academiejaar ###-### was <PERSOON> rector van de Gentse universiteit Tijdens de openingsplechtigheid van het academiejaar sprak Heymans de rectorale rede uit in het Nederlands Vervolgens werd zijn toespraak door de Franstalige staf van de universiteit ernstig verstoord De voorgaande rector had uit protest tegen de gedeeltelijke vernederlandsing van de universiteit ontslag genomen, en als oudste hoogleraar van de medische faculteit was Heymans rector geworden De "<PERSOON>" is een vijfjaarlijkse prijs die sinds ### toegekend wordt aan een doctor in de geneeskunde, voor een oorspronkelijke verhandeling, in het <PERSOON> of het <PERSOON>, die moet handelen over experimentele of klinische farmacologische wetenschappen De prijs bedraagt tegenwoordig <DATUM> euro Gaspard Bauhin Gaspard Bauhin, of <PERSOON>, <DATUM> â aldaar, <DATUM> was een Zwitsers botanicus en arts Hierin gaf hij korte beschrijvingen, en bij de meeste soorten referenties naar eerdere publicaties, van duizenden planten, waarvan hij een heel groot deel namen gaf die bestonden uit twee woorden het eerste was de naam van het plantengeslacht, het tweede een uniek woord binnen dat geslacht waarmee de soort van andere werd onderscheiden Deze methode van naamgeving werd later door Linnaeus nog strikter overgenomen in diens binominale nomenclatuur, waarbij hij veel van Bauhins namen hergebruikte Bauhin werkte daarnaast ook aan de menselijke anatomische nomenclatuur Zijn broer, <PERSOON> was ook medicus en botanicus en ook zijn zoon, <PERSOON> was medicus en botanicus Gaspard was de zoon van de <PERSOON> arts en hugenoot <PERSOON>, die Frankrijk had moeten verlaten in verband met zijn geloofsovertuiging Gaspard studeerde geneeskunde en botanie in Bazel, Padua, Bologna, Montpellier, Parijs en Tübingen In ### keerde hij terug naar Bazel, waar hij een jaar later promoveerde tot doctor in de medische wetenschappen, en met het geven van lessen in botanie en anatomie begon In ### werd hij aan de Universiteit van Bazel hoogleraar in de Griekse taal, waarbij hem voldoende tijd overbleef om zich in de anatomie en botanie te blijven verdiepen In ### werd hij de eerste hoogleraar in de nieuwe leerstoel voor anatomie en botanie In ### volgde hij <PERSOON-##> op in de leerstoel voor geneeskunde In ###, ### en ### was hij bovendien rector van de universiteit.
| 565 |
www
|
Hierin gaf hij korte beschrijvingen, en bij de meeste soorten referenties naar eerdere publicaties, van duizenden planten, waarvan hij een heel groot deel namen gaf die bestonden uit twee woorden het eerste was de naam van het plantengeslacht, het tweede een uniek woord binnen dat geslacht waarmee de soort van andere werd onderscheiden Deze methode van naamgeving werd later door Linnaeus nog strikter overgenomen in diens binominale nomenclatuur, waarbij hij veel van Bauhins namen hergebruikte Bauhin werkte daarnaast ook aan de menselijke anatomische nomenclatuur Zijn broer, <PERSOON> was ook medicus en botanicus en ook zijn zoon, <PERSOON> was medicus en botanicus Gaspard was de zoon van de <PERSOON> arts en hugenoot <PERSOON>, die Frankrijk had moeten verlaten in verband met zijn geloofsovertuiging Gaspard studeerde geneeskunde en botanie in Bazel, Padua, Bologna, Montpellier, Parijs en Tübingen In ### keerde hij terug naar Bazel, waar hij een jaar later promoveerde tot doctor in de medische wetenschappen, en met het geven van lessen in botanie en anatomie begon In ### werd hij aan de Universiteit van Bazel hoogleraar in de Griekse taal, waarbij hem voldoende tijd overbleef om zich in de anatomie en botanie te blijven verdiepen In ### werd hij de eerste hoogleraar in de nieuwe leerstoel voor anatomie en botanie In ### volgde hij <PERSOON> op in de leerstoel voor geneeskunde In ###, ### en ### was hij bovendien rector van de universiteit Dasytricha hukuokaensis Dasytricha hukuokaensis is een trilhaardiertje uit het geslacht "Dasytricha", dat voorkomt in de pens van herkauwers De soort is in ### voor het eerst omschreven door Hukui en Nisada die een trilhaardiertje aantroffen dat leek op "I intestinalis" Het verschil met "I intestinalis" was het ontbreken van een orgaan dat de kern ondersteunt "D hukuokaensis" heeft een beperkte geografische verpreiding Dasytricha kabanii Dasytricha kabanii is een trilhaardiertje uit het geslacht "Dasytricha", dat aangetroffen is in de voormaag van Egyptische kamelen De soort onderscheidt zich van "D ruminantium" doordat het iets groter is en het achterste <DATUM> deel van het lichaam niet is bedekt met cilia (trilharen) Waar het lichaam wel bedekt is met cilia lopen de cilia in een spiraalvorm ten opzichte van de lengte as <PERSOON> is een Australisch mycoloog in dienst bij de Universiteit van Queensland Hij heeft een aantal boeken over schimmels gepubliceerd Thiabendazool Thiabendazool is een biocide dat gebruikt wordt tegen schimmels (fungicide) en parasieten (parasiticide) en als conserveermiddel <PERSOON> en collega's van het Amerikaanse farmaceutische bedrijf Merck, Sharp & Dohme publiceerden in ### een kort artikel waarin ze de synthese en het antiparasitaire <INSTELLING> van thiabendazool beschreven Het volgende jaar verkreeg Merck & Co een octrooi op deze stof en vergelijkbare verbindingen Producten met thiabendazool kwamen rond ### op de markt Thiabendazool wordt gebruikt als geneesmiddel tegen schimmelinfecties en parasitaire wormen bij mensen en dieren.
| 554 |
www
|
trilhaardiertje uit het geslacht "Dasytricha", dat voorkomt in de pens van herkauwers De soort is in ### voor het eerst omschreven door Hukui en Nisada die een trilhaardiertje aantroffen dat leek op "I intestinalis" Het verschil met "I intestinalis" was het ontbreken van een orgaan dat de kern ondersteunt "D hukuokaensis" heeft een beperkte geografische verpreiding Dasytricha kabanii Dasytricha kabanii is een trilhaardiertje uit het geslacht "Dasytricha", dat aangetroffen is in de voormaag van Egyptische kamelen De soort onderscheidt zich van "D ruminantium" doordat het iets groter is en het achterste <DATUM> deel van het lichaam niet is bedekt met cilia (trilharen) Waar het lichaam wel bedekt is met cilia lopen de cilia in een spiraalvorm ten opzichte van de lengte as <PERSOON> is een Australisch mycoloog in dienst bij de Universiteit van Queensland Hij heeft een aantal boeken over schimmels gepubliceerd Thiabendazool Thiabendazool is een biocide dat gebruikt wordt tegen schimmels (fungicide) en parasieten (parasiticide) en als conserveermiddel <PERSOON> en collega's van het Amerikaanse farmaceutische bedrijf Merck, Sharp & Dohme publiceerden in ### een kort artikel waarin ze de synthese en het antiparasitaire <INSTELLING> van thiabendazool beschreven Het volgende jaar verkreeg Merck & Co een octrooi op deze stof en vergelijkbare verbindingen Producten met thiabendazool kwamen rond ### op de markt Thiabendazool wordt gebruikt als geneesmiddel tegen schimmelinfecties en parasitaire wormen bij mensen en dieren P##CA## (anthelminthicum) Merknamen zijn onder andere "Mintezol" (Merck & Co ) en "Tresaderm" ("Merial", voor gebruik bij dieren) Het werd toegepast als bewaarmiddel voor voedingswaren (met als E-nummer E###), maar de stof is op <DATUM> uit de lijst van E-nummers verwijderd (Richtlijn ##/##/EG) Het wordt nog wel op citrusvruchten en bananen gespoten om het beschimmelen van de schil tegen te houden In verband hiermee geldt voor thiabendazool een MRL EG nr ###/### In de land- en tuinbouw wordt thiabendazool ingezet als systemisch fungicide voor het bewaren van witloofwortels en aardappelen na de oogst Een merknaam hier is "Tecto" (Syngenta Crop Protection) Het is ook werkzaam als biocide in producten voor houtbescherming Thiabendazool is in de Europese Unie opgenomen in de lijst van toegelaten biociden voor houtbehandeling (producttype #) voor een periode die loopt tot <DATUM> Het is in de Europese Unie opgenomen in de lijst van toegelaten pesticiden Het mag niet verspoten worden op bladeren Thiabendazool heeft een lage acute toxiciteit Het is matig giftig voor waterdieren De aanvaardbare dagelijkse inname is vastgesteld op #,# mg/kg lichaamsgewicht per dag Insulineanalogon Een insulineanalogon is een kunstmatige vorm van insuline die gebaseerd is op "humane insuline" en hetzelfde effect heeft op het menselijk lichaam Een insulineanalogon wordt verkregen door middel van genetische manipulatie; meer in het bijzonder met behulp van recombinant-DNA-technieken.
| 550 |
www
|
(anthelminthicum) Merknamen zijn onder andere "Mintezol" (Merck & Co ) en "Tresaderm" ("Merial", voor gebruik bij dieren) Het werd toegepast als bewaarmiddel voor voedingswaren (met als E-nummer E###), maar de stof is op <DATUM> uit de lijst van E-nummers verwijderd (Richtlijn ##/##/EG) Het wordt nog wel op citrusvruchten en bananen gespoten om het beschimmelen van de schil tegen te houden In verband hiermee geldt voor thiabendazool een MRL EG nr ###/### In de land- en tuinbouw wordt thiabendazool ingezet als systemisch fungicide voor het bewaren van witloofwortels en aardappelen na de oogst Een merknaam hier is "Tecto" (Syngenta Crop Protection) Het is ook werkzaam als biocide in producten voor houtbescherming Thiabendazool is in de Europese Unie opgenomen in de lijst van toegelaten biociden voor houtbehandeling (producttype #) voor een periode die loopt tot <DATUM> Het is in de Europese Unie opgenomen in de lijst van toegelaten pesticiden Het mag niet verspoten worden op bladeren Thiabendazool heeft een lage acute toxiciteit Het is matig giftig voor waterdieren De aanvaardbare dagelijkse inname is vastgesteld op #,# mg/kg lichaamsgewicht per dag Insulineanalogon Een insulineanalogon is een kunstmatige vorm van insuline die gebaseerd is op "humane insuline" en hetzelfde effect heeft op het menselijk lichaam Een insulineanalogon wordt verkregen door middel van genetische manipulatie; meer in het bijzonder met behulp van recombinant-DNA-technieken Op deze manier worden kortwerkende en langwerkende insulines gecreëerd Voordat het mogelijk was om met behulp van recombinant-DNA-technieken insulineanaloga gebaseerd op humane insuline te maken gebruikte men insuline van varkens (of koeien) Vanaf ca ### werd het mogelijk deze chemisch gelijk te maken aan humane insuline Het eerste insulineanalogon dat op de markt gebracht werd is Insuline lispro Dot werd onder de merknaam Humalog in ### op de markt gebracht door <PERSOON> tabel geeft een overzicht van de insulineanaloga die in <LOCATIE> verkrijgbaar zijn De verandering ten opzichte van normaal menselijk insuline is aangegeven De derde kolom geeft de positie van de verandering de A- of de B-keten van insuline, en het nummer van het aminozuur De vierde kolom geeft de verandering Ter vergelijking is ook varkensinsuline opgenomen Syndroom van Birt-Hogg-Dubé Het syndroom van Birt-Hogg-Dubé is een zeldzame autosomaal (niet-geslachtsgebonden) dominante erfelijke ziekte die zich manifesteert door huidafwijkingen Het wordt veroorzaakt door mutaties in het BHD-gen dat codeert voor het eiwit folliculine Het syndroom werd genoemd naar de drie artsen <PERSOON> die onderzoek hebben gedaan naar de aandoening en deze in ### hebben beschreven De artsen Hornstein en Knickenberg waren <LEEFTIJD> jaar eerder met hun beschrijving en daarom wordt soms de ziekte soms Hornstein-Knickenbergsyndroom genoemd Het is een erfelijke aandoening die op autosomaal (niet-geslachtsgebonden) dominante wijze overerft, wat wil zeggen dat mensen die aangedaan zijn ##% kans hebben om de ziekte door te geven aan hun kinderen.
| 558 |
www
|
behulp van recombinant-DNA-technieken insulineanaloga gebaseerd op humane insuline te maken gebruikte men insuline van varkens (of koeien) Vanaf ca ### werd het mogelijk deze chemisch gelijk te maken aan humane insuline Het eerste insulineanalogon dat op de markt gebracht werd is Insuline lispro Dot werd onder de merknaam Humalog in ### op de markt gebracht door <PERSOON> tabel geeft een overzicht van de insulineanaloga die in <LOCATIE> verkrijgbaar zijn De verandering ten opzichte van normaal menselijk insuline is aangegeven De derde kolom geeft de positie van de verandering de A- of de B-keten van insuline, en het nummer van het aminozuur De vierde kolom geeft de verandering Ter vergelijking is ook varkensinsuline opgenomen Syndroom van Birt-Hogg-Dubé Het syndroom van Birt-Hogg-Dubé is een zeldzame autosomaal (niet-geslachtsgebonden) dominante erfelijke ziekte die zich manifesteert door huidafwijkingen Het wordt veroorzaakt door mutaties in het BHD-gen dat codeert voor het eiwit folliculine Het syndroom werd genoemd naar de drie artsen <PERSOON> die onderzoek hebben gedaan naar de aandoening en deze in ### hebben beschreven De artsen Hornstein en Knickenberg waren <LEEFTIJD> jaar eerder met hun beschrijving en daarom wordt soms de ziekte soms Hornstein-Knickenbergsyndroom genoemd Het is een erfelijke aandoening die op autosomaal (niet-geslachtsgebonden) dominante wijze overerft, wat wil zeggen dat mensen die aangedaan zijn ##% kans hebben om de ziekte door te geven aan hun kinderen Veel mutaties zijn nieuw (" de novo ") Door een mutatie in het BHD-gen dat codeert voor het eiwit folliculine ontstaan er bij ongeveer ##% van de patiënten goedaardige huidafwijkingen #â# mm grote huidkleurige papels (bultjes) op het gelaat genaamd fibrofolliculomen Ze kunnen ook op de oren, nek en borst worden aangetroffen De aandoening geeft verder een verhoogd risico op het ontwikkelen van bepaalde vormen van niercelkanker of een pneumothorax (klaplong) In <LOCATIE> zijn er ruim twintig families bekend waarbij vastgesteld is door DNA-diagnostiek dat de erfelijke afwijking aanwezig is <PERSOON> <LOCATIE> zijn ook vele tientallen families met BHD bekend Het is een zeldzame aandoening wereldwijd Wat folliculine (FLCN) precies doet is onbekend, maar er zijn aanwijzingen dat het betrokken is bij signaaltransductie in het mTOR netwerk Folliculin bindt aan de eiwitten FNIP# en/of FNIP# en wordt dan gefosforyleerd door AMPK Dit laatste eiwit is een belangrijke energiesensor in de cel Als de cel voedselgebrek heeft, wordt dit opgemerkt door AMPK Het fosforyleert dan onderdelen van het TSC complex dat op zijn beurt mTOR activiteit remt mTOR reguleert onder andere eiwitsynthese en celdeling Meerdere laboratoria wereldwijd onderzoeken momenteel hoe FLCN werkt Grote onderzoeken speciaal naar FLCN lopen momenteel in Amerika onder andere bij het National Cancer Institute en in <LOCATIE> in het Maastrichts Universitair Medisch <INSTELLING> (onderdeel van het Europese BHD consortium).
| 526 |
www
|
de novo ") Door een mutatie in het BHD-gen dat codeert voor het eiwit folliculine ontstaan er bij ongeveer ##% van de patiënten goedaardige huidafwijkingen #â# mm grote huidkleurige papels (bultjes) op het gelaat genaamd fibrofolliculomen Ze kunnen ook op de oren, nek en borst worden aangetroffen De aandoening geeft verder een verhoogd risico op het ontwikkelen van bepaalde vormen van niercelkanker of een pneumothorax (klaplong) In <LOCATIE> zijn er ruim twintig families bekend waarbij vastgesteld is door DNA-diagnostiek dat de erfelijke afwijking aanwezig is <PERSOON> <LOCATIE> zijn ook vele tientallen families met BHD bekend Het is een zeldzame aandoening wereldwijd Wat folliculine (FLCN) precies doet is onbekend, maar er zijn aanwijzingen dat het betrokken is bij signaaltransductie in het mTOR netwerk Folliculin bindt aan de eiwitten FNIP# en/of FNIP# en wordt dan gefosforyleerd door AMPK Dit laatste eiwit is een belangrijke energiesensor in de cel Als de cel voedselgebrek heeft, wordt dit opgemerkt door AMPK Het fosforyleert dan onderdelen van het TSC complex dat op zijn beurt mTOR activiteit remt mTOR reguleert onder andere eiwitsynthese en celdeling Meerdere laboratoria wereldwijd onderzoeken momenteel hoe FLCN werkt Grote onderzoeken speciaal naar FLCN lopen momenteel in Amerika onder andere bij het National Cancer Institute en in <LOCATIE> in het Maastrichts Universitair Medisch <INSTELLING> (onderdeel van het Europese BHD consortium) Bij de muis zijn spontane mutaties niet beschreven maar inmiddels is een weefselspecifieke conditionele knock-out gemaakt Een oorzakelijke behandeling is niet voorhanden Fibrofolliculomen kunnen worden behandeld met een ablatieve (CO of Er YAG) laser Een alternatief is elektrocoagulatie (verschrompeling door minuscule stroominjectie) eventueel gevolgd door curettage (schoonschrapen met ringmesje) Hiermee worden goede resultaten bereikt Medicamenteuze behandeling is nog niet mogelijk maar het Europese Birt-Hogg-Dubé Consortium werkt hieraan De klaplongen worden veroorzaakt door cysten Deze kunnen chirurgisch worden verwijderd De niertumoren worden tegenwoordig laparoscopisch (met een kijk-operatie) verwijderd De nier wordt daarbij gespaard Voor patiënten is het belangrijk om te worden opgenomen in een screenings-programma Het Europese Birt-Hogg-Dubé consortium beveelt aan dat dit gebeurt vanaf de leeftijd van <LEEFTIJD> jaar Het houdt in, dat mensen om het jaar en afwisselend een CT-scan dan wel een MRI van de buik ondergaan Met deze moderne technieken kunnen zeer kleine niertumoren vroeg worden opgespoord zodat ze zonder veel schade aan de nier kunnen worden verwijderd Het is niet nodig om een hele nier te verwijderen, behalve in uitzonderlijke gevallen (bijvoorbeeld als er heel veel tumoren in # nier zitten) <PERSOON>, ook à Pratis, (?, ### - <LOCATIE>, <DATUM> was een Zuid-Nederlands humanistisch medicus en dichter Hij praktiseerde te <LOCATIE> Hij latiniseerde zijn Nederlandse naam <PERSOON> door deze om te zetten in "Pratensis" Pratensis is verder ook bekend onder de namen Van der Meersche en Van Praet Pratensis werd waarschijnlijk geboren in Gent of in de directe omgeving daarvan.
| 550 |
www
|
voorhanden Fibrofolliculomen kunnen worden behandeld met een ablatieve (CO of Er YAG) laser Een alternatief is elektrocoagulatie (verschrompeling door minuscule stroominjectie) eventueel gevolgd door curettage (schoonschrapen met ringmesje) Hiermee worden goede resultaten bereikt Medicamenteuze behandeling is nog niet mogelijk maar het Europese Birt-Hogg-Dubé Consortium werkt hieraan De klaplongen worden veroorzaakt door cysten Deze kunnen chirurgisch worden verwijderd De niertumoren worden tegenwoordig laparoscopisch (met een kijk-operatie) verwijderd De nier wordt daarbij gespaard Voor patiënten is het belangrijk om te worden opgenomen in een screenings-programma Het Europese Birt-Hogg-Dubé consortium beveelt aan dat dit gebeurt vanaf de leeftijd van <LEEFTIJD> jaar Het houdt in, dat mensen om het jaar en afwisselend een CT-scan dan wel een MRI van de buik ondergaan Met deze moderne technieken kunnen zeer kleine niertumoren vroeg worden opgespoord zodat ze zonder veel schade aan de nier kunnen worden verwijderd Het is niet nodig om een hele nier te verwijderen, behalve in uitzonderlijke gevallen (bijvoorbeeld als er heel veel tumoren in # nier zitten) <PERSOON>, ook à Pratis, (?, ### - <LOCATIE>, <DATUM> was een Zuid-Nederlands humanistisch medicus en dichter Hij praktiseerde te <LOCATIE> Hij latiniseerde zijn Nederlandse naam <PERSOON> door deze om te zetten in "Pratensis" Pratensis is verder ook bekend onder de namen Van der Meersche en Van Praet Pratensis werd waarschijnlijk geboren in Gent of in de directe omgeving daarvan Pratensis was daarna beurtelings actief in <LOCATIE> en <PERSOON> Tussen ### en ### was hij schepen te <PERSOON> Mogelijk heeft hij tussendoor kortstondig in <PERSOON> gewoond Pratensis was de lijfarts van de heren van Sandenburg Pratensis was ook de lijfarts van de Hollandse edelman <PERSOON> II van Bourgondië, markies van <PERSOON> Aan hem droeg Pratensis zijn werk "De tuenda sanitate" op <PERSOON> schreef verschillende geneeskundige werken, waarin hij de geneeskundige principes zoals beschreven door Griekse, Romeinse en Arabische auteurs, als Hippocrates en Claudius Galenus, verwerkte Zijn medische werken begeven zich op het gebied van de neurologie, verloskunde en gynaecologie Zijn werk "De cerebri morbis", dat Pratensis gelijk zijn tijdgenoten Desiderius Erasmus en <PERSOON> in Bazel publiceerde, wordt veelal beschouwd als het eerste tekstboek puur gericht op de neurologie Pratensis was zich er bijvoorbeeld van bewust dat tremoren geen willekeurige beweging vereisten en dat tremoren van het hoofd zelfs optraden als patiënten deze probeerden stil te houden ("Neq; necessarium est, ut semper movendi studium interveniat, quibusdam nimirum caput intremiscit, quum id non commotum, sed maxime quietum vellent, ") In de rest van het ## hoofdstukken tellende boek schreef Pratensis onder andere over tetanus, duizeligheid, epilepsie, geheugenverlies en hemicranie (eenzijdige hoofdpijn, meestal migraine), maar ook dronkenschap, onnozelheid, manie en melancholie passeerden de revue.
| 543 |
www
|
in <LOCATIE> en <PERSOON> Tussen ### en ### was hij schepen te <PERSOON> Mogelijk heeft hij tussendoor kortstondig in <PERSOON> gewoond Pratensis was de lijfarts van de heren van Sandenburg Pratensis was ook de lijfarts van de Hollandse edelman <PERSOON> II van Bourgondië, markies van <PERSOON> Aan hem droeg Pratensis zijn werk "De tuenda sanitate" op <PERSOON> schreef verschillende geneeskundige werken, waarin hij de geneeskundige principes zoals beschreven door Griekse, Romeinse en Arabische auteurs, als Hippocrates en Claudius Galenus, verwerkte Zijn medische werken begeven zich op het gebied van de neurologie, verloskunde en gynaecologie Zijn werk "De cerebri morbis", dat Pratensis gelijk zijn tijdgenoten Desiderius Erasmus en <PERSOON> in Bazel publiceerde, wordt veelal beschouwd als het eerste tekstboek puur gericht op de neurologie Pratensis was zich er bijvoorbeeld van bewust dat tremoren geen willekeurige beweging vereisten en dat tremoren van het hoofd zelfs optraden als patiënten deze probeerden stil te houden ("Neq; necessarium est, ut semper movendi studium interveniat, quibusdam nimirum caput intremiscit, quum id non commotum, sed maxime quietum vellent, ") In de rest van het ## hoofdstukken tellende boek schreef Pratensis onder andere over tetanus, duizeligheid, epilepsie, geheugenverlies en hemicranie (eenzijdige hoofdpijn, meestal migraine), maar ook dronkenschap, onnozelheid, manie en melancholie passeerden de revue Opvallend aan zijn beschrijving over manie was, dat hoewel hij het niet onmogelijk achtte dat de duivel daarbij een rol speelde, Pratensis geen aandacht besteedde aan mogelijke religieuze of spirituele behandelingen van de stoornis Vanwege het vasthouden aan de antieke principes der geneeskunde worden Pratensis' werken inhoudelijk, vanuit medisch-historisch oogpunt, in vergelijking met de werken van latere medici uit de Lage Landen, als weinig vooruitstrevend gezien De werken hebben vooral betekenis dankzij het renaissancistische Latijn waarin ze geschreven zijn Na Pratensis' dood heersten er verschillende meningen over zijn prestaties <PERSOON> omschreef Pratensis als "medicus suo tempore magni nominis doctissimus", een arts die in zijn dagen een beroemd en buitengewoon geleerd man was <PERSOON> was reeds minder te spreken over Pratensis, waarna <PERSOON> (###-###) hem zelfs van increduliteit betichtte Op poëtisch gebied bleef het oeuvre van Pratensis beperkt tot het in ### uitgegeven "Sylva carminum adolescentiae", waarin hij zijn Neolatijnse jeugdgedichten bundelde Deze gedichtenbundel bestaat uit vier delen, waarvan de eerste twee vooral moralistische en filosofische liederen bevatten Het derde deel bevat daarnaast ook gelegenheidspoëzie, terwijl in het laatste deel religieuze liederen zijn opgenomen, waarin zijn vrome katholieke geloof en zijn aversie jegens het lutheranisme naar voren komt Pratensis droeg het boekje op aan zijn zoon <PERSOON>, omdat diens vroege interesse in dichtkunst Pratensis eraan deed herinneren nog over verzen te beschikken uit de tijd dat hij dezelfde leeftijd als zijn zoon had Autologe chondrocytenimplantatie Autologe chondrocytenimplantatie (ACI) is een biomedische behandeling om articulaire kraakbeenletsels te herstellen ACI verlicht de pijn en vertraagt tegelijkertijd de nood aan een gehele of gedeeltelijke vervanging van het kniegewricht (knievervanging).
| 575 |
www
|
stoornis Vanwege het vasthouden aan de antieke principes der geneeskunde worden Pratensis' werken inhoudelijk, vanuit medisch-historisch oogpunt, in vergelijking met de werken van latere medici uit de Lage Landen, als weinig vooruitstrevend gezien De werken hebben vooral betekenis dankzij het renaissancistische Latijn waarin ze geschreven zijn Na Pratensis' dood heersten er verschillende meningen over zijn prestaties<PERSOON> omschreef Pratensis als "medicus suo tempore magni nominis doctissimus", een arts die in zijn dagen een beroemd en buitengewoon geleerd man was <PERSOON> was reeds minder te spreken over Pratensis, waarna <PERSOON> (###-###) hem zelfs van increduliteit betichtte Op poëtisch gebied bleef het oeuvre van Pratensis beperkt tot het in ### uitgegeven "Sylva carminum adolescentiae", waarin hij zijn Neolatijnse jeugdgedichten bundelde Deze gedichtenbundel bestaat uit vier delen, waarvan de eerste twee vooral moralistische en filosofische liederen bevatten Het derde deel bevat daarnaast ook gelegenheidspoëzie, terwijl in het laatste deel religieuze liederen zijn opgenomen, waarin zijn vrome katholieke geloof en zijn aversie jegens het lutheranisme naar voren komt Pratensis droeg het boekje op aan zijn zoon <PERSOON>, omdat diens vroege interesse in dichtkunst Pratensis eraan deed herinneren nog over verzen te beschikken uit de tijd dat hij dezelfde leeftijd als zijn zoon had Autologe chondrocytenimplantatie Autologe chondrocytenimplantatie (ACI) is een biomedische behandeling om articulaire kraakbeenletsels te herstellen ACI verlicht de pijn en vertraagt tegelijkertijd de nood aan een gehele of gedeeltelijke vervanging van het kniegewricht (knievervanging) ACI-ingrepen zijn bedoeld om volledige hyaliene herstelweefsels te vormen om zo articulair kraakbeen te herstellen Over de laatste <LEEFTIJD> jaar heeft deze ingreep aan populariteit toegenomen om articulaire kraakbeenletsels te herstellen In ### werd deze chirurgische ingreep door Brittberg voor het eerst uitgevoerd bij mensen Hij boekte goede en veelbelovende resultaten bij ## patiënten, wat de condyli femoris betreft (Brittberg et al, ###) Het lijkt ook een veelbelovende techniek te zijn wat de resultaten op lange termijn betreft Deze op cellen gebaseerde herstelprocedure voor articulair kraakbeen verloopt in drie fasen In een eerste fase wordt ### à ### milligram chondrocyten of kraakbeencellen artroscopisch afgenomen op een niet-dragend gedeelte van de fossa intercondylaris of de bovenrand van de condylus medialis femoris of condylys lateralis femoris van de patiënt Deze geoogste cellen worden dan vier tot zes weken lang in vitro gekweekt in een gespecialiseerd laboratorium, tot er genoeg cellen zijn om ze te herimplanteren op het beschadigde gedeelte van het gewrichtskraakbeen De patiënt ondergaat dan een tweede behandeling, waarbij de chondrocyten tijdens een openknie-ingreep (ook wel een artrotomie genoemd) op het beschadigde gedeelte worden aangebracht Deze autologe cellen zouden zich dan aan hun nieuwe omgeving moeten aanpassen door nieuw kraakbeen te vormen Bij het implanteren worden chondrocyten op het beschadigde gedeelte aangebracht, in combinatie met een membraan (tibiaal periosteum of biomembraan) of voorgezaaid in een scaffold-matrix Insuline lispro Insuline lispro (merknaam Humalog) is een snelwerkend insulineanalogon Humalog werd in ### op de markt gebracht door <PERSOON> als het eerste insulineanalogon.
| 567 |
www
|
hyaliene herstelweefsels te vormen om zo articulair kraakbeen te herstellen Over de laatste <LEEFTIJD> jaar heeft deze ingreep aan populariteit toegenomen om articulaire kraakbeenletsels te herstellen In ### werd deze chirurgische ingreep door Brittberg voor het eerst uitgevoerd bij mensen Hij boekte goede en veelbelovende resultaten bij ## patiënten, wat de condyli femoris betreft (Brittberg et al, ###) Het lijkt ook een veelbelovende techniek te zijn wat de resultaten op lange termijn betreft Deze op cellen gebaseerde herstelprocedure voor articulair kraakbeen verloopt in drie fasen In een eerste fase wordt ### à ### milligram chondrocyten of kraakbeencellen artroscopisch afgenomen op een niet-dragend gedeelte van de fossa intercondylaris of de bovenrand van de condylus medialis femoris of condylys lateralis femoris van de patiënt Deze geoogste cellen worden dan vier tot zes weken lang in vitro gekweekt in een gespecialiseerd laboratorium, tot er genoeg cellen zijn om ze te herimplanteren op het beschadigde gedeelte van het gewrichtskraakbeen De patiënt ondergaat dan een tweede behandeling, waarbij de chondrocyten tijdens een openknie-ingreep (ook wel een artrotomie genoemd) op het beschadigde gedeelte worden aangebracht Deze autologe cellen zouden zich dan aan hun nieuwe omgeving moeten aanpassen door nieuw kraakbeen te vormen Bij het implanteren worden chondrocyten op het beschadigde gedeelte aangebracht, in combinatie met een membraan (tibiaal periosteum of biomembraan) of voorgezaaid in een scaffold-matrix Insuline lispro Insuline lispro (merknaam Humalog) is een snelwerkend insulineanalogon Humalog werd in ### op de markt gebracht door <PERSOON> als het eerste insulineanalogon Karnofsky-score De Karnofsky-score wordt gebruikt om op een schaal van # tot ### aan te geven hoe een patiënt met kanker functioneert Hierbij staat ### voor totaal geen beperkingen Dit is een scorelijst die de functionele toestand van de patiënt weergeeft Deze scorelijst wordt ook gebruikt bij dialysepatiënten Niveau van functioneren overeenkomende âperformanceâ-score volgens de WHO en volgens Karnofsky #,# WHO-score De score wordt vaak hoger ingeschat door zorgverleners, waardoor bijvoorbeeld overbehandeling dreigt Betekenis Karnofsky-score Medaillespiegel van de Paralympische Zomerspelen ### Op de Paralympische Zomerspelen ### in Peking werden op ### onderdelen gouden, zilveren en bronzen medailles uitgereikt In de tabel op deze pagina staat de medaillespiegel Het IPC stelt officieel geen medaillespiegel op, maar geeft desondanks een medailletabel ter informatie In de spiegel wordt eerst gekeken naar het aantal gouden medailles, vervolgens de zilveren medailles en tot slot de bronzen medailles Atleten uit Laos, Libanon, Mongolië, Namibië, Pakistan, Papoea-Nieuw-Guinea, Roemenië, Saoedi-Arabië, Singapore en Syrië wonnen voor hun land de allereerste Paralympische medaille Kroatië, Mongolië, Saoedi-Arabië, Singapore en Venezuela wonnen hun eerste goud In totaal wonnen ## landen een medaille ## landen lukte dit niet China eindigde als eerste in de medaillespiegel, net als vier jaar eerder Net als nu legde toen <PERSOON>-Brittannië beslag op de tweede plaats De Verenigde Staten eindigde als derde Voor <LOCATIE> was de ##e plaats weggelegd, voor België de ##e Suriname won geen medaille.
| 591 |
www
|
Karnofsky-score De Karnofsky-score wordt gebruikt om op een schaal van # tot ### aan te geven hoe een patiënt met kanker functioneert Hierbij staat ### voor totaal geen beperkingen Dit is een scorelijst die de functionele toestand van de patiënt weergeeft Deze scorelijst wordt ook gebruikt bij dialysepatiënten Niveau van functioneren overeenkomende âperformanceâ-score volgens de WHO en volgens Karnofsky #,# WHO-score De score wordt vaak hoger ingeschat door zorgverleners, waardoor bijvoorbeeld overbehandeling dreigt Betekenis Karnofsky-score Medaillespiegel van de Paralympische Zomerspelen ### Op de Paralympische Zomerspelen ### in Peking werden op ### onderdelen gouden, zilveren en bronzen medailles uitgereikt In de tabel op deze pagina staat de medaillespiegel Het IPC stelt officieel geen medaillespiegel op, maar geeft desondanks een medailletabel ter informatie In de spiegel wordt eerst gekeken naar het aantal gouden medailles, vervolgens de zilveren medailles en tot slot de bronzen medailles Atleten uit Laos, Libanon, Mongolië, Namibië, Pakistan, Papoea-Nieuw-Guinea, Roemenië, Saoedi-Arabië, Singapore en Syrië wonnen voor hun land de allereerste Paralympische medaille Kroatië, Mongolië, Saoedi-Arabië, Singapore en Venezuela wonnen hun eerste goud In totaal wonnen ## landen een medaille ## landen lukte dit niet China eindigde als eerste in de medaillespiegel, net als vier jaar eerder Net als nu legde toen <PERSOON>-Brittannië beslag op de tweede plaats De Verenigde Staten eindigde als derde Voor <LOCATIE> was de ##e plaats weggelegd, voor België de ##e Suriname won geen medaille Opgemerkt wordt dat het totaal aantal goud, zilver en brons niet gelijk is Dit komt doordat er bij het judo naast goud en zilver ook twee keer brons wordt uitgereikt (## onderdelen) Bovendien eindigden een aantal zwemmers in precies dezelfde tijd op gedeelde plaatsen Op de ### meter rugslag, S## deelden de Nieuw-<PERSOON> en de Zuid-<PERSOON> het goud, waardoor er twee keer goud en geen zilver werd uitgereikt Bij de mannen op de ### meter vlinderslag, S## deelden een Japanner en een Oekraïner het brons en hetzelfde deden een Amerikaanse en Canadese op de ### meter vrije slag, <PERSOON> De neusholte is een met lucht gevulde ruimte achter en net boven de neus, in het midden van het gezicht De neusholte is het eerste deel van het luchtwegstelsel waar de ingeademde lucht doorheen gaat Hier wordt de ingeademde lucht geconditioneerd Door de grote oppervlakte van de neusschelpen wordt de lucht verwarmd of gekoeld tot ongeveer # graad verschil met de lichaamstemperatuur, de lucht wordt vochtiger gemaakt, en stofdeeltjes worden eruit gefilterd waarna ze door trilhaartjes samen met het slijm worden afgevoerd naar de nasofarynx, het bovenste gedeelte van de farynx dat recht achter de neusholte is gelegen De neusholte is sterk doorbloed Bij sommige dieren, zoals honden, koelen de haarvaten in de neusholte het bloed dat naar de hersenen stroomt Ruiken is mogelijk dankzij kleine zenuwen die van de bovenkant van de neusholte, door gaatjes in het zeefbeen naar de bulbus olfactorius lopen.
| 588 |
www
|
aantal goud, zilver en brons niet gelijk is Dit komt doordat er bij het judo naast goud en zilver ook twee keer brons wordt uitgereikt (## onderdelen) Bovendien eindigden een aantal zwemmers in precies dezelfde tijd op gedeelde plaatsen Op de ### meter rugslag, S## deelden de Nieuw-<PERSOON> en de Zuid-<PERSOON> het goud, waardoor er twee keer goud en geen zilver werd uitgereikt Bij de mannen op de ### meter vlinderslag, S## deelden een Japanner en een Oekraïner het brons en hetzelfde deden een Amerikaanse en Canadese op de ### meter vrije slag, <PERSOON> De neusholte is een met lucht gevulde ruimte achter en net boven de neus, in het midden van het gezicht De neusholte is het eerste deel van het luchtwegstelsel waar de ingeademde lucht doorheen gaat Hier wordt de ingeademde lucht geconditioneerd Door de grote oppervlakte van de neusschelpen wordt de lucht verwarmd of gekoeld tot ongeveer # graad verschil met de lichaamstemperatuur, de lucht wordt vochtiger gemaakt, en stofdeeltjes worden eruit gefilterd waarna ze door trilhaartjes samen met het slijm worden afgevoerd naar de nasofarynx, het bovenste gedeelte van de farynx dat recht achter de neusholte is gelegen De neusholte is sterk doorbloed Bij sommige dieren, zoals honden, koelen de haarvaten in de neusholte het bloed dat naar de hersenen stroomt Ruiken is mogelijk dankzij kleine zenuwen die van de bovenkant van de neusholte, door gaatjes in het zeefbeen naar de bulbus olfactorius lopen De neusholte speelt een belangrijke rol bij de spraak Bij de nasale medeklinkers gaat er relatief veel lucht door de neusholte Een afwijkende, nasale klank van de stem, treedt op als er te veel of te weinig lucht door de neusholte stroomt Ziektes aan de neusholte zijn veelal virale infecties Een andere ziekte is neusholtekanker Chirurgische verkleining van de neusschelpen - conchareductie of conchotomie geheten - kan empty nose syndrome tot gevolg hebben Actrapid Actrapid (Novolin in de VS, Canada, Japan en China) is een kortwerkende insuline-oplossing voor injectie Actrapid wordt geproduceerd en op de markt gebracht door Novo Nordisk sinds ### De werkzame stof is humane insuline, geproduceerd met recombinant DNA technologie Actrapid begint ongeveer ## minuten na toediening te werken, heeft een optimale werkingstijd van # tot # uur en een maximale werkingsduur van ongeveer # uur Actrapid wordt meestal (een half uur) voor iedere maaltijd toegediend, en wordt gebruikt in combinatie met een langwerkende insuline, zoals Lantus of Levemir Insuline detemir Insuline detemir (merknaam Levemir) is een (ultra)langwerkend insulineanalogon Bij Levemir is een aminozuur verwijderd (threonine) en een vetzuurstaart toegevoegd Levemir wordt geproduceerd en op de markt gebracht door Novo Nordisk Levemir wordt traag in het bloed opgenomen gedurende ongeveer ## uur, en is gedurende ## uur werkzaam Levemir behoort samen met Lantus tot de zogenaamde ultralangwerkende insulinen, welke gedurende een langere periode werkzaam zijn zonder noemenswaardige pieken of dalen.
| 547 |
www
|
neusholte speelt een belangrijke rol bij de spraak Bij de nasale medeklinkers gaat er relatief veel lucht door de neusholte Een afwijkende, nasale klank van de stem, treedt op als er te veel of te weinig lucht door de neusholte stroomt Ziektes aan de neusholte zijn veelal virale infecties Een andere ziekte is neusholtekanker Chirurgische verkleining van de neusschelpen - conchareductie of conchotomie geheten - kan empty nose syndrome tot gevolg hebben Actrapid Actrapid (Novolin in de VS, Canada, Japan en China) is een kortwerkende insuline-oplossing voor injectie Actrapid wordt geproduceerd en op de markt gebracht door Novo Nordisk sinds ### De werkzame stof is humane insuline, geproduceerd met recombinant DNA technologie Actrapid begint ongeveer ## minuten na toediening te werken, heeft een optimale werkingstijd van # tot # uur en een maximale werkingsduur van ongeveer # uur Actrapid wordt meestal (een half uur) voor iedere maaltijd toegediend, en wordt gebruikt in combinatie met een langwerkende insuline, zoals Lantus of Levemir Insuline detemir Insuline detemir (merknaam Levemir) is een (ultra)langwerkend insulineanalogon Bij Levemir is een aminozuur verwijderd (threonine) en een vetzuurstaart toegevoegd Levemir wordt geproduceerd en op de markt gebracht door Novo Nordisk Levemir wordt traag in het bloed opgenomen gedurende ongeveer ## uur, en is gedurende ## uur werkzaam Levemir behoort samen met Lantus tot de zogenaamde ultralangwerkende insulinen, welke gedurende een langere periode werkzaam zijn zonder noemenswaardige pieken of dalen Door de vetzuurstaart blijft de insuline langer in het subcutane compartiment aan interstitieel albumine gebonden en ook wordt het in de circulatie gebonden Levemir heeft een neutrale pH Het gebruik van langwerkende insuline zoals Levemir wordt meestal gecombineerd met het gebruik van een kortwerkende insuline voor of tijdens de maaltijden Inhaleerbare insuline Inhaleerbare insuline is een vorm van synthetische insuline die met behulp van een inhalator, ook wel "inhaler" genoemd, toegediend kan worden Na inhalatie komt de (poedervormige) insuline in de longen terecht, waar deze geabsorbeerd wordt en vervolgens in de bloedsomloop terechtkomt Geïnhaleerde insuline heeft dezelfde werking als geïnjecteerde (kortwerkende) insuline en dient gebruikt te worden in combinatie met een langwerkende insuline De eerste inhaleerbare insuline werd in ### in Engeland op de markt gebracht door Pfizer onder de merknaam "Exubera" In ### werd Exubera, na goedkeuring door de Food and Drug Administration, ook in de VS op de markt gebracht Echter, in datzelfde jaar adviseerden de Britse "National Health Service" en "National Institute for Health and Clinical Excellence" tegen het gebruik van inhaleerbare insuline, omdat de voordelen niet opwegen tegen de kosten Het gebruik van inhaleerbare insuline werd alleen in het geval van een aantoonbare injectie-fobie aangeraden In oktober ### kondige Pfizer aan te zullen stoppen met de productie en distributie van Exubera vanwege tegenvallende verkoop.
| 518 |
www
|
in het subcutane compartiment aan interstitieel albumine gebonden en ook wordt het in de circulatie gebonden Levemir heeft een neutrale pH Het gebruik van langwerkende insuline zoals Levemir wordt meestal gecombineerd met het gebruik van een kortwerkende insuline voor of tijdens de maaltijden Inhaleerbare insuline Inhaleerbare insuline is een vorm van synthetische insuline die met behulp van een inhalator, ook wel "inhaler" genoemd, toegediend kan worden Na inhalatie komt de (poedervormige) insuline in de longen terecht, waar deze geabsorbeerd wordt en vervolgens in de bloedsomloop terechtkomt Geïnhaleerde insuline heeft dezelfde werking als geïnjecteerde (kortwerkende) insuline en dient gebruikt te worden in combinatie met een langwerkende insuline De eerste inhaleerbare insuline werd in ### in Engeland op de markt gebracht door Pfizer onder de merknaam "Exubera" In ### werd Exubera, na goedkeuring door de Food and Drug Administration, ook in de VS op de markt gebracht Echter, in datzelfde jaar adviseerden de Britse "National Health Service" en "National Institute for Health and Clinical Excellence" tegen het gebruik van inhaleerbare insuline, omdat de voordelen niet opwegen tegen de kosten Het gebruik van inhaleerbare insuline werd alleen in het geval van een aantoonbare injectie-fobie aangeraden In oktober ### kondige Pfizer aan te zullen stoppen met de productie en distributie van Exubera vanwege tegenvallende verkoop In september ### werkt alleen nog MannKind Corporation aan de ontwikkeling van deze vorm van insuline-toediening (onder de naam "Technosphere Insuline") In juli ### loopt er nog steeds een "New Drug Application" (een verzoek om een nieuw medicijn op de markt te mogen brengen in de Verenigde Staten) bij de Food and Drug Administration voor MannKinds inhaleerbare insuline, die inmiddels "Afrezza" heet Afrezza is sinds juli ### toegelaten door de FDA Sanofi Europe heeft de verkoop rechten gekocht van Mannkind en gaat Afrezza hier op de markt brengen Wanneer er een RVG toelating komt is vooralsnog onbekend Kraakbeenletsel Kraakbeenletsel is letsel aan de werking en structuren van kraakbeen Dit letsel kan verschillende oorzaken hebben, gaande van een val tot een sportongeval (traumatisch), eerdere knieletsels (post-traumatisch) of slijtage na verloop van tijd Een langdurige immobilisatie kan ook tot kraakbeenletsels leiden Articulaire kraakbeenletsels in de knie kunnen op zichzelf voorkomen, maar houden vaker verband met letsels aan gewrichtsbanden en menisci Een verdraaiing van of val op de knie kunnen een beschadiging van het gewrichtskraakbeen tot gevolg hebben Een letsel van het meniscuskraakbeen kan tegelijkertijd optreden Herhaaldelijke misstapjes kunnen hetzelfde effect hebben als een groot letsel doordat de slijtage van het kraakbeen geleidelijk toeneemt Wie eerder al een chirurgische ingreep onderging, loopt meer kans op articulaire kraakbeenletsels door de gewijzigde gewrichtsmechanica Schade aan het kraakbeen wordt opgemerkt aan de hand van artroscopie Momenteel bestaan er geen niet-invasieve onderzoeken om articulaire kraakbeenletsels te diagnosticeren Bovendien kunnen de symptomen sterk verschillen van persoon tot persoon MRI-scans worden steeds waardevoller bij de analyse van articulair kraakbeen, maar het gebruik ervan is nog duur en tijdrovend.
| 546 |
www
|
(een verzoek om een nieuw medicijn op de markt te mogen brengen in de Verenigde Staten) bij de Food and Drug Administration voor MannKinds inhaleerbare insuline, die inmiddels "Afrezza" heet Afrezza is sinds juli ### toegelaten door de FDA Sanofi Europe heeft de verkoop rechten gekocht van Mannkind en gaat Afrezza hier op de markt brengen Wanneer er een RVG toelating komt is vooralsnog onbekend Kraakbeenletsel Kraakbeenletsel is letsel aan de werking en structuren van kraakbeen Dit letsel kan verschillende oorzaken hebben, gaande van een val tot een sportongeval (traumatisch), eerdere knieletsels (post-traumatisch) of slijtage na verloop van tijd Een langdurige immobilisatie kan ook tot kraakbeenletsels leiden Articulaire kraakbeenletsels in de knie kunnen op zichzelf voorkomen, maar houden vaker verband met letsels aan gewrichtsbanden en menisci Een verdraaiing van of val op de knie kunnen een beschadiging van het gewrichtskraakbeen tot gevolg hebben Een letsel van het meniscuskraakbeen kan tegelijkertijd optreden Herhaaldelijke misstapjes kunnen hetzelfde effect hebben als een groot letsel doordat de slijtage van het kraakbeen geleidelijk toeneemt Wie eerder al een chirurgische ingreep onderging, loopt meer kans op articulaire kraakbeenletsels door de gewijzigde gewrichtsmechanica Schade aan het kraakbeen wordt opgemerkt aan de hand van artroscopie Momenteel bestaan er geen niet-invasieve onderzoeken om articulaire kraakbeenletsels te diagnosticeren Bovendien kunnen de symptomen sterk verschillen van persoon tot persoon MRI-scans worden steeds waardevoller bij de analyse van articulair kraakbeen, maar het gebruik ervan is nog duur en tijdrovend De beste methode om kraakbeenletsels te diagnosticeren is een artroscopie Het International Cartilage Repair Society (ICRS, Internationaal Genootschap voor Kraakbeenherstel) heeft een artroscopisch gradensysteem uitgewerkt om kraakbeengebreken te kunnen classificeren Vaak zullen dokters ook de grootte van elk gebrek meten Gebreken kleiner dan # vierkante centimeter worden bijvoorbeeld als klein beschouwd Belangrijk is ook om niet te vergeten dat, hoewel de omvang van de letsels een belangrijke factor is, de plaats van het gebrek (of de gebreken) ook een invloed kan hebben op de symptomen die men ondervindt wat betreft pijn, de werking en beschikbare herstelopties In tegenstelling tot wat algemeen wordt aangenomen, is pijn geen goede indicator om de omvang van articulaire kraakbeenletsels te bepalen Iemand met één enkel klein gebrek kan erg veel pijn hebben, terwijl iemand anders met verschillende grote gebreken maar weinig pijn heeft Articulair kraakbeen heeft een beperkt zelfherstellend vermogen <PERSOON> letsels herstellen niet vanzelf en kunnen vaak erger worden na verloop van tijd Omdat kraakbeen aneuraal en avasculair is (met andere woorden geen zenuwen en bloedvaten heeft), veroorzaken ondiepe letsels vaak geen pijn Vaak kunnen verschillende klachten optreden zoals zwelling van de knie, pijn, slotklachten of kraken Kraken van de knie is geen typisch verschijnsel van kraakbeenslijtage Het kraken komt niet alleen voor bij beschadigd kraakbeen, maar ook bij normale knieën Als het letsel toeneemt en het chondrale gebrek tot in het subchondrale been reikt, start de bloedtoevoer in het been het genezingsproces voor het gebrek.
| 524 |
www
|
methode om kraakbeenletsels te diagnosticeren is een artroscopie Het International Cartilage Repair Society (ICRS, Internationaal Genootschap voor Kraakbeenherstel) heeft een artroscopisch gradensysteem uitgewerkt om kraakbeengebreken te kunnen classificeren Vaak zullen dokters ook de grootte van elk gebrek meten Gebreken kleiner dan # vierkante centimeter worden bijvoorbeeld als klein beschouwd Belangrijk is ook om niet te vergeten dat, hoewel de omvang van de letsels een belangrijke factor is, de plaats van het gebrek (of de gebreken) ook een invloed kan hebben op de symptomen die men ondervindt wat betreft pijn, de werking en beschikbare herstelopties In tegenstelling tot wat algemeen wordt aangenomen, is pijn geen goede indicator om de omvang van articulaire kraakbeenletsels te bepalen Iemand met één enkel klein gebrek kan erg veel pijn hebben, terwijl iemand anders met verschillende grote gebreken maar weinig pijn heeft Articulair kraakbeen heeft een beperkt zelfherstellend vermogen <PERSOON> letsels herstellen niet vanzelf en kunnen vaak erger worden na verloop van tijd Omdat kraakbeen aneuraal en avasculair is (met andere woorden geen zenuwen en bloedvaten heeft), veroorzaken ondiepe letsels vaak geen pijn Vaak kunnen verschillende klachten optreden zoals zwelling van de knie, pijn, slotklachten of kraken Kraken van de knie is geen typisch verschijnsel van kraakbeenslijtage Het kraken komt niet alleen voor bij beschadigd kraakbeen, maar ook bij normale knieën Als het letsel toeneemt en het chondrale gebrek tot in het subchondrale been reikt, start de bloedtoevoer in het been het genezingsproces voor het gebrek Hoewel fibrokraakbeen articulaire kraakbeengebreken kan opvullen, heeft het een structuur die sterk verschilt van hyalien kraakbeen; het is heel wat dichter en is niet zo goed bestand tegen belastingen bij dagelijkse activiteiten als hyalien kraakbeen De kans op gebreken is dan ook groter <PERSOON> (###) stelde vast dat kleine articulaire kraakbeengebreken mettertijd tot osteoartritis kunnen leiden, als ze niet worden behandeld Een articulair kraakbeengebrek dat aanvankelijk klein is, kan een fysiek en chemisch "domino-effect" hebben op het omliggende "normale" articulaire kraakbeen Hoewel articulair kraakbeen niet levensbedreigend is, heeft het toch grote gevolgen voor iemands levenskwaliteit Articulaire kraakbeenletsels zijn vaak de oorzaak van grote pijn, kniezwellingen, een sterk verminderde mobiliteit en ernstige beperkingen op iemands activiteiten De voorbije decennia werd vooral onderzoek gedaan naar de regeneratie van beschadigde gewrichten Deze regeneratieve ingrepen zouden osteoartritis vertragen in geval van articulaire kraakbeenletsels in de knie, door de aftakeling van het gewricht te vertragen in vergelijking met onbehandelde letsels Volgens <PERSOON> bieden deze herstelprocedures voor articulair kraakbeen de beste resultaten wanneer de ingreep plaatsvindt in de beginfasen van de kraakbeenletsels Behandeling van kraakbeenletsels Behandeling van kraakbeenletsels is erop gericht letsels aan het hyaliene kraakbeen te herstellen De laatste decennia hebben chirurgen en onderzoekers verschillende chirurgische ingrepen ontwikkeld voor kraakbeenherstel Hoewel deze oplossingen articulair kraakbeen niet perfect reconstrueren, leveren enkele van de nieuwste technieken goede resultaten op wat het herstel van kraakbeen betreft na traumatische letsels of chondropathieën.
| 522 |
www
|
fibrokraakbeen articulaire kraakbeengebreken kan opvullen, heeft het een structuur die sterk verschilt van hyalien kraakbeen; het is heel wat dichter en is niet zo goed bestand tegen belastingen bij dagelijkse activiteiten als hyalien kraakbeen De kans op gebreken is dan ook groter <PERSOON> (###) stelde vast dat kleine articulaire kraakbeengebreken mettertijd tot osteoartritis kunnen leiden, als ze niet worden behandeld Een articulair kraakbeengebrek dat aanvankelijk klein is, kan een fysiek en chemisch "domino-effect" hebben op het omliggende "normale" articulaire kraakbeen Hoewel articulair kraakbeen niet levensbedreigend is, heeft het toch grote gevolgen voor iemands levenskwaliteit Articulaire kraakbeenletsels zijn vaak de oorzaak van grote pijn, kniezwellingen, een sterk verminderde mobiliteit en ernstige beperkingen op iemands activiteiten De voorbije decennia werd vooral onderzoek gedaan naar de regeneratie van beschadigde gewrichten Deze regeneratieve ingrepen zouden osteoartritis vertragen in geval van articulaire kraakbeenletsels in de knie, door de aftakeling van het gewricht te vertragen in vergelijking met onbehandelde letsels Volgens <PERSOON> bieden deze herstelprocedures voor articulair kraakbeen de beste resultaten wanneer de ingreep plaatsvindt in de beginfasen van de kraakbeenletsels Behandeling van kraakbeenletsels Behandeling van kraakbeenletsels is erop gericht letsels aan het hyaliene kraakbeen te herstellen De laatste decennia hebben chirurgen en onderzoekers verschillende chirurgische ingrepen ontwikkeld voor kraakbeenherstel Hoewel deze oplossingen articulair kraakbeen niet perfect reconstrueren, leveren enkele van de nieuwste technieken goede resultaten op wat het herstel van kraakbeen betreft na traumatische letsels of chondropathieën Ze verlichten de pijn en vertragen tegelijkertijd de progressie van letsels of stellen een ingreep om een gewricht te vervangen (bijvoorbeeld knievervanging) uit Deze behandelingen kunnen het articulair kraakbeen zozeer herstellen dat patiënten in staat worden gesteld hun oorspronkelijke leefgewoonten te hervatten, terug mobiel te worden, opnieuw te gaan werken en zelfs weer aan sport te doen De oplossing voor kraakbeenbeschadiging is niet altijd een operatieve behandeling Er zijn tal van niet- operatieve mogelijkheden om de knie ondanks enige kraakbeenschade weer rustig en pijnvrij te maken Hoewel de verschillende procedures voor articulair kraakbeenherstel uiteenlopen qua gebruikte technieken en chirurgische methoden, zijn ze allemaal bedoeld om articulair kraakbeen te herstellen en tegelijkertijd alle opties voor alternatieve behandelingen in de toekomst open te houden Er zijn tal van factoren die de keuze van de behandeling beïnvloeden Grosso modo zijn er vijf hoofdtypes van articulair kraakbeenherstel Een artroscopische lavage is een "reiniging" van het kniegewricht Deze kortetermijnoplossing wordt niet als een procedure voor articulair kraakbeenherstel beschouwd, maar eerder als een palliatieve behandeling om de pijn, mechanische problemen en ontstekingen te verminderen Bij lavage gaat het vooral om het verwijderen van degeneratieve articulaire kraakbeenflappen en fibreus weefsel De belangrijkste doelgroep zijn patiënten met zeer kleine articulaire kraakbeenletsels Aan de hand van mergstimulatietechnieken wordt geprobeerd om articulaire kraakbeenletsels te verhelpen door een artroscopische ingreep Eerst wordt in beschadigd kraakbeen geboord of gestoken (ice-picking), tot het onderliggende been bloot komt te liggen Zo wordt het subchondrale been geperforeerd om voor een bloedklonter te zorgen binnenin het letsel.
| 526 |
www
|
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.