text
stringlengths 80
6.25k
| text_len
int64 32
3.12k
| src
stringclasses 7
values |
|---|---|---|
wiskunde en economie behaalde In ### haalde hij zijn Ph D in biologie aan de Harvard-universiteit Aansluitend was hij postdoctorandus bij het Medical Research Council In ### werd hij assistent-professor in biologie aan het Massachusetts Institute of Technology, waar hij in ### professor werd Horvitz werd daarnaast ook aangesteld als lid van het McGovern Institute for <PERSOON> aan MIT Zijn echtgenote, <PERSOON>, is hoogleraar biologie aan MIT, terwijl zijn zus, <PERSOON>, hoogleraar biologie is aan de Universiteit van Miami in Florida In ### ontving Horvitz de<PERSOON>-universiteit Voortbouwend op het eerdere werk van Brenner en Sulston bestudeerde Horwitz het proces van geprogrammeerde celdood (apoptose) en identificeerde de genen die hierbij betrokken zijn Hij toonde aan dat in veel gevallen celdood niet wordt veroorzaakt door schade of ziekte, maar doordat de cel een endogene zelfmoordprocedure uitvoert Normale, gezonde cellen kunnen hun eigen dood opwekken en Horwitz bewees dat dit een normaal proces is, nodig om onnodige en beschadigde cellen te verwijderen Middels onderzoek aan de rondworm "Caenorhabditis elegans" ontdekte hij dat voor het voltrekken van apoptose twee functionele 'doods'-genen noodzakelijk zijn, "ced-#" en "ced-#" Later ontdekte hij ook een ander gen, "ced-#", waarmee een cel beschermd kan worden doordat deze een interactie aangaat met "ced-#" en "ced-#" Nadere studie toonde aan dat het genoom bij de mens ook een "ced-#" en een "ced-#"-achtige gen bevat <PERSOON> In ### won hij samen met <PERSOON> voor Fysiologie of Geneeskunde voor hun ontdekkingen betreffende de genetische regulatie van de orgaanontwikkeling en de geprogrammeerde celdood Sulston werd geboren in Cambridge als zoon van de Anglicaanse priester <PERSOON> en de onderwijzeres <PERSOON> Hij studeerde aan het Pembroke College, alwaar hij in ### afstudeerde Daarna ging hij naar het scheikundedepartement van de Universiteit van Cambridge, waar hij in ### zijn Ph D haalde met zijn onderzoek naar nucleotiden Na zijn studie focuste hij zich geheel op biologisch onderzoek, vooral op het gebied van moleculaire biologie Eerst werkte hij als postdoc bij het Salk Institute in de Verenigde Staten, alvorens terug te keren naar Cambridge om te gaan werken onder <PERSOON> of Molecular Biology Sulston speelde een centrale rol in zowel het onderzoek naar de "Caenorhabditis elegans" als het menselijk genoom sequentieproject Met behulp van een microscoop voorzien van speciale lenzen was hij de eerste wetenschapper die waarnam dat van ### cellen die door celdeling ontstaan tijdens de ontwikkeling van de rondworm uit één enkele cel er altijd ### cellen reproduceerbaar geëlimineerd worden in een ordelijk, sequentieel proces Uiteindelijk blijven in de volgroeide worm ### cellen over Dit afsterven, wat apoptose of 'geprogrammeerde celdood' wordt genoemd, is belangrijk voor de normale ontwikkeling van een organisme Hij zorgde voor de sequentie van "C elegans" om aan te tonen dat sequentieprojecten op grote schaal mogelijk was.
| 572 |
www
|
samen met<PERSOON> voor Fysiologie of Geneeskunde voor hun ontdekkingen betreffende de genetische regulatie van de orgaanontwikkeling en de geprogrammeerde celdood Sulston werd geboren in Cambridge als zoon van de Anglicaanse priester <PERSOON> en de onderwijzeres <PERSOON> Hij studeerde aan het Pembroke College, alwaar hij in ### afstudeerde Daarna ging hij naar het scheikundedepartement van de Universiteit van Cambridge, waar hij in ### zijn Ph D haalde met zijn onderzoek naar nucleotiden Na zijn studie focuste hij zich geheel op biologisch onderzoek, vooral op het gebied van moleculaire biologie Eerst werkte hij als postdoc bij het Salk Institute in de Verenigde Staten, alvorens terug te keren naar Cambridge om te gaan werken onder <PERSOON> of Molecular Biology Sulston speelde een centrale rol in zowel het onderzoek naar de "Caenorhabditis elegans" als het menselijk genoom sequentieproject Met behulp van een microscoop voorzien van speciale lenzen was hij de eerste wetenschapper die waarnam dat van ### cellen die door celdeling ontstaan tijdens de ontwikkeling van de rondworm uit één enkele cel er altijd ### cellen reproduceerbaar geëlimineerd worden in een ordelijk, sequentieel proces Uiteindelijk blijven in de volgroeide worm ### cellen over Dit afsterven, wat apoptose of 'geprogrammeerde celdood' wordt genoemd, is belangrijk voor de normale ontwikkeling van een organisme Hij zorgde voor de sequentie van "C elegans" om aan te tonen dat sequentieprojecten op grote schaal mogelijk was In samenwerking met anderen heeft hij ongeveer een derde van het menselijk genoom de DNA-sequentie bepaald Na het voltooien van de sequentie van het menselijk genoom, trok Sulston zich terug als directeur Sindsdien zet hij zich actief in dat het werk rond het bepalen van de genetische blauwdruk publiekelijk en vrij beschikbaar blijft voor toekomstig onderzoek In ### werd bekend dat Sulston zou gaan werken bij de faculteit van Life Science aan de Universiteit van Manchester Ook werd hij voorzitter van het Institute for Science, Ethics and Innovation, een nieuw onderzoeksinstituut dat zich focust op ethische vragen die worden opgeroepen door de wetenschap <PERSOON> overleed in ### op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd Perikaryon Het soma (van Grieks ÏÏμα, "lichaam") of perikaryon (ÏεÏί "rondom" + κάÏÏ
ον "kern") van een zenuwcel (neuron) is het verbrede uiteinde van deze cel waarin zich de celkern bevindt In de context van zenuwcellen wordt met het "cellichaam" vaak het perikaryon bedoeld Er zijn veel verschillende soorten gespecialiseerde neuronen, waardoor de grootte van het perikaryon varieert van # micrometer tot langer dan # millimeter voor grote zenuwcellen van ongewervelden De celkern is <INSTELLING> van het meeste RNA dat in zenuwcellen wordt geproduceerd De meeste proteïnen ontstaan uit messenger-RNA dat niet ver van de celkern vandaan reist.
| 522 |
www
|
samenwerking met anderen heeft hij ongeveer een derde van het menselijk genoom de DNA-sequentie bepaald Na het voltooien van de sequentie van het menselijk genoom, trok Sulston zich terug als directeur Sindsdien zet hij zich actief in dat het werk rond het bepalen van de genetische blauwdruk publiekelijk en vrij beschikbaar blijft voor toekomstig onderzoek In ### werd bekend dat Sulston zou gaan werken bij de faculteit van Life Science aan de Universiteit van Manchester Ook werd hij voorzitter van het Institute for Science, Ethics and Innovation, een nieuw onderzoeksinstituut dat zich focust op ethische vragen die worden opgeroepen door de wetenschap <PERSOON> overleed in ### op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd Perikaryon Het soma (van Grieks ÏÏμα, "lichaam") of perikaryon (ÏεÏί "rondom" + κάÏÏ
ον "kern") van een zenuwcel (neuron) is het verbrede uiteinde van deze cel waarin zich de celkern bevindt In de context van zenuwcellen wordt met het "cellichaam" vaak het perikaryon bedoeld Er zijn veel verschillende soorten gespecialiseerde neuronen, waardoor de grootte van het perikaryon varieert van # micrometer tot langer dan # millimeter voor grote zenuwcellen van ongewervelden De celkern is <INSTELLING> van het meeste RNA dat in zenuwcellen wordt geproduceerd De meeste proteïnen ontstaan uit messenger-RNA dat niet ver van de celkern vandaan reist Dankzij dit transport worden belangrijke celfuncties in stand gehouden De overleving van sensorische zenuwcellen is afhankelijk van het contact tussen de axonuiteinden en bronnen van neurotrofinen die apoptose tegengaan Genexpressie vindt in het soma plaats, evenals een groot deel van de translatie waarbij proteïnen worden aangemaakt Het soma speelt daarnaast een belangrijke rol bij de aanmaak van adenosinetrifosfaat Gromia sphaerica De Gromia sphaerica (bijnaam "wandelende druif" of "druif") is een grote bolronde eencellige protist die behoort tot de stam der Cercozoa Het is de grootste soort binnen het geslacht "Gromia" en de exemplaren zijn met een diameter van tussen de #,# en ## millimeter met het blote oog waarneembaar, wat uitzonderlijk groot is voor een eencellig organisme Het organisme werd in ### ontdekt in de <PERSOON>, aan de kant van Oman, op een diepte tussen de ### en ### meter Het omhulsel is meestal bolrond van vorm en is bezaaid met kleine openingen Aan de onderkant van het organisme zitten draden die in contact staan met de zeebodem en het organisme is meestal omhuld met een sediment van zijn eigen afval (stercomata) In ### werden er, door onderzoekers van de Universiteit van Texas voor de kust van het eiland Little San <PERSOON>'s exemplaren gevonden met een diameter van dertig millimeter Deze exemplaren bleken moddersporen, met een lengte van meer dan vijftig centimeter te maken Voor deze ontdekking dacht men dat eencellige organismes niet in staat waren om zulke schijnvoetsporen te maken en de oorzaak van deze sporen waren dan ook hiervoor een <INSTELLING> van speculaties.
| 552 |
www
|
het soma plaats, evenals een groot deel van de translatie waarbij proteïnen worden aangemaakt Het soma speelt daarnaast een belangrijke rol bij de aanmaak van adenosinetrifosfaat Gromia sphaerica De Gromia sphaerica (bijnaam "wandelende druif" of "druif") is een grote bolronde eencellige protist die behoort tot de stam der Cercozoa Het is de grootste soort binnen het geslacht "Gromia" en de exemplaren zijn met een diameter van tussen de #,# en ## millimeter met het blote oog waarneembaar, wat uitzonderlijk groot is voor een eencellig organisme Het organisme werd in ### ontdekt in de <PERSOON>, aan de kant van Oman, op een diepte tussen de ### en ### meter Het omhulsel is meestal bolrond van vorm en is bezaaid met kleine openingen Aan de onderkant van het organisme zitten draden die in contact staan met de zeebodem en het organisme is meestal omhuld met een sediment van zijn eigen afval (stercomata) In ### werden er, door onderzoekers van de Universiteit van Texas voor de kust van het eiland <PERSOON>'s exemplaren gevonden met een diameter van dertig millimeter Deze exemplaren bleken moddersporen, met een lengte van meer dan vijftig centimeter te maken Voor deze ontdekking dacht men dat eencellige organismes niet in staat waren om zulke schijnvoetsporen te maken en de oorzaak van deze sporen waren dan ook hiervoor een <INSTELLING> van speculaties <PERSOON>, FRS, (Lambeth (Londen), <DATUM> â Nottingham, <DATUM> was een Brits natuurkundige en Nobelprijswinnaar In ### won hij samen met <PERSOON> voor Fysiologie of Geneeskunde voor hun ontdekkingen op het gebied van de magnetische resonantietomografie Mansfield werd geboren als zoon van gasinstallateur <PERSOON> en diens vrouw <PERSOON> Hij was de jongste van drie broers Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden hij en zijn broers driemaal uit Londen geëvacueerd Mansfield ging naar de middelbare school in Peckham, maar stopte op zijn ##e met de opleiding om te gaan werken bij een drukker Via avondschool haalde hij later alsnog zijn diploma's, waarna hij natuurkunde ging studeren aan het <PERSOON> Hij studeerde af met een BSc in ### en een PhD in ### Na zijn studie werkte Mansfield twee jaar als postdoc in Illinois Sinds ### werkte Mansfield op het natuurkundedepartement van de Universiteit van Nottingham, eerst als docent en vanaf ### als hoogleraar Tussen ### en ### was hij werkzaam op het "Medical Research Concil" (MRC) In ### werd hij door de Britse koningin <PERSOON> geëerd als Knight Bachelor Daar waar Lauterbur erin slaagde om behulp van MRI tweedimensionale beelden te maken bedacht Mansfield een wiskundige methode om met behulp van computers het scannen te te versnellen en beelden helderder te maken In ### bouwde Mansfield een prototype van een MRI-machine en stapte vrijwillig zelf in de scanner om als eerste persoon een MRI-scan van zijn lichaam te maken <PERSOON> B <PERSOON-##>.
| 577 |
www
|
Brits natuurkundige en Nobelprijswinnaar In ### won hij samen met<PERSOON> voor Fysiologie of Geneeskunde voor hun ontdekkingen op het gebied van de magnetische resonantietomografie Mansfield werd geboren als zoon van gasinstallateur <PERSOON> en diens vrouw <PERSOON> Hij was de jongste van drie broers Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden hij en zijn broers driemaal uit Londen geëvacueerd Mansfield ging naar de middelbare school in Peckham, maar stopte op zijn ##e met de opleiding om te gaan werken bij een drukker Via avondschool haalde hij later alsnog zijn diploma's, waarna hij natuurkunde ging studeren aan het <PERSOON> Hij studeerde af met een BSc in ### en een PhD in ### Na zijn studie werkte Mansfield twee jaar als postdoc in Illinois Sinds ### werkte Mansfield op het natuurkundedepartement van de Universiteit van Nottingham, eerst als docent en vanaf ### als hoogleraar Tussen ### en ### was hij werkzaam op het "Medical Research Concil" (MRC) In ### werd hij door de Britse koningin <PERSOON> geëerd als Knight Bachelor Daar waar Lauterbur erin slaagde om behulp van MRI tweedimensionale beelden te maken bedacht Mansfield een wiskundige methode om met behulp van computers het scannen te te versnellen en beelden helderder te maken In ### bouwde Mansfield een prototype van een MRI-machine en stapte vrijwillig zelf in de scanner om als eerste persoon een MRI-scan van zijn lichaam te maken <PERSOON> B <PERSOON> Voor dit werk won ze in ### samen met <PERSOON> of Geneeskunde <PERSOON> haalde in ### haar B S in psychologie en microbiologie aan de Universiteit van Washington In ### haalde ze haar Ph D in immunologie aan de University of Texas Southwestern Medical Center at Dallas Ze deed haar postdoc-werk aan de Columbia-universiteit onder <PERSOON> Haar primaire interesse was hoe geuren en feromonen worden gedetecteerd in de neus, en geïnterpreteerd in de hersenen Ze bestudeerde ook het mechanisme met betrekking tot de veroudering en levensduur van de rondworm "caenorhabditis elegans" Samen met <PERSOON> schreef ze in ### een paper over hun gezamenlijke onderzoek waarbij ze reukzintuigreceptoren kloonden, en hiermee aantoonden dat ze behoren tot de familie van de G-proteïnegekoppelde receptoren Door het DNA van een rat te bestuderen, stelden ze vast dat er duizend verschillende genen waren voor reukzintuigreceptoren in het genoom van zoogdieren Hiermee kunnen mensen en dieren de verschillende smaak- en geurstoffen waarnemen en onderscheiden Tevens vonden ze dat ieder geurcel maar een type reukzintuigreceptor bevat Dit onderzoek opende de deur naar de genetische en moleculaire analyse van de reukzin <PERSOON> is lid van de Basic Sciences Division aan het <PERSOON-##>, professor in fysiologie en biofysica aan de Universiteit van Washington, en onderzoeker bij het <PERSOON-##>) In ### werd ze opgenomen in de National Academy of Sciences <PERSOON-##>.
| 560 |
www
|
werk won ze in ### samen met<PERSOON> of Geneeskunde <PERSOON> haalde in ### haar B S in psychologie en microbiologie aan de Universiteit van Washington In ### haalde ze haar Ph D in immunologie aan de University of Texas Southwestern Medical Center at Dallas Ze deed haar postdoc-werk aan de Columbia-universiteit onder <PERSOON> Haar primaire interesse was hoe geuren en feromonen worden gedetecteerd in de neus, en geïnterpreteerd in de hersenen Ze bestudeerde ook het mechanisme met betrekking tot de veroudering en levensduur van de rondworm "caenorhabditis elegans" Samen met <PERSOON> schreef ze in ### een paper over hun gezamenlijke onderzoek waarbij ze reukzintuigreceptoren kloonden, en hiermee aantoonden dat ze behoren tot de familie van de G-proteïnegekoppelde receptoren Door het DNA van een rat te bestuderen, stelden ze vast dat er duizend verschillende genen waren voor reukzintuigreceptoren in het genoom van zoogdieren Hiermee kunnen mensen en dieren de verschillende smaak- en geurstoffen waarnemen en onderscheiden Tevens vonden ze dat ieder geurcel maar een type reukzintuigreceptor bevat Dit onderzoek opende de deur naar de genetische en moleculaire analyse van de reukzin <PERSOON> is lid van de Basic Sciences Division aan het <PERSOON>, professor in fysiologie en biofysica aan de Universiteit van Washington, en onderzoeker bij het <PERSOON>) In ### werd ze opgenomen in de National Academy of Sciences <PERSOON> won hij in ### samen met <PERSOON> B <PERSOON> voor Fysiologie of Geneeskunde <PERSOON> studeerde in ### af aan de Stuyvesant High School In ### ontving hij zijn Bachelor of Arts van de Columbia-universiteit, en in ### zijn Doctor of Medicine van de Johns Hopkins-universiteit Datzelfde jaar keerde hij terug naar de Columbia-universiteit, alwaar hij in ### professor werd Tijdens de jaren ## ontdekte <PERSOON> samen met microbioloog <PERSOON> en geneticus <PERSOON-##> een techniek voor cotransformatie, een proces waarbij vreemd DNA wordt ingebracht bij een gastcel om een bepaald proteïne te produceren In ### namen de drie patenten op de methode, welke nu bekendstaan als de "<PERSOON> patents" <PERSOON>âs primaire onderzoek was hoe de hersenen geuren interpreteren Hij werkte samen met <PERSOON> B <PERSOON> aan dit onderzoek Samen schreven ze in ### een paper over hun gezamenlijke onderzoek waarbij ze reukzintuigreceptoren kloonden, en hiermee aantoonden dat ze behoren tot de familie van de G-proteïnegekoppelde receptoren Door het DNA van een rat te bestuderen ontdekten ze in het genoom dat zoogdieren duizenden verschillende reukzintuigreceptoren hebben en dat elke reukcel maar één type receptor heeft Dit onderzoek opende de deur naar de genetische en moleculaire analyse van de reukzin <PERSOON> is professor biochemie en moleculaire biofysica aan de Columbia-universiteit Tevens is hij onderzoeker aan het <PERSOON>) <PERSOON> is getrouwd met <PERSOON-##> was hij getrouwd met <PERSOON-##>.
| 570 |
www
|
met <PERSOON> voor Fysiologie of Geneeskunde <PERSOON> studeerde in ### af aan de Stuyvesant High School In ### ontving hij zijn Bachelor of Arts van de Columbia-universiteit, en in ### zijn Doctor of Medicine van de Johns Hopkins-universiteit Datzelfde jaar keerde hij terug naar de Columbia-universiteit, alwaar hij in ### professor werd Tijdens de jaren ## ontdekte <PERSOON> samen met microbioloog <PERSOON> en geneticus <PERSOON> een techniek voor cotransformatie, een proces waarbij vreemd DNA wordt ingebracht bij een gastcel om een bepaald proteïne te produceren In ### namen de drie patenten op de methode, welke nu bekendstaan als de "<PERSOON> patents" <PERSOON>âs primaire onderzoek was hoe de hersenen geuren interpreteren Hij werkte samen met <PERSOON> B <PERSOON> aan dit onderzoek Samen schreven ze in ### een paper over hun gezamenlijke onderzoek waarbij ze reukzintuigreceptoren kloonden, en hiermee aantoonden dat ze behoren tot de familie van de G-proteïnegekoppelde receptoren Door het DNA van een rat te bestuderen ontdekten ze in het genoom dat zoogdieren duizenden verschillende reukzintuigreceptoren hebben en dat elke reukcel maar één type receptor heeft Dit onderzoek opende de deur naar de genetische en moleculaire analyse van de reukzin <PERSOON> is professor biochemie en moleculaire biofysica aan de Columbia-universiteit Tevens is hij onderzoeker aan het <PERSOON>) <PERSOON> is getrouwd met <PERSOON> was hij getrouwd met <PERSOON> Soms gaat dit gepaard met toevallen Dit syndroom is vernoemd naar twee Ierse artsen <PERSOON-##> (###-###) en <PERSOON-##> aan een aanval wordt de patiënt bleek Het hartritme vertoont een tijdelijke pauze en de patiënt valt flauw De bewusteloze periode duurt ongeveer dertig seconden De eventuele convulsies treden op als trekkingen na ##â## seconden De ademhaling verloopt normaal gedurende de aanval Na de aanval krijgt de patiënt een blos doordat het hart het geoxygeneerde bloed uit longcirculatie naar de systemische circulatie pompt Dit wordt versoepeld doordat de systemische vaten door de hypoxische toestand verwijd zijn Net zoals bij andere vormen van flauwvallen die veroorzaakt worden door cardiale dysritmieën is het flauwvallen zelf onafhankelijk van de positie van de patiënt Wanneer een aanval optreedt gedurende de slaap kan het enige symptoom bestaan uit warm aanvoelen en een blos bij het ontwaken De adams-stokesaanvallen kunnen gediagnosticeerd worden via de medische voorgeschiedenis (anamnese) Karakteristiek is het bleek wegtrekken voor de aanval en het blozen erna Het elektrocardiogram (ECG) laat asystole of ventrikelfibrilleren (V-FIB) zien gedurende de aanval De oorzaak van het bleek wegtrekken is het verdwijnen van de pompfunctie van het hart Het hart pompt immers niet meer ten gevolge van asystolie of ventrikelfibrilleren Het flauwvallen wordt veroorzaakt door het wegvallen van de circulatie naar de hersenen De medicamenteuze behandeling bestaat uit isoproterenol (isoprenaline) en/of adrenaline (epinefrine).
| 552 |
www
|
Soms gaat dit gepaard met toevallen Dit syndroom is vernoemd naar twee Ierse artsen <PERSOON> (###-###) en <PERSOON> aan een aanval wordt de patiënt bleek Het hartritme vertoont een tijdelijke pauze en de patiënt valt flauw De bewusteloze periode duurt ongeveer dertig seconden De eventuele convulsies treden op als trekkingen na ##â## seconden De ademhaling verloopt normaal gedurende de aanval Na de aanval krijgt de patiënt een blos doordat het hart het geoxygeneerde bloed uit longcirculatie naar de systemische circulatie pompt Dit wordt versoepeld doordat de systemische vaten door de hypoxische toestand verwijd zijn Net zoals bij andere vormen van flauwvallen die veroorzaakt worden door cardiale dysritmieën is het flauwvallen zelf onafhankelijk van de positie van de patiënt Wanneer een aanval optreedt gedurende de slaap kan het enige symptoom bestaan uit warm aanvoelen en een blos bij het ontwaken De adams-stokesaanvallen kunnen gediagnosticeerd worden via de medische voorgeschiedenis (anamnese) Karakteristiek is het bleek wegtrekken voor de aanval en het blozen erna Het elektrocardiogram (ECG) laat asystole of ventrikelfibrilleren (V-FIB) zien gedurende de aanval De oorzaak van het bleek wegtrekken is het verdwijnen van de pompfunctie van het hart Het hart pompt immers niet meer ten gevolge van asystolie of ventrikelfibrilleren Het flauwvallen wordt veroorzaakt door het wegvallen van de circulatie naar de hersenen De medicamenteuze behandeling bestaat uit isoproterenol (isoprenaline) en/of adrenaline (epinefrine) Wanneer het syndroom van <PERSOON>-Stokes niet behandeld wordt hebben de aanvallen een mortaliteit van ##% binnen een jaar na het optreden van de eerste episode De prognose na succesvolle behandeling is echter zeer goed Haldane-effect Het Haldane-effect is een eigenschap van hemoglobine die het eerst beschreven werd door de Schotse arts <PERSOON>-effect beschrijft de toegenomen bindingscapaciteit van gedeoxygeneerd bloed (zuurstofarm bloed) voor koolstofdioxide Omgekeerd heeft geoxygeneerd bloed (zuurstofrijk bloed) een verminderde bindingscapaciteit voor koolzuur Dit effect valt te verklaren doordat gereduceerd (gedeoxygeneerd) hemoglobine een betere protonacceptor is dan de geoxygeneerde vorm In de rode bloedcellen (erytrocyten) bevindt zich het enzym carbonzuuranhydrase Dit enzym katalyseert de omzetting van koolstofdioxide in koolzuur Dit koolzuur vervalt snel in bicarbonaat en een vrij proton De evenwichtsreactie kan naar rechts verschoven worden door alles wat het vrije proton stabiliseert, conform het principe van <PERSOON> De toegenomen affiniteit van deoxyhemoglobine voor protonen zorgt er dus voor dat de reactie naar rechts verschoven wordt Dit leidt ertoe dat de bicarbonaatsynthese opgedreven wordt Eveneens neemt de bindingscapaciteit van het bloed voor koolstofdioxide toe Punctie Een punctie is een medische handeling waarbij met behulp van een holle naald bloed, vocht of weefsel uit het lichaam wordt genomen voor onderzoek op eventuele afwijkingen in cellen of weefsels Er bestaan verschillende soorten puncties, waaronder <PERSOON> (<PERSOON>, <DATUM> is een Italiaans-Amerikaans geneticus en Nobelprijswinnaar.
| 518 |
www
|
aanvallen een mortaliteit van ##% binnen een jaar na het optreden van de eerste episode De prognose na succesvolle behandeling is echter zeer goed Haldane-effect Het Haldane-effect is een eigenschap van hemoglobine die het eerst beschreven werd door de Schotse arts <PERSOON>-effect beschrijft de toegenomen bindingscapaciteit van gedeoxygeneerd bloed (zuurstofarm bloed) voor koolstofdioxide Omgekeerd heeft geoxygeneerd bloed (zuurstofrijk bloed) een verminderde bindingscapaciteit voor koolzuur Dit effect valt te verklaren doordat gereduceerd (gedeoxygeneerd) hemoglobine een betere protonacceptor is dan de geoxygeneerde vorm In de rode bloedcellen (erytrocyten) bevindt zich het enzym carbonzuuranhydrase Dit enzym katalyseert de omzetting van koolstofdioxide in koolzuur Dit koolzuur vervalt snel in bicarbonaat en een vrij proton De evenwichtsreactie kan naar rechts verschoven worden door alles wat het vrije proton stabiliseert, conform het principe van <PERSOON> De toegenomen affiniteit van deoxyhemoglobine voor protonen zorgt er dus voor dat de reactie naar rechts verschoven wordt Dit leidt ertoe dat de bicarbonaatsynthese opgedreven wordt Eveneens neemt de bindingscapaciteit van het bloed voor koolstofdioxide toe Punctie Een punctie is een medische handeling waarbij met behulp van een holle naald bloed, vocht of weefsel uit het lichaam wordt genomen voor onderzoek op eventuele afwijkingen in cellen of weefsels Er bestaan verschillende soorten puncties, waaronder <PERSOON> (<PERSOON>, <DATUM> is een Italiaans-Amerikaans geneticus en <PERSOON> werd geboren als zoon van <PERSOON>, een Italiaanse airman die later als vermist werd opgegeven toen hij diende bij de luchtafweer in de Western Desert Campaign, en <PERSOON>, de in Amerika geboren dochter van schilder<PERSOON> werd Capecchiâs moeder naar het concentratiekamp Dachau gestuurd als straf voor haar banden met een anti-fascistische groep Capecchi zelf kwam toen hij <LEEFTIJD> jaar was in een weeshuis terecht In de vier jaar erop leefde hij in verschillende weeshuizen en opvangplaatsen met andere dakloze kinderen <PERSOON> na de oorlog werd hij herenigd met zijn moeder in Reggio <PERSOON-##> In ### stuurde Capecchiâs oom, de Amerikaanse arts <PERSOON-##>, hem en zijn moeder geld zodat ze terug konden keren naar de Verenigde Staten De twee verhuisden naar Pennsylvania om te gaan wonen in een gemeenschap genaamd Bryn Gweled Hier ging Capecchi naar <PERSOON-##> School, een kostschool, waar hij in ### afstudeerde In ### haalde hij zijn Bachelor of Science in scheikunde en natuurkunde aan het Antioch College Vervolgens ging hij naar het MIT als afstudeerstudent met het plan om natuurkunde en wiskunde te gaan studeren Tijdens de studie kreeg hij echter interesse in moleculaire biologie, en stapte over naar de Harvard-universiteit Hier kwam hij te werken in het lab van <PERSOON-##>, een van de ontdekkers van de structuur van DNA In ### haalde hij aan de Harvard-universiteit zijn Ph D in biofysica In ### werd Capecchi assistant-professor aan het departement van biochemie aan de Harvard Medical School.
| 549 |
www
|
vermist werd opgegeven toen hij diende bij de luchtafweer in de Western Desert Campaign, en <PERSOON>, de in Amerika geboren dochter van schilder<PERSOON> werd Capecchiâs moeder naar het concentratiekamp Dachau gestuurd als straf voor haar banden met een anti-fascistische groep Capecchi zelf kwam toen hij <LEEFTIJD> jaar was in een weeshuis terecht In de vier jaar erop leefde hij in verschillende weeshuizen en opvangplaatsen met andere dakloze kinderen <PERSOON> na de oorlog werd hij herenigd met zijn moeder in Reggio <PERSOON> In ### stuurde Capecchiâs oom, de Amerikaanse arts <PERSOON>, hem en zijn moeder geld zodat ze terug konden keren naar de Verenigde Staten De twee verhuisden naar Pennsylvania om te gaan wonen in een gemeenschap genaamd Bryn Gweled Hier ging Capecchi naar <PERSOON> School, een kostschool, waar hij in ### afstudeerde In ### haalde hij zijn Bachelor of Science in scheikunde en natuurkunde aan het Antioch College Vervolgens ging hij naar het MIT als afstudeerstudent met het plan om natuurkunde en wiskunde te gaan studeren Tijdens de studie kreeg hij echter interesse in moleculaire biologie, en stapte over naar de Harvard-universiteit Hier kwam hij te werken in het lab van <PERSOON>, een van de ontdekkers van de structuur van DNA In ### haalde hij aan de Harvard-universiteit zijn Ph D in biofysica In ### werd Capecchi assistant-professor aan het departement van biochemie aan de Harvard Medical School In ### ging hij werken bij de Universiteit van Utah Sinds ### is Capecchi onderzoeker aan het <PERSOON> is hij lid van de National Academy of Sciences Nadat Capecchi zijn Nobelprijs had gewonnen, werd hij benaderd door een Oostenrijkse vrouw genaamd <PERSOON> die beweerde dat Capecchi haar lang verloren halfbroer was In mei ### ontmoette Capecchi haar, en bevestigde dat ze inderdaad zijn zus was <PERSOON-##>, <DATUM> â Chapel Hill, <DATUM> was een Brits-Amerikaans geneticus Aan hem wordt de ontdekking van gelelektroforese toegeschreven In ### won hij samen met <PERSOON-##> en <PERSOON-##> of Geneeskunde voor hun ontdekking van principes waarmee specifieke genmodificaties kunnen worden aangebracht bij muizen door gebruik te maken van embryonale stamcellen Volgens Smithies eigen zeggen kwam zijn interesse in wetenschap door zijn fascinatie voor radio's en telescopen op jonge leeftijd In ### een Bachelor of Arts eerste klasse in fysiologie, gevolgd door een Bachelor in scheikunde In ### haalde hij zowel een <PERSOON-##> of Arts als een PhD in biochemie aan het Balliol College Van ### tot ### werkte Smithies bij het Connaught Medical Research Laboratory aan de Universiteit van Toronto Vanwege visaproblemen kon hij pas in ### terugkeren naar zijn geplande positie als assistent-professor in genetica en medische genetica aan de Universiteit van Wisconsin-<PERSOON-##> Hier werkte hij tot ###.
| 565 |
www
|
### ging hij werken bij de Universiteit van Utah Sinds ### is Capecchi onderzoeker aan het <PERSOON> is hij lid van de National Academy of Sciences Nadat Capecchi zijn Nobelprijs had gewonnen, werd hij benaderd door een Oostenrijkse vrouw genaamd <PERSOON> die beweerde dat Capecchi haar lang verloren halfbroer was In mei ### ontmoette Capecchi haar, en bevestigde dat ze inderdaad zijn zus was <PERSOON>, <DATUM> â Chapel Hill, <DATUM> was een Brits-Amerikaans geneticus Aan hem wordt de ontdekking van gelelektroforese toegeschreven In ### won hij samen met <PERSOON> en <PERSOON> of Geneeskunde voor hun ontdekking van principes waarmee specifieke genmodificaties kunnen worden aangebracht bij muizen door gebruik te maken van embryonale stamcellen Volgens Smithies eigen zeggen kwam zijn interesse in wetenschap door zijn fascinatie voor radio's en telescopen op jonge leeftijd In ### een Bachelor of Arts eerste klasse in fysiologie, gevolgd door een Bachelor in scheikunde In ### haalde hij zowel een <PERSOON> of Arts als een PhD in biochemie aan het Balliol College Van ### tot ### werkte Smithies bij het Connaught Medical Research Laboratory aan de Universiteit van Toronto Vanwege visaproblemen kon hij pas in ### terugkeren naar zijn geplande positie als assistent-professor in genetica en medische genetica aan de Universiteit van Wisconsin-<PERSOON> Hier werkte hij tot ### Smithies werkte ook voor het instituut van genoomwetenschappen van de <PERSOON>-universiteit Smithies' werk heeft sterk bijgedragen aan onderzoek naar taaislijmziekte, en kan ook toe worden gepast op andere ziektes Hij creëerde onder andere muizen met meer menselijke karakteristieken, welke zeer geschikt zijn voor onderzoek Hij en <PERSOON> kwamen beide tot dezelfde ontdekkingen met betrekking tot gentargeting In ### werd Smithies verkozen tot lid van de National Academy of Sciences, en in ### tot lid van de American Academy of Arts and Sciences In ### werkte Smithies samen met zijn vrouw, <PERSOON>, aan een studie naar hypertensie met behulp van genetisch veranderde muizen <PERSOON-##> overleed in ### op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd in het ziekenhuis van de Universiteit van North <PERSOON-##> in <PERSOON-##>, <DATUM> â Sint-<PERSOON-##>, <DATUM> was een Belgisch arts en theosoof Als geneesheer was hij een pionier in de homeopathie en de kneippkuur Tussen ### en ### was hij actief in zijn kuurhuis op het domein 'Ter Nood' in Overijse Nyssens was gehuwd met <PERSOON-##>, de latere secretaris-generaal van de Belgische Theosofische Vereniging Hij was eveneens bisschop <PERSOON-##>-Katholieke Kerk Hij was tevens een der pioniers van de theosofische leefgemeenschap '<PERSOON-##> FRS (Stroud, <DATUM> is een Brits wetenschapper en Nobelprijswinnaar Aan hem wordt de ontdekking van het culturiseren van embryonale stamcellen toegeschreven Ook hielp hij mee aan de ontwikkeling van de knockout muis en gene targeting.
| 589 |
www
|
van de <PERSOON>-universiteit Smithies' werk heeft sterk bijgedragen aan onderzoek naar taaislijmziekte, en kan ook toe worden gepast op andere ziektes Hij creëerde onder andere muizen met meer menselijke karakteristieken, welke zeer geschikt zijn voor onderzoek Hij en <PERSOON> kwamen beide tot dezelfde ontdekkingen met betrekking tot gentargeting In ### werd Smithies verkozen tot lid van de National Academy of Sciences, en in ### tot lid van de American Academy of Arts and Sciences In ### werkte Smithies samen met zijn vrouw, <PERSOON>, aan een studie naar hypertensie met behulp van genetisch veranderde muizen <PERSOON> overleed in ### op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd in het ziekenhuis van de Universiteit van North <PERSOON> in <PERSOON>, <DATUM> â Sint-<PERSOON>, <DATUM> was een Belgisch arts en theosoof Als geneesheer was hij een pionier in de homeopathie en de kneippkuur Tussen ### en ### was hij actief in zijn kuurhuis op het domein 'Ter Nood' in Overijse Nyssens was gehuwd met <PERSOON>, de latere secretaris-generaal van de Belgische Theosofische Vereniging Hij was eveneens bisschop <PERSOON>-Katholieke Kerk Hij was tevens een der pioniers van de theosofische leefgemeenschap '<PERSOON-##> FRS (Stroud, <DATUM> is een Brits wetenschapper en Nobelprijswinnaar Aan hem wordt de ontdekking van het culturiseren van embryonale stamcellen toegeschreven Ook hielp hij mee aan de ontwikkeling van de knockout muis en gene targeting <PERSOON-##> werd geboren in Stroud Zijn moeder was lerares en zijn vader had een mechanische werkplaats Hij leerde Evans al op jonge leeftijd met machines om te gaan Evans hield van scheikunde, en zijn ouders moedigden dit aan Hij studeerde aan het St Dunstan's College, een onafhankelijke school voor jongens, in zuidoost Londen Hij was een van de beste studenten van zijn klas Na zijn diploma te hebben gehaald, studeerde <PERSOON-##> verder aan het <PERSOON-##>, onderdeel van de Universiteit van Cambridge Hij ging naar lezingen van onder andere <PERSOON-##> en <PERSOON-##> In ### studeerde hij af In ### haalde hij zijn <PERSOON-##> zijn periode als student aan Cambridge, ontmoette <PERSOON-##> zijn latere vrouw, <PERSOON-##> Samen kregen ze een dochter en twee zonen Na zijn studie werd <PERSOON-##> lezer aan het anatomie en embryologiedepartement van de jet University College London In ### vertrok hij naar het departement van genetica aan de Universiteit van Cambridge, waar zijn samenwerking met <PERSOON-##> begon In ### publiceerden Evans en Kaufman de resultaten van een experiment waarbij ze embryonale stamcellen haaden geïsoleerd uit blastocysten van een muis, en ze hadden laten groeien in een celcultuur Deze celcultuur met stamcelen maakte het mogelijk om specifieke genveranderingen aan te brengen bij de muizen, en zo genetisch gemodificeerde muizen te verkrijgen.
| 577 |
www
|
<PERSOON> werd geboren in Stroud Zijn moeder was lerares en zijn vader had een mechanische werkplaats Hij leerde Evans al op jonge leeftijd met machines om te gaan Evans hield van scheikunde, en zijn ouders moedigden dit aan Hij studeerde aan het St Dunstan's College, een onafhankelijke school voor jongens, in zuidoost Londen Hij was een van de beste studenten van zijn klas Na zijn diploma te hebben gehaald, studeerde <PERSOON> verder aan het <PERSOON>, onderdeel van de Universiteit van Cambridge Hij ging naar lezingen van onder andere <PERSOON> en <PERSOON> In ### studeerde hij af In ### haalde hij zijn <PERSOON> zijn periode als student aan Cambridge, ontmoette <PERSOON> zijn latere vrouw, <PERSOON> Samen kregen ze een dochter en twee zonen Na zijn studie werd <PERSOON> lezer aan het anatomie en embryologiedepartement van de jet University College London In ### vertrok hij naar het departement van genetica aan de Universiteit van Cambridge, waar zijn samenwerking met <PERSOON> begon In ### publiceerden Evans en Kaufman de resultaten van een experiment waarbij ze embryonale stamcellen haaden geïsoleerd uit blastocysten van een muis, en ze hadden laten groeien in een celcultuur Deze celcultuur met stamcelen maakte het mogelijk om specifieke genveranderingen aan te brengen bij de muizen, en zo genetisch gemodificeerde muizen te verkrijgen Dit onderzoek leverde Evans de Nobelprijs op In oktober ### bezocht hij het Whitehead Institute om nieuwe technieken te leren In de jaren ## was hij een medewerker van het <PERSOON> In ### werd Evans professor in zoogdiergenetica en directeur van de School of Biosciences aan de Cardiff-universiteit Hier bleef hij werken tot aan zijn pensioen in ### Positie van Trendelenburg De positie van Trendelenburg is binnen de geneeskunde een houding waarbij een patiënt op z'n rug ligt, waarbij het gehele bed achterover is gekanteld zodat de benen hoger gelegen zijn dan het hart Het idee is dat er minder bloed in het veneuze systeem van de benen achterblijft, zodat er meer bloedvolume beschikbaar is voor de hersenen Het is onduidelijk of dit werkelijk gebeurt Bij bekkenoperaties kan de positie handig zijn omdat de organen hoger in de buikholte komen te liggen Ook bij patiënten met een chiari malformatie, waarbij een deel van het cerebellum door een te groot foramen magnum naar caudaal is ingezakt, kan het nuttig zijn de patiënt in Trendelenburg te positioneren, opdat het cerebellum zo zelf nog de kans krijgt terug te zakken in de achterste schedelgroeve De naam is ontleend aan de Duitse chirurg <PERSOON> De tegenovergestelde positie (benen juist lager) wordt "anti-trendelenburg" genoemd E-waves Phone Chip De E-waves Phone Chip was een chip waarvan beweerd werd dat ze, indien geplaatst aan de batterijzijde van een gsm, schadelijke straling zou neutraliseren De chip werd ontwikkeld door de alternatieve dr.
| 536 |
www
|
Whitehead Institute om nieuwe technieken te leren In de jaren ## was hij een medewerker van het <PERSOON> In ### werd Evans professor in zoogdiergenetica en directeur van de School of Biosciences aan de Cardiff-universiteit Hier bleef hij werken tot aan zijn pensioen in ### Positie van Trendelenburg De positie van Trendelenburg is binnen de geneeskunde een houding waarbij een patiënt op z'n rug ligt, waarbij het gehele bed achterover is gekanteld zodat de benen hoger gelegen zijn dan het hart Het idee is dat er minder bloed in het veneuze systeem van de benen achterblijft, zodat er meer bloedvolume beschikbaar is voor de hersenen Het is onduidelijk of dit werkelijk gebeurt Bij bekkenoperaties kan de positie handig zijn omdat de organen hoger in de buikholte komen te liggen Ook bij patiënten met een chiari malformatie, waarbij een deel van het cerebellum door een te groot foramen magnum naar caudaal is ingezakt, kan het nuttig zijn de patiënt in Trendelenburg te positioneren, opdat het cerebellum zo zelf nog de kans krijgt terug te zakken in de achterste schedelgroeve De naam is ontleend aan de Duitse chirurg <PERSOON> De tegenovergestelde positie (benen juist lager) wordt "anti-trendelenburg" genoemd E-waves Phone Chip De E-waves Phone Chip was een chip waarvan beweerd werd dat ze, indien geplaatst aan de batterijzijde van een gsm, schadelijke straling zou neutraliseren De chip werd ontwikkeld door de alternatieve dr De veronderstelde werking van de chip is nooit bewezen Volgens Aelbrecht zou de chip werken dankzij "een harmoniserende kwantumfysische informatietegengolf" Het bestaan van zo'n golf is nooit bewezen, en de wetenschappelijke wereld stelde de werking van de chip ernstig in vraag Hetzelfde lot was eerder de BioStabil ### beschoren, dat een soortgelijke werking claimde maar die evenmin kon hard maken In tegenstelling tot de BioStabil kreeg de E-waves Phone Chip de volledige steun van Omega Pharma, wat de geloofwaardigheid van het product ten goede moest komen Op <DATUM> kondigde Omega Pharma de opschorting van de verkoop aan De scepsis van artsen en professoren, maar ook ontgoochelende tests onder eigen dak, vormden de basis van de opschorting <PERSOON> die de chip aangeschaft hadden, konden hun geld terugvorderen via de officiële website Op de website van <PERSOON>, de bedenker van de chip, staat het toestelletje evenwel nog steeds te koop In tegenstelling tot Omega Pharma distantieerde Aelbrecht zich niet van de chip waarop hij op <DATUM> de <PERSOON>-prijs van SKEPP kreeg toegewezen Die prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan iemand die zich op het terrein van de pseudowetenschap en het paranormale bijzonder onkritisch heeft uitgelaten Pfannenstiel-incisie Een Pfannenstiel-incisie of bikinisnede is een chirurgische ingreep waarbij een snede (incisie) in de buikwand wordt gemaakt om de buikholte te openen De snede verloopt horizontaal, net boven het schaambeen Hierdoor ligt het uiteindelijke litteken in de bikinilijn, en is relatief weinig ontsierend.
| 533 |
www
|
Volgens Aelbrecht zou de chip werken dankzij "een harmoniserende kwantumfysische informatietegengolf" Het bestaan van zo'n golf is nooit bewezen, en de wetenschappelijke wereld stelde de werking van de chip ernstig in vraag Hetzelfde lot was eerder de BioStabil ### beschoren, dat een soortgelijke werking claimde maar die evenmin kon hard maken In tegenstelling tot de BioStabil kreeg de E-waves Phone Chip de volledige steun van Omega Pharma, wat de geloofwaardigheid van het product ten goede moest komen Op <DATUM> kondigde Omega Pharma de opschorting van de verkoop aan De scepsis van artsen en professoren, maar ook ontgoochelende tests onder eigen dak, vormden de basis van de opschorting <PERSOON> die de chip aangeschaft hadden, konden hun geld terugvorderen via de officiële website Op de website van <PERSOON>, de bedenker van de chip, staat het toestelletje evenwel nog steeds te koop In tegenstelling tot Omega Pharma distantieerde Aelbrecht zich niet van de chip waarop hij op <DATUM> de <PERSOON>-prijs van SKEPP kreeg toegewezen Die prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan iemand die zich op het terrein van de pseudowetenschap en het paranormale bijzonder onkritisch heeft uitgelaten Pfannenstiel-incisie Een Pfannenstiel-incisie of bikinisnede is een chirurgische ingreep waarbij een snede (incisie) in de buikwand wordt gemaakt om de buikholte te openen De snede verloopt horizontaal, net boven het schaambeen Hierdoor ligt het uiteindelijke litteken in de bikinilijn, en is relatief weinig ontsierend De naam is ontleend aan de Duitse gynaecoloog <PERSOON> (###-###) Het zevende zegel Het zevende zegel (Zweeds "Det sjunde inseglet") is een Zweedse dramafilm uit ### onder regie van <PERSOON> In de ##e eeuw zorgt de Zwarte Dood voor een ravage in <PERSOON> en zijn schildknaap Jöns keren terug van de kruistochten en ontmoeten de Dood op een verlaten strand De ridder daagt de Dood uit tot een partijtje schaak in de hoop zijn onvermijdelijke noodlot te kunnen uitstellen en een antwoord te vinden op zijn metafysische problemen Dood gaat akkoord; zolang <PERSOON> zich kan verdedigen op het schaakbord mag hij in leven blijven Indien Block het spel wint, gaat hij vrijuit Syndroom van Gianotti-Crosti Het syndroom van Gianotti-Crosti of het acropapulovesiculeuze syndroom is een huidbeeld dat gezien kan worden bij patiënten met een virusinfectie Tevoren is de patiënt wat ziek <PERSOON> plotseling ontstaan huidkleurige of roze-rode papels ('bultjes') De papels zijn symmetrisch verdeeld over gezicht, billen, armen en benen Er zijn allerlei virusinfecties die het syndroom van Gianotti-Crosti kunnen veroorzaken humaan herpesvirus-#, Epstein-Barrvirus (EBV), Cytomegalovirus (CMV), Hepatitisvirussen A, B en <PERSOON> B##, coxsackievirus, RS-virus, adenovirussen, rotavirus en Hiv Ook streptokokken en vaccinaties kunnen een oorzaak zijn Het huidbeeld hoeft niet behandeld te worden Of virologisch onderzoek ingezet moet worden, hangt af van de bijkomende symptomen <PERSOON-##>.
| 548 |
www
|
<PERSOON> (###-###) Het zevende zegel Het zevende zegel (Zweeds "Det sjunde inseglet") is een Zweedse dramafilm uit ### onder regie van <PERSOON> In de ##e eeuw zorgt de Zwarte Dood voor een ravage in <PERSOON> en zijn schildknaap Jöns keren terug van de kruistochten en ontmoeten de Dood op een verlaten strand De ridder daagt de Dood uit tot een partijtje schaak in de hoop zijn onvermijdelijke noodlot te kunnen uitstellen en een antwoord te vinden op zijn metafysische problemen Dood gaat akkoord; zolang <PERSOON> zich kan verdedigen op het schaakbord mag hij in leven blijven Indien Block het spel wint, gaat hij vrijuit Syndroom van Gianotti-Crosti Het syndroom van Gianotti-Crosti of het acropapulovesiculeuze syndroom is een huidbeeld dat gezien kan worden bij patiënten met een virusinfectie Tevoren is de patiënt wat ziek <PERSOON> plotseling ontstaan huidkleurige of roze-rode papels ('bultjes') De papels zijn symmetrisch verdeeld over gezicht, billen, armen en benen Er zijn allerlei virusinfecties die het syndroom van Gianotti-Crosti kunnen veroorzaken humaan herpesvirus-#, Epstein-Barrvirus (EBV), Cytomegalovirus (CMV), Hepatitisvirussen A, B en <PERSOON> B##, coxsackievirus, RS-virus, adenovirussen, rotavirus en Hiv Ook streptokokken en vaccinaties kunnen een oorzaak zijn Het huidbeeld hoeft niet behandeld te worden Of virologisch onderzoek ingezet moet worden, hangt af van de bijkomende symptomen <PERSOON> studeerde geneeskunde in Besançon en Parijs en verkreeg zijn artsentitel aan de Schola Medica Salernitana in Salerno, de oudste Europese medische school Aanvankelijk werd hij militair arts in het koninklijke leger in Italië, waarna hij in ### werd aangesteld als hoofdarts van het Habsburgse leger dat onder leiding van prins Eugenius van Savoye streed tegen het <PERSOON> ### was hij de lijfarts van prins <PERSOON> hij in ### <PERSOON-##> had genezen van een ernstige koorts gepaard gaand met een voor pokken kenmerkende uitslag, werd hij op voorspraak van <PERSOON-##> in de adelstand verheven In ### werd Bassand aangesteld als hofarts van keizer <PERSOON-##> VI Nadat Bassand ook keizer <PERSOON-##> VI van pokken genas, werd hij op <DATUM> door de toenmalige hertog van Lotharingen, de latere keizer <PERSOON-##> I <PERSOON-##>, benoemd tot baron Bassand was in de leer geweest bij <PERSOON-##> en onderhield na zijn studie schriftelijk contact met hem Hij werd als hofarts van het hof Habsburg opgevolgd door een andere leerling van Boerhaave, de Nederlander <PERSOON-##> Sibutramine Sibutramine is een geneesmiddel voor de behandeling van obesitas en overgewicht Het middel werkt in op de hersenen en zorgt dat de behandelde persoon eerder een gevoel van verzadiging krijgt Ook beïnvloedt dit middel de verbranding tijdens de stofwisseling Tijdens het afvallen wordt de verbranding verhoogd, waardoor de patiënt over meer energie beschikt In <LOCATIE> was sibutramine verkrijgbaar onder de merknaam "Reductil" De handelsvergunning voor sibutramine is evenwel binnen de Europese Unie sinds augustus ### geschorst vanwege het risico op ernstige bijwerkingen.
| 604 |
www
|
Europese medische school Aanvankelijk werd hij militair arts in het koninklijke leger in Italië, waarna hij in ### werd aangesteld als hoofdarts van het Habsburgse leger dat onder leiding van prins Eugenius van Savoye streed tegen het <PERSOON> ### was hij de lijfarts van prins <PERSOON> hij in ### <PERSOON> had genezen van een ernstige koorts gepaard gaand met een voor pokken kenmerkende uitslag, werd hij op voorspraak van <PERSOON> in de adelstand verheven In ### werd Bassand aangesteld als hofarts van keizer <PERSOON> VI Nadat Bassand ook keizer <PERSOON> VI van pokken genas, werd hij op <DATUM> door de toenmalige hertog van Lotharingen, de latere keizer <PERSOON> I <PERSOON>, benoemd tot baron Bassand was in de leer geweest bij <PERSOON> en onderhield na zijn studie schriftelijk contact met hem Hij werd als hofarts van het hof Habsburg opgevolgd door een andere leerling van Boerhaave, de Nederlander <PERSOON> Sibutramine Sibutramine is een geneesmiddel voor de behandeling van obesitas en overgewicht Het middel werkt in op de hersenen en zorgt dat de behandelde persoon eerder een gevoel van verzadiging krijgt Ook beïnvloedt dit middel de verbranding tijdens de stofwisseling Tijdens het afvallen wordt de verbranding verhoogd, waardoor de patiënt over meer energie beschikt In <LOCATIE> was sibutramine verkrijgbaar onder de merknaam "Reductil" De handelsvergunning voor sibutramine is evenwel binnen de Europese Unie sinds augustus ### geschorst vanwege het risico op ernstige bijwerkingen Patiënten behandeld met sibutramine hadden een ##% hoger risico op ernstige cardiovasculaire bijwerkingen in vergelijking met patiënten die het placebo toegediend kregen Het zes jaar durende SCOUT-onderzoek, waaraan circa ## ### patiënten deelnamen, is uitgevoerd op verzoek van de Europese regelgevende instanties als postmarketing-toezegging om de cardiovasculaire veiligheid bij hoogrisicopatiënten te beoordelen Volgens de fabrikant had het merendeel van deze patiënten reeds een cardiovasculaire ziekte en kwam op grond van de huidige etiket- en productinformatie niet in aanmerking voor sibutramine Op <DATUM> werd bekend dat wielrenner <PERSOON-##> betrapt was op het gebruik van sibutramine Ook de Roemeense voetballer <PERSOON-##> werd positief getest op het gebruik van sibutramine, dit gebeurde na de wedstrijd tegen Bari op <DATUM> en ## dagen later tegen <PERSOON-##> Een hekel is een stuk gereedschap dat gebruikt werd in de touwslagerij Met de hekel (ook wel hekelbank) worden de vezels van planten als vlas en hennep tot een lange gladde bundel gevormd Daarbij worden verontreinigingen en harde stukken verwijderd en de vezels gekamd Hiervoor gebruikt men een speciale olie Het hekelen gaat meestal in drie fasen waarbij van grof naar fijn wordt gewerkt De hekelaar slaat hiervoor een bundel van bijvoorbeeld hennep om zijn hand en haalt het uiteinde ervan telkens over de hekel Wanneer hierdoor alle onregelmatigheden zijn verdwenen, is de hennep geschikt om touw van te spinnen.
| 549 |
www
|
Patiënten behandeld met sibutramine hadden een ##% hoger risico op ernstige cardiovasculaire bijwerkingen in vergelijking met patiënten die het placebo toegediend kregen Het zes jaar durende SCOUT-onderzoek, waaraan circa ## ### patiënten deelnamen, is uitgevoerd op verzoek van de Europese regelgevende instanties als postmarketing-toezegging om de cardiovasculaire veiligheid bij hoogrisicopatiënten te beoordelen Volgens de fabrikant had het merendeel van deze patiënten reeds een cardiovasculaire ziekte en kwam op grond van de huidige etiket- en productinformatie niet in aanmerking voor sibutramine Op <DATUM> werd bekend dat wielrenner <PERSOON> betrapt was op het gebruik van sibutramine Ook de Roemeense voetballer <PERSOON> werd positief getest op het gebruik van sibutramine, dit gebeurde na de wedstrijd tegen Bari op <DATUM> en ## dagen later tegen <PERSOON> Een hekel is een stuk gereedschap dat gebruikt werd in de touwslagerij Met de hekel (ook wel hekelbank) worden de vezels van planten als vlas en hennep tot een lange gladde bundel gevormd Daarbij worden verontreinigingen en harde stukken verwijderd en de vezels gekamd Hiervoor gebruikt men een speciale olie Het hekelen gaat meestal in drie fasen waarbij van grof naar fijn wordt gewerkt De hekelaar slaat hiervoor een bundel van bijvoorbeeld hennep om zijn hand en haalt het uiteinde ervan telkens over de hekel Wanneer hierdoor alle onregelmatigheden zijn verdwenen, is de hennep geschikt om touw van te spinnen Een vergelijkbaar voorwerp is de kaarde, die wordt gebruikt om wol te bewerken De uitdrukking 'iemand over de hekel halen' of 'iemand hekelen' is van hekel afgeleid Het betekent iemand kwetsen of scherp beoordelen HM (patiënt) <PERSOON>, <DATUM> â Windsor Locks, Connecticut, <DATUM> , in wetenschappelijke kringen beter bekend als patiënt HM, was een Amerikaanse patiënt met geheugenstoornissen Aan hem zijn vele studies gewijd vanaf het begin van de jaren ### (toen de ziekte zich openbaarde) tot aan zijn dood in ### Het ziektebeeld van Molaison heeft een zeer belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van theorieën in de neuropsychologie over het menselijk geheugen, vooral wat betreft de relatie tussen geheugenprocessen en de hersenen <PERSOON> leed aan een ernstige vorm van epilepsie Die was ontstaan door een ongeluk met zijn fiets, toen hij zeven jaar oud was Om de symptomen van deze ziekte te bestrijden, waren in ### langs chirurgische weg in de bilaterale temporale cortex grote delen van de hippocampus, de gyrus parahippocampalis en de amygdala verwijderd Na de operatie door <PERSOON> bleek de patiënt te lijden aan een ernstige vorm van anterograde amnesie een onvermogen om nieuwe feiten of gebeurtenissen te onthouden Als hij bekenden tegenkwam, was het steeds alsof hij hen voor het eerst ontmoette Zelfs schokkende voorvallen waren na enkele minuten geheel uit zijn geheugen verdwenen.
| 523 |
www
|
wordt gebruikt om wol te bewerken De uitdrukking 'iemand over de hekel halen' of 'iemand hekelen' is van hekel afgeleid Het betekent iemand kwetsen of scherp beoordelen HM (patiënt) <PERSOON>, <DATUM> â Windsor Locks, Connecticut, <DATUM> , in wetenschappelijke kringen beter bekend als patiënt HM, was een Amerikaanse patiënt met geheugenstoornissen Aan hem zijn vele studies gewijd vanaf het begin van de jaren ### (toen de ziekte zich openbaarde) tot aan zijn dood in ### Het ziektebeeld van Molaison heeft een zeer belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van theorieën in de neuropsychologie over het menselijk geheugen, vooral wat betreft de relatie tussen geheugenprocessen en de hersenen <PERSOON> leed aan een ernstige vorm van epilepsie Die was ontstaan door een ongeluk met zijn fiets, toen hij zeven jaar oud was Om de symptomen van deze ziekte te bestrijden, waren in ### langs chirurgische weg in de bilaterale temporale cortex grote delen van de hippocampus, de gyrus parahippocampalis en de amygdala verwijderd Na de operatie door <PERSOON> bleek de patiënt te lijden aan een ernstige vorm van anterograde amnesie een onvermogen om nieuwe feiten of gebeurtenissen te onthouden Als hij bekenden tegenkwam, was het steeds alsof hij hen voor het eerst ontmoette Zelfs schokkende voorvallen waren na enkele minuten geheel uit zijn geheugen verdwenen Ook bleken zijn motorische vaardigheden nog intact te zijn Hij kon nieuwe dingen aanleren (zoals het natekenen van een sterfiguur in spiegelbeeld) en blijvend beheersen, zonder dat hij zich herinnerde hoe hij die geleerd had Dit was een bewijs dat in de hersenen verschillende geheugensystemen bestaan Vooral de hippocampus bleek een belangrijke rol te vervullen bij het onthouden van nieuwe feitelijke kennis, ook wel declaratief geheugen genoemd Daarentegen was Molaisons geheugen voor het aanleren van vaardigheden, dat tot het niet-declaratieve of procedurele geheugen wordt gerekend, nog intact Ook deed hij het goed bij plaatjes-herkenningstests, al kon hij nooit bewust gezichten onthouden Hierbij herinnerde hij zich niet expliciet dat hij bepaalde stimulusplaatjes al eerder had gezien, maar hij kon toch aangeven welke hij herkende Dit valt waarschijnlijk te verklaren door het feit dat zijn fusiforme aangezichtshersengebied, liggend op de gyrus fusiformis, nog intact was Ten slotte bleek ook het werkgeheugen van HM nog goed te functioneren zo kon hij nog rekensommen maken en kruiswoordpuzzels oplossen HM zelf leek niet te lijden onder zijn toestand of onder de talloze onderzoeken die hij in de loop der jaren onderging Het feit dat hij ze niet onthield zal daartoe hebben bijgedragen Alleen toen zijn vader stierf drong het tot zijn grote verdriet heel even tot hem door dat hij ook dit snel weer zou vergeten De ziektegeschiedenis van Molaison, die in de vakliteratuur consequent als HM werd aangeduid, is voor het eerst in ### beschreven door de neurochirurg die hem had geopereerd, <PERSOON> (### - ###), en de Brits-Canadese neuropsycholoog <PERSOON> (###).
| 555 |
www
|
van een sterfiguur in spiegelbeeld) en blijvend beheersen, zonder dat hij zich herinnerde hoe hij die geleerd had Dit was een bewijs dat in de hersenen verschillende geheugensystemen bestaan Vooral de hippocampus bleek een belangrijke rol te vervullen bij het onthouden van nieuwe feitelijke kennis, ook wel declaratief geheugen genoemd Daarentegen was Molaisons geheugen voor het aanleren van vaardigheden, dat tot het niet-declaratieve of procedurele geheugen wordt gerekend, nog intact Ook deed hij het goed bij plaatjes-herkenningstests, al kon hij nooit bewust gezichten onthouden Hierbij herinnerde hij zich niet expliciet dat hij bepaalde stimulusplaatjes al eerder had gezien, maar hij kon toch aangeven welke hij herkende Dit valt waarschijnlijk te verklaren door het feit dat zijn fusiforme aangezichtshersengebied, liggend op de gyrus fusiformis, nog intact was Ten slotte bleek ook het werkgeheugen van HM nog goed te functioneren zo kon hij nog rekensommen maken en kruiswoordpuzzels oplossen HM zelf leek niet te lijden onder zijn toestand of onder de talloze onderzoeken die hij in de loop der jaren onderging Het feit dat hij ze niet onthield zal daartoe hebben bijgedragen Alleen toen zijn vader stierf drong het tot zijn grote verdriet heel even tot hem door dat hij ook dit snel weer zou vergeten De ziektegeschiedenis van Molaison, die in de vakliteratuur consequent als HM werd aangeduid, is voor het eerst in ### beschreven door de neurochirurg die hem had geopereerd, <PERSOON> (### - ###), en de Brits-Canadese neuropsycholoog <PERSOON> toestand na de operatie heeft echter veel inzicht verschaft over de werking van het menselijk geheugen, al was zijn leven erdoor verwoest Later was het vooral de neuropsycholoog <PERSOON> die hem tientallen jaren observeerde en over hem publiceerde Corkin maakte ook als eerste, toen HM <LEEFTIJD> jaar oud was, gebruik van MRI om de omvang van de laesie in kaart te brengen Zij ontdekte - in tegenstelling tot wat men eerder dacht - dat slechts een deel van de hippocampus door de ingreep was verwijderd Met name het achterste deel was gespaard gebleven Naast diverse wetenschappelijke artikelen over zijn 'geval' publiceerde zij in ### een biografie van Molaison, waarvan ook een Nederlandse vertaling verscheen Hoewel hij dit zelf direct weer moet zijn vergeten, verklaarde Molaison zich in ### bereid zijn hersenen ter beschikking van de wetenschap te stellen, zodat die na zijn dood aan de Universiteit van Californië - San <PERSOON> konden worden onderzocht Phantoms in the <PERSOON> In <PERSOON> (<PERSOON> verschenen als "Het bizarre brein") is een populairwetenschappelijk boek uit ### van de Indiaas-Amerikaans neuroloog Vilayanur Ramachandran Hij schreef de tekst samen met <PERSOON>, een journaliste van de <PERSOON> New York Times gespecialiseerd in wetenschappelijke berichtgeving De eerste druk kwam uit in <PERSOON-##>-Brittannië bij uitgever Fourth Estate.
| 532 |
www
|
Molaisons toestand na de operatie heeft echter veel inzicht verschaft over de werking van het menselijk geheugen, al was zijn leven erdoor verwoest Later was het vooral de neuropsycholoog <PERSOON> die hem tientallen jaren observeerde en over hem publiceerde Corkin maakte ook als eerste, toen HM <LEEFTIJD> jaar oud was, gebruik van MRI om de omvang van de laesie in kaart te brengen Zij ontdekte - in tegenstelling tot wat men eerder dacht - dat slechts een deel van de hippocampus door de ingreep was verwijderd Met name het achterste deel was gespaard gebleven Naast diverse wetenschappelijke artikelen over zijn 'geval' publiceerde zij in ### een biografie van Molaison, waarvan ook een Nederlandse vertaling verscheen Hoewel hij dit zelf direct weer moet zijn vergeten, verklaarde Molaison zich in ### bereid zijn hersenen ter beschikking van de wetenschap te stellen, zodat die na zijn dood aan de Universiteit van Californië - San <PERSOON> konden worden onderzocht Phantoms in the <PERSOON> In <PERSOON> (<PERSOON> verschenen als "Het bizarre brein") is een populairwetenschappelijk boek uit ### van de Indiaas-Amerikaans neuroloog Vilayanur Ramachandran Hij schreef de tekst samen met <PERSOON>, een journaliste van de <PERSOON> New York Times gespecialiseerd in wetenschappelijke berichtgeving De eerste druk kwam uit in <PERSOON>-Brittannië bij uitgever Fourth Estate Hiervoor gebruikt hij anekdotes over ervaringen met patiënten, vergelijkingen met alledaagsere verschijnselen en legt hij waar nodig uit hoe en waar bepaalde functies in de hersenen tot stand komen Hij gebruikt hiervoor zowel bekende wetenschappelijke feiten als speculatieve theorieën die hieruit voortvloeien Tot de behandelde onderwerpen vallen in hoofdzaak <PERSOON>), <DATUM> - New <PERSOON-##>, <DATUM> was een Amerikaanse neurochirurg, die vooral bekend werd door de operatie die hij in ### verrichtte op <PERSOON-##> (### - ###), alias "patiënt HM" Om de symptomen van HM's epilepsie te bestrijden, had Scoville met een gewone handboor grote delen van de hippocampus, de gyrus parahippocampalis en de amygdala verwijderd Na de ingreep bleek HM te lijden aan een ernstige vorm van geheugenverlies, maar het geheugen voor feiten of gebeurtenissen die zich hadden afgespeeld in de periode ver vóór de ingreep was nog nagenoeg intact Dit was een bewijs dat in de hersenen verschillende geheugensystemen bestaan Vooral de hippocampus bleek een belangrijke rol te vervullen bij het declaratieve of het episodische geheugen Door dit verhelderende inzicht betekende de operatie van patiënt HM een belangrijke doorbraak in de neurologie, al was diens leven erdoor verwoest Samen met de Brits-Canadese neuropsycholoog <PERSOON-##> schreef Scoville in ### een baanbrekend artikel over zijn bevindingen met HM Hij heeft honderden hersenoperaties uitgevoerd met het doel psychiatrische stoornissen te verhelpen door het beschadigen van frontale kwabben en temporale kwabben Scoville zelf noemde zijn ingreep bij Molaison later "een tragische vergissing" Hoewel deze werkwijze ook in de jaren vijftig al omstreden was, bleef zijn reputatie onaangetast.
| 571 |
www
|
komen Hij gebruikt hiervoor zowel bekende wetenschappelijke feiten als speculatieve theorieën die hieruit voortvloeien Tot de behandelde onderwerpen vallen in hoofdzaak <PERSOON>), <DATUM> - New <PERSOON>, <DATUM> was een Amerikaanse neurochirurg, die vooral bekend werd door de operatie die hij in ### verrichtte op <PERSOON> (### - ###), alias "patiënt HM" Om de symptomen van HM's epilepsie te bestrijden, had Scoville met een gewone handboor grote delen van de hippocampus, de gyrus parahippocampalis en de amygdala verwijderd Na de ingreep bleek HM te lijden aan een ernstige vorm van geheugenverlies, maar het geheugen voor feiten of gebeurtenissen die zich hadden afgespeeld in de periode ver vóór de ingreep was nog nagenoeg intact Dit was een bewijs dat in de hersenen verschillende geheugensystemen bestaan Vooral de hippocampus bleek een belangrijke rol te vervullen bij het declaratieve of het episodische geheugen Door dit verhelderende inzicht betekende de operatie van patiënt HM een belangrijke doorbraak in de neurologie, al was diens leven erdoor verwoest Samen met de Brits-Canadese neuropsycholoog <PERSOON> schreef Scoville in ### een baanbrekend artikel over zijn bevindingen met HM Hij heeft honderden hersenoperaties uitgevoerd met het doel psychiatrische stoornissen te verhelpen door het beschadigen van frontale kwabben en temporale kwabben Scoville zelf noemde zijn ingreep bij Molaison later "een tragische vergissing" Hoewel deze werkwijze ook in de jaren vijftig al omstreden was, bleef zijn reputatie onaangetast Op het gebied van operatietechniek ontwierp hij verschillende instrumenten en vond hij een nieuwe operatiemethode voor wervelfracturen uit Hij heeft ### wetenschappelijke publicaties op zijn naam staan en heeft een belangrijke rol gespeeld in de opleiding van neurochirurgen Hij kwam in ### door een auto-ongeluk om het leven Equivalente dosis De equivalente dosis ("H") is een maat voor de dosis aan straling die een weefsel ontvangt Hierbij is een poging gedaan om te corrigeren voor de verschillende biologische effecten van de verschillende soorten ioniserende straling De equivalente dosis is daarom een minder fundamentele grootheid dan de geabsorbeerde dosis, maar is biologisch gezien relevanter De equivalente dosis wordt uitgedrukt in sievert Een andere eenheid, "Röntgen equivalent man" (rem), wordt in de VS nog veel gebruikt De equivalente dosis wordt voor een weefsel gevonden door de geabsorbeerde dosis te vermenigvuldigen met een stralingsweegfactor, die afhangt van het soort straling De waarde van de stralingsweegfactor "w" is gelijk aan # voor röntgenstraling, gammastraling en bètastraling, maar is hoger voor protonen, neutronen, alfadeeltjes etc Hierin is De totale equivalente dosis voor een weefsel T wordt nu gevonden door de equivalente doses voor alle stralingssoorten bij elkaar te tellen Alcoholisme Alcoholisme of drankzucht is de verslaving aan alcohol en consumptie van alcoholhoudende drank De verslaafde kan niet meer stoppen met het gebruik en drinkt zoveel dat de gezondheid, het werk en het sociaal leven eronder lijden.
| 537 |
www
|
van operatietechniek ontwierp hij verschillende instrumenten en vond hij een nieuwe operatiemethode voor wervelfracturen uit Hij heeft ### wetenschappelijke publicaties op zijn naam staan en heeft een belangrijke rol gespeeld in de opleiding van neurochirurgen Hij kwam in ### door een auto-ongeluk om het leven Equivalente dosis De equivalente dosis ("H") is een maat voor de dosis aan straling die een weefsel ontvangt Hierbij is een poging gedaan om te corrigeren voor de verschillende biologische effecten van de verschillende soorten ioniserende straling De equivalente dosis is daarom een minder fundamentele grootheid dan de geabsorbeerde dosis, maar is biologisch gezien relevanter De equivalente dosis wordt uitgedrukt in sievert Een andere eenheid, "Röntgen equivalent man" (rem), wordt in de VS nog veel gebruikt De equivalente dosis wordt voor een weefsel gevonden door de geabsorbeerde dosis te vermenigvuldigen met een stralingsweegfactor, die afhangt van het soort straling De waarde van de stralingsweegfactor "w" is gelijk aan # voor röntgenstraling, gammastraling en bètastraling, maar is hoger voor protonen, neutronen, alfadeeltjes etc Hierin is De totale equivalente dosis voor een weefsel T wordt nu gevonden door de equivalente doses voor alle stralingssoorten bij elkaar te tellen Alcoholisme Alcoholisme of drankzucht is de verslaving aan alcohol en consumptie van alcoholhoudende drank De verslaafde kan niet meer stoppen met het gebruik en drinkt zoveel dat de gezondheid, het werk en het sociaal leven eronder lijden Alcoholisme kan gezien worden als een progressieve aandoening die meestal geleidelijk ontstaat Men begint met af en toe een drankje voor de gezelligheid of ter ontspanning; na verloop van tijd neemt de frequentie van die drinkmomenten toe en uiteindelijk komt de persoon in kwestie (of diens omgeving) tot de ontdekking dat men niet (of minder goed) meer kan functioneren zonder gedronken te hebben Gedragingen worden in steeds sterkere mate door de drank beïnvloed, en kunnen leiden tot onder meer plichtsverzuim, verwaarlozing, ruzie en geheugenstoornissen Alcoholisme heeft duidelijk kenmerken van het gebruik van een harddrug, zoals het verslavingsgedrag en de ernstige gevolgen voor de gezondheid Afhankelijk van de gebruikte definitie van alcoholisme en het daaraan voorafgaande "probleemdrinken" zijn er in <LOCATIE> ongeveer ### ### alcoholisten (#,#% van de volwassen bevolking) en ### ### probleemdrinkers (#%); dit is een schatting uit ### Sommige bronnen spreken van een totaal van ### ### probleemdrinkers (#,#% tussen <DATUM> glazen per dag) en ruim ### ### verslaafden (#,#% meer dan # glazen per dag) De Gezondheidsmonitor van ### geeft aan dat ruim ##% van de Nederlanders van <LEEFTIJD> jaar en ouder minstens een keer per week meer dan vier (bij vrouwen) of zes (bij mannen) glazen alcohol drinken In <PERSOON> vertonen onderzoeken gelijklopende cijfers Sommige cijfers liggen hoger Zo spreekt een studie uit ### van het Hoger instituut voor de arbeid (Hiva) over zo'n ### ### Belgen die te veel alcohol drinken, op een bevolking van ca ## miljoen.
| 599 |
www
|
Men begint met af en toe een drankje voor de gezelligheid of ter ontspanning; na verloop van tijd neemt de frequentie van die drinkmomenten toe en uiteindelijk komt de persoon in kwestie (of diens omgeving) tot de ontdekking dat men niet (of minder goed) meer kan functioneren zonder gedronken te hebben Gedragingen worden in steeds sterkere mate door de drank beïnvloed, en kunnen leiden tot onder meer plichtsverzuim, verwaarlozing, ruzie en geheugenstoornissen Alcoholisme heeft duidelijk kenmerken van het gebruik van een harddrug, zoals het verslavingsgedrag en de ernstige gevolgen voor de gezondheid Afhankelijk van de gebruikte definitie van alcoholisme en het daaraan voorafgaande "probleemdrinken" zijn er in <LOCATIE> ongeveer ### ### alcoholisten (#,#% van de volwassen bevolking) en ### ### probleemdrinkers (#%); dit is een schatting uit ### Sommige bronnen spreken van een totaal van ### ### probleemdrinkers (#,#% tussen <DATUM> glazen per dag) en ruim ### ### verslaafden (#,#% meer dan # glazen per dag) De Gezondheidsmonitor van ### geeft aan dat ruim ##% van de Nederlanders van <LEEFTIJD> jaar en ouder minstens een keer per week meer dan vier (bij vrouwen) of zes (bij mannen) glazen alcohol drinken In <PERSOON> vertonen onderzoeken gelijklopende cijfers Sommige cijfers liggen hoger Zo spreekt een studie uit ### van het Hoger instituut voor de arbeid (Hiva) over zo'n ### ### Belgen die te veel alcohol drinken, op een bevolking van ca ## miljoen In noordelijke, koude streken wordt meer gedronken In islamitische landen is alcoholgebruik en dus alcoholisme beperkt ten gevolge van het feit dat de islam het ontmoedigt; alcohol is in veel islamitische landen verboden Alcohol is in tal van landen een maatschappelijk geaccepteerde drug Daardoor wordt alcoholisme niet snel herkend en is de grens tussen gezelligheids- en probleemdrinken vaag Bovendien is alcohol gemakkelijk verkrijgbaar; bij iedere supermarkt is bier en wijn te koop en buiten <LOCATIE> wordt ook sterkedrank 'gewoon' in de supermarkt verkocht Veel mensen, bijvoorbeeld studenten, drinken jarenlang erg veel, maar weten indien nodig ook van de drank af te blijven Niettemin verlaat ieder jaar een aantal studenten de universiteit als alcoholist Alcohol wordt soms de 'nationale drug' genoemd 'drug' omdat het een duidelijke uitwerking op de psyche (geest) heeft; 'nationaal' omdat het een aanvaard onderdeel van onze cultuur is Alcohol wordt al erg lang gedronken Niemand kijkt ervan op als er een glaasje gedronken wordt Het is in de Westerse maatschappij in bijna alle sociale geledingen geaccepteerd Alcohol wordt vaak in verband gebracht met "gezelligheid" Dat wordt van kinds af aan al opgeslagen in de hersenen Dit positieve beeld, dat vaak toeneemt in de tienerjaren, verhult meestal de negatieve kanten zoals agressie, verkeersongelukken, vandalisme en mishandeling onder invloed van alcohol Hoe meer men drinkt, hoe minder men in staat zal zijn normaal te blijven functioneren Men gaat zichzelf overschatten en dingen doen, vaak ook in groepsverband, die men nuchter nooit zou doen.
| 602 |
www
|
landen is alcoholgebruik en dus alcoholisme beperkt ten gevolge van het feit dat de islam het ontmoedigt; alcohol is in veel islamitische landen verboden Alcohol is in tal van landen een maatschappelijk geaccepteerde drug Daardoor wordt alcoholisme niet snel herkend en is de grens tussen gezelligheids- en probleemdrinken vaag Bovendien is alcohol gemakkelijk verkrijgbaar; bij iedere supermarkt is bier en wijn te koop en buiten <LOCATIE> wordt ook sterkedrank 'gewoon' in de supermarkt verkocht Veel mensen, bijvoorbeeld studenten, drinken jarenlang erg veel, maar weten indien nodig ook van de drank af te blijven Niettemin verlaat ieder jaar een aantal studenten de universiteit als alcoholist Alcohol wordt soms de 'nationale drug' genoemd 'drug' omdat het een duidelijke uitwerking op de psyche (geest) heeft; 'nationaal' omdat het een aanvaard onderdeel van onze cultuur is Alcohol wordt al erg lang gedronken Niemand kijkt ervan op als er een glaasje gedronken wordt Het is in de Westerse maatschappij in bijna alle sociale geledingen geaccepteerd Alcohol wordt vaak in verband gebracht met "gezelligheid" Dat wordt van kinds af aan al opgeslagen in de hersenen Dit positieve beeld, dat vaak toeneemt in de tienerjaren, verhult meestal de negatieve kanten zoals agressie, verkeersongelukken, vandalisme en mishandeling onder invloed van alcohol Hoe meer men drinkt, hoe minder men in staat zal zijn normaal te blijven functioneren Men gaat zichzelf overschatten en dingen doen, vaak ook in groepsverband, die men nuchter nooit zou doen Een aantal gevaren van lichamelijke beschadigingen (bijvoorbeeld leveraandoeningen) en acute vergiftigingsverschijnselen (dronken zijn) zijn algemeen bekend Vanwege de sociale acceptatie van alcohol wordt vaak vergeten dat het in feite een gif is waar lichaam en geest zich langzaam bij gaan aanpassen Voor sommigen eindigt dit dus met alcoholisme Men zegt wel dat alcoholverslaving een ziekte is die vooral 'tussen de oren' zit, ofwel grotendeels psychisch is Hiermee wordt aangegeven dat drinken aangeleerd gedrag is, overgenomen van andere drinkende mensen Vaak is er een aanleiding om meer te gaan drinken dan anderen, maar dit hoeft niet per se zo te zijn Hoe ziek een alcoholist ook is, hij of zij blijft iets positiefs in de drank zien De hele geest en het hele lichaam zijn op alcohol drinken ingesteld Als een drinker stopt maar een positief beeld blijft houden van de alcohol, dan is de kans op terugval erg groot, vooral in de eerste paar maanden Van alcohol kan worden gezegd dat het een 'harddrug' is, er treedt duidelijk gewenning op en gebruik kan tot afhankelijkheid leiden De kenmerken van harddrugs zijn ook van toepassing op alcohol, chemisch gezien onderscheidt het zich niet van andere verslavende stoffen Maatschappelijk gezien is alcohol, in tegenstelling tot andere harddrugs, een door het overgrote deel van de samenleving geaccepteerd genotsmiddel <PERSOON> die langdurig veel drinken, gaan minder goed functioneren op het werk, in hun relatie en ook lichamelijk en geestelijk Ontslag, werkloosheid, echtscheiding en dakloosheid kunnen het gevolg zijn.
| 533 |
www
|
lichamelijke beschadigingen (bijvoorbeeld leveraandoeningen) en acute vergiftigingsverschijnselen (dronken zijn) zijn algemeen bekend Vanwege de sociale acceptatie van alcohol wordt vaak vergeten dat het in feite een gif is waar lichaam en geest zich langzaam bij gaan aanpassen Voor sommigen eindigt dit dus met alcoholisme Men zegt wel dat alcoholverslaving een ziekte is die vooral 'tussen de oren' zit, ofwel grotendeels psychisch is Hiermee wordt aangegeven dat drinken aangeleerd gedrag is, overgenomen van andere drinkende mensen Vaak is er een aanleiding om meer te gaan drinken dan anderen, maar dit hoeft niet per se zo te zijn Hoe ziek een alcoholist ook is, hij of zij blijft iets positiefs in de drank zien De hele geest en het hele lichaam zijn op alcohol drinken ingesteld Als een drinker stopt maar een positief beeld blijft houden van de alcohol, dan is de kans op terugval erg groot, vooral in de eerste paar maanden Van alcohol kan worden gezegd dat het een 'harddrug' is, er treedt duidelijk gewenning op en gebruik kan tot afhankelijkheid leiden De kenmerken van harddrugs zijn ook van toepassing op alcohol, chemisch gezien onderscheidt het zich niet van andere verslavende stoffen Maatschappelijk gezien is alcohol, in tegenstelling tot andere harddrugs, een door het overgrote deel van de samenleving geaccepteerd genotsmiddel <PERSOON> die langdurig veel drinken, gaan minder goed functioneren op het werk, in hun relatie en ook lichamelijk en geestelijk Ontslag, werkloosheid, echtscheiding en dakloosheid kunnen het gevolg zijn De lever kan vervetten, of er kan levercirrose optreden Ook de hersenen hebben te lijden van alcoholgebruik; een neuronale aandoening als het syndroom van Korsakov kan het gevolg zijn Andere lichamelijke problemen die zich kunnen ontwikkelen zijn een teveel aan ijzer in het lichaam (hemochromatose) en een verhoogd risico op diabetes (suikerziekte) Aandoeningen als alvleesklierontsteking en maagontsteking komen bij alcoholisten vaker voor Omdat alcoholisten minder aandacht aan (gezonde) voeding besteden en de alcohol het hongergevoel onderdrukt, is er een grote kans op gezondheidsklachten door eenzijdige voeding Een verschijnsel onder met name frequente gebruikers is de zogenaamde "kwade dronk", waarbij drinkers agressief kunnen worden na consumptie van een bepaalde hoeveelheid alcohol Er volgen dan soms voor anderen onnavolgbare, irrationele woede-aanvallen Dit zou verband houden met individuele genetische verschillen en het effect van alcohol op de hersenen, waarbij de balans tussen neurotransmitters in bepaalde hersengebieden wordt verstoord Uit een Fins onderzoek uit ### blijkt dat personen met een hyperactief MAO-A gen vaker agressief gedrag vertonen na alcoholconsumptie MAO is een enzym dat onder meer neurotransmitters afbreekt MAO-A betreft een variant die vooral de neurotransmitters serotonine en noradrenaline afbreekt Personen met een hyperactief MAO-A gen zouden meer MAO-enzymen produceren en daardoor in hun hersenen sneller neurotransmitters als serotonine en noradrenaline afbreken en agressief gedrag vertonen Er zijn meerdere oorzaken waardoor een persoon verslaafd kan raken.
| 510 |
www
|
lever kan vervetten, of er kan levercirrose optreden Ook de hersenen hebben te lijden van alcoholgebruik; een neuronale aandoening als het syndroom van Korsakov kan het gevolg zijn Andere lichamelijke problemen die zich kunnen ontwikkelen zijn een teveel aan ijzer in het lichaam (hemochromatose) en een verhoogd risico op diabetes (suikerziekte) Aandoeningen als alvleesklierontsteking en maagontsteking komen bij alcoholisten vaker voor Omdat alcoholisten minder aandacht aan (gezonde) voeding besteden en de alcohol het hongergevoel onderdrukt, is er een grote kans op gezondheidsklachten door eenzijdige voeding Een verschijnsel onder met name frequente gebruikers is de zogenaamde "kwade dronk", waarbij drinkers agressief kunnen worden na consumptie van een bepaalde hoeveelheid alcohol Er volgen dan soms voor anderen onnavolgbare, irrationele woede-aanvallen Dit zou verband houden met individuele genetische verschillen en het effect van alcohol op de hersenen, waarbij de balans tussen neurotransmitters in bepaalde hersengebieden wordt verstoord Uit een Fins onderzoek uit ### blijkt dat personen met een hyperactief MAO-A gen vaker agressief gedrag vertonen na alcoholconsumptie MAO is een enzym dat onder meer neurotransmitters afbreekt MAO-A betreft een variant die vooral de neurotransmitters serotonine en noradrenaline afbreekt Personen met een hyperactief MAO-A gen zouden meer MAO-enzymen produceren en daardoor in hun hersenen sneller neurotransmitters als serotonine en noradrenaline afbreken en agressief gedrag vertonen Er zijn meerdere oorzaken waardoor een persoon verslaafd kan raken Vaak wordt gezegd dat men niet kan genezen van alcoholisme "eens een alcoholist, altijd een alcoholist" Wel kan men de verslaving onder controle krijgen Een "droogstaande alcoholist" moet altijd waakzaam blijven en iedere alcoholische consumptie kan de eerste van een terugval in het oude gedrag zijn Het "droog worden" gebeurt vaak door middel van een ontwenningskuur Ontwenningsklinieken, doktersbegeleiding en/of bezoeken aan <PERSOON>) of SOS-nuchterheid kunnen bij ontwenning hulp bieden Ook zal men in sommige gevallen ander werk moeten zoeken Barman, ober en dergelijke zijn geen goede beroepen voor iemand die een alcoholprobleem heeft Het middel disulfiram maakte vaak deel uit van een ontwenningskuur, het diende onder toezicht te worden ingenomen De stof zorgt ervoor dat men na alcoholgebruik doodziek wordt Hiermee hoopt men een negatieve associatie met alcohol te bewerkstelligen waardoor de verslaafde een aversie tegen alcoholische drank opbouwt De werking van dit mechanisme blijkt in de praktijk beperkt Disulfiram wordt daarom eigenlijk alleen nog voorgeschreven als men daadwerkelijk gemotiveerd is te stoppen met drinken en daarbij een extra steun in de rug wenst Een relatief nieuwe wijze van omgaan met alcohol of drugs na een ontwenningskuur gaat niet uit van abstinentie en behoeft geen therapeutische begeleiding Ze maakt gebruik van het middel naltrexon Onder andere de sinclairmethode werkt hiermee Bij gebruik van het middel tezamen met alcohol mist men de roes waardoor de behoefte aan alcohol kan afnemen Het is bij ##-## % van de alcoholisten een succes De "sociale drinker" heeft weinig problemen met alcohol en schenkt er niet veel aandacht aan.
| 522 |
www
|
men de verslaving onder controle krijgen Een "droogstaande alcoholist" moet altijd waakzaam blijven en iedere alcoholische consumptie kan de eerste van een terugval in het oude gedrag zijn Het "droog worden" gebeurt vaak door middel van een ontwenningskuur Ontwenningsklinieken, doktersbegeleiding en/of bezoeken aan <PERSOON>) of SOS-nuchterheid kunnen bij ontwenning hulp bieden Ook zal men in sommige gevallen ander werk moeten zoeken Barman, ober en dergelijke zijn geen goede beroepen voor iemand die een alcoholprobleem heeft Het middel disulfiram maakte vaak deel uit van een ontwenningskuur, het diende onder toezicht te worden ingenomen De stof zorgt ervoor dat men na alcoholgebruik doodziek wordt Hiermee hoopt men een negatieve associatie met alcohol te bewerkstelligen waardoor de verslaafde een aversie tegen alcoholische drank opbouwt De werking van dit mechanisme blijkt in de praktijk beperkt Disulfiram wordt daarom eigenlijk alleen nog voorgeschreven als men daadwerkelijk gemotiveerd is te stoppen met drinken en daarbij een extra steun in de rug wenst Een relatief nieuwe wijze van omgaan met alcohol of drugs na een ontwenningskuur gaat niet uit van abstinentie en behoeft geen therapeutische begeleiding Ze maakt gebruik van het middel naltrexon Onder andere de sinclairmethode werkt hiermee Bij gebruik van het middel tezamen met alcohol mist men de roes waardoor de behoefte aan alcohol kan afnemen Het is bij ##-## % van de alcoholisten een succes De "sociale drinker" heeft weinig problemen met alcohol en schenkt er niet veel aandacht aan Voor deze mensen is het drinken van alcohol van secundaire betekenis De interactie met andere mensen bij het feestje, de maaltijd, de conversaties zijn interessant, niet het drinken van alcohol Toch kan hij of zij onbedoeld meer drinken dan voorgenomen is Dit komt doordat na het nuttigen van alcohol de manier van denken verandert Een sociale drinker kan zich voornemen twee biertjes te nemen, omdat hij of zij nog moet rijden, maar in sommige gevallen zullen het er toch drie worden of soms meer Er zijn ook nogal wat mensen die denken hun alcoholgebruik onder controle te hebben, maar toch excuses gebruiken zoals "het is al een uur geleden dat ik de laatste heb genomen, dus ik kan wel rijden" Het eerste stadium van alcoholisme ervaart men wanneer men problemen heeft gerelateerd aan alcoholgebruik Men gaat soms stiekem drinken, zich schuldig voelen over het drinken en er veel aan denken Familie en vrienden beginnen zich zorgen te maken over de consumptie van alcohol Drinken tot men helemaal dronken is, achteraf het zich niet herinneren, de zogenaamde black-out en toenemende tolerantie (meer moeten drinken voor hetzelfde effect) zijn de eerste tekenen van alcoholisme Men begint het gezelschap te zoeken van de zwaardere drinkers en activiteiten te mijden waar geen alcohol wordt gedronken Men krijgt problemen op het werk, zoals laatkomen of taken niet goed uitvoeren.
| 498 |
www
|
Voor deze mensen is het drinken van alcohol van secundaire betekenis De interactie met andere mensen bij het feestje, de maaltijd, de conversaties zijn interessant, niet het drinken van alcohol Toch kan hij of zij onbedoeld meer drinken dan voorgenomen is Dit komt doordat na het nuttigen van alcohol de manier van denken verandert Een sociale drinker kan zich voornemen twee biertjes te nemen, omdat hij of zij nog moet rijden, maar in sommige gevallen zullen het er toch drie worden of soms meer Er zijn ook nogal wat mensen die denken hun alcoholgebruik onder controle te hebben, maar toch excuses gebruiken zoals "het is al een uur geleden dat ik de laatste heb genomen, dus ik kan wel rijden" Het eerste stadium van alcoholisme ervaart men wanneer men problemen heeft gerelateerd aan alcoholgebruik Men gaat soms stiekem drinken, zich schuldig voelen over het drinken en er veel aan denken Familie en vrienden beginnen zich zorgen te maken over de consumptie van alcohol Drinken tot men helemaal dronken is, achteraf het zich niet herinneren, de zogenaamde black-out en toenemende tolerantie (meer moeten drinken voor hetzelfde effect) zijn de eerste tekenen van alcoholisme Men begint het gezelschap te zoeken van de zwaardere drinkers en activiteiten te mijden waar geen alcohol wordt gedronken Men krijgt problemen op het werk, zoals laatkomen of taken niet goed uitvoeren Ook een tremor (beven/trillen met onder andere de handen) komt vaak voor, vooral als men ook niet (meer) voldoende eet Het middenstadium van alcoholisme kenmerkt zich door een steeds meer onbeheersbare levenssituatie De alcoholist blijft echter ontkennen dat er problemen zijn Er wordt steeds meer gedronken dan de bedoeling was Er wordt gedronken om schuldgevoelens of gevoelens van depressie en ongemak te onderdrukken, en 's morgens om een kater en ontwenningsverschijnselen, zoals beven en hevige angst, te voorkomen of te verminderen Een arts zal suggereren dat alcoholconsumptie moet stoppen De persoon zal het proberen, maar vaak zonder succes Er is vaak sprake van verlies van baan, medische problemen en familieproblemen In het late stadium van alcoholisme is het dagelijkse leven geheel onbeheersbaar Medische problemen zoals leveraantasting, pancreatitis, zenuw- en spierschade, hoge bloeddruk en interne bloedingen kunnen het gevolg zijn Het hart en de hersenen worden aangetast met als resultaat hartaanvallen of beroerte Ook is er een toename van depressie, slapeloosheid en zelfmoordneigingen Psychische stoornissen zoals achtervolgingswaanzin kunnen ontstaan, welke overigens meestal weer verdwijnen als men is afgekickt van de alcohol Een epileptisch insult bij het plotseling staken van alcoholgebruik kan bij alcoholisten voorkomen Sommige alcoholisten worden hevig bevend wakker en hebben 's nachts al een glas met bijvoorbeeld jenever klaargezet omdat zij door het beven 's ochtends de fles niet meer open kunnen krijgen <PERSOON> na het drinken van een tot drie glazen komt het beven weer tot rust en moet de alcoholist vaak weer op pad naar de slijterij.
| 514 |
www
|
voldoende eet Het middenstadium van alcoholisme kenmerkt zich door een steeds meer onbeheersbare levenssituatie De alcoholist blijft echter ontkennen dat er problemen zijn Er wordt steeds meer gedronken dan de bedoeling was Er wordt gedronken om schuldgevoelens of gevoelens van depressie en ongemak te onderdrukken, en 's morgens om een kater en ontwenningsverschijnselen, zoals beven en hevige angst, te voorkomen of te verminderen Een arts zal suggereren dat alcoholconsumptie moet stoppen De persoon zal het proberen, maar vaak zonder succes Er is vaak sprake van verlies van baan, medische problemen en familieproblemen In het late stadium van alcoholisme is het dagelijkse leven geheel onbeheersbaar Medische problemen zoals leveraantasting, pancreatitis, zenuw- en spierschade, hoge bloeddruk en interne bloedingen kunnen het gevolg zijn Het hart en de hersenen worden aangetast met als resultaat hartaanvallen of beroerte Ook is er een toename van depressie, slapeloosheid en zelfmoordneigingen Psychische stoornissen zoals achtervolgingswaanzin kunnen ontstaan, welke overigens meestal weer verdwijnen als men is afgekickt van de alcohol Een epileptisch insult bij het plotseling staken van alcoholgebruik kan bij alcoholisten voorkomen Sommige alcoholisten worden hevig bevend wakker en hebben 's nachts al een glas met bijvoorbeeld jenever klaargezet omdat zij door het beven 's ochtends de fles niet meer open kunnen krijgen <PERSOON> na het drinken van een tot drie glazen komt het beven weer tot rust en moet de alcoholist vaak weer op pad naar de slijterij Vaak hebben zware alcoholisten nog maar een of twee uur per dag plezier van de alcohol De rest van de dag zijn ze bezig de ontwenningsverschijnselen tegen te gaan en om zich staande te houden en het voor de buitenwereld te verbergen Vaak is er nog maar weinig contact met familie of vrienden en zit men achter de gesloten gordijnen of in de kroeg te 'zuipen' Soms verwaarloost de alcoholist zichzelf of komt op straat terecht Dit zijn vaak de mensen die als 'alcoholist' worden gezien terwijl er veel meer alcoholisten zijn, die het verborgen proberen te houden en vaak nog onderdak en nette kleren hebben Bij hardnekkig alcoholisme eindigt het ten slotte in aandoeningen zoals levercirrose vaak eindigend met de dood Ook het syndroom van Korsakov, ook wel bekend als alcoholdementie komt veel voor bij zware alcoholisten Dit tast vooral het kortetermijngeheugen aan Het drinken van drie biertjes per dag wordt nog niet als alcoholisme gezien Wel kan het een fase zijn op weg naar verslaving Gemiddeld een op de twaalf mensen die dagelijks alcohol drinken raakt eraan verslaafd Als norm voor schadelijk geldt ## standaardglazen per week voor mannen en ## glazen per week voor vrouwen Voorwaarde is wel dat in die week twee dagen geen alcohol gedronken wordt Drinkt men meer, dan zal het schadelijke gevolgen kunnen hebben De reden voor de verschillende normen voor mannen en vrouwen is de bouw van het lichaam Het lichaam van een vrouw bevat meer vet en minder spieren.
| 509 |
www
|
twee uur per dag plezier van de alcohol De rest van de dag zijn ze bezig de ontwenningsverschijnselen tegen te gaan en om zich staande te houden en het voor de buitenwereld te verbergen Vaak is er nog maar weinig contact met familie of vrienden en zit men achter de gesloten gordijnen of in de kroeg te 'zuipen' Soms verwaarloost de alcoholist zichzelf of komt op straat terecht Dit zijn vaak de mensen die als 'alcoholist' worden gezien terwijl er veel meer alcoholisten zijn, die het verborgen proberen te houden en vaak nog onderdak en nette kleren hebben Bij hardnekkig alcoholisme eindigt het ten slotte in aandoeningen zoals levercirrose vaak eindigend met de dood Ook het syndroom van Korsakov, ook wel bekend als alcoholdementie komt veel voor bij zware alcoholisten Dit tast vooral het kortetermijngeheugen aan Het drinken van drie biertjes per dag wordt nog niet als alcoholisme gezien Wel kan het een fase zijn op weg naar verslaving Gemiddeld een op de twaalf mensen die dagelijks alcohol drinken raakt eraan verslaafd Als norm voor schadelijk geldt ## standaardglazen per week voor mannen en ## glazen per week voor vrouwen Voorwaarde is wel dat in die week twee dagen geen alcohol gedronken wordt Drinkt men meer, dan zal het schadelijke gevolgen kunnen hebben De reden voor de verschillende normen voor mannen en vrouwen is de bouw van het lichaam Het lichaam van een vrouw bevat meer vet en minder spieren Omdat alcohol in het lichaam verdund wordt door het aanwezige vocht, leidt eenzelfde inname van alcohol tot een hogere alcoholconcentratie bij vrouwen dan bij mannen van hetzelfde gewicht Mede daardoor raakt een vrouw gemiddeld sneller dronken Er zijn aanwijzingen dat gevoeligheid voor alcoholisme (en andere verslavingen) mede erfelijk bepaald is Zo hebben tweelingstudies laten zien dat erfelijke factoren een rol spelen wat betreft afhankelijkheid en gebruik van, en problematiek rondom alcohol Alcohol is een GABA-agonist en blijkt dopaminerge banen in het limbische systeem en prefrontale cortex te activeren Volgens sommige onderzoekers zouden lagere dopamineniveaus in de hersenen van alcoholgevoelige individuen tot verhoogde consumptie van alcohol kunnen leiden, als vorm van compensatie Ook moleculair-genetische studies hebben zich vooral gericht op de rol van het Dopamine-(D#)-receptorgen, ook aangeduid als het DRD#-gen Studies van volwassenen hebben echter nog niet eenduidig een associatie kunnen vinden tussen het DRD#-gen en alcoholverslaving Wel is recent gebleken dat adolescenten die drager waren van het DRD#A#-allel, significant meer alcohol consumeerden dan adolescenten die geen drager waren Dit verband werd echter alleen gevonden in gezinnen waar de ouders zich tolerant opstelden ten opzichte van het alcoholgebruik van hun kinderen Kennelijk is dus het samenspel of interactie tussen opvoeding en erfelijke aanleg bepalend voor alcoholmisbruik genetisch kwetsbare kinderen gaan eerder alcohol drinken en ook in grotere hoeveelheden wanneer ze toegeeflijke ouders hebben De term "dipsomanie" voor het verschijnsel van periodieke drankzucht wordt niet veel meer gebruikt.
| 512 |
www
|
Omdat alcohol in het lichaam verdund wordt door het aanwezige vocht, leidt eenzelfde inname van alcohol tot een hogere alcoholconcentratie bij vrouwen dan bij mannen van hetzelfde gewicht Mede daardoor raakt een vrouw gemiddeld sneller dronken Er zijn aanwijzingen dat gevoeligheid voor alcoholisme (en andere verslavingen) mede erfelijk bepaald is Zo hebben tweelingstudies laten zien dat erfelijke factoren een rol spelen wat betreft afhankelijkheid en gebruik van, en problematiek rondom alcohol Alcohol is een GABA-agonist en blijkt dopaminerge banen in het limbische systeem en prefrontale cortex te activeren Volgens sommige onderzoekers zouden lagere dopamineniveaus in de hersenen van alcoholgevoelige individuen tot verhoogde consumptie van alcohol kunnen leiden, als vorm van compensatie Ook moleculair-genetische studies hebben zich vooral gericht op de rol van het Dopamine-(D#)-receptorgen, ook aangeduid als het DRD#-gen Studies van volwassenen hebben echter nog niet eenduidig een associatie kunnen vinden tussen het DRD#-gen en alcoholverslaving Wel is recent gebleken dat adolescenten die drager waren van het DRD#A#-allel, significant meer alcohol consumeerden dan adolescenten die geen drager waren Dit verband werd echter alleen gevonden in gezinnen waar de ouders zich tolerant opstelden ten opzichte van het alcoholgebruik van hun kinderen Kennelijk is dus het samenspel of interactie tussen opvoeding en erfelijke aanleg bepalend voor alcoholmisbruik genetisch kwetsbare kinderen gaan eerder alcohol drinken en ook in grotere hoeveelheden wanneer ze toegeeflijke ouders hebben De term "dipsomanie" voor het verschijnsel van periodieke drankzucht wordt niet veel meer gebruikt In de medische literatuur maakt men vrijwel geen onderscheid meer met andere vormen van excessief alcoholgebruik Cryptosporidium Cryptosporidium is een geslacht van kleine parasieten die zeer hevige diarree kunnen veroorzaken De parasiet is berucht bij aidspatiënten Het zijn oocysten van <DATUM> μm grootte De parasieten zijn goed te zien in een gemodificeerde Ziehl-Neelsen-kleuring of kinyoun-kleuring De parasiet komt wereldwijd voor en het reservoir zijn zeer veel diersoorten De parasiet is bestand tegen veel veelgebruikte desinfectie-middelen, in het bijzonder chloor Ozon en ultraviolet licht zijn wel effectief De parasiet komt vaker voor bij kinderen dan bij volwassenen en de diarree gaat bij deze patiënten vanzelf over Een behandeling met antibiotica heeft geen zin, omdat het niet gaat om een bacterie, maar apicomplexe protozoa Een ORS oplossing wordt vaak toegediend om uitdroging tegen te gaan Er zijn diverse Cryptosporidium-uitbraken gemeld, veroorzaakt door besmet drinkwater De grootste en bekendste uitbraak met Cryptosporidium protozoaire was in ### in Milwaukee, waarbij er binnen twee weken ### ### mensen besmet raakten, waarvan er ruim ###, voornamelijk aidspatiënten, overleden De volgende soorten zijn bij het geslacht ingedeeld <PERSOON>, <DATUM> â la Seyne-sur-Mer, <DATUM> was een <PERSOON> psychiater en dichter Hij was de broer van psychiater Claude Olievenstein In zijn dichtbundels is het veelvoorkomende thema de gruwel uit nazi-Duitsland, waarin hij werd geboren Hij vluchtte in ###, samen met zijn broer en vader, naar Frankrijk en werd er psychiater.
| 544 |
www
|
vrijwel geen onderscheid meer met andere vormen van excessief alcoholgebruik Cryptosporidium Cryptosporidium is een geslacht van kleine parasieten die zeer hevige diarree kunnen veroorzaken De parasiet is berucht bij aidspatiënten Het zijn oocysten van <DATUM> μm grootte De parasieten zijn goed te zien in een gemodificeerde Ziehl-Neelsen-kleuring of kinyoun-kleuring De parasiet komt wereldwijd voor en het reservoir zijn zeer veel diersoorten De parasiet is bestand tegen veel veelgebruikte desinfectie-middelen, in het bijzonder chloor Ozon en ultraviolet licht zijn wel effectief De parasiet komt vaker voor bij kinderen dan bij volwassenen en de diarree gaat bij deze patiënten vanzelf over Een behandeling met antibiotica heeft geen zin, omdat het niet gaat om een bacterie, maar apicomplexe protozoa Een ORS oplossing wordt vaak toegediend om uitdroging tegen te gaan Er zijn diverse Cryptosporidium-uitbraken gemeld, veroorzaakt door besmet drinkwater De grootste en bekendste uitbraak met Cryptosporidium protozoaire was in ### in Milwaukee, waarbij er binnen twee weken ### ### mensen besmet raakten, waarvan er ruim ###, voornamelijk aidspatiënten, overleden De volgende soorten zijn bij het geslacht ingedeeld <PERSOON>, <DATUM> â la Seyne-sur-Mer, <DATUM> was een <PERSOON> psychiater en dichter Hij was de broer van psychiater Claude Olievenstein In zijn dichtbundels is het veelvoorkomende thema de gruwel uit nazi-Duitsland, waarin hij werd geboren Hij vluchtte in ###, samen met zijn broer en vader, naar Frankrijk en werd er psychiater Hij schreef ook een roman, "<PERSOON> des deux lunes" <PERSOON> Orr <PERSOON> Orr, #e baron <PERSOON>-Orr, (Kilmaurs, <DATUM> â Edzell, <DATUM> , van ### tot ### ook bekend als Sir <PERSOON> Orr, was een Schots leraar, arts, bioloog en politicus In ### ontving hij de Nobelprijs voor de <PERSOON> voor zijn werk als eerste directeur-generaal van de Voedsel- en Landbouworganisatie <PERSOON> Orr werd geboren als vierde van zeven kinderen van <PERSOON> Orr en <PERSOON> vader was wel onderwezen in politieke, sociologische en metafysische onderwerpen <PERSOON> ontwikkelde al op jonge leeftijd eveneens een interesse in deze onderwerpen Toen <PERSOON> vijf was verhuisde de familie naar West Kilbride vanwege een financiële tegenslag Hier volgde hij zijn basisschoolopleiding Op zijn ##e ging <PERSOON> naar de Kilmarnock Academy Zijn familie liet zijn studie aldaar echter stopzetten toen bleek dat hij te veel tijd doorbracht in het gezelschap van medewerkers uit een groeve, die volgens zijn ouders een slechte invloed op hem hadden Op zijn ##e kreeg hij een studiebeurs voor de Universiteit van Glasgow, waar hij filosofie studeerde In Glasgow kwam hij ook voor het eerst in aanraking met armoede onder de bevolking Nadat hij een tijdje les had gegeven besloot Orr biologie te gaan studeren Tevens ging hij voor een diploma in medicijnen In ### studeerde hij af met een Bachelor of Science, in ### gevolgd door een Bachelor of Medicine and Surgery.
| 579 |
www
|
"<PERSOON> des deux lunes" <PERSOON> Orr <PERSOON> Orr, #e baron <PERSOON>-Orr, (Kilmaurs, <DATUM> â Edzell, <DATUM> , van ### tot ### ook bekend als Sir <PERSOON> Orr, was een Schots leraar, arts, bioloog en politicus In ### ontving hij de Nobelprijs voor de <PERSOON> voor zijn werk als eerste directeur-generaal van de Voedsel- en Landbouworganisatie <PERSOON> Orr werd geboren als vierde van zeven kinderen van <PERSOON> Orr en <PERSOON> vader was wel onderwezen in politieke, sociologische en metafysische onderwerpen <PERSOON> ontwikkelde al op jonge leeftijd eveneens een interesse in deze onderwerpen Toen <PERSOON> vijf was verhuisde de familie naar West Kilbride vanwege een financiële tegenslag Hier volgde hij zijn basisschoolopleiding Op zijn ##e ging <PERSOON> naar de Kilmarnock Academy Zijn familie liet zijn studie aldaar echter stopzetten toen bleek dat hij te veel tijd doorbracht in het gezelschap van medewerkers uit een groeve, die volgens zijn ouders een slechte invloed op hem hadden Op zijn ##e kreeg hij een studiebeurs voor de Universiteit van Glasgow, waar hij filosofie studeerde In Glasgow kwam hij ook voor het eerst in aanraking met armoede onder de bevolking Nadat hij een tijdje les had gegeven besloot Orr biologie te gaan studeren Tevens ging hij voor een diploma in medicijnen In ### studeerde hij af met een Bachelor of Science, in ### gevolgd door een Bachelor of Medicine and Surgery Hij nam de baan vooral omdat hij zo snel zijn studieschuld kon afbetalen Na vier maanden nam hij ontslag Hij besefte dat een carrière in de medische wereld niets voor hem was Daarom ging hij werken in <PERSOON> laboratorium Op <DATUM> nam Orr de leiding over een nieuw onderzoeksinstituut in Aberdeen Dit instituut was een samenwerkingsproject tussen het Schotse college van landbouw en de Universiteit van Aberdeen Toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak, ging Orr in dienst bij het Britse leger Hij werd tewerkgesteld bij een burgerafdeling van de R A M C Hij voerde hier veel veranderingen door op het gebied van hygiëne om zo ziektes te voorkomen Later in de oorlog werd Orr overgeplaatst naar de Royal Navy, waar hij zich ook kon richten op onderzoek naar voeding en medicijnen Begin ### keerde Orr terug naar Aberdeen Hij had plannen voor een uitbreiding van het onderzoeksinstituut in Aberdeen, maar die stuitten op veel problemen Uiteindelijk stemde de overheid toe de helft van het bedrag dat nodig was voor dit instituut te betalen De andere helft kreeg Orr van een zakenman genaamd <PERSOON> In ### was de uitbreiding klaar, waarna het instituut werd hernoemd tot Rowett Research Institute Orr bleef nog lange tijd werken bij dit instituut, maar zette zich vooral in voor het vinden van sponsoren voor het instituut Zijn onderzoek richtte zich vooral op diervoeding, maar later ook op menselijke voeding.
| 549 |
www
|
vooral omdat hij zo snel zijn studieschuld kon afbetalen Na vier maanden nam hij ontslag Hij besefte dat een carrière in de medische wereld niets voor hem was Daarom ging hij werken in <PERSOON> laboratorium Op <DATUM> nam Orr de leiding over een nieuw onderzoeksinstituut in Aberdeen Dit instituut was een samenwerkingsproject tussen het Schotse college van landbouw en de Universiteit van Aberdeen Toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak, ging Orr in dienst bij het Britse leger Hij werd tewerkgesteld bij een burgerafdeling van de R A M C Hij voerde hier veel veranderingen door op het gebied van hygiëne om zo ziektes te voorkomen Later in de oorlog werd Orr overgeplaatst naar de Royal Navy, waar hij zich ook kon richten op onderzoek naar voeding en medicijnen Begin ### keerde Orr terug naar Aberdeen Hij had plannen voor een uitbreiding van het onderzoeksinstituut in Aberdeen, maar die stuitten op veel problemen Uiteindelijk stemde de overheid toe de helft van het bedrag dat nodig was voor dit instituut te betalen De andere helft kreeg Orr van een zakenman genaamd <PERSOON> In ### was de uitbreiding klaar, waarna het instituut werd hernoemd tot Rowett Research Institute Orr bleef nog lange tijd werken bij dit instituut, maar zette zich vooral in voor het vinden van sponsoren voor het instituut Zijn onderzoek richtte zich vooral op diervoeding, maar later ook op menselijke voeding In april ### werd Orr, die inmiddels rector van de Universiteit van Glasgow was geworden, verkozen tot onafhankelijk parlementslid voor de Combined Scottish Universities In ### diende hij zijn ontslag in Na de Tweede Wereldoorlog nam Orr ontslag bij het Rowett Instituut Hij werd lid van de Voedsel- en Landbouworganisatie, alwaar hij zich inzette voor het verbeteren van voedselproducten Direct bij de oprichting had hij voorgesteld, de FAO om te vormen tot een World Food Board, maar daarvoor was de internationale gemeenschap nog lang niet rijp Toen hij in ### de Nobelprijs won, doneerde hij het hele geldbedrag aan organisaties die zich inzetten voor wereldvrede en een verenigde overheid In ### werd Orr verkozen tot eerste president van de World Academy of <PERSOON> and Science Ferguson-reflex De ferguson-reflex treedt op bij de vrouw wanneer er rek uitgeoefend wordt op de cervix en/of de vaginawand (uteruswand) Deze reflex is van belang bij het tot stand komen van de baringsweeën Bij het uitrekken van de cervix wordt het vrijgeven van oxytocine gestimuleerd Dit hormoon wordt geproduceerd in de hypothalamus en vrijgegeven door de hypofyse Oxytocine speelt een belangrijke rol bij het opwekken van baarmoedercontracties (weeën) Deze contracties leiden op hun beurt weer tot het oprekken van de cervix wat aanleiding geeft tot meer oxytocinevrijgave ter hoogte van de hypofyse Deze zichzelf versterkende lus gaat door tot de baby geboren wordt.
| 509 |
www
|
### werd Orr, die inmiddels rector van de Universiteit van Glasgow was geworden, verkozen tot onafhankelijk parlementslid voor de Combined Scottish Universities In ### diende hij zijn ontslag in Na de Tweede Wereldoorlog nam Orr ontslag bij het Rowett Instituut Hij werd lid van de Voedsel- en Landbouworganisatie, alwaar hij zich inzette voor het verbeteren van voedselproducten Direct bij de oprichting had hij voorgesteld, de FAO om te vormen tot een World Food Board, maar daarvoor was de internationale gemeenschap nog lang niet rijp Toen hij in ### de Nobelprijs won, doneerde hij het hele geldbedrag aan organisaties die zich inzetten voor wereldvrede en een verenigde overheid In ### werd Orr verkozen tot eerste president van de World Academy of <PERSOON> and Science Ferguson-reflex De ferguson-reflex treedt op bij de vrouw wanneer er rek uitgeoefend wordt op de cervix en/of de vaginawand (uteruswand) Deze reflex is van belang bij het tot stand komen van de baringsweeën Bij het uitrekken van de cervix wordt het vrijgeven van oxytocine gestimuleerd Dit hormoon wordt geproduceerd in de hypothalamus en vrijgegeven door de hypofyse Oxytocine speelt een belangrijke rol bij het opwekken van baarmoedercontracties (weeën) Deze contracties leiden op hun beurt weer tot het oprekken van de cervix wat aanleiding geeft tot meer oxytocinevrijgave ter hoogte van de hypofyse Deze zichzelf versterkende lus gaat door tot de baby geboren wordt De ferguson-reflex werd voor het eerst beschreven in ### door de Canadese arts <PERSOON> (°###) <PERSOON> (<LOCATIE>, <DATUM> is een Nederlands neurofysioloog gespecialiseerd in informatieverwerking in het netvlies/retina In ### is hij benoemd tot hoogleraar Neurofysiologie, in het bijzonder de Zintuigfysiologie, aan de Faculteit der Geneeskunde (<INSTELLING>-UvA) van de <PERSOON> Hij is groepsleider bij het Nederlands Herseninstituut van het retinaal signaalverwerkingslab Nederlands Herseninstituut Video over het onderzoek van <PERSOON> Désiré Collen Désiré baron Collen (Sint-Truiden, <DATUM> is een Belgisch arts, chemicus en biotech-ondernemer Hij deed uiteenlopende ontdekkingen op het vlak van trombose, hemostase en vasculaire biologie Hij verwierf vooral bekendheid vanwege zijn rol in de ontwikkeling van recombinant t-PA (rt-PA) van een laboratoriumconcept tot een levensreddend geneesmiddel Dit geneesmiddel wordt gebruikt om bloedklonters op te lossen die een acuut hartinfarct (myocardinfarct) of herseninfarct (beroerte) veroorzaken Collen was tot zijn emeritaat in ### verbonden aan de Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven) Hij was oprichter van de "<PERSOON>", thans Life Sciences Research Partners, de Private Stichting Désiré Collen Stichting en de bedrijven Thromb-X NV en ThromboGenics NV (thans Oxurion) en het investeringsfonds Fundplus NV Collen begon in ### geneeskunde te studeren aan de Katholieke Universiteit Leuven Hij besloot zich toe te leggen op onderzoek, en combineerde zijn geneeskundestudie met een academische opleiding in de scheikunde In ### studeerde hij af als doctor in de geneeskunde en in ### als licentiaat in de chemie.
| 572 |
www
|
<PERSOON> (°###) <PERSOON> (<LOCATIE>, <DATUM> is een Nederlands neurofysioloog gespecialiseerd in informatieverwerking in het netvlies/retina In ### is hij benoemd tot hoogleraar Neurofysiologie, in het bijzonder de Zintuigfysiologie, aan de Faculteit der Geneeskunde (<INSTELLING>-UvA) van de <PERSOON> Hij is groepsleider bij het Nederlands Herseninstituut van het retinaal signaalverwerkingslab Nederlands Herseninstituut Video over het onderzoek van <PERSOON> Désiré Collen Désiré baron Collen (Sint-Truiden, <DATUM> is een Belgisch arts, chemicus en biotech-ondernemer Hij deed uiteenlopende ontdekkingen op het vlak van trombose, hemostase en vasculaire biologie Hij verwierf vooral bekendheid vanwege zijn rol in de ontwikkeling van recombinant t-PA (rt-PA) van een laboratoriumconcept tot een levensreddend geneesmiddel Dit geneesmiddel wordt gebruikt om bloedklonters op te lossen die een acuut hartinfarct (myocardinfarct) of herseninfarct (beroerte) veroorzaken Collen was tot zijn emeritaat in ### verbonden aan de Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven) Hij was oprichter van de "<PERSOON>", thans Life Sciences Research Partners, de Private Stichting Désiré Collen Stichting en de bedrijven Thromb-X NV en ThromboGenics NV (thans Oxurion) en het investeringsfonds Fundplus NV Collen begon in ### geneeskunde te studeren aan de Katholieke Universiteit Leuven Hij besloot zich toe te leggen op onderzoek, en combineerde zijn geneeskundestudie met een academische opleiding in de scheikunde In ### studeerde hij af als doctor in de geneeskunde en in ### als licentiaat in de chemie Tegelijkertijd was hij ook actief als onderzoeker in de afdeling Fysische chemie, onder leiding van professor <PERSOON> De Maeyer Hij onderzocht er factoren die een invloed hebben op de polymerisatie van fibrinogeen tot fibrine Amper enkele maanden later al publiceerde Collen zijn eerste wetenschappelijke artikel in het tijdschrift Nature In ### en ### werkte hij als geassocieerd onderzoeker van de National Institutes of Health aan het New York University Medical Center, onder supervisie van <PERSOON> In ###-### was hij aan de slag in het laboratorium van Birger Blombäck aan het Karolinska Instituut in Stockholm als NATO Research Fellow Na het behalen van zijn doctoraat in scheikunde aan de KU Leuven in ###, en het volbrengen van zijn legerdienst werd Désiré Collen in ### aangesteld als docent aan de Faculteit Geneeskunde van de KU Leuven en als adjunct-kliniekhoofd Bloed- en Vaatziekten van de afdeling Inwendige Geneeskunde van het Universitair Ziekenhuis Leuven Collen werkte in de tweede helft van de jaren ### samen met professor <PERSOON> op plasminogeenactivatoren afgescheiden door tumorcellen Eind ### kregen ze de beschikking over de cellijn van een aan huidkanker overleden patiënte Eerder toevallig werd ontdekt dat deze cellijn in cultuur een enzym aanmaakte met een grotere molecuulmassa en een hoge affiniteit voor fibrine Collen zag het belang hiervan in voor het oplossen van bloedklonters en ging hiermee experimenteren op konijnen Op <DATUM> diende Collen met zijn medewerkers een octrooi in op de productie van dit "recombinant t-PA".
| 584 |
www
|
als onderzoeker in de afdeling Fysische chemie, onder leiding van professor <PERSOON> De Maeyer Hij onderzocht er factoren die een invloed hebben op de polymerisatie van fibrinogeen tot fibrine Amper enkele maanden later al publiceerde Collen zijn eerste wetenschappelijke artikel in het tijdschrift Nature In ### en ### werkte hij als geassocieerd onderzoeker van de National Institutes of Health aan het New York University Medical Center, onder supervisie van <PERSOON> In ###-### was hij aan de slag in het laboratorium van Birger Blombäck aan het Karolinska Instituut in Stockholm als NATO Research Fellow Na het behalen van zijn doctoraat in scheikunde aan de KU Leuven in ###, en het volbrengen van zijn legerdienst werd Désiré Collen in ### aangesteld als docent aan de Faculteit Geneeskunde van de KU Leuven en als adjunct-kliniekhoofd Bloed- en Vaatziekten van de afdeling Inwendige Geneeskunde van het Universitair Ziekenhuis Leuven Collen werkte in de tweede helft van de jaren ### samen met professor<PERSOON> op plasminogeenactivatoren afgescheiden door tumorcellen Eind ### kregen ze de beschikking over de cellijn van een aan huidkanker overleden patiënte Eerder toevallig werd ontdekt dat deze cellijn in cultuur een enzym aanmaakte met een grotere molecuulmassa en een hoge affiniteit voor fibrine Collen zag het belang hiervan in voor het oplossen van bloedklonters en ging hiermee experimenteren op konijnen Op <DATUM> diende Collen met zijn medewerkers een octrooi in op de productie van dit "recombinant t-PA" Hij kwam met Genentech overeen dat zij het rt-PA zouden ontwikkelen tot een werkzaam geneesmiddel In de daaropvolgende jaren werd het middel gekloneerd, en vervolgens in experimentele behandelingen uitgetest op menselijke patiënten In ### kwam het middel op de markt Vanaf ### was Collen gewoon hoogleraar aan de Faculteit Geneeskunde van de KU Leuven Met de royalty's van rt-PA kon Collen naar eigen zeggen "zijn vrijheid kopen" aan de universiteit de vereniging zonder winstoogmerk "<PERSOON>" werd in ### opgericht om de inkomsten van rt-PA te kanaliseren Met deze middelen werd onder meer een bijkomende onderzoeksverdieping op Campus Gasthuisberg gerealiseerd Met de commercialisatie van rt-PA ontstond wel een frustratie, omdat het middel aan zijn hoge kostprijs niet voor iedereen beschikbaar was Collen begon met zijn medewerkers te zoeken naar een goedkoper alternatief Om het klinisch onderzoek naar dit alternatief, stafylokinase, te bekostigen, werd in ### Thromb-X NV opgericht als een spin-off van de universiteit De ontwikkeling hiervan viel echter stil Collen richtte vervolgens een nieuw biotechbedrijf op met enkel privégelden ThromboGenics Dit nam Thromb-X over van de KU Leuven en ontwikkelde ocriplasmine, een verkorte vorm van plasmine, voor de behandeling van vitreomaculaire verkleving in het oog Tussen ### en ### nam Collen tijdelijk ontslag om ThromboGenics uit te bouwen, maar hij bleef buitengewoon hoogleraar ThromboGenics was vanaf ### genoteerd op de beurs.
| 547 |
www
|
met Genentech overeen dat zij het rt-PA zouden ontwikkelen tot een werkzaam geneesmiddel In de daaropvolgende jaren werd het middel gekloneerd, en vervolgens in experimentele behandelingen uitgetest op menselijke patiënten In ### kwam het middel op de markt Vanaf ### was Collen gewoon hoogleraar aan de Faculteit Geneeskunde van de KU Leuven Met de royalty's van rt-PA kon Collen naar eigen zeggen "zijn vrijheid kopen" aan de universiteit de vereniging zonder winstoogmerk "<PERSOON>" werd in ### opgericht om de inkomsten van rt-PA te kanaliseren Met deze middelen werd onder meer een bijkomende onderzoeksverdieping op Campus Gasthuisberg gerealiseerd Met de commercialisatie van rt-PA ontstond wel een frustratie, omdat het middel aan zijn hoge kostprijs niet voor iedereen beschikbaar was Collen begon met zijn medewerkers te zoeken naar een goedkoper alternatief Om het klinisch onderzoek naar dit alternatief, stafylokinase, te bekostigen, werd in ### Thromb-X NV opgericht als een spin-off van de universiteit De ontwikkeling hiervan viel echter stil Collen richtte vervolgens een nieuw biotechbedrijf op met enkel privégelden ThromboGenics Dit nam Thromb-X over van de KU Leuven en ontwikkelde ocriplasmine, een verkorte vorm van plasmine, voor de behandeling van vitreomaculaire verkleving in het oog Tussen ### en ### nam Collen tijdelijk ontslag om ThromboGenics uit te bouwen, maar hij bleef buitengewoon hoogleraar ThromboGenics was vanaf ### genoteerd op de beurs Mann aan het University of Vermont College of Medicine (###-###), gastprofessor in de groep van<PERSOON> School (###-###), geneeskundig consultant aan het Massachusetts General Hospital (###-###) en gastprofessor aan de Division of Surgery and Anaesthesia van <PERSOON> binnen de United Medical and Dental Schools of <PERSOON>'s and <PERSOON> was in ### even kandidaat voor de functie van rector van de KU Leuven In de debatten liet hij zich opmerken door een pleidooi voor een desnoods kleinere, maar uitmuntende universiteit, een "klein Harvard" Door de oprichting van het Vlaams Instituut voor Biotechnologie in ###, was Collen in staat om de capaciteit van zijn Leuvense onderzoekslaboratoria uit te breiden Hij werd directeur van het "VIB Department for Transgene Technology and <PERSOON>", ondertussen het "VIB-KU Leuven <INSTELLING> voor Kankerbiologie" Samen met professor <PERSOON> en collega's werden spraakmakende bijdragen geleverd op het vlak van vasculaire biologie, tumorbiologie en neurobiologie Zo voerde het departement tussen ### en ### baanbrekend onderzoek naar de rol van de vasculaire endotheliale groeifactor (VEGF) en placentale groeifactor (PlGF) in angiogenese (bloedvatvorming), kanker en amyotrofe laterale sclerose (ALS) In ### bereikte hij de wettelijk verplichte pensioenleeftijd voor Belgische universiteiten Hij bleef echter verder werken, als voorzitter van ThromboGenics Eind ### stopte Collen als voorzitter en lid van de raad van bestuur van ThromboGenics Het bedrijf wijzigde zijn naam in ### tot Oxurion.
| 574 |
www
|
groep <PERSOON> School (###-###), geneeskundig consultant aan het Massachusetts General Hospital (###-###) en gastprofessor aan de Division of Surgery and Anaesthesia van <PERSOON> binnen de United Medical and Dental Schools of <PERSOON>'s and <PERSOON> was in ### even kandidaat voor de functie van rector van de KU Leuven In de debatten liet hij zich opmerken door een pleidooi voor een desnoods kleinere, maar uitmuntende universiteit, een "klein Harvard" Door de oprichting van het Vlaams Instituut voor Biotechnologie in ###, was Collen in staat om de capaciteit van zijn Leuvense onderzoekslaboratoria uit te breiden Hij werd directeur van het "VIB Department for Transgene Technology and <PERSOON>", ondertussen het "VIB-KU Leuven <INSTELLING> voor Kankerbiologie" Samen met professor <PERSOON> en collega's werden spraakmakende bijdragen geleverd op het vlak van vasculaire biologie, tumorbiologie en neurobiologie Zo voerde het departement tussen ### en ### baanbrekend onderzoek naar de rol van de vasculaire endotheliale groeifactor (VEGF) en placentale groeifactor (PlGF) in angiogenese (bloedvatvorming), kanker en amyotrofe laterale sclerose (ALS) In ### bereikte hij de wettelijk verplichte pensioenleeftijd voor Belgische universiteiten Hij bleef echter verder werken, als voorzitter van ThromboGenics Eind ### stopte Collen als voorzitter en lid van de raad van bestuur van ThromboGenics Het bedrijf wijzigde zijn naam in ### tot Oxurion Collen Research Foundation", een nieuwe naamloze vennootschap Fund+ oprichtte Dit private-equityfonds investeert in innovatieve bedrijven in de levenswetenschappen Désiré Collen kreeg in ### de Belgische Francquiprijs in de Biologische en Medische Wetenschappen Hij ontving in ### ook de <PERSOON> for Medicine, in ### de Bristol-Myers Squibb Award voor cardiovasculair onderzoek samen met <PERSOON>, in ### de <PERSOON>, dit keer met <PERSOON>, in ### de Harvard Leadership Prize van de Harvard Club of Belgium, in ### de Insead Innovator Prize, in ### de <PERSOON-##>-medaille van de International Society for Thrombosis and Haemostasis, in ### de carrièreprijzen (lifetime achievement award) van Belcham (New York, NY, USA) en van Scrip (London, VK) In juli ### verleende koning <PERSOON-##> II hem de persoonlijke titel van baron Hij mag zich sinds oktober van dat jaar ook ereburger noemen van zijn geboortestad Sint-Truiden en werd in ### door Alfagen, de alumnivereniging geneeskunde van de KU Leuven, verkozen tot alumnus van het jaar In ### werd het volledig vernieuwde Leercentrum Désiré Collen van de KU Leuven, dat mede dankzij zijn steun tot stand kwam, naar hem vernoemd Daarnaast ontving hij eredoctoraten van de Erasmus Universiteit <LOCATIE> in ###, de Vrije Universiteit Brussel in ###, de Universiteit van Notre Dame in ### en de Université de la Méditerranée, Marseille in ### Collens memoires âEen hart voor onderzoek en ondernemenâ verschenen in ### bij <PERSOON-##> (psycholoog).
| 631 |
www
|
in de levenswetenschappen Désiré Collen kreeg in ### de Belgische Francquiprijs in de Biologische en Medische Wetenschappen Hij ontving in ### ook de <PERSOON> for Medicine, in ### de Bristol-Myers Squibb Award voor cardiovasculair onderzoek samen met <PERSOON>, in ### de <PERSOON>, dit keer met <PERSOON>, in ### de Harvard Leadership Prize van de Harvard Club of Belgium, in ### de Insead Innovator Prize, in ### de <PERSOON>-medaille van de International Society for Thrombosis and Haemostasis, in ### de carrièreprijzen (lifetime achievement award) van Belcham (New York, NY, USA) en van Scrip (London, VK) In juli ### verleende koning <PERSOON> II hem de persoonlijke titel van baron Hij mag zich sinds oktober van dat jaar ook ereburger noemen van zijn geboortestad Sint-Truiden en werd in ### door Alfagen, de alumnivereniging geneeskunde van de KU Leuven, verkozen tot alumnus van het jaar In ### werd het volledig vernieuwde Leercentrum Désiré Collen van de KU Leuven, dat mede dankzij zijn steun tot stand kwam, naar hem vernoemd Daarnaast ontving hij eredoctoraten van de Erasmus Universiteit <LOCATIE> in ###, de Vrije Universiteit Brussel in ###, de Universiteit van Notre Dame in ### en de Université de la Méditerranée, Marseille in ### Collens memoires âEen hart voor onderzoek en ondernemenâ verschenen in ### bij <PERSOON> (psycholoog) Hij geldt als een van de belangrijkste leerlingen van de Zwitserse psychoanalyticus <PERSOON>, werd door zijn leermeester als erfgenaam van diens gedachtegoed aangewezen, maar stierf een jaar eerder dan deze Als dieptepsycholoog is hij vooral bekend geworden door zijn baanbrekende en visionaire werken "Ursprungsgeschichte des BewuÃtseins" en "Tiefenpsychologie und neue Ethik" (allebei uit ###) Van Joodse komaf zijnde, emigreerde <PERSOON> in ### vanuit nazi-Duitsland naar het toenmalige mandaatgebied Palestina, waar hij in <PERSOON-##> Aviv een eigen praktijk voor psychotherapie begon Dignitas personae Dignitas personae (Latijn voor "de waardigheid van de persoon") is een instructie van de Congregatie voor de Geloofsleer over enkele bio-ethische vraagstukken, die verscheen op <DATUM> op het feest van de Onbevlekte Ontvangenis van <PERSOON-##> De Instructie bouwt voort op de twintig jaar eerder verschenen Instructie "Donum Vitae" De tekst werd mee opgesteld door de Pauselijke Academie voor het Leven en door gerenommeerde medische wetenschappers uit de hele wereld Deze instructie heeft een doctrinair <INSTELLING> en baseert zich op drie basisprincipes Olaus Wormius Olaus Wormius, gelatinseerde naam van "<PERSOON-##>" (Aarhus, <DATUM> - Kopenhagen, <DATUM> , was een Deense arts en natuuronderzoeker alsook kenner van de Scandinavische oudheid De rijke zoon van burgemeester <PERSOON-##> beleed de lutherse godsdienst Om zijn geloof vrijelijk te kunnen belijden, was zijn grootvader <PERSOON-##> indertijd uit de Nederlandse stad <LOCATIE> gevlucht <PERSOON-##> huwde <PERSOON-##>, dochter van de wiskundige <PERSOON-##>, de man die de begrippen 'tangent' en 'secant' bekendheid verschafte.
| 648 |
www
|
de Zwitserse psychoanalyticus <PERSOON>, werd door zijn leermeester als erfgenaam van diens gedachtegoed aangewezen, maar stierf een jaar eerder dan deze Als dieptepsycholoog is hij vooral bekend geworden door zijn baanbrekende en visionaire werken "Ursprungsgeschichte des BewuÃtseins" en "Tiefenpsychologie und neue Ethik" (allebei uit ###) Van Joodse komaf zijnde, emigreerde <PERSOON> in ### vanuit nazi-Duitsland naar het toenmalige mandaatgebied Palestina, waar hij in <PERSOON> Aviv een eigen praktijk voor psychotherapie begon Dignitas personae Dignitas personae (Latijn voor "de waardigheid van de persoon") is een instructie van de Congregatie voor de Geloofsleer over enkele bio-ethische vraagstukken, die verscheen op <DATUM> op het feest van de Onbevlekte Ontvangenis van <PERSOON> De Instructie bouwt voort op de twintig jaar eerder verschenen Instructie "Donum Vitae" De tekst werd mee opgesteld door de Pauselijke Academie voor het Leven en door gerenommeerde medische wetenschappers uit de hele wereld Deze instructie heeft een doctrinair <INSTELLING> en baseert zich op drie basisprincipes Olaus Wormius Olaus Wormius, gelatinseerde naam van "<PERSOON>" (Aarhus, <DATUM> - Kopenhagen, <DATUM> , was een Deense arts en natuuronderzoeker alsook kenner van de Scandinavische oudheid De rijke zoon van burgemeester <PERSOON> beleed de lutherse godsdienst Om zijn geloof vrijelijk te kunnen belijden, was zijn grootvader <PERSOON> indertijd uit de Nederlandse stad <LOCATIE> gevlucht <PERSOON> huwde <PERSOON>, dochter van de wiskundige <PERSOON>, de man die de begrippen 'tangent' en 'secant' bekendheid verschafte In ### haalde hij een graad in de medicijnen aan de universiteit van Bazel, in ### een in de kunsten aan de Universiteit van Kopenhagen; hier doceerde hij tevens de Latijnse- en Griekse taal, natuurkunde en medicijnen Daarnaast was hij de lijfarts van <PERSOON-##> IV van Denemarken Gedurende een grote pestepidemie bleef hij in de stad Kopenhagen om zich te bekommeren om de zieken, hetgeen niet zeer gebruikelijk was voor artsen in die tijd De belangrijkste bijdragen van <PERSOON-##> in de medicijnen lagen op het gebied van de embryologie Het zogenaamde os wormianum of naadbeen dat als variëteit in een der schedelnaden kan voorkomen, is naar hem vernoemd Het verschijnsel was echter al eerder door Paracelsus beschreven <PERSOON-##> is ook bekend als verzamelaar van vroege teksten in de Scandinavische talen Hij schreef een aantal verhandelingen over hunebedden en verzamelde teksten in het runenschrift (runen) Zijn contacten waren zeer divers Hij ontving mede door toedoen van de koning van Denemarken introductiebrieven van de bisschoppen van Denemarken en Noorwegen In ### publiceerde <PERSOON-##> zijn "Fasti Danici" (Deense chronologie), een studie die de resultaten weergaf van zijn onderzoek naar de gebruiken van de Runen; in ### "Runir seu <PERSOON-##> literatura antiquissima", over de oudst bekende Deense literatuur; dit was een samenvatting van vertaalde runen teksten In ### publiceerde hij zijn "Danicorum Monumentorum" dit was de eerste studie over hunebedden, ooit gepubliceerd, en een van de weinig overgebleven bronnen voor de beschrijving van grote aantallen hunebedden en inscripties uit Denemarken.
| 608 |
www
|
hij een graad in de medicijnen aan de universiteit van Bazel, in ### een in de kunsten aan de Universiteit van Kopenhagen; hier doceerde hij tevens de Latijnse- en Griekse taal, natuurkunde en medicijnen Daarnaast was hij de lijfarts van <PERSOON> IV van Denemarken Gedurende een grote pestepidemie bleef hij in de stad Kopenhagen om zich te bekommeren om de zieken, hetgeen niet zeer gebruikelijk was voor artsen in die tijd De belangrijkste bijdragen van <PERSOON> in de medicijnen lagen op het gebied van de embryologie Het zogenaamde os wormianum of naadbeen dat als variëteit in een der schedelnaden kan voorkomen, is naar hem vernoemd Het verschijnsel was echter al eerder door Paracelsus beschreven <PERSOON> is ook bekend als verzamelaar van vroege teksten in de Scandinavische talen Hij schreef een aantal verhandelingen over hunebedden en verzamelde teksten in het runenschrift (runen) Zijn contacten waren zeer divers Hij ontving mede door toedoen van de koning van Denemarken introductiebrieven van de bisschoppen van Denemarken en Noorwegen In ### publiceerde <PERSOON> zijn "Fasti Danici" (Deense chronologie), een studie die de resultaten weergaf van zijn onderzoek naar de gebruiken van de Runen; in ### "Runir seu <PERSOON> literatura antiquissima", over de oudst bekende Deense literatuur; dit was een samenvatting van vertaalde runen teksten In ### publiceerde hij zijn "Danicorum Monumentorum" dit was de eerste studie over hunebedden, ooit gepubliceerd, en een van de weinig overgebleven bronnen voor de beschrijving van grote aantallen hunebedden en inscripties uit Denemarken Hij stelde een catalogus van zijn "Museum Wormianum" samen met tekeningen van zijn collectie en speculaties over de betekenis daarvan, deze werd (met een gedicht van <PERSOON>) pas na zijn dood, in ###, gepubliceerd Als onderzoeker was <PERSOON> intermediair tussen de oude en de moderne natuurwetenschap Op een vooruitstrevende, empirische wijze beredeneerde <PERSOON> dat de eenhoorn niet bestond en dat zogenaamde hoorns van dit dier eigenlijk toebehoorden aan de Narwal Aan de andere kant vroeg hij zich af of de veronderstelde gifneutraliserende werking, die aan de hoorn werd toebedacht, wel op waarheid berustte en ondernam hij ietwat primitieve experimenten door huisdieren te vergiftigen en ze dan vermalen hoorn van de narwal te geven Hoogstwaarschijnlijk was het effectiviteit van het gif minimaal; <PERSOON> rapporteerde dat alle huisdieren herstelden Andere empirische onderzoeken waren erop gericht voldoende bewijs te verzamelen dat lemmingen zoogdieren waren en niet, zoals men dacht, spontaan door de atmosfeer waren geschapen Ook maakte hij een van de eerste gedetailleerde tekeningen van een paradijsvogel, hiermee bewijzend dat deze vogel inderdaad, in tegenstelling tot speculaties, poten had als iedere andere vogel <PERSOON> gebruikte zijn collectie echter het meest voor onderwijs <PERSOON> (en daarmee intrinsiek veel van zijn tijdgenoten) werd geportretteerd (als een fictief <INSTELLING>) met zijn naam door onder meer <PERSOON>, die het <INSTELLING> Olaus Wormius neerzette als een vertaler van de Griekse taal in het Latijn van zijn meest befaamde Grimoire (toverboek) Necronomicon.
| 567 |
www
|
Hij stelde een catalogus van zijn "Museum Wormianum" samen met tekeningen van zijn collectie en speculaties over de betekenis daarvan, deze werd (met een gedicht van <PERSOON>) pas na zijn dood, in ###, gepubliceerd Als onderzoeker was <PERSOON> intermediair tussen de oude en de moderne natuurwetenschap Op een vooruitstrevende, empirische wijze beredeneerde <PERSOON> dat de eenhoorn niet bestond en dat zogenaamde hoorns van dit dier eigenlijk toebehoorden aan de Narwal Aan de andere kant vroeg hij zich af of de veronderstelde gifneutraliserende werking, die aan de hoorn werd toebedacht, wel op waarheid berustte en ondernam hij ietwat primitieve experimenten door huisdieren te vergiftigen en ze dan vermalen hoorn van de narwal te geven Hoogstwaarschijnlijk was het effectiviteit van het gif minimaal; <PERSOON> rapporteerde dat alle huisdieren herstelden Andere empirische onderzoeken waren erop gericht voldoende bewijs te verzamelen dat lemmingen zoogdieren waren en niet, zoals men dacht, spontaan door de atmosfeer waren geschapen Ook maakte hij een van de eerste gedetailleerde tekeningen van een paradijsvogel, hiermee bewijzend dat deze vogel inderdaad, in tegenstelling tot speculaties, poten had als iedere andere vogel <PERSOON> gebruikte zijn collectie echter het meest voor onderwijs <PERSOON> (en daarmee intrinsiek veel van zijn tijdgenoten) werd geportretteerd (als een fictief <INSTELLING>) met zijn naam door onder meer <PERSOON>, die het <INSTELLING> Olaus Wormius neerzette als een vertaler van de Griekse taal in het Latijn van zijn meest befaamde Grimoire (toverboek) Necronomicon Formononetine Formononetine is een isoflavon met als brutoformule CHO Het is de methylether van het isoflavon daïdzeïne en behoort zoals dit laatste tot de fyto-oestrogenen Dit zijn stoffen van plantaardige oorsprong, die in zoogdieren dezelfde werking hebben als het vrouwelijk hormoon oestrogeen Formononetine komt voor in planten zoals bonen en rode klaver Het heeft een schadelijk effect op schapen die grazen op grasland met veel van deze oestrogene klaver Het enzym #'-methoxyisoflavon-#'-hydroxylase zet formononetine met NADPH, H en zuurstofgas om in #'-hydroxyformononetine, NADP en water Het enzym isoflavon-#'-hydroxylase zet formononetine met NADPH, H en zuurstofgas om in calycosine, NADP en water Extracten van rode klaver, rijk aan isoflavonen en in het bijzonder aan formononetine en biochanine A, worden onder meer gebruikt tegen de symptomen van de menopauze en voor de behandeling of preventie van osteoporose Formononetine wordt ook gebruikt in de landbouw Het wordt aan coatings van zaden toegevoegd of bij het zaaien mee in de grond gedruppeld Het dient om de plantengroei en de opbrengst te verbeteren omdat het de kolonisatie van nuttige vesiculaire-arbusculaire endomycorrhizaschimmels op de wortels van de planten zou stimuleren Het kan gebruikt worden bij soja, maïs, katoen, zonnebloem en de meeste tuinbouwgewassen Het is niet effectief bij brassicasoorten (koolgewassen), omdat die geen symbiose met mycorrhizaschimmels aangaan Het wordt verkocht (als het kaliumzout van formononetine) onder de merknaam "PHC Myconate HB" door <PERSOON> Health Cure In toto In toto is Latijn voor "in zijn geheel".
| 558 |
www
|
Het is de methylether van het isoflavon daïdzeïne en behoort zoals dit laatste tot de fyto-oestrogenen Dit zijn stoffen van plantaardige oorsprong, die in zoogdieren dezelfde werking hebben als het vrouwelijk hormoon oestrogeen Formononetine komt voor in planten zoals bonen en rode klaver Het heeft een schadelijk effect op schapen die grazen op grasland met veel van deze oestrogene klaver Het enzym #'-methoxyisoflavon-#'-hydroxylase zet formononetine met NADPH, H en zuurstofgas om in #'-hydroxyformononetine, NADP en water Het enzym isoflavon-#'-hydroxylase zet formononetine met NADPH, H en zuurstofgas om in calycosine, NADP en water Extracten van rode klaver, rijk aan isoflavonen en in het bijzonder aan formononetine en biochanine A, worden onder meer gebruikt tegen de symptomen van de menopauze en voor de behandeling of preventie van osteoporose Formononetine wordt ook gebruikt in de landbouw Het wordt aan coatings van zaden toegevoegd of bij het zaaien mee in de grond gedruppeld Het dient om de plantengroei en de opbrengst te verbeteren omdat het de kolonisatie van nuttige vesiculaire-arbusculaire endomycorrhizaschimmels op de wortels van de planten zou stimuleren Het kan gebruikt worden bij soja, maïs, katoen, zonnebloem en de meeste tuinbouwgewassen Het is niet effectief bij brassicasoorten (koolgewassen), omdat die geen symbiose met mycorrhizaschimmels aangaan Het wordt verkocht (als het kaliumzout van formononetine) onder de merknaam "PHC Myconate HB" door <PERSOON> Health Cure In toto In toto is Latijn voor "in zijn geheel" Als van een kankergezwel een restje achterblijft kan dat opnieuw uitgroeien en een recidief veroorzaken Een verwijderd gezwel wordt daarom opgestuurd naar de patholoog, om (onder andere) te vragen of het gezwel "in toto is verwijderd" Als dat niet het geval is, volgt vaak verdere behandeling Dat kan bijvoorbeeld re-excisie zijn, of aanvullende bestraling of chemotherapie Joodtinctuur Joodtinctuur is een oplossing van jood en natriumjodide in een mengsel van water en ethanol Het is een heldere, bruinrode vloeistof met een kenmerkende geur Joodtinctuur heeft een bacteriedodende werking en wordt onder meer gebruikt om de huid te ontsmetten vóór een operatie Joodtinctuur voor geneeskundig gebruik bevat #% jood en #,#% natriumjodide Joodtinctuur kan ook gebruikt worden om wonden te ontsmetten, maar de alcohol veroorzaakt een onaangenaam prikkelend of branderig gevoel op de beschadigde huid Jood zelf kan ook hevige allergische reacties veroorzaken (joodallergie) Er zijn betere alternatieven beschikbaar voor joodtinctuur, bijvoorbeeld povidonjodium Benzoë Benzoë of benzoëhars, ook wel styrax genoemd, is de hars van de een aantal boomsoorten uit het geslacht "Styrax" (familie Styracaceae) De bekendste soorten benzoë zijn Benzoëhars is rijk aan de aromatische verbinding benzoëzuur Het wordt gebruikt in wierook Het resinoïde van benzoë wordt gebruikt in parfum Het woord benzoë stamt af van het Arabische "luban zjawi" ("wierook uit Java") waarbij de eerste lettergreep verdween en de a in een e veranderde ("benzjawi") Musculus tibialis anterior.
| 544 |
www
|
en een recidief veroorzaken Een verwijderd gezwel wordt daarom opgestuurd naar de patholoog, om (onder andere) te vragen of het gezwel "in toto is verwijderd" Als dat niet het geval is, volgt vaak verdere behandeling Dat kan bijvoorbeeld re-excisie zijn, of aanvullende bestraling of chemotherapie Joodtinctuur Joodtinctuur is een oplossing van jood en natriumjodide in een mengsel van water en ethanol Het is een heldere, bruinrode vloeistof met een kenmerkende geur Joodtinctuur heeft een bacteriedodende werking en wordt onder meer gebruikt om de huid te ontsmetten vóór een operatie Joodtinctuur voor geneeskundig gebruik bevat #% jood en #,#% natriumjodide Joodtinctuur kan ook gebruikt worden om wonden te ontsmetten, maar de alcohol veroorzaakt een onaangenaam prikkelend of branderig gevoel op de beschadigde huid Jood zelf kan ook hevige allergische reacties veroorzaken (joodallergie) Er zijn betere alternatieven beschikbaar voor joodtinctuur, bijvoorbeeld povidonjodium Benzoë Benzoë of benzoëhars, ook wel styrax genoemd, is de hars van de een aantal boomsoorten uit het geslacht "Styrax" (familie Styracaceae) De bekendste soorten benzoë zijn Benzoëhars is rijk aan de aromatische verbinding benzoëzuur Het wordt gebruikt in wierook Het resinoïde van benzoë wordt gebruikt in parfum Het woord benzoë stamt af van het Arabische "luban zjawi" ("wierook uit Java") waarbij de eerste lettergreep verdween en de a in een e veranderde ("benzjawi") Musculus tibialis anterior Het is een lange spier De pees kan gevoeld worden aan de voorzijde van de enkel Deze spier zorgt ervoor dat de voet niet op de grond "klapt" bij het lopen, zoals bij een klapvoet De spier zorgt ervoor dat de voorvoet en de tenen zachtjes de grond raken Gardnerella vaginalis Gardnerella vaginalis is een bacterie die normaal niet of in geringe aantallen in de menselijke vagina voorkomt, maar zich daar soms gaat vermenigvuldigen wat leidt tot een klinisch syndroom dat bekendstaat als bacteriële vaginose Hierbij ontstaat een verstoring van de zuurgraad in de vagina Onder normale omstandigheden zorgen de melkzuurproducerende lactobacillen voor een vrij hoge zuurgraad in het natuurlijk milieu van de schede (pH #,<DATUM> #) Aluminiumfosfide Aluminiumfosfide is het reactieproduct van aluminium en fosfor Het is een donkergrijze of donkergele, kristallijne vaste stof De kristalstructuur is kubisch en alle atomen erin hebben een tetraëdercoördinatie, zoals in zinkblende Aluminiumfosfide is hygroscopisch; het ontleedt bij contact met zuur of met water (ook met luchtvochtigheid of met zweet), en vormt daarbij het zeer ontvlambare en toxische gas fosfine (PH) Aluminiumfosfide wordt gebruikt als insecticide en rodenticide, in de vorm van gebruiksklare korrels of tabletten Die kunnen gemengd worden in lokvoedsel voor knaagdieren Na inname geven ze bij contact met maagzuren het giftige fosfine af De korrels worden ook gebruikt om opslagruimten van granen, of gangen van mollen of woelratten te gassen met fosfine De korrels bevatten naast aluminiumfosfide ook stoffen die ammoniak vrijmaken, wat het gevaar van spontane ontbranding of explosie van het gasvormige fosfine vermindert.
| 543 |
www
|
zorgt ervoor dat de voet niet op de grond "klapt" bij het lopen, zoals bij een klapvoet De spier zorgt ervoor dat de voorvoet en de tenen zachtjes de grond raken Gardnerella vaginalis Gardnerella vaginalis is een bacterie die normaal niet of in geringe aantallen in de menselijke vagina voorkomt, maar zich daar soms gaat vermenigvuldigen wat leidt tot een klinisch syndroom dat bekendstaat als bacteriële vaginose Hierbij ontstaat een verstoring van de zuurgraad in de vagina Onder normale omstandigheden zorgen de melkzuurproducerende lactobacillen voor een vrij hoge zuurgraad in het natuurlijk milieu van de schede (pH #,<DATUM> #) Aluminiumfosfide Aluminiumfosfide is het reactieproduct van aluminium en fosfor Het is een donkergrijze of donkergele, kristallijne vaste stof De kristalstructuur is kubisch en alle atomen erin hebben een tetraëdercoördinatie, zoals in zinkblende Aluminiumfosfide is hygroscopisch; het ontleedt bij contact met zuur of met water (ook met luchtvochtigheid of met zweet), en vormt daarbij het zeer ontvlambare en toxische gas fosfine (PH) Aluminiumfosfide wordt gebruikt als insecticide en rodenticide, in de vorm van gebruiksklare korrels of tabletten Die kunnen gemengd worden in lokvoedsel voor knaagdieren Na inname geven ze bij contact met maagzuren het giftige fosfine af De korrels worden ook gebruikt om opslagruimten van granen, of gangen van mollen of woelratten te gassen met fosfine De korrels bevatten naast aluminiumfosfide ook stoffen die ammoniak vrijmaken, wat het gevaar van spontane ontbranding of explosie van het gasvormige fosfine vermindert Deze geur hangt samen met de aanwezigheid van gesubstitueerde fosfines of difosfine (PH) Magnesiumfosfide en calciumfosfide zijn vergelijkbare stoffen Daarnaast is aluminiumfosfide een halfgeleider, die gewoonlijk in een legering met een andere verbinding gebruikt wordt in LEDs en diodelasers Aluminium-galliumfosfide en aluminium-gallium-indiumfosfide zijn voorbeelden van dergelijke legeringen Chlooracne Chlooracne is een huidaandoening Het is een vorm van acne, maar dan uitgelokt door blootstelling aan halogeenbevattende koolwaterstoffen Bekende veroorzakers zijn dioxines Een verschil met gewone acne (vulgaris) is dat bij chlooracne ook vaak comedonen achter de oren te vinden zijn Bij de explosie in Seveso in Italië kwam dioxine vrij met als gevolg dat de bewoners van omliggende streken chlooracné kregen Zwarthalscobra De zwarthalscobra of Afrikaanse spugende cobra ("Naja nigricollis") is een slang die behoort tot de familie koraalslangachtigen (Elapidae) De soort werd voor het eerst wetenschappelijk beschreven door <PERSOON> in ### De soort kende tot recentelijk twee ondersoorten; "Naja nigricollis nigricinta" en "Naja nigricollis woodi" De eerste wordt tegenwoordig als aparte soort gezien, met "N n woodi" als ondersoort Soms wordt "Naja naja atriceps" ook als ondersoort van de zwarthalscobra gezien De zwarthalscobra dankt zijn naam aan de donkere tot zwarte kleur vlak achter de kop Hieraan is de wetenschappelijke soortnaam te danken, "nigri-collis" betekent "zwarte nek" De rest van het lichaam is bruin tot donkerbruin, de onderzijde is lichter Soms komen geheel zwarte exemplaren voor De lengte bedraagt ongeveer anderhalve meter.
| 535 |
www
|
aanwezigheid van gesubstitueerde fosfines of difosfine (PH) Magnesiumfosfide en calciumfosfide zijn vergelijkbare stoffen Daarnaast is aluminiumfosfide een halfgeleider, die gewoonlijk in een legering met een andere verbinding gebruikt wordt in LEDs en diodelasers Aluminium-galliumfosfide en aluminium-gallium-indiumfosfide zijn voorbeelden van dergelijke legeringen Chlooracne Chlooracne is een huidaandoening Het is een vorm van acne, maar dan uitgelokt door blootstelling aan halogeenbevattende koolwaterstoffen Bekende veroorzakers zijn dioxines Een verschil met gewone acne (vulgaris) is dat bij chlooracne ook vaak comedonen achter de oren te vinden zijn Bij de explosie in Seveso in Italië kwam dioxine vrij met als gevolg dat de bewoners van omliggende streken chlooracné kregen Zwarthalscobra De zwarthalscobra of Afrikaanse spugende cobra ("Naja nigricollis") is een slang die behoort tot de familie koraalslangachtigen (Elapidae) De soort werd voor het eerst wetenschappelijk beschreven door <PERSOON> in ### De soort kende tot recentelijk twee ondersoorten; "Naja nigricollis nigricinta" en "Naja nigricollis woodi" De eerste wordt tegenwoordig als aparte soort gezien, met "N n woodi" als ondersoort Soms wordt "Naja naja atriceps" ook als ondersoort van de zwarthalscobra gezien De zwarthalscobra dankt zijn naam aan de donkere tot zwarte kleur vlak achter de kop Hieraan is de wetenschappelijke soortnaam te danken, "nigri-collis" betekent "zwarte nek" De rest van het lichaam is bruin tot donkerbruin, de onderzijde is lichter Soms komen geheel zwarte exemplaren voor De lengte bedraagt ongeveer anderhalve meter De cobra komt voor in de landen Angola, Benin, Burkina Faso, Kameroen, Centraal-Afrikaanse Republiek, Congo-Kinshasa, Congo-Brazzaville, Ethiopië, Gabon, Gambia, Ghana, Guinee-Bissau, Guinee, Ivoorkust, Kenia, Liberia, Mali, Mauritanië, Namibië, Niger, Nigeria, Zuid-<PERSOON> De zwarthalscobra leeft voornamelijk in droge savannegebieden Ook in halfwoestijnen worden ze aangetroffen De slang treft men zowel op de grond als in bomen aan Overdag zal hij zich verstoppen in een termietenhol of een grot waar de temperatuur niet al te hoog zal worden In de avond gaat hij op jacht naar zijn prooien Deze bestaan uit diverse knaagdieren, vogels, hagedissen en ook andere slangen Soms komen ze in de buurt van mensen, door de aanwezigheid van ratten en muizen Bij gevaar zal deze slang zich oprichten zoals het bekend is bij cobra´s Samen met die dreiging zal hij gaan blazen en kan hij een straal gif richting de belager spugen De zwarthalscobra is een van de spugende cobra's en kan erg goed richten, de straal wordt gericht op de ogen van de belager Dit geeft de slang de kans om te ontsnappen Bijten zullen ze pas als laatste redmiddel doen Het gif bestaat uit grotendeels neurotoxische delen en een deel uit hematotoxisch gif Het secreet bevat een redelijk hoge dosis gif Het gif kan dodelijk zijn bij gebrek aan behandeling Als het gif in de ogen komt veroorzaakt dit veel pijn en tijdelijke blindheid.
| 531 |
www
|
Angola, Benin, Burkina Faso, Kameroen, Centraal-Afrikaanse Republiek, Congo-Kinshasa, Congo-Brazzaville, Ethiopië, Gabon, Gambia, Ghana, Guinee-Bissau, Guinee, Ivoorkust, Kenia, Liberia, Mali, Mauritanië, Namibië, Niger, Nigeria, Zuid-<PERSOON> De zwarthalscobra leeft voornamelijk in droge savannegebieden Ook in halfwoestijnen worden ze aangetroffen De slang treft men zowel op de grond als in bomen aan Overdag zal hij zich verstoppen in een termietenhol of een grot waar de temperatuur niet al te hoog zal worden In de avond gaat hij op jacht naar zijn prooien Deze bestaan uit diverse knaagdieren, vogels, hagedissen en ook andere slangen Soms komen ze in de buurt van mensen, door de aanwezigheid van ratten en muizen Bij gevaar zal deze slang zich oprichten zoals het bekend is bij cobra´s Samen met die dreiging zal hij gaan blazen en kan hij een straal gif richting de belager spugen De zwarthalscobra is een van de spugende cobra's en kan erg goed richten, de straal wordt gericht op de ogen van de belager Dit geeft de slang de kans om te ontsnappen Bijten zullen ze pas als laatste redmiddel doen Het gif bestaat uit grotendeels neurotoxische delen en een deel uit hematotoxisch gif Het secreet bevat een redelijk hoge dosis gif Het gif kan dodelijk zijn bij gebrek aan behandeling Als het gif in de ogen komt veroorzaakt dit veel pijn en tijdelijke blindheid Museactron Het Museactron is de oude benaming van de Musea Maaseik die uit drie musea bestaan Het Regionaal Archeologisch Museum (RAM) werd in ### geopend Men kan er kennismaken met het belangrijke verleden van de regio Er staan vondsten tentoongesteld uit de prehistorie, de Romeinse tijd en de middeleeuwen Het Apotheekmuseum is gevestigd in de oudste private apotheek van België en bezit het oorspronkelijke meubilair en een unieke collectie Delftse en tinnen potten Het is met het Regionaal Archeologisch Museum verbonden via een loopbrug De Kerkschatten van Sint-<PERSOON> bevinden zich in de kerk met dezelfde naam en bevatten o a de Codex Eyckensis (oudste verlucht handschrift van de Lage Landen) en de oudste bekende Angelsaksische religieuze weefsels Het gaat in beide gevallen om Vlaamse topstukken International Council of Nurses De International Council of Nurses (ICN) is de internationale organisatie van verpleegkundigen en verzorgenden De ICN is opgericht in ### met drie lidstaten het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en de Verenigde Staten De organisatie was de eerste internationale groepering van professionelen uit de gezondheidszorg De ICN maakt jaarlijks het thema van de <PERSOON> (<DATUM> bekend De ICN is gevestigd in Genève in Zwitserland Bij de ICN zijn verpleegkundige beroepsorganisaties uit meer dan ### landen aangesloten De "Nationale Federatie van Belgische Verpleegkundigen" (NFBV) vertegenwoordigt de Belgische verpleegkundigen De Nederlandse verpleegkundigen en verzorgenden worden vertegenwoordigd door V&VN en NU'## American Society of Pharmacognosy.
| 524 |
www
|
de Musea Maaseik die uit drie musea bestaan Het Regionaal Archeologisch Museum (RAM) werd in ### geopend Men kan er kennismaken met het belangrijke verleden van de regio Er staan vondsten tentoongesteld uit de prehistorie, de Romeinse tijd en de middeleeuwen Het Apotheekmuseum is gevestigd in de oudste private apotheek van België en bezit het oorspronkelijke meubilair en een unieke collectie Delftse en tinnen potten Het is met het Regionaal Archeologisch Museum verbonden via een loopbrug De Kerkschatten van Sint-<PERSOON> bevinden zich in de kerk met dezelfde naam en bevatten o a de Codex Eyckensis (oudste verlucht handschrift van de Lage Landen) en de oudste bekende Angelsaksische religieuze weefsels Het gaat in beide gevallen om Vlaamse topstukken International Council of Nurses De International Council of Nurses (ICN) is de internationale organisatie van verpleegkundigen en verzorgenden De ICN is opgericht in ### met drie lidstaten het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en de Verenigde Staten De organisatie was de eerste internationale groepering van professionelen uit de gezondheidszorg De ICN maakt jaarlijks het thema van de<PERSOON> (<DATUM> bekend De ICN is gevestigd in Genève in Zwitserland Bij de ICN zijn verpleegkundige beroepsorganisaties uit meer dan ### landen aangesloten De "Nationale Federatie van Belgische Verpleegkundigen" (NFBV) vertegenwoordigt de Belgische verpleegkundigen De Nederlandse verpleegkundigen en verzorgenden worden vertegenwoordigd door V&VN en NU'## American Society of Pharmacognosy De organisatie is in ### opgericht als afsplitsing van de <PERSOON> Science Seminar die zelf in ### werd opgericht De vereniging heeft een internationaal werkterrein en richt zich behalve op de farmacognosie ook op alle aspecten van andere terreinen waarbij natuurlijke stoffen zijn betrokken, waaronder fytochemie, biochemie van micro-organismen, biosynthese, biotransformatie en chemotaxonomie De organisatie heeft meer dan ### leden die in meer dan zestig landen wonen Voor de leden worden jaarlijks bijeenkomsten in de Verenigde Staten georganiseerd Elk kwartaal verschijnt "ASP Newsletter", een nieuwsbrief die aan leden wordt verzonden Fellows zijn leden die zijn gekozen op basis van hun verdiensten op het gebied van natuurlijke stoffen Ze dienen als adviesorgaan en als pleitbezorgers voor de ASP Ereleden zijn gekozen leden met een grote verdienste voor de vereniging In het verleden waren dat <PERSOON> en <PERSOON> In samenwerking met de American Chemical Society is de ASP verantwoordelijk voor het wetenschappelijk tijdschrift "Journal of Natural Products", dat elke maand verschijnt De ASP reikt diverse prijzen uit en financiert wetenschappelijk onderzoek Protrombine Protrombine of stollingsfactor II is een eiwit betrokken bij bloedstolling Het eiwit bestaat uit ### aminozuren Het is als dusdanig niet werkzaam Om protrombine te activeren moeten de peptidebindingen van het eiwit tussen de plaatsen ##<DATUM> en #<DATUM> verbroken worden Zo ontstaat trombine, de centrale schakel in bloedstolling Dit verbreken gebeurt door (geactiveerd) factor Xa, of door het protrombinase-complex.
| 528 |
www
|
Science Seminar die zelf in ### werd opgericht De vereniging heeft een internationaal werkterrein en richt zich behalve op de farmacognosie ook op alle aspecten van andere terreinen waarbij natuurlijke stoffen zijn betrokken, waaronder fytochemie, biochemie van micro-organismen, biosynthese, biotransformatie en chemotaxonomie De organisatie heeft meer dan ### leden die in meer dan zestig landen wonen Voor de leden worden jaarlijks bijeenkomsten in de Verenigde Staten georganiseerd Elk kwartaal verschijnt "ASP Newsletter", een nieuwsbrief die aan leden wordt verzonden Fellows zijn leden die zijn gekozen op basis van hun verdiensten op het gebied van natuurlijke stoffen Ze dienen als adviesorgaan en als pleitbezorgers voor de ASP Ereleden zijn gekozen leden met een grote verdienste voor de vereniging In het verleden waren dat <PERSOON> en <PERSOON> In samenwerking met de American Chemical Society is de ASP verantwoordelijk voor het wetenschappelijk tijdschrift "Journal of Natural Products", dat elke maand verschijnt De ASP reikt diverse prijzen uit en financiert wetenschappelijk onderzoek Protrombine Protrombine of stollingsfactor II is een eiwit betrokken bij bloedstolling Het eiwit bestaat uit ### aminozuren Het is als dusdanig niet werkzaam Om protrombine te activeren moeten de peptidebindingen van het eiwit tussen de plaatsen ##<DATUM> en #<DATUM> verbroken worden Zo ontstaat trombine, de centrale schakel in bloedstolling Dit verbreken gebeurt door (geactiveerd) factor Xa, of door het protrombinase-complex Het aminozuur serine op plaats ### neemt een belangrijke plaats in in het actieve <INSTELLING> Daarom wordt trombine een serineprotease genoemd Glutaaracidurie type # Glutaaracidurie type # (of "glutaaracidemie", "GA#" of "GAT#") is een erfelijke stofwisselingsstoornis waarbij het lichaam in het onvermogen verkeerd de aminozuren lysine, hydroxylysine en tryptofaan af te breken Bij de gestoorde afbraak van deze aminozuren komt stapeling voor van intermediaire afbraakproducten (glutaarzuur, glutaryl-CoA, #-hydroxyglutaarzuur, glutaconzuur) wat hersenschade kan opleveren De hersenschade situeert zich voornamelijk in de basale ganglia die helpen bij het uitvoeren van bewegingen Daarnaast kan mentale retardatie optreden Glutaarzuur (net als andere organische zuren) worden door het lichaam gemetaboliseerd met behulp van carnitine GA# veroorzaakt dan ook secundaire carnitine deficiëntie De ziekte wordt opgespoord via de Guthrie-test (hielprik) De ernst van het ziektebeeld varieert sterk; sommige individuen zijn slechts matig aangedaan waar anderen ernstige problemen ondervinden GA# kan gedefinieerd worden als twee klinische entiteiten Neonaten met glutaarzuuracidurie type # hebben vaak ongewoon grote hoofden (macrocefalie) Macrocefalie is een van de eerste tekenen van GA# Het is dus van belang alle gevallen van macrocefalie nader te onderzoeken, temeer daar een snelle diagnose van klinisch belang is Macrocefalie is echter een klinisch teken bij verscheidene neurologische aandoeningen; de neurometabole aandoeningen in het bijzonder Aangedane individuen kunnen moeilijkheden ondervinden met bewegen, spierspasmen kunnen optreden, trekkingen, een verminderde spiertonus en spierzwakte (ten gevolge van de secundaire carnitine deficiëntie) kunnen optreden GA# kan in vele gevallen gedefinieerd worden als een erfelijke cerebrale verlamming (cerebral palsy).
| 553 |
www
|
<INSTELLING> Daarom wordt trombine een serineprotease genoemd Glutaaracidurie type # Glutaaracidurie type # (of "glutaaracidemie", "GA#" of "GAT#") is een erfelijke stofwisselingsstoornis waarbij het lichaam in het onvermogen verkeerd de aminozuren lysine, hydroxylysine en tryptofaan af te breken Bij de gestoorde afbraak van deze aminozuren komt stapeling voor van intermediaire afbraakproducten (glutaarzuur, glutaryl-CoA, #-hydroxyglutaarzuur, glutaconzuur) wat hersenschade kan opleveren De hersenschade situeert zich voornamelijk in de basale ganglia die helpen bij het uitvoeren van bewegingen Daarnaast kan mentale retardatie optreden Glutaarzuur (net als andere organische zuren) worden door het lichaam gemetaboliseerd met behulp van carnitine GA# veroorzaakt dan ook secundaire carnitine deficiëntie De ziekte wordt opgespoord via de Guthrie-test (hielprik) De ernst van het ziektebeeld varieert sterk; sommige individuen zijn slechts matig aangedaan waar anderen ernstige problemen ondervinden GA# kan gedefinieerd worden als twee klinische entiteiten Neonaten met glutaarzuuracidurie type # hebben vaak ongewoon grote hoofden (macrocefalie) Macrocefalie is een van de eerste tekenen van GA# Het is dus van belang alle gevallen van macrocefalie nader te onderzoeken, temeer daar een snelle diagnose van klinisch belang is Macrocefalie is echter een klinisch teken bij verscheidene neurologische aandoeningen; de neurometabole aandoeningen in het bijzonder Aangedane individuen kunnen moeilijkheden ondervinden met bewegen, spierspasmen kunnen optreden, trekkingen, een verminderde spiertonus en spierzwakte (ten gevolge van de secundaire carnitine deficiëntie) kunnen optreden GA# kan in vele gevallen gedefinieerd worden als een erfelijke cerebrale verlamming (cerebral palsy) Deze letsels kunnen verkeerd opgevat worden als tekenen van kindermishandeling Verscheidene acidemieën (waarbij te veel zuur in de circulatie voorkomt) veroorzaken carnitinedeficiëntie De bloedwaardes kunnen gecorrigeerd worden met orale supplementatie (= per os) maar de waardes voor glutylcarnitine en geësterificeerd carnitine wijzigen hierbij niet significant Deze tegenwerping lijkt erop te wijzen dat carnitinetoediening per os niet volstaat om de tekorten op te vangen die zich in de weefsels voordoen In de klinische voedingsleer wordt dan ook geconcludeerd dat orale carnitinetoediening de carnitineconcentratie in de spieren niet beïnvloeden Net in spierweefsel wordt carnitine opgeslagen en gebruikt Het beperken van bepaalde lysine en tryptofaan in de voeding kan de neurologische schadegang vertragen Veldhospitaal Een veldhospitaal of lazaret is een grote mobiele medische militaire-installatie die tijdelijk de taken van een ziekenhuis kan overnemen Tot de Tweede Wereldoorlog was voor de inzet van mobiele medische teams bij oorlog en rampen ook het woord ambulance in gebruik Een veldhospitaal wordt ingezet bij een gevechts- of rampgebied Indien nodig kan een veldhospitaal ingericht worden met operatiekamers, onderzoeksfaciliteiten en intensieve zorg afdelingen In zo'n tijdelijk noodziekenhuis krijgen slachtoffers de eerste direct noodzakelijke behandelingen en zorg alvorens ze naar een permanent ziekenhuis worden doorgestuurd Soms wordt een veldhospitaal ingericht om patiënten gedurende langere tijd te verzorgen indien door een grote calamiteit de capaciteit van de permanente ziekenhuizen tekortschiet In dat geval is een veldhospitaal vooral bedoeld voor de opvang van minder zwaargewonden of zieken die geen grote ingrepen meer nodig hebben.
| 539 |
www
|
als tekenen van kindermishandeling Verscheidene acidemieën (waarbij te veel zuur in de circulatie voorkomt) veroorzaken carnitinedeficiëntie De bloedwaardes kunnen gecorrigeerd worden met orale supplementatie (= per os) maar de waardes voor glutylcarnitine en geësterificeerd carnitine wijzigen hierbij niet significant Deze tegenwerping lijkt erop te wijzen dat carnitinetoediening per os niet volstaat om de tekorten op te vangen die zich in de weefsels voordoen In de klinische voedingsleer wordt dan ook geconcludeerd dat orale carnitinetoediening de carnitineconcentratie in de spieren niet beïnvloeden Net in spierweefsel wordt carnitine opgeslagen en gebruikt Het beperken van bepaalde lysine en tryptofaan in de voeding kan de neurologische schadegang vertragen Veldhospitaal Een veldhospitaal of lazaret is een grote mobiele medische militaire-installatie die tijdelijk de taken van een ziekenhuis kan overnemen Tot de Tweede Wereldoorlog was voor de inzet van mobiele medische teams bij oorlog en rampen ook het woord ambulance in gebruik Een veldhospitaal wordt ingezet bij een gevechts- of rampgebied Indien nodig kan een veldhospitaal ingericht worden met operatiekamers, onderzoeksfaciliteiten en intensieve zorg afdelingen In zo'n tijdelijk noodziekenhuis krijgen slachtoffers de eerste direct noodzakelijke behandelingen en zorg alvorens ze naar een permanent ziekenhuis worden doorgestuurd Soms wordt een veldhospitaal ingericht om patiënten gedurende langere tijd te verzorgen indien door een grote calamiteit de capaciteit van de permanente ziekenhuizen tekortschiet In dat geval is een veldhospitaal vooral bedoeld voor de opvang van minder zwaargewonden of zieken die geen grote ingrepen meer nodig hebben Het woord "lazaret" duidt oorspronkelijk op een leprozerie een buiten de stadsmuren gelegen plaats waar leprapatiënten woonden en konden worden verzorgd Het woord Lazaret is afgeleid van de naam van de bedelaar Lazarus uit de bijbel, die volgens de Middeleeuwse overlevering lepra zou hebben <PERSOON>, een <PERSOON> arts in de Grande Armée van Napoleon, kreeg de inspiratie voor de ontwikkeling van het veldhospitaal tijdens het Beleg van Mainz Toen hij de snelheid en wendbaarheid van de <PERSOON> mobiele, of "vliegende", artillerie zag, bedacht hij dat door snel transport van gewonden van het slagveld en door de inzet van verplaatsbare medische teams achter de frontlinies levens zouden kunnen worden gered Hij noemde deze teams vliegende ambulances Daarbij werden lichte paard-en-wagens gebruikt voor zowel het vervoer van gewonden, als voor het verplaatsen van het medische team en het nood- of veldhospitaal zelf Na de industriële revolutie werden deze ambulances ook gemechaniseerd Ook de uitvinding van de raderbaar (een soort brancard), eind negentiende eeuw, door de Nederlandse officier van gezondheid De Mooy heeft bijgedragen aan de verhoging van de overlevingskansen van gewonden op het slagveld Na een relatief korte periode van bijna <LEEFTIJD> jaar zonder oorlog nadat Napoleon was verslagen, bracht de Krimoorlog het spook van oorlog terug in <PERSOON>, die er als verpleegster actief was, vatte in ### haar ervaringen samen in âNotes on Nursing, What It Is, and What It Is Notâ, het eerste moderne handboek voor de verpleging van zieken.
| 537 |
www
|
"lazaret" duidt oorspronkelijk op een leprozerie een buiten de stadsmuren gelegen plaats waar leprapatiënten woonden en konden worden verzorgd Het woord Lazaret is afgeleid van de naam van de bedelaar Lazarus uit de bijbel, die volgens de Middeleeuwse overlevering lepra zou hebben <PERSOON>, een <PERSOON> arts in de Grande Armée van Napoleon, kreeg de inspiratie voor de ontwikkeling van het veldhospitaal tijdens het Beleg van Mainz Toen hij de snelheid en wendbaarheid van de <PERSOON> mobiele, of "vliegende", artillerie zag, bedacht hij dat door snel transport van gewonden van het slagveld en door de inzet van verplaatsbare medische teams achter de frontlinies levens zouden kunnen worden gered Hij noemde deze teams vliegende ambulances Daarbij werden lichte paard-en-wagens gebruikt voor zowel het vervoer van gewonden, als voor het verplaatsen van het medische team en het nood- of veldhospitaal zelf Na de industriële revolutie werden deze ambulances ook gemechaniseerd Ook de uitvinding van de raderbaar (een soort brancard), eind negentiende eeuw, door de Nederlandse officier van gezondheid De Mooy heeft bijgedragen aan de verhoging van de overlevingskansen van gewonden op het slagveld Na een relatief korte periode van bijna <LEEFTIJD> jaar zonder oorlog nadat Napoleon was verslagen, bracht de Krimoorlog het spook van oorlog terug in <PERSOON>, die er als verpleegster actief was, vatte in ### haar ervaringen samen in âNotes on Nursing, What It Is, and What It Is Notâ, het eerste moderne handboek voor de verpleging van zieken De hopeloze chaos die haar aantrof, waarbij ## ### soldaten van welke hulp dan ook verstoken op het slagveld lagen te creperen, zette een beweging in gang die in ### zou leiden tot de oprichting van het <PERSOON> en tot een eerste aanzet tot regels van internationaal recht voor de bescherming van de slachtoffers bij gewapend conflict De Eerste Geneefse Conventie was een feit <LOCATIE> en België waren medeondertekenaar De conventie regelt de rechten en plichten, waaronder de neutraliteit â inclusief het gebruik van het Rode Kruissymbool â van militaire ziekenhuizen en ambulances (een toen gebruikelijk woord voor een veldhospitaal) Ten tijde van de Tweede Wereldoorlog werden in ### en ###-## door heel <LOCATIE> Duitse veldhospitalen opgezet Meestal tactische plaatsen in het veld, maar soms werden zelfs hele dorpen in gebruik genomen als ziekenhuis Een voorbeeld hiervan is <LOCATIE> In een 'lazaretdorp' werden gebouwen, zoals kerken, scholen, verenigingsgebouwen en grote huizen gevorderd om ingericht te worden als ziekenzaal, operatiekamer of eerste hulppost De gewonden werden binnengebracht vanaf het front en behandeld door Duitse legerartsen en ander militair personeel Ook Nederlandse burgers werden bij de verzorging ingezet en soms behandeld door de Duitsers Binnen een lazaretdorp waren wapens en wapentransporten verboden Tussen ### en ### werden Nederlandse ambulances ingezet in het buitenland bij oorlogen en epidemieën Vaak werd de medische inzet in het buitenland georganiseerd door het <PERSOON>, soms werd deze mede bekostigd door particuliere inzameling Biotinidasedeficiëntie.
| 573 |
www
|
haar aantrof, waarbij ## ### soldaten van welke hulp dan ook verstoken op het slagveld lagen te creperen, zette een beweging in gang die in ### zou leiden tot de oprichting van het <PERSOON> en tot een eerste aanzet tot regels van internationaal recht voor de bescherming van de slachtoffers bij gewapend conflict De Eerste Geneefse Conventie was een feit <LOCATIE> en België waren medeondertekenaar De conventie regelt de rechten en plichten, waaronder de neutraliteit â inclusief het gebruik van het Rode Kruissymbool â van militaire ziekenhuizen en ambulances (een toen gebruikelijk woord voor een veldhospitaal) Ten tijde van de Tweede Wereldoorlog werden in ### en ###-## door heel <LOCATIE> Duitse veldhospitalen opgezet Meestal tactische plaatsen in het veld, maar soms werden zelfs hele dorpen in gebruik genomen als ziekenhuis Een voorbeeld hiervan is <LOCATIE> In een 'lazaretdorp' werden gebouwen, zoals kerken, scholen, verenigingsgebouwen en grote huizen gevorderd om ingericht te worden als ziekenzaal, operatiekamer of eerste hulppost De gewonden werden binnengebracht vanaf het front en behandeld door Duitse legerartsen en ander militair personeel Ook Nederlandse burgers werden bij de verzorging ingezet en soms behandeld door de Duitsers Binnen een lazaretdorp waren wapens en wapentransporten verboden Tussen ### en ### werden Nederlandse ambulances ingezet in het buitenland bij oorlogen en epidemieën Vaak werd de medische inzet in het buitenland georganiseerd door het <PERSOON>, soms werd deze mede bekostigd door particuliere inzameling Biotinidasedeficiëntie Biotine is een wateroplosbare vitamine die van belang is bij het metabolisme van vetten, koolhydraten en eiwitten Biotinetekort kan leiden tot gedragsstoornissen, coördinatiestoornissen, leerstoornissen en convulsies Net zoals de meeste stofwisselingsaandoeningen erft de ziekte autosomaal recessief over De aandoening wordt in België en <LOCATIE> opgespoord door middel van de hielprik De incidentie gebaseerd op een wereldwijde screening op de aandoening in ### is # op ##<DATUM> hebben volledige biotinidasedeficiëntie # op #<DATUM> hebben partiële biotinidasedeficiëntie # op ## ### hebben gecombineerd volledig/partiële biotinidasedeficiëntie De dragerfrequentie in de populatie is ongeveer # op ### De symptomen van een biotinidasedeficiëntie treden meestal op kort na de geboorte, ze kunnen echter ook later optreden Deze symptomen zijn Onbehandeld kan de aandoening leiden tot coma en overlijden Patiënten dienen het gebruik van rauwe eieren te vermijden Eieren bevatten veel avidine Deze molecule bindt aan biotine dat hierdoor niet meer gebruikt kan worden elders in het lichaam Mutaties van het BTD-gen veroorzaken biotinidasedeficiëntie Biotinidase is het enzym dat gemaakt wordt door het BTD-gen Verscheidene mutaties zijn geïdentificeerd Sommige mutaties leiden tot een nonfunctioneel enzym; andere mutaties leiden ertoe dat te weinig biotinidase aangemaakt wordt Biotine is een vitamine die stevig gebonden is aan eiwitten (de meeste vitamines komen slechts in losse verbinding voor met eiwitten) Zonder biotinidase kan de vitamine niet gescheiden worden van voedingsbestanddelen zodat ze gebruikt kan worden in het lichaam.
| 560 |
www
|
belang is bij het metabolisme van vetten, koolhydraten en eiwitten Biotinetekort kan leiden tot gedragsstoornissen, coördinatiestoornissen, leerstoornissen en convulsies Net zoals de meeste stofwisselingsaandoeningen erft de ziekte autosomaal recessief over De aandoening wordt in België en <LOCATIE> opgespoord door middel van de hielprik De incidentie gebaseerd op een wereldwijde screening op de aandoening in ### is # op ##<DATUM> hebben volledige biotinidasedeficiëntie # op #<DATUM> hebben partiële biotinidasedeficiëntie # op ## ### hebben gecombineerd volledig/partiële biotinidasedeficiëntie De dragerfrequentie in de populatie is ongeveer # op ### De symptomen van een biotinidasedeficiëntie treden meestal op kort na de geboorte, ze kunnen echter ook later optreden Deze symptomen zijn Onbehandeld kan de aandoening leiden tot coma en overlijden Patiënten dienen het gebruik van rauwe eieren te vermijden Eieren bevatten veel avidine Deze molecule bindt aan biotine dat hierdoor niet meer gebruikt kan worden elders in het lichaam Mutaties van het BTD-gen veroorzaken biotinidasedeficiëntie Biotinidase is het enzym dat gemaakt wordt door het BTD-gen Verscheidene mutaties zijn geïdentificeerd Sommige mutaties leiden tot een nonfunctioneel enzym; andere mutaties leiden ertoe dat te weinig biotinidase aangemaakt wordt Biotine is een vitamine die stevig gebonden is aan eiwitten (de meeste vitamines komen slechts in losse verbinding voor met eiwitten) Zonder biotinidase kan de vitamine niet gescheiden worden van voedingsbestanddelen zodat ze gebruikt kan worden in het lichaam Zonder biotine kan het enzym carboxylase geen eiwitten, vetten of koolhydraten verwerken Wanneer geen biotinidase aanwezig is kunnen aangedane patiënten wel normale carboxylaseactiviteit hebben als ze kleine hoeveelheden biotine innemen De aandoening wordt overgeërfd volgens een autosomaal recessief patroon Dit betekent dat het defect gen gelokaliseerd is op een autosoom Twee defecte genen (één van elke ouder) moeten overgeërfd worden vooraleer de ziekte zich manifesteert Wanneer slechts één defect gen overgeërfd wordt, spreekt men over "dragerschap" van de aandoening De ouders van een kind met een autosomaal recessieve aandoening zijn meestal slechts dragers van de ziekte (en zijn dus niet zelf ziek) Wanneer beide ouders dragers zijn van het defecte gen bestaat er een kans van ##% dat het kind de ziekte heeft, en een ##% kans dat het kind zelf drager is De locatie van het gen op het chromosoom is #p## Het gen heeft # exonen van respectievelijk ##bp, ###bp, ###bp en <LOCATIE> lang Er zijn minstens ## verscheidene mutaties gevonden die kunnen leiden tot biotinidasedeficiëntie Biotinidasedeficiëntie kan opgespoord worden via genetische screening In België en <LOCATIE> vindt dit meestal plaats gedurende de eerste levensdagen door middel van de hielprik (= Guthrie-test) waarbij een kleine hoeveelheid bloed bekomen wordt De aandoening kan eveneens gediagnosticeerd worden door middel van sequencing van het BTD-gen De symptomen worden veroorzaakt door het onvermogen van het lichaam biotine te hergebruiken Dit biotine is noodzakelijk voor celgroei, de productie van vetzuren en het metabolisme van vetten en aminozuren Onbehandeld kunnen de symptomen aanleiding geven tot coma of overlijden.
| 574 |
www
|
biotinidase aanwezig is kunnen aangedane patiënten wel normale carboxylaseactiviteit hebben als ze kleine hoeveelheden biotine innemen De aandoening wordt overgeërfd volgens een autosomaal recessief patroon Dit betekent dat het defect gen gelokaliseerd is op een autosoom Twee defecte genen (één van elke ouder) moeten overgeërfd worden vooraleer de ziekte zich manifesteert Wanneer slechts één defect gen overgeërfd wordt, spreekt men over "dragerschap" van de aandoening De ouders van een kind met een autosomaal recessieve aandoening zijn meestal slechts dragers van de ziekte (en zijn dus niet zelf ziek) Wanneer beide ouders dragers zijn van het defecte gen bestaat er een kans van ##% dat het kind de ziekte heeft, en een ##% kans dat het kind zelf drager is De locatie van het gen op het chromosoom is #p## Het gen heeft # exonen van respectievelijk ##bp, ###bp, ###bp en <LOCATIE> lang Er zijn minstens ## verscheidene mutaties gevonden die kunnen leiden tot biotinidasedeficiëntie Biotinidasedeficiëntie kan opgespoord worden via genetische screening In België en <LOCATIE> vindt dit meestal plaats gedurende de eerste levensdagen door middel van de hielprik (= Guthrie-test) waarbij een kleine hoeveelheid bloed bekomen wordt De aandoening kan eveneens gediagnosticeerd worden door middel van sequencing van het BTD-gen De symptomen worden veroorzaakt door het onvermogen van het lichaam biotine te hergebruiken Dit biotine is noodzakelijk voor celgroei, de productie van vetzuren en het metabolisme van vetten en aminozuren Onbehandeld kunnen de symptomen aanleiding geven tot coma of overlijden Wanneer al beschadiging opgetreden is kan biotinetoediening de schade niet herstellen Men dient dan biotine toe om verdere schade te voorkomen Bij correcte behandeling is een normale levensduur te bereiken Betrekkingswaan Betrekkingswaan is een psychopathologische toestand waarbij een reeks van meestal gewone en alledaagse feiten en gebeurtenissen zo wordt geïnterpreteerd alsof ze specifiek op de eigen persoon is gericht Een voorbeeld hiervan is de patiënt die denkt dat de nieuwslezer tegen hem direct aan het praten is en hem verborgen opdrachten geeft om uit te voeren Vrijwel steeds is een betrekkingswaan van paranoïde aard, dat wil zeggen dat de vermeende betekenis- en werkingssamenhang tot zichzelf in negatieve, benadelende zin wordt ervaren Net als andere wanen kan een betrekkingswaan voor komen bij psychosen, onder andere bij schizofrenie Homocystinurie Homocystinurie (ook Cystathionine-bèta-synthasedeficiëntie genoemd) is een aangeboren stofwisselingsstoornis waarbij de afbraak van het aminozuur methionine gestoord is Hierbij bevindt zich veel homocysteïne in het bloed wat de bloedvaten reeds op jonge leeftijd beschadigt Patiënten met homocystinurie hebben dan ook een verhoogde kans op longembolie en trombose Soms komt mentale retardatie voor De aandoening erft autosomaal recessief over Dit betekent dat het defecte gen van beide ouders dient overgeërfd te worden vooraleer een kind de ziekte heeft Opsporing bij pasgeborenen door middel van de hielprik is in <LOCATIE> en België in ### stopgezet vanwege de onbetrouwbaarheid van de uitslag.
| 540 |
www
|
Wanneer al beschadiging opgetreden is kan biotinetoediening de schade niet herstellen Men dient dan biotine toe om verdere schade te voorkomen Bij correcte behandeling is een normale levensduur te bereiken Betrekkingswaan Betrekkingswaan is een psychopathologische toestand waarbij een reeks van meestal gewone en alledaagse feiten en gebeurtenissen zo wordt geïnterpreteerd alsof ze specifiek op de eigen persoon is gericht Een voorbeeld hiervan is de patiënt die denkt dat de nieuwslezer tegen hem direct aan het praten is en hem verborgen opdrachten geeft om uit te voeren Vrijwel steeds is een betrekkingswaan van paranoïde aard, dat wil zeggen dat de vermeende betekenis- en werkingssamenhang tot zichzelf in negatieve, benadelende zin wordt ervaren Net als andere wanen kan een betrekkingswaan voor komen bij psychosen, onder andere bij schizofrenie Homocystinurie Homocystinurie (ook Cystathionine-bèta-synthasedeficiëntie genoemd) is een aangeboren stofwisselingsstoornis waarbij de afbraak van het aminozuur methionine gestoord is Hierbij bevindt zich veel homocysteïne in het bloed wat de bloedvaten reeds op jonge leeftijd beschadigt Patiënten met homocystinurie hebben dan ook een verhoogde kans op longembolie en trombose Soms komt mentale retardatie voor De aandoening erft autosomaal recessief over Dit betekent dat het defecte gen van beide ouders dient overgeërfd te worden vooraleer een kind de ziekte heeft Opsporing bij pasgeborenen door middel van de hielprik is in <LOCATIE> en België in ### stopgezet vanwege de onbetrouwbaarheid van de uitslag Bij de aandoening komt stapeling van homocysteine in het bloedplasma voor en treedt een verhoogde excretie van homocysteïne via de urine op Kinderen met de aandoening lijken uiterlijk normaal en symptomen zijn vaag De levensverwachting van patiënten met onbehandelde homocystinurie is verlaagd Voor het ##e levensjaar is een kwart van de patiënten overleden ten gevolge van trombotische complicaties zoals myocardinfarct (="hartinfarct") Er bestaat geen specifieke behandeling voor homocystinurie Patiënten krijgen vaak hoge dosissen vitamine B# (= pyridoxine) toegediend Iets minder dan de helft van de patiënten reageert op deze behandeling en dient deze dan ook de rest van het leven vol te houden Patiënten die niet reageren op de behandeling dienen een dieet arm aan methionine te gebruiken Verder worden ze behandeld met trimethylglycine Het toevoegen van extra foliumzuur en cysteïne aan het dieet kan eveneens helpen de symptomen te bestrijden Histidinemie Histidinemie (ook wel histidinurie genaamd) is een zeldzame stofwisselingsaandoening die autosomaal recessief overerft De aandoening wordt veroorzaakt door een tekort van het enzym histidase Histidase is noodzakelijk voor het metabolisme van het aminozuur histidine In België wordt de aandoening opgespoord door de hielprik (Guthrie-test), in <LOCATIE> wordt deze ziekte niet onderzocht via de hielprik Histidinemie wordt gekarakteriseerd door verhoogde bloedwaardes voor histidine, histamine en imidazol in bloed, urine en liquor cerebrospinalis Verder is er een verlaagde waarde van urocaanzuur in bloed, urine en huidcellen Hoewel de aandoening asymptomatisch kan verlopen gedurende enkele jaren verschijnen de eerste symptomen toch vaak reeds in de vroege kinderjaren.
| 525 |
www
|
excretie van homocysteïne via de urine op Kinderen met de aandoening lijken uiterlijk normaal en symptomen zijn vaag De levensverwachting van patiënten met onbehandelde homocystinurie is verlaagd Voor het ##e levensjaar is een kwart van de patiënten overleden ten gevolge van trombotische complicaties zoals myocardinfarct (="hartinfarct") Er bestaat geen specifieke behandeling voor homocystinurie Patiënten krijgen vaak hoge dosissen vitamine B# (= pyridoxine) toegediend Iets minder dan de helft van de patiënten reageert op deze behandeling en dient deze dan ook de rest van het leven vol te houden Patiënten die niet reageren op de behandeling dienen een dieet arm aan methionine te gebruiken Verder worden ze behandeld met trimethylglycine Het toevoegen van extra foliumzuur en cysteïne aan het dieet kan eveneens helpen de symptomen te bestrijden Histidinemie Histidinemie (ook wel histidinurie genaamd) is een zeldzame stofwisselingsaandoening die autosomaal recessief overerft De aandoening wordt veroorzaakt door een tekort van het enzym histidase Histidase is noodzakelijk voor het metabolisme van het aminozuur histidine In België wordt de aandoening opgespoord door de hielprik (Guthrie-test), in <LOCATIE> wordt deze ziekte niet onderzocht via de hielprik Histidinemie wordt gekarakteriseerd door verhoogde bloedwaardes voor histidine, histamine en imidazol in bloed, urine en liquor cerebrospinalis Verder is er een verlaagde waarde van urocaanzuur in bloed, urine en huidcellen Hoewel de aandoening asymptomatisch kan verlopen gedurende enkele jaren verschijnen de eerste symptomen toch vaak reeds in de vroege kinderjaren De meeste patiënten presenteren zich echter met normale intelligentie Histidinemie is een eerder zeldzame stoornis In Japan is het de op een na meest voorkomende aangeboren aandoening van het metabolisme De aandoening wordt overgeërfd volgens een autosomaal recessief patroon Dit betekent dat het defect gen gelokaliseerd is op een autosoom Twee defecte genen (één van elke ouder) moeten overgeërfd worden vooraleer de ziekte zich manifesteert Wanneer slechts één defect gen overgeërfd wordt, spreekt men over "dragerschap" van de aandoening De ouders van een kind met een autosomaal recessieve aandoening zijn meestal slechts dragers van de ziekte (en zijn dus niet zelf ziek) Wanneer beide ouders dragers zijn van het defecte gen bestaat er een kans van ##% dat het kind de ziekte heeft, en een ##% kans dat het kind zelf drager is De locatie van het gen op het chromosoom is ##q##-<DATUM> In een Japanse studie met ## patiënten werden # missense mutaties (R###P, P###L, R###T, en R###L), twee polymorfismes van een exon (T###T c ###AâT en P###P c ###AâG) en twee polymorfismes van een intron (IVS<DATUM> âC and IVS#+##AâG) gevonden Trimethylglycine Trimethylglycine, ook bekend als betaïne, lycine, oxyneurine of onder de afkorting TMG, is een organische verbinding met de brutoformule CHNO De structuur van de verbinding wordt beter beschreven met (CH)NCHCOO De oorspronkelijke naam van de verbinding was betaïne, naar de plant waaruit hij voor het eerst in de ##e eeuw geïsoleerd is "Beta vulgaris", of de suikerbiet).
| 600 |
www
|
Histidinemie is een eerder zeldzame stoornis In Japan is het de op een na meest voorkomende aangeboren aandoening van het metabolisme De aandoening wordt overgeërfd volgens een autosomaal recessief patroon Dit betekent dat het defect gen gelokaliseerd is op een autosoom Twee defecte genen (één van elke ouder) moeten overgeërfd worden vooraleer de ziekte zich manifesteert Wanneer slechts één defect gen overgeërfd wordt, spreekt men over "dragerschap" van de aandoening De ouders van een kind met een autosomaal recessieve aandoening zijn meestal slechts dragers van de ziekte (en zijn dus niet zelf ziek) Wanneer beide ouders dragers zijn van het defecte gen bestaat er een kans van ##% dat het kind de ziekte heeft, en een ##% kans dat het kind zelf drager is De locatie van het gen op het chromosoom is ##q##-<DATUM> In een Japanse studie met ## patiënten werden # missense mutaties (R###P, P###L, R###T, en R###L), twee polymorfismes van een exon (T###T c ###AâT en P###P c ###AâG) en twee polymorfismes van een intron (IVS<DATUM> âC and IVS#+##AâG) gevonden Trimethylglycine Trimethylglycine, ook bekend als betaïne, lycine, oxyneurine of onder de afkorting TMG, is een organische verbinding met de brutoformule CHNO De structuur van de verbinding wordt beter beschreven met (CH)NCHCOO De oorspronkelijke naam van de verbinding was betaïne, naar de plant waaruit hij voor het eerst in de ##e eeuw geïsoleerd is "Beta vulgaris", of de suikerbiet) De stof wordt ook vaak aangeduid met "glycinebetaïne", om onderscheid te maken in de grote groep betaïnes die in biologische systemen kunnen voorkomen In betaïnehydrochloride is de carbonzure groep geprotoneerd en is chloride aanwezig als tegenion Dit hydrochloride is vaak de eerste relatief zuivere vorm waarin de stof kristalliseert bij zijn isolatie uit suikerbieten Glycinebetaïne is een bijproduct van de suikerindustrie Trimethylglycine is verwant aan choline (trimethylaminoethanol), de carbonzuurgroep van trimethylglycine is daarin gereduceerd tot het alcohol Na demethyleren van TMG ontstaat dimethylglycine Gealkyleerde derivaten van trimethylglycine vinden toepassing als oppervlakte-actieve stof Trimethylglycine wordt door mensen via het voedsel opgenomen, zowel in de vorm van betaïne zelf als in de vorm van choline-achtige verbindingen Vooral tarwe, spinazie, schaaldieren en kristalsuiker Schattingen over de dagelijkse consumptie lopen uiteen van #,# tot # g/dag en zelfs tot #,# g/dag bij een dieet dat rijk is aan volkorenproducten of vis De hoeveelheid is dus afhankelijk van de samenstelling van het voedsel, en misschien van de omstandigheden van groei of osmotische omstandigheden daarbij Daarnaast kan TMG gevormd worden uit choline De omzetting van choline naar trimethylglycine is een twee-staps, enzymgekatalyseerd proces dat plaatsvindt in de lever en de nieren Eerst wordt choline geoxideerd tot betaïnealdehyde Deze reactie wordt uitgevoerd in de mitochondria door cholinedehydrogenase, EC <DATUM> # In een volgende stap wordt het aldehyde verder geoxideerd, ook in de mitochondria of in het cytoplasma door betaïnealdehydedehydrogenase (EC <DATUM> Van trimethylglycine zijn bij zoogdieren drie functies bekend.
| 610 |
www
|
om onderscheid te maken in de grote groep betaïnes die in biologische systemen kunnen voorkomen In betaïnehydrochloride is de carbonzure groep geprotoneerd en is chloride aanwezig als tegenion Dit hydrochloride is vaak de eerste relatief zuivere vorm waarin de stof kristalliseert bij zijn isolatie uit suikerbieten Glycinebetaïne is een bijproduct van de suikerindustrie Trimethylglycine is verwant aan choline (trimethylaminoethanol), de carbonzuurgroep van trimethylglycine is daarin gereduceerd tot het alcohol Na demethyleren van TMG ontstaat dimethylglycine Gealkyleerde derivaten van trimethylglycine vinden toepassing als oppervlakte-actieve stof Trimethylglycine wordt door mensen via het voedsel opgenomen, zowel in de vorm van betaïne zelf als in de vorm van choline-achtige verbindingen Vooral tarwe, spinazie, schaaldieren en kristalsuiker Schattingen over de dagelijkse consumptie lopen uiteen van #,# tot # g/dag en zelfs tot #,# g/dag bij een dieet dat rijk is aan volkorenproducten of vis De hoeveelheid is dus afhankelijk van de samenstelling van het voedsel, en misschien van de omstandigheden van groei of osmotische omstandigheden daarbij Daarnaast kan TMG gevormd worden uit choline De omzetting van choline naar trimethylglycine is een twee-staps, enzymgekatalyseerd proces dat plaatsvindt in de lever en de nieren Eerst wordt choline geoxideerd tot betaïnealdehyde Deze reactie wordt uitgevoerd in de mitochondria door cholinedehydrogenase, EC <DATUM> # In een volgende stap wordt het aldehyde verder geoxideerd, ook in de mitochondria of in het cytoplasma door betaïnealdehydedehydrogenase (EC <DATUM> Van trimethylglycine zijn bij zoogdieren drie functies bekend <PERSOON>, veronderstelde dat cholesterol en verstopte bloedvaten eerder symptomen waren dan de oorzaak van aandoeningen van het hart en wees homocysteïne aan als een waarschijnlijke boosdoener Vanuit de daaropvolgende studies is een aantal behandelwijzen voortgekomen waarbij het verlagen van de homocysteïne-spiegel een wezenlijke bijdrage levert aan het geheel Betaïnehydrochloride (betaïne-HCl) is het chloridezout van trimethylglycine Bij oraal gebruik wordt het vooral toegepast bij patiënten met een lage maagzuurproductie Betaïne-HCl smaakt zuur, terwijl trimethylglycine zelf (betaïne-anhydraat) zoet smaakt, zij het met een metaalachtige nasmaak Beide stoffen reageren als methyldonor Na afgifte van één methylgroep ontstaat uit trimethylglycine dimethylglycine, een natuurlijke remmer van betaïne-homocysteïne-methyltransferase Hoewel dimethylglycine zelf ook als methyldonor zou kunnen optreden heeft het geen therapautische toepassingen bij hartziekten Van dimethylglycine lijkt wel een positief effect uit te gaan bij kinderen met autisme Trimethylglycine wordt, in combinatie met lysine, in grote hoeveelheden bij de intensieve veehouderij toegepast om de vleesproductie te versnellen Bij het fokken van zalm wordt de stof toegepast om de overgang van zoet naar zout water soepeler te laten verlopen In laboratoriumstudies is trimethylglycine veelbelovend in de behandeling van non-alcoholische steatohepatitis Bij varkens leiden voedingssuplementen met trimethylglycine tot een vermindering van het vetweefsel Dit is in mensen niet bevestigd, noch in lichaamsgewicht, lichaamssamenstelling of basaal metabolisme De functies van trimethylglycine hangen nauw samen met die van choline, foliumzuur, vitamine B## en S-adenosyl methionine SAMe Al deze stoffen kunnen optreden als methyldonor.
| 541 |
www
|
<PERSOON>, veronderstelde dat cholesterol en verstopte bloedvaten eerder symptomen waren dan de oorzaak van aandoeningen van het hart en wees homocysteïne aan als een waarschijnlijke boosdoener Vanuit de daaropvolgende studies is een aantal behandelwijzen voortgekomen waarbij het verlagen van de homocysteïne-spiegel een wezenlijke bijdrage levert aan het geheel Betaïnehydrochloride (betaïne-HCl) is het chloridezout van trimethylglycine Bij oraal gebruik wordt het vooral toegepast bij patiënten met een lage maagzuurproductie Betaïne-HCl smaakt zuur, terwijl trimethylglycine zelf (betaïne-anhydraat) zoet smaakt, zij het met een metaalachtige nasmaak Beide stoffen reageren als methyldonor Na afgifte van één methylgroep ontstaat uit trimethylglycine dimethylglycine, een natuurlijke remmer van betaïne-homocysteïne-methyltransferase Hoewel dimethylglycine zelf ook als methyldonor zou kunnen optreden heeft het geen therapautische toepassingen bij hartziekten Van dimethylglycine lijkt wel een positief effect uit te gaan bij kinderen met autisme Trimethylglycine wordt, in combinatie met lysine, in grote hoeveelheden bij de intensieve veehouderij toegepast om de vleesproductie te versnellen Bij het fokken van zalm wordt de stof toegepast om de overgang van zoet naar zout water soepeler te laten verlopen In laboratoriumstudies is trimethylglycine veelbelovend in de behandeling van non-alcoholische steatohepatitis Bij varkens leiden voedingssuplementen met trimethylglycine tot een vermindering van het vetweefsel Dit is in mensen niet bevestigd, noch in lichaamsgewicht, lichaamssamenstelling of basaal metabolisme De functies van trimethylglycine hangen nauw samen met die van choline, foliumzuur, vitamine B## en S-adenosyl methionine SAMe Al deze stoffen kunnen optreden als methyldonor De overdracht van methylgroepen is nodig voor een goede leverfunctie, celdeling en ontgiftingsreacties Trimethylglycine speelt ook een rol bij de vorming van carnitine en beschermt de nieren tegen beschadigingen Trimethylglycine doneert een methylgroep aan homocysteïne, waarbij methionine gevormd wordt in een door BHMT (betaïne-homocysteïne-methyltransferase, E C <DATUM> een zinkmetallo-enzym) gekatalyseerde reactie Methionine wordt vervolgens omgezet in SAMe door methionine-adenosyltransferase (MAT) waarbij magnesium en ATP een rol spelen als co-factoren Trimethylglycine kan gebruikt worden als een initiator in het PCR-proces, evenals in allerlei daarop gebaseerde toerpassingen als DNA-sequencing Op een nog niet opgehelderde manier draagt het bij in het voorkomen van secondaire structuren in het DNA en voorkomt zo problemen bij het dupliceren van GC-rijke gebieden Lorazepam Lorazepam (merknaam Temesta) is een geneesmiddel van de klasse der benzodiazepines Deze middelen kenmerken zich door vijf effecten die ook door lorazepam in wisselende mate gedeeld worden anxiolytisch, anterograde amnesie, sedatief/hypnotisch, anticonvulsief en spierrelaxerend Het middel heeft een korte tot middellange werkingsduur Het middel wordt voornamelijk voorgeschreven vanwege de krachtige angstwerende eigenschappen Binnen de klasse der benzodiazepinen heeft het een relatief hoog verslavingspotentieel De tabletvorm is beschikbaar in #,# mg, # mg en #,# mg Lorazepam is opgenomen in de lijst van essentiële geneesmiddelen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) Lorazepam heeft relatief krachtige angstwerende eigenschappen De kortetermijnbehandeling van ernstige angst is dan ook de meest frequente indicatie tot gebruik van het middel Bij paniekstoornis is het effect minder duidelijk.
| 545 |
www
|
methylgroepen is nodig voor een goede leverfunctie, celdeling en ontgiftingsreacties Trimethylglycine speelt ook een rol bij de vorming van carnitine en beschermt de nieren tegen beschadigingen Trimethylglycine doneert een methylgroep aan homocysteïne, waarbij methionine gevormd wordt in een door BHMT (betaïne-homocysteïne-methyltransferase, E C <DATUM> een zinkmetallo-enzym) gekatalyseerde reactie Methionine wordt vervolgens omgezet in SAMe door methionine-adenosyltransferase (MAT) waarbij magnesium en ATP een rol spelen als co-factoren Trimethylglycine kan gebruikt worden als een initiator in het PCR-proces, evenals in allerlei daarop gebaseerde toerpassingen als DNA-sequencing Op een nog niet opgehelderde manier draagt het bij in het voorkomen van secondaire structuren in het DNA en voorkomt zo problemen bij het dupliceren van GC-rijke gebieden Lorazepam Lorazepam (merknaam Temesta) is een geneesmiddel van de klasse der benzodiazepines Deze middelen kenmerken zich door vijf effecten die ook door lorazepam in wisselende mate gedeeld worden anxiolytisch, anterograde amnesie, sedatief/hypnotisch, anticonvulsief en spierrelaxerend Het middel heeft een korte tot middellange werkingsduur Het middel wordt voornamelijk voorgeschreven vanwege de krachtige angstwerende eigenschappen Binnen de klasse der benzodiazepinen heeft het een relatief hoog verslavingspotentieel De tabletvorm is beschikbaar in #,# mg, # mg en #,# mg Lorazepam is opgenomen in de lijst van essentiële geneesmiddelen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) Lorazepam heeft relatief krachtige angstwerende eigenschappen De kortetermijnbehandeling van ernstige angst is dan ook de meest frequente indicatie tot gebruik van het middel Bij paniekstoornis is het effect minder duidelijk De duur van deze effecten die men verkrijgt van een enkele dosis maken van het middel een aangewezen hulp voor de behandeling van slapeloosheid, zeker wanneer er een verband gelegd kan worden met de aanwezigheid van angsten Ontwenningssymptomen zoals slapeloosheid en angst kunnen optreden na slechts # dagen gebruik van het middel Lorazepam heeft eveneens effect op het geheugen en zorgt voor een verminderde opslag van nieuwe informatie na gebruik van het middel Het anxiolytische en sedatieve effect maakt dat lorazepam als premedicatie toegediend kan worden Het wordt gegeven voor het toedienen van algehele anesthesie Hierdoor kan men een lagere dosis van het anestheticum toedienen Lorazepam maar ook midazolam worden af en toe gebruikt voor onaangename ingrepen waarbij men bij bewustzijn blijft, zoals tandheelkunde, endoscopieën en gastroscopieën Orale toediening dient ## à ### minuten voor de ingreep te gebeuren Intraveneuze toediening kan tot ## minuten voor de procedure geschieden De anticonvulsieve eigenschappen van lorazepam samen met het farmacokinetisch profiel maken het middel geschikt als anti-epilepticum Hierbij treden echter sedatieve bijwerkingen op Orale toediening van lorazepam, alsook andere benzodiazepines, hebben een plaats bij de langdurige profylaxe van therapieresistente vormen van epilepsie Het zijn echter niet de middelen van eerste keuze omdat resistentie voor de effecten opbouwt De anticonvulsieve eigenschappen (het onderdrukken van het centraal zenuwstelsel) maken het middel geschikt voor de preventie en behandeling van de alcoholontwenning.
| 517 |
www
|
van deze effecten die men verkrijgt van een enkele dosis maken van het middel een aangewezen hulp voor de behandeling van slapeloosheid, zeker wanneer er een verband gelegd kan worden met de aanwezigheid van angsten Ontwenningssymptomen zoals slapeloosheid en angst kunnen optreden na slechts # dagen gebruik van het middel Lorazepam heeft eveneens effect op het geheugen en zorgt voor een verminderde opslag van nieuwe informatie na gebruik van het middel Het anxiolytische en sedatieve effect maakt dat lorazepam als premedicatie toegediend kan worden Het wordt gegeven voor het toedienen van algehele anesthesie Hierdoor kan men een lagere dosis van het anestheticum toedienen Lorazepam maar ook midazolam worden af en toe gebruikt voor onaangename ingrepen waarbij men bij bewustzijn blijft, zoals tandheelkunde, endoscopieën en gastroscopieën Orale toediening dient ## à ### minuten voor de ingreep te gebeuren Intraveneuze toediening kan tot ## minuten voor de procedure geschieden De anticonvulsieve eigenschappen van lorazepam samen met het farmacokinetisch profiel maken het middel geschikt als anti-epilepticum Hierbij treden echter sedatieve bijwerkingen op Orale toediening van lorazepam, alsook andere benzodiazepines, hebben een plaats bij de langdurige profylaxe van therapieresistente vormen van epilepsie Het zijn echter niet de middelen van eerste keuze omdat resistentie voor de effecten opbouwt De anticonvulsieve eigenschappen (het onderdrukken van het centraal zenuwstelsel) maken het middel geschikt voor de preventie en behandeling van de alcoholontwenning Wanneer de noodzaak bestaat voor een snelle sedatie van gewelddadige of geagiteerde patiënten met inbegrip van acute delirium, bestaat er een indicatie voor het gebruik van lorazepam Het gebruik kan echter paradoxale effecten veroorzaken die de situatie erger maken Lorazepam wordt voor deze indicatie bij voorkeur samen met haloperidol toegediend Catatonie met het onvermogen te spreken kan soms opgevangen worden met een enkele dosis van # mg p o of via traag intraveneuze toediening van lorazepam De symptomen kunnen verdwijnen en behandeling gedurende enkele dagen kan nodig zijn Catatonie ten gevolge van een te snelle ontwenning van benzodiazepines reageert op behandeling met lorazepam Om de onbedoelde effecten van lorazepam te compenseren wordt vaak haloperidol gelijktijdig gegeven Dit wordt meestal gebruikt bij ouderen om ze een beetje te laten kalmeren en tevens tegen het beven van hun lichaam De in de structuurformule weergegeven structuur is in evenwicht met het tautomeer, waarbij twee OH-groepen aan de stikstofhoudende ring voorkomen, evenals een dubbele binding tussen de koolstofatomen met de OH-groepen Lorazepam werd in ### door de Amerikaanse firma "Wyeth" gepatenteerd Na de overname in ### werd het product onderdeel van de productlijn van de farmaceut Pfizer In een onderzoek onder ## patiënten met gegeneraliseerde angststoornis bleek het dagelijks gebruik van twee capsules met in totaal ### mg lavendelolie per dag gedurende zes weken even effectief in het terugbrengen van de symptomen als #,# mg lorazepam per dag In de lavendelgroep traden geen significante bijwerkingen op Glykemische index.
| 513 |
www
|
bestaat er een indicatie voor het gebruik van lorazepam Het gebruik kan echter paradoxale effecten veroorzaken die de situatie erger maken Lorazepam wordt voor deze indicatie bij voorkeur samen met haloperidol toegediend Catatonie met het onvermogen te spreken kan soms opgevangen worden met een enkele dosis van # mg p o of via traag intraveneuze toediening van lorazepam De symptomen kunnen verdwijnen en behandeling gedurende enkele dagen kan nodig zijn Catatonie ten gevolge van een te snelle ontwenning van benzodiazepines reageert op behandeling met lorazepam Om de onbedoelde effecten van lorazepam te compenseren wordt vaak haloperidol gelijktijdig gegeven Dit wordt meestal gebruikt bij ouderen om ze een beetje te laten kalmeren en tevens tegen het beven van hun lichaam De in de structuurformule weergegeven structuur is in evenwicht met het tautomeer, waarbij twee OH-groepen aan de stikstofhoudende ring voorkomen, evenals een dubbele binding tussen de koolstofatomen met de OH-groepen Lorazepam werd in ### door de Amerikaanse firma "Wyeth" gepatenteerd Na de overname in ### werd het product onderdeel van de productlijn van de farmaceut Pfizer In een onderzoek onder ## patiënten met gegeneraliseerde angststoornis bleek het dagelijks gebruik van twee capsules met in totaal ### mg lavendelolie per dag gedurende zes weken even effectief in het terugbrengen van de symptomen als #,# mg lorazepam per dag In de lavendelgroep traden geen significante bijwerkingen op Glykemische index Koolhydraten die snel worden afgebroken tijdens de spijsvertering en hun glucose snel afgeven in de bloedbaan hebben een hoge glycemische index, terwijl koolhydraten die langzaam afbreken en hun glucose geleidelijk aan het bloed afgeven een lage glycemische index hebben Er wordt gesproken van een hoge glycemische index boven de ## en van een lage onder de ## Er zijn aanwijzingen dat voeding met een lage glycemische index mogelijk gezondheidsvoordelen op kan leveren De glykemische index werd in ### geïntroduceerd door <PERSOON> en zijn collega's toen zij onderzoek deden naar welke voedselsoorten het meest geschikt waren voor mensen met diabetes mellitus De glykemische index zou volgens onderzoekers van belang kunnen zijn bij het voorkomen en behandelen van diabetes Het nuttigen van voedsel met een lage GI zorgt voor minder sterke schommelingen in de suikerspiegel van diabeten Bij een hypo, waarbij de suikerspiegel te laag is, is het juist aan te raden om voedsel of drinken te nemen met een hoge GI In <LOCATIE> wordt de glykemische index relatief weinig gebruikt Een van de redenen hiervoor is dat het effect van een maaltijd op de glucosespiegel aan de hand van de GI nauwelijks te voorspellen is Die hangt af van de verschillende bestanddelen van de maaltijd en hun respectieve GI, maar ook van de bereidingswijze van de verschillende onderdelen en de spijsvertering van het betreffende individu Koolhydraten met een hoge GI zitten onder andere in Koolhydraten met een lage GI zitten onder andere in.
| 509 |
www
|
bloedbaan hebben een hoge glycemische index, terwijl koolhydraten die langzaam afbreken en hun glucose geleidelijk aan het bloed afgeven een lage glycemische index hebben Er wordt gesproken van een hoge glycemische index boven de ## en van een lage onder de ## Er zijn aanwijzingen dat voeding met een lage glycemische index mogelijk gezondheidsvoordelen op kan leveren De glykemische index werd in ### geïntroduceerd door <PERSOON> en zijn collega's toen zij onderzoek deden naar welke voedselsoorten het meest geschikt waren voor mensen met diabetes mellitus De glykemische index zou volgens onderzoekers van belang kunnen zijn bij het voorkomen en behandelen van diabetes Het nuttigen van voedsel met een lage GI zorgt voor minder sterke schommelingen in de suikerspiegel van diabeten Bij een hypo, waarbij de suikerspiegel te laag is, is het juist aan te raden om voedsel of drinken te nemen met een hoge GI In <LOCATIE> wordt de glykemische index relatief weinig gebruikt Een van de redenen hiervoor is dat het effect van een maaltijd op de glucosespiegel aan de hand van de GI nauwelijks te voorspellen is Die hangt af van de verschillende bestanddelen van de maaltijd en hun respectieve GI, maar ook van de bereidingswijze van de verschillende onderdelen en de spijsvertering van het betreffende individu Koolhydraten met een hoge GI zitten onder andere in Koolhydraten met een lage GI zitten onder andere in Om die reden zegt deze maat meer dan de glykemische index Het aantal koolhydraten kan namelijk sterk verschillen per portie Brood heeft bijvoorbeeld een hoge glykemische index (gemiddeld ##), maar als je kijkt naar de koolhydraten per portie is de glykemische lading juist laag Eenzelfde hoeveelheid tafelsuiker als brood kan een vergelijkbare glykemische index hebben, terwijl de glycemische lading van tafelsuiker bijna tweemaal zo hoog is als van (wit)brood Uit onderzoek zijn geen overtuigende, bewezen verbanden gevonden tussen de GI en GL en de gezondheid op lange termijn Er wordt wel veel onderzoek naar gedaan, met name op het gebied van diabetes Een voeding met een lage glykemische lading komt neer op veel groente, fruit, peulvruchten, noten, zaden en volkoren graanproducten Dat is ook een voeding rijk aan gezonde voedingsstoffen <PERSOON>, ###) is een Amerikaans neuroanatomiste gespecialiseerd in postmortaal onderzoek van het menselijk brein Ze is verbonden aan de <PERSOON> School of Medicine en is de spreekbuis voor het <PERSOON> heeft ze praktijk aan het Midwest Proton Radiotherapy Institute Haar eigen ervaring met een ernstige beroerte op de leeftijd van <LEEFTIJD> jaar (in ###), gevolgd door een negen jaar durende herstelperiode, heeft haar werk als wetenschapster zeer beïnvloed Hiervoor werd zij door "Time" in mei ### opgenomen in de lijst van 's werelds honderd invloedrijkste personen Op <DATUM> ontdekte <PERSOON> bij het ontwaken dat ze aan een zeldzame vorm van beroerte onderhevig was.
| 524 |
www
|
koolhydraten kan namelijk sterk verschillen per portie Brood heeft bijvoorbeeld een hoge glykemische index (gemiddeld ##), maar als je kijkt naar de koolhydraten per portie is de glykemische lading juist laag Eenzelfde hoeveelheid tafelsuiker als brood kan een vergelijkbare glykemische index hebben, terwijl de glycemische lading van tafelsuiker bijna tweemaal zo hoog is als van (wit)brood Uit onderzoek zijn geen overtuigende, bewezen verbanden gevonden tussen de GI en GL en de gezondheid op lange termijn Er wordt wel veel onderzoek naar gedaan, met name op het gebied van diabetes Een voeding met een lage glykemische lading komt neer op veel groente, fruit, peulvruchten, noten, zaden en volkoren graanproducten Dat is ook een voeding rijk aan gezonde voedingsstoffen <PERSOON>, ###) is een Amerikaans neuroanatomiste gespecialiseerd in postmortaal onderzoek van het menselijk brein Ze is verbonden aan de <PERSOON> School of Medicine en is de spreekbuis voor het <PERSOON> heeft ze praktijk aan het Midwest Proton Radiotherapy Institute Haar eigen ervaring met een ernstige beroerte op de leeftijd van <LEEFTIJD> jaar (in ###), gevolgd door een negen jaar durende herstelperiode, heeft haar werk als wetenschapster zeer beïnvloed Hiervoor werd zij door "Time" in mei ### opgenomen in de lijst van 's werelds honderd invloedrijkste personen Op <DATUM> ontdekte <PERSOON> bij het ontwaken dat ze aan een zeldzame vorm van beroerte onderhevig was De presentatie van <PERSOON> in februari ### op de TED-conferentie over haar herinneringen aan de beroerte werd ogenblikkelijk een internetsucces, met brede internet- en media-aandacht tot gevolg, waaronder een interview met Oprah Winfrey <PERSOON> schreef over haar ervaringen bovendien een bestseller, "<PERSOON> of <PERSOON>", waarin haar beroerte en herstel aan bod komen alsook de inzichten die ze daarmee kreeg in de werking van de hersenen Tetracyanochinodimethaan Tetracyanochinodimethaan of TCNQ is een organische verbinding met als brutoformule CHN De structuur is verwant met die van #,#-benzochinon Het gedraagt zich als een elektronenacceptor die veel gebruikt wordt in de bereiding van ladingstransferzouten die belangrijk zijn in de moleculaire elektronica Tetracyanochinodimethaan wordt bereid door #,#-cyclohexaandion te laten reageren met malonnitril Het gevormde dieen wordt met dibroom gedehydrogeneerd Net als tetracyano-etheen (TCNE), wordt tetracyanochinodimethaan makkelijk gereduceerd tot een blauwgekleurd radicalair anion Met de elektronendonor tetrathiafulvaleen (TTF), wordt TTF-TCNQ (een zogenaamd organische metaal) gevormd, waarbij tetracyanochinodimethaan optreedt als elektronenacceptor Het gevormde zout kristalliseert als een eendimensionaal polymeer, bestaande uit gescheiden stapels van kationen en anionen van respectievelijk de donor en de acceptor Metachromatische leukodystrofie Metachromatische leukodystrofie (MLD, ook Arylsulfatase A deficiëntie) is een lysosomale stapelingsziekte die ingedeeld wordt in de familie van de leukodystrofieën Deze ziektes beïnvloeden de groei en/of ontwikkeling van myeline, de vetachtige substantie die de neuronen omgeeft in het centraal zenuwstelsel en het perifeer zenuwstelsel Het myeline is belangrijk voor de isolatie van de zenuwvezel en de voortgeleiding van het signaal.
| 554 |
www
|
de TED-conferentie over haar herinneringen aan de beroerte werd ogenblikkelijk een internetsucces, met brede internet- en media-aandacht tot gevolg, waaronder een interview met Oprah Winfrey <PERSOON> schreef over haar ervaringen bovendien een bestseller, "<PERSOON> of <PERSOON>", waarin haar beroerte en herstel aan bod komen alsook de inzichten die ze daarmee kreeg in de werking van de hersenen Tetracyanochinodimethaan Tetracyanochinodimethaan of TCNQ is een organische verbinding met als brutoformule CHN De structuur is verwant met die van #,#-benzochinon Het gedraagt zich als een elektronenacceptor die veel gebruikt wordt in de bereiding van ladingstransferzouten die belangrijk zijn in de moleculaire elektronica Tetracyanochinodimethaan wordt bereid door #,#-cyclohexaandion te laten reageren met malonnitril Het gevormde dieen wordt met dibroom gedehydrogeneerd Net als tetracyano-etheen (TCNE), wordt tetracyanochinodimethaan makkelijk gereduceerd tot een blauwgekleurd radicalair anion Met de elektronendonor tetrathiafulvaleen (TTF), wordt TTF-TCNQ (een zogenaamd organische metaal) gevormd, waarbij tetracyanochinodimethaan optreedt als elektronenacceptor Het gevormde zout kristalliseert als een eendimensionaal polymeer, bestaande uit gescheiden stapels van kationen en anionen van respectievelijk de donor en de acceptor Metachromatische leukodystrofie Metachromatische leukodystrofie (MLD, ook Arylsulfatase A deficiëntie) is een lysosomale stapelingsziekte die ingedeeld wordt in de familie van de leukodystrofieën Deze ziektes beïnvloeden de groei en/of ontwikkeling van myeline, de vetachtige substantie die de neuronen omgeeft in het centraal zenuwstelsel en het perifeer zenuwstelsel Het myeline is belangrijk voor de isolatie van de zenuwvezel en de voortgeleiding van het signaal Zonder dit enzym stapelen sulfatides zich in verscheidene lichaamsweefsels Het belangrijkste effect dat hierbij optreedt is de beschadiging van de myelineschede die de neuronen omgeeft Dit myeline is nodig voor de voortgeleiding en isolatie van het signaal in het neuron Zonder myeline komt de normale werking van de neuronen in het gedrang MLD erft autosomaal recessief over; In #%(!) van de populatie is er sprake van pseudodeficiëntie Deze individuen hebben geen symptomen tenzij ze of de ziekte hebben, of drager zijn Het verschil met normale dragers zonder pseudodeficiëntie is dat deze patiënten reeds bij dragerschap symptomen vertonen Zoals verscheidene andere genetische aandoeningen die het vetmetabolisme beïnvloeden zijn er verscheidene vormen van MLD In zeldzame gevallen kan het lichaam de tekorten compenseren en treden geen symptomen op Er bestaat geen curatieve therapie voor MLD, noch een standaardbehandeling De therapie beperkt zich tot het verminderen van de symptomen en de bestrijding van de pijn Presymptomatische MLD patiënten met de infantiele vorm, alsook patiënten met de juveniele als adulte vorm die presymptomatisch of slechts milde symptomen ondervinden, komen in aanmerking voor beenmergtransplantatie (met inbegrip van stamceltransplantatie) Dit kan de progressie van de ziekte vertragen en buiten het centrale zenuwstelsel houden De resultaten van deze therapie voor wat betreft het perifere zenuwstelsel zijn minder duidelijk Op de lange termijn laten deze therapieën slechts wisselende resultaten zien Toekomstige behandelopties die momenteel onderzocht worden zijn gentherapie en "enzyme replacement therapy" (ERT), substraatreductietherapie (SRT) en mogelijk "enzyme enhancement therapy" (EET).
| 549 |
www
|
sulfatides zich in verscheidene lichaamsweefsels Het belangrijkste effect dat hierbij optreedt is de beschadiging van de myelineschede die de neuronen omgeeft Dit myeline is nodig voor de voortgeleiding en isolatie van het signaal in het neuron Zonder myeline komt de normale werking van de neuronen in het gedrang MLD erft autosomaal recessief over; In #%(!) van de populatie is er sprake van pseudodeficiëntie Deze individuen hebben geen symptomen tenzij ze of de ziekte hebben, of drager zijn Het verschil met normale dragers zonder pseudodeficiëntie is dat deze patiënten reeds bij dragerschap symptomen vertonen Zoals verscheidene andere genetische aandoeningen die het vetmetabolisme beïnvloeden zijn er verscheidene vormen van MLD In zeldzame gevallen kan het lichaam de tekorten compenseren en treden geen symptomen op Er bestaat geen curatieve therapie voor MLD, noch een standaardbehandeling De therapie beperkt zich tot het verminderen van de symptomen en de bestrijding van de pijn Presymptomatische MLD patiënten met de infantiele vorm, alsook patiënten met de juveniele als adulte vorm die presymptomatisch of slechts milde symptomen ondervinden, komen in aanmerking voor beenmergtransplantatie (met inbegrip van stamceltransplantatie) Dit kan de progressie van de ziekte vertragen en buiten het centrale zenuwstelsel houden De resultaten van deze therapie voor wat betreft het perifere zenuwstelsel zijn minder duidelijk Op de lange termijn laten deze therapieën slechts wisselende resultaten zien Toekomstige behandelopties die momenteel onderzocht worden zijn gentherapie en "enzyme replacement therapy" (ERT), substraatreductietherapie (SRT) en mogelijk "enzyme enhancement therapy" (EET) Deze groep bestaat uit wetenschappelijke, academische en industriële bijdrage Adrenoleukodystrofie X-gebonden adrenoleukodystrofie (X-ALD), ook wel de ziekte van <PERSOON> of de ziekte van Siemerling-Creutzfeldt genoemd, is een relatief zeldzame stofwisselingsziekte die vooral het zenuwstelsel (aantasting van myeline) en de steroïd-hormoon producerende cellen van de bijnierschors en de testes aantast De ziekte kan zich uiten in een aantal zeer verschillende vormen De twee meest voorkomende vormen zijn de "childhood" cerebrale ALD (CCALD) en adrenomyeloneuropathie (AMN) X-gebonden betekent dat een genetisch defect die ten grondslag ligt aan de ziekte is gelokaliseerd op het X-chromosoom, een van de geslachtschromosomen Het woord adrenoleukodystrofie komt van de volgende Latijnse en Griekse woorden Het samengevoegde woord X-gebonden adrenoleukodystrofie beschrijft een ziekte die genetisch bepaald wordt door een defect op het X-chromosoom, de bijnierschors aantast en de aanmaak en behoud van de witte stof (myeline) aantast Hoewel de aandoening de groei en ontwikkeling van myeline beïnvloedt zijn de leukodystrofieën verschillend van de demyeliniserende stoornissen zoals multiple sclerose waarbij myeline normaal gevormd wordt maar verloren raakt door bijvoorbeeld immunologische disfunctie, of andere redenen De eerste gedocumenteerde patiënt met X-ALD werd in ### gepubliceerd in de medische literatuur Siemerling en Creutzfeldt beschreven een zeven jaar oude jongen die tijdens zijn vierde levensjaar een bruine huid ontwikkeld had (hyperpigmentatie) Zijn huid verdonkerde zeer snel toen hij zes en een half jaar oud was Tegelijkertijd raakte zijn gedrag gestoord en zijn spraak en motoriek verslechterden wat een indicatie is voor een ernstige neurologische aandoening.
| 553 |
www
|
groep bestaat uit wetenschappelijke, academische en industriële bijdrage Adrenoleukodystrofie X-gebonden adrenoleukodystrofie (X-ALD), ook wel de ziekte van <PERSOON> of de ziekte van Siemerling-Creutzfeldt genoemd, is een relatief zeldzame stofwisselingsziekte die vooral het zenuwstelsel (aantasting van myeline) en de steroïd-hormoon producerende cellen van de bijnierschors en de testes aantast De ziekte kan zich uiten in een aantal zeer verschillende vormen De twee meest voorkomende vormen zijn de "childhood" cerebrale ALD (CCALD) en adrenomyeloneuropathie (AMN) X-gebonden betekent dat een genetisch defect die ten grondslag ligt aan de ziekte is gelokaliseerd op het X-chromosoom, een van de geslachtschromosomen Het woord adrenoleukodystrofie komt van de volgende Latijnse en Griekse woorden Het samengevoegde woord X-gebonden adrenoleukodystrofie beschrijft een ziekte die genetisch bepaald wordt door een defect op het X-chromosoom, de bijnierschors aantast en de aanmaak en behoud van de witte stof (myeline) aantast Hoewel de aandoening de groei en ontwikkeling van myeline beïnvloedt zijn de leukodystrofieën verschillend van de demyeliniserende stoornissen zoals multiple sclerose waarbij myeline normaal gevormd wordt maar verloren raakt door bijvoorbeeld immunologische disfunctie, of andere redenen De eerste gedocumenteerde patiënt met X-ALD werd in ### gepubliceerd in de medische literatuur Siemerling en Creutzfeldt beschreven een zeven jaar oude jongen die tijdens zijn vierde levensjaar een bruine huid ontwikkeld had (hyperpigmentatie) Zijn huid verdonkerde zeer snel toen hij zes en een half jaar oud was Tegelijkertijd raakte zijn gedrag gestoord en zijn spraak en motoriek verslechterden wat een indicatie is voor een ernstige neurologische aandoening Tijdens de lijkschouwing constateerde men atrofie van de bijnierschors en grote veranderingen in de witte materie van de hersenen Gecombineerd met een accumulatie van lymfocyten en Plasmacellen in het centrale zenuwstelsel, wat indicatief is voor een ontstekingsreactie De naam X-gebonden adrenoleukodystrofie werd in ### geïntroduceerd door <PERSOON> De "X" staat voor de aan het X-chromosoom gebonden overerving Met "adreno" wordt aangegeven dat de bijnier (in het Latijn "glandula adrenalis") bij het ziekteproces is betrokken "leukodystrofie" geeft aan dat de witte ("leuko") stof van de hersenen, een soort isolatielaag om de zenuwcellen heen, niet goed gevormd is, of beschadigd raakt ("dystrofie") Een grote doorbraak kwam er in ### toen de onderzoekers <PERSOON>, A B <PERSOON> ontdekten dat in de hersenen en bijnieren van patiënten met X-ALD een opeenstapeling plaatsvindt van een bepaald soort vetzuren, zogenaamde verzadigde zeerlangeketenvetzuren (ZLKV) In ### werd er door <PERSOON> een diagnostische test ontwikkeld waarmee ZLKV-niveaus bepaald konden worden in gekweekte huidcellen (fibroblasten), bloedplasma, bloedcellen en amniocyten Deze techniek heeft het mogelijk gemaakt patiënten te kunnen identificeren Daarnaast werd het ook mogelijk om prenatale screening te doen en om het effect van nieuwe therapieën te evalueren Al vrij snel werd bekend dat alle mannelijke patiënten verhoogde ZLKV hebben in hun plasma In tegenstelling tot bewezen draagsters Ongeveer ##% van de draagsters heeft normale ZLKV-waarden.
| 560 |
www
|
lijkschouwing constateerde men atrofie van de bijnierschors en grote veranderingen in de witte materie van de hersenen Gecombineerd met een accumulatie van lymfocyten en Plasmacellen in het centrale zenuwstelsel, wat indicatief is voor een ontstekingsreactie De naam X-gebonden adrenoleukodystrofie werd in ### geïntroduceerd door <PERSOON> De "X" staat voor de aan het X-chromosoom gebonden overerving Met "adreno" wordt aangegeven dat de bijnier (in het Latijn "glandula adrenalis") bij het ziekteproces is betrokken "leukodystrofie" geeft aan dat de witte ("leuko") stof van de hersenen, een soort isolatielaag om de zenuwcellen heen, niet goed gevormd is, of beschadigd raakt ("dystrofie") Een grote doorbraak kwam er in ### toen de onderzoekers <PERSOON>, A B <PERSOON> ontdekten dat in de hersenen en bijnieren van patiënten met X-ALD een opeenstapeling plaatsvindt van een bepaald soort vetzuren, zogenaamde verzadigde zeerlangeketenvetzuren (ZLKV) In ### werd er door <PERSOON> een diagnostische test ontwikkeld waarmee ZLKV-niveaus bepaald konden worden in gekweekte huidcellen (fibroblasten), bloedplasma, bloedcellen en amniocyten Deze techniek heeft het mogelijk gemaakt patiënten te kunnen identificeren Daarnaast werd het ook mogelijk om prenatale screening te doen en om het effect van nieuwe therapieën te evalueren Al vrij snel werd bekend dat alle mannelijke patiënten verhoogde ZLKV hebben in hun plasma In tegenstelling tot bewezen draagsters Ongeveer ##% van de draagsters heeft normale ZLKV-waarden Deze peroxisomen zijn zeer kleine structuren die in de lichaamscellen voorkomen, en een aantal specifieke functies hebben Voorbeelden hiervan zijn het maken van een aantal essentiële stoffen, en het afbreken van de ZLKV In ### is in Parijs door de groep van <PERSOON> het gen geïdentificeerd waarin bij X-ALD-patiënten afwijkingen voorkomen Sinds de identificatie van het X-ALD-gen zijn vele mutaties geïdentificeerd In januari ### waren er al meer dan ### mutaties gevonden en gerapporteerd in de X-ALD-mutatiedatabank Meerdere vormen van X-ALD zijn bekend, ingedeeld naar de leeftijd waarop klachten ontstaan en de organen die het ernstigst zijn aangedaan De vormen kunnen naast elkaar voorkomen in één familie, soms overheerst een bepaalde vorm Dit fenotype komt bij ## tot ##% van de mannelijke patiënten voor De symptomen beginnen tussen # en <LEEFTIJD> jaar en omvatten het verlies van voorheen verworven neurologische capaciteiten, convulsies, ataxie, de ziekte van Addison (ongeveer ##% van de patiënten met deze aandoening) alsook achteruitgang van zowel visus als gehoor Vaak komen klachten voor van gestoord gedrag, verminderde aandacht en problemen op school Soms is epilepsie het eerste verschijnsel van de aandoening De verschijnselen nemen zeer snel toe als gevolg van een snel verergerende beschadiging van het myeline van de hersenen De meeste jongens zijn # tot <LEEFTIJD> jaar na het begin van de klachten in een vegetatieve toestand geraakt of overleden Deze ernstige vorm van de ziekte werd voor het eerst beschreven door <PERSOON> en <PERSOON>.
| 570 |
www
|
die in de lichaamscellen voorkomen, en een aantal specifieke functies hebben Voorbeelden hiervan zijn het maken van een aantal essentiële stoffen, en het afbreken van de ZLKV In ### is in Parijs door de groep van <PERSOON> het gen geïdentificeerd waarin bij X-ALD-patiënten afwijkingen voorkomen Sinds de identificatie van het X-ALD-gen zijn vele mutaties geïdentificeerd In januari ### waren er al meer dan ### mutaties gevonden en gerapporteerd in de X-ALD-mutatiedatabank Meerdere vormen van X-ALD zijn bekend, ingedeeld naar de leeftijd waarop klachten ontstaan en de organen die het ernstigst zijn aangedaan De vormen kunnen naast elkaar voorkomen in één familie, soms overheerst een bepaalde vorm Dit fenotype komt bij ## tot ##% van de mannelijke patiënten voor De symptomen beginnen tussen # en <LEEFTIJD> jaar en omvatten het verlies van voorheen verworven neurologische capaciteiten, convulsies, ataxie, de ziekte van Addison (ongeveer ##% van de patiënten met deze aandoening) alsook achteruitgang van zowel visus als gehoor Vaak komen klachten voor van gestoord gedrag, verminderde aandacht en problemen op school Soms is epilepsie het eerste verschijnsel van de aandoening De verschijnselen nemen zeer snel toe als gevolg van een snel verergerende beschadiging van het myeline van de hersenen De meeste jongens zijn # tot <LEEFTIJD> jaar na het begin van de klachten in een vegetatieve toestand geraakt of overleden Deze ernstige vorm van de ziekte werd voor het eerst beschreven door <PERSOON> en <PERSOON> De verschijnselen zijn vergelijkbaar met die van de "childhood" cerebrale ALD, echter treden de symptomen op tussen het ##e en ##e levensjaar Komt bij # tot #% van de patiënten voor Hierbij treden op volwassen leeftijd verschijnselen op van ernstige hersenbeschadiging Vaak echter ontstaan verschijnselen van dementie, of psychiatrische beelden zoals schizofrenie Dit is in <LOCATIE> de meest voorkomende vorm van X-ALD Deze komt bij ## tot ##% van de patiënten voor Bij AMN zijn het ruggenmerg en meestal ook de bijnierschors en testes aangedaan De verschijnselen bestaan over het algemeen uit langzaam voortschrijdende en spastische verlamming van de benen, die tussen het ##e en ##e levensjaar ontstaat Vaak is de functie van de urineblaas gestoord en het gevoel aan de benen verminderd Bij de meeste AMN-patiënten blijven de hersenen gespaard Ongeveer ##% van de mannen met neurologische verschijnselen heeft een onvoldoende functie van de bijnierschors Vaak bestaan er klachten van verminderde zin in seks, verlaagde potentie en soms onvruchtbaarheid Wordt gekenmerkt door een geïsoleerde bijnierschorsinsufficiëntie (ziekte van Addison) zonder dat er beschadiging van het zenuwstelsel is en komt bij # tot ##% van de patiënten voor De meest voorkomende verschijnselen zijn vermoeidheid, buikklachten, "gezonde" bruine huid en lage bloeddruk De meeste patiënten zullen later in het leven AMN, of soms zelfs CCALD, AdolCALD of ACALD ontwikkelen Hierbij is de ziekte in het bloed, in gekweekte huidcellen of in het erfelijk materiaal aangetoond, maar ontbreken andere verschijnselen van X-ALD.
| 579 |
www
|
De verschijnselen zijn vergelijkbaar met die van de "childhood" cerebrale ALD, echter treden de symptomen op tussen het ##e en ##e levensjaar Komt bij # tot #% van de patiënten voor Hierbij treden op volwassen leeftijd verschijnselen op van ernstige hersenbeschadiging Vaak echter ontstaan verschijnselen van dementie, of psychiatrische beelden zoals schizofrenie Dit is in <LOCATIE> de meest voorkomende vorm van X-ALD Deze komt bij ## tot ##% van de patiënten voor Bij AMN zijn het ruggenmerg en meestal ook de bijnierschors en testes aangedaan De verschijnselen bestaan over het algemeen uit langzaam voortschrijdende en spastische verlamming van de benen, die tussen het ##e en ##e levensjaar ontstaat Vaak is de functie van de urineblaas gestoord en het gevoel aan de benen verminderd Bij de meeste AMN-patiënten blijven de hersenen gespaard Ongeveer ##% van de mannen met neurologische verschijnselen heeft een onvoldoende functie van de bijnierschors Vaak bestaan er klachten van verminderde zin in seks, verlaagde potentie en soms onvruchtbaarheid Wordt gekenmerkt door een geïsoleerde bijnierschorsinsufficiëntie (ziekte van Addison) zonder dat er beschadiging van het zenuwstelsel is en komt bij # tot ##% van de patiënten voor De meest voorkomende verschijnselen zijn vermoeidheid, buikklachten, "gezonde" bruine huid en lage bloeddruk De meeste patiënten zullen later in het leven AMN, of soms zelfs CCALD, AdolCALD of ACALD ontwikkelen Hierbij is de ziekte in het bloed, in gekweekte huidcellen of in het erfelijk materiaal aangetoond, maar ontbreken andere verschijnselen van X-ALD Er is een grote kans dat deze patiënten uiteindelijk toch andere verschijnselen krijgen Het voorkomen van draagsterschap met uitvalsverschijnselen, zogenaamd manifest draagsterschap werd geschat op ten minste ##% In <LOCATIE> heeft ##% tot ##% van alle draagsters ouder dan <LEEFTIJD> jaar tekenen van beschadiging van het zenuwstelsel (verwijzing nodig) Tevens lijkt er een relatie te bestaan tussen het vorderen van de leeftijd en het ontwikkelen van symptomen in de leeftijdsgroep van ## tot <LEEFTIJD> jaar heeft ##% tot ##% symptomen (verwijzing nodig) Meestal is er een op het AMN gelijkend beeld met spastische verlamming en gevoelsstoornissen aan de benen Vaak is ook de functie van de sluitspieren van de blaas en darmen gestoord, wat kan leiden tot incontinentie voor urine en ontlasting De verschijnselen verslechteren minder snel dan bij mannen met AMN Ernstige beschadiging aan de hersenen is uitermate zeldzaam, maar wel beschreven Minder dan #% van de draagsters ontwikkelt bijnierschorsinsufficiëntie Onderzoek in het <INSTELLING> door <PERSOON> bij meer dan ## draagsters liet geen tekenen van tekortschietende functie van de bijnierschors zien (verwijzing nodig) Drie groepen hebben onderzocht of het krijgen van verschijnselen gerelateerd is aan zogenaamde onevenredig verdeelde inactivatie van X-chromosomen Van deze X-chromosomen hebben vrouwen er in elke cel twee, en hiervan wordt er, wanneer alles goed gaat, normaal gesproken in gelijke verhouding evenveel gezonde en aangedane "uitgeschakeld".
| 561 |
www
|
is een grote kans dat deze patiënten uiteindelijk toch andere verschijnselen krijgen Het voorkomen van draagsterschap met uitvalsverschijnselen, zogenaamd manifest draagsterschap werd geschat op ten minste ##% In <LOCATIE> heeft ##% tot ##% van alle draagsters ouder dan <LEEFTIJD> jaar tekenen van beschadiging van het zenuwstelsel (verwijzing nodig) Tevens lijkt er een relatie te bestaan tussen het vorderen van de leeftijd en het ontwikkelen van symptomen in de leeftijdsgroep van ## tot <LEEFTIJD> jaar heeft ##% tot ##% symptomen (verwijzing nodig) Meestal is er een op het AMN gelijkend beeld met spastische verlamming en gevoelsstoornissen aan de benen Vaak is ook de functie van de sluitspieren van de blaas en darmen gestoord, wat kan leiden tot incontinentie voor urine en ontlasting De verschijnselen verslechteren minder snel dan bij mannen met AMN Ernstige beschadiging aan de hersenen is uitermate zeldzaam, maar wel beschreven Minder dan #% van de draagsters ontwikkelt bijnierschorsinsufficiëntie Onderzoek in het <INSTELLING> door <PERSOON> bij meer dan ## draagsters liet geen tekenen van tekortschietende functie van de bijnierschors zien (verwijzing nodig) Drie groepen hebben onderzocht of het krijgen van verschijnselen gerelateerd is aan zogenaamde onevenredig verdeelde inactivatie van X-chromosomen Van deze X-chromosomen hebben vrouwen er in elke cel twee, en hiervan wordt er, wanneer alles goed gaat, normaal gesproken in gelijke verhouding evenveel gezonde en aangedane "uitgeschakeld" Een groep vond geen verband, de twee andere wel Dat ook draagsters neurologische uitvalsverschijnselen kunnen krijgen is helaas bij veel artsen niet bekend, zodat manifest draagsters vaak in een laat stadium of helemaal niet worden herkend Soms worden zelfs ten onrechte operaties door orthopeed (kunstheupen) of neurochirurg (verwijding van het nekwervelkanaal) gedaan Tevens kan het niet tijdig herkennen van draagsters nieuwe gevallen van X-ALD tot gevolg hebben Biochemisch wordt X-ALD gekenmerkt door een ophoping van verzadigde zeerlangeketenvetzuren (ZLKV) Dit zijn vetzuren die bestaan uit ##, ##, ## of meer koolstofatomen (C## #, C## # en <PERSOON> maken deel uit van plantaardige en dierlijke vetten en komen voor in ons dagelijks dieet, maar het grootste deel wordt door het lichaam zelf aangemaakt Normaal gesproken worden deze ZLKV afgebroken in kleine, met een membraan afgesloten, structuren in de cel, de zogenaamde peroxisomen Iedere cel, met uitzondering van de rode bloedcellen, bevat tussen de ### en ### peroxisomen In X-ALD is het afbraakproces van de ZLKV ernstig gestoord, waardoor met name C## # en C## # uiteindelijk in allerlei vetten (lipiden), die overal in het lichaam voorkomen, worden ingebouwd In het zenuwstelsel leidt dit tot ernstige beschadiging van de witte stof, het myeline; dit proces wordt demyelinisatie genoemd Myeline is als het ware de isolerende laag die om de zenuw heen ligt; zonder myeline kunnen zenuwcellen geen signalen doorgeven en kan het zenuwstelsel niet functioneren In de bijnierschors stapelen deze vetten zich op in naaldstructuren die er uiteindelijk toe leiden dat de bijnierschors stopt met functioneren.
| 578 |
www
|
veel artsen niet bekend, zodat manifest draagsters vaak in een laat stadium of helemaal niet worden herkend Soms worden zelfs ten onrechte operaties door orthopeed (kunstheupen) of neurochirurg (verwijding van het nekwervelkanaal) gedaan Tevens kan het niet tijdig herkennen van draagsters nieuwe gevallen van X-ALD tot gevolg hebben Biochemisch wordt X-ALD gekenmerkt door een ophoping van verzadigde zeerlangeketenvetzuren (ZLKV) Dit zijn vetzuren die bestaan uit ##, ##, ## of meer koolstofatomen (C## #, C## # en <PERSOON> maken deel uit van plantaardige en dierlijke vetten en komen voor in ons dagelijks dieet, maar het grootste deel wordt door het lichaam zelf aangemaakt Normaal gesproken worden deze ZLKV afgebroken in kleine, met een membraan afgesloten, structuren in de cel, de zogenaamde peroxisomen Iedere cel, met uitzondering van de rode bloedcellen, bevat tussen de ### en ### peroxisomen In X-ALD is het afbraakproces van de ZLKV ernstig gestoord, waardoor met name C## # en C## # uiteindelijk in allerlei vetten (lipiden), die overal in het lichaam voorkomen, worden ingebouwd In het zenuwstelsel leidt dit tot ernstige beschadiging van de witte stof, het myeline; dit proces wordt demyelinisatie genoemd Myeline is als het ware de isolerende laag die om de zenuw heen ligt; zonder myeline kunnen zenuwcellen geen signalen doorgeven en kan het zenuwstelsel niet functioneren In de bijnierschors stapelen deze vetten zich op in naaldstructuren die er uiteindelijk toe leiden dat de bijnierschors stopt met functioneren De locatie van het defecte gen is Xq## De ziekte wordt gekarakteriseerd door de accumulatie van vetzuren met zeer lange ketens ("very long-chain fatty acids", VLCFA) Deze vetzuren hebben ketens van ## à ## koolstofatomen Het frequentst voorkomende vetzuur is een hexacosanoaat (een skelet van ## koolstofatomen) Het verschijnsel van de langeketenvetzuren bij deze patiënten werd voor het eerst beschreven door Moser et al in ### Het ALD-gen werd ontdekt in ### Dit gen codeert niet voor een enzyme, maar voor een transporteiwit Tot op heden is niet bekend hoe hoge waarden voor de zeerlangeketenvetzuren het myelineverlies kunnen veroorzaken Het gen (ABCD#) of "ATP-binding cassette, subfamilie D, lid #") codeert een eiwit dat vetzuren transporteert in de peroxisomen In de peroxisomen ondergaan vetzuren betaoxidatie Een disfunctie van dit gen leidt tot de accumulatie van vetzuren met zeer lange ketens in verscheidene organen De prevalentie van X-gebonden adrenoleukodystrofie is # op ### in verscheidene populaties Bij #% van de vrouwen die drager zijn treden eveneens symptomen op Autosomale adrenoleukodystrofie wordt geassocieerd met de eiwitten PEX#, PEX#, PEX##, PEX## en PEX## Tegenwoordig kan op zeer betrouwbare wijze worden onderzocht of iemand X-ALD heeft Ook prenataal onderzoek is mogelijk Bij mannen is de diagnose door de (duidelijker) aanwezige symptomen makkelijker te stellen dan bij vrouwen Onderzoek naar de concentratie van ZLKV in bloed is bij mannen zeer betrouwbaar Een abnormaal hoge concentratie van het vetzuur C## # in combinatie met afwijkende verhoudingen van verschillende vetzuren (de zgn.
| 595 |
www
|
Xq## De ziekte wordt gekarakteriseerd door de accumulatie van vetzuren met zeer lange ketens ("very long-chain fatty acids", VLCFA) Deze vetzuren hebben ketens van ## à ## koolstofatomen Het frequentst voorkomende vetzuur is een hexacosanoaat (een skelet van ## koolstofatomen) Het verschijnsel van de langeketenvetzuren bij deze patiënten werd voor het eerst beschreven door Moser et al in ### Het ALD-gen werd ontdekt in ### Dit gen codeert niet voor een enzyme, maar voor een transporteiwit Tot op heden is niet bekend hoe hoge waarden voor de zeerlangeketenvetzuren het myelineverlies kunnen veroorzaken Het gen (ABCD#) of "ATP-binding cassette, subfamilie D, lid #") codeert een eiwit dat vetzuren transporteert in de peroxisomen In de peroxisomen ondergaan vetzuren betaoxidatie Een disfunctie van dit gen leidt tot de accumulatie van vetzuren met zeer lange ketens in verscheidene organen De prevalentie van X-gebonden adrenoleukodystrofie is # op ### in verscheidene populaties Bij #% van de vrouwen die drager zijn treden eveneens symptomen op Autosomale adrenoleukodystrofie wordt geassocieerd met de eiwitten PEX#, PEX#, PEX##, PEX## en PEX## Tegenwoordig kan op zeer betrouwbare wijze worden onderzocht of iemand X-ALD heeft Ook prenataal onderzoek is mogelijk Bij mannen is de diagnose door de (duidelijker) aanwezige symptomen makkelijker te stellen dan bij vrouwen Onderzoek naar de concentratie van ZLKV in bloed is bij mannen zeer betrouwbaar Een abnormaal hoge concentratie van het vetzuur C## # in combinatie met afwijkende verhoudingen van verschillende vetzuren (de zgn #/## #- en C## #/## #-ratio) bevestigen de diagnose Meestal wordt de bepaling twee keer gedaan, dit om eventuele gevolgen van een monsterverwisseling of andere zeer zeldzame problemen te voorkomen Bij ##% tot ##% van de draagsters zijn de ZLKV in bloed echter normaal Met alleen een ZLKV-bepaling in het bloed kan dus bij een vrouw nooit de diagnose worden uitgesloten Dezelfde bepalingen kunnen ook in gekweekte cellen (fibroblasten) afkomstig uit een huidbiopt worden gedaan Bij de verdenking op draagsterschap kan dit onderzoek aanvullende informatie verschaffen Ook al sluit een normale waarde van ZLKV bij mogelijke draagsters het draagsterschap niet uit, wordt een verhoogde concentratie ZLKV gevonden dan bevestigt dit de diagnose Het ALD eiwit kan worden aangetoond met zogenaamde antistoffen tegen dit eiwit Wanneer het eiwit niet kan worden aangetoond in huidcellen of witte bloedcellen, kan worden aangenomen dat het er niet is, en iemand inderdaad de ziekte bij zich draagt of heeft Wordt het eiwit wel door de antistoffen herkend, dan wil het nog niet zeggen dat dit eiwit goed functioneert of goed is samengesteld Wanneer het ALD eiwit kan worden aangetoond, sluit het dus niet uit dat iemand toch de ziekte bij zich draagt De betrouwbaarste methode waarmee de diagnose kan worden gesteld of uitgesloten, is DNA-onderzoek Het ALD-gen kan dan worden onderzocht op fouten Zeker bij het onderzoek van vrouwen die draagster kunnen zijn is dit de betrouwbaarste methode.
| 566 |
www
|
#/## #- en C## #/## #-ratio) bevestigen de diagnose Meestal wordt de bepaling twee keer gedaan, dit om eventuele gevolgen van een monsterverwisseling of andere zeer zeldzame problemen te voorkomen Bij ##% tot ##% van de draagsters zijn de ZLKV in bloed echter normaal Met alleen een ZLKV-bepaling in het bloed kan dus bij een vrouw nooit de diagnose worden uitgesloten Dezelfde bepalingen kunnen ook in gekweekte cellen (fibroblasten) afkomstig uit een huidbiopt worden gedaan Bij de verdenking op draagsterschap kan dit onderzoek aanvullende informatie verschaffen Ook al sluit een normale waarde van ZLKV bij mogelijke draagsters het draagsterschap niet uit, wordt een verhoogde concentratie ZLKV gevonden dan bevestigt dit de diagnose Het ALD eiwit kan worden aangetoond met zogenaamde antistoffen tegen dit eiwit Wanneer het eiwit niet kan worden aangetoond in huidcellen of witte bloedcellen, kan worden aangenomen dat het er niet is, en iemand inderdaad de ziekte bij zich draagt of heeft Wordt het eiwit wel door de antistoffen herkend, dan wil het nog niet zeggen dat dit eiwit goed functioneert of goed is samengesteld Wanneer het ALD eiwit kan worden aangetoond, sluit het dus niet uit dat iemand toch de ziekte bij zich draagt De betrouwbaarste methode waarmee de diagnose kan worden gesteld of uitgesloten, is DNA-onderzoek Het ALD-gen kan dan worden onderzocht op fouten Zeker bij het onderzoek van vrouwen die draagster kunnen zijn is dit de betrouwbaarste methode Is deze eenmaal bekend, dan kan er bij mogelijk aangedane personen waarbij het ZLKV- en immuunonderzoek geen zekerheid heeft gegeven gericht naar de DNA-afwijking worden gezocht Bij vrouwen die draagster zijn kan prenataal onderzoek uitkomst bieden Vroeg in de zwangerschap kan door middel van vruchtwateronderzoek met bovenstaande technieken worden onderzocht of een ongeboren mannelijke vrucht (foetus) de ziekte heeft Heden ten dage is er geen curatieve behandeling voor de ziekte In ### werd een dieettherapie voor X-ALD ontwikkeld De achterliggende gedachte was de observatie dat ZLKV niet alleen via ons voedsel binnenkomen maar ook door het lichaam zelf geproduceerd worden door middel van ketenverlenging van langeketenvetzuren Wanneer fibroblasten van X-ALD-patiënten onverzadigde vetzuren in hun groeimedium toegediend kregen, resulteerde dit in verlaging van de ZLKV Blijkbaar gingen onverzadigde vetzuren de strijd aan met de verzadigde vetzuren voor de ketenverlenging De bekendste dieettherapie bestaat uit een streng vetarm dieet waaraan een <DATUM> mengsel van de onverzadigde vetzuren glyceryltrioleaat (GTO) en glyceryltrierucaat (GTE) (â<PERSOON>-olieâ) toegevoegd wordt De olie werd mede ontwikkeld door de ouders van een patiënt met<PERSOON>-ALD-patiënten met â<PERSOON>-olieâ resulteerde in een snelle normalisering van de plasma-ZLKV-concentraties Deze hoopgevende resultaten leidden ertoe dat er wereldwijd honderden X-ALD-patiënten behandeld werden met â<PERSOON>-olieâ Al snel bleek echter dat de olie geen effect had op het ziektebeloop â<PERSOON>-olieâ kan X-ALD-patiënten niet beschermen tegen het krijgen van AMN of cerebrale ALD Patiënten die al neurologische symptomen hadden, verslechterden, ondanks de normalisatie van de ZLKV in het plasma.
| 575 |
www
|
aangedane personen waarbij het ZLKV- en immuunonderzoek geen zekerheid heeft gegeven gericht naar de DNA-afwijking worden gezocht Bij vrouwen die draagster zijn kan prenataal onderzoek uitkomst bieden Vroeg in de zwangerschap kan door middel van vruchtwateronderzoek met bovenstaande technieken worden onderzocht of een ongeboren mannelijke vrucht (foetus) de ziekte heeft Heden ten dage is er geen curatieve behandeling voor de ziekte In ### werd een dieettherapie voor X-ALD ontwikkeld De achterliggende gedachte was de observatie dat ZLKV niet alleen via ons voedsel binnenkomen maar ook door het lichaam zelf geproduceerd worden door middel van ketenverlenging van langeketenvetzuren Wanneer fibroblasten van X-ALD-patiënten onverzadigde vetzuren in hun groeimedium toegediend kregen, resulteerde dit in verlaging van de ZLKV Blijkbaar gingen onverzadigde vetzuren de strijd aan met de verzadigde vetzuren voor de ketenverlenging De bekendste dieettherapie bestaat uit een streng vetarm dieet waaraan een <DATUM> mengsel van de onverzadigde vetzuren glyceryltrioleaat (GTO) en glyceryltrierucaat (GTE) (â<PERSOON>-olieâ) toegevoegd wordt De olie werd mede ontwikkeld door de ouders van een patiënt met<PERSOON>-ALD-patiënten met â<PERSOON>-olieâ resulteerde in een snelle normalisering van de plasma-ZLKV-concentraties Deze hoopgevende resultaten leidden ertoe dat er wereldwijd honderden X-ALD-patiënten behandeld werden met â<PERSOON>-olieâ Al snel bleek echter dat de olie geen effect had op het ziektebeloop â<PERSOON>-olieâ kan X-ALD-patiënten niet beschermen tegen het krijgen van AMN of cerebrale ALD Patiënten die al neurologische symptomen hadden, verslechterden, ondanks de normalisatie van de ZLKV in het plasma Onderzoek in de hersenen van overleden patiënten die de olie gebruikt hadden, wees uit dat de olie geen effect heeft op de ZLKV in de hersenen; de ZLKV-waarden waren niet verlaagd Men concludeerde dat â<PERSOON>-olieâ de hersenen niet bereikt, hetgeen wordt veroorzaakt door de bloed-hersenbarrière De bloed-hersenbarrière scheidt de hersenen van de rest van het lichaam en het beschermt de hersenen tegen het binnendringen van allerlei mogelijk schadelijke stoffen die in het bloed kunnen voorkomen <PERSOON> heeft onderzocht of â<PERSOON>-olieâ een beschermende functie heeft bij jonge kinderen die nog geen neurologische symptomen hebben De hoop bestaat dat â<PERSOON>-olieâ kinderen kan beschermen tegen het krijgen van CCALD wanneer al op zeer jonge leeftijd met de therapie begonnen wordt Uit de resultaten van dit onderzoek lijkt dat â<PERSOON>-olieâ een positieve werking heeft Echter is dit nog een punt van discussie onder Nederlandse en Amerikaanse onderzoekers in hoeverre het effect bestaat Van beenmergtransplantatie wordt gedacht dat ze de progressie van de ziekte tot staan kan brengen Bij jongens met de cerebrale vorm van X-gebonden ALD heeft deze therapie echter geen invloed Beenmergtransplantie heeft een risico inzake morbiditeit en mortaliteit en is niet aangewezen bij patiënten waarbij de symptomen reeds ernstig aanwezig zijn De eerste beenmergtransplantatie werd uitgevoerd in ### bij een patiënt met cerebrale ALD in een terminaal stadium De transplantatie resulteerde in een normalisering van ZLKV in het plasma binnen twee maanden, maar niet in een neurologische verbetering.
| 581 |
www
|
hersenen van overleden patiënten die de olie gebruikt hadden, wees uit dat de olie geen effect heeft op de ZLKV in de hersenen; de ZLKV-waarden waren niet verlaagd Men concludeerde dat â<PERSOON>-olieâ de hersenen niet bereikt, hetgeen wordt veroorzaakt door de bloed-hersenbarrière De bloed-hersenbarrière scheidt de hersenen van de rest van het lichaam en het beschermt de hersenen tegen het binnendringen van allerlei mogelijk schadelijke stoffen die in het bloed kunnen voorkomen <PERSOON> heeft onderzocht of â<PERSOON>-olieâ een beschermende functie heeft bij jonge kinderen die nog geen neurologische symptomen hebben De hoop bestaat dat â<PERSOON>-olieâ kinderen kan beschermen tegen het krijgen van CCALD wanneer al op zeer jonge leeftijd met de therapie begonnen wordt Uit de resultaten van dit onderzoek lijkt dat â<PERSOON>-olieâ een positieve werking heeft Echter is dit nog een punt van discussie onder Nederlandse en Amerikaanse onderzoekers in hoeverre het effect bestaat Van beenmergtransplantatie wordt gedacht dat ze de progressie van de ziekte tot staan kan brengen Bij jongens met de cerebrale vorm van X-gebonden ALD heeft deze therapie echter geen invloed Beenmergtransplantie heeft een risico inzake morbiditeit en mortaliteit en is niet aangewezen bij patiënten waarbij de symptomen reeds ernstig aanwezig zijn De eerste beenmergtransplantatie werd uitgevoerd in ### bij een patiënt met cerebrale ALD in een terminaal stadium De transplantatie resulteerde in een normalisering van ZLKV in het plasma binnen twee maanden, maar niet in een neurologische verbetering In de hierop volgende jaren werden geen beenmergtransplantaties uitgevoerd In ### werden de resultaten van beenmergtransplantatie bij een <PERSOON> X-ALD-patiënt bekendgemaakt Een achtjarige CCALD-patiënt met geringe cerebrale symptomen ontving het beenmerg van zijn genetisch niet-identieke gezonde tweelingbroer Binnen twee jaar na de beenmergtransplantatie waren de witte stof afwijkingen verdwenen Hoewel niet wetenschappelijk onderbouwd geeft de volgende observatie een goede indicatie van het belang van beenmergtransplantatie Begin jaren â## zijn ## <PERSOON> X-ALD-patiënten geselecteerd voor een beenmergtransplantatie Voor slechts zes patiënten was een geschikte donor aanwezig; de andere ## patiënten kregen geen beenmergtransplantatie Van de ## niet-getransplanteerde patiënten zijn er ## overleden, van de zes patiënten die wel een beenmergtransplantatie ondergingen zijn er nog vijf in leven (Met dank aan <PERSOON>, nog niet gepubliceerde gegevens) Inmiddels zijn er wereldwijd meer dan ### X-ALD-patiënten getransplanteerd Alle patiënten die goed reageerden op de beenmergtransplantatie hadden op het moment van transplantatie geringe witte stof veranderingen en lichte neurologische afwijkingen beenmergtransplantatie heeft geen effect bij patiënten waarbij de hersenen al te ernstig aangedaan zijn Op dit moment is beenmergtransplantatie de enige effectieve therapie voor cerebrale ALD Echter, het niet altijd aanwezig zijn van geschikte donoren en het hoge risico op ziekte en zelfs overlijden tijdens de procedure beperken het gebruik van beenmergtransplantatie als algemene therapie voor X-ALD De kans op complicaties is vele malen groter wanneer er geen goede donor is en bij oudere patiënten beenmergtransplantatie is daarom nog geen optie voor volwassenen.
| 570 |
www
|
uitgevoerd In ### werden de resultaten van beenmergtransplantatie bij een <PERSOON> X-ALD-patiënt bekendgemaakt Een achtjarige CCALD-patiënt met geringe cerebrale symptomen ontving het beenmerg van zijn genetisch niet-identieke gezonde tweelingbroer Binnen twee jaar na de beenmergtransplantatie waren de witte stof afwijkingen verdwenen Hoewel niet wetenschappelijk onderbouwd geeft de volgende observatie een goede indicatie van het belang van beenmergtransplantatie Begin jaren â## zijn ## <PERSOON> X-ALD-patiënten geselecteerd voor een beenmergtransplantatie Voor slechts zes patiënten was een geschikte donor aanwezig; de andere ## patiënten kregen geen beenmergtransplantatie Van de ## niet-getransplanteerde patiënten zijn er ## overleden, van de zes patiënten die wel een beenmergtransplantatie ondergingen zijn er nog vijf in leven (Met dank aan <PERSOON>, nog niet gepubliceerde gegevens) Inmiddels zijn er wereldwijd meer dan ### X-ALD-patiënten getransplanteerd Alle patiënten die goed reageerden op de beenmergtransplantatie hadden op het moment van transplantatie geringe witte stof veranderingen en lichte neurologische afwijkingen beenmergtransplantatie heeft geen effect bij patiënten waarbij de hersenen al te ernstig aangedaan zijn Op dit moment is beenmergtransplantatie de enige effectieve therapie voor cerebrale ALD Echter, het niet altijd aanwezig zijn van geschikte donoren en het hoge risico op ziekte en zelfs overlijden tijdens de procedure beperken het gebruik van beenmergtransplantatie als algemene therapie voor X-ALD De kans op complicaties is vele malen groter wanneer er geen goede donor is en bij oudere patiënten beenmergtransplantatie is daarom nog geen optie voor volwassenen De hematopoietische stamcellen of beenmergcellen van de patiënt worden in vitro geïsoleerd, een normale kopie van het ALD-gen wordt met behulp van een virus in deze cellen gebracht, en de genetisch correcte cellen worden terugplaatst Het middel lovastatine dat gebruikt wordt bij hypercholesterolemie lijkt enig effect te hebben in vitro, maar niet in ALD-diermodellen Volgens een studie uit ### kan oliezuur (cis-#-octadeceenzuur) de niveaus van langeketenvetzuren verlagen in vitro Bij ##-##% van de X-ALD-patiënten met neurologische verschijnselen bestaat eveneens een primaire bijnierschorsinsufficiëntie (ziekte van Addison) Soms veroorzaken de niet goed functionerende bijnieren de eerste verschijnselen van X-ALD Bij de meeste artsen is niet bekend, dat een primaire bijnierschorsinsufficiëntie het eerste verschijnsel van X-ALD kan zijn Twee onderzoeken (Verwijzing naar onderzoek nodig) in Frankrijk en <PERSOON>-Brittannië hebben laten zien dat wel tot ##% van jongens met de ziekte van Addison in feite X-ALD hebben Ook is bekend dat X-ALD zich kan beperken tot de ziekte van Addison Het is echter nog niet te verklaren waarom de ziekte zich in deze gevallen alleen beperkt tot de ziekte van Addison <PERSOON> was waarschijnlijk een van de bekendste patiënten met ALD Zijn ouders, Augusto en <PERSOON>, waren gefrustreerd over de beperkte behandelopties van de ziekte Na veel experimenteren kwamen zij uit op een mengsel van een aantal onverzadigde vetzuren (<PERSOON>-olie), dat nog steeds wordt onderzocht op effectiviteit Geclaimd wordt dat deze olie de myelinebeschadiging die gepaard gaat met ALD kan herstellen.
| 575 |
www
|
patiënt worden in vitro geïsoleerd, een normale kopie van het ALD-gen wordt met behulp van een virus in deze cellen gebracht, en de genetisch correcte cellen worden terugplaatst Het middel lovastatine dat gebruikt wordt bij hypercholesterolemie lijkt enig effect te hebben in vitro, maar niet in ALD-diermodellen Volgens een studie uit ### kan oliezuur (cis-#-octadeceenzuur) de niveaus van langeketenvetzuren verlagen in vitro Bij ##-##% van de X-ALD-patiënten met neurologische verschijnselen bestaat eveneens een primaire bijnierschorsinsufficiëntie (ziekte van Addison) Soms veroorzaken de niet goed functionerende bijnieren de eerste verschijnselen van X-ALD Bij de meeste artsen is niet bekend, dat een primaire bijnierschorsinsufficiëntie het eerste verschijnsel van X-ALD kan zijn Twee onderzoeken (Verwijzing naar onderzoek nodig) in Frankrijk en <PERSOON>-Brittannië hebben laten zien dat wel tot ##% van jongens met de ziekte van Addison in feite X-ALD hebben Ook is bekend dat X-ALD zich kan beperken tot de ziekte van Addison Het is echter nog niet te verklaren waarom de ziekte zich in deze gevallen alleen beperkt tot de ziekte van Addison <PERSOON> was waarschijnlijk een van de bekendste patiënten met ALD Zijn ouders, Augusto en <PERSOON>, waren gefrustreerd over de beperkte behandelopties van de ziekte Na veel experimenteren kwamen zij uit op een mengsel van een aantal onverzadigde vetzuren (<PERSOON>-olie), dat nog steeds wordt onderzocht op effectiviteit Geclaimd wordt dat deze olie de myelinebeschadiging die gepaard gaat met ALD kan herstellen <PERSOON> haalde uit deze situatie zijn inspiratie voor het nummer "<PERSOON>" (op het album "Dance into the Light" uit ###) Sint <PERSOON> Ziekenhuis (<LOCATIE>) Het Sint <PERSOON> Ziekenhuis is een voormalig ziekenhuis in <LOCATIE>, dat in ### door <PERSOON> als gasthuis werd gesticht In ### nam de <PERSOON> vereniging het gasthuis over van de gemeente <LOCATIE> en liet zusters van <PERSOON> uit <LOCATIE> de zieken verzorgen In het begin van de ##e eeuw werd het ziekenhuis meerdere malen uitgebreid Tijdens de Tweede Wereldoorlog diende het ook als hospitaal voor gewonde Duitse soldaten In ### kwam de eerste chirurg in het ziekenhuis te werken In de jaren tachtig sloot men het ziekenhuis en ging verder als verpleeg- en verzorgingscentrum "De Molenberg", later onderdeel van het conglomeraat "<PERSOON>" Het nieuwe Streekziekenhuis Koningin <PERSOON-##> in <LOCATIE> nam de ziekenhuistaken over Aidsontkenning Aanhangers van aidsontkenning menen dat hiv niet de oorzaak is van aids Sommige groepen ontkennen het bestaan van hiv, terwijl anderen aanvaarden dat hiv bestaat, maar beweren dat het een onschadelijk passagiersvirus is en niet de oorzaak van aids Over de veroorzakende rol van hiv in de ontwikkeling van aids bestaat wetenschappelijke overeenstemming, gestaafd met vele bewijzen De argumenten van de ontkenners zijn gebaseerd op het selectief uitkiezen en het verkeerd weergeven van achterhaalde wetenschappelijke gegevens met de mogelijkheid de volksgezondheid in gevaar te brengen door mensen af te raden bewezen behandelingen te volgen Aangezien de wetenschappelijke gemeenschap deze argumenten verwerpt, zoeken aidsontkenners tegenwoordig hun toevlucht tot het internet.
| 598 |
www
|
het nummer "<PERSOON>" (op het album "Dance into the Light" uit ###) Sint <PERSOON> Ziekenhuis (<LOCATIE>) Het Sint <PERSOON> Ziekenhuis is een voormalig ziekenhuis in <LOCATIE>, dat in ### door <PERSOON> als gasthuis werd gesticht In ### nam de <PERSOON> vereniging het gasthuis over van de gemeente <LOCATIE> en liet zusters van <PERSOON> uit <LOCATIE> de zieken verzorgen In het begin van de ##e eeuw werd het ziekenhuis meerdere malen uitgebreid Tijdens de Tweede Wereldoorlog diende het ook als hospitaal voor gewonde Duitse soldaten In ### kwam de eerste chirurg in het ziekenhuis te werken In de jaren tachtig sloot men het ziekenhuis en ging verder als verpleeg- en verzorgingscentrum "De Molenberg", later onderdeel van het conglomeraat "<PERSOON>" Het nieuwe Streekziekenhuis Koningin <PERSOON> in <LOCATIE> nam de ziekenhuistaken over Aidsontkenning Aanhangers van aidsontkenning menen dat hiv niet de oorzaak is van aids Sommige groepen ontkennen het bestaan van hiv, terwijl anderen aanvaarden dat hiv bestaat, maar beweren dat het een onschadelijk passagiersvirus is en niet de oorzaak van aids Over de veroorzakende rol van hiv in de ontwikkeling van aids bestaat wetenschappelijke overeenstemming, gestaafd met vele bewijzen De argumenten van de ontkenners zijn gebaseerd op het selectief uitkiezen en het verkeerd weergeven van achterhaalde wetenschappelijke gegevens met de mogelijkheid de volksgezondheid in gevaar te brengen door mensen af te raden bewezen behandelingen te volgen Aangezien de wetenschappelijke gemeenschap deze argumenten verwerpt, zoeken aidsontkenners tegenwoordig hun toevlucht tot het internet ### tot ### ### aidsdoden, ### ### hiv-infecties en ## ### hiv-infecties bij zuigelingen toe aan het omarmen van aidsontkenning door de Zuid-Afrikaanse regering Thuisbevalling Een thuisbevalling is een bevalling die in het eigen woonhuis plaatsvindt onder begeleiding van een verloskundige Een thuisbevalling is verantwoord en te prefereren wanneer er geen risicovolle complicaties bij moeder en kind zijn geconstateerd Bij bepaalde complicaties moet gedurende de bevalling alsnog overgegaan worden tot een klinische of poliklinische bevalling Ziekte van <PERSOON> De ziekte van <PERSOON> of encephalopathia subcorticalis progressiva is een zeldzame degeneratieve stoornis die vaak een fatale afloop kent De aandoening tast de myelineschede aan in het zenuwstelsel De ziekte van <PERSOON> wordt overgeërfd volgens een autosomaal recessief patroon De aandoening werd genoemd naar de Deense neuroloog <PERSOON> en wordt onder de leukodystrofieën gerekend De ziekte van <PERSOON> komt voor in ongeveer # op de ### ### nieuwgeborenen Een hogere prevalentie (# op de ###) werd gerapporteerd in sommige Arabische gemeenschappen te <PERSOON> De ziekte van <PERSOON> wordt veroorzaakt door een mutatie in het GALC gen Deze mutatie leidt tot een deficiëntie van het enzym galactosylceramidase De stapeling van ongemetaboliseerde vetten beïnvloedt de groei van de myelineschede rondom de neuronen In de normale situatie isoleert myeline het axon van het neuron Myeline is daarnaast belangrijk voor de voortgeleiding van de zenuwimpuls De degeneratie van deze myelineschede leidt tot het afnemen van de motorische vaardigheden.
| 587 |
www
|
### tot ### ### aidsdoden, ### ### hiv-infecties en ## ### hiv-infecties bij zuigelingen toe aan het omarmen van aidsontkenning door de Zuid-Afrikaanse regering Thuisbevalling Een thuisbevalling is een bevalling die in het eigen woonhuis plaatsvindt onder begeleiding van een verloskundige Een thuisbevalling is verantwoord en te prefereren wanneer er geen risicovolle complicaties bij moeder en kind zijn geconstateerd Bij bepaalde complicaties moet gedurende de bevalling alsnog overgegaan worden tot een klinische of poliklinische bevalling Ziekte van <PERSOON> De ziekte van <PERSOON> of encephalopathia subcorticalis progressiva is een zeldzame degeneratieve stoornis die vaak een fatale afloop kent De aandoening tast de myelineschede aan in het zenuwstelsel De ziekte van <PERSOON> wordt overgeërfd volgens een autosomaal recessief patroon De aandoening werd genoemd naar de Deense neuroloog <PERSOON> en wordt onder de leukodystrofieën gerekend De ziekte van <PERSOON> komt voor in ongeveer # op de ### ### nieuwgeborenen Een hogere prevalentie (# op de ###) werd gerapporteerd in sommige Arabische gemeenschappen te <PERSOON> De ziekte van <PERSOON> wordt veroorzaakt door een mutatie in het GALC gen Deze mutatie leidt tot een deficiëntie van het enzym galactosylceramidase De stapeling van ongemetaboliseerde vetten beïnvloedt de groei van de myelineschede rondom de neuronen In de normale situatie isoleert myeline het axon van het neuron Myeline is daarnaast belangrijk voor de voortgeleiding van de zenuwimpuls De degeneratie van deze myelineschede leidt tot het afnemen van de motorische vaardigheden Bij de ziekte van <PERSOON> is voornamelijk de groei van de myelineschede aangedaan Bij de geboorte zijn kinderen met de ziekte van <PERSOON> normaal De symptomen beginnen rond de #e à #e levensmaand met geïrriteerdheid, koorts, stijfheid van de ledematen, moeilijkheden met eten, braken en een vertraging van de mentale en motorische ontwikkeling In de aanvangsfase van de ziekte worden de symptomen soms verkeerd geïnterpreteerd als hersenverlamming ("cerebral palsy") Andere symptomen zijn spierzwakte, spasticiteit, doofheid, opticusatrofie en blindheid, paralyse en slikproblemen Gewichtsverlies kan eveneens voorkomen Er zijn daarnaast juveniele en volwassen vormen van de ziekte, afhankelijk van de leeftijd waarop de eerste symptomen optreden Deze late vormen van de ziekten hebben eenzelfde verloop maar een tragere progressie De ziekte kan gediagnosticeerd worden door de karakteristieke groepering van bepaalde cellen (multinucleaire globoidcellen), demyelinisatie van de zenuwvezels en de destructie van hersenweefsel Speciale kleuringen voor myeline (bv luxol) kan gebruikt worden bij de histologische diagnose Er is geen behandeling voorhanden voor de ziekte van <PERSOON> Beenmergtransplantatie laat positieve resultaten zien bij milde gevallen in de aanvangsfase van de ziekte Over het algemeen is de behandeling symptomatisch Fysiotherapie kan helpen de spiertonus te bewaren Een studie in de "New England Journal of Medicine" laat zien dat navelstrengbloedtoediening de ziekte kan tegenhouden De toediening dient te gebeuren vooraleer de symptomen zich manifesteren Bij kinderen met de aandoening treedt het overlijden meestal op voor het tweede levensjaar.
| 552 |
www
|
voornamelijk de groei van de myelineschede aangedaan Bij de geboorte zijn kinderen met de ziekte van <PERSOON> normaal De symptomen beginnen rond de #e à #e levensmaand met geïrriteerdheid, koorts, stijfheid van de ledematen, moeilijkheden met eten, braken en een vertraging van de mentale en motorische ontwikkeling In de aanvangsfase van de ziekte worden de symptomen soms verkeerd geïnterpreteerd als hersenverlamming ("cerebral palsy") Andere symptomen zijn spierzwakte, spasticiteit, doofheid, opticusatrofie en blindheid, paralyse en slikproblemen Gewichtsverlies kan eveneens voorkomen Er zijn daarnaast juveniele en volwassen vormen van de ziekte, afhankelijk van de leeftijd waarop de eerste symptomen optreden Deze late vormen van de ziekten hebben eenzelfde verloop maar een tragere progressie De ziekte kan gediagnosticeerd worden door de karakteristieke groepering van bepaalde cellen (multinucleaire globoidcellen), demyelinisatie van de zenuwvezels en de destructie van hersenweefsel Speciale kleuringen voor myeline (bv luxol) kan gebruikt worden bij de histologische diagnose Er is geen behandeling voorhanden voor de ziekte van <PERSOON> Beenmergtransplantatie laat positieve resultaten zien bij milde gevallen in de aanvangsfase van de ziekte Over het algemeen is de behandeling symptomatisch Fysiotherapie kan helpen de spiertonus te bewaren Een studie in de "New England Journal of Medicine" laat zien dat navelstrengbloedtoediening de ziekte kan tegenhouden De toediening dient te gebeuren vooraleer de symptomen zich manifesteren Bij kinderen met de aandoening treedt het overlijden meestal op voor het tweede levensjaar Porte d'entrée De porte d'entrée is in de microbiologie de plaats waar een ziekmakend micro-organisme, pathogeen, het lichaam binnendringt Onder porte d'entrée worden neus, mond, keel en andere natuurlijke lichaamsopeningen verstaan Huid en slijmvliezen vormen een natuurlijke barrière voor het pathogeen Soms kunnen de pathogenen deze barrière doorbreken door bijvoorbeeld passage door een wondje of injectienaald De porte d'entrée van een ziekteverwekker is belangrijk, omdat in het ene geval wel, in het andere geval geen infectie ontstaat Zo kan de malariaparasiet zonder schade worden ingeslikt, maar bij binnendringen van de bloedbaan veroorzaakt de parasiet malaria Porte d'entrée kan ook de toegangsweg naar een stad of een gebied zijn Ziekte van Pelizaeus-Merzbacher De ziekte van Pelizaeus-Merzbacher is een zeldzame aandoening van het centraal zenuwstelsel die de coördinatie, de motorische en intellectuele functie aantast De ernst van de ziekte is variabel De ziekte wordt gerekend onder de leukodystrofieën die de groei van de myelineschede aantasten Myeline is de vetachtige substantie die de neuronen omgeeft Deze laag fungeert als isolator en speelt een belangrijke rol bij de voortgeleiding van de zenuwimpuls De ziekte van Pelizaeus-Merzbacher wordt veroorzaakt door een mutatie van het PLP#-gen dat gelegen is op de lange arm van het X-chromosoom De locatie van het gen is Xq##-## Dit PLP#-gen codeert voor een myeline-eiwit, genaamd proteolipideproteïne # (of PLP#) Het gros van de mutaties betreft de duplicatie van het volledige PLP#-gen Zweettest De zweettest of zweetproef is een test waarbij de zoutconcentratie chloride of natrium of de geleidbaarheid van zweet wordt gemeten.
| 553 |
www
|
ziekmakend micro-organisme, pathogeen, het lichaam binnendringt Onder porte d'entrée worden neus, mond, keel en andere natuurlijke lichaamsopeningen verstaan Huid en slijmvliezen vormen een natuurlijke barrière voor het pathogeen Soms kunnen de pathogenen deze barrière doorbreken door bijvoorbeeld passage door een wondje of injectienaald De porte d'entrée van een ziekteverwekker is belangrijk, omdat in het ene geval wel, in het andere geval geen infectie ontstaat Zo kan de malariaparasiet zonder schade worden ingeslikt, maar bij binnendringen van de bloedbaan veroorzaakt de parasiet malaria Porte d'entrée kan ook de toegangsweg naar een stad of een gebied zijn Ziekte van Pelizaeus-Merzbacher De ziekte van Pelizaeus-Merzbacher is een zeldzame aandoening van het centraal zenuwstelsel die de coördinatie, de motorische en intellectuele functie aantast De ernst van de ziekte is variabel De ziekte wordt gerekend onder de leukodystrofieën die de groei van de myelineschede aantasten Myeline is de vetachtige substantie die de neuronen omgeeft Deze laag fungeert als isolator en speelt een belangrijke rol bij de voortgeleiding van de zenuwimpuls De ziekte van Pelizaeus-Merzbacher wordt veroorzaakt door een mutatie van het PLP#-gen dat gelegen is op de lange arm van het X-chromosoom De locatie van het gen is Xq##-## Dit PLP#-gen codeert voor een myeline-eiwit, genaamd proteolipideproteïne # (of PLP#) Het gros van de mutaties betreft de duplicatie van het volledige PLP#-gen Zweettest De zweettest of zweetproef is een test waarbij de zoutconcentratie chloride of natrium of de geleidbaarheid van zweet wordt gemeten De huid wordt ingesmeerd met een gel genaamd pilocarpine die de zweetproductie in de huid opwekt Op de gel wordt een elektrode geplaatst en door de lokale zweetproductie zal een stroompje tussen de elektrodes gaan lopen vanwege de aanwezigheid van elektrolyten in het zweet Dit wordt ook wel pilocarpine-iontoforese genoemd Het zweet wordt opgevangen in een speciaal capillair en na een half uur is voldoende zweet verzameld om de concentratie zout in het klinisch chemisch laboratorium te meten middels vlamfotometrie of ion-selectieve elektrode Deze test is snel, niet invasief en heeft, doordat gebruikgemaakt wordt van het speciale capillair, een geringe belasting voor kinderen De chlorideconcentratie in het zweet is bij patiënten met taaislijmziekte (cystische fibrose) verhoogd door een mutatie in het gen CFTR dat zorgt voor de terugresorptie van chloride over de celmembraan van epitheelcellen in de zweetklier Doordat door aanwezigheid van een mutatie dit transporteiwit niet goed werkt is de terugresorptie verstoord en dus de concentratie van chloride in het zweet verhoogd Natrium zal passief over de membraan van de epitheelcellen naar het zweet gaan om de elektroneutraliteit van het zweet in stand te houden De concentratie van natrium is dus ook verhoogd De zweettest is positief als Cl of Na hoger is dan ## millimol per liter en de ratio Cl/Na groter is dan # In gezonde personen is de ratio Cl/Na altijd kleiner dan #.
| 523 |
www
|
De huid wordt ingesmeerd met een gel genaamd pilocarpine die de zweetproductie in de huid opwekt Op de gel wordt een elektrode geplaatst en door de lokale zweetproductie zal een stroompje tussen de elektrodes gaan lopen vanwege de aanwezigheid van elektrolyten in het zweet Dit wordt ook wel pilocarpine-iontoforese genoemd Het zweet wordt opgevangen in een speciaal capillair en na een half uur is voldoende zweet verzameld om de concentratie zout in het klinisch chemisch laboratorium te meten middels vlamfotometrie of ion-selectieve elektrode Deze test is snel, niet invasief en heeft, doordat gebruikgemaakt wordt van het speciale capillair, een geringe belasting voor kinderen De chlorideconcentratie in het zweet is bij patiënten met taaislijmziekte (cystische fibrose) verhoogd door een mutatie in het gen CFTR dat zorgt voor de terugresorptie van chloride over de celmembraan van epitheelcellen in de zweetklier Doordat door aanwezigheid van een mutatie dit transporteiwit niet goed werkt is de terugresorptie verstoord en dus de concentratie van chloride in het zweet verhoogd Natrium zal passief over de membraan van de epitheelcellen naar het zweet gaan om de elektroneutraliteit van het zweet in stand te houden De concentratie van natrium is dus ook verhoogd De zweettest is positief als Cl of Na hoger is dan ## millimol per liter en de ratio Cl/Na groter is dan # In gezonde personen is de ratio Cl/Na altijd kleiner dan # Bij zeer jonge kinderen (jonger dan # weken) is de uitslag soms lastig te interpreteren omdat kinderen op deze leeftijd veel zout verliezen in het zweet Aangezien deze test een screeningstest is dienen positieve testuitslagen bevestigd te worden met DNA-onderzoek Differentiële telling van bloedcellen De differentiële telling van bloedcellen houdt in dat er tijdens een meting geteld wordt hoeveel bloedcellen van welk type aanwezig zijn per volume-eenheid Telling van bloedcellen vond van oudsher plaats door een druppel bloed uit te strijken op een glaasje en dit dunne filmpje bloed na eventuele kleuring te bekijken onder de microscoop Omdat deze methode nogal arbeidsintensief is en variatie in de beoordeling met zich meebrengt, zijn apparaten ontwikkeld die cellen kunnen classificeren en tellen op basis van hun grootte en structuur Aangezien deze apparaten heel veel cellen in een korte tijd kunnen analyseren, is de variatie veel kleiner dan bij een microscopische beoordeling De basis is gelegd door de Amerikaan Coulter en gebaseerd op impedantie In het kort komt het erop neer dat de weerstand die over een elektrolytoplossing staat verandert wanneer er zich cellen in deze oplossing bevinden Bloedcellen kunnen de stroom die over deze oplossing staat minder goed geleiden dan de elektrolytoplossing Een andere methode om cellen te tellen is om de cellen te bestralen met licht en de verstrooiing van het licht te meten De verstrooiing is afhankelijk van de grootte en inhoud van de cel Ook kunnen er kleurstoffen aan de oplossing met cellen worden toegevoegd waardoor specifiek bepaalde cellen worden aangekleurd.
| 505 |
www
|
op deze leeftijd veel zout verliezen in het zweet Aangezien deze test een screeningstest is dienen positieve testuitslagen bevestigd te worden met DNA-onderzoek Differentiële telling van bloedcellen De differentiële telling van bloedcellen houdt in dat er tijdens een meting geteld wordt hoeveel bloedcellen van welk type aanwezig zijn per volume-eenheid Telling van bloedcellen vond van oudsher plaats door een druppel bloed uit te strijken op een glaasje en dit dunne filmpje bloed na eventuele kleuring te bekijken onder de microscoop Omdat deze methode nogal arbeidsintensief is en variatie in de beoordeling met zich meebrengt, zijn apparaten ontwikkeld die cellen kunnen classificeren en tellen op basis van hun grootte en structuur Aangezien deze apparaten heel veel cellen in een korte tijd kunnen analyseren, is de variatie veel kleiner dan bij een microscopische beoordeling De basis is gelegd door de Amerikaan Coulter en gebaseerd op impedantie In het kort komt het erop neer dat de weerstand die over een elektrolytoplossing staat verandert wanneer er zich cellen in deze oplossing bevinden Bloedcellen kunnen de stroom die over deze oplossing staat minder goed geleiden dan de elektrolytoplossing Een andere methode om cellen te tellen is om de cellen te bestralen met licht en de verstrooiing van het licht te meten De verstrooiing is afhankelijk van de grootte en inhoud van de cel Ook kunnen er kleurstoffen aan de oplossing met cellen worden toegevoegd waardoor specifiek bepaalde cellen worden aangekleurd Verder kan er een stof worden toegevoegd die een bepaald deel van de cellen een beetje laat krimpen Zo hanteert elke fabrikant een eigen techniek om een groot aantal cellen van elkaar te onderscheiden Een hematologie-analyzer is tegenwoordig in staat om minstens # soorten witte bloedcellen te kunnen onderscheiden op basis van de grootte van de cellen en de celinhoud Een bloeduitstrijk wordt gemaakt uit # druppel bloed Deze druppel kan direct afkomstig zijn van een vingerprik, de eerste druppel moet dan worden weggeveegd, of van een venapunctie De druppel wordt op een objectglas gebracht en met een tweede objectglas uitgestreken Na kleuren met een <PERSOON>-kleuring kan de uitstrijk onder de microscoop bekeken en beoordeeld worden De <PERSOON>-kleuring bevat een basische (azure-B of methyleenblauw) en een zure (eosine) component Het principe van de <INSTELLING>-kleuring is gebaseerd op de binding van basische of zure kleurstof aan onderdelen in de cel (kern of cytoplasma) De basische component bindt aan de zure negatief geladen fosfaatgroepen in het RNA en DNA of aan de negatief geladen korrels zoals heparine in het cytoplasma van granulocyten Deze kleuren blauw tot paars De zure component (eosine) bindt aan de basische, positief geladen groepen in hemoglobine of positief geladen eiwitten die zich in de korrels van de granulocyten bevinden en kleuren roze Er bestaan verschillende soorten bloedcellen waarvan de gedifferentieerde vormen zich in de circulatie en de onrijpe vormen zich in het beenmerg bevinden.
| 503 |
www
|
een bepaald deel van de cellen een beetje laat krimpen Zo hanteert elke fabrikant een eigen techniek om een groot aantal cellen van elkaar te onderscheiden Een hematologie-analyzer is tegenwoordig in staat om minstens # soorten witte bloedcellen te kunnen onderscheiden op basis van de grootte van de cellen en de celinhoud Een bloeduitstrijk wordt gemaakt uit # druppel bloed Deze druppel kan direct afkomstig zijn van een vingerprik, de eerste druppel moet dan worden weggeveegd, of van een venapunctie De druppel wordt op een objectglas gebracht en met een tweede objectglas uitgestreken Na kleuren met een <PERSOON>-kleuring kan de uitstrijk onder de microscoop bekeken en beoordeeld worden De <PERSOON>-kleuring bevat een basische (azure-B of methyleenblauw) en een zure (eosine) component Het principe van de <INSTELLING>-kleuring is gebaseerd op de binding van basische of zure kleurstof aan onderdelen in de cel (kern of cytoplasma) De basische component bindt aan de zure negatief geladen fosfaatgroepen in het RNA en DNA of aan de negatief geladen korrels zoals heparine in het cytoplasma van granulocyten Deze kleuren blauw tot paars De zure component (eosine) bindt aan de basische, positief geladen groepen in hemoglobine of positief geladen eiwitten die zich in de korrels van de granulocyten bevinden en kleuren roze Er bestaan verschillende soorten bloedcellen waarvan de gedifferentieerde vormen zich in de circulatie en de onrijpe vormen zich in het beenmerg bevinden Samen met de leukocytentelling in het algemeen geeft het onderzoek globale informatie over of en hoelang de patiënt ziek is, en wat voor soort ziekte hij zou kunnen hebben In grote laboratoria levert een computer tegenwoordig de cijfers van de diff, maar het is nog niet lang geleden dat er met de hand "gedift" werd Er werd een dun laagje bloed "uitgestreken" op een glaasje, dit werd gekleurd met hematoxyline en eosine en vervolgens werden er onder de microscoop ### leukocyten bekeken, waarbij men met een soort telraam bij hield hoeveel er van elke soort aanwezig waren De meest voorkomende witte bloedcel; bij gezonde mensen ongeveer ##% van het totaal; ### tot ### per mm Bij acute infecties daalt het aantal eerst en stijgt dan fors De "lobben" van de kern geven aan hoe oud de cel is Cellen met één lob worden staven genoemd en zijn een argument voor een infectie Zijn er weinig cellen met meer dan # lobben, dan noemen we dat linksverschuiving Toename of afname in aantal is een argument om te denken aan een acute bacteriële infectie, evenals toename van jonge vormen Hiervan worden er bij een gezonde patiënt maar een paar gevonden Ze spelen een rol bij de afweer van parasieten (wormen en dergelijke) en bij allergie Ook basofielen (#-#) spelen een rol bij allergie Maken zo'n ##% van alle witte bloedcellen uit De verschillende vormen zijn met een gewone diff niet van elkaar te onderscheiden Gewoonlijk actief bij virusinfecties.
| 543 |
www
|
informatie over of en hoelang de patiënt ziek is, en wat voor soort ziekte hij zou kunnen hebben In grote laboratoria levert een computer tegenwoordig de cijfers van de diff, maar het is nog niet lang geleden dat er met de hand "gedift" werd Er werd een dun laagje bloed "uitgestreken" op een glaasje, dit werd gekleurd met hematoxyline en eosine en vervolgens werden er onder de microscoop ### leukocyten bekeken, waarbij men met een soort telraam bij hield hoeveel er van elke soort aanwezig waren De meest voorkomende witte bloedcel; bij gezonde mensen ongeveer ##% van het totaal; ### tot ### per mm Bij acute infecties daalt het aantal eerst en stijgt dan fors De "lobben" van de kern geven aan hoe oud de cel is Cellen met één lob worden staven genoemd en zijn een argument voor een infectie Zijn er weinig cellen met meer dan # lobben, dan noemen we dat linksverschuiving Toename of afname in aantal is een argument om te denken aan een acute bacteriële infectie, evenals toename van jonge vormen Hiervan worden er bij een gezonde patiënt maar een paar gevonden Ze spelen een rol bij de afweer van parasieten (wormen en dergelijke) en bij allergie Ook basofielen (#-#) spelen een rol bij allergie Maken zo'n ##% van alle witte bloedcellen uit De verschillende vormen zijn met een gewone diff niet van elkaar te onderscheiden Gewoonlijk actief bij virusinfecties Monocyten buiten de bloedbaan heten monocyten macrofaag Monocyten vormen <DATUM> van de leukocyten Bij een leukocytendifferentiatie wordt meestal ook het "rode bloedbeeld" beoordeeld Jongere rode bloed cellen (Reticulocyten) schieten omhoog wanneer iemand de juiste behandeling, bijvoorbeeld ijzer of vitamine krijgt Zijn de rode cellen onregelmatig van grote dan steunt dat het vermoeden op infectie Bij ziekten als leukemie kunnen voorstadia van bloedcellen, de zogenaamde blasten, in het bloed verschijnen Er ontstaan dan zeer afwijkende diffjes Granulocyten worden ingedeeld op basis van de kleur van hun korrels in het cytoplasma in neutrofiel, basofiel (blauwe korrels) en eosinofiel (roze korrels) Lymfocyten kunnen slechts ten dele worden ingedeeld op morfologie (plasma cel, LGL-T-cel (<PERSOON>) De belangrijkste indeling is op basis van de antigenen op hun oppervlak die alleen onderscheiden kunnen worden met behulp van immunofenotypering of flowcytometrie Trombocyten ontstaan uit megakaryocyten, dit zijn reuze cellen die alleen in het beenmerg voorkomen Aanwezigheid van overige onrijpe vormen in het perifeer bloed (bijvoorbeeld blasten) kan veroorzaakt worden door een maligniteit en het is dus van belang om deze op te merken In een diff moeten op een aantal punten gelet worden omdat dit richting gevend kan zijn voor de achterliggende aandoening In het diffboekje uitgegeven door de Vereniging Hematologisch Laboratoriumonderzoek (VHL) staat beschreven hoe in <LOCATIE> de diff beoordeeld moet worden door de analist in het klinisch chemisch laboratorium Wet op het bevolkingsonderzoek.
| 538 |
www
|
Monocyten vormen <DATUM> van de leukocyten Bij een leukocytendifferentiatie wordt meestal ook het "rode bloedbeeld" beoordeeld Jongere rode bloed cellen (Reticulocyten) schieten omhoog wanneer iemand de juiste behandeling, bijvoorbeeld ijzer of vitamine krijgt Zijn de rode cellen onregelmatig van grote dan steunt dat het vermoeden op infectie Bij ziekten als leukemie kunnen voorstadia van bloedcellen, de zogenaamde blasten, in het bloed verschijnen Er ontstaan dan zeer afwijkende diffjes Granulocyten worden ingedeeld op basis van de kleur van hun korrels in het cytoplasma in neutrofiel, basofiel (blauwe korrels) en eosinofiel (roze korrels) Lymfocyten kunnen slechts ten dele worden ingedeeld op morfologie (plasma cel, LGL-T-cel (<PERSOON>) De belangrijkste indeling is op basis van de antigenen op hun oppervlak die alleen onderscheiden kunnen worden met behulp van immunofenotypering of flowcytometrie Trombocyten ontstaan uit megakaryocyten, dit zijn reuze cellen die alleen in het beenmerg voorkomen Aanwezigheid van overige onrijpe vormen in het perifeer bloed (bijvoorbeeld blasten) kan veroorzaakt worden door een maligniteit en het is dus van belang om deze op te merken In een diff moeten op een aantal punten gelet worden omdat dit richting gevend kan zijn voor de achterliggende aandoening In het diffboekje uitgegeven door de Vereniging Hematologisch Laboratoriumonderzoek (VHL) staat beschreven hoe in <LOCATIE> de diff beoordeeld moet worden door de analist in het klinisch chemisch laboratorium Wet op het bevolkingsonderzoek Bepaalde soorten bevolkingsonderzoek, bijvoorbeeld bij gebruik van ioniserende straling, kankeronderzoek en ernstige ongeneeslijke ziektes, mag alleen verricht worden als daarvoor een vergunning verleend is De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) ziet toe op de naleving van de WBO en kan bij handelingen in strijd met de wet aangifte doen <PERSOON> a l'eau") is een dermatologische bereiding voor topische toepassing op de huid Het is een magistrale bereiding die in België gedocumenteerd is in het Therapeutisch Magistraal Formularium (TMF) Waterpasta bestaat uit gelijke delen zinkoxide, glycerol, talk en gezuiverd water Waterpasta laat toe om een uitgebreid huidoppervlak makkelijk te beschermen onder de vorm van een dunne en uniforme poederlaag De waterpasta laat zich makkelijk vermengen met medicijnen en kan dus als medium gebruikt worden om die geneesmiddelen op de huid aan te brengen Bisfosfonaat De bisfosfonaten (ook difosfonaten genaamd) zijn geneesmiddelen voor de preventie en behandeling van osteoporose, osteitis deformans ("botziekte van Paget"), botmetastasen, multipel myeloom ("ziekte van Kahler"), osteogenesis imperfecta en andere ziektebeelden die gepaard gaan met een fragiele botmassa De werking is gebaseerd op de inhibitie van osteoclasten De bisfosfonaten werden reeds in de ##e eeuw ontwikkeld Het onderzoek naar hun werking in het botmetabolisme begon echter pas in de jaren ### Het niet-medisch gebruik bestond uit het ontharden van water De rationale voor het gebruik bij mensen was het vermogen van deze middelen om het losweken van hydroxylapatiet tegen te gaan Hydroxylapatiet is het belangrijkste botmineraal Op deze manier kan botverlies tegen gegaan worden.
| 534 |
www
|
alleen verricht worden als daarvoor een vergunning verleend is De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) ziet toe op de naleving van de WBO en kan bij handelingen in strijd met de wet aangifte doen <PERSOON> a l'eau") is een dermatologische bereiding voor topische toepassing op de huid Het is een magistrale bereiding die in België gedocumenteerd is in het Therapeutisch Magistraal Formularium (TMF) Waterpasta bestaat uit gelijke delen zinkoxide, glycerol, talk en gezuiverd water Waterpasta laat toe om een uitgebreid huidoppervlak makkelijk te beschermen onder de vorm van een dunne en uniforme poederlaag De waterpasta laat zich makkelijk vermengen met medicijnen en kan dus als medium gebruikt worden om die geneesmiddelen op de huid aan te brengen Bisfosfonaat De bisfosfonaten (ook difosfonaten genaamd) zijn geneesmiddelen voor de preventie en behandeling van osteoporose, osteitis deformans ("botziekte van Paget"), botmetastasen, multipel myeloom ("ziekte van Kahler"), osteogenesis imperfecta en andere ziektebeelden die gepaard gaan met een fragiele botmassa De werking is gebaseerd op de inhibitie van osteoclasten De bisfosfonaten werden reeds in de ##e eeuw ontwikkeld Het onderzoek naar hun werking in het botmetabolisme begon echter pas in de jaren ### Het niet-medisch gebruik bestond uit het ontharden van water De rationale voor het gebruik bij mensen was het vermogen van deze middelen om het losweken van hydroxylapatiet tegen te gaan Hydroxylapatiet is het belangrijkste botmineraal Op deze manier kan botverlies tegen gegaan worden Alle bisfosfonaten delen een gemeenschappelijk P-C-P-skelet De twee PO-groepen (fosfonaat) zijn covalent gebonden aan koolstof Deze fosfonaatgroepen bepalen zowel de naam "bis"fosfo"naat" als de functie van deze middelen De lange zijketen (R in de afbeelding) determineert de chemische eigenschappen, het werkingsmechanisme en de sterkte van het therapeutisch effect De korte zijketen (R), beïnvloedt hoofdzakelijk de chemische en farmacokinetische eigenschappen Van het opgenomen bisfosfonaat (per os of intraveneuze toediening) wordt ongeveer ##% onveranderd uitgescheiden door de nieren De andere ##% heeft een hoge affiniteit voor botweefsel en wordt snel aan het botoppervlak gehecht De bisfosfonaten die gehecht zijn aan botweefsels worden opgenomen door osteoclasten Deze cellen breken botweefsel af De afbraak van botweefsel is een normaal proces in de herstructurering van botweefsel Bij degeneratieve aandoeningen van het bot (zoals osteoporose) is de osteoclastactiviteit verhoogd ten opzichte van de osteoblastactiviteit Osteoblasten bouwen botweefsel op Er zijn twee bisfosfonaatgroepen de stikstofbevattende en de niet stikstofbevattende bisfosfonaten Beide groepen inhiberen osteoclastactiviteit op een verschillende manier Volgende fosfonaten bezitten geen stikstofatoom Deze bisfosfonaten worden gemetaboliseerd in de cel tot structuren die het terminale pyrofosfaatgedeelte van adenosinetrifosfaat (ATP) vervangen Hierbij wordt een niet-functioneel ATP-molecuul gevormd dat interfereert met normale moleculen in het cellulaire energiemetabolisme De osteoclast ondergaat apoptose en gaat dood Dit resulteert in een afname van de totale botafbraak Volgende fosfonaten bezitten een stikstofatoom.
| 515 |
www
|
De twee PO-groepen (fosfonaat) zijn covalent gebonden aan koolstof Deze fosfonaatgroepen bepalen zowel de naam "bis"fosfo"naat" als de functie van deze middelen De lange zijketen (R in de afbeelding) determineert de chemische eigenschappen, het werkingsmechanisme en de sterkte van het therapeutisch effect De korte zijketen (R), beïnvloedt hoofdzakelijk de chemische en farmacokinetische eigenschappen Van het opgenomen bisfosfonaat (per os of intraveneuze toediening) wordt ongeveer ##% onveranderd uitgescheiden door de nieren De andere ##% heeft een hoge affiniteit voor botweefsel en wordt snel aan het botoppervlak gehecht De bisfosfonaten die gehecht zijn aan botweefsels worden opgenomen door osteoclasten Deze cellen breken botweefsel af De afbraak van botweefsel is een normaal proces in de herstructurering van botweefsel Bij degeneratieve aandoeningen van het bot (zoals osteoporose) is de osteoclastactiviteit verhoogd ten opzichte van de osteoblastactiviteit Osteoblasten bouwen botweefsel op Er zijn twee bisfosfonaatgroepen de stikstofbevattende en de niet stikstofbevattende bisfosfonaten Beide groepen inhiberen osteoclastactiviteit op een verschillende manier Volgende fosfonaten bezitten geen stikstofatoom Deze bisfosfonaten worden gemetaboliseerd in de cel tot structuren die het terminale pyrofosfaatgedeelte van adenosinetrifosfaat (ATP) vervangen Hierbij wordt een niet-functioneel ATP-molecuul gevormd dat interfereert met normale moleculen in het cellulaire energiemetabolisme De osteoclast ondergaat apoptose en gaat dood Dit resulteert in een afname van de totale botafbraak Volgende fosfonaten bezitten een stikstofatoom Het verstoren van de HMG CoA-reductase-keten ter hoogte van FPPS voorkomt de vorming van farnesol en geranylgeraniol die essentieel zijn voor het binden van kleine eiwitten aan de celmembraan Dit proces staat gekend als prenylatie en is belangrijk voor het subcellulaire eiwittransport De inhibitie van eiwitprenylatie kan verscheidene eiwitten treffen die normaal gevonden worden in de osteoclasten, die bot afbreken De werking van deze middelen wordt echter toegeschreven aan de inhibitie van de eiwitten <PERSOON>, Rho en Rac Deze eiwitten kunnen de proliferatie van osteoclasten beïnvloeden, alsook het overleven van deze cellen en de celdynamiek (door middel van veranderingen in het cytoskelet) Het cytoskelet is belangrijk voor de vorming van de "ruffled border" (gerafeld uiterlijk) van de osteoclast Deze structuur is met name belangrijk voor het contact tussen de osteoclast en het botoppervlak Ook de statines inhiberen de HMG-CoA reductase-keten In tegenstelling tot de bisfosfonaten binden de statines niet met een hoge affiniteit aan het botoppervlak Hun werking beperkt zich dus niet tot het botweefsel Toch laten sommige studies een verlaagd voorkomen van botbreuken (een indicatie van osteoporose) zien en/of een toegenomen botmineraalgehalte in gebruikers van statines De doeltreffendheid van statines bij de behandeling van osteoporose blijft echter controversieel Bisfosfonaten worden klinisch gebruikt voor de behandeling van osteoporose, osteitis deformans (de botziekte van Paget), botmetastasen (met en zonder hypercalciëmie), multiple myeloom en andere aandoeningen die gepaard gaan met een toegenomen botfragiliteit De populairste middelen bij osteoporose en de ziekte van Paget zijn alendronaat en risedronaat.
| 515 |
www
|
binden van kleine eiwitten aan de celmembraan Dit proces staat gekend als prenylatie en is belangrijk voor het subcellulaire eiwittransport De inhibitie van eiwitprenylatie kan verscheidene eiwitten treffen die normaal gevonden worden in de osteoclasten, die bot afbreken De werking van deze middelen wordt echter toegeschreven aan de inhibitie van de eiwitten <PERSOON>, Rho en Rac Deze eiwitten kunnen de proliferatie van osteoclasten beïnvloeden, alsook het overleven van deze cellen en de celdynamiek (door middel van veranderingen in het cytoskelet) Het cytoskelet is belangrijk voor de vorming van de "ruffled border" (gerafeld uiterlijk) van de osteoclast Deze structuur is met name belangrijk voor het contact tussen de osteoclast en het botoppervlak Ook de statines inhiberen de HMG-CoA reductase-keten In tegenstelling tot de bisfosfonaten binden de statines niet met een hoge affiniteit aan het botoppervlak Hun werking beperkt zich dus niet tot het botweefsel Toch laten sommige studies een verlaagd voorkomen van botbreuken (een indicatie van osteoporose) zien en/of een toegenomen botmineraalgehalte in gebruikers van statines De doeltreffendheid van statines bij de behandeling van osteoporose blijft echter controversieel Bisfosfonaten worden klinisch gebruikt voor de behandeling van osteoporose, osteitis deformans (de botziekte van Paget), botmetastasen (met en zonder hypercalciëmie), multiple myeloom en andere aandoeningen die gepaard gaan met een toegenomen botfragiliteit De populairste middelen bij osteoporose en de ziekte van Paget zijn alendronaat en risedronaat Krachtige intraveneuze bisfosfonaten kunnen de progressie van botmetastasen remmen bij verscheidene vormen van kanker (voornamelijk borstkanker) Andere bisfosfonaten zoals medronaat (R, R = H) en oxidronaat (R = H, R = OH) worden gehecht aan het radioactieve technetium Bij intraveneuze toediening ervan kunnen ze gebruikt worden bij de medische beeldvorming van bot en het diagnosticeren van botziektes Heden ten dage worden bisfosfonaten eveneens gebruikt om het aantal fracturen te verminderen bij kinderen met osteogenesis imperfecta Foramen ovale (schedel) Het foramen ovale of eivormig gat is een opening in de schedelbasis, meer specifiek in het os sphenoides De volgende structuren lopen door het foramen ovale <PERSOON>-brilslang De samar-brilslang ("Naja samarensis") is een giftige slang die behoort tot de familie koraalslangachtigen (Elapidae) Het is een van de typische cobra's uit het geslacht echte cobra's ("Naja") De soort werd voor het eerst wetenschappelijk beschreven door <PERSOON> in ### Oorspronkelijk werd de wetenschappelijke naam "Naja tripudians var samarensis" gebruikt Het was vroeger een ondersoort van de brilslang ("Naja naja") De samar-brilslang is endemisch in de Filipijnen en komt alleen voor op enkele eilanden De samar-brilslang is een relatief kleine cobra Ze worden slechts zelden langer dan # tot #,# meter De slangen zijn donkerblauw tot zwart met felgekleurde vlekken Bij de ondersoort in de Visayas zijn dit gele vlekken en bij die op Mindanao oranje Zoals alle cobraâs heeft ook de samar-brilslang de kenmerkende wangflappen.
| 531 |
www
|
zoals medronaat (R, R = H) en oxidronaat (R = H, R = OH) worden gehecht aan het radioactieve technetium Bij intraveneuze toediening ervan kunnen ze gebruikt worden bij de medische beeldvorming van bot en het diagnosticeren van botziektes Heden ten dage worden bisfosfonaten eveneens gebruikt om het aantal fracturen te verminderen bij kinderen met osteogenesis imperfecta Foramen ovale (schedel) Het foramen ovale of eivormig gat is een opening in de schedelbasis, meer specifiek in het os sphenoides De volgende structuren lopen door het foramen ovale <PERSOON>-brilslang De samar-brilslang ("Naja samarensis") is een giftige slang die behoort tot de familie koraalslangachtigen (Elapidae) Het is een van de typische cobra's uit het geslacht echte cobra's ("Naja") De soort werd voor het eerst wetenschappelijk beschreven door <PERSOON> in ### Oorspronkelijk werd de wetenschappelijke naam "Naja tripudians var samarensis" gebruikt Het was vroeger een ondersoort van de brilslang ("Naja naja") De samar-brilslang is endemisch in de Filipijnen en komt alleen voor op enkele eilanden De samar-brilslang is een relatief kleine cobra Ze worden slechts zelden langer dan # tot #,# meter De slangen zijn donkerblauw tot zwart met felgekleurde vlekken Bij de ondersoort in de Visayas zijn dit gele vlekken en bij die op Mindanao oranje Zoals alle cobraâs heeft ook de samar-brilslang de kenmerkende wangflappen De samar-brilslang leeft bij voorkeur in enigszins vochtige bossen en oerwouden met een dichte bodemvegetatie Daarnaast komt ze ook wel in gecultiveerde gebieden voor, vanwege het daar aanwezige voedsel De samar-brilslang gaat met name in de schemering of âs nachts op zoek naar kleine prooidieren als vogels, hagedissen, kikkers, slangen en kleine zoogdieren Het gif van de samar-brilslang veroorzaakt hevige pijn, die ook pas na enkele uren kan beginnen Er ontstaat na twee tot drie uur een lokale zwelling met blaasjes en een necrotische korst (afgestorven weefsel) Neurologische effecten van het gif kunnen zijn neerhangende oogleden (ptosis), bewegelijkheidsdefect van de oogspieren (oftalmoplegie), spraakproblemen, (dysartrie), problemen met slikken (dysfagie), verlamming van de skeletspieren, zoals de borstkas-spieren die gebruikt worden voor de ademhaling (met ademhalingsproblemen tot gevolg) Andere symptomen zijn onderdruk (hypotensie) in de slagaders, buikpijn, braken en slaperigheid Er bestaat geen tegengif tegen een beet van deze slang De samar-brilslang is een van de cobrasoorten die haar gif ook kan spugen en mikt hierbij op het gelaat Indien het gif in de ogen terechtkomt veroorzaakt dit een brandend gevoel Indien het gif niet weggespoeld wordt, kan schade aan het bindvlies en zelfs permanente blindheid ontstaan Het wegspoelen gaat het beste met melk Melk neutraliseert het gif en werkt goed tegen het brandende gevoel Ruggenmergkanaal Het ruggenmergkanaal of wervelkanaal ("Canalis vertebralis") is een onderdeel van de wervelkolom Het wordt gevormd door de ruimte die is ingesloten door het wervellichaam en de wervelboog Het ruggenmerg loopt door het "ruggenmergkanaal" Monoarticulaire spier Een monoarticulaire spier is een spier die zijn functie uitoefent over één gewricht.
| 567 |
www
|
gebieden voor, vanwege het daar aanwezige voedsel De samar-brilslang gaat met name in de schemering of âs nachts op zoek naar kleine prooidieren als vogels, hagedissen, kikkers, slangen en kleine zoogdieren Het gif van de samar-brilslang veroorzaakt hevige pijn, die ook pas na enkele uren kan beginnen Er ontstaat na twee tot drie uur een lokale zwelling met blaasjes en een necrotische korst (afgestorven weefsel) Neurologische effecten van het gif kunnen zijn neerhangende oogleden (ptosis), bewegelijkheidsdefect van de oogspieren (oftalmoplegie), spraakproblemen, (dysartrie), problemen met slikken (dysfagie), verlamming van de skeletspieren, zoals de borstkas-spieren die gebruikt worden voor de ademhaling (met ademhalingsproblemen tot gevolg) Andere symptomen zijn onderdruk (hypotensie) in de slagaders, buikpijn, braken en slaperigheid Er bestaat geen tegengif tegen een beet van deze slang De samar-brilslang is een van de cobrasoorten die haar gif ook kan spugen en mikt hierbij op het gelaat Indien het gif in de ogen terechtkomt veroorzaakt dit een brandend gevoel Indien het gif niet weggespoeld wordt, kan schade aan het bindvlies en zelfs permanente blindheid ontstaan Het wegspoelen gaat het beste met melk Melk neutraliseert het gif en werkt goed tegen het brandende gevoel Ruggenmergkanaal Het ruggenmergkanaal of wervelkanaal ("Canalis vertebralis") is een onderdeel van de wervelkolom Het wordt gevormd door de ruimte die is ingesloten door het wervellichaam en de wervelboog Het ruggenmerg loopt door het "ruggenmergkanaal" Monoarticulaire spier Een monoarticulaire spier is een spier die zijn functie uitoefent over één gewricht Tuberculum supraglenoidale Het tuberculum supraglenoidale is een gedeelte van het schouderblad (=scapula) waaraan de lange kop van de musculus biceps brachii aanhecht Dit tuberculum (knobbeltje, uitsteeksel) bevindt zich boven de kom van het schoudergewricht (=fossa glenoides) In deze kom maakt de kop van het bovenarmbeen (=caput humeri) contact met het schouderblad Tuberculum infraglenoidale Het tuberculum infraglenoidale is een gedeelte van het schouderblad (=scapula) aan de laterale zijde Aan dit tuberkel hecht de lange kop van de musculus triceps brachii aan Dit tuberculum (knobbeltje, uitsteeksel) bevindt zich onder de kom van het schoudergewricht (=fossa glenoides) In deze kom maakt de kop van het bovenarmbeen (=caput humeri) contact met het schouderblad Schurft (dieren) Schurft (Lat scabiës) is een huidafwijking die bij dieren wordt veroorzaakt door verschillende mijtensoorten zoals "Sarcoptes scabiei var canis", een ondersoort van de 'gewone' schurftmijt (soms als aparte soort Sarcoptes canis opgevat), Demodex canis, soorten van Psoroptes, Chorioptes, Cheyletiella, Notoedres cati (katten-kopschurft), Otodectes cynotis (oorschurft), Myocoptes en Myobia (muizenschurft), Radforia ensifera, Notoedres muris en Sarcoptes anacanthos (rattenschurft), Knemidocoptes pilae (papegaaien snavelschurft) en andere mijten 'Gewone' schurft wordt bij honden veroorzaakt door de "Sarcoptes scabei var canis" Dit is een ondersoort van Sarcoptes scabei, welke bij mensen voorkomt Bij andere dieren wordt gewone schurft veroorzaakt door verschillende andere soorten Zo wordt schurft bij katten veroorzaak door de "notoedres cati".
| 566 |
www
|
Tuberculum supraglenoidale Het tuberculum supraglenoidale is een gedeelte van het schouderblad (=scapula) waaraan de lange kop van de musculus biceps brachii aanhecht Dit tuberculum (knobbeltje, uitsteeksel) bevindt zich boven de kom van het schoudergewricht (=fossa glenoides) In deze kom maakt de kop van het bovenarmbeen (=caput humeri) contact met het schouderblad Tuberculum infraglenoidale Het tuberculum infraglenoidale is een gedeelte van het schouderblad (=scapula) aan de laterale zijde Aan dit tuberkel hecht de lange kop van de musculus triceps brachii aan Dit tuberculum (knobbeltje, uitsteeksel) bevindt zich onder de kom van het schoudergewricht (=fossa glenoides) In deze kom maakt de kop van het bovenarmbeen (=caput humeri) contact met het schouderblad Schurft (dieren) Schurft (Lat scabiës) is een huidafwijking die bij dieren wordt veroorzaakt door verschillende mijtensoorten zoals "Sarcoptes scabiei var canis", een ondersoort van de 'gewone' schurftmijt (soms als aparte soort Sarcoptes canis opgevat), Demodex canis, soorten van Psoroptes, Chorioptes, Cheyletiella, Notoedres cati (katten-kopschurft), Otodectes cynotis (oorschurft), Myocoptes en Myobia (muizenschurft), Radforia ensifera, Notoedres muris en Sarcoptes anacanthos (rattenschurft), Knemidocoptes pilae (papegaaien snavelschurft) en andere mijten 'Gewone' schurft wordt bij honden veroorzaakt door de "Sarcoptes scabei var canis" Dit is een ondersoort van Sarcoptes scabei, welke bij mensen voorkomt Bij andere dieren wordt gewone schurft veroorzaakt door verschillende andere soorten Zo wordt schurft bij katten veroorzaak door de "notoedres cati" Wel kan hondenschurft bij mensen huidirritatie veroorzaken Deze irritatie verdwijnt na een aantal weken vanzelf Schurft komt meestal voor bij verzwakte en/of verwaarloosde dieren zoals bij zwerfdieren maar ook andere dieren kunnen besmet worden Sarcoptes schurft veroorzaakt rode bultjes en veel jeuk, meestal zijn de buik, hakken, ellebogen en oren aangetast, maar de schurft kan zich over het hele lichaam verspreiden De aangetaste huid is verdikt en schilfert Als schurft niet behandeld wordt, kunnen er korsten en zweren ontstaan doordat de aangetaste huid door krabben geïnfecteerd raakt De diagnose schurft wordt gesteld door een afkrabsel van de huid te nemen, onder een microscoop zijn de minder dan #,# mm grote mijten meestal te zien Met het blote oog zijn ze niet zichtbaar De mijten graven gangen in de huid, planten zich voort, waarna de jonge mijten het gangenstelsel steeds verder uitbouwen Na een besmetting duurt het enige tijd voordat het dier last krijgt van de mijten, de jeuk ontstaat door een allergische reactie op de mijt en de uitwerpselen daarvan De behandeling bestaat uit injecties met Ivermectine (deze behandeling wordt ook bij mensen toegepast), maar er zijn ook druppels op de markt die werken tegen vlooien, oormijt en schurftmijten De schurft die veroorzaakt wordt door de demodexmijt wordt vaak jeugdschurft genoemd omdat deze vorm van schurft vaak bij jonge dieren voorkomt, maar de schurft kan ook bij volwassen dieren optreden Bij honden heet dit dan puppieschurft <PERSOON> zijn ongevoelig voor deze mijten Demodexschurft kent twee varianten de lokale- en gegeneraliseerde vorm.
| 558 |
www
|
voor bij verzwakte en/of verwaarloosde dieren zoals bij zwerfdieren maar ook andere dieren kunnen besmet worden Sarcoptes schurft veroorzaakt rode bultjes en veel jeuk, meestal zijn de buik, hakken, ellebogen en oren aangetast, maar de schurft kan zich over het hele lichaam verspreiden De aangetaste huid is verdikt en schilfert Als schurft niet behandeld wordt, kunnen er korsten en zweren ontstaan doordat de aangetaste huid door krabben geïnfecteerd raakt De diagnose schurft wordt gesteld door een afkrabsel van de huid te nemen, onder een microscoop zijn de minder dan #,# mm grote mijten meestal te zien Met het blote oog zijn ze niet zichtbaar De mijten graven gangen in de huid, planten zich voort, waarna de jonge mijten het gangenstelsel steeds verder uitbouwen Na een besmetting duurt het enige tijd voordat het dier last krijgt van de mijten, de jeuk ontstaat door een allergische reactie op de mijt en de uitwerpselen daarvan De behandeling bestaat uit injecties met Ivermectine (deze behandeling wordt ook bij mensen toegepast), maar er zijn ook druppels op de markt die werken tegen vlooien, oormijt en schurftmijten De schurft die veroorzaakt wordt door de demodexmijt wordt vaak jeugdschurft genoemd omdat deze vorm van schurft vaak bij jonge dieren voorkomt, maar de schurft kan ook bij volwassen dieren optreden Bij honden heet dit dan puppieschurft <PERSOON> zijn ongevoelig voor deze mijten Demodexschurft kent twee varianten de lokale- en gegeneraliseerde vorm Bij de gegeneraliseerde vorm kunnen over het hele lichaam plekken zitten Anders dan de gewone schurftmijt leeft de demodexmijt in de talgkliertjes en de haarzakjes Demodexschurft veroorzaakt haaruitval en kan voorkomen met of zonder jeuk Als deze vorm van schurft niet behandeld wordt, kunnen er grote zweren ontstaan meestal doordat de schurftplekken worden aangetast door een bacteriële infectie Net als bij gewone schurft wordt de diagnose gesteld door een afkrabsel van de huid onder de microscoop te bekijken De schurft kan worden behandeld met een shampoo waarmee de hond dan minimaal # weken één keer per week mee gewassen wordt <PERSOON> "<PERSOON>, <DATUM> â Gent, <DATUM> was chirurg, hoogleraar en rector van de <PERSOON> was de zoon van <PERSOON> en van <PERSOON> De Navarre Zijn vader, een barbier-chirurgijn, zag voor hem een toekomst als goudsmid, maar <PERSOON> trad liever in zijn voetsporen en ging in de leer bij de Gentse chirurgijn <PERSOON> In zijn vrije tijd las hij boeken over anatomie en fysiologie Gesteund door een Gentse mecenas volgde <PERSOON> lessen chirurgie en verloskunde aan het <PERSOON-##> Na zijn studie deed hij ervaring op op het slagveld In ### werkte hij als chirurg voor het Oostenrijks leger tegen de Nederlanders, in ### trok hij op met het leger van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden tegen de <PERSOON-##>.
| 528 |
www
|
lichaam plekken zitten Anders dan de gewone schurftmijt leeft de demodexmijt in de talgkliertjes en de haarzakjes Demodexschurft veroorzaakt haaruitval en kan voorkomen met of zonder jeuk Als deze vorm van schurft niet behandeld wordt, kunnen er grote zweren ontstaan meestal doordat de schurftplekken worden aangetast door een bacteriële infectie Net als bij gewone schurft wordt de diagnose gesteld door een afkrabsel van de huid onder de microscoop te bekijken De schurft kan worden behandeld met een shampoo waarmee de hond dan minimaal # weken één keer per week mee gewassen wordt <PERSOON> "<PERSOON>, <DATUM> â Gent, <DATUM> was chirurg, hoogleraar en rector van de <PERSOON> was de zoon van <PERSOON> en van <PERSOON> De Navarre Zijn vader, een barbier-chirurgijn, zag voor hem een toekomst als goudsmid, maar <PERSOON> trad liever in zijn voetsporen en ging in de leer bij de Gentse chirurgijn <PERSOON> In zijn vrije tijd las hij boeken over anatomie en fysiologie Gesteund door een Gentse mecenas volgde <PERSOON> lessen chirurgie en verloskunde aan het <PERSOON> Na zijn studie deed hij ervaring op op het slagveld In ### werkte hij als chirurg voor het Oostenrijks leger tegen de Nederlanders, in ### trok hij op met het leger van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden tegen de <PERSOON-##> Na de <PERSOON-##> bij Waterloo werd Kluyskens naar Brussel geroepen om er de ziekenhuizen en ambulancediensten te regelen Hij zou ongeveer ### amputaties hebben uitgevoerd, en meer dan ### gewonden hebben verzorgd Vanwege zijn bijdrage aan de ontwikkeling van de chirurgie als wetenschap, wordt Kluyskens weleens omschreven als "de laatste chirurgijn en de eerste chirurg" In ### richtte <PERSOON-##> I in Gent een Rijksuniversiteit op <PERSOON> maakte deel uit van de eerste kern hoogleraren Omdat reglementair was vastgelegd dat de faculteit Geneeskunde slechts # gewoon hoogleraren mocht aanstellen, begon Kluyskens zijn carrière als buitengewoon hoogleraar <PERSOON-##> in ### werd hij benoemd als gewoon hoogleraar Kluyskens specialiseerde zich als docent voornamelijk in chirurgie en verloskunde In het eerste academiejaar gaf hij de volgende vakken Tot ###/### was het de gewoonte dat elk academiejaar een nieuwe rector werd aangesteld uit een andere faculteit Kluyskens vervulde de functie twee maal in ###/### en in ###/### In ### vertrok hij met emeritaat <PERSOON> was de overgrootvader van <PERSOON-##>, een hoogleraar in de rechten en rector van dezelfde universiteit <PERSOON-##> Zowel in <LOCATIE> als in Gent werd een straat naar <PERSOON> genoemd Ligamentum trapezoides Het ligamentum trapezoides is een ligament dat het schouderblad (scapula) verbindt met het sleutelbeen (clavicula) De aanhechting van het schouderblad gebeurt aan de onderzijde van dit bot aan een ruwe rand, de linea trapezoidea Dit ligament onderhoudt nauwe relaties met het ligamentum conoides dat eveneens het schouderblad met het sleutelbeen verbindt.
| 584 |
www
|
de ziekenhuizen en ambulancediensten te regelen Hij zou ongeveer ### amputaties hebben uitgevoerd, en meer dan ### gewonden hebben verzorgd Vanwege zijn bijdrage aan de ontwikkeling van de chirurgie als wetenschap, wordt Kluyskens weleens omschreven als "de laatste chirurgijn en de eerste chirurg" In ### richtte <PERSOON> I in Gent een Rijksuniversiteit op <PERSOON> maakte deel uit van de eerste kern hoogleraren Omdat reglementair was vastgelegd dat de faculteit Geneeskunde slechts # gewoon hoogleraren mocht aanstellen, begon Kluyskens zijn carrière als buitengewoon hoogleraar <PERSOON> in ### werd hij benoemd als gewoon hoogleraar Kluyskens specialiseerde zich als docent voornamelijk in chirurgie en verloskunde In het eerste academiejaar gaf hij de volgende vakken Tot ###/### was het de gewoonte dat elk academiejaar een nieuwe rector werd aangesteld uit een andere faculteit Kluyskens vervulde de functie twee maal in ###/### en in ###/### In ### vertrok hij met emeritaat <PERSOON> was de overgrootvader van <PERSOON>, een hoogleraar in de rechten en rector van dezelfde universiteit <PERSOON> Zowel in <LOCATIE> als in Gent werd een straat naar <PERSOON> genoemd Ligamentum trapezoides Het ligamentum trapezoides is een ligament dat het schouderblad (scapula) verbindt met het sleutelbeen (clavicula) De aanhechting van het schouderblad gebeurt aan de onderzijde van dit bot aan een ruwe rand, de linea trapezoidea Dit ligament onderhoudt nauwe relaties met het ligamentum conoides dat eveneens het schouderblad met het sleutelbeen verbindt Dit ligament wordt tot het acromioclaviculaire gewricht gerekend dat onderdeel is van het schoudercomplex Ligamentum conoides Het ligamentum conoides of de kegelvormige band is een ligament dat het schouderblad (scapula) verbindt met het sleutelbeen (clavicula) De aanhechting van het sleutelbeen gebeurt aan de onderzijde van dit bot omheen een knobbel, het tuberculum conoideum Dit ligament onderhoudt nauwe relaties met het ligamentum trapezoides dat eveneens het schouderblad met het sleutelbeen verbindt Het ligamentum conoides en het ligamentum trapezoideum worden samen het ligamentum coracoclaviculare genoemd Dit ligament wordt tot het acromioclaviculaire gewricht gerekend dat onderdeel is van het schoudercomplex Het ligament is een belangrijke speler in de spilrotatie van het sleutelbeen die noodzakelijk is voor de volledige beweging van het schouderblad (opwaartse rotatie) tijdens het heffen van de arm Linea trapezoidea Vanuit het tuberculum conoideum van het sleutelbeen (clavicula) verloopt een oblieke richel, de linea trapezoidea Deze richel verloopt aan de onderzijde van de clavicula en verloopt naar voren en lateraal Deze structuur verzorgt de scapulaire aanhechting van het ligamentum trapezoides Dit ligament verbindt de scapula met de clavicula Trachitol Trachitol is een zuigtablet dat als zelfzorgmedicijn gebruikt wordt bij beginnende keelpijn Als werkzame stoffen bevat trachitol per tablet Als hulpstoffen worden magnesiumstearaat, paraffine (vulstoffen), pepermuntolie (smaakstof) en sorbitol (zoetstof) gebruikt Heilige Geesthofje (<LOCATIE>) Het Heilige Geesthofje is een hofje in <LOCATIE>.
| 539 |
www
|
acromioclaviculaire gewricht gerekend dat onderdeel is van het schoudercomplex Ligamentum conoides Het ligamentum conoides of de kegelvormige band is een ligament dat het schouderblad (scapula) verbindt met het sleutelbeen (clavicula) De aanhechting van het sleutelbeen gebeurt aan de onderzijde van dit bot omheen een knobbel, het tuberculum conoideum Dit ligament onderhoudt nauwe relaties met het ligamentum trapezoides dat eveneens het schouderblad met het sleutelbeen verbindt Het ligamentum conoides en het ligamentum trapezoideum worden samen het ligamentum coracoclaviculare genoemd Dit ligament wordt tot het acromioclaviculaire gewricht gerekend dat onderdeel is van het schoudercomplex Het ligament is een belangrijke speler in de spilrotatie van het sleutelbeen die noodzakelijk is voor de volledige beweging van het schouderblad (opwaartse rotatie) tijdens het heffen van de arm Linea trapezoidea Vanuit het tuberculum conoideum van het sleutelbeen (clavicula) verloopt een oblieke richel, de linea trapezoidea Deze richel verloopt aan de onderzijde van de clavicula en verloopt naar voren en lateraal Deze structuur verzorgt de scapulaire aanhechting van het ligamentum trapezoides Dit ligament verbindt de scapula met de clavicula Trachitol Trachitol is een zuigtablet dat als zelfzorgmedicijn gebruikt wordt bij beginnende keelpijn Als werkzame stoffen bevat trachitol per tablet Als hulpstoffen worden magnesiumstearaat, paraffine (vulstoffen), pepermuntolie (smaakstof) en sorbitol (zoetstof) gebruikt Heilige Geesthofje (<LOCATIE>) Het Heilige Geesthofje is een hofje in <LOCATIE> Het moest gebouwd worden "op 't erff van de cuer te <LOCATIE> langes de kercklaan" Door het kerkelijk armbestuur werd het houten huis later vervangen door vijf kleine huisjes <PERSOON> liet, als heer van <LOCATIE>, vijftien huisjes bouwen in de vorm van een hofje Daarvan waren er vijf voor mannen en tien voor vrouwen Niet iedereen mocht er wonen Men moest afkomstig zijn uit "'s-<PERSOON>-heerlijkheden", oftewel heerlijkheden van de prins en men moest behoren tot de Hervormde gemeente Vanaf ### werden er ook mensen van andere gezindten toegelaten In ### nam de gemeente <LOCATIE> het beheer over het hofje over In ### is vervolgens de laatste restauratie gedaan, waarbij woningen zijn samengevoegd Het oude aantal van vijftien woningen ging naar elf In ### heeft de gemeente het beheer over het hofje overgedragen aan Vereniging <PERSOON> korte kant tegenover <PERSOON> Kerk staat de kapel Het is mogelijk dat hier al eerder een kapel heeft gestaan, maar men neemt aan dat de huidige is gebouwd in opdracht van <PERSOON>, omdat zijn wapen boven de ingang hangt De ##e-eeuwse gevel van de kapel sluit goed aan bij de tuitgevels van de huisjes In de ##e eeuw werd de kapel niet meer gebruikt voor kerkdiensten, maar ging dienstdoen als werkhuis <PERSOON> tijd werd het nog gebruikt als onderkomen voor het krijgsvolk Aan het begin van de ##e eeuw stond de kapel op de nominatie voor afbraak echter werd de kapel gekocht door de Joodse gemeenschap en ging het tussen ### en ### verder als synagoge.
| 550 |
www
|
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.