text
stringlengths 80
6.25k
| text_len
int64 32
3.12k
| src
stringclasses 7
values |
|---|---|---|
later vervangen door vijf kleine huisjes <PERSOON> liet, als heer van <LOCATIE>, vijftien huisjes bouwen in de vorm van een hofje Daarvan waren er vijf voor mannen en tien voor vrouwen Niet iedereen mocht er wonen Men moest afkomstig zijn uit "'s-<PERSOON>-heerlijkheden", oftewel heerlijkheden van de prins en men moest behoren tot de Hervormde gemeente Vanaf ### werden er ook mensen van andere gezindten toegelaten In ### nam de gemeente <LOCATIE> het beheer over het hofje over In ### is vervolgens de laatste restauratie gedaan, waarbij woningen zijn samengevoegd Het oude aantal van vijftien woningen ging naar elf In ### heeft de gemeente het beheer over het hofje overgedragen aan Vereniging <PERSOON> korte kant tegenover <PERSOON> Kerk staat de kapel Het is mogelijk dat hier al eerder een kapel heeft gestaan, maar men neemt aan dat de huidige is gebouwd in opdracht van <PERSOON>, omdat zijn wapen boven de ingang hangt De ##e-eeuwse gevel van de kapel sluit goed aan bij de tuitgevels van de huisjes In de ##e eeuw werd de kapel niet meer gebruikt voor kerkdiensten, maar ging dienstdoen als werkhuis <PERSOON> tijd werd het nog gebruikt als onderkomen voor het krijgsvolk Aan het begin van de ##e eeuw stond de kapel op de nominatie voor afbraak echter werd de kapel gekocht door de Joodse gemeenschap en ging het tussen ### en ### verder als synagoge Vanaf ### fungeert de kapel als trouwzaal van de gemeente <PERSOON>, <DATUM> â <LOCATIE>, <DATUM> was een Nederlandse arts <PERSOON> begon kort na de Tweede Wereldoorlog aan zijn geneeskundestudie aan de universiteit in <LOCATIE> Hij promoveerde op een proefschrift over de gezondheidsrisico's van roken Tussen ### en ### stond hij als directeur aan het roer bij de <PERSOON> was ook prominent lid van de Vereniging tegen de Kwakzalverij, van ### tot ### als voorzitter <PERSOON> gaf op onverbloemde wijze voorlichting over de gevaren van roken Hij was de initiator van de eerste stoppen met roken-acties Met een geringe subsidie van de overheid werkte hij vanaf ### vasthoudend aan een tabaksontmoedigingsbeleid Van zijn collega's kreeg hij gedurende lange tijd weinig steun Zijn oproep in ### aan de medische professie om de strijd tegen het roken aan te gaan werd vooralsnog genegeerd In ### publiceerde hij â'Roken en Risico's'â, dat ook wel 'het rode boekje van <PERSOON>' werd genoemd Hij verscheen als 'anti-rookdokter' met zijn waarschuwingen regelmatig in de pers en op radio en televisie Later heeft hij het zelf weleens een ""onemanshow"" genoemd, niet zo vreemd, zo verklaarde hij, want ""de hele medische wereld rookte"" <PERSOON-##> in ### kwam de grote doorbraak <PERSOON> kreeg steun van vier verenigingen van medisch specialisten.
| 578 |
www
|
### fungeert de kapel als trouwzaal van de gemeente <PERSOON>, <DATUM> â <LOCATIE>, <DATUM> was een Nederlandse arts <PERSOON> begon kort na de Tweede Wereldoorlog aan zijn geneeskundestudie aan de universiteit in <LOCATIE> Hij promoveerde op een proefschrift over de gezondheidsrisico's van roken Tussen ### en ### stond hij als directeur aan het roer bij de <PERSOON> was ook prominent lid van de Vereniging tegen de Kwakzalverij, van ### tot ### als voorzitter <PERSOON> gaf op onverbloemde wijze voorlichting over de gevaren van roken Hij was de initiator van de eerste stoppen met roken-acties Met een geringe subsidie van de overheid werkte hij vanaf ### vasthoudend aan een tabaksontmoedigingsbeleid Van zijn collega's kreeg hij gedurende lange tijd weinig steun Zijn oproep in ### aan de medische professie om de strijd tegen het roken aan te gaan werd vooralsnog genegeerd In ### publiceerde hij â'Roken en Risico's'â, dat ook wel 'het rode boekje van <PERSOON>' werd genoemd Hij verscheen als 'anti-rookdokter' met zijn waarschuwingen regelmatig in de pers en op radio en televisie Later heeft hij het zelf weleens een ""onemanshow"" genoemd, niet zo vreemd, zo verklaarde hij, want ""de hele medische wereld rookte"" <PERSOON> in ### kwam de grote doorbraak <PERSOON> kreeg steun van vier verenigingen van medisch specialisten De arts Kruisinga kon dat initiatief gezien alle publiciteit niet negeren Hij besloot tot vorming van een speciale commissie van de Gezondheidsraad die hem advies moest uitbrengen over te nemen gezondheidbevorderende maatregelen De commissie presenteerde de staatssecretaris een rapport met een lijst van mogelijk te nemen rokenbeperkende overheidsmaatregelen Er was echter onvoldoende politiek en maatschappelijk draagvlak voor en de aanbevelingen verdwenen vooralsnog in een bureaulade Vanaf ### kregen de in <LOCATIE> verkochte pakjes tabak pas voor het eerst een door de overheid verplichte waarschuwing opgedrukt Sinds ### is het bij wet verboden te roken in openbare gebouwen; vanaf <DATUM> geldt het verbod ook voor horecagelegenheden en sportkantines Voor zijn verdiensten op het gebied van de kankerbestrijding in het algemeen en het tegengaan van het roken in het bijzonder ontving <PERSOON> in ### de <PERSOON> In <LOCATIE> is de <LOCATIE>naar hem genoemd Schouderluxatie Een schouderluxatie is een luxatie of ontwrichting van een van de drie gewrichten die het schoudercomplex uitmaken Deze luxatie kan optreden in de articulatio glenohumeralis, de articulatio acromioclavicularis en in de articulatio sternoclavicularis De frequentste schouderluxatie gebeurt ter hoogte van de articulatio glenohumeralis die de verbinding vormt tussen het opperarmbeen (humerus) met het schouderblad Bij deze luxatie ligt de kop van de humerus (caput humeri) niet meer in de daarvoor voorziene kom Deze gewrichtskom bestaat uit de cavitas glenoides van het schouderblad Er bestaan twee vormen van deze luxatie; één waarbij de humeruskop naar voren verplaatst is, en één (zeldzamere vorm) waarbij de humeruskop naar achteren verplaatst is.
| 578 |
www
|
van de Gezondheidsraad die hem advies moest uitbrengen over te nemen gezondheidbevorderende maatregelen De commissie presenteerde de staatssecretaris een rapport met een lijst van mogelijk te nemen rokenbeperkende overheidsmaatregelen Er was echter onvoldoende politiek en maatschappelijk draagvlak voor en de aanbevelingen verdwenen vooralsnog in een bureaulade Vanaf ### kregen de in <LOCATIE> verkochte pakjes tabak pas voor het eerst een door de overheid verplichte waarschuwing opgedrukt Sinds ### is het bij wet verboden te roken in openbare gebouwen; vanaf <DATUM> geldt het verbod ook voor horecagelegenheden en sportkantines Voor zijn verdiensten op het gebied van de kankerbestrijding in het algemeen en het tegengaan van het roken in het bijzonder ontving <PERSOON> in ### de <PERSOON> In <LOCATIE> is de <LOCATIE>naar hem genoemd Schouderluxatie Een schouderluxatie is een luxatie of ontwrichting van een van de drie gewrichten die het schoudercomplex uitmaken Deze luxatie kan optreden in de articulatio glenohumeralis, de articulatio acromioclavicularis en in de articulatio sternoclavicularis De frequentste schouderluxatie gebeurt ter hoogte van de articulatio glenohumeralis die de verbinding vormt tussen het opperarmbeen (humerus) met het schouderblad Bij deze luxatie ligt de kop van de humerus (caput humeri) niet meer in de daarvoor voorziene kom Deze gewrichtskom bestaat uit de cavitas glenoides van het schouderblad Er bestaan twee vormen van deze luxatie; één waarbij de humeruskop naar voren verplaatst is, en één (zeldzamere vorm) waarbij de humeruskop naar achteren verplaatst is Bovendien is het deze vorm die mensen doorgaans associëren met een schouderontwrichting De kop van de humerus is hierbij naar voren verplaatst De frequentste vorm waarbij de humeruskop zich voor het glenoïd en inferieur aan de processus coracoides bevindt wordt subcoracoïdaal genoemd Bij ernstige gevallen kan de humeruskop meer naar mediaal verplaatst zijn Hij bevindt zich dan onder het sleutelbeen, men spreekt dan van een subclaviculaire luxatie In zeer zeldzame gevallen kan een intrathoracale of retroperitoneale luxatie optreden De oorzaak is meestal te vinden in een val op de elleboog of een uitgestoken hand Bij deze luxatie wordt de onderarm ondersteund door de andere hand en wordt de arm enigszins in abductiehouding gehouden Verder heeft de patiënt veel pijn Bij de klinische inspectie valt een gewijzigde schoudercontour op de schouder is aan de laterale zijde enigszins afgeplat en aan de voorzijde is een zwelling aanwezig De patiënt presenteert zich met pijn en durft de arm niet bewegen Ook passieve beweging, waarbij de arts een beweging in het gewricht induceert, is zeer pijnlijk en quasi onmogelijk door de reflectoire spierspanning die dit veroorzaakt Om zekerheid te verwerven is röntgenonderzoek geïndiceerd Daarnaast kan men met röntgendiagnostiek eventuele verdere beschadigingen waarnemen van het glenoïd of een fractuur van het tuberculum majus De projecties die bij schoudertrauma doorgaans genomen worden zijn een anteroposterieure, een scapulolaterale en een transaxillaire opname Minimaal dienen er twee loodrecht op elkaar staande projecties genomen te worden.
| 518 |
www
|
het deze vorm die mensen doorgaans associëren met een schouderontwrichting De kop van de humerus is hierbij naar voren verplaatst De frequentste vorm waarbij de humeruskop zich voor het glenoïd en inferieur aan de processus coracoides bevindt wordt subcoracoïdaal genoemd Bij ernstige gevallen kan de humeruskop meer naar mediaal verplaatst zijn Hij bevindt zich dan onder het sleutelbeen, men spreekt dan van een subclaviculaire luxatie In zeer zeldzame gevallen kan een intrathoracale of retroperitoneale luxatie optreden De oorzaak is meestal te vinden in een val op de elleboog of een uitgestoken hand Bij deze luxatie wordt de onderarm ondersteund door de andere hand en wordt de arm enigszins in abductiehouding gehouden Verder heeft de patiënt veel pijn Bij de klinische inspectie valt een gewijzigde schoudercontour op de schouder is aan de laterale zijde enigszins afgeplat en aan de voorzijde is een zwelling aanwezig De patiënt presenteert zich met pijn en durft de arm niet bewegen Ook passieve beweging, waarbij de arts een beweging in het gewricht induceert, is zeer pijnlijk en quasi onmogelijk door de reflectoire spierspanning die dit veroorzaakt Om zekerheid te verwerven is röntgenonderzoek geïndiceerd Daarnaast kan men met röntgendiagnostiek eventuele verdere beschadigingen waarnemen van het glenoïd of een fractuur van het tuberculum majus De projecties die bij schoudertrauma doorgaans genomen worden zijn een anteroposterieure, een scapulolaterale en een transaxillaire opname Minimaal dienen er twee loodrecht op elkaar staande projecties genomen te worden Met de andere projectie kunnen afwijkingen aangetoond worden die met de anteroposterieure projectie gemist worden Het is verder belangrijk de continuïteit van vaat- en zenuwstructuren te controleren In sommige gevallen treedt ten gevolge van de luxatie een beschadiging op van de plexus brachialis en/of de nervus axillaris Een beschadiging van de nervus axillaris kenmerkt zich door een gevoelloos gebied aan de laterale zijde van de schouder ter hoogte van de tuberositas deltoidica (ongeveer waar het bovenste derde deel van de bovenarm overgaat in het middelste derde deel) Na de diagnosestelling is het belangrijk het gewricht te reponeren Dit om verdere oprekking te voorkomen of te verhinderen dat zenuw- en vaatstructuren beschadigd raken Tijdens deze procedure is het belangrijk voorzichtig te werk te gaan, teneinde geen schade te veroorzaken aan deze structuren Om de repositie te doen slagen is het belangrijk dat de spieren ontspannen zijn, zodat het gewricht weer in de kom verplaatst kan worden Men kan deze procedure vergemakkelijken door toediening van spierrelaxantia en pijnstilling In de gevallen waarbij deze procedure faalt kan men druk uitoefenen op de humeruskop zelf Er zijn vier frequent gebruikte repositietechnieken Na de repositie wordt weer een röntgenopname gemaakt om beschadigde structuren op te sporen Daarnaast dient men de neurologische functie te evalueren om eventuele beschadigingen van de nervus axillaris en de plexus brachialis op te sporen Daarnaast wordt de polsslag, huidtemperatuur en capillary refill gecontroleerd aan hand en arm om vaatbeschadigingen uit te sluiten.
| 501 |
www
|
kunnen afwijkingen aangetoond worden die met de anteroposterieure projectie gemist worden Het is verder belangrijk de continuïteit van vaat- en zenuwstructuren te controleren In sommige gevallen treedt ten gevolge van de luxatie een beschadiging op van de plexus brachialis en/of de nervus axillaris Een beschadiging van de nervus axillaris kenmerkt zich door een gevoelloos gebied aan de laterale zijde van de schouder ter hoogte van de tuberositas deltoidica (ongeveer waar het bovenste derde deel van de bovenarm overgaat in het middelste derde deel) Na de diagnosestelling is het belangrijk het gewricht te reponeren Dit om verdere oprekking te voorkomen of te verhinderen dat zenuw- en vaatstructuren beschadigd raken Tijdens deze procedure is het belangrijk voorzichtig te werk te gaan, teneinde geen schade te veroorzaken aan deze structuren Om de repositie te doen slagen is het belangrijk dat de spieren ontspannen zijn, zodat het gewricht weer in de kom verplaatst kan worden Men kan deze procedure vergemakkelijken door toediening van spierrelaxantia en pijnstilling In de gevallen waarbij deze procedure faalt kan men druk uitoefenen op de humeruskop zelf Er zijn vier frequent gebruikte repositietechnieken Na de repositie wordt weer een röntgenopname gemaakt om beschadigde structuren op te sporen Daarnaast dient men de neurologische functie te evalueren om eventuele beschadigingen van de nervus axillaris en de plexus brachialis op te sporen Daarnaast wordt de polsslag, huidtemperatuur en capillary refill gecontroleerd aan hand en arm om vaatbeschadigingen uit te sluiten een impressiefractuur volgens Hill-Sachs) Na succesvolle repositie vermindert de pijn meteen en kan de patiënt de schouder en arm weer bewegen De arm wordt nadien gedurende # à # weken geïmmobiliseerd De immobilisatie laat het gewricht tot rust komen zodat de beschadigde structuren zich kunnen herstellen Bij deze zeldzame schouderluxatie is de humeruskop naar achteren verplaatst Vaak treedt deze luxatie op ten gevolge van een val op een gestrekte arm Krachtige spiertrekkingen (convulsies) kunnen de kop van de humerus uit de gewrichtskom naar achteren trekken De spieren die hiervoor verantwoordelijk zijn, zijn de musculus latissimus dorsi, de musculus pectoralis major en de musculus subscapularis Deze spieren verzorgen endorotatie in het schoudergewricht Een oorzaak van deze spiertrekkingen kan een epileptisch insult zijn, een diabetisch coma of elektrocutie Een direct inwerkende kracht aan de voorzijde van de schouder veroorzaakt slechts zelden een luxatie naar achteren De diagnostiek van de luxatie naar achteren is moeilijker dan die bij de luxatie naar voren Dit komt tot uiting in het hoog percentage gemiste diagnoses (tot ##%) Bovendien kan deze vorm van luxatie reeds langere tijd bestaan (zelfs maanden tot jaren) Door de verplaatste humeruskop is de voorzijde van de schouder enigszins afgevlakt en de achterzijde wat boller De patiënt kan slechts zeer beperkt de arm in abductie brengen De röntgenopname beperkt zich tot bevestiging van de diagnose Bovendien is het moeilijk een axillaire opname te maken door de bemoeilijkte abductiebeweging.
| 505 |
www
|
Na succesvolle repositie vermindert de pijn meteen en kan de patiënt de schouder en arm weer bewegen De arm wordt nadien gedurende # à # weken geïmmobiliseerd De immobilisatie laat het gewricht tot rust komen zodat de beschadigde structuren zich kunnen herstellen Bij deze zeldzame schouderluxatie is de humeruskop naar achteren verplaatst Vaak treedt deze luxatie op ten gevolge van een val op een gestrekte arm Krachtige spiertrekkingen (convulsies) kunnen de kop van de humerus uit de gewrichtskom naar achteren trekken De spieren die hiervoor verantwoordelijk zijn, zijn de musculus latissimus dorsi, de musculus pectoralis major en de musculus subscapularis Deze spieren verzorgen endorotatie in het schoudergewricht Een oorzaak van deze spiertrekkingen kan een epileptisch insult zijn, een diabetisch coma of elektrocutie Een direct inwerkende kracht aan de voorzijde van de schouder veroorzaakt slechts zelden een luxatie naar achteren De diagnostiek van de luxatie naar achteren is moeilijker dan die bij de luxatie naar voren Dit komt tot uiting in het hoog percentage gemiste diagnoses (tot ##%) Bovendien kan deze vorm van luxatie reeds langere tijd bestaan (zelfs maanden tot jaren) Door de verplaatste humeruskop is de voorzijde van de schouder enigszins afgevlakt en de achterzijde wat boller De patiënt kan slechts zeer beperkt de arm in abductie brengen De röntgenopname beperkt zich tot bevestiging van de diagnose Bovendien is het moeilijk een axillaire opname te maken door de bemoeilijkte abductiebeweging De repositie heeft meer kans op slagen wanneer deze gebeurt in aansluiting met het trauma Wanneer een luxatie langer bestaat (enkele weken) is het moeilijker de humeruskop op zijn plaats te krijgen Deze toestand noopt tot chirurgisch ingrijpen Wanneer de luxatie reeds zeer lang bestaat zijn er structurele veranderingen opgetreden aan het gewrichtskapsel, het kraakbeen en de gewrichtskop Het reponeren van het gewricht leidt dan niet steeds tot een functionele verbetering Wanneer er geen pijn is en slechts beperkt functieverlies ten gevolge van een langer bestaande schouderluxatie naar achter, besluit men vaak de luxatie te laten bestaan Bij de schouderluxatie naar achteren treden er in ongeveer de helft van de gevallen botletsels op van het glenoïd of de kleine tuberkel van de humerus Bij een luxatie van de articulatio acromioclavicularis is er een dislocatie opgetreden tussen het sleutelbeen (clavicula) en het acromion van het schouderblad (=scapula) In de normale situatie bevindt zich tussen beide botstukken een ligament (het ligamentum acromioclaviculare) Verder wordt dit gewricht gestabiliseerd door het ligamentum coracoclaviculare dat bestaat uit het ligamentum conoides en het ligamentum trapezoides Bij een luxatie van de articulatio acromioclavicularis is het ligamentum acromioclaviculare steeds aangedaan, het ligamentum coracoclaviculare kan eveneens aangedaan zijn De mate waarin deze structuren aangedaan zijn vormt de basis voor de "indeling van Rockwood" De bewegingen in de articulatio acromioclavicularis zijn normaal gezien beperkt Grote functionele veranderingen in de bewegingsuitslagen zijn dus niet te verwachten Na het trauma is er sprake van pijn in de articulatio acromioclavicularis.
| 514 |
www
|
deze gebeurt in aansluiting met het trauma Wanneer een luxatie langer bestaat (enkele weken) is het moeilijker de humeruskop op zijn plaats te krijgen Deze toestand noopt tot chirurgisch ingrijpen Wanneer de luxatie reeds zeer lang bestaat zijn er structurele veranderingen opgetreden aan het gewrichtskapsel, het kraakbeen en de gewrichtskop Het reponeren van het gewricht leidt dan niet steeds tot een functionele verbetering Wanneer er geen pijn is en slechts beperkt functieverlies ten gevolge van een langer bestaande schouderluxatie naar achter, besluit men vaak de luxatie te laten bestaan Bij de schouderluxatie naar achteren treden er in ongeveer de helft van de gevallen botletsels op van het glenoïd of de kleine tuberkel van de humerus Bij een luxatie van de articulatio acromioclavicularis is er een dislocatie opgetreden tussen het sleutelbeen (clavicula) en het acromion van het schouderblad (=scapula) In de normale situatie bevindt zich tussen beide botstukken een ligament (het ligamentum acromioclaviculare) Verder wordt dit gewricht gestabiliseerd door het ligamentum coracoclaviculare dat bestaat uit het ligamentum conoides en het ligamentum trapezoides Bij een luxatie van de articulatio acromioclavicularis is het ligamentum acromioclaviculare steeds aangedaan, het ligamentum coracoclaviculare kan eveneens aangedaan zijn De mate waarin deze structuren aangedaan zijn vormt de basis voor de "indeling van Rockwood" De bewegingen in de articulatio acromioclavicularis zijn normaal gezien beperkt Grote functionele veranderingen in de bewegingsuitslagen zijn dus niet te verwachten Na het trauma is er sprake van pijn in de articulatio acromioclavicularis Het distale uiteinde van het sleutelbeen kan naar boven (Rockwood type III, IV en V) of naar beneden verplaatst zijn (Rockwood type VI) Wanneer het distale uiteinde naar boven verplaatst is kan men dit naar beneden drukken, dit is het zogeheten pianotoetsfenomeen Bij Rockwood type I en II wordt rust en relatieve immobilisatie van het gewricht voorgeschreven De relatieve immobilisatie kan plaatsvinden door middel van een mitella Bij Rockwood type III wordt in sommige gevallen een chirurgische correctie uitgevoerd De resultaten hiervan zijn niet merkelijk beter dan niet-chirurgische interventie zoals bij type I en II Bij de ernstigere dislocaties (Rockwoord type IV, V en VI) is chirugisch ingrijpen noodzakelijk Chronische problemen (luxaties en subluxaties) kunnen structurele veranderingen veroorzaken (artrose), die tot pijnklachten kunnen leiden Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde ("NTvG") is een Nederlandstalig, algemeen medisch weekblad dat wordt uitgegeven door de onafhankelijke Vereniging Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde Het "NTvG" stelt zichzelf ten doel de meest recente ontwikkelingen in de medische wetenschap te duiden en door erkende vakgenoten van commentaar te laten voorzien Naast peer-reviewed onderzoek van eigen bodem publiceert het besprekingen van artikelen uit de internationale literatuur en stukken die de stand van zaken op een bepaald terrein weergeven Het eerste nummer van "NTvG" verscheen in ### Daarmee is het een van de oudste nog bestaande tijdschriften in <LOCATIE>, en ook een van de oudste medische tijdschriften ter wereld.
| 519 |
www
|
uiteinde van het sleutelbeen kan naar boven (Rockwood type III, IV en V) of naar beneden verplaatst zijn (Rockwood type VI) Wanneer het distale uiteinde naar boven verplaatst is kan men dit naar beneden drukken, dit is het zogeheten pianotoetsfenomeen Bij Rockwood type I en II wordt rust en relatieve immobilisatie van het gewricht voorgeschreven De relatieve immobilisatie kan plaatsvinden door middel van een mitella Bij Rockwood type III wordt in sommige gevallen een chirurgische correctie uitgevoerd De resultaten hiervan zijn niet merkelijk beter dan niet-chirurgische interventie zoals bij type I en II Bij de ernstigere dislocaties (Rockwoord type IV, V en VI) is chirugisch ingrijpen noodzakelijk Chronische problemen (luxaties en subluxaties) kunnen structurele veranderingen veroorzaken (artrose), die tot pijnklachten kunnen leiden Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde ("NTvG") is een Nederlandstalig, algemeen medisch weekblad dat wordt uitgegeven door de onafhankelijke Vereniging Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde Het "NTvG" stelt zichzelf ten doel de meest recente ontwikkelingen in de medische wetenschap te duiden en door erkende vakgenoten van commentaar te laten voorzien Naast peer-reviewed onderzoek van eigen bodem publiceert het besprekingen van artikelen uit de internationale literatuur en stukken die de stand van zaken op een bepaald terrein weergeven Het eerste nummer van "NTvG" verscheen in ### Daarmee is het een van de oudste nog bestaande tijdschriften in <LOCATIE>, en ook een van de oudste medische tijdschriften ter wereld Reden was de onvrede over de toenmalige geneeskundige journalistiek in <LOCATIE>; die was volgens velen te versnipperd om goed in de behoefte van de lezers te voorzien Om meer eenheid in de geneeskundige journalistiek te brengen, bundelden leden van de redacties van "Het Tijdschrift der" "Maatschappij", "Het Practisch Tijdschrift voor Geneeskunde", "het Repertorium", "het Nederlandsch Tijdschrift voor Geregtelijke Geneeskunde" "en Psychiatrie" en "Het Nederlandsch Weekblad voor Geneeskundigen" hun krachten in het "NTvG" Het eerste nummer van "NTvG" verscheen in januari ### In dit nummer beschreef de ##-koppige redactie de doelstellingen als volgt â(â¦) den wetenschappelijken band tusschen de geneeskundigen van ons vaderland naauwer toehalen, de wetenschappelijke belangen der geneeskunstoefenaren op waardige wijze behartigen en de Nederlandsche geneeskundige wetenschap en kunst daadkrachtig bevorderen en uitbreidenâ Het tijdschrift vormde tevens het orgaan van de NMG (tegenwoordig KNMG) Dit werd vermeld op het titelblad van "NTvG " Ook kreeg de NMG een apart gedeelte in het tijdschrift voor praktische mededelingen, verslagen en stukken van lokale afdelingen In ruil hiervoor kreeg het tijdschrift een financiële vergoeding van de NMG Ondanks de banden met de NMG werkte de redactie van "NTvG" vanaf het begin volledig zelfstandig en was het tijdschrift financieel autonoom Deze constructie zorgde van meet af aan voor verwarring en conflicten over bijvoorbeeld financiën, vormgeving en inhoud van het tijdschrift De Tweede Wereldoorlog maakte een eind aan de band tussen "NTvG" en NMG.
| 545 |
www
|
was volgens velen te versnipperd om goed in de behoefte van de lezers te voorzien Om meer eenheid in de geneeskundige journalistiek te brengen, bundelden leden van de redacties van "Het Tijdschrift der" "Maatschappij", "Het Practisch Tijdschrift voor Geneeskunde", "het Repertorium", "het Nederlandsch Tijdschrift voor Geregtelijke Geneeskunde" "en Psychiatrie" en "Het Nederlandsch Weekblad voor Geneeskundigen" hun krachten in het "NTvG" Het eerste nummer van "NTvG" verscheen in januari ### In dit nummer beschreef de ##-koppige redactie de doelstellingen als volgt â(â¦) den wetenschappelijken band tusschen de geneeskundigen van ons vaderland naauwer toehalen, de wetenschappelijke belangen der geneeskunstoefenaren op waardige wijze behartigen en de Nederlandsche geneeskundige wetenschap en kunst daadkrachtig bevorderen en uitbreidenâ Het tijdschrift vormde tevens het orgaan van de NMG (tegenwoordig KNMG) Dit werd vermeld op het titelblad van "NTvG " Ook kreeg de NMG een apart gedeelte in het tijdschrift voor praktische mededelingen, verslagen en stukken van lokale afdelingen In ruil hiervoor kreeg het tijdschrift een financiële vergoeding van de NMG Ondanks de banden met de NMG werkte de redactie van "NTvG" vanaf het begin volledig zelfstandig en was het tijdschrift financieel autonoom Deze constructie zorgde van meet af aan voor verwarring en conflicten over bijvoorbeeld financiën, vormgeving en inhoud van het tijdschrift De Tweede Wereldoorlog maakte een eind aan de band tussen "NTvG" en NMG Niet veel later werd de NMG opgeheven door de bezetters en vervangen door de Artsenkamer Het "NTvG" ging tijdens deze periode door met publiceren, wat ertoe leidde dat hoofdredacteur <PERSOON> na de bevrijding door Medisch Contact werd beschuldigd van collaboratie Hier zijn echter geen bewijzen voor gevonden Toen de NMG na de oorlog werd heropgericht, wenste ze niet meer met "NTvG" samen te werken en koos ze "Medisch Contact" als officieel orgaan Het "NTvG" ging hierop verder als een zelfstandig tijdschrift In de decennia na de Tweede Wereldoorlog ontwikkelden de Vereniging en het tijdschrift zich tot een gezelschap van deskundigen die niet alleen keken naar de vragen binnen de eigen beroepsgroep, maar ook naar de bredere vragen die geneeskunde in de samenleving opriep Naast het uitgeven van het succesvolle tijdschrift werden er verschillende activiteiten georganiseerd om de geneeskundige kennis in <LOCATIE> te bevorderen Het eerste nummer van het "NTvG" verscheen in ### Daarmee is het "NTvG" een van de oudste medische tijdschriften ter wereld Alleen "<PERSOON> New England Journal of <PERSOON> for Laeger" (###) en het "British Medical Journal" (###) zijn eerder opgericht Het "NTvG" was een van de tijdschriften die in ### betrokken waren bij de oprichting van de Vancouver Group, het latere International Committee of Medical Journal Editors Het tijdschrift werkt sindsdien ook volgens de richtlijnen van het ICMJE Vanaf de eerste jaren was het tijdschrift gevuld met rubrieken als hoofdartikelen, wetenschappelijke referaten, overzichten van weekbladen, geneeskundige verhandelingen, casuïstische mededelingen, verslagen van verenigingen en de berichten van de NMG.
| 572 |
www
|
leidde dat hoofdredacteur <PERSOON> na de bevrijding door Medisch Contact werd beschuldigd van collaboratie Hier zijn echter geen bewijzen voor gevonden Toen de NMG na de oorlog werd heropgericht, wenste ze niet meer met "NTvG" samen te werken en koos ze "Medisch Contact" als officieel orgaan Het "NTvG" ging hierop verder als een zelfstandig tijdschrift In de decennia na de Tweede Wereldoorlog ontwikkelden de Vereniging en het tijdschrift zich tot een gezelschap van deskundigen die niet alleen keken naar de vragen binnen de eigen beroepsgroep, maar ook naar de bredere vragen die geneeskunde in de samenleving opriep Naast het uitgeven van het succesvolle tijdschrift werden er verschillende activiteiten georganiseerd om de geneeskundige kennis in <LOCATIE> te bevorderen Het eerste nummer van het "NTvG" verscheen in ### Daarmee is het "NTvG" een van de oudste medische tijdschriften ter wereld Alleen "<PERSOON> New England Journal of <PERSOON> for Laeger" (###) en het "British Medical Journal" (###) zijn eerder opgericht Het "NTvG" was een van de tijdschriften die in ### betrokken waren bij de oprichting van de Vancouver Group, het latere International Committee of Medical Journal Editors Het tijdschrift werkt sindsdien ook volgens de richtlijnen van het ICMJE Vanaf de eerste jaren was het tijdschrift gevuld met rubrieken als hoofdartikelen, wetenschappelijke referaten, overzichten van weekbladen, geneeskundige verhandelingen, casuïstische mededelingen, verslagen van verenigingen en de berichten van de NMG In ### werd de rubriek âArts en samenlevingâ geïntroduceerd Hierin werden bijvoorbeeld stukken geplaatst over voordrachten van medici voor een niet-medisch publiek Deze rubriek was een reactie op de vraag om meer sociaal-geneeskundige onderwerpen in het tijdschrift Ook in ### werd op initiatief van Van Rijnberk de rubriek âGeschiedenis der Geneeskundeâ ingevoerd Jaarlijks werden de artikelen uit deze rubriek gebundeld en vervolgens gepubliceerd als "Bijdragen tot de Geschiedenis der geneeskunde" In ### kwam er een eind aan deze reeks, waarna artikelen met een medisch-historisch perspectief minder vaak verschenen In ### verscheen "Bijdragen tot de Geschiedenis der geneeskunde ###-###," een selectie van de ### medisch-historische artikelen die na het opheffen van de rubriek in "NTvG" waren verschenen In ### werd tijdens de Algemene Vergadering besproken om de eerdere initiatieven voor de rubriek âKlinische Lessenâ weer op te pakken Hoewel de rubriek het voor sommige lezers te wetenschappelijk en specialistisch was, werd ze een succes In ### werd de rubriek âCapita Selectaâ ingevoerd In ### gingen de rubrieken âActuele vraagstukkenâ en âTherapieâ hierin over In ### introduceerde hoofdredacteur <PERSOON> de rubriek âMedische opleidingâ Dit als reactie op de veranderingen die toentertijd in het medisch onderwijs plaatsvonden Tegenwoordig richt het tijdschrift zich vooral op actuele ontwikkelingen in de geneeskunde met rubrieken die aandacht geven aan de continue educatie van artsen, het belang van breed opgeleide artsen en samenwerking en het tegengaan van overbehandeling en onnodige medicalisering Sinds ### is NTvG een web-first-tijdschrift Ook niet-abonnees kunnen op de "NTvG-"website via de drie-keer-gratisregeling recente artikelen raadplegen.
| 617 |
www
|
Hierin werden bijvoorbeeld stukken geplaatst over voordrachten van medici voor een niet-medisch publiek Deze rubriek was een reactie op de vraag om meer sociaal-geneeskundige onderwerpen in het tijdschrift Ook in ### werd op initiatief van Van Rijnberk de rubriek âGeschiedenis der Geneeskundeâ ingevoerd Jaarlijks werden de artikelen uit deze rubriek gebundeld en vervolgens gepubliceerd als "Bijdragen tot de Geschiedenis der geneeskunde" In ### kwam er een eind aan deze reeks, waarna artikelen met een medisch-historisch perspectief minder vaak verschenen In ### verscheen "Bijdragen tot de Geschiedenis der geneeskunde ###-###," een selectie van de ### medisch-historische artikelen die na het opheffen van de rubriek in "NTvG" waren verschenen In ### werd tijdens de Algemene Vergadering besproken om de eerdere initiatieven voor de rubriek âKlinische Lessenâ weer op te pakken Hoewel de rubriek het voor sommige lezers te wetenschappelijk en specialistisch was, werd ze een succes In ### werd de rubriek âCapita Selectaâ ingevoerd In ### gingen de rubrieken âActuele vraagstukkenâ en âTherapieâ hierin over In ### introduceerde hoofdredacteur <PERSOON> de rubriek âMedische opleidingâ Dit als reactie op de veranderingen die toentertijd in het medisch onderwijs plaatsvonden Tegenwoordig richt het tijdschrift zich vooral op actuele ontwikkelingen in de geneeskunde met rubrieken die aandacht geven aan de continue educatie van artsen, het belang van breed opgeleide artsen en samenwerking en het tegengaan van overbehandeling en onnodige medicalisering Sinds ### is NTvG een web-first-tijdschrift Ook niet-abonnees kunnen op de "NTvG-"website via de drie-keer-gratisregeling recente artikelen raadplegen Hierop staan alle sinds ### in "NTvG" verschenen artikelen Artikelen gepubliceerd in "NTvG" vanaf ### zijn geïndexeerd in de database Medline Ook is het tijdschrift te vinden in Embase In de eerste jaren na de oprichting van het tijdschrift bleek dat de werkwijze van de redactie minder goed functioneerde dan verwacht Daarom vond er in ### een reorganisatie plaats Hierbij werd de âVereeniging van redacteurenâ opgericht en werden de dagelijkse redactiewerkzaamheden in handen gelegd van een âComité van Redactieâ, dat bestond uit zeven leden van deze âVereeniging van Redacteurenâ De overige leden van de Vereniging hielden zich bezig met het beoordelen van de wetenschappelijke bijdragen In ### kreeg deze Vereniging voor het eerst statuten Na de oprichting van de Vereniging was er steeds een grote overlap tussen de redactie van het tijdschrift en het bestuur van de Vereniging Vanaf de jaren ### kwam er echter kritiek op deze âverouderdeâ organisatievorm en ontstond er meer behoefte aan een scheiding tussen redactie en bestuur Deze afstand is de afgelopen decennia door nieuwe statuutwijzigingen gerealiseerd Daardoor is er in de huidige organisatie geen overlap meer tussen de hoofdredactie en het bestuur Vanaf het eerste begin in ### werd de eindverantwoordelijke voor het "NTvG" aangeduid als âredacteur-gérantâ Halverwege de twintigste eeuw raakte deze benoeming in onbruik en vanaf de aanstelling van <PERSOON> in ### gebruikte men de term âbeherend redacteurâ.
| 610 |
www
|
Hierop staan alle sinds ### in "NTvG" verschenen artikelen Artikelen gepubliceerd in "NTvG" vanaf ### zijn geïndexeerd in de database Medline Ook is het tijdschrift te vinden in Embase In de eerste jaren na de oprichting van het tijdschrift bleek dat de werkwijze van de redactie minder goed functioneerde dan verwacht Daarom vond er in ### een reorganisatie plaats Hierbij werd de âVereeniging van redacteurenâ opgericht en werden de dagelijkse redactiewerkzaamheden in handen gelegd van een âComité van Redactieâ, dat bestond uit zeven leden van deze âVereeniging van Redacteurenâ De overige leden van de Vereniging hielden zich bezig met het beoordelen van de wetenschappelijke bijdragen In ### kreeg deze Vereniging voor het eerst statuten Na de oprichting van de Vereniging was er steeds een grote overlap tussen de redactie van het tijdschrift en het bestuur van de Vereniging Vanaf de jaren ### kwam er echter kritiek op deze âverouderdeâ organisatievorm en ontstond er meer behoefte aan een scheiding tussen redactie en bestuur Deze afstand is de afgelopen decennia door nieuwe statuutwijzigingen gerealiseerd Daardoor is er in de huidige organisatie geen overlap meer tussen de hoofdredactie en het bestuur Vanaf het eerste begin in ### werd de eindverantwoordelijke voor het "NTvG" aangeduid als âredacteur-gérantâ Halverwege de twintigste eeuw raakte deze benoeming in onbruik en vanaf de aanstelling van <PERSOON> in ### gebruikte men de term âbeherend redacteurâ Statutair wordt een "NTvG-"hoofdredacteur steeds benoemd voor een periode van maximaal twee keer vier jaar De hoofdredacteur blijft gedurende de benoemingsperiode ook werkzaam als arts of wetenschapper In ### kreeg het "NTvG" zijn eerste vrouwelijke hoofdredacteur, in de persoon van <PERSOON> (###), tevens hoogleraar Klinische Epidemiologie aan het <INSTELLING> Zij zal in september ### worden opgevolgd door <PERSOON>, tevens hoogleraar Geriatrie aan het Radboudumc Een overzicht van alle hoofdredacteuren is te vinden op de website van NTvG Behalve met het uitgeven van het tijdschrift hield de Vereniging "NTvG" zich vanaf de jaren ### ook bezig met de aanleg van verschillende verzamelingen Drijvende kracht hierachter was met name <PERSOON>, hoofdredacteur van ### tot ### Vanaf ### werd op initiatief van Van Rijnberk een collectie boeken en brochures aangelegd ten behoeve van de redactie In ### telde de collectie al ### publicaties In de decennia daarop bleef dit aantal gestaag groeien Begin jaren tachtig omvatte de collectie meer dan ## ### titels over uiteenlopende geneeskundige onderwerpen, van ##-eeuwse exemplaren tot recente studies In ### is een groot gedeelte van de boeken overgebracht naar het Trefpunt Medische Geschiedenis op <LOCATIE> Vanaf de jaren ### hield de Vereniging zich ook bezig met het verzamelen van diverse medische objecten, opnieuw op initiatief van Van Rijnberk Een van de collecties die werd aangelegd was die van ex librissen van medici Deze verzameling werd in ### in boekvorm gepubliceerd door <PERSOON>, secretaris van het "NTvG.
| 597 |
www
|
keer vier jaar De hoofdredacteur blijft gedurende de benoemingsperiode ook werkzaam als arts of wetenschapper In ### kreeg het "NTvG" zijn eerste vrouwelijke hoofdredacteur, in de persoon van <PERSOON> (###), tevens hoogleraar Klinische Epidemiologie aan het <INSTELLING> Zij zal in september ### worden opgevolgd door <PERSOON>, tevens hoogleraar Geriatrie aan het Radboudumc Een overzicht van alle hoofdredacteuren is te vinden op de website van NTvG Behalve met het uitgeven van het tijdschrift hield de Vereniging "NTvG" zich vanaf de jaren ### ook bezig met de aanleg van verschillende verzamelingen Drijvende kracht hierachter was met name <PERSOON>, hoofdredacteur van ### tot ### Vanaf ### werd op initiatief van Van Rijnberk een collectie boeken en brochures aangelegd ten behoeve van de redactie In ### telde de collectie al ### publicaties In de decennia daarop bleef dit aantal gestaag groeien Begin jaren tachtig omvatte de collectie meer dan ## ### titels over uiteenlopende geneeskundige onderwerpen, van ##-eeuwse exemplaren tot recente studies In ### is een groot gedeelte van de boeken overgebracht naar het Trefpunt Medische Geschiedenis op <LOCATIE> Vanaf de jaren ### hield de Vereniging zich ook bezig met het verzamelen van diverse medische objecten, opnieuw op initiatief van Van Rijnberk Een van de collecties die werd aangelegd was die van ex librissen van medici Deze verzameling werd in ### in boekvorm gepubliceerd door <PERSOON>, secretaris van het "<PERSOON> en een inleiding door ex-libris-kenner <PERSOON> In ### is deze verzameling geschonken aan Rijksmuseum Boerhaave Ook werden vanaf de jaren ### een verzameling portretten van geneeskundigen, een postzegelverzameling, een collectie oude medische instrumenten en een uitgebreide verzameling medische penningen aangelegd De portretten- en postzegelverzameling zijn eind twintigste eeuw afgestoten De medische instrumenten zijn in ### overgebracht naar Rijksmuseum Boerhaave; pronkstuk was de verlostang van <PERSOON>, die zou zijn gebruikt bij de geboorte van koning <PERSOON> I De penningenverzameling is te zien op de website van NTvG Hoewel het "NTvG" al sinds ### werd uitgegeven, maakt het tijdschrift pas sinds ### melding van een adres; het huisadres van secretaris en later ook tweede beherend redacteur <PERSOON> in <LOCATIE>-Zuid Hier vergaderde de redactie In ### verhuisde <LOCATIE> en moesten tijdschrift en vereniging op zoek naar een nieuw onderkomen In de jaren hierop huisde het "NTvG" in verschillende huurpanden in <LOCATIE>-Zuid In ### werd besloten tot de aankoop van een eigen pand, <PERSOON-##> # in <LOCATIE>-Zuid In ###-### had NTvG daar het kraakpand <PERSOON-##> als buren In ### betrok het "NTvG" de huidige locatie aan de <PERSOON-##> # in <LOCATIE>, een groter en moderner pand De Donderspenning wordt uitgereikt aan leden die bijzonder verdienstelijk zijn geweest voor de Vereniging NTvG De penning is vernoemd naar de Nederlandse oogarts <PERSOON-##>, die in ### ter ere van zijn zeventigste verjaardag een exemplaar ontving.
| 623 |
www
|
van Rijnberk en een inleiding door ex-libris-kenner <PERSOON> In ### is deze verzameling geschonken aan Rijksmuseum Boerhaave Ook werden vanaf de jaren ### een verzameling portretten van geneeskundigen, een postzegelverzameling, een collectie oude medische instrumenten en een uitgebreide verzameling medische penningen aangelegd De portretten- en postzegelverzameling zijn eind twintigste eeuw afgestoten De medische instrumenten zijn in ### overgebracht naar Rijksmuseum Boerhaave; pronkstuk was de verlostang van <PERSOON>, die zou zijn gebruikt bij de geboorte van koning <PERSOON> I De penningenverzameling is te zien op de website van NTvG Hoewel het "NTvG" al sinds ### werd uitgegeven, maakt het tijdschrift pas sinds ### melding van een adres; het huisadres van secretaris en later ook tweede beherend redacteur <PERSOON> in <LOCATIE>-Zuid Hier vergaderde de redactie In ### verhuisde <LOCATIE> en moesten tijdschrift en vereniging op zoek naar een nieuw onderkomen In de jaren hierop huisde het "NTvG" in verschillende huurpanden in <LOCATIE>-Zuid In ### werd besloten tot de aankoop van een eigen pand, <PERSOON> # in <LOCATIE>-Zuid In ###-### had NTvG daar het kraakpand <PERSOON> als buren In ### betrok het "NTvG" de huidige locatie aan de <PERSOON> # in <LOCATIE>, een groter en moderner pand De Donderspenning wordt uitgereikt aan leden die bijzonder verdienstelijk zijn geweest voor de Vereniging NTvG De penning is vernoemd naar de Nederlandse oogarts <PERSOON>, die in ### ter ere van zijn zeventigste verjaardag een exemplaar ontving Hill-sachslaesie Een hill-sachslaesie (ook wel impressiefractuur van Hill-Sachs genoemd) is een corticale depressie (deuk) in de kop van het opperarmbeen (humerus) Dit letsel ontstaat door het krachtig stoten van de humeruskop tegen de voorste rand onderaan de cavitas glenoides (ook wel de kom van het schoudergewricht genoemd) Een hill-sachslaesie kan optreden bij schouderontwrichtingen waarbij de humeruskop naar voren verplaatst is (schouderluxatie naar voren) Dit letsel is vernoemd naar de radiologen <PERSOON> (###-###) en <PERSOON-##> (###-###) uit San <PERSOON-##> In ### publiceerden beiden een rapport van ### gevallen van schouderluxatie waarin ze aantoonden dat er letsel optrad ten gevolge van de compressie van de humeruskop Voor dit rapport was dit letsel reeds bekend maar het mechanisme dat hierachter schuilging was nog niet ontrafeld De laesie komt slechts voor bij schouderluxaties naar voren Wanneer de humeruskop uit de gewrichtskom (cavitas glenoides) gedreven wordt, komt de relatief zachte kop tegen de voorste rand van de kom Dit resulteert in een vervlakking van de humeruskop, meer bepaald aan de posterolaterale (achter-zijkant) kant Meestal wordt een schouderluxatie veroorzaakt door een ongeval Als de schouder vaak uit de kom gaat, kan de oorzaak echter veelzijdig zijn omdat het schoudergewricht dan instabiel geworden is Sporten, vallen, gooien, reiken en trekken aan de arm kunnen oorzaken zijn van een schouderluxatie MARS MARS-leverdialyse is een geneeskundige behandeling welke kortdurend wordt toegepast bij patiënten met een ernstig verhoogd bilirubinegehalte ten gevolge van leverinsufficiëntie.
| 612 |
www
|
Hill-sachslaesie Een hill-sachslaesie (ook wel impressiefractuur van Hill-Sachs genoemd) is een corticale depressie (deuk) in de kop van het opperarmbeen (humerus) Dit letsel ontstaat door het krachtig stoten van de humeruskop tegen de voorste rand onderaan de cavitas glenoides (ook wel de kom van het schoudergewricht genoemd) Een hill-sachslaesie kan optreden bij schouderontwrichtingen waarbij de humeruskop naar voren verplaatst is (schouderluxatie naar voren) Dit letsel is vernoemd naar de radiologen <PERSOON> (###-###) en <PERSOON> (###-###) uit San <PERSOON> In ### publiceerden beiden een rapport van ### gevallen van schouderluxatie waarin ze aantoonden dat er letsel optrad ten gevolge van de compressie van de humeruskop Voor dit rapport was dit letsel reeds bekend maar het mechanisme dat hierachter schuilging was nog niet ontrafeld De laesie komt slechts voor bij schouderluxaties naar voren Wanneer de humeruskop uit de gewrichtskom (cavitas glenoides) gedreven wordt, komt de relatief zachte kop tegen de voorste rand van de kom Dit resulteert in een vervlakking van de humeruskop, meer bepaald aan de posterolaterale (achter-zijkant) kant Meestal wordt een schouderluxatie veroorzaakt door een ongeval Als de schouder vaak uit de kom gaat, kan de oorzaak echter veelzijdig zijn omdat het schoudergewricht dan instabiel geworden is Sporten, vallen, gooien, reiken en trekken aan de arm kunnen oorzaken zijn van een schouderluxatie MARS MARS-leverdialyse is een geneeskundige behandeling welke kortdurend wordt toegepast bij patiënten met een ernstig verhoogd bilirubinegehalte ten gevolge van leverinsufficiëntie Voor deze behandeling wordt een speciale 'MARS-module' gebruikt gekoppeld aan een hemodialysemachine Toegepast wordt het principe van dialyse het bloed wordt langs een albumineoplossing geleid waaraan bilirubine, galzuren en andere aan albumine gebonden stoffen kunnen hechten Een dialyseverpleegkundige voert de behandeling uit op een dialyse-afdeling of intensive care Hemofiltratie Hemofiltratie is een nierfunctievervangende therapie waarbij het bloed in grote hoeveelheid wordt gefilterd Het ultrafiltraat wordt hierbij geheel of gedeeltelijk vervangen door een substitutievloeistof (dilutievloeistof) Bij hemofiltratie wordt het principe van convectie toegepast Het bloed wordt geleid langs een membraan waarover een sterk negatieve druk staat (geforceerde filtratie) Stoffen met een molecuulgewicht van ## ### dalton of minder worden met de stroom van het plasmawater heen, uit het bloed verwijderd Het op deze manier aangedikte bloed wordt weer verdund met steriele dilutievloeistof Soms wordt bewust vocht aan de patiënt onttrokken (dehydratie) de hoeveelheid toegevoegde dilutievloeistof is dan kleiner dan de hoeveelheid onttrokken bloedplasma Voor deze behandeling wordt een hemodialysemachine gebruikt Toepassing vindt plaats op een dialyseafdeling van een ziekenhuis Presbyacusis Ouderdomsslechthorendheid of presbyacusis (van het Oudgrieks ÏÏÎÏβÏ
Ï = oud, en á¼ÎºÎ¿Ïειν = horen) is het perceptief gehoorverlies dat optreedt als gevolg van toenemende leeftijd aan beide oren tegelijk dat niet door andere oorzaken kan worden verklaard dan door fysiologische veroudering van het hoorzintuig Het gehoorverlies wordt gedurende het leven veroorzaakt door kleinere en/of grotere gehoorbeschadigingen door bijvoorbeeld middenoorontsteking, lawaaitrauma of toxische beschadiging Vanaf ongeveer <LEEFTIJD>-jarige leeftijd is er al geringe achteruitgang in het hogetonengebied merkbaar.
| 574 |
www
|
speciale 'MARS-module' gebruikt gekoppeld aan een hemodialysemachine Toegepast wordt het principe van dialyse het bloed wordt langs een albumineoplossing geleid waaraan bilirubine, galzuren en andere aan albumine gebonden stoffen kunnen hechten Een dialyseverpleegkundige voert de behandeling uit op een dialyse-afdeling of intensive care Hemofiltratie Hemofiltratie is een nierfunctievervangende therapie waarbij het bloed in grote hoeveelheid wordt gefilterd Het ultrafiltraat wordt hierbij geheel of gedeeltelijk vervangen door een substitutievloeistof (dilutievloeistof) Bij hemofiltratie wordt het principe van convectie toegepast Het bloed wordt geleid langs een membraan waarover een sterk negatieve druk staat (geforceerde filtratie) Stoffen met een molecuulgewicht van ## ### dalton of minder worden met de stroom van het plasmawater heen, uit het bloed verwijderd Het op deze manier aangedikte bloed wordt weer verdund met steriele dilutievloeistof Soms wordt bewust vocht aan de patiënt onttrokken (dehydratie) de hoeveelheid toegevoegde dilutievloeistof is dan kleiner dan de hoeveelheid onttrokken bloedplasma Voor deze behandeling wordt een hemodialysemachine gebruikt Toepassing vindt plaats op een dialyseafdeling van een ziekenhuis Presbyacusis Ouderdomsslechthorendheid of presbyacusis (van het Oudgrieks ÏÏÎÏβÏ
Ï = oud, en á¼ÎºÎ¿Ïειν = horen) is het perceptief gehoorverlies dat optreedt als gevolg van toenemende leeftijd aan beide oren tegelijk dat niet door andere oorzaken kan worden verklaard dan door fysiologische veroudering van het hoorzintuig Het gehoorverlies wordt gedurende het leven veroorzaakt door kleinere en/of grotere gehoorbeschadigingen door bijvoorbeeld middenoorontsteking, lawaaitrauma of toxische beschadiging Vanaf ongeveer <LEEFTIJD>-jarige leeftijd is er al geringe achteruitgang in het hogetonengebied merkbaar Mannen zijn in ernstiger mate aangedaan dan vrouwen; dit kan mede het gevolg zijn van exogene factoren zoals het beroep of lawaaiblootstelling Mogelijk heeft ook een verhoogd cholesterolgehalte een negatieve invloed op het gehoor Presbyacusis wordt vooral gekenmerkt door degeneratie van haarcellen, vooral in de basale windingen, en het verdwijnen van de daarbij behorende zenuwvezels Daarnaast worden degeneratieve verschijnselen aangetroffen in de stria vascularis, de basilaire membraan, het middenoor (verminderde ketenmobiliteit) en het trommelvlies (fibrosering) In eerste instantie klagen patiënten met presbyacusis over moeilijkheden bij het verstaan van andere mensen Een tweegesprek is meestal wel mogelijk, maar zodra er in een groep wordt gesproken ontstaan problemen De patiënt hoort nog wel, maar verstaat niet meer Bovendien worden hoge tonen (bijvoorbeeld de telefoon) niet meer goed waargenomen Oorsuizen komt in <DATUM> van de gevallen voor, onduidelijk is of het puur een oorzaak is van presbyacusis of dat hypertensie en arteriosclerose hier ook een rol bij spelen Belangrijkste afwijking is het verlies van hoge-tonenperceptie en de verminderde spraakdiscriminatie Bij KNO-onderzoek wordt vaak een lichte fibrosering van het trommelvlies gezien, met kalkafzetting in de anulus fibrosus Bij toonaudiometrie wordt een tweezijdig perceptief met geleidelijk aflopende curve gemeten Het spraakaudiogram laat een verschuiving van de curve zien die overeenkomt met het gemiddelde verlies in de middenfrequenties in het toonaudiogram Meestal is de maximale discriminatie afgenomen en is het verloop van de curve minder steil.
| 529 |
www
|
Mannen zijn in ernstiger mate aangedaan dan vrouwen; dit kan mede het gevolg zijn van exogene factoren zoals het beroep of lawaaiblootstelling Mogelijk heeft ook een verhoogd cholesterolgehalte een negatieve invloed op het gehoor Presbyacusis wordt vooral gekenmerkt door degeneratie van haarcellen, vooral in de basale windingen, en het verdwijnen van de daarbij behorende zenuwvezels Daarnaast worden degeneratieve verschijnselen aangetroffen in de stria vascularis, de basilaire membraan, het middenoor (verminderde ketenmobiliteit) en het trommelvlies (fibrosering) In eerste instantie klagen patiënten met presbyacusis over moeilijkheden bij het verstaan van andere mensen Een tweegesprek is meestal wel mogelijk, maar zodra er in een groep wordt gesproken ontstaan problemen De patiënt hoort nog wel, maar verstaat niet meer Bovendien worden hoge tonen (bijvoorbeeld de telefoon) niet meer goed waargenomen Oorsuizen komt in <DATUM> van de gevallen voor, onduidelijk is of het puur een oorzaak is van presbyacusis of dat hypertensie en arteriosclerose hier ook een rol bij spelen Belangrijkste afwijking is het verlies van hoge-tonenperceptie en de verminderde spraakdiscriminatie Bij KNO-onderzoek wordt vaak een lichte fibrosering van het trommelvlies gezien, met kalkafzetting in de anulus fibrosus Bij toonaudiometrie wordt een tweezijdig perceptief met geleidelijk aflopende curve gemeten Het spraakaudiogram laat een verschuiving van de curve zien die overeenkomt met het gemiddelde verlies in de middenfrequenties in het toonaudiogram Meestal is de maximale discriminatie afgenomen en is het verloop van de curve minder steil Daarnaast kan door middel van monaurale (één oor) of binaurale (beide oren) aanpassing van een hoortoestel een verbetering van het gehoor worden bewerkstelligd Keel-Neus-Oorheelkunde Prof <PERSOON> etal ISBN <TELEFOONNUMMER>#<DATUM> Postciliodesmatophora Postciliodesmatophora is een van de twee onderstammen van de stam Ciliophora De trilhaardiertjes in de onderstam Postciliodesmatophora onderverdeeld in twee klassen namelijk Karyorelictea en Heterotrichea In totaal vallen meer dan ### soorten trilhaardiertjes onder deze onderstam De meeste van deze soorten leven buiten andere dieren Universitair Ziekenhuis Leuven Het Universitair Ziekenhuis Leuven (UZ Leuven) is een Belgisch katholiek academisch ziekenhuis in Leuven verbonden aan en deel uitmakend van de rechtspersoonlijkheid van de Katholieke Universiteit Leuven De voornaamste campus van UZ Leuven bevindt zich sinds ### in de wijk Gasthuisberg Tegenwoordig is de naam "Gasthuisberg" vrijwel synoniem geworden met het ziekenhuis De campussen<PERSOON> behoren ook tot UZ Leuven Campus Gasthuisberg is het grootste universitaire ziekenhuis van België en er wordt nog constant bijgebouwd In ### waren er ##<DATUM> consultaties en #<DATUM> opnames Er zijn <DATUM> bedden en <DATUM> personeelsleden Het ziekenhuis is zo uitgebreid dat het vaak een stad genoemd wordt Het huisvest dan ook een politiekantoor, winkel, winkelautomaat, ziekenhuisschool, bibliotheek, gebedsruimtes en bankautomaten Bekende wetenschappers die anno ### verbonden met het Universitair Ziekenhuis Leuven zijn onder anderen <PERSOON> en <PERSOON> De Strooper Het Universitair Ziekenhuis Leuven biedt de volgende medische diensten aan.
| 529 |
www
|
(beide oren) aanpassing van een hoortoestel een verbetering van het gehoor worden bewerkstelligd Keel-Neus-Oorheelkunde Prof <PERSOON> etal ISBN <TELEFOONNUMMER>#<DATUM> Postciliodesmatophora Postciliodesmatophora is een van de twee onderstammen van de stam Ciliophora De trilhaardiertjes in de onderstam Postciliodesmatophora onderverdeeld in twee klassen namelijk Karyorelictea en Heterotrichea In totaal vallen meer dan ### soorten trilhaardiertjes onder deze onderstam De meeste van deze soorten leven buiten andere dieren Universitair Ziekenhuis Leuven Het Universitair Ziekenhuis Leuven (UZ Leuven) is een Belgisch katholiek academisch ziekenhuis in Leuven verbonden aan en deel uitmakend van de rechtspersoonlijkheid van de Katholieke Universiteit Leuven De voornaamste campus van UZ Leuven bevindt zich sinds ### in de wijk Gasthuisberg Tegenwoordig is de naam "Gasthuisberg" vrijwel synoniem geworden met het ziekenhuis De campussen<PERSOON> behoren ook tot UZ Leuven Campus Gasthuisberg is het grootste universitaire ziekenhuis van België en er wordt nog constant bijgebouwd In ### waren er ##<DATUM> consultaties en #<DATUM> opnames Er zijn <DATUM> bedden en <DATUM> personeelsleden Het ziekenhuis is zo uitgebreid dat het vaak een stad genoemd wordt Het huisvest dan ook een politiekantoor, winkel, winkelautomaat, ziekenhuisschool, bibliotheek, gebedsruimtes en bankautomaten Bekende wetenschappers die anno ### verbonden met het Universitair Ziekenhuis Leuven zijn onder anderen <PERSOON> en <PERSOON> De Strooper Het Universitair Ziekenhuis Leuven biedt de volgende medische diensten aan Eind ### werd de accreditatie voor de vierde keer vernieuwd, en behaalde het ziekenhuis daarnaast ook de certificering door het JCI voor drie van zijn zorgprogramma's polytrauma's, beroertezorg en wervelkolomproblemen Pentobarbital Pentobarbital is een barbituraat dat vroeger als slaapmiddel werd gebruikt Vanwege het gebruik voor zelfdoding is het in de jaren tachtig van de twintigste eeuw in <LOCATIE> uit de handel genomen Voor epilepsie is een ander barbituraat in gebruik fenobarbital Voor hulp bij zelfdoding en voor euthanasie wordt nu het barbituraat thiopental gebruikt In de diergeneeskunde wordt pentobarbital gebruikt als euthanaticum voor dieren Pentobarbital valt onder internationale verdragen voor verslavende middelen, die ook door <LOCATIE> zijn ondertekend Daarom mag pentobarbital niet vervoerd worden, niet getest worden in een laboratorium en men mag het niet in bezit hebben, tenzij door de overheid ontheffing is verleend Pentobarbital wordt desondanks geïmporteerd uit landen als Mexico en China en gebruikt voor zelfeuthanasie Het middel wordt sinds ### in de Verenigde Staten ook gebruikt bij het uitvoeren van executies, nadat het analoog werkende thiopental door een exportverbod vanuit Europa werd getroffen Dit gebruik moest worden gestaakt omdat de producent niet langer wilde dat het middel werd gebruikt voor dit doel Oxandrolon Oxandrolon (Oxandrin) is een anabole steroïde gecreëerd door Searle Laboratories (nu gekend als Pfizer Inc ) onder de merknaam Anavar en in de Verenigde staten geïntroduceerd in ### Tegenover de meeste andere anabole steroïden heeft oxandrolon het voordeel dat het niet aromatiseert (omzetting naar oestrogeen, hetgeen gynaecomastie kan veroorzaken).
| 543 |
www
|
de vierde keer vernieuwd, en behaalde het ziekenhuis daarnaast ook de certificering door het JCI voor drie van zijn zorgprogramma's polytrauma's, beroertezorg en wervelkolomproblemen Pentobarbital Pentobarbital is een barbituraat dat vroeger als slaapmiddel werd gebruikt Vanwege het gebruik voor zelfdoding is het in de jaren tachtig van de twintigste eeuw in <LOCATIE> uit de handel genomen Voor epilepsie is een ander barbituraat in gebruik fenobarbital Voor hulp bij zelfdoding en voor euthanasie wordt nu het barbituraat thiopental gebruikt In de diergeneeskunde wordt pentobarbital gebruikt als euthanaticum voor dieren Pentobarbital valt onder internationale verdragen voor verslavende middelen, die ook door <LOCATIE> zijn ondertekend Daarom mag pentobarbital niet vervoerd worden, niet getest worden in een laboratorium en men mag het niet in bezit hebben, tenzij door de overheid ontheffing is verleend Pentobarbital wordt desondanks geïmporteerd uit landen als Mexico en China en gebruikt voor zelfeuthanasie Het middel wordt sinds ### in de Verenigde Staten ook gebruikt bij het uitvoeren van executies, nadat het analoog werkende thiopental door een exportverbod vanuit Europa werd getroffen Dit gebruik moest worden gestaakt omdat de producent niet langer wilde dat het middel werd gebruikt voor dit doel Oxandrolon Oxandrolon (Oxandrin) is een anabole steroïde gecreëerd door Searle Laboratories (nu gekend als Pfizer Inc ) onder de merknaam Anavar en in de Verenigde staten geïntroduceerd in ### Tegenover de meeste andere anabole steroïden heeft oxandrolon het voordeel dat het niet aromatiseert (omzetting naar oestrogeen, hetgeen gynaecomastie kan veroorzaken) Nakuren is daarvoor noodzakelijk als de doses hoog liggen (##-##mg/dag), waardoor de productie van testosteron terug in werking wordt gezet, en zo minimaal massaverlies te merken is Het medicijn werd voor verschillende aandoeningen die onvrijwillig gewichtsverlies veroorzaken voorgeschreven om zo herstelling van de spieren te verkrijgen Het is ook aangetoond deels succesvol te zijn voor de behandeling van osteoporose Maar omwille van de slechte publiciteit in verband met het misbruik door bodybuilders werd de productie door Searle Laboratories stopgezet in ### Productie werd verdergezet door Bio-Technology General Corporation (nu Savient Pharmaceuticals Inc ) die het uitbrachten onder de merknaam Oxandrin Dit middel geraakte in ### door de klinische tests In kleine dosissen zijn er bijwerkingen gemeld Enkele van die bijwerkingen zijn misselijkheid, uitslag en jeuk, zwarte stoelgang, winderigheid, depressie, ongewone bloedingen, verkleining van de teelballen, ongewone gezwellen, onvruchtbaarheid, vergeling van de ogen of huid en diarree Tannerstadia De Tannerstadia (ook de Tannerschaal genoemd) zijn precies beschreven fases in de lichamelijke ontwikkeling van kinderen, adolescenten en volwassenen De onderverdeling in stadia is gebaseerd op zichtbare externe primaire en secundaire geslachtskenmerken zoals de grootte van de borsten, genitalia en het ontwikkelen van pubisbeharing De Tannerstadia werden ontwikkeld door de Britse kinderarts <PERSOON> Deze ontwikkeling treedt zowel bij vrouwen als mannen op Deze ontwikkeling treedt enkel bij vrouwen op Deze ontwikkeling treedt enkel bij mannen op De ontwikkeling van de testes wordt gemeten met een orchidometer Arbutine.
| 540 |
www
|
Nakuren is daarvoor noodzakelijk als de doses hoog liggen (##-##mg/dag), waardoor de productie van testosteron terug in werking wordt gezet, en zo minimaal massaverlies te merken is Het medicijn werd voor verschillende aandoeningen die onvrijwillig gewichtsverlies veroorzaken voorgeschreven om zo herstelling van de spieren te verkrijgen Het is ook aangetoond deels succesvol te zijn voor de behandeling van osteoporose Maar omwille van de slechte publiciteit in verband met het misbruik door bodybuilders werd de productie door Searle Laboratories stopgezet in ### Productie werd verdergezet door Bio-Technology General Corporation (nu Savient Pharmaceuticals Inc ) die het uitbrachten onder de merknaam Oxandrin Dit middel geraakte in ### door de klinische tests In kleine dosissen zijn er bijwerkingen gemeld Enkele van die bijwerkingen zijn misselijkheid, uitslag en jeuk, zwarte stoelgang, winderigheid, depressie, ongewone bloedingen, verkleining van de teelballen, ongewone gezwellen, onvruchtbaarheid, vergeling van de ogen of huid en diarree Tannerstadia De Tannerstadia (ook de Tannerschaal genoemd) zijn precies beschreven fases in de lichamelijke ontwikkeling van kinderen, adolescenten en volwassenen De onderverdeling in stadia is gebaseerd op zichtbare externe primaire en secundaire geslachtskenmerken zoals de grootte van de borsten, genitalia en het ontwikkelen van pubisbeharing De Tannerstadia werden ontwikkeld door de Britse kinderarts <PERSOON> Deze ontwikkeling treedt zowel bij vrouwen als mannen op Deze ontwikkeling treedt enkel bij vrouwen op Deze ontwikkeling treedt enkel bij mannen op De ontwikkeling van de testes wordt gemeten met een orchidometer Arbutine Het komt onder meer voor in de bladeren van de berendruifplant, bosbessenplant en rond wintergroen De bladeren van de berendruif bestaan voor ongeveer acht procent uit arbutine Arbutine is een polyfenol Het is een glycoside en een acetaal van hydrochinon en β-D-glucose Amikacine Amikacine is een antibioticum dat behoort tot de groep aminoglycosiden Het wordt vooral gebruikt bij de behandeling van multiresistente gramnegatieve ziekenhuisbacteriën zoals Pseudomonas aeruginosa, Acinetobacter en de Enterobacteriën De stof is door de WHO op de lijst van essentiele medicijnen geplaatst Per-Ingvar BrÃ¥nemark Per-Ingvar BrÃ¥nemark (<DATUM> â Gotenburg <DATUM> was een Zweeds orthopedisch chirurg en professor emeritus in de anatomie Hij wordt beschouwd als de grondlegger van de moderne implantologie BrÃ¥nemark ontdekte in ### eerder toevallig aan de universiteit van Lund in Zweden het principe van verankering van schroeven in bot Hij noemde het fenomeen osseointegratie In een van de onderzoeken werd de genezing van bot microscopisch onderzocht Hiervoor werden titaniumschroeven in de pijpbeenderen van de konijnen geschroefd Nadat het experiment enkele maanden klaar was, bleek dat de schroeven zeer moeilijk uit het bot gedraaid konden worden Het bot bleek zeer dicht om het oppervlak van de schroef heen gegroeid te zijn Hoewel dit in eerste instantie ergernis opwekte omdat het hergebruik werd bemoeilijkt, besefte BrÃ¥nemark al snel de mogelijkheden en begon hij te experimenteren met schroefvormige implantaten gemaakt van titanium.
| 519 |
www
|
meer voor in de bladeren van de berendruifplant, bosbessenplant en rond wintergroen De bladeren van de berendruif bestaan voor ongeveer acht procent uit arbutine Arbutine is een polyfenol Het is een glycoside en een acetaal van hydrochinon en β-D-glucose Amikacine Amikacine is een antibioticum dat behoort tot de groep aminoglycosiden Het wordt vooral gebruikt bij de behandeling van multiresistente gramnegatieve ziekenhuisbacteriën zoals Pseudomonas aeruginosa, Acinetobacter en de Enterobacteriën De stof is door de WHO op de lijst van essentiele medicijnen geplaatst Per-Ingvar BrÃ¥nemark Per-Ingvar BrÃ¥nemark (<DATUM> â Gotenburg <DATUM> was een Zweeds orthopedisch chirurg en professor emeritus in de anatomie Hij wordt beschouwd als de grondlegger van de moderne implantologie BrÃ¥nemark ontdekte in ### eerder toevallig aan de universiteit van Lund in Zweden het principe van verankering van schroeven in bot Hij noemde het fenomeen osseointegratie In een van de onderzoeken werd de genezing van bot microscopisch onderzocht Hiervoor werden titaniumschroeven in de pijpbeenderen van de konijnen geschroefd Nadat het experiment enkele maanden klaar was, bleek dat de schroeven zeer moeilijk uit het bot gedraaid konden worden Het bot bleek zeer dicht om het oppervlak van de schroef heen gegroeid te zijn Hoewel dit in eerste instantie ergernis opwekte omdat het hergebruik werd bemoeilijkt, besefte BrÃ¥nemark al snel de mogelijkheden en begon hij te experimenteren met schroefvormige implantaten gemaakt van titanium In ### plaatste BrÃ¥nemark in Göteborg de eerst titaniumschroeven bij een mens In ### werd hierop de eerste volledige brug in de onderkaak geplaatst Toen de patiënt Gösta Larsson in ### stierf hadden de implantaten meer dan ## jaren gefunctioneerd BrÃ¥nemark ontving vele nationale en internationale prijzen Hij kreeg verschillende keren de titel van doctor honoris causa Aan de Katholieke Universiteit Leuven werd er een leerstoel naar hem vernoemd Tussen ### en ### werkte en woonde hij in Brazilië Per-Ingvar BrÃ¥nemark overleed in ### in Gotenburg na een slepende ziekte Vlektyfus Vlektyfus is een besmettelijke ziekte die door bacteriën uit het geslacht "Rickettsia" wordt veroorzaakt De naam komt van het Grieks "typhos" (ÏÏÏοÏ, mist, nevel) en slaat op de beneveling door het koortsdelier van de lijders Er bestaan verschillende soorten vlektyfus, die hierna worden beschreven Alle organen kunnen aangetast worden door de ziekte, maar de grootste schade treedt op aan huid, hart, centraal zenuwstelsel, spieren en nieren Vlektyfus wordt ook wel eenvoudig tyfus genoemd, hoewel er ook andere ziekten met tyfus worden aangeduid Er bestaan verschillende soorten vlektyfus, onder andere endemische en epidemische vlektyfus De endemische vorm van vlektyfus, ook wel muriene tyfus genoemd, wordt verwekt door de bacteriën Rickettsia typhi en Rickettsia felis Deze worden overgebracht door de beet en ontlasting van respectievelijk de rattenvlo of de kattenvlo De incubatietijd van endemische vlektyfus is # tot # weken Endemische vlektyfus is niet besmettelijk en heeft minder duidelijke en minder ernstige symptomen dan de epidemische vorm.
| 548 |
www
|
### werd hierop de eerste volledige brug in de onderkaak geplaatst Toen de patiënt Gösta Larsson in ### stierf hadden de implantaten meer dan ## jaren gefunctioneerd BrÃ¥nemark ontving vele nationale en internationale prijzen Hij kreeg verschillende keren de titel van doctor honoris causa Aan de Katholieke Universiteit Leuven werd er een leerstoel naar hem vernoemd Tussen ### en ### werkte en woonde hij in Brazilië Per-Ingvar BrÃ¥nemark overleed in ### in Gotenburg na een slepende ziekte Vlektyfus Vlektyfus is een besmettelijke ziekte die door bacteriën uit het geslacht "Rickettsia" wordt veroorzaakt De naam komt van het Grieks "typhos" (ÏÏÏοÏ, mist, nevel) en slaat op de beneveling door het koortsdelier van de lijders Er bestaan verschillende soorten vlektyfus, die hierna worden beschreven Alle organen kunnen aangetast worden door de ziekte, maar de grootste schade treedt op aan huid, hart, centraal zenuwstelsel, spieren en nieren Vlektyfus wordt ook wel eenvoudig tyfus genoemd, hoewel er ook andere ziekten met tyfus worden aangeduid Er bestaan verschillende soorten vlektyfus, onder andere endemische en epidemische vlektyfus De endemische vorm van vlektyfus, ook wel muriene tyfus genoemd, wordt verwekt door de bacteriën Rickettsia typhi en Rickettsia felis Deze worden overgebracht door de beet en ontlasting van respectievelijk de rattenvlo of de kattenvlo De incubatietijd van endemische vlektyfus is # tot # weken Endemische vlektyfus is niet besmettelijk en heeft minder duidelijke en minder ernstige symptomen dan de epidemische vorm De rattenvlo wordt zelf niet ziek van de bacterie en blijft de Rickettsia-bacteriën verspreiden Behandeling kan met doxycycline Het reservoir voor de endemische vorm van vlektyfus is de rat Deze ziekte is daarom een zoönose <PERSOON> met endemische vlektyfus zijn niet besmettelijk voor anderen Rond ### komt vlektyfus vooral voor in warme gebieden waar ratten voorkomen, zoals de kuststeden van tropische en gematigde luchtstreken Reizigers naar en inwoners van die gebieden lopen het grootste risico De epidemische vorm van vlektyfus wordt veroorzaakt door besmetting met de bacterie Rickettsia prowazekii Deze ziekte is zonder behandeling in ##% tot ##% van de gevallen dodelijk De ziekte wordt door de ontlasting van kleerluizen overgebracht of door de beet van de luis Besmetting kan bovendien optreden door krabben in open wondjes maar soms ook door inademing De ziekte komt voor onder slechte hygiënische omstandigheden, zoals bij oorlogen en hongersnoden in overvolle ruimten De kleerluis wordt zelf ziek van de bacterie en sterft binnen drie weken De incubatietijd van epidemische vlektyfus is # week De <PERSOON> bioloog <PERSOON> kreeg in ### de Nobelprijs omdat hij ontdekt had dat de ziekte door luizen werd overgebracht Deze vorm van tyfus is besmettelijk tijdens koorts en waarschijnlijk nog tot # dagen nadat de koorts weg is De symptomen van epidemische vlektyfus zijn hoge koorts, rillingen, spierpijn, hoofdpijn, huiduitslag (roze vlekken), misselijkheid en overgeven Ook kunnen er neurologische verschijnselen optreden, meningisme, delier en coma.
| 554 |
www
|
ziek van de bacterie en blijft de Rickettsia-bacteriën verspreiden Behandeling kan met doxycycline Het reservoir voor de endemische vorm van vlektyfus is de rat Deze ziekte is daarom een zoönose <PERSOON> met endemische vlektyfus zijn niet besmettelijk voor anderen Rond ### komt vlektyfus vooral voor in warme gebieden waar ratten voorkomen, zoals de kuststeden van tropische en gematigde luchtstreken Reizigers naar en inwoners van die gebieden lopen het grootste risico De epidemische vorm van vlektyfus wordt veroorzaakt door besmetting met de bacterie Rickettsia prowazekii Deze ziekte is zonder behandeling in ##% tot ##% van de gevallen dodelijk De ziekte wordt door de ontlasting van kleerluizen overgebracht of door de beet van de luis Besmetting kan bovendien optreden door krabben in open wondjes maar soms ook door inademing De ziekte komt voor onder slechte hygiënische omstandigheden, zoals bij oorlogen en hongersnoden in overvolle ruimten De kleerluis wordt zelf ziek van de bacterie en sterft binnen drie weken De incubatietijd van epidemische vlektyfus is # week De <PERSOON> bioloog <PERSOON> kreeg in ### de Nobelprijs omdat hij ontdekt had dat de ziekte door luizen werd overgebracht Deze vorm van tyfus is besmettelijk tijdens koorts en waarschijnlijk nog tot # dagen nadat de koorts weg is De symptomen van epidemische vlektyfus zijn hoge koorts, rillingen, spierpijn, hoofdpijn, huiduitslag (roze vlekken), misselijkheid en overgeven Ook kunnen er neurologische verschijnselen optreden, meningisme, delier en coma Wie vlektyfus heeft doorgemaakt, houdt de ziekteverwekker sluimerend bij zich en kan ook na jaren in stresssituaties of bij verminderde afweer de ziekte in mildere vorm weer krijgen Dit staat bekend als de ziekte van Brill-Zinsser Het reservoir voor de epidemische vorm is de mens zelf In onhygiënische omstandigheden wordt de bacterie "R prowazekii" via kleerluizen op andere mensen overgebracht De kleerluis heeft de neiging om zijn gastheer te verlaten als deze koorts heeft Als een patient echter wordt ontluisd, is deze niet meer besmettelijk Rond ### komt vlektyfus het meest voor in vluchtelingenkampen waar goede voorzieningen schaars zijn In het verleden kwam vlektyfus voor bij soldaten in loopgraven, maar ook in de Duitse concentratiekampen In <LOCATIE> komen kleerluizen en daarmee de ziekte het meest voor bij dak- en thuislozen Andere rickettsioses, ziekten veroorzaakt door de Rickettsiabacteriën zijn Echte cobra's Echte cobra's ("Naja") zijn een geslacht van slangen uit de familie koraalslangachtigen (Elapidae) Het geslacht van de echte cobra's is de meest wijd verspreide en bekendste groep van slangen <PERSOON> dit geslacht zijn er echter nog enkele andere die ook met cobra's worden aangeduid, maar niet tot de echte cobra's behoren De schildcobra's (geslacht "Aspidelaps") en de koningscobra ("Ophiophagus hannah") bijvoorbeeld behoort niet tot deze groep Cobra's leven in Afrika, Azië en het Midden-<PERSOON> Ze komen voor van woestijnen tot bossen, de verschillende soorten zijn bodembewonend maar kunnen ook klimmen en zwemmen Cobra's behoren tot de koraalslangachtigen en zijn zonder uitzondering giftig.
| 555 |
www
|
sluimerend bij zich en kan ook na jaren in stresssituaties of bij verminderde afweer de ziekte in mildere vorm weer krijgen Dit staat bekend als de ziekte van Brill-Zinsser Het reservoir voor de epidemische vorm is de mens zelf In onhygiënische omstandigheden wordt de bacterie "R prowazekii" via kleerluizen op andere mensen overgebracht De kleerluis heeft de neiging om zijn gastheer te verlaten als deze koorts heeft Als een patient echter wordt ontluisd, is deze niet meer besmettelijk Rond ### komt vlektyfus het meest voor in vluchtelingenkampen waar goede voorzieningen schaars zijn In het verleden kwam vlektyfus voor bij soldaten in loopgraven, maar ook in de Duitse concentratiekampen In <LOCATIE> komen kleerluizen en daarmee de ziekte het meest voor bij dak- en thuislozen Andere rickettsioses, ziekten veroorzaakt door de Rickettsiabacteriën zijn Echte cobra's Echte cobra's ("Naja") zijn een geslacht van slangen uit de familie koraalslangachtigen (Elapidae) Het geslacht van de echte cobra's is de meest wijd verspreide en bekendste groep van slangen <PERSOON> dit geslacht zijn er echter nog enkele andere die ook met cobra's worden aangeduid, maar niet tot de echte cobra's behoren De schildcobra's (geslacht "Aspidelaps") en de koningscobra ("Ophiophagus hannah") bijvoorbeeld behoort niet tot deze groep Cobra's leven in Afrika, Azië en het Midden-<PERSOON> Ze komen voor van woestijnen tot bossen, de verschillende soorten zijn bodembewonend maar kunnen ook klimmen en zwemmen Cobra's behoren tot de koraalslangachtigen en zijn zonder uitzondering giftig Alle soorten kennen een dreighouding waarbij het voorste deel van het lichaam wordt opgericht en rond de hals een schotelachtige verbreding wordt getoond Cobra's leven van knaagdieren en andere gewervelden, ook amfibieën en andere reptielen worden wel gegeten Belangrijke vijanden zijn roofvogels en zoogdieren Er zijn ## verschillende soorten De Portugezen noemden een slang die zijn nek verbreedt "cobra de capello "("slang met capuchon") Die naam werd in verkorte vorm ("cobra") in het Nederlands overgenomen De wetenschappelijke naam "Naja" is afgeleid van Sanskriet "naga", dat 'slang' betekent Cobra's worden ook "brilcobra's" of "brilslangen" genoemd, naar de soms brilachtige tekening op de hals Bij veel soorten lijkt deze tekening echter niet op een bril en bij andere soorten ontbreekt een tekening Sommige soorten kunnen het gif naar een belager spugen, dergelijke soorten worden ook "spugende cobra's" genoemd Zowel de tekening aan de nek als het vermogen tot spugen komt voor bij verschillende soorten Cobra's komen voor in delen van Afrika, Azië en het Midden-<PERSOON> In Afrika ontbreken de cobra's alleen in het uiterste noorden en delen van uiterst zuidelijk Afrika Ook in de Sahara komen geen soorten voor In Azië komen de soorten voor van oostelijk in China tot westelijk in Turkmenistan In het Midden-<PERSOON> komen de soorten in het grootste deel voor, van Iran tot Jemen Het verspreidingsgebied verschilt per soort en met name de grootte van het areaal kan sterk variëren.
| 560 |
www
|
een dreighouding waarbij het voorste deel van het lichaam wordt opgericht en rond de hals een schotelachtige verbreding wordt getoond Cobra's leven van knaagdieren en andere gewervelden, ook amfibieën en andere reptielen worden wel gegeten Belangrijke vijanden zijn roofvogels en zoogdieren Er zijn ## verschillende soorten De Portugezen noemden een slang die zijn nek verbreedt "cobra de capello "("slang met capuchon") Die naam werd in verkorte vorm ("cobra") in het Nederlands overgenomen De wetenschappelijke naam "Naja" is afgeleid van Sanskriet "naga", dat 'slang' betekent Cobra's worden ook "brilcobra's" of "brilslangen" genoemd, naar de soms brilachtige tekening op de hals Bij veel soorten lijkt deze tekening echter niet op een bril en bij andere soorten ontbreekt een tekening Sommige soorten kunnen het gif naar een belager spugen, dergelijke soorten worden ook "spugende cobra's" genoemd Zowel de tekening aan de nek als het vermogen tot spugen komt voor bij verschillende soorten Cobra's komen voor in delen van Afrika, Azië en het Midden-<PERSOON> In Afrika ontbreken de cobra's alleen in het uiterste noorden en delen van uiterst zuidelijk Afrika Ook in de Sahara komen geen soorten voor In Azië komen de soorten voor van oostelijk in China tot westelijk in Turkmenistan In het Midden-<PERSOON> komen de soorten in het grootste deel voor, van Iran tot Jemen Het verspreidingsgebied verschilt per soort en met name de grootte van het areaal kan sterk variëren De soort "Naja mandalayensis" daarentegen heeft een aanzienlijk kleiner verspreidingsgebied en is endemisch in Myanmar Vroeger hadden de cobra's een heel ander verspreidingsgebied Er zijn bijvoorbeeld fossiele resten gevonden in delen van Europa De soort "Naja romani" leefde in het Mioceen in onder andere Frankrijk, Duitsland en Oostenrijk Uit Spanje is de soort "Naja iberica" bekend uit het Turonien Cobra's komen in uiteenlopende biotopen voor, zoals bossen, moerassen, regenwouden en bergstreken De Egyptische cobra bijvoorbeeld is een bewoner van droge en woestijnachtige streken en de zwart-witte cobra leeft meer in vochtige en warme bossen De Kaapse cobra is te vinden in rotsige berggebieden Ook in door de mens aangepaste landschappen worden de slangen gevonden, zoals rijstvelden en stadsparken Ook in sterk geürbaniseerde gebieden kan de slang opduiken, aangetrokken door de ratten die hierop afkomen Voorbeelden zijn dorpsstraten, tuinen, marktpleinen en opslagplaatsen Cobra's schuilen in verborgen plaatsen zoals scheuren in rotsen, holle bomen, nesten van knaagdieren en termietenheuvels Van de soort "Naja mossambica" is bekend dat de schuilplaatsen gedeeld worden met andere slangen, zoals de zwarte mamba ("Dendroaspis polylepis") Van een aantal soorten is bekend dat ze een vaste schuilplaats hebben waarnaar ze steeds terugkeren Alleen als de slang wordt verstoord wordt naar een andere schuilplaats gezocht Voorbeelden van dergelijke soorten zijn "Naja anchietae" en "Naja annulifera" Cobra's hebben een typisch slangachtige, afgeplatte kop, de ogen zijn relatief ver aan de voorzijde van de kop geplaatst De ogen zelf zijn vrij klein en hebben altijd een ronde pupil.
| 558 |
www
|
en is endemisch in Myanmar Vroeger hadden de cobra's een heel ander verspreidingsgebied Er zijn bijvoorbeeld fossiele resten gevonden in delen van Europa De soort "Naja romani" leefde in het Mioceen in onder andere Frankrijk, Duitsland en Oostenrijk Uit Spanje is de soort "Naja iberica" bekend uit het Turonien Cobra's komen in uiteenlopende biotopen voor, zoals bossen, moerassen, regenwouden en bergstreken De Egyptische cobra bijvoorbeeld is een bewoner van droge en woestijnachtige streken en de zwart-witte cobra leeft meer in vochtige en warme bossen De Kaapse cobra is te vinden in rotsige berggebieden Ook in door de mens aangepaste landschappen worden de slangen gevonden, zoals rijstvelden en stadsparken Ook in sterk geürbaniseerde gebieden kan de slang opduiken, aangetrokken door de ratten die hierop afkomen Voorbeelden zijn dorpsstraten, tuinen, marktpleinen en opslagplaatsen Cobra's schuilen in verborgen plaatsen zoals scheuren in rotsen, holle bomen, nesten van knaagdieren en termietenheuvels Van de soort "Naja mossambica" is bekend dat de schuilplaatsen gedeeld worden met andere slangen, zoals de zwarte mamba ("Dendroaspis polylepis") Van een aantal soorten is bekend dat ze een vaste schuilplaats hebben waarnaar ze steeds terugkeren Alleen als de slang wordt verstoord wordt naar een andere schuilplaats gezocht Voorbeelden van dergelijke soorten zijn "Naja anchietae" en "Naja annulifera" Cobra's hebben een typisch slangachtige, afgeplatte kop, de ogen zijn relatief ver aan de voorzijde van de kop geplaatst De ogen zelf zijn vrij klein en hebben altijd een ronde pupil De giftanden zijn vrij kort, zeker in vergelijking met de uitklapbare giftanden van de adders De gifklieren zijn achter de ogen gelegen en via kleine kanaaltjes komt het gif in de giftanden De giftanden zijn gegroefd of soms buisvormig zoals een injectienaald De mannetjes hebben iets langere giftanden dan de vrouwtjes De kopschubben zijn groot en dik, aan de voorzijde van de kop is de rostrale schub gelegen, hieronder is een opening aanwezig, zelfs als de bek gesloten is, om de tong naar buiten te steken Met de tong worden geurdeeltjes opgenomen die vervolgens door een weefselstructuur in de neusholte worden 'uitgelezen' Dit vomeronasale orgaan wordt het orgaan van Jacobson genoemd Cobra's zij sterk afhankelijk van deze vorm van zintuiglijke waarneming aangezien het visuele vermogen vrij beperkt is Met de ogen kunnen grote prooien en vijanden worden waargenomen, de reukzin is echter het belangrijkste zintuig voor de slang om zich te oriënteren De echte cobra's hebben een schubbenconfiguratie van de kop die bestaat uit vergrote internasale schubben in vergelijking met de koningscobra die juist smalle internasalen heeft De koningscobra heeft daarnaast vergrote achterhoofdschubben Bij de echte cobra's zijn de achterhoofdsschubben altijd ongeveer even groot als de schubben op de rug Echte cobra's kennen allemaal het karakteristieke vermogen om de hals sterk af te platten bij opwinding Hierdoor lijkt de kop van de slang veel groter dan deze in werkelijkheid is.
| 514 |
www
|
zijn vrij kort, zeker in vergelijking met de uitklapbare giftanden van de adders De gifklieren zijn achter de ogen gelegen en via kleine kanaaltjes komt het gif in de giftanden De giftanden zijn gegroefd of soms buisvormig zoals een injectienaald De mannetjes hebben iets langere giftanden dan de vrouwtjes De kopschubben zijn groot en dik, aan de voorzijde van de kop is de rostrale schub gelegen, hieronder is een opening aanwezig, zelfs als de bek gesloten is, om de tong naar buiten te steken Met de tong worden geurdeeltjes opgenomen die vervolgens door een weefselstructuur in de neusholte worden 'uitgelezen' Dit vomeronasale orgaan wordt het orgaan van Jacobson genoemd Cobra's zij sterk afhankelijk van deze vorm van zintuiglijke waarneming aangezien het visuele vermogen vrij beperkt is Met de ogen kunnen grote prooien en vijanden worden waargenomen, de reukzin is echter het belangrijkste zintuig voor de slang om zich te oriënteren De echte cobra's hebben een schubbenconfiguratie van de kop die bestaat uit vergrote internasale schubben in vergelijking met de koningscobra die juist smalle internasalen heeft De koningscobra heeft daarnaast vergrote achterhoofdschubben Bij de echte cobra's zijn de achterhoofdsschubben altijd ongeveer even groot als de schubben op de rug Echte cobra's kennen allemaal het karakteristieke vermogen om de hals sterk af te platten bij opwinding Hierdoor lijkt de kop van de slang veel groter dan deze in werkelijkheid is Bij het afplatten van de hals worden de flexibele ribben aan de halswervels uitgezet en komt de huid strak te staan Dit doet enigszins denken aan het uitklappen van een paraplu De uitsteeksels worden wel halsribben genoemd, de eerste drie wervels van de hals vanaf de kop dragen geen uitsteeksels Bij het vormen van de schotelachtige hals zijn soms ## ribben betrokken Aan de achterzijde van de opgezette hals is vaak een tekening aanwezig De vorm van deze tekening, die ook wel masker wordt genoemd, verschilt per soort maar kan ook afwijken tussen verschillende individuen binnen een soort De Indochinese brilslang heeft vaak een volledig masker, dat zich uitstrekt over de gehele breedte van de achterzijde van de hals Bij andere soorten, zoals "Naja kaouthia", is het masker geïsoleerd en is in het midden gelegen De zogenaamde brilslangen of brilcobra's, zoals de Indiase brilcobra, hebben een tekening die enigszins aan een bril doet denken Dit masker bestaat uit twee donkere vlekken die met een lusachtige witte vlek zijn verbonden Sommige cobra's worden wel brilslang genoemd maar hebben geen briltekening De cobra's met een halstekening tonen hun masker bij bedreiging Het afplatten van de hals is niet uniek voor de echte cobra's, ook de koningscobra ("Opiophagus hannah") en de ringhalscobra ("Hemachatus haemachatus") kunnen hun hals schotelachtig afplatten Cobra's zijn door hun lange halswervels met maar weinig andere slangen te verwarren De uitzondering vormen soorten uit de geslachten schildcobra's ("Aspidelaps") en "Pseudonaja" Deze soorten worden ook cobra's genoemd en kunnen eveneens hun hals afplatten.
| 530 |
www
|
en komt de huid strak te staan Dit doet enigszins denken aan het uitklappen van een paraplu De uitsteeksels worden wel halsribben genoemd, de eerste drie wervels van de hals vanaf de kop dragen geen uitsteeksels Bij het vormen van de schotelachtige hals zijn soms ## ribben betrokken Aan de achterzijde van de opgezette hals is vaak een tekening aanwezig De vorm van deze tekening, die ook wel masker wordt genoemd, verschilt per soort maar kan ook afwijken tussen verschillende individuen binnen een soort De Indochinese brilslang heeft vaak een volledig masker, dat zich uitstrekt over de gehele breedte van de achterzijde van de hals Bij andere soorten, zoals "Naja kaouthia", is het masker geïsoleerd en is in het midden gelegen De zogenaamde brilslangen of brilcobra's, zoals de Indiase brilcobra, hebben een tekening die enigszins aan een bril doet denken Dit masker bestaat uit twee donkere vlekken die met een lusachtige witte vlek zijn verbonden Sommige cobra's worden wel brilslang genoemd maar hebben geen briltekening De cobra's met een halstekening tonen hun masker bij bedreiging Het afplatten van de hals is niet uniek voor de echte cobra's, ook de koningscobra ("Opiophagus hannah") en de ringhalscobra ("Hemachatus haemachatus") kunnen hun hals schotelachtig afplatten Cobra's zijn door hun lange halswervels met maar weinig andere slangen te verwarren De uitzondering vormen soorten uit de geslachten schildcobra's ("Aspidelaps") en "Pseudonaja" Deze soorten worden ook cobra's genoemd en kunnen eveneens hun hals afplatten Echte cobra's kunnen zich allemaal oprichten waarbij ze het eerste deel van hun lichaam omhoog brengen Bij het omhoog brengen van het lichaam steunt de slang op de achterzijde van het lichaam en de staart Cobra's zijn vrij slanke slangen die een lichaamslengte bereiken tot ongeveer #,# meter, veel soorten blijven wat kleiner De meeste soorten zijn bruin tot zwart van kleur en hebben een egale lichaamskleur Van de Indiase brilcobra ("Naja naja") is een grote variatie bekend, van bruin en zwart naar geelbruin tot grijs Ook zijn albino's bekend, deze zijn geheel wit en hebben rode ogen Sommige soorten hebben een afwijkende kleur zoals de rode spuwende cobra ("Naja pallida"), die geheel rood van kleur is met een zwarte band om de hals Enkele soorten hebben een bruin lichaam met een gele kop en hals, zoals de soort <PERSOON>-brilslang ("Naja samarensis") De schubben zijn glad en ongekield De staart is te onderscheiden aan de schubben aan de onderzijde; slangen hebben slechts een enkele rij buikschubben maar de staartschubben bestaan altijd uit meerdere rijen De staart is aan de onderzijde van het lichaam ook duidelijk te onderscheiden van het lichaam door de aanwezigheid van de cloaca Deze lichaamsopening dient zowel voor de uitscheiding als de copulatie en is voorzien van een zogenaamde anale schub Bij sommige gifslangen is deze ongepaard maar bij de cobra's is de anale schub gepaard en bestaat uit twee delen Cobra's zijn allemaal carnivoor en leven van andere dieren.
| 547 |
www
|
kunnen zich allemaal oprichten waarbij ze het eerste deel van hun lichaam omhoog brengen Bij het omhoog brengen van het lichaam steunt de slang op de achterzijde van het lichaam en de staart Cobra's zijn vrij slanke slangen die een lichaamslengte bereiken tot ongeveer #,# meter, veel soorten blijven wat kleiner De meeste soorten zijn bruin tot zwart van kleur en hebben een egale lichaamskleur Van de Indiase brilcobra ("Naja naja") is een grote variatie bekend, van bruin en zwart naar geelbruin tot grijs Ook zijn albino's bekend, deze zijn geheel wit en hebben rode ogen Sommige soorten hebben een afwijkende kleur zoals de rode spuwende cobra ("Naja pallida"), die geheel rood van kleur is met een zwarte band om de hals Enkele soorten hebben een bruin lichaam met een gele kop en hals, zoals de soort <PERSOON>-brilslang ("Naja samarensis") De schubben zijn glad en ongekield De staart is te onderscheiden aan de schubben aan de onderzijde; slangen hebben slechts een enkele rij buikschubben maar de staartschubben bestaan altijd uit meerdere rijen De staart is aan de onderzijde van het lichaam ook duidelijk te onderscheiden van het lichaam door de aanwezigheid van de cloaca Deze lichaamsopening dient zowel voor de uitscheiding als de copulatie en is voorzien van een zogenaamde anale schub Bij sommige gifslangen is deze ongepaard maar bij de cobra's is de anale schub gepaard en bestaat uit twee delen Cobra's zijn allemaal carnivoor en leven van andere dieren Als er weinig voedsel is worden ook wel grote insecten gegeten zoals sprinkhanen Cobra's zijn voornamelijk bodembewoners, maar bij het foerageren klimmen ze ook in bomen en struiken De meeste soorten eten ratten en muizen, daarnaast worden hagedissen en amfibieën zoals kikkers gegeten Veel soorten jagen daarnaast op vogels en roven ook vogelnesten leeg door in bomen te klimmen Ook de eieren van op de bodem broedende vogels zoals fazanten zijn niet veilig Vanwege de voorkeur voor ratten en vogels zijn cobra's vaak in de nabijheid van de mens te vinden Ze dringen soms binnen bij pluimveebedrijven waar ze als schadelijk worden gezien Sommige soorten eten ook wel andere soorten slangen, een voorbeeld is de Kaapse cobra ("Naja nivea") De echte cobra's zijn echter geen slangeneters, zoals de koningscobra ("Ophiophagus hannah") Deze soort is wel een echte slangeneter (ophio-phaag betekent slangen-etend), maar de koningscobra behoort niet tot de echte cobra's Bij een cobra werd eens een #,# meter lange gladde slang "Ptyas mucosa" in de maag aangetroffen, terwijl de cobra iets kleiner was <PERSOON> die andere soorten slangen eten kunnen prooien aan die langer zijn dan zijzelf, doordat de buitgemaakte slang wordt opgevouwen in de maag van de slangeneter Ook werd eens een ## cm lange Bengaalse varaan ("Varanus bengalensis") in de maag van een cobra gevonden Cobra's worden ondanks hun giftigheid door verschillende dieren gegeten Belangrijke vijanden zijn mangoesten, zoals de Egyptische ichneumon en de Indische ichneumon.
| 548 |
www
|
er weinig voedsel is worden ook wel grote insecten gegeten zoals sprinkhanen Cobra's zijn voornamelijk bodembewoners, maar bij het foerageren klimmen ze ook in bomen en struiken De meeste soorten eten ratten en muizen, daarnaast worden hagedissen en amfibieën zoals kikkers gegeten Veel soorten jagen daarnaast op vogels en roven ook vogelnesten leeg door in bomen te klimmen Ook de eieren van op de bodem broedende vogels zoals fazanten zijn niet veilig Vanwege de voorkeur voor ratten en vogels zijn cobra's vaak in de nabijheid van de mens te vinden Ze dringen soms binnen bij pluimveebedrijven waar ze als schadelijk worden gezien Sommige soorten eten ook wel andere soorten slangen, een voorbeeld is de Kaapse cobra ("Naja nivea") De echte cobra's zijn echter geen slangeneters, zoals de koningscobra ("Ophiophagus hannah") Deze soort is wel een echte slangeneter (ophio-phaag betekent slangen-etend), maar de koningscobra behoort niet tot de echte cobra's Bij een cobra werd eens een #,# meter lange gladde slang "Ptyas mucosa" in de maag aangetroffen, terwijl de cobra iets kleiner was <PERSOON> die andere soorten slangen eten kunnen prooien aan die langer zijn dan zijzelf, doordat de buitgemaakte slang wordt opgevouwen in de maag van de slangeneter Ook werd eens een ## cm lange Bengaalse varaan ("Varanus bengalensis") in de maag van een cobra gevonden Cobra's worden ondanks hun giftigheid door verschillende dieren gegeten Belangrijke vijanden zijn mangoesten, zoals de Egyptische ichneumon en de Indische ichneumon Van mangoesten is bekend dat ze minder vatbaar zijn voor het gif, maar ze zijn echter niet immuun Ze zullen altijd proberen de beet van een cobra zoveel mogelijk te ontwijken De mangoest springt net zo lang heen- en weer tot de cobra van uitputting zichzelf niet meer op kan richten De cobra komt echter niet altijd als verliezer uit de strijd Een cobra kan zich ook dood houden, hierbij draait de slang zich op zijn zij en blijft stil liggen Als het gevaar geweken is komt de slang weer 'tot leven' Ook van de genetkat is bekend dat het dier soms cobra's aanvalt Andere vijanden zijn grote roofvogels en grote uilensoorten, daarnaast worden cobra's gegeten door ratten en grotere zoogdieren Van zoogdieren als varkens, herten en koeien is beschreven dat ze een cobra proberen te vertrappen als er jongen in de buurt zijn Een belangrijke vijand van de cobra zijn andere cobra's en van een aantal soorten is beschreven dat ze ook soortgenoten opeten Cobra's verdedigen zich deels passief door zich op te richten en de halsflappen uit te zetten Door de opgerichte lichaamshouding en wangflappen is de cobra gemakkelijk te herkennen als een gevaarlijk dier, wat andere dieren op afstand houdt Reeds zeer jonge cobra's die nog deels met hun staart in het ei zitten vertonen dit gedrag al Een cobra kan ook het voorste deel van het lichaam tegen de grond houden terwijl de hals wordt verbreed.
| 531 |
www
|
dat ze minder vatbaar zijn voor het gif, maar ze zijn echter niet immuun Ze zullen altijd proberen de beet van een cobra zoveel mogelijk te ontwijken De mangoest springt net zo lang heen- en weer tot de cobra van uitputting zichzelf niet meer op kan richten De cobra komt echter niet altijd als verliezer uit de strijd Een cobra kan zich ook dood houden, hierbij draait de slang zich op zijn zij en blijft stil liggen Als het gevaar geweken is komt de slang weer 'tot leven' Ook van de genetkat is bekend dat het dier soms cobra's aanvalt Andere vijanden zijn grote roofvogels en grote uilensoorten, daarnaast worden cobra's gegeten door ratten en grotere zoogdieren Van zoogdieren als varkens, herten en koeien is beschreven dat ze een cobra proberen te vertrappen als er jongen in de buurt zijn Een belangrijke vijand van de cobra zijn andere cobra's en van een aantal soorten is beschreven dat ze ook soortgenoten opeten Cobra's verdedigen zich deels passief door zich op te richten en de halsflappen uit te zetten Door de opgerichte lichaamshouding en wangflappen is de cobra gemakkelijk te herkennen als een gevaarlijk dier, wat andere dieren op afstand houdt Reeds zeer jonge cobra's die nog deels met hun staart in het ei zitten vertonen dit gedrag al Een cobra kan ook het voorste deel van het lichaam tegen de grond houden terwijl de hals wordt verbreed Als een mannetje een geschikt vrouwtje tegenkomt wordt het lichaam opgericht maar de hals wordt dan niet opgezet Van een aantal soorten is bekend dat ze het gif uit de gifklieren persen waarna het over enige afstand naar de belager wordt gespuugd Deze zogenaamde spugende cobra's gebruiken dit vermogen alleen om vijanden uit te schakelen en niet om prooien te verlammen Dergelijke soorten hebben gespecialiseerde giftanden met een opening aan de voorzijde De cobra creëert geen straal maar een gerichte spray en mikt op het gelaat Als het gif in de ogen van een mens terechtkomt volgt een stekende pijn Het slachtoffer raakt daarnaast ook tijdelijk blind Spugende cobra's kunnen het gif tot #,# meter ver spugen Het gif van cobra's is zeer sterk, daarnaast geven cobra's bij een beet relatief veel gif af wat ze uiterst gevaarlijk maakt Veel slangen hebben met name verbindingen die weefsels en bloed aantasten, hematoxinen genoemd Het gif van cobra's bevat slechts deels weefselvernietigende stoffen, het voornaamste bestandsdeel zijn verschillende neurotoxinen Deze stoffen tasten het zenuwstelsel aan wat tot verlamming leidt van de spieren, en uiteindelijk verlamming van het ademhalingsapparaat en het hart veroorzaakt wat tot de dood leidt De sterkte van het gif van de cobra's verschilt per soort, het gif van de relatief kleine Kaapse cobra ("Naja nivea") is bijvoorbeeld veel sterker dan het gif van de grotere zwart-witte- ("Naja melanoleuca") en de Egyptische cobra ("Naja haje").
| 515 |
www
|
tegenkomt wordt het lichaam opgericht maar de hals wordt dan niet opgezet Van een aantal soorten is bekend dat ze het gif uit de gifklieren persen waarna het over enige afstand naar de belager wordt gespuugd Deze zogenaamde spugende cobra's gebruiken dit vermogen alleen om vijanden uit te schakelen en niet om prooien te verlammen Dergelijke soorten hebben gespecialiseerde giftanden met een opening aan de voorzijde De cobra creëert geen straal maar een gerichte spray en mikt op het gelaat Als het gif in de ogen van een mens terechtkomt volgt een stekende pijn Het slachtoffer raakt daarnaast ook tijdelijk blind Spugende cobra's kunnen het gif tot #,# meter ver spugen Het gif van cobra's is zeer sterk, daarnaast geven cobra's bij een beet relatief veel gif af wat ze uiterst gevaarlijk maakt Veel slangen hebben met name verbindingen die weefsels en bloed aantasten, hematoxinen genoemd Het gif van cobra's bevat slechts deels weefselvernietigende stoffen, het voornaamste bestandsdeel zijn verschillende neurotoxinen Deze stoffen tasten het zenuwstelsel aan wat tot verlamming leidt van de spieren, en uiteindelijk verlamming van het ademhalingsapparaat en het hart veroorzaakt wat tot de dood leidt De sterkte van het gif van de cobra's verschilt per soort, het gif van de relatief kleine Kaapse cobra ("Naja nivea") is bijvoorbeeld veel sterker dan het gif van de grotere zwart-witte- ("Naja melanoleuca") en de Egyptische cobra ("Naja haje") Van cobragif is verder bekend dat een hoeveelheid van één gram de dood kan veroorzaken van ### kilo aan honden, ### kilo aan muizen en ## ### kilo aan mensen Een gram gif als droge stof kan ongeveer ### personen doden Bij een beet stuwt de cobra het gif uit de gifklieren, een agressieve cobra kan zoveel gif afgeven dat het uit de bek druipt tijdens een beet De giftanden van cobra's zijn relatief kort, de slang bijt daarom stevig in de prooi zodat het gif onder de huid wordt afgegeven De slang geeft bij een beet in een vijand ongeveer ### tot ### milligram vloeibaar gif af, in de gifklier is ongeveer het dubbele aanwezig De cobra wordt door biologen gemolken om een antiserum te verkrijgen De <PERSOON> arts <PERSOON> was de eerste die een serum uit een slang verkreeg door het gif toe te dienen aan proefdieren die zo immuniteit verkregen Hij gebruikte hiervoor een Indochinese brilslang ("Naja atra") en maakte in ### het eerste serum De mannetjes beconcurreren elkaar en als twee gelijkende mannetjes elkaar tegenkomen gaan ze een gevecht aan Het is echter een gevecht op punten en de dieren brengen elkaar geen schade toe De giftanden worden niet gebruikt, de mannetjes richten zich op en bewegen zich slingerend langs elkaar heen Ze voeren een krachtmeting uit waarbij de verliezer afdruipt Deze gevechten zijn zo 'sierlijk' en niet-agressief dat lange tijd werd gedacht dat het een paringsdans betrof In de voortplantingstijd komen koppeltjes voor die enige tijd samen leven.
| 555 |
www
|
kan veroorzaken van ### kilo aan honden, ### kilo aan muizen en ## ### kilo aan mensen Een gram gif als droge stof kan ongeveer ### personen doden Bij een beet stuwt de cobra het gif uit de gifklieren, een agressieve cobra kan zoveel gif afgeven dat het uit de bek druipt tijdens een beet De giftanden van cobra's zijn relatief kort, de slang bijt daarom stevig in de prooi zodat het gif onder de huid wordt afgegeven De slang geeft bij een beet in een vijand ongeveer ### tot ### milligram vloeibaar gif af, in de gifklier is ongeveer het dubbele aanwezig De cobra wordt door biologen gemolken om een antiserum te verkrijgen De <PERSOON> arts <PERSOON> was de eerste die een serum uit een slang verkreeg door het gif toe te dienen aan proefdieren die zo immuniteit verkregen Hij gebruikte hiervoor een Indochinese brilslang ("Naja atra") en maakte in ### het eerste serum De mannetjes beconcurreren elkaar en als twee gelijkende mannetjes elkaar tegenkomen gaan ze een gevecht aan Het is echter een gevecht op punten en de dieren brengen elkaar geen schade toe De giftanden worden niet gebruikt, de mannetjes richten zich op en bewegen zich slingerend langs elkaar heen Ze voeren een krachtmeting uit waarbij de verliezer afdruipt Deze gevechten zijn zo 'sierlijk' en niet-agressief dat lange tijd werd gedacht dat het een paringsdans betrof In de voortplantingstijd komen koppeltjes voor die enige tijd samen leven Cobra's zijn altijd eierleggend, het aantal eieren loopt uiteen van ongeveer ## tot ## per nest Sommige soorten kunnen meer dan ## eieren produceren De eieren worden gedeponeerd in gaten in de grond of in holle bomen Bij sommige soorten bewaakt het moederdier het nest en is dan zeer agressief Jonge cobra's hebben een zogenaamde eitand; een extra schub die als een stekel op de neus zit en dient om het ei open te scheuren De eitand valt kort na de geboorte af Bij waarnemingen van jonge Indochinese brilslangen in de dierentuin van Berlijn (Zoologischer Garten Berlin) is bekend dat de jonge cobra's zich weer in het ei verschuilen als ze tijdens het uitkomen worden gestoord Als de jongen uit het ei kruipen zijn ze al zo'n ## tot ## centimeter lang De jongen staan bekend als agressiever en bijteriger dan de volwassen dieren De jonge cobra's kunnen al direct uit het ei dreiggedrag vertonen, ze eten niet tot na de eerste vervelling Jonge cobra's beschikken over giftanden en zijn direct giftig Veel soorten leven in dichtbevolkte gebieden en komen daarnaast ook algemeen voor Cobra's doden jaarlijks vele mensen, schattingen van het aantal slachtoffers in <PERSOON> lopen op tot ## ### doden per jaar Gezonde mensen lopen minder gevaar dan jonge kinderen, bejaarden of zieke mensen Met name hartpatiënten zijn kwetsbaar voor het gif.
| 538 |
www
|
zijn altijd eierleggend, het aantal eieren loopt uiteen van ongeveer ## tot ## per nest Sommige soorten kunnen meer dan ## eieren produceren De eieren worden gedeponeerd in gaten in de grond of in holle bomen Bij sommige soorten bewaakt het moederdier het nest en is dan zeer agressief Jonge cobra's hebben een zogenaamde eitand; een extra schub die als een stekel op de neus zit en dient om het ei open te scheuren De eitand valt kort na de geboorte af Bij waarnemingen van jonge Indochinese brilslangen in de dierentuin van Berlijn (Zoologischer Garten Berlin) is bekend dat de jonge cobra's zich weer in het ei verschuilen als ze tijdens het uitkomen worden gestoord Als de jongen uit het ei kruipen zijn ze al zo'n ## tot ## centimeter lang De jongen staan bekend als agressiever en bijteriger dan de volwassen dieren De jonge cobra's kunnen al direct uit het ei dreiggedrag vertonen, ze eten niet tot na de eerste vervelling Jonge cobra's beschikken over giftanden en zijn direct giftig Veel soorten leven in dichtbevolkte gebieden en komen daarnaast ook algemeen voor Cobra's doden jaarlijks vele mensen, schattingen van het aantal slachtoffers in <PERSOON> lopen op tot ## ### doden per jaar Gezonde mensen lopen minder gevaar dan jonge kinderen, bejaarden of zieke mensen Met name hartpatiënten zijn kwetsbaar voor het gif De Indiase cobra ("Naja naja") wordt beschouwd als een van de gevaarlijkste soorten, deze soort komt voor in een groot deel van Zuidoost-Azië Cobra's zijn echter niet de gevaarlijkste slangen, de adders doden hier jaarlijks meer mensen, zoals de Russells adder ("Daboia russelii") Het gif is zeer potent, er zijn gevallen waarbij het slachtoffer na een kwartier overleed Cobra's worden vaak gebruikt bij slangenbezweerders, vooral soorten met een brilcobra-achtige halsvlek zijn populair In landen als <PERSOON> wordt vaak een cobra 'bezworen' door een enkele persoon met een fluit In landen als Marokko is het vaak een klein muziekgroepje met een bezweerder die een verhaal vertelt en onderwijl de cobra laat 'dansen' Cobra's reageren nooit op de muziek -ze zijn namelijk doof- maar zijn gevoelig voor bewegingen die ze volgen met het lichaam Door het ritme te veranderen doet de bezweerder voorkomen alsof de slang mee danst op de muziek Veel soorten slangen worden weleens in gevangenschap gehouden als exotisch huisdier, ook sommige soorten gifslangen zijn populair Cobra's worden echter niet gezien als erg geschikt omdat ze niet alleen giftig zijn maar ook vrij groot worden en moeilijker zijn te huisvesten In dierentuinen zijn cobra's wel goed te houden Van in gevangenschap gehouden cobra's is bekend dat ze een leeftijd van ## tot <LEEFTIJD> jaar kunnen bereiken, met uitschieters van meer dan <LEEFTIJD> jaar Veel soorten worden in Azië gedood en verwerkt tot traditioneel medicijn, onder andere tegen verkoudheid en reuma Hiertoe worden organen als de galblaas verwijderd en verwerkt.
| 545 |
www
|
een groot deel van Zuidoost-Azië Cobra's zijn echter niet de gevaarlijkste slangen, de adders doden hier jaarlijks meer mensen, zoals de Russells adder ("Daboia russelii") Het gif is zeer potent, er zijn gevallen waarbij het slachtoffer na een kwartier overleed Cobra's worden vaak gebruikt bij slangenbezweerders, vooral soorten met een brilcobra-achtige halsvlek zijn populair In landen als <PERSOON> wordt vaak een cobra 'bezworen' door een enkele persoon met een fluit In landen als Marokko is het vaak een klein muziekgroepje met een bezweerder die een verhaal vertelt en onderwijl de cobra laat 'dansen' Cobra's reageren nooit op de muziek -ze zijn namelijk doof- maar zijn gevoelig voor bewegingen die ze volgen met het lichaam Door het ritme te veranderen doet de bezweerder voorkomen alsof de slang mee danst op de muziek Veel soorten slangen worden weleens in gevangenschap gehouden als exotisch huisdier, ook sommige soorten gifslangen zijn populair Cobra's worden echter niet gezien als erg geschikt omdat ze niet alleen giftig zijn maar ook vrij groot worden en moeilijker zijn te huisvesten In dierentuinen zijn cobra's wel goed te houden Van in gevangenschap gehouden cobra's is bekend dat ze een leeftijd van ## tot <LEEFTIJD> jaar kunnen bereiken, met uitschieters van meer dan <LEEFTIJD> jaar Veel soorten worden in Azië gedood en verwerkt tot traditioneel medicijn, onder andere tegen verkoudheid en reuma Hiertoe worden organen als de galblaas verwijderd en verwerkt Het geslacht "Naja" telt ## soorten uit Afrika, het Midden-<PERSOON> De taxonomische indeling van het geslacht is echter diverse keren aangepast en de verschillende bronnen geven derhalve nogal eens verschillende informatie Sommige soorten die meer bij water in de buurt leven en goed kunnen zwemmen, zijn in het verleden aan het niet langer erkende geslacht "Boulengerina" toegewezen Een voorbeeld is de soort "Naja christyi", die indertijd met de wetenschappelijke naam "Boulengerina christyi" werd aangeduid De ringhalscobra ("Hemachatus haemachatus") werd vroeger ook tot het geslacht "Naja" gerekend maar wordt tegenwoordig bij het geslacht "Hemachatus" ingedeeld Deze cobra wijkt af van alle andere soorten, doordat de schubben gekield zijn en de slang brengt daarnaast levende jongen ter wereld De schildcobra's die tot het geslacht "Aspidelaps" behoren lijken op cobra's omdat ze eveneens het lichaam kunnen oprichten en de hals kunnen afplatten Deze soorten hebben echter een sterk vergroot neusschild waardoor ze makkelijk te herkennen zijn Onderstaand een lijst met alle soorten cobra's die tot het geslacht "Naja" behoren, met hun verspreidingsgebied en uiterlijke kenmerken Ameloblast De ameloblasten of adamantoblasten zijn cellen die het glazuur van de tand vormen (buitenste laag van de tandkroon) De ameloblasten scheiden bepaalde proteïnes (ameloblastin, enamelin, tuftelin)af die mineraliseren en zo het glazuur vormen Het glazuur is de hardste substantie van het menselijke lichaam Elke ameloblast is ongeveer # micrometer in diameter en ## micrometer lang en heeft een hexagonale dwarsdoorsnede Ameloblasts ontstaat uit weefsel van ectodermische oorsprong.
| 551 |
www
|
en Zuidoost-Azië De taxonomische indeling van het geslacht is echter diverse keren aangepast en de verschillende bronnen geven derhalve nogal eens verschillende informatie Sommige soorten die meer bij water in de buurt leven en goed kunnen zwemmen, zijn in het verleden aan het niet langer erkende geslacht "Boulengerina" toegewezen Een voorbeeld is de soort "Naja christyi", die indertijd met de wetenschappelijke naam "Boulengerina christyi" werd aangeduid De ringhalscobra ("Hemachatus haemachatus") werd vroeger ook tot het geslacht "Naja" gerekend maar wordt tegenwoordig bij het geslacht "Hemachatus" ingedeeld Deze cobra wijkt af van alle andere soorten, doordat de schubben gekield zijn en de slang brengt daarnaast levende jongen ter wereld De schildcobra's die tot het geslacht "Aspidelaps" behoren lijken op cobra's omdat ze eveneens het lichaam kunnen oprichten en de hals kunnen afplatten Deze soorten hebben echter een sterk vergroot neusschild waardoor ze makkelijk te herkennen zijn Onderstaand een lijst met alle soorten cobra's die tot het geslacht "Naja" behoren, met hun verspreidingsgebied en uiterlijke kenmerken Ameloblast De ameloblasten of adamantoblasten zijn cellen die het glazuur van de tand vormen (buitenste laag van de tandkroon) De ameloblasten scheiden bepaalde proteïnes (ameloblastin, enamelin, tuftelin)af die mineraliseren en zo het glazuur vormen Het glazuur is de hardste substantie van het menselijke lichaam Elke ameloblast is ongeveer # micrometer in diameter en ## micrometer lang en heeft een hexagonale dwarsdoorsnede Ameloblasts ontstaat uit weefsel van ectodermische oorsprong Deze leggen glazuur neer tegen het dentine en worden geleidelijk naar de oppervlakte geduwd naarmate deze glazuurlaag toeneemt Men denkt dat de ameloblasten na het afvormen van de kroon apoptose ondergaan, dit in contrast met de odontoblasten die het hele leven van de tand metabolisch actief blijven #-methylthioamfetamine #-Methylthioamfetamine of #-MTA is een designerdrug die in <LOCATIE> in de jaren ## in smartshops te koop was en werd aangeprezen als een legaal alternatief voor XTC Eind ### staakte de branche de verkoop van dit product en in ### werd het verboden Het middel was begin jaren ## ontdekt en oorspronkelijk enkel bedoeld voor wetenschappelijk onderzoek naar de werking van de neurotransmitter serotonine, maar werd al snel aangewend als genotmiddel <PERSOON> (arts) <PERSOON> (Batavia (het huidige Jakarta), <DATUM> â <LOCATIE>, <DATUM> was een Nederlands arts en hervormer van de kunsttaal Volapük <PERSOON> werd geboren in Nederlands-Indië In ### verhuisde zijn familie naar Leiden, waar <PERSOON> naar de grammaticaschool ging (###-###) en medicijnen studeerde (###-###) aan de Universiteit van Leiden In februari ### ontving hij zijn artsendiploma In maart ### werkte hij als militair arts in <PERSOON> Op <DATUM> van dat jaar promoveerde hij in Freiburg op het proefschrift ""Ãber Diuretin"" Op <DATUM> trouwde <PERSOON> met <PERSOON> in Ginneken Het koppel vertrok op <DATUM> per schip naar Nederlands-Indië <LOCATIE>stierf <PERSOON> echter.
| 587 |
www
|
naar de oppervlakte geduwd naarmate deze glazuurlaag toeneemt Men denkt dat de ameloblasten na het afvormen van de kroon apoptose ondergaan, dit in contrast met de odontoblasten die het hele leven van de tand metabolisch actief blijven #-methylthioamfetamine #-Methylthioamfetamine of #-MTA is een designerdrug die in <LOCATIE> in de jaren ## in smartshops te koop was en werd aangeprezen als een legaal alternatief voor XTC Eind ### staakte de branche de verkoop van dit product en in ### werd het verboden Het middel was begin jaren ## ontdekt en oorspronkelijk enkel bedoeld voor wetenschappelijk onderzoek naar de werking van de neurotransmitter serotonine, maar werd al snel aangewend als genotmiddel <PERSOON> (arts) <PERSOON> (Batavia (het huidige Jakarta), <DATUM> â <LOCATIE>, <DATUM> was een Nederlands arts en hervormer van de kunsttaal Volapük <PERSOON> werd geboren in Nederlands-Indië In ### verhuisde zijn familie naar Leiden, waar <PERSOON> naar de grammaticaschool ging (###-###) en medicijnen studeerde (###-###) aan de Universiteit van Leiden In februari ### ontving hij zijn artsendiploma In maart ### werkte hij als militair arts in <PERSOON> Op <DATUM> van dat jaar promoveerde hij in Freiburg op het proefschrift ""Ãber Diuretin"" Op <DATUM> trouwde <PERSOON> met <PERSOON> in Ginneken Het koppel vertrok op <DATUM> per schip naar Nederlands-Indië <LOCATIE>stierf <PERSOON> echter In ### werd hij overgeplaatst naar Bonthain (het huidige Bantaeng); in ###, naar Padang en in ### naar Sintang In Sintang trouwde hij met <PERSOON> De twee kregen twee kinderen Een stierf echter een jaar na de geboorte, en de andere werd dood geboren In ### werd <PERSOON> eerste-klas arts In de jaren erop werd hij nog een paar keer overgeplaatst In ### nam <PERSOON> een jaar vrij Hij bracht deze tijd door in Europa In ### keerde hij terug naar Nederlands-Indië Hij werd overgeplaatst naar Plantungan, in ### naar Jogjakarta, en in ### naar Magelang, Eind ### werd hij een hoge rangs eerste-klas arts Hij werd in ### naar Malano gestuurd Rond deze tijd moest Nederlands-Indië een grote verbetering ondergaan qua organisatie <PERSOON> speelde hierbij een belangrijke rol, vooral in de strijd tegen veel tropische ziektes Na de dood van zijn tweede vrouw in ### keerde <PERSOON> terug naar <LOCATIE> Hij vestigde zich in Den Haag In ### trouwde hij voor de derde keer, ditmaal met <PERSOON> Samen kregen ze drie kinderen <PERSOON> (###), <PERSOON>, Jr (###), en <PERSOON> zijn studie in Leiden had <PERSOON> kennisgemaakt met de kunsttaal Volapük, en begon deze te leren Op <DATUM> kreeg hij zijn diploma als onderwijzer in Volapük Op <DATUM> werd hij een professor in Volapük.
| 614 |
www
|
###, naar Padang en in ### naar Sintang In Sintang trouwde hij met <PERSOON> De twee kregen twee kinderen Een stierf echter een jaar na de geboorte, en de andere werd dood geboren In ### werd <PERSOON> eerste-klas arts In de jaren erop werd hij nog een paar keer overgeplaatst In ### nam <PERSOON> een jaar vrij Hij bracht deze tijd door in Europa In ### keerde hij terug naar Nederlands-Indië Hij werd overgeplaatst naar Plantungan, in ### naar Jogjakarta, en in ### naar Magelang, Eind ### werd hij een hoge rangs eerste-klas arts Hij werd in ### naar Malano gestuurd Rond deze tijd moest Nederlands-Indië een grote verbetering ondergaan qua organisatie <PERSOON> speelde hierbij een belangrijke rol, vooral in de strijd tegen veel tropische ziektes Na de dood van zijn tweede vrouw in ### keerde <PERSOON> terug naar <LOCATIE> Hij vestigde zich in Den Haag In ### trouwde hij voor de derde keer, ditmaal met <PERSOON> Samen kregen ze drie kinderen <PERSOON> (###), <PERSOON>, Jr (###), en <PERSOON> zijn studie in Leiden had <PERSOON> kennisgemaakt met de kunsttaal Volapük, en begon deze te leren Op <DATUM> kreeg hij zijn diploma als onderwijzer in Volapük Op <DATUM> werd hij een professor in Volapük Op <DATUM> werd hij een Volapük-academicus In ### kreeg hij de rang van "cifal", de hoogst mogelijke rang in de wereld van Volapük Samen met de bedenker van Volapük, <PERSOON>, hielp <PERSOON> een sterke aanhang van Volapük op te bouwen Hij stichtte de Volapükaklub Valemik Nedänik (Nederlandse Universele Volapük Club) Hij was tevens oprichter van de Volapükagased pro Nedänapükans, een onafhankelijke krant geschreven in Volapük, welke van ### tot ### werd uitgebracht <PERSOON> was de schrijver van een grammaticaboek over Volapük, en een <PERSOON>-Volapük-woordenboek getiteld "Wörterbuch der Weltsprache" ("Woordenboek van de Wereldtaal") Hij vertaalde het Nieuwe Testament in het Volapük vanuit het Grieks, evenals vele andere literaire werken In de geschiedenis van Volapük wordt <PERSOON> gezien als een van de belangrijkste personen Subklinische endometritis Subklinische endometritis bij koeien is een ontsteking van de baarmoederwand ("endometrium") waarbij geen zichtbare symptomen optreden Het wordt veroorzaakt doordat tijdens en kort na het afkalven bacteriën de baarmoeder indringen Dit is mogelijk omdat tijdens en kort na het afkalven de baarmoedermond nog openstaat Als de bacteriën niet voldoende geëlimineerd worden, kunnen deze zorgen voor een infectie van de baarmoederwand Dit leidt uiteindelijk tot een ontsteking in de baarmoeder (endometritis) Endometritis heeft vaak een verminderde vruchtbaarheid als gevolg en kan van zodanige aard zijn dat de koe helemaal niet meer drachtig kan worden Endometritis is dus algemeen een ontsteking van de baarmoeder.
| 571 |
www
|
een Volapük-academicus In ### kreeg hij de rang van "cifal", de hoogst mogelijke rang in de wereld van Volapük Samen met de bedenker van Volapük, <PERSOON>, hielp <PERSOON> een sterke aanhang van Volapük op te bouwen Hij stichtte de Volapükaklub Valemik Nedänik (Nederlandse Universele Volapük Club) Hij was tevens oprichter van de Volapükagased pro Nedänapükans, een onafhankelijke krant geschreven in Volapük, welke van ### tot ### werd uitgebracht <PERSOON> was de schrijver van een grammaticaboek over Volapük, en een <PERSOON>-Volapük-woordenboek getiteld "Wörterbuch der Weltsprache" ("Woordenboek van de Wereldtaal") Hij vertaalde het Nieuwe Testament in het Volapük vanuit het Grieks, evenals vele andere literaire werken In de geschiedenis van Volapük wordt <PERSOON> gezien als een van de belangrijkste personen Subklinische endometritis Subklinische endometritis bij koeien is een ontsteking van de baarmoederwand ("endometrium") waarbij geen zichtbare symptomen optreden Het wordt veroorzaakt doordat tijdens en kort na het afkalven bacteriën de baarmoeder indringen Dit is mogelijk omdat tijdens en kort na het afkalven de baarmoedermond nog openstaat Als de bacteriën niet voldoende geëlimineerd worden, kunnen deze zorgen voor een infectie van de baarmoederwand Dit leidt uiteindelijk tot een ontsteking in de baarmoeder (endometritis) Endometritis heeft vaak een verminderde vruchtbaarheid als gevolg en kan van zodanige aard zijn dat de koe helemaal niet meer drachtig kan worden Endometritis is dus algemeen een ontsteking van de baarmoeder Het verschil tussen deze twee subgroepen is dat er bij klinische endometritis wel zichtbare symptomen zijn, en bij subklinische endometritis niet Het belangrijkste symptoom bij klinische endometritis (zichtbaar) is dat er uit de vulva een sterk ruikende uitvloeiing komt met een wit-gelige kleur, ook wel bekend als witvuilen Tevens is normaal gesproken de baarmoeder na afkalven na <DATUM> dagen weer tot de oorspronkelijke grootte teruggekeerd, terwijl bij klinische endometritis de baarmoeder veel langer vergroot blijft Ook is er vaak sprake van een temperatuursverhoging bij de koe (normaalwaarden ##,# ( (##,#) Een ander onderscheid wordt gemaakt op basis van acuut of chronisch Van een acute ontsteking is sprake tot ## dagen na afkalven, hierna wordt gesproken van een chronische ontsteking Subklinische endometritis is voor de veehouder lastig te herkennen, omdat er geen zichtbare symptomen zijn Een belangrijke aanwijzing is dat koe na verschillende kunstmatige inseminaties maar steeds niet drachtig wordt Het herkennen van subklinische endometritis is belangrijk om een aantal redenen Om de kwantiteit van de veestapel op peil te houden is het van belang dat een koe regelmatig gezonde kalveren aflevert Alleen op die wijze kan een boer zijn veestapel op peil houden Ook is het regelmatig afkalven nodig voor de continuïteit van de melkgift en dus heel belangrijk voor de veehouder die de koeien immers vanwege de melkproductie houdt <PERSOON> na het afkalven is de melkgift hoog, in de tijd die hierop volgt daalt deze steeds verder.
| 542 |
www
|
endometritis wel zichtbare symptomen zijn, en bij subklinische endometritis niet Het belangrijkste symptoom bij klinische endometritis (zichtbaar) is dat er uit de vulva een sterk ruikende uitvloeiing komt met een wit-gelige kleur, ook wel bekend als witvuilen Tevens is normaal gesproken de baarmoeder na afkalven na <DATUM> dagen weer tot de oorspronkelijke grootte teruggekeerd, terwijl bij klinische endometritis de baarmoeder veel langer vergroot blijft Ook is er vaak sprake van een temperatuursverhoging bij de koe (normaalwaarden ##,# ( (##,#) Een ander onderscheid wordt gemaakt op basis van acuut of chronisch Van een acute ontsteking is sprake tot ## dagen na afkalven, hierna wordt gesproken van een chronische ontsteking Subklinische endometritis is voor de veehouder lastig te herkennen, omdat er geen zichtbare symptomen zijn Een belangrijke aanwijzing is dat koe na verschillende kunstmatige inseminaties maar steeds niet drachtig wordt Het herkennen van subklinische endometritis is belangrijk om een aantal redenen Om de kwantiteit van de veestapel op peil te houden is het van belang dat een koe regelmatig gezonde kalveren aflevert Alleen op die wijze kan een boer zijn veestapel op peil houden Ook is het regelmatig afkalven nodig voor de continuïteit van de melkgift en dus heel belangrijk voor de veehouder die de koeien immers vanwege de melkproductie houdt <PERSOON> na het afkalven is de melkgift hoog, in de tijd die hierop volgt daalt deze steeds verder Subklinische endometritis is er echter de oorzaak van dat de koe niet meer drachtig wordt en dus niet meer afkalft, hierdoor levert ze langdurig minder melk Doordat als gevolg van endometritis de tussenkalftijd stijgt kalft de koe minder af dan gebruikelijk Door het niet drachtig worden van de koe moeten er extra inseminaties worden gedaan, waardoor er extra kosten worden gemaakt De kosten voor een boerenbedrijf met ## melkkoeien voor de verlengde tussenkalftijd en de extra inseminaties zijn bij de verschillende vormen van endometritis als volgt Duidelijk is dat de kosten voor het insemineren van een koe aanzienlijk stijgen door de aanwezigheid van subklinische endometritis De kosten van een diagnose en van de eventuele behandeling zijn hierbij niet inbegrepen De kosten worden vaak onnodig hoog door het niet tijdig diagnosticeren van de ontsteking Wanneer dit wel gebeurd kunnen de financiële gevolgen voor een bedrijf aanzienlijk beperkt worden Het stellen van de diagnose subklinische endometritis is lastig omdat er geen zichtbare symptomen zijn Ook is er geen behandeling beschikbaar met een ###% genezingsgarantie Daarom geldt ook voor deze aandoening de stelregel ""voorkomen is beter dan genezen"" Er zijn voor subklinische endometritis een aantal factoren bekend die het risico voor het overdragen van ontsteking aanzienlijk verkleinen Als een veehouder hiervan op de hoogte is een er naar handelt kan hij de problemen voorkomen Door stress kan een negatieve energiebalans ontstaan Dit verlaagt de weerstand en vergroot de kans op een infectieziekte.
| 509 |
www
|
koe niet meer drachtig wordt en dus niet meer afkalft, hierdoor levert ze langdurig minder melk Doordat als gevolg van endometritis de tussenkalftijd stijgt kalft de koe minder af dan gebruikelijk Door het niet drachtig worden van de koe moeten er extra inseminaties worden gedaan, waardoor er extra kosten worden gemaakt De kosten voor een boerenbedrijf met ## melkkoeien voor de verlengde tussenkalftijd en de extra inseminaties zijn bij de verschillende vormen van endometritis als volgt Duidelijk is dat de kosten voor het insemineren van een koe aanzienlijk stijgen door de aanwezigheid van subklinische endometritis De kosten van een diagnose en van de eventuele behandeling zijn hierbij niet inbegrepen De kosten worden vaak onnodig hoog door het niet tijdig diagnosticeren van de ontsteking Wanneer dit wel gebeurd kunnen de financiële gevolgen voor een bedrijf aanzienlijk beperkt worden Het stellen van de diagnose subklinische endometritis is lastig omdat er geen zichtbare symptomen zijn Ook is er geen behandeling beschikbaar met een ###% genezingsgarantie Daarom geldt ook voor deze aandoening de stelregel ""voorkomen is beter dan genezen"" Er zijn voor subklinische endometritis een aantal factoren bekend die het risico voor het overdragen van ontsteking aanzienlijk verkleinen Als een veehouder hiervan op de hoogte is een er naar handelt kan hij de problemen voorkomen Door stress kan een negatieve energiebalans ontstaan Dit verlaagt de weerstand en vergroot de kans op een infectieziekte De meeste gevallen van subklinische endometritis worden aangetroffen bij de vaarzen, koeien die voor de eerste keer een kalf krijgen De koe krijgt met allerlei nieuwe ervaringen te maken, waaronder het voor de eerste maal afkalven Daarnaast komt de vaars vaak in een andere stal, wordt in een andere groep geplaatst en krijgt ander voer, allemaal factoren die stressverhogend kunnen werken In een efficiënte moderne veehouderij deze maatregelen onontkoombaar, dus daar is niet veel aan te veranderen Wel kan de boer ervoor zorgen dat alles zo rustig mogelijk verloopt Van tevoren 'oefenen' met de vaars is ook een mogelijkheid Energierijke en evenwichtige voeding is belangrijk voor de weerstand van de koe Met name het voldoende innemen van mineralen, waaronder calcium, is van belang Calcium is nodig voor de melkproductie en de werking van de spieren Bij een tekort hieraan verzwakt de koe, wat tijdens het afkalven voor problemen kan zorgen Koeien die te veel of te weinig voeding krijgen hebben eerder last van een verminderde weerstand Als gevolg daarvan hebben ze sneller en ernstiger last van infecties Ook het risico op een achterblijvende placenta kan met de juiste voeding worden verkleind Een balans in de opname van vitamine E, seleen, calcium en vet speelt hierbij een belangrijke rol Een moeilijke afkalving kan het risico op subklinische endometritis verhogen Tweelingdracht is een factor die zorgt voor extra stress en risico's Complicaties kunnen niet in alle gevallen voorkomen worden.
| 495 |
www
|
bij de vaarzen, koeien die voor de eerste keer een kalf krijgen De koe krijgt met allerlei nieuwe ervaringen te maken, waaronder het voor de eerste maal afkalven Daarnaast komt de vaars vaak in een andere stal, wordt in een andere groep geplaatst en krijgt ander voer, allemaal factoren die stressverhogend kunnen werken In een efficiënte moderne veehouderij deze maatregelen onontkoombaar, dus daar is niet veel aan te veranderen Wel kan de boer ervoor zorgen dat alles zo rustig mogelijk verloopt Van tevoren 'oefenen' met de vaars is ook een mogelijkheid Energierijke en evenwichtige voeding is belangrijk voor de weerstand van de koe Met name het voldoende innemen van mineralen, waaronder calcium, is van belang Calcium is nodig voor de melkproductie en de werking van de spieren Bij een tekort hieraan verzwakt de koe, wat tijdens het afkalven voor problemen kan zorgen Koeien die te veel of te weinig voeding krijgen hebben eerder last van een verminderde weerstand Als gevolg daarvan hebben ze sneller en ernstiger last van infecties Ook het risico op een achterblijvende placenta kan met de juiste voeding worden verkleind Een balans in de opname van vitamine E, seleen, calcium en vet speelt hierbij een belangrijke rol Een moeilijke afkalving kan het risico op subklinische endometritis verhogen Tweelingdracht is een factor die zorgt voor extra stress en risico's Complicaties kunnen niet in alle gevallen voorkomen worden Op deze wijze kan het stellen van een uiteindelijke diagnose vergemakkelijkt worden Bij het achterblijven van de placenta wordt het samentrekken van de baarmoeder vertraagd, wat de kans op een ontsteking van het baarmoederslijmvlies vergroot Het volledig meekomen van de placenta is daarom belangrijk Indien dit niet het geval is moet een verhoogd risico op subklinische endometritis rekening worden gehouden Subklinische endometritis heeft geen zichtbare symptomen, en om deze reden wordt het dan ook pas vermoed wanneer na een aantal inseminaties de koe nog altijd niet drachtig is Bij het bestaan van dit vermoeden zijn er gelukkig wel methoden die de diagnose kunnen vaststellen Het nemen van weefelmonsters uit de baarmoeder is bijvoorbeeld een mogelijke manier Dit kan met behulp van een cytobrush, wat een borsteltje is waarmee een stukje weefsel van de baarmoederwand kan worden geschraapt Een andere bekende methode is het spoelen van de baarmoeder met fysiologisch zout en het baarmoedervocht te onderzoeken Wanneer één van deze methoden is uitgevoerd worden de monsters onder de microscoop onderzocht op het aantal neutrofiele granulocyten Dit zijn kort levende witte bloedcellen die zowel in het bloed als in ons weefsel voorkomen Deze cellen vormen daar de primaire immuunrespons en zorgen ervoor dat infecties snel gecontroleerd worden Dit doen ze door o a bacteriën 'op te eten' (fagocyteren) waardoor ze vernietigd worden Wanneer neutrofielen in grote aantallen aanwezig zijn, duidt dit op een infectie Gewoonlijk wordt deze diagnose door een dierenarts, en zo nodig een patholoog gesteld.
| 502 |
www
|
uiteindelijke diagnose vergemakkelijkt worden Bij het achterblijven van de placenta wordt het samentrekken van de baarmoeder vertraagd, wat de kans op een ontsteking van het baarmoederslijmvlies vergroot Het volledig meekomen van de placenta is daarom belangrijk Indien dit niet het geval is moet een verhoogd risico op subklinische endometritis rekening worden gehouden Subklinische endometritis heeft geen zichtbare symptomen, en om deze reden wordt het dan ook pas vermoed wanneer na een aantal inseminaties de koe nog altijd niet drachtig is Bij het bestaan van dit vermoeden zijn er gelukkig wel methoden die de diagnose kunnen vaststellen Het nemen van weefelmonsters uit de baarmoeder is bijvoorbeeld een mogelijke manier Dit kan met behulp van een cytobrush, wat een borsteltje is waarmee een stukje weefsel van de baarmoederwand kan worden geschraapt Een andere bekende methode is het spoelen van de baarmoeder met fysiologisch zout en het baarmoedervocht te onderzoeken Wanneer één van deze methoden is uitgevoerd worden de monsters onder de microscoop onderzocht op het aantal neutrofiele granulocyten Dit zijn kort levende witte bloedcellen die zowel in het bloed als in ons weefsel voorkomen Deze cellen vormen daar de primaire immuunrespons en zorgen ervoor dat infecties snel gecontroleerd worden Dit doen ze door o a bacteriën 'op te eten' (fagocyteren) waardoor ze vernietigd worden Wanneer neutrofielen in grote aantallen aanwezig zijn, duidt dit op een infectie Gewoonlijk wordt deze diagnose door een dierenarts, en zo nodig een patholoog gesteld Er zijn meerdere soorten behandelingen voor subklinische endometritis, waarbij er op twee punten een onderscheid te maken is het soort middel en de toedieningswijze van het middel De middelen die gebruikt kunnen worden bij de behandeling kunnen ingedeeld worden in groepen Het tweede onderscheid wat te maken is, is op basis van toedieningswijze Er zijn # behandelingsmethoden voor Subklinische Endometritis veelal gebruikt Orchidometer Een orchidometer is een medisch instrument dat gebruikt wordt om het volume van de testes te meten De orchidometer werd geïntroduceerd in ### door de pediatrisch endocrinoloog<PERSOON> Dit instrument bestaat uit een snoer met hieraan twaalf genummerde houten of plastieken kralen geregen De grootte van deze kralen varieert van # tot ## milliliter De kralen worden vergeleken met de testes van de patiënt waarna het volume afgelezen wordt van de kraal De grootte van de testes voor de puberteit bedraagt # à # ml, waardes gedurende de puberteit zijn # à ## ml en volwassen waardes zijn ## à ## ml De orchidometer kan gebruikt worden om het testesvolume accuraat te meten Een discrepantie tussen het testesvolume en andere ontwikkelingsparameters kan optreden bij verscheidene ziektes <PERSOON> testes kunnen het gevolg zijn van primair of secundair hypogonadisme Het testesvolume kan helpen een onderscheid te maken tussen verscheidene types van vervroegde puberteit.
| 492 |
www
|
zijn meerdere soorten behandelingen voor subklinische endometritis, waarbij er op twee punten een onderscheid te maken is het soort middel en de toedieningswijze van het middel De middelen die gebruikt kunnen worden bij de behandeling kunnen ingedeeld worden in groepen Het tweede onderscheid wat te maken is, is op basis van toedieningswijze Er zijn # behandelingsmethoden voor Subklinische Endometritis veelal gebruikt Orchidometer Een orchidometer is een medisch instrument dat gebruikt wordt om het volume van de testes te meten De orchidometer werd geïntroduceerd in ### door de pediatrisch endocrinoloog<PERSOON> Dit instrument bestaat uit een snoer met hieraan twaalf genummerde houten of plastieken kralen geregen De grootte van deze kralen varieert van # tot ## milliliter De kralen worden vergeleken met de testes van de patiënt waarna het volume afgelezen wordt van de kraal De grootte van de testes voor de puberteit bedraagt # à # ml, waardes gedurende de puberteit zijn # à ## ml en volwassen waardes zijn ## à ## ml De orchidometer kan gebruikt worden om het testesvolume accuraat te meten Een discrepantie tussen het testesvolume en andere ontwikkelingsparameters kan optreden bij verscheidene ziektes <PERSOON> testes kunnen het gevolg zijn van primair of secundair hypogonadisme Het testesvolume kan helpen een onderscheid te maken tussen verscheidene types van vervroegde puberteit Vergrote testes (macro-orchidisme) kunnen een teken zijn van het fragiele-X-syndroom, een van de meest frequent voorkomende oorzaken van zwakzinnigheid Voor transgender meisjes wordt een orchidometer ook gebruikt om te bepalen wanneer er met puberteitsremmers kan worden gestart Dit is mogelijk vanaf Tannerstadium # en een leeftijd van tenminste <LEEFTIJD> jaar Een endocrinoloog of kinderarts gaat hierbij uit van een volume van # ml Een orchidometer is ook beschikbaar als mobiele app Hoewel een app niet even accuraat is als een echte orchidometer, kan hiermee thuis het volume van de testes worden gemeten Dit kan onder andere een indicatie geven voor Acetylcysteïne Acetylcysteïne is een vrij verkocht geneesmiddel dat ingezet wordt als mucolyticum om ingedikt slijm bij aandoeningen van de luchtwegen dunner te maken zodat het gemakkelijker opgehoest kan worden Acetylcysteïne wordt gebruikt bij de behandeling van 'chronische obstructieve longziekten' (COPD) zoals chronische bronchitis en longemfyseem, mucoviscidose (taaislijmziekte) en acute aandoeningen van de luchtwegen zoals longontsteking en tuberculose Het middel wordt onder verschillende merknamen op de markt gebracht Toedieningsvormen zijn inhalator, bruistabletten, granulaten en poeders Acetylcysteïne wordt ook intraveneus toegepast als antidotum na een overdosis paracetamol In dat geval is het een <INSTELLING> van cysteïne dat nodig is in de detoxificatie van het bij een overdosis paracetamol ontstane <PERSOON>-p-benzoquinoneimine (NAPBQI) Acetylcysteïne is een in de lijst van essentiële medicijnen van de WHO opgenomen stof Draaiduizeligheid Draaiduizeligheid of vertigo (van Lat "vertere " draaien) is een vorm van duizeligheid waarbij een gevoel van draaien of tollen wordt ervaren terwijl het lichaam die bewegingen feitelijk niet maakt.
| 535 |
www
|
Voor transgender meisjes wordt een orchidometer ook gebruikt om te bepalen wanneer er met puberteitsremmers kan worden gestart Dit is mogelijk vanaf Tannerstadium # en een leeftijd van tenminste <LEEFTIJD> jaar Een endocrinoloog of kinderarts gaat hierbij uit van een volume van # ml Een orchidometer is ook beschikbaar als mobiele app Hoewel een app niet even accuraat is als een echte orchidometer, kan hiermee thuis het volume van de testes worden gemeten Dit kan onder andere een indicatie geven voor Acetylcysteïne Acetylcysteïne is een vrij verkocht geneesmiddel dat ingezet wordt als mucolyticum om ingedikt slijm bij aandoeningen van de luchtwegen dunner te maken zodat het gemakkelijker opgehoest kan worden Acetylcysteïne wordt gebruikt bij de behandeling van 'chronische obstructieve longziekten' (COPD) zoals chronische bronchitis en longemfyseem, mucoviscidose (taaislijmziekte) en acute aandoeningen van de luchtwegen zoals longontsteking en tuberculose Het middel wordt onder verschillende merknamen op de markt gebracht Toedieningsvormen zijn inhalator, bruistabletten, granulaten en poeders Acetylcysteïne wordt ook intraveneus toegepast als antidotum na een overdosis paracetamol In dat geval is het een <INSTELLING> van cysteïne dat nodig is in de detoxificatie van het bij een overdosis paracetamol ontstane <PERSOON>-p-benzoquinoneimine (NAPBQI) Acetylcysteïne is een in de lijst van essentiële medicijnen van de WHO opgenomen stof Draaiduizeligheid Draaiduizeligheid of vertigo (van Lat "vertere " draaien) is een vorm van duizeligheid waarbij een gevoel van draaien of tollen wordt ervaren terwijl het lichaam die bewegingen feitelijk niet maakt Ook kan het gerelateerd zijn aan migraine, neuropathie van de evenwichtszenuw en bewegingsziekte Draaiduizeligheid gaat vaak gepaard met misselijkheid, braken en evenwichtsstoornis Gewone duizeligheid en draaiduizeligheid behoren tot de meest voorkomende lichamelijke klachten, ca ## tot ##% van de bevolking krijgt ermee te maken Draaiduizeligheid komt voor in alle leeftijden, maar de frequentie neemt toe bij het toenemen van de leeftijd Het komt twee tot drie keer vaker voor bij vrouwen dan bij mannen Wanneer de draaiduizeligheid wordt veroorzaakt door plotselinge beweging, of door plotseling afbreken van een herhaalde beweging of 'tollen', kunnen de klachten meestal snel worden verholpen door de patiënt stil te laten zitten met de ogen gesloten Draaiduizeligheid kan bij duikers ontstaan door zuurstofvergiftiging indien gedoken wordt met een gasmengsel met verrijkt zuurstof Draaiduizeligheid kan bij piloten ontstaan in situaties waarbij het vliegtuig bewegingen maakt en versnelt of vertraagt Dit in combinatie met weinig tot geen visuele referentie, bijvoorbeeld 's nachts of in mist Dit is een belangrijk aspect in de basisopleiding van piloten; er moet lang en intensief getraind worden om de draaiduizeligheid (de term vertigo wordt in de luchtvaart vaker gebruikt) ondergeschikt te maken ten opzichte van hetgeen de ogen registreren op de instrumenten (met name op de kunstmatige <INSTELLING>) Vermoeidheid, medicijn- en alcoholgebruik vergroten de kans op het ervaren van vertigo in het vliegtuig Schedeltrepanatie Schedeltrepanatie of schedelboring werd in oude culturen toegepast bij krankzinnigen.
| 526 |
www
|
zijn aan migraine, neuropathie van de evenwichtszenuw en bewegingsziekte Draaiduizeligheid gaat vaak gepaard met misselijkheid, braken en evenwichtsstoornis Gewone duizeligheid en draaiduizeligheid behoren tot de meest voorkomende lichamelijke klachten, ca ## tot ##% van de bevolking krijgt ermee te maken Draaiduizeligheid komt voor in alle leeftijden, maar de frequentie neemt toe bij het toenemen van de leeftijd Het komt twee tot drie keer vaker voor bij vrouwen dan bij mannen Wanneer de draaiduizeligheid wordt veroorzaakt door plotselinge beweging, of door plotseling afbreken van een herhaalde beweging of 'tollen', kunnen de klachten meestal snel worden verholpen door de patiënt stil te laten zitten met de ogen gesloten Draaiduizeligheid kan bij duikers ontstaan door zuurstofvergiftiging indien gedoken wordt met een gasmengsel met verrijkt zuurstof Draaiduizeligheid kan bij piloten ontstaan in situaties waarbij het vliegtuig bewegingen maakt en versnelt of vertraagt Dit in combinatie met weinig tot geen visuele referentie, bijvoorbeeld 's nachts of in mist Dit is een belangrijk aspect in de basisopleiding van piloten; er moet lang en intensief getraind worden om de draaiduizeligheid (de term vertigo wordt in de luchtvaart vaker gebruikt) ondergeschikt te maken ten opzichte van hetgeen de ogen registreren op de instrumenten (met name op de kunstmatige <INSTELLING>) Vermoeidheid, medicijn- en alcoholgebruik vergroten de kans op het ervaren van vertigo in het vliegtuig Schedeltrepanatie Schedeltrepanatie of schedelboring werd in oude culturen toegepast bij krankzinnigen Het idee was dat door het boren van een gat in de schedel de kwade geest het hoofd kon verlaten Aanvankelijk werd schedeltrepanatie uitgevoerd met vuurstenen werktuigen Later kwam hiervoor een boor in de plaats Er zijn verschillende schedels gevonden met gaten, waarvan men veronderstelt dat schedeltrepanatie is toegepast De randen van het gat laat aangroei zien van nieuw bot Blijkbaar waren de patiënten na de behandeling nog enige tijd in leven In de middeleeuwen werd schedeltrepanatie vervangen door <INSTELLING>- of steensnijding Men geloofde in die tijd dat krankzinnigheid veroorzaakt werd door de aanwezigheid van een insect in het hoofd Het dier zou tijdens de slaap door de neus de hersenen bereiken om daar te veranderen in een <INSTELLING> Dit geloof is gebaseerd op de waarneming van paarden Wanneer een horzel in het oor van een paard kruipt, wordt het paard dol Op kermissen werd door kwakzalvers de illusie gewekt een <INSTELLING> uit de patiënt te verwijderen Hierbij werd een kleine opening in de schedel gemaakt in het voorhoofd of achter het oor Dunnevezelneuropathie Dunnevezelneuropathie (DVN) is een perifere neuropathie Het is een subtype van de polyneuropathieën DVN uit zich in sensibele klachten zoals neuropathische pijn, paresthesieën, en klachten van het autonome zenuwstelsel Bij deze neuromusculaire aandoening zijn de dungemyeliniseerde Aδ-vezels en ongemyeliniseerde C-vezels aangedaan Deze zenuwvezels zijn verantwoordelijk voor het gevoel van pijn en temperatuur en maken deel uit van het perifere autonome zenuwstelsel.
| 509 |
www
|
geest het hoofd kon verlaten Aanvankelijk werd schedeltrepanatie uitgevoerd met vuurstenen werktuigen Later kwam hiervoor een boor in de plaats Er zijn verschillende schedels gevonden met gaten, waarvan men veronderstelt dat schedeltrepanatie is toegepast De randen van het gat laat aangroei zien van nieuw bot Blijkbaar waren de patiënten na de behandeling nog enige tijd in leven In de middeleeuwen werd schedeltrepanatie vervangen door <INSTELLING>- of steensnijding Men geloofde in die tijd dat krankzinnigheid veroorzaakt werd door de aanwezigheid van een insect in het hoofd Het dier zou tijdens de slaap door de neus de hersenen bereiken om daar te veranderen in een <INSTELLING> Dit geloof is gebaseerd op de waarneming van paarden Wanneer een horzel in het oor van een paard kruipt, wordt het paard dol Op kermissen werd door kwakzalvers de illusie gewekt een <INSTELLING> uit de patiënt te verwijderen Hierbij werd een kleine opening in de schedel gemaakt in het voorhoofd of achter het oor Dunnevezelneuropathie Dunnevezelneuropathie (DVN) is een perifere neuropathie Het is een subtype van de polyneuropathieën DVN uit zich in sensibele klachten zoals neuropathische pijn, paresthesieën, en klachten van het autonome zenuwstelsel Bij deze neuromusculaire aandoening zijn de dungemyeliniseerde Aδ-vezels en ongemyeliniseerde C-vezels aangedaan Deze zenuwvezels zijn verantwoordelijk voor het gevoel van pijn en temperatuur en maken deel uit van het perifere autonome zenuwstelsel Daarnaast verbinden de dunne zenuwvezels de hersenen en verschillende organen met elkaar Hierdoor zijn ze ook verantwoordelijk voor de autonome functies lichaamsfuncties die plaatsvinden buiten het bewustzijn om zoals de regeling van de bloeddruk, de werking van maag en darmen en het zweten" " DVN is een zeldzame aandoening, de minimumprevalentie wordt geschat op ## patiënten per ### ### inwoners De kwaliteit van leven bij DVN-patiënten wordt sterk beïnvloed door DVN, meer nog dan bij andere chronische aandoeningen zoals een doorgemaakt myocardinfarct of angina pectoris met hypertensie De klachten bij DVN kunnen worden onderverdeeld in sensibele en autonome klachten Een heel typische klacht bij DVN is pijn Patiënten ervaren vaak spontaan pijn, zonder dat er een pijnprikkel aan vooraf is gegaan Vaak spreekt men van een zeurende, scherpe, brandende, diepe pijn De pijn komt zowel overdag als 's nachts voor Ook schietende pijn komt voor Soms wordt de pijn omschreven als een ijspriem die in de botten prikt, als een elektrische schok, of als lopen op glasscherven of lopen op prikkeldraad Tevens kan normale aanraking van de huid pijnlijk zijn (allodynie) Hierdoor verdragen sommige patiënten geen schoenen aan de voeten of lakens op de huid In het algemeen is de gevoelswaarneming verstoord, waardoor prikkels of gebeurtenissen worden ervaren die er niet zijn, zoals een steek van een insect, een snee in de huid, een blauwe plek of het gevoel dat er een injectie wordt gegeven DVN kan ook leiden tot verminderde temperatuur- en pijnzin Het voelen van pijnprikkels kan juist verminderd zijn.
| 527 |
www
|
ook verantwoordelijk voor de autonome functies lichaamsfuncties die plaatsvinden buiten het bewustzijn om zoals de regeling van de bloeddruk, de werking van maag en darmen en het zweten" " DVN is een zeldzame aandoening, de minimumprevalentie wordt geschat op ## patiënten per ### ### inwoners De kwaliteit van leven bij DVN-patiënten wordt sterk beïnvloed door DVN, meer nog dan bij andere chronische aandoeningen zoals een doorgemaakt myocardinfarct of angina pectoris met hypertensie De klachten bij DVN kunnen worden onderverdeeld in sensibele en autonome klachten Een heel typische klacht bij DVN is pijn Patiënten ervaren vaak spontaan pijn, zonder dat er een pijnprikkel aan vooraf is gegaan Vaak spreekt men van een zeurende, scherpe, brandende, diepe pijn De pijn komt zowel overdag als 's nachts voor Ook schietende pijn komt voor Soms wordt de pijn omschreven als een ijspriem die in de botten prikt, als een elektrische schok, of als lopen op glasscherven of lopen op prikkeldraad Tevens kan normale aanraking van de huid pijnlijk zijn (allodynie) Hierdoor verdragen sommige patiënten geen schoenen aan de voeten of lakens op de huid In het algemeen is de gevoelswaarneming verstoord, waardoor prikkels of gebeurtenissen worden ervaren die er niet zijn, zoals een steek van een insect, een snee in de huid, een blauwe plek of het gevoel dat er een injectie wordt gegeven DVN kan ook leiden tot verminderde temperatuur- en pijnzin Het voelen van pijnprikkels kan juist verminderd zijn Patiënten voelen vaak minder goed het verschil tussen warmte en kou, bijvoorbeeld tijdens het douchen Een gevaar hiervan is het ontstaan van (kleine) brandwonden Meer specifieke klachten zijn DVN leidt meestal tot disfunctie van het autonome zenuwstelsel wat zich uit in de volgende klachten De diagnose dunnevezelneuropathie kan door een neuroloog gesteld worden op basis van het klinisch beeld (de klachten), gecombineerd met een niet-afwijkend EMG (Elektromyografie) en een afwijkend huidbiopt In het huidbiopt wordt dan een verminderd aantal dunne zenuwvezels aangetroffen Soms wordt ook een temperatuurdrempelonderzoek of een autonoom functieonderzoek gedaan De sensibele klachten beginnen vaak distaal in de voeten en handen en breiden geleidelijk uit naar proximaal Meestal is er sprake van een symmetrische neuropathie, maar een meer vlekkerig patroon kan ook voorkomen Het exacte beloop is nog niet geheel duidelijk Bij ongeveer de helft van de patiënten blijven de klachten stabiel Bij een derde van de patiënten nemen de klachten toe en bij een klein deel van de patiënten nemen de klachten spontaan af Progressie naar gemengde polyneuropathie komt ook voor Bij het merendeel van de patiënten wordt geen oorzaak gevonden voor DVN Bij ongeveer ##% van de patiënten is er sprake van een erfelijke verandering in het DNA dat verantwoordelijk is voor bepaalde natriumkanalen Er zijn ook verschillende aandoeningen geassocieerd met DVN DVN kan veroorzaakt worden door of voorkomen bij Er is nog geen curatieve behandeling voor DVN.
| 523 |
www
|
vaak minder goed het verschil tussen warmte en kou, bijvoorbeeld tijdens het douchen Een gevaar hiervan is het ontstaan van (kleine) brandwonden Meer specifieke klachten zijn DVN leidt meestal tot disfunctie van het autonome zenuwstelsel wat zich uit in de volgende klachten De diagnose dunnevezelneuropathie kan door een neuroloog gesteld worden op basis van het klinisch beeld (de klachten), gecombineerd met een niet-afwijkend EMG (Elektromyografie) en een afwijkend huidbiopt In het huidbiopt wordt dan een verminderd aantal dunne zenuwvezels aangetroffen Soms wordt ook een temperatuurdrempelonderzoek of een autonoom functieonderzoek gedaan De sensibele klachten beginnen vaak distaal in de voeten en handen en breiden geleidelijk uit naar proximaal Meestal is er sprake van een symmetrische neuropathie, maar een meer vlekkerig patroon kan ook voorkomen Het exacte beloop is nog niet geheel duidelijk Bij ongeveer de helft van de patiënten blijven de klachten stabiel Bij een derde van de patiënten nemen de klachten toe en bij een klein deel van de patiënten nemen de klachten spontaan af Progressie naar gemengde polyneuropathie komt ook voor Bij het merendeel van de patiënten wordt geen oorzaak gevonden voor DVN Bij ongeveer ##% van de patiënten is er sprake van een erfelijke verandering in het DNA dat verantwoordelijk is voor bepaalde natriumkanalen Er zijn ook verschillende aandoeningen geassocieerd met DVN DVN kan veroorzaakt worden door of voorkomen bij Er is nog geen curatieve behandeling voor DVN Dit omvat naast pijnbestrijding, ook vermindering van autonome klachten en verbetering van psychosociaal welbevinden Voor mogelijke pijnbestrijding staat een aantal opties ter beschikking Men onderzoekt of intraveneuze toediening van immunoglobulinen of ARA### (Cibinetide), een erytropoëtinederivaat met TNF-α-antagonerende en weefselbeschermende eigenschappen, effectief is bij de behandeling van DVN en <PERSOON>, ###) is een hoogleraar en gynaecoloog verbonden aan het academisch ziekenhuis van de Vrije Universiteit Brussel Hij is een klinisch onderzoeker met een aantal veel geciteerde artikels in belangrijke wetenschappelijke tijdschriften Cammu vindt het bijzonder belangrijk medische wetenschappen te populariseren en publiceert sinds ### medische artikels in "De Tijd" Hij schrijft ook voor "Eos" Tevens had hij meerdere seizoenen een wekelijkse medische rubriek in het televisieprogramma "De laatste show" op Eén Hij is gehuwd en vader van drie kinderen Tot zijn meest geciteerde artikels behoren <PERSOON> (Magelang, <DATUM> - <LOCATIE>, <DATUM> was een Nederlands forensisch psychiater en gevangenisdirecteur gespecialiseerd in het gedrag van criminelen Hij was tevens de eerste geneesheer-directeur vanaf ### van de door hem opgerichte Psychiatrische Observatie Kliniek (POK) van het Ministerie van <PERSOON> Hij ging uit van de behandelbaarheid van criminelen, waardoor een herhaling van crimineel gedrag kan worden voorkomen Daarnaast dienden ze een vriendelijke, menselijke behandeling te krijgen Door het combineren van vele disciplines uit de geesteswetenschappen zal beter inzicht in de persoonlijkheid van de crimineel mogelijk zijn.
| 523 |
www
|
autonome klachten en verbetering van psychosociaal welbevinden Voor mogelijke pijnbestrijding staat een aantal opties ter beschikking Men onderzoekt of intraveneuze toediening van immunoglobulinen of ARA### (Cibinetide), een erytropoëtinederivaat met TNF-α-antagonerende en weefselbeschermende eigenschappen, effectief is bij de behandeling van DVN en <PERSOON>, ###) is een hoogleraar en gynaecoloog verbonden aan het academisch ziekenhuis van de Vrije Universiteit Brussel Hij is een klinisch onderzoeker met een aantal veel geciteerde artikels in belangrijke wetenschappelijke tijdschriften Cammu vindt het bijzonder belangrijk medische wetenschappen te populariseren en publiceert sinds ### medische artikels in "De Tijd" Hij schrijft ook voor "Eos" Tevens had hij meerdere seizoenen een wekelijkse medische rubriek in het televisieprogramma "De laatste show" op Eén Hij is gehuwd en vader van drie kinderen Tot zijn meest geciteerde artikels behoren <PERSOON> (Magelang, <DATUM> - <LOCATIE>, <DATUM> was een Nederlands forensisch psychiater en gevangenisdirecteur gespecialiseerd in het gedrag van criminelen Hij was tevens de eerste geneesheer-directeur vanaf ### van de door hem opgerichte Psychiatrische Observatie Kliniek (POK) van het Ministerie van <PERSOON> Hij ging uit van de behandelbaarheid van criminelen, waardoor een herhaling van crimineel gedrag kan worden voorkomen Daarnaast dienden ze een vriendelijke, menselijke behandeling te krijgen Door het combineren van vele disciplines uit de geesteswetenschappen zal beter inzicht in de persoonlijkheid van de crimineel mogelijk zijn Deze POK-kliniek (eigenlijk een <PERSOON>) is inmiddels naar hem genoemd als het <PERSOON> <INSTELLING> Hij stichtte tevens het Selectie-Instituut (SI) - nu genoemd het <PERSOON> - ten behoeve van de tenuitvoerlegging van de maatregelen tbs, wanneer de crimineel gevonnist was Hierdoor is de gelijksoortige behandeling van de crimineel met een geestesstoornis in de gevangenis verder mogelijk Vanaf ### tot ### was hij hoogleraar aan de Rijksuniversiteit <LOCATIE> Hij werd daar opgevolgd door <PERSOON> International Code of Nomenclature of Bacteria De International Code of Nomenclature of Bacteria ("ICNB") of Bacteriological Code regelt de nomenclatuur (wetenschappelijke naamgeving) voor bacteriën, inclusief de archaea (oerbacteriën) Oorspronkelijk werden de bacteriën benoemd volgens de botanische nomenclatuur Vanaf ### werd de "International Code of Nomenclature of Bacteria and Viruses" gehanteerd Er werd een speciaal wetenschappelijk tijdschrift voor opgericht het "International Bulletin of Bacterial Nomenclature and Taxonomy", later voortgezet als "International Journal of Systematic Bacteriology" (IJSB) en thans als "International Journal of Systematic and Evolutionary Microbiology (IJSEM)" Op de "Bacteriological Code" wordt toezicht gehouden door het International Committee on Systematics of Prokaryotes (ICSP); vroeger het International Committee on Systematic Bacteriology, ICSB) De "Bacteriological Code" stelt de regels vast voor de naamgeving van de taxonomische groepen van bacteriën en regelt de positie van de taxonomische rangen ten opzichte van elkaar In ### zijn alle bestaande namen herzien; alleen de namen in de Approved Lists of Bacterial Names (eenmalig vastgesteld) mogen gebruikt worden.
| 571 |
www
|
genoemd als het <PERSOON> <INSTELLING> Hij stichtte tevens het Selectie-Instituut (SI) - nu genoemd het <PERSOON> - ten behoeve van de tenuitvoerlegging van de maatregelen tbs, wanneer de crimineel gevonnist was Hierdoor is de gelijksoortige behandeling van de crimineel met een geestesstoornis in de gevangenis verder mogelijk Vanaf ### tot ### was hij hoogleraar aan de Rijksuniversiteit <LOCATIE> Hij werd daar opgevolgd door <PERSOON> International Code of Nomenclature of Bacteria De International Code of Nomenclature of Bacteria ("ICNB") of Bacteriological Code regelt de nomenclatuur (wetenschappelijke naamgeving) voor bacteriën, inclusief de archaea (oerbacteriën) Oorspronkelijk werden de bacteriën benoemd volgens de botanische nomenclatuur Vanaf ### werd de "International Code of Nomenclature of Bacteria and Viruses" gehanteerd Er werd een speciaal wetenschappelijk tijdschrift voor opgericht het "International Bulletin of Bacterial Nomenclature and Taxonomy", later voortgezet als "International Journal of Systematic Bacteriology" (IJSB) en thans als "International Journal of Systematic and Evolutionary Microbiology (IJSEM)" Op de "Bacteriological Code" wordt toezicht gehouden door het International Committee on Systematics of Prokaryotes (ICSP); vroeger het International Committee on Systematic Bacteriology, ICSB) De "Bacteriological Code" stelt de regels vast voor de naamgeving van de taxonomische groepen van bacteriën en regelt de positie van de taxonomische rangen ten opzichte van elkaar In ### zijn alle bestaande namen herzien; alleen de namen in de Approved Lists of Bacterial Names (eenmalig vastgesteld) mogen gebruikt worden Karyorelictea Karyorelictea is een klasse van trilhaardiertjes Karyorelictea is een van de twee klassen in de onderstam Postciliodesmatophora de andere is Heterotrichea De klasse omvat drie ordes en twee geslachten waarvan de classificatie nog niet duidelijk is (Incertae sedis) Facing Een facing of veneer (ook wel "schildje", "facet", of "schaaltje") is een tandheelkundige restauratie gemaakt van porselein of keramiek Voor het zetten van een facing wordt de eigen tand geslepen tot een klein puntig tandje Deze wordt niet glad gepolijst, want hoe ruwer het oppervlak, hoe beter de facing blijft zitten De facings worden door een gespecialiseerd tandheelkundig technicus gemaakt met behulp van een afdruk die na het slijpen wordt gemaakt De behandeling vraagt doorgaans niet veel opoffering van de eigen tanden In de tijd tussen het afslijpen van de tand en het daadwerkelijke plaatsen van de definitieve facing krijgen patiënten tijdelijke facings Lichenometrie Lichenometrie (van het Oudgriekse "lichè", korstmos en "metrein", meten) is een absolute en incrementele dateringsmethode in de archeologie, geologie en sedimentologie, waarmee kan worden bepaald hoelang een gesteente is blootgesteld aan atmosferische omstandigheden Men gebruikt de grootte van korstmossen als indicator voor de ouderdom van het gesteente of substraat waarop ze groeien De methode werd voor het eerst gebruikt door de Noorse botanicus Knut Fægri in ###, waardoor deze de "<PERSOON>" wordt genoemd.
| 544 |
www
|
een van de twee klassen in de onderstam Postciliodesmatophora de andere is Heterotrichea De klasse omvat drie ordes en twee geslachten waarvan de classificatie nog niet duidelijk is (Incertae sedis) Facing Een facing of veneer (ook wel "schildje", "facet", of "schaaltje") is een tandheelkundige restauratie gemaakt van porselein of keramiek Voor het zetten van een facing wordt de eigen tand geslepen tot een klein puntig tandje Deze wordt niet glad gepolijst, want hoe ruwer het oppervlak, hoe beter de facing blijft zitten De facings worden door een gespecialiseerd tandheelkundig technicus gemaakt met behulp van een afdruk die na het slijpen wordt gemaakt De behandeling vraagt doorgaans niet veel opoffering van de eigen tanden In de tijd tussen het afslijpen van de tand en het daadwerkelijke plaatsen van de definitieve facing krijgen patiënten tijdelijke facings Lichenometrie Lichenometrie (van het Oudgriekse "lichè", korstmos en "metrein", meten) is een absolute en incrementele dateringsmethode in de archeologie, geologie en sedimentologie, waarmee kan worden bepaald hoelang een gesteente is blootgesteld aan atmosferische omstandigheden Men gebruikt de grootte van korstmossen als indicator voor de ouderdom van het gesteente of substraat waarop ze groeien De methode werd voor het eerst gebruikt door de Noorse botanicus Knut Fægri in ###, waardoor deze de<PERSOON>" wordt genoemd Deze snelheid bepaalt men met hulp van gedateerde gesteentes, waarop korstmossen groeien Door het meten van de diameter van de grootste korstmossen op een gesteente, kan de absolute ouderdom van het gesteente bepaald worden De volgende formule leidt tot de ouderdom van het gesteente met formula_# = ouderdom van het substraat (in jaren), formula_# = diameter van het korstmos (in millimeter) en formula_# = de groeisnelheid van het korstmos (in millimeter per jaar) Lichenometrie wordt aangewend voor ouderdomsbepaling van glaciale afzettingen in toendragebieden of hoelang geleden het landoppervlak vrijgekomen was van de bedekkende gletsjers uit de laatste ijstijd (hier zijn andere dateringsmethoden meestal niet mogelijk), veranderingen in het waterpeil van meren, rivieren en zeeën en aardverschuivingen De factoren waarvan deze techniek afhangt zijn het soort korstmos (sommige korstmossen groeien niet gelijkmatig) en de klimatologische omstandigheden Er is een aantal nadelen aan deze methode verbonden Knieband Een knieband is een band in de knie In de knie zit een aantal banden (ligamenten), die als functie hebben het bij elkaar houden van de botstructuren Zo weerhouden het ligamentum collaterale fibulare en het ligamentum collaterale tibiale respectievelijk de varus- (O-benen) en valgushouding (X-benen) van de knie Een aantal kniebanden zijn Degeneratieve myelopathie Degeneratieve myelopathie (DM) is een fatale progressieve neurologische aandoening van het ruggenmerg bij honden, mogelijk vergelijkbaar met Amyotrofe laterale sclerose (ALS, <PERSOON>'s disease) of multiple sclerose (MS) bij mensen, daarover bestaat verschil van mening <PERSOON> of Florida houdt het op MS Op zijn website doet hij in ### verslag van hoopgevende resultaten van zijn behandeling, maar daarna stopt de informatie van zijn kant Dr.
| 556 |
www
|
het gesteente bepaald worden De volgende formule leidt tot de ouderdom van het gesteente met formula_# = ouderdom van het substraat (in jaren), formula_# = diameter van het korstmos (in millimeter) en formula_# = de groeisnelheid van het korstmos (in millimeter per jaar) Lichenometrie wordt aangewend voor ouderdomsbepaling van glaciale afzettingen in toendragebieden of hoelang geleden het landoppervlak vrijgekomen was van de bedekkende gletsjers uit de laatste ijstijd (hier zijn andere dateringsmethoden meestal niet mogelijk), veranderingen in het waterpeil van meren, rivieren en zeeën en aardverschuivingen De factoren waarvan deze techniek afhangt zijn het soort korstmos (sommige korstmossen groeien niet gelijkmatig) en de klimatologische omstandigheden Er is een aantal nadelen aan deze methode verbonden Knieband Een knieband is een band in de knie In de knie zit een aantal banden (ligamenten), die als functie hebben het bij elkaar houden van de botstructuren Zo weerhouden het ligamentum collaterale fibulare en het ligamentum collaterale tibiale respectievelijk de varus- (O-benen) en valgushouding (X-benen) van de knie Een aantal kniebanden zijn Degeneratieve myelopathie Degeneratieve myelopathie (DM) is een fatale progressieve neurologische aandoening van het ruggenmerg bij honden, mogelijk vergelijkbaar met Amyotrofe laterale sclerose (ALS, <PERSOON>'s disease) of multiple sclerose (MS) bij mensen, daarover bestaat verschil van mening <PERSOON> of Florida houdt het op MS Op zijn website doet hij in ### verslag van hoopgevende resultaten van zijn behandeling, maar daarna stopt de informatie van zijn kant Dr De mening van de meerderheid van de onderzoekers neigt naar ALS Echter, het primair wegvallen van myeline met secundaire axonale discommunicatie past meer bij MS dan bij ALS (primair neurodegeneratief) De door Missouri ontwikkelde DNA-test is gebaseerd op een mutatie in het superoxide dismutase # enzym in het SOD# gen Mogelijk zijn er meer ras-afhankelijke soorten DM, hetgeen verder onderzoek wettigt De onderzoekers zijn tot deze conclusie gekomen nadat # als drager en # als vrij geteste honden alsnog DM ontwikkelden In een onderzoek gepubliceerd <DATUM> (PNAS) werd een genoomanalyse gedaan bij Pembroke Welsh Corgiâs en werden klinische DM lijders (homozygoot SOD#) vergeleken met genetische DM lijders (homozygoot SOD#) Hierbij werd een modifier locus gevonden op Chromosoom ## Een bepaald haplotype (SP###) was aanwezig in ##% van de klinische lijders tegenover #% in de nog gezonde genetische lijders Dit haplotype werd geassocieerd met een verhoogde kans op ontwikkelen van DM en met een vroeg begin van de symptomen Dit zou de oorzaak kunnen zijn dat de ene hond de aandoening daadwerkelijk krijgt en de andere niet De ziekte heeft een verraderlijk begin en vangt meestal aan tussen de leeftijd van # en <LEEFTIJD> jaar Vanaf de eerste tekenen tot het einde verloopt meestal # tot ## maanden Op <DATUM> is het gen, verantwoordelijk voor DM, gevonden in ## hondenrassen De ziekte wordt vooral geconstateerd bij de Duitse herders en de Welsh corgi Pembroke Andere rassen gevoelig voor DM zijn.
| 568 |
www
|
de meerderheid van de onderzoekers neigt naar ALS Echter, het primair wegvallen van myeline met secundaire axonale discommunicatie past meer bij MS dan bij ALS (primair neurodegeneratief) De door Missouri ontwikkelde DNA-test is gebaseerd op een mutatie in het superoxide dismutase # enzym in het SOD# gen Mogelijk zijn er meer ras-afhankelijke soorten DM, hetgeen verder onderzoek wettigt De onderzoekers zijn tot deze conclusie gekomen nadat # als drager en # als vrij geteste honden alsnog DM ontwikkelden In een onderzoek gepubliceerd <DATUM> (PNAS) werd een genoomanalyse gedaan bij Pembroke Welsh Corgiâs en werden klinische DM lijders (homozygoot SOD#) vergeleken met genetische DM lijders (homozygoot SOD#) Hierbij werd een modifier locus gevonden op Chromosoom ## Een bepaald haplotype (SP###) was aanwezig in ##% van de klinische lijders tegenover #% in de nog gezonde genetische lijders Dit haplotype werd geassocieerd met een verhoogde kans op ontwikkelen van DM en met een vroeg begin van de symptomen Dit zou de oorzaak kunnen zijn dat de ene hond de aandoening daadwerkelijk krijgt en de andere niet De ziekte heeft een verraderlijk begin en vangt meestal aan tussen de leeftijd van # en <LEEFTIJD> jaar Vanaf de eerste tekenen tot het einde verloopt meestal # tot ## maanden Op <DATUM> is het gen, verantwoordelijk voor DM, gevonden in ## hondenrassen De ziekte wordt vooral geconstateerd bij de Duitse herders en de Welsh corgi Pembroke Andere rassen gevoelig voor DM zijn Een test is nu beschikbaar door middel van een zogenaamde âswapâ Eerder al was het gen verantwoordelijk voor deze ziekte bij de Duitse herder geïdentificeerd en een test voor Degeneratieve myelopathie voor deze honden ontwikkeld maar dan met vers bloed, wat het testen moeilijker maakte Inmiddels is deze test niet meer beschikbaar door gebrek aan fondsen De SOD# test is wel beschikbaar, ook in Europa Degeneratieve Myelopathy begint met zwakte en coördinatieverlies in de achterste ledematen Eerst een poot en later de andere poot De hond gaat slepen en waggelen met de achterpoten en struikelen De nagels slijten en beschadiging van de poot kunnen volgen, waarna mogelijk infecties kunnen optreden Later, als de verlamming verergert, valt de hond om, vooral op een gladde ondergrond Lopen wordt steeds moeilijker Een hond in goede conditie kan echter nog wel rennen (zolang de tweede poot nog bruikbaar is) Incontinentie betekent meestal dat het einde nabij is Uiteindelijk worden de vitale organen aangetast Het verloop van de ziekte is afhankelijk van de fysieke conditie en omgevingsfactoren De hond wordt meestal stressgevoelig In het ruggenmerg lopen de zenuwbanen welke de spieren aansturen Deze zenuwen liggen in bundels gegroepeerd in de zogenoemde "witte stof" Deze witte stof wordt aangetast, de isolatie (myeline) van de zenuwen verdwijnt en de zenuwen sterven af, waardoor de aansturing van de spieren steeds minder wordt.
| 529 |
www
|
Een test is nu beschikbaar door middel van een zogenaamde âswapâ Eerder al was het gen verantwoordelijk voor deze ziekte bij de Duitse herder geïdentificeerd en een test voor Degeneratieve myelopathie voor deze honden ontwikkeld maar dan met vers bloed, wat het testen moeilijker maakte Inmiddels is deze test niet meer beschikbaar door gebrek aan fondsen De SOD# test is wel beschikbaar, ook in Europa Degeneratieve Myelopathy begint met zwakte en coördinatieverlies in de achterste ledematen Eerst een poot en later de andere poot De hond gaat slepen en waggelen met de achterpoten en struikelen De nagels slijten en beschadiging van de poot kunnen volgen, waarna mogelijk infecties kunnen optreden Later, als de verlamming verergert, valt de hond om, vooral op een gladde ondergrond Lopen wordt steeds moeilijker Een hond in goede conditie kan echter nog wel rennen (zolang de tweede poot nog bruikbaar is) Incontinentie betekent meestal dat het einde nabij is Uiteindelijk worden de vitale organen aangetast Het verloop van de ziekte is afhankelijk van de fysieke conditie en omgevingsfactoren De hond wordt meestal stressgevoelig In het ruggenmerg lopen de zenuwbanen welke de spieren aansturen Deze zenuwen liggen in bundels gegroepeerd in de zogenoemde "witte stof" Deze witte stof wordt aangetast, de isolatie (myeline) van de zenuwen verdwijnt en de zenuwen sterven af, waardoor de aansturing van de spieren steeds minder wordt Bij de Duitse herder allel<PERSOON> corgi Pembroke is een ander allel verantwoordelijk De diagnose gebeurt door middel van eliminatie Er kunnen meerdere oorzaken zijn voor de uiterlijke kentekenen van DM, zoals onder andere hernia, spondylose, tumor, cyste, infecties of hartaanval De meeste aandoeningen gaan met pijn gepaard, DM niet, dus is de kans op DM bij bijvoorbeeld een herdershond zonder pijn, vrij groot Statistisch ## procent Er kan een EMG, CT-scan en/of MRI-scan worden gemaakt Geeft dit geen resultaat, dan wordt de diagnose DM gesteld De definitieve diagnose is slechts mogelijk door middel van een autopsie Er bestaat geen behandeling welke DM tot staan brengt Echter, soms is het mogelijk de ziekte dragelijker te maken De verschillende behandelingen welke op het Internet worden aanbevolen zijn zonder wetenschappelijk gemeten resultaat, wat niet altijd betekent dat ze niet zouden werken Training bevordert de spieropbouw van de nog bruikbare spieren, waardoor de hond langer mobiel blijft Aanbevolen is training, bijvoorbeeld wandelen (niet slenteren) en zwemmen Creatine is een beproefd middels om dit proces te ondersteunen Waarschuwing vermijdt stress, het kan het verloop van deze ziekte versnellen Zelfs kleine chirurgische ingrepen kunnen van invloed zijn Mogelijk medicijn is het geven van EACA, een zuur, in combinatie met het antioxidant NAC Een dierenkliniek (van <PERSOON>) meldt dat dit bij tot ## procent van de honden resultaat heeft EACA is alleen in de VS te bestellen, in <LOCATIE> kan het worden gemaakt door een apotheker.
| 521 |
www
|
allel verantwoordelijk De diagnose gebeurt door middel van eliminatie Er kunnen meerdere oorzaken zijn voor de uiterlijke kentekenen van DM, zoals onder andere hernia, spondylose, tumor, cyste, infecties of hartaanval De meeste aandoeningen gaan met pijn gepaard, DM niet, dus is de kans op DM bij bijvoorbeeld een herdershond zonder pijn, vrij groot Statistisch ## procent Er kan een EMG, CT-scan en/of MRI-scan worden gemaakt Geeft dit geen resultaat, dan wordt de diagnose DM gesteld De definitieve diagnose is slechts mogelijk door middel van een autopsie Er bestaat geen behandeling welke DM tot staan brengt Echter, soms is het mogelijk de ziekte dragelijker te maken De verschillende behandelingen welke op het Internet worden aanbevolen zijn zonder wetenschappelijk gemeten resultaat, wat niet altijd betekent dat ze niet zouden werken Training bevordert de spieropbouw van de nog bruikbare spieren, waardoor de hond langer mobiel blijft Aanbevolen is training, bijvoorbeeld wandelen (niet slenteren) en zwemmen Creatine is een beproefd middels om dit proces te ondersteunen Waarschuwing vermijdt stress, het kan het verloop van deze ziekte versnellen Zelfs kleine chirurgische ingrepen kunnen van invloed zijn Mogelijk medicijn is het geven van EACA, een zuur, in combinatie met het antioxidant NAC Een dierenkliniek (van <PERSOON>) meldt dat dit bij tot ## procent van de honden resultaat heeft EACA is alleen in de VS te bestellen, in <LOCATIE> kan het worden gemaakt door een apotheker Ook PEA, een krachtige ontstekingsremmer zonder bijwerkingen, kan een oplossing bieden Ook hier zijn veel aanbevelingen te vinden op het Internet, maar ook hier met onbewezen resultaat Isaäc Groneman Isaäc Groneman (<LOCATIE>, <DATUM> â Jogjakarta, <DATUM> was een Nederlands medicus in Nederlands-Indië en Indonesiëkundige Hij verwierf zijn bekendheid door zijn vele publicaties over de Javaanse cultuur en oudheid Groneman werd in ### in <LOCATIE> geboren als een zoon van <PERSOON> Hij trouwde (per volmacht) op <DATUM> met <PERSOON> Uit dit huwelijk werd een dochter geboren, <PERSOON>; zij trouwde met <PERSOON> Na het overlijden van zijn vrouw in ### trouwde Groneman in ### met Radhen Ajoe Retno Kasyan Groneman studeerde medicijnen en oefende daarna een tijdlang een praktijk uit als verloskundige in <LOCATIE> en <LOCATIE> In ### vertrok hij naar Nederlands-Indië, waar hij zich eerst in Bandung en daarna blijvend in Jogjakarta vestigde, waar hij de lijfarts werd van de sultan Eenmaal op Java raakte Groneman gefascineerd door de traditionele Javaanse cultuur, vooral zoals hij die aantrof in het sultanaat Jogjakarta, en door de Hindoe-Javaanse monumenten die in zijn dagen nog voor het merendeel in een staat van verval verkeerden Zo was hij onder meer persoonlijk betrokken bij het opgraven van de Prambanan in de buurt van Jogjakarta.
| 530 |
www
|
zonder bijwerkingen, kan een oplossing bieden Ook hier zijn veel aanbevelingen te vinden op het Internet, maar ook hier met onbewezen resultaat Isaäc Groneman Isaäc Groneman (<LOCATIE>, <DATUM> â Jogjakarta, <DATUM> was een Nederlands medicus in Nederlands-Indië en Indonesiëkundige Hij verwierf zijn bekendheid door zijn vele publicaties over de Javaanse cultuur en oudheid Groneman werd in ### in <LOCATIE> geboren als een zoon van <PERSOON> Hij trouwde (per volmacht) op <DATUM> met <PERSOON> Uit dit huwelijk werd een dochter geboren, <PERSOON>; zij trouwde met <PERSOON> Na het overlijden van zijn vrouw in ### trouwde Groneman in ### met Radhen Ajoe Retno Kasyan Groneman studeerde medicijnen en oefende daarna een tijdlang een praktijk uit als verloskundige in <LOCATIE> en <LOCATIE> In ### vertrok hij naar Nederlands-Indië, waar hij zich eerst in Bandung en daarna blijvend in Jogjakarta vestigde, waar hij de lijfarts werd van de sultan Eenmaal op Java raakte Groneman gefascineerd door de traditionele Javaanse cultuur, vooral zoals hij die aantrof in het sultanaat Jogjakarta, en door de Hindoe-Javaanse monumenten die in zijn dagen nog voor het merendeel in een staat van verval verkeerden Zo was hij onder meer persoonlijk betrokken bij het opgraven van de Prambanan in de buurt van Jogjakarta Groneman zal bekend blijven om zijn onderzoek van de Javaanse kris Als een van de eerste geïnteresseerde buitenlanders, woonde hij smeedsessies bij van een empu, de Javaanse wapensmid, en legde vast hoe het gecompliceerde krislemmet met zijn typerende decoratieve lijnenstructuur tot stand kwam Deze zogenaamde pamortechniek, komt tot stand door het veelvuldig smeden en bewerken van laagjes verschillend staal Groneman deed verslag van zijn onderzoek in twee baanbrekende artikelen Met deze en een aantal kleinere artikelen wilde hij tevens bereiken dat het door de invloed van de moderne tijd snel verdwijnende ambacht van de krissmid onder de aandacht kwam van de intellectuele wereld en het Nederlandse bestuur in Nederlands-Indië, die zich dan zouden gaan moeten inzetten voor een reddingsoperatie Echter, ondanks Gronemans noodkreten kwam er nauwelijks respons Op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd maakte hij een eind aan zijn leven Oleanaan Oleananen zijn chemische verbindingen die karakteristiek zijn voor bedektzadigen Ze worden ook aangetroffen in fossiele voorlopers van deze bloemplanten, de Bennettitales (Cycadeoidales) uit het <PERSOON> Oleananen worden gebruikt om de herkomst van verschillende soorten koolwaterstoffen vast te stellen Nikkel(II)oxide Nikkel(II)oxide (NiO) is een anorganische verbinding van het metaal nikkel met zuurstof Andere nikkeloxiden zijn nikkel(III)oxide (NiO) en nikkel(IV)oxide (NiO) De stof komt voor als een donkergroene tot zwarte kristallijne vaste stof met een kubische kristalstructuur Nikkel(II)oxide is een basisch oxide en vrijwel onoplosbaar in water De minerale vorm, bunseniet, is genoemd naar de Duitse scheikundige <PERSOON> is een zeldzaam mineraal, dat aangetroffen wordt in het Ertsgebergte nabij Johanngeorgenstadt (Duitsland).
| 549 |
www
|
buitenlanders, woonde hij smeedsessies bij van een empu, de Javaanse wapensmid, en legde vast hoe het gecompliceerde krislemmet met zijn typerende decoratieve lijnenstructuur tot stand kwam Deze zogenaamde pamortechniek, komt tot stand door het veelvuldig smeden en bewerken van laagjes verschillend staal Groneman deed verslag van zijn onderzoek in twee baanbrekende artikelen Met deze en een aantal kleinere artikelen wilde hij tevens bereiken dat het door de invloed van de moderne tijd snel verdwijnende ambacht van de krissmid onder de aandacht kwam van de intellectuele wereld en het Nederlandse bestuur in Nederlands-Indië, die zich dan zouden gaan moeten inzetten voor een reddingsoperatie Echter, ondanks Gronemans noodkreten kwam er nauwelijks respons Op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd maakte hij een eind aan zijn leven Oleanaan Oleananen zijn chemische verbindingen die karakteristiek zijn voor bedektzadigen Ze worden ook aangetroffen in fossiele voorlopers van deze bloemplanten, de Bennettitales (Cycadeoidales) uit het <PERSOON> Oleananen worden gebruikt om de herkomst van verschillende soorten koolwaterstoffen vast te stellen Nikkel(II)oxide Nikkel(II)oxide (NiO) is een anorganische verbinding van het metaal nikkel met zuurstof Andere nikkeloxiden zijn nikkel(III)oxide (NiO) en nikkel(IV)oxide (NiO) De stof komt voor als een donkergroene tot zwarte kristallijne vaste stof met een kubische kristalstructuur Nikkel(II)oxide is een basisch oxide en vrijwel onoplosbaar in water De minerale vorm, bunseniet, is genoemd naar de Duitse scheikundige <PERSOON> is een zeldzaam mineraal, dat aangetroffen wordt in het Ertsgebergte nabij Johanngeorgenstadt (Duitsland) Nikkel(II)oxide wordt gevormd wanneer nikkelpoeder met zuurstofgas boven ### °C wordt verwarmd Het kan ook bereid worden door een zuurstofhoudend zout van nikkel, zoals nikkel(II)carbonaat of nikkel(II)sulfaat, bij hoge temperaturen (meer dan ### °C) te calcineren Nikkel(II)oxide wordt gebruikt bij de productie van keramische materialen en het kleuren van porselein Het wordt ook gebruikt als grondstof voor de productie van nikkelzouten en nikkelbevattende katalysatoren Nikkel(II)oxide is ook een component in elektroden van brandstofcellen De reactie met chroom(III)oxide en zuurstofgas leidt tot vorming van nikkel(II)chromaat Zoals de meeste nikkelverbindingen wordt nikkel(II)oxide beschouwd als een kankerverwekkende stof (via inhalatie van poeder) Contact met de ogen of de huid kan leiden tot irritatie Mean corpuscular volume Mean corpuscular volume of MCV staat voor het gemiddeld volume van de erytrocyten in bloed Het MCV kan makkelijk bepaald worden door bloedceltellers, die gemeengoed zijn in klinisch chemische en hematologische laboratoria in ziekenhuizen Door de som van de grootte van alle gemeten erytrocyten te delen door het getelde aantal erytrocyten wordt het MCV verkregen De eenheid is femtoliter (##l) De normaalwaarden vallen tussen ## en ### fl Een verhoogd MCV, macrocytose, is het gevolg van een stoornis in de deling en rijping van zeer onrijpe erytrocyten Erytrocyten worden gevormd in het beenmerg en daar vindt ook de uitrijping plaats Deze wordt gestoord door vitamine B##- of foliumzuurtekort Ook bepaalde maligniteiten veroorzaken een verhoogd MCV.
| 544 |
www
|
### °C wordt verwarmd Het kan ook bereid worden door een zuurstofhoudend zout van nikkel, zoals nikkel(II)carbonaat of nikkel(II)sulfaat, bij hoge temperaturen (meer dan ### °C) te calcineren Nikkel(II)oxide wordt gebruikt bij de productie van keramische materialen en het kleuren van porselein Het wordt ook gebruikt als grondstof voor de productie van nikkelzouten en nikkelbevattende katalysatoren Nikkel(II)oxide is ook een component in elektroden van brandstofcellen De reactie met chroom(III)oxide en zuurstofgas leidt tot vorming van nikkel(II)chromaat Zoals de meeste nikkelverbindingen wordt nikkel(II)oxide beschouwd als een kankerverwekkende stof (via inhalatie van poeder) Contact met de ogen of de huid kan leiden tot irritatie Mean corpuscular volume Mean corpuscular volume of MCV staat voor het gemiddeld volume van de erytrocyten in bloed Het MCV kan makkelijk bepaald worden door bloedceltellers, die gemeengoed zijn in klinisch chemische en hematologische laboratoria in ziekenhuizen Door de som van de grootte van alle gemeten erytrocyten te delen door het getelde aantal erytrocyten wordt het MCV verkregen De eenheid is femtoliter (##l) De normaalwaarden vallen tussen ## en ### fl Een verhoogd MCV, macrocytose, is het gevolg van een stoornis in de deling en rijping van zeer onrijpe erytrocyten Erytrocyten worden gevormd in het beenmerg en daar vindt ook de uitrijping plaats Deze wordt gestoord door vitamine B##- of foliumzuurtekort Ook bepaalde maligniteiten veroorzaken een verhoogd MCV Galzuur Galzuren zijn onderdeel van de gal, de vloeistof die door de lever wordt uitgescheiden Galzuren ontstaan door hydroxylatie en oxidatie van cholesterol De galzuren worden in de ingewanden omgezet in galzouten door contact met een kation, zoals natrium De belangrijkste galzouten zijn echter glycocholaat en taurocholaat, die een verbinding zijn van galzuur met respectievelijk glycine (een aminozuur) en taurine Hoewel galzuur in zijn structuur erg op de steroïden lijkt, vormt de oriëntatie van het waterstof-atoom op C# (in de figuur hieronder het laagst aangegeven waterstof-atoom) een wezenlijk verschil De "cis"-ringkoppeling veroorzaakt een knak in het molecuul, die bij de voor de steroidhormonen gebruikelijke "trans"-koppeling ontbreekt De galzuren zijn daarmee een duidelijk derivaat van #"β"-gonaan Door de galzuren in de gal worden vetten geëmulgeerd en ontstaan micellen zodat de vetten makkelijker verteerbaar zijn De belangrijkste galzuren zijn Nimesulide Nimesulide is een koortsverlagend, ontstekingsremmend en pijnstillend geneesmiddel dat behoort tot de NSAIDs (niet-steroïdale ontstekingsremmers) Het is een weinig selectieve COX-#-remmer de selectiviteit van nimesulide is beduidend lager (#- tot ##-voudig) dan die van de nieuwe COX-#-remmers zoals rofecoxib (###- tot ###-voudig) Het Zwitserse bedrijf Helsinn verkreeg de wereldwijde rechten op het middel van de ontwikkelaar, het Amerikaanse Riker Laboratories, in ### Het oorspronkelijke octrooi dateerde uit ### en was het eerst verkregen in België Het eerste land waar het op de markt kwam was Italië (###) Merknamen waren "Mesulid" en "Aulin" Het werd nadien onder verschillende andere merknamen uitgebracht in ongeveer ## landen waaronder België, maar niet in de Verenigde Staten.
| 591 |
www
|
door hydroxylatie en oxidatie van cholesterol De galzuren worden in de ingewanden omgezet in galzouten door contact met een kation, zoals natrium De belangrijkste galzouten zijn echter glycocholaat en taurocholaat, die een verbinding zijn van galzuur met respectievelijk glycine (een aminozuur) en taurine Hoewel galzuur in zijn structuur erg op de steroïden lijkt, vormt de oriëntatie van het waterstof-atoom op C# (in de figuur hieronder het laagst aangegeven waterstof-atoom) een wezenlijk verschil De "cis"-ringkoppeling veroorzaakt een knak in het molecuul, die bij de voor de steroidhormonen gebruikelijke "trans"-koppeling ontbreekt De galzuren zijn daarmee een duidelijk derivaat van #"β"-gonaan Door de galzuren in de gal worden vetten geëmulgeerd en ontstaan micellen zodat de vetten makkelijker verteerbaar zijn De belangrijkste galzuren zijn Nimesulide Nimesulide is een koortsverlagend, ontstekingsremmend en pijnstillend geneesmiddel dat behoort tot de NSAIDs (niet-steroïdale ontstekingsremmers) Het is een weinig selectieve COX-#-remmer de selectiviteit van nimesulide is beduidend lager (#- tot ##-voudig) dan die van de nieuwe COX-#-remmers zoals rofecoxib (###- tot ###-voudig) Het Zwitserse bedrijf Helsinn verkreeg de wereldwijde rechten op het middel van de ontwikkelaar, het Amerikaanse Riker Laboratories, in ### Het oorspronkelijke octrooi dateerde uit ### en was het eerst verkregen in België Het eerste land waar het op de markt kwam was Italië (###) Merknamen waren "Mesulid" en "Aulin" Het werd nadien onder verschillende andere merknamen uitgebracht in ongeveer ## landen waaronder België, maar niet in de Verenigde Staten Nimesulide is beschikbaar in de vorm van tabletten, poeder of suspensie voor oraal gebruik, van zetpillen voor rectale toediening, of van een gel voor topische (uitwendige) toepassing Nimesulide is een omstreden geneesmiddel vanwege een aantal gevallen van ernstige tot dodelijke levertoxiciteit na gebruik van het middel In ### werd het middel in Finland en Spanje uit de handel genomen na melding van een aantal gevallen Het Europees Geneesmiddelenbureau evalueerde het middel daarop en besloot om de indicaties te beperken tot de behandeling van acute (kortstondige) pijn, van dysmenorroe en van de pijnlijke symptomen van osteoarthritis Het werd gecontraïndiceerd bij patiënten met leverproblemen; de dagelijkse dosis werd beperkt en het langdurig gebruik werd afgeraden In ### nam de Ierse overheid het middel van de markt na berichten over ernstige bijwerkingen op de lever Op basis van de nieuwe gegevens voerde het Europees Geneesmiddelenbureau een nieuwe evaluatie uit van nimesulide Het besluit was, dat het veiligheidsprofiel van nimesulide sedert de vorige evaluatie niet veranderd was er is een risico op levertoxiciteit bij het nemen van nimesulide, maar de voordelen van het gebruik van het middel wegen toch op tegen dit risico Wel wordt aangeraden om de behandelingsduur te beperken tot maximaal ## dagen Het mechanisme waarmee nimesulide de lever aantast is niet bekend, en het is niet mogelijk om te voorspellen of een patiënt een verhoogd risico heeft op leverbeschadiging bij het nemen van nimesulide.
| 566 |
www
|
tabletten, poeder of suspensie voor oraal gebruik, van zetpillen voor rectale toediening, of van een gel voor topische (uitwendige) toepassing Nimesulide is een omstreden geneesmiddel vanwege een aantal gevallen van ernstige tot dodelijke levertoxiciteit na gebruik van het middel In ### werd het middel in Finland en Spanje uit de handel genomen na melding van een aantal gevallen Het Europees Geneesmiddelenbureau evalueerde het middel daarop en besloot om de indicaties te beperken tot de behandeling van acute (kortstondige) pijn, van dysmenorroe en van de pijnlijke symptomen van osteoarthritis Het werd gecontraïndiceerd bij patiënten met leverproblemen; de dagelijkse dosis werd beperkt en het langdurig gebruik werd afgeraden In ### nam de Ierse overheid het middel van de markt na berichten over ernstige bijwerkingen op de lever Op basis van de nieuwe gegevens voerde het Europees Geneesmiddelenbureau een nieuwe evaluatie uit van nimesulide Het besluit was, dat het veiligheidsprofiel van nimesulide sedert de vorige evaluatie niet veranderd was er is een risico op levertoxiciteit bij het nemen van nimesulide, maar de voordelen van het gebruik van het middel wegen toch op tegen dit risico Wel wordt aangeraden om de behandelingsduur te beperken tot maximaal ## dagen Het mechanisme waarmee nimesulide de lever aantast is niet bekend, en het is niet mogelijk om te voorspellen of een patiënt een verhoogd risico heeft op leverbeschadiging bij het nemen van nimesulide De topische vormen (gel) mogen nog wel verkocht worden De verdeler van het product in België, NV Therabel-Pharma, heeft deze beslissing aangevochten<PERSOON> In <PERSOON> heeft het farmaceutisch bedrijf Lincoln Pharmaceuticals een vorm van nimesulide uitgebracht onder de merknaam "Namsafe", die veilig voor de lever zou zijn Het product bevat racemethionine dat de toxiciteit van nimesulide voor de lever zou verminderen Keeltablet Een keeltablet wordt meestal toegepast bij keelpijn Soms is aan het tablet een medicijn toegevoegd Bij keelpijn is het echter vooral de slikkende beweging, die de pijn verzacht Keeltabletten zijn meestal vrij groot en niet wit, zoals gewone tabletten Dit type tablet is namelijk niet gemaakt van geperst poeder, zoals gewone tabletten Keeltabletten zijn bedoeld om op te sabbelen, waardoor het tablet langzaam oplost en zijn daarom (net als zuurtjes) gemaakt van suikers, die verhit zijn Op deze manier ontstaat een hard, zeer zoet tablet dat in de mond langzaam oplost en daardoor de gebruiker zo vaak mogelijk laat slikken <PERSOON> E <PERSOON> (New York City, <DATUM> - Londen, <DATUM> was een Amerikaans psychiater en hoogleraar aan de Harvard Medical School, die internationale bekendheid verwierf met zijn biografie van T E <PERSOON>, "A <PERSOON> of Our Disorder" (###), die in ### met de Pulitzerprijs werd bekroond Als maatschappelijk bijzonder geëngageerd arts was hij lid van de International Physicians for the Prevention of Nuclear War, en richtte hij in ### het "Center for Psychology and Social Change" op, dat na zijn dood in "<PERSOON> E.
| 558 |
www
|
Therabel-Pharma, heeft deze beslissing aangevochten<PERSOON> In <PERSOON> heeft het farmaceutisch bedrijf Lincoln Pharmaceuticals een vorm van nimesulide uitgebracht onder de merknaam "Namsafe", die veilig voor de lever zou zijn Het product bevat racemethionine dat de toxiciteit van nimesulide voor de lever zou verminderen Keeltablet Een keeltablet wordt meestal toegepast bij keelpijn Soms is aan het tablet een medicijn toegevoegd Bij keelpijn is het echter vooral de slikkende beweging, die de pijn verzacht Keeltabletten zijn meestal vrij groot en niet wit, zoals gewone tabletten Dit type tablet is namelijk niet gemaakt van geperst poeder, zoals gewone tabletten Keeltabletten zijn bedoeld om op te sabbelen, waardoor het tablet langzaam oplost en zijn daarom (net als zuurtjes) gemaakt van suikers, die verhit zijn Op deze manier ontstaat een hard, zeer zoet tablet dat in de mond langzaam oplost en daardoor de gebruiker zo vaak mogelijk laat slikken <PERSOON> E <PERSOON> (New York City, <DATUM> - Londen, <DATUM> was een Amerikaans psychiater en hoogleraar aan de Harvard Medical School, die internationale bekendheid verwierf met zijn biografie van T E <PERSOON>, "A <PERSOON> of Our Disorder" (###), die in ### met de Pulitzerprijs werd bekroond Als maatschappelijk bijzonder geëngageerd arts was hij lid van de International Physicians for the Prevention of Nuclear War, en richtte hij in ### het "Center for Psychology and Social Change" op, dat na zijn dood in "<PERSOON> E Als psychiater is hij â naast zijn werk op het gebied van dissociatieve- en borderline-bewustzijnstoestanden â vooral bekend geworden door zijn intensieve, in sommige academische kringen heftig omstreden onderzoek naar de ervaringen van mensen die claimden door buitenaardse, niet-menselijke wezens te zijn ontvoerd Gabapentine Gabapentine is een geneesmiddel uit de groep van anti-epileptica Het is een molecuul met een chemische structuur die lijkt op die van de neurotransmitter gamma-aminoboterzuur (GABA) Gabapentine werd in ### geoctrooieerd door Gödecke AG in Duitsland en door <PERSOON> (later overgenomen door Pfizer) in de Verenigde Staten Het werd voor het eerst toegelaten in de Verenigde Staten in ### en kwam in ### internationaal op de markt De merknaam van Pfizer is "Neurontin" Er zijn nu ook generieke versies van het middel verkrijgbaar Het wordt voorgeschreven Gabapentine lijkt niet te werken tegen fibromyalgie en chronische lage rugpijn Het exacte werkingsmechanisme van gabapentine is niet bekend De stof is chemisch verwant aan GABA, maar werkt niet op dezelfde receptoren als GABA Gabapentine is dus geen GABA-agonist in de stricte zin van het woord Gabapentine moduleert de werking van glutamate decarboxylase (GAD) en "branched chain aminotransferase" (BCAT), twee enzymen die de GABA-huishouding regelen Gabapentin verhoogt de aanmaak van GABA en de niet-synaptische GABA-neurotransmissie "in vitro" Gabapentine bindt ook aan calciumkanalen, NMDA-receptoren, proteïnekinase-C, en inflammatoire cytokines Zeer vaak () ##%) slaperigheid, duizeligheid, ataxie, virale infectie, vermoeidheid, koorts Vaak (<DATUM> ).
| 583 |
www
|
is hij â naast zijn werk op het gebied van dissociatieve- en borderline-bewustzijnstoestanden â vooral bekend geworden door zijn intensieve, in sommige academische kringen heftig omstreden onderzoek naar de ervaringen van mensen die claimden door buitenaardse, niet-menselijke wezens te zijn ontvoerd Gabapentine Gabapentine is een geneesmiddel uit de groep van anti-epileptica Het is een molecuul met een chemische structuur die lijkt op die van de neurotransmitter gamma-aminoboterzuur (GABA) Gabapentine werd in ### geoctrooieerd door Gödecke AG in Duitsland en door <PERSOON> (later overgenomen door Pfizer) in de Verenigde Staten Het werd voor het eerst toegelaten in de Verenigde Staten in ### en kwam in ### internationaal op de markt De merknaam van Pfizer is "Neurontin" Er zijn nu ook generieke versies van het middel verkrijgbaar Het wordt voorgeschreven Gabapentine lijkt niet te werken tegen fibromyalgie en chronische lage rugpijn Het exacte werkingsmechanisme van gabapentine is niet bekend De stof is chemisch verwant aan GABA, maar werkt niet op dezelfde receptoren als GABA Gabapentine is dus geen GABA-agonist in de stricte zin van het woord Gabapentine moduleert de werking van glutamate decarboxylase (GAD) en "branched chain aminotransferase" (BCAT), twee enzymen die de GABA-huishouding regelen Gabapentin verhoogt de aanmaak van GABA en de niet-synaptische GABA-neurotransmissie "in vitro" Gabapentine bindt ook aan calciumkanalen, NMDA-receptoren, proteïnekinase-C, en inflammatoire cytokines Zeer vaak () ##%) slaperigheid, duizeligheid, ataxie, virale infectie, vermoeidheid, koorts Vaak (<DATUM> ) Soms (#,<DATUM> ) hypokinesie, bewegingsafwijkingen waaronder choreoathetosis, dyskinesie, dystonie; allergische reacties, hyperglykemie (met name bij diabetici), agitatie, geestelijke aftakeling, hartkloppingen, slikstoornis, (perifeer) oedeem, stijging leverfunctiewaarden en bilirubine, vallen Zelden (( #,#%) palpitaties, hypoglykemie (met name bij diabetici), bewustzijnsverlies, ademhalingsdepressie Verder is gemeld tinnitus, pancreatitis, hepatitis, geelzucht, trombocytopenie, overgevoeligheidssyndroom, anafylaxie, hyponatriëmie, hallucinaties, angio-oedeem, erythema multiforme, <PERSOON>-Johnsonsyndroom, alopecia, toxicodermie met eosinofilie en systemische verschijnselen (DRESS), rabdomyolyse, myoclonus, acuut nierfalen, urine-incontinentie, hypertrofie van de borsten, gynaecomastie, seksuele disfunctie (incl veranderingen in libido, ejaculatiestoornissen, anorgasmie) onthoudingsverschijnselen (angst, slapeloosheid, misselijkheid, pijn en transpireren), pijn op de borst; verhoogde creatinekinasespiegel in het bloed; bij patiënten die hemodialyse ondergaan myopathie met verhoogde creatinekinasespiegel Plotseling overlijden is gemeld zonder een oorzakelijk verband met gabapentine Seroom Een seroom is een afgesloten ruimte gevuld met vocht die kan ontstaan bij een litteken in het lichaam na een operatie Een seroom kan zich presenteren als een zwelling op de plaats van de operatie Als kleine bloedvaatjes kapotgaan, kan er ook bloedplasma in het seroom sijpelen Ook kan er een steriele ontsteking ontstaan als er cellen doodgaan Het vocht is te vergelijken met het vocht dat uit een blaar komt Seromen onderscheiden zich van hematomen doordat hematomen rode bloedcellen bevatten en een abces kunnen vormen, waar pus in kan zitten Meestal wordt het vocht uit een seroom vanzelf weer opgenomen door het lichaam Dat kan echter wel enkele dagen tot weken duren Ook kan er een knobbel van gecalcificeerd weefsel achterblijven.
| 611 |
www
|
reacties, hyperglykemie (met name bij diabetici), agitatie, geestelijke aftakeling, hartkloppingen, slikstoornis, (perifeer) oedeem, stijging leverfunctiewaarden en bilirubine, vallen Zelden (( #,#%) palpitaties, hypoglykemie (met name bij diabetici), bewustzijnsverlies, ademhalingsdepressie Verder is gemeld tinnitus, pancreatitis, hepatitis, geelzucht, trombocytopenie, overgevoeligheidssyndroom, anafylaxie, hyponatriëmie, hallucinaties, angio-oedeem, erythema multiforme, <PERSOON>-Johnsonsyndroom, alopecia, toxicodermie met eosinofilie en systemische verschijnselen (DRESS), rabdomyolyse, myoclonus, acuut nierfalen, urine-incontinentie, hypertrofie van de borsten, gynaecomastie, seksuele disfunctie (incl veranderingen in libido, ejaculatiestoornissen, anorgasmie) onthoudingsverschijnselen (angst, slapeloosheid, misselijkheid, pijn en transpireren), pijn op de borst; verhoogde creatinekinasespiegel in het bloed; bij patiënten die hemodialyse ondergaan myopathie met verhoogde creatinekinasespiegel Plotseling overlijden is gemeld zonder een oorzakelijk verband met gabapentine Seroom Een seroom is een afgesloten ruimte gevuld met vocht die kan ontstaan bij een litteken in het lichaam na een operatie Een seroom kan zich presenteren als een zwelling op de plaats van de operatie Als kleine bloedvaatjes kapotgaan, kan er ook bloedplasma in het seroom sijpelen Ook kan er een steriele ontsteking ontstaan als er cellen doodgaan Het vocht is te vergelijken met het vocht dat uit een blaar komt Seromen onderscheiden zich van hematomen doordat hematomen rode bloedcellen bevatten en een abces kunnen vormen, waar pus in kan zitten Meestal wordt het vocht uit een seroom vanzelf weer opgenomen door het lichaam Dat kan echter wel enkele dagen tot weken duren Ook kan er een knobbel van gecalcificeerd weefsel achterblijven Het bekendst is een seroom dat ontstaat na een borstamputatie, waarbij de lymfeknopen zijn verwijderd Het lymfevocht dat wordt geproduceerd kan dan niet meer worden afgevoerd Tongzoen Een tongzoen, tongkus of "French Kiss" is een erotisch getinte kus waarbij de kussenden elkaar met geopende mond kussen, zodat de tongen elkaar kunnen raken, waarbij deze tegen elkaar bewegen Vaak wordt de tong in de mond van de partner gebracht In vergelijking met een gewone kus is een tongzoen over het algemeen veel langer van duur Tongzoenen of "tongen" wordt vaak bedreven in seksueel getinte context Door het stimuleren van gevoelige gedeeltes zoals de lippen en de tong kan men opgewonden raken Tongzoenen is niet in alle culturen even gebruikelijk en de frequentie hiervan kan zelfs per koppel verschillen Tongzoenen in het openbaar wordt in de meeste culturen afgekeurd, hoewel het in West-Europa en Noord-Amerika oogluikend wordt toegestaan In veel andere culturen wordt het gezien als expliciet seksuele daad en staan er soms zelfs (strafrechtelijke) sancties op Tongzoenen onder dwang of tegen iemands wil viel aanvankelijk in <LOCATIE> juridisch onder de term verkrachting, namelijk het seksueel binnendringen van het lichaam (met de tong) Hier is de Hoge Raad op teruggekomen in het arrest van <DATUM> Een gedwongen tongzoen geldt derhalve niet langer als verkrachting Via een tongzoen kunnen ziektes als verkoudheid, griep, meningitis en koortslip overgedragen worden Leidsche Wolspinnerij De Leidsche Wolspinnerij N V.
| 552 |
www
|
de lymfeknopen zijn verwijderd Het lymfevocht dat wordt geproduceerd kan dan niet meer worden afgevoerd Tongzoen Een tongzoen, tongkus of "French Kiss" is een erotisch getinte kus waarbij de kussenden elkaar met geopende mond kussen, zodat de tongen elkaar kunnen raken, waarbij deze tegen elkaar bewegen Vaak wordt de tong in de mond van de partner gebracht In vergelijking met een gewone kus is een tongzoen over het algemeen veel langer van duur Tongzoenen of "tongen" wordt vaak bedreven in seksueel getinte context Door het stimuleren van gevoelige gedeeltes zoals de lippen en de tong kan men opgewonden raken Tongzoenen is niet in alle culturen even gebruikelijk en de frequentie hiervan kan zelfs per koppel verschillen Tongzoenen in het openbaar wordt in de meeste culturen afgekeurd, hoewel het in West-Europa en Noord-Amerika oogluikend wordt toegestaan In veel andere culturen wordt het gezien als expliciet seksuele daad en staan er soms zelfs (strafrechtelijke) sancties op Tongzoenen onder dwang of tegen iemands wil viel aanvankelijk in <LOCATIE> juridisch onder de term verkrachting, namelijk het seksueel binnendringen van het lichaam (met de tong) Hier is de Hoge Raad op teruggekomen in het arrest van <DATUM> Een gedwongen tongzoen geldt derhalve niet langer als verkrachting Via een tongzoen kunnen ziektes als verkoudheid, griep, meningitis en koortslip overgedragen worden Leidsche Wolspinnerij De Leidsche Wolspinnerij N V Het bedrijf is op <DATUM> aan de "Zoeterwoudseweg" # opgericht onder de naam "<PERSOON>" Het was toen een filiaal van de in Brussel zetelende maatschappij "<PERSOON> de crisistijd groeide het bedrijf voorspoedig en het werd op <DATUM> omgedoopt in "Leidsche Wolspinnerij N V ", ook kortweg genoemd de NEWO, waarbij tevens de Nederlandse invloed op het bedrijf versterkt werd Het bedrijf breidde uit en mechaniseerde Nieuwe uitbreidingsplannen konden echter geen doorgang vinden daar de Tweede Wereldoorlog uitbrak Op <DATUM> werd echter de <PERSOON> opgekocht Dit bedrijf had een kammerij en een ververij, waardoor het gehele productieproces in eigen hand kon worden genomen Het bedrijf produceerde en verkocht handbreigarens en Smyrna-wol voor het knopen van tapijten onder de merknaam Neveda, waarin de namen "Nederlandse" en "<PERSOON>" zijn verweven In de jaren zestig van de ##e eeuw had het bedrijf eveneens vestigingen in <LOCATIE> en Lokeren, maar geleidelijk werd er steeds minder aan huiselijk handwerken gedaan en uiteindelijk zijn alle bedrijven gesloten De Veenendaalse fabriek aan de "Spoorlaan" # is in ### gesloopt <PERSOON> AC (Camden (Nieuw-Zuid-Wales), <DATUM> is een Australische uitvinder Hij is de uitvinder van het meerkanaals implantaat voor de gehooringang dat geluid kan omzetten in elektrische pulsen die de gehoorzenuw stimuleren, waardoor personen die doof of ernstig slechthorend zijn (opnieuw) kunnen horen Dit implantaat wordt in meer dan tachtig landen toegepast.
| 522 |
www
|
Vesdre Wolindustrie" Het was toen een filiaal van de in Brussel zetelende maatschappij<PERSOON> de crisistijd groeide het bedrijf voorspoedig en het werd op <DATUM> omgedoopt in "Leidsche Wolspinnerij N V ", ook kortweg genoemd de NEWO, waarbij tevens de Nederlandse invloed op het bedrijf versterkt werd Het bedrijf breidde uit en mechaniseerde Nieuwe uitbreidingsplannen konden echter geen doorgang vinden daar de Tweede Wereldoorlog uitbrak Op <DATUM> werd echter de <PERSOON> opgekocht Dit bedrijf had een kammerij en een ververij, waardoor het gehele productieproces in eigen hand kon worden genomen Het bedrijf produceerde en verkocht handbreigarens en Smyrna-wol voor het knopen van tapijten onder de merknaam Neveda, waarin de namen "Nederlandse" en "<PERSOON>" zijn verweven In de jaren zestig van de ##e eeuw had het bedrijf eveneens vestigingen in <LOCATIE> en Lokeren, maar geleidelijk werd er steeds minder aan huiselijk handwerken gedaan en uiteindelijk zijn alle bedrijven gesloten De Veenendaalse fabriek aan de "Spoorlaan" # is in ### gesloopt <PERSOON> AC (Camden (Nieuw-Zuid-Wales), <DATUM> is een Australische uitvinder Hij is de uitvinder van het meerkanaals implantaat voor de gehooringang dat geluid kan omzetten in elektrische pulsen die de gehoorzenuw stimuleren, waardoor personen die doof of ernstig slechthorend zijn (opnieuw) kunnen horen Dit implantaat wordt in meer dan tachtig landen toegepast <PERSOON> werd geboren als zoon van dove ouders <PERSOON> M <PERSOON> en <PERSOON> Na zijn middelbare school volgde hij een opleiding aan de Universiteit van <PERSOON> jaren zeventig van de twintigste eeuw ontwikkelden hij en zijn groep wetenschappers, in eerste instantie geïnspireerd tot het ontwikkelen van een "kunstmatig oor" door zijn dove vader, een versie van een cochleair implantaat dat het slakkenhuis ("cochlea") op diverse plaatsen stimuleert Op <DATUM> werd het eerste implantaat van deze soort geïmplanteerd Hij is benoemd tot "Companion" in de Orde van Australië en "Fellow" bij de Royal Society Daarnaast won hij verschillende prijzen, waaronder de <PERSOON> in ### en de Centenary Medal in ### In ### presenteerde hij de Boyer Lectures Antiaritmica Antiaritmica of antiaritmische middelen zijn geneesmiddelen die voornamelijk worden gebruikt bij de behandeling van hartritmestoornissen (aritmieën), hoewel bij de meeste ritmestoornissen geen behandeling nodig is Medicijnen kunnen worden toegepast bij aanvallen van aritmie of worden ingenomen om ritmestoornissen te voorkomen en onder controle te houden Er bestaan verschillende typen antiaritmica De keuze voor een bepaald type hangt af van de soort aritmie, de reactie van de patiënt op het middel en van het al dan niet aanwezig zijn van andere aandoeningen Afhankelijk van de manier waarop ze werken, worden antiaritmica in verschillende klassen ingedeeld Tot de klasse-#-antiaritmica, ook membraanstabilisatoren genoemd, behoort bijvoorbeeld lidocaïne Klasse-#-antiaritmica zijn bètablokkers zoals atenolol Deze werken door bepaalde celeiwitten (receptoren) te blokkeren.
| 549 |
www
|
zoon van dove ouders <PERSOON> M <PERSOON> en <PERSOON> Na zijn middelbare school volgde hij een opleiding aan de Universiteit van <PERSOON> jaren zeventig van de twintigste eeuw ontwikkelden hij en zijn groep wetenschappers, in eerste instantie geïnspireerd tot het ontwikkelen van een "kunstmatig oor" door zijn dove vader, een versie van een cochleair implantaat dat het slakkenhuis ("cochlea") op diverse plaatsen stimuleert Op <DATUM> werd het eerste implantaat van deze soort geïmplanteerd Hij is benoemd tot "Companion" in de Orde van Australië en "Fellow" bij de Royal Society Daarnaast won hij verschillende prijzen, waaronder de <PERSOON> in ### en de Centenary Medal in ### In ### presenteerde hij de Boyer Lectures Antiaritmica Antiaritmica of antiaritmische middelen zijn geneesmiddelen die voornamelijk worden gebruikt bij de behandeling van hartritmestoornissen (aritmieën), hoewel bij de meeste ritmestoornissen geen behandeling nodig is Medicijnen kunnen worden toegepast bij aanvallen van aritmie of worden ingenomen om ritmestoornissen te voorkomen en onder controle te houden Er bestaan verschillende typen antiaritmica De keuze voor een bepaald type hangt af van de soort aritmie, de reactie van de patiënt op het middel en van het al dan niet aanwezig zijn van andere aandoeningen Afhankelijk van de manier waarop ze werken, worden antiaritmica in verschillende klassen ingedeeld Tot de klasse-#-antiaritmica, ook membraanstabilisatoren genoemd, behoort bijvoorbeeld lidocaïne Klasse-#-antiaritmica zijn bètablokkers zoals atenolol Deze werken door bepaalde celeiwitten (receptoren) te blokkeren Klasse-#-antiaritmica, waaronder verapamil, blokkeren andere kanalen op de celmembraan, namelijk de calciumkanalen Antiaritmica veranderen de geleiding van elektrische signalen in het hart De soort wijziging is afhankelijk van het type antiaritmicum Sommige middelen, zoals bètablokkers, blokkeren de overbrenging van signalen naar het hart Andere, zoals adenosine, werken op de geleiding van signalen binnen het hart en weer andere, zoals calciumantagonisten, beïnvloeden de reactie van de hartspier op de signalen <PERSOON>, <DATUM> - München, <DATUM> was een <PERSOON> zoöloog Selenka is bekend om zijn onderzoek naar ongewervelden en mensapen, en van de expedities die hij naar de tropen organiseerde Selenka's vader, <PERSOON>, was een boekbinder in <PERSOON> studeerde natuurlijke historie aan de universiteit van Göttingen Na in ### te zijn gepromoveerd met een studie van zeekomkommers werd hij assistent van de zoöloog en anatoom <PERSOON-##> (###-###) In ### werd hij hoogleraar in de zoölogie en vergelijkende anatomie aan de universiteit van Leiden Onder zijn studenten bevonden zich de later bekend geworden biologen Ambrosius <PERSOON-##> en <PERSOON-##> In ### verwisselde hij deze universiteit voor de universiteit van Erlangen In ### werd hij ten slotte hoogleraar aan de universiteit van München Hij was mede-oprichter van het wetenschappelijk tijdschrift "Biologisches Zentralblatt" Selenka deed onderzoek naar de anatomie, embryologie en taxonomie van mariene ongewervelden, vooral stekelhuidigen (Echinodermata) Hij schreef mee aan het verslag van de Challengerexpeditie, waarbij hij de ringwormen beschreef.
| 595 |
www
|
waaronder verapamil, blokkeren andere kanalen op de celmembraan, namelijk de calciumkanalen Antiaritmica veranderen de geleiding van elektrische signalen in het hart De soort wijziging is afhankelijk van het type antiaritmicum Sommige middelen, zoals bètablokkers, blokkeren de overbrenging van signalen naar het hart Andere, zoals adenosine, werken op de geleiding van signalen binnen het hart en weer andere, zoals calciumantagonisten, beïnvloeden de reactie van de hartspier op de signalen <PERSOON>, <DATUM> - München, <DATUM> was een <PERSOON> zoöloog Selenka is bekend om zijn onderzoek naar ongewervelden en mensapen, en van de expedities die hij naar de tropen organiseerde Selenka's vader, <PERSOON>, was een boekbinder in <PERSOON> studeerde natuurlijke historie aan de universiteit van Göttingen Na in ### te zijn gepromoveerd met een studie van zeekomkommers werd hij assistent van de zoöloog en anatoom <PERSOON> (###-###) In ### werd hij hoogleraar in de zoölogie en vergelijkende anatomie aan de universiteit van Leiden Onder zijn studenten bevonden zich de later bekend geworden biologen Ambrosius <PERSOON> en <PERSOON> In ### verwisselde hij deze universiteit voor de universiteit van Erlangen In ### werd hij ten slotte hoogleraar aan de universiteit van München Hij was mede-oprichter van het wetenschappelijk tijdschrift "Biologisches Zentralblatt" Selenka deed onderzoek naar de anatomie, embryologie en taxonomie van mariene ongewervelden, vooral stekelhuidigen (Echinodermata) Hij schreef mee aan het verslag van de Challengerexpeditie, waarbij hij de ringwormen beschreef Hij deed embryologisch onderzoek naar de vroege ontwikkeling van het embryo en de vorming van het kiemblad bij zoogdieren en anatomisch onderzoek naar de schedels en tanden van mensapen, met name orang-oetans en gibbons Hij vond bewijs dat de verspreiding van verschillende rassen orang-oetans het gevolg was van geografische afzondering (allopatrische soortvorming) Selenka onderzocht ook de evolutie van buideldieren en hun overeenkomsten met reptielen Hij was daarbij vooral geïnteresseerd in overeenkomsten en de verwantschap tussen Zuid-Amerikaanse en Australische buideldieren Om materiaal te verzamelen organiseerde hij expedities In ### reisde hij naar Brazilië Vanaf ### leidde hij een twee jaar durende expeditie naar <PERSOON>-Azië Deze expeditie bezocht onder andere Ceylon, Nederlands-Indië, Japan en Australië Op deze reis werd hij vergezeld door zijn vrouw Margarete Selenka (###-###), zelf ook zoöloog, met wie hij in ### getrouwd was Toen Selenka in Nederlands-Indië ernstig ziek werd en naar Duitsland terug moest keren, zette zijn vrouw zijn werk in Borneo voort Selenka schreef met zijn vrouw een verslag van de expeditie, getiteld "<PERSOON> Het kaakgewricht of de articulus temporomandibularis verbindt de onderkaak met de schedelbasis Het is een uniek "dubbelgewricht" en zorgt voor de beweging van de onderkaak ( de bovenkaak kan niet bewegen want deze zit vast verankerd aan de schedelbasis) De beweging van het kaakgewricht kan worden gevoeld als men een vinger net voor de oren plaatst en de mond opent.
| 573 |
www
|
Hij deed embryologisch onderzoek naar de vroege ontwikkeling van het embryo en de vorming van het kiemblad bij zoogdieren en anatomisch onderzoek naar de schedels en tanden van mensapen, met name orang-oetans en gibbons Hij vond bewijs dat de verspreiding van verschillende rassen orang-oetans het gevolg was van geografische afzondering (allopatrische soortvorming) Selenka onderzocht ook de evolutie van buideldieren en hun overeenkomsten met reptielen Hij was daarbij vooral geïnteresseerd in overeenkomsten en de verwantschap tussen Zuid-Amerikaanse en Australische buideldieren Om materiaal te verzamelen organiseerde hij expedities In ### reisde hij naar Brazilië Vanaf ### leidde hij een twee jaar durende expeditie naar <PERSOON>-Azië Deze expeditie bezocht onder andere Ceylon, Nederlands-Indië, Japan en Australië Op deze reis werd hij vergezeld door zijn vrouw Margarete Selenka (###-###), zelf ook zoöloog, met wie hij in ### getrouwd was Toen Selenka in Nederlands-Indië ernstig ziek werd en naar Duitsland terug moest keren, zette zijn vrouw zijn werk in Borneo voort Selenka schreef met zijn vrouw een verslag van de expeditie, getiteld "<PERSOON> Het kaakgewricht of de articulus temporomandibularis verbindt de onderkaak met de schedelbasis Het is een uniek "dubbelgewricht" en zorgt voor de beweging van de onderkaak ( de bovenkaak kan niet bewegen want deze zit vast verankerd aan de schedelbasis) De beweging van het kaakgewricht kan worden gevoeld als men een vinger net voor de oren plaatst en de mond opent De belangrijkste onderdelen van het kaakgewricht Het gewricht is gevuld met synoviale vloeistof dat fungeert als een soort glijmiddel In strikte zin bestaat het kaakgewricht uit de gewrichtsholte, het gewrichtskopje en de tussenliggende discus articularis Deze belangrijkste drie elementen worden bijeengehouden en omgeven door de gewrichtskapsel Nauw ermee verbonden zijn de belangrijke ligamenten die het gewricht omgeven en versterken, en de musculus pterygoideus lateralis, het collum mandibulae en de discus Ruimer gezien moeten voor het kauwsysteem ook de andere kauwspieren en de tandenbogen hierbij gerekend worden Men spreekt daarom tegenwoordig over het kaakcomplex Het kaakgewricht neemt een heel aparte plaats in onder de gewrichten Het is een parig gewricht Beide kaakgewrichten zijn star met elkaar verbonden Als het linker gewricht beweegt moet ook het rechtergewricht bewegen Dit zorgt voor een complexe situatie bij het gebruik van de gewrichten De innervatie van het kaakgewricht is beperkt tot het gewrichtskapsel en een stuk van de discus articularis Het zijn hoofdzakelijk vezels van de nervus auriculotemporalis, maar ook van de nervus massetericus en nervus temporalis Het centrale deel van de discus is niet gevasculariseerd en vertoont geen zenuwuiteinden Het is het enige gewricht dat een zogenaamde gepaarde beweging maakt, dat wil zeggen de bewegingen van het linker kaakgewricht zijn afhankelijk van die van het rechter en omgekeerd De kop van het gewricht bevindt zich in de kom en draait gedurende het eerste stukje van de mondopening (ongeveer de eerste ## mm) in die kom (rotatie beweging).
| 533 |
www
|
is gevuld met synoviale vloeistof dat fungeert als een soort glijmiddel In strikte zin bestaat het kaakgewricht uit de gewrichtsholte, het gewrichtskopje en de tussenliggende discus articularis Deze belangrijkste drie elementen worden bijeengehouden en omgeven door de gewrichtskapsel Nauw ermee verbonden zijn de belangrijke ligamenten die het gewricht omgeven en versterken, en de musculus pterygoideus lateralis, het collum mandibulae en de discus Ruimer gezien moeten voor het kauwsysteem ook de andere kauwspieren en de tandenbogen hierbij gerekend worden Men spreekt daarom tegenwoordig over het kaakcomplex Het kaakgewricht neemt een heel aparte plaats in onder de gewrichten Het is een parig gewricht Beide kaakgewrichten zijn star met elkaar verbonden Als het linker gewricht beweegt moet ook het rechtergewricht bewegen Dit zorgt voor een complexe situatie bij het gebruik van de gewrichten De innervatie van het kaakgewricht is beperkt tot het gewrichtskapsel en een stuk van de discus articularis Het zijn hoofdzakelijk vezels van de nervus auriculotemporalis, maar ook van de nervus massetericus en nervus temporalis Het centrale deel van de discus is niet gevasculariseerd en vertoont geen zenuwuiteinden Het is het enige gewricht dat een zogenaamde gepaarde beweging maakt, dat wil zeggen de bewegingen van het linker kaakgewricht zijn afhankelijk van die van het rechter en omgekeerd De kop van het gewricht bevindt zich in de kom en draait gedurende het eerste stukje van de mondopening (ongeveer de eerste ## mm) in die kom (rotatie beweging) Ook zijdelingse bewegingen van de onderkaak worden mogelijk gemaakt door een combinatie van draai- en schuifbewegingen van linker en rechter kaakgewricht Het kraakbeenschijfje (de discus articularis) zorgt voor een soepel verloop van de bewegingen De bewegingen van de onderkaak worden gemaakt door een ingewikkeld samenstel van de kauwspieren Er zijn veel mensen die door problemen van het kaakgewricht last hebben bij het bewegen van de onderkaak Deze kaakgewrichtsklachten openbaren zich klinisch als verstoringen in normaliter vloeiend verlopende bewegingen van de onderkaak, zoals slingerende onderkaakbewegingen, onregelmatige bewegingen, bewegingsbeperkingen, slotverschijnselen (open lock en closed lock), luxaties en kaakgewrichtsgeluiden Ook pijn kan zich soms voordoen in het kaakgewricht Circa ##-##% van de bevolking heeft één of meerdere symptomen, slechts een enkeling behoeft behandeling Het slecht functioneren van het kaakgewricht valt onder de noemer temporomandibulaire disfunctie Kaakgewrichtsklachten worden veroorzaakt door afwijkingen in de vorm of positie van de intra-articulaire weefsels van het kaakgewricht of van het gewrichtskraakbeen De meest voorkomende morfologische gewrichtsafwijkingen zijn discusverplaatsingen en luxaties Verder kan de kraakbeenbekleding van het kaakgewricht worden aangetast (artralgie) door allerlei gewrichtsaandoeningen, zoals osteoartrose en reumatoïde artritis, met crepiterende geluiden en/ of beperkte bewegingen van de onderkaak als gevolg Kaakgewrichtsklachten gaan louter over problemen uitgaande van het kaakgewricht en dienen derhalve te worden onderscheiden van het bredere begrip "kaakklachten" <PERSOON>, <DATUM> was een Nederlandse medicus en hoogleraar in de medicijnen.
| 505 |
www
|
onderkaak worden mogelijk gemaakt door een combinatie van draai- en schuifbewegingen van linker en rechter kaakgewricht Het kraakbeenschijfje (de discus articularis) zorgt voor een soepel verloop van de bewegingen De bewegingen van de onderkaak worden gemaakt door een ingewikkeld samenstel van de kauwspieren Er zijn veel mensen die door problemen van het kaakgewricht last hebben bij het bewegen van de onderkaak Deze kaakgewrichtsklachten openbaren zich klinisch als verstoringen in normaliter vloeiend verlopende bewegingen van de onderkaak, zoals slingerende onderkaakbewegingen, onregelmatige bewegingen, bewegingsbeperkingen, slotverschijnselen (open lock en closed lock), luxaties en kaakgewrichtsgeluiden Ook pijn kan zich soms voordoen in het kaakgewricht Circa ##-##% van de bevolking heeft één of meerdere symptomen, slechts een enkeling behoeft behandeling Het slecht functioneren van het kaakgewricht valt onder de noemer temporomandibulaire disfunctie Kaakgewrichtsklachten worden veroorzaakt door afwijkingen in de vorm of positie van de intra-articulaire weefsels van het kaakgewricht of van het gewrichtskraakbeen De meest voorkomende morfologische gewrichtsafwijkingen zijn discusverplaatsingen en luxaties Verder kan de kraakbeenbekleding van het kaakgewricht worden aangetast (artralgie) door allerlei gewrichtsaandoeningen, zoals osteoartrose en reumatoïde artritis, met crepiterende geluiden en/ of beperkte bewegingen van de onderkaak als gevolg Kaakgewrichtsklachten gaan louter over problemen uitgaande van het kaakgewricht en dienen derhalve te worden onderscheiden van het bredere begrip "kaakklachten" <PERSOON>, <DATUM> was een Nederlandse medicus en hoogleraar in de medicijnen Hij vestigde zich <PERSOON> als arts in een genees- en heelkundige praktijk In ### werd hem een leerstoel in de heel- en verloskunde <PERSOON> aan de klinische school aangeboden In ### werd hij - kort na de opheffing van de klinische school - hoogleraar aan het Atheneum Illustre Op <DATUM> kreeg hij eervol ontslag Hij was gedurende een aantal jaren voorzitter van het Genootschap tot bevordering der Genees -en Heelkunde en richtte de eerste polikliniek voor ooglijders op in ###; mede door zijn inspanningen kwam de Rijkskweekschool voor vroedvrouwen tot stand Hij was de vader van <PERSOON> Het voorhoofdsbeen of os frontale is het gebeente dat in de menselijke schedel de voorkant van het hoofd vormt Ook vormt het een deel van het schedeldak Het hartschelpvormige gebeente bevindt zich ter hoogte van het voorhoofd Het bot bestaat uit twee gedeelten De squama is dikker dan het oogkasgedeelte, dat dun, doorschijnend is en bestaat uit compact bot Linksboven en rechtsboven de neus bevinden zich bij een overgroot deel van de mensen twee met lucht gevulde holten in het bot, die zijn bekleed met slijmvlies Aan de binnenkant heeft het bot een uitsteeksel, de crista frontalis, bij de fissura longitudinalis van de hersenen Dit uitsteeksel beschermt de sinus sagittalis superior, een van de holtes waar hersenvocht kan eindigen voordat het de bloedcirculatie instroomt Het voorhoofdsbeen is met continue verbindingen verbonden met de elf botten.
| 515 |
www
|
In ### werd hem een leerstoel in de heel- en verloskunde <PERSOON> aan de klinische school aangeboden In ### werd hij - kort na de opheffing van de klinische school - hoogleraar aan het Atheneum Illustre Op <DATUM> kreeg hij eervol ontslag Hij was gedurende een aantal jaren voorzitter van het Genootschap tot bevordering der Genees -en Heelkunde en richtte de eerste polikliniek voor ooglijders op in ###; mede door zijn inspanningen kwam de Rijkskweekschool voor vroedvrouwen tot stand Hij was de vader van <PERSOON> Het voorhoofdsbeen of os frontale is het gebeente dat in de menselijke schedel de voorkant van het hoofd vormt Ook vormt het een deel van het schedeldak Het hartschelpvormige gebeente bevindt zich ter hoogte van het voorhoofd Het bot bestaat uit twee gedeelten De squama is dikker dan het oogkasgedeelte, dat dun, doorschijnend is en bestaat uit compact bot Linksboven en rechtsboven de neus bevinden zich bij een overgroot deel van de mensen twee met lucht gevulde holten in het bot, die zijn bekleed met slijmvlies Aan de binnenkant heeft het bot een uitsteeksel, de crista frontalis, bij de fissura longitudinalis van de hersenen Dit uitsteeksel beschermt de sinus sagittalis superior, een van de holtes waar hersenvocht kan eindigen voordat het de bloedcirculatie instroomt Het voorhoofdsbeen is met continue verbindingen verbonden met de elf botten Het bot en de spieren die hier overheen liggen worden van bloed voorzien van een zijtak aan beide kanten van het hoofd van de arteriae temporales superficiales, die van het oor boven het oog langs lopen Bloed wordt afgevoerd door de vena supratrochlearis en vena supraorbitalis Sensorische informatie wordt gestuurd naar en motorische informatie voor de spieren komt uit de hersenstam via de nervus temporalis Over het bot loopt de musculus frontalis, dit is de spier die de wenkbrauwen omhoog trekken Ook loopt hier de musculus occipitofrontalis, die de hoofdhuid kan bewegen en voor fronsen zorgt Verder zit de neusspier vast aan de glabella De voorkant van de slaapspier is aan de zijkant van het bot vastgemaakt Aan de bovenkant van de oogkas zijn de bovenooglidheffer en het orbitale deel van de circulaire oogspier aangehecht, die respectievelijk het bovenste ooglid opentrekt en het oog sluiten In de tweede maand na bevruchting ontstaan twee plaatsen boven de oogkassen die bot vormen Deze twee plaatsen worden door de voorste botnaad bestaande uit kraakbeen van elkaar gescheiden Onder andere door deze verbinding geeft schedel bij de geboorte mee Na de geboorte maakt deze verbinding het mogelijk dat de hersenen in volume toenemen Rond het achtste levensjaar groeit de voorste botnaad dicht met botweefsel Tussen het voorhoofdsbeen en de aangrenzende botten bevinden zich bij de geboorte kraakbeenplaten de fontanellen Ook deze verbenen gedurende de kindertijd De voorhoofdsholten in het voorhoofdsbeen ontstaan in de periode rond de eerste verjaardag.
| 496 |
www
|
van een zijtak aan beide kanten van het hoofd van de arteriae temporales superficiales, die van het oor boven het oog langs lopen Bloed wordt afgevoerd door de vena supratrochlearis en vena supraorbitalis Sensorische informatie wordt gestuurd naar en motorische informatie voor de spieren komt uit de hersenstam via de nervus temporalis Over het bot loopt de musculus frontalis, dit is de spier die de wenkbrauwen omhoog trekken Ook loopt hier de musculus occipitofrontalis, die de hoofdhuid kan bewegen en voor fronsen zorgt Verder zit de neusspier vast aan de glabella De voorkant van de slaapspier is aan de zijkant van het bot vastgemaakt Aan de bovenkant van de oogkas zijn de bovenooglidheffer en het orbitale deel van de circulaire oogspier aangehecht, die respectievelijk het bovenste ooglid opentrekt en het oog sluiten In de tweede maand na bevruchting ontstaan twee plaatsen boven de oogkassen die bot vormen Deze twee plaatsen worden door de voorste botnaad bestaande uit kraakbeen van elkaar gescheiden Onder andere door deze verbinding geeft schedel bij de geboorte mee Na de geboorte maakt deze verbinding het mogelijk dat de hersenen in volume toenemen Rond het achtste levensjaar groeit de voorste botnaad dicht met botweefsel Tussen het voorhoofdsbeen en de aangrenzende botten bevinden zich bij de geboorte kraakbeenplaten de fontanellen Ook deze verbenen gedurende de kindertijd De voorhoofdsholten in het voorhoofdsbeen ontstaan in de periode rond de eerste verjaardag Reptielen, amfibieën en beenvisachtigen hebben bovendien vaak botten die de mens ontbreken tussen de voorhoofdsbeenderen en de oogkassen Arteria profunda brachii De arteria profunda brachii of diepe armslagader is een grote slagader die ontspringt uit het achterste mediale gedeelte van de bovenarmslagader De oorsprong van dit vat bevindt zich aan de onderste rand van de musculus teres major De arteria profunda brachii volgt het traject van de nervus radialis Aanvankelijk loopt dit vat naar achteren (posterior) tussen de mediale en laterale kop van de musculus triceps brachii Vervolgens gaat het traject doorheen een groeve in het opperarmbeen (humerus) waarin ook de nervus radialis loopt In deze groeve zijn zowel de nervus radialis als de arteria profunda brachii bedekt door het caput laterale van de musculus triceps brachii Het verloop doorheen deze groeve brengt de slagader naar lateraal (de buitenzijde van het lichaam) Daar dringt de slagader doorheen het septum intermusculare brachii laterale (een septum is een bindweefselige laag rondom spiervezels die ervoor zorgt dat een spier in compartimenten verdeeld wordt) Vervolgens daalt de arteria profunda brachii tussen de musculus brachioradialis en de musculus brachialis naar de voorzijde van de epicondylus lateralis van het opperarmbeen De arteria profunda brachii vormt ten slotte een netwerk met de arteria recurrens radialis Dry needling Dry needling, soms ook intramuscular stimulation (IMS), is een behandelmethode waarbij met een naald in verdikkingen van een spier wordt geprikt De behandeling wordt onder andere toegepast voor de behandeling van een myofasciaal pijnsyndroom, stijfheid en pijn in de spieren.
| 502 |
www
|
botten die de mens ontbreken tussen de voorhoofdsbeenderen en de oogkassen Arteria profunda brachii De arteria profunda brachii of diepe armslagader is een grote slagader die ontspringt uit het achterste mediale gedeelte van de bovenarmslagader De oorsprong van dit vat bevindt zich aan de onderste rand van de musculus teres major De arteria profunda brachii volgt het traject van de nervus radialis Aanvankelijk loopt dit vat naar achteren (posterior) tussen de mediale en laterale kop van de musculus triceps brachii Vervolgens gaat het traject doorheen een groeve in het opperarmbeen (humerus) waarin ook de nervus radialis loopt In deze groeve zijn zowel de nervus radialis als de arteria profunda brachii bedekt door het caput laterale van de musculus triceps brachii Het verloop doorheen deze groeve brengt de slagader naar lateraal (de buitenzijde van het lichaam) Daar dringt de slagader doorheen het septum intermusculare brachii laterale (een septum is een bindweefselige laag rondom spiervezels die ervoor zorgt dat een spier in compartimenten verdeeld wordt) Vervolgens daalt de arteria profunda brachii tussen de musculus brachioradialis en de musculus brachialis naar de voorzijde van de epicondylus lateralis van het opperarmbeen De arteria profunda brachii vormt ten slotte een netwerk met de arteria recurrens radialis Dry needling Dry needling, soms ook intramuscular stimulation (IMS), is een behandelmethode waarbij met een naald in verdikkingen van een spier wordt geprikt De behandeling wordt onder andere toegepast voor de behandeling van een myofasciaal pijnsyndroom, stijfheid en pijn in de spieren <PERSOON> Gunn Hoewel Gunn de techniek van dry needling heeft verfijnd was er echter al sinds de jaren veertig sprake van soortgelijke technieken om pijn te verminderen Een patiënt met myofasciale pijn heeft last van stijfheid en vaak acute of zelfs chronische spierpijn Als de spieren te gespannen zijn, kunnen zich pijnlijke en verharde plekken vormen; de triggerpoints De spierproblemen kunnen vaak door een geschoolde dry needling-therapeut (fysiotherapeut of manueel therapeut) worden verholpen Het aandrukken van een triggerpoint wekt meestal dezelfde pijn op waar de patiënt last van heeft Deze pijngebieden worden ook wel "referred pain patterns" genoemd De zienswijze die ten grondslag ligt aan deze vorm van pijnbehandeling komt neer op het herstellen van de supersensitiviteit De zenuw functioneert niet goed en uiteindelijk ontstaat er pijn in het overeenkomstige neurogene segment Het gevolg van de zenuwdisfunctie is dat de organen (waaronder de spieren) die afhankelijk zijn van de zenuw verhoogd gevoelig worden Dat geldt met name voor chemische prikkels Deze aanname is gestoeld op het werk van <PERSOON> In ### verscheen zijn werk "<PERSOON> supersensitivity of denervated structures" Hierin wordt gesteld "When a unit is destroyed, in a series of efferent neurons, an increased irritability to chemical agents develops in the isolated structure or structures, the effect being maximal in the part directly denervated" Deze regel wordt ook wel "Cannon's law of denervation" genoemd Voor het ontstaan van chronische pijn komt dit neer op het volgende.
| 525 |
www
|
<PERSOON> Gunn Hoewel Gunn de techniek van dry needling heeft verfijnd was er echter al sinds de jaren veertig sprake van soortgelijke technieken om pijn te verminderen Een patiënt met myofasciale pijn heeft last van stijfheid en vaak acute of zelfs chronische spierpijn Als de spieren te gespannen zijn, kunnen zich pijnlijke en verharde plekken vormen; de triggerpoints De spierproblemen kunnen vaak door een geschoolde dry needling-therapeut (fysiotherapeut of manueel therapeut) worden verholpen Het aandrukken van een triggerpoint wekt meestal dezelfde pijn op waar de patiënt last van heeft Deze pijngebieden worden ook wel "referred pain patterns" genoemd De zienswijze die ten grondslag ligt aan deze vorm van pijnbehandeling komt neer op het herstellen van de supersensitiviteit De zenuw functioneert niet goed en uiteindelijk ontstaat er pijn in het overeenkomstige neurogene segment Het gevolg van de zenuwdisfunctie is dat de organen (waaronder de spieren) die afhankelijk zijn van de zenuw verhoogd gevoelig worden Dat geldt met name voor chemische prikkels Deze aanname is gestoeld op het werk van <PERSOON> In ### verscheen zijn werk "<PERSOON> supersensitivity of denervated structures" Hierin wordt gesteld "When a unit is destroyed, in a series of efferent neurons, an increased irritability to chemical agents develops in the isolated structure or structures, the effect being maximal in the part directly denervated" Deze regel wordt ook wel "Cannon's law of denervation" genoemd Voor het ontstaan van chronische pijn komt dit neer op het volgende Deze spier zal versterkt reageren op allerlei prikkels Voorbeelden hiervan zijn rek, koude, warmte en druk Een bij lichamelijk onderzoek waarneembare uiting van supersensitiviteit in de spier is het ontwikkelen van strengen en verharde pijnlijke punten, ook wel spierknopen genoemd Andere termen die gebruikt worden voor spierknopen zijn "trigger points, tender points, myofascial trigger points" Recente onderzoeken onderschrijven "Cannon's law of denervation", maar deze zienswijze is sterk verouderd Recentere onderzoeken wijzen uit dat er wel een verandering ontstaat in het aangedane segment, maar dat deze stoornissen zowel lokaal (in de spier) als centraal (in het ruggenmerg) plaatsvinden Deze stoornissen zijn eerder verantwoordelijk voor het ontstaan van chronische pijnklachten in myogeen en fasciaal weefsel <PERSOON> gaat er in zijn hypothese van het "radiculopathy model" vanuit dat de oorzaak van de klachten gezocht moeten worden in een (kleine) stoornis van de zenuwwortel van de wervelkolom Doordat de rugmusculatuur spanning veroorzaakt op de wervels en hierdoor de zenuwwortel ongewenst onder druk komt, ontstaat er een neuropathie van de perifere zenuw, die uiteindelijk resulteert in chronische pijn in het perifere zenuwgebied en bij de rug Zijn uitgangspunt is dan ook dat spieren die naast een wervel gelegen zijn (paravertebrale musculatuur) altijd behandeld moeten worden alsmede de spieren in hetzelfde neurogene segment Supersensitiviteit op basis van neuropathie waardoor spieren verkortingen laten zien, wordt ook wel "short muscle syndrome" genoemd Deze hypothese is enkel onderzocht door <PERSOON> C.
| 532 |
www
|
Deze spier zal versterkt reageren op allerlei prikkels Voorbeelden hiervan zijn rek, koude, warmte en druk Een bij lichamelijk onderzoek waarneembare uiting van supersensitiviteit in de spier is het ontwikkelen van strengen en verharde pijnlijke punten, ook wel spierknopen genoemd Andere termen die gebruikt worden voor spierknopen zijn "trigger points, tender points, myofascial trigger points" Recente onderzoeken onderschrijven "Cannon's law of denervation", maar deze zienswijze is sterk verouderd Recentere onderzoeken wijzen uit dat er wel een verandering ontstaat in het aangedane segment, maar dat deze stoornissen zowel lokaal (in de spier) als centraal (in het ruggenmerg) plaatsvinden Deze stoornissen zijn eerder verantwoordelijk voor het ontstaan van chronische pijnklachten in myogeen en fasciaal weefsel <PERSOON> gaat er in zijn hypothese van het "radiculopathy model" vanuit dat de oorzaak van de klachten gezocht moeten worden in een (kleine) stoornis van de zenuwwortel van de wervelkolom Doordat de rugmusculatuur spanning veroorzaakt op de wervels en hierdoor de zenuwwortel ongewenst onder druk komt, ontstaat er een neuropathie van de perifere zenuw, die uiteindelijk resulteert in chronische pijn in het perifere zenuwgebied en bij de rug Zijn uitgangspunt is dan ook dat spieren die naast een wervel gelegen zijn (paravertebrale musculatuur) altijd behandeld moeten worden alsmede de spieren in hetzelfde neurogene segment Supersensitiviteit op basis van neuropathie waardoor spieren verkortingen laten zien, wordt ook wel "short muscle syndrome" genoemd Deze hypothese is enkel onderzocht door <PERSOON> het dry needling-principe van <PERSOON> wordt gekeken naar de volgende stoornissen Een therapeut kijkt tijdens het onderzoek en de behandeling naar signalen van neuropathie Tijdens de behandeling wordt gebruikgemaakt van dunne acupunctuurnaalden Deze worden gebruikt om een zogenaamde "release" van de spier te verkrijgen De spier wordt geprikkeld met een dunne naald In eerste instantie ontstaat een reflexmatige verkramping van de spier; dit wordt een Local twitch respons genoemd Die wordt door de patiënt waargenomen De bedoeling is dat naderhand de spier loslaat Dat kan direct zijn (de patiënt voelt dan onmiddellijk een soort losheid), maar kan ook pas later optreden Meer ontspanning in de spier betekent dat de doorbloeding kan toenemen en herstel kan optreden De mobiliteit in de aanliggende gewrichten kan verbeteren Het uiteindelijke doel van dry needling is dat de neuropathie zich geleidelijk herstelt De pijn neemt af en de spier en gewrichtsfunctie neemt toe Dry needling is geen acupunctuur en heeft in tegenstelling tot acupunctuur geen energetisch kader en er wordt geen gebruik gemaakt van meridianen om de aanprikpunten te bepalen In een studie uit ### werd een overzicht gemaakt van alle data uit meerdere onderzoeken en controles die liepen tussen ### en ### Uit deze publicatie bleek dat er een bewezen effect is op korte termijn voor pijnbestrijding en beweging en kwaliteit van leven Sluitend bewijs voor beter slaapcomfort en vervanging van medicatie voor pijnbestrijding werd er echter niet gevonden.
| 519 |
www
|
needling-principe van <PERSOON> wordt gekeken naar de volgende stoornissen Een therapeut kijkt tijdens het onderzoek en de behandeling naar signalen van neuropathie Tijdens de behandeling wordt gebruikgemaakt van dunne acupunctuurnaalden Deze worden gebruikt om een zogenaamde "release" van de spier te verkrijgen De spier wordt geprikkeld met een dunne naald In eerste instantie ontstaat een reflexmatige verkramping van de spier; dit wordt een Local twitch respons genoemd Die wordt door de patiënt waargenomen De bedoeling is dat naderhand de spier loslaat Dat kan direct zijn (de patiënt voelt dan onmiddellijk een soort losheid), maar kan ook pas later optreden Meer ontspanning in de spier betekent dat de doorbloeding kan toenemen en herstel kan optreden De mobiliteit in de aanliggende gewrichten kan verbeteren Het uiteindelijke doel van dry needling is dat de neuropathie zich geleidelijk herstelt De pijn neemt af en de spier en gewrichtsfunctie neemt toe Dry needling is geen acupunctuur en heeft in tegenstelling tot acupunctuur geen energetisch kader en er wordt geen gebruik gemaakt van meridianen om de aanprikpunten te bepalen In een studie uit ### werd een overzicht gemaakt van alle data uit meerdere onderzoeken en controles die liepen tussen ### en ### Uit deze publicatie bleek dat er een bewezen effect is op korte termijn voor pijnbestrijding en beweging en kwaliteit van leven Sluitend bewijs voor beter slaapcomfort en vervanging van medicatie voor pijnbestrijding werd er echter niet gevonden Ook volgens het Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie is het bewijs voor de effectiviteit van dry needling niet sluitend De Vereniging tegen de Kwakzalverij noemt de effectiviteit niet bewezen en stelt dat eventuele effecten vooral placebo-effecten zijn Dry needling zou een riskantere behandeling zijn dan behandelwijzen waarbij geen naalden in spieren worden gestoken In <LOCATIE> wordt de behandeling uitgevoerd door fysiotherapeuten en is in ### door het Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie opgenomen in hun beroepsprofiel Volgens de vereniging tegen de Kwakzalverij worden met de behandeling myogelosen in de spier aangeprikt, die normaliter vanzelf genezen Ze oordeelt dat er geen bewijs is dat dry needling effectiever is dan het warm houden van de spieren of een verlichtende massage te geven Benzylpiperazine Benzylpiperazine of BZP is een piperazine derivaat dat populair is geworden als drug vanwege zijn euforische en stimulerende eigenschappen Van ###-### werden 'Party Pillen' verkocht die benzylpiperazine bevatten De potentie van benzylpiperazine is grofweg ## keer lager dan die van d-amfetamine In vitro is waargenomen dat benzylpiperazine de secretie van noradrenaline in het perifere- en centrale zenuwstelsel teweegbrengt In ratten zorgt chronisch gebruik ook voor het vrijkomen van serotonine in de hippocampus Tevens zorgt benzylpiperazine voor een toename van dopamine in de nucleus accumbens <PERSOON> trompetdiertje Het blauwe trompetdiertje ("Stentor coeruleus" Ehrenberg ###) is een eencellig diertje dat behoort tot het geslacht Stentor, familie Stentoridae De Stentoridae behoren tot de ciliaten (trilhaardiertjes of wimperdiertjes) net zoals het bekende pantoffeldiertje.
| 527 |
www
|
het Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie is het bewijs voor de effectiviteit van dry needling niet sluitend De Vereniging tegen de Kwakzalverij noemt de effectiviteit niet bewezen en stelt dat eventuele effecten vooral placebo-effecten zijn Dry needling zou een riskantere behandeling zijn dan behandelwijzen waarbij geen naalden in spieren worden gestoken In <LOCATIE> wordt de behandeling uitgevoerd door fysiotherapeuten en is in ### door het Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie opgenomen in hun beroepsprofiel Volgens de vereniging tegen de Kwakzalverij worden met de behandeling myogelosen in de spier aangeprikt, die normaliter vanzelf genezen Ze oordeelt dat er geen bewijs is dat dry needling effectiever is dan het warm houden van de spieren of een verlichtende massage te geven Benzylpiperazine Benzylpiperazine of BZP is een piperazine derivaat dat populair is geworden als drug vanwege zijn euforische en stimulerende eigenschappen Van ###-### werden 'Party Pillen' verkocht die benzylpiperazine bevatten De potentie van benzylpiperazine is grofweg ## keer lager dan die van d-amfetamine In vitro is waargenomen dat benzylpiperazine de secretie van noradrenaline in het perifere- en centrale zenuwstelsel teweegbrengt In ratten zorgt chronisch gebruik ook voor het vrijkomen van serotonine in de hippocampus Tevens zorgt benzylpiperazine voor een toename van dopamine in de nucleus accumbens <PERSOON> trompetdiertje Het blauwe trompetdiertje ("Stentor coeruleus" Ehrenberg ###) is een eencellig diertje dat behoort tot het geslacht Stentor, familie Stentoridae De Stentoridae behoren tot de ciliaten (trilhaardiertjes of wimperdiertjes) net zoals het bekende pantoffeldiertje Het trompetdiertje wordt vaak aangetroffen in organisch vervuild, stilstaand of langzaam stromend zoet water, soms in enorme aantallen Het zet zich vaak met zijn spitse uiteinde vast op een substraat -vaak waterplanten- maar kan soms ook vrij rondzwemmend gevonden worden Het is uiterst elastisch en kan in maximaal uitgerekte vorm wel # millimeter lang worden en is dan met het blote oog zichtbaar Het is daarmee een van de grootste eencellige dieren, groter dan diverse veel complexere meercellige organismen zoals raderdiertjes Het rondzwemmen vindt zowel plaats in de langgerekte trompetvorm als in een samengetrokken bolvorm; bij het zwemmen dienen trilharen op het lichaam voor de voortstuwing De celkern is relatief zeer groot en wordt een macronucleus genoemd; deze kern heeft de vorm van een kralensnoer De blauwe kleur is afkomstig van het pigment stentorine dat zich hecht aan bepaalde korreltjes (granula) in het lichaam van het trompetdiertje Stentor is sterk regeneratief; een klein deel van het dier (<DATUM> te) kan uitgroeien tot een volledig exemplaar Een typisch fysiologisch kenmerk van het trompetdiertje is de zogenaamde contractiele vacuole, een microscopische waterblaas omdat de concentratie aan zouten en andere opgeloste stoffen in het diertje hoger is dan in het omringende slootwater, dringt er door osmose constant water door de celmembraan (huid) naar binnen Dit overschot aan water hoopt zich op in de vacuole, die dit met regelmatige tussenpozen naar buiten loost Wie een dier een paar minuten observeert kan dit verschijnsel meestal waarnemen.
| 533 |
www
|
trompetdiertje wordt vaak aangetroffen in organisch vervuild, stilstaand of langzaam stromend zoet water, soms in enorme aantallen Het zet zich vaak met zijn spitse uiteinde vast op een substraat -vaak waterplanten- maar kan soms ook vrij rondzwemmend gevonden worden Het is uiterst elastisch en kan in maximaal uitgerekte vorm wel # millimeter lang worden en is dan met het blote oog zichtbaar Het is daarmee een van de grootste eencellige dieren, groter dan diverse veel complexere meercellige organismen zoals raderdiertjes Het rondzwemmen vindt zowel plaats in de langgerekte trompetvorm als in een samengetrokken bolvorm; bij het zwemmen dienen trilharen op het lichaam voor de voortstuwing De celkern is relatief zeer groot en wordt een macronucleus genoemd; deze kern heeft de vorm van een kralensnoer De blauwe kleur is afkomstig van het pigment stentorine dat zich hecht aan bepaalde korreltjes (granula) in het lichaam van het trompetdiertje Stentor is sterk regeneratief; een klein deel van het dier (<DATUM> te) kan uitgroeien tot een volledig exemplaar Een typisch fysiologisch kenmerk van het trompetdiertje is de zogenaamde contractiele vacuole, een microscopische waterblaas omdat de concentratie aan zouten en andere opgeloste stoffen in het diertje hoger is dan in het omringende slootwater, dringt er door osmose constant water door de celmembraan (huid) naar binnen Dit overschot aan water hoopt zich op in de vacuole, die dit met regelmatige tussenpozen naar buiten loost Wie een dier een paar minuten observeert kan dit verschijnsel meestal waarnemen De geslachtsnaam Stentor komt waarschijnlijk van de held Stentor uit de Trojaanse oorlog met zijn zeer luide stem Schedeldak Het schedeldak of calvaria is de bovenkant van een menselijke schedel Het bestaat uit de volgende beenderen Bij een foetus wordt het schedeldak gevormd door een proces genaamd intremembrane botvorming, hoewel de basis van de schedel zich ontwikkeld via endochondrale botvorming Het oppervlak aan de binnenkant van het schedeldak is concaaf en bevat uitsparingen, "impressiones gyrorum" voor de windingen van de grote hersenen Vooraan wordt het schedeldak doorkruist door de sutura coronalis en achteraan door de sutura lambdoides<PERSOON> (FNI) is het Nederlandse kenniscentrum voor de geschiedenis van de verpleging en verzorging De door het instituut verzamelde informatie wordt beschikbaar gesteld voor onderzoek en educatie via de website van het instituut De informatie bestaat bijvoorbeeld uit teksten, beelden en objecten Het instituut heeft geen bezoekadres De naam <PERSOON> is gekozen als eerbetoon aan de gelijknamige Britse verpleegster die algemeen wordt beschouwd als de grondlegster van de moderne verpleegkunde Ligamentum coracoacromiacum Het ligamentum coracoacromiacum of ligamentum coracoacromiale is een bindweefselband (ligament), dat gelegen is in het schoudergewricht Dit ligament vormt een verbinding tussen twee benige uitsteeksels van het schouderblad (Latijn "scapula"); de processus coracoides en het acromion Deze benige uitsteeksels vormen samen met het tussenliggende ligament het "schouderdak".
| 498 |
www
|
geslachtsnaam Stentor komt waarschijnlijk van de held Stentor uit de Trojaanse oorlog met zijn zeer luide stem Schedeldak Het schedeldak of calvaria is de bovenkant van een menselijke schedel Het bestaat uit de volgende beenderen Bij een foetus wordt het schedeldak gevormd door een proces genaamd intremembrane botvorming, hoewel de basis van de schedel zich ontwikkeld via endochondrale botvorming Het oppervlak aan de binnenkant van het schedeldak is concaaf en bevat uitsparingen, "impressiones gyrorum" voor de windingen van de grote hersenen Vooraan wordt het schedeldak doorkruist door de sutura coronalis en achteraan door de sutura lambdoides<PERSOON> (FNI) is het Nederlandse kenniscentrum voor de geschiedenis van de verpleging en verzorging De door het instituut verzamelde informatie wordt beschikbaar gesteld voor onderzoek en educatie via de website van het instituut De informatie bestaat bijvoorbeeld uit teksten, beelden en objecten Het instituut heeft geen bezoekadres De naam <PERSOON> is gekozen als eerbetoon aan de gelijknamige Britse verpleegster die algemeen wordt beschouwd als de grondlegster van de moderne verpleegkunde Ligamentum coracoacromiacum Het ligamentum coracoacromiacum of ligamentum coracoacromiale is een bindweefselband (ligament), dat gelegen is in het schoudergewricht Dit ligament vormt een verbinding tussen twee benige uitsteeksels van het schouderblad (Latijn "scapula"); de processus coracoides en het acromion Deze benige uitsteeksels vormen samen met het tussenliggende ligament het "schouderdak" Wanneer de ruimte onder het schouderdak te klein is geworden spreek men van het zogeheten impingementsyndroom Dit veroorzaakt inklemming van de slijmbeurs en de pees Dit kan leiden tot bursitis (slijmbeursontsteking) en tendinitis (peesontsteking) Traanbeen Het traanbeen of os lacrimale is het kleinste en meest breekbare been van de menselijke schedel Het been maakt deel uit van de oogkas Het heeft twee oppervlaktes en vier grenzen Het traanbeen grenst aan vier botten twee van de hersenschedel (voorhoofdsbeen en zeefbeen) en twee van de aangezichtschedel (het bovenkaakbeen en de onderste neusschelp) Slobkousen Slobkousen of getten zijn korte beenkappen die over de instap van het schoeisel worden gedragen en over het algemeen bevestigd met een riempje onder de voet Slobkousen kunnen vervaardigd zijn van laken, linnen of leer De eerste slobkousen werden bij de infanterie in het leger gebruikt om laarzen en broek te beschermen tegen vuil of beschadiging In het begin van de ##e eeuw werden slobkousen voornamelijk gedragen door dandy's of welgestelde heren met lakschoenen Tegenwoordig zijn slobkousen over het algemeen vervaardigd van moderne materialen zoals polyester, rubber, nylon en wol Fenhexamid Fenhexamid (ISO-naam) is een fungicide Het behoort tot de hydroxyanilides De stof is ontwikkeld door Bayer CropScience Merknamen zijn "Teldor" (Europa), "Elevate" (Noord-Amerika) en "Password" (Japan) Fenhexamide is een specifiek fungicide voor de bestrijding van "Botrytis cinerea" (grauwe schimmel) en verwante organismen zoals Monilia-rot, op verschillende plantensoorten druivelaars, bessen, steenfruit, citrusvruchten, groenten, sierplanten en -bomen.
| 517 |
www
|
veroorzaakt inklemming van de slijmbeurs en de pees Dit kan leiden tot bursitis (slijmbeursontsteking) en tendinitis (peesontsteking) Traanbeen Het traanbeen of os lacrimale is het kleinste en meest breekbare been van de menselijke schedel Het been maakt deel uit van de oogkas Het heeft twee oppervlaktes en vier grenzen Het traanbeen grenst aan vier botten twee van de hersenschedel (voorhoofdsbeen en zeefbeen) en twee van de aangezichtschedel (het bovenkaakbeen en de onderste neusschelp) Slobkousen Slobkousen of getten zijn korte beenkappen die over de instap van het schoeisel worden gedragen en over het algemeen bevestigd met een riempje onder de voet Slobkousen kunnen vervaardigd zijn van laken, linnen of leer De eerste slobkousen werden bij de infanterie in het leger gebruikt om laarzen en broek te beschermen tegen vuil of beschadiging In het begin van de ##e eeuw werden slobkousen voornamelijk gedragen door dandy's of welgestelde heren met lakschoenen Tegenwoordig zijn slobkousen over het algemeen vervaardigd van moderne materialen zoals polyester, rubber, nylon en wol Fenhexamid Fenhexamid (ISO-naam) is een fungicide Het behoort tot de hydroxyanilides De stof is ontwikkeld door Bayer CropScience Merknamen zijn "Teldor" (Europa), "Elevate" (Noord-Amerika) en "Password" (Japan) Fenhexamide is een specifiek fungicide voor de bestrijding van "Botrytis cinerea" (grauwe schimmel) en verwante organismen zoals Monilia-rot, op verschillende plantensoorten druivelaars, bessen, steenfruit, citrusvruchten, groenten, sierplanten en -bomen De geldigheidsduur liep tot en met <DATUM> maar is nadien verlengd tot <DATUM> Fenhexamid is een weinig toxische stof Er zijn ook geen aanwijzingen dat ze kankerverwekkend zou zijn Ze is niet giftig voor bijen en andere nuttige insecten Ze is wel giftig voor vissen en waterorganismen Sarcoplasma Het sarcoplasma is een vloeistof die de spierfibrillen omspoelt en is het cytoplasma van een spiervezel Binnen het sarcoplasma bevinden zich vele duizenden mitochondria (zogenaamde energiefabrikanten), die een grote hoeveelheid ATP genereren Het Sarcoplasma wordt omgeven door het sarcolemma, het plasmamembraan van een spiercel Het sacroplasma is gevuld met myofilamenten of myofibrillen Enkel rond de celkern (of nucleus) zijn er geen myofilamenten aanwezig Fructaan Een fructaan is een polymeer van fructosemoleculen met één sacharosemolecuul Ze komen onder andere voor in cichorei, artisjok, asperge, prei, uien, yacón, tarwe en sommige bacteriën Fructanen komen ook voor in grassen Bij de Poales, waar ook de grassen toe behoren, komen verschillende en soms zeer complexe fructanen voor Bij veel zonneschijn en tegelijkertijd lage temperaturen, zoals die kunnen voorkomen in de late herfst en het vroege voorjaar, wordt bij grassen de energie als tussenopslag opgeslagen in fructanen Hierdoor kan bij paarden hoefbevangenheid optreden Naar de bindingsplaats van de fructosylresten aan het sacharosemolecuul worden drie fructaantypen onderscheiden Planten die hun reservevoedsel opslaan in de vorm van fructanen, kunnen lage temperaturen overleven omdat de fructanen voor vorsttolerantie zorgen Ze binden aan membranen, waardoor ze bijdragen aan het intact houden van de cellen.
| 534 |
www
|
### Fenhexamid is een weinig toxische stof Er zijn ook geen aanwijzingen dat ze kankerverwekkend zou zijn Ze is niet giftig voor bijen en andere nuttige insecten Ze is wel giftig voor vissen en waterorganismen Sarcoplasma Het sarcoplasma is een vloeistof die de spierfibrillen omspoelt en is het cytoplasma van een spiervezel Binnen het sarcoplasma bevinden zich vele duizenden mitochondria (zogenaamde energiefabrikanten), die een grote hoeveelheid ATP genereren Het Sarcoplasma wordt omgeven door het sarcolemma, het plasmamembraan van een spiercel Het sacroplasma is gevuld met myofilamenten of myofibrillen Enkel rond de celkern (of nucleus) zijn er geen myofilamenten aanwezig Fructaan Een fructaan is een polymeer van fructosemoleculen met één sacharosemolecuul Ze komen onder andere voor in cichorei, artisjok, asperge, prei, uien, yacón, tarwe en sommige bacteriën Fructanen komen ook voor in grassen Bij de Poales, waar ook de grassen toe behoren, komen verschillende en soms zeer complexe fructanen voor Bij veel zonneschijn en tegelijkertijd lage temperaturen, zoals die kunnen voorkomen in de late herfst en het vroege voorjaar, wordt bij grassen de energie als tussenopslag opgeslagen in fructanen Hierdoor kan bij paarden hoefbevangenheid optreden Naar de bindingsplaats van de fructosylresten aan het sacharosemolecuul worden drie fructaantypen onderscheiden Planten die hun reservevoedsel opslaan in de vorm van fructanen, kunnen lage temperaturen overleven omdat de fructanen voor vorsttolerantie zorgen Ze binden aan membranen, waardoor ze bijdragen aan het intact houden van de cellen In varens en naaktzadigen zijn nog geen fructanen gevonden Fructanen komen bij enkele groepen bacteriën voor en worden dan levanen genoemd Levan heeft een hoge polymerisatiegraad, tot meer dan ### De biosynthese van de levanen is duidelijk verschillend van de biosynthese van fructanen bij de 'hogere planten' Calci-Chew Calci-Chew is een medicijn (kauwtablet) waar gebruik van wordt gemaakt wanneer men een tekort aan calcium heeft in het lichaam Het bevat calciummonocitraat, calciumdicitraat en aspartaam/fenylalanine Het werkt onder andere tegen osteoporose Er bestaan tabletten van ### en ### mg Het is uitsluitend verkrijgbaar op doktersvoorschrift Calcium is van erg groot belang voor de botvorming, maar ook voor de geleiding van zenuwprikkels, bloedstolling en de spieractiviteit Carbimazol Carbimazol is een geneesmiddel dat wordt toegepast als behandeling voor hyperthyreoïdie Carbimazol wordt na opname omgezet in de actieve vorm methimazol Methimazol hindert het enzym thyreoïdperoxidase Als gevolg daarvan wordt de schildklierhormoonproductie verlaagd Het heeft een halfwaardetijd van # uur Carbimazol kan als bijwerking verschijnselen van geelzucht en agranulocytose veroorzaken Carbimazol geeft interacties met lithium, met kalium- en natriumjodide en met anticoagulantia Doofstom Doofstom is een term die in het verleden werd gebruikt voor mensen die prelinguaal doof zijn en daarnaast niet of slecht verstaanbaar kunnen spreken Die slechte verstaanbaarheid wordt vaak veroorzaakt doordat een doof of slechthorend persoon al lange tijd of zelfs vanaf geboorte zichzelf niet hoort spreken en ook niet iemand anders heeft horen spreken.
| 516 |
www
|
naaktzadigen zijn nog geen fructanen gevonden Fructanen komen bij enkele groepen bacteriën voor en worden dan levanen genoemd Levan heeft een hoge polymerisatiegraad, tot meer dan ### De biosynthese van de levanen is duidelijk verschillend van de biosynthese van fructanen bij de 'hogere planten' Calci-Chew Calci-Chew is een medicijn (kauwtablet) waar gebruik van wordt gemaakt wanneer men een tekort aan calcium heeft in het lichaam Het bevat calciummonocitraat, calciumdicitraat en aspartaam/fenylalanine Het werkt onder andere tegen osteoporose Er bestaan tabletten van ### en ### mg Het is uitsluitend verkrijgbaar op doktersvoorschrift Calcium is van erg groot belang voor de botvorming, maar ook voor de geleiding van zenuwprikkels, bloedstolling en de spieractiviteit Carbimazol Carbimazol is een geneesmiddel dat wordt toegepast als behandeling voor hyperthyreoïdie Carbimazol wordt na opname omgezet in de actieve vorm methimazol Methimazol hindert het enzym thyreoïdperoxidase Als gevolg daarvan wordt de schildklierhormoonproductie verlaagd Het heeft een halfwaardetijd van # uur Carbimazol kan als bijwerking verschijnselen van geelzucht en agranulocytose veroorzaken Carbimazol geeft interacties met lithium, met kalium- en natriumjodide en met anticoagulantia Doofstom Doofstom is een term die in het verleden werd gebruikt voor mensen die prelinguaal doof zijn en daarnaast niet of slecht verstaanbaar kunnen spreken Die slechte verstaanbaarheid wordt vaak veroorzaakt doordat een doof of slechthorend persoon al lange tijd of zelfs vanaf geboorte zichzelf niet hoort spreken en ook niet iemand anders heeft horen spreken In het verleden was "doofstom" (en ook het Engelse equivalent "deaf and dumb") een algemeen geaccepteerde term, maar tegenwoordig wordt hij meer en meer gezien als inaccuraat, politiek incorrect of zelfs beledigend Al sinds de oudheid wordt de term vaak in verband gebracht met "achterlijk" of "verstandelijk beperkt" Tegenwoordig betekent het woord "stom" niet alleen "zwijgzaam" meer maar vooral "dom", en dat geldt ook voor het Engelse "dumb" Er is geen verband tussen doofheid en beperkte verstandelijke vermogens Bovendien impliceert "doofheid" niet dat er geen stemgeluid kan worden voortgebracht, sterker nog, met modern onderwijs kan een vroegdove leren spreken, al kan dat moeizaam zijn en zijn doven voor horende personen moeilijker verstaanbaar Van stomheid is echter geen sprake het spraakapparaat is volledig functioneel De term houdt ook geen rekening met gebarentaal als volwaardig communicatiemiddel voor doven Daar waar doofheid als beperking bestaat in combinatie met andere beperkingen (bijvoorbeeld in syndromen), kunnen die beperkingen specifiek worden benoemd Vandaag de dag wordt bij voorkeur alleen de term "doof" gebruikt De term "doofstom" verscheen voor het eerst in de Codex Hammurabi, een oude set wetten uit ongeveer ### voor Christus De term komt ook voor in oude Griekse geschriften uit de zevende eeuw voor <PERSOON> ('s-Hertogenbosch, <DATUM> â <PERSOON>, <DATUM> was een Nederlands arts, fysioloog en hoogleraar.
| 526 |
www
|
het Engelse equivalent "deaf and dumb") een algemeen geaccepteerde term, maar tegenwoordig wordt hij meer en meer gezien als inaccuraat, politiek incorrect of zelfs beledigend Al sinds de oudheid wordt de term vaak in verband gebracht met "achterlijk" of "verstandelijk beperkt" Tegenwoordig betekent het woord "stom" niet alleen "zwijgzaam" meer maar vooral "dom", en dat geldt ook voor het Engelse "dumb" Er is geen verband tussen doofheid en beperkte verstandelijke vermogens Bovendien impliceert "doofheid" niet dat er geen stemgeluid kan worden voortgebracht, sterker nog, met modern onderwijs kan een vroegdove leren spreken, al kan dat moeizaam zijn en zijn doven voor horende personen moeilijker verstaanbaar Van stomheid is echter geen sprake het spraakapparaat is volledig functioneel De term houdt ook geen rekening met gebarentaal als volwaardig communicatiemiddel voor doven Daar waar doofheid als beperking bestaat in combinatie met andere beperkingen (bijvoorbeeld in syndromen), kunnen die beperkingen specifiek worden benoemd Vandaag de dag wordt bij voorkeur alleen de term "doof" gebruikt De term "doofstom" verscheen voor het eerst in de Codex Hammurabi, een oude set wetten uit ongeveer ### voor Christus De term komt ook voor in oude Griekse geschriften uit de zevende eeuw voor <PERSOON> ('s-Hertogenbosch, <DATUM> â <PERSOON>, <DATUM> was een Nederlands arts, fysioloog en hoogleraar Zijn studievriend in deze tijd was <PERSOON> vertrok naar Heidelberg waar hij zijn "Lehre der Nahrungsmittel für das Volk" en "Kreislauf des <PERSOON>" publiceerde De regering van Baden ontzegde, naar aanleiding van laatstgenoemd geschrift, Moleschott, op <DATUM> de bevoegdheid om college te geven, maar desalniettemin had het boek toen al vijf drukken beleefd Moleschott werd nu hoogleraar in de fysiologie te Zürich (<DATUM> ; op <DATUM> werd hij hoogleraar aan de hogeschool van Turijn <PERSOON> (hoogleraar te <PERSOON>) noemde hem "un des chefs de l'école médicinale moderne"; <PERSOON> II van Italië benoemde hem in ### tot <PERSOON> In ### werd Moleschott benoemd tot hoogleraar aan de "Sapienza", alwaar hij omringd was met mensen als <PERSOON> enz In ### deed Moleschott een geschrift uitgaan, waarin hij bepleitte dat hoogleraren niet langer benoemd zouden moeten worden in dienst van een kerkelijke partij maar in het belang van de wetenschap Hij was in die tijd ook een voorstander van de staatkundige vereniging van <LOCATIE> met Duitsland, maar herriep dit standpunt in ### Hij wordt beschouwd als een van Nederlands meest oorspronkelijke denkers in de ##e eeuw Zijn denken kan worden gekarakteriseerd met 'atheïstisch materialisme' Hoewel hij uit zichzelf het lidmaatschap van de vrijdenkersvereniging De Dageraad nooit heeft gezocht aanvaardde hij in ### het erelidmaatschap van die vereniging Van hem is het bekende woord afkomstig ""Ohne Phosphor keine Gedanken"" ('zonder fosfor geen gedachten') Onderste neusschelp.
| 566 |
www
|
das Volk" en "Kreislauf des <PERSOON>" publiceerde De regering van Baden ontzegde, naar aanleiding van laatstgenoemd geschrift, Moleschott, op <DATUM> de bevoegdheid om college te geven, maar desalniettemin had het boek toen al vijf drukken beleefd Moleschott werd nu hoogleraar in de fysiologie te Zürich (<DATUM> ; op <DATUM> werd hij hoogleraar aan de hogeschool van <PERSOON> (hoogleraar te <PERSOON>) noemde hem "un des chefs de l'école médicinale moderne"; <PERSOON> II van Italië benoemde hem in ### tot <PERSOON> In ### werd Moleschott benoemd tot hoogleraar aan de "Sapienza", alwaar hij omringd was met mensen als <PERSOON> enz In ### deed Moleschott een geschrift uitgaan, waarin hij bepleitte dat hoogleraren niet langer benoemd zouden moeten worden in dienst van een kerkelijke partij maar in het belang van de wetenschap Hij was in die tijd ook een voorstander van de staatkundige vereniging van <LOCATIE> met Duitsland, maar herriep dit standpunt in ### Hij wordt beschouwd als een van Nederlands meest oorspronkelijke denkers in de ##e eeuw Zijn denken kan worden gekarakteriseerd met 'atheïstisch materialisme' Hoewel hij uit zichzelf het lidmaatschap van de vrijdenkersvereniging De Dageraad nooit heeft gezocht aanvaardde hij in ### het erelidmaatschap van die vereniging Van hem is het bekende woord afkomstig ""Ohne Phosphor keine Gedanken"" ('zonder fosfor geen gedachten') Onderste neusschelp Ze zitten horizontaal vast aan de laterale wand (zie Afb #) en zijn gevormd uit een lamina van spongieus bot De functie is net als bij de andere neusschelpen om de instromende lucht te verwarmen, te bevochtigen en te ontdoen van stofdeeltjes Doordat de neusschelpen gekruld zijn ongeveer als een rol papier gaat de lucht hierin wervelen De bovenste neusschelpen zijn deel van het zeefbeen en maken dus deel uit van de hersenschedel De onderste hoort bij de aangezichtsschedel Het bot heeft twee oppervlakken, twee grensvlakken en twee uiteinden Het mediale oppervlak is convex, heeft meerdere openingetjes en groeven voor bloedvaten Het laterale oppervlak is deels concaaf en is deel van de onderste tryptische neusgang De bovengrens is onregelmatig van vorm en grenst aan meerdere botten in de laterale wand van de neusholte De ondergrens is vrij, dik en cellulair opgebouwd, vooral in het midden van het bot Beide uiteinden zijn min of meer puntig van vorm het achterste loopt meer taps dan het voorste De onderste neusschelp verbeent vanuit een enkele kern, die ongeveer in de vijfde maand van de zwangerschap ontstaat <PERSOON> (<LOCATIE>, <DATUM> - Menton <DATUM> was een Nederlands cartograaf, luitenant-ter-zee tweede klasse, kunstschilder, erelid van het <PERSOON> en zendeling <PERSOON> volgde de <PERSOON-##> in <LOCATIE> en werd luitenant-ter-zee tweede klasse Van ### tot ### was hij aan het topografische bureau te Batavia verbonden waar hij uiteindelijk directeur van werd.
| 565 |
www
|
Afb #) en zijn gevormd uit een lamina van spongieus bot De functie is net als bij de andere neusschelpen om de instromende lucht te verwarmen, te bevochtigen en te ontdoen van stofdeeltjes Doordat de neusschelpen gekruld zijn ongeveer als een rol papier gaat de lucht hierin wervelen De bovenste neusschelpen zijn deel van het zeefbeen en maken dus deel uit van de hersenschedel De onderste hoort bij de aangezichtsschedel Het bot heeft twee oppervlakken, twee grensvlakken en twee uiteinden Het mediale oppervlak is convex, heeft meerdere openingetjes en groeven voor bloedvaten Het laterale oppervlak is deels concaaf en is deel van de onderste tryptische neusgang De bovengrens is onregelmatig van vorm en grenst aan meerdere botten in de laterale wand van de neusholte De ondergrens is vrij, dik en cellulair opgebouwd, vooral in het midden van het bot Beide uiteinden zijn min of meer puntig van vorm het achterste loopt meer taps dan het voorste De onderste neusschelp verbeent vanuit een enkele kern, die ongeveer in de vijfde maand van de zwangerschap ontstaat <PERSOON> (<LOCATIE>, <DATUM> - Menton <DATUM> was een Nederlands cartograaf, luitenant-ter-zee tweede klasse, kunstschilder, erelid van het <PERSOON> en zendeling <PERSOON> volgde de <PERSOON> in <LOCATIE> en werd luitenant-ter-zee tweede klasse Van ### tot ### was hij aan het topografische bureau te Batavia verbonden waar hij uiteindelijk directeur van werd In ### moest hij wegens gezondheidsredenen naar Europa terugkeren; hij verrichtte nu cartografische, geografische en etnografische werkzaamheden en was daarnaast werkzaam als tekenaar, zendeling en ziekenverpleger In ###, op zijn terugreis naar Europa, bezocht hij Ceylon, de Transvaal en <PERSOON> Hoop, waar hij het werk der zending steunde en voor zijn diensten, die hij aan <PERSOON> schepen bewees, werd geridderd in het Legioen van Eer In ### bezocht <PERSOON> Palestina, waar hij meet afmetingen verrichtte en tekeningen maakte bij de kaarten van Perthes (uitgegeven in ###); in ### gaf hij een werk uit (in het <PERSOON>, uitgegeven in Parijs) over Palestina en Syrië met ### afbeeldingen naar waterverftekeningen Na zijn reis hield hij voorlezingen over Palestina in Genève en Lausanne In ### reisde <PERSOON>, samen met het <PERSOON> naar Denemarken, en, nog maar net teruggekeerd in Brussel, werd hij opgeroepen om met Nederlandse artsen naar Frankrijk af te reizen (###, zie <PERSOON> Oorlog) om er de gewonden te verplegen als chef van de Nederlandse ambulance, en later, om de vele giften, gezonden uit <LOCATIE>, uit te delen Bij terugkeer woonde <PERSOON> nog in Genève, Freiburg en Besançon en wijdde zich aan de kunst en liefdadigheid Hij behoorde tot de voorstanders van de "Eglise Libre" en werd in Frankrijk vereerd vanwege zijn toewijding voor de Protestantse zending en evangelisatie <PERSOON> was lid van de delegatie van <LOCATIE>, aanwezig bij de internationale openingsconferentie te Genève, op <DATUM> ###.
| 591 |
www
|
In ### moest hij wegens gezondheidsredenen naar Europa terugkeren; hij verrichtte nu cartografische, geografische en etnografische werkzaamheden en was daarnaast werkzaam als tekenaar, zendeling en ziekenverpleger In ###, op zijn terugreis naar Europa, bezocht hij Ceylon, de Transvaal en <PERSOON> Hoop, waar hij het werk der zending steunde en voor zijn diensten, die hij aan <PERSOON> schepen bewees, werd geridderd in het Legioen van Eer In ### bezocht <PERSOON> Palestina, waar hij meet afmetingen verrichtte en tekeningen maakte bij de kaarten van Perthes (uitgegeven in ###); in ### gaf hij een werk uit (in het <PERSOON>, uitgegeven in Parijs) over Palestina en Syrië met ### afbeeldingen naar waterverftekeningen Na zijn reis hield hij voorlezingen over Palestina in Genève en Lausanne In ### reisde <PERSOON>, samen met het <PERSOON> naar Denemarken, en, nog maar net teruggekeerd in Brussel, werd hij opgeroepen om met Nederlandse artsen naar Frankrijk af te reizen (###, zie <PERSOON> Oorlog) om er de gewonden te verplegen als chef van de Nederlandse ambulance, en later, om de vele giften, gezonden uit <LOCATIE>, uit te delen Bij terugkeer woonde <PERSOON> nog in Genève, Freiburg en Besançon en wijdde zich aan de kunst en liefdadigheid Hij behoorde tot de voorstanders van de "Eglise Libre" en werd in Frankrijk vereerd vanwege zijn toewijding voor de Protestantse zending en evangelisatie <PERSOON> was lid van de delegatie van <LOCATIE>, aanwezig bij de internationale openingsconferentie te Genève, op <DATUM> Bij besluit van <DATUM> nummer ## werd erelid <PERSOON> in het hoofdcomité van het <PERSOON>, bestaande uit de overige ereleden <PERSOON> en <PERSOON>, opgenomen (een later erelid van het <PERSOON> en medewerker van <PERSOON> tijdens het werk van het <PERSOON> bij Parijs in ### was Günther von Bültzingslöwen) Product Red Product Red is een merk dat samenwerkt met bedrijven zoals Microsoft, Dell, Apple Inc , Starbucks, Converse, Motorola, Gap, Emporio Armani, Hallmark en American Express Het is een initiatief dat is opgezet door de zanger van U#, <PERSOON> en <PERSOON> Product Red is opgezet om geld in te zamelen voor Global Fund, een organisatie die onderzoek doet naar aids en mensen die aids hebben genezen Elke partner maakt producten met het Product Red logo en er gaat een deel van de opbrengsten van het product naar Product Red De partners hebben een aantal producten gemaakt, welke geld opbrengen voor Product Red Microchip-implantaat Een microchip-implantaat is gebaseerd op radio-frequency identification (RFID) Hij wordt verpakt in een omhulsel van silicaatglas en geïmplanteerd in het menselijk lichaam Dit soort onderhuidse implantaten kunnen worden gebruikt voor het opslaan van informatie in de vorm van contactgegevens en gegevens over persoonlijke identiteit, medische geschiedenis en medicatie Het vroegst bekende experiment met een RFID-implantaat werd uitgevoerd in ### door de Britse wetenschapper <PERSOON-##>.
| 598 |
www
|
Bij besluit van <DATUM> nummer ## werd erelid <PERSOON> in het hoofdcomité van het <PERSOON>, bestaande uit de overige ereleden <PERSOON> en <PERSOON>, opgenomen (een later erelid van het <PERSOON> en medewerker van <PERSOON> tijdens het werk van het <PERSOON> bij Parijs in ### was Günther von Bültzingslöwen) Product Red Product Red is een merk dat samenwerkt met bedrijven zoals Microsoft, Dell, Apple Inc , Starbucks, Converse, Motorola, Gap, Emporio Armani, Hallmark en American Express Het is een initiatief dat is opgezet door de zanger van U#, <PERSOON> en <PERSOON> Product Red is opgezet om geld in te zamelen voor Global Fund, een organisatie die onderzoek doet naar aids en mensen die aids hebben genezen Elke partner maakt producten met het Product Red logo en er gaat een deel van de opbrengsten van het product naar Product Red De partners hebben een aantal producten gemaakt, welke geld opbrengen voor Product Red Microchip-implantaat Een microchip-implantaat is gebaseerd op radio-frequency identification (RFID) Hij wordt verpakt in een omhulsel van silicaatglas en geïmplanteerd in het menselijk lichaam Dit soort onderhuidse implantaten kunnen worden gebruikt voor het opslaan van informatie in de vorm van contactgegevens en gegevens over persoonlijke identiteit, medische geschiedenis en medicatie Het vroegst bekende experiment met een RFID-implantaat werd uitgevoerd in ### door de Britse wetenschapper <PERSOON> Dit implantaat wordt sindsdien bewaard in het Science Museum in Londen In ### ontving de VeriChip Corporation toestemming van de Food and Drug Administration (FDA) om hun apparaat op de markt te brengen in de Verenigde Staten, maar wel binnen specifieke richtlijnen Sinds de volledige goedkeuring in ### hebben ongeveer tachtig ziekenhuizen en ### artsen in de Verenigde Staten ervoor gekozen om het systeem te gebruiken Door een dergelijke chip, gekoppeld aan een database met de medische gegevens van de patiënt te implanteren, kunnen ziekenhuizen en hulpverleners direct toegang verkrijgen tot de medische geschiedenis van een ziek of gewond iemand, wat kan bijdragen aan de overlevingskansen van deze persoon geïmplanteerde chips kunnen niet worden verloren (zoals pasjes of naamplaatjes), wat de kans op diefstal van informatie kan verminderen Ook zouden auto's en huizen kunnen worden uitgerust met microchip-scanners, zodat ze alleen toegankelijk worden voor personen met een chip die op de juiste manier geprogrammeerd is Als de microchip volledig onbeveiligd is, zou deze zeer kwetsbaar zijn voor hacking en onderschepping door scanners van derden Door ongeoorloofd scannen zou iemand de informatie die is opgeslagen in de chip kunnen stelen en deze kopiëren Dit kan leiden tot misbruik van medische dossiers en verzekeringsgegevens Zo zou, bijvoorbeeld, de informatie over allergieën van een patiënt kunnen worden gewijzigd, waardoor een levensbedreigende situatie kan ontstaan Volgens de FDA kan ook de plaatsing van de chip zelf gezondheidsrisico's opleveren.
| 540 |
www
|
sindsdien bewaard in het Science Museum in Londen In ### ontving de VeriChip Corporation toestemming van de Food and Drug Administration (FDA) om hun apparaat op de markt te brengen in de Verenigde Staten, maar wel binnen specifieke richtlijnen Sinds de volledige goedkeuring in ### hebben ongeveer tachtig ziekenhuizen en ### artsen in de Verenigde Staten ervoor gekozen om het systeem te gebruiken Door een dergelijke chip, gekoppeld aan een database met de medische gegevens van de patiënt te implanteren, kunnen ziekenhuizen en hulpverleners direct toegang verkrijgen tot de medische geschiedenis van een ziek of gewond iemand, wat kan bijdragen aan de overlevingskansen van deze persoon geïmplanteerde chips kunnen niet worden verloren (zoals pasjes of naamplaatjes), wat de kans op diefstal van informatie kan verminderen Ook zouden auto's en huizen kunnen worden uitgerust met microchip-scanners, zodat ze alleen toegankelijk worden voor personen met een chip die op de juiste manier geprogrammeerd is Als de microchip volledig onbeveiligd is, zou deze zeer kwetsbaar zijn voor hacking en onderschepping door scanners van derden Door ongeoorloofd scannen zou iemand de informatie die is opgeslagen in de chip kunnen stelen en deze kopiëren Dit kan leiden tot misbruik van medische dossiers en verzekeringsgegevens Zo zou, bijvoorbeeld, de informatie over allergieën van een patiënt kunnen worden gewijzigd, waardoor een levensbedreigende situatie kan ontstaan Volgens de FDA kan ook de plaatsing van de chip zelf gezondheidsrisico's opleveren Ernstiger schade zou kunnen ontstaan wanneer de chip reageert met een <INSTELLING> van buitenaf, bijvoorbeeld een sterk magnetisch veld zoals een MRI-scanner De sterke magneten die in deze apparaten gebruikt worden kunnen het implantaat vernietigen en ernstige brandwonden veroorzaken, zowel intern als extern Echter, volgens de 'onderzoekers' van de televisieserie MythBusters is het zeer onwaarschijnlijk dat zoiets zich voor zou doen Hun testpersoon liet geen tekenen zien van pijn of wonden, hoewel deze uitkomsten natuurlijk afhankelijk kunnen zijn van het type chip Veterinair en toxicologisch onderzoek dat uitgevoerd werd tussen ### en ### heeft aangetoond dat zich bij laboratoriumratten en -muizen die geïnjecteerd werden met microchips soms onderhuidse sarcomen (gezwellen) vormden Uit de gegevens blijkt dat tot ##% van de geïmplanteerde dieren kwaadaardige tumoren ontwikkelden in het weefsel rond de microchips <PERSOON>, een veterinair oncoloog aan de Ohio State University, heeft gezegd ""Het is veel makkelijker om kanker in muizen te veroorzaken dan in mensen Het kan dus zijn dat wat je bij muizen ziet een overdreven versie is van wat bij mensen zou plaatsvinden "" London suggereerde dat een onderzoek van twintig jaar bij gechipte honden nodig is ""om te zien of er een biologisch effect optreedt "" Specialisten van verschillende vooraanstaande kankerinstituten hebben dit soort tests aanbevolen voordat er begonnen kan worden met het implanteren van mensen op grote schaal Anders dan veel mensen denken is een chip met gps, om mensen via de satelliet te volgen, nog niet uitgevonden Dit komt vooral door problemen met het energieverbruik en antennebereik.
| 553 |
www
|
bijvoorbeeld een sterk magnetisch veld zoals een MRI-scanner De sterke magneten die in deze apparaten gebruikt worden kunnen het implantaat vernietigen en ernstige brandwonden veroorzaken, zowel intern als extern Echter, volgens de 'onderzoekers' van de televisieserie MythBusters is het zeer onwaarschijnlijk dat zoiets zich voor zou doen Hun testpersoon liet geen tekenen zien van pijn of wonden, hoewel deze uitkomsten natuurlijk afhankelijk kunnen zijn van het type chip Veterinair en toxicologisch onderzoek dat uitgevoerd werd tussen ### en ### heeft aangetoond dat zich bij laboratoriumratten en -muizen die geïnjecteerd werden met microchips soms onderhuidse sarcomen (gezwellen) vormden Uit de gegevens blijkt dat tot ##% van de geïmplanteerde dieren kwaadaardige tumoren ontwikkelden in het weefsel rond de microchips <PERSOON>, een veterinair oncoloog aan de Ohio State University, heeft gezegd ""Het is veel makkelijker om kanker in muizen te veroorzaken dan in mensen Het kan dus zijn dat wat je bij muizen ziet een overdreven versie is van wat bij mensen zou plaatsvinden "" London suggereerde dat een onderzoek van twintig jaar bij gechipte honden nodig is ""om te zien of er een biologisch effect optreedt "" Specialisten van verschillende vooraanstaande kankerinstituten hebben dit soort tests aanbevolen voordat er begonnen kan worden met het implanteren van mensen op grote schaal Anders dan veel mensen denken is een chip met gps, om mensen via de satelliet te volgen, nog niet uitgevonden Dit komt vooral door problemen met het energieverbruik en antennebereik Het overbrengen van dit soort gegevens vergt een grote energiebron en een systeem zoals het bestaande mobiele telefoonnetwerk om de applicatie praktisch en betrouwbaar te maken Er zou dus nog een lange weg te gaan zijn om mensen daadwerkelijk via gps te kunnen volgen, verschillende media claimen echter dat dit al mogelijk zou zijn Theoretisch gezien zou een gps-chip het mogelijk maken om individuen te lokaliseren op lengte- en breedtegraad, hoogte, snelheid en bewegingsrichting Dit zou autoriteiten kunnen helpen om bijvoorbeeld vermiste personen of voortvluchtigen te traceren In ### werd door de regering van het Indonesische eiland Irian <PERSOON> een toepassing van de gps-chip besproken waarbij mensen die besmet zijn met hiv gevolgd zouden worden, met het doel de kans te verkleinen dat ze andere mensen besmetten De implantatie van microchips in mensen heeft nieuwe ethische discussies teweeggebracht op professionele fora, bij mensenrechtenorganisaties, regeringen en religieuze groeperingen In ### publiceerde de raad voor ethische en justitiële zaken van de American Medical Association een rapport waarin gesteld werd dat geïmplanteerde chips een bedreiging vormen voor de privacy van mensen, omdat er geen zekerheid is dat de informatie op de chip op een degelijke manier beschermd wordt, en omdat er gezondheidsrisico's zijn In de Verenigde Staten heeft, na Wisconsin en North <PERSOON> de staat Californië een wet aangenomen die o a werkgevers verbiedt om iemand te dwingen een RFID onder de huid aan te laten brengen Hoefbevangenheid.
| 535 |
www
|
soort gegevens vergt een grote energiebron en een systeem zoals het bestaande mobiele telefoonnetwerk om de applicatie praktisch en betrouwbaar te maken Er zou dus nog een lange weg te gaan zijn om mensen daadwerkelijk via gps te kunnen volgen, verschillende media claimen echter dat dit al mogelijk zou zijn Theoretisch gezien zou een gps-chip het mogelijk maken om individuen te lokaliseren op lengte- en breedtegraad, hoogte, snelheid en bewegingsrichting Dit zou autoriteiten kunnen helpen om bijvoorbeeld vermiste personen of voortvluchtigen te traceren In ### werd door de regering van het Indonesische eiland Irian <PERSOON> een toepassing van de gps-chip besproken waarbij mensen die besmet zijn met hiv gevolgd zouden worden, met het doel de kans te verkleinen dat ze andere mensen besmetten De implantatie van microchips in mensen heeft nieuwe ethische discussies teweeggebracht op professionele fora, bij mensenrechtenorganisaties, regeringen en religieuze groeperingen In ### publiceerde de raad voor ethische en justitiële zaken van de American Medical Association een rapport waarin gesteld werd dat geïmplanteerde chips een bedreiging vormen voor de privacy van mensen, omdat er geen zekerheid is dat de informatie op de chip op een degelijke manier beschermd wordt, en omdat er gezondheidsrisico's zijn In de Verenigde Staten heeft, na Wisconsin en North <PERSOON> de staat Californië een wet aangenomen die o a werkgevers verbiedt om iemand te dwingen een RFID onder de huid aan te laten brengen Hoefbevangenheid Tussen de verbinding van hoornschoen met het hoefbeen ontstaat een hoeflederontsteking van de plaatjes, die tot een zeer pijnlijke zwelling leidt Er zijn zeer veel oorzaken te noemen, een van de oorzaken is een te hoog fructaangehalte in het gras Dit komt doordat bij veel zonneschijn en tegelijkertijd lage temperaturen, zoals die kunnen voorkomen in de late herfst en het vroege voorjaar, het gras de overmaat aan opgenomen energie als tussenopslag opslaat in fructanen Bij het paard ontstaat bij opname van dit gras een te hoog suikergehalte waardoor endotoxinen in de bloedbaan komen en uiteindelijk ook te veel melkzuur in de bloedbaan Andere oorzaken zijn overbelasting, stress, te veel werk na (lange) rust, te veel/lange (box)rust na inspanning, sterke weersveranderingen, voer (te veel), mineralengebrek, erfelijkheid, ziekte van Cushing en te weinig beweging <PERSOON> (<LOCATIE>, <DATUM> â aldaar, <DATUM> was een Nederlandse arts en hoogleraar in de fysiologie en pathologie Onder het pseudoniem van <PERSOON> schreef <PERSOON> ook gedichten Hij werd geboren binnen het gezin van arts <PERSOON> en <PERSOON> Zelf huwde hij <PERSOON> (###-###) Het stel kreeg twee kinderen, <PERSOON> en <PERSOON-##> Hij volgde van ###-### een opleiding aan de Latijnse school en promoveerde op tweeëntwintigjarige leeftijd in de geneeskunde op het proefschrift "De suikervorming in de lever in verband met de suikerafscheiding bij Diabetes mellitus ".
| 546 |
www
|
tot een zeer pijnlijke zwelling leidt Er zijn zeer veel oorzaken te noemen, een van de oorzaken is een te hoog fructaangehalte in het gras Dit komt doordat bij veel zonneschijn en tegelijkertijd lage temperaturen, zoals die kunnen voorkomen in de late herfst en het vroege voorjaar, het gras de overmaat aan opgenomen energie als tussenopslag opslaat in fructanen Bij het paard ontstaat bij opname van dit gras een te hoog suikergehalte waardoor endotoxinen in de bloedbaan komen en uiteindelijk ook te veel melkzuur in de bloedbaan Andere oorzaken zijn overbelasting, stress, te veel werk na (lange) rust, te veel/lange (box)rust na inspanning, sterke weersveranderingen, voer (te veel), mineralengebrek, erfelijkheid, ziekte van Cushing en te weinig beweging <PERSOON> (<LOCATIE>, <DATUM> â aldaar, <DATUM> was een Nederlandse arts en hoogleraar in de fysiologie en pathologie Onder het pseudoniem van <PERSOON> schreef <PERSOON> ook gedichten Hij werd geboren binnen het gezin van arts <PERSOON> en <PERSOON> Zelf huwde hij <PERSOON> (###-###) Het stel kreeg twee kinderen, <PERSOON> en <PERSOON> Hij volgde van ###-### een opleiding aan de Latijnse school en promoveerde op tweeëntwintigjarige leeftijd in de geneeskunde op het proefschrift "De suikervorming in de lever in verband met de suikerafscheiding bij Diabetes mellitus " In ### werd <PERSOON> benoemd tot hoogleraar in de Algemene Ziektekunde en <PERSOON> Zijn inaugurele rede had als titel "De eenheid der fysiologie en der pathologie in haar betekenis voor de beoefening der beide wetenschappen geschetst " <PERSOON> gaf een reeks voordrachten over de homeopathie en publiceerde een omvangrijk werk over de geneesmiddelleer In ### werd het eerste Nederlandse Natuur -en geneeskundig congres gehouden; <PERSOON> was hiervan de algemene voorzitter In ### vond het Internationale Koloniale Geneeskundig congres <PERSOON-##> plaats, waarbij <PERSOON> president en hoofd van het Comité van organisatie was; tijdens het congres was hij de algemene voorzitter Hij vertegenwoordigde de Nederlandse universiteiten tijdens het <LEEFTIJD>-jarig jubileum van de Universiteit van Edinburgh in ### en werd benoemd tot doctor honoris causa aan deze universiteit, in casu tot "doctor of law and literature" <PERSOON> vertegenwoordigde <LOCATIE> in ### op het internationale geneeskundige congres te <PERSOON-##> Hij was onder meer voorzitter van het Nederlands Israëlitisch Armbestuur, lid en kort vicevoorzitter van de plaatselijke schoolcommissie, voorzitter van de Amsterdamse Vereniging voor Gezondheids- en Vakantiekolonies, voorzitter van het bestuur van de Toneelschool, lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, corresponderend lid van de "Deutsche Gesellschaft für innere Medizin" te Berlijn, erelid van de "Société royale des sciences naturelles et médicinales" <PERSOON-##>, erelid van de "Société endémiologique" en lid van de "Endemological Society" Personen met een Autisme Spectrum Stoornis Personen met een Autisme Spectrum Stoornis (PASS) is een Vlaamse zelfhulpgroep voor (jong)volwassenen met een stoornis in het autismespectrum en personen die een autismespectrumstoornis vermoeden bij zichzelf.
| 607 |
www
|
als titel "De eenheid der fysiologie en der pathologie in haar betekenis voor de beoefening der beide wetenschappen geschetst " <PERSOON> gaf een reeks voordrachten over de homeopathie en publiceerde een omvangrijk werk over de geneesmiddelleer In ### werd het eerste Nederlandse Natuur -en geneeskundig congres gehouden; <PERSOON> was hiervan de algemene voorzitter In ### vond het Internationale Koloniale Geneeskundig congres <PERSOON> plaats, waarbij <PERSOON> president en hoofd van het Comité van organisatie was; tijdens het congres was hij de algemene voorzitter Hij vertegenwoordigde de Nederlandse universiteiten tijdens het <LEEFTIJD>-jarig jubileum van de Universiteit van Edinburgh in ### en werd benoemd tot doctor honoris causa aan deze universiteit, in casu tot "doctor of law and literature" <PERSOON> vertegenwoordigde <LOCATIE> in ### op het internationale geneeskundige congres te <PERSOON> Hij was onder meer voorzitter van het Nederlands Israëlitisch Armbestuur, lid en kort vicevoorzitter van de plaatselijke schoolcommissie, voorzitter van de Amsterdamse Vereniging voor Gezondheids- en Vakantiekolonies, voorzitter van het bestuur van de Toneelschool, lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, corresponderend lid van de "Deutsche Gesellschaft für innere Medizin" te Berlijn, erelid van de "Société royale des sciences naturelles et médicinales" <PERSOON>, erelid van de "Société endémiologique" en lid van de "Endemological Society" Personen met een Autisme Spectrum Stoornis Personen met een Autisme Spectrum Stoornis (PASS) is een Vlaamse zelfhulpgroep voor (jong)volwassenen met een stoornis in het autismespectrum en personen die een autismespectrumstoornis vermoeden bij zichzelf Het is een autonome vereniging Het krijgt wel ondersteuning van de Vlaamse Vereniging Autisme, die de maandelijkse uitnodigingen verstuurt aan de leden De vereniging wordt zelfstandig gerund door personen met een autismespectrumstoornis zonder inmenging van hulpverleners Er worden maandelijkse meetings georganiseerd waar mensen met autisme elkaar kunnen ontmoeten en ervaringen uitwisselen PASS heeft geen banden met Personen uit het Autisme Spectrum, de vereniging uit <LOCATIE> voor personen met een autismespectrumstoornis PASS organiseert maandelijkse bijeenkomsten in diverse steden in <PERSOON> Op deze dagen wordt er vaak een thema gekozen waar de leden dan in groep over kunnen praten Naast de reguliere PASS-afdelingen zijn er ook afdelingen in Antwerpen, Gent en <LOCATIE> die de naam PASS-Actief dragen Deze afdelingen organiseren activiteiten zoals uitstapjes en korte reizen Verder zijn er ook nog enkele jongerenafdelingen Een aantal PASS-leden startte in ### met het project "Rent an Autist" Bedoeling van dit project is om jaarlijks een aantal dagen te voorzien waarbij mensen zonder autisme een persoon met autisme kunnen âinhurenâ om een gesprek aan te gaan <PERSOON> kunnen dan vrij vragen stellen De bedoeling van het project is om mensen kennis te laten maken met een persoon met autisme en op die manier onder meer een aantal vooroordelen proberen weg te werken die bestaan over autisme Baclofen Baclofen (β-parachlorophenyl GABA) is een spierverslapper Het is een gamma-aminoboterzuur-agonist (GABA-B-agonist) die in het bijzonder bij oromandibulaire dystonie wordt voorgeschreven In een dosis van ##â### mg per dag wordt het gebruikt bij spasmen en dystonie.
| 592 |
www
|
van de Vlaamse Vereniging Autisme, die de maandelijkse uitnodigingen verstuurt aan de leden De vereniging wordt zelfstandig gerund door personen met een autismespectrumstoornis zonder inmenging van hulpverleners Er worden maandelijkse meetings georganiseerd waar mensen met autisme elkaar kunnen ontmoeten en ervaringen uitwisselen PASS heeft geen banden met Personen uit het Autisme Spectrum, de vereniging uit <LOCATIE> voor personen met een autismespectrumstoornis PASS organiseert maandelijkse bijeenkomsten in diverse steden in <PERSOON> Op deze dagen wordt er vaak een thema gekozen waar de leden dan in groep over kunnen praten Naast de reguliere PASS-afdelingen zijn er ook afdelingen in Antwerpen, Gent en <LOCATIE> die de naam PASS-Actief dragen Deze afdelingen organiseren activiteiten zoals uitstapjes en korte reizen Verder zijn er ook nog enkele jongerenafdelingen Een aantal PASS-leden startte in ### met het project "Rent an Autist" Bedoeling van dit project is om jaarlijks een aantal dagen te voorzien waarbij mensen zonder autisme een persoon met autisme kunnen âinhurenâ om een gesprek aan te gaan <PERSOON> kunnen dan vrij vragen stellen De bedoeling van het project is om mensen kennis te laten maken met een persoon met autisme en op die manier onder meer een aantal vooroordelen proberen weg te werken die bestaan over autisme Baclofen Baclofen (β-parachlorophenyl GABA) is een spierverslapper Het is een gamma-aminoboterzuur-agonist (GABA-B-agonist) die in het bijzonder bij oromandibulaire dystonie wordt voorgeschreven In een dosis van ##â### mg per dag wordt het gebruikt bij spasmen en dystonie Ook bij andere verslavingen, zoals cocaïne en GHB-verslaving, zou het middel goede resultaten opleveren Het geneesmiddel is bewezen teratogeen Dat wil zeggen dat het, samen met een groot aantal andere chemische stoffen, geneesmiddelen, alcohol, roken en drugs, een stof is die bij gebruik tijdens de zwangerschap nadelige gevolgen voor de vrucht kan hebben De spierverslapper is chemisch verwant aan de partydrug gamma-hydroxyboterzuur (GHB), maar de werking kan niet met elkaar vergeleken worden Ook veronderstelt men soms een gelijkende werking als veel voorgeschreven benzodiazepines als diazepam en oxazepam GHB is overigens een lichaamseigen stof, baclofen is dat niet Terwijl GHB wordt gezien als een partydrug is het effect van baclofen op dat gebied vrijwel nihil of heeft het de tegenovergestelde werking, men vergeet namelijk alcohol te drinken GHB wordt geassocieerd met een toename van seksuele prikkels, bij baclofen is juist het tegenovergestelde aangetoond In een klein onderzoek is de effectiviteit van baclofen bij paniekstoornis en angststoornissen aangetoond Baclofen kwam in ### in het nieuws toen een ernstig aan alcohol verslaafde <PERSOON> cardioloog <PERSOON> in zijn boek "<PERSOON> dernier verre" (Nederlandse vertaling "Het einde van mijn verslaving") claimde dat hij zichzelf genas door zichzelf grote doses baclofen voor te schrijven Ameisen, hoogleraar geneeskunde aan de State University of New York, was een alcoholist die zichzelf naar eigen zeggen "in een coma zoop".
| 534 |
www
|
andere verslavingen, zoals cocaïne en GHB-verslaving, zou het middel goede resultaten opleveren Het geneesmiddel is bewezen teratogeen Dat wil zeggen dat het, samen met een groot aantal andere chemische stoffen, geneesmiddelen, alcohol, roken en drugs, een stof is die bij gebruik tijdens de zwangerschap nadelige gevolgen voor de vrucht kan hebben De spierverslapper is chemisch verwant aan de partydrug gamma-hydroxyboterzuur (GHB), maar de werking kan niet met elkaar vergeleken worden Ook veronderstelt men soms een gelijkende werking als veel voorgeschreven benzodiazepines als diazepam en oxazepam GHB is overigens een lichaamseigen stof, baclofen is dat niet Terwijl GHB wordt gezien als een partydrug is het effect van baclofen op dat gebied vrijwel nihil of heeft het de tegenovergestelde werking, men vergeet namelijk alcohol te drinken GHB wordt geassocieerd met een toename van seksuele prikkels, bij baclofen is juist het tegenovergestelde aangetoond In een klein onderzoek is de effectiviteit van baclofen bij paniekstoornis en angststoornissen aangetoond Baclofen kwam in ### in het nieuws toen een ernstig aan alcohol verslaafde <PERSOON> cardioloog <PERSOON> in zijn boek "<PERSOON> dernier verre" (Nederlandse vertaling "Het einde van mijn verslaving") claimde dat hij zichzelf genas door zichzelf grote doses baclofen voor te schrijven Ameisen, hoogleraar geneeskunde aan de State University of New York, was een alcoholist die zichzelf naar eigen zeggen "in een coma zoop" Toen hij vernam dat baclofen bij een spastische cocaïneverslaafde de zucht naar cocaïne sterk had verminderd, ging hij baclofen onderzoeken In wetenschappelijke tijdschriften was de uitwerking van baclofen op verslaafde laboratoriumratten beschreven De dieren werden onder invloed van baclofen minder afhankelijk van cocaïne en alcohol Het medicijn is in Frankrijk "off-label" als experimenteel middel aan alcoholisten voorgeschreven met positieve resultaten De <PERSOON> "Société française d'alcoologie" (SFA) is echter voorzichtig en noemt verslaving een complexe aandoening waarvoor een medicijn alleen niet de oplossing zal zijn Ameisen beweert echter niet dat het middel de ziekte verslaving geneest, maar meer dat het middel helpt bij het verminderen van de ziekelijke zucht, de hunkering of craving, naar alcohol of drugs Die craving is in feite psychische onrust, maar omdat de hersenen via hormonen en/of neurotransmitters allerlei alarmbellen laten rinkelen dat het tijd is voor de volgende dosis, vertaalt die psychische onrust zich tevens in lichamelijke onrust en ongemakken Die onrust triggert vervolgens een dwangmatig op zoek gaan naar het middel dat de onrust zal wegnemen (ref name="(WEBLINK)")Drugs, brains and behavior, <PERSOON> Science of addiction, National Instistute on <PERSOON> of <PERSOON>)(/ref) De craving kan zich overigens ook uiten als emotionele disbalans, verveling, dysforie of prikkelbaarheid Het verschil dat men vroeger maakte tussen een lichamelijke en geestelijke afhankelijkheid bestaat volgens Ameisen in feite niet, al kan men van de ene drug meer lichamelijk ongemak ervaren dan van de andere.
| 534 |
www
|
wetenschappelijke tijdschriften was de uitwerking van baclofen op verslaafde laboratoriumratten beschreven De dieren werden onder invloed van baclofen minder afhankelijk van cocaïne en alcohol Het medicijn is in Frankrijk "off-label" als experimenteel middel aan alcoholisten voorgeschreven met positieve resultaten De <PERSOON> "Société française d'alcoologie" (SFA) is echter voorzichtig en noemt verslaving een complexe aandoening waarvoor een medicijn alleen niet de oplossing zal zijn Ameisen beweert echter niet dat het middel de ziekte verslaving geneest, maar meer dat het middel helpt bij het verminderen van de ziekelijke zucht, de hunkering of craving, naar alcohol of drugs Die craving is in feite psychische onrust, maar omdat de hersenen via hormonen en/of neurotransmitters allerlei alarmbellen laten rinkelen dat het tijd is voor de volgende dosis, vertaalt die psychische onrust zich tevens in lichamelijke onrust en ongemakken Die onrust triggert vervolgens een dwangmatig op zoek gaan naar het middel dat de onrust zal wegnemen (ref name="(WEBLINK)")Drugs, brains and behavior, <PERSOON> Science of addiction, National Instistute on <PERSOON> of <PERSOON>)(/ref) De craving kan zich overigens ook uiten als emotionele disbalans, verveling, dysforie of prikkelbaarheid Het verschil dat men vroeger maakte tussen een lichamelijke en geestelijke afhankelijkheid bestaat volgens Ameisen in feite niet, al kan men van de ene drug meer lichamelijk ongemak ervaren dan van de andere De kern van het probleem bij verslaving is dat verslavingsgevoelige mensen wel willen, maar niet kunnen stoppen of minderen Dit komt omdat het deel van de hersenen dat de craving initieert, het limbisch systeem, bij verslavingsgevoelige mensen vele malen sterker naar voren treedt dan de prefrontale cortex, die betrokken is bij functies als beslissingen nemen, plannen, sociaal gedrag en impulsbeheersing Daardoor is men simpelweg niet in staat te corrigeren Het limbisch systeem is een groep structuren in de hersenen die betrokken is bij emotie, motivatie, genot en het emotioneel geheugen Het is evolutionair gezien een van de oudste delen van de hersenen Bij verslavingsgevoelige mensen neemt dit limbisch systeem feitelijk de beslissingen en kan de prefrontale cortex hier vrij weinig aan veranderen, hoezeer men na het laatste middelengebruik ook overtuigd was dit nooit meer te willen of te zullen doen Het limbisch systeem is ook verantwoordelijk voor de vecht- of vluchtreactie, een verdedigingsmechanisme dat bij mensen en dieren optreedt als er acuut gevaar dreigt De reactie begint met acute hevige angst, paniek en stress Als gevolg hiervan produceert het lichaam grote hoeveelheden adrenaline en cortisol (stresshormonen), de bloeddruk en hartslag gaan omhoog, de spieren worden gespannen, haren komen rechtop te staan (kippenvel), de zintuigen worden scherper (pupillen verwijden, oren staan rechtop) en de pijngevoeligheid daalt naar een zeer laag niveau (endorfinestimulus) Hierdoor is het lichaam voorbereid op een gevecht of om op de vlucht te slaan Bij craving (ziekelijke-zucht) slaat dit systeem als het ware nodeloos op hol.
| 533 |
www
|
hersenen dat de craving initieert, het limbisch systeem, bij verslavingsgevoelige mensen vele malen sterker naar voren treedt dan de prefrontale cortex, die betrokken is bij functies als beslissingen nemen, plannen, sociaal gedrag en impulsbeheersing Daardoor is men simpelweg niet in staat te corrigeren Het limbisch systeem is een groep structuren in de hersenen die betrokken is bij emotie, motivatie, genot en het emotioneel geheugen Het is evolutionair gezien een van de oudste delen van de hersenen Bij verslavingsgevoelige mensen neemt dit limbisch systeem feitelijk de beslissingen en kan de prefrontale cortex hier vrij weinig aan veranderen, hoezeer men na het laatste middelengebruik ook overtuigd was dit nooit meer te willen of te zullen doen Het limbisch systeem is ook verantwoordelijk voor de vecht- of vluchtreactie, een verdedigingsmechanisme dat bij mensen en dieren optreedt als er acuut gevaar dreigt De reactie begint met acute hevige angst, paniek en stress Als gevolg hiervan produceert het lichaam grote hoeveelheden adrenaline en cortisol (stresshormonen), de bloeddruk en hartslag gaan omhoog, de spieren worden gespannen, haren komen rechtop te staan (kippenvel), de zintuigen worden scherper (pupillen verwijden, oren staan rechtop) en de pijngevoeligheid daalt naar een zeer laag niveau (endorfinestimulus) Hierdoor is het lichaam voorbereid op een gevecht of om op de vlucht te slaan Bij craving (ziekelijke-zucht) slaat dit systeem als het ware nodeloos op hol Als dat het geval is kan men spreken van de ziekte verslaving Het inzicht dat verslaving vooral een biologische, genetische en epigenetische ziekte is wordt daarmee essentieel voor een succesvolle behandeling Baclofen zou de angel uit de verslavingsproblematiek halen Het lijkt erop dat Baclofen iets in de plaats stelt voor dat waar het in de hersenen van de verslaafde al voor de verslaving aan ontbrak Iemand kan zich wederom normaal voelen, het leven krijgt weer enige kleur en diepte en de onrust wordt minder, en dat kon zelfs het verslavende middel nooit meer bereiken Ook wordt vermeld dat Baclofen een zodanig effect heeft op de hersenen dat de ratio in de prefrontale cortex het niet aflegt tegenover het oudere en sterkere emotionele brein in het limbisch systeem, waardoor beseft wordt (en belangrijker beseft blijft worden) dat een verslavend middel niets extra's op zal leveren, of zelfs integendeel Vooral ter voorkoming van een terugval (relapse) zou baclofen daarom nuttig kunnen zijn Maar ook zou het het dwangmatige element uit een verslaving kunnen halen Een verslaafde raakt op den duur daadwerkelijk verslaafd aan een verslavend middel niet zozeer omdat hij (/zij) zich beter gaat voelen, waarvan in het begin natuurlijk nog wel sprake is, maar omdat hij zich alleen (nog) normaal kan voelen met het verslavende middel De verslaafde voelt zich dus niet per se beter door inname van het verslavende middel, maar eerder normaal Het verraderlijke en datgene wat het meest tot verwarring leidt is dat een verslaafde zich eigenlijk nooit normaal heeft gevoeld.
| 522 |
www
|
is wordt daarmee essentieel voor een succesvolle behandeling Baclofen zou de angel uit de verslavingsproblematiek halen Het lijkt erop dat Baclofen iets in de plaats stelt voor dat waar het in de hersenen van de verslaafde al voor de verslaving aan ontbrak Iemand kan zich wederom normaal voelen, het leven krijgt weer enige kleur en diepte en de onrust wordt minder, en dat kon zelfs het verslavende middel nooit meer bereiken Ook wordt vermeld dat Baclofen een zodanig effect heeft op de hersenen dat de ratio in de prefrontale cortex het niet aflegt tegenover het oudere en sterkere emotionele brein in het limbisch systeem, waardoor beseft wordt (en belangrijker beseft blijft worden) dat een verslavend middel niets extra's op zal leveren, of zelfs integendeel Vooral ter voorkoming van een terugval (relapse) zou baclofen daarom nuttig kunnen zijn Maar ook zou het het dwangmatige element uit een verslaving kunnen halen Een verslaafde raakt op den duur daadwerkelijk verslaafd aan een verslavend middel niet zozeer omdat hij (/zij) zich beter gaat voelen, waarvan in het begin natuurlijk nog wel sprake is, maar omdat hij zich alleen (nog) normaal kan voelen met het verslavende middel De verslaafde voelt zich dus niet per se beter door inname van het verslavende middel, maar eerder normaal Het verraderlijke en datgene wat het meest tot verwarring leidt is dat een verslaafde zich eigenlijk nooit normaal heeft gevoeld Omdat de niet verslavingsgevoelige persoon ook tevreden kan zijn met het zich normaal voelen, dus als hij niets gebruikt, zal hij daarom niet steeds dwangmatig op zoek hoeven gaan naar een (verslavend) middel dat hem nog beter doet voelen Slechts zo'n #% van de patiënten in professionele ontwenningsklinieken ondervinden geen enkele terugval indien zij geen aanvullende medicatie of op wetenschappelijke methodes gebaseerde behandeling krijgen Ondanks de hoopvolle resultaten van al dit wetenschappelijk onderzoek, de vele positieve resultaten die worden gemeld buiten de reguliere verslavingszorg om, in <LOCATIE> maar vooral ook in Frankrijk, blijft men in <LOCATIE> vasthouden aan het idee dat er eerst nog meer onderzoek moet worden gedaan Terwijl veel privé-klinieken in <LOCATIE> meewerken aan het grootschalige onderzoek aan de <PERSOON> naar de effectiviteit van het patentloze baclofen blijven de artsen van de Jellinek-kliniek, in <LOCATIE> vrijwel monopolist, vasthouden aan medicijnen die zeer weinig mensen helpen, maar die wel veel bijwerkingen hebben Die medicijnen zijn nieuw ontwikkeld en vallen daardoor wel onder patent Om die reden zijn daar wel tientallen miljoenen aan onderzoek, lobby en promotie aan besteed en daarom wel wettelijk als geneesmiddel erkend Deze middelen leveren wel veel geld op voor de industrie maar zijn dus niet altijd het beste voor de patiënt Op <DATUM> heeft de <PERSOON> medicijntoezichthouder "<PERSOON> nationale de sécurité du médicament et des produits de santé" (ANSM), het gebruik van baclofen bij de behandeling van alcoholisme officieel goedgekeurd.
| 528 |
www
|
als hij niets gebruikt, zal hij daarom niet steeds dwangmatig op zoek hoeven gaan naar een (verslavend) middel dat hem nog beter doet voelen Slechts zo'n #% van de patiënten in professionele ontwenningsklinieken ondervinden geen enkele terugval indien zij geen aanvullende medicatie of op wetenschappelijke methodes gebaseerde behandeling krijgen Ondanks de hoopvolle resultaten van al dit wetenschappelijk onderzoek, de vele positieve resultaten die worden gemeld buiten de reguliere verslavingszorg om, in <LOCATIE> maar vooral ook in Frankrijk, blijft men in <LOCATIE> vasthouden aan het idee dat er eerst nog meer onderzoek moet worden gedaan Terwijl veel privé-klinieken in <LOCATIE> meewerken aan het grootschalige onderzoek aan de <PERSOON> naar de effectiviteit van het patentloze baclofen blijven de artsen van de Jellinek-kliniek, in <LOCATIE> vrijwel monopolist, vasthouden aan medicijnen die zeer weinig mensen helpen, maar die wel veel bijwerkingen hebben Die medicijnen zijn nieuw ontwikkeld en vallen daardoor wel onder patent Om die reden zijn daar wel tientallen miljoenen aan onderzoek, lobby en promotie aan besteed en daarom wel wettelijk als geneesmiddel erkend Deze middelen leveren wel veel geld op voor de industrie maar zijn dus niet altijd het beste voor de patiënt Op <DATUM> heeft de <PERSOON> medicijntoezichthouder "<PERSOON> nationale de sécurité du médicament et des produits de santé" (ANSM), het gebruik van baclofen bij de behandeling van alcoholisme officieel goedgekeurd Ondertussen heeft men sinds een paar jaar wel uitgebreid ingezet op het uit de VS overgewaaide en op religieuze leest gestoelde twaalfstappenprogramma Dit terwijl de Cochrane Drugs and Alcohol Group reeds in ### een uitgebreid onderzoek heeft gepubliceerd waarin men heeft gekeken naar alle beschikbare wetenschappelijke studies vanaf de jaren ## naar de effectiviteit van het twaalfstappenprogramma en de bijbehorende regelmatige, soms dagelijkse, bezoeken aan de Anonieme Alcoholisten groepen (en andere verslavingsgroepen) Het resultaat was dat de effectiviteit van het programma niet kon worden aangetoond In acht van de twaalf stappen speelt god of "een hogere macht" een cruciale rol Deze therapie gaat ervan uit dat iemand niet zelf van de verslaving kan afkomen maar moet vertrouwen op god of een andere "hogere macht" voor het herstel Als men op de website van de Jellinek zoekt op "baclofen", treft men # resultaten aan terwijl "## stappen" ## resultaten oplevert Terwijl men elders experimenteert met baclofen, tot nu toe met meestal vrij positieve resultaten, blijft de verslaafde bij de Jellinek voorlopig toch echt verstoken van een potentieel levensreddend en zeer goedkoop en goed te verdragen medicijn (na decennia bewezen probleemloos gebruik als spierverslapper) Men blijft dus lijden aan de ziekte verslaving Verslaving blijft een complexe aandoening, en vooral als de verslaving eigenlijk een symptoom is van een onderliggende psychiatrische aandoening, is het maar de vraag of baclofen in alle gevallen het juiste middel is Echter, tot voor kort was het een vrij normale gang van zaken een persoon met de dubbele diagnose psychiatrische aandoening en verslaving eerst naar de verslavingszorg te verwijzen.
| 556 |
www
|
terwijl de Cochrane Drugs and Alcohol Group reeds in ### een uitgebreid onderzoek heeft gepubliceerd waarin men heeft gekeken naar alle beschikbare wetenschappelijke studies vanaf de jaren ## naar de effectiviteit van het twaalfstappenprogramma en de bijbehorende regelmatige, soms dagelijkse, bezoeken aan de Anonieme Alcoholisten groepen (en andere verslavingsgroepen) Het resultaat was dat de effectiviteit van het programma niet kon worden aangetoond In acht van de twaalf stappen speelt god of "een hogere macht" een cruciale rol Deze therapie gaat ervan uit dat iemand niet zelf van de verslaving kan afkomen maar moet vertrouwen op god of een andere "hogere macht" voor het herstel Als men op de website van de Jellinek zoekt op "baclofen", treft men # resultaten aan terwijl "## stappen" ## resultaten oplevert Terwijl men elders experimenteert met baclofen, tot nu toe met meestal vrij positieve resultaten, blijft de verslaafde bij de Jellinek voorlopig toch echt verstoken van een potentieel levensreddend en zeer goedkoop en goed te verdragen medicijn (na decennia bewezen probleemloos gebruik als spierverslapper) Men blijft dus lijden aan de ziekte verslaving Verslaving blijft een complexe aandoening, en vooral als de verslaving eigenlijk een symptoom is van een onderliggende psychiatrische aandoening, is het maar de vraag of baclofen in alle gevallen het juiste middel is Echter, tot voor kort was het een vrij normale gang van zaken een persoon met de dubbele diagnose psychiatrische aandoening en verslaving eerst naar de verslavingszorg te verwijzen Gelukkig weet men ondertussen dat verslavingsproblematiek alleen kan worden opgelost als de onderliggende psychiatrische problematiek tegelijkertijd wordt behandeld De verslaving verergert de psychiatrische problematiek en andersom Het is daarom belangrijk dat behalve medicatie voor andere psychiatrische aandoeningen nu wordt onderkend dat er medicijnen als baclofen bestaan die specifiek werken op de psychiatrische aandoening verslaving De resultaten van twee kleinschalige dubbelblinde onderzoeken doen vermoeden dat baclofen weinig bijwerkingen heeft en goed wordt verdragen, ook in combinatie met alcohol Geregistreerde bijwerkingen waren verwardheid, concentratieverlies, duizelingen en vermindering van het reactievermogen Verder moet worden vermeld dat baclofen niet geschikt is om zomaar zelf mee te experimenteren vanwege een gerapporteerde agressie verhogende werking bij een verkeerde dosering of in combinatie met bepaalde andere medicatie Die dosering verschilt van persoon tot persoon en dient onder toezicht van een arts plaats te vinden Antidepressiva en stimulantia hebben die bijwerkingen overigens ook en toch is dat geen reden om die medicatie dan maar niet voor te schrijven De voordelen wegen doorgaans ruimschoots op tegen de nadelen Enkele door gebruikers als positief ervaren bijwerkingen, bekend van andere spierverslappers, als goede nachtrust, gestegen zelfvertrouwen en de door Ameisen beschreven luciditeit, hij schrijft "helder te kunnen denken", doen vermoeden dat baclofen geestelijk verslavend zou kunnen zijn Aan de andere kant hoeven als positief ervaren werking of bijwerkingen niet op verslavingsgevoeligheid te wijzen.
| 502 |
www
|
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.