text
stringlengths
80
6.25k
text_len
int64
32
3.12k
src
stringclasses
7 values
dalai lama en keerde hij niet meer terug naar Tibet Chödrag werd "Chief Medical Officer" van de in ### opgerichte "Mentsikhang" in Dharmshala en daarnaast leider en later adviseur van de afdeling voor farmacie In ### sprak hij op de internationale conferentie voor Tibetaanse geneeskunde in Venetië In ### reisde hij naar <PERSOON> om de mogelijkheden te verkennen voor een programma voor wetenschappelijk onderzoek van de werking van Tibetaanse geneeskunde bij de behandeling van kanker, leverontsteking, artritis en aids Hierna maakte hij verdere wetenschapsreizen naar verschillende landen in Europa en Azië en werd hij onder meer geconsulteerd voor de behandeling van slachtoffers van de kernramp van Tsjernobyl TLR# Het TLR# gen bij mensen codeert de Toll-like receptor # Het detecteert lipopolysacchariden op de buitenmembraan van gram-negatieve bacteriën en is belangrijk voor het activeren van het aangeboren immuunsysteem TLR# wordt ook aangeduid met CD### (cluster of differentiation ###) Het door dit gen gecodeerde proteïne behoort tot de Toll-like receptor (TLR) familie, dat een fundamentele rol speelt in het herkennen van een ziekteverwekker en het activeren van het aangeboren immuunsysteem Deze receptor komt het meeste tot expressie in de placenta en in de myelomonocytische subpopulatie van de leukocyten Het is betrokken bij het doorgeven van signalen opgewekt door lipopolysacchariden (LPS) van gram-negatieve bacteriën Mutaties van dit gen geven verschillen in reactie op LPS Ook zijn er verscheiden transcriptie varianten van dit gen gevonden Het lipide-A analoge eritoran reageert als een TLR# antagonist en is een geneesmiddel tegen ernstige sepsis Pentaerythritoltetranitraat Pentaerythritoltetranitraat (doorgaans afgekort tot PETN), ook bekend als pentriet is een van de krachtigste explosieven met een relatieve effectiviteitsfactor (RE-factor) van #,## Het is het #-voudige nitraatester van pentaerytritol PETN werd voor het eerst gesynthetiseerd in ### door <PERSOON> en <PERSOON>, door verestering van pentaerytritol met salpeterzuur Na patentering door de Duitse regering werd in ### met de productie begonnen PETN werd door het Duitse leger gebruikt in de Eerste Wereldoorlog De productie van PETN vindt plaats door verestering van pentaerytritol, met een mengsel van geconcentreerd salpeterzuur en zwavelzuur De ICI-methode geniet de voorkeur hierbij wordt alleen gebruikgemaakt van geconcentreerd salpeterzuur ()##%) Wanneer meerdere zuren worden gebruikt kunnen instabiele zwavelhoudende nevenproducten (zwavelzuuresters en alifatische sulfonzuren) gevormd worden PETN wordt gebruikt als explosief en het is minder schok- en wrijvingsbestendig dan TNT en tetryl Het wordt nooit apart gebruikt Het wordt hoofdzakelijk gebruikt als een versterkerlading en voor het ontsteken van klein kaliber ammunitie, in detonators bij sommige landmijnen, in granaten en als explosieve kern in slagsnoer PETN is ook een van de stoffen in het plastisch explosieve materiaal Semtex PETN werd volgens de Amerikaanse FBI gebruikt bij de aanslag op Northwest Airlines-vlucht ### door de <LEEFTIJD>-jarige Nigeriaan <PERSOON>, op <DATUM> Ook <PERSOON>, die in ### een vliegtuig wilde opblazen met explosieven in zijn schoenen, gebruikte PETN.
567
www
lipide-A analoge eritoran reageert als een TLR# antagonist en is een geneesmiddel tegen ernstige sepsis Pentaerythritoltetranitraat Pentaerythritoltetranitraat (doorgaans afgekort tot PETN), ook bekend als pentriet is een van de krachtigste explosieven met een relatieve effectiviteitsfactor (RE-factor) van #,## Het is het #-voudige nitraatester van pentaerytritol PETN werd voor het eerst gesynthetiseerd in ### door <PERSOON> en <PERSOON>, door verestering van pentaerytritol met salpeterzuur Na patentering door de Duitse regering werd in ### met de productie begonnen PETN werd door het Duitse leger gebruikt in de Eerste Wereldoorlog De productie van PETN vindt plaats door verestering van pentaerytritol, met een mengsel van geconcentreerd salpeterzuur en zwavelzuur De ICI-methode geniet de voorkeur hierbij wordt alleen gebruikgemaakt van geconcentreerd salpeterzuur ()##%) Wanneer meerdere zuren worden gebruikt kunnen instabiele zwavelhoudende nevenproducten (zwavelzuuresters en alifatische sulfonzuren) gevormd worden PETN wordt gebruikt als explosief en het is minder schok- en wrijvingsbestendig dan TNT en tetryl Het wordt nooit apart gebruikt Het wordt hoofdzakelijk gebruikt als een versterkerlading en voor het ontsteken van klein kaliber ammunitie, in detonators bij sommige landmijnen, in granaten en als explosieve kern in slagsnoer PETN is ook een van de stoffen in het plastisch explosieve materiaal Semtex PETN werd volgens de Amerikaanse FBI gebruikt bij de aanslag op Northwest Airlines-vlucht ### door de <LEEFTIJD>-jarige Nigeriaan <PERSOON>, op <DATUM> Ook <PERSOON>, die in ### een vliegtuig wilde opblazen met explosieven in zijn schoenen, gebruikte PETN Bij de gewelddadige overval op een <PERSOON>'s filiaal in <LOCATIE> Zuid-<PERSOON> op <DATUM> werd ook pentriet gebruikt Andere niet-explosiefgerelateerde toepassingen zijn die voor het verwijden van bloedvaten (vasodilatatie) vergelijkbaar met nitroglycerine Een geneesmiddel voor hartziekten, "Lentonitraat", bevat PETN Tabletten zijn overal ter wereld in de handel geweest als geneesmiddel bij angina pectoris De farmaceutische benaming in <LOCATIE> was "pentanitrolum" De dosering liep uiteen van ## tot ## mg, # tot # maal per dag In <LOCATIE> was de merknaam "Pentrit" Er waren ook generieke tabletten in de handel Pharmachemie had een registratie voor pentanitrolum comp, bevattende ## mg pentanitrolum en #,# mg nitroglycerine Veel geneesmiddelen (zoals ook nitroglycerine) leiden een dubbelleven als springstof en als hartmedicijn Apotheken hadden als grondstof een verwrijving met melksuiker op de plank staan van <DATUM> (##%) De verwrijving is noodzakelijk omdat de grondstof na schokken of blootstelling aan hitte kan ontploffen Pentanitrolum raakte uit de gratie door het nieuwere isosorbidedinitraat, onder andere als "Cedocard", in de handel Zaagtand (zaagvis) Een zaagtand is de zaagvormige verlengde snuit van een zaagvis Het dier gebruikt deze om de bodem om te woelen De zaagtand werd in het verleden gebruikt door apotheken als uithangbord Het past in het rijtje apothekerssymbolen als slang, eenhoorn, opgezette krokodil of een geprepareerde koffervis en het hertengewei Al deze symbolen verwijzen naar exotische ingrediënten of producten met een zeldzame werking tegen vele kwalen.
576
www
Bij de gewelddadige overval op een <PERSOON>'s filiaal in <LOCATIE> Zuid-<PERSOON> op <DATUM> werd ook pentriet gebruikt Andere niet-explosiefgerelateerde toepassingen zijn die voor het verwijden van bloedvaten (vasodilatatie) vergelijkbaar met nitroglycerine Een geneesmiddel voor hartziekten, "Lentonitraat", bevat PETN Tabletten zijn overal ter wereld in de handel geweest als geneesmiddel bij angina pectoris De farmaceutische benaming in <LOCATIE> was "pentanitrolum" De dosering liep uiteen van ## tot ## mg, # tot # maal per dag In <LOCATIE> was de merknaam "Pentrit" Er waren ook generieke tabletten in de handel Pharmachemie had een registratie voor pentanitrolum comp, bevattende ## mg pentanitrolum en #,# mg nitroglycerine Veel geneesmiddelen (zoals ook nitroglycerine) leiden een dubbelleven als springstof en als hartmedicijn Apotheken hadden als grondstof een verwrijving met melksuiker op de plank staan van <DATUM> (##%) De verwrijving is noodzakelijk omdat de grondstof na schokken of blootstelling aan hitte kan ontploffen Pentanitrolum raakte uit de gratie door het nieuwere isosorbidedinitraat, onder andere als "Cedocard", in de handel Zaagtand (zaagvis) Een zaagtand is de zaagvormige verlengde snuit van een zaagvis Het dier gebruikt deze om de bodem om te woelen De zaagtand werd in het verleden gebruikt door apotheken als uithangbord Het past in het rijtje apothekerssymbolen als slang, eenhoorn, opgezette krokodil of een geprepareerde koffervis en het hertengewei Al deze symbolen verwijzen naar exotische ingrediënten of producten met een zeldzame werking tegen vele kwalen De voorbijganger moest geïmponeerd raken door de exclusiviteit van de zaagtand en wist dat er bijzondere kruiden of geneeskrachtige zaken verkrijgbaar waren Geconserveerde exemplaren van de zaagvis zijn onder meer te zien in museum Naturalis te Leiden <PERSOON>, <DATUM> – Stockholm, <DATUM> was een Zweeds componist en dierenarts <PERSOON> kwam uit een muzikale familie; zijn vader was muziekleraar en organist en zijn moeder was afgestudeerd pianiste aan het Conservatorium van Stockholm Zijn moeders loopbaan als pianiste raakte in het slop, ze zou uiteindelijk acht kinderen baren In eerste instantie zag het er niet naar uit dat <PERSOON> in de muziek zou geraken <PERSOON> zette eerst in op een carrière als arts, maar zou daarvoor naar Uppsala moeten Hij koos vanwege praktische redenen een studie tot dierenarts zodat hij in Stockholm kon blijven Gedurende zijn jeugd werd er veel geluisterd naar muziek van Beethoven en <PERSOON> Toen hij al achttien jaar oud was, ging hij naar het conservatorium van Stockholm en kreeg daar onder meer zanglessen van <PERSOON> In aanvulling daarop kreeg jij compositieleer van <PERSOON> van ### tot ### Toch bleef muziek schrijven achterwege tot in ### Met steun van <PERSOON>, anchorman van de Zweedse klassieke muziek, kon <PERSOON> gaan studeren in Wenen, Berlijn en Parijs De basiskennis van het componeren, zei <PERSOON> later, was al aanwezig, hij beschouwde zichzelf daarom als autodidact.
560
www
door de exclusiviteit van de zaagtand en wist dat er bijzondere kruiden of geneeskrachtige zaken verkrijgbaar waren Geconserveerde exemplaren van de zaagvis zijn onder meer te zien in museum Naturalis te Leiden <PERSOON>, <DATUM> – Stockholm, <DATUM> was een Zweeds componist en dierenarts <PERSOON> kwam uit een muzikale familie; zijn vader was muziekleraar en organist en zijn moeder was afgestudeerd pianiste aan het Conservatorium van Stockholm Zijn moeders loopbaan als pianiste raakte in het slop, ze zou uiteindelijk acht kinderen baren In eerste instantie zag het er niet naar uit dat <PERSOON> in de muziek zou geraken <PERSOON> zette eerst in op een carrière als arts, maar zou daarvoor naar Uppsala moeten Hij koos vanwege praktische redenen een studie tot dierenarts zodat hij in Stockholm kon blijven Gedurende zijn jeugd werd er veel geluisterd naar muziek van Beethoven en <PERSOON> Toen hij al achttien jaar oud was, ging hij naar het conservatorium van Stockholm en kreeg daar onder meer zanglessen van <PERSOON> In aanvulling daarop kreeg jij compositieleer van <PERSOON> van ### tot ### Toch bleef muziek schrijven achterwege tot in ### Met steun van <PERSOON>, anchorman van de Zweedse klassieke muziek, kon <PERSOON> gaan studeren in Wenen, Berlijn en Parijs De basiskennis van het componeren, zei <PERSOON> later, was al aanwezig, hij beschouwde zichzelf daarom als autodidact Al die tijd was hij nog gewoon dierenarts Vanaf ### verschenen zijn eerste composities Het eerst bestaat uit de toonzetting van twee teksten van Gustaf Fröling voor zangstem en piano De eerste uitvoering van dat werkje volgde in ### door <PERSOON> medeleerling bij Günther Meer liederen volgden, totdat zijn eerste orkestwerk volgde in de hoedanigheid van <PERSOON> van dromen) Voordat hij echter een uitvoering kreeg, stuurde <PERSOON> het naar Stenhammar, die het te <PERSOON> vond klinken en afkeurde <PERSOON-##> waren vrienden af <PERSOON> zou zich altijd meer richten op de Europese muziektraditie, dan de plaatselijk Zweedse In ### volgde zijn opera <PERSOON-##> (naar Lord <PERSOON-##>), die in weerwil van Stenhammar eerste succes had in Dortmund en pas later in Stockholm <PERSOON-##> was wel enthousiast over de nieuwe romanticus, maar stelde toch enige verbeteringen voor <PERSOON> probeerde snel een tweede opera te componeren, maar die bleef onvoltooid (<PERSOON-##>) In ### brak de Eerste Wereldoorlog uit dat zorgde voor een tweedeling in de Zweedse maatschappij <PERSOON> kwam met het symfonisch gedicht "Varde ljus", over dappere mannen, dat door <PERSOON-##> werd afgedaan als huilende dieren na een mislukte operatie "Varde ljus" zou enige tijd bekendstaan als symfonie nr # Het tij keerde toen <PERSOON-##> vroeg het libretto te schrijven voor de volgende opera Engelbrekt Karlfeld vond dat <PERSOON> dat beter zelf kon doen en zo bleef Engelbrekt (###) over een vrijheidsstrijder een pure <PERSOON>-aangelegenheid.
591
www
zijn eerste composities Het eerst bestaat uit de toonzetting van twee teksten van Gustaf Fröling voor zangstem en piano De eerste uitvoering van dat werkje volgde in ### door <PERSOON> medeleerling bij Günther Meer liederen volgden, totdat zijn eerste orkestwerk volgde in de hoedanigheid van <PERSOON> van dromen) Voordat hij echter een uitvoering kreeg, stuurde <PERSOON> het naar Stenhammar, die het te <PERSOON> vond klinken en afkeurde <PERSOON> waren vrienden af <PERSOON> zou zich altijd meer richten op de Europese muziektraditie, dan de plaatselijk Zweedse In ### volgde zijn opera <PERSOON> (naar Lord <PERSOON>), die in weerwil van Stenhammar eerste succes had in Dortmund en pas later in Stockholm <PERSOON> was wel enthousiast over de nieuwe romanticus, maar stelde toch enige verbeteringen voor <PERSOON> probeerde snel een tweede opera te componeren, maar die bleef onvoltooid (<PERSOON>) In ### brak de Eerste Wereldoorlog uit dat zorgde voor een tweedeling in de Zweedse maatschappij <PERSOON> kwam met het symfonisch gedicht "Varde ljus", over dappere mannen, dat door <PERSOON-##> werd afgedaan als huilende dieren na een mislukte operatie "Varde ljus" zou enige tijd bekendstaan als symfonie nr # Het tij keerde toen <PERSOON-##> vroeg het libretto te schrijven voor de volgende opera Engelbrekt Karlfeld vond dat <PERSOON> dat beter zelf kon doen en zo bleef Engelbrekt (###) over een vrijheidsstrijder een pure <PERSOON>-aangelegenheid Later verschenen nog opera's als <PERSOON-##> konungar (Drie Koningen, onvoltooid) Vanuit deze tijd dateren ook drie balletten Älvorna (De Elven, ###), Sensitiva (###) en Hertiginnans friare (Vrijer van de hertogin, ###) In ### volgde nog een bijbelgerelateerd werk Hög visan Vanaf ### kwam ook de reeks van vijf symfonieën op gang; ze waren allemaal voorzien van een ondertitel, die zou kunnen duiden op programmamuziek, maar daar is in de composities niets van terug te vinden Deze werken luidden Belangrijker dan zijn composities was <PERSOON> op organisatorisch vlak De meeste componisten in het begin van de ##e eeuw konden niet leven van dat werk, er moest altijd een echte baan tegenover staan, voor <PERSOON> dus dierenarts in het leger Samen met <PERSOON-##> (van huis uit ingenieur), Ture Rangström (zanger en zangleraar) en <PERSOON-##> (organist en orgelleraar) richtte hij Spillran op, een eerste aanzet voor een componistenbond In ### mondde dat uit in de oprichting van de Föreningen Svenska Tonsättarna (vereniging van Zweedse componisten), waar <PERSOON> leider van was van ### tot ### Dit ging in ### over naar de Svenska Tonsättares Internationella Musikbyrå, het huidige STIM In ### volgde <PERSOON-##> op <PERSOON> was getrouwd met <PERSOON-##> (van ### tot ###) en met <PERSOON-##> (### tot ###); het hertrouwen was een reden om de finale van zijn derde symfonie te herschrijven <PERSOON-##> De Mersseman <PERSOON-##> (<PERSOON-##>, <DATUM> – <DATUM> was een Belgische arts en historicus.
677
www
(###) en Tre konungar (Drie Koningen, onvoltooid) Vanuit deze tijd dateren ook drie balletten Älvorna (De Elven, ###), Sensitiva (###) en Hertiginnans friare (Vrijer van de hertogin, ###) In ### volgde nog een bijbelgerelateerd werk Hög visan Vanaf ### kwam ook de reeks van vijf symfonieën op gang; ze waren allemaal voorzien van een ondertitel, die zou kunnen duiden op programmamuziek, maar daar is in de composities niets van terug te vinden Deze werken luidden Belangrijker dan zijn composities was <PERSOON> op organisatorisch vlak De meeste componisten in het begin van de ##e eeuw konden niet leven van dat werk, er moest altijd een echte baan tegenover staan, voor <PERSOON> dus dierenarts in het leger Samen met <PERSOON> (van huis uit ingenieur), Ture Rangström (zanger en zangleraar) en <PERSOON> (organist en orgelleraar) richtte hij Spillran op, een eerste aanzet voor een componistenbond In ### mondde dat uit in de oprichting van de Föreningen Svenska Tonsättarna (vereniging van Zweedse componisten), waar <PERSOON> leider van was van ### tot ### Dit ging in ### over naar de Svenska Tonsättares Internationella Musikbyrå, het huidige STIM In ### volgde <PERSOON> op <PERSOON> was getrouwd met <PERSOON> (van ### tot ###) en met <PERSOON> (### tot ###); het hertrouwen was een reden om de finale van zijn derde symfonie te herschrijven <PERSOON> De Mersseman <PERSOON> (<PERSOON>, <DATUM> – <DATUM> was een Belgische arts en historicus De vader was eerst apotheker in Duinkerke, alvorens zijn artsendiploma te behalen en zich in <PERSOON> te vestigen <PERSOON-##> trouwde in ### met <PERSOON-##>, weduwe Roussel Het huwelijk bleef kinderloos Hij stierf aan de gevolgen van tyfus, opgedaan tijdens het uitoefenen van zijn ambt Hij deed zijn humaniorastudies aan het Koninklijk Atheneum in <PERSOON> In ### studeerde hij af aan de <PERSOON-##> als doctor in de geneeskunde De thesis die hij verdedigde had als titel "Physiologie des mouvements du coeur et de la circulation du sang, dans leurs rapports avec le système nerveux cérébro-spinal" Hij ging verder studeren in Parijs, onder meer bij de uitgeweken <PERSOON-##> Hij nam vervolgens de praktijk van zijn vader over en onderscheidde zich in de uitoefening van zijn beroep, meer bepaald naar aanleiding van de cholera-epidemie van ### Hij was actief bij de heroprichting van de 'Société médico-chirurgicale de Bruges' In ### werd hij lid en weldra secretaris van de 'Commission médicale provinciale' In ### werd hij lid van de pas opgerichte 'Académie royale de médecine' In ### werd hij tot geneesheer benoemd aan het stedelijk ziekenhuis Sint-<PERSOON-##> Naast zijn medische praktijk was De Mersseman ook een geïnteresseerd en opzoekend historicus, die heel wat publiceerde Hij was bestuurslid van het Genootschap voor <PERSOON-##> van korte tijd na de stichting tot in ###.
657
www
De vader was eerst apotheker in Duinkerke, alvorens zijn artsendiploma te behalen en zich in <PERSOON> te vestigen <PERSOON> trouwde in ### met <PERSOON>, weduwe Roussel Het huwelijk bleef kinderloos Hij stierf aan de gevolgen van tyfus, opgedaan tijdens het uitoefenen van zijn ambt Hij deed zijn humaniorastudies aan het Koninklijk Atheneum in <PERSOON> In ### studeerde hij af aan de <PERSOON> als doctor in de geneeskunde De thesis die hij verdedigde had als titel "Physiologie des mouvements du coeur et de la circulation du sang, dans leurs rapports avec le système nerveux cérébro-spinal" Hij ging verder studeren in Parijs, onder meer bij de uitgeweken <PERSOON> Hij nam vervolgens de praktijk van zijn vader over en onderscheidde zich in de uitoefening van zijn beroep, meer bepaald naar aanleiding van de cholera-epidemie van ### Hij was actief bij de heroprichting van de 'Société médico-chirurgicale de Bruges' In ### werd hij lid en weldra secretaris van de 'Commission médicale provinciale' In ### werd hij lid van de pas opgerichte 'Académie royale de médecine' In ### werd hij tot geneesheer benoemd aan het stedelijk ziekenhuis Sint-<PERSOON> Naast zijn medische praktijk was De Mersseman ook een geïnteresseerd en opzoekend historicus, die heel wat publiceerde Hij was bestuurslid van het Genootschap voor <PERSOON> van korte tijd na de stichting tot in ### In mei stapte dr De Mersseman uit het bestuur Reden hiervoor was een scherpe polemiek die hij had gevoerd met de Rijselse historicus <PERSOON> over diens studie gewijd aan <PERSOON>, en waarbij hij zo strijdlustig tegen de man was uitgevallen (en al even strijdlustig van antwoord was gediend), dat de andere bestuursleden vonden dat er best een eindpunt achter de polemiek werd geplaatst De Mersseman kon hiermee geen vrede nemen en publiceerde zijn pennenstrijd op eigen houtje verder Carton poogde hem nadien nog tot terugkeer in het bestuur te bewegen, maar tevergeefs Zijn overlijden op nog jonge leeftijd werd alom betreurd Bij zijn graf werden niet minder dan zes redevoeringen uitgesproken, door <PERSOON-##> De <PERSOON-##> (Commission médicale provinciale), <PERSOON-##> royale de médecine), <PERSOON-##> médico-chirurgicale de Bruges), dr <PERSOON-##> (Corps médical de Bruges), <PERSOON-##> 't <PERSOON-##>), <PERSOON-##> van de overledene) Drie jaar na zijn dood werd door die vrienden, op benaarstiging van provinciaal griffier <PERSOON-##> een monument op zijn graf opgericht, gemaakt door de Leuvense beeldhouwer <PERSOON-##> (###-###), naar een ontwerp door <PERSOON-##> Het monument, met borstbeeld van de overledene, staat nog steeds op de algemene begraafplaats, genaamd '<PERSOON-##>', in Steenbrugge Miracle Mineral Solution.
585
www
hiervoor was een scherpe polemiek die hij had gevoerd met de Rijselse historicus <PERSOON> over diens studie gewijd aan <PERSOON>, en waarbij hij zo strijdlustig tegen de man was uitgevallen (en al even strijdlustig van antwoord was gediend), dat de andere bestuursleden vonden dat er best een eindpunt achter de polemiek werd geplaatst De Mersseman kon hiermee geen vrede nemen en publiceerde zijn pennenstrijd op eigen houtje verder Carton poogde hem nadien nog tot terugkeer in het bestuur te bewegen, maar tevergeefs Zijn overlijden op nog jonge leeftijd werd alom betreurd Bij zijn graf werden niet minder dan zes redevoeringen uitgesproken, door <PERSOON> De <PERSOON> (Commission médicale provinciale), <PERSOON> royale de médecine), <PERSOON> médico-chirurgicale de Bruges), dr <PERSOON> (Corps médical de Bruges), <PERSOON> 't <PERSOON>), <PERSOON-##> van de overledene) Drie jaar na zijn dood werd door die vrienden, op benaarstiging van provinciaal griffier <PERSOON-##> een monument op zijn graf opgericht, gemaakt door de Leuvense beeldhouwer <PERSOON-##> (###-###), naar een ontwerp door <PERSOON-##> Het monument, met borstbeeld van de overledene, staat nog steeds op de algemene begraafplaats, genaamd '<PERSOON-##>', in Steenbrugge Miracle Mineral Solution Wanneer beide componenten # op # gemengd worden ontstaat er een chemische reactie waaruit chloordioxide ontstaat, het "werkzame" bestanddeel waarop de vermeende werking van MMS berust Chloordioxide is een van de oxiden van chloor en een van de weinige verbindingen waarin chloor het oxidatiegetal +IV bezit De verbinding is een krachtige oxidator die toepassing vindt in de drinkwaterreiniging en als bleekmiddel <PERSOON-##> gezegd is het een schoonmaakmiddel Op <DATUM> heeft de NVWA een waarschuwing voor dit middel uitgebracht Wereldwijd zijn diverse gevallen gerapporteerd van (ernstige) bijwerkingen zoals ernstige vermoeidheid, hemolytische anemie, ernstige hemolyse, brandwonden in het maag-darmkanaal, ademhalingsproblemen, nierfalen, leverfalen en lage bloeddruk Het product wordt gepromoot als middel tegen onder meer covid-##, malaria, hiv, hepatitisvirussen, H#N#-influenza, verkoudheid, acne en kanker en autisme Er bestaat geen wetenschappelijk bewijs voor enig genezend effect Dit maakt het product zeer controversieel Natriumchloriet is een sterk oxidans en kan daardoor ernstige klinische symptomen veroorzaken, net zoals het verwante natriumchloraat methemoglobinemie, hemolyse en nierfalen Een dosis van ## tot ## gram natriumchloraat kan reeds dodelijk zijn Methemoglobinemie ten gevolge van inname van natriumchloriet werd in vroegere studies aangetoond bij proefdieren (rat en kat) en recente studies van het EMEA hebben bevestigd dat het beeld bij een natriumchlorietinname identiek is aan dat van een natriumchloraatinname bij de rat, de muis, het konijn en de groene meerkat In de medische literatuur worden twee gevallen van menselijke vergiftiging met chloriet beschreven, waarvan één geval een kindje betrof dat van een flesje met Miracle Mineral Solution had gedronken Het beeld was inderdaad zeer gelijkaardig aan het beeld bij een vergiftiging met natriumchloraat methemoglobinemie, hemolyse, DIC en acuut nierfalen.
589
www
de weinige verbindingen waarin chloor het oxidatiegetal +IV bezit De verbinding is een krachtige oxidator die toepassing vindt in de drinkwaterreiniging en als bleekmiddel <PERSOON> gezegd is het een schoonmaakmiddel Op <DATUM> heeft de NVWA een waarschuwing voor dit middel uitgebracht Wereldwijd zijn diverse gevallen gerapporteerd van (ernstige) bijwerkingen zoals ernstige vermoeidheid, hemolytische anemie, ernstige hemolyse, brandwonden in het maag-darmkanaal, ademhalingsproblemen, nierfalen, leverfalen en lage bloeddruk Het product wordt gepromoot als middel tegen onder meer covid-##, malaria, hiv, hepatitisvirussen, H#N#-influenza, verkoudheid, acne en kanker en autisme Er bestaat geen wetenschappelijk bewijs voor enig genezend effect Dit maakt het product zeer controversieel Natriumchloriet is een sterk oxidans en kan daardoor ernstige klinische symptomen veroorzaken, net zoals het verwante natriumchloraat methemoglobinemie, hemolyse en nierfalen Een dosis van ## tot ## gram natriumchloraat kan reeds dodelijk zijn Methemoglobinemie ten gevolge van inname van natriumchloriet werd in vroegere studies aangetoond bij proefdieren (rat en kat) en recente studies van het EMEA hebben bevestigd dat het beeld bij een natriumchlorietinname identiek is aan dat van een natriumchloraatinname bij de rat, de muis, het konijn en de groene meerkat In de medische literatuur worden twee gevallen van menselijke vergiftiging met chloriet beschreven, waarvan één geval een kindje betrof dat van een flesje met Miracle Mineral Solution had gedronken Het beeld was inderdaad zeer gelijkaardig aan het beeld bij een vergiftiging met natriumchloraat methemoglobinemie, hemolyse, DIC en acuut nierfalen Naar aanleiding van een incident werd door het Belgisch Antigifcentrum op <DATUM> een alarm verstuurd naar de European Association of Poisons Centres and Clinical Toxicologists (EAPCCT) De bevoegde autoriteiten werden eveneens ingelicht In ### volgende waarschuwingen omtrent MMS van o a de <PERSOON> geneesmiddelenagentschappen Toxicogenomica De toxicogenomica is een wetenschappelijk vakgebied dat zich toelegt op de studie van de interactie van genen en proteïnen met toxische verbindingen Hiermee vormt het een vakgebied dat overlapt met de genetica, de toxicologie, de proteomica en de metabolomica De toxicogenomica poogt om moleculaire mechanismen aan het licht te brengen die instaan voor toxiciteit van bepaalde verbindingen en deze te linken aan de expressie dan wel onderdrukking van bepaalde genen Op die manier kunnen genetische wijzigingen door toedoen van toxische stoffen voorspeld en indien nodig vermeden worden Toxicogenomica is een discipline die is ontstaan uit het ontcijferen van het menselijk genoom en die, zonder op proefdieren een beroep te moeten doen, van belang is voor het ontwikkelen van het biomedisch onderzoek, alsook voor het nagaan van de toxiciteit van producten Ook de farmaceutische sector is hiermee gemoeid zij staan immers in voor het onderzoek naar en de ontwikkeling van geneesmiddelen die oplossingen kunnen bieden voor de problemen die toxische verbindingen met zich meebrengen De complexiteit aan verzamelde gegevens omtrent het onderzoek naar toxiciteit en genetica vraagt om een zeer gestructureerd, krachtig en efficiënt classificatiesysteem.
521
www
door het Belgisch Antigifcentrum op <DATUM> een alarm verstuurd naar de European Association of Poisons Centres and Clinical Toxicologists (EAPCCT) De bevoegde autoriteiten werden eveneens ingelicht In ### volgende waarschuwingen omtrent MMS van o a de <PERSOON> geneesmiddelenagentschappen Toxicogenomica De toxicogenomica is een wetenschappelijk vakgebied dat zich toelegt op de studie van de interactie van genen en proteïnen met toxische verbindingen Hiermee vormt het een vakgebied dat overlapt met de genetica, de toxicologie, de proteomica en de metabolomica De toxicogenomica poogt om moleculaire mechanismen aan het licht te brengen die instaan voor toxiciteit van bepaalde verbindingen en deze te linken aan de expressie dan wel onderdrukking van bepaalde genen Op die manier kunnen genetische wijzigingen door toedoen van toxische stoffen voorspeld en indien nodig vermeden worden Toxicogenomica is een discipline die is ontstaan uit het ontcijferen van het menselijk genoom en die, zonder op proefdieren een beroep te moeten doen, van belang is voor het ontwikkelen van het biomedisch onderzoek, alsook voor het nagaan van de toxiciteit van producten Ook de farmaceutische sector is hiermee gemoeid zij staan immers in voor het onderzoek naar en de ontwikkeling van geneesmiddelen die oplossingen kunnen bieden voor de problemen die toxische verbindingen met zich meebrengen De complexiteit aan verzamelde gegevens omtrent het onderzoek naar toxiciteit en genetica vraagt om een zeer gestructureerd, krachtig en efficiënt classificatiesysteem <PERSOON> is een Brits-Australische dramafilm uit ### onder regie van <PERSOON> Zij schreef zelf het verhaal hiervan samen met <PERSOON> De productie won vijftien prijzen, waaronder de Kristallen <PERSOON> voor beste '##plus'-film op het Internationaal filmfestival van Berlijn ### De titel "<PERSOON> Black Balloon" slaat op het menselijk zicht wanneer die zijn ogen dicht heeft Ondanks dat die weet dat er achter het zwart iets is, kan hij alleen maar raden naar wat dat precies is In de film wordt deze situatie gebruikt als metafoor voor de werkelijksbeleving van iemand met autisme De familie "Mollison" bestaat uit vader "<PERSOON>" (<PERSOON>), moeder "<PERSOON>" (<PERSOON-##>), de gezonde vijftienjarige zoon "<PERSOON-##>" (<PERSOON-##>) en de zwaar autistische plus aan ADD lijdende zoon "<PERSOON-##>" (<PERSOON-##>) <PERSOON-##> werk als militair zijn ze net verhuisd en moet iedereen zijn plek weer vinden in de nieuwe omgeving Dit valt met name <PERSOON-##> niet mee Niet alleen kan hij niet half zo goed zwemmen als de medeleerlingen op zijn nieuwe school, maar <PERSOON-##> brengt hem dikwijls onbedoeld in gênante situaties Hij houdt daarom zijn mond maar wanneer zijn medescholieren joelen naar het "spastenbusje" waarmee <PERSOON-##> en zijn lotgenoten dagelijks vervoerd worden <PERSOON-##> laat aan de rand van het zwembad zijn oog vallen op "<PERSOON-##>" (<PERSOON-##>), die vriendelijk terug lacht naar hem Thuisgekomen rent <PERSOON-##> naar buiten in zijn onderbroek <PERSOON-##> moet hem ook nog in zijn ondergoed achterna.
601
www
<PERSOON> Zij schreef zelf het verhaal hiervan samen met <PERSOON> De productie won vijftien prijzen, waaronder de Kristallen <PERSOON> voor beste '##plus'-film op het Internationaal filmfestival van Berlijn ### De titel "<PERSOON> Black Balloon" slaat op het menselijk zicht wanneer die zijn ogen dicht heeft Ondanks dat die weet dat er achter het zwart iets is, kan hij alleen maar raden naar wat dat precies is In de film wordt deze situatie gebruikt als metafoor voor de werkelijksbeleving van iemand met autisme De familie "Mollison" bestaat uit vader "<PERSOON>" (<PERSOON>), moeder "<PERSOON>" (<PERSOON>), de gezonde vijftienjarige zoon "<PERSOON>" (<PERSOON-##>) en de zwaar autistische plus aan ADD lijdende zoon "<PERSOON-##>" (<PERSOON-##>) <PERSOON-##> werk als militair zijn ze net verhuisd en moet iedereen zijn plek weer vinden in de nieuwe omgeving Dit valt met name <PERSOON> niet mee Niet alleen kan hij niet half zo goed zwemmen als de medeleerlingen op zijn nieuwe school, maar <PERSOON-##> brengt hem dikwijls onbedoeld in gênante situaties Hij houdt daarom zijn mond maar wanneer zijn medescholieren joelen naar het "spastenbusje" waarmee <PERSOON-##> en zijn lotgenoten dagelijks vervoerd worden <PERSOON> laat aan de rand van het zwembad zijn oog vallen op "<PERSOON-##>" (<PERSOON-##>), die vriendelijk terug lacht naar hem Thuisgekomen rent <PERSOON-##> naar buiten in zijn onderbroek <PERSOON> moet hem ook nog in zijn ondergoed achterna Zoals eerder gebeurd is, loopt hij hiervoor een willekeurig huis in om daar naar de wc in de badkamer te gaan <PERSOON> achtervolgt hem naar binnen om <PERSOON-##> naar buiten te halen Alleen in diezelfde badkamer staat Masters onder de douche Zij schrikt behoorlijk van de jongens die ineens voor haar staan Ze maken zich snel uit de voeten en <PERSOON> denkt dat zijn kansen bij Masters verkeken zijn Masters belt kort daarop aan bij de familie Mollison In hun haast hebben de jongens <PERSOON-##>'s muts met apenoren in haar badkamer laten vallen, Ze komt die terugbrengen en is niet boos Om haar rustig te woord te kunnen staan, heeft <PERSOON-##> alleen even in zijn kamer opgesloten Deze heeft ontlasting gemaakt en op het tapijt en zichzelf gesmeerd <PERSOON-##> heeft niets gezegd, want hij is jaren geleden gestopt met begrijpelijke woorden uitspreken en communiceert sindsdien alleen met gebarentaal <PERSOON> ('<PERSOON-##>') is boos op <PERSOON>, die moet helpen opruimen Masters ziet hem lopen met een vuile onderbroek in zijn handen en vertrekt zwijgend Voor de adolescente <PERSOON> is dat de zoveelste keer dat <PERSOON-##> een voor hem belangrijk moment tijdens zijn opgroeien verpest Voor <PERSOON> en zijn vader worden de omstandigheden nog zwaarder wanneer <PERSOON-##> opgenomen wordt in het ziekenhuis Zij is hoogzwanger, heeft hoge bloeddruk en kan het niet laten thuis klusjes te doen Haar man brengt haar daarom weg zodat ze wel rust moet nemen Dit betekent voor hem en <PERSOON> dat zij de totale zorg over <PERSOON-##> gaan dragen.
646
www
de wc in de badkamer te gaan <PERSOON> achtervolgt hem naar binnen om <PERSOON> naar buiten te halen Alleen in diezelfde badkamer staat Masters onder de douche Zij schrikt behoorlijk van de jongens die ineens voor haar staan Ze maken zich snel uit de voeten en <PERSOON> denkt dat zijn kansen bij Masters verkeken zijn Masters belt kort daarop aan bij de familie Mollison In hun haast hebben de jongens <PERSOON>'s muts met apenoren in haar badkamer laten vallen, Ze komt die terugbrengen en is niet boos Om haar rustig te woord te kunnen staan, heeft <PERSOON> alleen even in zijn kamer opgesloten Deze heeft ontlasting gemaakt en op het tapijt en zichzelf gesmeerd <PERSOON> heeft niets gezegd, want hij is jaren geleden gestopt met begrijpelijke woorden uitspreken en communiceert sindsdien alleen met gebarentaal <PERSOON> ('<PERSOON>') is boos op <PERSOON>, die moet helpen opruimen Masters ziet hem lopen met een vuile onderbroek in zijn handen en vertrekt zwijgend Voor de adolescente <PERSOON> is dat de zoveelste keer dat <PERSOON> een voor hem belangrijk moment tijdens zijn opgroeien verpest Voor <PERSOON> en zijn vader worden de omstandigheden nog zwaarder wanneer <PERSOON> opgenomen wordt in het ziekenhuis Zij is hoogzwanger, heeft hoge bloeddruk en kan het niet laten thuis klusjes te doen Haar man brengt haar daarom weg zodat ze wel rust moet nemen Dit betekent voor hem en <PERSOON> dat zij de totale zorg over <PERSOON> gaan dragen Hij draagt er geen schuld voor en kan niet genezen van zijn aandoening Tot <PERSOON>' geluk toont Masters begrip en blijft zij met hem en zijn familie optrekken Terwijl <PERSOON> en zij verliefd op elkaar worden, blijft <PERSOON> in zijn afwijkende werkelijkheidsbeleving voor gênante situaties zorgen en menig belangrijk moment voor zijn broer verpesten <PERSOON>' begrip en geduld hiervoor raakt steeds verder op Tijdens de verjaardag van <PERSOON>, slaat <PERSOON> de taart weg Hierdoor wordt <PERSOON> boos en gaat een gevecht aan met z'n broer Na een tijdje maken ze het goed en gaan ze een stukje zwemmen met <PERSOON> Wanneer ze zwemmen horen ze bliksem en wordt <PERSOON> bang, <PERSOON> en <PERSOON> zeggen dat alles goed komt en geruststellen hem Later zie je dat ze alle drie lopen en het heel gezellig krijgen Aan het einde zie je dat het gezin in de tuin zijn dingen doet Moeder hangt de was, de vader leest een boek en <PERSOON> speelt met de baby(een meisje) <PERSOON> speelt met z'n lepel op zijn gewone plek, achter hem zie een zwarte ballon omhoog vliegen en leeft het gezin gelukkig verder Regisseuse en schrijfster Down baseerde "<PERSOON> Black Balloon" deels op haar eigen leven en dat van haar familie Ze groeide zelf op met drie broers van wie er twee autistisch zijn "<PERSOON>" baseerde ze op haar jongste broer <PERSOON>, die behalve autisme ook ADHD heeft.
559
www
draagt er geen schuld voor en kan niet genezen van zijn aandoening Tot <PERSOON>' geluk toont Masters begrip en blijft zij met hem en zijn familie optrekken Terwijl <PERSOON> en zij verliefd op elkaar worden, blijft <PERSOON> in zijn afwijkende werkelijkheidsbeleving voor gênante situaties zorgen en menig belangrijk moment voor zijn broer verpesten <PERSOON>' begrip en geduld hiervoor raakt steeds verder op Tijdens de verjaardag van <PERSOON>, slaat <PERSOON> de taart weg Hierdoor wordt <PERSOON> boos en gaat een gevecht aan met z'n broer Na een tijdje maken ze het goed en gaan ze een stukje zwemmen met <PERSOON> Wanneer ze zwemmen horen ze bliksem en wordt <PERSOON> bang, <PERSOON> en <PERSOON> zeggen dat alles goed komt en geruststellen hem Later zie je dat ze alle drie lopen en het heel gezellig krijgen Aan het einde zie je dat het gezin in de tuin zijn dingen doet Moeder hangt de was, de vader leest een boek en <PERSOON> speelt met de baby(een meisje) <PERSOON> speelt met z'n lepel op zijn gewone plek, achter hem zie een zwarte ballon omhoog vliegen en leeft het gezin gelukkig verder Regisseuse en schrijfster Down baseerde "<PERSOON> Black Balloon" deels op haar eigen leven en dat van haar familie Ze groeide zelf op met drie broers van wie er twee autistisch zijn "<PERSOON>" baseerde ze op haar jongste broer <PERSOON>, die behalve autisme ook ADHD heeft Met "<PERSOON> Black Balloon" wil Down aan een groot publiek laten zien dat er meerdere vormen van autisme bestaan dan enkel die getoond in de film "<PERSOON> van de film zijn De film werd positief ontvangen door critici Op Rotten Tomatoes scoort de film ##% aan goede beoordelingen In Australië bracht de film $<DATUM> ### op <PERSOON> Black Balloon won in totaal ## prijzen, en werd voor nog eens ## prijzen genomineerd De gewonnen prijzen zijn <PERSOON>, <DATUM> - Praag, <DATUM> (ook wel <PERSOON> of <PERSOON>), was een Tsjechisch arts en botanicus Hij is vooral bekend om zijn taxonomisch werk en studies rond de Pteropsida (varens) Presl studeert geneeskunde aan de <PERSOON>, en wordt in ### tot doctor in de geneeskunde gepromoveerd Hij doet dat met een thesis over Siciliaanse grassen, het resultaat van een studiereis door Italië en Sicilië in ### Tussen ### en ### is hij werkzaam als geneeskundig assistent aan de <PERSOON>, waar hij ook het naturaliënkabinet beheert Hij start er met de organisatie en inventarisatie van de zoölogische en botanische verzameling van het pas opgerichte Nationaal Museum, waarvan hij in ### tot conservator wordt benoemd In ### wordt hij aangesteld als professor in de Plantkunde aan de <PERSOON>, en in ### professor in de Natuurkunde In ### laat hij de zoölogische verzamelingen van het museum over aan Corda, en beperkt zich tot ### tot de botanische en paleobotanische afdeling.
601
www
laten zien dat er meerdere vormen van autisme bestaan dan enkel die getoond in de film "<PERSOON> van de film zijn De film werd positief ontvangen door critici Op Rotten Tomatoes scoort de film ##% aan goede beoordelingen In Australië bracht de film $<DATUM> ### op <PERSOON> Black Balloon won in totaal ## prijzen, en werd voor nog eens ## prijzen genomineerd De gewonnen prijzen zijn <PERSOON>, <DATUM> - Praag, <DATUM> (ook wel <PERSOON> of <PERSOON>), was een Tsjechisch arts en botanicus Hij is vooral bekend om zijn taxonomisch werk en studies rond de Pteropsida (varens) Presl studeert geneeskunde aan de <PERSOON>, en wordt in ### tot doctor in de geneeskunde gepromoveerd Hij doet dat met een thesis over Siciliaanse grassen, het resultaat van een studiereis door Italië en Sicilië in ### Tussen ### en ### is hij werkzaam als geneeskundig assistent aan de <PERSOON>, waar hij ook het naturaliënkabinet beheert Hij start er met de organisatie en inventarisatie van de zoölogische en botanische verzameling van het pas opgerichte Nationaal Museum, waarvan hij in ### tot conservator wordt benoemd In ### wordt hij aangesteld als professor in de Plantkunde aan de <PERSOON>, en in ### professor in de Natuurkunde In ### laat hij de zoölogische verzamelingen van het museum over aan Corda, en beperkt zich tot ### tot de botanische en paleobotanische afdeling Zijn oudere broer <PERSOON> (###-###) is in die tijd eveneens een bekend botanicus Samen met hem schrijft hij in ### zijn meest bekende werk, "<PERSOON> bohemica" Opiz heeft het geslacht "Preslia" van de lipbloemenfamilie naar hem vernoemd #-MeO-DMT #-MeO-DMT (IUPAC-naam #-methoxy-N,N-dimethyltryptamine) is een krachtig psychedelisch tryptamine Het komt voor in een groot aantal planten, Europese paddenstoelen en paddensoorten (productie in de Bufo alvarius door O-methylering van #-OH-DMT), en is sterk verwant aan de stof DMT Het wordt waarschijnlijk al duizenden jaren gebruikt als entheogeen middel door Zuid-Amerikaanse sjamanen Tryptamines zoals DMT en #-MeO-DMT spelen mogelijk een rol in de etiologie van schizofrenie Hallucinogenen zijn psychotrope verbindingen, die een sterke invloed hebben op het waarnemingsvermogen en humeur van organismen Ze worden gezien als relatief veilig, omdat ze geen verslaving veroorzaken Binnen de term hallucinogeen kunnen twee structurele groepen worden onderscheiden, de tryptamines en de fenylethylamines (bijvoorbeeld mescaline) De tryptamines zijn weer onder te verdelen in flexibele tryptamines, zoals DMT, #-methoxy-DMT en psilocybine (pro-drug van psilocine) en de starre ergolines zoals LSD #-MeO-DMT wordt bereid door een oplossing te maken van #,# gram bromidezout in ## milliliter methanol Dit wordt met ## milliliter (##%) dimethylamine-oplossing in een afgesloten roervat voor ## uur verhit Daarna wordt het reactiemengsel gemengd met een overmaat zoutzuur en daarna gewassen met di-ethylether De zure laag wordt vervolgens gedroogd op kaliumcarbonaat Na het afdampen van de ether wordt het residu onder vacuüm gedestilleerd.
622
www
Zijn oudere broer <PERSOON> (###-###) is in die tijd eveneens een bekend botanicus Samen met hem schrijft hij in ### zijn meest bekende werk, "<PERSOON> bohemica" Opiz heeft het geslacht "Preslia" van de lipbloemenfamilie naar hem vernoemd #-MeO-DMT #-MeO-DMT (IUPAC-naam #-methoxy-N,N-dimethyltryptamine) is een krachtig psychedelisch tryptamine Het komt voor in een groot aantal planten, Europese paddenstoelen en paddensoorten (productie in de Bufo alvarius door O-methylering van #-OH-DMT), en is sterk verwant aan de stof DMT Het wordt waarschijnlijk al duizenden jaren gebruikt als entheogeen middel door Zuid-Amerikaanse sjamanen Tryptamines zoals DMT en #-MeO-DMT spelen mogelijk een rol in de etiologie van schizofrenie Hallucinogenen zijn psychotrope verbindingen, die een sterke invloed hebben op het waarnemingsvermogen en humeur van organismen Ze worden gezien als relatief veilig, omdat ze geen verslaving veroorzaken Binnen de term hallucinogeen kunnen twee structurele groepen worden onderscheiden, de tryptamines en de fenylethylamines (bijvoorbeeld mescaline) De tryptamines zijn weer onder te verdelen in flexibele tryptamines, zoals DMT, #-methoxy-DMT en psilocybine (pro-drug van psilocine) en de starre ergolines zoals LSD #-MeO-DMT wordt bereid door een oplossing te maken van #,# gram bromidezout in ## milliliter methanol Dit wordt met ## milliliter (##%) dimethylamine-oplossing in een afgesloten roervat voor ## uur verhit Daarna wordt het reactiemengsel gemengd met een overmaat zoutzuur en daarna gewassen met di-ethylether De zure laag wordt vervolgens gedroogd op kaliumcarbonaat Na het afdampen van de ether wordt het residu onder vacuüm gedestilleerd Vervolgens kunnen kleurloze kristallen worden verkregen uit het ether-petroleumethermengsel De enige onderzoeken naar de metabole wegen van #-MeO-DMT zijn uitgevoerd bij ratten (Sprague-Dawley) De metabole routes omvatten onder andere oxidatieve deaminering, N-demethylering, O-demethylering en N-oxidering Uit onderzoek blijkt dat #-MeO-DMT voor ruim de helft (##%) wordt omgezet in #-methoxyindoolazijnzuur (via N-demethylering en deaminering) De rest van de gevonden metabolieten zijn het gevolg van eerst O-demethylering van #-MeO-DMT naar bufotenine, dat gedeeltelijke verdere biochemische transformaties ondergaat naar #-hydroxyindoolazijnzuur (##%) (via N-demethylering en deaminering) en bufotenineglucuronide (##%) (via conjugatie) De metabolieten werden gevonden in de urine en ontlasting Onderstaande figuur biedt een grafische weergave van de metabolieten De volgende halfwaardetijden zijn bepaald na onderzoek bij ratten die intraperitoneaal #-MeO-DMT toegediend hadden gekregen Sinds ###, toen ontdekt werd dat LSD werkt als agonist op de serotonine-receptoren in het centraal zenuwstelsel, zijn verschillende onderzoeken uitgevoerd naar de toename van serotonine in de hersenen, door het gebruik van hallucinogenen als DMT en #-MeO-DMT #-MeO-DMT kan de concentratie serotonine in de hersenen toe laten nemen door binding aan de serotonine-receptoren, waardoor de binding met serotonine geremd wordt, en daar meer vrij van aanwezig blijft Daarnaast voorkomt #-MeO-DMT het vrijkomen van meer serotonine door remming van de #-HT-neuronen van de raphekernen in de hersenstam Enkele jaren later, in ###, werd ontdekt dat de remming van de #-HT-neuronen teweeg wordt gebracht door stimulering van de #-HT-receptoren Al met al kan geconcludeerd worden dat #-MeO-DMT een #-HT-#-HT-agonist is.
647
www
kleurloze kristallen worden verkregen uit het ether-petroleumethermengsel De enige onderzoeken naar de metabole wegen van #-MeO-DMT zijn uitgevoerd bij ratten (Sprague-Dawley) De metabole routes omvatten onder andere oxidatieve deaminering, N-demethylering, O-demethylering en N-oxidering Uit onderzoek blijkt dat #-MeO-DMT voor ruim de helft (##%) wordt omgezet in #-methoxyindoolazijnzuur (via N-demethylering en deaminering) De rest van de gevonden metabolieten zijn het gevolg van eerst O-demethylering van #-MeO-DMT naar bufotenine, dat gedeeltelijke verdere biochemische transformaties ondergaat naar #-hydroxyindoolazijnzuur (##%) (via N-demethylering en deaminering) en bufotenineglucuronide (##%) (via conjugatie) De metabolieten werden gevonden in de urine en ontlasting Onderstaande figuur biedt een grafische weergave van de metabolieten De volgende halfwaardetijden zijn bepaald na onderzoek bij ratten die intraperitoneaal #-MeO-DMT toegediend hadden gekregen Sinds ###, toen ontdekt werd dat LSD werkt als agonist op de serotonine-receptoren in het centraal zenuwstelsel, zijn verschillende onderzoeken uitgevoerd naar de toename van serotonine in de hersenen, door het gebruik van hallucinogenen als DMT en #-MeO-DMT #-MeO-DMT kan de concentratie serotonine in de hersenen toe laten nemen door binding aan de serotonine-receptoren, waardoor de binding met serotonine geremd wordt, en daar meer vrij van aanwezig blijft Daarnaast voorkomt #-MeO-DMT het vrijkomen van meer serotonine door remming van de #-HT-neuronen van de raphekernen in de hersenstam Enkele jaren later, in ###, werd ontdekt dat de remming van de #-HT-neuronen teweeg wordt gebracht door stimulering van de #-HT-receptoren Al met al kan geconcludeerd worden dat #-MeO-DMT een #-HT-#-HT-agonist is Aangezien #-MeO-DMT een ongeveer vijf keer zo grote affiniteit heeft voor de #-HT-receptoren, zou #-MeO-DMT ook een sterke visuele activiteit moeten hebben Deze activiteit ontbreekt echter Dit kan verklaard worden door, enerzijds een tegengestelde werking van #-MeO-DMT op de #-HT-receptoren en anderzijds doordat de "trace amine associated"-receptor (TAAR) wellicht een veel grotere rol speelt in de binding (en natuurlijke aanwezigheid) van #-MeO-DMT dan de #-HT-receptoren DMT, bufotenine en #-MeO-DMT zijn lichaamseigen stoffen In ### is de "trace amine associated"-receptor-familie ontdekt Meerdere hallucinogenen, onder andere DMT, zijn actief op deze receptorplek Deze ontdekking steunt de aanname in recentelijk onderzoek dat deze lichaamseigen stoffen voorkomen in ons lichaam als neurotransmitters van de TAAR Waarschijnlijk spelen de TAAR een rol in verschillende zenuwprocessen Genetische studies hebben veranderingen in het TAAR-gen geassocieerd met schizofrenie en andere aandoeningen van het centraal zenuwstelsel, zoals bipolaire stoornis Aanvullend onderzoek heeft bewezen dat een specifieke mutatie in het gen TRAR# van de TAAR# (voorheen TAAR#) het meest correleert met de waan en hallucinogene symptomen van schizofrenie Als #-MeO-DMT gezien wordt als endogeen hallucinogeen, is het waarschijnlijk dat het werkt als neurotransmitter van het centraal zenuwstelsel in plaats van als hormoon Als transmitter van het centraal zenuwstelsel zou de activiteit en hoeveelheid van #-MeO-DMT gereguleerd worden Zodra deze regulatie ontbreekt of verstoord raakt, zal dit resulteren in psychoses en andere wijzigingen in bewustzijn Een antagonist van de TAARs zou dan een nieuw onderzoeksveld voor de farmacologie vormen om psychotische stoornissen te behandelen.
632
www
zo grote affiniteit heeft voor de #-HT-receptoren, zou #-MeO-DMT ook een sterke visuele activiteit moeten hebben Deze activiteit ontbreekt echter Dit kan verklaard worden door, enerzijds een tegengestelde werking van #-MeO-DMT op de #-HT-receptoren en anderzijds doordat de "trace amine associated"-receptor (TAAR) wellicht een veel grotere rol speelt in de binding (en natuurlijke aanwezigheid) van #-MeO-DMT dan de #-HT-receptoren DMT, bufotenine en #-MeO-DMT zijn lichaamseigen stoffen In ### is de "trace amine associated"-receptor-familie ontdekt Meerdere hallucinogenen, onder andere DMT, zijn actief op deze receptorplek Deze ontdekking steunt de aanname in recentelijk onderzoek dat deze lichaamseigen stoffen voorkomen in ons lichaam als neurotransmitters van de TAAR Waarschijnlijk spelen de TAAR een rol in verschillende zenuwprocessen Genetische studies hebben veranderingen in het TAAR-gen geassocieerd met schizofrenie en andere aandoeningen van het centraal zenuwstelsel, zoals bipolaire stoornis Aanvullend onderzoek heeft bewezen dat een specifieke mutatie in het gen TRAR# van de TAAR# (voorheen TAAR#) het meest correleert met de waan en hallucinogene symptomen van schizofrenie Als #-MeO-DMT gezien wordt als endogeen hallucinogeen, is het waarschijnlijk dat het werkt als neurotransmitter van het centraal zenuwstelsel in plaats van als hormoon Als transmitter van het centraal zenuwstelsel zou de activiteit en hoeveelheid van #-MeO-DMT gereguleerd worden Zodra deze regulatie ontbreekt of verstoord raakt, zal dit resulteren in psychoses en andere wijzigingen in bewustzijn Een antagonist van de TAARs zou dan een nieuw onderzoeksveld voor de farmacologie vormen om psychotische stoornissen te behandelen Er zijn twee soorten monoamine-oxidaseremmers irreversibele en reversibele Irreversibele monoamine-oxidaseremmers, zoals iproniazide, binden onomkeerbaar aan monoamine-oxidase (MAO), waardoor het enzym zijn werk niet meer kan doen, tot het door het lichaam vervangen wordt Dit kan # tot # weken duren Irreversibele monoamine-oxidaseremmers worden meestal gebruikt als antidepressiva De werking van reversibele monoamine-oxidaseremmers, zoals harmine en harmaline, is van kortere duur Deze remmers worden dan ook voornamelijk ingenomen door drugsgebruikers De uitwerkingen van #-MeO-DMT kunnen heel erg verschillen van persoon tot persoon en van ervaring tot ervaring Het type effect en de mate van optreden van het effect hangt af van veel verschillende factoren, zoals leeftijd, geslacht, fysieke gezondheid en dosis (een hogere dosis kan een heel andere uitwerking hebben bij dezelfde persoon, dan het versterken van de werking van een lage dosis) Daarnaast kunnen de effecten ook afhangen van de verwachtingen van de gebruiker en de omgeving("setting") waarin deze zich bevindt Hoewel #-MeO-DMT geen direct toxische uitwerking heeft, kan het toch acuut levensbedreigend zijn Het gebruiken van #-MeO-DMT kan onder andere leiden tot vallen of bewusteloosheid Het vallen kan leiden tot lichamelijk letsel zoals kneuzingen, wonden of een hersenschudding Bij bewusteloosheid is er het gevaar van het inslikken van de eigen tong of het stikken in eigen braaksel Op lijst # van de Opiumwet staan verschillende tryptamines, onder andere DET en DMT #-MeO-DMT is in <LOCATIE> bij wet verboden omdat ook esters en ethers van de stoffen op lijst # van de opiumwet verboden zijn.
583
www
monoamine-oxidaseremmers irreversibele en reversibele Irreversibele monoamine-oxidaseremmers, zoals iproniazide, binden onomkeerbaar aan monoamine-oxidase (MAO), waardoor het enzym zijn werk niet meer kan doen, tot het door het lichaam vervangen wordt Dit kan # tot # weken duren Irreversibele monoamine-oxidaseremmers worden meestal gebruikt als antidepressiva De werking van reversibele monoamine-oxidaseremmers, zoals harmine en harmaline, is van kortere duur Deze remmers worden dan ook voornamelijk ingenomen door drugsgebruikers De uitwerkingen van #-MeO-DMT kunnen heel erg verschillen van persoon tot persoon en van ervaring tot ervaring Het type effect en de mate van optreden van het effect hangt af van veel verschillende factoren, zoals leeftijd, geslacht, fysieke gezondheid en dosis (een hogere dosis kan een heel andere uitwerking hebben bij dezelfde persoon, dan het versterken van de werking van een lage dosis) Daarnaast kunnen de effecten ook afhangen van de verwachtingen van de gebruiker en de omgeving("setting") waarin deze zich bevindt Hoewel #-MeO-DMT geen direct toxische uitwerking heeft, kan het toch acuut levensbedreigend zijn Het gebruiken van #-MeO-DMT kan onder andere leiden tot vallen of bewusteloosheid Het vallen kan leiden tot lichamelijk letsel zoals kneuzingen, wonden of een hersenschudding Bij bewusteloosheid is er het gevaar van het inslikken van de eigen tong of het stikken in eigen braaksel Op lijst # van de Opiumwet staan verschillende tryptamines, onder andere DET en DMT #-MeO-DMT is in <LOCATIE> bij wet verboden omdat ook esters en ethers van de stoffen op lijst # van de opiumwet verboden zijn In andere landen zoals Denemarken, Duitsland, Griekenland, Zweden en <PERSOON>-Brittannië is het gebruik, bezit en synthetiseren van #-MeO-DMT ook aan banden gelegd Internationaal gezien heeft de UNODC nog geen beleid Hypotrofie Hypotrofie is een term uit de geneeskunde die betekent dat iets onvoldoende groot ("hupo"=onder "trophe"=voeding) is en het is tegenovergestelde van hypertrofie De term kan zowel van toepassing zijn op spieren (spierhypotrofie) als op organen (bijvoorbeeld leverhypotrofie) Spierhypotonie Spierhypotonie is een medische term die duidt op een verminderde spanning van een spier De oorzaak is een gebrek aan impulsen van de zenuwen Dit kan voorkomen bij bijvoorbeeld Elke goed functionerende spier heeft op elk moment een minimum aan spanning, ook zonder bewuste contractie Deze spanning kan gaan van nauwelijks merkbaar (slaap) tot bijna volledig opgespannen (stress) Als een spier niet de spanning heeft die men zou verwachten in een bepaalde situatie, dan spreekt men van een hypotone spier Dit gaat meestal gepaard met spierverzwakking en spieratrofie, maar niet noodzakelijk Osmanthus fragrans Osmanthus fragrans (Chinees 桂花, "guìhuā"; Japans 金木犀, "kinmokusei") is een gewas uit de olijffamilie ("Oleaceae") met sterk geurende bloemen Het is een groenblijvende struik of boom die een hoogte bereikt van #–## m Het gewas komt van nature voor in <PERSOON>-Azië, van de Himalaya over China (Guizhou, Sichuan, Yunnan) en Taiwan tot het zuiden van Japan, maar is slechts beperkt winterhard De bladeren zijn #–## cm lang en #,#–# cm breed.
601
www
In andere landen zoals Denemarken, Duitsland, Griekenland, Zweden en <PERSOON>-Brittannië is het gebruik, bezit en synthetiseren van #-MeO-DMT ook aan banden gelegd Internationaal gezien heeft de UNODC nog geen beleid Hypotrofie Hypotrofie is een term uit de geneeskunde die betekent dat iets onvoldoende groot ("hupo"=onder "trophe"=voeding) is en het is tegenovergestelde van hypertrofie De term kan zowel van toepassing zijn op spieren (spierhypotrofie) als op organen (bijvoorbeeld leverhypotrofie) Spierhypotonie Spierhypotonie is een medische term die duidt op een verminderde spanning van een spier De oorzaak is een gebrek aan impulsen van de zenuwen Dit kan voorkomen bij bijvoorbeeld Elke goed functionerende spier heeft op elk moment een minimum aan spanning, ook zonder bewuste contractie Deze spanning kan gaan van nauwelijks merkbaar (slaap) tot bijna volledig opgespannen (stress) Als een spier niet de spanning heeft die men zou verwachten in een bepaalde situatie, dan spreekt men van een hypotone spier Dit gaat meestal gepaard met spierverzwakking en spieratrofie, maar niet noodzakelijk Osmanthus fragrans Osmanthus fragrans (Chinees 桂花, "guìhuā"; Japans 金木犀, "kinmokusei") is een gewas uit de olijffamilie ("Oleaceae") met sterk geurende bloemen Het is een groenblijvende struik of boom die een hoogte bereikt van #–## m Het gewas komt van nature voor in <PERSOON>-Azië, van de Himalaya over China (Guizhou, Sichuan, Yunnan) en Taiwan tot het zuiden van Japan, maar is slechts beperkt winterhard De bladeren zijn #–## cm lang en #,#–# cm breed Bufotenine Bufotenine of #-hydroxy-dimethyltryptamine (afgekort tot #-HO-DMT) is een tryptamine met een moleculaire structuur verwant aan de neurotransmitter serotonine Het is een alkaloïde dat aangetroffen wordt op de huid van sommige padden, in paddenstoelen, grotere plantensoorten en zoogdieren De naam bufotenine is afkomstig van het paddengeslacht "Bufo", waarvan sommige soorten deze stof afscheiden Qua structuur lijkt bufotenine sterk op de hallucinogenen psilocine, DMT en #-MeO-DMT In sommige studies zijn psychedelische effecten van bufotenine waargenomen bij de mens Bufotenine werd voor het eerst geïsoleerd uit paddenhuid tijdens de Eerste Wereldoorlog, door de Oostenrijkse scheikundige Handovsky De structuur van bufotenine werd in ### opgehelderd in het laboratorium van <PERSOON> in München Bufotenine is een bestanddeel van het gif van bepaalde padden die behoren tot het geslacht "Bufo", waaronder de coloradopad ("Bufo alvarius") en de reuzenpad ("Bufo marinus") Extracten van dit gif worden al eeuwen gebruikt in de traditionele geneeskunde in China Bufotenine wordt aangetroffen in de zaden van bomen van het geslacht "Anadenanthera" Deze zaden worden in Centraal- en Zuid-Amerika door inheemse culturen gebruikt in een psychedelisch snuifmiddel, genaamd yopo ("Anadenanthera peregrina") Bufotenine wordt ook aangetroffen in verschillende paddenstoelen van het geslacht "Amanita", waaronder de vliegenzwam ("Amanita muscaria"), de gele knolamaniet ("Amanita citrina"), en de porfieramaniet ("Amanita porphyria") Syndroom van Down.
587
www
of #-hydroxy-dimethyltryptamine (afgekort tot #-HO-DMT) is een tryptamine met een moleculaire structuur verwant aan de neurotransmitter serotonine Het is een alkaloïde dat aangetroffen wordt op de huid van sommige padden, in paddenstoelen, grotere plantensoorten en zoogdieren De naam bufotenine is afkomstig van het paddengeslacht "Bufo", waarvan sommige soorten deze stof afscheiden Qua structuur lijkt bufotenine sterk op de hallucinogenen psilocine, DMT en #-MeO-DMT In sommige studies zijn psychedelische effecten van bufotenine waargenomen bij de mens Bufotenine werd voor het eerst geïsoleerd uit paddenhuid tijdens de Eerste Wereldoorlog, door de Oostenrijkse scheikundige Handovsky De structuur van bufotenine werd in ### opgehelderd in het laboratorium van <PERSOON> in München Bufotenine is een bestanddeel van het gif van bepaalde padden die behoren tot het geslacht "Bufo", waaronder de coloradopad ("Bufo alvarius") en de reuzenpad ("Bufo marinus") Extracten van dit gif worden al eeuwen gebruikt in de traditionele geneeskunde in China Bufotenine wordt aangetroffen in de zaden van bomen van het geslacht "Anadenanthera" Deze zaden worden in Centraal- en Zuid-Amerika door inheemse culturen gebruikt in een psychedelisch snuifmiddel, genaamd yopo ("Anadenanthera peregrina") Bufotenine wordt ook aangetroffen in verschillende paddenstoelen van het geslacht "Amanita", waaronder de vliegenzwam ("Amanita muscaria"), de gele knolamaniet ("Amanita citrina"), en de porfieramaniet ("Amanita porphyria") Syndroom van Down Het syndroom komt voor op ongeveer #,# van de ## ### geboortes en in alle bevolkingsgroepen Analoge condities zijn ook bij andere diersoorten aangetroffen, zoals bij chimpansees In ### beschreef de <PERSOON> psychiater <PERSOON> voor het eerst het klinische beeld van het syndroom dat later het syndroom van Down zou worden genoemd In ### beschreef de <PERSOON> arts Édouard Séguin het syndroom In ### publiceerde de Britse arts <PERSOON> een uitgebreid klinisch beeld van mensen met deze afwijking Hij sprak over 'mongoloïde idiotie' De oorzaak kende hij nog niet, maar later werd de afwijking naar hem vernoemd In ### opperde de Nederlandse oogarts en geneticus <PERSOON> dat het syndroom van Down veroorzaakt zou kunnen worden door een chromosoomafwijking De <PERSOON> kinderarts <PERSOON> schreef in ### voor het eerst dat er sprake was van trisomie (de aanwezigheid van drie in plaats van twee chromosomen) van chromosoom ## Down gebruikte de in zijn tijd populaire indeling van de Duitse antropoloog en anatoom <PERSOON> om de bewoners van het Royal Earlswood Asylum for Idiots in te delen in verschillende "rassen" De basis van deze etnische classificatie was de meting van de diameter van het hoofd en de identificatie van verschillende kenmerken van het gezicht die hij vond op foto’s die hij zelf maakte Door middel van deze indeling probeerde hij onderscheid te maken tussen aangeboren en verworven aandoeningen Naar aanleiding van zijn bevindingen publiceerde Down in ### in de London Hospital Reports een artikel waarin hij verstandelijk gehandicapten indeelde in deze etnische categorieën.
579
www
psychiater <PERSOON> voor het eerst het klinische beeld van het syndroom dat later het syndroom van Down zou worden genoemd In ### beschreef de <PERSOON> arts Édouard Séguin het syndroom In ### publiceerde de Britse arts <PERSOON> een uitgebreid klinisch beeld van mensen met deze afwijking Hij sprak over 'mongoloïde idiotie' De oorzaak kende hij nog niet, maar later werd de afwijking naar hem vernoemd In ### opperde de Nederlandse oogarts en geneticus <PERSOON> dat het syndroom van Down veroorzaakt zou kunnen worden door een chromosoomafwijking De <PERSOON> kinderarts <PERSOON> schreef in ### voor het eerst dat er sprake was van trisomie (de aanwezigheid van drie in plaats van twee chromosomen) van chromosoom ## Down gebruikte de in zijn tijd populaire indeling van de Duitse antropoloog en anatoom <PERSOON> om de bewoners van het Royal Earlswood Asylum for Idiots in te delen in verschillende "rassen" De basis van deze etnische classificatie was de meting van de diameter van het hoofd en de identificatie van verschillende kenmerken van het gezicht die hij vond op foto’s die hij zelf maakte Door middel van deze indeling probeerde hij onderscheid te maken tussen aangeboren en verworven aandoeningen Naar aanleiding van zijn bevindingen publiceerde Down in ### in de London Hospital Reports een artikel waarin hij verstandelijk gehandicapten indeelde in deze etnische categorieën In het artikel beschrijft hij een jongetje met trisomie-## Van Downs indeling is alleen zijn beschrijving van mongolisme algemeen bekend geworden De term 'mongolisme' is binnen de westerse wereld zo’n <LEEFTIJD> jaar een geaccepteerde term gebleven Na de ontdekking in ### van de oorzaak van zijn syndroom, de trisomie-##, raakte de term in onbruik Op verzoek van onderzoekers en van Mongolië is de term in ### officieel verdwenen als naam voor trisomie-## <PERSOON> die dit syndroom hebben, hebben het DNA van alle genen die gelegen zijn op chromosoom ## te veel in al (of veel van) hun lichaamscellen Daardoor worden in die cellen allerlei eiwitten in overmaat geproduceerd Eén daarvan is bijvoorbeeld het β-amyloïd precursor-eiwit APP (peptidase nexin-II), dat een rol speelt bij het ontstaan van de ziekte van Alzheimer Het teveel aan chromosoom ## kan op drie manieren ontstaan <PERSOON> met het syndroom van Down hebben een groter risico op het krijgen van de volgende aandoeningen Voor een betrokkene of hulpverlener die een individu met het syndroom begeleidt, is het daarom van belang bij klachten aan de volgende aandoeningen te denken De <PERSOON> arts <PERSOON> (###-###), die zijn medisch onderzoek verrichtte in de hoop dat het in de toekomst mogelijk zou worden om mensen met een chromosomale afwijking te genezen en voor het eerst kon aantonen dat het syndroom van Down door een chromosomale afwijking werd veroorzaakt, was later verbitterd over het feit dat zijn onderzoeksresultaten worden gebruikt om chromosomale afwijkingen voor de geboorte op te sporen en zwangerschappen vervolgens af te breken.
577
www
mongolisme algemeen bekend geworden De term 'mongolisme' is binnen de westerse wereld zo’n <LEEFTIJD> jaar een geaccepteerde term gebleven Na de ontdekking in ### van de oorzaak van zijn syndroom, de trisomie-##, raakte de term in onbruik Op verzoek van onderzoekers en van Mongolië is de term in ### officieel verdwenen als naam voor trisomie-## <PERSOON> die dit syndroom hebben, hebben het DNA van alle genen die gelegen zijn op chromosoom ## te veel in al (of veel van) hun lichaamscellen Daardoor worden in die cellen allerlei eiwitten in overmaat geproduceerd Eén daarvan is bijvoorbeeld het β-amyloïd precursor-eiwit APP (peptidase nexin-II), dat een rol speelt bij het ontstaan van de ziekte van Alzheimer Het teveel aan chromosoom ## kan op drie manieren ontstaan <PERSOON> met het syndroom van Down hebben een groter risico op het krijgen van de volgende aandoeningen Voor een betrokkene of hulpverlener die een individu met het syndroom begeleidt, is het daarom van belang bij klachten aan de volgende aandoeningen te denken De <PERSOON> arts <PERSOON> (###-###), die zijn medisch onderzoek verrichtte in de hoop dat het in de toekomst mogelijk zou worden om mensen met een chromosomale afwijking te genezen en voor het eerst kon aantonen dat het syndroom van Down door een chromosomale afwijking werd veroorzaakt, was later verbitterd over het feit dat zijn onderzoeksresultaten worden gebruikt om chromosomale afwijkingen voor de geboorte op te sporen en zwangerschappen vervolgens af te breken Sommigen, zoals het <PERSOON> parlementslid <PERSOON>, vragen zich af waarom dit niet bij alle gevallen gebeurt Anderen, zoals de <PERSOON> en verschillende andere organisaties, beschouwen dit als eugenetica Na de geboorte is de diagnose van het syndroom van Down meestal niet moeilijk te stellen, vanwege de diverse typische uiterlijke kenmerken Toch komt het ook nog wel voor dat het syndroom na de geboorte niet meteen opvalt In de westerse landen wordt de diagnose vaak al voor de geboorte gesteld Met behulp van echografie kan men tussen de ##e en ##e week van de zwangerschap de nekplooi meten, en deze is bij een foetus met down vaak verdikt Combineert men deze meting met de bepaling van een aantal stoffen in het bloed van de moeder (PAPP-A en beta-HCG), dan kan hieruit de kans op een kind met het syndroom van Down met een nauwkeurigheid van ##% worden voorspeld Combineert men dit tevens met een echoscopische meting van het neusbotje, dan is de betrouwbaarheid zelfs ##% Doorgaans wordt bij een risico groter dan <DATUM> een vruchtwaterpunctie geadviseerd, waarmee de diagnose gesteld kan worden Een vruchtwaterpunctie is echter niet zonder risico; de kans op het verlies van de zwangerschap door de ingreep werd in studies uit de jaren ## geschat op #,#% Uit recent onderzoek blijkt het attributief risico #,##% te zijn Er kunnen verscheidene redenen zijn waarom ouders willen weten of zij het risico lopen een kind met het syndroom van Down te krijgen.
580
www
Dussopt, vragen zich af waarom dit niet bij alle gevallen gebeurt Anderen, zoals de <PERSOON> en verschillende andere organisaties, beschouwen dit als eugenetica Na de geboorte is de diagnose van het syndroom van Down meestal niet moeilijk te stellen, vanwege de diverse typische uiterlijke kenmerken Toch komt het ook nog wel voor dat het syndroom na de geboorte niet meteen opvalt In de westerse landen wordt de diagnose vaak al voor de geboorte gesteld Met behulp van echografie kan men tussen de ##e en ##e week van de zwangerschap de nekplooi meten, en deze is bij een foetus met down vaak verdikt Combineert men deze meting met de bepaling van een aantal stoffen in het bloed van de moeder (PAPP-A en beta-HCG), dan kan hieruit de kans op een kind met het syndroom van Down met een nauwkeurigheid van ##% worden voorspeld Combineert men dit tevens met een echoscopische meting van het neusbotje, dan is de betrouwbaarheid zelfs ##% Doorgaans wordt bij een risico groter dan <DATUM> een vruchtwaterpunctie geadviseerd, waarmee de diagnose gesteld kan worden Een vruchtwaterpunctie is echter niet zonder risico; de kans op het verlies van de zwangerschap door de ingreep werd in studies uit de jaren ## geschat op #,#% Uit recent onderzoek blijkt het attributief risico #,##% te zijn Er kunnen verscheidene redenen zijn waarom ouders willen weten of zij het risico lopen een kind met het syndroom van Down te krijgen In <LOCATIE> werd in ### de Stichting Downsyndroom (SDS) opgericht die zich inzet voor kinderen en volwassenen met het syndroom van Down en hun familie Deze stichting wilde daarmee de leemte die er was in de informatievoorziening over het syndroom opvullen De stichting houdt workshops, voordrachten en publicaties en informeert ouders en hulpverleners over de mogelijkheden van mensen met downsyndroom Bradykinesie Bradykinesie is een medische term om te beschrijven dat iemand trage bewegingen vertoont Dit komt bijvoorbeeld voor bij de ziekte van Parkinson waarvan het een van de hoofdsymptomen is Maar lichte bradykinesie is normaal naarmate men ouder wordt Adhesine Adhesie is vaak een essentiële stap in de bacteriële pathogenese of infectie om de nieuwe gastheer te koloniseren Om effectief aan een oppervlak van een gastheer te binden, produceren veel bacteriën verschillende adhesiefactoren, genaamd adhesines Zo brengt, bijvoorbeeld, "Haemophilus influenzae" adhesine Hia, Hap, Oap en hemaglutinerende pili tot expressie Adhesines zijn aantrekkelijke vaccinkandidaten omdat ze essentieel zijn voor de infectie en zich op het oppervlak bevinden, hierdoor zijn goed bereikbaar voor antistoffen De effectiviteit van antistoffen tegen adhesines wordt geïllustreerd met FimH, het adhesine van het uropathogene "E coli" (UPEC) Proeven op dieren toonden aan dat de passieve immunisatie met anti-FimH-antistoffen en vaccinatie met het proteïne de kolonisatie van UPEC sterk verminderde Bovendien zijn de adhesines van "Bordetella pertussis" FHA en pertactine componenten van drie van de vier acellulaire pertussisvaccins die op dit moment in de VS worden gebruikt Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik.
551
www
in ### de Stichting Downsyndroom (SDS) opgericht die zich inzet voor kinderen en volwassenen met het syndroom van Down en hun familie Deze stichting wilde daarmee de leemte die er was in de informatievoorziening over het syndroom opvullen De stichting houdt workshops, voordrachten en publicaties en informeert ouders en hulpverleners over de mogelijkheden van mensen met downsyndroom Bradykinesie Bradykinesie is een medische term om te beschrijven dat iemand trage bewegingen vertoont Dit komt bijvoorbeeld voor bij de ziekte van Parkinson waarvan het een van de hoofdsymptomen is Maar lichte bradykinesie is normaal naarmate men ouder wordt Adhesine Adhesie is vaak een essentiële stap in de bacteriële pathogenese of infectie om de nieuwe gastheer te koloniseren Om effectief aan een oppervlak van een gastheer te binden, produceren veel bacteriën verschillende adhesiefactoren, genaamd adhesines Zo brengt, bijvoorbeeld, "Haemophilus influenzae" adhesine Hia, Hap, Oap en hemaglutinerende pili tot expressie Adhesines zijn aantrekkelijke vaccinkandidaten omdat ze essentieel zijn voor de infectie en zich op het oppervlak bevinden, hierdoor zijn goed bereikbaar voor antistoffen De effectiviteit van antistoffen tegen adhesines wordt geïllustreerd met FimH, het adhesine van het uropathogene "E coli" (UPEC) Proeven op dieren toonden aan dat de passieve immunisatie met anti-FimH-antistoffen en vaccinatie met het proteïne de kolonisatie van UPEC sterk verminderde Bovendien zijn de adhesines van "Bordetella pertussis" FHA en pertactine componenten van drie van de vier acellulaire pertussisvaccins die op dit moment in de VS worden gebruikt Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik De organisatie heeft haar hoofdkantoor in <LOCATIE> Voor zijn internationale activiteiten gebruikt het IVM de naam Dutch Institute for Rational Use of Medicine Het IVM werd eind ### opgericht onder de naam Stichting DGV (Doelmatige Geneesmiddelenvoorziening) door de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) en de landelijke apothekerskoepel (KNMP) De huidige naam is ingevoerd per <DATUM> De medewerkers hebben een medische, farmaceutische of organisatie-achtergrond Het instituut ondersteunt het farmacotherapeutisch overleg (FTO) in <LOCATIE>, voert projecten uit in ziekenhuizen en zorginstellingen, maakt nascholingsmateriaal en geeft trainingen, onderhoudt een aantal themawebsites, en doet toegepast onderzoek Sinds ### brengt het IVM jaarlijks een benchmark voorschrijven uit, waarin de kwaliteit van het voorschrijfgedrag van alle huisartsen in <LOCATIE> wordt vergeleken Sinds ### volgt het IVM kritisch de marketinginvloed van de farmaceutische industrie onder de naam Gezonde Scepsis Patiëntenervaringen met geneesmiddelen worden digitaal verzameld door het Meldpunt Medicijnen <PERSOON> De <PERSOON> De <PERSOON> (<PERSOON>, <DATUM> - <DATUM> was een Belgische apotheker en amateurhistoricus De <PERSOON> was de zoon van de herbergier <PERSOON> De <PERSOON> en <PERSOON> Hij was de broer van <PERSOON> De <PERSOON> (###-###), zangmeester in de Brugse Sint-Gilliskerk Vanaf <DATUM> was <PERSOON> als apotheker gevestigd in de <LOCATIE>en hij werd ook leraar aan de École de Médecine in <PERSOON> Hij trouwde in ### met de <LEEFTIJD> jaar oudere <PERSOON> (###-###), weduwe van apotheker Basiel Rijspoort.
590
www
organisatie heeft haar hoofdkantoor in <LOCATIE> Voor zijn internationale activiteiten gebruikt het IVM de naam Dutch Institute for Rational Use of Medicine Het IVM werd eind ### opgericht onder de naam Stichting DGV (Doelmatige Geneesmiddelenvoorziening) door de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) en de landelijke apothekerskoepel (KNMP) De huidige naam is ingevoerd per <DATUM> De medewerkers hebben een medische, farmaceutische of organisatie-achtergrond Het instituut ondersteunt het farmacotherapeutisch overleg (FTO) in <LOCATIE>, voert projecten uit in ziekenhuizen en zorginstellingen, maakt nascholingsmateriaal en geeft trainingen, onderhoudt een aantal themawebsites, en doet toegepast onderzoek Sinds ### brengt het IVM jaarlijks een benchmark voorschrijven uit, waarin de kwaliteit van het voorschrijfgedrag van alle huisartsen in <LOCATIE> wordt vergeleken Sinds ### volgt het IVM kritisch de marketinginvloed van de farmaceutische industrie onder de naam Gezonde Scepsis Patiëntenervaringen met geneesmiddelen worden digitaal verzameld door het Meldpunt Medicijnen <PERSOON> De <PERSOON> De <PERSOON> (<PERSOON>, <DATUM> - <DATUM> was een Belgische apotheker en amateurhistoricus De <PERSOON> was de zoon van de herbergier <PERSOON> De <PERSOON> en <PERSOON> Hij was de broer van <PERSOON> De <PERSOON> (###-###), zangmeester in de Brugse Sint-Gilliskerk Vanaf <DATUM> was <PERSOON> als apotheker gevestigd in de <LOCATIE>en hij werd ook leraar aan de École de Médecine in <PERSOON> Hij trouwde in ### met de <LEEFTIJD> jaar oudere <PERSOON> (###-###), weduwe van apotheker Basiel Rijspoort De getuigen waren <PERSOON> De <PERSOON-##> (was de bruid wellicht een familielid?), <PERSOON-##>, rentenier <PERSOON-##> en de broer van de bruidegom <PERSOON-##> De <PERSOON> Hij ontving in zijn woning het kleine kransje dat vanaf ### elke vrijdag bijeenkwam om over lokale geschiedenis, oudheidkunde en literatuur van gedachten te wisselen en bevindingen mee te delen Hij behoorde tot de stichtende bestuursleden van het Genootschap voor <PERSOON-##> de stichting was hij penningmeester en bleef dit tot enkele maanden voor zijn dood Wat publicaties betreft, beperkte hij zich tot vijf artikels over een historisch onderwerp De <PERSOON> werd in ### directeur van het krankzinnigengesticht Sint-<PERSOON-##> Hij ging naast het instituut wonen in de Jakobinessenstraat, tot aan zijn overlijden De <PERSOON> publiceerde in de 'Handelingen van het Genootschap voor <PERSOON-##> is een pijnstiller met drie werkzame bestanddelen ### mg propyfenazon, ### mg paracetamol en ## mg coffeïne De combinatie is erop ontworpen snel te werken in vergelijking met paracetamol, ibuprofen en aspirine Saridon wordt gefabriceerd door het Duitse Bayer en werd in ### voor het eerst op de markt gebracht Oorspronkelijk bevatte Saridon ook fenacetine, totdat ontdekt werd dat fenacetine carcinogeen is en nierschade kan veroorzaken Auguste Van <LOCATIE> Auguste-<PERSOON-##>, <DATUM> - Brussel, <DATUM> was arts en auteur van medische werken Auguste-<PERSOON-##> behoorde tot een familie die heel wat universitairen leverde.
633
www
de bruid wellicht een familielid?), <PERSOON>, rentenier <PERSOON> en de broer van de bruidegom <PERSOON> De <PERSOON> Hij ontving in zijn woning het kleine kransje dat vanaf ### elke vrijdag bijeenkwam om over lokale geschiedenis, oudheidkunde en literatuur van gedachten te wisselen en bevindingen mee te delen Hij behoorde tot de stichtende bestuursleden van het Genootschap voor <PERSOON> de stichting was hij penningmeester en bleef dit tot enkele maanden voor zijn dood Wat publicaties betreft, beperkte hij zich tot vijf artikels over een historisch onderwerp De <PERSOON> werd in ### directeur van het krankzinnigengesticht Sint-<PERSOON> Hij ging naast het instituut wonen in de Jakobinessenstraat, tot aan zijn overlijden De <PERSOON> publiceerde in de 'Handelingen van het Genootschap voor <PERSOON> is een pijnstiller met drie werkzame bestanddelen ### mg propyfenazon, ### mg paracetamol en ## mg coffeïne De combinatie is erop ontworpen snel te werken in vergelijking met paracetamol, ibuprofen en aspirine Saridon wordt gefabriceerd door het Duitse Bayer en werd in ### voor het eerst op de markt gebracht Oorspronkelijk bevatte Saridon ook fenacetine, totdat ontdekt werd dat fenacetine carcinogeen is en nierschade kan veroorzaken Auguste Van <LOCATIE> Auguste-<PERSOON>, <DATUM> - Brussel, <DATUM> was arts en auteur van medische werken Auguste-<PERSOON> behoorde tot een familie die heel wat universitairen leverde Zijn moeder was een dochter van de Gentse arts en rector van de <PERSOON-##> Zijn broer <PERSOON-##> (###-###) was hoogleraar rechten aan de Katholieke Universiteit Leuven, waar hij tot op zijn ##ste doceerde (zestig jaar lang) en van ### tot ### secretaris-generaal van de universiteit was Zelf trouwde Auguste met Emérence Van de Steene Zijn zoon <PERSOON-##> (###-###) werd hoogleraar fysica aan de Leuvense universiteit, maar stierf al op vroege leeftijd Zijn oudste zoon, <PERSOON-##> (###-###), werd hoogleraar in Gent en lag mee aan de basis van de vooruitgang in het behandelen van psychische stoornissen Van <LOCATIE> werd in ### doctor in de natuurwetenschappen en in ### doctor in de genees- heel- en verloskunde aan de KU Leuven Hij werd vervolgens oogarts in <PERSOON-##>, verbonden aan het Sint-Janshospitaal, aan het Sint-Elisabethziekenhuis en aan het Oogheelkundig Instituut Hij werd ook secretaris van de 'Société médico-chirurgicale de Bruges' en redacteur van de 'Annales' van deze vereniging In ### werd hij tot corresponderend lid verkozen van de Koninklijke Academie voor Geneeskunde In ### werd hij bestuurslid van het Genootschap voor <PERSOON-##> Het jaar daarop, pas ## geworden, overleed hij Van <LOCATIE> vertaalde onder meer medische werken uit het <PERSOON-##> Achterhoofdsligging Achterhoofdsligging is de normale manier waarop een mensenkind geboren wordt Bij een achterhoofdsligging daalt het kind in met gebogen hoofd Voorliggend deel is de kleine fontanel.
611
www
van de <PERSOON> Zijn broer <PERSOON> (###-###) was hoogleraar rechten aan de Katholieke Universiteit Leuven, waar hij tot op zijn ##ste doceerde (zestig jaar lang) en van ### tot ### secretaris-generaal van de universiteit was Zelf trouwde Auguste met Emérence Van de Steene Zijn zoon <PERSOON> (###-###) werd hoogleraar fysica aan de Leuvense universiteit, maar stierf al op vroege leeftijd Zijn oudste zoon, <PERSOON> (###-###), werd hoogleraar in Gent en lag mee aan de basis van de vooruitgang in het behandelen van psychische stoornissen Van <LOCATIE> werd in ### doctor in de natuurwetenschappen en in ### doctor in de genees- heel- en verloskunde aan de KU Leuven Hij werd vervolgens oogarts in <PERSOON>, verbonden aan het Sint-Janshospitaal, aan het Sint-Elisabethziekenhuis en aan het Oogheelkundig Instituut Hij werd ook secretaris van de 'Société médico-chirurgicale de Bruges' en redacteur van de 'Annales' van deze vereniging In ### werd hij tot corresponderend lid verkozen van de Koninklijke Academie voor Geneeskunde In ### werd hij bestuurslid van het Genootschap voor <PERSOON> Het jaar daarop, pas ## geworden, overleed hij Van <LOCATIE> vertaalde onder meer medische werken uit het <PERSOON> Achterhoofdsligging Achterhoofdsligging is de normale manier waarop een mensenkind geboren wordt Bij een achterhoofdsligging daalt het kind in met gebogen hoofd Voorliggend deel is de kleine fontanel Omdat de achterhoofdsligging fysiologisch is, is er in principe geen medische zorg nodig en kan de bevalling, wanneer er geen andere complicaties zijn, thuis plaatsvinden onder begeleiding van een vroedvrouw Medische zorg is (of wordt) echter nodig, wanneer er complicaties zijn gebleken (tijdens een vorige bevalling, tijdens de zwangerschap of rond deze bevalling); wanneer de baring stagneert, of wanneer de vrouw pijnbestrijding wenst De spildraai doet het achterhoofd, dat bij het begin van de indaling min of meer dwars staat, naar voren draaien, zodat de normale geboorte "achterhoofdsligging achterhoofd voor" ontstaat Een gestoorde spildraai resulteert in een "achterhoofdsligging achterhoofd achter" Deze liggingsafwijking doet de bevalling stagneren Wanneer tijdig ontdekt, zal de verloskundige trachten de spildraai alsnog op de normale manier te doen plaatsvinden Als dit niet lukt, zal soms een tangverlossing nodig zijn, maar meestal kan een spontane geboorte worden afgewacht Lycus van Macedonië Lycus was een Griekse arts / schrijver, en tijdgenoot van Galenus, die hem op verschillende plaatsen in zijn werken vermeldt De meeste biografische gegevens zijn dan ook geput uit de geschriften van Galenus Hij was afkomstig uit Macedonië, en een leerling van de befaamde medicus <PERSOON> spreekt over hem als een tijdgenoot, maar zegt ook dat hij hem nooit persoonlijk heeft ontmoet Lycus schijnt verschillende werken over anatomie geschreven te hebben, waar Galenus regelmatig uit citeert of er minstens op alludeert, en waarvan hij beweert dat ze wel enige vermaardheid genoten, maar ook wel heel wat onjuistheden bevatten.
580
www
de bevalling, wanneer er geen andere complicaties zijn, thuis plaatsvinden onder begeleiding van een vroedvrouw Medische zorg is (of wordt) echter nodig, wanneer er complicaties zijn gebleken (tijdens een vorige bevalling, tijdens de zwangerschap of rond deze bevalling); wanneer de baring stagneert, of wanneer de vrouw pijnbestrijding wenst De spildraai doet het achterhoofd, dat bij het begin van de indaling min of meer dwars staat, naar voren draaien, zodat de normale geboorte "achterhoofdsligging achterhoofd voor" ontstaat Een gestoorde spildraai resulteert in een "achterhoofdsligging achterhoofd achter" Deze liggingsafwijking doet de bevalling stagneren Wanneer tijdig ontdekt, zal de verloskundige trachten de spildraai alsnog op de normale manier te doen plaatsvinden Als dit niet lukt, zal soms een tangverlossing nodig zijn, maar meestal kan een spontane geboorte worden afgewacht Lycus van Macedonië Lycus was een Griekse arts / schrijver, en tijdgenoot van Galenus, die hem op verschillende plaatsen in zijn werken vermeldt De meeste biografische gegevens zijn dan ook geput uit de geschriften van Galenus Hij was afkomstig uit Macedonië, en een leerling van de befaamde medicus <PERSOON> spreekt over hem als een tijdgenoot, maar zegt ook dat hij hem nooit persoonlijk heeft ontmoet Lycus schijnt verschillende werken over anatomie geschreven te hebben, waar Galenus regelmatig uit citeert of er minstens op alludeert, en waarvan hij beweert dat ze wel enige vermaardheid genoten, maar ook wel heel wat onjuistheden bevatten Zelf schreef Galenus een korte verhandeling Πρὸς Λὐκον (Tegen Lycus) (waarvan de tekst bewaard bleef!) waarin hij op felle toon één van Hippocrates’ "Aforismen" verdedigt, blijkbaar gericht tegen Lycus Lycus dient niet verward te worden met zijn naamgenoot uit Napels, die behoorde tot de school van de Empirici Laesie Een laesie (Latijn voor 'letsel') is een beschadiging van het weefsel in een organisme Laesies zijn doorgaans het gevolg van ziekte of lichamelijke verwonding, zoals een dwarslaesie, waarbij zenuwen in het ruggenmerg zijn beschadigd Lichamelijke verwondingen, waaronder ook beschadigingen door elektrocutie en door inwerking van chemicaliën of extreme temperaturen kunnen oorzaken zijn van een laesie Een ontsteking of een tumor veroorzaakt eveneens een laesie Bij bepaalde ziekten kunnen laesies optreden, zoals huidafwijkingen door gordelroos Verder kunnen laesies ontstaan door processen rond de celstofwisseling, zoals bij zweren, of auto-immuunreacties, zoals het geval is bij veel vormen van reuma Laesies worden soms opzettelijk toegebracht, zoals bij operaties De definitie van laesie is zo ruim, dat het aantal soorten en varianten niet valt te bepalen Zij kunnen worden gerangschikt naar oorzaak, naar de locatie en naar kenmerken als grootte en vorm Daarnaast worden zij soms getypeerd naar het al dan niet innemen van fysieke ruimte Zo zal een tumor ruimte innemen (en daardoor druk uitoefenen op omliggend weefsel) of een gat vormen in het bestaande weefsel Piramidaal systeem Het piramidale systeem is bij zoogdieren een verzameling van axonen, die van de hersenschors via het verlengde merg tot in het ruggenmerg lopen.
547
www
waarin hij op felle toon één van Hippocrates’ "Aforismen" verdedigt, blijkbaar gericht tegen Lycus Lycus dient niet verward te worden met zijn naamgenoot uit Napels, die behoorde tot de school van de Empirici Laesie Een laesie (Latijn voor 'letsel') is een beschadiging van het weefsel in een organisme Laesies zijn doorgaans het gevolg van ziekte of lichamelijke verwonding, zoals een dwarslaesie, waarbij zenuwen in het ruggenmerg zijn beschadigd Lichamelijke verwondingen, waaronder ook beschadigingen door elektrocutie en door inwerking van chemicaliën of extreme temperaturen kunnen oorzaken zijn van een laesie Een ontsteking of een tumor veroorzaakt eveneens een laesie Bij bepaalde ziekten kunnen laesies optreden, zoals huidafwijkingen door gordelroos Verder kunnen laesies ontstaan door processen rond de celstofwisseling, zoals bij zweren, of auto-immuunreacties, zoals het geval is bij veel vormen van reuma Laesies worden soms opzettelijk toegebracht, zoals bij operaties De definitie van laesie is zo ruim, dat het aantal soorten en varianten niet valt te bepalen Zij kunnen worden gerangschikt naar oorzaak, naar de locatie en naar kenmerken als grootte en vorm Daarnaast worden zij soms getypeerd naar het al dan niet innemen van fysieke ruimte Zo zal een tumor ruimte innemen (en daardoor druk uitoefenen op omliggend weefsel) of een gat vormen in het bestaande weefsel Piramidaal systeem Het piramidale systeem is bij zoogdieren een verzameling van axonen, die van de hersenschors via het verlengde merg tot in het ruggenmerg lopen Het zorgt voor de aansturing van skeletspieren de fijne en willekeurige motoriek De Duitse anatomen <PERSOON> en <PERSOON> hadden rond het jaar ### een theorie ontwikkeld, die ervan uitging dat alle anatomische structuren van het zenuwstelsel behalve opvulling en bescherming nog een andere functie hadden Ze sneden in het piramidale systeem en toonden aan dat dit systeem verantwoordelijk was voor het doorgeven van instructies over spierbewegingen van de hersenschors De axonen van het piramidale systeem beginnen hoofdzakelijk op de primaire motorische schors bij de piramidecellen Echter, een klein gedeelte van de axonen begint in andere gebieden, zoals de somatosensibele schors Het piramidale systeem verbindt als tractus corticospinalis de hersenschors met het ruggenmerg Tractus betekent baan, cortico- gaat over de neocortex en spinalis is de Latijnse naam voor ruggenmerg Ook verbindt het de hersenschors met de hersenstam als tractus corticobulbaris, waar bulbaris staat voor de motorische hersenzenuwkernen, gelegen in de hersenstam Deze kernen zijn verbonden met de skeletspieren op hoofd en hals door middel van de hersenzenuwen Zo’n ## procent van de axonen van de tractus corticospinalis wisselt van lichaamshelft in het verlengde merg Onder het verlengde merg heet hij de buitenste baan (tractus corticospinalis lateralis) en loopt door de achterzijstreng van het ruggenmerg Deze baan is verbonden met de motorische zenuwcellen Deze cellen sturen via de ruggenmergzenuwen de spieren in de schouder, heup, armen en benen aan.
510
www
en willekeurige motoriek De Duitse anatomen <PERSOON> en <PERSOON> hadden rond het jaar ### een theorie ontwikkeld, die ervan uitging dat alle anatomische structuren van het zenuwstelsel behalve opvulling en bescherming nog een andere functie hadden Ze sneden in het piramidale systeem en toonden aan dat dit systeem verantwoordelijk was voor het doorgeven van instructies over spierbewegingen van de hersenschors De axonen van het piramidale systeem beginnen hoofdzakelijk op de primaire motorische schors bij de piramidecellen Echter, een klein gedeelte van de axonen begint in andere gebieden, zoals de somatosensibele schors Het piramidale systeem verbindt als tractus corticospinalis de hersenschors met het ruggenmerg Tractus betekent baan, cortico- gaat over de neocortex en spinalis is de Latijnse naam voor ruggenmerg Ook verbindt het de hersenschors met de hersenstam als tractus corticobulbaris, waar bulbaris staat voor de motorische hersenzenuwkernen, gelegen in de hersenstam Deze kernen zijn verbonden met de skeletspieren op hoofd en hals door middel van de hersenzenuwen Zo’n ## procent van de axonen van de tractus corticospinalis wisselt van lichaamshelft in het verlengde merg Onder het verlengde merg heet hij de buitenste baan (tractus corticospinalis lateralis) en loopt door de achterzijstreng van het ruggenmerg Deze baan is verbonden met de motorische zenuwcellen Deze cellen sturen via de ruggenmergzenuwen de spieren in de schouder, heup, armen en benen aan Ze zijn verbonden met de motorzenuwen die de spieren van de nek en rug aansturen en hierdoor zorgen voor de stabiliteit Schade aan het piramidale systeem kan ontstaan door onder meer een beroerte, tumor of ernstige verwonding Dit kan resulteren in verlies van fijne motoriek of zelfs verlamming van een onderdeel van het bewegingsapparaat Verder wordt normaliter de formatio reticularis in de hersenstam geremd door de hersenschors Als dit proces verstoord raakt neemt de spierspanning van skeletspieren toe en worden reflexen van skeletspieren sterker Men spreekt dan van spasticiteit Dear <PERSOON> (film) Dear <PERSOON> is een Amerikaanse romantische/oorlogsfilm die uitkwam op <DATUM> De regisseur is <PERSOON> en de hoofdrollen worden gespeeld door Channing <PERSOON> en <PERSOON> De film is een verfilming van de gelijknamige roman van <PERSOON> Een jonge soldaat <PERSOON>), is met verlof en wordt verliefd op de schitterende, maar conservatieve studente <PERSOON> (<PERSOON-##>) De twee beleven een mooie tijd en wanneer <PERSOON> weer op uitzending gestuurd wordt, beloven ze elkaar brieven te schrijven om hun liefde levend te houden De vader van <PERSOON> speelt een bijzondere rol in de film Hij is hoogstwaarschijnlijk autistisch, en heeft een moeilijke relatie met zijn zoon <PERSOON> schermt tijdens de film met zijn liefde voor <PERSOON-##> en de relatie met zijn vader Hij krijgt een aantal grote tegenvallers te verwerken in de film, welke hij moet overwinnen Het eind van de film is anders dan die van het boek.
525
www
voor de stabiliteit Schade aan het piramidale systeem kan ontstaan door onder meer een beroerte, tumor of ernstige verwonding Dit kan resulteren in verlies van fijne motoriek of zelfs verlamming van een onderdeel van het bewegingsapparaat Verder wordt normaliter de formatio reticularis in de hersenstam geremd door de hersenschors Als dit proces verstoord raakt neemt de spierspanning van skeletspieren toe en worden reflexen van skeletspieren sterker Men spreekt dan van spasticiteit Dear <PERSOON> (film) Dear <PERSOON> is een Amerikaanse romantische/oorlogsfilm die uitkwam op <DATUM> De regisseur is <PERSOON> en de hoofdrollen worden gespeeld door Channing <PERSOON> en <PERSOON> De film is een verfilming van de gelijknamige roman van <PERSOON> Een jonge soldaat <PERSOON>), is met verlof en wordt verliefd op de schitterende, maar conservatieve studente <PERSOON> (<PERSOON>) De twee beleven een mooie tijd en wanneer <PERSOON> weer op uitzending gestuurd wordt, beloven ze elkaar brieven te schrijven om hun liefde levend te houden De vader van <PERSOON> speelt een bijzondere rol in de film Hij is hoogstwaarschijnlijk autistisch, en heeft een moeilijke relatie met zijn zoon <PERSOON> schermt tijdens de film met zijn liefde voor <PERSOON> en de relatie met zijn vader Hij krijgt een aantal grote tegenvallers te verwerken in de film, welke hij moet overwinnen Het eind van de film is anders dan die van het boek Een muziekalbum van de film werd op <DATUM> verwacht Acute cholangitis Acute cholangitis is een ontsteking van de galwegen De galwegen vormen de verbinding tussen de lever, galblaas en de twaalfvingerige darm, waardoor gal naar de darm stroomt Het woord 'cholangitis' is samengesteld uit de Oudgriekse woorden χολή ("cholè"), dat 'gal' betekent, ἀγγεῖον ("angeion"), dat 'vat' betekent en het achtervoegsel -itis, dat 'ontsteking' betekent Hoewel de term 'cholangitis' in feite op elke soort ontsteking van de galwegen betrekking kan hebben, wordt het meestal gebruikt voor een acute bacteriële ontsteking van de galwegen Primair scleroserende cholangitis is een auto-immuunziekte van de galwegen Dat is een heel andere ziekte, waarop hier niet verder wordt ingegaan De typische klachten van een acute cholangitis zijn koorts, geelzucht (een gele verkleuring van de huid en het oogwit) en pijn rechtsboven in de buik (ter hoogte van de lever) Als deze drie samen voorkomen, worden ze wel de trias van Charcot genoemd Acute cholangitis wordt veroorzaakt door bacteriën die van nature in de darm voorkomen De meest voorkomende verwekkers zijn "Escherichia coli", "Klebsiella pneumoniae", enterokokken en Enterobacter Deze kunnen vanuit de papil van Vater, de inmonding van de galgang in de darm, de galgang binnenkomen Deze bacteriën kunnen alleen een cholangitis veroorzaken als de druk in de galgang verhoogd is, ten gevolge van een (gedeeltelijke) afsluiting De meest voorkomende oorzaak van een afsluiting in de galgang zijn galstenen in de galgang.
555
www
op <DATUM> verwacht Acute cholangitis Acute cholangitis is een ontsteking van de galwegen De galwegen vormen de verbinding tussen de lever, galblaas en de twaalfvingerige darm, waardoor gal naar de darm stroomt Het woord 'cholangitis' is samengesteld uit de Oudgriekse woorden χολή ("cholè"), dat 'gal' betekent, ἀγγεῖον ("angeion"), dat 'vat' betekent en het achtervoegsel -itis, dat 'ontsteking' betekent Hoewel de term 'cholangitis' in feite op elke soort ontsteking van de galwegen betrekking kan hebben, wordt het meestal gebruikt voor een acute bacteriële ontsteking van de galwegen Primair scleroserende cholangitis is een auto-immuunziekte van de galwegen Dat is een heel andere ziekte, waarop hier niet verder wordt ingegaan De typische klachten van een acute cholangitis zijn koorts, geelzucht (een gele verkleuring van de huid en het oogwit) en pijn rechtsboven in de buik (ter hoogte van de lever) Als deze drie samen voorkomen, worden ze wel de trias van Charcot genoemd Acute cholangitis wordt veroorzaakt door bacteriën die van nature in de darm voorkomen De meest voorkomende verwekkers zijn "Escherichia coli", "Klebsiella pneumoniae", enterokokken en Enterobacter Deze kunnen vanuit de papil van Vater, de inmonding van de galgang in de darm, de galgang binnenkomen Deze bacteriën kunnen alleen een cholangitis veroorzaken als de druk in de galgang verhoogd is, ten gevolge van een (gedeeltelijke) afsluiting De meest voorkomende oorzaak van een afsluiting in de galgang zijn galstenen in de galgang Patiënten met een acute cholangitis zijn bijna altijd ernstig ziek Zij dienen dan ook snel antibiotica en vocht per infuus toegediend te krijgen Daarnaast moet de afsluiting in de galgang opgeheven worden Hiertoe wordt vaak een endoscopische retrograde cholangiopancreaticografie (ERCP) verricht Dat is een medisch onderzoek van de galwegen waarbij endoscopisch de papil van Vater (de uitmonding van de galgang in de twaalfvingerige darm) wordt opgezocht Die uitmonding wordt wijder gemaakt door hem een stukje open te snijden Vervolgens kan met een dunner slangetje de galgang worden ingegaan, waarbij eventuele galstenen verwijderd kunnen worden Een ERCP op zich is een risico voor het ontwikkelen van een cholangitis, omdat bij een ERCP onder druk röntgencontrast in de galgang wordt gespoten Patiënten die een ERCP ondergaan, krijgen daarom vrijwel altijd als voorzorg antibiotica toegediend om het risico op een cholangitis te verkleinen Bij cholangitis veroorzaakt door galstenen in de galgang, wordt vaak besloten om nadien een cholecystectomie, een operatieve verwijdering van de galblaas te verrichten, om te voorkomen dat patiënten een tweede keer een cholangitis doormaken Progressieve inflammatoire neuropathie Progressieve inflammatoire neuropathie (PIN) is een auto-immuunziekte die voor het eerst officieel werd vermeld in een rapport van het Amerikaanse Center for Disease Control in januari ### De eerste bekende uitbraak van deze ziekte was in het zuidoosten van Minnesota in de Verenigde Staten De ziekte werd gemeld onder medewerkers van een slachthuis voor varkens Men vermoedt dat deze werknemers de ziekte mogelijk hebben opgelopen door inademing van aerosolen van varkenshersenen.
558
www
Zij dienen dan ook snel antibiotica en vocht per infuus toegediend te krijgen Daarnaast moet de afsluiting in de galgang opgeheven worden Hiertoe wordt vaak een endoscopische retrograde cholangiopancreaticografie (ERCP) verricht Dat is een medisch onderzoek van de galwegen waarbij endoscopisch de papil van Vater (de uitmonding van de galgang in de twaalfvingerige darm) wordt opgezocht Die uitmonding wordt wijder gemaakt door hem een stukje open te snijden Vervolgens kan met een dunner slangetje de galgang worden ingegaan, waarbij eventuele galstenen verwijderd kunnen worden Een ERCP op zich is een risico voor het ontwikkelen van een cholangitis, omdat bij een ERCP onder druk röntgencontrast in de galgang wordt gespoten Patiënten die een ERCP ondergaan, krijgen daarom vrijwel altijd als voorzorg antibiotica toegediend om het risico op een cholangitis te verkleinen Bij cholangitis veroorzaakt door galstenen in de galgang, wordt vaak besloten om nadien een cholecystectomie, een operatieve verwijdering van de galblaas te verrichten, om te voorkomen dat patiënten een tweede keer een cholangitis doormaken Progressieve inflammatoire neuropathie Progressieve inflammatoire neuropathie (PIN) is een auto-immuunziekte die voor het eerst officieel werd vermeld in een rapport van het Amerikaanse Center for Disease Control in januari ### De eerste bekende uitbraak van deze ziekte was in het zuidoosten van Minnesota in de Verenigde Staten De ziekte werd gemeld onder medewerkers van een slachthuis voor varkens Men vermoedt dat deze werknemers de ziekte mogelijk hebben opgelopen door inademing van aerosolen van varkenshersenen De belangrijkste symptomen zijn acute verlamming, zwakte en gevoelloosheid De symptomen zijn vergelijkbaar met die van het syndroom van Guillain-Barré en chronische inflammatoire demyeliniserende polyneuropathie Schedelelektrode Een schedelelektrode (SE) zijn # pinnetjes verbonden aan een draadje die in de hoofdhuid van de baby worden gedraaid tijdens de bevalling, waardoor er een directe registratie mogelijk is van de hartslag van de baby Voordelen zijn dat de metingen nauwkeurig zijn ongeacht de locatie en beweging van de baby in de buik van de moeder, en dat het op afstand gemonitored kan worden Nadelen zijn mogelijke pijn aan de baby, infectiegevaar en het kan losschieten Voor het aanbrengen van een schedelelektrode is het echter noodzakelijk dat er ontsluiting is, dat de vliezen zijn gebroken en dat het hoofdje vóór ligt Het kan daarom voorkomen dat de schedelelektrode pas in een later stadium wordt aangebracht Opsoclonus-myoclonussyndroom Het opsoclonus-myoclonussyndroom (OMS) is een zeldzame neurologische stoornis met een onbekende oorzaak De ziekte lijkt veroorzaakt te worden door een auto-immuunrespons De ziekte komt voor bij # op de ## miljoen personen Het heeft echter een veel hogere incidentie in kinderen met een neuroblastoom Deze kinderen lijden in # tot #% van de gevallen aan dit syndroom OMS werd in ### voor het eerst beschreven door <PERSOON> (De term 'opsoclonus' werd bedacht door Orzechowski in ###, maar het werd voor het eerst beschreven en in verband gebracht met neuroblastoom door Kinsbourne) Andere namen voor OMS die soms gebruikt worden zijn Symptomen zijn.
537
www
zwakte en gevoelloosheid De symptomen zijn vergelijkbaar met die van het syndroom van Guillain-Barré en chronische inflammatoire demyeliniserende polyneuropathie Schedelelektrode Een schedelelektrode (SE) zijn # pinnetjes verbonden aan een draadje die in de hoofdhuid van de baby worden gedraaid tijdens de bevalling, waardoor er een directe registratie mogelijk is van de hartslag van de baby Voordelen zijn dat de metingen nauwkeurig zijn ongeacht de locatie en beweging van de baby in de buik van de moeder, en dat het op afstand gemonitored kan worden Nadelen zijn mogelijke pijn aan de baby, infectiegevaar en het kan losschieten Voor het aanbrengen van een schedelelektrode is het echter noodzakelijk dat er ontsluiting is, dat de vliezen zijn gebroken en dat het hoofdje vóór ligt Het kan daarom voorkomen dat de schedelelektrode pas in een later stadium wordt aangebracht Opsoclonus-myoclonussyndroom Het opsoclonus-myoclonussyndroom (OMS) is een zeldzame neurologische stoornis met een onbekende oorzaak De ziekte lijkt veroorzaakt te worden door een auto-immuunrespons De ziekte komt voor bij # op de ## miljoen personen Het heeft echter een veel hogere incidentie in kinderen met een neuroblastoom Deze kinderen lijden in # tot #% van de gevallen aan dit syndroom OMS werd in ### voor het eerst beschreven door <PERSOON> (De term 'opsoclonus' werd bedacht door Orzechowski in ###, maar het werd voor het eerst beschreven en in verband gebracht met neuroblastoom door Kinsbourne) Andere namen voor OMS die soms gebruikt worden zijn Symptomen zijn <PERSOON>, <DATUM> – Den Haag, <DATUM> was een tot het christendom bekeerde Sefardische jood, calvinistisch schrijver en arts die behoorde tot het Réveil Capadose was van Portugees-Joodse komaf en kwam uit een vooraanstaande familie Na aan de Universiteit Leiden medicijnen gestudeerd te hebben vestigde hij zich als arts in <LOCATIE> In Leiden kwam hij in aanraking met <PERSOON> en volgde geschiedenislessen van hem Hij bestudeerde samen met Isaäc da Costa de Bijbel en bekeerde zich samen met zijn vrouw en Da Costa in ### Capadose behoorde tot de kring van het Réveil, net als <LOCATIE>Hij was sterk gekant tegen democratie en als arts een fel tegenstander van inentingen tegen de pokken In ### verliet hij de Nederlandse Hervormde Kerk, die in zijn ogen nog niet strikt genoeg was Hij sloot zich niet meer aan bij een ander kerkgenootschap Het was in ###, het jaar dat Da Costa zijn 'Bezwaren tegen de geest der eeuw' publiceerde, dat Capadose zijn 'Bestrijding der Vaccine' op de markt bracht In ### werd de inenting van <PERSOON> verplicht op de volksscholen Het waren vooral Joodse artsen die de vaccinatie bevorderden Ook Capadose was er eerst voor, maar na zijn bekering tot het christendom veranderde dat Hij begon te strijden tegen deze 'kunstbewerking', onder het motto 'Die gezond zijn, hebben de medicijnmeester niet van node, maar die ziek zijn' (<PERSOON> # ##-##).
561
www
<PERSOON>, <DATUM> – Den Haag, <DATUM> was een tot het christendom bekeerde Sefardische jood, calvinistisch schrijver en arts die behoorde tot het Réveil Capadose was van Portugees-Joodse komaf en kwam uit een vooraanstaande familie Na aan de Universiteit Leiden medicijnen gestudeerd te hebben vestigde hij zich als arts in <LOCATIE> In Leiden kwam hij in aanraking met <PERSOON> en volgde geschiedenislessen van hem Hij bestudeerde samen met Isaäc da Costa de Bijbel en bekeerde zich samen met zijn vrouw en Da Costa in ### Capadose behoorde tot de kring van het Réveil, net als <LOCATIE>Hij was sterk gekant tegen democratie en als arts een fel tegenstander van inentingen tegen de pokken In ### verliet hij de Nederlandse Hervormde Kerk, die in zijn ogen nog niet strikt genoeg was Hij sloot zich niet meer aan bij een ander kerkgenootschap Het was in ###, het jaar dat Da Costa zijn 'Bezwaren tegen de geest der eeuw' publiceerde, dat Capadose zijn 'Bestrijding der Vaccine' op de markt bracht In ### werd de inenting van <PERSOON> verplicht op de volksscholen Het waren vooral Joodse artsen die de vaccinatie bevorderden Ook Capadose was er eerst voor, maar na zijn bekering tot het christendom veranderde dat Hij begon te strijden tegen deze 'kunstbewerking', onder het motto 'Die gezond zijn, hebben de medicijnmeester niet van node, maar die ziek zijn' (<PERSOON> # ##-##) Hij zag daar verval van vroomheid in 'Trotsheid deed in de ontdekking der vaccine een schild zien, waarmede de schuldige mensch zich meende te kunnen beveiligen tegen de slagen van Gods tuchtroede' Bilderdijks opvattingen zijn hier terug te vinden Hoewel deze er nooit over geschreven heeft, was hij van mening dat de vaccinatie een onbetrouwbaar product was van de tijdgeest Scherp laakte Capadose de dwangmaatregelen waarmee de pokkenvaccinatie gepaard ging Capadose kreeg veel kritiek Zo schreef iemand dat hij een 'adept van de Bilderdijksche secte' was '<PERSOON> <LOCATIE>en de twee profeten die van hem uitgegaan zijn, de Doctors Da Costa en Capadose' Vooral de Haagse arts <PERSOON> verdedigde de vaccinatie 'Ja, de Vaccine is uit God en de onsterfelijke Jenner is slechts een werktuig in Gods hand geweest' Capadose zei daarop 'Het lijdt geen twijfel of zulk een geschrift is niet uit God, maar uit den Bozen, en de daarin doorstralende geest is kennelijk uit den vader den duivel ' Zijn provocerende toon lokte veel negatieve reacties uit Toen hij zelf ziek was, wist hij maar een medicus te bewegen hem te bezoeken Binnen zes jaar schreef Capadose zeven boekjes over de vaccinatie Hij zei zich gesterkt te voelen door de steun van eenvoudige godvrezenden Hij raadde aan Psalm ## te lezen om de verleiding van vaccinatie tegen te gaan Da Costa, <PERSOON> en <PERSOON> hebben allen geworsteld met het vaccinatieprobleem.
551
www
verval van vroomheid in 'Trotsheid deed in de ontdekking der vaccine een schild zien, waarmede de schuldige mensch zich meende te kunnen beveiligen tegen de slagen van Gods tuchtroede' Bilderdijks opvattingen zijn hier terug te vinden Hoewel deze er nooit over geschreven heeft, was hij van mening dat de vaccinatie een onbetrouwbaar product was van de tijdgeest Scherp laakte Capadose de dwangmaatregelen waarmee de pokkenvaccinatie gepaard ging Capadose kreeg veel kritiek Zo schreef iemand dat hij een 'adept van de Bilderdijksche secte' was '<PERSOON> <LOCATIE>en de twee profeten die van hem uitgegaan zijn, de Doctors Da Costa en Capadose' Vooral de Haagse arts <PERSOON> verdedigde de vaccinatie 'Ja, de Vaccine is uit God en de onsterfelijke Jenner is slechts een werktuig in Gods hand geweest' Capadose zei daarop 'Het lijdt geen twijfel of zulk een geschrift is niet uit God, maar uit den Bozen, en de daarin doorstralende geest is kennelijk uit den vader den duivel ' Zijn provocerende toon lokte veel negatieve reacties uit Toen hij zelf ziek was, wist hij maar een medicus te bewegen hem te bezoeken Binnen zes jaar schreef Capadose zeven boekjes over de vaccinatie Hij zei zich gesterkt te voelen door de steun van eenvoudige godvrezenden Hij raadde aan Psalm ## te lezen om de verleiding van vaccinatie tegen te gaan <PERSOON> en <PERSOON> hebben allen geworsteld met het vaccinatieprobleem De Clercq verkeerde in tweestrijd Binnen de Reveilkring trad later een kentering op, vooral bij Da Costa <LOCATIE>bleef het met Capadose eens Capadose kwam als lid van de kring in <LOCATIE> in contact met <PERSOON>, maar ook met <PERSOON> Hij raakte ook in een kerkelijke strijd betrokken, toen de tot ouderling benoemde <PERSOON> zei op een vraag van Capadose over het bevestigingsformulier dat hij wel vaker ja moest zeggen zonder het te menen Brasz noemde vervolgens de Dordtse Leerregels ‘een gruwelijke leer en eene zotheid’ Capadose bracht bezwaar in bij de Haagse kerkenraad De uitspraak was als volgt ‘Het was zeer onvoorzichtig geweest zich in een vertrouwelijk gesprek in te laten met iemand, die, gelijk de beklaagde zegt, bekendstond als een woelziek en scheurziek man, die een verwaand betweter is, en het gehele menselijk met zijn vals vernuft wil regeren’ Deze beledigende uitspraak voor Capadose zorgde er echter wel voor dat de benoeming tot ouderling ongedaan werd verklaard, een wonderlijke uitspraak dus Het was een zaak van gebed geweest voor Capadose ‘Ik kan u verklaren, meer gebeden dan gegeten te hebben’ De verongelijkte Capadose deed zijn beklag bij <PERSOON> over de slapheid, het laodicisme (oftewel lauwheid) en de mensenvrees die hij overal tegenkwam <LOCATIE>schaarde zich opnieuw achter Capadose Da Costa nam het hem echter kwalijk, dat hij zo openlijk kritiek had uitgeoefend op de kerk en vond zijn kerkelijke standpunt te eng.
529
www
verkeerde in tweestrijd Binnen de Reveilkring trad later een kentering op, vooral bij Da Costa <LOCATIE>bleef het met Capadose eens Capadose kwam als lid van de kring in <LOCATIE> in contact met <PERSOON>, maar ook met <PERSOON> Hij raakte ook in een kerkelijke strijd betrokken, toen de tot ouderling benoemde <PERSOON> zei op een vraag van Capadose over het bevestigingsformulier dat hij wel vaker ja moest zeggen zonder het te menen Brasz noemde vervolgens de Dordtse Leerregels ‘een gruwelijke leer en eene zotheid’ Capadose bracht bezwaar in bij de Haagse kerkenraad De uitspraak was als volgt ‘Het was zeer onvoorzichtig geweest zich in een vertrouwelijk gesprek in te laten met iemand, die, gelijk de beklaagde zegt, bekendstond als een woelziek en scheurziek man, die een verwaand betweter is, en het gehele menselijk met zijn vals vernuft wil regeren’ Deze beledigende uitspraak voor Capadose zorgde er echter wel voor dat de benoeming tot ouderling ongedaan werd verklaard, een wonderlijke uitspraak dus Het was een zaak van gebed geweest voor Capadose ‘Ik kan u verklaren, meer gebeden dan gegeten te hebben’ De verongelijkte Capadose deed zijn beklag bij <PERSOON> over de slapheid, het laodicisme (oftewel lauwheid) en de mensenvrees die hij overal tegenkwam <LOCATIE>schaarde zich opnieuw achter Capadose Da Costa nam het hem echter kwalijk, dat hij zo openlijk kritiek had uitgeoefend op de kerk en vond zijn kerkelijke standpunt te eng Capadose trouwde met <PERSOON> Haar vader moest beslissen of het wel of niet mocht, en kreeg talloze adviezen, onder andere van de plaatselijke predikant Hoewel Capadose een hoge maatschappelijke positie had, stond hij toch bekend als een leerling van Bilderdijk, dus verdacht Door zijn slechte gezondheid moest hij zijn medische praktijk neerleggen Hij week uit naar <PERSOON> Hier was de omgang met de vromen zo intensief dat hij godsdienstige conventikels met hen in zijn ruime woning ging houden, op maandagavond Als ambteloos burger wilde Capadose op deze manier zijn tijd nuttig besteden Soms waren er predikanten aanwezig, zoals Callenbach Met de plaatselijke predikant stond hij op gespannen voet Da Costa kwam Capadose maar één keer opzoeken in <PERSOON> Twee jaar bleef hij daar, totdat eenzaamheid hen noopte om naar Den Haag te vertrekken Zijn aanvraag om een lidmaat-attestatie vormde aanleiding om zijn gedrag nog eens goed aan het licht te houden, een onderzoek waarvan de uitslag door in de oorlog verloren gegane archieven onbekend is gebleven Meerdere personen waren niet gerust op Capadoses komst Zo had <PERSOON> ‘duizend zwarigheden’, maar voegde eraan toe dat ‘de kerk in Den Haag weleens een kleine schudding nodig’ had Ook <PERSOON> toonde zich wat huiverig maar haar slotsom was ‘Intusschen wensch ik hierin ook meer en meer vernieuwd te worden en lief te hebben, die Jezus liefhebben’.
530
www
<PERSOON> Haar vader moest beslissen of het wel of niet mocht, en kreeg talloze adviezen, onder andere van de plaatselijke predikant Hoewel Capadose een hoge maatschappelijke positie had, stond hij toch bekend als een leerling van Bilderdijk, dus verdacht Door zijn slechte gezondheid moest hij zijn medische praktijk neerleggen Hij week uit naar <PERSOON> Hier was de omgang met de vromen zo intensief dat hij godsdienstige conventikels met hen in zijn ruime woning ging houden, op maandagavond Als ambteloos burger wilde Capadose op deze manier zijn tijd nuttig besteden Soms waren er predikanten aanwezig, zoals Callenbach Met de plaatselijke predikant stond hij op gespannen voet Da Costa kwam Capadose maar één keer opzoeken in <PERSOON> Twee jaar bleef hij daar, totdat eenzaamheid hen noopte om naar Den Haag te vertrekken Zijn aanvraag om een lidmaat-attestatie vormde aanleiding om zijn gedrag nog eens goed aan het licht te houden, een onderzoek waarvan de uitslag door in de oorlog verloren gegane archieven onbekend is gebleven Meerdere personen waren niet gerust op Capadoses komst Zo had <PERSOON> ‘duizend zwarigheden’, maar voegde eraan toe dat ‘de kerk in Den Haag weleens een kleine schudding nodig’ had Ook <PERSOON> toonde zich wat huiverig maar haar slotsom was ‘Intusschen wensch ik hierin ook meer en meer vernieuwd te worden en lief te hebben, die Jezus liefhebben’ Hij ontplooide activiteiten op veel terreinen Zo was hij, naar <PERSOON> voorbeeld, de grondlegger van de Nederlandse zondagsschool (###) Ook hield hij zich, in tegenstelling tot Da Costa, bezig met de evangelisatie onder Joden Capadose was ook de oprichter van de Nederlandse afdeling van de Evangelische Alliantie, een beweging die streefde naar vereniging van christelijke belijders om het protestantse bewustzijn te versterken Dit in reactie op het ultramontanisme, de toenemende invloed van <PERSOON> Door de uitzending van evangelisten, door middel van Bijbellezingen, huisbezoeken, straatprediking en traktaatverspreiding ontwikkelde de vereniging zich tot een orgaan van inwendige zending Toen hij in Edinburgh was, trof het hem pijnlijk dat er wel een monument voor <PERSOON> stond, maar niet voor <PERSOON> sympathiseerde met de afgescheidenen, maar keurde de Afscheiding van ### nog niet goed Hij was ook medeondertekenaar van het Adres van de ‘Zeven <PERSOON>’ in ### In de Nederlands Hervormde Kerk voelde hij zich steeds minder thuis In ### onttrok hij zich na langdurig verzet diep teleurgesteld aan deze kerk en gaf in een open brief "Of scheiden óf scheiding" hiervan rekenschap ‘Bij een cadaver kan ik niet langer wonen’ Hij werd evenals <LOCATIE>buitenkerkelijk Om gezondheidsredenen verkeerde Capadose een tijdje in Zwitserland, waar hij in aanraking kwam met César Malan, een voorman van het Zwitserse Réveil Het Alpenklimaat was goed voor hem, maar zijn vrouw werd ernstig ziek en stierf Hij bleef als weduwnaar met drie kinderen achter.
545
www
<PERSOON> voorbeeld, de grondlegger van de Nederlandse zondagsschool (###) Ook hield hij zich, in tegenstelling tot Da Costa, bezig met de evangelisatie onder Joden Capadose was ook de oprichter van de Nederlandse afdeling van de Evangelische Alliantie, een beweging die streefde naar vereniging van christelijke belijders om het protestantse bewustzijn te versterken Dit in reactie op het ultramontanisme, de toenemende invloed van <PERSOON> Door de uitzending van evangelisten, door middel van Bijbellezingen, huisbezoeken, straatprediking en traktaatverspreiding ontwikkelde de vereniging zich tot een orgaan van inwendige zending Toen hij in Edinburgh was, trof het hem pijnlijk dat er wel een monument voor <PERSOON> stond, maar niet voor <PERSOON> sympathiseerde met de afgescheidenen, maar keurde de Afscheiding van ### nog niet goed Hij was ook medeondertekenaar van het Adres van de ‘Zeven <PERSOON>’ in ### In de Nederlands Hervormde Kerk voelde hij zich steeds minder thuis In ### onttrok hij zich na langdurig verzet diep teleurgesteld aan deze kerk en gaf in een open brief "Of scheiden óf scheiding" hiervan rekenschap ‘Bij een cadaver kan ik niet langer wonen’ Hij werd evenals <LOCATIE>buitenkerkelijk Om gezondheidsredenen verkeerde Capadose een tijdje in Zwitserland, waar hij in aanraking kwam met César Malan, een voorman van het Zwitserse Réveil Het Alpenklimaat was goed voor hem, maar zijn vrouw werd ernstig ziek en stierf Hij bleef als weduwnaar met drie kinderen achter "Conversions du <PERSOON>" Dit boekje werd spoedig in zestig talen vertaald en verspreid Het maakte Capadoses naam bekend tot ver buiten de grenzen Zijn tweede huwelijk werd in de Waalse kerk van Den Haag bevestigd Capadose schreef nog een omvangrijk theologisch werk tegen de opkomende schriftkritiek Jehova-<PERSOON> of de wolke der getuigen Bij Bilderdijks begrafenis was Capadose aanwezig Hij was in de laatste jaren van <LOCATIE>steeds meer onder de indruk gekomen van zijn persoon Capadose is ondanks zijn slechte gezondheid <LEEFTIJD> jaar geworden Bij de begrafenis werd het lied ‘<LOCATIE>! Jezus Christus, amen!’ gezongen 'Capadose had noch Da Costa’s gaven, noch zijn roem, maar voor het minst evenveel invloed en, bedriegt mijn geheugen mij niet, dieper vat op menschenharten’, aldus<PERSOON> Het fenomeen van Uhthoff is het verergeren van de neurologisch symptomen van multiple sclerose en enkele andere neuropathien door een verhoogde lichaamstemperatuur die veroorzaakt wordt door lichamelijke inspanning, warm weer of een warm bad Het fenomeen werd in ### voor de eerste maal beschreven door <PERSOON>(###–###) Hij beschreef dat patiënten met neuritis optica een tijdelijke verslechtering van hun zichtvermogen ervaarden tijdens oefeningen <PERSOON-##> later werd de link gelegd tussen deze oefeningen en de verhoogde warmteproductie die ze veroorzaakten Het fenomeen kan zich voordoen bij elke neurologische afwijking die demyelinisatie veroorzaakt en is waarschijnlijk het gevolg van het effect dat warmte heeft op de zenuwgeleiding.
557
www
spoedig in zestig talen vertaald en verspreid Het maakte Capadoses naam bekend tot ver buiten de grenzen Zijn tweede huwelijk werd in de Waalse kerk van Den Haag bevestigd Capadose schreef nog een omvangrijk theologisch werk tegen de opkomende schriftkritiek Jehova-<PERSOON> of de wolke der getuigen Bij Bilderdijks begrafenis was Capadose aanwezig Hij was in de laatste jaren van <LOCATIE>steeds meer onder de indruk gekomen van zijn persoon Capadose is ondanks zijn slechte gezondheid <LEEFTIJD> jaar geworden Bij de begrafenis werd het lied ‘<LOCATIE>! Jezus Christus, amen!’ gezongen 'Capadose had noch Da Costa’s gaven, noch zijn roem, maar voor het minst evenveel invloed en, bedriegt mijn geheugen mij niet, dieper vat op menschenharten’, aldus<PERSOON> Het fenomeen van Uhthoff is het verergeren van de neurologisch symptomen van multiple sclerose en enkele andere neuropathien door een verhoogde lichaamstemperatuur die veroorzaakt wordt door lichamelijke inspanning, warm weer of een warm bad Het fenomeen werd in ### voor de eerste maal beschreven door <PERSOON>(###–###) Hij beschreef dat patiënten met neuritis optica een tijdelijke verslechtering van hun zichtvermogen ervaarden tijdens oefeningen <PERSOON> later werd de link gelegd tussen deze oefeningen en de verhoogde warmteproductie die ze veroorzaakten Het fenomeen kan zich voordoen bij elke neurologische afwijking die demyelinisatie veroorzaakt en is waarschijnlijk het gevolg van het effect dat warmte heeft op de zenuwgeleiding Om dit te voorkomen mijden veel patiënten sauna's, warme baden en andere warmtebronnen Ook wordt er gebruikgemaakt van koeling door middel van ijs of het gebruik van hittewerende kledij Foetale nood Onder foetale nood verstaan we de toestand waarin een ongeboren kind komt te verkeren wanneer het vlak voor of tijdens de geboorte te weinig zuurstof heeft Hierdoor dreigen overlijden, of handicaps, zoals infantiele encefalopathie De foetus krijgt zuurstof via de placenta en de navelstreng Normaliter treedt tijdens een wee kortdurend een daling van de beschikbare zuurstof op, die zich echter na de wee onmiddellijk weer herstelt Dit mechanisme kan tekortschieten door Als er tekenen zijn van foetale nood, is het zaak de bevalling zo kort mogelijk te laten duren Afhankelijk van de urgentie kan men voor een kunstverlossing kiezen Bij foetale nood komt de kinderarts ruim tevoren naar de verloskamer of operatiekamer en begint dadelijk na de geboorte met de behandeling van het kind Sint Bavo (<LOCATIE>) Sint Bavo was een rooms-katholieke psychiatrische instelling in <LOCATIE>, die is gesticht door de congregatie van de <PERSOON> Het complex is ontworpen door <PERSOON> en zijn zoon <PERSOON> Het hoofdgebouw en het op en naast het terrein gelegen rectorshuis, de dokterswoning en een dubbel woonhuis hebben de status van rijksmonument De inrichting was opgezet volgens het paviljoen-systeem een symmetrische opzet van acht paviljoens en enkele dienstgebouwen, gegroepeerd rond het klooster en de kapel Aan de achterkant van het hoofdgebouw bevindt zich een kruisvormige kapel.
533
www
wordt er gebruikgemaakt van koeling door middel van ijs of het gebruik van hittewerende kledij Foetale nood Onder foetale nood verstaan we de toestand waarin een ongeboren kind komt te verkeren wanneer het vlak voor of tijdens de geboorte te weinig zuurstof heeft Hierdoor dreigen overlijden, of handicaps, zoals infantiele encefalopathie De foetus krijgt zuurstof via de placenta en de navelstreng Normaliter treedt tijdens een wee kortdurend een daling van de beschikbare zuurstof op, die zich echter na de wee onmiddellijk weer herstelt Dit mechanisme kan tekortschieten door Als er tekenen zijn van foetale nood, is het zaak de bevalling zo kort mogelijk te laten duren Afhankelijk van de urgentie kan men voor een kunstverlossing kiezen Bij foetale nood komt de kinderarts ruim tevoren naar de verloskamer of operatiekamer en begint dadelijk na de geboorte met de behandeling van het kind Sint Bavo (<LOCATIE>) Sint Bavo was een rooms-katholieke psychiatrische instelling in <LOCATIE>, die is gesticht door de congregatie van de<PERSOON> Het complex is ontworpen door <PERSOON> en zijn zoon <PERSOON> Het hoofdgebouw en het op en naast het terrein gelegen rectorshuis, de dokterswoning en een dubbel woonhuis hebben de status van rijksmonument De inrichting was opgezet volgens het paviljoen-systeem een symmetrische opzet van acht paviljoens en enkele dienstgebouwen, gegroepeerd rond het klooster en de kapel Aan de achterkant van het hoofdgebouw bevindt zich een kruisvormige kapel Recht boven in het beeld is een gevelsteen met tegeltableau, waarop het wapen van de <PERSOON> is afgebeeld Hieronder bevindt zich op een ander tegeltableau hun adagium "Deus Caritas <LOCATIE>" (Nederlands God is Liefde) Nadat op <DATUM> de grond was aangekocht ging de bouw van start De geplande oplevering van december ### werd niet gehaald, maar de nieuwe kapel werd in ### opgeleverd, welke op <DATUM> werd ingezegend In ### brachten <PERSOON> Deumens schilderingen aan in de koepel en op de muren van de kapel In ### werd het gebouw, vanwege haar <LEEFTIJD>-jarige bestaan, voorzien van een steen in de frontgevel boven de ingang met de gouden inscriptie "Psychiatrische inrichting St Bavo ###–###" Een deel van de paviljoens was in gebruik bij patiënten die hun hele leven verzorging nodig hebben; twee gebouwen waren ingericht als therapeutische gemeenschappen "<PERSOON>" <PERSOON>" voor de behandeling van semi-ambulante cliënten Een opnamekliniek verzorgde jarenlang de opvang van patiënten met een acute psychose uit vooral <LOCATIE> Sint Bavo is sinds ### niet meer in gebruik De paviljoens rondom zijn afgebroken, de <PERSOON> met de betonnen waterval en de <INSTELLING> is ten prooi aan verval Het hoofdgebouw met de kapel is weliswaar tot rijksmonument verheven, maar staat vanwege de leegstand anno ### onder zware druk van (groepen) inbrekers Het lood van de glas-in-loodramen wordt gestript en alle pijpen van het orgel zijn gestolen.
550
www
gevelsteen met tegeltableau, waarop het wapen van de<PERSOON> is afgebeeld Hieronder bevindt zich op een ander tegeltableau hun adagium "Deus Caritas <LOCATIE>" (Nederlands God is Liefde) Nadat op <DATUM> de grond was aangekocht ging de bouw van start De geplande oplevering van december ### werd niet gehaald, maar de nieuwe kapel werd in ### opgeleverd, welke op <DATUM> werd ingezegend In ### brachten <PERSOON> Deumens schilderingen aan in de koepel en op de muren van de kapel In ### werd het gebouw, vanwege haar <LEEFTIJD>-jarige bestaan, voorzien van een steen in de frontgevel boven de ingang met de gouden inscriptie "Psychiatrische inrichting St Bavo ###–###" Een deel van de paviljoens was in gebruik bij patiënten die hun hele leven verzorging nodig hebben; twee gebouwen waren ingericht als therapeutische gemeenschappen "<PERSOON>" <PERSOON>" voor de behandeling van semi-ambulante cliënten Een opnamekliniek verzorgde jarenlang de opvang van patiënten met een acute psychose uit vooral <LOCATIE> Sint Bavo is sinds ### niet meer in gebruik De paviljoens rondom zijn afgebroken, de <PERSOON> met de betonnen waterval en de <INSTELLING> is ten prooi aan verval Het hoofdgebouw met de kapel is weliswaar tot rijksmonument verheven, maar staat vanwege de leegstand anno ### onder zware druk van (groepen) inbrekers Het lood van de glas-in-loodramen wordt gestript en alle pijpen van het orgel zijn gestolen In ### is gestart met de ontwikkeling en bouw van het <PERSOON> Er worden circa ### woningen gebouwd op het terrein van Sint Bavo Tevens wordt het hoofdgebouw hersteld Omega Pharma-Lotto/### Deze pagina geeft een overzicht van de Omega Pharma-Lotto wielerploeg in ### <PERSOON> C is een methodiek in de behandeling van mensen met verstandelijke beperkingen en ernstig problematisch gedrag Het doel van deze behandelmethode is het verbeteren van de geestelijke gezondheid van cliënten en daarmee het optimaliseren van de kwaliteit van hun bestaan Daarnaast is het uitgangspunt dat het gedrag van de cliënt sterk bepaald wordt door de omstandigheden waarin hij/zij leeft In deze optiek nodigt een menswaardige omgeving uit tot menswaardig gedrag Er zijn vier zijden van de "<PERSOON>" Deze bestaan uit de vier genoemde competentiegebieden Elke zijde van de piramide wordt gevormd door de driehoek Cliënt – Coach – Competentie De competentie die de cliënt op een gebied opbouwt is een co-creatie die op basis van dialoog tussen cliënt en coach tot stand komt Deze competenties geven betekenis en zin aan het voorheen zo lege, vaak mensonwaardige bestaan, waarin het problematisch gedrag op de voorgrond stond Probleemgedrag kan geclassificeerd worden, maar mensen niet De supportpiramide is zeer sterk richtinggevend en vraagt professioneel handelen van verschillende disciplines Het model geeft echter geen richtlijnen op het gebied van handelen volgens een protocol Als gevolg van de unieke dialoog tussen cliënt en coach is de co-creatie geen standaard product.
572
www
van het <PERSOON> Er worden circa ### woningen gebouwd op het terrein van Sint Bavo Tevens wordt het hoofdgebouw hersteld Omega Pharma-Lotto/### Deze pagina geeft een overzicht van de Omega Pharma-Lotto wielerploeg in ### <PERSOON> C is een methodiek in de behandeling van mensen met verstandelijke beperkingen en ernstig problematisch gedrag Het doel van deze behandelmethode is het verbeteren van de geestelijke gezondheid van cliënten en daarmee het optimaliseren van de kwaliteit van hun bestaan Daarnaast is het uitgangspunt dat het gedrag van de cliënt sterk bepaald wordt door de omstandigheden waarin hij/zij leeft In deze optiek nodigt een menswaardige omgeving uit tot menswaardig gedrag Er zijn vier zijden van de "<PERSOON>" Deze bestaan uit de vier genoemde competentiegebieden Elke zijde van de piramide wordt gevormd door de driehoek Cliënt – Coach – Competentie De competentie die de cliënt op een gebied opbouwt is een co-creatie die op basis van dialoog tussen cliënt en coach tot stand komt Deze competenties geven betekenis en zin aan het voorheen zo lege, vaak mensonwaardige bestaan, waarin het problematisch gedrag op de voorgrond stond Probleemgedrag kan geclassificeerd worden, maar mensen niet De supportpiramide is zeer sterk richtinggevend en vraagt professioneel handelen van verschillende disciplines Het model geeft echter geen richtlijnen op het gebied van handelen volgens een protocol Als gevolg van de unieke dialoog tussen cliënt en coach is de co-creatie geen standaard product Het systeem in een organisatie is erop gericht dat ook begeleiders, teamleiders en orthopedagogen/psychologen samen met hun coach werken aan het verbeteren van hun competenties In het kader van de Triple C supportpiramide richt de behandeling zich vanuit de vier competentiegebieden op herstel van het gewone leven Door middel van het dagelijks leven worden in een dagvullend programma eisen gesteld met de bedoeling voorspelbaarheid en herkenbaarheid te realiseren, waardoor zelfcontrole en zelfsturing mogelijk wordt Uiteindelijk moet dit leiden tot groei in de persoonlijke ontwikkeling van de cliënt, waardoor hij/zij meer en meer in staat is verantwoording te dragen voor verschillende aspecten van het eigen leven In het dagelijks leven nemen de volgende competentiegebieden een belangrijke plaats in Het problematisch gedrag van cliënten vormt slechts een korte onderbreking van het bezig zijn met zinvolle activiteiten De draad wordt zo snel mogelijk samen weer opgepakt Hiermee heeft de cliënt houvast aan de activiteit en aan zijn begeleider Binnen het dagelijkse leven van de cliënt is er vanuit het dagprogramma intensieve onvoorwaardelijke ondersteuning bij de uitvoering van activiteiten binnen een competentiegebied In de optiek van Triple C vormt problematisch gedrag van cliënten slechts het topje van de ijsberg Als in de begeleiding alleen het problematisch gedrag de kop in gedrukt door protocollen, medicatie, fixatie, separatie en één op één begeleiding komen daar andere symptomen voor in de plaats als we niet ook de onderliggende oorzaak aanpakken.
518
www
Het systeem in een organisatie is erop gericht dat ook begeleiders, teamleiders en orthopedagogen/psychologen samen met hun coach werken aan het verbeteren van hun competenties In het kader van de Triple C supportpiramide richt de behandeling zich vanuit de vier competentiegebieden op herstel van het gewone leven Door middel van het dagelijks leven worden in een dagvullend programma eisen gesteld met de bedoeling voorspelbaarheid en herkenbaarheid te realiseren, waardoor zelfcontrole en zelfsturing mogelijk wordt Uiteindelijk moet dit leiden tot groei in de persoonlijke ontwikkeling van de cliënt, waardoor hij/zij meer en meer in staat is verantwoording te dragen voor verschillende aspecten van het eigen leven In het dagelijks leven nemen de volgende competentiegebieden een belangrijke plaats in Het problematisch gedrag van cliënten vormt slechts een korte onderbreking van het bezig zijn met zinvolle activiteiten De draad wordt zo snel mogelijk samen weer opgepakt Hiermee heeft de cliënt houvast aan de activiteit en aan zijn begeleider Binnen het dagelijkse leven van de cliënt is er vanuit het dagprogramma intensieve onvoorwaardelijke ondersteuning bij de uitvoering van activiteiten binnen een competentiegebied In de optiek van Triple C vormt problematisch gedrag van cliënten slechts het topje van de ijsberg Als in de begeleiding alleen het problematisch gedrag de kop in gedrukt door protocollen, medicatie, fixatie, separatie en één op één begeleiding komen daar andere symptomen voor in de plaats als we niet ook de onderliggende oorzaak aanpakken Dat vraagt van alle betrokkenen lef en creativiteit om vanuit deze uitgangspunten naar het problematisch gedrag van cliënten te durven kijken Want er moet een dialoog ontstaan tussen cliënt en begeleider Dit is alleen mogelijk in een klimaat van beheersing en controle Het gaat erom dat zich tussen deze twee uitersten een begeleidings- en behandelingsvorm ontwikkelt die gericht is op het uitnodigen van de cliënt Dit kan worden gerealiseerd door het bieden van kansen en uitdagingen (vertrouwen) en het geven van taken en verantwoordelijkheden (succeservaringen) en het ruimte geven aan initiatieven (eigen inbreng en invloed) Het is vaak niet zo moeilijk om te oordelen en aan visie en uitgangspunten vast te houden als er zich geen problematisch gedrag van cliënten voordoet In de hantering van problematisch gedrag blijkt het voor begeleidingsteams moeilijk om uitgangspunten overeind te houden die iedereen in de begeleiding en opvoeding vanzelfsprekend vindt als zich geen problemen voordoen Het uitgangspunt van Triple C is doorgaan als het minder vanzelfsprekend wordt met de "vanzelfsprekende" orthopedagogische begeleiding ook als de cliënt zich afwijkend, storend en/of agressief gedraagt <PERSOON>, <DATUM> – aldaar, <DATUM> was een Duitse chirurg en zoon van de filosoof <PERSOON> Een aantal medische behandelingen en terminologieën werden naar hem genoemd Trendelenburg werd geboren in Berlijn en studeerde medicijnen aan de Universiteit van Glasgow en de Universiteit van Edinburg Hij rondde zijn studies af onder <PERSOON> en ontving zijn bul in ###.
521
www
om vanuit deze uitgangspunten naar het problematisch gedrag van cliënten te durven kijken Want er moet een dialoog ontstaan tussen cliënt en begeleider Dit is alleen mogelijk in een klimaat van beheersing en controle Het gaat erom dat zich tussen deze twee uitersten een begeleidings- en behandelingsvorm ontwikkelt die gericht is op het uitnodigen van de cliënt Dit kan worden gerealiseerd door het bieden van kansen en uitdagingen (vertrouwen) en het geven van taken en verantwoordelijkheden (succeservaringen) en het ruimte geven aan initiatieven (eigen inbreng en invloed) Het is vaak niet zo moeilijk om te oordelen en aan visie en uitgangspunten vast te houden als er zich geen problematisch gedrag van cliënten voordoet In de hantering van problematisch gedrag blijkt het voor begeleidingsteams moeilijk om uitgangspunten overeind te houden die iedereen in de begeleiding en opvoeding vanzelfsprekend vindt als zich geen problemen voordoen Het uitgangspunt van Triple C is doorgaan als het minder vanzelfsprekend wordt met de "vanzelfsprekende" orthopedagogische begeleiding ook als de cliënt zich afwijkend, storend en/of agressief gedraagt <PERSOON>, <DATUM> – aldaar, <DATUM> was een Duitse chirurg en zoon van de filosoof <PERSOON> Een aantal medische behandelingen en terminologieën werden naar hem genoemd Trendelenburg werd geboren in Berlijn en studeerde medicijnen aan de Universiteit van Glasgow en de Universiteit van Edinburg Hij rondde zijn studies af onder <PERSOON> en ontving zijn bul in ### Hij is waarschijnlijk het meest bekend om zijn "Trendelenburg-positie" waarin de patiënt op een bed wordt geplaatst dat onder een helling is gezet zodat het hoofd van de patiënt lager is dan zijn voeten Trendelenburg gebruikte deze techniek voor het eerst voor een buikoperatie, waardoor de buikorganen niet drukten op het operatiegebied Deze positie wordt ook gebruikt wanneer patiënten tijdens een ingreep (dreigen) flauw (te) vallen Hij is ook bekend om de uitvinding van de Trendelenburg-canule, een canule gebruikt gedurende een operatie van het strottenhoofd om het slikken van bloed door de patiënt tijdens de operatie te voorkomen Tendelenburg was geïnteresseerd in het operatief verwijderen van longembolieën Zijn student <PERSOON>, verrichtte de eerste succesvolle pulmonaire embolectomie in ###, kort voor Trendelenburgs overlijden Trendelenburg vond een behandeling uit voor spataderen Deze werd bekend als de Trendelenburg-operatie ofschoon deze naam ook gebruikt wordt voor de pulmonaire embolectomie Beschrijft een test voor spataderen alsook een om de heupmobiliteit te meten Ook toegeschreven aan <PERSOON>, is een test voor incompetente kleppen in oppervlakkige aderen Trendelenburgs symptoom is een teken van congenitale dislocatie van de heup Trendelenburg was geïnteresseerd in de geschiedenis van de chirurgie Hij richtte in ### de Duitse chirurgische Sociëteit op Hij overleed in ### aan kanker van de onderkaak, op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie.
518
www
om zijn "Trendelenburg-positie" waarin de patiënt op een bed wordt geplaatst dat onder een helling is gezet zodat het hoofd van de patiënt lager is dan zijn voeten Trendelenburg gebruikte deze techniek voor het eerst voor een buikoperatie, waardoor de buikorganen niet drukten op het operatiegebied Deze positie wordt ook gebruikt wanneer patiënten tijdens een ingreep (dreigen) flauw (te) vallen Hij is ook bekend om de uitvinding van de Trendelenburg-canule, een canule gebruikt gedurende een operatie van het strottenhoofd om het slikken van bloed door de patiënt tijdens de operatie te voorkomen Tendelenburg was geïnteresseerd in het operatief verwijderen van longembolieën Zijn student <PERSOON>, verrichtte de eerste succesvolle pulmonaire embolectomie in ###, kort voor Trendelenburgs overlijden Trendelenburg vond een behandeling uit voor spataderen Deze werd bekend als de Trendelenburg-operatie ofschoon deze naam ook gebruikt wordt voor de pulmonaire embolectomie Beschrijft een test voor spataderen alsook een om de heupmobiliteit te meten Ook toegeschreven aan <PERSOON>, is een test voor incompetente kleppen in oppervlakkige aderen Trendelenburgs symptoom is een teken van congenitale dislocatie van de heup Trendelenburg was geïnteresseerd in de geschiedenis van de chirurgie Hij richtte in ### de Duitse chirurgische Sociëteit op Hij overleed in ### aan kanker van de onderkaak, op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie Het Kenniscentrum vertaalt wetenschappelijke kennis over de grote thema’s binnen de kinder- en jeugdpsychiatrie in praktische protocollen, beschikbaar via de website in verschillende vormen voor verschillende gebruikersgroepen, onder wie professionals, ouders, kinderen en gemeenten Het Kenniscentrum zorgt tevens voor de vergelijking van de uitkomst van de systematische metingen van het effect van de behandelingen met behulp van een wetenschappelijke methode Routine outcome monitoring (ROM) Dat levert materiaal op voor het wetenschappelijk onderzoek naar de werkzaamheid van behandelmethoden Behandelaren worden hiermee ondersteund bij het bieden van hoogwaardige behandelingen en kunnen hun behandeling door middel van ROM afstemmen op de veranderingen bij hun patiënten Tot ### werd het Kenniscentrum gesubsidieerd door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) In april ### werd het Kenniscentrum een zelfstandige stichting en sinds januari ### is het Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie een vereniging, na een fusie tussen het Landelijk Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie en ROMCKAP Aortastenose Aortastenose is een vernauwing van de uitstroomopening van de linkerhartkamer Meestal wordt dit veroorzaakt door een aandoening aan de aortaklep Bij deze aortaklepstenose is er een stenose (vernauwing) van de aortaklep, die daardoor niet wijd genoeg open kan Bij een aortastenose kan een drukgradiënt over de klep ontstaan De linkerventrikel moet daardoor hogere drukken genereren om bloed in de aorta te krijgen Er ontstaat op den duur linkerventrikelhypertrofie door drukbelasting Sommige patiënten hebben geen klachten; plotseling, onverwacht overlijden kan het enige verschijnsel zijn Moeheid, kortademigheid en zuurstofgebrek bij inspanning, pijn op de borst en duizeligheid en flauwvallen bij inspanning zijn andere verschijnselen.
538
www
onder wie professionals, ouders, kinderen en gemeenten Het Kenniscentrum zorgt tevens voor de vergelijking van de uitkomst van de systematische metingen van het effect van de behandelingen met behulp van een wetenschappelijke methode Routine outcome monitoring (ROM) Dat levert materiaal op voor het wetenschappelijk onderzoek naar de werkzaamheid van behandelmethoden Behandelaren worden hiermee ondersteund bij het bieden van hoogwaardige behandelingen en kunnen hun behandeling door middel van ROM afstemmen op de veranderingen bij hun patiënten Tot ### werd het Kenniscentrum gesubsidieerd door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) In april ### werd het Kenniscentrum een zelfstandige stichting en sinds januari ### is het Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie een vereniging, na een fusie tussen het Landelijk Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie en ROMCKAP Aortastenose Aortastenose is een vernauwing van de uitstroomopening van de linkerhartkamer Meestal wordt dit veroorzaakt door een aandoening aan de aortaklep Bij deze aortaklepstenose is er een stenose (vernauwing) van de aortaklep, die daardoor niet wijd genoeg open kan Bij een aortastenose kan een drukgradiënt over de klep ontstaan De linkerventrikel moet daardoor hogere drukken genereren om bloed in de aorta te krijgen Er ontstaat op den duur linkerventrikelhypertrofie door drukbelasting Sommige patiënten hebben geen klachten; plotseling, onverwacht overlijden kan het enige verschijnsel zijn Moeheid, kortademigheid en zuurstofgebrek bij inspanning, pijn op de borst en duizeligheid en flauwvallen bij inspanning zijn andere verschijnselen Het geruis begint na de eerste toon, is maximaal luid in het midden van de systole en eindigt voor de tweede toon (systolisch crescendo-decrescendo geruis) De bloeddruk is meestal normaal, wel is vaak de polsdruk, het verschil tussen systolische en diastolische druk kleiner dan gebruikelijk Het elektrocardiogram toont tekenen van linkerventrikelhypertrofie De diagnose wordt gesteld met echocardiografie en uiteindelijk een hartkatheterisatie Een aortastenose kan veel verschillende oorzaken hebben Deze kunnen onderverdeeld worden in supravalvulair (boven de kleppen gelegen), valvulair (="aortaklepstenose") en subvalvulair (onder de klep gelegen) Deze is afhankelijk van de ernst en de oorzaak van het probleem Als het probleem door een vernauwde klep wordt veroorzaakt, is een operatie (reparatie of vervanging van de klep) mogelijk geïndiceerd Sinds ongeveer ### zijn er ook technieken die bij kwetsbare patiënten via een hartkatheterisatie kunnen worden verricht Hymen imperforatus Hymen imperforatus is een medische aandoening waarbij de vagina is afgesloten door een ondoordringbare hymen (maagdenvlies) Het wordt meestal ontdekt na het uitblijven van de menarche Doordat het menstruatiebloed niet weg kan hoopt het zich op in de vagina, de uterus en de tubae Er ontstaat cyclisch optredende buikpijn en er is bij onderzoek een bomberend hymen te zien met een zwelling palpabel onder in de buik De behandeling bestaat uit een sneetje in de hymen waarna het bloed opgevangen wordt <PERSOON>.
505
www
van de systole en eindigt voor de tweede toon (systolisch crescendo-decrescendo geruis) De bloeddruk is meestal normaal, wel is vaak de polsdruk, het verschil tussen systolische en diastolische druk kleiner dan gebruikelijk Het elektrocardiogram toont tekenen van linkerventrikelhypertrofie De diagnose wordt gesteld met echocardiografie en uiteindelijk een hartkatheterisatie Een aortastenose kan veel verschillende oorzaken hebben Deze kunnen onderverdeeld worden in supravalvulair (boven de kleppen gelegen), valvulair (="aortaklepstenose") en subvalvulair (onder de klep gelegen) Deze is afhankelijk van de ernst en de oorzaak van het probleem Als het probleem door een vernauwde klep wordt veroorzaakt, is een operatie (reparatie of vervanging van de klep) mogelijk geïndiceerd Sinds ongeveer ### zijn er ook technieken die bij kwetsbare patiënten via een hartkatheterisatie kunnen worden verricht Hymen imperforatus Hymen imperforatus is een medische aandoening waarbij de vagina is afgesloten door een ondoordringbare hymen (maagdenvlies) Het wordt meestal ontdekt na het uitblijven van de menarche Doordat het menstruatiebloed niet weg kan hoopt het zich op in de vagina, de uterus en de tubae Er ontstaat cyclisch optredende buikpijn en er is bij onderzoek een bomberend hymen te zien met een zwelling palpabel onder in de buik De behandeling bestaat uit een sneetje in de hymen waarna het bloed opgevangen wordt <PERSOON> Hij was voorzitter van de Europese Commissie van ### tot ### Jenkins was tussen ### en ### een van de belangrijkste politici van de Labour Party In ### brak hij met de partij en was mede oprichter van de Social Democratic Party en later van de Liberal Democrats Geboren als enig kind van <PERSOON> - een vakbondsleider in de mijnsector - werd hij in ### verkozen tot lid van het Lagerhuis voor Labour Hij was toen het jongste lid van de vergadering en bleef er tot ###, met een onderbreking toen hij in functie was bij de Europese Commissie Hij werd twee maal minister van Binnenlandse Zaken (###-###, ###-###) en was van ### tot ### Chancellor of the Exchequer, telkens in een regering van <PERSOON> werd voorzitter van de Europese Commissie in ### en bleef <LEEFTIJD> jaar in functie Onder zijn voorzitterschap werd het Europees Monetair Stelsel ingevoerd <PERSOON> werd Jenkins in <PERSOON>-Brittannië de mede-oprichter van de Social Democratic Party die in ### opging in de Liberal Democratic Party In ### werd Jenkins de niet-erfelijke titel van <PERSOON> Jenkins van Hillhead toegekend, wat hem toegang verschafte tot het Hogerhuis In hetzelfde jaar werd hij "chancellor" van de Universiteit van Oxford, een taak die hij tot zijn dood vervulde Jenkins was eveneens actief als schrijver, meestal politieke werken en biografieën "Roosevelt", Pan Macmillan, ###, ISBN <TELEFOONNUMMER> (br) "Churchill", Macmillan, ###, ISBN #-##<DATUM> # (br) "<PERSOON> Chancellors", Macmillan, ###, ISBN #-##<DATUM> # (br) "Gladstone", Macmillan, ###, ISBN, #-###-###<DATUM> (br) "A life at the centre", Macmillan, ###, ISBN #-##<DATUM> # (br) "Gallery of ##th century Portraits and Oxford Papers", <PERSOON> and <PERSOON> #-###-###<DATUM> (br).
695
www
en was mede oprichter van de Social Democratic Party en later van de Liberal Democrats Geboren als enig kind van <PERSOON> - een vakbondsleider in de mijnsector - werd hij in ### verkozen tot lid van het Lagerhuis voor Labour Hij was toen het jongste lid van de vergadering en bleef er tot ###, met een onderbreking toen hij in functie was bij de Europese Commissie Hij werd twee maal minister van Binnenlandse Zaken (###-###, ###-###) en was van ### tot ### Chancellor of the Exchequer, telkens in een regering van <PERSOON> werd voorzitter van de Europese Commissie in ### en bleef <LEEFTIJD> jaar in functie Onder zijn voorzitterschap werd het Europees Monetair Stelsel ingevoerd <PERSOON> werd Jenkins in <PERSOON>-Brittannië de mede-oprichter van de Social Democratic Party die in ### opging in de Liberal Democratic Party In ### werd Jenkins de niet-erfelijke titel van <PERSOON> Jenkins van Hillhead toegekend, wat hem toegang verschafte tot het Hogerhuis In hetzelfde jaar werd hij "chancellor" van de Universiteit van Oxford, een taak die hij tot zijn dood vervulde Jenkins was eveneens actief als schrijver, meestal politieke werken en biografieën "Roosevelt", Pan Macmillan, ###, ISBN <TELEFOONNUMMER> (br) "Churchill", Macmillan, ###, ISBN #-##<DATUM> # (br) "<PERSOON> Chancellors", Macmillan, ###, ISBN #-##<DATUM> # (br) "Gladstone", Macmillan, ###, ISBN, #-###-###<DATUM> (br) "A life at the centre", Macmillan, ###, ISBN #-##<DATUM> # (br) "Gallery of ##th century Portraits and Oxford Papers", <PERSOON> and <PERSOON> #-###-###<DATUM> (br) "Baldwin", Collins, ###, ISBN #-##-###-X (br) "Asquith", Collins, ###, ISBN #-##-###-# (br) "<PERSOON> #-##<DATUM> # (br) "<PERSOON-##>'s poodle; peers v people", <PERSOON-##> & <PERSOON-##> #-##-###<DATUM> (br) Giles Radice (###) "Friends and Rivals Crosland, Jenkins and <PERSOON-##> #-#<DATUM> # (br) <PERSOON-##>, a biography", Weidenfeld & Nicolson ISBN #-##<DATUM> # Syndroom van Borjeson-Forssman-Lehmann Het syndroom van Borjeson-Forssman-Lehmann is een zeldzame X-gebonden genetische afwijking Er is een mutatie gevonden in het PHF-#-gen De symptomen zijn ontwikkelingsachterstand, epilepsie, microcefalie (mindere ontwikkeling van het hoofd), hoekige gezichtskenmerken, lange oren, kleine lengte, obesitas (overgewicht), gynaecomastie (borstvorming), spits toelopende vingers en verkorte tenen De baby's zijn vaak slap, hebben moeite met drinken, grote oren en kleine geslachtsdelen Later ontwikkelen ze leerproblemen, normaal-klein figuur, met centrale obesitas en gynaecomastie Het hoofd is meestal normaal qua grootte, soms zelfs vergroot Grote oren en kleine genitaliën blijven bestaan In late adolescentie en bij volwassenen, zijn er klassieke gezichtskenmerken <PERSOON-##>, <DATUM-##> – <PERSOON-##>, <DATUM-##> was een Italiaans arts, dichter en schrijver van opera-libretti Salvi was in dienst van het groothertogelijk paleis in <PERSOON-##> en de favoriete librettist van prins Ferdinando de' Medici Hij was lid van een groep Florentijnse libretto-schrijvers die het genre "opera seria" creëerden.
796
www
(br) "Asquith", Collins, ###, ISBN #-##-###-# (br) "<PERSOON> #-##<DATUM> # (br) "<PERSOON>'s poodle; peers v people", <PERSOON> & <PERSOON> #-##-###<DATUM> (br) Giles Radice (###) "Friends and Rivals Crosland, Jenkins and <PERSOON> #-#<DATUM> # (br) <PERSOON>, a biography", Weidenfeld & Nicolson ISBN #-##<DATUM> # Syndroom van Borjeson-Forssman-Lehmann Het syndroom van Borjeson-Forssman-Lehmann is een zeldzame X-gebonden genetische afwijking Er is een mutatie gevonden in het PHF-#-gen De symptomen zijn ontwikkelingsachterstand, epilepsie, microcefalie (mindere ontwikkeling van het hoofd), hoekige gezichtskenmerken, lange oren, kleine lengte, obesitas (overgewicht), gynaecomastie (borstvorming), spits toelopende vingers en verkorte tenen De baby's zijn vaak slap, hebben moeite met drinken, grote oren en kleine geslachtsdelen Later ontwikkelen ze leerproblemen, normaal-klein figuur, met centrale obesitas en gynaecomastie Het hoofd is meestal normaal qua grootte, soms zelfs vergroot Grote oren en kleine genitaliën blijven bestaan In late adolescentie en bij volwassenen, zijn er klassieke gezichtskenmerken <PERSOON>, <DATUM> – <PERSOON>, <DATUM> was een Italiaans arts, dichter en schrijver van opera-libretti Salvi was in dienst van het groothertogelijk paleis in <PERSOON> en de favoriete librettist van prins Ferdinando de' Medici Hij was lid van een groep Florentijnse libretto-schrijvers die het genre "opera seria" creëerden Verschillende libretti werden op muziek gezet door Vivaldi, Händel, Perti, Scarlatti en Galuppi, meestal meer dan eenmaal Erytrofobie Erytrofobie, rubrofobie of bloosangst is een extreme en irrationele angst om (in het bijzijn van anderen) te blozen Het blozen geeft gevoelens van angst en schaamte en dit maakt de betroffene onzeker Omdat de persoon geen controle over het blozen heeft, zorgt dit voor extra angst en spanning Het begrip "erytrofobie" wordt ook gebruik in de betekenis 'angst of afkeur voor de kleur rood of rode voorwerpen' Erytrofobie kan behandeld worden met korte cursussen of langdurige therapieën Erytrofobie gaat soms samen met rubeosis (overmatig blozen) Als de erytrofobie een gevolg is van rubeosis kunnen beiden soms verholpen worden door middel van een operatie Adrenalon Adrenalon is een catecholamine en adrenerge agonist, gebruikt als lokale vasoconstrictor en hemostaticum Adrenalon kan beschouwd worden als het keton dat ontstaat als adrenaline partieel geoxideerd wordt Aortaklep De aortaklep of valva aortae is de hartklep die tijdens de diastole, dat is de fase waarin de spier van de linkerhartkamer zich ontspant, voorkomt dat er bloed uit de aorta, de grote lichaamsslagader, terugstroomt naar het hart Net als de pulmonalisklep (valva trunci pulmonalis) die functioneert tussen rechterhartkamer en longslagader, bestaat de aortaklep uit drie halvemaanvormige zakjes, "slippen" genaamd, met de opening van het zakje in de richting van de aorta Tijdens de systole, wanneer de linkerhartkamer samentrekt, worden deze zakjes plat langs de wand gedrukt en staat de klep open.
605
www
werden op muziek gezet door Vivaldi, Händel, Perti, Scarlatti en Galuppi, meestal meer dan eenmaal Erytrofobie Erytrofobie, rubrofobie of bloosangst is een extreme en irrationele angst om (in het bijzijn van anderen) te blozen Het blozen geeft gevoelens van angst en schaamte en dit maakt de betroffene onzeker Omdat de persoon geen controle over het blozen heeft, zorgt dit voor extra angst en spanning Het begrip "erytrofobie" wordt ook gebruik in de betekenis 'angst of afkeur voor de kleur rood of rode voorwerpen' Erytrofobie kan behandeld worden met korte cursussen of langdurige therapieën Erytrofobie gaat soms samen met rubeosis (overmatig blozen) Als de erytrofobie een gevolg is van rubeosis kunnen beiden soms verholpen worden door middel van een operatie Adrenalon Adrenalon is een catecholamine en adrenerge agonist, gebruikt als lokale vasoconstrictor en hemostaticum Adrenalon kan beschouwd worden als het keton dat ontstaat als adrenaline partieel geoxideerd wordt Aortaklep De aortaklep of valva aortae is de hartklep die tijdens de diastole, dat is de fase waarin de spier van de linkerhartkamer zich ontspant, voorkomt dat er bloed uit de aorta, de grote lichaamsslagader, terugstroomt naar het hart Net als de pulmonalisklep (valva trunci pulmonalis) die functioneert tussen rechterhartkamer en longslagader, bestaat de aortaklep uit drie halvemaanvormige zakjes, "slippen" genaamd, met de opening van het zakje in de richting van de aorta Tijdens de systole, wanneer de linkerhartkamer samentrekt, worden deze zakjes plat langs de wand gedrukt en staat de klep open Dit sluiten van de aortaklep is met de stethoscoop te horen en vormt samen met de pulmonalisklep, die bijna gelijktijdig sluit, de tweede harttoon Het geluid dat ontstaat is afkomstig van de trilling van de wanden door het sluiten van de kleppen De aortaklep ligt iets rechtsachter de pulmonalisklep De aorta vormt vervolgens een boog, die van rechtsvoor over de rechterlongslagader heen buigt en links van het midden afdaalt naar borst, buik en benen Bij de aortastenose is het uitstroom traject van de linkerkamer naar de aorta vernauwd Een van de oorzaken is een vernauwde klep, die dus niet goed kan openen De klep kan verkeerd aangelegd zijn (bijvoorbeeld met twee ‘’zakjes’’ in plaats van drie), hij kan aangetast zijn door acuut reuma, of hij kan gedegenereerd zijn Bij aorta-insufficiëntie kan de klep niet goed sluiten en lekt Oorzaken zijn acuut reuma; lues in het derde stadium, infectie; ziekte van Bechterew en andere reumatische aandoeningen; het syndroom van Marfan en andere aanlegstoornissen van het bindweefsel; ongevallen en lysosomale stapelingsziekten Lactulose Lactulose is een synthetisch disacharide, bestaande uit D-galactose en fructose Het wordt uit lactose bereid door isomerisatie (<PERSOON>-transformatie) De stof is opgenomen in de lijst van essentiële geneesmiddelen van de WHO Lactulose wordt gebruikt als laxeermiddel voor de behandeling van constipatie Het verteert niet in de maag maar wordt door bacteriën in de dikke darm omgezet in natuurlijke zuren zoals melkzuur en azijnzuur.
538
www
de aortaklep is met de stethoscoop te horen en vormt samen met de pulmonalisklep, die bijna gelijktijdig sluit, de tweede harttoon Het geluid dat ontstaat is afkomstig van de trilling van de wanden door het sluiten van de kleppen De aortaklep ligt iets rechtsachter de pulmonalisklep De aorta vormt vervolgens een boog, die van rechtsvoor over de rechterlongslagader heen buigt en links van het midden afdaalt naar borst, buik en benen Bij de aortastenose is het uitstroom traject van de linkerkamer naar de aorta vernauwd Een van de oorzaken is een vernauwde klep, die dus niet goed kan openen De klep kan verkeerd aangelegd zijn (bijvoorbeeld met twee ‘’zakjes’’ in plaats van drie), hij kan aangetast zijn door acuut reuma, of hij kan gedegenereerd zijn Bij aorta-insufficiëntie kan de klep niet goed sluiten en lekt Oorzaken zijn acuut reuma; lues in het derde stadium, infectie; ziekte van Bechterew en andere reumatische aandoeningen; het syndroom van Marfan en andere aanlegstoornissen van het bindweefsel; ongevallen en lysosomale stapelingsziekten Lactulose Lactulose is een synthetisch disacharide, bestaande uit D-galactose en fructose Het wordt uit lactose bereid door isomerisatie (<PERSOON>-transformatie) De stof is opgenomen in de lijst van essentiële geneesmiddelen van de WHO Lactulose wordt gebruikt als laxeermiddel voor de behandeling van constipatie Het verteert niet in de maag maar wordt door bacteriën in de dikke darm omgezet in natuurlijke zuren zoals melkzuur en azijnzuur Lactulose is een veilig laxeermiddel; het kan langdurig gebruikt worden en is niet toxisch wanneer men er een overdosis van inneemt Het is beschikbaar onder de vorm van oplospoeder of drank (lactulosestroop) De meest voorkomende bijwerkingen zijn winderigheid en darmgerommel Lactulose wordt ook ingezet als niet-geregistreerd gebruik bij de behandeling van hepatische encefalopathie bij levercirrose Hierbij verwerkt de lever onvoldoende de afvalstoffen uit het bloed en krijgt dit een te hoog gehalte aan ammoniak, wat kan leiden tot bewusteloosheid Lactulose verlaagt het ammoniakgehalte van het bloed Het bevoordeelt melkzuurvormende darmbacteriën en remt de darmbacteriën die ammoniak produceren En omdat de darminhoud meer zuur wordt (de pH daalt), wordt ammoniak omgezet in ammonium dat als zout wordt afgescheiden Voor deze toepassing moet er meestal een veel hogere dosis gebruikt worden Amisulpride Amisulpride is een klassiek antipsychoticum Het wordt gebruikt bij de behandeling van schizofrenie Amisulpride is een gesubstitueerd benzamide en is sterk verwant aan sulpiride Het werd door Sanofi-Aventis in de jaren ### op de markt gebracht (merknaam "Solian") en is inmiddels ook als generiek geneesmiddel verkrijgbaar Amisulpride is een dopamine-receptor-antagonist en heeft een selectieve affiniteit voor D#- en D#-dopamine-receptoren Voor andere receptoren heeft amisulpride geen tot zeer weinig affiniteit Bij lage doses (## tot ### mg/dag) blokkeert de stof preferentieel de presynaptische receptoren, waardoor het de synaptische transmissie van dopamine bevordert Bij hoge doses (### tot ### mg/dag) blokkeert het de postsynaptische receptoren en remt het de transmissie van dopamine.
548
www
niet toxisch wanneer men er een overdosis van inneemt Het is beschikbaar onder de vorm van oplospoeder of drank (lactulosestroop) De meest voorkomende bijwerkingen zijn winderigheid en darmgerommel Lactulose wordt ook ingezet als niet-geregistreerd gebruik bij de behandeling van hepatische encefalopathie bij levercirrose Hierbij verwerkt de lever onvoldoende de afvalstoffen uit het bloed en krijgt dit een te hoog gehalte aan ammoniak, wat kan leiden tot bewusteloosheid Lactulose verlaagt het ammoniakgehalte van het bloed Het bevoordeelt melkzuurvormende darmbacteriën en remt de darmbacteriën die ammoniak produceren En omdat de darminhoud meer zuur wordt (de pH daalt), wordt ammoniak omgezet in ammonium dat als zout wordt afgescheiden Voor deze toepassing moet er meestal een veel hogere dosis gebruikt worden Amisulpride Amisulpride is een klassiek antipsychoticum Het wordt gebruikt bij de behandeling van schizofrenie Amisulpride is een gesubstitueerd benzamide en is sterk verwant aan sulpiride Het werd door Sanofi-Aventis in de jaren ### op de markt gebracht (merknaam "Solian") en is inmiddels ook als generiek geneesmiddel verkrijgbaar Amisulpride is een dopamine-receptor-antagonist en heeft een selectieve affiniteit voor D#- en D#-dopamine-receptoren Voor andere receptoren heeft amisulpride geen tot zeer weinig affiniteit Bij lage doses (## tot ### mg/dag) blokkeert de stof preferentieel de presynaptische receptoren, waardoor het de synaptische transmissie van dopamine bevordert Bij hoge doses (### tot ### mg/dag) blokkeert het de postsynaptische receptoren en remt het de transmissie van dopamine Door het selectief receptorprofiel en de beperkte metabolisatie (het wordt hoofdzakelijk in onveranderde vorm afgescheiden in de urine) is amisulpride een middel dat in vergelijking met andere neuroleptica weinig neveneffecten of wisselwerkingen met andere geneesmiddelen heeft Het verhoogt wel de prolactinespiegel <PERSOON>), <DATUM> - Port-au-<PERSOON>), <DATUM> was een Braziliaans kinderarts Zij was de dochter van Duitse migranten en de zus van de Braziliaanse aartsbisschop en kardinaal <PERSOON> Zij wilde eerst missionaris worden, maar toen ze zag hoe de mensen in het noorden trilden van de malariakoorts, besloot ze geneeskunde te gaan studeren Zij studeerde geneeskunde om te kunnen werken voor de arme kinderen en werkte verschillende jaren in het kinderziekenhuis César Pernetta van Curitiba in <PERSOON> was de stichtster en internationaal coördinatrice van de Oecumenische vereniging Pastorale voor kinderen (Pastoral da Criança) Haar leven was gewijd aan arme kinderen en hun zwangere moeders Ze voerde een soort serum in van suiker, zout en water dat vele kinderen redde van uitdroging door diarree Ze legde de nadruk er ook op dat de moeders hun kroost tot minstens zes maanden na de geboorte met borstmelk moeten voeden, daar deze het kind beschermde tegen ziektes Voor vele arme mensen was zij de Braziliaanse "Moeder <PERSOON>" Van ### tot ### was zij lid van de Nationale Raad van Brazilië voor de rechten van kinderen en jongeren.
536
www
wordt hoofdzakelijk in onveranderde vorm afgescheiden in de urine) is amisulpride een middel dat in vergelijking met andere neuroleptica weinig neveneffecten of wisselwerkingen met andere geneesmiddelen heeft Het verhoogt wel de prolactinespiegel <PERSOON>), <DATUM> - Port-au-<PERSOON>), <DATUM> was een Braziliaans kinderarts Zij was de dochter van Duitse migranten en de zus van de Braziliaanse aartsbisschop en kardinaal <PERSOON> Zij wilde eerst missionaris worden, maar toen ze zag hoe de mensen in het noorden trilden van de malariakoorts, besloot ze geneeskunde te gaan studeren Zij studeerde geneeskunde om te kunnen werken voor de arme kinderen en werkte verschillende jaren in het kinderziekenhuis César Pernetta van Curitiba in <PERSOON> was de stichtster en internationaal coördinatrice van de Oecumenische vereniging Pastorale voor kinderen (Pastoral da Criança) Haar leven was gewijd aan arme kinderen en hun zwangere moeders Ze voerde een soort serum in van suiker, zout en water dat vele kinderen redde van uitdroging door diarree Ze legde de nadruk er ook op dat de moeders hun kroost tot minstens zes maanden na de geboorte met borstmelk moeten voeden, daar deze het kind beschermde tegen ziektes Voor vele arme mensen was zij de Braziliaanse "Moeder <PERSOON>" Van ### tot ### was zij lid van de Nationale Raad van Brazilië voor de rechten van kinderen en jongeren Zij overleed als slachtoffer bij het instorten van een kerkgebouw als gevolg van de aardbeving van ### op Haïti, toen zij daar op zending was, om de "Conferentie van de Religieuzen" te helpen Manen (haar) Manen zijn de haren van een dier, die op het hoofd en/of op de nek groeien Bij een paard groeien de manen vanaf de bovenkant van de nek De manen zijn dikker en grover dan de rest van de vacht, en groeien van nature zo lang dat de nek wordt bedekt Erfelijkheid speelt een rol, zodat sommige paarden een langere, andere kortere manen hebben Bij sommige paarden, zoals circuspaarden, mogen de manen van de verzorgers tot de knieën groeien Bij andere paarden knipt men de manen kort af De manen van een volwassen mannelijke leeuw zijn een uniek verschijnsel bij de katachtigen De manen zorgen ervoor dat de leeuw groter lijkt, waardoor hij andere mannetjes, of andere predatoren, zoals de hyena, kan intimideren De manen van een individuele leeuw zijn genetisch bepaald, maar ook de seksuele volgroeidheid, het klimaat en de testosteronproductie zijn van belang De kleur en de volheid van de manen zeggen iets over de gezondheid van de leeuw Enkele soorten zeeleeuwen hebben ook manen, bijvoorbeeld de manenrob De naam "zeeleeuw" verwijst waarschijnlijk naar de manen van deze dieren Als de vacht nat is, zijn de manen niet zichtbaar Bij de droge vacht echter wel <PERSOON>, de ontdekker van de Stellerzeeleeuw ("Eumetopias jubatus"), beschreef dit dier in ###.
540
www
aardbeving van ### op Haïti, toen zij daar op zending was, om de "Conferentie van de Religieuzen" te helpen Manen (haar) Manen zijn de haren van een dier, die op het hoofd en/of op de nek groeien Bij een paard groeien de manen vanaf de bovenkant van de nek De manen zijn dikker en grover dan de rest van de vacht, en groeien van nature zo lang dat de nek wordt bedekt Erfelijkheid speelt een rol, zodat sommige paarden een langere, andere kortere manen hebben Bij sommige paarden, zoals circuspaarden, mogen de manen van de verzorgers tot de knieën groeien Bij andere paarden knipt men de manen kort af De manen van een volwassen mannelijke leeuw zijn een uniek verschijnsel bij de katachtigen De manen zorgen ervoor dat de leeuw groter lijkt, waardoor hij andere mannetjes, of andere predatoren, zoals de hyena, kan intimideren De manen van een individuele leeuw zijn genetisch bepaald, maar ook de seksuele volgroeidheid, het klimaat en de testosteronproductie zijn van belang De kleur en de volheid van de manen zeggen iets over de gezondheid van de leeuw Enkele soorten zeeleeuwen hebben ook manen, bijvoorbeeld de manenrob De naam "zeeleeuw" verwijst waarschijnlijk naar de manen van deze dieren Als de vacht nat is, zijn de manen niet zichtbaar Bij de droge vacht echter wel <PERSOON>, de ontdekker van de Stellerzeeleeuw ("Eumetopias jubatus"), beschreef dit dier in ### De Latijnse naam van deze soort laat zich vertalen als "Met manen en breed voorhoofd" Er zijn meer zoogdieren met manen dan de hierboven genoemde Hieronder afbeeldingen van dieren met manen Anovulatie Van anovulatie wordt gesproken wanneer een vrouw in de vruchtbare fase van haar leven geen eisprong krijgt Ovulatie is de afgifte van een rijpe eicel uit de eierstok van een vrouw en is noodzakelijk om zwanger te worden Anovulatie, dus afwezigheid van ovulatie, dient niet verward te worden met amenorroe de afwezigheid van menstruatie Anovulatoire vrouwen kunnen nog steeds enkele menstruaties hebben Ook in de vruchtbare leeftijd kan een vrouw incidenteel een eisprong missen Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door (plotselinge) stress Wanneer een eisprong incidenteel niet optreedt is geen sprake van anovulatie Ook wanneer een vrouw buiten de vruchtbare leeftijd geen (regelmatige) eisprong heeft, wordt niet gesproken van anovulatie Anovulatie kan een oorzaak zijn van onvruchtbaarheid Meestal uit anovulatie zich in stoornissen van de menstruele cyclus zoals amenorroe (afwezigheid van menstruaties) of oligomenorroe Als een vrouw dagelijks haar basale temperatuurcurve (BTC) bijhoudt en daarin geen lichte verhoging optreedt omstreeks halverwege de cyclus, kan dit een aanwijzing zijn dat ze niet ovuleert Er bestaan ovulatietesten die vrouwen thuis kunnen uitvoeren Deze zijn bij elke drogist verkrijgbaar, en kunnen de piek in het LH-hormoon opsporen (de "LH-piek"; zie ook het hormonaal verloop van de menstruatiecyclus) Bij een normale eisprong duurt de LH-piek zo'n <DATUM> dagen.
533
www
zich vertalen als "Met manen en breed voorhoofd" Er zijn meer zoogdieren met manen dan de hierboven genoemde Hieronder afbeeldingen van dieren met manen Anovulatie Van anovulatie wordt gesproken wanneer een vrouw in de vruchtbare fase van haar leven geen eisprong krijgt Ovulatie is de afgifte van een rijpe eicel uit de eierstok van een vrouw en is noodzakelijk om zwanger te worden Anovulatie, dus afwezigheid van ovulatie, dient niet verward te worden met amenorroe de afwezigheid van menstruatie Anovulatoire vrouwen kunnen nog steeds enkele menstruaties hebben Ook in de vruchtbare leeftijd kan een vrouw incidenteel een eisprong missen Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door (plotselinge) stress Wanneer een eisprong incidenteel niet optreedt is geen sprake van anovulatie Ook wanneer een vrouw buiten de vruchtbare leeftijd geen (regelmatige) eisprong heeft, wordt niet gesproken van anovulatie Anovulatie kan een oorzaak zijn van onvruchtbaarheid Meestal uit anovulatie zich in stoornissen van de menstruele cyclus zoals amenorroe (afwezigheid van menstruaties) of oligomenorroe Als een vrouw dagelijks haar basale temperatuurcurve (BTC) bijhoudt en daarin geen lichte verhoging optreedt omstreeks halverwege de cyclus, kan dit een aanwijzing zijn dat ze niet ovuleert Er bestaan ovulatietesten die vrouwen thuis kunnen uitvoeren Deze zijn bij elke drogist verkrijgbaar, en kunnen de piek in het LH-hormoon opsporen (de "LH-piek"; zie ook het hormonaal verloop van de menstruatiecyclus) Bij een normale eisprong duurt de LH-piek zo'n <DATUM> dagen Ook de afwezigheid van helder en dun (waterig) baarmoederhalsslijm kan een aanwijzing zijn van het ontbreken van een eisprong Anovulatie kan worden veroorzaakt door verschillende factoren Mogelijk speelt een verhoogde prolactine spiegel een rol; de oorzaak hiervan kan bij zowel de #e, #e als de #e factor liggen De diagnose anovulatie wordt gesteld aan de hand van een intakegesprek en een lichamelijk onderzoek van de patiënte Er worden hormoonbepalingen in het bloed gedaan Soms wordt een röntgenonderzoek van de schedel of een CT of MRI-scan van de hersenen uitgevoerd om te zien of er sprake is van een afwijking (bijvoorbeeld een tumor) aan de hypothalamus of de hypofyse Door het uitvoeren van een reeks echo's van de eierstokken kan vastgesteld of de ovulatie plaats heeft gevonden Met andere tests, zoals die naar het functioneren van de schildklier, kunnen afwijkingen aan de schildklier worden vastgesteld Anovulatie wordt gewoonlijk behandeld door het toedienen van medicijnen De meest voor de hand liggende behandeling is het gebruik van ovulatieopwekkende medicijnen, zoals Clomifeencitraat (Clomid) of FSH-preparaten Wanneer een tumor van de hypofyse wordt vastgesteld, kan dit door medicijnen worden behandeld of operatief worden verwijderd In het uiterste geval kan een in-vitrofertilisatie (ivf-)behandeling worden overwogen Alleen als er geen eicellen (meer) te verkrijgen zijn, dan zijn donoreicellen een optie Bij paren met onvervulde kinderwens wordt in ## - ##% van de gevallen de diagose anovulatie gesteld Desorptie Desorptie is een verschijnsel waarbij een stof vrijkomt uit of via een oppervlak.
533
www
kan een aanwijzing zijn van het ontbreken van een eisprong Anovulatie kan worden veroorzaakt door verschillende factoren Mogelijk speelt een verhoogde prolactine spiegel een rol; de oorzaak hiervan kan bij zowel de #e, #e als de #e factor liggen De diagnose anovulatie wordt gesteld aan de hand van een intakegesprek en een lichamelijk onderzoek van de patiënte Er worden hormoonbepalingen in het bloed gedaan Soms wordt een röntgenonderzoek van de schedel of een CT of MRI-scan van de hersenen uitgevoerd om te zien of er sprake is van een afwijking (bijvoorbeeld een tumor) aan de hypothalamus of de hypofyse Door het uitvoeren van een reeks echo's van de eierstokken kan vastgesteld of de ovulatie plaats heeft gevonden Met andere tests, zoals die naar het functioneren van de schildklier, kunnen afwijkingen aan de schildklier worden vastgesteld Anovulatie wordt gewoonlijk behandeld door het toedienen van medicijnen De meest voor de hand liggende behandeling is het gebruik van ovulatieopwekkende medicijnen, zoals Clomifeencitraat (Clomid) of FSH-preparaten Wanneer een tumor van de hypofyse wordt vastgesteld, kan dit door medicijnen worden behandeld of operatief worden verwijderd In het uiterste geval kan een in-vitrofertilisatie (ivf-)behandeling worden overwogen Alleen als er geen eicellen (meer) te verkrijgen zijn, dan zijn donoreicellen een optie Bij paren met onvervulde kinderwens wordt in ## - ##% van de gevallen de diagose anovulatie gesteld Desorptie Desorptie is een verschijnsel waarbij een stof vrijkomt uit of via een oppervlak Dit gebeurt als een systeem zich bevindt in de stand van het sorptie-evenwicht tussen de vrije fase (vloeiende, dat wil zeggen gas of vloeistof) en het ad- of absorberend oppervlak (vaste stof of het grensvlak tussen twee vloeistoffen) Wanneer de concentratie of druk van een stof in de vrije fase wordt verlaagd, zal een deel van de gead-/geabsorbeerde stof vrijkomen In de chromatografie is desorptie de mogelijkheid van een chemisch component om zich te verplaatsen in de mobiele fase Hoe slechter deze te ad-/absorberen hoe waarschijnlijker/sneller zich deze voortbeweegt door de mobiele fase in plaats van dat deze wordt vastgehouden door de statische fase (kolom) In chemische scheidingsprocessen wordt desorptie gebruikt als reiniging voor een ad- of absorptiemiddel Met vocht verzadigde silicagel kan worden gedroogd door deze te drogen in een droogstoof Het opgenomen water zal dan verdampen en de silicagel herbruikbaar maken voor bijvoorbeeld een desiccator Actieve kool kan weer gereinigd worden met stoom, door deze desorptie wordt de actieve kool weer herbruikbaar Thermische desorptie wordt veroorzaakt door een verhoging van de temperatuur van het oppervlak waarop adsorbaten zijn geadsorbeerd Het oppervlak met de daarop geadsorbeerde gassen wordt verhit en daardoor desorberen de stoffen of gassen Adsorptie op oppervlakken is vaak een niet geactiveerd proces (zeker bij moleculaire adsorptie), daarom is de activeringsenergie voor desorptie dan gelijk aan de adsorptiewarmte Door de adsorbaten te laten desorberen is de activeringsenergie te bepalen Ook is het mogelijk de plakkans van een adsorbaat te bepalen.
531
www
bevindt in de stand van het sorptie-evenwicht tussen de vrije fase (vloeiende, dat wil zeggen gas of vloeistof) en het ad- of absorberend oppervlak (vaste stof of het grensvlak tussen twee vloeistoffen) Wanneer de concentratie of druk van een stof in de vrije fase wordt verlaagd, zal een deel van de gead-/geabsorbeerde stof vrijkomen In de chromatografie is desorptie de mogelijkheid van een chemisch component om zich te verplaatsen in de mobiele fase Hoe slechter deze te ad-/absorberen hoe waarschijnlijker/sneller zich deze voortbeweegt door de mobiele fase in plaats van dat deze wordt vastgehouden door de statische fase (kolom) In chemische scheidingsprocessen wordt desorptie gebruikt als reiniging voor een ad- of absorptiemiddel Met vocht verzadigde silicagel kan worden gedroogd door deze te drogen in een droogstoof Het opgenomen water zal dan verdampen en de silicagel herbruikbaar maken voor bijvoorbeeld een desiccator Actieve kool kan weer gereinigd worden met stoom, door deze desorptie wordt de actieve kool weer herbruikbaar Thermische desorptie wordt veroorzaakt door een verhoging van de temperatuur van het oppervlak waarop adsorbaten zijn geadsorbeerd Het oppervlak met de daarop geadsorbeerde gassen wordt verhit en daardoor desorberen de stoffen of gassen Adsorptie op oppervlakken is vaak een niet geactiveerd proces (zeker bij moleculaire adsorptie), daarom is de activeringsenergie voor desorptie dan gelijk aan de adsorptiewarmte Door de adsorbaten te laten desorberen is de activeringsenergie te bepalen Ook is het mogelijk de plakkans van een adsorbaat te bepalen In feite is spectroscopie een onjuiste benaming omdat er geen sprake is van verschillende golflengtes Het gaat namelijk alleen om een temperatuurafhankelijke binding van een molecuul op een oppervlakte, die wordt verbroken als de temperatuur hoger wordt, ten gevolge van de brownse beweging <PERSOON>, <DATUM> - Parijs, <DATUM> was een <PERSOON> botanicus en arts Baillon haalde in Parijs zijn doctoraat in de Geneeskunde en gaf vanaf ### aan de universiteit les in de medische biologie, die zich toen vooral met planten bezighield Later werd hij docent in de hygiëne en de natuurlijke historie aan de Parijse hogeschool "École centrale des arts et manufactures" Hij was vanaf de oprichting in ### lid van de "Société botanique de France" (de <PERSOON> botanische vereniging), in ### benoemd in het "Legioen van Eer", en vanaf <DATUM> lid van de "Royal Society" Baillon publiceerde talrijke werken over plantkunde, waaronder de "Dictionnaire de Botanique" (vier delen, ###-###), waarvoor Auguste Faguet de houtgravures produceerde Ook van zijn hand zijn de volgende werken Ongeveer ## soorten en geslachten planten in ## families zijn naar hem vernoemd, waaronder HeLa Een HeLa-cel (ook Hela- of hela-cel) behoort tot een zogenaamde onsterfelijke cellijn die wordt gebruikt in wetenschappelijk onderzoek De cellijn stamt van een aantal baarmoederhalskankercellen van <PERSOON>, die aan haar ziekte overleed op <DATUM> Hoe duurzaam deze cellijn is, blijkt wel uit het grote aantal besmettingen van andere laboratoriumcellijnen.
562
www
benaming omdat er geen sprake is van verschillende golflengtes Het gaat namelijk alleen om een temperatuurafhankelijke binding van een molecuul op een oppervlakte, die wordt verbroken als de temperatuur hoger wordt, ten gevolge van de brownse beweging <PERSOON>, <DATUM> - Parijs, <DATUM> was een <PERSOON> botanicus en arts Baillon haalde in Parijs zijn doctoraat in de Geneeskunde en gaf vanaf ### aan de universiteit les in de medische biologie, die zich toen vooral met planten bezighield Later werd hij docent in de hygiëne en de natuurlijke historie aan de Parijse hogeschool "École centrale des arts et manufactures" Hij was vanaf de oprichting in ### lid van de "Société botanique de France" (de <PERSOON> botanische vereniging), in ### benoemd in het "Legioen van Eer", en vanaf <DATUM> lid van de "Royal Society" Baillon publiceerde talrijke werken over plantkunde, waaronder de "Dictionnaire de Botanique" (vier delen, ###-###), waarvoor Auguste Faguet de houtgravures produceerde Ook van zijn hand zijn de volgende werken Ongeveer ## soorten en geslachten planten in ## families zijn naar hem vernoemd, waaronder HeLa Een HeLa-cel (ook Hela- of hela-cel) behoort tot een zogenaamde onsterfelijke cellijn die wordt gebruikt in wetenschappelijk onderzoek De cellijn stamt van een aantal baarmoederhalskankercellen van <PERSOON>, die aan haar ziekte overleed op <DATUM> Hoe duurzaam deze cellijn is, blijkt wel uit het grote aantal besmettingen van andere laboratoriumcellijnen Eerst beweerde men dat de cellijn was vernoemd naar een zekere "<PERSOON>" of "<PERSOON>" in een poging de privacy van <PERSOON> te beschermen Maar binnen een paar jaar na haar dood was het met deze geheimhouding gedaan en werd haar echte naam bekend HeLa-cellen heten "onsterfelijk" omdat ze zich onbeperkt kunnen delen, uiteraard zolang de omstandigheden dat toelaten Inmiddels zijn er bij vermenigvuldiging in de vele laboratoria verschillende stammen ontstaan, doordat de cellen zich in cultuur genetisch verder ontwikkelen HeLa-cellen groeien bijzonder snel, zelfs in vergelijking met andere kankercellen Het bij deze cellen actieve enzym telomerase beschermt bij celdeling tegen verkorting van de telomeren en daarmee tegen veroudering HeLa-cellen kunnen zich hierdoor in principe onbeperkt blijven delen Genetische uitwisseling tussen het humaan papillomavirus-## (HPV##) en menselijke baarmoederhalscellen hebben een genoom gevormd dat verschilt van beiden, bijvoorbeeld voor wat betreft het aantal chromosomen HeLa-cellen hebben ## chromosomen, met vier kopieën van chromosoom ## en drie kopieën van chromosomen #, # en ## Semenanalyse Een semenanalyse is een vaak toegepaste test om vast te stellen of een man onvruchtbaar is De semenanalyse is een van de slechtst gevalideerde testen in de gehele geneeskunde Als men hetzelfde monster in verschillende laboratoria laat onderzoeken kan men geheel verschillende uitslagen krijgen Bovendien is de relatie tussen vruchtbaarheid en de uitkomst van de analyse vaak moeilijk te leggen Dikwijls is een man verminderd vruchtbaar zonder het zelf te weten, bijvoorbeeld omdat de vrouw bijzonder vruchtbaar is.
579
www
de cellijn was vernoemd naar een zekere "<PERSOON>" of "<PERSOON>" in een poging de privacy van <PERSOON> te beschermen Maar binnen een paar jaar na haar dood was het met deze geheimhouding gedaan en werd haar echte naam bekend HeLa-cellen heten "onsterfelijk" omdat ze zich onbeperkt kunnen delen, uiteraard zolang de omstandigheden dat toelaten Inmiddels zijn er bij vermenigvuldiging in de vele laboratoria verschillende stammen ontstaan, doordat de cellen zich in cultuur genetisch verder ontwikkelen HeLa-cellen groeien bijzonder snel, zelfs in vergelijking met andere kankercellen Het bij deze cellen actieve enzym telomerase beschermt bij celdeling tegen verkorting van de telomeren en daarmee tegen veroudering HeLa-cellen kunnen zich hierdoor in principe onbeperkt blijven delen Genetische uitwisseling tussen het humaan papillomavirus-## (HPV##) en menselijke baarmoederhalscellen hebben een genoom gevormd dat verschilt van beiden, bijvoorbeeld voor wat betreft het aantal chromosomen HeLa-cellen hebben ## chromosomen, met vier kopieën van chromosoom ## en drie kopieën van chromosomen #, # en ## Semenanalyse Een semenanalyse is een vaak toegepaste test om vast te stellen of een man onvruchtbaar is De semenanalyse is een van de slechtst gevalideerde testen in de gehele geneeskunde Als men hetzelfde monster in verschillende laboratoria laat onderzoeken kan men geheel verschillende uitslagen krijgen Bovendien is de relatie tussen vruchtbaarheid en de uitkomst van de analyse vaak moeilijk te leggen Dikwijls is een man verminderd vruchtbaar zonder het zelf te weten, bijvoorbeeld omdat de vrouw bijzonder vruchtbaar is Het onderzoek van het semen (sperma) vindt plaats op basis van criteria die door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in ### zijn vastgelegd In ### verscheen een WHO-publicatie waarin voorgesteld wordt om de referentiewaarden bij te stellen Het monster wordt gewoonlijk verkregen via masturbatie, waarbij de zaadlozing (het ejaculaat) wordt opgevangen in een steriel monsterpotje Er mogen geen glijmiddelen worden gebruikt Voor een betrouwbare uitslag is het belangrijk om de gehele zaadlozing op te vangen Voor het nauwkeurigste resultaat wordt twee tot drie dagen onthouding aanbevolen alvorens een semenmonster te nemen voor analyse Bij langere perioden van onthouding kan het aantal zaadcellen toenemen, maar het percentage zaadcellen dat actief beweeglijk is kan afnemen Aan de andere kant kunnen kortere perioden van onthouding resulteren in enige afname van het aantal aanwezige zaadcellen Nadat het monster is opgevangen, moet het binnen ## tot ## minuten bij het laboratorium worden afgeleverd en tot de aankomst daar zo veel mogelijk op lichaamstemperatuur worden gehouden De volgende eigenschappen van het ejaculaat worden gemeten Het aantal zaadcellen is het aantal zaadcellen per ml ejaculaat maal het volume van het ejaculaat Aantallen van boven de ## miljoen zaadcellen per ml, of boven de ## miljoen zaadcellen in totaal, worden normaal geacht Bij lagere waarden wordt gesproken van oligozoöspermie Het gemiddeld aantal zaadcellen ligt vandaag de dag rond ## miljoen per milliliter Dit aantal is de afgelopen decennia met zo'n <DATUM> per jaar afgenomen.
545
www
van het semen (sperma) vindt plaats op basis van criteria die door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in ### zijn vastgelegd In ### verscheen een WHO-publicatie waarin voorgesteld wordt om de referentiewaarden bij te stellen Het monster wordt gewoonlijk verkregen via masturbatie, waarbij de zaadlozing (het ejaculaat) wordt opgevangen in een steriel monsterpotje Er mogen geen glijmiddelen worden gebruikt Voor een betrouwbare uitslag is het belangrijk om de gehele zaadlozing op te vangen Voor het nauwkeurigste resultaat wordt twee tot drie dagen onthouding aanbevolen alvorens een semenmonster te nemen voor analyse Bij langere perioden van onthouding kan het aantal zaadcellen toenemen, maar het percentage zaadcellen dat actief beweeglijk is kan afnemen Aan de andere kant kunnen kortere perioden van onthouding resulteren in enige afname van het aantal aanwezige zaadcellen Nadat het monster is opgevangen, moet het binnen ## tot ## minuten bij het laboratorium worden afgeleverd en tot de aankomst daar zo veel mogelijk op lichaamstemperatuur worden gehouden De volgende eigenschappen van het ejaculaat worden gemeten Het aantal zaadcellen is het aantal zaadcellen per ml ejaculaat maal het volume van het ejaculaat Aantallen van boven de ## miljoen zaadcellen per ml, of boven de ## miljoen zaadcellen in totaal, worden normaal geacht Bij lagere waarden wordt gesproken van oligozoöspermie Het gemiddeld aantal zaadcellen ligt vandaag de dag rond ## miljoen per milliliter Dit aantal is de afgelopen decennia met zo'n <DATUM> per jaar afgenomen Hoewel de beweeglijkheid als percentage wordt gemeten, is vooral het totale aantal bewegelijke zaadcellen van belang Het percentage zelf is minder belangrijk Hoe groter het totale aantal bewegende zaadcellen, des te groter de kans op een succesvolle bevruchting In ### slaagden wetenschappers van het Odense Academisch ziekenhuis in Denemarken er in om, met behulp van Punalpin, het totale aantal bewegende zaadcellen te vergroten, bij jongemannen met een verminderde zaadkwaliteit Om het zure milieu in de vagina te overleven dient het zaadvocht enigszins alkalisch te zijn Het WHO handboek uit ### hanteert een ondergrens van <DATUM> Hoewel er geen bovengrens wordt aangegeven, wordt over het algemeen een bovengrens van # # gehanteerd Een te lage pH-waarde kan een aanwijzing zijn dat één of beide zaadblaasjes geblokkeerd zijn Een te hoge pHwaarde kan wijzen op de aanwezigheid van een infectie Vervloeien is het proces waarbij de aanvankelijk wat dikke substantie (gel) door afbraak van eiwitten langzaam vloeibaarder wordt Normaal duurt dit proces minder dan ## minuten Een langere vervloeiingstijd (meer dan ## minuten bij ##°C) kan wijzen op de aanwezigheid van een infectie Een hoog aantal witte bloedcellen (meer dan # miljoen per ml) kan wijzen op de aanwezigheid van een infectie Morfologie is veelbesproken en discutabel Bij de morfologie wordt aan de hand van een aantal criteria vastgesteld of de zaadcellen een normale vorm hebben Er zijn in het verleden verschillende methoden gebruikt om de vorm te beoordelen.
537
www
vooral het totale aantal bewegelijke zaadcellen van belang Het percentage zelf is minder belangrijk Hoe groter het totale aantal bewegende zaadcellen, des te groter de kans op een succesvolle bevruchting In ### slaagden wetenschappers van het Odense Academisch ziekenhuis in Denemarken er in om, met behulp van Punalpin, het totale aantal bewegende zaadcellen te vergroten, bij jongemannen met een verminderde zaadkwaliteit Om het zure milieu in de vagina te overleven dient het zaadvocht enigszins alkalisch te zijn Het WHO handboek uit ### hanteert een ondergrens van <DATUM> Hoewel er geen bovengrens wordt aangegeven, wordt over het algemeen een bovengrens van # # gehanteerd Een te lage pH-waarde kan een aanwijzing zijn dat één of beide zaadblaasjes geblokkeerd zijn Een te hoge pHwaarde kan wijzen op de aanwezigheid van een infectie Vervloeien is het proces waarbij de aanvankelijk wat dikke substantie (gel) door afbraak van eiwitten langzaam vloeibaarder wordt Normaal duurt dit proces minder dan ## minuten Een langere vervloeiingstijd (meer dan ## minuten bij ##°C) kan wijzen op de aanwezigheid van een infectie Een hoog aantal witte bloedcellen (meer dan # miljoen per ml) kan wijzen op de aanwezigheid van een infectie Morfologie is veelbesproken en discutabel Bij de morfologie wordt aan de hand van een aantal criteria vastgesteld of de zaadcellen een normale vorm hebben Er zijn in het verleden verschillende methoden gebruikt om de vorm te beoordelen <PERSOON> Deze criteria staan ook wel bekend als de "Tygerberg stricte criteria" of "<PERSOON> stricte criteria" Door het toepassen van deze strikte criteria worden er veel meer zaadcellen gecategoriseerd als 'afwijkend', daarom liggen de morfologie-percentages bij deze criteria een stuk lager Het WHO-handboek uit ### hanteert de strikte criteria (in enigszins aangepaste vorm) De minder strikte methode voor het bepalen van morfologie, zoals gebruikt voor ###, bleek weinig voorspellende waarde te hebben voor de fertiliteit van een man Tijdens het onderzoek van <PERSOON> bleek dat de striktere methode een meer voorspellende waarde had Was de morfologie volgens de strikte criteria ( ##% dan nam de fertiliteit af, en kwam deze onder de #% dan was de fertiliteit vrijwel verdwenen Doordat er een voorspellende waarde werd toegekend aan morfologie werden de lab-medewerkers in de loop der tijd steeds kritischer in het bepalen van de morfologie <PERSOON> spreekt zelfs van de "morfologie mythe" en verwoordt het (vrij vertaald) als volgt En dan is er nog het feit, dat wetenschappelijk niet bewezen is dat een morfologisch "niet normale" zaadcel, niet in staat zou zijn om een bevruchting tot stand te brengen Kortom, men zou aan de morfologie van zaadcellen niet te veel waarde moeten toekennen Een afwijkend resultaat van de semenanalyse zegt nog niet meteen dat een man verminderd vruchtbaar is, laat staan onvruchtbaar In de richtlijn van het NVOG stelt men Echter, de richtlijn stelt wel.
543
www
wel bekend als de "Tygerberg stricte criteria" of "<PERSOON> stricte criteria" Door het toepassen van deze strikte criteria worden er veel meer zaadcellen gecategoriseerd als 'afwijkend', daarom liggen de morfologie-percentages bij deze criteria een stuk lager Het WHO-handboek uit ### hanteert de strikte criteria (in enigszins aangepaste vorm) De minder strikte methode voor het bepalen van morfologie, zoals gebruikt voor ###, bleek weinig voorspellende waarde te hebben voor de fertiliteit van een man Tijdens het onderzoek van <PERSOON> bleek dat de striktere methode een meer voorspellende waarde had Was de morfologie volgens de strikte criteria ( ##% dan nam de fertiliteit af, en kwam deze onder de #% dan was de fertiliteit vrijwel verdwenen Doordat er een voorspellende waarde werd toegekend aan morfologie werden de lab-medewerkers in de loop der tijd steeds kritischer in het bepalen van de morfologie <PERSOON> spreekt zelfs van de "morfologie mythe" en verwoordt het (vrij vertaald) als volgt En dan is er nog het feit, dat wetenschappelijk niet bewezen is dat een morfologisch "niet normale" zaadcel, niet in staat zou zijn om een bevruchting tot stand te brengen Kortom, men zou aan de morfologie van zaadcellen niet te veel waarde moeten toekennen Een afwijkend resultaat van de semenanalyse zegt nog niet meteen dat een man verminderd vruchtbaar is, laat staan onvruchtbaar In de richtlijn van het NVOG stelt men Echter, de richtlijn stelt wel Uit studie blijkt dat een onthoudingsperiode van ## dagen of langer de resultaten negatief beïnvloedt Bij mannen die gewoonlijk goed zaad produceerden bleek dat de kwaliteit van het zaad was verslechterd wanneer zij ## dagen of langer onthouding in acht hadden genomen Koorts kan de kwaliteit van het zaad drastisch verminderen Het duurt zo'n # maanden voor een zaadcel om gevormd te worden Is er in de afgelopen # maanden koorts geweest, dan kan de test negatief uitpakken In de loop van de tijd kunnen de resultaten van verschillende analyses bij dezelfde man behoorlijk fluctueren Wanneer blijkt dat de zaadkwaliteit niet voldoende is, dan dient er na ongeveer # maanden opnieuw getest te worden De traditionele testen zoals hierboven beschreven zijn vooral gebaseerd op het tellen van het aantal geschikte zaadcellen Tegenwoordig zijn er ook andere tests die vooral gericht zijn op het analyseren van de chromosomen en het genetisch materiaal SCSA (uitgesproken Scasa) is een afkorting die staat voor 'Sperm Chromatin Structure Assay' Bij deze test wordt bepaald in hoeverre het DNA in de zaadcellen gefragmenteerd is Recent onderzoek suggereert dat een verhoogde DNA fragmentatie een sterke aanwijzing kan zijn voor mannelijke onvruchtbaarheid De SCSA test levert een percentage op dat aangeeft hoeveel zaadcellen gefragmenteerd DNA bevat Is dit percentage hoger dan ##%, dan wordt dit gezien als een aanwijzing dat de vruchtbaarheid van de man verminderd is De afkorting FISH staat voor "fluorescentie-in-situhybridisatie".
533
www
dat een onthoudingsperiode van ## dagen of langer de resultaten negatief beïnvloedt Bij mannen die gewoonlijk goed zaad produceerden bleek dat de kwaliteit van het zaad was verslechterd wanneer zij ## dagen of langer onthouding in acht hadden genomen Koorts kan de kwaliteit van het zaad drastisch verminderen Het duurt zo'n # maanden voor een zaadcel om gevormd te worden Is er in de afgelopen # maanden koorts geweest, dan kan de test negatief uitpakken In de loop van de tijd kunnen de resultaten van verschillende analyses bij dezelfde man behoorlijk fluctueren Wanneer blijkt dat de zaadkwaliteit niet voldoende is, dan dient er na ongeveer # maanden opnieuw getest te worden De traditionele testen zoals hierboven beschreven zijn vooral gebaseerd op het tellen van het aantal geschikte zaadcellen Tegenwoordig zijn er ook andere tests die vooral gericht zijn op het analyseren van de chromosomen en het genetisch materiaal SCSA (uitgesproken Scasa) is een afkorting die staat voor 'Sperm Chromatin Structure Assay' Bij deze test wordt bepaald in hoeverre het DNA in de zaadcellen gefragmenteerd is Recent onderzoek suggereert dat een verhoogde DNA fragmentatie een sterke aanwijzing kan zijn voor mannelijke onvruchtbaarheid De SCSA test levert een percentage op dat aangeeft hoeveel zaadcellen gefragmenteerd DNA bevat Is dit percentage hoger dan ##%, dan wordt dit gezien als een aanwijzing dat de vruchtbaarheid van de man verminderd is De afkorting FISH staat voor "fluorescentie-in-situhybridisatie" bij wijze van steekproef worden een drietal chromosomen aan een minutieuze analyse onderworpen Erythema nodosum Erythema nodosum is een aandoening (een lokale ontsteking) van het onderhuidse vetweefsel, veel vaker bij vrouwen dan bij mannen (<DATUM> en meestal gelokaliseerd aan de schenen, soms ook aan de dijen of onderarmen Er ontstaan rode, wat verheven, pijnlijke noduli of plaques, met als voorkeursplaats de scheen De pijn kan vrij heftig zijn De noduli kunnen de kleuren aannemen van een blauwe plek (paars of geel) Na enige weken treedt meestal genezing op Het kan verschillende oorzaken hebben zoals mycobacteriële ontstekingen (TBC), infectie met streptokokken, de ziekte van Crohn en overgevoeligheid voor een groot aantal geneesmiddelen Vaak wordt ook geen oorzaak gevonden Bij lepra kan een panniculitisvariant voorkomen erythema nodosum leprosum Het wordt ook vaak gezien bij sarcoïdose Erythema nodosum gaat histologisch gepaard met een septale panniculitis Het is een immunologische reactie, de bacteriën van de infecties waar het bij voorkomt worden niet in de laesies zelf aangetroffen Minder vaak voorkomende vormen van erythema nodosum Tetramethylammoniumhydroxide Tetramethylammoniumhydroxide (TMAH) is een quaternaire ammoniumverbinding In watervrije toestand komt het voor als witte kristallen met een sterke ammoniakgeur De stof is hygroscopisch en vormt met vocht een pentahydraat (CAS-nummer ###-#<DATUM> Het is goed oplosbaar in water; waterige oplossingen zijn sterk basisch TMAH in waterige oplossing wordt geproduceerd door elektrolyse van een tetramethylammoniumzout; dat kan een anorganisch zout zijn zoals tetramethylammoniumchloride of -sulfaat, of een organisch zout zoals tetramethylammoniumformiaat.
534
www
aan een minutieuze analyse onderworpen Erythema nodosum Erythema nodosum is een aandoening (een lokale ontsteking) van het onderhuidse vetweefsel, veel vaker bij vrouwen dan bij mannen (<DATUM> en meestal gelokaliseerd aan de schenen, soms ook aan de dijen of onderarmen Er ontstaan rode, wat verheven, pijnlijke noduli of plaques, met als voorkeursplaats de scheen De pijn kan vrij heftig zijn De noduli kunnen de kleuren aannemen van een blauwe plek (paars of geel) Na enige weken treedt meestal genezing op Het kan verschillende oorzaken hebben zoals mycobacteriële ontstekingen (TBC), infectie met streptokokken, de ziekte van Crohn en overgevoeligheid voor een groot aantal geneesmiddelen Vaak wordt ook geen oorzaak gevonden Bij lepra kan een panniculitisvariant voorkomen erythema nodosum leprosum Het wordt ook vaak gezien bij sarcoïdose Erythema nodosum gaat histologisch gepaard met een septale panniculitis Het is een immunologische reactie, de bacteriën van de infecties waar het bij voorkomt worden niet in de laesies zelf aangetroffen Minder vaak voorkomende vormen van erythema nodosum Tetramethylammoniumhydroxide Tetramethylammoniumhydroxide (TMAH) is een quaternaire ammoniumverbinding In watervrije toestand komt het voor als witte kristallen met een sterke ammoniakgeur De stof is hygroscopisch en vormt met vocht een pentahydraat (CAS-nummer ###-#<DATUM> Het is goed oplosbaar in water; waterige oplossingen zijn sterk basisch TMAH in waterige oplossing wordt geproduceerd door elektrolyse van een tetramethylammoniumzout; dat kan een anorganisch zout zijn zoals tetramethylammoniumchloride of -sulfaat, of een organisch zout zoals tetramethylammoniumformiaat Contact met het tetramethylammoniumion kan effecten hebben op zenuwen en spieren, met als gevolg verstoorde ademhaling of hartwerking, en kan dodelijk zijn BAEP BAEP staat voor brainstem auditory evoked potential Dit is een hersentest Door middel van een BAEP-test wordt de reactie van de hersenen gemeten op een prikkel van het gehoorsysteem Doel is informatie te verkrijgen over de werking van de gehoorzenuw Op de hoofdhuid wordt een aantal elektroden geplakt De patiënt zit of ligt en krijgt vervolgens klikgeluiden aangeboden via een hoofdtelefoon Per oor wordt één meting gedaan, die ongeveer tien minuten duurt De test duurt ongeveer een half uur tot drie kwartier Milieu intérieur Het milieu intérieur of inwendig milieu is de extracellulaire lichaamsvloeistof, meer specifiek het interstitium, de ruimte buiten de cellen van een weefsel, in een meercellig organisme dat een stabiele beschermde omgeving biedt voor weefsels en organen De vloeibare omgeving waarin alle cellen zich bevinden, maakte de uitwisseling van aan- en afvoerstoffen mogelijk De <PERSOON> fysioloog Claude <PERSOON> (###-###) gebruikte de term "milieu de l'intérieur" vanaf ### in zijn werken in het kader van de ontwikkeling van zijn nieuwe levenstheorie, die de traditionele ideeën van vitalisme en zelfgenezend vermogen, die algemeen bekend stonden als "vis medicatrix naturae", verving Vermoedelijk heeft hij de term niet echt zelf bedacht, maar overgenomen van histoloog <PERSOON>.
532
www
met het tetramethylammoniumion kan effecten hebben op zenuwen en spieren, met als gevolg verstoorde ademhaling of hartwerking, en kan dodelijk zijn BAEP BAEP staat voor brainstem auditory evoked potential Dit is een hersentest Door middel van een BAEP-test wordt de reactie van de hersenen gemeten op een prikkel van het gehoorsysteem Doel is informatie te verkrijgen over de werking van de gehoorzenuw Op de hoofdhuid wordt een aantal elektroden geplakt De patiënt zit of ligt en krijgt vervolgens klikgeluiden aangeboden via een hoofdtelefoon Per oor wordt één meting gedaan, die ongeveer tien minuten duurt De test duurt ongeveer een half uur tot drie kwartier Milieu intérieur Het milieu intérieur of inwendig milieu is de extracellulaire lichaamsvloeistof, meer specifiek het interstitium, de ruimte buiten de cellen van een weefsel, in een meercellig organisme dat een stabiele beschermde omgeving biedt voor weefsels en organen De vloeibare omgeving waarin alle cellen zich bevinden, maakte de uitwisseling van aan- en afvoerstoffen mogelijk De <PERSOON> fysioloog Claude <PERSOON> (###-###) gebruikte de term "milieu de l'intérieur" vanaf ### in zijn werken in het kader van de ontwikkeling van zijn nieuwe levenstheorie, die de traditionele ideeën van vitalisme en zelfgenezend vermogen, die algemeen bekend stonden als "vis medicatrix naturae", verving Vermoedelijk heeft hij de term niet echt zelf bedacht, maar overgenomen van histoloog <PERSOON> Het idee van zelfregulerende vermogen werd onder andere door de Amerikaanse wiskundige <PERSOON> verder uitgewerkt naar de niet-levende wereld, waarmee hij het fundament legde voor de cybernetica Imposeks Imposeks is een bij bepaalde soorten zeeslakken voorkomende afwijking waarbij vrouwelijke dieren onder invloed van gifstoffen mannelijke geslachtskenmerken ontwikkelen De afwijking, die onder meer voorkomt bij de purperslak (een indicatorsoort voor de Noordzee) en de wulk, veroorzaakt problemen bij de voortplanting van de dieren Een belangrijke veroorzaker van imposeks is tributyltinhydride (TBT), een organische tinverbinding, die tot enkele jaren geleden veel gebruikt werd in aangroeiwerende verf voor schepen Onderzoek heeft in de afgelopen jaren aangetoond dat ook sommige andere stoffen imposeks kunnen veroorzaken Hoewel het NIOZ het verschijnsel wereldwijd heeft vastgesteld op open zee, komt het met name voor in havens en op drukke zeevaartroutes In de Europese Unie is de verkoop en het gebruik van tributyltinhydridehoudende scheepsverf reeds verboden In het kader van de Internationale Maritieme Organisatie wordt gewerkt aan een wereldwijd verbod Proud#Bme Proud#Bme is een online platform voor jongeren met een eetstoornis Proud#Bme is een initiatief van het <INSTELLING> Eetstoornissen <PERSOON> en bestaat sinds <DATUM> Proud#Bme geeft informatie over eetstoornissen en deelt ervaringsverhalen van jongeren met eetstoornissen en hun omgeving <INSTELLING> Eetstoornissen <PERSOON> wil met Proud#Bme een alternatief bieden voor de pro-ana-beweging, die zij als onverantwoord beschouwt Proud#Bme wordt gerund door professionals, waaronder diëtisten, en ervaringsdeskundigen Proud#Bme is voortgekomen uit de hyve stop-pro-ana hyves nl Deze hyve is opgericht door <PERSOON> Zij heeft geleden aan anorexia en boulimia, en is verklaard tegenstander van de pro-ana-beweging.
561
www
hij het fundament legde voor de cybernetica Imposeks Imposeks is een bij bepaalde soorten zeeslakken voorkomende afwijking waarbij vrouwelijke dieren onder invloed van gifstoffen mannelijke geslachtskenmerken ontwikkelen De afwijking, die onder meer voorkomt bij de purperslak (een indicatorsoort voor de Noordzee) en de wulk, veroorzaakt problemen bij de voortplanting van de dieren Een belangrijke veroorzaker van imposeks is tributyltinhydride (TBT), een organische tinverbinding, die tot enkele jaren geleden veel gebruikt werd in aangroeiwerende verf voor schepen Onderzoek heeft in de afgelopen jaren aangetoond dat ook sommige andere stoffen imposeks kunnen veroorzaken Hoewel het NIOZ het verschijnsel wereldwijd heeft vastgesteld op open zee, komt het met name voor in havens en op drukke zeevaartroutes In de Europese Unie is de verkoop en het gebruik van tributyltinhydridehoudende scheepsverf reeds verboden In het kader van de Internationale Maritieme Organisatie wordt gewerkt aan een wereldwijd verbod Proud#Bme Proud#Bme is een online platform voor jongeren met een eetstoornis Proud#Bme is een initiatief van het <INSTELLING> Eetstoornissen <PERSOON> en bestaat sinds <DATUM> Proud#Bme geeft informatie over eetstoornissen en deelt ervaringsverhalen van jongeren met eetstoornissen en hun omgeving <INSTELLING> Eetstoornissen <PERSOON> wil met Proud#Bme een alternatief bieden voor de pro-ana-beweging, die zij als onverantwoord beschouwt Proud#Bme wordt gerund door professionals, waaronder diëtisten, en ervaringsdeskundigen Proud#Bme is voortgekomen uit de hyve stop-pro-ana hyves nl Deze hyve is opgericht door <PERSOON> Zij heeft geleden aan anorexia en boulimia, en is verklaard tegenstander van de pro-ana-beweging hyves nl op, bedoeld als landelijke petitie tegen pro-ana-websites <INSTELLING> Eetstoornissen <PERSOON> (CEU) heeft Hemkes aangetrokken als projectleider Proud#Bme In deze rol was verantwoordelijk voor de oprichting van Proud#Bme, dat bedoeld is om een alternatief te bieden voor de pro-ana-websites In oktober ### is Proud#Bme gelanceerd in Amerika De site wordt hier beheerd door National Eating Disorders Association (NEDA) De kern van Proud#Bme wordt gevormd door de website (WEBLINK) Op deze website zijn onder andere blogs te vinden over gezondheid en schoonheid, een forum waar jongeren ervaringen kunnen delen en advies kunnen vragen, en een chatmogelijkheid met deskundigen Ook de hierboven genoemde hyve maakt onderdeel uit van het platform, sinds de lancering van Proud#Bme onder de naam proud#bme hyves nl De lancering van Proud#Bme kreeg aandacht van landelijke media, zoals de NOS, RTL Nieuws en Volkskrant In ### werkte Proud#Bme mee aan de KRO-documentaire "Vel over probleem", die op <DATUM> uitgezonden werd In ### komt Proud#Bme met een item in het NOS journaal als gevolg van het enorme aantal bezoekers en een recent gedaan onderzoek In ### organiseerde Proud#Bme de eerste Eating Disorder Awareness Day van <LOCATIE> Dit was o a te zien in het NOS journaal en RTL nieuws Op <DATUM> won Proud#Bme de <PERSOON> Fotopisch zicht Fotopisch, scotopisch en mesopisch zicht zijn termen uit de oogheelkunde en de zintuigfysiologie.
555
www
hyves nl op, bedoeld als landelijke petitie tegen pro-ana-websites <INSTELLING> Eetstoornissen <PERSOON> (CEU) heeft Hemkes aangetrokken als projectleider Proud#Bme In deze rol was verantwoordelijk voor de oprichting van Proud#Bme, dat bedoeld is om een alternatief te bieden voor de pro-ana-websites In oktober ### is Proud#Bme gelanceerd in Amerika De site wordt hier beheerd door National Eating Disorders Association (NEDA) De kern van Proud#Bme wordt gevormd door de website (WEBLINK) Op deze website zijn onder andere blogs te vinden over gezondheid en schoonheid, een forum waar jongeren ervaringen kunnen delen en advies kunnen vragen, en een chatmogelijkheid met deskundigen Ook de hierboven genoemde hyve maakt onderdeel uit van het platform, sinds de lancering van Proud#Bme onder de naam proud#bme hyves nl De lancering van Proud#Bme kreeg aandacht van landelijke media, zoals de NOS, RTL Nieuws en Volkskrant In ### werkte Proud#Bme mee aan de KRO-documentaire "Vel over probleem", die op <DATUM> uitgezonden werd In ### komt Proud#Bme met een item in het NOS journaal als gevolg van het enorme aantal bezoekers en een recent gedaan onderzoek In ### organiseerde Proud#Bme de eerste Eating Disorder Awareness Day van <LOCATIE> Dit was o a te zien in het NOS journaal en RTL nieuws Op <DATUM> won Proud#Bme de <PERSOON> Fotopisch zicht Fotopisch, scotopisch en mesopisch zicht zijn termen uit de oogheelkunde en de zintuigfysiologie Het netvlies bevat verschillende soorten lichtreceptoren De "kegeltjes" zorgen voor het fotopisch zien De veel gevoeliger "staafjes" zorgen voor het scotopisch zien In het mesopische gebied spelen beide een rol De staafjes zijn gevoeliger voor blauw licht en geven daardoor een andere indruk van de lichtheid dan de kegeltjes (zie ook ooggevoeligheid en Purkinje-effect) Dat heeft een andere kleurwaarneming tot gevolg, die vooral merkbaar wordt in de schemering, zodra de aanpassing aan het donker begint Vooral verschillende blauwtinten lijken helderder Daarom wordt in sommige artistieke uitingen, maar ook bij de belichting van film- en tv-opnames, een groter aandeel blauw gebruikt wanneer een nachtelijke sfeer moet worden opgeroepen Deze truc wordt wel de „Amerikaanse nacht” genoemd Door dezelfde oorzaak lijkt maanlicht „kouder” (blauwachtiger) dan zonlicht, hoewel het eigenlijk iets roodachtiger is De gezichtsscherpte is bij fotopisch zicht het grootst, vooral rond de fovea centralis bij het midden van het netvlies Bij scotopisch zicht is de scherpte minder; vooral details met weinig contrast kunnen niet meer worden waargenomen doordat het oog de helderheid van naburige staafjes interpoleert Daar rond de fovea centralis geen staafjes zitten, krijgt men bij scotopisch zicht de grootste scherpte wanneer men „net naast” het onderwerp kijkt, zodat het gebied net naast de fovea centralis wordt gebruikt (parafoveaal kijken) Bovendien werken de staafjes langzamer dan de kegeltjes (het zogenaamde Pulfricheffect) In zeer donkere omstandigheden kan de reactietijd van de staafjes oplopen tot enkele tienden van een seconde waardoor snel bewegende voorwerpen slecht worden waargenomen.
561
www
het fotopisch zien De veel gevoeliger "staafjes" zorgen voor het scotopisch zien In het mesopische gebied spelen beide een rol De staafjes zijn gevoeliger voor blauw licht en geven daardoor een andere indruk van de lichtheid dan de kegeltjes (zie ook ooggevoeligheid en Purkinje-effect) Dat heeft een andere kleurwaarneming tot gevolg, die vooral merkbaar wordt in de schemering, zodra de aanpassing aan het donker begint Vooral verschillende blauwtinten lijken helderder Daarom wordt in sommige artistieke uitingen, maar ook bij de belichting van film- en tv-opnames, een groter aandeel blauw gebruikt wanneer een nachtelijke sfeer moet worden opgeroepen Deze truc wordt wel de „Amerikaanse nacht” genoemd Door dezelfde oorzaak lijkt maanlicht „kouder” (blauwachtiger) dan zonlicht, hoewel het eigenlijk iets roodachtiger is De gezichtsscherpte is bij fotopisch zicht het grootst, vooral rond de fovea centralis bij het midden van het netvlies Bij scotopisch zicht is de scherpte minder; vooral details met weinig contrast kunnen niet meer worden waargenomen doordat het oog de helderheid van naburige staafjes interpoleert Daar rond de fovea centralis geen staafjes zitten, krijgt men bij scotopisch zicht de grootste scherpte wanneer men „net naast” het onderwerp kijkt, zodat het gebied net naast de fovea centralis wordt gebruikt (parafoveaal kijken) Bovendien werken de staafjes langzamer dan de kegeltjes (het zogenaamde Pulfricheffect) In zeer donkere omstandigheden kan de reactietijd van de staafjes oplopen tot enkele tienden van een seconde waardoor snel bewegende voorwerpen slecht worden waargenomen Het scotopisch gebied loopt van de waarnemingsdrempel bij een luminantie van ca # × ## cd/m, tot ca #,### #,## cd/m Daarboven ligt het mesopisch gebied dat tot ca # ## cd/m loopt (de grenzen zijn vloeiend en verschillen per persoon) Bij luminanties boven # ## cd/m ligt het fotopisch bereik Prummelklem De Prummelklem of "Prummelklammer" is een door de Groningse tandtechnicus <PERSOON> (###-###) ontworpen bevestiging voor een brug Kenmerkend voor de gegoten metalen bevestiging is een van de linguale arm afgeleide verticale bevestiging in de richting van de wortel van de tand Deze bevestiging stabiliseert de brug onder de equator waarmee in de anatomie van de mondholte de grens van het tandvlees wordt aangeduid De Prummelklem werkt het best bij tanden in de onderkaak De Prummelklem wordt zelden toegepast in de tandtechniek Aspermie Van aspermie spreekt men als een man niet in staat is om sperma uit te stoten Er is geen ejaculaat; de zaadlozing blijft uit Aspermie dient niet verward te worden met azoöspermie Bij azoöspermie is er weliswaar ejaculaat, echter het bevat geen zaadcellen Iemand die lijdt aan aspermie is vanzelfsprekend onvruchtbaar Een van de mogelijke oorzaken van het ontbreken van een zaadlozing is een zogeheten "retrograde ejaculatie", een zeldzame aandoening waarbij het sperma in de urineleider niet naar buiten afgevoerd wordt, maar de andere kant op, in de richting van de urineblaas.
545
www
bij een luminantie van ca # × ## cd/m, tot ca #,### #,## cd/m Daarboven ligt het mesopisch gebied dat tot ca # ## cd/m loopt (de grenzen zijn vloeiend en verschillen per persoon) Bij luminanties boven # ## cd/m ligt het fotopisch bereik Prummelklem De Prummelklem of "Prummelklammer" is een door de Groningse tandtechnicus <PERSOON> (###-###) ontworpen bevestiging voor een brug Kenmerkend voor de gegoten metalen bevestiging is een van de linguale arm afgeleide verticale bevestiging in de richting van de wortel van de tand Deze bevestiging stabiliseert de brug onder de equator waarmee in de anatomie van de mondholte de grens van het tandvlees wordt aangeduid De Prummelklem werkt het best bij tanden in de onderkaak De Prummelklem wordt zelden toegepast in de tandtechniek Aspermie Van aspermie spreekt men als een man niet in staat is om sperma uit te stoten Er is geen ejaculaat; de zaadlozing blijft uit Aspermie dient niet verward te worden met azoöspermie Bij azoöspermie is er weliswaar ejaculaat, echter het bevat geen zaadcellen Iemand die lijdt aan aspermie is vanzelfsprekend onvruchtbaar Een van de mogelijke oorzaken van het ontbreken van een zaadlozing is een zogeheten "retrograde ejaculatie", een zeldzame aandoening waarbij het sperma in de urineleider niet naar buiten afgevoerd wordt, maar de andere kant op, in de richting van de urineblaas Daarnaast speelt anejaculatie een rol bij aspermie, dit kan ten gevolge van een dwarslaesie zijn of voorgaande operaties in bekken <PERSOON> <DATUM> – Washington D C <DATUM> was een lid van de rijke Amerikaanse familie van Nederlandse afkomst Vanderbilt Ze werd geboren als zevende en laatste kind van de spoorwegmagnaat <PERSOON> II en <PERSOON> groeide op in hun familiehuis aan de Fifth Avenue in New York en hun zomerlandhuis <PERSOON> Breakers in Newport te <PERSOON> Dit huis erfde ze later Haar aanstaande huwelijk met de katholieke Hongaarse graaf László Széchenyi de Sárvár-Felsövidék stuitte in het begin op tegenstand van de katholieke kerk, toen de bisschop van New York een oecumenische dienst weigerde De <PERSOON> werd ingeschakeld en uiteindelijk werd er katholiek getrouwd Het paar reisde de hele wereld rond, maar gedurende de Eerste Wereldoorlog zamelde ze geld in voor verschillende hulporganisaties Ondanks het feit dat ze geen opleiding daarvoor had gehad verpleegde ze gedurende deze oorlog de gewonden in de veldhospitalen van het westfront Na de oorlog ontving ze hiervoor de <PERSOON> onderscheiding Croix de Guerre Teratozoöspermie Van teratozoöspermie (ook wel teratospermie) spreekt met als er in het ejaculaat van een man te weinig normaal gevormde zaadcellen gevonden worden Volgens de criteria vastgesteld door de WHO in ### is er sprake van afwijking wanneer minder dan ##% van de zaadcellen normaal gevormd zijn.
533
www
aspermie, dit kan ten gevolge van een dwarslaesie zijn of voorgaande operaties in bekken <PERSOON> <DATUM> – Washington D C <DATUM> was een lid van de rijke Amerikaanse familie van Nederlandse afkomst Vanderbilt Ze werd geboren als zevende en laatste kind van de spoorwegmagnaat <PERSOON> II en <PERSOON> groeide op in hun familiehuis aan de Fifth Avenue in New York en hun zomerlandhuis <PERSOON> Breakers in Newport te <PERSOON> Dit huis erfde ze later Haar aanstaande huwelijk met de katholieke Hongaarse graaf László Széchenyi de Sárvár-Felsövidék stuitte in het begin op tegenstand van de katholieke kerk, toen de bisschop van New York een oecumenische dienst weigerde De <PERSOON> werd ingeschakeld en uiteindelijk werd er katholiek getrouwd Het paar reisde de hele wereld rond, maar gedurende de Eerste Wereldoorlog zamelde ze geld in voor verschillende hulporganisaties Ondanks het feit dat ze geen opleiding daarvoor had gehad verpleegde ze gedurende deze oorlog de gewonden in de veldhospitalen van het westfront Na de oorlog ontving ze hiervoor de <PERSOON> onderscheiding Croix de Guerre Teratozoöspermie Van teratozoöspermie (ook wel teratospermie) spreekt met als er in het ejaculaat van een man te weinig normaal gevormde zaadcellen gevonden worden Volgens de criteria vastgesteld door de WHO in ### is er sprake van afwijking wanneer minder dan ##% van de zaadcellen normaal gevormd zijn Een verminderd aantal normaal gevormde zaadcellen zegt nog niet meteen dat een man verminderd vruchtbaar is, laat staan onvruchtbaar In de richtlijn van het NVOG stelt men Het woord "terato" is het Griekse woord voor "monster" Radiuskopsubluxatie Een radiuskopsubluxatie (ook wel zondagsarmpje, pronation douloureuse of pulled elbow) is een gedeeltelijke ontwrichting (subluxatie) van de elleboog De aandoening komt alleen voor bij jonge kinderen, voornamelijk tussen de # en <LEEFTIJD> jaar oud De radiuskopsubluxatie is de meest voorkomende aandoening van de elleboog bij kinderen De meeste subluxaties komen voor bij kinderen tussen de # en <LEEFTIJD> jaar, met een piek tussen # en <LEEFTIJD> jaar Meisjes hebben er iets vaker last van dan jongens De linkerarm is vaker aangedaan dan de rechter De subluxatie ontstaat als er getrokken wordt aan een arm in pronatie waarbij de elleboog recht staat (in extensie) Het ligamentum anulare, dat het spaakbeen (radius) op zijn plek houdt, schiet dan tussen het radiohumeraal gewricht (het gewricht tussen het spaakbeen en het bovenarmbeen) Hierdoor kan het spaakbeen niet terugkeren naar haar oorspronkelijke positie Het is voor het kind dan pijnlijk om de arm te buigen of te supineren Een radiuskopsubluxatie kan dus bijvoorbeeld ontstaan als een kind krachtig wordt meegetrokken aan een uitgestoken arm Ook bij het optrekken aan beide armen, tijdens het spelen, kan een subluxatie ontstaan Omdat dergelijke spelletjes vaak op zondag zouden worden gespeeld, is zondagsarmpje een gangbare term voor de aandoening.
529
www
dat een man verminderd vruchtbaar is, laat staan onvruchtbaar In de richtlijn van het NVOG stelt men Het woord "terato" is het Griekse woord voor "monster" Radiuskopsubluxatie Een radiuskopsubluxatie (ook wel zondagsarmpje, pronation douloureuse of pulled elbow) is een gedeeltelijke ontwrichting (subluxatie) van de elleboog De aandoening komt alleen voor bij jonge kinderen, voornamelijk tussen de # en <LEEFTIJD> jaar oud De radiuskopsubluxatie is de meest voorkomende aandoening van de elleboog bij kinderen De meeste subluxaties komen voor bij kinderen tussen de # en <LEEFTIJD> jaar, met een piek tussen # en <LEEFTIJD> jaar Meisjes hebben er iets vaker last van dan jongens De linkerarm is vaker aangedaan dan de rechter De subluxatie ontstaat als er getrokken wordt aan een arm in pronatie waarbij de elleboog recht staat (in extensie) Het ligamentum anulare, dat het spaakbeen (radius) op zijn plek houdt, schiet dan tussen het radiohumeraal gewricht (het gewricht tussen het spaakbeen en het bovenarmbeen) Hierdoor kan het spaakbeen niet terugkeren naar haar oorspronkelijke positie Het is voor het kind dan pijnlijk om de arm te buigen of te supineren Een radiuskopsubluxatie kan dus bijvoorbeeld ontstaan als een kind krachtig wordt meegetrokken aan een uitgestoken arm Ook bij het optrekken aan beide armen, tijdens het spelen, kan een subluxatie ontstaan Omdat dergelijke spelletjes vaak op zondag zouden worden gespeeld, is zondagsarmpje een gangbare term voor de aandoening Ze hebben meestal geen pijn tenzij de arm wordt bewogen Bij passief bewegen is er geen bewegingsbeperking Door onderzoek van de arm moeten breuken worden uitgesloten Een röntgenfoto is meestal niet nodig Het spaakbeen wordt handmatig in de goede positie teruggezet Daarbij is meestal geen verdoving nodig De procedure is kort, maar wel pijnlijk De behandelaar zal druk uitoefenen op het kopje van het spaakbeen Tegelijk wordt de onderarm vastgepakt en in één beweging gedraaid (supinatie) en gebogen (flexie) Het spaakbeen schiet dan terug op de goede plaats Er wordt dan meestal een klikkend geluid gehoord Het kind moet de arm binnen afzienbare tijd weer gebruiken, anders moeten andere aandoeningen worden overwogen Protamine Protamines zijn kleine, arginine-rijke kerneiwitten die in een laat haploïde stadium van spermatogenese de histonen vervangen en waarvan wordt aangenomen dat ze essentieel zijn voor de condensatie en stabilisatie van het DNA in de kop van de spermatozoa Wellicht laten ze een dichtere pakking toe van het DNA dan histonen, maar voor het DNA gebruikt kan worden voor eiwitsynthese moet het weer uitgepakt worden Genen die essentieel zijn voor de vroege embryo-ontwikkeling worden nog steeds door gewone histonen gebonden Dit geldt voor ca #% van het DNA in spermatozoa In de geneeskunde wordt protamine gebruikt om het effect van heparines op de bloedstolling te neutraliseren, bijvoorbeeld na operaties aan het hart of de grote vaten Het vormt met heparine een complex dat geen antistollende werking heeft Zelf heeft protamine een licht anticoagulerend effect.
524
www
passief bewegen is er geen bewegingsbeperking Door onderzoek van de arm moeten breuken worden uitgesloten Een röntgenfoto is meestal niet nodig Het spaakbeen wordt handmatig in de goede positie teruggezet Daarbij is meestal geen verdoving nodig De procedure is kort, maar wel pijnlijk De behandelaar zal druk uitoefenen op het kopje van het spaakbeen Tegelijk wordt de onderarm vastgepakt en in één beweging gedraaid (supinatie) en gebogen (flexie) Het spaakbeen schiet dan terug op de goede plaats Er wordt dan meestal een klikkend geluid gehoord Het kind moet de arm binnen afzienbare tijd weer gebruiken, anders moeten andere aandoeningen worden overwogen Protamine Protamines zijn kleine, arginine-rijke kerneiwitten die in een laat haploïde stadium van spermatogenese de histonen vervangen en waarvan wordt aangenomen dat ze essentieel zijn voor de condensatie en stabilisatie van het DNA in de kop van de spermatozoa Wellicht laten ze een dichtere pakking toe van het DNA dan histonen, maar voor het DNA gebruikt kan worden voor eiwitsynthese moet het weer uitgepakt worden Genen die essentieel zijn voor de vroege embryo-ontwikkeling worden nog steeds door gewone histonen gebonden Dit geldt voor ca #% van het DNA in spermatozoa In de geneeskunde wordt protamine gebruikt om het effect van heparines op de bloedstolling te neutraliseren, bijvoorbeeld na operaties aan het hart of de grote vaten Het vormt met heparine een complex dat geen antistollende werking heeft Zelf heeft protamine een licht anticoagulerend effect Protamine werd vroeger veel bereid uit hom van vissen zoals zalmen, maar tegenwoordig ook door middel van recombinanttechnieken Asthenozoöspermie Asthenozoöspermie (ook wel asthenospermie) is de medische term voor verminderde beweeglijkheid (motiliteit) van zaadcellen in sperma De snelheid van de zaadcellen bepaalt hoe gemakkelijk ze het baarmoederhalsslijm doordringen en de eicel bereiken Weinig, maar goed beweeglijke zaadcellen bieden meer kans op een zwangerschap dan veel slecht bewegende cellen De beweeglijkheid wordt gespecificeerd in een viertal gradaties Volgens de criteria vastgesteld door de WHO in ### bevat normaal zaad meer dan ##% progressief beweeglijke (graad 'a'), of meer dan ##% beweeglijke zaadcellen (graad 'a' + 'b') Een verminderd aantal beweeglijke zaadcellen zegt nog niet meteen dat een man verminderd vruchtbaar is, laat staan onvruchtbaar In de richtlijn van het NVOG stelt men Echter, de richtlijn stelt wel Thioaceetamide Thioaceetamide of TAA is een toxische organische verbinding met als brutoformule CHNS Het behoort tot de groep der thioamiden De stof komt voor als een kleurloos kristallijn poeder met een lichte thiolgeur, dat hydrolyseert in water Thioacetamide wordt bereid door acetamide te laten reageren met fosforpentasulfide Het CNHS-gedeelte van de molecule is vlak De C-S- en de C-N-afstanden bedragen respectievelijk ###,# en ###,# pm, wat wijst op dubbele bindingen Deze komen tot uiting bij het construeren van de resonantiestructuren Thioacetamide dient als <INSTELLING> van waterstofsulfide (door "in situ" gevormde sulfide-ionen) in de synthese van zowel organische als anorganische verbindingen.
544
www
werd vroeger veel bereid uit hom van vissen zoals zalmen, maar tegenwoordig ook door middel van recombinanttechnieken Asthenozoöspermie Asthenozoöspermie (ook wel asthenospermie) is de medische term voor verminderde beweeglijkheid (motiliteit) van zaadcellen in sperma De snelheid van de zaadcellen bepaalt hoe gemakkelijk ze het baarmoederhalsslijm doordringen en de eicel bereiken Weinig, maar goed beweeglijke zaadcellen bieden meer kans op een zwangerschap dan veel slecht bewegende cellen De beweeglijkheid wordt gespecificeerd in een viertal gradaties Volgens de criteria vastgesteld door de WHO in ### bevat normaal zaad meer dan ##% progressief beweeglijke (graad 'a'), of meer dan ##% beweeglijke zaadcellen (graad 'a' + 'b') Een verminderd aantal beweeglijke zaadcellen zegt nog niet meteen dat een man verminderd vruchtbaar is, laat staan onvruchtbaar In de richtlijn van het NVOG stelt men Echter, de richtlijn stelt wel Thioaceetamide Thioaceetamide of TAA is een toxische organische verbinding met als brutoformule CHNS Het behoort tot de groep der thioamiden De stof komt voor als een kleurloos kristallijn poeder met een lichte thiolgeur, dat hydrolyseert in water Thioacetamide wordt bereid door acetamide te laten reageren met fosforpentasulfide Het CNHS-gedeelte van de molecule is vlak De C-S- en de C-N-afstanden bedragen respectievelijk ###,# en ###,# pm, wat wijst op dubbele bindingen Deze komen tot uiting bij het construeren van de resonantiestructuren Thioacetamide dient als <INSTELLING> van waterstofsulfide (door "in situ" gevormde sulfide-ionen) in de synthese van zowel organische als anorganische verbindingen Thioacetamide wordt in deze context gebruikt bij kwalitatieve analyses Thioacetamide ontleedt bij verbranding, met vorming van giftige dampen (stikstofoxiden en zwaveloxiden) De stof kan effecten hebben op de lever, met als gevolg weefselbeschadiging Thioaceetamide is mogelijk een carcinogene stof (IARC-klasse #B) <PERSOON>, <DATUM> – New York, <DATUM> was de eerste vrouw die in Parijs afstudeerde als arts Ook zette zij zich in voor het vrouwenkiesrecht Putnam was de dochter van de Amerikaanse uitgever <PERSOON>), die van ### tot ### in Londen een Britse afdeling van zijn bedrijf opzette In ### keerde hij met zijn gezin terug naar New York, waar <PERSOON> opgroeide <PERSOON> studeerde af aan het "New York College of Pharmacy" en promoveerde in ### tot arts aan het "Female Medical College of Pennsylvania" Hierna zette zij haar studies voort aan de "École de Médecine" in Parijs, waar zij als eerste vrouw werd toegelaten Na haar terugkeer naar de Verenigde Staten begon <PERSOON> een eigen praktijk in New York In ### stichtte zij de "Association for the Advancement of the Medical Education of Women", waarvan zij van ### tot ### voorzitter was In ### trouwde zij met de kinderarts <PERSOON> met wie zij drie kinderen kreeg In ### overleed zij in New York Ooglapje Een ooglapje is een verband of stukje textiel dat het oog afdekt.
579
www
deze context gebruikt bij kwalitatieve analyses Thioacetamide ontleedt bij verbranding, met vorming van giftige dampen (stikstofoxiden en zwaveloxiden) De stof kan effecten hebben op de lever, met als gevolg weefselbeschadiging Thioaceetamide is mogelijk een carcinogene stof (IARC-klasse #B) <PERSOON>, <DATUM> – New York, <DATUM> was de eerste vrouw die in Parijs afstudeerde als arts Ook zette zij zich in voor het vrouwenkiesrecht Putnam was de dochter van de Amerikaanse uitgever <PERSOON>), die van ### tot ### in Londen een Britse afdeling van zijn bedrijf opzette In ### keerde hij met zijn gezin terug naar New York, waar <PERSOON> opgroeide <PERSOON> studeerde af aan het "New York College of Pharmacy" en promoveerde in ### tot arts aan het "Female Medical College of Pennsylvania" Hierna zette zij haar studies voort aan de "École de Médecine" in Parijs, waar zij als eerste vrouw werd toegelaten Na haar terugkeer naar de Verenigde Staten begon <PERSOON> een eigen praktijk in New York In ### stichtte zij de "Association for the Advancement of the Medical Education of Women", waarvan zij van ### tot ### voorzitter was In ### trouwde zij met de kinderarts <PERSOON> met wie zij drie kinderen kreeg In ### overleed zij in New York Ooglapje Een ooglapje is een verband of stukje textiel dat het oog afdekt Een ooglapje kan gebruikt worden om een beschadigd oog te verbergen Als een oogprothese niet beschikbaar is kan het gebruikt worden om de lege oogholte af te dekken Bij amblyopie, ook wel een lui oog, wordt ook weleens een afplaksel (ooglapje) over het goede oog heen geplakt, zodat het luie oog gedwongen wordt om goed te functioneren Wanneer dat het geval is, kunnen de ogen weer goed samen functioneren Ook bij diplopie, dubbel zien, wordt het door een oogspecialist ook weleens aangeraden om een ooglapje te dragen, dit kan bijdragen aan vermindering van hoofdpijn, duizeligheid of misselijkheid die gepaard gaan met deze vorm van dubbel zien Ooglapjes worden geassocieerd met piraten omdat die meestal met een ooglapje afgebeeld worden Ooglapjes worden dan ook vaak gebruikt bij verkleedpartijen zoals kinderfeestjes en carnaval De kleur van zo'n piratenlapje is meestal zwart, net als de piratenvlag Third Cyprinid Herpesvirus Third Cyprinid Herpesvirus (CyHV-#), beter bekend als koi herpesvirus (KHV) is een virus dat specifiek karpers en koi (Cyprinus carpio) infecteert Infectie gaat vaak gepaard met ziekte en hoge sterfte Het virus is voor het eerst beschreven in ### in koi uit <PERSOON> en de Verenigde Staten Door enkele Israëlische onderzoeksgroepen wordt het virus ook wel beschreven onder de naam "Carp nephritis and gill necrosis virus" (CNGV) Door de wereldwijde handel in koi heeft het virus zich razendsnel kunnen verspreiden In <LOCATIE> is het eerste geval aangetoond in ###, maar waarschijnlijk was het virus daarvoor al aanwezig.
567
www
beschadigd oog te verbergen Als een oogprothese niet beschikbaar is kan het gebruikt worden om de lege oogholte af te dekken Bij amblyopie, ook wel een lui oog, wordt ook weleens een afplaksel (ooglapje) over het goede oog heen geplakt, zodat het luie oog gedwongen wordt om goed te functioneren Wanneer dat het geval is, kunnen de ogen weer goed samen functioneren Ook bij diplopie, dubbel zien, wordt het door een oogspecialist ook weleens aangeraden om een ooglapje te dragen, dit kan bijdragen aan vermindering van hoofdpijn, duizeligheid of misselijkheid die gepaard gaan met deze vorm van dubbel zien Ooglapjes worden geassocieerd met piraten omdat die meestal met een ooglapje afgebeeld worden Ooglapjes worden dan ook vaak gebruikt bij verkleedpartijen zoals kinderfeestjes en carnaval De kleur van zo'n piratenlapje is meestal zwart, net als de piratenvlag Third Cyprinid Herpesvirus Third Cyprinid Herpesvirus (CyHV-#), beter bekend als koi herpesvirus (KHV) is een virus dat specifiek karpers en koi (Cyprinus carpio) infecteert Infectie gaat vaak gepaard met ziekte en hoge sterfte Het virus is voor het eerst beschreven in ### in koi uit <PERSOON> en de Verenigde Staten Door enkele Israëlische onderzoeksgroepen wordt het virus ook wel beschreven onder de naam "Carp nephritis and gill necrosis virus" (CNGV) Door de wereldwijde handel in koi heeft het virus zich razendsnel kunnen verspreiden In <LOCATIE> is het eerste geval aangetoond in ###, maar waarschijnlijk was het virus daarvoor al aanwezig Op dit moment wordt de familie van herpesvirussen van vissen en amfibieën als "allo-herpesvirussen" geclassificeerd De wetenschappelijke naam voor het virus (pathogeen) is herpes en de aard is viraal (DNA-virus) Door de handel in Koi en consumptiekarper heeft KHV zich waarschijnlijk inmiddels wereldwijd kunnen verspreiden Gegevens hierover zijn niet nauwkeurig omdat niet alle landen een uitbraak melden bij daarvoor aangewezen organisaties zoals de Wereldorganisatie voor diergezondheid (OIE) In het informatieblad "Koi Herpesvirus" van het Centraal veterinair instituut is een kaart opgenomen met het verspreidingsgebied van KHV aan de hand van gegevens uit ### Er zijn ten minste drie verschillende varianten bekend van koi herpesvirus Variant J, U en I werden respectievelijk geïsoleerd uit een dode koi van een kwekerij in Japan, uit zieke koi bij een producent in het <INSTELLING> van de Verenigde Staten in ### en uit een volwassen koi in ### tijdens massale sterfte bij een producent in <PERSOON> Voor het stellen van een juiste diagnose op KHV moeten er tests worden uitgevoerd Hiervoor kan het best door een erkend veterinair een bloed of weefsel monster worden genomen De veterinair stuurt deze monsters of een testvis dan op de juiste wijze geconserveerd naar een laboratorium De gebruikelijke tests voor het vaststellen van KHV zijn In <LOCATIE> worden deze tests meestal uitgevoerd door het Centraal Veterinair Instituut (C V I) in <LOCATIE> Leveranciers van koi in de grensstreek laten ook regelmatig hun zendingen testen in Duitse laboratoria.
548
www
de familie van herpesvirussen van vissen en amfibieën als "allo-herpesvirussen" geclassificeerd De wetenschappelijke naam voor het virus (pathogeen) is herpes en de aard is viraal (DNA-virus) Door de handel in Koi en consumptiekarper heeft KHV zich waarschijnlijk inmiddels wereldwijd kunnen verspreiden Gegevens hierover zijn niet nauwkeurig omdat niet alle landen een uitbraak melden bij daarvoor aangewezen organisaties zoals de Wereldorganisatie voor diergezondheid (OIE) In het informatieblad "Koi Herpesvirus" van het Centraal veterinair instituut is een kaart opgenomen met het verspreidingsgebied van KHV aan de hand van gegevens uit ### Er zijn ten minste drie verschillende varianten bekend van koi herpesvirus Variant J, U en I werden respectievelijk geïsoleerd uit een dode koi van een kwekerij in Japan, uit zieke koi bij een producent in het <INSTELLING> van de Verenigde Staten in ### en uit een volwassen koi in ### tijdens massale sterfte bij een producent in <PERSOON> Voor het stellen van een juiste diagnose op KHV moeten er tests worden uitgevoerd Hiervoor kan het best door een erkend veterinair een bloed of weefsel monster worden genomen De veterinair stuurt deze monsters of een testvis dan op de juiste wijze geconserveerd naar een laboratorium De gebruikelijke tests voor het vaststellen van KHV zijn In <LOCATIE> worden deze tests meestal uitgevoerd door het Centraal Veterinair Instituut (C V I) in <LOCATIE> Leveranciers van koi in de grensstreek laten ook regelmatig hun zendingen testen in Duitse laboratoria Een eigenschap van het herpes virus is dat het in staat is om zich zeer goed schuil te houden waardoor een juiste diagnose soms niet mogelijk is Het is bekend dat er zonder acute uitbraak toch besmette vissen in een bestand kunnen zitten, maar door de eigenschap van het virus om zich te verschuilen is het aantal virus deeltjes dan zo laag dat testen ze niet of niet goed detecteren Dit noemt men een vals- negatieve diagnose Aan de andere kant kan er ook een vals-positieve diagnose ontstaan CyHV-# (karperpokken) bijvoorbeeld is ook een herpesvirus dat veel overeenkomsten heeft met het KHV-virus De aanwezigheid van CyHV-# kan een positieve uitslag opleveren voor KHV terwijl de vissen daar helemaal niet mee besmet zijn Dit noemt men een vals-positieve diagnose Weefselverval of Necrose en verslijmen van de kieuwen is het meest typische beeld van KHV Verder kunnen de volgende symptomen wijzen op de ziekte Merkwaardig aan KHV is dat regelmatig karpers kunnen sterven zonder dat er maar ook één ziektesymptoom zichtbaar is De overdracht is bijna altijd horizontaal, dat wil zeggen van vis naar vis Besmetting vindt plaats via de huid Ook via water, handen, netten et cetera kan een besmetting worden overgebracht KHV is soortspecifiek en kan tot zover bekend enkel karpers ("Cyprinus carpio") besmetten Goudwinde, steur en andere vissen kunnen dus vooralsnog niet besmet worden Bij andere karperachtigen zoals graskarper, zeelt, zilverkarper en goudvis is bij onderzoeken het dragerschap aangetoond.
534
www
het in staat is om zich zeer goed schuil te houden waardoor een juiste diagnose soms niet mogelijk is Het is bekend dat er zonder acute uitbraak toch besmette vissen in een bestand kunnen zitten, maar door de eigenschap van het virus om zich te verschuilen is het aantal virus deeltjes dan zo laag dat testen ze niet of niet goed detecteren Dit noemt men een vals- negatieve diagnose Aan de andere kant kan er ook een vals-positieve diagnose ontstaan CyHV-# (karperpokken) bijvoorbeeld is ook een herpesvirus dat veel overeenkomsten heeft met het KHV-virus De aanwezigheid van CyHV-# kan een positieve uitslag opleveren voor KHV terwijl de vissen daar helemaal niet mee besmet zijn Dit noemt men een vals-positieve diagnose Weefselverval of Necrose en verslijmen van de kieuwen is het meest typische beeld van KHV Verder kunnen de volgende symptomen wijzen op de ziekte Merkwaardig aan KHV is dat regelmatig karpers kunnen sterven zonder dat er maar ook één ziektesymptoom zichtbaar is De overdracht is bijna altijd horizontaal, dat wil zeggen van vis naar vis Besmetting vindt plaats via de huid Ook via water, handen, netten et cetera kan een besmetting worden overgebracht KHV is soortspecifiek en kan tot zover bekend enkel karpers ("Cyprinus carpio") besmetten Goudwinde, steur en andere vissen kunnen dus vooralsnog niet besmet worden Bij andere karperachtigen zoals graskarper, zeelt, zilverkarper en goudvis is bij onderzoeken het dragerschap aangetoond Ze kunnen echter wel de besmetting overdragen KHV begint zich te vermenigvuldigen bij een watertemperatuur vanaf ## °C Wanneer de watertemperatuur boven de ## °C komt, stopt het vermeerderingsproces Zodra de watertemperatuur tussen de ## en ## °C ligt, zal het reeds latent aanwezige KHV voor een mogelijke uitbraak zorgen waarbij ## tot ## °C de optimale temperatuur is Dit is tevens het grote gevaar van met KHV besmette vijvers Wanneer de temperatuur zich onder de ideale temperatuur bevindt, zoals in het najaar, de winter en het voorjaar, is er op het eerste gezicht niets aan de hand, hoewel de dan nog gezonde vissen toch al drager zijn van het virus De ziekte komt dan later tot uiting zodra de voor het virus ideale watertemperatuur is bereikt Stress bij koi is zeker een van die factoren die KHV in de hand werken en het ziekteproces nog versnellen Bij stress draait het natuurlijke afweermechanisme niet zoals het hoort en de aanmaak van de zo noodzakelijke antilichamen is niet optimaal of wordt zelfs stopgezet KHV zou het net als hiv (aids) gemunt hebben op het afweermechanisme Gebleken is dat KHV ook de nieren aantast De (kop)nier speelt een belangrijke rol in het afweermechanisme van de karper KHV kent een korte incubatietijd en grijpt enorm snel om zich heen wanneer de omstandigheden voor het virus ideaal zijn Het verloop van besmetten, het vertonen van de symptomen en de dood van verschillende koi kan snel verlopen, ook zonder de bekende symptomen.
532
www
begint zich te vermenigvuldigen bij een watertemperatuur vanaf ## °C Wanneer de watertemperatuur boven de ## °C komt, stopt het vermeerderingsproces Zodra de watertemperatuur tussen de ## en ## °C ligt, zal het reeds latent aanwezige KHV voor een mogelijke uitbraak zorgen waarbij ## tot ## °C de optimale temperatuur is Dit is tevens het grote gevaar van met KHV besmette vijvers Wanneer de temperatuur zich onder de ideale temperatuur bevindt, zoals in het najaar, de winter en het voorjaar, is er op het eerste gezicht niets aan de hand, hoewel de dan nog gezonde vissen toch al drager zijn van het virus De ziekte komt dan later tot uiting zodra de voor het virus ideale watertemperatuur is bereikt Stress bij koi is zeker een van die factoren die KHV in de hand werken en het ziekteproces nog versnellen Bij stress draait het natuurlijke afweermechanisme niet zoals het hoort en de aanmaak van de zo noodzakelijke antilichamen is niet optimaal of wordt zelfs stopgezet KHV zou het net als hiv (aids) gemunt hebben op het afweermechanisme Gebleken is dat KHV ook de nieren aantast De (kop)nier speelt een belangrijke rol in het afweermechanisme van de karper KHV kent een korte incubatietijd en grijpt enorm snel om zich heen wanneer de omstandigheden voor het virus ideaal zijn Het verloop van besmetten, het vertonen van de symptomen en de dood van verschillende koi kan snel verlopen, ook zonder de bekende symptomen Bij een vermoeden van KHV is het snel verwarmen van het water naar ## tot ## °C gedurende enkele weken de aangewezen methode om een uitbraak een halt toe te roepen Als dit niet mogelijk is in de vijver, is een quarantainesysteem een optie, waarbij de waterkwaliteit en het zuurstof gehalte van het water onder continue controle staan Ondertussen kan een dierenarts een staal afnemen van één of twee vissen om een diagnose te stellen Na deze periode kan men de watertemperatuur weer tot ongeveer ## graden laten dalen Doen er zich dan nogmaals symptomen van een KHV-besmetting voor dan moet de procedure herhaald worden Men dient vissen die na een positieve uitslag overleven niet weg te geven of te verkopen Het gevaar voor het besmetten van andere vijvers is groot Het omhoog brengen van de watertemperatuur tot boven de ## °C doodt het KHV-virus niet, de vissen blijven drager Het is slechts een methode om een KHV-uitbraak een halt toe te roepen en sterfte te beperken Om KHV te bestrijden adviseert men om het besmette bestand te ruimen gevolgd door desinfectering van de vijver of het quarantainesysteem Om een uitbraak van KHV in de vijver te voorkomen, zouden de vissen enkele weken in de gevaarlijke temperatuurzone moeten hebben doorgebracht Probleem is dat de meeste koi in november aangekocht worden, vervolgens overwinteren bij de leverancier,en in het voorjaar, april in een vijver uitgezet worden De watertemperatuur is dan nog te laag om een KHV-uitbraak te kunnen hebben.
539
www
KHV is het snel verwarmen van het water naar ## tot ## °C gedurende enkele weken de aangewezen methode om een uitbraak een halt toe te roepen Als dit niet mogelijk is in de vijver, is een quarantainesysteem een optie, waarbij de waterkwaliteit en het zuurstof gehalte van het water onder continue controle staan Ondertussen kan een dierenarts een staal afnemen van één of twee vissen om een diagnose te stellen Na deze periode kan men de watertemperatuur weer tot ongeveer ## graden laten dalen Doen er zich dan nogmaals symptomen van een KHV-besmetting voor dan moet de procedure herhaald worden Men dient vissen die na een positieve uitslag overleven niet weg te geven of te verkopen Het gevaar voor het besmetten van andere vijvers is groot Het omhoog brengen van de watertemperatuur tot boven de ## °C doodt het KHV-virus niet, de vissen blijven drager Het is slechts een methode om een KHV-uitbraak een halt toe te roepen en sterfte te beperken Om KHV te bestrijden adviseert men om het besmette bestand te ruimen gevolgd door desinfectering van de vijver of het quarantainesysteem Om een uitbraak van KHV in de vijver te voorkomen, zouden de vissen enkele weken in de gevaarlijke temperatuurzone moeten hebben doorgebracht Probleem is dat de meeste koi in november aangekocht worden, vervolgens overwinteren bij de leverancier,en in het voorjaar, april in een vijver uitgezet worden De watertemperatuur is dan nog te laag om een KHV-uitbraak te kunnen hebben De symptomen komen pas een paar maanden na uitzetten in de vijver tot uiting als de watertemperatuur in het gebied van ##-## graden komt waarin uitbraak kan optreden In <LOCATIE> wordt er een keurmerk ontwikkeld voor dierenspeciaalzaken Onder dit keurmerk werken zij volgens een vastgelegd protocol dat het risico op overdracht en verspreiding van ziekten sterk beperkt Om het risico voor de koi in de vijver tot een minimum te beperken ten opzichte van nieuwe koi, kan er gebruikgemaakt worden van een quarantaineperiode in een aparte voorziening Door in dit systeem (### liter bak) de omstandigheden voor KHV ideaal te maken, kan een eventuele besmetting vaak vooraf worden geconstateerd In ### is er geen vaccin beschikbaar binnen de Europese Unie Er wordt wel op diverse plaatsen hard gewerkt aan de ontwikkeling van een vaccin tegen het KHV-virus In Japan werkt men aan een liposomen vaccin dat oraal kan worden toe gediend bijvoorbeeld als voedingssupplement Een liposoom is een minuscuul hol bolletje van fosfolipiden (soort vetten) Zo'n liposoom maakt het mogelijk dat dood virusmateriaal, dat anders verteerd zou worden, via de darmwand in het lichaam terechtkomt In de holte binnenin kun je bijvoorbeeld een vaccin stoppen, of medicijnen Onderzoek hiernaar staat nog in de kinderschoenen Drie jaar geleden werd het zelfs nog 'toekomstmuziek' genoemd In dit liposoom-vaccin zitten door formaline gedode KHV-deeltjes Het is dus een dood vaccin, in tegenstelling tot het 'levend verzwakte' vaccin uit <PERSOON>.
537
www
De symptomen komen pas een paar maanden na uitzetten in de vijver tot uiting als de watertemperatuur in het gebied van ##-## graden komt waarin uitbraak kan optreden In <LOCATIE> wordt er een keurmerk ontwikkeld voor dierenspeciaalzaken Onder dit keurmerk werken zij volgens een vastgelegd protocol dat het risico op overdracht en verspreiding van ziekten sterk beperkt Om het risico voor de koi in de vijver tot een minimum te beperken ten opzichte van nieuwe koi, kan er gebruikgemaakt worden van een quarantaineperiode in een aparte voorziening Door in dit systeem (### liter bak) de omstandigheden voor KHV ideaal te maken, kan een eventuele besmetting vaak vooraf worden geconstateerd In ### is er geen vaccin beschikbaar binnen de Europese Unie Er wordt wel op diverse plaatsen hard gewerkt aan de ontwikkeling van een vaccin tegen het KHV-virus In Japan werkt men aan een liposomen vaccin dat oraal kan worden toe gediend bijvoorbeeld als voedingssupplement Een liposoom is een minuscuul hol bolletje van fosfolipiden (soort vetten) Zo'n liposoom maakt het mogelijk dat dood virusmateriaal, dat anders verteerd zou worden, via de darmwand in het lichaam terechtkomt In de holte binnenin kun je bijvoorbeeld een vaccin stoppen, of medicijnen Onderzoek hiernaar staat nog in de kinderschoenen Drie jaar geleden werd het zelfs nog 'toekomstmuziek' genoemd In dit liposoom-vaccin zitten door formaline gedode KHV-deeltjes Het is dus een dood vaccin, in tegenstelling tot het 'levend verzwakte' vaccin uit <PERSOON> In <PERSOON> gebruikt men het door Kotler ontwikkelde KV# vaccin Dit vaccin wordt geproduceerd door de firma Kovax en wordt door de Israëlische kwekerij Magnoy toegepast op alle door hen geproduceerde koi De werking en betrouwbaarheid van dit 'levend verzwakte' vaccin staat echter nog ter discussie In enkele Duitse deelstaten is de import van op deze wijze gevaccineerde koi verboden In Engeland werkt <PERSOON> Morley aan een vaccin en in de Benelux is er door de <PERSOON> een vaccin ontwikkeld dat door Intervet <LOCATIE> getest gaat worden Alle tot nu toe genoemde vaccins zijn in een ontwikkelings- of testfase Het duurt waarschijnlijk jaren voordat er een of meer beschikbaar komen Genetisch bepaalde resistentie is ook een mogelijkheid om KHV te bestrijden Onderzoek waarbij sperma van de wilde karpersoort ("Cyprinus carpio haematopterus"[Sassan, (S)) uit Tsjechië werd gekruist met gedomesticeerde Nasice (N) en Dor-## (D) rassen leverde in de combinatie DxS een overlevingspercentage van ##% op na een besmetting met KHV Het onderzoek is ook hier in een vroeg stadium en wordt nog niet op grote schaal toegepast, maar het kan uiteindelijk leiden tot vissen die niet gevoelig zijn voor KHV De koi is een karper en gedraagt zich in het wild ook zo Het is een omnivoor en eet dus zowel plantaardig als dierlijk voedsel Hij foerageert door met zijn # baarddraden de bodem af te zoeken naar voedsel, waarna hij met de bek de grond loswoelt om dat voedsel te bereiken.
547
www
door Kotler ontwikkelde KV# vaccin Dit vaccin wordt geproduceerd door de firma Kovax en wordt door de Israëlische kwekerij Magnoy toegepast op alle door hen geproduceerde koi De werking en betrouwbaarheid van dit 'levend verzwakte' vaccin staat echter nog ter discussie In enkele Duitse deelstaten is de import van op deze wijze gevaccineerde koi verboden In Engeland werkt <PERSOON> Morley aan een vaccin en in de Benelux is er door de <PERSOON> een vaccin ontwikkeld dat door Intervet <LOCATIE> getest gaat worden Alle tot nu toe genoemde vaccins zijn in een ontwikkelings- of testfase Het duurt waarschijnlijk jaren voordat er een of meer beschikbaar komen Genetisch bepaalde resistentie is ook een mogelijkheid om KHV te bestrijden Onderzoek waarbij sperma van de wilde karpersoort ("Cyprinus carpio haematopterus"[Sassan, (S)) uit Tsjechië werd gekruist met gedomesticeerde Nasice (N) en Dor-## (D) rassen leverde in de combinatie DxS een overlevingspercentage van ##% op na een besmetting met KHV Het onderzoek is ook hier in een vroeg stadium en wordt nog niet op grote schaal toegepast, maar het kan uiteindelijk leiden tot vissen die niet gevoelig zijn voor KHV De koi is een karper en gedraagt zich in het wild ook zo Het is een omnivoor en eet dus zowel plantaardig als dierlijk voedsel Hij foerageert door met zijn # baarddraden de bodem af te zoeken naar voedsel, waarna hij met de bek de grond loswoelt om dat voedsel te bereiken In combinatie met losgekomen bodempartikels leidt dit tot troebel water In gebieden met wateren waarin zich veel wilde karpers bevinden kan daardoor een ecosysteem met voor dat systeem specifieke planten, dieren en micro-organismen ontstaan Een KHV uitbraak in een dergelijk systeem kan leiden tot sterfte van vele aanwezige karpers waardoor dat specifieke ecosysteem met de daarbij behorende dieren en planten helemaal uit balans zal raken Het is daarom van belang dat er geen koi worden uitgezet in de vrije natuur, en dat ieder vermoeden op KHV direct wordt gemeld bij de betreffende instanties zodat er snel maatregelen genomen kunnen worden om verdere verspreiding en vernietiging van ecosystemen tegen te gaan <PERSOON> (<PERSOON>) <PERSOON> (<LOCATIE>, <DATUM> – <LOCATIE>, <DATUM> was een Nederlands arts en medeoprichter van de Vereniging tegen de Kwakzalverij Zijn vader was eigenaar van een katoenfabriek en werd later rentenier Zelf studeerde hij geneeskunde aan de universiteit in <LOCATIE> waar hij in ### promoveerde Hierna werd hij geneesheer en in ### trouwde hij in <LOCATIE> met de in <LOCATIE> geboren <PERSOON> Samen met zijn jongere broer <PERSOON> (###-###) schreef hij in ### het boekje "De kwakzalverij met geneesmiddelen en de middelen om haar te bestrijden Een boek voor allen, die hun gezondheid en hun beurs liefhebben" In ### richtte hij samen met die broer de Vereeniging tot bestrijding van de kwakzalverij op.
553
www
leidt dit tot troebel water In gebieden met wateren waarin zich veel wilde karpers bevinden kan daardoor een ecosysteem met voor dat systeem specifieke planten, dieren en micro-organismen ontstaan Een KHV uitbraak in een dergelijk systeem kan leiden tot sterfte van vele aanwezige karpers waardoor dat specifieke ecosysteem met de daarbij behorende dieren en planten helemaal uit balans zal raken Het is daarom van belang dat er geen koi worden uitgezet in de vrije natuur, en dat ieder vermoeden op KHV direct wordt gemeld bij de betreffende instanties zodat er snel maatregelen genomen kunnen worden om verdere verspreiding en vernietiging van ecosystemen tegen te gaan <PERSOON> (<PERSOON>) <PERSOON> (<LOCATIE>, <DATUM> – <LOCATIE>, <DATUM> was een Nederlands arts en medeoprichter van de Vereniging tegen de Kwakzalverij Zijn vader was eigenaar van een katoenfabriek en werd later rentenier Zelf studeerde hij geneeskunde aan de universiteit in <LOCATIE> waar hij in ### promoveerde Hierna werd hij geneesheer en in ### trouwde hij in <LOCATIE> met de in <LOCATIE> geboren <PERSOON> Samen met zijn jongere broer <PERSOON> (###-###) schreef hij in ### het boekje "De kwakzalverij met geneesmiddelen en de middelen om haar te bestrijden Een boek voor allen, die hun gezondheid en hun beurs liefhebben" In ### richtte hij samen met die broer de Vereeniging tot bestrijding van de kwakzalverij op Verder was hij jarenlang ondervoorzitter van het "<PERSOON> in ### gestopt was als geneesheer verhuisde hij naar <LOCATIE> waar hij zeventien jaar later op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd overleed <PERSOON> (ook Kloss), (Frankfurt am Main, <DATUM> - aldaar, <DATUM> was een Duitse arts en verzamelaar van boeken, vooral bibliografieën, en historicus Kloß werd door zijn vader, een chirurg, aangemoedigd om geneeskunde te studeren Hij begon zijn studie aan de Universiteit van Heidelberg en rondde die af aan de Universiteit van Göttingen Na het doctoraat in de geneeskunde in Göttingen in ### begon hij een medische praktijk op de <PERSOON> ziekenhuis in Frankfurt Zijn medische werkzaamheden verdwenen al gauw naar de achtergrond en hij begon zich meer en meer toe te leggen op het verzamelen van boeken Zo verzamelde hij een belangrijke collectie boeken over de geschiedenis van medicijnen Zijn collectie van handschriften was van uitzonderlijke omvang en ging na zijn dood naar de Stadsbibliotheek van Frankfurt Kloß werd in ###, op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd opgenomen als een zogenaamde "loufton" (een naam voor een zoon van een vrijmetselaar die ook tot de orde toetreedt) in de vrijmetselaarsloge "Zur Einigkeit" in Frankfurt In ### werd hij door zijn broeders verkozen tot <PERSOON> In ### werd hij Grootmeester van de Eclectischer Bund Door verschillende publicaties uit ### over de geschiedenis van de vrijmetselarij, werd hij de grondlegger van de maçonnieke historisch onderzoek in Duitsland.
572
www
### gestopt was als geneesheer verhuisde hij naar <LOCATIE> waar hij zeventien jaar later op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd overleed <PERSOON> (ook Kloss), (Frankfurt am Main, <DATUM> - aldaar, <DATUM> was een Duitse arts en verzamelaar van boeken, vooral bibliografieën, en historicus Kloß werd door zijn vader, een chirurg, aangemoedigd om geneeskunde te studeren Hij begon zijn studie aan de Universiteit van Heidelberg en rondde die af aan de Universiteit van Göttingen Na het doctoraat in de geneeskunde in Göttingen in ### begon hij een medische praktijk op de <PERSOON> ziekenhuis in Frankfurt Zijn medische werkzaamheden verdwenen al gauw naar de achtergrond en hij begon zich meer en meer toe te leggen op het verzamelen van boeken Zo verzamelde hij een belangrijke collectie boeken over de geschiedenis van medicijnen Zijn collectie van handschriften was van uitzonderlijke omvang en ging na zijn dood naar de Stadsbibliotheek van Frankfurt Kloß werd in ###, op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd opgenomen als een zogenaamde "loufton" (een naam voor een zoon van een vrijmetselaar die ook tot de orde toetreedt) in de vrijmetselaarsloge "Zur Einigkeit" in Frankfurt In ### werd hij door zijn broeders verkozen tot <PERSOON> In ### werd hij Grootmeester van de Eclectischer Bund Door verschillende publicaties uit ### over de geschiedenis van de vrijmetselarij, werd hij de grondlegger van de maçonnieke historisch onderzoek in Duitsland Hij schonk de verzameling, aangeduid als de "Bibliotheca Klossiana" aan de Orde, waarop die het onderbracht in het <PERSOON> is een hofje gesitueerd aan een groot binnenterrein aan de noordzijde van de Grote <LOCATIE>in de stad <LOCATIE> Het Middengasthuis is gebouwd in opdracht van het Algemeen Diakengezelschap In ### opende deze vereniging van diakenen en oud-diakenen van de Nederlands-hervormde gemeente in de nabijgelegen <PERSOON> <LOCATIE>een instelling met de naam Middengasthuis Het succes van dit gasthuis leidde in ### tot een tweede en groter Middengasthuis Het was bestemd voor ‘fatsoenlijke, oppassende handwerkslieden en dienstboden’ van hervormden huize en ouder dan <LEEFTIJD> jaar De naam Middengasthuis verwees naar de bewoners Zij waren voor de meeste andere gasthuizen ‘te minvermogend’, maar voor het diaconiegasthuis ‘te goed’ In verband hiermee betaalden de conventualen (gasthuisbewoners) van het Middengasthuis een relatief lage inkoopsom De voogden van het Middengasthuis kochten begin ### ‘eenige huizen met erf en tuin’ aan de Grote <LOCATIE>en presenteerden een plan voor de bouw van ## huizen Het zeven jaar oude huis van vorige eigenaar <PERSOON> bleef staan (nr ##-##), maar ter verbreding van de toegang ging een ander pand plat Ook een tuinkoepel sneuvelde voor het door <PERSOON> ontworpen gasthuis, dat werd opgeleverd vlak voordat op <DATUM> de officiële eerste steen werd ingemetseld! Enkele maanden later werd er, naast de toegang nog een ‘winkelbehuizing’ aan het complex toegevoegd (nr ##).
588
www
de Orde, waarop die het onderbracht in het <PERSOON> is een hofje gesitueerd aan een groot binnenterrein aan de noordzijde van de Grote <LOCATIE>in de stad <LOCATIE> Het Middengasthuis is gebouwd in opdracht van het Algemeen Diakengezelschap In ### opende deze vereniging van diakenen en oud-diakenen van de Nederlands-hervormde gemeente in de nabijgelegen <PERSOON> <LOCATIE>een instelling met de naam Middengasthuis Het succes van dit gasthuis leidde in ### tot een tweede en groter Middengasthuis Het was bestemd voor ‘fatsoenlijke, oppassende handwerkslieden en dienstboden’ van hervormden huize en ouder dan <LEEFTIJD> jaar De naam Middengasthuis verwees naar de bewoners Zij waren voor de meeste andere gasthuizen ‘te minvermogend’, maar voor het diaconiegasthuis ‘te goed’ In verband hiermee betaalden de conventualen (gasthuisbewoners) van het Middengasthuis een relatief lage inkoopsom De voogden van het Middengasthuis kochten begin ### ‘eenige huizen met erf en tuin’ aan de Grote <LOCATIE>en presenteerden een plan voor de bouw van ## huizen Het zeven jaar oude huis van vorige eigenaar <PERSOON> bleef staan (nr ##-##), maar ter verbreding van de toegang ging een ander pand plat Ook een tuinkoepel sneuvelde voor het door <PERSOON> ontworpen gasthuis, dat werd opgeleverd vlak voordat op <DATUM> de officiële eerste steen werd ingemetseld! Enkele maanden later werd er, naast de toegang nog een ‘winkelbehuizing’ aan het complex toegevoegd (nr ##) Op <DATUM> nodigde het gemeentebestuur de voogden van de beide Middengasthuizen en een aantal andere gasthuizen uit voor een gesprek over de toekomst Het leidde tot de Stichting Verenigde Groninger Gasthuizen, die in ### twee nieuwe gebouwen opende aan de <LOCATIE>Het Middengasthuis werd verkocht aan woningbouwvereniging Concordia (nu De Huismeesters), die het in ###-'## renoveerde <PERSOON> (lichaam) De schoot is de hoek tussen de romp en de dijen bij een zittend persoon Als men bij iemand op schoot zit, dan zit men op zijn of haar dijen Het komt bijvoorbeeld voor bij de verzorging van een kind, bij geliefden en bij plaatsgebrek Men kan ook een voorwerp op schoot nemen Bewerkt men een werkstuk op schoot, dan kan men de schoot beschermen met een voorschoot De "moederschoot" wordt weinig in deze betekenis gebruik, en betekent meestal de baarmoeder Temporalekwabepilepsie Temporalekwabepilepsie of TLE is een vorm van partiële epilepsie die wordt gekenmerkt door regelmatig terugkerende epileptische insulten aan een of beide temporale kwabben Door de <PERSOON> Tegen Epilepsie (ILAE) worden twee hoofdsoorten onderscheiden De eerste verschijnselen van TLE doen zich vermoedelijk al op zeer jonge leeftijd voor, en houden hoogstwaarschijnlijk verband met lang (soms wel een uur) durende of herhaaldelijk terugkerende koortsstuipen Onduidelijk is echter of deze koorsstuipen TLE daadwerkelijk veroorzaken, dan wel de eerste verschijnselen van deze aandoening zijn Bij patiënten die in een status epilepticus verkeerden wezen MRI-scans op afwijkingen aan de hippocampus, hetgeen het idee bevestigt dat lang aanhoudende stuipen de hersenen kunnen beschadigen.
580
www
voogden van de beide Middengasthuizen en een aantal andere gasthuizen uit voor een gesprek over de toekomst Het leidde tot de Stichting Verenigde Groninger Gasthuizen, die in ### twee nieuwe gebouwen opende aan de <LOCATIE>Het Middengasthuis werd verkocht aan woningbouwvereniging Concordia (nu De Huismeesters), die het in ###-'## renoveerde <PERSOON> (lichaam) De schoot is de hoek tussen de romp en de dijen bij een zittend persoon Als men bij iemand op schoot zit, dan zit men op zijn of haar dijen Het komt bijvoorbeeld voor bij de verzorging van een kind, bij geliefden en bij plaatsgebrek Men kan ook een voorwerp op schoot nemen Bewerkt men een werkstuk op schoot, dan kan men de schoot beschermen met een voorschoot De "moederschoot" wordt weinig in deze betekenis gebruik, en betekent meestal de baarmoeder Temporalekwabepilepsie Temporalekwabepilepsie of TLE is een vorm van partiële epilepsie die wordt gekenmerkt door regelmatig terugkerende epileptische insulten aan een of beide temporale kwabben Door de <PERSOON> Tegen Epilepsie (ILAE) worden twee hoofdsoorten onderscheiden De eerste verschijnselen van TLE doen zich vermoedelijk al op zeer jonge leeftijd voor, en houden hoogstwaarschijnlijk verband met lang (soms wel een uur) durende of herhaaldelijk terugkerende koortsstuipen Onduidelijk is echter of deze koorsstuipen TLE daadwerkelijk veroorzaken, dan wel de eerste verschijnselen van deze aandoening zijn Bij patiënten die in een status epilepticus verkeerden wezen MRI-scans op afwijkingen aan de hippocampus, hetgeen het idee bevestigt dat lang aanhoudende stuipen de hersenen kunnen beschadigen Na elk van deze korte insulten volgt een langere periode van herstel, de zogeheten postictale toestand Patiënten die het tweede of derde type insult krijgen herinneren zich dit achteraf meestal niet meer De voor temporalekwabepilepsie meest gebruikte anti-epileptica zijn fenytoïne, carbamazepine, primidon, valproïnezuur en fenobarbital Nieuwere geneesmiddelen zoals gabapentine, topiramaat, levetiracetam, lamotrigine, pregabaline, tiagabine, lacosamide en zonisamide lijken even effectief maar hebben waarschijnlijk minder bijwerkingen Felabamat en vigabatrine lijken wel veel bijwerkingen te hebben Bij patiënten met mesiale temporalekwabepilepsie blijken deze geneesmiddelen echter in ca één-derde van de gevallen niet te werken In dergelijke gevallen moet op den duur lobectomie worden overwogen, een ingreep waarvan de effectiviteit in ### is aangetoond Vaak komt dit neer op verwijderingen van een deel van de hippocampus en de amygdala Na hoeveel mislukte medicijnbehandelingen een dergelijke ingreep moet worden overwogen is echter nog niet bekend Bij patiënten die een dergelijke chirurgische ingreep niet goed kunnen ondergaan kan behandeling met een vaguszenuwstimulator een alternatieve optie zijn Jamais vu Jamais vu (<PERSOON> "nooit gezien") is het verschijnsel dat een waarnemer iets (een bepaalde situatie of omgeving, een woord, persoon enz ) dat hem eigenlijk bekend zou moeten voorkomen als volkomen vreemd ervaart In grote lijnen is dit verschijnsel het tegenovergestelde van "déjà vu", en daarnaast vertoont het veel overeenkomsten met "presque vu".
536
www
Na elk van deze korte insulten volgt een langere periode van herstel, de zogeheten postictale toestand Patiënten die het tweede of derde type insult krijgen herinneren zich dit achteraf meestal niet meer De voor temporalekwabepilepsie meest gebruikte anti-epileptica zijn fenytoïne, carbamazepine, primidon, valproïnezuur en fenobarbital Nieuwere geneesmiddelen zoals gabapentine, topiramaat, levetiracetam, lamotrigine, pregabaline, tiagabine, lacosamide en zonisamide lijken even effectief maar hebben waarschijnlijk minder bijwerkingen Felabamat en vigabatrine lijken wel veel bijwerkingen te hebben Bij patiënten met mesiale temporalekwabepilepsie blijken deze geneesmiddelen echter in ca één-derde van de gevallen niet te werken In dergelijke gevallen moet op den duur lobectomie worden overwogen, een ingreep waarvan de effectiviteit in ### is aangetoond Vaak komt dit neer op verwijderingen van een deel van de hippocampus en de amygdala Na hoeveel mislukte medicijnbehandelingen een dergelijke ingreep moet worden overwogen is echter nog niet bekend Bij patiënten die een dergelijke chirurgische ingreep niet goed kunnen ondergaan kan behandeling met een vaguszenuwstimulator een alternatieve optie zijn Jamais vu Jamais vu (<PERSOON> "nooit gezien") is het verschijnsel dat een waarnemer iets (een bepaalde situatie of omgeving, een woord, persoon enz ) dat hem eigenlijk bekend zou moeten voorkomen als volkomen vreemd ervaart In grote lijnen is dit verschijnsel het tegenovergestelde van "déjà vu", en daarnaast vertoont het veel overeenkomsten met "presque vu" "Déjà vu" werd aan het begin van de ##e eeuw voor het eerst als apart verschijnsel waargenomen Uit experimenten van <PERSOON> is gebleken dat een "jamais vu"-ervaring kan worden opgewekt doordat men bij herhaling gedurende lange tijd naar hetzelfde kijkt, waardoor een soort van vermoeidheid ("satiatie") van de hersenen optreedt Een vergelijkbaar verschijnsel is het steeds herhalen van hetzelfde woord hetgeen leidt tot het verliezen van betekenis van dat woord Cliëntsturing Cliëntsturing is een concept dat vorm krijgt in projecten waaraan patiënten van, meestal, de geestelijke gezondheidszorg kunnen deelnemen Het dagelijks beleid en de leiding van zo'n project wordt in handen gegeven van een groep cliënten Het idee van cliëntsturing is in de jaren negentig in de Verenigde Staten in het kader van rehabilitatie opnieuw leven in geblazen, maar werd in de jaren zestig reeds toegepast in de toen florerende therapeutische gemeenschappen <PERSOON> ### staat dit concept weer in de belangstelling bij grote instellingen voor geestelijke gezondheidszorg Thia-#-pentanal Thia-#-pentanal, methional of #-methylthiopropanal is een toxische organische verbinding met als brutoformule CHOS De stof komt voor als een kleurloze vloeistof met een zeer sterke en extreem onaangename reuk De geurdrempel ligt bij #,### mg/m³ Ze is goed oplosbaar in water De stof is in kleine hoeveelheden ook aangetroffen in sommige planten en voedingswaren Bepaalde bacteriën zijn in staat om #-methylthiopropanal te synthetiseren Thia-#-pentanal wordt industrieel bereid door de gekatalyseerde additiereactie van acroleïne aan methaanthiol.
543
www
Moulin aan de Universiteit van Leeds is gebleken dat een "jamais vu"-ervaring kan worden opgewekt doordat men bij herhaling gedurende lange tijd naar hetzelfde kijkt, waardoor een soort van vermoeidheid ("satiatie") van de hersenen optreedt Een vergelijkbaar verschijnsel is het steeds herhalen van hetzelfde woord hetgeen leidt tot het verliezen van betekenis van dat woord Cliëntsturing Cliëntsturing is een concept dat vorm krijgt in projecten waaraan patiënten van, meestal, de geestelijke gezondheidszorg kunnen deelnemen Het dagelijks beleid en de leiding van zo'n project wordt in handen gegeven van een groep cliënten Het idee van cliëntsturing is in de jaren negentig in de Verenigde Staten in het kader van rehabilitatie opnieuw leven in geblazen, maar werd in de jaren zestig reeds toegepast in de toen florerende therapeutische gemeenschappen <PERSOON> ### staat dit concept weer in de belangstelling bij grote instellingen voor geestelijke gezondheidszorg Thia-#-pentanal Thia-#-pentanal, methional of #-methylthiopropanal is een toxische organische verbinding met als brutoformule CHOS De stof komt voor als een kleurloze vloeistof met een zeer sterke en extreem onaangename reuk De geurdrempel ligt bij #,### mg/m³ Ze is goed oplosbaar in water De stof is in kleine hoeveelheden ook aangetroffen in sommige planten en voedingswaren Bepaalde bacteriën zijn in staat om #-methylthiopropanal te synthetiseren Thia-#-pentanal wordt industrieel bereid door de gekatalyseerde additiereactie van acroleïne aan methaanthiol De productie van deze stof gebeurt onder andere bij Evonik Degussa in Antwerpen Vrijwel alle thia-#-pentanal dat geproduceerd wordt (ongeveer ### ### ton in ###), is een tussenproduct bij de productie van synthetisch DL-methionine, dat een diervoedersupplement is, en van #-hydroxy-#-(methylthio)butaanzuur dat een methionine-substituut is in diervoeders Een zeer kleine hoeveelheid (ongeveer ### kg/jaar) wordt gebruikt als smaakstof in voeding en tabak De stof ontleedt bij verbranding of bij contact met hete oppervlakken, met vorming van giftige dampen Thia-#-pentanal reageert met sterk oxiderende stoffen, sterke zuren en sterke basen De stof is sterk irriterend voor de ogen, de huid en de luchtwegen Erasmus <LOCATIE> Gezondheid Onderzoek Erasmus <LOCATIE> Gezondheid Onderzoek (ERGO), vaak ook als de <LOCATIE>-studie aangehaald, is een grootscheeps prospectief cohort-onderzoek in de Rotterdamse wijk Ommoord De studie begon in januari ### met # ### ##-plussers die iedere drie jaar nauwgezet medisch onderzocht worden Doel van het onderzoek is grootschalig epidemiologisch onderzoek naar ouderdomsziektes In ### het onderzoek uitgebreid met ##-plussers, in ### met ##-plussers Gedurende de eerste twintig jaar dat het project liep, werden in totaal gegevens van meer dan ## ### Rotterdammers verzameld en geanalyseerd Het onderzoek leidde tot een kleine ### promoties en ruim ### wetenschappelijke publicaties Separatie (psychiatrie) In <LOCATIE> worden in psychiatrische instellingen vooral de termen afzonderen en 'separeren' gebruikt voor het in een celachtige ruimte opsluiten van patiënten, ook wel isoleercel, "PAR" (Prikkel Arme Ruimte), "separeer(cel)" of "separette" genoemd In de gehandicaptenzorg is ook het begrip 'time-out' in zwang Het Nederlandse intensive-carebeleid in de psychiatrie wordt door veel buitenlandse deskundigen niet begrepen en soms 'schandelijk en schadelijk' genoemd.
640
www
###), is een tussenproduct bij de productie van synthetisch DL-methionine, dat een diervoedersupplement is, en van #-hydroxy-#-(methylthio)butaanzuur dat een methionine-substituut is in diervoeders Een zeer kleine hoeveelheid (ongeveer ### kg/jaar) wordt gebruikt als smaakstof in voeding en tabak De stof ontleedt bij verbranding of bij contact met hete oppervlakken, met vorming van giftige dampen Thia-#-pentanal reageert met sterk oxiderende stoffen, sterke zuren en sterke basen De stof is sterk irriterend voor de ogen, de huid en de luchtwegen Erasmus <LOCATIE> Gezondheid Onderzoek Erasmus <LOCATIE> Gezondheid Onderzoek (ERGO), vaak ook als de <LOCATIE>-studie aangehaald, is een grootscheeps prospectief cohort-onderzoek in de Rotterdamse wijk Ommoord De studie begon in januari ### met # ### ##-plussers die iedere drie jaar nauwgezet medisch onderzocht worden Doel van het onderzoek is grootschalig epidemiologisch onderzoek naar ouderdomsziektes In ### het onderzoek uitgebreid met ##-plussers, in ### met ##-plussers Gedurende de eerste twintig jaar dat het project liep, werden in totaal gegevens van meer dan ## ### Rotterdammers verzameld en geanalyseerd Het onderzoek leidde tot een kleine ### promoties en ruim ### wetenschappelijke publicaties Separatie (psychiatrie) In <LOCATIE> worden in psychiatrische instellingen vooral de termen afzonderen en 'separeren' gebruikt voor het in een celachtige ruimte opsluiten van patiënten, ook wel isoleercel, "PAR" (Prikkel Arme Ruimte), "separeer(cel)" of "separette" genoemd In de gehandicaptenzorg is ook het begrip 'time-out' in zwang Het Nederlandse intensive-carebeleid in de psychiatrie wordt door veel buitenlandse deskundigen niet begrepen en soms 'schandelijk en schadelijk' genoemd Separeren tegen de wil van de patiënt is slechts toegestaan ter afwending van gevaar dat niet op een andere, minder ingrijpende manier mogelijk is; daarover bestaat sinds de komst van de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet Bopz) in ### duidelijkheid In de praktijk wordt echter ook gesepareerd vanwege een vermeende heilzame, therapeutische werking, dit mag dan alleen op vrijwillige basis Een therapeutische werking is door onderzoek niet aangetoond Hoewel er patiënten zijn die vrijwillig gesepareerd worden (#%), betreft het merendeel dwangmaatregelen (##%) Uit onderzoek blijkt dat betrokkenen, familie en patiënten, in ##% van de separaties de opgegeven (wettelijke) reden betwijfelen Vaak worden veiligheid voor personeel, medepatiënten of de betrokkene zelf aangevoerd als reden tot separatie, terwijl de betrokkenen in veel gevallen denken dat het vooral te doen was om de patiënt rustig te krijgen door het bieden van een zogenoemde 'prikkelarme omgeving' Het is een zeer ongewenste situatie voor een patiënt als hij z'n behoefte moet doen op een kartonnen doos en zijn maaltijd zittend op de vloer krijgt geserveerd Vaak worden ook al zijn eigen kleren weggenomen en krijgt hij een zogenaamd scheurhemd aan, een tuniek van onverwoestbaar materiaal Er worden diverse contactmomenten geboden per dag Dit wordt vastgelegd in overleg met de behandelaar De geïsoleerde kan daarbuiten aandacht van verpleegkundigen vragen via een bel In veel gevallen is er sprake van geluids- en of video-observatie Er zijn functionele contacten met verpleegkundigen, behandelaar, geestelijk verzorger en patiëntenvertrouwenspersoon of advocaat.
630
www
Separeren tegen de wil van de patiënt is slechts toegestaan ter afwending van gevaar dat niet op een andere, minder ingrijpende manier mogelijk is; daarover bestaat sinds de komst van de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet Bopz) in ### duidelijkheid In de praktijk wordt echter ook gesepareerd vanwege een vermeende heilzame, therapeutische werking, dit mag dan alleen op vrijwillige basis Een therapeutische werking is door onderzoek niet aangetoond Hoewel er patiënten zijn die vrijwillig gesepareerd worden (#%), betreft het merendeel dwangmaatregelen (##%) Uit onderzoek blijkt dat betrokkenen, familie en patiënten, in ##% van de separaties de opgegeven (wettelijke) reden betwijfelen Vaak worden veiligheid voor personeel, medepatiënten of de betrokkene zelf aangevoerd als reden tot separatie, terwijl de betrokkenen in veel gevallen denken dat het vooral te doen was om de patiënt rustig te krijgen door het bieden van een zogenoemde 'prikkelarme omgeving' Het is een zeer ongewenste situatie voor een patiënt als hij z'n behoefte moet doen op een kartonnen doos en zijn maaltijd zittend op de vloer krijgt geserveerd Vaak worden ook al zijn eigen kleren weggenomen en krijgt hij een zogenaamd scheurhemd aan, een tuniek van onverwoestbaar materiaal Er worden diverse contactmomenten geboden per dag Dit wordt vastgelegd in overleg met de behandelaar De geïsoleerde kan daarbuiten aandacht van verpleegkundigen vragen via een bel In veel gevallen is er sprake van geluids- en of video-observatie Er zijn functionele contacten met verpleegkundigen, behandelaar, geestelijk verzorger en patiëntenvertrouwenspersoon of advocaat Voor de psychiatrische patiënt is opsluiting in de isoleercel veelal een negatieve tot traumatische gebeurtenis, waar hij naderhand liever niet aan herinnerd wil worden ##% van de gesepareerden rapporteert lang na de separatie over angst, boosheid, nachtmerries, negatieve gedachten over de verpleegkundigen die de separatie uitvoerden, herinneringen aan eenzaamheid en verlies van vertrouwen in het psychiatrisch ziekenhuis ##% geeft bovendien aan voorzichtiger te zijn geworden in zijn gedrag ook nog lang na de opsluiting Als kortetermijneffect geeft men aan zieker te zijn geworden (##%), in de war te zijn geraakt (##%) en zich machteloos (##%) en eenzaam (##%) te hebben gevoeld De psychische klachten na het separeren van de patiënt kunnen overeenkomen met symptomen van een posttraumatisch stresssyndroom (PTSS) Veel patiënten die ooit gesepareerd waren vertelden jaren later over hun ervaringen alsof ze een gijzeling hadden moeten ondergaan Niet zo vreemd, want in beide gevallen spelen mechanismen van repressie, macht en onmacht een belangrijke rol Volgens de Wet Bopz kunnen, indien nodig, dwangmiddelen en -maatregelen worden toegepast bij een patiënt die tegen zijn wil (door een gerechtelijke maatregel) is opgenomen in een erkende psychiatrische kliniek Het indien noodzakelijk tegen iemands wil afzonderen in een separeerruimte maakt daar deel van uit In de praktijk kan vrijwel iedere patiënt vanwege een noodsituatie gesepareerd worden Er dient dan sprake te zijn van een noodsituatie terwijl er geen passend zorg- of behandelplan is, er geen gelegenheid is voor overleg met betrokkenen en uitstel van handelen onverantwoord is.
579
www
de psychiatrische patiënt is opsluiting in de isoleercel veelal een negatieve tot traumatische gebeurtenis, waar hij naderhand liever niet aan herinnerd wil worden ##% van de gesepareerden rapporteert lang na de separatie over angst, boosheid, nachtmerries, negatieve gedachten over de verpleegkundigen die de separatie uitvoerden, herinneringen aan eenzaamheid en verlies van vertrouwen in het psychiatrisch ziekenhuis ##% geeft bovendien aan voorzichtiger te zijn geworden in zijn gedrag ook nog lang na de opsluiting Als kortetermijneffect geeft men aan zieker te zijn geworden (##%), in de war te zijn geraakt (##%) en zich machteloos (##%) en eenzaam (##%) te hebben gevoeld De psychische klachten na het separeren van de patiënt kunnen overeenkomen met symptomen van een posttraumatisch stresssyndroom (PTSS) Veel patiënten die ooit gesepareerd waren vertelden jaren later over hun ervaringen alsof ze een gijzeling hadden moeten ondergaan Niet zo vreemd, want in beide gevallen spelen mechanismen van repressie, macht en onmacht een belangrijke rol Volgens de Wet Bopz kunnen, indien nodig, dwangmiddelen en -maatregelen worden toegepast bij een patiënt die tegen zijn wil (door een gerechtelijke maatregel) is opgenomen in een erkende psychiatrische kliniek Het indien noodzakelijk tegen iemands wil afzonderen in een separeerruimte maakt daar deel van uit In de praktijk kan vrijwel iedere patiënt vanwege een noodsituatie gesepareerd worden Er dient dan sprake te zijn van een noodsituatie terwijl er geen passend zorg- of behandelplan is, er geen gelegenheid is voor overleg met betrokkenen en uitstel van handelen onverantwoord is Een noodsituatie valt onder artikel ## van de BOPZ, een belangrijke bepaling daarin is dat een middel of maatregel nooit langer dan zeven dagen mag duren Er zijn echter veel gevallen bekend van maatregelen die langer dan zeven dagen duurden Dit betrof in vijf jaar tijd ### gevallen (### t/m ###) Dwangmaatregelen, zoals opsluiting in een separeerruimte, zijn in principe alleen toegestaan bij onvrijwillige opname Het kan echter ook gebeuren tijdens vrijwillige opname De instelling moet zich dan beroepen op een noodsituatie en zal onmiddellijk bij de burgemeester een inbewaringstelling (IBS) voor onvrijwillige opname dienen aan te vragen In <LOCATIE> verblijven gemiddeld zo'n ## ### patiënten in psychiatrische instellingen Volgens onderzoek werd daarvan ##% minimaal eenmaal gesepareerd Gemiddeld werd een patiënt per ### verpleegdagen #,# dag gedwongen afgezonderd Deze cijfers die uit de administratie van de instellingen zelf komen zijn beduidend hoger dan het aantal meldingen dat door diezelfde organisaties bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd wordt gedaan In <LOCATIE> wordt vergeleken met andere Europese landen vaker, maar niet per se langduriger gebruikgemaakt van de isoleercel Er zijn echter te weinig cijfers voorhanden om een goede vergelijking mogelijk te maken In sommige landen wordt separatie veel minder toegepast of is opsluiting zelfs verboden In Italië, Duitsland, Zweden en <PERSOON>-Brittannië is het gebruik van de separeerruimte in de loop der jaren sterk afgenomen In Denemarken en Noorwegen is het isoleren zelfs helemaal verboden.
572
www
onder artikel ## van de BOPZ, een belangrijke bepaling daarin is dat een middel of maatregel nooit langer dan zeven dagen mag duren Er zijn echter veel gevallen bekend van maatregelen die langer dan zeven dagen duurden Dit betrof in vijf jaar tijd ### gevallen (### t/m ###) Dwangmaatregelen, zoals opsluiting in een separeerruimte, zijn in principe alleen toegestaan bij onvrijwillige opname Het kan echter ook gebeuren tijdens vrijwillige opname De instelling moet zich dan beroepen op een noodsituatie en zal onmiddellijk bij de burgemeester een inbewaringstelling (IBS) voor onvrijwillige opname dienen aan te vragen In <LOCATIE> verblijven gemiddeld zo'n ## ### patiënten in psychiatrische instellingen Volgens onderzoek werd daarvan ##% minimaal eenmaal gesepareerd Gemiddeld werd een patiënt per ### verpleegdagen #,# dag gedwongen afgezonderd Deze cijfers die uit de administratie van de instellingen zelf komen zijn beduidend hoger dan het aantal meldingen dat door diezelfde organisaties bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd wordt gedaan In <LOCATIE> wordt vergeleken met andere Europese landen vaker, maar niet per se langduriger gebruikgemaakt van de isoleercel Er zijn echter te weinig cijfers voorhanden om een goede vergelijking mogelijk te maken In sommige landen wordt separatie veel minder toegepast of is opsluiting zelfs verboden In Italië, Duitsland, Zweden en <PERSOON>-Brittannië is het gebruik van de separeerruimte in de loop der jaren sterk afgenomen In Denemarken en Noorwegen is het isoleren zelfs helemaal verboden In een aantal staten in Amerika is slechts een uur separatie toegestaan om de hulpverleners gelegenheid te bieden een alternatief te bedenken Als een verklaring voor het veelvuldig gebruiken van separatie als dwangmiddel in <LOCATIE> wordt vaak de beperktere toepassing van dwangmedicatie en fixatie in <LOCATIE> genoemd Uit onderzoek blijkt een kleine meerderheid van de betrokken patiënten separatie erger te vinden dan dwangmedicatie Echter, bij de kleine groep patiënten die zowel separatie als dwangmedicatie hebben meegemaakt, heeft men een voorkeur voor separatie Het gebrek aan voldoende zorgpersoneel in de psychiatrie wordt ook wel als reden genoemd voor het kiezen voor gedwongen afzonderen Op de intensieve zorg afdeling van een algemeen ziekenhuis varieert het aantal patiënten per verpleegkundige van # tot #, op de crisisafdeling van een Nederlands psychiatrisch ziekenhuis ligt dit aantal veel hoger In het buitenland (Schotland, Italië) is het aantal patiënten per verpleegkundige op een afdeling crisispsychiatrie lager Omdat de Nederlandse GGZ-hulpverlening in Europa koploper separeren is, en afgelopen jaren enkele malen patiënten zijn gestorven in de isoleercel (zonder dat het om zelfdoding ging), heeft minister <PERSOON> aangekondigd dat hij de tijdsduur en frequentie van het opsluiten van patiënten in de isoleercel wettelijk wil vastleggen De minister wil ook patiëntvertrouwenspersonen (pvp) een grotere rol geven bij het signaleren van misstanden Zij moeten problemen met separeren kunnen agenderen bij de raad van bestuur van een instelling, die dan vervolgens moet rapporteren wat hij eraan doet.
545
www
om de hulpverleners gelegenheid te bieden een alternatief te bedenken Als een verklaring voor het veelvuldig gebruiken van separatie als dwangmiddel in <LOCATIE> wordt vaak de beperktere toepassing van dwangmedicatie en fixatie in <LOCATIE> genoemd Uit onderzoek blijkt een kleine meerderheid van de betrokken patiënten separatie erger te vinden dan dwangmedicatie Echter, bij de kleine groep patiënten die zowel separatie als dwangmedicatie hebben meegemaakt, heeft men een voorkeur voor separatie Het gebrek aan voldoende zorgpersoneel in de psychiatrie wordt ook wel als reden genoemd voor het kiezen voor gedwongen afzonderen Op de intensieve zorg afdeling van een algemeen ziekenhuis varieert het aantal patiënten per verpleegkundige van # tot #, op de crisisafdeling van een Nederlands psychiatrisch ziekenhuis ligt dit aantal veel hoger In het buitenland (Schotland, Italië) is het aantal patiënten per verpleegkundige op een afdeling crisispsychiatrie lager Omdat de Nederlandse GGZ-hulpverlening in Europa koploper separeren is, en afgelopen jaren enkele malen patiënten zijn gestorven in de isoleercel (zonder dat het om zelfdoding ging), heeft minister <PERSOON> aangekondigd dat hij de tijdsduur en frequentie van het opsluiten van patiënten in de isoleercel wettelijk wil vastleggen De minister wil ook patiëntvertrouwenspersonen (pvp) een grotere rol geven bij het signaleren van misstanden Zij moeten problemen met separeren kunnen agenderen bij de raad van bestuur van een instelling, die dan vervolgens moet rapporteren wat hij eraan doet De minister stelde daarvoor # miljoen euro per jaar beschikbaar Volgens GGZ <LOCATIE> is binnen de projecten een afname van het aantal separaties te zien van ##% tot ##% Ook de duur van de separaties zou zijn afgenomen Twee geestelijke gezondheidszorg instellingen in <LOCATIE> maken sinds ### geen gebruik meer van de separeer Dit zijn de Gelderse<PERSOON> Noord-<PERSOON>-Noord Mediant in <LOCATIE> heeft een zogenaamd Comfortroom-project Het aantal separaties op de pilotafdeling van Mediant is sinds de invoering met ##% afgenomen De Amersfoortse instelling <INSTELLING> heeft speciaal aandacht voor de eerste vijf minuten van opname Vaak een hectische situatie die niet zelden ertoe leidt dat de patiënt linea recta de separeer in verdwijnt Door deze opstelling is het aantal incidenten bij Symfora met ## procent gedaald Vernieuwende experimenten in psychiatrische klinieken uit Finland en Zwitserland laten goede resultaten zien zonder gebruik van separatie en zelfs zonder gebruik van medicatie Men denkt en behandelt vanuit het begrip ontreddering Men biedt de patiënt in acute crisis een zo rustig mogelijke afdeling en probeert vooral te praten als de patiënt onrustig is Daarnaast biedt men veel afleidende activiteiten maar vooral geen diepgaande gesprekken <PERSOON> als de rust is teruggekeerd en de patiënt zich enigszins op zijn gemak voelt, kan gesproken worden over antipsychotische medicijnen Resultaat is dat in meer dan ##% van de gevallen geen medicijnen hoeft voor te worden geschreven met even weinig terugval als met (langdurig) medicijngebruik Bovendien is men tevreden over zeer weinig agressie, dwangtoepassing en het trouwer volgen van vervolgbehandeling.
549
www
aantal separaties te zien van ##% tot ##% Ook de duur van de separaties zou zijn afgenomen Twee geestelijke gezondheidszorg instellingen in <LOCATIE> maken sinds ### geen gebruik meer van de separeer Dit zijn de Gelderse<PERSOON> Noord-<PERSOON>-Noord Mediant in <LOCATIE> heeft een zogenaamd Comfortroom-project Het aantal separaties op de pilotafdeling van Mediant is sinds de invoering met ##% afgenomen De Amersfoortse instelling <INSTELLING> heeft speciaal aandacht voor de eerste vijf minuten van opname Vaak een hectische situatie die niet zelden ertoe leidt dat de patiënt linea recta de separeer in verdwijnt Door deze opstelling is het aantal incidenten bij Symfora met ## procent gedaald Vernieuwende experimenten in psychiatrische klinieken uit Finland en Zwitserland laten goede resultaten zien zonder gebruik van separatie en zelfs zonder gebruik van medicatie Men denkt en behandelt vanuit het begrip ontreddering Men biedt de patiënt in acute crisis een zo rustig mogelijke afdeling en probeert vooral te praten als de patiënt onrustig is Daarnaast biedt men veel afleidende activiteiten maar vooral geen diepgaande gesprekken <PERSOON> als de rust is teruggekeerd en de patiënt zich enigszins op zijn gemak voelt, kan gesproken worden over antipsychotische medicijnen Resultaat is dat in meer dan ##% van de gevallen geen medicijnen hoeft voor te worden geschreven met even weinig terugval als met (langdurig) medicijngebruik Bovendien is men tevreden over zeer weinig agressie, dwangtoepassing en het trouwer volgen van vervolgbehandeling In het boek "Alleen Berichten uit de isoleercel" van <PERSOON> leveren de auteurs een persoonlijk verslag van hun ervaringen in de isoleercel Op de Nederlandse website "Solitary <PERSOON>" wordt ook een persoonlijk verslag gegeven van alles wat te maken heeft met een behandeling in een isoleercel <PERSOON> In ### vluchtte de Joodse Cohn naar Zürich, waar zij toegelaten werd tot de Universiteit Zürich Zij studeerde er psychologie en kwam er in contact met de psychoanalyse bij <PERSOON> en <PERSOON> (###-###), en <PERSOON> studeerde zij pedagogiek, theologie, letterkunde en filosofie In ### vertrok Cohn naar de Verenigde Staten, waar zij een praktijk psychotherapie begon in New York Haar praktijk ontwikkelde zich van de klassieke psychoanalyse naar de experimentele therapie In ### ontwikkelde zij een workshop met het thema "contratransferentie" De methodiek vormde de basis voor de ontwikkeling van de experimentele therapie en van de themagecentreerde interactie TGI is een concept om de groepsinteractie te beheersen Thans is TGI vrijwel onbekend gebleven in de Verenigde Staten, maar het heeft wel nog aanhangers in Duitsland, Zwitserland, Oostenrijk, <LOCATIE>, België, Hongarije en <PERSOON-##> In ### keerde ze naar Europa terug en zette haar werkzaamheden voort in Zwitserland Dimethylnitrosamine Dimethylnitrosamine of DMN, (ook NDMA, van "<PERSOON-##>) is een zeer toxische organische verbinding met als brutoformule CHNO De stof komt voor als een gele viskeuze vloeistof, die goed oplosbaar is in water Dimethylnitrosamine is een industrieel bijproduct in verscheidene industriële chemische processen.
577
www
uit de isoleercel" van <PERSOON> leveren de auteurs een persoonlijk verslag van hun ervaringen in de isoleercel Op de Nederlandse website "Solitary <PERSOON>" wordt ook een persoonlijk verslag gegeven van alles wat te maken heeft met een behandeling in een isoleercel <PERSOON> In ### vluchtte de Joodse Cohn naar Zürich, waar zij toegelaten werd tot de Universiteit Zürich Zij studeerde er psychologie en kwam er in contact met de psychoanalyse bij <PERSOON> en <PERSOON> (###-###), en <PERSOON> studeerde zij pedagogiek, theologie, letterkunde en filosofie In ### vertrok Cohn naar de Verenigde Staten, waar zij een praktijk psychotherapie begon in New York Haar praktijk ontwikkelde zich van de klassieke psychoanalyse naar de experimentele therapie In ### ontwikkelde zij een workshop met het thema "contratransferentie" De methodiek vormde de basis voor de ontwikkeling van de experimentele therapie en van de themagecentreerde interactie TGI is een concept om de groepsinteractie te beheersen Thans is TGI vrijwel onbekend gebleven in de Verenigde Staten, maar het heeft wel nog aanhangers in Duitsland, Zwitserland, Oostenrijk, <LOCATIE>, België, Hongarije en <PERSOON> In ### keerde ze naar Europa terug en zette haar werkzaamheden voort in Zwitserland Dimethylnitrosamine Dimethylnitrosamine of DMN, (ook NDMA, van "<PERSOON>) is een zeer toxische organische verbinding met als brutoformule CHNO De stof komt voor als een gele viskeuze vloeistof, die goed oplosbaar is in water Dimethylnitrosamine is een industrieel bijproduct in verscheidene industriële chemische processen De stof ontleedt bij verhitting, met vorming van stikstofoxiden Ze reageert met sterk oxiderende stoffen en sterke basen De stof is irriterend voor de ogen, de huid en de luchtwegen De stof kan effecten hebben op de lever, met als gevolg geelzucht Het is een carcinogene en teratogene stof, ingedeeld volgens IARC-klasse #<PERSOON> van een intoxicatie zijn koorts, zweten, hoofdpijn, vermoeidheid, misselijkheid, braken, diarree en zenuwstoornissen In juli ### bleek dat er in het bloeddrukverlagend geneesmiddel Valsartan, afkomstig van verschillende fabrikanten, een verontreiniging met dimethylnitrosamine was opgetreden Gebruikers werden geadviseerd het geneesmiddel terug te brengen naar hun apotheek In oktober ### bleek dat er in het geneesmiddel Ranitidine een verontreiniging met dimethylnitrosamine was opgetreden Gebruikers werden geadviseerd het geneesmiddel terug te brengen naar hun apotheek In november ### werd vervolgens bekend dat het diabetesmedicijn metformine van meerdere fabrikanten vervuild was met NDMA Fenylkwikacetaat Fenylkwikacetaat is een zeer toxische organische kwikverbinding met als brutoformule CHHgO De stof komt voor als een wit hygroscopisch kristallijn poeder, dat matig oplosbaar is in water Fenylkwikacetaat wordt gebruikt als fungicide, herbicide, algicide en katalysator Handelsnamen van de stof zijn "Cerosol, Cosan, Gallotox, Liquiphene, Mersolite, Nylmerate, Riogen, Scutl, Tag Fungicide" en "Tag-HL-###" De stof ontleedt bij verbranding, met vorming van toxische kwikdampen en kwikoxiden Ze reageert met sterk oxiderende stoffen De stof is corrosief voor de ogen, de huid en de luchtwegen.
569
www
De stof ontleedt bij verhitting, met vorming van stikstofoxiden Ze reageert met sterk oxiderende stoffen en sterke basen De stof is irriterend voor de ogen, de huid en de luchtwegen De stof kan effecten hebben op de lever, met als gevolg geelzucht Het is een carcinogene en teratogene stof, ingedeeld volgens IARC-klasse #<PERSOON> van een intoxicatie zijn koorts, zweten, hoofdpijn, vermoeidheid, misselijkheid, braken, diarree en zenuwstoornissen In juli ### bleek dat er in het bloeddrukverlagend geneesmiddel Valsartan, afkomstig van verschillende fabrikanten, een verontreiniging met dimethylnitrosamine was opgetreden Gebruikers werden geadviseerd het geneesmiddel terug te brengen naar hun apotheek In oktober ### bleek dat er in het geneesmiddel Ranitidine een verontreiniging met dimethylnitrosamine was opgetreden Gebruikers werden geadviseerd het geneesmiddel terug te brengen naar hun apotheek In november ### werd vervolgens bekend dat het diabetesmedicijn metformine van meerdere fabrikanten vervuild was met NDMA Fenylkwikacetaat Fenylkwikacetaat is een zeer toxische organische kwikverbinding met als brutoformule CHHgO De stof komt voor als een wit hygroscopisch kristallijn poeder, dat matig oplosbaar is in water Fenylkwikacetaat wordt gebruikt als fungicide, herbicide, algicide en katalysator Handelsnamen van de stof zijn "Cerosol, Cosan, Gallotox, Liquiphene, Mersolite, Nylmerate, Riogen, Scutl, Tag Fungicide" en "Tag-HL-###" De stof ontleedt bij verbranding, met vorming van toxische kwikdampen en kwikoxiden Ze reageert met sterk oxiderende stoffen De stof is corrosief voor de ogen, de huid en de luchtwegen Op lange termijn kan fenylkwikacetaat effecten hebben op het zenuwstelsel, met als gevolg zenuwstoornissen Fenylkwiknitraat Fenylkwiknitraat is een zeer toxische organische kwikverbinding met als brutoformule CHHgNO De stof komt voor als een grijs kristallijn poeder, dat slecht oplosbaar is in water Fenylkwikacetaat wordt gebruikt als antisepticum, fungicide en bactericide Handelsnamen van de stof zijn "Phenalco, Phe-Mer-Nite, Mersolite" en "Phermernite" De stof ontleedt bij verhitting, met vorming van kwikdampen en andere giftige dampen (stikstofoxiden) De stof is irriterend voor de ogen, de huid en de luchtwegen Ze kan effecten hebben op de nieren, met als gevolg nierfalen Thiometon Thiometon, de triviale naam voor "#-ethylsulfanylethylsulfanyl-dimethoxy-sulfanylideen-λ-fosfaan", is een organische verbinding met als brutoformule CHOPS De stof komt voor als kleurloze viskeuze vloeistof, die slecht oplosbaar is in water De stof wordt gebruikt als acaricide en insecticide Handelsnamen zijn "Ekatin, Medrin" en "Unimeton" Thiometon ontleedt bij verhitting of bij verbranding, met vorming van giftige dampen, waaronder fosforoxiden en zwaveloxiden De stof kan effecten hebben op het zenuwstelsel en er kan een remming van het cholinesterase optreden Boortrichloride Boortrichloride is een anorganische verbinding van boor met als brutoformule BCl Het is een giftig, kleurloos gas dat uiterst reactief is Elementair boor reageert met halogenen tot de overeenkomstige boortrihaliden Op industriële schaal wordt boortrichloride echter bereid door een mengsel van boortrioxide, koolstof en chloor met elkaar te laten reageren bij ### °C Deze synthese is analoog aan het Kroll-proces voor de zuivering van titanium.
556
www
het zenuwstelsel, met als gevolg zenuwstoornissen Fenylkwiknitraat Fenylkwiknitraat is een zeer toxische organische kwikverbinding met als brutoformule CHHgNO De stof komt voor als een grijs kristallijn poeder, dat slecht oplosbaar is in water Fenylkwikacetaat wordt gebruikt als antisepticum, fungicide en bactericide Handelsnamen van de stof zijn "Phenalco, Phe-Mer-Nite, Mersolite" en "Phermernite" De stof ontleedt bij verhitting, met vorming van kwikdampen en andere giftige dampen (stikstofoxiden) De stof is irriterend voor de ogen, de huid en de luchtwegen Ze kan effecten hebben op de nieren, met als gevolg nierfalen Thiometon Thiometon, de triviale naam voor "#-ethylsulfanylethylsulfanyl-dimethoxy-sulfanylideen-λ-fosfaan", is een organische verbinding met als brutoformule CHOPS De stof komt voor als kleurloze viskeuze vloeistof, die slecht oplosbaar is in water De stof wordt gebruikt als acaricide en insecticide Handelsnamen zijn "Ekatin, Medrin" en "Unimeton" Thiometon ontleedt bij verhitting of bij verbranding, met vorming van giftige dampen, waaronder fosforoxiden en zwaveloxiden De stof kan effecten hebben op het zenuwstelsel en er kan een remming van het cholinesterase optreden Boortrichloride Boortrichloride is een anorganische verbinding van boor met als brutoformule BCl Het is een giftig, kleurloos gas dat uiterst reactief is Elementair boor reageert met halogenen tot de overeenkomstige boortrihaliden Op industriële schaal wordt boortrichloride echter bereid door een mengsel van boortrioxide, koolstof en chloor met elkaar te laten reageren bij ### °C Deze synthese is analoog aan het Kroll-proces voor de zuivering van titanium Boortrichloride heeft een trigonale vlakke structuur, net als de andere boorhalogeniden, met een bindingslengte boor-chloor van ### pm Door de vlakke structuur en de symmetrie in de molecule heeft het een geen dipoolmoment Het vormt in contrast tot AlCl en GaCl geen dimeren De kleine straal van het boor-atoom in vergelijking met die van aluminium en gallium is hier debet aan Boortrichloride is sterk lewiszuur en vormt dan ook adducten met tertiaire amines, fosfines, en thio-ethers Zo wordt in de organische chemie wel het dimethylsulfide-adduct BClS(CH) gebruikt, omdat deze vaste stof eenvoudiger te manipuleren is dan het gasvormige BCl Net als boortribromide wordt het gebruikt om ethers te splitsen De stof reageert heftig met protische verbindingen, zoals alkolen, zuren en water, waarbij zoutzuur en boorzuur ontstaan Boortrichloride is op industriële schaal een uitgangsstof voor de productie van elementair boor Ook wordt het gebruikt bij de zuivering van aluminium, magnesium, zink en koper legeringen De gevormde nitriden en carbiden kunnen verwijderd worden Flexibele-endoscopendeskundige Een flexibele-endoscopendeskundige is een functionaris binnen de gezondheidszorg Een belangrijke taak van de flexibele-endoscopendeskundige is het voorkomen van het gebruik van beschadigde en verontreinigde flexibele endoscopen, die een besmettingsrisico vormen voor patiënt en medewerker De taken van de deskundige dienen ter ondersteuning aan de endoscopie en de centrale sterilisatie-afdeling binnen de gezondheidszorginstelling De flexibele endoscopen worden regelmatig preventief onderworpen aan een technische controle.
526
www
net als de andere boorhalogeniden, met een bindingslengte boor-chloor van ### pm Door de vlakke structuur en de symmetrie in de molecule heeft het een geen dipoolmoment Het vormt in contrast tot AlCl en GaCl geen dimeren De kleine straal van het boor-atoom in vergelijking met die van aluminium en gallium is hier debet aan Boortrichloride is sterk lewiszuur en vormt dan ook adducten met tertiaire amines, fosfines, en thio-ethers Zo wordt in de organische chemie wel het dimethylsulfide-adduct BClS(CH) gebruikt, omdat deze vaste stof eenvoudiger te manipuleren is dan het gasvormige BCl Net als boortribromide wordt het gebruikt om ethers te splitsen De stof reageert heftig met protische verbindingen, zoals alkolen, zuren en water, waarbij zoutzuur en boorzuur ontstaan Boortrichloride is op industriële schaal een uitgangsstof voor de productie van elementair boor Ook wordt het gebruikt bij de zuivering van aluminium, magnesium, zink en koper legeringen De gevormde nitriden en carbiden kunnen verwijderd worden Flexibele-endoscopendeskundige Een flexibele-endoscopendeskundige is een functionaris binnen de gezondheidszorg Een belangrijke taak van de flexibele-endoscopendeskundige is het voorkomen van het gebruik van beschadigde en verontreinigde flexibele endoscopen, die een besmettingsrisico vormen voor patiënt en medewerker De taken van de deskundige dienen ter ondersteuning aan de endoscopie en de centrale sterilisatie-afdeling binnen de gezondheidszorginstelling De flexibele endoscopen worden regelmatig preventief onderworpen aan een technische controle De hygiënist is bekend met het reinigen en desinfecteren van flexibele endoscopen De flexibele-endoscopendeskundige is gespecialiseerd in het technische gedeelte waardoor de flexibele endoscopen goed gereinigd en gedesinfecteerd kunnen worden Met als einddoel patiëntveilige flexibele endoscopen Theofylline Theofylline, ook bekend onder de naam dimethylxanthine, is een methylderivaat van xanthine, dat toegepast wordt als medicijn bij ziekten van de ademhalingswegen, zoals COPD of astma Het middel is onder een groot aantal merknamen in de handel (geweest) Ten gevolge van het grote aantal bijwerkingen wordt het medicijn tegenwoordig weinig meer toegepast Als lid van de xanthine-familie zijn er zowel moleculair structurele als farmacologische overeenkomsten met cafeïne De stof komt voor in thee, zij het in zeer kleine hoeveelheden (~# mg/L) Voor therapeutische effecten is een veel hogere dosis nodig Hoeveelheden tot <DATUM> mg/g zijn gevonden in Criollo-cacaobonen De voornaamste effecten van theofylline zijn Theofylline is voor het eerst geïsoleerd uit theebladeren en geïdentificeerd rond ### door de Duitse botanicus <PERSOON> Kossel Amper zeven jaar na de ontdekking werd de chemische synthese van de verbinding beschreven door <PERSOON> en <PERSOON> Ach Rond ### werd de Traube synthese als alternatief door een andere Duitse chemicus, <PERSOON> beschreven In ### werd theofylline voor het eerst als diureticum in een klinische situatie gebruikt <LEEFTIJD> jaar later werd de toepassing als astma-medicijn beschreven De biologische beschikbaarheid is ###%, hoewel er effecten zijn van de tijd waarop het medicijn wordt ingenomen of wat er vlak voor gegeten is Deze effecten hebben geen invloed op de biologische beschikbaarheid.
544
www
technische gedeelte waardoor de flexibele endoscopen goed gereinigd en gedesinfecteerd kunnen worden Met als einddoel patiëntveilige flexibele endoscopen Theofylline Theofylline, ook bekend onder de naam dimethylxanthine, is een methylderivaat van xanthine, dat toegepast wordt als medicijn bij ziekten van de ademhalingswegen, zoals COPD of astma Het middel is onder een groot aantal merknamen in de handel (geweest) Ten gevolge van het grote aantal bijwerkingen wordt het medicijn tegenwoordig weinig meer toegepast Als lid van de xanthine-familie zijn er zowel moleculair structurele als farmacologische overeenkomsten met cafeïne De stof komt voor in thee, zij het in zeer kleine hoeveelheden (~# mg/L) Voor therapeutische effecten is een veel hogere dosis nodig Hoeveelheden tot <DATUM> mg/g zijn gevonden in Criollo-cacaobonen De voornaamste effecten van theofylline zijn Theofylline is voor het eerst geïsoleerd uit theebladeren en geïdentificeerd rond ### door de Duitse botanicus <PERSOON> Kossel Amper zeven jaar na de ontdekking werd de chemische synthese van de verbinding beschreven door <PERSOON> en <PERSOON> Ach Rond ### werd de Traube synthese als alternatief door een andere Duitse chemicus, <PERSOON> beschreven In ### werd theofylline voor het eerst als diureticum in een klinische situatie gebruikt <LEEFTIJD> jaar later werd de toepassing als astma-medicijn beschreven De biologische beschikbaarheid is ###%, hoewel er effecten zijn van de tijd waarop het medicijn wordt ingenomen of wat er vlak voor gegeten is Deze effecten hebben geen invloed op de biologische beschikbaarheid Het distributievolume bedraagt # # L/kg Binding aan eiwitten is ##% Het distributievolume kan groter zijn bij pasgeborenen en in gevallen van ondervoeding, obesitas leidt tot een kleiner distributievolume Theofylline wordt vooral via de lever gemetaboliseerd (tot ##%) De stof ondergaat N-demethylering via cytochroom CYP#A# Het metabolisme volgt parallelle routes deels via een eerste orde, deels via een <PERSOON>-route Het metabolisme kan verzadigd raken, zelfs bij therapeutische hoeveelheden <PERSOON> dosisverandering kunnen dan leiden tot buitensporige veranderingen in de serumconcentratie Voor rokers en mensen met een leveraandoening kan het metabolisme anders verlopen Theofylline wordt onveranderd in de urine uitgescheiden (tot ##%) Theofylline verdwijnt sneller uit het lichaam bij kinderen tot <LEEFTIJD> jaar en volwassen rokers De stof blijft langer in het lichaam aanwezig bij ouderen, personen met hartfalen, cirrose of hypothyreoidie De halveringstijd varieert ## uur voor premature baby's, ## uur voor pasgeboren baby's, <DATUM> uur bij kinderen van # tot #, # uur bij volwassen niet-rokers, # uur volwassen wel-rokers, ## uur bij mensen met leverziekten en ## uur voor ouderen Er lijken aanwijzingen te zijn dat theofylline in gevallen van anosmie de geursensatie kan helpen verbeteren (studie in ###) Het gebruik van theofylline wordt gecompliceerd doordat er interferentie optreedt met verschillende andere medicijnen, beschreven zijn die met cimetidine en phenytoine Daarnaast heeft theofylline een kleine therapeutische breedte, het gebruik dient goed gecontroleerd te worden om toxische effecten te voorkomen.
571
www
# L/kg Binding aan eiwitten is ##% Het distributievolume kan groter zijn bij pasgeborenen en in gevallen van ondervoeding, obesitas leidt tot een kleiner distributievolume Theofylline wordt vooral via de lever gemetaboliseerd (tot ##%) De stof ondergaat N-demethylering via cytochroom CYP#A# Het metabolisme volgt parallelle routes deels via een eerste orde, deels via een <PERSOON>-route Het metabolisme kan verzadigd raken, zelfs bij therapeutische hoeveelheden <PERSOON> dosisverandering kunnen dan leiden tot buitensporige veranderingen in de serumconcentratie Voor rokers en mensen met een leveraandoening kan het metabolisme anders verlopen Theofylline wordt onveranderd in de urine uitgescheiden (tot ##%) Theofylline verdwijnt sneller uit het lichaam bij kinderen tot <LEEFTIJD> jaar en volwassen rokers De stof blijft langer in het lichaam aanwezig bij ouderen, personen met hartfalen, cirrose of hypothyreoidie De halveringstijd varieert ## uur voor premature baby's, ## uur voor pasgeboren baby's, <DATUM> uur bij kinderen van # tot #, # uur bij volwassen niet-rokers, # uur volwassen wel-rokers, ## uur bij mensen met leverziekten en ## uur voor ouderen Er lijken aanwijzingen te zijn dat theofylline in gevallen van anosmie de geursensatie kan helpen verbeteren (studie in ###) Het gebruik van theofylline wordt gecompliceerd doordat er interferentie optreedt met verschillende andere medicijnen, beschreven zijn die met cimetidine en phenytoine Daarnaast heeft theofylline een kleine therapeutische breedte, het gebruik dient goed gecontroleerd te worden om toxische effecten te voorkomen Theofylline kan synthetisch worden bereid, uitgaande van dimethylureum en ethyl-#-cyanoacetaat Lifelines Lifelines is een grootschalig onderzoeksprogramma met als doel om beter te begrijpen hoe mensen gezonder oud kunnen worden Een grote groep deelnemers aan deze cohort-studie wordt langdurig gevolgd De verzamelde gegevens, zowel data als biomaterialen, worden beschikbaar gesteld voor wetenschappelijk onderzoek Zowel onderzoekers in <LOCATIE> als ook internationale onderzoeksgroepen kunnen de gegevens aanvragen De verzamelde biomaterialen vormen de Lifelines Biobank Dit is de grootste biobank van <LOCATIE> Lifelines streeft ernaar om het gebruik van de verzamelde data en samples te maximaliseren, voor beleid en onderzoek op het terrein van gezonder oud worden (oftewel "healthy ageing") Dit betekent dat de organisatie de gegevens en lichaamsmaterialen verzamelt met behulp van het grootschalige onderzoek En dat zij zich er ook voor inspant om de verzamelde gegevens zoveel mogelijk te laten gebruiken voor het verrichten van relevant onderzoek Lifelines wil op die manier een belangrijke bijdrage leveren aan het beter begrijpen van de ontstaanswijze van verschillende ziektes en chronische aandoeningen, zoals astma, diabetes en nierziekten En om antwoord te krijgen op de vraag hoe het kan dat de ene persoon bepaalde ziektes ontwikkeld, terwijl de andere persoon oud wordt in goede gezondheid Met het Lifelines cohort-onderzoek worden gezonde en zieke deelnemers gedurende ten minste dertig jaar gevolgd om inzicht te krijgen in de factoren die van belang zijn bij het ontstaan en verloop van (chronische) ziekten Tussen ### en ### hebben in totaal ruim ### ### personen zich aangemeld voor deelname aan de studie.
573
www