text
stringlengths 80
6.25k
| text_len
int64 32
3.12k
| src
stringclasses 7
values |
|---|---|---|
Lifelines Lifelines is een grootschalig onderzoeksprogramma met als doel om beter te begrijpen hoe mensen gezonder oud kunnen worden Een grote groep deelnemers aan deze cohort-studie wordt langdurig gevolgd De verzamelde gegevens, zowel data als biomaterialen, worden beschikbaar gesteld voor wetenschappelijk onderzoek Zowel onderzoekers in <LOCATIE> als ook internationale onderzoeksgroepen kunnen de gegevens aanvragen De verzamelde biomaterialen vormen de Lifelines Biobank Dit is de grootste biobank van <LOCATIE> Lifelines streeft ernaar om het gebruik van de verzamelde data en samples te maximaliseren, voor beleid en onderzoek op het terrein van gezonder oud worden (oftewel "healthy ageing") Dit betekent dat de organisatie de gegevens en lichaamsmaterialen verzamelt met behulp van het grootschalige onderzoek En dat zij zich er ook voor inspant om de verzamelde gegevens zoveel mogelijk te laten gebruiken voor het verrichten van relevant onderzoek Lifelines wil op die manier een belangrijke bijdrage leveren aan het beter begrijpen van de ontstaanswijze van verschillende ziektes en chronische aandoeningen, zoals astma, diabetes en nierziekten En om antwoord te krijgen op de vraag hoe het kan dat de ene persoon bepaalde ziektes ontwikkeld, terwijl de andere persoon oud wordt in goede gezondheid Met het Lifelines cohort-onderzoek worden gezonde en zieke deelnemers gedurende ten minste dertig jaar gevolgd om inzicht te krijgen in de factoren die van belang zijn bij het ontstaan en verloop van (chronische) ziekten Tussen ### en ### hebben in totaal ruim ### ### personen zich aangemeld voor deelname aan de studie "informed consent") getekend Uniek aan de groep deelnemers (#-<LEEFTIJD> jaar bij de start) is dat het Lifelines cohort verschillende generaties beslaat Dit betekent dat vele deelnemers ook familieleden hebben die deelnemen aan het onderzoek Van een aantal families doen zelfs vier generaties mee aan het onderzoek Door de gezondheid en mogelijke factoren die de gezondheid kunnen beïnvloeden van een grote groep mensen langdurig te volgen, kan het ontstaan van ziektes beter begrepen worden Om deze gegevens te verzamelen, gebruikt Lifelines verschillende onderzoeksmethoden Lifelines werkt met een open protocol Dit betekent dat onderzoekers ook een verzoek kunnen indienen om aanvullende gegevens te verzamelen onder (een subgroep van) de deelnemers Hiervoor wordt vaak een extra vragenlijst uitgezet of deelnemers wordt gevraagd om aanvullende lichaamsmaterialen af te staan Enkele voorbeelden van additionele studies zijn Lifelines is de eerste studie in <LOCATIE> die zoveel verschillende aspecten van de gezondheid, leefstijl en leefomstandigheden onderzoekt bij kinderen, volwassenen en ouderen De verzamelde gegevens kunnen gebruikt worden voor bijvoorbeeld epidemiologisch, sociaal en genetisch onderzoek Onderzoekers aangesloten bij universiteiten, hogescholen of onderzoeksinstituten kunnen gebruik maken van de verzamelde data en biomaterialen van de Lifelines biobank Hiervoor dienen zij een onderzoeksvoorstel in en deze wordt beoordeeld door Lifelines Na goedkeuring krijgen de onderzoekers toegang tot de aangevraagde data of krijgen zij de benodigde biomaterialen opgestuurd Lifelines heeft niet als doel winst te maken, daarom betalen onderzoekers de kostprijs voor de gegevens of lichaamsmaterialen die ze afnemen.
| 531 |
www
|
"informed consent") getekend Uniek aan de groep deelnemers (#-<LEEFTIJD> jaar bij de start) is dat het Lifelines cohort verschillende generaties beslaat Dit betekent dat vele deelnemers ook familieleden hebben die deelnemen aan het onderzoek Van een aantal families doen zelfs vier generaties mee aan het onderzoek Door de gezondheid en mogelijke factoren die de gezondheid kunnen beïnvloeden van een grote groep mensen langdurig te volgen, kan het ontstaan van ziektes beter begrepen worden Om deze gegevens te verzamelen, gebruikt Lifelines verschillende onderzoeksmethoden Lifelines werkt met een open protocol Dit betekent dat onderzoekers ook een verzoek kunnen indienen om aanvullende gegevens te verzamelen onder (een subgroep van) de deelnemers Hiervoor wordt vaak een extra vragenlijst uitgezet of deelnemers wordt gevraagd om aanvullende lichaamsmaterialen af te staan Enkele voorbeelden van additionele studies zijn Lifelines is de eerste studie in <LOCATIE> die zoveel verschillende aspecten van de gezondheid, leefstijl en leefomstandigheden onderzoekt bij kinderen, volwassenen en ouderen De verzamelde gegevens kunnen gebruikt worden voor bijvoorbeeld epidemiologisch, sociaal en genetisch onderzoek Onderzoekers aangesloten bij universiteiten, hogescholen of onderzoeksinstituten kunnen gebruik maken van de verzamelde data en biomaterialen van de Lifelines biobank Hiervoor dienen zij een onderzoeksvoorstel in en deze wordt beoordeeld door Lifelines Na goedkeuring krijgen de onderzoekers toegang tot de aangevraagde data of krijgen zij de benodigde biomaterialen opgestuurd Lifelines heeft niet als doel winst te maken, daarom betalen onderzoekers de kostprijs voor de gegevens of lichaamsmaterialen die ze afnemen Dit geeft de relevantie van de data en biomaterialen aan Daarnaast zijn er al honderden publicaties verschenen die onderzoeksresultaten beschrijven gebaseerd op gegevens van de Lifelines biobank In ### is in Noord-<LOCATIE> (<LOCATIE>, Friesland en <PERSOON>) onder leiding van het <INSTELLING> een grootschalig bevolkingsonderzoek gestart Lifelines Sinds begin ### zijn er twee onafhankelijke bvâs Lifelines Databeheer BV voor het beheer van de verzamelde gegevens en lichaamsmaterialen, en Medische Biobank Noord-<LOCATIE> BV, de werkorganisatie Het servicebureau, het research office en het laboratorium vormen belangrijke afdelingen binnen Lifelines Lifelines heeft sinds ### een Deelnemersadviesraad (DAR) De DAR wordt gevormd door volwassen Lifelines deelnemers en zij adviseren de directie van Lifelines over te maken keuzes op voor de deelnemers relevante onderwerpen Daarnaast wordt de organisatie geadviseerd door de Scientific Advisory Committee Het onderzoeksprogramma Lifelines wordt gefinancierd met subsidies Bij de start van Lifelines hebben de drie noordelijke provincies en het Ministerie van Economische Zaken geld beschikbaar gesteld, evenals Samenwerkingsverband Noord-<LOCATIE> Er zijn slechts enkele landen in de wereld die ook zulke grootschalige systematische cohortstudies hebben De meeste vooruitstrevende studies zijn opgezet in Finland, de Verenigde Staten, Hongkong en <LOCATIE> In <LOCATIE> zijn daarnaast enkele andere onderzoeksprogramma's, zoals Andere bekende biobanken in Europa zijn de UK Biobank en de HUNT biobank Scheurhemd Een scheurhemd of scheurjurk is een kledingstuk dat kan worden verstrekt aan een persoon die is geplaatst in een isoleercel.
| 531 |
www
|
de relevantie van de data en biomaterialen aan Daarnaast zijn er al honderden publicaties verschenen die onderzoeksresultaten beschrijven gebaseerd op gegevens van de Lifelines biobank In ### is in Noord-<LOCATIE> (<LOCATIE>, Friesland en <PERSOON>) onder leiding van het <INSTELLING> een grootschalig bevolkingsonderzoek gestart Lifelines Sinds begin ### zijn er twee onafhankelijke bvâs Lifelines Databeheer BV voor het beheer van de verzamelde gegevens en lichaamsmaterialen, en Medische Biobank Noord-<LOCATIE> BV, de werkorganisatie Het servicebureau, het research office en het laboratorium vormen belangrijke afdelingen binnen Lifelines Lifelines heeft sinds ### een Deelnemersadviesraad (DAR) De DAR wordt gevormd door volwassen Lifelines deelnemers en zij adviseren de directie van Lifelines over te maken keuzes op voor de deelnemers relevante onderwerpen Daarnaast wordt de organisatie geadviseerd door de Scientific Advisory Committee Het onderzoeksprogramma Lifelines wordt gefinancierd met subsidies Bij de start van Lifelines hebben de drie noordelijke provincies en het Ministerie van Economische Zaken geld beschikbaar gesteld, evenals Samenwerkingsverband Noord-<LOCATIE> Er zijn slechts enkele landen in de wereld die ook zulke grootschalige systematische cohortstudies hebben De meeste vooruitstrevende studies zijn opgezet in Finland, de Verenigde Staten, Hongkong en <LOCATIE> In <LOCATIE> zijn daarnaast enkele andere onderzoeksprogramma's, zoals Andere bekende biobanken in Europa zijn de UK Biobank en de HUNT biobank Scheurhemd Een scheurhemd of scheurjurk is een kledingstuk dat kan worden verstrekt aan een persoon die is geplaatst in een isoleercel Een scheurhemd wordt veel gebruikt bij afzonderen in de psychiatrie Het kledingstuk heeft meestal de vorm van een wijde jurk met korte mouwen, wat het op zich al moeilijk maakt delen rond de hals te knopen Een scheurjurk is meestal gemaakt van dik katoen met extra veel en stevige stiksels Sommige mensen krijgen het echter voor elkaar ook deze jurken te scheuren, en er zijn dan bovendien jurken op de markt die gemaakt zijn van Kevlar of Dyneema Bisamine Bisamine (IUPAC-naam "#-[(#-amino-#-chloorfenyl)methyl]-#-chlooraniline") is een organische verbinding met als brutoformule CHClN De stof komt voor als kleurloze kristallen of als lichtbruine korrels, die onoplosbaar zijn in water Bisamine wordt gebruikt bij de productie van polyurethanen Handelsnamen van de stof zijn "<PERSOON> Kh" De stof ontleedt bij verhitting boven ###°C of bij verbranding, met vorming van giftige en corrosieve dampen, waaronder waterstofchloride en stikstofoxiden Bisamine is een zwakke base en ook de oplossing is basisch De stof reageert met sommige metalen zoals aluminium, magnesium en kalium De stof kan effecten hebben op het bloed, met als gevolg de vorming van methemoglobine Ze is waarschijnlijk kankerverwekkend bij de mens en kan genetische afwijkingen veroorzaken In het lichaam wordt het afgebroken door het enzym CYP#A# (cytochroom <PERSOON> gewricht Costotransversale gewrichten (Latijn "articuli costotransversarii") zijn gewrichten tussen het tuberculum van een rib en de processus transversus van een wervel Het gewricht wordt omgeven door een dun gewrichtskapsel.
| 546 |
www
|
heeft meestal de vorm van een wijde jurk met korte mouwen, wat het op zich al moeilijk maakt delen rond de hals te knopen Een scheurjurk is meestal gemaakt van dik katoen met extra veel en stevige stiksels Sommige mensen krijgen het echter voor elkaar ook deze jurken te scheuren, en er zijn dan bovendien jurken op de markt die gemaakt zijn van Kevlar of Dyneema Bisamine Bisamine (IUPAC-naam "#-[(#-amino-#-chloorfenyl)methyl]-#-chlooraniline") is een organische verbinding met als brutoformule CHClN De stof komt voor als kleurloze kristallen of als lichtbruine korrels, die onoplosbaar zijn in water Bisamine wordt gebruikt bij de productie van polyurethanen Handelsnamen van de stof zijn "<PERSOON> Kh" De stof ontleedt bij verhitting boven ###°C of bij verbranding, met vorming van giftige en corrosieve dampen, waaronder waterstofchloride en stikstofoxiden Bisamine is een zwakke base en ook de oplossing is basisch De stof reageert met sommige metalen zoals aluminium, magnesium en kalium De stof kan effecten hebben op het bloed, met als gevolg de vorming van methemoglobine Ze is waarschijnlijk kankerverwekkend bij de mens en kan genetische afwijkingen veroorzaken In het lichaam wordt het afgebroken door het enzym CYP#A# (cytochroom <PERSOON> gewricht Costotransversale gewrichten (Latijn "articuli costotransversarii") zijn gewrichten tussen het tuberculum van een rib en de processus transversus van een wervel Het gewricht wordt omgeven door een dun gewrichtskapsel N-methylaniline "N"-methylaniline is een toxische organische verbinding met als brutoformule CHN De stof komt voor als een kleurloze of lichtgele viskeuze vloeistof, die onoplosbaar is in water Ze wordt bruin bij blootstelling aan lucht De stof ontleedt bij verhitting en bij verbranding, met vorming van giftige dampen, waaronder aniline en stikstofoxiden "N"-methylaniline reageert hevig met sterke zuren en oxiderende stoffen Ze tast sommige kunststoffen aan De stof is irriterend voor de ogen, de huid en de luchtwegen Ze kan effecten hebben op het bloed, met als gevolg de vorming van methemoglobine Tetrafluoretheen Tetrafluoretheen of tetrafluorethyleen is een zeer licht ontvlambare organische verbinding met als brutoformule CF De stof komt voor als een kleurloos gas met een zoete geur, dat slecht oplosbaar is in water Het is het meest eenvoudige fluoralkeen Zoals alle andere onverzadigde fluorkoolstoffen is het zeer vatbaar voor nucleofiele aanvallen Tetrafluoretheen wordt bereid vanuit chloroform, dat via waterstoffluoride gefluoreerd wordt tot chloordifluormethaan Hieruit wordt via pyrolyse tetrafluoretheen en zoutzuur verkregen De meest gebruikte en bekende toepassing van tetrafluoretheen is als het polymeer polytetrafluoretheen (PTFE) of teflon Deze verbinding werd in ### toevallig ontdekt door de Amerikaanse scheikundige <PERSOON> is een plastic met de laagste wrijvingscoëfficiënt en wordt in die context gebruikt als anti-aanbaklaag in kookpannen, zoals de Tefal-pannen Teflon is bovendien bijzonder weinig reactief en wordt daarom gebruikt in allerlei toepassingen voor opslag en transport van reactieve chemicaliën.
| 522 |
www
|
is een toxische organische verbinding met als brutoformule CHN De stof komt voor als een kleurloze of lichtgele viskeuze vloeistof, die onoplosbaar is in water Ze wordt bruin bij blootstelling aan lucht De stof ontleedt bij verhitting en bij verbranding, met vorming van giftige dampen, waaronder aniline en stikstofoxiden "N"-methylaniline reageert hevig met sterke zuren en oxiderende stoffen Ze tast sommige kunststoffen aan De stof is irriterend voor de ogen, de huid en de luchtwegen Ze kan effecten hebben op het bloed, met als gevolg de vorming van methemoglobine Tetrafluoretheen Tetrafluoretheen of tetrafluorethyleen is een zeer licht ontvlambare organische verbinding met als brutoformule CF De stof komt voor als een kleurloos gas met een zoete geur, dat slecht oplosbaar is in water Het is het meest eenvoudige fluoralkeen Zoals alle andere onverzadigde fluorkoolstoffen is het zeer vatbaar voor nucleofiele aanvallen Tetrafluoretheen wordt bereid vanuit chloroform, dat via waterstoffluoride gefluoreerd wordt tot chloordifluormethaan Hieruit wordt via pyrolyse tetrafluoretheen en zoutzuur verkregen De meest gebruikte en bekende toepassing van tetrafluoretheen is als het polymeer polytetrafluoretheen (PTFE) of teflon Deze verbinding werd in ### toevallig ontdekt door de Amerikaanse scheikundige <PERSOON> is een plastic met de laagste wrijvingscoëfficiënt en wordt in die context gebruikt als anti-aanbaklaag in kookpannen, zoals de Tefal-pannen Teflon is bovendien bijzonder weinig reactief en wordt daarom gebruikt in allerlei toepassingen voor opslag en transport van reactieve chemicaliën Dit is een copolymeer van etheen en tetrafluoretheen ETFE is een thermoplastisch polymeer met goede tot zeer goede thermische, mechanische, elektrische en chemische eigenschappen Het wordt onder andere gebruikt als isolatie van elektrische draden en kabels in veeleisende omgevingen zoals de lucht- en ruimtevaart en als bekledingsmateriaal van opslagtanks Tetrafluoretheen is een zwak alkyleringsreagens en er wordt vermoed dat het een carcinogene stof is Het is door het IARC ingedeeld in klasse #B, wat betekent dat de stof carcinogeen voor de mens zou kunnen zijn In de Europese stoffen database van het ECHA is aangegeven dat de stof door meerdere bedrijven als carcinogeen wordt beschouwd Dit zou blijken uit dierproeven (CARC #B) De stof is daarmee op basis van zogeheten zelfclassificatie door bedrijven een zogeheten zeer zorgwekkende stof (ZZS) volgens het Nederlandse prioritair stoffenbeleid Tetrafluoretheen wordt het best gehanteerd in vacuüm omgeving en in een oplossing met een inert gas, omdat de stof snel explosief kan ontbinden tot zuiver koolstof en tetrafluormethaan Bovendien kan het, wanneer het in contact met lucht komt, zeer snel exotherm polymeriseren Door adiabatische compressie kan tetrafluoretheen ook exploderen Industriële recipiënten worden daarom eerst gevuld met distikstof onder hoge druk Fenylthiocarbamide Fenylthiocarbamide, meestal afgekort tot PTC (vanuit het Engelse "phenylthiocarbamide"), is een organische verbinding die ofwel als zeer bitter smakend ofwel als smaakloos wordt ervaren Deze smaakervaring is genetisch bepaald De mogelijkheid PTC te proeven wordt bepaald door een dominant gen.
| 509 |
www
|
tetrafluoretheen ETFE is een thermoplastisch polymeer met goede tot zeer goede thermische, mechanische, elektrische en chemische eigenschappen Het wordt onder andere gebruikt als isolatie van elektrische draden en kabels in veeleisende omgevingen zoals de lucht- en ruimtevaart en als bekledingsmateriaal van opslagtanks Tetrafluoretheen is een zwak alkyleringsreagens en er wordt vermoed dat het een carcinogene stof is Het is door het IARC ingedeeld in klasse #B, wat betekent dat de stof carcinogeen voor de mens zou kunnen zijn In de Europese stoffen database van het ECHA is aangegeven dat de stof door meerdere bedrijven als carcinogeen wordt beschouwd Dit zou blijken uit dierproeven (CARC #B) De stof is daarmee op basis van zogeheten zelfclassificatie door bedrijven een zogeheten zeer zorgwekkende stof (ZZS) volgens het Nederlandse prioritair stoffenbeleid Tetrafluoretheen wordt het best gehanteerd in vacuüm omgeving en in een oplossing met een inert gas, omdat de stof snel explosief kan ontbinden tot zuiver koolstof en tetrafluormethaan Bovendien kan het, wanneer het in contact met lucht komt, zeer snel exotherm polymeriseren Door adiabatische compressie kan tetrafluoretheen ook exploderen Industriële recipiënten worden daarom eerst gevuld met distikstof onder hoge druk Fenylthiocarbamide Fenylthiocarbamide, meestal afgekort tot PTC (vanuit het Engelse "phenylthiocarbamide"), is een organische verbinding die ofwel als zeer bitter smakend ofwel als smaakloos wordt ervaren Deze smaakervaring is genetisch bepaald De mogelijkheid PTC te proeven wordt bepaald door een dominant gen Ongeveer ##% van alle mensen is in staat PTC te proeven, maar de verschillen tussen bevolkingsgroepen zijn groot Bij inheemse bewoners van Nieuw-Guinea en Australische Aborigines is dit slechts ##%, voor oorspronkelijke bewoners van de Amerika's geldt dat tot ##% van hen PTC proeft Aangetoond is dat niet-rokers en diegenen die niet gewend zijn koffie of thee te drinken een hoger dan gemiddelde kans hebben PTC te kunnen proeven PTC komt niet in voedsel voor, maar verwante verbindingen wel Voedselkeuze is gerelateerd aan de mogelijkheid PTC te proeven Ten aanzien van het verschil tussen mannen en vrouwen om PTC te kunnen proeven bestaan tegenstrijdige resultaten in studies Het verschijnsel dat de proefbaarheid van PTC een genetische basis had, werd in ### letterlijk per ongeluk ontdekt toen een chemicus bij DuPont, <PERSOON>, een wolk fijn poederig PTC uit een opstelling liet ontsnappen Een ook in de ruimte werkende collega klaagde over de bittere smaak, terwijl <PERSOON>, die veel dichter bij de opstelling stond en dus een veel grotere hoeveelheid binnen gekregen moest hebben, zelf niets proefde <PERSOON> ging vervolgens de smaakgewaarwording van PTC testen op vrienden en bekenden, daarmee de basis leggend voor toekomstige genetica-onderzoeken De genetische correlatie was zo duidelijk dat wel of niet kunnen proeven van PTC, voordat DNA daarvoor gebruikt kon worden, als vaderschapstest gebruikt is Er bestaat een groot aantal studies dat de relatie aantoont tussen de mogelijkheid PTC-achtige verbindingen en voedingsgewoonten Veel van dit werk maakt gebruik van #-propyl-#-thiouracil (PROP), een aan PTC verwante, maar minder giftige, verbinding.
| 548 |
www
|
verschillen tussen bevolkingsgroepen zijn groot Bij inheemse bewoners van Nieuw-Guinea en Australische Aborigines is dit slechts ##%, voor oorspronkelijke bewoners van de Amerika's geldt dat tot ##% van hen PTC proeft Aangetoond is dat niet-rokers en diegenen die niet gewend zijn koffie of thee te drinken een hoger dan gemiddelde kans hebben PTC te kunnen proeven PTC komt niet in voedsel voor, maar verwante verbindingen wel Voedselkeuze is gerelateerd aan de mogelijkheid PTC te proeven Ten aanzien van het verschil tussen mannen en vrouwen om PTC te kunnen proeven bestaan tegenstrijdige resultaten in studies Het verschijnsel dat de proefbaarheid van PTC een genetische basis had, werd in ### letterlijk per ongeluk ontdekt toen een chemicus bij DuPont, <PERSOON>, een wolk fijn poederig PTC uit een opstelling liet ontsnappen Een ook in de ruimte werkende collega klaagde over de bittere smaak, terwijl <PERSOON>, die veel dichter bij de opstelling stond en dus een veel grotere hoeveelheid binnen gekregen moest hebben, zelf niets proefde <PERSOON> ging vervolgens de smaakgewaarwording van PTC testen op vrienden en bekenden, daarmee de basis leggend voor toekomstige genetica-onderzoeken De genetische correlatie was zo duidelijk dat wel of niet kunnen proeven van PTC, voordat DNA daarvoor gebruikt kon worden, als vaderschapstest gebruikt is Er bestaat een groot aantal studies dat de relatie aantoont tussen de mogelijkheid PTC-achtige verbindingen en voedingsgewoonten Veel van dit werk maakt gebruik van #-propyl-#-thiouracil (PROP), een aan PTC verwante, maar minder giftige, verbinding Er is nog discussie ten aanzien van dominantie of incomplete dominatie voor dit gen Iedereen met een enkele werkende kopie van het gen kan het bijbehorende eiwit maken en PTC proeven Sommige studies geven aan dat homozygote mensen een intensere smaakervaring hebben dan heterozygote proefpersonen; andere studies wijzen meer in de richting van een tweede gen dat de intensiteit van de smaakervaring stuurt #,#,#-trichloor-#-buteen #,#,#-trichloor-#-buteen is een organische verbinding met als brutoformule CHCl De stof komt voor als een kleurloze vloeistof, die zeer slecht oplosbaar is in water #,#,#-trichloor-#-buteen reageert met reducerende en sterk oxiderende stoffen Het ontleedt bij verhitting en bij verbranding, met vorming van giftige en corrosieve dampen, waaronder zoutzuur De stof is irriterend voor de ogen, de huid en de luchtwegen Op lange termijn kan er weefselbeschadiging van de longen optreden #,#,#-trichloor-#-buteen is mogelijk carcinogeen Styreenoxide Styreenoxide is een epoxide afgeleid van styreen, met als brutoformule CHO De stof komt voor als een kleurloze tot lichtgele vloeistof, die slecht oplosbaar is in water De molecule bezit een chiraal <INSTELLING>, zodat er twee optische isomeren van bestaan, "R"-styreenoxide en "S"-styreenoxide Het commercieel product is een racemisch mengsel van beide Styreenoxide wordt commercieel bereid door de reactie van styreen met chloorgas en water, of met calciumhypochloriet tot styreenchloorhydrine, dat een cyclisatie ondergaat door behandeling met verdund natriumhydroxide Het wordt ook bereid door de reactie van styreen met waterstofperoxide of een peroxycarbonzuur zoals perazijnzuur of perbenzoëzuur.
| 574 |
www
|
nog discussie ten aanzien van dominantie of incomplete dominatie voor dit gen Iedereen met een enkele werkende kopie van het gen kan het bijbehorende eiwit maken en PTC proeven Sommige studies geven aan dat homozygote mensen een intensere smaakervaring hebben dan heterozygote proefpersonen; andere studies wijzen meer in de richting van een tweede gen dat de intensiteit van de smaakervaring stuurt #,#,#-trichloor-#-buteen #,#,#-trichloor-#-buteen is een organische verbinding met als brutoformule CHCl De stof komt voor als een kleurloze vloeistof, die zeer slecht oplosbaar is in water #,#,#-trichloor-#-buteen reageert met reducerende en sterk oxiderende stoffen Het ontleedt bij verhitting en bij verbranding, met vorming van giftige en corrosieve dampen, waaronder zoutzuur De stof is irriterend voor de ogen, de huid en de luchtwegen Op lange termijn kan er weefselbeschadiging van de longen optreden #,#,#-trichloor-#-buteen is mogelijk carcinogeen Styreenoxide Styreenoxide is een epoxide afgeleid van styreen, met als brutoformule CHO De stof komt voor als een kleurloze tot lichtgele vloeistof, die slecht oplosbaar is in water De molecule bezit een chiraal <INSTELLING>, zodat er twee optische isomeren van bestaan, "R"-styreenoxide en "S"-styreenoxide Het commercieel product is een racemisch mengsel van beide Styreenoxide wordt commercieel bereid door de reactie van styreen met chloorgas en water, of met calciumhypochloriet tot styreenchloorhydrine, dat een cyclisatie ondergaat door behandeling met verdund natriumhydroxide Het wordt ook bereid door de reactie van styreen met waterstofperoxide of een peroxycarbonzuur zoals perazijnzuur of perbenzoëzuur Styreenoxide is een reactieve verbinding en fungeert als intermediaire stof in verschillende chemische processen De hydrogenering levert #-fenylethanol, een veelgebruikte parfumbasis met een rozengeur Reactie met carbonzuren levert esters die in parfums kunnen gebruikt worden Het reactieproduct van styreenoxide met ethanolamine wordt gebruikt in de synthese van tetramisol, een anthelminthicum Styreenoxide kan omgezet worden in zijn isomeer #-fenylaceetaldehyde, dat eveneens een aromastof is De stof kan gepolymeriseerd worden tot poly(styreenglycol) of als co-monomeer gebruikt worden met andere epoxiden Styreenoxide wordt ook gebruikt als reactieve verdunner voor epoxyharsen en als crosslinker van polyester of polyurethaan <PERSOON> hoeveelheden worden gebruikt voor de stabilisatie van hydraulische vloeistoffen, diëlektrische vloeistoffen, zuurgevoelige polymeren of chloorhoudende reinigingsvloeistoffen Styreenoxide is kankerverwekkend gebleken bij dierproeven; bij gebrek aan gegevens bij mensen, heeft het IARC styreenoxide ingedeeld bij de kankerverwekkende stoffen van groep #A (stoffen die waarschijnlijk kankerverwekkend zijn voor mensen) Perbenzoëzuur Perbenzoëzuur of peroxybenzoëzuur is een peroxycarbonzuur afgeleid van benzoëzuur Het kan bereid worden door benzoëzuur te laten reageren met geconcentreerd waterstofperoxide Zoals vele peroxiden, zijn peroxycarbonzuren in zuivere of geconcentreerde toestand onstabiel en kunnen ze explosief ontleden Peroxycarbonzuren zijn sterke oxidatoren Men kan perbenzoëzuur derhalve gebruiken om epoxiden te maken; bijvoorbeeld om styreen om te zetten in styreenoxide Perbenzoëzuur kan ook gebruikt worden in ontsmettingsmiddelen of bacteriedodende middelen Statocyst Een statocyst is een evenwichtsorgaan dat voorkomt in verschillende aquatische ongewervelden, zoals neteldieren, ribkwallen, platwormen, kreeftachtigen, weekdieren, zeekomkommers en manteldieren.
| 559 |
www
|
fungeert als intermediaire stof in verschillende chemische processen De hydrogenering levert #-fenylethanol, een veelgebruikte parfumbasis met een rozengeur Reactie met carbonzuren levert esters die in parfums kunnen gebruikt worden Het reactieproduct van styreenoxide met ethanolamine wordt gebruikt in de synthese van tetramisol, een anthelminthicum Styreenoxide kan omgezet worden in zijn isomeer #-fenylaceetaldehyde, dat eveneens een aromastof is De stof kan gepolymeriseerd worden tot poly(styreenglycol) of als co-monomeer gebruikt worden met andere epoxiden Styreenoxide wordt ook gebruikt als reactieve verdunner voor epoxyharsen en als crosslinker van polyester of polyurethaan <PERSOON> hoeveelheden worden gebruikt voor de stabilisatie van hydraulische vloeistoffen, diëlektrische vloeistoffen, zuurgevoelige polymeren of chloorhoudende reinigingsvloeistoffen Styreenoxide is kankerverwekkend gebleken bij dierproeven; bij gebrek aan gegevens bij mensen, heeft het IARC styreenoxide ingedeeld bij de kankerverwekkende stoffen van groep #A (stoffen die waarschijnlijk kankerverwekkend zijn voor mensen) Perbenzoëzuur Perbenzoëzuur of peroxybenzoëzuur is een peroxycarbonzuur afgeleid van benzoëzuur Het kan bereid worden door benzoëzuur te laten reageren met geconcentreerd waterstofperoxide Zoals vele peroxiden, zijn peroxycarbonzuren in zuivere of geconcentreerde toestand onstabiel en kunnen ze explosief ontleden Peroxycarbonzuren zijn sterke oxidatoren Men kan perbenzoëzuur derhalve gebruiken om epoxiden te maken; bijvoorbeeld om styreen om te zetten in styreenoxide Perbenzoëzuur kan ook gebruikt worden in ontsmettingsmiddelen of bacteriedodende middelen Statocyst Een statocyst is een evenwichtsorgaan dat voorkomt in verschillende aquatische ongewervelden, zoals neteldieren, ribkwallen, platwormen, kreeftachtigen, weekdieren, zeekomkommers en manteldieren De inertie van de statoliet bij versnelling of vertraging veroorzaakt een druk tegen de setae Afbuiging van de setae door de statoliet onder invloed van de zwaartekracht, activeert zenuwcellen en die geven feedback aan het dier op verandering in zijn oriëntatie en de mogelijkheid het evenwicht te handhaven <PERSOON>, <DATUM> â Chattanooga, Tennessee, <DATUM> was een Amerikaans arts verbonden aan de Universiteit van Tennessee College of Medicine Hij won in ### de Ig Nobelprijs samen met <PERSOON> en <PERSOON> in <PERSOON>) voor hun onderzoek naar de bestrijding van een onbehandelbare hikreflex door middel van massage van de endeldarm Fesmire publiceerde dit onderzoek in ### Odeh, Bassan en Oliven publiceerden hun vervolgstudie in ### Hij overleed aan een hartstilstand op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd Chemotaxis Chemotaxis is het verschijnsel dat organismen (micro-organismen maar ook meercellige organismen) zich verplaatsen als gevolg van de (verschillen in) concentratie van bepaalde stoffen in de omgeving (concentratiegradiënten) Zo kan het zijn dat macrofagen naar de ontstekingshaard worden aangetrokken door stoffen die worden uitgescheiden door de bacteriën die de ontsteking veroorzaken Een bekend voorbeeld is de wijze waarop de slijmschimmel "Dictyostelium discoideum" soortgenoten aantrekt om zo een "vruchtlichaam" te vormen dat sporen verspreidt Amblyomma sphenodonti Amblyomma sphenodonti is een teek die endemisch is op Nieuw-<LOCATIE> en alleen parasiteert op de brughagedis Omdat het reptiel sterk bedreigd is heeft ook de teek een klein verspreidingsgebied.
| 538 |
www
|
setae Afbuiging van de setae door de statoliet onder invloed van de zwaartekracht, activeert zenuwcellen en die geven feedback aan het dier op verandering in zijn oriëntatie en de mogelijkheid het evenwicht te handhaven <PERSOON>, <DATUM> â Chattanooga, Tennessee, <DATUM> was een Amerikaans arts verbonden aan de Universiteit van Tennessee College of Medicine Hij won in ### de Ig Nobelprijs samen met <PERSOON> en <PERSOON> in <PERSOON>) voor hun onderzoek naar de bestrijding van een onbehandelbare hikreflex door middel van massage van de endeldarm Fesmire publiceerde dit onderzoek in ### Odeh, Bassan en Oliven publiceerden hun vervolgstudie in ### Hij overleed aan een hartstilstand op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd Chemotaxis Chemotaxis is het verschijnsel dat organismen (micro-organismen maar ook meercellige organismen) zich verplaatsen als gevolg van de (verschillen in) concentratie van bepaalde stoffen in de omgeving (concentratiegradiënten) Zo kan het zijn dat macrofagen naar de ontstekingshaard worden aangetrokken door stoffen die worden uitgescheiden door de bacteriën die de ontsteking veroorzaken Een bekend voorbeeld is de wijze waarop de slijmschimmel "Dictyostelium discoideum" soortgenoten aantrekt om zo een "vruchtlichaam" te vormen dat sporen verspreidt Amblyomma sphenodonti Amblyomma sphenodonti is een teek die endemisch is op Nieuw-<LOCATIE> en alleen parasiteert op de brughagedis Omdat het reptiel sterk bedreigd is heeft ook de teek een klein verspreidingsgebied Deze teek is wel de waarschijnlijke vector van de bloedparasiet "Hepatozoon tuatarae" in de brughagedis <PERSOON>, ###) was een Nederlands arts die in het begin van de twintigste eeuw praktijk hield in <LOCATIE> Hij was vanaf ### voorzitter van de Wetenschappelijke Kring <LOCATIE> (WKT) Daarnaast staat Taminiau bekend om zijn inspanningen voor een goed ziekenfonds voor iedereen In de helft van Taminiaus voormalige praktijk annex woonhuis is anno ### een uitgaanscafé gevestigd dat naar de arts is vernoemd De andere helft van het kapitale pand <PERSOON> in <LOCATIE> is, na losgezaagd te zijn, gesloopt voor de aanleg van de Heuvelring Taminiau was een groot tegenstander van een abonnementensysteem in het ziekenfonds, waarbij zorgverleners een vast bedrag krijgen <PERSOON> heeft een groot deel van zijn leven gestreden voor een verrichtingensysteem, waarbij zorgverleners worden betaald per behandelde patiënt Ondanks de inzet van Taminiau werd begin jaren ## het abonnementensysteem voor het ziekenfonds ingevoerd in <LOCATIE> Behandelrichtlijn ossale metastase in het lange pijpbeen De behandelrichtlijn ossale metastase in het lange pijpbeen bij een (dreigende) pathologische fractuur is nodig omdat de levensverwachting van mensen met botmetastasen gaandeweg sterk is verbeterd en het steeds vaker voorkomt dat er pathologische fracturen ontstaan Meer mensen lopen langer met botmetastasen rond Een richtlijn is daartoe door een aantal <INSTELLING>'s opgezet Botmetastasen zijn de meest voorkomende vorm van kwaadaardige tumoren in het skelet.
| 529 |
www
|
tuatarae" in de brughagedis <PERSOON>, ###) was een Nederlands arts die in het begin van de twintigste eeuw praktijk hield in <LOCATIE> Hij was vanaf ### voorzitter van de Wetenschappelijke Kring <LOCATIE> (WKT) Daarnaast staat Taminiau bekend om zijn inspanningen voor een goed ziekenfonds voor iedereen In de helft van Taminiaus voormalige praktijk annex woonhuis is anno ### een uitgaanscafé gevestigd dat naar de arts is vernoemd De andere helft van het kapitale pand <PERSOON> in <LOCATIE> is, na losgezaagd te zijn, gesloopt voor de aanleg van de Heuvelring Taminiau was een groot tegenstander van een abonnementensysteem in het ziekenfonds, waarbij zorgverleners een vast bedrag krijgen <PERSOON> heeft een groot deel van zijn leven gestreden voor een verrichtingensysteem, waarbij zorgverleners worden betaald per behandelde patiënt Ondanks de inzet van Taminiau werd begin jaren ## het abonnementensysteem voor het ziekenfonds ingevoerd in <LOCATIE> Behandelrichtlijn ossale metastase in het lange pijpbeen De behandelrichtlijn ossale metastase in het lange pijpbeen bij een (dreigende) pathologische fractuur is nodig omdat de levensverwachting van mensen met botmetastasen gaandeweg sterk is verbeterd en het steeds vaker voorkomt dat er pathologische fracturen ontstaan Meer mensen lopen langer met botmetastasen rond Een richtlijn is daartoe door een aantal <INSTELLING>'s opgezet Botmetastasen zijn de meest voorkomende vorm van kwaadaardige tumoren in het skelet ###) Bij ##% van de patiënten met een botmetastase zijn deze secundair aan een mamma-, long-, prostaat-, schildklier- of niercelcarcinoom Door de steeds effectievere behandeling van deze gemetastaseerde primaire tumoren is het aantal botmetastasen toegenomen Gemiddeld wordt geschat dat twee derde van alle terminale kankerpatiënten ossale metastasen heeft Hoewel botmetastasen niet levensbedreigend zijn, beïnvloeden deze wel sterk de kwaliteit van leven Bij ongeveer twee derde van de patiënten bestaan de klinische symptomen van botmetastasen vooral uit (ernstige) botpijn en daarmee samenhangende verminderde mobiliteit Verder zijn de klinische symptomen als gevolg van hypercalciëmie, pancytopenie (beenmerginfiltratie) en ruggenmergcompressie belangrijk om te herkennen Het bestaan van een botmetastase als zodanig heeft echter wel een negatieve invloed op de "overall survival"; ##% van de patiënten met botmetastasen overlijdt binnen zes maanden na de diagnosticering hiervan Bekende negatief voorspellende factoren zijn het hebben van De "overall survival" bij ## maanden voor de groep met #-# punten was in deze studie meer dan ##% Bij een score tussen de <DATUM> werd daalde deze survival naar ongeveer ##% en bij meer dan # punten tot onder de ##% (##) Voor de uiteindelijke keuze van behandeling kan deze score een belangrijke rol spelen (figuur #) Tussen de # en ##% van de patiënten met een botmetastase krijgt uiteindelijk te maken met een dreigende of actuele pathologische fractuur Belastingsafhankelijke pijn kan het eerste teken van een dreigende pathologische fractuur zijn, maar is in de praktijk vaak een matige voorspellende factor Mannen lijken meer aangedaan dan vrouwen (## vs.
| 572 |
www
|
prostaat-, schildklier- of niercelcarcinoom Door de steeds effectievere behandeling van deze gemetastaseerde primaire tumoren is het aantal botmetastasen toegenomen Gemiddeld wordt geschat dat twee derde van alle terminale kankerpatiënten ossale metastasen heeft Hoewel botmetastasen niet levensbedreigend zijn, beïnvloeden deze wel sterk de kwaliteit van leven Bij ongeveer twee derde van de patiënten bestaan de klinische symptomen van botmetastasen vooral uit (ernstige) botpijn en daarmee samenhangende verminderde mobiliteit Verder zijn de klinische symptomen als gevolg van hypercalciëmie, pancytopenie (beenmerginfiltratie) en ruggenmergcompressie belangrijk om te herkennen Het bestaan van een botmetastase als zodanig heeft echter wel een negatieve invloed op de "overall survival"; ##% van de patiënten met botmetastasen overlijdt binnen zes maanden na de diagnosticering hiervan Bekende negatief voorspellende factoren zijn het hebben van De "overall survival" bij ## maanden voor de groep met #-# punten was in deze studie meer dan ##% Bij een score tussen de <DATUM> werd daalde deze survival naar ongeveer ##% en bij meer dan # punten tot onder de ##% (##) Voor de uiteindelijke keuze van behandeling kan deze score een belangrijke rol spelen (figuur #) Tussen de # en ##% van de patiënten met een botmetastase krijgt uiteindelijk te maken met een dreigende of actuele pathologische fractuur Belastingsafhankelijke pijn kan het eerste teken van een dreigende pathologische fractuur zijn, maar is in de praktijk vaak een matige voorspellende factor Mannen lijken meer aangedaan dan vrouwen (## vs De grote meerderheid (##%) van ossale metastasen wordt gevonden in de goed doorbloede gedeelten van het axiale skelet (inclusief bekken), de ribben en het proximale femur Lokalisatie distaal van de elleboog en knie zijn zeldzaam Traditioneel worden botmetastasen ingedeeld in osteolytisch en osteoblastisch, maar in het algemeen mag worden aangenomen dat alle botmetastasen een bepaald deel van beide eigenschappen bezitten Puur osteolytische laesies zijn in sterkere mate "at risk" voor een pathologische fractuur Terwijl overwegend osteoblastisch laesies minder risicovol zijn Een pathologische fractuur van het proximale femur bij kinderen en jong volwassenen vindt frequent haar oorzaak in een primaire beentumor Bij patiënten boven de <LEEFTIJD> jaar staat een metastase of een multipel myeloom bovenaan de differentiaaldiagnose (tabel #) Ondanks het zeldzame <INSTELLING> behoort een primaire beentumor wel in de differentiaaldiagnose van de pathologische fractuur Vaak kan een betrouwbare differentiaaldiagnose worden opgesteld aan de hand van anamnese, lichamelijk onderzoek en conventionele röntgendiagnostiek Röntgendiagnostiek is vaak een betrouwbare manier om een maligne laesie van een benigne afwijking te onderscheiden Dit artikel richt zich vooral op de diagnostiek en behandeling van een bot metastase leidend tot een (dreigende) pathologische fractuur Enkele benigne afwijkingen worden voor de volledigheid besproken De meeste benigne afwijkingen onderscheiden zich door een scherpe begrenzing tussen de laesie en het aangrenzend bot, een sclerotische (dichtere, hardere) begrenzing en het ontbreken van een periostreactie en wekedelencomponent Indien er geen betrouwbare diagnose gesteld kan worden op basis van de röntgenfoto, moet een ossale laesie met grote voorzichtigheid worden benaderd.
| 567 |
www
|
de goed doorbloede gedeelten van het axiale skelet (inclusief bekken), de ribben en het proximale femur Lokalisatie distaal van de elleboog en knie zijn zeldzaam Traditioneel worden botmetastasen ingedeeld in osteolytisch en osteoblastisch, maar in het algemeen mag worden aangenomen dat alle botmetastasen een bepaald deel van beide eigenschappen bezitten Puur osteolytische laesies zijn in sterkere mate "at risk" voor een pathologische fractuur Terwijl overwegend osteoblastisch laesies minder risicovol zijn Een pathologische fractuur van het proximale femur bij kinderen en jong volwassenen vindt frequent haar oorzaak in een primaire beentumor Bij patiënten boven de <LEEFTIJD> jaar staat een metastase of een multipel myeloom bovenaan de differentiaaldiagnose (tabel #) Ondanks het zeldzame <INSTELLING> behoort een primaire beentumor wel in de differentiaaldiagnose van de pathologische fractuur Vaak kan een betrouwbare differentiaaldiagnose worden opgesteld aan de hand van anamnese, lichamelijk onderzoek en conventionele röntgendiagnostiek Röntgendiagnostiek is vaak een betrouwbare manier om een maligne laesie van een benigne afwijking te onderscheiden Dit artikel richt zich vooral op de diagnostiek en behandeling van een bot metastase leidend tot een (dreigende) pathologische fractuur Enkele benigne afwijkingen worden voor de volledigheid besproken De meeste benigne afwijkingen onderscheiden zich door een scherpe begrenzing tussen de laesie en het aangrenzend bot, een sclerotische (dichtere, hardere) begrenzing en het ontbreken van een periostreactie en wekedelencomponent Indien er geen betrouwbare diagnose gesteld kan worden op basis van de röntgenfoto, moet een ossale laesie met grote voorzichtigheid worden benaderd pijn, onvermogen het getroffen lichaamsdeel normaal te gebruiken, eventueel een afwijkende stand Het vermoeden kan worden bevestigd met een röntgenfoto Er mag nooit zonder meer worden aangenomen dat een enkelvoudige laesie die op een röntgenfoto als een opheldering verschijnt een metastase is Het zou ook een primaire tumor kunnen zijn, bijvoorbeeld de ziekte van Kahler Bij het spontaan of na een licht trauma ontstaan van een fractuur dient een pathologische oorzaak te worden uitgesloten, voordat met de chirurgische behandeling wordt begonnen Essentieel in de work-up is een conventionele röntgenfoto in twee richtingen van het gehele pijpbeen Het is van belang dat het gehele lange pijpbeen goed te beoordelen is Zowel evidente als dreigende fracturen in lytische laesies kunnen zo worden gediagnosticeerd Röntgendiagnostiek wordt verricht op indicatie van de kliniek (pijn) en op geleide van de botscan die vaak al verricht wordt gedurende het stadiëringsonderzoek voor de primaire tumor (zie stroomdiagram) Agressieve kenmerken van een ossale laesie zijn een diameter ) # cm, cortexonderbreking, periostreactie en het bestaan van een pathologische fractuur Botmetastasen kunnen lytisch, sclerotisch (blastisch) of gemengd lytisch/sclerotisch zijn Een bepaalde mate van lytische destructie is noodzakelijk voordat een laesie zichtbaar wordt op een röntgenfoto Röntgenfotoâs hebben een hoge specificiteit en een lage vals-positieve uitslag Dit komt doordat alvorens botdestructie vast te stellen is, minimaal ##% van het spongieuze bot en/of minimaal ##% van het corticale bot verdwenen moet zijn Het long-, schildklier- en niercelcarcinoom hebben vaak een uitgesproken osteolytisch <INSTELLING>.
| 546 |
www
|
lichaamsdeel normaal te gebruiken, eventueel een afwijkende stand Het vermoeden kan worden bevestigd met een röntgenfoto Er mag nooit zonder meer worden aangenomen dat een enkelvoudige laesie die op een röntgenfoto als een opheldering verschijnt een metastase is Het zou ook een primaire tumor kunnen zijn, bijvoorbeeld de ziekte van Kahler Bij het spontaan of na een licht trauma ontstaan van een fractuur dient een pathologische oorzaak te worden uitgesloten, voordat met de chirurgische behandeling wordt begonnen Essentieel in de work-up is een conventionele röntgenfoto in twee richtingen van het gehele pijpbeen Het is van belang dat het gehele lange pijpbeen goed te beoordelen is Zowel evidente als dreigende fracturen in lytische laesies kunnen zo worden gediagnosticeerd Röntgendiagnostiek wordt verricht op indicatie van de kliniek (pijn) en op geleide van de botscan die vaak al verricht wordt gedurende het stadiëringsonderzoek voor de primaire tumor (zie stroomdiagram) Agressieve kenmerken van een ossale laesie zijn een diameter ) # cm, cortexonderbreking, periostreactie en het bestaan van een pathologische fractuur Botmetastasen kunnen lytisch, sclerotisch (blastisch) of gemengd lytisch/sclerotisch zijn Een bepaalde mate van lytische destructie is noodzakelijk voordat een laesie zichtbaar wordt op een röntgenfoto Röntgenfotoâs hebben een hoge specificiteit en een lage vals-positieve uitslag Dit komt doordat alvorens botdestructie vast te stellen is, minimaal ##% van het spongieuze bot en/of minimaal ##% van het corticale bot verdwenen moet zijn Het long-, schildklier- en niercelcarcinoom hebben vaak een uitgesproken osteolytisch <INSTELLING> Het prostaatcarcinoom is over het algemeen overwegend osteoblastisch Hierbij is het de lokale botreactie en dus niet de botmetastase zelf die de osteoblasten rondom de metastase te stimuleren Overwegend lytische metastasen kunnen ook enige vorm van osteoblastaire reactie laten zien indien er sprake is van relatief langzame tumorgroei (mammacarcinoom) Deze wordt waarschijnlijk veroorzaakt wordt door lokale reactieve botvorming en is een poging van het bot zichzelf te repareren Ossale metastasen zijn vooral gelokaliseerd in de sterk doorbloede gedeeltes van het bot (wervelkolom, bekken en metafysair in de lange pijpbeenderen) Het bestaan van een solitaire laesie (plasmocytoom) wordt in het algemeen bewezen met behulp van röntgendiagnostiek en een skeletscintigram (De PET-scan wordt in toenemende mate gebruikt om het risico van een vals-negatieve botscan te verkleinen) In ##% van de gevallen zal een solitaire laesie uiteindelijk leiden tot multifocale afwijkingen (ziekte van Kahler) De ossale laesie karakteriseert zich door een medullaire, lytische laesie met mogelijke cortexdestructie of scalopping, met voorkeurslokalisaties in het axiale skelet, de schedel en proximale lange pijpbeenderen Het centrale chondrosarcoom presenteert zich meestal als een metadiafysaire, lytische laesie met popcorn-achtige calcificaties Hooggradige chondrosarcomen doorbreken in het merendeel van de gevallen de cortex en vertonen veelal een wekedelencomponent Hoe hoger de maligniteitsgraad hoe onscherper de begrenzingen en hoe ernstiger de cortexaantasting Osteosarcomen zijn vaak excentrische metafysaire sclerotische (blastische) of gecombineerd lytisch en sclerotische laesies In ongeveer ##% van de gevallen zijn osteosarcomen overwegend lytisch.
| 540 |
www
|
is over het algemeen overwegend osteoblastisch Hierbij is het de lokale botreactie en dus niet de botmetastase zelf die de osteoblasten rondom de metastase te stimuleren Overwegend lytische metastasen kunnen ook enige vorm van osteoblastaire reactie laten zien indien er sprake is van relatief langzame tumorgroei (mammacarcinoom) Deze wordt waarschijnlijk veroorzaakt wordt door lokale reactieve botvorming en is een poging van het bot zichzelf te repareren Ossale metastasen zijn vooral gelokaliseerd in de sterk doorbloede gedeeltes van het bot (wervelkolom, bekken en metafysair in de lange pijpbeenderen) Het bestaan van een solitaire laesie (plasmocytoom) wordt in het algemeen bewezen met behulp van röntgendiagnostiek en een skeletscintigram (De PET-scan wordt in toenemende mate gebruikt om het risico van een vals-negatieve botscan te verkleinen) In ##% van de gevallen zal een solitaire laesie uiteindelijk leiden tot multifocale afwijkingen (ziekte van Kahler) De ossale laesie karakteriseert zich door een medullaire, lytische laesie met mogelijke cortexdestructie of scalopping, met voorkeurslokalisaties in het axiale skelet, de schedel en proximale lange pijpbeenderen Het centrale chondrosarcoom presenteert zich meestal als een metadiafysaire, lytische laesie met popcorn-achtige calcificaties Hooggradige chondrosarcomen doorbreken in het merendeel van de gevallen de cortex en vertonen veelal een wekedelencomponent Hoe hoger de maligniteitsgraad hoe onscherper de begrenzingen en hoe ernstiger de cortexaantasting Osteosarcomen zijn vaak excentrische metafysaire sclerotische (blastische) of gecombineerd lytisch en sclerotische laesies In ongeveer ##% van de gevallen zijn osteosarcomen overwegend lytisch Vaak is er een begeleidende wekedelenmassa De reusceltumor presenteert zich als een excentrische, epi- metafysaire expansieve lytische laesie, versmalling van de cortex en een mogelijke wekedelencomponent Ondanks het histologische benigne <INSTELLING> van deze laesie bestaat er een lokaal agressief gedrag en een zeldzaam voorkomen van pulmonale metastasering (<DATUM> ) Een aneurysmatische botcyste (<INSTELLING>) is een meestal een excentrische, solitaire, expansieve en erosieve laesie, gelokaliseerd in de metafyse van onderste en in mindere mate bovenste extremiteit Het radiologische aspect van deze afwijking wordt beschreven als een zeepbel In de wervelkolom is vaak het posterieure segment betrokken Fibreuze dysplasie kenmerkt zich door een matglasaspect van de matrix in de meta- en epifyse De laesie is veelal scherp begrensd met soms enige scalopping van de cortex Er is typisch geen periostreactie of wekedelencomponent Herhaaldelijke pathologische fracturen kunnen deze afwijking een maligne <INSTELLING> geven met lytische, sclerotische en Paget-achtige gebieden Profylactische osteosynthese van een dreigende pathologische fractuur kan worden aanbevolen indien er sprake is van een ossale metastase met een diameter groter dan ##% van de diameter van het pijpbeen, een corticale onderbreking groter dan # cm en/of aanhoudende pijn niet reagerend op radiotherapie en pijnstilling Er zijn verschillende methoden beschreven om een dreigende pathologische fractuur vast te stellen, deze zijn echter allemaal nauwelijks of niet "evidence-based" Bij drie kwart van de patiënten is pijn het eerste en belangrijkste symptoom De intensiteit en het <INSTELLING> van de pijn zijn echter niet duidelijk gecorreleerd aan de kans op een pathologische fractuur.
| 541 |
www
|
een excentrische, epi- metafysaire expansieve lytische laesie, versmalling van de cortex en een mogelijke wekedelencomponent Ondanks het histologische benigne <INSTELLING> van deze laesie bestaat er een lokaal agressief gedrag en een zeldzaam voorkomen van pulmonale metastasering (<DATUM> ) Een aneurysmatische botcyste (<INSTELLING>) is een meestal een excentrische, solitaire, expansieve en erosieve laesie, gelokaliseerd in de metafyse van onderste en in mindere mate bovenste extremiteit Het radiologische aspect van deze afwijking wordt beschreven als een zeepbel In de wervelkolom is vaak het posterieure segment betrokken Fibreuze dysplasie kenmerkt zich door een matglasaspect van de matrix in de meta- en epifyse De laesie is veelal scherp begrensd met soms enige scalopping van de cortex Er is typisch geen periostreactie of wekedelencomponent Herhaaldelijke pathologische fracturen kunnen deze afwijking een maligne <INSTELLING> geven met lytische, sclerotische en Paget-achtige gebieden Profylactische osteosynthese van een dreigende pathologische fractuur kan worden aanbevolen indien er sprake is van een ossale metastase met een diameter groter dan ##% van de diameter van het pijpbeen, een corticale onderbreking groter dan # cm en/of aanhoudende pijn niet reagerend op radiotherapie en pijnstilling Er zijn verschillende methoden beschreven om een dreigende pathologische fractuur vast te stellen, deze zijn echter allemaal nauwelijks of niet "evidence-based" Bij drie kwart van de patiënten is pijn het eerste en belangrijkste symptoom De intensiteit en het <INSTELLING> van de pijn zijn echter niet duidelijk gecorreleerd aan de kans op een pathologische fractuur Veelal worden daarom radiologische criteria gebruikt om een dreigende pathologische fractuur vast te stellen Slechts enkele radiologische criteria lijken in de praktijk goed te correleren met een verhoogd risico op een pathologische fractuur Geconcludeerd kan worden dat er sprake is van een dreigende pathologische fractuur van het femur wanneer de radiologische lengte grootte van de laesie meer dan ## mm bedraagt, osteolytisch van <INSTELLING> is en gepaard gaat met zichtbare cortexdestructie (figuur #) Een laesie met meer dan ##% botdestructie van de circumferentie van het lange pijbeen kan ook als een dreigende fractuur beschouwd worden, maar is in de praktijk beter te beoordelen op een CT-scan (figuur #)} De Mirels-score, die gebruikmaakt van radiologische en klinische criteria, wordt in de recente literatuur ook weer gebruikt voor de inschatting van het fractuurrisico (tabel #) Patiënten met een (a)symptomatische ossale metastase kunnen worden onderverdeeld in drie verschillende groepen # De grootste groep patiënten zit in een vergevorderd stadium van een bekende primaire tumor en heeft bewezen ossale metastasen Voor deze groep geldt dat in principe kan worden volstaan met een röntgenopname van het gehele pijpbeen in twee richtingen en een skeletscintigram, alvorens gestart kan worden met de behandeling # De tweede groep bestaat uit patiënten met een bekende primaire tumor, maar nog zonder bewezen botmetastasen Hierbij is naast de bovenbeschreven radiologische diagnostiek ook een biopsie voorafgaande aan de behandeling gewenst # Bij de derde groep (##%) is de botmetastase zelf het eerste signaal van een nog onbekende primaire tumor.
| 557 |
www
|
fractuur vast te stellen Slechts enkele radiologische criteria lijken in de praktijk goed te correleren met een verhoogd risico op een pathologische fractuur Geconcludeerd kan worden dat er sprake is van een dreigende pathologische fractuur van het femur wanneer de radiologische lengte grootte van de laesie meer dan ## mm bedraagt, osteolytisch van <INSTELLING> is en gepaard gaat met zichtbare cortexdestructie (figuur #) Een laesie met meer dan ##% botdestructie van de circumferentie van het lange pijbeen kan ook als een dreigende fractuur beschouwd worden, maar is in de praktijk beter te beoordelen op een CT-scan (figuur #)} De Mirels-score, die gebruikmaakt van radiologische en klinische criteria, wordt in de recente literatuur ook weer gebruikt voor de inschatting van het fractuurrisico (tabel #) Patiënten met een (a)symptomatische ossale metastase kunnen worden onderverdeeld in drie verschillende groepen # De grootste groep patiënten zit in een vergevorderd stadium van een bekende primaire tumor en heeft bewezen ossale metastasen Voor deze groep geldt dat in principe kan worden volstaan met een röntgenopname van het gehele pijpbeen in twee richtingen en een skeletscintigram, alvorens gestart kan worden met de behandeling # De tweede groep bestaat uit patiënten met een bekende primaire tumor, maar nog zonder bewezen botmetastasen Hierbij is naast de bovenbeschreven radiologische diagnostiek ook een biopsie voorafgaande aan de behandeling gewenst # Bij de derde groep (##%) is de botmetastase zelf het eerste signaal van een nog onbekende primaire tumor Hiervoor dient een internist/oncoloog geconsulteerd te worden In ##% van de gevallen kan hiermee de primaire tumor al voor de biopsie worden gediagnosticeerd (##) Onderzoek voorafgaand aan een biopsie bestaat dan uit een röntgenfoto van het gehele pijpbeen en de thorax, een skeletscintigrafie en bloed- en urineonderzoek (volledig bloedbeeld met leukocytendifferentiatie, BSE, CRP, nier- en leverfunctieparameters, het alkalische fosfatase en op indicatie het PSA en serumcalcium ) Indien de diagnose nog niet gesteld kan worden, wordt ook een CT-scan van de thorax en het abdomen en eventueel een PET-scan gemaakt Voor de tweede en derde groep geldt dat bij verdenking op een primaire beentumor of een solitair curatief resectabele laesie, een (eventueel dynamische) MRI met contrast voorafgaand aan deze biopsie noodzakelijk is (tabel #) Het doel van laboratoriumonderzoek is tweeledig Ten eerste kan een nog onbekende primaire tumor worden gediagnosticeerd Ten tweede kunnen potentieel levensbedreigende afwijkingen in de calcium- en fosfaathuishouding worden gediagnosticeerd en behandeld Bloedonderzoek volledig bloedbeeld met leukocytendifferentiatie, BSE, CRP, nier- en leverfunctieparameters Aangezien het Alkalische Fosfatase en Calcium als gevolg van een toegenomen osteoclastenactiviteit bij botmetastasen soms in levensgevaarlijke concentratie kan voorkomen (bv mammacarcinoom), is het verstandig deze te bepalen Eventueel kunnen specifieke tumormarkers als het PSA (prostaat),TSH (schildklier), alfafoetoproteïne (leverinsufficiëntie carcinoom, alcoholabusus), CEA (adenocarcinoom) en het LDH (lymfoom) op indicatie worden bepaald Urineonderzoek bence-joneseiwittjen (eiwitspectrum) (ziekte van Kahler) Het doel van een botscan is het screenen van het gehele skelet op overige lokalisaties van ossale metastasen, zodat deze indien nodig behandeld kunnen worden.
| 582 |
www
|
te worden In ##% van de gevallen kan hiermee de primaire tumor al voor de biopsie worden gediagnosticeerd (##) Onderzoek voorafgaand aan een biopsie bestaat dan uit een röntgenfoto van het gehele pijpbeen en de thorax, een skeletscintigrafie en bloed- en urineonderzoek (volledig bloedbeeld met leukocytendifferentiatie, BSE, CRP, nier- en leverfunctieparameters, het alkalische fosfatase en op indicatie het PSA en serumcalcium ) Indien de diagnose nog niet gesteld kan worden, wordt ook een CT-scan van de thorax en het abdomen en eventueel een PET-scan gemaakt Voor de tweede en derde groep geldt dat bij verdenking op een primaire beentumor of een solitair curatief resectabele laesie, een (eventueel dynamische) MRI met contrast voorafgaand aan deze biopsie noodzakelijk is (tabel #) Het doel van laboratoriumonderzoek is tweeledig Ten eerste kan een nog onbekende primaire tumor worden gediagnosticeerd Ten tweede kunnen potentieel levensbedreigende afwijkingen in de calcium- en fosfaathuishouding worden gediagnosticeerd en behandeld Bloedonderzoek volledig bloedbeeld met leukocytendifferentiatie, BSE, CRP, nier- en leverfunctieparameters Aangezien het Alkalische Fosfatase en Calcium als gevolg van een toegenomen osteoclastenactiviteit bij botmetastasen soms in levensgevaarlijke concentratie kan voorkomen (bv mammacarcinoom), is het verstandig deze te bepalen Eventueel kunnen specifieke tumormarkers als het PSA (prostaat),TSH (schildklier), alfafoetoproteïne (leverinsufficiëntie carcinoom, alcoholabusus), CEA (adenocarcinoom) en het LDH (lymfoom) op indicatie worden bepaald Urineonderzoek bence-joneseiwittjen (eiwitspectrum) (ziekte van Kahler) Het doel van een botscan is het screenen van het gehele skelet op overige lokalisaties van ossale metastasen, zodat deze indien nodig behandeld kunnen worden Een skeletscintigrafie is zeer gevoelig voor diverse metastatische osteoblastische haarden en is al positief bij een laesie van meer dan # mm, maar vooral bij het plasmocytoom, schildkliercarcinoom en melanoom komen als gevolg van het lytische <INSTELLING> van deze laesies ook fout-negatieven voor (##) Helaas heeft de activiteit van de laesie geen relatie met het eventuele fractuurrisico Verdachte laesies dienen daarom altijd vergeleken te worden met conventionele röntgenopnames Een skeletscintigrafie kan goed worden gebruikt om eventuele skiplaesies dan wel andere ossale lokalisaties van de tumor te diagnosticeren, en is zeer sensitief De combinatie van een skeletscintigrafie en conventionele röntgenfotoâs is sterk en is in de dagelijkse praktijk meestal afdoende om een adequate behandelingsstrategie voor patiënten met een bekende ossaal gemetastaseerde ziekte te bepalen Een enkel onderzoek naar het gebruik van de PET-scan voor de diagnosticering van ossale metastasen laten een lichte voorkeur zien voor de PET-scan boven een klassieke skeletscintigrafie Het voordeel van de PET-scan zou zijn dat deze een hogere sensitiviteit zou hebben vooral voor kleine lytische laesies, omdat hij de metabole turnover van glucose meet en niet de indirecte mineralisatie van bot als gevolg van osteoblastenactiviteit (##) Dit zou bij het Myeloom en andere voornamelijk lytische laesies een vermindering van het aantal foutnegatieven kunnen geven (##) Computertomografie (CT-scan) kan aanvullende informatie bieden betreffende de grootte en precieze locatie van de ossale laesie, alsook de mate van cortexdestructie.
| 561 |
www
|
Een skeletscintigrafie is zeer gevoelig voor diverse metastatische osteoblastische haarden en is al positief bij een laesie van meer dan # mm, maar vooral bij het plasmocytoom, schildkliercarcinoom en melanoom komen als gevolg van het lytische <INSTELLING> van deze laesies ook fout-negatieven voor (##) Helaas heeft de activiteit van de laesie geen relatie met het eventuele fractuurrisico Verdachte laesies dienen daarom altijd vergeleken te worden met conventionele röntgenopnames Een skeletscintigrafie kan goed worden gebruikt om eventuele skiplaesies dan wel andere ossale lokalisaties van de tumor te diagnosticeren, en is zeer sensitief De combinatie van een skeletscintigrafie en conventionele röntgenfotoâs is sterk en is in de dagelijkse praktijk meestal afdoende om een adequate behandelingsstrategie voor patiënten met een bekende ossaal gemetastaseerde ziekte te bepalen Een enkel onderzoek naar het gebruik van de PET-scan voor de diagnosticering van ossale metastasen laten een lichte voorkeur zien voor de PET-scan boven een klassieke skeletscintigrafie Het voordeel van de PET-scan zou zijn dat deze een hogere sensitiviteit zou hebben vooral voor kleine lytische laesies, omdat hij de metabole turnover van glucose meet en niet de indirecte mineralisatie van bot als gevolg van osteoblastenactiviteit (##) Dit zou bij het Myeloom en andere voornamelijk lytische laesies een vermindering van het aantal foutnegatieven kunnen geven (##) Computertomografie (CT-scan) kan aanvullende informatie bieden betreffende de grootte en precieze locatie van de ossale laesie, alsook de mate van cortexdestructie Vooral wanneer de standaard röntgenfotoâs niet goed te beoordelen zijn kan een CT-scan de uitgebreidheid van de laesie en het eventueel bestaan van een fractuur, nauwkeurig in beeld brengen Op dit moment zijn er onvoldoende argumenten om routinematig een structurele CT-scan van alle ossale metastasen met een dreigende fractuur te verrichten Computertomografie (CT-scan) van de thorax en het abdomen bij onbekende primaire tumor leidt in ##% tot de diagnose metastase van een andere primaire tumor (#;##) Een MRI geeft geen aanvullende informatie voor een betere inschatting van het fractuurrisico Een MRI is alleen noodzakelijk wanneer gedacht wordt aan een primaire beentumor of een curatief resectabele solitaire metastase van een carcinoom aan de niercel of schildklier Er zijn nieuwe aanwijzingen dat "full body MRI" ook zinvol zou kunnen zijn in het onderzoek naar disseminatie De precieze uitbreiding van de tumor in de verschillende anatomische compartimenten evenals de relatie van de tumor ten opzichte van de aangrenzende gewrichten, zenuwen en bloedvaten (stagering) kan worden beoordeeld Een MRI dient altijd vooraf te gaan aan een eventuele biopsie om artefacten (ten gevolge van de biopsie) te voorkomen Bovendien kan op de MRI de beste biopsieroute worden gekozen, waarbij rekening wordt gehouden met de incisie van de mogelijk latere definitieve ingreep Een specifieke rol is weggelegd voor (eventueel dynamische) MRI met contrast; het representeert de biologische activiteit van de tumor en geeft een indicatie van de aanwezigheid van vitaal tumorweefsel en necrose Radiodiagnostiek is in de afgelopen jaren van toenemend belang geworden in de diagnosticering en follow-up van patiënten met musculoskeletale tumoren of afwijkingen die daarop lijken.
| 556 |
www
|
eventueel bestaan van een fractuur, nauwkeurig in beeld brengen Op dit moment zijn er onvoldoende argumenten om routinematig een structurele CT-scan van alle ossale metastasen met een dreigende fractuur te verrichten Computertomografie (CT-scan) van de thorax en het abdomen bij onbekende primaire tumor leidt in ##% tot de diagnose metastase van een andere primaire tumor (#;##) Een MRI geeft geen aanvullende informatie voor een betere inschatting van het fractuurrisico Een MRI is alleen noodzakelijk wanneer gedacht wordt aan een primaire beentumor of een curatief resectabele solitaire metastase van een carcinoom aan de niercel of schildklier Er zijn nieuwe aanwijzingen dat "full body MRI" ook zinvol zou kunnen zijn in het onderzoek naar disseminatie De precieze uitbreiding van de tumor in de verschillende anatomische compartimenten evenals de relatie van de tumor ten opzichte van de aangrenzende gewrichten, zenuwen en bloedvaten (stagering) kan worden beoordeeld Een MRI dient altijd vooraf te gaan aan een eventuele biopsie om artefacten (ten gevolge van de biopsie) te voorkomen Bovendien kan op de MRI de beste biopsieroute worden gekozen, waarbij rekening wordt gehouden met de incisie van de mogelijk latere definitieve ingreep Een specifieke rol is weggelegd voor (eventueel dynamische) MRI met contrast; het representeert de biologische activiteit van de tumor en geeft een indicatie van de aanwezigheid van vitaal tumorweefsel en necrose Radiodiagnostiek is in de afgelopen jaren van toenemend belang geworden in de diagnosticering en follow-up van patiënten met musculoskeletale tumoren of afwijkingen die daarop lijken Uiteindelijk wordt een definitieve diagnose alleen verkregen door een (dikkenaald)biopsie Een traditionele openincisiebiopsie kent in vergelijking een groter contaminatierisico van het omliggende weefsel (##) Toch geldt voor beide technieken het belang van een goed gekozen biopsietraject Met een dikkenaaldbiopsie kan in ##% een definitieve diagnose worden gesteld (##) In het algemeen kan worden gesteld dat de biopsie moet worden genomen centraal in het eventueel toekomstige litteken, waarbij weefsel uit de periferie van de laesie de grootste kans biedt op een succesvolle biopsie (vaak centrale necrose) Bij twijfel over het biopsietraject of de definitieve histologische diagnose kan een <INSTELLING> of de commissie voor beentumoren worden geconsulteerd Biopsie van een botmetastase voorafgaand aan de behandeling is alleen nodig wanneer er twijfel bestaat over de radiologische diagnose van een ossale laesie bij patiënten met een bekende andere primaire tumor en bij patiënten met een nog onbekende primaire tumor Peroperatieve biopsie van een bekende ossale metastase is aan te raden Echter in ongeveer ##% van de gevallen kan geen diagnose worden gesteld op peroperatief ingestuurd boormeel, een dikke naald biopsie verdient daarom ook hier de voorkeur Een pathologische fractuur is geen gewone fractuur, en er valt dus ook geen gewone genezing te verwachten De keuze voor een chirurgische behandeling van een actuele pathologische fractuur mag nooit overhaast genomen worden Adequate pijnstilling geeft voldoende tijd voor een weloverwogen besluitvorming De behandeling gebeurt bij voorkeur in een multidisciplinaire setting.
| 529 |
www
|
definitieve diagnose alleen verkregen door een (dikkenaald)biopsie Een traditionele openincisiebiopsie kent in vergelijking een groter contaminatierisico van het omliggende weefsel (##) Toch geldt voor beide technieken het belang van een goed gekozen biopsietraject Met een dikkenaaldbiopsie kan in ##% een definitieve diagnose worden gesteld (##) In het algemeen kan worden gesteld dat de biopsie moet worden genomen centraal in het eventueel toekomstige litteken, waarbij weefsel uit de periferie van de laesie de grootste kans biedt op een succesvolle biopsie (vaak centrale necrose) Bij twijfel over het biopsietraject of de definitieve histologische diagnose kan een <INSTELLING> of de commissie voor beentumoren worden geconsulteerd Biopsie van een botmetastase voorafgaand aan de behandeling is alleen nodig wanneer er twijfel bestaat over de radiologische diagnose van een ossale laesie bij patiënten met een bekende andere primaire tumor en bij patiënten met een nog onbekende primaire tumor Peroperatieve biopsie van een bekende ossale metastase is aan te raden Echter in ongeveer ##% van de gevallen kan geen diagnose worden gesteld op peroperatief ingestuurd boormeel, een dikke naald biopsie verdient daarom ook hier de voorkeur Een pathologische fractuur is geen gewone fractuur, en er valt dus ook geen gewone genezing te verwachten De keuze voor een chirurgische behandeling van een actuele pathologische fractuur mag nooit overhaast genomen worden Adequate pijnstilling geeft voldoende tijd voor een weloverwogen besluitvorming De behandeling gebeurt bij voorkeur in een multidisciplinaire setting Preoperatieve biopsie is noodzakelijk bij een onbekende primaire tumor om een âwhoops operatieâ te voorkomen En dient verricht te worden door of in overleg met de uiteindelijke behandelaar Pathologische fracturen genezen slecht of helemaal niet, zelfs als ze stabiel worden gefixeerd Als chirurgisch behandelindicatie wordt in de praktijk het radiologische criterium van meer dan ## mm botdestructie in de lengterichting van een belast pijpbeen aangehouden De operatieve behandeling moet een direct belastbaar en functioneel resultaat hebben Profylactische fixatie van dreigende pathologische fracturen geven minder per- en postoperatieve complicaties, zijn gemakkelijker voor de behandelende chirurg en zijn minder traumatisch voor de patiënt Screening van het fractuurrisico is daarom van groot belang Osteosynthese van pathologische proximale femur fracturen heeft een groot complicatierisico, de behandeling van deze fracturen met een gecementeerde kop hals of totale heup prothese heeft daarom vaak de voorkeur Solitaire metastasen van een niercel- en schildkliercarcinoom met een goede levensverwachting moeten zo mogelijk en-block verwijderd worden Elk behandelcentrum dient een hoofdconsulent aan te wijzen voor de behandeling van (dreigende) pathologische fracturen Een multifactoriële inschatting van het fractuurrisico (Mirels) lijkt in eerste instantie logisch, maar is in de praktijk beperkt toepasbaar Het originele artikel uit ### spreekt van een verhoogde kans op een pathologische fractuur bij een Mirels-score boven de # Helaas is de studiegroep waaruit deze drempel voortvloeide erg beperkt in aantallen en diagnoses Gebruik makende van de gereviseerde Mirels-score blijkt dat in een grotere patiëntenpopulatie bij een score boven de # uiteindelijk maar ##% factureert.
| 533 |
www
|
voorkomen En dient verricht te worden door of in overleg met de uiteindelijke behandelaar Pathologische fracturen genezen slecht of helemaal niet, zelfs als ze stabiel worden gefixeerd Als chirurgisch behandelindicatie wordt in de praktijk het radiologische criterium van meer dan ## mm botdestructie in de lengterichting van een belast pijpbeen aangehouden De operatieve behandeling moet een direct belastbaar en functioneel resultaat hebben Profylactische fixatie van dreigende pathologische fracturen geven minder per- en postoperatieve complicaties, zijn gemakkelijker voor de behandelende chirurg en zijn minder traumatisch voor de patiënt Screening van het fractuurrisico is daarom van groot belang Osteosynthese van pathologische proximale femur fracturen heeft een groot complicatierisico, de behandeling van deze fracturen met een gecementeerde kop hals of totale heup prothese heeft daarom vaak de voorkeur Solitaire metastasen van een niercel- en schildkliercarcinoom met een goede levensverwachting moeten zo mogelijk en-block verwijderd worden Elk behandelcentrum dient een hoofdconsulent aan te wijzen voor de behandeling van (dreigende) pathologische fracturen Een multifactoriële inschatting van het fractuurrisico (Mirels) lijkt in eerste instantie logisch, maar is in de praktijk beperkt toepasbaar Het originele artikel uit ### spreekt van een verhoogde kans op een pathologische fractuur bij een Mirels-score boven de # Helaas is de studiegroep waaruit deze drempel voortvloeide erg beperkt in aantallen en diagnoses Gebruik makende van de gereviseerde Mirels-score blijkt dat in een grotere patiëntenpopulatie bij een score boven de # uiteindelijk maar ##% factureert Als chirurgische behandelindicatie wordt in de praktijk het radiologische criterium van meer dan ## mm botdestructie in de lengterichting van een belast pijpbeen aangehouden, hierbij ontstaat er in ##% van de patiënten met een lytische laesie van het proximale femur een fractuur Voor de bovenste extremiteit geldt veelal een laesiediameter ratio van meer dan ##% Bij enige verdenking op inadequate röntgendiagnostiek als gevolg van malpositionering door bijvoorbeeld pijn, dient aanvullend een CT-scan te worden verricht om zo de circumferentie en cortexdestructie van de laesie beter in beeld te brengen Opgemerkt moet worden dat een te strikte handhaving van de bovengenoemde criteria kunnen leiden tot een risicovolle overbehandeling van een patiëntenpopulatie met een beperkte levensverwachting Een multidisciplinaire aanpak lijkt daarom noodzakelijk om patiënten en behandelaars te behoeden voor een te agressieve en niet noodzakelijke chirurgische behandeling Voor de behandeling van een (dreigende) pathologische fractuur is een juiste indicatiestelling voor radiotherapeutische behandeling met of zonder chirurgische stabilisatie van het grootste belang Profylactische stabilisatie is soms controversieel en uitdagend (#) Een structurele diagnostische work-up dient daarom altijd vooraf te gaan aan eventuele radiotherapeutische dan wel chirurgische behandeling In de meeste gevallen, ook in het geval van een actuele fractuur kan deze tijd zonder negatieve gevolgen voor de patiënt prima genomen worden Het grootste deel van de gevallen van ossale metastase kan succesvol worden behandeld met radiotherapie en pijnstillende middelen zoals paracetamol, NSAID en opiaten Behoudens een bewezen adequate pijnstilling lijkt radiotherapie het fractuurrisico te verlagen (#,##).
| 533 |
www
|
dan ## mm botdestructie in de lengterichting van een belast pijpbeen aangehouden, hierbij ontstaat er in ##% van de patiënten met een lytische laesie van het proximale femur een fractuur Voor de bovenste extremiteit geldt veelal een laesiediameter ratio van meer dan ##% Bij enige verdenking op inadequate röntgendiagnostiek als gevolg van malpositionering door bijvoorbeeld pijn, dient aanvullend een CT-scan te worden verricht om zo de circumferentie en cortexdestructie van de laesie beter in beeld te brengen Opgemerkt moet worden dat een te strikte handhaving van de bovengenoemde criteria kunnen leiden tot een risicovolle overbehandeling van een patiëntenpopulatie met een beperkte levensverwachting Een multidisciplinaire aanpak lijkt daarom noodzakelijk om patiënten en behandelaars te behoeden voor een te agressieve en niet noodzakelijke chirurgische behandeling Voor de behandeling van een (dreigende) pathologische fractuur is een juiste indicatiestelling voor radiotherapeutische behandeling met of zonder chirurgische stabilisatie van het grootste belang Profylactische stabilisatie is soms controversieel en uitdagend (#) Een structurele diagnostische work-up dient daarom altijd vooraf te gaan aan eventuele radiotherapeutische dan wel chirurgische behandeling In de meeste gevallen, ook in het geval van een actuele fractuur kan deze tijd zonder negatieve gevolgen voor de patiënt prima genomen worden Het grootste deel van de gevallen van ossale metastase kan succesvol worden behandeld met radiotherapie en pijnstillende middelen zoals paracetamol, NSAID en opiaten Behoudens een bewezen adequate pijnstilling lijkt radiotherapie het fractuurrisico te verlagen (#,##) Dit geldt in mindere mate ook voor een long- of prostaatcarcinoom Voor een ossale metastase van een niercelcarcinoom is deze reactie op radiotherapie minder goed voorspelbaar Naast radiotherapie spelen ook chemotherapie, hormonale therapie en behandeling met bisfosfonaten een belangrijke rol in de behandeling van ossale metastasen Gebruik makende van de WHO-ladder voor pijnstilling lijkt de combinatie van een NSAID en opiaat de beste resultaten te bereiken in pijnstilling bij kankerpatiënten (##-##) Aanvullende diagnostiek naar het fractuurrisico en de etiologie van de pijn moet hierbij niet worden vergeten Zeer adequate pijnstilling kan al op korte termijn bereikt worden met een âsingle-doseâ behandeling In het algemeen wordt radiotherapie gegeven van # Gy in een âsingle-doseâ of ## Gy in # doses Gemiddeld kan een pijnstillend effect na <DATUM> weken worden verwacht bij minimaal ##% van de patiënten Er lijkt geen toename van het fractuurrisico als gevolg van radiotherapie De initiële kortdurende toename van pijnklachten als gevolg radiotherapie kan adequaat behandeld worden met prednison (#;##;##) Indien er sprake is van een (dreigende) fractuur moet preventieve fixatie gevolgd door radiotherapie van het gehele operatie gebied overwogen worden Bij een (dreigende) pathologische fractuur wordt er meestal voor gekozen radiotherapie te laten volgen op een (preventieve) chirurgische behandeling De radiotherapie dient het gehele operatie gebied te bestrijken Algemeen wordt aangehouden dat de beste timing voor het geven van postoperatieve radiotherapie ongeveer ##-## dagen is Dit lijkt voldoende tijd voor een adequate wondgenezing en kan eventuele progressie van de lytische laesie te remmen.
| 561 |
www
|
metastase van een niercelcarcinoom is deze reactie op radiotherapie minder goed voorspelbaar Naast radiotherapie spelen ook chemotherapie, hormonale therapie en behandeling met bisfosfonaten een belangrijke rol in de behandeling van ossale metastasen Gebruik makende van de WHO-ladder voor pijnstilling lijkt de combinatie van een NSAID en opiaat de beste resultaten te bereiken in pijnstilling bij kankerpatiënten (##-##) Aanvullende diagnostiek naar het fractuurrisico en de etiologie van de pijn moet hierbij niet worden vergeten Zeer adequate pijnstilling kan al op korte termijn bereikt worden met een âsingle-doseâ behandeling In het algemeen wordt radiotherapie gegeven van # Gy in een âsingle-doseâ of ## Gy in # doses Gemiddeld kan een pijnstillend effect na <DATUM> weken worden verwacht bij minimaal ##% van de patiënten Er lijkt geen toename van het fractuurrisico als gevolg van radiotherapie De initiële kortdurende toename van pijnklachten als gevolg radiotherapie kan adequaat behandeld worden met prednison (#;##;##) Indien er sprake is van een (dreigende) fractuur moet preventieve fixatie gevolgd door radiotherapie van het gehele operatie gebied overwogen worden Bij een (dreigende) pathologische fractuur wordt er meestal voor gekozen radiotherapie te laten volgen op een (preventieve) chirurgische behandeling De radiotherapie dient het gehele operatie gebied te bestrijken Algemeen wordt aangehouden dat de beste timing voor het geven van postoperatieve radiotherapie ongeveer ##-## dagen is Dit lijkt voldoende tijd voor een adequate wondgenezing en kan eventuele progressie van de lytische laesie te remmen (##;##) Hierbij moet worden opgemerkt dat het ongeveer ##% van de patiënten met een pathologische fractuur hun fractuurgenezing niet overleven en dat er geen negatieve invloed werd gevonden op hoeveelheid callusvorming na radiotherapie (##) Bisfosfonaten hebben een down-regulerend effect op de door de tumor gestimuleerde osteoclasten en lijken progressie van de ossale metastase en daarmee het fractuurrisico te verminderen Ook lijkt het serum calcium af te nemen (vooral aangetoond voor mammacarcinoom- en multiple myeloompatiënten) Toch is er geen direct effect aangetoond op de tumoractiviteit in de weke delen en daarmee tot op heden ook geen directe correlatie met de overleving(#;##) Daarnaast is het gebruik van bisfosfonaten niet zonder bijwerkingen (koorts, flebitis, spierpijn, gewrichtspijn, osteonecrose, hypocalciëmie en nierfunctiestoornissen) Routinematig gebruik van deze middelen zonder consultatie van een internist/oncoloog wordt dan ook niet aangeraden Nieuwe medicamenteuze behandeling met receptoractivator of NF-κB-ligand (RANKL) en osteoprotegerin (OPG) lijken een toekomstige rol te hebben in de medicamenteuze behandeling van ossale metastasen en de preventie van pathologische fracturen (##) RANKL remt de osteoclastendifferentiatie en remt daarmee in diermodellen ook het aantal ossale metastasen en hun ossale complicaties (fractuurrisico) voor zowel osteolytische als osteoblastische laesies o b v mamma, prostaat en longcarcinoom als ook myelomen Prospectieve klinische studies naar de klinische relevantie van deze medicatie ontbreken nog Aanbeveling over het gebruik van de ze medicatie kunnen daarom niet gemaakt worden Het doel van chirurgische stabilisatie van een pathologische fractuur ten gevolge van een botmetastase is directe en volledige belastbaarheid, mede omdat botgenezing beperkt en vertraagt verloopt.
| 583 |
www
|
een pathologische fractuur hun fractuurgenezing niet overleven en dat er geen negatieve invloed werd gevonden op hoeveelheid callusvorming na radiotherapie (##) Bisfosfonaten hebben een down-regulerend effect op de door de tumor gestimuleerde osteoclasten en lijken progressie van de ossale metastase en daarmee het fractuurrisico te verminderen Ook lijkt het serum calcium af te nemen (vooral aangetoond voor mammacarcinoom- en multiple myeloompatiënten) Toch is er geen direct effect aangetoond op de tumoractiviteit in de weke delen en daarmee tot op heden ook geen directe correlatie met de overleving(#;##) Daarnaast is het gebruik van bisfosfonaten niet zonder bijwerkingen (koorts, flebitis, spierpijn, gewrichtspijn, osteonecrose, hypocalciëmie en nierfunctiestoornissen) Routinematig gebruik van deze middelen zonder consultatie van een internist/oncoloog wordt dan ook niet aangeraden Nieuwe medicamenteuze behandeling met receptoractivator of NF-κB-ligand (RANKL) en osteoprotegerin (OPG) lijken een toekomstige rol te hebben in de medicamenteuze behandeling van ossale metastasen en de preventie van pathologische fracturen (##) RANKL remt de osteoclastendifferentiatie en remt daarmee in diermodellen ook het aantal ossale metastasen en hun ossale complicaties (fractuurrisico) voor zowel osteolytische als osteoblastische laesies o b v mamma, prostaat en longcarcinoom als ook myelomen Prospectieve klinische studies naar de klinische relevantie van deze medicatie ontbreken nog Aanbeveling over het gebruik van de ze medicatie kunnen daarom niet gemaakt worden Het doel van chirurgische stabilisatie van een pathologische fractuur ten gevolge van een botmetastase is directe en volledige belastbaarheid, mede omdat botgenezing beperkt en vertraagt verloopt ## % voor niercel carcinoom en ##% voor het myeloom (##) Dit geldt voor iedere skelet lokalisatie Bij voorkeur wordt gekozen voor een minimale chirurgische toegang, met zo mogelijk fixatie van het gehele bot De osteosynthese dient dus rekening te houden met lokale progressie en osteolysis rondom de laesie, blijvende mechanische instabiliteit en eventuele nieuwe afwijkingen in de toekomst Een andere belangrijke factor in de keuze van behandeling is de verwachte overleving van de patiënt en daarmee samenhangend de noodzakelijke overleving van de osteosynthese of andere chirurgische behandeling Voor de keuze van de definitieve behandeling moet er onderscheid gemaakt worden tussen drie prognostische groepen(##) # Zeer korte levensverwachting of (minder dan # maanden) of een zeer slechte algehele conditie ()# punten) snel groeiende agressieve tumor met multipele ossale en viscerale/cerebrale metastasen en een laag Hb en/of cardiopulmonale problematiek # Levensverwachting ( <LEEFTIJD> jaar (<DATUM> punten) langzaam/matig groeiende tumor bij relatief goede functionele status, zonder viscerale of cerebrale metastasen # Levensverwachting )<LEEFTIJD> jaar (#-# punten) (solitaire) langzaam groeiende tumor, goed reagerend op radio en/of chemotherapie zonder viscerale of cerebrale metastasen Om falen van de primaire osteosynthese of prothese te voorkomen is het soms verstandig te anticiperen op een langere overleving dan verwacht (zie figuur #) Een multidisciplinaire aanpak verdient in alle gevallen de voorkeur Het doel van chirurgische stabilisatie van een pathologische fractuur, ten gevolge van een botmetastase, is een direct en volledig belastbaar been, met een minimaal invasief <INSTELLING>.
| 573 |
www
|
(##) Dit geldt voor iedere skelet lokalisatie Bij voorkeur wordt gekozen voor een minimale chirurgische toegang, met zo mogelijk fixatie van het gehele bot De osteosynthese dient dus rekening te houden met lokale progressie en osteolysis rondom de laesie, blijvende mechanische instabiliteit en eventuele nieuwe afwijkingen in de toekomst Een andere belangrijke factor in de keuze van behandeling is de verwachte overleving van de patiënt en daarmee samenhangend de noodzakelijke overleving van de osteosynthese of andere chirurgische behandeling Voor de keuze van de definitieve behandeling moet er onderscheid gemaakt worden tussen drie prognostische groepen(##) # Zeer korte levensverwachting of (minder dan # maanden) of een zeer slechte algehele conditie ()# punten) snel groeiende agressieve tumor met multipele ossale en viscerale/cerebrale metastasen en een laag Hb en/of cardiopulmonale problematiek # Levensverwachting ( <LEEFTIJD> jaar (<DATUM> punten) langzaam/matig groeiende tumor bij relatief goede functionele status, zonder viscerale of cerebrale metastasen # Levensverwachting )<LEEFTIJD> jaar (#-# punten) (solitaire) langzaam groeiende tumor, goed reagerend op radio en/of chemotherapie zonder viscerale of cerebrale metastasen Om falen van de primaire osteosynthese of prothese te voorkomen is het soms verstandig te anticiperen op een langere overleving dan verwacht (zie figuur #) Een multidisciplinaire aanpak verdient in alle gevallen de voorkeur Het doel van chirurgische stabilisatie van een pathologische fractuur, ten gevolge van een botmetastase, is een direct en volledig belastbaar been, met een minimaal invasief <INSTELLING> (#;##) Rekening houdende met de individuele omstandigheden zoals de levensverwachting en mobiliteit lijkt bij hoogrisico laesies tijdige en rigide chirurgische stabilisatie geïndiceerd In de praktijk geeft men vaak de voorkeur aan een profylactische stabilisatie boven met een âwait and seeâ-beleid In vergelijking met een chirurgische stabilisatie van een actuele pathologische fractuur heeft profylactische fixatie enkele voordelen snelle pijnvermindering, eerdere mobilisatie, verkorte opnameduur en minder per- en postoperatieve complicaties (#;#) Overhaaste chirurgische stabilisatie daarentegen kan bij het bestaan van een primaire beentumor een ledemaat sparende chirurgie onmogelijk maken Zelfs bij een actuele fractuur is er meestal sprake van een hemodynamisch stabiele patiënt die met adequate pijnstilling voldoende comfortabel kan worden gehouden om weloverwogen en eventueel multidisciplinair een behandelplan op te stellen Ook kan het emboliseren van een zeer vasculaire tumor, zoals een niercel- of schildkliercarcinoom, doeltreffend in pijnreductie zijn Ook dient het overwogen te worden maximaal # dagen voor de chirurgische stabilisatie, om zo het bloedverlies te reduceren Biomechanisch verdient het de voorkeur om het tumordefect te vullen met cement , onafhankelijk van het te gebruiken type osteosynthese Daarbij kan debulking van een radiotherapie ongevoelige laesie (niercelcarcinoom) prognostische voordelen bieden Alle laesies in het betreffende lange pijpbeen dienen te worden behandeld en dus in een tempo gefixeerd Indien het bestraalde pijpbeen, zonder pathologische fractuur, bij een zeer korte levensverwachting of patiënt met een ASA classificatie ) #, pijnklachten blijft geven, kan een percutane cementplastiek eventueel gecombineerd met radiofrequentie ablatie (RFA) therapie, ook een goede optie zijn (##;##).
| 575 |
www
|
mobiliteit lijkt bij hoogrisico laesies tijdige en rigide chirurgische stabilisatie geïndiceerd In de praktijk geeft men vaak de voorkeur aan een profylactische stabilisatie boven met een âwait and seeâ-beleid In vergelijking met een chirurgische stabilisatie van een actuele pathologische fractuur heeft profylactische fixatie enkele voordelen snelle pijnvermindering, eerdere mobilisatie, verkorte opnameduur en minder per- en postoperatieve complicaties (#;#) Overhaaste chirurgische stabilisatie daarentegen kan bij het bestaan van een primaire beentumor een ledemaat sparende chirurgie onmogelijk maken Zelfs bij een actuele fractuur is er meestal sprake van een hemodynamisch stabiele patiënt die met adequate pijnstilling voldoende comfortabel kan worden gehouden om weloverwogen en eventueel multidisciplinair een behandelplan op te stellen Ook kan het emboliseren van een zeer vasculaire tumor, zoals een niercel- of schildkliercarcinoom, doeltreffend in pijnreductie zijn Ook dient het overwogen te worden maximaal # dagen voor de chirurgische stabilisatie, om zo het bloedverlies te reduceren Biomechanisch verdient het de voorkeur om het tumordefect te vullen met cement , onafhankelijk van het te gebruiken type osteosynthese Daarbij kan debulking van een radiotherapie ongevoelige laesie (niercelcarcinoom) prognostische voordelen bieden Alle laesies in het betreffende lange pijpbeen dienen te worden behandeld en dus in een tempo gefixeerd Indien het bestraalde pijpbeen, zonder pathologische fractuur, bij een zeer korte levensverwachting of patiënt met een ASA classificatie ) #, pijnklachten blijft geven, kan een percutane cementplastiek eventueel gecombineerd met radiofrequentie ablatie (RFA) therapie, ook een goede optie zijn (##;##) In het geval van multipele laesies wordt het gebruik van een mergpen eventueel met botcement geadviseerd De toevoeging van botcement aan de osteosynthese verbetert de belastbaarheid stabiliteit en uiteindelijke overleving van de zowel de plaat- als penosteosynthese Hiervoor moet de laesie wel eerst zorgvuldig te worden gecuretteerd Een extra incisie bij het gebruik van een intramedullaire pen is hiervoor soms noodzakelijk Met de tegenwoordige moderne intramedullaire pennen lijkt het verstandig om ook het collum femoris te beschermen gebruik makende van een âinterlocking nailâ met één of twee schroeven in het collum femoris Het botcement wordt ook gebruikt om een botdefect te vullen en zo de belastbaarheid en de verankering van het implantaat aan het vaak beschadigde bot te verbeteren (#;##;##) Voordelen van een mergpenfixatie zij met name de mogelijkheid direct het gehele pijpbeen te stutten en het minimaal invasieve <INSTELLING> Versleping van tumorweefsel door het inbrengen van een intramedullaire pen door de laesie kan veelal worden geaccepteerd Toch verdient het de aanbeveling, het gehele operatiegebied te bestralen om zo progressie van de laesie te vertragen en eventuele genezing te stimuleren (met name bij sclerotische laesies) (##) Voordeel van plaatosteosynthese met botcement is de goede verankering van de schroeven in het cement en minder contaminatie van het mergkanaal Bij uitgebreide beschadiging van het proximale femur (pertrochantair, collum en caput femoris) of een verwachte overleving van meer dan <LEEFTIJD> jaar wordt een gecementeerde kophalsprothese (hemiartroplastiek/of tumorprothese) aangeraden Hiermee wordt het relatief hoge per- en postoperatieve risico van falende osteosynthese verminderd van ## naar #%.
| 567 |
www
|
een mergpen eventueel met botcement geadviseerd De toevoeging van botcement aan de osteosynthese verbetert de belastbaarheid stabiliteit en uiteindelijke overleving van de zowel de plaat- als penosteosynthese Hiervoor moet de laesie wel eerst zorgvuldig te worden gecuretteerd Een extra incisie bij het gebruik van een intramedullaire pen is hiervoor soms noodzakelijk Met de tegenwoordige moderne intramedullaire pennen lijkt het verstandig om ook het collum femoris te beschermen gebruik makende van een âinterlocking nailâ met één of twee schroeven in het collum femoris Het botcement wordt ook gebruikt om een botdefect te vullen en zo de belastbaarheid en de verankering van het implantaat aan het vaak beschadigde bot te verbeteren (#;##;##) Voordelen van een mergpenfixatie zij met name de mogelijkheid direct het gehele pijpbeen te stutten en het minimaal invasieve <INSTELLING> Versleping van tumorweefsel door het inbrengen van een intramedullaire pen door de laesie kan veelal worden geaccepteerd Toch verdient het de aanbeveling, het gehele operatiegebied te bestralen om zo progressie van de laesie te vertragen en eventuele genezing te stimuleren (met name bij sclerotische laesies) (##) Voordeel van plaatosteosynthese met botcement is de goede verankering van de schroeven in het cement en minder contaminatie van het mergkanaal Bij uitgebreide beschadiging van het proximale femur (pertrochantair, collum en caput femoris) of een verwachte overleving van meer dan <LEEFTIJD> jaar wordt een gecementeerde kophalsprothese (hemiartroplastiek/of tumorprothese) aangeraden Hiermee wordt het relatief hoge per- en postoperatieve risico van falende osteosynthese verminderd van ## naar #% Houdt hierbij wel rekening met een vergroot risico op een longembolie en peroperatieve bloeddrukdaling Bij voorkeur verloopt de steel tot ## centimeter onder de meest distale metastase Het risico op een pathologische fractuur in de tibia is significant lager vergeleken met het femur Metafysaire laesies kunnen worden behandeld met curettage en cementopvulling (PMMA), veelal gecombineerd met een additionele afsteunplaat om inzakking van het tibiaplateau te voorkomen Hierbij geldt een bovengrens van ##% van de metafysaire cicumferentie Indien meer dan ##% is gedestrueerd kan beter een megaprothese of PMMA met uitgebreidere osteosyntese worden toegepast Voor de diafysaire laesie in de tibia geldt in het algemeen een voorkeur voor intramedullaire fixatie zo nodig met het gebruik van PMMA Soms kan een diafysaire minimaal verplaatste fractuur, als gevolg van een stralingsgevoelige afwijking, ook conservatief worden behandeld gebruik makende van een sarmientobrace Voor de behandeling van metastasen in de scapula is radiotherapie meestal afdoende Eventueel kan alleen een resectie zonder reconstructie worden overwogen Voor de proximale humerus geldt, als gevolg van de grote momentarm en torsiekrachten, een relatief groot fractuurrisico Een fractuur van het caput en/of metafyse van de humerus wordt met een gecementeerde hemiartroplastiek behandeld Voor diafysaire laesies geldt eenzelfde behandelalgoritme als bij de femur- en tibiadiafyse, waarbij een intramedullaire oplossing de voorkeur heeft wanneer er geen sprake is van secundaire uitval van de nervus radialis In dat geval geniet open repositie en interne fixatie met een plaatosteosynthese, zo mogelijk gebruik makende van curettage en cementplastiek de voorkeur.
| 546 |
www
|
met een vergroot risico op een longembolie en peroperatieve bloeddrukdaling Bij voorkeur verloopt de steel tot ## centimeter onder de meest distale metastase Het risico op een pathologische fractuur in de tibia is significant lager vergeleken met het femur Metafysaire laesies kunnen worden behandeld met curettage en cementopvulling (PMMA), veelal gecombineerd met een additionele afsteunplaat om inzakking van het tibiaplateau te voorkomen Hierbij geldt een bovengrens van ##% van de metafysaire cicumferentie Indien meer dan ##% is gedestrueerd kan beter een megaprothese of PMMA met uitgebreidere osteosyntese worden toegepast Voor de diafysaire laesie in de tibia geldt in het algemeen een voorkeur voor intramedullaire fixatie zo nodig met het gebruik van PMMA Soms kan een diafysaire minimaal verplaatste fractuur, als gevolg van een stralingsgevoelige afwijking, ook conservatief worden behandeld gebruik makende van een sarmientobrace Voor de behandeling van metastasen in de scapula is radiotherapie meestal afdoende Eventueel kan alleen een resectie zonder reconstructie worden overwogen Voor de proximale humerus geldt, als gevolg van de grote momentarm en torsiekrachten, een relatief groot fractuurrisico Een fractuur van het caput en/of metafyse van de humerus wordt met een gecementeerde hemiartroplastiek behandeld Voor diafysaire laesies geldt eenzelfde behandelalgoritme als bij de femur- en tibiadiafyse, waarbij een intramedullaire oplossing de voorkeur heeft wanneer er geen sprake is van secundaire uitval van de nervus radialis In dat geval geniet open repositie en interne fixatie met een plaatosteosynthese, zo mogelijk gebruik makende van curettage en cementplastiek de voorkeur Laesies in de distale humerus kunnen het best verzorgd worden met een curettage, cementplastiek en plaatosteosynthese Ossale metastasen distaal van de elleboog zijn zeldzaam Ook hierbij kan vaak worden volstaan met een cementplastiek alleen, eventueel gecombineerd met een beperkte intramedullaire pen (steinman/k-draad) In opzet curatieve behandeling Een radicale en-blockresectie kan worden verricht bij een levensverwachting van meer dan twee jaar zoals bij een solitaire metastase van een schildklier- of niercelcarcinoom Een preoperatieve MRI is in dit geval noodzakelijk om preoperatief de te behalen marges te bepalen en eventuele reconstructie met een tumor prothese te plannen Zowel de biopsie als de behandeling dienen in een ervaren traumacentrum te gebeuren Bij het bestaan van een (dreigende) pathologische fractuur bij een verdenking van primaire beentumor wordt, voorafgaand aan de biopsie, consultatie van de commissie voor beentumoren of verwijzing naar een van de vier oncologisch orthopedische centra (<INSTELLING>, UMCN) geadviseerd Ook hier is een preoperatieve MRI noodzakelijk behandeling is daarna afhankelijk van levensverwachting Verwachte levensverwachting volgens Katagiri et al (##) (zie tabel #) Tabel # Prognostische score voor overall survival bij ossale metastasen volgens <PERSOON> et al (##) Tabel # Meest voorkomende tumoren bij een (dreigende) pathologische fractuur bij patiënten van <LEEFTIJD> jaar of ouder (<DATUM> Tabel # Radiologische criteria ter beoordeling van het fractuurrisico op een standaard röntgenfoto (#,#) Tabel # Mirels-scoresysteem voor dreigende pathologische fracturen (##).
| 540 |
www
|
in de distale humerus kunnen het best verzorgd worden met een curettage, cementplastiek en plaatosteosynthese Ossale metastasen distaal van de elleboog zijn zeldzaam Ook hierbij kan vaak worden volstaan met een cementplastiek alleen, eventueel gecombineerd met een beperkte intramedullaire pen (steinman/k-draad) In opzet curatieve behandeling Een radicale en-blockresectie kan worden verricht bij een levensverwachting van meer dan twee jaar zoals bij een solitaire metastase van een schildklier- of niercelcarcinoom Een preoperatieve MRI is in dit geval noodzakelijk om preoperatief de te behalen marges te bepalen en eventuele reconstructie met een tumor prothese te plannen Zowel de biopsie als de behandeling dienen in een ervaren traumacentrum te gebeuren Bij het bestaan van een (dreigende) pathologische fractuur bij een verdenking van primaire beentumor wordt, voorafgaand aan de biopsie, consultatie van de commissie voor beentumoren of verwijzing naar een van de vier oncologisch orthopedische centra (<INSTELLING>, UMCN) geadviseerd Ook hier is een preoperatieve MRI noodzakelijk behandeling is daarna afhankelijk van levensverwachting Verwachte levensverwachting volgens Katagiri et al (##) (zie tabel #) Tabel # Prognostische score voor overall survival bij ossale metastasen volgens <PERSOON> et al (##) Tabel # Meest voorkomende tumoren bij een (dreigende) pathologische fractuur bij patiënten van <LEEFTIJD> jaar of ouder (<DATUM> Tabel # Radiologische criteria ter beoordeling van het fractuurrisico op een standaard röntgenfoto (#,#) Tabel # Mirels-scoresysteem voor dreigende pathologische fracturen (##) Allylbromide Allylbromide is een organische verbinding met als brutoformule CHBr De zuivere stof komt voor als een kleurloze tot lichtgele, licht ontvlambare vloeistof met een indringende en prikkelende geur Het behoort tot de gehalogeneerde koolwaterstoffen Allylbromide kan bereid worden uit allylalcohol en waterstofbromide, onder afsplitsing van water Allylbromide wordt bij organische syntheses vaak ingezet als alkyleringsreagens, met name om een allylgroep in te voeren Die groep wordt vaak gebruikt als beschermende groep voor alcoholen en amines Allylbromide is ook een uitgangsproduct bij de synthese van propadieen, van andere allylverbindingen (onder andere voor allylcyanide) en van synthetische parfums Door reactie met magnesium kan het Grignard-reagens allylmagnesiumbromide bereid worden Allylbromide is een brandgevaarlijke vloeistof De damp is zwaarder dan lucht, verspreidt zich langs de grond en kan op afstand ontstoken worden De stof kan polymeriseren onder invloed van hitte, peroxiden of andere oxiderende stoffen Allylbromide is toxisch en werkt corrosief op de ogen, de huid en het ademhalingsstelsel Inademing van damp of nevel kan longoedeem veroorzaken en in ernstige gevallen dodelijk zijn Bacteriële vaginose Bacteriële vaginose is een bij vrouwen veel voorkomende aandoening waarbij het normale evenwicht tussen de in de vagina voorkomende bacteriën is verstoord, waarbij bacteriën als gardnerella vaginalis de overhand hebben gekregen Het kan optreden na verstoring van het normale evenwicht door geneesmiddelgebruik, overmatige hygiëne (zoals uitwassen van de vagina met water en zeep) of seks Het is geen SOA de betrokken bacteriën komen normaal op het lichaam en in de vagina voor, maar in een andere onderlinge verhouding.
| 550 |
www
|
komt voor als een kleurloze tot lichtgele, licht ontvlambare vloeistof met een indringende en prikkelende geur Het behoort tot de gehalogeneerde koolwaterstoffen Allylbromide kan bereid worden uit allylalcohol en waterstofbromide, onder afsplitsing van water Allylbromide wordt bij organische syntheses vaak ingezet als alkyleringsreagens, met name om een allylgroep in te voeren Die groep wordt vaak gebruikt als beschermende groep voor alcoholen en amines Allylbromide is ook een uitgangsproduct bij de synthese van propadieen, van andere allylverbindingen (onder andere voor allylcyanide) en van synthetische parfums Door reactie met magnesium kan het Grignard-reagens allylmagnesiumbromide bereid worden Allylbromide is een brandgevaarlijke vloeistof De damp is zwaarder dan lucht, verspreidt zich langs de grond en kan op afstand ontstoken worden De stof kan polymeriseren onder invloed van hitte, peroxiden of andere oxiderende stoffen Allylbromide is toxisch en werkt corrosief op de ogen, de huid en het ademhalingsstelsel Inademing van damp of nevel kan longoedeem veroorzaken en in ernstige gevallen dodelijk zijn Bacteriële vaginose Bacteriële vaginose is een bij vrouwen veel voorkomende aandoening waarbij het normale evenwicht tussen de in de vagina voorkomende bacteriën is verstoord, waarbij bacteriën als gardnerella vaginalis de overhand hebben gekregen Het kan optreden na verstoring van het normale evenwicht door geneesmiddelgebruik, overmatige hygiëne (zoals uitwassen van de vagina met water en zeep) of seks Het is geen SOA de betrokken bacteriën komen normaal op het lichaam en in de vagina voor, maar in een andere onderlinge verhouding Onder gewone omstandigheden is de zuurgraad in de vagina stabiel en vrij zuur (pH #,<DATUM> #) De meeste ziektekiemen kunnen in dat evenwicht niet leven Bepaalde situaties kunnen het evenwicht verstoren Bijvoorbeeld het wassen van de vagina met zeep of het te lang inhouden van een tampon Door de verstoring van het evenwicht ontstaat een minder zuur milieu, waarin bepaalde bacteriën de kans krijgen om overmatig te groeien Bacteriële vaginose geeft grijswitte, plakkerige afscheiding uit de vagina De afscheiding ruikt zurig en kan eventueel een vislucht hebben De hoeveelheid afscheiding is wisselend, soms veel, bij periodes ook weinig Als de afscheiding met sperma in aanraking komt, wordt de geur nog sterker Soms is er ook jeuk of pijn en vaginale 'windjes' Het kan voorkomen dat de klachten plotseling optreden Je kunt ook bacteriële vaginose hebben zonder dat je er last van hebt Het vaststellen van bacteriële vaginose gebeurt door de zuurgraad van de vaginale afscheiding te bepalen, een geurtest te doen en de afscheiding onder de microscoop te bekijken Dit kan eventueel bij de huisarts in de praktijk worden gedaan maar de meeste huisartsen sturen een kweekje op Tot voor kort werden vaginale infecties eigenlijk afgedaan als âvervelend maar ongevaarlijkâ, waardoor alleen vrouwen met klachten behandeld werden Recentelijk is echter ontdekt dat de infectie ook tot complicaties kan leiden.
| 503 |
www
|
is de zuurgraad in de vagina stabiel en vrij zuur (pH #,<DATUM> #) De meeste ziektekiemen kunnen in dat evenwicht niet leven Bepaalde situaties kunnen het evenwicht verstoren Bijvoorbeeld het wassen van de vagina met zeep of het te lang inhouden van een tampon Door de verstoring van het evenwicht ontstaat een minder zuur milieu, waarin bepaalde bacteriën de kans krijgen om overmatig te groeien Bacteriële vaginose geeft grijswitte, plakkerige afscheiding uit de vagina De afscheiding ruikt zurig en kan eventueel een vislucht hebben De hoeveelheid afscheiding is wisselend, soms veel, bij periodes ook weinig Als de afscheiding met sperma in aanraking komt, wordt de geur nog sterker Soms is er ook jeuk of pijn en vaginale 'windjes' Het kan voorkomen dat de klachten plotseling optreden Je kunt ook bacteriële vaginose hebben zonder dat je er last van hebt Het vaststellen van bacteriële vaginose gebeurt door de zuurgraad van de vaginale afscheiding te bepalen, een geurtest te doen en de afscheiding onder de microscoop te bekijken Dit kan eventueel bij de huisarts in de praktijk worden gedaan maar de meeste huisartsen sturen een kweekje op Tot voor kort werden vaginale infecties eigenlijk afgedaan als âvervelend maar ongevaarlijkâ, waardoor alleen vrouwen met klachten behandeld werden Recentelijk is echter ontdekt dat de infectie ook tot complicaties kan leiden Ook hebben vrouwen met een bacteriële vaginose meer kans om een hiv-infectie en andere soaâs op te lopen Zwangere vrouwen met de infectie lopen een hoger risico op vroeggeboorte De aandoening is goed te behandelen met een korte kuur van bijvoorbeeld metronidazol, # gram ineens of # maal daags ### milligram gedurende een week Het is daarbij niet nodig een mannelijke partner mee te laten behandelen, een vrouwelijke partner wordt wel aangeraden zich mee te laten behandelen Van de medicijnen kun je misselijk worden Tijdens de kuur mag de patiënte geen alcohol drinken Hoewel genezing meestal optreedt kan vrij gemakkelijk een recidief optreden <PERSOON>, <DATUM> â <LOCATIE>, <DATUM> was een <PERSOON> arts, fysioloog, anatoom en psychiater Reil introduceerde de term psychiatrie in ### Enkele belangrijke anatomische beschrijvingen die hij deed waren de Insula (ook wel het "eiland van Reil" genoemd) en de fasciculus arcuatus Van ### tot ### werkte Reil in een hospitaal in <LOCATIE> In ### startte hij het eerste wetenschappelijke psychologische tijdschrift in het <PERSOON> "Archiv für die Physiologie" In ### werd hij op voordracht van <PERSOON> in Berlijn benoemd tot de eerste hoogleraar psychiatrie Naast psychiater was Reil onder andere de lijfarts van <PERSOON> overleed in ### aan buiktyfus, die hij opliep bij het verzorgen van de gewonden in de <PERSOON> bij Leipzig, een van de zwaarste confrontaties van de napoleontische oorlogen Arrest Pretty/Verenigd Koninkrijk.
| 536 |
www
|
een hoger risico op vroeggeboorte De aandoening is goed te behandelen met een korte kuur van bijvoorbeeld metronidazol, # gram ineens of # maal daags ### milligram gedurende een week Het is daarbij niet nodig een mannelijke partner mee te laten behandelen, een vrouwelijke partner wordt wel aangeraden zich mee te laten behandelen Van de medicijnen kun je misselijk worden Tijdens de kuur mag de patiënte geen alcohol drinken Hoewel genezing meestal optreedt kan vrij gemakkelijk een recidief optreden <PERSOON>, <DATUM> â <LOCATIE>, <DATUM> was een <PERSOON> arts, fysioloog, anatoom en psychiater Reil introduceerde de term psychiatrie in ### Enkele belangrijke anatomische beschrijvingen die hij deed waren de Insula (ook wel het "eiland van Reil" genoemd) en de fasciculus arcuatus Van ### tot ### werkte Reil in een hospitaal in <LOCATIE> In ### startte hij het eerste wetenschappelijke psychologische tijdschrift in het <PERSOON> "Archiv für die Physiologie" In ### werd hij op voordracht van <PERSOON> in Berlijn benoemd tot de eerste hoogleraar psychiatrie Naast psychiater was Reil onder andere de lijfarts van <PERSOON> overleed in ### aan buiktyfus, die hij opliep bij het verzorgen van de gewonden in de <PERSOON> bij Leipzig, een van de zwaarste confrontaties van de napoleontische oorlogen Arrest Pretty/Verenigd Koninkrijk Een <LEEFTIJD> jaar oude vrouw die lijdt aan amyotrofe laterale sclerose vraagt van de Director of Public Prosecutions een garantie dat haar man niet vervolgd zal worden wanneer hij haar helpt om een einde aan haar leven te maken Een dergelijke toezegging wordt geweigerd Zelfmoord als zodanig is in het Verenigd Koninkrijk niet strafbaar, maar hulp bij zelfdoding wel De vrouw wendt zich tot het <PERSOON> Zij stelt dat de beslissing van de Director of Public Prosecutions een schending inhoudt van de artikelen #, #, #, # en ## van het Europees Verdrag voor de Rechten van de <PERSOON> Met betrekking tot artikel # (verbod op doden) stelt <PERSOON> dat hieraan niet een recht om te sterven ontleend kan worden Een beroep op het folterverbod van artikel # faalt eveneens Volgens de vrouw dwingt het Verenigd Koninkrijk haar tot een onmenselijk lijden, door haar man niet bij voorbaat te ontslaan van rechtsvervolging Hoewel <PERSOON> begrip heeft voor de moeilijke situatie van de vrouw, stelt het dat haar interpretatie van artikel # zou inhouden dat de staat niet alleen de verplichting zou hebben zichzelf en haar onderdanen van foltering te onthouden, maar ook een plicht om mensen te doden zou behelzen Zulk een uitbreiding van de betekenis van artikel # is volgens <PERSOON> niet passend Ook beroept mevrouw zich op artikel # (het recht op gezinsleven) Lid # van artikel # stelt evenwel dat dit grondrecht bij wet beperkt kan worden.
| 544 |
www
|
dat haar man niet vervolgd zal worden wanneer hij haar helpt om een einde aan haar leven te maken Een dergelijke toezegging wordt geweigerd Zelfmoord als zodanig is in het Verenigd Koninkrijk niet strafbaar, maar hulp bij zelfdoding wel De vrouw wendt zich tot het<PERSOON> Zij stelt dat de beslissing van de Director of Public Prosecutions een schending inhoudt van de artikelen #, #, #, # en ## van het Europees Verdrag voor de Rechten van de <PERSOON> Met betrekking tot artikel # (verbod op doden) stelt <PERSOON> dat hieraan niet een recht om te sterven ontleend kan worden Een beroep op het folterverbod van artikel # faalt eveneens Volgens de vrouw dwingt het Verenigd Koninkrijk haar tot een onmenselijk lijden, door haar man niet bij voorbaat te ontslaan van rechtsvervolging Hoewel <PERSOON> begrip heeft voor de moeilijke situatie van de vrouw, stelt het dat haar interpretatie van artikel # zou inhouden dat de staat niet alleen de verplichting zou hebben zichzelf en haar onderdanen van foltering te onthouden, maar ook een plicht om mensen te doden zou behelzen Zulk een uitbreiding van de betekenis van artikel # is volgens <PERSOON> niet passend Ook beroept mevrouw zich op artikel # (het recht op gezinsleven) Lid # van artikel # stelt evenwel dat dit grondrecht bij wet beperkt kan worden Evenmin acht het <PERSOON> het optreden van de Director of Public Prosecutions in strijd met de vrijheid van godsdienst (artikel #) of het discriminatieverbod (artikel ##) <PERSOON> stelt unaniem vast dat het Verenigd Koninkrijk de artikelen #, #, #, # en ## EVRM niet geschonden heeft Het belang van de uitspraak is dat aan het EVRM niet zonder meer een recht op hulp bij zelfdoding ontleend kan worden Medisch moleculair microbioloog Een Medisch Moleculair Microbioloog (MMM) is een laboratoriumspecialist gespecialiseerd in de moleculaire diagnostiek van infectieziekten Het laboratoriumspecialisme is ontstaan in ### De Medisch Moleculair Microbioloog staat in <LOCATIE> ingeschreven in het register MMM van de Nederlandse Vereniging voor Medische Microbiologie (NVMM) Een Medisch Moleculair Microbioloog is deskundig op het gebied van het ontwikkelen, uitvoeren en interpreteren van moleculair diagnostisch onderzoek binnen de medische microbiologie Samen met de arts-microbioloog kunnen de resultaten van het onderzoek vervolgens medisch worden geïnterpreteerd en aan de behandeld arts worden doorgegeven Moleculaire methoden spelen een steeds belangrijkere rol in de diagnostiek van infectieziekten Met behulp van zeer gevoelige technieken (meestal gebaseerd op PCR), kan de aanwezigheid van het genetisch materiaal van ziekteverwekkers zoals bacteriën en virussen, maar ook van parasieten en schimmels, worden bepaald De afgelopen jaren heeft de moleculaire diagnostiek gezorgd voor een aanzienlijke verbetering in de snelheid en gevoeligheid van de diagnostiek van infectieziekten Scaphoceriet Een scaphoceriet is een plaat- of schubvormige exopodiet (buitenste tak) van de tweede antenne bij vele kreeftachtigen <PERSOON>.
| 538 |
www
|
de Director of Public Prosecutions in strijd met de vrijheid van godsdienst (artikel #) of het discriminatieverbod (artikel ##) <PERSOON> stelt unaniem vast dat het Verenigd Koninkrijk de artikelen #, #, #, # en ## EVRM niet geschonden heeft Het belang van de uitspraak is dat aan het EVRM niet zonder meer een recht op hulp bij zelfdoding ontleend kan worden Medisch moleculair microbioloog Een Medisch Moleculair Microbioloog (MMM) is een laboratoriumspecialist gespecialiseerd in de moleculaire diagnostiek van infectieziekten Het laboratoriumspecialisme is ontstaan in ### De Medisch Moleculair Microbioloog staat in <LOCATIE> ingeschreven in het register MMM van de Nederlandse Vereniging voor Medische Microbiologie (NVMM) Een Medisch Moleculair Microbioloog is deskundig op het gebied van het ontwikkelen, uitvoeren en interpreteren van moleculair diagnostisch onderzoek binnen de medische microbiologie Samen met de arts-microbioloog kunnen de resultaten van het onderzoek vervolgens medisch worden geïnterpreteerd en aan de behandeld arts worden doorgegeven Moleculaire methoden spelen een steeds belangrijkere rol in de diagnostiek van infectieziekten Met behulp van zeer gevoelige technieken (meestal gebaseerd op PCR), kan de aanwezigheid van het genetisch materiaal van ziekteverwekkers zoals bacteriën en virussen, maar ook van parasieten en schimmels, worden bepaald De afgelopen jaren heeft de moleculaire diagnostiek gezorgd voor een aanzienlijke verbetering in de snelheid en gevoeligheid van de diagnostiek van infectieziekten Scaphoceriet Een scaphoceriet is een plaat- of schubvormige exopodiet (buitenste tak) van de tweede antenne bij vele kreeftachtigen <PERSOON> was tevens de eerste grote leider in het hoger beroepsonderwijs voor verpleegkundigen, meest bekend als directeur van het Seminarium voor Gezondheidszorg in <LOCATIE>, de voorloper van de Hogeschool <LOCATIE> Op verzoek van Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zette zij vanaf ### een vervolgopleiding op in de geestelijke gezondheidszorg voor verpleegkundigen in <PERSOON> voor die tijd unieke visie was dat een vertrouwenwekkende omgeving belangrijk was voor het herstel van patiënten in psychiatrische ziekenhuizen Zij wilde daar dat leerlingen van psychiatrie opleidingen het vermogen ontwikkelden om patiënten te kunnen begrijpen en leerde ze de hiervoor nodige sociale vaardigheden aan In ### werd <PERSOON> de onderscheiding <PERSOON>-Nassau toegekend en in ### de kreeg zij de onderscheiding Officier in de Orde van <PERSOON>-Nassau In ### werd door het Nederlands Instituut voor Psychiatrische Verpleegkunde (NIPV) de <PERSOON> naar haar vernoemd, een tweejaarlijkse schrijfprijs met het onderwerp "Waar gaat het om bij het verplegen van mensen met psychiatrische problematiek?" Kamferchinon Kamferchinon is een organische verbinding met als brutoformule CHO De stof is structureel gezien afgeleid van kamfer, en ook verwant met bornaan Kamferchinon wordt gebruikt als initiator die composietvullingen laat uitharden onder invloed van ultraviolet licht Neuroom Een neuroom, ook wel neurinoom is een kleine, goedaardige woekering van zenuwweefsel die ontstaat op een plaats waar een zenuw beschadigd is, doordat de zenuwuitlopers blijven groeien in een poging hun aansluiting te hervinden maar daarvoor geen richting hebben.
| 547 |
www
|
het hoger beroepsonderwijs voor verpleegkundigen, meest bekend als directeur van het Seminarium voor Gezondheidszorg in <LOCATIE>, de voorloper van de Hogeschool <LOCATIE> Op verzoek van Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zette zij vanaf ### een vervolgopleiding op in de geestelijke gezondheidszorg voor verpleegkundigen in <PERSOON> voor die tijd unieke visie was dat een vertrouwenwekkende omgeving belangrijk was voor het herstel van patiënten in psychiatrische ziekenhuizen Zij wilde daar dat leerlingen van psychiatrie opleidingen het vermogen ontwikkelden om patiënten te kunnen begrijpen en leerde ze de hiervoor nodige sociale vaardigheden aan In ### werd <PERSOON> de onderscheiding <PERSOON>-Nassau toegekend en in ### de kreeg zij de onderscheiding Officier in de Orde van <PERSOON>-Nassau In ### werd door het Nederlands Instituut voor Psychiatrische Verpleegkunde (NIPV) de <PERSOON> naar haar vernoemd, een tweejaarlijkse schrijfprijs met het onderwerp "Waar gaat het om bij het verplegen van mensen met psychiatrische problematiek?" Kamferchinon Kamferchinon is een organische verbinding met als brutoformule CHO De stof is structureel gezien afgeleid van kamfer, en ook verwant met bornaan Kamferchinon wordt gebruikt als initiator die composietvullingen laat uitharden onder invloed van ultraviolet licht Neuroom Een neuroom, ook wel neurinoom is een kleine, goedaardige woekering van zenuwweefsel die ontstaat op een plaats waar een zenuw beschadigd is, doordat de zenuwuitlopers blijven groeien in een poging hun aansluiting te hervinden maar daarvoor geen richting hebben (Als hij geen pijn zou veroorzaken wordt een dergelijke kleine afwijking in het algemeen niet eens opgemerkt) De beschadiging kan bijvoorbeeld het gevolg zijn van een val op een rand of van een operatie, waarbij in het litteken weleens neuroompjes ontstaan Speciale vermelding verdient Mortons neuroom, dat soms ontstaat als een zenuwtje in de voet tussen twee middenvoetsbeentjes bekneld raakt Typerend is dat er een zeer klein, precies aan te geven gebiedje is waar druk pijn doet, meestal niet meer dan enkele mm groot Na chirurgische verwijdering komt het neuroompje meestal niet terug Pathologische fractuur Een pathologische fractuur wordt gedefinieerd als een fractuur die ontstaat door een al bestaande verzwakking van het betreffende bot, door een lokale verzwakking of een systemische ziekte Een dergelijke fractuur kan spontaan of na een gering trauma optreden De meest voorkomende oorzaken zijn tumoren in het bot (uitzaaiingen van een kwaadaardig gezwel ofwel botmetastasen, of primaire bottumoren (osteosarcoom, Ewing-sarcoom of chondrosarcoom) en osteoporose<PERSOON> (<INSTELLING>) is een Nederlandse ggz-instelling die psychologische zorg biedt bij kanker Deze stichting is gevestigd te <LOCATIE> en <LOCATIE> Het instituut zet zich in om mensen met kanker en hun naasten te helpen de ziekte emotioneel te verwerken en biedt elk jaar psychologische zorg aan honderden mensen met kanker en hun naasten, zowel individueel als in groepen De psychologische zorg helpt mensen met kanker zich aan de nieuwe levenssituatie aan te passen.
| 521 |
www
|
De beschadiging kan bijvoorbeeld het gevolg zijn van een val op een rand of van een operatie, waarbij in het litteken weleens neuroompjes ontstaan Speciale vermelding verdient Mortons neuroom, dat soms ontstaat als een zenuwtje in de voet tussen twee middenvoetsbeentjes bekneld raakt Typerend is dat er een zeer klein, precies aan te geven gebiedje is waar druk pijn doet, meestal niet meer dan enkele mm groot Na chirurgische verwijdering komt het neuroompje meestal niet terug Pathologische fractuur Een pathologische fractuur wordt gedefinieerd als een fractuur die ontstaat door een al bestaande verzwakking van het betreffende bot, door een lokale verzwakking of een systemische ziekte Een dergelijke fractuur kan spontaan of na een gering trauma optreden De meest voorkomende oorzaken zijn tumoren in het bot (uitzaaiingen van een kwaadaardig gezwel ofwel botmetastasen, of primaire bottumoren (osteosarcoom, Ewing-sarcoom of chondrosarcoom) en osteoporose<PERSOON> (<INSTELLING>) is een Nederlandse ggz-instelling die psychologische zorg biedt bij kanker Deze stichting is gevestigd te <LOCATIE> en <LOCATIE> Het instituut zet zich in om mensen met kanker en hun naasten te helpen de ziekte emotioneel te verwerken en biedt elk jaar psychologische zorg aan honderden mensen met kanker en hun naasten, zowel individueel als in groepen De psychologische zorg helpt mensen met kanker zich aan de nieuwe levenssituatie aan te passen Naast de face-to-facebehandelingen biedt het <INSTELLING> ook internettherapie aan (ex-) kankerpatiënten die vermoeid zijn alsook voor mensen die bang zijn dat de kanker terugkomt Niet alleen door middel van psychologische zorg probeert het instituut mensen met kanker en hun naasten te helpen, maar ook door professionals binnen de oncologie te trainen en toegepast wetenschappelijk onderzoek te verrichten Het <PERSOON> (<INSTELLING>) is vernoemd naar de Russisch/Amerikaanse violiste en muziekpedagoge <PERSOON>, die in ### op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd overleed aan longkanker De oprichter van het <INSTELLING>, Professor <PERSOON> (###-###), ontmoette <PERSOON> bij toeval enkele weken voor haar dood Hij was zodanig onder de indruk van haar persoonlijkheid en omgang met de ziekte dat hij het instituut in ### postuum naar haar vernoemde Na de oprichting, als eerste instelling in <LOCATIE> op dit gebied, was het <INSTELLING> twaalf jaar in <LOCATIE> gevestigd In januari ### verhuisde het naar <LOCATIE> en in ### naar <LOCATIE> Het <PERSOON> is oorspronkelijk opgericht als onderzoeksinstituut, gericht op fundamenteel onderzoek naar de relatie tussen psychische factoren en het ontstaan en beloop van kanker Toen bij de studies bleek dat de onderzochte patiënten vaak behoefte hadden aan professionele psychologische steun, startte het <INSTELLING> begin jaren ## naast het onderzoek ook met patiëntenzorg Daarmee was het <INSTELLING> de eerste instelling in <LOCATIE> die buiten de muren van het ziekenhuis psychologische zorg bood aan kankerpatiënten In de loop der jaren kwam de nadruk steeds meer op de psychologische zorg te liggen en minder op het onderzoek.
| 560 |
www
|
dat de kanker terugkomt Niet alleen door middel van psychologische zorg probeert het instituut mensen met kanker en hun naasten te helpen, maar ook door professionals binnen de oncologie te trainen en toegepast wetenschappelijk onderzoek te verrichten Het <PERSOON> (<INSTELLING>) is vernoemd naar de Russisch/Amerikaanse violiste en muziekpedagoge <PERSOON>, die in ### op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd overleed aan longkanker De oprichter van het <INSTELLING>, Professor <PERSOON> (###-###), ontmoette <PERSOON> bij toeval enkele weken voor haar dood Hij was zodanig onder de indruk van haar persoonlijkheid en omgang met de ziekte dat hij het instituut in ### postuum naar haar vernoemde Na de oprichting, als eerste instelling in <LOCATIE> op dit gebied, was het <INSTELLING> twaalf jaar in <LOCATIE> gevestigd In januari ### verhuisde het naar <LOCATIE> en in ### naar <LOCATIE> Het <PERSOON> is oorspronkelijk opgericht als onderzoeksinstituut, gericht op fundamenteel onderzoek naar de relatie tussen psychische factoren en het ontstaan en beloop van kanker Toen bij de studies bleek dat de onderzochte patiënten vaak behoefte hadden aan professionele psychologische steun, startte het <INSTELLING> begin jaren ## naast het onderzoek ook met patiëntenzorg Daarmee was het <INSTELLING> de eerste instelling in <LOCATIE> die buiten de muren van het ziekenhuis psychologische zorg bood aan kankerpatiënten In de loop der jaren kwam de nadruk steeds meer op de psychologische zorg te liggen en minder op het onderzoek De opgedane kennis en ervaring wordt via scholing overgebracht aan artsen en verpleegkundigen werkzaam in de oncologie In ### werd het <INSTELLING> toegelaten tot de AWBZ en werd daarmee erkend als reguliere tweedelijns ggz-instelling Vanaf ### zit het <INSTELLING> in de basisverzekering in het kader van de curatieve ggz Het <INSTELLING> biedt zowel basis-ggz als specialistische ggz Per <DATUM> ging het <INSTELLING> een personele unie aan met het Taborhuis in <LOCATIE> en in <LOCATIE> Op <DATUM> zijn beide organisaties gefuseerd Daarmee kreeg het <PERSOON> drie vestigingen Het <INSTELLING> biedt individuele therapie, relatie-, gezins- en groepstherapie Voor uiteenlopende doelgroepen wordt groepstherapie aangeboden, bijvoorbeeld voor kinderen met een moeder of vader die ongeneeslijk ziek is, jonge mensen met kanker, partners, kankerpatiënten die ernstig vermoeid zijn en nabestaanden Op <DATUM> activeerde voormalig minister van volksgezondheid <PERSOON> online therapie "Minder Moe bij Kanker" Deze interventie is gebaseerd op een combinatie van elementen uit de Cognitieve Gedragstherapie (CGT) en de Mindfulness Based Cognitieve Therapie (MBCT) De laatste is ontwikkeld door de <PERSOON> De <INSTELLING> online therapie is erop gericht mensen met kanker beter om te laten gaan met vermoeidheid, stress, onzekerheid, angst, heftige gevoelens en pijn Vaak zijn kankerpatiënten minder mobiel of wonen zij te ver weg van instanties zoals het <INSTELLING> Dan biedt deze digitale aanpak een oplossing.
| 568 |
www
|
en verpleegkundigen werkzaam in de oncologie In ### werd het <INSTELLING> toegelaten tot de AWBZ en werd daarmee erkend als reguliere tweedelijns ggz-instelling Vanaf ### zit het <INSTELLING> in de basisverzekering in het kader van de curatieve ggz Het <INSTELLING> biedt zowel basis-ggz als specialistische ggz Per <DATUM> ging het <INSTELLING> een personele unie aan met het Taborhuis in <LOCATIE> en in <LOCATIE> Op <DATUM> zijn beide organisaties gefuseerd Daarmee kreeg het <PERSOON> drie vestigingen Het <INSTELLING> biedt individuele therapie, relatie-, gezins- en groepstherapie Voor uiteenlopende doelgroepen wordt groepstherapie aangeboden, bijvoorbeeld voor kinderen met een moeder of vader die ongeneeslijk ziek is, jonge mensen met kanker, partners, kankerpatiënten die ernstig vermoeid zijn en nabestaanden Op <DATUM> activeerde voormalig minister van volksgezondheid <PERSOON> online therapie "Minder Moe bij Kanker" Deze interventie is gebaseerd op een combinatie van elementen uit de Cognitieve Gedragstherapie (CGT) en de Mindfulness Based Cognitieve Therapie (MBCT) De laatste is ontwikkeld door de <PERSOON> De <INSTELLING> online therapie is erop gericht mensen met kanker beter om te laten gaan met vermoeidheid, stress, onzekerheid, angst, heftige gevoelens en pijn Vaak zijn kankerpatiënten minder mobiel of wonen zij te ver weg van instanties zoals het <INSTELLING> Dan biedt deze digitale aanpak een oplossing Het <INSTELLING> biedt scholing die zich primair richt op professionals werkzaam binnen de oncologie, zoals medisch specialisten, verpleegkundigen, huisartsen, psychologen en maatschappelijk werkers Naast patiëntenzorg en scholing doet het <INSTELLING> ook onderzoek Zo wordt er bijvoorbeeld onderzoek gedaan naar vermoeidheid, somberheid en angst na kanker en wordt er gekeken naar het effect van de internettherapieën Inkomsten verkrijgt het <INSTELLING> door vergoedingen van zorgverzekeraars en onderzoekssubsidies De zorg wordt vergoed vanuit de basisverzekering Deze vergoedingen zijn echter te laag om kostendekkend te zijn Benodigde extra gelden worden verkregen via fondsenwerving zoals donaties, nalatenschappen en acties van derden Het <INSTELLING> hecht aan nauwe samenwerking met andere organisaties binnen de (psycho-)oncologie De afgelopen decennia zijn banden opgebouwd met onder meer ziekenhuizen, universiteiten, KWF Kankerbestrijding en hospices Binnen de samenwerkingsverbanden neemt de brancheorganisatie (Instellingen voor Psychosociale Oncologie) een belangrijke plaats in Nierslagader De nierslagader of arteria renalis de slagader die van de aorta naar de nier gaat Beide nieren worden gevoed door een eigen nierslagader te weten de "arteria renalis sinistra" (linker nierslagader) en de "arteria renalis dextra" (rechter nierslagader) De linker nierslagader ontspringt hoger uit de aorta dan de rechter die langer is dan de linker Beide nierslagaders splitsen een kleinere slagader af voor de bijnieren, namelijk de "arteria suprarenalis inferior" In de nier splitst de slagader zich in vier of vijf kleinere slagaders die ieder een deel van de nier van bloed voorzien en overgaan in de nierhaarvaten.
| 533 |
www
|
Naast patiëntenzorg en scholing doet het <INSTELLING> ook onderzoek Zo wordt er bijvoorbeeld onderzoek gedaan naar vermoeidheid, somberheid en angst na kanker en wordt er gekeken naar het effect van de internettherapieën Inkomsten verkrijgt het <INSTELLING> door vergoedingen van zorgverzekeraars en onderzoekssubsidies De zorg wordt vergoed vanuit de basisverzekering Deze vergoedingen zijn echter te laag om kostendekkend te zijn Benodigde extra gelden worden verkregen via fondsenwerving zoals donaties, nalatenschappen en acties van derden Het <INSTELLING> hecht aan nauwe samenwerking met andere organisaties binnen de (psycho-)oncologie De afgelopen decennia zijn banden opgebouwd met onder meer ziekenhuizen, universiteiten, KWF Kankerbestrijding en hospices Binnen de samenwerkingsverbanden neemt de brancheorganisatie (Instellingen voor Psychosociale Oncologie) een belangrijke plaats in Nierslagader De nierslagader of arteria renalis de slagader die van de aorta naar de nier gaat Beide nieren worden gevoed door een eigen nierslagader te weten de "arteria renalis sinistra" (linker nierslagader) en de "arteria renalis dextra" (rechter nierslagader) De linker nierslagader ontspringt hoger uit de aorta dan de rechter die langer is dan de linker Beide nierslagaders splitsen een kleinere slagader af voor de bijnieren, namelijk de "arteria suprarenalis inferior" In de nier splitst de slagader zich in vier of vijf kleinere slagaders die ieder een deel van de nier van bloed voorzien en overgaan in de nierhaarvaten Nierarteriestenose of vernauwing van de nierslagader(s) veroorzaakt hypertensie de nier scheidt het enzym renine af om de doorbloeding van de nier door middel van een hogere bloeddruk op peil te houden Leverslagader De leverslagader ("arteria hepatica communis") is een van de twee bloedvaten die bloed naar de lever vervoert De leverslagader bevat zuurstofrijk bloed De leverpoortader loopt eveneens naar de lever maar vervoert zuurstofarm bloed met uit de darmen opgenomen voedingsstoffen die in de lever worden opgeslagen of bewerkt De arteria hepatica communis vertakt verder in de arteria gastrica dextra, arteria hepatica propria (met een ramus dexter en sinister) en de arteria gastroduodenalis Synaptisch blaasje Synaptische blaasjes zijn kleine vesikels, omgeven door een dubbelmembraan, waarin neurotransmitters worden opgeslagen Neurotransmitters zijn signaalstoffen die ervoor zorgen dat in een synaps de communicatie tussen een zenuwcel en een andere cel plaats kan vinden Synaptische blaasjes worden constant aangemaakt en opgeslagen in het cytoplasma aan het uiteinde van een zenuwcel Wanneer door de zenuwcel een elektrisch signaal arriveert, versmelten de synaptische blaasjes met de celmembraan van de zenuwcel, waardoor de neurotransmitters vrijkomen in de synaps Dit proces is dus een vorm van exocytose Na exocytose diffunderen de neurotransmitters door de synaptische spleet naar receptoren die zich op aangrenzende cellen bevinden, waarna het signaal verder kan worden verwerkt Neurotransmitters worden zich vanuit het cytoplasma van de cel naar de blaasjes getransporteerd door middel van vesiculaire transporteiwitten en actief transport De hiervoor vereiste elektrochemische gradiënt wordt gecreëerd door het enzym <PERSOON>, dat uit ATP energie wint De volgende tabel geeft voor de individuele bewegingen van een aantal neurotransmitters in een blaasje de stoichiometrie weer.
| 530 |
www
|
op peil te houden Leverslagader De leverslagader ("arteria hepatica communis") is een van de twee bloedvaten die bloed naar de lever vervoert De leverslagader bevat zuurstofrijk bloed De leverpoortader loopt eveneens naar de lever maar vervoert zuurstofarm bloed met uit de darmen opgenomen voedingsstoffen die in de lever worden opgeslagen of bewerkt De arteria hepatica communis vertakt verder in de arteria gastrica dextra, arteria hepatica propria (met een ramus dexter en sinister) en de arteria gastroduodenalis Synaptisch blaasje Synaptische blaasjes zijn kleine vesikels, omgeven door een dubbelmembraan, waarin neurotransmitters worden opgeslagen Neurotransmitters zijn signaalstoffen die ervoor zorgen dat in een synaps de communicatie tussen een zenuwcel en een andere cel plaats kan vinden Synaptische blaasjes worden constant aangemaakt en opgeslagen in het cytoplasma aan het uiteinde van een zenuwcel Wanneer door de zenuwcel een elektrisch signaal arriveert, versmelten de synaptische blaasjes met de celmembraan van de zenuwcel, waardoor de neurotransmitters vrijkomen in de synaps Dit proces is dus een vorm van exocytose Na exocytose diffunderen de neurotransmitters door de synaptische spleet naar receptoren die zich op aangrenzende cellen bevinden, waarna het signaal verder kan worden verwerkt Neurotransmitters worden zich vanuit het cytoplasma van de cel naar de blaasjes getransporteerd door middel van vesiculaire transporteiwitten en actief transport De hiervoor vereiste elektrochemische gradiënt wordt gecreëerd door het enzym <PERSOON>, dat uit ATP energie wint De volgende tabel geeft voor de individuele bewegingen van een aantal neurotransmitters in een blaasje de stoichiometrie weer <PERSOON> bloedsomloop De kleine bloedsomloop is een van de twee bloedsomlopen in het menselijk lichaam De kleine bloedsomloop brengt zuurstofarm/koolzuurhoudend bloed van de rechterhartkamer naar de longslagader, van daaruit wordt het in de long-haarvaten geperst Hier wordt het in het bloed opgeloste kooldioxide (koolzuur) naar buiten gediffundeerd, en zuurstof, eveneens via diffusie, uit de lucht in het bloed opgenomen Vervolgens wordt de zuurstof, gebonden aan hemoglobine, door het bloed, via de longaders, naar de linker hartboezem getransporteerd Deze kringloop is de kleine bloedsomloop Vanuit de linker hartboezem stroomt het zuurstofrijke bloed vervolgens door de mitralisklep naar de linkerhartkamer Dit is het begin van de grote bloedsomloop Vanuit de linkerhartkamer wordt het zuurstofrijke bloed de aorta en verder de grote bloedsomloop ingestuwd De cellen in de lichaamsweefsels worden zo van zuurstof en voedingsstoffen voorzien Grote bloedsomloop De grote bloedsomloop is het deel van het hart- en vaatstelsel dat zuurstofrijk bloed vanuit het hart naar alle delen van het lichaam transporteert en het zuurstofarme bloed terug voert naar het hart Vanuit de linkerkamer gaat het bloed naar de aorta Van de aorta komt het in de slagaders Die voeren het bloed naar de organen en vertakken daar tot haarvaten In de haarvaten worden zuurstof en voedingstoffen afgegeven en afvalstoffen opgenomen Vanuit de haarvaten gaat het bloed verder door aders en vervolgens in de onderste holle ader Die komt ten slotte uit in de rechterboezem van het hart.
| 510 |
www
|
<PERSOON> bloedsomloop De kleine bloedsomloop is een van de twee bloedsomlopen in het menselijk lichaam De kleine bloedsomloop brengt zuurstofarm/koolzuurhoudend bloed van de rechterhartkamer naar de longslagader, van daaruit wordt het in de long-haarvaten geperst Hier wordt het in het bloed opgeloste kooldioxide (koolzuur) naar buiten gediffundeerd, en zuurstof, eveneens via diffusie, uit de lucht in het bloed opgenomen Vervolgens wordt de zuurstof, gebonden aan hemoglobine, door het bloed, via de longaders, naar de linker hartboezem getransporteerd Deze kringloop is de kleine bloedsomloop Vanuit de linker hartboezem stroomt het zuurstofrijke bloed vervolgens door de mitralisklep naar de linkerhartkamer Dit is het begin van de grote bloedsomloop Vanuit de linkerhartkamer wordt het zuurstofrijke bloed de aorta en verder de grote bloedsomloop ingestuwd De cellen in de lichaamsweefsels worden zo van zuurstof en voedingsstoffen voorzien Grote bloedsomloop De grote bloedsomloop is het deel van het hart- en vaatstelsel dat zuurstofrijk bloed vanuit het hart naar alle delen van het lichaam transporteert en het zuurstofarme bloed terug voert naar het hart Vanuit de linkerkamer gaat het bloed naar de aorta Van de aorta komt het in de slagaders Die voeren het bloed naar de organen en vertakken daar tot haarvaten In de haarvaten worden zuurstof en voedingstoffen afgegeven en afvalstoffen opgenomen Vanuit de haarvaten gaat het bloed verder door aders en vervolgens in de onderste holle ader Die komt ten slotte uit in de rechterboezem van het hart Dubbele bloedsomloop Een dubbele bloedsomloop bestaat uit dubbel hart, een kleine bloedsomloop en een grote bloedsomloop Een helft van het hart stuwt het bloed door de kleine bloedsomloop, via de longen terug naar het hart De andere helft van het hart stuwt gelijkertijd het bloed dat uit de longen komt naar de rest van het lichaam, weer terug naar het hart de grote bloedsomloop Dit type bloedsomloop komt voor bij zoogdieren en vogels Bij reptielen en amfibieën komt een soort tussenvorm voor tussen een enkelvoudige en een dubbele bloedsomloop Deze dieren hebben twee hartboezems maar slechts één hartkamer Syndroom van Kartagener Het syndroom van Kartagener is een erfelijke aandoening die gepaard gaat met een verminderde beweeglijkheid van de trilharen ("cilia") Doordat hierdoor de luchtwegen worden aangetast, ontstaan er blijvende verwijdingen van de luchtwegen (bronchiën), aangeduid als bronchiëctasie en een chronische bijholteontsteking Bovendien zijn bij deze ziekte de organen in spiegelbeeld gepositioneerd (situs inversus) Daarnaast is doorgaans sprake van onvruchtbaarheid Er bestaat ook een stoornis van de beweeglijkheid van de trilharen zonder "situs inversus"; deze noemt men wel primaire ciliaire dyskinesie (PCD) De ziekte is vernoemd naar Manes Kartagener (###-###), een in Galicië geboren Zwitserse internist, die de beweeglijkheidsstoornis van de trilharen voor het eerst als syndroom herkende en beschreef in ### Primaire ciliaire dyskinesie en het syndroom van Kartagener worden gekenmerkt door een aangeboren verstoorde beweeglijkheid van trilharen.
| 518 |
www
|
dubbele bloedsomloop bestaat uit dubbel hart, een kleine bloedsomloop en een grote bloedsomloop Een helft van het hart stuwt het bloed door de kleine bloedsomloop, via de longen terug naar het hart De andere helft van het hart stuwt gelijkertijd het bloed dat uit de longen komt naar de rest van het lichaam, weer terug naar het hart de grote bloedsomloop Dit type bloedsomloop komt voor bij zoogdieren en vogels Bij reptielen en amfibieën komt een soort tussenvorm voor tussen een enkelvoudige en een dubbele bloedsomloop Deze dieren hebben twee hartboezems maar slechts één hartkamer Syndroom van Kartagener Het syndroom van Kartagener is een erfelijke aandoening die gepaard gaat met een verminderde beweeglijkheid van de trilharen ("cilia") Doordat hierdoor de luchtwegen worden aangetast, ontstaan er blijvende verwijdingen van de luchtwegen (bronchiën), aangeduid als bronchiëctasie en een chronische bijholteontsteking Bovendien zijn bij deze ziekte de organen in spiegelbeeld gepositioneerd (situs inversus) Daarnaast is doorgaans sprake van onvruchtbaarheid Er bestaat ook een stoornis van de beweeglijkheid van de trilharen zonder "situs inversus"; deze noemt men wel primaire ciliaire dyskinesie (PCD) De ziekte is vernoemd naar Manes Kartagener (###-###), een in Galicië geboren Zwitserse internist, die de beweeglijkheidsstoornis van de trilharen voor het eerst als syndroom herkende en beschreef in ### Primaire ciliaire dyskinesie en het syndroom van Kartagener worden gekenmerkt door een aangeboren verstoorde beweeglijkheid van trilharen Als alleen de beweeglijkheid van de trilharen verstoord is, spreekt de arts van een primaire ciliaire motiliteitsstoornis (motiliteit = beweeglijkheid) Wanneer de borst- en buikorganen van de patiënt spiegelbeeldig zijn (situs inversus) is er sprake van het syndroom van Kartagener Mannen met Kartagener zijn doorgaans onvruchtbaar door de verminderde motiliteit van de spermacellen De vrouwelijke vruchtbaarheid toont een lichte vermindering ook stelde men hierbij een verhoogde kans op ectopische zwangerschap vast Doordat de trilharen niet goed bewegen zijn de patiënten vatbaarder voor luchtweginfecties Zij hebben vanaf de geboorte herhaald last van verkoudheid, chronische hoest, chronische bronchitis, voorhoofdsholte-ontsteking en longontsteking Terwijl de verminderde beweeglijkheid van de trilharen al vanaf de geboorte aanwezig is, ontstaan de bronchiëctasieën pas op latere leeftijd Ze zijn het gevolg van de vaak voorkomende longontstekingen Het volledige syndroom van Kartagener ontstaat dus pas op volwassen leeftijd Hoewel de echte prevalentie onbekend is wordt geschat dat het bij circa één op de ## ### levend geborenen voorkomt, de echte prevalentie kan hoger liggen tot één op de ## ### Situs inversus ontstaat willekeurig in de helft van de patiënten met primaire ciliaire dyskinesie Dus voor elke patiënt met het syndroom van Kartagener is er een andere patiënt met primaire ciliaire dyskinesie Perinatale asfyxie Perinatale asfyxie is een lichamelijke gezondheidstoestand die het gevolg is van zuurstofgebrek rond de geboorte Veelvoorkomende oorzaken zijn loslatende moederkoek (placenta) of scheuren van de baarmoeder (uterus), navelstrengomstrengeling en infecties Perinatale asfyxie treedt op bij #,<DATUM> van alle pasgeborenen Vroeger werd de apgarscore gebruikt om asfyxie te definiëren.
| 563 |
www
|
ciliaire motiliteitsstoornis (motiliteit = beweeglijkheid) Wanneer de borst- en buikorganen van de patiënt spiegelbeeldig zijn (situs inversus) is er sprake van het syndroom van Kartagener Mannen met Kartagener zijn doorgaans onvruchtbaar door de verminderde motiliteit van de spermacellen De vrouwelijke vruchtbaarheid toont een lichte vermindering ook stelde men hierbij een verhoogde kans op ectopische zwangerschap vast Doordat de trilharen niet goed bewegen zijn de patiënten vatbaarder voor luchtweginfecties Zij hebben vanaf de geboorte herhaald last van verkoudheid, chronische hoest, chronische bronchitis, voorhoofdsholte-ontsteking en longontsteking Terwijl de verminderde beweeglijkheid van de trilharen al vanaf de geboorte aanwezig is, ontstaan de bronchiëctasieën pas op latere leeftijd Ze zijn het gevolg van de vaak voorkomende longontstekingen Het volledige syndroom van Kartagener ontstaat dus pas op volwassen leeftijd Hoewel de echte prevalentie onbekend is wordt geschat dat het bij circa één op de ## ### levend geborenen voorkomt, de echte prevalentie kan hoger liggen tot één op de ## ### Situs inversus ontstaat willekeurig in de helft van de patiënten met primaire ciliaire dyskinesie Dus voor elke patiënt met het syndroom van Kartagener is er een andere patiënt met primaire ciliaire dyskinesie Perinatale asfyxie Perinatale asfyxie is een lichamelijke gezondheidstoestand die het gevolg is van zuurstofgebrek rond de geboorte Veelvoorkomende oorzaken zijn loslatende moederkoek (placenta) of scheuren van de baarmoeder (uterus), navelstrengomstrengeling en infecties Perinatale asfyxie treedt op bij #,<DATUM> van alle pasgeborenen Vroeger werd de apgarscore gebruikt om asfyxie te definiëren Een arteriële pH van minder dan #,# en een base-tekort van ## mmol/L of meer (BE ( -##) worden als grenswaarden van ernstige asfyxie beschouwd Als direct gevolg van het tekort aan zuurstof loopt de energiehuishouding van organen gevaar De hersenen, nieren, lever en darm zijn heel gevoelig voor het energietekort Pasgeborenen met asfyxie kunnen in de eerste dagen na de geboorte epileptische aanvallen ontwikkelen Bij een aantal kinderen moet de ademhaling en hartfunctie na de geboorte met apparatuur en medicamenten ondersteund worden Als gevolg van de asfyxie kan ernstige, blijvende schade aan de hersenen ontstaan Dit kan leiden tot beperkingen Perinatale asfyxie is een van de belangrijkste oorzaken van chronische invaliditeit op de kinderleeftijd Het klinisch beeld, EEG en beeldvorming zijn allen gebruikt om de gevolgen voor pasgeborenen op de lange termijn te voorspellen Naast de eerder genoemde ondersteuning van ademhaling en hartfunctie en behandeling van epileptische aanvallen (âstuipenâ, of convulsies) bestaat er in <LOCATIE> en <PERSOON> tegenwoordig ook een behandeling die direct gericht is op de bescherming van hersenweefsel De behandeling bestaat uit het koelen van het kind tot een temperatuur van ##,# °C gedurende ## uur <PERSOON> zou een gunstig effect hebben op de hersenschade en neurologische functies na perinatale asfyxie Naast het koelen (âhypothermieâ) wordt onderzoek gedaan naar medicamenteuze interventie De verwachting is, dat het koelen gecombineerd zal gaan worden met deze nieuwe medicijnen In studies worden o a erytropoëtine (epo), allopurinol, xenon en #-iminobiotin onderzocht.
| 576 |
www
|
arteriële pH van minder dan #,# en een base-tekort van ## mmol/L of meer (BE ( -##) worden als grenswaarden van ernstige asfyxie beschouwd Als direct gevolg van het tekort aan zuurstof loopt de energiehuishouding van organen gevaar De hersenen, nieren, lever en darm zijn heel gevoelig voor het energietekort Pasgeborenen met asfyxie kunnen in de eerste dagen na de geboorte epileptische aanvallen ontwikkelen Bij een aantal kinderen moet de ademhaling en hartfunctie na de geboorte met apparatuur en medicamenten ondersteund worden Als gevolg van de asfyxie kan ernstige, blijvende schade aan de hersenen ontstaan Dit kan leiden tot beperkingen Perinatale asfyxie is een van de belangrijkste oorzaken van chronische invaliditeit op de kinderleeftijd Het klinisch beeld, EEG en beeldvorming zijn allen gebruikt om de gevolgen voor pasgeborenen op de lange termijn te voorspellen Naast de eerder genoemde ondersteuning van ademhaling en hartfunctie en behandeling van epileptische aanvallen (âstuipenâ, of convulsies) bestaat er in <LOCATIE> en <PERSOON> tegenwoordig ook een behandeling die direct gericht is op de bescherming van hersenweefsel De behandeling bestaat uit het koelen van het kind tot een temperatuur van ##,# °C gedurende ## uur <PERSOON> zou een gunstig effect hebben op de hersenschade en neurologische functies na perinatale asfyxie Naast het koelen (âhypothermieâ) wordt onderzoek gedaan naar medicamenteuze interventie De verwachting is, dat het koelen gecombineerd zal gaan worden met deze nieuwe medicijnen In studies worden o a erytropoëtine (epo), allopurinol, xenon en #-iminobiotin onderzocht Fladderthorax Fladderthorax is het ritmisch bewegen van een deel van de borstkas (thorax) wand Hierbij zijn de bewegingen tegengesteld (paradoxaal) aan de normale bewegingen die de thorax maakt bij de ademhalingscyclus Dit houdt in dat als de patiënt inademt (inspiratie) zal het segment naar binnen worden gezogen en bij uitademing (expiratie) wordt het naar buiten gedrukt Fladderthorax wordt veroorzaakt door een serie ribfracturen die dusdanig gelegen zijn dat een segment van de thorax zijn verbinding kwijt is met de rest van de ribben Dit kan enerzijds een groep (minimaal #) opeenvolgende ribben zijn die op # plaatsen zijn gebroken of aan weerszijden van het borstbeen (sternum) een aantal ribben gebroken Een fladderthorax is een ernstig letsel met een aanzienlijke kans op complicaties Methylisothiazolinon Methylisothiazolinon is een organische verbinding uit de groep van isothiazolinonen De stof komt voor als een witachtige tot bruine vaste stof, die zeer goed oplosbaar is in water Methylisothiazolinon is een veel gebruikt biocide en desinfecterend middel Het wordt als conserveermiddel tegen micro-organismen (schimmels en bacteriën) toegevoegd aan veel producten, onder meer schoonmaakmiddelen, verven, lakken, kleefstoffen, shampoos, hand- en bodylotions, zonnebrandcrème en andere cosmetische producten Het wordt vaak in combinatie met methylchloorisothiazolinon gebruikt en deze combinatie wordt MIT (methylisothiazolinonen) genoemd Deze combinatie kan evenwel contactallergie veroorzaken; ze is trouwens opgenomen in de Europese standaardreeks.
| 542 |
www
|
Fladderthorax Fladderthorax is het ritmisch bewegen van een deel van de borstkas (thorax) wand Hierbij zijn de bewegingen tegengesteld (paradoxaal) aan de normale bewegingen die de thorax maakt bij de ademhalingscyclus Dit houdt in dat als de patiënt inademt (inspiratie) zal het segment naar binnen worden gezogen en bij uitademing (expiratie) wordt het naar buiten gedrukt Fladderthorax wordt veroorzaakt door een serie ribfracturen die dusdanig gelegen zijn dat een segment van de thorax zijn verbinding kwijt is met de rest van de ribben Dit kan enerzijds een groep (minimaal #) opeenvolgende ribben zijn die op # plaatsen zijn gebroken of aan weerszijden van het borstbeen (sternum) een aantal ribben gebroken Een fladderthorax is een ernstig letsel met een aanzienlijke kans op complicaties Methylisothiazolinon Methylisothiazolinon is een organische verbinding uit de groep van isothiazolinonen De stof komt voor als een witachtige tot bruine vaste stof, die zeer goed oplosbaar is in water Methylisothiazolinon is een veel gebruikt biocide en desinfecterend middel Het wordt als conserveermiddel tegen micro-organismen (schimmels en bacteriën) toegevoegd aan veel producten, onder meer schoonmaakmiddelen, verven, lakken, kleefstoffen, shampoos, hand- en bodylotions, zonnebrandcrème en andere cosmetische producten Het wordt vaak in combinatie met methylchloorisothiazolinon gebruikt en deze combinatie wordt MIT (methylisothiazolinonen) genoemd Deze combinatie kan evenwel contactallergie veroorzaken; ze is trouwens opgenomen in de Europese standaardreeks In de Europese Unie mocht methylisothiazolinon als conserveermiddel in alle cosmetische producten aanwezig zijn met een maximale concentratie van #,##% (### ppm) in het eindproduct In dergelijke concentraties zou de stof geen risico voor de consument vormen Een latere verordening uit ### verbiedt echter methylisothiazolinon in cosmetische producten die niet worden af-, uit- of weggespoeld Als reden wordt aangegeven dat er geen veilige concentratie is van de stof voor de inductie van contactallergie In producten die wel worden af-, uit- of weggespoeld blijft de maximumconcentratie van #,##% of ### ppm behouden De stof mag in de Europese Unie sedert <DATUM> niet meer gebruikt worden als biocide (voor desinfectie en ontsmetting) Ze is niet opgenomen in de lijst van biociden die in de Europese Unie op de markt gebracht mogen worden Arnould van Sprolant Arnould van Sprolant of de Sprolant (kasteel van <PERSOON>, ###) was een Zuid-Nederlandse edelman, geleerde en geestelijke "Jonkheer Arnould van Sprolant" werd geboren in het kasteel van de Loonse heerlijkheid Sassenbroek, die in het bezit van zijn familie was sinds ### De Vrijheren van Sprolant behoren tot de oeradel van het Heilige Roomse <PERSOON> en zijn een zijtak <PERSOON> bij <LOCATIE> Zijn voorvader, <PERSOON> eeuw) verliet de vaderlijke burcht van Spralant bij <LOCATIE> en stelde zich in dienst van de <PERSOON> Na zijn huwelijk met de erfdochter van het edel geslacht van Sassenbrouck (Hemricourt, "Miroir des Nobles de Hesbaye") werd hij vervolgens heer van Sassenbrouck en burggraaf <PERSOON>.
| 560 |
www
|
eindproduct In dergelijke concentraties zou de stof geen risico voor de consument vormen Een latere verordening uit ### verbiedt echter methylisothiazolinon in cosmetische producten die niet worden af-, uit- of weggespoeld Als reden wordt aangegeven dat er geen veilige concentratie is van de stof voor de inductie van contactallergie In producten die wel worden af-, uit- of weggespoeld blijft de maximumconcentratie van #,##% of ### ppm behouden De stof mag in de Europese Unie sedert <DATUM> niet meer gebruikt worden als biocide (voor desinfectie en ontsmetting) Ze is niet opgenomen in de lijst van biociden die in de Europese Unie op de markt gebracht mogen worden Arnould van Sprolant Arnould van Sprolant of de Sprolant (kasteel van <PERSOON>, ###) was een Zuid-Nederlandse edelman, geleerde en geestelijke "Jonkheer Arnould van Sprolant" werd geboren in het kasteel van de Loonse heerlijkheid Sassenbroek, die in het bezit van zijn familie was sinds ### De Vrijheren van Sprolant behoren tot de oeradel van het Heilige Roomse <PERSOON> en zijn een zijtak <PERSOON> bij <LOCATIE> Zijn voorvader, <PERSOON> eeuw) verliet de vaderlijke burcht van Spralant bij <LOCATIE> en stelde zich in dienst van de <PERSOON> Na zijn huwelijk met de erfdochter van het edel geslacht van Sassenbrouck (Hemricourt, "Miroir des Nobles de Hesbaye") werd hij vervolgens heer van Sassenbrouck en burggraaf <PERSOON> In deze stad zou de jongere tak van de familie genaamd "de Sprolant de Tongres" gedurende meerdere eeuwen een voorname plaats innemen binnen het patriciaat en vaak de ambten van burgemeester, schout en schepen waarnemen De oudste tak van het geslacht bewoonde het kasteel van Sassenbroek maar koos uiteindelijk haar comfortabele huis binnen de veilige muren van Sint-Truiden als hoofdresidentie (XVe eeuw) Deze tak oudere tak heeft eveneens een voorname rol gespeeld in Sint-Truiden en het <PERSOON> Op jeugdige leeftijd werd hij voorbestemd voor een carrière als geestelijk met als doel de familiale belangen aan het prinselijk hof <PERSOON> te behartigen Tijdens zijn studies kwamen zijn grote intellectuele capaciteiten aan het licht en kreeg hij de kans om zich te verdiepen in de geneeskunde aan diverse universiteiten in het buitenland Nadat hij op <DATUM> lid was geworden van het kapittel van de Onze-<PERSOON> in Tongeren werd hij gekozen tot kanunnik van het machtige kapittel van Sint-<PERSOON-##> Hij wist op korte tijd een invloedrijke positie binnen het kapittel in te nemen en diverse belangrijke functies te bemachtigen zoals, bijvoorbeeld, "Tréfoncier du Chapittre de Saint-<PERSOON-##>" Hoewel zijn tijdgenoten hem "Noble Arnould" noemden, was hij in de wetenschappelijke wereld vooral gekend als "venerabili domini et magistro" wegens zijn grote gave op het vlak geneeskunde Hij bleef lid van het kapittel tot aan zijn dood in ###, waarna zijn plaats werd ingenomen door zijn neef <PERSOON-##>, ook gekend onder de gelatiniseerde naam Theodericus Sprolants Autismespectrumquotiënt.
| 568 |
www
|
genaamd "de Sprolant de Tongres" gedurende meerdere eeuwen een voorname plaats innemen binnen het patriciaat en vaak de ambten van burgemeester, schout en schepen waarnemen De oudste tak van het geslacht bewoonde het kasteel van Sassenbroek maar koos uiteindelijk haar comfortabele huis binnen de veilige muren van Sint-Truiden als hoofdresidentie (XVe eeuw) Deze tak oudere tak heeft eveneens een voorname rol gespeeld in Sint-Truiden en het <PERSOON> Op jeugdige leeftijd werd hij voorbestemd voor een carrière als geestelijk met als doel de familiale belangen aan het prinselijk hof <PERSOON> te behartigen Tijdens zijn studies kwamen zijn grote intellectuele capaciteiten aan het licht en kreeg hij de kans om zich te verdiepen in de geneeskunde aan diverse universiteiten in het buitenland Nadat hij op <DATUM> lid was geworden van het kapittel van de Onze-<PERSOON> in Tongeren werd hij gekozen tot kanunnik van het machtige kapittel van Sint-<PERSOON> Hij wist op korte tijd een invloedrijke positie binnen het kapittel in te nemen en diverse belangrijke functies te bemachtigen zoals, bijvoorbeeld, "Tréfoncier du Chapittre de Saint-<PERSOON>" Hoewel zijn tijdgenoten hem "Noble Arnould" noemden, was hij in de wetenschappelijke wereld vooral gekend als "venerabili domini et magistro" wegens zijn grote gave op het vlak geneeskunde Hij bleef lid van het kapittel tot aan zijn dood in ###, waarna zijn plaats werd ingenomen door zijn neef <PERSOON>, ook gekend onder de gelatiniseerde naam Theodericus Sprolants Autismespectrumquotiënt Er wordt onder meer gepeild of er voldoende sociale interactie en interesse is, de graad van repetitiviteit, oog voor details, graad van empathisch vermogen en verbeeldingskracht De test bestaat uit vijftig vragen met telkens vier keuzemogelijkheden van "geheel mee eens" via "enigszins mee eens" en "enigszins mee oneens" tot "geheel mee oneens" Er zijn aangepaste versies voor kinderen en jonge volwassenen Tachtig procent van personen met het aspergersyndroom heeft een score van ## tot ##, terwijl in een controlegroep slechts twee procent van de mensen die score haalde De test werd in ### gepubliceerd door autismespecialist <PERSOON> en collega's van het Autism Research Centre aan de Universiteit van Cambridge, en kreeg bekendheid toen het tijdschrift "Wired" een artikel wijdde aan de test en deze op zijn website zette Aichmofobie Aichmofobie is een stoornis die er uit bestaat angst te hebben voor scherpe, puntige voorwerpen uit angst zich daaraan te verwonden Het woord is samengesteld uit twee Griekse woorden, nl αἰÏμή "aichmé", lanspunt/speerpunt en ÏÏÎ²Î¿Ï "phóbos", angst/vrees Zoals elke fobie is deze angst grotendeels irrationeel Er zijn hier evenwel gradaties Sommige mensen hebben een overdreven angst om zich aan deze scherpe objecten te kwetsen, terwijl bij anderen de angst reeds optreedt als men met een puntig voorwerp naar hen wijst, zelfs op een afstand waar kwetsuur uitgesloten is In ernstige gevallen kan een fobisch reactie volgen op slechts een aanraking met een vinger of het wijzen met een vinger <PERSOON>.
| 561 |
www
|
of er voldoende sociale interactie en interesse is, de graad van repetitiviteit, oog voor details, graad van empathisch vermogen en verbeeldingskracht De test bestaat uit vijftig vragen met telkens vier keuzemogelijkheden van "geheel mee eens" via "enigszins mee eens" en "enigszins mee oneens" tot "geheel mee oneens" Er zijn aangepaste versies voor kinderen en jonge volwassenen Tachtig procent van personen met het aspergersyndroom heeft een score van ## tot ##, terwijl in een controlegroep slechts twee procent van de mensen die score haalde De test werd in ### gepubliceerd door autismespecialist <PERSOON> en collega's van het Autism Research Centre aan de Universiteit van Cambridge, en kreeg bekendheid toen het tijdschrift "Wired" een artikel wijdde aan de test en deze op zijn website zette Aichmofobie Aichmofobie is een stoornis die er uit bestaat angst te hebben voor scherpe, puntige voorwerpen uit angst zich daaraan te verwonden Het woord is samengesteld uit twee Griekse woorden, nl αἰÏμή "aichmé", lanspunt/speerpunt en ÏÏÎ²Î¿Ï "phóbos", angst/vrees Zoals elke fobie is deze angst grotendeels irrationeel Er zijn hier evenwel gradaties Sommige mensen hebben een overdreven angst om zich aan deze scherpe objecten te kwetsen, terwijl bij anderen de angst reeds optreedt als men met een puntig voorwerp naar hen wijst, zelfs op een afstand waar kwetsuur uitgesloten is In ernstige gevallen kan een fobisch reactie volgen op slechts een aanraking met een vinger of het wijzen met een vinger <PERSOON> was assistent chirurg aan boord van HMS "Samarang" tijdens de onderzoeksreis die de natuur van de Indische Archipel onderzocht van ### tot ### Hij was de redacteur van de "Zoology of the voyage of <PERSOON> hielp hem bij de beschrijving van de Crustacea van deze reis Met zijn broer <PERSOON> (###â###) schreef hij "<PERSOON> genera of recent mollusca arranged according to their organization" (drie volumes, ###) Hij is ook de auteur van "Travels of a naturalist in Japan and<PERSOON> (voorheen genaamd <PERSOON>, ook bekend als UBC Thunderbird Arena) is een stadion op de campus van de Universiteit van British Columbia (UBC), vlak bij Vancouver Het stadion heeft drie ijsbanen en was de tweede accommodatie voor het IJshockey op de Olympische Winterspelen ### Het werd tevens gebruikt voor het sledgehockey op de Paralympische Winterspelen ### Het "Sports Centre" werd rond een oudere hockey-faciliteit gebouwd, genaamd de "<PERSOON>" Dit gebouw werd in oktober ### geopend Het is vernoemd naar de dominee <PERSOON>, die samen met <PERSOON-##> het eerste nationale ijshockeyteam van Canada oprichtte voor de Olympische Winterspelen ### De "UBC Thunderbird Arena" verving de "<PERSOON>" als de thuisbasis voor het ijshockeyteam van de UBC Thunderbirds De grootste ijsbaan beschikt over # ### permanente plaatsen De capaciteit is voor de Olympische Winterspelen uitgebreid met <DATUM> plaatsen.
| 581 |
www
|
aan boord van HMS "Samarang" tijdens de onderzoeksreis die de natuur van de Indische Archipel onderzocht van ### tot ### Hij was de redacteur van de "Zoology of the voyage of <PERSOON> hielp hem bij de beschrijving van de Crustacea van deze reis Met zijn broer <PERSOON> (###â###) schreef hij "<PERSOON> genera of recent mollusca arranged according to their organization" (drie volumes, ###) Hij is ook de auteur van "Travels of a naturalist in Japan and<PERSOON> (voorheen genaamd <PERSOON>, ook bekend als UBC Thunderbird Arena) is een stadion op de campus van de Universiteit van British Columbia (UBC), vlak bij Vancouver Het stadion heeft drie ijsbanen en was de tweede accommodatie voor het IJshockey op de Olympische Winterspelen ### Het werd tevens gebruikt voor het sledgehockey op de Paralympische Winterspelen ### Het "Sports Centre" werd rond een oudere hockey-faciliteit gebouwd, genaamd de "<PERSOON>" Dit gebouw werd in oktober ### geopend Het is vernoemd naar de dominee <PERSOON>, die samen met <PERSOON> het eerste nationale ijshockeyteam van Canada oprichtte voor de Olympische Winterspelen ### De "UBC Thunderbird Arena" verving de "<PERSOON>" als de thuisbasis voor het ijshockeyteam van de UBC Thunderbirds De grootste ijsbaan beschikt over # ### permanente plaatsen De capaciteit is voor de Olympische Winterspelen uitgebreid met <DATUM> plaatsen De bouw begon in april ### met de renovatie van de "<PERSOON>" en de toevoeging van een nieuw trainingscomplex Het nieuwe stadion werd op <DATUM> geopend Op <DATUM> werd het "Thunderbird Sports Centre" omgedoopt tot het "<PERSOON>" ter ere van sportcoach en advocaat <PERSOON-##> (bacterie) Coxiella is het enige geslacht van gramnegatieve bacteriën in de familie Coxiellaceae "Coxiella burnetii", de veroorzaker van Q-koorts, is de enige soort binnen dit geslacht Het geslacht "Coxiella" is vernoemd naar <PERSOON-##> die, tijdens een onderzoek naar <PERSOON-##> spotted fever in ###, de "Coxiella burnetii" bacterie isoleerde #-naftylamine #-naftylamine is een organische verbinding met als brutoformule CHN De stof komt voor als witte tot rode schilferige kristallen met een indringende en onaangename geur, die slecht oplosbaar zijn in water De kristallen worden bij blootstelling aan lucht donkerrood #-naftylamine behoort tot de klasse der aromatische amines Het is een carcinogene verbinding en is door het IARC geklasseerd in klasse # Ze wordt onder meer teruggevonden in de rook van sigaretten #-naftylamine wordt bereid door #-naftol te verhitten met ammoniumzinkchloride tot ### - ###°C Het acetylderivaat kan worden bereid door #-naftol te verhitten met ammoniumacetaat tot ### - ###°C De stof ontleedt bij verbranding, met vorming van stikstofoxiden en koolstofmonoxide #-naftylamine is een zwakke base De stof is matig irriterend voor de ogen en de huid.
| 594 |
www
|
De bouw begon in april ### met de renovatie van de "<PERSOON>" en de toevoeging van een nieuw trainingscomplex Het nieuwe stadion werd op <DATUM> geopend Op <DATUM> werd het "Thunderbird Sports Centre" omgedoopt tot het "<PERSOON>" ter ere van sportcoach en advocaat <PERSOON> (bacterie) Coxiella is het enige geslacht van gramnegatieve bacteriën in de familie Coxiellaceae "Coxiella burnetii", de veroorzaker van Q-koorts, is de enige soort binnen dit geslacht Het geslacht "Coxiella" is vernoemd naar <PERSOON> die, tijdens een onderzoek naar <PERSOON> spotted fever in ###, de "Coxiella burnetii" bacterie isoleerde #-naftylamine #-naftylamine is een organische verbinding met als brutoformule CHN De stof komt voor als witte tot rode schilferige kristallen met een indringende en onaangename geur, die slecht oplosbaar zijn in water De kristallen worden bij blootstelling aan lucht donkerrood #-naftylamine behoort tot de klasse der aromatische amines Het is een carcinogene verbinding en is door het IARC geklasseerd in klasse # Ze wordt onder meer teruggevonden in de rook van sigaretten #-naftylamine wordt bereid door #-naftol te verhitten met ammoniumzinkchloride tot ### - ###°C Het acetylderivaat kan worden bereid door #-naftol te verhitten met ammoniumacetaat tot ### - ###°C De stof ontleedt bij verbranding, met vorming van stikstofoxiden en koolstofmonoxide #-naftylamine is een zwakke base De stof is matig irriterend voor de ogen en de huid Ze kan ook effecten hebben op de urineblaas, met als gevolg ontstekingen en bloed in de urine, evenals blaaskanker Coxiellaceae Coxiellaceae is een van de twee families in de orde van Legionellales De andere familie binnen de orde van Legionellales is Legionellaceae De familie Coxiellaceae omvat de drie geslachten "<PERSOON> (ook geschreven als <PERSOON> Zeep, <LOCATIE>, <DATUM> - januari ###) was een Amsterdamse apotheker en dichter Van <PERSOON> Seep, die behoorde tot de "Bendt der Dighteren" van der herbergier <PERSOON>, zijn een aantal verspreid gepubliceerde gedichten overgeleverd Gedichten van hem treft men aan in de bundel "Parnassus aan 't IJ, of <PERSOON>-schoole ter deugd" (###) Verder schreef hij een aantal gelegenheidsdichten, zoals op de verbrande Nieuwe Kerk (###) <PERSOON-##> (dichter) <PERSOON-##>, <DATUM> was een Amerikaanse dichter, arts en pastor ten tijde van de Britse kolonisatie van de Verenigde Staten Voor zover bekend is hij de enige Amerikaanse dichter die tot de metaphysical poets behoort <PERSOON-##> kwam uit een puriteinse familie Hoewel hij vermoedelijk eerst voor priester heeft gestudeerd, werd hij niet toegelaten tot de Anglicaanse Kerk In ### emigreerde <PERSOON-##> naar Massachusetts Bay Colony, alwaar hij aan de Harvard-universiteit zijn studie voortzette Na zijn afstuderen werd hij in ### dominee en arts voor de kleine gemeente Westfield, en deze functies is hij tot aan zijn dood blijven uitoefenen.
| 594 |
www
|
op de urineblaas, met als gevolg ontstekingen en bloed in de urine, evenals blaaskanker Coxiellaceae Coxiellaceae is een van de twee families in de orde van Legionellales De andere familie binnen de orde van Legionellales is Legionellaceae De familie Coxiellaceae omvat de drie geslachten "<PERSOON> (ook geschreven als <PERSOON> Zeep, <LOCATIE>, <DATUM> - januari ###) was een Amsterdamse apotheker en dichter Van <PERSOON> Seep, die behoorde tot de "Bendt der Dighteren" van der herbergier <PERSOON>, zijn een aantal verspreid gepubliceerde gedichten overgeleverd Gedichten van hem treft men aan in de bundel "Parnassus aan 't IJ, of <PERSOON>-schoole ter deugd" (###) Verder schreef hij een aantal gelegenheidsdichten, zoals op de verbrande Nieuwe Kerk (###) <PERSOON> (dichter) <PERSOON>, <DATUM> was een Amerikaanse dichter, arts en pastor ten tijde van de Britse kolonisatie van de Verenigde Staten Voor zover bekend is hij de enige Amerikaanse dichter die tot de metaphysical poets behoort <PERSOON> kwam uit een puriteinse familie Hoewel hij vermoedelijk eerst voor priester heeft gestudeerd, werd hij niet toegelaten tot de Anglicaanse Kerk In ### emigreerde <PERSOON> naar Massachusetts Bay Colony, alwaar hij aan de Harvard-universiteit zijn studie voortzette Na zijn afstuderen werd hij in ### dominee en arts voor de kleine gemeente Westfield, en deze functies is hij tot aan zijn dood blijven uitoefenen Het dichtwerk van <PERSOON> is tijdens zijn leven niet gepubliceerd en bleef nagenoeg onopgemerkt, totdat <PERSOON> in ### in de bibliotheek van de Yale-universiteit Taylors manuscripten aantrof De eerste delen van "Preparatory Meditations" (###â###) en van "God's Determinations touching his Elect" (ca ###) werden meteen na de ontdekking gepubliceerd, hetgeen pas in ### met Taylors complete dichtwerk gebeurde Als theoloog sloot <PERSOON> zich aan bij de puriteinen van New England, die meenden dat geloofsbelijdenis en zondevrij leven alleen niet voldoende waren om tot de plaatselijke congregaties toe te treden Hiervoor moest men ook een ingrijpende bekeringservaring hebben beleefd zoals de apostel <PERSOON> op weg naar Damascus en deze kunnen navertellen <PERSOON> werd een van de belangrijkste voorstanders van deze visie Energiestofwisselingsziekte Energiestofwisselingsziekten, of mitochondriële ziekten, is een algemene term voor de groep ziekten met een defect in de mitochondriën Als groep behoren ze tot de meest frequent voorkomende stofwisselingsziekten De incidentie wordt geschat op <DATUM> ### levend geborenen per jaar Mitochondriële ziekten zijn erfelijk, dat wil zeggen dat het defect in de mitochondriën veroorzaakt wordt door een afwijking in het mitochondriaal DNA De ziekten manifesteren zich vooral op zeer jonge leeftijd maar met een milde vorm kunnen de klachten op latere leeftijd komen Het zijn chronische en meestal progressieve ziekten, de ziekte kan stabiel blijven maar er is veelal sprake van geleidelijke of snelle achteruitgang Van de patiënten wordt ##% niet ouder dan <LEEFTIJD> jaar, slechts ##% haalt de volwassen leeftijd.
| 589 |
www
|
niet gepubliceerd en bleef nagenoeg onopgemerkt, totdat <PERSOON> in ### in de bibliotheek van de Yale-universiteit Taylors manuscripten aantrof De eerste delen van "Preparatory Meditations" (###â###) en van "God's Determinations touching his Elect" (ca ###) werden meteen na de ontdekking gepubliceerd, hetgeen pas in ### met Taylors complete dichtwerk gebeurde Als theoloog sloot <PERSOON> zich aan bij de puriteinen van New England, die meenden dat geloofsbelijdenis en zondevrij leven alleen niet voldoende waren om tot de plaatselijke congregaties toe te treden Hiervoor moest men ook een ingrijpende bekeringservaring hebben beleefd zoals de apostel <PERSOON> op weg naar Damascus en deze kunnen navertellen <PERSOON> werd een van de belangrijkste voorstanders van deze visie Energiestofwisselingsziekte Energiestofwisselingsziekten, of mitochondriële ziekten, is een algemene term voor de groep ziekten met een defect in de mitochondriën Als groep behoren ze tot de meest frequent voorkomende stofwisselingsziekten De incidentie wordt geschat op <DATUM> ### levend geborenen per jaar Mitochondriële ziekten zijn erfelijk, dat wil zeggen dat het defect in de mitochondriën veroorzaakt wordt door een afwijking in het mitochondriaal DNA De ziekten manifesteren zich vooral op zeer jonge leeftijd maar met een milde vorm kunnen de klachten op latere leeftijd komen Het zijn chronische en meestal progressieve ziekten, de ziekte kan stabiel blijven maar er is veelal sprake van geleidelijke of snelle achteruitgang Van de patiënten wordt ##% niet ouder dan <LEEFTIJD> jaar, slechts ##% haalt de volwassen leeftijd Het defect in de mitochondriën zorgt voor een verminderde aanmaak van energie in de lichaamscellen Het tekort aan energie kan in de verschillende organen in het lichaam gevolgen hebben De klachten zijn per patiënt verschillend en kunnen variëren van mild tot zeer ernstig De volgende klachten kunnen bij de ziekte tot uiting komen <PERSOON> wordt onderzoek gedaan naar een medicijn Het team van prof <PERSOON> is leider in het onderzoek op internationaal niveau Het team wordt gesteund door de stichting Energy#All Commissie tot Bescherming van de Maatschappij De Commissie tot Bescherming van de Maatschappij (CBM), was een administratief rechtscollege in België dat in het leven was geroepen door de wet van <DATUM> betreffende de bescherming van de maatschappij tegen abnormalen, gewoontemisdadigers en plegers van bepaalde seksuele strafbare feiten (WBM) In de loop van de negentiende eeuw werden kritieken geformuleerd op het bestaande individuele cellulaire gevangenisregime dat was ingevoerd door <PERSOON>, zijn voornaamste criticus, leidde aan de hand van het aantal gevonniste zaken voor de correctionele en politierechtbanken af dat de criminaliteit in België was toegenomen Deze statistieken vormden voor <PERSOON> het bewijs dat individuele opsluiting niet de juiste manier was om gevangenen moreel bij te spijkeren <PERSOON> concentreerde zijn kritiek vooral op de ondoelmatigheid van de straffen voor "bijzondere" categorieën veroordeelden (bv recidivisten of zedendelinquenten) Deze kritiek paste in een nieuwe visie op de delinquent.
| 552 |
www
|
de mitochondriën zorgt voor een verminderde aanmaak van energie in de lichaamscellen Het tekort aan energie kan in de verschillende organen in het lichaam gevolgen hebben De klachten zijn per patiënt verschillend en kunnen variëren van mild tot zeer ernstig De volgende klachten kunnen bij de ziekte tot uiting komen <PERSOON> wordt onderzoek gedaan naar een medicijn Het team van prof <PERSOON> is leider in het onderzoek op internationaal niveau Het team wordt gesteund door de stichting Energy#All Commissie tot Bescherming van de Maatschappij De Commissie tot Bescherming van de Maatschappij (CBM), was een administratief rechtscollege in België dat in het leven was geroepen door de wet van <DATUM> betreffende de bescherming van de maatschappij tegen abnormalen, gewoontemisdadigers en plegers van bepaalde seksuele strafbare feiten (WBM) In de loop van de negentiende eeuw werden kritieken geformuleerd op het bestaande individuele cellulaire gevangenisregime dat was ingevoerd door <PERSOON>, zijn voornaamste criticus, leidde aan de hand van het aantal gevonniste zaken voor de correctionele en politierechtbanken af dat de criminaliteit in België was toegenomen Deze statistieken vormden voor <PERSOON> het bewijs dat individuele opsluiting niet de juiste manier was om gevangenen moreel bij te spijkeren <PERSOON> concentreerde zijn kritiek vooral op de ondoelmatigheid van de straffen voor "bijzondere" categorieën veroordeelden (bv recidivisten of zedendelinquenten) Deze kritiek paste in een nieuwe visie op de delinquent Zowel vanuit de antropologie als vanuit de sociologie kwamen echter steeds meer geluiden die erop wezen dat deze stellingname onhoudbaar was Dit sociaal verweer-denken verschoof de nadruk van individuele verantwoordelijkheid naar sociale gevaarlijkheid Het sociaal verweer moet gezien worden als een totaalproject ter bescherming van de samenleving en gaat in zijn interpretaties dus verder dan het klassieke strafrecht Persoonlijke kenmerken van de dader moesten primeren op de aard van het gepleegde misdrijf Deze brede tendensen vormden de voedingsbodem voor het ontstaan van de CBM's Vanaf ### werd in het parlement hevig gedebatteerd over een mogelijke "Wet op het sociaal verweer" Na langdurig beraad en na vele aanpassingen werd de "Wet tot bescherming der maatschappij tegen abnormalen en gewoonte-misdadigers" goedgekeurd Hoofdstuk III van deze wet voorzag in de oprichting van een begeleidende commissie bij de psychiatrische afdelingen van de strafinrichtingen Deze maatregel introduceerde de mogelijkheid tot internering aan het strafrechtelijk instrumentarium Internering impiceert dat er zowel sprake moet zijn van een strafbaar feit als van mentale of psychische problemen of stoornissen De Commissies tot bescherming van de maatschappij werden op <DATUM> door de inwerkingtreding van de Wet van <DATUM> betreffende de internering, opgeheven Voortaan is de <PERSOON> voor de bescherming van de maatschappij, een aparte kamer binnen de strafuitvoeringsrechtbank, bevoegd voor de opvolging van geïnterneerden Overeenkomstig artikel # van de richtlijnen voor de werking van de commissie en van de hoge commissie tot bescherming van de maatschappij, had de CBM de volgende taken.
| 520 |
www
|
vanuit de sociologie kwamen echter steeds meer geluiden die erop wezen dat deze stellingname onhoudbaar was Dit sociaal verweer-denken verschoof de nadruk van individuele verantwoordelijkheid naar sociale gevaarlijkheid Het sociaal verweer moet gezien worden als een totaalproject ter bescherming van de samenleving en gaat in zijn interpretaties dus verder dan het klassieke strafrecht Persoonlijke kenmerken van de dader moesten primeren op de aard van het gepleegde misdrijf Deze brede tendensen vormden de voedingsbodem voor het ontstaan van de CBM's Vanaf ### werd in het parlement hevig gedebatteerd over een mogelijke "Wet op het sociaal verweer" Na langdurig beraad en na vele aanpassingen werd de "Wet tot bescherming der maatschappij tegen abnormalen en gewoonte-misdadigers" goedgekeurd Hoofdstuk III van deze wet voorzag in de oprichting van een begeleidende commissie bij de psychiatrische afdelingen van de strafinrichtingen Deze maatregel introduceerde de mogelijkheid tot internering aan het strafrechtelijk instrumentarium Internering impiceert dat er zowel sprake moet zijn van een strafbaar feit als van mentale of psychische problemen of stoornissen De Commissies tot bescherming van de maatschappij werden op <DATUM> door de inwerkingtreding van de Wet van <DATUM> betreffende de internering, opgeheven Voortaan is de <PERSOON> voor de bescherming van de maatschappij, een aparte kamer binnen de strafuitvoeringsrechtbank, bevoegd voor de opvolging van geïnterneerden Overeenkomstig artikel # van de richtlijnen voor de werking van de commissie en van de hoge commissie tot bescherming van de maatschappij, had de CBM de volgende taken Met de herziening van de wet van <DATUM> werd de internering vanzelfsprekend van onbepaalde duur Ter uitvoering van de wet van <DATUM> werden CBM's opgericht bij de psychiatrische afdelingen van de gevangenissen Er waren in totaal acht CMB's actief Een CBM bestond uit een magistraat (actief of op rust), aangeduid door de eerste voorzitter<PERSOON> van het desbetreffende ressort; een lid van de balie, gekozen door de minister van Justitie op voordracht van de procureur des <PERSOON> en van de stafhouder van de Balie; en een geneesheer bij de psychiatrische afdeling, die wordt aangeduid door de minister van Justitie Ieder van hen heeft een plaatsvervanger Een ambtenaar nam de functie van secretaris waar De commissie werd bijeengeroepen door haar voorzitter of door diens plaatsvervanger en houdt zitting in een lokaal van de gevangenis waaraan ze verbonden is De "Wet tot bescherming van de maatschappij tegen abnormalen en de gewoontemisdadigers" van <DATUM> bracht enkele vernieuwingen in de organisatiestructuur De leden van de CBM werden vanaf ### wel benoemd voor een periode van <LEEFTIJD> jaar Vanaf ### kon de geïnterneerde of de procureur des <PERSOON> tegen beslissingen van de CBM in beroep gaan bij de Hoge Commissie tot Bescherming van de Maatschappij Deze Hoge CBM was op haar beurt samengesteld uit een werkend of eremagistraat <PERSOON> of <PERSOON>, tevens voorzitter; een advocaat en de geneesheer-directeur van de desbetreffende antropologische dienst.
| 528 |
www
|
de herziening van de wet van <DATUM> werd de internering vanzelfsprekend van onbepaalde duur Ter uitvoering van de wet van <DATUM> werden CBM's opgericht bij de psychiatrische afdelingen van de gevangenissen Er waren in totaal acht CMB's actief Een CBM bestond uit een magistraat (actief of op rust), aangeduid door de eerste voorzitter<PERSOON> van het desbetreffende ressort; een lid van de balie, gekozen door de minister van Justitie op voordracht van de procureur des <PERSOON> en van de stafhouder van de Balie; en een geneesheer bij de psychiatrische afdeling, die wordt aangeduid door de minister van Justitie Ieder van hen heeft een plaatsvervanger Een ambtenaar nam de functie van secretaris waar De commissie werd bijeengeroepen door haar voorzitter of door diens plaatsvervanger en houdt zitting in een lokaal van de gevangenis waaraan ze verbonden is De "Wet tot bescherming van de maatschappij tegen abnormalen en de gewoontemisdadigers" van <DATUM> bracht enkele vernieuwingen in de organisatiestructuur De leden van de CBM werden vanaf ### wel benoemd voor een periode van <LEEFTIJD> jaar Vanaf ### kon de geïnterneerde of de procureur des <PERSOON> tegen beslissingen van de CBM in beroep gaan bij de Hoge Commissie tot Bescherming van de Maatschappij Deze Hoge CBM was op haar beurt samengesteld uit een werkend of eremagistraat <PERSOON> of <PERSOON>, tevens voorzitter; een advocaat en de geneesheer-directeur van de desbetreffende antropologische dienst De leden van de hoge commissie werden benoemd voor een periode van zes jaar Het secretariaat werd waargenomen door ambtenaren van het ministerie van Justitie Kwikvergiftiging Kwikvergiftiging (ook genoemd 'hydrargyria' of 'mercurialisme') is een ziekte veroorzaakt door blootstelling aan kwikverbindingen zoals methylkwik Kwik (chemisch symbool Hg) is een zwaar metaal dat in verschillende verbindingen voorkomt, die alle ook in lage dosering al toxisch zijn De drie groepen hebben verschillende effecten Toxische effecten bestaan onder meer uit hersenletsel, nier-, en longbeschadiging Kwikvergiftiging kan leiden tot verschillende ziekten, zoals acrodynie, het syndroom van Hunter-<PERSOON>, en minamataziekte (symptomen zijn onder meer karakteristieke achteruitgang van de zintuigen (zien, horen), spraak, verstoord gevoel en gebrek aan coördinatie) Het type en de omvang van de symptomen is afhankelijk van het individuele toxine, de dosis en de aard en duur van de blootstelling Gewone symptomen van kwikvergiftiging zijn onder meer perifere neuropathie zich voordoend als paresthesie (tintelingen) of jeuk, branderig gevoel of pijn, verkleuring van de huid (roze wangen, vingertoppen en tenen), oedeem (zwelling) en desquamatie (de dode huid laat los in lagen) Omdat kwik de afbraak van catecholamines blokkeert, veroorzaakt een teveel aan epinefrine hyperhidrose (overmatig zweten), tachycardie (versnelde hartslag), speekselvloed en hypertensie (hoge bloeddruk) Het vermoeden bestaat dat kwik S-adenosylmethionine deactiveert, dat nodig is voor het catecholamine-katabolisme door catechol-o-methyltransferase Aangetaste kinderen kunnen erythemateuse (rode) wangen, neus en lippen vertonen, verlies van haar, tanden en nagels, voorbijgaande huiduitslag, hypertonie (spierzwakte) en fotofobie (overmatige lichtgevoeligheid) Andere mogelijke symptomen kunnen zijn.
| 574 |
www
|
De leden van de hoge commissie werden benoemd voor een periode van zes jaar Het secretariaat werd waargenomen door ambtenaren van het ministerie van Justitie Kwikvergiftiging Kwikvergiftiging (ook genoemd 'hydrargyria' of 'mercurialisme') is een ziekte veroorzaakt door blootstelling aan kwikverbindingen zoals methylkwik Kwik (chemisch symbool Hg) is een zwaar metaal dat in verschillende verbindingen voorkomt, die alle ook in lage dosering al toxisch zijn De drie groepen hebben verschillende effecten Toxische effecten bestaan onder meer uit hersenletsel, nier-, en longbeschadiging Kwikvergiftiging kan leiden tot verschillende ziekten, zoals acrodynie, het syndroom van Hunter-<PERSOON>, en minamataziekte (symptomen zijn onder meer karakteristieke achteruitgang van de zintuigen (zien, horen), spraak, verstoord gevoel en gebrek aan coördinatie) Het type en de omvang van de symptomen is afhankelijk van het individuele toxine, de dosis en de aard en duur van de blootstelling Gewone symptomen van kwikvergiftiging zijn onder meer perifere neuropathie zich voordoend als paresthesie (tintelingen) of jeuk, branderig gevoel of pijn, verkleuring van de huid (roze wangen, vingertoppen en tenen), oedeem (zwelling) en desquamatie (de dode huid laat los in lagen) Omdat kwik de afbraak van catecholamines blokkeert, veroorzaakt een teveel aan epinefrine hyperhidrose (overmatig zweten), tachycardie (versnelde hartslag), speekselvloed en hypertensie (hoge bloeddruk) Het vermoeden bestaat dat kwik S-adenosylmethionine deactiveert, dat nodig is voor het catecholamine-katabolisme door catechol-o-methyltransferase Aangetaste kinderen kunnen erythemateuse (rode) wangen, neus en lippen vertonen, verlies van haar, tanden en nagels, voorbijgaande huiduitslag, hypertonie (spierzwakte) en fotofobie (overmatige lichtgevoeligheid) Andere mogelijke symptomen kunnen zijn De klinische symptomen lijken dan ook op feochromocytoom of de ziekte van Kawasaki Een geval van desquamatie van de handpalmen van twee kinderen met ernstige kwikvergiftiging, veroorzaakt door het spelen met een lekkende sfygmomanometer is beschreven door Horowitz et al (###) Men kan op verschillende manieren blootgesteld worden aan kwik Kwik en veel van zijn verbindingen, vooral organokwikverbindingen, kunnen ook geabsorbeerd worden door direct contact met blote, of in sommige gevallen (zoals dimethylkwik) onvoldoende beschermde huid Kunstmatige bronnen zoals steenkoolverbranders stoten ongeveer de helft uit van de atmosferische kwik, terwijl natuurlijke bronnen zoals vulkanen verantwoordelijk zijn voor de rest Ongeveer twee derde van het door de mens geproduceerde kwik komt van verbranding in elektriciteitscentrales, vooral steenkool (VS, Australië, China) Andere kunstmatige bronnen zijn afval dat vrijkomt tijdens de winning van goud uit erts, de productie van cement, afvalverwijdering, crematoria, natriumhydroxide-, gietijzer- en staalproductie, kwikproductie, meestal voor batterijen, en biomassaverbranding Kwik en zijn verbindingen worden veel gebruikt in chemische laboratoria, ziekenhuizen, tandklinieken en faciliteiten betrokken bij de productie van zaken zoals TL- en spaarlampen, batterijen en explosieven Kwik wordt gebruikt in de kleinschalige, veelal ongereguleerde goudmijnbouw; langs rivieren of in het regenwoud mengen arbeiders goudhoudend sediment met kwik, vaak met niet meer gereedschap dan handen en voeten Het kwik vormt een amalgaam met de goudsporen in het erts Dit amalgaam wordt verhit met een brander, soms in het veld, maar soms ook binnen bij een lokale goudinkoper, waarbij het kwik verdampt en het goud overblijft.
| 591 |
www
|
De klinische symptomen lijken dan ook op feochromocytoom of de ziekte van Kawasaki Een geval van desquamatie van de handpalmen van twee kinderen met ernstige kwikvergiftiging, veroorzaakt door het spelen met een lekkende sfygmomanometer is beschreven door Horowitz et al (###) Men kan op verschillende manieren blootgesteld worden aan kwik Kwik en veel van zijn verbindingen, vooral organokwikverbindingen, kunnen ook geabsorbeerd worden door direct contact met blote, of in sommige gevallen (zoals dimethylkwik) onvoldoende beschermde huid Kunstmatige bronnen zoals steenkoolverbranders stoten ongeveer de helft uit van de atmosferische kwik, terwijl natuurlijke bronnen zoals vulkanen verantwoordelijk zijn voor de rest Ongeveer twee derde van het door de mens geproduceerde kwik komt van verbranding in elektriciteitscentrales, vooral steenkool (VS, Australië, China) Andere kunstmatige bronnen zijn afval dat vrijkomt tijdens de winning van goud uit erts, de productie van cement, afvalverwijdering, crematoria, natriumhydroxide-, gietijzer- en staalproductie, kwikproductie, meestal voor batterijen, en biomassaverbranding Kwik en zijn verbindingen worden veel gebruikt in chemische laboratoria, ziekenhuizen, tandklinieken en faciliteiten betrokken bij de productie van zaken zoals TL- en spaarlampen, batterijen en explosieven Kwik wordt gebruikt in de kleinschalige, veelal ongereguleerde goudmijnbouw; langs rivieren of in het regenwoud mengen arbeiders goudhoudend sediment met kwik, vaak met niet meer gereedschap dan handen en voeten Het kwik vormt een amalgaam met de goudsporen in het erts Dit amalgaam wordt verhit met een brander, soms in het veld, maar soms ook binnen bij een lokale goudinkoper, waarbij het kwik verdampt en het goud overblijft Het verarmde erts (met restanten kwik) wordt met water weggespoeld en komt uiteindelijk in de rivieren terecht Naar schatting komt met deze techniek tussen de ### en ### ton kwik per jaar in het milieu vrij Arbeiders bij kleine onafhankelijke goudmijnen nemen mensen in dienst die een hoger kwikvergiftigingsrisico lopen door toepassing van dit soort procestechnieken Dit is het gevaar voor de "galamsey" in Ghana en vergelijkbare arbeiders zoals de "orpailleurs" in naburige Franssprekende landen Hoewel er geen officiële schattingen van de regering zijn van het aantal arbeiders in de goudmijnbouw, wordt dit geschat op ## ### tot ## ### in Ghana, onder wie veel vrouwen die als sjouwers werken In Peru wordt het aantal arbeiders in de kleinschalige goudmijnbouw geschat op ### ### man Kwik is zo'n hoog toxische en reactieve stof dat het moeilijk is om het specifieke mechanisme van beschadiging vast te stellen en veel is onbekend Kwik tast het centraal zenuwstelsel aan, het endocriene systeem, de nieren en andere organen en is slecht voor de mond, het tandvlees en de tanden Blootstelling aan zware kwikdamp of blootstelling gedurende lange perioden aan kwikverbindingen kan leiden tot hersenschade en uiteindelijk de dood Kwik en zijn verbindingen zijn vooral giftig voor foetussen en jonge kinderen Vrouwen die blootgesteld zijn geweest tijdens de zwangerschap hebben soms baby's gekregen met ernstige geboorteafwijkingen (zie "minamataziekte") Blootstelling van jonge kinderen aan kwik kan ernstige neurologische gevolgen hebben het blokkeert de vorming van zenuwschedes (myeline).
| 567 |
www
|
Het verarmde erts (met restanten kwik) wordt met water weggespoeld en komt uiteindelijk in de rivieren terecht Naar schatting komt met deze techniek tussen de ### en ### ton kwik per jaar in het milieu vrij Arbeiders bij kleine onafhankelijke goudmijnen nemen mensen in dienst die een hoger kwikvergiftigingsrisico lopen door toepassing van dit soort procestechnieken Dit is het gevaar voor de "galamsey" in Ghana en vergelijkbare arbeiders zoals de "orpailleurs" in naburige Franssprekende landen Hoewel er geen officiële schattingen van de regering zijn van het aantal arbeiders in de goudmijnbouw, wordt dit geschat op ## ### tot ## ### in Ghana, onder wie veel vrouwen die als sjouwers werken In Peru wordt het aantal arbeiders in de kleinschalige goudmijnbouw geschat op ### ### man Kwik is zo'n hoog toxische en reactieve stof dat het moeilijk is om het specifieke mechanisme van beschadiging vast te stellen en veel is onbekend Kwik tast het centraal zenuwstelsel aan, het endocriene systeem, de nieren en andere organen en is slecht voor de mond, het tandvlees en de tanden Blootstelling aan zware kwikdamp of blootstelling gedurende lange perioden aan kwikverbindingen kan leiden tot hersenschade en uiteindelijk de dood Kwik en zijn verbindingen zijn vooral giftig voor foetussen en jonge kinderen Vrouwen die blootgesteld zijn geweest tijdens de zwangerschap hebben soms baby's gekregen met ernstige geboorteafwijkingen (zie "minamataziekte") Blootstelling van jonge kinderen aan kwik kan ernstige neurologische gevolgen hebben het blokkeert de vorming van zenuwschedes (myeline) De effecten van kwikvergiftiging hangen er deels vanaf of het gaat om elementair (vloeibaar) kwik, anorganische kwikverbindingen (kwikzouten) of organische kwikverbindingen Het kwikzilver (vloeibaar metallisch kwik) wordt slecht geabsorbeerd bij inneming en huidcontact Het is schadelijk door zijn vermogen om kwikdamp te verspreiden Uit dierproeven blijkt dat minder dan #,##% van het opgenomen kwik geabsorbeerd wordt door het maag-darmkanaal Dit geldt misschien niet voor individuen die lijden aan Ileus Gevallen van systemische toxiciteit vanwege per ongeluk inslikken zijn zeldzaam, en poging tot zelfdoding door intraveneuze injectie leidt niet tot systemische toxiciteit Hoewel dit niet kwantitatief is bestudeerd, lijkt het dat de natuurkundige eigenschappen van vloeibaar elementair kwik de absorptie door intacte huid beperken vanwege de zeer lage absorptie door het maag-darmkanaal Absorptie door de huid zal daarom ook gering zijn Enig vloeibaar kwik wordt door de huid geabsorbeerd maar opname via deze route is slechts ongeveer #% van de hoeveelheid door inademing Bij mensen wordt ongeveer ##% van de ingeademde kwikdamp opgenomen door de longen waar het kwik afgegeven wordt aan de bloedbaan en verspreid wordt door het gehele lichaam Chronische blootstelling door inademing, zelfs bij lage concentraties tussen #,#â## µg/m, heeft aangetoond in gecontroleerde studies van gevallen dat er effecten zijn zoals bevingen, aangetaste cognitieve vaardigheden en slapeloosheid bij arbeiders Kwik komt anorganisch voor als zouten zoals kwik(II)chloride Kwikzouten beïnvloeden het maag-darmkanaal en de nieren en kunnen ernstige nierschade veroorzaken.
| 552 |
www
|
De effecten van kwikvergiftiging hangen er deels vanaf of het gaat om elementair (vloeibaar) kwik, anorganische kwikverbindingen (kwikzouten) of organische kwikverbindingen Het kwikzilver (vloeibaar metallisch kwik) wordt slecht geabsorbeerd bij inneming en huidcontact Het is schadelijk door zijn vermogen om kwikdamp te verspreiden Uit dierproeven blijkt dat minder dan #,##% van het opgenomen kwik geabsorbeerd wordt door het maag-darmkanaal Dit geldt misschien niet voor individuen die lijden aan Ileus Gevallen van systemische toxiciteit vanwege per ongeluk inslikken zijn zeldzaam, en poging tot zelfdoding door intraveneuze injectie leidt niet tot systemische toxiciteit Hoewel dit niet kwantitatief is bestudeerd, lijkt het dat de natuurkundige eigenschappen van vloeibaar elementair kwik de absorptie door intacte huid beperken vanwege de zeer lage absorptie door het maag-darmkanaal Absorptie door de huid zal daarom ook gering zijn Enig vloeibaar kwik wordt door de huid geabsorbeerd maar opname via deze route is slechts ongeveer #% van de hoeveelheid door inademing Bij mensen wordt ongeveer ##% van de ingeademde kwikdamp opgenomen door de longen waar het kwik afgegeven wordt aan de bloedbaan en verspreid wordt door het gehele lichaam Chronische blootstelling door inademing, zelfs bij lage concentraties tussen #,#â## µg/m, heeft aangetoond in gecontroleerde studies van gevallen dat er effecten zijn zoals bevingen, aangetaste cognitieve vaardigheden en slapeloosheid bij arbeiders Kwik komt anorganisch voor als zouten zoals kwik(II)chloride Kwikzouten beïnvloeden het maag-darmkanaal en de nieren en kunnen ernstige nierschade veroorzaken Omdat er twee oxidatietoestanden van kwikzouten bestaan, Hg en Hg, komen kwikzouten voor zowel in kwik(I)- als in kwik(II)vormen Kwik(II)zouten zijn meestal giftiger dan hun kwik(I) tegenhangers, omdat hun oplosbaarheid in water (en dus ook in bloed) groter is Hierdoor worden ze sneller en meer geabsorbeerd uit het maag-darmkanaal Hg(CN), ook bekend als mercuricyanide, is een "bijzonder giftige" kwikverbinding Indien ingenomen, kunnen zowel kwik- als cyanidevergiftiging optreden Hg(CN) kan het lichaam binnenkomen via inademing, inslikken of via de huid Inademing van Hg(CN) irriteert de keel en de luchtwegen Verwarmen of contact van Hg(CN) met zuur of zure damp maakt toxische kwik- en cyanidedampen vrij die bronchitis met hoest en flegma- en/of weefselirritatie kunnen veroorzaken, alsook longweefselirritatie Contact met de ogen kan brandvlekken en bruine vlekken in de ogen vormen, terwijl langdurig contact het perifere gezichtsvermogen kan aantasten Chronische blootstelling aan kleine hoeveelheden van de verbinding kan leiden tot kwikaccumulatie in de tijd Het kan het lichaam maanden of jaren kosten om het overtollige kwik uit te scheiden Een overdosis kwik(II)cyanide kan leiden tot nierschade en/of kwikvergiftiging, leidend tot tremors, schudden van de hand, bijvoorbeeld bij het schrijven, irriteerbaarheid, tandvleesaantasting, meer speekselvorming, metaalsmaak, verlies van zin in voedsel, geheugenverlies, persoonlijkheidsveranderingen en hersenletsel Blootstelling aan een grote dosering in een keer kan tot plotselinge dood leiden Kwik(II)cyanide werd nog niet getest op zijn vermogen om reproductieve schade te veroorzaken.
| 546 |
www
|
voor zowel in kwik(I)- als in kwik(II)vormen Kwik(II)zouten zijn meestal giftiger dan hun kwik(I) tegenhangers, omdat hun oplosbaarheid in water (en dus ook in bloed) groter is Hierdoor worden ze sneller en meer geabsorbeerd uit het maag-darmkanaal Hg(CN), ook bekend als mercuricyanide, is een "bijzonder giftige" kwikverbinding Indien ingenomen, kunnen zowel kwik- als cyanidevergiftiging optreden Hg(CN) kan het lichaam binnenkomen via inademing, inslikken of via de huid Inademing van Hg(CN) irriteert de keel en de luchtwegen Verwarmen of contact van Hg(CN) met zuur of zure damp maakt toxische kwik- en cyanidedampen vrij die bronchitis met hoest en flegma- en/of weefselirritatie kunnen veroorzaken, alsook longweefselirritatie Contact met de ogen kan brandvlekken en bruine vlekken in de ogen vormen, terwijl langdurig contact het perifere gezichtsvermogen kan aantasten Chronische blootstelling aan kleine hoeveelheden van de verbinding kan leiden tot kwikaccumulatie in de tijd Het kan het lichaam maanden of jaren kosten om het overtollige kwik uit te scheiden Een overdosis kwik(II)cyanide kan leiden tot nierschade en/of kwikvergiftiging, leidend tot tremors, schudden van de hand, bijvoorbeeld bij het schrijven, irriteerbaarheid, tandvleesaantasting, meer speekselvorming, metaalsmaak, verlies van zin in voedsel, geheugenverlies, persoonlijkheidsveranderingen en hersenletsel Blootstelling aan een grote dosering in een keer kan tot plotselinge dood leiden Kwik(II)cyanide werd nog niet getest op zijn vermogen om reproductieve schade te veroorzaken Volgens een studie vertoonden twee mensen symptomen van cyanidevergiftiging binnen enkele uren na het innemen van kwik(II)cyanide of kwikoxycyanide, Hg(CN)â¢HgO, in zelfmoordpogingen De giftigheid van Hg(CN) wordt gewoonlijk geacht vrijwel uitsluitend te ontstaan uit kwikvergiftiging; echter, de patiënt die kwikoxycyanide innam stierf na # uur aan cyanidevergiftiging voordat kwikvergiftigingsverschijnselen werden geobserveerd De patiënt die Hg(CN) innam vertoonde eerst acute cyanidevergiftiging die onder controle werden gebracht, en vertoonde later tekenen van kwikvergiftiging voor herstel Men denkt nu dat de graad van cyanidevergiftiging gerelateerd is aan de hoeveelheid cyanide-ionen die in de maag vrijkomen, wat afhangt van factoren zoals de ingenomen hoeveelheid, de zuurgraad in de maag en het volume van de maag Het medicijn NAP (n-acetyl penicillamine) werd gebruikt om kwikvergiftiging te behandelen, zij het met beperkt succes Verbindingen van kwik zijn giftiger dan het element kwik zelf, en dikwijls extreem giftig Ze waren betrokken bij hersen- en leverschade De meest gevaarlijke kwikverbinding, dimethylkwik, is zo giftig dat zelfs enkele microliters gemorst op de huid of zelfs een latexhandschoen, de dood kan veroorzaken Het kwik dat gebruikt wordt in de kleinschalige goudmijnbouw komt uiteindelijk in de rivieren terecht; daar wordt het door anaerobe bacteriën omgezet in dimethylkwik en geabsorbeerd door micro-organismen Dit is de eerste stap naar bioaccumulatie in vis, van klein, kortlevend tot groot en langlevend Dimethylkwik is de voornaamste <INSTELLING> van organisch kwik Het werkt zijn weg omhoog in de voedselketen via bioaccumulatie, en bereikt hoge concentraties in populaties van sommige soorten Grotere soorten vis, zoals tonijn of zwaardvis zijn meestal van groter belang dan kleinere soorten.
| 562 |
www
|
wordt gewoonlijk geacht vrijwel uitsluitend te ontstaan uit kwikvergiftiging; echter, de patiënt die kwikoxycyanide innam stierf na # uur aan cyanidevergiftiging voordat kwikvergiftigingsverschijnselen werden geobserveerd De patiënt die Hg(CN) innam vertoonde eerst acute cyanidevergiftiging die onder controle werden gebracht, en vertoonde later tekenen van kwikvergiftiging voor herstel Men denkt nu dat de graad van cyanidevergiftiging gerelateerd is aan de hoeveelheid cyanide-ionen die in de maag vrijkomen, wat afhangt van factoren zoals de ingenomen hoeveelheid, de zuurgraad in de maag en het volume van de maag Het medicijn NAP (n-acetyl penicillamine) werd gebruikt om kwikvergiftiging te behandelen, zij het met beperkt succes Verbindingen van kwik zijn giftiger dan het element kwik zelf, en dikwijls extreem giftig Ze waren betrokken bij hersen- en leverschade De meest gevaarlijke kwikverbinding, dimethylkwik, is zo giftig dat zelfs enkele microliters gemorst op de huid of zelfs een latexhandschoen, de dood kan veroorzaken Het kwik dat gebruikt wordt in de kleinschalige goudmijnbouw komt uiteindelijk in de rivieren terecht; daar wordt het door anaerobe bacteriën omgezet in dimethylkwik en geabsorbeerd door micro-organismen Dit is de eerste stap naar bioaccumulatie in vis, van klein, kortlevend tot groot en langlevend Dimethylkwik is de voornaamste <INSTELLING> van organisch kwik Het werkt zijn weg omhoog in de voedselketen via bioaccumulatie, en bereikt hoge concentraties in populaties van sommige soorten Grotere soorten vis, zoals tonijn of zwaardvis zijn meestal van groter belang dan kleinere soorten Na een heroverweging in ### van de risico's en voordelen van visconsumptie kwam men tot de conclusie dat voor volwassenen de voordelen van een of twee porties vis per week de risico's overtreffen, zelfs (met uitzondering van een paar vissoorten) voor vrouwen die de leeftijd hebben om kinderen te krijgen en dat het weren van visconsumptie zou kunnen leiden tot significante toename van coronaire hartziekte, sterfte en suboptimale neurale ontwikkeling in kinderen Er is een lange latente periode tussen blootstelling aan methylkwik en het verschijnen van symptomen in vergiftigingsgevallen bij volwassenen De langste periode na een enige blootstelling is vijf maanden; andere latente perioden in de reeks van weken tot maanden werden ook gerapporteerd Het waarom van deze lange latente periode is niet bekend Als het eerste symptoom verschijnt, typisch paresthesie (een tinteling of gevoelloosheid van de huid), wordt het snel gevolgd door ernstiger effecten, soms eindigend in coma en dood De toxische schade schijnt te worden bepaald door de piekwaarde van kwik, niet de lengte van de blootstelling Ethylkwik is een afbraakproduct van de antibacteriologische middel ethylmercurithiosalicylaat, dat gebruikt werd als een plaatselijk ontsmettingsmiddel en als het conserveringsmiddel thiomersal in vaccins Zijn eigenschappen zijn niet zo extensief bestudeerd als die van methylkwik Het wordt makkelijker en sneller uit het bloed verwijderd, met een halveringstijd # tot ## dagen, en het kan veel sneller gemetaboliseerd worden dan methylkwik Het heeft waarschijnlijk niet de mogelijkheid om de bloed-hersenbarrière te doorbreken, maar maakt gebruik van eenvoudige diffusie om in de hersenen binnen te dringen.
| 540 |
www
|
kwam men tot de conclusie dat voor volwassenen de voordelen van een of twee porties vis per week de risico's overtreffen, zelfs (met uitzondering van een paar vissoorten) voor vrouwen die de leeftijd hebben om kinderen te krijgen en dat het weren van visconsumptie zou kunnen leiden tot significante toename van coronaire hartziekte, sterfte en suboptimale neurale ontwikkeling in kinderen Er is een lange latente periode tussen blootstelling aan methylkwik en het verschijnen van symptomen in vergiftigingsgevallen bij volwassenen De langste periode na een enige blootstelling is vijf maanden; andere latente perioden in de reeks van weken tot maanden werden ook gerapporteerd Het waarom van deze lange latente periode is niet bekend Als het eerste symptoom verschijnt, typisch paresthesie (een tinteling of gevoelloosheid van de huid), wordt het snel gevolgd door ernstiger effecten, soms eindigend in coma en dood De toxische schade schijnt te worden bepaald door de piekwaarde van kwik, niet de lengte van de blootstelling Ethylkwik is een afbraakproduct van de antibacteriologische middel ethylmercurithiosalicylaat, dat gebruikt werd als een plaatselijk ontsmettingsmiddel en als het conserveringsmiddel thiomersal in vaccins Zijn eigenschappen zijn niet zo extensief bestudeerd als die van methylkwik Het wordt makkelijker en sneller uit het bloed verwijderd, met een halveringstijd # tot ## dagen, en het kan veel sneller gemetaboliseerd worden dan methylkwik Het heeft waarschijnlijk niet de mogelijkheid om de bloed-hersenbarrière te doorbreken, maar maakt gebruik van eenvoudige diffusie om in de hersenen binnen te dringen Dezen werden binnenshuis gebruikt om hun anti-schimmeleigenschap, maar werden in ### verboden vanwege hun toxiciteit Diagnose van elementair of anorganische kwikvergiftiging houdt in het bepalen van de geschiedenis van de blootstelling, de fysieke bevindingen en het vaststellen van een verhoogde kwikconcentratie Ofschoon kwikconcentraties in het bloed typisch lager zijn dan # µg/l, kunnen diëten rijk aan vis resulteren in concentraties hoger dan ### µg/l; Het is niet nuttig om deze niveaus te meten voor gevallen van vermoedelijke elementaire of anorganische vergiftiging omdat kwik een korte halveringstijd heeft in het bloed Als de blootstelling chronisch is, kunnen urinegehaltes gemeten worden ##-uurs metingen zijn betrouwbaarder dan een afzonderlijke meting Het is moeilijk of onmogelijk om urinemonsters te interpreteren van patiënten die chelatietherapie ondergaan, omdat de therapie zelf het kwikgehalte vergroot in de monsters Kwikvergiftiging kan voorkomen worden door het elimineren of verminderen van blootstelling aan kwik of kwikverbindingen Daartoe doen overheden en privégroepen aan de hand van het Minamata Verdrag moeite om het gebruik van kwik te reguleren en adviezen te verstrekken voor een meer verantwoord gebruik Export vanuit de Europese Unie van kwik en sommige kwikverbindingen is in dat kader per ### verboden De variabiliteit in wetgeving en reguleringen is soms verwarrend, zowel voor de leek als de wetenschapper Het identificeren en verwijderen van de kwikbron is cruciaal Ontgifting maakt de verwijdering van kleren noodzakelijk, alsook het wassen van de huid met zeep en water, en spoelen van de ogen met een zoutoplossing voor zover nodig.
| 536 |
www
|
anti-schimmeleigenschap, maar werden in ### verboden vanwege hun toxiciteit Diagnose van elementair of anorganische kwikvergiftiging houdt in het bepalen van de geschiedenis van de blootstelling, de fysieke bevindingen en het vaststellen van een verhoogde kwikconcentratie Ofschoon kwikconcentraties in het bloed typisch lager zijn dan # µg/l, kunnen diëten rijk aan vis resulteren in concentraties hoger dan ### µg/l; Het is niet nuttig om deze niveaus te meten voor gevallen van vermoedelijke elementaire of anorganische vergiftiging omdat kwik een korte halveringstijd heeft in het bloed Als de blootstelling chronisch is, kunnen urinegehaltes gemeten worden ##-uurs metingen zijn betrouwbaarder dan een afzonderlijke meting Het is moeilijk of onmogelijk om urinemonsters te interpreteren van patiënten die chelatietherapie ondergaan, omdat de therapie zelf het kwikgehalte vergroot in de monsters Kwikvergiftiging kan voorkomen worden door het elimineren of verminderen van blootstelling aan kwik of kwikverbindingen Daartoe doen overheden en privégroepen aan de hand van het Minamata Verdrag moeite om het gebruik van kwik te reguleren en adviezen te verstrekken voor een meer verantwoord gebruik Export vanuit de Europese Unie van kwik en sommige kwikverbindingen is in dat kader per ### verboden De variabiliteit in wetgeving en reguleringen is soms verwarrend, zowel voor de leek als de wetenschapper Het identificeren en verwijderen van de kwikbron is cruciaal Ontgifting maakt de verwijdering van kleren noodzakelijk, alsook het wassen van de huid met zeep en water, en spoelen van de ogen met een zoutoplossing voor zover nodig Onmiddellijke chelatietherapie is de standaardzorg voor een patiënt die symptomen vertoont van ernstige kwikvergiftiging of waarvoor via het laboratorium bewijs van een grote kwikinname bestaat Chelatietherapie voor acute anorganische kwikvergiftiging kan gedaan worden met DMSA, #,#-dimercapto-#-propanesulfonic acid (DMPS), D-penicillamine (DPCN), of dimercaprol (BAL) Alleen DMSA is door de FDA goedgekeurd voor gebruik bij kinderen om kwikvergiftiging te behandelen Verschillende studies vonden echter geen klinisch voordeel van DMSA behandeling in relatie met kwikdamp Geen enkele chelator voor methylkwik of ethylkwik draagt de goedkeuring van de FDA; DMSA is het meest gebruikte voor methylkwikvergiftiging, omdat het oraal wordt gegeven, minder bijwerkingen heeft en beter is bevonden dan BAL, DPCN en DMPS Van alpha-lipoïnezuur werd aangetoond dat het beschermt tegen acute kwikvergiftiging in verschillende zoogdiersoorten na blootstelling; een juiste dosering is vereist, omdat onjuiste doseringen de giftigheid vermeerdert Ofschoon er een hypothese bestaat dat frequente lage doseringen van alpha-lipoïnezuur gebruikt zouden kunnen worden als kwikchelator, hebben studies in ratten het tegendeel aangetoond Glutathione en N-acetylcysteine (NAC) worden aanbevolen door sommige doktoren, maar van deze stoffen is ook aangetoond dat ze de kwikconcentratie vermeerderen in de nieren en hersenen Experimenteel is een interactie aangetoond tussen selenium en methylkwik, maar epidemiologische studies hebben weinig bewijs gevonden dat selenium beschermt tegen de kwade effecten van methylkwik Zelfs als de patiënt geen symptomen noch gedocumenteerde geschiedenis heeft van blootstelling aan kwik, gebruikt een minderheid van doktoren (vooral degenen in de alternatieve geneeskunde chelatietherapie om het lichaam te zuiveren van kwik.
| 549 |
www
|
voor een patiënt die symptomen vertoont van ernstige kwikvergiftiging of waarvoor via het laboratorium bewijs van een grote kwikinname bestaat Chelatietherapie voor acute anorganische kwikvergiftiging kan gedaan worden met DMSA, #,#-dimercapto-#-propanesulfonic acid (DMPS), D-penicillamine (DPCN), of dimercaprol (BAL) Alleen DMSA is door de FDA goedgekeurd voor gebruik bij kinderen om kwikvergiftiging te behandelen Verschillende studies vonden echter geen klinisch voordeel van DMSA behandeling in relatie met kwikdamp Geen enkele chelator voor methylkwik of ethylkwik draagt de goedkeuring van de FDA; DMSA is het meest gebruikte voor methylkwikvergiftiging, omdat het oraal wordt gegeven, minder bijwerkingen heeft en beter is bevonden dan BAL, DPCN en DMPS Van alpha-lipoïnezuur werd aangetoond dat het beschermt tegen acute kwikvergiftiging in verschillende zoogdiersoorten na blootstelling; een juiste dosering is vereist, omdat onjuiste doseringen de giftigheid vermeerdert Ofschoon er een hypothese bestaat dat frequente lage doseringen van alpha-lipoïnezuur gebruikt zouden kunnen worden als kwikchelator, hebben studies in ratten het tegendeel aangetoond Glutathione en N-acetylcysteine (NAC) worden aanbevolen door sommige doktoren, maar van deze stoffen is ook aangetoond dat ze de kwikconcentratie vermeerderen in de nieren en hersenen Experimenteel is een interactie aangetoond tussen selenium en methylkwik, maar epidemiologische studies hebben weinig bewijs gevonden dat selenium beschermt tegen de kwade effecten van methylkwik Zelfs als de patiënt geen symptomen noch gedocumenteerde geschiedenis heeft van blootstelling aan kwik, gebruikt een minderheid van doktoren (vooral degenen in de alternatieve geneeskunde chelatietherapie om het lichaam te zuiveren van kwik Het is dan gebruikelijk om het lichaam van de patiënt te voorzien van een chelatiemiddel, urinemonsters te nemen om dan via laboratoriumuitslagen de patiënt te diagnosticeren met giftige kwikniveaus; dikwijls wordt er geen pre-chelatie urinemonster genomen ter vergelijking De patiënt wordt dan geadviseerd om verdere chelatie te ondergaan Er is geen wetenschappelijk bewijs voor de mening dat het kwik in vaccins autisme veroorzaakt Chelatietherapie kan slecht aflopen In augustus ### resulteerde een onjuiste vorm van EDTA gebruikt voor chelatietherapie in hypocalciëmie, wat hartstilstand veroorzaakte en een vijfjarige autistische jongen doodde Acrodynie is een type kwikvergiftiging in kinderen gekarakteriseerd door pijn en een paarse verkleuring van de handen en voeten Het woord is afgeleid van het Grieks, άκÏο betekent uiteinde en οδÏ
νη pijn Acrodynie was relatief veel voorkomend onder kinderen in de eerste helft van de ##ste eeuw in de Engelstalige wereld In het begin was de oorzaak van de acrodynieepidemie onder kleuters en jonge kinderen onbekend; echter, kwikvergiftiging, voornamelijk door calomel in tandpoeders, begon algemeen geaccepteerd te worden als de oorzaak in de jaren ## en ## van de ##e eeuw Gevallen van acrodynie verminderden in ### drastisch nadat calomel uitgesloten werd van de meeste tandpoeders Acrodynie is moeilijk te diagnosticeren "Er wordt aangenomen dat de etiologie van dit syndroom een idiosyncratische overgevoeligheidsreactie is tegen kwik vanwege de afwezigheid van correlatie met kwikniveaus, de symptomen lijken veel op erkende kwikvergiftiging".
| 544 |
www
|
patiënt te voorzien van een chelatiemiddel, urinemonsters te nemen om dan via laboratoriumuitslagen de patiënt te diagnosticeren met giftige kwikniveaus; dikwijls wordt er geen pre-chelatie urinemonster genomen ter vergelijking De patiënt wordt dan geadviseerd om verdere chelatie te ondergaan Er is geen wetenschappelijk bewijs voor de mening dat het kwik in vaccins autisme veroorzaakt Chelatietherapie kan slecht aflopen In augustus ### resulteerde een onjuiste vorm van EDTA gebruikt voor chelatietherapie in hypocalciëmie, wat hartstilstand veroorzaakte en een vijfjarige autistische jongen doodde Acrodynie is een type kwikvergiftiging in kinderen gekarakteriseerd door pijn en een paarse verkleuring van de handen en voeten Het woord is afgeleid van het Grieks, άκÏο betekent uiteinde en οδÏ
νη pijn Acrodynie was relatief veel voorkomend onder kinderen in de eerste helft van de ##ste eeuw in de Engelstalige wereld In het begin was de oorzaak van de acrodynieepidemie onder kleuters en jonge kinderen onbekend; echter, kwikvergiftiging, voornamelijk door calomel in tandpoeders, begon algemeen geaccepteerd te worden als de oorzaak in de jaren ## en ## van de ##e eeuw Gevallen van acrodynie verminderden in ### drastisch nadat calomel uitgesloten werd van de meeste tandpoeders Acrodynie is moeilijk te diagnosticeren "Er wordt aangenomen dat de etiologie van dit syndroom een idiosyncratische overgevoeligheidsreactie is tegen kwik vanwege de afwezigheid van correlatie met kwikniveaus, de symptomen lijken veel op erkende kwikvergiftiging" Zo werd elementair kwik gebruikt om mechanisch verstoppingen in de darm te verwijderen (vanwege het grote gewicht en de vloeibaarheid), en het was een belangrijk ingrediënt in verschillende medicijnen door heel de geschiedenis, zoals Blue mass De toxische effecten werden dikwijls niet opgemerkt of waren zo vaag dat ze aan andere oorzaken werden toegeschreven Thans worden kwikverbindingen nog medisch gebruikt in vaccins en tand-amalgaam Beide gebruiken zijn het onderwerp van controverse Zinkfosfide Zinkfosfide is een zeer toxische anorganische zink- en fosforverbinding met als brutoformule ZnP De stof komt voor als donkergrijze tetragonale kristallen, die onoplosbaar zijn in water Indien het in water wordt gebracht, ontleedt het door hydrolyse traag in het toxische fosfine en zinkhydroxide Zinkfosfide kan bereid worden door zinkpoeder te laten reageren met elementair fosfor Zinkfosfide is een veelgebruikt rodenticide Bij opname in het verteringsstelsel van de dieren wordt het toxische gas fosfine gevormd Handelsnamen van de stof zijn "Blue-ox, Gopha-rid, <PERSOON>-Con, Phosvin, Ratol, Rumetan" en "Zinc-Tox" Vergelijkbare verbindingen die dezelfde toepassing kennen zijn aluminiumfosfide en calciumfosfide De stof ontleedt bij verhitting en bij contact met zuren Zinkfosfide reageert hevig met sterk oxiderende stoffen, waardoor kans op brand aanwezig is De stof is irriterend voor de ogen, de huid en de luchtwegen Ze kan effecten hebben op de lever, de nieren, het hart en het zenuwstelsel Blootstelling aan een hoge dosis kan de dood veroorzaken Mephedrone Mephedrone (#-methylamino-#-p-tolylpropan-#-on), ook bekend als #-methylmethcathinone (#-<INSTELLING>), #-methylephedrone, meow meow, Miaow, DRONE en MMCAT, is een stimulerende en entactogene drug die van de fenylethylamine-, amfetamine-, en cathinongroep is afgeleid.
| 576 |
www
|
een belangrijk ingrediënt in verschillende medicijnen door heel de geschiedenis, zoals Blue mass De toxische effecten werden dikwijls niet opgemerkt of waren zo vaag dat ze aan andere oorzaken werden toegeschreven Thans worden kwikverbindingen nog medisch gebruikt in vaccins en tand-amalgaam Beide gebruiken zijn het onderwerp van controverse Zinkfosfide Zinkfosfide is een zeer toxische anorganische zink- en fosforverbinding met als brutoformule ZnP De stof komt voor als donkergrijze tetragonale kristallen, die onoplosbaar zijn in water Indien het in water wordt gebracht, ontleedt het door hydrolyse traag in het toxische fosfine en zinkhydroxide Zinkfosfide kan bereid worden door zinkpoeder te laten reageren met elementair fosfor Zinkfosfide is een veelgebruikt rodenticide Bij opname in het verteringsstelsel van de dieren wordt het toxische gas fosfine gevormd Handelsnamen van de stof zijn "Blue-ox, Gopha-rid, <PERSOON>-Con, Phosvin, Ratol, Rumetan" en "Zinc-Tox" Vergelijkbare verbindingen die dezelfde toepassing kennen zijn aluminiumfosfide en calciumfosfide De stof ontleedt bij verhitting en bij contact met zuren Zinkfosfide reageert hevig met sterk oxiderende stoffen, waardoor kans op brand aanwezig is De stof is irriterend voor de ogen, de huid en de luchtwegen Ze kan effecten hebben op de lever, de nieren, het hart en het zenuwstelsel Blootstelling aan een hoge dosis kan de dood veroorzaken Mephedrone Mephedrone (#-methylamino-#-p-tolylpropan-#-on), ook bekend als #-methylmethcathinone (#-<INSTELLING>), #-methylephedrone, meow meow, Miaow, DRONE en MMCAT, is een stimulerende en entactogene drug die van de fenylethylamine-, amfetamine-, en cathinongroep is afgeleid De stof is in <LOCATIE> opgenomen op lijst <PERSOON>, en is niet langer legaal verkrijgbaar In België dook mephedrone voor het eerst op in ### Op <DATUM> werd de drug in dat land toegevoegd aan de lijst van middelen waarvoor een algemene vergunning van de minister van Volksgezondheid vereist is voor in- en uitvoer, bezit, vervaardiging, verkoop, aflevering en aanschaf In het Verenigd Koninkrijk wordt de drug verkocht als plantengroeimiddel Mephedrone heeft de vorm van een wit poeder of wit kristal, er bestaan ook mephedrone bevattende capsules De stof heeft in sommige gevallen de vorm van een pil Het Psychonaut Research Project, een organisatie die het internet afzoekt naar informatie over nieuwe drugs, identificeerde mephedrone voor het eerst in ### Hun onderzoek wees uit dat het verkrijgbaar was vanaf ### De drug werd eerder gebruikt in producten zoals Neodoves-pillen, door de 'legale high'-organisatie Neorganics De verkrijgbaarheid verminderde nadat de regering van <PERSOON> de drug in ### verbood Het product wordt verkocht als designer drug en er is slechts weinig bekend over de gevaren en toxiciteit De toxiciteit van #-<INSTELLING> uit zich vooral in sympathicomimetische effecten, zoals versnelde hartslag, hypertensie en stuipen Bij zeer hoge doses kunnen agressiviteit, hallucinaties en psychose optreden Personen met hartproblemen en/of psychiatrische -of neurologische klachten kunnen er gevoeliger voor zijn Er zijn verschillende gevallen van vergiftiging met mephedrone met dodelijke afloop beschreven.
| 562 |
www
|
in <LOCATIE> opgenomen op lijst<PERSOON>, en is niet langer legaal verkrijgbaar In België dook mephedrone voor het eerst op in ### Op <DATUM> werd de drug in dat land toegevoegd aan de lijst van middelen waarvoor een algemene vergunning van de minister van Volksgezondheid vereist is voor in- en uitvoer, bezit, vervaardiging, verkoop, aflevering en aanschaf In het Verenigd Koninkrijk wordt de drug verkocht als plantengroeimiddel Mephedrone heeft de vorm van een wit poeder of wit kristal, er bestaan ook mephedrone bevattende capsules De stof heeft in sommige gevallen de vorm van een pil Het Psychonaut Research Project, een organisatie die het internet afzoekt naar informatie over nieuwe drugs, identificeerde mephedrone voor het eerst in ### Hun onderzoek wees uit dat het verkrijgbaar was vanaf ### De drug werd eerder gebruikt in producten zoals Neodoves-pillen, door de 'legale high'-organisatie Neorganics De verkrijgbaarheid verminderde nadat de regering van <PERSOON> de drug in ### verbood Het product wordt verkocht als designer drug en er is slechts weinig bekend over de gevaren en toxiciteit De toxiciteit van #-<INSTELLING> uit zich vooral in sympathicomimetische effecten, zoals versnelde hartslag, hypertensie en stuipen Bij zeer hoge doses kunnen agressiviteit, hallucinaties en psychose optreden Personen met hartproblemen en/of psychiatrische -of neurologische klachten kunnen er gevoeliger voor zijn Er zijn verschillende gevallen van vergiftiging met mephedrone met dodelijke afloop beschreven In <LOCATIE> stierf een man na een fataal delirium waarbij hij zichzelf verwondde door naakt ramen in te slaan Hij bleek een hoge concentratie mephedrone in het bloed te hebben en had ook cocaïne en MDMA genomen De Britse musicus en BBC-radiopresentator <PERSOON>, beter bekend als "Big <PERSOON>", stierf op <DATUM> aan een hartaanval die waarschijnlijk het gevolg was van het innemen van mephedrone Gebruikers noemen alertheid, euforie, opgewonden gevoel, verhoogd libido, gevoel van stimulatie, zin om te praten en openheid als effecten De intensiteit van een bepaald gevoel wordt mogelijks tot waarschijnlijk versterkt "<PERSOON> day after" bevat vaak vermoeidheid wat resulteert in enig tot sterk controleverlies over gevoelens Het euforiegevoel is vervaagd in een (tijdelijke) melancholie Hierbij aansluitend is ook de reductie van irritatie en geprikkeldheid een eventualiteit Omwille van een verhoogde en meer intense focus op een specifiek gebeuren of ruimtelijk element, wordt een tunnelvisie gecreëerd waardoor het tijdsbesef wordt onderdrukt Uren vliegen voorbij zonder er ook maar iets van te beseffen Fysische bijwerkingen zijn onder meer neusbloedingen, brandende neus, lopende neus, uitslag, brandend gevoel in keel, braken, bloedcirculatieproblemen, lichamelijke temperatuurschommelingen, verhoogde hartslag die leiden tot hartritmeproblemen, trillen van handen, vermeerderd zweten, vergrote pupillen, kaakklem/knarsetanden, hoofdpijn, koude vingers en/of tenen en paarse knieën en/of handen Deze laatste verschijnselen worden waarschijnlijk veroorzaakt door een verminderde bloedcirculatie Meerdere individuen vermelden ook het ervaren van anorexie (een verminderde eetlust), wat kan resulteren in snel gewichtsverlies Sommigen ondervinden ook een verminderde dorstbehoefte, anderen kunnen dan weer langdurig en in (grote) hoeveelheden blijven drinken.
| 570 |
www
|
door naakt ramen in te slaan Hij bleek een hoge concentratie mephedrone in het bloed te hebben en had ook cocaïne en MDMA genomen De Britse musicus en BBC-radiopresentator <PERSOON>, beter bekend als "Big <PERSOON>", stierf op <DATUM> aan een hartaanval die waarschijnlijk het gevolg was van het innemen van mephedrone Gebruikers noemen alertheid, euforie, opgewonden gevoel, verhoogd libido, gevoel van stimulatie, zin om te praten en openheid als effecten De intensiteit van een bepaald gevoel wordt mogelijks tot waarschijnlijk versterkt "<PERSOON> day after" bevat vaak vermoeidheid wat resulteert in enig tot sterk controleverlies over gevoelens Het euforiegevoel is vervaagd in een (tijdelijke) melancholie Hierbij aansluitend is ook de reductie van irritatie en geprikkeldheid een eventualiteit Omwille van een verhoogde en meer intense focus op een specifiek gebeuren of ruimtelijk element, wordt een tunnelvisie gecreëerd waardoor het tijdsbesef wordt onderdrukt Uren vliegen voorbij zonder er ook maar iets van te beseffen Fysische bijwerkingen zijn onder meer neusbloedingen, brandende neus, lopende neus, uitslag, brandend gevoel in keel, braken, bloedcirculatieproblemen, lichamelijke temperatuurschommelingen, verhoogde hartslag die leiden tot hartritmeproblemen, trillen van handen, vermeerderd zweten, vergrote pupillen, kaakklem/knarsetanden, hoofdpijn, koude vingers en/of tenen en paarse knieën en/of handen Deze laatste verschijnselen worden waarschijnlijk veroorzaakt door een verminderde bloedcirculatie Meerdere individuen vermelden ook het ervaren van anorexie (een verminderde eetlust), wat kan resulteren in snel gewichtsverlies Sommigen ondervinden ook een verminderde dorstbehoefte, anderen kunnen dan weer langdurig en in (grote) hoeveelheden blijven drinken Het ervaren van een verminderd dorstgevoel kan leiden tot dehydratie Tot mentale/psychische bijwerkingen behoren stuipen, hallucinaties, paranoia, verslechterd kortetermijngeheugen Vaak een indirect voortvloeisel van (ernstig) slaaptekort, gecreëerd door de substantie Indien het gecombineerd wordt met een vloeistof kan dit leiden tot irritatie van mondonderdelen (smaakpapillen, tandvlees) Meermaals werd aangekaart dat de ontwikkeling van gasproductie in het gastro-intestinaal stelsel werd ervaren, uitdraaiende tot oprispingen van boeren In combinatie met het consumeren van alcohol is het mogelijks dat het uithoudingsvermogen wordt verhoogd en/of het alcoholisch effect wordt verlaagd of zelfs beëindigd Mephedrone-gebruik ontketent een gestegen drang naar nicotine-opname Over de langetermijneffecten is nog weinig bekend, voorzichtigheid is geboden Financiële problemen vormen een risico, gezien de steeds verhogende tolerantie Dit leidt mogelijks tot verhoogde consumptie en dientengevolge ook toenemende onkosten Cacomantis Cacomantis is een geslacht van vogels uit de familie van de koekoeken (Cuculidae) De wetenschappelijke naam van het geslacht is voor het eerst geldig gepubliceerd in ### door <PERSOON> De volgende soorten zijn bij het geslacht ingedeeld Cercococcyx Cercococcyx is een geslacht van vogels uit de familie koekoeken (Cuculidae) Het geslacht telt # soorten Chrysococcyx Chrysococcyx is een geslacht van vogels uit de familie koekoeken (Cuculidae) Het geslacht telt ## soorten Clamator Clamator is een geslacht van vogels uit de familie koekoeken (Cuculidae) Het geslacht telt # soorten Surniculus Surniculus is een geslacht van vogels uit de familie koekoeken (Cuculidae) Het geslacht telt # soorten.
| 562 |
www
|
ervaren van een verminderd dorstgevoel kan leiden tot dehydratie Tot mentale/psychische bijwerkingen behoren stuipen, hallucinaties, paranoia, verslechterd kortetermijngeheugen Vaak een indirect voortvloeisel van (ernstig) slaaptekort, gecreëerd door de substantie Indien het gecombineerd wordt met een vloeistof kan dit leiden tot irritatie van mondonderdelen (smaakpapillen, tandvlees) Meermaals werd aangekaart dat de ontwikkeling van gasproductie in het gastro-intestinaal stelsel werd ervaren, uitdraaiende tot oprispingen van boeren In combinatie met het consumeren van alcohol is het mogelijks dat het uithoudingsvermogen wordt verhoogd en/of het alcoholisch effect wordt verlaagd of zelfs beëindigd Mephedrone-gebruik ontketent een gestegen drang naar nicotine-opname Over de langetermijneffecten is nog weinig bekend, voorzichtigheid is geboden Financiële problemen vormen een risico, gezien de steeds verhogende tolerantie Dit leidt mogelijks tot verhoogde consumptie en dientengevolge ook toenemende onkosten Cacomantis Cacomantis is een geslacht van vogels uit de familie van de koekoeken (Cuculidae) De wetenschappelijke naam van het geslacht is voor het eerst geldig gepubliceerd in ### door <PERSOON> De volgende soorten zijn bij het geslacht ingedeeld Cercococcyx Cercococcyx is een geslacht van vogels uit de familie koekoeken (Cuculidae) Het geslacht telt # soorten Chrysococcyx Chrysococcyx is een geslacht van vogels uit de familie koekoeken (Cuculidae) Het geslacht telt ## soorten Clamator Clamator is een geslacht van vogels uit de familie koekoeken (Cuculidae) Het geslacht telt # soorten Surniculus Surniculus is een geslacht van vogels uit de familie koekoeken (Cuculidae) Het geslacht telt # soorten Scythrops is een geslacht van vogels uit de familie Koekoeken (Cuculidae) Het geslacht telt één soort Eudynamys Eudynamys is een geslacht van vogels uit de familie koekoeken (Cuculidae) Het zijn broedparasieten die voorkomen in een gebied dat reikt van Zuid-Azië tot in Australië Het geslacht telt # soorten Cuculus Cuculus is een geslacht van vogels uit de familie koekoeken (Cuculidae) Het geslacht telt ## soorten Pachycoccyx Pachycoccyx is een geslacht van vogels uit de familie koekoeken (Cuculidae) Het geslacht telt één soort <PERSOON> ### - ###) was lid van het <PERSOON> was arts en gaf ook les in de gemeenteschool van Nijvel In oktober ###, hij was toen al ##, werd hij tot plaatsvervangend lid in het Nationaal Congres verkozen Hij nam pas zitting op <DATUM> Hij nam geen enkele keer het woord in de publieke zittingen tijdens de laatste weken van het Congres Hij stemde voor <PERSOON> en aanvaardde het Verdrag der XVIII artikelen Nijvel heeft een Rue Théodore Berthels Clément de <PERSOON>, <DATUM> - <DATUM> , ook soms "Dehemptinne" geschreven, was lid van het Belgisch Nationaal Congres en burgemeester Hij was een telg uit het geslacht De Hemptinne.
| 519 |
www
|
Scythrops is een geslacht van vogels uit de familie Koekoeken (Cuculidae) Het geslacht telt één soort Eudynamys Eudynamys is een geslacht van vogels uit de familie koekoeken (Cuculidae) Het zijn broedparasieten die voorkomen in een gebied dat reikt van Zuid-Azië tot in Australië Het geslacht telt # soorten Cuculus Cuculus is een geslacht van vogels uit de familie koekoeken (Cuculidae) Het geslacht telt ## soorten Pachycoccyx Pachycoccyx is een geslacht van vogels uit de familie koekoeken (Cuculidae) Het geslacht telt één soort <PERSOON> ### - ###) was lid van het <PERSOON> was arts en gaf ook les in de gemeenteschool van Nijvel In oktober ###, hij was toen al ##, werd hij tot plaatsvervangend lid in het Nationaal Congres verkozen Hij nam pas zitting op <DATUM> Hij nam geen enkele keer het woord in de publieke zittingen tijdens de laatste weken van het Congres Hij stemde voor <PERSOON> en aanvaardde het Verdrag der XVIII artikelen Nijvel heeft een Rue Théodore Berthels Clément de <PERSOON>, <DATUM> - <DATUM> , ook soms "Dehemptinne" geschreven, was lid van het Belgisch Nationaal Congres en burgemeester Hij was een telg uit het geslacht De Hemptinne Zijn jongste broer Félix-<PERSOON> (###-###) trouwde in Gent met <PERSOON> (###-###) en werd een belangrijk politicus en industrieel in <PERSOON> en is tevens de stamvader van de uitgebreide en geadelde Gentse tak van de familie De Hemptinne behaalde in ### zijn diploma van doctor in de geneeskunde in Parijs, wat niet belet dat hij, na eerst in Jauche als arts te hebben gewerkt, in ### tot notaris werd benoemd Hij trouwde met <PERSOON> (###-###) en ze hadden een dochter, Joséphine-<PERSOON> die trouwde met haar neef <PERSOON-##> (###-###), zoon van <PERSOON-##> Hun zoon <PERSOON-##> (###-###) bleef vrijgezel en schonk de eigendom de Hemptinne in Jauche en een aanzienlijk vermogen aan het <PERSOON-##> dat er in ### een sanatorium opende, dat later een tehuis voor gehandicapten werd In oktober ### werd <PERSOON-##> tot lid verkozen van het Nationaal Congres voor het arrondissement Nijvel Ook al kwam hij niet tussen in de debatten, zijn stemgedrag toonde duidelijk aan dat hij een Orangist was hij bleef afwezig bij de stemming over de Belgische onafhankelijkheid, stemde tegen de eeuwigdurende verbanning van de Nassaus en bracht zijn stem uit, in de eerste ronde voor het kiezen van een staatshoofd, op de hertog van Leuchtenberg, de kandidaat waarvan men aannam dat hij degene was tegen wie <PERSOON-##> I het minst bezwaren zou hebben Toen het allemaal tegen zijn overtuigingen evolueerde, zag hij de nutteloosheid van zijn aanwezigheid in en op <DATUM> nam hij ontslag.
| 599 |
www
|
de stamvader van de uitgebreide en geadelde Gentse tak van de familie De Hemptinne behaalde in ### zijn diploma van doctor in de geneeskunde in Parijs, wat niet belet dat hij, na eerst in Jauche als arts te hebben gewerkt, in ### tot notaris werd benoemd Hij trouwde met<PERSOON> (###-###) en ze hadden een dochter, Joséphine-<PERSOON> die trouwde met haar neef <PERSOON> (###-###), zoon van <PERSOON> Hun zoon <PERSOON> (###-###) bleef vrijgezel en schonk de eigendom de Hemptinne in Jauche en een aanzienlijk vermogen aan het <PERSOON> dat er in ### een sanatorium opende, dat later een tehuis voor gehandicapten werd In oktober ### werd <PERSOON> tot lid verkozen van het Nationaal Congres voor het arrondissement Nijvel Ook al kwam hij niet tussen in de debatten, zijn stemgedrag toonde duidelijk aan dat hij een Orangist was hij bleef afwezig bij de stemming over de Belgische onafhankelijkheid, stemde tegen de eeuwigdurende verbanning van de Nassaus en bracht zijn stem uit, in de eerste ronde voor het kiezen van een staatshoofd, op de hertog van Leuchtenberg, de kandidaat waarvan men aannam dat hij degene was tegen wie <PERSOON> I het minst bezwaren zou hebben Toen het allemaal tegen zijn overtuigingen evolueerde, zag hij de nutteloosheid van zijn aanwezigheid in en op <DATUM> nam hij ontslag Clément de Hemptinne was ook burgemeester van Geten (Jauche) van ### tot aan zijn dood Het burgemeesterschap of wat er onder het ancien régime aan voorafging, behoorde van ### tot ### aan leden van deze familie Dinitrobenzeen Dinitrobenzeen of DNB is een organische verbinding met als brutoformule CHNO De stof bestaat uit een verbinding van # nitrogroepen en een benzeenring Er bestaan # isomeren van dinitrobenzeen C-reactief proteïne (CRP), ultra-sensitief Het C-reactief proteïne (<PERSOON> "C-reactive protein"), meestal afgekort tot CRP, is een zogenaamd acutefase-eiwit CRP wordt geproduceerd door de lever en afgegeven in de bloedbaan Na het ontstaan van een ontsteking neemt de hoeveelheid CRP in het lichaam binnen een paar uur toe Hierdoor is CRP waardevol voor het vaststellen van de aanwezigheid van een ontsteking of om het effect van een medische behandeling op de ontsteking te volgen Naast de gebruikelijke CRP-bepaling is er ook een ultrasensitieve CRP-bepaling op de markt gekomen, hs-CRP; high sensitive CRP of C-reactief proteïne (CRP), ultra-sensitief, waarmee zeer laaggradige ontstekingsreacties aangetoond kunnen worden Ultra-sensitief CRP wordt aangevraagd bij gezonde personen om te voorspellen of er sprake is van een verhoogde kans op het ontwikkelen van hart- en/of vaatziekte De test wordt tevens aangevraagd bij patiënten die een hartaanval hebben doorgemaakt om de ernst in te kunnen schatten Bij hart- en vaatziekten maakt het lichaam langdurig heel kleine hoeveelheden CRP aan Deze kleine hoeveelheden kunnen niet worden gedetecteerd met de huidige CRP-test en daarom is de nieuwe ultrasensitieve CRP-bepaling op de markt gekomen Deze test kan niet aangeven waar de focus van de ontsteking zich bevindt.
| 600 |
www
|
régime aan voorafging, behoorde van ### tot ### aan leden van deze familie Dinitrobenzeen Dinitrobenzeen of DNB is een organische verbinding met als brutoformule CHNO De stof bestaat uit een verbinding van # nitrogroepen en een benzeenring Er bestaan # isomeren van dinitrobenzeen C-reactief proteïne (CRP), ultra-sensitief Het C-reactief proteïne (<PERSOON> "C-reactive protein"), meestal afgekort tot CRP, is een zogenaamd acutefase-eiwit CRP wordt geproduceerd door de lever en afgegeven in de bloedbaan Na het ontstaan van een ontsteking neemt de hoeveelheid CRP in het lichaam binnen een paar uur toe Hierdoor is CRP waardevol voor het vaststellen van de aanwezigheid van een ontsteking of om het effect van een medische behandeling op de ontsteking te volgen Naast de gebruikelijke CRP-bepaling is er ook een ultrasensitieve CRP-bepaling op de markt gekomen, hs-CRP; high sensitive CRP of C-reactief proteïne (CRP), ultra-sensitief, waarmee zeer laaggradige ontstekingsreacties aangetoond kunnen worden Ultra-sensitief CRP wordt aangevraagd bij gezonde personen om te voorspellen of er sprake is van een verhoogde kans op het ontwikkelen van hart- en/of vaatziekte De test wordt tevens aangevraagd bij patiënten die een hartaanval hebben doorgemaakt om de ernst in te kunnen schatten Bij hart- en vaatziekten maakt het lichaam langdurig heel kleine hoeveelheden CRP aan Deze kleine hoeveelheden kunnen niet worden gedetecteerd met de huidige CRP-test en daarom is de nieuwe ultrasensitieve CRP-bepaling op de markt gekomen Deze test kan niet aangeven waar de focus van de ontsteking zich bevindt Dit onderzoek is uitgevoerd omdat vermoed wordt dat laaggradige, chronische ontstekingen een belangrijke rol spelen bij het proces van atherosclerose Er zijn nog geen duidelijke richtlijnen betreffende deze nieuwe bepaling omdat de test zeer recent is ontwikkeld Een aantal Amerikaanse wetenschappers en artsen heeft de volgende richtlijnen opgesteld voor het inschatten van het risico op het ontwikkelen van een hart- en/of vaatziekte Fibrinedegradatieproduct Een fibrinedegradatieproduct is een product dat binnen # uur na het vormen van trombus wordt aangemaakt Trombine is een proteolytisch enzym dat fibrinogeenmolecuul omzet in fibrinemonomeren en fibrinopeptiden A en <PERSOON> vormen grotere fibrinepolymeren en door middel van factor XIII wordt er een fibrinenetwerk gevormd Natuurlijke remmers zorgen ervoor dat er normaal gesproken een intravasculaire stolling beperken Indien er wel een stolsel is gevormd, zal dit worden opgelost door plasmine De werking van plasmine leidt tot de vorming van een verzameling fibrinedegradatieprodukten; X, Y, D en E De meest kenmerkende bevinding is de aanwezigheid van D#E-fragmenten, bestaande uit # gekoppelde D-gebieden en # E-gebied oftewel de D-dimeer In ### werd voor het eerst een monoklonaal antilichaam ontwikkeld tegen D-dimeer Voorheen werd er met name gebruikgemaakt van antifibrinogeenantilichamen Fibrinedegradatieproducten en ook D-dimeer fragmenten worden binnen # uur na vormen trombus gemaakt De halfwaardetijd van D-dimeer fragmenten is # tot # uur De interpretatie is afhankelijk van het klinische moment waarop de bloedafname heeft plaatsgevonden.
| 540 |
www
|
onderzoek is uitgevoerd omdat vermoed wordt dat laaggradige, chronische ontstekingen een belangrijke rol spelen bij het proces van atherosclerose Er zijn nog geen duidelijke richtlijnen betreffende deze nieuwe bepaling omdat de test zeer recent is ontwikkeld Een aantal Amerikaanse wetenschappers en artsen heeft de volgende richtlijnen opgesteld voor het inschatten van het risico op het ontwikkelen van een hart- en/of vaatziekte Fibrinedegradatieproduct Een fibrinedegradatieproduct is een product dat binnen # uur na het vormen van trombus wordt aangemaakt Trombine is een proteolytisch enzym dat fibrinogeenmolecuul omzet in fibrinemonomeren en fibrinopeptiden A en <PERSOON> vormen grotere fibrinepolymeren en door middel van factor XIII wordt er een fibrinenetwerk gevormd Natuurlijke remmers zorgen ervoor dat er normaal gesproken een intravasculaire stolling beperken Indien er wel een stolsel is gevormd, zal dit worden opgelost door plasmine De werking van plasmine leidt tot de vorming van een verzameling fibrinedegradatieprodukten; X, Y, D en E De meest kenmerkende bevinding is de aanwezigheid van D#E-fragmenten, bestaande uit # gekoppelde D-gebieden en # E-gebied oftewel de D-dimeer In ### werd voor het eerst een monoklonaal antilichaam ontwikkeld tegen D-dimeer Voorheen werd er met name gebruikgemaakt van antifibrinogeenantilichamen Fibrinedegradatieproducten en ook D-dimeer fragmenten worden binnen # uur na vormen trombus gemaakt De halfwaardetijd van D-dimeer fragmenten is # tot # uur De interpretatie is afhankelijk van het klinische moment waarop de bloedafname heeft plaatsgevonden De testen moeten dus vervolg worden De aanwezigheid van fragmenten die D-dimeer of andere fibrinedegradatieprodukten bevatten duidt er op dat er sprake is geweest van trombusvorming In zeldzame gevallen wordt primaire fibrinolyse aangetoond De gevoeligheid van de assay bepaald of kleine trombi aan te tonen zijn Misvorming Een misvorming (ook wel "deformiteit" of "mismaaktheid" genoemd) is een (grote) afwijking in de vorm of functie van een lichaamsdeel of orgaan in vergelijking met de gemiddelde vorm/functie van dit betreffende lichaamsdeel Dergelijke afwijkingen kunnen bij veel organismen voorkomen De teratologie bestudeert de aangeboren misvormingen Afhankelijk van de manier waarop een lichaamsdeel mismaakt is bestaan er enkele synoniemen voor het verschijnsel, zoals vergroeiing bij lichaamsdelen die aan elkaar vast zijn gegroeid waar ze normaal gesproken los van elkaar horen te zitten Een misvorming kan verschillende oorzaken hebben Misvormingen kunnen een organisme ernstig hinderen in het leven Organismen die bijvoorbeeld bij de geboorte al misvormd zijn, hebben vaak niet veel kans op overleving Misvormingen bij mensen hebben in oudere tijden mogelijk bijgedragen aan het ontstaan van verhalen over mythologische wezens Zo zijn verhalen over zeemeerminnen mogelijk gebaseerd op documentaties van mensen die leden aan sirenomelie Propoot De propoot, ook wel pseudopoot of schijnpoot is een vlezige poot die te vinden is bij sommige larven van insecten, met name bij vlinders en bladwespen Anders dan de "echte" insectenpoten, is de propoot niet geleed Het is in feite een dik uitsteeksel dat de larve kan intrekken en waarmee hij zich kan vasthouden.
| 517 |
www
|
fibrinedegradatieprodukten bevatten duidt er op dat er sprake is geweest van trombusvorming In zeldzame gevallen wordt primaire fibrinolyse aangetoond De gevoeligheid van de assay bepaald of kleine trombi aan te tonen zijn Misvorming Een misvorming (ook wel "deformiteit" of "mismaaktheid" genoemd) is een (grote) afwijking in de vorm of functie van een lichaamsdeel of orgaan in vergelijking met de gemiddelde vorm/functie van dit betreffende lichaamsdeel Dergelijke afwijkingen kunnen bij veel organismen voorkomen De teratologie bestudeert de aangeboren misvormingen Afhankelijk van de manier waarop een lichaamsdeel mismaakt is bestaan er enkele synoniemen voor het verschijnsel, zoals vergroeiing bij lichaamsdelen die aan elkaar vast zijn gegroeid waar ze normaal gesproken los van elkaar horen te zitten Een misvorming kan verschillende oorzaken hebben Misvormingen kunnen een organisme ernstig hinderen in het leven Organismen die bijvoorbeeld bij de geboorte al misvormd zijn, hebben vaak niet veel kans op overleving Misvormingen bij mensen hebben in oudere tijden mogelijk bijgedragen aan het ontstaan van verhalen over mythologische wezens Zo zijn verhalen over zeemeerminnen mogelijk gebaseerd op documentaties van mensen die leden aan sirenomelie Propoot De propoot, ook wel pseudopoot of schijnpoot is een vlezige poot die te vinden is bij sommige larven van insecten, met name bij vlinders en bladwespen Anders dan de "echte" insectenpoten, is de propoot niet geleed Het is in feite een dik uitsteeksel dat de larve kan intrekken en waarmee hij zich kan vasthouden De groepering en plaatsing van deze haakjes is behulpzaam bij de determinatie Bij vlinders wordt onderscheid gemaakt tussen de buikpoten, die zich bevinden op de middelste vier segmenten van de rups, en de naschuivers die zich aan het achterste segment van de rups bevinden Bij de imago zijn de propoten weer verdwenen Rostrum (anatomie) De term rostrum (van het Latijn rostrum, wat "bek" betekent) wordt gebruikt voor een aantal niet-verwante structuren in verschillende groepen dieren Het kan gaan om de snuit van zoogdieren, vissen of andere dieren als geleedpotigen Bij de insecten wordt met het rostrum de steeksnuit van onder andere de wantsen (onderorde Heteroptera) bedoeld Het rostrum bestaat uit een enkele buis, die echter gevormd is uit gepaarde monddelen die zich hebben samengevoegd Het rostrum is te vergelijken met de proboscis van vlinders, maar is onbeweeglijk De puntige snuit van snuitkevers wordt ook vaak rostrum genoemd In schaaldieren is het rostrum het puntige, naar voren uitstekende gedeelte van de carapax, tussen de ogen Buikpotigen hebben ook een rostrum of proboscis en de snavelachtige monddelen van sommige inkvissen ("Cephalopoda") noemt men ook vaak rostrum Dimetindeen Dimetindeen is een anti-allergicum Het is een sterk werkend antihistaminicum dat werkt op het niveau van de H#-receptoren Het wordt voorgeschreven voor de symptomatische behandeling van allergieën die veroorzaakt worden door histamine, waaronder hooikoorts, jeuk na insectensteken, netelroos, ontstoken neusslijmvlies of loopneus, en ontstoken ogen (conjunctivitis) door allergie Dimetindeen is een chirale verbinding met één chiraal <INSTELLING>.
| 528 |
www
|
haakjes is behulpzaam bij de determinatie Bij vlinders wordt onderscheid gemaakt tussen de buikpoten, die zich bevinden op de middelste vier segmenten van de rups, en de naschuivers die zich aan het achterste segment van de rups bevinden Bij de imago zijn de propoten weer verdwenen Rostrum (anatomie) De term rostrum (van het Latijn rostrum, wat "bek" betekent) wordt gebruikt voor een aantal niet-verwante structuren in verschillende groepen dieren Het kan gaan om de snuit van zoogdieren, vissen of andere dieren als geleedpotigen Bij de insecten wordt met het rostrum de steeksnuit van onder andere de wantsen (onderorde Heteroptera) bedoeld Het rostrum bestaat uit een enkele buis, die echter gevormd is uit gepaarde monddelen die zich hebben samengevoegd Het rostrum is te vergelijken met de proboscis van vlinders, maar is onbeweeglijk De puntige snuit van snuitkevers wordt ook vaak rostrum genoemd In schaaldieren is het rostrum het puntige, naar voren uitstekende gedeelte van de carapax, tussen de ogen Buikpotigen hebben ook een rostrum of proboscis en de snavelachtige monddelen van sommige inkvissen ("Cephalopoda") noemt men ook vaak rostrum Dimetindeen Dimetindeen is een anti-allergicum Het is een sterk werkend antihistaminicum dat werkt op het niveau van de H#-receptoren Het wordt voorgeschreven voor de symptomatische behandeling van allergieën die veroorzaakt worden door histamine, waaronder hooikoorts, jeuk na insectensteken, netelroos, ontstoken neusslijmvlies of loopneus, en ontstoken ogen (conjunctivitis) door allergie Dimetindeen is een chirale verbinding met één chiraal <INSTELLING> Het CAS-nummer van dit zout is ###-#<DATUM> De merknaam is "Fenistil" (Novartis), in <LOCATIE> vergund sedert ###; verkrijgbaar als druppels voor oraal gebruik, tabletten of retardtabletten (met verlengde afgifte) Dimetindeen is een antihistaminicum van de eerste generatie Het heeft een versuffend effect en wordt daarom niet veel meer gebruikt Nieuwere antihistaminica, zoals desloratadine vertonen die bijwerking niet of althans in mindere mate Hepatopancreas Het hepatopancreas of de middendarmklier is een klier die voorkomt bij veel weekdieren, bij de zwaardstaartachtigen en bij de hogere kreeftensoorten De functie ervan lijkt in vele opzichten op zowel de lever als de alvleesklier bij de gewervelde dieren De middendarmklier bestaat uit een massa buisjes met daarop aansluitend, blind eindigende buisjes bekleed met onder andere kliercellen Bij slakken en tweekleppigen wordt door de middedarmklier enzymen afgescheiden en in de maag geloosd Door fagocytose vindt vervolgens bij herbivore soorten en bij sommige carnivore soorten voedselopname plaats Bij de Koppotigen is de middendarmklier uit (a) twee lobben opgebouwd, (b) een sponzig pancreas en (c) een grote massieve 'lever' Bij de Hogere Kreeften is ze echter een gepaard orgaan ontstaan uit de middendarm Beide klieren zijn met deze darm verbonden door een buis die zich vertakt in lobjes Verteerd voedsel komt vanuit de maag in de middendarmklier en wordt daar door absorptiecellen opgenomen Fenipentol.
| 523 |
www
|
CAS-nummer van dit zout is ###-#<DATUM> De merknaam is "Fenistil" (Novartis), in <LOCATIE> vergund sedert ###; verkrijgbaar als druppels voor oraal gebruik, tabletten of retardtabletten (met verlengde afgifte) Dimetindeen is een antihistaminicum van de eerste generatie Het heeft een versuffend effect en wordt daarom niet veel meer gebruikt Nieuwere antihistaminica, zoals desloratadine vertonen die bijwerking niet of althans in mindere mate Hepatopancreas Het hepatopancreas of de middendarmklier is een klier die voorkomt bij veel weekdieren, bij de zwaardstaartachtigen en bij de hogere kreeftensoorten De functie ervan lijkt in vele opzichten op zowel de lever als de alvleesklier bij de gewervelde dieren De middendarmklier bestaat uit een massa buisjes met daarop aansluitend, blind eindigende buisjes bekleed met onder andere kliercellen Bij slakken en tweekleppigen wordt door de middedarmklier enzymen afgescheiden en in de maag geloosd Door fagocytose vindt vervolgens bij herbivore soorten en bij sommige carnivore soorten voedselopname plaats Bij de Koppotigen is de middendarmklier uit (a) twee lobben opgebouwd, (b) een sponzig pancreas en (c) een grote massieve 'lever' Bij de Hogere Kreeften is ze echter een gepaard orgaan ontstaan uit de middendarm Beide klieren zijn met deze darm verbonden door een buis die zich vertakt in lobjes Verteerd voedsel komt vanuit de maag in de middendarmklier en wordt daar door absorptiecellen opgenomen Fenipentol Ze wordt gebruikt bij storingen van de galsekretie of preventief vóór een omvangrijke en vette maaltijd Fenipentol is een synthetisch derivaat van een plantenstof, #-(#-methylfenyl)ethanol), die uit de plant "Curcuma domestica" geïsoleerd wordt Deze uitgangsstof werkt ook op de galvorming, maar fenipentol is minder toxisch Het is een chirale verbinding met één chiraal <INSTELLING> Geneesmiddelen bevatten het racemaat <PERSOON> (politicus) <PERSOON> (###-###) was arts en lid van het <PERSOON> werd door de kiezers van het arrondissement Sint-Niklaas naar het Nationaal Congres gezonden Hij was een van de vier artsen die plaats namen in de overwegend door advocaten en eigenaars bevolkte assemblee Hij zetelde er amper twee en een halve maand Hij bracht zijn stem uit voor de onafhankelijkheidsverklaring van België en voor de eeuwigdurende uitsluiting van de Nassaus In de openbare zittingen nam hij geen enkele keer het woord Op <DATUM> diende hij ontslag is, met als reden dat zijn talrijke activiteiten hem niet toelieten de zittingen bij te wonen Hij werd opgevolgd door priester <PERSOON>, de vijfde en laatste op de lijst van plaatsvervangers voor het arrondissement Sint-Niklaas #-mercapto-ethanol #-mercapto-ethanol (ook β-mercapto-ethanol, BME, #BME of β-met genoemd) is een organische verbinding met als brutoformule CHSO De stof komt voor als een kleurloze vloeistof met een kenmerkende geur, die mengbaar is met water #-mercapto-ethanol wordt bereid uit een reactie van ethyleenoxide (oxiraan) en waterstofsulfide #-mercapto-ethanol reageert met aldehyden en ketonen om de overeenkomstige oxathiolanen te vormen Dit maakt van de verbinding een goede beschermende groep.
| 561 |
www
|
die uit de plant "Curcuma domestica" geïsoleerd wordt Deze uitgangsstof werkt ook op de galvorming, maar fenipentol is minder toxisch Het is een chirale verbinding met één chiraal <INSTELLING> Geneesmiddelen bevatten het racemaat <PERSOON> (politicus) <PERSOON> (###-###) was arts en lid van het <PERSOON> werd door de kiezers van het arrondissement Sint-Niklaas naar het Nationaal Congres gezonden Hij was een van de vier artsen die plaats namen in de overwegend door advocaten en eigenaars bevolkte assemblee Hij zetelde er amper twee en een halve maand Hij bracht zijn stem uit voor de onafhankelijkheidsverklaring van België en voor de eeuwigdurende uitsluiting van de Nassaus In de openbare zittingen nam hij geen enkele keer het woord Op <DATUM> diende hij ontslag is, met als reden dat zijn talrijke activiteiten hem niet toelieten de zittingen bij te wonen Hij werd opgevolgd door priester <PERSOON>, de vijfde en laatste op de lijst van plaatsvervangers voor het arrondissement Sint-Niklaas #-mercapto-ethanol #-mercapto-ethanol (ook β-mercapto-ethanol, BME, #BME of β-met genoemd) is een organische verbinding met als brutoformule CHSO De stof komt voor als een kleurloze vloeistof met een kenmerkende geur, die mengbaar is met water #-mercapto-ethanol wordt bereid uit een reactie van ethyleenoxide (oxiraan) en waterstofsulfide #-mercapto-ethanol reageert met aldehyden en ketonen om de overeenkomstige oxathiolanen te vormen Dit maakt van de verbinding een goede beschermende groep De werking berust op het feit dat #-mercapto-ethanol in staat is om zwavelbruggen te breken (reduceren) Door het verbreken van deze zwavelbruggen zal de quaternaire en tertiaire structuur van het proteïne verloren gaan en zal het op die manier zijn functie grotendeels verliezen In deze zin is #-mercapto-ethanol een interessante verbinding bij de analyse van proteïnen Als zodanig wordt het gebruikt bij SDS-PAGE #-mercapto-ethanol wordt verder gebruikt bij sommige RNA-isolatieprocedures, om de ribonuclease, die tijdens de lyse van cellen vrijkomen, onstabiel te maken Door de aanwezigheid van zwavelbruggen in ribonucleasen zijn dit zeer stabiele verbindingen In die context wordt #-mercapto-ethanol gebruikt om deze verbindingen te reduceren en de ribunucleasen irreversibel te denatureren De stof ontleedt bij verhitting, met vorming van giftige gassen van zwaveloxiden #-mercapto-ethanol reageert met oxiderende stoffen en metalen De stof is irriterend voor de ogen, de huid en de luchtwegen Ze kan effecten hebben op het centraal zenuwstelsel <PERSOON> (<PERSOON>, <DATUM> â <LOCATIE>, <DATUM> was een Nederlands arts en hoogleraar <PERSOON> studeerde in <LOCATIE> en later te Berlijn, keerde in ### terug en wijdde zich aan de studie en behandeling van de "cholera asiatia", de "hypodermatische aanwending van acelas morphi bij cholera associatica" en daarnaast de bewerking van zijn proefschrift waarop hij in ### aan in <LOCATIE> promoveerde tot doctor in de geneeskunde Dit had tot onderwerp de fijnere bouw van het gehoororgaan.
| 565 |
www
|
in staat is om zwavelbruggen te breken (reduceren) Door het verbreken van deze zwavelbruggen zal de quaternaire en tertiaire structuur van het proteïne verloren gaan en zal het op die manier zijn functie grotendeels verliezen In deze zin is #-mercapto-ethanol een interessante verbinding bij de analyse van proteïnen Als zodanig wordt het gebruikt bij SDS-PAGE #-mercapto-ethanol wordt verder gebruikt bij sommige RNA-isolatieprocedures, om de ribonuclease, die tijdens de lyse van cellen vrijkomen, onstabiel te maken Door de aanwezigheid van zwavelbruggen in ribonucleasen zijn dit zeer stabiele verbindingen In die context wordt #-mercapto-ethanol gebruikt om deze verbindingen te reduceren en de ribunucleasen irreversibel te denatureren De stof ontleedt bij verhitting, met vorming van giftige gassen van zwaveloxiden #-mercapto-ethanol reageert met oxiderende stoffen en metalen De stof is irriterend voor de ogen, de huid en de luchtwegen Ze kan effecten hebben op het centraal zenuwstelsel <PERSOON> (<PERSOON>, <DATUM> â <LOCATIE>, <DATUM> was een Nederlands arts en hoogleraar <PERSOON> studeerde in <LOCATIE> en later te Berlijn, keerde in ### terug en wijdde zich aan de studie en behandeling van de "cholera asiatia", de "hypodermatische aanwending van acelas morphi bij cholera associatica" en daarnaast de bewerking van zijn proefschrift waarop hij in ### aan in <LOCATIE> promoveerde tot doctor in de geneeskunde Dit had tot onderwerp de fijnere bouw van het gehoororgaan De Duitse geleerde Küdinger, uit München, maakte al spoedig de onderzoekingen <PERSOON> in Duitsland bekend, terwijl een jaar later Hyrill, de beroemde meester in Wenen, toen <PERSOON> hem zijn microscopische preparaten toonde, vol bewondering uitriep "Niemals habe ich das glauben können aber jetzt thue ich es, und kommen <INSTELLING> bald in der nächste Ausgabe meines Handbuches " In het voorjaar van ### werd hij docent van de histologie en de obducties en in ### tevens voor de anatomie en bedong daarbij, omdat hij dit zonder titel en jaarwedde deed, dat alle door hem vervaardigde preparaten zijn eigendom zouden blijven In november ### beroepen aan de hogeschool te Osaka bedankte hij daarvoor omdat hem het lectoraat was beloofd in <LOCATIE> Hij werd benoemd in februari ### In juli daarop volde zijn benoeming tot hoogleraar in de algemene ziektekunde en ziektekunde-ontleedkunde Hij moest daarnaast de ontleedkunde blijven doceren, waarvoor pas in ### een afzonderlijke leerstoel werd opgericht Zijn oratie luidde "De ontleedkunde de hoeksteen voor de tempel der geneeskunde"; verder verschenen nog van zijn hand onder meer "Centralisatie van hoger onderwijs voor geneeskunde" (###), "De waarde van Kochs geneesmiddel tegen tuberculose" (###), " De zogenaamde tubercelbacillen zijn niet de oorzakelijke parasieten der tuberculose I en II" (###) en veel andere geschriften.
| 550 |
www
|
bekend, terwijl een jaar later Hyrill, de beroemde meester in Wenen, toen <PERSOON> hem zijn microscopische preparaten toonde, vol bewondering uitriep "Niemals habe ich das glauben können aber jetzt thue ich es, und kommen <INSTELLING> bald in der nächste Ausgabe meines Handbuches " In het voorjaar van ### werd hij docent van de histologie en de obducties en in ### tevens voor de anatomie en bedong daarbij, omdat hij dit zonder titel en jaarwedde deed, dat alle door hem vervaardigde preparaten zijn eigendom zouden blijven In november ### beroepen aan de hogeschool te Osaka bedankte hij daarvoor omdat hem het lectoraat was beloofd in <LOCATIE> Hij werd benoemd in februari ### In juli daarop volde zijn benoeming tot hoogleraar in de algemene ziektekunde en ziektekunde-ontleedkunde Hij moest daarnaast de ontleedkunde blijven doceren, waarvoor pas in ### een afzonderlijke leerstoel werd opgericht Zijn oratie luidde "De ontleedkunde de hoeksteen voor de tempel der geneeskunde"; verder verschenen nog van zijn hand onder meer "Centralisatie van hoger onderwijs voor geneeskunde" (###), "De waarde van Kochs geneesmiddel tegen tuberculose" (###), " De zogenaamde tubercelbacillen zijn niet de oorzakelijke parasieten der tuberculose I en II" (###) en veel andere geschriften <PERSOON> was verder officier van de keizerlijke orde van de Medjidié, erelid van de Keizerlijke Academie van Geneeskunde in Constantinopel, corresponderend lid van de Maatschappij van Geneeskunde te Parijs en erelid van het Medisch Studentencorps te Parijs, erelid van de Spaanse Maatschappij van Genees- en Heelkunde te San Sabastian <PERSOON> was de oom van arts <PERSOON> In navolging van zijn oom <PERSOON> deed hij onderzoek naar de oorzaken van TBC Onderdeel van dit onderzoek was een fotoserie gemaakt door de Winschoter fotograaf <PERSOON> (###-###) over de erbarmelijke woontoestanden van Westerwolde N-isopropylaniline N-isopropylaniline is een toxische en ontvlambare organische verbinding met als brutoformule CHN De stof komt voor als een gele vloeistof, die onoplosbaar is in water N-isopropylaniline is irriterend voor de ogen, de huid en de luchtwegen De stof kan effecten hebben op het bloed, met als gevolg de vorming van methemoglobine De MAC-waarde bedraagt # ppm Clavus (insect) De clavus is bij wantsen een onderdeel van de voorvleugel De voorvleugel wordt bij wantsen wel het hemi-elytrum genoemd De clavus is het binnenste deel van de voorvleugel en wordt in de afbeelding aangegeven met een # Embolium Het embolium is bij wantsen een onderdeel van de voorvleugel De voorvleugel wordt bij wantsen wel het hemi-elytrum genoemd Het embolium is het buitenste deel van de voorvleugel en wordt in de afbeelding aangegeven met een # Corium (insect) Het corium is bij wantsen een onderdeel van de voorvleugel De voorvleugel wordt bij wantsen wel het hemi-elytrum genoemd Het corium is het middelste deel van de voorvleugel en wordt in de afbeelding aangegeven met een # Hemi-elytrum Het hemi-elytrum is de deels verharde voorvleugel van een wants.
| 575 |
www
|
<PERSOON> was de oom van arts <PERSOON> In navolging van zijn oom <PERSOON> deed hij onderzoek naar de oorzaken van TBC Onderdeel van dit onderzoek was een fotoserie gemaakt door de Winschoter fotograaf <PERSOON> (###-###) over de erbarmelijke woontoestanden van Westerwolde N-isopropylaniline N-isopropylaniline is een toxische en ontvlambare organische verbinding met als brutoformule CHN De stof komt voor als een gele vloeistof, die onoplosbaar is in water N-isopropylaniline is irriterend voor de ogen, de huid en de luchtwegen De stof kan effecten hebben op het bloed, met als gevolg de vorming van methemoglobine De MAC-waarde bedraagt # ppm Clavus (insect) De clavus is bij wantsen een onderdeel van de voorvleugel De voorvleugel wordt bij wantsen wel het hemi-elytrum genoemd De clavus is het binnenste deel van de voorvleugel en wordt in de afbeelding aangegeven met een # Embolium Het embolium is bij wantsen een onderdeel van de voorvleugel De voorvleugel wordt bij wantsen wel het hemi-elytrum genoemd Het embolium is het buitenste deel van de voorvleugel en wordt in de afbeelding aangegeven met een # Corium (insect) Het corium is bij wantsen een onderdeel van de voorvleugel De voorvleugel wordt bij wantsen wel het hemi-elytrum genoemd Het corium is het middelste deel van de voorvleugel en wordt in de afbeelding aangegeven met een # Hemi-elytrum Het hemi-elytrum is de deels verharde voorvleugel van een wants Het hemi-elytrum bestaat uit een verhard deel (nummers # - #) en een vliesachtig membraan, aangegeven met een # Links de voorvleugel van een blindwants, met de naamgeving van de verschillende onderdelen Het membraan, de cuneus, de clavus en het Corium Macropteer Macropteer betekent "lang"gevleugeld en is een term in de entomologie om de lengte van de vleugels van insecten aan te duiden Het is het tegenovergestelde van brachypteer, dat "kort"gevleugeld betekent Bij de meeste insecten, zoals veel kevers, zijn de vleugels altijd even lang, ongeacht de populatie of het geslacht Bij andere groepen, zoals de sprinkhanen en krekels (Orthoptera) verschilt de vleugellengte soms per sekse Bij weer andere insecten, zoals de oorwormen (Dermaptera) en de wantsen (Heteroptera) kan de lengte van de vleugels per populatie verschillen Op de afbeeldingen links en rechts zijn twee vrouwtjes te zien van de greppelsprinkhaan ("Metrioptera roeselii") Het exemplaar links is kortgevleugeld, het exemplaar rechts langgevleugeld Brachypteer Brachypteer betekent "kort"gevleugeld en is een term in de entomologie om de lengte van de vleugels van insecten aan te duiden Het is het tegenovergestelde van macropteer, dat "lang"gevleugeld betekent Bij de meeste insecten, zoals veel kevers, zijn de vleugels altijd even lang, ongeacht de populatie of het geslacht Bij andere groepen, zoals de sprinkhanen en krekels (Orthoptera) verschilt de vleugellengte soms per sekse Bij andere groepen, zoals de oorwormen (Dermaptera) en de wantsen (Heteroptera) kan de lengte van de vleugels per populatie verschillen.
| 549 |
www
|
(nummers # - #) en een vliesachtig membraan, aangegeven met een # Links de voorvleugel van een blindwants, met de naamgeving van de verschillende onderdelen Het membraan, de cuneus, de clavus en het Corium Macropteer Macropteer betekent "lang"gevleugeld en is een term in de entomologie om de lengte van de vleugels van insecten aan te duiden Het is het tegenovergestelde van brachypteer, dat "kort"gevleugeld betekent Bij de meeste insecten, zoals veel kevers, zijn de vleugels altijd even lang, ongeacht de populatie of het geslacht Bij andere groepen, zoals de sprinkhanen en krekels (Orthoptera) verschilt de vleugellengte soms per sekse Bij weer andere insecten, zoals de oorwormen (Dermaptera) en de wantsen (Heteroptera) kan de lengte van de vleugels per populatie verschillen Op de afbeeldingen links en rechts zijn twee vrouwtjes te zien van de greppelsprinkhaan ("Metrioptera roeselii") Het exemplaar links is kortgevleugeld, het exemplaar rechts langgevleugeld Brachypteer Brachypteer betekent "kort"gevleugeld en is een term in de entomologie om de lengte van de vleugels van insecten aan te duiden Het is het tegenovergestelde van macropteer, dat "lang"gevleugeld betekent Bij de meeste insecten, zoals veel kevers, zijn de vleugels altijd even lang, ongeacht de populatie of het geslacht Bij andere groepen, zoals de sprinkhanen en krekels (Orthoptera) verschilt de vleugellengte soms per sekse Bij andere groepen, zoals de oorwormen (Dermaptera) en de wantsen (Heteroptera) kan de lengte van de vleugels per populatie verschillen Het bovenste exemplaar is kortgevleugeld, het onderste langgevleugeld Ethyloxiraan Ethyloxiraan is een zeer licht ontvlambare organische verbinding met als brutoformule CHO De stof komt voor als een kleurloze vloeistof met een kenmerkende geur, die goed oplosbaar is in water #-ethyloxiraan is afgeleid van oxiraan, een organische molecule met een hoge ringspanning Ethyloxiraan kan polymeriseren bij contact met (anorganische) zuren, basen, metaalhalogenides, aminoverbindingen, alcoholen, carbonzuren, tin, aluminium en ijzer(II)- en ijzer(III)chloride met brand- of ontploffingsgevaar als gevolg De stof reageert met sterk oxiderende stoffen waardoor kans op brand ontstaat De stof is irriterend voor de ogen, de huid en de luchtwegen Blootstelling aan hoge concentraties kan het bewustzijn verminderen #-ethyloxiraan is een carcinogene stof en is ingedeeld in IARC-klasse # Beeldhorloge Het beeldhorloge is een horloge dat werd ontwikkeld om mensen, die geen gevoel voor tijd hebben of niet kunnen klokkijken, te helpen zich te oriënteren in tijd Het herinnert de drager met een zelfgekozen afbeelding, in de vorm van een pictogram of foto vergezeld van een signaal, aan een nieuwe afspraak of activiteit Het beeldhorloge is bedacht door Ben <PERSOON>, vader van een kind met verstandelijke beperking <PERSOON> werd voor het bedenken van het beeldhorloge benoemd tot ridder in de Orde van <PERSOON>-Nassau Het hulpmiddel is voor de introductie in ### getest door veertig verstandelijk gehandicapten van een zorginstelling Ook werd het beeldhorloge beproefd door kinderen met autisme, demente ouderen en psychiatrische cliënten Het oorspronkelijke beeldhorloge is niet meer verkrijgbaar MyWepp biedt een waardige opvolger.
| 567 |
www
|
langgevleugeld Ethyloxiraan Ethyloxiraan is een zeer licht ontvlambare organische verbinding met als brutoformule CHO De stof komt voor als een kleurloze vloeistof met een kenmerkende geur, die goed oplosbaar is in water #-ethyloxiraan is afgeleid van oxiraan, een organische molecule met een hoge ringspanning Ethyloxiraan kan polymeriseren bij contact met (anorganische) zuren, basen, metaalhalogenides, aminoverbindingen, alcoholen, carbonzuren, tin, aluminium en ijzer(II)- en ijzer(III)chloride met brand- of ontploffingsgevaar als gevolg De stof reageert met sterk oxiderende stoffen waardoor kans op brand ontstaat De stof is irriterend voor de ogen, de huid en de luchtwegen Blootstelling aan hoge concentraties kan het bewustzijn verminderen #-ethyloxiraan is een carcinogene stof en is ingedeeld in IARC-klasse # Beeldhorloge Het beeldhorloge is een horloge dat werd ontwikkeld om mensen, die geen gevoel voor tijd hebben of niet kunnen klokkijken, te helpen zich te oriënteren in tijd Het herinnert de drager met een zelfgekozen afbeelding, in de vorm van een pictogram of foto vergezeld van een signaal, aan een nieuwe afspraak of activiteit Het beeldhorloge is bedacht door Ben <PERSOON>, vader van een kind met verstandelijke beperking <PERSOON> werd voor het bedenken van het beeldhorloge benoemd tot ridder in de Orde van <PERSOON>-Nassau Het hulpmiddel is voor de introductie in ### getest door veertig verstandelijk gehandicapten van een zorginstelling Ook werd het beeldhorloge beproefd door kinderen met autisme, demente ouderen en psychiatrische cliënten Het oorspronkelijke beeldhorloge is niet meer verkrijgbaar MyWepp biedt een waardige opvolger Azepaan Azepaan is een heterocyclische organische verbinding met als brutoformule CHN De structuur bestaat uit een verzadigde zevenring (cycloheptaan), waarbij # koolstofatoom is vervangen door een stikstofatoom De stof komt voor als een kleurloze en ontvlambare vloeistof Azepaan is corrosief en toxisch Een aantal azepaanderivaten wordt gebruikt in de farmaceutische sector Constantin Rodenbach Constantin François Rodenbach (Roeselare, <DATUM> - Athene, <DATUM> was arts, lid van het Belgisch Nationaal Congres en volksvertegenwoordiger Rodenbach was de broer van <PERSOON> en <PERSOON>, alle drie zoons van de arts <PERSOON> en van <PERSOON> Constantin trouwde met <PERSOON> Na studies in Parijs werd hij legerarts en nam deel aan heel wat campagnes van het leger van Napoleon Hij werd hierbij krijgsgevangen genomen Terug in de Zuidelijke Nederlanden in ### vestigde hij zich in <PERSOON> en bouwde er een praktijk uit, terwijl hij ook les gaf aan de Ãcole de Médecine Hij behaalde ook nog een doctorsdiploma in ### in Parijs, met een thesis die als titel droeg "De l'influence du climat sur l'homme malade" Samen met zijn broers <PERSOON> en <PERSOON-##> begon hij vanaf ### actief mee te werken aan de oppositie tegen <PERSOON-##> I, meer bepaald aan de petitionnementen die de grieven verwoordden Constantin Rodenbach was ook een van de organisators van het protestbanket dat in juli ### in <PERSOON> werd gehouden.
| 563 |
www
|
Azepaan Azepaan is een heterocyclische organische verbinding met als brutoformule CHN De structuur bestaat uit een verzadigde zevenring (cycloheptaan), waarbij # koolstofatoom is vervangen door een stikstofatoom De stof komt voor als een kleurloze en ontvlambare vloeistof Azepaan is corrosief en toxisch Een aantal azepaanderivaten wordt gebruikt in de farmaceutische sector Constantin Rodenbach Constantin François Rodenbach (Roeselare, <DATUM> - Athene, <DATUM> was arts, lid van het Belgisch Nationaal Congres en volksvertegenwoordiger Rodenbach was de broer van <PERSOON> en <PERSOON>, alle drie zoons van de arts <PERSOON> en van <PERSOON> Constantin trouwde met <PERSOON> Na studies in Parijs werd hij legerarts en nam deel aan heel wat campagnes van het leger van Napoleon Hij werd hierbij krijgsgevangen genomen Terug in de Zuidelijke Nederlanden in ### vestigde hij zich in <PERSOON> en bouwde er een praktijk uit, terwijl hij ook les gaf aan de Ãcole de Médecine Hij behaalde ook nog een doctorsdiploma in ### in Parijs, met een thesis die als titel droeg "De l'influence du climat sur l'homme malade" Samen met zijn broers <PERSOON> en <PERSOON> begon hij vanaf ### actief mee te werken aan de oppositie tegen <PERSOON> I, meer bepaald aan de petitionnementen die de grieven verwoordden Constantin Rodenbach was ook een van de organisators van het protestbanket dat in juli ### in <PERSOON> werd gehouden Een maand later vertrok het Hollands garnizoen en werd de stad door de revolutiegezinden bestuurd Ondertussen was <PERSOON-##> naar Frankrijk getrokken en had <PERSOON-##> naar België teruggebracht, waar hij onmiddellijk lid werd van het Voorlopig Bewind Op <DATUM> werd Constantin Rodenbach in het arrondissement Roeselare verkozen tot lid van het Nationaal Congres Het was op zijn voorstel dat een meerderheid de eeuwigdurende uitsluiting van de Nassaus goedkeurde De werkzaamheden van het Congres waren nog niet beëindigd, toen Rodenbach tot arrondissementscommissaris voor Sint-Niklaas werd benoemd, in opvolging van <PERSOON-##> Hij had er af te rekenen met Hollandse invallen <PERSOON-##> Bij de eerste wetgevende verkiezingen in augustus ### werd Rodenbach tot volksvertegenwoordiger verkozen Hij bleef dit tot in ### Hij werd ook, in ### benoemd tot arrondissementscommissaris in <LOCATIE> In ### begon hij aan een diplomatieke carrière als ambassadeur van België in Zwitserland In Augustus ### werd hij ambassadeur in Griekenland Hij overleed in enkele maanden later in Athene en werd begraven onder een rots rechtover de Acropolis Constantin Rodenbach was de grootvader van schrijver en dichter <PERSOON-##> behoren tot de kreeftachtigen De leden van deze infraklasse zijn enkel bekend als larven Meer dan <LEEFTIJD> jaar geleden werd een nieuwe schaaldierlarve gevonden in marien plankton door <PERSOON-##> Het volwassen stadium is echter tot nog toe niet gevonden Van de Facetotecta zijn enkel de nauplius en cypris stadia bekend.
| 563 |
www
|
werd de stad door de revolutiegezinden bestuurd Ondertussen was <PERSOON> naar Frankrijk getrokken en had <PERSOON> naar België teruggebracht, waar hij onmiddellijk lid werd van het Voorlopig Bewind Op <DATUM> werd Constantin Rodenbach in het arrondissement Roeselare verkozen tot lid van het Nationaal Congres Het was op zijn voorstel dat een meerderheid de eeuwigdurende uitsluiting van de Nassaus goedkeurde De werkzaamheden van het Congres waren nog niet beëindigd, toen Rodenbach tot arrondissementscommissaris voor Sint-Niklaas werd benoemd, in opvolging van <PERSOON> Hij had er af te rekenen met Hollandse invallen <PERSOON> Bij de eerste wetgevende verkiezingen in augustus ### werd Rodenbach tot volksvertegenwoordiger verkozen Hij bleef dit tot in ### Hij werd ook, in ### benoemd tot arrondissementscommissaris in <LOCATIE> In ### begon hij aan een diplomatieke carrière als ambassadeur van België in Zwitserland In Augustus ### werd hij ambassadeur in Griekenland Hij overleed in enkele maanden later in Athene en werd begraven onder een rots rechtover de Acropolis Constantin Rodenbach was de grootvader van schrijver en dichter <PERSOON> behoren tot de kreeftachtigen De leden van deze infraklasse zijn enkel bekend als larven Meer dan <LEEFTIJD> jaar geleden werd een nieuwe schaaldierlarve gevonden in marien plankton door <PERSOON> Het volwassen stadium is echter tot nog toe niet gevonden Van de Facetotecta zijn enkel de nauplius en cypris stadia bekend Het cypris stadium (y-cypris genaamd) draagt een groot kopschild waarvan de typische facetten de naam van de infraklasse bepalen Aangezien nog geen volwassen vormen werden ontdekt is de levenswijze ervan eerder speculatief Onlangs werden door Glenner "et al" Facetotecta y-cypris larven echter tot metamorfose geïnduceerd in vitro Ze vervelden tot een slakachtig stadium dat ypsigon werd genaamd vanwege de vele gelijkenissen met de vermigon van de Rhizocephala Deze bevinding heeft verschillende interessante implicaties Allereerst wijst het ontstaan van de ypsigon sterk op een endoparasitaire levensstijl van de nog onbekende volwassen Facetotecta Dit zou kunnen verklaren waarom volwassen exemplaren dusver niet zijn ontdekt De wijde verspreiding van y-nauplii wijst op een zeer algemeen gastheerorganisme of groep van organismen Een andere implicatie van de resultaten van Glenner "et al " heeft betrekking op het fenomeen van convergentie Verschillende graden van parasitisme zijn onafhankelijk geëvolueerd in verschillende Thecostraca taxa, en dit is misschien niet zo verwonderlijk, gezien het feit dat het uitgangspunt een sessiele levensvorm is op diverse ondergronden, met inbegrip van andere dieren Elf soorten zijn al geïdentificeerd maar tientallen soorten wachten nog op beschrijving <PERSOON> (<LOCATIE>, <DATUM> - Haren, <DATUM> was hoogleraar in de psychiatrie en neurologie aan de <PERSOON> doorliep het gymnasium <PERSOON>, studeerde aan de <PERSOON-##> en werd arts in ###.
| 515 |
www
|
een groot kopschild waarvan de typische facetten de naam van de infraklasse bepalen Aangezien nog geen volwassen vormen werden ontdekt is de levenswijze ervan eerder speculatief Onlangs werden door Glenner "et al" Facetotecta y-cypris larven echter tot metamorfose geïnduceerd in vitro Ze vervelden tot een slakachtig stadium dat ypsigon werd genaamd vanwege de vele gelijkenissen met de vermigon van de Rhizocephala Deze bevinding heeft verschillende interessante implicaties Allereerst wijst het ontstaan van de ypsigon sterk op een endoparasitaire levensstijl van de nog onbekende volwassen Facetotecta Dit zou kunnen verklaren waarom volwassen exemplaren dusver niet zijn ontdekt De wijde verspreiding van y-nauplii wijst op een zeer algemeen gastheerorganisme of groep van organismen Een andere implicatie van de resultaten van Glenner "et al " heeft betrekking op het fenomeen van convergentie Verschillende graden van parasitisme zijn onafhankelijk geëvolueerd in verschillende Thecostraca taxa, en dit is misschien niet zo verwonderlijk, gezien het feit dat het uitgangspunt een sessiele levensvorm is op diverse ondergronden, met inbegrip van andere dieren Elf soorten zijn al geïdentificeerd maar tientallen soorten wachten nog op beschrijving <PERSOON> (<LOCATIE>, <DATUM> - Haren, <DATUM> was hoogleraar in de psychiatrie en neurologie aan de <PERSOON> doorliep het gymnasium <PERSOON>, studeerde aan de <PERSOON> en werd arts in ### In ### verwierf <PERSOON> de doctorsgraad Hij maakte deel uit van de redactie van de bladen voor Psychologie en Neurologie en was secretaris van de voordrachtsvergaderingen van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie en Neurologie Van zijn hand verschenen vele belangrijke wetenschappelijke werken In ### werd <PERSOON> benoemd tot inspecteur van het staatstoezicht op krankzinnigen en krankzinnigengestichten in <LOCATIE> Rijksgestichten waren er toen in <LOCATIE> en <PERSOON> gevestigd, terwijl zich bovendien in <LOCATIE> nog verschillende bijzondere gestichten bevonden waaraan speciale geneeskundigen verbonden waren <PERSOON> was tegen separeren van patiënten en vond dat men deze patiënten, hoe onrustig ook, op de eigen verantwoordelijkheid moest aanspreken en bij voorkeur werk moest bieden Hooguit mocht een verpleegster een zeer onrustige patiënt die het zitten op zaal tussen andere mensen niet meer uithield een paar minuten afzonderen, als de rest van de aanwezigen te veel last van zo iemand had <PERSOON> werd later benoemd tot hoogleraar <PERSOON> maar weigerde in de oorlog college te geven als niet alle studenten daaraan deel mochten nemen Zijn echtgenote werd hierop het huis uit gezet, haar huishouden werd geplunderd en zij overleed vlak daarna <PERSOON> zelf stierf in ### Thiiraan Thiiraan of ethyleensulfide is een heterocyclische organische verbinding met als brutoformule CHS De stof komt voor als een lichtgele vloeistof, die relatief slecht oplosbaar is in water Thiiraan wordt bereid door een reactie van ethyleencarbonaat en kaliumthiocyanaat De structuur bestaat uit een verzadigde driering (cyclopropaan), waarbij één koolstofatoom is vervangen door een zwavelatoom.
| 530 |
www
|
de bladen voor Psychologie en Neurologie en was secretaris van de voordrachtsvergaderingen van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie en Neurologie Van zijn hand verschenen vele belangrijke wetenschappelijke werken In ### werd <PERSOON> benoemd tot inspecteur van het staatstoezicht op krankzinnigen en krankzinnigengestichten in <LOCATIE> Rijksgestichten waren er toen in <LOCATIE> en <PERSOON> gevestigd, terwijl zich bovendien in <LOCATIE> nog verschillende bijzondere gestichten bevonden waaraan speciale geneeskundigen verbonden waren <PERSOON> was tegen separeren van patiënten en vond dat men deze patiënten, hoe onrustig ook, op de eigen verantwoordelijkheid moest aanspreken en bij voorkeur werk moest bieden Hooguit mocht een verpleegster een zeer onrustige patiënt die het zitten op zaal tussen andere mensen niet meer uithield een paar minuten afzonderen, als de rest van de aanwezigen te veel last van zo iemand had <PERSOON> werd later benoemd tot hoogleraar <PERSOON> maar weigerde in de oorlog college te geven als niet alle studenten daaraan deel mochten nemen Zijn echtgenote werd hierop het huis uit gezet, haar huishouden werd geplunderd en zij overleed vlak daarna <PERSOON> zelf stierf in ### Thiiraan Thiiraan of ethyleensulfide is een heterocyclische organische verbinding met als brutoformule CHS De stof komt voor als een lichtgele vloeistof, die relatief slecht oplosbaar is in water Thiiraan wordt bereid door een reactie van ethyleencarbonaat en kaliumthiocyanaat De structuur bestaat uit een verzadigde driering (cyclopropaan), waarbij één koolstofatoom is vervangen door een zwavelatoom Door de relatief kleine ring en de aanwezigheid van een volumineus heteroatoom, bezit de verbinding een grote ringspanning <PERSOON> (<LOCATIE>, <DATUM> â Oms, <DATUM> was een Nederlands fysiotherapeut Hij was de grondlegger van de haptonomie <PERSOON> werd opgeleid als fysiotherapeut en begon zich vanaf ### te verdiepen in de fenomenologie van het voelen In de jaren vijftig introduceerde hij in <LOCATIE> de psychotonie, een therapievorm ontwikkeld door de <PERSOON> richtte in ### te <LOCATIE> de Academie voor Haptonomie en Kinesionomie op, die in ### te <LOCATIE> werd gevestigd Tot zijn leerlingen behoorde <PERSOON> In ### deed hij zijn praktijk over aan <PERSOON> en <PERSOON> Hij bleef als adviseur aan de academie verbonden, tot in ### een breuk volgde na een conflict met zijn opvolgers <PERSOON> verhuisde naar Frankrijk, waar hij het "Centre International de Recherche et de développement de l'Haptonomie" (CIRDH) oprichtte, dat tegenwoordig in Parijs is gevestigd Hij ging door met het ontwikkelen van zijn haptonomie en gebruikte hierbij onder andere de filosofie van <PERSOON-##> In ### diende <PERSOON> samen met zijn zoon <PERSOON-##> junior <PERSOON-##> een klacht in over een kritisch artikel dat <PERSOON-##> over hem had geschreven <PERSOON-##> verklaarde de klacht ongegrond <PERSOON> overleed op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd in zijn woonplaats Oms na een kort ziekbed, en werd gecremeerd Hij had zeven kinderen Zijn zoon <PERSOON-##> R.
| 589 |
www
|
ring en de aanwezigheid van een volumineus heteroatoom, bezit de verbinding een grote ringspanning <PERSOON> (<LOCATIE>, <DATUM> â Oms, <DATUM> was een Nederlands fysiotherapeut Hij was de grondlegger van de haptonomie <PERSOON> werd opgeleid als fysiotherapeut en begon zich vanaf ### te verdiepen in de fenomenologie van het voelen In de jaren vijftig introduceerde hij in <LOCATIE> de psychotonie, een therapievorm ontwikkeld door de <PERSOON> richtte in ### te <LOCATIE> de Academie voor Haptonomie en Kinesionomie op, die in ### te <LOCATIE> werd gevestigd Tot zijn leerlingen behoorde <PERSOON> In ### deed hij zijn praktijk over aan <PERSOON> en <PERSOON> Hij bleef als adviseur aan de academie verbonden, tot in ### een breuk volgde na een conflict met zijn opvolgers <PERSOON> verhuisde naar Frankrijk, waar hij het "Centre International de Recherche et de développement de l'Haptonomie" (CIRDH) oprichtte, dat tegenwoordig in Parijs is gevestigd Hij ging door met het ontwikkelen van zijn haptonomie en gebruikte hierbij onder andere de filosofie van <PERSOON> In ### diende <PERSOON> samen met zijn zoon <PERSOON> junior <PERSOON> een klacht in over een kritisch artikel dat <PERSOON-##> over hem had geschreven <PERSOON-##> verklaarde de klacht ongegrond <PERSOON> overleed op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd in zijn woonplaats Oms na een kort ziekbed, en werd gecremeerd Hij had zeven kinderen Zijn zoon <PERSOON-##> R I H ) op Kapje (narcose) Een beademingsmasker of kapje wordt gebruikt om patiënten onder algehele anesthesie (ook wel narcose genoemd) te brengen Het beademingsmasker wordt over neus en mond geplaatst Nadat de patiënt aan de bewakingsmonitoring is aangesloten wordt gestart met een gasmengsel met buitenlucht en ##% zuurstof, of er wordt ###% zuurstof gegeven Na enkele minuten preoxygeneren wordt een dampvormig anesthesiemiddel (al dan niet gecombineerd met lachgas) toegevoegd In het verleden was dit dampvormig anesthesiemiddel Ether en later Halothaan Nadeel was dat bij volwassenen de inleiding lang duurde Met de komst van Intraveneuze anesthetica kwam er een veilig alternatief en werd de kapinleiding voor volwassenen zelden meer toegepast Voor kinderen was de inwerktijd korter, maar was de lucht onaangenaam Deze onaangename lucht kon worden gemaskeerd door kapjes te gebruiken met snoep- of pepermuntgeur Sinds de komst van sevofluraan in de jaren ## van de twintigste eeuw is de inwerktijd sterk verkort en de geur niet meer prikkelend en kunnen ook volwassenen weer met een kap ingeleid worden Bij een start met hoge dosis (#%) wordt het anesthesiestadium al na enkele ademteugen bereikt <PERSOON-##> (<PERSOON-##>) <PERSOON-##> (<LOCATIE>, <DATUM> â <DATUM> was een bekend Nederlands tandtechnicus Van ### tot ### was hij voorzitter van de toenmalige Nederlandse Vereniging van Tandtechnikers (opgericht in ###) In die hoedanigheid stond hij aan de basis van de fusie met de Nederlandse afdeling van de Deutsche Tandtechiker Verein.
| 605 |
www
|
op Kapje (narcose) Een beademingsmasker of kapje wordt gebruikt om patiënten onder algehele anesthesie (ook wel narcose genoemd) te brengen Het beademingsmasker wordt over neus en mond geplaatst Nadat de patiënt aan de bewakingsmonitoring is aangesloten wordt gestart met een gasmengsel met buitenlucht en ##% zuurstof, of er wordt ###% zuurstof gegeven Na enkele minuten preoxygeneren wordt een dampvormig anesthesiemiddel (al dan niet gecombineerd met lachgas) toegevoegd In het verleden was dit dampvormig anesthesiemiddel Ether en later Halothaan Nadeel was dat bij volwassenen de inleiding lang duurde Met de komst van Intraveneuze anesthetica kwam er een veilig alternatief en werd de kapinleiding voor volwassenen zelden meer toegepast Voor kinderen was de inwerktijd korter, maar was de lucht onaangenaam Deze onaangename lucht kon worden gemaskeerd door kapjes te gebruiken met snoep- of pepermuntgeur Sinds de komst van sevofluraan in de jaren ## van de twintigste eeuw is de inwerktijd sterk verkort en de geur niet meer prikkelend en kunnen ook volwassenen weer met een kap ingeleid worden Bij een start met hoge dosis (#%) wordt het anesthesiestadium al na enkele ademteugen bereikt <PERSOON> (<PERSOON>) <PERSOON> (<LOCATIE>, <DATUM> â <DATUM> was een bekend Nederlands tandtechnicus Van ### tot ### was hij voorzitter van de toenmalige Nederlandse Vereniging van Tandtechnikers (opgericht in ###) In die hoedanigheid stond hij aan de basis van de fusie met de Nederlandse afdeling van de Deutsche Tandtechiker Verein Van ### tot aan zijn pensionering in ### was hij de officiële vertegenwoordiger van de VLT in de Europese koepelvereniging van tandtechnici Hij vervulde door zijn vele bestuurlijke werk een prominente rol in de ontwikkeling van de tandtechniek in <LOCATIE> Ook was hij de uitvinder van de Prummelklem Na een opleiding tot reclametekenaar werd <PERSOON> in ### min of meer bij toeval tandtechnicus bij het indertijd grote laboratorium van <PERSOON> Hij was tijdens de mobilisatie van ### en tijdens de Duitse inval ingedeeld bij de militaire tandtechnische Dienst in Velzen Na de Nederlandse overgave in mei ### werd <PERSOON> gedemobiliseerd Hij richtte in de oorlog een tandtechnisch laboratorium op dat begon op de zolder van zijn ouderlijk huis Zijn broer <PERSOON> werd zijn compagnon en mededirecteur Het mede dankzij een exclusieve licentie van Austenol snel groeiende bedrijf werd later aan de <LOCATIE>en in een speciaal voor dat doel gebouwd laboratorium aan de <PERSOON> in <LOCATIE> ondergebracht Later kwam er een filiaal in <PERSOON> Het laboratorium had ten tijde van zijn pensionering in ### zestig medewerkers <PERSOON> was erelid van het Europäisches Dachverband der Zahntechniker (FEPPD) en was actief in het VNO In <LOCATIE> was hij bestuurslid van de De Commercieele Club Als bestuurslid van de Van Hammondstichting bevorderde hij de opleiding van jonge tandtechnici <PERSOON> IB subunit alpha", vrij vertaald.
| 554 |
www
|
aan zijn pensionering in ### was hij de officiële vertegenwoordiger van de VLT in de Europese koepelvereniging van tandtechnici Hij vervulde door zijn vele bestuurlijke werk een prominente rol in de ontwikkeling van de tandtechniek in <LOCATIE> Ook was hij de uitvinder van de Prummelklem Na een opleiding tot reclametekenaar werd <PERSOON> in ### min of meer bij toeval tandtechnicus bij het indertijd grote laboratorium van <PERSOON> Hij was tijdens de mobilisatie van ### en tijdens de Duitse inval ingedeeld bij de militaire tandtechnische Dienst in Velzen Na de Nederlandse overgave in mei ### werd <PERSOON> gedemobiliseerd Hij richtte in de oorlog een tandtechnisch laboratorium op dat begon op de zolder van zijn ouderlijk huis Zijn broer <PERSOON> werd zijn compagnon en mededirecteur Het mede dankzij een exclusieve licentie van Austenol snel groeiende bedrijf werd later aan de <LOCATIE>en in een speciaal voor dat doel gebouwd laboratorium aan de <PERSOON> in <LOCATIE> ondergebracht Later kwam er een filiaal in <PERSOON> Het laboratorium had ten tijde van zijn pensionering in ### zestig medewerkers <PERSOON> was erelid van het Europäisches Dachverband der Zahntechniker (FEPPD) en was actief in het VNO In <LOCATIE> was hij bestuurslid van de De Commercieele Club Als bestuurslid van de Van Hammondstichting bevorderde hij de opleiding van jonge tandtechnici <PERSOON> IB subunit alpha", vrij vertaald PAF is onder andere verantwoordelijk voor de activatie van bloedplaatjes, vandaar ook de term "plaatjes" in de naam Het enzym wordt gecodeerd door het "PAFAH#B#"-gen, wat zich bevindt op chromosoom ##, op de locatie ##p<DATUM> Dit gen bestaat uit #<DATUM> basenparen en codeert ### aminozuren Het theoretische moleculair gewicht is #<DATUM> kiloDalton Wanner dit gen muteert of verloren gaat, kan dit resulteren in lissencefalie in combinatie met het Miller-Diekersyndroom Volgens een studie interageert PAFAH#B# met de door reeline gebonden receptor VLDL Cajal-retziuscel De cajal-retziuscel is een bepaald type zenuwcel dat zich hoofdzakelijk in de marginale zone van de cortex cerebri van alle amniota bevindt Deze zenuwcel werd voor het eerst beschreven door <PERSOON> y Cajal en Gustaf Retzius Cajal-retziuscellen bezitten zeer lange horizontale axonen die synaptisch contact maken met de dendrieten van de neocorticale piramidecellen De exacte oorsprong van cajal-retziuscellen is nog onbekend Als primaire <INSTELLING> is wel de caudomediale zijde van vesikels in de grote hersenen genoemd Cajal-retziuscellen zijn verantwoordelijk voor de synthese van het glycoproteïne reeline Bij zoogdieren is de productie door de cajal-retziuscellen van dit eiwit veel sterker dan bij andere amniota, wat er gezien de sterk ontwikkelde hersenschors bij zoogdieren op wijst dat reeline een zeer belangrijke bijdrage levert aan het in banen sturen van de migratie van de corticale neuronen Syndroom van <PERSOON> Het syndroom van <PERSOON> wordt veroorzaakt door een ontwikkelingsachterstand in de hersenen als gevolg van een niet geheel voltooide neuronale migratie.
| 548 |
www
|
activatie van bloedplaatjes, vandaar ook de term "plaatjes" in de naam Het enzym wordt gecodeerd door het "PAFAH#B#"-gen, wat zich bevindt op chromosoom ##, op de locatie ##p<DATUM> Dit gen bestaat uit #<DATUM> basenparen en codeert ### aminozuren Het theoretische moleculair gewicht is #<DATUM> kiloDalton Wanner dit gen muteert of verloren gaat, kan dit resulteren in lissencefalie in combinatie met het Miller-Diekersyndroom Volgens een studie interageert PAFAH#B# met de door reeline gebonden receptor VLDL Cajal-retziuscel De cajal-retziuscel is een bepaald type zenuwcel dat zich hoofdzakelijk in de marginale zone van de cortex cerebri van alle amniota bevindt Deze zenuwcel werd voor het eerst beschreven door <PERSOON> y Cajal en Gustaf Retzius Cajal-retziuscellen bezitten zeer lange horizontale axonen die synaptisch contact maken met de dendrieten van de neocorticale piramidecellen De exacte oorsprong van cajal-retziuscellen is nog onbekend Als primaire <INSTELLING> is wel de caudomediale zijde van vesikels in de grote hersenen genoemd Cajal-retziuscellen zijn verantwoordelijk voor de synthese van het glycoproteïne reeline Bij zoogdieren is de productie door de cajal-retziuscellen van dit eiwit veel sterker dan bij andere amniota, wat er gezien de sterk ontwikkelde hersenschors bij zoogdieren op wijst dat reeline een zeer belangrijke bijdrage levert aan het in banen sturen van de migratie van de corticale neuronen Syndroom van <PERSOON> Het syndroom van <PERSOON> wordt veroorzaakt door een ontwikkelingsachterstand in de hersenen als gevolg van een niet geheel voltooide neuronale migratie De belangrijkste verschijnselen die met dit syndroom gepaard gaan zijn het optreden van lissencefalie en microcefalie, het in de hersenen ontbreken van zowel sulci als gyri en een cortex cerebri die in plaats van zes slechts vier lagen heeft Andere verschijnselen zijn epileptische insulten, het moeilijk verdragen van voedsel, weinig spontane activiteit, een vertraging in zowel de fysieke als de mentale ontwikkeling en naast afwijkingen aan de hersenen ook aan andere organen zoals het hart, de nieren en het maag-darmstelsel Tegenwoordig is bekend dat het syndroom van <PERSOON> een autosomale dominante afwijking is, terwijl eerder werd gedacht dat het om een autosomale recessieve afwijking ging Ook is het een haploinsufficiëntie van een of meer genen op het chromosoom ##p De ziekte zelf ontstaat als gevolg van tot gedeeltelijke monosomie leidende deletie van een deel van dit chromosoom dat zowel het gen LIS# als het gen YWHAE omvat Er kan daarnaast sprake zijn van een ongebalanceerde translocatie of van een ringchromosoom ## Het syndroom kan worden opgespoord door middel van cytogenetische technieken, waarbij met name de microdeletie van LIS# zeer belangrijk is Kinetine Kinetine (#-furfurylaminopurine) is een cytokinine Het wordt in de landbouw gebruikt als plantengroeiregelaar In aanwezigheid van een auxine bevordert het de vorming van callus, de celdeling, celdifferentiatie en celgroei, en de kieming en fruitvorming Het kan verouderingsverschijnselen vertragen en de bladeren langer groen laten blijven Kinetine is ook een ingrediënt in een aantal cosmetische producten voor huidverzorging.
| 543 |
www
|
met dit syndroom gepaard gaan zijn het optreden van lissencefalie en microcefalie, het in de hersenen ontbreken van zowel sulci als gyri en een cortex cerebri die in plaats van zes slechts vier lagen heeft Andere verschijnselen zijn epileptische insulten, het moeilijk verdragen van voedsel, weinig spontane activiteit, een vertraging in zowel de fysieke als de mentale ontwikkeling en naast afwijkingen aan de hersenen ook aan andere organen zoals het hart, de nieren en het maag-darmstelsel Tegenwoordig is bekend dat het syndroom van <PERSOON> een autosomale dominante afwijking is, terwijl eerder werd gedacht dat het om een autosomale recessieve afwijking ging Ook is het een haploinsufficiëntie van een of meer genen op het chromosoom ##p De ziekte zelf ontstaat als gevolg van tot gedeeltelijke monosomie leidende deletie van een deel van dit chromosoom dat zowel het gen LIS# als het gen YWHAE omvat Er kan daarnaast sprake zijn van een ongebalanceerde translocatie of van een ringchromosoom ## Het syndroom kan worden opgespoord door middel van cytogenetische technieken, waarbij met name de microdeletie van LIS# zeer belangrijk is Kinetine Kinetine (#-furfurylaminopurine) is een cytokinine Het wordt in de landbouw gebruikt als plantengroeiregelaar In aanwezigheid van een auxine bevordert het de vorming van callus, de celdeling, celdifferentiatie en celgroei, en de kieming en fruitvorming Het kan verouderingsverschijnselen vertragen en de bladeren langer groen laten blijven Kinetine is ook een ingrediënt in een aantal cosmetische producten voor huidverzorging Zeatine Zeatine is een cytokinine, een plantenhormoon afgeleid van de purine adenine Het werd voor het eerst geïsoleerd uit maïs ("Zea mays") Zeatine wordt in de landbouw gebruikt als plantengroeiregelaar In aanwezigheid van een auxine bevordert het de vorming van callus, de celdeling, scheut- en knopvorming en de stamperontwikkeling bij bloemen Het kan de bladeren van groenten langer groen laten blijven Zoals kinetine, blijkt zeatine bij in-vitroproeven verouderingsverschijnselen in fibroblasten van de menselijke huid te kunnen vertragen Syndroom van Miller Het syndroom van Miller of postaxiale acrofaciale dysostose is een vermoedelijk zeer zeldzaam syndroom waarvan de oorzaak (pathogenese) tot nu toe onbekend is In ### werd het syndroom van Miller voor het eerst werd beschreven door <PERSOON>, die het toen als een extreme vorm van dysostosis mandibulofacialis beschouwde In ### beschreef Wiedemann het echter als een afzonderlijke aandoening In ### werd de aandoening hernoemd tot het syndroom van Genée-Wiedemann Het syndroom wordt veroorzaakt door het gen DHODH, dat ligt op positie ##q## op chromosoom ## en codeert voor het enzym dihydro-orotaat-dehydrogenase Dit enzym regelt samen met het enzym ubichinon de oxidatie van dihydro-orotaat naar orotaat, de vierde fase in het proces van pyrimidine biosynthese In ### werd melding gemaakt van een afwijking van dit gen bij bananenvliegen De bijbehorende symptomen waren misvormde achterpoten, vleugelafwijkingen en een verstoorde oögenese Het syndroom van Miller wordt vooral gekenmerkt door een ernstige vorm van micrognathie, schisis, ontbreken van een deel van de oogleden en extra tepels.
| 550 |
www
|
plantenhormoon afgeleid van de purine adenine Het werd voor het eerst geïsoleerd uit maïs ("Zea mays") Zeatine wordt in de landbouw gebruikt als plantengroeiregelaar In aanwezigheid van een auxine bevordert het de vorming van callus, de celdeling, scheut- en knopvorming en de stamperontwikkeling bij bloemen Het kan de bladeren van groenten langer groen laten blijven Zoals kinetine, blijkt zeatine bij in-vitroproeven verouderingsverschijnselen in fibroblasten van de menselijke huid te kunnen vertragen Syndroom van Miller Het syndroom van Miller of postaxiale acrofaciale dysostose is een vermoedelijk zeer zeldzaam syndroom waarvan de oorzaak (pathogenese) tot nu toe onbekend is In ### werd het syndroom van Miller voor het eerst werd beschreven door <PERSOON>, die het toen als een extreme vorm van dysostosis mandibulofacialis beschouwde In ### beschreef Wiedemann het echter als een afzonderlijke aandoening In ### werd de aandoening hernoemd tot het syndroom van Genée-Wiedemann Het syndroom wordt veroorzaakt door het gen DHODH, dat ligt op positie ##q## op chromosoom ## en codeert voor het enzym dihydro-orotaat-dehydrogenase Dit enzym regelt samen met het enzym ubichinon de oxidatie van dihydro-orotaat naar orotaat, de vierde fase in het proces van pyrimidine biosynthese In ### werd melding gemaakt van een afwijking van dit gen bij bananenvliegen De bijbehorende symptomen waren misvormde achterpoten, vleugelafwijkingen en een verstoorde oögenese Het syndroom van Miller wordt vooral gekenmerkt door een ernstige vorm van micrognathie, schisis, ontbreken van een deel van de oogleden en extra tepels een teveel aan wervels, afwijkingen aan het hart en de ribben (zoals ventrikelseptumdefect en open ductus arteriosus) en longaandoeningen als gevolg van chronische infecties Amylmetacresol Amylmetacresol (INN) of #-pentyl-metacresol is een matig sterke antiseptische stof Het is een van de twee actieve ingrediënten in Strepsils-zuigtabletten tegen keelpijn; de andere is #,#-dichloorbenzylalcohol Beide stoffen doden de bacteriën die voor mond- of keelontstekingen verantwoordelijk zijn Een tablet Strepsils bevat #,# milligram amylmetacresol #,#-dichloorbenzylalcohol #,#-dichloorbenzylalcohol is een matig sterke antiseptische stof Het is een van de twee actieve ingrediënten in Strepsils-zuigtabletten tegen keelpijn; de andere is amylmetacresol Beide stoffen doden de bacteriën die voor mond- of keelontstekingen verantwoordelijk zijn Eén Strepsilstablet bevat #,# milligram amylmetacresol en #,# milligram #,#-dichloorbenzylalcohol Oöcyt Een oöcyt of ovocyt is een vrouwelijke gametocyt of oerkiemcel die betrokken is bij de voortplanting Oöcyten worden tijdens de vrouwelijke gametogenese gevormd in de eierstok en ontstaan uit oögonia Oögonia vermeerderen door mitotische delingen tijdens de ontwikkeling van de ovaria van de foetus Naarmate de zwangerschap verder vordert, stoppen de cellen met mitotisch delen en nemen ze in grootte toe Ze worden dan primaire oöcyten genoemd Op dat moment zijn er miljoenen primaire oöcyten in elk ovarium In een later stadium degenereren veel van deze cellen, waardoor er tijdens de geboorte van een meisje in elk ovarium nog ongeveer een miljoen oöcyten aanwezig zijn Als de puberteit begint, zijn er als gevolg van degeneratie nog maar ### ### oöcyten in elk ovarium aanwezig.
| 586 |
www
|
aan wervels, afwijkingen aan het hart en de ribben (zoals ventrikelseptumdefect en open ductus arteriosus) en longaandoeningen als gevolg van chronische infecties Amylmetacresol Amylmetacresol (INN) of #-pentyl-metacresol is een matig sterke antiseptische stof Het is een van de twee actieve ingrediënten in Strepsils-zuigtabletten tegen keelpijn; de andere is #,#-dichloorbenzylalcohol Beide stoffen doden de bacteriën die voor mond- of keelontstekingen verantwoordelijk zijn Een tablet Strepsils bevat #,# milligram amylmetacresol #,#-dichloorbenzylalcohol #,#-dichloorbenzylalcohol is een matig sterke antiseptische stof Het is een van de twee actieve ingrediënten in Strepsils-zuigtabletten tegen keelpijn; de andere is amylmetacresol Beide stoffen doden de bacteriën die voor mond- of keelontstekingen verantwoordelijk zijn Eén Strepsilstablet bevat #,# milligram amylmetacresol en #,# milligram #,#-dichloorbenzylalcohol Oöcyt Een oöcyt of ovocyt is een vrouwelijke gametocyt of oerkiemcel die betrokken is bij de voortplanting Oöcyten worden tijdens de vrouwelijke gametogenese gevormd in de eierstok en ontstaan uit oögonia Oögonia vermeerderen door mitotische delingen tijdens de ontwikkeling van de ovaria van de foetus Naarmate de zwangerschap verder vordert, stoppen de cellen met mitotisch delen en nemen ze in grootte toe Ze worden dan primaire oöcyten genoemd Op dat moment zijn er miljoenen primaire oöcyten in elk ovarium In een later stadium degenereren veel van deze cellen, waardoor er tijdens de geboorte van een meisje in elk ovarium nog ongeveer een miljoen oöcyten aanwezig zijn Als de puberteit begint, zijn er als gevolg van degeneratie nog maar ### ### oöcyten in elk ovarium aanwezig Rondom de ovulatie wordt de #e meiotische deling afgerond (de cel was al deze tijd in de profase) Door deze afronding ontstaat een haploïde secundaire oöcyt (in meiose metafase II) en een klein poollichaampje Musculaire dystrofie Musculaire dystrofie (of afgekort MD) is een hele groep van erfelijke spierziekten die de menselijke spieren aantasten Musculaire dystrofieën worden gekenmerkt door progressieve verzwakking van de skeletspieren, fouten met de eiwitten in de spieren en het afsterven van spiercellen en spierweefsel Er zijn in totaal meer dan ### ziekten die zouden kunnen geklasseerd worden als musculaire dystrofie, maar slechts negen ziekten zijn dat ook echt De meeste vormen van MD uiten zich in lichaamssystemen als het hart, de spijsvertering, het zenuwstelsel, de huid, de ogen en de hersenen Als het brein aangetast is door een musculaire dystrofie, kan dat leiden tot aanvallen van plotselinge depressie, van oncontroleerbare woede, hallucinogene reacties op dagelijkse gebeurtenissen en kan dat resulteren in een wegvallen van de functies van de frontale kwab die verantwoordelijk is voor karakterkenmerken In sommige gevallen kan er ook een ernstige psychische aandoening optreden (bijvoorbeeld schizofrenie) Volgens de onderzoekers van de Cochrane Collaboration is er solide wetenschappelijk bewijs dat creatine de spierkracht verbetert bij personen met musculaire dystrofie Uit een meta-analyse van # studies met een totaal van ### patiënten blijkt in de groep patiënten die creatine gebruikt de spierkracht met gemiddeld #,#% toe te nemen in vergelijking met de placebogroep De negen officiële soorten musculaire dystrofie Sociaal-psychiatrisch verpleegkundige.
| 584 |
www
|
Rondom de ovulatie wordt de #e meiotische deling afgerond (de cel was al deze tijd in de profase) Door deze afronding ontstaat een haploïde secundaire oöcyt (in meiose metafase II) en een klein poollichaampje Musculaire dystrofie Musculaire dystrofie (of afgekort MD) is een hele groep van erfelijke spierziekten die de menselijke spieren aantasten Musculaire dystrofieën worden gekenmerkt door progressieve verzwakking van de skeletspieren, fouten met de eiwitten in de spieren en het afsterven van spiercellen en spierweefsel Er zijn in totaal meer dan ### ziekten die zouden kunnen geklasseerd worden als musculaire dystrofie, maar slechts negen ziekten zijn dat ook echt De meeste vormen van MD uiten zich in lichaamssystemen als het hart, de spijsvertering, het zenuwstelsel, de huid, de ogen en de hersenen Als het brein aangetast is door een musculaire dystrofie, kan dat leiden tot aanvallen van plotselinge depressie, van oncontroleerbare woede, hallucinogene reacties op dagelijkse gebeurtenissen en kan dat resulteren in een wegvallen van de functies van de frontale kwab die verantwoordelijk is voor karakterkenmerken In sommige gevallen kan er ook een ernstige psychische aandoening optreden (bijvoorbeeld schizofrenie) Volgens de onderzoekers van de Cochrane Collaboration is er solide wetenschappelijk bewijs dat creatine de spierkracht verbetert bij personen met musculaire dystrofie Uit een meta-analyse van # studies met een totaal van ### patiënten blijkt in de groep patiënten die creatine gebruikt de spierkracht met gemiddeld #,#% toe te nemen in vergelijking met de placebogroep De negen officiële soorten musculaire dystrofie Sociaal-psychiatrisch verpleegkundige De SPV kan werkzaam zijn in de huisartsenpraktijk, acute psychiatrie, kortdurende psychiatrie, langdurende psychiatrie en bemoeizorg Naast de contacten met patiënten of cliënten in de spreekkamer kan de SPV zo nodig aan huis, op het werk of elders komen De SPV houdt zich bezig met soms complexe psychosociale en psychiatrische problematiek Begeleiding door een SPV kan op zichzelf staan, maar zal vaak deel uitmaken van behandeling en begeleiding tezamen met andere disciplines zoals een psychiater, gezondheidszorgpsycholoog, maatschappelijk werk of thuiszorg De SPV kan dan een coördinerende rol spelen De SPV werkt vanuit een sociaal-psychiatrische houding Een SPV voert intake gesprekken uit, dit zijn gesprekken waarbij er een verkenning wordt gedaan van de problemen Zij is in staat om een hypothese te stellen betreffende de psychiatrische diagnostiek en kan een sociaal-psychiatrische verpleegkundige diagnose stellen Hierna doet zij een voorstel voor behandeling dat meestal wordt uitgevoerd in samenwerking met andere disciplines en instanties Een SPV kan gebruikmaken van verschillende therapeutische deeltechnieken, zoals cognitieve gedragstherapie, systeemtherapie, motiverende gespreksvoering, probleemoplossende gesprekstechnieken en andere specifieke behandelmethodieken Met behulp van deze deeltechnieken kan de SPV een patiënt behandelen en begeleiden Door de verpleegkundige achtergrond van de SPV is deze in staat een rol te spelen bij de farmacotherapie (medicatie) Zij geeft voorlichting over de werking van voorgeschreven psychofarmaca, begeleidt de patiënt met betrekking tot therapietrouw, observeert de werking van de medicatie en rapporteert daarover aan de voorschrijvend arts.
| 538 |
www
|
De SPV kan werkzaam zijn in de huisartsenpraktijk, acute psychiatrie, kortdurende psychiatrie, langdurende psychiatrie en bemoeizorg Naast de contacten met patiënten of cliënten in de spreekkamer kan de SPV zo nodig aan huis, op het werk of elders komen De SPV houdt zich bezig met soms complexe psychosociale en psychiatrische problematiek Begeleiding door een SPV kan op zichzelf staan, maar zal vaak deel uitmaken van behandeling en begeleiding tezamen met andere disciplines zoals een psychiater, gezondheidszorgpsycholoog, maatschappelijk werk of thuiszorg De SPV kan dan een coördinerende rol spelen De SPV werkt vanuit een sociaal-psychiatrische houding Een SPV voert intake gesprekken uit, dit zijn gesprekken waarbij er een verkenning wordt gedaan van de problemen Zij is in staat om een hypothese te stellen betreffende de psychiatrische diagnostiek en kan een sociaal-psychiatrische verpleegkundige diagnose stellen Hierna doet zij een voorstel voor behandeling dat meestal wordt uitgevoerd in samenwerking met andere disciplines en instanties Een SPV kan gebruikmaken van verschillende therapeutische deeltechnieken, zoals cognitieve gedragstherapie, systeemtherapie, motiverende gespreksvoering, probleemoplossende gesprekstechnieken en andere specifieke behandelmethodieken Met behulp van deze deeltechnieken kan de SPV een patiënt behandelen en begeleiden Door de verpleegkundige achtergrond van de SPV is deze in staat een rol te spelen bij de farmacotherapie (medicatie) Zij geeft voorlichting over de werking van voorgeschreven psychofarmaca, begeleidt de patiënt met betrekking tot therapietrouw, observeert de werking van de medicatie en rapporteert daarover aan de voorschrijvend arts In ### is de NVSPV samen met ## andere beroepsverenigingen van verpleegkundigen gefuseerd tot "Verpleegkundigen en Verzorgenden <LOCATIE>" (V&VN) De SPV'en zijn nu verenigd in de afdeling V&VN-SPV De afdeling heeft voor het beroep van de SPV een beroepscode, beroepsprofiel en beroepsdeelprofiel ontwikkeld Deze geven de inhoud aan van het beroep van de SPV In <PERSOON> wordt deze functie meestal opgenomen door een verpleegkundige met afstudeerrichting sociale verpleegkunde MPTP MPTP (IUPAC-naam #-methyl-#-fenyl-#,#,#,#-tetrahydropyridine) is een organische verbinding die toxische effecten heeft op de substantia nigra, een gebied in de hersenen dat onder andere de motoriek regelt MPTP zorgt ervoor dat cellen afsterven, waardoor het gebied zijn functie niet meer kan uitoefenen Het geeft dan Parkinsonachtige symptomen, doordat het afsterven van de substantia nigra ook een oorzaak is voor de ziekte van Parkinson De toxische effecten van MPTP werden per toeval ontdekt door een scheikunde-student uit <PERSOON>, die in de jaren '## van de ##e eeuw de drug MPPP wilde synthetiseren Dit lukte aanvankelijk goed, totdat hij op een keer het productieproces versneld doorliep Hij had niet in de gaten dat de drug verontreinigd was met het gevormde nevenproduct MPTP Drie dagen later kreeg deze student, alsook andere verslaafden in de stad aan wie hij de drugs verkocht had, last van traagheid in bewegingen en andere beginnende Parkinsonverschijnselen Het volledige mechanisme van de toxiciteit van MPTP is nog niet bekend Wel is zeker dat niet MPTP, maar een van zijn metabolieten, met name MPP+, de effecten veroorzaakt.
| 556 |
www
|
van verpleegkundigen gefuseerd tot "Verpleegkundigen en Verzorgenden <LOCATIE>" (V&VN) De SPV'en zijn nu verenigd in de afdeling V&VN-SPV De afdeling heeft voor het beroep van de SPV een beroepscode, beroepsprofiel en beroepsdeelprofiel ontwikkeld Deze geven de inhoud aan van het beroep van de SPV In <PERSOON> wordt deze functie meestal opgenomen door een verpleegkundige met afstudeerrichting sociale verpleegkunde MPTP MPTP (IUPAC-naam #-methyl-#-fenyl-#,#,#,#-tetrahydropyridine) is een organische verbinding die toxische effecten heeft op de substantia nigra, een gebied in de hersenen dat onder andere de motoriek regelt MPTP zorgt ervoor dat cellen afsterven, waardoor het gebied zijn functie niet meer kan uitoefenen Het geeft dan Parkinsonachtige symptomen, doordat het afsterven van de substantia nigra ook een oorzaak is voor de ziekte van Parkinson De toxische effecten van MPTP werden per toeval ontdekt door een scheikunde-student uit <PERSOON>, die in de jaren '## van de ##e eeuw de drug MPPP wilde synthetiseren Dit lukte aanvankelijk goed, totdat hij op een keer het productieproces versneld doorliep Hij had niet in de gaten dat de drug verontreinigd was met het gevormde nevenproduct MPTP Drie dagen later kreeg deze student, alsook andere verslaafden in de stad aan wie hij de drugs verkocht had, last van traagheid in bewegingen en andere beginnende Parkinsonverschijnselen Het volledige mechanisme van de toxiciteit van MPTP is nog niet bekend Wel is zeker dat niet MPTP, maar een van zijn metabolieten, met name MPP+, de effecten veroorzaakt Dit gebeurt door het enzym MAO-B (monoamino-oxidase type <PERSOON>+ dat ontstaat wordt door de cellen in de substantia nigra opgenomen via het dopamine-opnamesysteem Wat er dan gebeurt is nog niet volledig duidelijk, maar aangenomen wordt dat het MPP+ interacties aangaat met eiwitten/enzymen die te maken hebben met apoptosesystemen, waardoor deze systemen in gang worden gezet en er celdood optreedt Met als gevolg ontregeling van de functies Daarnaast kan MPP+ dat elders in het lichaam gemaakt is en zich in het bloedplasma bevindt zich niet over celmembranen bewegen doordat het geladen is; zo kan het de hersenbarrière niet over, er is namelijk geen actief transport hiervoor Door MPTP veroorzaakte symptomen zijn op dezelfde manier te onderdrukken als bij de normale Parkinsonziekte Met name <PERSOON> wordt vaak gebruikt als geneesmiddel, maar het leidt vaak tot tolerantie Daarom moet het in steeds hogere doses gegeven worden en worden de therapeutische effecten minder Er zijn positieve tests uitgevoerd met het inhiberen van het MAO-B, vooral met de stof #-deprenyl, hetgeen resulteert in vermindering van aantasting door MPTP Dit experiment heeft ook aangetoond dat enkel MAO-B en geen ander enzym zorgt voor de toxische omzetting van MPTP Uit autoradiografisch onderzoek is gebleken dat MPTP melaninehoudende neuronen aantast en vernietigt, waardoor het melanine vrijkomt en bijkomende toxische effecten kan veroorzaken Dit kan de reden vormen waarom kleinere zoogdieren minder vatbaar zijn voor MPTP zij hebben van nature uit minder melanine in hun lichaam.
| 548 |
www
|
enzym MAO-B (monoamino-oxidase type<PERSOON>+ dat ontstaat wordt door de cellen in de substantia nigra opgenomen via het dopamine-opnamesysteem Wat er dan gebeurt is nog niet volledig duidelijk, maar aangenomen wordt dat het MPP+ interacties aangaat met eiwitten/enzymen die te maken hebben met apoptosesystemen, waardoor deze systemen in gang worden gezet en er celdood optreedt Met als gevolg ontregeling van de functies Daarnaast kan MPP+ dat elders in het lichaam gemaakt is en zich in het bloedplasma bevindt zich niet over celmembranen bewegen doordat het geladen is; zo kan het de hersenbarrière niet over, er is namelijk geen actief transport hiervoor Door MPTP veroorzaakte symptomen zijn op dezelfde manier te onderdrukken als bij de normale Parkinsonziekte Met name <PERSOON> wordt vaak gebruikt als geneesmiddel, maar het leidt vaak tot tolerantie Daarom moet het in steeds hogere doses gegeven worden en worden de therapeutische effecten minder Er zijn positieve tests uitgevoerd met het inhiberen van het MAO-B, vooral met de stof #-deprenyl, hetgeen resulteert in vermindering van aantasting door MPTP Dit experiment heeft ook aangetoond dat enkel MAO-B en geen ander enzym zorgt voor de toxische omzetting van MPTP Uit autoradiografisch onderzoek is gebleken dat MPTP melaninehoudende neuronen aantast en vernietigt, waardoor het melanine vrijkomt en bijkomende toxische effecten kan veroorzaken Dit kan de reden vormen waarom kleinere zoogdieren minder vatbaar zijn voor MPTP zij hebben van nature uit minder melanine in hun lichaam Dit superoxide reageert met stikstofmonoxide (NO) tot peroxynitriet Deze laatste veroorzaakt weefselschade door het oxideren en nitrificeren van bepaalde proteïnen en enzymen, waaronder tyrosinehydroxylase Het veroorzaakt ook lancunes in de fosfodi-esterbinding van DNA (zogenaamde "nicks") Tegenwoordig wordt MPTP gebruikt bij onderzoek naar de ziekte van Parkinson Door toediening van MPTP aan proefdieren worden de symptomen van Parkinson uitgelokt en op deze manier kan gekeken worden hoe mogelijke therapieën effect hebben op deze symptomen Watergolven Watergolven is een techniek om golven of krullen aan te brengen in het hoofdhaar De techniek bestaat eruit dat nat haar met een verstevigingsproduct in rollen wordt gedraaid, waarna het onder een droogkap wordt gedroogd Als vervolgens de rollen worden verwijderd en het haar wordt doorgekamd, is het haar gegolfd Door het haar nat te maken, worden de waterstofbruggen tussen de keratineketens in het haar verbroken en wanneer het haar daarna ingerold en gedroogd wordt, herstellen de waterstofbruggen zich, met als resultaat dat het haar het gewenste volume en golven of krullen heeft Na een regenbui of volgende wasbeurt is het effect van watergolven weer ongedaan gemaakt, doordat dit een tijdelijke bewerking is Watergolven wordt zowel toegepast op steil haar als op kroeshaar Tegenwoordig is het echter gebruikelijker een permanente haargolf aan te brengen Hierbij worden de zwavelbruggen tussen de keratineketens verbroken en dit resulteert in een blijvend effect Watergolf wordt nog vaak geklasseerd als "behandeling voor oudere dames", maar zonder dat velen het beseffen lopen veel jonge vrouwen met een "watergolfkapsel" rond Folliculogenese.
| 528 |
www
|
peroxynitriet Deze laatste veroorzaakt weefselschade door het oxideren en nitrificeren van bepaalde proteïnen en enzymen, waaronder tyrosinehydroxylase Het veroorzaakt ook lancunes in de fosfodi-esterbinding van DNA (zogenaamde "nicks") Tegenwoordig wordt MPTP gebruikt bij onderzoek naar de ziekte van Parkinson Door toediening van MPTP aan proefdieren worden de symptomen van Parkinson uitgelokt en op deze manier kan gekeken worden hoe mogelijke therapieën effect hebben op deze symptomen Watergolven Watergolven is een techniek om golven of krullen aan te brengen in het hoofdhaar De techniek bestaat eruit dat nat haar met een verstevigingsproduct in rollen wordt gedraaid, waarna het onder een droogkap wordt gedroogd Als vervolgens de rollen worden verwijderd en het haar wordt doorgekamd, is het haar gegolfd Door het haar nat te maken, worden de waterstofbruggen tussen de keratineketens in het haar verbroken en wanneer het haar daarna ingerold en gedroogd wordt, herstellen de waterstofbruggen zich, met als resultaat dat het haar het gewenste volume en golven of krullen heeft Na een regenbui of volgende wasbeurt is het effect van watergolven weer ongedaan gemaakt, doordat dit een tijdelijke bewerking is Watergolven wordt zowel toegepast op steil haar als op kroeshaar Tegenwoordig is het echter gebruikelijker een permanente haargolf aan te brengen Hierbij worden de zwavelbruggen tussen de keratineketens verbroken en dit resulteert in een blijvend effect Watergolf wordt nog vaak geklasseerd als "behandeling voor oudere dames", maar zonder dat velen het beseffen lopen veel jonge vrouwen met een "watergolfkapsel" rond Folliculogenese In een dichtopeengepakte schil van somatische cellen zit een onvolgroeide oöcyt Folliculogenese beschrijft de ontwikkeling van een aantal kleine "primordiale follikels" in grote "preovulatoire follikels", die in de menstruatiecyclus voorkomen onder invloed van het follikelstimulerend hormoon (FSH) en het luteïniserend hormoon (LH) In tegenstelling tot de mannelijke spermatogenese, die ongeacht de leeftijd altijd blijft doorgaan, stopt de folliculogenese wanneer de overblijvende follikels in de eierstokken niet meer reageren op de hormonale signalen, die zorg dragen voor de rijping van enkele follikels per keer Hierna volgt dan de menopauze De belangrijkste functie van de follikel is de ondersteuning van de oöcyt Vanaf de geboorte bevatten de eierstokken van de vrouw een aantal onrijpe, primordiale follikels In deze follikels zitten onrijpe primaire oöcyten Een groepje follikels begint aan de folliculogenese en volgen een groeipatroon dat ofwel leidt tot de dood of in een ovulatie (eisprong), waarbij de oöcyt uit de follikel vrij komt In de loop van ruwweg een jaar ondergaat de primordiale follikel een serie van kritische veranderingen, zowel histologisch als hormonaal De primordiale follikel bestaat uit een door afgeplatte granulosacellen omgeven oöcyt Bij de intermediaire follikel zijn de afgeplatte granulosacellen kubusachtig geworden Als de oöcyt is omgeven door één cellaag van kubisactige granulosacellen wordt van een primaire follikel gesproken Na de vorming van een tweede laag kubisachtige granulosacellen heet het een secundaire follikel en neemt de oöcyt in grootte toe.
| 519 |
www
|
In een dichtopeengepakte schil van somatische cellen zit een onvolgroeide oöcyt Folliculogenese beschrijft de ontwikkeling van een aantal kleine "primordiale follikels" in grote "preovulatoire follikels", die in de menstruatiecyclus voorkomen onder invloed van het follikelstimulerend hormoon (FSH) en het luteïniserend hormoon (LH) In tegenstelling tot de mannelijke spermatogenese, die ongeacht de leeftijd altijd blijft doorgaan, stopt de folliculogenese wanneer de overblijvende follikels in de eierstokken niet meer reageren op de hormonale signalen, die zorg dragen voor de rijping van enkele follikels per keer Hierna volgt dan de menopauze De belangrijkste functie van de follikel is de ondersteuning van de oöcyt Vanaf de geboorte bevatten de eierstokken van de vrouw een aantal onrijpe, primordiale follikels In deze follikels zitten onrijpe primaire oöcyten Een groepje follikels begint aan de folliculogenese en volgen een groeipatroon dat ofwel leidt tot de dood of in een ovulatie (eisprong), waarbij de oöcyt uit de follikel vrij komt In de loop van ruwweg een jaar ondergaat de primordiale follikel een serie van kritische veranderingen, zowel histologisch als hormonaal De primordiale follikel bestaat uit een door afgeplatte granulosacellen omgeven oöcyt Bij de intermediaire follikel zijn de afgeplatte granulosacellen kubusachtig geworden Als de oöcyt is omgeven door één cellaag van kubisactige granulosacellen wordt van een primaire follikel gesproken Na de vorming van een tweede laag kubisachtige granulosacellen heet het een secundaire follikel en neemt de oöcyt in grootte toe De cellen uit het bindweefselstroma rondom de follikels gaan afplatten en een georganiseerde laag rondom de follikel vormen, de theca Er ontstaan vervolgens twee lagen, de theca interna en de theca externa Ze worden afhankelijk van de door het gastheerlichaam geproduceerde hormonen en krijgen een flinke toename in groeisnelheid Na twee derde jaar ontstaat de tertiaire of antrale follikel (folliculair antrum) Er wordt van een antrale follikel gesproken vanaf het moment dat in het <INSTELLING>, tussen de granulosacellen, een ruimte ontstaat gevuld met folliculair vocht De oöcyt heeft nu zijn uiteindelijke grootte bereikt en gaat excentrisch liggen, omgeven door een krans van granulosacellen, de cumulus oöphorus De thecacellen en granulosacellen zijn onderling verbonden door "gap junctions" "Gap junctions" vormen kanalen door de celmembraan heen waardoor selectief stoffen kunnen worden getransporteerd Dezelfde intercellulaire verbindingen bestaan tussen de granulosacellen van de cumulus oöphorus en de oöcyt Na iets meer dan tien dagen voor het einde zijn de meeste tot de oorspronkelijk groep behorende follikels afgebroken (een proces dat atresie (afbraak) genoemd wordt) De overblijvende follikels komen in de menstruatiecyclus, waarna er uiteindelijk één follikel overblijft Dit follikel, de preovulatore follikel, barst uit de oöcyt (dat sindsdien is uitgegroeid tot een secundaire oöcyt), waarna de folliculogenese eindigt Het begin van atresie is pas te zien bij de grotere follikels Kenmerken van atresie zijn een vroegtijdige uitbarsting van de follikel uit de oöcyt Het terugtrekken en verdwijnen van de granulosacellen en het uit elkaar vallen van de cumulus oöphorus.
| 538 |
www
|
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.