text
stringlengths 80
6.25k
| text_len
int64 32
3.12k
| src
stringclasses 7
values |
|---|---|---|
alle problemen De farmacologische (type A) hepatotoxiciteit (schadelijk effect op de lever) van geneesmiddelen of gifstoffen is "voorspelbaar" en afhankelijk van de dosis De bijwerking volgt logischerwijs uit de eigenschappen van de stof, die bijvoorbeeld een reactie in de stofwisseling blokkeert, of de levercellen aantast Een overdosis van paracetamol bijvoorbeeld, geeft problemen zodra een bepaalde drempel is overschreden Idiosyncratische bijwerkingen (type B) treden zonder waarschuwing op, wanneer het medicament aan vatbare individuen wordt toegediend en zijn onvoorspelbaar, zowel wat tijdstip van optreden als wat de gebruikte dosering betreft Er is geen duidelijk verband tussen de duur of de hoogte van het medicijngebruik en dit soort bijwerkingen Idiosyncratische hepatotoxiciteit leidt er soms toe dat de registratie van medicijnen weer wordt ingetrokken, ook al hadden ze daarvoor aan de strenge toelatingscriteria voldaan De vorm die chemisch veroorzaakte leverschade aanneemt, kan zowel klinisch als ziektekundig uiteen lopen Biochemische bepalingen, zoals ALAT, alkalische fosfatase, gamma GT en bilirubine) worden dikwijls gebruikt om leverbeschadiging op te sporen Leverbeschadiging wordt verder beschreven als hepatocellulair (vooral ALAT-verhoging) of cholestatisch (vooral AF-verhoging) Die sluiten elkaar echter niet uit, vaak is er sprake van een gemengd type De microscopische afwijkingen die daarbij horen, volgen hieronder Zonale necrose is de meest voorkomende vorm van door medicijnen veroorzaakte levercelnecrose; dat is het afsterven van levercellen De schade blijft grotendeels beperkt tot een bepaald gedeelte van de lever, de "lobule" (kleinste functionele deelorgaan van de lever, zie figuur) Oorzaken onder andere Paracetamol, tetra (soort 'vlekkenwater') Hierbij gaat de sterfte van de levercel (hepatocellulaire necrose) gepaard met een ontsteking Er zijn drie soorten chemische hepatitis Oorzaken onder andere Bij cholestase leidt leverbeschadiging tot een belemmering van de galstroom en gaat dan gepaard met jeuk en geelzucht Onder de microscoop is een ontsteking zichtbaar, men spreekt wel van "cholestatische hepatitis", maar het kan ook mild verlopen In zeldzame gevallen kan het op dezelfde wije verlopen als de ziekte "Primaire biliaire cirrose" met een teloorgang van de kleine galwegen (Vanishing Bile Duct Syndrome Oorzaken onder andere Hepatotoxiciteit kan zich manifesteren als ophoping van triglyceriden, hetzij in kleine druppeltjes (microvesiculair), hetzij in grote druppeltjes; we spreken van leververvetting of steatose Een derde type leververvetting ontstaat als fosfolipiden zich op dezelfde wijze op gaan hopen als bij sommige aangeboren afwijkingen (zoals de ziekte van Tay-Sachs) Oorzaken onder andere Een "granuloom" is een apart soort ontstekingsreactie die verschillende oorzaken kan hebben Door medicijnen veroorzaakte granulomen in de lever gaan meestal gepaard met granulomen in anderee weefsels; de patiënten zijn meestal allergisch en hebben een vorm van ontsteking van de bloedvaten Meer dan vijftig medicijnen kunnen deze reactie veroorzaken Oorzaken onder andere Allopurinol, fenytoïne, isoniazide, kinidine, penicilline (vasculaire beschadigingen) Deze zijn het gevolg van letsel van de bekleding van de bloedvaten Oorzaken onder andere Leverkanker is beschreven na langdurige blootstelling aan sommige chemische stoffen Primair levercelcarcinoom; (kanker van de levercellen); angiosarcoom (kwaadaardige woekering van de bloedvatjes); Leveradenoom (goedaardig).
| 557 |
www
|
(soort 'vlekkenwater') Hierbij gaat de sterfte van de levercel (hepatocellulaire necrose) gepaard met een ontsteking Er zijn drie soorten chemische hepatitis Oorzaken onder andere Bij cholestase leidt leverbeschadiging tot een belemmering van de galstroom en gaat dan gepaard met jeuk en geelzucht Onder de microscoop is een ontsteking zichtbaar, men spreekt wel van "cholestatische hepatitis", maar het kan ook mild verlopen In zeldzame gevallen kan het op dezelfde wije verlopen als de ziekte "Primaire biliaire cirrose" met een teloorgang van de kleine galwegen (Vanishing Bile Duct Syndrome Oorzaken onder andere Hepatotoxiciteit kan zich manifesteren als ophoping van triglyceriden, hetzij in kleine druppeltjes (microvesiculair), hetzij in grote druppeltjes; we spreken van leververvetting of steatose Een derde type leververvetting ontstaat als fosfolipiden zich op dezelfde wijze op gaan hopen als bij sommige aangeboren afwijkingen (zoals de ziekte van Tay-Sachs) Oorzaken onder andere Een "granuloom" is een apart soort ontstekingsreactie die verschillende oorzaken kan hebben Door medicijnen veroorzaakte granulomen in de lever gaan meestal gepaard met granulomen in anderee weefsels; de patiënten zijn meestal allergisch en hebben een vorm van ontsteking van de bloedvaten Meer dan vijftig medicijnen kunnen deze reactie veroorzaken Oorzaken onder andere Allopurinol, fenytoïne, isoniazide, kinidine, penicilline (vasculaire beschadigingen) Deze zijn het gevolg van letsel van de bekleding van de bloedvaten Oorzaken onder andere Leverkanker is beschreven na langdurige blootstelling aan sommige chemische stoffen Primair levercelcarcinoom; (kanker van de levercellen); angiosarcoom (kwaadaardige woekering van de bloedvatjes); Leveradenoom (goedaardig) Vinylchloride, anticonceptiepil (alleen goedaardige adenomen), anabole steroïden, arseen In de klinische praktijk blijft het een uitnodiging de diagnose te stellen Veel andere aandoeningen hebben dezelfde verschijnselen en zien er onder de microscoop hetzelfde uit Om de diagnose hepatotoxiciteit te stellen moet er een oorzakelijk verband worden vastgesteld tussen het vergif en de medicatie, maar vooral bij idiosyncratische bijwerkingen kan dat lastig zijn Gelijktijdig gebruik van meerdere medicijnen maakt het extra gecompliceerd Bijvoorbeeld paracetamolvergiftiging is als bekende, dosisafhankelijke, farmacologische hepatotoxiciteit gemakkelijker vast te stellen In de meeste gevallen zal de leverfunctie zich herstellen als het veroorzakende medicijn op tijd wordt gestopt, eventueel kan ondersteunende behandeling nodig zijn Bij een paracetamolvergiftiging kan de eerste aanval dodelijk zijn Fulminant leverfalen door hepatotoxiciteit kan levertransplantatie noodzakelijk maken Bij paracetamolvergiftiging kan acetylcysteïne intraveneus worden ingezet om radicalen weg te vangen Verdubbeling van het bilirubineniveau en bijkomende transaminatse (ALAT) stijging is een slecht teken De combinatie is een aanwijzing voor ernstige hepatotoxiciteit die gepaard kan gaan met een sterfte van ##% tot ##%, wanneer de oorzaak niet wordt weggenomen Er is namelijk flinke schade aan de lever nodig om de uitscheiding van bilirubine te belemmeren; daarom leidt een kleine stoornis van de lever niet dadelijk tot geelzucht Andere factoren die een slechtere uitkomst voorspellen zijn hoge leeftijd, vrouw, hoog ASAT Alcohol heeft verschillende schadelijke dosisafhankelijke bijwerkingen op de lever Er kan een chemische hepatitis ontstaan, of leververvetting.
| 536 |
www
|
Vinylchloride, anticonceptiepil (alleen goedaardige adenomen), anabole steroïden, arseen In de klinische praktijk blijft het een uitnodiging de diagnose te stellen Veel andere aandoeningen hebben dezelfde verschijnselen en zien er onder de microscoop hetzelfde uit Om de diagnose hepatotoxiciteit te stellen moet er een oorzakelijk verband worden vastgesteld tussen het vergif en de medicatie, maar vooral bij idiosyncratische bijwerkingen kan dat lastig zijn Gelijktijdig gebruik van meerdere medicijnen maakt het extra gecompliceerd Bijvoorbeeld paracetamolvergiftiging is als bekende, dosisafhankelijke, farmacologische hepatotoxiciteit gemakkelijker vast te stellen In de meeste gevallen zal de leverfunctie zich herstellen als het veroorzakende medicijn op tijd wordt gestopt, eventueel kan ondersteunende behandeling nodig zijn Bij een paracetamolvergiftiging kan de eerste aanval dodelijk zijn Fulminant leverfalen door hepatotoxiciteit kan levertransplantatie noodzakelijk maken Bij paracetamolvergiftiging kan acetylcysteïne intraveneus worden ingezet om radicalen weg te vangen Verdubbeling van het bilirubineniveau en bijkomende transaminatse (ALAT) stijging is een slecht teken De combinatie is een aanwijzing voor ernstige hepatotoxiciteit die gepaard kan gaan met een sterfte van ##% tot ##%, wanneer de oorzaak niet wordt weggenomen Er is namelijk flinke schade aan de lever nodig om de uitscheiding van bilirubine te belemmeren; daarom leidt een kleine stoornis van de lever niet dadelijk tot geelzucht Andere factoren die een slechtere uitkomst voorspellen zijn hoge leeftijd, vrouw, hoog ASAT Alcohol heeft verschillende schadelijke dosisafhankelijke bijwerkingen op de lever Er kan een chemische hepatitis ontstaan, of leververvetting Paracetamol wordt in de aanbevolen dosis goed verdragen, maar overdosering is een belangrijke oorzaak van leverziekte De lever wordt niet beschadigd door de stof zelf, maar door het afbraakproduct "N"-acetyl-"p"-benzochinonimine (NAPQI of NABQI) dat wordt geprocudeerd door cytochroom-P###-enzymen in de lever Onder normale omstandigheden wordt deze metaboliet onschadelijk gemaakt (detoxificatie) door conjugatie met glutathion in een fase # reactie Bij een overdosis wordt een grote hoeveelheid NAPQI gevormd die het detoxificatieproces overspoelt en tot levercelbeschadiging leidt NO speelt eveneens een rol in de hepatotoxiciteit van paracetamol Het gevaar voor de lever hangt af van de ingenomen dosis, bijkomend alcoholgebruik, andere medicijnen, hoelang het heeft geduurd voor er tegengif is toegediend enz Toediening van acetylcysteïne, een voorloper van glutathion, kan de ernst van de leverbeschadiging beperken door het giftige NAPQI weg te vangen Degenen die acuut leverfalen ontwikkelen, kunnen nog genezen; maar een transplantatie kan nodig zijn, met name wanneer de hersenwerking verstoord is (encefalopathie) of er stollingsproblemen zijn Deze groep pijnstillers kan zowel dosis-gerelateerde als idiosyncratische hepatotoxiciteit vertonen Acetylsalicylzuur (vooral in gebruik als bloedverdunner) en fenylbutazon hebben farmacologische, dosisgerelateerde hepatotoxiciteit; idiosyncratische reacties zijn beschreven bij ibuprofen, sulindac, fenylbutazon, piroxicam, diclofenac and indomethacine (Gluco)cortico(ster)oïden bevorderen de opslag van zetmeel in de lever en de lever kan daardoor vergroot worden Het klassieke effect van langdurig gebruik is bij jong en oud echter vervetting Isoniazide (INH) is een van de meest gebruikte middelen tegen tuberculose; ##% van de gebruikers ondervindt een lichte verhoging van de leverenzymen; <DATUM> krijgt te maken met ernstige hepatotoxiciteit.
| 561 |
www
|
maar overdosering is een belangrijke oorzaak van leverziekte De lever wordt niet beschadigd door de stof zelf, maar door het afbraakproduct "N"-acetyl-"p"-benzochinonimine (NAPQI of NABQI) dat wordt geprocudeerd door cytochroom-P###-enzymen in de lever Onder normale omstandigheden wordt deze metaboliet onschadelijk gemaakt (detoxificatie) door conjugatie met glutathion in een fase # reactie Bij een overdosis wordt een grote hoeveelheid NAPQI gevormd die het detoxificatieproces overspoelt en tot levercelbeschadiging leidt NO speelt eveneens een rol in de hepatotoxiciteit van paracetamol Het gevaar voor de lever hangt af van de ingenomen dosis, bijkomend alcoholgebruik, andere medicijnen, hoelang het heeft geduurd voor er tegengif is toegediend enz Toediening van acetylcysteïne, een voorloper van glutathion, kan de ernst van de leverbeschadiging beperken door het giftige NAPQI weg te vangen Degenen die acuut leverfalen ontwikkelen, kunnen nog genezen; maar een transplantatie kan nodig zijn, met name wanneer de hersenwerking verstoord is (encefalopathie) of er stollingsproblemen zijn Deze groep pijnstillers kan zowel dosis-gerelateerde als idiosyncratische hepatotoxiciteit vertonen Acetylsalicylzuur (vooral in gebruik als bloedverdunner) en fenylbutazon hebben farmacologische, dosisgerelateerde hepatotoxiciteit; idiosyncratische reacties zijn beschreven bij ibuprofen, sulindac, fenylbutazon, piroxicam, diclofenac and indomethacine (Gluco)cortico(ster)oïden bevorderen de opslag van zetmeel in de lever en de lever kan daardoor vergroot worden Het klassieke effect van langdurig gebruik is bij jong en oud echter vervetting Isoniazide (INH) is een van de meest gebruikte middelen tegen tuberculose; ##% van de gebruikers ondervindt een lichte verhoging van de leverenzymen; <DATUM> krijgt te maken met ernstige hepatotoxiciteit Voorbeelden onder andere arseen, tetrachloormethaan, en vinylchloride Geneesmiddelen van kruiden en planten hebben ten onrechte als groep de naam dat ze vrijwel geen bijwerkingen hebben Er zijn onder deze middelen echter stoffen met hepatotoxiciteit Hoogopgaand klysma Een hoogopgaand klysma is een vorm van een darmspoeling waarbij de dikke darm via de anus schoongespoeld wordt Het verschil met een 'gewoon' klysma is dat bij een hoogopgaand klysma aan de klysma een lange holle en buigzame slang bevestigd zit Deze slang heet een rectumcanule Bij het inbrengen van een hoogopgaand klysma dient de patiënt in een bed te gaan liggen dat in Trendelenburg gezet kan worden Vervolgens wordt de rectumcanule meestal met vaseline ingesmeerd Daarna wordt de rectumcanule via de anus hoog in de dikke darm ingebracht, waarna de klysma leeggeknepen wordt Vaak is de vloeistof een hypotone vloeistof Vervolgens dient de patiënt de vloeistof minimaal vijf minuten in te houden Het uitvoeren van een hoogopgaand klysma mag alleen worden gedaan door arts, verpleegkundigen en verzorgenden Er zijn twee veelvoorkomende indicaties voor het uitvoeren van een hoogopgaand klysma Het risico van het uitvoeren van een hoogopgaand klysma is dat de dikke darm beschadigd kan raken Dit kan vervelende gevolgen hebben zoals bloedingen of zenuwbeschadiging Seksuele disfunctie Een seksuele disfunctie of seksuele stoornis is een beperking of moeilijkheid in de seksuele activiteit Deze stoornissen kunnen van verschillende aard zijn.
| 531 |
www
|
Voorbeelden onder andere arseen, tetrachloormethaan, en vinylchloride Geneesmiddelen van kruiden en planten hebben ten onrechte als groep de naam dat ze vrijwel geen bijwerkingen hebben Er zijn onder deze middelen echter stoffen met hepatotoxiciteit Hoogopgaand klysma Een hoogopgaand klysma is een vorm van een darmspoeling waarbij de dikke darm via de anus schoongespoeld wordt Het verschil met een 'gewoon' klysma is dat bij een hoogopgaand klysma aan de klysma een lange holle en buigzame slang bevestigd zit Deze slang heet een rectumcanule Bij het inbrengen van een hoogopgaand klysma dient de patiënt in een bed te gaan liggen dat in Trendelenburg gezet kan worden Vervolgens wordt de rectumcanule meestal met vaseline ingesmeerd Daarna wordt de rectumcanule via de anus hoog in de dikke darm ingebracht, waarna de klysma leeggeknepen wordt Vaak is de vloeistof een hypotone vloeistof Vervolgens dient de patiënt de vloeistof minimaal vijf minuten in te houden Het uitvoeren van een hoogopgaand klysma mag alleen worden gedaan door arts, verpleegkundigen en verzorgenden Er zijn twee veelvoorkomende indicaties voor het uitvoeren van een hoogopgaand klysma Het risico van het uitvoeren van een hoogopgaand klysma is dat de dikke darm beschadigd kan raken Dit kan vervelende gevolgen hebben zoals bloedingen of zenuwbeschadiging Seksuele disfunctie Een seksuele disfunctie of seksuele stoornis is een beperking of moeilijkheid in de seksuele activiteit Deze stoornissen kunnen van verschillende aard zijn Zowel mannen als vrouwen kunnen een seksuele stoornis hebben Seksuele disfunctie kan een psychologische of lichamelijke oorzaak hebben Problemen bij het "verlangen," "opwinding" en "orgasme" kunnen veroorzaakt worden door Pijn bij geslachtsgemeenschap kan veroorzaakt worden door een lichamelijke aandoening, bijvoorbeeld door vaginale atrofie of te gespannen bekkenbodemspieren) Soms is er geen lichamelijke oorzaak te vinden Dit kan ertoe leiden dat er geen gemeenschap meer mogelijk is Een seksuele disfunctie kan zich op verschillende domeinen manifesteren Er kunnen problemen zijn met het seksueel verlangen, de seksuele opwinding, het orgasme of er kan pijn optreden bij geslachtsgemeenschap (coïtus) Deze problemen kunnen zich uiten in De oorzaak van de problemen kunnen door een arts of seksuoloog worden vastgesteld na medisch en/of psychologisch onderzoek Is de oorzaak vooral psychologisch, dan kan hulp bij een psycholoog en/of seksuoloog uitkomst bieden Hierbij kan gekozen worden voor individuele therapie en/of relatietherapie Is de oorzaak somatisch van aard, dan zijn er diverse behandelopties, afhankelijk van de specifieke oorzaak Medicatie of glijmiddel kan worden voorgeschreven Daarnaast kan bekkenfysiotherapie helpen om de functie van de bekkenbodemspieren te verbeteren Orthograde darmspoeling Een orthograde darmspoeling, perorale orthograde darmspoeling of lavage is een vorm van darmspoeling, waarbij de dunne darm en dikke darm met behulp van een spoelvloeistof letterlijk schoongespoeld worden Indien de darmspoelingsvloeistof gedronken of toegediend door middel van een maagsonde, wordt er gesproken van een "perorale orthograde darmspoeling" Bij darmspoeling via de anus of door een PEG-katheter of een stoma wordt er gesproken van een "orthograde darmspoeling".
| 510 |
www
|
disfunctie kan een psychologische of lichamelijke oorzaak hebben Problemen bij het "verlangen," "opwinding" en "orgasme" kunnen veroorzaakt worden door Pijn bij geslachtsgemeenschap kan veroorzaakt worden door een lichamelijke aandoening, bijvoorbeeld door vaginale atrofie of te gespannen bekkenbodemspieren) Soms is er geen lichamelijke oorzaak te vinden Dit kan ertoe leiden dat er geen gemeenschap meer mogelijk is Een seksuele disfunctie kan zich op verschillende domeinen manifesteren Er kunnen problemen zijn met het seksueel verlangen, de seksuele opwinding, het orgasme of er kan pijn optreden bij geslachtsgemeenschap (coïtus) Deze problemen kunnen zich uiten in De oorzaak van de problemen kunnen door een arts of seksuoloog worden vastgesteld na medisch en/of psychologisch onderzoek Is de oorzaak vooral psychologisch, dan kan hulp bij een psycholoog en/of seksuoloog uitkomst bieden Hierbij kan gekozen worden voor individuele therapie en/of relatietherapie Is de oorzaak somatisch van aard, dan zijn er diverse behandelopties, afhankelijk van de specifieke oorzaak Medicatie of glijmiddel kan worden voorgeschreven Daarnaast kan bekkenfysiotherapie helpen om de functie van de bekkenbodemspieren te verbeteren Orthograde darmspoeling Een orthograde darmspoeling, perorale orthograde darmspoeling of lavage is een vorm van darmspoeling, waarbij de dunne darm en dikke darm met behulp van een spoelvloeistof letterlijk schoongespoeld worden Indien de darmspoelingsvloeistof gedronken of toegediend door middel van een maagsonde, wordt er gesproken van een "perorale orthograde darmspoeling" Bij darmspoeling via de anus of door een PEG-katheter of een stoma wordt er gesproken van een "orthograde darmspoeling" Er zijn twee veelvoorkomende indicaties om een orthograde darmspoeling uit te voeren Veelvoorkomende contra-indicaties zijn Bij een perorale orthograde darmspoeling dient de patiënt de spoelvloeistof te drinken Indien het door omstandigheden niet mogelijk is om te drinken zal een maagsonde ingebracht worden via welke de vloeistof wordt toegediend Patiënten kunnen zich bij een orthograde darmspoeling onwel gaan voelen Vooral als de spoelvloeistof zijn werk begint te doen kunnen zich klachten als misselijkheid, braken en buikkrampen voor doen Een orthograde darmspoeling wordt in de meeste gevallen uitgevoerd door een verpleegkundige of verzorgende Indien de patiënt een maagkatheter, stoma of peg-katheter heeft, zal meestal een verpleegkundige de spoelvloeistof toedienen Stomapatiënten die poliklinisch een colonscopie krijgen, worden meestal door een stomaverpleegkundige geholpen Fenytoïne Fenytoïne of difenylhydantoine (chemische naam #,#-diphenylimidazolidine-#,#-dione, (chem)C##H##N#O#(/chem)) is een al lang bestaand anti-epilepticum Fenytoïne onderdrukt de abnormale hersenactiviteit die de epileptische aanval veroorzaakt, door de elektrische geleiding te verminderen; het stabiliseert daartoe de inactiviteit van de natriumkanalen Het is vanwege de lastige bijwerkingen een reservemiddel bij de behandeling van epilepsie Het middel wordt gebruikt bij het corrigeren van hartritmestoornissen bij digoxine-intoxicatie De stof is opgenomen in de lijst van essentiële geneesmiddelen van de WHO Het octrooi van fenytoïne is al lang verlopen; het staat ook bekend onder de merknamen "Difantoine-Z" en Epanutin Fenytoïne (difenylhydantoïne) is voor het eerst geproduceerd door de Duitse chemicus <PERSOON> in ###.
| 547 |
www
|
veelvoorkomende indicaties om een orthograde darmspoeling uit te voeren Veelvoorkomende contra-indicaties zijn Bij een perorale orthograde darmspoeling dient de patiënt de spoelvloeistof te drinken Indien het door omstandigheden niet mogelijk is om te drinken zal een maagsonde ingebracht worden via welke de vloeistof wordt toegediend Patiënten kunnen zich bij een orthograde darmspoeling onwel gaan voelen Vooral als de spoelvloeistof zijn werk begint te doen kunnen zich klachten als misselijkheid, braken en buikkrampen voor doen Een orthograde darmspoeling wordt in de meeste gevallen uitgevoerd door een verpleegkundige of verzorgende Indien de patiënt een maagkatheter, stoma of peg-katheter heeft, zal meestal een verpleegkundige de spoelvloeistof toedienen Stomapatiënten die poliklinisch een colonscopie krijgen, worden meestal door een stomaverpleegkundige geholpen Fenytoïne Fenytoïne of difenylhydantoine (chemische naam #,#-diphenylimidazolidine-#,#-dione, (chem)C##H##N#O#(/chem)) is een al lang bestaand anti-epilepticum Fenytoïne onderdrukt de abnormale hersenactiviteit die de epileptische aanval veroorzaakt, door de elektrische geleiding te verminderen; het stabiliseert daartoe de inactiviteit van de natriumkanalen Het is vanwege de lastige bijwerkingen een reservemiddel bij de behandeling van epilepsie Het middel wordt gebruikt bij het corrigeren van hartritmestoornissen bij digoxine-intoxicatie De stof is opgenomen in de lijst van essentiële geneesmiddelen van de WHO Het octrooi van fenytoïne is al lang verlopen; het staat ook bekend onder de merknamen "Difantoine-Z" en Epanutin Fenytoïne (difenylhydantoïne) is voor het eerst geproduceerd door de Duitse chemicus <PERSOON> in ### Fenytoïne is lastig te doseren Men tracht een bloedspiegel te bereiken tussen de # en de ## mg per liter Dit therapeutische gebied ligt bij de meeste mensen vlak bij het verzadigingspunt van de leverenzymen Daardoor geeft, juist daar waar een precieze dosering noodzakelijk is, een minimale dosiswijziging vaak een groot effect Wanneer het niet goed lukt de spiegel te stabiliseren, heeft de patiënt wisselend bijwerkingen en aanvallen In therapeutische doseringen veroorzaakt fenytoïne een horizontale instelnystagmus die geen kwaad kan, maar door de politie ten onrechte voor een teken van alcoholgebruik gehouden kan worden Bij overdosering, is de patiënt suf, heeft trillende handen; vertoont cerebellaire ataxie (dat wil zeggen dat hij beweegt als een beschonkene), blikverlamming en eventueel toevallen Fenytoïne kan zich bij chronische overdosering ophopen in de hersenschors, en atrofie veroorzaken van het cerebellum Fenytoïne kan gebrek aan foliumzuur met als gevolg bloedarmoede veroorzaken Fenytoïne kan de aanmaak verstoren van witte bloedcellen agranulocytose, rode bloedcellen aplastische anemie en bloedplaatjes, trombocytopenie Fenytoïne kan vitamine D gebrek en botontkalking veroorzaken Fenytoïne is teratogeen, dat wil zeggen dat het tijdens de zwangerschap aangeboren afwijkingen kan veroorzaken afwijkingen van schedel en gelaat (brede neusbrug, lip- en gehemeltespleet, kleine hersenschedel) en een lichte verstandelijke beperking Het syndroom lijkt op het foetaal alcoholsyndroom Fenytoïne kan woekering van het tandvlees en vergroving van het gelaat veroorzaken Fenytoïne kan leverfunctiestoornisen en cholestase veroorzaken Allergie, zoals huiduitslag, is meestal dosisonafhankelijk Fenytoïne kan systemische lupus erythematodes veroorzaken.
| 554 |
www
|
de ## mg per liter Dit therapeutische gebied ligt bij de meeste mensen vlak bij het verzadigingspunt van de leverenzymen Daardoor geeft, juist daar waar een precieze dosering noodzakelijk is, een minimale dosiswijziging vaak een groot effect Wanneer het niet goed lukt de spiegel te stabiliseren, heeft de patiënt wisselend bijwerkingen en aanvallen In therapeutische doseringen veroorzaakt fenytoïne een horizontale instelnystagmus die geen kwaad kan, maar door de politie ten onrechte voor een teken van alcoholgebruik gehouden kan worden Bij overdosering, is de patiënt suf, heeft trillende handen; vertoont cerebellaire ataxie (dat wil zeggen dat hij beweegt als een beschonkene), blikverlamming en eventueel toevallen Fenytoïne kan zich bij chronische overdosering ophopen in de hersenschors, en atrofie veroorzaken van het cerebellum Fenytoïne kan gebrek aan foliumzuur met als gevolg bloedarmoede veroorzaken Fenytoïne kan de aanmaak verstoren van witte bloedcellen agranulocytose, rode bloedcellen aplastische anemie en bloedplaatjes, trombocytopenie Fenytoïne kan vitamine D gebrek en botontkalking veroorzaken Fenytoïne is teratogeen, dat wil zeggen dat het tijdens de zwangerschap aangeboren afwijkingen kan veroorzaken afwijkingen van schedel en gelaat (brede neusbrug, lip- en gehemeltespleet, kleine hersenschedel) en een lichte verstandelijke beperking Het syndroom lijkt op het foetaal alcoholsyndroom Fenytoïne kan woekering van het tandvlees en vergroving van het gelaat veroorzaken Fenytoïne kan leverfunctiestoornisen en cholestase veroorzaken Allergie, zoals huiduitslag, is meestal dosisonafhankelijk Fenytoïne kan systemische lupus erythematodes veroorzaken Fenytoïnegebruik kan een omkeerbare IgA-deficiëntie veroorzaken met toegenomen kwetsbaarheid voor infecties als gevolg Fenytoïne heeft effect op het hartritme Het onderdrukt de elektrische activiteit van boezem en kamer Fenytoïne is een inductor van CYP#A# en <PERSOON>###-enzym dat verantwoordelijk is voor de afbraak van medicijnen in de lever Fenytoïne en carbamazepine versnellen elkaars afbraak Er is een lange lijst bekend van interacties met andere medicijnen Antistolling zoals acenocoumarol kan de fenytoïnespiegel verhogen Type IV-secretie Type IV-secretie komt voor bij bacteriën Bacteriën hebben door de evolutie heen een aantal mechanismen ontwikkeld die het mogelijk maken DNA en eiwitten te transporteren door hun celmembraan heen, vanuit het cytoplasma naar het extracellulair milieu De complexiteit van deze vorm van transport wordt duidelijk wanneer wordt gekeken naar gram-negatieve bacteriën, dit omdat deze groep bacteriën een dubbele membraan hebben Het bekendste voorbeeld van deze vorm van secretie is waarschijnlijk het conjugatiesysteem Dit is een eiwitcomplex bestaande uit meerdere eiwitten, welke het mogelijk maken om DNA en/of eiwitten over te dragen aan andere bacteriën In de natuur zorgt deze vorm van genetische overdracht, voor genetische diversiteit en overleving van bacteriën De ontdekking van conjugatie heeft een revolutie veroorzaakt in microbieel genetisch onderzoek Dit mechanisme is sindsdien veelvuldig gebruikt in de uitwisseling van plasmiden en selectieve markers tussen verschillende micro-organismen Hoewel dit mechanisme voor laboratoriumonderzoek erg makkelijk is, zorgt het mechanisme er ook voor dat de behandeling van pathogene bacteriën door resistentievorming wordt bemoeilijkt Het conjugatiesysteem is een voorbeeld van een type IV-secretiesysteem (T#S-systeem).
| 542 |
www
|
heeft effect op het hartritme Het onderdrukt de elektrische activiteit van boezem en kamer Fenytoïne is een inductor van CYP#A# en <PERSOON>###-enzym dat verantwoordelijk is voor de afbraak van medicijnen in de lever Fenytoïne en carbamazepine versnellen elkaars afbraak Er is een lange lijst bekend van interacties met andere medicijnen Antistolling zoals acenocoumarol kan de fenytoïnespiegel verhogen Type IV-secretie Type IV-secretie komt voor bij bacteriën Bacteriën hebben door de evolutie heen een aantal mechanismen ontwikkeld die het mogelijk maken DNA en eiwitten te transporteren door hun celmembraan heen, vanuit het cytoplasma naar het extracellulair milieu De complexiteit van deze vorm van transport wordt duidelijk wanneer wordt gekeken naar gram-negatieve bacteriën, dit omdat deze groep bacteriën een dubbele membraan hebben Het bekendste voorbeeld van deze vorm van secretie is waarschijnlijk het conjugatiesysteem Dit is een eiwitcomplex bestaande uit meerdere eiwitten, welke het mogelijk maken om DNA en/of eiwitten over te dragen aan andere bacteriën In de natuur zorgt deze vorm van genetische overdracht, voor genetische diversiteit en overleving van bacteriën De ontdekking van conjugatie heeft een revolutie veroorzaakt in microbieel genetisch onderzoek Dit mechanisme is sindsdien veelvuldig gebruikt in de uitwisseling van plasmiden en selectieve markers tussen verschillende micro-organismen Hoewel dit mechanisme voor laboratoriumonderzoek erg makkelijk is, zorgt het mechanisme er ook voor dat de behandeling van pathogene bacteriën door resistentievorming wordt bemoeilijkt Het conjugatiesysteem is een voorbeeld van een type IV-secretiesysteem (T#S-systeem) Debris (geneeskunde) Debris is een term in de geneeskunde voor de restanten of overblijfselen van een heelkundige behandeling Bij een wortelkanaalbehandeling, bijvoorbeeld, zijn de overblijfselen van de tandwortel na het uitvijlen van het wortelkanaal debris Medicinale paddenstoel Een medicinale paddenstoel is een paddenstoel of een extract van een paddenstoel die wordt gebruikt of onderzocht als mogelijke behandelingen voor ziekten Sommige delen van paddenstoelen, met inbegrip van polysachariden, glycoproteïnen en proteoglycanen, beïnvloenden reacties van het immuunsysteem en remmen de tumorgroei Momenteel worden verschillende extracten wijdverbreid gebruikt in Japan, Korea en China, als adjuvante behandelingen bij bestraling en chemotherapie <PERSOON> (<LOCATIE>, <DATUM> - <LOCATIE>, <DATUM> was een Nederlandse arts en wethouder <PERSOON> was een zoon van de hoofdonderwijzer en schoolopziener <PERSOON> Taekes Rinsema Hij was gehuwd met <PERSOON>, dochter van de grossier Siebrandus <PERSOON> en <PERSOON> uit <PERSOON> studeerde <PERSOON>, waar hij op <DATUM> zijn artsenexamen deed Op <DATUM> vestigde hij zich als huisarts <PERSOON-##> Pekela, nadat hij gedurende een tweetal jaren voor verschillende collega's de praktijk had waargenomen Hij was in <LOCATIE> meer dan <LEEFTIJD> jaar gemeenteraadslid In ### was hij daar wethouder namens de liberalen en van ###-### namens de Partij van de Vrijheid c q de <PERSOON-##> was voorzitter van de VVD in <LOCATIE> en werd beschouwd als de pionier van het liberalisme aldaar.
| 556 |
www
|
een term in de geneeskunde voor de restanten of overblijfselen van een heelkundige behandeling Bij een wortelkanaalbehandeling, bijvoorbeeld, zijn de overblijfselen van de tandwortel na het uitvijlen van het wortelkanaal debris Medicinale paddenstoel Een medicinale paddenstoel is een paddenstoel of een extract van een paddenstoel die wordt gebruikt of onderzocht als mogelijke behandelingen voor ziekten Sommige delen van paddenstoelen, met inbegrip van polysachariden, glycoproteïnen en proteoglycanen, beïnvloenden reacties van het immuunsysteem en remmen de tumorgroei Momenteel worden verschillende extracten wijdverbreid gebruikt in Japan, Korea en China, als adjuvante behandelingen bij bestraling en chemotherapie <PERSOON> (<LOCATIE>, <DATUM> - <LOCATIE>, <DATUM> was een Nederlandse arts en wethouder <PERSOON> was een zoon van de hoofdonderwijzer en schoolopziener <PERSOON> Hij was gehuwd met <PERSOON>, dochter van de grossier Siebrandus <PERSOON> en <PERSOON> uit <PERSOON> studeerde <PERSOON>, waar hij op <DATUM> zijn artsenexamen deed Op <DATUM> vestigde hij zich als huisarts <PERSOON> Pekela, nadat hij gedurende een tweetal jaren voor verschillende collega's de praktijk had waargenomen Hij was in <LOCATIE> meer dan <LEEFTIJD> jaar gemeenteraadslid In ### was hij daar wethouder namens de liberalen en van ###-### namens de Partij van de Vrijheid c q de <PERSOON-##> was voorzitter van de VVD in <LOCATIE> en werd beschouwd als de pionier van het liberalisme aldaar Bij zijn afscheid van de gemeenteraad werd hem op grond van de grote verdiensten aan de gemeente de gemeentelijke erepenning verleend en werd zijn naam bijgeschreven in het ereboek van de gemeente <LOCATIE> Hij was lid van de Commissie voor Georganiseerd Overleg en lid van de Gascommissie Verder heeft hij diverse functies vervuld in het verenigingsleven in zijn woonplaats In ### werd hij benoemd tot lid van de commissie die zich bezig ging houden met de bestudering van een denkbeeld om te komen tot een betere huisvesting van ouden van dagen Hij was van ###-### onafgebroken voorzitter van de "Nutsspaarbank", was in ### voorzitter van het "Nutsdepartement", was voorzitter van de kegelclub "Concordia" Hij was in ### mede-oprichter van "een neutrale oranjevereniging" <PERSOON> maakte ook deel uit van het bestuur van de bridgeclub, van "Het <PERSOON-##>", die in ### mede door hem was opgericht, en van nog verschillende andere Hij is tevens commissaris geweest van de papierfabriek "<PERSOON-##> De sport heeft bij hem ook een grote plaats ingenomen Al in ### was hij in zijn woonplaats voorzitter van de sportcommissie Onder zijn presidium vond in datzelfde jaar de oprichting plaats van de voetbalclub "Willen is Kunnen" (WIK) Verder was hij voorzitter van de voetbalvereniging "Noordster", mede-oprichter en erevoorzitter van de gymnastiekvereniging "Sparta", bestuurder van de tennisclub "Ready" en van de plaatselijke ijsvereniging.
| 568 |
www
|
de gemeenteraad werd hem op grond van de grote verdiensten aan de gemeente de gemeentelijke erepenning verleend en werd zijn naam bijgeschreven in het ereboek van de gemeente <LOCATIE> Hij was lid van de Commissie voor Georganiseerd Overleg en lid van de Gascommissie Verder heeft hij diverse functies vervuld in het verenigingsleven in zijn woonplaats In ### werd hij benoemd tot lid van de commissie die zich bezig ging houden met de bestudering van een denkbeeld om te komen tot een betere huisvesting van ouden van dagen Hij was van ###-### onafgebroken voorzitter van de "Nutsspaarbank", was in ### voorzitter van het "Nutsdepartement", was voorzitter van de kegelclub "Concordia" Hij was in ### mede-oprichter van "een neutrale oranjevereniging" <PERSOON> maakte ook deel uit van het bestuur van de bridgeclub, van "Het<PERSOON>", die in ### mede door hem was opgericht, en van nog verschillende andere Hij is tevens commissaris geweest van de papierfabriek "<PERSOON> De sport heeft bij hem ook een grote plaats ingenomen Al in ### was hij in zijn woonplaats voorzitter van de sportcommissie Onder zijn presidium vond in datzelfde jaar de oprichting plaats van de voetbalclub "Willen is Kunnen" (WIK) Verder was hij voorzitter van de voetbalvereniging "Noordster", mede-oprichter en erevoorzitter van de gymnastiekvereniging "Sparta", bestuurder van de tennisclub "Ready" en van de plaatselijke ijsvereniging De KNVB benoemde hem tot erelid <PERSOON> heeft in de Tweede Wereldoorlog volop meegewerkt aan het verzet Hij bood hulp aan Joodse onderduikers In verband met het verbergen van jodengoederen werd hij op <DATUM> in het Academisch Ziekenhuis in <LOCATIE> gearresteerd door de beruchte "<PERSOON> in <LOCATIE> Hij heeft vervolgens tot <DATUM> gevangengezeten In ### was hij medelid van het comité dat zich in <LOCATIE> ging inzetten voor het stichten van een monument voor de oorlogs- en andere terreurslachtoffers Met ingang van <DATUM> associeerde dokter <PERSOON> zich met de huisarts Zelverder in zijn woonplaats <PERSOON> is op de leeftijd van <LEEFTIJD> jaar onverwacht, tijdens familiebezoek in <LOCATIE>, overleden Hij is op de algemene begraafplaats in <LOCATIE> begraven <PERSOON> was <PERSOON> Nassau Opioïde peptide Opioïde peptiden zijn korte ketens van aminozuren die zich binden aan opioïde receptoren in de hersenen Opiaten en opioïden bootsen de werking van deze peptiden na De effecten van deze peptiden variëren, maar ze lijken allemaal op opiaten Opioïde peptide-systemen in de hersenen staan er om bekend dat zij een belangrijke rol spelen in de motivatie, emotie, hechting, de reactie op stress en pijn en de controle van voedselinname Opioïde peptiden kunnen door het lichaam zelf geproduceerd worden, bijvoorbeeld endorfinen, maar kunnen ook van andere oorsprong zijn (exorfines) Zo kunnen opioïde peptiden het resultaat zijn van onvoldoende verteerd zuiveleiwit (casomorfinen), gluten (glutenexorfinen) en spinazie (rubiscolinen), maar deze hebben beperkte fysiologische activiteit.
| 576 |
www
|
Wereldoorlog volop meegewerkt aan het verzet Hij bood hulp aan Joodse onderduikers In verband met het verbergen van jodengoederen werd hij op <DATUM> in het Academisch Ziekenhuis in <LOCATIE> gearresteerd door de beruchte "<PERSOON> in <LOCATIE> Hij heeft vervolgens tot <DATUM> gevangengezeten In ### was hij medelid van het comité dat zich in <LOCATIE> ging inzetten voor het stichten van een monument voor de oorlogs- en andere terreurslachtoffers Met ingang van <DATUM> associeerde dokter <PERSOON> zich met de huisarts Zelverder in zijn woonplaats <PERSOON> is op de leeftijd van <LEEFTIJD> jaar onverwacht, tijdens familiebezoek in <LOCATIE>, overleden Hij is op de algemene begraafplaats in <LOCATIE> begraven <PERSOON> was <PERSOON> Nassau Opioïde peptide Opioïde peptiden zijn korte ketens van aminozuren die zich binden aan opioïde receptoren in de hersenen Opiaten en opioïden bootsen de werking van deze peptiden na De effecten van deze peptiden variëren, maar ze lijken allemaal op opiaten Opioïde peptide-systemen in de hersenen staan er om bekend dat zij een belangrijke rol spelen in de motivatie, emotie, hechting, de reactie op stress en pijn en de controle van voedselinname Opioïde peptiden kunnen door het lichaam zelf geproduceerd worden, bijvoorbeeld endorfinen, maar kunnen ook van andere oorsprong zijn (exorfines) Zo kunnen opioïde peptiden het resultaat zijn van onvoldoende verteerd zuiveleiwit (casomorfinen), gluten (glutenexorfinen) en spinazie (rubiscolinen), maar deze hebben beperkte fysiologische activiteit Lichaamseigen opioïden zijn over het algemeen veel langer Er zijn drie families van endogeen geproduceerde opioïde peptides bekend de endorfines, de enkefalines en de dynorfines Elk van deze precursors wordt via proteaseenzymen geproduceerd vanuit drie grote precursorproteïnen pro-opiomelanocortine (POMC), prepro-enkefaline (pro-enkefaline A) en preprodynorfine (pro-enkefaline B) Er zijn ook een groot aantal synthetische opioïde peptiden Een selectie daarvan DAMGO , DPDPE , DSLET , DADL en <PERSOON> De <PERSOON> Veeartsenijschool was vanaf omstreeks ### de eerste onderwijsinstelling in <LOCATIE> waar dierenartsen werden opgeleid Gevestigd in de stad <LOCATIE> kreeg het gaandeweg een uitgebreid gebouwencomplex ter hoogte van de <LOCATIE>tot haar beschikking Na de opwaardering in ### tot "Veeartsenijkundige Hoogeschool", werd het in ### opgenomen door de Utrechtse universiteit onder de naam Veeartsenijkundige Faculteit, in ### omgedoopt tot faculteit (der) Diergeneeskunde In ### verhuisde deze definitief naar de Utrechtse subwijk De <LOCATIE>Het gebied met het gebouwencomplex wordt ook wel aangeduid als het "Veeartsenijterrein" Diverse gebouwen zijn gewaardeerd als rijksmonument en het terrein valt onder beschermd stadsgezicht In ### werd bekend dat bijna ## gebouwen voorgedragen worden voor bescherming als gemeentelijk monument De voorgeschiedenis van de <PERSOON> Veeartsenijschool tekent zich door veelvuldige uitbraken van veeziektes als de runderpest Ondanks de grote schades die deze ziektes veroorzaakten, waren ze regelmatig nauwelijks te bezweren Het vak werd destijds uitgeoefend door onder meer hoefsmeden en "paardendocters".
| 571 |
www
|
Lichaamseigen opioïden zijn over het algemeen veel langer Er zijn drie families van endogeen geproduceerde opioïde peptides bekend de endorfines, de enkefalines en de dynorfines Elk van deze precursors wordt via proteaseenzymen geproduceerd vanuit drie grote precursorproteïnen pro-opiomelanocortine (POMC), prepro-enkefaline (pro-enkefaline A) en preprodynorfine (pro-enkefaline B) Er zijn ook een groot aantal synthetische opioïde peptiden Een selectie daarvan DAMGO , DPDPE , DSLET , DADL en <PERSOON> De <PERSOON> Veeartsenijschool was vanaf omstreeks ### de eerste onderwijsinstelling in <LOCATIE> waar dierenartsen werden opgeleid Gevestigd in de stad <LOCATIE> kreeg het gaandeweg een uitgebreid gebouwencomplex ter hoogte van de <LOCATIE>tot haar beschikking Na de opwaardering in ### tot "Veeartsenijkundige Hoogeschool", werd het in ### opgenomen door de Utrechtse universiteit onder de naam Veeartsenijkundige Faculteit, in ### omgedoopt tot faculteit (der) Diergeneeskunde In ### verhuisde deze definitief naar de Utrechtse subwijk De <LOCATIE>Het gebied met het gebouwencomplex wordt ook wel aangeduid als het "Veeartsenijterrein" Diverse gebouwen zijn gewaardeerd als rijksmonument en het terrein valt onder beschermd stadsgezicht In ### werd bekend dat bijna ## gebouwen voorgedragen worden voor bescherming als gemeentelijk monument De voorgeschiedenis van de <PERSOON> Veeartsenijschool tekent zich door veelvuldige uitbraken van veeziektes als de runderpest Ondanks de grote schades die deze ziektes veroorzaakten, waren ze regelmatig nauwelijks te bezweren Het vak werd destijds uitgeoefend door onder meer hoefsmeden en "paardendocters" De eerste scholen richtten zich vooral op legerpaarden De centraal in <LOCATIE> gelegen stad <LOCATIE> was rond ### onder meer een garnizoensstad met grote veemarkten Tezamen met de voorgeschiedenis, speelden deze factoren een rol om hier in ### het eerste diergeneeskundige onderwijsinstituut binnen <LOCATIE> officieel te openen De school kreeg aan het eind van <LOCATIE>de voormalige buitenplaats/katoenfabriek Gildestein tot haar beschikking voor de opleiding van dierenartsen (toen nog veeartsen geheten) <PERSOON> was de eerste directeur Zijn opvolger, de Groningse medicus <PERSOON>, wordt als de grondlegger van de Nederlandse diergeneeskunde beschouwd <PERSOON> zou <LEEFTIJD> jaar lang als directeur/ hoogleraar aan de school verbonden blijven Het hoofdgebouw van de voormalige buitenplaats diende in de beginperiode als directeurswoning Studenten waren in die periode verplicht intern te wonen en werden op een zolder gehuisvest In ### richtten studenten de studentensociëteit Veterinair Studenten Corps Absyrtus op <LOCATIE>de geschiedenis ontstond noordelijk vanaf de <LOCATIE>langs de <PERSOON> een honderden meters lang lint aan gebouwen De gebouwen dienden onder meer om te doceren en voor de huisvesting van studenten en dieren Het merendeel van die gebouwen is in het eerste kwart van de ##e eeuw aangelegd In deze periode werd in ### de school een hogeschool en ontstond de "Veeartsenijkundige Hoogeschool" In ### werd het een faculteit van de Utrechtse universiteit In de periode ### tot ### bood de manege van de school ook onderdak aan de subvereniging van <PERSOON>.
| 576 |
www
|
in <LOCATIE> gelegen stad <LOCATIE> was rond ### onder meer een garnizoensstad met grote veemarkten Tezamen met de voorgeschiedenis, speelden deze factoren een rol om hier in ### het eerste diergeneeskundige onderwijsinstituut binnen <LOCATIE> officieel te openen De school kreeg aan het eind van <LOCATIE>de voormalige buitenplaats/katoenfabriek Gildestein tot haar beschikking voor de opleiding van dierenartsen (toen nog veeartsen geheten<PERSOON> was de eerste directeur Zijn opvolger, de Groningse medicus <PERSOON>, wordt als de grondlegger van de Nederlandse diergeneeskunde beschouwd <PERSOON> zou <LEEFTIJD> jaar lang als directeur/ hoogleraar aan de school verbonden blijven Het hoofdgebouw van de voormalige buitenplaats diende in de beginperiode als directeurswoning Studenten waren in die periode verplicht intern te wonen en werden op een zolder gehuisvest In ### richtten studenten de studentensociëteit Veterinair Studenten Corps Absyrtus op <LOCATIE>de geschiedenis ontstond noordelijk vanaf de <LOCATIE>langs de <PERSOON> een honderden meters lang lint aan gebouwen De gebouwen dienden onder meer om te doceren en voor de huisvesting van studenten en dieren Het merendeel van die gebouwen is in het eerste kwart van de ##e eeuw aangelegd In deze periode werd in ### de school een hogeschool en ontstond de "Veeartsenijkundige Hoogeschool" In ### werd het een faculteit van de Utrechtse universiteit In de periode ### tot ### bood de manege van de school ook onderdak aan de subvereniging van<PERSOON> is een voormalig algemeen ziekenhuis in <LOCATIE> In deze stad was <PERSOON>- of ziekenhuis' sinds ### gevestigd aan het <LOCATIE>Wegens grote tekortkomingen aan het gebouw en een toenemende vraag naar ziekenzorg werd in ### aan de <LOCATIE>een nieuw ziekenhuis gebouwd Het ziekenhuis telde aanvankelijk ### bedden en het stadsbestuur was verantwoordelijk voor de noodzakelijke fondsen Na de Tweede Wereldoorlog werd het ziekenhuis 'Stedelijk Ziekenhuis' genoemd en uitgebreid tot ### bedden met - voor die tijd - moderne medische faciliteiten Een groeiend financieel aandeel van de gemeente <LOCATIE> in de exploitatie resulteerde in ### in de naamswijziging tot 'Gemeenteziekenhuis' In ### groeide de capaciteit tot ### bedden en werd de naam veranderd in 'Merwedeziekenhuis' Na een fusie in ### met het gemeenteziekenhuis van <LOCATIE> kon men een nieuw Merwedeziekenhuis bouwen De organisatie fuseerde vervolgens in ### in het kader van verdere schaalvergroting in de gezondheidszorg met het 'Drechtsteden Ziekenhuis' tot '<PERSOON> Ziekenhuis' Aan de <LOCATIE>zijn, na de sloop van het ziekenhuiscomplex en de naastgelegen Hogere Technische School, op het vrijgekomen terrein woonhuizen gebouwd Prosternatie Prosternatie (letterlijk neerwerping, ter-aarde-werping) is een handeling die zowel in godsdienstige rituelen als in wereldlijke ceremonies voor kan komen Vaak is de prosternatie een teken van onderwerping aan de godheid of aan een heerser, zoals de koutou ter begroeting van de Chinese keizer De handeling komt voor in onder andere het Islamitische gebed, wordt echter ook door de Samaritanen en Karaïeten gedaan.
| 580 |
www
|
is een voormalig algemeen ziekenhuis in <LOCATIE> In deze stad was <PERSOON>- of ziekenhuis' sinds ### gevestigd aan het <LOCATIE>Wegens grote tekortkomingen aan het gebouw en een toenemende vraag naar ziekenzorg werd in ### aan de <LOCATIE>een nieuw ziekenhuis gebouwd Het ziekenhuis telde aanvankelijk ### bedden en het stadsbestuur was verantwoordelijk voor de noodzakelijke fondsen Na de Tweede Wereldoorlog werd het ziekenhuis 'Stedelijk Ziekenhuis' genoemd en uitgebreid tot ### bedden met - voor die tijd - moderne medische faciliteiten Een groeiend financieel aandeel van de gemeente <LOCATIE> in de exploitatie resulteerde in ### in de naamswijziging tot 'Gemeenteziekenhuis' In ### groeide de capaciteit tot ### bedden en werd de naam veranderd in 'Merwedeziekenhuis' Na een fusie in ### met het gemeenteziekenhuis van <LOCATIE> kon men een nieuw Merwedeziekenhuis bouwen De organisatie fuseerde vervolgens in ### in het kader van verdere schaalvergroting in de gezondheidszorg met het 'Drechtsteden Ziekenhuis' tot '<PERSOON> Ziekenhuis' Aan de <LOCATIE>zijn, na de sloop van het ziekenhuiscomplex en de naastgelegen Hogere Technische School, op het vrijgekomen terrein woonhuizen gebouwd Prosternatie Prosternatie (letterlijk neerwerping, ter-aarde-werping) is een handeling die zowel in godsdienstige rituelen als in wereldlijke ceremonies voor kan komen Vaak is de prosternatie een teken van onderwerping aan de godheid of aan een heerser, zoals de koutou ter begroeting van de Chinese keizer De handeling komt voor in onder andere het Islamitische gebed, wordt echter ook door de Samaritanen en Karaïeten gedaan Binnen het Rooms-Katholicisme werpt de wijdeling zich ter aarde tijdens de litanie van alle heiligen, als teken van volledige onderwerping aan God De andere aanwezigen knielen Bij het begin van de liturgie <PERSOON> Vrijdag strekken priester, diaken en subdiaken zich uit op de grond voor het altaar, terwijl de andere dienaren diep gebogen neerknielen In synagoges in <PERSOON> is het gebruik momenteel wijder verbreid dan bij Israëlitische kerkgenootschappen elders op de wereld Vaak wast de gelovige zich voor zij of hij begint met de prosternatie om in een staat van rituele reinheid te geraken Ook in religies uit het verre <INSTELLING> komt prosternatie voor, bijvoorbeeld in Tibet Hierbij werpen gelovigen zich soms echt hard neer, waardoor bescherming met stukken stof of stukken autoband nodig is Veel gelovigen ervaren door prosternatie een gevoel van 'high' zijn, een intense mystieke ervaring Ook wordt wel vermoed dat door prosternatie bepaalde gebieden in de voorste hersenlobben beter doorbloed raken waardoor hogere hersenfuncties zoals geheugen en geweten beter gaan functioneren <PERSOON>, <DATUM> - <LOCATIE>, <DATUM> was een Nederlandse hoogleraar, schooldirecteur, arts en schrijver Hij wordt als de grondlegger van de Nederlandse diergeneeskunde beschouwd <PERSOON> was de zoon van een predikant in <LOCATIE> Aan de Rijksuniversiteit <LOCATIE> studeerde hij geneeskunde Na zijn afstuderen in ### werd hij vervolgens plattelandsdokter in het Groningse <PERSOON> had brede interesses, onder meer in landbouw en veeteelt en werd actief op andere gebieden.
| 578 |
www
|
het Rooms-Katholicisme werpt de wijdeling zich ter aarde tijdens de litanie van alle heiligen, als teken van volledige onderwerping aan God De andere aanwezigen knielen Bij het begin van de liturgie <PERSOON> Vrijdag strekken priester, diaken en subdiaken zich uit op de grond voor het altaar, terwijl de andere dienaren diep gebogen neerknielen In synagoges in <PERSOON> is het gebruik momenteel wijder verbreid dan bij Israëlitische kerkgenootschappen elders op de wereld Vaak wast de gelovige zich voor zij of hij begint met de prosternatie om in een staat van rituele reinheid te geraken Ook in religies uit het verre <INSTELLING> komt prosternatie voor, bijvoorbeeld in Tibet Hierbij werpen gelovigen zich soms echt hard neer, waardoor bescherming met stukken stof of stukken autoband nodig is Veel gelovigen ervaren door prosternatie een gevoel van 'high' zijn, een intense mystieke ervaring Ook wordt wel vermoed dat door prosternatie bepaalde gebieden in de voorste hersenlobben beter doorbloed raken waardoor hogere hersenfuncties zoals geheugen en geweten beter gaan functioneren <PERSOON>, <DATUM> - <LOCATIE>, <DATUM> was een Nederlandse hoogleraar, schooldirecteur, arts en schrijver Hij wordt als de grondlegger van de Nederlandse diergeneeskunde beschouwd <PERSOON> was de zoon van een predikant in <LOCATIE> Aan de Rijksuniversiteit <LOCATIE> studeerde hij geneeskunde Na zijn afstuderen in ### werd hij vervolgens plattelandsdokter in het Groningse <PERSOON> had brede interesses, onder meer in landbouw en veeteelt en werd actief op andere gebieden Hij zorgde voor een vertaling in het Nederlands van een Duitstalig handboek over veeartsenij Voor de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen verzorgde hij in ### met het "Handboek der Genees- en Verloskunde van het Vee" voor een bijgewerkte versie, die vele malen herdrukt zou gaan worden Numans werk werd gewaardeerd Dat leidde ertoe dat hij in de stad <LOCATIE> hoogleraar werd aan de in ### nieuw geopende <PERSOON> Veeartsenijschool Van deze eerste onderwijsinstelling waar diergeneeskunde in <LOCATIE> werd onderwezen, was hij van ### tot ### tevens directeur <PERSOON> trouwde met <PERSOON> Lichtenvoort Uit dit huwelijk werden <PERSOON> en <PERSOON> geboren <PERSOON> werd hoogleraar in de rechten en was in ### en ### rector magnificus van de Rijksuniversiteit <LOCATIE> <PERSOON-##> trouwde met de sterrenkundige <PERSOON-##> In ### overleed <PERSOON-##> aan antrax In de stad <LOCATIE> zijn de <PERSOON-##> en een universiteitsgebouw naar hem vernoemd Delmopinol Delmopinol is de International Nonproprietary Name (INN) van #-[#-(#-propylheptyl)morfolin-#-yl]ethanol (CAS-nummer ###-#<DATUM> Delmopinol â in de vorm van het hydrochloridezout van delmopinol, CAS-nummer ###-#<DATUM> â is een antisepticum dat tandvleesontsteking (gingivitis) en de vorming van tandplaque tegen kan gaan Het is daarbij een alternatief voor chloorhexidine De doeltreffendheid en de bijwerkingen van beide producten zijn vergelijkbaar Delmopinol werd ontwikkeld in Zweden Het octrooi uit ### is oorspronkelijk toegewezen aan AB Ferrosan uit Malmö en ging later naar Biosurface Pharma.
| 609 |
www
|
zorgde voor een vertaling in het Nederlands van een Duitstalig handboek over veeartsenij Voor de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen verzorgde hij in ### met het "Handboek der Genees- en Verloskunde van het Vee" voor een bijgewerkte versie, die vele malen herdrukt zou gaan worden Numans werk werd gewaardeerd Dat leidde ertoe dat hij in de stad <LOCATIE> hoogleraar werd aan de in ### nieuw geopende <PERSOON> Veeartsenijschool Van deze eerste onderwijsinstelling waar diergeneeskunde in <LOCATIE> werd onderwezen, was hij van ### tot ### tevens directeur <PERSOON> trouwde met <PERSOON> Lichtenvoort Uit dit huwelijk werden <PERSOON> en <PERSOON> geboren <PERSOON> werd hoogleraar in de rechten en was in ### en ### rector magnificus van de Rijksuniversiteit <LOCATIE> <PERSOON> trouwde met de sterrenkundige <PERSOON> In ### overleed <PERSOON> aan antrax In de stad <LOCATIE> zijn de <PERSOON-##> en een universiteitsgebouw naar hem vernoemd Delmopinol Delmopinol is de International Nonproprietary Name (INN) van #-[#-(#-propylheptyl)morfolin-#-yl]ethanol (CAS-nummer ###-#<DATUM> Delmopinol â in de vorm van het hydrochloridezout van delmopinol, CAS-nummer ###-#<DATUM> â is een antisepticum dat tandvleesontsteking (gingivitis) en de vorming van tandplaque tegen kan gaan Het is daarbij een alternatief voor chloorhexidine De doeltreffendheid en de bijwerkingen van beide producten zijn vergelijkbaar Delmopinol werd ontwikkeld in Zweden Het octrooi uit ### is oorspronkelijk toegewezen aan AB Ferrosan uit Malmö en ging later naar Biosurface Pharma uit <PERSOON-##>-Brittannië Het mondspoelmiddel "Decapinol" van Sinclair Pharma, met delmopinolhydrochloride als actieve stof, werd in de Europese Unie in juni ### toegelaten, en in ### in de Verenigde Staten Sinclair Pharma heeft later ook Decapinol spray, Decapinol gel en Decapinol tandpasta uitgebracht Mini-mental state examination De Miniâmental state examination (MMSE) is een screeningsinstrument waarmee een globale indruk van het cognitief functioneren van ouderen kan worden verkregen aan de hand van een aantal vragen De MMSE bevat twintig items en de te behalen scores variëren van nul tot dertig punten, waarbij een hogere score staat voor een beter cognitief functioneren De vragen zijn gegroepeerd in zeven categorieën, waarvan elke categorie een verschillend domein van cognitief functioneren representeert oriëntatie in de tijd (vijf punten), ruimtelijke oriëntatie (vijf punten), het registreren van drie woorden (drie punten), concentratie en rekenen (vijf punten), het herinneren van drie woorden (drie punten), taal (acht punten) en visueel inzicht (een punt) De interpretatie van de score is als volgt High five Een high five, letterlijk ""hoge vijf"", is een handgebaar dat een zekere triomf uitdrukt en komt voor wanneer twee mensen simultaan een hand opsteken ter hoogte van het hoofd en het vlak van elkaars handpalm tegen elkaar duwen, slaan of laten glijden Het gebaar gaat meestal vooraf door de zin "High five" of "Geef me de vijf" De oorsprong van de high five is een punt van controverse.
| 617 |
www
|
"Decapinol" van Sinclair Pharma, met delmopinolhydrochloride als actieve stof, werd in de Europese Unie in juni ### toegelaten, en in ### in de Verenigde Staten Sinclair Pharma heeft later ook Decapinol spray, Decapinol gel en Decapinol tandpasta uitgebracht Mini-mental state examination De Miniâmental state examination (MMSE) is een screeningsinstrument waarmee een globale indruk van het cognitief functioneren van ouderen kan worden verkregen aan de hand van een aantal vragen De MMSE bevat twintig items en de te behalen scores variëren van nul tot dertig punten, waarbij een hogere score staat voor een beter cognitief functioneren De vragen zijn gegroepeerd in zeven categorieën, waarvan elke categorie een verschillend domein van cognitief functioneren representeert oriëntatie in de tijd (vijf punten), ruimtelijke oriëntatie (vijf punten), het registreren van drie woorden (drie punten), concentratie en rekenen (vijf punten), het herinneren van drie woorden (drie punten), taal (acht punten) en visueel inzicht (een punt) De interpretatie van de score is als volgt High five Een high five, letterlijk ""hoge vijf"", is een handgebaar dat een zekere triomf uitdrukt en komt voor wanneer twee mensen simultaan een hand opsteken ter hoogte van het hoofd en het vlak van elkaars handpalm tegen elkaar duwen, slaan of laten glijden Het gebaar gaat meestal vooraf door de zin "High five" of "Geef me de vijf" De oorsprong van de high five is een punt van controverse Dit begon als actie van studenten van de Universiteit van <PERSOON>, maar kreeg in de daaropvolgende jaren steeds bredere populariteit De oorsprong van het gebaar zou bij de sport liggen, meer specifiek bij Amerikaans basketbal Het gebruik van de term als zelfstandig naamwoord werd in ### opgenomen in het Oxford English Dictionary en in ### als werkwoord Het gebaar ontleent zijn naam aan de vijf (""five"") vingers van een hand die omhoog (""high"") worden gestoken Volgens een artikel gepubliceerd op de website van Outsports werd de eerste high five in de Major League Baseball gegeven door <PERSOON> en<PERSOON> in ### Dit wordt tegengesproken door Lmont Sleets, die basketbal speelde aan de Murray State University en beweert de high five voor het eerst gebruikt te hebben in de jaren ## Het basketbalteam de Louisville Cardinals worden algemeen beschouwd als degene die het gebaar zo bekend hebben gemaakt door het frequente gebruik ervan gedurende hun wedstrijden in ### waarbij ze uiteindelijk landskampioen werden dat jaar Naast de standaard-high five bestaan er verschillende varianten Zo is er ook de ""low five"", waarbij de hand van de initiator niet omhoog ter hoogte van het hoofd wordt gehouden, maar laag en met de handpalm naar boven Dit gebruik is al bekend sinds de jaren ## en stond bekend in het <PERSOON> als ""giving skin"" of ""slapping skin"" In de film <PERSOON> uit ### is de acteur Al Jolson te zien wanneer hij een low five uitvoert om het nieuws over een Broadwayauditie te vieren.
| 590 |
www
|
bredere populariteit De oorsprong van het gebaar zou bij de sport liggen, meer specifiek bij Amerikaans basketbal Het gebruik van de term als zelfstandig naamwoord werd in ### opgenomen in het Oxford English Dictionary en in ### als werkwoord Het gebaar ontleent zijn naam aan de vijf (""five"") vingers van een hand die omhoog (""high"") worden gestoken Volgens een artikel gepubliceerd op de website van Outsports werd de eerste high five in de Major League Baseball gegeven door <PERSOON> en<PERSOON> in ### Dit wordt tegengesproken door Lmont Sleets, die basketbal speelde aan de Murray State University en beweert de high five voor het eerst gebruikt te hebben in de jaren ## Het basketbalteam de Louisville Cardinals worden algemeen beschouwd als degene die het gebaar zo bekend hebben gemaakt door het frequente gebruik ervan gedurende hun wedstrijden in ### waarbij ze uiteindelijk landskampioen werden dat jaar Naast de standaard-high five bestaan er verschillende varianten Zo is er ook de ""low five"", waarbij de hand van de initiator niet omhoog ter hoogte van het hoofd wordt gehouden, maar laag en met de handpalm naar boven Dit gebruik is al bekend sinds de jaren ## en stond bekend in het <PERSOON> als ""giving skin"" of ""slapping skin"" In de film <PERSOON> uit ### is de acteur Al Jolson te zien wanneer hij een low five uitvoert om het nieuws over een Broadwayauditie te vieren Een ander gerelateerd gebaar, de ""high ten"", vereist dat de initiator beide handen opsteekt Lotto-Domo/### Deze pagina geeft een overzicht van de wielerploeg Lotto-Domo in ### Tafluprost Tafluprost (INN) is een geneesmiddel voor de behandeling van glaucoom en verhoogde oogboldruk Het bevordert de afvoer van oogvocht waardoor de oogdruk daalt Tafluprost behoort tot de synthetische prostaglandine-analoga; het is een prostaglandine F-analogon Andere vergelijkbare prostaglandine-analoga zijn latanoprost, bimatoprost en travoprost Tafluprost werd ontwikkeld door de Japanse bedrijven Santen Pharmaceutical en Asahi Glass Het wordt verkocht in oogdruppels van het merk "Saflutan" ("Tapros" in Japan) Het Amerikaanse Merck & Co heeft in ### een licentie gekocht voor de verkoop van het product in Noord- en Zuid-Amerika, Afrika en West-Europa (behalve in Duitsland) Saflutan is o m vergund in <LOCATIE> (RVG-nummer ###) en in België (vergunningsnummer BE###, verleend op <DATUM> Het is enkel op voorschrift verkrijgbaar Latanoprost Latanoprost is een geneesmiddel voor de behandeling van glaucoom en verhoogde oogboldruk Het bevordert de afvoer van oogvocht waardoor de oogdruk daalt Latanoprost behoort tot de synthetische prostaglandine-analoga; het is een prostaglandine F-analogon Andere vergelijkbare prostaglandine-analoga zijn bimatoprost, tafluprost en travoprost Latanoprost werd ontwikkeld door het Zweedse bedrijf Pharmacia, dat in ### gekocht werd door Pfizer Pfizer verkoopt latanoprost in oogdruppels van het merk "Xalatan" Er zijn inmiddels ook generieke vormen op de markt van verschillende producenten Het is enkel op voorschrift verkrijgbaar.
| 582 |
www
|
gebaar, de ""high ten"", vereist dat de initiator beide handen opsteekt Lotto-Domo/### Deze pagina geeft een overzicht van de wielerploeg Lotto-Domo in ### Tafluprost Tafluprost (INN) is een geneesmiddel voor de behandeling van glaucoom en verhoogde oogboldruk Het bevordert de afvoer van oogvocht waardoor de oogdruk daalt Tafluprost behoort tot de synthetische prostaglandine-analoga; het is een prostaglandine F-analogon Andere vergelijkbare prostaglandine-analoga zijn latanoprost, bimatoprost en travoprost Tafluprost werd ontwikkeld door de Japanse bedrijven Santen Pharmaceutical en Asahi Glass Het wordt verkocht in oogdruppels van het merk "Saflutan" ("Tapros" in Japan) Het Amerikaanse Merck & Co heeft in ### een licentie gekocht voor de verkoop van het product in Noord- en Zuid-Amerika, Afrika en West-Europa (behalve in Duitsland) Saflutan is o m vergund in <LOCATIE> (RVG-nummer ###) en in België (vergunningsnummer BE###, verleend op <DATUM> Het is enkel op voorschrift verkrijgbaar Latanoprost Latanoprost is een geneesmiddel voor de behandeling van glaucoom en verhoogde oogboldruk Het bevordert de afvoer van oogvocht waardoor de oogdruk daalt Latanoprost behoort tot de synthetische prostaglandine-analoga; het is een prostaglandine F-analogon Andere vergelijkbare prostaglandine-analoga zijn bimatoprost, tafluprost en travoprost Latanoprost werd ontwikkeld door het Zweedse bedrijf Pharmacia, dat in ### gekocht werd door Pfizer Pfizer verkoopt latanoprost in oogdruppels van het merk "Xalatan" Er zijn inmiddels ook generieke vormen op de markt van verschillende producenten Het is enkel op voorschrift verkrijgbaar De stof is opgenomen in de lijst van essentiële geneesmiddelen van de WHO Travoprost Travoprost is een geneesmiddel voor de behandeling van glaucoom en verhoogde oogboldruk Het bevordert de afvoer van oogvocht waardoor de oogdruk daalt Het is enkel op voorschrift verkrijgbaar Travoprost behoort tot de synthetische prostaglandine-analoga; het is een prostaglandine F-analogon Het is de isopropylester van fluprostenol Het is een prodrug, die door enzymen in het hoornvlies wordt omgezet in het corresponderende vrije zuur fluprostenol Andere vergelijkbare prostaglandine-analoga zijn bimatoprost, latanoprost en tafluprost Latanoprost werd ontwikkeld door Alcon Het wordt verkocht in oogdruppels van het merk "Travatan" "DuoTrav" van Alcon zijn oogdruppels die naast latanoprost ook timolol bevatten, een niet-selectieve bètablokker die de oogdruk verlaagt door remming van de kamerwaterproductie Ãmile Van <PERSOON>, ###) was een Vlaams bacterioloog, microbioloog en hoogleraar en decaan aan de Faculteit Geneeskunde van de Rijksuniversiteit Gent Hij was in ### de ontdekker van het botulinetoxine en identificeerde de anaerobe bacterie "Clostridium botulinum" als <INSTELLING> van de in ### door de <PERSOON> beschreven ziekte botulisme Van Ermengem behaalde in ### zijn doctoraat in de geneeskunde aan de Katholieke Universiteit Leuven en startte zijn carrière aan de Berlijnse Humboldtuniversiteit bij <PERSOON> In ### publiceerde hij er zijn werk in het boek "Neue Untersuchungen über die Cholera-Mikroben", geëditeerd door <PERSOON> Het werk zou uitgroeien tot een standaardwerk met herdrukken tot in ###.
| 572 |
www
|
essentiële geneesmiddelen van de WHO Travoprost Travoprost is een geneesmiddel voor de behandeling van glaucoom en verhoogde oogboldruk Het bevordert de afvoer van oogvocht waardoor de oogdruk daalt Het is enkel op voorschrift verkrijgbaar Travoprost behoort tot de synthetische prostaglandine-analoga; het is een prostaglandine F-analogon Het is de isopropylester van fluprostenol Het is een prodrug, die door enzymen in het hoornvlies wordt omgezet in het corresponderende vrije zuur fluprostenol Andere vergelijkbare prostaglandine-analoga zijn bimatoprost, latanoprost en tafluprost Latanoprost werd ontwikkeld door Alcon Het wordt verkocht in oogdruppels van het merk "Travatan" "DuoTrav" van Alcon zijn oogdruppels die naast latanoprost ook timolol bevatten, een niet-selectieve bètablokker die de oogdruk verlaagt door remming van de kamerwaterproductie Ãmile Van <PERSOON>, ###) was een Vlaams bacterioloog, microbioloog en hoogleraar en decaan aan de Faculteit Geneeskunde van de Rijksuniversiteit Gent Hij was in ### de ontdekker van het botulinetoxine en identificeerde de anaerobe bacterie "Clostridium botulinum" als <INSTELLING> van de in ### door de <PERSOON> beschreven ziekte botulisme Van Ermengem behaalde in ### zijn doctoraat in de geneeskunde aan de Katholieke Universiteit Leuven en startte zijn carrière aan de Berlijnse Humboldtuniversiteit bij <PERSOON> In ### publiceerde hij er zijn werk in het boek "Neue Untersuchungen über die Cholera-Mikroben", geëditeerd door <PERSOON> Het werk zou uitgroeien tot een standaardwerk met herdrukken tot in ### a Parijs, Londen, Edinburg en Wenen, werd hij aangesteld als professor in hygiëne en bacteriologie <PERSOON> Hij onderzocht er in ### nauwkeurig de voedselvergiftiging van alle aanwezigen en het verdachte overlijden van drie muzikanten die een begrafenisdienst verzorgden in Elzele In het op de begrafenis geserveerde voedsel (een slecht klaargemaakte ham) en histologische preparaten van de milt van de betrokken overledenen kon hij de bacterie terugvinden en de werking van het gif identificeren Hij duidde de bacterie toen nog aan met de naam "Bacillus botulinus" Hij publiceerde in ### zijn bevindingen in het wetenschappelijke "Zeitschrift für Hygiene und Infektionskrankheiten" Zijn laboratorium (bacteriologie en gerechtelijke geneeskunde) bevond zich op een site aan de Bijloke waar enkele jaren na zijn grote ontdekking het Rommelaere Instituut werd opgetrokken Van Ermengem had twee zonen, de schrijver en criticus <PERSOON> en de dichter, schilder en kunstcriticus <PERSOON> Onder kunstwol verstond men oorspronkelijk de wol die niet rechtstreeks van het dier afkomstig was, maar die is gewonnen uit wol bevattende lompen Kunstwol was dus géén synthetische wol maar kwam voort uit hergebruik Het proces van de kunstwolfabricage werd ontwikkeld in het begin van de ##e eeuw Kunstwolfabrieken hebben tot in het begin van de #e helft van de ##e eeuw bestaan De lompen werden van stof en vuil ontdaan in een "klopmolen" Vervolgens werden ze onderworpen aan een "nat carbonisatieproces" dan wel een "droog carbonisatieproces" De bedoeling hiervan was om de plantaardige vezels te vernietigen.
| 553 |
www
|
aangesteld als professor in hygiëne en bacteriologie <PERSOON> Hij onderzocht er in ### nauwkeurig de voedselvergiftiging van alle aanwezigen en het verdachte overlijden van drie muzikanten die een begrafenisdienst verzorgden in Elzele In het op de begrafenis geserveerde voedsel (een slecht klaargemaakte ham) en histologische preparaten van de milt van de betrokken overledenen kon hij de bacterie terugvinden en de werking van het gif identificeren Hij duidde de bacterie toen nog aan met de naam "Bacillus botulinus" Hij publiceerde in ### zijn bevindingen in het wetenschappelijke "Zeitschrift für Hygiene und Infektionskrankheiten" Zijn laboratorium (bacteriologie en gerechtelijke geneeskunde) bevond zich op een site aan de Bijloke waar enkele jaren na zijn grote ontdekking het Rommelaere Instituut werd opgetrokken Van Ermengem had twee zonen, de schrijver en criticus <PERSOON> en de dichter, schilder en kunstcriticus <PERSOON> Onder kunstwol verstond men oorspronkelijk de wol die niet rechtstreeks van het dier afkomstig was, maar die is gewonnen uit wol bevattende lompen Kunstwol was dus géén synthetische wol maar kwam voort uit hergebruik Het proces van de kunstwolfabricage werd ontwikkeld in het begin van de ##e eeuw Kunstwolfabrieken hebben tot in het begin van de #e helft van de ##e eeuw bestaan De lompen werden van stof en vuil ontdaan in een "klopmolen" Vervolgens werden ze onderworpen aan een "nat carbonisatieproces" dan wel een "droog carbonisatieproces" De bedoeling hiervan was om de plantaardige vezels te vernietigen Door kloppen werden de verkoolde plantaardige vezels (katoen, linnen) dan verwijderd Vervolgens werden de lompen gewassen en ingevet, waarna ze door de "lompenscheurmachine" (ook "kunstwolmolen" genoemd) uiteengerafeld werden tot er een watachtige massa ontstond Deze werd geleverd aan de afvalspinnerijen waar men de aldus ontstane, kortere wolvezels vaak nog mengde met langere vezels Door de lompen in te vetten, te smouten, werden ze soepel en werden er minder korte vezels geproduceerd Er hebben, alleen al in <LOCATIE>, tientallen kunstwolfabrieken en kunstwolmolens bestaan De eersten dateerden uit de jaren ## van de ##e eeuw, en tot in de jaren ## van de ##e eeuw waren sommige van deze fabrieken nog actief Inwendige bloeding Een inwendige bloeding is een bloeding binnen in het lichaam Een inwendige bloeding kan veroorzaakt worden door stomp (een autostuur in de buik; een klap tegen het hoofd) of penetrerend (een kogel, een mes) letsel Ook kunnen ziekten zoals een maagzweer of een stoornis van de bloedstolling inwendige bloedingen veroorzaken Een inwendige bloeding kan, afhankelijk van de plaats en de grootte en snelheid van het bloedverlies, zich op de volgende wijze uiten Er ontstaan eigenlijk voortdurend kleine bloedingen in ons lichaam Het lichaam voorkomt echter dat er veel bloedverlies optreedt door bloedstelping en bloedstolling Wanneer er een bloedvat beschadigd wordt, trekt het zich samen, waardoor het bloedverlies beperkt wordt De meeste bloedvaten bevinden zich in een beperkte ruimte, bijvoorbeeld in een soort hoesje samen met de zenuw.
| 546 |
www
|
(katoen, linnen) dan verwijderd Vervolgens werden de lompen gewassen en ingevet, waarna ze door de "lompenscheurmachine" (ook "kunstwolmolen" genoemd) uiteengerafeld werden tot er een watachtige massa ontstond Deze werd geleverd aan de afvalspinnerijen waar men de aldus ontstane, kortere wolvezels vaak nog mengde met langere vezels Door de lompen in te vetten, te smouten, werden ze soepel en werden er minder korte vezels geproduceerd Er hebben, alleen al in <LOCATIE>, tientallen kunstwolfabrieken en kunstwolmolens bestaan De eersten dateerden uit de jaren ## van de ##e eeuw, en tot in de jaren ## van de ##e eeuw waren sommige van deze fabrieken nog actief Inwendige bloeding Een inwendige bloeding is een bloeding binnen in het lichaam Een inwendige bloeding kan veroorzaakt worden door stomp (een autostuur in de buik; een klap tegen het hoofd) of penetrerend (een kogel, een mes) letsel Ook kunnen ziekten zoals een maagzweer of een stoornis van de bloedstolling inwendige bloedingen veroorzaken Een inwendige bloeding kan, afhankelijk van de plaats en de grootte en snelheid van het bloedverlies, zich op de volgende wijze uiten Er ontstaan eigenlijk voortdurend kleine bloedingen in ons lichaam Het lichaam voorkomt echter dat er veel bloedverlies optreedt door bloedstelping en bloedstolling Wanneer er een bloedvat beschadigd wordt, trekt het zich samen, waardoor het bloedverlies beperkt wordt De meeste bloedvaten bevinden zich in een beperkte ruimte, bijvoorbeeld in een soort hoesje samen met de zenuw Wanneer er een bloeding optreedt, zal door de bloedstolling ook getracht worden het lek te dichten door een bloedstolsel Er zijn verschillende mechanismen die hierin samenwerken, en waarin de bloedplaatjes, de cellen van de wand van de bloedvaten en de eiwitten van de bloedstolling een grote rol spelen Oorzaken, verschijnselen en dus ook behandeling en gevolgen van inwendige bloedingen zijn uiteenlopend Van belang zijn Photosynthetic Photon Flux Density De Photosynthetic Photon Flux Density of Photosynthetically Active Photon Flux Density (PFD of PPFD) is de fotonenstroomdichtheid in het fotosynthetisch actieve lichtspectrum (###-### nm) van het zonlicht ook wel fotosynthetisch actieve straling (Photosynthetically active radiation afgekort PAR) genaamd De eenheid wordt uitgedrukt in µmol fotonen/m²s Deze term wordt vooral in de botanische wereld gebruikt De photosynthetic photon flux (PPF) wordt in de tuinbouw gemeten met een foton-fluxsensor Ooglijdersgasthuis (<LOCATIE>) Het Ooglijdersgasthuis, ook wel onder meer het "Nederlandsch Gasthuis voor Behoeftige en Minvermogende Ooglijders" genoemd, was een ziekenhuis voor oogheelkunde in de Nederlandse stad <LOCATIE> In de vroege jaren ## van de ##e eeuw was de arts <PERSOON> de eerste persoon in <LOCATIE> die de oftalmoscoop (oogspiegel) van Helmholtz kon gebruiken, zodat patiënten met onverklaarbare visuele klachten al gauw naar hem gestuurd werden voor diagnose <PERSOON> begon een kleine kliniek met zes bedden in het oude choleraziekenhuis aan het <PERSOON>te Utrecht> Dit groeide uit tot het Nederlands Gasthuis voor Behoeftige en Minvermogende Ooglijders, waarvan de opening plaatsvond op <DATUM> Het aantal bedden werd hier opgehoogd tot veertig.
| 566 |
www
|
ook getracht worden het lek te dichten door een bloedstolsel Er zijn verschillende mechanismen die hierin samenwerken, en waarin de bloedplaatjes, de cellen van de wand van de bloedvaten en de eiwitten van de bloedstolling een grote rol spelen Oorzaken, verschijnselen en dus ook behandeling en gevolgen van inwendige bloedingen zijn uiteenlopend Van belang zijn Photosynthetic Photon Flux Density De Photosynthetic Photon Flux Density of Photosynthetically Active Photon Flux Density (PFD of PPFD) is de fotonenstroomdichtheid in het fotosynthetisch actieve lichtspectrum (###-### nm) van het zonlicht ook wel fotosynthetisch actieve straling (Photosynthetically active radiation afgekort PAR) genaamd De eenheid wordt uitgedrukt in µmol fotonen/m²s Deze term wordt vooral in de botanische wereld gebruikt De photosynthetic photon flux (PPF) wordt in de tuinbouw gemeten met een foton-fluxsensor Ooglijdersgasthuis (<LOCATIE>) Het Ooglijdersgasthuis, ook wel onder meer het "Nederlandsch Gasthuis voor Behoeftige en Minvermogende Ooglijders" genoemd, was een ziekenhuis voor oogheelkunde in de Nederlandse stad <LOCATIE> In de vroege jaren ## van de ##e eeuw was de arts <PERSOON> de eerste persoon in <LOCATIE> die de oftalmoscoop (oogspiegel) van Helmholtz kon gebruiken, zodat patiënten met onverklaarbare visuele klachten al gauw naar hem gestuurd werden voor diagnose <PERSOON> begon een kleine kliniek met zes bedden in het oude choleraziekenhuis aan het <PERSOON>te Utrecht> Dit groeide uit tot het Nederlands Gasthuis voor Behoeftige en Minvermogende Ooglijders, waarvan de opening plaatsvond op <DATUM> Het aantal bedden werd hier opgehoogd tot veertig De behandelkliniek raakte internationaal bekend Daarnaast vond er oogheelkundig onderwijs en onderzoek plaats Binnen <LOCATIE> was de kliniek de eerste in haar soort <PERSOON>â eerste compagnon was <PERSOON> In ### volgde <PERSOON> hem op als directeur van het Ooglijdersgasthuis In de jaren ## van de ##e eeuw maakten <PERSOON> en <PERSOON> plannen voor een nieuw, veel groter oogziekenhuis dit nieuw Nederlands Gasthuis voor Behoeftige en Minvermogende Ooglijders werd geopend in ### aan de huidige <PERSOON> door <PERSOON>, toen <PERSOON> al overleden was In ### werd het ziekenhuis onderdeel van het <INSTELLING> (<INSTELLING>), maar nog wel als een onafhankelijke afdeling onder de naam <PERSOON> voor Oogheelkunde Het Ooglijdersgasthuis is in de negentiende eeuw meerdere malen verhuisd Het groeiende instituut had steeds meer ruimte nodig De eerste vestiging was een in ### door <PERSOON> geopende polikliniek in het Physiologisch Laboratorium aan het Janskerkhof, het laboratorium waar <PERSOON> voorheen werkte als fysioloog Patiënten die behandeld moesten worden, werden geopereerd in het Choleragasthuis aan de <LOCATIE>In ### werd een huis naast het gasthuis aangekocht ter uitbreiding In de jaren zeventig werd er al gesproken over verdere uitbreiding en werd er gezocht naar nieuwe mogelijkheden van uitbreiding Verschillende plannen voor nieuwbouw konden niet doorgaan Zo werd een beoogd pand aan de <LOCATIE>aangekocht door de gemeente voor een ander doeleinde.
| 562 |
www
|
internationaal bekend Daarnaast vond er oogheelkundig onderwijs en onderzoek plaats Binnen <LOCATIE> was de kliniek de eerste in haar soort <PERSOON>â eerste compagnon was <PERSOON> In ### volgde <PERSOON> hem op als directeur van het Ooglijdersgasthuis In de jaren ## van de ##e eeuw maakten <PERSOON> en <PERSOON> plannen voor een nieuw, veel groter oogziekenhuis dit nieuw Nederlands Gasthuis voor Behoeftige en Minvermogende Ooglijders werd geopend in ### aan de huidige <PERSOON> door <PERSOON>, toen <PERSOON> al overleden was In ### werd het ziekenhuis onderdeel van het <INSTELLING> (<INSTELLING>), maar nog wel als een onafhankelijke afdeling onder de naam <PERSOON> voor Oogheelkunde Het Ooglijdersgasthuis is in de negentiende eeuw meerdere malen verhuisd Het groeiende instituut had steeds meer ruimte nodig De eerste vestiging was een in ### door <PERSOON> geopende polikliniek in het Physiologisch Laboratorium aan het Janskerkhof, het laboratorium waar <PERSOON> voorheen werkte als fysioloog Patiënten die behandeld moesten worden, werden geopereerd in het Choleragasthuis aan de <LOCATIE>In ### werd een huis naast het gasthuis aangekocht ter uitbreiding In de jaren zeventig werd er al gesproken over verdere uitbreiding en werd er gezocht naar nieuwe mogelijkheden van uitbreiding Verschillende plannen voor nieuwbouw konden niet doorgaan Zo werd een beoogd pand aan de <LOCATIE>aangekocht door de gemeente voor een ander doeleinde Dit geld moest binnen vijf jaar worden verzameld, daarna zou de grond weer vervallen aan de gemeente In ### werd besloten voor een nieuw vrijgekomen terrein aan de <LOCATIE>Dit terrein lag destijds aan de rand van de stad en was dus ongunstig gelegen, maar de goedkope grond was toch reden tot aankopen In ### werd de bouw voor een nieuw gasthuis aanbesteed aan de architect <PERSOON> Het gebouw werd in ### geopend Dit gebouw is tegenwoordig bekend door zijn ligging aan de <PERSOON>, dat in de eerste jaren van de twintigste eeuw gebouwd werd Het nieuwe Gasthuis voor Behoeftige en Minvermogende Ooglijders blijft een groot deel van de twintigste eeuw op deze locatie gevestigd Vanaf ### werden er plannen gemaakt voor een fusie met een kliniek op De <LOCATIE>waarbij het samengaan met het Kinderziekenhuis werd besproken Uiteindelijk is de kliniek in ### verhuisd naar het <INSTELLING> op De <LOCATIE>Dit gebouw is tegenwoordig een Utrechts rijksmonument Het heeft deze titel verworven omdat het een voorbeeld is van een in neo-renaissancestijl opgetrokken ziekenhuis Het was bovendien van cultuurhistorische waarde vanwege de intentie om een ziekenhuis voor ooglijders op te richten en de verbondenheid met professor <PERSOON> die voor de ooggeneeskunde van grote betekenis is geweest De bouwgeschiedenis van het pand aan de <PERSOON> is in verschillende perioden op te delen De bouw van het eerste deel is begonnen in ###.
| 540 |
www
|
grond weer vervallen aan de gemeente In ### werd besloten voor een nieuw vrijgekomen terrein aan de <LOCATIE>Dit terrein lag destijds aan de rand van de stad en was dus ongunstig gelegen, maar de goedkope grond was toch reden tot aankopen In ### werd de bouw voor een nieuw gasthuis aanbesteed aan de architect <PERSOON> Het gebouw werd in ### geopend Dit gebouw is tegenwoordig bekend door zijn ligging aan de <PERSOON>, dat in de eerste jaren van de twintigste eeuw gebouwd werd Het nieuwe Gasthuis voor Behoeftige en Minvermogende Ooglijders blijft een groot deel van de twintigste eeuw op deze locatie gevestigd Vanaf ### werden er plannen gemaakt voor een fusie met een kliniek op De <LOCATIE>waarbij het samengaan met het Kinderziekenhuis werd besproken Uiteindelijk is de kliniek in ### verhuisd naar het <INSTELLING> op De <LOCATIE>Dit gebouw is tegenwoordig een Utrechts rijksmonument Het heeft deze titel verworven omdat het een voorbeeld is van een in neo-renaissancestijl opgetrokken ziekenhuis Het was bovendien van cultuurhistorische waarde vanwege de intentie om een ziekenhuis voor ooglijders op te richten en de verbondenheid met professor <PERSOON> die voor de ooggeneeskunde van grote betekenis is geweest De bouwgeschiedenis van het pand aan de <PERSOON> is in verschillende perioden op te delen De bouw van het eerste deel is begonnen in ### Het gebouw is opgetrokken in de stijl van de zogenaamde neogotiek en de neorenaissance, dit zijn stijlen waar ornamenten van de eerdere perioden worden hergebruikt Deze neostijlen waren gangbaar aan het einde van de negentiende eeuw In ### volgde er een nieuwe toevoeging aan de achtereinde van het perceel, hoogstwaarschijnlijk ook ontworpen door architect <PERSOON> Het gebouw was niet bijzonder groot en sloot stijlmatig aan bij het oude deel In ### en ### bracht de architect <PERSOON> enkele wijzigingen aan in het eerste bouwdeel In ### ontwierp hij ook twee andere aanbouwen Zijn grootse bijdrage volgde in ###, toen de Oostelijke vleugel werd uitgebreid <PERSOON> ontwierp dit deel in de stijl van de nieuwe zakelijkheid, die een bewust contrast vormden met de oudere delen De twee delen uit ###-## en ###-## vormen samen het hedendaagse rijksmonument Op de oostelijke hoek van de noordelijke vleugel werd in ### een bouwdeel geplaatst In de jaren zestig was een zekere architect <PERSOON> verantwoordelijk voor wijzigingen aan het terrein Vanaf ### werden de oude delen door <PERSOON> verbouwd, waaronder de entree van de oostelijke vleugel Vanaf ### werkte hij aan een laag paviljoen aan de binnenzijde van het terrein, de polikliniek In ### volgde er weer een nieuwbouw, een lang gebouw naast de aanbouw van ### Nadat het Ooglijdersgasthuis zich had gevestigd op de Utrechtse <LOCATIE>werd het gebouw vanaf ### gerenoveerd en gerestaureerd voor gebruik door de Hogeschool <LOCATIE>.
| 557 |
www
|
de neorenaissance, dit zijn stijlen waar ornamenten van de eerdere perioden worden hergebruikt Deze neostijlen waren gangbaar aan het einde van de negentiende eeuw In ### volgde er een nieuwe toevoeging aan de achtereinde van het perceel, hoogstwaarschijnlijk ook ontworpen door architect <PERSOON> Het gebouw was niet bijzonder groot en sloot stijlmatig aan bij het oude deel In ### en ### bracht de architect <PERSOON> enkele wijzigingen aan in het eerste bouwdeel In ### ontwierp hij ook twee andere aanbouwen Zijn grootse bijdrage volgde in ###, toen de Oostelijke vleugel werd uitgebreid <PERSOON> ontwierp dit deel in de stijl van de nieuwe zakelijkheid, die een bewust contrast vormden met de oudere delen De twee delen uit ###-## en ###-## vormen samen het hedendaagse rijksmonument Op de oostelijke hoek van de noordelijke vleugel werd in ### een bouwdeel geplaatst In de jaren zestig was een zekere architect <PERSOON> verantwoordelijk voor wijzigingen aan het terrein Vanaf ### werden de oude delen door <PERSOON> verbouwd, waaronder de entree van de oostelijke vleugel Vanaf ### werkte hij aan een laag paviljoen aan de binnenzijde van het terrein, de polikliniek In ### volgde er weer een nieuwbouw, een lang gebouw naast de aanbouw van ### Nadat het Ooglijdersgasthuis zich had gevestigd op de Utrechtse <LOCATIE>werd het gebouw vanaf ### gerenoveerd en gerestaureerd voor gebruik door de Hogeschool <LOCATIE> Het monumentale hoofdgebouw is uitgevoerd in rode baksteen en heeft drie verdiepingen met meerdere kappen Het geheel wordt geflankeerd door twee hoektorens De voorgevel is gelegen aan de <PERSOON> en is in een renaissancestijl versierd Dit is te zien aan de natuurstenen decoraties, de speklagen, kruiskozijnen, de rondboogvensters en de spitse dakpartij met een getrapte bekroning Over de hele gevel zijn ook de kenmerkende sierankers te zien De aanbouw van ### is in een geheel andere stijl opgebouwd, de nieuwe zakelijkheid Deze is het geconstrueerd met strakke rechte lijnen en grote vierkanten ramen De aanbouw heeft een vierkante plattegrond en telt drie verdiepingen Het is net als het hoofdgebouw uitgevoerd in rode baksteen en heeft een plat dak in tegenstelling tot het oudere deel van het complex De indeling van het interieur in het ooglijdersgasthuis is door de jaren heen sterk veranderd In de bouwtekeningen uit ### is het pand als volgt ingedeeld De begane grond was voornamelijk bedoeld voor het personeel Aan de voorkant was een garderobe met daarachter een collegezaal Deze werd geflankeerd door twee kliniekzalen, die allebei grenzen aan een oogspiegelkamer Deze ruimte werd gebruikt voor inspecties van het netvlies door middel van een oogspiegel Aan de westelijke zijde bevond zich onder andere een ruimte voor onderzoek en een grote wachtruimte Aan de oostelijke zijde bevonden zich werkkamers, zitkamers en bestuurskamers De eerste verdieping is ingericht voor het huizen van patiënten.
| 540 |
www
|
met meerdere kappen Het geheel wordt geflankeerd door twee hoektorens De voorgevel is gelegen aan de <PERSOON> en is in een renaissancestijl versierd Dit is te zien aan de natuurstenen decoraties, de speklagen, kruiskozijnen, de rondboogvensters en de spitse dakpartij met een getrapte bekroning Over de hele gevel zijn ook de kenmerkende sierankers te zien De aanbouw van ### is in een geheel andere stijl opgebouwd, de nieuwe zakelijkheid Deze is het geconstrueerd met strakke rechte lijnen en grote vierkanten ramen De aanbouw heeft een vierkante plattegrond en telt drie verdiepingen Het is net als het hoofdgebouw uitgevoerd in rode baksteen en heeft een plat dak in tegenstelling tot het oudere deel van het complex De indeling van het interieur in het ooglijdersgasthuis is door de jaren heen sterk veranderd In de bouwtekeningen uit ### is het pand als volgt ingedeeld De begane grond was voornamelijk bedoeld voor het personeel Aan de voorkant was een garderobe met daarachter een collegezaal Deze werd geflankeerd door twee kliniekzalen, die allebei grenzen aan een oogspiegelkamer Deze ruimte werd gebruikt voor inspecties van het netvlies door middel van een oogspiegel Aan de westelijke zijde bevond zich onder andere een ruimte voor onderzoek en een grote wachtruimte Aan de oostelijke zijde bevonden zich werkkamers, zitkamers en bestuurskamers De eerste verdieping is ingericht voor het huizen van patiënten Beide hadden beschikking tot aparte eetzalen Verder waren er ruimtes voor verpleegsters en een zitkamer De tweede verdieping lijkt sterk op deze indeling, het belangrijkste verschil is dat zich hier in het midden de operatiezaal bevond Vanaf het begin had het ziekenhuis twee doelen ten eerste zorgde het voor de klinische en poliklinische behandeling van oogpatiënten en ten tweede was het de plek voor theoretische en praktische instructie in de oogheelkunde Het laatste doel was voor <PERSOON> het belangrijkst, omdat hij vond dat het niveau van de oogheelkunde in <LOCATIE> veel te laag was Zodra het ziekenhuis opgericht was, kwam er een golf aan wetenschappelijke publicaties van <PERSOON> en hun studenten De resultaten die gepubliceerd werden, waren vaak gebaseerd op metingen die gedaan waren met instrumenten die waren gekocht toen het ziekenhuis voor het eerst uitgerust werd en in de jaren die volgden Veel van <PERSOON>â resultaten waren echter gebaseerd op metingen met instrumenten die hij zelf had laten maken in het ziekenhuis, ergens anders in <LOCATIE> of in het buitenland <PERSOON> was een van de makers die instrumenten op aanvraag van <PERSOON> maakte De oogheelkundige instrumenten die gebruikt en verzameld waren door <PERSOON> en <PERSOON> in de tweede helft van de ##e eeuw, werden geplaatst als lesmateriaal in het Ooglijdersgasthuis Ze werden gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek en voor instructie aan de studenten van Nederlandse en buitenlandse universiteiten die naar <LOCATIE> kwamen om oogheelkunde te studeren.
| 506 |
www
|
en een zitkamer De tweede verdieping lijkt sterk op deze indeling, het belangrijkste verschil is dat zich hier in het midden de operatiezaal bevond Vanaf het begin had het ziekenhuis twee doelen ten eerste zorgde het voor de klinische en poliklinische behandeling van oogpatiënten en ten tweede was het de plek voor theoretische en praktische instructie in de oogheelkunde Het laatste doel was voor <PERSOON> het belangrijkst, omdat hij vond dat het niveau van de oogheelkunde in <LOCATIE> veel te laag was Zodra het ziekenhuis opgericht was, kwam er een golf aan wetenschappelijke publicaties van <PERSOON> en hun studenten De resultaten die gepubliceerd werden, waren vaak gebaseerd op metingen die gedaan waren met instrumenten die waren gekocht toen het ziekenhuis voor het eerst uitgerust werd en in de jaren die volgden Veel van <PERSOON>â resultaten waren echter gebaseerd op metingen met instrumenten die hij zelf had laten maken in het ziekenhuis, ergens anders in <LOCATIE> of in het buitenland <PERSOON> was een van de makers die instrumenten op aanvraag van <PERSOON> maakte De oogheelkundige instrumenten die gebruikt en verzameld waren door <PERSOON> en <PERSOON> in de tweede helft van de ##e eeuw, werden geplaatst als lesmateriaal in het Ooglijdersgasthuis Ze werden gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek en voor instructie aan de studenten van Nederlandse en buitenlandse universiteiten die naar <LOCATIE> kwamen om oogheelkunde te studeren Een groot deel van de instrumenten die ontworpen of aangepast zijn voor gebruik van <PERSOON> en hun collegaâs, is opgenomen in de collectie van het Universiteitsmuseum in <LOCATIE>, zoals de Snellenkaart waar <PERSOON> vooral bekend van is Niet alle instrumenten hebben het door de tijd heen overleefd een deel is uit elkaar gehaald en hergebruikt voor het ontwerp van andere instrumenten Ook zijn lang niet alle bedachte instrumenten echt gebruikt Voorbeelden van twee bijzondere voorwerpen die in bezit waren van het Ooglijdersgasthuis, waren oogmagneten en sideroscopen Deze voorwerpen waren van belang bij het verwijderen van metaalsplinters uit het oog Met de sideroscoop kon vastgesteld worden of het deeltje in het oog magnetisch was en waar het zich bevond Vervolgens werd geprobeerd het deeltje te verwijderen door middel van een magneet In ### werd dit voor het eerst succesvol uitgevoerd De magneet die hiervoor gebruikt werd, was echter niet sterk genoeg om kleine, diepliggende splinters uit het oog te verwijderen Daarom werd in ### het gebruik van een elektromagneet bedacht door <PERSOON> De eerste elektromagneten waren nog niet met de hand vast te houden, maar niet veel later liet Hirschberg een handmagneet ontwerpen die gebruiksvriendelijker was Het stichten van oogziekenhuizen gebeurde in de tweede helft van de negentiende eeuw vanuit particulier initiatief, omdat de oogheelkunde zowel bij universiteiten en algemene ziekenhuis nog geen specialistische status werd toegekend <PERSOON> stichtte met het Nederlandsch Gasthuis voor Ooglijders en Minvermogenden de eerste inrichting gespecialiseerd in behandeling, onderzoek en onderwijs in de oogheelkunde.
| 531 |
www
|
en hun collegaâs, is opgenomen in de collectie van het Universiteitsmuseum in <LOCATIE>, zoals de Snellenkaart waar <PERSOON> vooral bekend van is Niet alle instrumenten hebben het door de tijd heen overleefd een deel is uit elkaar gehaald en hergebruikt voor het ontwerp van andere instrumenten Ook zijn lang niet alle bedachte instrumenten echt gebruikt Voorbeelden van twee bijzondere voorwerpen die in bezit waren van het Ooglijdersgasthuis, waren oogmagneten en sideroscopen Deze voorwerpen waren van belang bij het verwijderen van metaalsplinters uit het oog Met de sideroscoop kon vastgesteld worden of het deeltje in het oog magnetisch was en waar het zich bevond Vervolgens werd geprobeerd het deeltje te verwijderen door middel van een magneet In ### werd dit voor het eerst succesvol uitgevoerd De magneet die hiervoor gebruikt werd, was echter niet sterk genoeg om kleine, diepliggende splinters uit het oog te verwijderen Daarom werd in ### het gebruik van een elektromagneet bedacht door <PERSOON> De eerste elektromagneten waren nog niet met de hand vast te houden, maar niet veel later liet Hirschberg een handmagneet ontwerpen die gebruiksvriendelijker was Het stichten van oogziekenhuizen gebeurde in de tweede helft van de negentiende eeuw vanuit particulier initiatief, omdat de oogheelkunde zowel bij universiteiten en algemene ziekenhuis nog geen specialistische status werd toegekend <PERSOON> stichtte met het Nederlandsch Gasthuis voor Ooglijders en Minvermogenden de eerste inrichting gespecialiseerd in behandeling, onderzoek en onderwijs in de oogheelkunde Naar zijn voorbeeld werden in <LOCATIE> in totaal # particuliere oogheelkundige instellingen opgericht Alleen in Leiden werd in de ##e eeuw een Rijkskliniek gesticht in ### aan de Leidse Hogeschool De onderwijsfunctie van het Utrechtse gesticht was bijzonder Tot aan de opheffing in ### wist de inrichting haar onderwijs- en verzorgingsfunctie te behouden Naast een liefdadigheidsinstelling was het Ooglijdersgasthuis namelijk ook een opleidings- en onderzoeksinstituut Wanneer <PERSOON> om bijdragen voor zijn gasthuis vroeg dan was verwijzing naar onderwijs net zo belangrijk als naar liefdadigheid In andere oogziekenhuizen, het Oogziekenhuis in <LOCATIE>, de Inrichting voor Ooglijders in <LOCATIE> (beide sinds ###) en de Inrichting voor Ooglijders in <LOCATIE> en in <LOCATIE> (beide sinds ###) was de onderwijsfunctie secundair en werd de relatie met de universiteit na verloop van tijd gereduceerd tot het verstrekken van patiënten Veel van de studenten die een opleiding in het Gasthuis hadden genoten waaierden uit naar het buitenland, andersom zochten buitenlandse oogartsen in opleiding zochten het Gasthuis in <LOCATIE> op om van <PERSOON> en zijn opvolgers te leren De betekenis van een opleiding aan de 'Utrechtse School' was van een zodanige betekenis dat buitenlandse artsen hun opleiding op de vestigingsadvertentie vermeldden De invloed van het gasthuis in de ontwikkeling van de oogheelkunde kwam ook tot uiting in de publicaties die vanuit het gasthuis werden uitgegeven <PERSOON> gaf als bijlage van de jaarverslagen van het gasthuis de "Wetenschappelijke Bijbladen" uit en vormden de eerste zelfstandig uitgegeven oogheelkundige publicaties in <LOCATIE>.
| 550 |
www
|
# particuliere oogheelkundige instellingen opgericht Alleen in Leiden werd in de ##e eeuw een Rijkskliniek gesticht in ### aan de Leidse Hogeschool De onderwijsfunctie van het Utrechtse gesticht was bijzonder Tot aan de opheffing in ### wist de inrichting haar onderwijs- en verzorgingsfunctie te behouden Naast een liefdadigheidsinstelling was het Ooglijdersgasthuis namelijk ook een opleidings- en onderzoeksinstituut Wanneer <PERSOON> om bijdragen voor zijn gasthuis vroeg dan was verwijzing naar onderwijs net zo belangrijk als naar liefdadigheid In andere oogziekenhuizen, het Oogziekenhuis in <LOCATIE>, de Inrichting voor Ooglijders in <LOCATIE> (beide sinds ###) en de Inrichting voor Ooglijders in <LOCATIE> en in <LOCATIE> (beide sinds ###) was de onderwijsfunctie secundair en werd de relatie met de universiteit na verloop van tijd gereduceerd tot het verstrekken van patiënten Veel van de studenten die een opleiding in het Gasthuis hadden genoten waaierden uit naar het buitenland, andersom zochten buitenlandse oogartsen in opleiding zochten het Gasthuis in <LOCATIE> op om van <PERSOON> en zijn opvolgers te leren De betekenis van een opleiding aan de 'Utrechtse School' was van een zodanige betekenis dat buitenlandse artsen hun opleiding op de vestigingsadvertentie vermeldden De invloed van het gasthuis in de ontwikkeling van de oogheelkunde kwam ook tot uiting in de publicaties die vanuit het gasthuis werden uitgegeven <PERSOON> gaf als bijlage van de jaarverslagen van het gasthuis de "Wetenschappelijke Bijbladen" uit en vormden de eerste zelfstandig uitgegeven oogheelkundige publicaties in <LOCATIE> In ### verscheen het eerste algemene "Oogheelkundig Tijdschrift" uitgegeven door het Oogheelkundig Gezelschap De reputatie van het Ooglijdersgasthuis bleef niet beperkt tot de oogheelkunde zelf, want patiënten kwam vanuit heel <LOCATIE> en vanuit buitenland naar <LOCATIE> om behandeld te worden In het Ooglijdersgasthuis zijn vanaf het begin verpleegsters aan het werk geweest De functie en taken van de verpleging is in de loop van de tijd veranderd Zoals in alle gasthuizen uit die tijd benoemden in de beginjaren de regenten en regentessen een binnenvader en binnenmoeder Een binnenvader was verantwoordelijk voor het gebouw en het personeel De binnenmoeder hield toezicht over alle verpleegsters De verpleging was in die tijd altijd in handen van vrouwen Hun voornaamste taak was om zorgzaam en dienstbaar te zijn De zorg was voor hun belangrijker dan werkelijke medische verpleging Huishouden en schoonmaken was ook een taak voor de verpleegsters en de binnenmoeder Het takenpakket veranderde echter eind ##e eeuw In een jaarverslag uit ### wordt al vermeld dat verpleegsters mochten helpen bij het vaststellen van de gezichtsscherpte van een patiënt, aan de hand van de Snellenkaart Dat scheelde de doktoren werk en het werk van de verpleegsters werd afwisselender Toen de ware oorzaak van besmetting werd ontdekt werd hygiëne erg belangrijk De verpleging was dan ook medeverantwoordelijk voor het schoonhouden van de ruimtes en de instrumenten In de loop van de tijd kwamen er ook mannelijke verplegers te werken In ### is het huishouden geen taak meer voor de verpleging.
| 550 |
www
|
door het Oogheelkundig Gezelschap De reputatie van het Ooglijdersgasthuis bleef niet beperkt tot de oogheelkunde zelf, want patiënten kwam vanuit heel <LOCATIE> en vanuit buitenland naar <LOCATIE> om behandeld te worden In het Ooglijdersgasthuis zijn vanaf het begin verpleegsters aan het werk geweest De functie en taken van de verpleging is in de loop van de tijd veranderd Zoals in alle gasthuizen uit die tijd benoemden in de beginjaren de regenten en regentessen een binnenvader en binnenmoeder Een binnenvader was verantwoordelijk voor het gebouw en het personeel De binnenmoeder hield toezicht over alle verpleegsters De verpleging was in die tijd altijd in handen van vrouwen Hun voornaamste taak was om zorgzaam en dienstbaar te zijn De zorg was voor hun belangrijker dan werkelijke medische verpleging Huishouden en schoonmaken was ook een taak voor de verpleegsters en de binnenmoeder Het takenpakket veranderde echter eind ##e eeuw In een jaarverslag uit ### wordt al vermeld dat verpleegsters mochten helpen bij het vaststellen van de gezichtsscherpte van een patiënt, aan de hand van de Snellenkaart Dat scheelde de doktoren werk en het werk van de verpleegsters werd afwisselender Toen de ware oorzaak van besmetting werd ontdekt werd hygiëne erg belangrijk De verpleging was dan ook medeverantwoordelijk voor het schoonhouden van de ruimtes en de instrumenten In de loop van de tijd kwamen er ook mannelijke verplegers te werken In ### is het huishouden geen taak meer voor de verpleging De verpleging bestond ook steeds meer uit gekwalificeerd personeel In ### begon het Ooglijdersgasthuis met bijscholingscursussen voor de verpleging Toen andere ziekenhuizen hier ook interesse in gingen tonen werd er een speciale opleidingscommissie opgesteld Hierin namen hoofdverpleegkundigen van oogheelkundige afdelingen van genoemde academische ziekenhuizen, een hoofddocente en de verpleegkundig directrice van het Ooglijdersgasthuis plaats Zij pasten het programma steeds aan op de op dat moment bestaande behoeften Naast verpleging vonden er nog andere vormen van patiëntenzorg plaats Zo was er onder de verpleegsters een aantal "voorlezeressen" die de patiënten bezig hielden tijdens hun verblijf, later werden zij vervangen door bezigheidstherapeuten Ook was er in ### een parttimefunctie weggelegd voor een pastor Hij schonk geestelijke bijstand aan de patiënten, die aan hem al hun âonuitgesproken vragenâ konden stellen De pastor moest wel een speciale "clinical training" hebben gevolgd De samenwerking tussen pastor, arts en verpleegkundige liet echter volgens de jaarverslagen nog wat te wensen over Daarnaast werd er in ### een maatschappelijk werker aangenomen, die de taak van sociale hulpverlening op zich nam Hiervoor werd eerst beroep gedaan op de familie en vrienden van de patiënt Ook werd er steeds meer aandacht besteed aan de vereenzaming van ouderen De vele buitenlandse patiënten zorgden soms voor problemen Een voorbeeld is te vinden in het jaarverslag van ### Hierin staat dat voor de vele patiënten uit <PERSOON> geen eten gekookt kon worden in het gasthuis.
| 520 |
www
|
verpleging bestond ook steeds meer uit gekwalificeerd personeel In ### begon het Ooglijdersgasthuis met bijscholingscursussen voor de verpleging Toen andere ziekenhuizen hier ook interesse in gingen tonen werd er een speciale opleidingscommissie opgesteld Hierin namen hoofdverpleegkundigen van oogheelkundige afdelingen van genoemde academische ziekenhuizen, een hoofddocente en de verpleegkundig directrice van het Ooglijdersgasthuis plaats Zij pasten het programma steeds aan op de op dat moment bestaande behoeften Naast verpleging vonden er nog andere vormen van patiëntenzorg plaats Zo was er onder de verpleegsters een aantal "voorlezeressen" die de patiënten bezig hielden tijdens hun verblijf, later werden zij vervangen door bezigheidstherapeuten Ook was er in ### een parttimefunctie weggelegd voor een pastor Hij schonk geestelijke bijstand aan de patiënten, die aan hem al hun âonuitgesproken vragenâ konden stellen De pastor moest wel een speciale "clinical training" hebben gevolgd De samenwerking tussen pastor, arts en verpleegkundige liet echter volgens de jaarverslagen nog wat te wensen over Daarnaast werd er in ### een maatschappelijk werker aangenomen, die de taak van sociale hulpverlening op zich nam Hiervoor werd eerst beroep gedaan op de familie en vrienden van de patiënt Ook werd er steeds meer aandacht besteed aan de vereenzaming van ouderen De vele buitenlandse patiënten zorgden soms voor problemen Een voorbeeld is te vinden in het jaarverslag van ### Hierin staat dat voor de vele patiënten uit <PERSOON> geen eten gekookt kon worden in het gasthuis Deze patiënten moesten ondergebracht worden in gastgezinnen In ### werd daarom een tweede pleegzuster aangesteld die het koken van koosjer voedsel voor haar rekening kon nemen Het Ooglijdersgasthuis kon gefinancierd worden door verschillende inkomsten, zoals giften, armenzorg, subsidies en toelagen In ### opende prof <PERSOON> een polikliniek voor oogheelkunde In ### werd op initiatief <PERSOON> Gasthuis voor behoeftige en minvermogende ooglijders <PERSOON>â opgericht op het <LOCATIE>Deze locatie werd al snel te klein, waardoor het Ooglijdersgasthuis werd verplaatst naar de <LOCATIE>waar een nieuw pand werd gebouwd De doelstellingen van het Gasthuis waren tweeledig het behandelen van ooglijders en het geven van onderwijs in de oogheelkunde Prof <PERSOON> opende in ### op eigen kosten een polikliniek voor de oogheelkunde De polikliniek werd gevestigd in het cholerahospitaal <PERSOON> had de conciërge en zijn vrouw tot zijn beschikking, maar had verder geen verplegend personeel in dienst De regenten van het stedelijk ziekenhuis verzorgden het benodigde voedsel De kliniek had dankzij deze bijdragen weinig kosten In ### opende <PERSOON> voor ooglijders aan het <LOCATIE>De aankoop en de inrichting vereisten een bedrag van ## ### gulden De benodigde ## ### gulden werd verzameld door liefdadige giften Om mensen aan te sporen te doneren, werd er in ### een circulaire verspreid waarin stad- en landgenoten werd gevraagd een donatie te doen voor het Ooglijdersgasthuis.
| 540 |
www
|
In ### werd daarom een tweede pleegzuster aangesteld die het koken van koosjer voedsel voor haar rekening kon nemen Het Ooglijdersgasthuis kon gefinancierd worden door verschillende inkomsten, zoals giften, armenzorg, subsidies en toelagen In ### opende prof <PERSOON> een polikliniek voor oogheelkunde In ### werd op initiatief <PERSOON> Gasthuis voor behoeftige en minvermogende ooglijders <PERSOON>â opgericht op het <LOCATIE>Deze locatie werd al snel te klein, waardoor het Ooglijdersgasthuis werd verplaatst naar de <LOCATIE>waar een nieuw pand werd gebouwd De doelstellingen van het Gasthuis waren tweeledig het behandelen van ooglijders en het geven van onderwijs in de oogheelkunde Prof <PERSOON> opende in ### op eigen kosten een polikliniek voor de oogheelkunde De polikliniek werd gevestigd in het cholerahospitaal <PERSOON> had de conciërge en zijn vrouw tot zijn beschikking, maar had verder geen verplegend personeel in dienst De regenten van het stedelijk ziekenhuis verzorgden het benodigde voedsel De kliniek had dankzij deze bijdragen weinig kosten In ### opende <PERSOON> voor ooglijders aan het <LOCATIE>De aankoop en de inrichting vereisten een bedrag van ## ### gulden De benodigde ## ### gulden werd verzameld door liefdadige giften Om mensen aan te sporen te doneren, werd er in ### een circulaire verspreid waarin stad- en landgenoten werd gevraagd een donatie te doen voor het <PERSOON>- en stadgenoten mocht ook kleinere bedragen schenken aan het Gasthuis, maar wel met een minimum van ## gulden De binnengekomen giften werden verdeeld over twee fondsen Grote giften kwamen ten goede aan het Kapitaalfonds en kleine giften kwamen ten goede aan het Verpleegfonds Naast de aankoop en inrichting van het pand, was er nog meer geld nodig om het Gasthuis goed te kunnen laten functioneren De verpleging werd deels gefinancierd uit giften en deels gefinancierd door het in rekening brengen van verpleegkosten Er werd een deling gemaakt in de gewone en de buitengewone lijders De gewone lijders moesten, afhankelijk van hun sociaal-economische situatie, wel of niet betalen voor hun verpleging De buitengewone lijders moesten de verpleegkosten altijd betalen Voor deze buitengewone lijders golden andere, hogere verpleegkosten De verpleegkosten waren echter nooit hoger dan het dubbele van de gewone lijders Dankzij het Verpleegfonds konden de in rekening gebrachte verpleegkosten laag blijven Gedurende de vergadering op <DATUM> werd het verpleeggeld voor het gemeente- en armenbestuur vastgesteld om #,## gulden per dag Particulieren betaalden een iets hoger bedrag, namelijk #,## gulden per dag De buitengewone lijders werd een bedrag van #,## gulden per dag in rekening gebracht De locatie aan het <LOCATIE>werd al snel te klein <PERSOON> wilde het gasthuis verplaatsen naar een nieuwe locatie en startte in ### met inzamelingsacties De nieuwe locatie van het Gasthuis werd een nieuwbouw project op in de <LOCATIE>Het nieuwe pand werd in ### in gebruik genomen.
| 547 |
www
|
schenken aan het Gasthuis, maar wel met een minimum van ## gulden De binnengekomen giften werden verdeeld over twee fondsen Grote giften kwamen ten goede aan het Kapitaalfonds en kleine giften kwamen ten goede aan het Verpleegfonds Naast de aankoop en inrichting van het pand, was er nog meer geld nodig om het Gasthuis goed te kunnen laten functioneren De verpleging werd deels gefinancierd uit giften en deels gefinancierd door het in rekening brengen van verpleegkosten Er werd een deling gemaakt in de gewone en de buitengewone lijders De gewone lijders moesten, afhankelijk van hun sociaal-economische situatie, wel of niet betalen voor hun verpleging De buitengewone lijders moesten de verpleegkosten altijd betalen Voor deze buitengewone lijders golden andere, hogere verpleegkosten De verpleegkosten waren echter nooit hoger dan het dubbele van de gewone lijders Dankzij het Verpleegfonds konden de in rekening gebrachte verpleegkosten laag blijven Gedurende de vergadering op <DATUM> werd het verpleeggeld voor het gemeente- en armenbestuur vastgesteld om #,## gulden per dag Particulieren betaalden een iets hoger bedrag, namelijk #,## gulden per dag De buitengewone lijders werd een bedrag van #,## gulden per dag in rekening gebracht De locatie aan het <LOCATIE>werd al snel te klein <PERSOON> wilde het gasthuis verplaatsen naar een nieuwe locatie en startte in ### met inzamelingsacties De nieuwe locatie van het Gasthuis werd een nieuwbouw project op in de <LOCATIE>Het nieuwe pand werd in ### in gebruik genomen Sinds ### was er een bedrag van ## ### gulden verzameld en dit bedrag werd op dit nieuwe Bouwfonds gestort De kosten van dit nieuwbouwproject werden begroot op ### ### gulden In ### en ### werden er grote acties georganiseerd die #<DATUM> gulden opleverden Ook waren er bijvoorbeeld acties van het Damescomité, zij organiseerde een tentoonstelling van Aquarellen en een verloting, de opbrengst van <DATUM> ##½ gulden werd geheel gedoneerd aan het Ooglijdersgasthuis In ### werden de verpleegkosten voor de gewone particuliere lijders verhoogd van #,## gulden naar # gulden Het Gasthuis was niet alleen een plek waar men geholpen kon worden aan oogproblemen, maar er werd ook les gegeven in de oogheelkunde In ### werd er een overeenkomst gesloten met de Curatoren van de Universiteit en de Minister van Binnenlandse zaken Het Gasthuis ontving nu elk jaar een vergoeding van ### gulden voor de kosten van het onderwijs Door de verhuizing naar het nieuwe pand aan de <LOCATIE>stegen de kosten van het Ooglijdersgasthuis Er konden meer patiënten worden opgenomen, waardoor de kosten van de verpleging toenamen en er was meer personeel nodig Door de toename van het personeel, werden de salariskosten ook hoger Deze hogere kosten werden op drie manieren opgevangen de verpleegkosten werden wederom verhoogd, het Gasthuis ontving een vergoeding <PERSOON> van ### gulden en ze ontvingen een vergoeding van ### gulden van het provinciale bestuur.
| 559 |
www
|
Sinds ### was er een bedrag van ## ### gulden verzameld en dit bedrag werd op dit nieuwe Bouwfonds gestort De kosten van dit nieuwbouwproject werden begroot op ### ### gulden In ### en ### werden er grote acties georganiseerd die #<DATUM> gulden opleverden Ook waren er bijvoorbeeld acties van het Damescomité, zij organiseerde een tentoonstelling van Aquarellen en een verloting, de opbrengst van <DATUM> ##½ gulden werd geheel gedoneerd aan het Ooglijdersgasthuis In ### werden de verpleegkosten voor de gewone particuliere lijders verhoogd van #,## gulden naar # gulden Het Gasthuis was niet alleen een plek waar men geholpen kon worden aan oogproblemen, maar er werd ook les gegeven in de oogheelkunde In ### werd er een overeenkomst gesloten met de Curatoren van de Universiteit en de Minister van Binnenlandse zaken Het Gasthuis ontving nu elk jaar een vergoeding van ### gulden voor de kosten van het onderwijs Door de verhuizing naar het nieuwe pand aan de <LOCATIE>stegen de kosten van het Ooglijdersgasthuis Er konden meer patiënten worden opgenomen, waardoor de kosten van de verpleging toenamen en er was meer personeel nodig Door de toename van het personeel, werden de salariskosten ook hoger Deze hogere kosten werden op drie manieren opgevangen de verpleegkosten werden wederom verhoogd, het Gasthuis ontving een vergoeding <PERSOON> van ### gulden en ze ontvingen een vergoeding van ### gulden van het provinciale bestuur In ### waren de giften teruggelopen tot een bedrag van ongeveer ### gulden, terwijl de giften in de beginjaren nog tussen de ### en ### gulden bedroegen In ### liep ook het aantal patiënten terug Dit is te verklaren door de concurrentie van andere oogheelkundige klinieken Er ontstonden door beide ontwikkelingen, de afname in giften en in patiënten, een tekort aan inkomsten, waardoor er uit het Kapitaalfonds geput moest worden In ### werd de bijdrage <PERSOON> verdubbeld tot ## ### gulden Ook werden de verpleegtarieven verhoogd, die door gemeenten en ziekenfondsen betaald werden In de eerste jaarverslagen van het Ooglijdersgasthuis is bijna geen financiële informatie te vinden De eerste financiële paragraaf in het jaarverslag vinden we in het jaar ### Er zijn twee oorzaken te noemen die deze gebrekkige financiële informatie kunnen verklaren Ten eerste waren de boekhoudkundige technieken in de negentiende eeuw veel minder goed ontwikkeld dan nu in de eenentwintigste eeuw De financiële gegevens die werden bijgehouden beperkten zich vaak tot het noteren van de inkomsten en de uitgaven Ten tweede speelt de aard van het Gasthuis ook een rol De meeste aandacht ging naar de behandeling en verzorging van de patiënten, waardoor er minder aandacht was voor de administratie Hoewel het Ooglijdersgasthuis werd opgericht in ###, werd de eerste directeur pas in ### benoemd De volgende personen hebben deze functie bekleed Lavage Lavage is een term die door medici gebruikt wordt om aan te geven dat lichaamsdelen zoals longen, darmen of gewrichten door- of schoongespoeld worden.
| 588 |
www
|
### gulden, terwijl de giften in de beginjaren nog tussen de ### en ### gulden bedroegen In ### liep ook het aantal patiënten terug Dit is te verklaren door de concurrentie van andere oogheelkundige klinieken Er ontstonden door beide ontwikkelingen, de afname in giften en in patiënten, een tekort aan inkomsten, waardoor er uit het Kapitaalfonds geput moest worden In ### werd de bijdrage <PERSOON> verdubbeld tot ## ### gulden Ook werden de verpleegtarieven verhoogd, die door gemeenten en ziekenfondsen betaald werden In de eerste jaarverslagen van het Ooglijdersgasthuis is bijna geen financiële informatie te vinden De eerste financiële paragraaf in het jaarverslag vinden we in het jaar ### Er zijn twee oorzaken te noemen die deze gebrekkige financiële informatie kunnen verklaren Ten eerste waren de boekhoudkundige technieken in de negentiende eeuw veel minder goed ontwikkeld dan nu in de eenentwintigste eeuw De financiële gegevens die werden bijgehouden beperkten zich vaak tot het noteren van de inkomsten en de uitgaven Ten tweede speelt de aard van het Gasthuis ook een rol De meeste aandacht ging naar de behandeling en verzorging van de patiënten, waardoor er minder aandacht was voor de administratie Hoewel het Ooglijdersgasthuis werd opgericht in ###, werd de eerste directeur pas in ### benoemd De volgende personen hebben deze functie bekleed Lavage Lavage is een term die door medici gebruikt wordt om aan te geven dat lichaamsdelen zoals longen, darmen of gewrichten door- of schoongespoeld worden Lavagevloeistof in een gewricht, de longen of de buikholte zal in principe isotoon (dat wil zeggen met dezelfde osmotische druk als lichaamsvloeistoffen âeen equivalent van #,#% NaClâ) en steriel moeten zijn Afhankelijk van de doelstelling kan men antibiotica toevoegen De # tot # liter lavagevloeistof waarmee men de darm schoonspoelt moet in de darm blijven en mag niet in het bloed worden opgenomen Daarvoor worden zogenaamde Macrogol-oplossingen gebruikt (Klean-Prep®, Transipeg®) Methylisocyanide Methylisocyanide is een organische verbinding met als brutoformule CHN De stof komt voor als een kleurloze vloeistof, die matig oplosbaar is in water Het is structureel verwant met acetonitril, maar verschilt ervan in reactiviteit Methylisocyanide werd voor het eerst bereid door de Duitse scheikundige <PERSOON> door reactie van zilvercyanide met methyljodide De huidige methode voor de bereiding is via de dehydratie van N-methylformamide Methylisocyanide wordt gebruikt als oplosmiddel en als ligand in de organometaalchemie Verder kan het gebruikt worden om via een pericyclische reactie heterocyclische vijfringen te bereiden Methylisocyanide kan aangewend worden in bepaalde multicomponentreacties, zoals de Ugi-reactie en de Passerini-reactie Methylisocyanide is een toxische verbinding Ze is zeer schok- en warmtegevoelig, waardoor ze snel explosief kan ontleden Hierbij komen onder meer cyaniden en stikstofoxiden vrij Difosgeen Difosgeen is een chloorhoudende, giftige verbinding met als brutoformule CClO Het is een heldere, kleurloze vloeistof met de geur van fosgeen, die lijkt op de geur van vers hooi.
| 547 |
www
|
Lavagevloeistof in een gewricht, de longen of de buikholte zal in principe isotoon (dat wil zeggen met dezelfde osmotische druk als lichaamsvloeistoffen âeen equivalent van #,#% NaClâ) en steriel moeten zijn Afhankelijk van de doelstelling kan men antibiotica toevoegen De # tot # liter lavagevloeistof waarmee men de darm schoonspoelt moet in de darm blijven en mag niet in het bloed worden opgenomen Daarvoor worden zogenaamde Macrogol-oplossingen gebruikt (Klean-Prep®, Transipeg®) Methylisocyanide Methylisocyanide is een organische verbinding met als brutoformule CHN De stof komt voor als een kleurloze vloeistof, die matig oplosbaar is in water Het is structureel verwant met acetonitril, maar verschilt ervan in reactiviteit Methylisocyanide werd voor het eerst bereid door de Duitse scheikundige <PERSOON> door reactie van zilvercyanide met methyljodide De huidige methode voor de bereiding is via de dehydratie van N-methylformamide Methylisocyanide wordt gebruikt als oplosmiddel en als ligand in de organometaalchemie Verder kan het gebruikt worden om via een pericyclische reactie heterocyclische vijfringen te bereiden Methylisocyanide kan aangewend worden in bepaalde multicomponentreacties, zoals de Ugi-reactie en de Passerini-reactie Methylisocyanide is een toxische verbinding Ze is zeer schok- en warmtegevoelig, waardoor ze snel explosief kan ontleden Hierbij komen onder meer cyaniden en stikstofoxiden vrij Difosgeen Difosgeen is een chloorhoudende, giftige verbinding met als brutoformule CClO Het is een heldere, kleurloze vloeistof met de geur van fosgeen, die lijkt op de geur van vers hooi Difosgeen kan bereid worden door de chlorering van methylchloorformiaat, dat op zijn beurt bereid wordt uit fosgeen en methanol Dit is een radicalaire halogenering Een andere mogelijkheid is de chlorering van methylformiaat Difosgeen wordt gebruikt als minder gevaarlijk alternatief voor fosgeen Als vloeistof is het eenvoudiger te vervoeren en op te slaan dan het gasvormige en uiterst giftige fosgeen Het vindt toepassing bij de bereiding van onder andere (poly)carbonaten, isocyanaten en di-isocyanaten, en isocyaniden Difosgeen wordt onmiddellijk vóór of, indien mogelijk, tijdens de reactie omgezet in fosgeen Difosgeen is zeer giftig bij inslikken, huidcontact of inademing van de damp of aerosol De stof kan brandwonden veroorzaken Ze is ook traanverwekkend Met water reageert difosgeen hevig tot explosief er ontstaan giftige en gevaarlijke ontbindingsproducten waaronder waterstofchloride, fosgeen en waterstofgas Bij verwarmen rond ### °C valt het uiteen (thermolyse) in twee moleculen fosgeen, of bij lagere temperatuur als een katalysator zoals actieve kool gebruikt wordt Methylchloorformiaat Methylchloorformiaat is een giftige chloorhoudende organische verbinding met de brutoformule CHClO Methylchloorformiaat ontstaat uit de reactie van fosgeen met methanol, waarbij waterstofchloride wordt vrijgezet Dit is vergelijkbaar met de synthese van ethylchloorformiaat uit fosgeen en ethanol Als oplosmiddel voor de reactie kan methylchloorformiaat zelf fungeren Methylchloorformiaat is, zoals ethylchloorformiaat, een tussenproduct bij de synthese van andere verbindingen van uiteenlopende aard carbonaten, carbamaten, kleurstoffen, farmaceutische stoffen, herbiciden en insecticiden Methylchloorformiaat is een vluchtige, licht ontvlambare, gele tot kleurloze vloeistof met een stekende geur De damp is #,## keer zwaarder dan lucht.
| 536 |
www
|
methylchloorformiaat, dat op zijn beurt bereid wordt uit fosgeen en methanol Dit is een radicalaire halogenering Een andere mogelijkheid is de chlorering van methylformiaat Difosgeen wordt gebruikt als minder gevaarlijk alternatief voor fosgeen Als vloeistof is het eenvoudiger te vervoeren en op te slaan dan het gasvormige en uiterst giftige fosgeen Het vindt toepassing bij de bereiding van onder andere (poly)carbonaten, isocyanaten en di-isocyanaten, en isocyaniden Difosgeen wordt onmiddellijk vóór of, indien mogelijk, tijdens de reactie omgezet in fosgeen Difosgeen is zeer giftig bij inslikken, huidcontact of inademing van de damp of aerosol De stof kan brandwonden veroorzaken Ze is ook traanverwekkend Met water reageert difosgeen hevig tot explosief er ontstaan giftige en gevaarlijke ontbindingsproducten waaronder waterstofchloride, fosgeen en waterstofgas Bij verwarmen rond ### °C valt het uiteen (thermolyse) in twee moleculen fosgeen, of bij lagere temperatuur als een katalysator zoals actieve kool gebruikt wordt Methylchloorformiaat Methylchloorformiaat is een giftige chloorhoudende organische verbinding met de brutoformule CHClO Methylchloorformiaat ontstaat uit de reactie van fosgeen met methanol, waarbij waterstofchloride wordt vrijgezet Dit is vergelijkbaar met de synthese van ethylchloorformiaat uit fosgeen en ethanol Als oplosmiddel voor de reactie kan methylchloorformiaat zelf fungeren Methylchloorformiaat is, zoals ethylchloorformiaat, een tussenproduct bij de synthese van andere verbindingen van uiteenlopende aard carbonaten, carbamaten, kleurstoffen, farmaceutische stoffen, herbiciden en insecticiden Methylchloorformiaat is een vluchtige, licht ontvlambare, gele tot kleurloze vloeistof met een stekende geur De damp is #,## keer zwaarder dan lucht In water valt het uiteen in methanol, waterstofchloride en koolstofdioxide Met waterdamp verloopt deze hydrolyse hevig Bij verhitting ontbindt de verbinding waarbij giftige stoffen vrijkomen zoals waterstofchloride, fosgeen en chloor Het is een corrosieve stof die vele metalen aantast, vooral in een vochtige atmosfeer Methylchloorformiaat is zeer giftig bij inademen of inslikken Het is een corrosieve stof voor de huid Spondylitis "Niet te verwarren met spondylose, spondylolyse, of spondylolisthesis" Spondylitis is een ontsteking van een of meer wervels De oorzaak kan zowel infectieus als aseptisch zijn Elke ontsteking van de wervelkolom kan ook spondylartropathie worden genoemd Wanneer de ontsteking ook de tussenwervelschijf betreft, wordt deze ook wel spondylodiscitis genoemd De via de bloedbaan binnengebrachte bacteriële infectie kan zich in de wervelkolom nestelen De dan ontstane pijn is niet-karakteristiek, waardoor een verwisseling met lumbago mogelijk is In vroeg stadium kan röntgenonderzoek negatief zijn Wanneer de ontsteking is ingekapseld laten ook de laboratoriumwaarden geen afwijkingen zien Een goed hulpmiddel is scintigrafie waarmee de activering in de gewrichtsstofwisseling aanwijsbaar wordt MRI-onderzoek maakt ontstekingshaarden in gewrichten en weke delen zichtbaar De ziekte van <PERSOON>) is een tuberculeuze ziekte van de wervels, gekenmerkt door stijfheid van de wervelkolom, met pijn tijdens bewegen, lokale drukpijn, promineren (uitsteken) van enkele doornuitsteeksels (processus spinosi), een enkele keer abdominale (buik) pijn en paralyse (verlamming).
| 512 |
www
|
In water valt het uiteen in methanol, waterstofchloride en koolstofdioxide Met waterdamp verloopt deze hydrolyse hevig Bij verhitting ontbindt de verbinding waarbij giftige stoffen vrijkomen zoals waterstofchloride, fosgeen en chloor Het is een corrosieve stof die vele metalen aantast, vooral in een vochtige atmosfeer Methylchloorformiaat is zeer giftig bij inademen of inslikken Het is een corrosieve stof voor de huid Spondylitis "Niet te verwarren met spondylose, spondylolyse, of spondylolisthesis" Spondylitis is een ontsteking van een of meer wervels De oorzaak kan zowel infectieus als aseptisch zijn Elke ontsteking van de wervelkolom kan ook spondylartropathie worden genoemd Wanneer de ontsteking ook de tussenwervelschijf betreft, wordt deze ook wel spondylodiscitis genoemd De via de bloedbaan binnengebrachte bacteriële infectie kan zich in de wervelkolom nestelen De dan ontstane pijn is niet-karakteristiek, waardoor een verwisseling met lumbago mogelijk is In vroeg stadium kan röntgenonderzoek negatief zijn Wanneer de ontsteking is ingekapseld laten ook de laboratoriumwaarden geen afwijkingen zien Een goed hulpmiddel is scintigrafie waarmee de activering in de gewrichtsstofwisseling aanwijsbaar wordt MRI-onderzoek maakt ontstekingshaarden in gewrichten en weke delen zichtbaar De ziekte van <PERSOON>) is een tuberculeuze ziekte van de wervels, gekenmerkt door stijfheid van de wervelkolom, met pijn tijdens bewegen, lokale drukpijn, promineren (uitsteken) van enkele doornuitsteeksels (processus spinosi), een enkele keer abdominale (buik) pijn en paralyse (verlamming) Aangedane gewrichten worden dan operatief verwijderd Eventueel kan een antibioticumhoudende kunststofketting worden aangelegd, die later wordt vervangen door lichaamseigen materiaal <PERSOON> wordt een stabiliserende romporthese aangemeten De behandeling duurt gemiddeld meer dan een jaar; wanneer tuberculose in het spel is kan men een nog langere duur verwachten Ziekte van Bechterew ("spondylitis ankylopoetica") Syndesmofyt Een syndesmofyt is een benige vergroeiing (extose) vanuit het binnenste van een ligament (kapselband), meestal gezien in de ligamenten van de wervelkolom, meer specifiek van de ligamenten van de intervertebrale (tussenwervel) gewrichten Hierdoor ontstaat fusie (vergroeiing) van de vertebrae (wervels), de zogenaamde wervelbrug Syndesmofyten zijn pathologisch gelijk aan osteofyten en kenmerkend voor de aandoening spondylosis ankylopoetica Syndesmofyten ziet men veel bij patiënten die een rugoperatie ondergingen of bij mensen met een andere chronische stress op de ligamenten van de wervelkolom Frontiers in Physiology Frontiers in Physiology (ISSN ###-###X) is een internationaal peer-reviewed wetenschappelijk tijdschrift op het gebied van de fysiologie Het is een open-access tijdschrift, dat wil zeggen dat de inhoud voor iedereen gratis beschikbaar is, en het wordt alleen online uitgegeven Het tijdschrift wordt uitgegeven door Frontiers en is onderdeel van een getrapt systeem van tijdschriften artikelen worden in eerste instantie gepubliceerd in een zeer gespecialiseerd sub-tijdschrift, en kunnen als ze veel gelezen worden "opstijgen" naar bredere tijdschriften In dit systeem staat "Frontiers in Physiology" op de tweede trap Het heeft zo'n ## subtijdschriften Het eerste artikel in "Frontiers in Physiology" verscheen in maart ### De hoofdredacteur is <PERSOON>, hoogleraar fysiologie en celbiologie aan de Ohio State University.
| 550 |
www
|
vervangen door lichaamseigen materiaal <PERSOON> wordt een stabiliserende romporthese aangemeten De behandeling duurt gemiddeld meer dan een jaar; wanneer tuberculose in het spel is kan men een nog langere duur verwachten Ziekte van Bechterew ("spondylitis ankylopoetica") Syndesmofyt Een syndesmofyt is een benige vergroeiing (extose) vanuit het binnenste van een ligament (kapselband), meestal gezien in de ligamenten van de wervelkolom, meer specifiek van de ligamenten van de intervertebrale (tussenwervel) gewrichten Hierdoor ontstaat fusie (vergroeiing) van de vertebrae (wervels), de zogenaamde wervelbrug Syndesmofyten zijn pathologisch gelijk aan osteofyten en kenmerkend voor de aandoening spondylosis ankylopoetica Syndesmofyten ziet men veel bij patiënten die een rugoperatie ondergingen of bij mensen met een andere chronische stress op de ligamenten van de wervelkolom Frontiers in Physiology Frontiers in Physiology (ISSN ###-###X) is een internationaal peer-reviewed wetenschappelijk tijdschrift op het gebied van de fysiologie Het is een open-access tijdschrift, dat wil zeggen dat de inhoud voor iedereen gratis beschikbaar is, en het wordt alleen online uitgegeven Het tijdschrift wordt uitgegeven door Frontiers en is onderdeel van een getrapt systeem van tijdschriften artikelen worden in eerste instantie gepubliceerd in een zeer gespecialiseerd sub-tijdschrift, en kunnen als ze veel gelezen worden "opstijgen" naar bredere tijdschriften In dit systeem staat "Frontiers in Physiology" op de tweede trap Het heeft zo'n ## subtijdschriften Het eerste artikel in "Frontiers in Physiology" verscheen in maart ### De hoofdredacteur is <PERSOON>, hoogleraar fysiologie en celbiologie aan de Ohio State University Frontiers in Microbiology Frontiers in Microbiology (ISSN ###<DATUM> ) is een internationaal collegiaal getoetst wetenschappelijk tijdschrift op het gebied van de microbiologie Het is een open-accesstijdschrift, wat wil zeggen dat de inhoud voor iedereen gratis beschikbaar is, en het wordt alleen online uitgegeven Het tijdschrift wordt uitgegeven door Frontiers en is onderdeel van een getrapt systeem van tijdschriften artikelen worden in eerste instantie gepubliceerd in een zeer gespecialiseerd subtijdschrift, en kunnen als ze veel gelezen worden "opstijgen" naar bredere tijdschriften In dit systeem staat "Frontiers in Microbiology" op de tweede trap De hoofdredacteur is <PERSOON>, een microbioloog aan de University of Louisville in de Amerikaanse staat Kentucky Het eerste artikel in "Frontiers in Microbiology" verscheen in juli ### Officiële website Frontiers in Pharmacology Frontiers in Pharmacology (ISSN ###-###) is een internationaal collegiaal getoetst wetenschappelijk tijdschrift op het gebied van de farmacologie Het is een open-accesstijdschrift, wat wil zeggen dat de inhoud voor iedereen gratis beschikbaar is, en het wordt alleen online uitgegeven Het tijdschrift wordt uitgegeven door de Zwitserse uitgeverij Frontiers en is onderdeel van een getrapt systeem van tijdschriften artikelen worden in eerste instantie gepubliceerd in een zeer gespecialiseerd subtijdschrift, en kunnen als ze veel gelezen worden "opstijgen" naar bredere tijdschriften In dit systeem staat "Frontiers in Pharmacology" op de tweede trap De huidige hoofdredacteur is <PERSOON>, emeritus hoogleraar aan de Université Catholique de Louvain.
| 560 |
www
|
Frontiers in Microbiology Frontiers in Microbiology (ISSN ###<DATUM> ) is een internationaal collegiaal getoetst wetenschappelijk tijdschrift op het gebied van de microbiologie Het is een open-accesstijdschrift, wat wil zeggen dat de inhoud voor iedereen gratis beschikbaar is, en het wordt alleen online uitgegeven Het tijdschrift wordt uitgegeven door Frontiers en is onderdeel van een getrapt systeem van tijdschriften artikelen worden in eerste instantie gepubliceerd in een zeer gespecialiseerd subtijdschrift, en kunnen als ze veel gelezen worden "opstijgen" naar bredere tijdschriften In dit systeem staat "Frontiers in Microbiology" op de tweede trap De hoofdredacteur is <PERSOON>, een microbioloog aan de University of Louisville in de Amerikaanse staat Kentucky Het eerste artikel in "Frontiers in Microbiology" verscheen in juli ### Officiële website Frontiers in Pharmacology Frontiers in Pharmacology (ISSN ###-###) is een internationaal collegiaal getoetst wetenschappelijk tijdschrift op het gebied van de farmacologie Het is een open-accesstijdschrift, wat wil zeggen dat de inhoud voor iedereen gratis beschikbaar is, en het wordt alleen online uitgegeven Het tijdschrift wordt uitgegeven door de Zwitserse uitgeverij Frontiers en is onderdeel van een getrapt systeem van tijdschriften artikelen worden in eerste instantie gepubliceerd in een zeer gespecialiseerd subtijdschrift, en kunnen als ze veel gelezen worden "opstijgen" naar bredere tijdschriften In dit systeem staat "Frontiers in Pharmacology" op de tweede trap De huidige hoofdredacteur is <PERSOON>, emeritus hoogleraar aan de Université Catholique de Louvain Hospital ClÃnic de Barcelona Hospital ClÃnic de Barcelona, officieel "Hospital ClÃnic i Provincial de Barcelona", is een ziekenhuis in Barcelona, Catalonië (Spanje) Het gebouw is in ### in gebruik genomen en maakt nu deel uit van de Catalaanse gezondheidsdienst (CatSalut) Het ziekenhuis is een academisch ziekenhuis verbonden aan de Universiteit van Barcelona Bijholte De bijholten, neusbijholten, sinus adnasales of sinus paranasales zijn bij de mens verschillende met lucht gevulde holten in de schedel die middels een dun kanaaltje in open verbinding staan met de neusholte Er zijn vier verschillende bijholten, die elk gepaard (links en rechts) voorkomen Ze worden genoemd naar de schedelbotten waarin ze liggen Bij de geboorte zijn de holten nog niet of nauwelijks aanwezig De voorhoofdsholten ontstaan bijvoorbeeld pas rond het zevende levensjaar en zijn voltooid aan het eind van de puberteit Bij ongeveer vijf procent van de volwassenen ontbreken de voorhoofdsholten De kaakholte is tot aan de tandenwissel nog vrij klein, omdat een deel van de ruimte nodig is voor de aanmaak van het volwassen gebit Net zoals de binnenzijde van de neus zijn ook de neusbijholten bekleed met slijmvlies Er kan een ontsteking plaatsvinden van de bijholten, wat bijholteontsteking (sinusitis) wordt genoemd In de literatuur is er nog debat over de mogelijke functie van de bijholtes Veel gewervelde dieren hebben bijholten, maar hun aantal en plaats verschilt sterk Stichting PVP De Stichting PVP is in ### opgericht als de Stichting Patiëntenvertrouwenspersoon Geestelijke Gezondheidszorg naar aanleiding van een vraag van patiëntenorganisaties uit de geestelijke gezondheidszorg.
| 553 |
www
|
officieel "Hospital ClÃnic i Provincial de Barcelona", is een ziekenhuis in Barcelona, Catalonië (Spanje) Het gebouw is in ### in gebruik genomen en maakt nu deel uit van de Catalaanse gezondheidsdienst (CatSalut) Het ziekenhuis is een academisch ziekenhuis verbonden aan de Universiteit van Barcelona Bijholte De bijholten, neusbijholten, sinus adnasales of sinus paranasales zijn bij de mens verschillende met lucht gevulde holten in de schedel die middels een dun kanaaltje in open verbinding staan met de neusholte Er zijn vier verschillende bijholten, die elk gepaard (links en rechts) voorkomen Ze worden genoemd naar de schedelbotten waarin ze liggen Bij de geboorte zijn de holten nog niet of nauwelijks aanwezig De voorhoofdsholten ontstaan bijvoorbeeld pas rond het zevende levensjaar en zijn voltooid aan het eind van de puberteit Bij ongeveer vijf procent van de volwassenen ontbreken de voorhoofdsholten De kaakholte is tot aan de tandenwissel nog vrij klein, omdat een deel van de ruimte nodig is voor de aanmaak van het volwassen gebit Net zoals de binnenzijde van de neus zijn ook de neusbijholten bekleed met slijmvlies Er kan een ontsteking plaatsvinden van de bijholten, wat bijholteontsteking (sinusitis) wordt genoemd In de literatuur is er nog debat over de mogelijke functie van de bijholtes Veel gewervelde dieren hebben bijholten, maar hun aantal en plaats verschilt sterk Stichting PVP De Stichting PVP is in ### opgericht als de Stichting Patiëntenvertrouwenspersoon Geestelijke Gezondheidszorg naar aanleiding van een vraag van patiëntenorganisaties uit de geestelijke gezondheidszorg Daaronder waren de Cliëntenbond, de Werkgroep Krankzinnigenwet, de Stichting Pandora en de Stichting Landelijke Patiëntenraden In ### bracht een commissie van de Nationale Ziekenhuisraad een advies om elk psychiatrisch ziekenhuis van een patiëntenvertrouwenspersoon te voorzien In ### werden de eerste acht patiëntenvertrouwenspersonen (PVP) aangesteld binnen instellingen Na een positief oordeel van de evaluatie door de Nederlands <INSTELLING> Geestelijke volksgezondheid (NcGv) in ### is door de staatssecretaris van WVC in ### besloten het project voort te zetten Na invoering van de Wet BOPZ in ### werd de patiëntenvertrouwenspersoon verplicht gesteld binnen ggz-instellingen In de periode van ### tot ### is de uitbreiding tot alle instellingen gerealiseerd en in ### werd daaraan ook de aanstelling van een PVP bij instellingen voor ambulante zorg, <INSTELLING> en ouderenzorg toegevoegd In ### werkten ruim ## PVP'en in de instellingen voor geestelijke gezondheidszorg De patiëntenvertrouwenspersoon is ook genoemd in de Wet verplichte ggz die vanaf <DATUM> de verouderde Bopz vervangt De PVP wordt betaald door het ministerie van VWS De instelling waar de PVP werkt biedt de PVP werkruimte en faciliteiten die voor het uitoefenen van de taak van PVP noodzakelijk zijn maar de PVP is "onafhankelijk" van die instelling De PVP staat aan de kant van de cliënt of patiënt en is in dienst van de Stichting PVP De Stichting PVP ondersteunt het werkt van de PVP en waarborgt de kwaliteit van dat werk.
| 554 |
www
|
Daaronder waren de Cliëntenbond, de Werkgroep Krankzinnigenwet, de Stichting Pandora en de Stichting Landelijke Patiëntenraden In ### bracht een commissie van de Nationale Ziekenhuisraad een advies om elk psychiatrisch ziekenhuis van een patiëntenvertrouwenspersoon te voorzien In ### werden de eerste acht patiëntenvertrouwenspersonen (PVP) aangesteld binnen instellingen Na een positief oordeel van de evaluatie door de Nederlands <INSTELLING> Geestelijke volksgezondheid (NcGv) in ### is door de staatssecretaris van WVC in ### besloten het project voort te zetten Na invoering van de Wet BOPZ in ### werd de patiëntenvertrouwenspersoon verplicht gesteld binnen ggz-instellingen In de periode van ### tot ### is de uitbreiding tot alle instellingen gerealiseerd en in ### werd daaraan ook de aanstelling van een PVP bij instellingen voor ambulante zorg, <INSTELLING> en ouderenzorg toegevoegd In ### werkten ruim ## PVP'en in de instellingen voor geestelijke gezondheidszorg De patiëntenvertrouwenspersoon is ook genoemd in de Wet verplichte ggz die vanaf <DATUM> de verouderde Bopz vervangt De PVP wordt betaald door het ministerie van VWS De instelling waar de PVP werkt biedt de PVP werkruimte en faciliteiten die voor het uitoefenen van de taak van PVP noodzakelijk zijn maar de PVP is "onafhankelijk" van die instelling De PVP staat aan de kant van de cliënt of patiënt en is in dienst van de Stichting PVP De Stichting PVP ondersteunt het werkt van de PVP en waarborgt de kwaliteit van dat werk Klachten over het werk van de pvp kunnen ingediend worden bij de klachtencommissie Er is een cliëntenpanel dat vier maal per jaar bij elkaar komt om het werk van de stichting te evalueren en ruggespraak met de stichting te houden Ook is er een opleidingsadviesraad die de stichting adviseert over haar opleiding van nieuw personeel Gesteelde lap De gesteelde lap was een techniek in de plastische chirurgie, waarmee men een autologe huidtransplantatie verrichtte Indien nodig liet men dan de eerste tijd de bloedvoorziening naar het transplantaat (de lap) door de oude bloedvaten verlopen (de steel) Door de komst van microchirurgie en vaatchirurgie wordt de gesteelde lap zelden meer toegepast Autologe transplantaties zijn verplaatsingen van eigen weefsel van een patiënt dit kan nodig zijn bij ernstige verbrandingen, ernstige verwondingen, of na necrotizerende infecties Wanneer men niet uitkomt met een dun transplantaat (split skin) moet men het onderliggende weefsel (vet, eventueel spieren, bot) meetransplanteren Daarbij is bijzondere aandacht nodig voor de doorbloeding en komt er vaat- en/of microchirurgie aan te pas Vroeger liet men dan de bloedvaten vanaf de plaats van herkomst intact tot zich nieuwe vaten hadden gevormd en de oude bloedvaten niet meer nodig waren Om infectie te voorkomen zorgde men dat de vaten door een goede huidsteel werden beschermd Eventueel kon men het transplantaat in etappes naar de juiste plek brengen Reeds lang geleden bedacht men verschillende methodes om mensen die door mishandeling of anderszins hun neus misten door middel van een gesteelde lap operatie te helpen met een rhinoplastiek.
| 553 |
www
|
Er is een cliëntenpanel dat vier maal per jaar bij elkaar komt om het werk van de stichting te evalueren en ruggespraak met de stichting te houden Ook is er een opleidingsadviesraad die de stichting adviseert over haar opleiding van nieuw personeel Gesteelde lap De gesteelde lap was een techniek in de plastische chirurgie, waarmee men een autologe huidtransplantatie verrichtte Indien nodig liet men dan de eerste tijd de bloedvoorziening naar het transplantaat (de lap) door de oude bloedvaten verlopen (de steel) Door de komst van microchirurgie en vaatchirurgie wordt de gesteelde lap zelden meer toegepast Autologe transplantaties zijn verplaatsingen van eigen weefsel van een patiënt dit kan nodig zijn bij ernstige verbrandingen, ernstige verwondingen, of na necrotizerende infecties Wanneer men niet uitkomt met een dun transplantaat (split skin) moet men het onderliggende weefsel (vet, eventueel spieren, bot) meetransplanteren Daarbij is bijzondere aandacht nodig voor de doorbloeding en komt er vaat- en/of microchirurgie aan te pas Vroeger liet men dan de bloedvaten vanaf de plaats van herkomst intact tot zich nieuwe vaten hadden gevormd en de oude bloedvaten niet meer nodig waren Om infectie te voorkomen zorgde men dat de vaten door een goede huidsteel werden beschermd Eventueel kon men het transplantaat in etappes naar de juiste plek brengen Reeds lang geleden bedacht men verschillende methodes om mensen die door mishandeling of anderszins hun neus misten door middel van een gesteelde lap operatie te helpen met een rhinoplastiek Rotacisme De term rotacisme (Latijn 'rhotacismus) is afgeleid van de Griekse letter "rho" (de R) en heeft twee betekenissen Het is een taalkundige term waarmee de overgang van een consonant naar de letter "r" wordt aangeduid, met name die van de "z" naar de "r" In het Latijn vond deze overgang plaats in de #e eeuw voor jaartelling De vroege Germaanse dialecten kenden ook rotacisme De klank "z", die eerder was ontstaan uit "s" door de Wet van Verner, ging in de Noord-Germaanse en West-Germaanse talen over in "r" Zo ontstond ook het Nederlands "meer" uit ouder *"maizô" Vergelijk daarbij het "maiza" in het Gotisch, dat een <PERSOON>-Germaanse taal was en dus geen rotacisme kende In werkwoorden zijn nog alternanties te vinden als gevolg van dit rotacisme De Wet van Verner had namelijk invloed op de meervoudsvormen van de verleden tijd van sterke werkwoorden, maar niet op de enkelvoudsvormen Zo stonden in het Oergermaans de enkelvoudsvormen *"was", *"fraus", *"kaus" en *"fralaus" naast de meervoudsvormen *"wÄzun", *"fruzun", *"kuzun" en *"fraluzun" In West-Germaans/Oudnederlands/Oudhoogduits werden die laatste "wÄrun", "frurun", "kurun" en "firlurun" De enkelvoudsvormen hadden de oude "s" behouden, en hadden daardoor geen rotacisme "was", "frÅs", "kÅs", "firlÅs" De moderne vorm "was" heeft dit nog behouden, maar de vormen *"vroos" en *"verloos" zijn vervangen door "vroor" en "verloor", waarvan de "r" niet etymologisch is maar is overgenomen uit de meervoudsvormen In het Middelnederlands komen "vroos" en "verloos" echter nog wel voor.
| 613 |
www
|
term rotacisme (Latijn 'rhotacismus) is afgeleid van de Griekse letter "rho" (de R) en heeft twee betekenissen Het is een taalkundige term waarmee de overgang van een consonant naar de letter "r" wordt aangeduid, met name die van de "z" naar de "r" In het Latijn vond deze overgang plaats in de #e eeuw voor jaartelling De vroege Germaanse dialecten kenden ook rotacisme De klank "z", die eerder was ontstaan uit "s" door de Wet van Verner, ging in de Noord-Germaanse en West-Germaanse talen over in "r" Zo ontstond ook het Nederlands "meer" uit ouder *"maizô" Vergelijk daarbij het "maiza" in het Gotisch, dat een <PERSOON>-Germaanse taal was en dus geen rotacisme kende In werkwoorden zijn nog alternanties te vinden als gevolg van dit rotacisme De Wet van Verner had namelijk invloed op de meervoudsvormen van de verleden tijd van sterke werkwoorden, maar niet op de enkelvoudsvormen Zo stonden in het Oergermaans de enkelvoudsvormen *"was", *"fraus", *"kaus" en *"fralaus" naast de meervoudsvormen *"wÄzun", *"fruzun", *"kuzun" en *"fraluzun" In West-Germaans/Oudnederlands/Oudhoogduits werden die laatste "wÄrun", "frurun", "kurun" en "firlurun" De enkelvoudsvormen hadden de oude "s" behouden, en hadden daardoor geen rotacisme "was", "frÅs", "kÅs", "firlÅs" De moderne vorm "was" heeft dit nog behouden, maar de vormen *"vroos" en *"verloos" zijn vervangen door "vroor" en "verloor", waarvan de "r" niet etymologisch is maar is overgenomen uit de meervoudsvormen In het Middelnederlands komen "vroos" en "verloos" echter nog wel voor Het moderne <PERSOON> is in dit process verder gegaan dan het Nederlands het enkelvoud "war" heeft ook de "r" overgenomen, en in "frieren" "vriezen" en "verlieren" "verliezen" is hij zelfs in de tegenwoordige tijd overgenomen De term "rotacisme" wordt gebruikt in de logopedie wanneer men de letter "r" niet met behulp van de tongpunt uitspreekt maar met een keelgeluid Het geluid wordt hierbij vervormd (distortie) Logopedisten rekenen rotacisme tot de "fonetische articulatiestoornissen" en beschouwen het als een spraakgebrek Voor de behandeling worden verschillende oefeningen aanbevolen Veel oefenen leidt echter niet altijd tot succes De auteurs <PERSOON> en <PERSOON> schreven er het boek ""Rotacisme oefeningen voor een goede uitspraak van de r"" over Gammacisme (uitspraakfouten bij de "g"), kappacisme (bij de "k"), lambdacisme (bij de "l") en sigmatisme (bij de "s") zijn andere vormen van fonetische articulatiestoornissen Spierkater Een spierkater of verlate spierpijn (Delayed Onset Muscle Soreness, DOMS) is de spierpijn en -stijfheid die men voelt in spieren enkele uren tot dagen na een intensieve lichamelijke activiteit waar men niet aan gewend is De pijn wordt het sterkst gevoeld tussen ## en ## uur na de activiteit Het is een teken van spierschade veroorzaakt door een excentrische beweging (het strekken van de spier) Na de activiteit past de spier zich snel aan om spierschade en dus spierpijn te voorkomen bij het herhalen van de activiteit De precieze oorzaak van verlate spierpijn is niet bekend.
| 648 |
www
|
in dit process verder gegaan dan het Nederlands het enkelvoud "war" heeft ook de "r" overgenomen, en in "frieren" "vriezen" en "verlieren" "verliezen" is hij zelfs in de tegenwoordige tijd overgenomen De term "rotacisme" wordt gebruikt in de logopedie wanneer men de letter "r" niet met behulp van de tongpunt uitspreekt maar met een keelgeluid Het geluid wordt hierbij vervormd (distortie) Logopedisten rekenen rotacisme tot de "fonetische articulatiestoornissen" en beschouwen het als een spraakgebrek Voor de behandeling worden verschillende oefeningen aanbevolen Veel oefenen leidt echter niet altijd tot succes De auteurs <PERSOON> en <PERSOON> schreven er het boek ""Rotacisme oefeningen voor een goede uitspraak van de r"" over Gammacisme (uitspraakfouten bij de "g"), kappacisme (bij de "k"), lambdacisme (bij de "l") en sigmatisme (bij de "s") zijn andere vormen van fonetische articulatiestoornissen Spierkater Een spierkater of verlate spierpijn (Delayed Onset Muscle Soreness, DOMS) is de spierpijn en -stijfheid die men voelt in spieren enkele uren tot dagen na een intensieve lichamelijke activiteit waar men niet aan gewend is De pijn wordt het sterkst gevoeld tussen ## en ## uur na de activiteit Het is een teken van spierschade veroorzaakt door een excentrische beweging (het strekken van de spier) Na de activiteit past de spier zich snel aan om spierschade en dus spierpijn te voorkomen bij het herhalen van de activiteit De precieze oorzaak van verlate spierpijn is niet bekend Het is zo goed als uitgesloten dat melkzuur, de stof die acute spierpijn veroorzaakt, een rol speelt Verlate spierpijn kan verlicht worden door de doorbloeding van de spier goed op gang te houden, bijvoorbeeld door matige activiteit of een warm bad Het is aangetoond dat matige activiteit het herstelproces van de spier niet schaadt Kwetsbaarheid-stressmodel Het kwetsbaarheid-stressmodel, ook kortweg kwetsbaarheidsmodel genoemd, is een overkoepelend model dat aangeeft welke factoren een rol spelen bij het uitbreken van een bepaalde psychische stoornis Het model gaat ervan uit dat het individu enerzijds een kwetsbaarheid (in het <PERSOON> "vulnerability" of "diathesis") in zich draagt en dat anderzijds omgevingsfactoren (stressbronnen) een rol spelen De kwetsbaarheid is de "aanleg" voor de stoornis Het kwetsbaarheid-stressmodel werd oorspronkelijk ontwikkeld als verklaring voor het ontstaan van psychotische episodes bij schizofrenie Reeds lang was er sprake van aanleg voor schizofrenie, maar de eerste uitdrukkelijke en omvattende beschrijving van het kwetsbaarheid-stressmodel werd in ### geformuleerd door <PERSOON> en <PERSOON> Zij stellen dat iedereen een zekere kwetsbaarheid in zich draagt (zie figuur) Onder bepaalde omstandigheden zal dit zich uiten in een episode waarin de psychose tot uiting komt In de figuur is persoon D het meest kwetsbaar (minste draagkracht) en persoon A het minst kwetsbaar Zelfs bij lage stress zal voor persoon D de drempel snel overschreden worden en zal hij ziektesymptomen gaan vertonen, terwijl persoon A zowat alle stress aankan Bij de kwetsbaarheid onderscheiden zij twee componenten aangeboren kwetsbaarheid en verworven kwetsbaarheid Aangeboren kwetsbaarheid is genetisch bepaald.
| 568 |
www
|
die acute spierpijn veroorzaakt, een rol speelt Verlate spierpijn kan verlicht worden door de doorbloeding van de spier goed op gang te houden, bijvoorbeeld door matige activiteit of een warm bad Het is aangetoond dat matige activiteit het herstelproces van de spier niet schaadt Kwetsbaarheid-stressmodel Het kwetsbaarheid-stressmodel, ook kortweg kwetsbaarheidsmodel genoemd, is een overkoepelend model dat aangeeft welke factoren een rol spelen bij het uitbreken van een bepaalde psychische stoornis Het model gaat ervan uit dat het individu enerzijds een kwetsbaarheid (in het <PERSOON> "vulnerability" of "diathesis") in zich draagt en dat anderzijds omgevingsfactoren (stressbronnen) een rol spelen De kwetsbaarheid is de "aanleg" voor de stoornis Het kwetsbaarheid-stressmodel werd oorspronkelijk ontwikkeld als verklaring voor het ontstaan van psychotische episodes bij schizofrenie Reeds lang was er sprake van aanleg voor schizofrenie, maar de eerste uitdrukkelijke en omvattende beschrijving van het kwetsbaarheid-stressmodel werd in ### geformuleerd door <PERSOON> en <PERSOON> Zij stellen dat iedereen een zekere kwetsbaarheid in zich draagt (zie figuur) Onder bepaalde omstandigheden zal dit zich uiten in een episode waarin de psychose tot uiting komt In de figuur is persoon D het meest kwetsbaar (minste draagkracht) en persoon A het minst kwetsbaar Zelfs bij lage stress zal voor persoon D de drempel snel overschreden worden en zal hij ziektesymptomen gaan vertonen, terwijl persoon A zowat alle stress aankan Bij de kwetsbaarheid onderscheiden zij twee componenten aangeboren kwetsbaarheid en verworven kwetsbaarheid Aangeboren kwetsbaarheid is genetisch bepaald Bij de stress - Zubin en Spring spreken van "challengers" - onderscheiden ze inwendige of endogene bronnen en uitwendige of exogene bronnen Endogene bronnen zijn biochemische of neurofysiologische gebeurtenissen, samenhangend met bijvoorbeeld lichamelijke ontwikkeling, inname van toxische producten of ondervoeding Exogene bronnen zijn allerlei stresserende levensgebeurtenissen zoals rouw, promotie, huwelijk, scheiding Hun model integreert deze factoren Het artikel van Zubin en Spring gaf de aanzet tot verdere ontwikkeling van het kwetsbaarheid-stressmodel Het meest bekend zijn de uitwerkingen van <PERSOON> en <PERSOON> Zij concretiseerden doorheen de jaren de kwetsbaarheidsfactoren en de omgevingsstressoren, om uiteindelijk te komen tot een model met volgende componenten Een interactie tussen deze vier componenten kan leiden tot een prodromale fase (door Zubin en Spring een episode van "coping breakdown" genoemd) met een overbelasting van de informatieverwerkingscapaciteit, een tonische autonome hyperactivatie en beperkingen in het verwerken van sociale stimuli Bij blijvende overbelasting kan dit leiden tot een psychotische episode Kwetsbaarheid-stressmodellen gaan in essentie over draagkracht en draaglast Er werden enkele metaforen ontwikkeld om dit te verduidelijken Stresserende gebeurtenissen zetten druk op het aanpassingsvermogen van een individu Zubin en Spring beschrijven in dit verband de metafoor van een touw dat aan het plafond hangt en waaraan een gewicht is bevestigd (p ###) Afhankelijk van het aanpassingsvermogen of de draagkracht van het touw kan het op vier manieren reageren op het gewicht (draaglast).
| 522 |
www
|
de stress - Zubin en Spring spreken van "challengers" - onderscheiden ze inwendige of endogene bronnen en uitwendige of exogene bronnen Endogene bronnen zijn biochemische of neurofysiologische gebeurtenissen, samenhangend met bijvoorbeeld lichamelijke ontwikkeling, inname van toxische producten of ondervoeding Exogene bronnen zijn allerlei stresserende levensgebeurtenissen zoals rouw, promotie, huwelijk, scheiding Hun model integreert deze factoren Het artikel van Zubin en Spring gaf de aanzet tot verdere ontwikkeling van het kwetsbaarheid-stressmodel Het meest bekend zijn de uitwerkingen van <PERSOON> en <PERSOON> Zij concretiseerden doorheen de jaren de kwetsbaarheidsfactoren en de omgevingsstressoren, om uiteindelijk te komen tot een model met volgende componenten Een interactie tussen deze vier componenten kan leiden tot een prodromale fase (door Zubin en Spring een episode van "coping breakdown" genoemd) met een overbelasting van de informatieverwerkingscapaciteit, een tonische autonome hyperactivatie en beperkingen in het verwerken van sociale stimuli Bij blijvende overbelasting kan dit leiden tot een psychotische episode Kwetsbaarheid-stressmodellen gaan in essentie over draagkracht en draaglast Er werden enkele metaforen ontwikkeld om dit te verduidelijken Stresserende gebeurtenissen zetten druk op het aanpassingsvermogen van een individu Zubin en Spring beschrijven in dit verband de metafoor van een touw dat aan het plafond hangt en waaraan een gewicht is bevestigd (p ###) Afhankelijk van het aanpassingsvermogen of de draagkracht van het touw kan het op vier manieren reageren op het gewicht (draaglast) Recenter werd vanuit het kwetsbaarheid-stressmodel door het Psychiatrisch Ziekenhuis Heilig Hart te Ieper de balkmetafoor ontwikkeld Ook de psycho-educatieve "InFoP"-brochure werkt met deze metafoor Het individu wordt voorgesteld als een balk die een zekere draagkracht bezit Bij mensen met een verhoogde kwetsbaarheid voor psychose zit er een <INSTELLING>, een grote gevoelige plek in de balk Dit maakt de balk breekbaar De draaglast voor de balk kan stress van binnen zijn (inwendige spanning, piekeren, emoties, gezondheidsproblemen, ) of stress die van buitenuit op de balk drukt (studeren, relaties, werk, ) Het kwetsbaarheid-stressmodel is tegenwoordig haast een vanzelfsprekendheid geworden De meeste werken over schizofrenie vermelden het, zij het vaak zonder er nog uitgebreid op in te gaan Ook de meeste psycho-educatieve pakketten, brochures en websites rond psychose vermelden het Intussen is ook duidelijk dat ernstige stresserende levensgebeurtenissen slechts een zeer beperkte rol spelen in het uitbreken van een psychose <PERSOON> met een verhoogde kwetsbaarheid reageren vaak al sterk op kleine gebeurtenissen Anderzijds is evenzeer duidelijk dat de factor expressed emotion een erg belangrijke factor is Het kwetsbaarheid-stressmodel wordt een "hogere-orde model" van schizofrenie genoemd Dit wil zeggen dat het diverse specifieke verklaringsmodellen of concretere factoren integreert Het is echter geen oorzakelijk model Het kwetsbaarheids-stressmodel biedt een verklaring voor het uitbreken en soms weer verdwijnen en terugkeren van schizofrene of psychotische episodes bij personen De stress (ook bijvoorbeeld de expressed emotion) is echter geen oorzaak van schizofrenie De eigenlijke oorzaken zijn de factoren die de kwetsbaarheid bepalen.
| 528 |
www
|
Ook de psycho-educatieve "InFoP"-brochure werkt met deze metafoor Het individu wordt voorgesteld als een balk die een zekere draagkracht bezit Bij mensen met een verhoogde kwetsbaarheid voor psychose zit er een <INSTELLING>, een grote gevoelige plek in de balk Dit maakt de balk breekbaar De draaglast voor de balk kan stress van binnen zijn (inwendige spanning, piekeren, emoties, gezondheidsproblemen, ) of stress die van buitenuit op de balk drukt (studeren, relaties, werk, ) Het kwetsbaarheid-stressmodel is tegenwoordig haast een vanzelfsprekendheid geworden De meeste werken over schizofrenie vermelden het, zij het vaak zonder er nog uitgebreid op in te gaan Ook de meeste psycho-educatieve pakketten, brochures en websites rond psychose vermelden het Intussen is ook duidelijk dat ernstige stresserende levensgebeurtenissen slechts een zeer beperkte rol spelen in het uitbreken van een psychose <PERSOON> met een verhoogde kwetsbaarheid reageren vaak al sterk op kleine gebeurtenissen Anderzijds is evenzeer duidelijk dat de factor expressed emotion een erg belangrijke factor is Het kwetsbaarheid-stressmodel wordt een "hogere-orde model" van schizofrenie genoemd Dit wil zeggen dat het diverse specifieke verklaringsmodellen of concretere factoren integreert Het is echter geen oorzakelijk model Het kwetsbaarheids-stressmodel biedt een verklaring voor het uitbreken en soms weer verdwijnen en terugkeren van schizofrene of psychotische episodes bij personen De stress (ook bijvoorbeeld de expressed emotion) is echter geen oorzaak van schizofrenie De eigenlijke oorzaken zijn de factoren die de kwetsbaarheid bepalen <PERSOON> met verhoogde kwetsbaarheid kunnen psychosevrij blijven als de stress laag blijft en als ze voldoende beschermende factoren hebben <PERSOON> als dit niet meer het geval is, kan een echte psychotische episode uitbreken met de kenmerkende symptomen en beperkingen op vlak van sociaal functioneren, studies, werk, In het verlengde van het ontwikkelen van het kwetsbaarheid-stressmodel wordt met het oog op preventie getracht de kwetsbaarheid van individuen te meten en in kaart te brengen, eventueel nog vóór het uitbreken van een eerste psychotische episode Men gaat op zoek naar "kwetsbaarheidsindicatoren" of "vulnerability markers" Dit kunnen onder meer genetische kenmerken zijn, maar ook kenmerken op hersenscans, oogbewegingen of cognitieve kenmerken (zoals resultaten op de "Continuous Performance Test", een aandachtsproef) Vooralsnog blijft het eigenlijk onmogelijk om vooraf de kwetsbaarheidskenmerken van een individu met voldoende zekerheid vast te stellen Het kwetsbaarheid-stressmodel biedt in de eerste plaats een verklaring voor het wisselende beeld van schizofrenie en voor de vaststelling dat niet iedereen met een aanleg voor schizofrenie de ziekte in dezelfde mate ontwikkelt Belangrijker voor het dagelijks leven is echter dat het kwetsbaarheidsmodel wijst op mogelijke risicovolle levenswijzen of omstandigheden voor mensen met een verhoogde kwetsbaarheid Een stap verder nog ten slotte is dat het model aangeeft hoe kwetsbare personen mogelijk weerbaarder kunnen gemaakt worden Men kan de draaglast verminderen, maar ook de draagkracht versterken Zo wordt gesproken over vier ondersteunende pijlers of steunmuren medicatie, individuele steun (psychotherapie, vaardigheidstraining, psycho-educatie), een steunende familie en een steunende ruimere omgeving.
| 534 |
www
|
kwetsbaarheid kunnen psychosevrij blijven als de stress laag blijft en als ze voldoende beschermende factoren hebben <PERSOON> als dit niet meer het geval is, kan een echte psychotische episode uitbreken met de kenmerkende symptomen en beperkingen op vlak van sociaal functioneren, studies, werk, In het verlengde van het ontwikkelen van het kwetsbaarheid-stressmodel wordt met het oog op preventie getracht de kwetsbaarheid van individuen te meten en in kaart te brengen, eventueel nog vóór het uitbreken van een eerste psychotische episode Men gaat op zoek naar "kwetsbaarheidsindicatoren" of "vulnerability markers" Dit kunnen onder meer genetische kenmerken zijn, maar ook kenmerken op hersenscans, oogbewegingen of cognitieve kenmerken (zoals resultaten op de "Continuous Performance Test", een aandachtsproef) Vooralsnog blijft het eigenlijk onmogelijk om vooraf de kwetsbaarheidskenmerken van een individu met voldoende zekerheid vast te stellen Het kwetsbaarheid-stressmodel biedt in de eerste plaats een verklaring voor het wisselende beeld van schizofrenie en voor de vaststelling dat niet iedereen met een aanleg voor schizofrenie de ziekte in dezelfde mate ontwikkelt Belangrijker voor het dagelijks leven is echter dat het kwetsbaarheidsmodel wijst op mogelijke risicovolle levenswijzen of omstandigheden voor mensen met een verhoogde kwetsbaarheid Een stap verder nog ten slotte is dat het model aangeeft hoe kwetsbare personen mogelijk weerbaarder kunnen gemaakt worden Men kan de draaglast verminderen, maar ook de draagkracht versterken Zo wordt gesproken over vier ondersteunende pijlers of steunmuren medicatie, individuele steun (psychotherapie, vaardigheidstraining, psycho-educatie), een steunende familie en een steunende ruimere omgeving Het kwetsbaarheid-stressmodel wordt intussen ook gebruikt voor heel wat andere psychische stoornissen zoals bipolaire stoornis of depressie, en algemene kwetsbaarheid-stressmodellen werden ontwikkeld #-joodbutaan #-joodbutaan of "n"-butyljodide is een organische verbinding met als brutoformule CHI De stof komt voor als een heldere kleurloze vloeistof #-joodbutaan is een zeer goed alkyleringsreagens het is immers een ideaal S#-substraat Daarom bezit het, net als vele alkyljodiden, mogelijk carcinogene eigenschappen #,#-di-jood-#-propanol #,#-di-jood-#-propanol is een organische verbinding met als brutoformule CHIO De stof wordt gebruikt als antisepticum Ethyljoodacetaat Ethyljoodacetaat is een organische verbinding met als brutoformule CHIO Het is een corrosief en toxisch derivaat van ethylacetaat Ethyljoodacetaat is een lacrimator Daarnaast is het een alkyleringsreagens Joodaceetamide Joodaceetamide is een organische verbinding met als brutoformule CHINO De stof komt voor als een toxische geel-bruine kristallijne vaste stof Joodaceetamide wordt aangewend als alkyleringsreagens bij het in kaart brengen van peptiden De werking ervan is vergelijkbaar met die van joodazijnzuur Het wordt voornamelijk gebruikt om covalent te binden met de thiolgroep uit cysteïne, zodat het proteïne in kwestie geen disulfidebruggen kan vormen Joodaceetamide treedt daarom als cysteïnepeptidase-inhibitor op Joodaceetamide is een toxische en mogelijk ook carcinogene verbinding Meralgia paraesthetica Meralgia paraesthetica, ook bekend als het syndroom van <PERSOON>, is een aandoening waarbij er een doof gevoel en of pijn in de zijkant van het dijbeen bestaat "zonder" letsel aan het dijbeen zelf maar door een letsel aan de zenuw van het dijbeen naar de wervelkolom.
| 550 |
www
|
kwetsbaarheid-stressmodel wordt intussen ook gebruikt voor heel wat andere psychische stoornissen zoals bipolaire stoornis of depressie, en algemene kwetsbaarheid-stressmodellen werden ontwikkeld #-joodbutaan #-joodbutaan of "n"-butyljodide is een organische verbinding met als brutoformule CHI De stof komt voor als een heldere kleurloze vloeistof #-joodbutaan is een zeer goed alkyleringsreagens het is immers een ideaal S#-substraat Daarom bezit het, net als vele alkyljodiden, mogelijk carcinogene eigenschappen #,#-di-jood-#-propanol #,#-di-jood-#-propanol is een organische verbinding met als brutoformule CHIO De stof wordt gebruikt als antisepticum Ethyljoodacetaat Ethyljoodacetaat is een organische verbinding met als brutoformule CHIO Het is een corrosief en toxisch derivaat van ethylacetaat Ethyljoodacetaat is een lacrimator Daarnaast is het een alkyleringsreagens Joodaceetamide Joodaceetamide is een organische verbinding met als brutoformule CHINO De stof komt voor als een toxische geel-bruine kristallijne vaste stof Joodaceetamide wordt aangewend als alkyleringsreagens bij het in kaart brengen van peptiden De werking ervan is vergelijkbaar met die van joodazijnzuur Het wordt voornamelijk gebruikt om covalent te binden met de thiolgroep uit cysteïne, zodat het proteïne in kwestie geen disulfidebruggen kan vormen Joodaceetamide treedt daarom als cysteïnepeptidase-inhibitor op Joodaceetamide is een toxische en mogelijk ook carcinogene verbinding Meralgia paraesthetica Meralgia paraesthetica, ook bekend als het syndroom van <PERSOON>, is een aandoening waarbij er een doof gevoel en of pijn in de zijkant van het dijbeen bestaat "zonder" letsel aan het dijbeen zelf maar door een letsel aan de zenuw van het dijbeen naar de wervelkolom De term meralgia paraesthetica komt uit het Grieks en bestaat uit vier wortels, die samen betekenen âdijbeenpijn met verkeerde perceptieâ De nervus cutaneus femoris lateralis (NCFL) raakt het vaakst beschadigd door beknelling of compressie bij het passeren van het ligamentum inguinale ter hoogte van het darmbeen vlak bij het aanhechtingspunt van het ligament aan de spina iliaca anterior superior (SIAS, vooraan de bovenrand van het heupbeen) Minder vaak wordt de zenuw bekneld door andere anatomische of abnormale structuren, raakt deze beschadigd door diabetische of andere neuropathie of door een trauma zoals de autogordel bij een auto-ongeluk De zenuw geeft aanleiding tot pijn in de loop van de tijd als deze door gewichtvermeerdering steeds meer druk ondervindt van ondergoed, riem of tailleband De pijn kan acuut optreden en uitstralen naar de ribbenboog, het kruis of het dijbeen Gewichtsverlies daarentegen kan de klachten veroorzaken doordat juist beschermende vetlagen voor de zenuw verdwijnen waardoor kledingstukken gaan beknellen Ook langere perioden van staan of beenoefeningen kunnen de klachten doen ontstaan door grotere spanning op het ligamentum inguinale De diagnose wordt grotendeels gesteld op de anamnese en relevante details over operaties in het verleden, letsels aan de heup of herhaaldelijke bewegingen die de betreffende zenuw zouden kunnen irriteren Bij lichamelijk onderzoek wordt er gekeken naar verschillen in gevoeligheid tussen het aangedane en het andere been Een elektromyografie (EMG) kan nodig zijn om de zenuwgeleiding te meten.
| 529 |
www
|
De term meralgia paraesthetica komt uit het Grieks en bestaat uit vier wortels, die samen betekenen âdijbeenpijn met verkeerde perceptieâ De nervus cutaneus femoris lateralis (NCFL) raakt het vaakst beschadigd door beknelling of compressie bij het passeren van het ligamentum inguinale ter hoogte van het darmbeen vlak bij het aanhechtingspunt van het ligament aan de spina iliaca anterior superior (SIAS, vooraan de bovenrand van het heupbeen) Minder vaak wordt de zenuw bekneld door andere anatomische of abnormale structuren, raakt deze beschadigd door diabetische of andere neuropathie of door een trauma zoals de autogordel bij een auto-ongeluk De zenuw geeft aanleiding tot pijn in de loop van de tijd als deze door gewichtvermeerdering steeds meer druk ondervindt van ondergoed, riem of tailleband De pijn kan acuut optreden en uitstralen naar de ribbenboog, het kruis of het dijbeen Gewichtsverlies daarentegen kan de klachten veroorzaken doordat juist beschermende vetlagen voor de zenuw verdwijnen waardoor kledingstukken gaan beknellen Ook langere perioden van staan of beenoefeningen kunnen de klachten doen ontstaan door grotere spanning op het ligamentum inguinale De diagnose wordt grotendeels gesteld op de anamnese en relevante details over operaties in het verleden, letsels aan de heup of herhaaldelijke bewegingen die de betreffende zenuw zouden kunnen irriteren Bij lichamelijk onderzoek wordt er gekeken naar verschillen in gevoeligheid tussen het aangedane en het andere been Een elektromyografie (EMG) kan nodig zijn om de zenuwgeleiding te meten De behandeling varieert Meestal is de beste behandeling de oorzaak van de compressie te verminderen door het gedrag van de patiënt te veranderen in combinatie met medicamenteuze behandeling om de ontsteking en de pijn te verminderen De genoemde behandelingen zijn voorbeelden Hoe dan ook, het kost vaak meerdere weken tot maanden voordat de klachten zijn verdwenen mede afhankelijk van de ernst van de aandoening Het dragen van ruimvallende kleding en bretels in plaats van een riem kunnen daarbij helpen Niet-steroïde ontstekingsremmers (NSAIDâs) onderdrukken de ontstekingspijn; narcotiserende pijnstillers (morfine, tramadol) kunnen nodig zijn als de pijn het functioneren ernstig beperkt en/of de slaap wordt verstoord Afname van lichamelijke inspanning is nodig afhankelijk van het niveau van de pijn In acute situaties kan strikte bedrust nodig zijn De NCFL kan worden beschadigd tijdens een laparoscopische herniaoperatie; ook littekenvorming na de operatie kan het beeld veroorzaken Adviezen voor minder ernstige gevallen Het kan veel tijd (weken) duren voordat de pijn verdwijnt en soms blijft er een doof gevoel ondanks de behandeling In ernstige gevallen kan er ter hoogte van het ligamentum inguinale een lokale zenuwblokkade gedaan worden met een combinatie van lidocaïne en een corticosteroïd om meerdere weken vermindering van de klachten te geven Pijnmodulatoren voor neuralgie zoals amitriptyline, carbamazepine of gabapentine kunnen geprobeerd worden, maar zijn meestal niet erg werkzaam bij dit beeld Bij ernstige en langdurige klachten is chirurgie aangewezen om de beklemming van de zenuw op te heffen of, als laatste redmiddel, de zenuw door te nemen met gevoelloosheid in het gebied tot gevolg.
| 526 |
www
|
te verminderen door het gedrag van de patiënt te veranderen in combinatie met medicamenteuze behandeling om de ontsteking en de pijn te verminderen De genoemde behandelingen zijn voorbeelden Hoe dan ook, het kost vaak meerdere weken tot maanden voordat de klachten zijn verdwenen mede afhankelijk van de ernst van de aandoening Het dragen van ruimvallende kleding en bretels in plaats van een riem kunnen daarbij helpen Niet-steroïde ontstekingsremmers (NSAIDâs) onderdrukken de ontstekingspijn; narcotiserende pijnstillers (morfine, tramadol) kunnen nodig zijn als de pijn het functioneren ernstig beperkt en/of de slaap wordt verstoord Afname van lichamelijke inspanning is nodig afhankelijk van het niveau van de pijn In acute situaties kan strikte bedrust nodig zijn De NCFL kan worden beschadigd tijdens een laparoscopische herniaoperatie; ook littekenvorming na de operatie kan het beeld veroorzaken Adviezen voor minder ernstige gevallen Het kan veel tijd (weken) duren voordat de pijn verdwijnt en soms blijft er een doof gevoel ondanks de behandeling In ernstige gevallen kan er ter hoogte van het ligamentum inguinale een lokale zenuwblokkade gedaan worden met een combinatie van lidocaïne en een corticosteroïd om meerdere weken vermindering van de klachten te geven Pijnmodulatoren voor neuralgie zoals amitriptyline, carbamazepine of gabapentine kunnen geprobeerd worden, maar zijn meestal niet erg werkzaam bij dit beeld Bij ernstige en langdurige klachten is chirurgie aangewezen om de beklemming van de zenuw op te heffen of, als laatste redmiddel, de zenuw door te nemen met gevoelloosheid in het gebied tot gevolg Dit kan door "cross-trainen", dus af te wisselen in het gebruik van de verschillende spiergroepen of door trainen op een lager niveau Om de prestatie te bevorderen tijdens wedstrijden is het aan te raden een lange (## minuten) warming-up te doen Hardlopers kunnen tijdens de wedstrijd van loopstijl wisselen waardoor steeds andere spiergroepen worden belast; is er gevoelloosheid in de heupbuiger en bovenste quadriceps, dan kan ervoor gekozen worden meer de musculus glutaeus maximus te gebruiken door meer rechtop te lopen met een grotere pas Als dit een negatief effect heeft dan is terugkeer naar de oorspronkelijke loopstijl nodig Dopingzaak <PERSOON> De dopingzaak rond <PERSOON> kwam na het Nederlandse kampioenschappen schaatsen supersprint ### aan het licht toen deze jeugdschaatser daar veel indruk maakte als C-junior Het slepende conflict met de KNSB over het vermeend dopinggebruik van de junior werd in de media breed uitgemeten <PERSOON> zou sinds seizoen ###/### uitkomen namens <PERSOON>, geboren in september ###, werd in ### gevoegd bij de Nationale Jeugdselectie en hij boekte enkele goede resultaten bij de junioren In <LOCATIE> maakte hij onder meer indruk tijdens het NK Supersprint dat verreden werd in februari ### op <LOCATIE>Twente in <LOCATIE> Tijdens dat kampioenschap won C-junior <PERSOON> zilver, achter kampioen <PERSOON> In die klasse zou hij ook tweede worden op het NK-allround, achter <PERSOON> Tevens reed <PERSOON> dat seizoen ##,## op de ### meter en werd hij Europees kampioen skeeleren in zijn leeftijdsklasse.
| 568 |
www
|
kan door "cross-trainen", dus af te wisselen in het gebruik van de verschillende spiergroepen of door trainen op een lager niveau Om de prestatie te bevorderen tijdens wedstrijden is het aan te raden een lange (## minuten) warming-up te doen Hardlopers kunnen tijdens de wedstrijd van loopstijl wisselen waardoor steeds andere spiergroepen worden belast; is er gevoelloosheid in de heupbuiger en bovenste quadriceps, dan kan ervoor gekozen worden meer de musculus glutaeus maximus te gebruiken door meer rechtop te lopen met een grotere pas Als dit een negatief effect heeft dan is terugkeer naar de oorspronkelijke loopstijl nodig Dopingzaak <PERSOON> De dopingzaak rond <PERSOON> kwam na het Nederlandse kampioenschappen schaatsen supersprint ### aan het licht toen deze jeugdschaatser daar veel indruk maakte als C-junior Het slepende conflict met de KNSB over het vermeend dopinggebruik van de junior werd in de media breed uitgemeten <PERSOON> zou sinds seizoen ###/### uitkomen namens <PERSOON>, geboren in september ###, werd in ### gevoegd bij de Nationale Jeugdselectie en hij boekte enkele goede resultaten bij de junioren In <LOCATIE> maakte hij onder meer indruk tijdens het NK Supersprint dat verreden werd in februari ### op <LOCATIE>Twente in <LOCATIE> Tijdens dat kampioenschap won C-junior <PERSOON> zilver, achter kampioen <PERSOON> In die klasse zou hij ook tweede worden op het NK-allround, achter <PERSOON> Tevens reed <PERSOON> dat seizoen ##,## op de ### meter en werd hij Europees kampioen skeeleren in zijn leeftijdsklasse en voor twee jaar geschorst De advocaat van de familie <PERSOON> spande een kort geding aan tegen de KNSB omdat die onrechtmatig zou zijn omgegaan met de persoonsgegevens van het schaatstalent Ook ontstond er kort controverse over verscherpte controles rond het toentertijd slechts <LEEFTIJD>-jarige zusje van <PERSOON> die daarna weer werden opgeschort Chemicus <PERSOON> uitte bovendien scherpe kritiek op de handelwijze van het dopinglaboratorium In november ### reed hij zijn eerste schaatswedstrijden toen hij na procedurefouten vrij werd gesproken Bij die eerste wedstrijd zorgde <PERSOON> opnieuw voor ophef Na een diskwalificatie schold hij de scheidsrechter uit en werd hij voor het gehele toernooi geschorst De KNSB en de Nederlandse Dopingautoriteit gingen bij het CAS in beroep tegen dit vonnis en de familie <PERSOON> eiste een schadevergoeding van #,# miljoen Euro Hierna besloot de familie <PERSOON> dat <PERSOON> en zijn zusje vanaf seizoen ###/### genaturaliseerd zouden worden tot Luxemburger om als langebaanschaatser en inline-skater verder te gaan met hun carrière Op <DATUM> werd <PERSOON> door <PERSOON> voor Sport (CAS) voor twee jaar geschorst waarvan één jaar voorwaardelijk Omdat hij reeds een jaar schorsing uitgediend had, mag hij direct weer in wedstrijden uitkomen Wel moet hij een boete van drieduizend Zwitserse frank en de proceskosten betalen Het CAS oordeelde dat het dopinglaboratorium de bewijzen volledig geleverd had Gammacisme Gammacisme is een term die gebruikt wordt in de logopedie wanneer men de letter "g" niet juist kan uitspreken.
| 584 |
www
|
twee jaar geschorst De advocaat van de familie <PERSOON> spande een kort geding aan tegen de KNSB omdat die onrechtmatig zou zijn omgegaan met de persoonsgegevens van het schaatstalent Ook ontstond er kort controverse over verscherpte controles rond het toentertijd slechts <LEEFTIJD>-jarige zusje van <PERSOON> die daarna weer werden opgeschort Chemicus <PERSOON> uitte bovendien scherpe kritiek op de handelwijze van het dopinglaboratorium In november ### reed hij zijn eerste schaatswedstrijden toen hij na procedurefouten vrij werd gesproken Bij die eerste wedstrijd zorgde <PERSOON> opnieuw voor ophef Na een diskwalificatie schold hij de scheidsrechter uit en werd hij voor het gehele toernooi geschorst De KNSB en de Nederlandse Dopingautoriteit gingen bij het CAS in beroep tegen dit vonnis en de familie <PERSOON> eiste een schadevergoeding van #,# miljoen Euro Hierna besloot de familie <PERSOON> dat <PERSOON> en zijn zusje vanaf seizoen ###/### genaturaliseerd zouden worden tot Luxemburger om als langebaanschaatser en inline-skater verder te gaan met hun carrière Op <DATUM> werd <PERSOON> door<PERSOON> voor Sport (CAS) voor twee jaar geschorst waarvan één jaar voorwaardelijk Omdat hij reeds een jaar schorsing uitgediend had, mag hij direct weer in wedstrijden uitkomen Wel moet hij een boete van drieduizend Zwitserse frank en de proceskosten betalen Het CAS oordeelde dat het dopinglaboratorium de bewijzen volledig geleverd had Gammacisme Gammacisme is een term die gebruikt wordt in de logopedie wanneer men de letter "g" niet juist kan uitspreken Rotacisme (uitspraakfouten bij de "r"), kappacisme (uitspraakfouten bij de "k"), Lambdacisme (uitspraakfouten bij de "l") en Sigmatisme (uitspraakfouten bij de "s") zijn andere vormen van fonetische articulatiestoornissen Kappacisme Kappacisme is een term die gebruikt wordt in de logopedie wanneer men de letter "k" niet juist kan uitspreken Logopedisten rekenen kappacisme tot de fonetische articulatiestoornissen en beschouwen het als een spraakgebrek Gammacisme (uitspraakfouten bij de "g"), rotacisme (uitspraakfouten bij de "r"), Lambdacisme (uitspraakfouten bij de "l") en Sigmatisme (uitspraakfouten bij de "s") zijn andere vormen van fonetische articulatiestoornissen Lambdacisme Lambdacisme is een term die gebruikt wordt in de logopedie wanneer men de letter "l" niet juist kan uitspreken Logopedisten rekenen lambdacisme tot de fonetische articulatiestoornissen en beschouwen het als een spraakgebrek Gammacisme (uitspraakfouten bij de "g"), kappacisme (uitspraakfouten bij de "k"), rotacisme (uitspraakfouten bij de "r") en Sigmatisme (uitspraakfouten bij de "s") zijn andere vormen van fonetische articulatiestoornissen Sigmatisme Sigmatisme is een term die gebruikt wordt in de logopedie wanneer men de letter "s" niet juist kan uitspreken Logopedisten rekenen sigmatisme tot de fonetische articulatiestoornissen en beschouwen het als een spraakgebrek Gammacisme (uitspraakfouten bij de "g"), kappacisme (uitspraakfouten bij de "k"), Lambdacisme (uitspraakfouten bij de "l") en Rotacisme (uitspraakfouten bij de "r") zijn andere vormen van fonetische articulatiestoornissen Stichting HIV Monitoring De Stichting HIV Monitoring (SHM) is een Nederlandse stichting die de verzameling en analyse van gegevens van hiv-geïnfecteerde patiënten coördineert De stichting doet dit sinds <DATUM> ###.
| 605 |
www
|
"r"), kappacisme (uitspraakfouten bij de "k"), Lambdacisme (uitspraakfouten bij de "l") en Sigmatisme (uitspraakfouten bij de "s") zijn andere vormen van fonetische articulatiestoornissen Kappacisme Kappacisme is een term die gebruikt wordt in de logopedie wanneer men de letter "k" niet juist kan uitspreken Logopedisten rekenen kappacisme tot de fonetische articulatiestoornissen en beschouwen het als een spraakgebrek Gammacisme (uitspraakfouten bij de "g"), rotacisme (uitspraakfouten bij de "r"), Lambdacisme (uitspraakfouten bij de "l") en Sigmatisme (uitspraakfouten bij de "s") zijn andere vormen van fonetische articulatiestoornissen Lambdacisme Lambdacisme is een term die gebruikt wordt in de logopedie wanneer men de letter "l" niet juist kan uitspreken Logopedisten rekenen lambdacisme tot de fonetische articulatiestoornissen en beschouwen het als een spraakgebrek Gammacisme (uitspraakfouten bij de "g"), kappacisme (uitspraakfouten bij de "k"), rotacisme (uitspraakfouten bij de "r") en Sigmatisme (uitspraakfouten bij de "s") zijn andere vormen van fonetische articulatiestoornissen Sigmatisme Sigmatisme is een term die gebruikt wordt in de logopedie wanneer men de letter "s" niet juist kan uitspreken Logopedisten rekenen sigmatisme tot de fonetische articulatiestoornissen en beschouwen het als een spraakgebrek Gammacisme (uitspraakfouten bij de "g"), kappacisme (uitspraakfouten bij de "k"), Lambdacisme (uitspraakfouten bij de "l") en Rotacisme (uitspraakfouten bij de "r") zijn andere vormen van fonetische articulatiestoornissen Stichting HIV Monitoring De Stichting HIV Monitoring (SHM) is een Nederlandse stichting die de verzameling en analyse van gegevens van hiv-geïnfecteerde patiënten coördineert De stichting doet dit sinds <DATUM> De gegevens worden anoniem onder een nummer opgeslagen en worden gebruikt voor onder meer wetenschappelijk onderzoek om inzicht te krijgen in het verloop van de infectie en in de effecten en bijwerkingen van medicijnen Nadat in ### de HAART-therapie geïntroduceerd was, werd een wetenschappelijk project gestart om het effect van deze behandeling te meten en eventuele bijwerkingen in kaart te brengen Een van de aanbevelingen uit het onderzoeksrapport was om de monitoring van hiv in <LOCATIE> permanent te maken en ook uit te breiden met mensen die wel zijn geïnfecteerd met hiv maar (nog) niet behandeld worden De aanbeveling werd overgenomen door de minister van Volksgezondheid en met ingang van <DATUM> worden alle hiv-geïnfecteerde personen ongeacht de staat van hun behandeling gevolgd De gegevens worden onder een code, zonder naam en adres, opgeslagen in een landelijke database Alleen de patiënt zelf, de behandelend arts en de dataverzamelaar kennen die code Er kan bezwaar worden aangetekend tegen de registratie van deze gegevens De SHM is wetenschappelijk en niet-commercieel De inkomsten komen van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Het bestuur wordt gevormd door afgevaardigden van HIV Vereniging <LOCATIE>, de Nederlandse vereniging van HIV Behandelaren, de Vereniging van Academische Ziekenhuizen, de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen, de GGD <LOCATIE> en Zorgverzekeraars <LOCATIE> Het bestuur is gevestigd in het <INSTELLING> in <LOCATIE> Antipsychiatrie in <LOCATIE> De antipsychiatrie is een heterogene beweging die de gangbare praktijk in de psychiatrie, of het medisch model dat de basis vormt van de psychiatrie, bestrijdt of ter discussie stelt.
| 609 |
www
|
gebruikt voor onder meer wetenschappelijk onderzoek om inzicht te krijgen in het verloop van de infectie en in de effecten en bijwerkingen van medicijnen Nadat in ### de HAART-therapie geïntroduceerd was, werd een wetenschappelijk project gestart om het effect van deze behandeling te meten en eventuele bijwerkingen in kaart te brengen Een van de aanbevelingen uit het onderzoeksrapport was om de monitoring van hiv in <LOCATIE> permanent te maken en ook uit te breiden met mensen die wel zijn geïnfecteerd met hiv maar (nog) niet behandeld worden De aanbeveling werd overgenomen door de minister van Volksgezondheid en met ingang van <DATUM> worden alle hiv-geïnfecteerde personen ongeacht de staat van hun behandeling gevolgd De gegevens worden onder een code, zonder naam en adres, opgeslagen in een landelijke database Alleen de patiënt zelf, de behandelend arts en de dataverzamelaar kennen die code Er kan bezwaar worden aangetekend tegen de registratie van deze gegevens De SHM is wetenschappelijk en niet-commercieel De inkomsten komen van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Het bestuur wordt gevormd door afgevaardigden van HIV Vereniging <LOCATIE>, de Nederlandse vereniging van HIV Behandelaren, de Vereniging van Academische Ziekenhuizen, de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen, de GGD <LOCATIE> en Zorgverzekeraars <LOCATIE> Het bestuur is gevestigd in het <INSTELLING> in <LOCATIE> Antipsychiatrie in <LOCATIE> De antipsychiatrie is een heterogene beweging die de gangbare praktijk in de psychiatrie, of het medisch model dat de basis vormt van de psychiatrie, bestrijdt of ter discussie stelt Van de kant van de cliënten of patiënten waren bijvoorbeeld de Stichting Pandora, de Cliëntenbond en andere werkgroepen in de jaren '## van de twintigste eeuw het eerst actief Na een grotere acceptatie en groei van het aantal patiëntenorganisaties sinds de jaren '## en '## is de beweging meer gedifferentieerd en geïntegreerd geraakt In de jaren ## van de twintigste eeuw kwam er van verschillende kanten kritiek op de psychiatrie en het medische model dat op afwijkend gedrag toegepast werd De sociaal-psychiater <PERSOON> had kritiek op de maatschappelijke visie op seksualiteit en gebrek aan voorlichting met name in zijn eigen rooms-katholieke kring Hij beschreef het vak van psychiater als ""klessen en lezen"" In <LOCATIE> werd de antipsychiatrie populair met name door de bestseller "Wie is van hout" uit ### waarin <PERSOON> zijn visie geeft op het verschijnsel schizofrenie vanuit een in de jaren ## en ## door <PERSOON> gepropageerd existentialistisch perspectief In de jaren ## en ## schreef columnist <PERSOON> Corstius in het opinieweekblad "<PERSOON> <LOCATIE>" een een serie aanvallen op criminoloog <PERSOON> die een biologisch of medisch model op crimineel gedrag wilde toepassen Sinds de jaren ## van de twintigste eeuw hebben de maatschappelijke ontwikkelingen een andere wending genomen en is de antipsychiatrie op de achtergrond geraakt Een minder bekende maar onvermoeibare hedendaagse vertolkster van de kritiek op de psychiatrie is psychologe, psychotherapeute en kunstenares <PERSOON>.
| 568 |
www
|
de kant van de cliënten of patiënten waren bijvoorbeeld de Stichting Pandora, de Cliëntenbond en andere werkgroepen in de jaren '## van de twintigste eeuw het eerst actief Na een grotere acceptatie en groei van het aantal patiëntenorganisaties sinds de jaren '## en '## is de beweging meer gedifferentieerd en geïntegreerd geraakt In de jaren ## van de twintigste eeuw kwam er van verschillende kanten kritiek op de psychiatrie en het medische model dat op afwijkend gedrag toegepast werd De sociaal-psychiater <PERSOON> had kritiek op de maatschappelijke visie op seksualiteit en gebrek aan voorlichting met name in zijn eigen rooms-katholieke kring Hij beschreef het vak van psychiater als ""klessen en lezen"" In <LOCATIE> werd de antipsychiatrie populair met name door de bestseller "Wie is van hout" uit ### waarin <PERSOON> zijn visie geeft op het verschijnsel schizofrenie vanuit een in de jaren ## en ## door <PERSOON> gepropageerd existentialistisch perspectief In de jaren ## en ## schreef columnist <PERSOON> Corstius in het opinieweekblad "<PERSOON> <LOCATIE>" een een serie aanvallen op criminoloog <PERSOON> die een biologisch of medisch model op crimineel gedrag wilde toepassen Sinds de jaren ## van de twintigste eeuw hebben de maatschappelijke ontwikkelingen een andere wending genomen en is de antipsychiatrie op de achtergrond geraakt Een minder bekende maar onvermoeibare hedendaagse vertolkster van de kritiek op de psychiatrie is psychologe, psychotherapeute en kunstenares <PERSOON> De arts <PERSOON> publiceert al langere tijd over de schadelijke effecten van psychofarmaca Er is groeiende weerstand tegen het onder dwang toedienen van antipsychotica aan onrustige ouderen en aan kinderen Regelmatig wordt in de media aandacht gevraagd voor het separatiebeleid in <LOCATIE> dat in omringende landen als slecht bekendstaat In ### werd de Stichting Pandora opgericht om iets te veranderen aan de maatschappelijke weerstanden en vooroordelen tegen mensen met psychische problemen In ### werd de Cliëntenbond opgericht als eerste patiëntenorganisatie voor mensen met psychische problemen In de jaren daarna kwamen de eerste cliëntenraden binnen de instellingen van de grond Vanaf de jaren ## organiseerden de Cliëntenbond en zijn leden samen met de Stichting Pandora, de Landelijke Patiëntenraden en verschillende ad-hocwerkgroepen, publiciteits- en protestacties om de publieke opinie en de politieke besluitvorming te beïnvloeden In ### start men met het voeren van de jaarlijks terugkerende publiciteitsactie, de <PERSOON> Met een knipoog naar de actie tegen het verbod op abortus van de feministische actiegroep Dolle <PERSOON-##>, die bekendstaat als "<PERSOON-##> in eigen Buik", gaat in ### de ludieke actie <PERSOON-##> in eigen Brein van start Men weet onder andere de invoering van de Wet BOPZ jaren te vertragen Deze wet werd uiteindelijk pas op <DATUM> van kracht, meer dan twintig jaar na het indienen van het eerste voorstel in ### De "<PERSOON>" is inmiddels overgegaan in een Week van de Psychiatrie met een "Breingeindag" en een "Breingeinfestival" (zie externe links).
| 591 |
www
|
Er is groeiende weerstand tegen het onder dwang toedienen van antipsychotica aan onrustige ouderen en aan kinderen Regelmatig wordt in de media aandacht gevraagd voor het separatiebeleid in <LOCATIE> dat in omringende landen als slecht bekendstaat In ### werd de Stichting Pandora opgericht om iets te veranderen aan de maatschappelijke weerstanden en vooroordelen tegen mensen met psychische problemen In ### werd de Cliëntenbond opgericht als eerste patiëntenorganisatie voor mensen met psychische problemen In de jaren daarna kwamen de eerste cliëntenraden binnen de instellingen van de grond Vanaf de jaren ## organiseerden de Cliëntenbond en zijn leden samen met de Stichting Pandora, de Landelijke Patiëntenraden en verschillende ad-hocwerkgroepen, publiciteits- en protestacties om de publieke opinie en de politieke besluitvorming te beïnvloeden In ### start men met het voeren van de jaarlijks terugkerende publiciteitsactie, de<PERSOON> Met een knipoog naar de actie tegen het verbod op abortus van de feministische actiegroep Dolle <PERSOON>, die bekendstaat als "<PERSOON> in eigen Buik", gaat in ### de ludieke actie <PERSOON> in eigen Brein van start Men weet onder andere de invoering van de Wet BOPZ jaren te vertragen Deze wet werd uiteindelijk pas op <DATUM> van kracht, meer dan twintig jaar na het indienen van het eerste voorstel in ### De "<PERSOON>" is inmiddels overgegaan in een Week van de Psychiatrie met een "Breingeindag" en een "Breingeinfestival" (zie externe links) De patiëntenvertrouwenspersonen zijn sinds de eeuwwisseling ook aangesteld binnen instellingen voor ambulante zorg en ouderenzorg De acties richten zich enerzijds op de emancipatie van mensen met een psychiatrisch heden of verleden Ze zijn gericht tegen de gevolgen van stigmatisering en allerlei vormen van discriminatie van mensen die zich "anders" gedragen dan de meeste burgers De vaak vernederende bejegening die mensen met een psychiatrisch stempel niet zelden moeten ondergaan komt niet in de laatste plaats voor rekening van de "manier van behandelen" door de hulpverleners zelf Anderzijds zijn de acties gericht tegen verschillende vormen van dwang en onderdrukking, met name tegen de dwangbehandelingen zoals dwangopnamen Daarbij kan opsluiting in de zogenaamd 'prikkelarme' isoleercel toegepast worden De patiënt wordt daarbij, enkel gekleed in een scheurhemd, langdurig in een kale ruimte opgesloten met een harde matras een onaangenaam aanvoelende scheurdeken en een kartonnen po Verder worden de beruchte elektroshocktherapie en het onder dwang toedienen van medicatie, ook wel "platspuiten" genoemd, toegepast Deze behandelingsmethoden vallen voor een groot deel onder de zogenaamde Middelen en Maatregelen, of "<PERSOON>" die sinds ### bestond Per <DATUM> is deze wet vervangen door de Wet zorg en dwang en de Wet verplichte ggz Naast actievoeren was het vergaderen, discussiëren en plannen maken in werkgroepverband een belangrijk bindend element binnen de cultuur van de emancipatie- en democratiseringsbewegingen Lotgenotencontact, het inrichten van inloophuizen, die aanvankelijk bedoeld waren als ontmoetingsplaats voor ambulante patiënten, en het oprichten van zelfhulpgroepen waren belangrijke activiteiten binnen de antipsychiatrische patiëntenbeweging.
| 557 |
www
|
zorg en ouderenzorg De acties richten zich enerzijds op de emancipatie van mensen met een psychiatrisch heden of verleden Ze zijn gericht tegen de gevolgen van stigmatisering en allerlei vormen van discriminatie van mensen die zich "anders" gedragen dan de meeste burgers De vaak vernederende bejegening die mensen met een psychiatrisch stempel niet zelden moeten ondergaan komt niet in de laatste plaats voor rekening van de "manier van behandelen" door de hulpverleners zelf Anderzijds zijn de acties gericht tegen verschillende vormen van dwang en onderdrukking, met name tegen de dwangbehandelingen zoals dwangopnamen Daarbij kan opsluiting in de zogenaamd 'prikkelarme' isoleercel toegepast worden De patiënt wordt daarbij, enkel gekleed in een scheurhemd, langdurig in een kale ruimte opgesloten met een harde matras een onaangenaam aanvoelende scheurdeken en een kartonnen po Verder worden de beruchte elektroshocktherapie en het onder dwang toedienen van medicatie, ook wel "platspuiten" genoemd, toegepast Deze behandelingsmethoden vallen voor een groot deel onder de zogenaamde Middelen en Maatregelen, of "<PERSOON>" die sinds ### bestond Per <DATUM> is deze wet vervangen door de Wet zorg en dwang en de Wet verplichte ggz Naast actievoeren was het vergaderen, discussiëren en plannen maken in werkgroepverband een belangrijk bindend element binnen de cultuur van de emancipatie- en democratiseringsbewegingen Lotgenotencontact, het inrichten van inloophuizen, die aanvankelijk bedoeld waren als ontmoetingsplaats voor ambulante patiënten, en het oprichten van zelfhulpgroepen waren belangrijke activiteiten binnen de antipsychiatrische patiëntenbeweging De waarde van psychiatrische etiketten werd vaak fel betwist zodat er binnen de antipsychiatrische wereld soms een taboe rustte op het uitspreken van DSM-terminologie en ander hulpverlenersjargon In de loop van de jaren tachtig en negentig verandert het maatschappelijke klimaat en doet het poldermodel zijn intrede Er worden steeds meer ziektespecifieke patiëntenverenigingen opgericht in een periode waarin het aantal belangenorganisaties explosief begint te groeien De patiëntenverenigingen en hun koepel, de NPCF, gaan in overleg met de overheid, de zorginstellingen en de ziektekostenverzekeraars over het verbeteren van de zorg Het gemeenschappelijk belang van de drie partijen in het overleg, de zorginstellingen, de verzekeraars en de patiënten, zou een betere zorg zijn Het idee was dat een goede extramurale zorg na een opname of tijdens een ambulante behandeling de levenskwaliteit van patiënten zou verhogen wat tot een daling van de dure opnamen zou leiden Deze verbeteringen zouden per saldo een goedkopere zorg moeten opleveren Hiervan zijn onder andere de dagactiviteitencentra (DAC's) een resultaat De DAC's voor ambulante psychiatrische patiënten zijn mede voortgekomen uit de inloophuizen en zijn net als buurthuizen op locaties buiten de zorginstellingen gevestigd In de jaren ## van de twintigste eeuw en na de eeuwwisseling veranderde het maatschappelijk klimaat verder waarbij de zogenaamde biologische psychiatrie steeds meer terrein won De technologische ontwikkelingen op het gebied van telecommunicatie en internet hebben voor de critici van de psychiatrie en de cliëntenbeweging ook gevolgen gehad Na de jaren ## begon de biologische psychiatrie terrein te winnen.
| 530 |
www
|
betwist zodat er binnen de antipsychiatrische wereld soms een taboe rustte op het uitspreken van DSM-terminologie en ander hulpverlenersjargon In de loop van de jaren tachtig en negentig verandert het maatschappelijke klimaat en doet het poldermodel zijn intrede Er worden steeds meer ziektespecifieke patiëntenverenigingen opgericht in een periode waarin het aantal belangenorganisaties explosief begint te groeien De patiëntenverenigingen en hun koepel, de NPCF, gaan in overleg met de overheid, de zorginstellingen en de ziektekostenverzekeraars over het verbeteren van de zorg Het gemeenschappelijk belang van de drie partijen in het overleg, de zorginstellingen, de verzekeraars en de patiënten, zou een betere zorg zijn Het idee was dat een goede extramurale zorg na een opname of tijdens een ambulante behandeling de levenskwaliteit van patiënten zou verhogen wat tot een daling van de dure opnamen zou leiden Deze verbeteringen zouden per saldo een goedkopere zorg moeten opleveren Hiervan zijn onder andere de dagactiviteitencentra (DAC's) een resultaat De DAC's voor ambulante psychiatrische patiënten zijn mede voortgekomen uit de inloophuizen en zijn net als buurthuizen op locaties buiten de zorginstellingen gevestigd In de jaren ## van de twintigste eeuw en na de eeuwwisseling veranderde het maatschappelijk klimaat verder waarbij de zogenaamde biologische psychiatrie steeds meer terrein won De technologische ontwikkelingen op het gebied van telecommunicatie en internet hebben voor de critici van de psychiatrie en de cliëntenbeweging ook gevolgen gehad Na de jaren ## begon de biologische psychiatrie terrein te winnen Psychiater en voorvechter van de biologische psychiatrie, René Kahn, beloofde mensen die leden aan een depressie binnen een paar weken tot een maand met behulp van deze middelen van een depressie af te kunnen helpen Voor de behandeling van onrustige jongeren werd de diagnose ADHD bijna de standaard waarvoor het middel Ritalin de medicinale oplossing bood Meer recentelijk tekent zich in de publieke opinie een toename van de belangstelling voor verschillende vormen van autisme af In de loop van de jaren ## begon de elektroconvulsietherapie een comeback te maken in <LOCATIE> De Groningse hoogleraar<PERSOON> heeft een belangrijke rol gespeeld bij de herintroductie van deze techniek Na de eeuwwisseling is het een veel toegepaste vorm van behandeling van zware depressies geworden Na de eeuwwisseling begonnen patiëntenverenigingen en critici van de psychiatrie zich steeds meer via internet tot het publiek en hun achterban te richten De meeste patiëntenverenigingen hadden voor de eeuwwisseling al een website en zijn inmiddels aangesloten bij het Landelijk Platform GGz Een antipsychiatrie en een activistische antipsychiatrische cliëntenbeweging, zoals dat in de jaren ## het geval was, zijn er niet meer De Cliëntenbond en de Stichting Pandora zijn met nog een aantal andere organisaties samengegaan in de vereniging Geestdrift De kritiek op de psychiatrie komt van verschillende kanten en wordt veel geuit via de televisie in actualiteitenrubrieken, consumentenprogramma's en praat- of discussieprogramma's Veel archiefmateriaal daarvan is terug te vinden via internet op sites van de omroepen of op sites als zielenknijper nl (zie externe links).
| 528 |
www
|
Kahn, beloofde mensen die leden aan een depressie binnen een paar weken tot een maand met behulp van deze middelen van een depressie af te kunnen helpen Voor de behandeling van onrustige jongeren werd de diagnose ADHD bijna de standaard waarvoor het middel Ritalin de medicinale oplossing bood Meer recentelijk tekent zich in de publieke opinie een toename van de belangstelling voor verschillende vormen van autisme af In de loop van de jaren ## begon de elektroconvulsietherapie een comeback te maken in <LOCATIE> De Groningse hoogleraar<PERSOON> heeft een belangrijke rol gespeeld bij de herintroductie van deze techniek Na de eeuwwisseling is het een veel toegepaste vorm van behandeling van zware depressies geworden Na de eeuwwisseling begonnen patiëntenverenigingen en critici van de psychiatrie zich steeds meer via internet tot het publiek en hun achterban te richten De meeste patiëntenverenigingen hadden voor de eeuwwisseling al een website en zijn inmiddels aangesloten bij het Landelijk Platform GGz Een antipsychiatrie en een activistische antipsychiatrische cliëntenbeweging, zoals dat in de jaren ## het geval was, zijn er niet meer De Cliëntenbond en de Stichting Pandora zijn met nog een aantal andere organisaties samengegaan in de vereniging Geestdrift De kritiek op de psychiatrie komt van verschillende kanten en wordt veel geuit via de televisie in actualiteitenrubrieken, consumentenprogramma's en praat- of discussieprogramma's Veel archiefmateriaal daarvan is terug te vinden via internet op sites van de omroepen of op sites als zielenknijper nl (zie externe links) Internationaal is "mindfreedom org" een <INSTELLING> van veel archiefmateriaal Een strijdbare anti-psychiatrische organisatie die de laatste jaren veel aandacht getrokken heeft is het aan Scientology gelieerde Nederlands Comité voor de Rechten van de <PERSOON> Zie externe links voor websites van de genoemde organisaties #-methoxymethamfetamine #-methoxymethamfetamine of PMMA is een organische verbinding met als brutoformule CHNO Het is een stimulerende drug die soms als vervuiling wordt aangetroffen in XTC-tabletten Commercieel wordt de stof als hydrochloride in oplossing verkocht PMMA is een derivaat van #-methoxyamfetamine Chia (plant) Chia, ook wel bekend als Salvia hispanica, is een plantensoort uit de lipbloemenfamilie, afkomstig uit Centraal- en Zuid-Mexico en Guatemala Uit overleveringen blijkt dat het werd geteeld door de Azteken voordat Columbus Amerika ontdekte, en dat de jaarlijkse belasting in chia betaald werd aan de machthebbers Chia wordt nog steeds gebruikt in Mexico en Guatemala, met de gemalen zaadjes, terwijl het hele zaad wordt gebruikt als voedingsingrediënt en wordt toegevoegd aan voedzame drankjes Het woord "chia" is afgeleid van het woord "chian", uit de taal van de Nahua, een Mexicaans volk dat afstamt van de Azteken, en betekent âvettigâ De Mexicaanse staat Chiapas heeft zijn naam te danken aan het Nahuatlwoord voor âchiawaterâ of âchiarivierâ Chia is een eenjarige plant die ca # meter hoog wordt De plant heeft tegenovergestelde bladeren van #â# cm lang en #â# cm breed De bloemen zijn paars of wit en komen voor in talloze clusters aan het eind van iedere stengel.
| 557 |
www
|
is "mindfreedom org" een <INSTELLING> van veel archiefmateriaal Een strijdbare anti-psychiatrische organisatie die de laatste jaren veel aandacht getrokken heeft is het aan Scientology gelieerde Nederlands Comité voor de Rechten van de <PERSOON> Zie externe links voor websites van de genoemde organisaties #-methoxymethamfetamine #-methoxymethamfetamine of PMMA is een organische verbinding met als brutoformule CHNO Het is een stimulerende drug die soms als vervuiling wordt aangetroffen in XTC-tabletten Commercieel wordt de stof als hydrochloride in oplossing verkocht PMMA is een derivaat van #-methoxyamfetamine Chia (plant) Chia, ook wel bekend als Salvia hispanica, is een plantensoort uit de lipbloemenfamilie, afkomstig uit Centraal- en Zuid-Mexico en Guatemala Uit overleveringen blijkt dat het werd geteeld door de Azteken voordat Columbus Amerika ontdekte, en dat de jaarlijkse belasting in chia betaald werd aan de machthebbers Chia wordt nog steeds gebruikt in Mexico en Guatemala, met de gemalen zaadjes, terwijl het hele zaad wordt gebruikt als voedingsingrediënt en wordt toegevoegd aan voedzame drankjes Het woord "chia" is afgeleid van het woord "chian", uit de taal van de Nahua, een Mexicaans volk dat afstamt van de Azteken, en betekent âvettigâ De Mexicaanse staat Chiapas heeft zijn naam te danken aan het Nahuatlwoord voor âchiawaterâ of âchiarivierâ Chia is een eenjarige plant die ca # meter hoog wordt De plant heeft tegenovergestelde bladeren van #â# cm lang en #â# cm breed De bloemen zijn paars of wit en komen voor in talloze clusters aan het eind van iedere stengel Chia wordt in het algemeen geteeld voor het zaad, in principe rijk aan omega #-vetzuren, aangezien ##â##% van het zaad extraheerbare plantaardige olie bevat, inclusief alfalinoleenzuur (ALA) Chiazaadjes zijn bijzonder klein en ovaal van vorm met een diameter van ongeveer # mm, gespikkeld met de kleuren bruin, grijs-zwart en wit Chiazaad wordt traditioneel geconsumeerd in Mexico en het zuidwesten van de Verenigde Staten, en is in het tweede decennium van de ##e eeuw in Europa bekend geraakt als superfood Volgens de overlevering werd chia verbouwd door de Nahua, een (Azteken)cultuur in Centraal-Mexico Chia wordt commercieel verbouwd in het land van oorsprong Mexico, en in Paraguay, Bolivia, Argentinië, Ecuador, Australië en Guatemala In ### was Australië de grootste producent van chia Een vergelijkbare soort, golden chia, wordt op eenzelfde manier gebruikt, maar niet commercieel verbouwd als voeding "Salvia hispanica" wordt meestal op de markt gebracht onder de naam chia, maar ook onder verschillende handelsmerken In ### keurde de Europese Unie chiazaad goed als een novel food, waarmee het als veilig wordt beschouwd voor consumptie Chiazaad kan rauw worden gegeten, een manier om proteïne, vetten en vezels binnen te krijgen Gemalen chiazaad wordt soms toegevoegd aan een ruw meel gemaakt van geroosterde maiskorrels In Mexico consumeert men chiazaadjes toegevoegd aan water of vers vruchtensap, dit staat bekend als "chia fresca" De geweekte zaadjes zijn geleiachtig van aard en worden gebruikt in pap en pudding.
| 581 |
www
|
Chia wordt in het algemeen geteeld voor het zaad, in principe rijk aan omega #-vetzuren, aangezien ##â##% van het zaad extraheerbare plantaardige olie bevat, inclusief alfalinoleenzuur (ALA) Chiazaadjes zijn bijzonder klein en ovaal van vorm met een diameter van ongeveer # mm, gespikkeld met de kleuren bruin, grijs-zwart en wit Chiazaad wordt traditioneel geconsumeerd in Mexico en het zuidwesten van de Verenigde Staten, en is in het tweede decennium van de ##e eeuw in Europa bekend geraakt als superfood Volgens de overlevering werd chia verbouwd door de Nahua, een (Azteken)cultuur in Centraal-Mexico Chia wordt commercieel verbouwd in het land van oorsprong Mexico, en in Paraguay, Bolivia, Argentinië, Ecuador, Australië en Guatemala In ### was Australië de grootste producent van chia Een vergelijkbare soort, golden chia, wordt op eenzelfde manier gebruikt, maar niet commercieel verbouwd als voeding "Salvia hispanica" wordt meestal op de markt gebracht onder de naam chia, maar ook onder verschillende handelsmerken In ### keurde de Europese Unie chiazaad goed als een novel food, waarmee het als veilig wordt beschouwd voor consumptie Chiazaad kan rauw worden gegeten, een manier om proteïne, vetten en vezels binnen te krijgen Gemalen chiazaad wordt soms toegevoegd aan een ruw meel gemaakt van geroosterde maiskorrels In Mexico consumeert men chiazaadjes toegevoegd aan water of vers vruchtensap, dit staat bekend als "chia fresca" De geweekte zaadjes zijn geleiachtig van aard en worden gebruikt in pap en pudding Kiemen van chia worden op eenzelfde manier gebruikt als kiemen van alfalfa in salades, op sandwiches en in andere gerechten Chia wordt als gezondheidsproduct ook steeds vaker gebruikt als aanvulling op de dagelijkse voeding In ## gram (# ounce) gedroogd chiazaad zit #% van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (adh) proteïne (# g), ##% van de adh vet (# g) (waarvan ##% alfalinoleenzuur) en ##% van de adh aan voedingsvezel (## g), bij een dagelijkse inname van ### kilocalorieën Daarnaast ook nog ##% adh calcium, ##% adh fosfor en ##% adh mangaan De zaden bevatten fosfor, mangaan, calcium, kalium en natrium in hoeveelheden vergelijkbaar met andere eetbare zaden, zoals lijnzaad of sesamzaad Een eerste systematische beoordeling van de beschikbare gegevens wijst op de verwachtingen die er zijn van chia als gezonde voeding bij bepaalde ziektes, maar laat ook zien dat deze verwachtingen niet berusten op bewijzen afkomstig uit enig onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek <PERSOON> staat voor "<PERSOON>" De stichting is opgericht op <DATUM> in <PERSOON> en heeft als doel het paardrijden voor mensen met een beperking mogelijk te maken in de regio <PERSOON> Dit geldt zo mogelijk voor alle beperkingen zoals verstandelijk, psychisch, lichamelijk en zintuiglijk Sinds de oprichting van de stichting worden de lessen gehouden in de manege De Eekwal De stichting is aangesloten bij de Federatie Paardrijden Gehandicapten (FPG) In het bijzijn van de burgemeester van <PERSOON>, werd het <LEEFTIJD>-jarige jubileum gevierd Tosylmethylisocyanide.
| 594 |
www
|
van alfalfa in salades, op sandwiches en in andere gerechten Chia wordt als gezondheidsproduct ook steeds vaker gebruikt als aanvulling op de dagelijkse voeding In ## gram (# ounce) gedroogd chiazaad zit #% van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (adh) proteïne (# g), ##% van de adh vet (# g) (waarvan ##% alfalinoleenzuur) en ##% van de adh aan voedingsvezel (## g), bij een dagelijkse inname van ### kilocalorieën Daarnaast ook nog ##% adh calcium, ##% adh fosfor en ##% adh mangaan De zaden bevatten fosfor, mangaan, calcium, kalium en natrium in hoeveelheden vergelijkbaar met andere eetbare zaden, zoals lijnzaad of sesamzaad Een eerste systematische beoordeling van de beschikbare gegevens wijst op de verwachtingen die er zijn van chia als gezonde voeding bij bepaalde ziektes, maar laat ook zien dat deze verwachtingen niet berusten op bewijzen afkomstig uit enig onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek <PERSOON> staat voor "<PERSOON>" De stichting is opgericht op <DATUM> in <PERSOON> en heeft als doel het paardrijden voor mensen met een beperking mogelijk te maken in de regio <PERSOON> Dit geldt zo mogelijk voor alle beperkingen zoals verstandelijk, psychisch, lichamelijk en zintuiglijk Sinds de oprichting van de stichting worden de lessen gehouden in de manege De Eekwal De stichting is aangesloten bij de Federatie Paardrijden Gehandicapten (FPG) In het bijzijn van de burgemeester van <PERSOON>, werd het <LEEFTIJD>-jarige jubileum gevierd Tosylmethylisocyanide Tosylmethylisocyanide kan bereid worden door dehydratie van N-tosylmethylformamide met fosforylchloride Tosylmethylisocyanide is een zeer veelzijdig synthon in de organische synthese Het werd in ### ontworpen door de Nederlandse professor <PERSOON> en diens onderzoeksgroep van de <PERSOON> Het is afgeleid van methylisocyanide en bezit tal van interessante eigenschappen die in vele organische syntheses kunnen benut worden Tosylmethylisocyanide bestaat uit # belangrijke bouwstenen een isocyanidegroep (#), een zuur α-koolstofatoom (#) en een sulfonylgroep (#) Het isocyanidegedeelte ondergaat typische α-additiereacties, terwijl de sulfonylgroep als goede "leaving group" kan aangewend worden Een tweede functie van de sulfonylgroep is het versterken van het zure <INSTELLING> van het α-koolstofatoom Tosylmethylisocyanide ondergaat, als gevolg van diens veelzijdige structuur, tal van reacties Het is in staat om tal van heterocyclische verbindingen te vormen, waaronder oxazolidines, oxazolen, indolen, pyrrolen, thiazolen en triazolen Oxazool en diens derivaten kunnen vlot bereid worden door reactie van tosylmethylisocyanide met een aldehyde, in aanwezigheid van kaliumcarbonaat als base Het geheel wordt gerefluxed in methanol Het rendement bedraagt ongeveer ##% De <PERSOON>-imidazoolsynthese is een door <PERSOON> zelf ontwikkelde methode om via tosylmethylisocyanide imidazolen te bereiden De aangewende precursor hiervoor is een aldimine Later is nog een meerstapsproces ontwikkeld, waarbij het aldimine "in situ" wordt gegenereerd uit een aldehyde en een primair amine Tosylmethylisocyanide kan verder aangewend worden voor de bereiding van Aangezien tosylmethylisocyanide een geactiveerde methyleengroep bezit, kan het eenvoudig en snel gestabiliseerde carbanionen vormen.
| 580 |
www
|
met fosforylchloride Tosylmethylisocyanide is een zeer veelzijdig synthon in de organische synthese Het werd in ### ontworpen door de Nederlandse professor <PERSOON> en diens onderzoeksgroep van de <PERSOON> Het is afgeleid van methylisocyanide en bezit tal van interessante eigenschappen die in vele organische syntheses kunnen benut worden Tosylmethylisocyanide bestaat uit # belangrijke bouwstenen een isocyanidegroep (#), een zuur α-koolstofatoom (#) en een sulfonylgroep (#) Het isocyanidegedeelte ondergaat typische α-additiereacties, terwijl de sulfonylgroep als goede "leaving group" kan aangewend worden Een tweede functie van de sulfonylgroep is het versterken van het zure <INSTELLING> van het α-koolstofatoom Tosylmethylisocyanide ondergaat, als gevolg van diens veelzijdige structuur, tal van reacties Het is in staat om tal van heterocyclische verbindingen te vormen, waaronder oxazolidines, oxazolen, indolen, pyrrolen, thiazolen en triazolen Oxazool en diens derivaten kunnen vlot bereid worden door reactie van tosylmethylisocyanide met een aldehyde, in aanwezigheid van kaliumcarbonaat als base Het geheel wordt gerefluxed in methanol Het rendement bedraagt ongeveer ##% De <PERSOON>-imidazoolsynthese is een door <PERSOON> zelf ontwikkelde methode om via tosylmethylisocyanide imidazolen te bereiden De aangewende precursor hiervoor is een aldimine Later is nog een meerstapsproces ontwikkeld, waarbij het aldimine "in situ" wordt gegenereerd uit een aldehyde en een primair amine Tosylmethylisocyanide kan verder aangewend worden voor de bereiding van Aangezien tosylmethylisocyanide een geactiveerde methyleengroep bezit, kan het eenvoudig en snel gestabiliseerde carbanionen vormen Xantheen Xantheen is een organische heterocyclische verbinding, met als brutoformule CHO De stof, die goed oplosbaar is in organische oplosmiddelen als benzeen, di-ethylether en chloroform, komt voor als kleurloze tot gele plaatvormige kristallen Het is matig oplosbaar in ethanol en onoplosbaar in water Xantheen kan bereid worden door de selectieve hydrogenering van xanthon met zink als katalysator Xantheen wordt gebruikt als fungicide en als uitgangsstof in de organische synthese De oxidatie ervan levert xanthon Derivaten van xantheen worden gezamenlijk aangeduid als xanthenen Tot deze groep verbindingen behoren kleurstoffen zoals fluoresceïne, eosines en rhodamines Veel kleurstoffen op basis van xantheen vertonen fluorescentie Ze worden gesynthetiseerd in condensatiereacties tussen derivaten van ftaalzuur en resorcinol of #-aminofenol Ergotisme Ergotisme of kriebelziekte is een ziekte die wordt veroorzaakt door het eten van met moederkoorn besmet graan, met name rogge De gifstoffen in het moederkoorn, alcaloïden zoals ergotamine, veroorzaken krampen en samentrekkingen van de bloedbaan Vingers en tenen kunnen hierdoor geleidelijk afsterven (gangreen), waardoor de patiënt uiteindelijk sterk verminkt raakt Ook veroorzaken de gifstoffen hallucinaties en uiteindelijk krankzinnigheid Daarbij moet in aanmerking worden genomen dat LSD uit de gifstoffen van moederkoorn wordt gesynthetiseerd en eraan verwant is Er wordt wel aangenomen dat de heksenvervolging mede te maken had met de hallucinaties waaraan sommige patiënten leden en waarvan men de oorzaak niet kende Aanvankelijk dacht men dat ergotisme een besmettelijke ziekte was, aangezien soms hele families eraan te gronde gingen Uiteindelijk bemerkte men echter dat ergotisme vooral een "armeluisziekte" was.
| 538 |
www
|
met als brutoformule CHO De stof, die goed oplosbaar is in organische oplosmiddelen als benzeen, di-ethylether en chloroform, komt voor als kleurloze tot gele plaatvormige kristallen Het is matig oplosbaar in ethanol en onoplosbaar in water Xantheen kan bereid worden door de selectieve hydrogenering van xanthon met zink als katalysator Xantheen wordt gebruikt als fungicide en als uitgangsstof in de organische synthese De oxidatie ervan levert xanthon Derivaten van xantheen worden gezamenlijk aangeduid als xanthenen Tot deze groep verbindingen behoren kleurstoffen zoals fluoresceïne, eosines en rhodamines Veel kleurstoffen op basis van xantheen vertonen fluorescentie Ze worden gesynthetiseerd in condensatiereacties tussen derivaten van ftaalzuur en resorcinol of #-aminofenol Ergotisme Ergotisme of kriebelziekte is een ziekte die wordt veroorzaakt door het eten van met moederkoorn besmet graan, met name rogge De gifstoffen in het moederkoorn, alcaloïden zoals ergotamine, veroorzaken krampen en samentrekkingen van de bloedbaan Vingers en tenen kunnen hierdoor geleidelijk afsterven (gangreen), waardoor de patiënt uiteindelijk sterk verminkt raakt Ook veroorzaken de gifstoffen hallucinaties en uiteindelijk krankzinnigheid Daarbij moet in aanmerking worden genomen dat LSD uit de gifstoffen van moederkoorn wordt gesynthetiseerd en eraan verwant is Er wordt wel aangenomen dat de heksenvervolging mede te maken had met de hallucinaties waaraan sommige patiënten leden en waarvan men de oorzaak niet kende Aanvankelijk dacht men dat ergotisme een besmettelijke ziekte was, aangezien soms hele families eraan te gronde gingen Uiteindelijk bemerkte men echter dat ergotisme vooral een "armeluisziekte" was Het was de <PERSOON> arts en botanicus <PERSOON> (###-###) die door dit feit op het spoor gebracht werd de arme mensen aten vooral roggebrood, en dan vaak nog brood dat gebakken was van rogge van inferieure kwaliteit, terwijl de rijkeren het duurdere tarwebrood aten Dit gegeven werd uitgewerkt in Dodart's geschrift "Médecine des pauvres" (###) Door de rogge nauwgezet aan controle te onderwerpen kon ergotisme worden uitgebannen Niettemin waren er ook later nog uitbarstingen van ergotisme, en wel in tijden van voedselschaarste, waarin men noodgedwongen zijn toevlucht tot inferieure voedingsmiddelen nam, of door misdaad, wanneer men uit winstbejag willens en wetens besmet graan of meel leverde Dit laatste speelde een rol bij de uitbraak van ergotisme in ### te <PERSOON>-Saint-Esprit, waarbij # doden vielen, ## mensen in een psychiatrische inrichting moesten worden opgenomen, en ### mensen leden aan symptomen van meer of minder ernstige aard Tzu <PERSOON> Tzu <PERSOON> is een boeddhistische internationale hulporganisatie, die vergelijkbaar is met het Rode kruis De organisatie werd in ### door de boeddhistische non <PERSOON> in Republiek China (Taiwan) opgericht, vanwege compassie dat in het boeddhisme zeer belangrijk is Tzu <PERSOON> heeft vele ziekenhuizen, universiteiten een eigen televisiezender, Da <PERSOON> TV Op deze zender worden nieuws en televisieprogramma's uitgezonden In Australië en de Verenigde Staten zijn Chinese scholen van de organisatie te vinden, waar Chinese kinderen de Chinese taal en cultuur, gebarentaal, compassie en maatschappelijk welzijn leren Ook propageert Tzu <PERSOON> de bescherming van het milieu door recycling.
| 573 |
www
|
was de <PERSOON> arts en botanicus <PERSOON> (###-###) die door dit feit op het spoor gebracht werd de arme mensen aten vooral roggebrood, en dan vaak nog brood dat gebakken was van rogge van inferieure kwaliteit, terwijl de rijkeren het duurdere tarwebrood aten Dit gegeven werd uitgewerkt in Dodart's geschrift "Médecine des pauvres" (###) Door de rogge nauwgezet aan controle te onderwerpen kon ergotisme worden uitgebannen Niettemin waren er ook later nog uitbarstingen van ergotisme, en wel in tijden van voedselschaarste, waarin men noodgedwongen zijn toevlucht tot inferieure voedingsmiddelen nam, of door misdaad, wanneer men uit winstbejag willens en wetens besmet graan of meel leverde Dit laatste speelde een rol bij de uitbraak van ergotisme in ### te <PERSOON>-Saint-Esprit, waarbij # doden vielen, ## mensen in een psychiatrische inrichting moesten worden opgenomen, en ### mensen leden aan symptomen van meer of minder ernstige aard Tzu <PERSOON> Tzu <PERSOON> is een boeddhistische internationale hulporganisatie, die vergelijkbaar is met het Rode kruis De organisatie werd in ### door de boeddhistische non <PERSOON> in Republiek China (Taiwan) opgericht, vanwege compassie dat in het boeddhisme zeer belangrijk is Tzu <PERSOON> heeft vele ziekenhuizen, universiteiten een eigen televisiezender, Da <PERSOON> TV Op deze zender worden nieuws en televisieprogramma's uitgezonden In Australië en de Verenigde Staten zijn Chinese scholen van de organisatie te vinden, waar Chinese kinderen de Chinese taal en cultuur, gebarentaal, compassie en maatschappelijk welzijn leren Ook propageert Tzu <PERSOON> de bescherming van het milieu door recycling In <LOCATIE> is ook een afdeling van Tzu <PERSOON> te vinden die activiteiten, zoals een dag op stap met bejaarden uit het tehuis Zij hebben nog geen kantoorgebouw Klimmendaal Klimmendaal is een revalidatiecentrum voor mensen met fysieke of cognitieve beperking De instelling heeft diverse locaties in <PERSOON>-<LOCATIE> Het is een van de negen centra in <LOCATIE> met de specialisatie kinderrevalidatie In ### is <PERSOON> Klimmendaal ontstaan uit een fusie tussen Bio Kinderrevalidatie, Klimmendaal en de <PERSOON> In ### zijn de letters 'RMC', die staan voor Revalidatie Medisch <INSTELLING>, toegevoegd aan de naam <PERSOON> Klimmendaal De fusie tussen<PERSOON-##> zorgde voor de huidige naam Klimmendaal, ofwel Klimmendaal Revalidatiespecialisten De hoofdvestiging ligt aan de <LOCATIE>in <LOCATIE>, tussen Landgoed Mariëndaal en Het Dorp Op deze locatie is begin ### de nieuwbouw in gebruik genomen Dit ontwerp van architect <PERSOON-##> was BNA Gebouw van het Jaar ###, en won onder meer de <PERSOON-##>-prijs, en bij de Dutch Design Awards de Publieksprijs en de vakjuryprijs Beste Interieur Commercieel Revalidatiegeneeskunde stelt zich ten doel patiënten ("revalidanten") zo min mogelijk beperking te laten ondervinden van een aandoening Behalve medische behandeling wordt hiertoe ook paramedische zorg ingezet, zoals fysiotherapie, logopedie en ergotherapie Bij Klimmendaal is zowel opname als poliklinische behandeling mogelijk De opnames vinden plaats op de hoofdvestiging in <LOCATIE>, of in de vestiging in <PERSOON-##>.
| 609 |
www
|
In <LOCATIE> is ook een afdeling van Tzu <PERSOON> te vinden die activiteiten, zoals een dag op stap met bejaarden uit het tehuis Zij hebben nog geen kantoorgebouw Klimmendaal Klimmendaal is een revalidatiecentrum voor mensen met fysieke of cognitieve beperking De instelling heeft diverse locaties in <PERSOON>-<LOCATIE> Het is een van de negen centra in <LOCATIE> met de specialisatie kinderrevalidatie In ### is <PERSOON> Klimmendaal ontstaan uit een fusie tussen Bio Kinderrevalidatie, Klimmendaal en de <PERSOON> In ### zijn de letters 'RMC', die staan voor Revalidatie Medisch <INSTELLING>, toegevoegd aan de naam <PERSOON> Klimmendaal De fusie tussen<PERSOON> zorgde voor de huidige naam Klimmendaal, ofwel Klimmendaal Revalidatiespecialisten De hoofdvestiging ligt aan de <LOCATIE>in <LOCATIE>, tussen Landgoed Mariëndaal en Het Dorp Op deze locatie is begin ### de nieuwbouw in gebruik genomen Dit ontwerp van architect <PERSOON> was BNA Gebouw van het Jaar ###, en won onder meer de <PERSOON>-prijs, en bij de Dutch Design Awards de Publieksprijs en de vakjuryprijs Beste Interieur Commercieel Revalidatiegeneeskunde stelt zich ten doel patiënten ("revalidanten") zo min mogelijk beperking te laten ondervinden van een aandoening Behalve medische behandeling wordt hiertoe ook paramedische zorg ingezet, zoals fysiotherapie, logopedie en ergotherapie Bij Klimmendaal is zowel opname als poliklinische behandeling mogelijk De opnames vinden plaats op de hoofdvestiging in <LOCATIE>, of in de vestiging in <PERSOON> Klimmendaal is gespecialiseerd in kinderrevalidatie Het is bij kinderen belangrijk dat, naast dat ze zo min mogelijk beperkingen ondervinden van hun aandoening, de ontwikkeling van het kind zo min mogelijk belemmerd wordt Hiervoor zijn er naast artsen en paramedici ook pedagogisch medewerkers in dienst en wordt er nauw samengewerkt met scholen Aandoeningen die de kinderen in Klimmendaal brengen zijn bijvoorbeeld hersenletsel, al dan niet aangeboren, open rug en eetstoornissen De poliklinische revalidatie vindt ook plaats in Ziekenhuis <INSTELLING> in <LOCATIE>, het <INSTELLING> in <LOCATIE> en de scholen Het <LOCATIE>in <PERSOON>, Mariëndael in <LOCATIE>, Lichtenbeek in <LOCATIE> en Mariëndael in <LOCATIE> Jaarlijks worden er ### patiënten (### poliklinisch en ### klinisch) behandeld door ### medewerkers De opnamecapaciteit is ### bedden Internaliserende en externaliserende gedragsproblemen Internaliserende en externaliserende gedragsproblemen hebben te maken met de manier waarop kinderen en jongeren omgaan met stress en emoties De meeste onderzoekers zijn het eens met een indeling in internaliserende en externaliserende problemen of patronen De indeling wordt gebruikt om probleemgedrag van kinderen tot adolescenten te typeren De patronen worden reeds gevonden bij kinderen van <LEEFTIJD> jaar en mogelijk zelfs vanaf <LEEFTIJD> jaar Sommigen hanteren de indeling ook voor vroege twintigers Steeds meer worden de begrippen ook bij volwassenen gehanteerd Verschillende studies vinden dat de internaliserende of externaliserende patronen stabiel bleven bij herhaalde meting over meerdere jaren Het blijken geen toevallige reacties of problemen te zijn die samenhangen met tijdelijke omstandigheden, maar diepgewortelde gedragspatronen die individuen kenmerken.
| 574 |
www
|
naast dat ze zo min mogelijk beperkingen ondervinden van hun aandoening, de ontwikkeling van het kind zo min mogelijk belemmerd wordt Hiervoor zijn er naast artsen en paramedici ook pedagogisch medewerkers in dienst en wordt er nauw samengewerkt met scholen Aandoeningen die de kinderen in Klimmendaal brengen zijn bijvoorbeeld hersenletsel, al dan niet aangeboren, open rug en eetstoornissen De poliklinische revalidatie vindt ook plaats in Ziekenhuis <INSTELLING> in <LOCATIE>, het <INSTELLING> in <LOCATIE> en de scholen Het <LOCATIE>in <PERSOON>, Mariëndael in <LOCATIE>, Lichtenbeek in <LOCATIE> en Mariëndael in <LOCATIE> Jaarlijks worden er ### patiënten (### poliklinisch en ### klinisch) behandeld door ### medewerkers De opnamecapaciteit is ### bedden Internaliserende en externaliserende gedragsproblemen Internaliserende en externaliserende gedragsproblemen hebben te maken met de manier waarop kinderen en jongeren omgaan met stress en emoties De meeste onderzoekers zijn het eens met een indeling in internaliserende en externaliserende problemen of patronen De indeling wordt gebruikt om probleemgedrag van kinderen tot adolescenten te typeren De patronen worden reeds gevonden bij kinderen van <LEEFTIJD> jaar en mogelijk zelfs vanaf <LEEFTIJD> jaar Sommigen hanteren de indeling ook voor vroege twintigers Steeds meer worden de begrippen ook bij volwassenen gehanteerd Verschillende studies vinden dat de internaliserende of externaliserende patronen stabiel bleven bij herhaalde meting over meerdere jaren Het blijken geen toevallige reacties of problemen te zijn die samenhangen met tijdelijke omstandigheden, maar diepgewortelde gedragspatronen die individuen kenmerken Internaliserende problemen blijken bij <LEEFTIJD>-jarigen samen te hangen met minder sporten, zich minder gezond voelen, meer symptomen van psychische problemen, minder vrienden en zwakkere schoolprestaties dan adolescenten zonder internaliserende of externaliserende problemen Externaliserende problemen blijken samen te hangen met meer roken, meer alcohol gebruiken, meer pesten en minder gepest worden, en zwakkere schoolprestaties NovaMin NovaMin is de merknaam van een type bioactief glas dat in mondverzorgingsproducten wordt toegepast vanwege de mineraliserende werking op tanden en kiezen Het actieve bestanddeel is calcium natrium fosfosilicaat NovaMin geeft calcium- en fosfaationen af die essentieel zijn voor de mineralisatie van bot en tanden Wanneer NovaMin in contact komt met speeksel komen er calcium- en fosfaationen vrij, wat de natuurlijke mineralisering van blootliggend dentine verbetert door de vorming van een beschermende laag over het blootliggend dentine en in tubuli Deze mineralen vormen een laag hydroxylcarbonaatapatiet op de tand, een mineraal dat de harde, anorganische samenstelling van tanden en kiezen nabootst De reactie die hydroxyapatiet vormt, luidt #Ca + #PO + OH â Ca(PO)(OH) NovaMin wordt gebruikt voor de verlichting van pijnklachten bij gevoelige tanden en het bevorderen van mineralisatie van tanden en kiezen Op de Nederlandse markt komt NovaMin onder meer voor in de tandpasta Sensodyne Repair & Protect De stof werd ontwikkeld door NovaMin Technology, dat in ### werd overgenomen door GlaxoSmithKline Stand van <PERSOON> De stand van <PERSOON> is de stand van een gewricht in lichte flexie die optreedt bij een zwelling (vaak een hydrops of een hemartrose) in dit gewricht.
| 564 |
www
|
sporten, zich minder gezond voelen, meer symptomen van psychische problemen, minder vrienden en zwakkere schoolprestaties dan adolescenten zonder internaliserende of externaliserende problemen Externaliserende problemen blijken samen te hangen met meer roken, meer alcohol gebruiken, meer pesten en minder gepest worden, en zwakkere schoolprestaties NovaMin NovaMin is de merknaam van een type bioactief glas dat in mondverzorgingsproducten wordt toegepast vanwege de mineraliserende werking op tanden en kiezen Het actieve bestanddeel is calcium natrium fosfosilicaat NovaMin geeft calcium- en fosfaationen af die essentieel zijn voor de mineralisatie van bot en tanden Wanneer NovaMin in contact komt met speeksel komen er calcium- en fosfaationen vrij, wat de natuurlijke mineralisering van blootliggend dentine verbetert door de vorming van een beschermende laag over het blootliggend dentine en in tubuli Deze mineralen vormen een laag hydroxylcarbonaatapatiet op de tand, een mineraal dat de harde, anorganische samenstelling van tanden en kiezen nabootst De reactie die hydroxyapatiet vormt, luidt #Ca + #PO + OH â Ca(PO)(OH) NovaMin wordt gebruikt voor de verlichting van pijnklachten bij gevoelige tanden en het bevorderen van mineralisatie van tanden en kiezen Op de Nederlandse markt komt NovaMin onder meer voor in de tandpasta Sensodyne Repair & Protect De stof werd ontwikkeld door NovaMin Technology, dat in ### werd overgenomen door GlaxoSmithKline Stand van <PERSOON> De stand van <PERSOON> is de stand van een gewricht in lichte flexie die optreedt bij een zwelling (vaak een hydrops of een hemartrose) in dit gewricht De stand van <PERSOON> treedt vaak op in de knie, bijvoorbeeld bij een meniscuslaesie na het verdraaien van de knie Hierbij staat de knie in ## tot ## graden flexie Ongelukkige triade De ongelukkige triade (vaak wordt de Engelse term "unhappy triad" gebruikt) is een combinatie van letsels aan de knie, die vaak optreedt bij contactsporten zoals rugby Het klassieke mechanisme van deze aandoening is een kracht die lateraal (vanaf de zijkant) op de knie inwerkt terwijl de voet gefixeerd op de grond staat Structuren die aangedaan zijn bij een ongelukkige triade zijn <PERSOON> (<PERSOON> Bronx, geboortedatum onbekend - Fort Lauderdale, <DATUM> was een Amerikaanse anesthesioloog en arts <PERSOON> was het bekendst voor zijn herontwerp van de vorm van de epidurale naald, door het toevoegen van een T-vormige set vleugels Hierdoor konden anesthesisten en artsen de naald gemakkelijker op de goede plek in de rug van de patiënt steken #,#-xylenol #,#-xylenol is een van de zes isomeren van xylenol De stof is ook bekend als #,#-dimethylfenol Het is een beige kristallijne vaste stof #,#-xylenol kan bereid worden door de alkylering van fenol of van orthocresol, met methanol als alkyleringsmiddel De katalysator moet een goede selectiviteit vertonen voor ortho-alkylering Hij is doorgaans gebaseerd op een magnesiumverbinding zoals magnesiumoxide of magnesiumcarbonaat #,#-xylenol vindt toepassing als monomeer voor polyfenyleenether Dit is een thermoplastische kunststof met de algemene formule (CHO).
| 553 |
www
|
treedt vaak op in de knie, bijvoorbeeld bij een meniscuslaesie na het verdraaien van de knie Hierbij staat de knie in ## tot ## graden flexie Ongelukkige triade De ongelukkige triade (vaak wordt de Engelse term "unhappy triad" gebruikt) is een combinatie van letsels aan de knie, die vaak optreedt bij contactsporten zoals rugby Het klassieke mechanisme van deze aandoening is een kracht die lateraal (vanaf de zijkant) op de knie inwerkt terwijl de voet gefixeerd op de grond staat Structuren die aangedaan zijn bij een ongelukkige triade zijn <PERSOON> (<PERSOON> Bronx, geboortedatum onbekend - Fort Lauderdale, <DATUM> was een Amerikaanse anesthesioloog en arts <PERSOON> was het bekendst voor zijn herontwerp van de vorm van de epidurale naald, door het toevoegen van een T-vormige set vleugels Hierdoor konden anesthesisten en artsen de naald gemakkelijker op de goede plek in de rug van de patiënt steken #,#-xylenol #,#-xylenol is een van de zes isomeren van xylenol De stof is ook bekend als #,#-dimethylfenol Het is een beige kristallijne vaste stof #,#-xylenol kan bereid worden door de alkylering van fenol of van orthocresol, met methanol als alkyleringsmiddel De katalysator moet een goede selectiviteit vertonen voor ortho-alkylering Hij is doorgaans gebaseerd op een magnesiumverbinding zoals magnesiumoxide of magnesiumcarbonaat #,#-xylenol vindt toepassing als monomeer voor polyfenyleenether Dit is een thermoplastische kunststof met de algemene formule (CHO) In de praktijk wordt het daarom niet zuiver aangewend maar gemengd met een ander polymeer zoals polyamide of polystyreen, waardoor de nadelen grotendeels worden opgeheven Er worden onder meer vormstukken van gemaakt voor de elektrische, elektronische en voertuigindustrie Polyfenyleenether, afgekort als PPE, wordt ook polyfenyleenoxide of PPO genoemd; maar die benaming is misleidend want het is geen oxide maar een ether Campomele dysplasie Campomele dysplasie (hierna af te korten tot CD) is een zeldzame skeletafwijking Campomele (of camptomele) verwijst naar de verkromming van de ledematen en dysplasie betekent abnormale vorming of groei van weefsel CD werd in ### voor het eerst beschreven Het is een zeldzame aandoening die bij # op de ## ###-### ### voorkomt ##-##% van de kinderen overlijdt kort na de geboorte of in het eerste levensjaar door ademhalingsproblemen Door verbetering van de behandeling van de ademproblemen overleeft tegenwoordig een groter percentage De oorzaak van CD is een foutje in het SOX-#-gen wat op chromosoom ## zit Dit gen is verantwoordelijk voor de ontwikkeling van het kraakbeen en is ook betrokken bij de geslachtsbepaling SOX-# is een aanlegstoornis van alle botten in het lichaam Een deel van de kinderen met CD zijn genetisch een jongen (XY), maar hebben een ander fenotype Deze kinderen zien er niet helemaal uit als een jongen of lijken een meisje Als CD bij een kind wordt ontdekt, is er meestal sprake van een nieuwe fout Soms is een van de ouders drager van de aandoening.
| 561 |
www
|
met een ander polymeer zoals polyamide of polystyreen, waardoor de nadelen grotendeels worden opgeheven Er worden onder meer vormstukken van gemaakt voor de elektrische, elektronische en voertuigindustrie Polyfenyleenether, afgekort als PPE, wordt ook polyfenyleenoxide of PPO genoemd; maar die benaming is misleidend want het is geen oxide maar een ether Campomele dysplasie Campomele dysplasie (hierna af te korten tot CD) is een zeldzame skeletafwijking Campomele (of camptomele) verwijst naar de verkromming van de ledematen en dysplasie betekent abnormale vorming of groei van weefsel CD werd in ### voor het eerst beschreven Het is een zeldzame aandoening die bij # op de ## ###-### ### voorkomt ##-##% van de kinderen overlijdt kort na de geboorte of in het eerste levensjaar door ademhalingsproblemen Door verbetering van de behandeling van de ademproblemen overleeft tegenwoordig een groter percentage De oorzaak van CD is een foutje in het SOX-#-gen wat op chromosoom ## zit Dit gen is verantwoordelijk voor de ontwikkeling van het kraakbeen en is ook betrokken bij de geslachtsbepaling SOX-# is een aanlegstoornis van alle botten in het lichaam Een deel van de kinderen met CD zijn genetisch een jongen (XY), maar hebben een ander fenotype Deze kinderen zien er niet helemaal uit als een jongen of lijken een meisje Als CD bij een kind wordt ontdekt, is er meestal sprake van een nieuwe fout Soms is een van de ouders drager van de aandoening Het kind van een ouder die het gen voor CD heeft, loopt ##% kans dit gen over te erven Als dit aangetaste gen overgeërfd wordt zal de ziekte tot uiting komen, want het is dominant over het gezonde gen Een klinisch geneticus kan hier meer over vertellen Doordat tegenwoordig aan alle zwangeren een ## weken echo wordt aangeboden en velen ook daadwerkelijk van dat aanbod gebruikmaken, komt CD veel eerder aan het licht Het opvallendste kenmerk van CD zijn de verkrommingen aan dij- en scheenbenen De combinatie van deze gebogen beenderen, misvormde borstwervels, kleine schouderbladen en klompvoetjes komt uitsluitend bij CD voor Verder onderzoek kan gedaan worden door een vruchtwaterpunctie of vlokkentest waarbij het DNA op CD onderzocht dient te worden Dit DNA-onderzoek (of array-test) gebeurt in Freiburg, Duitsland Tijdens de zwangerschap kan er sprake zijn van te veel vruchtwater Door de kleine terugwijkende onderkaak kan het kind moeilijk slikken en de afwijking zelf is een kenmerk voor te veel aan vruchtwater Hierdoor is de buik gespannen waardoor harde buiken veel kunnen voorkomen Ook is er een verhoogd risico op vroeggeboorte Door de druk van het vruchtwater kunnen de vliezen vroegtijdig breken De gynaecoloog kan eventueel een teveel aan vruchtwater aftappen Klinische kenmerken van CD zijn Het grootste probleem bij CD is de ademhaling Door CD zijn de kraakbeenringen die de luchtpijp open houden niet goed aangelegd Hierdoor worden de bovenste luchtwegen heel nauw of ze vallen dicht, waardoor het moeilijk beademen is.
| 537 |
www
|
voor CD heeft, loopt ##% kans dit gen over te erven Als dit aangetaste gen overgeërfd wordt zal de ziekte tot uiting komen, want het is dominant over het gezonde gen Een klinisch geneticus kan hier meer over vertellen Doordat tegenwoordig aan alle zwangeren een ## weken echo wordt aangeboden en velen ook daadwerkelijk van dat aanbod gebruikmaken, komt CD veel eerder aan het licht Het opvallendste kenmerk van CD zijn de verkrommingen aan dij- en scheenbenen De combinatie van deze gebogen beenderen, misvormde borstwervels, kleine schouderbladen en klompvoetjes komt uitsluitend bij CD voor Verder onderzoek kan gedaan worden door een vruchtwaterpunctie of vlokkentest waarbij het DNA op CD onderzocht dient te worden Dit DNA-onderzoek (of array-test) gebeurt in Freiburg, Duitsland Tijdens de zwangerschap kan er sprake zijn van te veel vruchtwater Door de kleine terugwijkende onderkaak kan het kind moeilijk slikken en de afwijking zelf is een kenmerk voor te veel aan vruchtwater Hierdoor is de buik gespannen waardoor harde buiken veel kunnen voorkomen Ook is er een verhoogd risico op vroeggeboorte Door de druk van het vruchtwater kunnen de vliezen vroegtijdig breken De gynaecoloog kan eventueel een teveel aan vruchtwater aftappen Klinische kenmerken van CD zijn Het grootste probleem bij CD is de ademhaling Door CD zijn de kraakbeenringen die de luchtpijp open houden niet goed aangelegd Hierdoor worden de bovenste luchtwegen heel nauw of ze vallen dicht, waardoor het moeilijk beademen is De intelligentie en ontwikkeling van kinderen met CD kunnen uiteenlopen De reuk kan aangedaan zijn Kinderen met CD kunnen slechthorend zijn door een slechte ontwikkeling van de gehoorbeentjes, afwijkende schedelvorm en/of herhaaldelijke oorontstekingen Een groot percentage van de kinderen met CD komt te overlijden Als de diagnose is gesteld tijdens de zwangerschap zal men, in overleg met de gynaecoloog, moeten nadenken over het voortzetten of afbreken van de zwangerschap De meeste kinderen overlijden kort na de geboorte of in het eerste levensjaar, door problemen met de ademhaling Ze zijn ook erg vatbaar voor luchtweginfecties Ook de verkromming van de rug kan ademhalingsmoeilijkheden veroorzaken, alsook een verlies van het loopvermogen Vaak zijn operaties nodig aan de wervelkolom of aan de benen en voeten vanwege de misvormingen De groei moet in de gaten gehouden worden, want kinderen met CD blijven klein Zeker in combinatie met intake problemen Slikken is soms lastig en sondevoeding biedt dan uitkomst De prognose voor kinderen met CD is slecht, maar leven met CD is soms wel mogelijk Doordat het een zeldzame aandoening is, en slechts een heel klein percentage in leven blijft, is er onvoldoende informatie om iets te zeggen over het functioneren van mensen met CD op volwassen leeftijd Campomele dysplasie komt maar heel zelden voor bij meerdere kinderen in één gezin Omdat kinderen met CD vaak overlijden na de geboorte, wordt de ziekte niet doorgegeven.
| 498 |
www
|
ontwikkeling van kinderen met CD kunnen uiteenlopen De reuk kan aangedaan zijn Kinderen met CD kunnen slechthorend zijn door een slechte ontwikkeling van de gehoorbeentjes, afwijkende schedelvorm en/of herhaaldelijke oorontstekingen Een groot percentage van de kinderen met CD komt te overlijden Als de diagnose is gesteld tijdens de zwangerschap zal men, in overleg met de gynaecoloog, moeten nadenken over het voortzetten of afbreken van de zwangerschap De meeste kinderen overlijden kort na de geboorte of in het eerste levensjaar, door problemen met de ademhaling Ze zijn ook erg vatbaar voor luchtweginfecties Ook de verkromming van de rug kan ademhalingsmoeilijkheden veroorzaken, alsook een verlies van het loopvermogen Vaak zijn operaties nodig aan de wervelkolom of aan de benen en voeten vanwege de misvormingen De groei moet in de gaten gehouden worden, want kinderen met CD blijven klein Zeker in combinatie met intake problemen Slikken is soms lastig en sondevoeding biedt dan uitkomst De prognose voor kinderen met CD is slecht, maar leven met CD is soms wel mogelijk Doordat het een zeldzame aandoening is, en slechts een heel klein percentage in leven blijft, is er onvoldoende informatie om iets te zeggen over het functioneren van mensen met CD op volwassen leeftijd Campomele dysplasie komt maar heel zelden voor bij meerdere kinderen in één gezin Omdat kinderen met CD vaak overlijden na de geboorte, wordt de ziekte niet doorgegeven Vaak zijn er dan wel uiterlijke kenmerken terug te vinden in de familielijn Cannabidiol Cannabidiol (CBD) is een niet-psychoactieve cannabinoïde, die voorkomt in cannabis en farmacologische interacties heeft met tetrahydrocannabinol CBD remt de afbraak van THC door de leverenzymen Cannabidiol maakt circa <DATUM> van een cannabisextract uit Cannabidiol is in ### voor het eerst geïsoleerd, maar de chemische structuur en stereochemie ervan werden in ### opgehelderd Het werkingsmechanisme is onafhankelijk van de cannabinoïdereceptoren CBD heeft een zeer lage affiniteit voor de cannabinoïdereceptoren (zowel CB als CB) CBD werkt bij proefdieren als antipsychoticum en sedativum CBD is de enige cannabinoïde waarmee verschillende gecontroleerde experimentele studies evenals klinisch onderzoek bij mensen is uitgevoerd bij multiple sclerose, neuropathische pijn, schizofrenie, bipolaire manie, sociale fobie, slapeloosheid, ziekte van Huntington en epilepsie Bij proefdieren heeft CBD anti-epileptische, anti-emetische, anti-inflammatoire en antipsychotische eigenschappen en is bovendien werkzaam tegen reumatoïde artritis CBD blijkt bovendien werkzaam tegen toxiciteit door N-methyl-D-asparaginezuur en bèta-amyloïd, evenals bij ischemische schade Op verschillende manieren heeft CBD bovendien een neuroprotectief effect en mogelijk is het daarom van betekenis bij cerebrovasculair accident, de ziekte van Parkinson, traumatische hersenbeschadiging en epilepsie De stof heeft bijna geen bijwerkingen, noch psychoactieve werking, noch is er risico op verslaving Of CBD bij mensen een antipsychotische werking heeft is onduidelijk; het onderzoek dat daarnaar is uitgevoerd is niet eenduidig Onderzoek lijkt er op te wijzen dat CBD de psychoactieve werking van THC kan beïnvloeden, maar onderzoek hiernaar geeft tegenstrijdige uitkomsten.
| 529 |
www
|
Cannabidiol Cannabidiol (CBD) is een niet-psychoactieve cannabinoïde, die voorkomt in cannabis en farmacologische interacties heeft met tetrahydrocannabinol CBD remt de afbraak van THC door de leverenzymen Cannabidiol maakt circa <DATUM> van een cannabisextract uit Cannabidiol is in ### voor het eerst geïsoleerd, maar de chemische structuur en stereochemie ervan werden in ### opgehelderd Het werkingsmechanisme is onafhankelijk van de cannabinoïdereceptoren CBD heeft een zeer lage affiniteit voor de cannabinoïdereceptoren (zowel CB als CB) CBD werkt bij proefdieren als antipsychoticum en sedativum CBD is de enige cannabinoïde waarmee verschillende gecontroleerde experimentele studies evenals klinisch onderzoek bij mensen is uitgevoerd bij multiple sclerose, neuropathische pijn, schizofrenie, bipolaire manie, sociale fobie, slapeloosheid, ziekte van Huntington en epilepsie Bij proefdieren heeft CBD anti-epileptische, anti-emetische, anti-inflammatoire en antipsychotische eigenschappen en is bovendien werkzaam tegen reumatoïde artritis CBD blijkt bovendien werkzaam tegen toxiciteit door N-methyl-D-asparaginezuur en bèta-amyloïd, evenals bij ischemische schade Op verschillende manieren heeft CBD bovendien een neuroprotectief effect en mogelijk is het daarom van betekenis bij cerebrovasculair accident, de ziekte van Parkinson, traumatische hersenbeschadiging en epilepsie De stof heeft bijna geen bijwerkingen, noch psychoactieve werking, noch is er risico op verslaving Of CBD bij mensen een antipsychotische werking heeft is onduidelijk; het onderzoek dat daarnaar is uitgevoerd is niet eenduidig Onderzoek lijkt er op te wijzen dat CBD de psychoactieve werking van THC kan beïnvloeden, maar onderzoek hiernaar geeft tegenstrijdige uitkomsten Bij relatief veel CBD ten opzichte van THC kan CBD het effect van THC verminderen, bij ongeveer gelijke hoeveelheden kan CBD juist een versterkend effect hebben op THC Ook het innamemoment maakt uit wanneer CBD wordt ingenomen voordat de THC wordt ingenomen, kan het effect van THC worden versterkt Wanneer de beide stoffen tegelijkertijd worden ingenomen, kan het effect van THC worden verminderd Medicinale cannabisolie (CBD-, THC- of THC/CBD-olie) valt onder de Opiumwet en is daardoor in <LOCATIE> verkrijgbaar op doktersrecept De enige legale producent in <LOCATIE> (sinds mei ###) is de Transvaal Apotheek in Den Haag en (sinds april ###) Clinical Cannabis Care in <LOCATIE> Deze apotheek maakt cannabidiol-olie (CBD) door CBD te extraheren uit CBD-verrijkt plantmateriaal en het vervolgens op te lossen in olie De bereiding gebeurt vanuit de medicinale cannabis Bedrolite (Bedrocan International, <LOCATIE>) Het product is verkrijgbaar in de variëteiten Bedrocan, Bedrobinol, Bediol, Bedica en Bedrolite, waarbij de verhoudingen en sterkten van THC en CBD variëren De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd controleert de productie en de verstrekking van dit product Ook een aantal coffeeshops, smartshops en webshops bieden CBD-olie aan, maar de productie van deze producten wordt niet gecontroleerd door de overheid Als voedingssupplement is de verkoop van CBD-olie mogelijk en toegankelijk voor de consument bij drogisterijen en verschillende webshops Hoofdzakelijk worden hiervoor cannabisvariëteiten gebruikt die oorspronkelijk voor vezel- en zaadproductie zijn veredeld Deze variëteiten bevatten lage concentraties cannabinoïden met een zeer laag gehalte aan THC/THCA Dit werd vereist door de Nederlandse overheid die de cannabis sativaplant op de opiumlijst heeft geplaatst.
| 582 |
www
|
verminderen, bij ongeveer gelijke hoeveelheden kan CBD juist een versterkend effect hebben op THC Ook het innamemoment maakt uit wanneer CBD wordt ingenomen voordat de THC wordt ingenomen, kan het effect van THC worden versterkt Wanneer de beide stoffen tegelijkertijd worden ingenomen, kan het effect van THC worden verminderd Medicinale cannabisolie (CBD-, THC- of THC/CBD-olie) valt onder de Opiumwet en is daardoor in <LOCATIE> verkrijgbaar op doktersrecept De enige legale producent in <LOCATIE> (sinds mei ###) is de Transvaal Apotheek in Den Haag en (sinds april ###) Clinical Cannabis Care in <LOCATIE> Deze apotheek maakt cannabidiol-olie (CBD) door CBD te extraheren uit CBD-verrijkt plantmateriaal en het vervolgens op te lossen in olie De bereiding gebeurt vanuit de medicinale cannabis Bedrolite (Bedrocan International, <LOCATIE>) Het product is verkrijgbaar in de variëteiten Bedrocan, Bedrobinol, Bediol, Bedica en Bedrolite, waarbij de verhoudingen en sterkten van THC en CBD variëren De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd controleert de productie en de verstrekking van dit product Ook een aantal coffeeshops, smartshops en webshops bieden CBD-olie aan, maar de productie van deze producten wordt niet gecontroleerd door de overheid Als voedingssupplement is de verkoop van CBD-olie mogelijk en toegankelijk voor de consument bij drogisterijen en verschillende webshops Hoofdzakelijk worden hiervoor cannabisvariëteiten gebruikt die oorspronkelijk voor vezel- en zaadproductie zijn veredeld Deze variëteiten bevatten lage concentraties cannabinoïden met een zeer laag gehalte aan THC/THCA Dit werd vereist door de Nederlandse overheid die de cannabis sativaplant op de opiumlijst heeft geplaatst <PERSOON> Gasthuis Het <PERSOON> Gasthuis in de Groningse plaats <LOCATIE> is in ### gesticht door <PERSOON> ten behoeve van de huisvesting van zes arme gereformeerde vrouwen uit <LOCATIE> Twee maanden voor zijn overlijden liet de koopman <PERSOON> uit <LOCATIE> zijn testament opmaken <PERSOON>, vrouw van de landrentmeester <PERSOON>, benoemde hij tot universeel erfgename Daarnaast werden er in het testament een zestal legaten geregeld Bovendien schonk hij duizend rijksdaalders en twee stukjes land aan de armen van <LOCATIE> Tot slot bestemde hij zesduizend Carolusguldens voor de koop van een huis waar zes arme gereformeerde vrouwen uit <LOCATIE> konden worden gehuisvest Van de rente van het geld zouden zij jaarlijks een bedrag uitgekeerd krijgen Na het overlijden van <PERSOON> werd een pand aan de Spekkersgang (de latere <PERSOON>) gekocht en bestemd tot gasthuis De weduwen die werden gehuisvest mochten geen kinderen in het gasthuis onderbrengen Hun nalatenschap verviel voor de helft aan het gasthuis Zij dienden zich te houden aan het vastgestelde reglement, dat bij toelating voor akkoord moest worden getekend Zij kregen een weekgeld en brandstof in de vorm van turf In de negentiende eeuw werd het aantal vrouwen dat uit het stichtingskapitaal kon worden onderhouden teruggebracht naar een viertal In ### werd het gasthuis verbouwd Het kreeg toen een uiterlijk met neoclassicistische en ambachtelijk-traditionele elementen.
| 547 |
www
|
<PERSOON> Gasthuis Het <PERSOON> Gasthuis in de Groningse plaats <LOCATIE> is in ### gesticht door <PERSOON> ten behoeve van de huisvesting van zes arme gereformeerde vrouwen uit <LOCATIE> Twee maanden voor zijn overlijden liet de koopman <PERSOON> uit <LOCATIE> zijn testament opmaken <PERSOON>, vrouw van de landrentmeester <PERSOON>, benoemde hij tot universeel erfgename Daarnaast werden er in het testament een zestal legaten geregeld Bovendien schonk hij duizend rijksdaalders en twee stukjes land aan de armen van <LOCATIE> Tot slot bestemde hij zesduizend Carolusguldens voor de koop van een huis waar zes arme gereformeerde vrouwen uit <LOCATIE> konden worden gehuisvest Van de rente van het geld zouden zij jaarlijks een bedrag uitgekeerd krijgen Na het overlijden van <PERSOON> werd een pand aan de Spekkersgang (de latere <PERSOON>) gekocht en bestemd tot gasthuis De weduwen die werden gehuisvest mochten geen kinderen in het gasthuis onderbrengen Hun nalatenschap verviel voor de helft aan het gasthuis Zij dienden zich te houden aan het vastgestelde reglement, dat bij toelating voor akkoord moest worden getekend Zij kregen een weekgeld en brandstof in de vorm van turf In de negentiende eeuw werd het aantal vrouwen dat uit het stichtingskapitaal kon worden onderhouden teruggebracht naar een viertal In ### werd het gasthuis verbouwd Het kreeg toen een uiterlijk met neoclassicistische en ambachtelijk-traditionele elementen De voorgevel van het pand heeft twee vooruitstekende geveldelen, met daarboven een driehoekige dakkapel De gevelsteen links herinnert aan de ingreep van ###, de gevelsteen rechts is de stichtingssteen, die herinnert aan Op de stichtingssteen staat (/small)(zie afbeelding)(/small) Het gebouw is erkend als rijksmonument onder meer vanwege de zeldzaamheid van dit type gebouw, de gaafheid, het architectuur- en cultuurhistorisch belang, de beeldbepalende ligging en als voorbeeld van een gasthuis uit ### Arteria subclavia De arteria subclavia of ondersleutelbeenslagader is de slagader die de armen voor het grootste deel van bloed voorziet Ter hoogte van de oksel heeft het de naam arteria axillaris en als voortzetting in de bovenarm arteria brachialis De arteria subclavia ontspringt links (arteria subclavia sinistra) rechtstreeks uit de aortaboog en rechts (arteria subclavia dextra) via de truncus brachiocephalicus ook uit de aortaboog Vanuit het hart zal het bloed dus, vanaf de aortaklep via de aorta ascendens, de aortaboog en voor de rechterkant de truncus brachiocephalicus de arm bereiken Er zijn anatomische variaties waarbij ook rechts de arteria subclavia rechtstreeks vanuit de aortaboog ontspringt Hallerindex De hallerindex, ontwikkeld door <PERSOON>, en <PERSOON> in ###, is een getalsmatige verhoudingsmaat voor de menselijke borst Per definitie is de hallerindex de verhouding van de transversale diameter (breedte van de ribbenkast) en de kortste afstand tussen de wervelkolom en het borstbeen Deze afstanden kunnen worden gemeten door middel van een CT-scan De hallerindex is de verhouding Daarin is Een normale waarde van de hallerindex is gelegen rond #,#.
| 544 |
www
|
gevelsteen links herinnert aan de ingreep van ###, de gevelsteen rechts is de stichtingssteen, die herinnert aan Op de stichtingssteen staat (/small)(zie afbeelding)(/small) Het gebouw is erkend als rijksmonument onder meer vanwege de zeldzaamheid van dit type gebouw, de gaafheid, het architectuur- en cultuurhistorisch belang, de beeldbepalende ligging en als voorbeeld van een gasthuis uit ### Arteria subclavia De arteria subclavia of ondersleutelbeenslagader is de slagader die de armen voor het grootste deel van bloed voorziet Ter hoogte van de oksel heeft het de naam arteria axillaris en als voortzetting in de bovenarm arteria brachialis De arteria subclavia ontspringt links (arteria subclavia sinistra) rechtstreeks uit de aortaboog en rechts (arteria subclavia dextra) via de truncus brachiocephalicus ook uit de aortaboog Vanuit het hart zal het bloed dus, vanaf de aortaklep via de aorta ascendens, de aortaboog en voor de rechterkant de truncus brachiocephalicus de arm bereiken Er zijn anatomische variaties waarbij ook rechts de arteria subclavia rechtstreeks vanuit de aortaboog ontspringt Hallerindex De hallerindex, ontwikkeld door <PERSOON>, en <PERSOON> in ###, is een getalsmatige verhoudingsmaat voor de menselijke borst Per definitie is de hallerindex de verhouding van de transversale diameter (breedte van de ribbenkast) en de kortste afstand tussen de wervelkolom en het borstbeen Deze afstanden kunnen worden gemeten door middel van een CT-scan De hallerindex is de verhouding Daarin is Een normale waarde van de hallerindex is gelegen rond #,# Cabazitaxel Cabazitaxel (experimentele naam XRP-###, huidige merknaam "Jevtana®") is een tweede-generatie taxaan, semi-synthetisch afgeleid van ##-deacetyl Baccatin III, het centrale intermediair geëxtraheerd uit de naalden van de Europese taxusboom Cabazitaxel werd ontwikkeld door sanofi-aventis en is geregistreerd door de FDA en EMA voor de behandeling van patiënten met gemetastaseerd, hormoon-refractair prostaatcarcinoom die eerder behandeld zijn met een docetaxel-bevattend schema Jevtana werd specifiek ontwikkeld om taxaanresistentie te voorkomen In preklinische modellen toont Jevtana anti-tumor werking in resistente tumorcellen die overexpressie vertonen van het zogenaamde "mdr-#" gen dat een rol speelt bij het ontstaan van resistentie tegen taxanen Jevtana toont anti-tumor werking in tumoren die resistent zijn voor standaard chemotherapie, inclusief docetaxel Daarnaast is Jevtana een krachtige stabilisator van de microtubuli die een essentiële rol spelen bij de deling van cellen (mitose) Door de binding van Jevtana aan de microtubuli wordt de celdeling geremd, leidend tot celdood Jevtana werd vergeleken met mitoxantron, beiden in combinatie met prednison of prednisolon, in een direct-vergelijkende fase III studie (studie TROPIC) Met Jevtana verbetert significant de totale overleving (primair eindpunt) van ##,# maanden versus ##,# maanden met mitoxantron De belangrijkste graad <DATUM> bijwerkingen waren neutropenie en diarree Momenteel wordt met cabazitaxel nog veel onderzoek verricht bij gemetastaseerd prostaatcarcinoom en andere vormen van kanker Bleomycine Bleomycine is een celremmend middel dat gebruikt wordt in de chemotherapie Het is een cytostaticum; het splitst het DNA en belemmert tevens de RNA- en de eiwitsynthese, waardoor de deling van cellen wordt verhinderd.
| 571 |
www
|
huidige merknaam "Jevtana®") is een tweede-generatie taxaan, semi-synthetisch afgeleid van ##-deacetyl Baccatin III, het centrale intermediair geëxtraheerd uit de naalden van de Europese taxusboom Cabazitaxel werd ontwikkeld door sanofi-aventis en is geregistreerd door de FDA en EMA voor de behandeling van patiënten met gemetastaseerd, hormoon-refractair prostaatcarcinoom die eerder behandeld zijn met een docetaxel-bevattend schema Jevtana werd specifiek ontwikkeld om taxaanresistentie te voorkomen In preklinische modellen toont Jevtana anti-tumor werking in resistente tumorcellen die overexpressie vertonen van het zogenaamde "mdr-#" gen dat een rol speelt bij het ontstaan van resistentie tegen taxanen Jevtana toont anti-tumor werking in tumoren die resistent zijn voor standaard chemotherapie, inclusief docetaxel Daarnaast is Jevtana een krachtige stabilisator van de microtubuli die een essentiële rol spelen bij de deling van cellen (mitose) Door de binding van Jevtana aan de microtubuli wordt de celdeling geremd, leidend tot celdood Jevtana werd vergeleken met mitoxantron, beiden in combinatie met prednison of prednisolon, in een direct-vergelijkende fase III studie (studie TROPIC) Met Jevtana verbetert significant de totale overleving (primair eindpunt) van ##,# maanden versus ##,# maanden met mitoxantron De belangrijkste graad <DATUM> bijwerkingen waren neutropenie en diarree Momenteel wordt met cabazitaxel nog veel onderzoek verricht bij gemetastaseerd prostaatcarcinoom en andere vormen van kanker Bleomycine Bleomycine is een celremmend middel dat gebruikt wordt in de chemotherapie Het is een cytostaticum; het splitst het DNA en belemmert tevens de RNA- en de eiwitsynthese, waardoor de deling van cellen wordt verhinderd De stof is opgenomen in de lijst van essentiële geneesmiddelen van de WHO Bleomycine is ontdekt in ###, toen de Japanse wetenschapper Hamao Umezawa de bacterie Streptomyces Verticullus onderzocht Hij ontdekte dat deze een tumorremmende stof maakte In ### werd dit geneesmiddel geïntroduceerd in Japan Rond ### werd het middel in <LOCATIE> in gebruik genomen Bleomycine wordt vooral toegepast bij kanker (Plaveiselcelcarcinoom) in het hoofd-halsgebied; testiscarcinoom (met uitzondering van niet-gemetastaseerde seminomen), non-hodgkinlymfomen en de ziekte van Hodgkin Het middel wordt meestal toegediend door middel van een infuus of intraveneuze injectie, maar er zijn ook andere toepassingen bekend Bleomycine wordt hoofdzakelijk toegepast in "combinatietherapie" samen met andere cytostatica, bijvoorbeeld samen met cisplatina en/of etoposide Het wordt gebruikt om de longvliezen aan elkaar te plakken, bv wanneer hier uitzaaiingen zijn ("pleuritis carcinomatosa") en er steeds vocht tussen de vliezen komt Ten slotte wordt het ook wel uitwendig gebruikt in combinatie met salicylzuur, als middel tegen wratten Bleomycine wordt door het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek geclassificeerd als mogelijk carcinogeen voor mensen (groep #B) Bleomycine is een natuurlijk hybride peptide-polyketide, dat niet-ribosomaal gesynthetiseerd wordt Bleomycine werkt door middel van het breken van DNA Sommige studies suggereren dat het ook de inbouw van thymidine in DNA verhindert De beschadiging van DNA hangt - althans in vitro - samen met zuurstof- en metaalionen.
| 547 |
www
|
de lijst van essentiële geneesmiddelen van de WHO Bleomycine is ontdekt in ###, toen de Japanse wetenschapper Hamao Umezawa de bacterie Streptomyces Verticullus onderzocht Hij ontdekte dat deze een tumorremmende stof maakte In ### werd dit geneesmiddel geïntroduceerd in Japan Rond ### werd het middel in <LOCATIE> in gebruik genomen Bleomycine wordt vooral toegepast bij kanker (Plaveiselcelcarcinoom) in het hoofd-halsgebied; testiscarcinoom (met uitzondering van niet-gemetastaseerde seminomen), non-hodgkinlymfomen en de ziekte van Hodgkin Het middel wordt meestal toegediend door middel van een infuus of intraveneuze injectie, maar er zijn ook andere toepassingen bekend Bleomycine wordt hoofdzakelijk toegepast in "combinatietherapie" samen met andere cytostatica, bijvoorbeeld samen met cisplatina en/of etoposide Het wordt gebruikt om de longvliezen aan elkaar te plakken, bv wanneer hier uitzaaiingen zijn ("pleuritis carcinomatosa") en er steeds vocht tussen de vliezen komt Ten slotte wordt het ook wel uitwendig gebruikt in combinatie met salicylzuur, als middel tegen wratten Bleomycine wordt door het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek geclassificeerd als mogelijk carcinogeen voor mensen (groep #B) Bleomycine is een natuurlijk hybride peptide-polyketide, dat niet-ribosomaal gesynthetiseerd wordt Bleomycine werkt door middel van het breken van DNA Sommige studies suggereren dat het ook de inbouw van thymidine in DNA verhindert De beschadiging van DNA hangt - althans in vitro - samen met zuurstof- en metaalionen Deze complexen verzorgen ook lipide peroxidatie en oxidatie van andere cellulaire moleculen Daarom wordt het middel bij Hodgkin lymfomen gebruikt in combinatie met doxorubicine, omdat die stoffen complementaire effecten hebben op het DNA, doordat doxorubicine tussen DNA-strengen gaat zitten en ook werkt op het enzym topoisomerase II en zo topoisomerasecomplexen losmaakt <PERSOON>, <DATUM> â Parijs, <DATUM> was een <PERSOON> apotheker, botanicus en ontdekkingsreiziger Hij was een pionier en specialist op het gebied van de flora van <PERSOON> Over zijn afkomst en vroege jeugd lijkt weinig bekend Hij was nog jong toen hij in Toulon scheepging voor een reis naar Grenada, waar hij een jaar verbleef bij de apotheker <PERSOON> Na terugkeer in Salon-de-Provence ging hij naar Montpellier om daar de colleges van onder meer François Boissier de Sauvages de <PERSOON> (###-###) over geneeskunde en vooral botanie te volgen Daarna begaf hij zich naar <PERSOON>, waar hij <PERSOON> ontmoette, en keerde toen terug om dienst te nemen als legerarts in het leger van Dom <PERSOON> Die betrekking liet hem veel tijd om planten te verzamelen Hij vertrok vervolgens naar Parijs om daar colleges in de chemie te volgen bij <PERSOON> (###-###), en colleges in de botanie aan de Jardin du Roi Daar maakte hij kennis met diverse vooraanstaande mensen van zijn tijd Het was voor de <PERSOON-##>-Indische Compagnie dat hij, op voordracht van de minister van marine, werd uitgezonden naar <PERSOON-##> als botanicus en apotheker om daar een laboratorium op te gaan zetten voor het vervaardigen van medicamenten, en een botanische tuin.
| 578 |
www
|
stoffen complementaire effecten hebben op het DNA, doordat doxorubicine tussen DNA-strengen gaat zitten en ook werkt op het enzym topoisomerase II en zo topoisomerasecomplexen losmaakt <PERSOON>, <DATUM> â Parijs, <DATUM> was een <PERSOON> apotheker, botanicus en ontdekkingsreiziger Hij was een pionier en specialist op het gebied van de flora van <PERSOON> Over zijn afkomst en vroege jeugd lijkt weinig bekend Hij was nog jong toen hij in Toulon scheepging voor een reis naar Grenada, waar hij een jaar verbleef bij de apotheker <PERSOON> Na terugkeer in Salon-de-Provence ging hij naar Montpellier om daar de colleges van onder meer François Boissier de Sauvages de <PERSOON> (###-###) over geneeskunde en vooral botanie te volgen Daarna begaf hij zich naar <PERSOON>, waar hij <PERSOON> ontmoette, en keerde toen terug om dienst te nemen als legerarts in het leger van Dom <PERSOON> Die betrekking liet hem veel tijd om planten te verzamelen Hij vertrok vervolgens naar Parijs om daar colleges in de chemie te volgen bij <PERSOON> (###-###), en colleges in de botanie aan de Jardin du Roi Daar maakte hij kennis met diverse vooraanstaande mensen van zijn tijd Het was voor de <PERSOON-##>-Indische Compagnie dat hij, op voordracht van de minister van marine, werd uitgezonden naar <PERSOON-##> als botanicus en apotheker om daar een laboratorium op te gaan zetten voor het vervaardigen van medicamenten, en een botanische tuin Hij werkte daar als apotheker in dienst van de <PERSOON-##>-Indische Compagnie en woonde er negen jaar Gedurende zijn verblijf op <PERSOON-##> raakte hij in conflict met <PERSOON-##> (###-###), een <PERSOON> missionaris, plantenkweker en bestuurder Poivre had tijdens een onvrijwillig oponthoud in Batavia het idee opgevat om illegaal zaden of stekken van de muskaatboom en van de kruidnagelboom uit Nederlands-Indië te halen en die op <PERSOON-##> te gaan kweken teneinde een graantje mee te kunnen pikken van de zeer lucratieve specerijenhandel, waarop de VOC op dat moment het monopolie had Poivre slaagde er inderdaad in clandestien stekken van die planten te bemachtigen en op <PERSOON-##> te planten Hij vertrouwde die in ###, toen hij zelf het eiland verliet voor een reis naar de Molukken, toe aan de zorgen van Aublet Poivre bereikte de Molukken niet maar slaagde er wel in om van Timor opnieuw planten van de nootmuskaatboom mee terug te brengen Bij terugkomst op <PERSOON-##>, in ###, bleken alle planten van zijn eerste poging dood te zijn Toen de nieuwe planten het op hun beurt ook niet redden, bracht een onderzoek aan het licht dat Aublet het werk had gesaboteerd Aublet zelf gaf in een brief van <DATUM> aan de eilandsraad als reden dat de planten geen echte nootmuskaatbomen zouden zijn geweest Poivre weerlegde die beschuldiging maar Aublet liet desondanks de planten moedwillig doodgaan omdat hij jaloers zou zijn geweest op het succes dat Poivre met de teelt van specerijen had.
| 597 |
www
|
Hij werkte daar als apotheker in dienst van de <PERSOON>-Indische Compagnie en woonde er negen jaar Gedurende zijn verblijf op <PERSOON> raakte hij in conflict met <PERSOON> (###-###), een <PERSOON> missionaris, plantenkweker en bestuurder Poivre had tijdens een onvrijwillig oponthoud in Batavia het idee opgevat om illegaal zaden of stekken van de muskaatboom en van de kruidnagelboom uit Nederlands-Indië te halen en die op <PERSOON> te gaan kweken teneinde een graantje mee te kunnen pikken van de zeer lucratieve specerijenhandel, waarop de VOC op dat moment het monopolie had Poivre slaagde er inderdaad in clandestien stekken van die planten te bemachtigen en op <PERSOON> te planten Hij vertrouwde die in ###, toen hij zelf het eiland verliet voor een reis naar de Molukken, toe aan de zorgen van Aublet Poivre bereikte de Molukken niet maar slaagde er wel in om van Timor opnieuw planten van de nootmuskaatboom mee terug te brengen Bij terugkomst op <PERSOON>, in ###, bleken alle planten van zijn eerste poging dood te zijn Toen de nieuwe planten het op hun beurt ook niet redden, bracht een onderzoek aan het licht dat Aublet het werk had gesaboteerd Aublet zelf gaf in een brief van <DATUM> aan de eilandsraad als reden dat de planten geen echte nootmuskaatbomen zouden zijn geweest Poivre weerlegde die beschuldiging maar Aublet liet desondanks de planten moedwillig doodgaan omdat hij jaloers zou zijn geweest op het succes dat Poivre met de teelt van specerijen had Hij trouwde een vrouw die afkomstig was van het eiland Madagaskar Zij schonk hem een zoon Datzelfde jaar stichtte hij ook een botanische tuin in zijn geboorteplaats, en introduceerde daar trompetbomen ("Catalpa"), tulpenbomen ("Liriodendron") en esdoorns ("Acer") Nauwelijks terug in Frankrijk werd hem verzocht naar <PERSOON> te gaan Op <DATUM> ontving hij een ministeriële opdracht om naar dat land te gaan in de functie van koninklijk apotheker Hij vertrok op <DATUM> en kwam in Cayenne aan op <DATUM> van dat jaar Van de flora van <PERSOON> was tot op dat moment vrijwel niets bekend of beschreven en Aublet verzamelde er een uitgebreid herbarium Door ziekte gekweld verliet hij het land alweer in ### maar bracht toen eerst nog een bezoek aan <PERSOON>), op verzoek <PERSOON> Hij kwam in ### terug in Frankrijk met een aanzienlijk herbarium De beschrijvingen en tekeningen liet hij controleren door <PERSOON>, alvorens ze te laten graveren Die gravures stelden hem in staat zijn "Histoire des plantes de la Guiane Françoise" samen te stellen Het werk verscheen in ### in Parijs en bevatte bijna ### kopergravures met afbeeldingen van planten Veel van de namen die Aublet aan de nieuw beschreven geslachten en soorten gaf zijn afgeleid van de lokale namen, die voor andere botanici betekenisloos zijn.
| 544 |
www
|
Hij trouwde een vrouw die afkomstig was van het eiland Madagaskar Zij schonk hem een zoon Datzelfde jaar stichtte hij ook een botanische tuin in zijn geboorteplaats, en introduceerde daar trompetbomen ("Catalpa"), tulpenbomen ("Liriodendron") en esdoorns ("Acer") Nauwelijks terug in Frankrijk werd hem verzocht naar <PERSOON> te gaan Op <DATUM> ontving hij een ministeriële opdracht om naar dat land te gaan in de functie van koninklijk apotheker Hij vertrok op <DATUM> en kwam in Cayenne aan op <DATUM> van dat jaar Van de flora van <PERSOON> was tot op dat moment vrijwel niets bekend of beschreven en Aublet verzamelde er een uitgebreid herbarium Door ziekte gekweld verliet hij het land alweer in ### maar bracht toen eerst nog een bezoek aan <PERSOON>), op verzoek <PERSOON> Hij kwam in ### terug in Frankrijk met een aanzienlijk herbarium De beschrijvingen en tekeningen liet hij controleren door <PERSOON>, alvorens ze te laten graveren Die gravures stelden hem in staat zijn "Histoire des plantes de la Guiane Françoise" samen te stellen Het werk verscheen in ### in Parijs en bevatte bijna ### kopergravures met afbeeldingen van planten Veel van de namen die Aublet aan de nieuw beschreven geslachten en soorten gaf zijn afgeleid van de lokale namen, die voor andere botanici betekenisloos zijn Aublet had, mede door zijn diverse bezoeken aan de tropen, geen erg goede gezondheid Hij overleed in Parijs in de leeftijd van <LEEFTIJD> jaar <PERSOON> voor zijn dood was zijn herbarium in eigendom gekomen van <PERSOON>, die hem echter nauwelijks twee maanden overleefde De exacte geschiedenis van wat er daarna met het herbarium gebeurd is, is moeilijk te achterhalen Ten minste een deel ervan is gekocht door <PERSOON> (###-###) en bevindt zich nu in het Natural History Museum in Londen Een deel bevindt zich in het herbarium van de Linnean Society of London Duplicaten van zijn specimens bevinden zich in herbaria over de hele wereld <PERSOON> ontdekten in ### een deel van het herbarium dat oorspronkelijk deel heeft uitgemaakt van de collectie van Rousseau Sinds ### bevindt dat deel van het herbarium zich in het Muséum National d'Histoire Naturelle Aublet is als botanicus van blijvend belang omdat hij de eerste was die een beschrijving van de flora van <PERSOON> publiceerde Vrijwel iedere botanicus die studie maakt van de Neotropische flora moet op enig moment Aublets standaardwerk consulteren Aublet is nogal wat keren de eer te beurt gevallen om vernoemd te worden in de naam van een plantengeslacht, daaronder ook ongeldig gepubliceerde namen (tussen aanhalingstekens) Enkele van de ruim ## soorten die een epitheton dragen waarin Aublet is vernoemd Papaverine Papaverine is een verbinding uit de groep van alkaloïden Ze komt voor in opium, het ingedroogde melksap van de slaapbol.
| 540 |
www
|
leeftijd van <LEEFTIJD> jaar <PERSOON> voor zijn dood was zijn herbarium in eigendom gekomen van <PERSOON>, die hem echter nauwelijks twee maanden overleefde De exacte geschiedenis van wat er daarna met het herbarium gebeurd is, is moeilijk te achterhalen Ten minste een deel ervan is gekocht door <PERSOON> (###-###) en bevindt zich nu in het Natural History Museum in Londen Een deel bevindt zich in het herbarium van de Linnean Society of London Duplicaten van zijn specimens bevinden zich in herbaria over de hele wereld <PERSOON> ontdekten in ### een deel van het herbarium dat oorspronkelijk deel heeft uitgemaakt van de collectie van Rousseau Sinds ### bevindt dat deel van het herbarium zich in het Muséum National d'Histoire Naturelle Aublet is als botanicus van blijvend belang omdat hij de eerste was die een beschrijving van de flora van <PERSOON> publiceerde Vrijwel iedere botanicus die studie maakt van de Neotropische flora moet op enig moment Aublets standaardwerk consulteren Aublet is nogal wat keren de eer te beurt gevallen om vernoemd te worden in de naam van een plantengeslacht, daaronder ook ongeldig gepubliceerde namen (tussen aanhalingstekens) Enkele van de ruim ## soorten die een epitheton dragen waarin Aublet is vernoemd Papaverine Papaverine is een verbinding uit de groep van alkaloïden Ze komt voor in opium, het ingedroogde melksap van de slaapbol Ze werkt ook niet verslavend Papaverine is een spasmolyticum het werkt spierverslappend op het glad spierweefsel Het wordt gebruikt als bloedvatverwijder of vasodilator Meer bepaald wordt het gebruikt om maag-darmkrampen of âspasmen en erectiestoornis te behandelen Echter bij maag- en darmkrampen worden in eerste instantie andere musculotroop werkende middelen (bv mebeverine) geadviseerd Voor de eerste behandeling is het, doorgaans als hydrochloride, in tabletvorm beschikbaar Voor de laatste behandeling wordt het, alleen of in combinatie met een ander geneesmiddel zoals fentolamine, in het zwellichaam van de penis geïnjecteerd Het doet de bloedvaten in de penis verslappen, waardoor ze zich gemakkelijker met bloed vullen en er een erectie volgt Vruchtbaarheidsgodin De mensheid heeft overal en al sinds de eerste bewaarde afbeeldingen symbolen van vruchtbaarheid getekend of gemodelleerd en ook als figuren in mythen uitgebeeld <PERSOON> voorbeelden van dergelijke figuren zijn bekend op petrogliefen, rotstekeningen, grotschilderingen en als beeldjes Er zijn in meerdere culturen vruchtbaarheidsgoden, meestal godinnen, bekend In de mythen rond deze goddelijke figuren worden ook de kiemtijd van zaad, de dood en seizoenen of jaargetijden verklaard De afbeeldingen van de vrouwelijke symbolen kenmerken zich vaak door brede heupen en grote borsten De mannelijke vruchtbaarheidssymbolen zijn soms ityphallisch Ook opvallend vruchtbare dieren zoals de kat zijn in sommige culturen symbolen van vruchtbaarheid <PERSOON> was in de Egyptische mythologie de god die vooral als vruchtbaarheidsgod fungeerde, maar ook de beschermer was van de wegen Aranesp Aranesp is de merknaam van Darbepoetin alfa, een medicijn tegen bloedarmoede voor nier- en kankerpatiënten Het is ontwikkeld door biotechbedrijf Amgen.
| 537 |
www
|
Het wordt gebruikt als bloedvatverwijder of vasodilator Meer bepaald wordt het gebruikt om maag-darmkrampen of âspasmen en erectiestoornis te behandelen Echter bij maag- en darmkrampen worden in eerste instantie andere musculotroop werkende middelen (bv mebeverine) geadviseerd Voor de eerste behandeling is het, doorgaans als hydrochloride, in tabletvorm beschikbaar Voor de laatste behandeling wordt het, alleen of in combinatie met een ander geneesmiddel zoals fentolamine, in het zwellichaam van de penis geïnjecteerd Het doet de bloedvaten in de penis verslappen, waardoor ze zich gemakkelijker met bloed vullen en er een erectie volgt Vruchtbaarheidsgodin De mensheid heeft overal en al sinds de eerste bewaarde afbeeldingen symbolen van vruchtbaarheid getekend of gemodelleerd en ook als figuren in mythen uitgebeeld <PERSOON> voorbeelden van dergelijke figuren zijn bekend op petrogliefen, rotstekeningen, grotschilderingen en als beeldjes Er zijn in meerdere culturen vruchtbaarheidsgoden, meestal godinnen, bekend In de mythen rond deze goddelijke figuren worden ook de kiemtijd van zaad, de dood en seizoenen of jaargetijden verklaard De afbeeldingen van de vrouwelijke symbolen kenmerken zich vaak door brede heupen en grote borsten De mannelijke vruchtbaarheidssymbolen zijn soms ityphallisch Ook opvallend vruchtbare dieren zoals de kat zijn in sommige culturen symbolen van vruchtbaarheid <PERSOON> was in de Egyptische mythologie de god die vooral als vruchtbaarheidsgod fungeerde, maar ook de beschermer was van de wegen Aranesp Aranesp is de merknaam van Darbepoetin alfa, een medicijn tegen bloedarmoede voor nier- en kankerpatiënten Het is ontwikkeld door biotechbedrijf Amgen Het is echter effectiever dan epo, omdat het langer in het lichaam blijft Na een injectie Aranesp duurt het ## tot ## uur voordat de concentratie van de actieve stof in het bloed maximaal is Daardoor kunnen patiënten volstaan met #, # of # injecties per week De medische doseringen van Aranesp is #,## microgram per kilogram lichaamsgewicht Net als epo werkt het alleen als er ijzersupplementen en vitamines worden bijgeslikt, anders krijgt het lichaam onvoldoende voedingsstoffen binnen om de extra bloedcellen te voorzien van hemoglobine De firma Amgen kreeg een boete van ### miljoen dollar in ### voor off-label promoten van haar medicijn Aranesp bij bloedarmoede Aranesp wordt net als epo vaak gebruikt als sportdoping In het wielerpeloton staat Aranesp bekend als super-epo Toen <PERSOON> van dopinggebruik verdacht werd, werden de termen "wesp" (codewoord voor Aranesp) en "wespennest" (codewoord voor een kuur met Aranesp) wereldberoemd Op <DATUM> tijdens <PERSOON>, werden twee renners betrapt op het gebruik van Aranesp Faat Zakirov (Rusland) en <PERSOON>) <PERSOON> Reddingius <PERSOON> Reddingius (Dronrijp, <DATUM> - <PERSOON>, <DATUM> was een Nederlandse arts en burgemeester Reddingius, telg uit het geslacht Reddingius dat werd opgenomen in het genealogisch naslagwerk "<LOCATIE>'s Patriciaat", was een zoon van predikant <PERSOON> (###-###) en <PERSOON> Hij werd met naam en toenaam vernoemd naar zijn grootvader van moederskant, <PERSOON>.
| 563 |
www
|
echter effectiever dan epo, omdat het langer in het lichaam blijft Na een injectie Aranesp duurt het ## tot ## uur voordat de concentratie van de actieve stof in het bloed maximaal is Daardoor kunnen patiënten volstaan met #, # of # injecties per week De medische doseringen van Aranesp is #,## microgram per kilogram lichaamsgewicht Net als epo werkt het alleen als er ijzersupplementen en vitamines worden bijgeslikt, anders krijgt het lichaam onvoldoende voedingsstoffen binnen om de extra bloedcellen te voorzien van hemoglobine De firma Amgen kreeg een boete van ### miljoen dollar in ### voor off-label promoten van haar medicijn Aranesp bij bloedarmoede Aranesp wordt net als epo vaak gebruikt als sportdoping In het wielerpeloton staat Aranesp bekend als super-epo Toen <PERSOON> van dopinggebruik verdacht werd, werden de termen "wesp" (codewoord voor Aranesp) en "wespennest" (codewoord voor een kuur met Aranesp) wereldberoemd Op <DATUM> tijdens <PERSOON>, werden twee renners betrapt op het gebruik van Aranesp Faat Zakirov (Rusland) en <PERSOON>) <PERSOON> Reddingius <PERSOON> Reddingius (Dronrijp, <DATUM> - <PERSOON>, <DATUM> was een Nederlandse arts en burgemeester Reddingius, telg uit het geslacht Reddingius dat werd opgenomen in het genealogisch naslagwerk "<LOCATIE>'s Patriciaat", was een zoon van predikant <PERSOON> (###-###) en <PERSOON> Hij werd met naam en toenaam vernoemd naar zijn grootvader van moederskant, <PERSOON> Hij werkte vanaf omstreeks ### als arts te <PERSOON> Van ### tot ### was hij burgemeester van <PERSOON> Reddingius was getrouwd met <PERSOON> Uit dit huwelijk werd onder anderen een zoon Wibrandus geboren, die ook burgemeester in <PERSOON> zou worden Reddingius overleed op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd te <PERSOON> Inhammen Inhammen zijn een typische verschijningsvorm van een teruglopende haargrens op de schedel Deze meestal driehoekige insnijdingen in de haarlijn boven de slapen komen vooral bij mannen voor als beginstadium van de klassieke mannelijke kaalheid, maar ook bij vrouwen bestaat het verschijnsel Bij een typisch verloop van alopecia androgenetica wijkt de haarlijn vanaf de inhammen steeds verder naar achter, totdat uiteindelijk het gehele schedeldak kaal is Meestal blijft er een krans van haar rond de oren en het achterhoofd behouden In de classificering van kaalheid volgens het Hamilton-Norwoodschema vallen inhammen onder types II en III Enurace Enurace is een diergeneesmiddel ter behandeling van ongewenst urineverlies veroorzaakt door een te lage spanning in de circulaire spieren die de urinebuis sluiten bij honden die een ovariectomie of ovariohysterectomie (verwijdering van de eierstokken) hebben ondergaan De werkzame stof van Enurace is Efedrine HCL Kunstmatige fotosynthese Kunstmatige fotosynthese is het repliceren van het natuurlijke proces van fotosynthese Kunstmatige fotosynthese is een betrekkelijk nieuw onderzoeksgebied Fotosynthese bestaat uit twee halfreacties de lichtreactie en de donkerreactie Deze worden apart onderzocht In de lichtreactie ontstaan waterstof, zuurstof en ook energie in de vorm van adenosinetrifosfaat (ATP).
| 566 |
www
|
arts te <PERSOON> Van ### tot ### was hij burgemeester van <PERSOON> Reddingius was getrouwd met <PERSOON> Uit dit huwelijk werd onder anderen een zoon Wibrandus geboren, die ook burgemeester in <PERSOON> zou worden Reddingius overleed op <LEEFTIJD>-jarige leeftijd te <PERSOON> Inhammen Inhammen zijn een typische verschijningsvorm van een teruglopende haargrens op de schedel Deze meestal driehoekige insnijdingen in de haarlijn boven de slapen komen vooral bij mannen voor als beginstadium van de klassieke mannelijke kaalheid, maar ook bij vrouwen bestaat het verschijnsel Bij een typisch verloop van alopecia androgenetica wijkt de haarlijn vanaf de inhammen steeds verder naar achter, totdat uiteindelijk het gehele schedeldak kaal is Meestal blijft er een krans van haar rond de oren en het achterhoofd behouden In de classificering van kaalheid volgens het Hamilton-Norwoodschema vallen inhammen onder types II en III Enurace Enurace is een diergeneesmiddel ter behandeling van ongewenst urineverlies veroorzaakt door een te lage spanning in de circulaire spieren die de urinebuis sluiten bij honden die een ovariectomie of ovariohysterectomie (verwijdering van de eierstokken) hebben ondergaan De werkzame stof van Enurace is Efedrine HCL Kunstmatige fotosynthese Kunstmatige fotosynthese is het repliceren van het natuurlijke proces van fotosynthese Kunstmatige fotosynthese is een betrekkelijk nieuw onderzoeksgebied Fotosynthese bestaat uit twee halfreacties de lichtreactie en de donkerreactie Deze worden apart onderzocht In de lichtreactie ontstaan waterstof, zuurstof en ook energie in de vorm van adenosinetrifosfaat (ATP) In de donkerreactie wordt de energie vastgelegd in suikers Kunstmatige fotosynthese is in potentie van belang omdat natuurlijke fotosynthese door planten op het land slechts #,# - #,#% efficiëntie heeft bij het omzetten van zonlicht in biomassa Verder kan er niet volstaan worden met alleen elektriciteit van fotovoltaïsche cellen omdat het totale energieverbruik maar voor ##% elektrisch is Dat kunstmatige fotosynthese meer potentie kan hebben is logisch omdat planten leven van de opgevangen energie, en niet zijn geëvolueerd om voor ons maximaal biomassa te produceren Door de lage efficiëntie van natuurlijke fotosynthese zou er een enorm areaal aan landbouwgrond nodig zijn per persoon Een Nederlander verbruikt per dag gemiddeld ### kWh (ter vergelijking, het menselijk lichaam verbruikt in rust #,# kWh per dag) Uitgaande van #,# W/m² ofwel ### GJ/(ha jr) die door biomassa gerealiseerd kan worden zou er per persoon ### m² landbouwgrond nodig zijn De langjarig gemiddelde hoeveelheid globale straling is ### - ### kJ/(cm² jaar) ofwel ### - ### W/m², zodat bij ###% efficiëntie ## â ## m² voldoende zou zijn Het complexe proces is moeilijk te repliceren Bij natuurlijke fotosynthese zijn vele enzymen betrokken die de verschillende reacties katalyseren Met kunstmatige fotosynthese zou men zonlicht schoner en efficiënter in energie om kunnen zetten dan met traditionele zonnecellen door het maken van een soort kunstmatige planten De eerste stap in natuurlijke fotosynthese is de oxidatie van water, zodat er zuurstof ontstaat.
| 564 |
www
|
donkerreactie wordt de energie vastgelegd in suikers Kunstmatige fotosynthese is in potentie van belang omdat natuurlijke fotosynthese door planten op het land slechts #,# - #,#% efficiëntie heeft bij het omzetten van zonlicht in biomassa Verder kan er niet volstaan worden met alleen elektriciteit van fotovoltaïsche cellen omdat het totale energieverbruik maar voor ##% elektrisch is Dat kunstmatige fotosynthese meer potentie kan hebben is logisch omdat planten leven van de opgevangen energie, en niet zijn geëvolueerd om voor ons maximaal biomassa te produceren Door de lage efficiëntie van natuurlijke fotosynthese zou er een enorm areaal aan landbouwgrond nodig zijn per persoon Een Nederlander verbruikt per dag gemiddeld ### kWh (ter vergelijking, het menselijk lichaam verbruikt in rust #,# kWh per dag) Uitgaande van #,# W/m² ofwel ### GJ/(ha jr) die door biomassa gerealiseerd kan worden zou er per persoon ### m² landbouwgrond nodig zijn De langjarig gemiddelde hoeveelheid globale straling is ### - ### kJ/(cm² jaar) ofwel ### - ### W/m², zodat bij ###% efficiëntie ## â ## m² voldoende zou zijn Het complexe proces is moeilijk te repliceren Bij natuurlijke fotosynthese zijn vele enzymen betrokken die de verschillende reacties katalyseren Met kunstmatige fotosynthese zou men zonlicht schoner en efficiënter in energie om kunnen zetten dan met traditionele zonnecellen door het maken van een soort kunstmatige planten De eerste stap in natuurlijke fotosynthese is de oxidatie van water, zodat er zuurstof ontstaat In het geval van kunstmatige fotosynthese is het het gemakkelijkst waterstof te produceren door de bij de oxidatie van water ontstane H te reduceren tot H Maar ook kan CO gereduceerd worden Dit kan zijn tot de C#-verbindingen mierenzuur, formaldehyde (methaandiol in water), methanol, methaan of de C#-verbinding oxaalzuur Uit formaldehyde zouden via de formose-reactie koolhydraten verkregen kunnen worden Zweden heeft in ### het Consortium for Artificial Photosynthesis opgericht In <LOCATIE> heeft de rijksoverheid vanaf ### ## miljoen uitgetrokken voor het onderzoeksprogramma 'Towards Biosolar Cells' die vijf jaar zal duren Het bedrijfsleven en kennisinstituten voegen hier nog ## miljoen aan toe Bij het programma zijn # universiteiten, # instituten, ## bedrijven, een hbo-instelling en de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek betrokken Eén onderdeel van het programma is de ontwikkeling van kunstmatige bladeren Dit vormt een groot deel van het onderzoek dat Stichting FOM en het NWO-gebied Aard- en levenswetenschappen (ALW) vanaf ### doen In februari ### was er een workshop in Leiden getiteld "<PERSOON> Artificial Leaf" met ## deelnemers, waaronder mensen uit <PERSOON> en de VS In juli ### heeft de Joint Center for Artificial Photosynthesis (JCAP) in de VS $ ### miljoen over vijf jaar toegezegd gekregen van het Department of Energy De bedoeling is om een prototype te maken die tien keer zo efficiënt is als planten In juni ### is de Joint Center for Artificial Photosynthesis (JCAP)-North geopend De internationale conferentie "Towards Global Artificial Photosynthesis.
| 611 |
www
|
produceren door de bij de oxidatie van water ontstane H te reduceren tot H Maar ook kan CO gereduceerd worden Dit kan zijn tot de C#-verbindingen mierenzuur, formaldehyde (methaandiol in water), methanol, methaan of de C#-verbinding oxaalzuur Uit formaldehyde zouden via de formose-reactie koolhydraten verkregen kunnen worden Zweden heeft in ### het Consortium for Artificial Photosynthesis opgericht In <LOCATIE> heeft de rijksoverheid vanaf ### ## miljoen uitgetrokken voor het onderzoeksprogramma 'Towards Biosolar Cells' die vijf jaar zal duren Het bedrijfsleven en kennisinstituten voegen hier nog ## miljoen aan toe Bij het programma zijn # universiteiten, # instituten, ## bedrijven, een hbo-instelling en de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek betrokken Eén onderdeel van het programma is de ontwikkeling van kunstmatige bladeren Dit vormt een groot deel van het onderzoek dat Stichting FOM en het NWO-gebied Aard- en levenswetenschappen (ALW) vanaf ### doen In februari ### was er een workshop in Leiden getiteld "<PERSOON> Artificial Leaf" met ## deelnemers, waaronder mensen uit <PERSOON> en de VS In juli ### heeft de Joint Center for Artificial Photosynthesis (JCAP) in de VS $ ### miljoen over vijf jaar toegezegd gekregen van het Department of Energy De bedoeling is om een prototype te maken die tien keer zo efficiënt is als planten In juni ### is de Joint Center for Artificial Photosynthesis (JCAP)-North geopend De internationale conferentie "Towards Global Artificial Photosynthesis Onder de ### deelnemers van deze conferentie waren ook enkele onderzoekers van de Vrije Universiteit <LOCATIE>, Universiteit Leiden en <LOCATIE> University Het programma van de conferentie was zo opgezet dat de onderzoekers hun onderzoeksgebied, zoals bijvoorbeeld het onderzoek naar fotovoltaïsche cellen, meer gaan zien als ook een onderdeel van kunstmatige fotosynthese Een tweede doel van het programma was de onderzoekers alert te maken op dat kunstmatige fotosynthese niet alleen een technisch onderwerp is Kunstmatige fotosynthese kan bijvoorbeeld met tegenwerking te maken krijgen van diegenen die verdienen aan fossiele brandstoffen Ook is het de vraag van wie de gevonden technieken moet zijn, van de mensheid als geheel of van subgroepen In de satirische roman Solar (###) van <PERSOON>, over de persoonlijke en beroepsmatige perikelen van een fictieve beroemde Britse natuurkundige en Nobelprijswinnaar, spelen klimaatverandering en kunstmatige fotosynthese een belangrijke rol Arsanilzuur Arsanilzuur (INN) of #-aminofenylarseenzuur is een organoarsenisch zuur Het is een wit kristallijn poeder Het is een derivaat van fenylarseenzuur, met een aminegroep in de positie # Het komt voor als een zwitterion, HNCHAsOH Arsanilzuur wordt gevormd in de condensatiereactie van arseenzuur met aniline Dit werd voor het eerst beschreven in ### door de <PERSOON> bioloog <PERSOON> Hij noemde het reactieproduct "Atoxyl" Dit is analoog aan de vorming van sulfanilzuur door de reactie van zwavelzuur met aniline Arsanilzuur wordt gebruikt voor de synthese van geneeskundige en diergeneeskundige stoffen.
| 562 |
www
|
enkele onderzoekers van de Vrije Universiteit <LOCATIE>, Universiteit Leiden en <LOCATIE> University Het programma van de conferentie was zo opgezet dat de onderzoekers hun onderzoeksgebied, zoals bijvoorbeeld het onderzoek naar fotovoltaïsche cellen, meer gaan zien als ook een onderdeel van kunstmatige fotosynthese Een tweede doel van het programma was de onderzoekers alert te maken op dat kunstmatige fotosynthese niet alleen een technisch onderwerp is Kunstmatige fotosynthese kan bijvoorbeeld met tegenwerking te maken krijgen van diegenen die verdienen aan fossiele brandstoffen Ook is het de vraag van wie de gevonden technieken moet zijn, van de mensheid als geheel of van subgroepen In de satirische roman Solar (###) van <PERSOON>, over de persoonlijke en beroepsmatige perikelen van een fictieve beroemde Britse natuurkundige en Nobelprijswinnaar, spelen klimaatverandering en kunstmatige fotosynthese een belangrijke rol Arsanilzuur Arsanilzuur (INN) of #-aminofenylarseenzuur is een organoarsenisch zuur Het is een wit kristallijn poeder Het is een derivaat van fenylarseenzuur, met een aminegroep in de positie # Het komt voor als een zwitterion, HNCHAsOH Arsanilzuur wordt gevormd in de condensatiereactie van arseenzuur met aniline Dit werd voor het eerst beschreven in ### door de <PERSOON> bioloog <PERSOON> Hij noemde het reactieproduct "Atoxyl" Dit is analoog aan de vorming van sulfanilzuur door de reactie van zwavelzuur met aniline Arsanilzuur wordt gebruikt voor de synthese van geneeskundige en diergeneeskundige stoffen Ze is ototoxisch (schadelijk voor het binnenoor) en nefrotoxisch, en kan blindheid veroorzaken Maar van arsanilzuur zijn minder toxische geneesmiddelen afgeleid waaronder tryparsamide, carbarson en arsfenamine of "Salvarsan", ontwikkeld door <PERSOON> diergeneeskunde gebruikt men het wel als een antibacteriële stof Het wordt toegevoegd aan het voeder van varkens en pluimvee Het bevordert tevens de groei van de dieren Dit gebruik is onder andere toegestaan in de Verenigde Staten, Canada en China Iatromantis Iatromantis (Oudgrieks ἰαÏÏÏμανÏÎ¹Ï van ἰαÏÏÏÏ, "iatros" "heler" and μάνÏιÏ, "mantis" "ziener") is een Grieks woord dat letterlijk "geneesheer - ziener" betekent De iatromantis, een soort Griekse shamaan, is gerelateerd aan andere semi-mythische figuren als Abaris, Aristeas, Epimenides en Hermotimus In de klassieke periode gebruikt Aischylos het woord in referentie aan Apollon en aan Asclepius, Apollons zoon Volgens de controversiële <PERSOON> behoren "iatromantis" figuren, zoals Parmenides, tot een breder Griekse en Aziatische traditie van shamanisme, met wortels in Centraal-Azië Een belangrijke meditatieve handeling van deze geneesheren-zieners was incubatie (á¼Î³ÎºÎ¿Î¯Î¼Î·ÏιÏ, "enkoimesis") Incubatie was meer dan alleen een medische handeling, het stond de mens toe om in een trance de vierde vorm van bewustzijn te beleven, naast slapen, dromen of gewoon wakend een toestand die <PERSOON> beschrijft als het "bewustzijn zelf", te vergelijkt het met de "turiya" of "samÄdhi" uit de Indische Yoga traditie Fenylbutazon Fenylbutazon is een pijnstillend, ontstekingsremmend en koortswerend middel uit de NSAID-groep De stof is een prostaglandinesynthetaseremmer, die de productie van prostaglandinen in het lichaam afremt.
| 581 |
www
|
geneesmiddelen afgeleid waaronder tryparsamide, carbarson en arsfenamine of "Salvarsan", ontwikkeld door <PERSOON> diergeneeskunde gebruikt men het wel als een antibacteriële stof Het wordt toegevoegd aan het voeder van varkens en pluimvee Het bevordert tevens de groei van de dieren Dit gebruik is onder andere toegestaan in de Verenigde Staten, Canada en China Iatromantis Iatromantis (Oudgrieks ἰαÏÏÏμανÏÎ¹Ï van ἰαÏÏÏÏ, "iatros" "heler" and μάνÏιÏ, "mantis" "ziener") is een Grieks woord dat letterlijk "geneesheer - ziener" betekent De iatromantis, een soort Griekse shamaan, is gerelateerd aan andere semi-mythische figuren als Abaris, Aristeas, Epimenides en Hermotimus In de klassieke periode gebruikt Aischylos het woord in referentie aan Apollon en aan Asclepius, Apollons zoon Volgens de controversiële <PERSOON> behoren "iatromantis" figuren, zoals Parmenides, tot een breder Griekse en Aziatische traditie van shamanisme, met wortels in Centraal-Azië Een belangrijke meditatieve handeling van deze geneesheren-zieners was incubatie (á¼Î³ÎºÎ¿Î¯Î¼Î·ÏιÏ, "enkoimesis") Incubatie was meer dan alleen een medische handeling, het stond de mens toe om in een trance de vierde vorm van bewustzijn te beleven, naast slapen, dromen of gewoon wakend een toestand die <PERSOON> beschrijft als het "bewustzijn zelf", te vergelijkt het met de "turiya" of "samÄdhi" uit de Indische Yoga traditie Fenylbutazon Fenylbutazon is een pijnstillend, ontstekingsremmend en koortswerend middel uit de NSAID-groep De stof is een prostaglandinesynthetaseremmer, die de productie van prostaglandinen in het lichaam afremt Het gebruik van fenylbutazon kan namelijk ernstige bijwerkingen vertonen, waaronder maagdarmzweren (ulcus), perifeer oedeem (vochtophoping in lichaamsweefsel), beenmergdepressie en schildklieraandoeningen Fenylbutazon werd ontwikkeld door het Zwitserse bedrijf Geigy (nu Novartis) en het octrooi werd verleend in ### Fenylbutazon werd in <LOCATIE> vroeger veel gebruikt Het was een bestanddeel van het combinatiepreparaat Chefarine #, een # in # middel van de firma Chefaro <LOCATIE> BV uit <LOCATIE> Dit middel moet niet verward worden met de latere Chefarine varianten van na ### met alleen acetylsalicylzuur en paracetamol en zonder cafeïne en fenylbutazon Wegens ernstige beenmergdepressie werd het middel uit de handel genomen en is alleen nog als magistrale bereiding verkrijgbaar in <LOCATIE> Het Farmacotherapeutisch Kompas ontraadt het magistraal gebruik als capsule, behoudens kortdurende noodgevallen Fenylbutazon wordt in verschillende vormen gebruikt in de diergeneeskunde Vooral bij paarden wordt het vaak gebruikt voor de behandeling van hoefbevangenheid (laminitis), soms ook bij artrose of koliek De stof is echter ook misbruikt als doping in de paardensport Het overmatig of verkeerd gebruik kan daarbij echter ook leiden tot ernstige schade zoals zweren in het darmstelsel, nierbeschadiging en zelfs de dood Fenylbutazon staat nu op de lijst van verboden middelen van de Fédération Equestre Internationale (FEI) Het mag niet gebruikt worden in competitie, maar buiten competitie is het toegelaten als "controlled medication" in lage doses In ### ontstond wereldwijd commotie toen bleek dat paardenvlees, dat als rundvlees werd verkocht, mogelijk resten fenylbutazon bevatte Open Dental Open Dental, voorheen Free Dental, is een open source tandheelkundig praktijkmanagementsysteem.
| 602 |
www
|
in lichaamsweefsel), beenmergdepressie en schildklieraandoeningen Fenylbutazon werd ontwikkeld door het Zwitserse bedrijf Geigy (nu Novartis) en het octrooi werd verleend in ### Fenylbutazon werd in <LOCATIE> vroeger veel gebruikt Het was een bestanddeel van het combinatiepreparaat Chefarine #, een # in # middel van de firma Chefaro <LOCATIE> BV uit <LOCATIE> Dit middel moet niet verward worden met de latere Chefarine varianten van na ### met alleen acetylsalicylzuur en paracetamol en zonder cafeïne en fenylbutazon Wegens ernstige beenmergdepressie werd het middel uit de handel genomen en is alleen nog als magistrale bereiding verkrijgbaar in <LOCATIE> Het Farmacotherapeutisch Kompas ontraadt het magistraal gebruik als capsule, behoudens kortdurende noodgevallen Fenylbutazon wordt in verschillende vormen gebruikt in de diergeneeskunde Vooral bij paarden wordt het vaak gebruikt voor de behandeling van hoefbevangenheid (laminitis), soms ook bij artrose of koliek De stof is echter ook misbruikt als doping in de paardensport Het overmatig of verkeerd gebruik kan daarbij echter ook leiden tot ernstige schade zoals zweren in het darmstelsel, nierbeschadiging en zelfs de dood Fenylbutazon staat nu op de lijst van verboden middelen van de Fédération Equestre Internationale (FEI) Het mag niet gebruikt worden in competitie, maar buiten competitie is het toegelaten als "controlled medication" in lage doses In ### ontstond wereldwijd commotie toen bleek dat paardenvlees, dat als rundvlees werd verkocht, mogelijk resten fenylbutazon bevatte Open Dental Open Dental, voorheen Free Dental, is een open source tandheelkundig praktijkmanagementsysteem De software is oorspronkelijk geschreven door de Amerikaanse tandarts <PERSOON> Hoewel de software oorspronkelijk bedoeld is voor tandartsen, leent het zich evengoed voor mondhygiënisten/mondzorgkundigen, orthodontisten, tandprothetici en kaakchirurgen De software is, ondanks de opensourcelicentie, niet gratis Open Dental is geschreven in C# voor het NET-framework en gebruikt een MySQL-database, hoewel het ook mogelijk is (alhoewel afgeraden voor de gewone gebruiker) om een Oracle-database te gebruiken Voor het opslaan van documenten zoals brieven of röntgenfoto's bestaat de mogelijkheid om deze in een bestand op te slaan, in de database (werkt vertragend) op te slaan of deze middels software van derden via een koppeling op te slaan Tot en met versie <DATUM> was het via Mono ook mogelijk om de software op Linux of <PERSOON> te draaien Tegenwoordig wordt er echter geen Linux-ondersteuning meer geboden, de software werkt alleen op het Windowsplatform De nieuwste versie is <DATUM> uitgegeven op <DATUM> De mogelijkheid bestaat om middels een koppeling de data tevens in te zien op Windows Mobile-apparaten zoals smartphones De software wordt vrijgegeven onder GNU General Public License waardoor de software gratis te downloaden en te gebruiken is Open Dental is geschikt voor de solopraktijk maar evengoed voor de groepspraktijk aangezien er een onbeperkt aantal behandelruimten en tandartsen, mondzorgkundigen en (preventie-)assistenten toegevoegd kunnen worden Tevens is er een ziekenhuis module voor gebruik bij bijvoorbeeld een kaakchirurgie afdeling, alsook een module voor tandheelkundige opleidingen waarbij studenten (tandheelkunde, mondzorgkunde) beoordeeld kunnen worden.
| 556 |
www
|
de Amerikaanse tandarts <PERSOON> Hoewel de software oorspronkelijk bedoeld is voor tandartsen, leent het zich evengoed voor mondhygiënisten/mondzorgkundigen, orthodontisten, tandprothetici en kaakchirurgen De software is, ondanks de opensourcelicentie, niet gratis Open Dental is geschreven in C# voor het NET-framework en gebruikt een MySQL-database, hoewel het ook mogelijk is (alhoewel afgeraden voor de gewone gebruiker) om een Oracle-database te gebruiken Voor het opslaan van documenten zoals brieven of röntgenfoto's bestaat de mogelijkheid om deze in een bestand op te slaan, in de database (werkt vertragend) op te slaan of deze middels software van derden via een koppeling op te slaan Tot en met versie <DATUM> was het via Mono ook mogelijk om de software op Linux of <PERSOON> te draaien Tegenwoordig wordt er echter geen Linux-ondersteuning meer geboden, de software werkt alleen op het Windowsplatform De nieuwste versie is <DATUM> uitgegeven op <DATUM> De mogelijkheid bestaat om middels een koppeling de data tevens in te zien op Windows Mobile-apparaten zoals smartphones De software wordt vrijgegeven onder GNU General Public License waardoor de software gratis te downloaden en te gebruiken is Open Dental is geschikt voor de solopraktijk maar evengoed voor de groepspraktijk aangezien er een onbeperkt aantal behandelruimten en tandartsen, mondzorgkundigen en (preventie-)assistenten toegevoegd kunnen worden Tevens is er een ziekenhuis module voor gebruik bij bijvoorbeeld een kaakchirurgie afdeling, alsook een module voor tandheelkundige opleidingen waarbij studenten (tandheelkunde, mondzorgkunde) beoordeeld kunnen worden Wereldwijd wordt Open Dental door zo'n ### tandartsen gebruikt waarmee ruim ## ### ### patiëntenkaarten worden bijgehouden Aangezien de software van oorsprong Amerikaans is, klopt niet alles één op één met Nederlandse tandheelkundige softwarevereisten en benodigdheden Diverse Nederlandse leveranciers en dienstverleners kunnen hier echter geheel in voorzien, zodat de software ook in <LOCATIE> bruikbaar is en daarmee een zeer goed alternatief vormt voor alle gesloten <INSTELLING> software in de tandheelkundige branche Waarbij de gebruiker - zoals gebruikelijk in Open Source - alle keuze en vrijheid heeft bij welk van de dienstverleners of leveranciers de producten en of dienstverlening afneemt Ziekte van Van Buchem De ziekte van Van Buchem of hyperostosis corticalis generalisata is een autosomaal recessieve erfelijke ziekte van het skelet gekenmerkt door een ongeremde botgroei, vooral zichtbaar in de schedel De ziekte werd in ### voor het eerst beschreven door prof <PERSOON> bij twee patiënten in hetzelfde gezin op <LOCATIE> De oorzaak is dat bot sneller wordt aangemaakt dan het wordt afgebroken, waardoor het in de loop der levensjaren steeds dikker wordt De eerste verschijnselen zijn vaak doofheid en verlammingen in het gezicht, die veroorzaakt worden doordat het doorgroeiende bot de zenuwen afknelt Deze aandoening is te herleiden tot een deletie op chromosoom ##q Een kind kan alleen de ziekte krijgen als beide ouders drager zijn; het kind is homozygoot voor het vanbuchemallel (d w z heeft het allel in tweevoud) en beide ouders zijn heterozygoot voor het vanbuchemallel (d w z.
| 559 |
www
|
### tandartsen gebruikt waarmee ruim ## ### ### patiëntenkaarten worden bijgehouden Aangezien de software van oorsprong Amerikaans is, klopt niet alles één op één met Nederlandse tandheelkundige softwarevereisten en benodigdheden Diverse Nederlandse leveranciers en dienstverleners kunnen hier echter geheel in voorzien, zodat de software ook in <LOCATIE> bruikbaar is en daarmee een zeer goed alternatief vormt voor alle gesloten <INSTELLING> software in de tandheelkundige branche Waarbij de gebruiker - zoals gebruikelijk in Open Source - alle keuze en vrijheid heeft bij welk van de dienstverleners of leveranciers de producten en of dienstverlening afneemt Ziekte van Van Buchem De ziekte van Van Buchem of hyperostosis corticalis generalisata is een autosomaal recessieve erfelijke ziekte van het skelet gekenmerkt door een ongeremde botgroei, vooral zichtbaar in de schedel De ziekte werd in ### voor het eerst beschreven door prof <PERSOON> bij twee patiënten in hetzelfde gezin op <LOCATIE> De oorzaak is dat bot sneller wordt aangemaakt dan het wordt afgebroken, waardoor het in de loop der levensjaren steeds dikker wordt De eerste verschijnselen zijn vaak doofheid en verlammingen in het gezicht, die veroorzaakt worden doordat het doorgroeiende bot de zenuwen afknelt Deze aandoening is te herleiden tot een deletie op chromosoom ##q Een kind kan alleen de ziekte krijgen als beide ouders drager zijn; het kind is homozygoot voor het vanbuchemallel (d w z heeft het allel in tweevoud) en beide ouders zijn heterozygoot voor het vanbuchemallel (d w z Het betrokken gen is SOST en het betrokken eiwit is sclerostine Er zijn ongeveer ## patiënten met deze ziekte bekend, allen met hun wortels op <LOCATIE> was vroeger een eiland in de Zuiderzee Sinds de droogmaking in ### is de plaats gelegen in de Noordoostpolder, maar de bewoners vormen nog altijd een uitgesproken gesloten gemeenschap Het eeuwenlang isolement liet zijn sporen na, ook in de genen Doordat er al heel lang bijna uitsluitend onderling wordt getrouwd hebben de Urkers een aantal erfelijke eigenschappen met elkaar gemeen Dat maakt de kans op bepaalde erfelijke aandoeningen groter Waterpeper Waterpeper ("Persicaria hydropiper", synoniem "Polygonum hydropiper") is een eenjarige plant uit de familie van de Polygonaceae Hij groeit op natte stikstofrijke plaatsen zoals slotenkanten en uiterwaarden Ook op akkers, in <INSTELLING> en op vochtige bospaden gedijt de plant Waterpeper heeft een zachte rechtopstaande stengel met grote middelgroene lancetvormige bladen met een gegolfde rand De plant wordt ## tot ## cm hoog, de bloeiperiode strekt zich uit van juli tot september De soort heeft slanke witte bloempjes met een groenachtige schijn aan losse aren die uit oksels van de bovenste bladen groeien Meestal zijn de bloemdekbladen bedekt met klierpunten Het blad is zeer scherp van smaak De vrucht is een dopvrucht met een donkerbruin tot zwart zaadje De plant komt van oorsprong voor in Europa, Azië en Noord-Afrika en is verwilderd Noord-Amerika en Australië.
| 540 |
www
|
Het betrokken gen is SOST en het betrokken eiwit is sclerostine Er zijn ongeveer ## patiënten met deze ziekte bekend, allen met hun wortels op <LOCATIE> was vroeger een eiland in de Zuiderzee Sinds de droogmaking in ### is de plaats gelegen in de Noordoostpolder, maar de bewoners vormen nog altijd een uitgesproken gesloten gemeenschap Het eeuwenlang isolement liet zijn sporen na, ook in de genen Doordat er al heel lang bijna uitsluitend onderling wordt getrouwd hebben de Urkers een aantal erfelijke eigenschappen met elkaar gemeen Dat maakt de kans op bepaalde erfelijke aandoeningen groter Waterpeper Waterpeper ("Persicaria hydropiper", synoniem "Polygonum hydropiper") is een eenjarige plant uit de familie van de Polygonaceae Hij groeit op natte stikstofrijke plaatsen zoals slotenkanten en uiterwaarden Ook op akkers, in <INSTELLING> en op vochtige bospaden gedijt de plant Waterpeper heeft een zachte rechtopstaande stengel met grote middelgroene lancetvormige bladen met een gegolfde rand De plant wordt ## tot ## cm hoog, de bloeiperiode strekt zich uit van juli tot september De soort heeft slanke witte bloempjes met een groenachtige schijn aan losse aren die uit oksels van de bovenste bladen groeien Meestal zijn de bloemdekbladen bedekt met klierpunten Het blad is zeer scherp van smaak De vrucht is een dopvrucht met een donkerbruin tot zwart zaadje De plant komt van oorsprong voor in Europa, Azië en Noord-Afrika en is verwilderd Noord-Amerika en Australië Verse bladeren worden gekneusd op een uitwendige bloeding gelegd Arteria angularis De arteria angularis of ooghoekslagader is een slagader in het gelaat, die langs de neusplooi verloopt en eindigt bij de aan de neuskant gelegen ooghoek De "arteria angularis" is de eindtak van de grote aangezichtsslagader, de arteria facialis, die op haar beurt weer een tak is van de arteria carotis externa, een afsplitsing van de grote halsslagader Bij de oogkas heeft de arteria angularis verbindingen met de achterste tak van de "arteria ophthalmica", de slagader naar het oog, die vanuit de schedel de oogkas binnen komt Deze verbindingen ("anastomosen") kunnen van belang zijn als de arteria ophthalmica afgesloten zou raken Haarziekte (medisch) De naam haarziekte verwijst meestal naar aandoeningen die te maken hebben met haaruitval of verstoringen van de hoofdhuid Het haar zelf is namelijk niet ziek Het kan wel beschadigd zijn, maar dat heeft dan een andere oorzaak De tak van de dermatologie die gespecialiseerd is in haar en haarziekten heet trichologie Hypertrichose is een voorbeeld van een haarziekte <PERSOON> (Feketehalom, <DATUM> â Hamelen, <DATUM> was een <PERSOON>-arts, die voor zijn wreedheden in het concentratiekamp <PERSOON>-Belsen tijdens de Holocaust werd veroordeeld tot de strop <PERSOON> werd geboren in centraal Roemenië, in de plaats Feketehalom, die tegenwoordig Codlea heet Dit maakte toen deel uit van de dubbelmonarchie Oostenrijk-Hongarije Hij voltooide zijn militaire dienst in Roemenië en studeerde geneeskunde.
| 534 |
www
|
een uitwendige bloeding gelegd Arteria angularis De arteria angularis of ooghoekslagader is een slagader in het gelaat, die langs de neusplooi verloopt en eindigt bij de aan de neuskant gelegen ooghoek De "arteria angularis" is de eindtak van de grote aangezichtsslagader, de arteria facialis, die op haar beurt weer een tak is van de arteria carotis externa, een afsplitsing van de grote halsslagader Bij de oogkas heeft de arteria angularis verbindingen met de achterste tak van de "arteria ophthalmica", de slagader naar het oog, die vanuit de schedel de oogkas binnen komt Deze verbindingen ("anastomosen") kunnen van belang zijn als de arteria ophthalmica afgesloten zou raken Haarziekte (medisch) De naam haarziekte verwijst meestal naar aandoeningen die te maken hebben met haaruitval of verstoringen van de hoofdhuid Het haar zelf is namelijk niet ziek Het kan wel beschadigd zijn, maar dat heeft dan een andere oorzaak De tak van de dermatologie die gespecialiseerd is in haar en haarziekten heet trichologie Hypertrichose is een voorbeeld van een haarziekte <PERSOON> (Feketehalom, <DATUM> â Hamelen, <DATUM> was een <PERSOON>-arts, die voor zijn wreedheden in het concentratiekamp <PERSOON>-Belsen tijdens de Holocaust werd veroordeeld tot de strop <PERSOON> werd geboren in centraal Roemenië, in de plaats Feketehalom, die tegenwoordig Codlea heet Dit maakte toen deel uit van de dubbelmonarchie Oostenrijk-Hongarije Hij voltooide zijn militaire dienst in Roemenië en studeerde geneeskunde <PERSOON> vestigde zich als arts in Zevenburgen (Transsylvanië) Hij werd al zeer vroeg lid van de NSDAP en uiteindelijk sloot hij zich in mei ### aan bij de Waffen-SS en werd geplaatst in Joegoslavië Op <DATUM> kwam hij in het concentratiekamp Auschwitz, waar hij begon als arts in het Birkenau vrouwenkamp Hierna werkte hij als arts in het zigeunerkamp Hij voerde ook diverse "Selektionen" uit bij aankomsten van gevangenen In december ### werd hij overgeplaatst naar het concentratiekamp Neuengamme, waarna hij in januari ### naar <PERSOON>-Belsen werd gestuurd Hier werd hij bij de bevrijding van het kamp in april ### door de Britten gevangengenomen <PERSOON>-proces voerde <PERSOON> zijn eigen verweer Tijdens het proces werd hem gevraagd hoe hij zijn acties kon verenigen met zijn ethische verplichtingen als een arts Hierop verklaarde <PERSOON> Hij werd schuldig bevonden en veroordeeld tot de dood Hij werd vervolgens opgehangen door de Britse beul <PERSOON> in de gevangenis van Hamelen Boszwartkoren Boszwartkoren ("Melampyrum sylvaticum") of boshengel is een eenjarige plant in de Bremraapfamilie ("Orobanchaceae") Hij komt voornamelijk voor in de naaldbossen van bergachtige streken in Noord-Europa Het plantje wordt ## tot ## cm en de bloeitijd strekt zich uit van mei tot augustus Boszwartkoren heeft vartakte stengels met tegenoverstaande lancetvormige bladeren De bloemen zijn alleenstaand en hebben een geelbruine kleur De vruchten zijn tweezadig De plant behoort tot de halfparasieten <PERSOON> and <PERSOON>.
| 551 |
www
|
Hij werd al zeer vroeg lid van de NSDAP en uiteindelijk sloot hij zich in mei ### aan bij de Waffen-SS en werd geplaatst in Joegoslavië Op <DATUM> kwam hij in het concentratiekamp Auschwitz, waar hij begon als arts in het Birkenau vrouwenkamp Hierna werkte hij als arts in het zigeunerkamp Hij voerde ook diverse "Selektionen" uit bij aankomsten van gevangenen In december ### werd hij overgeplaatst naar het concentratiekamp Neuengamme, waarna hij in januari ### naar <PERSOON>-Belsen werd gestuurd Hier werd hij bij de bevrijding van het kamp in april ### door de Britten gevangengenomen <PERSOON>-proces voerde <PERSOON> zijn eigen verweer Tijdens het proces werd hem gevraagd hoe hij zijn acties kon verenigen met zijn ethische verplichtingen als een arts Hierop verklaarde <PERSOON> Hij werd schuldig bevonden en veroordeeld tot de dood Hij werd vervolgens opgehangen door de Britse beul <PERSOON> in de gevangenis van Hamelen Boszwartkoren Boszwartkoren ("Melampyrum sylvaticum") of boshengel is een eenjarige plant in de Bremraapfamilie ("Orobanchaceae") Hij komt voornamelijk voor in de naaldbossen van bergachtige streken in Noord-Europa Het plantje wordt ## tot ## cm en de bloeitijd strekt zich uit van mei tot augustus Boszwartkoren heeft vartakte stengels met tegenoverstaande lancetvormige bladeren De bloemen zijn alleenstaand en hebben een geelbruine kleur De vruchten zijn tweezadig De plant behoort tot de halfparasieten <PERSOON> and <PERSOON> De productie werd verzorgd door <PERSOON> De stemmen uit de film zijn van onder anderen <PERSOON> en <PERSOON> Het verhaal wordt verteld door <PERSOON-##> De film ging in première op de eerste dag van het Sundance Film Festival in ### In juni dat jaar werd "<PERSOON> and <PERSOON>" bekroond met het Annecy Cristal op het Festival International du Film d'Animation d'Annecy en in november met een <PERSOON-##> voor de beste animatiefilm <PERSOON-##> is een eenzaam, achtjarig meisje uit Melbourne Haar moeder is alcoholiste en haar vader is een onverschillige man, die jarenlang in een fabriek de touwtjes aan theezakjes vastmaakt en als hobby dieren opzet <PERSOON> is een doodgewoon meisje met een bril Haar enige vriend is een haan met de naam "Ethel" en haar favoriete kleur is bruin Nadat haar grootvader haar verteld heeft dat baby's op de bodem van bierglazen gevonden worden, besluit ze in ### een brief te schrijven naar een Amerikaan om erachter te komen hoe baby's in de Verenigde Staten geboren worden In het postkantoor bladert ze door een telefoonboek en bij toeval valt haar oog op de naam <PERSOON-##> is een dikke, mensenschuwe man uit New York van vierenveertig jaar oud Hij leeft in een klein appartement met zijn huisdieren en Ravioli, zijn denkbeeldige vriend Hij krijgt van <PERSOON> een brief met een zelfportret en een chocoladereep Ondanks zijn grote verwardheid hierover besluit hij een brief terug te schrijven.
| 560 |
www
|
film zijn van onder anderen <PERSOON> en <PERSOON> Het verhaal wordt verteld door <PERSOON> De film ging in première op de eerste dag van het Sundance Film Festival in ### In juni dat jaar werd "<PERSOON> and <PERSOON>" bekroond met het Annecy Cristal op het Festival International du Film d'Animation d'Annecy en in november met een <PERSOON> voor de beste animatiefilm <PERSOON> is een eenzaam, achtjarig meisje uit Melbourne Haar moeder is alcoholiste en haar vader is een onverschillige man, die jarenlang in een fabriek de touwtjes aan theezakjes vastmaakt en als hobby dieren opzet <PERSOON> is een doodgewoon meisje met een bril Haar enige vriend is een haan met de naam "Ethel" en haar favoriete kleur is bruin Nadat haar grootvader haar verteld heeft dat baby's op de bodem van bierglazen gevonden worden, besluit ze in ### een brief te schrijven naar een Amerikaan om erachter te komen hoe baby's in de Verenigde Staten geboren worden In het postkantoor bladert ze door een telefoonboek en bij toeval valt haar oog op de naam <PERSOON> is een dikke, mensenschuwe man uit New York van vierenveertig jaar oud Hij leeft in een klein appartement met zijn huisdieren en Ravioli, zijn denkbeeldige vriend Hij krijgt van <PERSOON> een brief met een zelfportret en een chocoladereep Ondanks zijn grote verwardheid hierover besluit hij een brief terug te schrijven Een langdurige briefwisseling volgt Als <PERSOON> hem vraagt wat liefde is, raakt <PERSOON> volledig in paniek Hij heeft zelden contact met andere mensen en heeft geen flauw idee wat liefde inhoudt De angst en stress die het vraagstuk hem opleveren worden hem uiteindelijk te veel en hij wordt acht maanden opgenomen in een psychiatrisch ziekenhuis <PERSOON> schrijft geen brief terug en <PERSOON> denkt dat hij haar vergeten is Een tijd later wint <PERSOON> de loterij, waardoor hij twee van zijn drie levensdoelen bereikt hij schaft een levenslange voorraad chocolade aan, koopt de complete verzameling poppetjes van zijn favoriete cartoon "<PERSOON> Noblets" en geeft de rest van het prijzengeld aan zijn buurvrouw Het belangrijkste dat hij zichzelf ten doel had gesteld, echte vriendschap, heeft hij nog niet bereikt, dus besluit hij <PERSOON> alsnog een brief terug te schrijven Hij legt uit dat hij lijdt aan het syndroom van Asperger en dat hij daardoor moeite heeft met het herkennen en uitdrukken van emoties <PERSOON> is heel blij dat <PERSOON> alsnog reageert Ze begint met een studie psychologie om meer over <PERSOON>' stoornis te weten te komen Zijn verhaal gebruikt ze als "case study" voor haar eerste boek, waarvan ze de eerste druk naar <PERSOON> toestuurt <PERSOON> is hier allesbehalve tevreden mee en wordt heel kwaad Hij typt eerst een boze brief, maar gooit deze weg en stuurt in plaats daarvan het hamertje met de letter " van zijn schrijfmachine.
| 542 |
www
|
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.