author
stringclasses 244
values | pl_number
float64 1
1k
| pl_head
stringlengths 6
90.1k
| salutation
stringlengths 0
29k
| text
stringlengths 0
1.51M
| notes
stringlengths 0
109k
| brackets
stringlengths 0
207k
| author_viaf_link
stringclasses 243
values | recipients
listlengths 0
0
| date
stringclasses 1
value |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Bernardus Claraevallensis
| 61 |
63 EPISTOLA LXI. AD RICUINUM TULLENSEM EPISCOPUM. Hominem qui poenitentiam subiturus, jussu episcopi Tullensis venerat, ad eumdem remittit curandum.
|
Reverendo patri, domino RICUINO, gratia Dei Tullensi episcopo, frater BERNARDUS dictus abbas de Clara-Valle, salutem et orationes.
|
Peccatori huic, quem ad nos peccatores ob animae suae consilium vestra, ut ipse perhibuit, dirigere curavit dignatio - nihil ad praesens sanius consulere in promptu habuimus, quam ut ad sinum paternae pietatis rediret, et ex ore sacerdotis legem requireret. Nos enim nostrae parvitatis et officii mensuram attendentes, nec nos ultra nos extendentes, dare poenitentiam, maxime in criminalibus, nulli hominum praesumere omnino solemus, nisi solis, quos in nostram curam suscepimus. Qua namque temeritate tractanda episcoporum negotia, et hujusmodi negotia, peccatores et imperiti suscipiemus, qui ipsi quoque, sicut et caeteri hominum, quoties gravior aliqua causa inter nos oboritur, quam per nos definire aut nescimus, aut nequimus, aut non audemus; episcopali, ut dignum est, sententiae reservamus: et nisi summi prius Sacerdotis vel judicio vel consilio confirmati, securi non sumus? Provideatur igitur morbidae ovi a proprio pastore, et tali pastore, qui canones non ignorat, congrua poenitentiae medicina: ne si in peccato, quod absit, anima pro qua Christus mortuus est, moriatur; sanguinem ejus de manu vestra summus Pastor requirat. Verum nos Deo illi inspirante mundum relinquere persuasimus: si tamen homo senex et pauper in aliquo se recipi intra dioecesim vestram sanctorum conventu, vestro obtinere potuerit interventu. Plenum vos dierum suscipiat dies una illa melior in atriis Domini super millia, sancte ac venerabilis Pater.
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |||
Bernardus Claraevallensis
| 62 |
EPISTOLA LXII. AD HENRICUM VIRDUNENSEM EPISCOPUM. Feminam multis obstrictam peccatis, sed jam poenitentem commendat episcopo.
|
DOMINO HENRICO, Dei gratia Virdunensi episcopo, frater BERNARDUS dictus abbas de Clara-Valle, salutem et orationem.
|
Haec muliercula, quam ecce jam multis annis, multis et perplexis peccatorum nodis Satanas alligavit, super statu salutis suae, nostrae parvitatis consilium expetiit: et tale accepit, ut post multum videlicet ac diuturnum erratum, ad proprii pastoris sinum profuga ovicula fidenter recurreret: qui utique eo citius ac sollicitius inopi ferret opem, quo se certius scit atque districtius de sibi commissa, Agno qui pro ipsa mortuus est, redditurum rationem. Nostrum fuit deviantem corrigere; vestrum sit peccatricem non despicere, imo poenitentem suscipere: et si vera est suae, quam nobis exposuit, infelicitatis historia; aut viro suo priori, si adhuc vivit, reconciliare; aut, si ille noluerit, sicut hanc innuptam, sic illum cogere absque uxore manere. Valete.
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |||
Bernardus Claraevallensis
| 63 |
64 EPISTOLA LXIII. AD EUMDEM. Purgat se de facto temerario, cujus insimulatus fuerat: ejus notitiam cupit: Guidonem eidem commendat.
|
Super his quae a nobis vestrae excellentiae placuit sciscitari, aut nos fallimur, aut ille qui ea vobis retulit, fallit. Si quid tamen fuit , ne tantam in fratre qui haec loquitur, suspicer falsitatem: hoc me certissime scire confido, et vos indubitanter credere volo, nemini me super nomine vestro reprehensionis aliquando vel accusationis verba fecisse, vel injunxisse. Absit haec a nostra pusillitate temeritas, ut contra episcopos, et absentes, loqui quae ad nos non attinent, audeamus, praesertim quae non probavimus! Deinde quod nostri notitiam dignanter expetitis, gratanter accipimus, abundantius nos et innotescere vobis, et vos noscere cupientes. Qua jam sane fiducia Praestantiae vestrae supplicamus, imo vestram fidenter commonemus benevolentiam, de loco illo quem sub tutela vestra, vestro, ut aiunt, hortatu, frater reverendus et coabbas noster domnus Guido de Tribus-Fontibus construere suscepit. In illo nobis quantum nos curatis, ostendite; et quidquid ei feceritis, nobis factum reputate. Valete.
|
(suspectam quippe
habeo meam, quam novi, labilem memoriam)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |||
Bernardus Claraevallensis
| 64 |
EPISTOLA LXIV. AD ALEXANDRUM LINCOLNIENSEM EPISCOPUM. Philippus volens proficisci Jerosolymam, ad Claram-Vallem forte divertens, illic manere decrevit. Alexandri ad hoc consensum requirit. Negotium cum creditoribus Philippi illi commendat. Denique hortatur eumdem ne gloriae mundanae nimium fidat. 1. 2. 3.
|
Viro honorabili domino ALEXANDRO, Dei gratia Lincolniensi episcopo, BERNARDUS abbas Clarae-Vallis, velle honorari magis in Christo, quam in saeculo.
|
Philippus vester, volens proficisci Jerosolymam, compendium viae invenit, et cito pervenit quo volebat. Transfretavit in brevi hoc mare magnum et spatiosum, et prospere navigans attigit jam littus optatum, atque ad portum tandem salutis applicuit. Stantes sunt jam pedes ejus in atriis Jerusalem; et quem audierat in Ephrata, inventum in campis silvae libenter adorat in loco ubi steterunt pedes ejus. Ingressus est sanctam civitatem, sortitus est cum illis haereditatem, quibus merito dicitur: Jam non estis hospites et advenae, sed estis cives sanctorum et domestici Dei . Cum quibus intrans et exiens, tanquam unus e sanctis, gloriatur et ipse cum caeteris, dicens: Conversatio nostra in coelis est . Factus est ergo non curiosus tantum spectator, sed et devotus habitator, et civis conscriptus Jerusalem, non autem terrenae hujus, cui Arabiae mons Sina conjunctus est, quae servit cum filiis suis; sed liberae illius, quae est sursum mater nostra . Et, si vultis scire, Clara-Vallis est. Ipsa est Jerusalem, ei quae in coelis est, tota mentis devotione, et conversationis imitatione, et cognatione quadam spiritus sociata. Haec requies ejus, sicut ipse promittit, in saeculum saeculi: elegit eam in habitationem sibi; quod apud eam sit, etsi nondum visio, certe exspectatio verae pacis, illius utique de qua dicitur: Pax 65 Dei, quae exsuperat omnem sensum . Verum hoc suum bonum, etsi desuper accepit, in vestro tamen beneplacito hoc facere cupit, imo se fecisse confidit, sciens vos Sapientis non ignorare sententiam: quod filius utique sapiens sit gloria patris . Rogat autem paternitatem vestram, rogamus et nos cum illo et pro illo, quatenus de praebenda sua quod ipse suis creditoribus constituit, immobiliter stare faciatis; ne in aliquo fraudator debiti, et praevaricator pacti inveniatur; et ita munus contriti cordis, quod offert quotidie, non recipiatur, dum frater quispiam habet aliquid adversus eum. Precatur deinde ut domus quam ipse matri suae in terra Ecclesiae construxit, cum terra quam ibi delegavit, eidem matri, quamdiu vixerit, concedatur. Haec pro Philippo. Reliqua haec pauca pro vobis, ipso quidem intimante, imo vero inspirante Deo, adjicienda putavimus, hortari vos in charitate praesumentes, ne casuri gloriam mundi quasi stantem aspiciatis, et vere stantem amittatis; ne plus vobis aut pro vobis vestra diligatis, et sic vos et vestra perdatis; ne blandiens praesens prosperitas sui vobis finem abscondat, et adversitas sine fine succedat; ne laetitia temporalis luctum vobis aeternum et operiat quem parit, et pariat quem operit; ne mors longe esse putetur, et praeoccupet improvidum; et vita, dum longa exspectatur, cito deserat male conscium, sicut scriptum est: Cum dixerint, Pax et securitas, tunc subitaneus superveniet eis interitus, tanquam in utero habenti, et non effugient . Valete.
|
(Ephes II, 19) (Philipp. III, 20) (Galat. IV, 25, 26) (Philipp. IV, 7) (Prov. X, 1) (quod
absit!) (I Thess. V, 3)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 65 |
EPISTOLA LXV. AD ALVISUM ABBATEM AQUISCINCTI. Laudat in Alviso paternam erga Goduinum mansuetudinem. De admissione se excusat, et veniam precatur. 1. 2. 3. 4.
|
ALVISO abbati Aquiscincti monasterii, BERNARDUS, salutem ex corde.
|
Retribuat vobis Deus misericordiam, quam fecistis sancto filio vestro Goduino. Audivimus enim quod, audito ejus obitu, mox velut immemor pristinae calumniae, sed non amicitiae, consolatorem potius quam ultorem vos exhibuistis. Patrem quippe vos cognovistis, ut res exigebat, non judicem. Ideoque quod pietatis, quod charitatis est, ut vere filio pater impendere studuistis. Quid melius, quid laudabilius, quid vobis dignius agere poteratis? Sed quis hoc crederet? Vere nemo scit quae sunt in homine, nisi spiritus hominis qui in eo est . Ubi est nunc illa austeritas, illa severitas, illa indignatio, quae olim in illum lingua, vultus, oculi, terribiliter ostentare et intentare solebant? Ad unum nempe nuntium de morte filii, paterna viscera commota sunt; subitoque haec omnia, quae simulatoria, sed dispensatoria, ac per hoc transitoria erant, disparuerunt; illa vero quae vera erant, sed latebant, charitas, pietas, benignitas apparuerunt. Siquidem in religioso animo vestro misericordia et veritas obviaverunt sibi; et quia nimirum misericordia superabundavit judicio, justitia et pax osculatae sunt. Nam quantum mihi videor conjiciendo videre, quid animi tunc habueritis, cum ad ulciscendam illam, quae vobis videbatur facta, injuriam, justitiae zelo accensa veritas se accingeret, illa quae exemplo Joseph prudenter antea dissimulabatur misericordia, ultra jam latere non ferens, ne in hoc quidem dissimiliter ab Joseph , ex abdito celatae pietatis erupit, seque veritati adjungens repressit motum, temperavit zelum, pacem cum justitia fecit. Tunc de purissimo placidi pectoris fonte talium 66 credo limpidissimi cogitationum rivuli ebullierunt: Quid opus est indignari? misereri potius oportet, et non oblivisci quod scriptum est: Misericordiam volo, et non sacrificium ; et implere quod jussum est: Solliciti servare unitatem spiritus in vinculo pacis ; et exspectare quod promissum est: Beati misericordes, quoniam ipsi misericordiam consequentur . Alioquin num filius meus erat iste? quis vero irasci filio potest? Nisi forte tunc tantum filius fuit, dum mecum fuit, et non etiam cum me deseruit. Sed nunquid quia corpore ad tempus recessit, etiam animo recedere potuit? aut forte vel ipsa mors eum mihi poterit auferre? Itane localis corporalisve necessitas animorum sese amantium libertatem angustat? Certus sum quia nec locorum distantia, nec corporum vel mors vel absentia disjungere poterit quos unus spiritus vegetat, una charitas ligat. Denique, si justorum animae in manu Dei sunt , profecto et qui jam in ipso, deposita carne, quiescunt, et qui ipsi adhuc in carne non secundum carnem militamus, simul procul dubio sumus. Meus ergo erat vivus, meus erit defunctus, meum in patria recognoscam. Si quis est qui de manu Dei possit eruere, et a me illum separare valebit. Itaque pro filio quidem vestra vobis affectio satisfecit; sed de nobis, pater, quid erit? quae, inquam, de nobis digna vobis satisfactio placebit, quibus utique pro grandi injuria imponitis quod, a vobis recedens, a nobis receptus sit? Quid dicam? si dixero: Non recepimus , mentior plane; si dixero, Recepimus quidem, sed juste, excusare me velle videor. Sed tutius respondebo, Peccavimus. Verumtamen quantum? Non ad defensionem dico: a quo enim ille non reciperetur? quis, inquam, sanctum illum aut pulsantem repelleret, aut susceptum expelleret? Quis vero scit si de vestra abundantia nostram Deus voluerit supplere inopiam, ut scilicet unum de multis, qui forte apud vos religiosi tunc erant, ad nos dirigeret, nobis quidem ad solatium, sed nihilominus vobis ad gloriam? Filius quippe sapiens gloria est patris . Denique non eum praevenimus sollicitando, non circumvenimus attrahendo, quo vos desereret, vel ad nos veniret; quin potius rogantem, pulsantem, supplicantem non prius, Deus scit, consensimus recipere, quam remittere ad vos tentavimus. Non autem eo acquiescente, ejus nos importunitati vix tandem acquievimus. Hominem ergo religiosum, peregrinum, solum, si culpa est quod suscepimus et ita suscepimus, non erit vobis in dignum semel tantum commissam culpam, talemque culpam dimittere; cui etiam fas non est ne usque quidem septuagies septies peccantibus in vos veniam negare . Ut tamen noveritis quam non leviter seu negligenter, imo quam non impune feramus quod unquam Reverentiam vestram quoquo modo offendimus, saepe Deum testor, quod corpore non possum, mente ad vos supplici transeo, saepe genibus flexis humiliter satisfaciens, vobis adstare me video. Utinam ipse qui id mihi fortasse inspirat, vobis quoque Spiritus sentire faciat quam flebilis, quam miserabilis, tanquam praesens, ad genua usque vestra descendo! quam frequenter nudus humeros, virgasque in manibus gestans, et quasi ad vestram jussionem vapulare paratus, peto veniam, gratiam tremebundus exspecto! Haec qualiter vobis, Pater, accepta sint, vestro, si vos non gravat, citius scire flagitamus rescripto; ut, si satis, jam securi de indulgentia consolemur; si quo minus, magis humiliemur, et ampliusaliquid a nobis si possumus, exigamus, quo dignius satisfacere debeamus. Valete.
|
(I Cor.
II, 11) (Gen. XLV.
1) (Osee VI, 6) (Ephes. IV, 3) (Matth. V, 7) (Sap.
III, 1) (quod utinam sine peccato
dicere possem) (Prov. X, 1) (Matth. XVIII, 22) (ut dignum
est)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 66 |
67 EPISTOLA LXVI. AD GAUFRIDUM ABBATEM SANCTI-MEDARDI. Operam ejus requirit in reconciliando sibi abbate Alviso: solatur eumdem in tribulationibus.
|
DOMNO GAUFRIDO abbati Sancti-Medardi, frater BERNARDUS ecclesiae Clarae-Vallis ordinator incompositus, salutem, et non in via.
|
Primo precor ut praesentes litteras domno abbati Aquiscincti monasterii dirigere non graveris. Deinde ut, ad id quod portant, pro absente amico praesens satagas cum venerit locus. Neque enim cujuslibet, nedum tanti patris, justum injustumve adversum me debeo scandalum dissimulare; quod quam non faciam, loquens potius quam scribens, ei aperire forsitan potuissem. Nam solet in talibus acceptior esse sermo vivus quam scriptus, et efficacior lingua quam littera. Oculi quippe loquentis fidem faciunt dictis; nec ita potest affectum exprimere digitus, quomodo vultus. Nunc autem, quia absens per me non possum, per te satisfacio quantum possum. Rogo ergo te, et iterum rogo, ut de regno Dei, quod est videlicet intra nos, scandalum auferas, dum salubriter potes; ne si usque ad angelos, qui utique in fine saeculi in id ministerii deputandi sunt , perduraverit rancor, necesse sit irrevocabiliter aut ambos aut alterum a nobis de medio tolli. Unde autem ad me tu jamdudum scripsisti, conquerendo super tribulationibus vestris, scitis quia juxta est Dominus his qui tribulato sunt corde. De ipso confidite, quia ipse vicit mundum. Ipse scit inter quos habitatis, et in conspectu ejus sunt omnes qui tribulant vos. Ipse exaudiet vos in abscondito tempestatis, qui nunc probat ad aquas contradictionis. Valete.
|
(quod absit!) (Marc. XIII, 27)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 67 |
EPISTOLA LXVII. AD MONACHOS FLAVIACENSES Susceptionem B. monachi tuetur, tanquam de ignoto sibi hactenus monasterio, et justas ob causas discedentis. 1. 2.
|
Domino H. Patri Flaviacesnis ecclesiae, et fratribus qui cum eo sunt, fratres qui in Clara-Valle sunt, salutem.
|
Lectis litteris vestris, vestram Reverentiam propter quemdam monachum qui apud nos est, contristatam cognovimns. De qua vestra tristitia nos quoque contristati sumus, timentes ne non sit illa tristitia, de qua quibusdam dicebat Apostolus: Contristati enim estis secundum Deum . Nam si secundum Deum esset, non usque adeo vos commovisset, ut nos, etsi vobis ignotos, fratres tamen vestros, et si placet amicos, quos necdum vel praesentes verbo conveneratis, vel absentes scripto praemonueratis, hac prima vice tam subito, tam acriter argueretis. Miramini, ut scribitis, quod fratrem Benedictum suscepimus; minamini nisi eum vobis cito restituerimus. Proponitis nobis de Regula, de noto monasterio monachum non suscipiendum , pro constanti scilicet habentes vestrum non esse ignotum. Sed quid si aliis notum, dummodo nobis ignotum sit? Etsi enim, ut verba ipsa 68 vestra ponam, religionis vestrae se adeo fama effuderit, ut etiam Romae ecclesiae vestrae habeatur notitia, nos tamen, qui utique multum citra Romam positi sumus, nescio quo pacto ita praeteriit, ut ne uniusquidem vestrum, abbatis scilicet vel monachorum, non ipsius vestrae habitationis, non religionis ac conversationis, usque ad hoc tempus vel tenuem notitiam habuerimus, sed nec aliquam aliquando mentionem nobis de vobis factam fuisse meminimus. Nec tamen mirum, quia et multis terrarum spatiis, et diversis provinciis, et dissimilibus linguis ad invicem distamus; nec solum episcopatibus propriis absumus, sed etiam in eodem archiopiscopatu non degimus. Putamus autem quod non de cuicumque notis, sed tantum de nobis notis monasteriis monachos suscipere prohibemur; alioquin, cum nullum monasterium sit quod alicui notum non sit, nullum nobis relinquitur de quo quis regulariter suscipiatur. Quomodo ergo illud implebitur quod a beato Benedicto vel praecipitur vel permittitur, peregrinum videlicet monachum non solum debere suscipi ad habitandum pro hospite, quanto cupit tempore, sed etiam inventum utilem suaderi ad manendum omni tempore? Quanquam tamen nos aliter erga praedictum fratrem egerimus Nam cum veniens se suscipi a nobis humiliter postularet, primo quidem repulsus, deinde admonitus est ut ad monasterium suum rediret. Sed ille non acquiescens, in vicinam nobis eremum se contulit, ibique septem ferme menses, nullam interim calumniam passus, quiete habitavit. Sed cum sibi tutum non crederet quod solus degeret, post primam repulsam, idipsum quod prius a nobis requirere non erubuit. Rursus nos admonentes eum de reditu, cum causam suae ab eo discessionis inquireremus: « Abbas, inquit, meus habebat me non monachum, sed medicum. Cogebat servire, imo ipse serviebat per me, non Deo, sed saeculo, quando, ne saecularium malevolentiam incurreret principum, mederi me compellebat etiam tyrannis, raptoribus, excommunicatis. Quod animae meae periculum cum ei nunc privatim nunc palam suggessisscm, nec profecissem, quorumdam tandem sapientium virorum consilio fretus, fugio meam damnationem, non congregationem, perditionem, non religionem. Consulite salutem quaerenti, aperite pulsanti. » Cujus nos videntes constantiam, audientes causam, et nullam contra eum calumniam, annuimus introitum, probavimus susceptum, adstrinximus probatum, tenemus professum. Nec intrare compulimus, nec exire cogemus. Quamvis si eum ejiceremns, ad vos non rediret, sed magis se adhuc a vobis elongaret. Desinite ergo, fratres, desinite tam indebitis innoxios lacessere jurgiis, et cassis scriptitationibus inquietare: quia nec cumulatis etiam contumeliis provocari poterimus ut vobis, nisi quod reverentiae est, respondeamus, nec minis exterreri quominus monachum teneamus, quem regulariter suscepisse nos credimus.
|
(II Cor. VII, 9) (Reg. S. Benedicti, cap. 61) (Reg. S. Benedicti, cap. 61.) (ut ipse asserit)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 68 |
69 EPISTOLA LXVIII, AD EOSDEM. Unde supra. 1. 2. 3. 4.
|
Reverendis fratribus Flaviacensibus, abbati H. caeterisque omnibus fratribus, frater BERNARDUS, salutem.
|
Modestiae quidem vestrae erat, o boni fratres, super querimonia vestra priori nostra satisfactione contentos esse debere, et jam ab immeritorum infestatione quiescere. Sed quia prioribus malis pejora junxistis, et rursum nobis jurgiorum seminaria transmisistis , ne tamen, non respondendo, culpam, quae non est, agnoscere videamur, hoc etiam secundo ad ea quae procaciter objicitis, veraciter respondemus. Haec tota nostra culpa est, quantum aestimamus, haec grandis illa injuria quam vobis fecimus, quod monachum, solum, peregrinum, pauperem, miserabilem, animae suae periculum fugitantem, salutem suam sollicite quaerentem, pulsantem, supplicantem suscepimus; seu quod talem, taliter a nobis susceptum, denuo sine causa non ejicimus, ut, quod aedificavimus iterum destruentes, praevaricatores nos constituamus. Hinc Regulae, hinc canonum, hinc ipsius naturalis legis transgressores judicamur. Opponitis enim indignantes, cur vestrum et a vobis excommunicatum nobis sociare praesumpsimus, quod utique ab alio pati nolumus. Sed de excommunicatione quid respondebimus, quando vos inde vobis satisfacitis pro nobis, scientes procul dubio prius a nobis fuisse receptum, quam a vobis excommunicatum? Cum autem prius susceptus, dum tamen regulariter, fuerit, profecto non jam in vestrum, sed in nostrum vestrae maledictionis sententiam intorsistis; quod si recte factum sit, vos videritis. Restat igitur sciendum, et hoc tantum quaeritur inter nos, an rationabiliter susceptus fuerit. Et vos quidem, quoniam de ignoto monasterio monachum regulariter posse suscipi negare non potestis, vestrum nobis notum esse contenditis. Negamus, et non creditis. Verum si non creditis simpliciter negantibus, credite vel jurantibus. In veritate, quae Deus est, vobis dicimus: nec novimus vos, nec noscimus, ignotorum scripta suscepimus, ad ignotos rescripsimus. Sensimus quidem stimulationes et inquietationes vestras, sed necdum stimulatores et inquietatores ipsos agnovimus. Vos tamen ad convincendum nos de simulata ignorantia invictissimum argumentum inducitis, non posse videlicet ignotos esse nobis, quorum et abbatis scilicet et ipsius monasterii nomen in nostris posuimus litteris; quasi mox ut rerum vocabula scimus, etiam res ipsas noverimus. Multum ergo valet mihi Michaelis, Gabrielis, Raphaelis nomina nosse, quando ex solo auditu vocabulorum, etiam de ipsorum beatorum spirituum cognitione jam beatus sum. Non mediocriter, inquam, profeci quia didici ab Apostolo paradisum et tertium coelum nominare, si, etiam non raptus cum Apostolo, solis ex nominibus secreta coelestia jam novi, et audivi ineffabilia verba quae non licet homini loqui. Stultus ego, qui jam sciens nomen Dei mei, nescio quid adhuc superflue quotidie gemo, frustra suspirans et dicens cum Propheta: Vultum tuum, Domine, requiram ; et illud: Quando veniam et apparebo ante faciem Dei? et: Ostende nobis faciem tuam, et salvi erimus . Sed quid est quod vobis facimus, quod nobis fieri nolumus? Hoc nos utique nolle putatis, ut quis a nostro monasterio discedens monachus, in alio suscipiatur. Utinam omnes nobis commissos, sine nobis salvare possetis! Si quis de nostris ad vos majoris perfectionis gratia et arctioris vitae desiderio convolaverit, 70 non solum non causamur si ei in tali studio consulitis, sed et multum precamur ut hoc faciatis; nec offensos nos conqueremur, sed valde in hoc adjutos esse fatebimur. Negatis deinde quod de vobis audieramus, vestro scilicet jussu vel assensu fratrem B., quamdiu fuit apud vos, in medicinali arte saecularibus deserviisse; ipsumque, qui hoc dixit, falsitatis arguitis. Si mentitus sit, nescimus; ipse viderit; sed hoc scimus, quia sive per se ipsum, ut vos fatemini, sive per vos, ut ipse testatur, haec fecerit, in magno interim periculo fuit. Quis vero tam inhumanus, qui sic periclitanti non succurreret si posset, non consuleret si nosset? Attamen si, ut asseritis, non compulsus obedientia, sed proprii quaestus cupiditate ac vagandi curiositate, hac illacque artem suam venditans discurrebat, quid causae exstitit quod a vobis discessit? An quia jam tandem censurae pastoralis districtione non ei licebat quod ante licuerat? Cur igitur cum jam apud nos esset, volentes eum revocare, ad persuadendum de reditu promisistis ei quietem in claustro, nisi quia hoc velle hominem noveratis, hoc quaesisse memineratis? At ille, jam adepto apud alienos quod non potuit inter suos, ne certa pro incertis desereret, tenuit quo jam fruebatur, spernens quod sero sibi offerebatur. Desinite itaque, fratres, desinite fratrem sollicitare, de quo non valde necesse est vos sollicitos esse, nisi forte, quod absit! quae vestra, non quae Jesu Christi sunt, quaeratis, et magis vestrum de illo solatium, quam ejus salutem diligatis. Nam cum semper apud vos gyrovagus fuisset, et, ut scribitis, contra suum propositum et abbatis imperium, in proprios usus quod de arte sua conquirebat expenderet, gaudeat qui eum diligit, quod apud nos Deo miserante sanatus sit. Testimonium enim ei perhibemus quod nusquam modo aliqua occasione vagatur, sed quiete perseverans in monasterio, pauper inter pauperes sine querela conversatur, primam fidem, quam quidem apud vos promisit sed non tenuit, non irritam, ut dicitis, faciens, sed ratam integramque custodiens, morum utique conversione, et obedientissima conversatione, sine qua sese fallit qui de loci stabilitate confidit. Rogamus vos, fratres, ut quiescat jam indignatio vestra, et desinat inquietatio nostra. Sin autem, facite quod vultis, scribite ut vultis, persequimini quantum vultis: charitas omnia suffert, omnia sustinet. Nobis autem decretum est ex hoc jam vos pure diligere, reverenter suspicere, familiariter colere.
|
(quae absit ut germinent! sicut nec priora
germinarunt in nobis) (Psal. XXVI, 8) (Psal. XLI, 3.) (Psal. LXXIX, 4)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 69 |
EPISTOLA LXIX. AD GUIDONEM ABBATEM DE TRIBUS-FONTIBUS. Guidonem, qui incuria ministrantium in consecratione calicis erraverat ob defectum vini, instruit. 1. 2. 3.
|
Unde te contristatum cognovimus, contristatum quidem te esse laudamus, sed si non nimis. Contristatus enim, nisi fallor, quomodo ait Apostolus, secundum Deum ; nec dubium est hujusmodi tristitiam tuam converti quandoque in gaudium. Itaque, dilectissime, irascere, et noli peccare. Peccabis autem non minus nimis irascendo, quam omnino non irascendo. Siquidem non irasci ubi irascendum sit, nolle emendare, peccatum est: plus vero irasci quam irascendum sit, peccatum peccato addere est, Quod si malum est peccatum non emendare, quomodo malum non erit augmentare? Si ex rerum eventibus reatuum penderet judicium, non foret culpanda tua etiam ingens tristitia, ubi nimirum constitisset quod ingens fuisset et culpa. Tanto quippe culpa gravior, quanto res sacrior appareret. Nunc vero quia rerum causa, non materia, nec exitus actuum, sed intentionis propositum culpas discernit et merita, dicente 71 Domino, Si oculus tuus simplex fuerit, totum corpus tuum lucidum erit; si nequam, totum corpus tuum tenebrosum erit , in tui quoque examinatione commissi, non tam, ut arbitror, sacrorum est attendenda majestas, quam propria intentio discutienda. Porro ego et Prior noster multum rem ipsam et intra nos pensantes, et inter nos conferentes, tuam quidem ibi deprehendimus ignorantiam, ministrantium quoque negligentiam, sed plane nullius malitiam. Et certe optime nosti nullum esse bonum, nisi fuerit spontaneum. Malum ergo poterit esse magnum, quod constat voluntarium non fuisse? Alioquin si quod fit a non volente, bonum quidem nullam gratiam, malum autem multam consequitur poenam, hoc est si circa unam eamdemque causam, et malum imputatur, et bonum non suscipitur, quisquis ita sentit, asserat, si vult, quod non sapientia malitiam, sed malitia vincit sapientiam.
|
Ut tamen faciamus satis inquietiori conscientiae tuae, et ne forte malum hoc mali cujuspiam gravioris latentis adhuc in monasterio fuerit commonitio, pro poenitentia tibi injungimus septem psalmos poenitentiales quotidie usque ad Pascha, septies prosternendo te, decantare, septem disciplinas accipere. In hunc modum satisfaciat et ille qui tibi ad illam Missam ministravit. De illo autem qui sibi ante apparuerat, et oblitus est mittere vinum in calicem, cujus et majorem in hoc aestimamus culpam, si tamen et tu ita putas, tuo arbitrio derelinquimus. Sane si sermo exiit inter fratres, et ipsi omnes singuli singulas accipiant disciplinas, ut fiat quod legitur, Alter alterius onera portate . Deinde quod comperta, sero licet, negligentia, vinum fudisti in calicem super hostiae sacratae particulam, laudamus, nec sub tanto articulo melius fieri potuisse putamus, arbitrantes liquorem, etsi non ex consecratione propria atque solemni in Sanguinem Christi mutatum, sacrum tamen fuisse ex contactu Corporis sacri. Aiunt tamen nescio quem alium aliud sensisse scriptorem, non posse videlicet absque tribus, id est pane, vino, et aqua, hoc sacrificium esse, ita ut si quodlibet horum deesse contigerit, reliqua non sanctificentur. Sed de hujusmodi unusquisque in suo sensu abundat. Ego autem pro meo fatuo sensu, si mihi idem contigisset quod tibi, vellem ad remedium mali unum e duobus egisse: aut ipsum quod fecisti, aut certe, ab illo loco ubi dicitur, « Simili modo postquam coenatum est, » verba sancta iterasse; et sic complesse quod restabat de sacrificio. Neque enim dubitaverim de Corpore jam consecrato, qui utique juxta ritum Ecclesiae didici ab ipsa quod et ipsa accepit a Domino, panem scilicet ac vinum, et simul apponere, non simul tamen ex his sacra conficere. Cum ergo prius de pane Corpus, quam de vino Sanguis more ecclesiastico conficiatur, si per oblivionem tardius quod posterius sacrandum est, apponatur, non video quid sacris praecedentibus tarditas possit praeripere consequentium. Puto enim quod si Domino post factum de pane suum Corpus, vini consecrationem placuisset aliquandiu intermittere, aut certe penitus omittere, nihilominus Corpus mansisset quod fecerat , nec factis facienda praescriberent. Nec nego panem et vinum, aqua quidem mixtum, simul debere apponi, quin potius assero haud aliter debere fieri; sed aliud est culpare negligentiam, aliud negare efficaciam. Aliud, inquam, est quod causamur non bene quidpiam fieri, et aliud quod mentimur nec fieri. Haec interim de hac re dixerim et senserim, absque praejudicio vel tuae sententiae, si quid melius sapis, vel cujuslibet sanius sapientis.
|
(II Cor. VII, 9) (Matth. VI, 22, 23) (Galat. VI, 2)
|
[ al.
fuerat]
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |
Bernardus Claraevallensis
| 70 |
72 EPISTOLA LXX. AD EUMDEM. Docet qualis misericordia in pastore esse debeat, monetque ut sententiam in monachum transgressorem latam retractet.
|
Domno abbati GUIDONI, frater BERNARDUS, spiritum scientiae et pietatis.
|
Considerans miseri hujus miserabilem conditionem, misereor quidem, sed vereor ne frustra. Neque enim non ideo mihi videor frustra misereri, quod, ipso licet remanente in sua miseria, mea tamen vel mihi non sit infructuosa misericordia. In quam utique misericordiam non propria utilitas inclinavit, sed intimis eam visceribus proximi miseria et fraternus dolor inflixit. Misericordia quippe affectio est, quae nec voluntate coercetur, nec rationi subjicitur; quando non eam in se quisque pertrahit voluntario motu , sed ipsa pias mentes ad compassionem dolentium necessario cogit affectu, ita ut, etiam si peccatum esset misereri, etsi multum vellem, non possem non misereri. Potest quidem ratio vel voluntas aflectui effectum subtrahere; sed nunquid ipsum affectum evellere? Discedant a me qui me consolantur, et dicunt quia oratio mea in sinu meo revertetur, dum is pro quo emissa est, nondum convertitur. Nec audio illos qui mihi blandientes afferunt, Justitia justi super eum erit, , dum impius in sua adhuc impietate remoratur. Non, inquam, recipio consolationem ubi fratris video desolationem. Si ergo, dulcissime fili, tua quoque pia mens similiter affecta est, imo quia aliter affecta non est, quanquam tibi infelix iste cunctas suae egressionis de monastario, et denuo regressionis, regulares vices infeliciter percurrisse videtur, quia tamen ipse aliter putat, non solum patienter, sed etiam libenter audiendum est quod humiliter calumniatur, si forte tam desperatae salutis reparandae rationabilis ulla occasio inveniatur, quam difficile quidem in congregatione, sed multo difficilius foris poterit obtinere. Inito itaque omnium fratrum consilio, omnia quae in eum fecisti judicia diligenter retractare non dedigneris, quatenus tua humilitate ejus contumacia sanetur, si vel sic videlicet adinveniri poterit quomodo adhuc semel regulariter suscipiatur. Nec timendum est in hac retractatione quod displiceat justo ac misericordi Deo, si misericordia superexaltetur judicio Valete.
|
(Ezech. XVIII, 20) (ut bene mecum tua intelligit experientia)
|
[ al. nutu]
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |
Bernardus Claraevallensis
| 71 |
EPISTOLA LXXI. AB MONACHOS EJUSDEM LOCI. Se distulisse hactenus visitationem, non incuria, sed exspectatione opportunitatis; de Rogerii abbatis obitu eos consolatur.
|
Quod nondum veni ad vos, non putetur incuria. Curamus siquidem vos tanquam viscera nostra. Si mater potest filii uteri sui negligere curam, possum et ego forsan in suspicionem duci et argui negligentiae. Itaque opportunitatem exspectavimus et exspectamus, ut, cum venerimus, visitatio nostra non sit sine fructu. Interim de abscessu patris vestri non turbetur cor vestrum. Deus vobis providebit alium, sicut speramus, pro eo idoneum; sed nec istum perdetis. Nam etsi translatus est, non tamen ablatus. Tantum qui vobis fuerat specialis, erit communis et nobis. Donec ergo venio, viriliter agite, 73 et confortetur cor vestrum, et omnia vestra in charitate fiant. Valete.
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||||
Bernardus Claraevallensis
| 72 |
EPISTOLA LXXII. AD RAINALDUM FUSNIACENSEM ABBATEM. Ostendit quam sit alienus a laudibus. Jugum Chriti leve esse. Patris nomen detrectat, Frater vocari contentus. 1. 2. 3. 4. 5.
|
Dilectissimo suo RAINALDO, BERNARDUS ejus, non pater aut dominus, sed frater et conservus, quod fratri charissimo et fideli conservo.
|
Primo ne mireris si terrear dignitatis nominibus, cum me ipsis rebus sentiam indignum. Et te quidem decet ut facis, sed mihi assentire non expedit. Nam si tibi observandum putas illud, Honore invicem praevenientes , et, Subjecti invicem in timore Christi ; si non frustra utrobique positum est invicem, intelligis et mihi aeque utrumque congruere. Quod si cogitas tibi illam Regulae sententiam observandam, « Juniores priores suos honorent , » mihi e regione in mentem venit ex regula Veritatis: Erunt primi novissimi, et novissimi primi ; et: Qui major est vestrum, fiat sicut junior ; et: Quanto major es, tanto humilia te in omnibus ; et: Principem te constituerunt? esto inter illos quasi unus ex illis ; et: Non quia dominamur fidei vestrae, sed adjutores sumus gaudii vestri ; et: Nolite vocari ab hominibus rabbi; et: Patrem nolite vocare vobis super terram . Quantum itaque tuis attollor favoribus, tantum his molibus premor. Unde merito in Psalmo non canto, sed plango: Exaltatus autem humiliatus sum et conturbatus ; et: Quia elevans allisisti me . Sed verius fortasse proferrem quod sentio: quia videlicet qui me exaltat, humiliat; et qui me humiliat, exaltat. Tu me ergo potius exaltando dejicis, et extollendo premis. Sed ne ita premas ut opprimas, consolantur me haec et his similia Veritatis testimonia, quae miro modo, dum reprimunt, erigunt; dum dejiciunt, erudiunt; ita ut unde projectus, inde et provectus, tota cum hilaritate decantem: Bonum mihi, Domine, quia humiliasti me, ut discam justificationes tuas. Bonum mihi lex oris tui, super millia auri et argenti . Et hoc miraculum agit sermo Dei vivus et efficax; hoc illud Verbum per quod facta sunt omnia, benignissime et potentissime operatur; hoc denique facit jugum Christi suave, et onus leve . Libet admirari quam leve sit onus Veritatis. Num vere leve est, quod portantem non gravat, sed levat? Quid eo levius onere, quod non solum non onerat, sed et portat omnem, cui portandum imponitur? Hoc onus potuit uterum gravidare virgineum, gravare non potuit. Hoc onus ipsa, quibus se praebuit sustentandum, senis Simeonis brachia sustentabat. Hoc etiam Paulum, in gravi licet et corruptibili corpore positum, rapiebat usque ad tertium coelum. Quaero in rebus si quid forte huic exoneranti oneri simile inveniam, et occurrit mihi de pennis avium, quod ei utcumque coaptem; quae, quodam videlicet singulari modo, et corpulentiorem reddunt substantiam et agiliorem. Mirum opus naturae! Unde grossescit materia, inde sarcina levigatur; et quantum crescit in massa, tantum decrescit in pondere. Hoc plane in pennis, Christi oneris exprimit similitudinem, quod et ipsae ferunt a quibus feruntur. Quid et de quadriga dicam? Haec nimirum admota jumento, sarcinam quae ab ipso moveri non poterat, auget quidem, portabiliorem facit. Onus oneri additur, et minus onerat. Sic et oneri gravissimo legis accedens quadriga Evangelii, et auxit perfectionem, et difficultatem minuit. Velociter, ait, sermo ejus . Sermo utique ante notus in Judaea tantum, nec se prae sui quidem gravedine valens ultra extendere, quippe qui et ipsius 74 Moysi manus suo pondere praegrava tas demitteret, levigatus per gratiam, et rotis evangelicis superpositus, velociter in omnem terram exivit, et in fines orbis terrae celerrime pervolavit. Sed longe nimis digredior. Tu itaque, dilectissime, cessa jam indebitis me honoribus magis obruere quam attollere; alioquin coetui te inimicantium mihi, amica licet voluntate, commisces. Ipsi sunt de quibus soleo soli Deo ita conqueri in orationibus: Et qui laudabunt me, adversum me jurabant . Ad quam meam querimoniam Deum audio respondentem mox, et attestantem quod verax sit: Vere, inquit, qui te beatificant, in errorem te mittunt . Et ego: Avertantur ergo, iuquam, statim erubescentes, qui dicunt mihi, Euge, euge . Quod tamen ne putetur in quoscunque adversarios a me quandoque intorta maledictio vel imprecatio, exponere debeo qualiter intelligam. Precor nimirum ut quicunque existimant de me supra id quod vident in me, aut audiunt aliquid ex me, avertantur, id est, a laudibus meis, in quas ignari nimie feruntur, resiliant et pedem retrahant. Quomodo? Quandoque videlicet cognoscentes plenius quem immoderatius laudant, et cousequenter erubescentes vel errorem suum, vel amici deprehensam inutilitatem. Et hoc modo utrumque nocentium genus, et illi scilicet qui volunt mihi mala, et me adulatorie commendant, et hi qui, licet innocenter, tamen nocent, dum benevole quidem sed nimie laudant, avertantur retrorsum, et erubescant; hoc est, tam vilis et abjectus eis appaream, quatenus pudeat eos talem ita laudasse, et sic desinant jam indiscrete laudare. Igitur adversus utrosque laudatores illis me duobus munire consuevi versiculis: contra malevolos quidem priorem, Avertantur retrorsum et erubescant qui volunt mihi mala, contra benevolos autem proferens sequentem: Avertantur statim erubescentes qui dicunt mihi: Euge, euge. Cum ergo, ut ad te revertar, exemplo Apostoli tuae religiositati non dominari, sed congratulari tantum debeam, et juxta verbum Domini unus sit pater noster in coelis, nos autem omnes fratres simus, non immerito domini patrisque celsa nomina, quibus me honorandum, sed non onerandum putasti, scuto a me veritatis repuli, congruentius pro his me fratrem nominans et conservum, tum propter eamdem haereditatem, tum propter aequam conditionem, et ne, si forte quod Dei est usurpavero mihi, audiam ab ipso: Si ego Dominus, ubi est timor meus? si Pater, ubi est honor meus? . Et patris quidem habere me erga te affectum non nego, sed auctoritatem renuo. Nec enim te minore, ut existimo, quam paterno complector affectu. Haec ergo pro tituli causa. Jam vero ut ad reliqua epistolae tuae respondeam, eamdem, quam tu de mei, possem et ego vicissim de tui absentia non immerito facere querimoniam; nisi quia nostris et affectibus et profectibus Dei est praeponenda voluntas. Alioquin quando ego te comitem mihi charissimum valdeque necessarium, quippe obedientissimum in agendis, studiosissimum in inquirendis, in conferendis utilissimum, promptissimum in rememorandis, paterer longe fieri a me, si non esset Christus in causa? Beati si sic permanserimus usque in finem, semper et ubique quaerentes non quae nostra sunt, sed quae Jesu Christi.
|
(Rom. XII, 10) (Ephes. V, 21) (Reg. S. Benedicti, cap. 63) (Matth. XX,
16) (Luc.
XXI, 26) (Eccli. III, 20) (Id. XXXII,
1) (II Cor. I, 23) (Matth. XXIII, 8, 9) (Psal. LXXXVII, 16) (Psal. CI, 11) (Psal. CXVIII, 71, 72) (Matth. XI, 30) (Psal. CXLVII, 15) (Psal. CI, 9) (Isai. III. 12) (Psal. LXIX, 4) (Malach. I,
6) (quod ipse non negas)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 73 |
75 EPISTOLA LXXIII. AD EUMDEM. Rainaldum de commisso sibi praelationis munere nimis anxium et querulum instruit; monetque opem et solatium suis votius impendendum quam ab eis requirendum. 1. 2.
|
Dilectissimo filio suo Fusniacensi abbati, spiritum fortitudinis.
|
Plangis, dilectissime fili Rainalde, super multis tribulationibus tuis, piisque querimoniis me quoque excitas ad plangendum. Nec enim te dolente possum dolere, nec nisi molestus et anxius tuas molestias et anxietates audire. Verum quia haec ipsa mala, quae te invenisse causaris, et ego praevideram, et tibi, si recordaris, praedixeram, puto te levius praescita portare debere, et mihi, unde parcere potes, molestum non esse. Satis namque et plusquam satis crucior te carendo, te non videndo, te, dulcissimo mihi solatio, non fruendo; ita ut pene poeniteat me quod te elongaverim a me. Et licet charitas hoc cogeret, quacumque tamen necessitate, quo te non videam, missum, plango te tanquam amissum. Cum ergo super hoc etiam velut quodam tuae pusillanimitatis baculo me percellis, qui mihi debueras esse baculus sustentationis; tristitiam super tristitiam ingeris et cruciatum cruciatibus addis: et si mihi pium est nullas tuas angustias dissimulare, tibi tamen durum est sic affecto cunctas indicare. Quid enim necesse est satis sollicitum amplius sollicitare, et absentia filii saucia patris viscera gravioribus torquere dololoribus? Onus meum tibi partitus sum ut filio, ut necessario, ut fideli coadjutori meo. Vide quomodo te oporteat paternam portare sarcinam. Si enim sic portas ut me non alleves, sed magis premas; tu quidem es oneratus, sed ego non sum exoneratus. Hoc autem onus animarum est, et infirmarum. Nam quae sanae sunt, portari non indigent, ac, per hoc, nec onus sunt. Quoscunque igitur de tuis inveneris tristes, pusillanimes, murmurosos, ipsorum te patrem, ipsorum te noveris esse abbatem. Consolando, exhortando, increpando agis opus tuum, portas onus tuum, et portando sanas quos sanando portas. Si quis vero ita sanus est ut magis juvet te quam juvetur a te, hujus te non patrem, sed parem, comitem, non abbatem agnoscas. Quid igitur causaris te aliquorum qui tecum sunt magis gravari consortio quam frui solatio, cum solus omnium omnibus datus sis solatium, tanquam omnibus sanior, omnibus fortior, qui omnibus sufficias per Dei gratiam solatiari, et a nemine omnium indigeas confortari? Denique in quantum gravaris, in tantum lucraris; et in quantum juvaris, in tantum tua tibi praemia minuis. Elige ergo quos eligas, an qui gravando juvant, an qui juvando gravant. Hi tibi promeritores, illi fraudatores meritorum existunt. Nam qui socii laboris, procul dubio et mercedis participes erunt. Sciens ergo te missum juvare, non juvari, illius te agnosce vicarium qui venit ministrare, non ministrari. Plura tibi ad tui consolationem scribere volebam; sed non fuit necessarium. Nam quid opus est verbis superfluis mortuam chartam implere, ubi viva praesens loquitur? Viso siquidem Priore, puto quod ista tibi sufficiant, et ad ejus praesentiam spiritus tuus revixerit, ita ut jam consolationem scriptorum non requiras, cui interim licet verborum illius solatio relevari, in quo et per quem meum quoque spiritum, quem tibi in tuis litteris mitti postulasti, si quo modo tamen mittere potui, missum esse non dubites; cui quippe, ut bene nosti, idem mecum consilium, eadem solet esse voluntas.
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |||
Bernardus Claraevallensis
| 74 |
76 EPISTOLA LXXIV. AD EUMDEM. Optaverat Bernardus Rainaldum molestis abstinere querimoniis; nunc jubet de rebus ejus se reddi certiorem.
|
Sperabam, charissime, aliquod me percepturum meae pro te sollicitudinis remedium, si tua te non indicante nescirem incommoda. Unde et alia in epistola memini me ad te sic inter caetera scripsisse: « Et si, inquam, mihi pium est nullas tuas angustias dissimulare, tibi tamen durum est sic affecto cunctas indicare . » Sed ecce unde meas mihi curas credidi levigari, inde fateor amplius gravari me sentio. Nam ante quidem sola quae te innotescente perceperam, aut dolebam, aut metuebam; nunc autem quid unquam mali evenire potest, quod ego non metuam? Imo juxta tuum Ovidium . Quando ego non timui graviora pericula veris? eo quippe suspectus omnia, quo incertus de omnibus, veram saepe de falsis tristitiam contrahere cogor. Mens siquidem quam semel affecerit charitas, sui juris esse non sinitur. Metuit quod nescit, dolet quod non oportet, sollicitatur plus quam voluerit, et unde noluerit, compatitur nolens, miseretur invita. Et quia vides, fili, nec meam meticulosam industriam, nec tuam piam prudentiam in hac parte prodesse mihi, jam, quaeso, noli celare quae circa te aguntur, ne unde te mihi parcere putas, magis affligas. Opuscula mea quae habes, da operam, cum opportune potueris, ut habeam.
|
(Epist. 73, n. 1) (Heroid. epist. I, vers. 11)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |||
Bernardus Claraevallensis
| 75 |
EPISTOLA LXXV. AD ARTALDUM PRULLIACENCEM ABBATEM. Dissuadet monasterii conditionem in Hispania.
|
Dulcissimo amico et confratri suo ARTALDO abbati, frater BERNARDUS, salutem.
|
Quidquid gratiae et dilectionis impendere sibi possunt absentes amici, puto et me debere tibi, et mihi deberi a te, non solum ob consortium propositi et professionis, sed etiam ex debito nostrae invicem pristinae societatis quae tam grata utrique; tamque debita devotio quantum in unoquoque nostrum ferveat, in nullo evidentius agnoscere seu innotescere possumus, quam si alterutrum non celemus, si quid forte de alterutro quod non deceat audimus. Audivi autem ego de te, quod de sancto conventu tuo abbatiam in Hispania construere velis. Quod mihi nimirum in magnam admirationem venit, quid causae videlicet sit, quid consilii, quidve utilitatis, quod filios tuos exsulare cupis, in locum utique tam longinquum, tanto sumptu et labore et quaerendum et aedificandum, cum prope te habere possis, ubi eos colloces, jam aedificatum et bene praeparatum. Nec enim, ut reor, hinc te excusare potes, quod locus ille tuus non sit, cum certissime sciam quod facillime, si vis, tuus esse possit. Numquidnam domnus abbas Pontiniacensis, qui illum tenet, tibi requirenti negaret? Imo si velles accipere, gratissimum haberet; non quia bonus non est, sed quia sibi, ut scis, opus non est. Timendum valde tibi pariter et mihi ne, si sollicite in operibus nostris non servamus quod Apostolus dicit: Nemo adolescentiam tuam contemnat , citius, quia juvenes sumus, de levitate notemur. Sed confido quia tu consultius ages, et locum qui vicinior et jam constructus est, eliges; quem amico quidem tenenti nosti oneri esse, tibi autem necessarium fore. Vale.
|
(I Tim. IV, 11)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 76 |
77 EPISTOLA LXXVI. AD ABBATEM CANONICORUM S. PETRI-DE-MONTE. Quid agendum cum viro qui, post diuturnam in aomo et habitu religioso conversationem ad saeculum et secundas nuptias transierat.
|
Reverendissimo patri canonicorum Sancti-Petri-de-Monte, frater BERNARDUS, debitae dilectionis officium.
|
Unde placuit tuae dignationi fratrem hunc nostram parvitatem consulere, sic nos, quod nobis visum fuit, noveris consilium dedisse, ut saniori non praejudicaverimus. Ne ergo rerum quas scis superflua narratione te gravemus, haec est summa consilii. Periculosum quidem est et fortassis illicitum, hominem, post diutinam in domo et habitu religionis conversationem, ad saeculum redisse, quique prius, et adhuc prior uxore sua vivente ac consentiente, fortissime ac diutissime continentiam tenuit, secundis rursus amplexibus se ineptissime atque inhonestissime implicuisse. Quia tamen publice ac solemniter juxta morem caeterorum hominum, et sine querela vel calumnia, ipsum qualecumque conjugium celebratum fuit, non nobis videtur tutum, illum illam non consentientem dimittere, nisi prius episcopalis auctoritatis vel consilio fretum, vel imperio, aut certe ecclesiastico canonicoque judicio. Quoniam vero hoc tam grande hominis periculum ad te nimirum non minima ex parte respicere credimus , omnino ex charitate suademus et consulimus ut quacunque industria, quocunque sumptu vel labore potes, miserum omni modo satagas liberare: conveniendo scilicet aut mulierem, ut illum sponte dimittat, et continentiam promittat; aut episcopum, ut ambos vocari jubeat, et, quod recto posse fieri credimus judicio, separet.
|
(ex eo quippe quod volentem ac flagitantem suum
confirmare propositum, nimis suscipere distulisti,
occasione sumpta, diabolus in haec eum mala praecipitavit)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 77 |
EPISTOLA LXXVII. AD MAGISTRUM HUGONEM DE S. VICTORE.
|
Haec quoque Epistola hoc loco sublata, inter Tractatus tomo secundo locum meruit.
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||||
Bernardus Claraevallensis
| 78 |
EPISTOLA LXXVIII. AD SUGERIUM ABBATEM SANCTI DIONYSII. Laudat Sugerium, misso fastu et externo splendore, ad modestiae et religiosae disciplinae curam inopinato conversum. Clericum aulae potius quam Dei ministerio deditum acriter perstringit. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 13.
|
Exiit sermo bonus in terram nostram, in bonum sine dubio bonis cooperaturus, ad quoscumque pervenerit. Enim vero audientes omnes qui timent Deum, quanta fecit animae tuae, gaudent et stupent super tanta et tam subita mutatione dexterae Excelsi. Ubique in Domino laudatur anima tua, audiunt mansueti et laetantur; et mirantur etiam qui te non noverunt , sed tantum audiunt qualis de quali factus es, atque in te Deum glorificant. Auget vero gaudium et miraculum pariter, quod salutis consilium, coelitus infusum tibi, protinus tuis refundere, atque ita implere sategisti quod legitur: Qui audit, dicat: Veni ; et illud: Quod dico vobis in tenebris, 78 dicite in lumine; et quod in aure auditis, praedicate super tecta . Sic strenuus in bello miles, imo sic pius ac fortis militum dux, ubi suos forte conspexerit in fugam versos, jamque hostili passim gladio trucidari, etsi se vel solum videat evadere posse, libet tamen mori magis cum illis, sine quibus vivere pudet. Proinde stat in praelio, fortiter dimicat, et inter cruentos gladios per medias acies hac illacque discurrens, voce et ense terret quantum valet adversarios, animat suos. Ubi acrius insistere hostem, sociisque gravius comperit imminere periculum, ibi adest. Occurrit ferienti, pereunti succurrit, eo quippe mori paratus pro singulis, quo desperatus de universis. At vero, dum paulisper retentare et retardare nititur insequentes, suos vero quos valet, erigit corruentes, revocat fugientes; fit plerumque ut in manu forti tam gratam quam inopinatam obtineat salutem suis, hostibus confusionem. Fugant tandem quos fugiebant, superant quos pene sustinebant victores; et qui prius periclitabantur de vita, postmodum exsultant de victoria.
|
Sed quid nos tam religiosum, tam forte factum saecularibus comparamus, quasi exempla nobis de ipsa desint de religione? An non liquido certus erat Deo pollicente Moyses, si quidem perisset populus cui praeerat, se non solum pariter periturum non esse, sed insuper et missum iri in gentem magnam? Et tamen quo affectu, quo studio, quibus pietatis visceribus irritantibus subvenit, obviat irascenti? Denique et se objiciens pro delinquentibus ait: Si dimittis, dimitte; sin autem, dele me de libro tuo quem scripsisti . Fidelis advocatus, qui, quoniam non quaerit quae sua sunt, facile obtinet omne quod quaerit. Plane benignus, qui tanquam caput unitum membris, genti suae firma charitate cohaerens, aut illam salvabit secum, aut non potest nisi idem cum illis subire periculum. Jeremias quoque vinctus et ipse inseparabiliter suis, sed affectu compassionis, non contentionis assensu, prae communi exsilio et servitute contempsit natale solum ac propriam libertatem . Quippe cui caeteris migrantibus libere manere in patria liberum fuit; sed maluit captivus adduci cum populo, cui se fore et in ipsa captivitate noverat necessarium. Paulus eodem procul dubio spiritu optans anathema esse ab ipso etiam Christo pro fratribus , proprio experitur affectu quam vera sit illa sententia: Fortis est ut mors dilectio, dura sicut infernus aemulatio . Videtis quorum vos imitatores probaveritis? Sed addo adhuc et sanctum David, qui, cernens dolensque populi stragem, angelo percutienti festinus occurrit, et in se potius domumque patris sui divinam transferri flagitat ultionem . Quis hanc tibi perfectionem proponebat? Ego tanta fateor audire de te, etsi desiderabam, non tamen sperabam. Quis nempe te crederet saltu, ut ita dicam, repentino summa occupare virtutum, sublimia meritorum attingere? Sed absit ut pro nostrae fidei speive angustiis immensa Dei pietas aestimetur, qui quod vult, in quo vult operatur, accelerans opus, et allevans onus! Quid enim? tua certe, non et tuorum errata, sanctorum carpebat zelus; tuis, non ipsorum excessibus succensebant, solamque in personam tuam, non etiam in abbatiam fraternum susurrium immurmurabat. Solum denique te in causam vocaverant. Tu te corrigeres, et nil residuum quod pateret calumniae. Te, inquam, mutato, mox omnis tumultus concideret, quiesceret strepitus. Solumque ac totum erat quod 79 nos movebat, tuus ille scilicet habitus et apparatus cum procederes, quod paulo insolentior appareret. Denique deponeres fastum, habitumque mutares, et facile omnium quiescere poterat indignatio. Caeterum tu et fecisti satis causantibus, et adjecisti quod merito collaudemus. Quid enim jam in humanis operibus jure laudabitur, si hoc summa admiratione et laude dignissimum non habetur? Quanquam non humanum, sed divinum profecto sit opus, tantorum simul et tam repentina immutatio. In coelestibus magnum suscitat gaudium unius peccatoris conversio; quid totius congregationis? quid et istius? Locus quippe ab antiquo nobilis, et regiae dignitatis exstiterat; palatii causis regumque exercitibus deservire solebat. Sine cunctatione et fraude, sua Caesari reddebantur; sed non etiam Deo quae Dei sunt persolvebantur aeque fideliter. Quod audivimus, non quod vidimus, loquimur: claustrum ipsum monasterii frequenter, ut alunt, stipari militibus, urgeri negotiis, jurgiis personare, patere interdum et feminis. Quid inter haec coeleste, quid divinum, quid spirituale poterat cogitari? Nunc vero vacatur inibi Deo, studetur continentiae, disciplinae invigilatur, lectionibus sanctis intenditur. Juge quippe silentium, et ab omni strepitu saecularium perpetua quies cogit coelestia meditari. Porro continentiae labor et rigor disciplinae psalmorum hymnorumque dulcedine revelantur. Pudor de praeteritis novae conversationis temperat austeritatem. Is autem qui in praesenti per patientiam capitur bonae conscientiae fructus, futurorum quoque bonorum operatur desiderium, quod non frustrabitur, et spem, quae non confundit. Venturi timor judicii pio cedit fraternae charitatis exercitio; charitas quippe foras mittit timorem . Taedium et acediam procul pellit sanctarum varietas observationum. Et haec reteximus ad laudem et gloriam Dei, tanquam omnium auctoris; non tamen sine vestra, tanquam ipsius coadjutoris in omnibus. Potuit quidem ea ipse agere sine vobis; sed maluit vos operum habere consortem, ut haberet et gloriae. Increpabat Salvator quosdam, quod orationis domum speluncam latronum facerent . Habebit ergo sine dubio commendatum, qui e regione operam dedit vindicare sanctum a canibus, a porcis margaritam; cujus studio et industria Vulcani officina studiis videtur mancipata coelestibus, imo sua Deo habitatio reddita; et, in id potius quod ante fuit, ex synagoga Satanae restituta. Sane non ad confusionem cujuspiam sive im properium praeterita mala reteximus, sed ut, ex comparatione veterum, novitatis decus gravius venustiusque appareat, quia tunc recentia jucundius bona clarescunt, cum fuerint malis comparata prioribus. Similia ex similibus innotescunt, sed ex contrariis contraria aut placent amplius, aut displicent. Junge nigra candidis, et mutua collatione in proprio quoque colore distinctius enitescunt. Sic foeda admota pulchris, pulchriora reddunt, magis foeda redduntur. Ne qua tamen offensionis vel confusionis subrepat occasio, replicamus et nos vobis illud Apostoli: Et hoc quidem fuistis, sed abluti estis, sed sanctificati estis . Jam nullus saecularibus in domum Dei patet aditus, nullus ad sancta curiosis accessus. Nulla jam cum otiosis confabulatio permiscetur, solitus puerorum aut puellarum strepitus non auditur. Solis pueris Christi, de quibus dicitur, Ecce ego et pueri mei mecum , locus sanctus pervius et expositus, divinis tantum laudibus ac sacris solvendis votis, debita sollicitudine et reverentia custoditur. Quam laeta martyres aure, quorum permaxima locum ipsum turba nobilitat, horum clamores puerorum strepitusque 80 percipiunt! quibus et vicissim non minori utique suae affectionis clamore respondent: Laudate, pueri, Dominum; laudate nomen Domini ; et rursum, Psallite Deo nostro, psallite; psallite regi nostro, psallite . Dum manibus pectora, genubus pavimenta tunduntur, votis et devotis precibus altaria cumulantur, sordent genae lacrymis, gemitibus atque suspiriis mugiunt diversoria, et pro forensibus causis, canticis spiritualibus sacra tecta resultant, nil supernis civibus magis spectare libet, nil Regi summo jucundius exibetur. Quid enim aliud est quod ait: Sacrificium laudis honorificabit me? O si quis haberet oculos apertos, quos orando propheta puero revelavit! videret procul dubio quemadmodum praeveniunt principes conjuncti psallentibus, in medio juvencularum tympanistriarum . Videret, inquam, qua cura quove tripudio intersunt cantantibus, adsunt orantibus, insunt meditantibus, supersunt quiescentibus, ordinantibus et procurantibus praesunt. Agnoscunt nimirum supernae postestates concives suos, et pro his qui haereditatem capiunt salutis, sollicite congaudent, confortant, instruunt, protegunt, providentque omnibus omnes in omnibus. Felicem ego me dixerim qui adhuc vivam, ista etsi non videre, quoniam absens sum, certe vel audire. Caeterum vos, fratres, longe feliciores, quibus ea datum est et actitare. Porro super omnes benedictus, quem tanti primatu boni totius auctor boni dignatus est; de qua merito praerogativa tibi praecipue, charissime, congratulamur, per quem utique totum est quod miramur. Gravaris forsitan laudibus nostris: sed non oportet. Nil quippe simile habet quod loquimur, illorum blanditiis qui dicunt bonum malum, et malum bonum , atque ita quemcumque beatificant, in errorem inducunt. Blanda, sed periculosa laus, cum laudatur peccator in desideriis animae suae, et iniquus benedicitur . Noster qualiscumque favor de charitate procedit, et veritatis limitem, prout sapimus, non excedit. Securus gloriatur qui in Domino gloriatur, hoc est in veritate. Nos non malum bonum, sed malum diximus quod malum erat. Verum si malis audacter, cum vidimus, oblatravimus, nunc, cum ad bona ventum est, silere debemus, et non magis testimonium perhibere bono? Alioquin corrosores fuisse convicimur, non correctores, et mordere quam emendare maluimus, si bonis obmutescimus, qui in tantum reclamavimus malis. Justus corripit in misericordia, peccator adulatur in impietate: ille, ut curet; iste, ut occultet quod erat curandum. Nihil tibi apud eos qui timentes Dominum glorificant, suspicandum est de oleo peccatoris, quo tuum quondam caput impinguare solebant. Laudamus te, quoniam tu facis unde non nos sane adulamur; sed in te Dei munere adimpletur quod psallis: Qui timent te, videbunt me, et laetabuntur, quia in verbo tuo supersperavi ; et item: Collaudabunt multi sapientiam ejus . En tuam quam plures praedicant sapientiam, sed qui priorem detestati sunt insipientiam. Volo te talium praeconiis delectari, qui tam timeant palpare vitia, quam detrectare virtutibus. Veri isti sunt laudatores, qui ita bona laudare soleant, ut lactare in malis non noverint. Sunt enim ficti laudatores, veri autem detractores, quos Scriptura commemorat, dicens: Vani filii hominum, mendaces filii hominum in stateris, ut decipiant ipsi de vanitate in idipsum . Hi plane sunt devitandi, juxta consilium Sapientis dicentis: Fili, si te lactaverint peccatores, ne acquiescas eis . Habent ergo et lac et oleum peccatores, suave quidem, sed venenosum, sed mortiferum. Molliti sunt, inquit, sermones ejus, hoc est adulatoris, super oleum, 81 et ipsi sunt jacula . Habet oleum et justus; sed misericordiae, sed sanctificationis, sed laetitiae spiritualis. Habet etiam et vinum, quod animae insolentis infundat vulneribus. Siquidem dolentis, et quem corde viderit esse contrito, oleo misericordiae consuevit delinire tristitiam. Ubi corripit, vinum infundit; oleum, cum blanditur: et quidem vinum absque odio, oleum sine dolo. Proinde non omnis laus adulatio, sicut nec omnis reprehensio de animi rancore descendit. Beatus qui dicere potest: Corripiet me justus in misericordia, et increpabit me; oleum autem peccatoris non impinguet caput meum ; quod ubi longe fecisti a te, dignum te probasti oleo et lacte sanctorum. Quaerant sibi jam in parvulis Babylonis dulces, sed truces matres, quibus lac mortis emulgeant, quos blandis mulceant favoribus ac flammis nutriant sempiternis. Nam Ecclesiae alumnus ex uberibus sapientiae, lactis melioris expertus dulcedinem, jam in eo coepit crescere in salutem; jam et ex eo satiatus eructat, dicens: Meliora sunt ubera tua vino, fragrantia unguentis optimis . Et hoc ad matrem. Verum item gustato, ac probato quam suavis est Dominus, ut vere patrem dulcissimum, ait ad ipsum: Quam magna multitudo dulcedinis tuae, Domine, quam abscondisti timentibus te! . Impletum est profecto desiderium nostrum. Olim enim, cum dolens cernerem tanta te aviditate de labiis adulantium, mortis escam, peccati sugere fomitem, optans tibi et gemens, intra me aiebam: Quis mihi det te fratrem meum sugentem ubera matris meae? . Sint procul a te jam blandi ac fraudulenti lactatores, qui, cum in faciem te benedicerent, probris omnium atque ludibriis exponebant et eorum praesens Euge orbis tibi fabulam pariebat, imo te fabulam orbi. Si mussitant etiam nunc, dicito illis: Si adhuc vobis placerem, Christi servus non essem . Quibus in malis placuimus, aeque et in bonis placere non possumus; nisi forte, mutati, prius incipiant et ipsi odisse quod fuimus, et sic demum quod sumus diligere. Duae nostris temporibus ortae sunt in Ecclesia novae et exsecrandae praesumptiones, quarum una tua est illa pristinae conversationis insolentia. Sed haec auctore Deo emendata est, ipsi ad gloriam, tibi ad coronam, ad gaudium nobis, omnibus ad exemplum. Potest etiam facere Deus ut citius et super altera consolemur. Quam sane odiosam admodum novitatem et vereor proferre in medium, et praetermittere gravor. Urget quippe linguam in verba dolor, sed timor ligat. Timor duntaxat ne quem offendam, si palam fecero quod me movet, quoniam veritas nonnunquam odium parit. Verumtatem de hujusmodi odio, ipsam, quae parit illud, ita me audio consolantem: Necesse est, ait, ut veniant scandala. Nec me, ut aestimo, tangit omnino quod sequitur: Vae autem homini illi per quem scandalum venit . Cum enim carpuntur vitia et inde scandalum oritur, ipse sibi scandali causa est qui fecit quod argui debeat, non ille qui arguit. Denique nec cautior sum in verbo, nec circumspectior in sensu, illo qui ait: « Melius est ut scandalum oriatur, quam veritas relinquatur. » Quanquam nescio quid prosit si quod mundus clamat ego tacuero, omniumque passim naribus injecto fetore solus dissimulo pestem, nec audeo nasum contra pessimum putorem propria munire manu. Cujus enim cor non indignatur, cujus vel clam lingua non submurmurat, diaconum contra Evangelium Deo et mammonae pariter ministrantem, sic quippe sublimatum honoribus ecclesiasticis ut nec episcopis inferior videatur, sic implicatum militaribus officiis ut praeferatur et ducibus? Rogo quid hoc est monstri, ut, cum et clericus et miles simul videri velit, neutrum sit? Par satis utrobique abusio, sive quod diaconus mensae regiae deputetur ministerio, sive quod Regis dapifer mysteriis altaris inserviat. Quis sane 82 non miretur, imo et detestetur, unius esse personae et armatum armatam ducere militiam, et, alba stolaque indutum, in medio ecclesiae pronuntiare Evangelium; tuba indicere bellum militibus, et jussa episcopi populis intimare? Nisi forte erubescit Evangelium, de quo Vas electionis admodum gloriatur ; et confunditur videri clericus, magisque honorabile ducit putari se militem; curiam Ecclesiae praefert, Regis mensam altari Christi, et calici Domini calicem daemoniorum. Quod plane credibilius ex eo videtur, quia, cum honores non paucos, sed quantos nec canones nisi inviti patiuntur, teneat in Ecclesia, unius tamen, quem et in palatio assecutus est, magis, ut aiunt, gloriatur ex nomine, quam caeterorum quolibet appellari. Cumque sit archidiaconus, decanus, praepositusque in diversis Ecclesiis nihil horum tamen tam eum quam Regis delectat vocitari dapiferum. O nova et exosa perversitas! itane plus decet hominis quam Dei famulum nominari? ac terreni, quam coelestis Regis dici officialem, altioris ducitur dignitatis? Qui clero militiam, forum anteponit Ecclesiae; divinis profecto humana, coelestibus praeferre terrena convincitur. Ergo pulchrius est vocari dapiferum, quam decanum, quam archidiaconum? Est equidem, sed laico, non clerico; militi, non diacono. 12 Mira, sed caeca ambitio, magis imis quam summis delectari; et cui funes ceciderant in praeclaris, insatiabili desiderio amplexari stercora, et pro nihilo habere terram desiderabilem! Confundit penitus ordines, et utroque officio delicate satis abutitur, dum et hinc eum delectat pompa, non militia saecularis, et illinc quaestus, non cultus religionis. In quo quis facile non advertat quantum sit dedecoris, non minus utique regno quam sacerdotio? Ut enim clericalis constat non esse dignitatis regum stipendiis militare, sic nec regiae majestatis, rem fortium administrare per clericos. Denique quisnam regum suae unquam militiae clericum praefecit imbellem, et non magis quempiam fortissimum ex militibus? quis item clericorum aliquando aeque sibi non judicavit indignum, laicae cujuscumque personae mancipari obsequiis? Ipsum certe quod gestat in capite signum, plus regius decet fastus, quam famulatus; itemque regale fastigium magis armis, quam psalmis innititur. Sane si alteri forte accessisset quod detrahitur alteri, quo vel regis videlicet humiliatio clericum amplius sublimasset, aut clerici certe dejectio regio contulisset honori ; si ita, inquam, vel rex ex clerico, vel clericus ex rege proficeret, malum, quod ex parte fuisset, utcumque forsitan tolerari debuerat. Nunc autem, cum utriuslibet diminutio neutrum provehat, sed suae potius alterutrum plurimum detrahant dignitatis, quando nec clericum decet regis, ut dictum est, esse vocarive dapiferum, et nihilominus regem, nisi in manu utique fortium, regni gubernacula possidere; mirum valde quomodo utraque potestas hoc patitur quod vel Ecclesia non abjicit diaconum militarem , vel curia clericum principem non contemnit. Et acrius ista et multiplicius inculcare volueram, ac fortassis debueram, nisi epistolaris brevitas supersedendum indiceret; maximeque quia te offendere veritus sum, peperci homini, quippe quem tibi aiunt familiaribus jam olim amicitiis esse devinctum. Sed nollem te habere contra veritatem amicum. Si tamen persistis, verum te amicum proba, et da operam quomodo et ipse amicus sit veritatis. Tunc demum verae erunt amicitiae, si veritatis fuerint foederatae consortio. Quod si ille non acquieverit tibi, tene quod tenes, hostiaeque caudam junge capiti, ac tunicam, Dei gratia jam polymitam, 83 cura facere et talarem; quoniam coepisse nil proderit, si non perseverare contigerit. Et hic sit epistolae finis, ubi tu de fine boni commonitus es.
|
(Apoc. XXII,
17) (Matth. X, 27) (Exod. XXXII, 31, 32) (Rom. IX, 3) (Cant. VIII, 6) (quem pene praetermiseram) (II Reg. XXV, 17) (I Joan. IV, 18) (Matth. XXI, 13) (I Cor. VI, 11) (Isa. VIII,
18) (Psal. CLII, 1) (Psal. XLVI, 7) (Psal. XLIX, 23.) (IV Reg. VI 17.) (Psal. LXVII, 26) (Isa. V, 20) (Psal. IX, 3) (Psal. CXVIII, 74) (Eccli. XXIX, 12) (Psal. LXI, 10) (Prov.
I, 10) (Psal. LIV,
22) (Psal. CXL, 5) (Cantic. I, 1, 2) (Psal. XXX,
20) (Cantic. VIII, 1) (Psal. XXXIN,
21) (Galat. I, 10) (ut pace tua commemorem) (Matth. XVIII, 7) (S. GREG. Magn. Hom. 7 in Ezech. paulo
post init., et S. AUG. De lib. arbitr. et De praedest.
sanctorum.) (quod intolerabilius est) (Rom. I, 16;
II Tim. I, 8, etc.) (ut assolet) (ut
verbi gratia, si nobilis aliqua mulier viro nubat plebeio,
illa quidem minuitur ex illo, sed ex illa crescit
ille) (quod absit!)
|
[ al. viderunt] [ al. junctus] [ al.
voluntatem] [ al. forte] [ al. quam] [ al. militem]
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |
Bernardus Claraevallensis
| 79 |
EPISTOLA LXXIX. AD ABBATEM LUCAM. Feminarum contubernium fugiendum monet. Et quid de fratre in crimen lapso faciendum 1. 2. 3.
|
Bonum nobis de te, charissime, et bonum valde rarum ostendisti, dum minoris te non solum non contempseris monita, sed gratias insuper retuleris monitori, prudenter utique non a quo, sed quid monereris attendens. Gratias ago et ipse Deo, quod mea praesumptio gratiam egit magis, quam indignationem meruerit. Tenentes itaque tuae tantae humilitatis insigne, ampliori jam fiducia monemus quod et prius monuimus. Obsecramus per sanguinem illum qui pro animabus fusus est, ne tanti emptarum parvipendatur, periculum, quod maxime ex virorum et feminarum cohabitatione non immerito timetur ab his qui, in schola Dei diu jam contra diaboli tentamenta luctati, propria experientia edocti dicere possunt cum Apostolo: Non enim ignoramus astutias ejus . Denique quam non negligenter te oporteat audire non meum, sed ipsius Apostoli de hac re consilium, imo praeceptum, aperte clamantis, Fugite fornicationem , ipsius nunc tam turpiter lapsi fratris te doceat experimentum. De quo quidem miror, quid tibi visum fuerit me tam remotum expetere consultorem, cum prope habeas virum sapientem nostri Ordinis, et tuae praecipue domus amatorem, Guillelmum scilicet abbatem Sancti-Theoderici. Sed et apud Praemonstratum non ambigo viros esse consilii, qui in rebus dubiis enodandis et prudentes sint et fideles.
|
Verumtamen quia sic tibi placuit, videris tu cur ita placuerit, ego labia mea non prohibebo. Si frater casum suum, quantumlibet gravem, quantumlibet turpem, prior ipse confessus fuisset, et curandus foret, et non effugandus. Nunc autem, quoniam tanti mali aliunde fetor emersit, nihilominus quidem ejus, si fieri potest, curationi operam dare necesse est, sed aliter. Fortassis enim non expedit ut ulterius apud vos remorari sinatur ne forte, quod te non immerito quidem timere scripsisti, pusillus et novellus grex hujusmodi tabe contaminetur. Nec tamen filio, quantumlibet peccatori, paterna omnino claudenda sunt viscera. Arbitror autem et patri pium et filio tutum esse consilium, si quaeras ei quomodo in aliqua e remotioribus domini Norberti domibus recipiatur, ubi sub districtiori disciplina, mutato loco, non proposito, poenitentiam agat, donec quandoque, cum tibi visum fuerit, ad locum proprium revocetur. Nam ad nostrum Ordinem ut transeat, vestro fortassis non expedit. Et quidem quod scripsisti illum saepe dixisse nostra se promissione tenere quia eum, si cum licentia veniret, susciperemus; hoc in nostra praesentia etiam ipse negavit. Sane si tibi non placet usquam eum illorum quae dixi locorum mittere ad habitandum, aut te volente iste forsitan non consentit, aut cum utrique complaceat, forte non inveniatur qui eum recipere velit; tunc oportet ut aut urgente necessitatis causa, quocunque ad salvandam animam suam ire voluerit, cum litteris dimittatur; aut dispensante pietatis gratia, in suo loco retineatur: si tamen persentiri potuerit, quomodo ibidem 84 omnis ei occasio iterandi aut seminandi hanc turpitudinem penitus subtrahatur. Et de isto ista sufficiant. Est aliud apud vos de quo ea praesumptione, qua soleo, non cunctabor dicere quod sentio. De molendino illo dico, quod Conversi custodientes, feminarum pati coguntur frequentiam. Si mihi creditur, unum e tribus fiet: aut videlicet feminarum accessus omnimodis a molendino prohibebitur; aut molendinum cuicunque extraneo, et non Conversis custodiendum committetur; aut idem omnino molendinum relinquetur.
|
(II Cor II, 11) (I Cor. VI, 18) (super quo et nostram dignatus es consulere
parvitatem)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 80 |
EPISTOLA LXXX AD GUIDONEM ABBATEM MOLISMENSEM. Consolatur afflictum ex gravi injuria: vindictam vero misericordia temperandam.
|
Quanto tibi in hac, quam audivi, tua adversitate affectu condoleam, novit affectuum Deus omnium cognitor, bonorum immissor. Sed rursum cum considero, non per quem, sed a quo immissa sit haec tribulatio; quantum tibi de praesenti molestia compatior, tantum de prosperitate mox futura spero congratulari: si tamen et tu consilium in perturbatione non amittendo, idipsum mecum sapias, et de manu Domini mala, sicut et bona, cum sancto Job aequanimiter suscipias ; imo exemplo sancti David, non tam his, etsi servis tuis, pro tantis malis indignari, quam sub potenti manu Dei humiliari te oportere scias . Verum quia et ad te constat pertinere correctionem illorum, utpote servorum ecclesiae tibi commissae, dignum est ut pro tam nefaria praesumptione servi nequam corripiantur, ac de rebus eorum damnum monasterii aliqua ex parte recompensetur. Sed ne tuam magis in hoc ulcisci injuriam, quam illorum ferire culpam videaris; rogo, rogansque consulo, ne tam quod illi digni sunt, penses, ut quod tibi dignum est non consideres: ut videlicet misericordia judicio superexaltetur, et in tua modestia Deus glorificetur. Porro illum filium tuum, mihi quoque propter te et propter se ipsum satis charum, ore tuo et nostro spiritu commonemus, ut non eatenus sua, etsi justa, indignatione debrietur, quatenus dominici illius praecepti obliviscatur; quo percutienti unam maxillam, praebere jubemur et alteram .
|
(Job II, 10) (qui procul
dubio illos misit ad malefaciendum tibi) (II Reg. XVI, 10) (Matth. V, 39)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |||
Bernardus Claraevallensis
| 81 |
EPISTOLA LXXXI. AD GERARDUM ABBATEM PULTARIENSEM. Purgat se adversus iniquam criminationem.
|
Scripsisse me aliquid ad comitem Nivernensem in tuae personae accusationem, nec recordor, nec verum est. Caeterum si pro ecclesia tua ad eumdem principem litteras misi, hoc non adversum te, sed pro te egisse me arbitror. Siquidem audieram ipsum tuo et assensu, et consilio proposuisse venire ad visitandum vos; ad probandum de tantis malis quae de domo vestra divulgabantur, an vera essent, aut cujus culpa essent: ut quod forte sinistrum reperiret, ibidem ejus et studio et sollicitudine corrigeretur. Cujus tam justum et tam pium propositum si hortatu nostro roborare curavi, cur te inde laesum jure conqueraris, non video. Puto enim me recte fecisse, si de domo Dei zelum Dei habens, ejus providentiam qui emendaturus erat, commonui. Quod autem ex auctoritate Scripturae arguis me peccasse, quasi qui 85 prius te non corripuerim: scito me nullam de persona tua querelam habere; sed solum ut pax fiat in ecclesia tua, ex charitate procurare. Denique ipsius rei veritatem plenius cognosces, si ad nos causam ipsam, ut dicis, attuleris. Poteris autem hic me invenire, quacunque instantis hebdomadae die libuerit.
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||||
Bernardus Claraevallensis
| 82 |
EPISTOLA LXXXII. AD ABBATEM SANCTI JOANNIS CARNOTENSIS. Abdicationem curae pastoralis, et peregrinationem Jerosolymitanam dissuadet. 1. 2.
|
Ad ea de quibus nostram curasti consulere parvitatem, primum quidem non respondere statueram: non quod dubitaverim quid respondere deberem, sed quia viro consilii consilium dare aut praesumptuosum judicabam, aut superfluum. Caeterum cogitans quod plerisque, imo cunctis pene contingere sapientibus solet, in rebus videlicet dubiis plus alieno se, quam proprio credere judicio; et qui aliorum facile ambigua quaeque elucidant, in suis consueverunt scrupulosius haesitare: statutum non, ut arbitror, irrationabiliter frango, sed simpliciter pando quod visum est mihi, non praejudicans sanius sapienti. Significasti mihi, nisi fallor, per virum religiosum Ursum abbatem Sancti Dionysii, suggeri tibi a cogitationibus tuis, deserere patriam, domumque, cui Deo auctore praees; et pergere Jerosolymam, vacare deinceps Deo, vivere tibi. Et quidem tendenti ad perfectionem, patriam relinquere fortassis expediat, dicente Deo: Exi de terra tua et de cognatione tua : sed qua ratione curam tibi creditam animarum exponere debeas, omnino non video. Quid enim? blanditur depositae sarcinae libertas? Sed charitas non quaerit quae sua sunt. Forte quietis provocat et otii gustus suavior? Sed evacuatur dispendio pacis. Libenter carebo quantolibet etiam spirituali quaestu, qui non possit acquiri nisi cum scandalo. Ubi enim scandalum, ibi procul dubio charitatis est detrimentum: ubi autem diminutio charitatis, miror quod vel quale possit spiritualis exercitii sperari lucrum. Denique si propriam quisque quietem communi praetulerit utilitati, quis jam veraciter dicere poterit: Mihi vivere Christus est, et mori lucrum? , ubi erit quod item dicit Apostolus: Nemo sibi vivit, et nemo sibi moritur? . Et: Non quod mihi utile est, sed quod multis? . Et: Ut qui vivit non jam sibi vivat, sed ei qui pro omnibus mortuus est?
|
Sed dicis: Unde ergo mihi tantum desiderium, si ex Deo non est? Pace tua dixerim quod sentio. Aquae furtivae dulciores sunt , et hujuscemodi omni, ut ita loquar, absinthio amariorem dulcedinem ab angelo satanae sub praetextu angeli lucis, sitienti cordi tuo infundi non dubitat, quisquis ejus astutias non ignorat. Et revera quis alius possit scandalorum esse suggestor, discidii auctor, turbator unitatis et pacis, nisi veritatis adversarius, charitatis aemulus, hostis antiquus generis nostri, et inimicus crucis Christi diabolus? Siquidem is cujus invidia mors intravit in orbem 86 terrarum, etiam nunc bonis quae te facere videt, invidet: et cum sit mendax ab initio, mentitur et nunc, meliora pollicens quae non videt. Quando namque veritas fidelissimae illi sententiae obviaret: Alligatus es uxori? noli quaerere solutionem , aut quando charitas scandalum suaderet, quae ad omnium scandala uri se perhibet? Ille ergo, ille, inquam, nequissimus, et charitati per livorem, et per mendacium veritati contrarius, falsum mel cum vero felle permiscens, dum promittit dubia pro certis, immitit etiam vera pro falsis: non ut conferat quod frustra speras, sed ut auferat quod fructuose tenes. Circuit et quaerit, qualiter ovibus curam pastoris subripiat, procul dubio perituris, dum non erit qui eripiat; et nihilominus pastorem horrendo illi maledicto subjiciat: Vae illi per quem scandalum venit . Sed confido de sapientia tibi a Deo data, quod nullis maligni versutiis abduci vel seduci poteris, spe incerti boni certum inire malum, et aeque certum deserere bonum.
|
(Gen. XII, 1) (Philipp. I, 21) (Rom. XIV, 7) (I Cor. X, 33) (II Cor. V, 15.) (Prov. IX, 17) (I Cor. VII, 27) (II Cor. XI, 29.) (Matth. XVIII, 7)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 83 |
EPISTOLA LXXXIII. AD SIMONEM ABBATEM SANCTI NICOLAI. Eum in persecutione solatur. Pios conatus non semper optatos habere successus. Praelato arctioris disciplinae studioso quid agendum cum subditis. 1. 2.
|
Persecutionem quam propter justitiam pateris, per litteras tuas non sine compassione cognoscentes, licet Christi consolatio de promissione regni tibi sufficiat; tamen nos quod nostrum est, et consolationem quam possumus, et consilium quod intelligimus sanum, fideliter exhibemus. Quis enim sine anxietate videat Petrum de mediis fluctibus brachia tendentem? sine dolore audiat columbam Christi non cantantem, sed gementem, tanquam quae dicat: Quomodo cantabimus canticum Domini in terra aliena? Quis, inquam, sine lacrymis lacrymas ipsius Christi, de limo profundi etiam nunc levantis oculos suos in montes, unde veniat auxilium sibi, respiciat? Verumtamen nos, ad quos pro humilitate tua respicere te dicis, montes non sumus; sed et ipsi de convalle lacrymarum laboriosis conatibus enitentes adversus renitentis inimici insidias, ac mundialis malitiae violentiam, tecum clamamus: Auxilium nostrum a Domino, qui fecit coelum et terram .
|
Omnes quippe, qui pie velunt vivere in Christo, persecutionem patiuntur : ita ut cum eis nunquam desit pie velle , non semper tamen adsit et perficere pro bona voluntate. Sicut enim impiorum est piis bonorum propositis assidue reluctari, sic contra pietatem non est, propter multitudinem adversantium, quamvis justa et sancta desideria paucorum plerumque non perfici. Sic Aaron sceleratis tumultuantis populi contra voluntatem suam clamoribus cessit . Sic Samuel eidem populo, inordinate regem petenti, invitus Saulem inunxit . Sic David cum vellet construere templum, propter infestantium tamen bella inimicorum, quia vir bellicosus erat, prohibitus est facere 87 quod sancte proposuit . Simili forma tibi, pater venerande, consulimus, ut tamen sapientiorum consilio non praejudicemus, quatenus ad tempus propositi tui tibique consentientium rigorem sic temperes, ut infirmorum salutem non negligas. Invitandi quippe sunt ad arctiorem vitam, non cogendi, quibus utique semel in Ordine illo Cluniacensi praeesse consensisti. Illis autem qui arctius vivere desiderant, aut condescendere imbecillioribus ex charitate, quantum sine peccato possunt, suadendum est, aut ibidem tenere quod cupiunt permittendum, si absque utrarumque partium scandalo fieri potest; aut certe de congregatione liberos dimitti, fratribusque aliis secundum eorum propositum viventibus sociari oportet.
|
(Psal. CXXXVI, 4.) (Psal. CXX, 2) (II Tim. III, 12) (Exod. XXXII) (I Reg. X) (II Reg. VII)
|
[ al. vivere]
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |
Bernardus Claraevallensis
| 84 |
EPISTOLA LXXXIV. AD EUMDEM. Monachum erroneum remittit, sed reducem lenius et mitius tractari suadet.
|
Provide, ut videtis, et non frustra erronea ovicula vestra contra morem nostrum a nobis, non nobis, sed sibi et vobis detenta est, cum tali circumventione, imo utili subventione, ut fratri pro arctioris vitae desiderio, et pro fratris reditu vestrae tandem nihilominus voluntati satisfactum sit. Haec autem dico non ut nostram erga vos in hoc velim commendare benevolentiam, quam per quidquid facere possum, vix sufficerem, sicut est, demonstrare: sed ut certum nunc habeatis, quod et ante vobis dixisse me memini, quia saepe inquietos animos, quibus sua, in qua sunt, vita non sufficit, districtior experta compescit. Consilium nostrum super ipso fratre reconciliato velle vos scripsistis audire: sed non putavi necesse fore, cum paratus veniat non suam, ut solet, a vobis extorquere, sed vestrae, ut decet, in omnibus voluntati acquiescere. Difficultatem ingressus, quam valde timet, pro ipso et cum ipso supplicamus pie temperari, et aliquanto mitius cum eo agi, quam cum caeteris solet fugitivis. In similibus enim factis causa dissimilis simile recusat judicium. Multum quippe differunt a se, qui timore aut odio religionis de monasterio fugit, et qui ejusdem amore et desiderio transit ad aliud
|
AD GUILLELMUM ABBATEM S. THEODERICI. Hic inserirur ab aliis Epistola ad Guillelmum Sancti Theoderici abbatem, quam vice Praefationis Apologiae ad eumdem scriptae praelixam vide tomo II.
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |||
Bernardus Claraevallensis
| 85 |
EPISTOLA LXXXV. AD EUMDEM GUILLELMUM. Suaviter perstringit Guillelmum, conquerentem sibi a Bernardo paribus amoris officiis non responderi. 1. 2. 3. 4.
|
Domno abbati GUILLELMO, frater BERNARDUS, charitatem de corde puro, et conscientia bona, et fide non ficta.
|
Si nemo scit quae sunt in homine, nisi spiritus hominis qui ipso est ; si sola in facie videt homo, quia solus Deus intuetur cor , miror, nec satis mirari possum, quomodo, quave ratione sic tuam atque meam ad invicem dilectionem pensare et distinguere potuisti, quatenus non solum de proprio, sed et de alieno sententiam corde proferres. Error siquidem est humanae mentis, non modo bonum putare malum, et malum bonum, aut verum falsum, et e converso: sed etiam certa recipere pro dubiis, dubia pro certis. Forte verum est quod dicis, minus scilicet a me amari 88 te, quam me diligis: sed certe certus sum, certum non esse tibi. Quomodo ergo pro certo affirmas, de quo certum est quia certus minime sis? Mirum! Paulus se suo judicio non credit, sed neque, inquiens, me ipsum judico . Petrus luget suam qua se fefellerat praesumptionem, cum de suo loqueretur, dicens: Etsi oportuerit me mori tecum, non te negabo . Discipuli de proditione Domini, nec in suis fidentes conscientiis, singuli respondebant: Nunquid ego sum, Domine? David suam de se ignorantiam fatetur orans et clamans: Et ignorantias meas ne memineris Tu vero nescio qua fiducia, non solum de tuo, sed et de meo corde tam aperte declamas: « Ut plus amans, » inquiens, « minus diligar. » Haec quippe sunt verba tua, quae nollem fuisse tua, quia nescio si sunt vera. Sed et tu, si scis, unde scis? unde, inquam, probasti magis nos a te diligi, quam te a nobis? An ex hoc quod in tuis litteris subjunxisti, quia videlicet qui vadunt et veniunt per te de nostris, nullum tibi a nobis deferunt monimentum gratiae vel amoris? Quod vero monimentum, quod amoris experimentum a nobis requiris Nunquid forte scrupulum movet tibi, quod ad plura jam tua ad nos scripta, necdum vel semel rescripsi? Sed quando ego maturitatem sapientiae tuae delectari posse putarem scriptitationibus imperitiae meae? Sciebam enim qui dixit: Filioli, non diligamus verbo neque lingua, sed opere et veritate Quando vero unquam opere meo opus tibi fuit, et defuit? O scrutans renes et corda Deus! qui unus sol justitiae diversa servorum tuorum corda diversis gratiis, velut radiis, illustras; quod diligam illum ex dono tuo, et suo merito, tu scis, et ego sentio: quatenus autem diligam, tu scis, ego nescio. Tu, inquam, Domine, qui dedisti, scis quantum dedisti vel illi me, vel mihi illum amare. Et quomodo aliquis nostrum, cui tu non dixisti, audet dicere, « Plus amans, minus diligor: » nisi forte qui jam in lumine tuo videat lumen suum, id est, in lumine tuae veritatis agnoscat quanto ardeat igne charitatis? Ego autem, Domine, interim contentus videre in lumine tuo tenebras meas, quoadusque visites sedentem in tenebris et umbra mortis, et per te revelentur cogitationes cordium, et manifesta fiant abscondita tenebrarum, fugatisque tenebris jam non videatur in lumine tuo nisi lumen: sentio quidem de munere tuo quod eum diligam; sed necdum video in lumine tuo, si vel satis diligam. Neque enim scio si jam pervenerim ad illam, qua nemo majorem habet, dilectionem, ut animam suam ponat quis pro amicis suis. Nam quis gloriabitur castum se habere cor, nedum perfectum? O Domine, qui illuminas lucernam meam, qua jam video et horreo tenebras meas; Deus meus, illumina ipsas quoque tenebras meas, ut videam et gaudeam ordinatam in me charitatem, sciens et diligens quae diligenda sunt; et quantum, et ad quid diligenda sunt; me quoque nolens diligi nisi in te, et quantum diligendus sum. Vae etenim mihi, si aut ego plus ab illo quam merui, aut ille a me minus quam dignus sit, diligatur. Verumtamen si meliores magis diligendi sunt : quid aliud dixerim, quam illum plus me diligere, quem meliorem esse non dubito; me vero minus illum quam debeo, quia minus valeo? Sed quanto in te major est charitas, tanto minus contemnenda est a te nostra possibilitas, quia, etsi plus diligis, quoniam plus vales; non tamen plus diligis quam vales. Nos autem, etsi minus diligimus quam debemus, diligimus tamen quantum valemus: tantum autem valemus, quantum accepimus. Trahe nos post te, ut te apprehendamus et tecum amplius accipiamus, unde largius diligamus. Quid ergo tu niteris nos apprehendere, et 89 quereris non posse? quos apprehendisti, si attendisti; et adhuc facere poteris, cum volueris, quales quidem sumus, non quales sperabas. Nescio quippe quid aliud intueris in nobis, quod non habemus; et sequeris pro nobis, quod non sumus. Ideoque non consequeris, quia non sufficimus: et ut denique in epistola tua juste causaris, Deus tibi in nobis, non nos deficimus. Nunc vero si talia placent, qualia modo nugatus sum, mandato, et adjiciam: ut cum obediero, praesumptionis non timeam notam. Praefatiunculam quam tibi mitti jussisti, non habui modo ad manum: neque enim adhuc dictaveram, quia nec necessariam esse putabam. Quidquid vel tibi, vel amicis tuis recte vis; qui dedit velle, det et perficere pro bona voluntate, omni mihi amicitiae jure colende, pie ac reverendissime pater.
|
(I Cor. II, 11) (I Reg. XVI, 7) (I Cor. IV, 3) (Matth. XXVI, 35) (Ibid.) (Psal. XXIV, 7.) (I Joan. III, 18) (quod valde vereor) (sunt autem meliores, qui magis diligunt) (tibi, pater, dico)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 86 |
EPISTOLA LXXXVI. AD EUMDEM. Monachum fugitivum dure increpatum et increpandum remittit. Ipsi vero Guillelmo, mutationem aut vitam privatam meditanti, perseverare suadet. 1. 2.
|
Frater BERNARDUS de Clara-Valle, suo illi quod suo.
|
Hanc mihi tu salutationis formulam tradidisti, scribendo, « Suus ille quod suus. » Accipe quod tuum est, et agnosce usurpationem unanimitatis esse indicium, et cum quo est mihi commune verbum, animum non distare. Jam ad tuas litteras breviter pro tempore respondendum est: quae cum mihi in manus venerunt, Natalis Dominae nostrae dies festus illuxerat, cujus me totum jure sibi devotio vindicans, nihil aliud cogitare sinebat. Sed et nuntius repedare festinans, vix usque in crastinum, ut haec jam festo exoccupatus qualiacunque rescriberem, exspectavit. Fugitivum itaque fratrem dure a me, utpote durum corde, increpatum, nihil melius interim potui, quam ad locum remittere unde fugerat : quippe quem juxta nostras consuetudines domi absque consensu abbatis sui retinere non debui. Oportet autem et a te eum similiter aspere increpari, et ad humilem provocari satisfactionem; deinde tuis confortari litteris, ad abbatem pro eo directis. De infirmitate nostra nihil certius modo sciscitanti tibi indicare possum, nisi quod infirmus et fui, et sum; nec minus solito, nec multum plus. Quod vero non misi quem missurus eram, causa est, plus me animarum scandalum, quam unius corporis periculum timuisse. Jam ne quid horum, de quibus mandasti, omnino praetermittam, venio etiam ad te. Velle te audire scripsisti, quid te ego facere velim. Sed hoc, nisi fallor, si modo dicerem, nec tu posses, nec ego consulerem. Volo enim et ipse quod te velle de te jam olim non latet me. Caeterum mea atque tua aeque, ut aequum est, voluntate postposita, magis quod velle Deum de te puto, et mihi ut tibi suadeam, tutum duco; et tibi si persuadeam, non incommodum. Tene itaque meo consilio quod tenes, mane in quo es, et stude prodesse quibus praees; nec praeesse refuge, dum prodesse potes: quia vae quidem tibi si praees, et non prodes; sed vae gravius, si quia praeesse metuis, prodesse refugis.
|
(tanquam qui
omnia tua norim)
|
[ al. exierat]
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |
Bernardus Claraevallensis
| 87 |
90 EPISTOLA LXXXVII. AD OGERIUM CANONICUM REGULAREM. Improbat abdicationem curae pastoralis, etsi piae quietis amore factam. Instruit nihilominus, quomodo deinceps privatus in coenobio vivere debeat. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.
|
Totis visceribus charitatis amplectendo fratri OGERIO canonico, frater BERNARDUS monachus, sed peccator, digne Deo conversari usque in finem.
|
Si tibi ad tuas litteras tardius videor rescripsisse, noveris potius opportunitatem nuntii defuisse. Quas enim nunc primum legis, jamdudum crede dictatas: sed, ut dixi, propter latoris inopiam tardavi mittere, quod scribere non tardavi. Legi itaque in tuis litteris, te illam, quam graviter ferebas, curae pastoralis sarcinam deposuisse, licentia siquidem ab episcopo vix impetrata, imo extorta tua importunitate: et hoc non aliter, nisi ut in ejus episcopatu, quocunque alibi manens, ab ejus subjectione non recederes. Tu vero cum tibi hoc non placeret, archiepiscopum adiens, et ab ipso tanquam superiori auctoritate securitatem accipiens, ad priorem locum, et ad tuum abbatem reversus es. Ubi qualiter post haec vivere debeas, a me doceri flagitas, egregio utique doctore et magistro incomparabili, qui cum coepero docere quod nescio, vel tunc incipiet sciri quam nihil scio. Itane lanam quaerit ovis a capra, aquam molendinum a furno, verbum sapiens a stulto? Praeterea per totam seriem litterarum attollens me supra me, multum de me laudabilia intermisces: quorum quia ipse mihi conscius non sum; et tuae haec benevolentiae adscribo, et ignosco ignorantiae. Tu enim vides in facie, Deus autem in corde: sub cujus tremendo aspectu si sollicite me circumspicio, certum est quod eo ipse mihi notior sum quam tibi, quo propinquior. Ideoque magis credo mihi de me videnti me, quam tibi opinanti de me quod non vides in me. Quod si quid forte a me audisti quod posset prodesse tibi, gratias Deo age, in cujus manu sumus nos et sermones nostri. Satisfacis etiam mihi pro eo, quod consilium meum non tenueris, confortantis te et monentis animo non frangi, pusillanimitate non vinci, sed portare patienter onus impositum, quod semel susceptum deponere non licebat: de qua re ipse mihi, sicut postulas, satisfacio pro te. Agnoscens siquidem sapientiae meae siccitatem, imo insipientiae meae semper suspectam habens temeritatem; cum non fit quod fieri laudo, nec audeo, nec debeo indignari, desiderans quemque consultius agere, quam a me acceperit. Quoties vero mea sententia eligitur ac tenetur, gravi, fateor, onere me premi sentio, rei finem semper pavidus et nunquam securus exspectans. Videris tu tamen, si consulte meum de hac re consilium mutaveris. Viderint hi quorum saniori, si quorum tamen, super hoc fretus es consilio, an rationabiliter egeris. Viderint, inquam, si liceat Christiano injunctam sibi dimittere obedientiam ante mortem, cum Christus factus sit obediens Patri usque ad mortem. Etiam, inquis, per licentiam: nam quaesivi eam ab episcopo, et accepi. Bene, licentiam quidem quaesisti, sed quomodo non licebat; ac per hoc non accepisti, sed extorsisti. Extorta autem seu coacta licentia, licentia non est, sed violentia. Quod ergo tua importunitate victus 91 episcopus fecit invitus, non fuit absolvere, sed abrumpere. Congratulor quidem tibi, quod sis exoneratus: sed vereor ne Deus a te, quantum in te est, exhonoratus sit; cujus procul dubio ordinationi resistis, dum promotus ab illo tu te dejicis. Quod si excusans paupertatis praetendis necessitatem; necessitas parit coronam: si difficultatem, si impossibilitatem; omnia possibilia sunt credenti. Sed responde quod verius est, quia scilicet placuit tibi magis quies tua, quam utilitas aliena. Nec mirum: placet fateor et mihi, quod haec quies placeat tibi, si tamen non nimis. Quodcunque autem bonum ita placet, ut si recte fieri non possit, placeat tamen fieri eo etiam modo quo fas non est, nimis est: ac per hoc jam quia bene non fit, non est bonum. Scriptum est enim: Si recte offers, et non recte dividis, peccasti . Aut ergo oportuit te gregem dominicum minime servandum suscipere, aut susceptum nequaquam relinquere, juxta illud: Alligatus es uxori? noli quaerere solutionem . Sed ad quid nitor his ratiocinationibus? Nunquid suadeo tibi redire ad onus regiminis, cum jam non pateat locus recuperationis? aut desperare te intendo, quasi qui te tali ligaveris culpa, quam jam solvere non possis? Absit! sed tantum nolo te illud, tanquam nullum vel parvum malum, negligere; imo semper timere, semper poenitere, semper securum non esse, sicut scriptum est: Beatus homo qui semper est pavidus . Vides certe quem timorem tibi incutere nitor, non qui tibi sit laqueus desperationis, sed qui spem acquirat beatitudinis. Est siquidem timor inutilis, tristis, crudelis, qui veniam, quia non quaerit, non consequitur. Est et timor pius, humilis, fructuosus, qui cuilibet, quantumlibet peccatori, facile misericordiam promeretur. Talis timor generat, nutrit, et servat humilitatem, sed mansuetudinem, sed patientiam, sed longanimitatem. Quem non delectet tam inclyta proles? Alterius vero misera soboles est pertinacia, immoderata tristitia, rancor, horror, contemptus et desperatio. Non hoc ergo qui desperationem, sed illo qui generat spem, timens ne non timeres, vel parum timeres, tuam tibi culpam sic rememorandam esse putavi. Est etiam adhuc, quod magis timeo tibi, ne forte, sicut de quibusdam scriptum est, quod laetantur cum malefecerint, et exsultant in rebus pessimis ; tu quoque deceptus, non solum hoc putes culpam non esse, sed insuper in corde tuo glorieris, te magnum aliquid, et quod a paucis solet fieri, fecisse: dum qui emancipatus etiam aliis praeeras, contemnens praelationem rursus subdi praelato malueris. Falsa humilitas, veram inducens superbiam in cor talia cogitantis. Quid namque superbius, quam spontaneae et tanquam liberae ascribere voluntati, quod vel cogit necessitatis vis, vel pusillanimitatis infirmitas? Quod si nec labore victus, nec necessitate compulsus, sed volens hoc fecisti; nihil hoc quoque superbius. Dei quippe consilio tuum praetulisti, magis eligens tibi quiescere, quam ejus operi deservire, ad quod te ipse assumpserat. Si ergo unde Deum contempsisti, inde ad majorem ejus gloriaris contemptum, non est bona gloriatio tua. Sed cave gloriationem, tolle et securitatem: quatenus utiliter semper sollicitus sis, semper humiliter pavidus, non illo scilicet timore, qui, sicut jam dixi, provocat iram, sed illo qui mitigat. Qui horribilis timor si quando terrendo tuum pulsaverit animum, tacite suggerens tuum obsequium Deo esse non posse acceptum, et quod tua sit infructuosa poenitentia, quia videlicet unde Deus a te offensus est, per te emendari non potest: ne ad momentum quidem recipias, sed fidenter responde et dic, Male quidem egi, sed factum est, et jam non potest non fieri. Quis scit si hoc mihi Deus expedire providerit, et de malo meo ipse qui bonus est, bonum mihi operari voluerit? Malum ergo puniat quod ego feci, 92 bonum autem maneat quod ipse providit. Nostris quippe inordinatis seu voluntatibus, seu actionibus novit bonitas Dei uti, semper quidem recte in sui ordinis pulchritudinem; saepe etiam pie in nostram utilitatem. O clementissima circa filios Adam divinae pietatis recordatio! quae sua non desinit largiri beneficia, non solum ubi nullum invenit meritum, sed plerumque etiam ubi totum videt contrarium. Sed ad te redeamus. Secundum ergo duos timores qui supra distincti sunt, volo te timere, et non timere; praesumere, et non praesumere. Timere, ut poeniteas; non timere, ut praesumas: porro praesumere, ne diffidas; non praesumere, ne torpescas. Agnosce, frater, quantum de te confisus sum, qui te tam acriter increpare; tuum factum, nec mihi satis probatum, tam audacter dijudicare non dubitaverim, cum id forsitan rationabilius a te actum fuerit, quam mihi hucusque notum sit. Neque enim tu in tuis litteris fortasse rationes omnes illas, quibus excusari posset hoc factum, ponere voluisti, vel propter tuam humilitatem, vel propter litterarum brevitatem. De re ergo quam plene non novi, suspensam relinquens sententiam, unum quod fecisti irretractabiliter laudo, quod videlicet deposito jugo regiminis, sine jugo tamen esse noluisti: sed amicam repetens disciplinam, de magistro fieri denuo discipulus non erubuisti. Nam cum pastorali vinculo solutus posses tui remanere juris: siquidem promotio abbatis, emancipatio filii est: tu tamen hac potestate tui non utens, sicut aliis dominari renueras, sic tibi quoque praeesse timuisti: quique ut magister esses aliorum, minus te judicabas idoneum; nec te quidem tibi credens, tuus fieri discipulus contempsisti. Et merito: quia qui se sibi magistrum constituit, stulto se discipulum subdit. Et quidem quid alii de se sentiant, ignoro: ego de me expertus sum quod dico: et facilius imperare, et securius possum praeesse aliis multis, quam soli mihi. Prudens ergo humilitas humilisque prudentia fuit, quod nequaquam credens ad salutem te posse sufficere tibi, alieno potius arbitrio deinceps vivere proposuisti. Laudo etiam, quod non novum vel magistrum, vel locum requisisti, sed ad claustrum de quo exieras, et ad patrem sub quo profeceras, familiariter rediisti. Rectius quippe fuit ut domus quae te nutrierat, sed pro fraterna charitate dimiserat, exoccupatum reciperet, quam de ejus desolatione aliena gauderet. Quod tamen in hoc episcopi licentiam non habueris, nolo ut negligenter ducas: sed aut per te, aut per mediam personam, quantum in te est, satisfacere non differas. Post haec conversare simpliciter inter fratres, devotus Deo, magistro subditus, senioribus obediens, junioribus contemperans . Angelis placens, verbo utilis, humilis corde, mansuetus ad omnes. Cave autem, ne, quia olim in honore positus fuisti, etiam nunc te putes prae caeteris honorandum: sed magis humilem omnibus exhibeas, tanquam de caeteris unum. Nec enim dignum est ut inde exigas honorem, unde refugis laborem. Potest hinc etiam nasci aliud periculum, ad quod te praemonitum et praemunitum esse volo. Nam sicut omnes ita mutabiles sumus, ut plerumque quod heri volebamus, hodie recusemus; et quod hodie nolumus, cras desideremus: sic quandoque diabolo suggerente poterit contingere, ut ex memoria relicti honoris tuum animum pulset cupiditas; ita ut omnia quae viriliter contempsisti, pueriliter desiderare incipias. Dulcescent animo quae prius amara fuerunt, sublimitas loci, domus cura, rerum dispensatio, obsequia famulorum, libertas tui, potestas in alios; in tantum ut prope reliquisse te poeniteat, quod prius tenere gravabat: cui pessimae tentationi si vel ad horam assensum praebueris, non mediocre damnum incurres tuae conversationis. En tota illius elegantissimi et eloquentissimi 93 doctoris sapientia, a quo doceri de tam longinquo postulasti: en illud exspectatum ac desideratum eulogium, quod audire tantopere studuisti: haec summa nostrae eruditionis. An adhuc aliquid magnum exspectas? totum audisti. Quid amplius requiris? exhaustus est fons, et tu quaeris aquam in sicco? Exemplo illius evangelicae viduae, de paupertate mea totum quod habui, misi . Quid verecundaris? quid vultum dimittis? Tu me coegisti. Sermonem quaesisti; sermonem habes. Sermonem, inquam, habes jam satis longum, sed mutum; verbis plenum, sensibus vacuum: non quo, ut petieras, in corde tua charitas ordinetur, sed quo mea inscitia publicetur. Nam unde jam poterit excusari? Possem forsitan dicere, quod febre tertiana laborans, quod pro officio meo curis occupatus haec dictaverim, cum scriptum sit: Sapientiam scribe in otio . Sed haec recte praetenderem, si grande aliquod atque operosum opus aggressus fuissem. Nunc autem in tantillo opusculo, ut occasionibus me non excusem, nihil horum certius praetendere possum, quam, ut saepe jam dixi, scientiae paupertatem. Sed habeo nonnullam meae confusionis consolationem. Nam etsi non feci ut petieras, si non misi quod speraveras; agnoscis certe quia volui. Sufficiet autem voluntas, ubi deesse vides facultatem explendi. Denique etsi tibi nullam conferat utilitatem, vel mihi proficiet ad humilitatem. Stultus quippe dum non loquitur, sapiens putatur : nam quod non loquitur, non sensus inopia, sed humilitatis esse custodia creditur. Ego itaque si adhuc siluissem, sapiens dicerer, sed non essem. Nunc autem alii insipientem me ridebunt, alii subsannabunt idiotam, alii praesumptori indignabuntur. Putasne parum hoc mihi conferat religionis emolumentum, cum humilitas, ad quam utique ducit humiliatio, totius sit spiritualis fabricae fundamentum? Siquidem humiliatio via est ad humilitatem, sicut patientia ad pacem, sicut lectio ad scientiam. Si virtutem appetis humilitatis, viam non refugias humiliationis. Nam si non pateris humiliari, non poteris ad humilitatem provehi. Prodest itaque mihi meam insipientiam sciri, et a scientibus jure confundi, cui saepe contigit a nescientibus injuste laudari. Terret me Apostolus, qui et ipse territus dicit: Parco autem, ne quis me existimet supra id quod videt in me, aut audit aliquid ex me . Quam pulchre dixit, parco. Non parcit sibi arrogans, non parcit sibi superbus, non cupidus vanae gloriae, et jactator actuum suorum, qui vel sibi arrogat quod est, vel mentitur de se quod non est. Solus qui vere humilis est, parcit animae suae: qui ne putetur, quod non est, semper quantum in se est, vult nesciri quod est. Grande revera periculum, audire quemquam de se supra quam sentit in se. Quis dabit mihi apud homines tantum de veris digne humiliari, quantum vel de falsis datum est indigne exaltari? Illam mihi vocem propheticam jure assumerem: Exaltatus autem, humiliatus sum et conturbatus ; et illud: Ludam, et vilior fiam . Ludam scilicet ut illudar. Bonus ludus, quo Michol irascitur, et Deus delectatur. Bonus ludus, qui hominibus quidem ridiculum, sed Angelis pulcherrimum spectaculum praebet. Bonus, inquam, ludus, quo efficimur opprobrium abundantibus, et despectio superbis. Nam revera quid aliud saecularibus quam ludere videmur, cum, quod ipsi appetunt in hoc saeculo, nos per contrarium fugimus; et quod ipsi fugiunt, nos appetimus? More scilicet joculatorum et saltatorum, qui capite misso deorsum, pedibusque sursum erectis, praeter humanum usum stant manibus vel incedunt, et sic in se omnium oculos defigunt. Non est hic ludus puerilis, non est de theatro, qui femineis foedisque anfractibus provocet libidinem, actus sordidos repraesentet: sed est ludus jucundus, honestus, gravis, spectabilis, qui coelestium spectatorum delectare possit aspectus. Hoc casto et religioso ludo ludebat qui dicebat: Spectaculum facti sumus Angelis et hominibus . Hoc ludo et nos interim 94 ludamus, ut illudamur, confundamur, humiliemur, donec veniat qui potentes deponit, et exaltat humiles; qui nos laetificet, glorificet, in aeternum exaltet.
|
(Gen. IV, 7, sec. LXX) (I Cor. VII, 27) (Prov. XXVIII, 14) (Prov. II, 14) (quod absit) (quod absit) (Luc. XXI, 2-4) (Eccli. XXXVIII, 25) (Prov. XVII,
28) (II Cor. XII, 6) (Psal. LXXXVII,
16) (II Reg. VI, 22) (I Cor. IV, 9)
|
[ al. sentio] [ al.
obtemperans] [ al., sapientibus]
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |
Bernardus Claraevallensis
| 88 |
EPISTOLA LXXXVIII AD EUMDEM. Se multis occupationibus impeditum, hactenus non potuisse votis ejus satisfacere; cogique etiam modo parcius scribere. Opusculum quoddam suum edi in publicum vetat, nisi recognitum. 1. 2. 3. 4.
|
Omitto nunc imperitiam meam, taceo professionis humilitatem, seu humilitatis professionem, nec jam obtendo vel loci, vel nominis mei non dico abjectionem, sed mediocritatem: quia quidquid tale dixero, tu hoc non necessariam excusationem, sed dilatoriam occasionem nominabis, qui meam, ut mihi videbatur, justam verecundiam, pro tuo libitu nunc indiscretionem, nunc falsam humilitatem, nunc etiam veram superbiam interpretaris. Horum itaque, quia tibi in dubium venire possunt, nihil assero. Illud autem simpliciter tuae dilectioni intimo, quod indubitanter te credere volo: toto scilicet hoc tempore, ex quo tuus nuntius, non is, sed alius recessit a me, nullum mihi omnino fuisse otium ad id quod poscis idoneum, tum propter dierum malitiam, tum propter noctium brevitatem. Sed et nunc quoque ita me novissimae tuae litterae occupatissimum invenerunt, ut ipsas etiam occupationem causas pro mei excusatione longum fuerit mihi scribere tibi. Vix quippe illas tuas inter prandendum perlegere potui. Vix has meas quantulascunque furtim, raptim, anticipatis horis, breviter succincteque rescripsi. Quarum quidem brevitatem an aequo animo feras, tu videris.
|
Ego enim, ut verum fatear, propter te, mi Ogeri, ipsis curis meis compellor irasci, quanquam in his teste conscientia, soli charitati cupiam deservire: cujus profecto imperio, quia sapientibus et insipientibus debitor sum, ipsa sola facere potuit, ut necdum tibi potuerim satisfacere. Quid ergo? charitas tibi denegat quod tu petis ex charitate? Petisti, quaesisti, pulsasti; et charitas te frustrata est. Quid mihi indignaris? Si vis, si audes, irascere charitati. De qua namque praesumis impetrare quod postulas, ipsa prohibente fit ne impetres. Et ecce jam longum causatur sermonem, et tibi indignatur qui cogis. Non quod sibi displiceat zelus quo id facis; quippe quem et ipsa donavit tibi: sed vult te illum habere secundum scientiam, ut cautus sis majora minoribus non impedire. Vides quam invitus avellor a longiori epistola, dum ductus delectatione tibi colloquendi, et desiderio satisfaciendi, dominae charitati molestus fio, qua jamdudum imperante finem fieri, necdum taceo. O quam lata in tuis litteris patet materia respondendi. Quod si digne licuisset ut libuisset, et tibi forsitan satis esset et mihi. Sed quae aliud praecipit, domina est, imo dominus est. Deus enim charitas est : et satis agit pro imperio, quatenus debeam potius obtemperare sibi, quam vel mihi, vel tibi. Et quoniam oportet charitati Deo magis obedire quam hominibus; nolens dolensque, non quidem nego quod postulas, sed interim differo: ne dum tuae cupio humiliter satisfacere voluntati, sub praetextu falsae humilitatis per veram superbiam, arcem tantae potestatis, quae, te veraciter attestante, etiam Angelis imperat in coelis, terrenus vermiculus in terris videar impugnare. Libellum quem quaeris, ipse quoque antequam tuus nuntius ad nos veniret, ab eo cui commendaveram, requisivi: sed necdum recepi. Dabo autem operam ut vel cum veneris, si tamen unquam aliquando veneris, illum invenias, videas, et legas; non autem transcribas. Nam illum alium quem te significas transcripsisse, ego quidem legendum tibi miseram, non transcribendum: videris tu, qua vel quorum utilitate transcripseris. Quod autem te mittente eum nunc habet abbas de 95 Sancto-Theoderico, ego quidem non jusseram, nec tamen displicet mihi. Utquid enim libellus meus oculos ejus formidaret, cui se videndum animus quoque meus totum, si posset, expanderet? Sed heu! in quanta sermonis angustia mentio se ingessit de tali viro, ne liceat, ut dignum erat, in tam dulcissima nobis memoria aliquandiu immorari, quando jamjamque desiderat epistola finem? Obsecro te ne graveris opportunitatem quaerere quomodo ad eum pergas, praedictumque opusculum non prius cuiquam scribendum vel legendum exponas, quam cum eo totum pervideas; pariterque conferatis, et corrigatis quae corrigenda sunt, ut in ore duorum testium stet omne verbum. Et tunc demum an passim cuilibet, an paucis tantum, an vel cuiquam, an forte etiam nulli expediat demonstrari: et si illa quoque praefatiuncula, quam de nostris aliis litteris eidem coaptasti, apte sedeat, an vero aptior quaeri debeat, vestro utriusque judicio derelinquo. Sed jam pene mihi exciderat quod in principio epistolae tuae questus es, quod te arguerim mendacii. Hoc aliquando me locutum fuisse, non satis recolo. Si quid tamen fuerit , jocando potius quam serio dictum fuisse non dubites. Egone levitate te usum putaverim, aut apud te esse Est et Non? Absit a me haec suscipio de te, qui jugo veritatis beatus quod portas ab adolescentia, lascivos annos morum superas gravitate! Nec tam simplex sum, ut simplicem oris prolationem sine cordis duplicitate mendacium putem: nec tam incuriosus tui, ut oblitus sim, vel quod jamdudum conceperis in affectu, vel quid ab effectu impedierit.
|
(nam
illa hora mihi primum redditae sunt) (I Joan. IV, 16) (nam magis me oblitum,
quam tuum nuntium mentitum crediderim)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 89 |
EPISTOLA LXXXIX. AD EUMDEM. Scriptionis brevitatem excusat praetextu sacri temporis, cui potius silentium competat: item professionis et ruditatis, ut docendi munus usurpare non audeat. 1. 2. 3.
|
Indignaris forsitan, vel, ut temperantius dicam, miraris, quod pro longiori epistola, quam a nobis speraveras, tam brevem chartulam receperis. Sed memento juxta virum Sapientem, omnia sub coelo tempus habere: et tempus quidem loquendi, et tempus esse tacendi . Quando autem suum tempus silentium habebit, si hos etiam sacros dies Quadragesimae nostra sibi vindicat confabulatio? Eaque ipsa tanto occupatior, quanto laboriosior; dum non quidem praesentes alterutrum dicere leviter valemus quae volumus, sed absentibus necesse est nobis invicem diligenter dictare, quae vel petimus ab invicem, vel petimur. Dum vero absens cogito, dictito, scriptito, mittoque quod praesens legas; rogo ubi otium, ubi silentii quies? Sed haec, inquies, omnia facere potes in silentio. Mirum si ex sententia hoc respondeas. Quantus enim tumultus est in mente dictantium, ubi multitudo perstrepit dictionum, ubi orationum varietas et diversitas sensuum concurrit; ubi saepe respuitur quod occurrit, et requiritur quod excidit: ubi quid pulchrius secundum litteram, quid consequentius juxta sententiam, quid planius propter intelligentiam, quid utilius ad conscientiam, quid denique, cui, vel post, vel ante ponatur, intentissime attenditur; multaque alia quae a doctis in hujusmodi curiosius observantur? Et tu in hoc mihi dices esse quietem? tu hoc, etiamsi lingua sileat, silentium nominabis?
|
Quanquam non solum temporis, sed nec meae 96 professionis est, huic rei operam dare quam postulas, nec possibilitatis adimplere quod optas. Siquidem vel monachi quod esse videor, vel peccatoris quod sum, officium non est docere, sed lugere. Indoctus quoque si praesumat docere quod nescit, nihil indoctius agit. Docere itaque nec indocto est in promptu, nec monacho in ausu, nec poenitenti in affectu. Sed et propter hoc elongavi fugiens, et maneo in solitudine, et cum propheta proposui custodire vias meas, ut non delinquam in lingua mea , quoniam juxta eumdem Prophetam: Vir linguosus non dirigetur super terram ; et secundum aliam scripturam: Mors et vita in manibus . Silentium autem, dicento Isaia, cultus justitiae est ; et, Bonum est, ut docet Jeremias, exspectare salutare Dei cum silentio . Ad hunc ergo justitiae cultum, hanc omnium virtutum matrem, nutricem, custodem, ne penitus videar negare quod petiisti; et te, et quicunque tuis similes proficere cupiunt in virtutibus, invito et provoco, etsi non verbo doctrinae, certe mei silentii exemplo, ut vel silendo doceam te silere, qui loquendo compellis me docere quod nescio. Sed quid ego facio? Mirum si non rides, quod ego qui multiloquium tantopere damnare videor, in tam multa verba tam loquaciter jam progredior; et dum cupio tibi commendare silentium, contra silentium per multiloquium pugno. Guerricum nostrum, de cujus conversatione et poenitentia consolari desideras, quantum ex fructibus ejus perpendimus, noveris Deo digne conversari, dignosque poenitentiae facere fructus. Libellum autem, quem a me exigis, penes me modo non habeo. Quidam enim amicus noster eodem zelo, quo tu flagitas, diu est quod apud se illum detinet. Sed ne tuae pietatis petitionem abire patiar omnino frustratam, alium nuper a me editum, in Laudibus Virginis matris, tibi transmitto: quem, quia ejus exemplar non teneo, rogo ut quantocius ad me remittas; vel, si maturius adveneris, ipse deferas tecum.
|
(Eccle. III, 1, 7) (quod et vere me fateor esse) (Psal. XXXVIII, 2) (Psal. CXXXIX, 12) (Prov. XVIII, 21) (Isa. XXXII, 17) (Thren. III, 26)
|
[ al.,
benignitatis]
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |
Bernardus Claraevallensis
| 90 |
EPISTOLA XC. AD EUMDEM. Amori sincero non opus esse prolixis litteris, aut multis verbis: seque e valetudine propemodum desperata convalescere. 1. 2.
|
Breves brevibus reddidi litteras, occasionem utique breviter rescribendi de tuarum brevitate libenter accipiens. Et vere quid juvat veras, et, ut veraciter loqueris, aeternas amicitias vanis atque transitoriis jactitare verbulis? Quantalibet versuum diversitate, verborum multiplicitate, scriptorum varietate tuam mihi charitatem ostentare seu commendare coneris, minus certe sentio te exprimere quam diligis, idemque tu de me sentiendo non falleris. Cum tuae litterae in manus nostras venerunt, te in corde nostro qui eas miseras, invenerunt. Has quoque nostras nec me sine te scribere certus sum, nec te sine me confido lecturum. Laboramus quidem uterque ad alterutrum scriptitando, fatigantur et nuntii alterius ad alterum scripta portando: sed nunquid spiritus gravantur amando? Cessent igitur quae absque labore non possunt actitari; et illud frequentetur, quod quanto attentius satagitur, tanto minus constat laborari. Quiescant, inquam, a dictando ingenia, labia a confabulando, a scribendo digiti, a discurrendo nuntii: non autem quiescant corda die ac 97 nocte meditari in lege Domini, quae est charitas. A quo negotio quanto quietiores sumus, tanto minus quiescimus: quantoque occupatiores sumus in illo, tanto nos quietiores sentimus ex illo. Amemus, et amemur; in altero nobis, in altero nostris consulentes. Nam quos amamus, in ipsis profecto requiescimus; a quibus autem amamur, ipsis nos in nobis requiem paramus. Porro amare in Deo, charitatem habere est: studere vero propter Deum amari, charitati servire est.
|
Sed quid ego facio? Ego promissor brevitatis, jam tenebor prolixitatis exhibitor. Si de fratre Guerrico desideras, imo quia desideras scire, sic currit non quasi in incertum, sic pugnat non quasi aerem verberans. Sed quoniam scit neque pugnantis esse, neque currentis, sed miserentis Dei; ipsum rogat a te orari pro se, quatenus qui jam donavit ei et pugnare et currere, det et vincere et pervenire. Abbatem vestrum mihi, non tantum propter te, sed et propter suam bonam famam charissimum, corde meo et ore tuo saluto, gratantissime eum visurus illo et tempore et loco quo promisisti. Notifico etiam tibi, quod et nunc paulisper aggravata manu Domini super me, impulsus eversus sum ut caderem, ita ut securi ad radicem infructuosae arboris corporis mei apposita, jamjamque succidi metuerem: cum ecce tuis caeterorumque amicorum nostrorum orationibus et hac vice pius Dominus pepercit mihi, sub spe tamen promissi fructus in futuro.
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |||
Bernardus Claraevallensis
| 91 |
EPISTOLA XCI. AD ABBATES SUESSIONE CONGREGATOS. Abbates excitat ad strenue curandum negotium, cujus causa convenerunt. Studium profectus serio commendat: nil morandum, si tepidi quidam et dissoluti forsan detrectent et obmurmurent. 1. 2. 3. 4.
|
Reverendis abbatibus apud Suessionem in nomine Domini congregatis, servus sanctitatis eorum frater BERNARDUS abbas dictus de Clara-Valle, quae recta sunt videre, constituere, et tenere.
|
Irascor occupationibus meis, quibus impedior interesse conventui vestro, corpore tamen duntaxat. Nam spiritum nec spatia terrarum, nec turba curarum absentare queunt: quippe orantem pro vobis, congratulantem vobis, atque in vobis quiescentem. Non me, inquam, sanctorum potest carere conventus, nec loci corporisve distantia privat prorsus a consilio justorum et congregatione: illo praesertim consilio, in quo non hominum traditiones obstinatius defensantur, aut superstitiosius observantur; sed diligenter humiliterque inquiritur, quae sit voluntas Dei bona, et beneplacens, et perfecta. Illuc toto desiderio feror, devotione immoror, condelector amore, inhaereo consensu, aemulatione persisto. Ne ergo in vacuum vos convenisse subsannent qui dicunt vobis, Euge! euge! contendite, obsecro, bonas facere vias vestras et studia vestra, quae profecto nimis bona esse non possunt. Esto quod possis nimium fortassis esse justus, possis et nimium sapiens: sed plane bonus ultra modum esse non potes. Et quidem lego: Noli esse nimium justus ; lego: Non plus sapere quam oportet sapere : nunquid autem, aut, Ne sis nimium bonus; aut, Non plus bonus quam oportet? Nemo esse bonus plus quam oportet potest. Bonus 98 erat jam Paulus; et tamen nequaquam contentus, libenter se ad ea quae ante sunt, extendebat, posteriora obliviscens , et se ipso semper melior effici studens. Solus Deus melior se ipso esse idcirco non vult, quia non valet. Recedant a me et a vobis qui dicunt: Nolumus esse meliores quam patres nostri, tepidorum et dissolutorum se filios protestantes. Quorum memoria in maledictione est, quia manducaverunt uvas acerbas, quibus dentes filiorum obstupuerunt. Aut si sanctis et bona memoriae patribus gloriantur; imitentur certe sanctitatem, quorum indulgentias dispensationesque pro lege defenduut. Quanquam sanctus Elias, Non sum, inquit, melior quam patres mei : et non dixit se nolle patribus esse meliorem. Vidit Jacob in scala Angelos ascendentes et descendentes : nunquid stantem quempiam, sive sedentem? Non est stare omnino in pendulo fragilis scalae; neque in incerto hujus mortalis vitae quidquam in codem statu permanet. Non habemus hic manentem civitatem, nec futuram adhuc possidemus, sed inquirimus. Aut ascendas necesse est, aut descendas: si attentas stare, ruas necesse est. Minime pro certo est bonus, qui melior esse non vult: et ubi incipis nolle fieri melior, ibi etiam desinis esse bonus. Recedant etiam a me et a vobis qui dicunt bonum malum, et malum bonum. Qui dicunt cultum justitiae malum, quodnam bonum jam bonum reputaturi sunt? Unum verbum olim locutus est Dominus, et Pharisaei scandalizati sunt . At novos nunc Pharisaeos non verbum, sed silentium scandalizat. In hoc uno certe advertitis, quod occasionem quaerunt adversum vos. Sed sinite illos; caeci sunt, duces caecorum. Intendite saluti parvulorum, non murmuri malevolorum. Non valde illorum vobis curandum est scandalum, qui non sanantur, nisi vos infirmemini. Sed nec ut vestris ipsis omnia in omnibus placeant quae statuitis, exspectandum. Alioquin aut nullum, aut rarum bonum constituitis. Satius vero ipsorum profectibus, quam voluntatibus providetis; fideliusque invitos trahitis ad Deum, quam desideriis cordis eorum relinquitis. Commendo me sanctis orationibus vestris.
|
(quod absit) (Eccle. VII, 17) (Rom. XII, 3) (Philipp.
III, 13) (III Reg. XIX, 4) (Gen. XXVIII, 12) (Matth. XV,
12)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 92 |
EPISTOLA XCII. AD HENRICUM REGEM ANGLORUM. Monachis a se missis ad construendum monasterium, regis favorem postulat.
|
HENRICO illustri Anglorum regi, BERNARDUS abbas dictus de Clara-Valle, coelorum Regi de terreno regno servire fideliter, et humiliter obedire
|
In terra vestra tenetur praeda Domini mei atque vestri, et illa praeda, pro qua maluit mori, quam carere illa. Ego eam sequi disposui, et mittere de nostra militia, qui in manu valida, si vobis non displicet, requirant, recuperent et reducant. Et nunc hujus rei gratia praemisi hos quos praesentes cernitis exploratores, qui esse rei indagent sagaciter, renuntientque fideliter. Assistite eis tanquam nuntiis Domini vestri, et in ipsis feudum vestrum deservite. Ipse vero ad honorem suum, ad salutem vestram, ad patriae sospitatem et pacem, laetum vos et inclytum perducat in bonum ac placidum finem.
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |||
Bernardus Claraevallensis
| 93 |
99 EPISTOLA XCIII. AD HENRICUM WINTONIENSEM EPISCOPUM. Officiose eum salutat.
|
Viro illustri domino HENRICO, Dei gratia Wintoniensi episcopo, BERNARDUS abbas dictus de Clara-Valle, in Domino salutem.
|
Multorum jam relatione laetabundus accepi, locum gratiae non infimum humilitatem nostram apud vestram Celsitudinem obtinere. Non sum meritus, sed eo non ingratus. Itaque refero gratiam pro gratia, etsi non condignam, certe quam possum. Nec vereor, quantula sit, oblatam, vel potius relatam a vobis sperni, quam et amanter promereri, et dignanter praevenire curastis. Verum modo plura scribere supersedi, donec vestro, si dignum judicatis, agnoscam rescripto, haec pauca qualiter accipiatis. Quae autem rescribere vel injungere verbo placuerit, abbati Ogerio committere bene potestis, per quem et haec nostra recepistis. Pro quo etiam vestram Excellentiam compellamus, quatenus eum et notum ex hoc habeatis, et commendatum, utpote hominem honestate, scientia, religioneque commendabilem.
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |||
Bernardus Claraevallensis
| 94 |
EPISTOLA XCIV. AD ABBATEM CUJUSDAM MONASTERII EBORACENSIS, UNDE EXIERAT PRIOR CUM ALIQUANTIS FRATRIBUS . 1. 2.
|
Consilium expetitis a me litteris transmarinis, quod utinam ab alio potius quaesissetis. Coarctor siquidem e duobus. Si enim non respondero, taciturnitas contemptum quodammodo sonare videbitur. Respondere autem sine periculo me posse non video, cum quidquid respondero, necesse sit aut scandalum cuipiam generare, aut reddere securum quemquam plus quam oportet, aut certe in quo non oportet. Quod a vobis recesserunt fratres vestri, nec nostro, nec nostrorum factum est, me sciente, consilio vel hortatu. Credimus autem ex Deo fuisse, quod nec tantis potuit dissolvi conatibus. Credimus hoc idem et ipsos sentire fratres, qui nostrum tantopere de se ipsis consilium flagitant, credo remordente eos conscientia quod retro abierint. Alioquin beati sunt secundum Apostolum, si se non judicant in eo quod probant . Caeterum quid faciam, ut interrogatus nec silendo, nec respondendo molestus sim cuiquam? Ita fortassis expediar, si misero eos qui me interrogant, ad doctiorem, et cujus reverentior sanctiorque auctoritas sit. Sanctus papa Gregorius in libro Pastorali: « Quisquis bonum majus subire, » inquit, « proposuit, bonum minus, quod potuit, sibi illicitum fecit. » Ad quod probandum subjicit testimonium de Evangelio, dicens: Nemo mittens manum suam ad aratrum, et respiciens retro, aptus est regno coelorum , et infert: « Qui igitur fortiori studio intenderat, retro respicere convincitur, si relictis bonis amplioribus ad minima retorquetur . » Item ipse in Homilia tertia super Ezechielem: « Sunt nonnulli, qui bona quidem quae noverunt, operantur, atque haec operantes meliora deliberant; sed retractantes, meliora quae deliberaverant, immutant. Et quidem bona agunt quae coeperant, sed a melioribus quae deliberaverant, succumbunt. Hi nimirum ante humana judicia stare videntur in opere; sed ante omnipotentis Dei oculos occiderunt in deliberatione. »
|
En speculum. In hoc non vultum nativitatis, 100 sed factum reversionis suae considerent: hic se discutiant, hic se dijudicent, cogitationibus suis accusantibus sive defendentibus, et quidem apud spiritualem qui omnia dijudicat, et ipse a nemine judicatur. Quidnam vero majus aut minus, superius aut inferius, arctius sive remissius sit, quod videlicet reliquerunt, an ad quod redierunt; ego quidem haud temere definierim, ipsi viderint. Et hoc illis Gregorius. Tibi vero, pater reverende, tam tuta certitudine, quam nuda veritate ego dixerim, omnino non expedire spiritum velle exstinguere. Noli, inquit, prohibere eum qui potest bene facere; sed, si vales, et ipse bene fac . Gloriari autem magis oportet in profectibus filiorum, quoniam filius sapiens gloria est patris . De caetero nemo mihi molestus sit, quod justitiam Dei non abscondi in corde meo: nisi quod minus fortasse, ob vitandum scandalum, quam debui, dixi.
|
(Rom. XIV, 22) (Luc. IX, 62) (parte III, cap. 28) (Prov. III, 27) (Prov. X, 1)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 95 |
EPISTOLA XCV. AD TURSTINUM ARCHIEPISCOPUM EBORACENSEM. Charitatem et beneficentiam ejus erga religiosos laudat.
|
Patri charissimo et domino reverendo TURSTINO, Dei gratia Eboracensi archiepiscopo, BERNARDUS abbas Clarae-Vallis, salutem plurimam dicit.
|
Splendor operis, et opinionis odor bene, ut comperi, in gloria vestra convenerunt. Opinionem opus probat nec falsam fuisse, nec vacuam, cum quod ante sparserat ubique fama volans, res ipsa faciat manifestum. Quomodo nunc vel maxime claruit zelus justitiae, eminuit et invaluit sacerdotalis vigor in defensione videlicet pauperum, et pauperum quibus non erat adjutor! Olim quidem opera misericordiae et eleemosynas vestras enarrabat omnis Ecclesia sanctorum: sed hoc vobis commune cum pluribus, quippe quod et a cunctis substantiam hujus mundi habentibus exigitur. Verum hoc opus episcopale, hoc paternae pietatis tam egregium specimen, hic vere divinus fervor, quo pro tuendis suis pauperibus ille procul dubio zelum vestrum accendit et accinxit, qui facit Angelos suos spiritus, et ministros suos ignem urentem; hoc totum, inquam, speciale accessit, vestrae dignitatis decus, insigne officii, ornamentum coronae. Aliud est relicere ventrem esurientis, et aliud sanctam zelare paupertatem. Ibi enim servitur naturae, hic gratiae. Visitabis, inquit, speciem tuam, et non peccabis . Ergo qui alienam carnem fovet, facit ne peccet: qui autem alienam sanctitatem honorat, fructificat sibi. Ideo ait: Desudet eleemosyna in manu tua, donec invenias justum cui des. Quo fructu? Quoniam qui recipit justum in nomine justi, mercedem justi accipiet Solvamus proinde naturae debitum, ne peccemus: simus gratiae coadjutores, ut et participes fieri mereamur. Sane utrumque ita in vobis admiramur, ut utrumque datum vobis desuper fateamur: quatenus divinis laudibus aeternaliter misceatur, quidquid ex vobis temporaliter necessitatibus nostris impenditur, merito reverende et omni amoris sinceritate colende atque amplectende pater.
|
(Job V, 24) (Matth. X, 41.)
|
[ al., videas]
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |
Bernardus Claraevallensis
| 96 |
101 EPISTOLA XCVI. AD RICHARDUM FONTANENSEM ABBATEM, ET SOCIOS EJUS, QUI DE ALIO ORDINE AD CISTERCIENSEM TRANSIERANT. Laudat eos ob renovationem religiosae disciplinae.
|
Quanta audivimus et cognovimus ea, et fratres nostri uterque Gaufridus annuntiaverunt nobis, quemadmodum noviter recaluistis igne Dei, convaluistis de infirmitate, refloruistis in novitate sancta. Digitus Dei est iste, subtiliter operans, suaviter renovans, salubriter mutans, non quidem de malis bonos, sed de bonis faciens meliores. Quis dabit mihi ut transeam, et videam visionem hanc magnam? Nec enim minus mira minusve jucunda ista promotio est, quam illa mutatio: nisi quod multo facilius reperias multos saeculares converti ad bonum, quam unum quempiam de religiosis transire ad melius. Rarissima avis in terris est, qui de gradu, quem forte in religione semel attigerit, vel parum ascendat. Vestrum proinde, dilectissimi, tam insigne, quam salubre factum non solum nos, qui servi vestrae sanctitatis esse percupimus, sed et universam merito laetificat civitatem Dei: quippe quo rarius, eo et clarius. Erat autem et necessarium ad cautelam, proximam defectui mediocritatem transcendere, et declinare teporem, qui Deo vomitum provocat; sed et sic oportebat propter conscientiam. Professis siquidem sanctam Regulam, an citra ejus puritatem sistere gradum tutum sit, ipsi sensistis. Dolens doleo, quod urgente diei malitia, et nuntio festinante, plenum affectum exili cogor designare stilo, et brevi chartula latam comprehendere charitatem. Si quid deest, frater Gaufridus viva voce supplebit .
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||||
Bernardus Claraevallensis
| 97 |
EPISTOLA XCVII. AD DUCEM CONRADUM. Dehortatur eum a bello comiti Gebennensi inferendo, ne contra se ultorem Deum provocet. 1. 2.
|
Omnis potestas ab ipso est, cui dicit propheta: Tua est potentia, tuum regnum, Domine; tu es super omnes gentes . Hinc ergo dignum duxi tuam, o illustris princeps, commonere Excellentiam, quantum te oporteat deferre terribili, et ei qui aufert spiritum principum. Comes Gebennensis, ut accepimus per os ejus, ad justitiam se obtulit, et offert de omnibus quae te dicis habere adversus eum. Si super hoc alienam pergis invadere terram, ecclesias destruere, incendere domos, exsulare pauperes, homicidia perpetrare, et humanum fundere sanguinem; non est dubium quin graviter irrites adversum te Patrem orphanorum et Judicem viduarum. Eo certe irato, non expedit tibi dimicare in quantalibet multitudine vel fortitudine. Nihil enim intererit apud omnipotentem Dominum sabaoth, in multis an in paucis, cui volet dare victoriam. Ipse nimirum cum voluit fecit, 102 ut unus mille, et duo fugarent decem millia .
|
Haec pauper ego, pauperum permotus clamoribus, tuae Magnificentiae scribere volui, sciens tibi honorificentius humilibus consentire, quam hostibus cedere: non quod putem hostem te fortiorem, sed quod noverim Deum omnipotentem potentiorem, qui superbis resistit, humilibus autem dat gratiam. Hujus rei gratia tuam, vir nobilis, praesentiam adissem, si licuisset. Nunc autem pro me hos de fratribus nostris destinare curavi, si forte suis et nostris precibus a tua Dignitate obtineant vel perfectam concordiam, si fieri potest, aut certe inducias, usquedum liceat nobis firmam quaerere pacem, ad Dei voluntatem, et honorem tuum, et patriae salutem. Alioquin si nec oblatam justitiam recipis, nec nos precantes respicis, imo Deum in nobis de tua te salute commonentem non attendis, videat ipse et judicet. Scimus autem quod merito formidamus, difficile posse congredi tantos exercitus absque partis gravissima strage.
|
(I Paral. XXIX, 11) (Deut. XXXII, 30)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 98 |
EPISTOLA XCVIII. DE MACHABAEIS, SED AD QUEM SCRIPTA SIT IGNORATUR . Respondet ad quaestionem, cur ex justis antiquae legis, solis Machabaeis Ecclesia diem festum decreverit. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
|
Quod per fratrem Hescelinum tua Charitas a mea parvitate quaesivit, inde jam ad me scripserat Fulco Sparnacensis abbas. Cui ego nil rescripsi; volens, si quam forte super hoc reperissem Patrum sententiam, ipsam potius ei transmittere, quam novum vel nostrum quidpiam respondere: qua non facile occurrente, jam quod sentio ego, sic interim utrique respondeo, ut quodcunque forte rationabilius quilibet vestrum super eadem quaestiuncula quandoque vel legerit, vel audierit, vel certe ipse senserit, mihi vicissim impartiri non negligat. Quaeris itaque quidnam visum Patribus fuerit, ut solis ex omnibus antiquis justis singulari quodam privilegio Machabaeis annuam celebritatem pari cum nostris martyribus veneratione decernerent in Ecclesia solemniter exhibendam? Si dixero dignos merito martyrum gloria judicatos, quibus non impar fuit in martyrio virtus; erit forsitan solutum, cur ipsos, sed necdum plane cur solos: cum et alios nonnullos ex veteribus pari constet zelo pietatis occubuisse, non tamen pari et tripudio recoli meruisse. Quod si illis non immerito hujuscemodi legatur solemnis celebritas, quia nimirum quod praebuit virtus, praeripuit tempus: cur non et eadem fuit in Machabaeis consideratio? siquidem et ipsi pro tempore, non ad coeli mox gaudia, sed ad inferni tenebras descenderunt: ne tunc quippe apparente Primogenito ex mortuis, qui aperiret credentibus regna coelorum; agno videlicet de tribu Juda, qui aperit, et nemo claudit, ad cujus introitum cum omni auctoritate supernis potestatibus diceretur, Tollite portas, principes, vestras; et elevamini, portae aeternales, et introibit Rex gloriae . Proinde, si incongruum videtur cum gaudio recolere transitum qui gaudii non fuit, caveatur et in istis: aut, si istos ob suae virtutis meritum 103 festivo prosequi favore placet, cur non itidem deferetur et illis?
|
An dicendum est, utrosque quidem in morte communem habuisse cum martyribus pietatis causam, sed non etiam utrosque pariter eamdem cum illis adeptos fuisse martyrii formam? Universis nempe tam Veteris, quam Novi Testamenti martyribus aeque convenit pro justitia occubuisse: sed interest quod isti passi sunt, quia illam tenebant; illi, quia non tenentes reprehendebant; isti, quod eam non desererent; illi, quod deserentes perituros esse assererent. Et ut breviter totum in quo differunt, proferamus: hos cultus, illos zelus justitiae martyres fecit. Soli ex veteribus Machabaei, quia non solum causam, sed et formam, ut dixi, novi martyrii tenuerunt; jure fortasse in Ecclesia cum novis Ecclesiae martyribus eamdem consuetae celebritatis gloriam assecuti sunt. Instar quippe martyrum nostrorum libare et ipsi diis alienis, patriamque deserere legem, imo mandata Dei transgredi cogebantur; renuebant, et moriebantur. Non sic Isaias, non sic Zacharias, non denique vel magnus ille Joannes Baptista ita mortuus est: quorum primus serra fertur scissus fuisse; secundus inter templum et altare legitur occisus ; tertius in carcere decollatus. Si quaeritur, a quibus? ab injustis et impiis. Si qua causa? pro justitia et pietate. Si quomodo? non tam eas confitendo, quam proponendo. Proponebant veritatem odientibus eam: veritas pariebat eis odium, et odium mortem. Licet injusti et impii, non tam tamen in illis pietatem persequebantur, quam a se repellebant: nec tam in illorum justitiam ferebantur, quam propriam tuebantur injustitiam. Aliud est aliena invadere, aliud defendere sua. Non est idipsum nolle sequi veritatem, et persequi; invidere credentibus, et increpantibus indignari: obturare os confitentium, et redarguentium stimulos non ferre patienter. Denique misit Herodes, et tenuit Joannem. Quam ob rem? quia Christum praedicabat? quia vir bonus erat et justus? imo propter hoc magis reverebatur illum, et audito eo multa faciebat. Sed quoniam arguebat Herodem Joannes propter Herodiadem uxorem Philippi fratris sui: ideo vinctus, ideo et decollatus est , passus quidem et ipse pro veritatis, sed quam zelare videretur, non negare cogeretur. Hinc est quod haec ipsa tanti martyris passio, multorum, etiam longe minorum, festivitatibus minus festive recolitur. Profecto si tali ratione et ordine passi fuissent Machabaei, ne ulla quidem fieret de eis mentio. Nunc autem quoniam similes illos fecit martyribus christianis non dissimilis veritatis confessio, merito eos similis prosequitur et veneratio. Nec moveat sane, quod, quemadmodum martyres, nominatim et ipsi pro Christo minime passi sunt: quia non interest, sive sub Lege pro legalibus observantiis, sive sub Gratia pro mandatis evangelicis quis patiatur. Uterque enim aeque pro veritate, ac per hoc pro Christo, qui dixit, Ego sum veritas , pati cognoscitur. Itaque plus contulit Machabaeis in hac parte martyrii genus, quam virtus: quando ne hos quidem ex Patribus, quos pari constat virtute illo in tempore pro justitia decertasse, pari etiam honore concelebrat praesens duntaxat Ecclesia. Puto quod arbitretur indignum, quantumlibet laudabili morti, quae Christi mortem praecederet, diem festum impendere: praesertim cum ante illam salutiferam passionem, non festiva gaudia, sed claustra tenebrosa quosque morientes exciperent. Sane Machabaeos ideo, ut dictum est, excipiendos judicavit Ecclesia, quoniam quod eis negabat tempus, contulit martyrii genus. Nec solum ipsos, sed et qui forte Vitae jam in carne manifestatae mortem sua morte praevenerunt, sive morientes in ipsa, sicut Simeon et Joannes Baptista; sive etiam pro ipsa, sicut Innocentes, quos alia ratione, licet ad inferos et ipsi descenderint, ritu nihilominus solemni veneramur. Et innocentes quidem, quoniam injustum profecto fuit innocentiam 104 pro justitia morientem ulla vel praesenti gloria defraudari. Joannes quoque, sciens quod a diebus suis regnum coelorum vim patitur, unde et clamat, Agite poenitentiam, appropinquavit regnum coelorum ; simulque videns Vitam se protinus secuturam, mortem laetus excepit. Quod utique ab ipso Domino moriturus sciscitari sollicitus fuit, ac certificari meruit. Nam cum per discipulos eum interrogasset, Tu es, inquiens, qui venturus es, an alium exspectamus? post enarrata plura miracula audivit: Et beatus qui non fuerit scandalizatus in me . In quo nimirum verbo significavit se Dominus moriturum, et tali morte, quae posset Judaeis esse scandalum, Gentibus stultitia. Ad hanc vocem sponsi gaudens amicus sponsi alacri animo praecessit, quo et illum in proximo esse venturum, jam dubitare non potuit. Porro qui laetus, et tam laetus potuit mori, potuit et laetam sibi memoriam promereri. Sed et senex ille tam plenus virtutum quam dierum, morte jam propinqua Vitam bajulans in manibus, aiebat, Nunc dimittis servum tuum, Domine, secundum verbum tuum in pace: quia viderunt oculi mei salutare tuum ; ac si diceret: Securus descendo in carcerem, qui tam praesto meam sentio redemptionem. Et hic ergo, qui cum tam secura jucunditate et jucunda securitate moritur, merito in Ecclesia celebrari cum gaudio memoratur. Caeterum illa qua ratione mors festiva reputabitur, quam nulla gaudiorum festivitas comitatur? aut unde gaudium sumeret moriturus, qui se et ad infernales descendere tenebras certus erat, nec certi quidpiam secum ferebat, unde in proximo de sui liberatore consolaretur? Inde est quod unus sanctorum, cum audiret, Dispone domui tuae, quia morieris tu, et non vives, convertit se ad parietem, et flevit fletu magno, atque ita impetravit exosae mortis aliquam dilationem. Hoc denique et miserabiliter plangebat, dicens: In dimidio dierum meorum vadam ad portas inferi et paulo post: Non videbo, inquit, Dominum Deum in terra viventium, non aspiciam hominem ultra, et habitatorem quietis . Hinc et alius quidam: Quis mihi hoc tribuat, ait, ut in inferno protegas me, et abscondas me, donec pertranseat furor tuus; et constituas mihi tempus in quo recorderis mei? Israel quoque ad filios aiebat: Deducetis canos meos cum dolore ad inferos . Quid in his solemnis laetitiae, quid festivae celebritatis apparet? Nostri autem martyres cupiunt dissolvi, et esse cum Christo; certi, ubicunque est corpus, illo sine mora congregatum iri et aquilas. Mox, inquam, ibi exsultant justi in conspectu Dei, et delectantur in laetitia. Ibi, ibi, benignissime Jesu, ibi statim, ut de hoc saeculo nequam sanctus quisque eripitur, adimpletur laetitia cum vultu tuo. Una ibi vox jubilo resonat sempiterno, vox una exsultationis et salutis in tabernaculis justorum: Anima nostra sicut passer erepta est de laqueo venantium; laqueus contritus est, et nos liberati sumus . Nunquid hoc decantare libebat apud inferos sedentibus in tenebris et umbra mortis, dum non erat qui redimeret, neque qui salvum faceret, quando necdum visitaverat nos oriens ex alto, primitiae scilicet dormientium Christus? Merito igitur Ecclesia, quae gaudere cum gaudentibus, flere cum flentibus novit; quos pares judicat in virtute, discernit tamen ex tempore; nec pari putat prosequendum obsequio, et transitum ad vitam, et descensum ad inferos. Itaque martyrium facit causa, tempus genusque discernunt. Tempus quippe Machabaeos a novis martyribus disjungit, conjungit antiquis. Genus vero novis aggregat, segregat a veteribus. Et hae quidem in Ecclesia praemissis ex causis differentiae observantur. Caeterum apud Deum universo coetui sanctorum commune est quod sanctus ait Propheta: Pretiosa in conspectu Domini mors sanctorum ejus . Unde autem pretiosam dixerit, exponat nobis: Cum dederit, inquit, dilectis suis somnum, ecce haereditas Domini filii, merces fructus ventris . Nec putemus solos martyres esse dilectos, cum recolamus dictum de Lazaro, Lazarus amicus noster dormit : 105 denique, Beati mortui qui in Domino moriuntur . Non soli qui pro Domino, sicut martyres, sed et qui in Domino moriuntur, sicut confessores, profecto beati sunt. Duae proinde res mihi videntur mortem facere pretiosam, vita et causa; sed amplius causa, quam vita. Porro illa erit pretiosissima, quam et causa commendat et vita.
|
(Psal. XXIII, 7) (Matth. XXIII,
35) (Marc. VI, 17-28) (Joan. XIV, 6) (Matth. III, 2) (Matth. XI,
3-6) (Luc. II, 29, 30) (Isa. XXXVIII,
1-11) (Job XIV, 13.) (Gen. XLII, 38) (Psal. CXXIII, 7) (Psal. CXV,
15) (Psal. CXXVI,
2, 3) (Joan. XI, 11) (Apoc. XIV, 13)
|
[ al. audientibus]
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |
Bernardus Claraevallensis
| 99 |
EPISTOLA XCIX. AD MONACHUM QUEMDAM. Ob monachi cujusdam a suo coenobio discessum anxius, ejusdem litteris sinistra se suspicione liberatum scribit.
|
Nuntium quo te dicis fuisse turbatum, frater Willelmus non sua, sed tua necessitate putavit ad te dirigendum. Siquidem ipse suo more Dei gratia fortiter agit, alienam a se interim adhuc faciens illam sententiam: Vir duplex animo inconstans est in omnibus viis suis . Vias quippe Domini simpliciter, ac per hoc confidenter ambulans, non sentit illud Vae, de quo dicitur: Vae terram ingredienti duabus viis! Te autem audieramus in discordia versari, domum vestram non sine gravi scandalo abbatis et fratrum deseruisse, solumque habitare in nescio quo satis inconvenienti loco. Quo rumore nobis permotis, anxieque quaerentibus si quo modo tibi a nobis posset consultum iri; nihil paratius occurrere potuit, quam ut, te vocato ad nos, per te de te certiores prius effici curaremus: sicque quod in promptu esset, praesentes praesenti consuleremus. Sed jam tuo scripto, nostroque rescripto, utrorumque ab alterutro falsae suspicionis timore depulso, pariter quiescamus. Verum hac falsitate quam vera sit ad nos invicem dilectio, comprobatum est; quam quidem dilectionem per hanc mutuam nostri sollicitudinem, non infructuose nunc renovatam esse putaverim; cujus fructum tunc nos quidem copiosum speraremus accipere, si tui nobis copia cum opportunitate daretur. Alioquin opportunius ducimus nos nostra contentos esse inopia, quam importuna copia abundare.
|
(Jacobi. I, 8) (Eccli. II, 14.)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |||
Bernardus Claraevallensis
| 100 |
EPISTOLA C. AD EPISCOPUM QUEMDAM. Ejus erga religiosos pauperes favorem et beneficentiam laudat.
|
Si minus vos pro tanti operis susceptione fervere comperissemus, hortandus nobis super hoc et obsecrandus essetis. Nunc vero cum prima invitaverit nos vestra praecurrens devotio, restat ut ei a quo bona cuncta procedunt, et referamus grates pro bono quod dedit velle; et fundamus preces, ut adjiciat et perficere pro bona voluntate. Tamen gaudium meum non tacebo vobis. Quas nempe putatis delicias cordi meo afferat vestra hujuscemodi intentio? Delectabitur in crassitudine anima mea, si infatigabilem cognovero vos in studiis salutaribus et honestis. Gaudeo enim, non quia quaero donum, sed requiro fructum. Libenter accipio beneficium quod prosit danti; alioquin non ambulo in charitate illa quae non quaerit quae sua sunt . Et quidem nobis in hoc bene facitis, sed vobis melius: nisi forte excidit vobis illa sententia, Beatius est dare quam accipere . Hoc plane decet episcopum, hoc sacerdotium vestrum commendat, ornat coronam, nobilitat dignitatem, si quem ministerium prohibet esse pauperem, administratio probet pauperum amatorem. Non enim paupertas virtus reputatur, 106 sed paupertatis amor. Denique beati pauperes, non rebus, sed spiritu .
|
(I Cor. XIII, 5) (Act. XX, 35) (Matth. V, 3)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |||
Bernardus Claraevallensis
| 101 |
EPISTOLA CI. AD RELIGIOSOS. Monachum, qui sine licentia discesserat, redeuntem benigne suscipi postulat.
|
Fratrem Lambertum, quem in aliquibus forte fluctuantem suscepimus, orantibus quidem vobis pro ipso constantem remisimus, et nulla jam, ut opinamur, scrupulositate pristina laborantem. Causam quippe adventus ejus, necnon et discessionis modum et intentionem sollicite nobis perscrutantibus, intentionem quidem visus est habere inculpabilem, sed causam plane non sufficientem, ut tali modo, id est sine licentia, discedere debuisset. Unde et sumpta justae in eum invectionis occasione, increpato ut oportebat, et confirmato in quibus nutabat, reditum ei persuasimus. Et pro redeunte rogamus, dilectissimi fratres, esse vos videlicet praestabiles super fratris praesumptione, sed praesumptione, ut videtis, satis simplici, et non malitiosa: quandoquidem neque ad dexteram neque ad sinistram declinavit, sed directo ad nos tramite venit, quos utique pro certo sciebat vestrae esse sanctitatis servos, vestrae religionis amatores sincerissimos, et aemulatores fidelissimos. Suscipite ergo eum vos, qui spirituales estis, in spiritu lenitatis; confirmeturque in eo charitas, et excuset malum factum intentio bona. Imo recuperate cum gaudio, quem dolebatis amissum; contractamque de fratris egressione ac transgressione tristitiam effuget citissima de regressione laetitia. Confido autem de Omnipotentis misericordia, quia quidquid exasperavit inordinata discessio, postmodum deliniet emendata conversatio.
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||||
Bernardus Claraevallensis
| 102 |
EPISTOLA CII. AD QUEMDAM ABBATEM. Monachi cujusdam dyscoli emendationem omni modo tentandam; sed incorrigibilem ejiciendum, ne plures ejus consortio depraventur. 1. 2.
|
Super fratre turbato, et turbante fratres, et contemnente magistrum, breve tibi, sed fidele damus consilium. Diaboli studium est circuire in domo Dei, et quaerere quem devoret; tuae e contra vigilantiae, in quantum potes, nunquam locum dare diabolo. Quanto igitur ille acrius insistit, quomodo a grege infirmam separet oviculam, quatenus eo licentius rapiat, quo jam non fuerit qui eripiat; tanto enixius tibi, quantum in te est, resistendum est, ne de manu tua possit eam eruere, ne quando dicat inimicus: Praevalui adversus eum. Itaque aggredere fratrem omni officio charitatis; videlicet beneficiis, salutaribus monitis, secretis increpationibus, publicis inhortationibus, duris etiam et verborum et verberum correptionibus; quodque efficacius esse solet, tuis ad Deum pro eo fratrumque piis orationibus.
|
Quod si jam haec omnia fecisti, nec profecisti; ad Apostoli consilium confugiendum est, dicentis: Auferte malum ex vobis . Auferatur ergo malus, ne malos generet. Neque enim potest arbor mala fructus nisi malos facere. Auferatur autem dico, sed non quomodo ipse vult; ut videlicet tanquam ex tua licentia, cum male secura conscientia extra congregationem, contra professionem, devitans subjectionem, sui juris esse, sua permittatur vivere lege; 107 sed abscindatur, ut ovis morbida a grege, ut putridum membrum a corpore; qui jam exinde se pro certo noverit a te haberi tanquam ethnicum et publicanum. Et ne timeas esse contra charitatem, si unius scandalum multorum recompensaveris pace, quippe qui sua forte malitia, fratrum cohabitantium turbare facile poterat unanimitatem. Consoletur te illa Salomonis sententia: Quem Deus negligit, nemo potest corrigere ; et illa Salvatoris: Omnis plantatio, quam non plantavit Pater meus, eradicabitur ; et illa beati Joannis evangelistae de schismaticis: A nobis exierunt, sed non erant ex nobis ; et rursus apud Apostolum: Infidelis si discedit, discedat . Alioquin non est relinquenda virga peccatorum super sortem justorum, ut non extendant justi ad iniquitatem manus suas. Melius est enim ut pereat unus, quamunitas.
|
(I Cor. V, 13) (Eccle. VII, 14) (Matth.
XV, 13) (I Joan., II, 19) (I Cor. VII, 15)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 103 |
EPISTOLA CIII. AD FRATREM WILLELMI MONACHI CLARAE-VALLENSIS. Insigni paupertatis religiosae commendatione praevia, perstringit in eo nimium in res terrenas affectum, cum damno pauperum, imo suo ipsius conjunctum, ut qui mallet sua morti, quam amori Christi, cedere. 1. 2.
|
Etsi facie ignotus nobis, etsi corpore remotus a nobis, amicus tamen es; et amicitia notum jam nobis et praesentem te facit. Hanc tibi, te nesciente, comparavit non caro et sanguis, sed spiritus Dei, qui Willelmum fratrem tuum aeterna nobis societate et spirituali charitate devinxit, ac per eum te quoque, si dignum judicas. At, si sapis, non contemnes eorum amicitiam, quos Veritas beatos clamat, et reges pronuntiat coelorum . Quam quidem beatitudinem non invidemus tibi: nec enim communicata tibi, nobis minuitur; nec nostri proinde termini restringuntur, si et tu regnaveris. Quaenam vero invidiae causa potest esse, ubi sortium magnitudini consortium multitudo nil detrahit? Volo te esse amicum pauperum, magis autem imitatorem. Ille gradus proficientium est, hic perfectorum. Amicitia pauperum, regum amicos constituit; amor paupertatis, reges. Regnum denique coelorum pauperum est; et est regiae potestatis beare pro voluntate amicos. Facite, inquit, vobis amicos de mammona iniquitatis; ut, cum defeceritis, recipiant vos in aeterna tabernacula . Vides quia magna dignitas sancta paupertas sit, ut non modo patrocinium ipsa sibi non quaerat, sed et ferat indigentibus. Quale est hoc, absque interventu cujuspiam angelorum vel hominum, sola divinae gratiae confidentia, accedere per temetipsum ad vultum gloriae, capessere summa rerum, attingere totius magnificentiae culmen?
|
Verum qualibus ista tu tibi impedias rebus, utinam sine dissimulatione attendas. Vae! vae! vapor est ad modicum parens, quod aeternae felicitatis aditum intercludit, quod perennis luminis incircumscriptam charitatem abscondit, quod universitatis scientia fraudat, quod summae privat dignitatis honore. Quousque tu tantae gloriae praefers fenum, quod hodie est, et cras in clibanum mittitur; carnem dico et ejus gloriam? Siquidem omnis caro fenum, et omnis gloria ejus tanquam flos feni . Si sapis, si habes cor, si tecum est lumen oculorum tuorum, desine jam ea sequi, quae et assequi miserum est. Beatus qui post illa non abiit, quae possessa onerant, amata inquinant, amissa cruciant. Annon ea satius cum honore spernis, quam cum dolore perdis? annon ea prudentius Christi cedis amori, quam morti? Est in insidiis praedo, cujus manibus nec te nec tua potes subducere. Non poterit praevideri, quia tanquam 108 fur in nocte ita veniet. Nihil intulisti in hunc mundum, haud dubium quia nec quidquam auferes . Dormies somnum tuum, et nihil invenies in manibus tuis. Sed nosti haec: non est in docendo te superflue laborandum. Orandum potius ut, quod tibi jam nosse datum est, detur et implere prout oportet.
|
(Matth. V, 3) (Luc. XVI, 9) (Isa. XL, 6) (I Tim. VI, 7)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 104 |
EPISTOLA CIV. AD MAGISTRUM GUALTERUM DE CALVO-MONTE. Hortatur eum ad fugam saeculi; monens potiorem esse causam Christi, et animae, quam parentum. 1. 2. 3.
|
Saepe meum animum dulcissima tui subeunte memoria, doleo super te, Gualtere charissime, cogitans nimirum illud tuae juventutis decus, et ingenii acumen, scientiae et eruditionis ornatum, quodque his omnibus excellentius est in christiano, tuos illos mores ingenuos quam inanibus studiis atteras, dum de tantis muneribus, non auctori Christo, sed rebus deservias transitoriis. O si mors inopinata subripiens ista concusserit, heu! subito cuncta. velut ad impulsum urentis et furentis venti, tanquam fenum velociter arescent, et quemadmodum olera herbarum cito decident. Quid ergo tecum tolles de omni labore tuo, quem operatus fueris super terram? quid retribues Domino pro omnibus quae tribuit tibi? quid, inquam, lucri pro tot tibi creditis talentis referes creditori? O si vacuam manum invenerit ille, ille donorum promptus quidem auctor, sed importunus exactor! Veniet enim, veniet, et non tardabit, ad requirendum utique quod suum est cum usura. Suum nempe asserit omne, quod te in tua patria pomposis, sed periculosis favoribus nobilitare videtur. Genus clarum, corpus aptum, forma elegans, ingenium velox, eruditionis utilitas, et honestas morum, gloriosa quidem sunt, sed ei a quo sunt. Si tibi usurpas, est qui quaerat et judicet.
|
Esto tamen: liceat tibi haec interim ascribere nomini tuo, et gloriari in laude tua, et vocari ab hominibus rabbi, et facere tibi nomen grande duntaxat super terram: quid tibi post mortem de his omnibus, nisi sola fortasse memoria relinquetur? et hoc quoque solummodo super terram. Scriptum quippe est: Dormierunt somnum suum, et nihil invenerunt omnes viri divitiarum in manibus suis . Quod si hic est finis omnium laborum tuorum, ut pace tua dixerim, quid habes amplius jumento? Siquidem et de tuo palefrido, cum mortuus fuerit, perhibebitur quia bonus fuit. Simul vide quid tibi ante tribunal illud terrificum respondendum sit de eo quod acceperis in vano animam tuam, et animam talem: si tamen inveniaris nihil egisse amplius de immortali et rationali spiritu tuo, quam quodvis pecus de suo; cum brutus utique spiritus non vivat, nisi quamdiu vivificat, et uno eodemque momento et vivificare pariter desinat et vivere. Quid, quaeso, dignum te judicabis, qui, factus ad imaginem factoris, tantae in te majestatis non defendis dignitatem; et tu, homo cum esses, honorem tuum non intelligens, comparatus jumentis insipientibus, et similis factus sis illis! dum nil spirituale videlicet aut aeternum elaboraveris, sed instar belluini spiritus, qui ut a corpore, ita cum corpore dissolvitur, solis fueris contentus corporalibus ac temporalibus bonis, evangelici illius surdus auditor consilii: Operamini non cibum qui perit, sed qui permanet in vitam aeternam . Scriptum est autem quod non ascendit in montem Domini, nisi qui non accepit in vano animam suam. Sed ne is quidem, nisi etiam fuerit innocens manibus, et mundo corde . Videris tu an de tuis hoc 109 operibus simul et cogitationibus praesumere audeas; sin autem, attende quid mereatur iniquitas, si sola sufficit inutilitas ad damnationem. Et revera secura non erit spina vel tribulus, ubi securis infructuosae arbori poni videbitur; nec parcet pungenti, qui minatur et sterili. Vae igitur, et vae iterum de quo dicetur: Exspectavi ut faceret uvas, et fecit labruscas! Sed novi ego quam liquido et copiose haec me quoque tacente cogitare sufficias; materno vero devinctus amore, necdum possis abjicere quod jam contemnere noris. Et quid ego ad haec respondebo tibi? Ut matrem deseras? sed inhnmanum videtur. Ut cum ipsa maneas? sed nec ipsi expedit ut sit filio causa perditionis. Forte ut et mundo simul milites, et Christo? sed nemo potest duobus dominis servire. Mater tua vult contraria tuae, ac per hoc et suae ipsius saluti. Elige ergo tuae duobus quod vis, aut unius videlicet satisfacere voluntati, aut utriusque saluti. Verum si multum eam diligis, desere potius ipsam propter ipsam: ne, si Christum deseras ut maneas cum ipsa, propter te pereat et ipsa. Alioquin male meruit de te quae te peperit, si propter te perit. Quomodo enim non perit, quae ipsum quem peperit, perimit? Et haec dixerim, ut tuo aliquo modo carnali condescendam consulamque affectui. Caeterum fidelis sermo, et omni acceptione dignus: etsi impium est contemnere matrem, contemnere tamen propter Christum, piissimum est. Nam qui dixit, Honora patrem et matrem ; ipse etiam dixit: Qui amat patrem aut matrem plus quam me, non est me dignus .
|
(quod avertat Deus!) (Psal. LXXV, 6) (Joan.,
VI, 27) (Psal. XXIII, 4) (Isa.
V, 4.) (Matth. XV, 4) (Matth. X, 37)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 105 |
EPISTOLA CV. AD ROMANUM ROMANAE CURIAE SUBDIACONUM. Vitae religiosae propositum urget, mortis memoriam inculcans.
|
BERNARDUS abbas Clarae-Vallis, ROMANO suo, quod suo.
|
Bene fecisti, charissime, tui nobis per litteras et renovans dulcem memoriam, et excusans molestissimam moram. Minime quidem desiderantium te cordibus ulla potuit subrepere quandoque oblivio tuae dilectionis; sed te tui, fateor, pene oblitum esse putavimus, priusquam illas litteras videremus. Nunc itaque rumpe moras, fac cito quod scripsisti; et si veraciter stylus expressit affectum, efficaciter opus stylum testificetur. Quid tardas ipsum, quem jamdudum concepisti, spiritum parturire salutis? Nil mortalibus vel morte certius, vel incertius hora mortis: siquidem tanquam fur in nocte, ita veniet. Vae praegnantibus in illa die! Si supervenerit et praevenerit hunc tam salutiferum partum, heu! perfodiet domum, sanctum germen exstinguet. Cum enim dixerint, Pax et securitas, tunc repentinus superveniet eis interitus, sicut dolor in utero habentis, et non effugient . Volo te mortem etsi non effugere, certe vel non timere. Justus quippe mortem, etsi non cavet, tamen non pavet. Denique si morte praeoccupatus fuerit, in refrigerio erit . Moritur quidem et justus, sed secure; quippe cujus mors ut praesentis est exitus vitae, ita introitus melioris. Bona mors, si peccato moriaris ut justitiae vivas. Haec mors necesse est ut praecurrat, ut sequatur illa secura. In hac vita, quandiu durat, compara tibi illam quae semper durat. Dum vivis in carne, morere mundo, ut post mortem carnis Deo vivere incipias. Quid enim si conciderit mors saccum corporis tui, dum te subinde circumdet laetitia? O quam beati mortui qui in Domino moriuntur, audientes a Spiritu, ut requiescant jam a laboribus suis! Non solum autem; sed et succedit jucunditas 110 de novitate, ac de aeternitate securitas. Bona proinde mors justi propter requiem, melior propter novitatem, optima propter securitatem. E contra, mors peccatorum pessima . Et audi unde pessima. Mala siquidem est in mundi amissione, pejor in carnis separatione, pessima in vermis ignisque duplici contritione. Eia ergo festina, exi, recede: moriatur anima tua morte justorum, quo fiant et novissima tua horum similia. O quam pretiosa in conspectu Domini mors sanctorum ejus! Fuge, quaeso; in via peccatorum ne steteris. Quomodo vivere potes, ubi mori non audes? Cum panibus occurrere fugienti paratos nos esse confidito.
|
(I Thess. V, 3) (Sap. IV, 7) (Apoc.
XIV, 13.) (Psal. XXXIII, 22) (Psal. CXV, 15.)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 106 |
EPISTOLA CVI. AD MAGISTRUM HENRICUM MURDACH. Ad capessendum religiosae vitae statum excitat, ejus delicias breviter insinuans. 1. 2. 3.
|
Dilecto suo HENRICO MURDACH, BERNARDUS abbas dictus de Clara-Valle, salutem, et non in via.
|
Quid mirum si inter prospera fluctuas et adversa, qui necdum statuisti supra petram pedes tuos? Ac si jures et statuas custodire judicia justitiae Domini, quid horum te poterit separare a charitate Christi? O si scires et quid dicam! Oculus, Deus, non vidit absque te, quae praeparasti diligentibus te . Sed tu, frater, qui, ut audivi, Prophetas legis, putas intelligis quae legis? Nam si intelligis, sentis utique sensum propheticae lectionis esse Christum. Quem videlicet si apprehendere cupis, citius illum sequendo, quam legendo consequi potes. Quid quaeris verbum in Verbo, quod jam caro factum praesto est oculis? Jam enim de latibulo prophetarum egressus est ad oculos piscatorum; jam de monte umbroso et condenso, tanquam sponsus de thalamo suo, prosilivit in campum Evangelii. Jam qui habet aures audiendi, audiat illum clamantem in templo: Qui sitit, veniat ad me, et bibat ; et: Venite ad me, omnes qui laboratis et onerati estis, et ego reficiam vos . Tu ergo times deficere, ubi se Veritas reficere te promittit? Certe si tantum te delectat tenebrosa aqua de nubibus aeris, quanto jucundius haurias de serenissimis fontibus Salvatoris? O si semel paululum quid de adipe frumenti, unde satiatur Jerusalem, degustares! quam libenter suas crustas rodendas litteratoribus Judaeis relinqueres! O si te unquam in schola pietatis sub magistro Jesu merear habere sodalem! O si mihi liceat purificatum prius tui pectoris vasculum supponere unctioni quae docet de omnibus! O quam libens tibi pariter calidos panes , quos utique adhuc fumigantes, et quasi modo de furno, ut aiunt, recens tractos, de coelesti largitate crebro Christus suis pauperibus frangit! Utinam si quam mihi guttam quandoque de pluvia voluntaria, quam segregavit haereditati suae, stillare dignetur in dulcedine sua pauperi Deus, mox eam tibi possem refundere, et rursus a te vicissim recipere quod senseris! Experto crede: aliquid amplius invenies in silvis, quam in libris. Ligna et lapides docebunt te, quod a magistris audire non possis. An non putas posse te sugere mel de petra, oleumque de saxo durissimo? An non montes stillant dulcedinem, et colles fluunt lac et mel, et valles abundant frumento? Multis occurrentibus mihi dicendis tibi, vix me teneo. Sed quia non lectionem, sed orationem petis, adaperiat Dominus cor tuum in lege sua et in praeceptis suis. Vale. Idipsum ipsi Willelmus et Ivo. Quid super hoc 111 vobis dicemus? Quod vos videre, et ad quid desideremus, scitis; quantum vero, nec nos dicere, nec vos scire potestis. Oramus ergo Deum ut vobis, quo nos praeisse debueratis, tribuat vel sequi: quatenus et in hoc tantae vos humilitatis magistrum teneamus, cum videlicet non despexeritis magister sequi discipulos.
|
(Isa. LXIV, 4) (Joan.
VII, 37) (Matth. XI, 28)
|
[ subaudi porrigerem]
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |
Bernardus Claraevallensis
| 107 |
EPISTOLA CVII. AD THOMAM PRAEPOSITUM DE BEVERLA. Thomas iste Ordini Cistercienci in Clara-Valle sese devoverat: procrastinantem Bernardus hortatur ad vota persolvenda. At surdo cantatum sequens docebit epistola, ubi infelicem Thomae exitum commemorat. In hac vero tota salutis oeconomia profundissime describitur. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13.
|
THOMAE dilecto filio, BERNARDUS, quod filio.
|
Quid opus est verbis? Fervens spiritus et vehemens desiderium aperiri sola lingua non sufficit. Loquantur nobis affectum tuum et reliqua membra. Praesens melius et innotesces nobis, et nos cognosces. Jamdudum ab invicem tenemur alterutrum debitores, ego fidelis curae, tu humilis obedientiae. Probet utrumque, si placet, opus, non calamus. Volo te et tibi usurpare, et in me probare illam Unigeniti vocem: Opera quae dedit mihi Pater ut faciam, ipsa testimonium perhibent de me . Sic revera, sic unici Filii spiritus testimonium perhibet spiritui nostro, quod filii Dei sumus et nos, cum suscitans ex operibus mortuis largitur opera vitae. Non ex foliis, non ex floribus, sed ex fructu arbor bona malave dignoscitur. Denique a fructibus, ait, cognoscetis eos . Opera ergo, et non verba discernunt inter filios Dei et filios diffidentiae. Operibus proinde desiderium et aperi tuum, et experire nostrum. Desideramus praesentiam tuam, quaerimus optatam, immo promissam exigimus. Cur tanto? Nil in ea sane expetimus de carne et sanguine. Aut proficere ex te cupimus, aut prodesse tibi. Generositas sanguinis, proceritas corporis, forma elegans, juvenilis decor, praedia, palatia, immensa supellex, infulaeque dignitatum : de mundo sunt haec; et mundus quod suum est diligit. Sed quousque? Non solum enim non semper, utpote qui non semper erit, verum nec diu quidem. Diu siquidem ista in te mundus habere non poterit, et te quippe ipsum in brevi non habiturus, nam breves dies hominis sunt. Mundus quidem cum suis concupiscentiis transit; sed te prius emittit, quam ipse pertransit. Quid te sine fine delectat amor mox finiendus? Nos vero te, non tua diligimus: tua sint, a quo sunt. Tu tuae promissionis memor, tui nobis copiam diutius non negaris, amantibus te sinceriter, et amaturis perenniter. Pure siquidem nos amantes in vita nostra, in morte quoque non erimus separati. Nam ea quae in te, vel potius tibi appetimus, non hujus corporis sunt, nec hujus temporis tantum: ideoque nec cum corpore deficiunt, nec cum tempore praetereunt; quinimo posito corpore plus delectant, post tempora durant. Nil simile habent cum supra enumeratis eorumve similibus, quae utique insunt tibi, non ex Patre, sed ex mundo. Quid horum enim vel non praevenit mortem, vel non invenit? At vero ista optima pars est, quae non auferetur in aeternum. Quid istud? Nec oculus vidit, nec auris audivit, nec in cor hominis ascendit. Qui homo est, et secundum hominem ambulat, qui videlicet, ut manifestius dicam, carni adhuc acquiescit et sanguini, quid illud sit, penitus nescit; quia caro et sanguis non revelabunt quae solus revelat Deus per Spiritum suum. Animalis ergo homo ad hoc secretum 112 nequaquam admittitur: siquidem non percipit ea quae sunt spiritus Dei . Beati qui audiunt: Vos autem dixi amicos, quia omnia quaecunque audivi a Patre meo, nota feci vobis . O saeculum nequam, quod solos tuos sic soles beare amicos, ut Dei facias inimicos, consequenter et indignos consilio beatorum! Plane enim qui amicus vult esse tuus, inimicus Dei constituitur. Quod si servus nescit quid faciat Dominus ejus, quanto minus inimicus? Porro autem amicus sponsi stat, et gaudio gaudet propter vocem sponsi: unde et loquitur, Anima mea liquefacta est, ut dilectus locutus est . Amicus itaque mundi excluditur a consilio amicorum Dei, qui non spiritum hujus mundi acceperunt, sed spiritum qui ex Deo est, ut sciant quae a Deo donata sunt sibi. Confiteor tibi, Pater, quia abscondisti haec a sapientibus et prudentibus, et revelasti ea parvulis. Ita, Pater, quia sic fuit placitum coram te , non quia sic meritum vel ab ipsis. Omnes enim peccaverunt, et egent gloria tua: ut gratis mittas Spiritum Filii tui clamantem in cordibus filiorum adoptionis, Abba, Pater. Hoc quippe spiritu qui aguntur, hi filii sunt, nec paterno prorsus arcendi consilio. Habent nempe in se manentem spiritum, qui scrutatur etiam profunda Dei. Denique quid ignorent, quos unctio docet de omnibus? Vae vobis, filii hujus saecun, a vestra insipiente prudentia, ignorantes spiritum salutarem nec participantes consilio, quod solus soli Pater aructat Filio, excepto cui voluerit Filius revelare! Quis cognovit sensum Domini? aut quia consiliarius ejus fuit? Non equidem nullus, sed rarus: soli sane qui veraciter dicere possunt, Unigenitus qui est in sinu Patris, ipse enarravit nobis . Vae mundo a strepitu! Clamat in populis idem Unigenitus, tanquam magni consilii angelus: Qui habet aures audiendi, audiat. Et quoniam dignos non invenit sensus, quibus Patris committat arcanum, texit parabolas turbis, ut audientes non audiant et videntes non intelligant. Caeterum amici seorsum andiunt: Vobis datum est nosse mysterium regni Dei ; quibus et loquitur: Nolite timere, pusillus grex, quia complacuit Patri vestro dare vobis regnum . Qui sunt hi? Utique quos praescivit et praedestinavit conformes fieri imaginis Filii sui, ut sit ipse primogenitus in multis fratribus. Magnum secretumque innotuit consilium. Novit Dominus qui sunt ejus: sed quod notum erat Dei, manifestatum est hominibus. Nec alios sane dignatur tanti participatione mysterii, nisi eos ipsos quos suos praescivit et praedestinavit. Nam quos praedestinavit, hos et vocavit. Quis enim sane nisi vocatus, ad Dei accedat consilium? Quos autem vocavit, hos et justificavit. Oritur quippe Sol, non is qui quotidie oriri cernitur super bonos et malos, siquidem solis ad consilium vocatis prophetica pronuntiatione promittitur: Vobis, inquit, qui timetis Deum, orietur Sol justitiae . Manentibus igitur in tenebris filiis diffidentiae, evadit in novam hanc lucem lucis filius de potestate tenebrarum, si tamen jam fidenter Deo dicere potest: Particeps ego sum omnium timentium te . Vides quia praecedit timor, ut sequatur justificatio? Forsitan ergo timore vocamur, amore justificamur. Denique justus ex fide vivit , illa procul dubio quae operatur ex dilectione. Audiat itaque in sui vocatione peccator quod timeat: et sic accedens ad Solem justitiae, videat illuminatus quod diligat. Quidnam est illud? Misericorpia Domini ab aeterno, et usque in aeternum, super timentes eum . Ab aeterno propter praedestinationem, in aeternum propter beatificationem. Altera carens principio, altera nesciens finem. Siquidem quos ab aeterno praedestinat, in aeternum beatificat, intercedente sane media vocatione una cum justificatione, duntaxat in adultis. Sic ad ortum Solis justitiae sacramentum absconditum a saeculis de praedestinatis et beatificandis, emergere quodammodo incipit ex abysso 113 aeternitatis, dum quisque vocatus per timorem, justificatus per amorem, praesumit se quoque esse de numero beatorum, sciens nimirum quia quos justificavit, illos et magnificavit . Quid enim? audit se vocari, cum timore concutitur; sentit et justificari, cum amore perfunditur: et de magnificatione diffidet! Initiatur, provehitur: et de sola consummatione desperabit! Nempe si initium sapientiae timor Domini, in quo dicta est esse nostra vocatio; quid nisi provectus in sapientia est amor Dei, is duntaxat qui interim ex fide est, ex quo et nostra fit justificatio? Quid item nisi consummatio in sapientia est ipsa, quam in fine speramus, de divina illa et deifica visione glorificatio? Sic abyssus abyssum invocat in voce cataractarum suarum, cum in terrore judiciorum suorum immensa illa aeternitas, et aeterna immensitas, cujus sapientiae non est numerus, cor hominis pravum et inscrutabile mira sua bonitate et potentia educit in admirabile lumen suum. Verbi gratia, ponamus hominem in saeculo, saeculi adhuc et suae carnis amore retentum, et, cum terrestris hominis imaginem portet, incubantem terrenis, nil de coelestibus cogitantem. Quis hunc non videat horrendis circumfusum tenebris, nisi qui in eadem mortis umbra sedet? quippe cui nullum adhuc suae salutis signum eluxerit; cui necdum in aliquo interna testetur inspiratio, an boni de se quidpiam aeterna teneat praedestinatio. At vero si superna eum miseratio dignanter quandoque respexerit, immiseritque spiritum compunctionis, quatenus ingemiscat et resipiscat, mutet vitam, domet carnem, amet proximum, clamet ad Deum, proponatque de caetero vivere Deo, non saeculo: ex qua deinde superni luminis gratuita visitatione, et subita mutatione dexterae Excelsi, agnoscat se merito quidem non jam irae, sed gratiae filium; quippe qui paternum erga se divinae bonitatis experitur affectum; quod se utique hactenus in tantum latuerat ut non solum nesciret utrumnam dignus foret amore an odio, verum etiam odium magis, et non amorem propria conversatio testaretur: erant enim tenebrae adhuc super faciem abyssi; nonne is tibi videtur quasi de abysso profundissima et tenebrosissima horrendae ignorantiae, in aliam quamdam quoque trahi abyssum e regione amoenam et lucidam claritatis aeternae? Et tunc demum quasi dividit Deus lucem a tenebris, cum peccator, sole illucescente justitiae, abjectis operibus tenebrarum, induitur arma lucis; et is quem prior vita ac propria conscientia, tanquam revera filium gehennae, deputaverat ardoribus sempiternis; ad tantam visitantis se Orientis ex alto dignationem respirans, gloriari etiam incipit praeter spem in spe gloriae filiorum Dei, quam jam, nimirum e vicino revelata facie exsultans, novo in lumine speculatur, et dicit: Signatum est super nos lumen vultus tui, Domine; dedisti laetitiam in corde meo . O Domine, quid est homo, quia innotuisti ei? aut filius hominis, quia reputas eum? Jam se, o bone Pater, vermis vilissimus et odio dignissimus sempiterno, tamen confidit amari, quoniam se sentit amare: imo quia se amari praesentit, non redamare confunditur. Jam apparet in lumine tuo, o inaccessibilis Lux, quid boni penes te, etiam cum malus esset, miserum maneret homonculum. Amat proinde non immerito, quia amatus est sine merito: amat sine fine, quia sine principio se cognoscit amatum. Prodit in lucem ad miseri consolationem magnum consilium, quod ab aeterno latuerat in sinu aeternitatis: quod nolit videlicet Deus mortem peccatoris, sed magis ut convertatur et vivat. Habes, homo, hujus arcani indicem spiritum justificantem, eoque ipso testificantem spiritui tuo, quod filius Dei et ipse sis. Agnosce consilium Dei in justificatione tui; confitere et dic, Consilium meum justificationes tuae . Praesens namque justificatio tui, et divini est consilii revelatio, et quaedam ad futuram 114 gloriam praeparatio. Aut certe praedestinatio ipsa potius praeparatio est, justificatio autem magis jam appropinquatio. Denique ait: Agite poenitentiam, quia appropinquavit regnum coelorum , Audi et de praedestinatione, quod ipsa sit praeparatio. Percipite, inquit, regnum quod vobis paratum est ab origine mundi . Nemo itaque se amari diffidat, qui jam amat. Libenter Dei amor nostrum, quem praevenit, subsequitur. Nam quomodo redamare pigebit, quos amavit et necdum amantes? Amavit, inquam, amavit. habes enim dilectionis pignus Spiritum, habes et testem fidelem Jesum, et hunc crucifixum. O geminum, ipsumque firmissimum Dei erga nos amoris argumentum! Christus moritur, et meretur amari. Spiritus afficit, et facit amari. Ille facit cur ametur; iste, ut ametur. Ille suam multam dilectionem in nobis commendat, iste et dat. In illo cernimus quod amemus; ab isto sumimus unde amemus. Charitatis igitur ab illo occasio, ex isto affectio. Quanta confusio, Dei Filium ingratis oculis cernere morientem! quod quidem facile contingit, si desit Spiritus. Nunc autem quia charitas Dei diffusa est in cordibus nostris per Spiritum sanctum, qui datus est nobis , amati amamus, amantes amplius meremur amari. Si enim cum adhuc inimici essemus, reconciliati sumus Deo per mortem Filii ejus, multo magis reconciliati salvi erimus in vita ipsius. Quid enim? qui proprio Filio suo non pepercit, sed pro nobis omnibus tradidit illum, non etiam omnia cum ipso daturus est nobis . Cum ergo geminum teneamus nostrae salutis indicium, geminam sanguinis et Spiritus effusionem, neutra sine altera prodest. Nam nec Spiritus datur nisi credentibus in Crucifixum, nec fides valet, si non operatur ex dilectione. Dilectio autem donum Spiritus est. Quod si secundus homo factus est non solum in animam viventem, sed etiam in spiritum vivificantem, ex uno videlicet moriens, ex altero mortuos suscitans; quid mihi prodesse potest quod in ipso moritur, absque eo quod vivificat? Denique ipse ait: Caro non prodest quidquam, Spiritus est qui vivificat . Quid est autem, vivificat, nisi, justificat? Cum enim mors animae peccatum sit, ; vita ejus sine dubio justitia est, quoniam justus ex fide vivit. Justus autem quis est, nisi qui amanti se Deo vicem rependit amoris? quod non fit nisi revelante Spiritu per fidem homini aeternum Dei propositum super sua salute futura. Quae sane revelatio non est aliud quam infusio gratiae spiritualis, per quam, dum facta carnis mortificantur, homo ad regnum praeparatur, quod caro et sanguis non possident; simul accipiens in uno Spiritu, et unde se praesumat amatum, et unde redamet, ne gratis amatus sit. Hoc itaque est illud sacrum secretumque consilium, quod a Patre Filius in Spiritu sancto accipiens, suis, quos novit, per eumdem Spiritum, justificando eos, communicat, et communicando justificat: quando id quisque accipit in sui justificatione, ut incipiat et ipse cognoscere, sicut et cognitus est; cum videlicet datur et ipsi praesentire aliquid de sua ipsius futura beatitudine, quemadmodum ab aeterno latuit in praedestinante, plenius appariturum in beatificante. De qua tamen jam percepta suimet ex parte notitia, interim quidem glorietur in spe, nondum tamen in securitate. Quam miserandi, qui ad tam jucundum justorum consilium, nullum adhuc tenent suae vocationis testimonium! Domine, quis credidit auditui nostro? O utinam saperent et intelligerent! Verum nisi crediderint, non intelligent. Sed habetis et vos, o infelices saeculi male 115 securi amatores, vestrum seorsum a justis consilium. Squama squamae conjungitur, et non est spiraculum in vobis. Habetis, inquam, et vos, o impii, communicatum ad invicem consilium, sed plane adversus Dominum, et adversus Christum ejus. Etenim si, dicente Scriptura, Pietas est cultus Dei, profecto quisquis plus amat mundum quam Deum, impius atque idololatra esse convincitur, colens et serviens creaturae potius quam Creatori. Habentibus autem, ut dictum est, sanctis atque impiis suum ad se quibusque consilium, magnum procul dubio inter utrosque chaos firmatum est. Nam quomodo justus longe se facit a consilio et concilio malignantium, ita nec resurgunt omnino impii in judicio, neque peccatores in consilio justorum. Est quippe justorum consilium, pluvia voluntaria, quam segregavit Deus haereditati suae: est consilium vere secretum, descendens nimirum sicut pluvia in vellus: est fons signatus, cui alienus non communicat: est sol justitiae, qui timentibus Deum tantum oritur. Porro caeteros advertens propheta in sui siccitate et caecitate remanentes, justorum siquidem imbris et lucis expertes infecundos ac tenebrosos, confusos et aversos, subsannat et notat: Haec est, inquiens, gens quae non audivit vocem Dei sui . Non vultis, o miseri, dicere cum David, Audiam quid loquatur in me Dominus Deus : utique foris fusi in vanitates et insanias falsas, intimum optimumque non requiritis veritatis auditum. Filii hominum, usquequo gravi corde? utquid diligitis vanitatem, et quaeritis mendacium? Surdi ad vocem veritatis, ignorantes consilium cogitantis cogitationes pacis, sed et loquentis pacem in plebem suam, et super sanctos suos, et in eos qui convertuntur ad cor. Jam vos, inquit, mundi estis, propter sermonem quem locutus sum vobis . Ergo qui hunc sermonem non audiunt, immundi sunt. Caeterum tu, o charissime, huic voci Dei tui, dulciori super mel et favum, si praeparas aurem interiorem, fuge curam exteriorem, ut expedito et vacante interno sensu, dicas et tu cum Samuele: Loquere, Domine, quia audit servus tuus . Vox haec non sonat in foro, sed nec auditur in publico. Secretum consilium, secretum quaerit et auditum. Auditui tuo gaudium pro certo dabit et laetitiam, si sobria auro perceperis. Abrahae praecipitur exire de terra et de cognatione sua, ut videre et possidere mereretur terram viventium . Jacob relicto fratre et patria Jordanem transit in baculo , et excipitur Rachelis amplexibus . Joseph dominatur Aegypto , mercatione furtiva patri sublatus et patriae . Ecclesia jubetur, ut concupiscat Rex decorem ejus, oblivisci populum suum, et domum patris sui . Puer Jesus inter cognatos et notos a parentibus quaeritur, nec tamen invenitur . Fuge fratres tuos et tu, si tuam vis invenire salutem. Fuge, inquam, de medio Babylonis, fuge a facie gladii aquilonis. Parati sumus cum panibus occurrere fugienti. Abbatem tuum me nominas; non renuo interim propter obsequium. Obsequium dico, non quod exigam, sed quod exhibeam: sicut Filius hominis non venit ministrari, sed ministrare, et animam suam dare in redemptionem pro multis. Verumtamen si dignum judicas, accipe condiscipulum, quem magistrum eligis. Unus sit ambobus magister Christus: et ipse sit epistolae finis, qui finis est ad justitiam omni credenti .
|
(Joan. V,
36) (Matth. VII, 16) (adde et mundi sapientiam) (I Cor.
II, 14) (Joan. XV, 15) (Cantic. V, 6) (Matth. XI, 25, 26) (Rom. XI, 34.) (Joan.
I, 18) (Luc. VIII, 8, 10) (Luc. XII, 32) (Malach
IV, 2) (Psal. CXVIII, 63) (Rom. I, 17) (Psal. CII, 17) (Rom. VIII, 29, 30) (Psal. IV, 7) (Psal. CXLIII, 3.) (Psal. CXVIII,
24) (Matth. III, 2) (Matth. XXV, 34) (Rom. V, 5) (Rom. VIII, 32) (Christum loquor) (Joan. VI, 64) (anima quippe quae peccaverit
ipsa morietur (Ezech. XVIII, 4) (Jerem.
VII, 28) (Psal.
LXXXIV, 9) (Psal. IV, 3.) (Joan. XV, 3) (I Reg. III,
10) (Gen. XII,
1) (Gen. XXXII, 10) (Gen. XXIX, 11) (Gen. XLI) (Gen. XXXVII) (Psal. XLIV, 11, 12) (Luc. II, 44, 45) (Rom X, 4)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 108 |
EPISTOLA CVIII. AD THOMAM DE SANCTO-AUDOMARO, POST TRANSGRESSIONEM PROMISSIONIS SUAE VENIENDI AD CONVERSIONEM. Hunc relictis studiis religionem ingredi hortatur, proposito Thomae de Beverla exitu infelici. 1. 2. 3. 4.
|
Charissimo filio suo THOMAE, frater BERNARDUS Clarae-Vallis vocatus abbas, in spiritu timoris ambulare.
|
Bene facis agnoscens debitum tuae promissionis, et dilatae reatum solutionis non diffitens: sed volo 116 te non solum quid, sed et cui promiseris, cogitare: nam ego mihi nihil usurpo ex eo quod me coram, et non mihi promissum ipse mecum recolis. Frustra proinde times exprobratum tibi iri a me super frustratoria dilatione, qui testis accitus sum, et non dominus voti. Vidi et gavisus sum; et hoc oro, ut gaudium meum plenum sit: quod non erit, nisi cum fuerit impleta promissio. Terminum posuisti, quem non oportuit transgredi. Transgressus es, quid ad me? tuo domino stas, aut cadis. Mihi sane decretum est pro imminenti periculo non probris, non minis agere tecum, sed monitis; idque quatenus aequo admiseris animo. Si me audieris, bene; si non, ego non judico quemquam: est qui quaerat et judicet; qui enim judicat nos, Dominus est . Et hinc tibi plus timendum arbitror ac dolendum, quia non homini, sed Deo mentitus es. Etsi ego tuae, ut vis, verecundiae parco coram hominibus, num illa, quae coram Deo est, impudentia impunita relinquitur? Quid quaeso, rationis habet verecundari ad diem hominis, et vultum Dei non vereri? Nam vultus Domini super facientes mala . Tu ergo plus times opprobria quam tormenta; et qui trepidas ad linguam carnis, contemnis gladium qui devorat carnes? Haeccine est illa morum pulcherrima compositio, qua informari te scribis scientiae hujus apprehensione, cujus studio et amore sic ferves, ut non verearis sancto proposito praejudicium facere? Sed quaeso te, quod memoriale virtutis, quae laus disciplinae, quis scientiae profectus, vel artis fructus, trepidare timore ubi non est timor, et timorem Domini relinquere? Quam salubrius disceres Jesum, et hunc crucifixum! quam utique scientiam haud facile, nisi qui mundo crucifixus est, apprehendit. Falleris, fili, falleris, si te putas invenire apud mundi magistros, quam soli Christi discipuli, id est mundi contemptores, Dei munere assequuntur. Nec enim hanc lectio docet, sed unctio; non littera, sed spiritus; non eruditio, sed exercitatio in mandatis Domini. Seminate, inquit, vobis justitiam, metite spem vitae, illuminate vobis lumen scientiae . Vides quia non recte proditur ad lumen scientiae, nisi justitiae germen procedat ad animam, ex quo formetur granum vitae, et non palea gloriae. Quid ergo? nondum tibi ad justitiam seminasti, nondum spei manipulos messuisti; et veram te praesumis sectari scientiam! nisi forte pro vera supponitur illa quae inflat. Et stultius erras appendens argentum tuum non in panibus, et labores tuos non in saturitate. Obsecro, redi ad cor, et adverte hunc annum , terminum quem tu tibi indulsisti in injuriam Dei, non esse annum placabilem Domino, sed discordiae seminarium, ira fomitem, nutrimentum apostasiae, qui spiritum exstinguat, gratiam intercludat, teporem afferat illum qui Deo solet vomitum provocare. Heu! heu! videris mihi uno spiritu ambulare, sicut et uno censeri nomine, cum altero illo Thoma, olim scilicet praeposito de Beverla, qui cum se similiter nostro Ordini et nostrae domui toto desiderio devovisset, coepit induciari, et ita paulatim refrigescere, donec subita et horrenda morte praereptus factus de medio est saecularis et praevaricator, et duplo filius gehennae . Exstat epistola, quam ad eum frustra scripsi : nisi quod meam ipsius animam liberavi, denuntians, quod in me fuit, quae oportuit fieri cito. Beatus foret, si me audisset. Dissimulavit: mundus ego sum a sanguine ejus. Verum id non sufficit mihi; quia etsi sim in facto isto securus de me, illa tamen, quae non quaerit quae sua sunt, charitas urget me lugere illum qui securus non exiit, quoniam male securus vixit. O judiciorum Dei abyssus multa! o terribilis 117 in consiliis Deus super filios hominum! Spiritum donavit, quem erat denuo ablaturus, ut esset supra modum peccans peccatum; et gratia subintravit, ut abundaret delictum: quod tamen non fuit culpa dantis, sed addentis praevaricationem. Sui nimirum arbitrii erat, quo male liber liberum habuit constristare spiritum, contemnere gratiam, nec mancipare effectui suggestum Dei, ut posset dicere: Gratia Dei in me vacua non fuit . Tu si sapis, illius insipientia proderit tibi, et lavabis manus tuas in sanguine peccatoris, et curabis cito absolvere te a laqueo perditionis, me a timore horribili. Ego enim haud secus fero, fateor, aversionem tuam, quam eviscerationem meam: quoniam charissimus factus es mihi, et paterno te amplector affectu. Ea propter ad omnem recordationem tui, animam meam transverberat gladius iste timoris, tanto acerbius, quanto te minus timentem considero. Scio nempe, ubi de talibus legerim: Cum dixerint, pax et securitas, tunc subitaneus eis superveniet interitus, tanquam in utero habenti, et non effugient . Multa autem praesentio imminere tibi pavenda tardanti resipiscere, tanquam multa expertus, quae o si cognovisses et tu! Crede ergo experto, crede amanti: cui ex altero non falli,, ex altero non fallere inesse cognoscis.
|
(I Cor.
IV, 4) (Psal. XXXIII, 17) (Osee,
X, 12) (quod ab eo, si fieri potest,
avertat misericors et miserator Dominus!) (Epist. praeced.) (I Cor. XV, 10) (I Thess. V, 3)
|
[ al. praecedat] [ edit. annuum]
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |
Bernardus Claraevallensis
| 109 |
EPISTOLA CIX. AD ILLUSTREM JUVENEM GAUFRIDUM DE PERRONA, ET SOCIOS EJUS. Nobiles juvenes ob religiosae vitae propositum praedicat et ad perseverantiam hortatur. 1. 2.
|
Dilectis filiis GAUFRIDO et sociis ejus, BERNARDUS abbas dictus Clarae-Vallis, spiritum consilii et fortitu linis.
|
Sermo qui insonuit, aedificat multos, imo universam laetificat civitatem Dei, ita ut laetentur coeli, et exsultet terra, et omnis lingua glorificet Deum de vestra conversione. Terra mota est, quia coeli distillaverunt a facie Dei Sinai, pluentes istis diebus solito abundantius pluviam voluntariam, quam segregavit Deus haereditati suae. Non apparebit ultra vacua in vobis crux Christi, quemadmodum in multis filiis diffidentiae, qui tardantes converti ad Dominum de die in diem, improvisa morte subtracti, in puncto descendunt ad inferos. Omnino refloruit et nunc quasi de novo lignum in quo pependit Dominus gloriae, qui mortuus est, non tantum pro gente, sed ut filios Dei, qui erant dispersi, congregaret in unum. Ipse, ipse colligit vos, qui diligit vos tanquam viscera sua, tanquam fructum pretiosissimum crucis suae, tanquam dignissimam recompensationem effusi sanguinis sui. Si ergo gaudent angeli super uno peccatore poenitentiam agente , quid in tam multis, et illis peccatoribus, qui, quanto illustriores videbantur in saeculo, scientia, genere, juventute, tanto pluribus erant perditionis exemplum? Legeram, Non multos nobiles, non multos sapientes, non multos potentes elegit Deus ; at nunc praeter regulam mira Dei potentia talium convertitur multitudo. Vilescit gloria praesens, juventutis flos conculcatur, non reputatur generositas; sapientia mundi stultitia judicatur; non acquiescitur carni et sanguini; parentum et charorum renuntiatur affectibus; favores, et honores, et dignitates reputantur ut stercora, ut Christus lucrifiat. Laudarem vos, si vobis haec accidisse ex vobis cognoscerem: caeterum digitus Dei est iste, mutatio plane dexterae Excelsi. Datum optimum est, et donum perfectum 118, nec dubium quin descendens a Patre luminum. Idcirco in ipsum omne praeconium jure referimus, qui facit mirabilia solus, qui fecit ne in vobis otiosa jam esset ea, quae apud se est, copiosa redemptio. Quid igitur opus est facto, dilectissimi, nisi ut satagatur quomodo laudabile propositum dignum consequatur effectum? Studete proinde perseverantiae, quae sola virtutum coronatur. Non inveniatur apud vos, Est et Non, ut sitis filii Patris vestri qui est in coelis, apud quem nimirum non est transmutatio, nec vicissitudinis obumbratio. Vos quoque, fratres, in eamdem imaginem transformamini a claritate in claritatem, tanquam a Domini Spiritu, curantes omni vigilantia et ipsi non inveniri leves, instabiles, fluctuantes. Scriptum est enim: Vir duplex animo, inconstans est in omnibus viis suis ; et rursum: Vae ingredienti terram duabus viis! Et ego, charissimi, quantum congratulor vobis, tantum gratulor et mihi, qui, ut accepi, dignus habitus sum minister eligi consilii hujus. Et consilium do, et auxilium spondeo. Si videor necessarius, aut certe si dignus judicor, non recuso laborem, non deero pro viribus. Devotus suppono humeros, etsi jam fessos, sarcinae huic, si mihi coelitus imponatur. Laetus et obviis, ut dicitur, manibus excipio cives sanctorum, et domesticos Dei. Quam libens, juxta mandatum propheticum, occurro cum panibus fugientibus a facie gladii, aquam fero sitientibus! Reliqua posui in ore nostri, imo et vestri Gaufridi. Quidquid vobis vice nostra dixerit ille, nostrum non dubitetis esse consilium.
|
(Luc. XV, 10) (I Cor. I, 26, 27) (Jacobi I,
8) (Eccli. II, 14.) (Isa. XXI, 14.)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 110 |
EPISTOLA CX. AD PARENTES EJUSDEM GAUFRIDI CONSOLATORIA. Non esse cur filium religiosum tanquam perditum lugeant, vel etiam cur delicatulo metuant. 1. 2.
|
Si filium vestrum Deus facit et suum, quid vos perditis, aut ipse quid perdit? Fit de divite ditior, de nobili generosior, clarior de illustri; et, quod his omnibus majus est, sanctus de peccatore. Oportet autem eum praeparari regno quod sibi paratum est ab origine mundi, atque hujus rei gratia modicum tempus, quod vivere habet, manere nobiscum, donec abrasa spurcitia vitae saecularis, ac terreno deterso pulvere, coelesti mansioni fiat idoneus. Si diligitis eum, gaudebitis utique quia vadit ad Patrem, et talem Patrem. Ipse quidem vadit ad Deum, sed vos non perditis eum; quin potius multos per eum acquiritis vobis filios. Quotquot sumus in Clara-Valle vel de Clara-Valle ipsum in fratrem, vos in parentes suscipimus.
|
At fortassis metuitis corpori ejus vitae asperitatem, quod nimirum tenerum nostis esse ac delicatum. Caeterum de hujusmodi timore dicitur: Ibi trepidaverunt timore, ubi non fuit timor . Confidite, consolamini: ego ero illi in patrem, et ipse erit mihi in filium, quousque de meis manibus excipiat eum Pater misericordiarum et Deus totius consolationis. Nolite ergo lugere, et nolite flere; quia Gaufridus vester festinat ad gaudium, non ad luctum. Ego ero illi pater, ego mater, ego frater et soror. Ego faciam ei prava in directa, et aspera in vias planas: ego ei omnia sic temperabo et sic dispensabo, ut et spiritus proficiat, et corpus non deficiat. Denique serviet Domino in laetitia et exsultatione, et cantabit in viis Domini, quoniam magna est gloria Domini.
|
(Psal. XIII,
5)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 111 |
119 EPISTOLA CXI. EX PERSONA ELIAE MONACHI AD PARENTES SUOS. Hortatur eos ne se Deo servire volentem impedire aut retrahere conentur: indignum id fore et frustraneum. 1. 2. 3.
|
Charis parentibus suis, INGORRANNO et IVETAE HELIAS monachus, sed peccator, quotidianas orationes .
|
Sola causa, qua non liceat obedire parentibus, Deus est. Ipse enim dicit: Qui amat patrem aut matrem plus quam me, non est me dignus. Si me vere ut boni, ut pii parentes diligitis; si veram, si fidelem erga filium pietatem habetis: quid me Patri omnium Deo placere satagentem inquietatis, et ab ejus servitio, cui servire regnare est, retrahere attentatis? Vere nunc cognosco quia inimici hominis, domestici ejus . In hoc vobis obedire non debeo, in hoc vos non agnosco parentes, sed hostes. Si diligeretis me, gauderetis utique quia vado ad meum atque vestrum, imo universorum Patrem. Alioquin quid mihi et vobis? quid a vobis habeo, nisi peccatum et miseriam? Hoc solum, quod gesto, corruptibile corpus de vestro me habere fateor et agnosco. Non sufficit vobis quod me in hanc saeculi miseriam miseri miserum induxistis; quod in peccato vestro peccatores peccatorem genuistis; quod et in peccato natum, de peccato nutristis: nisi etiam invidendo mihi misericordiam, quam consecutus sum ab eo qui non vult mortem peccatoris, filium insuper gehennae faciatis? O durum patrem! o saevam matrem! o parentes crudeles et impios; imo non parentes, sed peremptores: quorum dolor, salus pignoris; quorum consolatio, mors filii est!. qui me malunt perire cum eis, quam regnare sine eis! qui me rursus ad naufragium, unde tandem nudus evasi; rursus ad ignem, unde vix semiustus exivi; rursus ad latrones, a quibus semivivus relictus sum, sed miserante Samaritano jam aliquantulum convalui, revocare conantur: et militem Christi prope jam rapto coelo triumphantem ab ipso jam introitu gloriae, tanquam canem ad vomitum, tanquam suem ad lutum, ad saeculum reducere moliuntur! Mira abusio! domus ardet, ignis instat a tergo, et fugienti prohibetur egredi, evadenti suadetur regredi! et hoc ab his qui in incendio positi sunt, et obstinatissima dementia ac dementissima obstinatione fugere periculum nolunt. Proh furor! si vos contemnitis mortem vestram, cur etiam appetitis meam? Si, inquam, negligitis salutem vestram, quid juvat etiam persequi meam? Quare vos non potius sequimini me fugientem, ut non ardeatis? An hoc est vestri cruciatus levamen, si me etiam perimatis: et hoc solum timetis, ne soli pereatis? Ardens ardentibus quod solatium praestare poterit? quae, inquam, consolatio damnatis, socios habere suae damnationis? quodve remedium morientibus, alios videre morientes? Non hoc mihi persuadet dives ille qui, in tormentis desperatus de sui liberatione, rogabat nuntiari fratribus suis ne et ipsi venirent in locum eumdem tormentorum , timens procul dubio ex suorum cruciatu augeri suum. Quid ergo? ibo et consolabor lugentem matrem meam mei ad tempus visitatione, ut in aeternum lugeam et me et ipsam sine consolatione? Ibo, inquam, et satisfaciam patri meo irascenti pro mei ad tempus absentia, consolandus et ipse ad tempus de ejus praesentia, ut postmodum et quisque pro se, et uterque pro alterutro inconsolabili desoletur tristitia? An potius exemplo Apostoli non acquiescens carni et sanguini 120, vocem audiam Domini jubentis: Dimitte mortuos sepelire mortuos suos ; et cantabo cum David: Renuit consolari anima mea ; et cum Jeremia, Diem hominis non concupivi, Domine tu scis? Quid enim? funes ceciderunt mihi in praeclaris, et coelestis haereditas praeclara est mihi ; et terrena adulatur promissio, blanditur consolatio carnis! Gustato spiritu, necesse est desipere carnem; affectanti coelestia, terrena non sapiunt; aeternis inhianti, fastidio sunt transitoria. Desinite igitur, parentes mei, desinite et vos frustra plorando affligere, et me gratis revocando inquietare: ne, si adjeceritis nuntios ultra mittere pro me, plus me elongare cogatis. Si autem dimittitis, Claram-Vallem in perpetuum non dimittam. Haec requies mea in saeculum saeculi, hic habitabo, quoniam elegi eam. Ibi pro meis atque vestris peccatis jugiter orabo; ibi precibus assiduis impetrabo, si potero, ut, qui ejus amore hoc modico tempore ab invicem separamur, in alio saeculo simul felici et inseparabili societate, in ejus amore vivamus per omnia saecula saeculorum. Amen.
|
(Michaeae VII, 6) (quod non in me glorior, sed in eo qui vicit mundum) (Luc.
XVI, 28) (Galat. I, 16) (Matth. VIII, 22) (Psal. LXXVI, 3) (Jerem. XVII, 16.) (Psal. XV, 6) (quod et vos cupitis)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 112 |
EPISTOLA CXII. AD GAUFRIDUM LEXOVIENSEM. Dolet eum deserto religionis proposito rediisse aa saeculum; et ad resipiscentiam hortatur. 1. 2.
|
Doleo super te, fili mi Gaufride, doleo super te. Et merito. Quis enim non doleat florem juventutis tuae, quem laetantibus angelis Deo illibatum obtuleras in odorem suavitatis, nunc a daemonibus conculcari, vitiorum spurcitiis, et saeculi sordibus inquinari? Quomodo qui vocatus eras a Deo, revocantem diabolum sequeris, et quem Christus trahere coeperat post se, repente pedem ab ipso introitu gloriae retraxisti? In te experior nunc veritatem sermonis Domini, quem dixit: Inimici hominis, domestici ejus . Amici tui et proximi tui adversum te appropinquaverunt, et steterunt. Revocaverunt te in fauces leonis, et in portis mortis iterum collocaverunt te. Collocaverunt te in obscuris, sicut mortuos saeculi: et jam parum est ut descendas in ventrem inferi; jam te deglutire festinat, ac rugientibus praeparatis ad escam tradere devorandum.
|
Revertere, quaeso, revertere, priusquam te absorbeat profundum, et urgeat super te puteus os suum; priusquam demergaris, unde ulterius non emergas; priusquam ligatis manibus et pedibus projiciaris in tenebras exteriores, ubi est fletus et stridor dentium; priusquam detrudaris in locum tenebrosum, et opertum mortis caligine. Erubescis forte redire, quia ad horam cessisti. Erubesce fugam, et non post fugam reverti in praelium, et rursum pugnare. Necdum finis pugnae, necdum ab invicem dimicantes acies discesserunt: adhuc victoria prae manibus est. Si vis, nolumus vincere sine te, nec tuam tibi invidemus gloriae portionem. Laeti occurremus tibi, laetis te recipiemus amplexibus, dicemusque: Epulari et gaudere oportet, quia hic filius noster mortuus fuerat, et revixit; perierat, et inventus est .
|
(Matth. X, 36) (Luc. XV, 32)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 113 |
EPISTOLA CXIII. AD SOPHIAM VIRGINEM. Eam praedicat ob spretam mundi gloriam: et expositis religiosarum virginum elogiis, privilegiis, praemiis ac ornamentis ad perseverantiam hortatur. 1. 2. 3. 4. 5. 6.
|
BERNARDUS abbas de Clara-Valle, SOPHIAE virgini, virginitatis servare titulum, apprehendere fructum.
|
Fallax gratia, et vana est pulchritudo: mulier timens Deum, ipsa laudabitur . Condelector, filia, gloriae virtutis tuae, qua fallacem mundi gloriam respuisse narraris. Ipsa quippe digne respuitur; sed quia multi 121 aliter sapientes in ejus aestimatione desipiunt, tu jure laudaris, quia non falleris. Flos feni est, vapor est ad modicum parens. Ipse ejus qualiscunque status, nonne plus anxietatis, quam jucunditatis habet? Dum vindicas, dum defendis, dum invides, dum suspicaris, dum semper ambis quae non habes, et, nonnullis adeptis, acquirendi non tepescit ardor, quae requies in gloria tua? Si qua tamen est, praeterit jucunditas non reditura, et manet anxietas non relictura. Caeterum videas eam quamplurimos non apprehendere, contemnere perpaucos. Cur hoc? Profecto quia necessitas multorum est, virtus paucorum. Paucorum, inquam, paucorum, praesertim nobilium. Denique non multos nobiles, sed ignobilia mundi elegit Deus . Proinde benedicta tu in nobilibus, quae, pro gloria certantibus caeteris, de contemptu gloriae gloriosius sublimaris, et sublimius gloriaris; insignior plane atque illustrior, quod de paucis facta es, quam quod orta de magnis. Illud namque Dei munere tuum est, hoc tuorum. Porro quod tuum est, tanto charius est, quanto rarius. Nam si in viris virtus rara est avis in terris , quanto magis in femina fragili et nobili? Denique mulierem fortem quis inveniet? . Multo magis quis fortem et nobilem? Minime quidem Deus est acceptor personarum: nescio tamen quo pacto virtus in nobili plus placet. An forte quia plus claret? siquidem ignobilis, cum caret gloria, non facile liquet utrum quia nolit, an quia non possit habere. Laudo factam de necessitate virtutem; sed plus illam quam eligit libertas, non indicit necessitas. Certent ergo caeterae, quae spem non habent, pro rerum fugacium atque fallacinm vili brevique gloriola: tu spei, quae non confundit, innitere. Tu te, inquam, ei quod breve hoc ac momentaneum tribulationis tuae supra modum in sublime operatur, ponderi gloriae reservato. Quod si tibi exprobraverint filiae Belial, illae quae extento collo, fractis incedunt gressibus, compositae et circumornatae ut similitudo templi; responde: Regnum meum non est de hoc mundo; responde: Tempus meum nondum advenit, tempus autem vestrum semper est paratum: responde: Gloria mea abscondita est cum Christo in Deo; cum autem Christus apparuerit vita mea, tunc et ego apparebo cum ipso in gloria . Quanquam et si gloriari oportet, potes tu quoque ingenue, potes secure, tantum in Domino. Omitto sane coronam, quam tibi Dominus praeparavit in aeternum. Sileo repromissiones, quae te in posterum manent: quod felix sponsa admittenda es revelata facie speculari gloriam sponsi tui; quod te sibi exhibiturus est gloriosam, non habentem maculam aut rugam, aut aliquid hujusmodi; quod aeternis excepturus amplexibus, ponet laevam sub capite tuo, et dextera illius amplexabitur te. Praetereo locum nominatum, quem virginitatis praerogativa singularem a filiis et filiabus in regno es procul dubio sortitura. Sileo et canticum illud novum, quod virgo cum virginibus singulari nihilominus dulcique modulamine canitura, laetaberis in ipso, et laetificabis civitatem Dei, cantans, et cursitans, et sequens Agnum quocunqne ierit. Illud siquidem nec oculus vidit, nec auris audivit, nec in cor hominis ascendit, quod tibi praeparatum est, et cui te praeparari oportet. Haec ergo praetermitto, quae in futuro reposita sunt tibi: praesentia tantum loquor, ea loquor quae de primitiis spiritus jam tenes, sponsi xenia, arrhas sponsalitias, benedictiones dulcedinis, in quibus te praevenit, quem et subsecuturum, atque quod deest completurum exspectas. Ille, ille in medium veniat summo decore spectabilis, ipsis quoque angelis admirandus ornatus: et proferant si quid simile habent filiae Babylonis, quarum vere gloria in confusione. Induuntur purpura et bysso, et subinde conscientia pannosa jacet: fulgent monilibus, moribus sordent. E contra tu foris pannosa, intus speciosa resplendes, sed divinis aspectibus, non humanis. Intus est quod delectat, quia intus est quem delectat: nisi forte tu dubitas 122 habitare Christum per fidem in corde tuo. Denique omnis gloria ejus filiae regis ab intus . Jucundare, filia Sion, et exsulta satis, filia Jerusalem, quia concupivit Rex speciem tuam: si tamen confessionem et decorem induis, amicta lumine sicut vestimento. Nempe confessio et pulchritudo in conspectu ejus. Cujus? Speciosi forma prae filiis hominum; ipsius in quem desiderant angeli prospicere. Audis cui places: ama unde places, ama confessionem, ob quam amaris: ama confessionem, si affectas decorem. Confessioni jungitur decor, jungitur pulchritudo. Habes utrumque: Confessionem et decorem induisti ; et: Confessio et pulchritudo in conspectu ejus . Revera ubi confessio, ibi pulchritudo, ibi decor. Si peccata sunt, in confessione lavantur: si bona opera, confessione commendantur. Cum mala tua confiteris, sacrificium est Deo spiritus contribulatus: cum Dei beneficia, immolas Deo sacrificium laudis. Bonum animae ornamentum confessio, quae et peccatorem purgat, et justum reddit purgatiorem. Absque confessione justus judicatur ingratus, et peccator mortuus reputatur. A mortuo quippe, tanquam qui non sit, perit confessio . Confessio igitur, peccatoris est vita, justi gloria: et necessaria est peccatori, et justum mihilominus decet. Denique rectos decet laudatio . Serica, et purpura, et tincturarum fucus decorem habent, sed non praebent. Quidquid tale applices corpori, exponit speciem suam, non deponit. Secum denique tollit, cum tollitur ipsum. Porro decor qui cum veste induitur, et cum veste deponitur, vestis procul dubio est, non vestiti. Tu ergo noli aemulari in malignantibus, et mendicantibus pulchritudinem alienam, ubi perdiderint suam. Nativo quippe et interno se produnt decore nudas, quae tanto studio et pretio de diversis et variis speciebus ejus quae praeterit figurae mundi, foris sibi conficere satagunt, unde oculis insipientium appareant speciosae. Indignum tibi judica, formam a pellibus murium, et operibus vermium mutuari. tua tibi sufficiat. Ille est verus propriusque cujusque rei decor, qui nulla interjacente materia per se inest. O quam decenti rubore genas suffundit virgineas ingeniti gemma pudoris! quae inaures reginarum huic comparabuntur? Nec inferioris insigne decoris disciplina praefert. O quam compositum reddit omnem puellaris corporis statum, nedum et mentis habitum, disciplina! Cervicem submittit, ponit supercilia, componit vultum, ligat oculos, cachinnos cohibet, moderatur linguam, gulam frenat, iram sedat, format incessum. Talibus decet pudicitiae vestem distingui margaritis. Istiusmodi circumdata varietate virginitas, cui gloriae merito non praefertur? Angelicae? Angelus habet virginitatem, sed non carnem: sane felicior, quam fortior in hac parte. Optimus et optabilis valde ornatus iste, qui et angelis possit esse invidiosus. Sed adverte et aliud de eodem. Profecto tanto tibi manet tutus, quanto et proprius. Vides nempe auro, argento, lapidibus pretiosis, et omni denique cultu regio non tam ornatas quam oneratas. Vides longas post se trahentes fimbrias, ipsasque pretiosissimas, et densas pulveris nubes excitantes in aera. Non te moveant haec. Illae illa vel in morte deponent: te tua sanctitas non relinquent. Non sunt sua quae portant. Cum interierint, non sument omnia, neque descendet cum eis gloria haec. Mundus, cujus sunt, nudis illis exeuntibus retinebit, eisdem vanis vanas similiter alias seducturus. At vero tuus ille ornatus non sic. Firmissime tibi, ut dixi, manet, propterea tutus, quia tuus. Nullius facile aut cedit injuriis, aut patet insidiis. Adversus hujusmodi nil furis calliditas, nil furentis crudelitas potest. Nec a tineis roditur, nec vetustate corrumpitur, nec consumitur usu. In morte vivit. Nimirum animae res est, non corporis: et ob hoc simul cum anima de corpore abit, non obit cum corpore. Porro animae non habent quid faciant, etiam qui corpus occidunt.
|
(Prov. XXXI, 30) (I Cor. I, 26-28) (Prov. XXXI, 10) (Coloss. III, 4) (Psal. XLIV, 14) (Psal. CIII, 1) (Psal. XCV, 6) (Eccli. XVII, 26) (Psal. XXXII, 1)
|
[JUVEN. Sat. VI] [ al.
nec non]
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |
Bernardus Claraevallensis
| 114 |
123 EPISTOLA CXIV. AD ALTERAM SANCTIMONIALEM. Quae sub habitu religioso animum gesserat mundo deditum, eam jam resipiscentem praedicat, et ne gratiam negligat, hortatur. 1. 2. 3.
|
Magnum est mihi gaudium, quod te ad verum et perfectum gaudium velle tendere comperi, quod non est de terra, sed de coelo; id est, non de hac convalle plorationis, sed de illa quam fluminis impetus laetificat civitate Dei. Et revera illud verum et solum est gaudium, quod non de creatura, sed de Creatore concipitur; et quod cum possederis, nemo tollet a te: cui comparata omnis aliunde jucunditas, moeror est; omnis suavitas dolor est; omne dulce, amarum; omne decorum, foedum; omne postremo quodcunque aliud delectare possit, molestum. Denique tu mihi testis es in hac re: te ipsam interroga, quia tu tibi familiarius credes. Nunquid non hoc ipsum clamat in corde tuo Spiritus sanctus? An non tibi jam ab ipso, priusquam a me, hujus rei veritas persuasa est? Quando enim tu femina et juvencula, formosa et ingenua, sic fragilem et sexum vinceres et aetatem; sic spectabilem et formam et generositatem contemneres, nisi cuncta quae corporis sensibus subjacent, in illorum jam tibi comparatione vilescerent, quae te interius et confortant ut vincas et delectant ut praeferas?
|
Nec immerito. Modica, transitoria, terrena sunt quae despicis; maxima, aeterna, coelestia sunt quae appetis. Plus dicam, et verum dicam: tenebras deseris, et lucem ingrederis. De profundo fluctuum emergis ad portum; de misera servitute in felicem libertatem respiras; de morte denique transis ad vitam: siquidem usquemodo tua non Dei voluntate, tua vivens non Dei lege, vivens mortua eras; vivens mundo, mortua Deo; sive, ut verius loquar, nec mundo vivens, nec Deo. Volens quippe sub habitu et nomine religionis instar unius de saeculo conversari, sola Deum a te voluntate repuleras: non autem valens quod stulte volebas, non tu quidem mundum, sed te mundus repulerat. Deum ergo repellens, et a saeculo repulsa, inter duas, ut dicitur, sellas corrueras. Nec Deo itaque vivebas, quia nolebas; nec saeculo, quia non poteras: alteri quidem volens, alteri invita; sed tamen utrique mortua, Sic debet contingere his qui vovent, et non solvunt ; qui aliud foris ostentant, et intus aliud appetunt. At vero nunc per Dei misericordiam incipis reviviscere, non peccato, sed justitiae; non saeculo, sed Christo: sciens quia et saeculo vivere, mors est; et in Christo etiam mori, vita. Beati nempe mortui, qui in Domino moriuntur. Ex hoc jam nec votum tuum irritum, nec cassam professionem causabimur: ex hoc jam nec corporis integritas animi corruptione infirmabitur, nec morum pravitate virginitatis titulus obscurabitur: ex hoc jam nec falsum nomen, nec vacuum velamen portabis. Utquid enim hactenus nonna et sanctimonialis vocitata es, quae sub sanctitatis nomine, non tamen sancte conversata es? Cur velum in capite mentiebatur reverentiam, et sub velo petulans oculus exhibebat impudentiam? Caput siquidem gerebas velatum, sed elatum: sub signo verecundiae sermo resonabat inverecundus. Risus immoderatior, incessus lascivior, vestitus ornatior, wimplatae magis quam velatae congruerent. Sed ecce jam vetera Christo auctore transierunt, et nova fieri, incipiunt omnia, dum cultum exteriorem interiore commutas, et magis vitam quam vestem appetis habere ornatam. Facis 124 quod debes, imo quod jam olim fecisse debueras: nam olim jam voveras. Sed Spiritus, qui, sicut ubi vult, ita et quando vult, spirat, necdum spiraverat. Et idcirco forsitan quod hucusque egisti, excusationem habet. Caeterum si flammantem spiritum, quo nunc recaluit sine dubio cor tuum intra te, et in meditationibus tuis exardescentem ignem divinum jam exstingui permiseris, quid restat, nisi ut te illi servandam noveris igni qui non possit exstingui? Sed exstinguat potius idem Spiritus in te concupiscentias carnales, ne forte ab his praefocato nuper concepto sancto desiderio, in flammas contingat incidere gehennales.
|
(quod absit!)
|
[ al. et non
reddunt]
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |
Bernardus Claraevallensis
| 115 |
EPISTOLA CXV. AD ALIAM SANCTIMONIALEM DE MONASTERIO SANCTAE MARIAE TRECENSIS. Dissuadet ei eremum, quam temere et imprudenter appetebat. 1. 2.
|
Relatum est mihi te, quasi asperioris vitae desiderio, tuum monasterium velle deserere. Quam rem dissuadentibus tibi atque omnimodis prohibentibus spirituali matri tuae, sive sororibus, cum acquiescere nolles, placuisse tandem nostrum super hoc consilium eligere: ut quidquid ego laudaverim, id tibi credas expedire. Debueras quidem doctiorem ad hoc consilium eligere: quia tamen sic tibi visum est, quod hinc mihi rectius videtur, non celo. Hoc itaque tuum desiderium ex quo cognitum habui, cogitans atque recogitans quo quidem spiritu conceperis, facile judicare non audeo. Potes namque in hac re zelum Dei habere, ut excusabilis sit tua intentio; sed quomodo secundum scientiam tua talis voluntas impleatur, omnino non video. Cur, inquis? non est sapere, ut opulentiam, ut urbis frequentiam, ut pinguia fugiam et delicias? annon mea mihi pudicitia tutior erit in eremo, ubi in pace cum paucis, aut sola conversans, soli placeam cui me probavi? Nequaquam. Nam volenti perperam agere, et desertum abundantiam habet, et nemus umbram, et silentium solitudo. Malum quippe quod nemo videt, nemo arguit. Ubi autem non timetur reprehensor, securius accedit tentator, licentius perpetratur iniquitas. In conventu vero bona si qua facis, nemo prohibet: malum autem facere si vis, non licet. Mox etenim a pluribus comperitur, arguitur, emendatur: sicut e contrario bonum cum vident, omnes mirantur, venerantur, imitantur. Vides ergo, filia, quod et tua merita immanior in conventu gloria sequitur, et citior culparum correctio: quando ibi sunt, et quibus de bonis exemplum praebeas, et quas de malis offendas.
|
Denique ut ex illa evangelica partitione omnem tibi auferam tui excusationem erroris, aut de fatuis virginibus una es , aut de prudentibus . Si de fatuis, congregatio tibi necessaria est: si de prudentibus, tu congregationi. Nam si sapiens et probata es, religio certe quae illo in loco noviter innovata nunc ubique laudatur, multum tua discessione infamabitur et infirmabitur, ut timemus. Dicetur quippe quod, bona cum sis, bonum ordinem nequaquam desereres. Quod si fatua cognita es, et recedis, dicemus quod, quia cum bonis male vivere non licet, bonas mala non ferens, quaeris ubi vivere liceat ut libet. Et merito. Nam ante Ordinis emendationem nunquam, ut aiunt, inde locuta es; at ubi religio crevit, sanctior subito facta, fervore repentino cogitare coepisti de eremo. Agnosco, filia, agnosco, ut nam et tu mecum agnoscas, serpentinum virus, fraudulenti dolum, versipellis astutiam. In nemore lupus habitat. 125 Si sola ovicula umbras nemoris penetras, praeda vis esse lupo. Sed audi me, filia, fidele audi consilium. Sive peccatrix, sive sancta sis, noli te separare a grege; nequando rapiat, et non sit qui eripiat. Sancta es? stude tuo exemplo tuae socias acquirere sanctitatis. Peccatrix es? noli addere peccata peccatis, sed age poenitentiam ubi es: ne discedens cum tui quidem periculo, ut ostensum est, et sororibus scandalum relinquas, et multorum in te provoces detrahentium linguas.
|
(si tamen virgo es) (Matth. XXV, 1-12)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 116 |
EPISTOLA CXVI. AD ERMENGARDEM QUONDAM COMITISSAM BRITANNIAE. Affectum sui cordis, et vim religiosae dilectionis suaviter et familiariter insinuat.
|
Dilectae in Christo filiae suae ERMENGARDI, quondam eximiae comitissae, nunc humili Christi ancillae, BERNARDUS abbas Clarae-Vallis, pium sanctae dilectionis affectum.
|
Utinam sicut chartam nunc praesentem, ita et meam tibi mentem expandere possem! O si legere posses in corde meo, quod ibi de amore tuo, suo digito Deus scribere dignatus est! certe agnosceres quam nulla lingua vel penna sufficiat exprimere quod in intimis mihi medullis Dei spiritus imprimere potuit. Et nunc quidem praesens sum spiritu, licet corpore absens; sed nec mihi, nec tibi est unde appaream. Est tamen penes te unde possis de me utcunque conjicere, etsi nondum cognoscere, quod dico. Intra ergo cor tuum, et inspice meum; et vel tantum mihi tribue amoris erga te, quantum tibi erga me inesse sentis: ne, si nos quidem minus, te vero amplius amare praesumpseris, eo te nobis praeferre puteris, quo et vincere nos charitate putaveris. Caeterum tuae modestiae est id potius sentire de nobis, ut qui te affecit ita me diligere et eligere ad consilium tuae salutis, aeque affecerit et me in obsequium tuae dilectionis. Tu ergo videris quomodo me tecum retinueris: ego, ut verum fatear, nusquam abs te absque te recedo. Haec tibi interim de via breviter in transitu scribere volui; sperans me majori otio majora missurum, si Deus annuerit.
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |||
Bernardus Claraevallensis
| 117 |
EPISTOLA CXVII. AD EAMDEM. Laudat ejus in divino servitio alacritatem, suumque illius videndae desiderium indicat.
|
Recepi delicias cordis mei, pacem tui. Laetus sum, quia tu laeta nuntiaris; meque admodum animo reddit incolumem tua innotescens alacritas. Haec nimirum laetitia nil habet de carne et sanguine, cum humilis ex sublimi, ex ingenua ignobilis, pauper ex divite vivas: fratris, filii, patriaeque destituta solatio. Sine dubio ergo quod in te alacritatis natum est, de Spiritu sancto est. Quippe jamdudum a timore Dei concipiens, parturisti tandem spiritum salutis, foras utique mittente charitate timorem. O quam libentius ista praesens colloquerer, quam scribo absens! Crede mihi, irascor occupationibus, quibus frequenter impediri videor ne te videam: et delector occasionibus, quibus vel interdum expediri videor, ut te videam. Rara quidem datur hujusmodi opportunitas: sed chara, fateor, est mihi vel ipsa raritas. Est enim sane melius videre te vel nonnunquam, quam nunquam omnino. 126 Spero me in proximo venturum ad te, jam nunc praelibans gaudium proxime pleneque futurum.
|
[ al. accepi]
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |||
Bernardus Claraevallensis
| 118 |
EPISTOLA CXVIII. AD BEATRICEM NOBILEM ET RELIGIOSAM MATRONAM. Officiosam ejus charitatem et sollicitudinem commendat.
|
Miror tuae devotionis studium, tuae erga nos dilectionis affectum. O bona domina, quid tibi et nobis? unde tanta tibi sollicitudo de nobis? Si filii, si nepotes, si vel aliqua extrema propinquitatis linea tibi juncti essemus, tua crebra beneficia, frequentes salutationes, innumera denique tui amoris insignia, quae quotidie experimur, non tam nobis miranda viderentur, quam ex debito suscipienda. Nunc autem cum genere tantum dominam, non matrem te cognoscamus, non mirum si miramur, sed mirum si satis mirari possumus. Quis enim notorum vel cognatorum nostrorum curam habet de nobis? quis unquam de nostra salute interrogat? quis, inquam, non dico sollicitus, sed vel memor nostri est in saeculo? Amicis, propinquis, vicinis nostris facti sumus tanquam vas perditum: sola nos oblivisci non potes. Inquiris de esse et statu sanitatis nostrae, de via quam nuper egimus, de monachis, quos ad alium locum transtulimus. De quibus breviter respondeo quod de terra deserta et de loco horroris et vastae solitudinis introducti sunt in abundantiam rerum, aedium et amicorum; in terram denique fertilem, et locum amoenae habitationis. Laetos itaque et in pace reliquimus, laeti nos et in pace reversi sumus; praeter quod ego paucis diebus, sed non parum, febre redeunte, ita ut mori timerem, aggravatus fui. Sed rursum, Deo miserante, cito convalui, ita ut nunc fortiorem sanioremque me sentiam post viam peractam, quam ante inchoatam.
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||||
Bernardus Claraevallensis
| 119 |
EPISTOLA CXIX. AD DUCEM ET DUCISSAM LOTHARINGIAE. Gratias agit pro condonatis hactenus vectigalibus, sed caveri cupit, ne gratia principum opera ministrorum intervertatur.
|
DUCI et DUCISSAE Lotharingiae, BERNARDUS abbas de Clara-Valle, sic suis ad invicem charis et castis delectari amplexibus, ut solus amor Christi superet in ambobus.
|
Ex quo coepimus mittere pro nostra necessitate in terram vestram, multam semper invenimus in oculis vestrae dignitatis familiaritatem et gratiam. Benedictionem largitatis vestrae nostris hominibus, cum necesse fuit, liberaliter exhibuistis. Passagium transeuntibus, et si quod est aliud juris vestri debitum, mercantibus libenter dimisistis. De quibus omnibus sine dubio merces vestra multa est in coelis, si tamen verum esse credimus quod Dominus in Evangelio promittit: Quandiu fecistis uni ex minimis meis, hoc mihi fecistis . Sed quid est quod ministros vestros, quae vos donastis, exigere rursum permititis? dignum est vobis et honorificum, ut quod vobis pro salute animarum vestrarum placuit donare, nemo vestrorum repetere audeat. Si ergo vos beneficiorum vestrorum non poenitet, donumque quod in beneplacito vestro a vobis saepe recepimus, aeque adhuc ut habeamus, utrique vestrum complacet; jubete ita firmiter et inconcusse teneri, quatenus ultra fratres nostri a nullo 127 ministrorum vestrorum timeant propter hoc disturbari. Alioquin non renuimus Domini nostri sequi exemplum, qui pro se non dedignatus est solvere censum , parati et nos libenter quae sunt Caesaris Caesari reddere, et vectigal cui vectigal, et tributum cui tributum : praesertim quia juxta Apostolum non tam debemus requirere datum nostrum, quam vestrum lucrum .
|
(Matth. XXV, 40) (quod absit!) (Matth., XVII, 26) (Rom. XIII, 7) (Philipp. IV, 17)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 120 |
EPISTOLA CXX AD DUCISSAM LOTHARINGIAE. Pro beneficiis oblatis gratias agit, et ab iniquo bello eam deterret.
|
Gratias agimus Deo pro tam devota voluntate, quam erga ipsum et servos ejus vos habere cognovimus. Quoties enim in corde carnali, terrenis dignitatibus alto, ulla vel minima scintillula coelestis amoris accensa videtur, divinum sine dubio est munus, non hominis virtus. Et nos quidem largitatis vestrae vestris in litteris nobis oblata beneficia gratanter amplectimur; sed cognita illa subita et grandi satis occupatione, qua vos nunc detineri necesse est, conveniens ducimus vestram, quantum vobis placuerit, exspectare opportunitatem. Nemini etenim, quantum in nobis est, vellemus esse oneri, praesertim in iis quae ad Deum pertinent, ubi non dati lucrum, sed dantis fructum magis requirere debemus. Diem itaque nobis, si placet, atque locum rescribendo per hunc nuntium nominate: quo, juvante Deo, praesenti expedita instantia, nostris partibus appropinquare debeatis, et, fratre Widone vobis obviam facto, si quid in terra vestra invenerit quod aptum sit Ordini nostro, promissa vestra expeditius atque alacrius compleatis. Hilarem enim datorem diligit Deus . Aut si forte non placet vobis dilatio, et hoc notificate; quia parati sumus in hac re, quantum ratio patitur, vestrae obtemperare voluntati. Ore vestro Ducem salutamus: et tam ipsum quam vos admonemus ut, si castrum, pro quo guerram facturi estis, vestri juris non esse noveritis, pro Dei amore relinquatis. Scriptum quippe est: Quid prodest homini si mundum universum lucretur, se autem perdat, et detrimentum sui faciat?
|
(II Cor. IX, 7) (Matth. XVI, 26.)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |||
Bernardus Claraevallensis
| 120 |
EPISTOLA CXX. AD DUCISSAM BURGUNDIAE. Offensam Hugoni placare nititur, et assensum in conjugium quoddam ab ea exposcit.
|
Vestrae dignationis specialis familiaritas, quam erga nos pauperes homines habere videmini eo usque progressa est, ut quisquis Dignitatem vestram se habere sentit infensam, per nullum facilius quam per nos confidat redire in gratiam. Hinc est quod dudum, Divione cum essem, Hugo de Besua multis me precibus ad placandam sibi vestram, quam meruerat, indignationem applicavit; et ut conjugio de filio suo, quod, vobis quidem non placitum, sed sibi, ut putat, commodum irretractabiliter facere statuerat, amore Dei et nostro assensum praeberetis: cujus rei causa ecce 128 nunc rursus tam suis quam suorum precibus aures nostras pulsare curavit. Et nos quidem utilitate. illius terrenas non valde curamus; verumtamen quia res, ut ipse dicit, ita in arcto posita esse videtur, quatenus nisi cum ipsius perjurio nequaquam possit obviari conjugio, hoc vobis intimare conveniens duximus, quia grandis debet esse utilitas, quam Christiani et vestri hominis legalitati praeponere debeatis. Neque enim et perjurus esse et legalis simul manere poterit. Quanquam etiam vobis non solum nullum lucrum, sed et multum videamus ingruere periculum, si quos fortassis Deus conjungere disposuit, per vos disturbari contigerit. Suam gratiam adjiciat Dominus super vos et super filios vestros, nobilissima, mihique in Christo dilectissima domina. Ecce nunc tempus acceptabile, ecce nunc dies salutis: erogate vestrum frumentum pauperibus Christi, ut in aeternum cum usura recipiatis.
|
[ al. dignamini]
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |||
Bernardus Claraevallensis
| 122 |
EPISTOLA CXXII HILDEBERTI TURONENSIS ARCHIEPISCOPI AD BERNARDUM ABBATEM. Bernardi fama nominis et sanctitatis permotus, familiaritatem ejus expetit. 1. 2.
|
Balsamum ex odore suo, et arborem ex fructu cognosci, paucos credimus ignorare. Sic et nobis ex opimone tua, charissime frater, innotuit quam sis et ad sanctimoniam compositus, et integer ad doctrinam. Cum enim locorum interstitio longius a te separemur, ad nos tamen usque pervenit quam jucundas noctes cum tua Rachele ducas, quae progenies ex Lia tibi exuberet, quam totum te exhibeas et cultorem virtutis, et hostem carnis. Non alium loquuntur te, quicunque loquuntur nobis de te. Talis est odor olei effusi nominis tui, talia jam tuorum praemia meritorum. Has ex agro tuo spicas ante supremam colligis messionem. In hac enim vita quaedam merces virtutis est conspicuum et immortale testimonium. Hoc ipsa sibi comparat, hoc sibi ipsa custodit. Hujus splendor non minuitur invidia, non exterioribus studiis adjuvatur. Quippe bonorum existimatio, sicut falsis delationibus auferri non potest, ita nec adulatoriis favoribus acquiri. Penes ipsos est, eam vel ubertate virtutum proficere, vel defectu minorari. Sane de celeberrima opinione tua spes in sinu Ecclesiae reposita est, eam minime casuram, quoniam fundata creditur supra firmam petram.
|
Ex ea nos, tuam edocti devotionem, desiderio desideravimus in sacrarium familiaritatis tuae recipi; ibique recordatione tecum esse, ubi teipsum furatus colloquiis mortalium, pro mortalibus loqueris cum Rege Angelorum. Porro huic desiderio nostro N. Trecensis archidiaconus plurimum adjecit, vir moribus et litteratura conspicuus. Eum tibi censeremus commendandum, nisi constaret illos, quos tua dignaris gratia, commendatione alia non egere. Si nescis, illius etiam attestatione didicimus te in Ecclesia esse, qui ad eruditionem virtutis et exemplo sufficias, et verbo. Caeterum ne litteris prolixioribus onereris, scripto ponimus finem, supradictae petitioni, donec 129 exaudiri mereamur, finem minime posituri. Quid autem ex hoc animi geras, doceri deprecamur tuarum recursu litterarum.
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |||
Bernardus Claraevallensis
| 123 |
EPISTOLA CXXIII. RESCRIPTUM ABBATIS BERNARDI AD HILDEBERTUM TURONENSEM ARCHIEPISCOPUM. Laudes laudibus rependit.
|
Bonus homo de bono thesauro cordis sui profert bonum. Scripta gloriae tuae, imo et meae, satis libenter accepi, vir totius reverentiae, tenens in illis unde te non immerito glorificem, et ipse non immerito glorier. Siquidem gloria nostra haec est, tuae Sublimitatis dignatio, tua nostrae reputatio parvitatis. Nempe in alto non altum sapere, sed humilibus consentire, nil Deo charius, nil rarius apud homines. Quis sapiens, nisi qui Sapientiae consiliis acquiescit? ait autem: Quanto major es, tanto humilia te in omnibus . Hoc tu mihi exhibuisti, minori major, senior juniori. Possem proinde et ego tuam probatam sapientiam non indebitis efferre laudibus, et forte justioribus his quibus me dignata est ipsa. Quippe interest ad dandam rerum certitudinem, quid incerta jactet opinio, quidque opus evidens reddat indubitatum. Quod autem certius probamus, hoc et praedicamus securius. Quae ergo ad me de me tibi scribere placuit, videris tu unde probaveris: ego laudum tuarum argumentum teneo minime dubium ipsas mei laudatrices litteras tuas; in quibus alium fortasse delectet eruditionis insigne, sermo suavis et purus, oratio luculenta, gratum laudabileque compendium: mihi vero prae his illa ducitur miranda humilitas, qua tantillum tantus praevenire curasti, et obsequio salutandi, et praeconio praedicandi, et precandi reverentia. Sane, quod ad me attinet, lego de me in litteris tuis, non quod sum, sed quod esse vellem, et quod non esse pudet. Verumtamen quod sum, tuum est: et si quid melius Dei unquam munere fuero, tuum fore confidito, reverendissime atque amantissime Pater.
|
(Eccli. III, 20)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |||
Bernardus Claraevallensis
| 124 |
EPISTOLA CXXIV. AD EUMDEM HILDEBERTUM, QUI NONDUM RECEPERAT DOMINUM INNOCENTIUM PAPAM Hortatur ut Innocentium, in Gallia ob schisma Petri Leonis exsulem, uti legitimum pontificem agnoscat. 1. 2. 3.
|
Magno sacerdoti, et excelso in verbo gloriae HILDEBERTO, Dei gratia Turonensium archiepiscopo, BERNARDUS Clarae-Vallis abbas dictus, in spiritu ambulare, et spiritualiter omnia examinare.
|
Ut verbis vos propheticis alloquar: Consolatio abscondita est in oculis, quia mors dividit inter fratres . Quidam enim juxta Isaiam videntur foedus percussisse cum morte, et cum inferno fecisse pactum . Ecce namque christus Domini iste Innocentius positus est in ruinam et in resurrectionem multorum. Nam qui Dei sunt, libenter junguntur ei: qui autem ex adverso stat, aut Antichristi est, aut Antichristus. Cernitur abominatio stare in loco sancto, quem ut obtineret, incendit ignis sanctuarium Dei. Persequitur Innocentium, et cum eo omnem innocentiam. Fugit ille nimirum a facie Leonis, sicut dicit propheta: Leo rugiet, quis non timebit? Fugit secundum praeceptum Domini dicentis: Si vos persecuti fuerint in una civitate, fugite in aliam . Fugit, et in hoc vere virum se apostolicum probans, quod apostolica sese forma insignierit. Nec enim Paulus erubuit in sporta demitti per murum, et sic effugere manus quaerentium animam suam . Suffugit autem non parcens vitae suae, sed dans locum irae: non 130 ut mortem evaderet, sed ut vitam acquireret. Merito Ecclesia Innocentio concedit ipsius vicem, quem per eadem vestigia gradientem cernit. Nec sane otiosa fuga Innocentii. Laborat quidem, sed honestatur in laboribus suis. Pulsus Urbe, ab orbe suscipitur. A finibus terrae occurritur cum panibus fugienti, etsi furor Semei, Gerardi Engolismensis, nondum ex toto quiescat maledicere David. Velit, nolit peccator qui videt et irascitur, magnificatur in conspectu regum, portans coronam gloriae. Nunquid non omnes principes cognoverunt quia ipse est vere Dei electus? Francorum, Anglorum, Hispanorum, et postremo Romanorum rex, Innocentium in papam suscipiunt, et recognoscunt singularem episcopum animarum suarum. Solus adhuc ignorat Achitopel suum jam patefactum ac dissipatum consilium . Frustra molitur miser super populum Dei malignare consilium, et cogitare adversus sanctos sancto firmissime adhaerentes, et contemnentes curvare genua ante Baal. Nulla fraude praevalebit parricidae suo obtinere regnum super Israel et super civitatem sanctam, quae est Ecclesia Dei viventis, columna fidei, et firmamentum veritatis. Funiculus triplex difficile rumpitur . Electio meliorum, approbatio plurium, et, quod his efficacius est, morum attestatio, Innocentium apud omnes commendant, summum confirmant pontificem. Ad quod sane et vestra, Pater, exspectatur, sicut pluvia in vellus, vel sera sententia. Non improbamus tarditatem, quae gravitatem redolet, levitatis abolet notam. Nam et Maria non statim respondit angelo salutanti, prius cogitans qualis esset illa salutatio : et Timotheo praecipitur nemini cito manum imponere . Dico tamen ego notus pontifici: Ne quid nimis; dico ut familiaris et notus: Non plus sapere quam oportet sapere . Pudet, fateor, quod serpens vetustissimus nova audacia, relictis insipientibus mulieribus, etiam robur pectoris vestri visus est attentare, et tantam Ecclesiae columnam ausus concutere. Confidimus autem quia, etsi concutit, non dejicit: quoniam amicus sponsi stat, et gaudet ad vocem sponsi , vocem exsultationis et salutis, vocem unitatis et pacis.
|
(Osee XIII, 14) (Isai. XXVIII, 15) (Amos III, 8.) (Matth. X, 23) (Act. IX,
25) (II Reg. XVII) (Eccle. IV, 12) (Luc. I, 29) (I Tim. V,
22) (Rom. XII, 3) (Joan. III, 29)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 125 |
EPISTOLA CXXV. AD MAGISTRUM GAUFRIDUM DE LORATORIO. Operam ejus requirit in asserendo pontificatu Innocentii adversus schisma Petri Leonis. 1. 2.
|
Odor in flore, in fructu sapor requiritur. Odore provocati, charissime frater, olei effusi nominis tui, cupimus et ex fructu operis cognoscere te. Non enim nos tantum, sed ipse quoque qui nullius eget Deus, opus tamen habet hoc in tempore opere tuo, si non dissimulas. Gloriosum tibi est Dei esse posse coadiutorem: posse et non esse. damnosum. Porro autem gratias habes apud Deum et homines, habes scientiam, habes spiritum libertatis, habes verbum vivum et efficax, et sale conditum: nec oportet te pro tantis viribus sponsae Christi deesse in tanto discrimine, cum sis amicus sponsi. Amicus siquidem in necessitate probatur. Quid enim? tu tibi quiescis, et mater tua Ecclesia graviter conturbatur? Habuit sua tempora quies, et sanctum otium hactenus sua negotia licenter libenterque exercuit. Tempus faciendi nunc, quia dissipaverunt legem. Bestia illa de Apocalypsi, cui datum est os loquens blasphemias, et bellum gerere cum sanctis , Petri cathedram occupat, tanquam leo paratus ad praedam. Altera quoque bestia juxta vos subsibilat, sicut catulus habitans in abditis. Illa ferocior, ista callidior, pariter convenerunt in unum adversus Dominum, et adversus christum ejus. Demus operam cito dirumpere vincula eorum, et projicere a nobis jugum ipsorum. 131
|
Nos in nostris partibus, una cum aliis Dei servis divino igne accensis, Deo cooperante laboravimus in conveniendo populos in unum, et reges ad dirumpendum pravorum consensum, ad destruendam omnem altitudinem extollentem se adversus scientiam Dei. Nec infructuose. Alemanniae, Franciae, Angliae, Scotiae, Hispaniarum et Jerosolymorum reges, cum universo clero et populis, favent et adhaerent domino Innocentio, tanquam filii patri, tanquam capiti membra, solliciti servare unitatem spiritus in vinculo pacis. Merito autem illum recipit Ecclesia, cujus et opinio clarior, et electio sanior inventa est, nimirum eligentium et numero vincens, et merito. At tu, frater, quid adhuc negligis? quousque vicino serpente tua male secura dormitat industria? Scimus quidem te filium pacis nulla posse ratione induci deserere unitatem: sed profecto non sufficit, nisi et defensare, atque ipsius quoque turbatores totis viribus debellare studueris. Nec quietis timeas detrimentum, quod non parvo tuae gloriae incremento recompensabitur, si fera illa vicina vobis tuo studio mansuescat, vel obmutescat, et tantam Ecclesiae praedam, comitem dico Pictavensem, in manu tua Dei pietas de ore Leonis eripiat.
|
(Apoc. XIII, 5-7)
|
[ al. diripiendum]
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |
Bernardus Claraevallensis
| 126 |
EPISTOLA CXXVI. AD EPISCOPOS AQUITANIAE CONTRA GERARDUM ENGOLISMENSEM [ al. EGOLISMENSEM]. Causam Innocentii, ut legitimi pontificis, egregie tuetur adversus Gerardum Engolismensem, schismatici partes agentem cujus mores depingit, et subterfugia eludit. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14.
|
Dominis et Patribus honorandis, Lemovicensi, Pictavensi, Petragoricensi et Santonensi, Dei gratia episcopis sanctis, frater BERNARDUS abbas dictus de Clara-Valle, constantiam in adversis.
|
Virtus in pace acquiritur, in pressura probatur, approbatur in victoria. Tempus est quo vestra, si qua est, nec latere jam nec torpere sinatur, reverendi et merito suspiciendi patres. Hostilis siquidem gladius, qui universo Christi corpori mortem denuo nunc temporis intentare videtur, vestris potissimum cervicibus imminet, et in vos eo acrius, quo cominus debacchatur: ita ut quotidianis assultibus, aut resistere fortiter, aut turpiter, quod absit! cedere compellamini. Nam is qui amat primatum gerere inter vos, Diotrephes, non recipit vos; nec enim agnoscit eum, quem tota vobiscum amplectitur Ecclesia venientem in nomine Domini. Non hunc, inquam, sed qui venit in nomine suo, illum recipit. Nec mirum. Et ipse nempe infatigabilis ad nomen grande multum anhelat, etiam in hac aetate. Nec sane falsa vel incerta opinione ducor notare hominem super vanitate istiusmodi, sed de ore suo ipsius eum judico. In litteris siquidem quas nuper ad cancellarium scripsit familiares, nonne legationis sese et onere et nomine honorari tanto indignius supplicat, quanto humilius? Utinam tamen obtinuisset! Minus forsan nocuisset potita votis ambitio, quam frustrata. Tunc quippe soli, aut pene soli obesset sibi: nunc vero saevit in orbem. Vides quid facit amor gloriae? Legatio, sarcina gravis, humeris praesertim senilibus: quis nesciat? Et tamen homini senissimo gravior videtur poena, reliquum id breve dierum suorum vivere sine hac poena. Sed forte causabitur se de suspicione judicari, et nos temeritatis arguet, qui de occultis suis reprehendimus quod non probavimus. Fateor, suspiciosus sum in hac parte: et nescio an vel simplicissimus quis secus sentire possit, quippe in tam manifesta conjectura. Ut enim simplicem referam breviter actionem, primus, aut inter primos scribit papae Innocentio: 132 legationem postulat, non obtinet. Indignatur, resilit ab illo, transit ad alium, ipsius se esse legatum gloriatur. Quod si aut ab illo ante non poposcisset, aut postmodum non accepisset ab isto, credi poterat alium quemcunque habuisse in praevaricatione intuitum, etsi non rectum aliquem: nunc autem excusationem non habet de ambitione sua. Denique ponat etiam nunc legati vel vacuum nomen , et ego quidem hac suspicione carebo, si potero. Si non, suspicabor invitus, et me intemperantiae reprehendam. Verum difficile persuadebitur ei, ego scio. Nimirum homo, diu magnus habitus inter suos, videri seipso inferior erubescit. Agnoscitur is, quem Scriptura loquitur, pudor adducens peccatum . An non grande peccatum et delictum maximum, superba ista verecundia, qua terram et cinerem pudet, non dico subjici, sed non dominari? Propter hoc ergo reliquit homo suum illum patrem sanctum Innocentium , et matrem suam sanctam Ecclesiam catholicam; et adhaeret schismatarchae suo, et sunt duo in vanitate una. Percusserunt foedus ad invicem, et super populum Dei malignaverunt consilium. Squama squamae conjungitur, et spiraculum non est in eis . Iste illum papam, ille hunc vicissim legatum scriptitat, ut decipiant ipsi de vanitate in idipsum. Invicem se consolantur, tuentur, commendant; quisque tamen pro se, non pro invicem. Nimirum homines sunt seipsos amantes. Pari quidem studio convenerunt adversus Dominum, et adversus christum ejus; sed plane intentionibus non cohaerent. Quaerit magis ex alterutro uterque profecto quae sua sunt, idque, quod audere nefarium est, in haereditate Christi. Quid nisi ante oculos vestros conantur, si patimini, proscribere Christum? Jam novos apud vos suo papae cudit legatus episcopos, ne soli sit sibi papa. Nec mortius successores, sed vivis invasores tyrannica fretus potentia superintrudit, nactus scilicet de malitia principum occasionem, qui suarum civitatum episcopos odio persequuntur iniquo. Sic sedet in insidiis cum divitibus in occultis, ut interficiat innocentes. Per tale ostium intrat in ovile ovium. Nunquid autem gratis talia legatus actitat pro papa suo? En ille totam, ut is gloriatur, Franciam atque Burgundiam legationi ejus antiquae superaddidit. Potest et adjungere, si vult, Medos et Persas, et medios fines Decapoleos. Quare non et ultra Sauromatas, et quemcunque denique locum calcaverit pes suus, suus sit, quo vel vacuis nominibus glorietur? O homo non minus sine fronte, quam sine mente; nec Dei memor timoris, nec suae honestatis! Putat se non videri, cum sit subsannatio et et illusio omnibus qui in circuitu ejus sunt. Merito quidem. Certe enim pro foro, sacrario utitur: et instar hominis negotiatoris quaeritantis lucra sua, et modo hunc, modo illum explorantis venditorem, ut ab illo demum emat quod amat, a quo vilius impetrare valuerit; ita iste sollicite sibi ecclesiasticam dignitatem hinc inde perquirens, eum tandem pro suo arbitrio delegit habere papam, qui se legatum esse consenserit. Ergo nisi legatus tu fueris, Roma papam habere non poterit? Unde hoc tibi privilegium in Ecclesia Dei? Quis nam tibi hanc concessit in Christi haereditate praerogativam? Nunquid tu haereditate possides sanctuarium Dei? Donec enim in obtinenda pudenda et impudenti petitione spes tibi ulla promerendi domini Innocentii gratiam esse potuit, sanctus ille, te scribente, et papa fuit. Quomodo ergo nunc schismaticum criminaris? Nunquid cum eadem vana spe tua, illius simul et sanctitas evanuit, et papatus? Mirum quod potuit ita in brevi dulce et amarum ex eodem fonte procedere. Heri catholicus, et sanctus, et summus pontifex: hodie nequam, schismaticus, et turbator. Heri pater 133 Innocentius, hodie Gregorius diaconus Sancti Angeli. Itaque uno quidem ex ore, sed corde profecto duplici contraria processere. Labia dolosa in corde, et corde locuta sunt. Sed enim homo cui cor et cor diverberat conscientiam, et Est et Non divaricat linguam, putas quia timor ei in mente sit, aut in fronte pudor? Male autem, juxta Apostolum, providet bona coram Deo et hominibus , qui more illius iniqui judicis, nec Deum timet, nec hominem reveretur . Et certe ambitio, cum prorumpit in impudentiam, efficaciam perdit: et cum improbus affectus se aperit, perit effectus. Ambitio, mater hypocrisis, latebras amat et tenebras; lucis impatiens est. Ambitio, spurcum vitium, in imo jacet: videt tamen omne sublime, sed videri ipsa refugit. Nec mirum. Optato namque necesse est careat, nisi caveat arbitros. Quo enim gloria plus affectatur, eo minus apprehenditur, ubi deprehenditur affectari. Quid denique tam inglorium, quam gloriae cupidum deprehendi, praesertim inter episcopos? Nec simplicem sane Christianum gloriari oportet, nisi in cruce Domini nostri Jesu Christi. Inclytus erit ambitiosus, quandiu in nocte versabitur; et donec turpis lucri negotium perambulabit in tenebris, poterit hypocrita justus sanctusque videri, sed oculo qui videt in facie. At ubi forte foras mittit impudentia vel imprudentia quod latet in conscientia, nonne intemperans appetitus apparet ad confusionem procacior, quam promptior ad gloriam? Sic revera, sic probatur quod legitur: Gloria in confusione eorum qui terrena sapiunt ; et illud: Si ego gloriam meam quaero, gloria mea nihil est . Impleturque in illo qui ejusmodi est, quod Propheta sanctus imprecatur, nisi fallor, hypocritis, Fiant, inquiens, sicut fenum tectorum, quod priusquam evellatur, exaruit . Non adeo periit pudor a mortalibus, ut nuda impudensque vel ab ipsis honoretur ambitio, praesertim in sene et sacerdote, quem eo magis profecto puerilis ista dedecet vanitas, quo eum major gravitas, majorque decet sanctitudo: et si in facie benedicitur ab adulante, sed a tergo subsannatur ab omnibus. Est sobria quaedam, et quodammodo oculata ambitio, moliens saltem caute, etsi non caste. Si valet proficere, clam negotia sua curat. Sin vero, manet in se, et pudoris umbram non deserit. Equidem talis, etsi Deum nondum metuit ad salutem, pro ingenita tamen verecundia honestatem interim retinet, quod homines reveretur et publicum erubescit. Caeterum quaenam ista praeceps est, et frontosa libido dominandi, ut pro obtentu vix annuae legationis, primo quidem suo nec parcat senio, nec deferat sacerdotio: deinde nec lateri Salvatoris, quod in aqua et sanguine colligendi in fidei unitate populi protulit redemptionem, ut quisquis tentaret dividere quos ille colligeret, et inde redimeret; probaret sese non christianum, sed antichristum, reus mortis et crucis Christi? O impatiens et effrenis turpis quaestus cupiditas! o ardor intemperans! o caeca et pudenda ambitio! Aperte prius frontoseque, ut jam dixi, et ipse, proh pudor! non diffitetur, addit indigna satis petitione tentare Catholicum: dolensque repulsam, incunctanter ad schismaticum refugit; et accepta de manu sacrilega male cupita potestate, latus denuo Domini gloriae crudeliter confodere non veretur. Dividit nempe Ecclesiam, pro qua illud est in cruce divisum, visurus procul dubio et ipse in quem transfixerit. Cognoscetur profecto Dominus judicia faciens, qui nunc injuriam patiens ignoratur. Cum enim coeperit facere judicium omnibus injuriam patientibus, et arguere in aequitate pro mansuetis terrae; putas avertere poterit aurem a charissima sponsa sua, cum clamaverit stans adversus eos qui se angustiaverunt? Non: omnino non poterit non audire plangentem: Amici mei et proximi mei adversum me appropinquaverunt 134 et steterunt; et qui juxta me erant, de longe steterunt, et vim faciebant qui quaerebant animam meam . Quomodo namque non recognoscet os de ossibus suis, et carnem de carne sua, imo vero jam quodammodo spiritum de spiritu suo? Quasi non ipsa sit dilecta illa, cujus concupivit decorem, cujus formam induit, cui se mirabili dignatione castis atque individuis devinxit amplexibus, ita ut essent duo in carne una: unum in uno spiritu quandoque futuri! Nam etsi cognoverat secundum carnem Christum, sed tunc jam non recognoscet: quia spiritus ante faciem ejus Christus Dominus, cui adhaerens unus spiritus erit, cum absorpta morte in victoria, quod infirmnm de carne est, in virtute spiritns convaluerit; cum exhibuerit eam sibi Sponsus gloriae gloriosam columbam suam, perfectam suam, formosam suam, non habentem maculam peccati, neque rugam corruptionis, aut aliquid hujusmodi. Dum libenter in his immoror, pene coepti immemor factus sum, ita cupiens redimere tempus, quoniam dies mali sunt. Excedentem devotio levat. sed revocat zelus: et ubi rapior, ibi et cogor recidere, et plangere dolorem meum. Audet inimicus crucis Christi suis sedibus pellere sanctos, qui nolunt bestiam adorare, quae aperuit os suum in blasphemias, blasphemare nomen Dei, et tabernaculum ejus . Altare contra altare erigere tentat, confundere fasque nefasque non confunditur. Abbates abbatibus, episcopos episcopis superintrudere nititur; amovere catholicos, schismaticos promovere. Miseri et miserandi, qui ita promoveri, et ab isto, consentiunt. Siquidem circuit mare et aridam, ut faciat unum episcopum; et cum fecerit, facit eum filium gehennae duplo quam se. Quaenam vero putas est tanti causa furoris? Non alia sane, nisi quod displicet mortalibus angelica illa partitio, qua gloria Deo, pax hominibus nuntiatur; et dum gloriam usurpant, turbant pacem. Solus gloriam meretur, qui facit mirabilia solus, sicut dicit Apostolus: Soli Deo honor et gloria . Porro autem cum nostro genere bene agitur, si datur frui pace Dei, pace cum Deo, et quidem feliciter et misericorditer. Quonam ergo modo stabit pax hominum coram Deo, vel cum Deo, si Deo non potest apud homines esse tuta sua gloria? O stulti filii Adam, qui contemnentes pacem, et gloriam appetentes, et pacem perdunt, et gloriam! Ob hoc denique et nunc Deus ultionum commovit terram, et conturbavit eam: ostendit populo suo dura, potavit nos vino compunctionis. Velimus, nolimus, impleri quandoque necesse est veritatem Spiritus sancti, fierique illam quae prophetico spiritu praenuntiata legitur in Scripturis discessio : sed vae homini per quem venit! Melius erat ei, si natus non fuisset homo ille. Quis vero ille, nisi homo peccati qui super electum a catholicis catholicum, et canonice, locum sanctum invasit, quem tamen, non quia sanctus, sed quia summus est, affectavit? Invasit, inquam, invasit armis, igne, pecunia, non vitae merito vel virtutum: pervenit in quo stat, et stat in quo pervenit. Nam illa quam jactat juratorum suorum non electio sed factio, umbra tantum fuit, et occasio, et velamentum malitiae. Dici potest electio, sed impudenter, sed mendaciter. Stat quippe sententia ecclesiastica et authentica, post primam electionem non esse secundam. Celebrata proinde prima, quae secundo praesumpta est, non est secunda, sed nulla. Nam etsi quid minus forte solemniter, minusve ordinabiliter processit in ea quae praecessit, ut hostes unitatis contendunt; numquid tamen praesumi altera debuit, nisi sane priore prius discussa ratione, cassata judicio? Eapropter qui se super ingerere festinant, quique temerario temere manus imponere nihilominus acceleraverunt, Apostolo prohibente, Nemini cito manum imponas ; ipsi procul dubio majus peccatum habent, ipsi auctores 135 schismatis, ipsi grandis militiae hujus principes exstitere. Caeterum nunc judicium expetunt, quod ante exspectasse debuerant: et quam suo loco oblatam tenuerant, tandem justitiam offerunt, ut videlicet si recusetur, justi vos videamini: si recipiatur, litigantibus inter se partibus, dilatio redimat tempus, et interim fiat aliquid. An de vestra justitia desperatis, et damnum jam crescere non timetis, quemcunque causa exitum sortiatur? Quidquid, inquiunt, hactenus factum sit, modo quaerimus audientiam: judicium sumus subire parati. Tergiversatio est. Quid in omni impio conatu vestro vobis relinquitur aliud, quod afferre queatis ad seducendum simplices, ad armandum malevolos, ad vestram ipsorum palliandam malitiam? Si hoc non diceretis, quid diceretis? Caeterum jam Deus judicavit quod sero repetit homo: judicavit autem operis evidentia, non decreti sententia. Numquid Dei judicium audeat humana temeritas retractare? Quid si causetur et clamet per prophetam Deus, Tulerunt homines a me judicium? Non est consilium contra consilium Domini: velociter currit sermo ejus, in conveniendo populos in unum et reges, ut domino papae Innocentio serviant et obediant. Quis revocabit? Dei esse judicium senserunt et consenserunt Galterius Ravennas, Hildegarius Terraconensis, Norbertus Magdeburgensis, Conradus Salseburgensis, archiepiscopi. Dei esse judicium cognoverunt et acquieverunt episcopi, Equipertus Monasteriensis, Hildebrannus Pistoriensis, Bernardus Papiensis, Landulfus Astensis. Hugo Gratianopolitanus, Bernardus Parmensis. Horum gloria specialis et praecipua sanctitas, et auctoritas etiam hostibus reverenda, facile nobis, qui minorem et meriti et officii tenemus locum, aut errare secum, aut sapere persuasit. Taceo multitudinem caeterorum, Tusciae, Campaniae, Longobardiae, Germaniae, et Aquitaniae, Galliarum denique et Hispaniarum omnium, necnon et universae Orientalis Ecclesiae, tam archiepiscoporum, quam episcoporum, quorum nomina sunt in libro vitae, sed epistolae brevitas non admittit. Hi omnes unanimes, non conducti pecunia, non seducti fallacia, non illecti privato carnis vel cognationis amore, non timore compulsi potentiae saecularis, sed Dei procul dubio voluntatem, sicut non ignorantes, ita nec dissimulantes, Petrum Leonis ingenue refutaverunt, ac secure Gregorium in papam Innocentium susceperunt. Nostratum sane nemo ex nomine in his expressus est litteris: quia et omnes compendium non fert, et aliquorum invidiosa designatio adulationis notam non effugit. Non autem debeo praetermittere sanctos, qui mundo mortui, Deo melius vivunt: quorum vita abscondita est cum Christo in gloria, ubi certe studiose inquirunt, et non dubie inveniunt beneplacitum 136 Dei, qui solliciti sunt quomodo placeant ei. Itaque Camaudulienses, Vallambrosani, Cartusienses, Cluniacenses, et qui de Majori-Monasterio sunt, mei quoque Cistercienses, Cadumenses, Tironenses, et Saviniacenses; universitas denique et unanimitas fratrum, tam clericorum quam monachorum regularis vitae probataeque conversationis, sequentes episcopos, tanquam greges pastores suos, Innocentio firmiter adhaerent, sincere favent, humiliter parent, verum apostolorum successorem fideliter recognoscunt. Quid reges et principes terrae? Nonne in eodem spiritu, una cum subjectis sibi plebibus, Innocentium pariter amplectuntur, confitentes et ipsi papam et episcopum animarum suarum? Quis postremo in quocunque ordine vitae illustris et boni nominis homo idipsum non sapit? Et tamen adhuc isti, nescio qua contentiosa importunitate et importuna contentione, reclamant. Vocant in causam orbem, et cum sua paucitate universitatem flagitant judicari: et qui praejudicaverant in electione, de confirmatione rejudicare contendunt; tunc praepropere agentes, modo praepostere retractantes. Quis tantos, quaeso, in unum cogere queat exercitus utriusque ordinis principum, ne dicam plebium, et adducere in examinationem? Quis tot sanctorum millibus persuadere sufficiat, quod prius aedificaverunt, iterum destruere, et abducere semetipsos in praevaricationem? Quis deinde locus omnibus tantus, omnibus tutus? Universae quippe Ecclesiae negotium est, non unius causa personae. Videtis quod de impossibili calumniam struitis matri vestrae: imo vobis foveam foditis, in quam praecipitemini; et laqueum nectitis, quo teneamini, ne ad gremium revertamini matris vestrae. Occasio nunquam deerit ei qui vult recedere ab amico. Sed esto. Mutet consilium suum Deus , revocet sententiam, convocet a finibus terrae concilium; judicari bis in idipsum, quod ipse non facit, patiatur: quosnam, quaeso, dabunt judices sibi? Omnes quippe in parte sunt, et partibus de judicio haud facile conveniet: atque ita ad litem magis quam ad pacem tantus conventus fatigabitur. Deinde velim scire, cui ille interim vellet credere Romam, quam tanto amore ex longo tempore concupivit, tanto labore et sumptibus acquisivit, tanto fastu possidet, tanto pudore timet amittere; ne frustra convenisse saeculum omne cernatur, si cum ille cadet a causa, non tamen cadat a Roma. Alioquin quis causam spoliatus ingreditur? Nec leges profecto cogunt, nec canones. Et haec dicimus, non de nostra justitia diffidentes, sed a vestra caventes versutia. Jam enim Deus eduxit tanquam lumen justitiam suam, et judicium suum tanquam meridiem, etsi caeco nec lumen appareat, nec meridies luceat: quoniam sicut tenebrae ejus, ita et lumen ejus. 137 Duo itaque sunt de quibus contenditur, quisnam eorum rectius videatur esse Papa. Quorum primo quidem, si personas compares, ut neutri sane vel derogare videar, vel adulari, dicam quod dici passim reperies, et neminem arbitror diffiteri: quia videlicet Innocentii nostri vita vel fama nec aemulum timet, cum alterius nec ab amico tuta sit. Dehinc si electiones discutias, nostri itidem mox occurrit et promotione purior, et ratione probabilior, et prior tempore. Porro de tempore constat: reliqua duo merita probant, et dignitas eligentium. Hanc enim, ni fallor, partem saniorem invenies, tam episcopos, quam cardinales diaconos sive presbyteros, et quorum maxime interest de electione summi pontificis, et quanti in eligendo juxta patrum scita sufficiant. Quid et in consecratione? Nonne Ostiensem, ad quem specialiter utique spectat, habemus? Cum igitur et electus dignior, et electio sanior, et actio ordinabilior teneatur; qua isti ratione, imo qua contentione, contra jus et fas et vota omnium bonorum, invitae et renitenti Dei Ecclesiae praeficere alium, et illum deponere tentant? Horum conatui tam maligno, tam indigno, tam temerario, totis certe viribus renitendum esse videtis, reverendissimi et illustrissimi Patres. Quod cum omni familiae Dei, tum vobis maxime vestrisque convenit, si tamen zelus domus Dei comedit animas vestras. Vobis, inquam, et vestris maxime vigilandum est et orandum, ne intretis in tentationem. In ea sane parte majore opus est fortitudine et cautela, unde acrior insistit adversarius, et vis belli major incumbit. Quam saevus et callidus hostis insurrexerit in vos, proprio certe agnoscitis experimento. Heu! quam multum jam malitia illius in illis partibus pro accepta potestate processit, utroque saeviens genere malignandi, vi et dolo! Nunquid autem malitia vincet tandem sapientiam? sed haec est hora ipsius, et potestas tenebrarum. Caeterum hora novissima est et potestas cito transit. Ne terreamini, ne seducamini. Dei virtus, et Dei sapientia Christus vobiscum est, qui et in causa est. Confidite, ipse vicit mundum: fidelis est, non permittet vos tentari supra id quod potestis. Videtis stultum firma radice? sine dubio statim maledicetur pulchritudini ejus. Non enim diu derelinquet Dominus virgam peccatorum super sortem justorum. Verum vestrae interim vigilantiae est, vestris pro vestro officio sollicite providere, sicut et providetis, ut non extendant justi ad iniquitatem manus suas. Oratio pro Catholicis: Benefac, Domine, bonis et rectis corde . Pro schismaticis: Imple, Domine, facies eorum ignominia, ut quaerant nomen tuum .
|
(nam opus amisit) (Eccli. IV, 25) (sic enim nominabat) (Job
XLI, 7) (II Cor.
VIII, 21) (Luc. XVIII, 2) (Philipp. III, 19) (Joan. VIII, 54) (Psal. CXXVIII, 5) (quod
certe palam est) (Psal. XXXVII, 12, 13) (quod et
flens dico) (Apoc. XIII, 6) (I Tim. I, 17) (II Thess. II, 3) (I Tim. V, 22) (secundum
hominem dico) (Psal. CXXIV, 4) (Psal. LXXXII, 17)
|
[ al. male, impudenti vel
imprudenti] [ al.
occulta] [ al. expetiisse]
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |
Bernardus Claraevallensis
| 127 |
EPISTOLA CXXVII. AD GUILLELMUM COMITEM PICTAVORUM, DUCEM AQUITANIAE, EX PERSONA HUGONIS DUCIS RURGUNDIAE. Guillelmum, antipapae Anacleto faventem, hortatur ad Innocentium verum pontificem recipiendum. 1. 2.
|
GUILLEMO Dei gratia egregio comiti Pictavorum, et duci Aquitanorum, HUGO eadem gratia Burgundiae dux, timere terribilem, et eum qui aufert spiritum principum.
|
Errorem vestrum ultra dissimulare non fero, quippe carne propinquus et corde amicus. Si quis de populo deviat, solus perit; verum principis error multos involvit, et tantis obest, quantis praeest ipse. Nec praesumus, sicut scitis, ut perdamus, sed ut rogamus subjectos. Per quem reges regnant, ipse nos praefecit populis suis, a nobis tuendis, non subvertendis; plane sanctae suae Ecclesiae ministros, non dominos. Cui vos ministerio cum digne alias pro vestri magnitudine potentatus, et laudabiliter deservisse noscamini, 138 miror quanam versutia modo vestra illa prudentia circumventa fuerit, eamdem matrem vestram et dominam deserere in tempore malo: nisi forte et hoc vobis vestri illi consiliarii persuadere conentur, ad solam Petri Leonis domum, universalem Ecclesiam esse redactam. Viri mendaces, quos Veritas, sicut et caput eorum antichristum, destruit spiritu oris sui, affirmans eam per os David ad universos fines terrae, et ad universas familias gentium dilatari . Habent tamen ducem Apuliae, sed solum ex principibus, ipsumque usurpatae coronae mercede ridicula comparatum. Denique quid boni, quid virtutis, quid honestatis afferunt de summo pontifice suo, ut et nos provocent ad favorem? Si vera sunt quae ubique divulgat opinio, nec unius dignus est viculi potestate; si vera non sunt, decet nihilominus caput Ecclesiae, non solum vitae habere sanitatem, sed et famae decorem. Tutius proinde vobis est, mi cognate charissime, ut in susceptione universalis papae, ab universitatis consensu et consilio non recedatis: quem omnis religio, quem regum universitas receperunt, vobis quoque et honorificum et salutiferum est ut recipiatis. Domini papae Innocentii et innocens vita, et integra fama, et electio canonica praedicatur. Priora duo nec hostes diffitentur; tertium calumniam habuit, sed per Christianissimum Lotharium nuper falsi calumniatores in suo sunt mendacio deprehensi.
|
(Psal. XXI, 28)
|
[ al. habet]
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |
Bernardus Claraevallensis
| 128 |
EPISTOLA CXXVIII. AD EUMDEM. Serio eum hortatur de reducendis ad Ecclesiam clericis quos expulerat
|
In eo animo et in ea voluntate memini me discessisse dudum a te, princeps eximie, ut totis affectibus hene tibi tuisque cuperem, totis nisibus salutem vestram et honorem vestrum, ubicunque possem, juvarem; eo quod non redirem fraudatus fructu adventus mei ad vos, sed laetus praeter spem multorum reportarem mecum pacem Ecclesiae, cum exsultatione universae terrae. Miror autem quo, cujusve consilio mira illa mutatio dexterae Excelsi tam subito in deterius est mutata; ut rursum ad injuriam Ecclesiae clericos Sancti Hilarii de civitate expelleres, et iram Dei in te gravius, quamprimum excitares. Quis te fascinavit tam cito recedere a via veritatis et salutis? Profecto judicium portabit quicunque est ille. Utinam et abscindantur qui vos conturbant. Revertere, quaeso, revertere, ne et tu, quod absit! abscindaris. Revertere, inquam, et revoca amicos tuos ad pacem, et clericos ad ecclesiam, antequam irrecuperabiliter reddas tibi aversum terribilem, et eum qui aufert spiritum principum, terribilem apud reges terrae.
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||||
Bernardus Claraevallensis
| 129 |
EPISTOLA CXXIX. AD JANUENSES. Pacem quam aliquando coram conciliaverat, constanter retinendam et tuendam hortatur. 1. 2. 3.
|
JANUENSIBUS suis, consulibus cum consiliariis et civibus universis, BERNARDUS abbas dictus de Clara-Valle, pacem, et salutem, et vitam aeternam.
|
Quod adventus noster ad vos anno praeterito non fuerit otiosus, Ecclesia paulo post in sua necessitate probavit, a qua missi et fueramus. Honorifice nos et suscepistis, et tenuistis, exiguum quod apud vos fuimus: et quidem digne vobis, sed supra nostrae humilitatis modum. Profecto ut non immemores, sic non ingrati sumus. Vicem rependat qui potest, et qui in causa fuit Deus. Nos enim unde illum recompensemus 139 venerationis cultum, sed obsequium, sed affectum, plenum amoris et gratiae? Non quod nostro delectemur favore, sed vestrae devotioni collaetamur. O mihi dies illos festivos, sed paucos! In aeternum non obliviscar tui, plebs devota, honorabilis gens, civitas illustris. Vespere et mane et meridie, more utique prophetae, narrabam et annuntiabam , et erat tanta audiendi aviditas, quanta audientium charitas. Portabamus verbum pacis; cumque invenissemus filios pacis, requievit super eos pax nostra. Exieram plane seminare semen, non meum, sed Dei; et cadens in terram bonam semen bonum, fructum fecit centuplum et tempestivum. Mira celeritas, quia magna necessitas. Nec tarditatem passus sum, nec difficultatem, una pene die et serens, et metens, et reportans cum exsultatione manipulos pacis. Haec quippe messis quam messui. Exsulibus, captivis, compeditis et incarceratis, evadendi atque repatriandi laetam reportavimus spem, metum hostibus, confusionem schismaticis, gloriam Ecclesiae, orbi laetitiam. Et nunc quid restat, charissimi, nisi ut admoneamini de perseverantia, quae sola meretur viris gloriam, coronam virtutibus? Prorsus absque perseverantia nec qui pugnat victoriam, nec palmam victor consequitur. Vigor virium, virtutum consummatio est; nutrix ad meritum, mediatrix ad praemium. Soror est patientiae, constantiae filia, amica pacis, amicitiarum nodus, unanimitatis vinculum, propugnaculum sanctitatis. Tolle perseverantiam, nec obsequium mercedem habet, nec beneficium gratiam, nec laudem fortitudo. Denique non qui coeperit, sed qui perseveraverit usque in finem, hic salvus erit . Saul cum esset parvulus in oculis suis, rex est super Israel constitutus: non perseverans in humilitate, et regnum amisit et vitam. Si cautela Samsonis, si Salomonis devotio perseverantiam retinuissent, nec is profecto privaretur sapientia, nec ille viribus. Hoc summae honestatis insigne, hanc totius probitatis unicam fidamque custodem, custodiri a vobis firmiter hortor et precor. Custodite diligenter quod libenter audistis. Mementote scriptum, quia metuebat Herodes Joannem, et libenter eum audiebat . Sed beatus foret, si audita libenter aeque servasset. Denique non qui audiunt, sed beati, inquit, qui audiunt, et custodiunt verbum Dei . Servate proinde vos pacem fratribus vestris Pisanis, fidem domino papae, fidelitatem regi, vobis honorem. Hoc enim expedit, hoc decet, hoc justitia exigit. Audivimus venisse ad vos nuntios ducis Rogerii: quid attulerint, quidve retulerint, nos nescimus. Verum ego juxta illud poetae, ut verum fatear, semper timui Danaos, et dona ferentes . Si quis forte in vobis rem tam foedam committere deprehendatur, extendere videlicet manum ad turpe lucrum; hunc protinus notate, et judicate hostem nominis vestri, civium proditorem, ac venditorem communis honoris et honestatis. Si quis item susurro in populo, diaboli sibi assumens vicem, jurgia seminare, et pacem turbare velle reperiatur, quemadmodum ille discordiae semper est amator et auctor; huic rigidae censurae remedio citius obvietur, eo quippe pessimae, quo intimae pesti. Hostilis exercitus vastat agros, domosque spoliat; prava autem consilia corrumpunt bonos mores, et modicum fermentum totam massam corrumpit . Serite, plantate, negotiamini, ut antiqua mala non solum non iteretis, sed etiam de justis laboribus vestris expiare et delere possitis. Scriptum quippe est: Redemptio animae viri, propriae divitiae ; et rursum: Date eleemosynam, et omnia munda sunt vobis . Quod si militare placet, et vestrae fortitudinis ac strenuitatis iterum 140 experiri vires, arma probare delectat; non equidem id praesumendum adversus vicinos et amicos, cum magis Ecclesiae inimicos expugnare deceret, sed et regni vestri invasam a Siculis defensare coronam. Super illos sane et honestius acquiretis, et justius possidebitis acquisita. Deus pacis et dilectionis maneat semper cum omnibus vobis. Amen.
|
(Psal. LIV, 18) (Matth. X, 22.) (Marc. VI, 20) (Luc. XI, 28) (VIRGILIUS, Aeneid. lib. II, vers. 49) (quod Deus avertat!) (I Cor.
V, 6) (Prov.
XIII, 8) (Luc. XI, 41)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 130 |
EPISTOLA CXXX. AD PISANOS. Pisanos laudat ob studium et favorem erga Innocentium papam, qui, Roma per antipapam Anacletum occupata, exsul Pisas concesserat
|
PISANIS nostris, consulibus cum consiliariis et civibus, BERNARDUS abbas dictus de Clara-Valle, universis salutem, et pacem, et vitam aeternam.
|
Benefaciat vobis Deus, et meminerit fidelis servitii et piae compassionis et consolationis et honoris, quae sponsae Filii ejus in tempore malo et in diebus afflictionis suae exhibuistis et exhibetis. Et quidem hoc jam impletur ex parte, et orationis hujus nonnullus capitur fructus. Digna plane retributio celeri jam compensatur effectu. Jam pro meritis tecum actitat Deus, populus, quem elegit in haereditatem sibi, omnino populum acceptabilem, sectatorem bonorum operum. Assumitur Pisa in locum Romae, et de cunctis urbibus terrae ad apostolicae sedis culmen eligitur. Nec fortuitu sive humano contigit istud consilio; sed coelesti providentia, et Dei benigno favore fit, qui diligentes se diligit, qui dixit Christo suo Innocentio: Pisam inhabita, et ego benedicens benedicam ei. Hic habitabo, quoniam elegi eam. Me auctore, tyranni Siculi malitiae Pisana constantia non cedit: nec minis concutitur, nec donis corrumpitur, nec circumvenitur dolis. O Pisani, Pisani, magnificavit Dominus facere vobiscum, facti sumus laetantes. Quae civitas non invidet? Serva depositum, urbs fidelis, agnosce gratiam, stude praerogativae non inveniri ingrata. Honora tuum et universitatis Patrem, honora mundi principes, qui in te sunt, et judices terrae; quorum te praesentia reddit illustrem, gloriosam, famosam. Alioquin si ignoras te, o pulchra inter civitates, egredieris post greges soladium tuorum pascere haedos tuos. Sapientibus sat dictum est. Commendo vobis marchionem Engelbertum, qui domino Papae et amicis ejus missus est in adjutorium: juvenis fortis et strenuus, et, si non fallor, fidelis. Habetote eum nostris precibus magis commendatum, quia et ego ei vos amplius commendare curavi, monuique ut vestris potissimum consiliis innitatur.
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |||
Bernardus Claraevallensis
| 131 |
EPISTOLA CXXXI. AD MEDIOLANENSES. Cum Mediolanenses, Innocentio reconciliati, tamen titubare in officio et obedientia viderentur, eos ad retinendam constantiam incitat, recentia Romanae Ecclesiae erga illos beneficia memorans. 1. 2.
|
Suis MEDIOLANENSIBUS, universo videlicet clero et populo, BERNARDUS abbas dictus de Clara-Valle, salutem in Domino.
|
Bene vobiscum facit Deus: bene vobiscum facit Romana Ecclesia. Facit ille quod pater: facit illa quod mater. Et revera quid vobis debuit facere, et non fecit? Si postulastis mitti vobis de curia honorabiles 141 personas ad honorem Dei et vestrum, factum est. Si postulastis confirmari quod unanimitas vestra de venerabilis patris vestri electione firmaverat, factum est. Si voluistis licuisse vobis quod illicitum, nisi pro magna quidem necessitate, sacri canones judicant, translationem episcopii scilicet in archiepiscopatum, concessum est. Si rogastis erui cives vestros de vinculis Placentinorum, quod utique ego praetermittere nec volo nec valeo; et hoc factum est. In quo postremo quaecunque rationabilis petitio filiae, non dico repulsam, sed vel moram passa est apud piam matrem? En ad complementum pallium praesto est, plenitudo honoris. Nunc vero audi me, inclyta plebs, gens nobilis, civitas gloriosa. Audi, inquam, me dilectorem tui, zelatorem salutis tuae. Romana Ecclesia valde clemens est, sed nihilominus potens. Fidele consilium, et omni acceptione dignum: Noli abuti clementia, ne potentia opprimaris. Sed dicit aliquis: Debitam ei reverentiam exhibebo, et nihil amplius. Esto, fac quod dicis; quia si exhibeas debitam, et omnimodam. Plenitudo siquidem potestatis super universas orbis Ecclesias, singulari praerogativa apostolicae Sedi donata est. Qui igitur huic potestati resistit, Dei ordinationi resistit. Potest, si utile judicaverit, novos ordinare episcopatus, ubi hactenus non fuerunt. Potest eos qui sunt, alios deprimere, alios sublimare, prout ratio sibi dictaverit, ita ut de episeopis creare archiepiscopos liceat, et e converso, si necesse visum fuerit. Potest a finibus terrae sublimes quascunque personas ecclesiasticas evocare, et cogere ad suam praesentiam, non semel aut bis, sed quoties expedire videbit. Porro in promptu est ei omnem ulcisci inobedientiam, si quis forte reluctari conatus fuerit. Denique probasti et tu. Quid enim contulit tibi vetus tua rebellio et recalcitratio male suasa a pseudoprophetis tuis? quem fructum habuisti, in quibus nunc erubescis? Agnosce potius in qua potestate, gloria et honore suffraganeorum tuorum tam diu privata exstitisti. Quis pro te valuit obviare apostolicae auctoritatis justissimae severitati, cum, provocata tuis excessibus, decrevit te tuis illis antiquis ac praeclaris ornamentis nudare, mutilare membris! Et hodie confusa et truncata jaceres, si non benignius quam potentius tecum actum fuisset. Quis eam prohibere valebit etiam a gravioribus, si rursum adjeceris provocare? Vide ne patiaris recidivum: quia pro certo, nisi fallor, non tam facile denuo poterit inveniri remedium. Si quis itaque dixerit tibi: Partim oportet obedire, partim non oportet; cum tu in te experta sis plenitudinem apostolicae potestatis, auctoritatis integritatem, nonne hujusmodi aut seductus est, aut seducere vult? Sed fac quod dico: nam ego te non seduco. Convertere magis ad humilitatem, ad mansuetudinem: siquidem et humilibus dat Deus gratiam , et mansueti haereditabunt terram . Esto cauta dominae et matris tuae recuperatam servare gratiam: et sic ei placere studeas de reliquo, quatenus placeat ei non solum servare tibi quae reddidit, sed etiam adjicere quae nondum dedit.
|
(veritatem dico,
non mentior) (quod absit) (I Petr. V, 5) (Psal. XXXVI, 11)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 132 |
142 EPISTOLA CXXXII. AD CLERUM MEDIOLANENSEM. Gratulatur clero Mediolanensi, cujus opera civitas, reacto schismate Anacleti, ad unitatem Ecclesiaere dierat.
|
Benedicti vos a Domino, quorum studio et industria civitas vestra liberata est ab errore, et relicto schismate ad catholicam rediit unitatem. Exiit sermo iste inter Catholicos: audivit et laetata est Sion, et est vobis gloria coram Deo et omni populo. Quam laetis amplexibus mater Ecclesia colligit tot et tantorum multitudinem filiorum, quos se amisisse dolebat! quam laeto et sereno vultu Deus pater recipit hoc sacrificium de manibus vestris! Quod autem et paci terrae intenditis, facitis quod filii pacis. Et ego, fratres, particeps et socius gaudii vestri fieri cupiens, juxta petitionem vestram ad vos cum dilectis fratribus nostris, nuntiis vestris, veniebam, de quibus mihi scripsistis, plenius secundum rationem in beneplacito Dei satisfacturus. Sed quia tempus breve est quo ad concilium festinamus; non gravet vos usque ad reditum nostrum sustinere.
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||||
Bernardus Claraevallensis
| 133 |
EPISTOLA CXXXIII. AD UNIVERSOS CIVES MEDIOLANENSIUM. Invitatus ad componendam pacem, laetatur ad hoc opus suam operam requiri.
|
Ut ex scriptis vestris percipio, nonnullus mihi locus gratiae apud vos est, et, quoniam meum non invenio meritum, divinitus credo datum. Non recuso favorem ingentis insignisque populi. Amplector oblatam gratiam, et obviis manibus gloriosae civitatis devotionem devotus excipio: praesertim hoc tempore, quo abjecto errore schismaticorum, ad sinum matris Ecclesiae cum gaudio totius orbis reversa est. Arbitror tamen non solum mihi gloriandum, quod invitor ad pacem quaerendam; et a famosissima urbe, cum sim pauper ignobilisque persona, tanti boni mediator atque minister assumor; sed vobis quoque per talem nihilominus honor est flecti ad pacem et concordiam vicinorum vestrorum, quos nec multarum civitatum hostilis impetus, ut bene notum est mundo, cedere aliquando compulit. Itaque festinans ad concilium, spero me rediturum per vos, et probaturum de gratia quam promittitis. Qui autem gratiam dedit, faciat ne in me vacua sit.
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||||
Bernardus Claraevallensis
| 134 |
EPISTOLA CXXXIV. AD NOVITIOS APUD MEDIOLANUM CONVERSOS. Novitiis Mediolanensibus gratulatur de conversione, seque peracto concilio illos invisurum spondet.
|
Charissimis fratribus de Mediolano, nuper conversis ad Deum, BERNARDUS abbas dictus de Clara-Valle, in spiritu consilii et fortitudinis, quod bene coeptum est, digno exitu consummare.
|
Benedictus Deus, qui fecit vobis vilescere mundi gloriam, largiturus suam. O quam vani filii hominum, quam mendaces filii hominum in stateris, qui secundum illud Evangelii, gloriam ab invicem quaerunt, et gloriam quae a solo Deo est, nolunt ; plane in hoc ipsi decipientes 143 de vanitate in idipsum! Vos autem non sic. Ab hoc vos opprobrio liberavit nunc divina misericordia, ut essetis Christi bonus odor Deo in omni loco; ipsi ad gloriam, angelis ad laetitiam, hominibus ad exemplum: si quidem gaudium est in coelo super uno peccatore poenitentiam agente; quanto magis super tot et talibus viris, et de tali urbe conversis? Et ego, fratres, tanta laetitia provocatus, sed et vocatus a vobis, per charissimos fratres Ottonem et Ambrosium, quos ad hoc ipsum direxistis, decreveram simul cum ipsis venire ad vos. Caeterum melius existimans, non in articulo temporis, neque in transitu vos videre, distuli usque ad reditum nostrum. Properamus quippe ad concilium, per vos Deo auxiliante reversuri, consiliumet auxilium, quod secundum rationem poterimus, vestro sancto proposito praebituri.
|
(Joan. V,
44) (Psal. LXI, 10.)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 135 |
EPISTOLA CXXXV. AD PETRUM PAPIENSEM EPISCOPUM. Delatas sibi laudes in Deum refundit. Episcopum ab operibus misericordiae laudat.
|
Si semen bonum, jactum in terram bonam, fructum attulisse videtur, ipsius est gloria qui dedit semen serenti, fecunditatem terrae, semini incrementum. Quid in his nos capimus? Ego sane gloriam Christi alteri non dabo, multo vero scrupulosius usurpabo mihi. Profecto lex Domini convertit animas, et non ego: testimonium Domini fidele sapientiam praestat parvulis , et non ego. Laudatur de bona litterae tornatura manus, non calamus. Fateor, ut multum tribuam mihi lingua mea calamus scribae velociter scribentis . Sibi ergo, inquis, quid afferunt boni speciosi pedes evangelizantium bona? Multum per omnem modum. Primum quidem, quia filii sunt Patris sui qui in coelis est, et gloriam, quam deferunt Patri, nequaquam a se ducunt alienam. Nam si filii, et haeredes. Deinde vero quod proximorum salutem, suam nihilominus arbitrantur, quippe quos tanquam se ipsos diligunt. Tertio quoque, quod labor labiorum ipsorum sibi penitus perire non poterit. Unusquisque enim mercedem accipiet secundum proprium laborem . Ego labia mea non prohibui: tu aperuisti et viscera, ideo procul dubio plus recepturus, quoniam plus laborasti. Certus sum enim quia non vacat tibi, quod sitienti tulisti aquam, et cum panibus occurristi fugientibus. Non, inquam, vacant officia humanitatis, non hortamenta salutis, quibus Christi vere viscera in illis pauperibus refovisti. Ambo tamen collaboratores, ambo coadjutores Dei sumus: ambo pariter speramus fructum in respectione animarum sanctarum. Quis mihi det memoriam tui nunquam deserere, nunquam ab ipsa deseri?
|
(Psal. XVIII, 8) (Psal. XLIV,
2) (I Cor. III, 8)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |||
Bernardus Claraevallensis
| 136 |
EPISTOLA CXXXVI AD INNOCENTIUM PAPAM. Dalfinum, de illatis injuriis satisfacere paratum, mitius tractari cupit.
|
Si tristia semper acciderent, quis sustineret? si semper prospera, quis non contemneret? Sed rerum cauta gubernatrix Sapientia, horum pernecessaria vicissitudine eo moderamine electis suis cursum vitae temporalis alternat, ut nec adversa frangant, nec laeta dissolvant: cum potius et ista ex illis gratiora, et illa ex his tolerabiliora reddantur. Benedictus per 144 omnia Deus: tristitia nostra versa est in gaudium, acceperunt oleum post vinum vulnera nostra. Raptores et praedones compuncti humiliantur: sacerdotem Domini, in quem ausi sunt mittere manus, cum honore remittunt; spolia quae diripuerant, et sine desidia recolligunt, et sine fraude restituunt. Si quid horum est quod inveniri non possit, Dalfinus pro eo satisfaciet ad beneplacitum vestrum: hoc quippe manu sua in nostra affirmavit. Pro qua sua promissione adimplenda si venerit ad pedes vestrae majestatis, quod et proposuit, mitius quam meruit supplicamus agi cum juvene: non quod velimus impunitum esse tam grande facinus, sed ut Ecclesia, si fieri potest, debita satisfactione honoretur; ut is qui satisfacit, supra vires patientiae suae non exasperetur, et poeniteat hominem nostris acquievisse consiliis.
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||||
Bernardus Claraevallensis
| 137 |
EPISTOLA CXXXVII. AD IMPERATRICEM ROMANORUM. Mediolanenses non ante receptos in gratiam a pontifice, quam ipsi Lotharium imperatorem reciperent. Hinc eos clementiae imperatricis commendat.
|
In reconciliatione Mediolanensium non obliti sumus unde a vestra excellentia praemoniti fueramus. Quod etsi non monuissetis, nihilominus honori vestro et regni utilitatibus intenderemus, sicut ubique et semper fideliter, quantum possumus, facimus. Non ante sane Mediolanenses in gratiam domini papae et Ecclesiae unitatem recepti sunt, quousque palam Conrado refutato et abnegato, dominum nostrum Lotharium in suum regem et dominum receperunt, et Romanorum imperatorem Augustum una cum toto orbe confessi sunt: et de injuria transacta, juxta consilium et mandatum domini papae, digne vobis sese satisfacturos esse tacto sacrosancto Evangelio spoponderunt. Unde magnas agentes gratias divinae bonitati, quae absque bellorum periculis, absque humani sanguinis effusione, inimicos vestros sic humiliavit; rogamus vestram satis nobis expertam clementiam, ut tempore suo, cum requisierint praedicti Mediolanenses, per dominum papam, utique mediatorem suae reconciliationis, gratiam vestram, benignos vos atque placabiles inveniamus: quatenus nec eos poeniteat sanis paruisse consiliis, et vos de eis debitum habeatis servitium et honorem. Non enim decet ut fideles vestri, qui pro honore vestro laborant, apud vos confundantur. Confundentur autem, si qui de benignitate vestra spem indulgentiae promiserunt, cum pro ipsis intervenerint, invenerint vos, quod absit! inexorabiles.
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||||
Bernardus Claraevallensis
| 138 |
EPISTOLA CXXXVIII. AD HENRICUM REGEM ANGLORUM. A rege suppetias petit pro Innocentio papa.
|
HENRICO illustrissimo Anglorum regi, BERNARDUS abbas dictus de Clara-Valle, honorem, sospitatem et pacem.
|
Velle vos instruere, de his praesertim quae spectant ad honestatem, aut insipientis est, aut vos penitus ignorantis. Eapropter rem simpliciter intimare sufficit, et hoc paucis, quoniam facile omnia tenenti, multa superflue ingeruntur. In ingressu urbis sumus, salus est in januis, justitia nobiscum est; sed Romanis militibus cibus iste non sapit. Itaque justitia placamus Deum, militia terremus hostes: solis necessariis necessaria 145 non habemus. Quid opus sit facto, ut opus vestrum compleatur, quod de domini papae Innocentii magnifica et honorifica illa susceptione fecistis, vos melius nostis.
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |||
Bernardus Claraevallensis
| 139 |
EPISTOLA CXXXIX. AD LOTHARIUM IMPERATOREM. Excitat imperatorem ad reprimendos schismaticos. Causam cujusdam ecclesiae apud Tullum sitae commendat. 1. 2.
|
LOTHARIO Dei gratia Romano imperatori Augusto, BERNARDUS abbas dictus de Clara-Valle, si quid potest peccatoris oratio.
|
Benedictus Deus, qui vos elegit, et erexit cornu salutis nobis, ad laudem et gloriam nominis sui, et reparandum imperii decus, ad subveniendum Ecclesiae suae in tempore malo, postremo ad operandum etiam nunc salutem in medio terrae. Ipsius est enim opus, quod corona gloriae vestrae ita in dies ampliatur et sublimatur, mirabiliter crescens ac proficiens in omni decore et magnificentia apud Deum et homines. Ipsius profecto nuper opus et virtus fuit, quod iter satis laboriosum et meticulosum, pro pace regni et Ecclesiae liberatione susceptum, in tanta prosperitate peregistis. Romae siquidem imperialis culminis plenitudinem gloriosissime assecutus, idque, quod majus fuit, in manu non magna, ut animi fideiqne magnitudo clarius emineret. Quod si ante tantillum exercitum terra tremuit et quievit, quantus putamus horror hostium corda invadere habeat, cum coeperit rex procedere in magnitudine brachii sui? Animabit insuper honestas causae; imo duplex provocabit necessitas. Non est meum hortari ad pugnam: est tamen advocati Ecclesiae arcere ab Ecclesiae infestatione schismaticorum rabiem: est Caesaris propriam vindicare coronam ab usurpatore Siculo . Ut enim constat Judaicam sobolem sedem Petri in Christi occupasse injuriam; sic procul dubio omnis qui in Sicilia regem se facit, contradicit Caesari. Si autem utrumque incumbit Caesari, restituere scilicet quae sunt Caesaris Caesari, et quae sunt Dei Deo, cur apud Tullum res Dei minuitur, cum Caesar nihil ibi lucretur? Verendum est ne minimorum neglectus, impedimentum sit maximorum. Hoc est quod dico. Ecclesia Sancti Gengulfi graviter injusteque, ut dicitur, in illa civitate opprimitur: et aiunt vestrae prudentiae nescio qua fraude subreptum, ut domino papae, per justitiam subvenire paranti, vestrae interventu precis obviaretis. Obsecro et consulo consultius agi, noxiam revocari precem, dari locum justitiae, antequam ecclesia illa funditus destruatur. Pauper sum ego: fidelis tamen vester, et si videor importunus, fortassis inde est. Dominam imperatricem in Christi charitate oppido salutamus.
|
(securus
dico)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 140 |
EPISTOLA CXL. AD EUMDEM. Pisanos pontificis studiosos apud Lotharium commendat.
|
Miror cujus instinctu vel consilio vigilantiae vestrae subripi potuerit, ut homines, digni certe duplici honore et gratia, contraria a vobis audirent. Pisanos dico, qui primi et soli interim adhuc erexere vexillum 146 adversus invasorem imperii. Quam justius in eos regia incanduisset indignatio, qui populum strenuum et devotum quacunque occasione offendere ausi sunt, eo praecipue tempore, quo accincti in multis millibus suis exierant oppugnare tyrannum, ulcisci injuriam domini sui, et imperialem defensare coronam? Ut enim congruentissime assignem huic genti quod olim de sancto David dicebatur; quaenam, quaeso, in omnibus civitatibus, sicut Pisa, fidelis, egrediens, et regrediens, et pergens ad imperium regis? Nonne hi sunt, qui nuper regni illum unicum ac potentissimum hostem ab obsidione Neapolis fugaverunt? Nonne hi sunt qui etiam, quod pene incredibile dictu est, in uno impetu suo expugnaverunt Amalfiam, et Rebellem , et Scalam, atque Atturniam, civitates utique opulentissimas et munitissimas, omnibusque qui antehac tentaverunt, usque ad hoc tempus, ut aiunt, inexpugnabiles? Quam dignum, quam aequum, quam plenum ratione et justitia fuerat, ut fidelium terra, interim saltem dum haec actitarent, ab omni hoste secura consisteret: tum pro praesentia summi pontificis, quem jamdudum exsulem Pisani apud se cum summo honore servabant et servant; tum pro servitio imperatoris, pro quo et ipsi tunc temporis exsulabant? Factum est autem per contrarium, ut gratiam, qui offenderunt; et qui servierunt, iram mererentur. Sed vos fortassis adhuc ista nesciebatis. Oportet ergo nunc quando res est nota vobis, imo et decet et expedit, mutare vos et verbum et animum: ut viri regiis magis favoribus et muneribus honorandi, a vestra parte de caetero audiant et recipiant prout meriti sunt. O quantum meruere Pisani, quantum adhuc mereri possunt! Sat est dictum sapienti.
|
(I Reg. XXII, 14.)
|
[ al. Rivellum]
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 141 |
EPISTOLA CXLI. AD HUMBERTUM ABBATEM IGNIACENSEM. Graviter eum perstringit, ob munus praelationis inconsulto ac temere dimissum. 1. 2.
|
Parcat tibi omnipotens Deus: quid voluisti facere? Quis te crederet ad tantum prorumpere malum, hominem tantis praeditum bonis? Quomodo potuit arbor bona pessimum hunc ex se producere fructum? O quam terribilis Deus in judiciis super filios hominum! Non miror quod diabolus istud potuit, sed quod Deus permisit, quippe cui jam tot annis pure, sicut credimus, et devote serviisti. Quid faciet de me, utique pigro et negligenti servo, qui fidelem famulum suum sic vel ad tempus tradidit in animam inimicorum ejus? Quid, quaeso, rationis, imo quid non impietatis habet haec fuga tua, de qua filii lugent, adversarii rident? Miror quod te non terruit Arnoldi abbatis exemplum: cujus similis praesumptio digno, sed pavendo fine, ut bene meministi, in brevi est vindicata. Et quidem ille qualemcunque, ut bene novi ego, habuit causam, tu nullam. Numquid enim aut monachi tuis erant inobedientes imperiis, aut conversi segnes in operibus, aut vicini forte tibi tuisve rebus infesti, aut certe modica et non sufficiens substantia mundi, quatenus relinquere cogereris, quos vel regere, vel pascere non sufficeres?
|
Vide ne et te tangat vox illa Dei: Quia odio habuerunt me gratis . Quid enim debuit tibi facere, et non fecit? Vineam tibi plantavit electam et speciosissimam. Sepem ei circumdedit votivae continentiae, torcular 147 districtissimae disciplinae fodit in ea, et aedificavit sanctae paupertatis turrim, ad coelos usque pertingentem. Te cultorem atque custodem constituit: honestavit te in laboribus tuis, et complebit illos, si permittis. Sed tu, proh nefas! destruis maceriam ejus, et racemis optimis plenam exponis omnibus qui praetergrediuntur viam. Heu! quis prohibebit aprum de silva, ut non exterminet; et singularem ferum, ne depascat eam? Mirum vero si in hoc morti te bene praeparare putas, quod quidem ad me scripsisti, ut in tanto scandalo, et in anathemate domini papae mori velle non timeas. Deinde, si ita necessarium erat, non potuit aliud tempus considerari, nisi cum necessitatibus universalis Ecclesiae detineor, ut illi miserae, quam exponis, non liceat subvenire? Obsecro te, per eum qui pro te crucifixus est, ut satis afflictos amplius cruciare parcas, et tristitiam super tristitiam addere desistas: quia, ut verum fatear, sic pro hac Ecclesiae generali gravique scissura affectus sum, ut taedeat animam meam vitae meae, etiam te et tuis in pace degentibus.
|
(Joan. XV, 25)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 142 |
EPISTOLA CXLII. AD MONACHOS ALPENSES. Monachos Alpenses, qui se sub ordine Cisterciensi Clarae-Vallensibus aggregaverant, commendat et consolatur de absentia Patris ad altiorem gradum assumpti. Hinc de novo abbate eligendo eos monet. 1. 2. 3.
|
Bonus Pater vester atque noster, auctore Deo, ad altiorem gradum assumptus est. Faciamus ergo, charissimi, quod dicit propheta: Elevatus est sol, et luna stetit in ordine suo . Sol est ille, per quem Alpensis congregatio illustris ubique redditur, tanquam luna per solem. Elevato itaque illo, stemus nos in ordine nostro, quicumque elegimus abjecti esse in domo Dei nostri, magis quam habitare in tabernaculis peccatorum . Ordo noster abjectio est, humilitas est, voluntaria paupertas est, obedientia, pax, gaudium in Spiritu sancto. Ordo noster est esse sub magistro, sub abbate, sub regula, sub disciplina. Ordo noster est studere silentio,, exerceri jejuniis, vigiliis, orationibus, opere manuum; et super omnia, excellentiorem viam tenere, quae est charitas porro in his omnibus proficere de die in diem, et in ipsis perseverare usque ad ultimum diem. Et haec quidem assidue vos confidimus actitare.
|
Caeterum unum opus fecistis, et omnes mirantur: quod cum sancti essetis, non reputantes vestram sanctitatem, alienam participare curastis, ut essetis sanctiores. Impletum est quod legitur in Evangelio: Cum feceritis omnia quae mandata vobis fuerint, dicite: Servi inutiles sumus . Inutiles vos reputatis, et humiles inventi estis. Recta facere, et inutilem se reputare, apud paucos invenitur, et ideo multi admirantur. Hoc, inquam, hoc prorsus vos de illustribus reddit illustriores, sanctiores de sanctis. Et ubicunque divulgatus est sermo iste, replevit omnia odore suavitatis. Haec virtus, me judice, praefertur item protractis jejuniis et anticipatis vigiliis, omni denique corporali exercitio; tanquam vere pietas quae ad omnia valet . Quam laeto sinu collegit vos multitudo Cisterciensis! Quam alacri vultu spectavit hoc angelica celsitudo! Noverunt siquidem illi spiritus omnipotenti Deo placere super omnia fraternam societatem et confoederationem, cum dicat per prophetam, Glutino bonum est , et per alium, Ecce quam bonum et quam jucundum habitare fratres in unum! item, Frater 148 fratrem adjuvans, ambo consolabuntur Advertitur etiam hoc factum humilitatem redolere: quae quam accepta sit divinae majestati, docet ille qui dicit, Superbis Deus resistit, humilibus autem dat gratiam : ostendit et ipse humilitatis Magister per semetipsum dicens, Discite a me quia mitis sum et humilis corde . Quid dicam de nostro pusillo grege Clarae-Vallis, cui specialius adhaesistis, quanto vos et quam speciali complectatur affectu? Non potest dici verbo, quod de mutua charitate inter nos et vos spiritualis infusio mirabiliter operatur. Superest, fratres, ut, invocato Spiritu sancto, maturetis vobis eligere patrem. Nam si me exspectaretis, vereor ne adventus noster differatur in longum, et illa dilatio esset periculosa. Sed vocate ad vos fratrem nostrum charissimum Godefridum priorem Clarae-Vallis, qui et in hoc, sicut in aliis, impleat vicem nostram: ut consilio ejus, vel forte illorum, quos ipse pro se miserit, si venire non poterit, necnon et Patris vestri Guarini, talem personam eligatis, de qua et Deus honorem habeat, et vos salutem. Memores mei estote, fratres.
|
(Habacuc III, 11) (Psal. LXXXIII,
11) (Luc. XVII, 10) (I Tim. IV, 8) (Isa. XLI, 7) (Psal. CXXXII, 1.) (Prov. XVIII,
19.) (Jac. IV, 6) (Matth. XI, 29)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 143 |
EPISTOLA CXLIII. AD SUOS CLARAE-VALLENSES. Diuturnam sui absentiam excusat, sibi non minus, imo magis gravem, quam suis. Interim breviter eos officii admonet. 1. 2. 3.
|
Charissimis fratribus CLARAE-VALLIS monachis, conversis, novitiis, frater BERNARDUS, gaudere in Domino semper.
|
Ex vobis perpendite quid patiar ego. Si vobis molesta est absentia mea, nemo dubitet mihi esse molestiorem. Non enim paris jacturae, nec ejusdem gravaminis est, me uno carere vos, meque vestra universitate destitui. Tot me necesse est affici curis, quot vos estis; et ad singulos quosque vestrum dolere absentiam, timere pericula. Duplex contritio ista non me deseret, quousque meis visceribus ego reddar: quod quidem et vos sentire pro me non ambigo; sed ego unus sum. Vobis ergo una, mihi multiplex incumbit tristandi ratio, utpote pro omnibus vobis. Nec solum cruciat, quod absque vobis vel ad tempus vivere cogor, sine quibus et regnare miseram mihi reputo servitutem: sed etiam quod versari compellor in his quae amicam quietem omnino perturbant, et meo proposito minus fortasse conveniunt. Haec scientes, morae meae, quae meae non est voluntatis, sed ecclesiasticae necessitatis, non oportet vos indignari, sed compati. Spero autem quod non erit longa: vos orate ut non sit infructuosa. Detrimenta quae interim forte contingent, emolumenta reputentur, quoniam Deus in causa est: qui, cum sit benignus, et omnia possit, facile damna resarciet, non solum integre, sed etiam cumulate. Propterea bono animo simus, Deum habentes nobiscum, in quo et vobis praesentes sumus, quantislibet terrarum spatiis divisi a vobis videamur. Quicumque in vobis bene officiosum se ipsum exhibet, humilem, timoratum, studiosum lectionis, orationibus vigilem, fraternae charitatis sollicitum, non me putet absentem sibi. Nam quomodo ei praesens spiritu non sum, cum quo est mihi cor unum, et anima una? Si quis autem susurro existit inter vos, aut bilinguis, aut murmurans, aut contumax, aut impatiens disciplinae, aut inquietus et vagus, et qui panem otiosus comedere non erubescat, 149 huic etiam si corpore praesens essem, longe esset ab eo anima mea, eo quod ipse longe fecerit a se Deum, morum, non locorum distantia. Interim, fratres, dum venio, servite Domino in timore, ut sine timore quandoque de manu inimicorum vestrorum liberati serviatis illi. Servite in spe, quoniam fidelis est in promissis: servite ex merito, quia multus in meritis est. Nam etsi caetera taceam, hoc solo certe non immerito vitam sibi vindicat nostram, quod pro ea praebuit suam. Nemo igitur sibi vivat, sed ei qui pro se mortuus est . Cui enim justius vivam, quam ei, qui si non moreretur, ego non viverem? cui commodius, quam promittenti vitam aeternam? cui magis ex necessitate, quam flammas perpetuas minitanti? Sed servio voluntarie, quia charitas libertatem donat. Huc provoco viscera mea. Servite in charitate illa quae timorem expellit, labores non sentit, meritum non intuetur, praemium non requirit; et tamen plus omnibus urget. Nullus terror sic sollicitat, nulla praemia sic invitant, nulla justitia sic exigit. Ipsa vos mihi inseparabiliter jungat, ipsa me vobis jugiter repraesentet, horis maxime quibus oratis, charissimi et desideratissimi fratres.
|
(quod absit!) (II Cor. V, 15)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 144 |
EPISTOLA CXLIV. AD EOSDEM. Molestiam longioris absentiae suae a dilecta Clara-Valle, et tenerrimum erga filios suos affectum ac desiderium exprimit. Solatium nihilominus suum in tantis pro Ecclesia laboribus indicat. 1. 2. 3. 4.
|
Tristis est anima mea usque dum redeam, et non vult consolari usque ad vos. Quae enim est mihi consolatio in tempore malo, et in loco peregrinationis meae? Nonne vos in Domino? Minime quidem deserit me, quocunque iero, dulcis memoria vestri: sed quanto memoria dulcior, tanto absentia molestior. Heu mihi, quia incolatus meus non solum prolongatus est, sed et cumulatus! et revera, juxta Prophetam, super dolorem vulnerum meorum addiderunt , qui me a vobis aliquando vel corpore separant. Est commune exsilium ipsumque molestum satis, quod quandiu sumus in hoc corpore, peregrinamur a Domino. Huic accessit et speciale, quod pene impatientem me reddit, ut cogar vivere sine vobis. Longa molestia, et taediosa exspectatio, vanitati huic occupanti omnia tamdiu manere subjectum, faeculenti corporis horrido circumdari carcere, et mortis vinculis, funibusque peccatorum necdum absolvi, et tanto tempore non esse cum Christo. Caeterum adversus haec omnia unum mihi remedium qualecumque erat, et vere datum desuper, pro vultu videlicet gloriae, qui absconditus est usque adhuc, videre interim templum Dei sanctum, quod estis vos. Ex hoc templo facilis mihi videbatur transitus ad illud gloriosum, ad quod Propheta suspirat, dicens: Unam petii a Domino, hanc requiram, ut inhabitem in domo Domini omnibus diebus vitae meae: ut videam voluptatem Domini, et visitem templum ejus .
|
Quid dicam? quoties id solatium interpolatum est mihi? Ecce hoc tertio, nisi fallor, avulsa sunt a me viscera mea. Parvuli ablactati sunt ante tempus: ipsos quos per Evangelium genui, non licet educare. Propria denique deserere, et aliena curare cogor: et dubito pene quid magis aegre feram, an subtrahi illis, aut intricari istis. Itane, bone Jesu, tota deficiet in dolore vita mea, et anni mei in gemitibus! Bonum mihi, Domine, magis mori quam vivere est, non tamen nisi inter fratres, inter domesticos, inter charissimos. 150 Id siquidem dulcius, humanius, tutiusque esse constat. Imo vero pium est ut in hoc remittas mihi, ut refrigerer priusquam abeam, et amplius non ero. Si placet Domino meo, ut oculi Patris qualiscumque, qui non sum dignus vocari Pater, claudantur manibus filiorum, ut extrema videant, exitum consolentur, spiritum suis desideriis levent ad consortium, si dignum judicas, beatorum, cum pauperum corporibus pauperis corpus sepeliant: hoc prorsus, si inveni gratiam in oculis tuis, precibus et meritis eorumdem fratrum meorum obtinere toto affectu desidero. Verumtamen non mea voluntas, sed tua fiat. Nec mihi vivere volo, nec mori. Sed dignum est ut qui dolorem meum audistis, etiam consolationem non ignoretis, si qua est. Primum quidem omni labore et calamitate, quam patior. solum arbitror esse in causa eum cui omnia vivunt. Velim, nolim, necesse est me vivere illi, qui meam sibi propriae vitae positione acquisivit; qui et potens est, si quid patimur pro ipso, recompensare nobis in illa die misericors et justus judex. Quod si invitus militavero ei, dispensatio mihi tantum credita est, et ero servus nequam: si autem volens, gloria est mihi. In hac ergo aliquantulum consideratione respiro. Deinde quod saepe non meis meritis superna gratia honestavit me in laboribus meis, et gratia illa in me vacua non fuit, sicut in multis expertus sum, et vos ex parte non latuit. Sed et hac vice quam necessaria Ecclesiae Dei sit vel fuerit praesentia parvitatis nostrae, dicerem ad consolationem vestram, si non gloriam redoleret. Nunc autem melius est ut hoc per alios cognoscatis. Instantissima postulatione imperatoris, apostolicoque mandato, necnon Ecclesiae ac principum precibus flexi, dolentes et nolentes, debiles atque infirmi, et, ut verum fatear, pavidae mortis pallidam circumferentes imaginem, trahimur in Apuliam. Rogate quae ad pacem sunt Ecclesiae, rogate quae ad salutem sunt nobis, ut iterum vos videamus, vobiscum et vivamus, et moriamur: et sic vivite, ut obtineatis. Infirmus in arcto temporis, certe cum lacrymis et singultibus ista dictavi, teste charissimo fratre nostro Balduino, qui stylo ea excepit: quem Ecclesia vocavit ad aliud officium et ad aliam dignitatem. Orate et pro ipso tanquam unico solatio meo, et in quo spiritus meus plurimum requiescit. Orate pro domino papa, qui me pariter atque universitatem vestram paterno fovet affectu. Orate et pro domino cancellario, qui mihi pro matre est; et pro ipsis qui cum eo sunt domino Luca, et domino Chrysogono, magistro Yvone, qui se nobis exhibent fratres uterinos. Qui mecum sunt frater Bruno, et frater Girardus, salutant vos, supplicantes et ipsi pro se orari.
|
(Psal. LXVIII, 27) (Psal. XXVI, 4)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 145 |
EPISTOLA CXLV. AD ABBATES CISTERCII CONGREGATOS. Hos laborum et dolorum suorum conscios esse desiderat, excusans forte hoc pacto absentiam suam. Optat sane non peregre, sed inter suos mori.
|
In multa infirmitate corporis et cordis anxietate, Deus scit, dictavi ista ad vos, homo miser, homo natus ad laborem, frater tamen vester. Utinam nunc ipsum Spiritum, in quo congregati estis, merear habere interpellatorem ad vestram unanimitatem, qui imprimat pectoribus vestris calamitatem quam patior; qui imaginem mei tristem ac supplicem, sicut est, fraternis affectibus repraesentet. Non hoc oro, ut creet in vobis novam misericordiam, quia novi ego quam 151 familiaris universitati vestrae sit illa virtus: sed hoc oro, ut in intimo sentiatis quo et quanto affectu oporteat misereri. Certus sum enim quia, si id datum fuerit, continuo lacrymae de thesauro pietatis erumpent, singultus et gemitus et suspiria hinc inde pulsabunt coelos, et audiet Deus, et placabitur mihi, et dicet: Reddidi te fratribus tuis, non morieris inter extraneos, sed inter tuos. Tantis siquidem laboribus et doloribus affectus sum, ut saepe taedeat me etiam vivere. Humanum autem dico propter infirmitatem nostram: desidero differri usquedum revertar ad vos ut non moriar nisi inter vos. De caetero, fratres, bonas facite vias vestras et studia vestra, quae recta, quae honesta, quae salubria sunt constituentes et tenentes: ante omnia solliciti servare unitatem spiritus in vinculo pacis; et Deus pacis erit vobiscum.
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||||
Bernardus Claraevallensis
| 146 |
EPISTOLA CXLVI. AD BURCHARDUM BALERNENSEM ABBATEM. Gaudet suos in eo formando labores non esse irritos: felicem tamen successum uni Deo tribuendum. 1. 2.
|
Ignitum eloquium tuum vehementer, et ignitum illo igne, quem Dominus misit in terram. Legi illud, et concaluit cor meum intra me: benedixi illi fornaci, de qua hujusmodi scintillae evolassent. Nonne cor tuum ardens erat in te, cum ista dictabas? Bonus homo de bono thesauro suo profert bona. Si laboravi in te, uti tu humiliter memoras, non me piget. Aravi in spem profecto percipiendi fructus, et spes non confundit. En de fructu operum meorum satiantur viscera mea in terra aliena: et sentio ipso meo experimento semen meum, non secus viam, non super lapides, non inter spinas, sed in terram bonam et optimam cecidisse. Et si, cum parerem, tristitiam habui, jam non memini pressurae prae gaudio, quia natus est infans in mundo. Infans dixerim malitia, non sensu: quem posset Salvator praeponere senibus imitandum, dicens, Nisi conversi fueritis, et efficiamini sicut parvuli, non intrabitis in regnum coelorum . Inians qui dicat: Super senes intellexi, quia mandata tua quaesivi; qui dicat: Adolescentulus sum ego et contemptus, justificationes tuas non sum oblitus .
|
Confiteor tibi, Pater, Domine coeli et terrae, quia abscondisti haec a sapientibus et prudentibus, et revelasti ea parvulis. Ita, Pater, quia sic placitum est ante te . Tuo placito sunt id quod sunt, non suo merito. Nec enim invenis merita, sed praevenis. Omnes peccavimus, et egemus praeveniri. Tu ergo, frater, agnosce te praeventum, et praeventum in benedictionibus dulcedinis, non a me qui nihil sum, sed ab illo qui me, ut de tua te salute monerem, aspirando praevenit. Nam ut multum mihi tribuas, plantator sum, rigator sum: absque illo tamen qui incrementum dat, quid sum? ipsi te in omni humilitate subjicias, ipsi tota devotione inhaereas. Me vero utere ejus servo, conservo tuo, comite in via, cohaerede futuro in patria: si tamen studiosissime implevero ministerium ad quod tibi missus sum; idque quantum in me est effecero, ut haereditatem capias salutis. Ad ea de quibus questus es, ita respondeo. Necessitates tuas ut meas portabo, cum venero.
|
(Matth.
XVIII, 3) (Psal. CXVIII, 100, 141) (Matth. XI, 25, 26)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 147 |
152 EPISTOLA CXLVII AD PETRUM ABBATEM CLUNIACENSEM. Petrus Bernardum, peregre inter varios et difficiles pro Ecclesia labores agentem, misso Gebuino archidiacono Trecensi consolatus fuerat. Ejus itaque benevolum animum suavissime recolit, et feliciorem exstincto jam schismate Ecclesiae statum praedicat. 1. 2.
|
Domino et Patri reverendissimo PETRO Cluniacensi abbati, suus BERNARDUS, quod suus.
|
Visitet te Oriens ex alto, o bone vir, quia visitasti me in terra aliena, et in loco peregrinationis meae consolatus es me. Bene fecisti, intelligens super egenum et pauperem. Absens eram, et absens etiam longo tempore; et recordatus es nominis mei, homo magnus, occupatus in magnis. Benedictus sanctus angelus tuus, qui pio pectori tuo id suggessit: benedictus Deus noster, qui persuasit. En teneo, unde glorier apud extraneos, litteras tuas, et illas litteras in quibus tuam mihi animam effudisti. Glorior quod habeas me non modo in memoria, sed et in gratia. Glorior privilegio amoris tui, refectus sum de abundantia suavitatis pectoris tui. Non solum autem, sed et glorior in tribulationibus, si quas dignus habitus sum pro Ecclesia pati. Haec plane gloria mea et exaltans caput meum, Ecclesiae triumphus. Nam si socii fuimus laboris, erimus et consolationis. Collaborandum fuit et compatiendum matri, ne et de nobis quereretur dicens: Qui juxta me erant, de longe steterunt, et vim faciebant qui quaerebant animam meam . Deo autem gratias, qui dedit ei victoriam, honestavit eam in laboribus, et complevit labores illius. Tristitia nostra in gaudium, et luctus noster in citharam versus est. Hiems transiit, imber abiit et recessit, flores apparuerunt in terra nostra, tempus putationis advenit, amputatum est sarmentum inutile, putre membrum. Ille, ille iniquus qui peccare fecit Israel, morte absorptus est, et traductus in ventrem inferi. Fecerat quippe, secundum prophetam, pactum cum morte, et cum inferno foedus inierat : ideoque, juxta Ezechielem, factus est perditio, et non subsistit in aeternum. Alius quoque omnium sicut maximus, ita et pessimus inimicus, abscissus nihilominus est. Et is erat unus ex amicis Ecclesiae, sed illis, de quibus solet queri, et dicere: Amici mei et proximi mei adversum me appropinquaverunt et steterunt . Si qui restant, cito speramus de similibus idem judicium. Prope est ut revertar ad fratres meos, si vita comes fuerit, per vos, sicut intendo, transiturus. Interim commendo me sanctis orationibus vestris. Salutamus fratrem Hugonem Camerarium, et omnes qui circa vos sunt, cum reliqua sancta multitudine.
|
(Psal. XXXVII, 12, 13) (Isa. XXVIII, 15) (Psal. XXXVII, 12)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 148 |
EPISTOLA CXLVIII. AD EUMDEM. Paucis Petro respondet, plura in aliam occasionem reservans.
|
Domino PETRO abbati Cluniacensi, BERNARDUS, humile dilectionis obsequium.
|
Lectis litteris vestris, laetatus sum in eis quod tantillum videlicet tantus in benedictionibus dulcedinis praevenire curastis. Caeterum videndi nos invicem, et colloquendi pariter, quoniam dignum judicatis, quando se offeret illa opportunitas, quando conveniens locus, quando justa occasio? Haec interim 153 paucis vestris pauca reddidimus, ampliora libenter donaturi, cum ea vobis onerosa non fore cognoverimus. Alioquin quando hoc ipsum auderet nostra pusillitas, nisi daret ad dignitatem accessum vestrae dignationis humilitas?
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |||
Bernardus Claraevallensis
| 149 |
EPISTOLA CXLIX. AD EUMDEM. Monet ut a monasterio Sancti Bertini tam operose sibi vindicando desistat.
|
Quam nolim fieri quod vestrae putem obviare Reverentiae, credo sinceritatem vestram non latere. Ea fiducia suggerere vobis non dubito, quod suggerendum videtur. De monasterio Sancti-Bertini vellem vos moderatius agere, quam coepistis. Nam etsi hoc vobis in pace subjicere, et absque omni contradictione possetis, ne tunc quid vestra referre quidem video. Neque enim crediderim vos delectari honore, cum tanto onere. Nunc vero cum nec absque magno labore vindicare vobis, praefatum monasterium, nec in pace, ut aiunt, queatis possidere: honesta vobis, ut mihi videtur, praebetur quiescendi occasio, timor inquietandi.
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||||
Bernardus Claraevallensis
| 150 |
EPISTOLA CL. AD DOMINUM PAPAM INNOCENTIUM. Laudat pontificem ex variis recte factis, ejusque zelum excitat adversus ambitionem Philippi, qui modis illegitimis sedem Turonensem invadere tentabat. 1. 2. 3. 4.
|
Sanitas capitis redundet in membra. Unguentum quod descendit in barbam de capite, extrema quoque fimbria vestimenti participet. Si percusso pastore diffugerant oves, valente et incolumi secure revertantur ad pastum. Quod dicimus hoc est. De gloriae vestrae crebris successibus creber nuntius laetificat civitatem Dei. Justum proinde est ut vestra prosperatio Ecclesiae roboratio sit: et cum exaltat Deus electum de plebe sua, ipsa quoque se sentiat exaltari, ac de roboris incremento fortiorem agnoscat. Nam si compassa est, et conregnare debet. Sic dignum vobis, sic nobis necessarium. Quid enim? si in timore et angustia aequitatis vigor non languit, non tepuit fervor, modo cedimus cum appropinquamus ad palmam? quae eminuit in infirmitate, in sublimitate virtus succumbet?
|
Quam nempe in manu valida ordinatum est nobile illud monasterium Virziliacense? Nec insanis profecto tumultibus armatae plebis, nec effreni furentium atque obstrepentium vesaniae monachorum, nec, quod his fortius fuit, copiis mammonae cedendum putavit vel ad modicum apostolica celsitudo. Quid apud Sanctum-Benedictum? numquid regia indignatio prohibere potuit spiritum libertatis, accensum atque accinctum adversus carnem et sanguinem? Sic Sancti Memmii, sic Sancti Satyri, miro modo ecclesiae immutatae sunt, et de synagoga Satanae restitutae sunt in sanctuarium Dei, vellent, nollent omnes iniqua agentes supervacue. Sed nec Leodii cervicibus imminens mucro barbaricus compulit acquiescere importunis improbisque 154 postulationibus iracundi atque irascentis regis. Quis vero dignis efferat laudibus, quod novissime diebus istis de manu potentis, eminus licet, emissum est in turbatores Ecclesiae Aurelianensis? Revera nunc sagitta Jonathae non abiit retrorsum , et hasta ejus non est aversa. In quo tamen verbo rex quidem turbatus est: sed non omnis Jerosolyma cum illo. Magis autem mitigavit omnem iram suam et ipse tandem. Erubuit siquidem, et timuit armari frustra adversus Dominum, et adversus Christum ejus. Hinc prorsus elevata est magnificentia tua super coelos: tantum ut laudabile principium condigno exitu perornetur. Quod quidem universi qui vos amant, vehementer exspectant: idque flagitant maturari. Sane simili zelo, et in manu aeque potenti, Ecclesiae Turonensi jamjamque subvenire necesse est. Alioquin prope interitum est et ipsa, nisi cito feratis auxilium. Revixit, ut aiunt, Gisleberti spiritus in Philippo, ipsius plane et nepote carnis, et haerede ambitionis. Quanta nempe dominandi cupiditate et iste juvenis inardescat, indicat matris suae Ecclesiae diuturnus et miserabilis cruciatus, quo pene eam eviscerat miser, ut se parturiat in honorem. Est tamen auctore Deo ejus tergiversationibus finis tandem impositus: si tamen, quod dictante justitia, et compellente malitia, et pace provocante in eum actum est, apostolicae auctoritati ratum habere placuerit. Absit autem ut confundat fideles suos benigna majestas, quibus idem negotium dignum duxit committere terminandum! Absit, absit ut saeva ambitio refugium habeat apud innocentiae defensorem! Hoc ipsum quantae audaciae est quod tentat, quantae dementiae quod sperat! Semel et secundo jam apostolici contemptor mandati, justitiam subterfugit: et nunc impudentiori temeritate audet denuo nihilominus tantae aequitatis vultibus praesentari! Cui obscurum est quam impie cogitet in mammonae viribus turrim fortitudinis oppugnare, homo qui de justitia penitus non praesumit! Sed securi sumus: siquidem qui tentatur, Innocentius est, et filius iniquitatis non apponet nocere ei. De caetero memoriam abundantiae suavitatis tuae, dulcissime Pater, dum suspiramus praesentiam, dulciter invicem eructamus: quia caremus illa, in ista consolamur. Haec sedula cordibus, haec oribus frequens, sal est in omni sermone, aures mulcet, dulcorat ora, corda recreat et inflammat: celeberrima est in conventibus sanctorum, colloquia condit, impinguat preces, ad orandum sollicitat. Oramus et nunc solliciti pro vobis et vestris, ut aeterna memoria dignos vos ipsa aeternitas habeat, cui et pro qua temporaliter laboratis. Amen.
|
(II Reg.
I, 22)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 151 |
EPISTOLA CLI. AD PHILIPPUM TURONENSIS ECCLESIAE INVASOREM. Gravem animi sui dolorem exprimit super Philippo, Turonensis Ecclesiae praesulatum indebitis modis ambiente.
|
Doleo super te, Philippe charissime: sed quaeso te ne rideas dolorem meum; nam si tibi minime videris forsitan esse dolendus, ideo magis dolendus. Tu videris quid de te sentias: ego te arbitror omni lacrymarum 155 fonte plangendum. Dolor meus non est dignus subsannatione, sed compassione: quia dolor meus non est de carne et sanguine; non de amissione rerum periturarum, sed de te, o Philippe! Non potui expressius demonstrare magnitudinem causae doloris: Philippus est in causa. Cum hoc dico, gravem Ecclesiae pronuntio luctum, quae te aliquando suo gremio confovebat, germinantem sicut lilium, florentem donis coelestibus . Quis tunc temporis non clamabat, bonae spei juvenem, bonae indolis adolescentem? Sed heu! mutatus est color optimus . A quanta spe decidit Francia quae te genuit et nutrivit! O si cognovisses et tu! Tu, inquam, si apponeres scientiam, apponeres et dolorem , et dolor tuus faceret ne noster omnium esset infructuosus. Procederem si sequerer spiritum meum: sed nolo proferre plurima in incertum, et esse quasi aerem verberans . Sed haec scripsi, ut nostrum utcumque erga te affectum cognosceres, et ut nos scires esse in proximo, si forte Deus inspiraret tibi nostrum curare colloquium, et optatam nobis tui velles exhibere praesentiam. Sumus enim Viterbii, et te morari in Urbe audivimus. Dignare rescribere nobis quidquid illud sit quod de his litteris nostris corde conceperis, ut sciamus quid faciendum sit nobis, plus videlicet minusve dolendum. Quod si omnia contemnis, et in nullo nos audis, ego quidem fructum non perdam litterarum, quae ex charitate procedunt; sed tu de contemptu ante tribunal terrificum respondebis.
|
(Thren. IV, 1) (Luc.
XIX, 42.) (Eccl. I, 18) (I Cor. IX, 26)
|
[ al.
florentem donis innumeris]
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 152 |
EPISTOLA CLII. AD DOMINUM PAPAM INNOCENTIUM, PRO TRECENSI EPISCOPO. Insolentiam clericorum nutriri ignavia episcoporum: Trecensem vero ob clericos correptos gravari.
|
Insolentia clericorum, cujus mater est negligentia episcoporum, ubique terrarum turbat et molestat Ecclesiam. Dant episcopi sanctum canibus, et margaritam porcis: et illi conversi conculcant eos. Merito quales fovent, tales et sustinent. Quos ditant Ecclesiae bonis, non corrigunt eorum mala, malosque gravati portant. Alienis nimirum laboribus locupletantur clerici, comedunt fructum terrae absque pecunia: et prodit quasi ex adipe iniquitas eorum. Quos proprie hodieque respicit vetus illa scriptura: Sedit populus manducare et bibere, et surrexerunt ludere . Mens quippe assueta deliciis, nec exculta disciplinae sarculo, multas contrahit sordes. Porro inveteratam rubiginem si tentes abradere, nec summis saltem digitis contingi patientur; sed, sicut scriptum est, Incrassatus est dilectus, et recalcitravit . Insurrexerunt testes iniqui, homines quos delectat vitam semper alienam rodere, negligere suam. Supplicat puer vester pro eo cujus in hac discordia, si non fallor, tota culpa est quod culpas redarguerit clericorum. Haec pro episcopo. In reliquo pro me satisfacio. Scripta dignationis vestrae, quibus me venire ad vos, cum jubere possetis, rogare dignantissime maluistis, norit Paternitas vestra ad me ante Nativitatem beatae Mariae minime pervenisse. Itaque non dico, Juga boum emi quinque; aut, Villam emi; aut, Uxorem duxi : sed plane parvulos lactare me fateor; et ideo quomodo sine gravi scandalo ac periculo ipsorum venire possim, non video.
|
(Exod. XXXII, 6) (Deut. XXXII, 15) (Luc. XIV, 18-20) (quod et vos non ignoratis)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |||
Bernardus Claraevallensis
| 153 |
156 EPISTOLA CLIII. AD BERNARDUM DE PORTIS, DE ORDINE CARTHUSIENSI. Petenti expositionem in Cantica Salomonis, praetendit tenuitatem suam, tanto scilicet operi, et aliorum exspectationi imparem. 1. 2.
|
Petis instanter, et ego constanter abnuo, sed parcens mihi, non te spernens. O utinam tuo studio ingenioque dignum aliquid elaborare possem! Lumen oculorum meorum, et ipsam quoque animam, si fieri posset, pariter tibi, amice charissime, et in Christi visceribus mihi potissimum in omni plenitudine dilectionis spiritualiter amplectende frater. Caeterum ubi ingenium, aut quando otium mihi sufficiens ad id quod petis? Neque enim leve quid aut vile, et quod nos possumus, postulare videris. Minime quippe pro minimis sic instares. Nam voluntatem tuam et curam in hoc satis produnt crebrae epistolae tuae, et vehementior spiritus eas animans. Nimirum proinde quanto id curiosius velle te sentio, tanto, crede mihi, scrupulosius acquiesco. Cur hoc? Ne magna videlicet exspectanti, ridiculum producam murem. Hoc vereor, et haec causa cunctationis imeae. Et quid mirum si vereor dare, quod edere verecundor? Invitus, fateor, praebeo, quod me existimem non tam edere profuturum, quam prodere contemnendum. Quis sane dare velit, quod dedisse dedeceat, accepisse non prosit? Libens do, invitus perdo. Scimus quoniam speranti grandia, modica minus grata venire solent. Quod autem non venit gratum, perditum est, non datum.
|
Tibi studii est, utpote otioso et vacanti, undecumque perquirere incentiva igni quo ardes, ut ardeas magis, et impleas voluntatem Domini tui dicentis: Et quid volo nisi ut ardeat? Laudo; sed si illic ea quaeras, ubi te frustratum postmodum non queraris. Erras si apud nos quaeris. Ego potius illa abs te mendicare debuerim. Scio quidem dare quam accipere beatius esse ; sed si detur quod danti honestum, accipienti utile sit: quale utique penes me quidquam esse penitus nescio. Quod autem habeo, vereor si in medium venerit, ne te quoque optasse illud pudeat, poeniteat postulasse. Sed quid? non melius nos apud te tu ipse excusabis? Tui tibi certe fidem oculi faciant. Cedo importunitati tuae ut vel exhibitio tollat suspicionem. Res est cum amico. Non parco jam verecundiae: prorsus dum fiat quod tu vis, insipientiae meae non memorabor. Sermones paucos in principio Canticorum Salomonis, recens dictatos, en facio transcribi: et tibi, cum necdum ediderim, quam citius mitto. In quo opere cum accepero tempus, Christo imperante curis, tentabo procedere: si tamen me inde confortes. Domnum et Patrem nostrum priorem vestrum, cum caeteris fratribus, per te devote saluto, et propitios habere apud Deum corde humili supplico.
|
(Luc. XII, 49.) (Act. XXII,
39)
|
[ al. specialiter]
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |
Bernardus Claraevallensis
| 154 |
EPISTOLA CLIV. AD EUMDEM. Non licuisse per negotia stare promissioni de invisendis Chartusiensibus. Mittit petitos sermones in Cantica.
|
Dissimulare non valeo tristitiam cordis mei, nec patior ultra latere te cruciatum quem patior, Bernarde charissime. Memor antiquae meae promissionis, 157 propositum habui et desiderium magnum transire per vos, revisere quos diligit anima mea itineri meo solatium, laboribus levamen, peccatis remedium postulare: et culpis meis exigentibus factum est, non ut nollem, sed ut non possem. Poenam siquidem hoc agnosco culparum, non culpam. Certus sis, homo Dei, minime prorsus amici fuisse incuriam, non pigritiam, non negligentiam: sed causam obstitisse plane non negligendam, et causam Dei. Nihilominus tamen vermis iste continue rodit me, et dolor meus in conspectu meo semper. Et quidem alias satis tribulor: sed, ut verum fatear, in nullo aeque. Vincit labores itineris, caloris incommodum, curarum anxietates. Ecce aperui vulnus amico: tua, frater, interest compati mihi, hoc est, portare mecum quod patior, ut relever ego. Tuas et per te sanctorum, cum quibus es, orationes supplex flagito. Sermones super principia Canticorum, quos tu petiisti, et ego promiseram, transmitto tibi: quibus lectis peto, ut quam citius opportune poteris, tuo rescripto moneamur vel ad procedendum, vel ad supersedendum.
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||||
Bernardus Claraevallensis
| 155 |
EPISTOLA CLV. AD DOMINUM PAPAM INNOCENTIUM, PRO EODEM QUANDO ELECTUS EST. Bernardum de Portis, in Lombardia destinatum episcopum, dignum quidem eo honore, sed tali loco minus idoneum; ideoque alteri convenientius reservandum.
|
Dilectum Deo et hominibus Bernardum de Portis, Pater venerande, vocatione vestra cogi ad opus et onus episcopale audivimus. Probabilis res, ac digna plane vestro apostolatu, ponere in lumine lumen absconditum; ne sibi soli vivat, qui et alios ad vitam trahere possit. Usquequo namque latet et ardet tantummodo, qui et lucere valet? Levetur, si placet, super candelabrum, ut sit lucerna ardens et lucens: sed sane ubi non praevaleat vis ventorum, ne forte exstinguatur. Siquidem insolentia Lombardorum et inquietudo eorum cui non est nota? aut cui magis quam vobis? Nobis melius nostis, quam sit ille episcopatus dissipatus, quamque domus exasperans. Quid putamus esse facturum juvenem, viribus corporis fractum, et quieti eremi assuetum, in populo barbaro, tumultuoso, procelloso? Quando poterit convenire tantae sanctitati, et tantae perversitati; tantae simplicitati, et tantae dolositati? Reservetur, si placet, congruentiori loco, atque alteri populo: cui sic praesit, ut prosit; et festinatione non pereat fructus, quem poterit dare in tempore suo.
|
(quod absit!)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |||
Bernardus Claraevallensis
| 156 |
EPISTOLA CLVI. AD EUMDEM, PRO CLERICIS AURELIANENSIBUS.
|
Usquequo misera illa Aurelianensis Ecclesia incassum viscera pulsat patris orphanorum, et judicis viduarum? Quippe jacet jam olim in pulvere virgo nobilis Israel, non solum viduata viro, sed et charis orbata pignoribus. Proh dolor! non est qui sublevet eam. Quousque et filios non dimittitis cum matre misera clamantes post vos? illos dico, qui, amissis rebus et domibus, capitibus suis refugium solum invenere diffugium. Quid tardat intrepida manus, nullis hactenus vel negata oppressis, vel remissa praesumptoribus? Quid tardat, inquam, afflictos eripere de manu fortium, et reddere retributionem superbis? Et si tardat 158, non derelinquat usquequaque. Oportet magis dilatum auxilium tandem venire validius, et subvenire perfectius. Illa sit, si placet, molestae tarditatis recompensatio, ut et qui apostolica patientia superbe abusi sunt, nihil inde in fine lucrentur: et qui in verbo vestro patienter passi sunt, minime eos suae quandoque pigeat patientiae.
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||||
Bernardus Claraevallensis
| 157 |
EPISTOLA CLVII. AD HAIMERICUM, PRO EISDEM.
|
Speciali amico suo HAIMERICO, Dei gratia diacono cardinali, et apostolicae Sedis cancellario, frater BERNARDUS de Clara-Valle, luce sapientiae et virtutis clarescere.
|
Nisi quia vestram novi et circa afflictos compassionem, et contra protervos indignationem, opportune, importune instarem vobis pro magistro Willelmo Mandunensi et sociis ejus; compellarem vos adversus oppressores et calumniatores eorum. Nunc autem sufficiat memorasse: vestrum est opere probare cito quod revera sufficiat.
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | |||
Bernardus Claraevallensis
| 158 |
EPISTOLA CLVIII. AD DOMINUM PAPAM INNOCENTIUM, SUPER INTERFECTIONE MAGISTRI THOMAE PRIORIS S. VICTORIS PARISIENSIS . 1. 2.
|
Amantissimo patri et domino INNOCENTIO summo Pontifici, BERNADUS Clarae-Vallis abbas indignus, minimum id quod est, et quod potest in Domino.
|
Fera pessima quae devoravit Joseph, canum nostrorum importunitatem non ferens, ad vestrae dicitur defensionis auxilium confugisse. In quantam misera devenit amentiam, ut vaga et profuga et tremens super terram, illuc potissimum fugam inierit, ubi plus timere oportuit? Sceleratissime, tu summae aequitatis sedem putas esse speluncam latronum, aut cubile leonum? tu filii recentem adhuc cruorem ore rabido ac ferali spumans et masticans, fugis ad sinum matris, patris audes apparere conspectibus? Tamen si poenitentiam petit, neganda ei non est; quod si audientiam, accipiat illam si placet, quam vel Moyses indulsit populo ante conflatile curvanti genu ; vel Phinees fornicanti Israelitae ; vel Mathathias daemonibus immolanti ; vel certe, ut vobis de vestris aliquem proponamus, quam a beato Petro Ananias et Sapphira meruerunt : quam denique audientiam dedit negotiantibus in templo Salvator . An ignoramus quorumdam peccata praecedere ad judicium? nonne vox sanguinis fratris tui clamat adversum te de terra? Credimus et nostri Martyris spiritum, quem novissime diebus istis tua crudelitas morti dedit, cum caeteris animabus interfectorum, voce valida sub altari clamare, et flagitare vindictam, eoque instantius, quo recentius ipsius sanguis effusus est super terram. Sed nunquid ego, inquit, occidi eum? Non utique tu, sed tui, et propter te. An et per te, videat Deus et judicet. Si excusabilis tu es, cujus dentes, arma et sagittae, cujus lingua gladius acutus, proinde nec Judaei Christi de morte culpandi sunt: quippe et ipsi manus continuere cauti. Ob illicitas exactiones, quas sibi occasione archidiaconatus in presbyteros minime jam, ut consueverat, usurpare liceret, beati utique 159 Thomae obviante zelo atque industria, utpote justitiae amatoris et defensoris, oderat illum, et mortem ei jam ipso odio homicida minitari solebat. Multi se audivisse nunc perhibent, quibus discredendum non est. Postremo nepotes ejus, ut impias manus in sanctum Domini mitterent, quid aliud unquam adversus eum habuerint, ipse certe dicat, si potest. Si ergo iste qui causa, qui incentor, qui etiam, ut omnium pene suspicio est, exstitit et dictator facinoris: si is, inquam, impune ferat , quanta putamus impunitas ista in Ecclesia parturiet punienda? Unum e duobus fore necesse est: aut nullos ex nobilibus sive potentibus secundum hoc saeculum admitti deinceps ad honores ecclesiasticos: aut passim ad omne illicitum permitti libere clericos sacris abuti officiis; ne forte, si quispiam zelo Dei accensus prohibere tentaverit, ferro illico militari reus justitiae trucidetur. Atque ita quid spirituali gladio, quid censurae ecclesiasticae, quid christianae legi et disciplinae, quid reverentiae sacerdotali, quid denique divino timori relinquitur, si metu potentiae saecularis, nullus mutire jam audeat contra insolentiam clericorum? Quid enim insolentius, quidve indignius in Ecclesia esse potest, quam ut sibi quisque ecclesiasticas vindicet dignitates feritate armorum, non morum probitate? Quamobrem, domine Pater, aliquid, ut videtis, prorsus decernendum est in hominem, quod Ecclesiae prosit, ut salus facta hoc tempore per vos transfundatur in posteros; et cognoscat generatio altera, non solum quod fuit praesumptum, sed et qualiter ultum. Alioquin si serpat venenum, nec sequatur pariter et antidotum; multos habet perimere.
|
(Exod. XXXII, 25) (Num. XXV, 8.) (I Machab. II, 24) (Act. V, 1-10) (Matth. XXI, 12) (I Tim. V,
24.) (quod utique mira impudentia
de vestra apostolica auctoritate praesumit) (quod absit!)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 159 |
EPISTOLA CLIX.. AD EUMDEM, IN PERSONA STEPHANI PARISIENSIS EPISCOPI. Unde supra. 1. 2.
|
Piissimo patri INNOCENTIO summo pontifici, STEPHANUS miserandus episcopus Ecclesiae Parisiensis, misericordiam et judicium.
|
Vir religiosus, prior Sancti-Victoris, magister Thomas in obsequio charitatis, in itinere quod indixerat pietas, in opere sancto, in sanctorum comitatu, in dominico die, certe in sinu meo et inter manus meas crudeliter ab impiis pro justitia excerebratus est, factus obediens usque ad mortem. Non opus est prece, ubi pietatem melius in silentio lacrymae provocant, et singultus qui interrumpit precem, exprimit affectionem. Haec plane compassionem veram, etsi non postulant, merentur tamen: utpote quae verum indicant produntque dolorem, et simulationis fugant ambiguum. Puto proinde sufficere mihi ad incutiendam paternis visceribus calamitatem quam patior, rem, ut est, simpliciter intimasse. Tristis flebilisque historia satis pro se agit, praesertim apud vos, et suasoriis fucari non indiget. Exitus aquarum deducite, oculi mei, quoniam dereliquit me virtus mea, et lumen oculorum meorum, et ipsum non est mecum. Nec enim illum lugeo, sed me. Nam ille quo pacto lugeatur, qui mortis pretiosae compendio transivit ad vitam? Quis illum non magis laudibus, quam fletibus prosequatur, cui vivere Christus fuit, et mori est lucrum? Episcopi nomen ego gerebam, ille exercebat opus. Honore spreto, onus totis viribus supportabat. Idcirco ille revera mortuus ad vitam, ego vivus in morte. Ille mortis vincula non incidit, sed evasit: et ecce 160 circumdant me dolores mortis, et torrentes iniquitatis conturbant me. Ego igitur, ego miser, ego miserandus in morte tua, mi frater dulcissime Thoma, blando heu! ablactatus solatio, cauto privatus consilio, et certe tuto patrocinio destitutus. Expediebat me magis mori pro te, quam post te vivere. Propter hoc defecit in dolore vita mea, et anni mei in gemitibus. Condolet mihi Ecclesia sed dolet et pro se. Commune damnum, communis desolatio est: mecum omnis religio plorat, paternam pariter implorat consolationem. Si Theobaldus Noterius adierit vos, sentiat in se, quoniam exaudivit Dominus vocem fletus mei. Nepotes ipsius auctores exstitere sceleris, ipse causa: utrum et dictator, in quaestione est. Non attendatis ad verba ejus, donec veniat qui mittendus est; qui vobis plenius insinuans veritatem, cautum faciat a labiis iniquis et a lingua dolosa.
|
[ al. actores]
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] | ||
Bernardus Claraevallensis
| 160 |
EPISTOLA CLX. AD HAIMERICUM CANCELLARIUM, IN PERSONA EJUSDEM EPISCOPI. Unde supra.
|
Domino HAIMERICO charissimo, venerabili sanctae Romanae Ecclesiae diacono cardinali et cancellario, suus STEPHANUS Parisiensis, quod domino et amico.
|
Amicus in necessitate probatur. Quod dico, non quia de sanctitate dilectionis vestrae dubitem, sed ne contingat ut dubitem. Continget autem procul dubio, si zelum illum vestrum modo dissimulare comperero. Porro dissimulationis id mihi argumentum inexcusabile fore noveritis, si Theobaldum Noterium non recipere pro meritis quacumque occasione contigerit, qui dimidium animae meae nepotum suorum manibus crudeli ambitione praecidit, soli cruciatui parte reliqua reservata.
|
(quod absit!)
|
http://viaf.org/viaf/59875293
|
[] |
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.