word
stringlengths
2
77
meaning
stringlengths
0
255
province
stringclasses
42 values
sentence_example
listlengths
0
36
ขอมหัว
คลุมหัว
บุรีรัมย์
[ { "sentence": "น้องจีจ้าออกแดดกะขอมหัวแนเด้อ อ้ายรุทธิ์ย้านเจ้าดำสั่นดอกว๊า", "translated": "น้องจีจ้าเวลาออกกลางแดดคลุมหัวด้วยนะ พี่รุทธิ์เป็นห่วงกลัวจะดำ พุ้นแหล่ว" } ]
ไปไสยน้อ
ไปที่ไหน
อุดรธานี
[ { "sentence": "เจ่าจะไปไสยน้อ", "translated": "คุณจะไปที่ไหนนะ" } ]
บือ
หยุด หรือยกเลิกการกระทำนั้นๆ
อุดรธานี
[ { "sentence": "บักจุกกับอีสิ่นเหี้ยนแล่นไล่ต้อยกัน บักจุกเป็นหนอนไล่ต้อยอีกเหี้ยน อีเหี้ยนแล่นบ่ไหว เลยบอกว่า \"บือๆๆ\" ข่อยบ่ไหวแล้ว เหมื่อย", "translated": "เด็กชายจุกกับเด็กหญิงเหี้ยน(เหี้ยน เป็นคำอีสาน คือลักษณะสั้นๆ นิยมใช้กับกระโปรงที่สั้นๆ อีเหี้ยน จึงหมายถึง เด็กหญิงที่ใส่กระโปรงสั้นๆ)เล่นวิ่งไล่จับกัน เด็กชายจุกเป็นคนวิ่งไล่จับเด็กหญิงเหี้ยน เด็กหญิงเหี้ยนวิ่งไม่ไหวเลยบอกเด็กชายจุกว่า \"หยุดๆๆ\" เพราะเหนื่อย" } ]
บ่จักความ
คนไม่รู้เรื่อง/ไม่รู้กาละเทศะ/คนไม่รู้รับผิดชอบ
มุกดาหาร
[ { "sentence": "ไปเว้ากับมันเฮ็ดหยัง มันเป็นคนบ่จักความ", "translated": "ไปพูดกับมันทำไม มันเป็นคนไม่รู้เรื่อง" } ]
แมนอีหลี
ถูกต้องจริง ๆ
อุบลราชธานี
[ { "sentence": "ถาม :กินข้าวแล้วอีหลีบ่ ตอบ : แมนอีหลีแล้ว กินแล้ว", "translated": "" } ]
ฮอด
ถึง
กาฬสินธุ์
[ { "sentence": "ป๊าดๆดนแล้วเด้นี่บ่ได้พ่อบักสามารถคึดฮอดมันเนาะ", "translated": "โอ้โห นานแล้วนะที่เราไม่ได้เจอนายสามารถคิดถึงเขาจังเลย" }, { "sentence": "จดหมายมาฮอดแล้วคร้าบ", "translated": "จดหมายมาถึงแล้วครับ" } ]
พูด
1.เป่าของที่อยู่ในปากให้กระจายออกมา 2. ส่วนที่แบ่งออกเป็นกองๆ
ขอนแก่น
[ { "sentence": "ขณะกำลังนั่งล้อมวงกินข้าวแลงอยู่นั่น... พ่อใหญ่ดลเลาเว้านิทานก้อม เป็นตาอยากหัวคัก ทิดหน่ออดหัวบ่ได้ หัวร่ออยากแฮง พูดข้าวออกมาเต็มหน้าพ่อใหญ่ดลเลย", "translated": "ขณะกำลังนั่งล้อมวงกินข้าวเย็นอยู่นั้น... พ่อเฒ่าดลแก่เล่านิทานขำขันได้ตลกมาก ทิดหน่ออดขำไม่ได้ หัวเราะออกมาดังๆ เป่าข้าวในปากออกมาเต็มหน้าพ่อเฒ่าดล" }, { "sentence": "หลังจากปาดซิ้นงัวแล้ว เพิ่นกะแบ่งซิ้นออกเป็นพูดๆ ขายพูดละ50บาท", "translated": "หลังจากชำแหละเนื้อวัวแล้ว เขาก็แบ่งออกเป็นกองๆ ขายกองละ 50 บาท" } ]
ย้อนหยัง/ย้อนอิหยัง/เป็นย้อนหยัง
เพราะอะไร/เป็นเพราะอะไร
มุกดาหาร
[ { "sentence": "มันเป็นย้อนหยัง จั่งบ่เมือบ้าน", "translated": "มันเป็นเพราะอะไร ถึงไม่กลับบ้าน" } ]
แปดไข่
เป็นไข้ที่ติดต่อได้ เช่นไข้หวัด
ชัยภูมิ
[ { "sentence": "บักหล่าอย่าเข่าไปไกล้บักจ่อยหลายมันซิแปดไข่", "translated": "ไอ้หนูอย่าไปอยู่ใกล้ด.ช.จ่อยเดี๋ยวจะติดหวัดเป็นไข้" } ]
เอดเลด
(คำขยายกิริยา) แบน ๆ หรือ ขนาบติด หรือหมายถึง ติดหนืบ
สกลนคร
[ { "sentence": "กระปอม เมบ เอดเลด อยู่กกไม้", "translated": "กิ้งก่า หมอบติดอยู่กับต้นไม้" } ]
ไผ๋หว่า
ใครหว่า/ใครหล่ะ
บุรีรัมย์
[]
โจม
ยก
มหาสารคาม
[ { "sentence": "น้องเป้ยขึ้นต้นบักสีดาบ่ได้ กะเลยเอิ้นอ้ายหน่อมาซ่อย \"โจมก้น\" ขึ้นให่ จั่งค่อยปีนขึ้นได้", "translated": "น้องเป้ยขึ้นต้นฝรั่งไม่ได้ ก็เลยเรียกให้พี่หน่อมาช่วย \"ยกก้น\" ขึ้นให้ ถึงได้ปีนขึ้นได้" }, { "sentence": "บ่าวหน่อ: ป้าด...บักโมหน่วยนี่คือหน่วยใหญ่คักแท้ น้องพอลล่ามา \"โจม\" เบิ่งเกิ่นหนะว่าหนักปานได๋ หรือว่า \"โจม\" บ่แกน", "translated": "บ่าวหน่อ: โอ้โฮ...แตงโมลูกนี้ลูกโตมากเลยนะ น้องพอลล่ามา \"ยก\" ดูหน่อยสิ ว่าหนักเท่าไหร่ หรือว่า \"ยก\" ไม่ขึ้น" }, { "sentence": "น้องพอลล่า: ปะสาหน่วยส่ำนี่ ใหญ่กั่วนี่น้องกะ \"โจมแกน\"", "translated": "น้องพอลล่า: ก็แค่ลูกแค่เนี้ย ใหญ่กว่านี้น้องก็ \"ยกไหว\"" } ]
มืนตาพ้อล่อ
ลืมตาแป๋ว
บุรีรัมย์
[ { "sentence": "เอ๋า...นอนบ่หลับบ้อคือจั่งมืนตาพ้อล่ออยู่แถ่ะ", "translated": "อ้าว...นอนไม่หลับหรอกเหรอ ทำไมนอนลืมตาแป๋วเสียอย่างนั้นหล่ะ" } ]
ถ้าแหน่ / ถ้าแหน่เด้อ
รอหน่อย/รอหน่อยนะ/คอยหน่อย
มุกดาหาร
[ { "sentence": "มื้ออื่นไปเที่ยว ถ้าแหน่เด้อ", "translated": "พรุ่งนี้ไปเที่ยว รอหน่อยนะ" } ]
เปิดอาดหลาด
โกยแน่บ
อุดรธานี
[ { "sentence": "บ่าวเดชไปพ้อผีหลอกอยู่ที่ผีป่าซ้า เลาบ่ฮุ้สิเฮ้ดจั่งใด๋ กะเลยใส่เกียร์หมา เปิดอาดหลาดเข้าไปในป่าในดง", "translated": "บ่าวเดช แกไปเจอผีที่ป่าช้า แกไม่รู้จะทำอย่างไรก็เลยใส่เกียร์หมาโกยแน๊บ เข้าป่าไปเลย" } ]
กึง
เกร็ง
หนองคาย
[ { "sentence": "อย่าซุกึงหลาย มันสิเปนแป้ว", "translated": "อย่าเกร็งมากสิ เดี๋ยวจมันเป็นแผลเป็น" } ]
กองก้นจูดกูด
ลักษณะอาการของคนหมอบหัวลงแล้วยกก้นขึ้น
บุรีรัมย์
[]
คันแท
คันนา
อุดรธานี
[]
ดุด
ดันยกขึ้นด้วยปากหรือหัว
ขอนแก่น
[ { "sentence": "หมูดุดขี้ดิน", "translated": "หมูใช้ปากดันดิน เพื่อขุดคุ้ยดิน" }, { "sentence": "กุดจี่ดุดขี้", "translated": "แมลงกุดจี่ ใช้ปากและหัว ดันขี้" } ]
ใญ้,เอื๊อย
พี่สาว
เพชรบูรณ์
[ { "sentence": "ใญ้ส้ม มาฮอดแล้วก่อ", "translated": "พี่ส้ม มาถึงแล้วนะ" } ]
จัว หรือ จัวน้อย
เณร,สามเณร
มหาสารคาม
[ { "sentence": "จัวน้อย หรือ จัวเฉยๆ หมายถึงสามเณร", "translated": "จัวน้อย หรือ จัวเฉยๆ หมายถึงสามเณร" } ]
บ่จักหยัง
ไม่รู้อะไร/ไม่รู้เรื่อง
มุกดาหาร
[ { "sentence": "ไปถามมันเฮ็ดหยัง มันบ่จักหยังหรอก", "translated": "" } ]
กะด้อกะเดี้ย
ช่างเหลือเกิน/เกินไป/ออกอาการนอกหน้า
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "บ่าวหน่อ เจ้ามามากะด้อกะเดี้ยอีหลี เฮ็ดwebsite มาอย่างมวน", "translated": "บ่าวหน่อ คุณช่างเหลือเกินจิงๆ ทำ website ออกมาอย่างสนุกสนาน" } ]
โจก
แก้วน้ำ
หนองคาย
[]
มืนตา
ลืมตา
มุกดาหาร
[ { "sentence": "มืนตาเบิ่งแหน่ ว่าเขาเฮ็ดหยังกัน", "translated": "ลืมตาดูหน่อย ว่าเขาทำอะไรกัน" } ]
คึดมึ
คิดแปลกต่างจากปกติ/คิดได้ไง/คิดยังไง ความหมายประมาณว่า ความคิดที่ไม่ใช่ปกติวิสัย เช่น ปกติจะไม่ค่อยทำหรือปฏิบัติ แต่วันนี้คิดอยากจะทำ เช่น ไม่เคยกลับบ้านหรือโทรศัพท์ไปหาใครก็ตาม แต่วันนี้ก็โทรไป เพื่อนก็จะถามว่า คึดมึจั่งใด๋จั่งโทรมา หมายความว่า คิดยัง
มุกดาหาร
[ { "sentence": "มื้อนี้คึดมึจั่งใด๋จั่งมาหาล่ะ", "translated": "วันนี้ คิดยังไงถึงได้มาหาล่ะ (ถามประมาณว่า แปลกใจเพราะปกติจะไม่มาหา)" } ]
ป้อย
ด่า
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "สาวแหล่ป้อยเป้นเป็น", "translated": "สาว(ชื่อ)แหล่ด่าเก่ง ปากจัดมาก" } ]
กลิ้งเกลือกลิเลือ
ลักษณะกระวนกระวาย/ทุรนทุราย/กระฉับกระส่าย
มุกดาหาร
[ { "sentence": "เผิ่นเจ็บปวดหลาย นอนกลิ้งเกลือกลิเลือทั่วเฮือน", "translated": "แกเจ็บปวดมาก นอนทุรนทุรายไปมาทั่วทั่งเรือน" } ]
กุย
เหม็นสาบ
ขอนแก่น
[]
ถ้าจักคราว
รอสักครู่
มุกดาหาร
[ { "sentence": "ถ้าจักคราวเด้อ อาบน้ำก่อน", "translated": "รอสักครู่นะ อาบน้ำก่อน" } ]
หมากทัน
เป็นผลไม้คือพุทธา
มหาสารคาม
[ { "sentence": "มื่อนี้ไปเก็บหมากทันอยู่นามีแต่หนวยเน่าๆๆๆๆๆๆๆๆๆมีฮอดหนอนเป็นตาขี่เดียดหลายข่อยกะบ่กล้ากินแหลว", "translated": "" } ]
ก่ำก่า
นิดหน่อย/นิดเดียว/รู้นิดเดียว/รู้บ้างไม่รู้บ้าง/มีบ้างไม่บ้าง
ศรีสะเกษ
[ { "sentence": "ประสาเฮ็นงานพอ ก่ำก่า กะบอกว่าจะของเก่ง เฮาเฮ็ดมาจักปีแล้ว เฮายังบ่ ปากเลย", "translated": "ถึงแม้ทำงานได้แค่นิดเดียว ก็พูดว่าจะเก่ง ทำงานมาหลายปีแล้ว ยังไม่ได้พูดเลย" } ]
แข่ว
ฟัน
หนองบัวลำภู
[ { "sentence": "ปวดแข่วแฮงๆเด้", "translated": "ปวดฟันมาก" } ]
ผวยเป็นเผียง / ไผเป็นหยัง
ใครเป็นอะไร
มุกดาหาร
[ { "sentence": "มื้อคืน ผวยเป็นเผียง คือเสียงดังเเท้", "translated": "เมื่อคืนใครเป็นอะไร ทำไมเสียงดังจัง" } ]
พาแลง
สำรับอาหารมื้อเย็น/dinner
อุดรธานี
[ { "sentence": "พาแลงนี้ ได่หยังกินน้อแม่", "translated": "เย็นนี้ มีอะไรทาน..ครับ" }, { "sentence": "หมกฮวก ใส่บักอึ", "translated": "ห่อหมกลูกอ๊อดใส่ใส่ฟักทองจ้า" } ]
วนวาย
วุ่นวาย/ทำตัวน่ารำคาญ/ทำให้รำคาญ
มุกดาหาร
[ { "sentence": "อย่ามาวนวายแถวนี้ พากันไปเล่นหม้องอื่น", "translated": "อย่ามาวุ่นวายแถวนี้ พากันไปเล่นที่อื่น" } ]
แมงละงำ
ตัวอ่อนของแมลงปอ อาศัยในน้ำ (ไอ้โม่งแมลงปอ)
ขอนแก่น
[ { "sentence": "ก้อยแมลงละงำแซ๊บแซบผู๊ใด๋เคยกินแน๊", "translated": "ก้อยไอ้โม่งอร๊อยอร่อยใครเคยกินบ้าง" } ]
อีเกิ้ง
ดวงจันทร์
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "มือ้นี่อีเกิ้งมาคือเป็นจั่งซิ้ บ่แมนเก็ยกินเดือนบ่", "translated": "วันนี้ ทำไมดวงจันเป็นอย่างนี้ ใช่ปรากฏการณ์จัทรุปราคราใหม" } ]
เซา
หยุด
กาฬสินธุ์
[ { "sentence": "เฮ้ยๆๆสูสิตีกันเฮ็ดหยั๋ง หา ?? เซาๆๆๆ เฮาบอกตำรวจเด๊ะ", "translated": "นี่ๆๆพวกคุณหยุดทำร้ายร่างกายกันได้แล้ว หยุดๆๆ ไม่งั้นเราบอกตำรวจจริงๆด้วย" } ]
แดงจ่ายหว่าย
แดงสดใส/แดงสุก/แดงแจ๋
ขอนแก่น
[ { "sentence": "แตงโมงสุก แดงจ่ายหว่าย", "translated": "แตงโมสุก แดงฉ่ำน่ากิน" }, { "sentence": "เสื้อสีแดงจ่ายหว่าย", "translated": "เสื้อสีแดงสดใส" }, { "sentence": "ตาเว็นกำลังตกดิน สีแดงจ่ายหว่าย งามเป็นตาหน่าย", "translated": "ดวงอาทิตย์กำลังตกดิน สีแดงสดใสสวยงามมาก" } ]
บักม่วง
มะม่วง
มหาสารคาม
[ { "sentence": "บักม่วงนะเเซบหลาย", "translated": "มะม่วงนะอร่อยมากนะ" } ]
แดก
กิน
ศรีสะเกษ
[ { "sentence": "ปลาแดก มื้อนี้ มาต่วงคักแท้", "translated": "ปลาร้าวันนี้ กลิ่นแรงเตะจมูกจังเลย" } ]
กะบ่วง
ช้อน
อุบลราชธานี
[ { "sentence": "อีหล่าๆ ไปเอากะบ่วงมาให่แม่แหน่", "translated": "หนูๆ ไปหยิบช้อนมาให้แม่หน่อย" } ]
ปิ้น
การกลับด้าน/พลิก (จากคว่ำเป็นหงาย หงายเป็นคว่ำ)
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "บ่าวบุญโฮม เพิ่นหัวร่อ ตับปิ้นตับไป่แล้ว", "translated": "บ่าวบุญโฮม หัวเราะจนแทบตับจะพลิก" } ]
กะทักกะถั่น
ลักษณะอาการของคนเร่งรีบ
บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
[]
เถาะ, เถาะเนาะ
เถอะ, เถอะนะ
กาฬสินธุ์
[ { "sentence": "กินๆไปเถาะ", "translated": "กินกินๆไปเถอะ" }, { "sentence": "ไปนำกันเถาะเนาะ", "translated": "ไปด้วยกันเถอะนะ" } ]
จั่งว่า
นั่นสิ
อุบลราชธานี
[ { "sentence": "มื่อนี่คลึ้มคือฝนสิตกน้อ", "translated": "วันนี้ฟ้าครึ้มเหมือนฝนจะตก" }, { "sentence": "จั่งว่า", "translated": "นั่นสิ" } ]
นาเหี้ย
นาร้าง , ที่นาที่ปล่อยทิ้งไว้ ไม่ได้ทำนา จนดินแข็งตัว มีหญ้าขึ้น
สกลนคร
[ { "sentence": "สาวส่า ไล่งัวไปเลี้ยงทางนาเหี้ย", "translated": "สาวส่า ไล่วัวไปเลี้ยงด้าน นาร้างที่เจ้าของปล่อยทิ้งไว้" } ]
เป็นตาแพง
น่ารัก/น่าเอ็นดู
มุกดาหาร
[ { "sentence": "บ่าวหน่อเป็นหยังซำมะกิดมาเป็นตาแพงจังซี้(เว้าเล่นเด้ออย่าคึดหลาย)", "translated": "หนุ่มหน่อทำไมเกิดมาเป็นคนน่ารักอย่างนี้นะ(พูดเล่นนะอย่าคิดมาก)" } ]
เหลิ่น, เลิ่น
ถลอก
ขอนแก่น
[ { "sentence": "ต่อไปนี้ขอเสนอข่าวประจำหมู่บ้าน... ทิดไหว เลาพาผู้สาวไปหัดจักรยานอยู่ทางหินแฮ่ ผู้สาวเป็นคนถีบ เลาเป็นคนซ้อนท้าย พอดีจักรยานลงมอ เสียหลัก พาล้ม เป็นผลให้ผู้สาวหัวเข่าเหลิ่น ศอกเหลิ่น ส่วนทิดไหวขาหลด ข้อมือเช่น ต้องย่างโหล่ยจ๊ก โหล่ยจ๊ก ไปหาแม่ใหญ่ลี ให้เลาจกเส้น ดึงเส้นให้... จบข่าว", "translated": "ต่อไปนี้ ขอเสนอข่าวประจำหมู่บ้าน... ทิดไหว แกพาแฟนไปหัดจักรยานอยู่ถนนลูกรัง แฟนเป็นคนถีบ ส่วนแกเป็นคนนั่งซ้อนท้าย พอดีถึงทางลงเนิน จักรยานเสียหลักล้ม เป็นผลให้ผู้หญิงเข่าถลอก ข้อศอกก็ถลอก ส่วนทิดไหว ข้อเท้าแพลง เส้นข้อมือพลิก ต้องเดินกระเผก กระเผก ไปหาแม่ใหญ่ลี วานให้แกช่วยนวดช่วยดึงเส้นให้... จบข่าว" } ]
สายแนน
บุพเพสันนิวาส
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "เราสองคนนี้เป็นสายหนิ่งสายแนนกันมาแต่ชาติปางก่อนเด้อ", "translated": "เราทั้งสองคนเป็นเนื้อคู่ดั่งบุพเพสันนิวาสมาตั้งแต่ชาติปางก่อน เด้อ" } ]
นำแนว
ทำแบบที่คนเก่าทำไว้/ลอก/ทำเลียนแบบ
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "สงกรานต์ปีนี้ คันบ่ฮู้ว่าสิเฮ็ดจั่งใด๋กะเฮ็ดนำแนวบ้านอื่นโลดง่ายดี", "translated": "ประเพณีสงกรานต์หากไม่รู้ว่าจะจัดอย่างไร ก็ทำแบบที่บ้ายอื่นทำเลย ง่ายดี" }, { "sentence": "หรือ อ้ายหน่อเฮ็ดงานเก่งหลายขอนำแนวได้บ่", "translated": "พี่หน่อ ทำงานเก่งขอลอกวิธีการทำงานได้ไหท" } ]
คำ
ทอง
นครพนม
[ { "sentence": "เมื้อนี้หนุ่มนานครพนมเป็นผู้โซดดี ได้ฮับสร้อยคำ หนัก 2 บาท เอ้ซวดๆกันแน่พี่น้อง", "translated": "" } ]
เอาผัว
แต่งงาน, อยู่กินกันฉันสามีภรรยา
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "มื้อหนึ่ง แม่ใหญ่สี เลาขึ้นเครื่องบินเป็นเทือแรก เลาเห็น แอร์โฮสเตส มาคืองามแท้ กะเลยถาม แอร์โฮสเตส ว่า \" อีนาง มาคืองามเอาหลายแท้หล่ะหล่า เจ้าเอาผัวแล้วไป่\"", "translated": "ครั้งหนึ่ง คุณยายสี ขึ้นเครื่องบินครั้งแรก เธอเห็นแอร์โฮสเตส มาดงามมาก ก็เลยถามแอร์โฮสเตสว่า \"คุณสาว มาดงามมากเลย คุณแต่งงานแล้วหรือยัง\"" }, { "sentence": "แอร์โฮศเตสกะตอบวา \"ยาย หนูเอาผัวคนเดียวก็แย่แล้ว อย่าให้เอาญาติพี่น้องเลย\"", "translated": "แอร์โฮสเตสตอบว่า \"ยาย หนูแต่งงานแล้ว อย่าให้แต่งงานกับญาติพี่น้องอีกเลย\"" } ]
เกิบ
รองเท้า
ยโสธร
[ { "sentence": "ยาไซเกิบเข่าฮ่อง", "translated": "อย่าใส่รองเท้าเข้าห้อง" } ]
โฮมเฮ้า/ตุ้มโฮม
การมารวมกัน/ร่วมกัน การพบปะพูดคุยกัน
มุกดาหาร
[]
ฮูขี้/หุกขี้/ฮูดาก
ก้น/ดาก(เป็นคำไม่สุภาพ)
มุกดาหาร
[]
พัก
สับให้ละเอียด เช่น พักลาบ ก็คือการสับเนื้อเพื่อที่จะทำลาบ/หยุดพัก
มุกดาหาร
[]
ย้ามเก่า
เคยตัว/เคยได้ เเล้วมักจะทำในสิ่งเดิมๆที่เคยได้เคยทำ /ติดนิสัย
มุกดาหาร
[]
ข่อยมักเจ้า
ฉันรักคุณ
สกลนคร
[ { "sentence": "ข่อยมักเจ้าหลายๆเด้อ", "translated": "ฉันรักคุณมากๆนะ" } ]
เซาซะ/เซาสา
หยุดซะ/เลิกซะ/พอได้แล้ว
มุกดาหาร
[ { "sentence": "งานยากหลายกะเซาซะ บ่ต้องเฮ็ดหรอก", "translated": "งานมันยากมากก็เลิกซะ ไม่ต้องทำมันหรอก" } ]
หากินซามตาย
หากินไปวันๆ ไม่กระตือรือร้นอะไร ไม่หวังรวย
มหาสารคาม
[ { "sentence": "ข่อยบ่อพอสิมีเงินดอก หากินซามตาย ไปซือๆ", "translated": "ผมไม่ค่อยจะมีเงินมีทอง แต่หากินไปวันๆ จนกว่าชีวิตจะสิ้น" } ]
คึดบ่ซอด
คิดไม่ถึง/คิดไม่ออก
มุกดาหาร
[ { "sentence": "เรื่องง่ายๆส่ำนี้ ข้อยคือคึดบ่ซอด", "translated": "เรื่องง่ายๆแค่นี้ ทำไมผมถึงคิดไม่ออก" } ]
ผักขา
ผักชะอม
ศรีสะเกษ
[ { "sentence": "กินเข่ากับแกงส้มผักขาทอด", "translated": "ทานข้าวกับแกงส้มชะอมทอด" } ]
ซำเฮี้ย
พร่ำเพรื่อ/เรื้อรัง
ขอนแก่น
[]
แนวบ่อดี อีก ความหมาย
พันธุ์ไม่ดี ใช้สำหรับสัตว์เลี้ยง หรือพันธุ์พืช สำหรับคน หมายถึงชาติตระกูล หรือไม่ก็หมายถึงจิตใจไม่ดีไม่งาม
อุบลราชธานี
[ { "sentence": "เช่น ข้าวโพดหมู่นี่ ปลูกลองเบิ่งแล้ว แนวมันแข็งกินบ่อแซบ", "translated": "ข้าวโพดพวกนี้ลองปลูกแล้ว เมล็ดแข็ง กินไม่อร่อย" }, { "sentence": "บักอันนี้แนวมันบ่อดี มันขี้ค้าน เวียกงานการบ่อสร้างไผสิกล้านำแนวมันน้อ", "translated": "หนุ่มคนนี้ตระกูล-นิสัยไม่ดี เกียจคร้านงานการไม่ทำ ไม่มีไครอยากเกี่ยวดองร่วมวงศ์ตระกูล" } ]
หน้ายาก
ทำหน้ายุ่ง/หน้าไม่รับแขก/หน้าบูด/หน้าอารมณ์ไม่ดี
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "บ่าวต้อม แห่งอีสานจุฬาฯ ถืกน้องกระแตป๋าถิ่ม ยางเข้ามาเฮ้ดหน้ายากใส่อ้ายบ่าวหน่อ อ้ายบ่าวหน่อ กะเลยบอกว่า บ่เป็นหยัง น้องกระแตถิ่มไปแล้วยังเหลือน้องพอลล่าอยู่", "translated": "หนุ่มต้อมแห่งอีสาน จุฬาฯ โดนน้องกระแตทิ้งเดินเข้ามาทำหน้ายุ่ง ใส่พี่บ่าวหน่อ พี่บ่าวหน่อ เลยบอกว่า ไม่เป็นไร ถึงแม้น้องกระแตทิ้งเราไป ก็ยังเหลือ น้องพอลล่า อยู่นะ" } ]
จับจูด
การทำอะไร ที่ทำแบบกระทันหัน ไม่ได้เตรียมตัวหรือนัดหมายไว้ล่วงหน้า/หรือโดนแบบไม่คาดฝัน
มุกดาหาร
[ { "sentence": "โดนเขาจับจูด ให้ขึ้นมาลำ", "translated": "โดนคนอื่นเชิญ หรือวานให้ขึ้นมาลำ" } ]
แม่ฮ่าง
แม่หม้าย
อุดรธานี
[]
จอด
ติดกัน/ชิดกัน/จรด/เชื่อมต่อ
มหาสารคาม
[ { "sentence": "บ่าวหน่อกับพ่อเฒ่า พากันไปปั้นคันแท กะเลยแบ่งเคิ่งกัน บ่าวหน่อปั้นมาแต่ทางตะเว็นออก พ่อเฒ่าปั้นมาแต่ทางตะเว็นตก ให่ปั้นมา \"จอด\" กันหม่องเคิ่งๆ แต่บ่าวหน่อคาแต่นอนเว็น พ่อเฒ่าปั้นคันแทจนว่าเมื่อยกะบ่ \"จอด\" กันจักเทือ", "translated": "บ่าวหน่อกับพ่อตา พากันไปปั้นคันนา ก็เลยแบ่งครึ่งกัน บ่าวหน่อปั้นมาจากทางทิศตะวันออก พ่อตาปั้นมาจากทางทิศตะวันตก ให้ปั้นมา \"ติดต่อ\" กันตรงครึ่งพอดี แต่บ่าวหน่อเอาแต่นอนกลางวัน พ่อตาปั้นคันนาจนว่าเมื่อยล้าก็ยังไม่ \"จรด\" กันสักที" }, { "sentence": "จังหวัดสารคาม มีซายแดนทางเทิง \"จอด\" กับกาฬสินธุ์ ทางตาเว็นตก \"จอด\" กับขอนแจ่น ทางไต้ \"จอด\" กับบุรีรัมย์ ทางตาเว็นออก \"จอด\" กับจังหวัดร้อยเอ็ด", "translated": "จังหวัดมหาสารคาม มีชายแดนทางทิศเหนือ \"ติด\" กับกาฬสินธุ์ ทางทิศตะวันตก \"ติด\" กับขอนแก่น ทางทิศไต้ \"ติด\" กับบุรีรัมย์ ทางตะวันออก \"ติด\" กับจังหวัดร้อยเอ็ด" } ]
ขี้มักย้อง
บ้ายอ
หนองคาย
[ { "sentence": "จังแม่นขี้มักย้องแท้หล่ะ ย้องยิ้มเป้ยเสย-บ้ายอจริง ชมแล้วยิ้มแฉ่งหน้าตาเฉย", "translated": "" } ]
ยู่, หยู้, ญู่
ดัน, ผลัก
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "บ่าวบุญแหงม เลาขับรถไปติดหล่ม กะเลาเอิ้นหมู่พวกมาซอยกันยู่รถเลาออกจากขี้ตม", "translated": "บ่าวบุญแหงม แกขับรถไปติดหล่ม แกก็เลยเรียกเพื่อนฝูงมาช่วยกันดันรถขึ้นจากโคลน" } ]
แฮกหมาน
การทำสิ่งแรกเพื่อความเป็นสิริมงคล/แรก/ประเดิม/คนแรก/อย่างแรก
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "ยกแรกแฮกหมาน ขอเชิญ มังกรเดียวดายลำก่อน สั่นดอกว้า", "translated": "ยกแรก เอาฤกษ์เอาชัย ให้ มังกรเดียวดาย ลำก่อน" } ]
อีหลี
เป็นความจริง/จริงจริง
ขอนแก่น
[ { "sentence": "อีหลีเด้เฮาบ่ได้โกหก", "translated": "อีหลีเด้เฮาบ่ได้โกหก" } ]
มัก ย่อง
บ้ายอ
เลย
[ { "sentence": "ไอ้สมดากแอกเผิ่นซะแม่นมักย่อง", "translated": "ไอ้สมเป็นคนบ้ายอ ชะมัด" } ]
หงายหมา
หงายหลัง
มุกดาหาร
[]
ปด,ปลด
ถอด
บุรีรัมย์
[]
แก่น
อยู่เป็นที่/อยู่อย่างปักหลักปักฐาน/อยู่ติดบ้าน
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "บ่าวหน่อรี้เพิ่นแก่นเฮือนแก่นซานแน๊ะ บ่เคยไปเที่ยวไปเล่นเลย", "translated": "บ่าวหน่อนี้อยู่ติดบ้านนะ ไม่เคยไปเที่ยวที่ไหนเลย" } ]
เฟีย
คลอเคลีย
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "แมวโตนี้ มาคือมาเฟียแท้ ไปไกลๆแหน่", "translated": "แมวตัวนี้ทำไมมาคลอเคลียอย่างนี้ ไปไกลๆหน่อย" } ]
เวิ้งปลา
เวิ้งน้ำที่มีปลาชุกชุม
สุรินทร์
[ { "sentence": "ลำห้วยที่ไหลคตเข้าไปในที่ลุ่มแอ่งใหญ่ อีสานเรียก เป็นเวิ้งใหญ่ ส่วนเป็นที่เวิ้งน้ำจะนิ่ง จะมีพืชน้ำมาก เป็นแหล่งอาหารของปลา เป็นที่อยู่อาศัยของปลาอย่างชุกชุม", "translated": "ลำห้วยที่ไหลคตเข้าไปในที่ลุ่มแอ่งใหญ่ อีสานเรียก เป็นเวิ้งใหญ่ ส่วนเป็นที่เวิ้งน้ำจะนิ่ง จะมีพืชน้ำมาก เป็นแหล่งอาหารของปลา เป็นที่อยู่อาศัยของปลาอย่างชุกชุม" } ]
ตื่มควม
ใส่สีตีไข่/แต่งเติม
หนองคาย
[ { "sentence": "เปนหยังเจ้าคือมักเว้าตื่มควมเว้าแท้ ม่วนหลายหวาเขาผิดกัน", "translated": "ทำไมนายถึงชอบใส่ไฟ ใส่สีจัง สนุกนักเหรอเค้าผิดกัน" } ]
ซว้า
การประกอบอาหารประเภทหนึ่ง/อาหารประเภทหนึ่ง
มุกดาหาร
[]
โมง
บ้าวุ่นวาย
ศรีสะเกษ
[ { "sentence": "เจ้าอย่าโมงหลายเด้", "translated": "อย่าบ้าและวุ่นวาย" } ]
ป๊าดโธ้
โอ้โห
กาฬสินธุ์
[ { "sentence": "ป๊าดโธ้..สฺระหนองนี่ปลามาหลายคั๊กแท้..เสร็จเฮาๆ", "translated": "โอ้โห ปลาในสระนี้ทำไมเยอะจัง..อย่างนี้ก็เสร็จพวกเราสิ" } ]
ซีม
ชิม/ชิมรส/ชิมอาหาร
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "ซีม ตำบักหุ่ง", "translated": "ชิมรสส้มตำ" } ]
งวก
การหัน
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "พ่อใหญ่เจ้าคือมางวกซ้ายงวกขัวจั่งซี้ บ่แมนเจ้าถืกผีเข่าบ่", "translated": "คุณตาครับ ทำไมมาหันซ้ายหันขวาอยู่อย่างนี้ สงสัยผีเข้าแล้วกระมัง" } ]
โข่ โล่ เข่ เล่
เป็นชิ้นเป็นอัน
ศรีสะเกษ
[ { "sentence": "หย่างไปนำทางแนมเห็นแต่ก้อนหินว่าง โข่ โล่ เข่ เล่ เต็มทางอยู่ ไปกะบ่ ได๋ มีแต่ก้อนหิน กะ หยัง ล่ะ ๆ", "translated": "ไปทางนั้นเห็นแต่ก้อนหินที่แตกเป็นชิ้นเป็นอันเต็มทางอยู่ ไปก็ไม่ได้ มีแต่ก้อนหิน มันก็อะไรแล้ว" } ]
เสีย
หาย (ของ) / ดาย (หญ้า)
มหาสารคาม
[ { "sentence": "รถจักรยานข่อยซื่อมาใหม่ๆ เสียแล่ว จั๊กไผมาลัก", "translated": "รถจักรยานผมซื้อมาใหม่าๆ หายแล้ว ไม่รู้ใครมาลัก" }, { "sentence": "มื่อนี่อย่าลืมไปเสียหย่ามาให่ม่าเด้อ", "translated": "วันนี้อย่าลืมไปดายหญ้ามาให้ม้านะ" } ]
ผู้ข่า
กระผม/ข้าพเจ้า
บุรีรัมย์
[]
ข่อน
ใกล้หมด/ใกล้เสร็จ
กาฬสินธุ์
[ { "sentence": "นาน้ำข่อนแล้ว ไปจับปากันเถาะ", "translated": "น้ำในนาใกล้หมดแล้ว ไปจับปลากันเถอะ" }, { "sentence": "เฮ็ดงานข่อนแล้ว รอคาวเดียวเด้อ", "translated": "ทำงานใกล้เสร็จแล้ว รอแป็ปเดียวนะ" } ]
ฝอย
พูดมาก/ขี้โม้/ไม่ได้ใจความ
มหาสารคาม
[ { "sentence": "นายคนนี้เป็นคนมักฝอย เชื่อถือไม่ได้", "translated": "นายคนนี้พูดมากจนเชื่อไม่ได้" } ]
ขี้เข็บ
ตะขาบ
อุดรธานี
[]
ค้าน
คี้เกียย
อุดรธานี
[ { "sentence": "ค้านทำงาน", "translated": "คี้เกียยทำงาน" } ]
ฮักเจ้า
รักคุณ
มหาสารคาม
[ { "sentence": "ข่อยมักเจ้า", "translated": "" } ]
ซูซี
เซ้าซี้
หนองคาย
[ { "sentence": "อ้ายบอสกะยังบ่มักแนวจั่งซี่ อย่าซึมาซูซีหลายฮือ มันบ่แม่นแนวเด๊ะหนิ", "translated": "พี่บอสก็ยังบอกอยู่ว่าไม่ชอบอะไรแบบนี้ อย่ามาเซ้าซี้ให้มันมากนักนะโอ้ยย มันไม่ใช่อ่ะ ไม่ใช่เรื่องโว้ยย" }, { "sentence": "อ้ายบ่าวบอส:อ้ายผิดไปละ อ้ายสิบ่เฮ็ดอีก", "translated": "พี่ทูนหัวบอส:พี่ผิดไปแล้ว พี่จะไม่ทำอีก" } ]
หลุดหย่อนผ่อนลง
ทุเลา/ทุเลาเบาบาง/ดีขึ้น
มุกดาหาร
[]
บักลิ้นฟ้า
ฟักเพกา
สุรินทร์
[ { "sentence": "อีสานเรียกบักลิ้นฟ้า", "translated": "อุทัยฯ ชัยนาท นครสวรรค์ เรียกฟักเพกาทำยาก็ได้ กินก็อร่อย แต่บ้านผมกิบกับลาบ กินกับป่นกุ้งอร่อยมากๆ" } ]
หมากโต่น
ฟักเขียว
อุดรธานี
[]
บ่หลาบ
ไม่เข็ด ไม่หลาบจำ หลาบ มาจากคำว่า เข็ดหลาบ
มุกดาหาร
[ { "sentence": "บ่หลาบ คือ ไม่เข็ด ไม่หลาบจำ หลาบ มาจากคำว่า เข็ดหลาบ", "translated": "" } ]
พ่อ
คนอีสานเรียกพ่อว่าอะไร
อีสานทั่วไป
[]