word
stringlengths 2
77
| meaning
stringlengths 0
255
| province
stringclasses 42
values | sentence_example
listlengths 0
36
|
|---|---|---|---|
เว้าบ่ถ่อง/เว้าหยอ
|
พูดไม่ชัด/พูดติดอ่าง/พูดไม่คำ
|
มุกดาหาร
|
[] |
ยึ่ง
|
ท้องอืด
|
ชัยภูมิ
|
[
{
"sentence": "กินบักถั่วหลายยึ่งท้องตดแตกเด้อ",
"translated": ""
}
] |
ฮัก
|
รัก
|
ขอนแก่น
|
[
{
"sentence": "ข่อยฮักเจ้าหลายๆเด่อ",
"translated": ""
}
] |
จิโป่ม หรือ จิ๊โป่ม
|
จิ้งโคร่ง หรือ กิ้งโคร่ง
|
ขอนแก่น
|
[] |
หัวขวน
|
เป็นคำกิริยา หัวเราะแบบเยาะเย้ยถากถาง
|
สุรินทร์
|
[
{
"sentence": "บักโจกบอกว่า \"เป็นตาหัวขวน เนาะทิดบุญมี\"",
"translated": "พูดว่า \"เป็นคนหัวขวน เนาะทิดบุญมี\""
}
] |
ขี้ตั๋ว
|
โกหก
|
อีสานทั่วไป
|
[] |
อึ๋น
|
เปียกชื้น/อับชื้น (ลักษณะนาม)
|
สกลนคร
|
[
{
"sentence": "ตากฝนมา เสื้อผ้า อึ๋น หมดแล้ว",
"translated": "ตากฝนมา เสื้อผ้า เปียกชื้นหมด"
}
] |
ซีน
|
เนื้อ ต่างๆ เนื้อหมู ,เนื้อวัว,เนื้อควาย
|
ศรีสะเกษ
|
[
{
"sentence": "ซีน2ต่อน คำแปล ก็คือ เนื้อคู่กัน",
"translated": "เนื้อคู่กัน"
},
{
"sentence": "สิพาไปกินซีนย่าง คำแปลจะพาไปทานเนื้อย่าง",
"translated": "จะพาไปทานเนื้อย่าง"
}
] |
ค้อย,ข้อย
|
เอียง/ลาดขัน
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "มื้อคืน ข่อยขับรถขึ้นค้อย(ข้อย) รถข่อยข้นบ่ได้ซุกกันเมิดคืนกั่วสิขึ้น",
"translated": "เมื่อคืน ผมขับรถขึ้นทางลาดชัน รถขึ้นไม่ได้เลยต้องผลักทั้งคืนเลยกว่าจะขึ้น"
}
] |
เอ้
|
ประดับประดา/ตกแต่ง/ให้สวยงาม
|
มุกดาหาร
|
[] |
ลอม
|
ลักษณะอาการที่กองขึ้นรวมกัน
|
บุรีรัมย์
|
[
{
"sentence": "ข้าวที่เกี่ยวเสร็จแล้วถูกมัดเป็นฟ่อนๆ แล้วหาบมาวางเรียงกันที่ลานเรียกว่า ลอมข้าว",
"translated": "ข้าวที่เกี่ยวเสร็จแล้วถูกมัดเป็นฟ่อนๆ แล้วหาบมาวางเรียงกันที่ลานเรียกว่า ลอมข้าว"
},
{
"sentence": "ถ้าเป็นฟางก็จะเรียกเป็น ลอมเฟียง",
"translated": "ถ้าเป็นฟางก็จะเรียกเป็น ลอมเฟียง"
}
] |
เหิง
|
เหิง เป็นคำที่ใช้อ้างถึงเวลา(ความช้า-เร็ว)ได้ด้วย
|
เลย
|
[] |
เคียน
|
พัน/ห่อ/หุ้ม
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "เห็นบ่าวซิ่งเลาตกกกบักเขียบมื้อวาน แขนเลาเค่น แล้วกะมีบาดนำ แมเลากะเลยเอาผ้า เคียนมือเลาไว้ บ่ให้แขนเลากวย",
"translated": "เห็นหนุ่มซิ่งตกต้นน้อยหน่าเมื่อวาน แขนแกเคล็ดขัดยอก และมีแผลด้วย แม่แกก็เลยเอาผ้าพันมือ แกไว้ ไม้ให้แขนกระดุกกระดิก"
},
{
"sentence": "งานบุญปีนี้มีการชกมวย แต่ไม่มีนวม หลวงพ่อกะเลยเอาผ้าเหลืองมาเคียนมือเป็นนวมแทน",
"translated": "งานบุญปีนี้มีการชกมวย ไม่มีนวม ปลวงพ่อเลนเอาผ้าเหลืองมาพันรอบมือเป็นนวมแทน"
}
] |
ตีนสิ่น
|
ชายผ้าถุง
|
บุรีรัมย์
|
[
{
"sentence": "บ่าวรุทธิ์ตอนสิมาเกาหลี แม่เพินกะให่ตีนสิ่นมานำ",
"translated": "ตอนที่หนุ่มรุทธิ์จะเดินทางมาประเทศเกาหลี คุณแม่ก็มอบชายผ้าถุงมาให้ด้วย"
}
] |
ขาวโอกโลก
|
ขาววอก
|
ขอนแก่น
|
[
{
"sentence": "เจ๊กเล่นงิ้ว ทาหน้าขาวโอกโลก",
"translated": "เจ๊กเล่นงิ้ว ทาหน้าขาววอก"
},
{
"sentence": "บ่าวหน่อเอาแป้งสิงคโปร์ทาหน้า ขาวโอกโลก จนจำบ่ได้",
"translated": "บ่าวหน่อใช้แป้งสิงคโปร์ทาหน้าขาววอก จนจำไม่ได้"
}
] |
โก้
|
งดงาม/เท่ห์/ดี/ถูกใจ
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "มื้อนี้บ่าวหน่อ คือ แต่งโตโก้คักแท้น้อ",
"translated": "วันนี้ บ่าวหน่อ แต่งตัวเท่ห์จังเลย"
}
] |
หล่วง
|
ถือวิสาสะ
|
บุรีรัมย์
|
[
{
"sentence": "เอ๋า หมอนี้คือเป็นคนหล่วงแท้ บ่ยอมขอเลยเนาะ",
"translated": "เอ๊า เจ้าคนนี้ทำไมถือวิสาสะหยิบเอาของโดยไม่ยอมขออนุญาตจากเจ้าของก่อนเลยนะ"
}
] |
เจ้าสิไปไส
|
คุณจะไปไหน
|
สกลนคร
|
[
{
"sentence": "เจ้าสิไปไสเกาะว่า คือบ่อยู่เฮือนจั๊กเทื่อแหน่",
"translated": "เจ้าสิไปไส คือบ่อยู่เฮือนจั๊กเทื่อแหน่"
}
] |
ฝนฮึม
|
ฝนตกชุก/ฝนตกบ่อย/ตกทั้งวันทั้งคืน
|
มหาสารคาม
|
[
{
"sentence": "-ฮอดยามไกล้บุญข้าวสากมายามได๋ \"ฝนกะฮึม\" อยู่ตลอด พ่องตกแฮงพ่องตกริน อยู่เหมิดมื่อ ถนนหนทางกะเปียกกะจื้น แต่กะยังไคกว่าหว่างเดือนที่แล้วอยู่ตี๊ จั่งแม่นแล้งคัก พากันดำนาผง สักหลุ่งอยู่วะสั่น ไคแหน่ ดำนาผงไว้แล้ว มาฮอดเดือนนี้ มี \"ฝนฮึม\" มาใส่ พอต้นข้าวได้ซื่น ได้แตกกออยู่",
"translated": "-พอถึงไกล้ช่วงบุญข้าวสากมาเมื่อได \"ฝนก็ตกชุกทั้งวัน\" ทั้งตกหนักสลับกับตกปรอยๆอยู่ทั้งวัน ถนนหนทางก็เปียกแฉะ แต่ก็ยังดีกว่าเดือนที่ผ่านมาอยู่หรอก มันแห้งแล้งมาก ได้แต่ดำนาที่ไม่มีน้ำ ใช้ไม้จิ้มผืนนา แล้วก็ดำเอา ก็ยังดีนะที่ดำนาแบบแห้งๆไว้ พอมาถึงเดือนนี้มี \"ฝนตกชุก\" ลงมาใส่ พอต้นข้าวได้ชุ่มชื้น ได้แตกกอบ้าง"
}
] |
เป็นตาย้าน
|
น่ากลัว/ดูน่ากลัว
|
มุกดาหาร
|
[
{
"sentence": "แนมเข้าไปในเฮือนฮ้างหลังนั้น เป็นตาย้านหลาย",
"translated": "มองเข้าไปในบ้านร้างหลังนั้น ดูน่ากลัวมาก"
}
] |
คันยู/ห่ม/คันห่ม
|
ร่ม
|
มุกดาหาร
|
[
{
"sentence": "เอาคันยูมาให้แหน่",
"translated": "เอาร่มมาให้หน่อย"
}
] |
ม่วน
|
สนุกสนาน
|
มหาสารคาม
|
[
{
"sentence": "บุญบ้านเราปีนี้ม่วนหลายเด้อ",
"translated": "การจัดงานบุญประเพณีปีนี้สนุกสนานมาก"
}
] |
ซอม
|
การพิจารณา/การจับตาดู/การดูแลก็ได้
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "อ้ายมาซอมเบิ่งงเจ้าซุมื้อซุยาม",
"translated": "พี่มาจับตาดูเจ้าทุกวันเลยนะ"
}
] |
ค้ำคูณ
|
ดี เป็นมงคล
|
บุรีรัมย์
|
[
{
"sentence": "รถคันนี้ตั้งแต่ออกมาค้ำคูณขนาด บ่มีฮ๊ะบ่มีซน",
"translated": "รถคันนี้ตั้งแต่ซื้อมาดีมากๆ ไม่เคยเฉี่ยวชนอะไรเลย"
}
] |
ขี่กระบอง
|
ไม้ผุผสมกับน้ำมันยางธรรมชาติใช้จุดไฟแทนตะเกียงน้ำมัน/ภาคกลางชัยนาท/สิงห์บุรี/อ่างทองเรียกขี้ไต้
|
สุรินทร์
|
[
{
"sentence": "ให้ไปดูวิธีทำขี่กระบอง",
"translated": ""
}
] |
แนมนำ
|
มองตาม/ดูตาม / มองแบบเฝ้าสังเกต / จับตามอง / เฝ้าดู
|
มุกดาหาร
|
[
{
"sentence": "แนมนำรถคันนั้นดีๆ เดี๋ยวสิตามบ่ทันเด๊",
"translated": "จับตาดูรถคันนั้นให้ดี เดี๋ยวตามไม่ทัน"
}
] |
รรรรรรรรรร้ออออออออ
|
เเด้แ
|
อีสานทั่วไป
|
[
{
"sentence": "พีกะ",
"translated": ""
}
] |
ข้วด
|
ขุด ,ค้นหา
|
ร้อยเอ็ด
|
[] |
ขี่คั่นคาก
|
คางคก
|
อีสานทั่วไป
|
[] |
เฟีย
|
เบียด/สี/คลุกคลี/ไม่ยอมห่างไปไหน
|
นครราชสีมา
|
[
{
"sentence": "หล่าๆ อย่ามาเฟียอ้ายหลาย ลำคานแล้ว",
"translated": "น้องสาวๆ อย่าเบียดพี่นัก รำคาญนะเนี่ย"
}
] |
ถั่ง
|
กระแทก
|
หนองคาย
|
[
{
"sentence": "เว้าดู๋หลายบักห่านั่น เปนตาถั่งเอาจั๊กบาด",
"translated": "พูดมากจริงไอ้นั่น น่าใส่(น่าทอย)สักทีซะหรอก"
}
] |
นวล, นวน
|
เนื้อของผลไม้
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "บักทัน อยู่หน้าเฮือนข่อยหนวยมันด๊ก ดก แต่วา มันเป็นบักทันน้อย มีตะใน บ่ค่อยมีนวล ส้มคือจั่งหยังนี่ เอาไว้ตำใส่หำบักมี้ แซบขนาด",
"translated": "พุทรา (บักทัน) ที่อยู่หน้าบ้านผม มันลูกดกมาก แต่ว่า มันเป็นพันธุ์เล็ก มีแต่เมล็ด ไม่ค่อยมีเนื้อ เปรี้ยวยังกะอะไรดี เอาไว้ตำใส้ลูกขนุนอ่อน อร่อยนัก"
}
] |
จ๋อง
|
ตัวงอ/จุก/ขดตัว/หรืออาการห่อตัวด้วยความกลัวเกรง
|
สกลนคร
|
[
{
"sentence": "ไก่น้อยตาตูม เป็นโรคห่า ยืนจ๋องตากแดด",
"translated": "ลูกไกอายุประมาณ 5 เดือน เป็นโรคห่า ยืนตัวงอ ตากแดด"
},
{
"sentence": "นักมวยฝ่ายแดงเตะเข้าดูกซ่วง จนฝ่ายน้ำเงินจ๋องไป",
"translated": "นักมวยฝ่ายแดงเตะที่สีข้าง จนฝ่ายน้ำเงิน จุกตัวงอ"
}
] |
เหลืองเอ่อเฮ่อ
|
เหลืองสะพรั่ง/เหลืองเกลื่อนตา
|
ขอนแก่น
|
[
{
"sentence": "ดอกคูนเหลืองเอ่อเฮ่อ",
"translated": "ดอกคูนเหลืองสะพรั่ง (เต็มต้น)"
},
{
"sentence": "5 ธันวา คนพากันใส่เสื้อสีเหลือง ไปไสกะเห็นแต่เหลืองเอ่อเฮ่อเอาโลด",
"translated": "5 ธันวา คนพากันใส่เสื้อสีเหลือง ไปไหนก็เห็นแต่สีเหลืองเต็มไปหมด"
}
] |
ยาด, ญาด
|
แย่ง
|
ขอนแก่น
|
[
{
"sentence": "พ่อใหญ่ดล เลาได้กุดจี่เบ้ามาหนึ่งขวย หลายโตเติบ... เลาเอามาหมกใส่ผักอีตู่หอมๆ เสร็จเรียบร้อย กะไปอักกินอยู่ผู้เดียว ย่านบ่าวหน่อไปยาดกินพะนะ",
"translated": "พ่อเฒ่าดล แกหาตัวอ่อนกุดจี่ใหญ่ได้มาหนึ่งรัง หลายตัวพอสมควร... แกจัดการหมกใส่ใบแมงลัก กลิ่นหอมฉุย..เสร็จเรียบร้อย ก็ไปแอบกินอยู่คนเดียว กลัวหนุ่มหน่อจะแย่งกิน ว่างั้น.."
}
] |
บ่กระบวน
|
ทำอะไรไม่เข้าท่า / ทำในสิ่งที่ไม่น่าทำ ทำแปลกๆ เเผลงๆ
|
มุกดาหาร
|
[] |
เหยื่อย
|
เปื่อยละลาย/ละลาย/หลุดออก
|
มุกดาหาร
|
[
{
"sentence": "กินเร็วๆ ไอติมเหยื่อยเหมิดแล้ว",
"translated": "กินเร็วๆไอติมละลายหมดแล้ว"
}
] |
ใส
|
ไหน/ไปไหน/อยู่ไหน
|
ขอนแก่น
|
[
{
"sentence": "มื้อนี้ผุสาวสิไปใสหนอ",
"translated": "วันนี้น้องสาวจะไปไหนหรอครับ"
}
] |
หยะ ( หญะ)
|
รู้สึก สาก ๆ , หยาบ ๆ ( เอามือลูบกระดาษทราย จะรู้ความหมาย )
|
สกลนคร
|
[
{
"sentence": "เล่นน้ำห้วยแล้ว พอเซาเล่น มันเป็นสี หยะ ๆ",
"translated": "เล่นน้ำในห้วยแล้ว พอเลิกรู้สึก สากๆ ยังไงไม่รู้"
},
{
"sentence": "เอาหญ้าไปให้งัวกิน ลิ้นมันเลียถืกมือ หยะ คาก ๆ",
"translated": "เอาหญ้าไปให้วัว ลิ้นวัวมันเลียโดนมือ สากๆ หยาบๆไปหมด"
}
] |
ปลาข่อ
|
ปลาช่อน
|
อีสานทั่วไป
|
[] |
ตู้
|
แก่/มากอายุ ใช้สำหรับบุคคลที่แก่กำลังเกินวัยทอง ราว 50 - 65 (มากกว่านั้นจะใช้คำว่าเฒ่า)
|
_มณฑลเทศาภิบาลอุดร_
|
[
{
"sentence": "พ่อตู้ลี",
"translated": "คุณพ่อลี"
},
{
"sentence": "แม่ตู้มา",
"translated": "คุณแม่มา"
},
{
"sentence": "ควายตู้",
"translated": "ควายแก่"
}
] |
มิดจ้อย/มิดซิหลี่/มิดจั๊ด
|
เงียบหายไปเลย
|
มุกดาหาร
|
[
{
"sentence": "ตั้งแต่มันไปกรุงเทพฯ มันมิดจ้อยไปเลย",
"translated": "ตั้งแต่มันไปกรุงเทพฯ มันก็เงียบหายไปเลย"
}
] |
หนั่งเค้าเม้า
|
นั่ง...นิ่ง นั่งหยองๆ หรือนั่งคิดอะไรซักอย่าง
|
หนองคาย
|
[
{
"sentence": "คันอ้ายมีเมียแล้ว สิบ่ลงเฮียนให่หมาเห่า สิมีแต่นั่งเค้าเม้า นอนเฝ้าตั้งแต่เมีย......",
"translated": "ถ้าพี่มีเมียแล้ว จะไม่หนีจากบ้านตอนกลางคืนให้หมาเห่า...จะนั่ง,นอนเฝ้าเมีย...."
}
] |
บู๋
|
ฝ่า ลุยฝ่า
|
ขอนแก่น
|
[
{
"sentence": "พ่อใหญ่ดล โดดนำ ไล่คุบกบ บู๋ป่าข้าวขาเจ้าหมุ่นเหมิดเอาโหลด (เป็นหยังบ่หักขาก่อนปลดจากเบ็ดน้อ?)",
"translated": "พ่อใหญ่ดล รีบกระโดด วิ่งไล่ตะครุบกบ ลุยฝ่าป่าข้าว จนต้นข้าวคนอื่นล้มเสียหายหมด (ทำไมไม่หักขากบก่อนปลดจากเบ็ดเล่า?)"
}
] |
ขี้พื้นปาก
|
ลักษณะคล้ายกับว่าโดนนินทา เป็นขี้ปากของชาวบ้าน
|
บุรีรัมย์
|
[] |
หยัง
|
อะไร
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "เขาเรียกวาหยังนี่",
"translated": "เขาเรียกว่าอะไรนี่"
}
] |
กินเข่าสวย
|
รับประทานอาหารมื้อกลางวัน มื้อเที่ยง
|
บุรีรัมย์
|
[] |
เกิน
|
ไม้ที่ใช้ช่วยในการปีนขึ้นที่สูง(บันไดชนิดหนึ่ง)
|
มหาสารคาม
|
[
{
"sentence": "มื่อคืนมีหมอลำขอเข่ามาลำ ลำม่วนคัก ไปไปอี่นาง ไปเอา \"เกิน\" มาก่ายขึ้นเล่า ตักเข่าให่หมอลำจักกะต่าแหน่",
"translated": "เมื่อคืนนี้มีหมอลำมาลำขอข้าว ลำสนุกไพเราะมาก ไป ไป อีหนู ไปเอา \"บันได\" มาพาดขึ้นยุ้งข้าว ตักข้าวให้หมอลำ ซักตะกร้าหน่อย"
}
] |
ฮ๊อก
|
กลิ่นฉุนรุนแรง จนขึ้นจมูก
|
สกลนคร
|
[
{
"sentence": "ทิดรุด กินวาซาบิ จ่มว่ามันฮ๊อก",
"translated": "ทิดรุด กินวาซาบิบ่นว่า กลิ่นฉุนขึ้นจมูก"
}
] |
แป๋
|
เกือบจะ.../แทบจะ...
|
_มณฑลเทศาภิบาลอุดร_
|
[
{
"sentence": "ข่อยทำมาหาอยู่เมื่อยแป๋ตายแล้ว เจ้ายังสิใช่ข่อยเฮ็ดแนวได๋อีกละบาดนี้",
"translated": "ฉันทำมาหากินเหนื่อย(แทบ)จะตายอยู่แล้ว เธอยังจะใช้ฉันทำอะไรให้อีกล่ะทีนี้"
}
] |
บักโม
|
อาเจียน
|
ขอนแก่น
|
[
{
"sentence": "ข่อยชอบกิน บักโมแต่เอื้อยชอบกินบักม่วง",
"translated": "ฉันชอบกินแตงโสแต่พี่สาวชอบกินมะม่วง"
}
] |
แตกเหิบ, แตกเขิบ
|
แตกระแหง/แตกร้าว/แตกรายงา
|
ขอนแก่น
|
[
{
"sentence": "ตามบวกควาย พอน้ำแห้งระเหยออกไปเหมิดแล้ว ดินกะแตกเหิบ เขียดโม้ เขียดขาคำ พากันเข้าไปหม่นลี้อยู่",
"translated": "ตามปลักควาย พอน้ำแห้งระเหยออกไปหมดแล้ว ดินก็แตกระแหง เขียดโม้ เขียดขาคำ ต่างพากันเข้าไปแอบหลบอยู่"
},
{
"sentence": "แต่ผัดน้องกระแต ไปอยู่ร้อยเอ็ดกับบ่าวหน่อ ซ่อยดำนา เกี่ยวข้าว ใส่เกิบแตะ บ่ทันดน ส้นน่องน้องกระแต กะแตกเหิบ บ่าวหน่อ กะร้องเพลงแซวเลาว่า “...ตีนแตกเหิบเขียดอีโม้ดีใจ ต่อไปนี้เขียดอีโม้บ่ไปไส สิตามน้องไป เพื่อสิได้หม่นตีน”",
"translated": "ตั้งแต่น้องกระแต ไปอยู่ร้อยเอ็ดกับบ่าวหน่อ ช่วยดำนา เกี่ยวข้าว ใส่ร้องเท้าแตะ ไม่นาน ส้นเท้าน้องกระแต ก็แตกร้าว บ่าวหน่อ ก็เลยร้องเพลงแซวน้องกระแตว่า “...ตีนแตกร้าว เขียดน้อยดีใจ ต่อไปนี้เขียดจะไม่ไปไหน จะตามน้องไป เพื่อจะได้ไชตีน”"
}
] |
จู๋ไฟ
|
การขยับท่อนฟืนเข้าไปในเตาไฟเพื่อให้ไฟแรงขึ้น
|
มหาสารคาม
|
[
{
"sentence": "พ่อใหญ่บัติบอกกับลูกสาวว่า \" ยามอี่หล่าเลิกโรงเรียนแล้วให่ฟ่าวไป \"ดังไฟ\" หนึ่งเข่าเด้อ คันไฟมันดังติดยากกะให่เอาฝาหม่อ \"วีไฟ\" ให่มันติด ถ่าไฟมันสิ \"มอด\" กะให่ \"จู๋\" ดู๋ๆ หนึ่งเข่าสุกแล้วกะให่เอาไฟใส่เตาถ่าน เอาถ่านใส่แล้วกะ \"วี\" ให้ไฟมัน \"โฮงๆ\" พ่อสิได้เอาปลาไป \"จี่\"",
"translated": "คุณตาบัติบอกกับลูกสาวของแกว่า \" เมื่อลูกเลิกโรงเรียนแล้วให้รีบไป \"ก่อไฟ\" นึ่งข้าว ถ้าไฟมันติดยากก็ให้เอาฝาหม้อมา \"พัด\" ให้ไฟมันติด ถ้าไฟมันจะ \"ดับ\" ก็ให้เอาไฟยัดใส่บ่อยๆ พอนึ่งข้าวเสร็จแล้วก็ให้ก่อไฟที่เตาถ่าน แล้วพัดไฟให้ \"ไฟติดแรงๆ\" พ่อจะได้เอาปลาไปจี่กิน"
}
] |
ฮู้เมือ
|
รู้สึกตัว/รู้ตัว
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "เมื่อคืนมีโจรขโมยมาขึ้นเฮือน พอดี บ่าวหน่อ เลาฮู่เมือขึ้นมา เต๋โจรปิ้นบั๊บ แข่วหล่อนไป 2 ซีก",
"translated": "เมื่อคืน มีโจรมาขึ้นบ้าน พอดี บ่าวหน่อแกรู้สึกตัวขึ้นมา เตะโจรหมุน 20 ตลบ (เดาเอา เพราะปิ้นบั๊บ คือ พลิกคว่ำ) ฟันหลุดไป 2 ซี่"
}
] |
ผ่านวาตั๊ว
|
ว่าแล้ว/เห็นมั๊ย(ถามเพื่อตอกย้ำ)
|
ขอนแก่น
|
[
{
"sentence": "โตไปเฮ็ดหยังมามือคือมีแตเลือดว่า : เธอไปทำอะไรมาทำไมมือเปื้อนเลือด",
"translated": "ไปจับมีดอันมันหงายอยู่หนั่นแล่ว : น่าน...ผ่านวาตั้ว..มันสิบาดมื้อว่ะ"
}
] |
บักเขียบ, หมากเขียบ (ผลไม้)
|
น้อยหน่า
|
ขอนแก่น
|
[] |
เว้าบาป
|
ให้ร้าย/พูดจาให้ร้าย/พูดให้ร้าย
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "เจ้าคือมาเว้าบาปข่อยแท้ อีหลีแล้ว ข่อยบ่ได้เป็นคนที่เจ้าชู้ขนาดนั้นดอก แค่เห็นสาวๆทุกคนจบๆงามๆไปเหมิดกะซ่ำนั้นเอง",
"translated": "คุณอย่ามาพูดให้ร้ายผมหน่อยเลย จริงๆแล้วผมไม่ใช่คนเจ้าชู้ขนาดนั้นหรอก แค่เห็นสาวๆทุกคนสวยงามไปหมดก็เท่านั้น"
}
] |
ปึก
|
โง่/เซ่อซ่า
|
หนองคาย
|
[
{
"sentence": "ซำนี้กะอ่านบ่ออก คือปึกแท้ล่ะ",
"translated": "แค่นี้ก็อ่านไม่ออก โง่จัง"
}
] |
ปู้
|
ที่อ ไม่แหลม
|
อุบลราชธานี
|
[
{
"sentence": "เห็ดเด้พ่อ ยอด ปู้ๆ คือแทงดินขึ้นมาได้ คะซั้น",
"translated": "เห็ดของพ่อ ยอด ปู้ๆ ก็คือแทงดินขึ้นมาได้ คะซั้น"
},
{
"sentence": "ปู้ๆ ก็คือ ไม่แหลม นี่นเอง",
"translated": "ปู้ๆ ก็คือ ไม่แหลม นี่นเอง"
}
] |
อีหลี
|
จริงๆ...แน่ๆ
|
กาฬสินธุ์
|
[
{
"sentence": "เเซบอีหลีเด้อ.....",
"translated": ""
}
] |
จั๊กกะอีหยังด๊อก
|
อะไรกันนักกันหนา
|
มหาสารคาม
|
[
{
"sentence": "จั๊กกะอีหยังด๊อก",
"translated": "อะไรกันนักกันหนาเนี่ยยยยยย"
}
] |
ซาด
|
ขวิด(ควายหรือวัว)
|
มหาสารคาม
|
[
{
"sentence": "พ่อใหญ่ดำถืกควายซาดมื้อเซ้านี้",
"translated": "พ่อใหญ่ดำถูกควายขวิดเมื่อเช้านี้"
}
] |
ต้วยเบิ่ง
|
แตะดู
|
บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
|
[] |
ฟอย
|
ไม้กวาด
|
มหาสารคาม
|
[
{
"sentence": "พอหลวงตามหากลับมาฮอดวัด เห็นศาลามีแต่ขี่ดิน ขี่หยังเหยี่ย ฮกเต็มไปเหมิด กะเลย ฮ้องใส่จัวน้อยว่า น้อยๆเป็นหยังศาลา คือจั่งฮกปานนี้ ไปหา \"ฟอย\" มากวาดออกถ่าแม",
"translated": "พอหลวงตามหากลับมาที่วัด เห็นศาลาวัดมีแต่ฝุ่น มีแต่ขยะมูลฝอยรกรุงรัง ก็เลยตะโกนหาเณรน้อยว่า นี่เฌรทำไมศาลาวัดมันถึงได้สกปรกอย่างนี้ ไปเอา \"ไม้กวาด\" มากวาดออกหน่อยสิ"
}
] |
คักใจ/ได้มัก
|
ได้ตามใจต้องการ ถูกใจ ได้ดั่งใจ ได้ตามใจชอบ
|
มุกดาหาร
|
[] |
ป้าน
|
ก. ขุด(ดิน) ขึ้นมาทับหรือถม ( เป็นกริยาใช้เฉพาะการขุดดินทับถมให้เป็นคันนา)
|
ยโสธร
|
[
{
"sentence": "เมื่อคืนฝนตกแฮงจนคันแทนาขาดหลายป่อง เช้านี้พ่อใหญ่ค้ำเลยแบกบักจกไปหาป้านคันแทนาม่องขาด",
"translated": "เมื่อคืนนี้ฝนตกหนักจนคันนาขาดหลายจุด เช้านี้พ่อใหญ่ค้ำเลยแบกจอบไปเดินขุดดินถมคันนาที่ขาด"
}
] |
ลื่น
|
เกิน/เกินเลย/มากกว่า
|
มหาสารคาม
|
[
{
"sentence": "บ่าวหน่อคือหล่อ \"ลื่น\" หมู่ แท้",
"translated": "ทำไมบ่าวหน่อถึงได้หล่อ \"เกิน\" พวกพ้องจังเลย"
},
{
"sentence": "เข่าในนาพ่อใหญ่บัติคือฮวงใหญ่ \"ลื่น\" บ้านลื่นเมืองเขาแท้",
"translated": "ข้าวในนาตาบัติทำไมถึงได้ออกรวงโต \"เกิน\" ของชาวบ้านเขา"
},
{
"sentence": "พญาชาญลาวร้องเพลงม่วนคัก บ่มีไผ \"ลื่น\"",
"translated": "พญาชาญร้องเพลงเพราะมาก ไม่มีใครร้องได้เพราะ \"เกิน\""
}
] |
ท้อน
|
การรวมกันไว้ที่เดียวกัน
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "ข้าวสาร(เข่าสาร) มันหลายกะสอบ เจ้าคือบ่ท้อนไว้นำกัน",
"translated": "ข้าวสารมีหลายกระสอบ ทำไมไม่เทรวมกันไว้ที่เดียวกันหล่ะ"
}
] |
อัก
|
แอบ/หลบ/ลี้
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "มื้อนี้ข่อยเว้ากับสาวจ๋อม พอตะเว้าจบแล้ว เลาไปอักหัวอยู่ผู้เดียว",
"translated": "วันนี้ผมคุยกับสาวจ๋อม พอพูดจบ แกก็ไปแอบหัวเราะอยู่คนเดียว"
}
] |
ส่อน
|
การช้อน/การตัก
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "เจ้าไปส่อนฮวก คือสิได้แกงเน๊าะ มื้อนี้",
"translated": "ท่านไปช้อนลูกกบ คงจะได้ทำแกงนะ วันนี้"
}
] |
เช็ง (เค็ง)
|
ตึง/ขึงตึง
|
ขอนแก่น
|
[
{
"sentence": "เสียงพิณเส้นที่หนึ่ง มันต่ำโพด เช็งขึ้นอีกจักหน่อยแหน่",
"translated": "เสียงพิณสายเส้นที่หนึ่ง มันต่ำเกินไป ปรับให้ตึงขึ้นอีกหน่อยนะ"
},
{
"sentence": "กลองมันยานโพด เช็งหนังกลองขึ้นอีกแหน่",
"translated": "กลองมันหย่อนเกินไป ขึงหนังกลองให้ตึงขึ้นอีกหน่อยนะ"
}
] |
ไต้
|
จุด/ส่อง
|
มุกดาหาร
|
[
{
"sentence": "ไต้ไฟขึ้น",
"translated": "จุดไฟขึ้น"
},
{
"sentence": "ไปไต้กบ",
"translated": "ไปส่องกบ"
}
] |
ซาว
|
ยี่สิบ/20
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "ซื้อกระเทียมแหน่ เอาซาวบาท",
"translated": "ซื้อกระเทียมหน่อย เอา 20 บาท"
}
] |
เว้าโพด
|
พูดเกินความเป็นจริง/เรื่องจริงแค่ศอกแต่เวลาไปพูดเป็นวา/เป็นคำในทางลบพูดแล้วคนไม่เชื่อถือไม่ศรัทธา
|
สุรินทร์
|
[
{
"sentence": "ยายขาว...แห่งบ้านหนองรังกา...ได้ยินข่าวว่า....หลานสาวยายแดงซึ่งเรียนอยู่ที่กรุงเทพฯ...มีแฟนตามธรรมดาของคนหนุ่มสาวทั่วๆไป...แต่ยายขาวจะเป็นคน \"เว้าโพด\" คือ พูดมากเกินความเป็นจริง...จึงไปบอกคนทั้งหลายว่า...หลานยายแดงไปเรียนที่กรุงเทพนะ.มันเรียนไม่จบหรอก...มันมีผัวไปแล้ว....แถมยังมีลูกด้วย.............นี่แหละที่คนอีสานเอิ้นว่า....คนเว้าโพด.....",
"translated": "ยายขาว...แห่งบ้านหนองรังกา...ได้ยินข่าวว่า....หลานสาวยายแดงซึ่งเรียนอยู่ที่กรุงเทพฯ...มีแฟนตามธรรมดาของคนหนุ่มสาวทั่วๆไป...แต่ยายขาวจะเป็นคน \"เว้าโพด\" คือ พูดมากเกินความเป็นจริง...จึงไปบอกคนทั้งหลายว่า...หลานยายแดงไปเรียนที่กรุงเทพนะ.มันเรียนไม่จบหรอก...มันมีผัวไปแล้ว....แถมยังมีลูกด้วย.............นี่แหละที่คนอีสานเอิ้นว่า....คนเว้าโพด....."
}
] |
สูน
|
โกธร หรืออาการไม่พอใจ
|
อุบลราชธานี
|
[
{
"sentence": "สูนเด้ คนนัดบ่เป็นนัด",
"translated": "โกธรมากที่คนนัดไม่เป็นนัด (คือไม่มาตามนัดนะเเหล่ะ ^-^)"
},
{
"sentence": "เจ้าสูนให้ข่อยสั้นติ้",
"translated": "เธอโกธรฉันหรือ"
}
] |
เสี่ยว
|
เพื่อนสนิท
|
หนองคาย
|
[
{
"sentence": "เสี่ยว คือ เพื่อนที่สนิทกันมาก",
"translated": ""
}
] |
ยอม
|
กระเบียดกระเสียน
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "อ้ายกับน้องกินข้าวกับปี้งซี่น อ้ายค่อยๆบิกินยอมๆ ย่านมันเบิ๊ดก่อน น้องสิบ่ออิ่ม",
"translated": "พี่กับน้องกินข้าวกับปิ้งเนื้อ พี่ค่อยๆบิกินอย่างกระเบียดกระเสียน เพราะกลัวมันหมดก่อนที่น้องจะกินอิ่ม"
}
] |
ควยตู้
|
ควายทุยเขาสั้น
|
อุบลราชธานี
|
[
{
"sentence": "\"ควยตู้มักซน คนจนมักเว้า\"",
"translated": "ควายทุยมีเขาสั้นแต่ชอบขวิดนู่นขวิดนี่ชอบชนควายตัวอื่นแม้เขาจะยาวกว่าเป็นนิสัย แต่ควายที่เขายาวเป็นนักชนระดับชาติ จะไม่แสดงท่าทางคึกคะนอง เช่นเดียวกับคนพูดจ้อทั้งหลาย มักจะเป็นคนจนชอบคุยโม้โอ้อวด แต่คนรวยจริงเขาไม่แสดงออก คนเก่งจริงไม่ขี้คุย เขา\"คมในฝัก\""
}
] |
ต่ง
|
การรอง
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "ฝนตกแล้วบักหล่า ล้างโอ่งไว้ถ่าตงน้ำฝนถะแหม",
"translated": "ฝนตกแล้วลูก (ชายคนเล็ก) ล้างโอ่งน้ำไว้รอน้ำฝนได้แล้ว"
}
] |
หม่อง
|
ที่/สถานที่
|
มหาสารคาม
|
[
{
"sentence": "บ่าวหน่อบอกกับน้องพอลล่าว่า \"อ้านฮักเจ้าหลาย แม่นเจ้าสิหนีอ้ายไปอยู่ \"หม่องได๋\" อ้ายกะสินำเจ้าไป \"หม่องนั่น\" อ้ายสิไปเฮ็ด \"หม่อง\" อ่องถ่อง นอนขดอยู่ในหัวใจของน้องพอลล่าผู้เดียว\"",
"translated": "บ่าวหน่อบอกกับน้องพอลล่าว่า \"พี่รักน้องพอลล่ามาก ถึงน้องจะหลบหนีพี่ไปอยู่ \"ที่ได\" พี่ก็จะตามน้องไป \"ที่นั่น\" พี่จะเข้าไปนอนขดอยู่ในหัวใจน้องพอลล่าคนเดียว\""
},
{
"sentence": "หม่องหั่น คือจั่งเป็นฮอยกบมานอนนี่หละ ฮอยมันนอนดุด เป็น \"หม่องอ่องถ่อง\" อยู่นั่น",
"translated": "ที่นั่น เหมือนกับเป็นที่ที่กบมานอน รอยมันนอนดัน เป็นหลุมแอ่งอยู่นั่น"
}
] |
ขอม
|
คลุม/ปกปิดไว้
|
มหาสารคาม
|
[
{
"sentence": "พญาชาญเพิ่นพาลูกไปเล่นน้ำทะเล เพิ่นย่านลูกดำ กะเลย เอาผ้าแพรอีโป้ \"ขอมหัว\" ให้ลูกสาวเพิ่น",
"translated": "พญาชาญแกพาลูกไปเล่นน้ำทะเล แกกลัวลูกตากแดดจนตัวดำ ก็เลย เอาผ้าขาวม้า \"คลุมศีรษะ\" ให้ลูกสาวแก"
}
] |
สะออน/ซิออน
|
ประทับใจ/หลงไหล/พิศวาท
|
หนองคาย
|
[
{
"sentence": "แพร:บักบีม มันว่าโตซงขี้ฮ้ายคัก บ่มักโตซ้ำ พิม:บ่ได้สะออนดอก ปานเจ้าของหล่อหลายมันน่ะ",
"translated": "แพร:ไอ้บีมบอกเธอขี้เหร่ ไม่ชอบเลย พิม:ก็ไม่ได้พิศวาทหลงไหลมันหรอก หยั่งกับตัวมันหล่อนักแหละ"
},
{
"sentence": "ผู้สาวคือมางามแท้ล่ะ เป็นตาซิออนแฮง",
"translated": "สาวทำไมน่ารักใจ น่าหลงไหลมว๊ากกก"
}
] |
แมนแลว
|
ใช่แล้ว
|
ร้อยเอ็ด
|
[] |
เจ้าหัว
|
พระภิกษุ
|
มหาสารคาม
|
[] |
สะเม่น
|
กระตุกหรือขะเม่น
|
บุรีรัมย์
|
[
{
"sentence": "กล้ามเนื้อที่ตาเกิดอาการกระตุกอยู่เรื่อยๆ เรียกว่าตาสะเม่น",
"translated": "กล้ามเนื้อที่ตาเกิดอาการกระตุกอยู่เรื่อยๆ เรียกว่าตาสะเม่น"
}
] |
ซิง
|
ตาชั่ง
|
มุกดาหาร
|
[
{
"sentence": "ยืมซิงแหน่เด้อ",
"translated": "ยืมตาชั่งหน่อยนะ"
}
] |
สองซาว
|
สี่สิบ หรือ 40
|
บุรีรัมย์
|
[] |
คอบ
|
บอกกล่าว/แจ้งให้รู้/บนบอก
|
มุกดาหาร
|
[
{
"sentence": "สิไปทำงานกรุงเทพฯ ไปคอบพ่อใหญ่แน่เด้อ",
"translated": "จะไปทำงานที่กรุงเทพฯ ก็ไปบอกกล่าวพ่อใหญ่หน่อยนะ"
}
] |
กองอ้อกยอก
|
กองเต็มพื้น
|
หนองคาย
|
[
{
"sentence": "ข่อยแนมไปเห็นเด็กน้อยปาหำเล่นน้ำ ส่งในกองออกยอกนึง",
"translated": "ผมมองไปเห็นเด็กๆแก้ผ้า เล่นน้ำกางเกงกองเต็มพื้นอยู่เลย"
}
] |
คางกะไตค้าง
|
ขากรรไกรค้าง
|
มหาสารคาม
|
[
{
"sentence": "แม่ใหญ่สี หัวแฮงหลายจนเราคางกะไตค้าง",
"translated": "แม่ยายสี หัวเราะอย่างแรงจนขากรรไกรค้าง"
}
] |
แห่น
|
แทะ/กัดแทะ
|
มหาสารคาม
|
[
{
"sentence": "อีหล่าพอลล่าเอ้ย ไปหักเข่าโคดมาจี่สู่พ่อใหญ่บัติ \"แห่น\" แหน่",
"translated": "น้องพอลล่าจ๊ะ ไปหักฝักข้าวโพดมาเผาให้พ่อใหญ่บัติ \"แทะกิน\" หน่อยสิ"
},
{
"sentence": "คันเอาเข่าโคดแก่มาจี่ \"แห่น\" ไป \"แห่น\" มา แข่วสิหล่อนออกเหมิดท่อนั่นแหล่ว",
"translated": "ถ้าเอาข้าวโพดฝักแก่มาเผา \"แทะ\" ไป \"แทะ\" มา ฟันก็ร่วงออกหมดเท่านั้นแหละ"
}
] |
ไฟอำนาจ
|
ไฟจราจร
|
อุดรธานี
|
[
{
"sentence": "ไฟอำนาจคือไฟจราจร",
"translated": ""
}
] |
ตาบซวง
|
ด้านข้างบริเวณชายโครงช้ายหรือขวาภาษาอีสานเรียกว่าตาบซวง
|
สุรินทร์
|
[
{
"sentence": "นักมวยต่อยกัน ฝ่ายแดงเต๊ะตาบซวงฝ่ายน้ำเงินจนแดงเป็นผื่น",
"translated": "นักมวยต่อยกัน ฝ่ายแดงเตะด้านข้างบริเวณชายโครงฝ่ายน้ำเงินจนแดงเป็นผื่น"
},
{
"sentence": "ระวังเด้อกูสิเต๊ะตาบซวงมึงให้ตายคาแข้งเด้อ",
"translated": "ระวังเด้อกูจะเตะด้านข้างบริเวณชายโครงมึงให้ตายคาแข้งเด้อ"
}
] |
จื่อ
|
จำ/จดจำ
|
มุกดาหาร
|
[
{
"sentence": "จื่อไว้ ทีหลังอย่าเฮ็ดอีก",
"translated": "จำไว้ ทีหลังอย่าทำอีก"
}
] |
มิดซีรี่
|
ความเงียบ
|
นครพนม
|
[
{
"sentence": "บ้านนี้มีคนอยู่หรือเปล่าทำไมมันมิดซีรี่ คือป่าช้าแท้น้อ",
"translated": ""
}
] |
เหลียวเบิ่ง
|
หันมามอง
|
หนองคาย
|
[
{
"sentence": "บักห่านั้น ทรงกวนตีนแท้ล่ะ เหลียวเบิ่งหน้ากูน่ะ",
"translated": "ไอ้นั้นท่างทางกวนบาทามก มีการหามามองหน้าอีก"
}
] |
อ่องต่อง
|
อมชมพู
|
หนองคาย
|
[
{
"sentence": "น้องมาย เพิ่นตาฮักขนาด หน้าแดงอ่องต่อง เปนตาฮักตาซัง",
"translated": "น้องมาย แกหนาน่ารักน่าชังจริงๆ หน้าแดงฉาด อมชมพูไปหมด"
}
] |
ยาย
|
การกระจาย Distribution
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "สิออกพรรษาแล้วเด้อ เจ้าไปยายข้าวสากจั๊กหม่องแล้ว",
"translated": "จะออกพรรษาแล้วนะ คุณไปกระจายข้าวกระยาสารทกี่ที่แล้ว"
}
] |
จาเป็ย
|
เป็นภาษาเขมร เครื่องดนตรีชนิดหนึง ลักษณะเป็นพิณสามสาย ด้ามยาว เหมือนพิณอีสาน
|
กรุงเทพมหานคร
|
[] |
ปีบ
|
โฮ่ฮาอย่างดังด้วยความพอใจ ดีใจ หรือเขินอาย
|
กาฬสินธุ์
|
[
{
"sentence": "พอแต่ทีมจุฬาฯยิงประตูได้ กองเชียร์กะพากันปีบขึ้นว่าแม่นฟ้าสิแตกเอาโลด",
"translated": ""
}
] |
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.