word
stringlengths
2
77
meaning
stringlengths
0
255
province
stringclasses
42 values
sentence_example
listlengths
0
36
ตั๊กกะตู่
คางคก
หนองคาย
[ { "sentence": "ตั๊กกะตู่ชอบกินแมลง", "translated": "คางคกชอบกินแมลง" } ]
ละเบ๋อ
เป็นคำลงท้ายหรือเน้นย้ำของชาวสกลนคร
สกลนคร
[ { "sentence": "ไทเมืองสกลมีแต่ผู้หน้าดี ๆ ละเบ๋อ", "translated": "ชาวสกลนครมีแต่คนหน้าตาดี ๆ" } ]
ขู
ตกหล่น/ร่วงหล่นโปรยปราย
ขอนแก่น
[ { "sentence": "พ่อใหญ่ดลขึ้นไปซ่อมหลังคาสังกะสี เเลย่างเหยียบสังกะสี จนขี้หลักเหยี่ยขูโผ่ๆ เต็มหัวน้องพอลล่า", "translated": "พ่อใหญ่ดลขึ้นไปซ่อมหลังคาสังกะสี แกเดินเหยียบสังกะสี จนฝุ่นตกกระจัดกระจายลงมา เต็มหัวน้องพอลล่า" }, { "sentence": "บ่าวพนมไพร เเลยังไปแหย่ไข่มดแดง ปากกะต่ายังบ่ทันซื่อฮังมดแดงจ้อย แหย่เอาๆ ไข่มดแดงขูถิ่มเหมิด จั่งแม่นฟ้าวคักน้อ ซั้นดอก", "translated": "บ่าวพนมไพร แกไปแหย่ไข่มดแดง ปากตระกร้ายังเข้าไม่ตรงรังมดแดงเลย ก็แหย่เอาๆ ไข่มดแดงหล่นเสียหายหมด ไม่รู้จะรีบไปไหน เนาะ" } ]
ตกขะมะ,ตกคะมะ,ตกกะมะ
ตกใจจนขวัญหนีดีฝ่อ
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "ลูกข่อยตกกกไม้ มันตกขะมะเหมิด", "translated": "ลูกฉันตกต้นไม้ มันตกใจขวัญหนีดีฝ่อหมด" } ]
ฮ่วย
คำอุทานแสดงความไม่พอใจ
อุดรธานี
[ { "sentence": "ฮ่วย มันคือเป็นแนวนี้", "translated": "อ้าว ทำไมถึงเป็นเช่นนี้" } ]
จาจิโจ้ย
การพบปะพูดคุยกัน สับเพเหระ ความหมายคล้ายกันกับคำว่า โสเหร่
มุกดาหาร
[]
เฮ็ดอีหยังอยู่
ทำอะไรอยู่
101
[ { "sentence": "เถ่าบ่าวหน่อเฮ็ดอีหยังอยู่น้อ", "translated": "หนุ่มหน่อทำอะไรอยู่นะ" } ]
หย่าม
เหลิง/เคยตัว
หนองคาย
[ { "sentence": "โตอย่าซึไปซื้อหยังให้มันดู๋หลาย จั๊กหน่อยมันสิหย่ามเอา", "translated": "โตอย่าไปซื้ออะไรให้มันบ่อยนัก ระวังอีกหน่อยมันจะเคยตัว/เหลิงเอานะ" }, { "sentence": "หนูอย่าไปซื้อไรให้มันบ่อยนัก ระวังอีกหน่อยมันจะเคยตัว/เหลิงเอานะ", "translated": "หนูอย่าไปซื้อไรให้มันบ่อยนัก ระวังอีกหน่อยมันจะเคยตัว/เหลิงเอานะ" } ]
มาพี่
มานี้
ศรีสะเกษ
[]
ผ่อย
เปราะ/แตกง่าย/อ่อนไหวง่าย
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "มะเขือเจ้ามาเป็นตาผ่อยเน๊าะ", "translated": "มะเขือของคุณ ท่าจะเปราะนะ" } ]
เส้น/เสียเส้น
ติ๊งต็อง
หนองคาย
[ { "sentence": "ตู้นั่น คือสิเส้น(เสียเส้น)แฮง นั่งหัวบ่เซา เบิดมื้อเบิดเวน", "translated": "" } ]
หมะหล่ำหมะก่อย
ไร้แก้นสาร/ไม่เป็นชิ้นเป็นอัน
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "น้องพอลล่า เห็นอ้ายต้อมเป็นคนหม่ะหล่ำหมะก่อย เลยกะเลยถิ่มอ้ายต้อมไปหาผู้บ่าวใหม่สั่นแหลว", "translated": "น้องพอลล่า เห็นพี่ต้อมเป้นคนไร้แก่นสาร ทำอะไรไม่เป็นชิ้นเป็นอัน แกก็เลยทิ้งพี่ต้อมไปหาคนใหม่นั่นแล" } ]
ขี่ถืกป๊อง,ขี่สบป๊อง
เลือกสุ่มๆแต่ก็ได้ของดี/เดาสุ่มๆก็เดาถูก/ฟลุ๊ค
นครราชสีมา
[ { "sentence": "ขุดฮูใด๋กะได้แต่กบน้อ..คือขี่ถืกป๊องแท้..", "translated": "ขุดรูไหนก็ได้กบ..ทำไมฟลุ๊คจัง" } ]
ลุ้ม
ข้างล่าง/ใต้
นครพนม
[ { "sentence": "ห้องนั่งเล่นอยู่ทางลุ้มของบ้าน", "translated": "ห้องนั่งเล่นอยู่ชั้นล่างของบ้าน" } ]
เลือดดัง
เลือดกำเดา
มุกดาหาร
[]
หงำ
บดบังรัศมี
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "บ่าวหน่อ เพิ่นคือมาหล่อหงำข่อยแท้", "translated": "บ่าวหน่อ เขาทำไมหล่อบดบังรัศมีผมอย่างนี้" } ]
สร้างแซง
บ่อน้ำที่ขุดลึกลงไปในดินแล้วใช้ไม้ยึดกับเสาร์สี่ต้นกันดินพังลง
สุรินทร์
[ { "sentence": "บ่อน้ำที่ขุดลึกลงไปในดินแล้วใช้ไม้ยึดกับเสาร์สี่ต้นกันดินพังลง ส่วนมากจะเป็นสี่เหลี่ยมจตุรัส มีบันไดไม้ขึ้นลง ส่วนมากจะลึกประมาณหนึ่งลำไม้ไผ่", "translated": "สร้างแซง ส่วนมากจะเป็นบ่อน้ำกินประจำหมู่บ้านของคนอีสานสมัยก่อน" } ]
เหี่ยน
สั้น
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "สาวกระโปรงเหี่ยน มื้อนี้ไปเรียนแล้วบ้อ", "translated": "สาวกระโปรงสั้น วันนี้ไปเรียนแล้วเหรอ" } ]
ยามสวย
เวลาตอนสาย
บุรีรัมย์
[]
หมอฮูฮา/หมอมอ/หมอหน(โหร)
หมอดู
มุกดาหาร
[ { "sentence": "ไปให้หมอฮูฮา ทวยเบิ่ง", "translated": "ไปให้หมอดู ทำนายเบิ่ง" } ]
มอน
ลื่นๆ
ศรีสะเกษ
[ { "sentence": "ด้ามเสียมมันหยาหากระดาษทรามาถูให้มันมอนๆแน่", "translated": "ด้ามเสียมมันสาก(ไม่ลื่น) หากระดาทรายถูให้ลื่นหน่อย" } ]
เจ๊ะ
อุ้มสะพาย (ด้านข้าง)/หรือ อุ้มกระเตง กระเตง
สกลนคร
[ { "sentence": "บ่าวหน่อ เจ๊ะน้องไปเล่นวัด", "translated": "บ่าวหน่อ อุ้มสะพายน้อง ไปเล่นในวัด" } ]
แล้ว (ออกเป็นเสียงโท)
เสร็จ
หนองคาย
[ { "sentence": "แม่:บักหล่า มาซอยเวียกแม่ทางในแน่ลูก\nลูกชาย:ลูกกะยังบ่แล้วนาแม่ เวียกลูกหั่น *นา เป็นคำสร้อยของคนหนองคายประมาณว่า อ่ะ หรืออ่าเสร็จ ยังบ่แล้วนา-ยังไม่เสร็จอ่า", "translated": "แม่:มาช่วยงานแม่ข้างในหน่อยลูก\nลูกชาย:งานผมก็ยังไม่เสร็จเลยครับ" } ]
ไปกะเหลอ
ไปไหน
นครพนม
[ { "sentence": "เจ้าสิไปกะเหลอ", "translated": "คุณจะไปไหน" } ]
เอื้อย
พี่สาว
มหาสารคาม
[ { "sentence": "ตัวอย่าง ข่อยบ่มีเอื่อยข่อยมีเเต่น้องสาว.", "translated": "ฉันไม่มีพี่สาวเเต่ฉันมีน้องสาว." } ]
ฮ่าน
ใช่/ถูก/แม่นแล้ว
สกลนคร
[ { "sentence": "ฮ่าน...เว้าแล้ว...ถึกอีแม่อ้ายอีหลี", "translated": "" } ]
เว้าพื้น
การนินทาให้ผู้อื่นเสียหาย,พูดให้ร้ายใส่ความผู้อื่นให้ได้รับความเสียหาย..อย่างไม่เป็นธรรมด้วยการพูดนินทาเขา
สุรินทร์
[ { "sentence": "บักกึม..บ้านหนองรังกา พูดให้ร้าย..นางสาวเปิ้ล...บ้านแสงอินทร์ ต่อหน้าคนอื่น ว่า \"นางสาวเปิ้ลนั้นเด้อพี่น้อง...ไปได้เสียกับทิดโจก..เป็นคนบ่ดี...เป็นคนน่ารังเกียจหลายเด้อ.\"", "translated": "บักกึม..บ้านหนองรังกา พูดให้ร้าย..นางสาวเปิ้ล...บ้านแสงอินทร์ ต่อหน้าคนอื่น ว่า \"นางสาวเปิ้ลนั้นเด้อพี่น้อง...ไปได้เสียกับทิดโจก..เป็นคนบ่ดี...เป็นคนน่ารังเกียจหลายเด้อ.\"" } ]
โสถิ่ม
กะว่าจะทิ้งแล้วไม่สนใจว่าจะถูกผิด ได้หรือไม่ได้ แบบว่าทำเอาเป็นเอาตายว่างั้น ไม่ตั้งใจ ตัดหางปล่อยวัด
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "แม่ใหญ่มี เลาสาวหลอก สาวได้คราวเดียวกะขาดสาวลงกะต่ายามใดกะมุนอุ้ยปุ้ยเลากะเลาฟ้าวเฮ็ด โสถิ่มไปจั่งสั้นหล่ะ", "translated": "ยายมี แกสาวไหม พอสาวไหมได้แป๊บเดียวก็ขาด สาวลงตะกร้าทีได ก็ไม่เป็นท่า ไหนๆก็ไหนแล้ว แกเลยกะว่าจะทิ้งรีบๆทำไปยังงั้นแหละ" }, { "sentence": "บ่าวหน่อไปพ้อเด็กน้อยนั่งเล่นอยู่ใต้สะพานลอย กะเลยบอกว่า พวกสู เป็นลูกพ่อแม่โสถิ่มแล้วบ้อ มานั่งเล่นอยู่นี่ บ่ไปหาเฮียนหนังสือ บ้อ", "translated": "บ่าวหน่อ ไปพบเด็กนั่งเล่นอยู่ใต้สะพานลอย ก็เลยบอกว่า พวกเจ้า เป็นลูกที่พ่อไม่ทิ้งแล้วเหรอ มานั่งเล่นอยู่ที่นี่ ไม่ไปหาเรียนหนังสือหล่ะ" } ]
ฮู้จักบ่
รู้ไหม/รู้จักไหม
มุกดาหาร
[ { "sentence": "ฮู้จักบ่ว่าข้อยเป็นไผ", "translated": "รู้จักไหมว่าผมเป็นไคร" } ]
เห่ว(ภูไท)
เหี่ยว( เป็นภาษาภูไท)
มุกดาหาร
[]
คีก
คี่/เดียว ตรงกันข้ามกับ คู่
มุกดาหาร
[]
ถงส่ง
กระเป๋ากางเกง
บุรีรัมย์
[]
ข่อย
ฉัน
อุบลราชธานี
[ { "sentence": "โอ้ยข่อยละอุกอั่งเอ้า", "translated": "โอ้ยฉันละกลุ้มใจ" } ]
ฮู้จักควม
คนที่ได้รับการสั่งสอนมาเป็นอย่างดี/รู้ผิดชอบ/ประพฤติตนดี/รู้กาลเทศะ
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "ลูกซายบ่าวต้อย มาคือฮู้จักความแท้", "translated": "ลูกชายบ่าวต้อย เป็นผู้ประพฤติ ปฏิบัติ ดีจัง" } ]
แข่นโจดโกด
มากมาย เยอะแยะประมาณนั้นครับ
บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
[]
จาม หรือ จ่าม
เป็นคำกริยา หมายถึงการฟัน หรือผ่า
ขอนแก่น
[ { "sentence": "อ้ายคำ(ผู้เก่านั้นหละ)เราไปจอบเบิ่งผู้สาวอาบน้ำ พ่อเขามาพ้อ เลยถืกเผิ่นเอา มีดจ่ามหัวซะ", "translated": "พี่คำแกไปแอบดูผู้หญิงอาบน้ำ พ่อผู้หญิงมาเจอ เลยโดนแกเอา มีดฟันหัวเข้าให้" } ]
บ่อย่า/บ่อย่าบ่เซา
ไม่เลิก/ไม่หยุด/ไม่ยอมเลิก/ไม่ยอมหยุด
มุกดาหาร
[ { "sentence": "บอกแล้วบ่อย่า กะส่างเถาะ", "translated": "บอกแล้วไม่ยอมเลิก ช่างเถอะ" } ]
จั่งได๋/แนวได๋/แนวใด
ยังไง/เป็นยังไง
มุกดาหาร
[]
รัง
งอแง
ขอนแก่น
[]
เอี้ยม
เรอ
มหาสารคาม
[ { "sentence": "มื่อแลงวานนี่ เฮ็ดงานมาเมื่อยๆ เมียฮอดเฮียน เปิดตู้เย็นหาเบียร์เย็นๆมาเปิดกิน กินเหมิดกระป๋องหนึ่ง \"เอี้ยม\" เอิ้กๆ มีแฮงคัก กะยังวา", "translated": "เย็นเมื่อวาน ทำงานมาเหนื่อยๆเพลียๆ กลับถึงบ้าน เปิดตู้เย็นหาเบียร์เย็นๆมาเปิดกิน กินหมดไปกระป๋องหนึ่ง \"เรอ\" ออกมา สบายท้อง สบายตัวมากเลย" } ]
กีด
เกะกะ หรือ ขวางทาง สถานที่ ทำให้คับแคบ
สกลนคร
[ { "sentence": "หย่ามากีดหนำหมู่นี้หนา จักหน้อยแหล่พ้อได่นิ", "translated": "อย่ามาทำเกะกะแถวนี้นะ เดี๋ยวเจอ..." } ]
เส็ง
การแข่งขัน
มุกดาหาร
[ { "sentence": "เส็งกลอง= แข่งขันตีกลอง การตีกลองแข่งกัน", "translated": "แข่งขันตีกลอง การตีกลองแข่งกัน" }, { "sentence": "สอบเส็ง= การสอบไล่ (ภาษาลาว)", "translated": "การสอบไล่ (ภาษาลาว)" } ]
ขี้เข็บ
ตะขาบ
อีสานทั่วไป
[ { "sentence": "คุณหนูค่ะ! ระวังขี้เข็บนะเด้อระวังจ้า", "translated": "" } ]
อั๋ว
ลักษณะของใบไม้ที่อ่อน อวบๆ
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "พ่อใหญ่ดล เลาสิมักไปเก็บผักหวานที่ยอดมันอั๋วๆ มาแกงใส่ไข่มดแดง", "translated": "คุณตาดล แกชอบไปเก็บยอดอ่อน ของผักหวาน มาแกงใส่ไข่มดแดง" } ]
เลว
ขว้าง ปา
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "พ่อใหญ่บัติ : พ่อใหญ่ดล เอาด้นฟืน มาเร็ว ข่อยสิเลวบักงิ้วเอาไปก้อยใส่มดแดงให้กิน", "translated": "คุณตาบัติ : เอาไม้ฟืนมาเร็ว ผมจะขว้างผลงิ้วเอาไปยำใส่มดแดงให้กิน" }, { "sentence": "พ่อใหญ่ดล : เอาเลย เอาหน่วยใหญ่ๆเด้อ แล้วกะเอาหน่วยอ่อนๆเด้อ มันจั่งผ่อย แล้วกะแซบนำ", "translated": "คุณตาดล : เอาเลย เอาลูกใหญ่ๆและอ่อนๆนะครับ มันจะได้อ่อนๆ อร่อยๆ ด้วย" } ]
มิดจ้อย
ไม่เห็นส่งข่าว
สุรินทร์
[ { "sentence": "อย่างเช่น-เราจากพ่อเเม่กรุงเทพแล้วไม่ส่งข่าวท่าน", "translated": "" } ]
ซุก
ผลัก
มุกดาหาร
[ { "sentence": "อย่าซุกแฮงหลาย", "translated": "อย่าผลักแรงเกินไป" } ]
จูด
จุด/เผา
มุกดาหาร
[ { "sentence": "เอาไฟมาจูดขยะแหน่", "translated": "เอาไฟมาเผาขยะหน่อย" } ]
ฮ้อง
เอิ้น หรือเรียก นั่นแหละ
หนองคาย
[ { "sentence": "บักเซียงไปฮ้องหลวงพ่อให้อ้ายแด", "translated": "เนรน้อยไปเรียกลูกหล่อให้พี่" } ]
ไหวดี
ฉลาดแกมโกง/หัวหมอ/ใช้ความฉลาดในทางที่ไม่ซื่อ/หัวใส
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "สาวเป้ เจ้าคือวาไหวดีคักแท้", "translated": "สาวเป้ ทำไมเธอหัวใสอย่างนี้" }, { "sentence": "เอาแมงโบ้งใว้ในขวดเหล้า เลยเฮ็ดให้ชาวบ้านบ่กล้ากินเหล้า ย้านติดเชื้อเป็นไข่จากแมงโบ้ง", "translated": "แอบเอาตัวหนอน (แมงโบ้ง) ใส่ไว้ในขวดเหล้า ทำให้ชาวบ้านไม่กล้ากินเหล้านะซิ กลัวติดเชื้อเป็นไข้จากตัวหนอน" } ]
บักนัด (ผลไม้)
สัปปะรด
ขอนแก่น
[]
แหลว
นกเหยี่ยว
อุดรธานี
[]
จักแหลว
ไม่รู้/ไม่แน่ใจ
ศรีสะเกษ
[ { "sentence": "กึ่ม\"จักแหลว อ้ายกะบ่ฮู้ว่าไผ่เอาไป\"", "translated": "พี่ก็ไม่รู้(ไม่ใจว่าใคร)ว่าใครเอาไป" } ]
มอ
เนิ่น
สกลนคร
[ { "sentence": "ถีบจักรยานขึ้น มอ เมื้อย..หลายคัก", "translated": "ปั่นจักรยานขึ้นเนิ่นเหนื่อยมาก" } ]
แขแม
แมงกันฟัน
นครราชสีมา
[ { "sentence": "หำน้อย ไปถูแข่วแนลูก แขแมกินแข่วเหมิดแล่ว", "translated": "นี่ลูกชาย ไปแปรงฟันหน่อยดีไหมลูก แมงกินฟันหมดแล้ว" } ]
ข่วมหย่วย
ลักษณะของอาการเต้นกระโดดข้ามไปแบบไร้ปัญหา
บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
[]
เค่ง
ตึง
มหาสารคาม
[ { "sentence": "คือโซ่บ่เค่ง จั่งซี่มันต้องถอน", "translated": "เหมือนโซ่ไม่ตึง แบบนี้มันต้องถอน" } ]
งูซวง
งูยักษ์/งูใหญ่/งูเจ้าที่/งูพิษ
มุกดาหาร
[]
แอ้ม
ล้อมรอบ/ปิดให้มิดชิด/รอบๆ/ใกล้ๆ
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "บ่าวหน่อเลาเป็นคนทุกข์คนยาก เฮือนเลาสานฝากระแต๋แอ้มเฮือนตั๊ว", "translated": "บ่าวหน่อแกเป็นคนจย บ้านแกใช้ไม้ไผ่สานในทำผนังบ้าน" }, { "sentence": "น้องคำนาง เลาเป็นคนอัธยาศัยไมตรีดี พี่น้องบ้านอ้อมแอ้มแถวนี้เลาฮุ้จักหมด", "translated": "น้องคำนาง แกเป็นคนมีอัธยาศัยดี พี่น้องบ้านระแวกนี้ แกรู้จักหมด" } ]
โห๋ขี้เคอ
เป็นภาษาผู้ไทกะป๋อง(วาริชภูมิ)แปลว่าตะไคร้
สกลนคร
[ { "sentence": "อีนางๆไปเอาโห๋ขี้เคอมาเส่อต้มไก่แด่", "translated": "ให้อีนางไปเอาตะไคร้มาใส่ไก่ต้ม" } ]
เทียะ
งอม ,สุกงอม หรือ สุกจนเละ
มหาสารคาม
[ { "sentence": "เวลาเอากล้วยให่ลูกกิน ให่เอากล้วยอี่ออง หน่วย \"เทียะ เทียะ\" เด้อ คันเอาหน่วยเหิ่มๆ ลูกสิขี่แก่นเด้", "translated": "เวลาเอากล้วยให้ลูกกิน ให้เอากล้วยน้ำว้าที่มัน \"สุกงอม\" แล้วนะ ถ้าเอาลูกที่มันห่ามๆ ลูกจะท้องผูก ขี้ไม่ออกนะ" } ]
มอด
ดับ/ปิด ถ้าเป็น มุดมอด แปลว่า ตายหรือตายไปแล้ว
มุกดาหาร
[ { "sentence": "มอดเครื่องให้แหน่", "translated": "ดับเครื่องให้หน่อย" } ]
จีก
ฉีก/ฉีกออก
มุกดาหาร
[ { "sentence": "จีกออกเป็นต่อนน้อยๆ", "translated": "ฉีกออกเป็นชิ้นเล็กๆ" } ]
นำไป
ตามไป
มุกดาหาร
[ { "sentence": "นำไปเบิ่งเขาหาปลา", "translated": "ตามไปดูเขาหาปลา" } ]
ซือลือ , ซื่อลื่อ, ซื่อๆ
เฉยๆ/เฉื่อยชา/ไม่มีรสชาติ
มหาสารคาม
[ { "sentence": "อ้ายหน่อนี่จั่งแม่นเป็นตาซังเนาะ น้องเป้ยซวนไปเบิ่งหมอลำเสียงอีสาน กะบ่ว่าจั่งได๋ มีแต่นั่ง \"ซื่อลื่อ\" อยู่บ่ปากบ่ตีง บ่ฮู่ว่านั่งคึดฮอดผู้ได๋", "translated": "อ้ายหน่อนี่ช่างน่าโกรธให้จริงๆ น้องเป้ยชวนไปดูหมอลำเสียงอีสาน ก็ไม่พูดไม่จามีแต่นั่ง \"เฉยๆ\" ไม่พูด ไม่รู้ว่านั่งคิดถึงใคร" } ]
ปิ่นปัว
การรักษาหรือดูแลรักษา (โรค)
มุกดาหาร
[]
จ้อจั้น
กระชั้นชิด/ใกล้เข้ามา(ความหมายเดียวกับคำว่า จ้อ)
มุกดาหาร
[]
โห่ง
ท่วมขัง/เป็นแอ่ง
สกลนคร
[ { "sentence": "เมื่อคืน ฝนตกแฮง น้ำโห่ง ไฮ่นา เต็มเลย", "translated": "เมื่อคืน ฝนตกหนัก น้ำท่วมขัง เต็มตะบิ้งนาเลย" } ]
ขี้กะเท่อ
เสลด (ขออภัยครับคำไม่สุภาพ)
บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
[]
ถาบ
เฉียด/เกือบโดน
ขอนแก่น
[ { "sentence": "ขณะที่พ่อใหญ่ดลกำลังนั่งสูบยาอยู่นอกซาน ทิดหน่อกะย่างมาเลาะนั้น พอดีพ่อใหญ่ดลเลาถ่มน้ำลาย ปิ๊ด... น้ำลายพ่อใหญ่ดล ฟ้งด่องไป ถาบหัวทิดหน่อ ปั๊ด... สำมะมัวน้อ ทิดหน่อน้อ..", "translated": "ขณะที่พ่อเฒ่าดลกำลังนั่งสูบบุหรี่อยู่นอกชาน ทิดหน่อก็เดินมาใกล้ตรงนั้น จังหวะพอดี พ่อเฒ่าดลแกถ่มน้ำลาย ฟิ๊ด.. น้ำลายแก กระเด็นลอยไป เฉียดหัวทิดหน่อ... เกือบไปแล้วนะ ทิดหน่อนะ.." } ]
ปะสาง
สมัยก่อน/แต่ก่อน
ศรีสะเกษ
[ { "sentence": "ปะสางพ่อใหญ่ยังบ่ทันตาย เผิ่นเล่านิทานให้ฟังสุมื้อ", "translated": "สมัยตาท่านยังมีชีวิตท่านเล่านิทานให้ฟังทุกวัน" } ]
ตืม
(ว) เพิ่ม
ยโสธร
[ { "sentence": "เอาเหล้ามาตืมอีกแน่จ้า.. อ้าย", "translated": "เอาเหล้ามาเพิ่มอีกหน่อยสิค๊า.." } ]
ท่าว(ท้าว)
(คำสรรพนาม) นาย ใช้เรียกผู้ชาย ลักษณะเป็นคำสร้อยประโยค
_มณฑลเทศาภิบาลอุดร_
[ { "sentence": "สิไปไสท่าว", "translated": "จะไปไหนนาย" }, { "sentence": "เฮ็ดล่ะไปท่าว", "translated": "ทำหรือยังนาย" } ]
เดิ่น
บริเวณ
ขอนแก่น
[ { "sentence": "บักหำฝ้าวไปกวดเดิ่นบ้านแน่", "translated": "รีบไปบริเวณบ้านเขา" } ]
บ่เป็นตาอยู่
อาการกระวนกระวาย ไม่อยากจะอยู่ ไม่น่าอยู่
มุกดาหาร
[ { "sentence": "เฮือนหลังนี้บ่เป็นตาอยู่เลย", "translated": "บ้านหลังนี้ไม่น่าอยู่เลย" }, { "sentence": "มื้อนี้ข้อยไข้ขึ้นหลาย บ่เป็นตาอยู่เลย", "translated": "วันนี้ผมไข้ขึ้นมาก อยู่ไม่เป็นสุขเลย (กระวนกระวายจากไข้)" } ]
เอ้า
ร้อนอบอ้าว / ร้อนอบ / ร้อนใจ / ไม่สบายใจ
สกลนคร
[ { "sentence": "มื้อนี้คือสีเอ้าๆ แท้นอ", "translated": "วันี้ทำไมร้อนอบอ้าวจังนะ" } ]
ปัสสาวะ
เยี่ยว
หนองคาย
[]
บ่ซง/บ่ทรง/บ่คือ
ไม่คือ/ไม่น่าจะได้เรื่อง ตรงกันข้ามกับคำว่า ซงคือ ที่เเปลว่า เข้าท่า น่าจะได้เรื่อง
มุกดาหาร
[]
เว้ายาก
พูดยาก / ไม่รู้จะอธิบายยังไง หรือบอกยาก ตรงกันข้ามกับคำว่า เว้าง่าย ที่แปลว่าพูดง่าย
มุกดาหาร
[]
เมือบ้าน
กลับบ้าน
ชัยภูมิ
[ { "sentence": "อ้ายเขียว : บักอ่าง! เจ้าสิไปไส ไวคักแท้ ถ่าข่อยแหน่", "translated": "พี่เขียว : ไอ้อ่าง นายจะไปไหน เร็วจริงๆ รอฉันก่อน" }, { "sentence": "บักอ่าง : สิ เมือบ้าน ไปเบิ่งหนัง", "translated": "บักอ่าง : จะกลับบ้านไปดูหนัง" } ]
ไส่ขี่
เอาขี้ออกจากพุงสัตว์เล็ก (โดยการเอานิ้วโป้งดันห้องให้แตก)
ขอนแก่น
[ { "sentence": "ไส่ขี่ฮวก", "translated": "เอาขี้ลูกอ๊อดออก" }, { "sentence": "ไส่ขี่ปลาซิว", "translated": "เอาขี้ปลาซิวออก" }, { "sentence": "กุมภัณฑ์ท้าวโขโนยักษ์ใหญ่ ไซใส่ซ้างจับได้สิม่มกิน\nจับบีบท้องมือดันพุงแตก ไส่ขี่พร้อมสาแล้วค่อยกิน", "translated": "ยักษ์จับได้ช้าง เอาขี้ออกแล้วค่อยรับประทาน" } ]
หน่าล่า
อาการหน้าเสีย/ตกใจ
บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
[ { "sentence": "เอ๊าน้องจีจ้าตื่นอีหยั๋ง คือเฮ็ดหน่าล่าจั่งซั่น", "translated": "อ้าว น้องจีจ้าเป็นอะไรเหรอ ทำไมหน้าเสียอย่างนั้นตกใจกลัวอะไรเหรอ" } ]
หลู
ทะลุ/ยุบตัวลงมา
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "ตอนฝนตกแฮง หลังคาเฮือนข่อยมันหลูลงมา", "translated": "ตอนฝนตกหนัก หลังคาบ้านของฉันมันพังยุบลงมา" } ]
มักย้อง
คนชอบยอ/ยุขึ้น
มุกดาหาร
[ { "sentence": "หมอนั้น เป็นคนมักย้องเด้", "translated": "หมอนั้นเป็นคนชอบยอนะนั่น" } ]
ท่อกัน/บ่ท่อกัน
เท่ากัน/ไม่เท่ากัน (ท่อ อ่านออกเสียงอีสานว่า ถ่อ )
มุกดาหาร
[ { "sentence": "แบ่งเงินบ่ท่อกัน", "translated": "แบ่งเงินไม่เท่ากัน" } ]
แม่นเอาะ
ใช่ไหม
นครพนม
[ { "sentence": "เจ้ากินเข้าแลงแล้วแม่นเอาะ", "translated": "คุณกินข้าวเย็นแล้วใช่ไหม" } ]
หลู , หลููลูก
เป็น กริยา หลู = ทะลุ หลูลูก = แท้งลูก
อุดรธานี
[ { "sentence": "สาวท้องใหม่ ไม่ค่อยระมัดระวังในการเคลื่อนไหว เธออจึงหลูลูก", "translated": "" } ]
เว้าแหม่น
พูดถูก/ใช่แล้ว
มุกดาหาร
[ { "sentence": "เจ้าเว้าแหม่นแล้ว", "translated": "คุณพูดถูกแล้ว" } ]
นั่งเจา
นั่งเฉยๆไม่มีอะไรทำ
กาฬสินธุ์
[ { "sentence": "นั่งเจ่าเฝ้าบ้าน", "translated": "นั่งเฝ้าบ้านเฉยๆไม่ทำอะไร" } ]
สว้ม
ห้องนอน(เป็นคำเก่า ปัจจุบันไม่ค่อยใช้แล้ว)
มุกดาหาร
[]
ม่วน
สนุก
กาฬสินธุ์
[ { "sentence": "โอ้ วงนี่ว่าแต่เล่นเปิดวงฮอดปิดวงพากันเล่นแน่นม่วนเนาะ", "translated": "โอโห วงนี้เล่นโชว์วงยันปิดวงเล่นสนุกมากเลยแน่นด้วย" } ]
บ่แล้ว
ไม่เสร็จ/ไม่ยอมหยุดหรือไม่ยอมเลิก
มุกดาหาร
[]
ละเบ๋อ
เป็นการเน้นความมั่นใจว่าใช่จริง ๆ
สกลนคร
[ { "sentence": "มันล่ะใหญ่อิหลี ล่ะเบ๋อ", "translated": "" } ]
ขี้โก๋
จิ้งเหลน
ขอนแก่น
[]
เฮ็ดเต๋อ
ทำอะไร
นครพนม
[ { "sentence": "เฮ็ดเต๋ออยู่ฮั่น", "translated": "ทำอะไรอยู่ตอนนี้" } ]
คาวเดียว
แป๊บเดียว/สักครู่
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "ถ่าอ้ายอยู่นี่เด้อนางเด้อ อ้ายไปซ้อขอวคาวเดียว", "translated": "รอพี่อยู่ที่นี่นะ พี่ไปซื้อของแป็บหนึง(สักครู่)" } ]
ฮอกะ
เพิ่งจะ
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "อ้ายมังกรเดียวดายฮอกะมาฮอดวังหั่นนี่", "translated": "พี่มังกรเดียวดายเพิ่งจะมาถึงเมื่อกี๊นี้" } ]
ฮิ
ช่างเลือกมาก/เรื่องมาก/ไม่ถูกใจ/ไม่พอใจ/ไม่ชอบ
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "พ่อใหญ่ดล นี้เลาเป็นคนกินง่าย อยู่ง่าย เอาหยังให้เลากินเลากะบ่ฮิดอก เลากินได้หมด", "translated": "พ่อเฒ่าดล แกเป็นคนกินง่าย เอาอะไรให้กินแกก็ไม่เรื่องมาก หรอก แกกินได้หมด" }, { "sentence": "สาวพอลล่า เลาฮิปลาแดก เลากินบ่ได้ เลากะเลยป๋ากันกับบ่าวหน่อ ย้อนวาบ่าวหน่อ ตำแจ่วปลาแดกบอกสู่เลากินซุมื้อ", "translated": "น้องพอลล่า แกไม่ชอบปลาร้า แกกินไม่ได แกก็เลยเลิกกันกับบ่าวหน่อ เพราะว่า บ่าวหน่อ ตำน้ำพริกปลาร้าสับให้แกกินทุกวัน" } ]
หมอมอ
หมอดู, นักพยากรณ์
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "น้องนาง : อ้ายบ่าวหน่อ เพิ่นวาหมอมอบ้านกุดกุง เพิ่นเบิ่งคิ๊วคิ้ว เด้\nบ่าวหน่อ : แมนอีหลีตี๊น้องนาง คันเพิ่นเบิ่งคิ้ว อยากอยากฮู้ว่า พ่อใหญ่ต๊อกเลาเฒ่ามาโดนแล้วเลาสิมีเมียบ่นั่นหนา", "translated": "น้องนาง : พี่บ่าวหน่อ มีคนบอกว่าหมอดูบ้านกุดกุง ท่านดูแม่นยิ่งนัก\nบ่าวหน่อ : จริงหรือน้องนาง ถ้าท่านดูแม่นจริง อยากรู้ว่า ผู้เฒ่าต๊อก ที่แก่มานานแล้ว จะมีเมียไหม" } ]
บักหุ่ง
มะละกอ
อุบลราชธานี
[]