Datasets:
SimulaMet
/
NorMedQA

Dataset card Data Studio Files Community
2
question
stringlengths
18
1.15k
answer
stringlengths
1
1.2k
wrong_answers
stringlengths
3
1.34k
source_file
stringclasses
16 values
question_number
stringclasses
247 values
Ciprofloksacin er et kinolon. Hvordan virker kinoloner i bakteriecellen? Velg ett alternativ:
Hemming av topoisomeraser
Hemming av transpeptidaser; Hemming av RNA polymerase; Hemming av proteinsyntesen
15.pdf
103
Kvinne, 74 år, får lobær pneunokokkpneumoni. Hvorfor er pneumokokker relativt motstandsdyktige mot fagocytose? Angi den forklaringen du mener er mest riktig. Velg ett alternativ:
Bakterien omgir seg med en kapsel
Bakterien omgir seg med leptin og oppfattes ikke som fremmed; Bakterien induserer replikasjon i fagocyttene; Bakterielle proteaser bryter ned reseptorer på fagocyttene
15.pdf
104
Hvilket utsagn er mest korrekt? Velg ett alternativ:
Noen bakteriearter vil kunne gjenfinnes både i slimhinner og på tannoverflaten.
Tannoverflatene er en unik mulighet for ekstra kolonisering av bakterier.; Artsvariasjonen på tannoverflater og på slimhinnene er helt forskjellig.; Kombinasjonen av bløtvev og hardvev er av mindre betydning for kolonisasjonen.
15.pdf
N/A
Ansatte i helsetjenesten skal utføre profesjonell håndhygiene i sitt arbeid. Profesjonell håndhygiene forutsetter at ansatte har bar hud fra albuen og ned, ikke bruker armbåndsur, armbånd eller ringer, og har korte naturlige negler. Dette gjelder ved: Velg ett alternativ:
Alt arbeid med pasienter i helsetjenesten
Arbeid med pasienter i somatiske avdelinger, men ikke i psykiatrien; Arbeid med pasienter i sykehus, men ikke i allmennpraksis; Både ved arbeid med pasienter og i laboratorier i helsetjenesten
15.pdf
105
Immunsvekkete personer er særlig utsatt for infeksjoner med virus som ligger latent i kroppen. Reaktivering av hvilket av følgende virus er en fryktet komplikasjon hos organtransplanterte? Velg ett alternativ:
Cytomegalovirus
Hepatitt C-virus; Respiratorisk syncytialt virus (RS-virus); SARS-CoV-2 (koronavirus)
15.pdf
106
Du er LIS1 på sjukehus og blir tilkalla til ein sengepost der ei 71 år gammal kvinne er innlagd på grunn av humerusfraktur etter eit fall på isen. Ho slo også hovudet i fallet, men hadde ikkje medvitsbortfall. Ho har frå før kronisk atrieflimmer som ho blir antikoagulert for. No har ho ganske raskt vorte djupt medvitslaus. Ho reagerer ikkje på noka form for stimuli og gjer ingen spontane rørsler. Ho har ein snorkande respirasjon. Blodtrykket er 200/110 mmHg, hjartefrekvensen 80 min-1, respirasjonsfrekvensen 18 min-1 og temperaturen 39oC. Kva for ein diagnose er mest sannsynleg?
Intrakraniell bløding
Septisk sjokk; Meningitt; Hypertensiv krise
16.pdf
1
Ei 14 år gammal jente er påkøyrd i eit fotgjengarfelt og kasta fleire meter bortover vegen. Ho ligg i vegen og kjem med uforståelege lydar. Ho svarer ikkje på tiltale. Ho har feilstilling i det eine handleddet, og ved undersøking av brotet dreg ho armen til seg, men opnar ikkje auga. Kva er riktig Glasgow Coma Scale (GCS) skår, og kor alvorleg er hovudskaden?
GCS-skår 7 og alvorleg hovudskade
GCS-skår 4 og alvorleg hovudskade; GCS-skår 9 og alvorleg hovudskade; GCS-skår 9 og moderat hovudskade
16.pdf
2
Som LIS1 er du forvakt for kirurgisk avdeling i akuttmottaket. Ein 67 år gammal mann blir lagd inn med oppkast og sterke magesmerter. Han har avslutta livsforlengjande cellegift mot langtkomen tjukktarmskreft med spreiing til lever og bukhole for 3 månader sidan. Han har kasta opp dei smertestillande tablettane sine (morfin depot 60 mg x2). Kva er beste måte å dosere morfin på i akuttmottak for denne pasienten?
Titrering med 5-10 mg intravenøse injeksjonar morfin til smertelindring, deretter nye dosar ved behov
Titrering med 2.5 mg intravenøse injeksjonar morfin til smertelindring, deretter nye dosar ved behov; Titrering med 5-10 mg subkutane injeksjonar morfin til smertelindringar, deretter nye dosar ved behov; Ein mettingsdose på 20 mg morfin intravenøst for å kompensere for at pasienten er «på etterskot» med smertelindringa. Deretter injeksjonar av 5 mg ved behov
16.pdf
3
Som LIS1 har du nattevakt på sjukehuset og blir tilkalla til ei tidlegare frisk kvinne på 25 år som har vorte operert for appendisitt halvtanna døgn tidlegare. Ho har vore godt smertelindra med paracetamol, NSAIDs og enkeltinjeksjonar med morfin. Ho har dei siste timane hatt raskt aukande smerter i buken. Kva er viktigaste tiltak?
Avklare om auka smerte kjem av ein komplikasjon til gjennomgått kirurgi
Kontakte vakthavande anestesilege for å få etablert epidural smertelindring; Melde pasienten til akutt eksplorativ laparoskopi for raskt å avklare forholda i buken; Smertelindring med titrering av intravenøst morfin
16.pdf
4
Du er LIS1 i ein kommune og har legevakt. Det er sundag ettermiddag, og du rykkjer ut med ambulansen på eit akuttoppdrag til ei kvinne på 24 år som har dykka til 18 meter i ca. 45 minutt. Ho kom til overflata for ca. éin time sidan og kjenner seg no svimmel og uvel med litt trykkjande ubehag i brystet, og ho kjenner seg svak i den eine armen. Ho er vaken, orientert, og pustar. Respirasjonsfrekvens 18 per minutt SpO2 97 % (utan oksygentilskot) Puls 102 per minutt (regelmessig) Blodtrykk 135/72 mmHg Hva vil være beste behandlingsalternativ?
Gjev pasienten 100 % oksygen på maske, startar infusjon med 1000 mL varm Ringer Acetat og ber om hjelp frå AMK for transport til næraste sjukehus med høve for hyperbar oksygenbehandling
Startar infusjon med 1000 mL varm Ringer Acetat intravenøst og sender pasienten med ambulanse til næraste sjukehus med høve for avansert invasiv diagnostikk og eventuelt behandling med hjarte-lunge-maskin/ECMO
16.pdf
5
Ein 30 år gammal kokk tek kontakt med deg som fastlege fordi han dei siste åra har hatt aukande plager med handeksem. Han er stort sett frisk frå tidlegare, men er plaga med rhinokonjunktivitt i pollensesongen. Han bruker antihistamin ved behov. Du mistenkjer at han har eit arbeidsrelatert kontakteksem. Kva er mest korrekt å gjere vidare i denne saka?
Tilvise han til vurdering og epikutantesting hos hudlege
Gje råd om å bruke hanskar ved kontakt med matvarer på jobb; Gje råd om å søkje tilstanden godkjend som yrkessjukdom; Tilvise han til vurdering og prikktesting hos allergolog
16.pdf
6
Ein 45 år gammal sagbruksarbeidar kjem til legen og fortel at han har fått akutt feber og hoste. Han har hatt fleire slike episodar det siste året. Den seinare tida har hosten vore vedvarande, og han blir andpusten ved større påkjenningar. Fastlegen har teke infeksjonsparametrar som ikkje viser teikn til infeksjon. Røntgen thorax viser lett auka teikningar i begge lunger. Kva er den mest sannsynlege diagnosen?
Hypersensitivitetspneumonitt
Astma; Silikose; Pneumoni
16.pdf
7
Ein 30 år gammal mann har arbeidd i fire år på ein fabrikk der ein lagar skumplastmadrassar, og i prosessen bruker ein isocyanat. Han har det siste året vorte aukande plaga med nattleg dyspné. Han har merka at han er betre i feriane. Kva for ein diagnose er mest sannsynleg hos denne pasienten?
Astma
Obstruktiv søvnapné; KOLS; Lungekreft
16.pdf
8
Ei 17 år gammal jente kjem til legevakta saman med mor si. Når du hentar henne, er ho tydeleg fortvila og svarer ikkje ordentleg på tiltale. Ho verkar anspent og pustar raskt. Mor fortel at ho går til BUP og at ho no har vore slik i over éin time. Ho har puls på 120 per minutt og elles normale kliniske parametrar. Du vurderer det som panikkangst. Mor seier at ho ikkje kan ha det slik og at hun må leggjast inn. Kva vil vre mest føremålstenleg handtering av situasjonen?
Gjev psykoedukasjon for angst og sender henne heim med mor
Tilviser til akuttinnlegging ved lokal ungdomspsykiatrisk avdeling
16.pdf
9
Ein 17 år gammal gut kjem på legevakta med to vener. Han har sterke brystsmerter og verkar rusmiddelpåverka. Han har vore på russefest der han drakk sprit og etter kvart sniffa masse av eit kvitt pulver han ikkje visste kva var. Ved klinisk undersøking finn du ein agitert ungdom som vandrar rundt, held seg til brystet og snakkar fort. Han har bilateral mydriasis, blodtrykk 140/92 mmHg, regelmessig puls 120 min-1, temperatur 38,2oC. Normale funn ved klinisk undersøking av hjarte, lunger og abdomen. I tillegg til alkohol, kva for eit rusmiddel er det mest sannsynleg at guten er påverka av?
Kokain
MDMA/ Ecstasy; Heroin; Cannabis
16.pdf
10
Som fastlege tek du mot følgjande bekymringar frå foreldre til Lars 9 år: Lars skiftar sokkar fleire gonger dagleg fordi han er redd for å ha trakka på noko ekkelt. Når han kjem heim frå skulen, skiftar han alle klede og dusjar lenge fordi han er bekymra for smitte. Frykt for smitte gjer også at han har slutta å leike med vener. Mor nemner at det heile starta etter at dei hadde undervisning om svineinfluensa på skulen. Hva er beste tiltak?
Tilviser pasienten til BUP poliklinikk som kan utgreie og behandle for tvangsliding.
Roe foreldra og gje psykoedukasjon om at slike symptom ikkje er uvanlege hos barn i denne alderen og vil gå over av seg sjølv.; Starte medikamentell behandling med SSRI (antidepressivum); Tilvise pasienten til innlegging i BUP klinikk då han kan vere i ferd med å utvikle ein psykose
16.pdf
11
Du er LIS1 på ortopedisk avdeling og har postansvar for ei 83 år gammal kvinne som vart operert for eit lårskaftbrot for to dagar sidan. Brotet er ifølgje ortopeden atypisk, fordi det sit i femurskaftet, og ho lurer på om det har samanheng med den medikamentelle brotførebyggjande behandlinga pasienten har fått i meir enn dei tilrådde 10 åra. Kva for ei brotførebyggjande medikamentell behandling har pasienten mest sannsynleg fått?
Bisfosfonat-tablettar (beinresorbsjonshemmar)
Raloxifen-tablettar (ein selektiv østrogenreseptormodulator); Teriparatide injeksjonar (parathyreoideahormon); Østrogen-tablettar
16.pdf
12
Du er fastlege for ein 45 år gammal mann som kjem til deg og klagar over ereksjonssvikt. Han er tidlegare frisk, men overvektig (høgde 175 cm, vekt 111 kg). Han har hektiske dagar med travel jobb innanfor informasjonsteknologi, og han har to barn på 4 og 6 år. Han har ikkje lykkast med å gå ned i vekt. Det er teke blodprøvar som viser låge verdiar for testosteron, og han ønskjer testosteronbehandling. Hva er beste behandling?
Tilby PDE5-hemmar (Tadalafil, Sildenafil etc.)
Starte testosteronsubstitusjon; Tilvise til endokrinolog; Måle ny fastande morgonprøve, elles ingen tiltak
16.pdf
13
Ei kvinne på 73 år har vore aukande trøytt og sliten det siste året. Ho er av og til svimmel, og ho frys lett. Ho hadde eit hjarteinfarkt for 4 år sidan og har paroksysmal atrieflimmer. Ho bruker betablokkar, statin og acetylsalisylsyre. Ho oppsøkjer deg som fastlege og du måler eit BT på 112/58 mmHg og puls 57 min-1. Orienterande blodprøvar viser TSH 1,6 mIE/L (0,5-4) og fritt-T4 7,5 pmol/L (12-20). Kva er beste tiltak?
Ta nye blodprøvar som inkluderer FSH, LH, IGF-1, prolaktin og kortisol i serum (morgon)
Starte med levotyroksin 25 µg dagleg og avtale blodprøvekontroll etter 4 veker; Starte med levotyroksin 75 µg dagleg og avtale blodprøvekontroll etter 6–8 veker; Bestille blodprøvekontroll med TSH, fritt-T4 og anti-TPO, og ultralyd av tyreoidea
16.pdf
14
Ei kvinne på 33 år oppsøkjer fastlegekontoret på grunn av 2–3 veker der ho har vore aukande sliten. Ho har også hjartebank og varme/sveitting, spesielt nattestid. Ho fødde ein son for 3,5 månader sidan og ammar framleis. Du måler blodtrykk 138/59 mmHg og puls 93 per minutt. Blodprøvar viser: Prøve Aktuell verdi Referanseverdi TSH <0,01 mIU/L 0,5 - 4,0 fritt-T4 29,4 pmol/L 12,2 - 19,6 anti-TSH-reseptor antistoff (TRAS) <1,5 IU/L <1,75 Kva er beste tiltak?
Kontrollere blodprøvar etter 2–3 veker
Starte med karbimazol (tyreostatikum) tablettar; Starte med Prednisolon-tablettar; Tilvise til radiojodbehandling
16.pdf
15
Ei kvinne på 36 år er gravid med sitt tredje barn. Du er fastlege, og ho er hos deg på svangerskapskontroll etter glukosebelastning i veke 25. Den viste fastande glukose 5,3 mmol/L (ref <5,3 mmol/L) og 2-timars glukose 9,4 mmol/L (ref <9,0 mmol/L), samsvarande med svangerskapsdiabetes. Kva er beste tiltak?
Gje opplæring i tilrådde levevanar (kosthald og fysisk aktivitet) og opplæring i blodsukkermåling og avtale kontroll om 1–2 veker
Tilvise til endokrinologisk poliklinikk for oppfølging i svangerskapet; Måle HbA1c for å vurdere om behandling er nødvendig; Starte med Metformin-tablettar 500 mg x2 dagleg og avtale kontroll om 2 veker
16.pdf
16
Ei slank 29 år gammal førstgongsgravid kvinne kjem til første svangerskapskontroll hos fastlegen. Ho er fødd i Noreg av etnisk norske foreldre, og er frå tidlegare frisk, med regelmessige menstruasjonar. Ho har no hatt amenoré i 9 veker. Ho tok ein graviditetstest i urinen for 4–5 veker sidan, og den var positiv. Ho har svært lett svangerskapskvalme, men er elles i bra form. Kva for (ei) undersøking(ar) bør tilbydast av fastlegen i denne situasjonen?
Blodtrykk, urintest og blodprøvar
Leopolds manøver; Auskultasjon av fosterhjarteaktivitet; Screening for svangerskapsdiabetes
16.pdf
17
Ei 50 år gammal kvinne kontaktar deg fordi ho har søvnvanskar, er nedstemt og har uregelmessige menstruasjonar. Tidlegare kom menstruasjonen på same dato kvar månad, men no kan syklusen variere frå 3 til 6 veker og det er plagsamt uføreseieleg. Ho opplever sveittebyger som kan vere heilt overveldande: ho får flushing og blir dryppande våt på jobb, eller opplever nattleg sveitte slik at ho må snu dyna og nokre gonger skifte sengetøy. Kva er det beste behandlingstilbodet for denne pasienten?
Syklisk østrogen (østradiol) og gestagen (som plaster eller tablettar)
Kontinuerleg (fast kombinasjon) østrogen og gestagen (som plaster eller tablett); Østrogen (østriol) vaginalt (som vaginalgel, vagitorium eller vaginalkrem)
16.pdf
18
Tidlegare kom menstruasjonen på same dato kvar månad, men no kan syklusen variere frå 3 til 6 veker og det er plagsamt uføreseieleg. Ho opplever sveittebyger som kan vere heilt overveldande: ho får flushing og blir dryppande våt på jobb, eller opplever nattleg sveitte slik at ho må snu dyna og nokre gonger skifte sengetøy. Kva er det beste behandlingstilbodet for denne pasienten?
Syklisk østrogen (østradiol) og gestagen (som plaster eller tablettar)
Kontinuerleg (fast kombinasjon) østrogen og gestagen (som plaster eller tablett); Østrogen (østriol) vaginalt (som vaginalgel, vagitorium eller vaginalkrem); Østrogen (østradiol) transdermalt (som spray, gel, plaster)
16.pdf
N/A
Ei 28 år gammal gift kvinne – som er gravida 2, para 1 – vender seg til legevakt med akutt innsetjande, låge, venstresidige magesmerter med VAS-skår 6, som oppstod rett etter samleie. Ho har aldri opplevd smerter ved samleie tidlegare. Ved anamnese får du fram at ho har brukt spiral i 18 månader og avslutta siste menstruasjon for 9 dagar sidan. Syklusen hennar er regelmessig: 5/28. Ho er slank og frisk og bruker ingen faste medikament. Ho har ikkje vondt når ho tissar og er ikkje kvalm. Ved gynekologisk undersøking ser du spiraltrådane i portio, normal vaginalfluor og finn at ho er lett ruggeøm over uterus, men ikkje slepp- eller trykkøm. Du palperer ikkje forstørra adneksar. Kva for ein diagnose er mest sannsynleg?
Cysteruptur
Adnekstorsjon; Ekstrauterin graviditet; Salpingitt
16.pdf
19
Du har legevakt i kommunen. Ei kvinne på 25 år er vorte utsett for seksuelt overgrep for 4 døgn sidan. Det kjem fram at ho var på dag 16 i menstruasjonssyklus og er veldig redd for å ha vorte gravid sidan ho ikkje bruker prevensjon. Kva for ein naudprevensjon gjev her størst beskyttelse?
Koparspiral
Ulipristalacetat (progesteron reseptormodulator); Gestagenimplantat (P-stav); Høgdose gestagen
16.pdf
20
Ei 40 år gammal kvinne med magesmerter har vore til gastroskopi og fått påvist eit duodenalt sår (ulcus duodeni). Ho har samtidig fått påvist infeksjon med Helicobacter pylori i magesekken og har fått behandling med pantoprazol, amoksicillin og klaritromycin («trippelkur») i 10 dagar for dette. Ho kjem til deg på fastlegekontoret for kontroll tre veker etter avslutta kur. Ho har ingen magesmerter no, kan ete og drikke normalt og er ikkje palpasjonsøm i epigastriet lenger. Ho bruker ingen medikament for tida. Kva er riktigaste tiltak no?
Klinisk kontroll er tilstrekkeleg
Blodprøve til måling av antistoff mot Helicobacter pylori; Tilvising til gastroskopi for å sikre tilfrisking av duodenalsåret; Avføringsprøve til test på Helicobacter pylori antigen
16.pdf
21
Ei 47 år gammal, tidlegare frisk kvinne kjem til deg på fastlegekontoret med aukande plager dei siste halve året i form av hudkløe og redusert energi. Ved undersøking er ho normalvektig og har normale vitale parametrar. Ho har kloremerke i huda, elles er klinisk undersøking utan større funn. Du har teke ei rekkje blodprøver; her er eit utdrag av svara: Analyse Svar Referanseområde Hemoglobin 14,3 g/dL 11,5 - 16,0 Leukocyttar 4,6 x109/L 4,0 - 11,0 Trombocyttar 288 x109/L 150 - 450 Bilirubin 35* µmol/L 5 - 25 ASAT 92* U/L 10 - 35 ALAT 91* U/L 11 - 45 ALP 257* U/L 35 - 105 GT 296* U/L 10 - 75 Kva for (ein) blodprøve(-ar) er nødvendig(e) for å stadfeste mest sannsynlege diagnose?
Anti-mitokondrieantistoff (AMA/M2 IgG) og kvantitering av immunglobulin M (IgM) Sannsynleg diagnose ut frå kjønn, alder, klinikk og blodprøvar er primær biliær kolangitt (PBC). Denne diagnosen blir underbygd ved desse prøvane.
Fosfatidyletanol (PEth) Alkoholisk leversjukdom er mogleg, men kløe og asteni hos ei kvinne gjev mistanke om primær biliær kolangitt (PBC). Antinukleære antistoff (ANA, CDT-screen), antistoff mot glatt muskulatur (SMA, anti-F-actin) og kvantitering av immunglobulin G (IgG) Autoimmun hepatitt passar ikkje godt med klinikk og blodprøvesvar. Blodlipid (kolesterol, LDL-kolesterol, HDL-kolesterol og triglyserid) og glykosylert hemoglobin (HbA1c) Her ville ein kunne finne avvik ved metabolsk (non-alkoholisk) fettleversjukdom, men enzymmønster og klinikk passar betre med primær biliær kolangitt (PBC).
16.pdf
22
På legekontoret ein fredag ettermiddag kjem ei kvinne på 69 år som vart enke for seks månader sidan. Ho saknar mannen sin og liker bl.a. ikkje å ete åleine. Etter at han gjekk bort, har ho hatt eit gradvis vekttap. Ho er i rimeleg god ålmenntilstand og du gjer ingen funn ved klinisk undersøking på kontoret. Du bereknar kroppsmasseindeksen hennar (BMI) til 17,5 kg/m2. Kva er det riktigaste ernæringsmessige tiltaket no?
Starte med næringsdrikkar og ta henne til kontroll om 1–2 veker BMI er låg, men ikkje kritisk. Det er sannsynleg tid nok til å forsøke den enklaste typen intervensjon, som er næringsdrikkar (i tillegg til vanleg mat). Ei eventuell organisk årsak til vekttapet står att å finne.
Leggje henne inn på lokalsjukehus for intravenøs ernæring Dette er ikkje nødvendig. BMI er ikkje kritisk låg. Ringje heimesjukepleia for å få hjelp til å starte sondeernæring Ho kan ete og svelgje, og sondeernæring er ikkje nødvendig no. Ta blodprøvar, men avvente svara før du gjev henne ernæringstilskot, på grunn av risiko for reernæringssyndrom Reernæringssyndrom er ein alvorleg tilstand, men risikoen er ikkje stor ved lett undervekt og forsiktig auke i kaloriinntaket.
16.pdf
23
Ein mann på 42 år lurer på om han kan ha cøliaki. Han har vore plaga med magen over nokre år, med vekslande, til dels laus avføring og litt smerter som betrar seg ved defekasjon. Ein ven rådde han til å prøve eit glutenfritt kosthald, og han har merka god betring av dette etter nokre få veker. Kva er mest riktig i denne situasjonen?
Ta blodprøve til transglutaminase IgA i serum og eventuelt HLA-typing Transglutaminase vil normaliserast på eit glutenfritt kosthald, men det vil ta lang tid. Eit positivt svar vil indikere cøliaki, mens eit negativt svar kan følgjast opp med HLA-typing.
Tilvise han til gastroskopi med duodenalbiopsiar Gastroskopi med duodenalbiopsiar vil mest sannsynleg vise normale forhold, og han kan likevel ha cøliaki. Gje råd om irritabel tarm-syndrom, sidan symptoma passar best med dette Irritabel tarm-syndrom (IBS) er absolutt mogleg og kanskje mest sannsynleg, men IBS utelukkar ikkje cøliaki, som igjen er ein diagnose som ein ikkje bør oversjå. Gje råd om framleis glutenfri kost, då han har sannsynleg cøliaki Cøliaki kan ikkje diagnostiserast med respons på kosthald åleine.
16.pdf
24
Ein 25 år gammal mann med kjent ulcerøs colitt gjennom dei siste 5 åra, får påvist lett auka bilirubin 45 μmol/L (ref <25), lett auka ALP 290 IU/L (ref 40-120) og GT 330 IU/L (ref 35-100). Han er i god form, ikkje noko vekttap og tarmsjukdomen gjev han små plager. Kva bør vere første undersøking?
MR cholangiografi
Ultralyd av lever og gallevegar; CT abdomen; ERCP (endoskopisk retrograd cholangiopancreaticografi)
16.pdf
2
Ein 56 år gammal mann blir lagd inn som strakshjelp. Han er ikkje kjend frå tidlegare, aldri hospitalisert. Ved innkomst er han somnolent, knapt vekkbar. Ved klinisk undersøking har han moderate mengder ascites, han er ikterisk og det er fleire blødingar i huda. Pårørande seier han har brukt 5–6 tablettar paracetamol (500 mg) dagleg den siste veka. Han kom heim frå ein vekestur i Thailand for 2 veker sidan. Der har han hatt ubeskytta sex med minst to prostituerte. Blodprøvar viser: Analyse Svar Referanseområde Hemoglobin 18,9 g/dL 12,0 - 15,5 Leukocyttar 4,5 109/L 3,0 - 9,0 Trombocyttar 85 109/L 125 - 300 INR 2,9 <1,2 Bilirubin 125 µmol/L <25 Albumin 24 g/L 34 - 45 Kreatinin 185 µmol/L 60 - 90 ASAT 150 IU/L 30 - 55 ALAT 120 IU/L 30 - 55 Kva er mest sannsynlege diagnose?
Akutt på kronisk leversvikt
Akutt leversvikt på grunn av hepatitt-B-smitte; Akutt leversvikt på grunn av paracetamolintoksikasjon; Akutt leversvikt på grunn av levervenetrombosering
16.pdf
26
Ein 28 år gammal mann blir undersøkt rett etter at han kom heim frå eit opphald i Sentral-Afrika, der han vart transfundert med SAG-blod etter ei trafikkulykke der han hadde ei betydeleg bløding. Orienterande blodprøvar viser moderat transaminasestiging: ASAT 88 U/L (ref 20-65) og ALAT 96 U/L (ref20-65). Andre leverprøvar (bilirubin, albumin, ALP, GT, INR) er normale. Like eins normalverdiar for hemoglobin, blodplater og kvite blodlekamar. Virusprøver viser: Analyse Resultat anti HBsAg positiv anti HBc Ag negativ HBsAg negativ anti HCV negativ HCV RNA positiv anti EBV IgG positiv anti EBV IgM negativ Kva viser virusundersøkingane?
Akutt hepatitt-C-virusinfeksjon
Ingen akutt infeksjon; Akutt Epstein-Barr-virusinfeksjon; Akutt hepatitt-B-virusinfeksjon
16.pdf
27
Ei 73 år gammal kvinne søkjer lege fordi ho har svelgvanskar. Ho føler at det ho et, stoppar opp høgt i halsen, og det hender at det kjem ufordøydd mat opp i munnen. Ho er også plaga av hoste. Vekta er stabil. Ho har ingen tidlegare plager frå mage-tarmkanalen. Kva er mest sannsynlege diagnose?
Zenkers divertikkel
Cancer øsofagi; Peptisk striktur i øsofagus; Achalasi
16.pdf
28
Ei 67 år gammal kvinne søkjer lege for diaréplager dei siste 2 åra. Ho har hatt tiltakande, vasshaldig diaré med tømmingar opp til 8 gonger i døgnet, også om natta. Ho har ikkje observert blod eller slim i avføringa, og har gått ned 5 kg i løpet av dei siste 2 åra. Blodprøvar, inklusive CRP, er normale. Kalprotektin i avføring er også normal og det er ikkje blod i avføringa ved undersøkinga. Kva er mest sannsynlege diagnose?
Mikroskopisk kolitt
Coloncancer; Irritabel tarm-syndrom; Ulcerøs kolitt
16.pdf
29
for diaréplager dei siste 2 åra. Ho har hatt tiltakande, vasshaldig diaré med tømmingar opp til 8 gonger i døgnet, også om natta. Ho har ikkje observert blod eller slim i avføringa, og har gått ned 5 kg i løpet av dei siste 2 åra. Blodprøvar, inklusive CRP, er normale. Kalprotektin i avføring er også normal og det er ikkje blod i avføringa ved undersøkinga. Kva er mest sannsynlege diagnose?
Mikroskopisk kolitt
Coloncancer; Irritabel tarm-syndrom; Ulcerøs kolitt
16.pdf
N/A
Ein student i 20-åra kjem til fastlegen på grunn av diffuse magesmerter og sjukdomskjensle. Dette har utvikla seg over dei siste par vekene, og dei siste par dagane har han hatt 5–6 lause avføringar dagleg. Ved konsultasjonen har han temperatur 38,8°C og er diffust øm i abdomen. Laboratorieprøvane viser: Analyse Svar Referanseområde CRP 125 mg/L <5 Hemoglobin 11,0 g/dL 13,4 - 17,0 Leukocyttar 17,5 109/L 4,1 - 9,8 Kreatinin 90 µmol/L 60 - 105 Kva for eit tiltak er best for denne pasienten?
Leggje han inn på sjukehuset
Gje antibiotika og bestille CT til neste dag; Bestille koloskopi; Gje antibiotika og avtale kontroll om to dagar
16.pdf
N/A
Ein ung mann har hatt Crohns sjukdom i eit par år. Han oppsøkjer legevakta på grunn av smerter i baken. Han har temperatur 38,3°C. Ved undersøkinga finn du ein øm, raud hevelse med diameter 4-5 cm til venstre for anus. Kva for eit tiltak er best?
Leggje han inn på kirurgisk avdeling
Antibiotikatablettar; Insidere hevelsen i lokalbedøving; Bestille ultralyd av området
16.pdf
N/A
Ei 77 år gammal kvinne med KOLS og claudicatio intermittens blir akutt innlagd om kvelden med konstante og intense magesmerter av 8 timars varigheit. Ho har dei siste 3–4 månadene hatt eit vekttap på 6 kg, og erfart anfall med magesmerter som har kome cirka 2–3 timar etter måltid. Ved klinisk undersøking er ho sterkt smertepåverka og vegrar seg sterkt mot palpasjon av abdomen. Blodprøvar viser normal hemoglobin, leukocyttar, CRP, lever- og galleprøvar, og amylase. Pasienten får intravenøs analgetika på grunn av sterke smerter. Kva for eit tiltak er riktig etter dette?
Rekvirere strakshjelp CT abdomen i venøs og arteriell fase (innan 30 minutt)
Leggje pasienten inn til observasjon på avdelinga, med kontroll av blodprøvar neste morgon; Rekvirere strakshjelp ultralyd abdomen (innan 30 minutt); Observere pasienten i akuttmottaket i nokre timar for å avklare om smertene klingar av
16.pdf
N/A
Ei 72 år gammal kvinne blir lagd inn med ikterus og bilirubin på 278 µmol/L (ref 5-25). CT abdomen viser tumor i caput pancreatis med fleire levermetastasar. Ho er tidlegare frisk. Kva er riktig behandling?
Blir tilvist til ERCP med avlastning av gallevegane og til leverbiopsi, før det blir vurdert kjemoterapi
Ingen ytterlegare tiltak er aktuelle, ho blir tilvist til sjukeheim i heimkommunen ved utskriving; Blir tilvist til kreftavdelinga for strålebehandling; Operasjon med fjerning av tumor i caput pancreatis (pancreatoduodenektomi) og fjerning av levermetastasane (leverreseksjon)
16.pdf
N/A
Ei 35 år gammal kvinne blir innlagd med akutte magesmerter. Ho har dei siste 6 månadene hatt 5 anfall med takvise, måltidsrelaterte smerter under høgre costalboge. Laboratorieprøvane viser forhøgja amylase 1003 U/L (ref 10-65) og bilirubin 54 µmol/L (ref 5-25), men etter 4 dagar på sjukehus er amylase, bilirubin og andre leververdiar normaliserte. MRCP viser multiple galleblærekonkrement, men ingen gallesteinar i ductus choledochus. Du stiller diagnosen akutt gallesteinsutløyst pankreatitt og eit spontant avgått choledochuskonkrement. Ho er no symptomfri. Kva er ditt råd til pasienten?
Snarleg laparoskopisk cholecystektomi for å hindre nye anfall
ERCP og papillotomi under innlegginga for å hindre nye anfall; Utskriving, ho må kontakte fastlegen dersom smertene skulle kome tilbake; Kontroll om 6 månader, resept på smertestillande tablettar som skal takast ved eventuelle nye smerteanfall
16.pdf
34
Ei 79 år gammal kvinne blir lagd inn for akutte magesmerter med distinkt ømheit i venstre fossa. Ved undersøkinga blir ei oppfylling som er svært øm, palpert. Ho blir behandla med fragmin på grunn av djup venetrombose (DVT). Tidlegare er ho operert for brokk. Ho får gjennomført ein CT abdomen. Kva viser bileta?
Rektushematom
Brokk i abdominalmuskelen; Akutt nyrestein på venstre side; Divertikulitt
16.pdf
35
Ein mann på 50 år kjem til deg på legevakta med magesmerter i høgre øvre kvadrant. Han har for 4 timar sidan hatt eit kraftig frostanfall. Temperaturen er no 37,5°C. Ved undersøking får du mistanke om at pasienten er gul på sklera. Han har ingen hudkløe. Kva er mest sannsynlege diagnose?
Kolangitt
Pankreatitt; Kolecystitt; Pankreaskreft
16.pdf
36
Ein 85 år gammal mann med kjent Alzheimers demens og KOLS stadium 2 (etter GOLD-kriteria), går med rullator og utfører basale daglege gjeremål med tilrettelegging. Han har vorte meir motorisk uroleg og meir forvirra dei siste to dagane. Han gjev ikkje blikkontakt og svarer ikkje adekvat. Ved klinisk undersøking er han uroleg, samarbeider ikkje, men ynkar seg ved palpasjon over os pubis. Kva er mest sannsynleg diagnose?
Pasienten kan ha urinretensjon eller annan tilstand i buken og dessutan delirium
Pasienten er mest sannsynleg psykotisk grunna demenssjukdom; Pasienten har mest sannsynleg delirium på grunn av ei KOLS-forverring; Dette er eit normalt forløp ved langtkomen Alzheimers demens
16.pdf
37
Ei 65 år gammal kvinne kjem til akuttmottaket etter at ho kl. 8 vart funnen liggjande på kjøkengolvet av sonen sin. Ho hadde då på seg kvardagsklede og var trøytt, men svarte adekvat på enkle spørsmål. Ho kunne ikkje røre på venstre arm eller bein. CT caput viser eit infarkt som omfattar heile høgre hjernehemisfære. Du set i gang med antitrombotisk og støttande behandling og legg henne inn ved slageininga. Deretter tek du ein samtale med sonen til pasienten og forklarer at prognosen er svært alvorleg. Kva er hovudårsaka til auka døyelegheit i løpet av dei første tre døgna for denne pasienten?
Auka intrakranielt trykk
Hjarteinfarkt; Aspirasjonspneumoni
16.pdf
38
Du har nyleg teke over som fastlege for ei 84 år gammal kvinne som ber å få fornya resepten på diazepam 5 mg x 2. Du ser av journalen at ho har brukt dette fast i mange år, i uendra dose. I fjor hadde ho eit lårhalsbrot som oppstod ved fall i heimen, men elles har ho vore stort sett frisk. Kva er det mest riktig å gjere med diazepam-føreskrivinga?
Skrive resept på oksazepam 15 mg x 2 og formidle til pasienten at dette legemiddelet må trappast ned over tre månader før ho må slutte å ta oksazepam
Skrive ny resept på diazepam i uendra dose sidan ho har brukt dette i mange år; La vere å fornye resepten og formidle til pasienten at ho må slutte å ta diazepam no; Skrive resept på diazepam 2 mg x 2 i ei veke, 2 mg x 1 i ei veke og formidle til pasienten at etter det må ho slutte å ta diazepam
16.pdf
39
Ei kvinne på 90 år vart innlagd på sjukehuset ditt i føremiddag. Du har kveldsvakt og blir ringt av sjukepleiar på sengeposten. Han fortel at kvinna er forvirra og at dette har forverra seg frå han kom på vakt. Det er lite å finne ved klinisk undersøking, pasienten er afebril, har ikkje resturin og er ikkje øm over blæra. Ho nektar sjølv for at ho har nokon plager frå urinvegane og det er ikkje observert at ho går hyppig på toalettet. Sjukepleiaren har fått ein urinprøve frå bekken og urinstix er positiv på leukocyttar (+) og blod (+). Kva er korrekt vidare tiltak?
Sende urinen inn til dyrking, avvente oppstart av behandling. Dersom det tilkjem feber eller andre symptom, skal lege kontaktast
Behandle urinvegsinfeksjon med antibiotika; Undersøkje om urinen luktar. Ved lukt starte behandling med antibiotika; Sende urin til dyrking og starte behandling med antibiotika i påvente av dyrkingssvar
16.pdf
40
Du er fastlege for ei 45 år gammal kvinne som fekk stilt diagnosen Graves sjukdom for tre månader sidan og starta opp med karbimazol (tyreostatikum). Ho er elles frisk. Ho oppsøkjer deg no fordi ho frå i går har hatt feber og vondt i halsen. Ho er i god ålmenntilstand, har respirasjonsfrekvens 20 min-1, puls 108/min, blodtrykk 116/78 mmHg og temperatur 39,1°C. Ho er vaken, klar, orientert og roleg. Ho har ingen tremor. Det er raudlet på bakre svelgvegg og lett hovne og raude tonsillar. Det er normale funn ved lungeauskultasjon. Kva er den viktigaste tilstanden å få avklart no?
Agranulocytose
Streptokokktonsillitt; Tyreotoksisk krise; Mononukleose
16.pdf
41
Ein 72 år gammal mann oppsøkjer legevakta fordi han frå dagen før har fått utslett på begge legger. Han blir behandla for høgt blodtrykk med ACE-hemmar og bruker metformin mot diabetes type 2. Elles er han frisk. På begge legger ser du mange djupraude flekker som varierer frå 3 til 15 mm i diameter og ikkje lèt seg avbleike. Han er i god allmenntilstand og vitalteikna er normale. Legevakta du jobbar på, har høve til å sende blodprøvar til næraste sjukehuslaboratorium døgnet rundt. Kva er den viktigaste blodprøven å få teke?
Trombocyttar
CRP; Senkingsreaksjon; INR
16.pdf
42
Ei 84 år gammal kvinne blir tilvist til poliklinikk for blodsjukdomar grunna slappheit og vekttap. Klinisk undersøking er upåfallande, med normal stor milt og ingen palpable lymfeknutar. Du tek blodprøvar og ein beinmergsbiospi og får følgjande prøvesvar: Prøve Funn Referanseverdi Hemoglobin 8,6 g/dL 11,7-15,3 g/dL Leukocyttar 6,5 x 109/L 4,0-11,0 x 109/L Trombocyttar 98 x 109/L 145-390 x 109/L MCV 97 fL 82-98 fL Serum-elektroforese Monoklonal IgM-kappa 12,5 g/L Ingen Beinmergsbiopsi Tumoraktig vekst av lymfocyttar, lymfoplasmacyttar og plasmaceller Kva for ein tilstand er mest sannsynleg?
Waldenströms makroglobulinemi
Myelomatose; Splenisk marginalsonelymfom; Monoklonal gammopati av usikker betydning (MGUS)
16.pdf
43
Ein 55 år gammal mann kjem til fastlegen fordi han ikkje kjenner seg i toppslag. Han er frisk frå før og bruker ingen faste medisinar og drikk ikkje alkohol. Fastlegen tek nokre orienterande blodprøvar og finn berre normalverdiar, bortsett frå ferritin som er på 1045 µg/L (ref 30-383) og transferrinmetting som er på 86 % (ref 15-57). Han konfererer med hematolog på lokalsjukehuset som ber han ta ein blodprøve og tilvise til poliklinikk for blodsjukdomar. Kva for ein blodprøve bør takast?
HFE-mutasjonsanalyse (hemokromatose gentyping)
MPL-mutasjonsanalyse; CALR-mutasjonsanalyse (calreticulin)
16.pdf
44
Ei 54 år gammal kvinne fekk påvist lungekreft for 4 månader sidan og blir no behandla med immunterapi. For 2 dagar sidan fekk ho smerter og hevelse i høgre underekstremitet. Ho oppsøkte lege med mistanke om djup venetrombose (DVT) og ultralyd stadfesta diagnosen akutt DVT. Ho har normal lever- og nyrefunksjon. Pasienten skal starte antikoagulasjonsbehandling. Kva for ei antikoagulerande behandling vil du tilrå pasienten?
Direkteverkande orale antikoagulantia (DOAK) i monoterapi
Kombinert lågmolekylært heparin (LMWH) og vitamin K-antagonist (Warfarin); Vitamin K-antagonist (Warfarin) i monoterapi; Ufraksjonert heparin (UFH) i monoterapi
16.pdf
45
Ei 27 år gammal kvinne oppsøkjer deg som fastlege fordi ho det siste halvåret i tiltakande grad har fått kløande utslett på begge hendene. Ho er einsleg og arbeider som jurist. Ho fortel at ho som barn og ungdom var mykje plaga med eksem i olbogebøyingane, men vaks dette av seg. Ved undersøkinga finn du eksem over dorsalsida av fingrar og handryggar. Kva er mest sannsynlege diagnose?
Atopisk handeksem
Irritativt kontakteksem; Pompholyx; Allergisk kontakteksem
16.pdf
46
Du jobbar som LIS1 i allmennpraksis. Ei kvinne har fått hudutslett under eit nytt armbandsur. Utslettet kom nokre dagar etter første bruk, og ho ønskjer utgreiing for årsaka til utslettet. Kva er den beste diagnostiske testen i denne situasjonen?
Lappetest
Prikktest; Måle spesifikk IgE; Immunfluorescensundersøking av hudbiopsi
16.pdf
47
Du jobbar som LIS1 på eit lokalsjukehus. Du blir tilkalla til kvinne- og fødeposten fredag kveld på grunn av ikterus og positiv direkte antiglobulintest (DAT) hos eit 1 døgn gammalt spedbarn. Svangerskap og fødsel har vore ukomplisert. Barnet er fødd til termin, og med normal fødselsvekt. Du ser i svangerskapsjournalen at mor har blodtype A RhD positiv, og med negativ antistoffscreening i svangerskapsveke 12. Blodprøvar av barnet: Prøve Aktuell verdi Referanseverdi Hemoglobin 16,5 g/dL 14,0 – 24,0 g/dL Total bilirubin 260 µmol/L <140 µmol/L DAT Positiv (3+ av 4) Negativ Blodtype O RhD negativ Barnet får lysbehandling som følgje av bilirubinverdien sin. Kva er den mest sannsynlege årsaka til positiv DAT hos barnet?
Alloantistoff frå mor i anna blodtypesystem enn RhD
Autoimmun hemolytisk anemi hos barnet; ABO-uforlikelegheit mellom mor og barn; RhD-profylakse gjeve i svangerskapet
16.pdf
48
Aktuell verdi Referanseverdi Hemoglobin 16,5 g/dL 14,0 – 24,0 g/dL Total bilirubin 260 µmol/L <140 µmol/L DAT Positiv (3+ av 4) Negativ Blodtype O RhD negativ Barnet får lysbehandling som følgje av bilirubinverdien sin. Kva er den mest sannsynlege årsaka til positiv DAT hos barnet?
Alloantistoff frå mor i anna blodtypesystem enn RhD
Autoimmun hemolytisk anemi hos barnet; ABO-uforlikelegheit mellom mor og barn; RhD-profylakse gjeve i svangerskapet
16.pdf
N/A
Ein far kjem med den 7 år gamle dottera si på legekontoret fordi ho den siste månaden har hatt ein del diaré, magesmerter og mogleg feber. Familien har nyleg vore på ferie i Thailand og far trur ho kan ha ein tarminfeksjon. Ho har framleis diaré og magesmerter, men ikkje feber. Blodprøvar tekne i framkant av konsultasjonen viser: Prøve Aktuell verdi Referanseverdi (aldersjustert) eb-Hb 10,8 g/dL 11,8-14,8 g/dL s-CRP 5 mg/L <5 mg/L s-total IgG 11,6 g/L 4,3 - 13,6 g/L s-total IgM 1,0 g/L 0,2 - 1,7 g/L s-total IgA <0,05 g/L 0,35 - 3 g/L s-total IgE 203 kU/L 2 - 403 kU/L s-anti-trans-glutaminase 2, IgA <1 U/mL <15 U/mL s-anti-deamidert gliadinpeptid IgG 150 U/mL <15 U/mL Kva er den mest sannsynlege årsaka?
Cøliaki
Verken cøliaki eller tarminfeksjon; Infeksiøs tarminfeksjon; Både cøliaki og tarminfeksjon
16.pdf
49
Ein 62 år gammal mann har gått i ope skogsterreng på Vestlandet iført shorts. Han oppdaga ein flått som han fjerna sjølv med eingongspinsett til flåttfjerning. Litt etter kvart har det tilkome eit diskret eksantem som etter 10 dagar måler 7 x 14 cm. Kva er mest sannsynlege forklaring på utslettet?
Borreliainfeksjon
Allergisk type 1 reaksjon; Vevsreaksjon som skriv seg frå sjølve insektsbitet; Streptokokkinfeksjon
16.pdf
50
Ein 72 år gammal mann med hypertensjon og diabetes type II, blir lagd inn i sjukehus etter 5 veker med tiltakande lokaliserte smerter i lumbalkolumna. Han har registrert øyretemperatur 38,2°C. Ved innlegging måler ein rektaltemperatur 39,0°C, puls 85 min-1, respirasjonsfrekvens 18 min-1, og blodtrykk 140/85 mmHg. Du mistenkjer spondylodiskitt. Kva er viktigaste biletdiagnostikk for å avklare diagnosen?
MR av kolumna
Ultralydundersøking av mellomvirvelskivene; Skjelettrøntgen av lumbalkolumna; CT kolumna
16.pdf
51
Ein 60 år gammal mann med mekanisk aortaventil som han har hatt i 3 år, blir lagd inn i sjukehus. Ei veke før innlegginga hadde han puss-sekresjon frå ein inngrodd tånagl, og fem dagar seinare feber, frostanfall, hovudverk, magesmerter og tungpust. Ved den kliniske undersøkinga finn du ein diastolisk bilyd grad 4/6, redusert ventilklikk, inspiratoriske knatrelydar basalt over begge lunger, og multiple ekkymoser under begge fotsolar. Du mistenkjer endokarditt. Hva er mest sannsynlige agens?
Gule stafylokokkar
Enterokokkar; Kvite stafylokokkar; Munnholestreptokokkar
16.pdf
52
Ein tidlegare frisk, 18 år gamal mann blir lagd inn i medisinsk avdeling med 5 dagars sjukehistorie. Han har temperatur 38,7 oC. Ålmenntistanden er redusert. Det som plagar han mest, er sterke smerter i halsen når han opnar munnen og når han svelgjer. Ved undersøking klarer du å få eit glimt av svelget. Han har tydeleg rubor i den blaute ganen og i tonsilleregion med fleire små sår med litt gråleg puss, det er ikkje forstørra tonsillar. Han har ingen tydeleg hevelse av submandibulære lymfeknutar. Organstatus elles er normal. Prøve Svar Referanseområde CRP 15 mg/L <5 Leukocytter 9,5 x 109/L 3,5-10,0 Kva er mest sannsynlege diagnose?
Primær Herpes simplex infeksjon
Streptokokkinfeksjon; Vanleg viral halsinfeksjon; Mononukleose eller CMV-infeksjon
16.pdf
53
Ein 48 år gammal mann som er tidlegare frisk, kontaktar fastlegen fordi han har merka forandringar på neglene den siste tida. Han kan ikkje hugse å ha skadd seg. Ved undersøking ser ein bilaterale forandringar som på biletet under. Kva for anamnestiske opplysningar bør allmennlegen kartleggje primært hos denne pasienten?
Feber og dyspné
Urtikaria og håravfall; Hudtype og mengde soleksponering; Blødingstendens og nyoppståtte ankelødem
16.pdf
54
Ei 70 år gammal kvinne i akuttmottaket har kardiogent sjokk. EKG viser atrieflimmer med ventrikkelfrekvens 130 min-1. Blodtrykket er 80/55 mmHg. I pasientjournalen ser du at pasienten har kjent hypertrofisk kardiomyopati. Ho er ikkje antikoagulert. Kva for eit tiltak er riktig i denne situasjonen?
Elektrokonvertering
Betablokkar; Adrenalin; Antikoagulering og oppstart av amiodarone
16.pdf
55
Ein 78 år gammal mann med STEMI fekk påvist ein totalokkludert koronararterie ved koronar angiografi. Den vart opna og stenta. Pasienten vart smertefri med ein gong og ST-elevasjonane gjekk i regress. PCI-prosedyren (perkutan koronar intervensjon) var ukomplisert. Oppfølgjande ekkokardiografi viste EF (ejeksjonsfraksjon) i venstre ventrikkel på 54 %, med hypokinesi inferiort og posteriort. Kva for antitrombotisk behandling er indisert hos denne pasienten?
Dobbel platehemming med acetylsalisylsyre og ein P2Y12-hemmar i 12 månader, deretter acetylsalisylsyre åleine
Acetylsalisylsyre åleine på ubestemt tid; Kombinasjonen acetylsalisylsyre og DOAK (direkteverkande antikoagulantia) i 6 månader, deretter acetylsalisylsyre åleine; Dobbel platehemming med acetylsalisylsyre og ein P2Y12-hemmar i 6 månader, deretter acetylsalisylsyre åleine
16.pdf
56
Ei 85 år gammal kvinne oppsøkjer lege på grunn av nedsett fysisk yteevne og tung pust ved lette påkjenningar over noko tid. Ho har pittingødem opp til knea og halsvenestase når ho ligg med heva hovudende. Ved auskultasjon er det krepitasjonar over alle lungeflater og redusert respirasjonslyd basalt bilateralt. Det er ein kraftig systolisk bilyd som høyrest best over apex av hjartet, men nesten like godt i armhola til pasienten. Kva for ein klaffefeil er det mest sannsynleg at er årsaka til bilyden pasienten har?
Mitralinsuffisiens
Aortastenose; Trikuspidalinsuffisiens; Mitralstenose
16.pdf
57
Du er på legekontoret på vakt og ser til ein 57 år gammal mann som vart operert med mitralplastikk for 6 veker sidan. Han føler liten framgang etter kirurgi og du tek eit EKG som viser atrieflutter med frekvens 140 min-1. Kva for tiltak er riktig?
Starte med betablokkar og DOAK (direkteverkande antikoagulantia), tilvise til kardiologisk poliklinikk for elektrokonvertering om 3 veker
Starte med amiodarone, tilvise til kardiologisk poliklinikk; Starte med betablokkar, kontroll om 1 veke på legekontoret; Starte med betablokkar, strakshjelp-innlegging på sjukehus
16.pdf
58
Ein 62 år gammal mann oppsøkjer deg som ålmennlege på grunn av bekymring for å utvikle hjarte- og karsjukdom. Han er ikkje-røykjar og normotensiv (130/70 mmHg). Han er bekymra fordi han på bedriftslegeundersøkinga fekk påvist auka verdi av Lipoprotein(a) til 550 mg/L (ref <300). Det var tilfredsstillande verdiar for: Prøve Aktuell verdi Referanseverdi S-kolesterol 4,8 mmol/L 3,9-7,8 S-HDL-kolesterol 1,0 mmol/L 0,8-2,1 S-LDL-kolesterol 2,5 mmol/L 2,0-5,4 Han har eitt kjent tilfelle av hjartekarsjukdom i familien; mormor døydde av hjarteinfarkt 75 år gammal. Kva for eit tiltak er i tråd med Nasjonal fagleg retningslinje for førebygging av hjarte- og karsjukdom?
Ingen spesifikke tiltak
Tilvise til lipidpoliklinikk; Gje råd om kosthald og fysisk aktivitet; Starte behandling med statin
16.pdf
59
Ein 50 år gammal mann får sterke brystsmerter kort tid etter ei treningsøkt på treningssenter. Standardavleiingane i prehospitalt EKG er viste nedanfor. EKG som er vist, er teke 25 minutt etter symptomdebut. Pasienten er 110 km frå næraste PCI (perkutan koronar intervensjon)-senter. Det er usikre flyforhold på grunn av tette snøbyger, og det er vinterføre på vegane. Forventa transporttid til PCI-senter er rekna til 90–100 minutt, men det er usikkert. Kva er beste behandlingsstrategi?
Gje prehospital trombolytisk behandling
Rekvirere helikopter for transport til PCI-senter for primær PCI; Avvente ny vêrrapport om 15 minutt for å ta avgjerda då; Starte transport med bilambulanse til PCI-senter fordi flyforholda er usikre
16.pdf
60
viser EF (ejeksjonsfraksjon) på 42 %. Ho bruker frå tidlegare lisinopril (ACE-hemmar), metformin og sovemedisin. Ho blir sett på dobbelt platehemming etter PCI-behandlinga. Blodtrykket er 142/87 mmHg og EKG viser sinusrytme 76/minutt. Labanalyse Svar Referanseområde Hemoglobin 12,6 g/dL 11,7–15,3 Natrium 139 mmol/L 137–145 Kalium 4,2 mmol/L 3,6–4,6 Kreatinin 110 µmol/L 45–90 HbA1c 54 mmol/mol 28–40 Troponin 280 - 560 - 170 ng/L <15 NT-proBNP 1500 ng/L ≤738 Korleis behandlar ein hjartesvikten hennar vidare?
Tillegg av SGLT2-hemmar, aldosteronantagonist og betablokkar
Tillegg av SGLT2-hemmar og betablokkar; Tillegg av diuretika og betablokkar; Tillegg av diuretika for avlastning av hjartet
16.pdf
N/A
Ei sprek, 65 år gammal kvinne med velbehandla hypertensjon, vart behandla med ablasjon for 12 år sidan for atrieflimmer. Ho har no persisterande atrieflimmer trass 2 ablasjonsforsøk. Ekkokardiografi har vist normal ejeksjonsfraksjon (>50 %), ingen klaffefeil, men eit forstørra venstre atrium. Ho har lese at atrieflimmer kan gje slag og lurer på om ho bør ha antikoagulasjon. Kva er hennar CHA2DS2-VASc-skår?
3
2; 4; 1
16.pdf
N/A
Ein 58 år gammal mann vart nyleg diagnostisert med aksial spondyloartritt (Bekhterevs sjukdom). Han er engsteleg for at han skal rammast av hjarteinfarkt sidan han bruker naproksen (NSAID) relativt ofte, med god effekt. Han har lese at NSAID aukar risikoen for hjarteinfarkt med 80 %. Kva bør han rådast til når det gjeld NSAID-bruk?
Halde fram med naproksen så lenge han opplever at det gjev god effekt
Gå over til paracetamol, og paracetamol med kodein i periodar med sterkare smerter; Gå over til COX2-hemmar med protonpumpehemmar; Halde fram med NSAID til han får resept på TNF-hemmar hos spesialist som du tilviser til
16.pdf
63
Ein 73 år gammal mann med kjend kronisk hjartesvikt kjem inn i akuttmottaket med uttalt dyspnø. Han er angstprega, kald i huda og våt av sveitte. BT 205/110, sinusrytme 110 min-1, respirasjonsrate 35 min-1 og oksygensaturasjon (SaO2) 84%. Han har uttalte deklive ødem med pittingødem til over knea. Kona hans fortel at han har vore i dårlegare form dei siste vekene og i kveld fekk han akutte respiratoriske vanskar etter at dei hadde ete salt kjøt til middag. Kva for akuttbehandling bør han få?
CPAP, Loop-diuretika, Nitroglycerininfusjon og morfin
Optimalisere sviktbehandling med auka dose betablokkar og loop-diuretika i tillegg til aldosteronantagonist; CPAP, Loop-diuretika og inotropt medikament (Dobutamin) for å betre hjarteminuttvolum; Penicillin, Gentamycin og Loop-diuretika
16.pdf
64
Ein 75 år gammal mann med respirasjonsrate 35 min-1 og oksygensaturasjon (SaO2) 84%. Han har uttalte deklive ødem med pittingødem til over knea. Kona hans fortel at han har vore i dårlegare form dei siste vekene og i kveld fekk han akutte respiratoriske vanskar etter at dei hadde ete salt kjøt til middag. Kva for akuttbehandling bør han få?
CPAP, Loop-diuretika, Nitroglycerininfusjon og morfin
Optimalisere sviktbehandling med auka dose betablokkar og loop-diuretika i tillegg til aldosteronantagonist; CPAP, Loop-diuretika og inotropt medikament (Dobutamin) for å betre hjarteminuttvolum; Penicillin, Gentamycin og Loop-diuretika
16.pdf
N/A
Ei 75 år gammal kvinne tek kontakt med deg som fastlege då ho har vore slapp og tungpusta dei siste to vekene. Frå tidlegare har ho medikamentelt behandla hypertensjon og gjennomgjekk eit hjarteinfarkt i fremre vegg for 7 år sidan. Du merkar at pulsen er langsam og måler han til 35 min-1. Klinisk hjarteundersøking er elles normal, og du finn ikkje teikn til lungestuving. Blodtrykket er 135/85 mmHg. Du vel å ta eit EKG som er vist under. Kva er riktig arytmidiagnose?
AV-blokk grad 3
AV-blokk grad 2, type I; AV-blokk grad 1; AV-blokk grad 2, type II
16.pdf
N/A
Ein 74 år gammal mann kjem til deg som fastlege for kontroll av blodtrykket. Du merkar at han har ein uregelmessig puls og tek eit EKG som er vist nedanfor. Avspelingsfart er 50 mm/s og 1 mV er 10 mm. Kva er mest sannsynlege arytmi?
Typisk atrieflutter
Atrieflimmer; Atrietakykardi; Atypisk atrieflutter
16.pdf
N/A
Ein 82 år gammal mann med hypertensjon, diabetes og lett redusert nyrefunksjon har fått utført PCI (perkutan koronar intervensjon) av CX (ramus circumflex) med implantasjon av medikamentavgjevande stent i forløpet av eit mindre hjarteinfarkt. Han har atrieflimmer og bruker apiksaban (DOAK, direkteverkande antikoagulantia) som antikoagulasjon. Kva for ei antitrombotisk behandling vil du tilrå ved utreise?
Halde fram med apiksaban og klopidogrel (P2Y12-hemmar)
Seponere apiksaban og halde fram med kombinasjonen acetylsalicylsyre og klopidogrel (P2Y12-hemmar); Trippelbehandling med apiksaban, acetylsalicylsyre og klopidogrel (P2Y12-hemmar); Berre acetylsalicylsyre
16.pdf
N/A
Ei 24 år gammal kvinne som jobbar på fiskemottak klagar over at fingrane hennar blir kvite, blålege og kalde på jobb. Ho må varme hendene ofte, men kan ikkje bruke varme hanskar på jobb. Fingrane blir raude og smertefulle når ho vaskar seg i varmt vatn. Du spør om tobakk, ho bruker verken snus eller røyk. Kva vil vere beste behandling for denne pasienten?
Prøve ein annan arbeidssituasjon
Kalsiumblokkar (nifedipin) 5 mg inntil x3 dagleg, med auke til opptil 20 mg x3 dagleg; Sympatektomi; Prednisolon-tablettar
16.pdf
N/A
Ein 75 år gammal, tidlegare frisk mann møter opp på fastlegekontoret med eit sår på høgre legg som han har hatt i fleire månader. Han er ikkje plaga av smerter. Han er bekymra for sirkulasjonen i beina sine, særleg sidan mor hans vart låramputert då ho var på hans alder, grunna «dårleg blodforsyning». Ved undersøkinga finn du ødem i høgre underekstremitet, der det også er eit 6x7 cm væskande sår på mediale legg og eksemforandringar. Vidare ser du varicer på begge underekstremitetar, men mest uttalt på høgre side. Du måler ankel-arm-indeks (AAI) som er 0,9 på høgre fot. HbA1c er 44 mmol/mol (ref 28-40). Korleis handterer ein denne pasienten best vidare?
Tilrå kompresjonsstrømper, legg ein plan for vidare sårstell og tilviser til karkirurg for vidare utgreiing av venøs insuffisiens
Tilvise med økt hastegrad til karkirurgi for utgreiing av arteriell insuffisiens grunna mistanke om kritisk iskemi; Roar pasienten om at sirkulasjonen ikkje er truga. Legg så ein plan for vidare sårstell; Bestille MR angiografi for å kartleggje både vene- og arteriesystemet slik at ein kan målrette behandlinga. Legg så ein plan for vidare sårstell
16.pdf
69
Ein nokså overvektig 68 år gammal mann som tidlegare har hatt fleire nyresteinsanfall på begge sider, kjem på legekontoret saman med kona si. Han har hatt eit liknande smerteanfall med smerter i rygg og venstre flanke tidlegare i dag, og besvimte i samband med dette. Han kom seg etter kort tid, var noko kaldsveitt, men er no oppegåande igjen. Ved undersøkinga er han ikkje sirkulatorisk påverka og har berre moderate smerter. Blodtrykket er 140/70 mmHg, pulsen 98 min-1. Det er normale tarmlydar og ingen sikre patologiske funn ved palpasjon av abdomen. Lyskepulsane er normale. Kva vurderingar bør gjerast, og kva er beste tiltak?
Pasienten kan ha eit rumpert abdominalt aortaaneurisme og må leggjast inn akutt, ring 113
Pasienten har truleg hatt eit nytt nyresteinsanfall og blir tilvist til urologisk poliklinikk; Pasienten har truleg hatt eit nytt nyresteinsanfall og blir lagd inn for utgreiing av nyrestein; Pasienten kan ha eit abdominalt aortaaneurisme og bestiller poliklinisk CT angiografi
16.pdf
70
Ein 45 år gammal mann som nyleg er operert for cancer coli, kjem til akuttmottaket med akutte smerter i høgre underekstremitet. Smertene har vart i 2 timar. Han er under onkologisk behandling. Han har blodtrykk på 150/85 mmHg og puls på 95 min-1 (regelmessig). Underekstremiteten er kjølig frå midt på leggen og distalt, avbleika, med forseinka kapillærfylling og oppheva venefylling. Motorikken i ankelen er normal, like eins sensibiliteten i legg og fot, men han har redusert sensibilitet og motorikk i stortåa. Han har puls i lysken, men ikkje distalt for det. EKG er normal og det blir teke blodprøvar. Du føreskriv smertestillande og væske intravenøst, og lågmolekylært heparin (Fragmin®) 5000 E subkutant. Kva er viktigaste tiltak for pasienten no?
Be om akutt CT angiografi og kontakte karkirurg med tanke på snarleg intervensjon eller operasjon
Føreskrive smerteregime, væske intravenøst, lågmolekylært heparin intravenøst, og bestille CT angiografi til neste morgon; Kontakte karkirurgisk vakthavande for hasteoperasjon og melde han til operasjonsstova; Føreskrive smerteregime, væske intravenøst, lågmolekylært heparin intravenøst, og bestille MR angiografi til neste morgon
16.pdf
71
Ei 78 år gammal kvinne kjem på legekontoret på grunn av eit sår på leggen som ikkje vil gro. Ho har tidlegare hatt hjarteinfarkt og hatt gangsmerter i fleire år. Ho bruker antihypertensiva, platehemmar og statin. HbA1c hennar er 38 mmol/mol (ref 28-40). Såret har ho hatt i alle fall 5–6 veker og kom etter eit traume. Såret er medialt og distalt på leggen (sjå biletet) og leggen er pigmentert. Kva for ei undersøking er viktigast å gjere no?
Måle ankel- og armtrykk og berekne ankel-arm-indeks (AAI)
Ta bakterieprøve og starte med antibiotika; Ta blodprøvar (CRP, leukocyttar)
16.pdf
72
og kom etter eit traume. Såret er medialt og distalt på leggen (sjå biletet) og leggen er pigmentert. Kva for ei undersøking er viktigast å gjere no?
Måle ankel- og armtrykk og berekne ankel-arm-indeks (AAI)
Ta bakterieprøve og starte med antibiotika; Ta blodprøvar (CRP, leukocyttar); Skjere ned og revidere såret i lokalbedøving
16.pdf
39
Ein 60 år gammal mann er tilvist til medisinsk poliklinikk grunna aukande påkjenningsdyspné. Han har dei siste par åra fått problem med å følgje jaktlaget sitt i fjellet på grunn av pusten. Elles er han lite plaga. Når han blir tungpusta, føler han eit samtidig ubehag i brystkassa. Han har ingen ankelødem. Han søv flatt, driv inga trening, har stillesitjande arbeid, og har røykt cirka 10 sigarettar dagleg sidan han var 20 år. Dagen før den polikliniske timen tok han røntgen thorax som vist. Kva bør første trinn i utgreiinga vere?
Spirometri
EKG; Ekkokardiografi; CT-thorax
16.pdf
73
Ein pasient har tungpust og ein gjer måling av arterielle blodgassar. Målinga viser: Analyse Svar Referanseområde pH 7,39 7,35–7,45 pCO2 4,9 kPa 4,5–6,0 pO2 7,5 kPa 10,0–13,0 Kva er blodgassane samsvarande med?
Respirasjonssvikt type 1
Respirasjonssvikt type 2; Kronisk respirasjonssvikt av ubestemt type; Respirasjonssvikt type 3
16.pdf
74
Ein 58 år gammal sjømann som har røykt sidan han var 14 år, kjem til deg på fastlegekontoret med 3 vekers sjukehistorie. Han har vorte aukande tungpusta, gått ned i vekt, og har måtta ta av seg kjedet han alltid har gått med rundt halsen. Han har ubehag i hovudet, smerter i brystet, svelgsmerter, og kona seier han ser hoven ut i fjeset. I natt sov han sitjande. Kva er beste tiltak?
Innlegging på sjukehus som strakshjelp
Tilvise til CT thorax med øvre abdomen med kontrast, merkt pakkeforløp; Tilvise til CT thorax og sørgje for han får ta spirometri på lungepoliklinikken neste dag; EKG med tanke på akutt hjarteinfarkt, som blir sendt elektronisk over til sjukehus
16.pdf
75
Ein 73 år gammal mann blir lagd inn med feber (38.0°C målt rektalt), tørrhoste, og tung pust ved lett påkjenning over dei siste 2–3 vekene. Ved undersøkinga er han klinisk påverka. Du høyrer knatrelydar ved auskultasjon av baksida på begge lungene (midtre og nedre delar). CRP er 38 mg/L (referanseområde <5), arteriell blodgass viser betydeleg hypoksemi og respiratorisk alkalose, og røntgen thorax er teke (sjå bilete nedanfor). Kva er den mest sannsynlege årsaka til tungpusten hos pasienten?
Viral lungebetennelse
Pulmonal sarkoidose; Akutt lobær bakteriell lungebetennelse; Akutt lungeemboli
16.pdf
76
Ei 22 år gammal kvinne blir lagd inn på sjukehus som strakshjelp. Ho er betydeleg klinisk påverka. Fastlegen mistenkjer atypisk pneumoni. Røntgen thorax vart teke ved innkomst (sjå bilete nedanfor). Kva er rekna som beste val av antibiotikabehandling?
Penicillin intravenøst
Makrolid intravenøst; Cefalosporin intravenøst; Ampicillin intravenøst
16.pdf
77
Som åleine primærvakt på lokalsjukehus er du oppteken med ein dårleg pasient på sengepost. Du blir oppringt av ein sjukepleiar i akuttmottaket der det er kome inn ein pasient med tentativ KOLS-eksaserbasjon. Pasienten var sist innlagd med same diagnose for nokre månader sidan. Pasienten har vanskar med taledyspné og hoste med purulent ekspektorat, og har respirasjonsfrekvens på 26 min-1, oksygenmetting på 90 % (på romluft), og hjartefrekvens på 110 min-1. Du treng enno nokre minutt for å gjere deg ferdig på sengeposten. Sjukepleiaren i akuttmotaket spør om det er noko dei kan gjere for pasienten i mellomtida. Kva er riktigast å tilrå å gje denne pasienten først?
Forstøvar med salbutamol (adrenergikum) og ipratropiumbromid (antikolinergikum)
Oksygen 5 L/min; Infusjon Ringer-acetat 1 L; Prednisolon 30 mg per os (kortikosteroid)
16.pdf
78
Ein pasient med moderat KOLS kjem til årleg kontroll hos fastlegen. Ved førre kontroll skifta ein behandling frå korttidsverkande beta2-reseptor agonist (SABA) gjeven med spray fire gonger dagleg, til langtidsverkande muskarinreseptor antagonist (LAMA) gjeven med pulverinhalator kvar morgon. Pasienten synest medisinen hjelpte svært godt i starten, men at han ikkje lenger fungerer like godt. Kva er det riktigast av fastlegen å gjere i denne situasjonen?
Kontrollere pasienten sin inhalasjonsteknikk med noverande inhalator
Prøve seg heilt utan inhalasjonsmedisinar ei stund; Prøve ein langtidsverkande beta2-reseptor agonist (LABA) i staden; Gå tilbake til den førre behandlinga (SABA x4)
16.pdf
79
Ei 60 år gammal kvinne er kalla inn til femårig kontroll hos bedriftslegen. Ho har vore tilsett som sekretær i bedrifta i over 30 år. Ho kjenner seg frisk, har ingen fysiske plager, og går fjellturar både sommar og vinter. Ho røykte litt i ungdomen, men slutta då ho vart gravid 20 år gammal. Bedriftslegen har skaffa seg spirometer og tek no rutinetest av alle over 60 år. Resultatet av spirometrien er vist i tabellen. Variabel Forventa Oppnådd resultat % av forventa FEV1 (Liter) 2,74 2,32 85 FVC (Liter) 3,21 3,52 110 FEV1/FVC 0,85 0,66 Kva er det riktigast av bedriftslegen å gjere i denne situasjonen?
Ingenting, pasienten er lungefrisk
Tilvise til fastlegen; Gje resept på ein langtidsverkande bronkodilatator til inhalasjon; Gå vidare med ein reversibilitetstest
16.pdf
80
Ein pasient har nyleg vore utgreidd for dagtidstrøyttleik, og fått påvist søvnapnésyndrom. Han er ein 65 år gammal mann med BMI på 36 kg/m2, som fortel at kona har påpeikt at han snorkar og har pustestopp om natta. Utgreiinga viste ein apné/hypopné index (AHI) på 35, det vil seie alvorleg søvnapné. Kva er førsteval som behandling?
Behandling med CPAP-maskin heime
Tilpassing av bitskjene; Behandling med oksygen 2 liter/min på nasekateter til bruk om natta
16.pdf
81
74 år gammal kvinne, ikkje-røykjar, oppsøkjer fastlegen grunna gradvis aukande tungpust ved påkjenning siste halvår. Ho har ikkje opplevd følgjefenomen, spesielt ingen brystsmerter. Ho er tidlegare frisk, og bruker ingen faste medisinar. Kliniske funn: respiratorisk upåfallande i kvile, blodtrykk 120/75mmHg, puls 78/min (regelmessig), afebril, normale funn over hjarte og lunger Spirometri: FVC 1,8L (83 %); FEV1 1,2L (89 %); FEV1/FVC 0,68 – alle verdiar i nedre del av referanseområdet. Flowvolumkurva tydeleg avflata i inspirasjon og ekspirasjon (sjå figur under). Kva er mest sannsynleg årsak til pasienten sine plager?
Obstruksjon i sentrale luftvegar
Kronisk obstruktiv lungesjukdom (KOLS); Astma bronkiale; Påkjenningsutløyst larynksobstruksjon
16.pdf
82
Ein 58 år gammal mann med fedme og diabetes type 2 fekk for eit halvt år sidan påvist langtkomen diabetesnefropati. Han måtte kort tid seinare starte i kronisk hemodialyse tre dagar per veke. Han har eit tunnelert dialysekateter i høgre vena jugularis. Diuresen er sparsam. Medikamentetterlevinga er ikkje optimal; han bruker ein del alkohol og sovemedisin, og har oftast veldig høgt blodtrykk på dialysen. Ein sundag kontaktar han legevakta fordi han har ramla, og han lurer på om han har besvimt. Han synest forma er dårleg, men klarer elles ikkje å gjere greie for kva som kan ha skjedd. Blodtrykket blir målt fleire gonger til cirka 100/65 mmHg, og temperaturen er 37,7°C. Han har lette ødem og CRP er 73 mg/L (referanseområde <5). Kva bør legevaktslegen gjere?
Leggje ham inn akutt på næraste sjukehus med dialyseberedskap
Sende ham heim med klar melding om at han ikkje må ta meir B-preparat eller alkohol; Observere han på legevakta over natta til han kan dra rett til dialysen; Roe han med at dette er vanleg hos dialysepasientar; han kan dra heim og møte på dialysen dagen etter
16.pdf
83
Ein 61 år gammal mann kjem til blodtrykkskontroll på fastlegekontoret. Han har astma og kronisk nyresjukdom stadium 3b med estimert GFR 43 ml/min/1.73 m2 (ref. >90) som har vore stabil over tid. S-Kalium 5.0 mmol/l ( ref 3,6 - 5,0) Han bruker enalapril (ACE-hemmar) 20mg dagleg. Ei 24-timars blodtrykksmåling viser forhøgja blodtrykk. Kva for endring i medisineringa bør gjerast?
Gje tillegg av kalsium kanalblokkar
Gje tillegg med Spironolakton (aldosterionantagonist); Gje tillegg av angiotensin II reseptorblokkar; Seponere enalapril og starte betablokkar
16.pdf
84
Ein 45 år gammal mann er hos fastlegen for kontroll av den kroniske nyresjukdomen sin. Han har hatt aukande muskelveikskap i heile kroppen i nokre veker. Ved undersøkinga er blodtrykket 150/95 mmHg og pulsen 75/minutt. Medisinar: furosemid (loop diuretikum), acetylsalisylsyre og amlodipin (kalsium kanalblokkar). Lisinopril (ACE-hemmar) vart seponert for to månader sidan pga. hoste. Blodprøver viser: hemoglobin 12 g/dL (ref 13,4-17,0), kreatinin 270 µmol/L (ref 60-105), eGFR 25 mL/ min/1,73m2 (ref >90). Kva er den mest sannsynlege årsaka til pasienten si muskelsvakheit?
Hypokalemi
Hyponatremi; Hyperfosfatemi; Hyperkalsemi
16.pdf
85
Ei 47 år gammal kvinne er tilvist til nyrepoliklinikken på grunn av progredierande nyresvikt og aukande proteinuri over fleire år. Tidlegare sjukdomar: Diabetes mellitus type 1 i 30 år, med utvikling av polynevropati; langvarig hypertensjon i over 15 år. Det er mistanke om revmatoid artritt på grunn av leddsmerter og positiv anti- CCP antistoff. Status presens: retinopati (mikroaneurismar, blødingar, eksudat), blodtrykket er 145/90 mmHg, pulsen 70 min-1, og ho har pittingødem i begge bein. Blodprøvar viser: Analyse Svar Referanseområde Hemoglobin 15,9 g/dL 11,7-15,3 CRP 3 mg/L <5 Kreatinin 250 µmol/L 45-90 eGFR 20 mL/min/1,73m2 >90 Albumin 30 g/L 36-48 Urin: normale funn, med unntak av albumin/kreatinin ratio (AKR) på 375 mg/mmol (ref <2,5 mg/mmol). Kva er den mest sannsynlege hovudårsaka til kronisk nyresjukdom hos denne pasienten?
Diabetisk nefropati
Hypertensiv nefropati (arterionefrosklerose); Tubulointerstitiell nefritt; Revmatoid artritt med glomerulonefritt
16.pdf
86
Ei 66 år gammal kvinne med tidlegare normal nyrefunksjon, har dei siste 10 dagane hatt feber om kvelden opp mot 39°C, nattesveitte og hoste med hemoptyse, og nasebløding. Ho har ikkje hatt effekt av penicillin. Ho har gått ned i vekt dei siste månadene. Ved innkomst på sjukehus er blodtrykket 123/65 mmHg, det er normale auskultatoriske funn over hjarte og lunger, og ho har ingen ødem. Laboratorieprøvar viser: Analyse Svar Referanseområde Hemoglobin 10,5 g/dL 11,7-15,3 CRP 250 mg/L <5 Senkingsreaksjon 100 mm 1-17 Serum-kreatinin 440 µmol/L 45-90 CT thorax viser fleire små infiltrat i lungene og CT biholer viser pansinusitt. Ved urinmikroskopi ser ein mange dysmorfe erytrocyttar, erytrocyttsylindrar, og kornete sylindrar. Kva er den mest sannsynlege årsaka til nyreskaden hennar?
ANCA-vaskulitt
Medikamentindusert interstitiell nefritt; Akutt glomerulonefritt
16.pdf
87
66 år gammal kvinne med tidlegare normal nyrefunksjon, har dei siste 10 dagane hatt feber om kvelden opp mot 39°C, nattesveitte og hoste med hemoptyse, og nasebløding. Ho har ikkje hatt effekt av penicillin. Ho har gått ned i vekt dei siste månadene. Ved innkomst på sjukehus er blodtrykket 123/65 mmHg, det er normale auskultatoriske funn over hjarte og lunger, og ho har ingen ødem. Laboratorieprøvar viser: Analyse Svar Referanseområde Hemoglobin 10,5 g/dL 11,7-15,3 CRP 250 mg/L <5 Senkingsreaksjon 100 mm 1-17 Serum-kreatinin 440 µmol/L 45-90 CT thorax viser fleire små infiltrat i lungene og CT biholer viser pansinusitt. Ved urinmikroskopi ser ein mange dysmorfe erytrocyttar, erytrocyttsylindrar, og kornete sylindrar. Kva er den mest sannsynlege årsaka til nyreskaden hennar?
ANCA-vaskulitt er riktig. Diagnosen baserer seg på ei sjukehistorie med biholeaffeksjon og medfører naseblødingar, infiltrat på CT thorax, og hemotyse. Urinsedimentet passar også med vaskulitt. Vektnedgang over nokre månader indikerer at sjukdomsprosessen kan ha pågått over noko tid.
Medikamentindusert interstitiell nefritt; Akutt glomerulonefritt; Akutt tubulær nekrose
16.pdf
N/A
Kona til ein 78 år gammal nyretransplantert pasient kontaktar legevakta fordi mannen har hatt oppkast og diaré med tømmingar opp til 6–8 gonger i døgnet i 2 døgn. Han er subfebril og slapp, et og drikk minimalt. Pasienten vil helst ikkje leggjast inn, og kona lurer på kva dei skal gjere. Ho kan fortelje at han bruker følgjande medisinar: • Takrolimus 4 mg x1 (kalsineurinhemmar) • Mykofenolat mofetil 750 mg x2 (immundempande) • Prednisolon 5 mg x1 (kortikosteroid) • Kandesartan 4 mg x1 (angiotensin II-reseptorantagonist) • Nifedipin depot 30 mg x1 (kalsium kanalblokkar) Kva råd bør bli gitt til pasienten si kone?
Pasienten bør leggjast inn på sjukehus for å få intravenøs væske og eventuelt immundempande medisinar intravenøst. Denne pasienten må leggjast inn på sjukehus for å få intravenøs væske og eventuelt immumdempande medisinar intravenøst. Immundempande medisinar kan absorberast i dårlegare grad enn vanleg ved oppkast og diaré og dette kan føre til risiko for rejeksjon av nyregraftet. Nyregraftet er også sårbart for dehydrering. Innlegging er det einaste riktige alternativet her. Å auke dosen immundempande medisinar er heller ikkje trygt fordi serumkonsentrasjonen av takrolimus kan auke ved diaré. Den bør målast for å gje riktig dose.
Pasienten bør kutte ut angiotensin II-reseptorantagonisten og ta kontakt om 1–2 dagar dersom han ikkje kjenner seg betre; Pasienten bør doble dosen med prednisolon til han kjenner seg betre; Pasienten bør doble dosen med dei tre immundempande medisinane (takrolimus, mykofenolat og prednisolon) til han kjenner seg betre
16.pdf
N/A
Ei 63 år gammal kvinne har kjend kronisk nyresjukdom stadium 4. Bakgrunnen for nyresjukdomen er sannsynlegvis hypertensjon. Grunna stabil tilstand med GFR i område 20-25 mL/min/1.73 m2 og lang reiseveg, er kontrollane overførte til fastlegen. Ho bruker ein angiotensin II-antagonist med tiazid, og ein kalsiumantagonist. Ho kjem no til kontroll, er i god ålmenntilstand, med blodtrykk 134/80 mmHg og puls 74 min-1. Ho har ingen ødem. Laboratorieprøvane viser: Analyse Svar Referanseområde Kreatinin 189 μmol/L 45-90 eGFR 22 mL/min/1,73m² >90 Karbamid 12,4 mmol/L 3,1-7,9 Hemoglobin 11,2 g/dL 11,7-15,3 Natrium 138 mmol/L 137-145 Kalium 5,0 mmol/L 3,5-4,6 Kalsium 2,13 mmol/L 2,15-2,51 Fosfat 1,85 mmol/L 0,76-1,41 Urinstiks viser albumin +, men ingen andre utslag. Kva er viktigaste årsak til at fastlegen no bør konferere med nefrolog?
Høg fosfat. Hyperfosfatemi aukar risikoen for ekstraossøse forkalkingar i arteriar og arteriolar, og gjev derved auka fare for kardiovaskulær sjukdom.
Høg kalium; Låg hemoglobin; Låg kalsium
16.pdf
N/A