text
stringlengths 80
6.25k
| text_len
int64 32
3.12k
| src
stringclasses 7
values |
|---|---|---|
een schapenkop gekocht om onderzoek te doen en was op een kanaaltje gestoten dat vanaf de oorspeekselklier de mond voorziet van speeksel Dit kreeg uiteindelijk de naam "ductus parotideus" Steno liet het er niet bij zitten en trachtte in ### aan te tonen dat Blasius onbekwaam was in de anatomie en "een slaaf van zijn gevoelens " Blasius stuurde zijn broer <PERSOON>, die advocaat was, naar Leiden om Steno ertoe te bewegen zijn woorden terug te nemen In ### werd Blasius lid van het "Collegium Privatum Amstelodamense", opgericht door <PERSOON> Het collegium bestond uit een groep wetenschappers die regelmatig bijeenkwam om onderzoek te doen Het was afspraak binnen het collegium om alleen gezamenlijk te publiceren Desondanks gaf Blasius in ### een boekje uit over de anatomie van het ruggenmerg, waarvan het onderzoek verricht was door <LOCATIE>Bij de tweede druk was de naam van Blasius geschrapt, wellicht was hij toen uit het collegium gezet In ### werd Blasius op voorspraak van onder andere <PERSOON> benoemd tot gewoon hoogleraar in de medicijnen aan het <PERSOON>, onder de voorwaarde dat hij geen openbare anatomische lessen zou geven Blasius gaf in de Agnietenkapel en boven de Vleeshal colleges, maar vanaf ### ook botanie in de kruidentuin van het gasthuis De hortus medicus van <PERSOON> was in ###<DATUM> in verband met de <PERSOON> verplaatst van de Utrechtsestraat, ter hoogte van de <LOCATIE>naar het Binnengasthuisterrein Op <DATUM> kreeg hij zes bedden toegewezen en toestemming om met zijn studenten de daarin opgenomen zieken in het Sint Pietersgasthuis te bezoeken In oktober ### kreeg hij toestemming om in het gasthuis patiënten te schouwen die in zijn bedden gestorven waren, zodat de studenten theorie en praktijk met elkaar in verband konden brengen Blaes kreeg nooit toestemming secties in het Theatrum Anatomicum te verrichten, dat privilege werd door de chirurgijns fel verdedigd Blasius gaf zijn studenten een stevige, elementaire basis, maar moest hen doorsturen naar Leiden, want aan het Athenaeum konden geen examens worden afgelegd en geen graden worden behaald Veel van zijn studenten studeerden binnen een paar maanden af en in enkele gevallen na enkele dagen In aantal van die disputaties liggen in de British Library Op <DATUM> kreeg hij toestemming om lijken te laten uittekenen voor plaatwerk In zijn "Anatome animalium" (###) is Stensen de meest aangehaalde auteur Blasius vergaarde een groot fortuin met zijn praktijk Zijn weduwe hertrouwde in ### De positie van Blasius werd vanwege de slechte stedelijke financiën pas in ### ingevuld door <PERSOON> schreef over anatomie, farmacologie en scheikunde, met een voorkeur voor iatrochemie en een aantal leerboeken <PERSOON>, <DATUM> - aldaar, <DATUM> was een Nederlandse arts Hij werd geboren als zoon van Wolphert Deijman, een "kapiteyn te water" en Maijken Troncqoij.
| 544 |
www
|
kreeg hij zes bedden toegewezen en toestemming om met zijn studenten de daarin opgenomen zieken in het Sint Pietersgasthuis te bezoeken In oktober ### kreeg hij toestemming om in het gasthuis patiënten te schouwen die in zijn bedden gestorven waren, zodat de studenten theorie en praktijk met elkaar in verband konden brengen Blaes kreeg nooit toestemming secties in het Theatrum Anatomicum te verrichten, dat privilege werd door de chirurgijns fel verdedigd Blasius gaf zijn studenten een stevige, elementaire basis, maar moest hen doorsturen naar Leiden, want aan het Athenaeum konden geen examens worden afgelegd en geen graden worden behaald Veel van zijn studenten studeerden binnen een paar maanden af en in enkele gevallen na enkele dagen In aantal van die disputaties liggen in de British Library Op <DATUM> kreeg hij toestemming om lijken te laten uittekenen voor plaatwerk In zijn "Anatome animalium" (###) is Stensen de meest aangehaalde auteur Blasius vergaarde een groot fortuin met zijn praktijk Zijn weduwe hertrouwde in ### De positie van Blasius werd vanwege de slechte stedelijke financiën pas in ### ingevuld door <PERSOON> schreef over anatomie, farmacologie en scheikunde, met een voorkeur voor iatrochemie en een aantal leerboeken <PERSOON>, <DATUM> - aldaar, <DATUM> was een Nederlandse arts Hij werd geboren als zoon van Wolphert Deijman, een "kapiteyn te water" en Maijken Troncqoij Hij was belast met de opleiding der chirurgijns en vroedvrouwen en dankt hieraan zijn titel van professor <PERSOON> is <DATUM> ondertrouwd <PERSOON> met <PERSOON> uit een zeer gegoede familie, die uit Noord-<PERSOON> afkomstig, maar sedert lang <PERSOON> gevestigd was Het echtpaar had vier kinderen; Wolphert (###), Nicolaes (###), <PERSOON> (###) <PERSOON> (###) Na zijn overlijden liet hij zijn vrouw welverzorgd achter Het grootste deel van het fortuin van <PERSOON> Six is van de zijde van zijn vrouw gekomen <LOCATIE> vernoemde in ### een straat naar hem Brandhaar (dieren) Brandharen zijn een verdedigingsmechanisme van verschillende dieren, bestaande uit broze, met gif gevulde haren die een pijnlijke sensatie geven Brandharen komen vooral voor bij geleedpotigen, zoals spinnen (in het bijzonder heel wat soorten vogelspinnen) die de haren soms gericht kunnen afwerpen Ook bepaalde rupsen, zoals de eikenprocessierups zijn berucht en worden bestreden om overlast van de brandharen te verminderen De rups van de bastaardsatijnvlinder, die o a voorkomt in het kustgebied van <LOCATIE> en België kan in de duinen voor overlast zorgen In Zuid-Amerika is de rups van "Lonomia obliqua" berucht <PERSOON-##>, <DATUM> - Göksun, KahramanmaraÅ, <DATUM> was een Turks politicus Hij was afkomstig uit de Turkse provincie Sivas YazıcıoÄlu was de leider en de stichter van de Grote Eenheidspartij, een nationalistische Turkse politieke partij Bij de parlementsverkiezingen van ### haalde de partij #,#% van de stemmen en geen zetels Bij de verkiezingen in ### werd YazıcıoÄlu verkozen als onafhankelijke.
| 596 |
www
|
zijn titel van professor <PERSOON> is <DATUM> ondertrouwd <PERSOON> met <PERSOON> uit een zeer gegoede familie, die uit Noord-<PERSOON> afkomstig, maar sedert lang <PERSOON> gevestigd was Het echtpaar had vier kinderen; Wolphert (###), Nicolaes (###), <PERSOON> (###) Na zijn overlijden liet hij zijn vrouw welverzorgd achter Het grootste deel van het fortuin van <PERSOON> Six is van de zijde van zijn vrouw gekomen <LOCATIE> vernoemde in ### een straat naar hem Brandhaar (dieren) Brandharen zijn een verdedigingsmechanisme van verschillende dieren, bestaande uit broze, met gif gevulde haren die een pijnlijke sensatie geven Brandharen komen vooral voor bij geleedpotigen, zoals spinnen (in het bijzonder heel wat soorten vogelspinnen) die de haren soms gericht kunnen afwerpen Ook bepaalde rupsen, zoals de eikenprocessierups zijn berucht en worden bestreden om overlast van de brandharen te verminderen De rups van de bastaardsatijnvlinder, die o a voorkomt in het kustgebied van <LOCATIE> en België kan in de duinen voor overlast zorgen In Zuid-Amerika is de rups van "Lonomia obliqua" berucht <PERSOON>, <DATUM> - Göksun, KahramanmaraÅ, <DATUM> was een Turks politicus Hij was afkomstig uit de Turkse provincie Sivas YazıcıoÄlu was de leider en de stichter van de Grote Eenheidspartij, een nationalistische Turkse politieke partij Bij de parlementsverkiezingen van ### haalde de partij #,#% van de stemmen en geen zetels Bij de verkiezingen in ### werd YazıcıoÄlu verkozen als onafhankelijke Er wordt wel gespeculeerd dat hij vermoord zou zijn, maar daarvoor is tot op heden geen bewijs gevonden <PERSOON> werd op <DATUM> geboren in het kleine dorp Elmali gelegen in provincie Sivas Na zijn basis- en middelbaar onderwijs in ÅarkıÅla afgerond te hebben, vertrok hij naar Ankara, waar hij veterinaire geneeskunde aan de Universiteit van Ankara studeerde YazıcıoÄlus politieke gedachtegoed voert terug naar het jaar ### Hij was redacteur van een schoolkrant en schreef dikwijls over de situatie in Turkije, waarbij hij zich afvroeg hoe een land met zo'n rijke geschiedenis in zo'n slechte staat geraakt kon zijn In die jaren werd hij lid van de Beweging van de Idealisten (Ãlkücüler Hareketi) Tijdens zijn universitaire studie bekleedde hij ook diverse functies op het hoofdkantoor van de Idealisten Zo was hij zowel vicevoorzitter als voorzitter Tevens was hij de oprichter en voorzitter van de Idealistische Jeugdvereniging die in ### tot stand kwam In die periode zouden ook de eerste beschuldigingen tegen hem worden geuit Zo werd bij beschuldigd van moordpartijen in Bahçelievler en KahramanmaraÅ, maar hij kwam vrij nadat hij onschuldig was bevonden Tot het jaar ### was YazıcıoÄlu vicevoorzitter van de MHP Na de staatsgreep van <DATUM> kwam een gerechtelijk proces tegen onder meer de MHP op gang, als gevolg waarvan YazıcıoÄlu #,<LEEFTIJD> jaar in de gevangenis van Mamak belandde, waarvan #,<LEEFTIJD> jaar in een isoleercel.
| 588 |
www
|
Er wordt wel gespeculeerd dat hij vermoord zou zijn, maar daarvoor is tot op heden geen bewijs gevonden <PERSOON> werd op <DATUM> geboren in het kleine dorp Elmali gelegen in provincie Sivas Na zijn basis- en middelbaar onderwijs in ÅarkıÅla afgerond te hebben, vertrok hij naar Ankara, waar hij veterinaire geneeskunde aan de Universiteit van Ankara studeerde YazıcıoÄlus politieke gedachtegoed voert terug naar het jaar ### Hij was redacteur van een schoolkrant en schreef dikwijls over de situatie in Turkije, waarbij hij zich afvroeg hoe een land met zo'n rijke geschiedenis in zo'n slechte staat geraakt kon zijn In die jaren werd hij lid van de Beweging van de Idealisten (Ãlkücüler Hareketi) Tijdens zijn universitaire studie bekleedde hij ook diverse functies op het hoofdkantoor van de Idealisten Zo was hij zowel vicevoorzitter als voorzitter Tevens was hij de oprichter en voorzitter van de Idealistische Jeugdvereniging die in ### tot stand kwam In die periode zouden ook de eerste beschuldigingen tegen hem worden geuit Zo werd bij beschuldigd van moordpartijen in Bahçelievler en KahramanmaraÅ, maar hij kwam vrij nadat hij onschuldig was bevonden Tot het jaar ### was YazıcıoÄlu vicevoorzitter van de MHP Na de staatsgreep van <DATUM> kwam een gerechtelijk proces tegen onder meer de MHP op gang, als gevolg waarvan YazıcıoÄlu #,<LEEFTIJD> jaar in de gevangenis van Mamak belandde, waarvan #,<LEEFTIJD> jaar in een isoleercel Na #,<LEEFTIJD> jaar werd YazıcıoÄlu onschuldig verklaard en vrijgesproken Hierna zette hij zich in voor de Idealisten die nog gevangenzaten en voor hun families Zo stichtte hij de stichting voor sociale zekerheid en onderwijs en was hijzelf tevens voorzitter YazıcıoÄlu werd in het jaar ### lid van de MÃP, aangezien de MHP verboden werd Zijn functie bij de MÃP was plaatsvervangend secretaris-generaal Tijdens de verkiezingen van <DATUM> werd hij gekozen als volksvertegenwoordiger voor de provincie Sivas Op <DATUM> verliet YazıcıoÄlu samen met vijf volksvertegenwoordigers de MÃP, omdat hun ideeën niet strookten met die van de partij YazıcıoÄlu en zijn vrienden misten de islamitisch-religieuze aspecten in de MÃP Op <DATUM> zou hij uiteindelijk samen met het groepje MÃP-verlaters de Grote Eenheidspartij oprichten Tot zijn dood zou hij die partij als leider trouw blijven Op <DATUM> kwam hij als volksvertegenwoordiger in het parlement De jaren erna zou hij bovendien telkens herkozen worden als leider van de Grote Eenheidspartij Ook tijdens de verkiezingen van <DATUM> zou YazıcıoÄlu gekozen worden als volksvertegenwoordiger voor de provincie Sivas Op <DATUM> zal de helikopter die van KahramanmaraÅ vertrok richting Yozgat, Yerköy onderweg verongelukken Wet van Kleiber De Wet van Kleiber is een fysiologische wet die het verband tussen massa en stofwisseling van dieren beschrijft De wet zegt dat er geen rechtlijnig verband is tussen de massa van de levensvorm en het energieverbruik Bij toenemend gewicht wordt relatief minder energie gebruikt.
| 559 |
www
|
zette hij zich in voor de Idealisten die nog gevangenzaten en voor hun families Zo stichtte hij de stichting voor sociale zekerheid en onderwijs en was hijzelf tevens voorzitter YazıcıoÄlu werd in het jaar ### lid van de MÃP, aangezien de MHP verboden werd Zijn functie bij de MÃP was plaatsvervangend secretaris-generaal Tijdens de verkiezingen van <DATUM> werd hij gekozen als volksvertegenwoordiger voor de provincie Sivas Op <DATUM> verliet YazıcıoÄlu samen met vijf volksvertegenwoordigers de MÃP, omdat hun ideeën niet strookten met die van de partij YazıcıoÄlu en zijn vrienden misten de islamitisch-religieuze aspecten in de MÃP Op <DATUM> zou hij uiteindelijk samen met het groepje MÃP-verlaters de Grote Eenheidspartij oprichten Tot zijn dood zou hij die partij als leider trouw blijven Op <DATUM> kwam hij als volksvertegenwoordiger in het parlement De jaren erna zou hij bovendien telkens herkozen worden als leider van de Grote Eenheidspartij Ook tijdens de verkiezingen van <DATUM> zou YazıcıoÄlu gekozen worden als volksvertegenwoordiger voor de provincie Sivas Op <DATUM> zal de helikopter die van KahramanmaraÅ vertrok richting Yozgat, Yerköy onderweg verongelukken Wet van Kleiber De Wet van Kleiber is een fysiologische wet die het verband tussen massa en stofwisseling van dieren beschrijft De wet zegt dat er geen rechtlijnig verband is tussen de massa van de levensvorm en het energieverbruik Bij toenemend gewicht wordt relatief minder energie gebruikt Het is genoemd naar <PERSOON>, een Zwitserse bioloog, en gebaseerd op diens werk op het gebied van de biologie in het begin van de jaren dertig In formulevorm Hierin staat "E" voor het energieverbruik in kcal per dag en "m" voor de massa in kg en "c" een constante die niet afhankelijk is van het lichaamsgewicht Zo zal een kat met een massa van ### keer die van een muis in dezelfde tijdspanne slechts ongeveer ## keer de energie verbruiken die de muis gebruikt Voor planten geldt de wet niet, want dan is de exponent dicht bij één Dit artikel is uitgebreid met informatie van de Engelstalige pagina Neurogene shock Een neurogene shock is een ernstige stoornis van de algemene toestand van het lichaam Dit wordt gekenmerkt door een tekort aan circulerend vocht in de bloedbaan Er is sprake van een primaire verlaging van de weefselspanning met onvoldoende of stilstaande circulatie in de weefsels met aansluitend een kettingreactie die velerlei functies doet uitvallen en de primaire oorzaak nog versterkt, waarbij ook de grote circulatie tekortschiet en een stadium van irreversibele uitval en dood volgt Bij een neurogene shock is er een stoornis in de sympathische controle van de zenuwvoorziening van de bloedvaten, waardoor een actieve verwijding van de vaten optreedt Passief-agressieve persoonlijkheid Een passief-agressieve persoonlijkheid (PAP) is een persoonlijkheidsstoornis uit DSM die gekenmerkt wordt door een agressief denkpatroon tegenover mensen die gezag uitoefenen over de patiënt.
| 527 |
www
|
Kleiber, een Zwitserse bioloog, en gebaseerd op diens werk op het gebied van de biologie in het begin van de jaren dertig In formulevorm Hierin staat "E" voor het energieverbruik in kcal per dag en "m" voor de massa in kg en "c" een constante die niet afhankelijk is van het lichaamsgewicht Zo zal een kat met een massa van ### keer die van een muis in dezelfde tijdspanne slechts ongeveer ## keer de energie verbruiken die de muis gebruikt Voor planten geldt de wet niet, want dan is de exponent dicht bij één Dit artikel is uitgebreid met informatie van de Engelstalige pagina Neurogene shock Een neurogene shock is een ernstige stoornis van de algemene toestand van het lichaam Dit wordt gekenmerkt door een tekort aan circulerend vocht in de bloedbaan Er is sprake van een primaire verlaging van de weefselspanning met onvoldoende of stilstaande circulatie in de weefsels met aansluitend een kettingreactie die velerlei functies doet uitvallen en de primaire oorzaak nog versterkt, waarbij ook de grote circulatie tekortschiet en een stadium van irreversibele uitval en dood volgt Bij een neurogene shock is er een stoornis in de sympathische controle van de zenuwvoorziening van de bloedvaten, waardoor een actieve verwijding van de vaten optreedt Passief-agressieve persoonlijkheid Een passief-agressieve persoonlijkheid (PAP) is een persoonlijkheidsstoornis uit DSM die gekenmerkt wordt door een agressief denkpatroon tegenover mensen die gezag uitoefenen over de patiënt Het is een soort hangend stadium van puberaal gedrag, waardoor de persoon in kwestie zich nog altijd passief-agressief verzet tegen bevelen Het verzet kan bestaan uit De kenmerken zijn Af en toe komt ook handgemeen in het spel waardoor de PAP-lijder nog meer haat en afkeer heeft tegenover andere mensen Wanneer PAP-lijders kritiek krijgen op hun trage werkzaamheden of onvolledige inzet, krijgen de critici of juist hun bazen de schuld ervan Hexadactylie Hexadactylie of hexadactylisme (Oudgrieks "hex" (á¼Î¾) = "zes" en "daktulos" (δάκÏÏ
λοÏ) = "vinger") is de benaming voor het voorkomen van zes vingers aan een hand of van zes tenen aan een voet Het is de meest voorkomende vorm van polydactylie Hexadactylie vormt vaak een van de symptomen die zichtbaar is bij het syndroom van Patau (trisomie ##), het syndroom van <PERSOON>, het syndroom van <PERSOON>-Lemli-Opitz, het basaalcelnaevussyndroom, het syndroom van <PERSOON>-syndroom (Bohring-Opitz) en de dysostosis acrofacialis Hexadactylie als afwijking komt zowel bij mensen als andere gewervelde dieren voor Een bijzondere positie neemt de mol in Dit is de enige bekende gewervelde diersoort die standaard zes vingers heeft Bij deze diersoort blijkt echter onder invloed van veel testosteron in de baarmoeder niet een extra vinger, maar juist een extra knobbeltje tot duim uit te groeien Zedelijkheidswet De Wet van <DATUM> tot bestrijding van de zedeloosheid en beteugeling van de speelzucht (Zedelijkheidswet) is een Nederlandse wet van <DATUM> tot wijziging van het Wetboek van Strafrecht (Sr) ten aanzien van zedendelicten.
| 555 |
www
|
persoon in kwestie zich nog altijd passief-agressief verzet tegen bevelen Het verzet kan bestaan uit De kenmerken zijn Af en toe komt ook handgemeen in het spel waardoor de PAP-lijder nog meer haat en afkeer heeft tegenover andere mensen Wanneer PAP-lijders kritiek krijgen op hun trage werkzaamheden of onvolledige inzet, krijgen de critici of juist hun bazen de schuld ervan Hexadactylie Hexadactylie of hexadactylisme (Oudgrieks "hex" (á¼Î¾) = "zes" en "daktulos" (δάκÏÏ
λοÏ) = "vinger") is de benaming voor het voorkomen van zes vingers aan een hand of van zes tenen aan een voet Het is de meest voorkomende vorm van polydactylie Hexadactylie vormt vaak een van de symptomen die zichtbaar is bij het syndroom van Patau (trisomie ##), het syndroom van <PERSOON>, het syndroom van <PERSOON>-Lemli-Opitz, het basaalcelnaevussyndroom, het syndroom van <PERSOON>-syndroom (Bohring-Opitz) en de dysostosis acrofacialis Hexadactylie als afwijking komt zowel bij mensen als andere gewervelde dieren voor Een bijzondere positie neemt de mol in Dit is de enige bekende gewervelde diersoort die standaard zes vingers heeft Bij deze diersoort blijkt echter onder invloed van veel testosteron in de baarmoeder niet een extra vinger, maar juist een extra knobbeltje tot duim uit te groeien Zedelijkheidswet De Wet van <DATUM> tot bestrijding van de zedeloosheid en beteugeling van de speelzucht (Zedelijkheidswet) is een Nederlandse wet van <DATUM> tot wijziging van het Wetboek van Strafrecht (Sr) ten aanzien van zedendelicten In de wet werd abortus (artikel ###bis) strenger bestraft, en vrouwenhandel (artikel ###ter) en gokken verboden Daarnaast werden bordelen en overige exploitatie van prostitutie verboden (artikel ###bis, zie landelijk bordeelverbod van ###) Artikel ###, derde lid, stelde de souteneur strafbaar Op <DATUM> zijn deze strafbaarstellingen weer vervallen Homoseksualiteit was sinds het <PERSOON> bewind niet meer strafbaar, maar met de wet van ### werden homoseksuele contacten van iemand van <LEEFTIJD> jaar of ouder met iemand jonger dan <LEEFTIJD> jaar verboden (artikel ###bis), terwijl de minimumleeftijd <LEEFTIJD> jaar was en voor heteroseksuele contacten ook bleef (artikel ###) Duizenden personen zijn vervolgd, met een hoogtepunt in de jaren vijftig van de twintigste eeuw Artikel ###bis is vervallen in ###, waardoor de minimumleeftijd ook voor homoseksuele contacten weer <LEEFTIJD> jaar is geworden Onder de pornografie-bepalingen (artikel ###) vielen vanaf ### naast afbeeldingen en "vliegende blaadjes" ook boeken Naast verspreiden, openlijk tentoonstellen, aanslaan en ter verspreiding in voorraad hebben werd nu ook de vervaardiging strafbaar Het bezit van alle soorten pornografie was en bleef in ### toegestaan Het algemene pornografieverbod werd in ### opgeheven De wet van ### bevatte ook een verbod op het openlijk tentoonstellen en verkopen van voorbehoedsmiddelen; dit kwam in ### weer te vervallen, Volgens sommigen legden confessionelen met deze wet hun moraal op aan de rest van de samenleving De Zedelijkheidswet werd vaak aangemerkt als preuts (overdreven zedig, gemaakt eerbaar), en raakte vooral vanaf de jaren â## onder sterke kritiek.
| 622 |
www
|
abortus (artikel ###bis) strenger bestraft, en vrouwenhandel (artikel ###ter) en gokken verboden Daarnaast werden bordelen en overige exploitatie van prostitutie verboden (artikel ###bis, zie landelijk bordeelverbod van ###) Artikel ###, derde lid, stelde de souteneur strafbaar Op <DATUM> zijn deze strafbaarstellingen weer vervallen Homoseksualiteit was sinds het <PERSOON> bewind niet meer strafbaar, maar met de wet van ### werden homoseksuele contacten van iemand van <LEEFTIJD> jaar of ouder met iemand jonger dan <LEEFTIJD> jaar verboden (artikel ###bis), terwijl de minimumleeftijd <LEEFTIJD> jaar was en voor heteroseksuele contacten ook bleef (artikel ###) Duizenden personen zijn vervolgd, met een hoogtepunt in de jaren vijftig van de twintigste eeuw Artikel ###bis is vervallen in ###, waardoor de minimumleeftijd ook voor homoseksuele contacten weer <LEEFTIJD> jaar is geworden Onder de pornografie-bepalingen (artikel ###) vielen vanaf ### naast afbeeldingen en "vliegende blaadjes" ook boeken Naast verspreiden, openlijk tentoonstellen, aanslaan en ter verspreiding in voorraad hebben werd nu ook de vervaardiging strafbaar Het bezit van alle soorten pornografie was en bleef in ### toegestaan Het algemene pornografieverbod werd in ### opgeheven De wet van ### bevatte ook een verbod op het openlijk tentoonstellen en verkopen van voorbehoedsmiddelen; dit kwam in ### weer te vervallen, Volgens sommigen legden confessionelen met deze wet hun moraal op aan de rest van de samenleving De Zedelijkheidswet werd vaak aangemerkt als preuts (overdreven zedig, gemaakt eerbaar), en raakte vooral vanaf de jaren â## onder sterke kritiek Anorganisch fosfaat Fosfaat of anorganisch fosfaat is een bestanddeel in het bloed waarvan de hoeveelheid in een ziekenhuislaboratorium gemeten kan worden en bestaat uit een mengsel van HPO en HPO Fosfaat is van levensbelang omdat deze stof deel uitmaakt van DNA, betrokken is bij het energiemetabolisme, de werking van allerlei enzymen ondersteunt, belangrijk is voor botopbouw en belangrijk is voor de pH van het bloed Te veel fosfaat (hoger dan #,# mmol/L) komt voor bij #,#% van de ziekenhuispatiënten Minder frequente oorzaken zijn vitamine D-overmaat, herstel van botbreuk, bij hypoparathyreoïdie, bij botmetastases, bij nierfunctiestoornissen Voortdurend te veel fosfaat in de bloedbaan kan leiden tot neerslagen van calciumfosfaat in bindweefsels, hart, bloedvaten etc Voor de behandeling van hyperfosfatemie gebruikt men fosfaatbinders die het fosfaat uit de voeding in het maag- darmkanaal binden en zo verhinderen dat het door absorptie vanuit de dunne darm in het bloed terecht komt Te weinig fosfaat wordt meestal veroorzaakt door fosfaatgebrek in voedsel, absorptieproblemen in de darmen, hyperparathyreoïdie, vitamine D-gebrek, nierziekten, bij gebruik van diuretica en na een ernstige zonnesteek Als het fosfaatgehalte in bloed lager wordt dan #,## mmol/L kunnen de cellen in het lichaam niet meer goed functioneren waardoor spierpijn door spierschade en algehele zwakte kunnen optreden Een snelle suppletie van fosfaat is gewenst Barrettoesofagus Barrettoesofagus is een aandoening waarbij zich darmslijmvlies in de slokdarm ontwikkelt De slokdarm is bekleed met meerlagig niet-verhoornend plaveiselepitheel De overgang van slokdarm naar de maag wordt gemarkeerd door een verschil in type epitheelcel.
| 613 |
www
|
fosfaat is een bestanddeel in het bloed waarvan de hoeveelheid in een ziekenhuislaboratorium gemeten kan worden en bestaat uit een mengsel van HPO en HPO Fosfaat is van levensbelang omdat deze stof deel uitmaakt van DNA, betrokken is bij het energiemetabolisme, de werking van allerlei enzymen ondersteunt, belangrijk is voor botopbouw en belangrijk is voor de pH van het bloed Te veel fosfaat (hoger dan #,# mmol/L) komt voor bij #,#% van de ziekenhuispatiënten Minder frequente oorzaken zijn vitamine D-overmaat, herstel van botbreuk, bij hypoparathyreoïdie, bij botmetastases, bij nierfunctiestoornissen Voortdurend te veel fosfaat in de bloedbaan kan leiden tot neerslagen van calciumfosfaat in bindweefsels, hart, bloedvaten etc Voor de behandeling van hyperfosfatemie gebruikt men fosfaatbinders die het fosfaat uit de voeding in het maag- darmkanaal binden en zo verhinderen dat het door absorptie vanuit de dunne darm in het bloed terecht komt Te weinig fosfaat wordt meestal veroorzaakt door fosfaatgebrek in voedsel, absorptieproblemen in de darmen, hyperparathyreoïdie, vitamine D-gebrek, nierziekten, bij gebruik van diuretica en na een ernstige zonnesteek Als het fosfaatgehalte in bloed lager wordt dan #,## mmol/L kunnen de cellen in het lichaam niet meer goed functioneren waardoor spierpijn door spierschade en algehele zwakte kunnen optreden Een snelle suppletie van fosfaat is gewenst Barrettoesofagus Barrettoesofagus is een aandoening waarbij zich darmslijmvlies in de slokdarm ontwikkelt De slokdarm is bekleed met meerlagig niet-verhoornend plaveiselepitheel De overgang van slokdarm naar de maag wordt gemarkeerd door een verschil in type epitheelcel Deze plek wordt de "oesophagogastric junction" of Z-line genoemd Bij (periodiek) terugvloeien van maagzuur en/of gal in de slokdarm, wat men reflux noemt, raakt deze Z-line verstoord door het ontstaan van cilinderepitheel op een plek waar dat normaal niet voorkomt Dit heet metaplasie De Z-line komt hoger te liggen en wordt rafeliger Het type metaplasie kan betrekking hebben op de maag (gastrisch), de darmen (intestinaal) of de overgang daartussen (junctioneel) Wanneer bij onderzoek met behulp van gastroscopie een barrettoesofagus met het type intestinale metaplasie is geconstateerd, is het risico op dysplasie, en daardoor op slokdarmkanker in de vorm van een adenocarcinoom, verhoogd Jaarlijkse controle via gastroscopie is daarom noodzakelijk Bovendien is behandeling met maagzuurremmers noodzakelijk bij alle drie de vormen van metaplasie Mannosebindend lectine Mannosebindend lectine (MBL), ook wel mannanbindend lectine of mannosebindend proteïne (MBP) genoemd, is een lectine dat een rol speelt in de aangeboren afweer door activatie van het complementsysteem Het is een oligomeer, gevormd uit bouwstenen van drie peptideketens elk Mannosebindend lectine bindt, zoals de naam al doet vermoeden, aan het koolhydraat mannose op het oppervlak van pathogenen Het laat daarvoor los van zijn transporteiwit, MBL-geassocieerd serineprotease (MASP) MASP zet vervolgens de complementcascade in gang MBL wordt gemaakt in de lever en is een acutefase-eiwit Toll-like receptor Toll-like receptors (TLR's) vormen een klasse van eiwitten die een rol spelen in het aangeboren afweersysteem Het zijn (kern)membraanreceptoren die functioneren als patroonherkenningsmoleculen voor micro-organismen.
| 556 |
www
|
"oesophagogastric junction" of Z-line genoemd Bij (periodiek) terugvloeien van maagzuur en/of gal in de slokdarm, wat men reflux noemt, raakt deze Z-line verstoord door het ontstaan van cilinderepitheel op een plek waar dat normaal niet voorkomt Dit heet metaplasie De Z-line komt hoger te liggen en wordt rafeliger Het type metaplasie kan betrekking hebben op de maag (gastrisch), de darmen (intestinaal) of de overgang daartussen (junctioneel) Wanneer bij onderzoek met behulp van gastroscopie een barrettoesofagus met het type intestinale metaplasie is geconstateerd, is het risico op dysplasie, en daardoor op slokdarmkanker in de vorm van een adenocarcinoom, verhoogd Jaarlijkse controle via gastroscopie is daarom noodzakelijk Bovendien is behandeling met maagzuurremmers noodzakelijk bij alle drie de vormen van metaplasie Mannosebindend lectine Mannosebindend lectine (MBL), ook wel mannanbindend lectine of mannosebindend proteïne (MBP) genoemd, is een lectine dat een rol speelt in de aangeboren afweer door activatie van het complementsysteem Het is een oligomeer, gevormd uit bouwstenen van drie peptideketens elk Mannosebindend lectine bindt, zoals de naam al doet vermoeden, aan het koolhydraat mannose op het oppervlak van pathogenen Het laat daarvoor los van zijn transporteiwit, MBL-geassocieerd serineprotease (MASP) MASP zet vervolgens de complementcascade in gang MBL wordt gemaakt in de lever en is een acutefase-eiwit Toll-like receptor Toll-like receptors (TLR's) vormen een klasse van eiwitten die een rol spelen in het aangeboren afweersysteem Het zijn (kern)membraanreceptoren die functioneren als patroonherkenningsmoleculen voor micro-organismen Toll-like receptoren zijn genummerd op volgorde van ontdekking Toll-like receptoren heten zo omdat ze lijken op de eiwitten die gemaakt worden door Toll-genen die in ### bij de fruitvlieg ("Drosophila melanogaster") zijn ontdekt Een voorbeeld van een Toll-like receptor is TLR#, die lipopolysacchariden (LPS) op het celmembraan van een gram-negatieve bacterie herkent samen met CD## Het geneesmiddel imiquimod werkt via TLR# Tumornecrosefactor β Tumornecrosefactor bèta (TNF-β, ook wel bekend als lymfotoxine) is een van de twee tumornecrosefactoren en daarmee een cytokine Het is een eiwit dat wordt gemaakt door cytotoxische T-cellen van het immuunsysteem die viraal geïnfecteerde cellen ombrengen Het gen voor TNF-β ligt op chromosoom # van het humane genoom TNF-β behoort tot de TNF-familie van liganden voor de receptoren TNFR# and TNFR# TNF-β wordt geproduceerd door zowel geactiveerde T- als B-cellen en heeft een vergelijkbare functie als TNF-alfa TNF-β speelt een rol bij verschillende biologische processen waaronder proliferatie van B- en T-cellen, apoptose, vetmetabolisme en neurotransmissie TNF-β wordt geproduceerd als oplosbaar polypeptide en kan heterotrimeren vormen met de lymfotoxine-bètareceptor die TNF-β aan het celoppervlak kan binden TNF-β is cytotoxisch voor een breed spectrum van tumorcellen <PERSOON>, <DATUM> â New York, <DATUM> was een Amerikaans orthopedisch chirurg en kankeronderzoeker die vooral bekend werd door het ontwikkelen van behandeling tegen kanker op basis van het veroorzaken van een immuunrespons op bacteriën In ### werd een hier voorverantwoordelijk eiwit, tumornecrosefactor, gevonden Bromoform.
| 570 |
www
|
Toll-like receptoren heten zo omdat ze lijken op de eiwitten die gemaakt worden door Toll-genen die in ### bij de fruitvlieg ("Drosophila melanogaster") zijn ontdekt Een voorbeeld van een Toll-like receptor is TLR#, die lipopolysacchariden (LPS) op het celmembraan van een gram-negatieve bacterie herkent samen met CD## Het geneesmiddel imiquimod werkt via TLR# Tumornecrosefactor β Tumornecrosefactor bèta (TNF-β, ook wel bekend als lymfotoxine) is een van de twee tumornecrosefactoren en daarmee een cytokine Het is een eiwit dat wordt gemaakt door cytotoxische T-cellen van het immuunsysteem die viraal geïnfecteerde cellen ombrengen Het gen voor TNF-β ligt op chromosoom # van het humane genoom TNF-β behoort tot de TNF-familie van liganden voor de receptoren TNFR# and TNFR# TNF-β wordt geproduceerd door zowel geactiveerde T- als B-cellen en heeft een vergelijkbare functie als TNF-alfa TNF-β speelt een rol bij verschillende biologische processen waaronder proliferatie van B- en T-cellen, apoptose, vetmetabolisme en neurotransmissie TNF-β wordt geproduceerd als oplosbaar polypeptide en kan heterotrimeren vormen met de lymfotoxine-bètareceptor die TNF-β aan het celoppervlak kan binden TNF-β is cytotoxisch voor een breed spectrum van tumorcellen <PERSOON>, <DATUM> â New York, <DATUM> was een Amerikaans orthopedisch chirurg en kankeronderzoeker die vooral bekend werd door het ontwikkelen van behandeling tegen kanker op basis van het veroorzaken van een immuunrespons op bacteriën In ### werd een hier voorverantwoordelijk eiwit, tumornecrosefactor, gevonden Bromoform Het is een kleurloze vloeistof met een zoete geur, vergelijkbaar met chloroform, die in contact met licht of lucht lichtgeel wordt Ze is vrij goed oplosbaar in water De stof komt in kleine hoeveelheden voor in de oceaan, waar de stof gevormd wordt door algen Toch is de stof schadelijk voor het milieu als er grote hoeveelheden in het water terechtkomen De stof ontleedt bij verhitting met vorming van giftige en corrosieve dampen, onder andere waterstofbromide en broom De stof is een zwak zuur en reageert hevig met oxidatiemiddelen, basen in poedervorm en is corrosief voor de meeste metalen Bromoform wordt gesynthetiseerd door middel van een haloformreactie met aceton en natriumhypobromiet of door de behandeling van chloroform met aluminiumbromide Tri-ethylamine Tri-ethylamine of TEA is een organische verbinding met als brutoformule CHN (doorgaans afgekort tot EtN of TEA) In zuivere toestand is het een kleurloze tot lichtgele vloeistof met een karakteristieke indringende ammoniakale geur, die door sommigen als een 'sterke vislucht' wordt omschreven Tri-ethylamine is mengbaar met water Tri-ethylamine wordt vaak gebruikt als base of als oplosmiddel bij organische syntheses Het gebruik in deze context hangt samen met het feit dat tri-ethylamine het eenvoudigste tertiaire amine is dat bij een ruimer temperatuursbereik boven kamertemperatuur nog vloeibaar is (trimethylamine is een gas, dimethylethylamine is een vluchtige vloeistof) Soms wordt di-isopropylethylamine (Hünigs base) gebruikt als een iets minder vluchtige organische base Tri-ethylamine vormt een bestanddeel van de geur van meidoorn Op industriële schaal wordt tri-ethylamine bereid door alkylering van ammoniak met ethanol.
| 560 |
www
|
geur, vergelijkbaar met chloroform, die in contact met licht of lucht lichtgeel wordt Ze is vrij goed oplosbaar in water De stof komt in kleine hoeveelheden voor in de oceaan, waar de stof gevormd wordt door algen Toch is de stof schadelijk voor het milieu als er grote hoeveelheden in het water terechtkomen De stof ontleedt bij verhitting met vorming van giftige en corrosieve dampen, onder andere waterstofbromide en broom De stof is een zwak zuur en reageert hevig met oxidatiemiddelen, basen in poedervorm en is corrosief voor de meeste metalen Bromoform wordt gesynthetiseerd door middel van een haloformreactie met aceton en natriumhypobromiet of door de behandeling van chloroform met aluminiumbromide Tri-ethylamine Tri-ethylamine of TEA is een organische verbinding met als brutoformule CHN (doorgaans afgekort tot EtN of TEA) In zuivere toestand is het een kleurloze tot lichtgele vloeistof met een karakteristieke indringende ammoniakale geur, die door sommigen als een 'sterke vislucht' wordt omschreven Tri-ethylamine is mengbaar met water Tri-ethylamine wordt vaak gebruikt als base of als oplosmiddel bij organische syntheses Het gebruik in deze context hangt samen met het feit dat tri-ethylamine het eenvoudigste tertiaire amine is dat bij een ruimer temperatuursbereik boven kamertemperatuur nog vloeibaar is (trimethylamine is een gas, dimethylethylamine is een vluchtige vloeistof) Soms wordt di-isopropylethylamine (Hünigs base) gebruikt als een iets minder vluchtige organische base Tri-ethylamine vormt een bestanddeel van de geur van meidoorn Op industriële schaal wordt tri-ethylamine bereid door alkylering van ammoniak met ethanol Deze reactie gaat door in de gasfase In het laboratorium wordt tri-ethylamine gedroogd door het te destilleren over calciumhydride Tri-ethylamine wordt veel toegepast als organische base, vaak bij de bereiding van esters en amiden uit acylchloriden Bij dergelijke reacties komt waterstofchloride vrij dat met tri-ethylamine combineert tot tri-ethylammoniumchloride, een hydrochloridezout Het verwijderen van het ontstane waterstofchloride is vaak een voorwaarde om de reactie volledig te laten verlopen, conform het principe van <PERSOON> Zoals andere tertiaire amines katalyseert tri-ethylamine de vorming van polyurethaanschuim en epoxyharsen Daarnaast vindt het toepassing in onder andere dehydrohalogeneringreacties, de Swern-oxidatie, de Kornblum-oxidatie en de Sonogashira-koppeling Tri-ethylamine wordt makkelijk gealkyleerd met halogeenalkanen, waarbij de corresponderende quaternair ammoniumzout ontstaat In de biologie wordt TEA als actieve ingrediënt in FlyNap (slaapmiddel voor "Drosophila melanogaster") gebruikt Tri-ethylamine is een corrosieve en giftige vloeistof Contact met tri-ethylamine kan leiden tot hoesten, ademhalingsmoeilijkheden en hoofdpijn Na contact met de huid kan huidirritatie ontstaan, al of niet gevolgd door het ontstaan van brandwonden Blootstelling aan de zuivere vloeistof kan leiden tot opname door de huid, met zeer ernstige gezondheidsrisico's tot gevolg Contact met de ogen kan leiden tot irritatie en troebel zicht Mengsels met lucht zijn explosief als ze tussen #,# en # volumeprocent aan tri-ethylamine bevatten Rolstoelcurling Rolstoelcurling een variant op het gewone curling, maar dan voor mensen met een lichamelijke handicap die gebruikmaken van een rolstoel Rolstoelcurling ontstond eind jaren negentig in Europa en bereikte in ### Noord-Amerika.
| 542 |
www
|
Deze reactie gaat door in de gasfase In het laboratorium wordt tri-ethylamine gedroogd door het te destilleren over calciumhydride Tri-ethylamine wordt veel toegepast als organische base, vaak bij de bereiding van esters en amiden uit acylchloriden Bij dergelijke reacties komt waterstofchloride vrij dat met tri-ethylamine combineert tot tri-ethylammoniumchloride, een hydrochloridezout Het verwijderen van het ontstane waterstofchloride is vaak een voorwaarde om de reactie volledig te laten verlopen, conform het principe van <PERSOON> Zoals andere tertiaire amines katalyseert tri-ethylamine de vorming van polyurethaanschuim en epoxyharsen Daarnaast vindt het toepassing in onder andere dehydrohalogeneringreacties, de Swern-oxidatie, de Kornblum-oxidatie en de Sonogashira-koppeling Tri-ethylamine wordt makkelijk gealkyleerd met halogeenalkanen, waarbij de corresponderende quaternair ammoniumzout ontstaat In de biologie wordt TEA als actieve ingrediënt in FlyNap (slaapmiddel voor "Drosophila melanogaster") gebruikt Tri-ethylamine is een corrosieve en giftige vloeistof Contact met tri-ethylamine kan leiden tot hoesten, ademhalingsmoeilijkheden en hoofdpijn Na contact met de huid kan huidirritatie ontstaan, al of niet gevolgd door het ontstaan van brandwonden Blootstelling aan de zuivere vloeistof kan leiden tot opname door de huid, met zeer ernstige gezondheidsrisico's tot gevolg Contact met de ogen kan leiden tot irritatie en troebel zicht Mengsels met lucht zijn explosief als ze tussen #,# en # volumeprocent aan tri-ethylamine bevatten Rolstoelcurling Rolstoelcurling een variant op het gewone curling, maar dan voor mensen met een lichamelijke handicap die gebruikmaken van een rolstoel Rolstoelcurling ontstond eind jaren negentig in Europa en bereikte in ### Noord-Amerika Rolstoelcurling wordt in <LOCATIE> nauwelijks beoefend Curling wordt gespeeld op een ## meter lange en # ## meter brede baan met aan beide kanten daarop rood blauwe cirkels die het huis wordt genoemd Het huis heeft een straal van #,## meter Het huis bestaat uit een aantal verschillend gekleurde ringen waarvan de kleinste de dolly wordt genoemd Een Curlingsteen weegt ## kg en heeft een handvat om hem weg te kunnen duwen De steen wordt gemaakt van graniet en is geslepen en gepolijst in een ronde/ovale vorm Een spel bestaat meestal uit zes keer een (end), in plaats van tien, met een mogelijk extra end in het geval van gelijkspel Elk team moet beschikken over vier spelers op het ijs van beide geslachten Het werpen van de steen kan worden gedaan met de arm en hand of met behulp van een hulpstuk Vegen is niet toegestaan bij rolstoelcurling Het rolstoelcurling is voorbehouden voor mensen die niet kunnen lopen of die zich meestal in een rolstoel moeten verplaatsen De bedoeling is dat op het einde van een end een aantal stenen van het eigen team dichter bij het midden van het huis (de dolly) ligt dan de stenen van de tegenpartij Voor elke steen die dichter bij de dolly ligt dan de dichtst bij de dolly liggende steen van de tegenpartij krijgt men één punt.
| 523 |
www
|
Rolstoelcurling wordt in <LOCATIE> nauwelijks beoefend Curling wordt gespeeld op een ## meter lange en # ## meter brede baan met aan beide kanten daarop rood blauwe cirkels die het huis wordt genoemd Het huis heeft een straal van #,## meter Het huis bestaat uit een aantal verschillend gekleurde ringen waarvan de kleinste de dolly wordt genoemd Een Curlingsteen weegt ## kg en heeft een handvat om hem weg te kunnen duwen De steen wordt gemaakt van graniet en is geslepen en gepolijst in een ronde/ovale vorm Een spel bestaat meestal uit zes keer een (end), in plaats van tien, met een mogelijk extra end in het geval van gelijkspel Elk team moet beschikken over vier spelers op het ijs van beide geslachten Het werpen van de steen kan worden gedaan met de arm en hand of met behulp van een hulpstuk Vegen is niet toegestaan bij rolstoelcurling Het rolstoelcurling is voorbehouden voor mensen die niet kunnen lopen of die zich meestal in een rolstoel moeten verplaatsen De bedoeling is dat op het einde van een end een aantal stenen van het eigen team dichter bij het midden van het huis (de dolly) ligt dan de stenen van de tegenpartij Voor elke steen die dichter bij de dolly ligt dan de dichtst bij de dolly liggende steen van de tegenpartij krijgt men één punt Gelijkspel bestaat in curling niet Is er na ## ends een gelijke stand, dan wordt er een extra end gespeeld Strategie speelt een grote rol bij curling; zo kan men ervoor kiezen de eigen steen in het huis te leggen (een draw), ofwel er een steen van de tegenstander mee weg te spelen (een take-out), ofwel een eigen steen voor het huis te laten liggen om daarmee een achterliggende steen te beschermen (een guard) De eerste # stenen van elke partij mogen niet voor een take-out worden gebruikt op een steen die voor het huis ligt Gebeurt dit toch, dan moet de weggespeelde steen van de tegenstander worden teruggeplaatst De laatste steen mogen spelen (de hammer) heeft altijd een voordeel, daar wordt de hele strategie op bepaald "Give one and take two" Dit betekent dat als men niet de laatste steen heeft, men de tegenstander maar maximaal # steen laat scoren (of, nog beter, zelf stenen scoort ("steelt"); als men wel zelf de laatste steen heeft, dan probeert men er # of meer te scoren Aan het begin van de wedstrijd wordt getost om te bepalen wie in het eerste end de laatste steen heeft Scoort een team in een end, dan begint dat team het volgende end, het andere team heeft dan de laatste steen Ductus venosus De ductus venosus, ductus venosus Arantii ductus venalis Arantii is een shunt in de bloedsomloop van de foetus Het is een verbinding tussen de vena umbilicalis en de vena cava inferior.
| 533 |
www
|
er een extra end gespeeld Strategie speelt een grote rol bij curling; zo kan men ervoor kiezen de eigen steen in het huis te leggen (een draw), ofwel er een steen van de tegenstander mee weg te spelen (een take-out), ofwel een eigen steen voor het huis te laten liggen om daarmee een achterliggende steen te beschermen (een guard) De eerste # stenen van elke partij mogen niet voor een take-out worden gebruikt op een steen die voor het huis ligt Gebeurt dit toch, dan moet de weggespeelde steen van de tegenstander worden teruggeplaatst De laatste steen mogen spelen (de hammer) heeft altijd een voordeel, daar wordt de hele strategie op bepaald "Give one and take two" Dit betekent dat als men niet de laatste steen heeft, men de tegenstander maar maximaal # steen laat scoren (of, nog beter, zelf stenen scoort ("steelt"); als men wel zelf de laatste steen heeft, dan probeert men er # of meer te scoren Aan het begin van de wedstrijd wordt getost om te bepalen wie in het eerste end de laatste steen heeft Scoort een team in een end, dan begint dat team het volgende end, het andere team heeft dan de laatste steen Ductus venosus De ductus venosus, ductus venosus Arantii ductus venalis Arantii is een shunt in de bloedsomloop van de foetus Het is een verbinding tussen de vena umbilicalis en de vena cava inferior De ductus Arantii is genoemd naar <PERSOON> die hem voor het eerst beschreef Congenitale cyanotische hartziekte Congenitale cyanotische hartziekten is een groep van aangeboren hartziekten waarbij een pasgeborene een manifesterende centrale cyanose (blauwzucht) heeft, meestal uit dit in een blauwe tong De blauwe tong wordt veroorzaakt doordat het hemoglobine van de rode bloedcel in de capillaire vaten van de tong niet voldoende geoxygeneerd zijn Dit symptoom kan vanaf een concentratie van geoxygeneerd hemoglobine van minder # gram per ### milliliter bloed Cyanose bij deze groep hartafwijkingen wordt veroorzaakt doordat er een verbinding tussen de rechter- en linkerkant van het hart waardoor het zuurstofrijke bloed met het zuurstofarme bloed kan mengen Dit mengsel, wat dus minder geoxygeneerd is dan bloed dat in de normale situatie door de slagaderen gaat, wordt vervolgens door de linker kamer het lichaam in gepompt Doordat dit mengsel dus relatief onderverzadigd is treedt er cyanose, blauwzucht, op Ziekte van Ebstein De ziekte van Ebstein is een aangeboren hartziekte, waarbij de tricuspidalisklep lager gelegen is dan normaal en deels vergroeid is met het kamertussenschot De rechterventrikel is kleiner doordat de hartklep lager aangelegd is Het gevolg hiervan is dat minder bloed naar de longcirculatie gepompt kan worden In ##% van de gevallen gaat deze aandoening ook samen met een open foramen ovale (ASD) De ziekte is zeer zeldzaam, ongeveer # Ã # gevallen op ### ### geboortes Het is geassocieerd met het syndroom <PERSOON>-Parkinson-White.
| 539 |
www
|
die hem voor het eerst beschreef Congenitale cyanotische hartziekte Congenitale cyanotische hartziekten is een groep van aangeboren hartziekten waarbij een pasgeborene een manifesterende centrale cyanose (blauwzucht) heeft, meestal uit dit in een blauwe tong De blauwe tong wordt veroorzaakt doordat het hemoglobine van de rode bloedcel in de capillaire vaten van de tong niet voldoende geoxygeneerd zijn Dit symptoom kan vanaf een concentratie van geoxygeneerd hemoglobine van minder # gram per ### milliliter bloed Cyanose bij deze groep hartafwijkingen wordt veroorzaakt doordat er een verbinding tussen de rechter- en linkerkant van het hart waardoor het zuurstofrijke bloed met het zuurstofarme bloed kan mengen Dit mengsel, wat dus minder geoxygeneerd is dan bloed dat in de normale situatie door de slagaderen gaat, wordt vervolgens door de linker kamer het lichaam in gepompt Doordat dit mengsel dus relatief onderverzadigd is treedt er cyanose, blauwzucht, op Ziekte van Ebstein De ziekte van Ebstein is een aangeboren hartziekte, waarbij de tricuspidalisklep lager gelegen is dan normaal en deels vergroeid is met het kamertussenschot De rechterventrikel is kleiner doordat de hartklep lager aangelegd is Het gevolg hiervan is dat minder bloed naar de longcirculatie gepompt kan worden In ##% van de gevallen gaat deze aandoening ook samen met een open foramen ovale (ASD) De ziekte is zeer zeldzaam, ongeveer # à # gevallen op ### ### geboortes Het is geassocieerd met het syndroom <PERSOON>-Parkinson-White De ernst van de klachten en de symptomen hangt enerzijds af van de mate van verplaatsing van de klep en anderzijds van de pompfunctie van het rechterventrikel Neonaat meestal worden de pasgeborenen kinderen medicamenteus behandeld om een operatie te voorkomen of uit te stellen Er zijn operaties mogelijk om de afwijkende anatomie te compenseren, maar deze worden liever bij oudere kinderen uitgevoerd Ouder kind Behandeling op oudere kinderleeftijd bestaat uit medicamenteuze behandeling van de aanwezige symptomen Bij onvoldoende effect kan operatief de klepdisfunctie gerepareerd worden en een mogelijk atriumseptumdefect gesloten worden In eerste instantie kan een medicamenteuze behandeling een operatie vaak uitstellen De operatie zelf is zeer gecompliceerd en de uitkomst niet altijd succesvol Het risico van de operatie is desalniettemin relatief laag Het is vooral vanaf de tweede helft van de jaren ## (###) dat er afdoende chirurgische therapieën door <PERSOON> en zijn collegaâs werden ontwikkeld <PERSOON> volgde nog nieuwe, verfijnde technieken zoals de cone procedure van <PERSOON> Cushing (Cleveland (Ohio), <DATUM> â New Haven (Connecticut), <DATUM> was een Amerikaans neurochirurg en een pionier in de hersenchirurgie Hij wordt alom beschouwd als de belangrijkste neurochirurg van de ##e eeuw en vaak de âvader van de moderne neurochirurgieâ genoemd Cushing werd geboren in Cleveland (Ohio) als zoon van Kirke Cushing, een arts en <PERSOON> Hij was de jongste van tien kinderen.
| 527 |
www
|
de mate van verplaatsing van de klep en anderzijds van de pompfunctie van het rechterventrikel Neonaat meestal worden de pasgeborenen kinderen medicamenteus behandeld om een operatie te voorkomen of uit te stellen Er zijn operaties mogelijk om de afwijkende anatomie te compenseren, maar deze worden liever bij oudere kinderen uitgevoerd Ouder kind Behandeling op oudere kinderleeftijd bestaat uit medicamenteuze behandeling van de aanwezige symptomen Bij onvoldoende effect kan operatief de klepdisfunctie gerepareerd worden en een mogelijk atriumseptumdefect gesloten worden In eerste instantie kan een medicamenteuze behandeling een operatie vaak uitstellen De operatie zelf is zeer gecompliceerd en de uitkomst niet altijd succesvol Het risico van de operatie is desalniettemin relatief laag Het is vooral vanaf de tweede helft van de jaren ## (###) dat er afdoende chirurgische therapieën door <PERSOON> en zijn collegaâs werden ontwikkeld <PERSOON> volgde nog nieuwe, verfijnde technieken zoals de cone procedure van <PERSOON> Cushing (Cleveland (Ohio), <DATUM> â New Haven (Connecticut), <DATUM> was een Amerikaans neurochirurg en een pionier in de hersenchirurgie Hij wordt alom beschouwd als de belangrijkste neurochirurg van de ##e eeuw en vaak de âvader van de moderne neurochirurgieâ genoemd Cushing werd geboren in Cleveland (Ohio) als zoon van Kirke Cushing, een arts en <PERSOON> Hij was de jongste van tien kinderen Hij voltooide zijn assistentschap aan het "Massachusetts General Hospital" en studeerde verder in de chirurgie bij de beroemde chirurg<PERSOON>" in Baltimore (Maryland) Gedurende zijn carrière werkte hij verder als chirurg in het "Johns Hopkins Hospital", het "<PERSOON>" in Boston en, als hoogleraar chirurgie aan de Harvard Medical School Van ### tot zijn overlijden in ### werkte Cushing aan de "Yale University School of Medicine" Korte tijd was hij legerchirurg gedurende de Eerste Wereldoorlog Cushing trouwde op <DATUM> met <PERSOON> De kregen vijf kinderen <PERSOON> en <PERSOON> overleed in ### in New Haven (Connecticut) aan de complicaties van een hartinfarct Hij werd begraven op de "<PERSOON-##> View Cemetary" in Cleveland Opmerkelijk is dat bij autopsie een colloïdcyste werd gevonden in zijn derde ventrikel In het begin van de ##e eeuw ontwikkelde Cushing vele basisprincipes voor hersenchirurgie Dit maakte hem een van de voorlopers en experts in het veld en maakte van de neurochirurgie een autonome chirurgische discipline Misschien nog wel de belangrijkste bijdrage die Cushing heeft geleverd aan de geneeskunde was de introductie van de bloeddrukmeter in Noord-Amerika Bij een bezoek aan de Italiaanse natuurkundige <PERSOON-##> was Cushing verbaasd over de niet-invasieve (âonbloedigeâ) meting van de bloeddruk die <PERSOON-##> had bedacht in navolging van een primitiever ontwerp van de <PERSOON-##> arts <PERSOON-##>.
| 540 |
www
|
beroemde chirurg<PERSOON>" in Baltimore (Maryland) Gedurende zijn carrière werkte hij verder als chirurg in het "Johns Hopkins Hospital", het "<PERSOON>" in Boston en, als hoogleraar chirurgie aan de Harvard Medical School Van ### tot zijn overlijden in ### werkte Cushing aan de "Yale University School of Medicine" Korte tijd was hij legerchirurg gedurende de Eerste Wereldoorlog Cushing trouwde op <DATUM> met <PERSOON> De kregen vijf kinderen <PERSOON> en <PERSOON> overleed in ### in New Haven (Connecticut) aan de complicaties van een hartinfarct Hij werd begraven op de "<PERSOON> View Cemetary" in Cleveland Opmerkelijk is dat bij autopsie een colloïdcyste werd gevonden in zijn derde ventrikel In het begin van de ##e eeuw ontwikkelde Cushing vele basisprincipes voor hersenchirurgie Dit maakte hem een van de voorlopers en experts in het veld en maakte van de neurochirurgie een autonome chirurgische discipline Misschien nog wel de belangrijkste bijdrage die Cushing heeft geleverd aan de geneeskunde was de introductie van de bloeddrukmeter in Noord-Amerika Bij een bezoek aan de Italiaanse natuurkundige <PERSOON> was Cushing verbaasd over de niet-invasieve (âonbloedigeâ) meting van de bloeddruk die <PERSOON> had bedacht in navolging van een primitiever ontwerp van de <PERSOON> arts <PERSOON-##> met deze vinding zorgde ervoor dat bloedmeting op deze manier zich als een olievlek over de Verenigde Staten en de rest van de Westerse wereld verspreidde Deze meting werd aangevuld met de meting van de diastolische druk, de onderdruk, door het ontdekken van de Korotkoff-tonen door <PERSOON-##> in ### Ook werd door hem een schaalmanometer gebruikt in plaats van de kwikkolom De naam Cushing is uiteraard het meest verbonden met de ziekte van Cushing in ### publiceerde hij een studie over een endocrien syndroom door een functiestoornis van de hypofyse, dat hij het âpolyglandulair syndroomâ noemde In ### publiceerde hij deze bevindingen als "<PERSOON-##> Basophil Adenomas of the Pituitary Body and Their Clinical Manifestations pituitary Basophilismâ Cushing won een Pulitzerprijs in ### voor een biografie van een van de vaders van de moderne geneeskunde, <PERSOON-##> won in ### de Lister-medaille voor zijn bijdragen aan wetenschappelijk werk in de chirurgie Hij mocht in dat jaar de "Lister Memorial"-lezing geven aan het "Royal College of Surgeons of England" De Verenigde Staten hebben in ### een postzegel van ## cent uitgegeven met de beeltenis van Cushing in de serie "Great Americans" De <PERSOON-##>/<PERSOON-##>-universiteit bevat een grote collectie materiaal op het vlak van geneeskunde en de geschiedenis van de geneeskunde Een deel hiervan in online beschikbaar gemaakt, waaronder de "<PERSOON-##>"-collectie, bestaande uit portretgravures, ## olieverfschilderijen van rond het midden van de negentiende eeuw door <PERSOON-##> Qua van Chinese tumorpatiënten en een biografie van <PERSOON-##> door <PERSOON-##> temporalis.
| 596 |
www
|
de rest van de Westerse wereld verspreidde Deze meting werd aangevuld met de meting van de diastolische druk, de onderdruk, door het ontdekken van de Korotkoff-tonen door <PERSOON> in ### Ook werd door hem een schaalmanometer gebruikt in plaats van de kwikkolom De naam Cushing is uiteraard het meest verbonden met de ziekte van Cushing in ### publiceerde hij een studie over een endocrien syndroom door een functiestoornis van de hypofyse, dat hij het âpolyglandulair syndroomâ noemde In ### publiceerde hij deze bevindingen als "<PERSOON> Basophil Adenomas of the Pituitary Body and Their Clinical Manifestations pituitary Basophilismâ Cushing won een Pulitzerprijs in ### voor een biografie van een van de vaders van de moderne geneeskunde, <PERSOON> won in ### de Lister-medaille voor zijn bijdragen aan wetenschappelijk werk in de chirurgie Hij mocht in dat jaar de "Lister Memorial"-lezing geven aan het "Royal College of Surgeons of England" De Verenigde Staten hebben in ### een postzegel van ## cent uitgegeven met de beeltenis van Cushing in de serie "Great Americans" De <PERSOON>-universiteit bevat een grote collectie materiaal op het vlak van geneeskunde en de geschiedenis van de geneeskunde Een deel hiervan in online beschikbaar gemaakt, waaronder de "<PERSOON>"-collectie, bestaande uit portretgravures, ## olieverfschilderijen van rond het midden van de negentiende eeuw door <PERSOON> Qua van Chinese tumorpatiënten en een biografie van <PERSOON> door <PERSOON> temporalis reuscelarteriitis, RCA) van de grote en middelgrote arteriën, vooral van de halsslagader (arteria carotis) en de vertakkingen daarvan (onder andere de arteria temporalis) Het is geassocieerd met polymyalgia rheumatica (spierreuma) Arteriitis temporalis is geassocieerd met het humaan leukocytenantigeen HLA-DR subtype DR# In Scandinavische landen komt het meer voor dan gemiddeld Vrouwen zijn vaker aangedaan Het ontstaansmechanisme van arteriitis temporalis is tot op heden niet opgehelderd In het biopt uit de arteria temporalis is hyperplasie van de binnenste laag (intima) van de vaatwand te zien met reuscellen in de elastische laag (membrana elastica interna) tussen de intima en media (middelste laag van de vaatwand) Het is het beeld van een granulomateuze ontsteking Niet de hele arterie is aangedaan Om zo een ontsteking te 'vangen' in het biopt, moet minstens één centimeter gebiopteerd worden Het (tot nu toe onbekende) antigeen wordt waarschijnlijk aangeleverd via de vasa vasorum # van de # onderstaande criteria Bij een duidelijk klinisch beeld wordt vaak geen biopt genomen en meteen met de behandeling begonnen Behandeling geschiedt met prednison (##-## mg/dag), wat vooral lijkt te helpen tegen het oedeem in de vaatwand ##% van de patiënten heeft deze behandeling langer dan <LEEFTIJD> jaar nodig Er kan een aneurysma van de (thoracale) aorta ontstaan Ook kan er (dubbelzijdige) blindheid optreden als niet snel genoeg aan AT wordt gedacht bij visusklachten (o a amaurosis fugax) Albendazol.
| 566 |
www
|
RCA) van de grote en middelgrote arteriën, vooral van de halsslagader (arteria carotis) en de vertakkingen daarvan (onder andere de arteria temporalis) Het is geassocieerd met polymyalgia rheumatica (spierreuma) Arteriitis temporalis is geassocieerd met het humaan leukocytenantigeen HLA-DR subtype DR# In Scandinavische landen komt het meer voor dan gemiddeld Vrouwen zijn vaker aangedaan Het ontstaansmechanisme van arteriitis temporalis is tot op heden niet opgehelderd In het biopt uit de arteria temporalis is hyperplasie van de binnenste laag (intima) van de vaatwand te zien met reuscellen in de elastische laag (membrana elastica interna) tussen de intima en media (middelste laag van de vaatwand) Het is het beeld van een granulomateuze ontsteking Niet de hele arterie is aangedaan Om zo een ontsteking te 'vangen' in het biopt, moet minstens één centimeter gebiopteerd worden Het (tot nu toe onbekende) antigeen wordt waarschijnlijk aangeleverd via de vasa vasorum # van de # onderstaande criteria Bij een duidelijk klinisch beeld wordt vaak geen biopt genomen en meteen met de behandeling begonnen Behandeling geschiedt met prednison (##-## mg/dag), wat vooral lijkt te helpen tegen het oedeem in de vaatwand ##% van de patiënten heeft deze behandeling langer dan <LEEFTIJD> jaar nodig Er kan een aneurysma van de (thoracale) aorta ontstaan Ook kan er (dubbelzijdige) blindheid optreden als niet snel genoeg aan AT wordt gedacht bij visusklachten (o a amaurosis fugax) Albendazol De stof is door de WHO op de lijst van essentiele medicijnen geplaatst Oxalonitril Oxalonitril, ook wel aangeduid als dicyaan of cyanogeen, is een organische verbinding met als brutoformule CN De stof komt voor als een kleurloos, zeer ontvlambaar en giftig gas met een kenmerkende prikkelende amandelgeur Het is een pseudohalogeen De molecule bestaat uit twee cyanidegroepen waarvan de koolstofatomen aan elkaar verbonden zijn Oxalonitril werd voor het eerst in zuivere toestand geïsoleerd door <PERSOON> Gay-Lussac in ###, hoewel het wellicht al rond ### door <PERSOON> was gevormd tijdens zijn onderzoek naar waterstofcyanide Oxalonitril kan via verschillende routes bereid worden Een eerste methode is de oxidatie van waterstofcyanide met chloorgas bij een temperatuur rond ### °C en met een katalysator zoals actieve kool of geactiveerd siliciumdioxide Omdat dit zeer toxische en corrosieve gassen zijn moet er gespecialiseerde apparatuur gebruikt worden zoals een reactor in kwarts De oxidatie van waterstofcyanide kan ook plaatsgrijpen met stikstofdioxide en een gepaste katalysator Oxalonitril wordt gevormd wanneer een oplossing van kaliumcyanide of natriumcyanide gemengd wordt bij een oplossing van koper(II)sulfaat of koper(II)chloride Hierbij wordt het zeer toxische koper(I)cyanide als nevenproduct gevormd Een andere mogelijkheid is de reactie van glyoxime met azijnzuuranhydride tot N,N'-diacetoxyglyoxime, dat dan op hoge temperatuur gepyrolyseerd wordt tot oxalonitril en azijnzuur In het laboratorium kan oxalonitril verkregen worden door de thermische ontleding van kwik(II)cyanide Oxalonitril wordt gebruikt als reagens in diverse organische syntheses, waaronder die van geneesmiddelen en stikstofhoudende kunstmeststoffen zoals oxamide.
| 547 |
www
|
Oxalonitril Oxalonitril, ook wel aangeduid als dicyaan of cyanogeen, is een organische verbinding met als brutoformule CN De stof komt voor als een kleurloos, zeer ontvlambaar en giftig gas met een kenmerkende prikkelende amandelgeur Het is een pseudohalogeen De molecule bestaat uit twee cyanidegroepen waarvan de koolstofatomen aan elkaar verbonden zijn Oxalonitril werd voor het eerst in zuivere toestand geïsoleerd door <PERSOON> Gay-Lussac in ###, hoewel het wellicht al rond ### door <PERSOON> was gevormd tijdens zijn onderzoek naar waterstofcyanide Oxalonitril kan via verschillende routes bereid worden Een eerste methode is de oxidatie van waterstofcyanide met chloorgas bij een temperatuur rond ### °C en met een katalysator zoals actieve kool of geactiveerd siliciumdioxide Omdat dit zeer toxische en corrosieve gassen zijn moet er gespecialiseerde apparatuur gebruikt worden zoals een reactor in kwarts De oxidatie van waterstofcyanide kan ook plaatsgrijpen met stikstofdioxide en een gepaste katalysator Oxalonitril wordt gevormd wanneer een oplossing van kaliumcyanide of natriumcyanide gemengd wordt bij een oplossing van koper(II)sulfaat of koper(II)chloride Hierbij wordt het zeer toxische koper(I)cyanide als nevenproduct gevormd Een andere mogelijkheid is de reactie van glyoxime met azijnzuuranhydride tot N,N'-diacetoxyglyoxime, dat dan op hoge temperatuur gepyrolyseerd wordt tot oxalonitril en azijnzuur In het laboratorium kan oxalonitril verkregen worden door de thermische ontleding van kwik(II)cyanide Oxalonitril wordt gebruikt als reagens in diverse organische syntheses, waaronder die van geneesmiddelen en stikstofhoudende kunstmeststoffen zoals oxamide Oxalonitril kan gebruikt worden voor de productie van oxaalzuur Het reageert met waterstofgas tot ethyleendiamine Oxalonitril kan gepolymeriseerd worden door middel van elektropolymerisatie en verwerkt tot geleidende vezels Oxalonitril is een brandbaar gas Het verbrandt met zuivere zuurstof met een zeer hete vlam (### à ### °C) Bij verbranding komen er giftige gassen vrij, waaronder waterstofcyanide, koolstofmonoxide en stikstofoxiden Het gas is #,# keer zwaarder dan lucht Het vormt explosieve mengsels met lucht bij concentraties tussen ongeveer # en ## volumepercent Oxalonitril reageert hevig met sterk oxiderende stoffen, met gevaar op brand of explosie Bij de reactie met zuren komen giftige gassen vrij, zoals waterstofcyanide Oxalonitril is irriterend voor de ogen en de luchtwegen, en kan het centrale zenuwstelsel beïnvloeden, wat kan leiden tot hoofdpijn, duizeligheid, ademhalingsstoornissen en bewusteloosheid Blootstelling aan hoge concentraties kan dodelijk zijn Het gas lost goed op in water en is derhalve ook zeer toxisch voor in het water levende organismen <PERSOON> (New York, <DATUM> â Naples (Florida), <DATUM> was een Amerikaans endocrinoloog die het bekendst is door zijn beschrijving van een bepaalde vorm van primair hyperaldosteronisme, naar hem het syndroom van Conn genoemd Conn werd geboren in New York en studeerde drie jaar aan de <PERSOON> Universiteit alvorens hij in ### overstapte naar de "medical school" van de Universiteit van Michigan in <PERSOON> Door gevolgen van de Grote Depressie van ### werd het voor zijn familie moeilijk zijn studie te betalen.
| 550 |
www
|
met waterstofgas tot ethyleendiamine Oxalonitril kan gepolymeriseerd worden door middel van elektropolymerisatie en verwerkt tot geleidende vezels Oxalonitril is een brandbaar gas Het verbrandt met zuivere zuurstof met een zeer hete vlam (### à ### °C) Bij verbranding komen er giftige gassen vrij, waaronder waterstofcyanide, koolstofmonoxide en stikstofoxiden Het gas is #,# keer zwaarder dan lucht Het vormt explosieve mengsels met lucht bij concentraties tussen ongeveer # en ## volumepercent Oxalonitril reageert hevig met sterk oxiderende stoffen, met gevaar op brand of explosie Bij de reactie met zuren komen giftige gassen vrij, zoals waterstofcyanide Oxalonitril is irriterend voor de ogen en de luchtwegen, en kan het centrale zenuwstelsel beïnvloeden, wat kan leiden tot hoofdpijn, duizeligheid, ademhalingsstoornissen en bewusteloosheid Blootstelling aan hoge concentraties kan dodelijk zijn Het gas lost goed op in water en is derhalve ook zeer toxisch voor in het water levende organismen <PERSOON> (New York, <DATUM> â Naples (Florida), <DATUM> was een Amerikaans endocrinoloog die het bekendst is door zijn beschrijving van een bepaalde vorm van primair hyperaldosteronisme, naar hem het syndroom van Conn genoemd Conn werd geboren in New York en studeerde drie jaar aan de <PERSOON> Universiteit alvorens hij in ### overstapte naar de "medical school" van de Universiteit van Michigan in <PERSOON> Door gevolgen van de Grote Depressie van ### werd het voor zijn familie moeilijk zijn studie te betalen Conn studeerde in ### cum laude af en richtte zich eerst op een assistentschap chirurgie om later over te stappen op de interne geneeskunde Hij werkte onder <PERSOON> of Clinical Research" aan de relatie tussen obesitas en niet-insulineafhankelijke diabetes mellitus Hij ontdekte een terugkeer naar een normale koolhydraattolerantie na het bereiken van een normaal gewicht bij twintig van de een-en-twintig onderzochte personen Conn werd in ### "fellow" en in ### assistent hoogleraar Vanaf ### kreeg Conn de leiding over de "Division of Endocrinology" en deed hij onderzoek naar problemen die de militairen in de Stille Zuidzee hadden met het klimaat Uit zijn onderzoek bleek bij toenemende warmte een duidelijk daling in de uitscheiding van natrium via zweet, urine en speeksel Tijdens een lezing voor de "Society of Clinical Research" op <DATUM> presenteerde Conn de casus van een <LEEFTIJD>-jarige vrouw met sinds zeven jaar perioden van spierzwakte in de onderbenen, tot vrijwel verlamming, met episoden van spierspasmen en kramp in de handen Bij onderzoek had Conn verhoogde aldosteronspiegels gevonden die veroorzaakt bleken door een aldosteronproducerend bijnieradenoom Hij noemde dit beeld daarom primair hyperaldosteronisme Na wegneming van de bijnier met het adenoom herstelde de patiënte Later werd dit ziektebeeld naar hem ´Syndroom van Conn´ genoemd In totaal heeft Conn ### artikelen en hoofdstukken in boeken op zijn naam staan Zijn kliniek was jarenlang toonaangevend in het onderzoek naar hyperaldosteronisme In ### werd hij benoemd tot L H.
| 555 |
www
|
cum laude af en richtte zich eerst op een assistentschap chirurgie om later over te stappen op de interne geneeskunde Hij werkte onder <PERSOON> of Clinical Research" aan de relatie tussen obesitas en niet-insulineafhankelijke diabetes mellitus Hij ontdekte een terugkeer naar een normale koolhydraattolerantie na het bereiken van een normaal gewicht bij twintig van de een-en-twintig onderzochte personen Conn werd in ### "fellow" en in ### assistent hoogleraar Vanaf ### kreeg Conn de leiding over de "Division of Endocrinology" en deed hij onderzoek naar problemen die de militairen in de Stille Zuidzee hadden met het klimaat Uit zijn onderzoek bleek bij toenemende warmte een duidelijk daling in de uitscheiding van natrium via zweet, urine en speeksel Tijdens een lezing voor de "Society of Clinical Research" op <DATUM> presenteerde Conn de casus van een <LEEFTIJD>-jarige vrouw met sinds zeven jaar perioden van spierzwakte in de onderbenen, tot vrijwel verlamming, met episoden van spierspasmen en kramp in de handen Bij onderzoek had Conn verhoogde aldosteronspiegels gevonden die veroorzaakt bleken door een aldosteronproducerend bijnieradenoom Hij noemde dit beeld daarom primair hyperaldosteronisme Na wegneming van de bijnier met het adenoom herstelde de patiënte Later werd dit ziektebeeld naar hem ´Syndroom van Conn´ genoemd In totaal heeft Conn ### artikelen en hoofdstukken in boeken op zijn naam staan Zijn kliniek was jarenlang toonaangevend in het onderzoek naar hyperaldosteronisme In ### werd hij benoemd tot L H Hij was lid van twaalf landelijk opererende instituten Conn werd vooral ook geprezen vanwege zijn manier waarop hij anderen stimuleerde om onderzoek te doen Hij ging in ### met pensioen Quinoxyfen Quinoxyfen (ISO-naam) is een fungicide Het wordt ingezet tegen echte meeldauw op diverse teelten Het werd ontwikkeld door Dow Elanco (later Dow AgroSciences) en kwam rond ### op de markt Merknamen zijn "Quintec" (in de Verenigde Staten), "Apres", "Erysto" en "Fortress" Quinoxyfen is een ether en wordt gevormd door de reactie van #,#,#-trichloorchinoline met #-fluorfenol Quinoxyfen is opgenomen in de lijst van pesticiden die door de lidstaten van de Europese Unie erkend mogen worden In België is "Fortress" erkend voor gebruik op graangewassen, hop, bieten, aardbeien, bosbessen, stekelbessen en aalbessen Egyptische cobra De Egyptische cobra of Egyptische aspis ("Naja haje") is een giftige slang uit de familie koraalslangachtigen De slang komt voor in delen van Noord-Afrika en het Midden-<PERSOON> Het is de meest voorkomende cobra in dit deel van de wereld De kop en nek zijn vrijwel altijd bruin-zwart terwijl het lijf geelgroen tot bruin is Deze slang heeft soms zwarte dwarsbanden De lichaamslengte bedraagt ### tot ### cm met uitschieters tot wel ### cm Het voedsel van deze nachtactieve slang bestaat uit kleine slangen, kleine zoogdieren, padden en vogels, die hij doodt met zijn snelwerkend gif Ook eieren staan op zijn menu Ze zijn erg territoriaal ingesteld, waarbij vaker onderlinge gevechten plaatsvinden.
| 566 |
www
|
lid van twaalf landelijk opererende instituten Conn werd vooral ook geprezen vanwege zijn manier waarop hij anderen stimuleerde om onderzoek te doen Hij ging in ### met pensioen Quinoxyfen Quinoxyfen (ISO-naam) is een fungicide Het wordt ingezet tegen echte meeldauw op diverse teelten Het werd ontwikkeld door Dow Elanco (later Dow AgroSciences) en kwam rond ### op de markt Merknamen zijn "Quintec" (in de Verenigde Staten), "Apres", "Erysto" en "Fortress" Quinoxyfen is een ether en wordt gevormd door de reactie van #,#,#-trichloorchinoline met #-fluorfenol Quinoxyfen is opgenomen in de lijst van pesticiden die door de lidstaten van de Europese Unie erkend mogen worden In België is "Fortress" erkend voor gebruik op graangewassen, hop, bieten, aardbeien, bosbessen, stekelbessen en aalbessen Egyptische cobra De Egyptische cobra of Egyptische aspis ("Naja haje") is een giftige slang uit de familie koraalslangachtigen De slang komt voor in delen van Noord-Afrika en het Midden-<PERSOON> Het is de meest voorkomende cobra in dit deel van de wereld De kop en nek zijn vrijwel altijd bruin-zwart terwijl het lijf geelgroen tot bruin is Deze slang heeft soms zwarte dwarsbanden De lichaamslengte bedraagt ### tot ### cm met uitschieters tot wel ### cm Het voedsel van deze nachtactieve slang bestaat uit kleine slangen, kleine zoogdieren, padden en vogels, die hij doodt met zijn snelwerkend gif Ook eieren staan op zijn menu Ze zijn erg territoriaal ingesteld, waarbij vaker onderlinge gevechten plaatsvinden Is de belager niet onder de indruk, dan sist hij, schuift naderbij en gaat tot de aanval over In de ochtenduren wordt vaak een zonnebad genomen Het vrouwtje legt # tot ## eieren welke na ## dagen uitkomen Ze worden meestal in een termietenheuvel uitgezet Deze soort komt voor in Noord-, West- en <PERSOON>-Afrika in woestijnen en droge graslanden, maar ook in stedelijke gebieden Hij is ook te vinden in akkers bij oases en regenbeddingen Dichte bossen en extreem droge gebieden worden gemeden Er moet wel enig vocht en vegetatie aanwezig zijn De mens kan met het reptiel worden geconfronteerd als het beest erf en huis binnendringt op jacht naar kip of knaagdier (zo zou de kanarie van de archeoloog Carter zijn opgevreten door een Egyptische cobra) maar de meeste onvrijwillige ontmoetingen vinden plaats als boeren het land met de hand bewerken Indien de cobra de mens bijt dan wordt # op de # keer geen gif geïnjecteerd, maar als dat wel gebeurt dan heeft dat hachelijke gevolgen Het ingebrachte gif is namelijk een sterke neurotoxine dat het centrale zenuwstelsel aantast en ernstige verlammingsverschijnselen veroorzaakt waardoor het slachtoffer kan overlijden Ook ontstaat soms necrose Per milligram is het gif van de "Naja haje" ruim ## maal minder effectief dan het gif van de Filipijnse cobra zoals uit onderstaande tabel blijkt Dit betekent natuurlijk niet dat je beter door een Egyptische cobra kan worden gebeten dan door een Filipijnse want dat is sterk afhankelijk van de ingebrachte hoeveelheid.
| 566 |
www
|
de indruk, dan sist hij, schuift naderbij en gaat tot de aanval over In de ochtenduren wordt vaak een zonnebad genomen Het vrouwtje legt # tot ## eieren welke na ## dagen uitkomen Ze worden meestal in een termietenheuvel uitgezet Deze soort komt voor in Noord-, West- en <PERSOON>-Afrika in woestijnen en droge graslanden, maar ook in stedelijke gebieden Hij is ook te vinden in akkers bij oases en regenbeddingen Dichte bossen en extreem droge gebieden worden gemeden Er moet wel enig vocht en vegetatie aanwezig zijn De mens kan met het reptiel worden geconfronteerd als het beest erf en huis binnendringt op jacht naar kip of knaagdier (zo zou de kanarie van de archeoloog Carter zijn opgevreten door een Egyptische cobra) maar de meeste onvrijwillige ontmoetingen vinden plaats als boeren het land met de hand bewerken Indien de cobra de mens bijt dan wordt # op de # keer geen gif geïnjecteerd, maar als dat wel gebeurt dan heeft dat hachelijke gevolgen Het ingebrachte gif is namelijk een sterke neurotoxine dat het centrale zenuwstelsel aantast en ernstige verlammingsverschijnselen veroorzaakt waardoor het slachtoffer kan overlijden Ook ontstaat soms necrose Per milligram is het gif van de "Naja haje" ruim ## maal minder effectief dan het gif van de Filipijnse cobra zoals uit onderstaande tabel blijkt Dit betekent natuurlijk niet dat je beter door een Egyptische cobra kan worden gebeten dan door een Filipijnse want dat is sterk afhankelijk van de ingebrachte hoeveelheid Sommigen houden de Egyptische cobra als exotisch huisdier in een terrarium wat alleen aan te raden is voor ervaren slangenhouders Het is meerdere malen gebeurd dat het beest zijn eigenaar beet en de slangen willen ook nog weleens ontsnappen In ### verdween in een appartementencomplex in Toronto een cobra en omdat het dier niet werd gevonden moesten er twee woningen gedurende # maanden worden geëvacueerd De slangenhouder werd veroordeeld tot een gevangenisstraf van een jaar en hij moest wegens huurderving $## ### betalen Volgens de overlevering pleegde Cleopatra in ## v Chr op <DATUM> zelfmoord door zich te laten bijten door een aspis Het is een van de meest tot de verbeelding sprekende gebeurtenissen uit de oudheid maar er is geen betrouwbare primaire <INSTELLING> en het leent zich uitstekend tot romantisering De eerste die er melding van maakte was Strabo, een tijdgenoot van Cleopatra en hij had het over zelfmoord door een dodelijke zalf of een slangenbeet Plutarchus schreef <LEEFTIJD> jaar na haar dood "Onderin een mand met vijgen zat een aspis verstopt Zij nam enkele vijgen, ontdekte het reptiel en stak haar arm uit om gebeten te worden " Anderen beweerden dat het beest in een vaas zat waarin zij roerde zodat het haar zou bijten en in latere verhalen werd zij niet meer in haar arm gebeten maar klemde zij het beest tegen haar borst.
| 518 |
www
|
Sommigen houden de Egyptische cobra als exotisch huisdier in een terrarium wat alleen aan te raden is voor ervaren slangenhouders Het is meerdere malen gebeurd dat het beest zijn eigenaar beet en de slangen willen ook nog weleens ontsnappen In ### verdween in een appartementencomplex in Toronto een cobra en omdat het dier niet werd gevonden moesten er twee woningen gedurende # maanden worden geëvacueerd De slangenhouder werd veroordeeld tot een gevangenisstraf van een jaar en hij moest wegens huurderving $## ### betalen Volgens de overlevering pleegde Cleopatra in ## v Chr op <DATUM> zelfmoord door zich te laten bijten door een aspis Het is een van de meest tot de verbeelding sprekende gebeurtenissen uit de oudheid maar er is geen betrouwbare primaire <INSTELLING> en het leent zich uitstekend tot romantisering De eerste die er melding van maakte was Strabo, een tijdgenoot van Cleopatra en hij had het over zelfmoord door een dodelijke zalf of een slangenbeet Plutarchus schreef <LEEFTIJD> jaar na haar dood "Onderin een mand met vijgen zat een aspis verstopt Zij nam enkele vijgen, ontdekte het reptiel en stak haar arm uit om gebeten te worden " Anderen beweerden dat het beest in een vaas zat waarin zij roerde zodat het haar zou bijten en in latere verhalen werd zij niet meer in haar arm gebeten maar klemde zij het beest tegen haar borst Hospital Standardized Mortality Ratio De Hospital Standardized Mortality Ratio (HSMR) zet de werkelijke sterfte in een ziekenhuis af tegen de sterfte die op basis van de patiëntkenmerken werd verwacht Het is daarmee een indicator voor potentieel vermijdbare sterfte Als een HSMR boven de ### komt, betekent dat meer patiënten overlijden dan verwacht, bij een score onder ### betekent dat er minder patiënten overlijden dan verwacht De indicator is bruikbaar omdat deze rekening houdt met de patiënten die het ziekenhuis bezoeken, zaken als leeftijd, conditie en aandoening spelen een rol in de kans op overleving De HSMR is ontwikkeld in Engeland door emeritus professor <PERSOON> en gebruikt administratieve gegevens die in ieder ziekenhuis beschikbaar zijn om sterftecijfers te standaardiseren voor een aantal patiëntfactoren De HSMR is gebaseerd op ## diagnosegroepen die landelijk ##% van de ziekenhuissterfte veroorzaken Er wordt rekening gehouden met de significantie; om de HSMR wordt een betrouwbaarheidsinterval berekend Zo is een driedeling te maken ziekenhuizen die lager scoren dan gemiddeld, ziekenhuizen die niet afwijken van het landelijke gemiddelde en ziekenhuizen met een hogere HSMR dan gemiddeld De HSMR wordt voor de volgende factoren gestandaardiseerd Het sterftecijfer (de HSMR) van een geheel ziekenhuis, is opgebouwd uit die vijftig SMRâs het sterftecijfer per ziekenhuisafdeling Voor iedere diagnosegroep is gekeken welke van bovenstaande factoren bijdragen aan de voorspelling van de sterfte binnen die groep Vervolgens is per groep alleen voor die factoren gestandaardiseerd Alle ## diagnosegroepen samen tellen op tot de HSMR Neem als voorbeeld de diagnosegroep pneumonie.
| 532 |
www
|
een ziekenhuis af tegen de sterfte die op basis van de patiëntkenmerken werd verwacht Het is daarmee een indicator voor potentieel vermijdbare sterfte Als een HSMR boven de ### komt, betekent dat meer patiënten overlijden dan verwacht, bij een score onder ### betekent dat er minder patiënten overlijden dan verwacht De indicator is bruikbaar omdat deze rekening houdt met de patiënten die het ziekenhuis bezoeken, zaken als leeftijd, conditie en aandoening spelen een rol in de kans op overleving De HSMR is ontwikkeld in Engeland door emeritus professor <PERSOON> en gebruikt administratieve gegevens die in ieder ziekenhuis beschikbaar zijn om sterftecijfers te standaardiseren voor een aantal patiëntfactoren De HSMR is gebaseerd op ## diagnosegroepen die landelijk ##% van de ziekenhuissterfte veroorzaken Er wordt rekening gehouden met de significantie; om de HSMR wordt een betrouwbaarheidsinterval berekend Zo is een driedeling te maken ziekenhuizen die lager scoren dan gemiddeld, ziekenhuizen die niet afwijken van het landelijke gemiddelde en ziekenhuizen met een hogere HSMR dan gemiddeld De HSMR wordt voor de volgende factoren gestandaardiseerd Het sterftecijfer (de HSMR) van een geheel ziekenhuis, is opgebouwd uit die vijftig SMRâs het sterftecijfer per ziekenhuisafdeling Voor iedere diagnosegroep is gekeken welke van bovenstaande factoren bijdragen aan de voorspelling van de sterfte binnen die groep Vervolgens is per groep alleen voor die factoren gestandaardiseerd Alle ## diagnosegroepen samen tellen op tot de HSMR Neem als voorbeeld de diagnosegroep pneumonie Bij andere diagnosegroepen speelt deze seizoensinvloed niet Daarom is deze factor bij pneumonie wel in het standaardisatiemodel opgenomen, maar bij andere groepen niet Deze methode van het opbouwen van het standaardisatiemodel wordt âbottom-upâ genoemd Sinds <DATUM> zijn ziekenhuizen in <LOCATIE> wettelijk verplicht de HSMR bekend te maken De HSMR kan een signaal zijn dat aanleiding kan geven tot nader onderzoek De validatiepiramide is van groot belang bij het interpreteren van de HSMR Een hoge HSMR kan bijvoorbeeld ook komen door de codering in een ziekenhuis, of een heel specifieke casemix, waarvoor niet is gestandaardiseerd De HSMR wordt in verschillende landen al gebruikt In Engeland wordt ieder jaar de HSMR per ziekenhuis openbaar gemaakt In de VS, Canada en Denemarken wordt de HSMR, naast andere indicatoren, gebruikt om het effect van veiligheidscampagnes te meten Vlaamse Vereniging Autisme De Vlaamse Vereniging Autisme is een Vlaamse vereniging die de belangen behartigt van ouders, familieleden en personen zelf met een autismespectrumstoornis De maatschappelijke zetel van de vereniging is gevestigd in Gent De voorloper van de vereniging werd in ### opgericht door ouders van autistische kinderen nadat ze met heel wat onbegrip te maken hadden gekregen Deze Belgische vereniging werd in ### opgesplitst en er werd een Vlaamse vereniging opgericht In ### kreeg deze de naam Vlaamse Vereniging Autisme De vereniging betaalt haar werking onder meer met contributies, giften, fondsenwerving en overheidssubsidies De vereniging organiseert info avonden, gespreksavonden, cursussen, workshops, voordrachten en sport- en ontspanningsactiviteiten.
| 537 |
www
|
Daarom is deze factor bij pneumonie wel in het standaardisatiemodel opgenomen, maar bij andere groepen niet Deze methode van het opbouwen van het standaardisatiemodel wordt âbottom-upâ genoemd Sinds <DATUM> zijn ziekenhuizen in <LOCATIE> wettelijk verplicht de HSMR bekend te maken De HSMR kan een signaal zijn dat aanleiding kan geven tot nader onderzoek De validatiepiramide is van groot belang bij het interpreteren van de HSMR Een hoge HSMR kan bijvoorbeeld ook komen door de codering in een ziekenhuis, of een heel specifieke casemix, waarvoor niet is gestandaardiseerd De HSMR wordt in verschillende landen al gebruikt In Engeland wordt ieder jaar de HSMR per ziekenhuis openbaar gemaakt In de VS, Canada en Denemarken wordt de HSMR, naast andere indicatoren, gebruikt om het effect van veiligheidscampagnes te meten Vlaamse Vereniging Autisme De Vlaamse Vereniging Autisme is een Vlaamse vereniging die de belangen behartigt van ouders, familieleden en personen zelf met een autismespectrumstoornis De maatschappelijke zetel van de vereniging is gevestigd in Gent De voorloper van de vereniging werd in ### opgericht door ouders van autistische kinderen nadat ze met heel wat onbegrip te maken hadden gekregen Deze Belgische vereniging werd in ### opgesplitst en er werd een Vlaamse vereniging opgericht In ### kreeg deze de naam Vlaamse Vereniging Autisme De vereniging betaalt haar werking onder meer met contributies, giften, fondsenwerving en overheidssubsidies De vereniging organiseert info avonden, gespreksavonden, cursussen, workshops, voordrachten en sport- en ontspanningsactiviteiten Er wordt een tweemaandelijks tijdschrift uitgegeven voor de leden en er is ook een trimestriële kalender die in drukvorm of als elektronische versie verkregen kan worden Verder wordt er ook een autisme telefoon bemand De vereniging voert sensibiliseringscampagnes naar het grote publiek toe, met radio- en televisie spots en door middel van het plaatsen van advertenties en artikels in kranten en tijdschriften <PERSOON>, <DATUM> - Parijs, <DATUM> was een <PERSOON> dermatoloog en medisch directeur van het Hôpital St <PERSOON> in Parijs Hij introduceerde histopathologie en parasitologie tot de kliniek en heeft de biopsie bedacht van het nemen van weefselmonsters Besnier was de eerste die de chronische huidveranderingen beschreef bij sarcoïdose hij noemde dit beeld "lupus pernio" Met <PERSOON> richtte hij het blad "Annales de dermatologie et de syphiligraphie" op Daarnaast probeerde Besnier de benaderingswijzen van zowel de <PERSOON> als de Weense kliniek te combineren bij zijn studies Ook weer samen met Doyon vertaalde hij het toenmalig vermaarde boek van <PERSOON> sur les maladies de la peau", van het <PERSOON> Zijn naam is verbonden aan Besniers prurigo, een bepaalde vorm van atopische dermatitis, door hem beschreven Sarcoïdose wordt nog steeds vaak de ziekte van Besnier-Boeck-Schaumann genoemd Chloranil Chloranil is de triviale naam voor tetrachloor-"p"-benzochinon, een organische verbinding met als brutoformule CClO De naam is afgeleid van chloor en aniline.
| 528 |
www
|
tijdschrift uitgegeven voor de leden en er is ook een trimestriële kalender die in drukvorm of als elektronische versie verkregen kan worden Verder wordt er ook een autisme telefoon bemand De vereniging voert sensibiliseringscampagnes naar het grote publiek toe, met radio- en televisie spots en door middel van het plaatsen van advertenties en artikels in kranten en tijdschriften <PERSOON>, <DATUM> - Parijs, <DATUM> was een <PERSOON> dermatoloog en medisch directeur van het Hôpital St <PERSOON> in Parijs Hij introduceerde histopathologie en parasitologie tot de kliniek en heeft de biopsie bedacht van het nemen van weefselmonsters Besnier was de eerste die de chronische huidveranderingen beschreef bij sarcoïdose hij noemde dit beeld "lupus pernio" Met <PERSOON> richtte hij het blad "Annales de dermatologie et de syphiligraphie" op Daarnaast probeerde Besnier de benaderingswijzen van zowel de <PERSOON> als de Weense kliniek te combineren bij zijn studies Ook weer samen met Doyon vertaalde hij het toenmalig vermaarde boek van <PERSOON> sur les maladies de la peau", van het <PERSOON> Zijn naam is verbonden aan Besniers prurigo, een bepaalde vorm van atopische dermatitis, door hem beschreven Sarcoïdose wordt nog steeds vaak de ziekte van Besnier-Boeck-Schaumann genoemd Chloranil Chloranil is de triviale naam voor tetrachloor-"p"-benzochinon, een organische verbinding met als brutoformule CClO De naam is afgeleid van chloor en aniline Het isomeer tetrachloor-"o"-benzochinon wordt aangeduid als "o"-chloranil Chloranil wordt tegenwoordig bereid door de oxidatieve chlorering van een chinon of hydrochinon, in een geconcentreerde oplossing van zoutzuur, al dan niet in aanwezigheid van een katalysator De syntheseweg die uitging van gedeeltelijk gechloreerde fenolen is als productiemethode verlaten omdat hierbij als nevenproducten giftige dioxineachtige stoffen gevormd worden Chloranil werd in het verleden gebruikt als fungicide, in het bijzonder voor de bescherming van zaden Het gebruik als fungicide is niet meer toegelaten in de Verenigde Staten en de Europese Unie De stof werd vrijwillig van de markt genomen omwille van de aanwezigheid van resten dioxines die tijdens de productie waren ontstaan In de Verenigde Staten gebeurde dit onder impuls van het Environmental Protection Agency Dit zette de industrie ertoe aan om over te schakelen op een andere, dioxine-vrije productiemethode voor chloranil Chloranil wordt gebruikt als oxidator in chemische reacties, in het bijzonder bij de synthese van verfstoffen, zoals methylviolet (oxidatie van N,N-dimethylaniline), en als vulkanisatiemiddel Chloranil fungeert als elektronenacceptor in donor-acceptorcomplexen, bijvoorbeeld met tetrathiafulvaleen (TTF), en wordt daarom gebruikt in organische halfgeleidermaterialen Donor-acceptorcomplexen met amines zoals dimethylamine en tri-ethylamine kunnen fungeren als polymerisatie-inhibitoren De chloraniltest is een colorimetrische test in de chemie om de aanwezigheid van primaire of secundaire aminegroepen op een vast peptide te detecteren Daarmee kan worden nagegaan of de synthesereactie van het peptide, dit is de koppeling van aminozuren, volledig is of niet Aan een monster van het peptide wordt aceton of aceetaldehyde gevoegd.
| 532 |
www
|
Chloranil wordt tegenwoordig bereid door de oxidatieve chlorering van een chinon of hydrochinon, in een geconcentreerde oplossing van zoutzuur, al dan niet in aanwezigheid van een katalysator De syntheseweg die uitging van gedeeltelijk gechloreerde fenolen is als productiemethode verlaten omdat hierbij als nevenproducten giftige dioxineachtige stoffen gevormd worden Chloranil werd in het verleden gebruikt als fungicide, in het bijzonder voor de bescherming van zaden Het gebruik als fungicide is niet meer toegelaten in de Verenigde Staten en de Europese Unie De stof werd vrijwillig van de markt genomen omwille van de aanwezigheid van resten dioxines die tijdens de productie waren ontstaan In de Verenigde Staten gebeurde dit onder impuls van het Environmental Protection Agency Dit zette de industrie ertoe aan om over te schakelen op een andere, dioxine-vrije productiemethode voor chloranil Chloranil wordt gebruikt als oxidator in chemische reacties, in het bijzonder bij de synthese van verfstoffen, zoals methylviolet (oxidatie van N,N-dimethylaniline), en als vulkanisatiemiddel Chloranil fungeert als elektronenacceptor in donor-acceptorcomplexen, bijvoorbeeld met tetrathiafulvaleen (TTF), en wordt daarom gebruikt in organische halfgeleidermaterialen Donor-acceptorcomplexen met amines zoals dimethylamine en tri-ethylamine kunnen fungeren als polymerisatie-inhibitoren De chloraniltest is een colorimetrische test in de chemie om de aanwezigheid van primaire of secundaire aminegroepen op een vast peptide te detecteren Daarmee kan worden nagegaan of de synthesereactie van het peptide, dit is de koppeling van aminozuren, volledig is of niet Aan een monster van het peptide wordt aceton of aceetaldehyde gevoegd Dit mengsel wordt geschud gedurende vijf minuten Als de peptidekorrels blauw of groen verkleuren verraadt dit de aanwezigheid van vrije aminogroepen Aceton wordt gebruikt voor de detectie van secondaire amines, aceetaldehyde voor primaire amines Een vergelijkbare test is de ninhydrinetest Chloranil is irriterend voor de ogen en de huid Het is zeer giftig voor waterorganismen, en kan op lange termijn schadelijke effecten hebben <PERSOON>) <DATUM> â Christiania (Oslo), <DATUM> was een Noors dermatoloog van Vlaamse afkomst Boeck behaalde in ### zijn artsenbul aan de Universiteit van Christiania en werkte daarna onder <PERSOON> (###-###) in Wenen In ### werd Boeck benoemd tot hoofd dermatologie van het Rikshospitalet in Christiania en in ### hoogleraar Hij was een neef (oomzegger) van dermatoloog <PERSOON> (###-###) en zoöloog <PERSOON> is bekend geworden door zijn beschrijving en histologisch onderzoek van een granulomateuze aandoening die lymfeklieren en andere delen van het lichaam aandeed In ### beschreef hij uitgebreid de huidveranderingen en de algemene schade aan lymfeklieren die met de aandoening samengingen Hij publiceerde deze bevindingen in het artikel "Multiple benign sarcoid of the skin" Deze aandoening zou later de âBoecks sarcoïdoseâ of de âziekte van Besnier-Boeck-Schaumannâ genoemd worden Boeck was medeoprichter van het blad "Tidsskrift for praktisk Medicin" (###â###) Boeck sprak vloeiend <PERSOON> en <PERSOON> en heeft in zijn carrière veel gereisd.
| 560 |
www
|
vijf minuten Als de peptidekorrels blauw of groen verkleuren verraadt dit de aanwezigheid van vrije aminogroepen Aceton wordt gebruikt voor de detectie van secondaire amines, aceetaldehyde voor primaire amines Een vergelijkbare test is de ninhydrinetest Chloranil is irriterend voor de ogen en de huid Het is zeer giftig voor waterorganismen, en kan op lange termijn schadelijke effecten hebben <PERSOON>) <DATUM> â Christiania (Oslo), <DATUM> was een Noors dermatoloog van Vlaamse afkomst Boeck behaalde in ### zijn artsenbul aan de Universiteit van Christiania en werkte daarna onder <PERSOON> (###-###) in Wenen In ### werd Boeck benoemd tot hoofd dermatologie van het Rikshospitalet in Christiania en in ### hoogleraar Hij was een neef (oomzegger) van dermatoloog <PERSOON> (###-###) en zoöloog <PERSOON> is bekend geworden door zijn beschrijving en histologisch onderzoek van een granulomateuze aandoening die lymfeklieren en andere delen van het lichaam aandeed In ### beschreef hij uitgebreid de huidveranderingen en de algemene schade aan lymfeklieren die met de aandoening samengingen Hij publiceerde deze bevindingen in het artikel "Multiple benign sarcoid of the skin" Deze aandoening zou later de âBoecks sarcoïdoseâ of de âziekte van Besnier-Boeck-Schaumannâ genoemd worden Boeck was medeoprichter van het blad "Tidsskrift for praktisk Medicin" (###â###) Boeck sprak vloeiend <PERSOON> en <PERSOON> en heeft in zijn carrière veel gereisd "<PERSOON> og <PERSOON> i deres hjem" (<PERSOON> en <PERSOON> in hun huis) en schonk na zijn dood zijn kunstcollectie aan het stadsmuseum van Drammen Boeck overleed in ### aan angina pectoris Tyltylschool Een tyltylschool is een school die onderwijs biedt aan kinderen met een meervoudige handicap, dus aan kinderen die zowel lichamelijk als verstandelijk beperkt zijn Naast de tyltylschool bestaat er ook een mytylschool De namen Mytyl en Tyltyl zijn ontleend aan het sprookje "l'Oiseau bleu" van <PERSOON> en soortnamen geworden voor lichamelijk en meervoudig gehandicapte leerlingen Op een tyltylschool wordt vooral veel aandacht besteed aan het ontwikkelen van de zelfstandigheid van de leerling Men leert zelfstandig wassen, koken, schoonmaken, en techniek, zoals bandenplakken Daarnaast leert men zo mogelijk een aantal schoolvakken als lezen, rekenen en schrijven Daarbij wordt gekeken naar de individuele mogelijkheden van de leerling De leerlingen worden hierdoor optimaal voorbereid op werken in een dagopvang en leven in een instelling voor meervoudig beperkten Afhankelijk van de individuele capaciteiten worden de leerlingen voorbereid op een vervolgopleiding, regulier werk en zelfstandig wonen Net als op een mytylschool worden op een tyltylschool sommige therapieën aangeboden tijdens de lessen, zodat de leerlingen daarvoor na schooltijd niet hoeven te reizen Studies in Mycology Studies in Mycolgy is een internationaal mycologisch tijdschrift van het <PERSOON-##> Fungal Biodiversity Institute Het tijdschrift verschijnt sinds ### De uitvoerend redacteur is <PERSOON-##> Andere redactieleden zijn <PERSOON-##> en <PERSOON-##> Het tijdschrift publiceert monografische verhandelingen over filamenteuze schimmels en gisten.
| 589 |
www
|
en <PERSOON> in hun huis) en schonk na zijn dood zijn kunstcollectie aan het stadsmuseum van Drammen Boeck overleed in ### aan angina pectoris Tyltylschool Een tyltylschool is een school die onderwijs biedt aan kinderen met een meervoudige handicap, dus aan kinderen die zowel lichamelijk als verstandelijk beperkt zijn Naast de tyltylschool bestaat er ook een mytylschool De namen Mytyl en Tyltyl zijn ontleend aan het sprookje "l'Oiseau bleu" van <PERSOON> en soortnamen geworden voor lichamelijk en meervoudig gehandicapte leerlingen Op een tyltylschool wordt vooral veel aandacht besteed aan het ontwikkelen van de zelfstandigheid van de leerling Men leert zelfstandig wassen, koken, schoonmaken, en techniek, zoals bandenplakken Daarnaast leert men zo mogelijk een aantal schoolvakken als lezen, rekenen en schrijven Daarbij wordt gekeken naar de individuele mogelijkheden van de leerling De leerlingen worden hierdoor optimaal voorbereid op werken in een dagopvang en leven in een instelling voor meervoudig beperkten Afhankelijk van de individuele capaciteiten worden de leerlingen voorbereid op een vervolgopleiding, regulier werk en zelfstandig wonen Net als op een mytylschool worden op een tyltylschool sommige therapieën aangeboden tijdens de lessen, zodat de leerlingen daarvoor na schooltijd niet hoeven te reizen Studies in Mycology Studies in Mycolgy is een internationaal mycologisch tijdschrift van het <PERSOON> Fungal Biodiversity Institute Het tijdschrift verschijnt sinds ### De uitvoerend redacteur is <PERSOON> Andere redactieleden zijn <PERSOON> en <PERSOON> Het tijdschrift publiceert monografische verhandelingen over filamenteuze schimmels en gisten Edities zijn vanaf ### open access (vrij in te zien op het internet) Het tijdschrift wordt tevens in papieren vorm uitgegeven In literatuurverwijzingen wordt wel de standaardaanduiding 'Stud Mycol ' gebruikt Amlodipine Amlodipine (als besilaat, mesylaat of maleaat) is een langwerkende calciumantagonist (dihydropyridine klasse) gebruikt als middel tegen hoge bloeddruk en angina pectoris Zoals ieder ander middel uit deze klasse, werkt amlodipine door de spieren in de bloedvaten te ontspannen, waardoor de bloeddruk daalt Bij angina bevordert het middel de bloedtoevoer naar de hartspier Amlodipine wordt door Pfizer verkocht als Norvasc in Noord-Amerika, Australië en sommige Europese landen en als Amlor in België Sinds het aflopen van het patent in ### zijn ook generieke middelen beschikbaar De stof is opgenomen in de lijst van essentiele geneesmiddelen van de WHO Bij Enige bijwerkingen van het gebruik van amlodipine kunnen zijn De bijwerkingen kunnen na een verhoging van de dosis optreden, ook wanneer ze voorheen niet merkbaar waren Wanneer ze wel merkbaar waren, kunnen ze aanzienlijk verergeren Amlodipine wordt bijna geheel in het lichaam afgebroken tot inactieve producten ##% van de werkzame stof en ##% van de afbraakprodukten worden uitgescheiden via de urine Het patent van Pfizer op Norvasc liep in <LOCATIE> tot ### Een aantal generieke producten is nu ook beschikbaar Tractus retinohypothalamicus.
| 513 |
www
|
Edities zijn vanaf ### open access (vrij in te zien op het internet) Het tijdschrift wordt tevens in papieren vorm uitgegeven In literatuurverwijzingen wordt wel de standaardaanduiding 'Stud Mycol ' gebruikt Amlodipine Amlodipine (als besilaat, mesylaat of maleaat) is een langwerkende calciumantagonist (dihydropyridine klasse) gebruikt als middel tegen hoge bloeddruk en angina pectoris Zoals ieder ander middel uit deze klasse, werkt amlodipine door de spieren in de bloedvaten te ontspannen, waardoor de bloeddruk daalt Bij angina bevordert het middel de bloedtoevoer naar de hartspier Amlodipine wordt door Pfizer verkocht als Norvasc in Noord-Amerika, Australië en sommige Europese landen en als Amlor in België Sinds het aflopen van het patent in ### zijn ook generieke middelen beschikbaar De stof is opgenomen in de lijst van essentiele geneesmiddelen van de WHO Bij Enige bijwerkingen van het gebruik van amlodipine kunnen zijn De bijwerkingen kunnen na een verhoging van de dosis optreden, ook wanneer ze voorheen niet merkbaar waren Wanneer ze wel merkbaar waren, kunnen ze aanzienlijk verergeren Amlodipine wordt bijna geheel in het lichaam afgebroken tot inactieve producten ##% van de werkzame stof en ##% van de afbraakprodukten worden uitgescheiden via de urine Het patent van Pfizer op Norvasc liep in <LOCATIE> tot ### Een aantal generieke producten is nu ook beschikbaar Tractus retinohypothalamicus De nucleus suprachiasmaticus gebruikt de informatie die het door de tractus retinohypothalamicus over licht, donker en daglengte krijgt in het bepalen van de biologische klok De retinale cellen in de tractus retinohypothalamicus zijn in essentie fotoreceptorcellen die het fotopigment melanopsine bevatten De cellen projecteren direct naar de nucleus suprachiasmaticus, die de pijnappelklier kan aansturen tot het afscheiden van melatonine Quad Rugby Quad Rugby is een dynamische teamsport voor mensen met een lichamelijke beperking aan alle vier de ledematen De sport wordt wereldwijd in meer dan veertig landen beoefend en is sinds ### een paralympische sport In ### is Quad Rugby in Canada ontstaan Het is ontwikkeld voor mensen met een hoge dwarslaesie De sport kreeg in het begin de naam "murderball" mee, door het ruige <INSTELLING> van de sport in ### werd de naam door een Amerikaan veranderd in Quad Rugby Vanaf ### heet Quad Rugby officieel Rolstoel Rugby, maar in de volksmond wordt het nog vaak Quad Rugby genoemd In ### wordt de sport door een bewegingswetenschapper naar <LOCATIE> gehaald In ### wordt de Nederlandse Competitie opgestart waarin door # teams wordt deelgenomen België behaalde de tweede plaats in ###, het jaar waarin zij het kampioenschap in Lommel mochten organiseren, en in de navolgende jaren werden zij vierde (###), eerste (###) en derde (###) In ### wordt er voor het eerst door het Nederlandse team deelgenomen aan de Europese kampioenschappen In ### werden de Europese kampioenschappen van het IWRF in <LOCATIE> georganiseerd Op Europees niveau kwam <LOCATIE> nooit verder dan een vierde plaats in ###.
| 568 |
www
|
klok De retinale cellen in de tractus retinohypothalamicus zijn in essentie fotoreceptorcellen die het fotopigment melanopsine bevatten De cellen projecteren direct naar de nucleus suprachiasmaticus, die de pijnappelklier kan aansturen tot het afscheiden van melatonine Quad Rugby Quad Rugby is een dynamische teamsport voor mensen met een lichamelijke beperking aan alle vier de ledematen De sport wordt wereldwijd in meer dan veertig landen beoefend en is sinds ### een paralympische sport In ### is Quad Rugby in Canada ontstaan Het is ontwikkeld voor mensen met een hoge dwarslaesie De sport kreeg in het begin de naam "murderball" mee, door het ruige <INSTELLING> van de sport in ### werd de naam door een Amerikaan veranderd in Quad Rugby Vanaf ### heet Quad Rugby officieel Rolstoel Rugby, maar in de volksmond wordt het nog vaak Quad Rugby genoemd In ### wordt de sport door een bewegingswetenschapper naar <LOCATIE> gehaald In ### wordt de Nederlandse Competitie opgestart waarin door # teams wordt deelgenomen België behaalde de tweede plaats in ###, het jaar waarin zij het kampioenschap in Lommel mochten organiseren, en in de navolgende jaren werden zij vierde (###), eerste (###) en derde (###) In ### wordt er voor het eerst door het Nederlandse team deelgenomen aan de Europese kampioenschappen In ### werden de Europese kampioenschappen van het IWRF in <LOCATIE> georganiseerd Op Europees niveau kwam <LOCATIE> nooit verder dan een vierde plaats in ### Bij Quad Rugby is het de bedoeling om de bal met de rolstoel over de doellijn van de tegenstander te brengen Een score telt als ten minste twee wielen van de Rugby Rolstoel de achterlijn passeren en de bal over de doellijn gaat De bal moet elke ## seconde worden gestuiterd of naar een teamgenoot worden overgespeeld Een team heeft ## seconden de tijd om de bal over de middenlijn te brengen, hiermee een aanval op te zetten en een poging te doen om de bal over de doellijn te brengen Als er in de vak van de tegenstander wordt gespeeld mag de bal niet terug worden gebracht naar het eigen vak Voor de doellijn ligt de key zone, in deze zone mogen maximaal drie verdedigers aanwezig zijn en de aanvallers mogen zich er maar maximaal ## seconden bevinden Lichamelijk contact is niet toegestaan maar contact tussen de rolstoelen is wel toegestaan De tegenstanders mogen door te blokkeren en de ander aan te rijden proberen om de aanval te stoppen en de bal weer over te nemen Een wedstrijd duurt ## minuten verdeeld over # periodes van # minuten zuivere speeltijd Er is # minuut pauze na de eerste en de derde periode en na de tweede periode is er een pauze van # minuten Quad Rugby wordt gespeeld op een basketbalveld van ## meter bij ## meter het veld is verdeeld in twee vakken welke worden gescheiden door een middenlijn.
| 556 |
www
|
bedoeling om de bal met de rolstoel over de doellijn van de tegenstander te brengen Een score telt als ten minste twee wielen van de Rugby Rolstoel de achterlijn passeren en de bal over de doellijn gaat De bal moet elke ## seconde worden gestuiterd of naar een teamgenoot worden overgespeeld Een team heeft ## seconden de tijd om de bal over de middenlijn te brengen, hiermee een aanval op te zetten en een poging te doen om de bal over de doellijn te brengen Als er in de vak van de tegenstander wordt gespeeld mag de bal niet terug worden gebracht naar het eigen vak Voor de doellijn ligt de key zone, in deze zone mogen maximaal drie verdedigers aanwezig zijn en de aanvallers mogen zich er maar maximaal ## seconden bevinden Lichamelijk contact is niet toegestaan maar contact tussen de rolstoelen is wel toegestaan De tegenstanders mogen door te blokkeren en de ander aan te rijden proberen om de aanval te stoppen en de bal weer over te nemen Een wedstrijd duurt ## minuten verdeeld over # periodes van # minuten zuivere speeltijd Er is # minuut pauze na de eerste en de derde periode en na de tweede periode is er een pauze van # minuten Quad Rugby wordt gespeeld op een basketbalveld van ## meter bij ## meter het veld is verdeeld in twee vakken welke worden gescheiden door een middenlijn ## meter Achter de key zone bevindt zich de doellijn Er mogen maar # spelers per team in het veld staan Elke speler van een team krijgt een aantal klassificatiepunten toebedeeld afhankelijk van de beperkingen van de speler het aantal klassificatiepunten mag per team niet hoger worden dan # punten De punten kunnen variëren van # # punten tot <DATUM> punten Een speler met maar # # punten heeft meer beperkingen dan een speler met <DATUM> punten Een wedstrijd staat onder leiding van twee scheidsrechters, deze scheidsrechters worden ondersteund door drie officials Deze drie officials worden tafelofficials genoemd Quad rugby wordt gespeeld door sporters met een lichamelijke handicap aan alle vier de ledematen Het wordt daardoor vooral beoefend door mensen met een aandoening in het centraal zenuwstelsel Zoals bij een dwarslaesie, spina bifida, polio en het Syndroom van Guillain-Barré, maar ook sporters met een andere aandoening zoals kleine mensen die functioneel een handicap hebben aan alle vier hun ledematen, mogen meedoen met Quad Rugby Sporters die alleen een beperking hebben aan de benen mogen niet deelnemen aan Quad Rugby Quad Rugby wordt gespeeld in handbewogen rolstoelen Deze rugby stoelen moeten aan bijzonder eisen voldoen Ze moeten licht en wendbaar zijn en tegen ruw spel kunnen Daarnaast moeten ze de spelers ook voldoende ondersteuning geven tijdens het spel en mogen spelers niet door hun rolstoel of door die van de tegenstander gewond kunnen raken.
| 508 |
www
|
de doellijn Er mogen maar # spelers per team in het veld staan Elke speler van een team krijgt een aantal klassificatiepunten toebedeeld afhankelijk van de beperkingen van de speler het aantal klassificatiepunten mag per team niet hoger worden dan # punten De punten kunnen variëren van # # punten tot <DATUM> punten Een speler met maar # # punten heeft meer beperkingen dan een speler met <DATUM> punten Een wedstrijd staat onder leiding van twee scheidsrechters, deze scheidsrechters worden ondersteund door drie officials Deze drie officials worden tafelofficials genoemd Quad rugby wordt gespeeld door sporters met een lichamelijke handicap aan alle vier de ledematen Het wordt daardoor vooral beoefend door mensen met een aandoening in het centraal zenuwstelsel Zoals bij een dwarslaesie, spina bifida, polio en het Syndroom van Guillain-Barré, maar ook sporters met een andere aandoening zoals kleine mensen die functioneel een handicap hebben aan alle vier hun ledematen, mogen meedoen met Quad Rugby Sporters die alleen een beperking hebben aan de benen mogen niet deelnemen aan Quad Rugby Quad Rugby wordt gespeeld in handbewogen rolstoelen Deze rugby stoelen moeten aan bijzonder eisen voldoen Ze moeten licht en wendbaar zijn en tegen ruw spel kunnen Daarnaast moeten ze de spelers ook voldoende ondersteuning geven tijdens het spel en mogen spelers niet door hun rolstoel of door die van de tegenstander gewond kunnen raken Verder moeten alle wielen voorzien zijn van spaakbeschermers om schade aan de spaken te voorkomen ook moeten rugby-rolstoelen voorzien zijn van anti-kiepwieltjes aan de achterkant De documentaire Murderball uit ### kreeg nominatie voor een <PERSOON> en won diverse andere prijzen voor beste documentaire (br) De documentaire handelt om de strijd tussen het Canadese team en het team uit de Verenigde Staten in de aanloop naar Paralympische Spelen in ### Fysiologisch gebaseerd farmacokinetisch model Met een fysiologisch gebaseerd farmacokinetisch model (<PERSOON> "physiologically-based pharmacokinetic model" of "PBPK-model") kan de opname, verdeling, metabolisme en eliminatie van een stof na inname door een diersoort worden gesimuleerd Deze modellen zijn soort-specifiek doordat ze zijn gebaseerd op de fysiologie van een bepaalde soort Aanvankelijk zijn deze modellen ontwikkeld om effecten van geneesmiddelen te simuleren, maar tegenwoordig worden ze gebruikt voor de actuele toxicologische risicoschatting van blootstelling aan milieu-vreemde stoffen Fenpropimorf Fenpropimorf (ISO-naam) is een morfoline-derivaat, gebruikt als fungicide Het is een product van BASF De octrooibescherming is verlopen, en andere bedrijven bieden ook producten met fenpropimorf aan Fenpropimorf wordt ingezet voor de bestrijding van echte meeldauw, gele en bruine roest, septoria en andere schimmelziekten, voornamelijk bij graangewassen en bieten Het is een systemisch fungicide, dat opgenomen wordt door de bladeren en doorheen het weefsel van de planten getransporteerd wordt Het remt de biosynthese van sterolen, in het bijzonder van ergosterol dat in de celmembranen van de schimmels voorkomt Bij graangewassen worden meestal producten gebruikt waarin fenpropimorf gemengd is met een of twee andere fungiciden, zoals epoxiconazool of propiconazool.
| 536 |
www
|
de spaken te voorkomen ook moeten rugby-rolstoelen voorzien zijn van anti-kiepwieltjes aan de achterkant De documentaire Murderball uit ### kreeg nominatie voor een <PERSOON> en won diverse andere prijzen voor beste documentaire (br) De documentaire handelt om de strijd tussen het Canadese team en het team uit de Verenigde Staten in de aanloop naar Paralympische Spelen in ### Fysiologisch gebaseerd farmacokinetisch model Met een fysiologisch gebaseerd farmacokinetisch model (<PERSOON> "physiologically-based pharmacokinetic model" of "PBPK-model") kan de opname, verdeling, metabolisme en eliminatie van een stof na inname door een diersoort worden gesimuleerd Deze modellen zijn soort-specifiek doordat ze zijn gebaseerd op de fysiologie van een bepaalde soort Aanvankelijk zijn deze modellen ontwikkeld om effecten van geneesmiddelen te simuleren, maar tegenwoordig worden ze gebruikt voor de actuele toxicologische risicoschatting van blootstelling aan milieu-vreemde stoffen Fenpropimorf Fenpropimorf (ISO-naam) is een morfoline-derivaat, gebruikt als fungicide Het is een product van BASF De octrooibescherming is verlopen, en andere bedrijven bieden ook producten met fenpropimorf aan Fenpropimorf wordt ingezet voor de bestrijding van echte meeldauw, gele en bruine roest, septoria en andere schimmelziekten, voornamelijk bij graangewassen en bieten Het is een systemisch fungicide, dat opgenomen wordt door de bladeren en doorheen het weefsel van de planten getransporteerd wordt Het remt de biosynthese van sterolen, in het bijzonder van ergosterol dat in de celmembranen van de schimmels voorkomt Bij graangewassen worden meestal producten gebruikt waarin fenpropimorf gemengd is met een of twee andere fungiciden, zoals epoxiconazool of propiconazool Fenpropimorf kan ook gebruikt worden als biocide, voor de bescherming van hout of andere materialen tegen de aangroei van schimmels Fenpropimorf is opgenomen in de lijst van gewasbeschermingsmiddelen die de lidstaten van de Europese Unie kunnen toelaten Fenpropimorf is sedert <DATUM> ook opgenomen in de lijst van toegelaten biociden, voor houtbescherming (producttype #) "Corbel" van BASF is erkend in België, evenals "Diamant" en "Opus Team", producten die naast fenpropimorf nog andere fungiciden bevatten Fenpropimorf is irriterend voor de huid, en schadelijk indien ingeslikt Bij proeven op ratten en konijnen werden teratogene effecten vastgesteld International Classification of Functioning, Disability and Health De International Classification of Functioning, Disability and Health (officieel afgekort tot ICF) is een classificatie waarmee het menselijk functioneren kan worden omschreven Het doel van de ICF is om door middel van het in kaart brengen van begrippen voor gezondheid en gezondheidszorg een basis te leggen voor een gemeenschappelijke standaardtaal De classificatie werd voor het eerst voor experimentele doeleinden gepubliceerd in ### als de "International classification of illness, disabilities and handicaps" (ICIDH) door de WHO Na internationale consultatie werden de termen 'stoornis', 'beperking' en 'handicap' neutraal geformuleerd in 'activiteiten' en 'participatie' Op <DATUM> werd de ICF goedgekeurd door de ##e World Health Assembly voor internationaal gebruik (Resolutie WHA ## ##) De ICF maakt, naast onder andere de ICD-## deel uit van de WHO Familie van Internationale Classificatie (WHO-FIC) van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).
| 573 |
www
|
Fenpropimorf kan ook gebruikt worden als biocide, voor de bescherming van hout of andere materialen tegen de aangroei van schimmels Fenpropimorf is opgenomen in de lijst van gewasbeschermingsmiddelen die de lidstaten van de Europese Unie kunnen toelaten Fenpropimorf is sedert <DATUM> ook opgenomen in de lijst van toegelaten biociden, voor houtbescherming (producttype #) "Corbel" van BASF is erkend in België, evenals "Diamant" en "Opus Team", producten die naast fenpropimorf nog andere fungiciden bevatten Fenpropimorf is irriterend voor de huid, en schadelijk indien ingeslikt Bij proeven op ratten en konijnen werden teratogene effecten vastgesteld International Classification of Functioning, Disability and Health De International Classification of Functioning, Disability and Health (officieel afgekort tot ICF) is een classificatie waarmee het menselijk functioneren kan worden omschreven Het doel van de ICF is om door middel van het in kaart brengen van begrippen voor gezondheid en gezondheidszorg een basis te leggen voor een gemeenschappelijke standaardtaal De classificatie werd voor het eerst voor experimentele doeleinden gepubliceerd in ### als de "International classification of illness, disabilities and handicaps" (ICIDH) door de WHO Na internationale consultatie werden de termen 'stoornis', 'beperking' en 'handicap' neutraal geformuleerd in 'activiteiten' en 'participatie' Op <DATUM> werd de ICF goedgekeurd door de ##e World Health Assembly voor internationaal gebruik (Resolutie WHA ## ##) De ICF maakt, naast onder andere de ICD-## deel uit van de WHO Familie van Internationale Classificatie (WHO-FIC) van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) <PERSOON> Het bij de Bergerbrug gelegen provenhuis van <PERSOON> Foreest is het oudste hofje van <LOCATIE> dat nog steeds als zodanig functioneert Al honderden jaren wordt het hofje bestuurd door een regentencollege waarin leden van de familie Van Foreest zitting hebben Het provenhuis moet zijn ontstaan in of kort na ### De stichters waren het echtpaar <PERSOON> en <PERSOON> of Sint-Laurenskerk in <LOCATIE> is hun koperen grafplaat nog aanwezig <PERSOON>, lange jaren burgemeester en rentmeester van de abdij Egmond, was in zijn tijd de rijkste Alkmaarder Het provenhuis bestond al tijdens hun leven en bevond zich naast hun woning buiten de Geestpoort Na hun dood werd ook hun âgroote huysâ onderdeel van het hofje Het provenhuis kreeg later nog belangrijke legaten uit de erfenis van de enige dochter van het echtpaar, <PERSOON>, en haar man <PERSOON> Na de aanleg van de nieuwe vestingwerken rond ### kwam het hofje binnen de stadswallen te liggen, naast de nieuwe Geester- of Bergerpoort Rond ### bestond het complex uit het al eerder genoemde âgroote huysâ, twee aangrenzende woningen <PERSOON> en een vijftal huisjes om de hoek, aan de Kanisstraat, waaronder ook het pand op nummer # Alle woningen hadden hun voordeur aan de straat Het provenhuis werd vanouds bewoond door oude vrouwen Het oudst overgeleverde reglement van het hofje stamt uit de late ##de eeuw.
| 564 |
www
|
de Bergerbrug gelegen provenhuis van<PERSOON> Foreest is het oudste hofje van <LOCATIE> dat nog steeds als zodanig functioneert Al honderden jaren wordt het hofje bestuurd door een regentencollege waarin leden van de familie Van Foreest zitting hebben Het provenhuis moet zijn ontstaan in of kort na ### De stichters waren het echtpaar <PERSOON> en <PERSOON> of Sint-Laurenskerk in <LOCATIE> is hun koperen grafplaat nog aanwezig <PERSOON>, lange jaren burgemeester en rentmeester van de abdij Egmond, was in zijn tijd de rijkste Alkmaarder Het provenhuis bestond al tijdens hun leven en bevond zich naast hun woning buiten de Geestpoort Na hun dood werd ook hun âgroote huysâ onderdeel van het hofje Het provenhuis kreeg later nog belangrijke legaten uit de erfenis van de enige dochter van het echtpaar, <PERSOON>, en haar man <PERSOON> Na de aanleg van de nieuwe vestingwerken rond ### kwam het hofje binnen de stadswallen te liggen, naast de nieuwe Geester- of Bergerpoort Rond ### bestond het complex uit het al eerder genoemde âgroote huysâ, twee aangrenzende woningen <PERSOON> en een vijftal huisjes om de hoek, aan de Kanisstraat, waaronder ook het pand op nummer # Alle woningen hadden hun voordeur aan de straat Het provenhuis werd vanouds bewoond door oude vrouwen Het oudst overgeleverde reglement van het hofje stamt uit de late ##de eeuw Op zondag moesten ze in hun huisjes bidden en het evangelie lezen Ze mochten geen honden hebben en hun goederen niet naar de lommerd brengen Al sinds de jaren tachtig van de ##de eeuw woonden er zowel katholieke en gereformeerde (hervormde) vrouwen Het hofje van <PERSOON> Foreest is daarmee het oudste voorbeeld in <LOCATIE> van een hofje met een religieus gemengde bevolking, een voorbeeld dat door andere provenhuizen zou worden gevolgd Het verschil in religie veroorzaakte wel problemen In ### werd daarom in de tuin een schutting neergezet om het bleekveld van de gereformeerde vrouwen te scheiden van dat van de katholieke <PERSOON> in ### verdween de schutting weer De bewoonsters van het hofje woonden gratis en kregen bovendien eens per kwartaal, later eens per week, een geldbedrag Daar kwamen nog allerlei extra uitkeringen bij, deels in natura Het bestuur van het hofje bestond uit een college van regenten, bestaande uit familieleden van de stichters Vanaf het midden van de ##de eeuw hadden bijna alleen vertegenwoordigers van de familie Van Foreest zitting in het college Oorspronkelijk bestond het hofje uit een hoofdgebouw met een unieke en sierlijke topgevel <PERSOON> In de periode ###-### werden er # kamers aan de <LOCATIE>bijgebouwd Het hoofdgebouw moet in de periode ###-### zijn afgebroken en vervangen door een bescheiden hoekpand, dat sindsdien uitsluitend als conciërgewoning dienstdoet en dat geen regentenkamer heeft.
| 537 |
www
|
en het evangelie lezen Ze mochten geen honden hebben en hun goederen niet naar de lommerd brengen Al sinds de jaren tachtig van de ##de eeuw woonden er zowel katholieke en gereformeerde (hervormde) vrouwen Het hofje van<PERSOON> Foreest is daarmee het oudste voorbeeld in <LOCATIE> van een hofje met een religieus gemengde bevolking, een voorbeeld dat door andere provenhuizen zou worden gevolgd Het verschil in religie veroorzaakte wel problemen In ### werd daarom in de tuin een schutting neergezet om het bleekveld van de gereformeerde vrouwen te scheiden van dat van de katholieke <PERSOON> in ### verdween de schutting weer De bewoonsters van het hofje woonden gratis en kregen bovendien eens per kwartaal, later eens per week, een geldbedrag Daar kwamen nog allerlei extra uitkeringen bij, deels in natura Het bestuur van het hofje bestond uit een college van regenten, bestaande uit familieleden van de stichters Vanaf het midden van de ##de eeuw hadden bijna alleen vertegenwoordigers van de familie Van Foreest zitting in het college Oorspronkelijk bestond het hofje uit een hoofdgebouw met een unieke en sierlijke topgevel <PERSOON> In de periode ###-### werden er # kamers aan de <LOCATIE>bijgebouwd Het hoofdgebouw moet in de periode ###-### zijn afgebroken en vervangen door een bescheiden hoekpand, dat sindsdien uitsluitend als conciërgewoning dienstdoet en dat geen regentenkamer heeft Vóór ### werd het hofje uitgebreid met # nieuwe woningen langs het inmiddels in een park veranderde <PERSOON> Daarmee ontstond een geheel ingesloten binnenhof In ### is het hofje gerenoveerd en zijn verschillende woningen samengevoegd om de woonruimten te vergroten Tegenwoordig biedt het hofje onderdak aan ## dames en een huismeestersechtpaar Tijdens de herbouw in de periode ###-### is op de zolder van het provenhuis een unieke laat-Gotische credens/dressoir aangetroffen die waarschijnlijk behoorde tot de Alkmaarse schutterij Het stuk is in ### verkocht aan het Koninklijk Oudheidkundig Genootschap en nu een van de pronkstukken in het Rijksmuseum Het provenhuis bezit nog steeds een zeer belangrijke schilderijencollectie Deze collectie is in bruikleen gegeven aan het Stedelijk Museum <LOCATIE> bij oprichting van deze instelling in ### Jörgen Nilsen Schaumann Jörgen Nilsen Schaumann (###-###) was een Zweeds dermatoloog Hij studeerde geneeskunde in Lund en behaalde in ### zijn artsenbul Hij werkte tot ### in het St Göranziekenhuis in Stockholm waarna hij verhuisde naar Denemarken om in Kopenhagen in het Finsen-instituut te werken tot aan het eind van zijn carrière Schaumanns naam is verbonden met de ziekte van Besnier-Boeck-Schaumann waarnaar hij onderzoek deed in ### publiceerde hij over deze ziekte waarbij hij als eerste de systemische natuur van de ziekte onderkende Hij vond ook de naar hem genoemde Schaumann-lichaampjes inclusielichaampjes met calcium, die gevonden worden in het cytoplasma van de reuscellen die gevonden worden bij sarcoïdose en beryllose Ondanks dat Schaumann in ### met pensioen ging werkte hij door, tot zijn overlijden aan een hartinfarct in ###.
| 579 |
www
|
Daarmee ontstond een geheel ingesloten binnenhof In ### is het hofje gerenoveerd en zijn verschillende woningen samengevoegd om de woonruimten te vergroten Tegenwoordig biedt het hofje onderdak aan ## dames en een huismeestersechtpaar Tijdens de herbouw in de periode ###-### is op de zolder van het provenhuis een unieke laat-Gotische credens/dressoir aangetroffen die waarschijnlijk behoorde tot de Alkmaarse schutterij Het stuk is in ### verkocht aan het Koninklijk Oudheidkundig Genootschap en nu een van de pronkstukken in het Rijksmuseum Het provenhuis bezit nog steeds een zeer belangrijke schilderijencollectie Deze collectie is in bruikleen gegeven aan het Stedelijk Museum <LOCATIE> bij oprichting van deze instelling in ### Jörgen Nilsen Schaumann Jörgen Nilsen Schaumann (###-###) was een Zweeds dermatoloog Hij studeerde geneeskunde in Lund en behaalde in ### zijn artsenbul Hij werkte tot ### in het St Göranziekenhuis in Stockholm waarna hij verhuisde naar Denemarken om in Kopenhagen in het Finsen-instituut te werken tot aan het eind van zijn carrière Schaumanns naam is verbonden met de ziekte van Besnier-Boeck-Schaumann waarnaar hij onderzoek deed in ### publiceerde hij over deze ziekte waarbij hij als eerste de systemische natuur van de ziekte onderkende Hij vond ook de naar hem genoemde Schaumann-lichaampjes inclusielichaampjes met calcium, die gevonden worden in het cytoplasma van de reuscellen die gevonden worden bij sarcoïdose en beryllose Ondanks dat Schaumann in ### met pensioen ging werkte hij door, tot zijn overlijden aan een hartinfarct in ### een professoraat in ###; in ### ontving hij ""Jubilee Prize of the Society of Swedish Physicians"" (""Svenska Läkaresällskapet"") In ### ontving Schaumann een eredoctoraat aan de Sorbonne-universiteit in Parijs en het jaar daarop werd hij corresponderend lid van ""l'Académie nationale de Médecine"" Naast zijn medische werk was Schaumann een talentvol kunstenaar schilderijen en sculpturen zijn op meerdere plaatsen in Stockholm te zien geweest Nikkel(II)sulfaat Nikkel(II)sulfaat is een anorganische verbinding van nikkel, met als brutoformule NiSO Het watervrije zout is een gele vaste stof Het komt als hexahydraat voor als een blauwgroene kristallijne vaste stof, die zeer goed oplosbaar is in water Dit hexahydraat komt in de natuur voor als het zeldzame mineraal retgersiet Er bestaat ook een heptahydraat Nikkel(II)sulfaat kan bereid worden door de reactie van nikkel met verdunde zwavelzuur, gevolgd door kristallisatie De stof is carcinogeen en kan ernstige irritatie veroorzaken bij aanraking met de huid en ogen Trichloormethylbenzeen Trichloormethylbenzeen (vaak ook benzotrichloride genoemd) is een organische verbinding van een benzeenring en chloor, met als brutoformule CHCCl Het is een heldere en kleurloze vloeistof, die matig oplosbaar is in water De stof wordt meestal gebruikt als tussenproduct in de synthese van andere organische verbindingen Trichloormethylbenzeen wordt gesynthetiseerd door een chloreringsreactie van tolueen, die verloopt in # stappen, waarbij benzylchloride en benzalchloride als intermediairen ontstaan Trichloormethylbenzeen kan worden gehydrolyseerd tot benzoylchloride In een reactie met kaliumfluoride kan de stof worden omgezet in trifluormethylbenzeen Kaliumfluoride Kaliumfluoride (KF) is het kaliumzout van waterstoffluoride.
| 583 |
www
|
in ### ontving hij ""Jubilee Prize of the Society of Swedish Physicians"" (""Svenska Läkaresällskapet"") In ### ontving Schaumann een eredoctoraat aan de Sorbonne-universiteit in Parijs en het jaar daarop werd hij corresponderend lid van ""l'Académie nationale de Médecine"" Naast zijn medische werk was Schaumann een talentvol kunstenaar schilderijen en sculpturen zijn op meerdere plaatsen in Stockholm te zien geweest Nikkel(II)sulfaat Nikkel(II)sulfaat is een anorganische verbinding van nikkel, met als brutoformule NiSO Het watervrije zout is een gele vaste stof Het komt als hexahydraat voor als een blauwgroene kristallijne vaste stof, die zeer goed oplosbaar is in water Dit hexahydraat komt in de natuur voor als het zeldzame mineraal retgersiet Er bestaat ook een heptahydraat Nikkel(II)sulfaat kan bereid worden door de reactie van nikkel met verdunde zwavelzuur, gevolgd door kristallisatie De stof is carcinogeen en kan ernstige irritatie veroorzaken bij aanraking met de huid en ogen Trichloormethylbenzeen Trichloormethylbenzeen (vaak ook benzotrichloride genoemd) is een organische verbinding van een benzeenring en chloor, met als brutoformule CHCCl Het is een heldere en kleurloze vloeistof, die matig oplosbaar is in water De stof wordt meestal gebruikt als tussenproduct in de synthese van andere organische verbindingen Trichloormethylbenzeen wordt gesynthetiseerd door een chloreringsreactie van tolueen, die verloopt in # stappen, waarbij benzylchloride en benzalchloride als intermediairen ontstaan Trichloormethylbenzeen kan worden gehydrolyseerd tot benzoylchloride In een reactie met kaliumfluoride kan de stof worden omgezet in trifluormethylbenzeen Kaliumfluoride Kaliumfluoride (KF) is het kaliumzout van waterstoffluoride Het komt van nature uit voor in het zeldzame mineraal carobbïet Kaliumfluoride is, in tegenstelling tot de meeste andere fluoride-zouten, giftig Daarnaast is het ook corrosief Kaliumfluoride kan op verscheidene manieren worden gesynthetiseerd De eerste methode is de reactie van kaliumhydroxide met vloeizuur Een andere methode is de neutralisatiereactie van kaliumcarbonaat met vloeizuur, waarbij eerst kaliumbifluoride gevormd wordt Uitdampen van deze oplossing levert kaliumfluoride Methylheptenon Methylheptenon is een organische verbinding met als brutoformule CHO De stof komt voor als een kleurloze tot lichtgele vloeistof met een fruitige citrusgeur Het is een onverzadigde keton Methylheptenon wordt aangetroffen in de etherische olie van verschillende planten, onder andere in citronella, oregano-olie, palmarosa-olie, en is ook aangetroffen in abrikozen, bloesems van kiwi's, olijven en tomaten Ze is ook geïsoleerd uit sommige mierensoorten uit het geslacht "Iridomyrmex" Methylheptenon is als zodanig een belangrijke stof in de geurindustrie Er zijn allerlei routes voor de synthese van methylheptenon mogelijk In de jaren ## van de ##e eeuw begon <PERSOON> met de synthese van methylheptenon uitgaande van aceton, waaraan koolstofatomen werden toegevoegd door reacties met acetyleen (# equivalenten) en acetoacetaat, diketeen of methylisopropenylether (# equivalenten) In de jaren ## begon Rhodia methylheptenon te produceren uitgaande van isopreen Een andere mogelijkheid is de reactie van aceton met #-chloor-#-methyl-#-buteen (prenylchloride) of van mesityloxide met prenylchloride gevolgd door afsplitsing van aceton.
| 546 |
www
|
komt van nature uit voor in het zeldzame mineraal carobbïet Kaliumfluoride is, in tegenstelling tot de meeste andere fluoride-zouten, giftig Daarnaast is het ook corrosief Kaliumfluoride kan op verscheidene manieren worden gesynthetiseerd De eerste methode is de reactie van kaliumhydroxide met vloeizuur Een andere methode is de neutralisatiereactie van kaliumcarbonaat met vloeizuur, waarbij eerst kaliumbifluoride gevormd wordt Uitdampen van deze oplossing levert kaliumfluoride Methylheptenon Methylheptenon is een organische verbinding met als brutoformule CHO De stof komt voor als een kleurloze tot lichtgele vloeistof met een fruitige citrusgeur Het is een onverzadigde keton Methylheptenon wordt aangetroffen in de etherische olie van verschillende planten, onder andere in citronella, oregano-olie, palmarosa-olie, en is ook aangetroffen in abrikozen, bloesems van kiwi's, olijven en tomaten Ze is ook geïsoleerd uit sommige mierensoorten uit het geslacht "Iridomyrmex" Methylheptenon is als zodanig een belangrijke stof in de geurindustrie Er zijn allerlei routes voor de synthese van methylheptenon mogelijk In de jaren ## van de ##e eeuw begon <PERSOON> met de synthese van methylheptenon uitgaande van aceton, waaraan koolstofatomen werden toegevoegd door reacties met acetyleen (# equivalenten) en acetoacetaat, diketeen of methylisopropenylether (# equivalenten) In de jaren ## begon Rhodia methylheptenon te produceren uitgaande van isopreen Een andere mogelijkheid is de reactie van aceton met #-chloor-#-methyl-#-buteen (prenylchloride) of van mesityloxide met prenylchloride gevolgd door afsplitsing van aceton In de geurindustrie is de stof het uitgangspunt voor de synthese van geurstoffen uit de citralgroep, waaronder citral, geraniol, nerol en rhodinol Methylheptenon zelf wordt vooral gebruikt in huishoudproducten, detergenten en insecticidesprays Mesityloxide Mesityloxide is een organische verbinding met als brutoformule CHO De stof komt voor als een kleurloze tot lichtgele, olieachtige, vluchtige vloeistof met de geur van pepermunt Het is een onverzadigd keton Mesityloxide wordt bereid uitgaande van aceton De aldol-condensatie van twee moleculen aceton levert #-hydroxy-#-methylpentan-#-on, waaruit door dehydratie (onttrekking van water) mesityloxide ontstaat De voornaamste nevenreactie bij de aldol-condensatie van aceton is de vorming van isoforon door verdere condensatie van mesityloxide met aceton De relatieve opbrengst aan mesityloxide en isoforon hangt af van de reactieomstandigheden en de gebruikte katalysator Algemeen geldt hoe meer aceton er omgezet is, hoe groter de fractie isoforon wordt Mesityloxide is een oplosmiddel voor natuurlijke harsen en kunstharsen Het wordt gebruikt als reagens voor de synthese van andere stoffen, hoofdzakelijk methylisobutylketon (MIBK) door hydrogenering van de dubbele binding in mesityloxide Het is ook een uitgangsproduct voor de synthese van terpenen en geurstoffen, waaronder methylheptenon Cadmiumchloride Cadmiumchloride is een anorganisch zout van cadmium, met als brutoformule CdCl Het is een extreem toxische hygroscopische witte kristallijne vaste stof De stof is zeer goed oplosbaar in water en matig in ethanol Cadmiumchloride kan worden gesynthetiseerd uit een reactie van waterstofchloridegas en verhit cadmium Bekende hydraten zijn (chem)CdCl# H#O(/chem) en (chem)CdCl<DATUM> #O(/chem) Arseen(III)chloride Arseen(III)chloride is een anorganische verbinding van arseen, met als brutoformule AsCl.
| 556 |
www
|
geraniol, nerol en rhodinol Methylheptenon zelf wordt vooral gebruikt in huishoudproducten, detergenten en insecticidesprays Mesityloxide Mesityloxide is een organische verbinding met als brutoformule CHO De stof komt voor als een kleurloze tot lichtgele, olieachtige, vluchtige vloeistof met de geur van pepermunt Het is een onverzadigd keton Mesityloxide wordt bereid uitgaande van aceton De aldol-condensatie van twee moleculen aceton levert #-hydroxy-#-methylpentan-#-on, waaruit door dehydratie (onttrekking van water) mesityloxide ontstaat De voornaamste nevenreactie bij de aldol-condensatie van aceton is de vorming van isoforon door verdere condensatie van mesityloxide met aceton De relatieve opbrengst aan mesityloxide en isoforon hangt af van de reactieomstandigheden en de gebruikte katalysator Algemeen geldt hoe meer aceton er omgezet is, hoe groter de fractie isoforon wordt Mesityloxide is een oplosmiddel voor natuurlijke harsen en kunstharsen Het wordt gebruikt als reagens voor de synthese van andere stoffen, hoofdzakelijk methylisobutylketon (MIBK) door hydrogenering van de dubbele binding in mesityloxide Het is ook een uitgangsproduct voor de synthese van terpenen en geurstoffen, waaronder methylheptenon Cadmiumchloride Cadmiumchloride is een anorganisch zout van cadmium, met als brutoformule CdCl Het is een extreem toxische hygroscopische witte kristallijne vaste stof De stof is zeer goed oplosbaar in water en matig in ethanol Cadmiumchloride kan worden gesynthetiseerd uit een reactie van waterstofchloridegas en verhit cadmium Bekende hydraten zijn (chem)CdCl# H#O(/chem) en (chem)CdCl<DATUM> #O(/chem) Arseen(III)chloride Arseen(III)chloride is een anorganische verbinding van arseen, met als brutoformule AsCl De stof wordt in de chemische sector aangewend bij de organische synthese van arseenverbindingen, zoals trifenylarsine Arseentrichloride wordt bereid door arseen(III)oxide te behandelen met zoutzuur Arseen(III)chloride is uitermate giftig, temeer omdat deze stof vluchtig is en gemakkelijk ingeademd kan worden als damp De stof reageert met vochtige lucht of water, met vorming van waterstofchloride en arseentrioxide De combinatie van vocht en arseen(III)chloride tast ook vele metalen aan met vorming van brandbaar of ontplofbaar gas Methylantranilaat Methylantranilaat is een organische verbinding met als brutoformule CHNO De stof komt voor als een licht- tot donkergele, heldere vloeistof of vaste stof het stolpunt ligt immers net onder kamertemperatuur Ze is in geringe hoeveelheden aanwezig in verschillende etherische oliën, voornamelijk neroli (de etherische olie van zure sinaasappel) en de oliën van andere citrusvruchten Methylantranilaat kan bereid worden door de verestering van antranilzuur met methanol of door de omzetting van methyl-N-methylantranilaat (dimethylantranilaat) door micro-organismen Dimethylantranilaat is een hoofdbestanddeel van de bladolie van "citrus reticulata" (mandarijnen), en het methylantranilaat dat op deze wijze verkregen wordt, wordt als natuurlijk product aangeduid De omzetting gebeurt door schimmelsoorten die voldoende tolerant zijn voor de stof Methylantranilaat is immers in het algemeen toxisch voor micro-organismen Methylantranilaat heeft een bittere druivensmaak en een fruitige geur van oranjebloesem, en wordt gebruikt als geur- en smaakstof, onder meer in deodoranten Aan voedingswaren (snoep, frisdranken) wordt het toegevoegd om er een kunstmatige druivensmaak aan te geven Het is ook een tussenproduct in de synthese van andere aromachemicaliën.
| 552 |
www
|
sector aangewend bij de organische synthese van arseenverbindingen, zoals trifenylarsine Arseentrichloride wordt bereid door arseen(III)oxide te behandelen met zoutzuur Arseen(III)chloride is uitermate giftig, temeer omdat deze stof vluchtig is en gemakkelijk ingeademd kan worden als damp De stof reageert met vochtige lucht of water, met vorming van waterstofchloride en arseentrioxide De combinatie van vocht en arseen(III)chloride tast ook vele metalen aan met vorming van brandbaar of ontplofbaar gas Methylantranilaat Methylantranilaat is een organische verbinding met als brutoformule CHNO De stof komt voor als een licht- tot donkergele, heldere vloeistof of vaste stof het stolpunt ligt immers net onder kamertemperatuur Ze is in geringe hoeveelheden aanwezig in verschillende etherische oliën, voornamelijk neroli (de etherische olie van zure sinaasappel) en de oliën van andere citrusvruchten Methylantranilaat kan bereid worden door de verestering van antranilzuur met methanol of door de omzetting van methyl-N-methylantranilaat (dimethylantranilaat) door micro-organismen Dimethylantranilaat is een hoofdbestanddeel van de bladolie van "citrus reticulata" (mandarijnen), en het methylantranilaat dat op deze wijze verkregen wordt, wordt als natuurlijk product aangeduid De omzetting gebeurt door schimmelsoorten die voldoende tolerant zijn voor de stof Methylantranilaat is immers in het algemeen toxisch voor micro-organismen Methylantranilaat heeft een bittere druivensmaak en een fruitige geur van oranjebloesem, en wordt gebruikt als geur- en smaakstof, onder meer in deodoranten Aan voedingswaren (snoep, frisdranken) wordt het toegevoegd om er een kunstmatige druivensmaak aan te geven Het is ook een tussenproduct in de synthese van andere aromachemicaliën Het gebruik als biocide is niet meer toegelaten in de Europese Unie Antranilzuur Antranilzuur (IUPAC-naam #-aminobenzoëzuur) is een aromatisch aminozuur Het is een wit kristallijn poeder met een blauwe fluorescentie Antranilzuur is een uitgangspunt voor de synthese van andere stoffen, waaronder kleurstoffen (indigo) en pigmenten, corrosiebeschermende middelen, geneesmiddelen, pesticiden (acariciden) en aromachemicaliën (onder meer methylantranilaat) Zelf heeft het ook een farmacologische activiteit, als anti-epilepticum Een van de geneesmiddelen die met antranilzuur kan bereid worden is het slaapmiddel methaqualon (#-methyl-#-"o"-tolyl-#-chinazolon), dat in de jaren '## als een recreatieve drug werd gebruikt (de merknaam was "Quaalude") Antranilzuur is een van de tussenstappen in de biosynthese van tryptofaan in planten en micro-organismen #-chloorethanol #-chloorethanol is een organische verbinding met als brutoformule CHClO Het is een bijzonder giftige kleurloze vloeistof met een ethergeur, die goed oplosbaar is in water De stof wordt gebruikt voor de vorming van etheenoxide en de productie van kleurstoffen, geneesmiddelen, biociden en weekmakers #-chloorethanol wordt gesynthetiseerd uit etheen en waterstofhypochloriet In de naamgeving krijgt de groep die de uitgang bepaalt, in dit geval de hydroxylgroep, een zo laag mogelijk nummer Omdat het niet uitmaakt aan welk van de twee koolstofatomen de hydroxylgroep terechtkomt, is het niet noodzakelijk het nummer van het koolstofatoom waaraan deze groep zit te vermelden Het chlooratoom zit aan het andere koolstofatoom dat dus nummer # krijgt Voor het chlooratoom is het wel nodig het plaatscijfer te melden De officiële IUPAC-naam wordt dus #-chloorethanol Camptothecine.
| 570 |
www
|
als biocide is niet meer toegelaten in de Europese Unie Antranilzuur Antranilzuur (IUPAC-naam #-aminobenzoëzuur) is een aromatisch aminozuur Het is een wit kristallijn poeder met een blauwe fluorescentie Antranilzuur is een uitgangspunt voor de synthese van andere stoffen, waaronder kleurstoffen (indigo) en pigmenten, corrosiebeschermende middelen, geneesmiddelen, pesticiden (acariciden) en aromachemicaliën (onder meer methylantranilaat) Zelf heeft het ook een farmacologische activiteit, als anti-epilepticum Een van de geneesmiddelen die met antranilzuur kan bereid worden is het slaapmiddel methaqualon (#-methyl-#-"o"-tolyl-#-chinazolon), dat in de jaren '## als een recreatieve drug werd gebruikt (de merknaam was "Quaalude") Antranilzuur is een van de tussenstappen in de biosynthese van tryptofaan in planten en micro-organismen #-chloorethanol #-chloorethanol is een organische verbinding met als brutoformule CHClO Het is een bijzonder giftige kleurloze vloeistof met een ethergeur, die goed oplosbaar is in water De stof wordt gebruikt voor de vorming van etheenoxide en de productie van kleurstoffen, geneesmiddelen, biociden en weekmakers #-chloorethanol wordt gesynthetiseerd uit etheen en waterstofhypochloriet In de naamgeving krijgt de groep die de uitgang bepaalt, in dit geval de hydroxylgroep, een zo laag mogelijk nummer Omdat het niet uitmaakt aan welk van de twee koolstofatomen de hydroxylgroep terechtkomt, is het niet noodzakelijk het nummer van het koolstofatoom waaraan deze groep zit te vermelden Het chlooratoom zit aan het andere koolstofatoom dat dus nummer # krijgt Voor het chlooratoom is het wel nodig het plaatscijfer te melden De officiële IUPAC-naam wordt dus #-chloorethanol Camptothecine Dit gebeurde tijdens een systematisch onderzoek naar plantenstoffen met een potentieel voor de bestrijding van kanker Het is een heterocyclische verbinding met vijf aaneengesloten ringen Er is één chiraal <INSTELLING> in het molecuul, namelijk in de lactonring Camptothecine is een stof die selectief het enzym DNA topoisomerase # in de celkern inhibeert De stof vertoont een goede antikankeractiviteit, maar ze bleek bij dierproeven ook toxisch te zijn en schadelijke neveneffecten te hebben De stof is ook weinig oplosbaar in water, wat de praktische bruikbaarheid (m n intraveneuze toediening) vermindert Daarom is er gezocht naar derivaten van camptothecine, die een gunstiger toxicologisch profiel hebben, en die liefst ook beter wateroplosbaar zijn en een nog hogere antitumoractiviteit hebben Voorbeelden van camptothecinederivaten zijn Lateraal (anatomie) Lateraal (Latijn "latus", zijde/zijkant) is de plaatsaanduiding van een lichaamsonderdeel aan de buitenzijde, van de mediaanlijn af, als het lichaam zich in de anatomische houding bevindt #-fenylethanol #-fenylethanol, fenethylalcohol of benzeenethanol is een organische verbinding met als brutoformule CHO Het is een kleurloze vloeistof met een typische bloemengeur, die slecht tot bijna niet oplosbaar is in water De stof komt heel vaak in de natuur voor onder de vorm van olie, waaronder in rozen, hyacinten, anjers, de aleppoden, sinaasappelbloesems, de "Cananga odorata", geraniums en soorten uit het geslacht "Michelia" #-fenylethanol wordt, wegens de typische rozengeur, veel gebruikt in de parfumindustrie Het wordt ook toegevoegd in sigaretten en gebruikt als conserveermiddel in zeep.
| 573 |
www
|
tijdens een systematisch onderzoek naar plantenstoffen met een potentieel voor de bestrijding van kanker Het is een heterocyclische verbinding met vijf aaneengesloten ringen Er is één chiraal <INSTELLING> in het molecuul, namelijk in de lactonring Camptothecine is een stof die selectief het enzym DNA topoisomerase # in de celkern inhibeert De stof vertoont een goede antikankeractiviteit, maar ze bleek bij dierproeven ook toxisch te zijn en schadelijke neveneffecten te hebben De stof is ook weinig oplosbaar in water, wat de praktische bruikbaarheid (m n intraveneuze toediening) vermindert Daarom is er gezocht naar derivaten van camptothecine, die een gunstiger toxicologisch profiel hebben, en die liefst ook beter wateroplosbaar zijn en een nog hogere antitumoractiviteit hebben Voorbeelden van camptothecinederivaten zijn Lateraal (anatomie) Lateraal (Latijn "latus", zijde/zijkant) is de plaatsaanduiding van een lichaamsonderdeel aan de buitenzijde, van de mediaanlijn af, als het lichaam zich in de anatomische houding bevindt #-fenylethanol #-fenylethanol, fenethylalcohol of benzeenethanol is een organische verbinding met als brutoformule CHO Het is een kleurloze vloeistof met een typische bloemengeur, die slecht tot bijna niet oplosbaar is in water De stof komt heel vaak in de natuur voor onder de vorm van olie, waaronder in rozen, hyacinten, anjers, de aleppoden, sinaasappelbloesems, de "Cananga odorata", geraniums en soorten uit het geslacht "Michelia" #-fenylethanol wordt, wegens de typische rozengeur, veel gebruikt in de parfumindustrie Het wordt ook toegevoegd in sigaretten en gebruikt als conserveermiddel in zeep #-fenylethanol reageert met sterk oxiderende stoffen en sterke zuren Fenylhydrazine Fenylhydrazine is een organische verbinding met als brutoformule CHN (meestal afgekort tot PhNHNH) Het is een toxische kleurloze tot gele olieachtige vloeistof, die bij contact met lucht en licht donkerrood tot bruin wordt door oxidatie Fenylhydrazine is het eerste hydrazine dat werd gesynthetiseerd <PERSOON> voerde in ### een reactie van diazoniumzout met een sulfietzout uit, waardoor fenylhydrazine werd gevormd Fenylhydrazine wordt gesynthetiseerd in # stappen Eerst wordt aniline geoxideerd met natriumnitriet in zoutzuur, zodat een diazoniumzout wordt gevormd Dit zout wordt vervolgens gereduceerd met natriumsulfiet in de aanwezigheid van natriumhydroxide, waardoor er uiteindelijk fenylhydrazine wordt gevormd De stof ontleedt bij verhitting en bij verbranding, met vorming van giftige dampen van onder andere stikstofoxides Fenylhydrazine reageert met oxiderende stoffen en vooral met lood(IV)oxide De stof is ook giftig voor waterorganismen Propylamine Propylamine, ook bekend onder de naam n-propylamine, is een organische verbinding met als brutoformule CHN Het is een zwak basische, kleurloze vloeistof, die goed oplosbaar is in water Propylamine kan als hydrochloride bereid worden door reactie van #-propanol met een waterige oplossing van ammoniumchloride, bij hoge temperatuur en druk De reactie wordt doorgaans uitgevoerd in aanwezigheid van een lewiszure katalysator, zoals ijzer(III)chloride Propylamine is een tussenproduct bij de productie van kunststoffen, kleurstoffen, polymeren, landbouwchemicaliën en andere organische verbindingen Het wordt ook gebruikt als oplosmiddel en als zwakke organische base De stof ontleedt bij verbranding met vorming van giftige dampen (stikstofoxides).
| 551 |
www
|
sterke zuren Fenylhydrazine Fenylhydrazine is een organische verbinding met als brutoformule CHN (meestal afgekort tot PhNHNH) Het is een toxische kleurloze tot gele olieachtige vloeistof, die bij contact met lucht en licht donkerrood tot bruin wordt door oxidatie Fenylhydrazine is het eerste hydrazine dat werd gesynthetiseerd <PERSOON> voerde in ### een reactie van diazoniumzout met een sulfietzout uit, waardoor fenylhydrazine werd gevormd Fenylhydrazine wordt gesynthetiseerd in # stappen Eerst wordt aniline geoxideerd met natriumnitriet in zoutzuur, zodat een diazoniumzout wordt gevormd Dit zout wordt vervolgens gereduceerd met natriumsulfiet in de aanwezigheid van natriumhydroxide, waardoor er uiteindelijk fenylhydrazine wordt gevormd De stof ontleedt bij verhitting en bij verbranding, met vorming van giftige dampen van onder andere stikstofoxides Fenylhydrazine reageert met oxiderende stoffen en vooral met lood(IV)oxide De stof is ook giftig voor waterorganismen Propylamine Propylamine, ook bekend onder de naam n-propylamine, is een organische verbinding met als brutoformule CHN Het is een zwak basische, kleurloze vloeistof, die goed oplosbaar is in water Propylamine kan als hydrochloride bereid worden door reactie van #-propanol met een waterige oplossing van ammoniumchloride, bij hoge temperatuur en druk De reactie wordt doorgaans uitgevoerd in aanwezigheid van een lewiszure katalysator, zoals ijzer(III)chloride Propylamine is een tussenproduct bij de productie van kunststoffen, kleurstoffen, polymeren, landbouwchemicaliën en andere organische verbindingen Het wordt ook gebruikt als oplosmiddel en als zwakke organische base De stof ontleedt bij verbranding met vorming van giftige dampen (stikstofoxides) Propylamine reageert zeer hevig met oxidatiemiddelen en kwik, waardoor brand- en ontploffingsgevaar ontstaat De stof tast ook koper en zijn legeringen aan Propylamine moet brandveilig en droog worden opgeslagen, gescheiden van sterk oxiderende stoffen, zuren, gechloreerde organische verbindingen, voeding en voedingsmiddelen Rubitecan Rubitecan (INN) is een geneesmiddel afgeleid van camptothecine (een natuurlijke plantenstof met een antikankeractiviteit) De chemische formule van rubitecan is #-nitro-##(S)-camptothecine Rubitecan werd ontwikkeld door Supergen Inc uit Dublin (Californië) Zoals camptothecine is rubitecan een topoisomerase-inhibitor De stof is niet wateroplosbaar en wordt oraal toegediend De merknaam van Supergen is "Orathecin" Het middel was bedoeld voor de behandeling van alvleesklierkankerpatiënten, maar is niet op de markt De Europese Commissie kende op <DATUM> de status van"weesgeneesmiddel" toe aan rubitecan, voor de behandeling van patiënten met voortgezette of metastatische pancreaskanker Op dat ogenblik waren de klinische proeven met het middel nog aan de gang Later vond het Europees Geneesmiddelenbureau dat de resultaten van deze proeven onvoldoende aantoonden dat rubitecan een hogere overlevingskans bood dan de standaardgeneesmiddelen zoals gemcitabine of #-fluorouracil; daarenboven waren er talrijke en soms ernstige bijverschijnselen De aanvrager (voor Europa was dat EuroGen Pharmaceuticals Ltd) trok daarop zijn aanvraag in en het middel kwam niet in de handel Ook in de Verenigde Staten heeft Supergen om gelijkaardige redenen de aanvraag voor de toelating van Orathecin ingetrokken Darmspoeling Een darmspoeling is een lavage of lavement van de darmen.
| 533 |
www
|
hevig met oxidatiemiddelen en kwik, waardoor brand- en ontploffingsgevaar ontstaat De stof tast ook koper en zijn legeringen aan Propylamine moet brandveilig en droog worden opgeslagen, gescheiden van sterk oxiderende stoffen, zuren, gechloreerde organische verbindingen, voeding en voedingsmiddelen Rubitecan Rubitecan (INN) is een geneesmiddel afgeleid van camptothecine (een natuurlijke plantenstof met een antikankeractiviteit) De chemische formule van rubitecan is #-nitro-##(S)-camptothecine Rubitecan werd ontwikkeld door Supergen Inc uit Dublin (Californië) Zoals camptothecine is rubitecan een topoisomerase-inhibitor De stof is niet wateroplosbaar en wordt oraal toegediend De merknaam van Supergen is "Orathecin" Het middel was bedoeld voor de behandeling van alvleesklierkankerpatiënten, maar is niet op de markt De Europese Commissie kende op <DATUM> de status van"weesgeneesmiddel" toe aan rubitecan, voor de behandeling van patiënten met voortgezette of metastatische pancreaskanker Op dat ogenblik waren de klinische proeven met het middel nog aan de gang Later vond het Europees Geneesmiddelenbureau dat de resultaten van deze proeven onvoldoende aantoonden dat rubitecan een hogere overlevingskans bood dan de standaardgeneesmiddelen zoals gemcitabine of #-fluorouracil; daarenboven waren er talrijke en soms ernstige bijverschijnselen De aanvrager (voor Europa was dat EuroGen Pharmaceuticals Ltd) trok daarop zijn aanvraag in en het middel kwam niet in de handel Ook in de Verenigde Staten heeft Supergen om gelijkaardige redenen de aanvraag voor de toelating van Orathecin ingetrokken Darmspoeling Een darmspoeling is een lavage of lavement van de darmen Hierbij worden door middel van een vloeistof met eventueel daarin opgeloste medicatie de darmen gereinigd en behandeld Methoden om een darmspoeling te verrichten op medische indicatie Er zijn verschillende medische redenen die het voorschrijven van een darmspoeling nodig maken Bij darmspoelen van kinderen is de hoeveelheid vloeistof afhankelijk van het lichaamsgewicht, er wordt gerekend met ongeveer ## ml water per kilogram Het klisteren door middel van lavementen en dergelijke om andere redenen dan obstipatie of ter voorbereiding van onderzoek of behandeling, wordt door artsen meestal geclassificeerd als kwakzalverij Aldicarb Aldicarb is een carbamaat dat wordt gebruikt als insecticide, met als brutoformule CHNOS De stof komt voor als kleurloze kristallen en ontleedt vlak voor zijn kookpunt Aldicarb vormt bij verbranding giftige dampen, onder andere stikstofoxiden en zwaveloxiden Aldicarb werd voor het eerst bereid door Payne en Weiden bij Union Carbide in ### en gepatenteerd in ### Het werd voor het eerst gebruikt in ### De stof bleek een bijzonder goede werking te bezitten tegen vele soorten insecten, mijten en nematoden De stof bleek ook toxisch te zijn voor zoogdieren en mensen Aldicarb (merknaam "Temik") is een van de meest krachtige cholinesterase-remmers en is een neurotoxine De acute toxiciteit van aldicarb is hoog; het is een van de meest giftige insecticiden In de Europese Unie is het sinds <DATUM> niet meer toegelaten.
| 509 |
www
|
medicatie de darmen gereinigd en behandeld Methoden om een darmspoeling te verrichten op medische indicatie Er zijn verschillende medische redenen die het voorschrijven van een darmspoeling nodig maken Bij darmspoelen van kinderen is de hoeveelheid vloeistof afhankelijk van het lichaamsgewicht, er wordt gerekend met ongeveer ## ml water per kilogram Het klisteren door middel van lavementen en dergelijke om andere redenen dan obstipatie of ter voorbereiding van onderzoek of behandeling, wordt door artsen meestal geclassificeerd als kwakzalverij Aldicarb Aldicarb is een carbamaat dat wordt gebruikt als insecticide, met als brutoformule CHNOS De stof komt voor als kleurloze kristallen en ontleedt vlak voor zijn kookpunt Aldicarb vormt bij verbranding giftige dampen, onder andere stikstofoxiden en zwaveloxiden Aldicarb werd voor het eerst bereid door Payne en Weiden bij Union Carbide in ### en gepatenteerd in ### Het werd voor het eerst gebruikt in ### De stof bleek een bijzonder goede werking te bezitten tegen vele soorten insecten, mijten en nematoden De stof bleek ook toxisch te zijn voor zoogdieren en mensen Aldicarb (merknaam "Temik") is een van de meest krachtige cholinesterase-remmers en is een neurotoxine De acute toxiciteit van aldicarb is hoog; het is een van de meest giftige insecticiden In de Europese Unie is het sinds <DATUM> niet meer toegelaten #,#-dimethylhydrazine #,#-dimethylhydrazine is een hydrazinederivaat met als brutoformule CHN Het is een toxische en vluchtige kleurloze vloeistof met een scherpe ammoniakachtige geur, die geel wordt bij aanraking met lucht De stof wordt voornamelijk gebruikt in hypergolische raketbrandstof als stuwvloeistof, samen met distikstoftetraoxide De stof kan spontaan ontbranden bij contact met lucht Ze vormt bij verbranding giftige en brandbare dampen onder andere stikstofoxiden, waterstof, ammoniak, dimethylamine en waterstofazide De stof is een sterk reductiemiddel en reageert hevig met oxiderende stoffen zoals distikstoftetraoxide, waterstofperoxide en salpeterzuur #,#-dimethylhydrazine is een sterke base en ze reageert hevig met zuren en met zuurstof (met kans op brand en ontploffing) De stof tast ook kunststoffen aan Dinoseb Dinoseb is een organische verbinding met als brutoformule CHNO De stof komt voor als toxische oranje kristallen met een scherpe geur, die slecht oplosbaar zijn in water Ze werd voornamelijk gebruikt als herbicide maar dat is wegens de giftigheid voor mens en milieu inmiddels verboden Dat geldt ook voor de esters en zouten van dinoseb, zoals dinosebacetaat De stof ontleedt bij verhitting met vorming van giftige dampen, onder andere stikstofoxiden De oplossing in water is een zwak zuur Dinoseb tast vele metalen aan, in aanwezigheid van vocht of water De stof is zeer giftig voor waterorganismen en kan zeer schadelijk zijn voor het milieu Op <DATUM> verloor de Deense kustvaarder "<PERSOON>" tijdens een storm op de Noordzee ## vaten Dinoseb Na bijna drie maanden zoeken door de Nederlandse marine, met de mijnenjagers<PERSOON>, werden de gifvaten gevonden.
| 518 |
www
|
lucht De stof wordt voornamelijk gebruikt in hypergolische raketbrandstof als stuwvloeistof, samen met distikstoftetraoxide De stof kan spontaan ontbranden bij contact met lucht Ze vormt bij verbranding giftige en brandbare dampen onder andere stikstofoxiden, waterstof, ammoniak, dimethylamine en waterstofazide De stof is een sterk reductiemiddel en reageert hevig met oxiderende stoffen zoals distikstoftetraoxide, waterstofperoxide en salpeterzuur #,#-dimethylhydrazine is een sterke base en ze reageert hevig met zuren en met zuurstof (met kans op brand en ontploffing) De stof tast ook kunststoffen aan Dinoseb Dinoseb is een organische verbinding met als brutoformule CHNO De stof komt voor als toxische oranje kristallen met een scherpe geur, die slecht oplosbaar zijn in water Ze werd voornamelijk gebruikt als herbicide maar dat is wegens de giftigheid voor mens en milieu inmiddels verboden Dat geldt ook voor de esters en zouten van dinoseb, zoals dinosebacetaat De stof ontleedt bij verhitting met vorming van giftige dampen, onder andere stikstofoxiden De oplossing in water is een zwak zuur Dinoseb tast vele metalen aan, in aanwezigheid van vocht of water De stof is zeer giftig voor waterorganismen en kan zeer schadelijk zijn voor het milieu Op <DATUM> verloor de Deense kustvaarder "<PERSOON>" tijdens een storm op de Noordzee ## vaten Dinoseb Na bijna drie maanden zoeken door de Nederlandse marine, met de mijnenjagers<PERSOON>, werden de gifvaten gevonden Mogelijk werden dertien vaten door Urker visserschepen geborgen Opmerkelijk was dat de Deense overheid aanvankelijk de Urkers slechts ### gulden per gevonden vat vergoedde; na protest werd dat uiteindelijk opgehoogd naar ### gulden per vat #,#-dichloorfenol #,#-dichloorfenol is een organische chloorverbinding met als brutoformule CHClO Ze bestaat uit kleurloze kristallen met een kenmerkende geur De stof wordt voornamelijk gebruikt bij de bereiding van het herbicide #,#-dichloorfenoxyazijnzuur De stof vormt bij verbranding een corrosief gas (waterstofchloride) Bij verhitting worden giftige dampen gevormd en ze reageert hevig met sterke oxidatiemiddelen De damp is zwaarder dan lucht en kan zich via de grond verspreiden Methylhydrazine Methylhydrazine is een hydrazinederivaat met als brutoformule CHNH Het is een ontvlambare, toxische en carcinogene kleurloze vloeistof met een kenmerkende geur De stof wordt voornamelijk gebruikt als stuwvloeistof in raketbrandstof Methylhydrazine kan bij verwarming of bij contact met metaaloxiden ontploffen Ze kan spontaan ontbranden bij contact met lucht en poreus materiaal zoals aarde, asbest, hout of textiel De stof ontleedt bij verbranding met vorming van giftige en corrosieve gassen, onder andere stikstofoxiden Methylhydrazine is een sterke reductor en reageert dus hevig met oxiderende stoffen, waardoor brand- en ontploffingsgevaar ontstaat De stof is een matig sterke base en reageert hevig met sterke zuren Methaanthiol Methaanthiol of methylmercaptaan is een organische zwavelverbinding met als brutoformule CHS Het is een kleurloos gas met de indringende geur van zweetvoeten en rotte wittekool Methaanthiol komt in de natuur voor, onder meer in teer en aardolie.
| 518 |
www
|
Opmerkelijk was dat de Deense overheid aanvankelijk de Urkers slechts ### gulden per gevonden vat vergoedde; na protest werd dat uiteindelijk opgehoogd naar ### gulden per vat #,#-dichloorfenol #,#-dichloorfenol is een organische chloorverbinding met als brutoformule CHClO Ze bestaat uit kleurloze kristallen met een kenmerkende geur De stof wordt voornamelijk gebruikt bij de bereiding van het herbicide #,#-dichloorfenoxyazijnzuur De stof vormt bij verbranding een corrosief gas (waterstofchloride) Bij verhitting worden giftige dampen gevormd en ze reageert hevig met sterke oxidatiemiddelen De damp is zwaarder dan lucht en kan zich via de grond verspreiden Methylhydrazine Methylhydrazine is een hydrazinederivaat met als brutoformule CHNH Het is een ontvlambare, toxische en carcinogene kleurloze vloeistof met een kenmerkende geur De stof wordt voornamelijk gebruikt als stuwvloeistof in raketbrandstof Methylhydrazine kan bij verwarming of bij contact met metaaloxiden ontploffen Ze kan spontaan ontbranden bij contact met lucht en poreus materiaal zoals aarde, asbest, hout of textiel De stof ontleedt bij verbranding met vorming van giftige en corrosieve gassen, onder andere stikstofoxiden Methylhydrazine is een sterke reductor en reageert dus hevig met oxiderende stoffen, waardoor brand- en ontploffingsgevaar ontstaat De stof is een matig sterke base en reageert hevig met sterke zuren Methaanthiol Methaanthiol of methylmercaptaan is een organische zwavelverbinding met als brutoformule CHS Het is een kleurloos gas met de indringende geur van zweetvoeten en rotte wittekool Methaanthiol komt in de natuur voor, onder meer in teer en aardolie In het zeewater komt het voor als afbraakproduct van dimethylsulfoniopropionaat, dat wordt uitgescheiden door algen De concentratie van methaanthiol in zeewater is echter extreem laag en bedraagt ongeveer #,# nanomolair Bacteriën (in zowel aerobe als anaerobe omgevingen) kunnen methaanthiol omzetten tot dimethylsulfide Methaanthiol wordt voornamelijk gebruikt bij de aanmaak van plastics en pesticiden Daarnaast wordt het ook ingezet bij de bereiding van het aminozuur methionine, dat onder meer als voedingssupplement wordt gebruikt Net zoals andere thiolen met een indringende geur wordt het in zeer lage concentraties toegevoegd aan aardgas, om het detecteerbaar te maken Methaanthiol ontleedt bij verbranding, met vorming van giftige dampen, waaronder zwaveloxiden en waterstofsulfide De verbinding reageert hevig met sterk oxiderende stoffen, water, stoom of zuren, met vorming van giftig en brandbaar gas Methaanthiol is zeer giftig voor waterorganismen en mag onder geen beding in grote concentraties in het water terechtkomen Verpleegkundig specialist ggz Een verpleegkundig specialist ggz is in <LOCATIE> iemand die gespecialiseerd is in het verlenen van psychiatrisch-verpleegkundige zorg in de geestelijke gezondheidszorg (ggz) Hij is vooral geschoold als (verpleegkundig) behandelaar, maar is daarnaast ook opgeleid als (klinisch) onderzoeker, innovator en/of coach Een verpleegkundig specialist ggz is geregistreerd in het specialistenberoepenregister (artikel ## Wet BIG) en heeft hiermee een beschermd beroep Hij is derhalve op te zoeken in het BIG-register De driejarige opleiding omvat de tweejarige opleiding tot nurse practitioner (NP) en geeft sinds ### het recht tot het voeren van de onderwijsgraad <PERSOON> of Science (MSc).
| 546 |
www
|
komt het voor als afbraakproduct van dimethylsulfoniopropionaat, dat wordt uitgescheiden door algen De concentratie van methaanthiol in zeewater is echter extreem laag en bedraagt ongeveer #,# nanomolair Bacteriën (in zowel aerobe als anaerobe omgevingen) kunnen methaanthiol omzetten tot dimethylsulfide Methaanthiol wordt voornamelijk gebruikt bij de aanmaak van plastics en pesticiden Daarnaast wordt het ook ingezet bij de bereiding van het aminozuur methionine, dat onder meer als voedingssupplement wordt gebruikt Net zoals andere thiolen met een indringende geur wordt het in zeer lage concentraties toegevoegd aan aardgas, om het detecteerbaar te maken Methaanthiol ontleedt bij verbranding, met vorming van giftige dampen, waaronder zwaveloxiden en waterstofsulfide De verbinding reageert hevig met sterk oxiderende stoffen, water, stoom of zuren, met vorming van giftig en brandbaar gas Methaanthiol is zeer giftig voor waterorganismen en mag onder geen beding in grote concentraties in het water terechtkomen Verpleegkundig specialist ggz Een verpleegkundig specialist ggz is in <LOCATIE> iemand die gespecialiseerd is in het verlenen van psychiatrisch-verpleegkundige zorg in de geestelijke gezondheidszorg (ggz) Hij is vooral geschoold als (verpleegkundig) behandelaar, maar is daarnaast ook opgeleid als (klinisch) onderzoeker, innovator en/of coach Een verpleegkundig specialist ggz is geregistreerd in het specialistenberoepenregister (artikel ## Wet BIG) en heeft hiermee een beschermd beroep Hij is derhalve op te zoeken in het BIG-register De driejarige opleiding omvat de tweejarige opleiding tot nurse practitioner (NP) en geeft sinds ### het recht tot het voeren van de onderwijsgraad <PERSOON> of Science (MSc) Een verpleegkundig specialist ggz wordt op academisch niveau geschoold in wetenschappelijk onderzoek Verder moet hij innovatieprocessen kunnen opzetten en uitvoeren en hierin collega's kunnen coachen De driejarige opleiding kan alleen worden gevolgd bij zorginstellingen die daartoe bevoegd zijn Zij dienen daarvoor te beschikken over een breed ggz-aanbod met een multidisciplinaire personeelsopbouw Een verpleegkundig specialist in opleiding tot vs-ggz moet op minimaal drie verschillende werkervaringsplekken (bijv in de acute of ambulante zorg) van de geestelijke gezondheidszorg ervaring hebben opgedaan (in de rol van behandelaar, onderzoeker en innovator) en hierin verschilt de opleiding ook van de tweejarige opleiding tot nurse practitioner Verpleegkundig specialisten ggz zijn sinds ### werkzaam als regiebehandelaar in de geestelijke gezondheidszorg Cycloheximide Cycloheximide (doorgaans afgekort tot CHX) is een organische verbinding met als brutoformule CHNO De stof komt voor als kleurloze kristallen Cycloheximide werd vroeger gebruikt als fungicide, maar dat is sterk afgenomen omwille van de gezondheidsrisico's en de milieuschade Cycloheximide is een antibioticum en wordt samen met streptomycine geproduceerd door het micro-organisme "Streptomyces griseus" In tegenstelling tot streptomycine, is cycloheximide oplosbaar in vele organische oplosmiddelen, waaronder aceton, chloroform en ethanol Cycloheximide blokkeert de translatie bij eukaryoten, maar niet bij prokaryoten Het gevolg is dat de synthese van proteïnen wordt geblokkeerd en dat de celgroei stopt wat leidt tot celdood De stof is actief tegen vele gisten en schimmels, maar wordt verdragen door de meeste bacteriën die prokaryoten zijn.
| 536 |
www
|
specialist ggz wordt op academisch niveau geschoold in wetenschappelijk onderzoek Verder moet hij innovatieprocessen kunnen opzetten en uitvoeren en hierin collega's kunnen coachen De driejarige opleiding kan alleen worden gevolgd bij zorginstellingen die daartoe bevoegd zijn Zij dienen daarvoor te beschikken over een breed ggz-aanbod met een multidisciplinaire personeelsopbouw Een verpleegkundig specialist in opleiding tot vs-ggz moet op minimaal drie verschillende werkervaringsplekken (bijv in de acute of ambulante zorg) van de geestelijke gezondheidszorg ervaring hebben opgedaan (in de rol van behandelaar, onderzoeker en innovator) en hierin verschilt de opleiding ook van de tweejarige opleiding tot nurse practitioner Verpleegkundig specialisten ggz zijn sinds ### werkzaam als regiebehandelaar in de geestelijke gezondheidszorg Cycloheximide Cycloheximide (doorgaans afgekort tot CHX) is een organische verbinding met als brutoformule CHNO De stof komt voor als kleurloze kristallen Cycloheximide werd vroeger gebruikt als fungicide, maar dat is sterk afgenomen omwille van de gezondheidsrisico's en de milieuschade Cycloheximide is een antibioticum en wordt samen met streptomycine geproduceerd door het micro-organisme "Streptomyces griseus" In tegenstelling tot streptomycine, is cycloheximide oplosbaar in vele organische oplosmiddelen, waaronder aceton, chloroform en ethanol Cycloheximide blokkeert de translatie bij eukaryoten, maar niet bij prokaryoten Het gevolg is dat de synthese van proteïnen wordt geblokkeerd en dat de celgroei stopt wat leidt tot celdood De stof is actief tegen vele gisten en schimmels, maar wordt verdragen door de meeste bacteriën die prokaryoten zijn De stof ontleedt bij verhitting met vorming van giftige en corrosieve dampen, onder andere stikstofoxiden Chlooraceton Chlooraceton is een organische verbinding met als brutoformule CHClO Het is een kleurloze vloeistof, die bij blootstelling aan licht geel- tot amberkleurig en harsachtig wordt De stof werd tijdens de Eerste Wereldoorlog gebruikt als lacrimator Tegenwoordig wordt chlooraceton gebruikt om kleurstofkoppels voor de kleurenfotografie te maken De stof polymeriseert traag onder invloed van licht en ontleedt bij verhitting of bij verbranding met vorming van giftige en corrosieve dampen (onder andere waterstofchloride en fosgeen) Chlooraceton reageert met sterk oxiderende stoffen #-aminobifenyl #-aminobifenyl is een organische verbinding, afgeleid van bifenyl, met als brutoformule CHN Het is een kleurloze vaste stof met een kenmerkende geur, die bij blootstelling aan lucht violet wordt De stof wordt gebruikt om azoverbindingen te bereiden De oplossing in water is een zwakke base De stof vormt bij verbranding giftige gassen en reageert met sterk oxiderende stoffen #-aminobifenyl is giftig en carcinogeen <PERSOON> (Koblenz, <DATUM> - Berlijn, <DATUM> was een <PERSOON> fysioloog, marien bioloog en vergelijkend anatoom <PERSOON> werd geboren in Koblenz en volgde hier het gymnasium Na zijn schooltijd afgerond te hebben ging hij medicijnen studeren aan de Universiteit van Bonn Hij sloot deze studie met promotie af in ### en ging naar de Universiteit van Berlijn waar hij lezingen van <PERSOON> ging volgen In ### ging hij zich specialiseren in fysiologie en vergelijkende anatomie.
| 526 |
www
|
onder andere stikstofoxiden Chlooraceton Chlooraceton is een organische verbinding met als brutoformule CHClO Het is een kleurloze vloeistof, die bij blootstelling aan licht geel- tot amberkleurig en harsachtig wordt De stof werd tijdens de Eerste Wereldoorlog gebruikt als lacrimator Tegenwoordig wordt chlooraceton gebruikt om kleurstofkoppels voor de kleurenfotografie te maken De stof polymeriseert traag onder invloed van licht en ontleedt bij verhitting of bij verbranding met vorming van giftige en corrosieve dampen (onder andere waterstofchloride en fosgeen) Chlooraceton reageert met sterk oxiderende stoffen #-aminobifenyl #-aminobifenyl is een organische verbinding, afgeleid van bifenyl, met als brutoformule CHN Het is een kleurloze vaste stof met een kenmerkende geur, die bij blootstelling aan lucht violet wordt De stof wordt gebruikt om azoverbindingen te bereiden De oplossing in water is een zwakke base De stof vormt bij verbranding giftige gassen en reageert met sterk oxiderende stoffen #-aminobifenyl is giftig en carcinogeen <PERSOON> (Koblenz, <DATUM> - Berlijn, <DATUM> was een <PERSOON> fysioloog, marien bioloog en vergelijkend anatoom <PERSOON> werd geboren in Koblenz en volgde hier het gymnasium Na zijn schooltijd afgerond te hebben ging hij medicijnen studeren aan de Universiteit van Bonn Hij sloot deze studie met promotie af in ### en ging naar de Universiteit van Berlijn waar hij lezingen van <PERSOON> ging volgen In ### ging hij zich specialiseren in fysiologie en vergelijkende anatomie In ### kreeg hij voor zijn belangrijke wetenschappelijke prestaties de Copley Medal van het Royal Society of London Op <DATUM> werd hij dood in zijn huis in Berlijn gevonden #-chloorbutaan #-chloorbutaan is een halogeenalkaan met als brutoformule CHCl Het is een kleurloze vloeistof met een scherpe geur De stof ontleedt bij verhitting of bij verbranding met vorming van giftige en corrosieve dampen, onder andere waterstofchloride en fosgeen Ze reageert traag met water met vorming van zoutzuur #-chloorbutaan reageert hevig met oxiderende stoffen en metalen in poedervorm, met kans op brand en ontploffing De stof tast ook aluminium en een groot aantal kunststoffen aan Hexafluoraceton Hexafluoraceton is een organische verbinding met als brutoformule CFO Het is een toxisch, corrosief en hygroscopisch kleurloos gas met een kenmerkende geur De stof wordt gebruikt in de productie van hexafluor-#-propanol, polymethylmethacrylaat en polyester Hexafluoraceton wordt in twee stappen gesynthetiseerd uit hexafluorpropyleen In de eerste stap katalyseert kaliumfluoride de reactie tussen hexafluorpropyleen en zwavel, zodat [(CF)CS] wordt gevormd Deze stof wordt dan geoxideerd door een jodaat, zodat hexafluoraceton wordt gevormd De stof ontleedt bij verhitting op een temperatuur van ###°C met vorming van giftige en corrosieve dampen Hexafluoraceton reageert hevig met water en vocht, met vorming van sterk zure hydraten De stof tast glas en de meeste metalen aan Orgaan van Corti Het orgaan van Corti, organon spirale of organon spirale Cortii is het eigenlijke receptororgaan van het binnenoor.
| 523 |
www
|
zijn belangrijke wetenschappelijke prestaties de Copley Medal van het Royal Society of London Op <DATUM> werd hij dood in zijn huis in Berlijn gevonden #-chloorbutaan #-chloorbutaan is een halogeenalkaan met als brutoformule CHCl Het is een kleurloze vloeistof met een scherpe geur De stof ontleedt bij verhitting of bij verbranding met vorming van giftige en corrosieve dampen, onder andere waterstofchloride en fosgeen Ze reageert traag met water met vorming van zoutzuur #-chloorbutaan reageert hevig met oxiderende stoffen en metalen in poedervorm, met kans op brand en ontploffing De stof tast ook aluminium en een groot aantal kunststoffen aan Hexafluoraceton Hexafluoraceton is een organische verbinding met als brutoformule CFO Het is een toxisch, corrosief en hygroscopisch kleurloos gas met een kenmerkende geur De stof wordt gebruikt in de productie van hexafluor-#-propanol, polymethylmethacrylaat en polyester Hexafluoraceton wordt in twee stappen gesynthetiseerd uit hexafluorpropyleen In de eerste stap katalyseert kaliumfluoride de reactie tussen hexafluorpropyleen en zwavel, zodat [(CF)CS] wordt gevormd Deze stof wordt dan geoxideerd door een jodaat, zodat hexafluoraceton wordt gevormd De stof ontleedt bij verhitting op een temperatuur van ###°C met vorming van giftige en corrosieve dampen Hexafluoraceton reageert hevig met water en vocht, met vorming van sterk zure hydraten De stof tast glas en de meeste metalen aan Orgaan van Corti Het orgaan van Corti, organon spirale of organon spirale Cortii is het eigenlijke receptororgaan van het binnenoor Op de basilaire membraan zitten zintuigcellen met haartjes (haarcellen) <PERSOON> op de haarcellen ligt de membrana tectoria, een relatief onbeweeglijk dekvlies dat op de haren rust De top van elke haarcel heeft stereocilia, die de membrana tectoria raken Bij beweging van de basilaire membraan ten opzichte van de membrana tectoria worden de trilharen omgebogen, waardoor een receptorpotentiaal wordt opgewekt Opwaartse beweging van het basilaire membraan veroorzaakt depolarisatie van de haarcellen, terwijl neerwaartse beweging hyperpolariserend werkt Het orgaan van Corti is genoemd naar de Italiaanse anatoom markies <PERSOON> (###â###) Hij deed microscopisch onderzoek naar het hoorsysteem van zoogdieren #-chloor-#-nitrobenzeen #-chloor-#-nitrobenzeen is een organische verbinding met als brutoformule CHClNO De stof bestaat uit gele tot groene kristallen met een kenmerkende geur en is onoplosbaar in water #-chloor-#-nitrobenzeen kan bereid worden door de aromatische nitrering van chloorbenzeen De reactie levert een mengsel op van de drie isomeren Het mengsel bestaat voor ca ##% uit de "para"-isomeer, ##% "ortho"-isomeer en slechts #% "meta"-isomeer Er wordt ook een kleine hoeveelheid dinitrochloorbenzeen gevormd De isomeren worden dan door destillatie en kristallisatie van elkaar gescheiden #-chloor-#-nitrobenzeen is een tussenproduct in de chemische industrie, onder meer voor #-nitroaniline Het wordt gebruikt bij de productie van verfstoffen, farmaceutische stoffen, fungiciden, antimicrobiële stoffen en in de parfumindustrie De stof ontleedt bij verbranding met vorming van giftige en corrosieve dampen (onder andere stikstofoxiden, chloor, waterstofchloride en fosgeen) Het is een sterk oxidatiemiddel en reageert met brandbare en reducerende stoffen #-dodecaanthiol.
| 567 |
www
|
haartjes (haarcellen) <PERSOON> op de haarcellen ligt de membrana tectoria, een relatief onbeweeglijk dekvlies dat op de haren rust De top van elke haarcel heeft stereocilia, die de membrana tectoria raken Bij beweging van de basilaire membraan ten opzichte van de membrana tectoria worden de trilharen omgebogen, waardoor een receptorpotentiaal wordt opgewekt Opwaartse beweging van het basilaire membraan veroorzaakt depolarisatie van de haarcellen, terwijl neerwaartse beweging hyperpolariserend werkt Het orgaan van Corti is genoemd naar de Italiaanse anatoom markies <PERSOON> (###â###) Hij deed microscopisch onderzoek naar het hoorsysteem van zoogdieren #-chloor-#-nitrobenzeen #-chloor-#-nitrobenzeen is een organische verbinding met als brutoformule CHClNO De stof bestaat uit gele tot groene kristallen met een kenmerkende geur en is onoplosbaar in water #-chloor-#-nitrobenzeen kan bereid worden door de aromatische nitrering van chloorbenzeen De reactie levert een mengsel op van de drie isomeren Het mengsel bestaat voor ca ##% uit de "para"-isomeer, ##% "ortho"-isomeer en slechts #% "meta"-isomeer Er wordt ook een kleine hoeveelheid dinitrochloorbenzeen gevormd De isomeren worden dan door destillatie en kristallisatie van elkaar gescheiden #-chloor-#-nitrobenzeen is een tussenproduct in de chemische industrie, onder meer voor #-nitroaniline Het wordt gebruikt bij de productie van verfstoffen, farmaceutische stoffen, fungiciden, antimicrobiële stoffen en in de parfumindustrie De stof ontleedt bij verbranding met vorming van giftige en corrosieve dampen (onder andere stikstofoxiden, chloor, waterstofchloride en fosgeen) Het is een sterk oxidatiemiddel en reageert met brandbare en reducerende stoffen #-dodecaanthiol Het is een kleurloze tot lichtgele vloeistof met een kenmerkende geur, die onoplosbaar is in water De stof ontleedt bij verbranding met vorming van giftige gassen en reageert met sterk oxiderende stoffen #,#,#-trichloorfenoxyazijnzuur #,#,#-trichloorfenoxyazijnzuur is een organische verbinding met als brutoformule CHClO Het is een toxisch kleurloos en reukloos kristallijn poeder De stof wordt gebruikt als herbicide Door #,#,#,#-tetrachloorbenzeen en natronloog samen te verwarmen onder druk ontstaat #,#,#-trichloorfenolaat Deze reactie verloopt in een mengsel van water en ethanol Het ontstane #,#,#-trichloorfenolaat kan vervolgens met chloorazijnzuur reageren tot #,#,#-T Dit gebeurt bij ###°C De temperatuur in deze tweede stap moet niet te hoog worden, want boven de ###°C treedt een nevenreactie op Hierbij reageren twee moleculen #,#,#-trichloorfenolaat met elkaar tot tetrachloordioxine De stof ontleedt bij verhitting en bij verbranding met vorming van giftige en corrosieve gassen, waaronder fosgeen en waterstofchloride De oplossing in water is een zwak zuur De internationale handel van #,#,#-T wordt beperkt door het Verdrag van <LOCATIE> #,#,#-T is voor mensen niet erg toxisch Ook in dieren worden pas bij hoge dosis schadelijke effecten waargenomen <PERSOON> informatie over de toxiciteit in mensen ontbreekt Er is wel onderzoek gedaan naar medewerkers die zijn blootgesteld tijdens de productie van #,#,#-T Deze mensen hebben een verhoogde kans op het ontwikkelen van chlooracne Dit is echter het gevolg van TCDD, de vervuiling die ontstaat tijdens de synthese van #,#,#-T Er is een onderzoek geweest onder vijf mannelijke vrijwilligers.
| 625 |
www
|
Het is een kleurloze tot lichtgele vloeistof met een kenmerkende geur, die onoplosbaar is in water De stof ontleedt bij verbranding met vorming van giftige gassen en reageert met sterk oxiderende stoffen #,#,#-trichloorfenoxyazijnzuur #,#,#-trichloorfenoxyazijnzuur is een organische verbinding met als brutoformule CHClO Het is een toxisch kleurloos en reukloos kristallijn poeder De stof wordt gebruikt als herbicide Door #,#,#,#-tetrachloorbenzeen en natronloog samen te verwarmen onder druk ontstaat #,#,#-trichloorfenolaat Deze reactie verloopt in een mengsel van water en ethanol Het ontstane #,#,#-trichloorfenolaat kan vervolgens met chloorazijnzuur reageren tot #,#,#-T Dit gebeurt bij ###°C De temperatuur in deze tweede stap moet niet te hoog worden, want boven de ###°C treedt een nevenreactie op Hierbij reageren twee moleculen #,#,#-trichloorfenolaat met elkaar tot tetrachloordioxine De stof ontleedt bij verhitting en bij verbranding met vorming van giftige en corrosieve gassen, waaronder fosgeen en waterstofchloride De oplossing in water is een zwak zuur De internationale handel van #,#,#-T wordt beperkt door het Verdrag van <LOCATIE> #,#,#-T is voor mensen niet erg toxisch Ook in dieren worden pas bij hoge dosis schadelijke effecten waargenomen <PERSOON> informatie over de toxiciteit in mensen ontbreekt Er is wel onderzoek gedaan naar medewerkers die zijn blootgesteld tijdens de productie van #,#,#-T Deze mensen hebben een verhoogde kans op het ontwikkelen van chlooracne Dit is echter het gevolg van TCDD, de vervuiling die ontstaat tijdens de synthese van #,#,#-T Er is een onderzoek geweest onder vijf mannelijke vrijwilligers Gebleken is dat de klaring (uit het plasma) verliep via een eerste-ordeproces met een halfwaardetijd van ##,# uur Ook werd gevonden dat bijna al het #,#,#-T wordt geabsorbeerd in het lichaam Verder werd het onveranderd uitgescheiden in de urine Mogelijk vindt dus geen metabolisme plaats aan de stof Ongeveer ##% van het opgenomen #,#,#-T bleef in het plasma, waarvan weer ##,#% gebonden was aan eiwitten Uit studies blijkt dat #,#,#-T door zoogdieren wordt opgenomen via het maag-/darmkanaal en de longen Absorptie via de huid is matig De LD## in ratten is ### mg/kg In ratten is de halfwaardetijd klein, ## uur bij een dosis van ### mg/kg Bij hoge dosis ontstaan verschillende uitscheidingsproducten in de urine, terwijl bij lage dosis het onveranderd wordt uitgescheiden via de urine Dit betekent dat distributie, metabolisme en excretie bij hogere dosis veranderen Honden zijn het gevoeligste organisme met een LD## van ### mg/kg In honden is de halfwaardetijd aanzienlijk groter, namelijk ## uur Naast excretie via de urine, werd ook excretie via de ontlasting waargenomen Verder werden in de urine drie verschillende metabolieten aangetroffen Waarschijnlijk is er dus een verschil in het metabolisme tussen ratten en honden, wat de hond gevoeliger maakt voor #,#,#-T #,#'-bipyridine #,#'-bipyridine is een organische verbinding met als brutoformule CHN Het bestaat uit kleurloze tot witte kristallen, die oplosbaar zijn in water Het is een van de isomeren van bipyridine.
| 631 |
www
|
Gebleken is dat de klaring (uit het plasma) verliep via een eerste-ordeproces met een halfwaardetijd van ##,# uur Ook werd gevonden dat bijna al het #,#,#-T wordt geabsorbeerd in het lichaam Verder werd het onveranderd uitgescheiden in de urine Mogelijk vindt dus geen metabolisme plaats aan de stof Ongeveer ##% van het opgenomen #,#,#-T bleef in het plasma, waarvan weer ##,#% gebonden was aan eiwitten Uit studies blijkt dat #,#,#-T door zoogdieren wordt opgenomen via het maag-/darmkanaal en de longen Absorptie via de huid is matig De LD## in ratten is ### mg/kg In ratten is de halfwaardetijd klein, ## uur bij een dosis van ### mg/kg Bij hoge dosis ontstaan verschillende uitscheidingsproducten in de urine, terwijl bij lage dosis het onveranderd wordt uitgescheiden via de urine Dit betekent dat distributie, metabolisme en excretie bij hogere dosis veranderen Honden zijn het gevoeligste organisme met een LD## van ### mg/kg In honden is de halfwaardetijd aanzienlijk groter, namelijk ## uur Naast excretie via de urine, werd ook excretie via de ontlasting waargenomen Verder werden in de urine drie verschillende metabolieten aangetroffen Waarschijnlijk is er dus een verschil in het metabolisme tussen ratten en honden, wat de hond gevoeliger maakt voor #,#,#-T #,#'-bipyridine #,#'-bipyridine is een organische verbinding met als brutoformule CHN Het bestaat uit kleurloze tot witte kristallen, die oplosbaar zijn in water Het is een van de isomeren van bipyridine Daarnaast zijn uitgaande van pyridine synthesen bij ###°C met ijzer(III)chloride als katalysator of uitgaande van #-broompyridine via een Ullmann-reactie waarbij metallisch koper als katalysator optreedt #,#'-bipyridine wordt gebruikt voor de bereiding van het herbicide diquat De reactie met #,#-dibroomethaan levert diquatdibromide Het wordt ook als bidentate ligand gebruikt bij de productie van weekmakers De stof vormt bij verbranding giftige gassen, waaronder stikstofoxiden Ze reageert met oxiderende stoffen Amitraz Amitraz is een organische verbinding met als brutoformule CHN De stof bestaat uit kleurloze kristallen en wordt gebruikt als antiparasitair middel, insecticide, acaricide en sympathicomimeticum De stof ontleedt bij verbranding met vorming van giftige dampen, waaronder stikstofoxiden Traanbuis De traanbuis of ductus nasilacrimalis is het lichaamsonderdeel dat zorgt voor de afvoer van het door de traanklier te veel geproduceerde traanvocht De overmaat aan vloeistof wordt afgevoerd door de traanpunten op het onderste ooglid en komt via de traankanaaltjes terecht in de traanzak en wordt vandaar door de traanbuis verder afgevoerd naar het neusslijmvlies De traanbuis kan ook verstopt raken, waarna na röntgenonderzoek de traanbuis weer moet worden opgerekt voor een goede doorvoer van het traanvocht Kwik(II)nitraat Kwik(II)nitraat is een zeer giftig kwikzout van salpeterzuur, met als brutoformule Hg(NO) De stof komt voor als een kleurloos of wit, goed in water oplosbaar kristallijn poeder Het is een wateraantrekkende stof, die voorkomt als een monohydraat, Hg(NO) · HO, of dihydraat, Hg(NO) · # HO Kwik(II)nitraat kan bereid worden uit reactie van kwik en salpeterzuur.
| 596 |
www
|
bij ###°C met ijzer(III)chloride als katalysator of uitgaande van #-broompyridine via een Ullmann-reactie waarbij metallisch koper als katalysator optreedt #,#'-bipyridine wordt gebruikt voor de bereiding van het herbicide diquat De reactie met #,#-dibroomethaan levert diquatdibromide Het wordt ook als bidentate ligand gebruikt bij de productie van weekmakers De stof vormt bij verbranding giftige gassen, waaronder stikstofoxiden Ze reageert met oxiderende stoffen Amitraz Amitraz is een organische verbinding met als brutoformule CHN De stof bestaat uit kleurloze kristallen en wordt gebruikt als antiparasitair middel, insecticide, acaricide en sympathicomimeticum De stof ontleedt bij verbranding met vorming van giftige dampen, waaronder stikstofoxiden Traanbuis De traanbuis of ductus nasilacrimalis is het lichaamsonderdeel dat zorgt voor de afvoer van het door de traanklier te veel geproduceerde traanvocht De overmaat aan vloeistof wordt afgevoerd door de traanpunten op het onderste ooglid en komt via de traankanaaltjes terecht in de traanzak en wordt vandaar door de traanbuis verder afgevoerd naar het neusslijmvlies De traanbuis kan ook verstopt raken, waarna na röntgenonderzoek de traanbuis weer moet worden opgerekt voor een goede doorvoer van het traanvocht Kwik(II)nitraat Kwik(II)nitraat is een zeer giftig kwikzout van salpeterzuur, met als brutoformule Hg(NO) De stof komt voor als een kleurloos of wit, goed in water oplosbaar kristallijn poeder Het is een wateraantrekkende stof, die voorkomt als een monohydraat, Hg(NO) · HO, of dihydraat, Hg(NO) · # HO Kwik(II)nitraat kan bereid worden uit reactie van kwik en salpeterzuur Door indampen van de oplossing wordt het octahydraat verkregen Kwik(II)nitraat werd vroeger gebruikt om bont van dieren los te maken en om te zetten in vilt, maar dit gebruik is stopgezet Lokeren (België) had vroeger een belangrijke viltnijverheid, die de oorzaak was van een historische kwikverontreiniging op en rond die zogenaamde "haarsnijderijen" Omwille van de giftigheid voor mens en milieu is het gebruik van kwik en kwikverbindingen nu sterk aan banden gelegd In de Verenigde Staten werd het gebruik van kwik(II)nitraat in de bontindustrie al in ### door de United States Public Health Service verboden Dit echter niet in verband met de schadelijke gevolgen voor mens en milieu, maar omdat door het gebruik van kwik(II)nitraat in de bontindustrie er minder beschikbaar was als detonator in de oorlog Kwiknitraat is ook de katalysator in de zogenaamde Wolffenstein-Böters-reactie, waarmee gelijktijdig hydroxyl- en nitrogroepen op een aromatische verbinding worden aangebracht door een reactie met salpeterzuur Een voorbeeld is de omvorming van benzeen tot picrinezuur Kwikzouten, waaronder kwik(II)nitraat, kunnen ook gebruikt worden om de corrosiebescherming van staal in een zuur midden te verbeteren, meer bepaald bij olieboringen Een verdunde oplossing van kwik(II)nitraat wordt in het laboratorium gebruikt als analytische standaard Kwik(II)nitraat is corrosief voor ogen, huid en luchtwegen en bij inslikken Herhaald of langdurig contact kan de huid gevoelig maken Kwik(II)nitraat kan effecten hebben op het centraal zenuwstelsel, het perifeer zenuwstelsel en de nieren Het is een sterke oxidator.
| 551 |
www
|
het octahydraat verkregen Kwik(II)nitraat werd vroeger gebruikt om bont van dieren los te maken en om te zetten in vilt, maar dit gebruik is stopgezet Lokeren (België) had vroeger een belangrijke viltnijverheid, die de oorzaak was van een historische kwikverontreiniging op en rond die zogenaamde "haarsnijderijen" Omwille van de giftigheid voor mens en milieu is het gebruik van kwik en kwikverbindingen nu sterk aan banden gelegd In de Verenigde Staten werd het gebruik van kwik(II)nitraat in de bontindustrie al in ### door de United States Public Health Service verboden Dit echter niet in verband met de schadelijke gevolgen voor mens en milieu, maar omdat door het gebruik van kwik(II)nitraat in de bontindustrie er minder beschikbaar was als detonator in de oorlog Kwiknitraat is ook de katalysator in de zogenaamde Wolffenstein-Böters-reactie, waarmee gelijktijdig hydroxyl- en nitrogroepen op een aromatische verbinding worden aangebracht door een reactie met salpeterzuur Een voorbeeld is de omvorming van benzeen tot picrinezuur Kwikzouten, waaronder kwik(II)nitraat, kunnen ook gebruikt worden om de corrosiebescherming van staal in een zuur midden te verbeteren, meer bepaald bij olieboringen Een verdunde oplossing van kwik(II)nitraat wordt in het laboratorium gebruikt als analytische standaard Kwik(II)nitraat is corrosief voor ogen, huid en luchtwegen en bij inslikken Herhaald of langdurig contact kan de huid gevoelig maken Kwik(II)nitraat kan effecten hebben op het centraal zenuwstelsel, het perifeer zenuwstelsel en de nieren Het is een sterke oxidator Met onderfosforigzuur, ethanol en acetyleen vormt het schokgevoelige explosieve verbindingen Juveniele myelomonocytaire leukemie Juveniele MyeloMonocytaire Leukemie (JMML) is een ernstige chronische leukemie (bloedkanker) die vooral kinderen tot <LEEFTIJD> jaar treft De gemiddelde leeftijd bij diagnose is <LEEFTIJD> jaar De Wereldgezondheidsorganisatie heeft JMML ondergebracht in de categorie van myelodysplastische en myeloproliferatieve afwijkingen (ref name="urlMyelodysplastic/Myeloproliferative Diseases Treatment - National Cancer Institute")(/ref) De naam JMML omvat alle diagnoses die voordien verwezen naar juveniele chronische myeloïde leukemie (JCML), chronische myelomonocytaire leukemie bij kinderen en het infantiele monosomie #-syndroom JMML vertegenwoordigt <DATUM> van alle leukemiediagnoses per jaar; in de Verenigde Staten wordt deze diagnose circa ## tot ## keer per jaar gesteld Dit komt neer op ca één geval per miljoen kinderen per jaar Er zijn geen omgevingsfactoren bekend die JMML bevorderen Aangezien ongeveer ##% van de kinderen de diagnose krijgt voordat ze # maanden oud zijn, wordt verondersteld dat erfelijkheid een belangrijke rol speelt Ongeveer ##% van de JMML-patiënten heeft een genetische afwijking in de leukemiecellen die in laboratoriumtesten kan worden vastgesteld De volgende symptomen zijn typisch en zorgen ervoor dat ouders worden gealarmeerd en artsen zullen testen op JMML Kinderen met JMML kunnen meerdere van deze symptomen in wisselende combinaties vertonen Kinderen met JMML en neurofibromatose # (NF#) (ca ##% van de kinderen met JMML testen tevens positief op NF#, terwijl tot ##% een NF#-mutatie vertonen) kunnen tevens de volgende met NF# geassocieerde symptomen vertonen In het algemeen hebben kinderen met een NF#-afwijking een verhoogde kans op de ontwikkeling van JMML.
| 578 |
www
|
leukemie Juveniele MyeloMonocytaire Leukemie (JMML) is een ernstige chronische leukemie (bloedkanker) die vooral kinderen tot <LEEFTIJD> jaar treft De gemiddelde leeftijd bij diagnose is <LEEFTIJD> jaar De Wereldgezondheidsorganisatie heeft JMML ondergebracht in de categorie van myelodysplastische en myeloproliferatieve afwijkingen (ref name="urlMyelodysplastic/Myeloproliferative Diseases Treatment - National Cancer Institute")(/ref) De naam JMML omvat alle diagnoses die voordien verwezen naar juveniele chronische myeloïde leukemie (JCML), chronische myelomonocytaire leukemie bij kinderen en het infantiele monosomie #-syndroom JMML vertegenwoordigt <DATUM> van alle leukemiediagnoses per jaar; in de Verenigde Staten wordt deze diagnose circa ## tot ## keer per jaar gesteld Dit komt neer op ca één geval per miljoen kinderen per jaar Er zijn geen omgevingsfactoren bekend die JMML bevorderen Aangezien ongeveer ##% van de kinderen de diagnose krijgt voordat ze # maanden oud zijn, wordt verondersteld dat erfelijkheid een belangrijke rol speelt Ongeveer ##% van de JMML-patiënten heeft een genetische afwijking in de leukemiecellen die in laboratoriumtesten kan worden vastgesteld De volgende symptomen zijn typisch en zorgen ervoor dat ouders worden gealarmeerd en artsen zullen testen op JMML Kinderen met JMML kunnen meerdere van deze symptomen in wisselende combinaties vertonen Kinderen met JMML en neurofibromatose # (NF#) (ca ##% van de kinderen met JMML testen tevens positief op NF#, terwijl tot ##% een NF#-mutatie vertonen) kunnen tevens de volgende met NF# geassocieerde symptomen vertonen In het algemeen hebben kinderen met een NF#-afwijking een verhoogde kans op de ontwikkeling van JMML Alle drie criteria onderstaande moeten aanwezig zijn voor de diagnose Twee of meer van de onderstaande criteria Deze criteria worden geïdentificeerd door bloed- en beenmergtesten Bloedtesten Een gecombineerde bloedtelling wordt uitgevoerd op een kind verdacht van JMML en tijdens de gehele behandeling en herstel van het met JMML gediagnosticeerde kind Er is geen internationaal geaccepteerd behandelprotocol voor JMML Momenteel zijn er twee klinische behandelprotocollen die worden gehanteerd bij de bestudering van JMML en die over het algemeen bewezen verbeteringen aandragen bij de handeling van de patiënten Ze zijn geografisch op te delen De onderstaande procedures worden gebruikt in één of meerder van de bovenvermelde klinische testpaden De theorie achter splenectomie (verwijdering van de milt) is dat de milt in het geval van JMML fungeert als een val voor leukemische cellen, wat ertoe leidt dat de milt groeit De vrees bestaat dat bestraling en chemotherapie eerder de actieve leukemiecellen dan de slapende aanvallen Als de milt niet wordt verwijderd, kan deze als schuilplaats dienen voor JMML-cellen, die later een terugval kunnen veroorzaken De impact van splenectomie bij een posttransplantatie-terugval is onbekend Ook de impact van cogtomie bij een posttransplantatie-terugval is onbekend De COG JMML-studie beschrijft een splenectomie als standaardbehandeling voor alle klinisch stabiele patiënten De EWOG-MDS JMML-studie laat het aan de behandeld arts over om al dan niet over te gaan tot een splenectomie Over het algemeen wordt de milt voorafgaand aan een stamceltransplantatie verwijderd.
| 552 |
www
|
aanwezig zijn voor de diagnose Twee of meer van de onderstaande criteria Deze criteria worden geïdentificeerd door bloed- en beenmergtesten Bloedtesten Een gecombineerde bloedtelling wordt uitgevoerd op een kind verdacht van JMML en tijdens de gehele behandeling en herstel van het met JMML gediagnosticeerde kind Er is geen internationaal geaccepteerd behandelprotocol voor JMML Momenteel zijn er twee klinische behandelprotocollen die worden gehanteerd bij de bestudering van JMML en die over het algemeen bewezen verbeteringen aandragen bij de handeling van de patiënten Ze zijn geografisch op te delen De onderstaande procedures worden gebruikt in één of meerder van de bovenvermelde klinische testpaden De theorie achter splenectomie (verwijdering van de milt) is dat de milt in het geval van JMML fungeert als een val voor leukemische cellen, wat ertoe leidt dat de milt groeit De vrees bestaat dat bestraling en chemotherapie eerder de actieve leukemiecellen dan de slapende aanvallen Als de milt niet wordt verwijderd, kan deze als schuilplaats dienen voor JMML-cellen, die later een terugval kunnen veroorzaken De impact van splenectomie bij een posttransplantatie-terugval is onbekend Ook de impact van cogtomie bij een posttransplantatie-terugval is onbekend De COG JMML-studie beschrijft een splenectomie als standaardbehandeling voor alle klinisch stabiele patiënten De EWOG-MDS JMML-studie laat het aan de behandeld arts over om al dan niet over te gaan tot een splenectomie Over het algemeen wordt de milt voorafgaand aan een stamceltransplantatie verwijderd Volgend op splenectomie kan een dagelijkse dosis penicilline worden toegediend tegen die infecties waartegen normaal gesproken de milt zou beschermen Deze dagelijkse preventieve behandeling wordt normalerwijze aangehouden tot de patiënt volwassen is geworden Over het belang van chemotherapie tegen JMML voorafgaand aan een stamceltransplantatie is nog onvoldoende bekend Van chemotherapie als zelfstandige therapie is bewezen dat deze geen langetermijngenezing bewerkstelligt Bestraling van de milt resulteert in het algemeen niet in een afname van de milt of een vermindering van de noodzaak van transplantatie van bloedplaatjes De enige behandeling die tot op heden resulteert in de genezing van JMML is een stamceltransplantatie (vroeger beenmergtransplantatie genoemd); hierbij is er een overlevingskans van ca ##% en dus een risico op een terugval van ca ##% Over het algemeen bevelen klinische onderzoekers een stamceltransplantatie zo snel mogelijk na de diagnose aan Hoe jonger de patiënt, hoe groter de kans op genezing De prognose verwijst naar hoe goed de patiënt reageert op een behandeling gebaseerd op de individuele karakteristieken bij de diagnose Bij JMML worden drie karakteristieken geïdentificeerd als significant bij de prognose van patiënten Zonder behandeling is de overlevingsgraad van kinderen met JMML ongeveer #% Alleen een hemapoietische stamceltransplantatie (HSCT) biedt kans op een succesvolle genezing Met een HSCT toont recent onderzoek een overlevingsgraad van ca ##% aan Een terugval is een ernstig gevaar voor kinderen met JMML De kans erop wordt geschat op ##% Veel patiënten genezen echter na een tweede stamceltransplantatie Aminocarb.
| 514 |
www
|
tegen die infecties waartegen normaal gesproken de milt zou beschermen Deze dagelijkse preventieve behandeling wordt normalerwijze aangehouden tot de patiënt volwassen is geworden Over het belang van chemotherapie tegen JMML voorafgaand aan een stamceltransplantatie is nog onvoldoende bekend Van chemotherapie als zelfstandige therapie is bewezen dat deze geen langetermijngenezing bewerkstelligt Bestraling van de milt resulteert in het algemeen niet in een afname van de milt of een vermindering van de noodzaak van transplantatie van bloedplaatjes De enige behandeling die tot op heden resulteert in de genezing van JMML is een stamceltransplantatie (vroeger beenmergtransplantatie genoemd); hierbij is er een overlevingskans van ca ##% en dus een risico op een terugval van ca ##% Over het algemeen bevelen klinische onderzoekers een stamceltransplantatie zo snel mogelijk na de diagnose aan Hoe jonger de patiënt, hoe groter de kans op genezing De prognose verwijst naar hoe goed de patiënt reageert op een behandeling gebaseerd op de individuele karakteristieken bij de diagnose Bij JMML worden drie karakteristieken geïdentificeerd als significant bij de prognose van patiënten Zonder behandeling is de overlevingsgraad van kinderen met JMML ongeveer #% Alleen een hemapoietische stamceltransplantatie (HSCT) biedt kans op een succesvolle genezing Met een HSCT toont recent onderzoek een overlevingsgraad van ca ##% aan Een terugval is een ernstig gevaar voor kinderen met JMML De kans erop wordt geschat op ##% Veel patiënten genezen echter na een tweede stamceltransplantatie Aminocarb De stof bestaat uit toxische en ontvlambare witte kristallen De stof ontleedt bij verhitting met vorming van giftige en irriterende dampen, waaronder stikstofoxiden Aminocarb vindt toepassing als insecticide Biologische afbraak Biologische afbraak of mineralisatie is het proces waarbij organische verbindingen, dat wil zeggen stoffen waarvan de moleculen een chemische binding tussen koolstof en waterstof bevatten, afgebroken worden door de natuurlijke ("biologische") activiteit (stofwisseling) van micro-organismen Een stof die moeilijk biologisch afgebroken wordt, wordt een persistente stof genoemd Biologische afbraak gebeurt met name door bacteriën en schimmels, die materiaal dat bestaat uit organische verbindingen als voedsel gebruiken De term "verrotting" wordt gebruikt voor de zintuiglijk (visueel of door geur) waarneembare, biologische afbraak van grotere, recent (af)gestorven organismen, versgevallen bladeren, boomstammen In de natuur (op land en in zout en zoet water) wordt organische stof, dat wil zeggen afgestorven biologisch materiaal, door schimmels en bacteriën (op land bodemfauna genoemd) grotendeels afgebroken tot de anorganische stoffen water, koolstofdioxide en voedingszouten zogeheten mineralisatie Mineralisatie kan worden beschouwd als de tegenhanger van fotosynthese Bij fotosynthese maken autotrofe organismen als planten en diatomeeën uit het anorganische koolstofdioxide en water de organische verbinding glucose aan De anorganische stoffen die via mineralisatie uit organisch materiaal vrijkomen keren terug in de voedingsstoffenkringloop de vrijgekomen koolstofdioxide en water komen weer beschikbaar voor de aanmaak van glucose middels fotosynthese door autototrofen Vanuit glucose wordt door autotrofen vervolgens zetmeel, en met de vrijgekomen voedingszouten nitraat en fosfaat respectievelijk ook eiwitten en DNA aangemaakt.
| 532 |
www
|
ontvlambare witte kristallen De stof ontleedt bij verhitting met vorming van giftige en irriterende dampen, waaronder stikstofoxiden Aminocarb vindt toepassing als insecticide Biologische afbraak Biologische afbraak of mineralisatie is het proces waarbij organische verbindingen, dat wil zeggen stoffen waarvan de moleculen een chemische binding tussen koolstof en waterstof bevatten, afgebroken worden door de natuurlijke ("biologische") activiteit (stofwisseling) van micro-organismen Een stof die moeilijk biologisch afgebroken wordt, wordt een persistente stof genoemd Biologische afbraak gebeurt met name door bacteriën en schimmels, die materiaal dat bestaat uit organische verbindingen als voedsel gebruiken De term "verrotting" wordt gebruikt voor de zintuiglijk (visueel of door geur) waarneembare, biologische afbraak van grotere, recent (af)gestorven organismen, versgevallen bladeren, boomstammen In de natuur (op land en in zout en zoet water) wordt organische stof, dat wil zeggen afgestorven biologisch materiaal, door schimmels en bacteriën (op land bodemfauna genoemd) grotendeels afgebroken tot de anorganische stoffen water, koolstofdioxide en voedingszouten zogeheten mineralisatie Mineralisatie kan worden beschouwd als de tegenhanger van fotosynthese Bij fotosynthese maken autotrofe organismen als planten en diatomeeën uit het anorganische koolstofdioxide en water de organische verbinding glucose aan De anorganische stoffen die via mineralisatie uit organisch materiaal vrijkomen keren terug in de voedingsstoffenkringloop de vrijgekomen koolstofdioxide en water komen weer beschikbaar voor de aanmaak van glucose middels fotosynthese door autototrofen Vanuit glucose wordt door autotrofen vervolgens zetmeel, en met de vrijgekomen voedingszouten nitraat en fosfaat respectievelijk ook eiwitten en DNA aangemaakt Tegenwoordig kan het organische materiaal ook van "synthetische" oorsprong zijn; het gaat dan bijvoorbeeld om bioplastic, biologisch plastic dat bestaat uit synthetisch vervaardigde biopolymeren Natuurlijk en synthetisch materiaal dat zich op deze manier laat afbreken noemt men biologisch afbreekbaar Alleen organische (dat wil zeggen koolstof én waterstof bevattende) moleculen kunnen biologisch worden afgebroken Anorganische stoffen kunnen slechts uiteenvallen onder invloed van andere mechanismen De biologische afbreekbaarheid van synthetische oppervlakte-actieve stoffen (zeep) uit was- en schoonmaakmiddelen die in het oppervlaktewater terechtkomen wordt in Europa geregeld in de Detergentenverordening Deze Europese wetgeving stelt volledige biologische afbreekbaarheid van deze stoffen verplicht In deze verordening staan de testen die gebruikt moeten worden om de afbreekbaarheid van een gegeven stof te bewijzen Volledige biologische afbraak betekent dat de in het water aanwezige industrieel geproduceerde organische stoffen door micro-organismen (bacteriën) volledig tot de anorganische stoffen koolstofdioxide, water en anorganische zouten worden afgebroken, volgens hetzelfde chemische principe als bij biologisch organisch materiaal De meeste oppervlakte-actieve stoffen in was- en schoonmaakmiddelen veroorzaken schuimvorming Als ze niet snel worden afgebroken en in het oppervlaktewater terechtkomen kan er hinderlijk veel schuim op waterwegen ontstaan, vooral als het water daar in hevige beweging is Vanwege het schuimprobleem ging de industrie in de vroege jaren ### op zoek naar snel biologisch afbreekbare oppervlakte-actieve stoffen Voor biologische afbraak zijn micro-organismen (bacteriën) nodig die de oppervlakte-actieve stoffen kunnen gebruiken als voedingstoffen In waterzuiveringsinstallaties wordt dit gegeven toegepast.
| 532 |
www
|
ook van "synthetische" oorsprong zijn; het gaat dan bijvoorbeeld om bioplastic, biologisch plastic dat bestaat uit synthetisch vervaardigde biopolymeren Natuurlijk en synthetisch materiaal dat zich op deze manier laat afbreken noemt men biologisch afbreekbaar Alleen organische (dat wil zeggen koolstof én waterstof bevattende) moleculen kunnen biologisch worden afgebroken Anorganische stoffen kunnen slechts uiteenvallen onder invloed van andere mechanismen De biologische afbreekbaarheid van synthetische oppervlakte-actieve stoffen (zeep) uit was- en schoonmaakmiddelen die in het oppervlaktewater terechtkomen wordt in Europa geregeld in de Detergentenverordening Deze Europese wetgeving stelt volledige biologische afbreekbaarheid van deze stoffen verplicht In deze verordening staan de testen die gebruikt moeten worden om de afbreekbaarheid van een gegeven stof te bewijzen Volledige biologische afbraak betekent dat de in het water aanwezige industrieel geproduceerde organische stoffen door micro-organismen (bacteriën) volledig tot de anorganische stoffen koolstofdioxide, water en anorganische zouten worden afgebroken, volgens hetzelfde chemische principe als bij biologisch organisch materiaal De meeste oppervlakte-actieve stoffen in was- en schoonmaakmiddelen veroorzaken schuimvorming Als ze niet snel worden afgebroken en in het oppervlaktewater terechtkomen kan er hinderlijk veel schuim op waterwegen ontstaan, vooral als het water daar in hevige beweging is Vanwege het schuimprobleem ging de industrie in de vroege jaren ### op zoek naar snel biologisch afbreekbare oppervlakte-actieve stoffen Voor biologische afbraak zijn micro-organismen (bacteriën) nodig die de oppervlakte-actieve stoffen kunnen gebruiken als voedingstoffen In waterzuiveringsinstallaties wordt dit gegeven toegepast De mate waarin en de snelheid waarmee dat gebeurt, hangen af van factoren als de doorlooptijd van het afvalwater in de installatie en de doelmatigheid waarmee deze werkt De âbiologische activiteit" van sommige textielwasmiddelen is iets heel anders Dergelijke producten bevatten synthetisch vervaardigde 'natuur-identieke' enzymen, die bepaalde soorten vlekken helpen verwijderen Enzymwerking is van oorsprong een inwendig ontledingsproces van stoffen in levende wezens; bij "biologische activiteit" in wasmiddelen gaat het om de 'uitwendige' ontleding, door de werking van synthetische enzymen, van vet- en eiwitvlekken Musculus subclavius De musculus subclavius is een kleine driehoekige spier tussen het sleutelbeen en de eerste rib Met de musculus pectoralis major en musculus pectoralis minor vormt de musculus subclavius de voorzijde van de oksel Syringaldehyde Syringaldehyde is een aldehyde dat kan geïsoleerd worden uit de vezels van haver- en katoenzaadkaf De stof kan ook verkregen worden door oxidatie van de lignine van bepaalde bomen, zoals esdoorn en spar Het komt verder nog voor in onder meer gerst en gedistilleerde dranken als whisky en rum In zuivere toestand is het een groen tot beige kristallijn poeder met een zwakke, zoete houtgeur Syringaldehyde is een benzaldehyde, waarbij er twee methoxygroepen en één hydroxylgroep aan de benzeenring zijn verbonden Deze functionele groep die hiervan is afgeleid wordt ook wel de syringylgroep (of systematisch #-hydroxy-#,#-dimethoxyfenyl-groep) genoemd De naam is ontleend aan "Syringa vulgaris" (sering), waaruit syringaldehyde in ### voor het eerst geïsoleerd werd door hydrolyse van het overeenkomstig glycoside Syringaldehyde kan synthetisch bereid worden, bijvoorbeeld uitgaande van vanilline of van pyrogallol.
| 554 |
www
|
doorlooptijd van het afvalwater in de installatie en de doelmatigheid waarmee deze werkt De âbiologische activiteit" van sommige textielwasmiddelen is iets heel anders Dergelijke producten bevatten synthetisch vervaardigde 'natuur-identieke' enzymen, die bepaalde soorten vlekken helpen verwijderen Enzymwerking is van oorsprong een inwendig ontledingsproces van stoffen in levende wezens; bij "biologische activiteit" in wasmiddelen gaat het om de 'uitwendige' ontleding, door de werking van synthetische enzymen, van vet- en eiwitvlekken Musculus subclavius De musculus subclavius is een kleine driehoekige spier tussen het sleutelbeen en de eerste rib Met de musculus pectoralis major en musculus pectoralis minor vormt de musculus subclavius de voorzijde van de oksel Syringaldehyde Syringaldehyde is een aldehyde dat kan geïsoleerd worden uit de vezels van haver- en katoenzaadkaf De stof kan ook verkregen worden door oxidatie van de lignine van bepaalde bomen, zoals esdoorn en spar Het komt verder nog voor in onder meer gerst en gedistilleerde dranken als whisky en rum In zuivere toestand is het een groen tot beige kristallijn poeder met een zwakke, zoete houtgeur Syringaldehyde is een benzaldehyde, waarbij er twee methoxygroepen en één hydroxylgroep aan de benzeenring zijn verbonden Deze functionele groep die hiervan is afgeleid wordt ook wel de syringylgroep (of systematisch #-hydroxy-#,#-dimethoxyfenyl-groep) genoemd De naam is ontleend aan "Syringa vulgaris" (sering), waaruit syringaldehyde in ### voor het eerst geïsoleerd werd door hydrolyse van het overeenkomstig glycoside Syringaldehyde kan synthetisch bereid worden, bijvoorbeeld uitgaande van vanilline of van pyrogallol Captafol Captafol is de triviale naam voor "N-(#,#,#,#-tetrachloorethylthio)cyclohex-#-een-#,#-dicarboximide", een organische verbinding met als brutoformule CHClNOS Het is een toxisch en kleurloos kristallijn poeder De stof ontleedt bij verhitting of bij verbranding met vorming van giftige en corrosieve dampen, onder andere waterstofchloride, stikstofoxiden en zwaveloxiden Captafol reageert hevig met basen, waardoor kans op brand en ontploffing ontstaat De stof tast sommige metalen aan Captafol wordt gebruikt als fungicide Bourgondische pap Bourgondische pap is een mengsel van koper(II)sulfaat en natriumcarbonaat (watervrije soda), dat gebruikt wordt als fungicide Het is een fijn blauw poeder, onoplosbaar in water Het CAS-nummer is ###-#<DATUM> Het is verwant aan Bordeauxse pap, dat een mengsel is van kopersulfaat en calciumhydroxide Het toepassingsgebied is gelijkaardig, bijvoorbeeld de bescherming van wijnstokken tegen meeldauw Bourgondische pap is wel een sterker middel dan Bordeauxse pap Californische pap Californische pap is een fungicide, dat onder meer gebruikt wordt tegen meeldauw op wijnstokken en fruitbomen Het is een roodgele vloeistof, die men bekomt door zwavel en kalk in een bepaalde verhouding in water te koken Ze bestaat uit kalkpolysulfiden, bv CaS of CaS, en andere zwavelhoudende kalkverbindingen Dit middel werd al rond ### in de Verenigde Staten gebruikt en werd in het midden van de ##e eeuw in Engeland en Frankrijk ingevoerd Californische pap mag als gewasbeschermingsmiddel in de biologische landbouw aangewend worden N-butylglycidylether "n"-butylglycidylether of BGE is een organische verbinding met als brutoformule CHO.
| 566 |
www
|
de triviale naam voor "N-(#,#,#,#-tetrachloorethylthio)cyclohex-#-een-#,#-dicarboximide", een organische verbinding met als brutoformule CHClNOS Het is een toxisch en kleurloos kristallijn poeder De stof ontleedt bij verhitting of bij verbranding met vorming van giftige en corrosieve dampen, onder andere waterstofchloride, stikstofoxiden en zwaveloxiden Captafol reageert hevig met basen, waardoor kans op brand en ontploffing ontstaat De stof tast sommige metalen aan Captafol wordt gebruikt als fungicide Bourgondische pap Bourgondische pap is een mengsel van koper(II)sulfaat en natriumcarbonaat (watervrije soda), dat gebruikt wordt als fungicide Het is een fijn blauw poeder, onoplosbaar in water Het CAS-nummer is ###-#<DATUM> Het is verwant aan Bordeauxse pap, dat een mengsel is van kopersulfaat en calciumhydroxide Het toepassingsgebied is gelijkaardig, bijvoorbeeld de bescherming van wijnstokken tegen meeldauw Bourgondische pap is wel een sterker middel dan Bordeauxse pap Californische pap Californische pap is een fungicide, dat onder meer gebruikt wordt tegen meeldauw op wijnstokken en fruitbomen Het is een roodgele vloeistof, die men bekomt door zwavel en kalk in een bepaalde verhouding in water te koken Ze bestaat uit kalkpolysulfiden, bv CaS of CaS, en andere zwavelhoudende kalkverbindingen Dit middel werd al rond ### in de Verenigde Staten gebruikt en werd in het midden van de ##e eeuw in Engeland en Frankrijk ingevoerd Californische pap mag als gewasbeschermingsmiddel in de biologische landbouw aangewend worden N-butylglycidylether "n"-butylglycidylether of BGE is een organische verbinding met als brutoformule CHO "n"-butylglycidylether is, net als veel andere glycidylethers, een intermediair voor de synthese van epoxyharsen Het wordt ook gebruikt als diluent in epoxyharsen N-butylglycidylether kan waarschijnlijk ontplofbare peroxiden vormen in contact met lucht De stof ontleedt bij blootstelling aan licht en lucht Ze reageert hevig met sterk oxiderende stoffen, zuren en basen V-teken Het V-teken is een handgebaar waarbij men de wijsvinger en middelvinger tegelijk opsteekt in een V-vorm, terwijl de andere vingers worden gebogen Het teken kan op meerdere manieren worden gebruikt, in zowel positieve als negatieve zin Het teken verwierf vooral bekendheid door <PERSOON>, die het tijdens de Tweede Wereldoorlog gebruikte als overwinningsteken In de jaren ### werd het ook een bekend symbool voor vrede De bedenker van het V-teken was de <PERSOON> Hij was naar Londen gevlucht en werkte er voor de op België gerichte uitzendingen van de BBC Op <DATUM> riep Laveleye in zijn programma alle Belgen op om de letter 'V' te gebruiken als teken van verzet De 'V' stond voor "victoire" in het <PERSOON> en voor "vrijheid" in het Nederlands Binnen enkele weken begonnen er V's te verschijnen op muren over heel België, <LOCATIE> en Noord-Frankrijk De V-campagne verspreidde zich over Europa en werd wereldberoemd toen Churchill op <DATUM> het teken op televisie maakte Het V-teken met de rug van de hand naar iemand gericht wordt zeker in Engeland al lange tijd gezien als een belediging.
| 559 |
www
|
voor de synthese van epoxyharsen Het wordt ook gebruikt als diluent in epoxyharsen N-butylglycidylether kan waarschijnlijk ontplofbare peroxiden vormen in contact met lucht De stof ontleedt bij blootstelling aan licht en lucht Ze reageert hevig met sterk oxiderende stoffen, zuren en basen V-teken Het V-teken is een handgebaar waarbij men de wijsvinger en middelvinger tegelijk opsteekt in een V-vorm, terwijl de andere vingers worden gebogen Het teken kan op meerdere manieren worden gebruikt, in zowel positieve als negatieve zin Het teken verwierf vooral bekendheid door <PERSOON>, die het tijdens de Tweede Wereldoorlog gebruikte als overwinningsteken In de jaren ### werd het ook een bekend symbool voor vrede De bedenker van het V-teken was de <PERSOON> Hij was naar Londen gevlucht en werkte er voor de op België gerichte uitzendingen van de BBC Op <DATUM> riep Laveleye in zijn programma alle Belgen op om de letter 'V' te gebruiken als teken van verzet De 'V' stond voor "victoire" in het <PERSOON> en voor "vrijheid" in het Nederlands Binnen enkele weken begonnen er V's te verschijnen op muren over heel België, <LOCATIE> en Noord-Frankrijk De V-campagne verspreidde zich over Europa en werd wereldberoemd toen Churchill op <DATUM> het teken op televisie maakte Het V-teken met de rug van de hand naar iemand gericht wordt zeker in Engeland al lange tijd gezien als een belediging Het gebruik van dit gebaar als belediging beperkt zich voornamelijk tot het Verenigd Koninkrijk, Australië, Ierland en Nieuw-<LOCATIE> Een van de oudste bronnen over het gebruik van het V-teken stamt uit het Macclesfield Psalter uit circa ### Volgens een bekend volksverhaal zou het symbool zijn afgeleid van het gebaar van een boogschutter die vocht in het Engelse leger tijdens de <PERSOON> bij Azincourt Volgens de legende wilden de <PERSOON> indien zij de slag wonnen bij alle gevangen Britten de wijs- en middelvingers afsnijden zodat ze niet langer een boog konden hanteren De Britten wonnen echter, waarna ze de <PERSOON> bij wijze van spot de twee vingers lieten zien <PERSOON> aan het begin van de ##e eeuw dook voor het eerst duidelijk bewijs op van het gebruik van het V-teken als belediging In ### gebruikte een werker buiten Parkgate ironworks in Rotherham het gebaar om aan te geven dat hij niet gefilmd wilde worden Dit gebaar is op film vastgelegd Tijdens de Tweede Wereldoorlog, op <DATUM> riep <PERSOON> omroeper van Radio België (de Belgische uitzendingen van de BBC), de Belgische bevolking op de letter V te gebruiken als symbool van verzet tegen de Duitse bezetting V stond voor "victoire" in het <PERSOON> en "vrijheid" in het Nederlands In de daaropvolgende weken werden overal V's op muren geschilderd, in België maar ook in <LOCATIE> De BBC besliste daarop het gebruik van de letter V (voor "Victory") te gebruiken in een anti-Duitse campagne.
| 555 |
www
|
tot het Verenigd Koninkrijk, Australië, Ierland en Nieuw-<LOCATIE> Een van de oudste bronnen over het gebruik van het V-teken stamt uit het Macclesfield Psalter uit circa ### Volgens een bekend volksverhaal zou het symbool zijn afgeleid van het gebaar van een boogschutter die vocht in het Engelse leger tijdens de <PERSOON> bij Azincourt Volgens de legende wilden de <PERSOON> indien zij de slag wonnen bij alle gevangen Britten de wijs- en middelvingers afsnijden zodat ze niet langer een boog konden hanteren De Britten wonnen echter, waarna ze de <PERSOON> bij wijze van spot de twee vingers lieten zien <PERSOON> aan het begin van de ##e eeuw dook voor het eerst duidelijk bewijs op van het gebruik van het V-teken als belediging In ### gebruikte een werker buiten Parkgate ironworks in Rotherham het gebaar om aan te geven dat hij niet gefilmd wilde worden Dit gebaar is op film vastgelegd Tijdens de Tweede Wereldoorlog, op <DATUM> <PERSOON> omroeper van Radio België (de Belgische uitzendingen van de BBC), de Belgische bevolking op de letter V te gebruiken als symbool van verzet tegen de Duitse bezetting V stond voor "victoire" in het <PERSOON> en "vrijheid" in het Nederlands In de daaropvolgende weken werden overal V's op muren geschilderd, in België maar ook in <LOCATIE> De BBC besliste daarop het gebruik van de letter V (voor "Victory") te gebruiken in een anti-Duitse campagne - ), vergezeld van de begintonen van de vijfde symfonie van Beethoven (die overeenkomen met datzelfde morseteken) Nadat het gebruik van dit symbool zich in juli ### in Europa had verspreid, begon de Britse eerste minister <PERSOON> op <DATUM> het V-teken met zijn vingers te maken Aanvankelijk maakte hij het gebaar met de handpalm naar binnen gericht, maar later - toen men hem gewezen had op de negatieve betekenis van dit gebaar - begon hij het met de handpalm naar buiten te doen Het werd sindsdien zijn handelsmerk De Duitsers reageerden door te propageren dat de V stond voor de Duitse overwinningen Stond ergens een V op een muur geschilderd, dan wist men niet meer of dat geallieerde of Duitse propaganda was Overigens zij gezegd dat voor de Duitsers de letter <PERSOON>) meer voor de hand had gelegen De Amerikaanse president <PERSOON> gebruikte het V-teken eveneens als teken van overwinning Het werd een van zijn bekendste kenmerken en hij bleef het ook na zijn ambtsperiode gebruiken Het teken werd gebruikt bij protesten tegen de Vietnamoorlog en werd later ook overgenomen voor andere anti-oorlogprotesten Vooral hippies gebruikten het teken in combinatie met de uitspraak "Peace", zodat het stond voor "Peace with Victory" en daardoor verkeerd begrepen bekend werd als "vredesteken" Het teken duikt regelmatig op bij de Vlaamse beweging, met name bij Vlaams-nationalistische partijen Voor de Belgische federale verkiezingen ### en Vlaamse verkiezingen ### werd het teken door de Nieuw-Vlaamse Alliantie (N-VA) prominent in hun campagne gebruikt.
| 573 |
www
|
de vijfde symfonie van Beethoven (die overeenkomen met datzelfde morseteken) Nadat het gebruik van dit symbool zich in juli ### in Europa had verspreid, begon de Britse eerste minister <PERSOON> op <DATUM> het V-teken met zijn vingers te maken Aanvankelijk maakte hij het gebaar met de handpalm naar binnen gericht, maar later - toen men hem gewezen had op de negatieve betekenis van dit gebaar - begon hij het met de handpalm naar buiten te doen Het werd sindsdien zijn handelsmerk De Duitsers reageerden door te propageren dat de V stond voor de Duitse overwinningen Stond ergens een V op een muur geschilderd, dan wist men niet meer of dat geallieerde of Duitse propaganda was Overigens zij gezegd dat voor de Duitsers de letter <PERSOON>) meer voor de hand had gelegen De Amerikaanse president <PERSOON> gebruikte het V-teken eveneens als teken van overwinning Het werd een van zijn bekendste kenmerken en hij bleef het ook na zijn ambtsperiode gebruiken Het teken werd gebruikt bij protesten tegen de Vietnamoorlog en werd later ook overgenomen voor andere anti-oorlogprotesten Vooral hippies gebruikten het teken in combinatie met de uitspraak "Peace", zodat het stond voor "Peace with Victory" en daardoor verkeerd begrepen bekend werd als "vredesteken" Het teken duikt regelmatig op bij de Vlaamse beweging, met name bij Vlaams-nationalistische partijen Voor de Belgische federale verkiezingen ### en Vlaamse verkiezingen ### werd het teken door de Nieuw-Vlaamse Alliantie (N-VA) prominent in hun campagne gebruikt De N-VA won de verkiezingen, en werd met ## zetels de grootste partij in de geschiedenis van het Vlaams Parlement Bèta-caryofylleen Bèta-caryofylleen is een macrocyclisch sesquiterpeen met als brutoformule CH Het vormt een bestanddeel van de etherische olie van vele planten, onder meer van oregano, ylang-ylangolie, kruidnagelolie en lavendelolie Copaibahars bevat ook veel bèta-caryofylleen Er zijn twee structuurisomeren van bèta-caryofylleen bekend naast de β-vorm, die een bicyclische verbinding is, is ook een α-vorm bekend α-humuleen of kortweg humuleen Bèta-caryofylleen is een stof met ontstekingsremmende werking Nutriëntagar Nutriëntagar (NA) is een vast, microbiologisch groeimedium voor de routinekweek van aselectieve bacteriesoorten Aangezien zeer weinig micro-organismen nutriëntagar kunnen degraderen, blijft de agar vast tijdens het kweekproces Een typische samenstelling voor nutriëntagar bestaat uit De pH wordt neutraal ingesteld (#,# bij ##°C) Niet-alcoholische steatohepatitis Niet-alcoholische steatohepatitis (NASH) is een aandoening die sterk geassocieerd is met insulineresistentie en wordt ook wel de levercomponent van het metabool syndroom genoemd Door de toenemende obesitas is er een sterke stijging te zien van het voorkomen NASH is het uiterste spectrum van non-alcoholic fatty liver disease (NAFLD) NASH wordt gezien als veroorzaker van levercirrose zonder duidelijke oorzaak Bijna iedereen met NASH is klachtenvrij Bij routineonderzoek worden vaak per toeval licht verhoogde transaminasen gezien Als er al sprake is van klachten dan zijn dat meestal een aspecifieke zeurende pijn rechts boven in de buik of vermoeidheid Bij licht verhoogde leverenzymen kan er sprake zijn van NASH.
| 567 |
www
|
De N-VA won de verkiezingen, en werd met ## zetels de grootste partij in de geschiedenis van het Vlaams Parlement Bèta-caryofylleen Bèta-caryofylleen is een macrocyclisch sesquiterpeen met als brutoformule CH Het vormt een bestanddeel van de etherische olie van vele planten, onder meer van oregano, ylang-ylangolie, kruidnagelolie en lavendelolie Copaibahars bevat ook veel bèta-caryofylleen Er zijn twee structuurisomeren van bèta-caryofylleen bekend naast de β-vorm, die een bicyclische verbinding is, is ook een α-vorm bekend α-humuleen of kortweg humuleen Bèta-caryofylleen is een stof met ontstekingsremmende werking Nutriëntagar Nutriëntagar (NA) is een vast, microbiologisch groeimedium voor de routinekweek van aselectieve bacteriesoorten Aangezien zeer weinig micro-organismen nutriëntagar kunnen degraderen, blijft de agar vast tijdens het kweekproces Een typische samenstelling voor nutriëntagar bestaat uit De pH wordt neutraal ingesteld (#,# bij ##°C) Niet-alcoholische steatohepatitis Niet-alcoholische steatohepatitis (NASH) is een aandoening die sterk geassocieerd is met insulineresistentie en wordt ook wel de levercomponent van het metabool syndroom genoemd Door de toenemende obesitas is er een sterke stijging te zien van het voorkomen NASH is het uiterste spectrum van non-alcoholic fatty liver disease (NAFLD) NASH wordt gezien als veroorzaker van levercirrose zonder duidelijke oorzaak Bijna iedereen met NASH is klachtenvrij Bij routineonderzoek worden vaak per toeval licht verhoogde transaminasen gezien Als er al sprake is van klachten dan zijn dat meestal een aspecifieke zeurende pijn rechts boven in de buik of vermoeidheid Bij licht verhoogde leverenzymen kan er sprake zijn van NASH Zoals de naam al doet vermoeden mag er geen alcohol in het spel zijn, die deze afwijkingen zou kunnen verklaren Als de ratio kleiner dan # is dan past dit beter bij een alcoholische hepatitis of bij een verder gevorderde leverziekte De gouden standaard voor het aantonen van NASH is een leverbiopsie Andere beeldvormende modaliteiten, zoals echografie, CT of MRI zijn wel in staat om accuraat leversteatose (NAFLD) aan te tonen Het onderscheid echter tussen NAFLD of NASH is hiermee niet te beoordelen Recent onderzoek naar milt-grootte in combinatie met interleukine-# lijkt mogelijk in de toekomst te kunnen helpen bepalen bij wie een leverbiopt zinvol is Een algemeen geaccepteerde theorie behelst het "two hit" principe Door insulineresistentie worden er enerzijds meer vrije vetzuren in de lever opgenomen en omgezet in triglyceriden Anderzijds worden er minder triglyceriden afgebroken Hierdoor vindt er vervetting plaats van de lever, steatose Dit wordt beschouwd als de eerste stap Bij langdurige en ernstige insulineresistentie kan de opslagcapaciteit van de lever overschreden worden en ontstaat er lipotoxiciteit Dit triggert de vorming van reactive oxygen species en een inflammatoire respons Hierdoor treedt neuro-inflammatie op en ballooning van hepatocyten, de hallmarks van NASH Bij langdurig bestaande NASH differentiëren stellaatcellen tot myofibroblasten en wordt een overmaat aan collageen afgezet Hierbij zijn mogelijk ook embryonale regereratie-pathways betrokken zoals Hedgehog en YAP-Taz Deze fibrogenese kent verschillende gradaties, van Kleiner score F# tot en met F#, waarbij F# gelijk staat aan levercirrose.
| 548 |
www
|
Zoals de naam al doet vermoeden mag er geen alcohol in het spel zijn, die deze afwijkingen zou kunnen verklaren Als de ratio kleiner dan # is dan past dit beter bij een alcoholische hepatitis of bij een verder gevorderde leverziekte De gouden standaard voor het aantonen van NASH is een leverbiopsie Andere beeldvormende modaliteiten, zoals echografie, CT of MRI zijn wel in staat om accuraat leversteatose (NAFLD) aan te tonen Het onderscheid echter tussen NAFLD of NASH is hiermee niet te beoordelen Recent onderzoek naar milt-grootte in combinatie met interleukine-# lijkt mogelijk in de toekomst te kunnen helpen bepalen bij wie een leverbiopt zinvol is Een algemeen geaccepteerde theorie behelst het "two hit" principe Door insulineresistentie worden er enerzijds meer vrije vetzuren in de lever opgenomen en omgezet in triglyceriden Anderzijds worden er minder triglyceriden afgebroken Hierdoor vindt er vervetting plaats van de lever, steatose Dit wordt beschouwd als de eerste stap Bij langdurige en ernstige insulineresistentie kan de opslagcapaciteit van de lever overschreden worden en ontstaat er lipotoxiciteit Dit triggert de vorming van reactive oxygen species en een inflammatoire respons Hierdoor treedt neuro-inflammatie op en ballooning van hepatocyten, de hallmarks van NASH Bij langdurig bestaande NASH differentiëren stellaatcellen tot myofibroblasten en wordt een overmaat aan collageen afgezet Hierbij zijn mogelijk ook embryonale regereratie-pathways betrokken zoals Hedgehog en YAP-Taz Deze fibrogenese kent verschillende gradaties, van Kleiner score F# tot en met F#, waarbij F# gelijk staat aan levercirrose Er zijn op dit moment slechts weinig bewezen behandelingsopties Wel is aangetoond dat leefstijlaanpassingen, met name gewichtsverlies, een gunstig effect kunnen hebben op de mate van ontsteking in de lever Er zijn ook aanwijzingen dat de lever dan histologisch verbetert Bij ernstige obesitas kan bariatrische chirurgie zinvol zijn Tot op heden zijn er vrijwel geen bewezen effectieve medicamenteuze behandelingsopties Recente literatuur geeft aan dat er mogelijk een positief effect is bij gebruik van vitamine <PERSOON> laat geen significante verbetering zien ten opzichte van een placebo, maar wel een mogelijke trend Met name medicijnen die de insulinegevoeligheid manipuleren lijken hoopgevende resultaten te geven, en hier is momenteel een enorme ontwikkeling gaande waarbij ook actief aan combinatietherapie wordt gewerkt Sondering (geslachtsbepaling) Sonderen of poppen is het bepalen van het geslacht van dieren die inwendige geslachtsorganen bezitten, bijvoorbeeld reptielen Hierbij wordt een sonde in de cloaca gestoken waarbij de diepte wordt bepaald De cloacadiepte van mannetjes is in de regel groter dan bij de vrouwtjes Sonderen is nodig bij soorten die niet seksueel dimorf zijn, waardoor de geslachten moeilijk zijn te onderscheiden De juvenielen van veel soorten zijn uiterlijk helemaal niet uit elkaar te houden waardoor sonderen de enige manier is om het geslacht te bepalen Het uitvoeren van een sondering moet met de grootst mogelijke zorgvuldigheid worden uitgevoerd, het liefst door een expert.
| 495 |
www
|
Er zijn op dit moment slechts weinig bewezen behandelingsopties Wel is aangetoond dat leefstijlaanpassingen, met name gewichtsverlies, een gunstig effect kunnen hebben op de mate van ontsteking in de lever Er zijn ook aanwijzingen dat de lever dan histologisch verbetert Bij ernstige obesitas kan bariatrische chirurgie zinvol zijn Tot op heden zijn er vrijwel geen bewezen effectieve medicamenteuze behandelingsopties Recente literatuur geeft aan dat er mogelijk een positief effect is bij gebruik van vitamine <PERSOON> laat geen significante verbetering zien ten opzichte van een placebo, maar wel een mogelijke trend Met name medicijnen die de insulinegevoeligheid manipuleren lijken hoopgevende resultaten te geven, en hier is momenteel een enorme ontwikkeling gaande waarbij ook actief aan combinatietherapie wordt gewerkt Sondering (geslachtsbepaling) Sonderen of poppen is het bepalen van het geslacht van dieren die inwendige geslachtsorganen bezitten, bijvoorbeeld reptielen Hierbij wordt een sonde in de cloaca gestoken waarbij de diepte wordt bepaald De cloacadiepte van mannetjes is in de regel groter dan bij de vrouwtjes Sonderen is nodig bij soorten die niet seksueel dimorf zijn, waardoor de geslachten moeilijk zijn te onderscheiden De juvenielen van veel soorten zijn uiterlijk helemaal niet uit elkaar te houden waardoor sonderen de enige manier is om het geslacht te bepalen Het uitvoeren van een sondering moet met de grootst mogelijke zorgvuldigheid worden uitgevoerd, het liefst door een expert Toch kan sondering ook schade voorkomen; van sommige soorten zoals kameleons is bekend dat ze zich al zeer jong kunnen voortplanten, wat echter niet goed is voor met name de vrouwtjes Het vroegtijdig scheiden van de mannetjes en vrouwtjes kan dit voorkomen Rode-ogeneffect Het rode-ogeneffect kan optreden als een foto wordt gemaakt met behulp van een flitser De ogen van mensen en katten kunnen dan rood oplichten Bij honden geeft dit effect een witte reflectie Dit effect wordt veroorzaakt door retroreflectie, de rode kleur komt door het bloed van het vaatvlies, dat achter het netvlies ligt De weg van het licht leidt door het oog achtereenvolgens door om te eindigen op de harde oogrok <LOCATIE>wordt wel wat licht teruggekaatst, maar procentueel komt veruit het meeste licht uit de diepste lagen "achter" het netvlies Voor het rode-ogeneffect is het niet noodzakelijk dat in de richting van de lens wordt gekeken Er zijn een paar methoden om dit effect te verminderen of te voorkomen Endo-agar Endo-agar is een microbiologische voedingsbodem met een lichtroze kleur Het werd oorspronkelijk ontwikkeld voor het isoleren van "Salmonella typhi", maar wordt nu vooral gebruikt als een coliform medium (met andere woorden een medium voor het cultiveren van coliforme bacteriën, zoals "Enterobacter" en "Escherichia") De meeste gram-negatieve bacteriën gedijen goed in endo-agar, terwijl de groei van gram-positieve bacteriën afgeremd wordt Coliforme bacteriën fermenteren de lactose in het medium, waardoor hun kolonies en omgeving rood kleuren.
| 504 |
www
|
jong kunnen voortplanten, wat echter niet goed is voor met name de vrouwtjes Het vroegtijdig scheiden van de mannetjes en vrouwtjes kan dit voorkomen Rode-ogeneffect Het rode-ogeneffect kan optreden als een foto wordt gemaakt met behulp van een flitser De ogen van mensen en katten kunnen dan rood oplichten Bij honden geeft dit effect een witte reflectie Dit effect wordt veroorzaakt door retroreflectie, de rode kleur komt door het bloed van het vaatvlies, dat achter het netvlies ligt De weg van het licht leidt door het oog achtereenvolgens door om te eindigen op de harde oogrok <LOCATIE>wordt wel wat licht teruggekaatst, maar procentueel komt veruit het meeste licht uit de diepste lagen "achter" het netvlies Voor het rode-ogeneffect is het niet noodzakelijk dat in de richting van de lens wordt gekeken Er zijn een paar methoden om dit effect te verminderen of te voorkomen Endo-agar Endo-agar is een microbiologische voedingsbodem met een lichtroze kleur Het werd oorspronkelijk ontwikkeld voor het isoleren van "Salmonella typhi", maar wordt nu vooral gebruikt als een coliform medium (met andere woorden een medium voor het cultiveren van coliforme bacteriën, zoals "Enterobacter" en "Escherichia") De meeste gram-negatieve bacteriën gedijen goed in endo-agar, terwijl de groei van gram-positieve bacteriën afgeremd wordt Coliforme bacteriën fermenteren de lactose in het medium, waardoor hun kolonies en omgeving rood kleuren Endo-agar bevat gewoonlijk Mexicaanse griep De Mexicaanse griep, officieel Nieuwe Influenza A (H#N#), en aanvankelijk ook wel varkensgriep is een griepvirus dat in ### een pandemie veroorzaakte Het virus behoort tot een nieuwe stam van het H#N#-varkensgriepvirus en had zijn oorsprong in Mexico in maart ### Het virus manifesteerde zich voor het eerst in Mexico en breidde zich in april uit naar de Verenigde Staten en al snel ook naar andere landen Op <DATUM> verklaarde de Wereldgezondheidsorganisatie "(WHO)" dat het uitbreken van Influenza A (H#N#) een pandemie is Op <DATUM> meldde de WHO dat het aantal Mexicaansegriepgevallen inmiddels niet meer te tellen was Volgens cijfers van het Amerikaans <INSTELLING> voor Ziektecontrole en -Preventie (CDC) waren er op <DATUM> ##<DATUM> ### besmettingen en ten minste <DATUM> doden als gevolg van het virus vastgesteld Bij sterfgevallen is vaak sprake van een combinatie met één of meerdere andere aandoeningen waardoor de patiënt reeds een sterk verminderde gezondheid heeft Overlijden aan alleen Mexicaanse griep is zeldzaam In veel gevallen verloopt de infectie vrij mild en veel patiënten melden zich daarom niet Er zijn in totaal <DATUM> wereldwijd bevestigde sterfgevallen geweest in ### In <LOCATIE> waren dit er ## Bij de 'gewone' Nederlandse seizoensgriep ligt dit tussen de ### en de ### De Wereldgezondheidsorganisatie was bezorgd, omdat bij eerdere pandemieën is gebleken dat de agressiviteit van griepvirussen kan veranderen Dit is bij de Mexicaanse griep niet gebeurd Vanaf <DATUM> werd de Mexicaanse griep niet langer een pandemie genoemd In ### stak het virus opnieuw de kop op.
| 577 |
www
|
een griepvirus dat in ### een pandemie veroorzaakte Het virus behoort tot een nieuwe stam van het H#N#-varkensgriepvirus en had zijn oorsprong in Mexico in maart ### Het virus manifesteerde zich voor het eerst in Mexico en breidde zich in april uit naar de Verenigde Staten en al snel ook naar andere landen Op <DATUM> verklaarde de Wereldgezondheidsorganisatie "(WHO)" dat het uitbreken van Influenza A (H#N#) een pandemie is Op <DATUM> meldde de WHO dat het aantal Mexicaansegriepgevallen inmiddels niet meer te tellen was Volgens cijfers van het Amerikaans <INSTELLING> voor Ziektecontrole en -Preventie (CDC) waren er op <DATUM> ##<DATUM> ### besmettingen en ten minste <DATUM> doden als gevolg van het virus vastgesteld Bij sterfgevallen is vaak sprake van een combinatie met één of meerdere andere aandoeningen waardoor de patiënt reeds een sterk verminderde gezondheid heeft Overlijden aan alleen Mexicaanse griep is zeldzaam In veel gevallen verloopt de infectie vrij mild en veel patiënten melden zich daarom niet Er zijn in totaal <DATUM> wereldwijd bevestigde sterfgevallen geweest in ### In <LOCATIE> waren dit er ## Bij de 'gewone' Nederlandse seizoensgriep ligt dit tussen de ### en de ### De Wereldgezondheidsorganisatie was bezorgd, omdat bij eerdere pandemieën is gebleken dat de agressiviteit van griepvirussen kan veranderen Dit is bij de Mexicaanse griep niet gebeurd Vanaf <DATUM> werd de Mexicaanse griep niet langer een pandemie genoemd In ### stak het virus opnieuw de kop op In ### stak het virus de kop op in <PERSOON> Op <DATUM> werden ### doden gemeld en meer dan ## ### mensen raakten besmet Bij de griepepidemie die in januari ### in <LOCATIE> heerste, was er voornamelijk sprake van het H#N#-virus De term "Mexicaanse griep" wordt tegenwoordig (anno ###) nog zelden gebruikt Men gebruikt doorgaans de term "Influenza A/H#N#" voor het virus Ook wordt deze griep als gewone griep behandeld Deze nieuwe virusstam is een reassortment van een aantal stammen van het H#N#-griepvirus, waaronder humane griep, vogelgriep en varkensgriep Wereldwijd overlijden er jaarlijks tussen de ### ### en ### ### mensen aan griep De slachtoffers zijn doorgaans ouderen, zeer jonge kinderen en mensen met een zwakke gezondheid Dit is bij deze griep niet anders Het virus is niet gevaarlijker dan andere griepvirussen, maar kan echter dieper in de luchtwegen doordringen Dit vergroot mogelijk de kans op een longontsteking Onder de patiënten zijn ook veel jongvolwassenen Het grootste verschil met een normaal griepseizoen is dat ## tot ## procent van de slachtoffers van de Mexicaanse griep jonger dan <LEEFTIJD> jaar was Er zijn vermoedens dat deze mensen gevoeliger zijn om deze ziekte te krijgen, wat juist bij hen een cytokinestorm tot gevolg kan hebben Regelmatig wordt in de media verwezen naar de Spaanse griep, een pandemie die zich afspeelde in ### en ###, en waarbij tientallen miljoenen mensen stierven, van wie er veel nog jong waren.
| 607 |
www
|
In ### stak het virus de kop op in <PERSOON> Op <DATUM> werden ### doden gemeld en meer dan ## ### mensen raakten besmet Bij de griepepidemie die in januari ### in <LOCATIE> heerste, was er voornamelijk sprake van het H#N#-virus De term "Mexicaanse griep" wordt tegenwoordig (anno ###) nog zelden gebruikt Men gebruikt doorgaans de term "Influenza A/H#N#" voor het virus Ook wordt deze griep als gewone griep behandeld Deze nieuwe virusstam is een reassortment van een aantal stammen van het H#N#-griepvirus, waaronder humane griep, vogelgriep en varkensgriep Wereldwijd overlijden er jaarlijks tussen de ### ### en ### ### mensen aan griep De slachtoffers zijn doorgaans ouderen, zeer jonge kinderen en mensen met een zwakke gezondheid Dit is bij deze griep niet anders Het virus is niet gevaarlijker dan andere griepvirussen, maar kan echter dieper in de luchtwegen doordringen Dit vergroot mogelijk de kans op een longontsteking Onder de patiënten zijn ook veel jongvolwassenen Het grootste verschil met een normaal griepseizoen is dat ## tot ## procent van de slachtoffers van de Mexicaanse griep jonger dan <LEEFTIJD> jaar was Er zijn vermoedens dat deze mensen gevoeliger zijn om deze ziekte te krijgen, wat juist bij hen een cytokinestorm tot gevolg kan hebben Regelmatig wordt in de media verwezen naar de Spaanse griep, een pandemie die zich afspeelde in ### en ###, en waarbij tientallen miljoenen mensen stierven, van wie er veel nog jong waren Waarschijnlijk wordt het virus niet door het eten van vlees overgedragen Bij verhitting boven ## °C wordt het virus sowieso vernietigd Desondanks besloten diverse landen na de uitbraak de grenzen gedeeltelijk of helemaal te sluiten voor varkensvlees In een dierentuin in de Iraakse hoofdstad Bagdad werden drie wilde zwijnen geslacht De overheid van Egypte besloot alle ### ### varkens te ruimen Deze ruimingen, en ook andere acties tegen varkens en varkensvlees, die veelal plaatsvinden en -vonden in islamitische landen, leidden tot beschuldigingen van discriminatie vanuit de islamitische overheid tegenover de christelijke boeren Hoewel niet veelvoorkomend, zijn er wel gevallen bekend van besmette varkens De besmetting bleek hier echter van mens op varken, en niet van varken op mens te zijn geschied Zo bleek begin mei dat een Nederlandse varkensboer in Canada een groot aantal varkens op zijn boerderij had besmet Het virus komt bij praten, hoesten of niezen van een patiënt in de lucht Zo komt het in de luchtwegen van een volgende patiënt Ook kan het door lichamelijk contact (handen schudden, zoenen) worden overgebracht, waarbij het virus uiteindelijk in de luchtwegen belandt Ongeveer # tot # dagen na de besmetting treden de eerste symptomen op De meeste symptomen zijn gelijk aan die van normale griep koorts, loopneus, spierpijn, keelpijn en hoest De symptomen diarree en braken zijn bij Influenza A (H#N#) heviger dan bij gewone griep Na het optreden van de eerste symptomen duurt de ziekte meestal ongeveer zes dagen.
| 581 |
www
|
wordt het virus niet door het eten van vlees overgedragen Bij verhitting boven ## °C wordt het virus sowieso vernietigd Desondanks besloten diverse landen na de uitbraak de grenzen gedeeltelijk of helemaal te sluiten voor varkensvlees In een dierentuin in de Iraakse hoofdstad Bagdad werden drie wilde zwijnen geslacht De overheid van Egypte besloot alle ### ### varkens te ruimen Deze ruimingen, en ook andere acties tegen varkens en varkensvlees, die veelal plaatsvinden en -vonden in islamitische landen, leidden tot beschuldigingen van discriminatie vanuit de islamitische overheid tegenover de christelijke boeren Hoewel niet veelvoorkomend, zijn er wel gevallen bekend van besmette varkens De besmetting bleek hier echter van mens op varken, en niet van varken op mens te zijn geschied Zo bleek begin mei dat een Nederlandse varkensboer in Canada een groot aantal varkens op zijn boerderij had besmet Het virus komt bij praten, hoesten of niezen van een patiënt in de lucht Zo komt het in de luchtwegen van een volgende patiënt Ook kan het door lichamelijk contact (handen schudden, zoenen) worden overgebracht, waarbij het virus uiteindelijk in de luchtwegen belandt Ongeveer # tot # dagen na de besmetting treden de eerste symptomen op De meeste symptomen zijn gelijk aan die van normale griep koorts, loopneus, spierpijn, keelpijn en hoest De symptomen diarree en braken zijn bij Influenza A (H#N#) heviger dan bij gewone griep Na het optreden van de eerste symptomen duurt de ziekte meestal ongeveer zes dagen Dat heeft echter weinig of geen invloed op de duur van de griep Een patiënt is besmettelijk (in staat de ziekte over te dragen) zolang hij de symptomen van de griep heeft In de periode na besmetting, maar voor het optreden van symptomen is de patiënt niet besmettelijk Doorgaans duurt de besmettelijkheid vijf tot zes dagen, maximaal zeven dagen na de eerste symptomen De besmetting met griep, en dus ook deze griep, gebeurt hoofdzakelijk door met virus besmet slijm; door druppeltjes in de lucht van een hoestende of niezende patiënt en via besmette deurknoppen en andere oppervlakken Beschermingsmaatregelen zijn bijvoorbeeld het regelmatig handen wassen, het huis schoon houden en zorgen voor een goede ventilatie Het virus leeft in een droge warme omgeving veel korter dan in een vochtige, koele omgeving Om de kans te verkleinen dat men een ander besmet, is het aan te bevelen om bij het niezen en hoesten een wegwerpzakdoek te gebruiken, of nadien direct de handen te wassen Het dragen van een mondkapje biedt enige bescherming tegen druppelbesmetting en/of om anderen te beschermen tegen besmetting door de drager Tevens verhindert het dat men met besmette handen aan neus of mond komt De CDC melden dat het virus resistent is tegen Amantadine en Rimantadine, maar wel behandeld kan worden met Oseltamivir en Zanamivir (handelsnamen Tamiflu en Relenza) Op <DATUM> meldde de BBC dat in Denemarken de eerste resistentie van het virus tegen Oseltamivir geconstateerd is.
| 531 |
www
|
Dat heeft echter weinig of geen invloed op de duur van de griep Een patiënt is besmettelijk (in staat de ziekte over te dragen) zolang hij de symptomen van de griep heeft In de periode na besmetting, maar voor het optreden van symptomen is de patiënt niet besmettelijk Doorgaans duurt de besmettelijkheid vijf tot zes dagen, maximaal zeven dagen na de eerste symptomen De besmetting met griep, en dus ook deze griep, gebeurt hoofdzakelijk door met virus besmet slijm; door druppeltjes in de lucht van een hoestende of niezende patiënt en via besmette deurknoppen en andere oppervlakken Beschermingsmaatregelen zijn bijvoorbeeld het regelmatig handen wassen, het huis schoon houden en zorgen voor een goede ventilatie Het virus leeft in een droge warme omgeving veel korter dan in een vochtige, koele omgeving Om de kans te verkleinen dat men een ander besmet, is het aan te bevelen om bij het niezen en hoesten een wegwerpzakdoek te gebruiken, of nadien direct de handen te wassen Het dragen van een mondkapje biedt enige bescherming tegen druppelbesmetting en/of om anderen te beschermen tegen besmetting door de drager Tevens verhindert het dat men met besmette handen aan neus of mond komt De CDC melden dat het virus resistent is tegen Amantadine en Rimantadine, maar wel behandeld kan worden met Oseltamivir en Zanamivir (handelsnamen Tamiflu en Relenza) Op <DATUM> meldde de BBC dat in Denemarken de eerste resistentie van het virus tegen Oseltamivir geconstateerd is Naast deze jaarlijkse griepepidemieën, heeft het influenzavirus A een aantal grote grieppandemieën veroorzaakt, waaronder drie in de twintigste eeuw de Spaanse griep in ###â###, de Aziatische griep in ### en de Hongkonggriep in ###â### In deze gevallen ging het telkens om een vorm van het Influenzavirus A, dat door antigene shift zodanig was gemuteerd, dat mensen niet voldoende immuniteit hadden voor het virus De pandemieën verschilden echter wel in omvang, viruseigenschappen en sterftegraad Nevenstaande tabel geeft een overzicht van de drie grieppandemieën van de twintigste eeuw, met hun eigenschappen en gevolgen Naast deze pandemieën zijn er vaker dreigingen voorgekomen voor een uitbraak, zoals in de Verenigde Staten in ###, en de Russische griep in ###, waarbij het in beide gevallen ging om varianten van <PERSOON> zijn de uitbraken van SARS en vogelpest-variant H#N#, die er mede voor hebben gezorgd dat overheden en organisaties betere voorzorgsmaatregelen hebben getroffen en alerter zijn geworden op uitbraken De precieze herkomst van het nieuwe virus is onbekend De eerste beschreven besmetting was van een vierjarige jongen uit <PERSOON> in de omgeving van Perote in de Mexicaanse staat Veracruz Het jongetje overleefde de besmetting maar twee baby's uit hetzelfde dorp overleden De eerste dodelijke afloop van een besmettingsgeval vond plaats op <DATUM> bij een <LEEFTIJD>-jarige vrouw uit de Mexicaanse stad Oaxaca Dokters vermoedden aanvankelijk longontsteking versterkt door diabetes Uit een Canadese test is later gebleken dat zij de nieuwe griepvariant had.
| 549 |
www
|
jaarlijkse griepepidemieën, heeft het influenzavirus A een aantal grote grieppandemieën veroorzaakt, waaronder drie in de twintigste eeuw de Spaanse griep in ###â###, de Aziatische griep in ### en de Hongkonggriep in ###â### In deze gevallen ging het telkens om een vorm van het Influenzavirus A, dat door antigene shift zodanig was gemuteerd, dat mensen niet voldoende immuniteit hadden voor het virus De pandemieën verschilden echter wel in omvang, viruseigenschappen en sterftegraad Nevenstaande tabel geeft een overzicht van de drie grieppandemieën van de twintigste eeuw, met hun eigenschappen en gevolgen Naast deze pandemieën zijn er vaker dreigingen voorgekomen voor een uitbraak, zoals in de Verenigde Staten in ###, en de Russische griep in ###, waarbij het in beide gevallen ging om varianten van <PERSOON> zijn de uitbraken van SARS en vogelpest-variant H#N#, die er mede voor hebben gezorgd dat overheden en organisaties betere voorzorgsmaatregelen hebben getroffen en alerter zijn geworden op uitbraken De precieze herkomst van het nieuwe virus is onbekend De eerste beschreven besmetting was van een vierjarige jongen uit <PERSOON> in de omgeving van Perote in de Mexicaanse staat Veracruz Het jongetje overleefde de besmetting maar twee baby's uit hetzelfde dorp overleden De eerste dodelijke afloop van een besmettingsgeval vond plaats op <DATUM> bij een <LEEFTIJD>-jarige vrouw uit de Mexicaanse stad Oaxaca Dokters vermoedden aanvankelijk longontsteking versterkt door diabetes Uit een Canadese test is later gebleken dat zij de nieuwe griepvariant had De uitbraak van het virus werd voor het eerst ontdekt in <PERSOON> vanaf <DATUM> De Mexicaanse autoriteiten namen in eerste instantie aan dat het ging om een 'normale' griep Op <DATUM> ontdekten de Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention (CDC) dat het ging om een nieuwe vorm van varkensgriep, toen twee kinderen in de Amerikaanse staat Californië het virus opliepen In maart en april ### werd een groot aantal waarschijnlijke besmettingsgevallen gevonden in Mexico en het zuidwesten van de Verenigde Staten In het weekend van <DATUM> werd bekend dat het virus zich heeft verspreid naar andere landen, waaronder Canada en Nieuw-<LOCATIE> Op <DATUM> bleek dat ook het eerste geval van verspreiding in Europa was vastgesteld, in Spanje Op dezelfde dag werd het virus ook vastgesteld in Schotland Op <DATUM> werd door de CDC het eerste overlijdensgeval in de VS als gevolg van de varkensgriep bekendgemaakt Een peuter, van ## maanden, uit de staat Texas bleek het eerste slachtoffer van de griep buiten Mexico Later werd duidelijk dat de overleden peuter uit Mexico afkomstig was De ouders waren juist naar de Verenigde Staten gekomen voor de behandeling van het virus Op <DATUM> besloten de overheden van <PERSOON> en de staat Mexico tot het sluiten van scholen, musea, bibliotheken, theaters en andere openbare gebouwen om de verdere verspreiding van het virus tegen te gaan.
| 549 |
www
|
het eerst ontdekt in <PERSOON> vanaf <DATUM> De Mexicaanse autoriteiten namen in eerste instantie aan dat het ging om een 'normale' griep Op <DATUM> ontdekten de Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention (CDC) dat het ging om een nieuwe vorm van varkensgriep, toen twee kinderen in de Amerikaanse staat Californië het virus opliepen In maart en april ### werd een groot aantal waarschijnlijke besmettingsgevallen gevonden in Mexico en het zuidwesten van de Verenigde Staten In het weekend van <DATUM> werd bekend dat het virus zich heeft verspreid naar andere landen, waaronder Canada en Nieuw-<LOCATIE> Op <DATUM> bleek dat ook het eerste geval van verspreiding in Europa was vastgesteld, in Spanje Op dezelfde dag werd het virus ook vastgesteld in Schotland Op <DATUM> werd door de CDC het eerste overlijdensgeval in de VS als gevolg van de varkensgriep bekendgemaakt Een peuter, van ## maanden, uit de staat Texas bleek het eerste slachtoffer van de griep buiten Mexico Later werd duidelijk dat de overleden peuter uit Mexico afkomstig was De ouders waren juist naar de Verenigde Staten gekomen voor de behandeling van het virus Op <DATUM> besloten de overheden van <PERSOON> en de staat Mexico tot het sluiten van scholen, musea, bibliotheken, theaters en andere openbare gebouwen om de verdere verspreiding van het virus tegen te gaan Op <DATUM> riep president <PERSOON> de noodtoestand uit De inwoners van de hoofdstad werd aanbevolen elk lichamelijk contact, zoals handen schudden en zoenen, te vermijden, mondkapjes te dragen en niet in grote groepen samen te komen In vliegvelden en busterminals in het hele land werden passagiers gecontroleerd op het griepvirus, niet-urgente rechtszaken en missen van de katholieke kerk werden opgeschort, voetbalwedstrijden werden zonder publiek gespeeld en restaurants mochten uitsluitend nog meeneemmaaltijden verzorgen Op <DATUM> besloot de Mexicaanse minister van Onderwijs dat de scholen in het hele land tot <DATUM> gesloten zullen blijven Burgemeester van <PERSOON> verklaarde indien het aantal nieuwe besmettingen niet afneemt desnoods het hele openbaarvervoersysteem van de stad stil te zullen leggen President Calderón riep de Mexicanen op <DATUM> op van <DATUM> tot <DATUM> zo veel mogelijk binnen te blijven en schortte voor die periode alle niet-essentiële overheidsdiensten op Transportfaciliteiten, waaronder vliegvelden, havens en busstations, bleven wel open Vanaf <DATUM> kwam het openbare leven langzaam weer op gang Op <DATUM> maakte de deelstaat Veracruz bekend een standbeeld te willen oprichten voor 'Patiënt nul', de <LEEFTIJD>-jarige <PERSOON>, die als het eerste slachtoffer van het virus wordt gezien De hoop is dat het beeld het toerisme zal stimuleren Op <DATUM> werd het virus voor het eerst vastgesteld bij een persoon die niet naar Mexico was gereisd Het ging om een getrouwde vrouw uit Kansas, <INSTELLING> man wel naar Mexico was geweest De twee werden niet opgenomen in het ziekenhuis, hun toestand werd omschreven als mild.
| 547 |
www
|
zoals handen schudden en zoenen, te vermijden, mondkapjes te dragen en niet in grote groepen samen te komen In vliegvelden en busterminals in het hele land werden passagiers gecontroleerd op het griepvirus, niet-urgente rechtszaken en missen van de katholieke kerk werden opgeschort, voetbalwedstrijden werden zonder publiek gespeeld en restaurants mochten uitsluitend nog meeneemmaaltijden verzorgen Op <DATUM> besloot de Mexicaanse minister van Onderwijs dat de scholen in het hele land tot <DATUM> gesloten zullen blijven Burgemeester van <PERSOON> verklaarde indien het aantal nieuwe besmettingen niet afneemt desnoods het hele openbaarvervoersysteem van de stad stil te zullen leggen President Calderón riep de Mexicanen op <DATUM> op van <DATUM> tot <DATUM> zo veel mogelijk binnen te blijven en schortte voor die periode alle niet-essentiële overheidsdiensten op Transportfaciliteiten, waaronder vliegvelden, havens en busstations, bleven wel open Vanaf <DATUM> kwam het openbare leven langzaam weer op gang Op <DATUM> maakte de deelstaat Veracruz bekend een standbeeld te willen oprichten voor 'Patiënt nul', de <LEEFTIJD>-jarige <PERSOON>, die als het eerste slachtoffer van het virus wordt gezien De hoop is dat het beeld het toerisme zal stimuleren Op <DATUM> werd het virus voor het eerst vastgesteld bij een persoon die niet naar Mexico was gereisd Het ging om een getrouwde vrouw uit Kansas, <INSTELLING> man wel naar Mexico was geweest De twee werden niet opgenomen in het ziekenhuis, hun toestand werd omschreven als mild De griepvariant is op <DATUM> ook aangetroffen bij een kudde varkens in de provincie <PERSOON>, volgens de Canadian Food Inspection Agency De dieren waren besmet door een medewerker van de boerderij, die de maand tevoren in Mexico was Dit voorval is voor zover bekend de eerste keer dat de ziekte van mens op dier wordt overgedragen Op <DATUM> kondigde de Wereldgezondheidsorganisatie ""Fase #"" af, wat de hoogste fase is Dit betekent dat het virus zich over meerdere continenten verspreid heeft Op <DATUM> maakte het Spaanse ministerie van Volksgezondheid bekend dat een <LEEFTIJD>-jarige man uit Almansa varkensgriep heeft opgelopen De man was op <DATUM> teruggekeerd uit Mexico en op <DATUM> in quarantaine geplaatst Dit was het eerste bevestigde geval van varkensgriep in Europa Op dezelfde dag werden door de Schotse minister van <PERSOON> twee gevallen van Mexicaanse griep in Schotland bevestigd Op <DATUM> werd bekendgemaakt dat in Schotland de eerste Europese dode is gevallen ten gevolge van Influenza A (H#N#) Het betrof een persoon in een ziekenhuis in Glasgow die samen met negen anderen behandeld werd voor de griep Eind juli ### waren er in Europa <DATUM> griepgevallen, waaronder ## sterfgevallen Eind augustus ### waren er ## ### gevallen, waarvan ### overlijdens Eind september waren er meer dan ## ### griepgevallen en ### sterfgevallen.
| 543 |
www
|
### ook aangetroffen bij een kudde varkens in de provincie <PERSOON>, volgens de Canadian Food Inspection Agency De dieren waren besmet door een medewerker van de boerderij, die de maand tevoren in Mexico was Dit voorval is voor zover bekend de eerste keer dat de ziekte van mens op dier wordt overgedragen Op <DATUM> kondigde de Wereldgezondheidsorganisatie ""Fase #"" af, wat de hoogste fase is Dit betekent dat het virus zich over meerdere continenten verspreid heeft Op <DATUM> maakte het Spaanse ministerie van Volksgezondheid bekend dat een <LEEFTIJD>-jarige man uit Almansa varkensgriep heeft opgelopen De man was op <DATUM> teruggekeerd uit Mexico en op <DATUM> in quarantaine geplaatst Dit was het eerste bevestigde geval van varkensgriep in Europa Op dezelfde dag werden door de Schotse minister van <PERSOON> twee gevallen van Mexicaanse griep in Schotland bevestigd Op <DATUM> werd bekendgemaakt dat in Schotland de eerste Europese dode is gevallen ten gevolge van Influenza A (H#N#) Het betrof een persoon in een ziekenhuis in Glasgow die samen met negen anderen behandeld werd voor de griep Eind juli ### waren er in Europa <DATUM> griepgevallen, waaronder ## sterfgevallen Eind augustus ### waren er ## ### gevallen, waarvan ### overlijdens Eind september waren er meer dan ## ### griepgevallen en ### sterfgevallen Op Brussels Airport werden informatiebrochures uitgedeeld met informatie over de Mexicaanse griep Op <DATUM> werd het reisadvies van Buitenlandse Zaken aangepast tot ""Niet-essentiële reizen worden afgeraden"" Op die manier konden mensen die een reis naar Mexico gepland hebben, deze kosteloos annuleren Op <DATUM> maakte de overheid bekend een optie te nemen op ## miljoen doses vaccin, wat neerkomt op twee doses per inwoner, voor een bedrag van ongeveer ### miljoen euro Op <DATUM> werd een eerste geval van een besmet persoon bekendgemaakt, een <LEEFTIJD>-jarige man uit de omgeving <PERSOON> De eerste patiënten werden in het Sint-Pietersziekenhuis in quarantaine geplaatst en behandeld met virusremmers, latere patiënten werden thuis geïsoleerd Personen die nauw contact hadden met hen werden eveneens geïsoleerd en behandeld met virusremmers om verdere verspreiding van de ziekte te voorkomen Vanwege de toename van patiënten stopte men vanaf <DATUM> met deze maatregelen Enkel personen uit risicogroepen en zwaar zieke personen krijgen nog virusremmers Op <DATUM> viel de eerste griepdode in België, het betreft een jonge vrouw uit Meerle bij <PERSOON> Zij werd opgenomen in het ziekenhuis <PERSOON> waar ze overleed Het aantal gevallen bereikte einde oktober zijn hoogtepunt Vanaf november ### konden personen uit risicogroepen zich laten vaccineren tegen de A/H#N#-griep Op <DATUM> werden sinds april ##<DATUM> ### gevallen geteld van de H#N#-griep waarvan ## sterfgevallen Ook blijkt dat het virus de seizoensgriep heeft verdrongen.
| 560 |
www
|
aangepast tot ""Niet-essentiële reizen worden afgeraden"" Op die manier konden mensen die een reis naar Mexico gepland hebben, deze kosteloos annuleren Op <DATUM> maakte de overheid bekend een optie te nemen op ## miljoen doses vaccin, wat neerkomt op twee doses per inwoner, voor een bedrag van ongeveer ### miljoen euro Op <DATUM> werd een eerste geval van een besmet persoon bekendgemaakt, een <LEEFTIJD>-jarige man uit de omgeving <PERSOON> De eerste patiënten werden in het Sint-Pietersziekenhuis in quarantaine geplaatst en behandeld met virusremmers, latere patiënten werden thuis geïsoleerd Personen die nauw contact hadden met hen werden eveneens geïsoleerd en behandeld met virusremmers om verdere verspreiding van de ziekte te voorkomen Vanwege de toename van patiënten stopte men vanaf <DATUM> met deze maatregelen Enkel personen uit risicogroepen en zwaar zieke personen krijgen nog virusremmers Op <DATUM> viel de eerste griepdode in België, het betreft een jonge vrouw uit Meerle bij <PERSOON> Zij werd opgenomen in het ziekenhuis <PERSOON> waar ze overleed Het aantal gevallen bereikte einde oktober zijn hoogtepunt Vanaf november ### konden personen uit risicogroepen zich laten vaccineren tegen de A/H#N#-griep Op <DATUM> werden sinds april ##<DATUM> ### gevallen geteld van de H#N#-griep waarvan ## sterfgevallen Ook blijkt dat het virus de seizoensgriep heeft verdrongen Direct meldden zich mensen bij het <INSTELLING> die terugkwamen uit Mexico met koorts en griepachtige verschijnselen, maar uit onderzoek bleek dat deze mensen het virus niet hadden Luchthaven <LOCATIE> zag op <DATUM> nog geen redenen om extra veiligheidsmaatregelen te treffen Luchtvaartmaatschappij KLM, die dagelijks vliegt naar Mexico, laat vertrekkende passagiers een vragenlijst invullen over hun gezondheid In eerste instantie zag het ministerie van Buitenlandse Zaken geen reden om een negatief reisadvies voor Mexico af te geven Op <DATUM> werd besloten om het reisadvies toch te veranderen in "niet-essentiële reizen naar Mexico worden ontraden" Op <DATUM> kwam het Outbreak Management Team bijeen Het <INSTELLING> waardeerde Influenza A (H#N#) op naar categorie A van de meldingsplichtige ziekten Dit houdt in dat artsen bij het vermoeden of vaststellen van de ziekte verplicht zijn de naam van de patiënt door te geven Hierbij telt de bescherming van de volksgezondheid zwaarder dan de privacy van de patiënt Op <DATUM> werd bekend dat ook in <LOCATIE> een geval van Influenza A (H#N#) was gesignaleerd, bij een driejarig kind Het kind was op <DATUM> met zijn ouders teruggekomen van een familiefeest in Mexico Het <INSTELLING> begon daarom, samen met de luchtvaartmaatschappij, de passagiers op te sporen die tijdens de vlucht vlak voor, vlak achter en naast het gezin hadden gezeten Deze passagiers kregen ook uit voorzorg de virusremmer Tamiflu toegediend Het besmette kind en zijn familie werden behandeld Alle dertig passagiers die in de buurt van het kind in het vliegtuig hadden gezeten, werden opgespoord, onder andere door GGD Kennemerland.
| 565 |
www
|
Luchthaven <LOCATIE> zag op <DATUM> nog geen redenen om extra veiligheidsmaatregelen te treffen Luchtvaartmaatschappij KLM, die dagelijks vliegt naar Mexico, laat vertrekkende passagiers een vragenlijst invullen over hun gezondheid In eerste instantie zag het ministerie van Buitenlandse Zaken geen reden om een negatief reisadvies voor Mexico af te geven Op <DATUM> werd besloten om het reisadvies toch te veranderen in "niet-essentiële reizen naar Mexico worden ontraden" Op <DATUM> kwam het Outbreak Management Team bijeen Het <INSTELLING> waardeerde Influenza A (H#N#) op naar categorie A van de meldingsplichtige ziekten Dit houdt in dat artsen bij het vermoeden of vaststellen van de ziekte verplicht zijn de naam van de patiënt door te geven Hierbij telt de bescherming van de volksgezondheid zwaarder dan de privacy van de patiënt Op <DATUM> werd bekend dat ook in <LOCATIE> een geval van Influenza A (H#N#) was gesignaleerd, bij een driejarig kind Het kind was op <DATUM> met zijn ouders teruggekomen van een familiefeest in Mexico Het <INSTELLING> begon daarom, samen met de luchtvaartmaatschappij, de passagiers op te sporen die tijdens de vlucht vlak voor, vlak achter en naast het gezin hadden gezeten Deze passagiers kregen ook uit voorzorg de virusremmer Tamiflu toegediend Het besmette kind en zijn familie werden behandeld Alle dertig passagiers die in de buurt van het kind in het vliegtuig hadden gezeten, werden opgespoord, onder andere door GGD Kennemerland Hij was al ernstig ziek en kreeg ook nog eens deze griep erbij, dat werd hem fataal <PERSOON>, minister van Volksgezondheid, meldde naar aanleiding hiervan dat de ziekte in verreweg de meeste gevallen mild verloopt "Helaas is bij de nieuwe influenza A, net zoals bij de reguliere griep, in incidentele gevallen toch sprake van slachtoffers Maar we doen er alles aan dat aantal zo veel als mogelijk te beperken " Een plan <PERSOON> om de schoolvakanties te verlengen als de Mexicaanse griep heviger en eerder uit zou breken dan verwacht was een dag later alweer van de baan <PERSOON>, directeur infectieziektebestrijding, gaat ervan uit dat één op de duizend patiënten overlijdt Het gaat dan vrijwel altijd om mensen die al ernstig ziek waren Op <DATUM> maakt het <INSTELLING> bekend dat de Mexicaanse griep (Nieuwe Influenza A (H#N#)) voortaan als 'gewone griep' wordt beschouwd, vanwege het relatief milde verloop Alleen risicogroepen komen nog in aanmerking voor speciale behandeling, zoals met antiviraal middel (Oseltamivir) Midden augustus maakt het <INSTELLING> bekend dat er inmiddels ### bevestigde infecties van Mexicaanse griep bekend waren Op <DATUM> adviseren de Gezondheidsraad en het <INSTELLING> om in <LOCATIE> alleen medisch kwetsbare groepen, gezondheidswerkers en mantelzorgers die met patiënten in contact komen te vaccineren tegen <PERSOON> heeft dit advies overgenomen Op <DATUM> en <DATUM> werden nog eens een respectievelijk twee gevallen bekendgemaakt.
| 544 |
www
|
eens deze griep erbij, dat werd hem fataal <PERSOON>, minister van Volksgezondheid, meldde naar aanleiding hiervan dat de ziekte in verreweg de meeste gevallen mild verloopt "Helaas is bij de nieuwe influenza A, net zoals bij de reguliere griep, in incidentele gevallen toch sprake van slachtoffers Maar we doen er alles aan dat aantal zo veel als mogelijk te beperken " Een plan <PERSOON> om de schoolvakanties te verlengen als de Mexicaanse griep heviger en eerder uit zou breken dan verwacht was een dag later alweer van de baan <PERSOON>, directeur infectieziektebestrijding, gaat ervan uit dat één op de duizend patiënten overlijdt Het gaat dan vrijwel altijd om mensen die al ernstig ziek waren Op <DATUM> maakt het <INSTELLING> bekend dat de Mexicaanse griep (Nieuwe Influenza A (H#N#)) voortaan als 'gewone griep' wordt beschouwd, vanwege het relatief milde verloop Alleen risicogroepen komen nog in aanmerking voor speciale behandeling, zoals met antiviraal middel (Oseltamivir) Midden augustus maakt het <INSTELLING> bekend dat er inmiddels ### bevestigde infecties van Mexicaanse griep bekend waren Op <DATUM> adviseren de Gezondheidsraad en het <INSTELLING> om in <LOCATIE> alleen medisch kwetsbare groepen, gezondheidswerkers en mantelzorgers die met patiënten in contact komen te vaccineren tegen <PERSOON> heeft dit advies overgenomen Op <DATUM> en <DATUM> werden nog eens een respectievelijk twee gevallen bekendgemaakt Op <DATUM> was er volgens het <INSTELLING> officieel sprake van een epidemie in <LOCATIE> Ook werd er gemeld dat er nog twee personen zijn overleden een <LEEFTIJD>-jarige man die al enige tijd ernstig ziek was en een <LEEFTIJD>-jarig meisje dat kerngezond was In totaal zijn er nu in <LOCATIE> # personen overleden aan deze griep De aanvankelijke melding dat een <LEEFTIJD>-jarig meisje uit het Zeeuwse <LOCATIE> vermoedelijk ook aan het virus was overleden, bleek later onterecht Op <DATUM> meldde het Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg (NIVEL) dat de epidemie van de Mexicaanse griep voorbij was Het aantal mensen met griep daalde tot onder de ## per ### ### inwoners Achteraf gezien was het ondanks de aanwezigheid van het Mexicaansegriepvirus een zeer mild griepseizoen met het laagste aantal griepdoden in jaren In het najaar van ### stak de Mexicaanse griep weer de kop op In de tweede week van ### waren er ### mensen in Nederlandse ziekenhuizen opgenomen met de Mexicaanse griep Tussen eind oktober ### en <DATUM> zijn er # mensen in <LOCATIE> overleden aan de Mexicaanse griep Op <DATUM> was het aantal doden gestegen tot ## en het aantal ziekenhuisopnamen tot ### Op <DATUM> stond het dodental op ## en was het aantal ziekenhuisopnamen verder opgelopen tot ### In de derde week van januari werd de griepgolf op basis van statistieken tot epidemie verklaard Bij ## procent van de mensen bij wie griep werd vastgesteld bleek sprake te zijn van het Mexicaansegriepvirus.
| 580 |
www
|
Ook werd er gemeld dat er nog twee personen zijn overleden een <LEEFTIJD>-jarige man die al enige tijd ernstig ziek was en een <LEEFTIJD>-jarig meisje dat kerngezond was In totaal zijn er nu in <LOCATIE> # personen overleden aan deze griep De aanvankelijke melding dat een <LEEFTIJD>-jarig meisje uit het Zeeuwse <LOCATIE> vermoedelijk ook aan het virus was overleden, bleek later onterecht Op <DATUM> meldde het Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg (NIVEL) dat de epidemie van de Mexicaanse griep voorbij was Het aantal mensen met griep daalde tot onder de ## per ### ### inwoners Achteraf gezien was het ondanks de aanwezigheid van het Mexicaansegriepvirus een zeer mild griepseizoen met het laagste aantal griepdoden in jaren In het najaar van ### stak de Mexicaanse griep weer de kop op In de tweede week van ### waren er ### mensen in Nederlandse ziekenhuizen opgenomen met de Mexicaanse griep Tussen eind oktober ### en <DATUM> zijn er # mensen in <LOCATIE> overleden aan de Mexicaanse griep Op <DATUM> was het aantal doden gestegen tot ## en het aantal ziekenhuisopnamen tot ### Op <DATUM> stond het dodental op ## en was het aantal ziekenhuisopnamen verder opgelopen tot ### In de derde week van januari werd de griepgolf op basis van statistieken tot epidemie verklaard Bij ## procent van de mensen bij wie griep werd vastgesteld bleek sprake te zijn van het Mexicaansegriepvirus ## miljoen dollar is bedoeld voor primaire doeleinden, onder andere medicijnen De overige ### miljoen dollar is bestemd voor langetermijndoelen zoals het gereedmaken van autoriteiten en instellingen voor een grootschalige epidemie De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) gaf op <DATUM> aan dat het griepvirus een "pandemisch potentieel" had De WHO, onderdeel van de Verenigde Naties, stuurde deskundigen naar Mexico om de lokale gezondheidsautoriteiten te helpen Tevens werd door de organisatie een noodcomité samengesteld om te onderzoeken of deze varkensgriep een gevaar kan opleveren voor de internationale volksgezondheid De eerste bijeenkomst van dit comité vond plaats op <DATUM> in Genève Voorafgaand aan deze bijeenkomst had <PERSOON>, directeur-generaal van de Wereldgezondheidsorganisatie, aangegeven dat onder meer een aanpassing van het "pandemic alert level" (Pandemie-waarschuwingsschaal) mogelijk was Dit alertheidsniveau bevond zich op niveau # op een schaal van #, hetgeen inhoudt dat het bestaan van een nieuw virus weliswaar is bevestigd, maar dat er geen tot weinig bewijs is voor een grote uitbraak Het comité kwam tot de conclusie dat er meer informatie nodig was om een verhoging van het alertheidsniveau te overwegen Een dag eerder was door WHO-woordvoerder <PERSOON> gezegd, dat, gezien de omstandigheden van deze uitbraak, er geen sprake was van een vorm van een normale 'seizoensgriep' "Omdat deze gevallen zich niet voordoen bij de allerjongsten en de alleroudsten, wat normaal is bij seizoensgriep, is dit een ongebruikelijke gebeurtenis en een reden voor verhoogde oplettendheid," aldus Hartl.
| 572 |
www
|
is bedoeld voor primaire doeleinden, onder andere medicijnen De overige ### miljoen dollar is bestemd voor langetermijndoelen zoals het gereedmaken van autoriteiten en instellingen voor een grootschalige epidemie De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) gaf op <DATUM> aan dat het griepvirus een "pandemisch potentieel" had De WHO, onderdeel van de Verenigde Naties, stuurde deskundigen naar Mexico om de lokale gezondheidsautoriteiten te helpen Tevens werd door de organisatie een noodcomité samengesteld om te onderzoeken of deze varkensgriep een gevaar kan opleveren voor de internationale volksgezondheid De eerste bijeenkomst van dit comité vond plaats op <DATUM> in Genève Voorafgaand aan deze bijeenkomst had <PERSOON>, directeur-generaal van de Wereldgezondheidsorganisatie, aangegeven dat onder meer een aanpassing van het "pandemic alert level" (Pandemie-waarschuwingsschaal) mogelijk was Dit alertheidsniveau bevond zich op niveau # op een schaal van #, hetgeen inhoudt dat het bestaan van een nieuw virus weliswaar is bevestigd, maar dat er geen tot weinig bewijs is voor een grote uitbraak Het comité kwam tot de conclusie dat er meer informatie nodig was om een verhoging van het alertheidsniveau te overwegen Een dag eerder was door WHO-woordvoerder <PERSOON> gezegd, dat, gezien de omstandigheden van deze uitbraak, er geen sprake was van een vorm van een normale 'seizoensgriep' "Omdat deze gevallen zich niet voordoen bij de allerjongsten en de alleroudsten, wat normaal is bij seizoensgriep, is dit een ongebruikelijke gebeurtenis en een reden voor verhoogde oplettendheid," aldus Hartl In de persconferentie zei Fukuda verder dat de WHO bezig is met het ontwikkelen van een varkensgriepvaccin De productie van een dergelijk vaccin duurt ## tot ## weken De WHO heeft geen negatief reisadvies voor Mexico of andere getroffen landen geadviseerd Naar aanleiding van een tweede bijeenkomst van het noodcomité op <DATUM> werd het alarmniveau verhoogd naar fase # Het comité had dit geadviseerd en dat advies werd door directeur-generaal <PERSOON> overgenomen De beslissing was gebaseerd op epidemiologische gegevens waaruit bleek dat het virus mens-op-mens overdraagbaar is en dat het virus zich makkelijk snel kan verspreiden <PERSOON> betekende deze verhoging dat de waarschijnlijkheid van een pandemie was toegenomen, maar dat een pandemie niet onvermijdelijk was Het nieuwe alertheidsniveau houdt in dat de landen intensievere maatregelen moeten nemen tegen verspreiding van besmetting Op de avond van <DATUM> werd de alarmfase door de Wereldgezondheidsorganisatie opgeschaald naar niveau # Op <DATUM> werd het alarmfaseniveau verhoogd naar niveau #, het hoogste niveau De uitbraak was hiermee door de organisatie tot pandemie uitgeroepen Op <DATUM> meldde de WHO dat het aantal gevallen niet meer is te tellen Op <DATUM> verklaarde de WHO dat het H#N#-virus in een "post-pandemieperiode" was terechtgekomen Commissaris Androulla Vassiliou van de Europese Unie zei op maandag <DATUM> dat zij persoonlijk het reizen naar de varkensgriepgebieden afraadt Ook maakte ze bekend dat de ministers van Volksgezondheid van de EU-landen op donderdag <DATUM> bijeenkomen in een spoedoverleg.
| 549 |
www
|
is met het ontwikkelen van een varkensgriepvaccin De productie van een dergelijk vaccin duurt ## tot ## weken De WHO heeft geen negatief reisadvies voor Mexico of andere getroffen landen geadviseerd Naar aanleiding van een tweede bijeenkomst van het noodcomité op <DATUM> werd het alarmniveau verhoogd naar fase # Het comité had dit geadviseerd en dat advies werd door directeur-generaal <PERSOON> overgenomen De beslissing was gebaseerd op epidemiologische gegevens waaruit bleek dat het virus mens-op-mens overdraagbaar is en dat het virus zich makkelijk snel kan verspreiden <PERSOON> betekende deze verhoging dat de waarschijnlijkheid van een pandemie was toegenomen, maar dat een pandemie niet onvermijdelijk was Het nieuwe alertheidsniveau houdt in dat de landen intensievere maatregelen moeten nemen tegen verspreiding van besmetting Op de avond van <DATUM> werd de alarmfase door de Wereldgezondheidsorganisatie opgeschaald naar niveau # Op <DATUM> werd het alarmfaseniveau verhoogd naar niveau #, het hoogste niveau De uitbraak was hiermee door de organisatie tot pandemie uitgeroepen Op <DATUM> meldde de WHO dat het aantal gevallen niet meer is te tellen Op <DATUM> verklaarde de WHO dat het H#N#-virus in een "post-pandemieperiode" was terechtgekomen Commissaris Androulla Vassiliou van de Europese Unie zei op maandag <DATUM> dat zij persoonlijk het reizen naar de varkensgriepgebieden afraadt Ook maakte ze bekend dat de ministers van Volksgezondheid van de EU-landen op donderdag <DATUM> bijeenkomen in een spoedoverleg Ook gaf hij aan dat de EU geen vliegverbod voor Mexico instelt Voor de uitbraak van het virus wordt geen eenduidige term gehanteerd In het begin van de uitbraak werd vooral de naam 'varkensgriep' gehanteerd Redenen om een andere naam te gebruiken waren imagoschade voor varkensvlees of geloofsovertuiging Er zijn door verschillende landen en organisatie alternatieve namen voorgesteld, waarvan 'Influenza A (H#N#)' de in <LOCATIE> en België meest gebruikte en geaccepteerde variant is Op <DATUM> maakte Yakov Litzman, de ultrareligieuze minister van Gezondheid van <PERSOON>, bekend dat voortaan in <PERSOON> gesproken zal worden van 'Influenza A (H#N#)' in plaats van varkensgriep Dit vanwege het niet-koosjer zijn van varkens Later, onder andere na klachten van de Mexicaanse ambassadeur in <PERSOON>, werd deze uitlating door de Israëlische regering herroepen en afgedaan als een grapje of verspreking van de betreffende minister De Europese Unie heeft de naam 'varkensgriep' eveneens in de ban gedaan De naam zou varkensvlees imagoschade toebrengen, waar varkensboeren weer de dupe van zouden kunnen worden In plaats daarvan hanteert de EU de naam "nieuwe griep" (Novel Flu) De Wereldorganisatie voor diergezondheid (OIE) meldde op <DATUM> eveneens dat het de naam varkensgriep niet correct vond Gezien de opbouw van het virus, dat naast stammen van varkensgriep ook stammen van menselijke en vogelgriep bevatte, was de naam volgens de organisatie niet juist.
| 530 |
www
|
dat de EU geen vliegverbod voor Mexico instelt Voor de uitbraak van het virus wordt geen eenduidige term gehanteerd In het begin van de uitbraak werd vooral de naam 'varkensgriep' gehanteerd Redenen om een andere naam te gebruiken waren imagoschade voor varkensvlees of geloofsovertuiging Er zijn door verschillende landen en organisatie alternatieve namen voorgesteld, waarvan 'Influenza A (H#N#)' de in <LOCATIE> en België meest gebruikte en geaccepteerde variant is Op <DATUM> maakte Yakov Litzman, de ultrareligieuze minister van Gezondheid van <PERSOON>, bekend dat voortaan in <PERSOON> gesproken zal worden van 'Influenza A (H#N#)' in plaats van varkensgriep Dit vanwege het niet-koosjer zijn van varkens Later, onder andere na klachten van de Mexicaanse ambassadeur in <PERSOON>, werd deze uitlating door de Israëlische regering herroepen en afgedaan als een grapje of verspreking van de betreffende minister De Europese Unie heeft de naam 'varkensgriep' eveneens in de ban gedaan De naam zou varkensvlees imagoschade toebrengen, waar varkensboeren weer de dupe van zouden kunnen worden In plaats daarvan hanteert de EU de naam "nieuwe griep" (Novel Flu) De Wereldorganisatie voor diergezondheid (OIE) meldde op <DATUM> eveneens dat het de naam varkensgriep niet correct vond Gezien de opbouw van het virus, dat naast stammen van varkensgriep ook stammen van menselijke en vogelgriep bevatte, was de naam volgens de organisatie niet juist Overigens geldt voor de Spaanse griep dat deze niet verwees naar de herkomst, maar naar het land waar voor het eerst uitgebreid over de griepuitbraak werd bericht De Amerikaanse minister van <PERSOON> pleitte er op <DATUM> samen met minister van <PERSOON> eveneens voor dat het virus niet meer als 'varkensgriep' werd aangeduid Net als de EU, oordeelden zij dat varkensvlees door de benaming imagoschade op zou lopen Vilsack en Napolitano stelden als alternatief de naam "H#N# Flu" voor Op <DATUM> zei ook het Nederlandse <INSTELLING> in het vervolg niet meer over varkensgriep te spreken, maar over Influenza A (H#N#) Ook het Zuid-Koreaanse ministerie van Voedselvoorziening, Landbouw, Bosbouw en Visserij en de Taiwanese autoriteiten riepen op tot nieuwe benamingen in Zuid-Korea werd de pers gevraagd de naam "Mexicaans virus" te gebruiken, Taiwan stelde als alternatief "H#N# flu" of "new flu" voor De Wereldgezondheidsorganisatie weigerde in de beginperiode een nieuwe naam te gebruiken om het virus en de uitbraak aan te duiden, omdat dit vanaf het begin de gangbare term zou zijn geweest Op <DATUM> maakte de organisatie bekend alsnog een andere naam te kiezen sindsdien hanteert de WHO de naam "influenza A (H#N#)" Toen Nederlandse nieuwsorganisaties van de Mexicaanse griep bleven spreken, werd begin juni druk vanuit de Mexicaanse ambassade op hoofdredacteuren uitgeoefend om alsnog de naam te wijzigen Inmiddels spreekt het <INSTELLING> over "Nieuwe Influenza A", in lijn met veel andere Europese landen.
| 547 |
www
|
werd bericht De Amerikaanse minister van <PERSOON> pleitte er op <DATUM> samen met minister van <PERSOON> eveneens voor dat het virus niet meer als 'varkensgriep' werd aangeduid Net als de EU, oordeelden zij dat varkensvlees door de benaming imagoschade op zou lopen Vilsack en Napolitano stelden als alternatief de naam "H#N# Flu" voor Op <DATUM> zei ook het Nederlandse <INSTELLING> in het vervolg niet meer over varkensgriep te spreken, maar over Influenza A (H#N#) Ook het Zuid-Koreaanse ministerie van Voedselvoorziening, Landbouw, Bosbouw en Visserij en de Taiwanese autoriteiten riepen op tot nieuwe benamingen in Zuid-Korea werd de pers gevraagd de naam "Mexicaans virus" te gebruiken, Taiwan stelde als alternatief "H#N# flu" of "new flu" voor De Wereldgezondheidsorganisatie weigerde in de beginperiode een nieuwe naam te gebruiken om het virus en de uitbraak aan te duiden, omdat dit vanaf het begin de gangbare term zou zijn geweest Op <DATUM> maakte de organisatie bekend alsnog een andere naam te kiezen sindsdien hanteert de WHO de naam "influenza A (H#N#)" Toen Nederlandse nieuwsorganisaties van de Mexicaanse griep bleven spreken, werd begin juni druk vanuit de Mexicaanse ambassade op hoofdredacteuren uitgeoefend om alsnog de naam te wijzigen Inmiddels spreekt het <INSTELLING> over "Nieuwe Influenza A", in lijn met veel andere Europese landen Kieuwspleet Een kieuwspleet is de structuur die zich bij de embryo's van alle gewervelde dieren gedurende de faryngulaire fase vormen en als de eerste aanleg kunnen worden geduid van organen en extremiteiten Tot welke organen en extremiteiten ze uitgroeien, is sterk afhankelijk van het organisme Vroeg in de embryonale ontwikkeling, bij de mens met een week of vijf, vormen zich uitstulpingen vanuit de kieuwdarm, de latere farynx, de kieuwzakjes Tegelijkertijd vormen zich aan de buitenkant van het embryo spleten, die in contact komen met deze zakjes Tussen deze kieuwspleten in hoopt zich het mesenchym (voorloper van bindweefsel, bot, kraakbeen en spierweefsel) op en vormt kieuwbogen Het menselijke embryo heeft vijf kieuwbogen, veel dieren hebben er meer Bij vissen en bij de larven van amfibieën als kikkervisjes ontwikkelen de kieuwbogen en kieuwspleten zich tot ademhalingsorgaan, de kieuwen De spleten breken uiteindelijk geheel door, waardoor water via de farynx (keel) via de kieuwspleten naar buiten gevoerd wordt langs de kieuwbogen De kieuwbogen worden uitgerust met membranen of met filamenten, de oppervlaktevergroting die dit mogelijk maakt, stelt deze dieren in staat voldoende zuurstof in het bloed op te nemen uit de stroom water die constant langs de filamenten gevoerd wordt Bij amniota (reptielen, vogels en zoogdieren) is de voortplanting niet langer afhankelijk van eieren die in het water moeten worden afgezet, omdat de embryonale ontwikkeling van de bevruchte eicel(len) zich in een met vloeistof gevulde ruimte afspeelt Bij deze organismen hebben de kieuwspleten geen functie als ademhalingsorganen <PERSOON> en reptielen hebben eieren die water vasthouden, en zuurstof en koolzuur doorlaten.
| 545 |
www
|
geduid van organen en extremiteiten Tot welke organen en extremiteiten ze uitgroeien, is sterk afhankelijk van het organisme Vroeg in de embryonale ontwikkeling, bij de mens met een week of vijf, vormen zich uitstulpingen vanuit de kieuwdarm, de latere farynx, de kieuwzakjes Tegelijkertijd vormen zich aan de buitenkant van het embryo spleten, die in contact komen met deze zakjes Tussen deze kieuwspleten in hoopt zich het mesenchym (voorloper van bindweefsel, bot, kraakbeen en spierweefsel) op en vormt kieuwbogen Het menselijke embryo heeft vijf kieuwbogen, veel dieren hebben er meer Bij vissen en bij de larven van amfibieën als kikkervisjes ontwikkelen de kieuwbogen en kieuwspleten zich tot ademhalingsorgaan, de kieuwen De spleten breken uiteindelijk geheel door, waardoor water via de farynx (keel) via de kieuwspleten naar buiten gevoerd wordt langs de kieuwbogen De kieuwbogen worden uitgerust met membranen of met filamenten, de oppervlaktevergroting die dit mogelijk maakt, stelt deze dieren in staat voldoende zuurstof in het bloed op te nemen uit de stroom water die constant langs de filamenten gevoerd wordt Bij amniota (reptielen, vogels en zoogdieren) is de voortplanting niet langer afhankelijk van eieren die in het water moeten worden afgezet, omdat de embryonale ontwikkeling van de bevruchte eicel(len) zich in een met vloeistof gevulde ruimte afspeelt Bij deze organismen hebben de kieuwspleten geen functie als ademhalingsorganen <PERSOON> en reptielen hebben eieren die water vasthouden, en zuurstof en koolzuur doorlaten Ook een embryo van een zoogdier ademt niet met de kieuwen; het krijgt de zuurstof van de moeder via de navelstreng Bij reptielen, vogels en zoogdieren, zoals de mens, hebben de verschillende kieuwbogen uiteenlopende, niet homologe functies in het hoofd-halsgebied, of zijn ze niet aanwezig Elke kieuwboog heeft een eigen zenuw en bloedvaten Het ingewikkelde verloop van met name de hersenzenuwen is ooit begonnen met een zenuw voor een kieuwboog Bij de mens is de bestemming genetisch vastgelegd en als volgt De kieuwspleten # en verder verdwijnen bij de mens Soms blijft er een klein gedeelte van over de laterale halscyste De zoöloog <PERSOON> formuleerde in de ##e eeuw de recapitulatietheorie of de biogenetische wet Naar zijn mening deed elke diersoort de evolutie tijdens de embryonale periode nog eens over Een dier begon als eencellige, werd dan vis enzovoorts In hun enthousiasme meenden Haeckel en zijn volgelingen weleens meer te zien dan er was Biologen achten Haeckels ideeën op dit punt achterhaald Dat neemt niet weg dat de overeenkomsten in bouwplan tussen de gewervelden duidelijk zijn, ook waar de een kieuwen heeft en de ander longen Vorkbeen Het vorkbeen of furcula (Latijn "furcula" is een verkleiningsvorm van "furca", vork) is een vorkvormig bot dat voorkomt bij vogels en bij bepaalde andere (tweevoetige) dinosauriërs die behoren tot de Theropoda Het bot zit aan de voorzijde van de romp en is evolutionair ontstaan uit de vergroeiing van de sleutelbeenderen van een reptiel.
| 525 |
www
|
zuurstof van de moeder via de navelstreng Bij reptielen, vogels en zoogdieren, zoals de mens, hebben de verschillende kieuwbogen uiteenlopende, niet homologe functies in het hoofd-halsgebied, of zijn ze niet aanwezig Elke kieuwboog heeft een eigen zenuw en bloedvaten Het ingewikkelde verloop van met name de hersenzenuwen is ooit begonnen met een zenuw voor een kieuwboog Bij de mens is de bestemming genetisch vastgelegd en als volgt De kieuwspleten # en verder verdwijnen bij de mens Soms blijft er een klein gedeelte van over de laterale halscyste De zoöloog <PERSOON> formuleerde in de ##e eeuw de recapitulatietheorie of de biogenetische wet Naar zijn mening deed elke diersoort de evolutie tijdens de embryonale periode nog eens over Een dier begon als eencellige, werd dan vis enzovoorts In hun enthousiasme meenden Haeckel en zijn volgelingen weleens meer te zien dan er was Biologen achten Haeckels ideeën op dit punt achterhaald Dat neemt niet weg dat de overeenkomsten in bouwplan tussen de gewervelden duidelijk zijn, ook waar de een kieuwen heeft en de ander longen Vorkbeen Het vorkbeen of furcula (Latijn "furcula" is een verkleiningsvorm van "furca", vork) is een vorkvormig bot dat voorkomt bij vogels en bij bepaalde andere (tweevoetige) dinosauriërs die behoren tot de Theropoda Het bot zit aan de voorzijde van de romp en is evolutionair ontstaan uit de vergroeiing van de sleutelbeenderen van een reptiel Kam (anatomie) Een kam midden op de kop van bepaalde hoendervogels (Galliformes) is een vlezig uitgroeisel, het duidelijkste aanwezig bij de kalkoen, de fazant en de gedomesticeerde kip Men spreekt vaak van een hanenkam, omdat de kam bij mannelijke dieren groter is De kam vormt een delicatesse in de gastronomie Vooral bij de huiskip komen door eeuwenlange selectie veel verschillende kamvormen voor Ook komen kammen voor bij reptielen, zoals de brughagedissen en andere dieren Ook enige soorten dinosauriërs hadden een kam Wangzak Een wangzak is een flexibel deel van de huid aan de zijkanten van de kop dat door bepaalde zoogdieren wordt gebruikt om voedsel op te slaan Een bekende voorbeeld van dieren met wangzakken zijn hamsters en eekhoorns De wangzak is te vergelijken met de krop van vogels Lel (anatomie) Bij vogels is een lel een vlezig uitgroeisel bij de kop of nek dat naar beneden hangt Het komt vooral voor bij de hoendervogels Ook bij enkele andere dieren kunnen lellen voorkomen Boortribromide Boortribromide (BBr) is een zeer toxische, kleurloze verbinding van boor en broom, die onder standaardomstandigheden vloeibaar is De stof is kleurloos tot amberkleurig en heeft een scherpe, irriterende geur De stof, die voor het eerst werd gesynthetiseerd in ### door <PERSOON>, wordt gevormd uit een reactie van boorcarbide met broom bij een temperatuur van ### °C In zuivere toestand is het een sterk lewiszuur De stof kan bij verwarming ontploffen en ontleedt bij contact met alcohol, met vorming van giftige en bijtende dampen (waaronder waterstofbromide).
| 532 |
www
|
is een vlezig uitgroeisel, het duidelijkste aanwezig bij de kalkoen, de fazant en de gedomesticeerde kip Men spreekt vaak van een hanenkam, omdat de kam bij mannelijke dieren groter is De kam vormt een delicatesse in de gastronomie Vooral bij de huiskip komen door eeuwenlange selectie veel verschillende kamvormen voor Ook komen kammen voor bij reptielen, zoals de brughagedissen en andere dieren Ook enige soorten dinosauriërs hadden een kam Wangzak Een wangzak is een flexibel deel van de huid aan de zijkanten van de kop dat door bepaalde zoogdieren wordt gebruikt om voedsel op te slaan Een bekende voorbeeld van dieren met wangzakken zijn hamsters en eekhoorns De wangzak is te vergelijken met de krop van vogels Lel (anatomie) Bij vogels is een lel een vlezig uitgroeisel bij de kop of nek dat naar beneden hangt Het komt vooral voor bij de hoendervogels Ook bij enkele andere dieren kunnen lellen voorkomen Boortribromide Boortribromide (BBr) is een zeer toxische, kleurloze verbinding van boor en broom, die onder standaardomstandigheden vloeibaar is De stof is kleurloos tot amberkleurig en heeft een scherpe, irriterende geur De stof, die voor het eerst werd gesynthetiseerd in ### door <PERSOON>, wordt gevormd uit een reactie van boorcarbide met broom bij een temperatuur van ### °C In zuivere toestand is het een sterk lewiszuur De stof kan bij verwarming ontploffen en ontleedt bij contact met alcohol, met vorming van giftige en bijtende dampen (waaronder waterstofbromide<PERSOON>, ###) was een <PERSOON> humanist, arts en wiskundige Naast dat was hij ook geodeet en astroloog In ### studeerde <PERSOON> In ### werd hij Bachelor en <PERSOON> of Arts en studeerde vervolgens geneeskunde en wiskunde Van de Saksische keurvorst <PERSOON> ontving hij de opdracht, een "Neustadt am Schreckenberg", de huidige stad Annaberg te bouwen In ### werd Rülein von Calw door de stad Freiberg benoemd tot "Stadtphysicus" (een arts aangesteld door de gemeente) Hier werkte hij als architect, mijnbouwkundige en astroloog In ### verschijnt in Augsburg zijn boek "Eyn wohlgeordnet und nützlich büchlein, wie man bergwerk suchen und finden soll" (dat betekent Een goed georganiseerd en nuttig boekje, Waar men mijnen zoekt en zal vinden), de eerste wetenschappelijke verhandeling over mijnbouw in Duitsland In ### vocht hij als arts tegen de pest Hij werd in ### burger van Freiberg, gemeenteraadslid en van ### tot ### heersend burgemeester <PERSOON> vestigde in ### de eerste humanistische middelbare school in Saksen Varkensgriep Varkensgriep is een infectieziekte die niet ongewoon is bij varkens en wordt veroorzaakt door influenza type A-virussen Hoewel het meestal H#N#-type virussen betreft kunnen ook andere subtypes aanleiding geven tot varkensgriep (H#N#, H#N# H#N#) Als varkens besmet raken met meer dan één type influenzavirus kunnen varianten ontstaan die ook overdraagbaar zijn van varken op mens.
| 555 |
www
|
<PERSOON>, ###) was een <PERSOON> humanist, arts en wiskundige Naast dat was hij ook geodeet en astroloog In ### studeerde <PERSOON> In ### werd hij Bachelor en <PERSOON> of Arts en studeerde vervolgens geneeskunde en wiskunde Van de Saksische keurvorst <PERSOON> ontving hij de opdracht, een "Neustadt am Schreckenberg", de huidige stad Annaberg te bouwen In ### werd Rülein von Calw door de stad Freiberg benoemd tot "Stadtphysicus" (een arts aangesteld door de gemeente) Hier werkte hij als architect, mijnbouwkundige en astroloog In ### verschijnt in Augsburg zijn boek "Eyn wohlgeordnet und nützlich büchlein, wie man bergwerk suchen und finden soll" (dat betekent Een goed georganiseerd en nuttig boekje, Waar men mijnen zoekt en zal vinden), de eerste wetenschappelijke verhandeling over mijnbouw in Duitsland In ### vocht hij als arts tegen de pest Hij werd in ### burger van Freiberg, gemeenteraadslid en van ### tot ### heersend burgemeester <PERSOON> vestigde in ### de eerste humanistische middelbare school in Saksen Varkensgriep Varkensgriep is een infectieziekte die niet ongewoon is bij varkens en wordt veroorzaakt door influenza type A-virussen Hoewel het meestal H#N#-type virussen betreft kunnen ook andere subtypes aanleiding geven tot varkensgriep (H#N#, H#N# H#N#) Als varkens besmet raken met meer dan één type influenzavirus kunnen varianten ontstaan die ook overdraagbaar zijn van varken op mens Van het H#N#-varkensvirus wordt vermoed dat het een mutate is van het H#N#-virus is dat de menselijke Hongkonggrieppandemie in ### veroorzaakte Varkensgriep werd in ### vooral bekend door een serie uitbraken onder mensen in Mexico, de Verenigde Staten en Spanje Deze specifieke variant, subtype van het influenza A-virus H#N#, is in tegenstelling tot de meeste soorten varkensgriep overdraagbaar van mens op mens door hoesten of niezen In het verleden waren er al gevallen bekend van varken-op-mensbesmetting De nieuwe variant werd aanvankelijk niet bij varkens teruggevonden, vandaar de benaming "Mexicaanse griep" Evenwel is in Canada in mei ### wel degelijk besmetting bij varkens vastgesteld De meeste symptomen bij de mens van de recente variant zijn gelijk aan die van normale griep koorts, spierpijn, keelpijn, hoest en vermoeidheid De symptomen diarree en braken zijn echter heviger dan bij gewone griep In maart ### dook het virus op in Mexico, waarna het zich al snel verspreidde naar andere landen De nieuwe variant is ongevoelig voor veel van de gebruikelijke medicijnen bij influenza en wordt daarom beschouwd als een voor mensen gevaarlijke vorm van griep Deze virusvariant zou een mix van vogelpest, varkensgriep en menselijke griep zijn Aanvankelijk werd de virusvariant die de recente uitbraak onder mensen veroorzaakt niet in varkens aangetroffen Evenwel is in mei ### besmetting bij varkens vastgesteld in Canada Meerdere media en overheden gebruiken de naam "Mexicaanse griep" Dit is gedaan omdat de benaming negatief zou kunnen uitpakken voor de vleesindustrie.
| 574 |
www
|
vermoed dat het een mutate is van het H#N#-virus is dat de menselijke Hongkonggrieppandemie in ### veroorzaakte Varkensgriep werd in ### vooral bekend door een serie uitbraken onder mensen in Mexico, de Verenigde Staten en Spanje Deze specifieke variant, subtype van het influenza A-virus H#N#, is in tegenstelling tot de meeste soorten varkensgriep overdraagbaar van mens op mens door hoesten of niezen In het verleden waren er al gevallen bekend van varken-op-mensbesmetting De nieuwe variant werd aanvankelijk niet bij varkens teruggevonden, vandaar de benaming "Mexicaanse griep" Evenwel is in Canada in mei ### wel degelijk besmetting bij varkens vastgesteld De meeste symptomen bij de mens van de recente variant zijn gelijk aan die van normale griep koorts, spierpijn, keelpijn, hoest en vermoeidheid De symptomen diarree en braken zijn echter heviger dan bij gewone griep In maart ### dook het virus op in Mexico, waarna het zich al snel verspreidde naar andere landen De nieuwe variant is ongevoelig voor veel van de gebruikelijke medicijnen bij influenza en wordt daarom beschouwd als een voor mensen gevaarlijke vorm van griep Deze virusvariant zou een mix van vogelpest, varkensgriep en menselijke griep zijn Aanvankelijk werd de virusvariant die de recente uitbraak onder mensen veroorzaakt niet in varkens aangetroffen Evenwel is in mei ### besmetting bij varkens vastgesteld in Canada Meerdere media en overheden gebruiken de naam "Mexicaanse griep" Dit is gedaan omdat de benaming negatief zou kunnen uitpakken voor de vleesindustrie Een aantal Braziliaanse boeren heeft het WHO inmiddels al verzocht om de naam, om economische redenen, wereldwijd aan te passen In <LOCATIE> is op <DATUM> de eerste bevestigde besmetting geconstateerd bij een <LEEFTIJD>-jarig kind dat op <DATUM> terugkeerde uit Mexico <PERSOON> (<DATUM> â <DATUM> was een Brits-Amerikaanse natuurkundige die de effecten van straling op levende wezens onderzocht en daarom als de stichter van de radiobiologie geldt Hij bepaalde onder meer een eenheid voor geabsorbeerde stralingsdosis die later naar hem vernoemd werd de SI-eenheid gray (Gy) Syndroom van Omenn Het syndroom van Omenn is een autosomaal recessieve gecombineerde ernstige immunodeficiëntie, een vorm van SCID Het wordt veroorzaakt door mutaties in recombinatie activatie genen (RAG# en RAG#) Deze genen zorgen voor de variabiliteit in de receptoren van de T en B-cellen, die ervoor zorgt dat zij specifieke receptoren kunnen maken om antilichamen te herkennen Als deze genen door een mutatie niet werken, ontstaan er niet-functionerende T-cellen en worden er geen B-cellen gemaakt Het syndroom werd voor het eerst beschreven in ### door <PERSOON>, vierdejaarsstudent aan de Harvard Medical School <PERSOON>, <DATUM> - <LOCATIE>, <DATUM> was een arts, mathematicus en astronoom en een van de eerste hoogleraren aan de in ### opgerichte <PERSOON>, waarvan hij de vierde Rector Magnificus was Mulerius behoorde tot de familie Des Muliers die oorspronkelijk uit Rijsel kwam.
| 556 |
www
|
Braziliaanse boeren heeft het WHO inmiddels al verzocht om de naam, om economische redenen, wereldwijd aan te passen In <LOCATIE> is op <DATUM> de eerste bevestigde besmetting geconstateerd bij een <LEEFTIJD>-jarig kind dat op <DATUM> terugkeerde uit Mexico <PERSOON> (<DATUM> â <DATUM> was een Brits-Amerikaanse natuurkundige die de effecten van straling op levende wezens onderzocht en daarom als de stichter van de radiobiologie geldt Hij bepaalde onder meer een eenheid voor geabsorbeerde stralingsdosis die later naar hem vernoemd werd de SI-eenheid gray (Gy) Syndroom van Omenn Het syndroom van Omenn is een autosomaal recessieve gecombineerde ernstige immunodeficiëntie, een vorm van SCID Het wordt veroorzaakt door mutaties in recombinatie activatie genen (RAG# en RAG#) Deze genen zorgen voor de variabiliteit in de receptoren van de T en B-cellen, die ervoor zorgt dat zij specifieke receptoren kunnen maken om antilichamen te herkennen Als deze genen door een mutatie niet werken, ontstaan er niet-functionerende T-cellen en worden er geen B-cellen gemaakt Het syndroom werd voor het eerst beschreven in ### door <PERSOON>, vierdejaarsstudent aan de Harvard Medical School <PERSOON>, <DATUM> - <LOCATIE>, <DATUM> was een arts, mathematicus en astronoom en een van de eerste hoogleraren aan de in ### opgerichte <PERSOON>, waarvan hij de vierde Rector Magnificus was Mulerius behoorde tot de familie Des Muliers die oorspronkelijk uit Rijsel kwam Zijn moeder, <PERSOON>, werd als aanhangster van de Doopsgezinden slachtoffer van de inquisitie en stierf met een aantal van haar kinderen de marteldood Nicolaus vluchtte met zijn vader naar Leiden, waar hij zich in ### inschreef aan de Leidse Academie Hier volgde hij colleges bij <PERSOON> (theologie), <PERSOON> (geschiedenis en rechten), Bonaventura Vulcanius (Grieks), <PERSOON> (oosterse talen), <PERSOON> (wiskunde) en <PERSOON-##> en <PERSOON-##> (medicijnen) Hij promoveerde in ### in de geneeskunde op vijftien stellingen met betrekking tot borstvliesontsteking Hij trouwde in datzelfde jaar met <PERSOON-##> Six, telg uit de later in <LOCATIE> zo invloedrijke familie Six Het paar kreeg elf kinderen, van wie er zes hun vader zouden overleven Overigens zou Mulerius zich zelf op enig moment, mogelijk onder invloed van zijn huwelijk, bekeren tot het Calvinisme In ### verhuisde Nicolaus, die zijn achternaam inmiddels verlatijnst had tot Mulerius, naar <LOCATIE> waar hij werd benoemd tot stadsarts Vrijwel meteen ondernam hij - vruchteloze - pogingen benoemd te worden tot hoogleraar in Leiden Hij zou tot ### in <LOCATIE> blijven, waarna de Staten van <PERSOON-##> hem benoemde tot "medicus provincialis", een aanzienlijke functie met een al even aanzienlijk traktement <PERSOON-##> zou hij er niet blijven want in ### werd hij aangesteld als "opperrector" van de Latijnse School in <LOCATIE>.
| 580 |
www
|
<PERSOON>, werd als aanhangster van de Doopsgezinden slachtoffer van de inquisitie en stierf met een aantal van haar kinderen de marteldood Nicolaus vluchtte met zijn vader naar Leiden, waar hij zich in ### inschreef aan de Leidse Academie Hier volgde hij colleges bij <PERSOON> (theologie), <PERSOON> (geschiedenis en rechten), Bonaventura Vulcanius (Grieks), <PERSOON> (oosterse talen), <PERSOON> (wiskunde) en <PERSOON> en <PERSOON> (medicijnen) Hij promoveerde in ### in de geneeskunde op vijftien stellingen met betrekking tot borstvliesontsteking Hij trouwde in datzelfde jaar met <PERSOON> Six, telg uit de later in <LOCATIE> zo invloedrijke familie Six Het paar kreeg elf kinderen, van wie er zes hun vader zouden overleven Overigens zou Mulerius zich zelf op enig moment, mogelijk onder invloed van zijn huwelijk, bekeren tot het Calvinisme In ### verhuisde Nicolaus, die zijn achternaam inmiddels verlatijnst had tot Mulerius, naar <LOCATIE> waar hij werd benoemd tot stadsarts Vrijwel meteen ondernam hij - vruchteloze - pogingen benoemd te worden tot hoogleraar in Leiden Hij zou tot ### in <LOCATIE> blijven, waarna de Staten van <PERSOON> hem benoemde tot "medicus provincialis", een aanzienlijke functie met een al even aanzienlijk traktement <PERSOON-##> zou hij er niet blijven want in ### werd hij aangesteld als "opperrector" van de Latijnse School in <LOCATIE> Mulerius zelf legde zich hier ook toe het geven van onderwijs in Grieks en filosofie Met een jaarlijkse wedde van ### gulden, werd hij er nog ruimhartiger betaald dan in zijn dagen als provinciaal arts In ### werd Mulerius door zijn vriend Ubbo Emmius gevraagd hoogleraar in de geneeskunde en Grieks te worden aan de even daarvoor gestichte Groningse Academie Niet veel later zou Mulerius het Grieks met Ubbo Emmius ruilen voor de wiskunde Onder dit laatste vak resorteerden de zuivere wiskunde maar ook de "mathematica mixta", waartoe ook de astronomie, de landmeetkunde, de zeevaartkunde en de fortificatie werden gerekend Tot het vakgebied van de geneeskunde behoorde ook de plantkunde en hoewel Mulerius achter zijn eigen huis een bescheiden verzameling exotische en geneeskrachtige kruiden aanlegde, kwam het in <LOCATIE> - anders dan in Leiden - vooralsnog niet tot de aanleg van een botanische tuin Wel werd er in het voormalige Broerklooster, dat nu dienstdeed als vestiging van de Academie, een anatomisch theater aangelegd, waarin Mulerius welgeteld drie keer een schouwing uitvoerde Zijn voornaamste liefde bleek uit te gaan naar de sterrenkunde, terwijl hij naast zijn hoogleraarschap ook weer aangesteld was als provinciaal arts en hij dus veel van zijn tijd kwijt was aan patiëntenzorg In de zestien jaar dat Mulerius aan de Academie verbonden was, waren er zeventien studenten medicijnen ingeschreven bij de Groningse universiteit Zes daarvan promoveerden, vermoedelijk voor een deel met Mulerius als promotor In ### werd Mulerius de vierde Rector van de Academie Hij was de eerste bibliothecaris van de Groningse Universiteitsbibliotheek, een boekerij die met ruim driehonderd banden ongeveer half zo klein was als de privébibliotheek van Mulerius.
| 587 |
www
|
betaald dan in zijn dagen als provinciaal arts In ### werd Mulerius door zijn vriend Ubbo Emmius gevraagd hoogleraar in de geneeskunde en Grieks te worden aan de even daarvoor gestichte Groningse Academie Niet veel later zou Mulerius het Grieks met Ubbo Emmius ruilen voor de wiskunde Onder dit laatste vak resorteerden de zuivere wiskunde maar ook de "mathematica mixta", waartoe ook de astronomie, de landmeetkunde, de zeevaartkunde en de fortificatie werden gerekend Tot het vakgebied van de geneeskunde behoorde ook de plantkunde en hoewel Mulerius achter zijn eigen huis een bescheiden verzameling exotische en geneeskrachtige kruiden aanlegde, kwam het in <LOCATIE> - anders dan in Leiden - vooralsnog niet tot de aanleg van een botanische tuin Wel werd er in het voormalige Broerklooster, dat nu dienstdeed als vestiging van de Academie, een anatomisch theater aangelegd, waarin Mulerius welgeteld drie keer een schouwing uitvoerde Zijn voornaamste liefde bleek uit te gaan naar de sterrenkunde, terwijl hij naast zijn hoogleraarschap ook weer aangesteld was als provinciaal arts en hij dus veel van zijn tijd kwijt was aan patiëntenzorg In de zestien jaar dat Mulerius aan de Academie verbonden was, waren er zeventien studenten medicijnen ingeschreven bij de Groningse universiteit Zes daarvan promoveerden, vermoedelijk voor een deel met Mulerius als promotor In ### werd Mulerius de vierde Rector van de Academie Hij was de eerste bibliothecaris van de Groningse Universiteitsbibliotheek, een boekerij die met ruim driehonderd banden ongeveer half zo klein was als de privébibliotheek van Mulerius Mulerius is afgebeeld op het gedenkraam "Deo Patriae Academiae" (###) in het het trappenhuis van het Groninger Academiegebouw Mulerius dankt zijn roem voornamelijk aan zijn bijdragen aan de astronomie Als zijn belangrijkste bijdrage geldt een door hem geredigeerde heruitgave van Copernicus' "De revolutionibus orbium coelestium", waarbij het interessant is op te merken dat Mulerius zelf helemaal niet geloofde dat de aarde om de zon draaide Voor het overige was Mulerius' astronomische belangstelling eerder praktisch dan theoretisch te noemen Daarvan getuigt zijn eerste verhandeling "Cort onderwijs van het ghebruyck des astrolabiums" Een astrolabium is een hoekmeetinstrument waarmee de hoogte van hemellichamen gemeten kan worden als functie van de tijd Van zijn praktische gezindheid getuigen ook de almanakken die hij jaarlijks uitgaf en waarvan een aantal is bewaard Zijn eerste geleerde publicatie in het Latijn verscheen in ### de "Tabulae Frisicae", waarin - aan de hand van de Juliaanse kalender - tabellen zijn opgenomen met betrekking tot de stand van maan en zon over een langere periode Over diezelfde Juliaanse kalender schreef hij "Calendarium Romanum" en een ### verscheen een leerboek (in twee delen) over de sterrenkunde Als gezegd dankt hij zijn grootste bekendheid aan de uitgave van het standaardwerk van Copernicus, dat hij aanvulde met nieuwe, en soms eigen inzichten en een nieuwe titel meegaf "Astronomia instaurata" ('Herstelde astronomie').
| 527 |
www
|
Mulerius is afgebeeld op het gedenkraam "Deo Patriae Academiae" (###) in het het trappenhuis van het Groninger Academiegebouw Mulerius dankt zijn roem voornamelijk aan zijn bijdragen aan de astronomie Als zijn belangrijkste bijdrage geldt een door hem geredigeerde heruitgave van Copernicus' "De revolutionibus orbium coelestium", waarbij het interessant is op te merken dat Mulerius zelf helemaal niet geloofde dat de aarde om de zon draaide Voor het overige was Mulerius' astronomische belangstelling eerder praktisch dan theoretisch te noemen Daarvan getuigt zijn eerste verhandeling "Cort onderwijs van het ghebruyck des astrolabiums" Een astrolabium is een hoekmeetinstrument waarmee de hoogte van hemellichamen gemeten kan worden als functie van de tijd Van zijn praktische gezindheid getuigen ook de almanakken die hij jaarlijks uitgaf en waarvan een aantal is bewaard Zijn eerste geleerde publicatie in het Latijn verscheen in ### de "Tabulae Frisicae", waarin - aan de hand van de Juliaanse kalender - tabellen zijn opgenomen met betrekking tot de stand van maan en zon over een langere periode Over diezelfde Juliaanse kalender schreef hij "Calendarium Romanum" en een ### verscheen een leerboek (in twee delen) over de sterrenkunde Als gezegd dankt hij zijn grootste bekendheid aan de uitgave van het standaardwerk van Copernicus, dat hij aanvulde met nieuwe, en soms eigen inzichten en een nieuwe titel meegaf "Astronomia instaurata" ('Herstelde astronomie') Zijn wereldbeeld bleef dus geocentrisch, al week hij in die zin van het aristotelisch wereldbeeld af, dat hij aannam dat andere planeten dan de aarde wél om de zon draaiden Bij dit alles moet worden bedacht dat het copernicaanse wereldbeeld in zijn dagen geenszins gemeengoed was Dat de Rooms-Katholieke Kerk Copernicus' werk in ### op de "Index" plaatste, leidde wel tot hernieuwde belangstelling voor het werk in de protestantse Republiek Het vlaggenschip van de Rijksuniversiteit <LOCATIE> heet sinds ### <PERSOON> en is in eigendom van de Groninger Studenten Zeilvereniging Mayday Ook kent de universiteit sinds ### een <PERSOON> "ter bevordering van de bloei van de Rijksuniversiteit <LOCATIE> als klassieke, internationaal opererende instelling van wetenschappelijk onderwijs en onderzoek met een brede, ook culturele uitstraling" Syndroom van Dubin-<PERSOON> Het syndroom van Dubin-<PERSOON> is een goedaardige vorm van geelzucht Bij dit syndroom staan problemen met de galafvoer vanuit de lever centraal Door mutaties in het cMOAT-gen (canalicular multispecific organic anion transporter), ook wel het MRP# (of ABCC#) gen (Multidrug Resistance-associated Protein #) genaamd, kan de gal moeilijk getransporteerd worden vanuit de levercel naar de galgangen (galcanaliculi) en hoopt zich op in de levercel Belangrijkste symptoom hierbij is icterus door de ophoping van bilirubine uit de gal <PERSOON> (film) <PERSOON> is een tragikomische film uit ###, geregisseerd door <PERSOON> De hoofdrollen worden gespeeld door Hugh Dancy (<PERSOON>) en <PERSOON>) Mayer kwam op het idee toen op de radio een autistische man werd geïnterviewd De film werd in december ### opgenomen in New York en in juli ### vertoond op het Sundance Film Festival, waar het de <PERSOON> P.
| 600 |
www
|
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.