Datasets:
baebee
/
opentune

Dataset card Data Studio Files
xet
Community
1
text
stringlengths
0
7.5k
Gayunpaman , sa mga mahihirap na bansa , at sa mga matatanda , napakabata at ang hindi gumagaling ang sakit , ang pulmonya ay nananatiling pangunahing sanhi ng kamatayan.
Ang mga taong may nakakahawang pulmonya ay kadalasan mayroong ubong may plema , lagnat na may kasamang giniginaw na nanginginig , kapos na paghinga , matalas o tila sinasaksak na pananakit sa dibdib kapag humihinga ng malalim , at mataas na tulin ng paghinga.
Sa matatanda , ang pagkalito ang maaaring pinaka kitang - kita na palatandaan.
Ang mga karaniwang palatandaan at sintomas sa mga batang walang pang limang taong gulang ay ang lagnat , ubo , at mabilis o kahirapang huminga.
Ang lagnat ay hindi lubhang partikular , dahil ito ay nangyayari sa maraming ibang mga karaniwang karamdaman , at maaaring wala sa mga mayroong malubhang sakit o malnutrisyon.
Bilang karagdagan , kadalasang walang ubo sa mga batang mas bata sa 2 buwang gulang.
Ang mas malubhang mga palatandaan at sintomas ay maaaring kabilangan ng : balat na may bahid ng kulay asul , nabawasang pagkauhaw , mga kombulsyon , patuloy na pagsusuka , kasidhian ng temperatura , o nabawasang antas ng kamalayan.
Ang mga kaso ng pulmonya na sanhi ng bakterya at birus ay karaniwang mayroong mga magkaparehong sintomas.
Ang ilan sa mga sanhi ay iniuugnay sa klasiko , nguni ' t hindi partikular na mga katangiang ayon sa klinika.
Ang pulmonyang sanhi ng Legionella ay maaaring mangyari nang may kasamang pananakit ng tiyan , pagtatae , o pagkalito , habang ang pulmonyang sanhi ng Streptococcus pneumoniae ay iniuugnay sa kalawangin na kulay ng laway na may kasamang plema , at ang pulmonyang sanhi ng Klebsiella ay maaaring magkaroon ng madugong laway na may kasamang plema na kadalasang inilalarawan bilang " buo - buong halaya ".
Ang madugong laway na may kasamang plema ( kilala bilang hemoptysis ) ay maaari ring mangyari kasama ang tuberkulosis , Gram - negative na pulmonya , at mga nana sa baga gayundin ang mas karaniwang malubhang bronchitis.
Ang Mycoplasma na pulmonya ay maaaring mangyari na may kasamang pamamaga ng mga kulani sa leeg , pananakit ng kasukasuan , o impeksiyon sa gitnang bahagi ng tainga.
Ang pulmonyang sanhi ng birus ay mas karaniwang nagpapakita ng may pumipitong paghinga kaysa sa pulmonyang sanhi ng bakterya.
Ang pulmonya ay pangunahing sanhi ng mga impeksiyong dulot ng bakterya o mga birus at mas bihirang dulot ng fungi at mga parasitiko.
Bagaman mayroong mahigit sa 100 uri ( strain ) ng mga nakakahawang nakilalang mga nagdudulot nito ( agents ) , kaunti lamang ang responsable para sa karamihan ng mga kaso.
Ang mga impeksiyon na parehong may halong mga birus at bakterya ay maaaring mangyari sa hanggang sa 45 % ng mga impeksiyon sa mga bata at 15 % ng mga impeksiyon sa mga nasa hustong gulang.
Ang isang nagdudulot nito ( causative agent ) ay hindi maaaring ihiwalay sa humigit - kumulang na kalahati ng mga kaso sa kabila ng maingat na pagsusuri.
Ang katawagang pulmonya ay mas malawak na inilalapat kung minsan sa anumang kondisyon na nagreresulta sa pamamaga ng mga baga ( halimbawa sanhi ng mga sakit na dulot ng sistema na panlaban sa sakit , mga paso dulot ng kemikal o mga reaksiyon sa gamot ) ; gayunpaman , ang pamamagang ito ay mas wastong tinutukoy bilang pneumonitis.
Ang mga nakakahawang bagay ( infective agents ) ay hinati sa " karaniwan " at " hindi karaniwan " ayon sa kasaysayan batay sa kanilang ipinapalagay na mga pagkakaroon nito , nguni ' t hindi sinusuportahan ng ebidendsiya ang pagkilalang ito , kung kaya hindi na ito binibigyang - diin.
Ang mga kondisyon at salik ng panganib na maaaring madaling kapitan ng pulmonya ay kinabibilangan ng : paninigarilyo , kabiguang protektahan laban sa impeksiyon ng sistema ng resistensiya , pagkagumon sa alak , hindi gumagaling na nakakasagabal na sakit sa baga , hindi gumagaling na sakit sa bato , at sakit sa atay.
Ang paggamit ng mga gamot na pampigil sa asido tulad mga proton - pump inhibitor o mga H2 blocker - ay iniuugnay sa mataas na panganib ng pulmonya.
Ang katandaan ay maaari ring madaling kapitan ng pulmonya.
Bakterya ang pinaka - karaniwang sanhi ng community - acquired pneumonia ( pulmonyang nakuha sa komunidad ) ( CAP ) , kung saan ang Streptococcus pneumoniae ay ihiniwalay ang 50 % ng mga kaso.
Ang ibang karaniwang hiniwalay na mga bakterya ay kinabibilangan ng : Haemophilus influenzae sa 20 % , Chlamydophila pneumoniae sa 13 % , at Mycoplasma pneumoniae sa 3 % ng mga kaso ; Staphylococcus aureus ; Moraxella catarrhalis ; Legionella pneumophila at Gram - negative bacilli.
Ang ilang mga lumalaban sa gamot na bersyon ng mga impeksiyong nasa itaas ay nagiging mas karaniwan , kabilang ang lumalaban sa gamot na Streptococcus pneumoniae ( DRSP ) at methicillin - resistant Staphylococcus aureus ( MRSA ).
Ang pagkalat ng mga organismo ay tumataas ang probablidad kapag mayroong mga salik ng panganib.
Ang pagkagumon sa alak ay iniuugnay sa Streptococcus pneumoniae , mga organismong nabubuhay ng walang oxygen at Mycobacterium tuberculosis ; pinapataas ng paninigarilyo ang probabilidad ng mga epekto ng Streptococcus pneumoniae , Haemophilus influenzae , Moraxella catarrhalis , at Legionella pneumophila.
Ang pagkakalantad sa mga ibon ay iniuugnay sa Chlamydia psittaci ; ang mga hayop sa bukid ay iniuugnay sa Coxiella burnetti ; pagkuha ng mga laman ng tiyan sa pamamagitan ng mga organismong nabubuhay ng walang oxygen ; at cystic fibrosis sa Pseudomonas aeruginosa at Staphylococcus aureus.
Ang Streptococcus pneumoniae ay mas karaniwan sa taglamig , at dapat paghinalaan sa mga taong naglalabas ng marami mga organismong nabubuhay ng walang oxygen.
Sa mga nasa hustong gulang , ang mga birus ang responsible para sa humigit - kumulang na ikatlo at sa mga bata para sa 15 % ng mga kaso ng pulmonya.
Kabilang sa mga karaniwang sangkot na bagay ang : mga rhinobirus , coronabirus , birus ng trangkaso , respiratory syncytial virus ( RSV ) , adenobirus , at parainfluenza.
Ang Herpes simplex na birus ay bihirang magdulot ng pulmonya , maliban sa mga grupong tulad ng : mga bagong panganak , mga taong may kanser , mga tatanggap ng transplant , at mga taong may malaking nasunog na bahagi.
Ang mga tao na kasunod ng pag - transplant ng bahagi ng katawan o kung hindi man ay ang mga may mahinang sistema ng resistensiya ay nagpapakita ng mataas na bilang ng cytomegalobirus na pulmonya.
Ang mga mayroong impeksiyong sanhi ng birus ay maaaring pangalawang maimpeksiyon ng bakteryang Streptococcus pneumoniae , Staphylococcus aureus , o Haemophilus influenzae , lalo na kapag mayroong ibang mga problema sa kalusugan.
Ang iba ' t - ibang mga birus ay nangingibabaw sa iba ' t - ibang mga panahon ng taon , halimbawa sa panahon ng trangkaso , maaaring maging responsable ang trangkaso para sa mahigit sa kalahati ng lahat ng kaso na sanhi ng birus.
Ang pagkalat ng ibang mga birus ay nangyayari rin paminsan - minsan , kabilang ang mga hantabirus at coronabirus.
Ang pulmonyang sanhi ng fungus ay hindi karaniwan , nguni ' t mas karaniwang nangyayari sa mga indibiduwal na mayroong huminang mga sistema ng resistensiya dahil sa AIDS , mga gamot na pampahina ng sistema ng resistensiya , o ibang mga medical na problema.
Ito ay pinakamadalas na sanhi ng Histoplasma capsulatum , blastomyces , Cryptococcus neoformans , Pneumocystis jiroveci , at Coccidioides immitis.
Ang Histoplasmosis ay pinaka - karaniwan sa Mississippi River basin , at ang coccidioidomycosis ay pinaka - karaniwan sa Timog - kanluran ng Estados Unidos.
Ang dami ng mga kaso ay tumaas sa huling bahagi ng kalahati ng ika - 20 siglo dahil sa tumataas na paglalakbay at mga bilang ng pagpigil sa pagtugon ng sistema ng resistensiya sa populasyon ( immunosuppression ).
Ang iba ' t - ibang mga parasitiko ay maaaring makaapekto sa mga baga , kabilang ang : Toxoplasma gondii , Strongyloides stercoralis , Ascaris lumbricoides , at Plasmodium malariae.
Ang mga organismong ito ay karaniwang pumapasok sa katawan sa pamamagitan ng direktang pagkakadikit sa balat , paglanghap , o sa pamamagitan ng isang insektong nagdadala ng organismong nagdudulot ng sakit.
Maliban sa Paragonimus westermani , karamihan sa mga parasitiko ay hindi nakakaapekto bilang partikular sa mga baga nguni ' t nadadamay ang mga baga bilang pangalawa sa ibang mga lugar.
Ang ibang mga parasitiko , lalo na ang mga kabilang sa Ascaris at Strongyloides na grupo , ay humihikayat ng eosinophilic na reaksiyon , na maaaring magresulta sa eosinophilic na pulmonya.
Sa ibang mga impeksiyon , tulad ng malarya , ang pagkakasangkot ng baga ay pangunahing dahil sa cytokine - induced systemic inflammation ( pamamaga sanhi ng cytokine ).
Sa maunlad na bansa ang mga impeksiyon na ito ay pinaka - karaniwan sa mga taong bumabalik mula sa paglalakbay o sa mga imigrante.
Sa buong mundo ang mga impeksiyon na ito ay pinaka - karaniwan sa mga may mahinang sistema ng resistensiya.
Ang pulmonya sa puwang sa mga tisiyu na hindi alam ang sanhi o ang hindi nakakahawang pulmonya ay isang klase ng mga diffuse lung disease ( sakit sa baga ).
Ang mga ito ay kinabibilangan ng : diffuse alveolar damage , organizing na pulmonya , hindi tiyak na interstitial na pulmonya , lymphocytic interstitial na pulmonya , desquamative interstitial na pulmonya , respiratory bronchiolitis interstitial na sakit sa baga , at karaniwang interstitial na pulmonya.
Ang pulmonya ay kadalasang nagsisimula bilang isang impeksiyon sa itaas na bahagi ng daanan ng hangin para sa paghinga na pumupunta sa ibabang bahagi ng daanan ng hangin.
Maaaring makarating sa baga ang mga birus sa pamamagitan ng maraming iba ' t - ibang daan.
Ang respiratory syncytial virus ( birus na nagdudulot ng impeksiyon sa paghinga ) ay karaniwang nakukuha kapag hinahawakan ng mga tao ang mga kontaminadong bagay at pagkatapos hinahawakan nila ang kanilang mga mata o ilong.
Ang ibang mga impeksiyon ng birus ay nangyayari kapag ang mga kontaminadong maliit na patak na dala ng hangin ay nalanghap sa pamamagitan ng bibig o ilong.
Kapag nasa itaas na bahagi ng daanan ng hangin maaaring pumunta ang birus sa baga , kung saan nila inaatake ang gilid ng mga selula sa mga daanan ng hangin , alveoli , o lung parenchyma ( mga gumaganang bahagi ng baga ).
Ang ilan sa mga birus tulad ng tigdas at herpes simplex ay maaaring makarating sa baga sa pamamagitan ng dugo.
Ang pagsalakay sa baga ay maaaring humantong sa iba - ibang mga antas ng pagkamatay ng selula.
Kapag tumugon ang sistema ng resistensiya sa impeksiyon , maaaring magkaroon ng higit pang pinsala sa baga.
Ang mga puting selula ng dugo , higit sa lahat ang mga selulang may iisang nuklear , ay pangunahing lumilikha ng pamamaga.
Gayundin ang pagpinsala sa baga , maraming mga birus ang sabay - sabay na nakakaapekto sa ibang mga bahagi ng katawan at kaya , sinisira ang ibang mga paggana ng katawan.
Ang mga birus ay ginagawa ring mas madaling kapitan ng mga impeksiyong sanhi ng bakterya ang katawan ; sa ganitong paraan ang pulmonyang sanhi ng bakterya ay maaaring lumitaw bilang isang kasabay na umiiral na kondisyon.
Karamihan sa mga bakterya ay pumapasok sa baga sa pamamagitan ng maliit na mga paglanghap ng mga organismo na namamalagi sa lalamunan o ilong.
Kalahati ng normal na mga tao ang mayroong mga maliliit na paglanghap na ito habang natutulog.
Habang ang lalamunan ay palaging mayroong bakterya , ang mga maaaring makahawa ay namamalagi lamang doon ng ilang panahon at sa ilalim ng ilang mga kondisyon.
Ang kaunti sa mga uri ng bakterya tulad ng Mycobacterium tuberculosis at Legionella pneumophila ay nakakarating sa baga sa pamamagitan ng kontaminadong maliliit na patak na dala ng hangin.
Ang mga bakterya ay maaari ring kumalaw sa pamamagitan ng dugo.
Kapag nasa baga na , maaaring salakayin ng bakterya ang mga puwang sa pagitan ng mga selula at alveoli , kung saan ang mga macrophage at mga neutrophil ( mga depensibong puting selula ) ay sinusubukang gawing inaktibo ang bakterya.
Ang mga neutrophil ay naglalabas rin ng mga cytokine , na nagdudulot ng isang pangkalahatang pag - aktiba sa sistema ng resistensiya.
Ito ay humahantong sa lagnat , panginginig , at pagkapagod na karaniwan sa pulmonyang sanhi ng bakterya.
Ang mga neutrophil , bakterya , at likidong mula sa nakapaligid na daluyan ng dugo ay pinupuno ang alveoli na nagreresulta sa pagiging matigas na nakikita sa X - ray sa dibdib.
Ang pulmonya ay karaniwang nalalaman batay sa kombinasyon ng mga pisikal na palatandaan at isang X - ray sa dibdib.
Gayunpaman , ang nasa ilalim na sanhi ay maaaring mahirap makumpirma , dahil walang tiyak na pagsusuri na maaaring makilala ang kaibahan ng pinagmulan na sanhi o hindi sanhi ng bakterya.
Tinukoy ng The World Health Organization ang pulmonya sa mga bata ayon sa obserbasyon sa klinika batay sa alinman sa isang ubo o kahirapan sa huminga at isang mabilis na paghinga , nakapasok na hitsura ng dibdib , o bumabang antas ng kamalayan.
Ang mabilis na paghinga ay tinutukoy bilang mas mataas sa 60 paghinga kada minuto sa mga batang wala pang 2 buwang gulang , 50 paghinga kada minuto sa mga batang 2 buwan hanggang 1 taong gulang , o mahigit sa 40 paghinga kada minuto sa mga batang 1 hanggang 5 taong gulang.
Sa mga bata , ang tumaas na bilis ng paghinga at nakapasok na hitsura ng dibdib ay mas sensitibo kaysa marinig ang mga langutngot ng dibdib gamit ang isang stethoscope.
Sa mga nasa hustong gulang , ang mga imbestigasyon sa pangkalahatan ay hindi kinakailangan sa mga katamtamang kaso : mayroong napakababang panganib ng pulmonya kung ang lahat ng vital sign ( mga palatandaan na buhay ang isang tao ) at pakikinig sa tunog ng dibdib gamit ang stethoscope ay normal.
Sa mga taong nangangailangang maospital , ang pulse oximetry ( sumusubaybay sa antas ng oxygen sa dugo ) , radiography ng dibdib at mga pagsusuri sa dugo - - kabilang ang isang kumpletong blood count , mga serum elektrolyte , lebel ng C - reactive na protina at malamang na mga pagsusuri sa paggana ng atay - - ay inirerekomenda.
Ang pagkilala sa karamdamang katulad ng trangkaso ay maaaring gawin batay sa mga palatandaan at sintomas ; gayunpaman , ang pagpapatunay ng pagkakaroon ng trangkaso ay nangangailangan ng pagsusuri.
Kaya , ang paggamot ay kadalasang batay sa pagkakaroon ng trangkaso sa komunidad o isang mabilis na pagsusuri ng trangkaso.
Ang pisikal na eksaminasyon ay maaaring magpakita kung minsan ng mababang presyon ng dugo , mabilis na pagtibok ng puso o mababang oxygen saturation ( dami ng oxygen ).
Ang bilis ng paghinga ay maaaring mas mabilis kaysa sa normal at ito ay maaaring mangyari ng isa o dalawang araw bago ang ibang mga palatandaan.
Ang eksaminasyon ng dibdib ay maaaring normal , nguni ' t maaaring magpakita ng bumabang pag - alsa ng dibdib sa apektadong bahagi.
Ang maaligasgas na mga tunog mula mas malaking mga daanan ng hangin na dinadala sa pamamagitan ng namamagang baga ay tinatawag na paghinga sabronchi , at naririnig sa pakikinig ng tunog sa loob ng baga gamit ang isang stethoscope.
Ang mga langutngot ( mga pagkalantog ) ay maaaring marinig sa apektadong lugar sa panahon ng paghinga ng malalim.
Ang Pagtapik ay maaaring gawin sa apektadong baga , at pataasin , kaysa bawasan , kinikilala ng alingawngaw ng boses ang pulmonya mula sa pleural effusion ( labis na likido sa pleura sa baga ).
Ang isang radiograph ng dibdib ay kadalasang ginagamit sa pagkilala ng sakit.
Sa mga taong may katamtamang sakit , kailangan lamang ang imaging sa mga mayroong posibilidad ng komplikasyon , ang mga hindi gumaling sa paggamot , o kung saan ang sanhi ay hindi tiyak.
Kung ang isang tao ay sapat na may sakit para mangailangan ng pagkakaospital , inirerekomenda ang isang radiograph ng dibdib.
Ang mga natuklasan ay hindi palaging kaugnay sa kalubhaan ng sakit at hindi umaasa sa pagkakaiba sa pagitan ng impeksiyon na sanhi ng bakterya at ang impeksiyong sanhi ng birus.
Ang mga presentasyon ng X - ray ng pulmonya ay maaaring uriin bilang lobar pneumonia ( pulmonyang naapektuhan ang isa o higit pang mga lobe ng baga ) , bronchopneumonia ( pamamaga ng baga ) ( kilala rin bilang lobular pneumonia ) , at interstitial na pulmonya.
Ang pulmonyang sanhi ng bakterya , na nakuha sa komunidad , ay karaniwang nagpapakita ng pamamaga o paninigas ng isang lobe ng baga na binubuo ng bahagi na kilala bilang lobar pneumonia ( pulmonyang naapektuhan ang isa o higit pang mga lobe ng baga ).
Gayunpaman , maaaring mag - iba ang mga matutuklasan , at ang ibang mga pattern ay karaniwan sa ibang mga uri ng pulmonya.
Ang pulmonyang sanhi ng nalanghap na bagay papunta sa baga ( aspiration pneumonia ) ay maaaring magpakita ng pangunahing mga bilateral opacities ( diperensiya ) sa ibabang bahagi ng mga baga at sa kanang bahagi.
Ang mga radiograph ng pulmonyang sanhi ng birus ay maaaring lumabas na normal , labis na malaki ang baga , mayroong mga bahagi ng baga na may patse - patse , o na naroon katulad ng pulmonyang sanhi ng bakterya na mayroong pamamaga o paninigas ng lobe ng baga.
Ang mga natuklasan ayon sa radiology ay maaaring wala sa mga maagang yugto ng sakit , lalo na sa pagkakaroon ng pagkaubos ng tubig sa katawan ; o maaaring mahirap bigyang - kahulugan sa mga napakataba o mayroong kasaysayan ng sakit sa baga.
Ang isang CT scan ay maaaring magbigay ng karagdagang impormasyon sa hindi tiyak na mga kaso.
Sa mga pasyenteng pinamamahalaan sa komunidad , ang pagtukoy sa nagdudulot na bagay ay hindi mabisa at sa karaniwan hindi nababago ang pamamahala.
Para sa mga taong hindi tumutugon sa paggamot , dapat isaalang - alang ang pag - culture sa laway , at ang pag - culture para sa Mycobacterium tuberculosis ay dapat isagawa sa mga taong mayroong hindi gumagaling na ubong may plema.
Ang pagsusuri para sa ibang partikular na mga organismo ay maaaring irekomenda sa panahon ng paglaganap ng sakit , para sa mga kadahilanan ng kalusugan ng publiko.
Sa mga naospital para sa malubhang sakit , ang kapwa laway at mga pag - culture sa dugo ay inirerekomenda , gayundin ang pagsusuri sa ihi para sa mga antigen ( substansiyang lumilikha ng pangontra sa sakit ) para sa Legionella at Streptococcus.
Ang mga impeksiyong sanhi ng birus ay maaaring kumpirmahin sa pamamagitan ng pagtuklas ng alinman sa birus o mga antigen ( substansiyang lumilikha ng pangontra sa sakit ) gamit ang pag - culture o polymerase chain reaction ( PCR ) , higit sa ibang mga pamamaraan.