author
stringclasses 244
values | pl_number
float64 1
1k
| pl_head
stringlengths 6
90.1k
| salutation
stringlengths 0
29k
| text
stringlengths 0
1.51M
| notes
stringlengths 0
109k
| brackets
stringlengths 0
207k
| author_viaf_link
stringclasses 243
values | recipients
listlengths 0
0
| date
stringclasses 1
value |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Froumundus Tegernseensis
| 13 |
XIII. Ad Meginhelmum magistrum. Eum ad expromendas ingenii vires hortatur.
|
Domino meo magistroque M. miris moribus, maculosoque nasu mirifice munerato, F. fidelis famulus famulamina frequenter facturus fidelia.
|
Miri medicaminis more magistrali me mementote servare sequentibus sanguinis strenuum salutaremque strictorem. Sacro subscribite stylo, sicut stolidus stimulat servus sermonibus stultis; sed vos scribite sapienter sacras sequens Scripturas. Sudario spernite servare, si quid scitis salutiferum. Spargite semina, sicco sapientiam servo.
|
http://viaf.org/viaf/264579771
|
[] | |||
Froumundus Tegernseensis
| 14 |
XIV. Ad Peringerum abbatem suum. Veniam et commeatum petit, quo sibi fas sit persolvere vota sua in civitate Augustana.
|
Semper sibi venerando Seniori P. F., quamvis nulla veneratione dignus, tota tamen mente vestri devotus.
|
Rogo paternitatem vestram ut auribus solitae pictatis meum nuntium suscipiatis, tanquam verbis vobiscum sermocinantem pro rebus necessariis. Neque enim ipse loquitur, sed ab animali hoc inanimale pro animali mittitur ad animale. Idcirco non joculariter, sed loquimur vobis quasi praesentialiter. Novit denique benigna compatientia vestra qualiter ego quondam infirmatus apud Augustam civitatem in desperatione vitae aegrotabam, cum consilio eorum qui mei curam gerebant, obligavi me voto, si convaluissem de hac infirmitate, ut singulis annis venirem ad lecta et patrocinia illorum sanctorum qui ibi requiescunt. Quod penitus ego peccator dimisi, sed singulis annis dixi: Cras, cras peto licentiam, ut statim pergam. Quapropter, mi Pater, nihil magnum, nihil molestum rogo, sed unum tantum cavallum mihi ad equitandum, et unum virum mecum equitantem: ad viaticum autem nihil aliud peto nisi portionem alimoniae quae mihi daretur cum hic domi essem, et insuper quidquid vestra dignatur gratia, non abnuo, non renuo. Quis non timeat se mentitum esse tali patronae, quae nobis hodie lecta est? Quocirca si vitae meae ullam curam vultis habere, vestro juvamine liceat mihi manere in civitate Augusta in Nativitate sanctae Mariae. Valete.
|
http://viaf.org/viaf/264579771
|
[] | |||
Froumundus Tegernseensis
| 15 |
XV. Ad eumdem. De administratione ecclesiae sibi commissae.
|
Patri P. perenniter in Christo amando F.
|
Versiculo verbo precor omnia prospera caro. Quia mihi commendastis res hujus sanctae Ecclesiae custodiendas, propterea in his omnibus usque nunc laborando ministravi ut pro meis viribus potui. Sed nunc videtur mihi propter vilitatem naucitatis meae quasdam res, quas antecessores mei ibi ad manus. . . Caetera a codice absunt.
|
http://viaf.org/viaf/264579771
|
[] | |||
Froumundus Tegernseensis
| 16 |
XVI. Ad eumdem forte, de quibusdam libris ab se redditis.
|
P. multiplicis bonitatis amatori, F. humillimus adelphus salutem.
|
Grates rependo solotenus poplite flexo, quo saepius vos officio circa me pio amore laborare conspicio. Librum Boëtii vestro brevi a me vobis petivistis praestari, cujus libros propria manu duos conscripsi, pleniterque, ut puto, glossica conscriptione depinxi; quorum alterum mecum retinui, alterum Augusta Vindelicae reliqui, simulque librum Juvenalis et Persii pro commutatione Arithmeticae Boëtii, in qua ipse ob gratiam vestri non modicum conscripsistis, pro libroque Invectivarum Tullii Ciceronis in Salustium. Quos libros mihi praestitos cum remitto, nostrosque recipio, jussu vestro voluntarie satisfacio Valete.
|
http://viaf.org/viaf/264579771
|
[] | |||
Robertus Molismensis
| 1 |
EPISTOLA PRIMA. AD ODONEM DUCEM.
|
Illustrissimo duci ODONI, ROBERTUS abbas Molismensis Ecclesiae, et qui cum eo Domini obsequium concupiscunt, salutem et felicitatem.
|
Pietatem et gratiam donatam vobis a Domino agnoscentes, nolumus absque beneplacito celsitudinis vestrae aliquid innovare; quamvis antiquum sit et non novum in virtutis apprehensionem currere. Quapropter noveritis, de aliquorum sociorum nostrorum consensu, quibus data est gratia agnoscendi seipsos, juxta sanctissimae Regulae praecepta, in vera paupertate et conscientiae sinceritate vivere statuisse. Et quia reliquos in eamdem sententiam adducere non potuimus, et eosdem et eorum regimen dimittere, et cum his qui vestigia nostra, imo potius sancti Patris Benedicti sequi voluerint, ad eremum migrare decrevimus. Quia vero vestrum in nos animum saepissime experti sumus, et nunc contra insurgentes procellas experiri oportet, de omnibus vos certiores fecimus, orantes Dominum et patrem gratiarum quod vos et domum vestram incolumes conservet. Amen.
|
http://viaf.org/viaf/8180200
|
[] | |||
Robertus Molismensis
| 2 |
EPISTOLA II. ODONIS AD ROBERTUM.
|
Odo Burgundiae dux, etc., venerabili Patri ROBERTO abbati Molismensi, et reliquis qui cum eo unum sunt in Domino, pax aeterna in aeterno Deo.
|
Allatae sunt nobis litterae sinceritatis vestrae per manus modestissimi viri Stephani socii vestri; quibus visis, et intentionem probamus et opus. Facite quod Spiritus jubet, ego non deero vobis, sed ab episcopis provincialibus, et si oportuerit a Romana sede, quidquid volueritis impetrabo. Locum solitudinis vestrae eligite, et pro me assidue Dominum orate. Vestram sinceritatem Dominus conservet, et puram intentionem augeat.
|
http://viaf.org/viaf/8180200
|
[] | |||
Robertus Molismensis
| 3 |
EPISTOLA III. AD FRATRES CISTERCIENSES.
|
Fratribus, qui in montibus Cistercii ad montem perfectionis conscendunt, ROBERTUS, eorum quondam socius, nunc in vallem miseriarum demersus, post ascensum palmam, et sui in ascendendo recordationem.
|
Si lingua calami, lacrymae atramenti, cor papyri vices subire possent, forte calamus aures, atramentum oculos, papyrus affectiones, et omnia simul, simul et vos omnes ad affectum commiserationis commovissent. Postquam enim vobis non adhaesi, adhaesit lingua mea faucibus meis: cum vos non viderunt oculi mei, lumen oculorum meorum et ipsum non est mecum. Dum cor a vobis, si a vobis unquam poterit, fuit avulsum, factum est tanquam cera liquescens in medio ventris mei. Sed a vobis avulso non tamen quemquam ex vobis ista separavit avulsio; quos enim jungit charitas Jesu Christi, frustra dividunt terrarum spatia. Habeat Molismus praesentiam corporis, legibus obedientiae astrictam, dummodo Cistercium animae desiderium possideat. Hoc disposuit Altissimus, cujus inscrutabilia sunt secreta, ut in diversa distractus, nec anima per corporis conversationem distrahatur, nec corpus distractum tam sancta conversatione fruatur: pro anima vobiscum degente orationes fundite; corpus, cujus animam possidetis, tanquam optimae partis suae possessores, vos salutat in Domino.
|
[non]
|
http://viaf.org/viaf/8180200
|
[] | ||
Lullus Moguntinus
| 1 |
EPISTOLA PRIMA. LULLUS DALHUNO. ( Anno Domini 752.)
|
Reverendissimo fratri Dalhuno, jam dudum magistro Lullus indignus diaconus, sine praerogativa meritorum diaconatus officio fungens, optabilem in Domino salutem.
|
Almitatis tuae clementiam intimis precibus flagito, ut meae mediocritatis carinam fulcire digneris tuis almis oraminibus, quatenus tuarum orationum intercessionibus, seu pelta protectus, ad portum salutis pervenire merear, et piaculorum meorum in hoc terreno ergastulo veniam consequi, sicut jam praeterito anni circulo, per Denewaldum fratrem nostrum, litterarum mearum portitorem, deprecatus sum. Ergo vilium munusculorum transmissio schedulam istam comitatur non tam digna quam devota mente directa. Similiter obsecro ut mihi Aldhelmi episcopi aliqua opuscula seu prosarum, seu metrorum, aut rhythmicorum, dirigere digneris ad consolationem peregrinationis meae, et ob memoriam ipsius beati antistitis; et mihi per aliqua verba tuae affabilitatis, indica, quid de istis valeat precibus tua fraternitas perficere, quae inhianter audire satago. Bene valentem te et proficientem in prosperitate dierum, et intercedentem pro me exopto longis temporibus. Fama est fictilibus coenasse Agathoclea regem. Atque abacum Samio saepe onerasse luto. Fercula gemmatis cum poneret aurea vasis, Et misceret opes pauperiemque simul. Quaerenti causam respondit: Rex ego qui sum Sicaniae, figulo sum genitore satus. Fortunam reverenter habe, quicunque repente Dives ab exiguo progrediere loco.
|
http://viaf.org/viaf/266437330
|
[] | |||
Lullus Moguntinus
| 2 |
EPISTOLA II. INGALICE LULLO. ( Anno Domini 752.)
|
Claro atque charissimo Dei ministro Lullo Ingalice, indignus presbyter tuus, tamen per omnia devotus famulus in Domino optabilem salutem.
|
Litterae namque prudentiae tuae et munera targitatis tuae ad me usque directa pervenerunt, quibus diligenter lectis et consideratis, post praemissam pacificam salutationem, si bene intellexi, insinuasti nobis erga vos diversas molestias et tribulationes, quae saepe solent in hoc mundo occupare servos Christi secundum Apostoli sententiam: Omnes, qui pie volunt vivere in Christo, persecutionem patiuntur; contraque omnia tentamenta, orationum nostrarum, qualiacunque sunt, adminicula humiliter postulasti; quod et omnis congregatio nostra pro vestra sospitate sedulo ad Dominum preces fundere studuit, et nunc, amantissime diacone, quia vicem rescribendo eruditionis tuae scriptis, propter parvitatem ingenioli mei, digne debitum persolvere non potui, tamen scio quia vera charitas omnia sustinet. Haec pauca verba rusticitatis meae cum minimis munusculis, id est, quatuor cultellos nostra consuetudine factos, et calamistrum argenteum, et mappam unam, per fidelem portitorem fratrem vestrum, imo nostrum Aldredum amabili praesentiae tuae tantum pro memoria charitatis transmittere curavi. Quaeso fraternitatem tuam ut eo animo a te haec suscipiantur, quo a me destinata noscuntur. Sed et intercessorem nostrum apud Deum, venerabilem Bonifacium praesulem, omnis caterva fratrum nostrorum cum abbaterio in Dei dilectione salutare desiderat.
|
http://viaf.org/viaf/266437330
|
[] | |||
Lullus Moguntinus
| 3 |
EPISTOLA III. LULLUS LEOBGITHAE. ( Circa annum Domini 752.)
|
Sorori in Christo charissimae Leobgythae Lullus exiguus servus, auctoritate domini Bonifacii discipulorum, in Domino salutem.
|
Non immemorem tuae sagacitatis industriam aestimo evangelicae sententiae qua dicitur: Beati pauperes spiritu, quoniam ipsorum est regnum coelorum. Illa paupertas patienter ferenda est, eodem evangelista testante, qui ait: In patientia vestra possidebitis animas vestras. Illud Davidici cum corde retinens, quia secundum multitudinem dolorum tuorum consolationes Dei laetificarunt animam tuam. Nec enim contemptui vel oblivioni tuam sinceram in Domino germanitatem deditam arbitreris, quamvis per interducias temporum corporali praesentia secernamur; neque in tuis necessitatibus fessum me esse ullo modo autumes, sed tantum diabolicae fraudis astutia praeoccupatum atque ministrorum ejus subdola insectatione fatigatum scias; et, juxta prophetae dictum: Taedet me vitae meae propter filios nequitiae. Quidquid autem necessitatibus tuis desit, per Gundwinum diaconum reversurum indicato, suggere illi ut in laboribus meis non lassescat, quia valde rarus est qui tribulationes meas mecum participare velit. Vale in Domino, intercedens pro me tanto enixius quanto graviore angustia deprimor.
|
http://viaf.org/viaf/266437330
|
[] | |||
Lullus Moguntinus
| 4 |
EPISTOLA IV. LULLUS GREGORIO. ( Anno Domini 752.)
|
Clarae Christi Ecclesiae lampadi luciferae, meoque in doctrina divinae legis devotissimo adjutori, Gregorio duplici presbyteratus abbatisque honore, cum praecedente propriorum meritorum suffragio, decorato, Lullus, extremus orthodoxae matris, videlicet Ecclesiae, alumnus, immarcescibilis charitatis, in angulari lapide utriusque testamenti, salutiferam salutem.
|
Fido gestante gerulo munera largitatis tuae ad me usque delata pervenerunt, sed et suavissimae benevolae charitatis tuae salutationes omne munus vincentes more solito pariter comitabantur, quibus auditis et perceptis, uberes Deo piissimo primitus egi gratias ut decuit; et deinde fraternitati tuae debitas reddidi grates, quia te in minore potestate fidelem sciebam, in majore citius fideliorem comprobavi. Comperto igitur prosperitatis tuae successu aeger animus utrumque egit: gaudebat de ascensione chari sodalis, sed contristabatur de divisione, quia hoc intolerabile apud homines videtur, dum is qui prae caeteris plus diligitur repente subtrahitur, quamvis pro certo sciam quod nulla terrarum spatia illos dividere possunt quos verus Christi amor indisrupto germanitatis vinculo nectit, teste Deo, ne videar adulando fallere, quia te, Pater, quantum mentis possibilitas attribuit, interni affectus amore diligo. Hoc autem subnixa prece humiliter obsecro, ut nunquam semel in Christo coeptam charitatem, desidia torporis, in nostro pectore frigescere sinamus, velut parvam scintillam tenuis ignis fulva cinerum favilla suffocatam, ne in derisum veniamus a praetereuntibus coeptum aedificium considerantibus turris. Dicit Scriptura: Qui perseveraverit usque in finem, salvus erit, nec quilibet artifex de coepto opere laudatur, sed de perfecto. Hoc autem meam mediocritatem quamlibet aetate juniorem, merito graduque minorem, scientia inferiorem, absque ullo dubitationis scrupulo et servasse, et servaturam esse scito. De tua vero vitae gravitate, mentisque stabilitate nihil dubito. Muniamus nos spirituali armatura juxta apostoli praeceptum: Orantes pro invicem ut salvemur, quia multum deprecatio justi assidua, Jacobo attestante, apud Deum valet; et eo diligentius huic insistamus, quo vehementius nos variis tentationum telis impugnari non ignoramus. Dextera scilicet fortior laevam infirmiorem adjuvare non cessat; et laeva dexterae, sicut ancilla dominae, deservire non desinet. Id est, meam instabilitatem bonae vitae tuae exemplis castigando, corrigendo, admonendo, quamvis absentem corpore, spiritu tamen praesentem, sicut tibi moris est, ad melioris vitae perfectionem deducere non desinas, et ego tibi humili devotione, quantum vires suppeditant, fidelem famulatum in omnibus praebebo. Exhortatoria mediocritatis meae verba, quamvis fatua et superflua videantur, obsecro ut non moleste a tuae charitatis collegio recipiantur, quae sola charitas exigebat scribere sine dictandi materia, quae omnia vincit, sicut scriptum est: Omnia vincit amor, et nos cedamus amori, ablata omni tumoris superbia. Haec sunt suasoria verba quae sine meo periculo dicere non possum, ut in hac temporali potestate et terrestri ditione, qua, auctore Deo, jam nunc uteris, dominicae sententiae semper memor sis sonantis: Regnum meum non est de hoc mundo; et illud apostoli: Nolite diligere mundum, neque ea quae in mundo sunt. Quibus verbis quid aliud innuitur, nisi aperte dixisse illum intelligamus: In illum nolite oculum mentis vestrae figere, quem quotidie ipsa ruina sua cernitis cadere, sed in illum tota mentis intentione aspicite, illumque totis viribus diligite, qui ante omnia saecula est, et per omnia saecula immutabilis manet, qui futuro et praeterito tempore caret, sed esse sibi semper essentialiter est. Quid est enim hujus mundi fugitiva felicitas, et caduca prosperitas, nisi vapor et fumus? Inter temporalem prosperitatem et aeternam felicitatem multum distare quis peritorum ignorat? Discamus igitur hac temporali potestate frui praeter aeternam felicitatem, et in cujus comparatione nobis omnia vilescant. Vestimenta pretiosa, caballos farre pastos, accipitres, falconesque cum curvis unguibus, latrantes canes, scurrarum bacchationes, cibi potusque exquisitae dulcedinis saporis, argenti aurique rutilantis pondera spernamus, ne sit mollis culcitrae pausatio, molliaque cervicalia a viris potius exhibeantur, quam a flammeis puellis. Ante omnia, incauta familiaritas extranearum feminarum abscindatur, quia saepe seducimur incauta securitate pejus quam aperta tentatione. Tumultuosam ministrorum multitudinem clandestina divinarum Scripturarum eloquia expellant, quia illa fovea omni custodia cavenda est, per quam plurimos miserabili ruina conspicimus corruisse. Nam saepe robustus miles infestissima telorum jaculatione eo fortius impugnatur, quo invictus videtur. Quamvis hoc inisse te negotium liquido noverim occasione lucrandarum animarum, et pro studio multiplicius serviendi Deo, tamen memento quia mollem manum durus capulus exasperat. Quapropter, chare collega, jam dudum, et nunc pie praeceptor, in omnibus operibus tuis memorare novissima tua, et in aeternum non peccabis. Festinatio autem ad te veniendi, propter multiplicem tribulationem, quam jugiter, Deo gratias, sustinemus, mihi undique denegata est. Hujus muneris magnitudinem noli intendere, sed devotam mentem dirigentis intuere. Antiquae familiaritatis fiducia freto libet mihi haec epistiuncula quamdam sententiam frequenter apud nos habitam, quando limpida dicta Dei communiter rimabamur, breviter tangere, nequaquam tamen ad tuae purae religionis personam pertinentem, cujus bene recordaris dum legitur, sed ad quemdam schismaticum nefandissimum pertinebat, qui semper jurare solebat nihil se terreni accepturum. Cum subito ex improviso, velut novum phantasma, episcopus apparuit, hoc jam maxima ex parte futurum esse formidabo. Longioris sermonis prolixitas legenti fastidium ne gignat , obsecro, istius epistolae rubiginem emendando absterge, meique erroris indulgentia detur. Deus tibi, quod ad salutem tuam pertineat, clementer inspirare dignetur; et cum grege tibi commisso incolumem Pastor pastorum te custodiat. Propria manu scripsi haec. Observa quae praecipiuntur et salvus eris.
|
(nam sapiens paucis utitur verbis, stultus
autem multis fatigatur, sicut et ego)
|
http://viaf.org/viaf/266437330
|
[] | ||
Lullus Moguntinus
| 5 |
EPISTOLA V. LULLUS DENEARDO ET ALIIS. ( Anno Domini 755.)
|
Charissimis filiis Denehardo, Eanbertho, Winberto, Sigeherio, Sigewaldo, Lullus antistes in Domino salutem.
|
Admonemus vos ut rogetis omnes ubique Deo servientes, tam servos Dei quam ancillas Christi in provincia Thuringorum, universamque plebem, ut in communi misericordiam Domini deprecentur, quatenus ab imminenti pluviarum flagello liberemur; id est, ut unam hebdomadam abstineant se ab omni carne, et ab omni potu in quo mel sit; secunda feria, quarta feria, et sexta feria jejunetis usque ad vesperum; et unusquisque servorum Dei et sanctimonialium quinquaginta psalmos cantet omni die in illa septimana, et illas missas, quae pro tempestatibus fieri soleant, celebrare vos, presbyteri, recordamini. Misimus vobis nomina domini Romani episcopi, pro quo unusquisque vestrum XXX missas cantet et illos psalmos, et jejunium juxta constitutionem nostram. Similiter pro duobus laicis nomine Megenfrido, et Rabano X missas unusquisque vestrum cantet. Valete in Domino semper.
|
http://viaf.org/viaf/266437330
|
[] | |||
Lullus Moguntinus
| 6 |
EPISTOLA VI. ALREDUS ET OSGIVA LULLO. ( Anno Domini 755.)
|
Alredus rex et Osgiva regina Lullo venerabili episcopo nobis perpetuali amicitia copulato in Christo salutem.
|
Scripta beatitudinis tuae simul cum muneribus litteris assignatis debita gratulationis reverentia suscepimus, maximasque omnipotenti Deo egimus gratias, quod te in tam longa peregrinatione desudantem, et in Christi agonibus decertantem, optatae conservavit sospitati; et ideo revertentibus venerabilibus viris, gaudium nostrum, sacrorum apicum attestatione, signamus, ac petimus uti quotidianis orationibus episcopatus tuus studium ac votum suum circa salutem nostram dignetur impendere. Nos quoque simul cum nominibus nostrorum amicorum, et propinquorum, quae hic subscripta sunt, litterarum custodia facias contineri, orationibusque et missarum celebrationibus perpetuis Dei patrociniis commendemur. Eodemque modo de vobis, et de nominibus ad nos delatis, secundum vestram petitionem, facere curabimus, ut in cunctis monasteriis nostris ditionibus subjunctis perpetuis litterarum monumentis commendentur, et orationum subsidiis Deo quotidie praesententur. Illudque pietati nostrae satis placuisse cognosce, quod sanctimonia tua de Ecclesiarum aut populi perturbatione sollicita est, quae etiam ut fierent, Dei aliquo dispensationis consilio credimus esse provisa. Nostris quoque, dilectissime frater, legationibus ad dominum vestrum gloriosissimum regem Carl. obsecramus, consulendo subvenias, ut pax et amicitia, quae omnibus conveniunt, facias stabiliter inter nos confirmari. Divina majestas indefesso certamine pro Christi Ecclesia desudantem te conservare dignetur. Parva munuscula tuae dignitati admisimus, id est duodecim sagos, cum annulo aureo majori dono ad dotem.
|
http://viaf.org/viaf/266437330
|
[] | |||
Lullus Moguntinus
| 7 |
EPISTOLA VII. PIPPINUS LULLO. ( Anno Domini 755)
|
Pippinus gratia Dei rex Francorum vir illuster domino sancto Patri Lullo episcopo.
|
Cognitum scimus sanctitati vestrae qualem pietatem et misericordiam Deus fecit praesenti anno in terra ista. Dedit tribulationem pro delictis nostris; post tribulationem autem magnam atque mirabilem consolationem, sive abundantiam fructus terrae, quem modo habemus. Est ob hoc, atque pro aliis causis nostris opus est nobis illi gratias agere, quia dignatus est servos suos consolari per ejus misericordiam. Sic nobis videtur ut, absque jejunio indicto, unusquisque episcopus in sua parochia litanias faciat, non cum jejunio, nisi tantum in laude Dei, qui talem nobis abundantiam dedit, et faciat unusquisque homo suas eleemosynas et pauperes pascat. Et sic praevidere faciatis, et ordinare de verbo nostro, ut unusquisque homo, aut vellet aut nollet, suam decimam donet. Valete in Christo.
|
http://viaf.org/viaf/266437330
|
[] | |||
Lullus Moguntinus
| 8 |
EPISTOLA VIII. MAGINGOZ LULLO. ( Anno Domini 755.)
|
Sacerdoti Christi magnifico, reverentia pariter et amore non mediocriter amplectendo, Lullo episcopo Magingoz, servus servorum Dei, perennem in Domino salutem.
|
Aperto Scripturarum divinarum testimonio declaratur veritatem esse Dominum Salvatorem, ac de ipso dictum esse per prophetam: Quaerite faciem ejus semper, quam ob rem solutionem quaestionis alicujus quae videlicet infirmitatis nostrae cognitioni facilis non est, a dignationis vestrae largitate id ipsum flagitantes multum desideramus accipere. Itaque constitutio matrimonii Christianorum in jungendo, vel separando, a Patribus tanta diversitate nobis videtur disponi, ut vix una et compar sententia ipsorum, nostrae pateat parvitati. Videntur namque concorditer Isidorus ac Hieronymus affirmare non debere adulteram teneri a viro, cui sociata, alteri se, more meretricis, adjungat, utpote quae unam carnem nefarie dividens, indignam se et alienam ab honore connubii divinitus instituti reddiderit, et hoc esse praeceptum et permissum a Salvatore, cum uxorem non dimittendam absque fornicationis causa praeciperet. Augustinus vero cum sententiam eamdem Salvatoris diuturna tractatione ventilasset, nihil planae elucidationis, certe nostrae omnino teneritudini captabile, profert; sed hoc in extremo dicebat, quia quomodo praeceptum hoc Salvatoris accipi debuisset, late operosissimam adhuc superesse quaestionem, commemorans vero mulierem ab accusatione Judaeorum a Domino liberatam dicit: Non male illi vir mulieri licet in adulterium lapsae conciliaretur. Beatus vero Leo papa feminam, capto ab hostibus marito, cogente solitudine, inculpabiliter alteri posse copulari cum desperaretur captus, et reverso forte priore, separatam a posteriore, principali restitui dicit; ubi notandum videtur quod statim destitutae conjugi nubendi licentiam tribuit. Apud Isidorum vero vel Hieronymum proditio foederis conjugalis matrimonium separat. Quid ergo supersit conjugi quem, vel quam, solitudo perurget, si et Isidori vel Hieronymi ac Leonis decretum juste creditur esse tenendum, nisi ut se matrimonio conjungat alterius, me fateor ignorare. Bonitatis igitur vestrae dignationem, per charitatem qua Christus Dominus semper ubique membra sua sibi copulare probatur obsecramus, ut ignorantiam nostram ac dubitationem, sic Domino possibilitatem largiente, illuminare dignemini, ut audire a remuneratore perpetuo mereamini: Euge, serve bone, etc.
|
http://viaf.org/viaf/266437330
|
[] | |||
Lullus Moguntinus
| 9 |
EPISTOLA IX. MAGINGOZ LULLO. ( Circa annum Domini 755.)
|
Domino in Christo summopere venerando Lullo episcopo Magingoz optabilem supplex in Domino sempiternae beatitudinis salutem.
|
Scit plane sublimitatis vestrae prudentia quia contra discrimina maxima consiliorum adjutoriis et integris et ex omni parte solidatis modis omnibus opus est. Notum vero fieri venerandae charitatis vestrae dignationi desideramus quia exitum sororis nostrae extremum spiritum agentis, moeroribus ac timoribus undique depressi, praestolamur, mortem videlicet carnis illius, instinctu naturalis conditionis, velut propria delentes, et pro animae illius eventu incerto, et soli judici piissimo noto, et insuper familiae loci illius tenerrimae, et propemodum, sine ulla consilii firmitate, discissionem, vel animarum interitum pertimescentes. Quapropter magnitudinis vestrae pietati humili intentione supplicantes obsecramus per Christum Salvatorem resurrectionemque mortuorum, uti nobis supradictis cruciatibus afflictis quid post obitum illius sit pro stabilitate salutari monasterioli faciendum, prout, Domino juvante, colligere valeatis, litteris indicare per hunc nuntium non dedignemini. Sunt enim, sicut scitis, illic filiae fratris nostri velatae, in quas fortasse intentio ignorantium conversa est; sed nulla ex his adhuc vel aetate, vel sensus aliqua firmitate, ad suscipiendum tale pondus congrua poterit judicari. Et formidamus dispersionem inconsultam familiae, nisi celeriter ordo ac stabilitas per abbatissam collocetur. Nec tamen vel intra cellulam, vel intrinsecus nos posse reperire credimus per quam vel verbo ac specie tenus valeat cohaerere, praeter puellulas quas diximus, quibus maximum periculum suscipientibus, et nobis fortasse persuadentibus, formidamus. Quapropter iterata supplicatione per Christum Salvatorem obsecramus, ut nobis quod saluberrimum inter hujusmodi necessitates fieri credatis nobis revelare celeritate qua diximus nec dedignemini nec gravemini. Valere beatitudinem vestram, et in Christo magis ac magis pro nobis intercedentes proficere integris certisque nisibus cordis optamus, officio Lulloni episcopo.
|
(quod gravissimum est)
|
http://viaf.org/viaf/266437330
|
[] | ||
Lullus Moguntinus
| 10 |
EPISTOLA X. LULLUS PAPAE. ( Circa annum Domini 755.)
|
Sancta, et regularia instituta canonica auctoritate confirmata tam episcoporum nostrorum venerabilium, quam etiam domini nostri regis Pippini, consiliatorumque ejus, manifesta ratione scimus conservanda. Quapropter charitati vestrae reticere non audemus quod in parochiam nostram, contra jus canonicum, a Willefrido presbytero quidam adductus est presbyter in alia ordinatus parochia, non consentiente antecessore meo sancto Bonifacio archiepiscopo, neque me successore ejus, qui et institutionis vestrae decreta contemnens, et in parochia nostra constitutus nostrum sprevit magisterium. Cognita enim canonum auctoritate, decrevistis ut omnes presbyteri qui in parochia sunt sub potestate episcopi esse debeant, et ut nullus eorum praesumat in ejus parochia aut baptizare, aut missas celebrare, sine jussione episcopi, et ut omnes presbyteri ad concilium episcopi conveniant: quae omnia facere contempsit praedictus ille presbyter nomine Enred; et ideo secundum quod definistis, increpationis a me sententiam sortitus est. Sed cum nec ita emendatus poenitere de praeteritis voluit, novissime, secundum canonicam institutionem vestram, excommunicatus est a me, et exinde a supradicto Willefrido susceptus est ac defensus. Vestra autem nunc de his charitas quod rectum sit ac justum judicet, et non solum de his, sed de omnibus quae perverse male vivendo peregit, et hic manifestata reperiuntur. Abstulit enim mancipia et servos de ecclesiis sibi commissis, Faegenolphum servum nostrum, et duos filios ejus Raegenolphum et Amanolphum, et uxorem ejus Leobthruthe, et filiam ejus Amalthruthe, tradidit eos in Saxoniam, contra equum unum, homini nomine Huelp, quod ipse eos duxisset in Saxoniam. Willefridum vero supradicti Regenolphes filium transmisit ultra mare cum Enredo, et ipse eum dedit matri suae in servitutem. Servum vero et ancillam quos Aohtrich dedit ad ecclesias nostras pro anima filii sui, supradictus Willefridus abstulit atque rapuit furtim. Nomen servi Thecdo, et nomen uxoris ejus Aotlind; Liudo vero servum nostrum Enred presbyter tradidit puero Aldberchtes de Effernace nomen Upbit, contra equum unum; et Erpwine servum nostrum aliis nescientibus furtim nocte abstulit cum nonaginta et quatuor porcis, quem Hredun dedit ad ecclesiam nostram; et altera vice abstulit duos servos nostros Zeitolf et Zeizhelm, et primo quatuor boves nostros, secundo tres, et novissime octo vaccas cum septem bobus. Jumenta vero septem optima aetate quatuor annorum, quae dedit Wenilo ad ecclesias, supradictus Willefridus abstulit, et multos alios equos inde nutritos, quos minavit ad Hamulanburg. De auro vero et argento quod dedit Regenthryth filia Athuolphi ad ecclesias nostras, duas armillas aureas et quinque siglas aureas valentes pretio trecentorum solidorum, et aliorum fidelium virorum ac mulierum pretia Enred abstulit ab ecclesiis supradictis, non solum in auro et argento, sed etiam in vestimento, et armis, et equis. Sed quia longum est ut per ordinem replicemus omnia quae rapta sunt ecclesiis supradictis ac spoliatis, et quae facta contra canonica instituta sunt, vestro sanctissimo judicio ascribimus emendanda.
|
http://viaf.org/viaf/266437330
|
[] | ||||
Lullus Moguntinus
| 11 |
EPISTOLA XI. LULLUS OSWITHAE. ( Circa annum Domini 755.)
|
Lullus exiguus atque humilis antistes Svithan ejusque subjectis.
|
Apostolicum praeceptum est, Oswitha, ut gregem Domini sollicite servando pascamus, ne absque ovili repertus, luporum morsibus pereat. Hoc quidem te egisse, et acturam esse confidens, quae a sanctissimo viro Bonifacio martyre Christi, ejusque discipulis, regularis vitae disciplinam suscepisti, putabam juxta modulum intelligentiae tuae; sed longe aliter fecisse comprobaris, quae, neglectis animabus, pro quibus Christus mortuus est, de quarum vita redditura es rationem in die judicii ante tribunal Christi, dum sacro palliatas feminas N. et N. contra statuta canonum, et sanctae regulae disciplinam, sine licentia et consilio meo, ac injuriam Dei, ejusque matris beatae Mariae semper virginis, cujus famulatum exhibere debuerunt, in laqueum diaboli propter arrogantiam ac voluptatem laicorum explendam, ad perditionem animarum suarum, liberas ire permiseris in longinquam regionem, non recolens illud evangelicum: Si caecus caeco ducatum praebet, ambo in foveam cadunt. Et illud: Anima quae peccaverit, ipsa morietur. Sed ne forte hanc meam objurgationem parvi pendens contemnas, apostolico te sermone percutiam, quo ait: Peccantes coram omnibus argue, ut caeteri timorem habeant. Pro hujusmodi stultitia excommunicatam te esse scias cum omnibus tuis qui hunc negligentiae reatum consentiendo perpetraverunt, usque dum digna satisfactione hanc emendetis culpam. Illas autem vagas et inobedientes supradictas feminas, intra cellam vestram non recipiatis, sed foras monasterium excommunicatae ab Ecclesia Christi sedeant, poenitentiam agentes, dum venerint, in pane et aqua, et vos similiter abstinendo ab omni carne, et omni potu qui melle indulcoratur, scientes quod si spernitis istam increpationem, quod spernatis eum qui a Deo missus est peccatores salvos facere, id est Christum, qui dixit in Evangelio: Qui vos spernit me spernit, qui autem me spernit spernit eum qui me misit, id est, Deum Patrem omnipotentem. Optamus in Christo ad meliora vos converti.
|
(quod tristis ac moerens
dicere cogor)
|
http://viaf.org/viaf/266437330
|
[] | ||
Lullus Moguntinus
| 12 |
EPISTOLA XII. CUTHBERTUS LULLO. ( Circa annum Domini 756.)
|
Reverendissimo fratri et in amore Christi charissimo Lullo coepiscopo, simulque cooperatoribus tuis episcopis et sacerdotibus Dei, quorum nomina in libro vitae scripta teneantur, Cuthbertus, servus servorum Dei, cum aliis consacerdotibus Christi et presbyteris seu abbatibus, aeternae prosperitatis ac pacis in Domino salutem.
|
Profitemur igitur, charissimi, sincerissima intentione coram Deo et electis angelis ejus, quia quandocunque vestram dilectionem pacis ac prosperitatis proventum et sanctae religionis in Christo profectum, sacraeque exhortationis fructum de aliorum conversatione abundantius habere, rumigerulis referentibus, audimus, quod inde satis gaudentes et pro vobis obnixius orantes laeti gratias agimus largitori bonorum omnium Deo. Quando igitur aliqua religioni vestrae injuria facta, aut aliquod irrogatum narratur damnum, moeror et tristitia nos cruciat, quia nimirum sicut gaudio vestro in Christo congaudemus, ita et adversitate pro Christo contristati compatimur. Non enim aliquando in memoria nostra oblitterari possunt diversi atque indefessi tribulationum angores quos, ut viscera nostra, vos ipsi cum Deo dilecto Patre nostro beatae memoriae Bonifacio martyre, inter persecutores paganos et haereticos, atque schismaticos seductores, in tam periculosa ac ferocitate plena peregrinatione, pro amore aeternae patriae, longo tempore, sustinebatis; et quia illo, scilicet per agonem martyrii, cum suis plurimis domesticis, ad aeternam coelestis patriae quietem gloriose feliciterque migrante, vos, qui superstites talium estis, forsitan eo periculosius ac difficilius inter diversa tentamenta conversamini, quo tanto Patre, et doctore ad praesens vos orbatos esse constat. Et quamvis hinc quaedam moestitiae amaritudo nostra discruciat valide praecordia, tamen hujusce doloris gemitum quaedam saepius ad memoriam rediens nimiae ac novae exsultationis hilaritas jucundat ac mitigat, dum frequentius recolentes, admirabili vel potius ineffabili Dei pietati tripudiantes gratias agimus, quod tam praeclarum, speculatorem coelestis bibliothecae, tamque egregium Christi militem, cum multis bene educatis et optime instructis discipulis, gens Anglorum advena, Britannia, meruit, palam omnibus, ad spirituales agones, et ad multarum, per Dei omnipotentis gratiam, salutem animarum, de sese procul laudabiliter emittere, ut longe lateque ferocissimas nationes per devia diutius errantes, de lata ac spatiosa voragine perditionis perpetuae ad splendifluas semitas supernae patriae, per sacrae exhortationis incitamenta, et per exempla pietatis ac bonitatis, ipse ductor et signifer antecedendo, et adversa quaeque, opitulante Deo, fortiter expugnando, feliciter perduceret, quod ita actutum veraciter fieri, etiam rerum effectus gloriosius quam dicta demonstrant; et in illis quoque locis, quos ante eum nullus aliquando, evangelizandi causa, doctor adire tentabat. Unde igitur post incomparabile toto orbe apostolicae electionis et numeri mysterium, aliorumque tunc temporis evangelizantium discipulorum Christi ministerium, hunc inter egregios et optimos orthodoxae fidei doctores et amabiliter habemus et laudabiliter veneramur. Unde in generali synodo nostra, ubi et de caeteris omnibus quae vestrae modo sanctitati paucis depromimus, plenius inter nos conferebamus, ejus diem natalitii, illiusque cohortis cum eo martyrizantis, insinuantes, statuimus annua frequentatione solemniter celebrare, utpote quem specialiter nobis cum beato Gregorio et Augustino et patronum quaerimus et habere indubitanter credimus coram Christo Domino, quem in vita sua semper amavit, et in morte, ut ipsius meruit gratia, magnifice clarificavit. Praeterea quippe, ut praediximus, vestrae sollicitae speculationis curam, et quasi taedio absentati patrisfamilias, ut ita dicam, quodammodo confectam, necnon et generalitatem subjectorum vobis servorum Dei, paternis affatibus fraternisque solatiis, relevare et consolari, ubicunque et in quocunque negotio praevalemus, fatemur nos semper esse paratos. Unde in primis ad confirmationem dilectionis quam erga vos habent penetralia cordis nostri, sermone affectuque apostoli utamur, et cum apostolo simul dicamus: Gratia vobis et pax. Gratias agimus Deo semper pro omnibus vobis, memoriam facientes in orationibus nostris sine intermissione, memores operis fidei vestrae, et laboris, et charitatis, et sustinentiae spei Domini nostri Jesu Christi, ante Deum et Patrem nostrum. Quod enim jam olim, vivente venerandae memoriae Bonifacio, per scripta nonnulla, et per fideles internuntios, aeque conditum esse constat, idipsum semper revocare ad invicem satis necessarium ducimus, hoc est, ut mutuae pro nobis nostrisque et hic viventibus et hinc obedientibus interpellationes, orationes, missarumque remedia, ad viventem Deum et judicem omnium suppliciter agantur, juxta apostolica monita: Orate, inquit, pro invicem, ut salvemini, et reliqua. Hoc enim modo nobis divinam clementiam complacare dignoscimur, offerentes ei orationum pura libamina. Sic nobis eamdem prosperantem inveniemus in adversis. Etenim ubi Domini, juxta ipsius promissa, praesto est adjutorium, cuncta fugatur malignorum adversitas. Ipse enim dixit: Si duo ex vobis consenserint super terram de omni re quamcunque petierint, fiet illis a Patre meo, qui in coelis est. Hoc enim sagaci solertia studiosius ideo agendum esse judicamus, quia, juxta apostolica praesagia, instant nunc tempora periculosa, et reliqua, quae ipse in eadem prosequitur Epistola. Et quia non est opus scribere vobis de exterioribus calamitatum incursibus, quas frequenter, ut reor, passi estis, id est, persecutionibus, rapinis, odiis, et scandalis, et his similibus. Caeterum, ecce quamplurimis in locis Christianae religionis valide status vacillat, dum pene undique exterius interiusve rerum ecclesiasticarum perturbatur ordo, novellarumque conversationum pravae ubique pene succrescunt sectae; nec mirum, dum, post videlicet positis antiquorum Patrum decretis, ac legibus ecclesiasticis relictis, multi juxta proprias adinventiones, prava et plurimorum nociva saluti sentiunt, affirmant, atque agunt, ut scilicet transacto anno a quodam magnae auctoritatis viro dictum et gestum esse constat. Ad haec autem nos, ut timeo, pusillanimes, et minus zelo justitiae accensi, quid aliud in primis agere debemus, quam ut indesinenter suffragia sanctorum postulemus apostolorum, martyrumque Christi, ac venerabilium antistitum Ecclesiarum Dei, ut in hoc, quod vocati et constituti sumus, continuis excubiis, Christi gratia nos faciat perseverare, et ut non simus reprobi, sed magis accepti, non desides, sed solertes, non dispergentes, sed congregantes quoscunque valeamus ad unanimitatem Christianae religionis, et unitatem ecclesiasticae conversationis, quatenus ministerium nostrae dispensationis et laboris solertia ad laudem et gloriam Dei omnipotentis proficiat, ut cum bene servientibus ac placentibus Deo quandoque mereamur audire: Beatus servus quem, cum venerit Dominus, invenerit vigilantem! Amen dico vobis quod super omnia bona sua constituet eum; et ad haec, frequentius ad memoriam, exempli causa, revocemus recordandae memoriae egregius magister et martyr beatus Bonifacius quomodo vel quanta solertia laborarit in doctrina Christi, quanta pericula atque difficultates pro amore Christi et animarum lucro, etiam usque ad ipsam mortem, libenter tolerarit. Et quia Omnipotentis modo familiaris factus est, prudentia vestra solerter attendat, si ejus vos oporteat sacris admonitionibus consentire, et pietatis illius exempla pro viribus sequi. Ille enim quantum illius domesticus factus est quem amavit ante omnia, tantum majora apud eum poterit obtinere. Unde quippe si aliqui subjectorum illius, quibus eum quondam divina dispensatio magisterii loco profecit, ab ejus documentis spiritualibus dissentiunt, vel prava conversatione recedunt, qui defensor illorum in aeterno judicio esse potuit, sit potius accusator, et rationes ab eis cum ipso judice districtius requirit. At vero, e diverso, quicunque illius sacrae institutionis ac doctrinae normulam rite consequuntur, pro certo se sciant, et ipsius Romanae atque apostolicae Ecclesiae, a qua legatus eis et doctor directus est, ac deinde, pariter cum ea, omnium nostrum habere et viventes et morientes in oratione et missarum celebratione, ut supra diximus, perpetuam communionem, si tamen usque ad finem firmam vobis dehinc doctoribus et rectoribus suae salutis, humiliter atque amabiliter, pro Deo et aeterna mercede, non dedignantur obedire, non deficientes aliquando, ut indevoti vel subdoli, sed semper ut bonae indolis discipuli proficientes, et fideliter adhaerentes suae militiae in Christo magistris, ad palmam supernae vocationis Dei et gloriam regni coelestis. Haec salutatoria vestrae sanctitati scripsimus verba, non quasi ignaris aut indigentibus nostrae rusticitatis normula, sed charitatis atque communitionis mutuae gratia, contestantes et obsecrantes per omnipotentem Deum et Filium ejus Jesum Christum, et adventum ipsius, et regnum ejus, ut vos, o charissimi, cuncti generaliter cum subjectis vobis in Christo per omnia sitis semper ad invicem fideles adjutores, et unanimes cooperatores, contra omnes orthodoxae fidei inimicos atque haereticos et schismaticos, ac nequissimae conversationis homines. Per hoc enim eritis bonis hominibus amabiles seu laudabiles, et Deo omnipotenti acceptabiles atque chari; et ita, cum ipso praefato beato Patre, et praedecessore vestro, felicem in futuro vocem a judice cunctorum Christo singuli mereatis audire: Euge, inquiet, serve bone et fidelis, quia super pauca fuisti fidelis, supra multa te constituam; intra in gaudium Domini tui. Amen. Omnipotens Deus vos omnes diu incolumes in suo sancto amore et timore custodire dignetur. Dilectiss. FF. ac filiis, Cuthberchtus archiepiscop., Lullo coepisc.
|
[communionis]
|
http://viaf.org/viaf/266437330
|
[] | ||
Lullus Moguntinus
| 13 |
EPISTOLA XIII. CYNEHARDUS LULLO. ( Anno Domini 756.)
|
Domino dignissimo, venerando, et merito insigni ac praestantissimo, longe lateque pro Christianae religionis praedicanda doctrina diffamato, et pro conversatione vitae probatissimae celeberrimo, nobis quoque non immerito, ob cognationis nostrae semper memorandae necessitudinem, charissimo, Lullae episcopo, Cineheardus indignus, ut vereor, episcopus Wentanae civitatis, ex intima visceralium medullarum affectione, aeternaliter in Christo salutem.
|
Perlectis litterarum a tua sanctitate directarum dulcissimis ac nimium placabilibus periodis, in quibus amicabiliter nostram parvitatem comperimus salutatam admonitamque, ut eamdem unitatis observantiam custodiret, quam antecessores nostri fideliter fine tenus observarunt, Dominus Bonifacius archiepiscopus, Christique confessor beatificandus, et Daniel doctissimus Dei plebis famulus, simul et successor ejus Hunfrithus episcoporum mitissimus, etc., quae te melius recoluisse credimus, in caraxatis commendata, mentis diligentissima indagine didicisse curavimus, et gratiarum actiones condignas in quantum sufficimus persolvendo gerimus, quod nostri memoriam, interpositis tantarum spatiis terrarum, marisque magni interluente latitudine, facere dignemini. Et hoc profitemur, quod omnia quae, tua sanctitate suggerente, mandata sunt, studiosissime, Domino favente, complere satagimus, non tantum in spirituali orationum solatio exhibendo, et missarum solemnitate celebranda pro vobis, et pro illis qui in vestris regionibus in Christi consessione obeunt, sed etiam si qua saecularis substantiae solatia vestris usibus profutura in his regionibus adipisci poterimus, vestrae participationi parata erunt. Et hoc petimus, si qua apud vos solamina nobis necessaria, vel ignota, spiritualis quidem scientiae, sive in libris antiquis, qui a nobis non habentur, sive in aliis ecclesiasticis administrationibus, ut nobis libenter participare non negetis. Necnon et si quos saecularis scientiae libros nobis ignotos adepturi sitis, ut sunt de medicinalibus, quorum copia est aliqua apud nos, sed tamen segmenta ultra marina, quae in eis scripta comperimus, ignota nobis sunt et difficilia ad adipiscendum; vel si qua in aliis quibuslibet negotiis, vel speciebus nobis necessariis providetis, communicare dignemini, ut fecistis villosam mittendo. Nomina quoque presbyterorum vestrorum diaconorumque, ac monachorum, vel monacharum, sive caeterorum, quae misistis, per monasteria et per ecclesias nostrae dioecesis direximus ad celebranda pro eis missarum solemnia, et orationum suffragia. Id ipsum facere vestram sanctitatem suppliciter exoramus pro eis, quorum nomina vobis habemus dirigenda, et nominatim cum personis suis scribenda, eorum scilicet qui mihi proprie atque huic Ecclesiae, cui servio, amicissimi, vel subditi fiebant, vel praelati. De nostro quoque vili vestitu parva haec xeniola direximus tuo cultui, quanquam indigna, tamen petimus, accommoda, hoc est, tunica lanea, aliaque linea, sicut mos est apud nos habendi, caligas et peripsemata, orarium, et coculam, et gunnam brevem nostro more consutam, ad indicium plenissimae dilectionis nostrae. Quae te suscipere pro tua humilitate obnixe precamur, habereque ad memoriam mei nominis, saltem aliquod spatium temporis. Caeterum si qua sunt tuae sanctitati insinuanda, portitor hujus epistiunculae viva voce valet enarrare. Opto te, o charissime frater, orantem pro me orante pro te, in Domino bene valere, felicemque aevo longiore victurum, ad coronam coelestis gloriae postea perventurum, Domine insignis, et Pater praestantissime. Amen.
|
http://viaf.org/viaf/266437330
|
[] | |||
Lullus Moguntinus
| 14 |
EPISTOLA XIV. EARDULFUS LULLO. ( Circa annum Domini 756.)
|
Reverendissimo nobisque omnium episcoporum charissimo Lullo coepiscopo Aeardulfus Hrofensis ecclesiae antistes, cum sanctae ecclesiae filio Aeardvulfo rege Cantiae, sinceram in Christi nomine salutem.
|
Veracium igitur sociorum inter alia amicabilis memorialisque mos esse dignoscitur, cum sese, ob interjacentium terrarum spatia, seu provinciarum exterarum regiones, praesentialiter nequeunt invisere ac salutare, certe per suos fideles nuntios, sive etiam per litteras ad invicem salutationis dirigere verba, et de rebus dignis atque utilibus tractare, ne mens, scilicet, sollicita quid de statu amici divina dispensatione et judicio agatur, vel taedio diutius afficiatur, vel anxia rerum incertitudine quotidie gemat. Quocirca in primis diligentius salutantes, per hunc gerulum, visitantes eminentiam vestram, desiderium quippe habentes audire et nosse eamdem gloriosissimum prosperumque per omnia profectum habere, hoc modis omnibus optantes, ut nos ipsos nostrosque charissimos vestrae beatitudini subnixis commendemus precibus, ut in vestris sacris ac Deo placitis orationibus, et suffragio vestrae paternae pietatis undique, auxiliante Deo, muniti, atque muro protectionis vestrae circumdati, contra omnes infestationes inimici in hac vita, quae tota tentatio est, defensi, et ad illam quae morte vacans et fine carens, vestris almis intercessionibus, pervenire mereamur. Misimus vobis parva xenia, id est reptem ruptilem unam, deprecantes obnixe ut amorem mittentis magis quam censum perpendatis, ob spem meliorum, quod celerius fit orantibus vobis, si Dominus vitam et vires concesserit. Memores enim sumus verborum omnium quae ex abundantia cordis vestri prolata nostris auribus sonuerunt adimplenda, quae quantum ames amantes te ex omni parte declarabant. Quid enim aliud nobis agendum est, nisi ut charitatem quoad, Deo disponente et finem cunctorum considerante, omnes advixerimus, fideliter ad invicem custodiamus. Praeterea nihilominus et deinceps dum aliquis e nobis alterius vitae vias, ut opto, felices prior ingrediatur, en superveniens sine mora, missis et eleemosynis, itiner illius hinc et inde quantum valeat tueri ac prosperum facere saepius reminiscat ac studeat, obsecrantes obnixe, ut per hunc fratrem nostrum fidelissimum presbyterum, nomine Laearoredum, scripta pietatis tuae ad nos dirigere digneris, quatenus per haec earum quae tibi placita sunt rerum cognitio clarescat, quia habetis sine dubio in eodem praefato presbytero veridicum fidelemque inter nos legatarium; et ideo per illum valebis quaecunque, vivae vocis attestatione, nobis patefacere. Praecedentium quoque nomina propinquorum nostrorum, id est, Irmigi, Noththry, atque Dulichae, omnes Deo dicatae virgines, tibi direximus, postulantes ut in oblationibus missarum et orationum suffragiis habeatis, quia similia nobis ad invicem beneficii rependere parati sumus. Deus te incolumem custodiat, et in ejus ministerio pollentem longa per temporum spatia custodire dignetur. Aeardulfus episc. Lullo coepisc.
|
http://viaf.org/viaf/266437330
|
[] | |||
Lullus Moguntinus
| 15 |
EPISTOLA XV. MILREDUS LULLO. ( Circa annum Domini 756.)
|
Domino amantissimo et in Christo charissimo Lullae episcopo Milret servus Deo servientium.
|
Postquam a tua praesentia et a conspectu corporali sanctissimi praesulis et beatissimi patris Bonifacii, nolens, volens, tristis abscedebam, et per varios casus, et multa discrimina rerum, vestris almis orationibus, ad terram nostrae pervenimus nativitatis. Ibi nec dum integro expleto anni circuli curriculo, nuntium ad nos perlatum est triste, beatissimum Patrem de ergastulo carnis ad superna migrasse; si tamen id triste dicere fas est, cum talem ad coeli patronum meruimus praemittere regna, cujus nos sacris intercessionibus, Deo auxiliante, ubique esse suffultos certa credulitate confidimus. Et quamvis praesentis vitae amissum solatium multis et amaris luximus lacrymis, tamen ille qui, suo sanguine fuso, Christo consecratus est martyr, decus et columen omnium quos praesens protulit patria, suo beatissimo agone, optimo labore consummato, gloriosissimo fine peracto, nostra valde moesta majore laetitia mitigat et demulcet pectora. Nos nostram dolemus vicem in valle lacrymarum, et in hac vita, quae tota tentationum plena est, manentes; ille, peregrino labore magno cum sudore expleto, ad gloriosissimam Christi martyr pervenit mortem, et pro nostris, ut credo, excessibus, si Domini sinit pietas, fidelis intercessor in coelesti Jerusalem, cum Christo, beatissima sorte, sanctis conjunctus civibus, superna laetus consistit in arce. Haec de amantissimo Patre, cujus venerabilem vitam et gloriosum finem, ut mihi in notitiam venire facias, totis viribus exopto. Aliud ex sodali collegio dicere menti occurrit, tuamque dulcissimam charitatem intimis obsecro praecordiis, et tanquam tuis pedibus praesentialiter prostratus humiliter imploro, ut fraternam dilectionem, quam inter nos communis Pater beatae recordationis et sanctae memoriae Bonifacius, Christi annuente charitate, sacris conciliavit verbis, almis univit oraculis, non transitoria, sed fixa recordatione tua recondas in corde, quia mihi et tibi valde profuturum, omni ambiguitate postposita, scio, si tam egregii doctoris praecepta implere conamur, meque omnium fratrum tuorum minimum in meritis, fraterna charitate instruere, sacris munire praeceptis, almis orationibus fulcire, o amantissime praesul, non pigeat, unde fateor et fida promissione spondeo, vestris sincerissimis jussionibus, juxta qualitatem virium, in omnibus libenter me esse secuturum, et firma dilectione fidam amicitiam, quandiu spiritus hos regit artus, vitalisque status his moribundis inhabitat membris, tecum servare intima charitate, Deo teste, profiteor, et totis viribus medullitus admodum exopto, ut fiat, Christo tribuente, quod scriptum est: Erant illis omnia communia. Sed haec omnia, quae breviter a nobis dicta sunt, si Deus omnipotens prosperum concedit iter, per gerulos istarum litterarum plenius et verbaliter tibi indicare curavi. Misimus praeterea parva munuscula, quae optamus, ut ea dilectione accipiatis, qua a nobis, Deo teste, destinata sunt. Vestram dilectionem pro nostris excessibus intercedentem Christus tueri dignetur. Librum Pyrpyri metri ideo non misi, quia Guthbertus episc. adhuc reddere distulit. Immanuel. Epistola Milredi episc. offerenda Lullae episc.
|
http://viaf.org/viaf/266437330
|
[] | |||
Lullus Moguntinus
| 16 |
EPISTOLA XVI. TRECEA LULLO. ( Circa annum Domini 756.)
|
Domino in Domino venerabiliter diligendo et delectabiliter honorando Lullo, episcopatus infula fungenti, Trecea supplex vernaculus in Christo perennem salutem.
|
Tempore nuper transacto, vestrae almitatis litteraturam usque ad nostrae mediocritatis praesentiam fido gestante gerulo delatam, exsultantibus pectorum praecordiis, et laetis oculorum orbibus contemplantes satis libenter suscipimus, et maxime in vestra sancta promissione, quam ordo apicum vestrorum innotuit, ut vestris assiduis ac sacris orationibus nostram fragilitatem defendere vellet; ita et nostra imperfecta mediocritas undique pene in omnibus bonis vestram beatitudinem orationibus intimis, Deo ubique auxiliante, deprecando poscere Deum prompta est, necnon et dilectionem fraternitatis erga vestram clementiam observare, secundum vires, velle demonstramus, Domino nostro Jesu Christo docente ac dicente: Hoc est praeceptum meum, ut diligatis invicem. Et item: In hoc cognoscent omnes quia mei estis discipuli, si dilectionem habueritis ad invicem, etc. Item de eadem beatus Petrus primus et princeps apostolorum sententiam promulgavit, dicens: Estote itaque prudentes, et vigilate in orationibus, ante omnia mutuam in vobismetipsis charitatem continuam habentes, quia charitas cooperit multitudinem peccatorum, etc. Nostra ergo, ni fallor, parvitas non utcunque vestris est roborata oppido patrociniis. Idcirco audaciter rogare praesumimus vestram beatam ac vere benedictam almitatem, ut nostram, viventes in hac lacrymarum valle, tum etiam in gloriosissima praescientia Dei in Christo pausantes, assiduis ac sacris orationibus vestrarum studiis Domino Deo commendare dignemini. Ego quoque minimus Ecclesiae servus supplici per Dominum deprecatione rogito, ut me cum mea familia, Domino Deo cuncta dispensante ac rite regente, inter caeteros fideles vestros amicos in commune benigne suscipiatis, qui proprio dicor nomine Aldbertus, diaconatus officio fungens, licet indignus, ut, sancti gradus ministerium olim acceptum vestris saluberrimis intercessionibus meliorando, de die in diem proficiam. Almitatem vestram pro nobis orantem summus arbiter orbis ab alta coelorum arce tueri dignetur. Valete in Domino.
|
http://viaf.org/viaf/266437330
|
[] | |||
Lullus Moguntinus
| 17 |
EPISTOLA XVII. BOTWINUS LULLO. ( Circa annum Domini 756.)
|
Venerandae dignitatis Lullo episc. Botwinus abb. optabilem in Christo salutem.
|
Litterae auctoritatis tuae, quas cum divinae pietatis studio usque ad nos direxisti, laetificaverunt me valde, quia tu, imbre coelestis roris illectus, ultimum me servunculum servorum Dei cum tam magna fide divini amoris, saeculariaeque dignitatis munere visitare dignatus fuisti. Gratias ago Deo, petens, cum intimae charitatis desiderio, ut fidus fautor mihi per celsitudinem sanctitatis tuae coram Christo Jesu existas, in istoque saeculo serena mente amicus, si rector rerum omnium istius vitae in itinere me longius super te sudare dijudicat, ploro indesinenter precans, cum omni caterva quae Christo Domino sub mea conditione deservit, divinae misericordiae solatia animae tuae largiri, ut tu simili modo ecclesiarum tuarum subsidia mihi praestare digneris. Haec quoque modica munuscula, id est, III lacernas almitati tuae mitto optans ut accepta sint.
|
http://viaf.org/viaf/266437330
|
[] | |||
Lullus Moguntinus
| 18 |
EPISTOLA XVIII. WICBERTUS LULLO. ( Circa annum Domini 756.)
|
Sanctissimo et a Deo semper conservato Domino Lullo episcopo Wicbertus, servus servorum Dei, quanquam indignus, abbas, et vester in omnibus bene cupiens et fidelis in vinculo charitatis colligatus.
|
Suscepta vestra alimonia, sancta cuncta congregatio monachorum nostrorum pro vobis singulos psalterios Domino decantaverunt, et sacerdotes quinas missas fecerunt per singulos, ut vobis Dominus pristinam sanitatem tribueret, et dixi ad illos, vestra voluntate, quomodo nobis mandastis ut hic pro tempore devenire jubebatis. Sed omnes consona una concordia responderunt, quod nostra voluntas in omnibus est, ipsius infirmitati compatescere, et sicut proprium fratrem, ita circa illum omni charitate impendere. Sed vos modo si vultis, sic venire potestis, quomodo in vestra propria casa, et nos in omnibus, in quantum possumus, charitate pristina exigentes vestrae volumus compatescere infirmitati. In orationibus tuis commendamus nos, sanctissime Pater. Sanctissimo Domino Lullo episcopo. Wicbertus indignus abbas.
|
(Deus scit)
|
http://viaf.org/viaf/266437330
|
[] | ||
Lullus Moguntinus
| 19 |
EPISTOLA XIX. DOTO LULLO. ( Circa annum Domini 756.)
|
Domino sancto sanctorum, quia meritis coaequando, et a nobis cum summa veneratione diligendo, in Christo Patre Lullo, coepiscopo, Doto servus servorum Dei, etiam et omnes monachi sancti Petri apostolorum principis degentes sub norma sanctae regulae, aeternam in Domino nostro Jesu Christo ad sanctitatem vestram destinare curavimus salutem
|
Ideo omnipotenti Domino gratias referimus, ut omnia quae circa vos sunt prospera non solum habemus, sed et hoc indesinenter sedulis precibus Domini misericordiam imploramus, ut vitam vestram longaevis faciat hic gaudere temporibus, et illic in aeterna beatitudine cum sanctis suis faciat pariter exsultare triumphis. De caetero quamvis, amantissime Pater, terrarum longitudine separati videmur, tamen et terrarum longinquitas non dividit mente, quos charitas divina conjunxit in corde. Idcirco comperiat sanctitas vestra quia nos omnes per obedientiam almi Patris nostri Dodoni abbatis, et pro amore vestro et omni sollicitudine pro vobis, et devotissima sancta congregatione vestra, a Deo vobis commissa, in nostris assiduis precibus Domini misericordiam exorare non desinemus. Igitur cum salutationis officiis, humili prece deposcimus, ut istam familiam Christi et sancti Petri in vestra commemoratione semper habeatis, et ipsi pro omnibus amicis vestris tam episcopis et eorum clero, quam abbatibus et eorum monachis, seu et abbatissis vel Deo dicatis in ista congregatione sancti Petri, oratores vestros tam vivos quam defunctos in vestra mercede commemorare faciatis, ut in sacris orationibus illorum eam assidue memorare debeant, quatenus per illorum suffragia olim optatam adire mereamur patriam paradisi. Similiter vos deprecamur, ut omnium amicorum vestrorum nomina tam vivorum, quam defunctorum, per praesentem fratrem nostrum Saganaldum, per breve ad nos dirigere faciatis, ut ipsos, sicut de aliis fratribus nostris facimus, ita in nostris assiduis orationibus ipsos memorare debeamus. Gratia regis coelestis custodiat vos semper. Amen. Indiculus directus ad Lullonum episcopum. Emmanuel nobiscum sit.
|
http://viaf.org/viaf/266437330
|
[] | |||
Lullus Moguntinus
| 20 |
EPISTOLA XX. CYNEARDUS LULLO. ( Circa annum Domini 756.)
|
Domino magnopere diligendo, et nobis omnium peregrinantium pro Christi amore charissimo, Lullo antistiti, Cineardus indignus, ut vereor, episcopus in Christo salutem
|
Libenter ergo suscipimus fratrem a te ad nos usque directum cum dulcedine donorum vestrorum et gratias agentes Deo et vobis, quod nostri memoriam ex tam remotis terrarum finibus facere dignemini. Et ideo sicut vos velle comperimus memores sumus vestri, in quantum, Domino adjuvante, permittimur semper in orationibus nostris, obsecrantes, ut quod fideli, ac firmissimo coepistis animo usque ad finem firmum retineatis; quanquam multis tribulationibus tundimini, quas propemodum omnes sancti soliti sunt a saeculo perpeti, nec tamen Christo cooperante, et confirmante illorum constantiam, deficiebant. Modici munusculi quantulamcunque parvitatem charitatis tantummodo intuitu direximus, hoc est, de nostro vestitu indumentum, sicut solent prodecessores nostri prodecessoribus tuis destinare, quod te pro humilitate et mansuetudine tua suscipere dignanter, et uti suppliciter precamur. Valere te in Christo, et ut vere felicem semper optamus.
|
http://viaf.org/viaf/266437330
|
[] | |||
Lullus Moguntinus
| 21 |
EPISTOLA XXI. . . . LULLO. ( Circa annum Domini 756).
|
Sanctissimo atque venerabili episcopo Lullo servus servorum Dei visceralem in Domino salutem.
|
Rogo te, o dilectissime frater, sicut optime in te credo, ut non immemor sis, sed semper sagacissima mente ad memoriam reducas antiquam amicitiam nostram, quam inter nos habuimus in Maldubia civitate, quando Eaba abbas in amabili charitate nutrivit, et hoc signum recordor, quod pro nomine vocavit te Irtel, idcirco salutat te Hereca abbas in salutatione sancta, et omnis congregatio quae in sua coenobiali vita manet, quia dignos nos in memoriam habuisti tecum. Qui autem perseveraverit in pace usque in finem, hic salvus erit. Vale, amabilis, feliciter in aevum; meus dilectus, Deo electus, quia charitas pretium non habet. Hoc signum Hereca abbatem fecit.
|
http://viaf.org/viaf/266437330
|
[] | |||
Lullus Moguntinus
| 22 |
EPISTOLA XXII. CUTHBERTUS LULLO. ( Circa annum Domini 758.)
|
Desiderantissimo et suavissimo in Christi dilectione amico Lullo episcopo, et omnium antistitum charissimo, Cuthbertus discipulus Bedae presbyteri salutem.
|
Gratanter quidem munuscula tuae charitatis suscepi, et eo gratantius, quo te haec intimo devotionis affectu mittere cognovi, id est, holosericam ad reliquias beatae memoriae Beda magistri nostri, ob recordationem et illius venerationem destinasti. Et rectum quidem mihi videtur ut tota gens Anglorum in omnibus provinciis, ubicunque reperti sunt, gratias Deo referant, quia tam mirabilem virum, praeditum diversis donis, tamque ad exercenda dona studiosum, similiterque in bonis moribus viventem, Deus illis in sua natione donavit, quia per experimentum, ad pedes ejus nutritus, hoc quod narro didici. Similiterque mihimet ipsi coopertorium variatum ad tegendum scilicet, propter frigus, meum corpus misisti, quod videlicet omnipotenti Deo et beato Paulo apostolo ad induendum altare, quod in ejus ecclesia Deo consecratum est, cum magno gaudio dedi, quia et ego sub ejus protectione in hoc monasterio XL et III annos vixi. Nunc vero, quia rogasti aliquid de opusculis beati Patris, cum meis pueris, juxta vires, quod potui tuae dilectioni praeparavi: libellos de Viro Dei Cudbercto, metro et prosa compositos, tuae voluntati direxi; et si plus potuissem, libenter voluissem, quia praesentia praeteritae hiemis multum horribiliter insulam nostrae gentis in frigore, et gelu, et ventorum, et imbrium procellis, diu lateque depressit, ideoque scriptoris manus, ne in plurimorum librorum numerum perveniret, retardata est; sed et ante sex annos per Hunwini meum presbyterum illuc ad vestra loca advenientem, et Romam videre desiderantem, aliqua parva xenia, cultellos videlicet XX et gunnam de pellibus lutrarum factam tuae fraternitati misi. Ille quoque presbyter Hunwini, ad urbem quae vocatur Beneventum perveniens, ibi de hac luce migravit. Quapropter neque per illum, neque per tuorum aliquem, utrum ista ad te pervenerint, ulla responsio unquam mihi reddita est. Duo vero pallia subtilissimi operis, unum albi, alterum tincti coloris cum libellis, et clocam, qualem ad manum habui, tuae paternitati mittere curavimus, precorque ut meam petitionem et necessitatem non spernas. Si aliquis homo in tua sit parochia qui vitrea vasa bene possit facere, cum tempus arrideat, mihi mittere digneris, aut si fortasse ultra fines est in potestate cujusdam alterius, sine tua parochia, rogo ut fraternitas tua illi suadeat ut ad nos usque perveniat, quia ejusdem artis ignari et inopes sumus, et si hoc fortasse contingit ut aliquis de vitrifactoribus cum tua diligentia, Deo volente, ad nos usque venire permittatur, cum benigna mansuetudine, vita comite, illum suscipio. Delectat me quoque cytharistam habere, qui possit citharisare in cithara, quam nos appellamus rottae, quia citharam habeo, et artificem non habeo. Si grave non sit, et istum quoque meae dispositioni mitte. Obsecro ut hanc meam rogationem ne despicias, et risioni non deputes. De opusculis vero beatae recordationis Beda, quae adhuc descripta non habes, promitto, me, si vixerimus, tuae voluntati adjuvaturum. Abbas Cuthbertus te te bis terque salutat; Te Deus omnipotens salvum conservet in aevum.
|
http://viaf.org/viaf/266437330
|
[] | |||
Lullus Moguntinus
| 23 |
EPISTOLA XXIII. EANVULT LULLO. ( Anno Domini 758.)
|
Domino desiderabili ac jure venerabili episcopo Lullo, Eanvult servus Christi Jesu, una cum conservis qui mecum his in locis suavissimum Evangelii jugum, pro invenienda in coelis requie, trahere gaudent, perpetem in Domino salutem.
|
Multo quidem gaudio delectatum est cor nostrum, magna exsultatione lingua insonuit, dum tantae vir eruditionis ac sanctitatis ad nos litteras transmiserat. Quapropter paternam tuae charitatis reverentiam obsecramus, ut, semper nostri memor, supplices pro nobis domino preces offerre non refrageris. Nos tui quoque scias semper existere memores, si quid tam vilium apud dominum valet deprecatio servorum. Quantum enim de omni vestro profectu gavisi sumus, quantamque super his quae in peregrinis locis vobis prospera cesserunt laetitiam haberemus. . . . . Teque nosse volumus, quod hoc perpetualiter studium charitatis tuis meritis impetrantibus observemus, tuamque per omnia desideremus amicitiam mereri, volentes ipsi per omnia tuae justae voluntatis obtemperare decretis, etiam Domino procurante, quando, ingrediente te viam universae terrae, atque ad praemia vitae aeternae perducto, tunc tuum venerabile nomen disponimus scribere cum nominibus episcoporum nostrorum, et cum nominibus omnium praecedentium fratrum hujus monasterii. Orantem pro nobis almam paternitatis vestrae coronam coelestis gratia custodiat, dilectissime in Christo antistes. . . . . Scripta indict. 11, IX Kal. Junias. . . . . ad Jul. epist. epis.
|
http://viaf.org/viaf/266437330
|
[] | |||
Lullus Moguntinus
| 24 |
EPISTOLA XXIV. MAGINGOOZ LULLO. ( Circa annum Domini 760.)
|
Venerando sacerdoti Christi, amore prorsus ac reverentia pariter a nobis studio peculiari contuendo, Lullo episcopo Magingooz servus servorum Dei perennem in Christo salutem.
|
In colloquio nuper venerandae fraternitatis tuae comperti sumus quia consilium proximi nostri cujusdam minus caute, saeculi impedimento postposito, viam religionis ingredi cupientis prudentia vestra praevenire utiliore consulto voluisset, qui, ut arbitror, his verbis velut nomine proprio designatur. Et revera visum mihi est non posse aliter compleri circa illum officium debitae felicitatis et charitatis, nisi cum pluribus de eadem re necessario sollicitis contendatur, ne hunc fortasse in ipso itinere, quo desiderium ducit, incauta praesumptio supplantet, sed necessarium existimo ut diligentius provideatur quo pacto vel quibus instrumentis peregrinationis illius, quam sicut scitis optimam. . . . . stabilitas et possibilis, et si fieri potuerit, inexcusabilis, iis cum quibus praesens causa agenda est, omni rationis firmitate comprobetur. Quapropter nostrae parvitati indicare per litteras non gravemini utrum vobis videatur an communi sermone unius epistolae exhortatio mittatur, an uterque nostrum a se epistolam mittat; quod si profuturum judicetis ut commune et unum a nobis indiculum dirigatur, a vestra charitatis industria rogo ut conficiatur. Si non fieri posse putaveritis, ut sine aliqua praesenti, sive nostra, sive caeterorum servorum Dei, collatione consulto decenti et integra soliditatis valeat perpetrari. Quid itaque vobis profuturum videatur, ut a nobis hac de re agatur per litteras, hujus epistiunculae portitori traditas, nobis indicare dignemini. Valere bonitatem vestram, et in Christo proficere pro nobis intercedentem, integris desideriis optamus. Off. Lullo episc.
|
http://viaf.org/viaf/266437330
|
[] | |||
Lullus Moguntinus
| 25 |
EPISTOLA XXV. CUTHBERTUS LULLO. ( Circa annum Domini 760.)
|
Domino in Domino dilectissimo et fidelissimo amico Lullo episcopo Cuthbertus abbas salutem.
|
Multum gratanter accepi litteras sive etiam munera, hoc est, villosam et sindonem, quae tua fraternitas ad me mittere dignata est; et eo gratantius, quod ex intima charitate ea destinata esse non ambigo. Unde recompensationem beneficii istius reddens et ipse tui quotidianis in precibus curam habere non cesso; simul etiam nomina fratrum quae ad nos misisti cum nominibus hujus monasterii fratrum dormientium in Christo scripta continentur, ita ut pro illis nonaginta et eo amplius missas facere praeceperim. Insuper etiam librum, quem clarissimus Ecclesiae Dei magister Beda de Aedificio templi composuit, ad consolationem tuae peregrinationis mittere curavi, tuam fraternitatem humiliter obsecrans, ut olim condictae inter nos amicitiae foedera usque ad finem firmum custodire digneris, in hoc videlicet maxime, quod cum tuis omnibus, quos tibi divina dispensatio voluit esse subjectos, pro infirmitatibus meis apud supernum Judicem sedulus intercessor existas. Lullo episc. Dominus omnipotens fraternitatem tuam in suo semper amore conservet.
|
http://viaf.org/viaf/266437330
|
[] | |||
Lullus Moguntinus
| 26 |
EPISTOLA XXVI. CENE LULLO. ( Circa annum Domini 760.)
|
Domino beatissimo omnique honore nominando Lullae episcopo Coena, servus servorum Dei, perpetuae gratiae salutem.
|
Acceptis tuae beatitudinis, Pater excellentissime, litteris, multa sum laetitia delibutus, ita ut totis praecordiorum intestinis gaudens lacrymaverim, beatum mihi ac profuturum aestimans tanti Patris perfrui amicitia, ideoque omni cordis aviditate tuam desiderabilem amplector pietatem, tua inhianter condelector charitate, ea potissimum causa, quia salutaria dilectionis praecepta divinitatis, indita nobis rememorans, nec non et aliquandiu fautorem sive consiliarium adoptans laboribus nostrae parvitatis, quem misericors omnium bonorum largitor nobis, in te sua benigna providentia, ut credimus, praeordinavit. Quapropter, dulcissime frater, in quascunque sanctae pacis ditiones vocabis, lubens, festinus gaudensque totus, pleno corde advenio. Insuper plurimis obsecrationem lacrymis deprecor, ut nostri quantulamcunque in tuis sanctis orationibus habere memoriam digneris, semperque bene coeptae pietatis promissa custodias, quia perseveranti gloriosa retributionis impenditur corona, mercesque futurae felicitatis in fine cujusque operis spectatur. Illud vero quod de libris inquisisti marinis aestibus terram advectantibus, omnino incognitum est. Caeterum libri cosmographicorum necdum nobis ad manum venerunt; nec alia apud nos exemplaria, nisi picturis et litteris permolesta. Jam saepius mihimet perscribere destinavi, sed nondum potui scriptores acquirere. Forte tuis adjutus supplicationibus. . . . . Sanctitatem vestram ad protectionem electae Dominae rex salvator conservet in aevum. Scio, Pater, quod illa, quae charitatis gratia misi, a te visa non sunt. Vivendo felix Christi laurate triumphis, Vita tuis, saeclo specimen, charissime coelo, Justitiae cultor, verus pietatis amator, Defendens vigili sanctas tutamine mandras, Pascua florigeris pandens praedulcia campis, Judice centenos portans veniente maniplos. Offerenda Lullo Episcopo viro clarissimo.
|
http://viaf.org/viaf/266437330
|
[] | |||
Lullus Moguntinus
| 27 |
EPISTOLA XXVII. WIGBERTUS LULLO. ( Circa annum Domini 760.)
|
Domino vere beato, atque omni officio charitatis venerando, Lullae, gratia Dei episcopo, Wigbertus presbyter vester fidelis servus, optabilem in Christo salutem.
|
Vestris orationibus meritisque suffragantibus, ut credimus, et pro certo scimus prospera nobis terrae marisque itinera, postquam a vobis ieramus, Dei clementia concessit, amicosque et propinquos sanos et incolumes invenimus, benigneque suscipientes omnia necessaria tam in possessionibus agrorum, quam in jumentis et pecoribus, aliisque suppellectilibus sponte nobis tribuentes. Quod usque hodie absque ulla contradictione habentes, tuam sanctam fraternitatem, quae nos semper et adjuvare et consolari consueverat, rogamus et obsecramus, ut videas et consideres quid nobis utilius agendum sit. Omnia enim tibi nota sunt; et hoc et illud, quidquid tibi bonum videtur, hoc me fateor laeto animo fecisse, et tuum salubre consilium in nullo sprevisse. Si tibi videtur, ut ad vos pergamus, utiles, ut credimus, viri et, ut aiunt, boni in nostro desiderant esse comitatu. Sin autem aliud magis placet, tamen, cum nostro sermone et consilio, si vobis sic videtur, visitare vos desiderant. De qua re, quid tibi videtur fac sciamus. Sed quid magis moror, cum litterae tuae usque ad nos veniunt, quas, ut isti praesenti portitori litterarum mearum tribuas, obsecramus. Quidquid in illis jusseris, aut suaseris, Deo permittente et vita comite, libenter faciemus. Multum jam vitae nostrae fluctuando et negligendo, quasi extra nos fusi, peregimus, tandem aliquando ut ad nosmetipsos redeamus, necesse est, scientes scriptum quod qui seminat in lacrymis, in gaudio metet, et ideo vitae nostrae quod restat, cum vestro consilio transcurrere curamus. De caetero autem si in regione gentis nostrae, id est Saxonum, aliqua janua divinae misericordiae aperta sit, remandare nobis id ipsum curate quam multi, cum Dei adjutorio, in eorum auxilium festinare cupiunt. Omnia ista, quae longo sermone perstrinximus, tu mente pervigili, quid melius agendo sit, pertracta, et litteris intimare tua sancta almitas non pigeat. Vale. Ego Hrothuin dudum aliquid vobiscum; nunc autem his positus scribens, legens docensque quod legi, multum vos saluto, obsecrans ut eo animo erga me sitis, quo et ego circa vos sum positus. Saluta omnes qui amant Dominum nostrum Jesum Christum.
|
http://viaf.org/viaf/266437330
|
[] | |||
Lullus Moguntinus
| 28 |
EPISTOLA XXVIII. BREGWINUS LULLO. ( Circa annum Domini 761.)
|
Reverendissimo et in Christo charissimo fratri Lullo episcopo Bregwinus, servus servorum Dei, perpetuam in Christi nomine salutem.
|
Dies multi elapsi sunt ex quo sollicitus praeoptabam ut, Deo favente, tandem aliquando prosperum iter legatarii nostri perveniendi ad beatitudinem vestram invenire potuissent, quia per hos, scilicet proxime decurrentes, priores annos, plurimae ac diversae inquietudines apud nos in Britanniae, vel in Galliae partibus audiebantur existere, et hoc videlicet nostrum desiderabile propositum saepius impedivit, et perterrendo valde prohibuit, de nostris aliquos ad vos dirigere per tam incertas tamque . . . . crebris infestationibus improborum hominum in provinciis Anglorum, seu Galliae regiones. Nunc vero pace ac tuitione nobis a principibus indubitanter undique promissa, misimus ad vestram venerabilem fraternitatem hunc praesentem fratrem istarum praesentium litterarum bajulum, Hildeberchtum nomine, reminiscens videlicet qualiter inter nos in civitate Romana de amicitiae conventione colloquium habuimus, quod etiam nos servare omnimodis confitemur. Quapropter et ego nunc, in tuae beatitudinis amicitia confisus, ut secundum quod antecessores nostri inter se facere non cessarunt, ita etiam et nos facere similiter adoptamus, mittentes verba suavissima salutationis et pacis, ut evangelicus sermo impleatur in nobis, quod ejus esse discipuli mereamur, si dilectionem habuerimus ad invicem. Idcirco tibi indicare curavimus nos misisse vestrae beatitudini parva quaedam munuscula, non parva siquidem charitate, id est capsam unam ad officium quidem sacerdotale ex ossibus fabricatam, salutationis tantummodo ac benedictionis causa, per Ishardum religiosum presbyterum, ut ea quae nostra sunt benigne suscipiatis, similiterque et nos a vobis bona recipere optamus. Insuper etiam, omnium fratrum charissime, pro certo hoc nosse tuam amabilem devotionem, Deo teste, desidero, quod tuae sanctitatis dilectionem in eumdem charitatis locum et fraternae societatis consolatium libenter suscipio, atque tenacius contineo, in quo videlicet beati Patris et praedecessoris tui Bonifacii semper inconcussa mansit, et permanet jugiter reposita dilectio, ut inter nos quoque et nostros deinceps familiaris ac spiritualis amicitia, tam ad animarum nostrarum remedia in orationibus et missarum celebrationibus, quam ad hujus vitae quaeque competentia fraternaque suffragia, fideliter persistat. Et ad haec quoque quae praemisi magnopere tua perfici dilectione desidero, ut omnes quippe sacerdotes Dei et familias benedicti ac beati Bonifacii martyris Christi diligenter atque amabiliter ex meo salutes nomine, horterisque pro nobis, quod et pro ipsis facere non desistimus, omnipotentis Dei clementiam obnixis exorare precibus. De redditione vero praefatae rei, sive per verba fratris nostri, sive etiam per litteras tuae fraternae pietatis nos certiorare jubeto. Omnipotentis Dei pietas sua nos protectione muniat, et ad utilitatem plurimorum sanctitatis vestrae sincerissimam charitatem jugiter in perpetuum conservare et custodire dignetur. Diem vero depositionis religiosae Christi famulae Buggan celebramus, quae fuit honorabilis abbatissa, cujus etiam dies depositionis fuit VI Kal. Jan. Rogavit me obnixe, dum adhuc viveret, ut hoc vestrae beatitudini transmitterem. Et sicut speravit et credidit, ita facere curate, quoniam illius pater atque patronus fuit in Christo Bonifacius episcopus.
|
http://viaf.org/viaf/266437330
|
[] | |||
Lullus Moguntinus
| 29 |
EPISTOLA XXIX. LULLUS CENAE. ( Circa annum Domini 762.)
|
Fratri et consacerdoti et meritis domino charissimo Coena summi pontificatus infula praedito Lullus, exiguus servus servorum Dei, perennem in Christo salutem.
|
Sanctitatis tuae reverentiam humiliter obsecro, ut amicitiae inter nos olim in Christo copulatae, et semel coeptae, perpes reminisci digneris, ne veterescat, et oblivioni tradatur, quam coram Deo fideli sponsione pepigimus. Pro nomine enim Christi in contumeliis et tribulationibus gloriari et exaltatione Ecclesiae ejus nos oportet, quae quotidie tunditur, premitur atque fatigatur, quia moderni principes novos mores novasque leges secundum sua desideria condunt. Idcirco excellentiam tuam jugem precatricem, pro animae nostrae salute, subnixa prece flagitamus. Assiduis enim corporis aegritudinibus cum mentis anxietate cogor ex hac aerumnosa et periculis plenissima vita exire, redditurus pio et districto judici rationem. Parva vero munuscula dilectioni tuae direxi hoc est, pallam holosericam optimi generis, per gerulum harum litterarum. Obsecro ut quemlibet horum librorum acquiras et nobis mittere digneris, quos beatae memoriae Beda presbyter exposuit, ad consolationem peregrinationis nostrae; id est, in primam partem Samuelis usque ad mortem Saulis, libros quatuor: sive in Esdram et Nehemiam libros tres, vel in Evangelium Marci libros quatuor. Gravia forte postulo, sed nihil grave verae charitati injungo.
|
http://viaf.org/viaf/266437330
|
[] | |||
Lullus Moguntinus
| 30 |
EPISTOLA XXX. WIGBERTUS LULLO. ( Circa annum Domini 762.)
|
Domino sancto ac beatissimo, mihique omni affectu semper charissimo Lullae gratia Dei episcopo, Wigbertus exiguus familiae Christi famulus immarcescibilem sempiternae sospitatis salutem.
|
Magno etenim repletus sum gaudio, valdeque hilarescit animus meus, cognita a nonnullis tua beata sospitate. Quamque, Dei gratia concedente, ut semper habeas, optamus, memoremque nostri esse in tuis sanctis orationibus, Dei gratia concedente, et vestris meritis, ut credimus, suffragantibus, sani et incolumes mare transivimus, nostramque patriam pervenimus, vestraque dona episcopis, abbatibus amicisque vestris, sicut mandastis, obtulimus, et juxta modulum nostri ingenii sermones vestros voluntatemque vestram intimare curavimus. Illi autem fecerunt sicut erant edocti, humiliter, gratanterque omnia suscipientes, magnas gratias Christo Domino referentes, quod vestra sublimitas eorum parvitatem per dona simulque et litteras visitare dignata est, vestramque communionem et familiae vestrae instantiam orationum semper se habituros esse promittentes; nomenque tuum, ut charissimorum suorum, in ecclesiis suis scribentes, memoriamque tui tam viventis quam defuncti jugiter se facturos esse dicentes, epistolasque suas missuros scriptas, ut eis placet, promittentesque omnia quae longis sermonibus protrahimus, iste portitor harum litterarum melius tibi verbis intimare potest, quem vobis presbyterum transmittere curavimus; credentes et confidentes quod utile vas sit in domo Domini, quem ut benigne et honorifice, si dignus sit, vestra sanctitas accipere et habere, quod noster et amicus et propinquus est, dignata sit, obsecramus. Nos igitur, quod celare non possumus, amici et propinqui nostri isto anno a se relinquere nolunt, et ideo nuntios meos ad vos direxi, obsecrans vos humili supplicatione per Domini misericordiam, ut et vota et sermones, quibus me vobis constrinxi, vestra clementia dignata sit absolvere et per epistolam tuam, per nuntios meos revertentes, quid agere debeam insinues. Fateor enim tibi per Deum, quod contra voluntatem tuam nulla dignitas saecli, nulla saecularis amicitia, me hic ullo modo retinere potest, maxime quod te super omnes homines diligo, Deus testis est. Si autem tibi bonum videtur, et tua voluntas sit, ut ad vos citius redeam, Ecclesiae et ministerio, cui ante deservivi, me dimittas, de uno rogo et obsecro. Amici mei, et propinqui, et terram, et haereditatem suam mihi promittunt, et dare disponunt, si hic cum eis permanere dispono; sin autem, alienis permittere debent. Et ideo, mi domine, per prudentiam tuam et cor intelligibile, pertracta et considera quid tibi bonum videtur et rectum, et illud, ut dixi, per litteras intima. Vita etenim comite et Deo concedente, quod jubes facere dispono. Orantem pro nobis beatitudinem vestram divina misericordia in perpetuum custodire dignetur. Amen. Ego Hrothuin quondam cognatus tuus, saluto te, multum rogans ut quidquid reprehensibiliter scriptum reperies, indoctae imperitiae ignoscas. Utinam, si fieri potest, et si Dei voluntas sit, ut facie ad faciem videamus nos! Vale et memento nostri. Macarius polaris aulae pantocrator clemens diu vos incolumes custodire dignetur.
|
http://viaf.org/viaf/266437330
|
[] | |||
Lullus Moguntinus
| 31 |
EPISTOLA XXXI. LULLUS CUTHBERTO. ( Circa annum Domini 772.)
|
Sancto ac venerabili in Christo fratri Cuthberto abbati Lullus exiguus servus servorum Dei perennem in Christo salutem.
|
Charitas quae desinere nescit nunquam veterascit, interni ardorem ignis vix in se sola continere valet. Idcirco placuit nostrae mediocritati de tua sospitate cognoscere, ut tecum in Domino gratularer, ut scires, quae circa fragilitatem meam justo judicio Dei geruntur. Cogor enim continua corporis aegritudine de hac luce fugitiva, et valle lacrymarum, pio et districto Judici rationem redditurus migrare. Idcirco suppliciter obsecro, ut pro animae meae salute enixius Dominum depreceris. Misimus etiam tuae dilectioni parva munuscula, unam pallam holosericam. Petimus etiam ut ad consolationem non solum peregrinationis, sed etiam infirmitatis nostrae, libros istos a beatae memoriae Beda expositos, mittere digneris, de Aedificatione templi, vel in Cantica canticorum, sive epigrammatum heroico metro sive elegiaco compositorum, si fieri potest, omnes; sin autem, de Aedificatione templi libros tres. Fortassis difficilis petitio, sed nihil arbitror esse difficile verae charitati. Usque ad decrepitam valeas aetatem cum omnibus qui tecum Domino Deo deserviunt. Nomina quoque fratrum et amicorum nostrorum de hac luce migrantium tuae charitati commendantes, quae sunt . . .
|
http://viaf.org/viaf/266437330
|
[] | |||
Lullus Moguntinus
| 32 |
EPISTOLA XXXII. CYNEWULFUS LULLO. ( Circa annum Domini 772.)
|
Domino beatissimo et speciali amore venerando Lullo episcopo ego Cynewulfus, rex occidentalium Saxonum, una cum episcopis meis, nec non cum caterva satraparum, aeternam sospitatis in Domino salutem.
|
Tibi testificamur quod juxta modum nostrae possibilitatis, quidquid tua sanctitas desideraverit, sive jusserit, libenter agere parati sumus, ut cum reverendissimo et sanctissimo viro Dei praedecessore tuo Bonifacio pepigimus, sive in orationibus Deo devotis, seu in aliis quibuslibet rebus, in quibus humana fragilitas, Deo disponente, mutuis alterutrum solatiis egere comprobatur; te pariter obsecrantes ut pro nostra parvitate, proque pace congregationis nostrae, Domino supplicare cum eis qui tecum invocant nomen Domini Jesu memineris. Istarum vero litterarum portitorem a vobis ante destinatum vestrae almitati committimus, quia fideliter vobis obedire in omnibus curavit. Omnipotens Deus, qui dispersa congregat, et congregata custodit, ipse vos sua gratia protegat, et vestri laboris fructum in aeterna patria nos videre concedat.
|
http://viaf.org/viaf/266437330
|
[] | |||
Lullus Moguntinus
| 33 |
EPISTOLA XXXIII. AMALARDUS ET WIDO LULLO. ( Circa annum Domini 774.)
|
Domino, et Patri Riculfo, archiepiscopo, quem gratia aeterni Regis perpetualiter, ad salutem multorum, et Ecclesiae catholicae defensionem, conservare dignetur, Amalardus et Wido, omnisque congregatio sancti Petri ex monasterio Horbach, in Domino Deo salvatore nostro salutem praesumpsimus mittere.
|
De caetero notum sit pietati vestrae quia in quantum Deus nos exaudire dignatur, oratores vestri incessanter sumus, et attentius esse cupimus. Comperiat siquidem . . . . magnitudinis vestrae, quia misimus presbyterum nostrum, Macharium nomine, ad nostras ecclesias quae in vestra parochia sitae esse videntur, ut ibidem, solito more, officium perageret. Sed dictum nobis ab eodem presbytero fuit quod auctoritatis vestrae magnitudo juberet non ibidem eum esse officium divinum celebraturum, quia nescimus si aliqua suggestio auribus pietatis vestrae a Bernario episcopo pervenisset, quia idem dominus Bernarius episcopus misit ei unum caballum pascere de nostro stipendio, unde nos vivere debemus, nescimus si pro hac causa factum hoc sit. Nunc deprecamur ut accepta licentia idem presbyter a vobis, liceat ei Domino Jesu Christo et sanctorum eidem in loco reliquiis officium solito more persolvere, ne et domus Dei et reliquiae illius honor sic remaneant sine sacerdote, lumine et officio. Nec nos non habemus illis in partibus sacerdotem qui illud officium ibidem peragere possit, nisi istum. Ideo deprecamur vos ut tale praeceptum et licentia ei a vobis tribuatur, ne tam diu, sicut deprecati sumus, domus Dei et reliquiae illius honor sic, sicut modo, remaneant. Gratia Domini nostri Jesu Christi vos in praesenti faciat pollere, et in aeterna beatitudine feliciter secum regnare. Obtineant, obtineant, quaeso, preces nostrae auribus pietatis vestrae, electe Dei, quatenus et aliorum profecta merces vobis magna reddatur a Domino Jesu Christo.
|
http://viaf.org/viaf/266437330
|
[] | |||
Martinus I
| 1 |
EPISTOLA I ENCYCLICA MARTINI PAPAE ET SYNODI ROMANAE, AD OMNES CHRISTI FIDELES.
|
Martinus servus servorum Dei, atque per gratiam ejus episcopus sanctae catholicae atque apostolicae Ecclesiae urbis Romae, una cum sancto concilio nostro reverendissimorum sacerdotum, regulariter huc nobiscum venientium in confirmatione piissimorum catholicae Ecclesiae dogmatum, his qui coaequalem nobis sortiti sunt fidem Domini et Salvatoris nostri Jesu Christi per lavacrum regenerationis, in omni loco dominationis ejus, qui peregrinantur in sanctitate et justitia, spiritalibus fratribus nostris episcopis, presbyteris, diaconis, abbatibus monasteriorum, monachis, continentibus, atque catholicae Ecclesiae universae, sanctaeque plenitudini.
|
Gratia vobis et pax multiplicetur in agnitione et communione sancti Spiritus, in haereditatem incorruptibilem et immarcescibilem, conservatam ante constitutionem mundi, nunc autem manifestatam in nobis, qui credimus in Jesu Christo Domino nostro, qui omnia nobis donavit quae ad vitam et pietatem respiciunt, per salutarem praedicationem, ut in hoc permanentes semper et instructi per concordiae sinceritatem superaedificemur fundamento sanctorum apostolorum et prophetarum, in ipso summo angulari lapide Christo , qui super omnia Deus existit et Salvator nostrarum animarum, in quo omnis aedificatio constructa crescit in augmentum ejus per architectoniam Spiritus in regale sacerdotium et templum sanctum, qualiter in eo proficientes a gloria in gloriam, virtutes annuntiemus ejus, qui de tenebris nos vocavit in illud admirabile lumen suum, apud quem non est commutatio, nec momenti obumbratio, omnium autem bonorum perfectio: ex quo illuminati, tenemus in eum confessionem immobilem, donec occurramus omnes in unitatem fidei et in agnitionem ejus, in virum perfectum, in mensuram aetatis plenitudinis ejus, ut jam non simus parvuli fluctuantes, et circumferamur omni vento doctrinae, in nequitia hominum, in astutia ad machinationem erroris diaboli , qui semper propria festinat operari in filios diffidentiae . Itaque notum facimus vobis, dilectissimi fratres, quod et vos sine dubio nobiscum cognoscitis, vigilantem et bene zelantem in Deum habentes proprium , quoniam catholica Dei et apostolica Ecclesia in quiete et pace consistente, veluti leones rugientes et quaerentes quem devorarent , subintroierunt quidam homines, qui olim praescripti sunt in hoc judicium impietatis sponte procedere , hoc est, Theodorus quondam episcopus Pharanitanus, Cyrus Alexandriae, Sergius Constantinopolitanus, vel ejus successores, Pyrrhus et Paulus, magni Dei et Salvatoris nostri dispensationem in haereticam novitatem retorquentes, et eum qui emit eos, Christum Dominum denegantes, ex hoc quod in scripto asserunt minime eum habere secundum formam servi, vel secundum quod propter nos factus est homo, voluntatem aut operationem naturalem, sed sine substantia eum sive natura, et non solum sine anima, et irrationabilem, et insensibilem secundum eos existere, quia sicut nos gloriosi Ecclesiae Patres docuerunt, quidquid absque voluntate consistit et operatione ab omni caret substantiali natura: pro qua re ipsum gloriae Deum et Dominum nostrum Jesum Christum per utramque, ex quibus consistit naturis atque appertinentibus eisdem naturalibus proprietatibus perfectum esse in omnibus, absque tantummodo peccato, praedicarunt. Si ergo perfectum in omnibus, quomodo non et in voluntate et operatione secundum nostram naturam? Certum est enim, quia proprietas naturalis nostrae substantiae, consistit essentialis ejus operatio et voluntas; qua proprietate amputata, utique et ipsa natura cum illa perimitur, quia jam cognosci natura nullo modo potest per essentialem designantem eam naturalem proprietatem. Propterea et pari numero unitis substantialiter ei naturis, ejusdem voluntates et operationes sapere nobis tradiderunt, hoc est, increatam et creatam, divinam et humanam, cohaerenter unitas, ut testantur verba eorum actibus nostris in approbatione veritatis inserta, et super omnem radium solis nitentia. Igitur eorumdem sanctorum Patrum, qui haec nos docuerunt, rectam viam, hoc est, orthodoxam confessionem superius dicti contrarii veritatis respuentes ac derelinquentes, ambulaverunt in viam Balaam de Bosor , hoc est, in perfidia haereticorum, et in spontaneo eorum errore effusi sunt, atque in contradictione inobedientiae suae obdurati sunt, sidera existentes erroris, et nubes sine aqua, nec non arbores autumnales, infructuosae, bis mortuae, eradicatae fluctus feroces maris, spumantes proprias confusiones, quibus caligo tenebrarum in aeternum conservata est minime poenitentibus , sed huc illucque maculam propriae haereseos absque timore jactantibus: Qui commutaverunt veritatem Dei in mendacium, et coluerunt , et praeposuerunt catholicae Ecclesiae piis dogmatibus haereticorum seductiosa conscripta, properantes omnibus modis aut decipere simpliciores, aut persequi eos qui in Domino permanent. Quid jam et in plures orthodoxos viros operati sunt, corporaliter eos afficientes, quoniam animam captare non valuerunt, in petra orthodoxae fidei illorum collisi. Ideoque propter pravas eorum adinventiones, et praviora novitatis commenta, et in interiora cordis, juxta beatum Jeremiam , conturbati catholicae recordationis antecessores nostri pontifices, non destiterunt admonentes eos et contestantes recedere a sua hujusmodi haeresi, et sanam doctrinam amplecti, nequando irascatur Dominus , et pereant funditus de via justorum, hoc est, pia sanctorum Patrum confessione. Hoc autem consultissime non solum ipsi effecisse noscuntur, sed et alii plures diversas provincias habitantes reverendissimi episcopi, et majus est dicere, generalitates synodorum per sua scripta non solum invitantes emendare propriam haeresim, sed et nos ipsos, id est, apostolicam nostram sedem conjurantes, et protestantes erigere secundum regularem auctoritatem, et non usque ad finem per tot tempora permittere contrariorum novitatem sanctas Dei catholicas depasci Ecclesias. Ideoque ex omnibus pene sacerdotibus cum charitate admoniti, non inclinaverunt aurem suam ad audiendam vocem postulantium eos, neque cordis sui cervicem mitigare voluerunt, ut converterentur ad Deum. Sed quod ait Dominus de inobedientibus, hoc et in eis provenire certum est. Dicit enim per prophetam: Misi ad eos omnes servos meos prophetas, per diem consurgens diluculo, et mandavi, et non audierunt me, nec inclinaverunt aurem suam, sed induraverunt cervicem super petram . Quam vilis es facta, nimis iterans vias tuas ? Addere peccata super peccata properaverunt, humanitatem Salvatoris atque deitatem ejus blasphemare ac denegare per impiissimum typum, qui ex maligna instigatione illorum factus est contra immaculatam nostram Christianorum fidem a serenissimo principe, definientes in eodem typo, nec unam nec duas voluntates aut operationes, hoc est, neque divinam neque humanam voluntatem et operationem in ipso Salvatore nostro quempiam omnino confiteri. Haec autem praedicaverunt, ut non solum in humana ejus natura, sed etiam in utraque omnino eum sine voluntate et operatione, hoc est, absque natura et essentia esse denuntient, quatenus cum perfidis haereticis et orthodoxos Patres abjiciant, et cum scelerosorum virorum vocibus, hoc est, una voluntate et operatione, pariter denegari faciant orthodoxorum doctrinas, id est, duas ejusdem Christi voluntates et operationes, sicuti et naturas unitas inconfuse et indivise, promulgantes illicite, etiam sine reprehensione, vel condemnatione, consistere in suis confessionibus haereticos, hoc est, in ipsa, quae ab eis praedicatur, una voluntate et operatione, atque eadem sine periculo libertate perfrui eos, qui in dogmatibus reprehenduntur, haereticos, cum eis qui in doctrina usque in finem irreprehensibiliter delucescunt, sanctis Patribus: quod utique catholicae Ecclesiae sacratissimas regulas destruere certum est, magis autem totius a Deo inspiratae doctrinae sanctam praedicationem, quae nullatenus noxios excusat, neque liberat de judicio culpantes cum innoxiis, hoc enim pravum et divinae aequitatis est alienum. Quoniam autem et illud cum caeteris contrarii praesumpserunt, in deceptione simplicium, et cooperimentum suarum pravitatum, in scripto audacter proferre impiissimae suae novitatis invalida dogmata, dicentes haec esse pietatis dogmata, quae tradiderunt hi qui ab initio speculatores et ministri verbi facti sunt, et sequentes successores eorum a Deo inspirati Ecclesiae Patres, sanctae et universales quinque synodi, ideoque consultissime pertractantes terribile esse et divinam provocans indignationem haec omnia despicere, quae oppugnant catholicam Ecclesiam, ut ne condemnemur, utpote imperfectos atque inefficaces habentes intellectus animae ad discernendum malum et bonum, prompti secundum gratiam Dei convenisse dignoscimur in hac Romana Christianissima civitate, ad confirmationem quidem piissimarum Ecclesiae praedicationum, condemnationem autem impiissimorum novitatis dogmatum, per similitudinem decessorum nostrorum sanctorum Patrum, quique per sinceram concordiam et in idipsum Deo amabilem conventionem, destruxerunt, haeresim, et omnes haereticos superasse noscuntur, eripientes de errore eorum catholicam Ecclesiam. Quae enim ex sacra concursione, hoc est, spiritali consonantia sanctorum Patrum exsequuntur, validiorem habent contra adversarios et inexpugnabilem virtutem. In ore enim, inquit, duorum vel trium testium stabit omne verbum ; et: Funiculus triplex difficile rumpitur ; et: Frater qui adjuvatur a fratre, quasi civitas firma ; praevalebit autem sicuti fundatum imperium. Propterea et nos, ut dictum est, secundum indivisam communionem spiritus in idipsum convenientes, properavimus per gestorum seriem comparationem adinvicem per distinctionem discretam efficere, tam sanctorum Patrum et universalium quinque synodorum sacras promulgationes, et dogmata infidelium haereticorum, tam anteriorum, quamque nunc emergentium contra fidem, cum impia eorum ecthesi, necnon impiissimo typo, proferentes, ut omnibus ostendamus relegentibus differentiam luminis et tenebrarum, hoc est, clarae Patrum doctrinae, et temulentae haereticorum vesaniae, et quia nulla communia haereticis existunt cum sanctis Patribus, sed quantum distat Oriens ab Occasu, tantumque distant impii haeretici verbo et mente a Deo inspiratis viris. Propterea sanctos quidem Patres sententialiter confirmavimus cum omnibus sacris praedicationibus eorum, nec non eis qui nobiscum sincere ipsos et easdem suscipiunt. Impios autem haereticos, cum omnibus pravissimis dogmatibus eorum, et impiam ecthesin vel impiissimum typum, et omnes qui eos vel quidquam de his quae exposita sunt in eis, suscipiunt aut defendunt, seu verba pro eis faciunt in scripto, anathematizavimus, ut et vos omnes, qui per omnem terrarum inhabitare noscimini pii et orthodoxi, haec pie a nobis gesta cognoscentes pro tuitione catholicae Ecclesiae, consonanter nobiscum similia exsequamini, et omnes quidem sanctos Patres confirmetis in scripto, consonantes illis nobisque in orthodoxa fide; anathematizetis autem omnes haereticos qui praesumptive hanc olim et nunc expugnaverunt, una cum scelerosa ecthesi et impiissimo typo, sed et qui eos, aut quiddam de his quae ab eis implicite exposita sunt, susceperint, quatenus fructum piae confessionis vestrarum animarum haereditare valeatis salutem. Propterea enim ea quae a nobis pro catholica Ecclesia synodaliter gesta sunt, omnibus direximus, ut nostri studii perficientes opus, nos quidem ipsos innoxios esse approbemus coram Deo et electis angelis, ante quos ab eo judicandi sumus cum eis qui haec a nobis susceperint, in terribili ejus adventu; inexcusabiles autem eos qui non obediunt, demonstremus, ut pote nullam habentes occasionem pro sua perfidia post veritatis ostensionem, Domino dicente: Si non venissem et locutus eis fuissem, peccatum non haberent; nunc autem excusationem non habent de peccato suo . Sed et Apostolus iterum perhibet: Consideremus invicem in provocatione charitatis et bonorum operum, non deserentes collectionem nostram, sicut est consuetudinis quibusdam, sed consolamini, et tanto magis, quanto viderimus appropinquantem diem . Voluntarie enim peccantibus nobis post acceptam notitiam veritatis, jam non relinquitur hostia pro peccatis; terribilis autem quaedam exspectatio judicii, et ignis aemulatio, quae consumptura est adversarios. Scimus enim dicentem: Mihi vindictam, et ego retribuam, dicit Dominus . Propter quod praemuniens nos praecepit, dicens: Et tu, Fili hominis, loquere ad filios populi tui, et dices ad eos: Terra super quam inductus fuerit gladius, et tulerit populus terrae virum unum de novissimis suis, et constituerit eum super se speculatorem, et ille viderit gladium venientem super terram, et cecinerit buccina, et annuntiaverit populo: audiens autem quisquis ille est sonitum buccinae, non se observaverit, veneritque gladius, et tulerit eum, sanguis illius super caput ipsius erit, quia sonum buccinae audivit, et non se observavit; sanguis ejus in ipso erit. Si autem se custodierit, animam suam salvabit. Quod si speculator viderit gladium venientem, et non insonuerit buccina, et populus non se custodierit, veneritque gladius, et tulerit de eis animam, ille in iniquitate sua captus est, sanguinem autem ejus de manu speculatoris requiram . Propter quod testificamur omnibus in hodiernum diem, sicut inquit beatus Paulus, quia mundi sumus a sanguine omnium vestrum . Non enim subtraximus nos non annuntiare omnibus quae tradita est nobis a sanctis Patribus et synodis, orthodoxam confessionem per ea quae nuper apud nos synodaliter gesta sunt. Attendite, itaque vobis et omni gregi, in quo vos Spiritus sanctus constituit episcopos regere Ecclesiam Dei, quam acquisivit proprio sanguine , ut non sit qui vos decipiat aut seducat in subtilitate sermonis per philosophiam et inanem fallaciam . Apertissime enim Spiritus sanctus per Apostolum dicit: Quia in novissimis temporibus recedent quidam a fide, attendentes spiritibus seductoribus et doctrinis daemoniorum, in hypocrisi mendaciloquorum, cauteriatam habentium suam conscientiam . Propter quod vigilate et orate, ut non intretis in tentationem : quae mentis transgressio operatur in his qui non crediderunt veritati, sed consenserunt iniquitati , eo quod charitatem veritatis non perceperunt, ut salvi fierent. Deus enim intentator malorum est, ipse autem neminem tentat. Unusquisque vero tentatur a concupiscentia sua abstractus et illectus. Deinde concupiscentia cum conceperit, parit peccatum; peccatum vero, cum consummatum fuerit, generat mortem . Nolite itaque errare, fratres mei dilectissimi, doctrinis variis et extraneis circumducti: et licet nos, aut angelus de coelo evangelizaverit vobis , praeter quod accepimus tam a sanctis apostolis et probabilibus Patribus, et universalibus quinque synodis, anathema sit. Igitur sicut praediximus, et nunc iterum dicimus: Si quis vobis evangelizaverit praeter id quod accepimus ex ipsis, anathema sit. Modo autem hominibus suademus, an Deo ? aut quaerimus hominibus placere? Si adhuc hominibus placerem, inquit beatus Paulus, Christi servus non essem . Sicut ergo accepistis Christum a sanctis praedicatoribus, sic in eum credite, bonum depositum usque in finem custodite per Spiritum sanctum, qui habitat in vobis, quoniam firmum fundamentum Dei stat, habens signaculum hoc: Novit Dominus qui sunt ejus ; et discedat ab iniquitate omnis qui invocat nomen Domini. Propterea, fratres, profanas vocum novitates evitantes, nullatenus eos qui de terra clamant, et non ex ore Domini loquuntur, suscipiatis adversus fidem typos, aut leges, vel definitiones, aut expositiones haereticas agnoscentes, quoniam haec omnia requisiturus et judicaturus est ipse gloriae Dominus, et quia nullus hominum, quorum sicut fenum dies illorum, pro nobis crucifixus est, neque in nomine cujusquam eorum baptizati sumus, sed in mortem Christi Dei per lavacrum regenerationis renovati dignoscimur, qui crucifixus est pro nobis sub Pontio Pilato: maxime apertissime considerantes quoniam et per se sua dogmata destruunt contrarii. Dicit enim Dominus: Omne regnum in se divisum non stabit , et omnis sententia, lex, adversum se divisa, non stabit; et si typus destruit ecthesim, sed et ecthesis destruit typum; illa quidem dicens unam habere, hic autem asserens non unam habere Dominum nostrum voluntatem et operationem: ergo in se divisum est utrumque, et quomodo stabit adversariorum haeresis, magis a semetipsa invalida et inanis existens, quam a nobis destructa? Ergo nullo modo per transitoriam umbram, potius autem corruptelam dissolutam, Christi Dei vestram orthodoxam fidem amittatis, mirantes personas quaestus causa, quoniam sicut flos feni transiet. Exortus est enim sol cum ardore, et arefecit fenum, et flos ejus decidit, et decor vultus ejus deperiit: ita et dives in itineribus suis marcescit ; ut ne pro dilectione mundi compatientibus nobis dicatur etiam de nobis: Dilexerunt gloriam hominum magis quam gloriam solius Dei ; et subjaceamus aeterno judicio: Horrendum est, fratres, incidere in manus Dei viventis , qui protestatur, dicens: Quicunque me negaverit et verba mea coram hominibus, negabo et ego eum coram Patre meo qui in coelis est . Revelatur enim ira Dei de coelo super omnem impietatem et injustitiam hominum, qui veritatem per illicitam haeresim expugnant aut denegant, quia quod notum est Dei, manifestum factum est in illis. Deus enim illis manifestavit per sanctos apostolos, et prophetas, et doctores, et universales quinque synodos, quorum dogmata lex catholicae Ecclesiae existunt: et tamen his omnibus propriam novitatem praeposuerunt: Nemo ergo vos seducat inanibus verbis . Propterea enim venit ira Dei super filios diffidentiae. Nolite ergo effici comparticipes dogmatum eorum, neque communicetis infructuosis verbis illorum: magis autem et redarguite, quoniam coetus praevaricatorum sunt, et extenderunt linguam suam quasi arcum mendacii, et non veritatis. Completum est in eis, quia de malo ad malum egressi sunt, et me non cognoverunt, dicit Dominus. Veritatem enim non loquentur, docuerunt autem linguam suam loqui mendacium; ut impie agerent, laboraverunt, et renuerunt scire me, dicit Dominus . State ergo vos, dilectissimi, super vias, et videte et interrogate de semitis Domini antiquis, et videte quae est via bona sanctorum Patrum, et ambulate in ea, et invenietis requiem animabus vestris . Sed et si patimini propter Christum, beati eritis; metum autem eorum ne timueritis, neque conturbemini. Dominum autem Deum sanctificate in cordibus vestris , ipso dicente: Nolite timere eos qui corpus occidunt, animam autem non possunt occidere; sed potius eum timete qui potest animam et corpus perdere in gehennam. Nonne duo passeres asse veneunt, et unus ex illis non cadet super terram sine Patre vestro? Vestri autem et capilli capitis omnes numerati sunt. Nolite ergo timere eos, multis passeribus meliores estis vos . Rememoramini ergo, fratres, eum qui talem sustinuit a peccatoribus adversus semetipsum contradictionem, ut ne fatigemini, animis vestris deficientes, nondum enim usque ad sanguinem certavimus adversus peccatum repugnantes . Confidimus autem de vobis, fratres charissimi, meliora et viciniora saluti, quia neque mors, neque vita, neque angeli, neque principatus, neque instantia, neque futura, neque fortitudines, neque altitudo, neque profundum, neque creatura alia, magistro gentium docente, poterit vos separare a charitate Domini nostri Jesu Christi , et quae in ipso est, recta ficte. Nolite itaque amittere confidentiam vestram, quae magnam habet remunerationem. Patientia enim vobis necessaria est ad colluctationes adversariorum, quatenus fidem intemeratam usque in finem conservantes, repromissionem percipiamus, quam repromisit his qui legitime certare deproperant. Adhuc enim modicum quantulum, qui venturus est veniet, et non tardabit. Ecce enim judex ante januam assistit, coronas hilariter promittens his qui pro eo passionibus submittuntur. Quod si subtraxerit se quis, non placebit animae meae , sed cadet de promissione propter negationem. Nos autem non sumus subtractionis in perditionem, sed fidei in acquisitionem animae . Propter quod assumite arma Dei, ut possitis resistere in die malo adversus omnem haereticum virum et dogmata, et induite vos loricam justitiae, calceati pedes in praeparatione Evangelii pacis, in omnibus assumentes scutum fidei, in quo possitis omnia jacula nequissimi ignita exstinguere: et galeam salutis accipite, et gladium spiritus, quod est verbum Dei, per omnem orationem et obsecrationem, radicati et fundati , ut idipsum nobiscum dicatis omnes, et non sint in vobis schismata , dividentia bonum et integrum corpus Ecclesiae in tortuosas novitates; sitis autem perfecti et integri in eodem sensu, et in eadem scientia firmati, ut per eam vias nostras dirigentes, in eumdem inflexibiliter occurramus, qui a nobis creditur Dominus: ad quem accedentes lapidem vivum, ab hominibus quidem reprobatum pro eorum impia haeresi, a Deo autem electum et honorificatum, magis autem Deum naturaliter existentem, licet propter nos caro factus sit, et vos tanquam lapides vivi aedificemini domus spiritualis, in sacerdotium sanctum, offerentes spiritales hostias ipsi in odorem suavitatis . Sed et nunc, fratres, commendamus omnes vos Domino, et verbo gratiae ejus , qui potest perficere et dare haereditatem in omnibus sanctificatis. Ipse autem Deus pacis et consolationis det vobis idipsum sapere in alterutrum, et in ipso semper, ut in omnibus unanimes, uno ore et uno corde honorificemus eum in concordia orthodoxae fidei , qui potens est confirmare nos secundum Evangelium ejus, secundum revelationem mysterii temporibus aeternis taciti, patefacti autem per Scripturas sanctas, et patrum orthodoxorum doctrinas, secundum praeceptum aeterni Dei, ad obediendum fidei, in omnibus nobis cogniti . Soli sapienti Deo Domino nostro Jesu Christo, cum Patre et Spiritu sancto, gloria, honor, imperium, et potestas in saecula saeculorum. Amen. Deus vos incolumes custodiat, dilectissimi fratres.
|
(Ephes. II) (I Petr. I) (Jac. I) (Ephes. IV) (Ephes. II) (I
Petr. V) (Jud. I) (II Pet. II) (Jud. 12, 13) (Rom. I) (Jerem. IV) (Psal. II) (Jerem. VII) (Jerem. II) (Deut. XIX; Matth. XVIII) (Eccl. IV) (Proverb. XVIII) (Joan. XV) (Hebr. X) (Deut. XXXII) (Ezech. XXXIII) (Act.
XX) (Ibid.) (Coloss. II) (I Tim. IV) (Matth. XXVI) (II Thess. II) (Jac. I) (Hebr.
XIII) (Gal. I) (Ibid.) (II Tim. I) (II Tim.
II) (Matth. XII) (Jac. I) (Joan. XII) (Heb. X) (Matth. X) (Rom. I) (Ephes. V) (Jerem. IX) (Jerem. VI) (I Petr. III) (Matth. X) (Hebr. XII) (Rom. VIII) (Hebr. X) (Ibid.) (Heb. X) (Ephes.
VI) (I Cor. I) (I Petr. II) (Act. XX) (Rom. XV) (Rom. XVI)
|
[intellectum] [Quod]
|
http://viaf.org/viaf/11515595
|
[] | |
Martinus I
| 2 |
EPISTOLA II, MARTINI PAPAE AD AMANDUM EPISCOPUM TRAJECTENSEM. Dissuadet ne episcopatum abdicet; mittit acta synodi Romanae, ut ab episcopis Galliae, congregata synodo, confirmentur; monet ut Sigeberto regi suggerat de mittendis in urbem episcopis, qui legatione ad imperatorem fungantur.
|
Dilectissimo fratri Amando Martinus.
|
Fraternitatis tuae studio pietatis congestam epistolam suscipientes, animos nostros relevari cognoscimus. Quippe quoniam hujus saeculi fluctivagas atque transitorias despicientem oblectationes, illa quae perpetua et sublimia dona pro Domini Dei nostri obsequiis tribuuntur, appetere certum est. Ex relatione igitur, juxta tenorem tuae fraternitatis epistolae, praesentium latoris, laborum tuorum certamen cognovimus, ex quibus coelestis patriae ascensu, humilitatis mentibus, atque contritis corporibus, vobis futurorum gaudiorum largienda sunt munera. Nam cum sit nulli omnino comparationi coaequandum quod a Creatore nostro pro bonis servitiis repensatur, dum brevi atque parvo temporis spatio finiuntur labores quos pro dilectione ipsius sustinemus, consideratione refrigerii nos oportet libenti animo tolerare praesentis vitae angustias. Sed quantum nobis laborum vestrorum operatio magnam gaudii ubertatem inducit, tantum pro duritia sacerdotum gentis illius conterimur, quod, postpositis salutis suae suffragiis, atque Redemptoris nostri contemnendo servitia, vitiorum foetoribus ingravantur, quibus ad praeparandam salutem quandoquidem tantum nos necesse est importunis praedicationibus imminere, quantum nos perfectae negotiationis creditorum nobis talentorum duplicat assignatio atque Dominicae vocis ad suscipiendam ejus requiem persuadet assertio. Suggestum est namque nobis, eo quod presbyteri, seu diaconi, aliique sacerdotalis officii, post suas ordinationes in lapsu coinquinantur, et propterea nimio moerore fraternitatem tuam astringi, velleque pastorale obsequium pro eorum inobedientia deponere, et vacationem ab episcopatus laboribus eligere, et in silentio atque otio vitam degere, quam in his quae tibi commissa sunt permanere, dicente Domino: Beatus qui perseveraverit usque in finem . Unde namque beata perseverantia, nisi de virtute patientiae? quia, secundum apostolicam praedicationem: Omnes qui voluerint in Christo pie vivere, persecutiones patientur . Ideoque, frater charissime, non vos afflictionum amaritudo a pio mentis vestrae proposito coarctet recedere, considerans quanta pro absolutione nostri et liberatione Creator Dominusque noster pertulerit, quibusque se contumeliis afficiendum tradiderit, ut nos a vinculis diabolicae potestatis liberaret. Propterea nullatenus in hujusmodi peccato delinquentibus ad destructionem canonum compassionem exhibeas. Nam qui semel post suam ordinationem in lapsum ceciderit, deinceps jam depositus erit, nullumque gradum sacerdotii poterit adipisci; sed sufficiat ei lamentationibus fletibusque assiduis quousque advixerit in eadem poenitentia perdurare, ut commissum delictum divina gratia exstinguere valeat. Si enim tales quaerimus ad sacros ordines promovendos, quibus nulla ruga, nullumque vitae contagium mentes et corpora praepediat, quanto magis, si post ordinationem suam quispiam in lapsum ceciderit, et praevaricationis peccato deprehendatur obnoxius, omnino prohibendus est cum manibus lutulentis atque pollutis mysterium nostrae salutis tractare? Sitque hujusmodi semper, juxta sacrorum canonum statuta, in hac vita depositus, ut ab illo qui mentis interiora scrutatur, nullamque de ovibus errare congaudet, dum aspexerit sinceram poenitentiam ejus, in terribili judicio habeat reconciliatum. Ideoque iterum hortamur charitatem tuam, exemplo ejus qui pro nobis pati et moti voluit, promptos vos in cunctis ejus servitiis permanere. Neque pigeat vos temporales cruciatus pro Christi nomine sustinere, sed emolumenta futurae remunerationis hujus saeculi vexationes tolerare persuadeant. Scriptum namque est: Quid retribuam Domino pro omnibus quae retribuit mihi? Calicem salutaris accipiam, et nomen Domini invocabo. Tantum enim a nobis exigitur, quantum possumus famulatus nostri obsequio commodare. Cumque cuncta quae nobis ad confortandos fraternitatis vestrae animos poterant ministrari, largiente supernae Majestatis clementia vobis sint procul dubio manifestata, restat ut de aliis quae nos per sua scripta consuluit, fraternitati vestrae significemus. Credimus etenim ad vos pervenisse quomodo in conturbatione rectae fidei, et catholicae Ecclesiae conculcatione, ante hos annos plus minus quindecim, a Sergio falso episcopo Constantinopolitano, in auxilio habente tunc imperantem Heraclium, exsecranda et abominanda haeresis pullulavit, Apollinaristarum et Severianorum, Eutychianistarum atque Manichaeorum errorem renovans: quam successor ejus Pyrrhus, idemque episcopus, qui ambitionis fastu Constantinopolitanam sedem arripuit, in deterius auxit. Pro qua re saepius apostolica sedes persuasionibus, contestationibus atque increpationibus plurimis, admonuit eos, quatenus ab ejusmodi errore recederent, et ad lumen pietatis, ex quo lapsi sunt, remearent. Et non solum hoc facere nullatenus voluerunt, sed et nunc successor ejus Paulus, temerator fidei, episcopus Constantinopolitanus, aliud nequius excogitavit in praejudicium catholicae fidei conamen, quasi quae a decessoribus suis haeretice exposita fuerunt destruens, et imperialem typum, sacrilego ausu, totius plenum perfidiae, a clementissimo principe nostro fieri persuasit, in quo promulgatum est ut omnes populi Christiani credere debuissent. Ideoque necesse habuimus, ne pro quadam negligentia et animarum detrimento quae nobis commissae sunt, culpae reatu astringamur, coetum generalem fratrum et coepiscorum nostrorum in hac Romana civitate congregare. In quorum praesentia memoratorum haereticorum scelerosa conscripta examinata atque denudata sunt, et apostolico mucrone, Patrumque definitionibus, uno ore unoque spiritu condemnavimus, ut cognoscentes universi errorem qui in eis continetur, eorum pollutione nullatenus maculentur. Unde praevidimus volumina gestorum synodalium in praesenti vobis dirigere, una cum encyclia nostra. Ex quorum serie omnia subtiliter potestis addiscere et tenebras illorum nobiscum, ut filii lucis, exstinguere. Idcirco studeat fraternitas tua omnibus eadem innotescere, ut tam abominandam haeresim nobiscum exsecrentur, quamque suae salutis sacramenta addiscere valeant, atque synodali conventione omnium fratrum et coepiscoporum nostrorum partium illarum effecta, secundum tenorem encycliae a nobis directae scripta una cum subscriptionibus vestris nobismet destinanda concelebrent, confirmantes atque consentientes eis quae pro orthodoxa fide et destructione haereticorum vesaniae nuper exortae a nobis statuta sunt. Et Sigebertum praecellentissimum filium nostrum regem Francorum, pro suae Christianitatis remedio consultissime admone atque precare, dirigere nobis ex corpore fratrum nostrorum dilectissimos episcopos, qui sedis apostolicae legatione, divina concedente propitiatione, fungi debeant, et quae in nostro concilio peracta sunt, cum his synodalibus apicibus vestris, ad clementissimum principem nostrum sine dubio asportare, ut nostrorum laborum particeps effectus, mercedis cumulum adipisci valeat, et sui regni protectorem inveniat eum, cujus causa flagitari dignoscitur. Hoc namque et in ejus epistola exhortari eum cognovimus. Reliquias vero sanctorum, de quibus praesentium lator nos admonuit, dari praecepimus. Nam codices jam exinaniti sunt a nostra bibliotheca, et unde ei dare nullatenus habuimus; transcribere autem non potuit, quoniam festinanter de hac civitate regredi properavit. His igitur praelibatis, quae a nobis per epistolam vobis scripta sunt, effectui mancipari fraternitatem vestram hortamur. Deus te incolumem custodiat, dilectissime frater.
|
(Matth. X, 22; XXIV, 13) (II Tim. III, 12)
|
[foederibus]
|
http://viaf.org/viaf/11515595
|
[] | |
Martinus I
| 3 |
EPISTOLA III, AD CONSTANTEM IMPERATOREM. Nuntiat Monothelitarum haeresim in concilio, cujus acta transmittit, damnatam, ipsumque ad eamdem haeresim damnandam hortatur.
|
Domino piissimo et serenissimo victori triumphatori, filio diligenti Deum et Dominum nostrum Jesum Christum, Constantino Augusto, Martinus episcopus servus servorum Dei, et universa synodus in hac urbe Roma congregata.
|
Coelesti saeculorum regi Christo Deo qui per carnem unam cum mente animatam, et ipsi secundum hypostasim unitam, in terris apparuit, magi terrena munera prompte obtulerunt, non magis quae divina gloria ipsius digna essent quam quae promptam eorum voluntatem declararent; illa enim infinita est, haec singularem Deo amorem exhibet. Vobis autem, serenissime, qui in terra per ipsum regnatis et ad eum properatis, cum multa libertate pretiosa offerimus dona, qui omnes per gratiam sacerdotes ejus existimus; salutaria nempe sanctorum Patrum et synodorum praeconia, ad veram ostensionem internae erga ipsum Dominum ac Deum nostrum charitatis, et erga vos, qui sinceri ejus estis ministri. Et quoniam omne datum optimum, et omne donum perfectum desursum est, descendens a Patre luminum , tanquam splendidum aurum possidemus firmam in eum et sincerissimam confessionem; theologiam vero, thus purum et eximium et optimi odoris; myrrham conservatricem bonorum, et contrariorum expultricem doctrinam. Haec enim stabiliter custodita erunt ditioni vestrae corona decoris, et diadema gloriae in manu Domini. Nam regni ornamentum est veritatis cognitio, splendida et immarcescibilis, quaeque invenitur his qui eam quaerunt: quoniam haec dignos se circuit quaerens, et iis se ostendit, qui eam non tentant. Quapropter vobis, optime imperator, ut Dominum quaerentibus in simplicitate cordis, et in mentis bonitate de eo sentire properantibus, studuimus ejus annuntiare salutare hac relationis nostrae mediocritate. Nobis enim per Amos prophetam de se annuntiare praecepit, dicens: Sacerdotes audite, et testificamini domui Israel, dicit Dominus Deus omnipotens . Edocemus igitur pium vestrum ac serenum imperium, quod in hac Dei amante et cultrice vestra urbe Roma convenientes nos omnes, qui ad mansuetudinem vestram confugimus, ex apostolica et spirituali unanimitate et consensu, in eadem mente et eadem sententia, piam orthodoxae fidei definitionem confirmavimus, et congruenter infirmavimus inconvenientem haereticorum sermonem, qui quondam quique nunc propriorum sensuum pravitate se a veritate separarunt, qui, intra seipsos non recte ratiocinati, dixerunt non habere in humanitatis suae natura voluntatem aut operationem naturalem, ipsum qui propter nos humanatus est, Dominum; sed sine voluntate ipsum existere, ac sine operatione, intangibilemque et inanimem esse; et quidem, cum Patrum doctrina, testem veritatis propriam habentes naturam, ad redarguendam eam, quae de hoc ab iis dogmatizatur, absurditatem, cum substantiam suam videant ab ipso Creatore voluntate praeditam et operatoriam factam esse, quomodo igitur a se fabricatam, et propria incarnatione assumptam a naturali voluntate et operatione deminuit, non vere faciens substantiae nostrae in se fidem, sed imaginarie et fallaciter dispensationem secundum illos perpetrans, qui ob hoc unam divinitatis ejus atque humanitatis voluntatem et operationem esse dogmatizarunt? Quapropter ab omnibus fere aliarum provinciarum Deo amabilibus episcopis, et ab apostolicis pontificibus in hac seniore Roma constitutis, in dilectione admonitis, ut ab ejusmodi damnabili novitate abstinerent, ad correctionem non venerunt, sed in deterius progressi sunt, divinam ejus voluntatem et operationem in humanam contrahentes, ac veluti asserentes nullam ullo modo eum in utraque earum, ex quibus et in quibus est naturarum, voluntatem et operationem habere, sed absque voluntate naturam esse, et absque operatione: quod omnium tum sanctorum Patrum, tum oecumenicorum quinque conciliorum definitiones evertit, quae per omnia perfectum eumdem in divinitate, et in humanitate perfectum praedicaverunt, tantum absque peccato. Nam in peccato naturae perfectio non conspicitur, sed vitium agnoscitur nostrae transgressionis. Quod si perfectus est, videlicet perfectus secundum divinam voluntatem et operationem, quemadmodum et juxta naturam principii expertem atque increatam, et secundum humanam quoque tum voluntatem, tum operationem, ut et secundum naturam creatam, et quae principium habuit. Qui vero in aliquo eum imminuit, manifeste evertit perfecti rationem, eam conspici nullo modo permittens propter ejus quod naturae convenit defectum: quem adversarii, Theodorus, videlicet, qui Pharan episcopus fuit, et Cyrus qui Alexandriae, Sergius qui regiae urbis, ac eorum successores Pyrrhus et Paulus, in prima et secunda conscriptione dogmatum suorum non solum posuerunt, sed etiam studuerunt, ut sibi illa per expositionem , haec per formulam confirmaretur, idque contra fidem: nefarie subrepentes vestrae serenitatis auribus, ut et antea auribus beatae memoriae avi mansuetudinis vestrae, ut culpam suam callide aliis aspergerent, deque manu Domini hanc ob causam duplicia peccata sua reciperent, justas, videlicet, pro iis poenas, utpote qui ea peccaverint, ex quibus non exigua perturbatio tandiu universam terram vexat; quod non solum pii populi scandalizentur, sed impii etiam barbari magnum confessionis nostrae mysterium traducant, quia non solum prima ac potissima fides ab adversariis labefactetur, sed ea etiam, quam excogitarunt, statim ab iis evacuetur, opposita nova pessimae haereseos pravitate, ut de caetero ne illi quidem intelligant, quid ab illis credatur aut existimetur, propter obstinatam propriarum opinionum eversionem. Quocirca omnium fere piorum sacerdotum et populorum contra eos clamores apostolica sedes accipiens, orantium atque obtestantium, ne usque in finem catholicam Ecclesiam ab ipsis in periculum adductam negligamus, sed exsurgamus acriter, et immaculatam Christianam fidem diligenti paternarum et synodicarum traditionum observatione conservemus, nos omnes sacerdotali ordine convocavit, ut a nobis omnia adversariorum dogmata tractentur, et canonice per commentariorum acta judicentur, de quibus opinionibus suis ad simpliciores fallendos ausi sunt dicere, haec pietatis esse dogmata, quae tradiderunt qui ab initio ipsi viderunt, et ministri fuerunt sermonis, quique deinceps eorum discipuli et successores fuere, catholicae Ecclesiae divinitus inspirati doctores, id est, sanctae et oecumenicae quinque synodi. Ad veritatis igitur ostensionem, et denudationem calumniae adversariorum, absurdam illorum doctrinam, et piam sanctorum Patrum synodorumque praedicationem, adversa dilucide inter se comparantes, nec horum ad illa ullam convenientiam et cognationem invenientes, quemadmodum nec tenebris prorsus ad lucem, haec, ut diximus, definientes sancivimus, salutaria nempe sanctorum Patrum et synodorum decreta: illa vero omnes, ut piis definitionibus contraria et inimica, una voce damnavimus, ipsosque etiam haereticos, praedictos nempe homines, una cum ipsorum expositione et praefata formula, orta ex suggestione et pravo eorum dogmate, cumque omnibus, quae pro iis acta scriptaque sunt, ut vestram in omnibus sine ulla macula felicem conversationem tueamur, quae adversariorum scriptis gravatur. In quam ausi sunt religiosis Africae episcopis dicere, scribentes, quod mente consilioque regio vere excitati, memoratam piam formulam exposuistis, praecipientem de nimia observatione paulum sine damno remittere. Haec autem scripserunt sanctis Patribus nullo modo auscultantes, quod in iis quae ad Deum pertinent, inque divinis praedicationibus, id quod parum abest, paulumque mutatum est, non parvum tamen est ducendum. Sed in eo vel maxime vestrae potestati labem, ut dictum est, inurere properarunt in eo quod illam formulam praeter exactam rationem esse testati sunt, et scripto aliis significarunt. Quorum in his nequitiam et fraudem aversantes, cum his ipsis et eorum haeresim canonice damnavimus, ubique omnibus et ante omnes vestrae divinitus stabilitae serenitati notum facientes per ea quae synodice a nobis pro orthodoxa fide in praesenti acta sunt, quod duas ejusdem et unius Christi Dei edicunt theologi naturas sive substantias confiteri, secundum hypostasim unitas inconfuse et indivise: et duas juxta naturam voluntates, duasque juxta naturam operationes, divinam et humanam, increatam et creatam conjuncte unitas, ad veram confirmationem, quod Deus natura perfectus, et homo natura itidem perfectus, idem proprie est, et unus Christus ac filius; quodque omnes sanctis Patribus contraeuntes haeretici, quique confusione, quique divisione propriis dogmatibus depravati sunt, impie unam in eo voluntatem et unam operationem sunt confessi, alii quidem ut per inanem speciem, alii vero ut per nudam nominum similitudinem, sive per puram ambiguitatem, magnum Incarnationis Christi mysterium temerarie reprobarent. Unde nos ad pietatem vestram confugientes, ut utrorumque tum paternorum piorumque decretorum, tum impiorum hominum ac dogmatum differentiam vestrae potestati aperte exhiberemus, haec a nobis synodice acta una cum eorum Graeca interpretatione misimus, orantes atque hortantes serenitatem vestram divinae sapientiae deditam, ut haec diligenter legere dignetur, pietatisque legibus memoratos haereticos una cum eorum haeresi condemnet, ac religionis divinae rationibus solam nobiscum, qui minimi sumus, sanctorum Patrum et synodorum orthodoxam confessionem sanciat, ad catholicae Ecclesiae commendationem et laudem, et ad incolumitatem reipublicae vestrae, Christum amantis, ipsique servientis. Solet enim una cum orthodoxa fide status reipublicae florere, ac vestrae potestati merito hostes subjugabit Dominus, a vestra serenitate recte creditus, ad vindictam inimicorum creaturam armans. Induet enim lorica justitiae pietatem vestram, galeaque muniet, judicio vero ac simulationis experte, et clypeum praebebit, inexpugnabilem religionem, ad subjiciendum pedibus ejus barbaras omnes gentes, quae bella volunt, utque victorem efficiat, rebus contra vitia pariter et homines feros praeclare gerendis, et religiosorum laborum praemium reddat, aeternam cum sanctis, qui a saeculo sunt, fruitionem et quietem. Piissimum Domini imperium superna gratia custodiat, et omnium gentium cervices ei subdat. Maximus episcopus sanctae Dei Aquileiensis ecclesiae, praesenti a nobis factae relationi subscripsi. Deusdedit episcopus Caralitanus, similiter. Maurus peccator et indignus episcopus sanctae ecclesiae Caesenae, locum implens Mauri sancti episcopi sanctae ecclesiae Ravennae, praesenti relationi a nobis factae subscripsi. Deusdedit presbyter, locum implens Mauri sanctissimi episcopi sanctae ecclesiae Ravennae, praesenti relationi a nobis factae subscripsi. Et caeteri episcopi synodi similiter. Δεσπότῃ εὐσεβεστάτῳ καὶ γαληνοτάτῳ νικιτῇ προπαιούχῳ υἱῷ ἀγαπῶντι τὸν Θεὸν καὶ Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν Κωνσταντίνῳ Αὐγούστῳ Μαρτῖνος ἐπίσκοπος δοῦλος τῶν δούλων τοῦ Θεοῦ καὶ πᾶσα ἡ σύνοδος, ἡ ἐν ταύτῃ τῇ πόλει Ῥώμῃ συναχθεῖσα. Τῷ ἐπουρανίῳ Βασιλεῖ τῶν αἰώνων Χριστῷ τῷ Θεῷ διὰ σαρκὸς ἐπὶ γῆς φανέντι τῆς νοερῶς ἐψυχωμένης καὶ ἑνωθείσης αὐτῷ καθ' ὑπόστασιν, τὰ ἀπὸ γῆς δῶρα προθύμως οἱ μάγοι προσήγαγον, οὐ μᾶλλον τῆς αὐτοῦ θείας ὄντα δόξης ἐπάξια , ἢ τῆς αὐτῶν προθυμίας δηλωτικά. Ἡ μὲν γάρ ἐστιν ἀόριστος, ἡ δὲ διαφερόντως φιλόθεος. Ὑμῖν δὲ, γαληνότατοι, τοῖς ἐπὶ γῆς δι' αὐτοῦ βασιλεύουσι, καὶ πρὸς αὐτὸν ἐπειγομένοις διὰ τῶν ἀρετῶν, τὰ ἐξ οὐρανοῦ καὶ εἰς οὐρανοὺς ἀνακομίζοντα τοὺς δεχομένους σὺν παῤῥησίᾳ πολλῇ προσάγομεν τίμια δῶρα πάντες ἡμεῖς, οἱ αὐτοῦ κατὰ χάριν ὑπάρχοντες ἱερεῖς, τουτέστι τὰ σωτήρια τῶν ἁγίων πατρῶν τε καὶ συνόδων κηρύγματα πρὸς ἔνδειξιν ἀληθῆ τῆς εἰς αὐτὸν τὸν Κύριον ἡμῶν, καὶ Θεὸν, καὶ ὑμᾶς τοὺς αὐτοῦ γνησίους θεράποντας, ἐνδιαθέτου στοργῆς, ἐπειδὴ πᾶσα δόσις ἀγαθὴ καὶ πᾶν δώρημα τέλειον, ἄνωθέν ἐστι καταβαῖνον ἀπὸ τοῦ Πατρὸς τῶν φώτων, χρυσὸν ὥσπερ διαυγῆ κεκτημένους, τὴν στεῤῥὰν εἰς αὐτὸν καὶ εἰλικρινεστάτην ὁμολογίαν· λίβανον δὲ καθαρὸν καὶ ὑπερφυῆ καὶ εὐώδη θεολογίαν, καῖ σμύρναν τὴν φυλακτικὴν τῶν καλῶν καὶ ἀπωστικὴν τῶν ἐναντίων διδασκαλίαν. Ἔσονται γὰρ ταῦτα παγίως, τῷ ὑμετέρῳ συντηρούμενα κράτει, στέφανος κάλλους, καὶ διάδημα δόξης, ἐν χειρὶ Κυρίου. Κόσμος γὰρ βασιλείας ἐστὶν, ἡ τῆς ἀληθείας ἐπίγνωσις, λαμπρὰ καὶ ἀμάραντος οὖσα, καὶ εὑρισκομένη τοῖς ἐπιζητοῦσιν αὐτὴν, ὅτι τοὺς ἀξίους αὐτὴ περιέρχεται ζητοῦσα καὶ ἐμφανίζεται τοῖς μὴ πειράζουσιν αὐτήν. Οὗ χάριν ὑμῖν, κράτιστε βασιλέων, ὡς ἐν ἁπλότητι καρδίας ἐπιζητοῦσι τὸν Κύριον, καὶ ἐν ἀγαθότητι διανοίας τὰ περὶ αὐτοῦ φρονεῖν ἐπειγομένοις, ἐξαγγέλλειν αὐτοῦ τὸ σωτήριον ἐσπουδάσαμεν, διὰ τῆσδε τῆς μετρίας ἡμῶν ἀναφορᾶς. Ἡμῖν γὰρ παρακελεύεται διὰ Ἀμὼς τοῦ προφήτου, τὰ περὶ αὐτοῦ διαγγέλλειν, φάσκων· Ἱερεῖς ἀκούσατε, καὶ ἐπιμαρτύρατε τῷ οἴκῳ Ἰσραὴλ, λέγει Κύριος ὁ Θεὸς ὁ παντοκράτωρ. Ἐκδιδάσκομεν οὖν τὸ εὐσεβὲς ὑμῶν καὶ γαλήνιον κράτος, ὅτι κατὰ τήνδε τὴν φιλόχριστον καὶ δουλικὴν ὑμῶν τῶν Ῥωμαίων πόλιν ἐπὶ τὸ αὐτὸ συνελθόντες ἡμεῖς ἅπαντες οἱ τῆς σῆς ἡμερότητος πρόσφυγες, ἐξ ἀποστολικῆς, ἤγουν πτευματιῆς ὁμοψυχίας τε καὶ συμφωνίας, ἐν τῷ αὐτῷ νοῒ καὶ τῇ αὐτῇ γνώμῃ, τὸν εὐσεβῆ τῆς ῤθοδόξου πίστεως συνοδικῶς ἐκυρώσαμεν ὅρον, ἀπεκυρώσαμεν δὲ προσηκόντως τὸν τῶν αἱρετικῶν ἀσύμβατον λόγον, τῶντε πάλαι καὶ τῶν νῦν σκολιότητι τῶν οἰκείων λογισμῶν ἀπὸ τῆς ἀληθείας ἑαυτοὺς χωρισάντων, οἵ τινες εἶπον ἐν ἑαυτοῖς λογισάμενοι οὐκ ὀρθῶς, μὴ ἔχειν θέλησιν ἢ ἐνέργειαν φυσικὴν ἐν τῇ φύσει τῆς κατ' αὐτὸν ἀνθρωπότητος αὐτὸν τὸν δι' ἡμᾶς ἐνανθρωτήσαντα Κύριον· ἀλλ' ἀνεθέλητον ὑπάρχειν αὐτὸν καὶ ἀνενέργητον, ἄναπτόν τε καί ἄψυχον, καὶ τοι σὺν τῇ πατρικῇ διδασκαλίᾳ, μάρτυρα τῆς ἀληθείας τὴν οἰκείαν ἔχοντες φύσιν, εἰς ἔλεγχον τῆς περὶ τούτου δογματιζομένης αὐτοῖς ἀτοπίας, θελητικὴν ὁρῶντες καὶ ἐνεργητικὴν τὴν ἑαυτῶν οὐσίαν ὑπ' αὐτοῦ γενομένην τοῦ κτίσαντος. Πῶς οὖν τὴν οὕτω δημιουργηθεῖσαν ὑπ' αὐτοῦ προσληφθεῖσαν τῇ οἰκείᾳ σαρκώσει κατὰ φυσικὴν ἀπεμείωσε θέλησιν καὶ ἐνέργειαν, οὐ πιστωσάμενος ἀληθῶς ἐν ἑαυτῷ τὴν ἡμετέραν οὐσίαν, ἀλλὰ φαντάσας ἀπατηλῶς κατ' ἐκείνους τὴν οἰκονομίαν, οἳ διὰ τοῦτο καὶ μίαν τῆς θεότητος αὐτοῦ καὶ τῆς ἀνθρωπότητος ὑπάρχειν ἐδογμάτισαν θέλησιν καὶ ἐνέργειαν. Ἐφ' οἷς ἐκ πάντων σχεδὸν τῶν ἑτέραις ἐπαρχίαις παροικούντων θεοφιλῶν ἐπισκόπων, καὶ τῶν κατὰ ταύτην ἰδρυμένων τὴν πρεσβυτέραν Ῥώμην ἀποστολικῶν ἀρχιερέων ἀγαπητικῶς ὑπομιμνησκόμενοι καὶ νουθετούμενοι τῆς τοιαύτης αὐτῶν ἐπιβλαβοῦς ἀποσχέσθαι καινοτομίας, εἰς διόρθωσιν μὲν οὐκ ἧλθον· ἐπὶ δὲ τὸ χεῖρον προέκοψαν, συνελόντες τῇ κατ' αὐτὸν ἀνθρωπίνῃ, καὶ τὴν θείαν αὐτοῦ θέλησιν καὶ ἐνέργειαν· οἷα μηδαμῶς μηδεμίαν ἔχειν αὐτὸν ἐν ἑκατέρᾳ τῶν ὧν καὶ ἐν αἷς ἐστιν ἀποφηνάμενοι φύσεων θέλησιν καὶ ἐνέργειαν, ἄλλ' ἀνεθέλητον εἶναι φύσει καὶ ἀνενέργητον, ὅπερ πάντων τε καὶ πασῶν τῶν ἁγίων πατρῶν καὶ τῶν οἰκουμενικῶν πέντε συνόδων ἀνατρέπει τοὺς ὅρους, κατὰ πάντα τέλειον τὸν αὐτὸν ἐν θεότητι, καὶ τέλειον τὸν αὐτὸν ἐν ἀνθρωπότητι κηρυξάντων, μόνης δίχα τῆς ἁμαρτίας· οὐ γὰρ ἐν ἁμαρτίᾳ τὸ ἐντελὲς ὁρᾶται τῆς φύσεως, ἀλλὰ τὸ ἐμπαθὲς τῆς ἡμῶν ἐπιγινώσκεται παραβάσεως· εἰ δὲ τέλειον κατὰ πάντα, δηλονότι καὶ κατὰ θέλησιν καὶ ἐνέργειαν, ὥσπερ καὶ φύσιν ἄναρχόν τε καὶ ἄκτιστον καὶ κατὰ ἀνθρωπίνην θέλησιν καὶ ἐνέργειαν, ὥσπερ καὶ φύσιν ἠργμένην τε καὶ κτιστὴν τελείωσιν ὁ αὐτός· τὸν γὰρ κατά τι μεῖον, ἀθετεῖ προδήλως τὸν τοῦ τελείου λόγου ἐνορᾶσθαι μηδαμῶς αὐτὸν συγχωρῶν, διὰ τὴν τοῦ κατὰ φύσιν προσήκοντος ἔλλειψιν, ἣν οἱ δι' ἐναντίας, φαμὲν δὴ, Θεόδωρος ὁ τῆς Φαρὰν ἐπίσκοπος γεγονὼς, καὶ Κύρος ὁ Ἀλεξανδρείας, Σέργιος ὁ τῆς βασιλίδος, καὶ οἱ τούτου διάδοχοι, Πύῤῥος καὶ Παῦλος, ἐν πρώτῃ τε καὶ δευτέρᾳ συντάξει τῶν οἰκείων δογμάτων, οὐ μόνον ἐνήργησαν, ἀλλὰ καὶ ἐσπούδασαν, τὴν μὲν δι' ἐκθέσεως αὐτοῖς κυρωθῆναι, τὴν δὲ διὰ τύπου βεβαιωθῆναι, κατὰ τῆς πίστεως· ὑφαρπάσαντες ἀθεμίτως τὰς τῆς ὑμετέρας γαληνότητος ἀκοὰς, ὥσπερ οὖν καὶ τὰ τοῦ ἐν μακαρίᾳ ἁπλῇ τῇ μνήμῃ πάππου τῆς ὑμῶν ἡμερότητος, ἵνα τὸν ἑαυτῶν πανούργως ἑτέρους προστρίψωνται μῶμον, καὶ διπλᾶς ἐκ χειρὸς Κυρίου, τούτου χάριν, δέξωνται τὰς ἑαυτῶν ἁμαρτίας, ταυτὸν δὲ λέγειν, τὰς ὑπὲρ αὐτῶν δικαίας ἐκτίσεις, ὡς αὐτοί τε παρανομήσαντες, ἐξ ὧν οὐκ ὀλίγος τάραχος ἐν τοσούτοις χρόνοις συνέχει τὴν σύμπασαν γῆν· οἷα μὴ μόνον τῶν εὐσεβῶν σκανδαλιζομένων λαῶν, ἀλλ' ἤδη που καὶ τῶν ἀθέων βαρβάρων τὸ μέγα τῆς ἡμῶν ὁμολογίας διακωμωδούντων μυστήριον, τῷ μὴ τὴν πρώτην μόνον καὶ κυριωτάτην ὑπὸ τῶν ἐναντίων ἀθετηθῆναι πίστιν, ἀλλὰ καὶ τὴν αὐτῆς ἐπινοηθεῖσαν θᾶττον ὑπ' αὐτῶν καταργηθῆναι τῇ τῆς καινοτέρας ἀντεισφορᾷ κακίστης αἱρέσεως, ὡς μηδὲ γινώσκειν ἔτι λοιπὸν ἐκείνους, τί τὸ πιστευόμενόν ἐστιν αὐτοῖς, ἢ δοξαζόμενον, ἐξ ἀνενδότου τῶν οἰκείων περιτροπῆς. Οὗ χάριν ἐκ πάντων σχεδὸν τῶν εὐσεβῶν ἱερέων τε καὶ λαῶν τὰς ἐκβοήσεις κατ' αὐτῶν δικαίως ὁ Ἀποστολικὸς δεχόμενος θρόνος, ἐνευχομένων αὐτὸν καὶ διαμαρτυρομένων μὴ μέχρι τέλους οὕτως ὑπ' αὐτῶν κινδυνεύουσαν παριδεῖν τὴν καθολικὴν Ἐκκλησίαν· ἀλλὰ διαναστῆναι προθύμως, καὶ περισώσασθαι, δι' ἀκριβοῦς τῶν πατρικῶν καὶ συνοδικῶν ὅρων παραφυλακῆς, τὴν ἀμώμητον ἡμῶν τῶν Χριστιανῶν πίστιν· πάντας ἡμᾶς ἱεραρχικῶς συνεκάλεσε πρὸς τὸ παρ' ἡμῶν ἅπαντα ψηλαφηθῆναί τε καὶ κριθῆναι κανονικῶς, διὰ πράξεως ὑπομνημάτων τῶν ἐναντίων τὰ δόγματα· περὶ ὧν καὶ εἰπεῖν ἀπετόλμησαν, εἰς ἀπάτην τῶν ἀκεραιοτέρων, ταῦτα τῆς εὐσεβείας ὑπάρχων τὰ δόγματα, ἃ παραδεδώκασιν οἱ ἀπ' ἀρχῆς αὐτόπται καὶ ὑπηρέται τοῦ λόγου γενόμενοι, καὶ οἱ καθεξῆς τούτων μαθηταὶ καὶ διάδοχοι θηόπνευστοι τῆς καθολικῆς Ἐκκλησίας διδάσκαλοι, ταυτὸν δὲ λέγειν, αἱ ἅγιαι καὶ οἰκουμενικαὶ πέντε σύνοδοι· διὸ πρὸς ἀπόδειξιν τῆς ἀληθείας καὶ ἀπογύμνωσιν τῆς τῶν ἐναντίων συκοφαντίας, τὰ τούτων ἄτοπα δόγματα, καὶ τὰ τῶν ἁγίων Πατρῶν τε καὶ συνόδων εὐσεβῆ κηρύγματα κατὰ διαστολὴν εὐκρινῶς παραθέμενοι, καὶ μηδεμίαν εὐράμενοι τούτων πρὸς ἐκεῖνα συγγένειαν, ὥσπερ οὐδὲ σκότους παντελῶς πρὸς τὸ φῶς· τὰ μὲν, ὡς ἔφαμεν, ὁριστικῶς ἐκυρώσαμεν, ἤγουν τὰ σωτήρια τῶν ἁγίων Πατρῶν τε καὶ συνόδων θεσπίσματα· τὰ δὲ συμφώνως κατεκρίναμεν ἅπαντες, ὡς ἐναντία τῶν εὐσεβῶν ὅρων ὑπάρχοντα καὶ πολέμια, καὶ αὐτούς τε τοὺς αἱρετικοὺς ἤγουν τοὺς εἰρημένους ἄνδρας μετὰ τῆς ἐξηγήσεως αὐτῶν, καὶ παρὰ διδαχῆς γενομένης ἐκθέσεως καὶ τοῦ ῥηθέντος τύπου καὶ πάντων τῶν ὑπὲρ αὐτῶν πεπραγμένων αὐτοῖς γεγραμμένων, ἵνα τὴν ὑμετέραν ἐν πᾶσιν ἀκηλίδωτον διαφυλάξωμεν ὑπὸ τῶν ἐναντίων ἐγγράφως βαρυνομένην. Καθ' ἧς καὶ λέγειν ἐτόλμησαν τοῖς κατὰ τὴν Ἀφρικὴν εὐλαβέσιν ἐπισκόποις, ἐπιστέλλοντες, βασιλικῷ πρὸς ἀλήθειαν φρονήματί τε καὶ βουλεύματι διαναστάντες τὸν εἰρημένον εὐσεβῆ τύπον ἐξέθεσθε, τῆς ἄγαν ἀκριβείας ἀβλαβῶς ἐνδοῦναι μικρὸν διαγορεύοντα. Ταῦτα δὲ γεγραφήκασιν, οἷα μηδαμῶς τῶν ἁγίων Πατρῶν ἐπακούσαντες, ὡς οὐ μικρὸν τὸ παρὰ μικρὸν ἐν τοῖς περὶ Θεοῦ καὶ θείου ὑπάρχει κηρύγμασιν. Ἀλλ' ἔσπευσαν ἐν τούτῳ δὴ μάλιστα τὴν οἰκείαν, ὡς εἴρηται, τῷ ὑμετέρῳ κράτει προστρίψασθαι λώβην, ἐν τῷ παρὰ τὴν ἀκρίβειαν ἔχειν αὐτῆς τὸν τύπον μαρτύρασθαι, καὶ ἅλλους ἐγγράφως κατασημανεῖν· ὧν τὴν ἐπὶ τούτοις αὐτοῖς καὶ τὴν αἵρεσιν αὐτῶν κανονικῶς κατεκρίναμεν· πανταχοῦ τοῖς πᾶσι καὶ πρὸ πάντων τῇ ὑμετέρᾳ θεοστηρίκτῳ γαλήνῃ γνωρίσαντες διὰ τῶν συνοδικῶς ἡμῖν ὑπὲρ τῆς ὀρθοδόξου πίστεως ἐπὶ τοῦ παρόντος πραχθέντων ὡς δύο τοῦ αὐτοῦ καὶ ἑνὸς Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ κηρύττουσιν οἱ θεολόγοι τὰς φύσεις, ἤγουν οὐσίας ὁμολογεῖν, καθ' ὑπόστασιν ἡνωμένας ἀσυγχύτως καὶ ἀδιαιρέτως, καὶ δύο τὰς κατὰ φύσιν θελήσεις καὶ δύο τὰς κατὰ φύσιν ἐνεργείας, θείαν καὶ ἀνθρωπίνην, ἄκτιστον καὶ κτιστήν, συμφυῶς ἡνωμένας, εἰς πίστώσιν ἀληθῆ τοῦ, Θεὸν φύσει τέλειον καὶ ἄνθρωπον φύσει τέλειον τὸν αὐτὸν κυρίως ὑπάρχειν, καὶ ἕνα Χριστὸν καὶ Υἱὸν, καὶ ὅτι πάντες οἱ αἱρετικοί τοῖς ἁγίοις ἀντιῤῤόπως ἰόντες Πατράσιν, οἵ τε τῇ συγχύσει καὶ τῇ διαιρέσει τῶν οἰκείων δογμάτων καταφθαρέντες, μίαν θέλησιν καὶ μίαν ἐνέργειαν ἐπ' αὐτοῦ δυσσεβῶς ὡμολόγησαν· οἱ μὲν, ἵνα διὰ κενῆς φαντασίας, οἱ δὲ ἵνα διὰ ψυχῆς ὁμωνυμίας, τὸ μέγα τῆς Ἐνανθρωπήσεως τοῦ Χριστοῦ μυστήριον προπετῶς ἀθετήσωσιν. Ὅθεν ἡμεῖς, οἱ τῆς ὑμετέρας πρόσφυγες εὐσεβείας, ἵνα τὴν ἑκατέρων, τουτέστι τῶν τῆς εὐσεβείας πατρῶν καὶ ὅρων καὶ τῶν ἀσεβῶν ἀνδρῶν καὶ δογμάτων τῷ ὑμετέρῳ κράτει τὴν διαφορὰν εὐκρινῶς παραστήσωμεν, αὐτὰ τὰ παρ' ἡμῶν συνοδικῶς πραχθέντα, μετὰ τῆς τούτων πρὸς τὴν ἑλλάδα φωνὴν ἑρμηνείας ἀποστείλαμεν, δεόμενοι καὶ παρακαλοῦντες, τούτους ἐπιεικῶς ἐντυχεῖν ἀξιοῦσαν τὴν θεόσοφον ὑμῶν γαληνότητα· νόμοις μὲν εὐσεβείας τοὺς εἰρημένους αἱρετικοὺς μετὰ τῆς αὐτῶν αἱρέσεως, καταδικάσαι· λόγοις δὲ θεοσεβείας, μόνην σὺν ἡμῖν κυρῶσαι τοῖς ἐλαχίστοις, τὴν τῶν ἁγίων Πατρῶν τε καὶ συνόδων ὀρθόδοξον ὁμολογίαν· εἰς σύστασιν μὲν τῆς καθολικῆς Ἐκκλησίας, ἀσφάλειαν δὲ τῆς φιλοχρίστου καὶ δουλικῆς ὑμῶν πολιτείας. Ἐπειδὴ συνακμάζειν εἴωθέ πως ἀεὶ τῇ ὀρθοδόξῳ πίστει, καὶ ἡ τῆς πολιτείας συντήρησις. Συνεκπολεμήσει γὰρ τῷ ὑμετέρῳ κράτει δικαίως τοὺς πολεμίους ὁ παρὰ τῆς ὑμετέρας γαλήνης ὀρθῶς πιστευόμενος Κύριος, ὁπλοποιῶν τὴν κτίσιν, εἰς ἄμυναν τῶν ἐχθρῶν. Ἐνδύσει γὰρ θώρακα δικαιοσύνης τὸ εὐσεβὲς ὑμῶν κράτος, καὶ περιθήσει αὐτῳ κόρυθα, κρίσιν ἀνυπόκριτον. Παρέξει τε ἀσπίδα ἀκαταμάχητον ὁσιότητα, πρὸς τὸ ὑποτάξαι ὑπὸ τοὺς πόδας αὐτοῦ, πάντα τὰ βάρβαρα φῦλα, τὰ τοὺς πολέμους θέλοντα, καὶ νικηφόρον ἀναδείξει ταῖς κατὰ παθῶν ὁμοίως καὶ ἀνδρῶν ἀτιθάσσων ἀρίσταις ἀνδραγαθίαις, καὶ γέρας ὁσίων καμάτων τὴν αἱωνίαν μετὰ τῶν ἀπ' αἰῶνος ἁγίων κληρουμένων, ἀπόλαυσίν τε καὶ ἀνάπαυσιν. Τὴν εὐσεβεστάτην τοῦ δεσπότου βασιλείαν, ἡ ἄνωθεν χάρις διαφυλάξοι, καὶ πάντων τῶν ἐθνῶν τοὺς αὐχένας αὐτῷ ὑποτάξοι. Μάξιμος ἐπίσκοπος τῆς ἐν Ἀκυλείᾳ ἁγίας τοῦ Θεοῦ Ἐκκλησίας τῇ παρούσῃ ἀναφορᾷ τῇ παρ' ἡμῶν γενομένῃ ὑπέγ. Δεουσδέδιτ ἐπίσκοπος Καράλλεως, ὁμοίως. Μαῦρος ἁμαρτωλὸς καὶ ἀνάξιος ἐπίσκοπος τῆς ἐν Κεσινῇ ἁγίας Ἐκκλησίας, τὸν τόπον ἀναπληρῶν Μαύρου τοῦ ἁγίου ἐπισκόπου τῆς ἐν Ῥαβέννῃ ἁγίας Ἐκκλησίας τῇ παρούσῃ ἀναφορᾷ καὶ παρ' ἡμῶν γενομένῃ ὑπέγραψα. Δεουσδέδιτ πρεσβύτερος τὸν τόπον ἀναπληρῶν Μαύρου τοῦ ἁγιωτάτου ἐπισκόπου τῆς ἐν Ῥαβέννῃ ἁγίας Ἐκκλησίας τῇ παρούσῃ ἀναφορᾷ καὶ παρ' ἡμῶν γενομένῃ, ὑπέγ. Καὶ οἱ λοιποὶ ἐπίσκοποι τῆς συνόδου, ὁμοίως.
|
(est enim incomparabilis) (Jac. I, 17) (Amos. III) (ἀσύγκριτος γὰρ)
|
[Constanti] [ecthesim] [typum]
|
http://viaf.org/viaf/11515595
|
[] | |
Martinus I
| 4 |
EPISTOLA IV, AD ECCLESIAM CARTHAGINENSEM. Probat fidei confessionem, quam miserant; ad eamdem tuendam ipsos excitat: acta concilii Lateranensis contra Monothelitas exponit.
|
Electo spirituali consensu catholicae Carthaginensium ecclesiae, et omnibus qui ei subsunt, episcopis, clericis, populisque Christi amantibus, Martinus servus servorum Dei ejus gratia episcopus sanctae catholicae et apostolicae Romanae ecclesiae.
|
Omnis quidem virtus, dilecti fratres, bonis viris inter se conciliare solet generosissimum amorem, qui necessitudine religiosae mentis et conversationis, indissolubile charitatis vinculum semper in se conservant. Fidei vero verbum, sicut radix quaedam ac fundamentum virtutum, universos universis, atque ipsi, qui super omnes est, Deo, eos qui orthodoxe in eum credunt, spiritualiter contemperat, eosque juxta regulam fidei, quae una voce ab iis praedicatur, sic unit, ut omnes ab invicem magis quam a seipsis cognosci faciat, per indivisibilem Spiritus gratiam. Atque hoc nobis aperte Actorum liber testatur hoc modo manifeste praedicans: Multitudinis autem credentium erat cor unum et anima una. Et virtute magna reddebant apostoli testimonium resurrectionis Jesu Christi Domini nostri, et gratia magna erat in omnibus illis . Unde his ipsis, id est, fide ac virtute, vinculum charitatis vos quoque, fratres, habere cognoscentes, et erga nos, et ad invicem, atque ad bonorum fontem Dominum nostrum ac Deum Jesum Christum quaeque praeterea confessionis conjunctione, ultro citroque quasi transferendo, facile nobis subministratur, ad declarationem piorum, qui in mentibus nostris sunt, sensuum; vos merito de sincero corde amplectimur, cum maxime, tanquam perennes lucernas, confessionis vestrae characteres nobis expresseritis, sive huic apostolicae sedi, per synodales litteras vestras, quos in nobis Spiritus sanctus informavit per Ecclesiae catholicae oratorem, gloriosum nempe Augustinum; quibusque cum vos patrissare compererimus, et universum in vobis doctoris decus in vestris piissimis dogmatibus efferre atque exprimere, necessario his beati Jeremiae verbis vos omnes collaudamus: Recordatus sum misericordiae adolescentiae tuae, et dilectionis perfectionis tuae . Adolescentiam appellans, misericordiae vigorem, sive fidei radicem, sicuti a sancto Paulo dictum est: Credere enim primum oportet accedentem ad Deum, quod est, et quaerentibus se retributor . Dilectionis vero perfectionem, impletionem mandatorum. Nam qui diligit me, inquit Dominus, mandata mea servabit ; et: Ego et Pater ad eum veniemus, et mansionem apud eum faciemus. Unde et in virum perfectum et in mensuram aetatis plenitudinis Christi perveniunt ii qui haec secundum vos studiose servant. Horum igitur et nos cum virtute conjunctorum insigniumque dogmatum memores, non infructuosum effecimus vestrum aemulandum consensum, sed per spiritualem in altari intercessionem Deo tanquam dona offerentes eorum quae a vobis synodaliter gesta sunt, manifeste exsultantes, et intercedentes pro salute vestra, ea Domino obtulimus in odorem suavitatis, sive ostensionem sincerae in ipsum confessionis, ac per utilem eorum recitationem vos praecones veritatis ubique omnibus exhibuimus. Odor erit enim vitae ex vita iis qui nostram fidem aperte imitantur. Ut autem hujusmodi nostri sacrificii pretiosum opus vobis quoque ipsis penitus certum faceremus, ea quae in praesenti a nobis gesta sunt, continentia, sicuti dictum est, vestrorum sermonum splendorem et coruscationem una cum nostris encycliis litteris ad vos misimus per Theodorum et Leontium religiosos monachos sanctae Laurae, ut scienter intuentes nostra dogmata , id est, apostolicas et paternas Ecclesiae catholicae praedicationes, dicatis, et ipsi, in divina agnitione facti, nequaquam in excessu mentis, verum semper mentibus vigilantes: Hoc nunc os ex ossibus nostris, et caro de carne nostra ; eamdem quippe in sensibus verbisque veritatis cognationem per omnia et conspirationem invenientes. Haec vera fides vocabitur, Deo quidem ante omnia saecula praecognita, nunc vero propter nos manifestata, nobisque omnibus, qui in ipsum orthodoxe credimus, donata; quod ab ipso, qui vere creditur. Christo accepta, per salubrem praedicationem data est in salutem animarum nostrarum, propter quam non solum patrem et matrem omnino derelinquet pius homo et orthodoxus, sed suam etiam ipsius animam, eique soli adhaerebit per integram et inculpatam paternae doctrinae unitatem. Mysterium enim hoc magnum est. Dico autem, ait divinus Apostolus, in Christo et in Ecclesia . Cognoscite igitur, dilectissimi, vocationem vestram, firmiter hanc custodientes, sicut eam per memoratos sanctos Patres, et universales qui que synodos accepistis; quandoquidem et nosipsos, ut ante a nobis dictum est, hortati estis hujus fructum offerre Deo, vestrum nobi per ea quae synodaliter scripsistis zelum demonstrantes. Ne simus igitur propriae confessionis praevaricatores per coactionem vel per fraudem eorum qui nos, ut verisimile est, vel impetunt, vel tentant, ne in die judicii rationem praevaricationis in saecula saeculorum reposcamur. « Si enim qui per angelos dictus est sermo, factus est firmus, et omnis praevaricatio et inobedientia accepit justam mercedis retributionem, quomodo nos effugiemus, si tantam neglexerimus salutem? quae cum initium accepisset enarrari per Dominum, ab eis qui audierunt, nempe a sanctis apostolis, ac deinceps ab eorum discipulis , in nos confirmata est, contestante Deo signis, et portentis et Spiritus sancti distributionibus. » Enim vero et demonstrationibus tum ex scriptura, tum ex argumentis, ac iis plane omnibus quibus veritatis praeconium tam multis temporibus Patres confirmarunt, quod et nos synodaliter sanximus, ad stabilimentum et commendationem Ecclesiae catholicae, damnationem vero haereticorum, qui et olim et nunc eam oppugnarunt, eorumque praesertim qui temporibus nostris exorti sunt: Theodori, inquam, qui Pharan fuit episcopus, et Cyri, qui Alexandriae, et Sergii, qui Constantinopolis, ejusque successorum, quorum alii usque in finem non poenituerunt, alii ad hanc diem usque haeresim pertinaciter defendunt; et idcirco aliquando unam, aliquando vero nullam prorsus voluntatem et operationem divinitatis atque humanitatis Domini nostri Jesu Christi juxta impios, qui eos praecesserunt, haereticos confitentur: commutantes orthodoxam Patrum fidem in eas quas excogitarunt, et contra catholicam Ecclesiam induxerunt, expositiones et formulas . Unde non immunes erunt ab ea, quae ipsis irrogata a sanctis Patribus ac synodis est, horribili comminatione, vel potius a tremendo Dei judicio. Quid enim in fide orthodoxa invenerunt iniquitatis? Quia elongaverunt a me, dicit Dominus, et ambulaverunt post vanitatem, et vani facti sunt. Non enim dixerunt sacerdotes eorum, ubi est Dominus? et tenentes legem nescierunt me, et pastores praevaricati sunt in me; et prophetae prophetaverunt in Baal, et inutilia secuti sunt. Propterea adhuc judicio contendam cum eis, ait Dominus. Considerate enim vehementer, et videte si factum est hujusmodi; si mutavit gens deos suos, et certe ipsi non sunt dii. Populus vero meus mutavit gloriam suam: de quo nihil ei proderit . Quocirca obsecramus vos, fratres dilectissimi, ut digne ambuletis vocatione qua vocati estis, cum omni humilitate et mansuetudine, cum patientia supportantes invicem in charitate, solliciti servare unitatem spiritus in vinculo pacis: unum corpus et unus spiritus, sicut vocati estis in una spe vocationis vestrae. Unus Dominus, una fides, unum baptisma ; non deserentes collectionem vestram: perditio eorum non dormitat. Persuasi autem sumus de vobis, dilecti fratres, quod facilius putatis, coelum et terram transire, quam iota unum, aut unum apicem, quod est divinitas ejus atque humanitas, mystice in figuram crucis formatae, iis qui proposita intellectualiter praecipiunt ex tradita nobis a sanctis Patribus et synodis fide, quam vos quoque litteris ad nos datis et synodaliter confessi estis; qua pie praedicastis, ipsum solum potentem Deum ac Dominum nostrum Jesum Christum duas habere naturas in hypostasi inconfuse et indivise unitas, duasque naturales voluntates, ac duas naturales operationes, increatam et creatam, divinam et humanam, cohaerenter unitas, ad demonstrandum eumdem et unum Dominum nostrum ac Deum, perfectum in divinitate, et perfectum eumdem in humanitate absque solo peccato esse, ut Deo et Patri consubstantialem secundum ejus divinitatem, et perpetuae Virgini consubstantialem secundum ejus humanitatem, et totum eumdem in propriis sempiterne ac principio, eumdemque totum in nostris, in ultimis temporibus, sine diminutione ac sine phantasia. Nam in hac praedicatione divina firmiter fundamentum Ecclesiae integrum stat, inconcussum signaculum habens verae Patrum confessionis. Advertite igitur diligenter, fratres, ne quis desit gratiae Dei, quae per ipsos sanctos nobis tradita est, ne qua radix amaritudinis sursum germinans impediat, ac per eam inquinentur multi, scientes quod non ad tractabilem et accensum ignem accessimus, sed ad Sion montem, et civitatem Dei viventis Jerusalem coelestem, et multorum millium angelorum frequentiam, et Ecclesiam primitivorum, qui conscripti sunt in coelis, et judicem omnium Deum, et spiritus justorum perfectorum, et testamenti novi mediatorem Jesum, et sanguinem aspersionis melius loquentem quam Abel ; et horribiliter ac minaciter redarguentem eos qui orthodoxae in ipsum fidei praevaricatores sunt. Propter quod remissas manus et soluta genua erigentes, et gressus rectos facientes pedibus nostris, ad bravium supernae vocationis properemus, obliviscentes quidem haereticos, qui post sensum suum ambulaverunt; ad Patres vero, qui ante nos in orthodoxa fide consummati sunt, nosmetipsos extendentes; qui nobis locuti sunt verbum Dei, quorum intuentes exitum conversationis, imitamini fidem; cujus causa offerimus hostiam laudis semper Deo, id est, fructum labiorum confitentium nomini ejus. Talibus enim hostiis promeretur Deus . Itaque regnum immobile suscipientes, habemus gratiam, per quam serviamus placentes Deo cum metu et reverentia; etenim Deus noster ignis est consumens adversarios, quem ut lucem inaccessibilem, et splendorem gloriae, et characterem paternae substantiae , digni efficiamini posterius nobiscum videre, id est, cum sanctis qui a saeculo fuerunt, per sinceram in ipsum et orthodoxam fidem, sorte secundum promissum vobis distribuentem quae oculus non vidit, nec auris audivit, nec in cor hominis ascendit, quae praeparavit Deus diligentibus se; cui cum Patre et Spiritu sancto gloria, honor, potestas, adoratio nunc et semper et in saecula saeculorum. Amen. Τῷ κατὰ συμφωνίαν πνευματικὴν ἐκλεκτῷ γενομένῳ τῆς Καρθαγενησίων καθολικῆς Ἐκκλησίας καὶ πᾶσι τοῖς ὑπ' αὐτὸν τελοῦσιν ἐπισκόποις καὶ κληρικοῖς καὶ φιλοχρίστοις λαοῖς, Μαρτῖνος δοῦλος τῶν δούλων τοῦ Θεοῦ κατὰ χάριν αὐτοῦ ἐπίσκοπος τῆς Ῥωμαίων ἁγίας καθολικῆς καὶ ἁποστολικῆς Ἐκκλησίας. Πᾶσα μὲν ἀρετὴ, ἀγαπητοὶ ἀδελφοὶ, συναύξειν εἴωθέ πως τοῖς ἐναρέτοις, τὴν πρὸς ἀλλήλους εὐγενεστάτην στοργὴν, οἰκειότητι γνώμης θεοφιλοῦς καὶ πολιτείας ἄλυτον ἐν ἑαυτοῖς συντηροῦσιν ἀεὶ, τὸν τῆς ἀγάπης δεσμόν. Ὁ δὲ τῆς πίστεως λόγος, οἷα ῥίζα τις ὑπάρχων καὶ πυθμὴν τῶν ἀρετῶν, ὅλοις καὶ αὐτῷ τῷ ὑπὲρ πάντας Θεῷ, τοὺς εἰς αὐτὸν ὀρθοδόξως πιστεύοντας, πνευματικῶς ἀνακίρνησι, καὶ τοσοῦτον ἑνίζει κατὰ τὸν συμφώνως πρεσβευόμενον αὐτοῖς ὅρον τῆς πίστεως, ὥστε καὶ ἀπ' ἀλλὴλων μᾶλλον ἢ ἑαυτῶν τούτων ἕκαστον ἐπιγινώσκεσθαι παρασκευάζειν κατὰ τὴν ἀδιαίρετον χάριν τοῦ Πνεύματος. Καὶ τοῦτο μαρτυρεῖ σαφῶς ἡμῖν ἡ βίβλος τῶν Πράξεων, οὕτω διαῤῥήδην κηρύττουσα· Τοῦ δὲ πλήθους τῶν πιστευόντων ἦν ἡ καρδία καὶ ἡ ψυχὴ μία, καὶ δυνάμει μεγάλῃ ἀπεδίδουν οἰ ἀπόστολοι τὸ μαρτύριον τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ τῆς ἀναστάσεως. Χάρις τε μεγάλη ἦν ἐπὶ πάντας αὐτούς. Ὅθεν τούτοις αὐτοῖς, τουτέστι πίστει καὶ ἀρετῇ, τὸν σύνδεσμον τῆς ἀγάπης καὶ ὑμᾶς, ἀδελφοὶ, κεκτημένους γινώσκοντες πρὸς ἡμᾶς τε καὶ ἀλλήλους καὶ τὴν πηγαίαν τῶν ἀγαθῶν αἰτίαν τὸν Κύριον ἡμῶν καἱ Θεὸν Ἰησοῦν Χριστόν, ἔτι δὲ πρὸς τούτους πάλιν τῷ συγγενεῖ τῆς ὁμολογίας πορθμοῦ δίκην εὐκόλως ἡμῖν ἐξυπηρετουμένοις εἰς τὴν τῶν κατὰ ψυχὴν εὐσεβῶν νοημάτων φανέρωσιν, εἰκότως ὑμᾶς ἐγκαρδίως γνησιέστερον ἀσπαζόμεθα· μάλιστα καθάπερ λαμπτῆρας ἀειφανεῖς τοὺς χαρακτῆρας τῆς ὑμετέρας ὁμολογίας ἐνσημηναμένων ἡμῖν, ἤγουν τῷ καθ' ἡμᾶς ἀποστολικῷ θρόνῳ διὰ τῶν ἡμετέρων συνοδικῶν γραμμάτων, οὓς ἐν ὑμῖν ἐμόρφωσε τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον διὰ τοῦ ῥήτορος τῆς καθολικῆς Ἐκκλησίας· Αὐγουστίνου λέγω τοῦ περιδόξου. Δι' ὧν πατρώζοντας ὑμᾶς εὑράμενοι καὶ ὅλον ἐφ' ἑαυτῶν τὸν τοῦ διδασκάλου κόσμον ἐν τοῖς εὐσεβέσιν ὑμῶν ἐπικομιζομένους τε καὶ χαρακτηρίζοντας δόγμασιν, ἀναγκαίως τοῖς τοῦ μακαρίου Ἱερεμίου ῥήμασι, πάντας ὑμᾶς ἀνευφημοῦντες λέγομεν, Ἐμνήσθην ἐλέους νεότητός σου καὶ ἀγάπης τελειώσεώς σου· νεότητα λέγων ἐλέους τὴν ἀκμὴν, ἤγουν τὴν ῥίζαν τῆς πίστεως, κατὰ τὸ εἰρημένον τῷ ἁγίῳ Παύλῳ· Πιστεῦσαι γὰρ δεῖ πρῶτον τὸν προερχόμενον τῷ Θεῷ, ὅτι ἔστι, καὶ τοῖς ἐκζητοῦσιν αὐτὸν μισταποδότης γίνεται. Ἀγάπην δὲ τελειώσεως, τὴν ἐκπλήρωσιν τῶν ἐντολῶν. Ὁ γὰρ ἀγαπῶν με, φησὶν ὁ Κύριος, τὰς ἐντολάς μου τηρήσει, κὰγὼ καὶ ὁ Πατὴρ ἐλευσόμεθα καὶ μονὴν παρ' αὐτῷ ποιήσωμεν. Δι' ὧν καὶ εἰς ἄνδρα τέλειον εἰς μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ καταντῶσιν οἱ ταῦτα καθ' ὑμᾶς σπουδαίως φυλάσσοντες. Τούτων τοιγαροῦν καὶ ἡμεῖς τῶν ἐναρέτων ὑμῶν καὶ ἐπισήμων δογμάτων μνησθέντες, οὐκ ἄκαρπον ὑμῶν τὴν εὐζήλωτον συνδρομὴν ἐποιήσαμεν. Ἀλλ' ὥσπερ δῶρα τῷ Θεῷ προσκομίζοντες διὰ πνευματικῆς ἐντεύξεως ἐν τῷ θυσιαστηρίῳ τῶν παρ' ἡμῖν συνοδικῶς πραχθέντων ἐναργῶς ἐπαγαλλόμενοι καὶ κατατάξαντες ὑπὲρ τῆς ὑμῶν σωτηρίας ταῦτα τῷ Κυρίῳ προεκομίσαμεν εἰς ὀσμὴν εὐωδίας, ἤγουν ἀπόδειξιν τῆς εἰς αὐτὸν εἰλικρινοῦς ὁμολογίας, κήρυκας ὑμᾶς ἀληθείας πανταχοῦ τοῖς πᾶσι παραστησάμενοι, διὰ τῆς αὐτῶν ἐπωφελοῦς ἀναγνώσεως. Ὀσμὴ γὰρ ἔσεται ζωῆς ἐκ ζωῆς τοῖς τὴν ἡμετέραν πίστιν ἐναργῶς μιμουμένοις. Ἵνα δὲ τῆς τοιαύτης ἡμῶν ὑπέρ ὑμῶν ἱερουργίας τὸ τίμιον ἔργον καὶ ὑμῖν αὐτοῖς εν πληροφορίᾳ πάσῃ ποιήσωμεν, αὐτὰ παρ' ἡμῶν ἐπὶ τοῦ παρόντος πραχθέντα συνειλημμένον ἔχονται καθὼς εἴρηται τὸ διαυγές ἤτοι τὸ μαργαρῶδες τῶν ὑμερέρων λόγων, μετὰ τῆς ἐγκυκλίου ἡμῶν ἐπιστολῆς, πρὸς ὑμᾶς ἀπεστείλαμεν διὰ Θεοδώρου καὶ Λεοντίου τῶν εὐλαβῶν μοναχῶν τῆς εὐαγοῦς λαύρας, ἵνα τοῖς ἡμετέροις ἐπιστημόνως ἐνατενίσαντες δόγμασιν , ταυτὸν δὲ λέγειν, τοῖς ἀποστολικοῖς καὶ πατρικοῖς τῆς κατολικῆς Ἐκκλησίας κηρύγμασιν, εἴπητε καὶ ὑμεῖς ἐν ἐπιγνώσει θείᾳ γενόμενοι, μὴ ἐκστάντες ὅλως κατὰ ψυχὴν, ἀλλὰ γρηγοροῦντες ἀεὶ τῇ διανοίᾳ· Τοῦτο οὖν ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστῶν ἡμῶν, καὶ σὰρξ ἐκ τῆς σαρκὸς ἡμῶν· ἅτε δὴ τὴν αὐτὴν ἐν τοῖς ὑπὲρ ἀληθείας νοήμασί τε καὶ ῥήμασι διὰ πάντων εὑρίσκοντες συγγένειάν τε καὶ συμπνοιαν. Αὔτη κληθήσεται πίστις ἀληθής προεγνωμένη μὴν τῷ Θεῷ πρὸ πάντων τῶν αἰώνων, φανερωθεῖσα δὲ νῦν δι' ἡμᾶς, καὶ χαρισθεῖσα πᾶσιν ἡμῖν τοῖς εἰς αὐτὸν ὀρθοδόξως πιστεύουσιν, ὄτι ἐξ αὐτοῦ τοῦ ἀληθῶς πιστευομένου Χριστοῦ ληφθεῖσα διὰ τοῦ σωτηρίου κηρύγματος, δεδώρηται πρὸς περιποίησιν τῶν ἡμετέρων ψυχῶν. Δι' ἢν οὐ μόνον πατέρα καὶ μητέρα καταλείψει πάντως ὁ εὐσεβὴς καὶ ὁρθόδοξος ἄνθρωπος, ἀλλὰ καὶ τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν, καὶ αὐτὴ μόνη προσκολληθήσεται κατὰ τὴν ἀπαθῆ τε καὶ ἄμεμπτον τῆς πατρικῆς διδασκαλίας ἑνότητα. Τὸ γὰρ μυστήριον τοῦτο μέγα ἐστὶν, ἐγὼ δὲ λέγω, φησὶν ὁ θεῖος Ἀπόστολος, εἰς Χριστὸν καὶ εἰς τὴν Ἐκκλησίαν. Κατανοήσατε οὖν, ἀγαπητοὶ, τὴν κλῆσιν ὑμῶν βεβαίως ταύτην φυλάσσοντες, καθὼς αὐτὴν παρελάβετε, διὰ τῶν εἰρημένων ἁγίων Πατρῶν, καὶ τῶν οἰκουμενικῶν πέντε συνόδων· ἐπειδὴ καὶ ἡμᾶς αὐτούς συνοδικῶς ὑπὴρ ὑμῶν προείρηται, καρποφορῆσαι ταύτην τῷ Θεῷ προσετρέψασθε, τὸν ὑμέτερον ἡμῖν δι' ὧν συνοδικῶς γεγραφήκατε ζῆλον ἐπιδειξάμενοι. Μὴ οὖν τῆς οἰκείας ὁμολογίας παραβάται γενηθῶμεν, δι' ἀνάγκην ἢ ἀπάτην τῶν ὡς εἰκὸς προβαλλόντων ἢ πειραζόντων ἡμᾶς, ἵνα μὴ τῆς παραβασίας εἰσπραχθῶμεν ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως εἰς αἰῶνας αἰώνων τὸν λόγον. Εἰ γὰρ ὁ δι' ἀγγέλων λαληθεὶς λόγος ἐγένετο βέβαιος καὶ πᾶσα παράβασις καὶ παρακοὴ ἔλαβεν ἔνδικον μισταποδοσίαν, πῶς ἡμεὶς ἐκφευξόμεθα τηλικαύτης ἀμελήσαντες σωτηρίας; Ἥτις ἀρχὴν λαβοῦσα λαλεῖσθαι διὰ τοῦ Κυρίου, ὑπὸ τῶν ἀκουσάντων, ἤγουν τῶν ἁγίων ἀποστόλων καὶ τῶν καθεξῆς αὐτοῦ μαθητῶν, εἰς ἡμᾶς ἐβεβαιώθη, ἐπιμαρτυροῦντος τοῦ Θεοῦ σημείοις καὶ τέρασι καὶ ποικίλαις δυνάμεσι, καὶ Πνεύματος ἁγίου μερισμοῖς, οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ γραφικαῖς καὶ λογικαῖς ἀποδείξεσι, καὶ πᾶσιν ἁπλῶς, οἷς τὸ κήρυγμα τῆς ἀληθείας ἐπιστώσαντο χρόνοις τοσούτοις. Ὅπερ καὶ ἡμεῖς συνοδικῶς ἐκυρώσαμεν εἰς σύστασιν μὲν τῆς καθολικῆς Ἐκκλησίας, κατάκρισιν δὲ τῶν ταύτην πάλαι καὶ νῦν πολεμησάντων αἱρετικῶν, καὶ μάλιστα, τῶν ἐπὶ τῶν καθ' ἡμᾶς ἀναφυέντων χρόνων, Θεοδώρου φαμὲν τοῦ γενομένου τῆς Φαρὰν ἐπισκόπου, καὶ Κύρου τοῦ Ἀλεξανδρείας, καὶ Σεργίου τοῦ Κωνσταντινουπόλεως, καὶ τῶν αὐτοῦ διαδόχων, τῶν μὲν ἄχρι τέλους οὐ μετανοησάντων, τῶν δὲ, μέχρι τῆς σήμερον, τὴν αἵρεσιν ἰταμῶς ἐκδικούντων, καὶ διὰ τοῦτο ποτὲ μὲν μίαν, ποτὲ δὲ παντελῶς οὐδεμίαν θέλησιν καὶ ἐνέργειαν τῆς θεότητος καὶ τῆς ἀνθρωπότητος τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, κατὰ τοὺς πρὸ αὐτῶν ἀσεβεῖς αἱρετικοὺς, ἀνοήτως ὁμολογούντων, ἀνταλλαξαμένων τῆς ὀρθοδόξου τῶν Πατρῶν πίστεως, τὰς ἐπινοηθείσας αὐτοῖς καὶ ἐξ εἰσηγήσεως αὐτῶν γεγενημένας κατὰ τῆς καθολικῆς Ἐκκλησίας ἐκθέσεις καὶ τύπους. Ἐξ ὧν οὐκ ἀθωωθήσονται τῆς ἐπικέιμὲνης αὐτοῖς ἐκ τῶν ἁγίων Πατρῶν τε καὶ συνόδων φοβερᾶς ἀπειλῆς, μᾶλλον δὲ τῆς τοῦ Θεοῦ φοβερωτάτης κρίσεως. Τί γὰρ εὕροσαν ἐν τῇ ὀρθοδόξῳ πίστει πλημμέλημα, ὅτι ἀπέστησαν μακρὰν ἀπ' ἐμοῦ, λέγει Κύριος, καὶ ἐπορεύθησαν ὀπίσω τῶν ματαίων καὶ ἐματαιώθησαν. Οὐ γὰρ εἶπον οἱ ἱερεῖς αὐτῶν, Ποῦ ἔστι Κύριος, καὶ οἱ ἀντεχόμενοι τοῦ νόμου μου οὐκ ἠπίσταντό με, καὶ οἱ ποιμένες ἠσέβουν εἰς ἐμὲ, καὶ οἱ προφῆται αὐτῶν προεφήτευον τῇ Βάαλ, καὶ ὀπίσω ἀνωφελῶν ἐπορεύθησαν, Διὰ τοῦτο κριθήσομαι πρὸς αὐτούς, λέγει Κύριος. Νοήσατε γὰρ σφόδρα καὶ ἴδετε, εἰ γέγονε τοιαῦτα, εἰ ἀλλάξονται ἔθνη θεοὺς αὐτῶν, καὶ αὕτοι οὐκ εἰσὶ θεοί. Ὁ δὲ λαός μου ἠλλάξαντο διὰ τῆς ἀπάτης τῶν εἰρημένων ἀνδρῶν, τὴν δόξαν αὐτοῦ ἐξ ἧς οὐκ ὠφεληθήσεται. Διὸ παρακαλοῦμεν ὑμᾶς, ἀγαπητοὶ ἀδελφοὶ, ἀξίως περιπατῆσαι τῆς κλήσεως, ἧς ἐκλήθητε διὰ πάσης ταπεινοφροσύνης καὶ πρᾳότητος μετὰ μακροθυμίας ἀνεχόμενοι ἀλλήλων ἐν ἀγάπῃ· σπουδάζοντες τηρεῖν τὴν ἑνότητα τοῦ πνεύματος, ἐν τῷ συνδέσμῳ τῆς εἰρήνης, ἣν σῶμα καὶ ἣν πνεῦμα καθὼς καὶ ἐκλήθητε ἐν μιᾷ ἐλπίδι τῆς κλήσεως ἡμῶν, εἷς Κὺριος, μία πίστις, ἓν βάπτισμα, μὴ ἐγκαταλιπόντες τὴν ἐπισυναγωγὴν ἑαυτῶν, καθὼς ἔθος τισὶν, οἷς τὸ κρῖμα ἔκπαλαι οὐκ ἀργεῖ, καὶ ἡ ἀπώλεια αὐτῶν, οὐ νυστάζει. Πεπείσμεθα δὲ περὶ ὑμῶν, ἀγαπητοὶ ἀδελφοὶ, ὅτι εὐκοπώτερον ἡγεῖσθαι τὸν οὐρανὸν καὶ τὲν γῆν παρελθεῖν, ἢ ἰῶτα ἓν, ἢ μίαν κεραίαν. Ὅπερ ἐστὶ θεότης τοῦ αὐτοῦ καὶ ἀνθρωπότης, σχήματι σταυροῦ τυπούμεναι μυστικῶς, τοῖς νοητῶς νοοῦσι τὰ παρακείμενα, ἐκ τῆς παραδοθείσης ὑμῖν ἐκ τῶν ἁγίων Πατρῶν καὶ συνόδων πίστεως, τῆς καὶ παρ' ὑμῶν ἐγγράφως πρὸς ἡμᾶς καὶ συνοδικῶς ὁμολογηθείσης, δι' ἧς εὐσεβῶς ἐκηρύξατε αὐτὸν τὸν μόνον δυνάστην Θεὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν, δύο κεκτῆσθαι φύσεις καθ' ὑπόστασιν ἡνωμένας ἀσυγχύτως καὶ ἀδιαιρέτως, καὶ δύο φοσικὰς θελήσεις, καὶ δύο φυσικὰς ἐνεργείας, ἄκτιστον καὶ κτιστὴν, θείαν καὶ ἀνθρωπίνην συμφυῶς ἡνωμένας, ὡς ἀπόδειξιν ἀληθῆ τοῦ, τὸν αὐτὸν καὶ ἕνα Κύριον ἡμῶν καὶ Θεὸν, τέλειον ἐν θεότητι, καὶ τέλειον τὸν αὐτὸν ἐν ἀνθρωπότητι, μόνης δίχα τῆς ἁμαρτίας ὑπάρχειν, ὡς ὁμοούσιον τῷ Θεῷ καὶ Πατρὶ, κατὰ τὴν αὐτοῦ θεότητα, καὶ ὁμοούσιον τῇ ἀειπαρθένῳ κατὰ τὴν αὐτοῦ ἀνθρωπότητα, καὶ ὅλον τὸν αὐτὸν ἐν τοῖς ἰδίοις, ἀνάρχως καὶ ἀϊδίως, καὶ ὅλον τὸν αὐτὸν ἐν τοῖς ἡμετέροις ἐπ' ἐσχάτων τῶν αἰώνων ἀμειώτως καὶ ἀφαντασιάστως. Ἐν τούτῳ γὰρ τῷ θείῳ κηρύγματι βεβαίως ὁ τῆς Ἐκκλησίας θεμέλιος ἕστηκεν ἀῤῥαγὴς, ἀσάλευτον ἔχων τὴν σφραγίδα τῆς ἀληθοῦς τῶν Πατρῶν ὁμολογίας. Σκοπήσατε οὖν ἀκριβῶς, ἀδελφοὶ, μή τις ὑστερῶν ἀπὸ τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ τῆς δι' αὐτῶν τῶν ἁγίων παραδοθείσης ἡμῖν, μήτις ῥίζα πικρίας ἄνω φύουσα, ἐνοχλεῖ, καὶ δι' αὐτῆς μιανθῶσι πολλοὶ γινώσκοντες, ὡς οὐ ψηλαφωμένῳ καὶ κεκαυμένῳ πυρὶ προσεληλύθαμεν Σιὼν ὄρει καὶ πόλει Θεοῦ ζῶντος, Ἱερουσαλὴμ ἐπουρανίῳ, καὶ μυριάσιν ἀγγέλων ἐν πανηγύρει, καὶ Ἐκκλησίᾳ πρωτοτόκων ἀπογεγραμμένων ἐν οὐρανοὶς, καὶ κριτῇ Θεῷ πάντων καὶ πνεύμασι δικαὶων τετελειωμένοις, καὶ διαθήκῃ νέᾳ, μεσίτῃ Ἰησοῦ καὶ αἵματι ῥαντισμοῦ κρεῖττον λαλοῦντι παρὰ τὸν Ἄβελ, καὶ ἐλέγχοντι φοβερῶς καὶ ἀποτόμως τοὺς παραβάτας γινομένους τῆς εἰς αὐτὸν ὀρθοδόξου πίστεως· διὸ τὰς παρειμένας χεῖρας καὶ τὰ παραλελυμένα γόνατα ἀνορθώσαντες, καὶ τροχίας ὀρθὰς ποιήσαντες τοῖς ποσὶν ἡμῶν, ἐπὶ τὸ βραβεῖον τῆς ἄνω κλήσεως σπεύδωμεν, ἐπιλανθανόμενοι μὲν τῶν ὀπίσω τῆς ἑαυτῶν διανοίας πορευθέντων αἱρετικῶν, τοῖς ἔμπροσθεν τετελειωμένοις, ἡμῶν ἐν ὀρθοδόξῳ πίστει Πατράσιν ἐπεκτεινόμενοι, οἵ τινες ἡμῖν ἐλάλησαν τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ· ὧν ἀναθεωροῦντες τὴν ἔκβασιν τῆς ἀναστροφῆς, μιμεῖσθε τὴν πίστιν, ἧς χάριν ἀναφέρομεν θυσίαν αἰνέσεως διὰ παντὸς τῷ Θεῷ, τουτέστι καρπὸν χειλέων ὁμολογούντων τῷ ὀνόματι αὐτοῦ· τοιαύταις γὰρ θυσίαις εὐαρεστεῖται ὁ Θεός. Βασιλείαν οὖν ἀσάλευτον παραλαβόντες, ἔχομεν χάριν δι' ἧς λατρεύομεν εὐαρέστως τῷ Θεῷ μετ' εὐλαβείας καὶ αἰδοῦς. Καὶ γὰρ ὁ Θεὸς ἡμῶν πῦρ καταναλίσκον τοὺς ὑπεναντίους, ὃν ὡς φῶς ὄντα κατὰ φύσιν ἀπρόσιτον, καὶ ἀπαύγασμα τῆς δόξης καὶ χαρακτὴρ τῆς πατρικῆς ὑποστάσεως, ἀξιωθείητε νῦν τε καὶ ὕστερον σὺν ἡμῖν κατιδεῖν, ταυτὸν δὲ λέγειν, τοῖς ἀπ' αἰῶνος ἁγίοις διὰ τῆς εἰς αὐτὸν εἰλικρινοῦς, καὶ ὀρθοδόξου πίστεως κληροδοτοῦνταας κατ' ἐπαγγελίαν ὑμῖν, ἃ ὀφθαλμὸς οὐκ εἶδε, καὶ οὖς οὐκ ἤκουσε, καὶ ἐπῖ καρδίαν ἀνθρώπου οὐκ ἀνέβη, ἃ ἡτοίμασεν ὁ Θεὸς τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτὸν, μεθ' οὗ τῷ πατρὶ σὺν τῷ ἁγίῳ πνεύματι, δόξα, τιμὴ, κράτος, προσκύνησις, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
|
(Act. IV) (Jerem. II, juxta LXX) (Hebr. XI) (Joan. XV) (nostra enim, secundum indivisam Spiritus communionem
vestra sunt) (Gen. II) (Ephes. V) (Jerem. IV) (Ephes. IV) (Hebr. XII, 18, 22, etc.) (Hebr. XIII, 15) (Hebr. XII) (ὑμῶν γάρ εἰσι τὰ ἡμέτερα κατὰ τὴν ἀδιαίρετον
κοινωνίαν τοῦ Πνεύματος)
|
[ Vel, ac ejus discipulis] [ Vel, ectheses ac typos]
|
http://viaf.org/viaf/11515595
|
[] | |
Martinus I
| 5 |
EPISTOLA V, AD JOANNEM EPISCOPUM PHILADELPHIAE. Constituit eum in Oriente vicarium cum potestate constituendi episcopos, et presbyteros, lapsosque ad fidem redeuntes in pristino dignitatis gradu collocandi; improbat Macedonii et Petri electionem ab haereticis factam; mittit acta concilii publicanda.
|
Joanni episcopo Philadelphiae Martinus servus servorum Dei, sanctae ejus catholicae et apostolicae Romanorum Ecclesiae episcopus.
|
Fidelis sermo, et omni acceptione dignus, quem de te accepimus, dilecte frater, et ex iis quae ad nos a te scripta sunt, et ab iis qui experimentum jam coeperunt spiritualis tuae secundum Deum conversationis, Stephano nempe dilecto coepiscopo nostro, et comitibus ejus, monachis mansionis sancti Theodosii. Notum enim fecerunt nobis studium te de iis habere, in quibus episcopum esse oportere apostolicus sermo determinat: Sobrium, prudentem, ornatum, hospitalem, doctorem, modestum, non litigiosum, non cupidum, suae Ecclesiae bene praepositum . Haec igitur audientes, gratiam habemus Deo, cui servimus a juventute nostra, qui confortavit vos cum omnibus qui eum diligunt, ut ad mensuram perveneritis hujusmodi Deo amabilis virtutis; quoniam iis qui secundum propositum vocati sunt, omnia cooperatur, qui nobis etiam omnia divinae ejus virtutis, quae ad vitam et pietatem pertinent, donavit per cognitionem ejus qui vocavit nos propria gloria et virtute; per quae pretiosae magnaeque promissiones donatae sunt, ut per haec simus divinae consortes naturae, fugientes ejus quae in mundo est concupiscentiae corruptionem. Sic igitur procedentem in Domino, et ascensiones ad eum facientem de gloria in gloriam, charitatem tuam exhortamur, religiosissime frater, nostram istic vicem implere, id est, in Orientis partibus, in omnibus ecclesiasticis functionibus atque officiis, ut in hoc maxime, sicut oportet, suscites gratiam Dei, quae in te est per impositionem sacerdotalis dignitatis, et nostrae apostolicae vicis. Non enim dedit nobis Deus spiritum timoris, sed fortitudinis, et dilectionis, et prudentiae , ad tollendam omnem haeresim, quae verbo fidei adversatur, et ad omne vitium expugnandum, quod virtuti divinae contrarium sit; ut sic prosperans in Domino, ea quae desunt corrigas, et constituas per omnem civitatem earum quae sedi tum Jerosolymitanae, tum Antiochenae, subsunt, episcopos et presbyteros, et diaconos: hoc tibi omni modo facere praecipientibus nobis ex apostolica auctoritate, quae data est nobis a Domino per Petrum sanctissimum, et principem apostolorum, propter angustias temporis nostri, et pressuram gentium, ne usque in finem in illis partibus deficiat sacerdotalis decoris eximius ordo, ac ne inde de caetero nostrae religionis magnum et venerandum mysterium ignoretur, si jam non sit sacerdos, et sacrificium aut spirituale libamen, quod jugiter Deo in odorem suavitatis pro salute populi offeratur. Nam oportet in hoc maxime tempore pastoribus spiritualibus frequentari ac muniri quae ubique sunt Dei catholicas Ecclesias, quo juxta ipsius Domini praedictiones, tribulationes propter peccata nostra venerunt, quales non fuerunt ab initio mundi usque modo, neque fient, cum quibus et magnae scandalorum tentationes, ut in errorem inducantur, si fieri potest, etiam electi . Quocirca ne differas omnimodo, dilecte, implere, juxta praeceptum nostrum, episcopis, et presbyteris, et diaconis, quae istic sunt catholicas Ecclesias, qui per propriam eorum conversationem in omnibus bonis testimonium habeant. Oportet enim episcopum, sicut beatus Paulus dicit, sine crimine esse, sicut Dei dispensatorem, non superbum, non iracundum, non vinolentum, non percussorem, non turpis lucri cupidum; sed hospitalem, benignum, prudentem, justum, sanctum, continentem, amplectentem eum qui secundum doctrinam est, fidelem sermonem, ut potens sit exhortari in doctrina sana, et eos qui contradicunt arguere; presbyteros sobrios, prudentes, sanos in fide, in dilectione, in patientia; diaconos similiter pudicos, non bilingues, non multo vino deditos, non turpe lucrum sectantes. Hoc enim faciens, et teipsum salvabis, et rationabiles Dei greges, incursum effugientes luporum, hujusmodi sacerdotum diligentia. Dolor enim mihi est magnus, et incessabilis molestia cordi meo, quoadusque per vestrum in Christo studium, hoc opus absolutum videam, quando quidem hoc et prius apostolica haec sedes fieri praecepit per memoratum Stephanum, dilectum coepiscopum nostrum. Sed hoc salutare propositum ad effectum venire prohibuerunt, qui talia prohibere dignos seipsos praestiterunt; qui pro arbitratu suo ea quae aedificationis sunt nota ei omnino non fecerunt, nempe praecepta demandatae vicis apostolicae hujus cathedrae, quibus jussus est electiones ibi facere eorum qui ad curam christianissimi populi deligendi sunt; solummodo autem ei significarunt de depositione, timorem Domini minime cogitantes, neque in his formidabilem ejus indignationem. Quoniam igitur, ut nosti, dilecte frater, in aedificationem magis quam in destructionem a Domino potestatem accepimus, studio tibi sit ea quae aedificationis sunt operari, dato tibi per nos ejus discipulos apostolico praecepto et potestate; et gratia dignos promovere nequaquam dubites ad incolumitatem et securitatem Ecclesiae catholicae, cum magna dilectione exhortans eos qui jam depositi sunt converti ad Dominum; potest enim eos rursum in admirabilem lucem suam adducere, qui haec facit et immutat, prout utilius est. Quocirca etiam hortatur propheta dicens eis: Accedite ad eum, et illuminamini, et facies vestrae non confundentur ; quae vero signantur lumine. Et: Si fuerint peccata vestra ut coccinum, quasi nix dealbabuntur; et si fuerint rubra quasi vermiculus, velut lana alba erunt. Si volueritis, et audieritis me, bona terrae comedetis. Lavamini, mundi estote, auferte novitates cogitationum vestrarum ab oculis meis; quiescite a commentitiis vestris dogmatibus; discite bene confiteri, quaerite orthodoxam fidem; et venite, et recipiam vos, dicit Dominus. Quare nimium propter ipsos aporior, donec rursum formetur in iis per fidem Christus. Unde pro ipsis indesinenter diu noctuque cum lacrymis obsecrationem facio, ut ipse qui propter nos in carne voluntarie passus est, rursum eos virtute proprii et vivifici sanguinis ad seipsum et nos indissolubiliter per sinceram concordiam uniat. Cognoscens igitur, dilecte, hujusmodi nostrum de ipsis moerorem, ne cesses per misericordiam Dei continenter eos hortari, et propheticam iis quotidie decantare vocem, quae dicit: Numquid qui cadit, non resurget; et qui aversus est, non revertetur ? Appropinquate mihi, et appropinquabo vobis , dicit Dominus; quia Deus appropinquans ego sum, et non Deus de longe . Prope enim Dominus omnibus invocantibus eum in veritate , quae a sanctis Patribus praedicatur. Et vero ne defatigeris hoc faciens. Scriptum est enim: Bonum facientes ne deficiatis. Optime autem audiens dicentem: Fratres mei, si quis ex vobis erravit a veritate, et convertit quis eum, scire debet, quoniam qui convertere fecerit peccatorem ab errore viae suae, salvabit animam ejus a morte et operiet multitudinem peccatorum . Et rursum: Si separaveris pretiosum a vili, quasi os meum eris; et convertentur ipsi ad te, et tu non converteris ad eos. Et dabo te populo huic in murum aeneum, fortem . Quapropter si virtuti gratiae mentem obsequentem habebunt, et obedientem aurem, ut persuadeantur, et audiant vocem Domini, ut eum per veram confessionem cognoscant; confirma unumquemque eorum in proprio ordine, scriptos libellos ipsis dantibus de orthodoxa fide, ut fructum Deo ferant, aliorum conversionem et meliorationem, atque ut multum fructum afferentes, majore a Deo honore digni habeantur. Hoc etiam omnino advertet charitas tua, in iis qui ab ipsa confirmantur, aut eliguntur, ne quo modo, praeter haeresim quae ab ipsis dato libello evacuatur, alia quaedam peccata, nota canone, eorum impediant vel confirmationem, vel electionem. Impossibile enim est ea contegere, vel praetermittere, quae continentem locum defensionis non habent; sed omnino in iis qui libenter peccant et amant peccare, denegare oportet eam veniam quae in hujusmodi lapsibus ex dispensatione datur, ne et ipsi propter canonis contemptum amplius graventur, et nos in culpa simus, injuste agendi iis licentiam permittentes. Defensores enim divinorum canonum et custodes sumus, non praevaricatores, quandoquidem praevaricationibus conjunctae manifesto retributiones sunt. Cujus rei gratia, hortamur canonem observari in iis qui praeter mentem ac scientiam seipsos elegerunt vel delecti sunt in patriarchia beatae memoriae Sophronii. Qui sane ante ipsius patriarchiam, vel post decessum in Domino, a quibusdam non convenienter electi sunt, propter angustiam temporis, vel quod ejus copia non esset, qui, judicio adhibito, sive juxta canones eligere deberet, vel permittere, tales datis scriptis libellis confirmari mandamus, nullatenus inde canoni praejudicio facto. Novit enim canon afflictorum temporum persecutionibus veniam tribuere, in quibus contemptus non praecessit, praevaricationem redarguens, sed angustia magis et penuria, quae propter necessitatem ex misericordia cogit multam diligentiam praetermittere. Sed haec de istis. Ejus vero qui false episcopatus sibi nomen affinxit, Macedonii dico, importunas litterarum minas, sive protestationem, fortiter despuito, ut rabidi canis et temerarii latratum; auscultans ei qui dicit: Nolite timere opprobrium hominum, et contemptu eorum ne vincamini . Hunc enim episcopum catholica Ecclesia nullo modo novit, non solum quod is praeter canones in externa regione sine consensu, et absque ullo decreto, hanc sibi appellationem usurpavit, sed et quod consentiat haereticis qui haereseos suae appendicem, ejus electionem per contemptum tumultuarie fecerunt, quemadmodum et Petri, qui ab iis nominatus est et assimulatus episcopus Alexandriae, ut per plures et ascriptitias personas haeresim suam munitiorem utique reddant, quam una cum ipsis impraesentiarum canonice hic et synodaliter anathematizavimus, Theodorum, videlicet, qui Pharan episcopus fuit, et Cyrum, qui Alexandriae, et Sergium, qui Constantinopolis, ejusque successores Pyrrhum et Paulum, et eos qui similia ipsis senserunt, aut sentiunt, vel sentient, et usque in finem non poenituerint, aut se correxerint: quibuscum et typum quae ex suggestione ipsius Pauli nuper facta est, contra integritatem nostrae Christianae fidei: definientes, ut ubique omnes orthodoxi pie sentiant et confiteantur, sicut tradiderunt nobis praecipui catholicae Ecclesiae Patres et sanctae universales quinque synodi, id est, duas ejusdem et unius Domini ac Dei nostri Jesu Christi secundum hypostasim unitas inconfuse et indivise naturas, ex quibus et in quibus constat; duasque juxta naturam operationes, ac duas juxta naturam voluntates, divinam et humanam, in uno et eodem connaturaliter unitas et servatas. Quae ut cognoscat tua in Domino spiritualis dilectio, ac per te omnes quae istic sunt Ecclesiae catholicae, haec ipsa a nobis hic synodaliter gesta, ad constituendam defendendamque catholicam Ecclesiam, una cum encycliis nostris et synodalibus litteris misimus per presbyterum et apocrisarium nostrum, abbatem Theodorum, et monachos sancti Theodosii religiosissimae mansionis, Joannem, Stephanum, Leontium, qui hujuscemodi nostrae apostolicae synodo interfuerunt, et per gratiam Dei ipso visu didicerunt quae insecuta sunt omnia, et canonice definita. Quae ipse firmiter custodiens, denuntia quoque omnibus, qui istic sunt, fidelibus populis inviolabiliter tenere, in propriarum salutem animarum. Quapropter testificor coram Deo et Jesu Christo et electis angelis, ut haec custodiens, amoto omni praejudicio, nihilque placendi causa faciens, sed ex pura conscientia, Evangelium gratiae tradas omnibus sicut accepisti et a sanctis Patribus, et a nobis ipsis, qui synodaliter sanctiones eorum confirmavimus. Ne igitur erubescas testimonium Domini nostri Jesu Christi, sed conforteris gratia ipsius; et quae audisti a nobis per multos testes, sive demonstrationes, ex Scripturis et ex Patribus, ea commenda fidelibus hominibus, qui idonei sint ad alios quoque docendos. Tu collabora Evangelio ex virtute Dei, ut bonus miles. Certa bonum certamen fidei, apprehende vitam aeternam. Quandoquidem manifeste magnum est pietatis sacramentum, quod manifestatum est in carne, justificatum est in spiritu, apparuit angelis, praedicatum est gentibus, creditum est in mundo, assumptum est in gloria. Propter quod haec doce et exhortare, testificans coram Deo, non excitare pugnas verborum absque utilitate, ad subversionem fidei. Si quis autem aliter docet, et non acquiescit sanis sermonibus Domini nostri Jesu Christi, et ei quae secundum pietatem est doctrinae; superbus est, nihil sciens, sed languens circa quaestiones et pugnas verborum importunas, ex quibus oriuntur invidiae, contentiones, blasphemiae, suspiciones malae, conflictationes hominum mente corruptorum, et qui veritate privati sunt , reprobi circa fidem, sed ultra non proficient. Insipientia enim eorum manifesta erit omnibus, sicut et illorum fuit: id est illorum, qui ante ipsos fuerunt, haereticorum, quos devitans, charissime, permane in iis quae didicisti, et credita sunt tibi, sciens a quibus didiceris . Nemo sacerdotium tuum contemnat, sed forma sis omnibus in sermone, in conversatione, in dilectione, in fide, in sanctitate. Attende lectioni, exhortationi, doctrinae. Noli negligere gratiam quae in te est, quae data est tibi per sacerdotalem dignitatem, et functionem nostrae apostolicae vicis, ut profectus tuus manifestus ac testatus sit , et ante omnes ipsi Deo, apud quem susceptorum pro virtute et pietate laborum reposita est dignis laus et corona justitiae, quam reddet tibi justus judex, qui perfecte serves ejus orthodoxam fidem, et mandatum prompto animo impleas, in gloriosa ejus ac tremenda apparitione. Ecce vero in auxilium, ut magno studio, ac sine ullo impedimento, charitas tua ministerium impleat, a nostra apostolica auctoritate tibi commissum, hortati sumus Deo amabiles episcopos, ipsum dico Theodorum Esbuntiorum, et Antonium Bacathorum, adesse in omnibus, ac pro viribus inservire hujusmodi spirituali voluntati tuae; quibuscum et Georgium, dilectum presbyterum et archimandritam, et Petrum Christi amantem, Adraensem nempe, ac omnino eos qui in illis partibus fidem Dei verumque zelum habent, quorum merces plurima erit apud Deum, cum vobis promptitudinem animi studiique sui praestiterint in omni obedientia et gratiae perfectione. Ἰωάννῃ ἐπισκόπῳ Φιλαδελφείας Μαρτῖνος δοῦλος τῶν δούλων τοῦ Θεοῦ τῆς τῶν Ῥωμαίων ἁγίας αὐτοῦ καθολικῆς καὶ ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας ἐπίσκοπος. Πιστὸς ὁ λόγος καὶ πάσης ἀποδοχῆς ἄξιος, ὃν περὶ σοῦ κατηχήθημεν, ἀγαπητὲ ἀδελφέ, ἔκ τε τῶν πρὸς ἡμᾶς παρὰ σοῦ γραφέντων, καὶ ἐκ τῶν ἤδη πεῖραν λαβόντων, τῆς πατρικῆς σου κατὰ Θεὸν ἀγωγῆς· τουτέστι Στεφάνου τοῦ ἀγαπητοῦ συνεπισκόπου ἡμῶν, καὶ συνεκδήμων αὐτῶν γενομένων, ἐκ τῶν αὐτόθι μοναχῶν, τῆς τοῦ ἁγίου Θεοδοσίου μονῆς. Ἐγνώρισαν γὰρ ἡμῖν ἐν ἐκείνοις ἔχειν σε τὴν σπουδὴν, ἐν οἷς τὸν ἐπίσκοπον ὑπάρχειν ὁ ἀποστολικὸς ὁρίζεται λόγος, νηφάλιον, σώφρονα, κόσμιον, φιλόξενον, διδακτικὸν, πρᾷον, ἄμαχον, ἀφιλάργυρον, τῆς ἰδίας Ἐκκλησίας καλῶς προϊστάμενον. Ταῦτα τοίνυν ἀκούσαντες, χάριν, ἔχομεν τῷ Θεῷ, ᾧ λατρεύομεν ἐκ νεότητος ἡμῶν, τῷ δυναμώσαντι ὑμᾶς, σὺν πᾶσι τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτὸν, εἰς τὸ μέτρον τῆς τοιαύτης καταντῆσαι θεοφιλοῦς ἀρετῆς· ἐπειδὴ τοῖς κατὰ πρόθεσιν κλητοῖς οὖσι, πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθὸν, ὃς ἡμῖν καὶ πάντα τῆς θείας αὐτοῦ δυνάμεως, τὰ πρὸς ζωὴν καὶ εὐσέβειαν δεδώρηται, διὰ τῆς ἐπιγνώσεως τοῦ καλέσαντος ἡμᾶς, ἰδίᾳ δόξῃ καὶ ἀρετῇ, δι' ὧν τὰ τίμια καὶ μεγάλα ἐπαγγέλματα δεδώρηται, ἵνα διὰ τούτων γενώμεθα θείας κοινωνοὶ φύσεως, ἀποφυγόντες τὴν ἐν κόσμῳ ἐπιθυμίαν φθοράν. Οὕτω τοιγαροῦν προβαίνουσαν ἐν Κυρίῳ, καὶ τὰς ἀναβάσεις εἰς αὐτὸν ποιουμένην, ἀπὸ δόξης πρὸς δόξαν, προτρέπομεν τὴν σὴν ἀγάπην, εὐλαβέστατε ἀδελφὲ, τὸν ἡμέτερον αὐτόθι τόπον πληρῶσαι, τουτέστιν ἐν τοῖς μέρεσι τῆς ἀνατολῆς, ἐν πᾶσι τοῖς ἐκκλησιαστικοῖς κεφαλαίοις· ἵνα ἐν τούτῳ μάλιστα δεόντως ἀναζωπυρήσῃς τὸ χάρισμα τοῦ Θεοῦ, ὅ ἐστιν ἐν σοὶ διὰ τῆς ἐπιθέσεως τῆς ἱερατικῆς ἀξίας, καὶ τῆς ἡμετέρας ἀποστολικῆς τοποτηρησίας. Οὐ γὰρ ἔδωκεν ἡμῖν ὁ Θεὸς πνεῦμα δειλίας, ἀλλὰ δυνάμεως, καὶ ἀγάπης, καῖ σωφρονισμοῦ πρὸς τὸ πᾶσαν μὲν αἵρεσιν ἐξαφανίζειν, ἀντικειμένην τῷ λόγῳ τῆς πίστεως· πᾶσαν δὲ καταπαλαίειν ἐμπάθειαν, ἀρετῆς θείας οὖσαν ἀντίπαλον· ὡς ἂν οὕτως ἐν Κυρίῳ κατευοδούμενος, καὶ τὰ λείποντα ἐπιδιορθώσῃς, καὶ καταστήσῃς κατὰ πᾶσαν πόλιν, τῶν ὑπό τε τὸν Ἱεροσολύμων θρώνον τελουσῶν, καὶ τῶν ὑπὸ τὸν Ἀντιοχείας, ἐπισκόπους καὶ πρεσβυτέρους καὶ διακόνους· τοῦτό σοι ποιεῖν ἐκ πάντος τρόπου προστασσόντων ἡμῶν, ἐξ ἀποστολικῆς αὐθεντίας τῆς κεχαρισμένης ἡμῖν παρὰ Κυρίου διὰ Πέτρου τοῦ παναγίου καὶ κορυφαίου τῶν ἀποστόλων, διά τε τὴν στένωσιν τοῦ καθ' ἡμᾶς καιροῦ, καὶ τὴν συνοχὴν τῶν ἐθνῶν· ἵνα μὴ εἰς τέλος ἐν τοῖς μέρεσιν ἐκείνοις ἐκλείψῃ τῆς ἱερατικῆς εὐπρεπείας ὁ ἐξαίρετος κόσμος, καὶ ἐκ τούτου λοιπὸν ἀγνοηθῇ τὸ μέγα τε καὶ σεβάσμιον τῆς ἡμετέρας θρησκείας μυστήριον, οὐκ ὄντος ἱερέως ἔτι καὶ θυσίας, ἢ σπονδῆς εἰς ὀσμὴν εὐωδίας τῷ Θεῷ προσαγομένης ἐνδελεχῶς ὑπὲρ τῆς τοῦ λαοῦ σωτηρίας. Δέον γάρ ἐστιν ἐπὶ τοῦ παρόντος μάλιστα καιροῦ, σπουδῇ πάσῃ καταπυκνωθῆναι ποιμέσι πνευματικοῖς τὰς πανταχοῦ τοῦ Θεοῦ καθολικὰς Ἐκκλησίας, ἡνίκα κατὰ τὰς αὐτοῦ τοῦ Κυρίου προῤῥήσεις, αἱ θλίψεις παραγεγόνασιν διὰ τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν, αἳ οὐ γεγόνασιν ἀπ' ἀρχῆς κόσμου, ἕως τοῦ νῦν, οὐδ' οὐ μὴ γένωνται, μεθ' ὧν καὶ οἱ μεγάλοι πειρασμοὶ τῶν σκανδάλων, ὥστε πλανηθῆναι, εἰ δυνατὸν, καὶ τοὺς ἐκλεκτούς. Διὸ μὴ ἀναβάλλῃ παντοίως ἀγαπητὲ, πληρῶσαι, κατὰ τὴν ἡμετέραν πρόσταξιν, ἐπισκόπων, καὶ πρεσβυτέρων, καὶ διακόνων, τὰς αὐτόθι καθολικὰς Ἐκκλησίας ἐν πᾶσιν ἀγαθοῖς μεμαρτυρημένων, διὰ τῆς οἰκείας αὐτῶν ἀναστροφῆς. Δεῖ γὰρ τὸν ἐπίσκοπον, καθά φησιν ὁ μακάριος Παῦλος, ἀνέγκλητον εἶναι ὡς Θεοῦ οἰκονόμον, μὴ αὐθάδη, μὴ ὀργίλον, μὴ πάροινον, μὴ πλήκτην, μὴ αἰσχροκερδῆ, ἀλλὰ φιλόξενον, φιλάγαθον, σώφρονα, δίκαιον, ὅσιον, ἐγκρατῆ, ἀντεχόμενον τοῦ κατὰ τὴν διδαχὴν πιστοῦ λόγου, ἵνα δυνατὸς εἴη καὶ παρακαλεῖν ἐν τῇ διδασκαλίᾳ τῇ ὑγιαινούσῃ, καὶ τοὺς ἀντιλέγοντας ἐλέγχειν· πρεσβυτέρους ὁμοίως, νηφαλίους, σώφρονας, ὑγιαίνοντας τῇ πίστει, τῇ ἀγάπῃ, τῇ ὑπομονῇ· διακόνους ὡσαύτως, σεμνοὺς, μὴ διλόγους, μὴ οἴνῳ πολλῷ προσέχοντας, μὴ αἰσχροκερδεῖς. Τοῦτο γὰρ ποιῶν, καὶ σεαυτὸν σώσεις, καὶ τὰ λογικὰ τοῦ Κυρίου θρέμματα, τὴν τῶν λύκων ἐκφεύγοντα καταδρομὴν, διὰ τῆς τῶν τοιούτων ἱερέων ἐπιμελείας. Λύπη γάρ μοί ἐστι μεγάλη, καὶ ἀδιάλειπτος ὀδύνη τῇ καρδίᾳ μου μέχρις ἃν διὰ τῆς ὑμετέρας ἐν Κυρίῳ σπουδῆς, τοῦτο τὸ ἔργον ἀκούσω τετελειωμένον· ἐπειδὴ τοῦτο καὶ πρότερον ὁ καθ' ἡμᾶς ἀποστολικὸς γενέσθαι προσέταξε θρόνος, διὰ τοῦ ῥηθέντος Στεφάνου, τοῦ ἀγαπητοῦ συνεπισκόπου ἡμῶν. Ἀλλ' ἐνυπόδισαν εἰς ἔργον προβῆναι, τὴν τοιαύτην σωτήριον πρόθεσιν, οἱ τὰ τοιαῦτα διακωλύειν ἀξίους ὄντας ἑαυτοὺς παραστήσαντες, οἵτινες καθὼς ἠθέλησαν τὰ μὲν τῆς οἰκοδομῆς αὐτῷ παντελῶς οὐκ ἐγνώρισαν, ἤγουν τὰ περὶ τῆς τοποτηρησίας πραικέπτα τῆς καθ' ἡμᾶς ἀποστολικῆς καθέδρας, δι' ὧν προσετάγη ποιῆσαι τὰς χειροτονίας αὐτόθι, τῶν ὀφειλόντων χειροτονηθῆναι πρὸς ἐπιμέλειαν τοῦ χριστιανικωτάτου λαοῦ· μόνον δὲ τὸ τῆς καθαιρέσεως αὐτῷ κατεμήνυσαν, οὐκ ἐννοήσαντες τὸν τοῦ Κυρίου φόβον, οὐδὲ τὴν ἐπὶ τούτοις αὐτοῦ φοβερὰν ἀγανάκτησιν. Ἐπειδὴ οὗν, ὡς οἶδας, ἀγαπητὲ ἀδελφὲ, πρὸς οἰκοδομὴν μᾶλλον ἢ καθαίρεσιν παρὰ τοῦ Κυρίου τὴν ἐξουσίαν ἐλάβομεν, σπούδασον αὐτὸς τὰ τῆς οἰκοδομῆς ἐνεργῆσαι τῇ δεδομήνῃ σοι παρ' αὐτοῦ δι' ἡμῶν τῶν αὐτοῦ μαθητῶν ἀποστολικῇ προστάξει καὶ ἐξουσίᾳ· καὶ τοὺς ἀξίους τῆς χάριτος προβάλλεσθαι μηδαμῶς ἐνδοιάσης πρὸς ἀσφάλειαν τῆς καθολικῆς Ἐκκλησίας προτρεπόμενος, λίαν ἀγαπητικῶς, καὶ τοὺς ἤδη καθαιρεθέντας ἐπιστρέψαι πρὸς Κύριον· δύναται γὰρ αὐτοὺς καὶ πάλιν, εἰς τὸ θαυμαστὸν αὐτοῦ φῶς ἀγαγεῖν, ὁ ποιῶν πάντα καὶ μετασκευάζων πρὸς τὸ λυσιτελέστερον. Διὸ καὶ παραινεῖ λέγων αὐτοῖς ὁ προφήτης· Προσέλθετε πρὸς αὐτὸν καὶ φωτίσθητε, καὶ τὰ πρόσωπα ὑμῶν οὐ μὴ καταισχυνθῇ τῷ ἀληθινῷ φωτὶ σημειούμενα· καὶ ἐὰν ὦσιν αἱ ἁμαρτίαι ὑμῶν ὡς φοινικοῦν, ὡς χίονα λευκανῶ· ἐὰν δὲ ὦσιν ὡς κόκκινον, ὡς ἔριον λευκανῶ. Καὶ ἐὰν θελήσητε καὶ εἰσακούσητέ μου, τὰ ἀγαθὰ τῆς γῆς φάγησθε. Μόνον λούσασθε, καθαροὶ γίνεσθε, ἀφέλετε τὰς καινοτομίας ἀπὸ τῶν ψυχῶν ὑμῶν ἀπέναντι τῶν ὀφθαλμῶν μοῦ· παύσασθε τῶν ἐπεισάκτων ὑμῶν δογμάτων· μάθετε καλῶς ὁμολογεῖν, ἐκζητήσατε τὴν ὀρθόδοξον πίστιν· καὶ δεῦτε καὶ εἰσδέξομαι ὑμᾶς, λέγει Κύριος. Ἱκανῶς οὖν δι' αὐτοὺς ἀποροῦμαι, μέχρις ἂν πάλιν μορφωθῇ Χριστὸς ἐν αὐτοῖς διὰ τῆς πίστεως. Ὅθεν καὶ ἀδιάλειπτον ὑπὲρ αὐτῶν ἔχω νυκτὸς καὶ ἡμέρας μετὰ δακρύων τὴν δέησιν, ἵνα αὐτὸς ὁ δι' ἡμᾶς σαρκὶ πεπονθὼς ἑκουσίως, πάλιν αὑτοὺς τῇ δυνάμει τοῦ ἰδίου καὶ ζωοποιοῦ αἵματος, πρὸς ἑαυτὸν καὶ ἡμᾶς, ἀλύτως ἑνώσῃ, δι' ὁμονοίας εἰλικρινοῦς. Εἰδὼς οὖν, ἀγαπητὲ, τὴν τοιαύτην ἡμῶν περὶ αὐτῶν ἀθυμίαν, μὴ παύσῃ, διὰ τῶν οἰκτιρμῶν τοῦ Θεοῦ συντόνως αὐτοὺς παρακαλῶν, καὶ τὸ προφητικὸν αὐτοῖς ὡσημέραι κατεπᾴδων ῥητὸν τὸ φάσκον· Μὴ ὁ πίπτων οὐκ ἀνίσταται, ἢ ὁ ἀποστρέφων, οὐκ ἐπιστρέφει; ἐγγίσατέ μοι καὶ ἐγγιῶ ὑμῖν, λέγει Κύριος· ὅτι Θεὸς ἐγγίζων, ἐγώ εἰμι, καὶ οὐ Θεὸς πόῤῥωθεν. Ἐγγύς γὰρ Κύριος πᾶσι τοῖς ἐπικαλουμένοις αὐτὸν, ἐν ἀληθείᾳ τῇ κηρυττομένῃ παρὰ τῶν ἁγίων Πατρῶν. Ἀλλὰ μὴ ἀποκάμῃς τοῦτο ποιῶν. Γέγραπται γάρ· Τὸ καλὸν ποιοῦντες, μὴ ἐκκακεῖτε. Μάλιστα δὲ ἀκούων τοῦ λέγοντος· Ἀδελφοί μου, ἐάν τις ἐν ὑμῖν πλανηθῇ ἀπὸ τῆς ἀληθείας, καὶ ἐπιστρέψει τις αὐτὸν, γνωσκέτω, ὅτι ὁ ἐπιστρέψας ἁμαρτωλὸν ἐκ πλάνης ὁδοῦ, σώσει ψυχὴν αὐτοῦ ἐκ θανάτου, καὶ καλύψει πλῆθος ἁμαρτιῶν, καὶ πάλιν· Ἐὰν ἐξάγῃς τίμιον ἀπὸ ἀναξίου, ὡς στόμα μου ἔσῃ· καὶ ἀναστρέψουσιν αὐτοὶ πρὸς σὲ, καὶ σὺ οὐκ ἀναστρέψεις πρὸς αὐτοὺς. Καὶ δώσω σε τῷ λαῷ τούτῳ, ώς τεῖχος χαλκοῦν καὶ ὀχυρόν. Τοιγαροῦν ἐὰν τῇ δυνάμει τῆς χάριτος εὐήνιον ἕξουσι τὸν λογισμὸν, καὶ τὸ οὖς εὐήκοον εἰς τὸ πεισθῆναι καὶ ἀκοῦσαι φωνῆς Κυρίου τοῦ ἐπιγνῶναι αὐτὸν δι' ἀληθοῦς ὁμολογίας, κύρωσον ἕκαστον αὐτῶν ἐν τῇ ἰδίᾳ τάξει βεβαίως, ἐπιδιδόντων αὐτῶν ἐνυπογράφους λιβέλλους περὶ τῆς ὀρθοδόξου πίστεως, εἰς τὸ καρποφορῆσαι καὶ αὐτοὺς τῷ Θεῷ τὴν ἑτέρων ἐπιστροφὴν καὶ βελτίωσιν· ἵνα καρπὸν πολὺν φέροντες, μείζονος ἀξιωθῶσι παρὰ τοῦ Κυρίου τιμῆς. Τοῦτο δὲ σκοπήσει πάντως ἡ σὴ ἀγάπη, ἐν τοῖς παρ' αὐτῆς κυρουμένοις ἢ χειροτονουμένοις, μήπως πρὸς τῇ κατ' αὐτοὺς αἱρέσει τῇ καταργουμένῃ παρ' αὐτῶν διὰ τοῦ ἐπιδιδομένου λιβέλλου, καὶ ἕτερά τινα παραπτώματα τῷ κανόνι σεσημειωμένα κωλύει τούτων τὴν ἐπικύρωσιν ἢ τὴν χειροτονίαν. Ἀδύνατον γὰρ συγκαλύπτειν ἢ παρατρέξειν τὰ μὴ τόπον ἔχοντα προσηκόντως ἀπολογίας. Ἀλλὰ παραιτεῖσθαι παντελῶς ἐν τοῖς φιλαμαρτήμοσι τὴν ἐξ οἰκονομίας ἐπὶ τῶν τοιούτων ὀλισθημάτων συγγνώμην, ἵνα μὴ πλέον αὐτοί τε βαροῦνται διὰ τὴν καταφρόνησιν τοῦ κανόνος, καὶ ἡμεῖς ὑπὸ μέμψιν γενώμεθα, τοῦ παρανομεῖν αὐτοῖς ἐφιέντες τὴν ἄδειαν. Ἐκδικηταὶ γὰρ καὶ φύλακες, ἀλλ' οὐ παραβάται τῶν θείων κανόνων ὑπάρχομεν, ἐπειδὴ ταῖς παραβάσεσι, σύζυγοι προδήλως αἱ ἀνταποδόσεις τυγχάνουσιν. Οὗ τινος χάριν φυλαχθῆναι τὸν κανόνα παρεγγυῶμεν ἐπὶ τῶν παρὰ γνώμην καὶ εἴδησιν αὐτοχειροτονησάντων ἢ χειροτονηθέντων ἐπὶ τῆς πατριαρχίας τοῦ ἐν μακαρίᾳ τῇ μνήμῃ Σωφρονίου. Τοὺς μέν τοι πρὸ τῆς αὐτοῦ πατριαρχίας, ἢ μετὰ τὴν ἐν Κυρίῳ χειροτονηθέντας παρά τινων οὐ προσηκόντως, διὰ τὴν στένωσιν, ὡς εἴρηται, τοῦ καιροῦ, καὶ τὴν ἀπορίαν τοῦ χειροτονεῖν ἢ ἐπιτρέπειν ἐγκρίτως, ἤτοι κατὰ κανόνας, ὀφείλοντος, τοὺς τοιούτους κυρωθῆναι προστάσσομεν, διὰ τῆς ἐπιδόσεως τῶν ἐνυπογράφων λιβέλλων, οὐδαμῶς ἐντεῦθεν τοῦ κανόνος προκριματιζομένου τοῦ σύνολον. Οἶδε γὰρ ὁ κανὼν ἀπονέμειν συγγνώμην, τοῖς τῶν θλιβερῶν καιρῶν διωγμοῖς, ἐν οἷς, οὐ προήγηται μὴν καταφρόνησις ἐλέγχουσα τὴν παράβασιν· συνοχῇ δὲ μᾶλλον καὶ ἀπορίᾳ βιαζομένῃ πως διὰ τὴν ἀνάγκην, ἐξ οἴκτου παραχωρεῖν τὴν ἀκρίβειαν. Ἀλλὰ ταῦτα μὲν περὶ τούτων. Τοῦ γε μὴν ψευδωνύμως τὴν τῆς ἐπισκοπῆς ἑαυτῷ περιπλάσαντος ὀνομασίαν, Μακεδονίου λέγω, τὴν διὰ γραμμάτων ἄκαιρον ἀπειλὴν, ἤτοι διαμαρτυρίαν συντόνως διάπτυσον ὡς ὑλακὴν λυσσῶντος καὶ ἀτάκτου κυνός, ἀκούων τοῦ λέγοντος· Μὴ φοβεῖσθε ὀνειδισμὸν ἀνθρώπων, καὶ τῷ φαυλισμῷ αὐτῶν μὴ ἡττᾶσθε. Τοῦτον γὰρ οὐδαμῶς οἶδεν ἐπίσκοπον ἡ καθολικὴ Ἐκκλησία, οὐ μόνον διὰ τὸ παρὰ κανόνας αὐτὸν ἐπ' ἀλλοδαπῆς τὴν τοιαὐτην ἀσυμφώνως καὶ δίχα παντὸς ἐγκρίτου ψηφίσματος σφετερίσασθαι προσηγορίαν, ἀλλὰ καὶ τὸ ὁμόφρονά τε καὶ ὁμόδοξον ὑπάρχειν τοῖς αἱρετικοῖς· οἵ τινες καὶ πάρεργον τῆς ἰδίας αἱρέσεως τὴν αὐτοῦ φαυλίσαντες ἐσχεδίασαν χειροτονίαν· ὥσπερ οὖν καὶ τὴν Πέτρου τοῦ ὀνομασθέντος αὐτοῖς καὶ ἀναπλασθέντος ἐπισκόπου Ἀλεξανδρείας· ἵνα διὰ πλειόνων καὶ παραγράπτων προσώπων ὀχυρωτέραν δῆθεν τὴν ἑαυτῶν ἀποφήνωσιν αἵρεσιν· ἥν τινα σὺν αὐτοῖς ἐπὶ τοῦ παρόντος κανονικῶς ἐνθάδε καὶ συνοδικῶς ἀνεθεματίσαμεν, τουτέστι, Θεόδωρον τὸν τῆς Φαρὰν γενόμενον ἐπίσκοπον, καὶ Κύρον τὸν Ἀλεξανδρείας, καὶ Σέργιον τὸν Κωνσταντινουπόλεως, καὶ τοὺς αὐτοῦ διαδόχους, Πύῤῥον καὶ Παῦλον, καὶ τοὺς τὰ ὅμοια αὐτοῖς φρονήσαντας, ἢ φρονοῦντας, ἢ φρονήσοντας, καὶ μέχρι τέλους μὴ μετανοήσαντας, ἢ διορθωσαμένους, μεθ' ὧν καὶ τὸν ἀρτίως ἐξ εἰσηγήσεως αὐτοῦ τοῦ Παύλου γενόμενον τύπον κατὰ τῆς ἀμωμήτου ἡμῶν τῶν Χριστιανῶν πίστεως· ὁρίσαντες πανταχοῦ πάντας τοὺς ὀρθοδόξους, εὐσεβῶς φρονεῖν καὶ ὁμολογεῖν, ὡς παρέδωκαν ἡμῖν οἱ ἔγκριτοι τῆς καθολικῆς Ἐκκλησίας Πατέρες, καὶ αἱ ἅγιαι καὶ οἰκουμενικαὶ πέντε σύνοδοι, τουτέστι δύο τοῦ αὐτοῦ καὶ ἑνὸς Κυρίου ἡμῶν καὶ Θεοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καθ' ὑπόστασιν ἡνωμένας, ἀσυγχύτως καὶ ἀδιαιρέτως, τὰς φύσεις, ἐξ ὧν καὶ ἐν αἷς συνέστηκε· καὶ δύο τὰς κατὰ φύσιν ἐνεργείας, καὶ δύο τὰς κατὰ φύσιν θελήσεις, θείαν καὶ ἀνθρωπίνην, ἐν ἑνὶ καὶ τῷ αὐτῷ Χριστῷ συμφυῶς ἡνωμένας τε καὶ σωζομένας. Ὅθεν πρὸς τὸ γνῶναι τὴν σὴν ἐν Κυρίῳ πνευματικὴν ἀγάπην, καὶ διὰ σοῦ πάσας τὰς αὐτόθι καθολικὰς Ἐκκλησίας, αὐτὰ τὰ παρ' ἡμῶν ἐνταῦθα συνοδικῶς πραχθέντα πρὸς σύστασιν καὶ ἐκδίκησιν τῆς καθολικῆς Ἐκκλησίας μετὰ καὶ τῆς ἐγκυκλίου ἡμῶν καὶ συνοδικῆς ἐπιστολῆς, ἐστεὶλαμεν διὰ τοῦ πρεσβυτέρου καὶ ἀποκρισιαρίου ὑμῶν, τοῦ ἀββᾶ Θεοδώρου, καὶ τῶν μοναχῶν τῆς τοῦ ἁγίου Θεοδώρου, καὶ τῶν μοναχῶν τῆς τοῦ ἁγίου Θεοδωσίου εὐαγεστάτης μονῆς, Ἰοάννου, Στεφάνου, Λεοντίου, τῶν καὶ εὑρεθέντων ἐν τῇ τοιαύτῃ καθ' ἡμᾶς ἀποστολικῇ συνόδῳ, καὶ δι' αὑτοψίας, χάριτι Θεοῦ, μεμαθηκότων τὰ παρακολουθήσαντα πάντα καὶ ὁρισθέντα κανονικῶς. Ἅπερ αὐτὸς βεβαίως φυλάττων, καὶ πᾶσι παράγγελε τοῖς αὐτόθι πιστοτάτοις λαοῖς, ἀπαραβάτως κατέχειν, εἰς σωτηρίαν τῶν οἰκείων ψυχῶν. Οὗ χάριν διαμαρτύρομαι ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καὶ Ἰησοῦ Χριστοῦ, καὶ τῶν ἐκλεκτῶν ἀγγέλων ἵνα ταῦτα φυλάξας χωρὶς προκρίματος, μηδὲν ποιῶν κατὰ πρόσκλησιν, ἀλλὰ καθαρᾷ συνειδήσει τὸ Εὐαγγέλιον τῆς χάριτος παραδίδου πᾶσι, καθὼς παρέλαβες, ἔκ τε τῶν ἁγίων Πατρῶν, καὶ ἡμῶν αὐτῶν τῶν τὰ ἐκείνων θεσπίσματα συνοδικῶς κυρωσάντων. Μὴ οὖν ἐπαισχυνθῇς τὸ μαρτύριον τοῦ Κυρίου ἐμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἀλλ' ἐνδυναμοῦ τῇ χάριτι αὐτοῦ· καὶ ἃ ἤκουσας παρ' ἡμῶν διὰ πολλῶν μαρτύρων, ἤτοι Γραφικῶν καὶ Πατρικῶν ἀποδείξεων, ταῦτα παράθου πιστοῖς ἀνθρώποις, οἵτινες ἱκανοὶ ἔσονται καὶ ἑτέρους διδάξαι. Σὺ κακοπάθησον τῷ Εὐαγγελίῳ κατὰ δύναμιν Θεοῦ ὡς καλὸς στρατιώτης· ἀγωνίζου τὸν καλὸν ἀγῶνα τῆς πίστεως, ἐπιλαβοῦ τῆς αἰωνίου ζωῆς. Ἐπειδὴ ὁμολογουμένως, μέγα ἐστὶ τὸ τῆς εὐσεβείας μυστήριον, ὡς ἐφανερώθη ἐν σαρκὶ, ἐδικαιώθη ἐν πνεύματι, ὤφθη ἀγγέλοις, ἐκηρύχθη ἐν ἔθνεσιν, ἐπιστεύθη ἐν κόσμῳ, ἀνελήφθη ἐν δόξῃ. Διὸ ταῦτα συντόνως διδάσκει , καὶ παρακαλεῖ , διαμαρτυρόμενος ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, μὴ λογομαχεῖν ἐπ' οὐδενὶ χρησίμῳ, πρὸς διαστροφὴν τῆς πίστεως. Εἰ δέ τις ἑτεροδιδασκαλεῖ, καὶ μὴ προσέρχεται ὑγιαίνουσι λόγοις τοῖς τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ τῇ κατ' εὐσέβειαν διδασκαλίᾳ, τετύφωται, μηδὲν ἐπιστάμενος, ἀλλὰ νοσῶν περὶ ζητήσεις καὶ λογομαχίας ἀκαίρους, ἐξ ὧν γίνεται φθόνος, ἔρις, βλασφημίαι, ὑπόνοιαι πονηραὶ, διαπαρατριβαὶ ἀνθρώπων διεφθαρμένων τὸν νοῦν, καὶ ἀπεστερημένων τῆς ἀληθείας, ἀδοκίμων περὶ τὴν πίστιν· ἀλλ' οὐ προκόψουσιν ἐπὶ πλέον. Ἡ γὰρ ἄνοια αὐτῶν ἔκδηλος ἔσεται πᾶσιν ὡς καὶ ἡ ἐκείνων ἐγένετο, τουτέστι τῶν πρὸ αὐτῶν αἱρετικῶν. Οὓς ἐκτρεπόμενος, ἀγαπητὲ, μένε ἐν οἷς ἔμαθες καῖ ἐπιστώθης, εἰδὼς παρὰ τίνων ἔμαθες. Μηδείς σου τῆς ἱερωσύνης καταφρονείτω. Ἀλλὰ τύπος γίνου πᾶσιν ἐν λόγῳ, ἐν ἀναστροφῇ, ἐν ἀγάπῃ, ἐν πίστει, ἐν ἁγιότητι. Πρόσεχε τῇ ἀναγνώσει, τῇ διδασκαλίᾳ. Μὴ ἀμέλει τοῦ ἐν σοι χαρίσματος, ὃ ἐδόθη σοι διὰ τῆς ἱερατικῆς ἀξίας, καὶ τῆς ἀποστολικῆς ἡμῶν τοποτηρησίας· ἵνα ᾖ σου ἡ προκοπὴ φανερὰ, καὶ μεμαρτυρημένη πᾶσι, καὶ πρὸ πάντων αὐτῷ τῷ Θεῷ, παρ' ᾧ τῶν ὑπὲρ ἀρετῆς καὶ εὐσεβείας καμάτων, ἀπόκειται τοῖς ἀξίοις ὁ ἔπαινος, καὶ τῆς δικαιοσύνης ὁ στέφανος, ὃν ἀποδώσει σοι ὁ δίκαιος κριτὴς ἐντελῶς αὐτοῦ τὴν ὀρθόδοξον πίστιν τηροῦντι, καὶ προθύμως τὴν ἐντολὴν ἐκπληρώσαντι, κατὰ τὴν ἔνδοξον αὐτοῦ καὶ φοβερὰν ἐπιφάνειαν. Ἰδοὺ δὲ πρὸς σύναρσιν εἰς τὸ πληρῶσαι σπουδαίως καὶ ἀνεμποδίστως τὴν σὴν ἀγάπην τὴν ἐμπιστευθεῖσάν σοι παρὰ τῆς ἀποστολικῆς ἡμῶν αὐθεντίας διακονίαν προσετρεψάμεθα τοὺς θεοφιλεῖς ἐπισκόπους τῶν αὐτόθι, Θεόδωρον λέγω, τὸν Εσβούντων, καὶ Ἀντώνιον, τὸν Βακαθῶν, συνελθεῖν ἐν πᾶσι καὶ ἐξυπηρετῆσθαι κατὰ δύναμιν τῇ τοιαύτῃ πνευματικῇ διαθέσει· μεθ' ὧν καὶ Γεώργιον τὸν ἀγαπητὸν πρεσβύτερον καὶ Ἀρχιμανδρίτην, καὶ Πέτρον τὸν φιλόχριστον, λέγω δὴ, τὸν ἀπὸ Ἀδραῶν, καὶ ἁπλῶς τοὺς τῶν μερῶν ἐκείνων πίστιν Θεοῦ καὶ ζῆλον ἀληθῆ κεκτημένους. Ὧν ὁ μισθὸς πολὺς ἔσεται παρὰ Κυρίῳ, συμπροθυμουμένων ἡμῖν ἐν ὑπακοῇ πάσῃ καὶ τελειώσει τῆς χάριτος.
|
(I Tim. III) (II Tim. I) (Matth. XXII) (Isa. I) (Jerem.
VIII) (Jac. IV) (Jerem. XXIII, juxta LXX) (Psal. CXLIV) (Jac. V) (Jerem. XV) (ut
dictum est) (Isa. LI, juxta LXX) (I Tim. VI) (II Tim. III) (I Tim. IV)
|
[βαρῶνται] [Supple ἔξοδον] [δίδασκε] [παρακάλει]
|
http://viaf.org/viaf/11515595
|
[] | |
Martinus I
| 6 |
EPISTOLA VI, AD THEODORUM EPISCOPUM ESBUNTIORUM. Ostendit eum sua confessione haereticorum furorem repressisse, et ad obediendum Joanni Philadelphiae episcopo, quem constituerat vicarium, hortatur.
|
Theodoro episcopo Esbuntiorum, Martinus servus servorum Dei, sanctae ejus catholicae et apostolicae Romanorum Ecclesiae episcopus.
|
Est confusio adducens peccatum, et est confusio adducens gloriam et gratiam . Tu igitur, religiosissime frater, confusionem vituperabilem culpans, scripta tua secundum Deum satisfactione, gloriam tibi et gratiam acquisivisti: gloriam quidem, orthodoxam de ipso Domino ac Deo nostro confessionem; gratiam vero, splendorem tuorum in virtute illustrium studiorum: quibus non solum nobis innotuisti in pietate perfectus, sed et ipsi universorum Salvatori Christo cum multa libertate placitus, ut in vobis apostolicum illud de sanctis dictum impleatur: Sancti per fidem vicerunt regna, operati sunt justitiam, adepti sunt repromissiones, obturaverunt ora leonum, exstinxerunt impetum ignis, convaluerunt de infirmitate, fortes facti sunt in bello, castra verterunt exterorum . Vicisti enim, religiosissime frater, adversarii diaboli malum regnum, justitiam in fidei confirmatione operatus es: cujus gratia adeptus repromissiones Spiritus, haereticorum ora tanquam leonum obturasti, ac exstinxisti eorum impetum haereseos, quasi flammam ignis aspiratione gratiae; qua ita confortatus imbecillitatem sententiae illorum devicisti, fortis in bello contra eos suscepto fuisti, eorumque infirma adulterinorum dogmatum castra sufficienter vertisti, ac victor per proprium scriptum productus es ad victoriae auctorem, Salvatorem omnium Christum, qui idcirco sacerdotalem in te dignitatem apostolica confirmavit auctoritate. Verum ne cesses laudationes ejus in gutture perpetuo habere, eique placitum sacrificium offerre, rationabile obsequium tuum. Sic enim et supernae gloriae praesentia dignaberis, et coelestibus Christi muneribus imbueris. Quae autem synodaliter a nobis hic gesta sunt, ad confirmationem defensionemque Ecclesiae catholicae, id est, paternarum ejus ac synodalium definitionum, nuper misimus ei, qui a nobis vicarius canonice designatus est, dilecto fratri nostro et episcopo Philadelphensium civitatis: cui benefacitis assentientes, et omnes orthodoxos una vobiscum excitantes ad eorum articulorum implementum, qui ei pie commissi sunt, ad commendationem Ecclesiae catholicae. Nam pro eo multa vobis in sempiterno regno merces erit. Θεοδώρῳ ἐπισκόπῳ Ἐσβούντων, Μαρτῖνος δοῦλος τῶν δούλων τοῦ Θεοῦ καθολικῆς καὶ ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας ἐπίσκοπος. Ἐστὶν αἰσχύνη ἐπάγουσα ἁμαρτίαν, καὶ ἔστιν αἰσχύνη, δόξα καὶ χάρις. Τὴν οὖν διαβεβλημένην αἰσχύνην διαβαλὼν, εὐλαβέστατε ἀδελφὲ, τῇ κατὰ Θεὸν ἐγγράφῳ σου πληροφορίᾳ, δόξαν ἑαυτῷ καὶ χάριν περιεποιήσω· δόξαν μὲν τὴν εἰς αὐτὸν τὸν Κύριον ἡμῶν καὶ Θεὸν ὀρθόδοξον ὁμολογίαν· χάριν δὲ, τὴν λαμπρότητα τῶν ἐν ἀρετῇ φωτεινῶν αὐτοῦ σπουδασμάτων. Δι' ὧν οὐκ ἡμῖν μόνον ἐγνωρίσθης ὑπάρχων ἐν εὐσεβείᾳ τετελειωμένος, ἀλλά καὶ αὐτῷ τῷ Σωτῆρι τῶν ὅλων Χριστῷ σὺν παῤῥησίᾳ πολλῇ τυγχάνων, εὐάρεστος· ὡς καὶ ἐν ὑμῖν τὸ ἀποστολικὸν περὶ τῶν ἁγίων πληροῦσθαι ῥητὸν τὸ φάσκον· Οἱ ἅγιοι διὰ πίστεως κατηγωνίσαντο βασιλείας, εἰργάσαντο δικαιοσύνην, ἐπέτυχον ἐπαγγελιῶν, ἔφραξαν στόματα λεόντων, ἔσβεσαν δύναμιν πυρὸς, ἐνεδυναμώθησαν ἀπὸ ἀσθενείας, ἐγενήθησαν ἰσχυροὶ ἐν πολέμῳ, παρεμβολὰς ἕκλιναν ἀλλοτρίων. Κατηγωνίσω γὰρ, εὐλαβέστατε ἀδελφὲ, τοῦ ἀντικειμένου διαβόλου τὴν πονηρὰν βασιλείαν, ἐργασάμενος δικαιοσύνην ἐν τῇ βεβαιώσει τῆς πίστεως· ἧς χάριν τετευχὼς τῆς ἐπαγγελίας τοῦ Πνεύματος, ἐνέφραξας ὥσπερ λεόντων τὰ στόματα τῶν αἱρετικῶν, σβέσας αὐτῶν τὴν δύναμιν τῆς αἱρέσεως, ὥσπερ φλόγα πυρὸς τῇ ἐπιπνοίᾳ τῆς χάριτος. Ἐξ ἧς οὕτω δυναμωθεὶς κατεπάλαισας τὴν τῆς ἐκείνων διανοίας ἀσθένειαν, ἰσχυρὸς ἐν τῷ κατ' αὐτῶν πολέμῳ γενόμενος, καὶ τὰς ἀσυστάτους παρεμβολὰς τῶν κιβδήλων αὐτῶν δογμάτων ἱκανῶς κατακλίνας, νικητὴς προήχθης διὰ τοῦ οἰκείου γράμματος τῷ νικοποιῷ Σωτῆρι τῶν ὅλων Χριστῷ, ὃς διὰ τοῦτο τὴν ἱερατικὴν ἀξίαν ἐπὶ σοί διά τῆς Ἀποστολικῆς ἐκραταίωσεν αὐθεντίας· ἀλλὰ μὴ παύσῃ τὰς αἰνέσεις αὐτῷ ἐν τῷ λάρυγγι φέρων διὰ παντὸς, καὶ προσάγων αὐτῷ θυσίαν εὐάρεστον, τὴν λογικὴν λατρείαν. Οὕτω γὰρ καὶ τῆς ἄνω δόξης παραστάτης γενέσθαι καταξιωθήσῃ, καὶ μύστης τῶν οὐρανίων τοῦ Χριστοῦ δωρεῶν· τὰ δὲ συνοδικῶς ἡμῖν ἐνθάδε πραχθέντα πρὸς σύστασιν καὶ ἐκδίκησιν τῆς καθολικῆς Ἐκκλησίας, ταυτὸν δὲ λέγειν, τῶν πατρικῶν, καὶ συνοδικῶν αὐτῆς ὅρων καὶ θεσπισμάτων, ἀρτίως ἐστείλαμεν, τῷ παρ' ἡμῶν προβληθέντι κανονικῶς τοποτηρητῇ Ἰωάννῃ τῷ ἀγαπητῷ ἡμῶν ἀδελφῷ καὶ ἐπισκόπῳ τῆς Φιλαδελφέων πόλεως. Ὧι καλῶς ποιεῖτε αὐτοί τε συντρέχοντες, καὶ πάντας τοὺς ὀρθοδόξους σὺν ὑμῖν διεγείροντες, εἰς ἐκπλήρωσιν τῶν εὐσεβῶς ἐπιτραπέντων αὐτῷ κεφαλαίων, εἰς σύστασιν τῆς καθολικῆς Ἐκκλησίας, ἔσεται γὰρ ὑμῖν ὑπὲρ τούτου πολὺς ὁ μισθὸς, ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν.
|
(Eccle. IV) (Hebr. XI)
|
http://viaf.org/viaf/11515595
|
[] | ||
Martinus I
| 7 |
EPISTOLA VII, AD ANTONIUM EPISCOPUM BACATHORUM. Cum jam resipuerit, ut in fide catholica persistat, et Philadelphiae episcopo pareat, eum admonet.
|
Antonio episcopo Bacathorum Martinus servus servorum Dei, sanctae ejus catholicae et apostolicae Romanae Ecclesiae episcopus.
|
Decipi quidem et falli commune est propriumque humanae infirmitatis; at in melius commutari, solius opus est gratiae: quae erga eos qui secundum nos in omni sermone et opere digni sunt, perfecte bono Deo convenit, et sanctum eis optimae secundum eum conversationis spiritum firmiter praebet. Quod in vobis cum omni satisfactione evenisse, religiosissime frater, vestrae litterae significarunt, afferentes, per veram de Domino confessionem, bonam vestram bonique odoris fidem, quam in spiritu suscipientes, et secundum Deum ea delectati, sacerdotalis dignitatis unguentum ei retribuimus, ex auctoritate apostolica signatum: vos semper hortantes, ut in verbo gratiae permaneatis, ut exemplo aliis esse studeatis, eorum excitetis studium, et vestro zelo ad meliorem mentem omnes convertatis, qui superinductam novitatem secuti, in Domino resurgunt, ut illi cum omnibus sanctis rectas vias suas, gressus rectos facientes pedibus suis, per piam Patrum doctrinam, et efficacem mandatorum observationem. Hujus enim rei gratia flecto genua mea ad Deum et Patrem, a quo omne datum optimum, et omne donum perfectum descendit , ut det eis, secundum divitias gloriae suae, prompte conversis, confirmari per Spiritum ejus in interiori homine, ut rursus in eis habitet Christus per orthodoxam in eum fidem, utque sit unum ovile et unus pastor, is qui super omnes est Deus ac Dominus noster Jesus Christus, medium parietem maceriae solvens, et colligens eos qui longe sunt et qui prope, per lapidem angularem, in unam et eamdem salutarem confessionem: quam una nobiscum ipsi quoque firmiter tenentes, omnino confirmabimini, positi in sorte sanctorum, ad ea bona quae sensum et cogitationem omnem excedunt, perfruenda. Quae vero synodaliter a nobis hic gesta sunt ad commendationem defensionemque Ecclesiae catholicae, id est, paternarum et synodalium ejus definitionum ac decretorum, nuper misimus, canonice designato a nobis vicario, Joanni, dilecto fratri nostro et episcopo Philadelphensium civitatis: cui bene facitis consentientes, et omnes orthodoxos vobiscum excitantes, pro adimpletione eorum, qui pie ipsi commissi sunt, articulorum, in laudem Ecclesiae catholicae. Pro eo enim multa vobis merces in regno coelorum est reposita. Ἀντωνίῳ ἐπισκόπῳ Βακαθῶν, Μαρτῖνος δοῦλος τῶν δούλων τοῦ Θεοῦ τῆς τῶν Ῥωμαίων ἁγίας τοῦ Θεοῦ καθολικῆς καὶ Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας ἐπίσκοπος. Τὸ μὲν κλαπῆναι κοινὸν καὶ τῆς ἀνθρωπίνης ἴδιον ἀσθενείας, τὸ δὲ πρὸς τὸ κρεῖττον μεταβληθῆναι, μόνης τῆς χάριτος, τοὺς καθ' ὑμᾶς ἀξίους ἔν τε λόγῳ παντὶ καὶ ἔργῳ τῷ παναγάθῳ προσοικειούσης Θεῷ, καὶ τὸ πανάγιον αὐτοῖς ἀμεταθέτως παρεχομένης πνεῦμα τῆς ἀρίστης κατ' αὐτῶν πολιτείας. Ὅπερ ἐν πᾶσι πληροφορίᾳ γεγονὸς εἰς ὑμᾶς, εὐλαβέστατε ἀδελφέ, τὸ ὑμέτερον κατεμήνυσε γράμμα, φέρον εὐωδιάζουσαν ὑμῶν διὰ τῆς ἀληθοῦς εἰς τὸν Κύριον ὁμολογίας, τὴν ἐνάρετον πίστιν· ἧς ἀντιλαβόμενοι πνευματικῶς, καὶ ἐπ' αὐτῇ κατὰ Θεὸν εὐφρανθέντες, ἀντεδώκαμεν αὐτῇ τῆς ἱερατικῆς ἀξίας τὸ μύρον ἐξ ἀποστολικῆς αὐθεντίας ἐσφραγισμένον· προτρεπόμενοι διηνεκῶς ὑμᾶς, προσμένειν τῷ λόγῳ τῆς χάριτος, εἰς τὸ, πᾶσαν παρεισενέγκασθαι σπουδὴν, τῷ καθ' ὐμᾶς ὑποδείγματι, καὶ πάντας εὐζηλώτως μεταποιῆσαι πρὸς τὴν κρείττονα γνώμην, ἐν Κυρίῳ διανισταμένους τοὺς ὀπίσω τῆς ἐπεισάκτου καινοτομίας ἀκολουθήσαντας, ἵνα κᾀκεῖνοι σὺν πᾶσι τοῖς ἁγίοις ὀρθοτομήσωσι τὰς ὁδοὺς αὐτῶν, τροχιὰς ὀρθὰς ποιησάμενοι τοῖς ποσὶν αὐτῶν, διά τε τῆς εὐσεβοῦς τῶν Πατρῶν διδασκαλίας, καὶ τῆς ἐνεργοῦς τῶν ἐντολῶν ἀκριβείας. Τούτου γὰρ χάριν κάμπτω τὰ γόνατά μου πρὸς τὸν Θεὸν καὶ Πάτερα ἐξ οὗ πᾶσα δόσις ἀγαθὴ καὶ πᾶν δώρημα τέλειον καταβαίνει· ἵνα δῷ αὐτοῖς κατὰ τὸ πλοῦτος τῆς δόξης αὐτοῦ, προθύμως ἐπιστραφεῖσι κραταιωθῆναι διὰ τοῦ πνεύματος αὐτοῦ, εἰς τὸν ἔσω ἄνθρωπον κατοικῆσαι καὶ αὖθις τὸν Χριστὸν, διὰ τῆς εἰς αὐτὸν ὀρθοδόξου πίστεως, ἵνα γένηται μία ποίμνη καὶ εἷς ποιμὴν, αὐτὸς ὁ ἐπὶ πάντων Θεὀς Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς, τὸ μεσότειχον τοῦ φραγμοῦ λύσας, καὶ συνάγων τοὺς μακρὰν καὶ τοὺς ἐγγὺς, εἰς μίαν καὶ τὴν αὐτὴν, διὰ λίθον ἐπιγνώσεως, σωτήριον ὁμολογίαν. Ἥν τινα μεθ' ἡμῶν καὶ αὐτοὶ βεβαίως κατέχοντες, βεβαιωθήσεσθαι πάντως ἐν τῷ κλήρῳ τῶν ἁγίων καταπτόμενοι πρὸς ἀπόλαυσιν τῶν ὑπὲρ αἴσθησιν καὶ νοῦν ἀγαθῶν· τὰ δὲ συνοδικῶς ἡμῖν ἐνθάδε πραχθέντα πρὸς σύστασιν, καὶ ἐκδίκησιν τῆς καθολικὴς Ἐκκλησίας, ταυτὸν δὲ λέγειν, τῶν πατρικῶν, καὶ συνοδικῶν αὐτοῖς ὅρων καὶ θεσπισμάτων, ἀρτίως ἐστείλαμεν τῷ παρ' ἡμῶν προβληθέντι κανονικῶς τοποτηρητῇ Ἰωάννῃ τῷ ἀγαπητῷ ἡμῶν ἀδελφῷ καὶ ἐπισκόπῳ τῆς Φιλαδελφέων πόλεως, ᾧ καλῶς ποιεῖτε αὐτοί τε συντρέχοντες καὶ πάντας τοὺς ὀρθοδόξους σὺν ὑμῖν διεγείροντες εἰς ἐκπλήρωσιν τῶν εὐσεβῶς ἐπιτραπέντων αὐτῷ κεφαλαίων, εἰς σύστασιν τῆς καθολικῆς Ἐκκλησίας. Ἔσεται γὰρ ὑμῖν ὑπὲρ τούτου πολὺς ὁ μισθὸς, ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν.
|
(Jac. I)
|
http://viaf.org/viaf/11515595
|
[] | ||
Martinus I
| 8 |
EPISTOLA VIII, AD GEORGIUM ARCHIMANDRITAM MONASTERII SANCTI THEODOSII Laudat eum ob apostolicae sedis ministrum defensum, et ut Philadelphorum episcopo obediat.
|
Georgio archimandritae Martinus servus servorum Dei, sanctae ejus catholicae et apostolicae Romanae Ecclesiae episcopus.
|
Te spiritu vegeto ac vivido esse, dilectissime, significat virtutis tenor. Effers enim hujusmodi spiritualis roboris apertos characteres, in quibus insigne est atque eximium charitatis non fictae studium, quo ostendisti te non verbo, neque lingua, sed opere et veritate diligere, juxta mandatum Domini: qui per proprios monachos nobis eum conservastis qui a nostra apostolica cathedra missus est, Deo amabilissimum Stephanum episcopum civitatis Dorensium, pro quo mercedem a Domino habentes, satagite ad certamina pro pietate studiosius vos extendere, et virtutum reginam, sanctissimam nostram fidem omni bono zelo defendere: ut eos qui ipsi praeter rationem adversantur, misericorditer convertas, vel non convertentes se redarguas: ut integrum catholicae Ecclesiae verbum conservantes, Christum, rectorem ejus ac sponsum habeatis, in thalamo coelestis regni vos gratia reficientem, cum ei, qui vos ad luctam et pugnam delegit, complaciti fueritis, in spiritualis certaminis ratione. Quae hic a nobis synodaliter acta sunt ad commendationem et defensionem Ecclesiae catholicae, id est, paternarum ac synodalium ejus definitionum et sanctionum, proxime misimus a nobis canonice delecto vicario, Joanni dilecto fratri nostro et episcopo Philadelphensium Ecclesiae: cui recte facitis tum consentientes, tum omnes orthodoxos vobiscum excitantes ad impletionem eorum qui pie ipsi commissi sunt articulorum, in laudem Ecclesiae catholicae. Vobis enim pro eo multa merces in regno coelorum retribuetur. Γεωργίῳ Ἀρχιμανδρίτῃ, Μαρτῖνος δοῦλος τῶν δούλων τοῦ Θεοῦ τῆς τῶν Ῥωμαίων ἁγίας αὐτοῦ καθολικῆς καὶ ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας ἐπίσκοπος. Νεάζοντά σε τῷ πνεύματι γνωρίζει τῆς ἀρετῆς ὁ τόνος, ἠγαπημένε. Φέρεις γὰρ τῆς τοιαύτης πνευματικῆς ἰσχύος ἐναργεῖς τοὺς χαρακτῆρας, ὧν ἐπίσημός ἐστι καὶ ἐξαίρετος ὁ τῆς ἀγάπης ἀνυπόκριτος πόθος, δι' οὗ παρέστησας ὅτι οὐκ ἀγαπᾷς λόγῳ, οὔτε γλώσσῃ, ἀλλ' ἔργῳ καὶ ἀληθείᾳ κατὰ τὴν ἐντολὴν τοῦ Κυρίου· περισωσάμενος ἡμῖν διὰ τῶν οἰκείων μοναχῶν, τὸν ἐκ τῆς ἡμετέρας Ἀποστολικῆς καθέδρας αὐτόθι σταλέντα Στέφανον, τὸν θεοφιλέστατον ἐπίσκοπον τῆς τῶν Δωρητῶν πόλεως, ὑπὲρ οὗ μισθὸν ἔχοντες παρὰ Κυρίου, σπουδάσατε τοῖς ὑπὲρ εὐσεβείας ἀγῶσι προθυμότερον ἐπεκτείνεσθαι, καὶ τὴν ἡγεμονίδα τῶν ἀρετῶν, λέγω δὴ τὴν ἁγιωτάτην ἡμῶν πίστιν, εὐζηλώτως διεκδικεῖν. Ὥστε τοὺς ἀντικαθισταμένους αὐτῇ παραλόγως, συμπαθῶς ἐπιστρέφειν, ἢ μὴ ἐπιστρέφοντας διελέγχειν. Ἵνα τὸν τῆς καθολικῆς Ἐκκλησίας ἀλώβητον διασωσάμενοι λόγον, σχοίητε τὸν αὐτῆς ἁρμοστὴν καὶ νυμφίον Χριστὸν, τῷ θαλάμῳ τῆς αὐτοῦ κατ' οὐρανῶν βασιλείας ἐναναπαύοντα κατὰ χάριν ἡμᾶς ὡς αὐτῷ τῷ στρατολογήσαντι Χριστῷ, πρὸς πάλην καὶ μάχην τῶν ἐναντίων ἐπιδειξαμένους κατὰ λόγον πνευματικῆς ἀθλήσεως, τὸ διὰ πάντων εὐαρεστᾷν. Τὰ δὲ συνοδικῶς ἡμίν ἐνθάδε πραχθέντα πρὸς σύστασιν καὶ ἐκδίκησιν τῆς καθολικῆς Ἐκκλησίας, ταυτὸν δὲ λέγειν, τῶν πατρικῶν καὶ συνοδικῶν αὐτῆς ὅρων καὶ θεσπισμάτων ἀρτίως ἐστείλαμεν, τῷ παρ' ἡμῶν προβληθέντι κανονικῶς τοποτηρητῇ Ἰωάννῃ τῷ ἀγαπητῷ ἡμῶν ἀδελφῷ καὶ ἐπισκόπῳ τῆς Φιλαδελφέων πόλεως· ᾧ καλῶς ποιεῖτε, αὐτοί τε συντρέχοντες, καὶ πάντας τοὺς ὀρθοδόξους σὺν ὑμῖν διεγείροντες, εἰς ἐκπλήρωσιν τῶν εὐσεβῶς ἐπιτραπέντων κεφαλαίων, εἰς σύστασιν τῆς καθολικῆς Ἐκκλησίας. Ἔσεται γὰρ ὑμῖν ὑπὲρ τούτου πολὺς μισθὸς ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν.
|
http://viaf.org/viaf/11515595
|
[] | |||
Martinus I
| 9 |
EPISTOLA IX, AD PANTALEONEM. Absolutum fuisse Dorensem episcopum falso ab eo delatum, peccasse illos, per quos actum est quo minus sedis apostolicae auctoritatem receperit episcopos et presbyteros ordinandi, et quid cum his qui non canonice in patriarchatu Hierosolymitano electi fuerant agendum.
|
Pantaleoni Martinus servus servorum Dei, sanctae ejus Romanae catholicae Ecclesiae episcopus.
|
Semper quidem omnis hominum vita, propter condemnationem ortam e transgressione Adam primaevi patris, non in aliis omnino esse cognoscitur, quam in gemitibus et lacrymis; sed nunc praecipue, propter peccatorum abundantiam, et inflictionem vehementiorum propter ipsa correptionum et poenarum, quandoquidem errori et amentiae delicti, castigationis et emendationis medicinam Dei humanitas adjunxit. Quod charitas tua manifeste cognoscens, non debuit ita se gerere adversus eum qui ab apostolica sede missus esset, Stephanum Deo amabilem episcopum Dorensium civitatis, aut ejusmodi de eo ad nos per propriam relationem transmittere, cum Salvatoris nostri mandatum id non facere jubeat, sed praecipiat invicem sincere diligere. Ecce enim illa diligenter expendentes, vana prorsus invenimus, nec ullis argumentis demonstrata; atque idcirco eum merito ex apostolica justificavimus auctoritate; iis autem qui contra eum scripserunt crimen dimisimus, canonis rigorem misericordia temperantes, et ad resipiscentiam ipsis sufficere existimantes fabulae revelationem. Nam aliud talium hominum peccatum ad remissionem sola indiget Salvatoris nostri bonitate. Scriptum est enim: Si peccaverit vir in virum, placari ei potest Deus: si autem in Dominum peccaverit vir, quis orabit pro eo ? Universam enim, quae istic est, catholicam Ecclesiam clauserunt, quantum in ipsis est, qui vel fecerunt, vel consenserunt, ne memorato episcopo redderentur missa ad eum ab apostolica sede praecepta, quibus ejus vicarius constitutus est, ac jussus, propter temporis angustias, id est, propter pressuram irruentium in nos gentium, canonice instituere, ad supplementum ecclesiastici ordinis, episcopos et presbyteros et diaconos, quoad potestas nobis defuit ad promovendum patriarcham Jerosolymorum. Oportebat igitur eos qui se zelum habere profitentur hic zeli ardorem exhibere, ut Christianorum augeretur et exaltaretur cornu, incremento sive creatione sacerdotum. Oportuit passionem humanam vinci, propter salutarem Christi Dei passionem. Oportuit humanae contentioni anteferre catholicae Ecclesiae aedificationem, nec violari apostolicam de eo jussionem. Dicit enim ad Samuel Deus: Non te abjecerunt, sed me, ne regnem super eos . Ea enim fecerunt, quae nec haeretici unquam ausi sunt facere, abscondentes ea quae ad creationem et institutionem pertinebant, ea vero tradentes quae ad depositionem. Quam igitur defensionem habebunt, cum jam propter eos non sint ibi episcopi et sacerdotes, qui jugiter altari insistant, et sacrificia atque oblationes pro populo ad salutem animarum offerant, quamvis cognoscant quod ultima hora sit, et scandalorum tempus immineat? Atque idcirco oportebat pluribus episcopis, et presbyteris, et diaconis, providenter Ecclesias Dei ubique increbrescere, quemadmodum navim, quae in pelago tempestate jactatur, pluribus gubernatoribus et nautis; hujus enim rei gratia et nos in aedificationem praecipue, et non in destructionem a Domino potestatem accepimus, ut populis fluctuantibus humane ac benigne opitulemur. Unde ob hanc potestatem mota apostolica sedes nihil praetermisit, quo catholica istic Ecclesia per memoratum religiosum episcopum convenienter sacerdotale decus recuperaret, qui vero id prohibuerunt, sibi de eo imputabunt rationem: cujus causa lugens et contristatus ingredior, dies noctesque bonitatem Dei cum lacrymis obsecrans, ne haereditatem suam usque in finem repellat, sed ostium aperiat, quod illi concluserunt, ut rursum istic sacerdotii ejus, per supplementum episcoporum, splendor et ornamentum exoriatur, Ecclesiae oves cura pastorali servans, et a luporum insidiis vigilanti studio eripiens. De iis, qui non canonice istic electi sunt in patriarchia beatae memoriae Sophronii, eum canonem inviolabiliter decernimus custodiri, qui a sanctis apostolis et Patribus nostris constitutus est de iis qui in alia civitate praeter sententiam scientamque pontificis, qui ei civitati praeest, vel eligunt, vel eliguntur, vel consentiunt, vel convocant . Canones enim ecclesiasticos solvere non possumus, qui defensores et custodes canonum sumus, non transgressores, tametsi utramque sedem illi violarunt: hanc quidem apostolicam sedem, quod creationum praecepta non dederint, ut ante dictum est; sedem vero sancti Jacobi, quod Sophronium celare studuerint, ut caeteri libere, sicuti ipsi volunt, non sicut sanctus Spiritus jubet, electiones sibi arrogarent: tales propterea Ecclesiae canon castigat, non enim confusionis ac turbationis Deus est, sed ordinis et pacis . Qui vero ante ipsius patriarchiam, aut post dormitationem memorati Sophronii creati sunt, de iis scripsimus, propter temporis angustiam, quae sic creatis defensionis locum praebet, cum inde ecclesiastico canoni nullo modo praejudicetur, ut, cum libellum sincerae poenitentiae sive orthodoxae fidei dederint ei, qui nuper a nobis ad id istic delectus est, eos in proprio ordine confirmet, modo hi ex aliis peccatis non prohibeantur confirmari, quae a canone notata sint. Transmissas autem dogmaticas chartas, sive quae scripta sunt ab adversariis, damnamus una cum iis qui scripserunt, siquidem in propriae opinionis perversitate maneant, ut et omnes haereticos, cum omnibus impiis eorum scriptis: hortantes eos qui ubique orthodoxi sunt, ut in Patrum doctrina, et iis quae synodaliter definita sunt, ac nuper a nobis hic per synodum confirmata ad commendationem defensionemque Ecclesiae catholicae, quae brevi nota omnibus faciemus, ea mittentes, firmiter, inviolabiliterque permaneant. Nam haec vos nobiscum pie servantes, Dominique fidem bono zelo asserentes, res vestras feliciter geretis, ac promissa coelesti haereditate tandem dignabimini. Πανταλέοντι, Μαρτῖνος δοῦλος τῶν δούλων τοῦ Θεοῦ τῆς τῶν Ῥωμαίων ἁγίας αὐτοῦ καθολικῆς καὶ ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας ἐπίσκοπος. Ἀεἰ μὲν πᾶς ὁ τῶν ἀνθρώπων βίος, διὰ τὴν ἐκ παραβάσεως τοῦ προπάτορος Ἀδὰμ καταδίκην, οὐκ ἐν ἑτέροις ὑπάρχων γνωρίζεται παντελῶς, εἰ μή ἐν στεναγμοῖς τε καὶ δάκρυσιν· ἐξαιρέτως δὲ νῦν διὰ τὴν πλημμύραν τῶν ἁμαρτημάτων, καὶ τὴν δι' αὐτὰ τῶν σφωδροτέρων ἐπαγωγὴν παιδευμάτων· ἐπειδὴ τῇ ἀνοίᾳ τοῦ παραπτώματος, τὴν ἰατρείαν ἡμῖν τοῦ σωφρονιστικοῦ παιδεύματος συνέζευξε φιλανθρώπως ὁ Κύριος. Ὅπερ καὶ ἡ σὴ ἀγάπη δι' ἀκριβείας γινώσκουσα, οὐκ ὤφειλεν οὕτως ἐνεχθῆναι πρὸς τὸν ἐκ τῆς Ἀποστολικῆς καθέδρας, αὐτόθι σταλέντα Στέφανον τὸν θεοφιλέστατον ἐπίσκοπον τῆς Δωρητῶν πόλεως, ἢ τοιαῦτα περὶ αὐτοῦ πρὸς ἡμᾶς ἀναγαγεῖν διὰ τῆς οἰκείας ἀναφορᾶς, τῆς τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν ἐντολῆς μὴ τοῦτο πράττειν παρεγγυωμένης, ἀλλ' ἀγαπᾷν εἰλικρινῶς ἀλλήλους παρακελευομένης. Ἰδοὺ γὰρ σὺν ἀκριβείᾳ τὰ περὶ αὐτοῦ κατεξετάσαντες, ἕωλα παντάπασιν εὕραμεν ὄντα καὶ ἀναπόδεικτα. Διὰ τοῦτο μὲν, εἰκότως ἐξ Ἀποστολικῆς ἐδικαιώσαμεν αὐθεντίας, τοῖς δὲ κατ' αὐτοῦ γεγραφόσι, τὸ κρίμα παρεχωρήσαμεν, ἐλέῳ συγκεράσαντες τὴν τοῦ κανόνος ἀκρίβειαν, ἀρκετὸν αὐτοῖς ἡγησάμενοι πρὸς συναίσθησιν τὴν τοῦ δράματος ἀποκάλυψιν. Τὸ γὰρ ἕτερον τῶν τοιούτων πλημμέλημα, μόνης χρῄζει πρὸς ἄφεσιν τῆς τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν ἀγαθότητος, γέγραπται γάρ· Ἐὰν ἁμάρτῃ ἀνὴρ εἰς ἄνδρα, καὶ προσεύξονται περὶ αὐτοῦ πρὸς Κύριον· καὶ ἐὰν τῷ Κυρίῳ ἁμάρτῃ, τίς προσεύξεται περὶ αὐτοῦ; διότι πᾶσαν τὴν αὐτόθι καθολικὴν Ἐκκλησίαν, ὃ καὶ λέγων πενθῶ καὶ δακρύω, συνέκλεισαν, ὅσον τὸ ἐπ' αὐτοῖς, οἵτε δράσαντες, καὶ οἱ συνευδοκήσαντες, μὴ ἀποδοθῆναι τῷ εἰρημένῳ θεοφιλεστάτῳ ἐπισκόπῳ τὰ σταλέντα πρὸς αὐτὸν ἐκ τοῦ Ἀποστολικοῦ θρόνου πραικέπτα, δι' ὧν τοποτηρητὴν αὐτὸν κατέστησεν ἑαυτοῦ, προστάξας αὐτῷ, διὰ τὴν στένωσιν τοῦ καθ' ἡμᾶς καιροῦ, ταυτὸν δὲ λέγειν, τὴν συνοχὴν τῶν ἐπελθόντων ἡμῖν ἐθνῶν, ἵνα χειροτονήσῃ κανονικῶς αὐτόθι, πρὸς συμπλήρωσιν τῆς ἐκκλησιαστικῆς καταστάσεως, ἐπισκόπους, καὶ πρεσβυτέρους, καὶ διακόνους, ἐφ' ὅσον πραχθῆναι πατριάρχην Ἱεροσολύμων ἐξηπορήσαμεν. Ἔδει τοίνυν τοὺς ζῆλον ἔχειν ἐπαγγελλομένους, ἐνταῦθα τοῦ ζήλου παραστήσασθαι τὸ διάπυρον· ἵνα τῶν Χριστιανῶν αὐξηθῇ τὸ κέρας διὰ τῆς αὐξήσεως ἤτοι χειροτονίας τῶν ἱερέων. Ἔδει τὸ ἀνθρώπινον νικηθῆναι πάθος, διὰ τὸ Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ σωτήριον πάθος. Ἔδει προκρῖναι τῆς ἀνθρωπίνης φιλονεικείας τὴν οἰκοδομὴν τῆς καθολικῆς Ἐκκλησίας, καὶ μὴ παραβαθῆναι τὴν ἀποστολικὴν περὶ τούτου παραγγελίαν. Λέγει γὰρ πρὸς τὸν Σαμουὴλ ὁ Θεὸς. Οὐχί σε ἐξουδενώκασι τοῦ μὴ βασιλεύειν ἐπ' αὐτῶν. Ἐποίησαν γὰρ ὅπερ οὔτε αἱρετικοὶ ποιῆσαί ποτε τετολμήκασιν, ἀποκρυψάμενοι μὲν τὰ τῆς τελειώσεως, ἐγχειρήσαντες δὲ μόνον αὐτῷ τὰ τῆς καθαιρέσεως. Ποίαν οὖν ἕξουσιν ἀπολογίαν, οὐκ ὄντων ἔτι δι' αὐτοὺς ἐπισκόπων ἐκεῖσε καὶ ἱερέων ἐνδελεχῶς τῷ θυσιαστηρίῳ παρεδρευόντων, καὶ τὰς ὑπὲρ τοῦ λαοῦ τῷ Θεῷ προσαγόντων θυσίας καὶ ἀναφορὰς εἰς περιποίησιν τῶν ψυχῶν; καίτοι γινώσκοντες ἀσφαλῶς, ὅτι ἐσχάτη ὥρα ἐστὶ, καὶ ὁ τῶν σκανδάλων καιρὸς ἐνέστηκε. Καὶ ἐχρὴν διὰ τοῦτο προνοητικῶς πλείοσιν ἰπισκόποις, καὶ πρεσβυτέροις, καὶ διακόνοις, τὰς Ἐκκλησίας τοῦ Θεοῦ πανταχοῦ καταπυκνωθῆναι, καθάπερ καὶ ναῦν ἐν χειμῶνι καὶ πελάγει κλυδωνιζομένην πλείοσι κυβερνήταις καὶ ναύταις. Τούτου γὰρ χάριν καὶ ἡμεῖς εἰς οἰκοδομὴν προηγουμένως, ἀλλ' οὐκ εἰς καθαίρεσιν, παρὰ τοῦ Κυρίου τὴν ἐξουσίαν ἐλάβομεν, ἵνα φιλανθρώπως ἐπικουρήσωμεν τοῖς χειμαζομένοις λαοῖς. Ὅθεν ὑπὸ ταύτης τῆς ἐξουσίας ὁ καθ' ἡμᾶς ἀποστολικὸς ὁρμηθεὶς θρόνος παρέλειψε μὲν οὐδὲν, εἰς τὸ πρεπόντως ἀπολαβεῖν τὸν ἱερατικὸν αὐτῆς κόσμον διὰ τοῦ ῥηθέντος εὐλαβοῦς ἐπισκόπου τὴν αὐτόθι καθολικὴν Ἐκκλησίαν· οἱ δὲ τοῦτο γενέσθαι κωλύσαντες, ἑαυτοῖς τὸν περὶ τούτου καταλογίσονται λόγον. Οὗ χάριν πενθῶν καὶ σκυθρωπάζων πορεύομαι, παρακαλῶν τὴν ἀγαθότητα τοῦ Θεοῦ, μετὰ δακρύων νυκτὸς καὶ ἡμέρας, μὴ εἰς τέλος ἀπώσασθαι τὴν ἑαυτοῦ κληρονομίαν, ἀλλ' ἀνοῖξαι τὴν θύραν, ἣν ἐκεῖνοι συνέκλεισαν, ἵνα πάλιν αὐτόθι τῆς ἱερωσύνης αὐτοῦ διὰ τῆς συμπληρώσεως τῶν ἐπισκόπων ἀνατείλῃ ὁ κοσμός· τὰ πρόβατα τῆς Ἐκκλησίας ποιμαντικῶς περιποιούμενος, καὶ τῆς ἐπιβουλῆς τῶν λύκων ἀγρύπνῳ σπουδῇ συντόνως λυτρούμενος. Περὶ μέντοι τῶν ἀκανονίστως αὐτόθι χειροτονηθέντων ἐπὶ τῆς πατριαρχίας τοῦ ἐν μακαρίᾳ τῇ μνήμῃ Σωφρονίου, τὸν ἐπὶ τῶν χειροτονούντων ἢ χειροτονουμένων, καὶ συναινούντων, ἢ συγκαλούντων ἐν ἑτέρᾳ πόλει παρὰ γνώμην καὶ εἴδησιν τοῦ ἐν τῇ πόλει προεστῶτος ἀρχιερέως κείμενον κανόνα τοῖς ἁγίοις ἀποστόλοις καὶ Πατράσιν ἡμῶν, ἀπαραβάτως ὁρίζομεν φυλαχθῆναι. Κανόνας γὰρ ἐκκλησιαστικοὺς οὐ δυνάμεθα λύειν, ἐκδίκηται καὶ φύλακες, ἀλλ' οὐ παραβάται τῶν κανόνων ὑπάρχοντες· εἰ καὶ ἀμφοτέρους ἐκεῖνοι τοὺς θρόνους παρέβησαν, τόν τε καθ' ἡμᾶς ἀποστολικὸν θρόνον, διὰ τὸ μὴ δοῦναι τὰ πραικέπτα τῆς χειροτονίας, ὡς εἴρηται, καὶ τὸν τοῦ ἁγίου Ἰακώβου θρόνον διὰ τοῦ λαθεῖν τὸν ἐν ἁγίοις Σωφρόνιον, ἵνα λοιπὸν αὐτονόμως, ὡς αὐτοὶ θέλουσιν, ἀλλ' οὐ καθὼς τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον παρακελεύεται, τὰς χειροτονίας ἑαυτοῖς σφετερίζωνται. Διὸ τοὺς τοιούτους ὁ κανὼν σωφρονίζει τῆς Ἐκκλησίας· οὐ γάρ ἐστιν ἀκαταστασίας ὁ Θεὸς, ἀλλὰ τάξεως καὶ εἰρήνης. Τοὺς μέντοι πρὸ τῆς πατριαρχείας, ἢ μετὰ τὴν κοίμησιν τοῦ ῥηθέντος ἐν ἁγίοις Σωφρονίου χειροτονηθέντας, ἐπεγράψαμεν, καὶ τωῦτο διὰ τὴν τοῦ καιροῦ στενοχωρίαν, τόπον ἀπολογίας τοῖς οὕτω χειροτονηθεῖσι παρεχομένην, οὐδαμῶς ἐνθεῦθεν τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ προκριματιζομένου κανόνος· ἵνα λίβελλον εἰλικρινοῦς μετανοίας, ἤγουν ὀρθοδόξου πίστεως ἐπιδιδοῦντας τῷ ἐπὶ τούτῳ παρ' ἡμῶν ἀρτίως αὐτόθι προχειρισθέντι, κυρώσῃ τούτους ἐν τῇ ἰδίᾳ τάξει βεβαιουμένους, εἰ μέντοι μὴ ἐξ ἑτέρων καὶ οὗτοι κωλύονται κυρωθῆναι παραπτωμάτων, ἅπερ τῷ κανόνι σεσημειωμένα καθέστηκε. Περὶ δὲ τῶν στάλέντων δογματικῶν χαρτῶν, ἤτοι συγγραφέντων παρὰ τῶν δὶ' ἐναντίας, κατακρίνομεν αὐτὰ, καὶ τοὺς γεγραphgr;ότας, τῇ ἰδίᾳ μέντοι κακοδοξίᾳ προσμένοντας, ὥσπερ καὶ πάντας τοὺς αἱρετικοὺς, μετὰ πάντων τῶν ἀσεβῶν αὐτῶν συγγραμμάτων προτρέποντες πανταχοῦ πάντας τοὺς ὀρθοδόξους τοῖς πατρικῶς καὶ συνοδικῶς ὁρισθεῖσι, καὶ παρ' ἠμῶν ἀρτίως ἐνταῦθα διὰ συνόδου βεβαιωθεῖσιν, εἰς σύστασιν καὶ ἐκδίκησιν τῆς καθολικῆς Ἐκκλησίας, ἂ καὶ ἐν τάχει πᾶσι γνωρίσωμεν, ἐκπέμποντες αὐτὰ, βεβαίως καὶ ἀπαραβατως ἐμμένειν. Ταῦτα γὰρ σὺν ἠμῖν καὶ ἡμεῖς εὐσεβῶς φυλάττοντες, εὐπράξετε, τὴν τοῦ Κυρίου πίστιν, εὐζηλώτως διεκδικοῦντες καὶ τῶν κατ' ἐπαγγελίαν ἀποδοχῶν ἀξιούμενοι.
|
(I Reg. II) (I Reg. VI) (Lateran. conc. decret.
2) (I Cor. XIV, 33)
|
http://viaf.org/viaf/11515595
|
[] | ||
Martinus I
| 10 |
EPISTOLA X, AD PETRUM ILLUSTREM VIRUM. Commendatur ejus vitae integritas, hortaturque ut vicario suo faveat.
|
Petro illustri Martinus servus servorum Dei, sanctae ejus catholicae et apostolicae Romanae Ecclesiae episcopus.
|
Cum in timore Domini et charitatis dilectione vestram Christi amantem nobilitatem irreprehensibiliter ambulare a multis fide dignis personis didicissemus, merito ex toto corde ipsum Dominum ac Deum nostrum Jesum Christum glorificavimus; nihil enim aeque ad eum collaudandum omnes commovere solet, quam integra vita virtutibus praefulgens: e quibus in imagine pertransiens homo similitudinem Conditoris sui exhibet, se ab irrationali separans: quandoquidem hanc nobis transgressio superinduxit, illam vero dilapsam in nobis rursum gratia reformavit, observatione mandatorum hominem secundum Deum formans, et eum efficiens sancti Spiritus templum: quod te, sordidarum depositione passionum, sapienter te ipsum constituisti, dilecte, ac merito ea sola cogitas, quae sunt Jesu Christi, ad perfectam salutem festinans, quam tibi ardenter desideranti nos quoque conciliantes hortamur, ut intentiore studio vires tuas conferas Dei amantissimo episcopo Philadelphensium civitatis, quoniam eum vice nostra Deo juvante fungi canonice jussimus, ut catholicas in illis partibus Ecclesias decenter ordinet, in iis omnibus episcopos, et presbyteros, et diaconos creans, permissa ei a Domino per nos minimos, sive per auctoritatem sancti et principis apostolorum Petri, spirituali potestate; ne viduati in tam multis temporibus, talique afflictionis pressura, populi in terram squalidam et infrugiferam vertantur, sed ut magis augeantur ac splendescant, instantia diligentiaque sacerdotum, qui ut constituantur, adjuvans vestra Christi amans claritudo per praefatum dilectum nostrum coepiscopum, propriae matris, nempe catholicae Ecclesiae viscera reficiet, ad salutem ejus filiorum suum Domino studium ipsis operibus exhibens, a quo juste in illo tribunali audies coram coelestibus angelis et omni sanctorum choro: Euge, serve bone, super pauca fuisti fidelis, super multa te constituam; intra in gaudium Domini tui . Πέτρῳ ἰλλυστρίῳ Μαρτῖνος δοῦλος τῶν δούλων τοῦ Θεοῦ, τῆς τῶν Ῥωμαίων ἁγίας αὐτοῦ καθολικῆς καὶ ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας ἐπίσκοπος. Ἐν φόβῳ Κυρίου καὶ τῇ ἀγάπῃ τῆς χάριτος περιπατοῦσαν ἀμέμπτως τὴν φιλόχριστον ὑμῶν λαμπρότητα, διὰ πλειόνων καὶ ἀξιοπίστων μεμαθηκότες προσώπων, εἰκότως ἐξ ὄλης καρδίας αὐτὸν τὸν Κύριον ἡμῶν καὶ Θεὸν Ἰησοῦν Χριστὸν ἐδοξάσαμεν. Οὐδὲν γὰρ οὕτως πρὸς δοξολογίαν αὐτοῦ συγκινεῖν εἴωθεν ἅπαντας, ὡς βίος ἀμόλυντος ταῖς ἀρεταῖς φαιδρύνομενος. Ἐξ ὧν ἐν εἰκόνι διαπορευόμενος τοῦ Κτίσαντος αὐτὸν ὁ ἄνθρωπος ἀποδείκνυται, τῆς ἀλόγου καθάπαξ διαχωριζόμενος ὁμοιότητος, ἐπειδὴ ταύτην μὲν ἡμῖν ἡ παράβασις παρεισήγαγεν, ἐκείνην διαῤῥυεῖσαν ἐν ἡμῖν ἀνεζωγράφησε πάλιν ἡ χάρις, τῆ τηρήσει τῶν ἐντολῶν, κατὰ Θεὸν μορφοῦσα τὸν ἄνθρωπον, καὶ ναὸν αὐτὸν ἀπεργαζομένη τοῦ Πνεύματος· ὅπερ τῇ τῶν ῥηπαινόντων ἀποβολῇ παθῶν ἐμφρόνως ἑαυτὸν καταστησάμενος, εὐλογημένε, μόνα μεριμνᾷς εἰκότως, τὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ, πρὸς τελειοτάτην ἐπειγόμενος σωτηρίαν, ἥν τινα διαπύρως ποθοῦντί σοι, καὶ ἡμεῖς προξενοῦντες προτρεπόμεθα συντονωτέρᾳ σπουδῇ, τὴν ἑαυτοῦ συνεισενέγκασθαι δύναμιν, τῷ θεοφιλεστάτῳ ἐπισκόπῳ τῆς Φιλαδελφέων πόλεως· ἐπειδὴ τοῦτον ἀναπληρῶσαι σὺν Θεῶ τὸν ἡμέτερον τόπον αὐτόθι κανονικῶς προσετάξαμεν, ἵνα τὰς ἐν τοῖς μέρεσιν ἐκείνοις καθολικὰς Ἐκκλησίας κοσμήσῃ πρεπόντως, ἐν πάσαις αὐταῖς χειροτονῶν ἐπισκόπους, καὶ πρεσβυτέρους, καὶ διακόνους ἐκ τῆς ἐνδοθείσης αὐτῷ παρὰ Κυρίου δι' ἡμῶν τῶν ἐλαχίστων, ἤτοι τῆς αὐθεντίας τοῦ ἁγίου καὶ κορυφαίου τῶν Ἀποστόλων Πέτρου πνευματικῆς ἐξουσίας· ἵνα μὴ διὰ τοῦ χηρεύειν ἐν τοσούτοις χρόνοις καὶ τοιαύτῃ συνοχῇ θλίψεως, οἱ πιστοὶ λαοὶ χερσωθῶσιν, αὐξηθῶσι δὲ μᾶλλον ἐν Κυρίῳ, καὶ λαμπρυνθῶσι διὰ τῆς ἐπιστασίας καὶ ἐπιμελείας τῶν ἱερέων, οὓς τελειωθῆναι συντρέχουσα καὶ ἡ φιλόχριστος ὑμῶν λαμπρότης διὰ τοῦ ῥηθέντος ἀγαπητοῦ ἡμῶν συνεπισκοποῦ τῆς οἰκείας μητρὸς, ἤτοι τῆς καθολικῆς Ἐκκλησίας, ἀναπαύσεις τὰ σπλάγχνα πρὸς περιποίησιν τῶν τέκνων αὐτῆς, τὴν ἑαυτῆς σπουδὴν τῷ Κυρίῳ δι' αὐτῶν τῶν ἔργων ἐπιδειξάμενος, παρ' οὗ δικαίως ἀκούσῃ ἐπὶ τοῦ βήματος αὐτοῦ, ἔμπροσθεν τῶν οὐρανίων ἀγγέλων, καὶ τοῦ χοροῦ πάντων τῶν ἁγίων· Εὖγε, δοῦλε ἀγαθὲ καὶ πιστὲ, ἐπὶ ὀλίγα ᾗς πιστὸς, ἐπὶ πολλῶν σε καταστήσω· εἴσελθε εἰς τὴν χαρὰν τοῦ Κυρίου σου.
|
(Matth.
XXV)
|
http://viaf.org/viaf/11515595
|
[] | ||
Martinus I
| 11 |
EPISTOLA XI, AD ECCLESIAM JEROSOLYMITANAM ET ANTIOCHENAM. Nuntiat Monothelitarum haeresim in concilio fuisse damnatam, ordinationemque Macedonii Antiochiae, et Petri Alexandriae perperam esse actam. Ut in fide catholica persistant, et Joanni vicario, cui dictae synodi acta misit, obediant.
|
Dilectis fratribus, qui sanctae Christi Dei nostri civitati, nempe Hierosolymitanae sedi sacerdotaliter subsunt, orthodoxis episcopis, presbyteris, diaconis, praefectis monasteriorum, monachis, ascetis, populis Christum diligentibus: similiter iis qui censentur sub Antiochena sede, Martinus servus servorum Dei, et sanctae ejus catholicae et apostolicae Romanae Ecclesiae episcopus.
|
Gratia vobis et pax a Deo Patre nostro et Domino Jesu Christo in Spiritu sancto, qui per virtutes habitat in cordibus vestris. Gratias ago Deo meo in omni memoria vestri semper in cunctis orationibus meis pro omnibus vobis cum gaudio deprecationem faciens super communicatione vestra in Evangelio Christi, ut charitate magis abundetis in scientia et omni sensu, ut probetis potiora, ut sitis sinceri et sine offensa in diem Christi, repleti fructu justitiae in gloriam et laudem ejus . Scire enim vos volo, fratres, de furibus, qui temporibus nostris insurrexerunt contra orthodoxam fidem, nempe Theodoro, qui fuit episcopus Pharan, et Cyro qui Alexandriae, et Sergio qui Constantinopolis, et ejus successoribus Pyrrho et Paulo: quod hi per propriam haeresim valde moliti sunt perfodere, et thesauros sive dogmata Ecclesiae catholicae expilare. Nos vero, id est, hujus apostolicae sedis pontifices, ad custodiam domus pervigiles, juxta praeceptum Domini, non permisimus eos hanc effodere, vel fidei surripere thesaurum, sed ipsos catenis impiae eorum et adulterinae doctrinae constringentes, accurata demonstratione et examinatione eorum quae ab ipsis contra integritatem Christianae fidei scripta sunt, tum ipsos, tum ea quae impie docuerunt, igne canonicae sententiae veluti mala zizania exurentes, synodaliter condemnavimus, ubique omnibus eorum haeresim publicantes, ut, cum omnes ex iis quae a nobis nuper gesta sunt, eam contrariam et adversariam Paternis ac synodalibus Ecclesiae catholicae definitionibus esse cognoverint, et orthodoxi, simili nobis modo, zelo Dei contra praedictos haereticos moveantur, eosque et ipsorum haeresim damnent, omniaque pro ea ab iis impie acta et scripta, una cum ipsorum suggestione contra fidem facta, nempe expositione Heraclii imperatoris, et formula ejus qui nunc serene imperat, atque omnibus qui similia ipsis senserunt, aut sentiunt, sensurive sunt, et usque in finem in ejusmodi haeresi permanent, nec poenitent; sed unam dementer aut nullam omnino divinitatis atque humanitatis Christi docent voluntatem et operationem, ut et naturam ex toto, nam ex eadem voluntate atque operatione, eadem inducitur substantia, juxta sanctorum et orthodoxorum doctrinam Patrum. Quorum nos disciplinam inviolabiliter custodientes ac defendentes, eos omnes qui contraria ipsis sentiunt, damnavimus ac damnamus: atque idcirco praedictos damnavimus viros, ut pote qui ex iis quae docuerunt declarati sunt aliter quam illi sentire, nec se usque adhuc correxerunt, aut corrigi volunt. Quidam enim ipsorum in haeresi vitam finierunt, alii per suam haeresim etiam nunc vitam admodum perturbant: quamvis multis ac multorum religiosorum sacerdotum, in diversis commorantium locis, non utique solum nostris, sive hujus catholicae sedis pontificum exhortationibus et obtestationibus admoniti, ut a propria haeresi declinent, et ad Dominum per orthodoxam fidem accurrant; nec voluerunt intelligere ut bene agerent, sed in proposito suo obstinate perseverarunt, et noluerunt converti ad Dominum. Unde eos, veluti lapides scandali et petram offensionis e via disjecimus, omnibusque diligentibus Dominum semitam munivimus sincerae in ipsum confessionis ex sanctorum Patrum et universalium quinque conciliorum doctrina, ut nobiscum juxta sanctissimam illorum traditionem teneant ac praedicent duas ejusdem et unius Christi Dei nostri naturas secundum hypostasim unitas inconfuse, ac duas naturales voluntates, duasque naturales operationes, divinam et humanam, increatam et creatam, connaturaliter unitas ad demonstrationem perfectam, quod Deus natura perfectus, et homo natura perfectus, absque solo peccato, idem vere existit. Quapropter hortamur dilectionem vestram, ut ita nobiscum semper credatis ac teneatis, devitantes omnem haeresim, quae contra catholicam Ecclesiam et prius et nunc exorta est, insanosque haeresum auctores, quorum exemplo, una cum vetere et novum, quique temporibus nostrisa vera doctrina aberravit, Macedonium haereticum, quem contra canones sibi finxerunt falsum Antiochiae episcopum praedicti haeretici, quemadmodum et Petrum Alexandriae tumultuarie creaverunt. Hos enim sibi consentientes nacti, concurrentesque in propriae haereseos exitium, et similiter ipsis expositionem novae doctrinae formulamque superinductitiam accipientes, mercedem injustam hujusmodi eorum impiae consensionis ac vanitatis, fictam sacerdotii ipsis imposuerunt appe lationem; non ab ullo legitimo suffragio aut ecclesiastica successione ad hoc inducti, sed a prava et haeretica excogitatione, ut per plures et ascriptitias personas, ut quidem putant, constituant inconsistentem suam et damnatam haeresim, Dei vero catholicam et apostolicam Ecclesiam vastent, quam nos aedificare properantes in Spiritu sancto, ad majorem ejus stabilitatem convenienter studuimus in praesenti praecipere, secundum potestatem nobis a Domino in gratia datam per sanctum Petrum apostolorum principem, Joanni dilecto fratri nostro, episcopo Philadelphensium civitatis, ut locum nostrum in omnibus ecclesiasticis articulis in partibus Orientis suppleat, et creet in omnibus civitatibus, quae Antiochenae sedi, quaeque Jerosolymitanae sacerdotaliter subsunt, episcopos, et presbyteros, et diaconos, ne, sicut dicit propheta, deficiant a comestione oves, eo quod non sint boves in praesepibus , id est, fideles et orthodoxi populi, quod catholicae Ecclesiae episcopos non habeant, qui spiritualem ipsis cibum excolant et praebeant, per aptam rerum convenientium doctrinam atque institutionem, nuncque maxime, cum omnia nos misera deprehenderunt, et in novissima tempora conclusi sumus, in quibus multa in nos irruunt scandala, ut percellantur, si fieri potest, etiam electi, juxta verissimas Domini praedicationes . Quamobrem, dilectissimi, ampliori et diligentiori cura rationabiles oves per sacerdotale officium munire debemus: quoniam adversarius noster diabolus, sicut leo rugiens circuit quaerens quem devoret; cui resistite fortiter in fide permanentes ; propter quod succincti lumbos vestros, perfecte sobrii, in gratiam, quae vobis offertur, sperate, in susceptione nostrae apostolicae de hoc obsecrationis et exhortationis, ut, tanquam obedientiae filii, unanimiter omnes sacro divinoque studio adjuvetis propositum apostolica auctoritate vicarium nostrum, nempe dilectum episcopum Philadelphensium, ut omnimodis perficiatis opus ministerii hujus ad salutem animarum vestrarum: non configurati inobedientibus aut contradicentibus veritati per inconsistentem ipsorum haeresim, sed secundum eum qui vocavit vos, sanctum, et ipsi sancti in omni conversatione sitis, per obedientiam et gratiam in eodem verbo fidei. Ecce enim ipsi quae a nobis synodaliter gesta sunt misimus, permittentes ut ea vobis omnibus manifestet, et nota faciat quae a nobis ibi confirmata sunt pia praeconia sanctionesque praefatorum sanctorum Patrum, et probatarum universalium quinque synodorum, atque ut nobiscum hortetur vos omnes pios atque orthodoxos, ut quemadmodum ex ipsis accepistis Dominum ac Deum nostrum Jesum Christum, sic in ipsum credatis, et in ipso ambuletis. Humiliamini igitur sub potenti manu Dei, et salutifera nostra de hoc accipite monita, ut exaltet vos in tempore divinissimae ipsius revelationis , in qua multa erit superque omnem cogitationem merces iis qui ejus fidem et mandatum usque in finem impraevaricabiliter servaverint. Deus autem omnis gratiae, qui vocavit vos ad aeternam ipsius gloriam proficientes in omnibus bonis, et ascensionem virtutum in ipsum semper facientes, perficiat, stabiliat, confirmet ac fundet in ipsius metu et cognitione veritatis. Ipsi imperium et gloria cum Patre et sancto Spiritu in saecula saeculorum. Amen . Τοῖς ὑπὸ τὴν ἀγίαν Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν πόλιν, ἤγουν ὑπὸ τὸν τῶν Ἱεροσολύμων θρόνον ἰερατικῶς τελοῦσιν ἀγαπητοῖς ἡμῶν ἀδελφοῖς, ὀρθοδόξοις ἐπισκόποις, πρεσβυτέροις, διακόνοις, ἡγουμένοις μοναστηρίων, μονάζουσιν, ἀσκηταῖς, καὶ φιλοχρίστοις λαοῖς, ὁμοίως δὲ καὶ πρὸς τοὺς ύπὸ τὸν Ἀντιοχείας τελοῦντας θρόνον, Ματρῖνος δοῦλος τῶν δούλων τοῦ Θεοῦ, τῆς τῶν Ῥωμαίων ἁγίας αὐτοῦ καθολικῆς καὶ ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας ἐπίσκοπος. Χάρις ὑμῖν καὶ εἰρήνη ἀπὸ Θεοῦ Πατρὸς ἡμῶν, καὶ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐν ἁγίῳ Πνεύματι τῷ ἐνοικοῦντι διὰ τῶν ἀρετῶν ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν. Εὐχαριστῶ τῷ Θεῷ μου ἐπὶ πάσῃ τῇ μνείᾳ ὑμῶν πάντοτε ἐν πάσῃ δεήσει μοῦ ὑπὲρ πάντων ὑμῶν μετὰ χαρᾶς τὴν δέησίν μου ποιούμενος ἐπὶ τῇ κοινωνίᾳ ὑμῖν εἰς τὸ εὐαγγέλιον τοῦ Χριστοῦ, ἵνα τῇ ἀγάπῃ ἕτι μᾶλλον, καὶ μᾶλλον περισσεύητε ἐν ἐπιγνώσει καὶ πάση αἰσθήσει εἰς τὸ δοκιμάζειν ὑμᾶς τὰ διαφέροντα, ἴνα ἦτε εἰλικρινεῖς καὶ ἀπρόσκοποι εἰς ἡμέραν Χριστοῦ πεπληρωμένοι καρπῶν δικαιοσύνης, εἰς δόξαν καὶ ἔπαινον αὐτοῦ. Γινώσκειν γὰρ ὐμᾶς θέλομεν, ἀδελφοὶ, τοῦτο ἀκριβῶς ἐπισταμένους ὑπὲρ τῶν νυνὶ, τουτέστιν, ἐπὶ τῶν καθ' ἡμᾶς χρόνων ἐπαναστάντων κλεπτῶν κατὰ τῆς ὀρθοδόξου πίστεως, φαμὲν δὴ Θεοδώρου τοῦ γενομένου ἐπισκόπου τῆς Φαρὰν, καὶ Κύρου τοῦ Ἀλεξανδρείας, καὶ Σεργίου τοῦ Κωνσταντινουπόλεως, καὶ τῶν αὐτοῦ διαδόχων Πύῤῥου καὶ Παύλου· ὠς οὖτοι πλεῖστον ἐμηχανήσαντο διὰ τῆς οἰκείας αἱρέσεως διορύξαι καὶ ἀποσυλῆσαι τὰ κειμήλια, ἤγουν τὰ δόγματα τῆς καθολικῇς Ἐκκλησίας· ἀλλ' ἡμεῖς γε, τουτέστιν οἱ τοῦ καθ' ἡμᾶς Ἀποστολικοῦ θρόνου ἀρχιερεῖς, διαγρηγοροῦντες πρὸς φυλακὴν τῆς οἰκίας κατὰ τὴν τοῦ Κυρίου διάταξιν, οὐκ εἰάσαμεν αὐτοὺς διορύξαι ταύτην ἢ τὸν θησαυρὸν ἀποσυλῆσαι τῆς πίστεως. Ἀλλὰ σειραῖς τῶν ἀσεβῶν αὐτῶν καὶ κιβδήλων δογμάτων τούτους συνδήσαντες, ἐξ ἀκριβοῦς ἀποδείξεώς τε καὶ ἐξετάσεως τῶν παρ' αὐτῶν γεγραμμένων, κατὰ τῆς ἀμωμήτου ἡμῶν τῶν Χριστιανῶν πίστεως, ὥσπερ ζιζάνια πονηρὰ τῷ πυρὶ τῆς κανονικῆς ἀποφάσεως, αὐτούς τε καὶ τὰ παρ' αὐτῶν ἀσεβῶς δογματισθέντα καταφλέξαντες, συνοδικῶς κατεκρίναμεν, πανταχοῦ τοῖς πᾶσι τὴν ἐκείνων δημοσιεύσαντες αἴρεσιν· ἵνα ταύτην ἀκριβῶς πάντες γινώσκοντες ἐκ τῶν παρ' ἡμῖν ἀρτίως πραχθέντων, ἐναντίαν ὑπάρχουσαν, καὶ ἀντίπαλον τοῖς πατρικοῖς καὶ συνοδικοῖς ὄροις τῆς καθολικῆς Ἐκκλησίας, πάντες ὁμοτρόπως ἡμῖν οἱ εὐσεβεῖς καὶ ὀρθόδοξοι ζήλῳ Θεοῦ κατὰ τῶν εἰρημένων αἰρετικῶν κινηθέντες, τούτους τε καὶ τὴν τοὺτων αἵρεσιν, κατακρίνωσι, καὶ πάντα τὰ ὑπὲρ ταύτης πραχθέντα τε καὶ γραφέντα δυσσεβῶς παρ' αὐτῶν, μετὰ καὶ τῶν ἐξ εἰσηγήσεως αὐτῶν, γεγενημένων κατὰ τῆς πίστεως, φαμὲν δὴ τῆς ἐκθέσεως Ἠρακλείου τοῦ βασιλέως, και τοῦ τύπου τοῦ νυνὶ γαληνῶς βασιλευοντος, καὶ πάντων ἁπλῶς τῶν τὰ ὅμοια αὐτῶν φρονησάντων, ἢ φρονούντων ἢ φρονεῖν μελλόντων, καὶ μέχρι τέλους τῇ τοιαύτῃ προσμενόντων αἱρέσει, καὶ μὴ μετανοούντων, ἀλλὰ μίαν ἀφρόνως, ἣ μηδεμίαν ὅλως τῆς θεότητος καὶ τῆς ἀνθρωπότητος τοῦ Χριστοῦ δογματιζόντων θέλησιν καὶ ἐνέργειαν, ὥσπερ οὖν καὶ φύσιν ἐξάπαντος, τῷ γὰρ ταὐτῳ τῆς θελήσεως, καὶ τῆς ἐνεργείας, τὸ ταυτὸν εἰσάγεται τῆς οὐσίας κατὰ τὴν τῶν ἁγὶων καὶ ὀρθοδόξων Πατρῶν διδασκαλίαν, ὧν τὰ δόγματα φυλάττοντες ἀπαραβάτως καὶ διεκδικοῦντες ἡμεῖς, πάντας τοὺς τἀναντία φρονοῦντας αὐτοῖς κατεκρίναμέν τε καὶ κατακρίνομεν. Οὗ χάριν καὶ τοὺς εἰρημένους κατεδικάσαμεν ἄνδρας, ὡς ἀντίφρονας αὐτοῖς δι' ὧν ἐδογμάτισαν ἀποδεδειγμένους, καὶ μὴ διορθωσαμένους ἄχρι τοῦ νῦν, ἢ διορθωθῆναι θέλοντας. Οἱ μὲν γὰρ αὐτῶν τῇ αἱρέσει, τὸν βίον κατέλυσαν, οἰ δὲ διὰ τῆς αἱρέσεως αὐτῶν, ἔτι καὶ νῦν τὸν βίον ἱκανῶς ἐκταράσσουσι· καί τοι πολλαῖς καὶ ἐκ πολλῶν εὐλαβῶν ἱερέων τῶν ἐν διαφόροις παροικούντων τόποις, οὐ γὰρ δὴ μόνον ἡμῶν, ἤγουν τῶν τῆς καθ' ἡμᾶς καθολικῆς καθέδρας ἀρχιερέων παραινέσεσί τε καὶ διαμαρτυρίαις ὑπομνησθέντες, ἐκκλῖναι τῆς οἰκείας αἱρέσεως, καὶ προσδραμεῖν τῷ Κυρίῳ διὰ τῆς ὀρθοδόξου πίστεως, καὶ οὐκ ἠβουλήθησαν συνιέναι, τοῦ ἀγαθῦναι, ἀλλ' ἐκραταιώθησαν ἐν τῇ προαιρέσει αὐτων, καὶ οὐκ ἠθέλησαν τοῦ ἐπιστρέψαι πρὸς Κύριον. Ὅθεν ἡμεῖς καθάπερ λίθους σκανδάλου καὶ πέτραν προσκόμματος, τούτους ἐκ τῆς ὁδοῦ διαῤῥίψαντες, ὡδοποιήσαμεν πᾶσι τοῖς ἀγαπῶσι τὸν Κύριον τὴν τρίβον τῆς εἰς αὐτὸν εἰλικρινοῦς ὁμολογίας, διὰ τῆς τῶν ἁγίων Πατρῶν, καὶ τῶν ἐγκρίτων καὶ οἰκουμενικῶν πέντε συνόδων διδασκαλίας· ὥστε σὺν ἡμῖν πρεσβεύειν, κατὰ τὴν αὐτῶν ὁσιωτάτην παράδοσιν, δύο τοῦ αὐτοῦ καὶ ἑνὸς Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν τὰς φύσεις καθ' ὑπόστασιν ἡνωμένας ἀσυγχύτως καὶ ἀδιαιρέτως, καὶ δύο τὰς φυσικὰς θελήσεις, καὶ δύο τὰς φυσικὰς ἐνεργείας, θείαν καὶ ἀνθρωπίνην, ἄκτιστον καὶ κτιστὴν, συμφυῶς ἡνωμένας εἰς ἀπόδειξιν ἐντελῆ τοῦ, Θεὸν φύσει τέλειον καὶ ἄνθρωπον φύσει τέλειον μόνης δίχα τῆς ἁμαρτίας τὸν αὐτὸν ἀληθῶς ὑπάρχειν. Διὸ προτρεπόμεθα τὴν ἀγάπην ὑμῶν οὕτως σὺν ἡμῖν πιστεύειν ἀεὶ καὶ κατέχειν ἐκτρεπομένους πᾶσαν αἵρεσιν πρότερόν τε καὶ νῦν ἀναφυεῖσαν κατὰ τῆς καθολικῆς Ἐκκλησίας καὶ τοὺς τῶν αἱρέσεων ἀνοήτους προστάτας, μεθ' ὧν σὺν τῷ παλαιῷ, καὶ τὸν νεὸν καὶ ἐφ' ἡμῶν τῶν ἀληθῶν ἐκτραπέντα δογμάτων, Μακεδόνιον τὸν αἱρετικὸν, ὅν τινα παρὰ κανόνας ἑαυτοῖς ἀνεπλάσαντο ψευδώνυμον Ἀντιοχείας ἐπίσκοπον οἱ ῥηθέντες αἱρετικοὶ, καθάπερ οὖν καὶ Πέτρον τῆς Ἀλεξανδρέων ἐσχεδίασαν. Τούτους γὰρ ὁμοδόxgr;ους ἑαυτοῖς ὄντας εὑράμενοι, καὶ πρὸς τὸν τῆς οἰκείας αἱρέσεως συντρέχοντας ὄλεθρον, καὶ διὰ τοῦτο παραπλησίως αὐτοῖς δεχομένους τήν τε τῆς καινοτομίας ἔκθεσιν καὶ τὸν ἐπείσακτον τύπον, μισθὸν ἄδικον τῆς το αύτης αὐτῶν ἀσεβοῦς ὁμοφροσύνης, ἤτοι ματαιοφροσύνης, τὴν ἐπίπλαστον τῆς ἱερωσύνης αὐτοῖς ἐπέθηκαν ὀνομασίαν, οὐκ ἀπό τινος ἐνθέσμου ψηφίσματος, ἢ ἐκκλησιαστικῆς ἀκολουθίας εἰς τοῦτό γε προαχθέντες, ἀλλ' ἐκ φαύλης καὶ αἱρετικῆς ἐπινοίας, ἐφ' ὅτε διὰ πλειόνων καὶ παρεγγράπτων προσώπων, ὥς γε νομίζουσι, συστῆσαι μὲν τὴν ἀσύστατον αὐτῶν κατάκριτον αἵρεσιν, πορθῆσαι δὲ τὴν καθολικὴν τοῦ Θεοῦ καὶ ἀποστολικὴν Ἐκκλησίαν, ἣν οἰκοδομεῖν ἐπειγόμενοι ἐν ἁγίῳ πνεύματι, προσηκόν τως εἰς ἀκριβεστέραν ταύτης ἀσφάλειαν ἐσπουδάσαμἐπὶ τοῦ παρόντος προστάξαι κατὰ τὴν ἐν χάριτι παρὰ τοῦ Κυρίου δοθεῖσαν ἡμῖν ἐξουσίαν, διὰ Πέτρου τοῦ παναγίου καὶ κορυφαίου τῶν ἀποστόλων, Ἰωάννῃ τῷ ἀγαπητῷ ἡμῶν ἀδελφῷ τῷ ἐπισκόπῳ τῆς Φιλαδελφέων πόλεως, ἵνα τὸν ἡμέτερον τόπον ἐν πᾶσι τοῖς ἐκκλησιαστικοῖς κεφαλαίοις, ἐν τοῖς μέρεσι τῆς Ἀνατολῆς ἀναπληρώσῃ, καὶ χειροτονήσῃ κατὰ πᾶσαν πόλιν τῶν ὑπὸ τοῦ Ἀντιοχείας θρόνου καὶ τῶν ὑπὸ τῶν Ἱεροσολύμων ἱερατικῶς τελουσῶν ἐπισκόπους καὶ πρεσβυτέρους καὶ διακόνους· ἵνα μὴ, καθώς φησιν ὁ προφήτης, ἐκλίπωσιν ἀπὸ βρώσεως πρόβατα διὰ τὸ μὴ ὑπάρχειν βόας ἐπὶ φάτναις, τουτέστιν πιστοὶ καὶ ὀρθόδοξοι λαοὶ διὰ τὸ μὴ ἔχειν ἐπισκόπους τὰς καθολικὰς Ἐκκλησίας, τὴν πνευματικὴν τροφὴν γεωργοῦντας αὐτοῖς καὶ παρέχοντας διὰ τῆς ἐμμελοῦς τῶν καθηκόντων διδασκαλίας καὶ ὑφηγήσεως, μάλιστα νῦν ὅτε διὰ τῆς ἁμαρτίας ἡμῶν ἐκ πάντων τῶν θλιβερῶν συνελήφθημεν τοῖς ἐσχάτοις καιροῖς συγκλεισθέντες, ἐν οἷς αἱ τῶν μεγάλων ἐπιφοραὶ σκανδάλων τυγχάνουσιν, ὥς τε εἰ δυνατὸν, καὶ τοὺς ἐκλεκτοὺς κλονηθῆναι, κατὰ τὰς ἀψευδεῖς τοῦ Κυρίου προῤῥήσεις. Οὗ χάριν, ἀγαπητοὶ, περισσοτέρᾳ τε καὶ ἐπιμελεστέρᾳ φροντίδι τὰ τῶν λογικῶν προβάτων κατασφαλίσασθαι διὰ τῶν ἱερέων ὀφείλομεν· ἐπειδὴ ὁ ἀντίδικος ἡμῶν διάβολος, ὡς λέων ὡρυόμενος περιπατεῖ ζητῶν τινὰ καταπιεῖν. Ὧι ἀντίστητε στεῤῥῶς τῇ πίστει προσμένοντες· διὸ ἀναζωσάμενοι τὰς ὀσφύας ὑμῶν νήφοντες τελείως, ἐλπίσατς ἐπὶ τὴν φερομένην ὑμῖν χάριν ἐν ὑποδοχῇ τῆς ἡμετέρας ἀποστολικῆς περὶ τούτου δεήσεώς τε καὶ παρακλήσεως· ἵνα ὡς τέκνα ὑπακοῆς ὁμοθυμαδὸν πάντες κατὰ σπουδὴν ἱερὰν καὶ φιλόθεον συνάρησθε τῷ προβληθέντι παρὰ τῆς ἀποστολικῆς αὐθεντίας ἡμετέρῳ τοποτηρητῇ, τουτέστι τῷ τῆς Φιλαδελφέων ἀγαπητῷ ἐπισκόπῳ πρὸς τὸ πᾶσι τρόποις τελειῶσαι τὸ ἔργον τῆς διακονίας ταύτης εἰς περιποίησιν τῶν ὑμετέρων ψυχῶν· μὴ συσχηματιζόμενοι τοῖς ἀπειθοῦσιν ἢ ἀντιλέγουσι τῇ ἀληθείᾳ, διὰ την αὐτῶν ἀσύστατον αἵρεσιν· ἀλλὰ κατὰ τὸν καλέσαντα ἡμᾶς ἅγιον καὶ αὐτοὶ ἅγιοι ἐν πάσῃ ἀναστροφῇ γενήθητε διὰ τῆς ἐπὶ τῷ αὐτῷ λόγῳ τῆς πίστεως, ὑπακοῆς τε καὶ χάριτος. Ἰδοὺ γὰρ αὐτῷ καὶ τὰ παρ' ἡμῶν συνοδικῶς πραχθέντα πεπόμφαμεν, ἐπιτρέψαντες ἵνα ταῦτα πᾶσιν ὑμῖν ἐμφανίσῃ, καὶ γνωρίσῃ βεβαίως ἐν αὐτοῖς παρ' ἡμῶν κυρωθέντα τὰ εὐσεβῆ κηρύγματα, καὶ θεσπίσματα τῶν εἰρημένων ἁγίων Πατρῶν, καὶ τῶν ἐγκρίτων οἰκουμενικῶν πέντε συνόδων, καὶ προτρέψηται μεθ' ἡμῶν πάντας ὑμᾶς τοὺς εὐσεβεῖς καὶ ὀρθοδόξους, ἵνα ὡς ἐξ αὐτῶν παρελάβετε τὸν Κύριον ἡμῶν καὶ Θεὸν Ἰησοῦν Χριστὸν, οὕτως εἰς αὐτὸν πιστεύητε, καὶ ἐν αὐτῷ περιπατῆτε. Ταπεινώθητε οὖν ὑπὸ τὴν κραταιὰν χεῖρα τοῦ Θεοῦ καὶ τὰς περὶ τούτου σωτηριώδεις ἡμῶν προσδέξασθε πάρακλήσεις· ἵνα ὑμᾶς ὑψώσῃ, ἐν καιρῷ τῆς αὐτοῦ θειοτάτης ἀποκαλύψεως εἰς ἣν πολὺς ἔσεται καὶ ὑπὲρ πᾶσαν διάνοιαν ὁ μισθὸς, τοῖς τὴν αὐτοῦ πίστιν ἄχρι τὲλους, καὶ τὴν ἐντολὴν ἀπαραβάτως τηρήσασιν· ὁ δὲ Θεὸς πάσης χάριτος ὁ καλέσας ὑμᾶς εἰς τὴν αἰώνιον αὐτοῦ δόξαν, προκόπτοντας ἐν πᾶσιν ἀγαθοῖς καὶ τὰς ἀναβάσεις τῶν ἀρετῶν εἰς αὐτον ἀεὶ ποιουμένους καταρτίσοι, στηρίξοι σθενώσοι, θεμελιώσοι πάντας ὑμᾶς εἰς τὸν φόβον αὐτοῦ, καὶ τὴν ἐπίγνωσιν τῆς ἀληθείας. Αὐτῷ τὸ κράτος καὶ ἡ δόξα, σὺν Πατρὶ καὶ ἁγίῳ Πνεύματι, εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων, ἀμήν.
|
(Philipp. I) (Habac. III, juxta LXX) (Matth.
XXIV) (I Petr. V) (I Petr. II) (Ibid.)
|
http://viaf.org/viaf/11515595
|
[] | ||
Martinus I
| 12 |
EPISTOLA XII, AD PAULUM THESSALONICENSEM EPISCOPUM. Cum non modo, ut promiserat, non resipuerit, verum eo auctore apostolicae sedis apocrisarii in haeresim fuerint inducti, anathematizatur et deponitur.
|
Paulo episcopo Thessalonicae Martinus servus servorum Dei, sanctae Romanae catholicae et apostolicae Dei Ecclesiae episcopus.
|
Dominus ac Deus noster Jesus Christus, qui humana ipsius incarnatione inveteratam naturam nostram renovavit, ac proprio livore plagam transgressionis nostrae sanavit, cum velit nos non jam de caetero peccare, ne per peccatum deterius quid nobis contingat, et tradamur aeterno supplicio, cui traditur qui hic disciplina emendatus non fuerit, dignatus est nimia bonitate te poenis percutientibus quasi quibusdam vallis, animae nostrae vias et aditus ad peccatum obsepire ac munire. Idque significat per Oseam prophetam dicentem: Ecce ego sepiam viam tuam spinis, et sepiam eam maceria; et semitas suas non inveniet, et sequetur amatores suos, et non apprehendet eos; et quaeret eos, et non inveniet eos; et dicet: Vadam, et revertar ad virum meum priorem, quia bene erat mihi tunc magis quam nunc . Unde, ex humanitate immensa, non ea solum quae a nobis per scientiam, sed etiam quae ex ignorantia peccantur, condemnat, quaeque ex oblivione, aut cupiditate inutili, ne per ea quae leviora esse videntur, malitiae viam ac semitam facientes, ex contemptu ad majoraque peccata adducamur, nullo jam existente metu, qui impetum malitiae nostrae per supplicium cohibeat. Majora autem dico, quae ex scientia per operationem peccantur, et ad malum finem veniunt: per quae omnino excidimus a Deo, et ultimae morti adjudicamur, ubi sempiterna quidem poena est, nulla autem remissionis est venia: Quoniam non est in morte qui memor sit tui; in inferno autem quis confitebitur tibi ? dicit beatus David. Quod autem Deus ea quae ex ignorantia a nobis in ipsum delinquuntur punit, ipse testatur dicens: Ille autem servus qui cognovit voluntatem domini sui, et non praeparavit, et non fecit secundum voluntatem ejus, vapulabit multis; qui autem non cognovit, et fecit digna plagis, vapulabit paucis . Quod autem et ea, quae involuntarie aut ex oblivione, praeterquam oportet, perpetrantur, non inulta relinquit, ostendit rursum per Moysen: Locutusque est Dominus ad Moysen, dicens: Loquere filiis Israel: Anima cum peccaverit per ignorantiam, et de universis mandatis Domini, quae praecepit ut non fierent, quippiam fecerit: si sacerdos, qui unctus est, peccaverit, delinquere faciens populum, offeret pro peccato suo vitulum immaculatum Domino. Si peccaverit princeps, et fecerit unum e pluribus per ignorantiam, quod Domini lege prohibetur, et postea intellexerit peccatum suum, afferet hostiam Domino, hircum de capris immaculatum ; et rursum: Anima si praevaricans caeremonias per errorem in his quae Domino sunt sanctificata, peccaverit offeret pro delicto suo arietem immaculatum de gregibus . Sic quoque ea quae in corde, id est. in sola cogitatione consistunt, damnat dicens: Cave ne forte subrepat tibi impia cogitatio, et fiat tibi in peccatum . Et quae ex intempestiva cupiditate fiunt, percutit, dicens: Non concupisces domum proximi tui, nec desiderabis uxorem ejus, non servum, non ancillam, non bovem, non asinum, nec omnia quae illius sunt . Quare si haec quae a nobis ex oblivione, aut ignorantia, aut abreptione, aut cogitatione, aut cupiditate contra rationem fiunt, omnino non praeterit, sed aperte damnat universitatis Deus, ut stimulum peccati nostri deleat, et damnationis nostrae mortem, quae ex eo oritur, perimat, quali, quaeso, aut quanta dignus est poena, qui divitias bonitatis ejus, et patientiae, et longanimitatis contemnit; atque idcirco omni studio ac proposito per cognitionem peccat, et propriam in ipsum Deum transgressionem scripto nobis ostendit; quod ipse facere ausus es, idque non semel solum, sed jam iterum per synodales litteras tuas, ignorans, ut videtur, quod bonitas Dei ad poenitentiam te adducit; secundum autem duritiam tuam et impoenitens cor thesaurizus tibi iram in die irae et revelationis justi judicii Dei, qui reddet unicuique secundum opera ejus: iis quidem qui secundum patientiam boni operis gloriam et honorem et incorruptionem quaerunt, vitam aeternam; iis autem qui sunt ex contentione, et qui non acquiescunt veritati, credunt autem iniquitati, ira et indignatio, tribulatio et angustia in omnem animam hominis operantis malum ; episcopi maxime, et sacerdotis, qui aliorum dux esse debet, eosque regere, et in viam pacis per veram in Christum Deum confessionem adducere, non praecipitare in viam perditionis gressus sequentium populorum, per propriam haeresim: de quibus et per beatum Jeremiam Dominus dicit: Vae pastoribus qui disperdunt et dilacerant oves pascuae meae. Grex perditus factus est populus meus; pastores eorum seduxerunt eos, feceruntque vagari in montibus: de monte in collem transierunt, obliti sunt cubilis sui. Omnes qui invenerunt, comederunt eos. Pastores enim multi demoliti sunt vineam meam, conculcaverunt partem meam, dederunt portionem meam desiderabilem in desertum solitudinis. Idcirco haec dicit Dominus ad pastores qui pascunt populum meum: Vos dispersistis gregem meum, et ejecistis eos, et non visitastis eos. Ecce ego visitabo super vos malitiam studiorum vestrorum . Et quia oblitus es mei, et sperasti in mendacio; et ego revelabo posteriora tua contra faciem tuum, et apparebit ignominia tua . Manifeste enim secunda dogmatum tuorum transgressio etiam primam voluntariam demonstravit, et ex prava meditatione, sive sensu haeretico contra fidem a te factam fuisse, non ex involuntaria abreptione aut corde non ficto. Nos igitur oportuit, creditum nobis onus pontificalis ministerii reputantes, id est, provide animarum curae atque diligentiae, nullatenus morari ac differre, cum fides a te proderetur; sed rigore canonis praecise utentes, ex prima interpellatione scriptum tuum una cum eo qui scripsisset, damnare, ne rationalibus Domini ovibus mortiferum doctrinae tuae porrigens gramen, eos tecum per malam fidem mortificares, privaresque aeterna secundum Christum vita: pro quibus ipse animam suam posuit bonus pastor, et propter quas coelos inclinans, a Patris non discedens sinu, venit in terram, ut perditam recuperans ovem, propriis humeris ad suum secundum naturam patrem humaniter referret, ac per viscera misericordiae coelesti gregi connumeraret . Sed per longanimitatem sustinuimus, nec poenam infliximus, acceptis misericorditer precibus Pithani episcopi, et Ignatii diaconi tuorum apocrisiariorum, qui maxime asseverarent et affirmarent ejusmodi litterarum involuntariam esse abreptionem, nec mentis ac certae sententiae opus esse illam absurditatem dogmatis tui. Unde et dicebant, statim ac sine mora a pejori dogmate in melius mutationem in te fore, si te juxta illorum postulatum de eo amanter monuissemus, cujus rei causa nos hortati sunt, ut tibi ostenderemus, nos ea, in quibus lapsus es, notasse, quod utique per apocrisiarios nostros fecimus, rigorem canonis per charitatem omittentes, teque adhortantes, non tamen praecipientes omnino tanquam subjecto huic apostolicae sedi, ut huc venires, teque canonice expurgares de his quae initio creationis tuae non pie docuisti. Sed curavimus, inquit, Babylonem, et non est sanata quoniam pervenit usque ad coelos judicium ejus . Non solum enim ipse incorrectus mansisti, sed memoratos apocrisiarios nostros decepisti, idque erga eos fecisti, quod astutus serpens fecit adversus Adam, desertorem una secum eum constituens, qui a Domino mandatum acceperat. Tu enim simili modo, ut serpens, eos induxisti ac persuasisti ut extenderent manum, ac pro eo ut caperent de scripto nostro, ad te in modum formulae misso, non malum quemdam et promiscuum gustum, ut illic, id est, de ligno transgressionis, sed puram et sinceram sanctorum patrum confessionem; hanc enim pie ei scripto inseruimus ad animae tuae correctionem: tu eam a te repulisti, proque ea adulterine subjecisti absurditatis tuae doctrinam, quo manum adjicerent, quae omnino tibi non profuerunt: tametsi visus es eos irretire multis sermonibus, et blanditiis labiorum protraxisti eos; at illi levitate elati, secuti sunt, nescientes animae se periculum adire, quod iis fraudulenter struxeras: Verba enim fraudulentorum mollia, et feriunt intima viscerum . Nec audivisti dicentem: Qui fodit foveam proximo, incidet in eam; et qui volvit lapidem, in seipsum volvit; lingua enim mendax odit veritatem, os vero incustoditum facit ruinas . Quomodo igitur, cum haec perpetraris in ipsos, et in exemplum formulae perscriptum a nobis, et per ipsos ad te missum hortatu, ut dictum est, tuorum apocrisiariorum, constituisti ad nos scribere, teipsum decipiens, non nobis obrepens. Idcirco certiores facimus Patres qui ubique terrarum sunt, quod ea quae visa sunt ad effectum perducentes, omni studio exposuimus nostram in Domino fidem. Sed audi quid princeps apostolorum ad eum dicat, qui veritatem erat frustratus: Cur tentavit Satanas cor tuum, mentiri te Spiritui sancto? non es men itus hominibus, sed Deo . Ac simile aliquid fecisti ei qui per Samuelem prophetam audivit a Domino: Haec dicit Dominus exercituum: Recensui quaecunque fecit Amalec Israeli. Nunc ergo vade, et percute Amalec, et demolire universa ejus. Qui cum non obedisset, ac dixisset Samueli, quasi per impudentiam glorians in transgressione sua: Benedictus tu Domino, implevi verbum Domini; dixitque Samuel: Et quae est haec vox gregum, quae resonat in auribus meis? Nunquid vult Dominus holocausta et victimas, et non potius ut obediatur voci Domini? Melior est enim obedientia quam victimae, et auscultare magis quam offerre adipem arietum, quoniam quasi peccatum ariolandi est, repugnare. Pro eo ergo quod abjecisti sermonem Domini, abjecit te Dominus ne sis rex. Dixitque Saul ad Samuelem: Peccavi; quia praevaricatus sum sermonem Domini et verba tua . At tu ejus quidem transgressionem imitatus es, confessionem vero transgressionis non es aemulatus, nec dixisti: Peccavi, cum mutaveris Domini fidem, et deceperis nostros apocrisiarios. Super quo tibi propitius esse potero? Nunquid super his non visitabo, dicit Dominus? et in gente tali non ulciscetur anima mea ? Quamobrem hos quidem in cinere et sacco et afflictione animae et corporum, et lacrymis poenitentiae, opprobrium ipsis a te illatum expurgare jussimus, quod non solum apostolicam contempserint potestatem, sed etiam sapientiem non audierint parabolam quae dicit: Quando submiserit inimicus vocem suam, ne credide is ei, quoniam septem nequitiae sunt in corde illius . Te vero una cum haereticis tuis litteris, id est, litteris synodalibus, quae et prius et nunc a te ad nos missae sunt, sententia anathematis damnavimus, ex eo die qui scriptus a nobis ac definitus est, nempe a die prima praesentis mensis Novembris, indictione 8, qua die missas a te lubricas litteras accepimus et condemnavimus: quoad ea, quae synodaliter a te gesta sunt, quaeque prius et quae nunc, tu cum omnibus, qui quomodocunque vel scripto, vel sine scripto, iis patrocinantur, aut ea defendunt, nobis consentiendo damnetis et anathematizetis haeretica et vana. Primum quidem propter haerentem in his absurditatem reprehensibilium duodecim tuorum capitum, quae tibi scripto nota feci, ut inexcusabilis sis, si emendationem recuses. Deinde quod pium sermonem irritum facere in illis ausus es, impium vero dogma confirmare, qui hoc sustuleris, quod per naturam voluntas et operatio salutis nostrae sit in Domino nostro Jesu Christo, secundum utramque earum, ex quibus et in quibus est, naturarum: in quo propter sublatas ejusmodi pias voces, sine voluntate ac sine operatione, quinimo sine substantia ac sine existentia in utraque natura eum esse astruxisti; quod enim est expers omnis substantialis voluntatis atque operationis, destituitur etiam ab omni substantiali existentia. Qui praeterea sustuleris in praefato tuo secundo synodali, et hoc, Omnia anathematizare quaecunque anathematizamus, ut per hoc non solum eos etiam quos anathematizamus, nempe ipsas impiorum haereticorum personas, anathematizare recuses , sed ut etiam omnem omnium errorem paganorum, Judaeorum, haereticorum in te confirmes. Si enim omnia omnium horum dogmata condemnamus, ut contraria et inimica veritati, tu vero omnia una nobiscum voce non anathematizas quae anathematizamus, consequens est te horum omnium errorem confirmasse, qui a nobis sive ab Ecclesia catholica anachematizatur. Qui igitur ista fecisti adversus catholiam fidem, Neglexisti me, dicit Dominus, et oblitus es foederis mei dicentis: Non transgredieris de omnibus sermonibus, quos ego praecipio tibi hodie, dextera aut sinistra, ut eas post deos alios, ut colas eos. Et erit, si non audieris vocem Domini Dei tui, ut custodias et facias omnia praecepta ejus, et statuta ejus, quae ego praecipio tibi hodie, et venient super te omnes hae maledictiones et apprehendent te . Viae enim tuae et cogitationes tuae fecerunt haec tibi. Haec malitia tua, quia amara est, quoniam attigit usque ad cor tuum. Quomodo igitur dices: Non sum pollutus, nec ambulavi post superinductitiam novitatem? Vide vias tuas in errore impressas, et cognosce quid feceris, quoniam si ablueris te nitro, et multi licaveris tibi herbam, maculatus es in iniquitatibus tuis coram me, dicit Dominus , donec convertens convertas te sincere, et eum per piam confessionem diligas in toto corde tuo, et in tota anima tua, et in tota mente tua. Hoc est enim primum et magnum mandatum , recte credere in Dominum ac Deum nostrum Jesum Christum, juxta sanctorum Patrum et probatorum atque universalium conciliorum doctrinam. Et nunc meliores fac vias tuas, et dogmata cordis tui emunda ab omni haeretica pravitate; et audi vocem Domini Dei tui, et cessabit Dominus ab omnibus malis quae dixit in te. Ne igitur amplius per ea quae scribis, aut inscite struis, ut alii pro te scribant, patrocineris impietati, sed eam potius ut haereticam accusa. Non enim jam homo poenitens a malitia sua dicit. Quid feci? Ecce enim judicio contendo tecum, dicit Dominus, cum dicis: Non peccavi: quia contempsisti me vehementer, ut duplices faceres vias tuas . Quapropter cognoscens cognosces, quemadmodum diximus, quod depositus sis ab omni sacerdotali dignitate et ministerio in sancta Dei catholica et apostolica Ecclesia, quoad sine ulla praetermissione omnia, quae a nobis hic synodaliter sancita sunt ac definita ad commendationem et confirmationem catholicae Ecclesiae, videlicet, dictorum sanctorum Patrum, et universalium quinque synodorum, scripto confirmes, et nobiscum confitearis in uno sanctae et consubstantialis et adorandae Trinitatis Deo Verbo, qui propter nos incarnatus est, et perfecte humanatus, duas naturas secundum hypostasim unitas inconfuse et indivise, et duas naturales voluntates, duasque naturales operationes, divinam et humanam connaturaliter unitas, secundum sanctorum Patrum doctrinam, ad veram confirmationem, quod Deus natura perfectus, et homo natura perfectus idem existit, ut per omnia proprie similis Deo et Patri, praeter quam quod Pater ingenitus est, et per omnia proprie similis nobis, solum absque peccato; et anathematizes omnes haereticos, quos anathematizamus, id est, quos anathematizat catholica Dei et apostolica Ecclesia, cum omnibus haereticis ipsorum dogmatibus; et eos qui nunc exorti sunt haereticos, et qui a nobis synodaliter propter ipsorum haeresim anathematizati sunt: Theodorum dico, qui fuit episcopus Pharao, et Cyrum qui Alexandriae, et Sergium qui Constantinopolis, ejusque successores Pyrrhum et Paulum, cum omnibus ipsorum haereticis dogmatibus, et impia expositione, magisque impia formula eorum quae ab ipsis nefarie firmata sunt, ad orthodoxae fidei eversionem; et omnibus simpliciter qui vane affirmant unam, sive nullam omnino confitentur divinitatis et humanitatis Christi naturam, aut voluntatem, aut operationem: quos ut hostes et adversarios suos catholica Dei et apostolica Ecclesia jure abjicit et anathematizat. Ne igitur repudies Domini sermonem, in impiis permanens. Pietas enim in Deum, principium est sensus ac sapientiae; et si quaeres eam ut argentum, et sicut thesauros investigabis eam, tunc intelliges timorem Domini, et coguitionem Dei invenies, quoniam Deus dat sapientiam, et a facie ejus cognitio et intelligentia, reservat salutem recte agentibus. Quare revertere ad me, dicit Dominus, et non firmabo vultum meum super te, quoniam misericors ego sum, nec irascar tibi in aeternum. Tantum cognosce iniquitatem tuam, quia in Dominum Deum tuum impie egisti, et effudisti vias tuas ad alienos fidei, voci autem meae non obedisti, dicit Dominus. Nam cognitio rerum tuarum conciliabit tibi celerem in iis correctionem, maxime si una cum proprio dogmatis errore corrigas etiam quod in sacros canones peccasti; eos enim irritos facere ausus es, qui teipsum per proprias litteras non confessus sis, ut subditum huic apostolicae sedi vicarium. Qui igitur in utroque lapsus es, utrique studeto convenienter mederi; non enim aliter habebis perfectam a nobis veniam, nisi in utroque nobis correctionem tuam exhibeas. Παύλῳ ἐπισκόπῳ Θεσσαλονικῆς, Μαρτῖνος δοῦλος τῶν δούλων τοῦ Θεοῦ τῆς τῶν Ῥωμαίων ἁγίας τοῦ Θεοῦ καθολικῆς καὶ ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας, ἐπίσκοπος. Ὁ Κύριος ἡμῶν καὶ Θεὸς Ἰησοῦς Χριστὸς ὁ τῇ αὐτοῦ φιλανθρώπῳ σαρκώσει τὴν παλαιωθεῖσαν ἡμῶν φύσιν ἀνακαινίσας, καὶ τῷ ἰδίῳ μώλοπι τὴν πληγὴν τῆς παραβάσεως ἡμῶν ἰασάμενος, βουλόμενος ἡμᾶς μηκέτι λοιπὸν ἁμαρτάνειν, ἵνα μὴ χεῖρόν τι γένηται καθ' ἡμῶν διὰ τὴν ἁμαρτίαν, καὶ παραδοθῶμεν τῇ αἰωνίῳ κολάσει, καὶ γὰρ ἐκείνῃ παραδίδοται πάντως ὁ μὴ ἐνταῦθα παιδίᾳ σωφρονισθείς· ἠξίωσε δι' ὑπερβάλλουσαν ἀγαθότητα σκόλοψιν ὥσπερ τισὶ ταῖς πληκτικαῖς ἐπιτιμίαις, τὰς πρὸς ἁμαρτίαν ὁδοὺς καὶ εἰσόδους τῆς ἡμετέρας ψυχῆς ἀποφράξαι, καὶ ἀνοικοδομῆσαι. Καὶ τοῦτο γνωρίζει δι' Ὠσηὲ τοῦ προφήτου λέγοντος· Ἰδοὺ ἐγὼ φράσσω τὴν ὁδὸν αὐτῆς ἐν σκόλοψι, καὶ ἀνοικοδομήσω τὰς ὁδοὺς αὐτῆς· καὶ τὴν τρίβον αὐτῆς οὐ μὴ εὕρῃ, καὶ καταδιώξεται τοὺς ἐραστὰς αὐτῆς, καὶ οὐ μὴ καταλάβῃ, καὶ ζητήσει αὐτοὺς καὶ οὐ μὴ εὕρῃ· καὶ ἐρεῖ· Πορεύσομαι καὶ ἐπιστρέψω πρὸς τὸν ἄνδρα μου τὸν πρότερον, ὅτι καλῶς μοι ἦν τότε ἢ νῦν. Ὅθεν ἐξ ἀμέτρου φιλανθρωπίας, οὐ τὰ κατ' ἐπίγνωσιν μόνον, ἀλλὰ καὶ αὐτὰ καταδικάζει τὰ ἁμαρτανόμενα παρ' ἡμῶν ἐξ ἀγνοίας ἢ λήθης ἢ ψιλῆς ἐνθυμήσεως ἢ ἀνωφελοῦς ἐπιθυμίας, ἵνα μὴ διὰ τῶν δοκούντων εὐτελεστέρων ὑπάρχειν τῇ κακίᾳ τρίβων, ὁδοποιοῦντες διὰ τὴν καταφρόνησιν, ἐπὶ τὰ μείζω καὶ πονηρότερα προαχθῶμεν τῶν ἁμαρτημάτων, οὐκ ὄντος ἔτι φόβου, τοῦ τὴν ὁρμὴν διὰ τῆς ἡμετέρας κακίας διὰ τιμωρίας ἐπέχοντος. Μείζονα δὲ λέγω, τὰ ἐν ἐπιγνώσει δι' ἐνεργείας αὐτῆς πλημμελούμενα, καὶ εἰς πέρας ἐρχόμενα μοχθηρόν· δι' ὧν τελείως ἐκπίπτομεν τοῦ Θεοῦ καὶ τῷ ἐσχάτῳ θανάτῳ κατακρινόμεθα, ἔνθα κόλασις μέν ἐστιν αἰώνιος, ἄνεσις δὲ τὸ παράπαν οὔκ ἐστιν ἀφέσεως· οὐ γάρ ἐστιν ἐν τῷ θανάτῳ ὁ μνημονεύων, καὶ ἐν τῷ ἅδῃ τίς ἐξομολογήσεταί σοι, φησὶν ὁ μακάριος Δαβίδ. Ὅτι γὰρ κολάζει τὰ ἐξ ἀγνοίας εἰς αὐτὸν παρ' ἡμῶν πλημμελούμενα, ὁ Θεὸς αὐτὸς μαρτυρεῖ λέγων· Ἐκεῖνος δὲ ὁ δοῦλος ὁ γνοὺς τὸ θέλημα τοῦ κυρίου αὐτοῦ καὶ μὴ ἑτοιμάσας ἢ ποιήσας πρὸς τὸ θέλημα αὐτοῦ, δαρήσεται πολλὰς, ὁ δὲ μὴ γνοὺς, ποιήσας δὲ ἄξια πληγῶν, δαρήσεται ὀλίγας. Ὅτι δὲ καὶ τὰ ἀκουσίως, ἢ ἐκ λήθης πραττόμενα παρὰ τὸ δέον οὐκ ἀνεύθυνα καταλιμπάνει, γνωρίζει πάλιν διὰ Μωϋσέως· Καὶ ἐλάλησε Κύριος πρὸς Μωϋσὴν λέγων· Λάλησον πρὸς τοὺς υἱοὺς Ἰσραὴλ λέγων· Ψυχὴ ἐὰν ἁμάρτῃ ἀκουσίως ἀπὸ πάντων τῶν προσταγμάτων Κυρίου, ὧν οὐ δεῖ ποιεῖν, καὶ ποιήσει ἕν τι ἀπ' αὐτῶν· ἐὰν μὲν ὁ ἀρχιερεὺς ὁ κεχριμένος ἁμάρτῃ τοῦ τὸν λαὸν ἁμαρτεῖν, καὶ προσοίσει περὶ τῆς ἁμαρτίας αὐτοῦ ἧς ἥμαρτε μόσχον ἐκ βοῶν ἄμωμον τῷ Κυρίῳ περὶ τῆς ἁμαρτίας αὐτοῦ. Ἐὰν δὲ ὁ ἄρχων ἁμάρτῃ, καὶ ποιήσωσι μίαν ἀπὸ τῶν ἐντολῶν Κυρίου τοῦ Θεοῦ αὐτῶν ἢ οὐ ποιηθήσεται ἀκουσίως καὶ πλημμελήσῃ, καὶ γνωσθῇ, αὐτῷ ἡ ἁμαρτίᾳ ἣν ἥμαρτεν ἐν αὐτῇ, καὶ προσοίσει τὸ δῶρον αὐτοῦ χείμαῤῥον ἐξ αἰγῶν· καὶ ψυχὴ ἢ ἂν λάθῃ αὐτὸν λήθη, καὶ ἁμαρτήσῃ ἀκουσίως ἀπὸ τῶν ἁγίων Κυρίου καὶ εἰσοίσει τῆς πλημμελείας αὐτοῦ τῷ Κυρίῳ χριὸν ἄμωμον ἐκ τῶν προβάτων. Οὕτω δὲ πάλιν καὶ τὰ ἐν τῇ καρδίᾳ, τουτέστιν ἐν μόνῃ συνιστάμενα τῇ ἐνθυμήσει, καταδικάζει λέγων· Πρόσεχε σεαυτῷ μήποτε γένηται ῥῆμα κρυπτὸν ἐν τῇ καρδίᾳ σου ἀνόμημα, καὶ ἔσεταί σοι ἁμαρτία μεγάλη. Ὡσαύτως δὲ καὶ τὰ ἐξ ἐπιθυμίας ἀκαίρου γινόμενα πλήττει λέγων· Οὐκ ἐπιθυμήσεις γυναῖκα τοῦ πλησίον σου, οὐκ ἐπιθυμήσεις τὴν οἰκίαν τοῦ πλησίον σου, οὐδὲ τὸν ἀγρὸν αὐτοῦ, οὐδὲ τὸν παῖδα αὐτοῦ, οὐδὲ τὴν παιδίσκην αὐτοῦ, οὐδὲ τοὺς βόας αὐτοῦ, οὐδὲ τὸ ὑποζύγιον αὐτοῦ, οὐδὲ παντὸς κτήνους αὐτοῦ, οὐδὲ ὅσα τοῦ πλησίον σου ἐστίν. Ἐὰν οὖν ταῦτα, τουτὲστι τὰ ἐκ λήθης, ἢ ἀγνοίας, ἢ συναρπαγῆς, ἢ ἐνθυμήσεως, ἢ ἐπιθυμίας, ἀτόπως γινόμενα παρ' ἡμῶν οὐ περιορᾷ παντελῶς, καταδικάζει δὲ προφανῶς ὁ τῶν ὅλων Θεὸς, ἵνα τὸ κέντρον τῆς ἁμαρτίας ἡμῶν ἐξαφανίσῃ καὶ τὸν ἐκ τούτου τῆς ἡμετέρας κατακρίσεως ὀλέσηται θάνατον, ποίας ἄρα καὶ πόσης ἄξιός ἐστι τιμωρίας ὁ τοῦ πλούτου τῆς χρηστότητος αὐτοῦ καὶ τῆς ἀνοχῆς καὶ τῆς μακροθυμίας καταφρονῶν; καὶ διὰ τοῦτο πάσῃ σπουδῇ καὶ προθέσει κατ' ἐπίγνωσιν ἁμαρτάνων, καὶ τὴν εἰς αὐτὸν τὸν Θεὸν οἰκείαν παράβασιν διὰ τῶν αὐτοῦ γραμμάτων ἐγγράφως ἡμῖν ἐπιδεικνύμενος, ὅπερ αὐτὸς ποιῆσαι τετόλμηκας, καὶ τοῦτο οὐχ ἅπαξ μόνον, ἀλλ' ἤδη καὶ δεύτερον διὰ τῶν συνοδικῶν συγγραμμάτων, ἀγνοήσας ὡς ἔοικεν, ὅτι τὸ χρηστὸν τοῦ Θεοῦ εἰς μετάνοιάν σε ἄγει· κατὰ δὲ τὴν σκληρότητά σου καὶ ἀμετανόητον καρδίαν, θησαυρίζεις σεαυτῷ ὀργὴν ἐν ἡμέρᾳ ὀργῆς καὶ ἀποκαλύψεως, καὶ δικαιοκρισίας τοῦ Θεοῦ, ὃς ἀποδώσει ἑκάστῳ κατὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ· τοῖς μὲν καθ' ὑπομονὴν ἔργου ἀγαθοῦ, δόξαν καὶ τιμὴν καὶ ἀφθαρσίαν ζητοῦσι ζωὴν αἰώνιον. Τοῖς δὲ ἐξ ἐριθείας, καὶ ἀπειθοῦσι μὲν τῇ ἀληθείᾳ, πειθομενοις δὲ τῇ ἀδικίᾳ, ὀργὴ καὶ θυμὸς, θλίψις καὶ στενοχωρία, ἐπὶ πᾶσαν ψυχὴν ἀνθρώπου τοῦ κατεργαζομένου τὸ κακόν· ἐπισκόπου μάλιστα καὶ ἱερέως τοῦ καθοδηγεῖν τοὺς ἄλλους ὀφείλοντος, καὶ κατευθύνειν εἰς ὁδὸν εἰρήνης διὰ τῆς ἀληθοῦς εἰς Χριστὸν τὸν Θεὸν ὁμολογίας, ἀλλ' οὐ κρημνίζειν εἰς ὁδὸν ἀπωλείας, διὰ τῆς οἰκείας αἱρέσεως τὰ διαβήματα τῶν ἑπομένων λαῶν. Περὶ ὧν καὶ λέγει διὰ τοῦ μακαρίου Ἱερεμίου ὁ Κύριος· Ὦ οἱ ποιμαίνοντες, οἱ διασκορπίζοντες τὰ πρόβατα τῆς νομῆς μου. Πρόβατα ἀπολωλότα ἐγενήθη ὁ λαός μου, οἱ ποιμαίνοντες αὐτὸν, ἔξωσαν αὐτοὺς ἐπὶ τὰ ὄρη, ἀπεπλάνησαν αὐτοὺς, ἐξ ὄρους ἐπὶ βουνὸν ᾤχοντο, ἐπελάθοντο κοίτης αὐτῶν. Πάντες οἱ εὑρίσκοντες αὐτοὺς, κατανήλισκον αὐτούς. Ποιμένες γὰρ πολλοὶ διέφθειραν τὸν ἀμπελῶνά μου, ἐμόλυναν τὴν μερἱδα μου ἐπιθυμητὴν ἔδωκαν αὐτὴν εἰς ἔρημον ἄβατον. Διὰ τοῦτο, τάδε λέγει Κύριος ἐπὶ τοὺς ποιμαίνοντας τὸν λαόν μου· Ὑμεῖς διεσκορπίσατε τὰ προβατά μου, καὶ ἐξώσατε αὐτὰ, καὶ οὐκ ἐπεσκέψασθε αὐτά. Ἰδοὺ ἐγὼ ἐνδικῶ ἐφ' ὑμᾶς, κατὰ τὰ πονηρὰ ἐπιτηδεύματα ὑμῶν. Καὶ ὡς ἐπελάθω μου καὶ ἤλπισας ἐπὶ ψεύδεσι, κἀγὼ ἀποκαλύψω τὰ ὀπίσω σου, ἐπὶ πρόσωπόν σου, καὶ γνωσθήσεται ἡ ἀτιμία σου. Φανερῶς γὰρ ἡ τῶν σῶν δογμάτων δευτέρα παράβασις, καὶ τὴν πρώτην ἑκούσιον οὖσαν ἀπέδειξεν καὶ ἐκ μελέτης πονηρᾶς, ἤγουν διανοίας αἱρετικῆς, ἀλλ' οὐκ ἀβουλήτου συναρπαγῆς ἢ ἀπλάστου καρδίας παρὰ σοῦ γεγενημένην· κατὰ τῆς πίστεως. Ἔδει τοίνυν ἡμᾶς ἀναλογιζομένους τὸ πιστευθὲν ἡμῖν βάρος τῆς ἀρχιερατικῆς διακονίας, ταυτὸν δὲ λέγειν, τῆς προνοητικῆς τῶν ψυχῶν ἐπιμελείας, μηδαμῶς ἀναβαλέσθαι, πίστεως ὑπὸ σοῦ προδιδομένης, ἀλλὰ τῇ ἀκριβείᾳ τοῦ κανόνος ἀποχρωμένους, ἐκ πρώτης ἐντεύξεως τὸ γράμμα σὺν τῷ γράψαντι καταδικάσαι· ἵνα μὴ τοῖς τοῦ Κυρίου λογικοῖς προβάτοις τὴν θανάσιμον τῆς σῆς διδασκαλίας προτεινόμενος πόαν, ἑαυτῷ ταῦτα συναπονεκρώσῃς, διὰ κακοπιστίαν, καὶ ἀποστερήσης αὐτὰ τῆς κατὰ Χριστὸν αἰωνίου ζωῆς. Ὑπὲρ ὧν αὐτὸς τὴν ψυχὴν αὐτοῦ τέθεικε ὁ Ποιμὴν ὁ καλὸς, καὶ δι' ἅπερ κλίνας τοὺς οὐρανοὺς, ἐκ τῶν πατρικῶν κόλπων οὐκ ἀποστὰς, κατῆλθεν ἐπὶ τῆς γῆς, ἵνα τὸ ἀπολωλὸς περισωσάμενος πρόβατον ὤμοις ἰδίοις πρὸς τὸν ἑαυτοῦ κατὰ φύσιν Πατέρα φιλανθρώπως ἀνακομίσηται, καὶ τῇ οὐρανίῳ ποίμνῃ συγκαταριθμήσῃ, διὰ σπλάγχνα ἐλέους. Ἀλλ' ἀνέσχομεν τέως μακροθυμίᾳ, τὴν ἐπιτιμίαν, προσδεξάμενοι συμπαθείᾳ τὴν ἱκεσίαν, Πιθανοῦ τοῦ ἐπισκόπου καὶ Ἰγνατίου τοῦ διακόνου τῶν σῶν ἀποκρισιαρίων, ἰσχυριζομένων μάλιστα καὶ διαβεβαιουμένων ἀκούσιον εἶναι τὴν συναρπαγὴν τοῦ τοιούτου γράμματος, ἀλλ' οὐ γνώμης ἔργον τὴν τοῦ σοῦ δόγματος ἀτοπίαν. Ὅθεν καὶ ἔλεγον αὐτίκα τε καὶ παραχρῆμα πρὸς τὸ κρεῖττον ἀπὸ τοῦ χείρονος δόγματος γίνεσθαι παρὰ σοῦ τὴν μετάθεσιν ἀνυπερθέτως, ἡνίκα σοι κατὰ τὴν αἴτησιν αὐτῶν προτείνομεν ἀγαπητικῶς τὴν περὶ τούτου ὑπόμνησιν, οὗ χάριν ἡμᾶς καὶ αὐτά σου τὰ σφάλματα κατασημήνασθαι καὶ ὑποδεῖξαί σοι παρεκάλεσαν, ὃ δὴ καὶ πεποιήκαμεν διὰ τῶν ἡμετέρων ἀποκρισιαρίων, παριδόντες δι' ἀγάπην τὸ ἀκριβὲς τοῦ κανόνος παρακελεύομεν, οὐ πάντως ὡς ὑποκείμενόν σε τῷ καθ' ἡμᾶς ἀποστολικῷ θρόνῳ κανονικῶς, ἐλθεῖν καὶ ἀπολογήσασθαι, περὶ ὧν οὐκ εὐσεβῶς ἐδογμάτισας ἐν ἀρχῇ τῆς σῆς χειροτονίας, ἀλλ', ἰδοὺ, φησὶν, ἰατρεύσαμεν τὴν Βαβυλῶνα, καὶ οὐκ ἰάθη· ὅτι ἤγγισεν εἰς οὐρανὸν τὸ κρῖμα αὐτῆς. Οὐ μόνον γὰρ αὐτὸς ἀδιόρθωτος ἔμεινας, ἀλλὰ καὶ τοὺς εἰρημένους ἡμῶν ἀποκρισιαρίους ἠπάτησας, ἐργασάμενος εἰς αὐτοὺς ἔργον ὃ εἰργάσατο κακούργως εἰς τὸν Ἀδὰμ ὁ ὄφις, συναποστάτην ἑαυτῷ καταστησάμενος τὸν λαβόντα παρὰ Κυρίου τὴν ἐντολήν. Καὶ σὺ γὰρ ὁμοτρόπως τῷ ὄφει τούτους παρέπεισας, τεῖναι τὴν χεῖρα αὐτῶν, καὶ λαβεῖν ἐκ τοῦ σταλέντος σοι παρ' ἡμῶν ἰσοτύπου γράμματος, οὐ πονηράν τινα καὶ ἐπίμικτον γεῦσιν, ὥσπερ ἐκεῖ, τουτέστιν ἐπὶ τοῦ ξύλου τῆς παραβάσεως, ἀλλὰ τὴν καθαράν τε καὶ ἄδολον τῶν ἁγίων Πατρῶν ὁμολογίαν· ταύτην γὰρ εὐσεβῶς εἰς αὐτὸ τὸ σταλὲν παρ' ἡμῶν κατετάξαμεν γράμμα πρὸς διόρθωσιν τῆς σῆς ψυχῆς, εἰ καὶ ταύτην ἑαυτοῦ διωσάμενος, ἀντὶ ταύτης αὐτοὺς ἐμβαλεῖν ὑπενόθευσας τῆς σῆς ἀτοπίας τὰ δόγματα, ἐξ ὧν τὸ παράπαν οὐκ ὠφελήθης κᾂν ἔδοξας αὐτοὺς ἀποπλανῶν, ὁμιλίᾳ πολλῇ, βρόχοις δὲ τοῖς ἀπὸ χειλέων ἐξώκειλας αὐτούς. Οἱ δὲ, κουφωθέντες, ἠκολούθησαν, οὐκ εἰδότες ὅτι περὶ ψυχῆς αὐτοῖς ἐστιν ὁ κίνδυνος, ὃν σὺ δολερῶς κατ' αὐτῶν συνεσκεύασας. Λόγοι γὰρ κερκώπων μαλακοὶ, οὗτοι δὲ τύπτουσιν εἰς ταμιεῖα σπλάγχνων. Ὡς μὴ ἀκούσας τοῦ λέγοντος, Ὁ ὀρύσσων βόθρον τῷ πλησίον αὐτοῦ, ἐμπεσεῖται εἰς αὐτόν. Ὁ δὲ κυλίων λίθον ἐφ' ἑαυτὸν κυλίει. Γλῶσσα γὰρ ψευδὴς, μισεῖ ἀλήθειαν· στόμα δὲ ἄστενον, ποιεῖ ἀκαταστασίας. Πῶς οὖν ταῦτα διαπραξάμενος εἰς αὐτούς τε καὶ τὸ δι' αὐτῶν σταλὲν παρ' ἡμῶν ἰσότυπον γράμμα κατὰ παράκλησιν, ὡς εἴρηται, τῶν σῶν ἀποκρισιαρίων ἔδοξας γράφειν ἡμῖν ἑαυτὸν ἐξαπατῶν, ἀλλ' οὐχ' ἡμᾶς συνεξαρπάζων. Διάτοι τοῦτο προσαναφέρομεν τῇ οἰκουμενικῇ ὑμῶν πατρότητι, ὡς τὰ παραστάντα ἐπ' ἔργον ἀγαγόντες, μετὰ πάσης προθυμίας ἐξεθέμεθα, κατὰ μίμησιν τοῦ ὑποδειχθέντος ἡμῖν σχεδαρίου, τὴν ἐνοῦσαν ἡμῖν ἐν Κυρίῳ πίστιν. Ἀλλ' ἄκουε τί φησιν ὁ κορυφαῖος τῶν ἀποστόλων πρὸς τὸν τὴν ἀλὴθειαν παραλογισάμενον· Διὰ τὶ ἐπλήρωσεν ὁ Σατανὰς τὴν καρδίαν σου, ψεύσασθαί σε τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον; οὐκ ἐψεύσω ἀνθρώποις, ἀλλὰ τῷ Θεῷ. Παραπλήσιόν τι ποιήσας τοῦ ἀκούσαντος παρὰ Κυρίου διὰ Σαμουὴλ τοῦ προφήτου· « Τάδε εἶπε Κύριος Σαβαώθ· Νῦν ἐκδικήσω ἃ ἐποίησεν Ἀμαλὴκ τῷ Ἰσραήλ. Καὶ νῦν πορεύου καὶ πατάξεις αὐτὸν καὶ ἀναθεματιεῖς αὐτὸν, καὶ πάντα τὰ αὐτοῦ. Καὶ παρακούσαντος καὶ εἰρηκότος πρὸς Σαμουὴλ οἷα τῇ παραβάσει τῶν ὑπ' αὐτοῦ γενομένων ἐξ ἀναιδείας μεγαλαυχῶν, Εὐλογητὸς σὺ τῷ Κυρίῳ, ἔστησα πάντα ὅσα ἐλάλησε Κύριος· καὶ εἶπε Σαμουήλ· Καὶ τίς ἡ φωνὴ τοῦ ποιμνίου τούτου τοῦ ἐν τοῖς ὠσί μου; καὶ εἰ θελητὸν τῷ Κυρίῳ ὁλοκαυτώματα καὶ θυσίαι, ὡς τὸ ἀκοῦσαι φωνῆς Κυρίου; ἰδοὺ ἀκοὴ ὑπὲρ θυσίαν ἀγαθὴ, καὶ ἡ ἐπακρόασις ὑπὲρ στέαρ κρεῶν, ὅτι ἁμαρτία οἰώνισμά ἐστι. Διότι ἐξουδένωσας τὸ ῥῆμα Κυρίου, καὶ ἐξουδενώσει σε Κύριος, τοῦ μὴ εἶναί σε ἡγούμενον τοῦ λαοῦ αὐτοῦ. Καὶ εἶπε Σαοὺλ πρὸς Σαμουήλ· Ἡμάρτηκα, ὅτι παρέβην τὸν λόγον Κυρίου καὶ τὸ ῥῆμά σου. » Σὺ δὲ τὴν μὲν τούτου παράβασιν ἐμιμήσω, τὴν δὲ ἐξαγόρευσιν τῆς παραβάσεως, οὐκ ἐζήλωσας, οὐδὲ εἶπας, Ἡμάρτηκα, παραλλάξας τὴν τοῦ Κυρίου πίστιν, καὶ ἀπατήσας τοὺς ἡμετέρους ἀποκρισιαρίους. Ποία οὖν τούτων ἵλεως ἔσομαί σοι; μὴ ἐπὶ τούτοις οὐκ ἐπισκέψομαι, λέγει Κύριος; ἢ ἐν ἔθνει τῷ τοιούτῳ οὐκ ἐκδικήσει ἡ ψυχή μου; Διὸ τούτους μὲν ἐν σποδῷ καὶ σάκκῳ καὶ τήξει ψυχῆς καὶ σώματος, δάκρυσι μετανοίας, τὴν προστριβεῖσαν αὐτοῖς παρὰ σοῦ χλεύην ἐκκαθᾶραι προστετάχαμεν· οἷα μὴ μόνον τῆς ἀποστολικῆς καταφρονήσαντας ἐξουσίας, ἀλλὰ καὶ τῆς σοφῆς παρακούσαντας παροιμίας τῆς λεγούσης· Ἐὰν δέηταί σου ὁ ἐχθρὸς μεγάλῃ τῇ φωνῇ, μὴ πεισθῇς αὐτῷ, ἑπτὰ γὰρ πονηρίαι εἰσὶν ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ. Σὲ δὲ μετὰ τῶν αἱρετικῶν σου δογμάτων, ἤγουν τῶν συνοδικῶν γραμμάτων τῶν τε πρότερον, καὶ τῶν νῦν παρὰ σοῦ πρὸς ἡμᾶς ἀπεσταλμένων τῇ ἀποφάσει τοῦ ἀναθέματος κατεδικάσαμεν ἐκ τῆς αὐθεντίας τοῦ κορυφαίου τῶν ἀποστόλων Πέτρου, πάσης σε καθελόντες ἱερατικῆς ἀξίας καὶ ὀνομασίας, ἀπὸ τῆς γεγραμμένης ἡμῖν καὶ ὁρισθείσης ἡμέρας, φαμὲν δὴ τῆς πρώτης τοῦ παρόντος Νοεμβρίου μηνὸς τῆς ἐνεστώσης ὀγδόης ἰνδικτιῶνος, εἰς ἣν τὰ παρὰ σοῦ ἐπισφαλῆ συνοδικὰ ἐδεξάμεθά τε καὶ κατεκρίναμεν· ἄχρις ἂν καὶ αὐτὸς αὐτὰ τὰ παρὰ σοῦ γενόμενα συνοδικὰ, τάτε πρότερα, καὶ τὰ νῦν μετὰ παντὸς τοῦ ὁπωσοῦν ἐγγράφως ἢ ἀγράφως, συνηγοροῦντος αὐτοῖς, ἢ ὑπεραπολογουμένου αὐτῶν συμφώνως ἡμῖν καταδικάσωσι καὶ ἀναθεματίσωσιν ὡς αἱρετικά τε καὶ ἕωλα. Τὰ πρῶτα μὲν, διὰ τὴν ἐγκειμένην αὐτοῖς ἀτοπίαν τῶν ἐπιληψίμων σου δώδεκα κεφαλαίων, ὧν τὴν εἴδησιν παρ' ἡμῶν ἐγγράφως προσείληφας, εἰς τὸ ἀναπολόγητόν σε τυγχάνειν, παραίτούμενον τὴν διόρθωσιν. Τὰ δεύτερα δὲ, διὰ τὴν ἀκύρωσιν τοῦ ἀσεβοῦς δόγματος, ἣν ἐν αὐτοῖς ποιῆσαι τετόλμηκας· ἀνελὼν μὲν, τὸ φύσει θελητικὸν, καὶ ἐνεργητικὸν ὑπάρχειν τῆς ἡμῶν σωτηρίας, καθ' ἑκατέραν, τῶν ἐξ ὧν καὶ ἐν αἶς ἐστι φύσεων τὸν Κύριον ἡμῶν καὶ Θεὸν Ἰησοῦν Χριστὸν, ἐφ' ὧ τε διὰ τῆς τῶν τοιούτων εὐσεβῶν φωνῶν ἀναιρέσεως, ἀνεθέλητόν τε καὶ ἀνενέργητον, μᾶλλον δὲ ἀνούσιον, καὶ ἀνύπαρκτον ἐν ἑκατέρᾳ φύσει τοῦτον ὅντα κατασκευάσας. Τὸ γάρ πάσης ἄμοιρον ὃν οὐσιώδους θελήσεως καὶ ἐνεργείας, καὶ παντοίας ἔρημόν ἐστιν οὐσιώδους ὑπάρξεως. Συνανελὼν δὲ πρὸς τούτοις ἐν τῷ ῥηθέντι σου δευτέρῳ συνοδικῷ, Καὶ τὰ πάντα ἀναθεματίζειν ὅσα ἀναθεματίζομεν· ἵνα διὰ τοὺτου μὴ μόνον καὶ οὓς ἀναθεματίζομεν, ἤγουν αὐτὰ τὰ πρόσωπα τῶν ἀσεβῶν αἱρετικῶν παραιτήσῃ ἀναθεματίζειν· τῶν γὰρ δογμάτων οὐκ ἀναθεματιζομένων ὑπὸ σοῦ, δῆλον ὡς οὐδὲ τὰ πρόσωπα τῶν ἐκθεμένων αἱρετικῶν ἀναθεματίζεις· εἴπερ τῆς αἱρέσεως αὐτῶν χάριν καὶ οὐχὶ τῆς φύσεως ἕνεκα, τούτους ἀναθεματίζομεν· ἀλλ' ἵνα καὶ πᾶσαν ἁπάντων πλάνην, Ἑλλήνων, Ἰουδαίων, αἱρετικῶν καθ' ἑαυτοῦ βεβαιώσῃς. Εἰ γὰρ τὰ δόγματα τούτων ἁπάντων ἅπαντα κατακρίνομεν ὡς ἐχθρὰ καὶ πολέμια τῆς ἀληθείας, σὺ δὲ πάντα συμφώνως ἡμῖν οὐκ ἀναθεματίζεις ἄπερ ἀναθεματίζομεν, εἰκότως ἄρα τὴν τούτων ἁπάντων πλάνην ἐκύρωσας, ὑφ' ἡμῶν ἤγουν τῆς καθολικῆς Ἐκκλησίας ἀναθεματιζομένην. Ταῦτα τοίνυν διαπραξάμενος κατὰ τῆς ὀρθοδόξου πίστεως, ἐμοῦ ἡμέλησας, λέγει Κύριος, καὶ ἐπελάθου τῆς διαθήκης μου τῆς λεγούσης· Οὐ παραβήσῃ ἀπὸ πάντων τῶν λόγων ὧν ἐγὼ ἐντέλλομαί σοι σήμερον, δεξιὰ ἢ ἀριστερὰ πορεύεσθαι ὀπίσω θεῶν ἑτέρων, λατρεύειν αὐτοῖς. Καὶ ἔσεται, ἐὰν μὴ εἰσακούσῃ τῆς φωνῆς Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου φυλάσσειν καὶ ποιεῖν πάσας τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ, καὶ τὰ ἠκριβασμένα αὐτοῦ, ὅσα ἐγὼ ἐντέλλομαί σοι σήμερον, καὶ ἐλεύσονται ἐπὶ σὲ πᾶσαι αἱ κατάραι αὗται, καὶ καταλήψονταί σε. Αἱ γὰρ ὁδοί σου καὶ τὰ ἐπιτηδεύματά, ἐποίησαν ταῦτά σοι. Αὕτη ἡ κακία σου ὅτι πικρὰ, ὅτι ἥψατο ἕως τῆς καρδίας σου. Πῶς οὖν ἐρεῖς, Ὅτι οὐκ ἐμιάνθην, καὶ ὀπίσω τῆς ἐπεισάκτου καινοτομίας οὐκ ἐπορεύθην; Ιδε τὰς ὁδούς σου ἐν τῇ πλάνῃ τῶν αἱρετικῶν τυπωθείσας, καὶ γνῶθι τί ἐποίησας· ὅτι ἐὰν ἀποπλύνῃ ἐν νίτρῳ καὶ πληθύνῃς σεαυτῷ πόαν, κεκηλίδωσαι ἐν ταῖς ἀδικίαις σου ἐναντίον ἐμοῦ, λέγει Κύριος· ἕως ἂν ἐπιστρέφων ἐπιστρέψῃς εἰλικρινῶς καὶ ἀγαπήσῃς αὐτὸν δι' εὐσεβοῦς ὁμολογίας ἐν ὅλῃ τῇ καρδίᾳ σου καὶ ἐν ὅλῃ τῇ ψυχῇ σου καὶ ἐν ὅλῃ τῇ διανοίᾳ σου· αὕτη γάρ ἐστι πρώτη καὶ μεγάλη ἐντολὴ τὸ πιστεύειν ὀρθῶς εἰς αὐτὸν τὸν Κύριον ἡμῶν καὶ Θεὸν Ἰησοῦν Χριστὸν, κατὰ τὴν τῶν ἁγίων Πατρῶν καὶ τὴν τῶν ἐγκρίτων καὶ οἰκουμενικῶν συνόδων διδασκαλίαν. Καὶ νῦν βελτίους ποίησον τὰς ὁδούς σου, καὶ τὰ δόγματα τῆς καρδίας σου ἄγνισον, ἐκ πάσης φαυλότητος αἱρετικῆς· καὶ ἄκουσον τῆς φωνῆς Κυρίου τοῦ Θεοῦ ἡμῶν, καὶ παύσεται Κύριος ἀπὸ τῶν κακῶν, ὧν ἐλάλησεν ἐπὶ σέ· μὴ οὖν ἔτι δι' ὧν γράφεις, ἢ γράφειν ἀπαιδεύτως ἑτέρους ὑπὲρ σοῦ παρασκευάζεις, συναγορήσῃς τῇ ἀσεβείᾳ, κατηγόρει δὲ ταύτης μᾶλλον, ὡς αἱρετικῆς. Οὐκέτι γὰρ ἄνθρωπος μετανοῶν ἀπὸ τῆς κακίας αὐτοῦ, καὶ λέγων, Τί ἐποίησα; ἰδοὺ γὰρ ἐγὼ κρίνομαι πρὸς σὲ, λέγει Κύριος, ἐν τῷ λέγειν σε, Οὐχ ἥμαρτον. Ὅτι κατεφρόνησάς μου σφοδρα τοῦ δισσεῦσαι τὰς ὁδούς σου. Διὸ γινώσκων γνώσῃ καθάπερ εἰρήκαμεν, ὡς καθῃρημένος ὑπάρχεις πάσης ἱερατικῆς ἀξίας καὶ λειτουργίας, ἐν τῇ καθολικῇ τοῦ Θεοῦ καὶ ἀποστολικῇ Ἐκκλησίᾳ, μέχρις ἂν ἀπαραλείπτως ἅπαντα τὰ παρ' ἡμῶν ἐνταῦθα συνοδικῶς κυρωθέντα τε καὶ ὁρισθέντα πρὸς σύστασιν καὶ βεβαίωσιν τῆς καθολικῆς Ἐκκλησίας, ταυτὸν δὲ λέγειν, τῶν εἰρημένων ἁγίων Πατρῶν, καὶ τῶν ἐγκρίτων οἰκουμενικῶν πέντε συνόδων ἐγγράφως κυρώσῃς, καὶ σὺν ἡμῖν ὁμολογήσῃς ἐπὶ τοῦ ἑνὸς τῆς ἁγίας ὁμοουσίου καὶ προσκυνητῆς τριάδος Θεοῦ Λόγου σεσαρκωμένου δι' ἡμᾶς καὶ τελείως ἐνανθρωπήσαντος, δύο φύσεις καθ' ὑπόστασιν ἡνωμένας ἀσυγχύτως καἰ ἀδιαιρέτως, καὶ δύο φυσικὰς θελήσεις, καὶ δύο φυσικὰς ἐνεργείας, θείαν καὶ ἀνθρωπινὴν συμφυῶς ἡνωμένας κατὰ τὴν τῶν ἁγίων Πατρῶν διδασκαλίαν, εἰς πίστωσιν ἀληθῆ τοῦ, Θεὸν φύσει τέλειον καὶ ἄνθπωπον φύσει τέλειον τὸν αὐτὸν ὑπάρχειν· ὡς κατὰ πάντα κυρίως ὅμοιον τῷ Θεῷ καὶ Πατρὶ, πλὴν αγεννησίας, καὶ κατὰ πάντα κυρίως ὅμοιον ἡμῖν, μόνης δίχα τῆς ἁμαρτίας· καὶ ἀναθεματίσῃς πάντας οὓς ἀναθεματίζομεν αἱρετικοὺς, ταυτόν δὲ λέγειν, ἡ καθολικὴ τοῦ Θεοῦ καὶ Ἀποστολικὴ Ἐκκλησία μετὰ πάντων τῶν αἱρετικῶν δογμάτων αὐτῶν, καὶ τοῦς νῦν ἀναφυέντας αἱρετικοὺς, καὶ παρ' ἡμῶν συνοδικῶς διὰ τὴν αἵρεσιν αὐτῶν ἀναθεματισθέντας· φαμὲν δὴ Θεόδωρον τὸν γενόμενον ἐπίσκοπον τῆς Φαρὰν, Κύρον τὸν Ἀλεξανδρείας, Σέργιον τὸν Κωνσταντινουπόλεως, καὶ τοὺς αὐτοῦ διαδόχους, Πύῤῥον καὶ Παῦλον, μετὰ πάντων τῶν αἱρετικῶν αὐτῶν δογμάτων, καὶ τῆς ἀσεβοῦς ἐκθέσεως, καὶ τοῦ ἀσεβεστέρου τύπου τῶν ἀθεμίτως παρ' αὐτῶν κυρωθέντων εἰς ἀνατροπὴν τῆς ὀρθοδόξου πίστεως, καὶ πάντων ἁπλῶς τῶς μίαν τερατευομένων, ἢ μηδεμίαν ὅλως ὁμολογεῖν τῆς θεότητος καὶ τῆς ἀνθρωπότητος τοῦ Χριστοῦ φύσιν, ἢ θέλησιν, ἤ ἐνέργειαν· οὓς ὡς πολεμίους αὐτῆς ὑπάρχοντας, ἡ καθολικὴ τοῦ Θεοῦ καὶ ἀποστολικὴ Ἐκκλησία δικαίως ἀποβάλλεται καὶ ἀναθεματίζει. Μὴ οὖν ἀποδοκιμάσῃς τὸν τοῦ Κυρίου λόγον προσμένων τοῖς ἀσεβέσιν. Εὐσέβεια γὰρ εἰς Θεὸν, ἀρχὴ αἰσθήσεως· καὶ ἐὰν ζητήσῃς αὐτὴν ὡς ἀργύριον καὶ ὡς θησαυροὺς ἐξερευνήσῃς αὐτὴν, τότε συνήσεις φόβον Κυρίου, καὶ ἐπίγνωσιν Θεοῦ εὑρήσεις. ὅτι Κύριος δίδωσι σοφίαν, καὶ ἀπὸ προσώπου αὐτοῦ γνῶσις καὶ σύνεσις, καὶ θησαυρίζει τοῖς κατορθοῦσι σωτηρίαν. Διὸ ἐπίστρεψον πρός με λέγει Κύριος, καὶ οὐ μὴ στηριῶ τὸ πρόσωπόν μου ἐπὶ σέ· ὅτι ἐλεήμων ἐγώ εἰμι, καὶ οὐ μὴ μηνιῶ σοι εἰς τὸν αἰῶνα. Πλὴν γνῶθι τὴν ἀδικίαν σου, ὅτι εἰς Κύριον τὸν Θεόν σου ἠσέβησας, καὶ διέχεας τὰς ὁδούς σου πρὸς τοὺς ἀλλοτρίους τῆς πίστεως, τῆς δὲ φωνῆς μου οὐχ' ὑπήκουσας, λέγει Κύριος. Ἡ γὰρ ἐπίγνωσις τῶν οἰκείων πρόξενος ἔσεταί σοι τῆς ταχείας ἐπ' αὐτοῖς διορθώσεως, εἰ μάλιστα μετὰ τοῦ ἐν τοῖς δόγμασιν οἰκείου σφάλματος καὶ τὸ ἐν τοῖς ἱεροῖς κανόσι θεραπεύσεις πλημμέλημα. Καὶ τούτους γὰρ ἀθετῆσαι τετόλμηκας, οὐχ ὁμολογήσας ἑαυτὸν, διὰ τῶν οἰκείων γραμμάτων, ὡς ὑποκείμενον τῷ καθ' ἡμᾶς ἀποστολικῷ θρόνῳ βικάριον. Δι' ἑκατέρου τοίνυν ἀσφαλῶς , ἑκάτερον σπούδασον ἐξιάσασθαι προσηκόντως. Οὐ γὰρ ἑτέρως ἕξεις τὴν παρ' ἡμῶν τελείαν συγχώρησιν, εἰ μὴ ἐν ἑκατέροις ἡμῖν παραστήσεις τὴν οἰκείαν διόρθωσιν.
|
(Oseae II) (Psal. VI) (Luc. XXII) (Levit. IV) (Levit. V) (Deut. XV) (Exod. XX) (Rom. II) (Jerem XXIII,
L, XII) (Jerem. XIV, juxta LXX) (Luc. XV) (Jerem. XV) (Proverb. VII) (Proverb. XVI, juxta
LXX) (Act. V) (I Reg. XV) (Jerem. V) (Proverb. XXVI) (nam si dogmata a te non anathematizentur,
perspicuum est te ne personas quidem
nefariorum haereticorum anathematizare, siquidem
haereseos ipsorum causa, non causa naturae, eos anathematizamus) (Deut. XXVIII) (Jerem. II) (Matth.
XXII) (Jerem. II)
|
[ Forte leg. σφαλείς]
|
http://viaf.org/viaf/11515595
|
[] | |
Martinus I
| 13 |
EPISTOLA XIII, AD ECCLESIAM THESSALONICENSIUM. De Pauli damnatione, ejusque haeresi fugienda.
|
Christum diligenti clero et populo sanctae Dei catholicae Thessalonicensium Ecclesiae, Martinus servus servorum Dei sanctae ejus catholicae et apostolicae Romanae Ecclesiae episcopus.
|
Universitatis opifex Dominus noster Jesus Christus, cum initio hominem fecisset, ad tutelam ejus vitae proprium ipsi largitus est mandatum, praecipiens id nullatenus transgredi, ne solutionis mandati fructum perciperet propriam dissolutionem, id est, mortem: quod, dum accidisset, innotuit ut omnes timore Dominum timerent, nec amplius ad mandati praevaricationem facile caperentur a diabolo, qui nos primitus decepisset. Unde humaniter saluti ipse nostrae prospiciens, inimicitias posuit inter nos et eum qui fefellisset, easque voluit perennes esse, quas artificiose augens, cum incarnatus homo secundum nos factus est, clamabat, dicens: Non veni pacem mittere in terram, sed gladium ; has qui non accipit, inimico vitae nostrae diabolo omnino fit amicus, inimicitias solvens, quas inter nos et ipsum Dominus posuit; deficiensque a Deo vivente per peccatum mortificatur, quo hominum natura in seipsam armata est, et affectionibus corrumpitur, quam naturam pacificare volens ipsius opifex, proprium, ut dictum est, in terram adveniens gladium dedit, qui evangelicae secundum ipsum praedicationis sermo est, omnem impietatem atque iniquitatem caedens semper ac demetens, commendans vero orthodoxam in ipsum confessionem in iis qui eam firme custodiunt. Quando igitur, dilecti fratres, nobis, qui per gratiam ipsius sacerdotes sumus, evangelicae praedicationis sermo creditus est, ut cum sapientia et fide tueamur ejus domum, catholicam nempe Ecclesiam, integram atque immaculatam ab iis qui eam violare ac laedere properant, necessario vobis notum facimus, jubente maxime hoc nos facere ipso Domino per prophetam dicentem: Consolamini, consolamini populum meum, dicit Dominus: sacerdotes, loquimini ad cor Jerusalem; consolamini eam, quia impleta est humiliatio ejus . Nam is qui pastor ejus vocatus est, mutatus est in lupum, eamque humiliare conatus est, per ea quae impie in nos dogmatizavit, quippe qui coelestem panem, qui per carnem in terram ad nos advenit, non apposuit vobis sincere ac sine innovatione in cibum et potum ad vitam aeternam, per apostolicam paternamque doctrinam, sed apposuit cibum Aegyptiacum, sive doctrinam haereticam, quae inquinare solet, non confirmare cor hominis. Studuit enim non solum initio propositionis suae turbidam in quinamentorum suorum confusionem per litteras suas huic apostolicae sedi imponere, sicuti ab eo missis apocrisiariis, Pi hano episcopo et Ignatio diacono tum coram ostendimus; sed nunc quoque doctrinae suae coenum augere, tametsi, praefatorum virorum hortatu, absurditates ejus et errores notos ei fecissemus, ac praeterea misissemus exemplum formulae doctrinae verae ac salutaris, quae nobis tradita est a sanctis apostolis et probatissimis Ecclesiae Patribus, ut id firmiter intuens, propriam sententiam corrigeret. Ille vero etiam post cognitionem veritatis non audivit dicentem: Initium superbiae hominis apostatare a Deo. Qui tenuerit eam, adimplebitur maledictis, et subverteret cum in finem . Propterea exhonoravit Dominus conventus malorum, et destruxit eos usque in finem. Quis igitur eum, qui in animam suam peccat, justificabit? quis glorificabit eum, qui vitam suam exhonorat? Ausus est enim, per summum divinorum judiciorum contemptum, missum a nobis exemplum adulterare ac depravare, ex eoque demere orthodoxam Patrum confessionem et damnationem quam facimus, id est, quam catholica Ecclesia jure facit detestandorum haereticorum, ac venenum propriae novitatis injicere. Quoniam igitur scriptum est, fratres: Quis miserebitur incantatori a serpente percusso, et omnibus qui appropiant bestiis? sic et qui cognitatur cum viro iniquo, et obvolutus est in peccatis ejus. In labiis suis indulcat inimicus, et in corde suo insidiatur, ut subvertat te in foveam. In oculis suis lacrymatur; et si invenerit tempus, non satiabitur sanguine, et quasi adjuvans suffodiet plantas tuas. Caput suum movebit et plaudet manu, et multa susurrans commutabit vultum suum . Et rursum dicit: Qui tetigerit picem, inquinabitur ab ea; et qui communicaverit superbo, induet superbiam . Sata gite vos omnes, dilecti, ut filii obedientiae, et divinum praeceptum adimplentes, quod dicit: Salva animam tuam, noli respicere post tergum, nec stes in omni circa regione, sed in monte salvum te fac, ne et tu simul pereas ; et: Recedite inde, pollutum nolite tangere, exite de medio eorum . Deponite omnem ad hominem hujusmodi, id est, ad pessimam ejus haeresim, conjunctionem et amorem; mors enim est, separans a Deo eos qui doctrinae talis viri obsequuntur. Atque idcirco eum canonice ab omni deposuimus sacerdotali dignitate et ministerio, quoad propria corrigens, ad apostolicam catholicae Ecclesiae redeat fidem; in qua ipsi, per Dei gratiam generati et educati, state semper radicati et fundati, et sicut accepistis a nobis, sive a sanctis apostolis, et prophetis, et doctoribus, et universalibus quinque synodis, quomodo oporteat vos credere, et ambulare, et placere Deo, sicut et credidistis, et ambulastis usque adhuc, ut abundetis magis in orthodoxa fide, confitentes juxta ipsorum sanctorum piam traditionem, Dominum nostrum Jesum Christum, Deum verum, et verum hominem eumdem, in nullo a divina sua deficientem natura, et in nullo ab humana natura deficientem, absque solo peccato, sed per omnia perfectum ipsum in utraque naturarum, ex quibus et in quibus constat, tum in divina, tum in humana, in increata, et in creata, sicut natura, ita voluntate et operatione, ad demonstrationem perfectae ejus cum Deo et Patre, et cum matre ac virgine connaturalitatis et consubstantialitatis. Habentes igitur talem spem, multa libertate utimur, et non sicut adversarii superinductis lasciviunt formulis et expositionibus, sed paternis et synodalibus catholicae Ecclesiae muniti praeconiis, haec ubique et omnibus per ea quae nuper a nobis synodaliter gesta sunt, intimavimus, quae et vobiscum nunc loquimur, nihil in ductitium aut peregrinum ac novum praedicantes, sed quae audivistis, et didicistis, et accepistis, et in vobis jugiter radicata sunt. Quae enim est spos nostra, aut gaudium, aut corona gloriationis? nonne vos coram ipso Domino nostro Jesu Christo, et nunc, et in ipsius adventu? quandoquidem multa mihi ad vos libertas est, multa gloriatio pro vobis, repletus sum consolatione, superabundo gaudio in omni tribulatione nostra, quam propter dictum hominem sustinuimus: Quis enim infirmatur, et ego non infirmor? quis scandalizatur, et ego non uror? inquit divinus apostolus . Quocirca et vos, charissimi, hujusmodi nostram pro vobis scientes sollicitudinem, et edocti diligenter a divinitus inspiratis Scripturis, quod nulla est participatio justitiae cum iniquitate, nec societas luci ad tenebras, nec conventio Christi ad Belial, nec pars fideli cum infidelibus , neque consensus orthodoxorum cum haereticis; omni custodia custodite cor vestrum, nullam participationem habentes, nec societatem, nec consensionem, nec connexionem cum hujusmodi homine, ac ne ulla ratione assentiamini ejus doctrinae, sed assidue permanentes in sanctissima nostra fide, servite Deo in conscientia pura. Synaxis autem ministerium perficiant vobis qui ibi sunt presbyteri et diaconi, qui diligenter et acceptabiliter rectam catholicae Ecclesiae nobiscum doctrinam suscipiunt, quae nuper ad vos a nobis scripta est: et abjicientes omnem haeresim ac novitatem, quae ab apostolica praedicatione condemnatur; quousque, ut dictum est, ille sua corrigat, aut alius pro illo canonice eligatur pastor bonus ac verus, quique animam pro ovibus ponat , imitatione principis pastorum Christi, in loco pascuae vos collocans, et super aquam refectionis educans . Ipse autem, qui nos vobiscum confirmat in divinissima ejus confessione, quique unxit nos ac signavit, deditque arrhabonem Spiritus in cordibus nostris, sanctificet vos perfecte, spiritumque vestrum et animam et corpus integra atque irreprehensibilia custodiat, recepturos in saecula saeculorum quae repromisit diligentibus eum. Amen. Τῷ φιλοχρίστῳ κλήρῳ τε καὶ λαῷ τῆς Θεσσαλονικέων ἁγίας τοῦ Θεοῦ καθολικῆς Ἐκκλησίας, Μαρτῖνος δοῦλος τῶν δούλων τοῦ Θεοῦ τῆς τῶν Ῥωμαίων ἁγίας αὐτοῦ καθολικῆς καὶ ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας ἐπίσκοπος. Ὁ τῶν ὅλων δημιουργὸς Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς καταρχὰς ποιήσας τὸν ἄνθρωπον, πρὸς συντήρησιν τῆς αὐτοῦ ζωῆς, τὴν οἰκείαν αὐτῷ δεδώρηται ἐντολὴν, παραγγείλας ταύτην μηδαμῶς παραβῆναι, ἵνα μὴ τῇ λύσει τῆς ἐντολῆς, καρπὸν δρέψηται τὴν οἰκείαν διάλυσιν ἤγουν τὸν θάνατον, ὃ δὴ καὶ συμβᾶν, ἐγνωρίσθη πρὸς τὸ πάντας φόβῳ φοβεῖσθαι τὸν Κύριον, καὶ μηκέτι πρὸς παράβασιν ἐντολῆς εὐχειρώτους ὑπάρχειν, τῷ ἀρχῆθεν ἡμᾶς ἀπατήσαντι διαβόλῳ. Ὅθεν φιλανθρώπως αὐτὸς ὁ κηδεμὼν τῆς ἡμῶν σωτηρίας καὶ ἔχθραν ἔθηκεν ἀναμέσον ἡμῶν καὶ τοῦ ἀπατήσαντος, εἰς τὸ διηνεκῶς ταύτην ὑπάρχειν, ἣν εὐτέχνως ἐπιτείνων ἡνίκα σαρκωθεὶς καθ' ἡμᾶς γέγονεν ἄνθρωπος, ἐβόα λέγων· Οὐκ ἦλθον βαλεῖν εἰρήνην ἐπι τὴν γῆν, ἀλλὰ μάχαιραν. Ἥν ὁ μὴ δεχόμενος, φιλιοῦται πάντως τῷ ἐχθρῷ τῆς ἡμῶν ζωῆς διαβόλῳ, λύων τὴν ἔχθραν ἣν ὁ Κύριος ἔθηκεν, μεταξὺ ἡμῶν καὶ αὐτοῦ, καὶ ἀφιστάμενος ἀπὸ Θεοῦ ζῶντος, καὶ νεκρούμενος τῇ ἁμαρτίᾳ δι' ἣν τῶν ἀνθρώπων φύσις καθ' ἑαυτῆς ἐπολεμήθη καταφθειρομένη τοῖς πάθεσιν. Ἣν αὐτὸς εἰρηνεῦσαι βουλόμενος ὁ ταύτης δημιουργὸς, τὴν οἰκείαν ἐπὶ τῆς γῆς, ὡς εἴρηται, παραγενόμενος δεδώρηται μάχαιραν, ὅπερ ἐστὶν ὁ τοῦ κατ' αὐτὸν εὐαγγελικοῦ κηρύγματος λόγος τέμνων διὰ παντὸς καὶ ἐκθερίζων πᾶσαν ἀσέβειαν καὶ παρανομίαν, συνιστῶν δὲ τὴν εἰς αὐτὸν ὀρθόδοξον ὁμολογίαν ἐν τοῖς βεβαίως ταύτην φυλάσσουσιν. Ἐπεὶ οὖν, ἀγαπητοὶ ἀδελφοὶ, ἡμῖν τοῖς κατὰ χάριν αὐτοῦ ἱερεῦσιν, ὁ τοῦ τοιούτου εὐαγγελικοῦ κηρύγματος ἐπιστεύθη λόγος, ἵνα μετὰ φρονήσεώς τε καὶ πίστεως τὴν οἰκίαν αὐτοῦ φυλάξωμεν, ἤγουν τὴν καθολικὴν Ἐκκλησίαν ἄσυλόν τε καὶ ἀνεπηρέαστον, ἐκ τῶν ταύτην λυμήνασθαι κατεπειγομένων, ἀναγκαίως γνωρίζομεν ὑμῖν, μάλιστα τοῦτο παρεγγυῶντος πράττειν ἡμᾶς αὐτοῦ τοῦ Κυρίου διὰ τοῦ προφήτου λέγοντος· Παρακαλεῖτε, παρακαλεῖτε, τὸν λαόν μου, λέγει ὁ Θεός· ἱερεῖς λαλήσατε εἰς τὴν καρδίαν Ἱερουσαλήμ· παρακαλέσατε αὐτὴν, ὅτι ἐπλήσθη ἡ ταπείνωσις αὐτῆς· ὡς ὁ κληθεὶς ὑμῶν ποιμὴν, εἰς λύκου τάξιν ἀντικατέστη, καὶ ταπεινῶσαι ταύτην ἐπεχείρησε, δι' ὧν ἀσεβῶς πρὸς ἡμᾶς ἐδογμάτισε· μὴ τὸν οὐράνιον ἄρτον, τὸν ἐπὶ γῆς διὰ σαρκὸς πρὸς ἡμᾶς φοιτήσαντα παραθέμενος ὑμῖν εἰλικρινῶς τε καὶ ἀκαινοτομήτως εἰς βρῶσιν καὶ πόσιν πρὸς ζωὴν αἰώνιον διὰ τῶν Ἀποστολικῶν καὶ πατρικῶν δογματων· ἀλλὰ τὴν Αἰγυπτιακὴν τροφὴν, ἤγουν τὴν αἱρετικὴν διδασκαλίαν, ἥτις μολύνειν εἴωθεν, ἀλλ' οὐ στηρίζειν καρδίαν ἀνθρώπου. Ἐσπούδασε γὰρ οὐ μόνον ἐν προοιμίοις τῆς αὐτοῦ προβολῆς τὴν θολεράν ἀνατροπὴν τῶν αὐτοῦ μιασμάτων διὰ τῶν αὐτοῦ γραμμάτων τῷ καθ' ἡμᾶς Ἀποστολικῷ θρονίσαι θρόνῳ, καθὼς καὶ τοῖς παρ' αὐτοῦ σταλεῖσιν ἀποκρισιαρίοις, ἤτοι Πιθάνῳ τῷ ἐπισκόπῳ, καὶ Ἰγνατίῳ τῷ διακόνῳ τῷ τηνικαῦτα κατὰ πρόσωπον ἀπεδείξαμεν, ἀλλὰ καὶ νῦν τὴν τῶν τοιούτων αὐτοῦ δογμάτων θόλωσιν ἐπαυξῆσαι· καίτοι κατὰ παράκλησιν τῶν εἰρημένων ἀνδρῶν τὰς ἀτοπίας αὐτοῦ καὶ τὰ σφάλματα γνωρισάντων ἡμῶν, καὶ πρὸς τούτοις ἶσον ἀποστειλάντων ὀρθοῦ καὶ σωτηρίου δόγματος, τοῦ παραδοθέντος ἡμῖν ἐκ τῶν ἁγίων ἀποστόλων, καὶ τῶν ἐγκρίτων τῆς Ἐκκλησίας Πάτρων, ἵνα πρὸς αὐτὸ ποιήσας ἀπαραλλάκτως, τὴν οἰκείαν διορθώσηται γνώμην. Ὁ δὲ καὶ μετὰ τὴν ἐπίγνωσιν τῆς ἀληθείας μὴ ἀκούσας τοῦ λέγοντος· Ὅτι ἀρχὴ ὑπερηφανείας ἀσέβεια. Καὶ ὁ κρατῶν αὐτῆς, ἐξομβρήσει βδελύγματα. Διὰ τοῦτο παρεδόξασε Κύριος τὰς ἐπαγωγὰς καὶ κατέστρεψεν εἰς τέλος αὐτούς. Τὸν νοῦν ἁμαρτάνοντα εἰς τὴν ψυχὴν αὐτοῦ τίς δικαιώσει; καὶ τίς δοξάσει τὸν ἀτιμάζοντα ζωὴν αὐτοῦ; ἐτόλμησε γὰρ ἐξ ἄκρας τῶν θείων δογμάτων καὶ κριμάτων καταφρονήσεως, καὶ αὐτὸ τὸ παρ' ἡμῶν σταλὲν ἶσον, νοθεῦσαι καὶ παραποιήσασθαι, καὶ ἀφελεῖν μὲν ἐξ αὐτοῦ τὴν ὀρθόδοξον τῶν Πατρῶν ὁμολογίαν, καὶ τὴν κατάκρισιν ὧν ποιούμεθα, ταυτὸν δὲ λέγειν, ἡ καθολικὴ Ἐκκλησία ποιεῖται δικαίως δυσσωνύμων αἱρετικῶν, καὶ ἐκβαλεῖν τὸν ἰὸν τῆς οἰκείας καινοτομίας. Ἐπεὶ οὖν γέγραπται ἀδελφοὶ, ὅτι, Τίς ἐλεήσει ἐπαοιδὸν ὀφιόδηκτον, καὶ πάντας τοὺς προσάγοντας θηρίοις; οὕτως τὸν προσπορεύομενον ἀνδρὶ ἁμαρτωλῷ καὶ συμφυρόμενον ἐν ταῖς ἀσεβείαις αὐτοῦ· ἐν τοῖς χείλεσιν αὐτοῦ γλυκαίνει λόγους, καὶ ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ βουλεύεται ἀνατρέψαι σε εἰς βόθρον· ἐν ὀφθαλμοῖς αὐτοῦ δακρύει, καὶ ἐὰν εὕρῃ καιρὸν, οὐκ ἐμπλησθήσεται ἀφ' αἵματος, καὶ ὡς βοηθὸν ὑποσχάσει πέτραν σου. Τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ κινήσει, ἐπικροτήσει ταῖς χερσὶν αὐτοῦ, καὶ πολλὰ ψιθυρίσει, καὶ ἀλλοιώσει πρόσωπον αὐτοῦ. Λέγει δὲ πάλιν, ὅτι, Ὁ ἁπτόμενος πίσσης, μολυνθήσεται, καὶ ὁ κοινωνῶν ὑπερηφάνῳ, ὁμοιωθήσεται αὐτῷ. Σπουδάσατε πάντες ὑμεῖς, ἀγαπητοὶ, ὡς τέκνα ὑπακοῆς πληρωταὶ θείου γινόμενοι παραγγέλματος, τοῦ λέγοντος· Σώζων σῶζε τὴν σεαυτοῦ ψυχὴν, μὴ περιβλέψῃς εἰς τὰ ὀπίσω, μηδὲ στῇς ἐν πάσῃ τῇ περιχώρῳ, εἰς τὸ ὄρος σώζου, μήποτε συμπαραληφθῇς· καὶ, Ἐξέλθετε ἐκ μέσου αὐτῶν, καὶ ἀφορίσθητε καὶ ἀκαθάρτου μὴ ἅπτεσθε, ἀπόθεσθε πᾶσαν τὴν πρὸς τὸν τοιοῦτον ἄνδρα, ταυτὸν δὲ λέγειν, τὴν χειριστὴν αὐτοῦ αἵρεσιν, οἰκείωσιν, καὶ στοργήν. Θάνατος γάρ ἐστιν ἀπὸ Θεοῦ χωρίζων τοὺς πειθομένους ἐν τοῖς δόγμασι τοῦ τοιούτου ἀνδρός. Ὧν χάριν καὶ κανονικῶς καθείλαμεν αὐτὸν, ἐκ πάσης ἱερατικῆς ἀξίας, καὶ λειτουργίας, ἄχρις ἂν τὰ οἰκεῖα διορθωσάμενος, πρὸς τὴν Ἀποστολικὴν τῆς καθολικῆς Ἐκκλησίας ἐπανέλθοι πίστιν, εἰς ἣν αὐτοὶ κατὰ Θεοῦ χάριν γενηθέντες τε καὶ ἀνατραφέντες, στήκετε διὰ παντὸς ἐῤῥιζωμένοι, καὶ τεθεμελιωμένοι· καὶ καθὼς παρελάβετε παρ' ἡμῶν, ἤγουν τῶν ἁγίων Ἀποστόλων, καὶ προφητῶν, καὶ διδασκάλων, καὶ τῶν οἰκουμενικῶν πέντε συνόδων τὸ πῶς δεῖ πιστεύειν, καὶ περιπατεῖν, καὶ ἀρέσκειν Θεῷ, καθὼς καὶ ἐπιστεύσατε καὶ ἐπεριπατήσατε μέχρι τοῦ νῦν, ἵνα περισσεύητε μᾶλλον ἐν ὀρθοδόξῳ πίστει, ὁμολογοῦντες κατὰ τὴν αὐτῶν τῶν ἁγίων εὐσεβῆ παράδοσιν, τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν Θεὸν ἀληθινὸν καὶ ἄνθρωπον ἀληθινὸν τὸν αὐτὸν, ἐν μηδενὶ τῆς θείας αὐτοῦ λειπόμενον φύσεως, πλὴν μόνης τῆς ἁμαρτίας· ἀλλὰ κατὰ πάντα τέλειον τὸν αὐτὸν ἐν ἑκατέρᾳ φύσει τῶν ἐξ ὧν καὶ ἐν αἷς συνέστηκεν, ἔν τε τῇ θείᾳ καὶ τῇ ἀνθρωπίνῃ, ἐν τῇ ἀκτίστῳ καί τῇ κτιστῇ, ὥσπερ φύσει, οὕτω καὶ θελήσει καὶ ἐνεργείᾳ, πρὸς ἀπόδειξιν τῆς ἐντελοῦς αὐτοῦ πρὸς τε Θεὸν καὶ Πατέρα, καὶ τὴν μητέρα καὶ παρθένον συγγενείας, καὶ ὁμοουσιότητος. Ἔχοντες οὖν τοιαύτην ἐλπίδα, πολλῇ παῤῥησίᾳ χρώμεθα, καὶ οὐ καθάπερ οἱ δι' ἐναντίας τοῖς παρεισάκτοις ἐναβρύνονται τύποις, ἤγουν ἐκθέσεσιν, ἀλλὰ τοῖς πατρικοῖς καὶ συνοδικοῖς τῆς καθολικῆς Ἐκκλησίας ὠχυρωμένοι κηρύγμασι, ταῦτα πανταχοῦ τοῖς πᾶσι διὰ τῶν ἀρτίως παρ' ἡμῶν συνοδικῶς πραχθέντων, ἐγνωρίσαμεν, ἃ καὶ πρὸς ὑμᾶς νυνὶ διαλεγόμεθα, μηδὲν ἐπείσακτον ἢ ξένον κηρύσσοντες, ἀλλ' ἅπερ ἠκούσατε καὶ ἐμάθετε, καὶ παρελάβετε, καὶ ἐστι ἐν ἡμῖν ἐῤῥιζωμένα διαπάντος. Τίς γὰρ ἡμῶν ἔλπις, ἣ χαρὰ ἢ στέφανος καυχήσεως; ἢ οὐχὶ καὶ ὑμεῖς ἔμπροσθεν αὐτου τοῦ Κυριου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ νῦν τε καὶ ἐν τῇ αὐτοῦ παρουσίᾳ; ἐπειδὴ πολλή μοι παῤῥησία πρὸς ὑμᾶς, πολλή μοι καύχησις ὑπὲρ ὑμῶν· πεπλήρωμαι τῇ παρακλήσει, ὑπερπερισσεύομαι τῇ χαρᾷ, ἐπὶ πάσῃ τῇ θλίψει ἡμῶν, ἣν διὰ τὸν εἰρημένον ἐθλίβημεν ἄνδρα. Τίς γὰρ ἀσθενεῖ καὶ οὐκ ἀσθενῶ; τίς σκανδαλίζεται καὶ οὐκ ἐγὼ πυροῦμαι; φησὶν ὁ θεῖος Ἀπόστολος. Διὸ καὶ ὑμεῖς, ἀγαπητοὶ, τὴν τοιαύτην ἡμῶν περὶ ὑμῶν γινώσκοντες μέριμναν, καὶ διδαχθέντες ἀκριβῶς ἐκ τῶν θεοπνεύστων Λογίων, ὅτι οὐδεμία μετοχὴ δικαιοσύνῃ καὶ ἀνομίᾳ, οὐδὲ κοινωνία φωτὶ πρὸς σκότος, οὔτε συμφώνησις Χριστοῦ πρὸς Βελίαρ, οὔτε μερὶς πιστῷ μετὰ ἀπίστων, οὔτε συγκατάθεσις ὀρθοδόξων πρὸς αἱρετικούς· πασῇ φυλακῇ τηρήσατε τὴν ἑαυτῶν καρδίαν, ἀμέτοχοι καὶ ἀκοινώνητοι καὶ ἀσύμφωνοι καὶ ἀσύγκλωστοι πρὸς τὸν τοιοῦτον ἄνδρα γινόμενοι, κατ' οὐδένα τρόπον συγκατιθέμενοι τοῖς δόγμασιν αὐτοῦ, ἀλλὰ προσμένοντες ἀεὶ τῇ ἁγιωτάτῃ ἡμῶν πίστει, δουλεύετε τῷ Θεῳ ἐν καθαρᾷ συνειδήσει. Τὴν δὲ τῆς συνάξεως λειτουργείαν τελειῶσιν ὑμῖν, οἱ αὐτόθι πρεσβύτεροί τε καὶ διάκονοι, οἱ ἀκριβῶς καὶ ἀπαραλείπτως τὰ ὀρθὰ τῆς καθολικῆς Ἐκκλησίας σὺν ἡμῖν δεχόμενοι δόγματα, τὰ παρ' ἡμῶν ἀρτίως γραφέντα ὑμῖν, καὶ ἀποβαλλόμενοι πᾶσαν αἵρεσιν καὶ καινοτομίαν τὴν ὑπὸ τοῦ ἀποστολικοῦ καταδικαζομένην κηρύγματος· ἄχρις ἂν, ὡς εἴρηται, ἢ ἐκεῖνος τὰ οἰκεῖα διορθώσηται, ἢ ἄλλος ἀντ' ἐκείνου κανονικῶς χειροτονηθῇ ποιμὲν καλὸς καὶ ἀληθινὸς, καὶ τιθεὶς τὴν ψυχὴν ὑπὲρ τῶν προβάτων μιμήσει τοῦ ἀρχιποίμενος Χριστοῦ εἰς τόπον χλόης κατασκηνῶν ὑμᾶς, καὶ ἐπὶ ὕδατος ἀναπαύσεως ἐκτρέφων. Αὐτὸς δὲ ὁ βεβαιῶν ἡμᾶς σὺν ὑμῖν εἰς τὴν αὐτοῦ θειοτάτην ὁμολογίαν, καὶ χρίσας ἡμᾶς καὶ σφραγισάμενος, καὶ δοὺς τὸν ἀῤῥαβῶνα τοῦ Πνεύματος ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν, ἁγιάσοι ὑμᾶς ὁλοτελῶς, καὶ ὁλόκληρον ὑμῶν τὸ πνεῦμα καὶ τὴν ψυχὴν καὶ τὸ σῶμα ἄμεμπτον διατηρήσοι, κομιζομένους εἰς αἰῶνας αἰώνων ἃ ἐπηγγείλατο τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτὸν, ἀμὴν.
|
(Matth. I) (Isai. XL) (Eccli. X) (Eccli XII) (Eccli. XIII) (Gen. XIX) (Isai. LII) (II Cor. XI) (II Cor.
VI) (Joan. X) (Psal. XXII)
|
[ Leg. βοηθῶν] [ Leg. πτέρνα]
|
http://viaf.org/viaf/11515595
|
[] | |
Martinus I
| 14 |
EPISTOLA XIV, AD THEODORUM. Commemorat ea quae Romae passus est, cum inde a Calliopa exarcho vi abreptus, Constantinopolim missus est.
|
Martinus Theodoro sincera affectione dilecto fratri.
|
Quoniam agnovi ut potui ea quae in scriptis a vobis significata sunt, in paucis verbis exsequar. Cum exirem ab ecclesia quae vocatur Constantiniana, in qua exercitus me cum armis constrinxerat, in praesentia exarchi ac Theodori cubicularii, seu cleri, clara voce dixerunt: Anathema habeat quisquis dixerit vel crediderit quia Martinus usque ad unum apicem fidem mutavit, aut mutaturus est, et anathema habeant qui in orthodoxa fide sua usque ad mortem non permanserint. His auditis, Calliopas coepit rationem reddere aliam fidem praeter quam nos tenemus, non esse, neque aliter se credere. Sed hoc propter eos qui audiebant, non propter fidem dicere. Et scire te volo, dilectissime frater, de fide quam significasti, nec non et falsis calumniis, quas adversum veritatem proponunt, quia opitulantibus nobis orationibus vestris, ac omnium fidelium Christianorum, qui vobiscum sunt, et vivens et moriens salutis nostrae fidem defendam, et quemadmodum beatus Paulus apostolus docet: Mihi vivere Christus est, et morilucrum . De falsis autem accusationibus, quas noviter haeretici faciunt, abjicientes veritatem Christi Dei, qualem omnino poterunt hominibus veritatem loqui, qui Dei veritati resistunt? Tibi igitur reddo rationem, dilectissime frater, per eum qui judicaturus est mundum istum per ignem, qui et reddet unicuique secundum opus suum. Ego aliquando ad Sarracenos nec litteras misi, nec quem dicunt tomum qualiter credere debeant, aut pecunias unquam transmisi, exceptis duntaxat quibusdam illuc venientibus servis Dei causa eleemosynae, quibus et modicum quid praebuimus minime ad Sarracenos transmissum. Porro de domina nostra gloriosa semper virgine Maria, quae Deum et Dominum nostrum Jesum Christum peperit, quam omnes sancti et catholici Patres Dei genitricem appellant, ut pote quae Deum hominem genuit, falsum contra me, imo contra suas ipsorum animas iniqui viri testificati sunt. Nam quisquis beatam super omnem creaturam et naturam humanam, absque eo qui genitus est ex ea, venerabilem semperque virginem, matrem, videlicet, Domini nostri non honorat atque adorat, anathema sit et in praesenti saeculo, et in futuro. Sed homines occasiones quaerentes, scandala objiciunt ad scandalizandos multos Subscriptio. Deus te incolumem custodiat, amantissime fili.
|
(Philip. I)
|
http://viaf.org/viaf/11515595
|
[] | ||
Martinus I
| 15 |
EPISTOLA XV, AD THEODORUM. Ejusdem argumenti cum praecedente.
|
Martinus Theodoro.
|
Noscere voluit cara vestra dilectio qualiter de sede sancti Petri apostoli, sicut unus passer solitarius ab aedificio, raptus fuerim. Et miror quia super hoc me inquirere voluisti, cum praedixerit Dominus noster de nequam temporibus istis discipulis suis: Quia in diebus illis erit tribulatio, qualis non fuit ab origine mundi usque nunc; et nisi quia abbreviati sunt dies illi, non posset sustinere omnis caro. Sed qui perseveraverit usque in finem, hic salvus erit . Hoc in paucis de Antichristo dicitur. Nam et sanctus Paulus secundum datam sibi gratiam spiritus praenuntiavit dies istos Timotheo discipulo suo, dicens: In novissimis diebus descendent homines a fide, et veritate auditum avertent, seipsos amantes, avari et caetera . Et crede mihi, desideratissime fili mi, non videndum tempus aliud, nisi manifeste hoc, in quo sint initia dolorum, quemadmodum Dominus praedixit adventum Antichristi. Et mihi breviter dicere necessarium visum est, antequam in toto mundo praevaleat judicium, et finem cursus tradam, hoc mihi expedire arbitratus, quo aliis mala mihi praeparantibus, exsultem potius quam fleam. Igitur ut scias qualiter sublatus et ductus sim a Romana urbe, nil falsum audies accidentium. Omnia praescivi per totum tempus, quae meditabantur, et sumpto meipso cum omni clero meo, privatim mansi in ecclesia Salvatoris nostri Jesu Christi, quae cognominatur Constantiniana, quae prima in toto mundo constructa et stabilita est a beatae memoriae Constantino imperatore, et est juxta episcopium. Illic enim omnes nos seorsum morabamur a die Sabbati, quando Calliopas cum Ravennati exercitu, et Theodoro cubiculario, introivit civitatem. Misi ergo in obviam ejus quosdam ex clero: quibus susceptis in palatio, aestimavit et me cum eis esse. Cum autem quaesisset, et non invenisset, dixit primis cleri: Quia nos eum voluimus adorare; sed cras, quod est Dominica dies, obvii ei erimus, et salutabimus eum, quia hodie non suffecimus. Porro, Dominico die datis missis in praedicta sancta Dei Ecclesia, suspicatus ille turbam multam colligi propter diem, nuntiavit hoc: Quia multum fatigati sumus ex itinere, et non possumus occurrere hodie, sed cras omnimodis occurremus, et adorabimus sanctitatem vestram. Ego vero ipse graviter infirmus eram ab Octobrio mense usque ad praedictum tempus, id est, usque ab sextodecimo Kalendas Julias. Ergo feria secunda diluculo mittit chartularium suum, et quosdam ex obsequio suo, dicens: Quia arma praeparasti, et armatos habes intus, et multitudinem lapidum collegisti ad repugnandum; et hoc necessarium non est, nec aliquid tale fieri permittas. Cumque praesens audissem haec, necessarium magis non habui, qualiter hos certos redderem, quam mittere illos gyraturos per totum episcopium, ut si arma vel lapidem vidissent, ipsi testimonium perhiberent. Cum autem issent, et nihil invenissent, subintuli eis per verba, quod nunquam aliquando aliter, sed semper per complexionem et fallacem accusationem incederent adversus nos, et cum in adventu infamis Olympii vani cujusdam hominis cum armis me hunc potuisse repellere faterentur. Ego itaque ante altare ecclesiae lectulum meum habebam in quo jacebam; et nondum transacta media hora, ecce exercitus cum eis veniens in ecclesiam, obumbrati omnes tenentes lanceas et spathas suas, quin et arcus suos paratos una cum scutis suis, et facta sunt illic quae nec dicenda sunt. Quemadmodum namque in hiemali tempore vento valide flante folia ex arboribus concussa cadunt, ita percutiebantur armis candelae sanctae ecclesiae, et retunsae excutiebantur in pavimentum; et audiebatur sonitus qui in eadem fiebat ecclesia, veluti tonitrus quidam horribilis tam ex pressura armorum, quam ex multitudine candelarum ab eis fractarum. Quibus confestim introeuntibus, jussio a Calliopa porrecta est presbyteris et diaconibus, in qua humilitatis meae abjectio continebatur, quod irregulariter et sine lege episcopatum subripuissem, et non essem in apostolica sede dignus institui, sed omnimodis in hanc regiam urbem transmitti subrogato in loco meo episcopo; quod necdum aliquando factum est, et spero quod nec aliquando fieri habet, quia in absentia pontificis archidiaconus et archipresbyter et primicerius locum praesentant pontificis. Dum ergo haec moventur, quae de fide gesta fuerant, jam manifestavi vobis. Quod autem praeparati non fuerimus ad repugnandum, melius judicavi decies mori, quam unius cujuscusque sanguinem in terram fundi. Quod quidem. et sine periculo hoc gestum est, non paucis, quae non placuerunt Deo, malis effectis. Eadem itaque hora dedi meipsum ad exhibendum imperatori, et non resistendum. Porro acclamantibus mihi, ut veritatem dicam, quibusdam ex clero ne facerem hoc, nulli eorum accommodavi aurem, ne subito fierent homicidia. Sed dixi illis: Sinite mecum venire ex clero, qui necessarii mihi sunt, episcopos, videlicet, presbyteros et diaconos, et absolute qui mihi videntur. Respondit Calliopas: Quotquot voluerint venire, cum bono veniant. Nos cuiquam necessitatem non facimus. Respondi ego: Clerus in potestate mea est. Exclamantes autem quidam ex sacerdotibus, dicebant: Cum ipso vivimus, et cum ipso morimur. Post haec coepit dicere per se Calliopas, et qui cum ipso erant: Veni nobiscum ad palatium. Nec hoc facere recusavi, sed exivi cum eis in palatium eadem secunda feria. Et tertia feria venit ad me omnis clerus, et multi erant qui se paraverant ad navigandum mecum; qui etiam res suas jam immiserant in ea quae vocabantur levamenta; et alii quoque nonnulli praeparabantur clerici et laici, qui festinabant pervenire ad nos. Eadem ergo nocte, quae illucescit in feria quarta, quae erat tertio decimo Kalendas Julias, circa horam quasi sextam noctis, tulerunt me de palatio, retrusis omnibus qui mecum in palatio erant, usque ad res diversas, quae mihi in via et hic erant necessariae, et non nisi cum sex puerulis et uno cauculo eduxerunt nos ex urbe; et cum immisissent nos in unum eorum quae dicebantur levamenta, circa horam plus minus quartam diei ad portum pervenimus. In ea sane hora, qua egressi sumus ab urbe Roma, statim ut erant obseratae portae, iterum eas obseraverunt, et sic remanserunt, ne exirent a civitate aliqui, et venirent ad nos in portu, donec illinc navigassemus. Unde necessitas nobis effecta est, ut omnium eorum res, qui in levamenta missi fuerant, in praedicto portu dimitteremus, et mox eadem die moveremur. Et pervenimus Kalendas Julias Mesenam, in qua erat navis, id est carcer meus. Non autem Mesenae tantum, sed et in Calabria; et non tantum in Calabria, quae subdita est magnae urbi Romanorum, sed et in plurimis insularum, in quibus nos vel tribus mensibus peccata impedierunt, nullam compassionem adeptus sum, excepto duntaxat in insula Naxia, quoniam ibi annum fecimus, merui lavari duobus vel tribus balneis, et apud urbem mansi in hospitio quodam. Et ecce quadraginta et septem dies sunt hodie ex quo non merui calida nec frigida aqua rigare me, et effluxi et refrigui totus, quoniam ventris fluor et in navi et in terra usque ad praesentem horam requiem mihi omnino non dedit; et in ipsa quoque necessitatis meae hora cum gustaturus sum, totus conquassatus corpore, ea quae necessaria sunt percipere ad confortandam naturam non habeo, quia quod habeo taedet me sumere, cum id habeam penitus in fastidium. Sed credo in virtutem Dei qui omnia conspicit, quia cum de praesenti vita subductus fuero, exquirentur de his omnibus qui me persequuntur, ut saltem sic ad poenitentiam ducti, ab iniquitate sua convertantur. Subscriptio. Incolumem te custodiat Deus, fili dulcissime.
|
(Matth. XXIV, 22) (I Tim. IV, 1; II, III, 4)
|
http://viaf.org/viaf/11515595
|
[] | ||
Martinus I
| 16 |
EPISTOLA XVI, AD QUEMDAM SIBI CHARISSIMUM. De exsilii sui calamitate.
|
Indicamus germanae charitati vestrae, domine frater, quia postquam egressi sumus ex eo quod Jeron dicitur a Constantinopoli, navigantes sancta quinta feria Coenae Domini, pertransivimus Pharum, per diversa loca transmeantes Idibus Maiis, et Chersonem pervenimus. Ergo gerulus harum, qui praesentem vobis tradit epistolam, post triginta dies post nos a partibus Byzantii venit Chersonem. Et gavisi sumus super adventum ipsius, aestimantes quod expensae missae nobis ab Italia essent in terram hanc, quae deberent nos eo veniente consolari. Et cum interrogassemus, cognovimus ab eo, quod nihil huc detulerit ab Italia; et miratus sum, et glorificavi Deum meum etiam in hoc, quoniam, sicut scit, tribulationes nostras dispensat maxime cum fames in hac terra et necessitas talis esset, ut panis in ea tantum nominetur, non tamen penitus videatur. Quoniam nisi mittantur nobis ex partibus illis sumptus, vel a partibus Ponti, hic vivere omnino nequimus. Spiritus enim promptus est, caro vero infirma, ut etiam ipse nosti. Neque enim dispensatio quaevis potest in hac terra ullatenus inveniri in solatium saltem modici sumptus. Si ergo, ut dictum est, transmissum fuerit illinc frumentum, et vinum, aut oleum, et alia quaedam quoquo modo, festina prout potueris mittere nobis. Neque enim hujuscemodi mala, ut reor, ostendi sanctis, qui ibidem sunt, vel his qui sunt ecclesiae illius, ut usque adeo mandatum domini parvipenderent: praesertim cum apostolus Philippensibus scripsit, gratias agens eis, quod et Thessalonicam et semel et bis in usum sibi miserint, ubi et subdit: Habeo autem omnia, et abundo . Si enim peregrinos illic, id est, Romae, ita reficit sanctus Petrus, quid dicemus de nobis, qui proprii servi ejus sumus, et saltem ad momentum ministravimus ei, et in tali exsilio et afflictione consistimus? Cognitionem autem feci ad dilectionem vestram quarumdam specierum, quae comparari debent illic; et horum, quaeso, te more solito curam habeto, ut nosti, ad emendum et mittendum nobis propter multas necessitates nostras, et frequentes infirmitates.
|
(Philip. IV, 13)
|
http://viaf.org/viaf/11515595
|
[] | |||
Martinus I
| 17 |
EPISTOLA XVII, EJUSDEM ARGUMENTI CUM SUPERIORE.
|
Omne desiderium habemus semper litteris nostris charitatem vestram consolandi, et relevandi vos a sollicitudine quae vobis de nobis est: vobiscum vero et omnes sanctos et fratres nostros, qui curam nostri propter Dominum gerunt. Ecce et impraesentiarum scribo vobis, quae coarctant nos. Veritatem dico in nomine Christi Dei nostri. Remoti enim ex omni mundana turbatione, et depositi a peccatis nostris, ecce et ipsa vita caruimus. Siquidem hi qui in hac regione habitant omnes gentiles existunt, et gentiles mores acceperunt hi qui hic habitare noscuntur, nullam charitatem prorsus habentes, quam jugiter hominum natura et inter ipsos quoque barbaros crebra compassione demonstrat. Novit itaque Deus, nisi ex naviculis, quae veniunt ex partibus Romaniae, ut hi qui hic sunt nuncupant, partes, videlicet, Graecorum Ponticas partes vocantes. Nam nec semel de regione ista usque ad unum trimisium frumentum potui comparare, sed nec alterius cujuscunque generis speciem, nisi, ut praedictum est, ex naviculis quae huc raro veniunt, ut sale onustae recedant. Sic potuimus emere tres vel quatuor modios numismate, usque ad praesentem Septembrium mensem. Usque nunc vero non potuimus de novis geniminibus emere, nisi uno numismate modios quatuor. Miratus sum autem, et adhuc miror indiscretionem et incompassionem omnium qui quondam mihi pertinebant, et amicorum meorum ac propinquorum, quia sic funditus infelicitatis meae obliti sunt, et nec scire volunt, ut invenio, sive sim super terram, sive non sim. Miratus quoque multo magis sum in eos qui sunt sanctissimae apostoli Petri Ecclesiae, quoniam tantam dederunt operam de corpore ac membro suo, id est, super dilectione nostra, ad reddendos nos sine sollicitudine. Saltem super corporali usu, quotidianoque sumptu. Nam etsi aurum Ecclesia sancti Petri non habet, frumento tamen, et vino, et aliis necessariis expensa non caret per gratiam Dei, ut modicae saltem exhibitionis curam gessissent. Qualem putas conscientiam habemus exhibendi ante tribunal Christi accusantibus omnibus tunc et rationem reddentibus hominibus, qui ex eodem luto et massa consistunt? Quae formido est, quae cecidit super homines ad mandata Dei minime facienda, aut timor ubi non est timor? An subtractione usque adeo nos spiritus maligni operiunt? An ita inimicus omni plenitudini Ecclesiae apparui, et adversarius illis? Verumtamen Deus, qui omnes vult salvos fieri, et ad agnitionem veritatis venire, per intercessiones sancti Petri stabiliat corda eorum in orthodoxa fide, et confirmet contra omnem haereticum et adversariam Ecclesiae nostrae personam, et immobiles custodiat, praecipue pastorem qui eis nunc praeesse monstratur, quo in nullo prorsus decidentes, vel declinantes, aut dimittentes eorum, quae in conspectu Domini et sanctorum angelorum ejus in scriptis professi sunt, usque ad pusillum quidpiam, una cum humilitate mea coronam percipiant justitiae orthodoxae fidei de manu Domini et Salvatoris nostri Jesu Christi. De humili namque hoc corpore meo et ipsi Domino cura erit, ut sibi gubernare placet, sive in tribulationibus indesinentibus, sive in modico refrigerio. Dominus enim prope est, et quid sollicitus sum? Spero quippe in miserationes ejus, quod non tardet modo finire meum quo jusserit cursum. Omnes vestrates propter Dominum salutate, et omnes qui pro Dei amore meis compassi sunt vinculis. Deus excelsus potenti manu sua protegat vos ab omni tentatione, et salvet in regnum suum.
|
http://viaf.org/viaf/11515595
|
[] | ||||
Hieronymus Stridonensis
| 1 |
PRIMA CLASSIS. COMPLECTENS EPISTOLAS POTISSIMUM E CALCIDIS EREMO SCRIPTAS AB ANNO CHRISTI 370 AD 380. EPISTOLA I. AD INNOCENTIUM DE MULIERE SEPTIES PERCUSSA. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.
|
Hieronymus Innocentii precibus historiam cujusdam miraculi refert; quod Vercellis in Liguria sua aetate acciderat. Quaedam mulier a viro adulterii falso accusata, atque una delatus juvenis tormentis ad eliciendam veritatem cruciantur. Hic impatiens confitetur quod non admiserat, ista constanter negans, nulla vi ad confessionem non admissi sceleris adduci potest. Ducitur uterque ad supplicium, et juvenis quidem occiditur, mulier vero saepius icta mori non potest. Demum cum videretur necem occubuisse, sublatum cadaver revivit, et cum denuo ad supplicium requireretur, Evagrius ei ab Imperatore veniam suis precibus impetrat.
|
Saepe 1 a me, Innocenti carissime, postulasti, ut de ejus rei miraculo, quae nostra aetate acciderat, non tacerem. Cumque ego id verecunde et vere, ut nunc experior, negarem, meque assequi posse diffiderem; sive quia omnis sermo humanus 2 inferior est laude coelesti: sive quia otium quasi quaedam ingenii rubigo, parvulam licet facultatem pristini siccasset eloquii: tu e contrario asserebas, in divinis rebus non possibilitatem inspici debere, sed animum; neque posse eum verba deficere, qui credidisset in Verbum. Quid igitur faciam? quod implere non possum, negare non audeo. Super onerariam navem rudis vector imponor. Et 3 homo, qui necdum scalmum in lacu rexi, Euxini maris credor fragoribus. Nunc mihi evanescentibus terris, coelum undique et undique pontus : nunc unda tenebris inhorrescit, et caeca nocte nimborum spumei fluctus canescunt. Hortaris, ut tumida malo vela suspendam, rudentes explicem, clavum regam. Pareo jam jubenti, et quia caritas omnia potest, Spiritu Sancto cursum prosequente confidam, habiturus in utraque parte solatium; si me ad optatos portus aestus impulerit, gubernator putabor infirmior; si inter asperos orationis anfractus impolitus sermo substiterit, facultatem forsitan quaeras, voluntatem certe flagitare non poteris. Vercellae Ligurum civitas. --Igitur Vercellae Ligurum civitas haud procul a radicibus Alpium sita, olim potens, nunc raro est habitatore semiruta. Hanc quum ex more Consularis inviseret, oblatam sibi quamdam mulierculam una cum adultero poenali carceris horrore circumdedit. Neque multo post, quum lividas carnes ungula cruenta pulsaret, et sulcatis lateribus dolor quaereret veritatem, infelicissimus juvenis volens compendio mortis longos cruciatus vitare, dum in suum mentitur sanguinem, accusavit alienum; solusque omnium miser, merito visus est percuti, quia non reliquit innoxiae, unde posset negare. At vero mulier sexu infirmior, virtute fortior, quum eculeus corpus extenderet, et sordidas foetore carceris manus post tergum vincula cohiberent, oculis, quos tantum tortor alligare non poterat, suspexit ad coelum, et evolutis per ora lacrymis: Tu, inquit, testis es, Domine Jesu, cui occultum nihil est, qui es scrutator renum et cordis, non ideo me negare velle, ne peream, sed ideo mentiri nolle, ne peccem. At tu miserrime homo, si interire festinas, cur duos interimis innocentes? Equidem et ipsa cupio mori, cupio invisum hoc corpus exuere, sed non quasi adultera. Praesto jugulum, micantem intrepida excipio 4 mucronem, innocentiam tamen mecum leram. Non moritur, quisquis sic victurus occiditur. Igitur Consularis pastis cruore luminibus, ut fera, quae gustatum semel sanguinem semper sitit, duplicari tormenta jubet, et saevum dentibus frendens, similem carnifici minitatus est poenam, nisi confiteretur sexus infirmior, quod non potuerat robur virile reticere. Succure, Domine Jesu: ad unum hominem tuum quam plura sunt inventa supplicia. Crines ligantur ad stipitem, et toto corpore ad eculeum fortius alligato, vicinus pedibus ignis apponitur, utrumque latus carnifex fodit, nec papillis dantur induciae: immota mulier manet, et a dolore corporis, spiritu superato, dum conscientiae bono fruitur, vetuit circa se saevire tormenta. Judex crudelis, quasi superatus attollitur: illa Deum deprecatur; solvuntur membra compagibus: illa oculos ad coelum tendit; quasi de communi scelere alius confitetur: illa pro confitente negat, et periclitans ipsa, alium vindicat periclitantem. Una interim vox est: Caede, ure, lacera, non feci. Si dictis tollitur fides, veniet dies, quae hoc crimen diligenter disentiat, habeo judicem meum. Jam lassus tortor suspirabat in gemitum, nec erat novo vulneri locus. Jam victa saevitia, corpus quod laniarat, horrebat. Extemplo ira excitus Consularis: quid miramini, inquit, circumstantes, si torqueri mulier mavult, quam perire? Adulterium certe sine duobus committi non potest , et esse credibilius reor, noxiam ream negare de scelere, quam innocentem juvenem confiteri. Pari igitur prolata in utrumque sententia, damnatos carnifex trahit. Totus ad spectaculum populus effunditur, ut prorsus quasi migrare civitas putaretur; stipatis proruens portis turba densatur. Et quidem miserrimi juvenis ad primum statim ictum amputatur gladio caput, truncumque in suo sanguine volutatur cadaver. Postquam vero 5 ad feminam ventum est, et flexis in terram poplitibus, super trementem cervicem micans elevatus est gladius, et exertam carnifex dexteram totis viribus concitavit ad primum corporis tactum stetit mucro lethalis, et leviter perstringens cutem, rasurae modicae sanguinem aspersit. Imbellem manum percursor expavit, et victam dexteram gladio marcescente miratus, in secundos impetus torquet. Languidus rursus in feminam mucro delabitur, et quasi ferrum eam timeret attingere, circa cervicem torpet innoxium. Itaque furens et anhelans lictor, paludamento in cervicem retorto, dum totas expendit vires, fibulam quae chlamydis mordebat oras, in humum excussit, ignarusque rei, ensem librabat in vulnus. En tibi, ait mulier, ex humero aurum ruit, collige multo quaesitum labore, ne pereat. Proh, rogo, quae est ista securitas? Impendentem non timet mortem, laetatur percussa; carnifex pallet; oculi gladium non videntes, tantum fibulam vident; et ne parum esset, quod non formidabat inreritum praestat beneficium saevienti. Jam igitur et tertium ictum sacramentum frustraverat Trinitatis. Jam spiculator exterritus et non credens ferro, mucronem aptabat in jugulum, ut qui secare non poterat, saltem premente manu, corpori conderetur. O omnibus res inaudita saeculis! Ad capulum gladius reflectitur, et velut dominum suum victus aspiciens, confessus est se ferire non posse. Huc huc mihi trium exempla puerorum, qui inter frigidos flammarum globos hymnos edidere pro fletibus : circa quorum saraballa, sanctamque caesariem innoxium lusit incendium. Huc beati Danielis revocetur historia, juxta quem adulantibus caudis, 6 praedam suam leonum ora timuerunt. Nunc Susanna nobilis fide, omnium subeat mentibus, quae iniquo damnata judicio, Spiritu Sancto puerum replente, salvata est. Ecce non dispar in utraque misericordia Domini. Illa liberata per judicem, ne iret ad gladium: haec a judice damnata, absoluta per gladium est. Tandem ergo ad feminam vindicandam populus armatur. Omnis aetas, omnis sexus carnificem fugat, et coetu in circulum coeunte exclamat. Non credit pene unusquisque quod videt. Turbatur tali nuncio urbs propinqua; et tota lictorum caterva glomeratur. E quibus medius, ad quem damnatorum cura pertinebat, erumpens, et Canitiem immundam perfuso pulvere turpans : Quin meum, inquit, o cives, petitis caput? me illi vicarium datis? Si estis misericordes, si clementes estis, si vultis servare damnatam; innocens certe perire non debeo. Quo fletu vulgi concussus est animus, moetusque se per omnes torpor insinuat, et mirum in modum voluntate mutata, quum pietatis fuisset, quod ante defenderant, pietatis visum est genus, ut paterentur occidi. Novus igitur ensis, novus percussor apponitur. Stat victima, Christo tantum favente munita. Semel percussa concutitur, iterum repetita quassatur, tertio vulnerata prosternitur. O divinae potentiae sublimanda majestas! quae prius fuerat quarto percussa, nec laesa, ideo post paululum visa est mori, ne pro ea periret innoxius. Clericorum officium in sepeliendis cadaveribus. --Clerici, quibus id officii erat, cruentum linteo cadaver obvolvunt, et fossam humum lapidibus construentes, ex more tumulum parant. Festinato sol cursu occasum petit, et misericordia 7 Domini, celeriore cursu naturae nox advenit. Subito feminae palpitat pectus, et oculis quaerentibus lumen, corpus animatur ad vitam: jam spirat , jam videt, jam sublevatur, et loquitur. Jam in illam potest vocem erumpere: Dominus auxiliator meus, non timebo quid faciat mihi homo . Anus interim quaedam, quae Ecclesiae sustentabatur opibus, debitum coelo spiritum reddidit, et quasi de industria ordine currente rerum, vicarium tumulo corpus operitur. Dubia adhuc luce, in lictore diabolus occurrit, quaerit cadaver occisae, sepulcrum sibi monstrari petit: vivere putat, quam mori potuisse miratur. Recens a Clericis cespes ostenditur, et dudum superjecta humus cum his vocibus ingeritur flagitanti. Erue scilicet ossa jam condita. Infer novum sepulcro bellum; et si hoc parum est, avibus ferisque lanianda membra discerpe. Septies percussa debet aliquid plus morte perpeti. Tali ergo invidia carnifice confuso, clam domi mulier refocillatur. Et ne forte creber medici ad Ecclesiam commeatus suspicionis panderet viam, cum quibusdam virginibus ad secretiorem villulam secto crine transmittitur. Ibi paulatim virili habitu, veste mutata, in cicatricem vulnus obducitur. Et, o vere Jus summum, summa malitia! post tanta miracula adhuc saeviunt leges. En quo me gestorum ordo protraxit. Jam enim ad Evagrii nostri nomen advenimus. Cujus ego pro Christo laborem, si arbitrer a me dici posse, non sapiam; si penitus tacere velim, voce in gaudium erumpente, non possim. Quis enim valeat digno canere praeconio, Auxentium Mediolani incubantem, hujus excubiis sepultum pene ante quam mortuum? Romanum Episcopum jam pene factionis laqueis irretitum et vicisse adversarios, et non nocuisse superatis? Verum haec ipse equidem spatiis exclusus iniquis. Praetereo, atque aliis 8 post me memoranda reliquo . Praesentis tantum rei fine contentus sum. Imperatorem de industria adit, precibus fatigat, merito lenit, sollicitudine promeretur; ut redditam vitae, redderet libertati.
|
(Aeneid. lib. V) (nam hoc
crimen maritus impegerat) (Dan. 3) (Aeneid. lib. XII) (Psal. 117) ( Damasum ) (Georgic. lib. IV) ( Valentinianum )
|
[Mss. infirmum ] [Mss. tantum
] [al. habebo ] [al. potuit ] [al. expedit et expetit ] [al. suspirat ]
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | |
Hieronymus Stridonensis
| 2 |
EPISTOLA II. AD THEODOSIUM ET CAETEROS ANACHORETAS.
|
Theodosium, ac caeteros sub eo Anachoretas rogat, ut suis precibus a deo impetrent, ut abdicato penitus Saeculo, vivere in Deserto velit, ac possit.
|
Quam vellem nunc vestro interesse conventui: et admirandum consortium, licet isti oculi non mereantur aspicere, tota cum exultatione complecti. Spectarem desertum omni amoenius civitate. Viderem desolata ab accolis loca, quasi ad quoddam paradisi instar, Sanctorum coetibus obsideri. Verum quia hoc mea fecere delicta, ne consortio beatorum insereretur obsessum omni crimine caput: idcirco obsecro ut me ex istius tenebris saeculi vestro liberetis oratu. Et ut ante dixeram praesens, et nunc per litteras votum indicare non cesso, quod mens mea omni ad id studium cupiditate rapiatur. Nunc vestrum est, ut voluntatem sequatur effectus. Meum est, ut velim, obsecrationum vestrarum est, ut velim, et possim. Ego ita sum, quasi a cuncto grege morbida aberrans ovis. Quod nisi me bonus Pastor ad sua stabula humeris impositum reportarit , lababunt gressus, et in ipso conamine vestigia concident assurgentis. Ego sum ille prodigus filius, qui omni, quam mihi pater crediderat, portione profusa, necdum me ad genitoris genua submisi: necdum coepi prioris a me luxuriae blandimenta depellere. Et quia paululum non tam desivi a vitiis, quam coepi velle desinere, nunc me novis diabolus ligat retibus: nunc nova impedimenta 9 proponens, maria undique circumdat, et undique pontum : nunc in medio constitutus elemento, nec regredi volo, nec progredi possum. Superest ut oratu vestro Sancti Spiritus aura me provehat, et ad portum optati littoris prosequatur.
|
(quia vos impetrare posse non ambigo) (Luc. 15) (Aeneid. lib. V)
|
[al. certamine ]
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | |
Hieronymus Stridonensis
| 3 |
EPISTOLA III. AD RUFFINUM MONACHUM. 1. 2. 3. 4. 5. 6.
|
Ruffinum Aquileiensem, quem in Aegyptum concessisse audierat, videre, et alloqui vehementer optat, eumque de suo statu, deque Bonosi sodalis carissimi, qui in insulam quamdam poenitentiae peragendae causa secesserat, certiorem reddit. Denique ut in mutua caritate perseveret, deprecatur.
|
Plus Deum tribuere quam rogatur, et ea saepe concedere, quae nec oculus vidit, nec auris audivit, nec in cor hominis ascenderunt , licet ex sacrorum mysterio voluminum ante cognoverim; tamen in causa propria nunc probavi, Ruffine carissime. Ego enim qui audacia satis vota credebam, si vicissitudine litterarum imaginem nobis praesentiae mentiremur, audio te Aegypti secreta penetrare, Monachorum invisere choros, et coelestem in terris circumire familiam. O si nunc mihi Dominus Jesus Christus, vel Philippi ad Eunuchum , vel Abacuc ad Danielem translationem repente concederet, quam ego nunc tua arctis stringerem colla complexibus, quam illud os, quod mecum vel erravit aliquando, vel sapuit, impressis figerem labiis? Verum quia non tam te sic ad me venire, quam ego ad te sic ire non mereor; et invalidum, etiam quum sanum est, corpusculum crebri fregere morbi, has mei vicarias, et tibi obvias mitto, quae te copula amoris innexum, ad me usque perducant. Prima inopinati guadii ab Heliodoro fratre mihi est nuntiata felicitas. 10 Non credebam certum, quod certum esse cupiebam, praesertim quum et ille ab alio se audisse diceret, et rei novitas fidem sermonis auferret. Rursum suspensa vota, nutantemque mentem quidam Alexandrinus Monachus, qui ad Aegyptios Confessores, et voluntate jam Martyres, pio plebis jam dudum fuerat transmissus obsequio, manifestus ad credulitatem nuntii auctor impulerat. Fateor et in hoc meam labasse sententiam. Nam cum et patriam tuam ignoraret, et nomen, in eo tamen plus videbatur afferre, quod eadem asserebat, quae jam alius indicaverat. Tandem plenum veritatis pondus erupit: Ruffinum enim Nitriae esse, et ad beatum perrexisse Macarium, crebra commeantium multitudo referebat. Hic vero tota credulitatis frena laxavi, et tunc vere aegrotum esse me dolui. Et nisi me attenuati corporis vires quadam compede praepedissent, nec mediae fervor aestatis, nec navigantibus semper incertum mare, pia festinatione gradienti valuisset obsistere. Credas mihi, frater, non sic tempestate jactatus portum nauta prospectat: non sic sitientia imbres arva desiderant: nec sic curvo assidens littori anxia filium mater exspectat. Postquam me a tuo latere subitus turbo convulsit: postquam glutino caritatis haerentem impia distraxit avulsio; Tunc mihi caeruleus supra caput astitit imber: tunc maria undique, et undique coelum . Tandem in incerto peregrinationis erranti, cum me Thracia, Pontus, atque Bithynia, totumque Galatiae et Cappadociae iter, et fervido Cilicum terra fregisset aestu, Syria mihi velut fidissimus naufrago portus occurrit. Ubi ego quidquid morborum esse poterat expertus, ex duobus oculis unum perdidi, Innocentium enim, partem animae meae, repentinus febrium ardor abstraxit. Nunc uno et toto mihi lumine Evagrio nostro fruor, cui ego semper infirmus ad laborem cumulus accessi. 11 Erat nobiscum et Hylas sanctae Melanii famulus, qui puritate morum, maculam servitutis abluerat: et hic necdum obductam rescidit cicatricem. Verum quia de dormientibus contristari Apostoli voce prohibemur, et nimia vis moeroris laeto superveniente nuntio temperata est, indicamus haec tibi, ut si nescis, discas; si ante cognovisti, pariter gaudeamus. Bono si laudes, et ejus solitudo. --Bonosus tuus, imo ut verius dicam, noster, scalam praesagatam meus, et, Jacob somniante jam scandit: portat crucem suam, nec de crastino cogitat, nec post tergum respicit. Seminat in lacrymis, ut in gaudio metat. Et sacramento Moysi, serpentem in eremo suspendit . Cedant huic veritati, tam Graeco quam Romano stylo, mendaciis ficta miracula. Ecce puer honestis saeculi nobiscum artibus institutus, cui opes affatim, dignitas apprime inter aequales erat, contemptu matre, sororibus, et carissimo sibi germano, insulam pelago circumsonante naufragam, cui asperae cautes et nuda saxa et solitudo terrori est, quasi quidam novus paradisi colonus insedit. Nullus ibi agricolarum, nullus Monachorum ne parvulus quidem, quem nosti, Onesimus, quo velut fratre in osculo fruebatur, in tanta vastitate adhaeret lateri comes. Solus ibi, imo jam Christo comitante non solus, videt gloriam Dei, quam etiam Apostoli, nisi in deserto non viderant. Non quidem conspicit turritas urbes; sed in novae civitatis censu dedit nomen suum. Horrent sacco membra deformi ; sed sic melius obviam Christo rapietur in nubibus. Nulla curiporum amoenitate perfruitur; sed de latere Domini aquam vitae bibit. Propone haec tibi ante oculos, amice dulcissime, et in praesentiam rei totus animo ac mente convertere. Tunc poteris laudare victoriam, cum laborem praeliantis agnoveris. Totam circa insulam fremit insanum mare, et sinuosis montium illisum scopulis aequor reclamat. Nullo terra gramine viret, nullis 12 vernans campus densatur umbraculis. Abruptae rupes, quasi quemdam horrore carcerem claudunt. Ille securus, intrepidus, et totus de Apostolo armatus , nunc Deum audit, dum divina relegit, nunc cum Deo loquitur, cum Dominum rogat: et fortasse ad exemplum Joannis aliquid videt, dum in insula commoratur. Quas nunc diabolum nectere credis tricas? quas parare arbitraris insidias? Forsan antiquae fraudis memor, famem suadere tentabit. Sed jam illi responsum est: Non in solo pane vivit homo , Opes forsitan gloriamque proponet. Sed dicetur illi: Qui cupiunt divites fieri, incidunt in muscipulam, et tentationes . Et Mihi gloriatio omnis in Christo est . Fessa membra jejuniis, morbo gravante concutiet; sed Apostoli repercutietur eloquio: Quando enim infirmor, tunc fortior sum . Et virtus in infirmitate perficitur . Minabitur mortem; sed audiet: Cupio dissolvi, et esse cum Christo . Ignita jacula vibrabit, sed excipientur scuto fidei. Et ne multa replicem : impugnabit Satanas, sed tutabitur Christus. Gratia tibi, Domine Jesu, quod in die tua habeo, qui pro me te possit rogare. Scis ipse ut ego, et ille pariter a tenera infantia ad florentem usque adoleverimus aetatem, ut iidem nos nutricum sinus, iidem amplexus foverint bajulorum: et cum post Romana studia ad Rheni semibarbaras ripas, eodem cibo, pari frueremur hospitio, ut ego primus coeperim velle te colere. Momento quaeso hunc bellatorem tuum mecum quondam fuisse tyronem. Habeo promissum majestatis tuae, Qui docuerit, et non fecerit, minimus vocabitur in regno coelorum . Fruatur ille virtutis corona, et ob quotidiana martyria stolatus agnum sequatur : Multae enim sunt mansiones apud Patrem . Et Stella ab stella differt in claritate . Mihi concede, ut inter Sanctorum calcanea 13 caput possim levare: ut cum ego voluerim, ille perfecerit, mihi ignoscas, quia implere non potui, illi tribuas praemium quod meretur. Plura fortasse quam Epistolae brevitas patiebatur, longo sermone protraxerim, quod mihi semper accidere consuevit, quando aliquid de Bonosi nostri laude dicendum est. Sed ut ad illud redeam, unde discesseram, obsecro te, ne amicum, qui diu quaeritur, vix invenitur, difficile servatur, pariter cum oculis mens amittat. Fulgeat cuilibet auro; et pompaticis ferculis corusca ex sarcinis metalla radient. Caritas non potest comparari. Dilectio pretium non habet. Amicitia quae desinere potest, vera nunquam fuit. Vale in Christo.
|
(1. Cor. 2) (Act. 2) (Dan. 14) (Aeneid. lib. III) (Num. 21. 9) (Ephes. 6. 16) (Apoc. 1. 9) (Matth. 4) (1. Tim. 6) (Gal. 6) (2.
Cor. 12) (Ibidem) (Philipp. 1) (Ephes. 6) (tibi enim patent pectora singulorum, qui cordis
arcana rimaris, qui tantae bestiae alvo inclusum Prophetam
in profundo vides) (Matth. 5) (Apoc. 14) (Joan. 14) (1. Cor. 15)
|
[al. tantum ] [al. alteri ] [al. deformia ] [al. horroris ] [al. excutientur ]
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | |
Hieronymus Stridonensis
| 4 |
EPISTOLA IV. AD FLORENTIUM. 1. 2.
|
Superiorem Epistolam Ruffino reddendam isti ad Florentium jungit, eumque Jerosolymae degentem, quod multorum pauperum necessitatibus subveniret, plurimum laudat: tum Ruffini etiam laudes admiscet.
|
Quantus Beatitudinis tuae rumor diversa populorum ora compleverit, hinc poteris aestimare, quod ego te ante incipio amare, quam nosse. Ut enim ait Apostolus, quorumdam hominum peccata manifesta sunt, praecedentia ad judicium : ita e contrario tuae dilectionis fama dispergitur, ut non tam laudandus sit ille qui te amat, quam scelus putetur facere ille qui non amat. Praetermitto innumerabiles, in quibus Christum sustentasti, pavisti, vestisti, visitasti. Heliodori fratris a te adjuta necessitas mutorum etiam potest ora laxare, quibus gratiis, quo ille praeconio peregrinationis incommoda a te fota referebat? Ita ut ego ille tardissimus, quem intolerabilis languor exedit, pennatis, ut aiunt, pedibus, gestu caritatis et voto 14 te salutaverim, et etiam complexus sim. Gratulor itaque tibi, et nascentem amicitiam, ut Dominus confoederare dignetur, precor. Ruffinus et Melania. --Et quia frater Ruffinus, qui cum sancta Melania ab Aegypto Jerosolymam venisse narratur, individua mihi germanitatis caritate connexus est, quaeso ut Epistolam meam huic Epistolae tuae copulatam, ei reddere non graveris. Noli nos ejus aestimare virtutibus; in illo conspicies expressa sanctitatis insignia: et ego cinis et vilissima pars luti, et jam favilla dum vertor , satis habeo, si splendorem morum illius imbecillitas oculorum meorum ferre sustineat. Ille modo se lavit, et mundus est, et tanquam nix dealbatus: ego cunctis peccatorum sordibus inquinatus, diebus ac noctibus opperior cum tremore reddere novissimum quadrantem. Sed tamen quia Dominus solvit compeditos , et super humilem et trementem verba sua requiescit, forsitan et mihi in sepulcro scelerum jacenti, dicat; Hieronyme, veni foras. Sanctus Presbyter Evagrius plurimum te salutat: et Martinianum fratrem juncto salutamus obsequio, quem ego videre desiderans, catena languoris innector. Vale in Christo.
|
(I. Tim. 5) (Clun. Cod. dum
vegetor ) (Psal. 45. Isai. 66)
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | ||
Hieronymus Stridonensis
| 5 |
EPISTOLA V AD FLORENTIUM. 1. 2. 3.
|
Respondet Florentio, eumque certiorem facit se jam solitudinem quae juxta Syriam Saracenis jungitur, arripuisse. Tum petit ab eo libros quosdam, aliosque illi offert, quibus abundabat.
|
In ea mihi parte eremi commoranti, quae juxta Syriam Saracenis jungitur, dilectionis tuae scripta perlata sunt. Quibus lectis, ita reaccensus est animus Jerosolymam proficiscendi, ut pene nocuerit proposito, quod profuerit caritati. Nunc igitur quomodo valeo, pro me tibi litteras repraesento: et si corpore absens, amore tamen et spiritu 15 venio: impedio exposcens, ne nascentes amicitias, quae Christi glutino cohaeserunt, aut temporis, aut locorum magnitudo divellat; quin potius foederemus eas reciprocis epistolis. Illae inter nos currant, illae sibi obvient, illae nobiscum loquantur. Non multum perditura erit caritas, si tali secum sermone fabuletur. Ruffinus autem frater, ut scribis, necdum venit; et si venerit, non multum proderit desiderio meo, cum eum jam visurus non sim. Ita enim et ille longo intervallo a me separatus est, ut huc non possit excurrere: et ego arreptae solitudinis terminis arceor, ut coeperit jam mihi non licere quod volui. Ob hoc et ego obsecro, et tu, ut petas, plurimum quaeso, ut tibi beati Rhetitii Augustodunensis Episcopi Commentarios ad describendum largiatur, in quibus Canticum Canticorum sublimi ore disseruit. Scripsit et mihi quidam de patria supradicti fratris Ruffini, Paulus senex, Tertulliani suum codicem apud eum esse, quem vehementer reposcit. Et ex hoc quaeso, ut eos libros, quos me non habere Brevis subditus edocebit, librarii manu in charta scribi jubeas. Interpretationem quoque Psalmorum Davidicorum, et prolixum valde de Synodis librum sancti Hilarii, quem ei apud Treviros manu mea ipse descripseram, ut mihi transferas peto. Nosti hoc esse animae Christianae pabulum, si in lege Domini meditetur die ac nocte . Caeteros hospitio recipis, solatio foves, sumptibus juvas. Mihi si rogata praestiteris, cuncta largitus es. Et quoniam, largiente Domino, multis sacrae Bibliothecae codicibus abundamus, impera vicissim, quodcumque vis mittam. Nec putes mihi grave esse, si jubeas. Habeo alumnos, qui Antiquariae arti serviant. Neque vero beneficium pro eo quod postulo, polliceor. Heliodorus frater mihi indicavit, te multa de Scripturis quaerere, nec invenire; aut si omnia habes, incipit sibi plus caritas vindicare, plus petere. 16 Magistrum autem pueri tui, de quo dignatus es scribere , saepe Evagrius Presbyter, dum adhuc Antiochiae essem, me praesente corripuit. Cui ille respondit: Ego nihil timeo. Dicit se a Domino suo fuisse dimissum: et si vobis placet, ecce hic est, transmittite quo vultis. In hoc arbitror me non peccare, si hominem vagum non sinam longius fugere. Quapropter quia ego in hac solitudine constitutus, non possum agere quod jussisti, rogavi carissimum mihi Evagrium, ut tam tui quam mei causa instanter negotium prosequatur. Cupio te valere in Christo.
|
(Psal. 1) (quem plagiatorem ejus esse non dubium
est)
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | ||
Hieronymus Stridonensis
| 6 |
EPISTOLA VI. AD JULIANUM AQUILEIAE DIACONUM
|
Excusat se apud Julianum de silentio litterarum, et cum, eo primum nuntiante, intellexisset, sororem suam in eo permanere quod coeperat, rogat ut de ejus proposito crebris ad se litteris laetiorem faciat; addens se obtrectatorem suum interea despicere.
|
Antiquus sermo est: Mendaces faciunt, ut nec sibi vera dicentibus credatur: quod mihi a te, ego objurgatus de silentio litterarum, accidisse video. Dicam, saepe scripsi, sed negligentia bajulorum fuit? Respondebis: omnium non scribentium vetus ista excusatio est. Dicam, non reperi qui epistolas ferret? Dices, hinc istuc isse quam plurimos. Contendam, me etiam his dedisse? At illi, quia non reddiderunt, negabunt: et erit inter absentes incerta cognitio. Quid igitur faciam? Sine culpa veniam postulabo, rectius arbitrans, pacem loco motum petere, quam aequo gradu certamina concitare: quanquam ita me jugis tam corporis aegrotatio, quam animae aegritudo consumpsit, ut morte imminente, nec mei pene memor fuerim. Quod ne falsum 17 putes, oratorio more, post argumenta testes vocabo. Sanctus frater Heliodorus hic adfuit, qui cum mecum eremum vellet incolere, meis sceleribus fugatus abscessit. Verum omnem culpam praesens verbositas excusabit. Nam, ut ait Flaccus in satyra: « Omnibus hoc vitium est cantoribus inter amicos, » rogati ut nunquam cantent, Injussi nunquam desistant » : ita te deinceps fascibus obruam litterarum, ut econtrario incipias rogare, ne scribam. Sororem meam, filiam in Christo tuam, gaudeo, te primum nuntiante, in eo permanere, quod coeperat. Hic enim ubi nunc sum, non solum quid agatur in patria, sed an ipsa patria perstet, ignoro. Et licet me sinistro Ibera excetra ore dilaniet, non timebo hominum judicium, habiturus judicem Deum: juxta illud quod quidam ait: « Si fractus illabatur orbis, impavidum ferient ruinae » . Quapropter quaeso ut Apostolici memor praecepti, quo docet opus nostrum permanere debere ; et tibi a Domino praemium in illius salute pares, et me de communi in Christo gloria crebris reddas sermonibus laetiorem.
|
(al. illinc ) (Horat. lib. 1, Carm. Sat. 3) (Horat. l. 3. carm. Od. 3.) (1. Cor. 3)
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | ||
Hieronymus Stridonensis
| 7 |
EPISTOLA VII. AD CHROMATIUM, JOVINUM, ET EUSEBIUM. 1. 2. 3. 4. 5. 6.
|
Chromatium et Eusebium fratres, una cum Jovino amico, nec non matre et sororibus virginibus, eadem in domo sancte viventes resalutat, atque eorum contubernium pluribus laudat. Tunc Bonosi, de quo illi scripserant, laudes admiscet, ac probat. Demum sororem suam, quae bonos in patria magistros vitae non haberet, illis commendat.
|
Non debet charta dividere, quos amor mutuus copulavit: nec per singulos officia mei sunt partienda sermonis, cum sic invicem vos ametis,, ut non minus tres caritas jungat, quam duos natura sociavit; quin potius si rei conditio pateretur, sub uno litterulae 18 apice nomina indivisa concluderem, vestris quoque ita me litteris provocantibus, ut et in uno tres, et in tribus unum putarem. Nam postquam sancto Evagrio transmittente, in ea ad me eremi parte delatae sunt, quae inter Syros ac Saracenos vastum limitem ducit, sic gavisus sum, ut illum diem Romanae felicitatis, quo primum Marcelli apud Nolam praelio, post Cannensem pugnam, Hannibalis agmina conciderunt, ego vicerim. Et licet supradictus frater saepe me visitet, atque me ita ut sua in Christo viscera foveat; tamen longo a me spatio sejunctus, non minus mihi dereliquit abeundo desiderium, quam attulerit veniendo laetitiam. Nunc cum vestris litteris fabulor, illas amplector, illae mecum loquuntur, illae hic tantum Latine sciunt. Hic enim aut barbarus semisermo discendus est, aut tacendum. Quotiescumque carissimos mihi vultus notae manus referunt impressa vestigia, toties aut ego hic non sum, aut vos hic estis. Credite amori vera dicenti: et cum has scriberem, vos videbam. De quibus hoc primum queror, cur tot interjacentibus spatiis maris atque terrarum, tam parvam Epistolam miseritis, nisi quod ita merui, qui vobis, ut scribitis, ante non scripsi. Chartam defuisse non puto, Aegypto ministrante commercia. Et si alicubi Ptolomaeus maria clausisset; tamen rex Attalus membranas a Pergamo miserat, ut penuria chartae pellibus pensaretur. Unde et Pergamenarum nomen ad hunc usque diem, tradente sibi invicem posteritate, servatum est. Quid igitur? arbitrer bajulum festinasse? Quamvis longae Epistolae una nox sufficit. An vos aliqua occupatione detentos? Nulla necessitas major est caritate. Restant duo: ut aut vos piguerit, aut ego non meruerim. E quibus magis volo vos incusare tarditatis, quam me condemnare non meritum. Facilius enim negligentia emendari potest, quam amor nasci. Bonosi laudes. --Bonosus, ut scribitis, quasi filius 19 ἰχθύος, id est, piscis, aquosa petit. Nos pristina contagione sordentes, quasi reguli et scorpiones arentia quaeque sectamur. Ille jam calcat super colubri caput: nos serpenti, terram ex divina sententia comedenti, adhuc cibus sumus. Ille jam potest summum Graduum Psalmum scandere: nobis adhuc in primo ascensu flentibus , nescio an dicere aliquando contingat: Levavi oculos meos in montes, unde veniet auxilium mihi . Ille inter minaces saeculi fluctus in tuto insulae, hoc est, Ecclesiae gremio sedens, ad exemplum Joannis, librum forte jam devorat : ego in scelerum meorum sepulcro jacens , et peccatorum vinculis colligatus, Dominicum de Evangelio exspecto clamorem: Hieronyme, veni foras. Bonosus, inquam, trans Euphratem tulit lumbare suum, ubi illud in foramine petrae abscondens , et postea scissum reperiens, cecinit: Domine, tu possedisti renes meos . Dirupisti vincula mea: tibi sacrificabo hostiam laudis . Me vero Nabuchodonosor ad Babylonem, id est, confusionem mentis meae catenatum duxit: ibi mihi captivitatis jugum imposuit: ibi ferri circulum naribus meis innectens, de Canticis Sion cantare praecepit . Cui ego dixi: Dominus solvit compeditos, Dominus illuminat caecos . Ut breviter coeptam dissimilitudinem finiam, ego veniam deprecor, ille exspectat coronam. Soror mea, sancti Juliani in Christo fructus est. Ille plantavit, vos rigate: Dominus incrementum dabit . Hanc mihi Jesus, pro eo vulnere quod diabolus inflixerat, praestitit, vivam reddendo pro mortua. Huic ego, ut ait gentilis Poeta , omnia etiam tuta timeo. Scitis ipsi lubricum adolescentiae iter, in quo et ego lapsus sum, et vos non sine timore transitis. Hoc illa nunc maxime 20 ingrediens, omnium est fulcienda praeceptis, omnium est sustentanda solatiis, id est, crebris vestrae sanctitudinis epistolis roboranda. Et quia caritas omnia sustinet: obsecro ut etiam a Papa Valeriano ad eam confortandam litteras exigatis. Nostis puellares animos his rebus plerumque solidari, si se intelligant curae esse majoribus. In mea enim patria rusticitatis vernacula, Deus venter est, et in diem vivitur: et sanctior est ille, qui ditior est. Accessit huic patellae dignum operculum, Lupicinus Sacerdos, secundum illud quoque, de quo semel in vita Crassum ait risisse Lucillius: Similem habent labra lactucam, asino carduos comedente: videlicet ut perforatam navem debilis gubernator regat, et caecus caecos ducat in foveam, Talisque sit rector, quales illi qui reguntur. Matrem communem eo salutamus honore, quo nostis: una quoque suscipiendas cunctas sorores, quae sexum vicere cum saeculo, quae oleo ad lampadas largiter praeparato, sponsi operiuntur adventum . O beata domus, in qua morantur Anna vidua, Virgines Prophetissae, geminus Samuel nutritus in templo! O tecta felicia, in quibus cernimus Machabaeorum martyrum coronis cinctam martyrem matrem! Nam licet quotidie Christum confiteamini, dum ejus praecepta servatis: tamen ad privatam gloriam publica haec accessit vobis et aperta confessio, quod per vos ab urbe vestra Ariani quondam dogmatis virus exclusum est. Et miramini forsitan, quod in fine jam Epistolae rursum exorsus sim. Quid faciam? vocem pectori negare non valeo. Epistolae brevitas compellit tacere: desiderium vestri cogit loqui. Praeproperus sermo: 21 confusa turbatur oratio: amor ordinem nescit.
|
(Ps. 120. 1) (Apoc. 10) (Joan. 11) (quia secundum Prophetam, omnis diaboli virtus in
lumbis est [Jerem. 13] ) (Job. 40.
11) (Psal. 138) (Ps. 105) (Ps. 136) (Ps. 145) (1. Cor. 6) (Virgil.
l. 4. Aeneid.) (juxta tritum populi sermone proverbium) (quae cum vobis sanctitate
societur, in eo vos praevenit, quia tales genuit, cujus
vere venter aureus potest dici) (Matth. 25)
|
[al. attulerat ] [al. incessere
] [al. fluentibus ] [al. verus ] [al. rusticitas ] [al. cunctis
]
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | |
Hieronymus Stridonensis
| 8 |
EPISTOLA VIII. AD NICEAM HYPPODIACONUM AQUILEIAE.
|
Niceam veterem sodalem, ac peregrinationis suae comitem, jam in patriam regressum, ut ad se aliquando scribat exemplo Chromatii, et Eusebii fratrum hortatur.
|
TURPILIUS Comicus tractans de vicissitudine litterarum: sola, inquit, res est, quae homines absentes, praesentes facit. Nec falsam dedit, quanquam in re non vera, sententiam. Quid enim est tam praesens inter absentes, quam per epistolas et alloqui, et audire quos diligas? Nam et rudes illi Italiae homines, quos Cascos Ennius appellat, qui sibi ritu ferino victum quaerebant, ante chartae et membranarum usum, aut in dedolatis e ligno codicillis, aut in corticibus arborum mutuo epistolarum alloquia missitabant. Unde et portitores earum Tabellarios, et scriptores a libris arborum Librarios vocavere. Quanto magis igitur nos, expolito jam artibus mundo, id non debemus omittere, quod illi sibi praestiterunt, apud quos erat cruda rusticitas, et qui humanitatem quodammodo nesciebant? Ecce beatus Chromatius cum sancto Eusebio non plus natura quam morum aequalitate germano, litterario me provocavit officio. Tu modo a nobis abiens, recentem amicitiam scindis potius, quam dissuis, quod prudenter apud Ciceronem Laelius vetat. Nisi forte ita tibi exosus est Oriens, ut litteras 22 quoque tuas huc venire formides. Expergiscere, expergiscere, evigila de somno, praesta unam chartae schedulam caritati. Inter delicias patriae, et communes quas habuimus peregrinationes, aliquando suspira. Si amas, scribe obsecranti: si irasceris, iratus licet scribe. Magnum et hoc desiderii solamen habeo, si amici litteras, vel indignantis accipiam.
|
(ut ita
dicam) (ut in Rhetoricis Cicero ait)
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | ||
Hieronymus Stridonensis
| 9 |
EPISTOLA IX. AD CHRYSOGONUM MONACHUM AQUILEIAE.
|
Expostulat cum Chrysogono Aquileiae Monacho, recenti amico, quod nihil ad se scripserit.
|
Qui circa te affectus meus sit, carissimus ambobus Heliodorus tibi potuit fideliter nuntiare; qui non minore te diligit amore, quam ego diligo: ut ego semper in ore meo nomen tuum sonem: ut ad primam quamque confabulationem jucundissimi mihi consortii recorder, ut humilitatem admirer, virtutem efferam, praedicem caritatem. Verum tu, quod natura Lynces insitum habent, ne post tergum respicientes meminerint priorum, et mens perdat quod oculi videre desierint, ita nostrae es necessitudinis penitus oblitus, ut illam epistolam, quam in corde Christianorum scriptam Apostolus refert, non parva litura, sed imis, ut aiunt, ceris eraseris. Et illae quidem, quas diximus, ferae, sub frondente captantes arboris ramo fugaces capreas, aut timidum, cervos, animal comprehendunt: currentemque frustra praedam, dum hostem suum secum verabido desuper ore dilaniant; et tamdiu meminere praedandi, 23 quamdiu venter vacuus siccum fame guttur exasperat. Ubi vero sanguine pasta feritas viscera distenta compleverit, cum saturitate succedit oblivio: tamdiu nescitura quid capiat, donec memoriam revocaverit esuries. Tu necdum satiatus e nobis, cur finem jungis exordio? cur amittis antequam teneas? Nisi forte negligentiae semper excusatione socia, asseras te non habuisse quod scriberes: cum hoc ipsum debueris scribere, te non habuisse quod scriberes.
|
(1. Cor.
3. 2)
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | ||
Hieronymus Stridonensis
| 10 |
EPISTOLA X. AD PAULUM SENEM CONCORDIAE. 1. 2. 3.
|
Paulum Concordiensem centesimum agentem annum, et tamen integro virentique corpore, laudat, petitque ab eo libros aliquot, mittens ei interea vitam Pauli Eremitae, quam nuper adornaverat.
|
Humanae vitae brevitas, damnatio delictorum est. Et in ipso saepe lucis exordio, mors secuta nascentem, labentia quotidie in vitium saecula profitetur. Nam cum primum Paradisi colonum, viperinis nexibus praepeditum, coluber deduxisset ad terras, aeternitas mortalitate mutata, et in nongentos et eo amplius annos, secundam quodammodo immortalitatem maledicti hominis distulerat elogium. Exinde paulatim recrudescente peccato, totius orbis naufragium Gigantum adduxit impietas. Post illud, ut ita dixerim, purgati baptisma mundi, in breve tempus hominum vita contracta est. Hoc quoque spatium, sceleribus nostris semper contra divina pugnantibus, pene perdidimus. Quotus enim quisque aut centenariam transgreditur aetatem, aut non ad eam sic pervenit, ut pervenisse poeniteat, secundum quod in libro Psalmorum Scriptura testatur: Dies vitae nostrae septuaginta anni: si autem multum, octoginta: quidquid reliquum est, labor et dolor . 24 Quorsum, ais, ista tam alto repetita principio, et ita procul coepta ut merito quis Horatiano de nobis possit sale ludere: Et gemino bellum Trojanum orditur ab ovo ? Videlicet ut senectutem tuam, et caput ad Christi similitudinem candidum , dignis vocibus praedicemus. Ecce jam centenus aetatis circulus volvitur, et tu semper Domini praecepta custodiens, futurae beatitudinem vitae per praesentia exempla meditaris. Oculi puro lumine vigent; pedes imprimunt certa vestigia; auditus penetrabilis; dentes candidi, vox canora ; corpus solidum, et succi plenum; cani cum rubore discrepant; vires cum aetate dissentiunt. Non memoriae tenacitatem, ut in plerisque cernimus, antiquior senecta dissolvit. Non calidi acumen ingenii, frigidus sanguis obtundit. Non contractam rugis faciem, arata frons asperat. Non denique tremula manus per curvos cerae tramites errantem stylum ducit. Futurae nobis resurrectionis virorem in te nobis Dominus ostendit, ut peccati sciamus esse, quod caeteri adhuc viventes praemoriuntur in carne; justitiae, quod tu adolescentiam in aliena aetate mentiris. Et quanquam multis istam corporis sanitatem, etiam peccatoribus evenire videamus, tamen illis hoc diabolus ministrat, ut peccent: tibi Dominus praestat, ut gaudeas. Doctissimi quique Graecorum regum suorum, vel principum laudes, accepta mercede, dicebant. Hoc ego nunc faciens, pretium posco pro laudibus. Et ne putes modica esse, quae deprecor, margaritam de Evangelio postularis. Eloquia Domini, eloquia casta, argentum igne examinatum, probatum terrae, purgatum septuplum : scilicet Commentarios Fortunatiani, et propter notitiam persecutorum, Aurelii Victoris Historiam, simulque Epistolas Novatiani, ut dum schismatici hominis 25 venena cognoscimus, libentius sancti Martyris Cypriani bibamus antidotum. Misimus interim te tibi, id est, Paulo seni Paulum seniorem; in quo propter simpliciores quosque multum in dejiciendo sermone laboravimus. Sed nescio quomodo, etiam si aqua plena sit, tamen eumdem odorem lagena servat, quo dum rudis esset, imbuta est. Si hoc munusculum placuerit, habemus etiam alia condita, quae cum plurimis orientalibus mercibus ad te, si Spiritus Sanctus afflaverit, navigabunt.
|
(Ps. 89. 10) (Ex arte Poet. ) (Apoc. 1. 14) (al. sonora ) (de quibus pro
Flacco agens luculenter Tullius ait: Ingenita levitas
et erudita vanitas) (Ps. 11. 7)
|
[ Ms. vigorem ]
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | |
Hieronymus Stridonensis
| 11 |
EPISTOLA XI. AD VIRGINES AEMONENSES.
|
Conqueritur, quod Virgines Aemonae in Italiae finibus degentes, saepe ab eo litteris provocatae, nunquam rescripserint, ostenditque non esse suis obtrectatoribus credendum.
|
Chartae exiguitas indicium solitudinis est; et idcirco longum sermonem brevi spatio coarctavi; quia et vobiscum volebam prolixius loqui, et angustia schedulae cogebat tacere. Nunc igitur ingenio est victa pauperies. Minutae quidem litterae, sed confabulatio longa est. Et tamen in hoc necessitatis articulo animadvertite caritatem, cum me nec penuria scriptionis valuerit prohibere, ne scriberem. Vos autem, ignoscite, obsecro, dolenti; dico enim laesus, dico lacrymans et irascens: ne unum quidem apicem, toties vobis tribuenti officium, praestitistis. Scio quia nulla communio luci et tenebris est: nulla cum ancillis Dei, peccatori societas. Attamen et meretrix Domino pedes lacrymis lavit , et de dominorum micis canes edunt . Et ipse Salvator non venit justos vocare, sed peccatores. Non enim egent sani medico . Et magis vult poenitentiam peccatoris, quam mortem. Et errantem oviculam suis humeris refert. 26 Et prodigum filium revertentem, excipit laetus pater . Quin potius Apostolus ait: Nolite judicare ante tempus . Tu enim quis es, qui alienum servum judices? Suo Domino stat, aut cadit . Et, qui stat, videat ne cadat. Et, invicem onera vestra portate . Aliter, sorores carissimae, hominum livor, aliter Christus judicat. Non eadem sententia est tribunalis ejus, et anguli susurronum. Multae hominibus viae videntur justae , quae postea reperiuntur pravae. Et in testaceis vasculis thesaurus saepe reconditur. Petrum ter negantem , amarae in suum locum restituere lacrymae. Cui plus dimittitur, plus amat . De toto grege siletur, et ob unius morbidae pecudis salutem Angeli laetantur in coelo. Quod si cui videtur indignum, audiat a Domino: Amice, si ego bonus sum, quare oculus tuus nequam est ?
|
(Luc. 7) (Matth. 15) (Ibid. 5. 31) (Luc. 15) (1. Cor.
4. 5) (Rom. 14. 4) (Galat.
6. 2) (Prov. 14. 12) (Matth. 26) (Luc. 7. 47) (Matth. 20. 15)
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | ||
Hieronymus Stridonensis
| 12 |
EPISTOLA XII. AD ANTONIUM MONACHUM.
|
Antonium Monachum Aemonae reprehendit, quod toties rogatus nunquam rescripserit: rursumque hortatur, ut diligentem se diligat, et scribenti rescribat.
|
Dominus noster humilitatis magister, disceptantibus de dignitate discipulis, unum apprehendit e parvulis, dicens: Quicumque vestrum non fuerit conversus sicut infans, non potest introire in regnum coelorum . Quod ne tantum docere, nec facere videretur, implevit exemplo: dum discipulorum pedes lavat : dum traditorem osculo excipit : dum loquitur cum Samaritana : dum ad pedes sibi sedente Maria, de coelorum disputat regno : dum ab inferis resurgens, primum mulierculis apparescit . Satanas 27 autem ex Archangelico fastigio non aliam ob causam, nisi ob contrariam humilitati superbiam ruit. Et Judaicus populus primas sibi cathedras, et salutationes in foro vindicans, deputato antea in stillam situlae , Gentili populo succedente, deletus est. Contra sophistas quoque saeculi, et sapientes mundi, Petrus et Jacobus piscatores mittuntur. Cujus rei causa Scriptura ait: Superbis Deus resistit, humilibus autem dat gratiam . Vide, frater, quale malum sit, quod adversarium habet Deum. Ob quod in Evangelio et Pharisaeus arrogans spernitur, et humilis Publicanus auditur. Decem jam, nisi fallor, Epistolas plenas tam officii quam precum misi, cum tu ne mu quidem facere dignaris: et Domino loquente cum servis, frater cum fratre non loqueris. Nimis, inquies, contumeliose. Crede mihi, nisi styli verecundia prohiberet tanta laesus ingererem, ut inciperes mihi rescribere, vel iratus. Sed quoniam et irasci hominis est, et injuriam non facere, Christiani, ad antiquum morem revertens, rursus precor; ut et diligentem te diligas, et conservo sermonem conservus impertias. Vale in Domino.
|
(Matth. 18) (Joan. 13) (Luc. 22) (Joan. 4) (Luc. 7) (Marc. 16) (Isai. 40) (1. Petr. 5. 5)
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | ||
Hieronymus Stridonensis
| 13 |
EPISTOLA XIII. AD CASTORINAM MATERTERAM.
|
Castorinam materteram suam, cum qua aliquid habuerat dissidii, ad pacem et concordiam, quod per alias etiam fecerat litteras, adhortatur.
|
Joannes idem Apostolus et Evangelista in Epistola sua ait: Quicumque odit fratrem suum, homicida est : et recte. Cum enim homicidium ex odio saepe nascatur: quicumque odit, etiam si necdum gladio percusserit, animo tamen homicida est. Cur, ais, tale principium? Scilicet ut veteri rancore deposito, 28 mundum pectoris Deo paremus habitaculum. Irascimini, inquit David, et nolite peccare . Hoc quid velit intelligi, Apostolus plenius interpretatur: Sol non occidat super iracundiam vestram . Quid agemus nos in die judicii, super quorum iram non unius diei, sed tantorum annorum sol testis occubuit? Dominus loquitur in Evangelio: Si offers munus tuum ad altare, ibique recordatus fueris, quia frater tuus habet aliquid adversum te, relinque ibi munus tuum ante altare, et vade reconciliari prius fratri tuo, et tunc veniens offeres munus tuum . Vae mihi misero, ne dicam et tibi, qui tanto tempore, aut non obtulimus munus ad altare, aut, ira permanente sine causa, obtulimus. Quomodo in quotidiana prece unquam diximus: Dimitte nobis debita nostra, sicut et nos dimittimus debitoribus nostris , animo discrepante cum verbis, oratione dissidente cum factis? Precor itaque, quod et ante annum prioribus litteris rogaveram, ut pacem, quam nobis reliquit Dominus, habeamus ; et meum desiderium, et tuam mentem Christus intueatur. In brevi ante tribunal ejus reconciliata, seu scissa concordia, aut praemium recuperabit, aut poenam. Quod si tu, quod procul absit, nolueris: ego liber ero. Epistola me haec mea, cum lecta fuerit, absolvet.
|
(1. Joan. 3. 15) (Psal. 4. 5) (Ephes. 4. 26) (Matth. 5. 23) (Matth. 6. 12) (Joan. 14)
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | ||
Hieronymus Stridonensis
| 14 |
EPISTOLA XIV. AD HELIODORUM MONACHUM. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11.
|
Heliodorum peregrinationis suae comitem, quem frustra conatus erat apud se in Eremo detinere propositi socium, datis litteris, quemadmodum discedenti promiserat, ad se invitat, et vitae eremiticae beatitudinem praedicat.
|
Quanto amore et studio contenderim, ut pariter in eremo moraremur, conscium mutuae caritatis pectus 29 agnoscit. Quibus lamentis, quo dolore, quo gemitu, te abeuntem prosecutus sim, istae quoque litterae testes sunt, quas lacrymis cernis interlitas. Verum tu quasi parvulus delicatus, contemptum rogantis per blandimenta fovisti, et ego incautus, quid tunc agerem, nesciebam. Tacerem? sed quod ardenter volebam, moderate dissimulare non poteram. Impensius obsecrarem? sed audire nolebas, quia similiter non amabas. Quod unum potuit, spreta caritas fecit. Quem praesentem retinere non valuit, nunc quaerit absentem. Quoniam igitur et tu ipse abiens postularas, ut postea quam ad deserta migrassem, invitatoria ad te scripta transmitterem, et ego me facturum promiseram: Invito, jam propera. Nolo pristinarum necessitatum recorderis. NUDOS AMAT EREMUS. Nolo te antiquae peregrinationis terreat difficultas. Qui in Christum credis, et ejus crede sermonibus. Quaerite primum regnum Dei, et haec omnia apponentur vobis . Non pera tibi sumenda, non virga est. Affatim dives est, qui cum Christo pauper est. Sed quid ago? Rursus improvidus obsecro? Abeant preces, blandimenta discedant. Debet amor laesus irasci. Qui rogantem contempseras, forsitan audies objurgantem. Quid facis in paterna domo delicate miles? Ubi vallum? ubi fossa, ubi hyems acta sub pellibus? Ecce de coelo tuba canit: ecce cum nubibus debellaturus orbem, imperator armatus egreditur: ecce bis acutus gladius ex regis ore procedens , obvia quaeque metit; et tu mihi de cubiculo ad aciem, tu de umbra egrederis ad solem? Corpus assuetum tunica, loricae onus non fert. Caput opertum linteo, galeam recusat. Mollem otio manum, durus exasperat capulus. Audi edictum regis tui: Qui non est mecum, contra me est: et qui mecum non colligit, spargit . Recordare tyrocinii tui diem, quo Christo in baptismate consepultus, in sacramenti verba jurasti: pro nomine ejus non te matri parciturum esse, non patri. Ecce adversarius in pectore tuo 30 Christum conatur occidere. Ecce donativum, quod militaturus acceperas, hostilia castra suspirant. Licet parvulus ex collo pendeat nepos, licet sparso crine et scissis vestibus, ubera quibus te nutrierat, mater ostendat, licet in limine pater jaceat, per calcatum perge patrem, siccis oculis ad vexillum crucis evola. SOLUM PIETATIS genus est, in hac re esse crudelem. Oratio sanctorum in coelo pro viatoribus. --Veniet, veniet postea dies, quo victor revertaris in patriam; quo per Jerosolymam coelestem vir fortis coronatus incedas. Tunc municipatum cum Paulo capies. Tunc et parentibus tuis ejusdem civitatis jus petes. Tunc et pro me rogabis, qui te ut vinceres, incitavi. Neque vero nescio, qua te dicas nunc compede praepediri. Non est nobis ferreum pectus, nec dura praecordia. Non ex silice natos Hyrcanae nutriere tigrides. Et nos per ista transivimus. Nunc tibi blandis vidua soror haeret lacertis, nunc illi, cum quibus adolevisti, vernaculi aiunt: Cui nos servituros relinquis? Nunc et gerula quondam, jam anus, et nutricius, secundus post naturalem pietatem pater, clamitat: Morituros exspecta paulisper, et sepeli. Forsitan et laxis uberum pellibus mater, arata rugis fronte, antiquum referens mammae lallare, congeminet. Dicant si volunt et Grammatici: In te omnis domus inclinata recumbit . Facile rumpit haec vincula amor Dei, et timor gehennae. At contra Scriptura praecipit parentibus obsequendum: sed quicumque eos supra Christum amat, perdit animam suam. Gladium tenet hostis, ut me perimat, et ego de matris lacrymis cogitabo? Propter patrem militiam Christi deseram, cui sepulturam Christi causa non debeo, quam etiam omnibus ejus causa debeo? Domino passuro timide Petrus consulens scandalum fuit . Paulus retinentibus se fratribus, ne Jerosolymam pergeret, respondit: Quid facitis plorantes, et conturbantes cor meum? Ego enim non solum ligari, sed et mori in Jerusalem paratus sum pro nomine Domini Jesu Christi . Aries iste pietatis, quo fides quatitur, Evangelii 31 retundendus est muro. Mater mea, et fratres mei hi sunt, quicumque faciunt voluntatem Patris mei, qui in coelis est . Si credunt in Christum, faveant mihi pro ejus nomine pugnaturo. Si non credunt, mortui sepeliant mortuos suos . Sed hoc, ais, in Martyrio. Erras, frater, erras, si putas unquam Christianum persecutionem non pati: ET TUNC MAXIME oppugnaris, si te oppugnari nescis. Adversarius noster, tanquam leo rugiens, aliquem devorare quaerens, , circumit , et tu pacem putas? Sedet in insidiis cum divitibus, et in occultis interficiat innocentem. Oculi ejus in pauperem respiciunt. Insidiatur in occulto, sicut leo in spelunca sua: insidiatur ut rapiat pauperem ; et tu frondosae arboris tectus umbraculo, molles somnos, futura praeda, carpis? Inde me persequitur luxuria: inde avaritia conatur irrumpere: inde venter meus vult mihi Deus esse pro Christo. compellit libido, ut habitantem in me Spiritum Sanctum fugem, ut templum ejus violem. Persequitur, inquam, me hostis, cui nomina mille, Mille nocendi artes : et ego infelix victorem me putabo, dum capior? Nolo, frater carissime, examinato pondere delictorum, minora arbitreris idololatriae crimine esse, quae diximus. Imo Apostoli disce sententiam, qui ait: hoc enim scitote intelligentes, quia omnis fornicator, aut immundus, aut avarus, aut fraudator, quod est idolorum servitus, non habet haereditatem in regno Christi, et Dei . Et quanquam generaliter adversus Deum sapiat, quidquid diaboli est; et quod diaboli est, idololatria sit, cui omnia idola mancipantur: tamen et in alio loco speciatim, nominatimque determinat, dicens: Mortificate membra vestra, quae sunt super terram, deponentes 32 fornicationem, immunditiam, et concupiscentiam malam, et cupiditatem, quae sunt idolorum servitus, propter quae venit ira Dei. . Servitus idolorum in vitiis et peccatis. --Non est tantum in eo servitus idoli, si quis duobus digitulis, thura in bustum arae jaciat, aut haustum paterae poculo fundat merum. Neget avaritiam esse idololatriam, qui potest triginta argenteis Dominum venditum appellare justitiam. Neget sacrilegium in libidine, sed is, qui membra Christi, et hostiam vivam placentem Deo, cum publicarum libidinum victimis, nefaria colluvione violavit. Non fateatur fraudem idololatriam esse, sed similis eorum, qui in Actibus Apostolorum ex patrimonio suo partem pretii reservantes, praesenti periere vindicta . Animadverte, frater, non tibi licere de tuis quidquam habere rebus. Omnis, inquit Dominus, qui non renuntiaverit cunctis, quae possidet, non potest meus esse discipulus . Cur timido animo Christianus es? Respice Petro relictum rete: respice surgentem de telonio Publicanum, statim Apostolum. Filius hominis non habet, ubi caput reclinet: et tu amplas porticus, et ingentia tectorum spatia metiris? HAEREDITATEM EXSPECTANS saeculi, cohaeres Christi esse non poteris. Interpretare vocabulum Monachi, hoc est nomen tuum. Quid facis in turba qui solus es? Et hoc ego, non integris rate, vel mercibus, nec quasi ignarus fluctuum doctus nauta praemoneo; sed quasi nuper naufragio ejectus in littus, timida navigaturis voce denuntio. In illo aestu Charybdis luxuriae, salutem vorat. Ibi ore virgineo, ad pudicitiae perpetranda naufragia, Scyllaeum renidens libido blanditur. Hic barbarum littus, hic diabolus pirata, cum sociis portat vincula capiendis. Nolite credere, 33 nolite esse securi. Licet in modum stagni fusum aequor arrideat: licet vix summa jacentis elementi spiritu terga crispentur, magnos hic campus montes habet. Intus inclusum est periculum, intus est hostis. Expedite rudentes, vela suspendite. Crucis antenna figatur in frontibus. Tranquillitas ista tempestas est. Sed forsitan dicturus es: Quid ergo? quicumque in civitate sunt, Christiani non sunt? non est tibi eadem causa quae caeteris. Dominum ausculta dicentem: Si vis perfectus esse: vade, vende omnia tua, et da pauperibus, et veni, sequere me . Tu autem perfectum te esse pollicitus es. Nam quum derelicta militia , te castrasti propter regna caelorum, quid aliud quam perfectam sequutus es vitam? PERFECTUS AUTEM servus Christi, nihil praeter Christum habet. Aut si quid praeter Christum habet, perfectus non est. Et si perfectus non est, cum se perfectum fore Deo pollicitus sit, ante mentitus est. Os autem, quod mentitur, occidit animam . Igitur, ut concludam: si perfectus es, cur bona paterna desideras? Si perfectus non es, Dominum fefellisti. Divinis Evangelium vocibus contonat: Non potestis duobus dominis servire ; et audet quisquam mendacem Christum facere, Mammonae, et Domino serviendo? Vociferatur ille saepe: Si quis vult post me venire, abneget semetipsum sibi, et tollat crucem suam, et sequatur me . Et ego onustus auro arbitror me Christum sequi? « Qui dicit se in Christum credere, debet quomodo ille ambulavit, et ipse ambulare. » . Quod si nihil habes cur, tam bene paratus ad bella, non militas? Nisi forte in patria tua te arbitraris hoc facere, cum in sua Dominus signa non fecerit. Et cur id? Cum auctoritate sume rationem. Nemo Propheta in patria sua honorem habet . Non quaero, inquies, honorem: sufficit mihi conscientia mea. Neque Dominus quaerebat, quippe qui ne a turbis rex constitueretur, aufugit. Sed ubi honor non est, ibi contemptus est. Ubi contemptus, ibi frequens injuria: ubi autem injuria, ibi et indignatio: ubi 34 indignatio, ibi quies nulla: ubi quies non est, ibi mens a proposito saepe deducitur. Ubi autem per inquietudinem aliquid aufertur ex studio, minus fit ab eo, quod tollitur: et ubi minus est, perfectum non potest dici. Ex hac supputatione summa illa nascitur, Monachum in patria sua perfectum esse non posse. Perfectum autem esse nolle, delinquere est. -- Dignitas Clericorum. Sed de hoc gradu pulsus; provocabis ad Clericos. An de his aliquid audeam dicere, qui certe in suis urbibus commorantur? Absit ut de his quidquam sinistrum loquar, quia Apostolico gradui succedentes, CHRISTI CORPUS sacro ore conficiunt; per quos et nos Christiani sumus. Qui claves regni coelorum habentes, quodammodo ante judicii diem judicant: qui sponsam Domini sobria castitate conservant. Sed alia, ut ante perstrinxi, Monachorum est causa, alia Clericorum. Clerici pascunt oves: ego pascor. Illi de altario vivunt: mihi quasi infructuosae arbori, securis ponitur ad radicem, si munus ad altare non defero. Nec possum obtendere paupertatem, cum in Evangelio anum viduam, duo, quae sola sibi supererant, aera mittentem in gazophylacium, laudaverit Dominus . Mihi ante presbyterum sedere non licet: illi, si peccavero, licet tradere me Satanae in interitum carnis, ut spiritus salvus sit . Et in veteri quidem Lege, quicumque Sacerdotibus non obtemperasset, aut extra castra positus, lapidabatur a populo; aut gladio cervice subjecta, contemptum expiabat cruore . Nunc vero inobediens spirituali mucrone truncatur: aut ejectus de Ecclesia rabido daemonum ore discerpitur. Quod si te quoque ad eumdem Ordinem pia fratrum blandimenta sollicitant, gaudebo de ascensu, sed timebo de lapsu. Qui Episcopatum desiderat, bonum opus desiderat. Scimus ista: sed junge quod sequitur: Oportet autem hujusmodi irreprehensibilem esse, unius uxoris virum, sobrium, pudicum, prudentem, ornatum, hospitalem, docibilem, non vinolentum, non percussorem, sed modestum . Et caeteris, 35 quae de eo sequuntur, explicitis, non minorem in tertio gradu adhibuit diligentiam, dicens: Diaconos similiter pudicos: non bilingues, non multo vino deditos, non turpilucros : habentes ministerium fidei in conscientia pura. Et hi autem probentur primum: et sic ministrent, nullum crimen habentes. Vae illi homini, qui vestem non habens nuptialem, ingreditur ad coenam. Nihil superest, nisi ut statim audiat: Amice quomodo huc intrasti? Et illo obmutescente dicatur ministris: Tollite illum, ligatis manibus et pedibus, et mittite eum in tenebras exteriores, ubi erit fletus et stridor dentium . Vae illi qui acceptum talentum in sudario ligans, caeteris lucra facientibus, id tantum quod acceperat, reservavit. Illico indignantis Domini clamore ferietur: Serve nequam, quare non dedisti pecuniam meam ad mensam, et ego veniens cum usuris exegissem eam ? Id est, deposuisses ad altare, quod ferre non poteras. Dum enim tu ignavus negotiator denarium tenes, alterius locum, qui pecuniam duplicare poterat, occupasti. Quamobrem sicuti qui bene ministrat, bonum gradum sibi acquirit: ita qui indigne ad calicem Domini accedit, reus erit Dominici Corporis et Sanguinis . Non omnes Episcopi, Episcopi sunt. Attendis Petrum: sed et Judam considera. Stephanum suspicis: sed et Nicolaum respice, quem Dominus in Apocalypsi sua damnat sententia: qui tam turpia et nefanda commentus est, ut Nicolaitarum haeresis ex illa radice nascatur. Probet se unusquisque, et sic accedat. NON FACIT Ecclesiastica dignitas Christianum. Cornelius Centurio adhuc ethnicus, dono Sancti Spiritus mundatur . Presbyteros Daniel puer judicat : Amos ruborum mora distringens, repente Propheta effectus est. 36 David pastor eligitur in Regem . Minimum discipulum Jesus amat plurimum. Inferius frater accumbe, ut minore adveniente, sursum jubearis ascendere . Super quem Dominus requiescit, nisi super humilem et quietum, et trementem verba sua ? Cui plus creditur, plus ab eo exigitur. Potentes potenter tormenta patientur . Nec sibi quisquam de corporis tantum mundi castitate supplaudat, cum omne verbum otiosum, quodcumque locuti fuerint homines, reddituri sint pro eo rationem in die judicii : cum etiam convicium in fratrem, homicidii sit reatus. Non est facile stare loco Pauli, tenere gradum Petri, jam cum Christo regnantium: ne forte veniat angelus, qui scindat velum templi tui, qui candelabrum tuum de loco moveat . Aedificaturus turrim, futuri operis sumptus supputa . Infatuatum sal ad nihil est utile, nisi ut projiciatur foras, et a porcis conculcetur. Monachus si ceciderit, rogabit pro eo Sacerdos. Pro Sacerdotis lapsu quis rogaturus est? Sed quoniam e scopulosis locis enavigavit oratio, et inter cavas spumeis fluctibus cautes, fragilis in altum cimba processit, expandenda vela sunt ventis, et quaestionum scopulis transvadatis, laetantium more nautarum, epilogi celeuma cantandum est. O desertum, Christi floribus vernans! O solitudo, in qua illi nascuntur lapides, de quibus in Apocalypsi civitas magni regis extruitur ! O eremus familiarius Deo gaudens! Quid agis frater in saeculo, qui major es mundo? Quamdiu te tectorum umbrae praemunt? quamdiu fumosarum urbium carcer includit? Crede mihi, nescio quid plus lucis aspicio. Libet, sarcina corporis abjecta, ad purum aetheris evolare fulgorem. Paupertatem times? sed beatos Christus pauperes appellat. Labore terreris? at nemo athleta 37 sine sudore coronatur. De cibo cogitas? sed fides famem non timet. Super nudam metuis humum exesa jejuniis membra collidere? sed Dominus tecum jacet. Squalidi capitis horret inculta caesaries? sed caput tuum Christus est. Infinita eremi vastitas te terret? sed tu paradisum mente deambula. Quotiescumque illuc cogitatione conscenderis, toties in eremo non eris. Scabra sine balneis attrahitur cutis? sed qui in Christo semel lotus est, non illi necesse est iterum lavare . Et ut breviter, ad cuncta audias Apostolum respondentem; Non sunt, inquit, condignae passiones hujus saeculi ad superventuram gloriam, quae revelabitur in nobis . Delicatus es, frater, si et hic vis gaudere cum saeculo, et postea regnare cum Christo. Veniet, veniet illa dies, qua corruptivum hoc et mortale incorruptionem induat et immortalitatem. Tunc beatus servus, quem Dominus invenerit vigilantem . Tunc ad vocem tubae pavebit terra cum populis, et tu gaudebis. Judicaturo Domino lugubre mundus immugiet: et tribus ad tribum pectora ferient. Potentissimi quondam reges nudo latere palpitabunt. Exhibebitur cum prole sua Venus. Tunc ignitus Jupiter adducetur, et cum suis stultus Plato discipulis. Aristotelis argumenta non proderunt. Tunc tu rusticanus et pauper exultabis, et ridebis, et dices: Ecce crucifixus meus, ecce judex, qui obvolutus pannis in praesepio vagiit. Hic est ille operarii, et quaestuariae filius: hic qui matris gestatus sinu, hominem Deus fugit in Aegyptum : hic vestitus coccino: hic sentibus coronatus: hic Magus, daemonium habens, et Samarites. Cerne manus, Judaee, quas fixeras: cerne latus, Romane, quod foderas. Videte corpus, an idem sit, quod dicebatis clam nocte sustulisse discipulos. Dilectio tua me compulit, ut haec tibi frater 38 dicerem; ut his interesse contingat, cui nunc labor durus est.
|
(Matth. 6. 33) (Apoc.
1. 16) (Luc. 11. 23; Matth. 12. 30) (Aeneid. 12) (Matth. 16) (Act. 21. 13) (Luc. 8. 21;
Matth. 12. 30) (Matth. 8. 22) (1. Petr. 5. 8) (Psal. 9. 30) (Aeneid. lib VII) (Ephes.
5. 5) (1. Coloss. 3. 5 et 6) (Act. 5) (Luc. 14. 33) (Matth. 19. 21) (Sap. 1. 11) (Luc. 16. 13) (Ibid. 9. 23) (1. Joan. 2. 6) (ut te responsurum scio) (Luc. 4) (Luc. 21. 24) (1. Cor. 5. 5) (Deut.
17. 12) (1. Tim. 3) (Matth. 22. 12. 13) (Matth. 35. 16. 17) (1. Cor. 11) (Act. 10) (Dan. 13) (1. Reg. 16) (Luc.
14) (Isai. 66. 2) (Sap. 6. 3) (Matth. 12. 5) (Apoc. 2. 5) (Luc. 14. 28) (Apoc. 21. 18) (Joan. 13) (Rom. 8.
18) (Luc. 12. 43) (Matth.
2)
|
[al. cupiens ] [al. futurus ] [al. nolo te arbitrari ] [al. crimina ] [al. licet. ] [al. cum Petro ] [al. derelicta domo, militia ] [al. turpis lucri appetitores]
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | |
Hieronymus Stridonensis
| 15 |
EPISTOLA XV. Ad DAMASUM Papam. 1. 2. 3. 4. 5.
|
Rogat, ut sibi significet, an tres Hypostases in Deo dicendae sint, vel tacendae: et cum quo apud Antiochiam communicare debeat.
|
Cathedram Petri consulendam. Orientis et Occidentis status qua diversus. --Quoniam vetusto Oriens inter se populorum furore collisus, indiscissam Domini tunicam, et desuper textam, minutatim per frusta discerpit: et Christi vineam exterminant vulpes, ut inter lacus contritos, qui aquam non habent , difficile, ubi fons signatus, et hortus ille conclusus sit , possit intelligi: ideo mihi cathedram Petri et fidem Apostolico ore laudatam censui consulendam: inde nunc meae animae postulans cibum, unde olim Christi vestimenta suscepi. Neque vero tanta vastitas elementi liquentis, et interjacens longitudo terrarum, me a pretiosae margaritae potuit inquisitione prohibere. Ubicumque fuerit corpus, illic congregabuntur aquilae . Profligato a sobole mala patrimonio, apud vos solos incorrupta patrum servatur haereditas. Ibi cespite terra fecundo, Dominici seminis puritatem centeno fructu refert. Hic obruta sulcis frumenta in lolium a venasque degenerant. Nunc in Occidente sol justitiae oritur: in Oriente autem Lucifer ille qui ceciderat, supra sidera posuit thronum suum. Vos estis lux mundi, vos sal terrae , vos aurea vasa et argentea: hic testacea vasa vel lignea virgam ferream et aeternum opperiuntur incendium. Extra Ecclesiam nulla salus. --Quanquam igitur tui me terreat magnitudo, invitat tamen humanitas. A Sacerdote victimae salutem, a Pastore praesidium ovis flagito. Facessat invidia: Romani culminis recedat ambitio, 39 cum successore Piscatoris et discipulo crucis loquor. Ego nullum primum, nisi Christum sequens, Beatitudini tuae, id est, cathedrae Petri, cummunione consocior. Super illam Petram aedificatam Ecclesiam scio. Quicumque extra hanc domum agnum comederit, profanus est. Si quis in Noe Arca non fuerit, peribit regnante diluvio. Et quia pro facinoribus meis ad eam solitudinem commigravi, quae Syriam juncto Barbariae fine determinat; nec possum sanctum Domini tot interjacentibus spatiis a Sanctimonia tua semper expetere: ideo hic collegas tuos Aegyptios Confessores sequor; et sub onerariis navibus parva navicula delitesco. Non novi Vitalem, Meletium respuo, ignoro Paulinum. Quicumque tecum non colligit, spargit: hoc est, qui Christi non est, Antichristi est. Vis illata Hieronymo ut tres in Deo hypostases confiteatur. --Nunc igitur proh dolor! post Nicaenam fidem, post Alexandrinum juncto pariter Occidente decretum, trium hypostaseon ab Arianorum prole, Campensibus, novellum a me homine Romano nomen exigitur. Qui, quaeso, ista Apostoli prodidere? Quis novus magister gentium Paulus haec docuit? Interrogamus, quid tres hypostases posse arbitrentur intelligi: tres personas subsistentes aiunt. Respondemus nos ita credere: non sufficit sensus, ipsum nomen efflagitant; quia nescio quid veneni in syllabis 40 latet. Clamamus, si quis tres hypostases, ut tria enhypostata, hoc est, tres subsistentes personas non confitetur, anathema sit. Et quia vocabula non ediscimus, haeretici judicamur. Si quis autem hypostasim, usian intelligens, non in tribus personis unam hypostasim dicit, alienus a Christo est: et sub hac confessione vobiscum pariter cauterio Unionis inurimur. Tres hypostases dicere cur non liceat. Solus Deus est; creaturae non sunt. Una natura Deitati in tribus personis. --Decernite, obsecro, si placet, et non timebo tres hypostases dicere. Si jubetis, condatur nova post Nicaenam fides, et similibus verbis, cum Arianis confiteamur orthodoxi. Tota saecularium litterarum schola nihil aliud hypostasim, nisi usian novit. Et quisquam, rogo, ore sacrilego tres substantias praedicabit? Una est Dei et sola natura, quae vere est. Id enim quod subsistit, non habet aliunde, sed suum est. Caetera quae creata sunt, etiamsi videntur esse, non sunt: quia aliquando non fuerunt; et potest rursum non esse, quod non fuit. Deus solus qui aeternus est, hoc est, qui exordium non habet, essentiae nomen vere tenet. Idcirco et ad Moysen de rubo loquitur: Ego sum qui sum: et rursum: Qui est, me misit . Erant utique tunc Angeli, coelum, terra, maria: et quomodo commune nomen essentiae, proprie sibi vindicat Deus? Sed quia illa sola natura est perfecta, et in tribus personis Deitas una subsistit , quae est vere, 41 et una natura est: quisquis tria esse, hoc est, tres esse hypostases, id est usias, dicit, sub nomine pietatis, tres naturas conatur asserere. Et si ita est, cur ab Ario parietibus separamur, perfidia copulati? Jungatur cum Beatitudine tua Ursinus; cum Ambrosio societur Auxentius. Absit hoc a Romana fide: sacrilegium tantum religiosa populorum corda non hauriant. Sufficiat nobis dicere unam substantiam, tres personas subsistentes, perfectas, aequales, coaeternas. Taceantur tres hypostases, si placet, et una teneatur. Non bonae suspicionis est, cum in eodem sensu verba dissentiunt. Sufficiat nobis memorata credulitas. Aut si rectum putatis tres hypostases cum suis interpretationibus debere nos dicere, non negamus. Sed mihi credite, venenum sub melle latet; transfiguravit se angelus Satanae in angelum lucis . Bene interpretantur hypostasim, et cum id quod ipsi exponunt, habere me dicam, haereticus judicor. Quid tam anxie unum verbum tenent? quid sub ambiguo sermone latitant? Si sic credunt, ut interpretantur, non damno quod retinent. Si sic credo, ut ipsi sentire se simulant, permittant et mihi meis verbis suum sensum loqui. Quamobrem obtestor Beatitudinem tuam per crucifixam mundi salutem, per homousian Trinitatem, ut mihi epistolis tuis, sive tacendarum, sive dicendarum hypostaseon detur auctoritas. Et ne forte obscuritas loci, in quo dego, fallat bajulos litterarum, ad Evagrium Presbyterum, quem optime nosti, dignare scripta transmittere. Simul etiam, cui apud. Antiochiam debeam communicare significes: quia Campenses cum Tharsensibus haereticis copulati, nihil aliud ambiunt, quam ut auctoritate communionis vestrae fulti, tres hypostases cum antiquo sensu praedicent.
|
(Jerem. 2) (Cant. 4. 11) (Matth. 24. 28) (Matth. 5. 14 et 13) (2. Tim.
2. 20) (Exod. 3. 14) (2. Cor. 11. 14)
|
[al. persistit ] [al. Arianis
]
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | |
Hieronymus Stridonensis
| 16 |
42 EPISTOLA XVI. AD DAMASUM PAPAM. 1. 2.
|
Apud quem ex tribus, qui Antiochenam Ecclesiam scindunt, debeat communicare, ut sibi significet, iterum obtestatur.
|
Importuna in Evangelio mulier tandem meruit audiri : et clauso cum servis ostio, media licet nocte, ab amico panes amicus accepit . Deus ipse, qui nullis contra se viribus superari potest, publicani precibus vincitur. Ninive civitas, quae peccato periit, fletibus stetit . Quorsum ista tam longo repetita principio? Videlicet, ut parvum magnus aspicias; ut dives Pastor morbidam non contemnas ovem. Christus in paradisum de cruce latronem intulit : et ne quis aliquando seram conversionem putaret, fecit homicidii poena martyrium. Christus, inquam, prodigum filium revertentem laetus amplectitur , et nonaginta novem pecudibus derelictis, una ovicula, quae remanserat, humeris boni Pastoris advehitur . Paulus ex persecutore fit praedicator; oculis carnalibus excaecatur, ut mente plus videat et qui vinctos Christi famulos ducebat ad concilium Judaeorum, ipse postea etiam de Christi vinculis gloriatur . Ego igitur, ut ante jam scripsi, Christi vestem in Romana urbe suscipiens, nunc barbaro Syriae limite teneor. Et ne putes alterius hanc de me fuisse sententiam, quid mererer, ipse constitui. Verum, ut ait Gentilis Poeta: Coelum non animum mutat, qui trans mare currit , ita me incessabilis inimicus post tergum sequutus est, ut majora in solitudine bella nunc patiar. Hinc enim praesidiis fulta mundi Ariana 43 rabies fremit. Hinc in tres partes scissa Ecclesia ad se rapere me festinat. Monachorum circa manentium antiqua in me surgit auctoritas. Ego interim clamito, si quis cathedrae Petri jungitur, meus est. Meletius, Vitalis, atque Paulinus tibi haerere se dicunt, possem credere si hoc unus assereret. Nunc aut duo mentiuntur, aut omnes. Idcirco obtestor Beatitudinem tuam, per crucem Domini, per necessarium fidei nostrae decus, passionem Christi, ut qui Apostolos honore sequeris, sequaris et merito: ita in solio cum duodecim judicaturus sedeas: ita te alius senem cum Petro cingat: ita municipatum coeli cum Paulo consequaris, ut mihi litteris tuis, apud quem in Syria debeam communicare, significes. Noli despicere animam, pro qua Christus mortuus est.
|
(Matth. 15. 28) (Luc. 11. 8) (Jon. 3. 10) (Luc. 11. 42) (Luc. 15. 20) (Luc. 15. 5) (Act. 9) (Horatius lib. 1, epist. 11)
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | ||
Hieronymus Stridonensis
| 17 |
EPISTOLA XVII. AD MARCUM PRESBYTERUM. 1. 2. 3. 4.
|
Marco fidei suae de Trinitate professionem cum Romana et Alexandrina Ecclesiis congruentem exponit, doletque plurimum, quod Arianorum factione amici sui discedere ex Eremo compulsi sint, ipseque ad relinquenda ea loca quotidie expetatur.
|
Decreveram quidem utendum mihi Psalmistae voce dicentis: Cum consisteret adversum me peccator, obmutui, et humiliatus sum, et silui a bonis . Et iterum: Ego vero tanquam surdus non audiebam, et tanquam mutus non aperiens os suum, et factus sum ut homo non audiens . Sed quia caritas omnia superat, et propositum vincit affectus: non tam injuriam facientibus reddo vicem, quam tibi respondeo postulanti. Apud Christianos enim, non qui patitur, ut ait quidam, sed qui facit contumeliam, miser est. 44 Queritur suam offendi fidem, quae eadem esset cum illa Damasi et Petri Alex. --Et primo quidem antequam de fide mea, quam optime nosti, tecum loquar, adversus barbariem istius loci, versu cogor clamare vulgato: . Quae idcirco de Gentili Poeta sumpsimus, ut qui Christi pacem non servat, pacem saltem discat ab Ethnico. Haereticus vocor, homousian praedicans Trinitatem. Sabellianae impietatis arguor, tres subsistentes, veras, integras, perfectasque personas, indefessa voce pronuntians. Si ab Arianis, merito: si ab Orthodoxis, qui hujusmodi arguunt fidem, Orthodoxi esse desierunt, aut si eis placet, haereticum me cum Occidente, haereticum cum Aegypto, hoc est, cum Damaso, Petroque condemnent. Quid unum hominem exceptis sociis, criminantur? si rivus tenuiter fluit, non est alvei culpa, sed fontis. Pudet dicere: de cavernis cellularum damnamus orbem. In sacco et cinere volutati, de Episcopis sententiam ferimus. Quid facit sub tunica poenitentis regius animus? Catenae, sordes, et comae non sunt diadematis signa, sed fletus. Permittant me, quaeso, nihil loqui. Cur eum lacerant, qui non meretur invidiam? Haereticus sum, quid ad te? quiesce, jam dictum est. Plane times, ne eloquentissimus homo in Syro sermone, vel Graeco Ecclesias circumeam, populos seducam, schisma conficiam. Nihil alicui praeripui, nihil otiosus accipio. Manu quotidie et proprio sudore quaerimus cibum, scientes ab Apostolo scriptum esse: Qui autem non operatur, nec manducet . Haec, venerabilis et sancte Pater, cum quali gemitu, cum quali dolore conscripserim, testis est Jesus. Tacui, nunquid 45 semper tacebo, dicit Dominus ? Non mihi conceditur unus angulus eremi. Quotidie exposcor fidem, quasi sine fide renatus sim. Confiteor, ut volunt, non placet. Subscribo, non credunt. Unum tantum placet, ut hinc recedam. Jamjam cedo: abruperunt a me partem animae meae, carissimos fratres: ecce discedere cupiunt, imo discedunt, melius esse dicentes, inter feras habitare, quam cum talibus Christianis: et ego ipse, nisi me et corporis imbecillitas, et hyemis retineret asperitas, jam modo fugerem. Verumtamen dum vernum tempus adveniat, obsecro ut paucis mihi mensibus eremi concedatur hospitium: aut si et hoc tardum videtur, abscedo. Domini est terra, et plenitudo ejus . Ascendant soli coelum, propter illos tantum Christus mortuus sit, habeant, possideant, glorientur. Mihi autem absit gloriari, nisi in cruce Domini nostri Jesu Christi, per quem mihi mundus crucifixus est, et ego mundo . De fide autem quod dignatus es scribere sancto Cyrillo dedi conscriptam fidem. Qui sic non credit, alienus a Christo est. Caeterum ego fidei meae testes habeo aures tuas, et beati fratris Zenobii, quem tecum omnes, qui hic sumus, plurimum salutamus.
|
(Ps. 38) (Ps. 37) (Aeneid. lib. 1) (2. Thess. 3) (Psal. 49; et Isai. 42. 14) (Psal. 23) (Gal. 6)
|
[al. quam ]
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | |
Hieronymus Stridonensis
| 18 |
EPISTOLA XVIII. AD DAMASUM PAPAM. De Seraphim et calculo. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21.
|
Exponit Visionem sexti Capituli Isaiae Prophetae; et post nonnulla de historia et morte Regis Oziae, de Seraphim ac Trisagio erudite suo more pertractat.
|
Et factum est in anno, quo mortuus est rex Ozias: vidi Dominum sedentem super thronum excelsum et elevatum, 46 etc. . Antequam de Visione dicamus, pertractandum videtur quis sit Ozias, quot annis regnaverit, qui ei in caeteris gentibus sint coaevi. Et de persona quidem, sicut in Regnorum, et Praeteritorum libris legimus , fuit vir justus, et fecit rectum in conspectu Domini, aedificans Templum, aquaeductum fabricans, offerens vasa, et pro hoc, merito adversarios superans: quodque maximum pietatis indicium est, habens multos in suo imperio Prophetas. Hic, quamdiu vixit Zacharias sacerdos, cognomento Intelligens, placuit Deo, et cum omni veneratione delubrum ejus ingressus est. Postquam vero Zacharias obiit, volens per se offerre donaria, sacerdotalem ordinem non tam pie, quam audacter invasit: et reclamantibus Levitis et Sacerdotibus caeteris: Nonne tu es rex Ozias, et non sacerdos? audire noluit, statimque lepra perfusus in fronte est, juxta Prophetae vocem, dicentis: Imple, Domine, facies eorum ignominia . Quam corporis partem sacerdos auri lamina protegebat, quam in Ezechiel Dominus jubet THAU litterae impressione signari , de qua David exultat, dicens: Signatum est super nos lumen vultus tui , Domine: in qua allophylus procax fundae lapide ictus interiit. Regnavit autem Ozias annis quinquaginta duobus , quo tempore apud Latinos Amulius, apud Athenienses Agamestor undecimus imperabat. Post cujus mortem Isaias Propheta hanc Visionem, quam explanare nunc nitimur, vidit, id est, eo anno quo Romulus Romani imperii conditor natus est: sicut manifestum esse poterit his, qui voluerint legere Temporum librum, quem nos in Latinam linguam, ex Graeco sermone transtulimus. Et factum est in anno, quo mortuus est Ozias rex: vidi Dominum sedentem super thronum excelsum et elevatum . Praemissa historia, spiritalis sequitur intellectus, cujus causa historia ipsa 47 replicata est. Vivente leproso rege, et quantum in se est, sacerdotium dissipante, Isaias Visionem videre non potuit. Quamdiu ille regnum tenuit in Judaea, Propheta oculos non levavit ad coelum : non ei sunt reserata coelestia, non apparuit Dominus Sabaoth, nec in mysterio fidei, ter Sancti nomen auditum est. Quando vero ille mortuus est, universa quae subsequens sermo monstrabit, aperto sese lumine prodiderunt. Tale quiddam et in Exodo scriptum est, dum Pharao vixit, populus Israel ex luti et lateris palearumque opere pressus, non suspiravit ad Dominum: dum ille regnavit, nemo quaesivit Deum patrum, Abraham, Isaac et Jacob. Quando vero ille mortuus est, suspiraverunt filii Israel, ut Scriptura dicit: Et ascendit clamor eorum ad Dominum : cum utique juxta historiam, tunc magis gaudere debuerint, et ante suspirare dum viveret. Ezechiel quoque prophetante, Phaltias filius Banaiae occubuit, et post pessimi ducis interitum, Cecidi, inquit, super faciem meam, et clamavi voce magna, et dixi: Heu mihi, heu mihi, Adonai Domine, in consummatione tu facis reliquias Israel . Si ergo intelligas in Ozia, et Pharaone, et Phaltia, et caeteris istiusmodi contrarias fortitudines, videbis quomodo illis viventibus nullus nostrum videat, ac suspiret, et in poenitentiam corruat. Non regnet, ait Apostolus , peccatum in mortali vestro corpore. Regnante peccato, Aegyptiis exstruimus civitates; in cinere versamur et sordibus; pro frumento paleas, pro solida petra, luti opera sectamur. Sequitur: Vidi Dominum sedentem super thronum excelsum et elevatum . Vidit et Daniel sedentem Dominum, sed non super thronum excelsum et elevatum. Pollicetur et alibi vox divina, dicens: Veniam, et sedebo, et judicabo populum in valle Josaphat, quod interpretatur, Domini judicium . Qui peccator est, et mei similis, videt Dominum sedentem in valle Josaphat: non in colle, non in monte; sed in valle, et in valle judicii. Qui vero justus, et Isaiae similis est, videt illum sedentem super thronum excelsum et elevatum. Ut autem et aliud inferam, 48 quando cum mente pertracto regnare in Thronis, Dominationibus, Angelis, caeterisque Virtutibus, video excelsum thronum ejus. Quando autem considero quomodo genus dispenset humanum, et pro nostra salute saepe descendere dicatur ad terras, video humilem et proximum terrae thronum ejus. Sequitur: Vidi Dominum sedentem super thronum excelsum et elevatum; et plena erat domus majestate ejus, et Seraphim stabant in circuitu ejus . Quidam ante me tam Graeci quam Latini hunc locum exponentes, Dominum super thronum sedentem, Deum Patrem; et duo Seraphim, quae ex utraque parte stantia praedicantur, Dominum nostrum Jesum Christum, et Spiritum Sanctum interpretati sunt. Quorum ego auctoritati, quamvis sint eruditissimi, non assentior. MULTO SIQUIDEM MELIUS EST vera rustice, quam falsa diserte proferre: maxime cum Joannes Evangelista in hac eadem Visione, non Deum Patrem, sed Christum scribat esse conspectum. Nam cum de incredulitate diceret Judaeorum, statim causas incredulitatis exposuit, dicens: Et ideo non poterant credere in eum, quia dixit Isaias: Aure audietis, et non intelligetis: et cernentes aspicietis, et non videbitis. Haec autem dixit, quando vidit gloriam Unigeniti, et testificatus est de eo . In praesenti ergo volumine Isaiae ab eo qui sedet in throno jubetur, ut dicat: Aure audietis, et non intelligetis. Qui autem haec jubet, ut Evangelista intelligit, Christus est: unde nunc colligitur, non posse Seraphim Christum intelligi, cum Christus sit ipse qui sedeat. Et licet in Actis Apostolorum adversus Judaeos inter se dissidentes, Paulus dicat: « Bene Spiritus Sanctus locutus est per Isaiam Prophetam ad patres nostros, dicens: Vade ad populum istum, et dic: Aure audietis, et non intelligetis: et videntes videbitis, et non perspicietis. Incrassatum est enim cor populi hujus, et auribus suis graviter audierunt, et oculos suos clauserunt: ne quando videant oculis, et auribus audiant, et corde intelligant, et convertantur ad me, et sanem illos » , mihi tamen personae diversitas non facit quaestionem, cum sciam et Christum et Spiritum 49 Sanctum unius esse substantiae; nec alia Spiritus verba esse, quam Filii, nec aliud Filium jussisse, quam Spiritum. Sequitur: Et plena erat domus majestate ejus. Domus Dei quae sursum est, gloria plena conspicitur: haec vero quae deorsum est, nescio an plena sit gloria nisi forte secundum sensum Psalmistae dicentis: Domini est terra, et plenitudo ejus . Nos quoque dicamus eos esse in terra plenos gloria, qui possint dicere: Nos omnes ex plenitudine ejus accepimus . Istam domum sapientes mulieres aedificant, et insipientes dissipant manibus . De ista et Isaias loquitur: Et erit in novissimis diebus praeparatus mons domus Domini in summis montibus, et elevabitur super colles . Haec est domus, de qua et alibi supradictus Paulus sacra voce testatur: Et Moyses quidem fidelis in tota domo ejus, quasi famulus in testimonium eorum, quae dicenda erant. Christus autem ut Filius super domum ejus, cujus domus sumus nos: si tamen principium substantiae ejus usque ad finem firmum teneamus . De hac et ad Timotheum loquitur: Haec autem scribo, ut scias quemadmodum oporteat te conversari in domo Dei, quae est Ecclesia . Sequitur: Et Seraphim stabant in circuitu ejus; sex alae uni, et sex alae alteri; et duabus quidem velabant faciem, et duabus velabant pedes, et duabus volabant, et clamabant alter ad alterum, et dicebant: Sanctus, Sanctus, Sanctus Dominus Deus Sabaoth, plena est universa terra gloria ejus. Volumus scire quae sint Seraphim stantia in circuitu Dei, quae sex alae unius, et simul junctae duodecim; quomodo duabus velent faciem, et duabus pedes, et duabus volent: cum superius in circuitu Dei stare dicantur: aut quomodo stent in circuitu, cum duo sint, et alibi volent: quid sit illud quod alter ad alterum clamitent, et ter Sancti nomen ingeminent: quomodo superius domus plena gloria, et nunc terra esse dicatur. Orandum in interpretationes Scripturarum. --Quae cum non minimum pulverem moveant, et prima statim fronte difficultatem interpretationis objiciant, in commune Dominum deprecemur, ut mihi 50 quoque de altari carbo mittatur, ut omni peccatorum sorde detersa, primum possim Dei sacramenta conspicere, dehinc enarrare quae videro. Seraphim sicut in interpretatione Nominum Hebraeorum invenimus, ardor, aut incendium, aut principium oris eorum, interpretantur. Quaerimus quid sit hoc incendium? Salvator ait: Ignem veni mittere in terram, et quam volo, ut ardeat . Duo discipuli, quibus in itinere Dominus Scripturas aperuerat, a Moyse et omnibus Prophetis incipiens, postquam reserati sunt oculi eorum, cognoscentes eum, dixerunt ad alterutrum: Nonne cor nostrum ardens erat in nobis, dum loqueretur in via, et aperiret nobis Scripturas ? Et in Deuteronomio Deus ipse ignis scribitur esse consumens; et in Ezechiele quoque, a renibus usque ad pedes videtur esse igneus; Et eloquia Domini eloquia casta, argentum igne examinatum, probatum terrae, purgatum septuplum . Et multa alia quae si de omnibus Scripturis voluero replicare, perlongum est. Ergo quaerimus ubi sit hoc incendium salutare? Nulli dubium quin in sacris voluminibus, ex quorum lectione universa hominum vitia purgantur. De eo vero quod sequitur, principium oris eorum, quomodo possit ad Scripturas referri, vereor ne si dicere coeperimus, non tam interpretari, quam vim Scripturis inferre videamur. Lingua Hebraea prima et communis. Victorinus Latinus Auctor. --Initium oris et communis eloquii, et hoc omne quod loquimur, Hebraeam linguam, qua vetus Testamentum scriptum est, universa antiquitas tradidit. Postquam vero in fabricatione turris per offensam Dei linguarum diversitas attributa est, tunc sermonis varietas in omnes dispersa est nationes. Igitur et incendium et initium oris, in duobus animadvertitur Testamentis: quae circa Deum stare, non mirum est, cum per ea Dominus ipse discatur. Sex alae uni, et sex alae alteri. Victorinus noster duodecim Apostolos interpretatus est. Nos possumus et duodecim lapides altaris, quos ferrum non tetigit, et duodecim gemmas, ex quibus sacerdotis insigne constructum est , 51 accipere; quos et Ezechiel memorat, et Apocalypsis non tacet, quorum quid verum sit, Deus viderit: quid verisimile, in sequentibus exponemus. Sequitur: Et duabus quidem velabant faciem, et duabus velabant pedes, et duabus volabant. Velabant faciem non suam, sed Dei. Quis enim ejus scire potest principium, quid antequam istum conderet mundum, in rerum fuerit aeternitate: quando Thronos, Dominationes, Potestates, Angelos, totumque ministerium coeleste condiderit? Sequitur: Et duabus velabant pedes, non suos, sed Dei. Extrema quippe ejus scire quis potest? quid post consummationem saeculi sit futurum, quid postquam genus hominum fuerit judicatum, quae sequatur vita? an rursum alia sit futura terra, et post transitionem, alia rursum elementa, vel alius mundus solque condendus sit? Priora annuntiate mihi, et novissima quae futura sunt, et dicam, quia dii estis, ait Isaias , significans neminem posse, quid ante mundum fuerit, et quid post mundum futurum sit, enarrare. Et duabus volabant. Media tantum cognoscimus, quae ex Scripturarum nobis lectione panduntur, quando mundus factus sit, quando plasmatus homo, quando diluvium, quando lex data sit: ut ex uno homine universa terrarum spatia completa sint: et in extremo tempore Dei Filius pro nostra salute sumpserit carnem. Caetera vero quae diximus, ista duo Seraphim, in facie pedibusque texerunt. Et clamabant alter ad alterum. Pulchre positum est, alter ad alterum. Nihil dissonum in veteri et novo Testamento. --Quidquid enim in veteri legimus Testamento, hoc idem in Evangelio reperimus: et quod in Evangelio fuerit lectitatum, hoc ex veteris Testamenti auctoritate deducitur: nihil in eis dissonum, nihil diversum est. Et dicebant, Sanctus, Sanctus, Sanctus Dominus Deus Sabaoth. In ambobus Testamentis Trinitas praedicatur. Quod autem sabaoth et Salvator noster esse dicatur, accipe exemplum in vicesimo tertio 52 Psalmo. Virtutes quae Domino ministrabant, ad coelestes alias Fortitudines proclamabant, ut pandant januam Domino revertenti: Tollite portas principes vestras, sive ut Aquila interpretatur, attollite portae capita vestra, et introibit rex gloriae. Rursum illae quem indutum carne conspiciunt, novo mysterio stupefactae interrogant: Quis est iste rex gloriae ? accipiuntque responsum: « Dominus virtutum ipse est rex gloriae: » quod in Hebraeo scribitur, « Dominus sabaoth. » Sciendumque quia ubicumque Septuaginta Interpretes Dominum virtutum, et Dominum Omnipotentem expresserint, in Hebraeo sit positum, « Dominus sabaoth, » quod interpretatur Aquila, « Dominus militiarum. » Dominus quoque ipse hic quatuor litterarum est, quod proprie in Deo ponitur JOD HE, JOD HE, id est duobus ja, quae duplicata ineffabile illud et gloriosum Dei nomen efficiunt. « Plena est universa terra gloria ejus. » Hoc adhuc a Seraphim dicitur de adventu Domini Salvatoris, quomodo in omnem terram praedicatio illius porrigatur, et Apostolorum sonus mundi limites penetret. Sequitur: « Et elevatum est superliminare a voce qua clamabant. » Legimus in veteri Testamento, quod semper Dominus Moysi et Aaron ad ostium Tabernaculi sit locutus , quasi ante Evangelium necdum eos in Sancta sanctorum introduxerit: sicut Dei Ecclesia postea introducta est dicens: « Introduxit me rex in cubiculum suum » . Quando ergo Dominus noster descendit ad terras, superliminare illud, id est, quasi quoddam obstaculum intrare cupientibus sublatum est: et universus hic mundus fumo impletus est, id est gloria Dei. Ubi autem in Latino elevatum legimus, in Graeco ἐπήρθη, sublatum, ponitur. Sed quia verbi ambiguitas utroque modo interpretari potest, nostri elevatum interpretati sunt pro ablato. « Et domus impleta est fumo. » Deus, ut supra diximus, ignis est: hic cum in Sina monte descendisset ad Moysen, ad 53 adventum ejus videbantur lampades discurrentes, et plenus omnis mons fumo. Unde in Psalmis dicitur: « Qui tangit montes, et fumigant » . Ex igne ergo, quoniam totam substantiam capere non possumus, laevior quaedam in universum mundum, et rarior fumi natura dispergitur, quam nos capientes, dicamus: « Ex parte cognoscimus, et ex parte prophetamus » . Et: « Nunc videmus per speculum in aenigmate » . Et, Seraphim stabant in circuitu ejus: sex alae uni, et sex alae alteri. Quidam Graecorum in Scripturis apprime eruditus, Seraphim virtutes quasdam in coelis esse exposuit, quae ante tribunal Dei assistentes laudent eum, et in diversa ministeria mittantur, maximeque ad eos qui purgatione indigent, et ob pristina peccata, aliqua ex parte suppliciis purgari merentur. Quod autem sublatum est, inquit, superliminare, et domus impleta est fumo, signum est Templi Judaici destruendi, et incendendae universae Jerusalem, quam videmus nunc destructam. Nonnulli vero in superioribus consentientes, in extrema parte dissentiunt. Nam superliminare sublatum illo tempore praedicant, quando velum templi scissum est, et universa domus Israel erroris nube confusa : quando Josephus refert sacerdotes ex adytis templi, virtutum coelestium audisse vocem, Transeamus ex his sedibus. Est vir quidam a quo ego plura didicisse me gaudeo, et qui Hebraeorum sermonem ita elimarit, ut inter Scribas eorum Chaldaeus existimetur. Is longe alia via ingressus est; ait enim nullum Prophetarum extra Isaiam vidisse Seraphim circa Deum stantia, et ne ipsa quidem Seraphim alibi lectitari. Dehinc consummationis et captivitatis Jerusalem, quae sub Nabuchodonosor facta est, signum esse praemissum. Ab Ozia quippe, sub quo orsus est prophetare, usque ad Sedeciam, qui extremus regnavit, et qui caecus 54 in Babylonem ductus est, fuisse reges undecim, et duodecimum Godoliam, quem constituerat rex Babylonis super terram, quem interfecit Ismael filius Nathaniae inter medias epulas, reliquiarum patriae parricida ; et has esse duodecim alas, e quibus quatuor faciem suam velent, sicut in nonnullis exemplaribus invenitur, quatuor volent, quatuor pedes contegant. Ex his quippe duodecim regibus tantum quatuor justos fuisse, Oziam, Joatham, Ezechiam, et Josiam, qui sublimes per singulas captivitates audeant glorificare Deum, Sanctus, Sanctus, Sanctus Dominus Deus Sabaoth. Reliquos vero propter peccata sua velare faciem: et alios qui in captivitatem ducti sunt, pedum velare vestigia. Superliminare vero sublatum, et domum impletam fumo, sicut supra diximus, eversionem Jerusalem et incendium templi exposuit. Et quia semel ejus coepi referre sententiam, etiam ea quae necdum a me sunt tacta, contingamus. Forcipem de qua altaris carbo comprehensus est, et labia purgata, propriam Isaiae asseruit passionem, et qua sub Manasse interfectus est rege, et tunc vere purgatis labiis dixit ad Dominum: Ecce ego, mitte me, et dixi: O miser ego, quoniam compunctus sum ! Donec Ozias vivit non intelligis, o Isaia, te esse miserum, non compungeris, non moveris: sed quando ille mortuus est, tunc animadvertis, non munda habere te labia, tunc indignum cognoscis te esse visione Dei. Utinam autem et ego compungar, et post compunctionem, Dei visione dignus efficiar, cum sim homo, et non munda labia habeam, et in medio quoque populi immunda labia habentis habitem. Isaias ut justus tantum in sermone peccaverat: ideo sola labia habebat immunda, non conscientiam. Ego vero quia et oculis video ad concupiscendum, et manu scandalizor et pede, et omnium membrorum 55 parte delinquo, habeo omnia immunda: et quia semel spiritu baptizatus, rursum tunicam pollui, secundi baptismatis purgatione, id est, ignis indigeo . In Scripturis non sunt simplicia verba. --Non sunt, ut quidam putant, in Scripturis verba simplicia, plurimum in his absconditum est. Aliud littera, aliud mysticus sermo significat. Ecce Dominus in Evangelio cingitur linteo, pelvim ad lavandos discipulorum pedes praeparat, servi fungitur ministerio : esto, ut doceat humilitatem, ut nobis invicem ministremus: non abnuo, non recuso. Quid est quod Petro recusanti dicit: Nisi lavero pedes tuos, non habebis partem mecum? Et ille respondit: Domine, non solum pedes, sed et manus et caput . Ascensurus ergo Dominus ad coelum vult eos a delictis penitus liberare, ut eis possit Prophetalis sermo congruere: Quam speciosi pedes evangelizantium pacem ; et imitari valeant Ecclesiae verba, dicentis: Lavi pedes meos, quomodo inquinabo illos ? ut etiam si quis post resurrectionem postea his adhaeserit pulvis, in impiam eum excutiant civitatem, in testimonium laboris: quod eo usque pro omnium salute contenderint, facti Judaeis ut Judaei, gentibus ut gentiles; ut etiam propria vestigia aliqua ex parte polluerint. Igitur, ut ad propositum revertamur, sicut Apostoli purgatione indigebant pedum: sic Isaias qui tantum in sermone peccaverat, labia habebat immunda: et quantum ego arbitror, quia Oziam in Templum irruentem, non corripuerat, nec juxta Eliae exemplum libera voce impium designarat, labia habebat immunda. In medio quoque populi immunda labia habentis habitem. Isaias qui compunctus est, et se miserum contestatur, purgatione dignus efficitur. Populus vero non solum non agens poenitentiam, sed ne sciens quidem quia labia habebat immunda, purgationis remedium non meretur. Providendum igitur sub hoc exemplo, non solum ut ipsi simus justi, sed ne cum peccatoribus moremur: quia et hoc in peccati ac miseriae parte ducit Propheta. Quomodo Deus videtur. --Sequitur: Et regem Dominum sabaoth 56 ego vidi. Aiunt Judaei Isaiam a majoribus suis idcirco interemptum, quia cum Moyses posteriora Dei viderit, hic Dominum sabaoth oculis carnalibus vidisse se scribat, super hoc Deo dicente: Nemo faciem meam videbit, et vivet . Quos si interrogemus, quomodo se Deus in Lege aliis Prophetis in visione et somno dicat ostendi, Moysi vero facie ad faciem colloqui; et quomodo stet illa sententia: Nemo faciem meam videbit, et vivet, cum facie ad faciem se ad Moysen locutum esse fateatur: respondebunt utique, juxta possibilitatem humanam Deum visum, non ut est, sed ut voluit se videri: quibus et nos dicimus eodem modo ab Isaia esse visum, restante summa, ut Moyses Deum aut viderit, aut non viderit. Si vidit, vidit ergo et Isaias, qui vidisse se dicens, impie est interfectus a vobis: quia Deus videri potest. Si non vidit, interficite et Moysen cum Isaia, quia ejusdem mendacii reus est, dicens se vidisse eum, qui videri non potest. Quemcumque in expositione ejus loci super Moysen habuerint intellectum, etiam nos ad Isaiae temperabimus visionem. Sequitur: Et missum est ad me unum de Seraphim, et in manu sua habebat carbonem, quem forcipe sumpserat de altari, et tetigit os meum, et dixit: Ecce tetigit hoc labia tua, et auferet iniquitates tuas, et peccata tua purgabit. Secundum omnes Editiones, quas supra exposuimus, sive duo Testamenta intelligere volueris, sive aliquas apparatrices in coelestibus virtutes, sive in signum captivitatis futurae umbram quamdam veritatis futurae praefiguratam, nunc accipe Seraphim. Nos quia primam sententiam sequimur, Evangelicum Testamentum missum asserimus ad Prophetam: quod habens in se utraque mandata, id est, et sua et veteris Testamenti, ignitum sermonem Dei, duplici praeceptorum acie comprehendit: et tactis labiis, quidquid fuerat ignorantiae, hoc siquidem nos labia interpretamur immunda, purgationis suae pepulit veritate. Hanc forcipem Jacob in scala conspicit : hic est gladius bis acutus: haec duo minuta, quae mulier vidua mittit in dona Dei : hic stater duos denarios habens, qui in ore piscis repertus, pro Domino et Petro redditur ; hac duplici forcipe 57 quae unionis retinetur virtute, carbo comprehensus mittitur ad Prophetam, quem in centesimo decimo nono Psalmo, cum Propheta Deum rogaret dicens: « Domine, libera animam meam a labiis iniquis, et a lingua dolosa, » et post interrogationem Spiritus Sancti: « Quid detur tibi, aut quid apponatur tibi ad linguam dolosam? » dictum est: « Sagittae potentis acutae cum carbonibus desolatoriis » , scimus Prophetae esse concessum. Vere quippe desolatorius carbo, qui linguam puram facit a peccato, sermo divinus est, de quo et in Isaia dicitur: « Habes carbones ignis, sedebis super eos, hi erunt tibi in adjutorium » . Sequitur: Et audivi vocem Domini dicentis, Quem mittam, et quis ibit ad populum istum? Et dixi: Ecce ego, mitte me. Et ait: Vade et dic populo huic: Aure audietis, et non intelligetis. Interrogantis sunt verba Domini, non jubentis, quem debeat mittere, et quis iturus sit ad populum, cui facilis Propheta respondet: Ecce ego, mitte me, et post pollicitationem jubetur, ut dicat: Vade, et dic populo huic: Aure audietis, et non intelligetis: et cernentes aspicietis, et non videbitis; et caetera quae ipsius Prophetiae sermo contexit. Audivi ego in hoc loco non parvam Hebraei mei disputationem, cujus pauca ponam, ut sensum hominis advertas. Aiebat, de Moyse et Isaia, quis melius fecerit, requiramus. Utrum ne Moyses, qui cum a Deo mitteretur ad populum, ait: Precor, Domine, non sum dignus; et rursum, provide alium quem mittas : An Isaias, qui cum non fuisset electus, ultro se obtulit, dicens: Ecce ego, mitte me. Nec ignoro, dicebat, periculosum esse de Sanctorum meritis disputare; et aliquid vel minus vel plus disserere velle de eo quem Dominus coronavit; sed quia ipse dixit: Quaerite, et invenietis; pulsate, et aperietur vobis , etiam nos, non ut de aliquo detrahamus, sed ut Scripturae sensum scientes, ad ejus nos dirigamus exempla, debemus inquirere quod potest facere quaestionem. Qui Moysi, inquit, assertor est, humilitatem ejus praedicat ac mansuetudinem, quod se indignum judicans ministerio Dei, major 58 effectus sit: Isaias vero, qui ultro se obtulit, incipiens prophetare, a maledictis coepit: Aure audietis, et non intelligetis, et cernentes aspicietis, et non videbitis. Ob quod inde multa mala perpessus, et ab omni populo pro insano habitus, cum iterum ei vox divina dixisset, clama, sciens quid superiori facilitate seipsum offerens pertulisset, non ait: Ecce ego, mitte me: sed interrogavit, quid illud esset quod clamare deberet, et dixit: Quid clamabo? Cui simile est illud in Jeremia: Accipe calicem vini meri hujus de manu mea, et potionabis omnes gentes, ad quas ego te mittam, et bibent, et voment, et insanient, et cadent a facie gladii, quem mittam in medio eorum . Quod cum audisset Propheta, non renuit: non secundum exemplum Moysi dixit: Precor, Domine, non sum dignus, provide alium quem mittas ; sed amator populi sui, et putans quia ex potu calicis inimicae gentes interficerentur et ruerent, calicem meri libenter accepit, intelligens in omnibus gentibus etiam Jerusalem comprehendi. Denique inter caeteras nationes: Et accepi, ait, calicem de manu Domini, et potionavi omnes gentes, ad quas misit me Dominus, et Jerusalem, et civitates Juda, et reges ejus, et principes ejus, ad ponendas eas in desolationem, et in invium, et sibilationem . Pro qua Prophetia, licet in plerisque codicibus ordo sit perversus: quid in alio loco dicat ausculta: Seduxisti me, Domine, et seductus sum: tenuisti me et potuisti: factus sum in derisum, totam diem exegi in subsannationem . Et econtrario qui assertor est Isaiae illa proferet: Prophetam, non tam sui merito, quam misericordia Dei confisum, postquam a Seraphim audierat, Ecce tetigit hoc labia tua, et auferet iniquitates tuas, et peccata tua purgabit, otio noluisse torpere, sed ultro in ministerium Dei, quasi a peccatis liberum, zelo se obtulisse fidei. Moysen vero quia saecularibus eruditus fuerat disciplinis, et interfecto Aegyptio, conscientia ejus aliqua ex parte sorduerat ; unde et vox ad eum de rubo facta sit, dicens: Ne accesseris huc: solve calceamenta de pedibus tuis, locus enim in quo 59 stas, terra sancta est: et scierit sibi adversus magos et adversus Pharaonem pessimum regem futurum esse certamen, se excusasse dicentem: Precor, Domine, non sum dignus: pro quo in Hebraeo legitur, non habeo labia circumcisa, Septuaginta Interpretibus sensum potius ex sensu quam verbum de verbo exprimentibus. Ex quo manifeste possit intelligi, Isaiam recte post circumcisa labia, in Dei se obtulisse ministerium, et Moysen adhuc incircumcisis labiis tam grande ministerium recusasse. Aure audietis, et non intelligetis: et cernentes aspicietis, et non videbitis. Totus hic locus sicut Salvator dicit in Evangelio, ad id pertinet tempus, quo ipse est dignatus descendere ad terras, et signa Judaeis non intelligentibus perpetravit. Et quoniam usque ad finem Capituli explanatio multiplex sequitur; et excipientis jam explicuimus ceras, hucusque dictasse sufficiat: quia et oratio, quae non propriae manus stilo expolitur, cum per se inculta est, tum multo molestior fit; si taedium sui prolixitate congeminet; ut oculorum dolore cruciati, auribus tantum studeamus et lingua. Septuaginta: Et missum est ad me unum de Seraphim; Aquila, et Theodotion, Et volavit ad me unum de Seraphim; Symmachus, Et volavit ad me unus de Seraphim. Quotidie ad nos mittitur Seraphim, quotidie ingemiscentium atque dicentium: O miser ego, quoniam compunctus sum, ora purgantur, et cum a peccatis fuerint liberati, praeparant se ministerio Dei. Quod autem caeteri Interpretes, pro missum esse, volasse dixerint, intellige velocem divini sermonis adventum super eos, qui digni societate illius judicantur. In genere quoque diversitas est. Septuaginta, Aquila, et Theodotion Seraphim neutro genere transtulerunt: Symmachus masculino. Nec putandum sexum esse in Virtutibus Dei, cum etiam ipse Spiritus Sanctus secundum proprietates linguae Hebraeae, feminino genere proferatur RUHA: Graece neutro 60 τὸ πνεῦμα: Latine masculino, Spiritus. Ex quo intelligendum est, quando de superioribus disputatur, et masculinum aliquid, seu femininum ponitur, non tam sexum significari, quam idioma sonare linguae. Siquidem ipse Deus invisibilis et incorruptibilis omnibus pene linguis profertur genere masculino, cum in eum non cadat sexus. Illorum quoque, pius licet, attamen coarguendus error, qui in orationibus et oblationibus suis audent dicere: Qui sedet super Cherubim et Seraphim. Nam et super Cherubim sedere Deum, scriptum est; ut ibi: Qui sedes super Cherubim, ostendere . Super Seraphim vero sedere Deum, nulla Scriptura commemorat, et ne ipsa quidem Seraphim, circa Deum stantia, excepto praesenti loco, Scripturis sanctis omnibus invenimus. Septuaginta: « Et in manu habebat carbonem, quem forcipe acceperat de altari, et tetigit os meum. » Aquila et Theodotion: « et in manu ejus calculus in forcipe, quem acceperat de altari, et tetigit os meum. » Symmachus: « Et in manu ejus calculus in forcipibus, quem sumpserat de altari, et detulit ad os meum. » Quantum ad historiam pertinet, videtur Deus sedere in Templo Jerusalem, et ante eum de altari, secundum Septuaginta ad Isaiam carbo deferri: de altari vero incensi sive holocaustorum. Quantum autem ad mysticos intellectus, ille ei ignis mittitur, quem Jeremias ferre non poterat: quin quum animae nostrae arcana penetrarit, ita nos dissolvit, ita a veteri homine in novum excoquit, ut in illam vocem possimus erumpere: « Vivo autem jam non ego, sed gratia Dei quae in me est » . Forcipes quoque secundum Interpretes caeteros licet in sacerdotali semper supellectile fuerint, diversas gratias debemus accipere, quibus multifarie, et multis modis olim Deus patribus nostris locutus est in Prophetis. Quia in Hebraeo pro carbone, calculus legitur, caeteris quoque super hoc consonantibus, videtur mihi sermo divinus calculi appellatione signari. 61 Sicut enim calculus genus est lapidis durissimi et rotundi, et omni puritate laevissimi, ita sermo Dei, qui neque haereticorum, neque omnium adversariorum potest contradictionibus cedere, calculus dicitur. De hoc calculo Sephora filium circumcidit: et Jesus populum purgat a vitiis: et in Apocalypsi Dominus pollicetur vincentibus, ut accipiant calculum et scribatur super eum nomen novum. Videntur autem mihi et Septuaginta in eo quod ἄνθρακα transtulerunt, idem sensisse quod caeteri. Ἄνθραξ quippe, quem nos carbunculum interpretamur, genus est lapidis fulgidi atque nitentis, quem etiam in duodecim lapidibus invenimus. Sive igitur calculum, sive carbunculum lapidem accipimus, in calculo divini sermonis veritas et rigor; in carbunculo lucens doctrina et manifesta monstratur. « Eloquia enim Domini, eloquia casta, argentum igne probatum terrae, purgatum septuplum » . Et alibi: « Mandatum Domini lucidum, illuminans oculos » . Quod autem ait: In manu habebat carbonem, manuum intelligamus operationem, ut ibi, In manu linguae mors, et vita ; et in Psalmo: Cadent in manu gladii ; Aut certe vere manus apparuit, ut per similitudinem humanae formae, dum manus cernitur porrigentis, Propheta non timeat: juxta quod et ipsum Deum, et Angelos in humanas vidimus se mutasse formas, ut metus videntibus demeretur. Septuaginta: Et dixit, ecce tetigit hoc labia tua, et auferet iniquitates tuas, et peccata tua purgabit. Aquila: Ecce tetigit hic labia tua, et recedet iniquitas tua, et peccatum tuum propitiabitur. Caeteri Interpretes in Aquilae verba consentiunt. Primum necesse est, ut labia nostra tangantur: Deinde cum tacta fuerint, fugetur iniquitas; et cum iniquitas fuerit effugata, propitietur Dominus: quia apud ipsum est propitiatio: et secundum Apostolum: Ipse est propitiatio pro peccatis nostris. Purgatis autem peccatis nostris, audiemus vocem Domini dicentis: Quem mittam? Et respondebimus: Ecce ego, mitte me. Septuaginta: Et audivi vocem Domini 62 dicentis, quem mittam, et quis ibit ad populum istum? Aquila, Theodotion et Symmachus: Et audivivocem Domini dicentis: quem mittam? et quis ibit nobis? De comparatione Isaiae et Moysi, quomodo alius ministerium recusarit, alius ultro se offerens dura perpessus sit, in alio loco disputavimus. Sed ne videamur aliquid praeterisse earum, quas Judaei vocant δευτερώσις, et in quibus universam scientiam ponunt, nunc breviter illud attingimus , quare in Hebraeo sit positum, et quis ibit nobis? Sicut enim in Genesi dicitur: Faciamus hominem ad imaginem et similitudinem nostram ; ita et hic puto dictum, et quis ibit nobis? Nobis autem quibus aliis aestimandum est, nisi Patri et Filio et Spiritui Sancto, quibus vadit quicumque eorum obsequitur voluntati? Et in eo quidem quod unius loquentis persona proponitur, divinitatis est unitas. In eo vero quod dicitur, nobis, personarum diversitas indicatur. Legimus in Canticis Canticorum vocem sponsi dicentis ad sponsam: Surge, veni, proxima mea, speciosa mea , columba mea: quia ecce hyems transiit, pluvia abiit sibi . Quando enim anima in cogitatione tranquillitatem sentit, quando supra petram fundata est, et fides ejus alta radice fixa est, universi tentationem fluctus sibi pertranseunt: et ei non pertranseunt, qui tentatur. Notandum autem quomodo ad id quod Dominus dixerat, quem mittam, et quis ibit nobis, Propheta ex parte responderit: Ecce ego, mitte me, et de sequenti tacuerit, intelligens nullum hominem dignum esse, qui Deo pergeret, et omne iter suum ejus faceret esse, qui mitteret. Quam humilitatem Dominus advertens quod se secundis putaret indignum, imperavit sequentia, dicens: Vade. Septuaginta: Et dixit: Ecce ego sum, mitte me. Aquila et Theodotion: Ecce adsum, mitte me. Symmachus: Ecce, mitte me. Deus qui vocat ea quae non sunt, quasi sint, et qui dixit: Ego sum qui sum; et alibi: Qui est, misit me , quoscumque vocaverit, statim facit subsistere: quod satis claret exemplis in vivente 63 Matthaeo Evangelista, et in Lazaro quatriduano jam mortuo: qui statim ut sunt vocati a Domino, et ille sepulcrum avaritiae reliquit, quit, et iste suae mortis . QUONIAM OMNIA quae absque eo sunt, non sunt. Unde Propheta purgatus a vitiis ausus est dicere: Ecce ego sum: licet in Latinis codicibus propter Interpretum varietatem, sum, non sit appositum. Quidam observandum putant, ad quos Prophetas mittentis, aut missi sermo dicatur, quod est Graece Apostolus. 64 Et hanc esse differentiam volunt: ut quicumque mittantur, et Prophetae sint pariter et Apostoli: ad quos vero mittentis sermo non ponitur, tantum Prophetae sint: quod ego superfluum puto. Et quia semel ad tractatum istius vocabuli venimus: sciendum, Silam collegam Pauli lingua Hebraea Apostolum dici: qui cum eo nonnullas Epistolas scribit. Et vitiose Silvanus legitur pro Sila, quum Silvanum in Apostolorum Actis non legamus.
|
(Isai. 6. 2) (4. Reg. 15; et 2. Paral. 26.
18) (Ps.
82. 17) (Ezech. 9) (Psal. 4. 7) (2. Reg. 17) (Isai. 6) (Isai. 6) (Cap. 2) (Exod. 2. 23) (Ezec. 11. 13) (Rom. 6) (Dan. 7) (Joel.
3. 12) (juxta LXX) (Is. 6. 9. 10; Joan. 12. 40. 41) (Act. 28. 25, et seqq.) (Ps. 23. 1) (Joan. 1. 16) (Prov.
14) (Isai. 2. 2) (Hebr. 35. 6) (1. Tim. 3. 14. 15) (Luc. 12. 49) (Luc.
24. 32) (cap. 4) (cap. 8) (Psal. 17) (Exod. 28) (cap. 28) (cap. 21) (cap. 41. v. 23) (Ps. 23. 9) (Levit. 1. et 4. Num. 10) (Cant. 1. 3) (Ps.
103. 32) (ut ita dicam) (1. Cor. 13. 9) (Ibid. 12) (Matth. 17; et Marc. 15; et Luc. 23) (Mss. vero ) (4. Reg. 25; et
2. Paral. ult.; et Jer. 41) (Juxta LXX) (Matth. 3. 11) (Joan. 13) (Ibid. v. 8. 9) (quia Apostoli ut homines terrae insistentes, adhuc
habebant peccatorum serdibus pedes pollutos) (Isai. 52. 7) (Cant. 5. 3) (Exod. 33.
20) (Genes. 28) (Marc. 12) (Matth.
17) (Ps. 119. 2. et seqq.) (Isai. 47.
145. sec. LXX) (Exod. 4. 13) (Matth. 7; et Luc. 11) (Jerem. 25. 15. 16) (Exod. 4. 13) (Jerem. 25. 17. 18) (Jer.
20. 7) (dicebat) (Exod. 2) (Ps. 79. 2) (Galat.
2. 20) (Ps. 11. 7) (Ps. 18.
19) (Prov. 18. 21) (Ps. 62. 11) (Genes. 1. 26) (Cant. 5. 2) (Exod. 3. 14) (Marc. 2. Luc. 5. et Joan. 11)
|
[al. consummationem] [al. quem] [al. omne verbum ] [al. autem ] [al. quodcumque ] [Mss. implevimus ] [al. attingamus ] [al. sponsa]
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | |
Hieronymus Stridonensis
| 19 |
SECUNDA CLASSIS COMPLECTENS EPISTOLAS, QUAS HIERONYMUS PER FERME TRIENNIUM ROMAE SCRIPSIT AB EXEUNTE ANNO CHRISTI 382 AD ULTRA MEDIUM 385. EPISTOLA XIX DAMASI PAPAE AD HIERONYMUM,
|
Quid apud Hebraeos sonet OSANNA perspicue sibi explicari rogat.
|
Dilectiss. filio HIERONYMO DAMASUS Episcopus in Domino salutem. Commentaria cum legerem Graeco Latinoque sermone in Evangeliorum interpretatione a nostris, id est, orthodoxis viris olim, ac nuper scripta de eo quod legitur, Osanna filio David ; non solum diversa, sed etiam contraria sibimet proferunt. Dilectionis tuae est, ut ardenti illo strenuitatis ingenio, abscisis opinionibus, ambiguitatibusque supplosis, quid se habeat apud Hebraeos, vivo sensu scribas; ut et de hoc, sicut et de multis, tibi curae nostrae in Christo Jesu gratias referant.
|
(Matth. 21. 9)
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | ||
Hieronymus Stridonensis
| 20 |
EPISTOLA XX SEU RESCRIPTUM HIERONYMI AD DAMASUM. 1. 2. 3. 4. 5. 6.
|
Quid vox OSANNA significet juxta hebraicum fontem, et cur hebraeum hoc verbum, ita ut est apud Hebraeos, relictum apud omnes sit Linguas, docet.
|
Variorum interpretationes. --MULTI super hoc sermone diversa finxerunt, e quibus noster Hilarius in Commentariis Matthaei ita posuit: Osanna Hebraico sermone significatur, redemptio domus David. Primum redemptio lingua Hebraea PHEDUTH interpretatur: deinde domus BETH. David vero in hoc loco non esse nomen insertum, omnibus patet. Alii opinati sunt, Osanna, gloriam dici. Porro gloria CHABOD appellatur: nonnulli gratiam, cum gratia, THODA sive ANNA nuncupetur. Ad Hebraeum fontem recurrendum. --Restat ergo, ut omissis opinionum rivulis, ad ipsum fontem, unde ab Evangelistis sumptum est, recurramus. Nam quomodo illud neque in Graecis, neque in Latinis codicibus 65 possumus invenire, Ut compleretur id quod dictum est per Prophetas: Quoniam Nazaraeus vocabitur ; et illud, ex Aegypto vocavi filium meum : ita et nunc ex Hebraeis codicibus veritas exprimenda est, unde in hanc vocem vulgus et maxime consona inter se parvulorum turba proruperit, dicente Matthaeo: Turbae autem, quae praeceaebant, et quae sequebantur, clamabant dicentes: Osanna filio David: benedictus qui venit in nomine Domini, Osanna in excelsis . Marcus vero ita posuit: Clamabant dicentes, Osanna: benedictus qui venit in nomine Domini: benedictum quod venit in nomine Domini regrum patris nostri David, Osanna in excelsis . Joannes vero pari voce consentit: Et clamabant, Osanna: benedictus qui venit in nomine Domini, rex Israel . Solus Lucas verbum Osanna, non posuit, in reliqua interpretationis parte consentiens: Benedictus qui venit rex in nomine Domini, pax in coelo, et gloria in excelsis. . Igitur, ut diximus, ipsa verba Hebraea ponenda sunt, et omnium Interpretum opinio digerenda, quo facilius quid super hoc sentiendum sit, ex retractatione cunctorum ipse sibi Lector inveniat. Interpretum Hebraei textus opinio. --In centesimo decimo septimo Psalmo, ubi nos legimus, O Domine salvum me fac, o Domine bene prosperare: benedictus qui venit in nomine Domini, in Hebraeo legitur, ANNA ADONAI, OSIANNA, ANNA ADONAI ASLIANNA; BARUCH ABBA BASEM ADONAI. Quod Aquila, Symmachus, Theodotio, et Quinta Editio, ne quid in Latino mutare videamur, ita exprimunt: ὦ δὴ Κύριε σῶσον δὴ, ὦ δὴ Κὺριε εὺοδωσον δὴ, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου. Sola Sexta Editio cum Interpretibus Septuaginta ita congruit, ut ubi caeteri posuerunt ὦ δἡ, illi scripserint ὦ. Et quia OSIANNA, quod nos corrupte propter ignorantiam dicimus OSANNA, salvifica, sive salvum fac exprimatur, omnium 66 interpretatione signatum est: nunc illud in cura est, quid sine adjectione salvandi, solus ANNA sermo significet. Sciendumque quod in hoc loco ter dicatur ANNA; et primum quidem ac secundum iisdem litteris scribitur, ALEPH, NUN, HE, tertium vero HE, NUN, HE. Symmachus igitur, qui in centesimo decimo septimo Psalmo cum omnium interpretatione consenserat, ut nobis manifestiorem tribueret intellectum, in centesimo decimo quarto Psalmo, ubi dicitur: O Domine, libera animam meam, ita interpretatur est: Obsecro, Domine, libera animam meam. Ubi autem Septuaginta, ὦ, et ille, Obsecro, transtulerunt, Aquila, et caeteris Editionibus ὦ δὴ interpretantibus, in Hebraeo scribitur ANNA: verum ita ut in principio ALEPH habeat, non HE. Ex quo animadvertimus, si ex ALEPH scribatur ANNA, significari obsecro; sin autem ex HE, esse conjunctionem, sive interjectionem, quae apud Graecos ponitur δὴ, et est in σῶσον δὴ, cujus interpretationem Latinus sermo non exprimit. Sed quoniam hae minutiae et istiusmodi disputationis arcanum, propter barbariem linguae pariter ac litterarum, legenti molestiam tribuunt, ad explanandi compendium venio, ut dicam de centesimo decimo septimo Psalmo, qui manifeste de Christo prophetat, et in synagogis Judaeorum creberrime legebatur, unde et populis notior erat, hos versus esse assumptos: quod ille, qui repromittebatur de genere David, venerit salvaturus Israel, dicente David, « Lapidem quem reprobaverunt aedificantes, hic factus est in caput anguli. A Domino, factum est. Hic est mirabilis in oculis nostris. Haec est dies quam fecit Dominus: exultemus et laetemur in ea. O Domine salvum me fac: o Domine bene prosperare: benedictus qui venit in nomine Domini. Benediximus vobis de 67 domo Domini: Deus Dominus et illuxit nobis » . Unde et Evangelistarum scriptura commemorat, Pharisaeos et Scribas hac indignatione commotos, quod viderent populum, Psalmi prophetiam super Christo intelligere completam, et clamantes parvulos Osianna, filio David, dixisse ei: Audis quid isti loquuntur? et Jesum respondisse eis: « Nunquam legistis, Quia ex ore infantium et lactentium perfecisti laudem » ? centesimum decimum septimum Psalmum octavi Psalmi assertione firmantem. Et de eo quidem, quod facile exprimi poterat, « Benedictus qui venit in nomine Domini, » omnium Evangelistarum Scriptura consentit. De verbo autem OSIANNA, quia in Graecum non poterant transferre sermonem, sicut in ALLELUIA, et in AMEN, et in plerisque factum videmus, ipsum Hebraeum posuerunt, dicentes, OSIANNA. Lucas igitur, qui inter omnes Evangelistas Graeci sermonis eruditissimus fuit, quippe ut medicus, et qui Evangelium Graecis scripsit, quia se vidit proprietatem sermonis transferre non posse, melius arbitratus est tacere, quam id ponere quod legenti faceret quaestionem. Ad summam, sicuti nos in lingua Latina habemus interjectiones quasdam, ut insultando dicamus vah, et in admirando papae, et in dolendo heu: et quando silentium volumus imponere, strictis dentibus spiritum coarctamus et agimus tantum sibilum, insonando sith: ita Hebraei inter reliquas proprietates linguae suae habent interjectionem, ut quando volunt Dominum deprecari, ponant verbum petentis affectu, et dicant, ANNA Domine, quod Septuaginta dixerunt, o Domine. OSI ergo salvifica interpretatur; ANNA interjectio deprecantis est. Si ex duobus his velis compositum verbum facere, dices OSIANNA, sive ut nos loquimur, OSANNA, media vocali littera elisa; sicut facere solemus in versibus Virgilii, quando pro mene incoepto 68 desistere victam, scandimus, men incoepto. ALEPH namque littera prima verbi sequentis, extremam prioris verbi AIN veniens excludit. Quapropter ut ad quaestionis originem revertamur, ubi nos legimus in Latino: « O Domine salvum me fac; o Domine bene complace: benedictus qui venit in nomine Domini, » juxta Hebraeum sensum legere possumus: « Obsecro, Domine, salvum fac; obsecro Domine, prosperare, obsecro: benedictus qui venit in nomine Domini. » Salvum autem fac, dicitur, ut subaudiamus populum tuum Israel, sive generaliter mundum. Denique Matthaeus, qui Evangelium Hebraeo sermone conscripsit, ita posuit, OSANNA BARRAMA, id est, Osanna in excelsis: quod Salvatore nascente salus in coelum usque, id est, etiam ad excelsa pervenerit, pace facta non solum in terra, sed et in coelo; ut jam dici aliquando cessaret: « Inebriatus est gladius meus in coelo » . Haec interim juxta mediocritatem sensus mei breviter strictimque dictavi. Caeterum sciat, Beatitudo tua, in istiusmodi disputationibus molestiam in legendo non debere subrepere; quia facile et nos potuimus aliquid ementiri, quod ex una voce solveret quaestionem, sicut et caeteros fecisse monstravimus: sed magis condecet ob veritatem laborare paulisper, et peregrino aurem accommodare sermoni, quam de aliena lingua fictam referre sententiam.
|
(c. 21. n. 3) (Matth. 2. 23) (Ibid. v. 15) (Matt. 21. 2) (Marc. 11. 9) (Joan. 12. 14) (Luc. 19. 38) (Psal. 117. 22. etc.) (Matth. 21. Luc. 19. Joan. 12) (Isai. 34. 5)
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | ||
Hieronymus Stridonensis
| 21 |
EPISTOLA XXI AD DAMASUM DE DUOBUS FILIIS. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42.
|
Evangelicam Parabolam, quae est apud Lucam de Filio prodigo, et filio frugi in modum Commentarii rogatus ipse a Damaso interpretatur.
|
Beatitudinis tuae interrogatio, disputatio fuit: et sic quaesisse quaerendo 69 viam est dedisse quaesitis. Sapienter quippe interroganti, sapientia reputabitur. Ais, « quis est iste in Evangelio pater, qui duobus filiis substantiam dividit ? qui duo filii? qui major? quive minor? Quomodo minor acceptam substantiam cum meretricibus dissipat? Fame facta, a principe regionis praeponitur porcis, siliquas comedit; ad patrem redit: accipit annulum et stolam; et immolatur ei vitulus saginatus? Quis sit major frater, et quomodo de agro veniens, susceptioni fratris invideat? et caetera quae in Evangelio plenius explicantur. Addis insuper: Scio multos in hac lectione diversa dixisse: et fratrem majorem, Judaeum, minorem existimasse Gentilem populum. Sed quaero, quomodo Judaico populo possit aptari: Ecce tot annis servivi tibi, et nunquam mandalum tuum praeterii, et nunquam dedisti mihi haedum, ut cum amicis meis epularer. Et illud: Fili, tu semper mecum es, et omnia mea tua sunt. Si autem, ut ais, de justo et peccatore voluerimus esse parabolam, justo non poterit convenire, ut de salute alterius et maxime fratris contristetur. Si enim invidia diaboli, mors introivit in orbem terrarum; et imitantur eum, qui sunt ex parte ejus, nunquid personae justi tam immanis invidia poterit coaptari, ut foris steterit, et clementissimo patri rigidus obstiterit; solusque livore cruciatus, laetitiae domus interesse noluerit? Itaque sicut in caeteris parabolis, quae non sunt a Salvatore dissertae, quam ob causam dictae sint, solemus inquirere: ita et in hac facere debemus, quare Dominus in istiusmodi verba proruperit; et ob quam interrogationem, responsionis similitudino prolata sit. Scribae et Pharisaei mussitabant, dicentes: « Quare hic peccatores recipit, et vescitur cum eis » ? Superior quippe sermo praemiserat: « Erant autem accedentes ad eum publicani et peccatores, » volentes audire eum. Itaque hinc omnis invidia, cur quos Legis praecepta damnarent, eorum confabulationem atque convivium Dominus non vitaret. Et haec Lucas. Caeterum Matthaeus ita loquitur: Cum autem discumberet in domo, ecce multi peccatores et publicani venientes 70 recumbebant cum Jesu, et cum discipulis ejus . Quod videntes Pharisaei, dicebant discipulis ejus: Quare cum peccatoribus et publicanis manducat magister vester? Qui audiens dixit: Non necesse habent sani medicum, sed male habentes. Euntes autem discite quid sit, misericordiam volo, et non sacrificium: non enim veni vocare justos, sed peccatores. Marcus quoque in eadem verba consentit. Igitur, ut diximus, omnis ex Lege quaestio nascebatur. Lex quippe justitiae tenax, clementiam non habebat: sed quicumque adulter, homicida, fraudator, et ut breviter dicam, mortali crimine tenebatur, nulla venia poenitentiae laxabatur a crimine, oculum pro oculo, dentem pro dente, animam pro anima jubebantur exolvere . Omnes itaque declinaverant, simul inutiles facti erant: non erat qui faceret bonum, non erat usque ad unum . « Ubi autem abundavit peccatum, superabundavit et gratia. » . Et, « misit Deus filium suum factum ex muliere » , qui destructo medio pariete, fecit utraque unum , et austeritatem Legis Evangelii gratia temperavit. Unde et Paulus ad Ecclesias scribens: « Gratia vobis, inquit et pax a Deo Patre nostro, et Domino Jesu Christo » : gratia quae non ex merito retributa, sed ex donante concessa est. Pax vero qua reconciliati Deo sumus, habentes propitiatorem Dominum nostrum Jesum Christum, qui donavit nobis delicta nostra; et delevit chirographum mortis, quod erat contra nos, affigens illud cruci: et principatus et potestates fecit ostentui, triumphans eas in ligno. Quae autem major potest esse clementia, quam ut Filius Dei, hominis Filius nasceretur? decem mensium fastidia sustineret? partus exspectaret adventum? involveretur pannis? subjiceretur parentibus? per singulas adoleret aetates? Et post contumelias vocum, alapas et flagella, crucis quoque pro nobis fieret maledictum, ut nos a maledicto legis absolveret, Patri factus obediens usque ad mortem: et id opere compleret, quod ante ex persona mediatoris fuerat deprecatus, dicens: « Pater volo, ut quomodo ego et tu unum sumus, ita et isti in nobis unum sint » . Ergo 71 quia ad hoc venerat, ut quod erat, impossibile Legis, quia nemo ex ea justificabatur, ineffabili misericordia vinceret, publicanos et peccatores ad poenitentiam provocabat, convivium quoque eorum expetens, ut in convivio docerentur: sicut manifestum esse poterit ei, qui Evangelia sollicita mente perlegerit, quomodo et cibus ejus et potus, et deambulatio, et universa quae gessit in corpore, salutem hominum procurarint. Hoc videntes Scribae et Pharisaei, adversus Legem eum facere dicebant: « Ecce homo vorax et vini potator, amicus publicanorum et peccatorum » Nam ante reprehenderant quare curaret in sabbatis. Dominus ergo, ut hanc eorum accusationem clementi ratione superaret, tres parabolas proposuit: e quibus una est, nonaginta novem ovium in montibus relictarum, et unius perditae, quae pastoris humeris est revecta. Alia drachmae, quam mulier accenso lumine perquisivit, et inventa ea, vicinas ad laetitiam convocavit, dicens: « Congratulamini mihi, quia inveni drachmam quam perdideram » . Tertia vero duorum filiorum, de qua, ut disputarem pauca, jussisti. Et de ove quidem, ac drachma, licet ad unum pertineant intellectum, non est istius temporis disputatio; hoc tantum dixisse sufficiat, ob id has parabolas esse propositas, ut quomodo ibi in inventione pecoris et drachmae laetitia est Angelorum, et circa manentium vicinarum: sic in publicanorum peccatorumque poenitentia, omnium debere esse laetitiam, quibus non est necessaria poenitentia. Unde vehementer admiror, Tertullianum in eo libro, quem de Pudicitia adversum poenitentiam scripsit, et sententiam veterem, nova opinione dissolvit, hoc voluisse sentire, quod Publicani et peccatores, qui cum Domino vescebantur, Ethnici fuerint, dicente Scriptura: « Non erit vectigal pendens ex Israel : quasi vero et Matthaeus, non ex Circumcisione fuerit Publicanus, et ille qui cum Pharisaeo in Templo orans, oculos ad coelum non audebat erigere, non ex Israel fuerit Publicanus: aut non Lucas memoret: « Et omnis populus audiens, et Publicani justificaverunt Deum, baptizati baptismo Joannis » ; aut cuiquam credibile possit videri Ethnicum Templum 72 ingressum, aut Dominum cum Ethnicis habuisse convivium, cum id maxime caveret, ne Legem solvere videretur: et primum venerit ad oves perditas domus Israel; Chananaeae quoque deprecanti pro salute filiae, responderit: « Non oportet tollere panem filiorum, et dare eum canibus. Et alibi discipulis praeceperit: In viam gentium ne abieritis, et in civitates Samaritanorum ne intraveritis . Ex quibus omnibus edocemur, in Publicanis, non tam Gentilium, quam generaliter omnium peccatorum, id est, qui erant et de Gentibus, et de Judaeis, accipi posse personas. Ille autem qui juxta insanas et blasphemas feminas suas, id dogmatis defendebat, quo Christianos nollet recipire poenitentes, frustra argumentatus est, Publicanos Judaeos non fuisse, ut in persona eorum Gentilium tantum populus possit intelligi. Itaque ne longum faciam, ipsa Evangelii verba proponam; et in modum commentarii, quid mihi videatur, ad singula quaeque subnectam. Homo quidam habebat duos filios . Hominem Deum dici, multis testimoniis approbatur, ut ibi: « Duorum hominum testimonium verum est. Ego de me testimonium dico, et Pater qui me misit » . In alia parabola Pastor, in alia paterfamilias nuncupatur, in alia vineam locat, in alia invitat ad nuptias, et diversis similitudinibus rem significat eamdem, ut Judaeorum superbiam reprobet: et in communi omnium peccatorum, sive Gentilium, sive Israelitarum poenitentiam probet. Quod autem ait, duos filios, omnes pene Scripturae de duorum vocatione populorum plenae sunt sacramentis. « Et dixit illi adolescentior: Pater da mihi portionem substantiae, quae me contingit. » Substantia Dei est, omne quod vivimus, sapimus, cogitamus, in verba prorumpimus. Haec Deus aequaliter universis et in commune largitus est, Evangelista dicente: « Erat lux vera, quae illuminat omnem hominem venientem in hunc mundum » . Iste est dexter oculus, qui a scandalis observandus est: haec lucerna corporis: hoc talentum quod non est in sudario colligandum, id est, delicate otioseque tractandum; nec in terra defodiendum, terrenis scilicet cogitationibus obscurandum. 73 Qui divisit eis substantiam. Significantius in Graeco legitur διεῖλεν αὐτοῖς τόν βίον, id est, dedit eis liberum arbitrium, dedit mentis propriae libertatem, et ut viveret unusquisque non ex imperio Dei sed obsequio suo, id est, non ex necessitate, sed ex voluntate, ut virtus haberet locum, ut a caeteris animantibus distaremus, dum ad exemplum Dei, permissum est nobis facere quod velimus. Unde et in peccatores aequum judicium, et in sanctos et justos justum praemium retribueretur . Quomodo sumus cum Deo, vel ab eo discedimus.--Et non post multos dies, collectis omnibus, adolescentior filius peregre profectus est in regionem longinquam. Si Deus coelum tenet palmo, et terram pugillo: et Jeremias dicit, Deus appropinquans: et non Deus de longinquo : per David quoque, quia nullus absque eo locus sit, praedicatur; quomodo filius peregre proficiscitur, et a patre discedit? sciendum igitur, non locorum spatiis, sed affectu, aut esse nos cum Deo, aut ab eo discedere. Quomodo enim ad discipulos loquitur: Ecce ego vobiscum sum omnibus diebus, usque ad consummationem saeculi : ita ad eos qui sui jactantiam praeferunt, et esse cum Domino non merentur, dicit: Discedite a me, non novi vos, qui operamini iniquitatem . Recessit ergo junior filius cum universa substantia a patre, et peregre profectus est. Et Cain egressus a facie Domini habitavit in terra Naid, quod interpretatur, fluctuatio. Quicumque a Deo recedit, statim saeculi fluctibus quatitur et moventur pedes ejus. Nam postquam moti sunt homines ab oriente, et a vero lumine recesserunt, tunc adversus Deum impietatis suae aedificavere turrim; tunc dogmatum superbias confinxerunt, volentes curiositate non licita in ipsius coeli alta penetrare. Et vocatus est locus ille Babel, id est, confusio. Et ibi dissipavit substantiam suam, vivens luxuriose. Luxuria inimica Deo, inimica 74 virtutibus, perdit omnem substantiam patris; et ad praesens voluptate deliniens, futuram non sinit cogitare paupertatem. Cumque consumpsisset omnia, facta est fames valida per regionem illam. Acceperat a patre facultates, ut invisibilia ejus per ea quae erant visibilia cognosceret, et ex pulchritudine creaturarum consequenter intelligeret Creatorem. Qui veritatem in injustitia detinens, et pro Deo idola colens, naturae bona universa consumpsit: et consumptis omnibus, coepit egere virtutibus, derelicto fonte virtutum. Facta est fames valida per regionem illam. Omnis locus quem patre incolimus absente, famis, penuriae et egestatis est. Famis autem μετά ὲμφὰσεως valide haec est regio, de qua dicitur per Prophetam: Qui habitatis in regione umbrae mortis, lux fulgebit super vos . At contra est alia regio, quam possessuri sumus mundo corde atque puro viventes, quam sanctus David desiderat, dicens: Credo videre bona Domini in terra viventium . Et ipse coepit egere, et abiit, et conjunxit se uni de principibus regionis illius. Deserto nutricio, qui ad primam vocem bona ei fuerat cuncta largitus, junxit se principi hujus mundi, id est, diabolo, rectori tenebrarum. Quem nunc inimicum hominem, nunc judicem iniquitatis, nunc draconem, nunc Satan, nunc malleum, nunc perdicem, nunc Belial, nunc rugientem leonem, nunc Leviathan, nunc Thaninim, nunc Behemoth, et multis aliis vocabulis Scriptura cognominat. Quod autem ait, uni de principibus, plures esse intelligendum est, qui per istum volitent aerem, et diversorum fraude vitiorum, genus hominum suae subjiciant servituti. Qui misit illum in agrum suum, ut pasceret porcos. Porcus animal immundum est, quod coeno et sordibus delectatur. Talis est daemonum multitudo, quae 75 per idola manufacta, cruore pecudum et victimis pascitur; et novissime saginatiore quadam hostia, ipsius hominis morte saturatur. Misit ergo eum in possessionem suam, id est, suum effecit esse famulum, ut pasceret porcos, immolans ei animam suam. Et cupiebat implere ventrem suum de siliquis percorum; et nemo illi dabat. In quod in Ezechiele cum increpatione dicitur ad Jerusalem: Et factum est in te perversum ultra mulieres quae ante fornicationem tuam, et post te sunt fornicatae, in eo quod dedisti mercedes, et mercedes tibi non sunt datae , videmus in filio minore completum. Substantiam suam in regione principis perdidit; et post perditas facultates, missus ad porcos, egestate contabuit. DAEMONUM CIBUS est ebrietas, luxuria, fornicatio, et universa vitia. Haec blanda sunt et lasciva, et sensus voluptate demulcent: statimque ut apparuerint, ad usum sui provocant. Quibus ideo luxuriosus adolescens non poterat saturari, quia semper voluptas famem sui habet; et transacta non satiat: et Satanas cum aliquem sua arte deceperit, et proprium ei imposuerit jugum, ultra ad abundantiam vitiorum non procurat, sciens esse jam mortuum, sicuti multos idololatras videmus panis miseria et egestate confectos. Hi sunt in quibus Propheticus sermo completur: « Omnibus meretricibus dantur mercedes: tu autem dedisti mercedes omnibus amatoribus tuis, et non accepisti mercedes » . Possumus autem et aliter siliquas interpretari. Daemonum cibus est carmina Poetarum, saecularis sapientia, Rhetoricorum pompa verborum. Haec sua omnes suavitate delectant: et dum aures versibus dulci modulatione currentibus capiunt, animam quoque penetrant, et pectoris interna devinciunt. Verum ubi cum summo studio fuerint ac labore perlecta, nihil aliud, nisi inanem sonum, et sermonum strepitum suis lectoribus tribuunt: NULLA IBI SATURITAS veritatis, nulla refectio justitiae reperitur. Studiosi earum in 76 fame veri, et virtutum penuria perseverant. Hujus sapientiae typus, et in Deuteronomio sub mulieris captivae figura describitur: de qua divina vox praecipit, ut si Israelites eam habere voluerit uxorem, calvitium ei faciat, ungues praesecet, et pilos auferat: et cum munda fuerit effecta, tunc transeat in victoris amplexus. Haec si secundum litteram intelligimus, nonne ridicula sunt? Itaque et nos facere solemus, quando Philosophos legimus, quando in manus nostras libri veniunt sapientiae saecularis, si quid in eis utile reperimus, ad nostrum dogma convertimus: si quid vero superfluum, de idolis, de amore, de cura saecularium rerum, haec radimus, his calvitium inducimus, haec in unguium morem ferro acutissimo desecamus. Unde et Apostolus prohibet, ne in idolio quis recumbat, dicens: « Videte autem, ne haec licentia vestra offendiculum fiat infirmis. Si enim quis viderit eum, qui habet scientiam, in idolio recumbentem, nonne conscientia ejus cum sit infirma, aedificabitur ad manducandum idolothyta, et peribit qui infirmus est in tua scientia frater, propter quem Christus mortuus est » ? Nonne tibi videtur sub aliis verbis dicere, ne legas Philosophos, Oratores, Poetas; nec in eorum lectione requiescas? Nec nobis blandiamur, si in eis, quae sunt scripta, non credimus, cum aliorum conscientia vulneretur, et putemur probare, quae dum legimus, non reprobamus. Alioqui quale erit, ut existimemus Apostolum ejus, qui vescebatur in idolio, conscientiam comprobasse, et eum dixisse perfectum, quem sciret de idolothytis manducare? Absit, ut de ore Christiano sonet, « Jupiter omnipotens; et me Hercule, et me Castor, » et caetera magis portenta, quam numina. At nunc etiam Sacerdotes Dei, omissis Evangeliis et Prophetis, videmus Comoedias legere, amatoria Bucolicorum versuum verba canere, tenere Virgilium: et id QUOD IN PUERIS necessitatis est, crimen in se facere voluptatis. Cavendum igitur, 77 si captivam velimus habere uxorem, ne in idolio recumbamus; aut si certe fuerimus ejus amore decepti, mundemus eam, et omni sordium errore purgemus, ne scandalum patiatur frater, pro quo Christus mortuus est, cum in ore Christiani carmina in idolorum laudem composita audierit per sonare. Mercenarii quinam. -- « In se autem conversus dixit: Quanti mercenarii in domo patris mei abundant panibus, ego autem hic fame pereo. » Mercenarios secundum alium intellectum eos animadvertimus ex Judaeis, qui ob praesentia tantum bona, Legis praecepta custodiunt. Hi justi sunt et misericordes, non ob ipsam justitiam, et ob ipsum misericordiae bonum; sed ut a Deo terrenae felicitatis et longae vitae praemium consequantur. Qui autem ista desiderat, merito compellitur ad obsequium praeceptorum, ne eorum praevaricatione quae jussa sunt, careat concupitis. Porro ubi metus est, non est dilectio. Perfecta quippe dilectio foras mittit timorem. Nam qui diligit, non ideo imperata custodit, quia aut timore poenarum, aut praemii aviditate compellitur; sed quia hoc ipsum quod a Deo jubetur, est optimum. Sensus itaque iste est: Quanti ex Judaeis ob praesentia tantum bona a Dei obsequio non recedunt, et ego egestate conficior. « Surgens ibo ad patrem meum. » Pulchre ait, surgens: patre quippe absente, non steterat. Peccatorum jacere, justorum stare est. Ad Moysen dicitur, « Tu vero hic sta mecum » . Et in centesimo tricesimo tertio Psalmo: « Ecce nunc benedicite Dominum, omnes servi Domini, qui statis in domo Domini, » ad benedictionem Domini stantes Propheta in domo Domini cohortatur. « Et dicam illi: Pater, peccavi in coelum et coram te, jam non sum dignus vocari filius tuus. » Peccaverat in coelum, qui Jerusalem coelestem reliquerat matrem. Peccaverat coram patre, qui Conditore deserto, fuerat ligna veneratus. Non erat dignus vocari filius Dei, qui servus esse maluerat idolorum. « Omnis enim qui facit peccatum, de diabolo patre natus est. » « Fac me sicut unum de mercenariis tuis. » Fac me, inquit, sicut unum ex Judaeis, qui te ob praesentium tantum rerum 78 promissa venerantur. Recipe filium poenitentem, qui merecnariis tuis peccantibus saepissime pepercisti. « Et venit usque ad patrem suum. » Venimus ad patrem, quando recedimus a porcorum pastione, secundum illud: « Statim ut conversus ingemueris, salvus eris » . « Cumque adhuc longe esset, vidit eum pater ejus, et misericordia motus est. Antequam dignis operibus et vera poenitentia ad patrem rediret antiquum, Deus, apud quem cuncta futura jam facta sunt, et qui est omnium praescius futurorum, ad ejus praecurrit adventum, et per Verbum suum, quod carnem sumpsit ex Virgine, reditum filii sui junioris anticipat. « Et praecurrens incubuit super collum ipsius. » Ante venit ad terram, quam ille domum confessionis intraret. Incubuit super collum ipsius, id est, corpus sumpsit humanum. Et sicuti Joannes super pectus Jesu recubuit , qui secretorum ejus effectus est particeps: ita et jugum suum leve, id est, mandatorum suorum facilia praecepta, ex gratia magis quam ex merito super juniorem filium collocavit. « Et osculatus est eum; » juxta illud quod in Cantico Canticorum Ecclesia de sponsi precatur adventu: « Osculetur me osculo oris sui. » Nolo mihi, dicens, per Moysen, nolo per Prophetas loquatur: ipse meum corpus assumat, ipse me osculetur in carne: ut et illud quoque quod in Isaia scriptum est, huic sententiae coaptemus: « Si quaeris, quaere: et ad me habita in saltu. » Et ibi quippe flens Ecclesia clamare jubetur ex Seir; quia Seir, pilosus et hispidus interpretatur: ut et antiquum Gentilium significet horrorem, illa pari similitudine respondente: « Nigra sum, sed formosa, filiae Jerusalem » . « Dixit autem illi filius: Pater, peccavi in coelum et coram te, jam non sum dignus vocari filius tuus. » Dicit se non esse dignum filium nuncupari, et tamen ex naturae voce, ex illa substantia, quam illi pater fuerat aliquando largitus, in nomen trepidus veritatis erumpit: Pater, inquiens, peccavi in caelum. Frustra igitur quidam argumentantur, nomen patris in sanctos tantummodo convenire: 79 cum etiam Deum hic patrem vocet, qui se filii nomine confitetur indignum: nisi forte ideo patrem audet vocare, quia plena mente conversus est. « Dixit autem pater ad pueros suos: Celerius proferte stolam priorem, et induite eum; » stolam, quam Adam peccando perdiderat, stolam, quae in alia parabola indumentum dicitur nuptiale , id est, vestem Spiritus Sancti, quam qui non habuerit, non potest regis interesse convivio. « Et date annulum in manu illius; » signaculum similitudinis Christi, secundum illud: « In quem credentes, signati estis spiritu repromissionis sancto » . Et ad principem dicitur Tyri, qui similitudinem Conditoris amiserat: « Tu signaculum similitudinis, et corona decoris, in deliciis paradisi Dei natus es » . Isaias quoque de hoc signaculo loquitur: « Tunc manifesti erunt qui signantur. » Hoc signaculum in manu datur, quando opera justitiae Scriptura significat, ut ibi: « Factum est verbum Domini in manu Aggaei Prophetae » , dicentis ad Jerusalem: « Ornavi te, inquit, ornamento, et imposui tibi armillas circa manus tuas » . Rursum ad eum qui indutus est podere, alius locus signaculi demonstratur: « Pertransi per mediam Jerusalem, et da signaculum in frontibus virorum gementium, et dolentium in omnibus iniquitatibus, quae fiunt in medio eorum » . Quare? ut postea possint dicere: « Signatum est super nos lumen vultus tui, Domine » . « Et calceamentum in pedibus ejus. » Sponsi quippe perdiderat dignitatem, et nudis pedibus Pascha celebrare non poterat. Haec sunt calceamenta de quibus Dominus ait: « Et calceavi te hiacyntho. Et calceamenta in pedibus ejus » ; nec ubi coluber insidians, plantam ingredientis invaderet: et super scorpiones et serpentes securius ambularet; ut praepararetur ad Evangelium pacis: jam non gradiens secundum carnem, sed secundum spiritum; et dictum ei Propheticum conveniret: « Quam speciosi pedes evangelizantium pacem, evangelizantium bona » . « Et afferte vitulum saginatum, et occidite, et manducemus, et epulemur; quoniam hic filius meus mortuus fuerat, et revixit, perierat, et inventus est. » Vitulus saginatus qui ad poenitentis immolatur salutem, ipse Salvator est, cujus quotidie 80 carne pascimur, cruore potamur. Fidelis mecum lector intelligis, qua pinguedine saturati, in ructum laudis ejus erumpimus, dicentes: « Eructavit cor meum verbum bonum, dico ego opera mea regi » ; licet quidam superstitiose magis, quam vere, non considerantes textum Psalmi, ex Patris persona arbitrentur hoc intelligi. Quod autem, ait, « epulemur, quoniam hic filius meus mortuus fuerat, et revixit, perierat, et inventus est, » ad eumdem parabolae superioris pertinet sensum, in qua dicitur: « Sic dico vobis, quia gaudium erit coram Angelis Dei super uno peccatore poenitentiam agente. » « Et coeperunt epulari. » Hoc convivium quotidie celebratur, quotidie pater filium recipit: semper Christus credentibus immolatur. « Erat autem filius illius senior in agro. » Hucusque de persona filii junioris disputatum est, quem secundum praesentem parabolam, in publicanis et peccatoribus, qui a Domino ad poenitentiam provocabantur, debemus accipere: secundum mysticos autem intellectus, de futura quoque vocatione Gentium prophetari. Nunc ad seniorem filium sermo transgreditur, quem multi simpliciter ad omnium Sanctorum personam, multi proprie ad Judaeos referunt. Et de Sanctis quidem non difficilis interpretatio est, in eo quod dicitur, nunquam mandatum tuum praeterivi: licet illud videatur obsistere, quod reversioni fratris invideat. In Judaeos autem cum livor in fratris salute conveniat, hoc repugnat, quod nunquam se dicat ejus praeterisse mandatum; de quibus quid nobis videatur, suis in locis conabimur explanare. « Erat autem filius illius senior in agro, « in terrenis operibus labore desudans, longe a gratia Spiritus Sancti, et a consilio patris extorris. Hic est, qui ait: « Agrum emi, et necesse habeo exire et videre illum: rogo te, habe me excusatum » . Hic, qui juga boum emit quinque, et Legis onere depressus, terrenorum sensuum voluptate perfruitur. Hic, qui uxore ducta, ire ad nuptias non potest; et effectus caro, nequaquam unum potest esse cum spiritu. In hujus persona etiam illius parabolae operarii congruunt, in qua prima, tertia, sexta, nona hora, id est, vocationibus variis mittuntur ad vineam, 81 et indignantur sibi undecimae horae operarios coaequari. « Et cum veniret, et appropinquaret domui, audivit symphoniam et chorum. » Illud quod in quodam Psalmo superscribitur pro MELETH, huic sensui convenit. Siquidem MELETH, chorus in unum concinens dicitur. Male autem quidam de Latinis symphoniam putant esse genus organi, cum concors in Dei laudibus concentus, hoc vocabulo significetur: συμφωνία quippe consonantia exprimitur in Latino. « Et vocavit unum de pueris, et interrogavit quidnam essent haec. » Et nunc interrogat Israel, quare Deus in Gentium assumptione laetetur: et aemulatione cruciatus, paternam scire non potest voluntatem. « Qui ait illi, quoniam frater tuus venit, et occidit pater tuus vitulum saginatum, quoniam incolumem illum recepit. » Causa laetitiae, quod pari in Dei laudes toto orbe concinitur, salus est Gentium, salus est peccatorum: laetantur Angeli: omnis in gaudium creatura consentit; et de solo dicitur Israel: « Iratus autem noluit intrare. » Irascitur se absente fratrem esse susceptum, irascitur eum vivere, quem putabat extinctum: et nunc foris stat Israel, et nunc discipulis Evangelia in Ecclesia audientibus, mater ejus et fratres foris stant quaerentes eum . « Egressus autem pater illius coepit rogare eum. » Quam benignus et clemens pater; rogat filium, ut laetitiae domus particeps fiat: rogat autem pater per Apostolos, rogat per Evangelii praedicatores. E quibus Paulus ait: « Precamur pro Christo, reconciliamini Deo . » Et alibi « Vobis oportebat primum annuntiari verbum Dei: sed quia repulistis illud, et indignos vos judicastis aeternae vitae, ecce convertimur ad gentes » . « Ipse autem respondens, ait patri suo: Ecce tot annis servio tibi. Pater supplex ad concordiam deprecatur: ille justitiam, quae in Lege est, sequens, Dei justitiae non subjicitur. Porro quae major justitia Dei, quam ignoscere poenitentibus, filium suscipere redeuntem? « Ecce tot annis servio tibi, et nunquam mandatum tuum praeterivi; quasi hoc ipsum 82 non sit praeterire mandatum, saluti alterius invidere, ante Deum se jactare justitiae, cum nemo coram eo mundus sit. Quis enim laetabitur castum se habere cor, ne si unius quidem diei fuerit? David confitetur: « In iniquitatibus conceptus sum, et in delictis concepit me mater mea » . Et in alio loco: « Si iniquitatem attendis, Domine, quis sustinebit » ? Et hic dicit nunquam se praeterisse mandatum, toties ob idololatriam captivitatibus traditus. « Ecce tot annis servio tibi, et nunquam mandatum tuum praeterivi. » Hoc est quod Paulus Apostolus loquitur: « Quid ergo dicemus? quia gentes quae non sectabantur justitiam, apprehenderunt justitiam, justitiam autem quae ex fide est. Israel vero sectando legem justitiae, ad legem justitiae non pervenit » . Quare? quia non ex fide, sed quasi ex operibus Legis. Potest ergo et ex ejus persona dici, qui juxta eumdem Apostolum in justitia, quae ex lege est, sine reprehensione versatus sit: licet mihi videatur magis se jactare Judaeus, quam vera dicere, ad exemplum illius Pharisaei, dicentis: « Deus gratias ago tibi, quia non sum sicut caeteri homines, raptores, injusti, adulteri, sicut et hic Publicanus » . Oro te, nonne tibi videtur ea quae ille de publicano dixerat, dicere iste de fratre? Hic est qui comedit omnem substantiam suam, vivens cum meretricibus. Ad id autem quod ait: « Mandatum tuum nunquam praeterivi, » patris sermo non congruit: non enim confirmavit vera esse quae dixerat filius, sed irascentem alia ratione compescuit: « Fili, tu semper mecum es. » Numquid, ait, bene quidem dicis, et fecisti cuncta quae jusseram? Sed mecum es, inquit, semper. Mecum es lege qua stringeris: mecum es, dum mihi et in captivitatibus erudiris: mecum es, non quia praecepta mea compleveris, sed quod te in longinquam regionem abire non passus sum: mecum es ad extremum, secundum illud quod loquutus sum ad David: « Si dereliquerint filii ejus legem meam, et in judiciis meis non ambulaverint; si justitias » « meas profanaverint, et mandata mea non custodierint, visitabo in virga iniquitates eorum, et in flagellis injustitias eorum: misericordiam autem meam non auferam ab eis . » Quo testimonio 83 et id in quo filius senior gloriatur, falsum esse convincitur, dum in Dei judiciis non ambulat, et ejus mandata non facit. Et quomodo ista non faciens, cum patre semper fuisse dicitur? Dum peccans visitatur in virga, et visitato misericordia non negatur. Nec mirandum patri eum ausum fuisse mentiri, qui fratri potuit invidere: maxime cum in die judicii quidam impudentius mentiantur, dicentes: « Nonne in nomine tuo comedimus et bibimus, et virtutes multas fecimus, et daemonia ejecimus ? Quid vero sit, et omnia mea tua sunt, suo loco congruentius explicabitur. « Et nunquam dedisti mihi haedum, ut cum amicis meis epularer. » Tantus, inquit, Israel sanguis effusus est, tot hominum caesa sunt millia, et nullus eorum nostrae exstitit salutis redemptor. Ipse Josias qui placuit in conspectu tuo : et nuper Machabaei, qui pro tua haereditate pugnabant, contra fas sanctitatis, hostium gladiis interempti sunt, et nullius cruor nobis reddidit libertatem. Ecce adhuc Romano imperior subjacemus: non Propheta, non Sacerdos, non justus quisquam immolatus est pro nobis. Et pro luxurioso filio, id est, pro gentibus, pro peccatoribus, totius creaturae gloriosus sanguis effusus est. Cumque merentibus minora non dederis, immeritis majora tribuisti. « Nunquam dedisti mihi haedum, ut cum amicis meis epularer. » Erras, Israel: dic potius, ut tecum epularer. Aut potest esse tibi aliqua jucunditas, nisi patre tecum celebrante convivium? Saltem exemplo docere praesenti. Reverso filio juniore, et pater laetatur et pueri. Manducemus, ait, et epulemur: non manducate, et epulamini. At tu ea mente, qua invides fratri, qua a patris recedis aspectu, et semper in agro es, nunc quoque vis eo absente inire convivium. « Nunquam dedisti mihi haedum. » Nunquam pater deteriora dat munera: habes vitulum immolatum: ingredere, manduca cum fratre. Quid haedum quaeris, cui agnus est missus? Et ne simules te nescire, quod missus est, Joannes tibi eum in eremo demonstravit: « Ecce Agnus Dei, ecce qui tollit peccata mundi » . Et pater quidem quasi clemens, et poenitentiam tribuens, te hortatur ad vitulum, non immolans haedum, quem stare scit ad sinistram. Tu vero in fine saeculi, ipse tibi es haedum immolaturus 84 Antichristum, et cum amicis tuis, spiritibus immundis, ejus carne saturandus, expleto vaticinio: « Tu confregisti caput draconis magni: dedisti eum escam populi Aethiopum . « Cum autem filius taus hic, qui devoravit omnem substantiam suam, vivens cum meretricibus, venit, occidisti ei vitulum saginatum. » Confitetur et nunc Israel saginatum vitulum fuisse qui caesus est: intelligunt venisse Christum: sed torquentur invidia, et nolunt, fratre non pereunte, salvari. « Ipse autem dixit illi: Fili, tu semper mecum es, et mea omnia tua sunt. » Filium vocal, licet intrare nolentem. Quomodo autem Dei omnia Judaeorum sunt? Nunquid Angeli, Throni, Dominationes, caeteraeque Virtutes? Omnia ergo intelligamus, Legem, Prophetas, eloquia divina. Haec ei dedit, ut in lege ejus meditarentur die ac nocte, secundum illum canonem quem saepe exposuimus Scripturarum, Omnia non ad totum referenda esse, sed ad partem maximam, ut ibi: « Omnes declinaverunt, simul inutiles facti sunt » . Et alibi: « Omnes qui venerunt ante me, fures fuerunt et latrones » . Et Paulus ad Corinthios: « Omnibus, inquit, omnia factus sum, ut omnes lucrifacerem » . Et ad Philippenses: « Omnes enim quae sua sunt, quaerunt; non ea quae sunt Jesu Christi » . Quanquam nihil unquam illi negasse credendum sit, quem ad vituli hortatur esum. « Epulari nos oportet, et gaudere, quoniam hic frater tuus mortuus fuerat, et revixit; perierat, et inventus est. » Confidamus igitur et nos vivere posse per poenitentiam, qui fueramus mortui per delicta. Et hic quidem ipse filius revertitur: in superioribus vero, in Ove scilicet, et in Drachma, quod erraverat, affertur; et quod perierat invenitur: et simili tres parabolae fine clauduntur, dum in ista ponitur, perierat, et inventus est: ut intelligamus diversis similitudinibus, de eadem peccatorum susceptione signatum. Et haec quidem in Ethnici persona dicta sint, et Judaei. Videamus autem quomodo super sancto generaliter et peccatore parabola ista possit intelligi. Et de caeteris quin justo conveniat, non ambigitur. Illud est, in quo legenti scrupulus commovetur, cur justus saluti peccatoris invideat: et in tantum iracundia repleatur, ut 85 nec fratris misericordia, nec patris precibus, nec totius domus jucunditate superetur. Ad quod breviter respondebimus: omnem mundi istius justitiam, ad Dei comparationem non esse justitiam. Quomodo enim ex peccatis Jerusalem, Sodoma justificatur, non quod ipsa sit justa, sed quod majoribus delictis fiant minora delicta: ita et hominum omnium universa justitia non est Deo collata justitia. Denique Paulus qui dixerat: « Quotquot ergo perfecti sumus, hoc sapiamus » , in alio loco confitetur, et clamitat: « O profundum divitiarum sapientiae et scientiae Dei, quam inscrutabilia sunt judicia ejus, et ininvestigabiles viae ejus » ? Et alibi, « Ex parte cognoscimus, et ex parte prophetamus. » Et, « Nunc videmus per speculum in aenigmate » . Et ad Romanos: « Miser ego homo, quis me liberabit de corpore mortis hujus » ? Ex quibus omnibus edocemur, Dei solius perfectam esse justitiam, qui solem suum oriri facit super justos et injustos: dat pluviam serotinam et matutinam, merentibus pariter et non merentibus; qui de vicis, angulis, et plateis invitat ad nuptias, et deintus quosdam jam quasi securos expellit foras: et ovem, quae ad exemplum filii poenitentis ipsa redire non poterat, vel nolebat, quaerit, et invenit; et inventam suis humeris reportat . Multum enim errando laboraverat. Ut autem doceamur in Sanctos quoque cadere posse invidiam, et soli Deo puram elementiam derelinqui, filiorum Zebedaei consideremus exemplum: pro quibus cum mater mota pietatis affectu, nimis grandia postulasset, reliqui decem discipuli indignati sunt. Et Jesus advocans eos, dixit: « Scitis quia principes gentium dominantur eorum; et qui majores sunt, potestatem exercent in eis. Non ita erit inter vos: sed quicumque voluerit inter vos major esse, sit vester minister: et quicumque vestrum voluerit inter vos esse primus, sit vester servus: quoniam Filius hominis non venit ministrari, sed ministrare, et dare animam suam redemptionem pro multis » . Nulli periculosum, nulli videatur esse blasphemum, 86 quod et in Apostolos in vidiae malum diximus potuisse subrepere, cum etiam de Angelis hoc dictum putemus. « Sidera quippe non sunt munda in conspectu ejus, et contra Angelos suos perversum quid intellexit » . Et in Psalmis dicitur: « Non justificabitur in conspectu tuo omnis vivens. » Non ait, « non justificabitur omnis homo, » sed « omnis vivens, » id est, non Evangelista, non Apostolus, non Propheta. Ad majora conscendo, non angeli, non Throni, non Dominationes, non Potestates, caeteraeque Virtutes. Solus Deus est, in quem peccatum non cadit: caetera cum sint liberi arbitrii, juxta quod et homo ad imaginem et similitudinem Dei factus est, in utramque partem possunt suam flectere voluntatem. Quod si hac sententia non adduceris, saltem illius auctoritate parabolae commovere, in qua per totum diem operarii mittuntur ad vineam ; et in prima hora vocantur Adam, Abel, Seth: in tertia Noe: in sexta Abraham: in nona Moyses: in undecima Gentium populus, cui dicitur: Quid hic statis tota die otiosi? et illi responderunt: Nemo nos conduxit. Quod autem extrema hora, nostri sit Salvatoris adventus, testis est Joannes Apostolus, dicens: « Fratres, novissima hora est. Etenim sicut audistis, quia Antichristus venit, nunc autem Antichristi multi facti sunt, propter quod cognoscimus, quia novissima hora est » . Si haec displicet interpretatio, sequor quocumque duxeris: ita tamen ut eos qui vocati sunt primi, justos esse fatearis. Quod cum obtinuero, illud inferam: et quomodo justi murmuraverunt adversum patremfamilias, dicentes: « Hi novissimi venerunt, et una hora fecerunt: et aequales illos nobis fecisti, qui portavimus pondus diei et aestus? Videntur quidem juste dicere, nos aequalem debere esse mercedem ejus, qui prima hora ad noctem usque sudaverit, et ejus qui una hora sit in labore versatus. Sed ista justitia habet in se livorem, cum alterius invideat felicitati. Denique et Dominus oculum in eis arguit invidentem, dicens: Amice, an oculus tuus nequam est, 87 quia ego bonus sum? Unde et ab Apostolo solus justus, solus dicitur immortalis: non quod Angeli sint injusti et mortales, sed quod ipse sit immortalis et justus, cui collata universa justitia, iniquitas invenitur. Ut autem in hac eadem parabola, quam nunc proposuimus, injustitiam intelligas conductorum, attende paulisper. Qui prima hora conductus est, plus meretur ab eo, qui hora tertia missus est ad vineam: rursum horae tertiae operarius, et sextae horae operarium antecedit: et sextae horae, nonae horae vincit operarium. Quomodo igitur novissimo omnes invident, et eamdem inter se justitiam non requirunt? Tu qui hora nona conductus es, cur invides ei qui undecima hora est missus in vineam? Quodcumque responderis, quamvis diversum asserueris laborem, ut et praemium majus in diverso labore merearis, eidem apud sextum sententiae subjacebis. Et tu qui hora sexta conductus es, novissimo invides, cur tecum denarium, id est, aequalem consequatur salutem: licet salutis pro labore diversa sit gloria, eadem de te potest tertius dicere: et de tertio rursum primus. Verum ipsi inter se ob non aequalem laborem, et vocationis spatia diversa, aequale praemium libenter accipiunt: in novissimo tantum operario, id est, in Gentium salute discordant, et Domino injuriam faciunt, et sub omnibus parabolis arguuntur invidiae. Non ambigo, quin inculta tibi nostrae parvitatis videatur oratio; sed saepe causatus sum, expoliri non posse sermonem, nisi quem propria manus limaverit. Itaque ignosce dolentibus oculis, id est, ignosce dictanti, maxime cum in ecclesiasticis rebus non quaerantur verba, sed sensus, id est, panibus sit vita sustentanda, non siliquis.
|
(Luc. 15) (Luc. 15. 2) (Matth. 9. 20) (Exod. 21) (Psal. 13) (Rom. 3. 20) (Gal. 4. 4) (Ephes. 2. 2) (Rom. 1) (Joan. 17. 22) (Matth. 11. 19) (Luc. 15. 9) (Deut. 23. 18.
secundum LXX) (Luc. 7. 29.) (Matth. 10. 5) (Luc. 15. 11) (Joan. 10. 17. 18) (Joan. 1. 9) (Jerem. 23) (Matth. 28. 20) (Ibid. 7. 23) (Isa. 9. 2) (Psal. 26. 13) (Ezech. 16.
34) (Ezech. 16. 33) (I. Cor. 8. 9) (Deut. 5. 31) (1.
Joan. 3. 7.) (Ezech. 18) (Joan. 13) (Cant. 1. 1.) (Isa. 21. 12. juxta
LXX.) (Cant. 1. 4) (Matth. 22) (Ephes. 1. 13) (Ezech. 28. 12. 13) (Agg.
1. et 2) (Ezech. 16. 11) (Ibid. 9. 4) (Psal. 4. 7) (Ezec. 16. 10) (Isai.
52. 7) (Ps. 44. 1) (Luc. 14. 18) (Matth. 12) (2. Cor. 5. 20) (Act. 13. 46) (Ps. 50. 7) (Ps. 129. 3) (Rom. 9. 30. et 31) (Luc. 18. 11) (Ps. 88. 31. et seqq.) (Matth. 7. 22) (4. Reg. 23) (Joan. 1.
29) (Psal. 73. 14) (Psal. 13) (Joan. 10. 8) (1. Cor. 9. 22) (Philipp. 2.
21) (Philipp. 3. 15) (Rom. 11.
33) (1. Cor. 13. 9. et 12) (Rom. 7. 24) (Luc.
15) (Matth. 20. 25. et seqq) (Job 15. 15.
et 4. 18) (Matth. 20) (Joan. 2. 18)
|
[al. idem ] [ al. quia ] [al. retribuetur ] [al. annuntiare ] [al. vel ] [al. justificationes ]
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | |
Hieronymus Stridonensis
| 22 |
EPISTOLA XXII 88 AD EUSTOCHIUM, PAULAE FILIAM. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41.
|
De custodia virginitatis.
|
Eustochium Virginem, Paulae nobiliss. apud Romanos Matronae filiam, docet quomodo Virginitatem custodire debeat, quam professa erat: atque eos qui castitatis specie ventri avaritiaeque inserviunt, acriter insectatur. « Audi filia, et vide, et inclina aurem tuam, et obliviscere populum tuum, et domum patris tui; et concupiscet rex decorem tuum » . In quadragesimo quarto Psalmo Deus ad animam loquitur humanam, ut secundum exemplum Abrahae, exiens de terra sua, et de cognatione sua, relinquat Chaldaeos qui quasi doemonia interpretantur, et habitet in regione viventium, quam alibi Propheta suspirat, dicens: « Credo videre bona Domini in terra viventium » . Verum non sufficit tibi exire de terra tua, nisi obliviscaris populi tui, et domus patris tui, ut carne contempta, sponsi jungaris amplexibus. « Ne respexeris, inquit, retro: nec steteris in omni circa regione, sed in monte salvum te fac, ne forte comprehendaris » . Non expedit apprehenso aratro, respicere post tergum, nec de agro reverti domum, nec post Christi tunicam, ad tollendum aliud vestimentum tecto descendere . Grande miraculum: Pater filiam cohortatur, ne meminerit patris sui. « Vos de patre diabolo estis, et desideria patris vestri vultis facere » , dicitur ad Judaeos. Et alibi: « Qui facit peccatum, de diabolo est » . Tali primum parente generati, nigri sumus, et post poenitentiam, nec dum culmine virtutis ascenso, dicimus: Nigra sum, sed speciosa, filiae Jerusalem . Exivi de domo infantiae meae, oblita sum patris mei, renascor in Christo. Quid pro hoc mercedis accipio? Sequitur: Et concupiscet rex decorem tuum. Hoc ergo illud magnum est Sacramentum. Propter hoc relinquet homo patrem, et matrem suam, et adhaerebit uxori suae, et erunt ambo, 89 jam non, ut ibi, in una carne , sed in uno spiritu. Non est sponsus tuus arrogans, non superbus, Aethiopissam duxit uxorem: statim ut volueris sapientiam audire veri Salomonis, et ad eum veneris, confitebitur tibi cuncta quae novit, et inducet te rex in cubiculum suum, et mirum in modum colore mutato, sermo tibi ille conveniet: Quae est ista, quae ascendit dealbata . Dominae virgines vocandae. --Haec idcirco, mi Domina Eustochium, scribo ut ex ipso principio lectionis agnosceres, non me nunc laudem Virginitatis esse dicturum, quam probasti optimam, et consecuta es: nec enumeraturum molestias nuptiarum, quomodo uterus intumescat, infans vagiat, cruciet pellex, domus cura sollicitet, et omnia quae putantur bona, mors extrema praecidat. Habent enim et maritatae ordinem suum, honorabiles nuptias, et cubile immaculatum ; sed ut intelligeres tibi exeunti de Sodoma, timendum esse Lot uxoris exemplum . Nulla est enim in hoc libello adulatio. Adulator quippe blandus inimicus est. Nulla erit Rhetorici pompa sermonis, quae te etiam inter Angelos statuat, et beatitudine Virginitatis exposita, mundum subjiciat pedibus tuis. Nolo tibi venire superbiam de proposito, sed timorem. Onusta incedis auro, latro tibi vitandus est. Stadium est haec vita mortalibus, hic contendimus, ut alibi coronemur. Nemo inter serpentes et scorpiones securus ingreditur. Et inebriatus est, inquit Dominus, gladius meus in coelo , et tu pacem arbitraris in terra, quae tribulos generat, et spinas, quam serpens comedit? Non est nobis colluctatio adversus carnem et sanguinem, sed adversus principatus, et potestates hujus mundi, et rectores harum tenebrarum, adversus spiritualia nequitiae in caelestibus . Magnis inimicorum circumdamur agminibus, bostium plena sunt omnia. CARO FRAGILIS, et cinis futura post modicum, pugnat sola cum 90 pluribus. Cum autem fuerit dissoluta, et venerit princeps mundi hujus, et invenerit in ea peccati nihil, tunc secura audies per Prophetam: Non timebis a timore nocturno: a sagitta volante per diem, a negotio perambulante in tenebris, ab incursu et daemonio meridiano. Cadent a latere tuo mille, et decem millia a dextris tuis, ad te autem non appropinquabunt . Quod si eorum te multitudo turbaverit, et ad singula incitamenta vitiorum coeperis aestuare, et dixerit tibi cogitatio tua: quid faciemus? respondebit tibi Elisaeus: Noli timere, quia plures nobiscum sunt, quam cum illis, et orabit, et dicet: Domine, aperi oculos puellae tuae, ut videat : et apertis oculis videbis igneum currum, qui te ad exemplum Eliae in astra sustollat ; et tunc laeta cantabis: Anima nostra sicut passer erepta est de laqueo venantium: Laqueus contritus est, et nos liberati sumus . In hac vita nulla est certa victoria. --Quamdiu hoc fragili corpore detinemur, quamdiu habemus thesaurum istum in vasis fictilibus , et concupiscit spiritus adversus carnem, et caro adversus spiritum , nulla est certa victoria. Adversarius noster diabolus, tanquam leo rugiens aliquem devorare quaerens, circumit . Posuisti tenebras, ait David, et facta est nox. In ipsa pertransibunt omnes bestiae sylvae. Catuli leonum rugientes, ut rapiant, et quoerant a Deo escam sibi . Non quaerit diabolus homines infideles: non eos qui foris sunt, et quorum carnes rex Assyrius in olla succendit: de Ecclesia Christi rapere festinat. Escae ejus secundum Abacuc electae sunt. Job subvertere cupit, et devorato Juda, ad cribrandos Apostolos expetit potestatem. Non venit Salvator pacem mittere super terram, sed gladium. Cecidit Lucifer, qui mane oriebatur; et ille qui in Paradiso deliciarum nutritus est, meruit audire: Si exaltatus fueris, ut aquila, inde detraham te, dicit Dominus . Dixerat enim in corde suo; Super sidera coeli ponam sedem meam, et ero similis Altissimo . Unde quotidie 91 ad eos qui per scalam Jacob somniantis descendunt, loquitur Deus: Ego dixi dii estis, et filii Altissimi omnes. Vos autem sicut homines moriemini, et tanquam unus de principibus cadetis . Cecidit enim primus diabolus, et cum stet Deus in synagoga deorum, in medio autem deos discernat, Apostolus iis qui dii esse desinunt, scribit: Ubi enim in vobis sunt dissensiones et aemulationes, nonne homines estis, et secundum hominem ambulatis ? Si Apostolus vas electionis, et separatus in Evangelium Christi, ob carnis aculeos et incentiva vitiorum reprimit corpus suum, et servituti subjicit, ne aliis praedicans ipse reprobus inveniatur; et tamen videt aliam legem in membris suis repugnantem legi mentis suae, et captivum se in legem duci peccati, si post nuditatem, jejunia, famem, carcerem, flagella, supplicia, in semetipsum reversus exclamat: Infelix ego homo, quis me liberabit de corpore mortis hujus , tu te putas securam esse debere? Cave, quaeso, ne quando de te dicat Deus: Virgo Israel cecidit, et non est qui suscitet eam . Audenter loquar: Cum omnia possit Deus, suscitare virginem non potest post ruinam. Valet quidem liberare de poena, sed non vult coronare corruptam. Timeamus illam Prophetiam, ne in nobis etiam compleatur: Virgines bonae deficient . Observa quid dicat, et virgines bonae deficient; quia sunt et virgines malae. Qui viderit, inquit, mulierem ad concupiscendum eam, jam moechatus est eam in corde suo . Perit ergo, et mente virginitas. Istae sunt virgines malae, virgines carne, non spiritu: virgines stultae, quae oleum non habentes, excluduntur a sponso. Si autem et illae quae virgines sunt, ob alias tamen culpas, virginitate corporum non salvantur: quid fiet illis, quae prostituerunt membra Christi, et mutaverunt templum Sancti Spiritus in lupanar? Illico audient: « Descende, sede in terra virgo filia Babylonis: sede in terra, non est solium filiae Chaldaeorum: non vocaberis ultra mollis, et delicata. Accipe molam, mole farinam, discooperi velamen tuum, denuda crura, transi flumina, revelabitur ignominia tua, apparebunt opprobria tua » . Et hoc post Dei Filii thalamos, 92 post oscula fratruelis, et sponsi, illa de qua quondam sermo Propheticus concinebat: Astitit regina a dextris tuis, in vestitu deaurato, circumdata varietate , nudabitur; et posteriora ejus ponentur in faciem ipsius: sedebit ad aquas solitudinis, posito vase, et divaricabit pedes suos omni transeunti, et usque ad verticem polluetur. RECTIUS FUERAT hominis subiisse conjugium, ambulasse per plana, quam ad altiora tendentem, in profundum inferni cadere. Ne fiat obsecro civitas meretrix, fidelis Sion, ne post Trinitatis hospitium, ibi daemones saltent, et sirenae nidificent, et hericii. Non solvatur fascia pectoralis; sed statim ut libido titillaverit sensum, aut blandum voluptatis incendium dulci nos calore perfuderit, erumpamus in vocem: Dominus auxiliator meus, non timebo quid faciat mihi caro . Cum paululum interior homo inter vitia atque virtutes coeperit fluctuare, dicito: « Quare tristis es anima mea, et quare conturbas me? Spera in Domino , quia confitebor illi, salutare vultus mei, et Deus meus » . Nolo sinas cogitationes crescere. Nihil in te Babylonium, nihil confusionis adolescat. Dum parvus est hostis, interfice: nequitia, ne zizania crescant, elidatur in semine. Audi Psalmistam dicentem: « Filia Babylonis misera, beatus qui retribuet tibi retributionem tuam quam retribuisti nobis. Beatus qui tenebit, et allidet parvulos tuos ad Petram » . Quia enim impossibile est in sensum hominis non irruere innatum medullarum calorem, ille laudatur, ille praedicatur beatus, qui ut coeperit cogitare sordida, statim interficit cogitatus, et allidit ad petram: petra autem Christus est . Hieronymi tentationes in eremo. --O quoties ego ipse in eremo constitutus, et in illa vasta solitudine, quae exusta solis ardoribus, horridum Monachis praestat habitaculum, putabam me Romanis interesse deliciis. Sedebam solus, quia amaritudine repletus eram. Horrebant sacco membra deformia, et squalida cutis situm aethiopicae carnis obduxerat. Quotidie lacrymae, quotidie gemitus, et si quando repugnantem somnus imminens oppressisset, nuda humo ossa vix haerentia collidebam. De cibis vero et potu taceo, cum etiam languentes 93 Monachi aqua frigida utantur, et coctum aliquid accepisse, luxuria sit. Ille igitur ego, qui ob gehennae metum, tali me carcere ipse damnaveram, scorpionum tantum socius et ferarum, saepe choris intereram puellarum. Pallebant ora jejuniis, et mens desideriis aestuabat in frigido corpore, et ante hominem sua jam in carne praemortuum, sola libidinum incendia balliebant. Itaque omni auxilio destitutus, ad Jesu jacebam pedes, rigabam lacrymis, crine tergebam; et repugnantem carnem hebdomadarum inedia subjugabam. Non erubesco infelicitatis meae miseriam confiteri, quin potius plango me non esse, quod fuerim. Memini me clamantem, diem crebro junxisse cum nocte, nec prius a pectoris cessasse verberibus, quam rediret, Domino increpante, tranquillitas. Ipsam quoque cellulam meam, quasi cogitationum mearum consciam pertimescebam. Et mihimet iratus et rigidus, solus deserta penetrabam. Sicubi concava vallium, aspera montium, rupium praerupta cernebam, ibi meae orationis locus, ibi illud miserrimae carnis ergastulum; et, ut ipse mihi testis est Dominus, post multas lacrymas, post coelo inhaerentes oculos, nonnunquam videbar mihi interesse agminibus Angelorum, et laetus gaudensque cantabam: Post te in odorem unguentorum tuorum curremus . Si autem hoc sustinent illi, qui exeso corpore, solis cogitationibus oppugnantur, quid patitur puella, quae deliciis fruitur? Nempe illud Apostoli: Vivens mortua est . Si quid itaque in me potest esse consilii, si experto creditur, hoc primum moneo, hoc obtestor, ut sponsa Christi vinum fugiat pro veneno. Haec adversus adolescentiam prima arma sunt daemonum. Non sic avaritia quatit, infiat superbia, delectat ambitio. Facile aliis caremus vitiis; hic hostis nobis inclusus est. Quocumque pergimus, nobiscum portamus inimicum. VINUM ET ADOLESCENTIA, duplex incendium voluptatis est. Quid oleum flammae adjicimus? Quid ardenti corpusculo fomenta ignium ministramus? Paulus 94 ad Timotheum: « Jam noli, inquit, aquam bibere, sed vinum modico utere, propter stomachum tuum, et frequentes tuas infirmitates » . Vide quibus causis vini potio concedatur, ut ex hoc stomachi dolor, et frequens mederetur infirmitas. Et ne nobis forsitan de aegrotationibus blandiremur, modicum praecepit esse sumendum, medici potius consilio, quam Apostoli: licet et Apostolus sit medicus spiritualis: et ne Timotheus imbecillitate superatus, Evangelii praedicandi non posset implere discursus: alioquin se dixisse meminerat: « Vinum in quo est luxuria » Et, « bonum est homini vinum non bibere, et carnem non manducare » . Noe vinum bibit, et inebriatus est . Post Diluvium, rudi adhuc saeculo, et tunc primum plantata vinea inebriare vinum forsitan nesciebat. Et ut intelligas Scripturae in omnibus sacramentum, Margarita quippe est sermo Dei, et ex omni parte forari potest, post ebrietatem nudatio femorum subsecuta est, libido juncta luxuriae. Prius enim venter extenditur, et sic caetera membra concitantur. « Manducavit enim populus, et bibit, et surrexerunt ludere » . Lot amicus Dei in monte salvatus , et de tot millibus populi solus justus inventus, inebriatur a filiabus suis; et licet illae putarent genus hominum defecisse, et hoc facerent liberorum magis desiderio, quam libidinis: tamen sciebant virum justum, hoc nisi ebrium non esse facturum. Denique quid fecerit, ignoravit: et quanquam voluntas non sit in crimine, tamen error in culpa est. Inde nascuntur Moabitae, et Ammonitae, inimici Israel, qui usque ad quartam et decimam progeniem, et usque in aeternum, non ingrediuntur in Ecclesiam Dei. Elias cum Jezabel fugeret, et sub quercu jaceret lassus in solitudine, veniente ad se Angelo suscitatur, et dicitur ei: « Surge, et manduca. Respexit, et ecce ad caput ejus panis collyrida, et vas aquae . Revera nunquid non poterat Deus conditum ei merum mittere, et electos cibos, et carnes contusione mutatas? Elisaeus filios Prophetarum 95 invitat ad prandium, et herbis agrestibus eos alens, consonum prandentium audit clamorem: « Mors in olla » . Homo Dei non iratus est cocis, lautioris enim mensae consuetudinem non habebat, sed farina desuper jacta, amaritudinem dulcoravit: eadem spiritus virtute, qua Moyses mutaverat Maram in dulcedinem. Necnon et illos qui ad eum comprehendendum venerant, oculis pariter ac mente caecatos, cum in Samariam nescios induxisset, qualibus eos epulis refici imperaverit, ausculta, « Pone eis, inquit, panem et aquam; manducent, et bibant, et remittantur ad Dominum suum » . Potuit et Danieli de regiis ferculis opulentior mensa transferri; sed Abacuc ei messorum prandium portat, arbitror rusticanum. Ideoque et desideriorum vir appellatus est, quia panem desiderii non manducavit, et vinum concupiscentiae non bibit. Innumerabilia sunt de Scripturis divina responsa, quae gulam damnent, et simplices cibos probent . Verum quia nunc non est propositum de jejuniis disputare, et universa exequi, sui et tituli sit et voluminis, haec sufficiant pauca de plurimis. Alioquin ad exemplum horum, poteris tibi ipsa colligere, quomodo primus de paradiso homo, ventri magis obediens, quam Deo, in hanc lacrymarum dejectus est vallem. Et ipsum Dominum Satanas fame tentaverit in deserto. Et Apostolus clamitet: « Escae ventri, et venter escis: Deus autem hunc et illas destruet » . Et de luxuriosis, « quorum Deus venter est » . Id enim colit unusquisque, quod diligit. Ex quo sollicite providendum est, ut quos saturitas de paradiso expulit, reducat esuries. Deus non delectatur nostra inedia. --Quod si volueris respondere, te nobili stirpe generatam, semper in deliciis, semper in plumis, non posse a vino et esculentioribus cibis abstinere, nec his legibus vivere districtius, respondebo: Vive ergo lege tua, quae Dei non potes. Non quod Deus universitatis Creator et Dominus, intestinorum nostrorum rugitu et inanitate ventris, pulmonisque delectetur ardore; sed quod aliter pudicitia tuta esse non possit. Job Deo carus, et testimonio ipsius immaculatus et simplex, audi quid de diabolo suspicetur: « Virtus ejus in lumbis, et potestas 96 ejus in umbilico » . Honeste viri mulierisque genitalia immutatis sunt appellata nominibus. Unde et de lumbis David super sedem ejus promittitur esse sessurus. Et septuaginta quinque animae introierunt in Aegyptum, quae exierunt de femore Jacob. At postquam colluctante Domino, latitudo femoris ejus emarcuit, a liberorum opere cessavit. Et qui Pascha facturus est, accinctis mortificatisque lumbis, facere praecipitur. Et ad Job dicit Deus: « Accinge sicut vir lumbos tuos » : Et Joannes zona pellicea cingitur et Apostoli jubentur accinctis lumbis, Evangelii tenere lucernas. Ad Jerusalem vero, quae respersa sanguine, in campo invenitur erroris, in Ezechiele dicitur: « Non est praecisus umbilicus tuus » . Omnis igitur adversus viros diaboli virtus in lumbis est: omnis in umbilico contra feminas fortitudo. Vis scire ita esse, ut dicimus? Accipe exempla: Samson leone fortior et saxo durior, qui et unus et nudus mille persecutus est armatos, in Dalilae mollescit amplexibus. David secundum cor Domini electus, et qui venturum Christum sanctum saepe ore cantaverat, postquam deambulans super tectum domus suae, Bethsabee captus est nuditate, adulterio junxit homicidium. Ubi, et ILLUD BREVITER ATTENDE, quod nullus sit, etiam in domo, tutus aspectus. Quapropter ad Dominum poenitens loquitur: « Tibi soli peccavi, et malum coram te feci » . Rex enim erat, alium non timebat. Salomon, per quem se cecinit ipsa Sapientia, qui disputavit a cedro Libani usque ad hyssopum, quae exit per parietem, recessit a Domino, quia amator mulierum fuit. Et ne quis sibi de sanguinis propinquitate confideret, illicito Thamar sororis Amnon frater exarsit incendio. Pudet dicere, quot quotidie Virgines ruant, quantas de suo gremio mater perdat Ecclesia, super quae sidera inimicus superbus ponat thronum suum: quot petras excavet, et habitet coluber in foraminibus earum. Videas plerasque viduas, antequam nuptas, infelicem conscientiam mentita tantum veste protegere. Quas nisi tumor uteri, et infantium prodiderit vagitus, erecta cervice, et ludentibus pedibus incedunt. Aliae vero sterilitatem 97 praebibunt, et necdum sati hominis homicidium faciunt. Nonnullae cum se senserint concepisse de scelere, abortii venena meditantur, et frequenter etiam ipsae commortuae, trium criminum reae, ad inferos perducuntur, homicidae sui, Christi adulterae, necdum nati filii parricidae. Istae sunt quae solent dicere: « Omnia munda mundis » . Sufficit mihi conscientia mea. Cor mundum desiderat Deus. Cur me abstineam a cibis quos creavit Deus ad utendum? Et si quando lepidae et festivae volunt videri, ubi se mero ingurgitaverint, ebrietati sacrilegium copulantes, aiunt: Absit, ut ego me a Christi Sanguine abstineam. Et quam viderint pallentem atque tristem, miseram, et Manichaeam vocant: et consequenter: tali enim proposito jejunium haeresis est. Hae sunt, quae per publicum notabiliter incedunt, et furtivis oculorum nutibus, adolescentium greges post se trahunt, quae semper audiunt per Prophetam: « Facies meretricis facta est tibi, impudorata es tu » . Purpura tantum in veste tenuis, et laxius, ut crines decidant, ligatum caput, soccus vilior, et super humeros hyacinthina laena Maforte volitans: succinctae manichae brachiis adhaerentes, et solutis genubus factus incessus. Haec est apud illas tota virginitas. Habeant istiusmodi laudatores suos, ut sub virginali nomine lucrosius pereant. Libenter talibus non placemus. 98 Pudet dicere, proh nefas: triste, sed verum est: unde in Ecclesias Agapetarum pestis introiit? unde sine nuptiis aliud nomen uxorum? imo unde novum concubinarum genus? Plus inferam: unde meretrices univirae? Eadem domo, uno cubiculo, saepe uno tenentur et lectulo, et suspiciosos nos vocant, si aliquid existimamus. Frater sororem virginem deserit, coelibem spernit virgo germanum, fratrem quaerit extraneum, et cum in eodem proposito esse se simulent, quaerunt alienorum spiritale solatium, ut domi habeant carnale commercium. Istiusmodi homines Salomon in Proverbiis spernit : dicens; « Alligabit quis in sinu ignem, et vestimenta ejus non comburentur? Aut ambulabit super carbones ignis, et pedes illius non ardebunt » ? Explosis igitur et exterminatis his quae nolunt esse virgines, sed videri, nunc ad te mihi omnis dirigatur oratio, quae quanto prima Romanae urbis virgo nobilis esse coepisti, tanto tibi amplius laborandum est, ne et praesentibus bonis careas, et futuris. Et quidem molestias nuptiarum, et incerta conjugii domestico exemplo didicisti, cum soror tua Blesilla aetate major, sed proposito minor, post acceptum maritum, septimo mense viduata est. O infelix humana conditio et futuri nescia: et virginitatis coronam, et nuptiarum perdidit voluptatem. Et quanquam secundum pudicitiae gradum teneat viduitas, tamen 99 quas illam per momenta sustinere existimas cruces, spectantem quotidie in sorore; quod ipsa perdiderit, et cum difficilius experta careat voluptate, minorem continentiae habere mercedem? Sit tamen et illa secura, sit gaudens. Centesimus et sexagesimus fructus de uno sunt semine castitatis. Virgo debet fugere Matronarum consortium. Viduarum vitia, et Clericorum. --Nolo habeas consortia matronarum: nolo ad nobilium domos accedas: nolo te frequenter videre, quod contemnens, virgo esse voluisti. Sic sibi solent applaudere mulierculae de judicibus viris, et in aliqua positis dignitate. Si ad Imperatoris uxorem concurrit ambitio salutantium, cur tu facis injuriam viro tuo? Ad hominis conjugem, Dei sponsa quid properas? Disce in hac parte superbiam sanctam: scito te illis esse meliorem. Neque vero earum tantum te cupio declinare congressus, quae maritorum inflantur honoribus, quas eunuchochorum greges sepiunt, et in quarum vestibus attenuata in filum auri metalla texuntur; sed etiam eas fuge, quas viduas necessitas fecit, non voluntas: non quod mortem optare debuerint maritorum; sed quod datam occasionem pudicitiae non libenter acceperint. Nunc vero tantum veste mutata pristina non mutatur ambitio. Praecedit caveas Basternarum ordo semivirorum: et rubentibus buccis, cutis farta distenditur, ut eas putes maritos non amisisse, sed quaerere. Plena adulatoribus domus, plena conviviis. Clerici ipsi, quos in magisterio esse oportuerat doctrinae pariter et timoris, osculantur capita matronarum, et extenta manu, ut benedicere eos putes velle, si nescias, pretia accipiunt salutandi. Illae interim, quae Sacerdotes suo viderint indigere praesidio, eriguntur in superbiam: et quia maritorum expertae dominatum, viduitatis praeferunt libertatem, castae vocantur, et Nonnae, 100 et post coenam dubiam, Apostolos somniant. Sint tibi sociae, quas jejunia tenuant, quibus, pallor in facie est, quas et aetas probavit et vita, quae quotidie in cordibus suis canunt: « Ubi pascis? ubi cubas in meridie » ? Quae ex affectu dicunt: « Cupio dissolvi, et esse cum Christo » . Esto subjecta parentibus: imitare sponsum tuum. Rarus sit egressus in publicum. Martyres tibi quaerantur in cubiculo tuo. Nunquam causa deerit procedendi, si semper quando necesse est, processura sis. Sit tibi moderatus cibus, et nunquam venter expletus. Plures quippe sunt, quae cum vino sint sobriae, ciborum largitate sunt ebriae. Ad orationem tibi nocte surgenti, non indigestio ructum faciat, sed inanitas. Crebrius lege, disce quamplurima. Tenenti codicem somnus obrepat, et cadentem faciem pagina sancta suscipiat. Sint tibi quotidiana jejunia, et refectio satietatem fugiens. NIHIL PRODEST BIDUO triduoque transmisso, vacuum portare ventrem, si pariter obruatur, si compensetur, saturitate jejunium. Illico mens repleta torpescit, et irrigata humus spinas libidinum germinat. Si quando senseris exteriorem hominem florem adolescentiae suspirare, et accepto cibo, cum te in lectulo compositam dulcis libidinum pompa concusserit, arripe scutum fidei, in quo ignitae diaboli exstinguuntur sagittae. « Omnes adulterantes, quasi clibanus » corda eorum. At tu Christi comitata vestigiis, et sermonibus ejus intenta, dic: « Nonne cor nostrum ardens erat in via, cum aperiret nobis Jesus Scripturas » ? Et illud: « Ignitum eloquium tuum vehementer, et servus tuus dilexit illud » . Difficile est humanam animam aliquid non amare, et necesse est, ut in quoscumque mens nostra trahatur affectus. Carnis amor spiritus amore superatur. Desiderium desiderio 101 restinguitur. Quidquid inde minuitur, hinc crescit. Quin potius semper ingemina, et dicito super lectulum tuum: « In noctibus quaesivi quem dilexit anima mea . Mortificate ergo, inquit Apostolus, membra vestra quae sunt super terram » . Unde et ipse postea confidenter aiebat: « Vivo autem, jam non ego, vivit vero in me Christus » . Qui mortificat membra sua, et in imagine perambulat, non timet dicere: « Factus sum sicut uter in pruina » . Quidquid in me fuit humoris libidinis excoctum est; Et: « Infirmata sunt in jejunio genua mea; » Et: « oblitus sum manducare panem meum. A voce gemitus mei adhaesit os meum carni meae » . Esto cicada noctium. Lava per singulas noctes lectum tuum, lacrymis tuis stratum riga. Vigila, et sis sicut passer in solitudine. Psalle spiritu, psalle et sensu: « Benedic, anima mea, Dominum, et ne obliviscaris omnes retributiones ejus: qui propitiatur cunctis iniquitatibus tuis: Qui sanat omnes infirmitates tuas, et redimit ex corruptione vitam tuam » . Et quis nostrum ex corde dicere potest: « Quia cinerem tanquam panem manducabam, et potionem meam cum fletu miscebam » . An non flendum est, non gemendum, cum me rursus serpens invitat ad illicitos cibos? Cum de paradiso Virginitatis ejectos, tunicis vult vestire pelliceis, quas Elias ad paradisum rediens, projecit in terram? Quid mihi et voluptati, quae brevi perit? quid cum hoc dulci et mortifero carmine sirenarum? Nolo te illi subjacere sententiae, qua in hominem est illata damnatio: « In doloribus, et in anxietatibus paries » . Mulieris lex ista est, non mea: « Et ad virum conversio tua. » Sit conversio illius ad maritum, quae virum non habet Christum. Et ad extremum, « morte morieris. » Finis iste conjugii; meum propositum sine sexu est. Habeant nuptae suum tempus, et titulum. Mihi virginitas in Maria dedicatur et Christo. Dicat aliquis: Et audes nuptiis detrahere, quae a Deo benedictae sunt? Non est detrahere nuptiis, cum illis virginitas 102 antefertur. Nemo malum bono comparat. Glorientur et nuptae, cum a virginibus sint secundae. « Crescite, ait, et multiplicamini, et replete terram » . Crescat et multiplicetur ille, qui impleturus est terram. Tuum agmen in coelis est. « Crescite et multiplicamini, » hoc expletur edictum post paradisum et nuditatem, et ficus folia, auspicantia pruriginem nuptiarum. Nubat, et nubatur ille, qui in sudore faciei comedit panem suum, cujus terra tribulos et spinas generat, et cujus herba sentibus suffocatur. Meum semen centenaria fruge foecundum est. « Non omnes capiunt verbum Dei, sed hi quibus datum est » . Alium eunuchum necessitas faciat, me voluntas. « Tempus amplexandi, et tempus abstinendi a complexibus: tempus mittendi lapides, et tempus colligendi » . Postquam de duritia nationum generati sunt filii Abrahae, coeperunt « sancti lapides volvi super terram » . Petranseunt quippe mundi istius turbines, et in curru Dei, rotarum celeritate volvuntur. Consuant tunicas, qui inconsutam desursum tunicam perdiderunt, quos vagitus delectat infantium, in ipso lucis exordio fletu lugentium quod nati sunt. Eva in paradiso virgo fuit: post pelliceas tunicas, initium sumpsit nuptiarum. Tua regio paradisus est. Serva quod nata es, et dic: « Revertere anima mea in requiem tuam » . Et ut scias virginitatem esse naturae, nuptias post delictum: virgo nascitur caro de nuptiis, et in fructu reddens, quod in radice perdiderat. « Exiet virga de radice Jesse, et flos de radice ejus ascendet » . Virga Mater est Domini, simplex, pura, sincera, nullo extrinsecus germine cohaerente, et ad similitudinem Dei unione foecunda. Virgae flos Christus est, dicens: « Ego flos campi, et lilium convallium » . Qui et in alio loco, lapis praedicatur abscissus de monte sine manibus » , significante Propheta, virginem nasciturum esse de Virgine. Manus quippe accipiuntur pro opere nuptiarum, ut ibi: « Sinistra ejus sub capite meo, et dextera illius amplexabitur me » . In hujus sensus congruit 103 voluntatem etiam illud, quod animalia, quae in Arcam Noe bina inducuntur, immunda sunt: impar enim numerus est mundus. Et Moyses et Jesus Nave nudis in sanctam Terram pedibus jubentur incedere. Et discipuli sine calceamentorum onere, et vinculis pellium ad praedicationem novi Evangelii destinantur: Et milites, vestimentis Jesu sorte divisis, caligas non habebant quas tollerent. Nec enim poterat habere Dominus, quod prohibuerat servis. Laudo nuptias, laudo conjugium, sed quia mihi virgines generant: lego de spinis rosam, de terra aurum, de concha margaritam. Nunquid qui arat, tota die arabit? Nonne et laboris sui fruge laetabitur? Plus honorantur nuptiae, quando quod de illis nascitur plus amatur. Quid invides mater filiae? Tuo lacte nutrita est, tuis educata visceribus, in tuo adolevit sinu. Tu illam virginem sedula pietate servasti. Indignaris, quod noluit militis esse uxor, sed regis? Grande tibi beneficium praestitit. Socrus Dei esse coepisti. « De Virginibus, inquit Apostolus, praeceptum Domini non habeo » . Cur? Quia et ipse ut esset virgo, non fuit imperii, sed propriae voluntatis. Neque enim audiendi sunt, qui eum uxorem habuisse confingunt, cum de continentia disserens et suadens perpetuam castitatem, intulerit: « Volo autem omnes esse sicut meipsum » . Et infra: « Dico autem innuptis et viduis: Bonum est illis, si sic permaneant, sicut et ego. » Et in alio loco: « Nunquid non habemus potestatem circumducendi mulieres, sicut et caeteri Apostoli » . Quare ergo non habet Domini de Virginitate praeceptum? Quia majoris est mercedis, quod non cogitur, et offertur. Quia, si fuisset Virginitas imperata, nuptiae videbantur ablatae: et durissimum erat contra naturam cogere, Angelorumque vitam 104 ab hominibus extorquere, et id quodam modo damnare, quod conditum est. Alia fuit in veteri Lege felicitas. Ibi dicitur: « Beatus qui habet semen in Sion, et domesticos in Jerusalem. » Et: « maledicta sterilis, quae non pariebat » . Et: « filii tui sicut novellae olivarum, in circuitu mensae tuae » . Et repromissio divitiarum. Et, « non erit infirmus in tribubus tuis » . Nunc dicitur, ne te lignum arbitreris aridum: habes locum pro filiis et filiabus in coelestibus sempiternum. Nunc benedicuntur pauperes, et Lazarus diviti praefertur in purpura. Nunc qui infirmus est, fortior est. Vacuus erat orbis: et ut de typicis taceam, sola erat benedictio liberorum. Propterea et Abraham jam senex Cethurae copulatur: et Jacob mandragoris redimitur: et conclusam vulvam in Ecclesiae figuram Rachel pulchra conqueritur. Paulatim vero increscente segete, messor immissus est. Virgo Elias, Eliscus virgo, virgines multi filii Prophetarum. Jeremiae dicitur: « Et tu ne accipias uxorem » . Sanctificatus in utero, captivitate propinqua, uxorem prohibetur accipere. Aliis verbis idipsum Apostolus loquitur: « Existimo hoc bonum esse propter instantem necessitatem, quoniam bonum est homini sic esse » . Quae est ista necessitas, quae aufert gaudia nuptiarum? « Tempus breviatum est: Reliquum est, ut et qui habent uxores, sic sint quasi non habeant » . In proximo est Nabuchodonosor. Promovit se leo de cubili suo. Quo mihi superbissimo regi servitura conjugia? Quo parvulos, quos Propheta complorat, dicens: « Adhaesit lingua lactentis ad faucem ipsius in siti. Parvuli postulaverunt panem, et qui frangeret eis, non erat » . Inveniebatur ergo, ut diximus, in viris tantum hoc continentiae bonum, et in doloribus jugiter Eva parturiebat. Postquam vero Virgo 105 concepit in utero, et peperit nobis puerum, « cujus principatus in humeros ejus » , Deum, fortem, patrem futuri saeculi, soluta maledictio est. Mors per Evam: vita per Mariam. Ideoque et ditius virginitatis donum fluxit in feminas, quia coepit a femina. Statim ut filius Dei ingressus est super terram, novam sibi familiam instituit, UT QUI AB ANGELIS adorabatur in coelo, haberet Angelos et in terris. Tunc Holofernis caput, Judith continens amputavit . Tunc Aman, qui interpretatur iniquitas, suo combustus est igni . Tunc Jacobus et Joannes relicto patre, rete, navicula, secuti sunt Salvatorem; affectum sanguinis et vincula saeculi, et curam domus pariter relinquentes. Tunc primum auditum est: « Qui vult venire post me, abneget semetipsum: et tollat crucem suam, et sequatur me. » Nemo enim miles cum uxore pergit ad praelium. Discipulo ad sepulturam patris ire cupienti, non permittitur . Vulpes foveas habent, et volucres coeli nidos, ubi requiescant: Filius autem hominis, non habet ubi caput suum reclinet . Ne forsitan contristeris, si anguste manseris. « Qui sine uxore est, sollicitus est quae Domini sunt, quomodo placeat Domino. Qui autem cum uxore est, sollicitus est quae sunt mundi; quomodo placeat uxori. Divisa est mulier, et Virgo. Quae non est nupta, cogitat quae sunt Domini, ut sit sancta corpore et spiritu » . Nam quae nupta est, cogitat quae sunt mundi, quomodo placeat viro. Quantas molestias habeant nuptiae, et quot sollicitudinibus vinciantur, in eo libro quem adversus Helvidium de beatae Mariae perpetua Virginitate edidimus, puto breviter expressum. Nunc eadem replicare perlongum esset; et si cui placet, de illo potest haurire fonticulo. Verum ne penitus videar omisisse: 106 nunc dicam, quod cum Apostolus sine intermissione orare nos jubeat, et qui in conjugio debitum solvit, orare non possit: aut oramus semper, et virgines sumus: aut orare desinimus, ut conjugio serviamus. « Et si nupserit, inquit, virgo, non peccat: Tribulationem tamen carnis habebunt hujusmodi » . Et in principio libelli praefatus sum, me de angustiis nuptiarum, aut nihil omnino, aut pauca dicturum: et nunc eadem admoneo, ut si tibi placet scire quot molestiis virgo libera, quot uxor astricta sit, legas Tertullianum ad amicum Philosophum, et de Virginitate alios libellos, et beati Cypriani volumen egregium, et Papae Damasi super hac re, versu, prosaque composita; et Ambrosii nostri quae nuper scripsit ad Sororem opuscula. In quibus tanto se effudit eloquio, ut quidquid ad laudes virginum pertinet, exquisierit, expresserit, ordinarit. Nobis diverso tramite incedendum. Virginitatem non tantum efferimus, sed servamus. Nec sufficit scire, quod bonum est, nisi custodiatur attentius quod electum est: quia illud judicii est, hoc laboris: et illud commune cum pluribus, hoc cum paucis. « Qui perseveraverit, inquit usque in finem, hic salvus erit » . Et, « multi vocati, pauci vero electi » . Itaque obtestor te coram Deo, et Christo Jesu, et electis Angelis ejus ut custodias quae coepisti, ne vasa templi Domini, quae solis Sacerdotibus videre concessum est, facile in publicum proferas; ne sacrarium Dei quisquam profanus aspiciat. Oza Arcam, quam non licebat tangere, attingens, subita morte prostratus est. Neque enim vas aureum, et argenteum tam carum Deo fuit, quam templum corporis virginalis. Praecessit umbra, nunc veritas est. Tu quidem simpliciter loqueris, et ignotos 107 quosque blanda non despicis, sed aliter vident impudici oculi. NON NORUNT animae pulchritudinem considerare, sed corporum Ezechias thesaurum Dei monstrat Assyriis: sed Assyrii non debuerunt videre, quod cuperent. Denique frequentibus bellis Judaea convulsa, vasa primum Domini capta atque translata sunt. Inter epulas et concubinarum greges Balthasar potat in phialis. Ne declines aurem tuam in verba malitiae. Saepe enim indecens aliquid loquentes, tentant mentis arbitrium, si libenter audias virgo quod dicitur, si ad ridicula quaeque solvaris, quidquid dixeris, laudant; quidquid negaveris, negant: facetam vocant et sanctam, et in qua nullus sit dolus: Ecce vere ancilla Christi, dicentes: ecce tota simplicitas. Non ut illa horrida, turpis, rusticana, terribilis, et quae ideo forsitan maritum non habuit, quia invenire non potuit. Naturali ducimur malo. Adulatoribus nostris libenter favemus, et quanquam nos respondeamus indignos, et calidus rubor ora perfundat; attamen ad laudem suam intrinsecus anim laetatur. Sponsa Christi arca est Testamenti, intrinsecus et extrinsecus deaurata, custos legis Domini. Sicut in illa nihil aliud fuit, nisi tabulae Testamenti, ita et in te nullus sit extrinsecus cogitatus. Super hoc propitiatorium quasi super Cherubim, sedere vult Dominus. Mittit discipulos suos, ut in te sicut in pullo asinae sedeat, curis te saecularibus solvat, ut paleas et lateres Aegypti derelinquens, Moysen sequaris in eremo, et terram repromissionis introeas. Nemo sit qui prohibeat, non mater, non soror, non cognata, non germanus: Dominus te necessariam habet. Quod si voluerint impedire, timeant flagella Pharaonis, qui populum Dei ad colendum cum nolens dimittere, passus est ea quae scripta sunt. Jesus ingressus in Templum, ea quae Templi non erant, projecit. Deus enim zelotes est, et non vult Patris domum fieri speluncam latronum, Alioquin ubi aera numerantur, ubi sunt caveae columbarum, et simplicitas enecatur, ubi in pectore virginali saecularium 108 negotiorum cura aestuat, statim velum Templi scinditur; sponsus consurgit iratus, et dicit: Relinquetur vobis domus vestra deserta . Lege Evangelium, et vide quomodo Maria ad pedes Domini sedens, Marthae studio praeferatur. Et certe Martha sedulo hospitalitatis officio, Domino atque discipulis ejus convivium praeparabat, cui Jesus, « Martha, inquit, Martha, sollicita es, et turbaris erga plurima: pauca autem necessaria sunt, ut unum: Maria bonam partem elegit, quae non auferetur ab ea » , Esto et tu Maria, cibis praeferto doctrinam. Sorores tuae cursitent, et quaerant quomodo Christum hospitem suscipiant. Tu semel saeculi onere projecto, sede ad pedes Domini, et dic: « Inveni eum, quem quaerebat anima mea: tenebo eum, et non dimittam » : et ille respondeat: « Una est columba mea, perfecta mea: una est matri suae, electa genitrici suae » , coelesti videlicet Jerusalem. In oratione ad Deum loquimur, etc.--Semper te cubiculi tui secreta custodiant, semper tecum sponsus ludat intrinsecus. Oras, loqueris ad Sponsum: legis, ille tibi loquitur: et cum te somnus oppresserit, veniet post parietem, et mittet manum suam per foramen, et tanget ventrem tuum: et expergefacta consurges, et dices: « Vulnerata caritate ego sum » : et rursus ab eo audies, « Hortus conclusus soror mea sponsa: hortus conclusus, fons signatus » . Cave ne domum exeas, et velis videre filias regionis alienae, quamvis fratres habeas Patriarchas, et Israel parente laeteris: Dina egressa corrumpitur. Nolo te Sponsum quaerere per plateas. Nolo te circumire angulos civitatis, dicas licet: « Surgam, et circumibo civitatem, et in foro, et in plateis quaeram quem dilexit anima mea » ; et interroges: « Num quem dilexit anima mea, vidistis » ? nemo tibi respondere dignabitur. Sponsus in plateis non potest inveniri. « Arcta, et angusta via est, quae ducit ad vitam » . Denique sequitur: « Quaesivi eum, et non inveni, vocavi eum, et non respondit mihi » . Atque utinam non invenisse sufficiat! Vulneraberis, nudaberis, et gemebunda narrabis: « Invenerunt me custodes, qui circumeunt civitatem: percusserunt me, et vulneraverunt me, tulerunt theristrum 109 meum mihi » . Si autem hoc exiens patitur illa, quae dixerat: « Ego dormio, et cor meum vigilat » . Et, « fasciculus stactes fratruelis meus mihi, in medio uberum meorum commorabitur; » quid de nobis fiet, quae adhuc adolescentulae sumus; quae sponsa intrante cum sponso, remanemus extrinsecus? Zelotypus est Jesus, non vult ab aliis videri faciem tuam. Excuses licet, atque causeris, obducto velamine ora contexi, et quaesivi te ibi, et dixi: « Annuntia mihi, quem dilexit anima mea: ubi pascis, ubi cubas in meridie, ne quando efficiar sicut operta super greges sodalium tuorum » : indignabitur, tumebit, et dicet: « Si non cognoveris teipsam, o pulchra inter mulieres, egredere tu in vestigiis gregum, et pasce haedos tuos in tabernaculis pastorum. » Sis licet pulchra, et inter omnes mulieres species tua diligatur a Sponso, nisi te cognoveris, et omni custodia servaveris cor tuum: nisi oculos juvenum fugeris, egredieris de thalamo meo, et pasces haedos, qui statuendi sunt a sinistris. Itaque, mi Eustochium, filia, domina, conserva, germana audi Isaiam loquentem: « Populus meus intra cubiculum tuum. Claude ostium tuum, abscondere pusillum aliquantulum, donec transeat ira Domini » . Foris vagentur virgines stultae, tu intrinsecus esto cum Sponso; quia si ostium clauseris, et secundum Evangelii praeceptum in occulto oraveris Patrem tuum, veniet, et pulsabit, et dicet: « Ecce ego sto ante januam, et pulso. Si quis mihi aperuerit, introibo et coenabo cum eo, et ipse mecum » , et tu statim sollicita, respondebis: « Vox fratruelis mei pulsantis : Aperi mihi soror mea, proxima mea, columba mea, perfecta mea » . Nec est ut dicas: « Despoliavi me tunica mea, quomodo induam illam? lavi pedes meos, quomodo inquinabo eos? » Illico consurge, et aperi, ne te remorante, pertranseat, 110 et postea conqueraris, et dicas: « Aperui ego fratrueli meo, fratruelis meus pertransivit. » Quid enim necesse est, ut cordis tui ostia clausa sint sponso? Pateant Christo, claudantur diabolo, secundum illud. « Si spiritus potestatem habentis ascenderit super te, ne dimiseris locum tuum » . Daniel in coenaculo suo manebat in superioribus fenestras apertas ad Jerusalem habuit. Et tu habeto apertas fenestras, sed unde lumen introeat, unde videas civitatem Domini. Ne aperias illas fenestras, de quibus dicitur: « Intravit mors per fenestras vestras » . Inanis gloria fugienda. --Illud quoque tibi vitandum est cautius, ne inanis gloriae ardore capiaris. « Quomodo, inquit Jesus, potestis credere, gloriam ab hominibus accipientes » ? Vide quale malum sit, quod qui habuerit, non potest credere. Nos vero dicamus: « Quoniam gloriatio mea tu es » . Et: « Qui gloriatur, in Domino glorietur » . Et: « Si adhuc hominibus placerem, Christi servus non essem » . Et: « Mihi autem absit gloriari, nisi in cruce Domini nostri Jesu Christi, per quem mihi mundus crucifixus est, et ego mundo. » Et illud: « In te laudabimur tota die, in Domino laudabitur anima mea » . Cum facis eleemosynam, Deus solus videat. Cum jejunas, laeta sit facies tua. Vestis nec satis munda, nec sordida, et nulla diversitate notabilis; ne ad te obviam praetereuntium turba consistat, et digito monstreris. Frater est mortuus, sororis est corpusculum deducendum: cave ne dum haec saepius facis, ipsa moriaris. Nec satis religiosa velis videri, nec plus humilis quam necesse est, ne gloriam fugiendo quaeras. Plures enim paupertatis, misericordiae, atque jejunii arbitros declinantes, HOC IPSO CUPIUNT placere, quod placere contemnunt: et mirum in modum laus, dum vitatur, appetitur. Caeteris perturbationibus quibus hominis mens gaudet, aegrescit, sperat et metuit, 111 plures invenio extraneos. Hoc vitio pauci admodum sunt qui caruerint: et ille est optimus, qui quasi in pulchro corpore, rara naevorum sorde respergitur. Neque vero moneo, ne de divitiis glorieris, ne de generis nobilitate te jactes, ne te caeteris praeferas. Scio humilitatem tuam: scio te ex affectu dicere: « Domine, non est exaltatum cor meum, neque elati sunt oculi mei » . Novi apud te, et apud matrem tuam, superbiam, per quam diabolus cecidit, penitus locum non habere. Unde ad te super ea scribere superfluum sit. Stultissimum quippe est docere, quod noverit ille quem doceas. Sed ne hoc ipsum tibi jactantiam generet, quod saeculi jactantiam contempsisti; ne cogitatio tacita subrepat, ut quia in auratis vestibus placere desisti, placere coneris in sordidis: et si quando in conventum fratrum veneris vel sororum, humilies sedeas, scabello te causeris indignam. Vocem ex industria, quasi confecta jejuniis, non tenues; et deficientis imitata gressum, humeris innitaris alterius. Sunt quippe nonnullae exterminantes facies suas, ut appareant hominibus jejunantes: quae statim ut aliquem viderint, ingemiscunt, demittunt supercilium, et operta facie, vix unum oculum, liberant ad videndum. Vestis pulla, cingulum sacceum, et sordidis manibus pedibusque, venter solus, quia videri non potest, aestuat cibo. His quotidie Psalmus ille canitur: « Dominus dissipabit ossa hominum sibi placentium » . Aliae virili habitu, veste mutata, erubescunt esse feminae quod natae sunt, crinem amputant, et impudenter erigunt facies eunuchinas. Sunt quae ciliciis vestiuntur, et cucullis fabrefactis, ut ad infantiam redeant, imitantur noctuas et bubones. Sed ne tantum videar disputare de 112 feminis, viros quoque fuge, quos videris catenatos, quibus feminei contra Apostolum crines, hircorum barba, nigrum pallium, et nudi in patientia frigoris pedes. Haec omnia argumenta sunt diaboli. Talem olim Antimum, talem nuper Sophronium Roma congemuit. Qui postquam nobilium introierunt domus, et deceperunt mulierculas oneratas peccatis, semper discentes, et nunquam ad scientiam veritatis pervenientes, tristitiam simulant; et quasi longa jejunia, furtivis noctium cibis protrahunt. Pudet dicere reliqua, ne videar potius invehi, quam monere. Sunt alii qui ideo Presbyteratum et Diaconatum ambiunt, ut mulieres licentius videant. Omnis his cura de vestibus, si bene oleant, si pes, laxa pelle, non folleat. Crines calamistri vestigio rotantur; digiti de annulis radiant: et ne plantas humidior via aspergat, vix imprimunt summa vestigia. Tales cum videris, sponsos magis aestimato quam Clericos. Quidam in hoc omne studium vitamque posuerunt, ut matronarum nomina, domos, moresque cognoscant. Ex quibus unum, qui hujus artis est princeps, breviter strictimque describam: quo facilius magistro cognito, discipulos recognoscas. Cum sole festinus exurgit; salutandi ei ordo disponitur; viarum compendia requiruntur, et pene usque ad cubicula dormientium, senex importunus ingreditur. Si pulvillum viderit, si mantile elegans, si aliquid domesticae suppellectilis, laudat, miratur, attrectat, et se his indigere conquerens, non tam impetrat, quam extorquet: quia singulae metuunt Veredarium urbis offendere. Huic inimica castitas, inimica jejunia: prandium nidoribus probat et altili geranopepa, quae vulgo pipizo nominatur. 113 Os barbarum et procax, et in convicia semper armatum. Quocumque te verteris, primus in facie est. Quidquid novum insonuerit, aut auctor, aut exaggerator est famae. Equi per horarum momenta mutantur, tam nitidi, tamque feroces, ut Thracii regis illum putes esse germanum. Variis callidus hostis pugnat insidiis. Sapientior erat coluber omnibus bestiis, quas creaverat Dominus super terram. Unde et Apostolus: Non, inquit, ignoramus ejus astutias. NEC AFFECTATAE SORDES, nec exquisitae munditiae conveniunt Christiano. Si quid ignoras, si quid de Scripturis dubitas, interroga eum, quem vita commendat, excusat aetas, fama non reprobat; qui possit dicere, « Desponsavi enim vos uni viro, virginem castam exhibere Christo » . Aut si non est qui possit exponere, MELIUS EST ALIQUID nescire secure, quam cum periculo discere. Memento, quia in medio laqueorum ambulas: et multae veteranae virgines castitatis indubitatae in ipso mortis limine coronam perdidere de manibus. Si quae ancillulae sunt comites propositi tui, ne erigaris adversus eas, ne infleris ut domina. Unum sponsum habere coepistis, simul psallitis, Christi simul corpus accipitis, cur menda diversa sit? Provocentur et aliae. Honor virginum sit invitatio caeterarum. Quod si aliquam senseris infirmiorem in fide, suscipe, consolare, blandire, et pudicitiam illius fac lucrum tuum. Si qua simulat, fugiens servitutem, huic aperte Apostolum lege: « Melius est nubere, quam uri » . Eas autem virgines et viduas, 114 quae otiosae et curiosae domos circumeunt matronarum, quae rubore frontis attrito, parasitos vincunt mimorum, quasi quasdam pestes abjice. « Corrumpunt mores bonos confabulationes pessimae » . Nulla illis nisi ventris cura est, et quae ventri sunt proxima. Istiusmodi hortari solent, et dicere: Mi catella, rebus tuis utere, et vive dum vivis: et nunquid filiis tuis servas? Vinosae atque lascivae, quidvis mali insinuant, ac ferreas quoque mentes ad delicias emolliunt. « Et cum luxuriatae fuerint in Christo, nubere volunt, habentes damnationem, quod primam fidem irritam fecerunt » . Nec tibi diserta multum velis videri, aut Lyricis festiva carminibus, metro ludere. Non delumbem matronarum salivam delicata secteris, quae nunc strictis dentibus, nunc labiis dissolutis, balbutientem linguam in dimidiata verba moderantur, rusticum putantes omne quod nascitur. Adeo illis adulterium etiam linguae placet: « Quae enim communicatio luci ad tenebras? Qui consensus Christo cum Belial » ? Quid facit cum Psalterio Horatius? cum Evangeliis Maro? cum Apostolo Cicero? Nonne scandalizatur frater, si te viderit in idolio recumbentem? Et licet omnia munda mundis, et nihil rejiciendum, quod cum gratiarum actione percipitur: tamen simul bibere non debemus calicem Christi, et calicem daemoniorum. Referam tibi meae infelicitatis historiam. Cum ante annos plurimos domo, parentibus sorore, cognatis, et quod his difficilius est, consuetudine lautioris cibi, propter coelorum me regna 115 castrassem, et Jerosolymam militaturus pergerem, Bibliotheca, quam mihi Romae summo studio ac labore confeceram, carere omnino non poteram. Itaque miser ego lecturus Tullium, jejunabam. Post noctium crebras vigilias, post lacrymas, quas mihi praeteritorum recordatio peccatorum ex imis visceribus eruebat, Plautus sumebatur in manus . Si quando in memetipsum reversus, Prophetas legere coepissem, sermo horrebat incultus; et quia lumen caecis oculis non videbam, non oculorum putabam culpam esse, sed solis. Dum ita me antiquus serpens illuderet, in media ferme Quadragesima medullis infusa febris, corpus invasit exhaustum: et sine ulla requie sic infelicia membra depasta est, ut ossibus vix haererem. Interim parantur exequiae, et vitalis animae calor, toto frigescente jam corpore, in solo tantum tepente pectusculo palpitabat: Cum subito raptus in spiritu, ad tribunal judicis pertrahor; ubi tantum luminis, et tantum erat ex circumstantium claritate fulgoris, ut projectus in terram, sursum aspicere non auderem. Interrogatus de conditione, Christianum me esse respondi. Et ille qui praesidebat: Mentiris, ait, Ciceronianus es, non Christianus: ubi enim thesaurus tuus, ibi et cor tuum . Illico obmutui, et inter verbera conscientiae magis igne torquebar, illum mecum versiculum reputans: « In inferno autem quis confitebitur tibi » ? Clamare tamen coepi, et ejulans dicere: Miserere mei, Domine, miserere mei. Haec vox inter flagella resonabat. Tandem ad praesidentis genua provoluti qui astabant, precabantur, ut veniam tribueret adolescentiae, et errori locum poenitentiae commodaret, exacturus deinde cruciatum, si Gentilium litterarum libros aliquando legissem. Ego qui in tanto constrictus articulo, vellem etiam majora promittere, dejerare coepi, et nomen ejus obtestans, dicere, Domine, si unquam habuero codices saeculares, si legero, te negavi. In haec sacramenti verba dimissus, revertor 116 ad superos; et mirantibus cunctis, oculos aperto tanto lacrymarum imbre perfusos, ut etiam, incredulis fidem facerem ex dolore. Nec vero sopor ille fuerat, aut vana somnia, quibus saepe deludimur. Testis est tribunal illud, ante quod jacui, testis judicium triste, quod timui: ita mihi nunquam contingat in talem incidere quaestionem. Liventes fateor habuisse me scapulas, plagas sensisse post somnum, et tanto dehinc studio divina legisse, quanto non ante mortalia legeram. Avaritiae tibi quoque vitandum est malum, non ut aliena non appetas sed quo tua, quae tibi sunt aliena, non serves. « Si in alieno, inquit, fideles non fuistis, quod vestrum est, quis dabit vobis » ? Aliena nobis auri argentique sunt pondera, nostra possessio spiritalis est: de qua alibi dicitur: « Redemptio animae viri, propriae divitiae . Nemo potest duobus dominis servire: aut enim unum odiet, et alterum amabit; aut unum patietur, et alterum contemnet. Non potestis Deo servire, et mammonae » , id est « divitiis. » Nam gentili Syrorum lingua, Mammona divitiae nuncupantur. COGITATIO VICTUS, spinae sunt fidei. Radix avaritiae, cura gentilium. At dicis: Puella sum delicata, et quae manibus meis laborare non possim. Si ad senectam venero, si aegrotare coepero, quis mei miserebitur? Audi Apostolis loquentem Jesum: « Ne cogitetis in corde vestro, quid manducetis: neque corpori vestro, quid induamini. Nonne anima plus est quam esca, et corpus plus quam vestimentum? Respicite volatilia caeli, quoniam non serunt, neque metunt, neque congregant in horrea, et Pater vester coelestis pascit illa » . Si vestis defuerit, lilia proponantur. Si esurieris, audias beatos pauperes et esurientes. Si aliquis te afflixerit dolor, legito: « Propter hoc complaceo mihi in infirmitatibus meis. » Et, « datus est mihi stimulus carnis meae, angelus Satanae, qui me colaphizet » , extollar. Laetare in omnibus judiciis Dei. « Exultaverunt enim filiae Judae in omnibus Judiciis tuis, Domine. » Illa tibi semper in ore vox resonet: « Nudus exivi de 117 utero matris meae, nudus redeam » . Et: « Nihil intulimus in hunc mundum, neque auferre quid possumus. » At nunc plerasque videas armaria vestibus stipare, tunicas mutare quotidie, et tamen tineas non posse superare. Quae religiosior fuerit, unum exterit vestimentum, et plenis arcis pannos trahit. Inficiuntur membranae colore purpureo. Aurum liquescit in litteras, gemmis codices vestiuntur, et nudus ante fores earum Christus emoritur. Cum manum egenti porrexerint, buccinant. Cum ad agapen vocaverint, praeco conducitur. Vidi nuper nobilissimam mulierum Romanarum in Basilica Beati Petri, semiviris antecedentibus, propria manu, quo religiosior putaretur, singulos nummos dispertire pauperibus. Interea anus quaedam annis pannisque obsita praecucurrit, ut alterum nummum acciperet: ad quam cum ordine pervenisset, pugnus porrigitur pro denario, et tanti criminis reus sanguis effunditur. Radix omnium malorum est avaritia, ideoque ab Apostolo idolorum servitus appellatur. Quaere primum regnum Dei, et haec omnia apponentur tibi. Non occidet fame animam justam Dominus. « Junior fui, et senui, et non vidi justum derelictum, neque semen ejus quaerens panem » . Elias corvis ministrantibus pascitur. Vidua Sareptana, ipsa cum filiis nocte moritura, Prophetam pascit esuriens: et mirum in modum capsace completo, qui alendus venerat, alit. Petrus Apostolus inquit: « Argentum, et aurum non habeo, quod autem habeo, hoc tibi do. In nomine Domini Jesu surge, et ambula » . At nunc multi, licet sermone taceant, opere loquuntur: Fidem et misericordiam non habeo: quod autem habeo, argentum et aurum, hoc tibi non do. « Habentes autem victum et vestitum, his 118 contenti sumus » . Audi Jacob, quid sua oratione postulet: « Si fuerit Dominus meus mecum, et servaverit me in via hac, per quam ego iter facio, et dederit mihi panem ad manducandum, et vestitum ad vestiendum » . Tantum necessaria deprecatus est: et post annos viginti dives dominus, et ditior pater, ad terram revertitur Chanaan. Infinita de Scripturis exempla suppetunt, quae avaritiam doceant esse fugiendam. Verum quia nunc ex parte de ea dicitur quid ante non plures annos Nitriae gestum sit, referemus. Quidam ex fratribus parcior magis quam avarior, et nesciens triginta argenteis Dominum venditum, centum solidos, quos lino texendo acquisierat, moriens dereliquit. Initum est inter Monachos consilium quid facto opus esset. Alii pauperibus distribuendos esse dicebant: alii dandos Ecclesiae: nonnulli parentibus remittendos. Macarius vero, et Pambo, et Isidorus, et caeteri, quos Patres vocant, Sancto in eis loquente Spiritu, decreverunt infodiendos esse cum domino suo, dicentes: « Pecunia tua tecum sit in perditionem » . Nec hoc crudeliter quisquam putet factum: tantus cunctos per totam Aegyptum terror invasit, ut unum solidum dimisisse, sit criminis. Et quoniam Monachorum fecimus mentionem, et te scio libenter audire, quae sancta sunt, aurem paulisper accommoda. Tria sunt in Aegypto genera Monachorum. Unum, Coenobitae, quod illi Sauses gentili lingua vocant, nos in commune viventes possumus appellare. Secundum, Anachoretae, qui soli habitant per deserta; et ab eo quod procul ab hominibus recesserint, nuncupantur. Tertium genus est, quod Remoboth dicunt, deterrimum 119 atque neglectum, et quod in nostra provincia aut solum, aut primum est. Hi bini vel terni, nec multo plures simul habitant, suo arbitratu ac ditione viventes: et de eo quod laboraverint, in medium partes conferunt, ut habeant alimenta communia. Habitant autem quam plurimum in urbibus et castellis: et quasi ars sit sancta, non vita, quidquid vendiderint, majoris est pretii. Inter hos saepe sunt jurgia: quia suo viventes cibo, non patiuntur se alicui esse subjectos. Revera solent certare jejuniis; et rem secreti, victoriae faciunt. Apud hos affectata sunt omnia; laxae manicae, caligae follicantes, vestis crassior , crebra suspiria; visitatio Virginum, detractio Clericorum: et si quando dies festus venerit, saturantur ad vomitum. Coenobitae. --His igitur quasi quibusdam pestibus exterminatis, veniamus ad eos qui plures sunt, et in commune habitant, id est, quos vocari Coenobitas diximus. Prima apud eos confoederatio est, obedire majoribus, et quidquid jusserint, facere. Divisi sunt per decurias atque centurias, ita ut novem hominibus decimus praesit. Et rursus decem praepositos sub se centesimus habeat. Manent separati sejunctis cellulis. Usque ad horam nonam, ut institutum est, nemo pergit ad alium, exceptis his Decanis, quos diximus, ut si cogitationibus forte quis fluctuat, illius consoletur alloquiis. Post horam nonam in commune concurritur, Psalmi resonant, Scripturae recitantur ex more. Et completis orationibus, cunctisque residentibus, medius, quem Patrem vocant, incipit disputare. Quo loquente, tantum silentium fit, ut nemo alium respicere, nemo audeat excreare. Dicentis laus in fletu est audientium. Tacite volvuntur per ora lacrymae, et ne in singultus quidem erumpit dolor. Cum vero de regno Christi, et de futura beatitudine, et de gloria coeperit annuntiare ventura, videas cunctos moderato suspirio, et oculis ad coelum levatis, intra se dicere: « Quis dabit mihi pennas sicut columbae, et volabo, et requiescam » ? Post haec concilium solvitur, et unaquaeque decuria cum suo parente pergit ad mensas, 120 quibus per singulas hebdomadas vicissim ministrant. Nullus in cibo strepitus est; nemo comedens loquitur. Vivitur pane, legumini bus et oleribus, quae sale solo condiuntur. Vinum tantum senes accipiunt, quibus cum parvulis saepe fit prandium, ut aliorum fessa sustentetur aetas, aliorum non frangatur incipiens. Dehinc consurgunt pariter, et hymno dicto, ad praesepia redeunt: ibi usque ad vesperam cum suis unusquisque loquitur, et dicit: Vidistis illum et illum? quanta in ipso sit gratia? quantum silentium? quam moderatus incessus? Si infirmum viderint, consolantur: si in Dei amore ferventem, cohortantur ad studium. Et quia nocte extra orationes publicas in suo cubili unusquisque vigilat, circumeunt cellulas singulorum; et aure apposita, quid faciant, diligenter explorant. Quem tardiorem deprehenderint, non increpant: sed dissimulato quod norunt, eum saepius visitant: et prius incipientes, provocant magis orare quam cogunt. Opus diei statum est: quod Decano redditum, fertur ad Oeconomum, qui et ipse per singulos menses Patri omnium cum magno tremore reddit rationem. A quo etiam cibi cum facti fuerint, praegustantur: et quia non licet dicere cuiquam: Tunicam et sagum textaque juncis strata non habeo, ille ita universa moderatur, ut nemo quid postulet, nemo dehabeat. Si quis vero coeperit aegrotare, transfertur ad exedram latiorem, et tanto senum ministerio confovetur, ut nec delicias urbium, nec matris quaerat affectum. Dominicis diebus orationi tantum et lectionibus vacant: quod quidem et omni tempore completis opusculis faciunt. Quotidie aliquid de Scripturis discitur. Jejunium totius anni aequale est, excepta Quadragesima, in qua sola conceditur districtius vivere. A Pentecoste coenae mutantur in prandia: quo et traditioni Ecclesiasticae satisfiat, et ventrem cibo non onerent duplicato. Tales Philo Platonici sermonis imitator: tales Josephus, Graecus Livius, in secunda Judaicae captivitatis historia Essenos refert. Verum quia nunc de Virginibus scribens, 121 pene superfluum de Monachis disputavi, ad tertium genus veniam, quos Anachoretas vocant; qui et de Coenobiis exeuntes, excepto pane et sale, ad deserta nihil perferunt amplius. Hujus vitae auctor Paulus, illustrator Antonius: et ut ad superiora conscendam, princeps Joannes Baptista fuit. Talem vero virum Jeremias quoque Propheta describit, dicens: « Bonum est viro cum portaverit jugum ab adolescentia sua. Sedebit solitarius, et tacebit, quoniam sustulit super se jugum, et dabit percutienti se maxillam: saturabitur opprobriis, quia non in sempiternum abjiciet Dominus » . Horum laborem et conversationen in carne non carnis, alio tempore, si volueris, explicabo. Nunc ad propositum redeam, quia de avaritia disserens, ad Monachos veneram. Quorum tibi exempla proponens, non dico aurum atque argentum, et caeteras opes, sed ipsam terram et coelum despiciens, et Christo copulata cantabis: « Pars mea Dominus. » Post haec quanquam Apostolus orare nos semper jubeat, ET SANCTIS etiam ipse sit somnus oratio, sic tamen divisas orandi horas debemus habere, ut si forte aliquo fuerimus opere detenti, ipsum nos ad officium tempus admoneat. Horam tertiam, sextam, nonam, diluculum quoque et vesperam, nemo est qui nesciat. Nec cibi sumantur, nisi oratione praemissa: nec recedatur a mensa, nisi referatur Creatori gratia. Noctibus bis terque surgendum, revolvenda quae de Scripturis memoriter retinemus. Egredientes de hospitio, armet oratio: regredientibus de platea, oratio occurrat antequam sessio: nec prius corpusculum requiescat, quam anima pascatur. Ad omnem actum, ad omnem incessum manus pingat Domini crucem. Nulli detrahas, nec adversus filium matris tuae ponas scandalum. Tu quae es, ut alienum servum judices? « Suo Domino stat, aut cadit. Stabit autem: potens est enim Dominus statuere illum » . Nec si biduo triduoque jejunaveris, putes te non jejunantibus esse meliorem. Tu jejunas, et irasceris: ille comedit, et fronte blanditur. Tu vexationem mentis et ventris esuriem rixando digeris : ille moderatius alitur, et Deo gratias agit. Unde quotidie clamat Isaias: « Non tale jejunium elegi, dicit Dominus » . Et iterum: 122 « In diebus jejuniorum vestrorum inveniuntur voluntates vestrae, et omnes qui sub vestra potestate sunt, stimulatis. In judiciis et litibus jejunatis, et percutitis pugnis humilem » . Ut quid mihi jejunatis? Quale illud potest esse jejunium, cujus iram non dicam nox occupat, sed luna integram derelinquit? Te ipsam considerans, NOLI IN ALTERIUS ruina, sed in tuo opere gloriari. Exempla malorum. Meliorum exempla sectanda. --Nec illarum tibi exempla proponas, quae carnis curam facientes, possessionum reditus, et quotidianas domus impensas supputant. Neque enim undecim Apostoli Judae proditione sunt fracti: nec Phygelo, et Alexandro facientibus naufragium, caeteri a cursu fidei substiterunt. Nec dicas, illa et illa suis rebus fruitur; honoratur ab hominibus; fratres ad eam conveniunt et sorores. Nunquid ideo virgo esse desiit? Primo dubium est, an virgo sit talis. « Non enim quomodo videt homo, videt Deus. Homo videt in facie, Deus autem videt in corde » . Dehinc etiam si corpore virgo est, spiritu virgo sit, nescio. Apostolus autem ita virginem definivit: Ut sit sancta corpore et spiritu . Ad extremum habeat sibi gloriam suam. Vincat Pauli sententiam, deliciis fruatur et vivat. Nos meliorum exempla sectemur. Propone tibi beatam Mariam, quae tantae exstitit puritatis, ut Mater Domini esse mereretur. Ad quam cum Angelus Gabriel in viri specie descendisset, dicens: Ave gratia plena, Dominus tecum , consternata et perterrita, respondere non potuit. Nunquam enim a viro fuerat salutata. Denique nuntium discit et loquitur. Et quae hominem formidabat, cum Angelo fabulatur intrepida. Potes et tu esse Mater Domini. Accipe tibi tomum magnum, novum, et scribe in eo stilo hominis: velociter spolia detrahe: et postquam accesseris ad Prophetissam, et conceperis in utero, et pepereris filium, dic. « A timore tuo, Domine, concepimus, et doluimus, et peperimus spiritum salvationis tuae, quem fecimus super terram » . Tunc et filius tuus tibi respondebit, et dicet: Ecce mater mea, et fratres mei . Et mirum in modum ille, quem in latitudine pectoris tui paulo ante descripseras, quem in novitate cordis stilo rignaveras; postquam spolia ex hostibus receperit, postquam denudaverit principatuset 123 potestates, et affixerit eas cruci, conceptus adolescit, et major effectus sponsam te incipit habere de matre. GRANDIS LABOR, sed grande praemium, esse quod Martyres, esse quod Apostoli, esse quod Christus est. Quae quidem universa tunc prosunt, cum in Ecclesia fiunt: cum in una domo Pascha celebramus; si Arcam ingredimur cum Noe; si pereunte Jericho, Rahab meretrix justificata nos continet. Caeterum virgines, quales apud diversas haereses, et quares apud impurissimum Manichaeum esse dicuntur, scorta sunt existimandae, non virgines. Si enim corporis earum auctor est diabolus, quomodo possunt honorare plasmationem hostis sui? Sed quia sciunt virginale vocabulum gloriosum, sub ovium pellibus lupos tegunt. Christum mentitur Antichristus; et turpitudinem vitae falso nominis honore convestiunt. Gaude soror, gaude filia, gande mi virgo: quia quod aliae simulant, tu vere esse coepisti. Haec omnia quae digessimus, dura videbuntur ei, quae non amat Christum. Qui autem omnem saeculi pompam pro purgamento habuerit; et vana duxerit universa sub sole, ut Christum lucrifaciat; qui commortuus est Domino suo, et consurrexit, et crucifixit carnem cum vitiis et concupiscentiis, libere proclamabit: « Quis nos separabit a caritate Dei ? an tribulatio? an angustia? an persecutio? an fames? an nuditas? an periculum? an gladius? » Et iterum: « Certus sum, quia neque mors, neque vita, neque Angelus, neque Principatus, neque Potestates, neque instantia, neque futura, neque fortitudo, neque excelsum, neque profundum, neque alia creatura poterit nos separare a caritate Dei, quae est in Christo Jesu Domino nostro » . Dei Filius pro nostra salute, hominis factus est filius. Novem mensibus in utero ut nascatur exspectat, fastidia sustinet, cruentus egreditur, pannis involvitur, blanditiis delinitur : et ille pugillo mundum includens, praesepis continetur angustiis. Taceo quod usque ad triginta annos ignobilis, parentum paupertate contentus est: verberatur, et tacet: crucifigitur, et pro crucifigentibus deprecatur. « Quid igitur retribuam Domino pro omnibus quae retribuit mihi? Calicem salutaris accipiam, et nomen Domini invocabo. 124 Pretiosa est in conspectu Domini, mors Sanctorum ejus » . Haec est sola DIGNA RETRIBUTIO, cum sanguis sanguine compensatur; et redempti cruore Christi, pro redemptore libenter occumbimus. Quis sanctorum sine certamine coronatus est? Abel justus occiditur; Abraham uxorem periclitatur amittere. Et ne in immensum volumen extendam, quaere et invenies singulos adversa perpessos. Solus in deliciis Salomon fuit, et forsitan ideo corruit. « Quem enim diligit Dominus, corripit . Castigat autem omnem filium quem recipit » . Nonne melius est brevi tempore dimicare, ferre vallum, arma sumere, lassescere sub lorica, et postea gaudere victorem, quam impatientia unius horae servire perpetuo? Nihil amantibus DURUM EST, nullus difficilis cupienti labor est. Respice quanta Jacob pro Rachel pacta uxore sustinuit. « Et servivit, inquit Scriptura, Jacob pro Rachel annis septem. Et erant in conspectu ejus quasi dies pauci, quia amabat illam » . Unde et ipse postea memorat: In die urebar aestu, et gelu nocte . Amemus et nos Christum, ejusque semper quaeramus amplexus, et facile videbitur omne difficile; brevia putabimus universa quae longa sunt; et jaculo illius vulnerati, per horarum momenta dicemus: « Heu me, quia peregrinatio mea prolongata est a me. . Non sunt enim condignae passiones hujus temporis ad futuram gloriam, quae revelabitur in nobis . Quia tribulatio patientiam operatur, patientia autem probationem, probatio autem spem, spes autem non confundit » . Quando tibi grave videtur esse quod sustines, Pauli secundam Epistolam ad Corinthios lege: « In laboribus plurimum; in carceribus abundantius; in plagis supra modum; in mortibus frequenter. A Judaeis quinquies quadragenas una minus accepi: ter virgis caesus sum: semel lapidatus sum: ter naufragium feci: nocte et die in profundo maris fui. In itineribus saepius, periculis fluminum, periculis latronum, periculis ex genere, periculis ex gentibus, periculis in civitate, periculis in deserto, periculis in mari, periculis in falsis fratribus: in laboribus, in miseriis, in vigiliis multis, in fame et siti, in jejuniis plurimis, in frigore et nuditate » . Quis nostrum saltem 125 minimam portionem de catalogo harum sibi potest vindicare virtutum? Ob quae ille postea confidenter aiebat: « Cursum consummavi, fidem servavi. Superest mihi corona justitiae, quam retribuet mihi in illa die Dominus justus judex » . Si cibus insulsior fuerit, contristamur: et putamus Deo nos aliquod praestare beneficium, cum aquatius vinum bibimus. Calix frangitur, mensa subvertitur; verbera resonant, et aqua tepidior sanguine vindicatur. « Regnum coelorum vim patitur, et violenti rapiunt illud » . Nisi vim feceris, coelorum regna non capies. Nisi pulsaveris importune, panem non accipies Sacramenti. AN NON TIBI VIDETUR VIOLENTIA, cum caro cupit esse quod Deus est: et illuc unde Angeli corruerunt, Angelos judicatura conscendit? Merces Virginum et pudicitiae. --Egredere quaeso paulisper de carcere, et praesentis laboris ante oculos tuos tibi pinge mercedem, quam nec oculus vidit, nec auris audivit, nec in cor hominis ascendit. Qualis erit illa dies, cum tibi Maria Mater Domini choris occurret comitata Virgineis? cum post Rubrum mare, submerso cum suo exercitu Pharaone, tympanum tenens Maria soror Aaron in sua manu, praecinet responsuris: « Cantemus Domino, gloriose enim honorificatus est: equum et ascensorem projecit in mare » . Tunc Thecla in tuos laeta volabit amplexus. Tunc et ipse sponsus occurret, et dicet: « Surge, veni proxima mea, speciosa mea, columba mea, quia ecce hyems transivit, pluvia abiit sibi » . Tunc et Angeli mirabuntur, et dicent: « Quae est ista prospiciens quasi diluculum, speciosa ut luna, electa ut sol » ? Videbunt te filiae, et laudabunt reginae, et concubinae praedicabunt. Hinc et alius castitatis chorus occurret: Sara cum nuptis veniet: filia Phanuelis Anna cum viduis. Erunt in diversis gregibus carnis et spiritus matres tuae. Laetabitur illa, quod genuit: exultabitur ista, quod docuit. Tunc vere super asinam Dominus ascendet, et coelestem ingreditur Jerusalem. Tunc parvuli, de quibus in Isaia Salvator effatur: « Ecce ego, et pueri mei, quos mihi dedit Deus » , palmas victoriae sublevantes, consono ore cantabunt: « Osanna in excelsis: Benedictus qui venit in nomine Domini, osanna in excelsis » . Tunc centum 126 quadraginta quatuor millia in conspectu throni et seniorum tenebunt citharas, et cantabunt Canticum novum. Et nemo poterit dicere Canticum illud, nisi numerus definitus. « Hi sunt qui cum mulieribus se non coinquinaverunt: Virgines enim permanserunt. Hi sunt qui sequuntur agnum quocumque vadit » . Quotiescumque te vana saeculi delectaverit ambitio: quoties in mundo aliquid videris gloriosum, ad paradisum mente transgredere: esse incipe quod futura es, et audies a sponso tuo: « Pone me sicut umbraculum in corde tuo; sicut signaculum in brachio tuo » , et corpore pariter ac mente munita clamabis, et dices: « Aquae multae non potuerunt extinguere caritatem, et flumina non operient eam » .
|
(Ps. 44. 11) (Ps. 26. 13) (Gen. 19. 17) (Matth. 24) (Joan. 8. 44) (Joan. 3. 8) (Cant. 1. 4) (Gen. 2. 44) (Cant. 3. 6. et 8. 5) (Dominam quippe vocare
debeo sponsam Domini mei) (Hebr. 13) (Genes. 19) (Isai. 34) (Ephes. 6. 12) (Ps. 90. 5. 6) (4. Reg. 6. 16) (Ps. 123. 7) (Ibid. 2) (2. Cor. 4) (Galat. 5) (1. Petr. 5) (Ps.
103. 20) (Abdiae.
4) (Isai. 14.
13) (Ps. 81. 6. 7) (2. Cor. 3. 3) (Rom. 7. 24) (Amos. 5. 2) (Amos. 8. 13) (Matth. 5. 28) (Isai. 47) (Ps. 44. 10) (Psal. 117.
9) (Ps. 41. 12) (Ps. 136. 8) (1. Cor. 104) (Cant. 1. 3) (1 Tim 5. 6) (1. Tim. 5. 23) (Ephes. 5. 18) (Rom. 14. 21) (Gen. 9. 21) (Exod. 32.
6) (Genes. 19) (4. Reg. 19. 5 et 6) (4. Reg. 4. 40) (4. Reg. 6. 22) (1. Cor. 6. 13) (Philipp. 3) (Job. 4) (Ibid. 38. 3) (Ezech. 16. 4) (Psal. 50. 5) (Rom. 14. 20) (Jerem.
3) (Prov. 6. 27. 28) (Cant. 1. 6) (Philipp. 1. 23) (Ose.
7. 4) (Luc. 24. 32) (Psal. 118) (Cant. 3. 1) (Coloss.
3. 5) (Galat. 2. 20) (Psal. 118. 83) (Ps. 101. 6) (Psal. 101. 1. et seqq) (Ps. 101. 10) (Gen. 3. 16) (Genes. 1. 28) (Matth. 19. 11) (Eccles.
3. 5) (Zach. 9. 16) (Ps. 124. 7) (Isai. 11. 1) (Cant. 2. 1) (Dan. 2) (Cant. 2) (1. Cor. 7. 25) (1. Cor.
7. 8) (Ibid.
9. 5) (Esai. 10) (Ps. 127) (Isai. 56) (Jerem. 16. 2) (1. Cor. 7. 26) (Ibid. 19) (Thren. 4. 4) (Isai. 9. 6) (Judith. 13) (Esther. 15) (Matth. 8) (Luc. 9.
58) (I Cor. 7. 31. et seqq) (1. Cor. 7.
28) (Matth. 24. 13) (Ibid. 20. 16. et 22.
14) (quia palma vitiorum est
honesta polluere) (Matth.
15. 38) (Luc. 10. 41. et seqq) (Cant. 3. 4) (Ibid.
6. 8) (Cant. 4. 12) (Ibid. 3. 2) (Ibid. 3) (Matth. 7. 14) (Cant. 5. 6) (Ibid. v. 7) (Cant. 5.
2) (Cant. 1. 6. juxt. LXX) (aliud enim aetatis, aliud meriti, aliud religionis,
hoc caritatis est nomen) (Isai. 26) (Apoc. 3. 20) (Cant. 5, 2) (Eccl. 10. 4) (neque enim manere
poterat in humili) (Jer. 9. 21) (Joan. 5) (Psal. 3. 4) (2. Cor. 10.
17) (Galat. 1. 10) (Psal. 33) (Psal. 130. 1) (Psal. 52. 6) (de mei ordinis
hominibus loquor) (2. Cor. 11. 2) (1 Cor. 7. 9) (1. Cor. 15. 33) (1. Tim. 5. 11. 12) (2. Cor. 6. 14) (quod dictu quoque incredibile
sit) (Matth. 6. 21) (nam caedi me jusserat) (Ps. 6. 6) (hoc enim et publicae leges
puniunt) (Luc. 16. 12) (Prov. 13) (Matth. 6. 24) (Matth. 5. 25. 26) (1. Cor. 12 30. 7) (Job. 1. 21) (nomen
taceo, ne Satyram putes) (Ps. 36. 25) (Act. 3. 6) (1. Tim. 6.
8) (Gen. 28.
20) (et
suo, si Christus annuerit volumini reservatur) (nam in eodem loco circiter quinque millia divisis
cellulis habitabant) (Act. 8.
10) (Ps. 54. 7) (Thren. 27. et seqq.) (Rom. 14.
4) (Isai. 58. 5) (Ibid. v. 3) (1. Reg. 16) (1. Cor. 7. 34) (Luc. 1. 28) (Isa. 26) (Marc. 3. 34) (Rom. 8. 35. et seqq.) (Psal. 115. 4. 5. 6) (Prov. 3. 12) (Genes. 29.
20) (Gen. 31. 40) (Ps. 119. 2) (Rom. 8. 18) (Ibid. 5. 3. 4) (2. Cor. 11) (2. Tim. 4. 7. 8) (Matth. 11. 12) (Exod. 15. 1) (Cant. 1. 10. 11) (Ibid. 6. 9) (Isai. 8. 18) (Joan. 12. 13) (Apoc. 14. 4) (Cant. 8. 6) (Ibid. v. 7)
|
[al. homini ] [al. Deo ] [al. praebeant ] [ al. Piget ] [al. arguit. ] [al. habuere ] [al. honore ] [al. staturi ] [al. additur et dicentis ] [al. nostras ] [Mss. librant ] [al. manibus ] [al. hostis ] [al. exerit ] [ut usu nosse perfacile est] [al. teterrimum ] [Mss. grossior ] [Leg. Tacitae ] [Aliquot Mss. cubiculo
] [Ms. quis ] [al. detegis ] [al. Christi
] [al. deridetur ] [al. flagellat ] [al. proficiscens ]
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | |
Hieronymus Stridonensis
| 23 |
EPISTOLA XXIII. AD MARCELLAM, De exitu Leae. 1. 2. 3. 4.
|
Leae religiosissimae feminae mortem cum Consulis designati, qui sub idem tempus obierat, morte comparat, ostendens quantum discrimen sit inter Sanctorum et Ethnicorum exitus.
|
Cum hora ferme tertia hodiernae diei, septuagesimum secundum Psalmum, id est, tertii libri principium legere coepissemus; et docere cogeremur, tituli ipsius partem ad finem secundi libri, partem ad principium tertii libri pertinere: quod scilicet, « defecerunt hymni David, filii Jesse, » finis esset prioris: « Psalmus » vero « Asaph » principium sequentis; et usque ad eum locum pervenissemus, in quo justus loquitur: « Si dicebam, narrabo sic, ecce generationem filiorum tuorum praevaricatus sum » ; quod in Latinis codicibus non ita habemus expressum: repente nobis nuntiatum est sanctissimam Leam exisse de corpore. Ibique ita te palluisse conspexi, ut vere aut pauca, aut nulla sit anima, quae fracto vase testaceo, non tristis erumpat. Et tu quidem, non quod futuri incerta esses, dolebas; sed quod triste funeri obsequium non dedisses. Denique in mediis fabulis , rursum didicimus, reliquias ejus jam Ostiam fuisse delatas. Quaeras, quo pertineat ista replicatio? 127 Respondebo tibi verbis Apostoli, « multum per omnem modum. » Primum, quod universorum gaudiis prosequenda sit, quae calcato diabolo, coronam jam securitatis accepit. Secundo, ut ejus vita breviter explicetur. Tertio, ut designatum Consulem, de suis socculis detrahentem, esse doceamus in tartaro. Et quidem conversationem Leae nostrae, quis possit digno allevare praeconio? Ita eam totam ad Dominum fuisse conversam, ut Monasterii princeps, mater virginum fieret: post mollitiem vestium sacco membra trivisse: insomnes orationibus duxisse noctes: et comites suas plus exemplo docuisse quam verbis. Humilitatis fuit tantae tamque subjectae, ut quondam domina plurimorum ancilla omnium putaretur: nisi quod eo Christi magis esset ancilla, dum domina hominum non putatur. Inculta vestis, vilis cibus, neglectum caput: ita tamen, ut cum omnia faceret, ostentationem fugeret singulorum, ne reciperet in praesenti saeculo mercedem suam. Nunc igitur pro brevi labore aeterna beatitudine fruitur; excipitur Angelorum choris, Abrahae sinibus confovetur, et cum paupere quondam Lazaro, divitem purpuratum, et non palmatum Consulem, sed atratum, stillam digiti minoris cernit inquirere. O quanta rerum mutatio! Ille, quem ante paucos dies dignitatum omnium culmina praecedebant, qui, quasi de subjectis hostibus triumpharet, Capitolinas ascendit arces, quem plausu quodam et tripudio populus Romanus excepit, ad cujus interitum urbs universa commota est, nunc desolatus, et nudus, non in lacteo coeli palatio, ut uxor mentitur infelix, sed in sordentibus tenebris continetur. Haec vero quam unius cubiculi secreta vallabant, quae pauper videbatur, et tenuis, cujus vita putabatur amentia, Christum sequitur, et dicit: « Quaecumque audivimus, ita et vidimus in civitate Dei nostri » , et reliqua. Quapropter moneo, et flens gemensque contestor, ut dum hujus mundi viam currimus, non duabus tunicis, id est, duplici vestiamur fide: non calceamentorum 128 pellibus, mortuis videlicet operibus, praegravemur: non divitiarum nos pera ad terram premat: non virgae, id est, potentiae saecularis quaeratur auxilium: non pariter, et Christum velimus habere, et saeculum; sed pro brevibus, et caducis, aeterna succedant: et cum quotidie praemoriamur, IN CAETERIS NON nos perpetuos existimemus, ut possimus esse perpetui.
|
(Psal. 72. 15) (Psal. 47. 9) (secundum
corpus loquor)
|
[al. narravero ] [ Colloquiis ] [al. saeculis ] [al. hominis ]
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | |
Hieronymus Stridonensis
| 24 |
EPISTOLA XXIV. AD EAMDEM MARCELLAM, De laudibus Asellae. 1. 2. 3. 4. 5.
|
Asellam Virginem, quae Romae veluti in eremo solitariam vitam sanctissime degeret, laudat apud Marcellam, a qua de illius sanctitate audierat.
|
Nemo reprehendat, quod in Epistolis aliquos aut laudamus, aut carpimus; cum, et in arguendis malis, sit correptio caeterorum, et in optimis praedicandis, bonorum ad virtutem studia concitentur. Nudiustertius de beatae memoriae Lea aliqua dixeramus: illico pupugit animum, et mihi venit in mentem, non debere nos tacere de Virgine, qui de secundo ordine castitatis locuti sumus. Igitur Asellae nostrae vita breviter explicanda est; cui quaeso ne hanc Epistolam legas: gravatur quippe laudibus suis: sed his potius quae adolescentulae sunt, legere dignare, ut ad exemplum ejus se instituentes, conversationem illius, perfectae vitae normam arbitrentur. Praetermitto, quod in matris utero benedicitur ei, antequam nascatur: quod in phiala nitentis vitri, et omni speculo purioris, patri virgo traditur per quietem. Quod adhuc infantiae involuta pannis, et vix annum decimum aetatis excedens, honore futurae beatitudinis consecratur. Sit gratiae omne, quod ante laborem fuit: licet Deus praescius futurorum, et Jeremiam sanctificet in utero; et Joannem in alvo matris faciat 129 exultare; et Paulum ante constitutionem mundi, separet in Evangelium Filii sui. Ad ea venio, quae post duodecimum annum sudore proprio elegit, arripuit, tenuit, coepit, implevit. Unius cellulae clausa angustiis, latitudine Paradisi fruebatur. Idem terrae solum, et orationis locus exstitit et quietis. Jejunium pro ludo habuit, inediam pro refectione. Et cum eam non vescendi desiderium, sed humana confectio ad cibum traheret, pane, et sale, et aqua frigida concitabat magis esuriem, quam restinguebat. Et quia pene oblitus sum, quod in principio debui dicere: Cum primum hoc propositum arripuit, aurum colli sui, quod quidem Murenulam vulgus vocat; quod scilicet metallo in virgulas latescente, quaedam ordinis flexuosi catena contexitur, absque parentibus vendidit; et tunicam fusciorem, quam a matre impetrare non poterat, induta, pio negotiationis auspicio, se repente Domino consecravit, ut intelligeret universa cognatio, non posse aliud ei extorqueri, quae jam saeculum damnasset in vestibus. Sed, ut dicere coeperamus, ita se semper moderate habuit, et intra cubiculi sui secreta custodivit, ut nunquam pedem proferret in publicum, nunquam viri nosset alloquium. Et quod magis sit admirandum, sororem virginem amaret potius, quam videret. Operabatur manibus suis, sciens scriptum esse: « Qui non operatur, non manducet » . Sponso aut orans loquebatur, aut psallens. Ad Martyrum limina pene invisa properabat. Et cum gauderet proposito suo, in eo vehementius exultabat, quod se nullus cognosceret. Cumque per omnem annum, jugi jejunio pasceretur, biduo triduoque sic permanens, tum vero in Quadragesima navigii sui vela tendebat, omnes pene hebdomadas vultu laetante conjungens. Et quod impossibile forsitan est hominibus ad credendum, Deo autem praestante possibile est, ita ad quinquagenariam pervenit aetatem, ut non doleret stomachum, non viscerum cruciaretur injuria; non sicca humus jacentia membra confringeret; non sacco asperata 130 cutis foetorem aliquem situmque contraheret: sed sana corpore, anima sanior, solitudinem putaret esse delicias, et in urbe turbida, inveniret eremum Monachorum. Et haec quidem tu melius nosti, a qua pauca didicimus; et cujus oculis durities de genibus camelorum in illo sancto corpusculo prae orandi frequentia obcalluisse perspecta est. Nos quod scire possumus, explicamus. Nihil illius severitate jucundius, nihil jucunditate severius, nihil suavitate tristius, nihil tristitia suavius. Ita pallor in facie est, ut quum continentiam indicet, non redoleat ostentationem. Sermo silens, et silentium loquens. Nec citus, nec tardus incessus. Idem semper habitus. Neglecta mundities, et inculta veste, cultus ipse sine cultu. Sola vitae suae aequalitate promeruit, ut in Urbe pompae, lasciviae, deliciarum, in qua humilem esse miseria est, et boni eam praedicent, et mali detrahere non audeant. Viduae eam imitentur et virgines, maritae colant, noxiae timeant, suspiciant Sacerdotes.
|
(2. Thess. 3. 10)
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | ||
Hieronymus Stridonensis
| 25 |
EPISTOLA XXV. AD EAMDEM MARCELLAM, De decem Nominibus Dei.
|
Decem Nomina, quibus apud Hebraeos Deus vocatur, Marcellae id ab se postulanti, explicat.
|
Nonagesimum Psalmum legens, in eo loco quo scribitur: « Qui habitat in adjutorio Altissimi, in protectione Dei coeli commorabitur, » dixeram apud Hebraeos pro Deo coeli esse positum, SADDAI, quod Aquila interpretatur ἱκανὸν, quod nos robustum et sufficientem ad omnia perpetranda accipere possumus: unumque esse de decem Nominibus, quibus apud Hebraeos Deus vocatur. Illico studiosissime postulasti, ut tibi universa nomina cum sua interpretatione digererem. Faciam quod petisti. Primum Nomen Dei est EL, quod Septuaginta Deum, Aquila ἐτυμολογίαν, ejus exprimens ἰσχυρὸν, id est, fortem interpretatur. Deinde ELOIM et ELOE, quod et ipsum Deus dicitur. 131 Quartum SABAOTH, quod Septuaginta, virtutum, Aquila, exercituum, transtulerunt. Quintum ELION, quem nos excelsum, dicimus. Sextum ESER IEJE, quod in Exodo legitur: « Qui est, misit me. » Septimum ADONAI, quem nos Dominum generaliter appellamus. Octavum IA, quod in Deo tantum ponitur: et in ALLELUIA extrema quoque syllaba sonat. Nonum τετράγραμμον, quod ἀνεκφώνητον id est, ineffabile putaverunt, quod his litteris scribitur, JOD, HE, VAV, HE. Quod quidam non intelligentes propter elementorum similitudinem, cum in Graecis libris repererint, ΠΙΠΙ legere consueverunt. Decimum, quod superius dictum est, SADDAI, et in Ezechiel non interpretatum ponitur. Scire autem debemus quod ELOIM communis numeri sit, quod et unus Deus sic vocetur et plures, ad quam similitudinem coelum quoque appellatur et coeli, id est, SANAIM. Unde et saepe Interpretes variant, cujus rei exemplum nos in lingua nostra habere possumus: Athenas, Thebas, Salonas.
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | |||
Hieronymus Stridonensis
| 26 |
EPISTOLA XXVI. AD EAMDEM MARCELLAM, De quibusdam nominibus. 1. 2. 3. 4. 5.
|
Exponit cur nomina quaedam Hebraica sine interpretatione in Scripturarum Translationibus remanserint, et quid significent.
|
Nuper cum pariter essemus, non per Epistolam, ut ante consueveras, sed praesens ipsa quaesisti, quid ea verba, quae ex Hebraeo in Latinum non habemus 132 expressa, apud suos sonarent; curque sine interpretatione sint posita, ut est illud, Alleluia, Amen, Maran atha, Ephod, et caetera, quae in Scripturis respersa memorasti. Ad quod nos, quia dictandi angustia coarctamur, breviter respondemus, sive Septuaginta Interpretes, sive Apostolos id curasse, ut quoniam prima Ecclesia ex Judaeis fuerat congregata, nihil ad credentium scandalum innovarent: sed ita ut a parvo imbiberant, traderent. Postea vero quam in universas gentes, Evangelii dilatatus est sermo, non potuisse semel suscepta mutari. Licet et illud in libris suis, quos ἐξηγητικοὺς vocant, Origenes asserat, propter vernaculum linguae uniuscujusque idioma, non posse ita apud alios sonare, ut apud suos dicta sunt; et multo melius esse non interpretata ponere, quam vim eorum interpretatione tenuare. Igitur ALLELUIA exprimitur, Laudate Dominum, JA quippe apud hebraeos unum de decem Dei nominibus est. Et in illo Psalmo ubi legimus: « Laudate Dominum, quoniam bonus est Psalmus ; apud Hebraeos legitur, ALLELUIA CHI TOB ZAMMER. AMEN vero Aquila πεπιστωμένως exprimit, quod nos, fideliter, possumus dicere, ductum adverbium ex nomine fidei Amen Septuaginta γένοιτο, id est, fiat. Unde et in fine librorum fiat, fiat transtulerunt: quod in Hebraico legitur, AMEN AMEN, quo scilicet eo vere dicta quae sunt supra, confirmentur. Unde et Paulus asserit, non posse aliquem respondere Amen, id est, confirmare quae praedicata 133 sunt, nisi intellexerit, praedicationem. MARANATHA magis Syrum est quam Hebraicum, tametsi ex confinio utrarumque linguarum aliquid et Hebraeum sonet, et interpretetur, « Dominus noster venit; » ut sit sensus: « Si quis non amat Dominum Jesum Christum, anathema sit » , et illo completo, deinceps inferatur: « Dominus noster venit: » quod superfluum sit adversum eum odiis pertinacibus velle contendere, quem venisse jam constet. Vellem tibi aliquid et de Diapsalmate scribere, quod apud Hebraeos scribitur SELA: et de Ephod, et de eo quod in cujusdam Psalmi titulo habetur: Pro AIELETH, et caeteris istiusmodi; nisi et modum epistolici characteris excederem, et tibi aviditatem magis dilatae deberent facere quaestiones. Tritum quippe est proverbium: Ultroneas putere merces. Unde et nos de industria dicenda reticemus, ut avidius velis audire quae tacita sunt.
|
(Ps. 146. 1) (in quinque siquidem volumina,
Psalterium apud Hebraeos divisum est) (1. Cor. 16. 22)
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | ||
Hieronymus Stridonensis
| 27 |
EPISTOLA XXVII. AD EAMDEM MARCELLAM. 1. 2. 3.
|
Respondet iis, qui sibi obrectabant, quod quaedam ex novo Testamento jam recepta mutasset, et virginum cum viris consuetudinem vituperasset.
|
Omnia verba Scripturae divinitus inspirata. Vitiositas Codicum latinorum ad Graecam originem revocanda. --Post priorem Epistolam, in qua de Hebraeis verbis pauca perstrinxeram, ad me repente perlatum est, quosdam homunculos mihi studiose detrahere, cur adversum auctoritatem veterum, et totius mundi opinionem, aliqua in Evangeliis emendare tentaverim. Quos ego cum possem meo jure contemnere tamen ne nos superbiae, ut facere solent, arguant ita responsum habeant: Non adeo me hebetis fuisse cordis, et tam erasse rusticitatis ut aliquid de Dominicis verbis, aut corrigendum putaverim, aut non divinitus inspiratum; sed Latinorum 134 codicum vitiositatem, quae ex diversitate librorum omnium comprobatur, ad Graecam originem, unde et ipsi translata non denegant, voluisse revocare. Quibus si displicet fontis unda purissimi, coenosos rivulsos bibant; et diligentiam qua avium silvas, et concharum gurgites norunt, in Scripturis legendis abjiciant: sintque in hac re tantum simplices, ut Christi verba existiment rusticana, in quibus per tanta jam saecula, tantorum ingenia sudaverunt, ut rationem verbi uniuscujusque magis opinati sint, quam expresserint. Apostolum arguant imperitiae, qui ob multas litteras insanire dicatur. Scio te cum ista legeris, rugare frontem, et libertatem meam rursum seminarium timere rixarum; ac meum, si fieri potest, os digito velle comprimere, ne audeam dicere, quae alii facere non erubescunt. Rogo quid a nobis libere dictum est? Nunquid in lancibus idola caelata descripsi? nunquid inter epulas Christianas, virginalibus oculis Baccharum Satyrorumque complexus innexui: aut unquam aliquem amarior sermo pulsavit? Nunquid ex mendicis divites fieri doluimus? nunquid reprehendi haereditarias sepulturas? Unum miser locutus, quod virgines saepius deberent cum mulieribus esse, quam cum masculis, totius oculos urbis offendi, cunctorum digitis notor. « Multiplicati sunt super capillos capitis mei, qui oderunt me gratis, et factus sum eis in parabolam » : et tu putas me aliquid deinceps locuturum? Verum ne Flaccus de nobis rideat: « Amphora coepit Institui, currente rota, cur urceus exit? » revertimur ad nostros bipedes asellos; et illorum in aure buccinna magis quam cithara concrepamus. Illi legant, « spe gaudentes, tempori servientes: » nos legamus, « spe gaudentes, Domino servientes » . Illi adversus Presbyterum accusationem omnino putent recipiendam: nos legamus, « adversus Presbyterum accusationem ne receperis, nisi sub duobus, 135 aut tribus testibus: peccantes autem coram omnibus argue » . Illis placeat, « Humanus sermo et omni acceptione dignus: » nos cum Graecis, id est, cum Apostolo, qui Graece locutus est, erremus: « Fidelis sermo, et omni acceptione dignus. » Ad extremum illi gaudeant Gallicis Cantheriis; nos solutus vinculis, et in Salvatoris ministerium praeparatus Zachariae asellus ille delectet, qui postquam Domino terga praebuit, coepit Isaiae consonare vaticinio: « Beatus qui seminat secus omnem aquam, ubi bos et asinus calcant » .
|
(Asino quippe lyra superflue canit) (quam illi solam pro sanctitate
habent, piscatorum se discipulos asserentes, quasi
idcirco sancti sint, si nihil scierint) (Psal. 119) ( Horat. de Art. Poetic. ) (Rom. 12. 12 et 11) (1. Tim. 5. 19) (isai. 32. sec. LXX)
|
[al. unusquisque ]
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | |
Hieronymus Stridonensis
| 28 |
EPISTOLA XXVIII. AD EAMDEM MARCELLAM, De voce Diapsalma. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
|
Quid sit Sela, sive Diapsalma, interpretatur; tum Origenis Epistolam verbo ad verbum latine reponit, ut quid ille senserit de proposita quaestione Marcella uberius cognoscat.
|
Quae acceperis reddenda sunt cum foenore: fortisque dilatio usuram parturit. De Diapsalmate nostram sententiam flagitaras, Epistolae brevitatem causati sumus, et rem libri non posse explicari litteris praetexuimus. Verum quid prodest ad ἐργοδιώκτην meum? major tibi cupiditas silentio concitatur. itaque ne te diutius traham, habeto pauca pro pluribus. Quidam Diapsalma commutationem metri dixerunt esse; alii pausationem spiritus; nonnulli alterius sensus exordium. Sunt qui rythmi distinctionem: et quia Psalmi tunc temporis juncta voce ad organum canebantur, cujusdam musicae varietatis existiment silentium. Nobis nihil horum videtur; cum 136 Aquila, qui verborum Hebraeorum diligentissimus explicator est, SELA, hoc est, Diapsalma, quod ex Samech, Lamed, He scribitur, semper transtulerit: et inveniamus in Psalmorum quoque fine, Diapsalma positum, ut est illud in tertio: « Dentes peccatorum contrivisti: Domini est salus, et super populum tuum benedictio tua, sela, » Id est, « semper: » Et vigesimo tertio: « Quis est iste rex gloriae? Dominus virtutum ipse est rex gloriae, semper. » E contra in Psalmis multorum versuum penitus non inveniatur: in tricesimo videlicet sexto, et septuagesimo septimo, et in centesimo decimo octavo. Rursus nonus Psalmus distinguatur Cantico Diapsalmatis: cum utique si, ut quibusdam videtur, Diapsalma est initium silentii, Canticum silentii esse non possit. Ex quo animadvertimus hoc verbum superiora pariter inferioraque connectere, aut certe docere sempiterna esse quae dicta sunt; ut est illud in tertio: « Multi dicunt animae meae, non est salus ipsi in Deo suo, semper. » Et rursum: « Voce mea ad Dominum clamavi, et exaudivit me de monte sancto suo, semper. » Et in quarto: « Ut quid diligitis vanitatem et quaeritis mendacium? semper. » Et iterum, « Quae dicitis in cordibus vestris, et in cubilibus vestris compungimini, semper. » Et in Abacuc: « Deus ab Austro veniet, et Sanctus de monte Pharan, semper. » Et infra: « Juramenta tribubus, quae loquutus es, semper . Scire autem debemus apud Hebraeos in fine librorum, unum e tribus solere subnecti, ut aut AMEN scribant, aut SELA, aut SALOM, quod exprimit pacem. Unde et Salomon pacificus dicitur. igitur ut solemus nos completis opusculis ad distinctionem rei alterius sequentis, medium 137 interponere Explicit, aut Feliciter, aut aliquid istiusmodi: ita et Hebraei, ut quae scripta sunt roborentur, facere solent, ut dicant AMEN, aut in sempiternum, ut scribenda commemorent, et ponant SELA; aut transacta feliciter protestantur, pacem in ultimo subnotantes. Haec nos de intimo Hebraeorum fonte libavimus, non opinionum rivulos persequentes, neque errorum, quibus totus mundus repletus est, varietate perterriti: sed cupientes et scire et docere quae vera sunt. Quod si tibi non videtur onerosum, quid Origenes de Diapsalmate senserit, verbum interpretabor ad verbum, ut quia novitia musta contemnis, saltem veteris vini auctoritate ducaris. Saepe quaerens causas cur in quibusdam Psalmis interponatur Diapsalma, observavi diligentissime in Hebraeo, et cum Graeco contuli, invenique quia ubi lingua Hebraea SELA habet, Graeca vero semper, aut aliquid istiusmodi, ibi Septuaginta, et Theodotion, et Symmachus transtulerunt Diapsalma. Neque vero nocet exemplis affirmare quod dicimus. in septuagesimo quarto Psalmo, cujus principium est: « Confitebimur tibi Deus, confitebimur, et invocabimus nomen tuum; post illud, » ego confirmavi columnas ejus, » apud Septuaginta et Theodotionem, et Symmachum 138 est Diapsalma; pro quo apud Aquilam, « ponderavi columnas ejus, semper. » In Quinta autem Editione: « ego sum qui paravi columnas ejus, semper. » in Sexta vero: « ego firmavi columnas ejus jugiter. » Porro in Hebraico habet post AMUDA, quod est, columnas ejus, SELA. Et rursum in septuagesimo quinto, cujus principium est: « Notus in Judaea Deus; invenimus apud Septuaginta et Theodotionem, post « scutum et frameam, et bellum, Diapsalma. » Apud Symmachum, post « clypeum et gladium et bellum, » similiter Diapsalma. Pro quo apud Aquilam, post « clypeum et gladium et bellum, semper. » Apud Quintam Editionem, post « scutum et romphaeam et bellum, semper. » In Sexta vero, post « scutum et gladium et bellum, in finem. » Eratque rursum in Hebraico post UMALAMA, quod est, et bellum, SELA. Et in eodem Psalmo post illum locum, « ut salvos faciat mites terrae, Diapsalma: » 139 apud Symmachum similiter Diapsalma: et apud Aquilam, semper: necnon et apud Quintam. In Sexta vero, in finem. Et in Hebraico erat post ANIE ARES, quod est, mites terrae, SELA. Atque ita cum talem uniuscujusque Editionis opinionem reperissemus, haec annotavimus. Utrum autem cujusdam musicae cantilenae, aut rythmi immutationem, qui interpretati sunt Diapsalma, senserint, aliudve intellexerint, tuo judicio derelinquo. Hucusque Origenes, cujus nos maluimus in hac disputatione dumtaxat imperitiam sequi, quam stultam habere scientiam nescientium.
|
(Abac. 3)
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | ||
Hieronymus Stridonensis
| 29 |
EPISTOLA XXIX. AD EAMDEM MARCELLAM. De Ephod et Theraphim. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
|
Roganti Macellae, ut quid sibi vellet Ephod Bad in Regnorum Libro 1. sibi exponeret, satisfacit, addens quoque quid Theraphim significet in Judicum volumine.
|
Epistolare officium est de re familiari, aut de quotidiana conversatione aliquid scribere, et quodammodo absentes inter se praesentes fieri, dum mutuo quid aut velint, aut gestum sit, nuntiant: licet interdum confabulationis tale convivium, doctrinae quoque sale condiatur. Verum tu, dum tota in tractatibus occuparis, nihil mihi scribis, nisi 140 quod me torqueat, et Scripturas legere compellat. Denique heri famosissima quaestione proposita, postulasti, ut, quid sentirem, statim rescriberem. Quasi vero Pharisaecorum teneam cathedram, ut quotiescumque de verbis Hebraicis jurgium est, ego arbiter et litis sequester exposcar. Non sunt suaves epistolae, quae non placentam redoleant, quas non condit Apicius, in quibus nihil de magistrorum hujus temporis jure suffumat. Sed quia vector et internuntius sermonis nostri redire festinat, rem grandem celerius dicto, quam habeo: LICET DE SCRIPTURIS sanctis disputanti, non tam necessaria sint verba, quam sensus. Quod si eloquentiam quaeris , Demosthenes legendus, aut Tullius est: si Sacramenta divina, nostri codices, qui de Hebraeo in Latinum non bene resonant, pervidendi. in fronte Epistolae tuae posueras, Quid sibi velit, quod in Regnorum libro primo scriptum est. « Et Samuel puer serviebat ante conspectum Domini, cinctus Ephod bad, et diploidem habebat pusillam, quam fecerat ei mater sua: et afferebat ei de diebus in dies, cum ascenderet cum viro suo sacrificare sacrificium dierum » . Itaque quaeris quid sit EPHOD BAD, quo futurus Propheta praecingitur, utrumne zona, an, ut quidam putant, thuribulum, vel genus aliquod vestimenti sit. Et si vestis, quomodo ea praecingitur? et post ipsum Ephod, quare adjungitur ei bad? In sequentibus quoque legisse te scribis: « Venit homo Dei ad Eli, et dicit ei: Haec dicit Dominus: Manifeste ostendi me ad domum patris tui, ex omnibus tribubus Israel, cum essent in terra Aegypti servientes in domo Pharaonis, et elegi domum patris tui ex omnibus tribubus Israel mihi in sacerdotium, ut ascenderent ad altare meum, et incenderent incensum, et portarent Ephod » ; totumque libri ordinem prosecuta, etiam de illo loco exemplar sumpsisti, in quo Doec idumaeus jussu regis interfecit sacerdotes. « Et conversus, inquit Scriptura, Doec Syrus mortificavit ipse sacerdotes Domini: et occidit in illa die trecentos quinque viros , sive octoginta quinque, omnes qui portabant Ephod: 141 et Nob civitatem sacerdotum occidit in ore gladii a viro usque ad mulierem, ab infante usque ad nutrientem, et vitulum, et asinum, et ovem in ore gladii. Et salvatus est unus filius Abimelech filii Achitob; et nomen ei Abiathar, et fugit post David. » Non me teneo, quin problematis ordinem responsione praeveniam, ubi nunc legimus: « Et omnes portantes Ephod » : in Hebraeo habet, portantes Ephod bad. Hoc quare ita dixerim, in sequentibus disces. illud quoque quod sequitur addidisti: « Et factum est, cum fugeret Abiathar filius Abimelech ad David, et ipse cum David descendit in Ceila, habens Ephod in manu sua: et renuntiatum est Saul, quia venit David in Ceila » : ubi cum regis adventus et civitatis timeretur obsidio, dixit David ad Abiathar: « Defer Ephod Domini. » Haec sunt quae de Regnorum libro excerpta proponens, ad volumen Judicum transcendisti, in quo Micha de monte Ephraim scribitur mille centum argenti siclos matri, quos illa voverat, reddidisse; eamque sculptile inde fecisse et conflatile. Et addis haec post modicum vocari Ephod et Teraphim, cum utique si zona sit, aut vestimenti genus, sculptile atque conflatile esse non possit. Agnosco errorem pene omnium Latinorum putantium Ephod et Teraphim, quae postea nominantur, de hoc argento, quod Micha matri dederat, fuisse conflatum; cum Scriptura sic referat: « Et accepit mater ejus, » haud dubium quin Michae, « argentum et dedit illud conflatori, et fecit illud sculptile atque conflatile. Et fuit in domo Michae; et vir Micha, et domus ejus Dei; et fecit Ephod et Theraphim, et implevit manum unius de filiis suis, et factus est ei in sacerdotem » . Si autem putas ea quae superius appellata sunt sculptile atque conflatile, Ephod, et Theraphim deinceps nominari, disce esse non eadem. 142 Siquidem post matris idolum, quod dicitur sculptile atque conflatile, fecit Micha Ephod et Theraphim, sicut ex consequentibus approbatur. « Et responderunt quinque viri qui abierant considerare terram, et dixerunt ad fratres suos. Ecce nostis, quia est in domibus istis Ephod et Theraphim et sculptile atque conflatile » . Et post multa quae in medio praetermisisti: « Et ascenderunt, inquit, quinque viri, et illuc irruerunt, et sumpserunt sculptile atque conflatile, Ephod et Theraphim. Et sexcenti viri qui cincti erant vasis bellicis, ingressi sunt domum Michae, et sumpserunt sculptile atque conflatile, Ephod et Theraphim » . Coarguit igitur eorum opinionem, qui ut indissolubilem facerent quaestionem, Ephod, argenteum putaverunt. illud breviter attende, quod nunquam nisi in sacerdotio nominetur. Nam et Samuel qui illo cinctus refertur, Levites fuit, et Sacerdotes Nobe hoc dignitatis suae insigne portabant. Et quando David fugiens a Saul, venit ad Abimelech, et gladium postulavit, dicens: « Vide si est ad manum tuam lancea et gladius, quoniam gladium meum, et vasa mea non sustuli in manu mea: respondensque sacerdos dixit: Ecce gladius Goliath alienigenae, quem percussisti in valle Terebinthi, et hic involutus est vestimento post Ephod in sacrario » : utique Ephod conditum servabatur. Hoc quoque quod nunc posuimus, ubi sculptile atque conflatile legitur: licet idolum sit, tamen quia per errorem religio putabatur, ad venerationem ejus, sicut ad Dei ministerium , Ephod et Theraphim insigne conficitur. Theraphim quid sit, si spatium dictandi fuerit, prosequemur. Nunc interim de Ephod, ut coepimus, explicandum est. in Exodo ubi Moysi praecipitur, ut sacerdotalia jubeat fieri vestimenta, post caetera legitur: « Et hae stolae quas facient, 143 pectorale, et superhumerale, et tunicas κοσυμβωτάς, et cidarim, et cinctorium » . Ubi autem nos posuimus superhumelare, in Graeco ἐπωμιδα Septuaginta interpretes transtulerunt, quod scilicet super humeros istiusmodi veniat vestimentum. Deinde jungitur: « Et hi accipient aurum, et hiacynthum, et coccum, et purpuram, et byssum, et facient superhumerale de bysso retorta, opus textile varium. » Quid plura? totus Exodi liber hac vestium plenus est specie. Nam et in fine ejusdem voluminis scribitur: « Et fecit omnis sapiens in operibus stolas sanctorum, quae sunt Aaron sacerdotis, sicut Dominus praecepit Moysi. Et fecerunt superhumerale de auro, et hiacyntho, et purpura, et cocco, et bysso retorta. » Exod. 39. 1 et 2). Sed quia in Exodo hoc genus vestimenti praecipitur tantum ut fiat, et postea factum refertur, non tamen eo Aaron vestitur, in Levitico quomodo sacerdotalibus vestimentis indutus fuerit, explicatur. « Et applicuit Moyses Aaron, et filios ejus, et lavit eos aqua, et vestivit eum tunica, et cinxit eum zona, et vestivit eum ὑποδύτην » quod nos, subtunicalem, sive tunicam, qua subtus vestitus est, possumus interpretari. « Et imposuit ei superhumerale, » inquit, « et cinxit eum secundum facturam superhumeralis, et constrinxit eam in ipso » . Vides itaque hoc Aaron superhumerali cingi, quomodo Samuel Ephod bad illo, nescio quo, cingebatur. Sed ne te longius traham, hanc habe sententiam. Ubicumque in Septuaginta Interpretibus, hoc est, in codicibus nostris ἐπωμις, id est, superhumerale legitur, in Hebraeo scriptum est Ephod. Quod quare alibi interpretari voluerint, et alibi ininterpretatum relinquerint, non est mei judicii, cum hoc ipsum in pluribus fecerint: ut quae alibi aliter atque aliter expresserant, novissime translationis varietate lassati, ipsa Hebraea verba posuerint. Aquila autem id quod illi ὑποδύτην et ἐπωμίδα dixerunt, ἔνδυμα et ἐπένδυμα, id est, vestimentum et super vestimentum dixit. 144 Quod scilicet ἔνδυμα, quod Hebraeo sermone vocatur MAIL, subteriorem tunicam; ἐπένδυμα vero, id est, ἐπωμίς, quod Hebraice dicitur EPHOD, superius pallium significet, quo tota sacerdotalis protegatur ambitio. Quaeras forsitan, si Ephod sacerdotale sit pallium, quare in quibusdam locis addatur bar? Audiens bar, risum tenere non possum. Nam cum apud Hebraeos dicatur bad, ipsos quoque Septuaginta Interpretes sic transtulisse manifestum sit: ut pro bad, bar, scriberetur, error obtinuit: BAD autem Hebraica lingua linum dicitur, licet linum PHESTHA significantius exprimatur. Denique ubi nos legimus: « Et fac eis femorale lineum, ut operiant carnis turpitudines, a lumbis usque ad crura eorum » : In Hebraeo pro lineo, bad ponitur. Qua specie vir quoque ille qui Danieli monstratur, indutus est. « Et extuli oculos meos, et vidi: et ecce vir unus vestitus est baddim » , quo plurali numero, vestes lineae nuncupantur. Propterea autem Samuel et octoginta quinque viri sacerdotes, Ephod lineum portasse referuntur, quoniam Sacerdos magnus solus habebat licentiam Ephod non lineo vestiendi; verum auro, hiacyntho, purpura, cocco, byssoque contexto. Caeteri habebant Ephod, non illa varietate distinctum, et duodecim lapibus ornatum, qui in humero utroque residebant, sed lineum et simplex, et toto candore purissimum. Verum quia supra promiseram, me, si spatium dictandi fuisset, de Theraphim quoque breviter disserturum: nec quisquam interim interpellator advenit: Scito Theraphim ab Aquila μορφώματα interpretari, quas nos figuras sive figurationes possumus dicere. Nam in eo loco, quando Saul misit nuntios, ut acciperent David: et responderunt, vexari illum graviter, misit rursum dicens: « Afferte illum in lecto ad me, ut occidam illum: et venerunt nuntii, et ecce cenotaphia 145 in lecto » : pro cenotaphiis, in Hebraeo Theraphim, id est, μορφώματα posita sunt: et non jecur caprarum ut nostri codices habent, sed pulvillus de caprarum pelle consutus, qui intonsis pilis, caput involuti in lectulo hominis mentiretur. Ut autem utriusque sermonis veritatem pariter explicem, in Osee comminatur Deus, se a populo fornicante omnem gratiam ablaturum, dicens, quod « diebus multis sedebunt filii Israel sine Rege, et principe, sine sacrificio, sine altari, et sine sacerdotio, et manifestationibus » . Pro sacerdotio et manifestationibus, in Hebraeo est, sine Ephod, et sine Theraphim: sicut Theodotion et Symmachus transtulerunt. Ex quo intelligimus in Ephod, juxta Septuaginta quoque, qui sensum magis, quam verba interpretati sunt, sacerdotium interpretari; in Theraphim vero, id est, figurationibus vel figuris, varia opera, quae Theraphim vocantur, intelligi. Nam et in Exodo caeterisque locis, ubi describuntur vestes plumaria arte contextae, opus Cherubim, id est, varium atque depictum, esse factum describitur: ita tamen, ut VAU literam Cherubim non habeat: quia ubicumque cum hac littera scribitur, animalia magis quam opera significat. Juxta igitur hunc sensum et Micha cum veste sacerdotali, caetera quoque, quae ad sacerdotalia pertinent ornamenta, per Theraphim fecisse monstratur. Quam vellem nunc tibi omnem habitum sacerdotalem exponere, et per singulas vestium species, divina ostendere sacramenta. Verum quia in hoc ipso brevitatem Epistolae excessimus, et Josephus ac Philo viri doctissimi Judaeorum, multique de nostris id latissime persecut siunt, quorum, ut aiunt, voce audies me: quae de caetero velis, 146 praesens percunctator praesentem, ut si quid forte nescimus, sine teste, sine judice in fida aure moriatur. Mater communis si valeat, gaudeo, et ut valeat, Dominum precor. Nos, ut scis, Hebraeorum lectione detenti, in Latina lingua rubiginem obduximus; in tantum, ut loquentibus quoque nobis stridor quidam non latinus interstrepat. Unde ignosce ariditati: et si imperitus sum sermone, inquit Apostolus, sed non scientia. Illi utrumque non deerat, et unum humiliter renuebat. Nobis utrumque deest, quia et quod pueri plausibile habueramus, amisimus; nec scientiam quam volebamus, consecuti sumus, juxta Aesopici canis fabulam, dum magna sectamur, etiam minora perdentes.
|
(al. quaerimus ) (1. Reg. 2. 8. et 9) (al. quod ) (Ibid. 27. et 28) (ibid. c. 22. v. 18 et 19) (ut in Hebraeo legitur) (1. Reg. 22) (Ibid. c. 23. 6. et seqq.) (Jud. 17. 4. et 5) (Ibid. c. 18. 14. et seqq.) (quod in Latinis
codicibus non habetur) (1. Reg. 21. 8 et 9) (Exod. 28. 4) (Levit. 8. 6 et 7) (Exod. 28.
42) (Dan. 10. 5) (ut Scriptura commemorat) (I. Reg. 19. 15) (Osec
3. 4)
|
[al. atque ] [al. mysterium]
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | |
Hieronymus Stridonensis
| 30 |
EPISTOLA XXX. AD PAULAM. De Alphabeto Hebraico Psalmi CXVIII. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14.
|
Etymologias litterarum Hebraicarum, et interpretationes sanctam Paulam edocet: et quanta sint in connexione eorumdem elementorum divina mysteria, breviter exponit.
|
Nudius tertius, cum centesimum octavum decimum Psalmum tibi insinuare conarer, et dicerem, omnem moralem locum in eo esse comprehensum; et quomodo Philosophi solent disputationes suas in Physicam, Ethicam, Logicamque partiri, ita et eloquia divina aut de natura disputare, ut in Genesi, et in Ecclesiaste, aut de moribus, ut in Proverbiis, et in omnibus sparsim libris, aut de Logica, pro qua 147 nostri Theoricen sibi vindicant, ut in Cantico canticorum, et in Evangeliis studiosissime perquisisti, quid sibi velint Hebreae litterae, quae Psalmo, quem legebamus, videbantur insertae. Respondi secundum ordinem litterarum eum esse compositum, quod videlicet ex prima littera, quae apud eos vocatur Aleph, octo versus inciperent. Rursus ex sequenti Beth totidem versus exordium sumerent: ac postea ex Gemel idem numerus compleretur: atque ita usque ad Thau, quae apud eos extrema littera est, Psalmum esse conscriptum: et ex singulis quibusque elementis secundum interpretationes eorum debere intelligi quae sequerentur. Identidem flagitasti, ut tibi interpretationes singularum edicerem litterarum. Dixi, fateor, verum quia propter barbariem linguae memoria labitur omne quod diximus, desideras Commentariolum fieri, ut si in aliquo forte titubaveris, oblivionem lectio consoletur. Quatuor Psalmi Alphabetici. --Ac prius quam de singulis disseram, scire debes, quatuor Psalmos secundum ordinem Hebraeorum incipere elementorum centesimum decimum, et centesimum undecimum, et hunc de quo nunc scribimus, et centesimum quadragesimum quartum. Verum debes scire in prioribus Psalmis, singulis litteris singulos versiculos, qui trimetro iambico constant, esse subnexos. Inferiores vero tetrametro 148 iambico constare, sicuti et Deuteronomii Canticum scriptum est. In centesimo decimo octavo Psalmo singulas litteras octoni versus sequuntur. In centesimo quadragesimo quarto singulis litteris singuli versus gemini deputantur. Sunt qui et alios hoc ordine putent incipere, sed falsa eorum opinio est. Habes et in Lamentationibus Jeremiae quatuor Alphabeta, e quibus duo prima quasi Saphico metro scripta sunt: quia tres versiculos qui sibi connexi sunt, et ab una tantum littera incipiunt Heroici comma concludit. Tertium vero Alphabetum trimetro scriptum est, et a ternis litteris, sed eisdem terni versus incipiunt. Quartum Alphabetum simile est primo, et secundo. Proverbia quoque Salomonis extremum claudit Alphabetum, quod tetrametro iambico supputatur, ab eo loco, in quo ait: Mulierem fortem quis inveniet . Quomodo autem in his nostris litteris non potest quis ad legenda verba, texendaque procedere, nisi prius ab elementis coeperit: ita et in Scripturis divinis non valemus ea quae majora sunt nosse, nisi Ethicae habuerimus exordium, secundum illud quod Propheta dicit: « A mandatis tuis intellexi ; quod videlicet post opera coeperit habere scientiam secretorum. Verum jam complendum est quod petisti, ut sensum uniuscujusque elementi interpretatio annexa significet. Aleph interpretatur doctrina. Beth, domus. Gemel, plenitudo. Deleth, tabularum. 149 He, ista. Vau, et Zai, haec. Heth, vita. Tet, bonum. Iod, principium. Caph, manus. Lamed, disciplinae sive cordis. Mem, ex ipsis. Nun, sempiternum. Samech, adjutorium. Ain, fons sive oculus. Phe, os, ab ore, non ab osse dictum intellige, ne litterarum ambiguitate fallaris. Sade, justitia. Coph, vocatio. Res, capitis. Sen, dentium. Thau, signa. Post interpretationem elementorum intelligentiae ordo dicendus est Aleph, Beth, Gemel, Deleth, prima connexio est, doctrina, domus, plenitudo, tabularum; quod videlicet doctrina Ecclesiae, quae domus Dei est, in librorum reperiatur plenitudine divinorum. Secunda connexio est, He, Vau, Zai, Heth, ista, et haec, vita. QUAE ENIM ALIA POTEST esse vita sine scientia Scripturarum, per quas etiam ipse Christus agnoscitur, qui est vita credentium? Tertia connexio habet, Tet, Iod, bonum principium: quia quamvis nunc sciamus universa quae scripta sunt, tamen ex parte cognoscimus, et ex parte prophetamus: et nunc per speculum videmus in aenigmate. Cum autem meruerimus esse cum Christo. et similes Angelis fuerimus, tunc librorum doctrina cessabit, et tunc videbimus facie ad faciem bonum principium sicuti est. Quarta connexio est, Caph, Lamed, manus, disciplinae, sive cordis. Manus intelliguntur in opere. cor et disciplina interpretantur in sensu: quia nihil facere possumus, nisi prius quae facienda sunt scierimus. Quinta connexio est, Mem, Nun, Samech, ex ipsis, sempiternum, adjutorium. Hoc explanatione non indiget, sed omni luce manifestius est, ex Scripturis aeterna subsidia ministrari. Sexta connexio habet, Ain, Phe, Sade, fons sive oculus, oris, justitiae: secundum illud quod in tertio numero exposuimus. 150 Septima connexio est, quae et extrema, quod et in ipso quoque septenario numero sit mysticus intellectus, Coph, Res, Sen, Thau, vocatio, capitis, dentium, signa. Per dentes articulata vox promitur, et in his signis ad caput omnium, qui est Christus, pervenitur, per quem venitur ad regnum sempiternum . Oro te, quid hoc sacratius sacramento? quid hac voluptate jucundius? Qui cibi, quae mella sunt dulciora, quam Dei scire prudentiam, et in abdita ejus intrare, et sensum Creatoris inspicere, et sermones Domini Dei tui, qui ab hujus mundi sapientibus deridentur, plenos discere sapientia spiritali? Habeant sibi caeteri, si velint, suas opes, gemma bibant, serico niteant, plausu populi delectentur; et per varias voluptates, divitias suas vincere nequeant. Nostrae divitiae sint, in lege Domini meditari die ac nocte, pulsare januam non patentem, panes Trinitatis accipere, et saeculi fluctus, Domino praeeunte, calcare. Saluta Blaesillam, et Eustochium tirunculas nostras. Saluta Felicianam, vere carnis, et spiritus virginitate felicem. Saluta reliquum castitatis chorum, et domesticam tuam Ecclesiam, cui omnia, etiam quae tuta sunt, timeo; ne dormiente patrefamilias, inimicus homo zizania superseminet: quamvis etiam dicere audeant, Ego civitas firma, civitas quae non oppugnatur . Nullus, hostili obsidente exercitu, securus est. Nemo, ut beatus Cyprianus ait, satis tutus, periculo proximus. Exemplar Epistolae, si accipere voluerit φιλοπονοτάτη nostra Marcella, tribuito. Et memento mei, obsecrans, ut Dominus noster Jesus Christus conterat Satanam sub pedibus nostris velociter.
|
(licet Apostolus saepe proponat,
assumat, confirmet atque concludat, quae
proprie artis dialecticae sunt) (Prov.
31. 10) (Ps. 118.
104) (Isai. 27. 3. juxt. LXX) (Id est laboris studiosissima )
|
[al. intelliguntur. ]
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | |
Hieronymus Stridonensis
| 31 |
151 EPISTOLA XXXI. AD EUSTOCHIUM. De Munusculis. 1. 2. 3.
|
Quaedam munuscula sibi in natali S. Petri ab Eustochio missa, mystica interpretatione trahit ad morum institutionem.
|
Parva specie, sed caritate sunt magna, munera accepisse a Virgine, armillas, epistolam, et columbas. Et quoniam mel in Dei sacrificiis non offertur, nimia dulcedo arte mutata est, et quadam, ut ita dicam, piperis austeritate condita. Apud Deum enim nihil voluptuosum; nihil tantum suave placet; nisi quod in se habet mordacis aliquid veritatis. Pascha Christi cum amaritudinibus manducatur. Festus dies B. Petri quomodo celebrandus. --Festus est dies, et natalis beati Petri, festivius est solito condiendus: ita tamen, ut Scripturarum cardinem jocularis sermo non fugiat: nec a praescripto palaestrae nostrae longius evagemur. Armillis in Ezechiele ornatur Jerusalem. Baruch epistolas accipit ab Jeremia. In columbae specie Spiritus Sanctus allabitur . Itaque ut te aliquid, et piperis mordeat, et pristini libelli etiam nunc recorderis, cave ne operis ornamenta dimittas, quae verae armillae sunt brachiorum; ne epistolam pectoris tui scindas, quam a Baruch traditam novacula Rex profanus incidit; ne ad similitudinem Ephraim per Osee audias: Facta es insipiens, ut columba . Nimium, respondebis, austere, et quod festo non conveniat diei. Talibus ipsa muneribus provocasti: dum dulcibus amara sociata sunt, et a nobis paria recipies, laudem amaritudo comitabitur. Verum ne videar dona minuisse: accepimus et canistrum cerasis refertum, talibus et tam virginali verecundia rubentibus, ut ea nunc a Lucullo delata existimarim. Siquidem hoc genus pomi, Ponto, et Armenia subjugatis, de Cerasunto primus Romam pertulit . Unde et de patria arbor nomen accepit. Igitur quia in Scripturis canistrum ficis plenum legimus, cerasa vero non invenimus, 152 in eo quod allatum est, id quod allatum non est, praedicamus; optamusque te de illis pomis fieri, quae contra Templum Dei sunt, et de quibus Deus dicit: Quia bona, bona valde. Nihil quippe Salvator medium amat. Et sicuti frigidum non refugiens, calidis delectatur, ita tepidos in Apocalypsi evomere se loquitur . Unde nobis sollicitius providendum est, ut solemnem diem, non tam ciborum abundantia, quam spiritus exultatione celebremus. QUIA VALDE ABSURDUM EST, nimia saturitate velle honorare Martyrem, quem scias Deo placuisse jejuniis. Ita tibi semper comedendum est, ut cibum et oratio sequatur, et lectio. Quod si aliquibus displicet, Apostoli verba cantato: Si adhuc hominibus placerem, Christi ancilla non essem.
|
(Joan. 1) ( Epist. de Virgin. servanda ) (Osee
7) (Plin. lib. 15. cap. 25) (Apoc. 3)
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | ||
Hieronymus Stridonensis
| 32 |
EPISTOLA XXXII. AD MARCELLAM. 1. 2.
|
Excusat se, quod paucis scripserit, nimirum conferendis cum Aquilae translatione Hebraeis voluminibus occupatus. Brevitatem vero hujus Epistolae compensat duabus superioribus Epistolis Paulae et Eustochio directis, quas Marcellae legendas mittit.
|
Ut tam parvam Epistolam scriberem, causae duplicis fuit; quod, et tabellarius festinabat, et ego alio opere detentus, hoc quasi παρέργῳ me occupare nolui. Quaeris quidnam illud sit tam grande, tam necessarium, quo epistolicae confabulationis munus exclusum sit. Jam pridem cum voluminibus Hebraeorum Editionem Aquilae confero, ne quid forsitan propter odium Christi Synagoga mutaverit: et ut amicae menti fatear, quae ad nostram fidem pertineant roborandam, plura reperio. Nunc a Prophetis, Salomone, Psalterio, Regnorumque libris examussim recensitis, Exodum teneo, quem illi ELLE SMOTH vocant, ad Leviticum transiturus. Vides igitur quod nullum officium huic operi praeponendum sit. Attamen ne Currentius noster forte frustra cucurrerit, duas Epistolas, quas ad sororem 153 tuam Paulam ejusque pignus Eustochium miseram, huic sermunculo annexui: ut dum illas legeris, et in his aliquid doctrinae pariter ac leporis inveneris, putes tibi quoque scripta esse, quae illis scripta sunt. Albinam communem matrem valere cupio: de corpore loquor, ut spiritu valeat, non ignorans: eamque per te salutari obsecro, et duplici pietatis officio focillari, quod in una atque eadem Christiana simul diligatur, et mater.
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | |||
Hieronymus Stridonensis
| 33 |
EPISTOLA XXXIII. AD PAULAM PARS QUAEDAM. 1. 2. 3. 4. 5.
|
Indicem operum Origenis contra Varronis Opera conferens, ostendit, Ecclesiam Christi habuisse Scriptorem, qui omnes Graecos Latinosque superasset etiam librorum editorum multitudine.
|
Varro et Chalcenterus copiosissimi Scriptores. --Marcum Terentium Varronem miratur Antiquitas, quod apud Latinos tam innumerabiles libros scripserit. Graeci Chalcenterum miris efferunt laudibus, quod tantos libros composuerit, quantos quivis nostrum alienos sua manu describere non possit. Et quia nunc otiosum est apud Latinos, Graecorum voluminum indicem texere, de eo qui latine scripsit, aliqua commemorabo; ut intelligamus nos Epimenidis dormire somnum, et studium quod illi posuerunt in eruditione saecularium scripturarum, nos in congregandis opibus ponere. Scripsit itaque Varro quadraginta quinque libros Antiquitatum: quatuor de vita populi Romani . . . . . Origenes. --Quorsum Varronis, et Chalcenteri mentio facta sit quaeritis? Videlicet, ut ad Adamantium, nostrumque Chalcenterum veniamus: qui tanto studio in sanctarum Scripturarum labore sudavit, ut juste Adamantii nomen acceperit. Vultis nosse quanta ingenii sui reliquerit monimenta? sequens titulus ostendit. 154 Scripsit in Genesim libros tredecim. Mysticarum Homiliarum libros duos. In Exodum Excerpta. In Leviticum Excerpta . . . . . . Item Monobiblia. Περὶ Αρκῶν libros quatuor. De Resurrectione libros duos. Et alios de Resurrectione dialogos duos . . . . Videtisne, et Graecos pariter, et Latinos unius labore superatos? Quis enim unquam tanta legere potuit, quanta ipse conscripsit? Porro hoc sudore quid accepit pretii? Damnatur a Demetrio Episcopo, exceptis Palestinae, et Arabiae, et Phoenicis atque Achaiae Sacerdotibus. In damnationem ejus consentit urbs Romana: ipsa contra hunc cogit senatum, non propter dogmatum novitatem, non propter haeresim, ut nunc adversus eum rabidi canes simulant: sed quia gloriam eloquentiae ejus, et scientiae ferre non poterant, et illo dicente, omnes muti putabantur. Haec quare scripserim, et ad pauperis lucernae igniculum, cito sermone, sed non cauto dictaverim, potestis intelligere, si Epicuros et Aristipos cogitetis.
|
(al. Pro )
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | ||
Hieronymus Stridonensis
| 34 |
EPISTOLA XXXIV. AD MARCELLAM, De aliquot locis Psalmi CXXVI. 1. 2. 3. 4. 5. 6.
|
Quid sit panis doloris, quidque filii excussorum in Psalmo 126. eleganter exponit, excusans interea sanctum Hilarium, quod deceptus ab Heliodoro Presbytero, non bene intellexerit excussorum verbum.
|
Beatus Pamphilus Martyr, cujus vitam Eusebius Caesariensis Episcopus, 155 tribus ferme voluminibus explicavit, cum Demetrium Phalereum, et Pisistratum in sacrae Bibliothecae studio vellet aequare, imaginesque ingeniorum, quae vera sunt, et aeterna monumenta, toto orbe perquireret, tunc vel maxime Origenis libros impensius prosecutus, Caesariensi Ecclesiae dedicavit: quam ex parte corruptam, Acacius dehinc, et Euzoius ejusdem Ecclesiae sacerdotes in membranis instaurare conati sunt. Hic cum multa repererit, et inventorum nobis indicem dereliquerit, centesimi vigesimi sexti Psalmi Commentarium, et PHE litterae Tractatum, ex eo quod non inscripsit, confessus est non repertum. Non quod talis tantusque vir aliquid praeterierit, sed quod negligentia posterorum ad nostram usque memoriam non durarit. Hoc ideo dixi, ut quia de eodem Psalmo mihi proposuisti, quid esset panis doloris, in eo quod dicitur: « Vanum vobis est ante lucem surgere, surgite postquam sederitis, qui manducatis panem doloris, » ostenderem me de Origenis Commentariis quid senserit, non habere. Unde ad Hebraeum recurrens, inveni pro pane doloris scriptum, LEEM AASABIM, quod Aquila interpretatus est, ἀρτον των διαπονημάτων, id est, panem elaborationum. Symmachus ἄρτον κακοπαθούμενον, quod exponitur, panem aerumnosum. Quinta Editio, et Theodotion, qui in caeteris cum Septuaginta Translatoribus facit, panem idolorum. Sexta πλάνης, id est, erroris. Nec mirandum est de Aquila, si διαπονήματα pro idolis ponat, cum opera manuum hominis sint, et prophetice populus arguatur ad templum diluculo frustra consurgere, et post quietem ad sanctuarium festinare, cum idola, Dei honore venerentur: secundum quod Ezechiel scripsit in ipso templo, sacrificare idolis sacerdotes. Ut autem plenius adducaris, pro dolore in Hebraeo idola posita, hoc ipsum verbum, hoc est, ASABIM, etiam in centesimo decimo tertio Psalmo scriptum est, Septuaginta quoque idola transtulerunt. 156 Nam et in eo loco ubi legimus, idola gentium, argentum, et aurum, opera manuum hominum; in Hebraeo habetur, ASAREEM, quod Aquila interpretatur elaborationes eorum. Unde cum ita veritas se habeat, non frustra quidam doloris panem, aut haereticorum intelligunt sacramenta, aut vitae istius miserabilis, et aerumnosae interpretantur laborem: apud quam in sudore faciei comedimus panem nostrum, et inter spinas, et tribulos brevis vitae alimenta nascuntur. Illud quoque de eodem Psalmo interrogare dignata es: Qui sint filii excussorum? Miror te in Hilarii Commentariis non legisse, excussorum filios, credentium populos interpretari, quod scilicet Apostolos illo nomine putaverit appellatos, quibus in Evangeliis sit praeceptum, in quamcumque civitatem introierint, et non fuerint recepti, excutere pulverem pedum suorum in testimonium non credentium . Licet tu argute praecaveris, non posse Apostolos sub nomine excussorum intelligi, cum sit aliud excutientium, aliud excussorum: quia excutientes sunt, qui excutiant, excussi vero, qui ab aliis excutiantur. Et incongruum esse excussos Apostolos accipi, qui magis excutientes debuerint appellari. Quid igitur faciam? Tantum virum, et temporibus suis disertissimum reprehendere non audeo: qui et confessionis suae merito, et vitae industria, et eloquentiae claritate, ubicumque Romanum nomen est, praedicatur: nisi quod non ejus culpae ascribendum est, qui Hebraei sermonis ignarus fuit, Graecarum quoque litterarum quamdam auram coeperat, sed Heliodori Presbyteri, quo ille familiariter usus est, ea quae intelligere non poterat, quomodo ab Origene essent dicta, quaerebat. Qui, quia in hoc Psalmo Commentarium Origenis invenire non potuit, opinionem magis insinuare suam, quam inscitiam voluit confiteri. Quam ille sumptam claro sermone disseruit, et alienum errorem disertius executus est. 157 Restat igitur, ut rursum ad fontem sermonis recurramus Hebraei, et videamus, quomodo scriptum sit. Ubi nos habemus, sicut filii excussorum: ibi legitur, CHEN BNE ANNAURIM, quod Aquila interpretatus est, sicut filii pubertatum. Symmachus, et Theodotion, sicut filii juventutis. Sexta ἡκόνεος νοῦ, quod nos dicere possumus, exacuti sensus. Ex quo manifestum est, adolescentiae populos intelligi Christianos, secundum illud exemplum, quod Deus suos sanctos in modum arcus et sagittarum dicatur extendere; ut in Propheta Zacharia: « quoniam extendi te mihi Juda, ut arcum » . Et Salvator de semetipso: « Posui me sicut sagittam electam. Et in pharetra sua abscondit me » . Denique in sequenti versu, exceptis Septuaginta, qui aliter transtulerunt, et in Hebraeo, et in cunctis Editionibus ita reperi: « Beatus vir, qui replevit pharetram suam ex ipsis; ut quia metaphoram semel sumpserat ex sagittis, et in pharetra quoque translatio servaretur. Excussos autem et consuetudo sermonis humani vegetos et robustos et expeditos vocat: et ipsi Septuaginta Interpretes in Esdrae libro, pro juvenibus transtulerunt, in quo ita scribitur: « Et factum est ex die illa, medii excussorum faciebant opus, et medii eorum habebant hastas et scuta et arcus et thoraces et principes post omnem domum Juda, aedificantium in muro » . Ex quo animadvertimus, et in praesenti loco pro adolescentibus atque puberibus, excussos positos: non ut ille opinatus est pro Apostolis, qui excussi a pedum excussione dicantur. Legi et cujusdam librum, et elegantem in eo sensum reperi, excussos Judaeos dici a templo, et lege et gratia Domini, pro eo quod est reprobos: et eorum esse filios Apostolos, qui ex ipsorum semine procreentur, et in similitudinem sagittarum manu Domini contineantur. In sequenti quoque Psalmo Heliodorus magis quam noster Hilarius erravit, qui de eo loco, in quo scriptum est: 158 « Labores fructuum tuorum manducabis, » varia opinatus, asseruit magis stare sententiam, si scribatur: fructus laborum aliquem manducare, et non labores fructuum: unde spiritualem intelligentiam debere perquiri. Et ex hac occasione longam ingrediens disputationem, tanta operositate, quod volebat intelligi, usus est persuadendi, quanta semper falsitas indiget, ut vera videatur: cum in hoc loco non Septuaginta Interpretes, sed Latini de Graeci verbi ambiguitate decepti, καρποὺς fructus; magis quam manus interpretati sint; cum καρποὶ, manus quoque dicantur: quod in Hebraeo ponitur CHAPHACH. Et Symmachus, Quintaque Editio transtulerunt, manuum tuarum, ut ambiguitatem prioris sermonis effugerent. Cum haec furtivis, ut aiunt, operis ad lucubratiunculam velox notarii manus me dictante signaret, et plura dicere cogitarem, jam ferme quarta noctis hora excesserat, et repente stimulis quibusdam dolentis stomachi suscitatus, in orationem prorupi, ut saltem reliquo horarum spatio, subrepente somno, frustraretur infirmitas.
|
(Adamantium dicimus) (Matth. 10; et Marc. 6) (Zach. 9. 13) (Isai. 49. 2) (Neem. 4. 16)
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | ||
Hieronymus Stridonensis
| 35 |
EPISTOLA XXXV. DAMASI PAPAE AD HIERONYMUM. 1. 2. 1. 2. 3. 4. 5.
|
Hieronymum, cujus scripta multa se cum aviditate legere profitetur, enixe Damasus rogat, ut subjectis V. quaestionibus ex Veteri Testamento respondeat.
|
Dilectissimo filio HIERONYMO DAMASUS. « Dormientem te, et longo jam tempore legentem potius, quam scribentem, quaestiunculis ad te missis excitare disposui: non quo et legere non debeas: hoc enim veluti quotidiano cibo alitur et pinguescit oratio: sed quod lectionis fructus sit iste, si scribas. Itaque quoniam et heri tabellario ad me remisso, nullas 159 te jam epistolas habere dixisti, exceptis his, quas aliquando in eremo dictaveras, quasque tota aviditate legi atque descripsi: et ultro pollicitus es te furtivis noctium operis aliquas, si vellem, posse dictare; libenter accipio ab offerente, quod rogare volueram etiam si negasses. Neque vero ullam puto digniorem disputationis nostrae confabulationem fore, quam si de Scripturis sermocinemur inter nos: id est, ut ego interrogem, tu respondeas. Qua vita nihil puto in hac luce jucundius, quo animae pabulo omnia mella superantur. » Quam dulcia, inquit Propheta, gutturi meo eloquia tua, super mel ori meo . « Nam cum idcirco, ut ait praecipuus orator, homines a bestiis differamus, quod loqui possumus: qua laude dignus est, qui in ea re caeteros superat, in qua homines bestias antecellunt? » « Accingere igitur, et mihi quae subjecta sunt dissere, servans utrobique moderamen, ut nec proposita solutionem desiderent, nec epistola brevitatem. Fateor quippe tibi, eos quos mihi jampridem Lactantii dederas libros, ideo non libenter lego, quia et plurimae epistolae ejus usque ad mille spatia versuum tenduntur, et raro de nostro dogmate disputant: quo fit, ut et legenti fastidium generet longitudo: et si qua brevia sunt, scholasticis magis sint apta, quam nobis, de metris et regionum situ et philosophis disputantia. « Quid sibi vult quod in Genesi scriptum est: Omnis qui occiderit Cain, septem vindictas exsolvet? » « Si omnia Deus fecit bona valde, quare Noe de mundis et immundis animalibus praecepit, cum immundum nihil bonum esse possit? Et in novo Testamento post visionem, quae Petro fuerat ostensa dicenti: Absit, Domine, a me, quoniam commune, et immundum nunquam introivit in os meum, vox de coelo responderit: Quod Deus mundavit, tu commune ne dixeris? » « Cur Deus loquitur ad Abraham, quod quarta progenie filii Israel essent de Aegypto 160 reversuri, et postea Moyses scribit » : Quinta autem progenie exierunt filii Israel de terra Aegypti : » quod utique nisi exponatur, videtur esse contrarium. » « Cur Abraham fidei suae signum in circumcisione suscepit? » « Cur Isaac vir justus, et Deo carus, non illi cui voluit, sed cui noluit deceptus errore, benedixit? »
|
(Ps. 118. 103) (al. hujus ) (Gen. 4. 15.) (Act. 10. 14 et 15.) (Exod.
13. 18. juxta LXX)
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | ||
Hieronymus Stridonensis
| 36 |
EPISTOLA XXXVI. Seu rescriptum HIERONYMI AD DAMASUM 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17.
|
Praemissa excusatione morarum, ac praetermissis tantum duabus Quaestiunculis, secunda et quarta a Tertulliano, Novatiano, ac Origene disputatis, reliquis tribus copiose respondet.
|
Beatissimo Papae Damaso HIERONYMUS. Postquam epistolam tuae Sanctitatis accepi, confestim accito notario, ut exciperet imperavi: quo ad officium praeparato, quod eram voce prompturus, ante mihi cogitatione pingebam. Interim jam et ego linguam, et ille articulum movebamus, cum subito Hebraeus intervenit, deferens non pauca volumina, quae de Synagoga quasi lecturus acceperat. Et illico habes, inquit, quod postulaveras: meque dubium, et quid facerem nescientem, ita festinus exterruit, ut omnibus praetermissis ad scribendum transvolarem: quod quidem usque ad praesens facio. Verum quia heri diacono ad me misso, ut tu putas Epistolam, ut ego sentio, Commentarium te expectare dixisti, brevem responsionem ad ea desiderans, quae singula magnorum voluminum prolixitate indigent, ταῦτὰ σοι ἐσχεδίασα, duabus tantum Quaestiunculis praetermissis: non quo non potuerim ad illas aliquid respondere, sed quod ab eloquentissimis viris, Tertulliano nostro scilicet, et Novatiano, latino sermone sint editae; et si nova voluerimus afferre, sit latius disputandum. 161 Certe exspecto quid placeat: utrumne epistolari brevitate sententias tibi velis digeri aut singulorum libros confici. Nam et Origenes in quarto Pauli ad Romanos ἐξηγήσεων tomo de circumcisione magnifice disputavit: et de mundis atque immundis animalibus in Levitico plura disseruit: ut si ipse invenire nihil possem, de ejus tamen fontibus mutuarer. Et ut verius loquar, Didymi de Spiritu sancto librum in manibus habeo, quem translatum tibi cupio dedicare: ne me existimes tantummodo dormitare, qui lectionem sine stilo somnum putas. Antelatis itaque problematibus, quae epistolae tuae subjeceras, quid mihi videretur annexui, veniam postulans, et festinationis pariter et morarum: festinationis, quia ad unam lucubratiunculam dictare voluerim multorum opus dierum; tarditatis, quia alio opere detentus, non statim ad interrogata rescripsi. Quid sibi vult quod in Genesi scriptum est: Omnis qui occiderit Cain, septem vindictas exsolvet? Antequam de Quaestione dicamus, rectum videtur ut editiones interpretum singulorum cum ipso Hebraico conferentes sermone, digeramus, quo facilius Scripturae sensus possit intelligi. VAIOMER LO ADONAI LOCHEN CHOL OREC CAIN SOBATHAIM JOCCAMO. Aquila. « Et dixit ei Dominus: Propterea omnis qui occiderit Cain, septempliciter ulcisceretur. » Symmachus: « Et dixit ei Dominus: Non sic, sed omnis qui occiderit Cain, hebdomas, sive septimus vindicabitur. » Septuaginta et Theodotio: Et dixit ei Dominus: « Non sic, sed omnis qui occiderit Cain, septem vindictas exsolvet. » Postquam Cain occiderat fratrem, interrogatus a Domino: « Ubi est Abel frater tuus? » contumeliose respondit, « Nescio: nunquid custos fratris mei sum? » Quamobrem maledictione damnatus, ut gemens et 162 tremens viveret super terram, noluit veniam deprecari: sed peccatis peccata congeminans, tantum putavit nefas, cui a Domino non posset ignosci. Denique respondit Domino: « Major mea causa est, quam ut dimittar, » id est, plus peccavi, quam ut merear absolvi. « Ecce ejicis me hodie a facie terrae, et a facie tua abscondar, et ero gemens et tremens super terram: et erit, omnis qui invenerit me, occidet me. » Ejicior, inquit, a conspectu tuo, et conscientia sceleris, lucem ipsam ferre non sustinens, abscondar ut latitem. « Eritque, omnis qui invenerit me, occidet me: » dum ex tremore corporis et furiatae mentis agitatu, eum esse intelligit, qui mereatur interfici. Verum Deus nolens eum compendio mortis finire cruciatus, nec tradens poenae, qua se ipse damnaverat, ait. « Non sic, » id est, non ut aestimas, morieris, et mortem pro remedio accipies: verum vives usque ad septimam generationem, et conscientiae tuae igne torqueberis, ita ut quicumque te occiderit, secundum duplicem intelligentiam, aut in septima generatione, aut septimo te liberet cruciatu. Non quod ipse qui occiderit Cain, septem ultionibus subjiciendus sit: sed quod septem vindictas, quae in Cain tanto tempore cucurrerunt, solvat interfector, occidens eum qui vitae fuerat derelictus ad poenam. Ut autem quod dicimus manifestius fiat, quotidianae consuetudinis ponamus exemplum. Loquatur inter verbera servus ad dominum: quia incendi domum tuam, et universam substantiam tuam dissipavi, interfice me. Dominusque respondeat: Non ut vis, morieris, et finies morte supplicia; verum longo tempore custodieris ad vitam, et tam infeliciter in hac luce versaberis, ut quicumque te occiderit, beneficium praestet occiso: dum te de tam multis liberet cruciatibus. Et secundum Septuaginta quidem editionem hic nobis sensus videtur. 163 De eo autem quod Aquila posuit, septempliciter: et Symmachus, hebdomas sive septimus ulciscetur, majorum nostrorum ista sententia est, quod putant in septima generatione a Lamech interfectum Cain. Adam quippe genuit Cain, Cain genuit Enoch, Enoch genuit Irad, Irad genuit Maviael, Maviael genuit Mathusala, Mathusala genuit Lamech, qui septimus ab Adam, non sponte interfecit Cain: ut ipse postea confitetur, « quia virum occidi in vulnere meo, et juvenem in livore meo: quoniam septies vindicabitur de Cain: de Lamech autem septuagies septies » . Hoc quidem de Cain, quod in septima generatione a Lamech interfectus sit, et juxta aliam editionem, poenam sui sceleris dederit: quod tot generationibus gemens et tremens viveret super terram, nihil obscuri arbitror remansisse. Vindictae 77. in Lamech exsolvendae. --Nunc illud quod non interrogaveras, dum aliud agimus, irrepsit. Quae sint septuaginta septem vindictae, quae in Lamech exsolvendae sint. Aiunt, ab Adam usque ad Christum generationes septuaginta septem. Lege Lucam Evangelistam, et invenies ita esse, ut dicimus. Sicut ergo septima generatione Cain peccatum est dissolutum, non enim vindicabit Deus bis in idipsum, et qui semel recepit mala in vita sua, non eosdem cruciatus patietur in morte, quos est passus in vita: ita et Lamech peccatum, id est, totius mundi atque sanguinis, qui effusus est, Christi solveretur adventu: qui tulit mundi peccata, qui lavit amictum suum sanguine uvae, et torcular calcavit solus: qui de Edom ad coelum rubicundus ascendens , clamantibus angelis miraculum praebuit: « Elevate portas, principes, vestras, et introibit rex gloriae » , et caetera. Referebat mihi quidam Hebraeus in apocryphorum libris septuaginta septem animas ex Lamech 164 progenie reperiri, quae diluvio deletae sint: et in hoc numero de Lamech factam esse vindictam, quod genus ipsius usque ad cataclysmum perseveraverit. Cain septem peccata. --Alii de septem vindictis Cain varia suspicantur. Primum ejus asserunt fuisse peccatum, quod non recte diviserit. Secundum, quod inviderit fratri suo. Tertium, quod dolose egerit, dicens: « Transeamus in campum » . Quartum, quod interfecerit. Quintum, quod procaciter negaverit, dicens: « Nescio, nunquid custos fratris mei sum » ? Sextum, quod se ipsum damnaverit, dicens: « Major culpa mea est, quam ut dimittar » . Septimum, quia nec damnatus egerit poenitentiam, secundum Ninivitas, et Ezechiam regem Juda: qui imminentem mortem lacrymis sustulerunt ut qui damnati fuerant, non perirent, sed agentes poenitentiam, impetrarent misericordiam Dei. Nam tradunt illum a clementissimo Deo, ideo usque ad septem generationes fuisse dilatum, ut saltem malis ipsis, et longaevitate moeroris compulsus, poenitentiam ageret, et mereretur absolvi. Nonnulli septenarium numerum plenum et perfectum interpretantur, de multis Scripturarum locis testimonia contrahentes: et hunc esse sensum quem supra perstrinximus, quod qui interfecerit Cain, ab ingenti eum afflictione, et omnia supplicia transeunte liberet poena. Sunt autem qui et de Evangelio interrogationem Petri replicent: « Domine, quoties peccabit in me frater meus, et dimittam ei: usque septies? Dicit ei Jesus: Non dico tibi usque septies, sed usque septuagies septies » . Et putant mortem atque peccatum in septima progenie sabbatizasse, quando Enoch raptus est, « et non inveniebatur, quia transtulit illum Deus » . De septuaginta autem et septem, illam expositionem 165 sequuntur: in adventu Christi, mortis atque peccati aculeum esse confractum. Ponam et aliam opinionem, ne quid videar praetergressus. Quidam septimum annum remissionis, et quinquagesimum Jubilaei, et quadringentesimum nonagesimum, quod volunt intelligi septuagies septies, multis modis interpretantur: asserentes ob hanc causam quinquagesimi et quingentesimi numeri sacrati, in Evangelio positum debitorem: et quinquagesimum Psalmum poenitentiae: qui septem conficitur septimanis, et in principium ogdoadis erumpit. Verum ne longius sermo procedat, hucusque super hoc locutum esse sufficiat, quia et ex his quae respersimus, ingentem tibi disputationis silvam poteris ipse conficere: sciens Origenem, duodecimum et tertiumdecimum in Genesim librum de hac tantum Quaestione dictasse. Cur Deus loquitur ad Abraham, quod quarta progenie, filii Israel essent de Aegypto reversuri: et postea Moyses scribit: Quinta autem progenie ascenderunt filii Israel de terra Aegypti? Quod utique nisi exponatur, videtur esse contrarium. Hoc vero problema cum legissem, coepi mecum tacitus aestuare, et e vestigio Genesim, Exodumque percurrens, reperi loca, in quibus scripta sunt, quae videntur facere quaestionem. Ac primo aestimabam spiritualibus spiritualia comparans, indissolubilia esse, sicut et multa sunt alia. Nam et Mathusalam quatuordecim annos post diluvium vixisse scribitur, nec tamen ingressus est arcam cum Noe. Et cum ipse Deus locutus sit ad Abraham: « Sciendo scies, quia peregrinum erit semen tuum in terra non sua, et in servitutem redigent eos et affligent, et humiliabunt eos annis quadringentis : » postea Moyses scribit in Exodo: « Et factum est post quadringentos et triginta annos, exivit omnis potentia Domini de terra Aegypti » . Agar quoque Ismaelem, quasi lactentem et tenerum portat in humeris, cum decem et octo ferme, et amplius reperiatur annorum: et ridiculum sit tam 166 grandem juvenem matris sedisse cervicibus. Roboam vero filius Salomonis quadragesimo primo aetatis suae anno regni sumpsit exordium, et regnavit in Jerusalem annis sexdecim: cum utique pater ejus duodecimo anno regnare incipiens, annis quadraginta regnaverit et undecimo filium generare non quiverit. Dum haec et multa hujusmodi mecum sollicitus volverem, aperuit mihi ostium, qui habet clavem David, et introduxit me in cubiculum suum, posuitque in foramine petrae: ut post spiritum saevientem, post terrae meae motum, post incendium ignorantiae quo urebar, vox ad me aurae lenioris accederet, diceremque: « Inveni quem quaesivit anima mea: tenebo eum et non dimittam » . ETENIM CUM videatur Scriptura inter se esse contraria, utrumque verum est, cum diversum sit. Egressi sunt quarta generatione filii Israel de terra Aegypti: Replica genealogiam Levi. Levi genuit Caath, Caath genuit Amram, Amram genuit Aaron, Aaron genuit Eleazar, Eleazar genuit Finees. Caath cum patre suo Levi ingressus est Aegyptum. Rursum Eleazar cum patre suo Aaron egressus est de Aegypto. A Caath usque ad Eleazar computantur generationes quatuor: licet quidam velint ab Amram incipere et ad Finees, ut nos in Eleazarum fecimus, pervenire. Si vero volueris disparem numerum ostendere, quomodo secundum Exodum quinta generatione egressi sint filii Israel de terra Aegypti, tribus tibi Judae et ordo numeretur. Juda genuit Phares, Phares genuit Esrom, Esrom genuit Aram, Aram genuit Aminadab, Aminadab genuit Naason, Naason genuit Salmon. Phares cum patre suo Juda ingressus est Aegyptum, Naason princeps tribus Juda in deserto describitur: cujus filius Salmon terram repromissionis intravit. Computa a Phares usque ad Naason, invenies generationes quinque: tametsi nonnulli in Esrom initium faciant, et ad Salmon usque perveniant. Puto problema dissolutum: quod si displicet, ad compendium veniam, et dicam in hebraeo non esse diversum. 167 Aquila namque qui non contentiosius, ut quidam putant, sed studiosius verbum interpretatur ad verbum, in eo loco ubi Septuaginta posuerunt: « Quinta autem generatione ascenderunt filii Israel de terra Aegypti » , ita transulit: Καὶ ἐνοπλισάμενοι ἀνέβησαν οἱ υἱοὶ Ἰσραήλ ἀπὸ τῆς γῆς Αἰγύπτου, id est, « Et armati ascenderunt filii Israel de terra Aegypti. » Licet pro eo quod nos armati diximus, secundum graeci sermonis ambiguitatem, instructi, sive muniti, propter supellectilem, qua Aegyptios spoliaverunt, possit intelligi. Aestimanti curiositatem esse finitam, major quaerendi ardor exoritur: et ad similitudinem Jeremiae dissolvor undique et ferre non possum : quare Septuaginta, quintam generationem, et Aquila transtulerit armatos. Volumen Hebraeum replico, quod Paulus φενόλην juxta quosdam vocat, et ipsos characteres sollicitus attendens, scriptum reperio. VAMUSIM ALU BNE ISRAEL MEAREZ MESRAIM. In reliqua parte interpretationes non discordant: omnis pugna de verbo est AMUSIM, quod his litteris scribitur, HETH, MEM, SIN, JOD, MEM, utrum nam quinque, an munitos sonet. Et quidem quinque hoc sermone dici, negare non possumus: verum quinque plurali numero, non quinta, ut illi interpretati sunt, singulari: sed nec generatio invenitur adjuncta, quae lingua hebraea DOR dicitur: ut si esset quinta generatio, sermone legeretur illorum AMESA DOR. Nunc autem AMUSIM, id est, quinque, imo quinta, tantum scriptum est, ut sit quasi sensus: « Quinta autem ascenderunt filii Israel de terra Aegypti: » quod quia minus videbatur intelligi, adjuncta generatio est. Aquilam vero ut in caeteris, et in hoc maxime loco proprie transtulisse omnis Judaea conclamat: et Synagogarum consonant universa subsellia, quod videlicet idem sermo, et eisdem litteris scriptus, diversas apud eos et voces et intelligentias habeat. Ex quibus exempli causa unum ponimus, ut quod dicimus perspicuum 168 fiat: pastores et amatores eisdem litteris scribuntur RES, AIN, JOD, MEM: sed pastores ROIM, amatores leguntur REIM. Unde evenit, ut ubi Jerusalem in Prophetis, cum amatoribus suis fornicationis scelere arguitur, ibi in nostris codicibus, pro amatoribus, pastorum nomen sit immutatum. Scio haec molesta esse lectori, sed de Hebraicis litteris disputantem, non decet Aristotelis argumenta conquirere, nec ex flumine Tulliano eloquentiae ducendus est rivulus: nec aures Quintiliani flosculis et scholari declamatione mulcendae. Pedestris, et quotidianae similis, et nullam lucubrationem redolens oratio necessaria est, quae rem explicet, sensum edisserat, obscura manifestet, non quae verborum compositione frondescat. Sint alii diserti, laudentur, ut volunt, et inflatis buccis, spumantia verba trutinent: mihi sufficit sic loqui, ut intelligar, ut de Scripturis disputans, Scripturarum imiter simplicitatem. Cur Isaac vir justus et Deo carus non illi cui voluit, sed cui noluit, deceptus errore benedixit? Differo paulisper typos, et ea quae a majoribus nostris super hoc loco sunt interpretata, praetereo, non quod opinioni eorum non acquiescam, sed quod tu hoc tantum quaeras, quare vir justus aliquid ignoraverit, et contra suam fecerit voluntatem. Ad quod districta responsio est: NULLUM HOMINEM, excepto eo qui ob nostram salutem carnem est dignatus induere, plenam habuisse scientiam, et certissimam veritatem. Denique Paulus ex parte cognoscit, et ex parte prophetat , et nunc per speculum videt in aenigmate, et secundum quod oportet orare, nescire nos dicit : Quia cum venerit quod perfectum est, tunc quod ex parte est destruetur . Samuel Propheta connum eratus Moysi in Psalterio, ad ungendum regem missus, cum 169 maximum filiorum Jesse vidisset Eliab, ait: « Ecce coram Domino Christus ejus » ? Et dixit Dominus ad Samuel: « Noli respicere faciem ejus, neque staturam, quoniam reprobavi eum: quia non quomodo videt Deus, videt homo. Homo videt in facie, Deus autem inspicit cor » . Et per singulos semper ignorans, usque ad David nescisse describitur. Elisaeus quoque qui duplici glorificatus est Spiritu, cujus ossa vitam exanimi cadaveri reddiderunt : cum Sunamitis ad eum venisset in montem, et ad pedes ejus flebiliter corruisset, Giezi prohibente ne faceret, ait: « Dimitte eam, quia anima ejus in amaritudine est, et Dominus abscondit a me, et non nuntiavit mihi » . Plura sunt quam ut exemplis debeamus docere, sanctos viros et Deo caros, ea tantummodo scisse, quae eis a Domino revelata sunt: ignorasse vero, quae eis revelata non fuerint: et ad singulas visiones Zachariam atque Danielem interrogare angelum, et suppliciter deprecari, ut exponat sibi quae sint illa quae videant. Unde non mirum est, et Isaac in suam maxime utilitatem nescisse quid faceret, cum magis eo tempore erraret, quo filium sanguinariae deditum voluptati, et eum, qui postea fratrem posset occidere, praetermisso illo qui innocenter habitabat domi, vellet efferre, et suam magis quam Dei facere voluntatem. Ego puto divinae dispensationis fuisse, ut oculis caecaretur, et cum ipse diceret: « Vox quidem, vox Jacob est: manus autem, manus Esau » : tamen non intelligeret minorem esse filium, qui ad benedictionem fratris praereptor astiterat. Hippolyti martyris mystica interpretatio. Quoniam autem polliciti sumus, et de eo quid significaret in figura, adjungere, Hippolyti martyris verba ponamus, a quo et Victorinus noster non plurimum discrepat: non quod omnia plenius executus sit, sed quod possit occasionem praebere lectori ad intelligengentiam latiorem. « Isaac portat imaginem Dei Patris, Rebecca Spiritus sancti, Esau populi prioris, et diaboli. Jacob Ecclesiae sive Christi. Senuisse Isaac, consummationem orbis ostendit: oculis caligasse, fidem periisse de mundo, et religionis lumen ante eum neglectum 170 esse significat. Quod filius major vocatur, acceptio legis est Judaeorum. Quod escas ejus atque capturam diligit pater, homines sunt ab errore salvati, quos per doctrinam justus quisque venatur. Sermo Dei benedictionis est repromissio, et spes regni futuri, in quo cum Christo sancti sunt regnaturi, et verum sabbatum celebraturi. Rebecca plena Spiritu sancto, sciens quid audiisset antequam pareret quia major serviet minori » ; magis autem forma Spiritus sancti, quae futura noverat in Christo, in Jacob ante meditatur: loquitur ad filium minorem: Vade ad gregem, et accipe mihi inde duos hoedos » ; « praefigurans carneum Salvatoris adventum, in quo eos vel maxime liberaret, qui peccatis tenebantur obnoxii: siquidem in omnibus Scripturis haedi pro peccatoribus accipiuntur. Quod autem duos jubetur afferre, duorum populorum significatur assumptio: quod teneros, et bonos, dociles, et innocentes animae. Stola vel vestimentum Esau, fides et Scripturae sunt Hebraeorum, quibus gentilium indutus est populus. Pelles quae ejus brachiis circumdatae sunt, peccata utriusque sunt plebis, quae Christus in extensione manuum cruci secum pariter affixit. Quod Isaac quaerit ab Jacob, cur tam cito venerit, admiratur celerem credentium fidem. Quod cibi delectabiles offeruntur, hostia placens Deo, salus est peccatorum. Post esum sequitur benedictio, et ejus odore perfruitur: virtutem resurrectionis, et regni aperta voce pronuntians: quomodo etiam adorent eum fratres sui et serviant ei, credentes ex Israel. Quia igitur iniquitas est inimica justitiae, Esau in discordiam concitatur, et necem fraudulentus excogitat, dicens in corde suo: Appropinquent dies passionis patris mei, et occidam Jacob fratrem meum » . « Diabolus fratricidas Judaeos in Cain ante praemeditans, in Esau manifestissime confitetur: tempus quoque interfectionis ostendens: Appropinquent, inquit, dies passionis patris, ut interficiam fratrem meum. Quapropter Rebecca, 171 id est patientia, nuntiavit viro fratris insidias, qui vocato Jacob, praecepit ei ut in Mesopotamiam pergeret, et inde acciperet uxorem de genere Laban Syri fratris matris suae. Quomodo itaque fratris dolos fugiens, Mesopotamiam tendit Jacob , ita et Christus Judaeórum incredulitate compulsus, proficiscitur in Galilaeam: inde sibi ex gentibus sponsam sumpturus Ecclesiam. » Haec supra dictus vir. Nos autem dicimus non venisse Dominum, nisi ad oves perditas domus Israel, nec voluisse panem filiorum accipere et dare eum canibus, et benedictionem primam Judaeorum populo detulisse, quibus sunt credita eloquia Dei , et repromissio et legislatio, et confectio Testamenti ; verum quia illi credere noluerunt, ad Jacob minorem populum benedictionem esse translatam. Neque tamen majorem filium penitus fuisse despectum, quia cum intraverit plenitudo gentium, tunc omnis Israel salvus erit .
|
(ut in quodam hebraeo
volumine scribitur) (Gen.
4. 23. 24) (Isai. 63.
1. 3) (Psal. 23. 7) (Gen. 4. 8) (v. 9) (v.
13) (Matth. 18. 21. et 22) (Gen. 5. 24) (Gen. 15. 13) (Exod. 12. 41) (Cant. 3. 4) (ut in tribu Levi ostendimus) (Exod. 13. 18) (Jerem. 20) (Genes. 17.) (1 Cor. 13. 9) (Rom. 8. 26) (1.
Cor. 13. 10) (1. Reg. 16. 6) (Ibid. v. 7) (4. Reg. 1 et 13) (4. Reg. 4.
27) (Gen. 27. 22) (Gen. 25, 23) (Gen. 27. 9) (Gen.
27, 41) (Gen. 28) (Rom. 3, 2) (Rom. 9. 4) (Rom. 11. 25 et 26)
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | ||
Hieronymus Stridonensis
| 37 |
EPISTOLA XXXVII. AD MARCELLAM. De Commentariis Rheticii in Canticum Canticorum. 1. 2. 3. 4.
|
Heduorum Episcopum S. Rheticium coarguit, quod in Commentariis super Cantico Canticorum, Tharsis pro Tarso Ciliciae, et aurum Ophaz pro Petro Apostolorum pincipe inepte nimis acceperit.
|
Nuper cum Rheticii Augustodunensis episcopi, qui quondam a Constantino Imperatore sub Silvestro Episcopo, ob causam Montensium missus est Romam, Commentarios in Canticum Canticorum perlegissem, quod 172 Hebraei vocant SIR ASSIRIM, vehementer miratus sum, virum eloquentem praeter ineptias sensuum caeterorum Tharsis urbem, putasse Tarsum, in qua Paulus apostolus natus sit, et aurum Ophaz Petrum significare, quia Cephas in Evangelio idem Petrus sit appellatus. Habuerat utique et in Ezechiele idipsum verbum, ubi de quatuor animalibus scribitur: « Et species rotarum sicut species Tharsis » , et in Daniele de Domino: « Et corpus ejusdem ut Tharsis » . Quod Aquila chrysolitum, Symmachus hiacyntum interpretantur. Et in psalmo: « In spiritu violento conteres naves Tharsis » . Et inter lapides qui in ornatu sacerdotis, tribuum nominibus sculpti sunt, ejusdem lapidis nomen inseritur, et omnis fere Scriptura hoc vocabalo referta est. De Ophaz vero quid dicam, cum supra dictus Daniel propheta in tertio anno Cyri regis Persarum, post tres hebdomadas jejunii atque tristitiae dicat: « Extuli oculos meos, et vidi, et ecce vir unus vestitus baddim, et renes ejus cincti auro Ophaz » . Plura quippe apud Hebraeos auri sunt genera. Unde ob distinctionem, nunc OPHAZ positum est, ne quis ZAAB putaret, quod in Genesi cum lapide carbunculo praedicatur . Quaeris si Tharsis lapis chrysolithus sit, aut hiacynthus, ut diversi interpretes volunt, ad cujus coloris similitudinem Dei species scribatur, quare Jonas propheta Tharsis ire velle dicatur , et Salomon et Josaphat in regnorum libris naves habuerint, quae de Tharsis solitae sint exercere commercia . Ad quod facilis est responsio ὀμώνυμον esse vocabulum, quod et Indiae regio ita appelletur, et ipsum mare, quia caeruleum sit, et saepe solis radiis percussum, colorem supra dictorum lapidum trahat, et a colore nomen acceperit. Licet Josephus 173 TAU littera commutata, Graecos putet Tarsum appellasse pro Tharsis. Innumerabilia sunt, quae in illius mihi commentariis sordere visa sunt. Est quidem sermo compositus, et Gallicano cothurno fluens: sed quid ad interpretem, cujus professio est, non quo ipse disertus appareat, sed quo eum, qui lecturus est, sic faciat intelligere, quomodo ipse intellexit qui scripsit. Rogo, non habuerat decem Origenis volumina? non Interpretes caeteros? non certe aliquos necessarios Hebraeorum, ut aut interrogaret, aut legeret, quid sibi vellent quae ignorabat? Sed tam male videtur existimasse de posteris, ut nemo posset de ejus erroribus judicare. Frustra ergo a me ejusdem viri commentarios postulas, cum mihi in illis displiceant multo plura, quam placeant. Quod si opposueris, cur caeteris dederim, audies, non omnes iisdem vesci debere cibis. Jesus in deserto plures hordeaceis panibus pascit, frumentaceis pauciores. Corinthii in quibus audiebatur fornicatio qualis nec inter gentes, lacte pascuntur, quia necdum poterant solidum cibum capere. Ephesii autem in quibus nullum crimen arguitur, ab ipso Domino coelesti vescuntur pane, et sacramentum, quod a seculis absconditum fuerat, agnoscunt. Neque vero eorum qui a me exemplaria acceperunt, vel auctoritate vel aetate ducaris, quum et Daniel puer senes judicet, et Amos pastor caprarum, in sacerdotum principes invehatur.
|
(Ezech. 10. 9) (Dan. 10. 6) (Psal. 47. 8) (Dan. 10, 5) (Gen.
2. 12) (Jonae 1) (2 Reg. 10)
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | ||
Hieronymus Stridonensis
| 38 |
EPISTOLA XXXVIII. AD MARCELLAM, De Aegrotatione Blaesillae. 1. 2. 3. 4. 5.
|
Blaesillam Paulae filiam, quae mortuo marito, admonita valida febri, totam sese converterat ad Christum, et Monacham profiteri coeperat, de proposito laudat, ejusque obtrectatoribus respondet.
|
Abraham tentatur in filio, et fidelior invenitur. Joseph in Aegyptum 174 venditur, ut patrem pascat, et fratres. Ezechias vicina morte terretur, ut fusus in lacrymas, quindecim annorum spatium ei proteletur ad vitam. Petrus Apostolus Domini passione concutitur, ut amare flens audiat: Pasce oves meas . Paulus lupus rapax, et Benjamin adolescentior, in extasi caecatur ut videat, et repentino tenebrarum horrore circumdatus, Dominum vocat, quem dudum ut hominem persequebatur. Ita et nunc, mi Marcella, Blaesillam nostram vidimus ardore febrium per triginta ferme dies jugiter aestuasse: ut sciret rejiciendas delicias corporis, quod paulo post vermibus exarandum sit. Venit et ad hanc Dominus Jesus, tetigitque manum ejus, et ecce surgens ministrat ei. Redolebat aliquid negligentiae, et divitiarum fasciis colligata, in saeculi jacebat sepulcro. Sed infremuit Jesus, et conturbatus in spiritu, clamavit dicens: Blaesilla, veni foras . Quae vocata surrexit, et egressa cum Domino vescitur. Judaei minentur , et tumeant, quaerant occidere suscitatam: soli Apostoli glorientur. Scit se vitam suam ei debere, qui reddidit. Scit se ejus amplexari pedes, cujus paulo ante judicium pertimescebat. Corpus pene jacebat exanime, et anhelos artus mors vicina quatiebat. Ubi tunc erant auxilia propinquorum? ubi verba omni inaniora fumo? Nihil tibi debet, o ingrata cognatio, quae mundo periit, et Christo revixit. Qui Christianus est, gaudeat: qui irascitur, non se esse indicat christianum. Vidua quae soluta est vinculo maritali, nihil necesse habet nisi perseverare. At scandalizat quempiam vestis fuscior. Scandalizet Joannes, quo inter natos mulierum major nullus fuit: qui Angelus dictus, ipsum quoque Dominum baptizavit: qui camelorum vestitus tegmine, zona pellicea cingebatur. Cibi displicent viliores? nihil vilius est locustis. Illae christianos oculos scandalizent potius, quae purpurisso, et quibusdam fucis ora oculosque depingunt: quarum facies gypseae, et nimio candore deformes, idola mentiuntur; quibus si forte improvidis lacrymarum stilla eruperit, 175 sulco defluit: quas nec numerus annorum potest docere, quod vetulae sint, quae capillis alienis verticem struunt, et praeteritam juventutem in rugis anilibus poliunt: quae denique ante nepotum gregem trementes virgunculae componuntur. Erubescat mulier christiana, si naturae cogit decorem, si carnis curam facit ad concupiscentiam, in qua qui sunt, secundum Apostolum, Christo placere non possunt. Vidua nostra ante morosius ornabatur, et die tota quid sibi deesset, quaerebat ad speculum. Nunc loquitur confidenter: « Nos autem omnes revelata facie gloriam Domini speculantes, in eamdem imaginem transformamur, a gloria in gloriam, quasi a Domini spiritu. » Tunc crines ancillulae disponebant, et mitellis crispantibus vertex arctabatur innoxius: nunc neglectum caput scit sibi tantum sufficere quod velatur. Illo tempore plumarum quoque dura mollities videbatur, et in exstructis thoris jacere vix poterat. Nunc ad orandum festina consurgit, et tinnula voce caeteris alleluia praeripiens, prior incipit laudare Dominum suum. Flectuntur genua super nudam humum, et crebris lacrymis facies psimmythio ante sordidata purgatur. Post orationem Psalmi concrepant, et lassa cervix, poplites vacillantes, in somnumque vergentes oculi, nimio mentis ardore vix impetrant ut quiescant. Pulla tunica, minus cum humi jacuerit, sordidatur. Soccus vilior auratorum pretium calceorum egentibus largitur. Cingulum non auro, gemmisque distinctum est; sed laneum et tota simplicitate purissimum: et quod possit magis astringere vestimenta, quam scindere. Si huic proposito invidet scorpius, et sermone blando de vetita rursum arbore comedere persuadet, illidatur ei pro solea anathema, et in suo morienti pulvere dicatur: Vade retro Satana , quod interpretatur, adverse. ADVERSARIUS QUIPPE Christi est, et Antichristus, cui praecepta displicent Christi. Oro te, quid tale unquam, quale Apostoli fecimus, ut merito scandalizentur? Patrem senem cum navicula, et reti 176 dimittunt. Publicanus a teloneo surgit, et sequitur Salvatorem: volens discipulus reverti domum, et suis ante renuntiare, magistri voce prohibetur. Sepultura non datur patri: ET PIETATIS genus est, impium esse pro Domino. Nos quia serica veste non utimur, monachi judicamur: quia ebrii non sumus, nec cachinno ora dissolvimus, continentes vocamur et tristes. Si tunica non canduerit, statim illud e trivio: Impostor, et Graecus est. Cavillentur vafriora licet, et pingui aqualiculo fartos circumferant homines, Blaesilla nostra ridebit, nec dedignabitur loquacium ranarum audire convitia, cum Dominus ejus dictus sit Beelzebub.
|
(Joan.
21. 17) (Gen. 49, Ps. 67. 28) (Joan.
11. 43 de Lazaro) (Marc. 8. 33)
|
[al. mirentur ] [al. hymnula ]
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | |
Hieronymus Stridonensis
| 39 |
EPISTOLA XXXIX. AD PAULAM super obitu Blaesillae filiae. 1. 2. 3. 3. 4. 5. 6. 7.
|
Blaesilla, paulo post mortem mariti, suamque conversionem defuncta, Paulam matrem consolatur Hieronymus, atque nimium ejus dolorem objurgat, admiscetque interim Blaesillae virtutes, et vitam.
|
« Quis dabit capiti meo aquam, et oculis meis fontem lacrymarum, et plorabo » : non, ut Jeremias ait, « vulneratos populi mei; » nec ut Jesus miseriam Jerusalem: sed plorabo sanctitatem, misericordiam, innocentiam, castitatem: plorabo omnes pariter in unius morte defecisse virtutes. Non quod lugenda sit illa quae abiit, sed quod nobis impatientius sit dolendum, quod talem videre desivimus. Quis enim siccis oculis recordetur, viginti annorum adolescentulam tam ardenti fide crucis levasse vexillum, ut magis amissam virginitatem, quam mariti doleret interitum? Quis sine singultibus transeat orandi instantiam, nitorem linguae, memoriae tenacitatem, acumen ingenii? Si Graece loquentem audiisses, latine eam nescire putares: si in romanum sonum lingua se verterat, nihil omnino peregrini sermo redolebat. Jam vero quod in 177 Origene quoque illo Graecia tota miratur, in paucis non dicam mensibus, sed diebus, ita hebraeae linguae vicerat difficultates, ut in discendis canendisque Psalmis, cum matre contenderet. Humilitas vestium non tumentes animos arguebat: sed cum interiori se mente dejecerat, inter ancillarum virginum cultum dominamque nihil medium, nisi quod in eo facilius dignoscebatur, quod neglectius incedebat. Vacillabant aegrotatione gressus, et pallentem ac trementem faciem, vix collum tenue sustinebat, et tamen aut Prophetam, aut Evangelium semper in manibus tenebat. Lacrymis ora complentur, singultus occupat vocem: et haerentem linguam, viscera commota non laxant. Cum sanctum corpusculum febrium ardor excoqueret, et semianimis lectulum vallaret circulus propinquorum, haec extrema verba mandabat: Orate Dominum Jesum, ut mihi ignoscat, quia implere non potui quod volebam. Secura esto, mi Blaesilla, sentiens omni tempore vestimenta tua candida. Candor vestium, sempiternae virginitatis est puritas. Confidimus probare vera esse quae dicimus: NUNQUAM EST sera conversio. Vox haec primum dedicata est in latrone: « Amen dico tibi, hodie mecum eris in Paradiso » . Postquam autem sarcina carnis abjecta, ad suum anima revolavit auctorem, et in antiquam possessionem diu peregrinata conscendit, ex more parantur exequiae, et nobilium ordine praeeunte, aureum feretro velamen obtenditur. Videbatur mihi tunc clamare de coelo. Non agnosco vestes: amictus iste non est meus: hic ornatus alienus est. Sed quid agimus? Matris prohibituri lacrymas, ipsi plangimus. Confiteor affectus meos, totus hic liber fletibus scribitur. Flevit et Jesus Lazarum, quia amabat illum . Non est optimus consolator, quem proprii vincunt gemitus, cujus visceribus emollitis, fracta in lacrymis verba desudant. Testor, mi Paula, Jesum, quem Blaesilla nunc sequitur, testor sanctos Angelos, quorum consortio 178 fruitur, eadem me dolorum perpeti tormenta quae pateris: patrem esse spiritu, nutricium caritate, et interdum dicere: « Pereat dies illa, in qua natus sum » . Et, « Hei mihi mater, ut quid genuisti me virum, qui dicerer discrimen omni terrae » . Et illud: « Justus es, Domine, verumtamen judicia loquar ad te. Quid est, quod viae peccatorum prosperantur? » Et, « Mei quoque pene moti sunt pedes, pene effusi sunt gressus mei. Quia zelavi in peccatoribus, pacem peccatorum videns. Et dixi: Quomodo cognovit Deus, et si est scientia in excelso? Ecce ipsi peccatores et abundantes in saeculo, obtinuerunt divitias. » Sed rursus illud occurrit: « Si narravero sic, ecce generationem filiorum tuorum praevaricatus sum. » Nunquid et in meam mentem, non hic saepius fluctus illiditur? quare senes impii, saeculi divitiis perfruuntur? quare adolescentia rudis, et sine peccato pueritia, immaturo flore metitur? quid causae est, ut saepe bimuli, trimulique et ubera materna lactentes a daemonio corripiantur, repleantur lepra, morbo regio devorentur, et e contrario impii, adulteri, homicidae, sacrilegi, vegeti atque securi de sua sanitate, in Deum blasphement? Praesertim cum injustitia patris non redundet ad filium: et anima quae peccaverit, ipsa moriatur. Aut si manet vetus illa sententia, peccata patrum in filios oportere restitui , iniquum sit longaevi patris innumera delicta in innocentem infantiam repensare. « Et dixi: Ergo sine causa justificavi cor meum, et lavi inter innocentes manus meas: et factus sum flagellatus tota die » . Sed cum haec cogitarem, statim didici cum Propheta: « Et suscepi, ut cognoscerem: hic labor est in conspectu meo, donec ingrediar sanctuarium Dei, et intelligam in novissima eorum » . « Judicia enim Domini abyssus multa. » Et, « O profundum divitiarum sapientiae et scientiae Dei, quam inscrutabilia sunt judicia ejus, et investigabiles viae ejus! » Bonus est Deus, et omnia quae bonus facit, bona sint necesse est. Mariti orbitas irrogatur, plango quod accidit. Sed quia sic placet Domino, aequo 179 animo sustinebo. Unicus raptus est filius; durum quidem, sed tolerabile, quia sustulit ille, qui dederat. Si caecus fuero, amici me lectio consolabitur. Si auditum quoque surdae aures negaverint, vacabo a vitiis: nihil aliud, nisi Dominum cogitabo. Imminebit super haec et dura pauperies, frigus, languor, et nuditas; extremam exspectabo mortem, et breve putabo malum, quod finis melior subsequatur. Consideremus quid ethicus ille Psalmus sonet: « Justus es, Domine, et rectum judicium tuum » . Hoc non potest dicere, nisi ille, qui ad universa quae patitur, magnificat Dominum, et suo merito imputans, in adversis de ejus clementia gloriatur. Exultaverunt enim filiae Judae in omnibus judiciis Domini. Si Juda, confessio interpretatur: confitens autem omnis anima credentis est: necesse est, ut qui se credere dicit in Christo, in omnibus Christi judiciis gaudeat. Sanus sum, gratias refero Creatori. Langueo, et in hoc laudo Domini voluntatem. « Quando enim infirmor, tunc fortis sum » ; et virtus spiritus in carnis infirmitate perficitur. Patitur et Apostolus aliquid quod non vult, pro quo ter Dominum deprecatur. Sed dicitur ei: « Sufficit tibi gratia mea; quia virtus in infirmitate perficitur » ; et ad revelationum humiliandam superbiam, monitor quidam humanae imbecillitatis apponitur, in similitudinem triumphantium, quibus in curru retro comes adhaerebat per singulas acclamationes civium, dicens: Hominem te esse memento. Cur autem durum sit, quod quandoque patiendum est? et cur dolemus quemquam mortuum? ad hoc enim nati non sumus, ut maneamus aeterni. Abraham, Moyses, Isaias, Petrus, Jacobus, Joannes, Paulus electionis vas, et super omnia Filius Dei, moritur: et nos indignamur, aliquem exire de corpore, qui ad hoc forsitan raptus est, « ne malitia mutaret intellectum ejus? Placita enim erat Deo anima ejus. Propter hoc properavit educere eam de media iniquitate » , ne longo vitae itinere , deviis oberraret anfractibus. Lugeatur mortuus; sed ille quem gehenna suscipit, quem tartarus devorat, in cujus poenam aeternus 180 ignis aestuat. Nos, quorum exitum Angelorum turba comitatur, quibus obviam Christus occurrit, gravemur magis, si diutius in tabernaculo isto mortis habitemus. Quia quamdiu hic moramur, peregrinamur a Domino . Illa, illa nos cupido teneat: « Hei mihi, quia peregrinatio mea prolongata est a me, habitavi cum habitantibus Cedar, multum peregrinata est anima mea » . Si Cedar, tenebrae sunt, et mundus iste sunt tenebrae; quia lux lucet in tenebris, et tenebrae eam non comprehenderunt , faveamus Blaesillae nostrae, quae de tenebris migravit ad lucem, et inter fidei incipientis ardorem, consummati operis percepit coronam. Revera si saeculare desiderium; et, quod Deus a suis avertat, delicias vitae hujus cogitantem mors immatura rapuisset, plangenda erat, et omni lacrymarum fonte ploranda. Nunc vero cum, propitio Christo, ante quatuor ferme menses, secundo quodam modo propositi se baptismo laverit, et ita deinceps vixerit, ut calcato mundo, semper monasterium cogitarit, non vereris, ne tibi Salvator dicat: Irasceris, Paula, quia tua filia, mea facta est filia? indignaris de judicio meo, et rebellibus lacrymis facis invidiam possidenti? Scis enim quid de te, quid de caeteris tuis cogitem. Cibum tibi denegas, non jejuniorum studio, sed doloris. Non amo frugalitatem istam. Jejunia ista, adversarii mei sunt. NULLAM ANIMAM recipio, quae me nolente, separatur a corpore. Tales stulta philosophia habeat martyres, habeat Zenonem, Cleobrotum, vel Catonem. Super nullum requiescit spiritus meus, nisi « super humilem et quietum, et trementem verba mea » . Hoc est quod mihi Monasterium promittebas? quod habitu a matronis caeteris separato, tibi quasi religiosior videbaris? Mens ista quae plangit, sericarum vestium est. Interciperis, et emoreris, et quasi non in meas manus ventura sis, crudelem judicem fugis. Fugerat quondam et Jonas animosus Propheta, sed in profundo maris meus fuit. Si viventem crederes filiam, nunquam plangeres ad meliora migrasse. Hoc est quod per Apostolum meum jusseram, ne pro dormientibus in similitudinem Gentium tristaremini. Erubesce, 181 Ethnicae compatione superaris. Melior diaboli ancilla, quam mea est. Illa infidelem maritum translatum fingit in coelum, tu mecum tuam filiam commorantem, aut non credis, aut non vis. Sed dicis quomodo lugere me prohibes, cum et Jacob Joseph in sacco fleverit, congregatisque ad se omnibus propinquis, noluerit consolari, dicens: « Descendam ad filium meum lugens in infernum? » Et David Absalon cooperto capite planxerit, repetens: « Fili mi, Absalon, Absalon, fili mi: quis dabit, ut moriar pro te, fili mi, Absolun? » Moysi quoque et Aaron, caeterisque Sanctorum solemnis sit luctus exhibitus? Perfacilis ad ista responsio est: Luxisse Jacob filium, quem putabat occisum, ad quem et ipse erat ad inferos descensurus, dicens: « Descendam ad filium meum lugens in infernum » , quia necdum paradisi januam Christus effregerat, nec dum flammeam illam romphaeam et vertiginem praesidentium Cherubim, sanguis ejus extinxerat. Unde et Abraham licet in loco refrigerii, tamen apud inferos cum Lazaro fuisse scribitur . Et David juste flevisse filium parricidam, qui alium parvulum, postquam, ut viveret, impetrare non potuit, quia sciebat non peccasse, non flevit . De Moyse vero et Aaron, quod eis ex veteri more sit planctus exhibitus, non mirandum est, cum et in Actis Apostolorum, jam Evangelio coruscante, Stephano fecerint Jerosolymae fratres planctum magnum : et utique planctus magnus, non in plangentium exanimatione, ut tu putas, sed in pompa funeris, et exequiarum frequentia intelligendus sit. Denique de Jacob Scriptura sic loquitur: « Et ascendit Joseph sepelire patrem suum, et ascenderunt cum eo omnes pueri Pharaonis, et seniores domus ejus, et seniores omnis terrae Aegypti, et omnis domus Joseph et fratres ejus. » Et post paululum: « Et ascenderunt cum eo quadrigae et equites, et facta sunt castra grandia nimis. » Ac deinde: « Et planxerunt cum planctu magno, et forti nimis » . Planctus iste solemnis non longas Aegyptiis imperat lacrymas, sed funeris monstrat ornatum. Juxta quem modum Aaron quoque et Moysen, fletos esse manifestum est. Nequeo 182 satis Scripturae laudare mysteria, et divinum sensum, in verbis licet simplicibus admirari, quid sibi velit quod Moyses plangitur, et Jesus Nave vir sanctus sepultus refertur, et tamen fletus esse non scribitur. Nempe illud quod in Moyse, id est, in Lege veteri sub peccati Adam omnes tenebantur elogio ; et ad inferos descendentes consequenter lacrymae prosequebantur, secundum Apostolum, qui ait: « Et regnavit mors ab Adam usque ad Moysen, etiam super eos qui non peccaverunt » . In Jesu vero, id est, in Evangelio, per quem Paradisus est apertus, mortem gaudia prosequuntur. Flent usque hodie Judaei, et nudatis pedibus in cinere volutati sacco incubant. Ac ne quid desit superstitioni, ex ritu vanissimo Pharisaeorum, primum cibum lentis accipiunt; videlicet ostendentes quali edulio primogenita perdiderint. Sed merito, quia in resurrectionem Domini non credentes, Antichristi praeparantur adventui. Nos vero qui Christum induimus, et facti sumus, juxta Apostolum, genus regium et sacerdotale , non debemus super mortuos contristari. « Et dixit, inquit, Moyses ad Aaron et Eleazar et Ithamar filios ejus, qui relicti erant: Caput vestrum non denudabitis, et vestimenta vestra non scindetis, ne moriamini; et super omnem synagogam veniat ira » . Nolite, inquit, scindere vestimenta vestra, et luctum exhibere Gentilem, ne moriamini. MORS NOSTRA peccatum est. Et, quod forsitan crudele alicui videatur, sed fidei necessarium est, in eodem Levitico scribitur, quomodo Sacerdos magnus ad patrem, matrem, fratresque, vel liberos mortuos prohibeatur accedere, ne videlicet anima Dei sacrificiis vacans, et tota in illius mysteriis occupata, aliquo impediatur affectu. Nonne aliis verbis idipsum in Evangelio praecipitur, ut non renuntiet domui discipulus? ut mortuo patri non exhibeat sepulturam? « Et de sanctis, inquit, non exiet, et non contaminabitur sanctificatio Dei ejus, quia sanctum oleum unctionis a Deo super eum est » . Certe postquam credimus in Christum, et oleo unctionis ejus accepto, illum portamus in nobis, non debemus exire de templo, id est, de proposito Christiano: non foras egredi, incredulitati videlicet Gentilium 183 commisceri; sed esse semper intrinsecus, id est voluntati Domini ministrare. Haec idcirco dicimus, ne ignorantia Scripturarum auctoritatem tibi praeberet in luctu, et videreris rationabiliter errare. Et adhuc sic locutus sum, quasi unam de turbis convenerim Christianam. Nunc vero cum sciam toti te renuntiasse mundo; et abjectis calcatisque deliciis saeculi, orationi, jejuniis, lectioni vacare quotidie; cum ad exemplum Abraham cupias exire de terra tua, et de cognatione tua, ut et Chaldaeis et Mesopotamia derelictis, terram repromissionis introeas; cum omnem substantiolam, aut pauperibus dilargita sis, aut filiis ante mortem mundo mortua dederis, miror te ea facere, quae si facerent caeterae, reprehensione dignae viderentur. Redit tibi in memoriam confabulatio ejus, blanditiae, sermo, consortium; et quod his careas, pati non potes. Ignoscimus matris lacrymis, sed modum quaerimus in dolore. Si parentem cogito, non reprehendo quod plangis; si Christianam et Monacham, istis nominibus mater excluditur. Recens vulnus est, et tactus iste quo blandior, non tam curat, quam exasperat. Attamen quod tempore mitigandum est, cur ratione non vincitur? Nam et Noemi famem fugiens in terra Moab, et maritum perdidit et filios. Et cum suorum auxilio esset destituta, Ruth alienigena ab ejus latere non recedit . Vide quanti meriti sit desertae praestitisse solatium: Ex ejus semine Christus oritur. Respice Job, quanta sustinuit, et videbis te nimium delicatam, illum erectis in coelum oculis, inter ruinas domus, poenas ulceris, innumeras orbitates, et ad extremum uxoris insidias, invictam tenuisse patientiam. Scio quid responsura sis: Hoc illi quasi justo ad probationem evenisse. Et tu e duobus elige, quod velis: aut sancta es, et probaris: aut peccatrix, et injuste quereris, minora sustinens, quam mereris. Quid vetera replicem? praesentia exempla sectare. Sancta Melania nostri temporis inter Christianos vera nobilitas calente adhuc mariti 184 corpusculo, et necdum humato, duos simul perdidit filios. Rem sum dicturus incredibilem, sed teste Christo, non falsam. Quis illam tunc non putaret more lymphatico, sparsis crinibus, veste conscissa, lacerum pectus invadere? Lacrymae gutta non fluxit; stetit immobilis, et ad pedes advoluta Christi, quasi ipsum teneret, arrisit. Expeditius, inquit, tibi servitura sum, Domine, quia tanto me onere liberasti. Sed forsitan superatur in caeteris. Quinimo qua illos mente contempserit, in unico postea filio probat, cui omni quam habebat possessione concessa, ingruente jam hieme, Jerosolymam navigavit. Parce quaeso tibi, parce filiae cum Christo jam regnanti, parce saltem Eustochio tuae, cujus parva adhuc aetas, et rudis pene infantia, te magistra dirigitur. Saevit nunc diabolus, et quia unam cernit de tuis liberis triumphantem, obtritum se esse condolens, quaerit in remanente victoriam, quam in praeeunte jam perdidit. GRANDIS in suos pietas, impietas in Deum est. Abraham unicum filium laetus interficit, et tu unam de pluribus quereris coronatam? Non possum sine gemitu eloqui, quod dicturus sum. Cum de media pompa funeris, te exanimem referrent, hoc inter se populus mussitabat: Nonne illud est quod saepius dicebamus? Dolet filiam jejuniis interfectam, quod non vel de secundo ejus matrimonio tenuerit nepotes. Quousque genus detestabile Monachorum non urbe pellitur? non lapidibus obruitur? non praecipitatur in fluctus? Matronam miserabilem seduxerunt, quae cum Monacha esse noluerit, hinc probatur, quod nulla Gentilium ita suos unquam fleverit filios. Qualem putas ad istas voces Christum habuisse tristitiam? Quomodo exultasse Satanam, qui nunc tuam animam eripere festinans, et pii tibi proponens doloris illecebram, dum ante oculos tuos filiae semper imago versatur, cupit matrem simul necare victricis, et solitudinem sororis invadere relictae. Non ut terream loquor, sed ut mihi testis est Dominus, quasi ante tribunal ejus assistens, in haec te verba convenio. Detestandae sunt istae lacrymae, plenae sacrilegio, incredulitate plenissimae, 185 quae non habent modum, quae usque ad viciniam mortis accedunt. Ululas et exclamitas, et quasi quibusdam facibus accensa, quantum in te est, tui semper homicida es. Sed ad talem clemens ingreditur Jesus, et dicit: « Quid ploras? Non est mortua puella, sed dormit » . Irrideant circumstantes: ista infidelitas Judaeorum est. Te quoque, si ad sepulcrum filiae volueris volutari, Angelus increpabit: « Quid quaeris viventem cum mortuis? » Quod quia Maria fecerat Magdalene, postquam vocem Domini se clamantis agnovit, ad ejus provoluta pedes, audit: « Ne tetigeris me, necdum enim ascendi ad Patrem meum » , id est, non mereris tangere resurgentem quem mortuum existimas in sepulcro. Quas nunc existimas Blaesillam nostram pati cruces, quae ferre tormenta, quod tibi Christum videat subiratum? Clamat nunc illa lugenti: Si unquam me amasti, mater, si tua ubera suxi, si tuis instituta sum monitis, ne invideas gloriae meae; nec hoc agas, ut a nobis in perpetuum separemur. Putas esse me solam? Habeo pro te Mariam Matrem Domini. Multas hic video quas ante nesciebam. O quanto melior est iste comitatus. Habeo Annam quondam in Evangelio prophetantem, et, quo magis gaudeas, tantorum annorum labores, ego in tribus mensibus consecuta sum. Unam palmam castitatis accepimus. Misereris mei, quia mundum reliqui? At ego vestri sortem doleo, quos adhuc saeculi carcer includit; quos quotidie in acie praeliantes, nunc ira, nunc avaritia, nunc libido, nunc variorum incentiva vitiorum pertrabunt ad ruinam. Si vis, ut mater mea sis, cura placere Christo. Non agnosco matrem, meo Domino displicentem. Loquitur illa et alia multa, quae taceo, et pro te Dominum rogat; mihique ut de ejus mente securus sum , veniam impetrat peccatorum: quod monui, quod hortatus sum, quod invidiam propinquorum, ut salva esset, excepi. Itaque dum spiritus hos artus regit, dum vitae hujus fruimur commeatu, spondeo, promitto, polliceor, illam mea lingua resonabit, illi mei dedicabuntur 186 labores, illi meum sudabit ingenium. Nulla erit pagina, quae non Blaesillam sonet. Quocumque sermonis nostri monumenta pervenerint, illa cum meis opusculis peregrinabitur. Hanc in mea mente defixam legent Virgines, Viduae, Monachi, sacerdotes. Brevis vitae spatium, aeterna memoria compensabit. Quae cum Christo vivit in coelis, in hominum quoque ore victura est. Transibit et praesens aetas, sequentur saecula post futura, quae sine amore, sine invidia judicabunt. Inter Paulae Eustochiique nomen media ponetur. Nunquam in meis moritura est libris. Audiet me semper loquentem cum sorore, cum matre.
|
(Jer. 9. 1) (ut in plerisque solet) (Luc. 23. 43) (Joan. 11) (Jerem. 20.
14) (Ibid. 15. 10) (Exod. 34) (Ps. 72. 13. 14) (Ibidem, v. 16) (Rom. 11. 33.) (Psal. 118) (2. Cor. 12) (2. Cor. 12. 9) (Sap. 4) (1. Cor 5) (Psal. 119) (Joan. 1. 5) (Isai.
66. Juxta LXX) (Genes. 37. 35.) (2. Reg. 18. 33.) (Gen. 37) (Luc. 16) (2. Reg. 12) (Act. 8) (Gen. 50. 7. et seqq.) (Rom. 5. 14) (1. Petr. 2) (Levit. 10. 6) (Levit. 21) (Ruth. 1) (cum qua tibi Dominus,
mihique concedat in die sua habere partem) (Marc. 5. 39;
et Luc. 8. 52) (Luc. 24. 5.) (Joan. 20. 27) (al. sim )
|
[al. qui. ] [In aliis libris vilium pro virginum,
quod et Gravius statuit] [al. semianime ] [al. in
extremo ] [al fortior
] [al. longa vita in
itinere ] [ damnatione ] [al. ministeriis ] [al. magistrante
] [al. obrutum ] [al. quia
]
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | |
Hieronymus Stridonensis
| 40 |
EPISTOLA XL. AD MARCELLAM, DE ONASO. 1. 2. 3.
|
Onasum obtrectatorem quempiam ridet, qui quod Hieronymus in suis libris adversus vitia scripserat, ad suam contumeliam pertinere putabat.
|
Medici, quos vocant Chirurgicos, crudeles putantur, et miseri sunt. An non est miseria, alienis non dolere vulneribus, et mortuas carnes inclementi secare ferro? Non horrere curantem, quod horret ipse qui patitur, et inimicum putari? Ita se natura habet, ut amara sit veritas, blanda vitia existimentur. Isaias in exemplum captivitatis futurae, nudus non erubescit incedere . Jeremias de media Jerusalem ad Euphratem fluvium Mesopotamiae mittitur : ut inter inimicas gentes, ubi est Assyrius, et castra sunt Chaldaeorum, ponat περίζωμα corrumpendum. Ezechiel stercore primum humano, deinde bubulo, panem de omni semente conspersum edere jubetur : et uxoris interitum siccis oculis videt. Amos de Samaria pellitur . Cur quaeso? Nempe ideo pellitur, quia chirurgici spirituales, secantes vitia peccatorum, ad poenitentiam cohortantur. Paulus Apostolus: « Inimicus, inquit, vobis factus sum, verum dicens » . Et quia Salvatoris dura videbantur 187 eloquia, plurimi discipulorum retrorsum abierunt. Unde non mirum est, si et nosipsi vitiis detrahentes, offendimus plurimos. Disposui nasum secare foetentem, timeat qui strumosus est. Volo corniculae detrahere garrienti, rancidulam se intelligat cornix. Nunquid unus in urbe Romana est, qui habeat « truncas inhonesto vulnere nares? Nunquid solus Onasus Segestanus cava verba, et in modum vessicarum tumentia, buccis trutinatur inflatis? Dico quosdam scelere, perjurio, falsitate ad dignitatem nescio quam pervenisse. Quid ad te, qui te intelligis innocentem? Rideo advocatum, qui patrono egeat: quadrante dignam eloquentiam nare subsanno: quid ad te, qui disertus es? Volo in nummarios invehi Sacerdotes: tu qui dives es, quid irasceris? Clausum cupio suis ignibus ardere Vulcanum: nunquid hospes ejus es, aut vicinus, quod a delubris idoli niteris incendium submovere? Placet mihi de larvis, de noctua, de bubone, de Niliacis ridere portentis. Quidquid dictum fuerit, in te dictum putas. In quodcumque vitium stilti mei mucro contorquetur, te clamitas designari. Conserta manu in jus vocas, et satyricum scriptorem in prosa stulte arguis. An ideo tibi bellus videris, quia fausto vocaris nomine? quasi non, et lucus ideo dicatur, quod minime luceat: et Parcae ab eo, quod nequaquam parcant: et Eumenides furiae, quod non sint benignae: et vulgo Aethiopes vocentur argentei. Quod si in descriptione foedorum semper irasceris, jam tibi cum Persio cantabo: . Dabo tamen consilium, quibus absconditis, possis pulchrior apparere. Nasus non videatur in facie: sermo non sonet ad loquendum: atque ita et formosus, et disertus videri poteris.
|
(Isai. 20) (Jerem. 13) (Ezech. 4. 24) (Amos 7) (Galat. 4) (al. raucidulam ) (Aeneid.
lib. VI.) (Satyr. 2)
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | ||
Hieronymus Stridonensis
| 41 |
188 EPISTOLA XLI. AD MARCELLAM. 1. 2. 3. 4.
|
Refellit Montani haeretici dogmata, ostenditque quid inter ejus errores, atque Ecclesiae sententiam intersit.
|
Testimonia de Joannis Evangelio congregata, quae tibi quidam Montani sectator ingessit, in quibus Salvator noster se ad Patrem iturum, missurumque Paracletum pollicetur. Quae in quod promissa sint tempus, et quo completa sint tempore, Apostolorum Acta testantur. Decima die dixit post ascensum Domini, hoc est quinquagesima post resurrectionem, Spiritum Sanctum descendisse, linguasque credentium esse divisas, ita ut unusquisque omnium gentium sermone loqueretur: quando quidam adhuc parum credentium, musto eos ebrios asserebant, et Petrus stans in medio Apostolorum omnisque conventus, ait: « Viri Judaei, et omnes qui habitatis in Jerusalem, hoc vobis notum sit, et auribus percipite verba mea. Non enim sicut vos existimatis, hi ebrii sunt: nam est hora diei tertia: sed hoc est quod dictum est per Joel Prophetam: in novissimis diebus, dicit Dominus, effundam de spiritu meo in omnem carnem, et prophetabunt filii, et filiae eorum: et juvenes visiones videbunt, et seniores somnia somniabunt, et quidem in servos meos, et ancillas meas effundam de spiritu meo » . Ecclesia fundata super Petrum. --Si igitur Apostolus Petrus, super quem Dominus fundavit Ecclesiam, et prophetiam et promissionem Domini, illo tempore completam memoravit, quomodo possumus nobis aliud tempus vindicare? Quod si voluerint respondere, et Philippi deinceps quatuor filias prophetasse, et Prophetam Agabum reperiri, et in divisionibus spiritus inter Apostolos, et Doctores, Prophetas quoque, Apostolo scribente, formatos, ipsumque Paulum Apostolum, multa de futuris haeresibus, et de fine saeculi prophetasse, sciant a nobis non tam prophetiam repelli, quae Domini est signata passione, 189 quam eos non recipi, qui cum Scripturae veteris, et novae auctoritate non congruant. Primum in fidei regula discrepamus. Nos Patrem, et Filium, et Spiritum Sanctum in sua unumquemque persona ponimus, licet substantia copulemus: illi Sabellii dogma sectantes Trinitatem in unius personae angustias cogunt. Nos secundas nuptias non tam appetimus, quam concedimus, Paulo jubente, ut viduae adolescentulae nubant: illi in tantum putant scelerata conjugia iterata, ut quicumque hoc fecerit, adulter habeatur. Nos unam quadragesimam secundum traditionem Apostolorum, toto nobis orbe congruo, jejunamus: Illi tres in anno faciunt Quadragesimas, quasi tres passi sint Salvatores. Non quod, et per totum annum, excepta Pentecoste, jejunare non liceat: sed quod aliud sit necessitate, aliud voluntate munus offerre. Apud nos Apostolorum locum Episcopi tenent: apud eos Episcopus tertius est. Habent enim primos de Pepusa Phrygiae Patriarchas: secundos, quos appellant Cenonas: atque ita in tertium, id est, pene ultimum locum Episcopi devolvuntur; quasi exinde ambitiosior religio fiat, si quod apud nos primum est apud illos novissimum sit. Illi ad omne pene delictum Ecclesiae obserant fores; nos quotidie legimus: « Malo poenitentiam peccatoris, quam mortem » Et, « Nunquid qui cadit, non resurget, dicit Dominus » . Et, « Convertimini ad me filii convertentes, et ego curabo contritiones vestras » . Rigidi autem sunt, non quo, et ipsi pejora non peccent: sed hoc inter nos, et illos interest, quod illi erubescunt confiteri peccata quasi justi: nos dum poenitentiam agimus, facilius veniam promeremur. 190 Praetermitto scelerata mysteria, quae dicuntur de lactente puero, et victuro martyre confarrata. Malo inquam non credere: sit falsum omne quod sanguinis est. Aperta est convincenda blasphemia dicentium, Deum primum voluisse in veteri Testamento per Moysen, et Prophetas salvare mundum: sed quia non potuerit explere, corpus sumpsisse de Virgine, et in Christo sub specie Filii praedicantem, mortem obiisse pro nobis. Et quia per duos gradus mundum salvare nequiverit, ad extremum per Spiritum Sanctum in Montanum, Priscam, et Maximillam insanas feminas descendisse, et plenitudinem quam Paulus non habuerit, dicens: « Ex parte cognoscimus, et ex parte prophetamus » . Et, « nunc videmus per speculum in aenigmate » abscisum, et semivirum habuisse Montanum. Haec sunt quae coargutione non indigent: perfidiam eorum exposuisse, superasse est. Nec necesse est ut singula deliramenta quae proferunt, brevior epistolae sermo subvertat, cum, et tu ipsas Scripturas apprime tenens, non tam ad eorum mota sis quaestiones, quam quid sentirem, a me volueris sciscitari.
|
(Act. 2. 14) (Ezech. 18. 23) (Jerem. 8.
4) (Jerem. 3. 22. sec.
LXX) (1. Cor. 13. 9)
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | ||
Hieronymus Stridonensis
| 42 |
EPISTOLA XLII. AD MARCELLAM. Contra Novatianos Haereticos. 1. 2. 3.
|
Roganti Marcellae quid sit verbum contra Spiritum Sanctum, respondet, sensum Novatiani docens esse falsum.
|
Brevis est quaestiuncula, quam misisti, et aperta responsio est. Si enim de eo quod in Evangelio scribitur: « Quicumque dixerit verbum contra Filium hominis, remittetur ei: qui autem dixerit contra 191 Spiritum Sanctum non remittetur ei, neque in hoc saeculo, neque in futuro » , Novatianus affimat non posse peccare in Spiritum Sanctum, nisi eum qui Christianus sit, et postea negaverit; manifestum est Judaeos qui eo tempore blasphemabant, peccato blasphemiae non teneri: quippe, qui impii coloni, interfectis Prophetis, de nece Domini cogitabant, et in tantum erant perditi, ut ad salvandos eos, se Dei Filius venisse responderit. Unde de toto ipsius Scripturae ordine convincendus est, non his irremissibilem esse dictam blasphemiam, qui tormentis compulsi, et variis eviscerati cruciatibus, Dominum denegassent; sed his qui cum in virtutibus videant opera Dei, calumnientur et clamitent, daemonis esse virtutem, et omnia signa quae facta sunt, non ad divinam magnificentiam, sed ad diabolum pertinere . Unde et Salvator noster toto responsionis suae hoc agit argumento, ut doceat, non posse Satanam ejici a Satana, et regnum ejus inter se non esse divisum. Cum enim diaboli studium sit, Dei laedere creaturam, quomodo ejusdem poterit esse voluntatis sanare languentes, et seipsum de obsessis fugare corporibus? Probet itaque Novatianus, aliquem de his, qui sacrificare compulsi sunt ante tribunal judicis, respondisse omnia quae in Evangelio scripta sunt, non a Filio Dei, sed a Beelzebub principe daemoniorum fuisse perfecta, et tunc poterit approbare irremissibilem in Spiritum Sanctum esse blasphemiam. Ut autem et acutius aliquid interrogemus, respondeat, quid sit contra Filium hominis dicere, et in Spiritum Sanctum blasphemare. Ego quippe assero juxta sensum illius, eos qui Christum in persecutione negaverint, contra Filium hominis dixisse, et non in Spiritum Sanctum blasphemasse. Qui enim interrogatur, an Christianus sit, et Christianum se non esse responderit; utique negando Christum, hoc est, Filium hominis, Spiritui Sancto non facit injuriam. Si autem Christum negando, negavit et Spiritum; edisserat Haereticus, quomodo non peccet in Spiritum, qui Filium hominis denegaverit. Aut si Spiritum Sanctum hoc loco 192 intelligendum Patrem putat, Patris nulla est a negatore mentio facta cum negaret. Petrus Apostolus eo tempore, quo ancillae interrogatione perterritus, Dominum negavit, in Filium hominis, an in Spiritum Sanctum videtur commisisse peccatum? Si id quod ait, nescio hominem, ridicule voluerit interpretari, non Christum cum negasse, sed hominem; mendacem faciet Salvatorem, qui se, hoc est, Filium Dei, negandum esse praedixerat . Si autem negavit Filium Dei, unde et amare flevit, et trinam negationem, trina postea confessione delevit, manifestum est, peccatum in Spiritum Sanctum, ideo non posse dimitti, quod habeat blasphemiam: ut cum videas in virtutibus Deum, Beelzebub calumnieris in factis, Doceat igitur aliquem negatorem, Beelzebub vocasse Christum, et ultro referam gradum, negatorem non posse veniam consequi post ruinam. Aliud est tormentis cedere, et se Christianum negare: aliud Christum, diabolum dicere, sicut tibi ipsa Scriptura, atque contextus, lecta attentius poterunt demonstrare. Fuerat quidem prolixius disserendum: sed quoniam amicis, et qui ad nostrum hospitiolum convenerunt, praesentiam nostram negare non possumus, et tibi non statim respondere, admodum visum est arrogantis, latam disputationem brevi sermone comprehendimus, ut non tam Epistolam, quam Commentariolum dictaremus.
|
(Matth. 12. 32; et Marc.
3. 29) (Matth. 12; Marc. 3; et Luc. 11) (Matth. 26; et Joan. 13)
|
[ al. potuerunt ]
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] | |
Hieronymus Stridonensis
| 43 |
EPISTOLA XLIII. AD MARCELLAM. 1. 2. 3.
|
Marcellam hortatur, ut Roma relicta, se rus conferat: per contentionem ostendens, et quantum habeat Roma molestiarum, et quantum commoditatum solitudo.
|
Ambrosius, quo chartas, sumptus, notarios ministrante, tam innumerabiles libros vere Adamantius, et Chalcenterus noster explicavit in quadam Epistola, quam ad eumdem de Athenis scripserat, refert, nunquam se cibum Origene praesente sine lectione sumpsisse; nunquam inisse somnum, nisi unus e fratribus sacris litteris personaret. Hoc diebus 193 egisse et noctibus, ut et lectio orationem exciperet, et oratio lectionem. Quid nos ventris animalia tale unquam fecimus? quos si vel secunda hora legentes invenerit, oscitamus: manu faciem defricantes, continemus stomachum; et quasi post multum laborem mundialibus rursum negotiis occupamur. Praetermitto prandia, quibus mens onerata premitur. Pudet dicere frequentiam salutandi, qua aut ipsi quotidie ad alios pergimus, aut ad nos venientes caeteros exspectamus. Deinceps itur in verba, sermo teritur, lacerantur absentes, vita aliena describitur, et mordentes invicem, consumimur ab in vicem. Talis nos cibus occupat et dimittit. Cum vero amici recesserint, ratiocinia supputamus. Nunc ira personam leonis nobis inducit : nunc cura superflua in annos plurimos duratura praecogitat. Nec recordamur Evangelii, dicentis: « Stulte, hac nocte auferent animam tuam a te: quae autem praeparasti cujus erunt? » Vestes non ad usus tantum, sed ad delicias conquiruntur. Ubicumque compendium est, volocior pes, citus sermo, auris attentior. Si damnum fuerit nuntiatum, vultus moerore deprimitur. Laetamur ad nummum, obolo contristamur. Unde cum in uno homine animorum tam diversa sit facies, Propheta Dominum deprecatur, dicens: « Domine, in civitate tua imaginem eorum dissipa » . Cum enim ad imaginem et similitudinem Dei conditi simus, ex vitio nostro personas nobis plurimas superinducimus. Et quomodo in theatralibus scenis unus atque idem histrio, nunc Herculem robustus ostendit, nunc mollis in Venerem frangitur, nunc tremulus in Cybelem: ita et nos tot habemus personarum similitudines, quot peccata. Quapropter quia multa jam vitae spatia transmisimus fluctuando, et navis nostra nunc procellarum concussa turbine, nunc scopulorum illusionibus perforata est , cum primum licet, quasi portum quemdam secreta ruris intremus. Ibi cibarius panis, et olus nostris manibus 194 irrigatum, et lac deliciae rusticanae, viles quidem, sed innocentes cibos praebent . Ita viventes, non ab oratione somnus, nec saturitas a lectione revocabit. Si aestas est, secretum arboris umbra praebebit. Si autumnus, ipsa aeris temperies, et strata subter folia, locum quietis ostendent. Vere ager floribus pingitur, et inter querulas aves, Psalmi dulcius cantabuntur. Si frigus fuerit et brumales nives, ligna non coemam, et calidius vigilabo, vel dormiam. Certe quod sciam, vilius non algebo. Habeat sibi Roma suos tumultus, arena saeviat, circus insaniat, theatra luxurient, et quia de nostris dicendum est, matronarum quotidie visitetur senatus. Nobis adhaerere Domino bonum est, et ponere in Domino Deo spem nostram : ut cum paupertatem istam coelorum regna mutaverint, crumpamus in vocem: « Quid enim mihi est in coelo, et a te quid volui super terram? » Quo scilicet cum tanta reperiamus in coelo, parva et caduca quaesisse nos doleamus in terra. Vale.
|
(Luc.
12. 20.) (ut saepe in re familiari accidere solet) (Ps. 72. 20) (qui si de mundo non essemus,
odiremur a mundo) (Psal: 72)
|
[al. imponit ] [al. perturbata ] [al. praebeant ]
|
http://viaf.org/viaf/95147024
|
[] |
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.