Text
stringlengths
1
10.7k
Text Number
int64
0
31
License
stringclasses
6 values
Text By
stringclasses
463 values
Translation By
stringlengths
1
146
Language
stringclasses
188 values
File Name
stringlengths
9
81
Source
stringclasses
16 values
ISO639-3
stringclasses
178 values
Script
stringclasses
23 values
Parallel ID
stringclasses
822 values
Story Category
stringclasses
4 values
Ikil u na’akal tu k’ab le che’o’ ka tu k’áatchi’itajubaj ba’axten ma’atan u yu’ubik u juum le kaabo’obo’ “in wa’alike’ le che’elo’ utsil ta’ak’aja’an ichil k’abche’obo’”. Ka j-k’uch tuláak’ u k’ab le che’o’ ka tu yilaj juntúul chakmo’ol. Le chakmo’olo’ jach p’uja’an tumen Gingile tu yajsaj. Ts’íik uchik u paktik ka tu japaj u chi’ yosal u ye’esik u nukuch kooj o’ob yaan u yejo’ob.
8
CC-BY
Zulu folktale
Ángel Michel Chablé Tuz, Emmanuel Canté Pech, Alam Collí Nahuat (UIMQroo)
yua
0072_u-chaatojil-le-kaabil-chícho.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0072
asp
Ta’aytak u to’opol tumen le chakmo’olo’ Gingilee’ j-éemij séeba’an te’ che’o’. Jach seba’an u yéemele’ ka tu kíipche’etaj jump’éel k’abche’e’ ka j-lúubij, tu jats’ajubaj te’ lu’umo’. Kex sáayij u tunkuye’, ka k’as áalkabnajij yo’osal u púuts’ul. Chen ba’ale’ le chakmo’olo’ láaylie’ tak u weenele’ leebetike’ ma’ ch’a’apachta’abi’. Ngede, le kaabil ch’íich’o’ tu tu meentaj cha’atoojil. Gingilee’ tu ch’a’aj na’at.
9
CC-BY
Zulu folktale
Ángel Michel Chablé Tuz, Emmanuel Canté Pech, Alam Collí Nahuat (UIMQroo)
yua
0072_u-chaatojil-le-kaabil-chícho.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0072
asp
Beya’, u yaalo’ob Gingilee’ ken u yu’ubo’ob u ts’ikbalil Ngedee’ leti’obe’ yaan u chíimpoltiko’ob. Ken xi’iko’ob u ch’a’ob kaabe’, yaan u yiko’ob u p’atiko’ob juump’el nojoch kibkaab te’ kaabil ch’íich’o’bo’.
10
CC-BY
Zulu folktale
Ángel Michel Chablé Tuz, Emmanuel Canté Pech, Alam Collí Nahuat (UIMQroo)
yua
0072_u-chaatojil-le-kaabil-chícho.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0072
asp
Uts tin wich in xokik áanalte’.
0
CC-BY
Letta Machoga
Víctor Manuel Canche Yam, Edwin Florencio Koyoc Noh (UIMQroo)
yua
0087_jach-uts-tin-wich-in-xook.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0087
asp
Máax ti’ je’el u béeytal in xokike’.
1
CC-BY
Letta Machoga
Víctor Manuel Canche Yam, Edwin Florencio Koyoc Noh (UIMQroo)
yua
0087_jach-uts-tin-wich-in-xook.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0087
asp
In kiike’ táan u wenel.
2
CC-BY
Letta Machoga
Víctor Manuel Canche Yam, Edwin Florencio Koyoc Noh (UIMQroo)
yua
0087_jach-uts-tin-wich-in-xook.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0087
asp
Máax ti’ je’el u béeytal in xokike’.
3
CC-BY
Letta Machoga
Víctor Manuel Canche Yam, Edwin Florencio Koyoc Noh (UIMQroo)
yua
0087_jach-uts-tin-wich-in-xook.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0087
asp
In na’ yéetel in chiiche’ táan u meyajo’ob.
4
CC-BY
Letta Machoga
Víctor Manuel Canche Yam, Edwin Florencio Koyoc Noh (UIMQroo)
yua
0087_jach-uts-tin-wich-in-xook.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0087
asp
Máax ti’ je’el u béeytal in xokike’.
5
CC-BY
Letta Machoga
Víctor Manuel Canche Yam, Edwin Florencio Koyoc Noh (UIMQroo)
yua
0087_jach-uts-tin-wich-in-xook.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0087
asp
In yuum yéetel in noole’ táan u meyajo’ob.
6
CC-BY
Letta Machoga
Víctor Manuel Canche Yam, Edwin Florencio Koyoc Noh (UIMQroo)
yua
0087_jach-uts-tin-wich-in-xook.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0087
asp
Máax ti’ je’el u béeytal in xokike’. ¡Je’el u béeytal in xokik ti’ teen layli’e’!
7
CC-BY
Letta Machoga
Víctor Manuel Canche Yam, Edwin Florencio Koyoc Noh (UIMQroo)
yua
0087_jach-uts-tin-wich-in-xook.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0087
asp
Leti’e’ Khalai. Yaan ti’ ukp’éel ja’ab. U k’aaba’e’ u k’áat u ya’ale’ “x-utsil ko’olel” ichil u na’tsilt’aan Lubukusu.
0
CC-BY
Ursula Nafula
Oscar Giovani Balam Canul, Leydi Patricia del S. Balam Carrillo, Cristina Bautista Escamilla (UIMQroo)
yua
0089_khalaie-ku-tsikbal-yéetel-paakaloob.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0089
asp
Khalaie’ ku yajale’ ku jáan bin u t’an le pak’áalo’obo’, ku ya’alik ti’ob beya’: -much meente’ex uts chan pak’áale’ex nojochchajake’ex uti’al a síijike’ex to’on ya’abach tak’an pak’áal.-
1
CC-BY
Ursula Nafula
Oscar Giovani Balam Canul, Leydi Patricia del S. Balam Carrillo, Cristina Bautista Escamilla (UIMQroo)
yua
0089_khalaie-ku-tsikbal-yéetel-paakaloob.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0089
asp
Khalaie’ ku t’anik le su’uk ken jo’op u xíimbal tak tu najil xook –much meent uts chan su’uk, líik’en táaj ya’axt’ube’en yéetel ma’ a tijil mix bik’in.
2
CC-BY
Ursula Nafula
Oscar Giovani Balam Canul, Leydi Patricia del S. Balam Carrillo, Cristina Bautista Escamilla (UIMQroo)
yua
0089_khalaie-ku-tsikbal-yéetel-paakaloob.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0089
asp
Khalaie’ ku máan aktáan ti’ wa jayp’éel lool ku síijilo’ob ka tu ya’alaj ti’ob beya’ –much meente’ex uts ma’ a ch’éensike’ex a looláankile’ex uti’al in jats’utskíinsik u tso’otsel in pool ta wéetele’ex.
3
CC-BY
Ursula Nafula
Oscar Giovani Balam Canul, Leydi Patricia del S. Balam Carrillo, Cristina Bautista Escamilla (UIMQroo)
yua
0089_khalaie-ku-tsikbal-yéetel-paakaloob.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0089
asp
Tu chúumukil u kúuchil xook Khalaie’ ku tsikbal yéetel jump'éel paak’áal, ku ya’alik bin ti’e’ -much meent uts a nojochchtal ka’ jenabaj yo’osal u páajtal k xook ta bo’oyil-.
4
CC-BY
Ursula Nafula
Oscar Giovani Balam Canul, Leydi Patricia del S. Balam Carrillo, Cristina Bautista Escamilla (UIMQroo)
yua
0089_khalaie-ku-tsikbal-yéetel-paakaloob.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0089
asp
Khalaie’ ku t’anik le paak’áal ikil k’ala’an u bak’pachil u najil xooko’, ku ya’alik bine’ -much meent uts a piimtal uti’al ma’ a cha’ik u yokol k’aak’as máako’ob.
5
CC-BY
Ursula Nafula
Oscar Giovani Balam Canul, Leydi Patricia del S. Balam Carrillo, Cristina Bautista Escamilla (UIMQroo)
yua
0089_khalaie-ku-tsikbal-yéetel-paakaloob.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0089
asp
Tu suutbal Khalai tu yotoche’ ku jan ch’enebtik bin le pak’áale’ ku ya’alik bin ti’e’ -ts’o’ok wáaj u tak’antal a wich-.
6
CC-BY
Ursula Nafula
Oscar Giovani Balam Canul, Leydi Patricia del S. Balam Carrillo, Cristina Bautista Escamilla (UIMQroo)
yua
0089_khalaie-ku-tsikbal-yéetel-paakaloob.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0089
asp
-Le ch’ujuk pak’áalo’obo’ láayli’ ya’axtake’ ki bin Khalai, tak sáamal chan pak’áal- ku ya’alik, ma’ xaan wa sáamale’ -yaan tech jumpéel tak’an pak’áal uti’al ten.-
7
CC-BY
Ursula Nafula
Oscar Giovani Balam Canul, Leydi Patricia del S. Balam Carrillo, Cristina Bautista Escamilla (UIMQroo)
yua
0089_khalaie-ku-tsikbal-yéetel-paakaloob.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0089
asp
In xibil íits’ine’ chúunk’in ku yajal. Tene’ ma’ píik’ik ts’o’ok in wajali’ ¡tumen na’an u láak’ máak je’elbixene’!
0
CC-BY
Michael Oguttu
Oscar Giovani Balam Canul, Leydi Patricia del S. Balam Carrillo, Cristina Bautista Escamilla (UIMQroo)
yua
0095_naan-u-láak-máak-jeelbix-zamae.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0095
asp
Mix máak je’ik u jool yéetel u ch’eeneb in wotoch uti’al u sáasital ichil yéetel u juul k’iin wa ma’ teen.
1
CC-BY
Michael Oguttu
Oscar Giovani Balam Canul, Leydi Patricia del S. Balam Carrillo, Cristina Bautista Escamilla (UIMQroo)
yua
0095_naan-u-láak-máak-jeelbix-zamae.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0095
asp
-In chan xux eek’ech-, ku ya’alik ten in na’.
2
CC-BY
Michael Oguttu
Oscar Giovani Balam Canul, Leydi Patricia del S. Balam Carrillo, Cristina Bautista Escamilla (UIMQroo)
yua
0095_naan-u-láak-máak-jeelbix-zamae.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0095
asp
Kin wichkíil tin juunal, ma’ p’is ka’ isíinsa’akeni’.
3
CC-BY
Michael Oguttu
Oscar Giovani Balam Canul, Leydi Patricia del S. Balam Carrillo, Cristina Bautista Escamilla (UIMQroo)
yua
0095_naan-u-láak-máak-jeelbix-zamae.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0095
asp
Kex síis le ja’o’ yéetel tu’ le sakil p’o’o’ kin peechchajal ti’ob.
4
CC-BY
Michael Oguttu
Oscar Giovani Balam Canul, Leydi Patricia del S. Balam Carrillo, Cristina Bautista Escamilla (UIMQroo)
yua
0095_naan-u-láak-máak-jeelbix-zamae.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0095
asp
Ku ya’alik ten in na’ beya’ -ma’ u tu’ubul tech a ja’ik a koj-, kin núukik ti’ beya’ -mix bik’in u tu’ubul ten-.
5
CC-BY
Michael Oguttu
Oscar Giovani Balam Canul, Leydi Patricia del S. Balam Carrillo, Cristina Bautista Escamilla (UIMQroo)
yua
0095_naan-u-láak-máak-jeelbix-zamae.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0095
asp
Ken ts’o’okok in p’o’ikinbae’ kin máan in jáan tsik in nool yéetel in ts’e’ na’, ku ts’o’okole’ kin wa’alik ti’ob beya’: kanáantabáaje’ex.
6
CC-BY
Michael Oguttu
Oscar Giovani Balam Canul, Leydi Patricia del S. Balam Carrillo, Cristina Bautista Escamilla (UIMQroo)
yua
0095_naan-u-láak-máak-jeelbix-zamae.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0095
asp
Ken ts’o’okoke’ kin búukintik in nook’, -bejla’e’ ts’o’ok in nojochtal-, kin wa’alik ti’ in na’.
7
CC-BY
Michael Oguttu
Oscar Giovani Balam Canul, Leydi Patricia del S. Balam Carrillo, Cristina Bautista Escamilla (UIMQroo)
yua
0095_naan-u-láak-máak-jeelbix-zamae.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0095
asp
Ku páajtal in k’alik in xanab tin juunal.
8
CC-BY
Michael Oguttu
Oscar Giovani Balam Canul, Leydi Patricia del S. Balam Carrillo, Cristina Bautista Escamilla (UIMQroo)
yua
0095_naan-u-láak-máak-jeelbix-zamae.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0095
asp
Kin tsolt’antik in wíits’in ti’ jejeláas ba’alo’ob ku yúuchul tu kúuchil xook.
9
CC-BY
Michael Oguttu
Oscar Giovani Balam Canul, Leydi Patricia del S. Balam Carrillo, Cristina Bautista Escamilla (UIMQroo)
yua
0095_naan-u-láak-máak-jeelbix-zamae.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0095
asp
Táan xooke’ kin ts’áaik tuláakal in wóol ti’ jejeláasil kaambal.
10
CC-BY
Michael Oguttu
Oscar Giovani Balam Canul, Leydi Patricia del S. Balam Carrillo, Cristina Bautista Escamilla (UIMQroo)
yua
0095_naan-u-láak-máak-jeelbix-zamae.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0095
asp
Sáansamal kin meentik le jats’uts ba’alo’oba’, chéen ba’ale’ le ba’ax jach máan uts tin wiche’ seen báaxal.
11
CC-BY
Michael Oguttu
Oscar Giovani Balam Canul, Leydi Patricia del S. Balam Carrillo, Cristina Bautista Escamilla (UIMQroo)
yua
0095_naan-u-láak-máak-jeelbix-zamae.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0095
asp
Ti’ jump’éel chankaaj ku p’áatal ti’ u chíinil Monte Kenia tu laak’inil Áfricae’ juuntúul chan ch’úupale u k’aaba’ Xwangari yeetel u na’e’ ku meyajo’obi’.
0
CC-BY
Nicola Rijsdijk
Ángel Michel Chable Tuz, Emmanuel Cante Pech, Alam Collí Nahuat (UIMQroo)
yua
0110_jumpéel-chan-neek-u-kajlayil-wangari-maathai.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0110
asp
Xwangari’e’ jach jats’ uts yilik u meyaj táankab. Tu pak’al lu’umil u baats’ilo’obe’, leti’e’ ku ja’atsik le lu’umo’ yéetel u máaskab, ken ts’o’okoke ku pak’ik mejen neek’o’ob te’ k’íink’inal lu’umilo’.
1
CC-BY
Nicola Rijsdijk
Ángel Michel Chable Tuz, Emmanuel Cante Pech, Alam Collí Nahuat (UIMQroo)
yua
0110_jumpéel-chan-neek-u-kajlayil-wangari-maathai.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0110
asp
Le súutuk k’iin asab uts tu yicho’ leti’ le áak’abo, le ken p’áatak e’ejoch’e’enilo’, mixtan u béeytal u yilik le paak’alo’obo. U yojel beyo’ k’a’abéet u suut tu yotoch. Leti’e’ ku xíimbal te’ nu’ut’ bejo’obo’, ku máansik xan le uk’umno’ob yaano’ob te’ beejo’.
2
CC-BY
Nicola Rijsdijk
Ángel Michel Chable Tuz, Emmanuel Cante Pech, Alam Collí Nahuat (UIMQroo)
yua
0110_jumpéel-chan-neek-u-kajlayil-wangari-maathai.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0110
asp
Xwangarie’ júuntuul ch’úupal jach aja’an u yóol. Taak u bin xooki. Chen ba’ale’ u na’ yeetel u taata’e u k’áato’ob ka p’áatak áantaj yéetel u meyajilo’ob le ichnajo’. Le ka tu ts’áaj uk ja’ab ti’e’, u nojoch suku’une’ ts’ikbalnajij yéetel u yuumo’ob, leti’obe’ tu éejentajo’ob ka xi’ik Xwangari xook.
3
CC-BY
Nicola Rijsdijk
Ángel Michel Chable Tuz, Emmanuel Cante Pech, Alam Collí Nahuat (UIMQroo)
yua
0110_jumpéel-chan-neek-u-kajlayil-wangari-maathai.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0110
asp
¡Xwangari jach jats’ uts u yilik u xook! Leti’e’ jach séeb u káambal yéetel je’eba’alak áanalte’il ka u xoke’. Leti’e jach ma’alob u bin tu xook, lebeetike’ t’ana’abij ka xi’ik xook tak Estados Unidos. ¡Xwangari jach ki’imakchaj u yóol!, leti’e’ taak u kanik ya’ab ba’alo’ob yo’osal le yóok’ol kaaba’.
4
CC-BY
Nicola Rijsdijk
Ángel Michel Chable Tuz, Emmanuel Cante Pech, Alam Collí Nahuat (UIMQroo)
yua
0110_jumpéel-chan-neek-u-kajlayil-wangari-maathai.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0110
asp
Ti’ u nojnajil xook te’ náachilo’ Xwangarie’ tu kanaj ba’alo’ob túumentak. Leti’e’ tu xokaj yo’osal le paak’alo’obo’ yéetel bix u nuuktalo’ob. Tu k’a’asaj bix uchik u líik’il leti’ yéetel u suku’un tu yáanal le che’o’obo tu k’áaxil Kenia.
5
CC-BY
Nicola Rijsdijk
Ángel Michel Chable Tuz, Emmanuel Cante Pech, Alam Collí Nahuat (UIMQroo)
yua
0110_jumpéel-chan-neek-u-kajlayil-wangari-maathai.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0110
asp
Ikil u bin u ya’abtal u kaambale’, ku asab yaabiltik u wíinikilo’ob Kenia. Letie’ u k’áat ka jóok’oko’ob táanil yéetel ki’imak óolalil beyxan jáalk’abil. Le ken na’akak u kaambale’ asab ku k’a’ajsik u yotoch tak África.
6
CC-BY
Nicola Rijsdijk
Ángel Michel Chable Tuz, Emmanuel Cante Pech, Alam Collí Nahuat (UIMQroo)
yua
0110_jumpéel-chan-neek-u-kajlayil-wangari-maathai.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0110
asp
Ka ts’o’ok u xooke’, ka’a suunaj Kenia. Chen ba’ale u nojlu’umile’ ts’o’ok u k’éexel. Yaan nukuch kúuchilo’ob tu’ux ku tséenta’al kaax, le ch’úupo’obo’ mina’an che’ u tóoko’ob. Le kajnáalo’obo’ óotsilo’ob yéetel wi’ijo’ob.
7
CC-BY
Nicola Rijsdijk
Ángel Michel Chable Tuz, Emmanuel Cante Pech, Alam Collí Nahuat (UIMQroo)
yua
0110_jumpéel-chan-neek-u-kajlayil-wangari-maathai.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0110
asp
Xwangarie’ u yojel ba’ax ken u beetej. Tu ka’ansaj bix u yúuchul paak’al yéetel neek’o’ob ti’ le ko’olelo’obo’. Leti’obe’ ku koniko’ob le pak’áalo’obo’ yo’osal u yaantal ti’ob taak’in ti’al u yáantikuba’ob. Jach ki’imakchaj u yóolo’ob. Xwangarie’ tu yáantaj le xko’olelo’ob jóok’ol táanilo’.
8
CC-BY
Nicola Rijsdijk
Ángel Michel Chable Tuz, Emmanuel Cante Pech, Alam Collí Nahuat (UIMQroo)
yua
0110_jumpéel-chan-neek-u-kajlayil-wangari-maathai.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0110
asp
Ka j-máan le k’iino’obo’, le che’o’ob túumbentako’obo’ nukchajo’ob, le ja’o’ káaj u yáalkab ma’alobil tu ka’aten. Le ba’ax tu meentaj Xwangari’o óoyta’ab ti’ tuláakal África. Bejla’e’ ya’ab che’ob ts’o’ok u nuktalo’ob yo’osal le neek’o’ob tu taasaj Xwangario’.
9
CC-BY
Nicola Rijsdijk
Ángel Michel Chable Tuz, Emmanuel Cante Pech, Alam Collí Nahuat (UIMQroo)
yua
0110_jumpéel-chan-neek-u-kajlayil-wangari-maathai.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0110
asp
Xwangarie’ jach ya’ab uchik u meyaj. Le máako’ob tu súutpach le lu’umo’ tu yilajo’ob, beytuno’ j-ts’áab ti’ jump’éel nojsiibal. U k’abae’ Makul Nobel ti’ Máax Kaxtik Jets’talil, leti’ le yáax ch’úup ti’ u lu’umil África k’amik le nojsiibala’.
10
CC-BY
Nicola Rijsdijk
Ángel Michel Chable Tuz, Emmanuel Cante Pech, Alam Collí Nahuat (UIMQroo)
yua
0110_jumpéel-chan-neek-u-kajlayil-wangari-maathai.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0110
asp
Xwangarie’, j-kíimij tu ja’abil 2011, chen ba’ale’ je’el u béeytal u k’a’ajsa’al chen pakta’ak le jats’ uts’ cheo’obo’.
11
CC-BY
Nicola Rijsdijk
Ángel Michel Chable Tuz, Emmanuel Cante Pech, Alam Collí Nahuat (UIMQroo)
yua
0110_jumpéel-chan-neek-u-kajlayil-wangari-maathai.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0110
asp
Juntéenake’ juntúul t’u’ule’ táan u xíimbal tu jáal le ja’o’.
0
CC-BY
Basilio Gimo, David Ker
Luis Alfredo Tuz Canté, Lizet Magaly Chable Ake, Llobet Iván Cetzal Martínez (UIMQroo)
yua
0111_baaxten-le-ipopotamoobo-minaan-u-tsootseloob.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0111
asp
Ti’ xan yaan le ipopotamóo’, leti’ bine’ chen ti’ ku máan u xíimbali’ yéetel u jaantik le ya’ax su’uk yaan tu tséel le ja’o’.
1
CC-BY
Basilio Gimo, David Ker
Luis Alfredo Tuz Canté, Lizet Magaly Chable Ake, Llobet Iván Cetzal Martínez (UIMQroo)
yua
0111_baaxten-le-ipopotamoobo-minaan-u-tsootseloob.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0111
asp
Chen ba’ale’ le ipopotamóo’ ma’ tu yilaj waj ti’ yaan xan le t’u’ulo’, leti’e’ chen éen tun máan u jaanale’ ka tu ta’ache’etaj u chan ook le t’u’ulo’. Le t’u’ul túuno’ ku ya’alik ti’ beya: tseelabáaj ipopotamóo. Ma’ wáaj táan a wilik a ya’ache’emaj in chan ook.
2
CC-BY
Basilio Gimo, David Ker
Luis Alfredo Tuz Canté, Lizet Magaly Chable Ake, Llobet Iván Cetzal Martínez (UIMQroo)
yua
0111_baaxten-le-ipopotamoobo-minaan-u-tsootseloob.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0111
asp
Le ipopotamóo’ tu k’áataj ti’ le t’u’ulo’ ka sa’asak u si’ipil: sa’as in si’ipili’ t’u’ul, ma’ tin wilajech uch in ya’ache’etik a wooki’ chen ba’ale’ le t’u’ulo’ tu tuuku’ultaje’ mix jaaj le ba’ax ku ya’alaj ti’o’, leti’e’ ka tu ya’alaj te’ ipopotamóo’ chen táakili’ a ya’ache’etik in chan ooko’, chen ba’ale’ jump’éel k’iine’ yaan a bo’otik le ba’ax ta metajteno’.
3
CC-BY
Basilio Gimo, David Ker
Luis Alfredo Tuz Canté, Lizet Magaly Chable Ake, Llobet Iván Cetzal Martínez (UIMQroo)
yua
0111_baaxten-le-ipopotamoobo-minaan-u-tsootseloob.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0111
asp
Ka ts’o’oke’, le t’u’ulo’ taj yaajchaj tu yóol le ba’ax meenta’ab ti’o’ ka j-bin u kaxt le yuum k’áak’o’ ka tu ya’alaj ti’ beya: “xéen a tóok le ipopotamóo, le ken jóok’ok’ te’ ja’ yo’osal u bin janalo’, ka tu nuukaj le yuum k’áak’o’ “je’ele’ éetail t’u’ul, yaan in meentik jach bix a wa’alikteno’”.
4
CC-BY
Basilio Gimo, David Ker
Luis Alfredo Tuz Canté, Lizet Magaly Chable Ake, Llobet Iván Cetzal Martínez (UIMQroo)
yua
0111_baaxten-le-ipopotamoobo-minaan-u-tsootseloob.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0111
asp
Ma’ seen sáamlaje’ ka jóok’ janal su’uk le ipopotamóo náach ti’ le ja’o’, “¡zúum!” ka tóoch’banaj le k’áak’o’, ka ts’o’oktune’ le u yóol le k’aak’o tu laj tóokaj u tso’otsel le ipopotamóo.
5
CC-BY
Basilio Gimo, David Ker
Luis Alfredo Tuz Canté, Lizet Magaly Chable Ake, Llobet Iván Cetzal Martínez (UIMQroo)
yua
0111_baaxten-le-ipopotamoobo-minaan-u-tsootseloob.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0111
asp
Ka káaj túun u yook’ol le ipopotamóo’ ka j-bin u yáalkab ichil le ja’o’, ku ya’alik túun beya’: “¡in tso’otsel laj j-elij tumen le k’áak’o, mina’an in tso’otsel, tu’ux ts’o’ok in jats’uts tso’otsel yaan ka’ach ti’ teno’!”
6
CC-BY
Basilio Gimo, David Ker
Luis Alfredo Tuz Canté, Lizet Magaly Chable Ake, Llobet Iván Cetzal Martínez (UIMQroo)
yua
0111_baaxten-le-ipopotamoobo-minaan-u-tsootseloob.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0111
asp
Le t’u’ulo’ jach máan ki’imakchaj u yóol tumen laj j-elij u tso’otsel le ipopotamóo’. La’aten túun ku ya’alaj tak bejla’e’, le ipopotamóo’ sajak náachtaj te’ ja’o’ tumen mik ka’a tóoka’ak.
7
CC-BY
Basilio Gimo, David Ker
Luis Alfredo Tuz Canté, Lizet Magaly Chable Ake, Llobet Iván Cetzal Martínez (UIMQroo)
yua
0111_baaxten-le-ipopotamoobo-minaan-u-tsootseloob.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0111
asp
Yéetele’ je’el u páajtal in wáalkabe’.
0
CC-BY-NC
Clare Verbeek, Thembani Dladla, Zanele Buthelezi
Oscar Giovani Balam Canul, Leydi Patricia del S. Balam Carrillo, Cristina Bautista Escamilla (UIMQroo)
yua
0112_in-wíinkilal.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0112
asp
Yéetele’ je’el u páajtal in síit’e’.
1
CC-BY-NC
Clare Verbeek, Thembani Dladla, Zanele Buthelezi
Oscar Giovani Balam Canul, Leydi Patricia del S. Balam Carrillo, Cristina Bautista Escamilla (UIMQroo)
yua
0112_in-wíinkilal.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0112
asp
Yéetele’ je’el u páajtal in wóok’ote’.
2
CC-BY-NC
Clare Verbeek, Thembani Dladla, Zanele Buthelezi
Oscar Giovani Balam Canul, Leydi Patricia del S. Balam Carrillo, Cristina Bautista Escamilla (UIMQroo)
yua
0112_in-wíinkilal.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0112
asp
Yéetele’ je’el u páajtal in báabe’.
3
CC-BY-NC
Clare Verbeek, Thembani Dladla, Zanele Buthelezi
Oscar Giovani Balam Canul, Leydi Patricia del S. Balam Carrillo, Cristina Bautista Escamilla (UIMQroo)
yua
0112_in-wíinkilal.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0112
asp
Yéetele’ je’el u páajtal in p’iite’.
4
CC-BY-NC
Clare Verbeek, Thembani Dladla, Zanele Buthelezi
Oscar Giovani Balam Canul, Leydi Patricia del S. Balam Carrillo, Cristina Bautista Escamilla (UIMQroo)
yua
0112_in-wíinkilal.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0112
asp
Yéetele’ je’el u páajtal in kóochak’e’.
5
CC-BY-NC
Clare Verbeek, Thembani Dladla, Zanele Buthelezi
Oscar Giovani Balam Canul, Leydi Patricia del S. Balam Carrillo, Cristina Bautista Escamilla (UIMQroo)
yua
0112_in-wíinkilal.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0112
asp
Yéetele’ je’el u páajtal in púuts’ule’.
6
CC-BY-NC
Clare Verbeek, Thembani Dladla, Zanele Buthelezi
Oscar Giovani Balam Canul, Leydi Patricia del S. Balam Carrillo, Cristina Bautista Escamilla (UIMQroo)
yua
0112_in-wíinkilal.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0112
asp
Ba’ale’ yéetele’ mix bik’in kin tsa’ayal xik’náal.
7
CC-BY-NC
Clare Verbeek, Thembani Dladla, Zanele Buthelezi
Oscar Giovani Balam Canul, Leydi Patricia del S. Balam Carrillo, Cristina Bautista Escamilla (UIMQroo)
yua
0112_in-wíinkilal.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0112
asp
Thulie’ kóom u tso’otsel u pool.
0
CC-BY-NC
Clare Verbeek, Thembani Dladla, Zanele Buthelezi
Llobet Iván Cetzal Martínez, Lizet Magaly Chable Ake, Luis Alfredo Tuz Canté. (UIMQroo)
yua
0120_tsootsel-pool.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0120
asp
U tso’otsel u pool Annae’ chowak.
1
CC-BY-NC
Clare Verbeek, Thembani Dladla, Zanele Buthelezi
Llobet Iván Cetzal Martínez, Lizet Magaly Chable Ake, Luis Alfredo Tuz Canté. (UIMQroo)
yua
0120_tsootsel-pool.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0120
asp
Cathye’, asab chowak u tso’otsel u pool ket u-láak’o’obo’.
2
CC-BY-NC
Clare Verbeek, Thembani Dladla, Zanele Buthelezi
Llobet Iván Cetzal Martínez, Lizet Magaly Chable Ake, Luis Alfredo Tuz Canté. (UIMQroo)
yua
0120_tsootsel-pool.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0120
asp
Zamae’ ts’o’ok u jit’ik u tso’otsel u pool.
3
CC-BY-NC
Clare Verbeek, Thembani Dladla, Zanele Buthelezi
Llobet Iván Cetzal Martínez, Lizet Magaly Chable Ake, Luis Alfredo Tuz Canté. (UIMQroo)
yua
0120_tsootsel-pool.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0120
asp
Babae’ yaan u me’ex.
4
CC-BY-NC
Clare Verbeek, Thembani Dladla, Zanele Buthelezi
Llobet Iván Cetzal Martínez, Lizet Magaly Chable Ake, Luis Alfredo Tuz Canté. (UIMQroo)
yua
0120_tsootsel-pool.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0120
asp
Zanele ts’o’ok u xáache’etik u tso’otsel u pool.
5
CC-BY-NC
Clare Verbeek, Thembani Dladla, Zanele Buthelezi
Llobet Iván Cetzal Martínez, Lizet Magaly Chable Ake, Luis Alfredo Tuz Canté. (UIMQroo)
yua
0120_tsootsel-pool.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0120
asp
Thaboe’ ts’o’ok u k’osik u tso’otsel u pool.
6
CC-BY-NC
Clare Verbeek, Thembani Dladla, Zanele Buthelezi
Llobet Iván Cetzal Martínez, Lizet Magaly Chable Ake, Luis Alfredo Tuz Canté. (UIMQroo)
yua
0120_tsootsel-pool.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0120
asp
Thembae’ ts’o’ok u k’oliskúuntikubaj.
7
CC-BY-NC
Clare Verbeek, Thembani Dladla, Zanele Buthelezi
Llobet Iván Cetzal Martínez, Lizet Magaly Chable Ake, Luis Alfredo Tuz Canté. (UIMQroo)
yua
0120_tsootsel-pool.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0120
asp
Kin líik’ile’ kin t’abik le k’áak’o’.
0
CC-BY-NC
Clare Verbeek, Thembani Dladla, Zanele Buthelezi
Lizet Magaly Chable Ake, Llobet Iván Cetzal Martínez, Luis Alfredo Tuz Canté (UIMQroo)
yua
0129_maakóol-íitsin.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0129
asp
Kin lookansik jump’íit ja’.
1
CC-BY-NC
Clare Verbeek, Thembani Dladla, Zanele Buthelezi
Lizet Magaly Chable Ake, Llobet Iván Cetzal Martínez, Luis Alfredo Tuz Canté (UIMQroo)
yua
0129_maakóol-íitsin.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0129
asp
Kin ch’akik si’.
2
CC-BY-NC
Clare Verbeek, Thembani Dladla, Zanele Buthelezi
Lizet Magaly Chable Ake, Llobet Iván Cetzal Martínez, Luis Alfredo Tuz Canté (UIMQroo)
yua
0129_maakóol-íitsin.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0129
asp
Kin júuytik le kuumo’.
3
CC-BY-NC
Clare Verbeek, Thembani Dladla, Zanele Buthelezi
Lizet Magaly Chable Ake, Llobet Iván Cetzal Martínez, Luis Alfredo Tuz Canté (UIMQroo)
yua
0129_maakóol-íitsin.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0129
asp
Kin míis.
4
CC-BY-NC
Clare Verbeek, Thembani Dladla, Zanele Buthelezi
Lizet Magaly Chable Ake, Llobet Iván Cetzal Martínez, Luis Alfredo Tuz Canté (UIMQroo)
yua
0129_maakóol-íitsin.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0129
asp
Kin p’o’ik nu’ukul.
5
CC-BY-NC
Clare Verbeek, Thembani Dladla, Zanele Buthelezi
Lizet Magaly Chable Ake, Llobet Iván Cetzal Martínez, Luis Alfredo Tuz Canté (UIMQroo)
yua
0129_maakóol-íitsin.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0129
asp
Ba’axten jach máan ya’ab in meyaj… ikil in wíits’ine’ bulk’iin chen báaxal ku méentik.
6
CC-BY-NC
Clare Verbeek, Thembani Dladla, Zanele Buthelezi
Lizet Magaly Chable Ake, Llobet Iván Cetzal Martínez, Luis Alfredo Tuz Canté (UIMQroo)
yua
0129_maakóol-íitsin.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0129
asp
Le kaaxo’ yéetel le chimeso’ ku biskuba’ob ka’achij. Chen ba’ale’ maantats’ ku paaklan ketlamo’ob. Juntéenake’, takchaj u báaxtiko’ob koche’ wóolis yo’osal u yiliko’ob máax u asab ma’alobil.
0
CC-BY
Winny Asara
Josué Vicente Balam Ojeda, José Alonso Cahun Sánchez, Emmanuel Jiménez Calix (UIMQroo)
yua
0141_le-kaaxo-yéetel-le-chimeso.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0141
asp
J-bino’ob te’ kúuchil wóoliso’ ka káaj u báaxalo’ob. Le kaaxo’ jach péeka’an, ba’ale’ le chimeso’ mixtan u p’áatal paachil. Le kaaxo’ le ken u kóoche’et le wóoliso’ náach ku k’uchuj, ba’ale’ le chimeso’ ken xan u koche’ete’ jach asab náach ku tuuxtik. Beytuno’ le kaaxo’ káaj u ts’íikil.
1
CC-BY
Winny Asara
Josué Vicente Balam Ojeda, José Alonso Cahun Sánchez, Emmanuel Jiménez Calix (UIMQroo)
yua
0141_le-kaaxo-yéetel-le-chimeso.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0141
asp
Tu ch’a’aja’ob u t’aanil u beetiko’ob jump’éel si’ipilch’iin. Yáax máan le chimeso’ u meentuba ajkaláant chi’ naj, beytuno’ le kaaxo’ chen jump’éel gool tu yoksaj. Ts’o’okole’ máan le kaaxo’ u meentuba ajkaláant chi’ naj.
2
CC-BY
Winny Asara
Josué Vicente Balam Ojeda, José Alonso Cahun Sánchez, Emmanuel Jiménez Calix (UIMQroo)
yua
0141_le-kaaxo-yéetel-le-chimeso.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0141
asp
Le chimeso’ tu koche’etaj le wóoliso’ ka’ tu yoksaj jump’éel gool. Le chimeso’ tu tusaj le kaaxo’ ka’ tu yoksaj uláak’ gool. Le chimeso’ tu ch’inaj le wóolis yéetel u poolo’ ka’ tu yoksaj uláak’ gool. Jo’op’éel gool tu yoksaj le chimeso’.
3
CC-BY
Winny Asara
Josué Vicente Balam Ojeda, José Alonso Cahun Sánchez, Emmanuel Jiménez Calix (UIMQroo)
yua
0141_le-kaaxo-yéetel-le-chimeso.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0141
asp
Le kaaxo’ jach p’u’uja’an tumen ma’ tu náajaltaj le báaxalo’. Le kaaxo’ ma’ uts tu yich ma’ leti’ náajalt le báaxalo’. Le chimeso’ káaj u che’ej tumen u etaile’ táan u bobolchi’.
4
CC-BY
Winny Asara
Josué Vicente Balam Ojeda, José Alonso Cahun Sánchez, Emmanuel Jiménez Calix (UIMQroo)
yua
0141_le-kaaxo-yéetel-le-chimeso.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0141
asp
Le kaaxo’ jach táaj p’uja’an ka tu luk’aj le chimeso’.
5
CC-BY
Winny Asara
Josué Vicente Balam Ojeda, José Alonso Cahun Sánchez, Emmanuel Jiménez Calix (UIMQroo)
yua
0141_le-kaaxo-yéetel-le-chimeso.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0141
asp
Táan u bin tu yotoche’ ka tu yilaj u na’ le chimeso’. Ka k’áata’ab ti’, “ts’o’ok wáaj a wilik in paal”. Le kaaxo’ ma’ tu nukaj mixba’al ti’ u na’ le chimeso’, le na’o’ káaj u tuukul.
6
CC-BY
Winny Asara
Josué Vicente Balam Ojeda, José Alonso Cahun Sánchez, Emmanuel Jiménez Calix (UIMQroo)
yua
0141_le-kaaxo-yéetel-le-chimeso.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0141
asp
Ts’o’okole’, u na’ le chimeso’ tu yu’ubaj jump’éel chaambel aawat. “Áanteni’ in na’” ku juum le chaambel awato’. U na’ chimese’ jo’op u kaxan. Le chambel aawato’ ku juum ichil u chíim le kaaxo’.
7
CC-BY
Winny Asara
Josué Vicente Balam Ojeda, José Alonso Cahun Sánchez, Emmanuel Jiménez Calix (UIMQroo)
yua
0141_le-kaaxo-yéetel-le-chimeso.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0141
asp
U na’ chimese’ aawatnajij, “¡k'a'abetkúuns a muk’ óolal, in waal!” Le chimeso’o’bo’ je’el u béeytal u cha’iko’ob jump’éel tu’bookile’. Le kaaxo’ káaj u u’uyikubaj k’oja’anil.
8
CC-BY
Winny Asara
Josué Vicente Balam Ojeda, José Alonso Cahun Sánchez, Emmanuel Jiménez Calix (UIMQroo)
yua
0141_le-kaaxo-yéetel-le-chimeso.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0141
asp
Le kaaxo’ ke’ebnajij. Ts’o’okole’, káaj u luuk’ yéetel túub. Ts’o’o’kole’, kaj u je’etsíim yéetel se’en. ¡Le chimeso’ jach ma’ ki’i’!
9
CC-BY
Winny Asara
Josué Vicente Balam Ojeda, José Alonso Cahun Sánchez, Emmanuel Jiménez Calix (UIMQroo)
yua
0141_le-kaaxo-yéetel-le-chimeso.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0141
asp
Le kaaxo’ se’enaji, se’enaji tak ka béeychaj u jóok’ol le chimes tu chíimo’. Le xnook’olo’obo’ na’ako’ob séeba’an ti’ junkúul che’ uti’al u ta’akikuba’ob ti’ le kaaxo.
10
CC-BY
Winny Asara
Josué Vicente Balam Ojeda, José Alonso Cahun Sánchez, Emmanuel Jiménez Calix (UIMQroo)
yua
0141_le-kaaxo-yéetel-le-chimeso.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0141
asp
Líik’ul le k’iin je’elo le kaaxo’ob yéetel le chimeso’obo’ ma’atan u biskuba’ob.
11
CC-BY
Winny Asara
Josué Vicente Balam Ojeda, José Alonso Cahun Sánchez, Emmanuel Jiménez Calix (UIMQroo)
yua
0141_le-kaaxo-yéetel-le-chimeso.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0141
asp
Yaanchaj jump’éel k’íinake’ juntúul áayin jach máan wi’ij.
0
CC-BY
Christian G.
Luis Alfredo Tuz Canté, Lizet Magaly Chable Ake, Llobet Iván Cetzal Martínez (UIMQroo)
yua
0156_wiij-áayin.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0156
asp
Chambelil yéetel ch’ench’enkil u máan u kaxáant u yo’och.
1
CC-BY
Christian G.
Luis Alfredo Tuz Canté, Lizet Magaly Chable Ake, Llobet Iván Cetzal Martínez (UIMQroo)
yua
0156_wiij-áayin.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0156
asp
Chen ma’ sáame’ ¡¡túum!! ¡Ka tu pulajubaj u chukej!
2
CC-BY
Christian G.
Luis Alfredo Tuz Canté, Lizet Magaly Chable Ake, Llobet Iván Cetzal Martínez (UIMQroo)
yua
0156_wiij-áayin.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0156
asp
Ka ts’o’oke’ na’ajchaji’, ki’imakchaj u yóol.
3
CC-BY
Christian G.
Luis Alfredo Tuz Canté, Lizet Magaly Chable Ake, Llobet Iván Cetzal Martínez (UIMQroo)
yua
0156_wiij-áayin.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0156
asp
Le je’ela’ tak chen ka wi’ijak tu ka’atéen.
4
CC-BY
Christian G.
Luis Alfredo Tuz Canté, Lizet Magaly Chable Ake, Llobet Iván Cetzal Martínez (UIMQroo)
yua
0156_wiij-áayin.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0156
asp
Ka’ach úuchile’, le káax yéetel le kooso’ ku biskuba’ob. Tu’ux kajakbalo’obe’ tuláakalo’ob jach uts. Mix juntúul ichilo’ob ku béeytal u xik’náal.
0
CC-BY
Ann Nduku
Josue Vicente Balam Ojeda, José Alonso Cahun Sánchez, Emmanuel Jiménez Calix (UIMQroo)
yua
0158_kaax-yéetel-koos.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0158
asp
Juntéenake’, le yaajwi’ijilo’ k’uchij, le meentike’ le kooso’ yaanchaj u xíimabal jach náach uti’al u kaaxtik janal. Suunaj jach ka’ana’an. “¡K'a'abet u yaantal jump’éel bix je’el u páajtal u bin máak ma’ talamili’!”, tu ya’alaj le kooso’.
1
CC-BY
Ann Nduku
Josue Vicente Balam Ojeda, José Alonso Cahun Sánchez, Emmanuel Jiménez Calix (UIMQroo)
yua
0158_kaax-yéetel-koos.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0158
asp
Ka ts’o’ok u je’esikuba’obe’, le kaaxo’ yaanchaj jump’éel ma’alob tuukul ti’. Káaj u molik u k’u’uk’mel u etailo’ob ku p’atiko’ob ikil u xíimbalo’obo’. “Ko’ox chuyik le k’u’uk’melo’ob uti’al k tsayik le to’ono’”, tu ya’alaj. “Beyo’ chen ch’a’abil ko’on bin”.
2
CC-BY
Ann Nduku
Josue Vicente Balam Ojeda, José Alonso Cahun Sánchez, Emmanuel Jiménez Calix (UIMQroo)
yua
0158_kaax-yéetel-koos.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0158
asp
Chen ti’ le koos yaan púuts’ te’ kajtalilo’, beyo’ ka káaj u chuyik yáax leti’. Tu meentaj u xiik’ jats’uts ka j-líik’ij asab ka’anal ti’ le kaaxo’. Le kaaxo’ tu kaxtaj u púuts’ yo’osal u káajsik u chuyik u xiik’, ba’ale’ ma’ tu ts’o’oksaj ka ka’ani’. Tu p’aataj u púuts’ yóok’ol le ta’akuno’ ka’ bin u meent u janal u yaalo’ob.
3
CC-BY
Ann Nduku
Josue Vicente Balam Ojeda, José Alonso Cahun Sánchez, Emmanuel Jiménez Calix (UIMQroo)
yua
0158_kaax-yéetel-koos.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0158
asp
Chen ba’ale’ uláak’ ch’iich’o’obo’ tu yilajo’ob le koos bin xik’náal náacho’, beyo’ ka tu k’áata’ajo’ob ti’ le kaaxo’ ka u majáanti’ob u púuts’ uti’al u meentiko’ob u xiiko’ob xan. Beytuno’, ma xáanchaje’ le ka’ano’ yaanchaj ya’ab ch’íich’o’ob táan u xik’náalo’obi’.
4
CC-BY
Ann Nduku
Josue Vicente Balam Ojeda, José Alonso Cahun Sánchez, Emmanuel Jiménez Calix (UIMQroo)
yua
0158_kaax-yéetel-koos.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0158
asp
Ka j-bin u ts’ook le ch’íich’ u sut le púuts’ tu máajantajo’, le kaaxo’ ma’ kula’ani’. Beyo’ ka ch’a’ab le púuts’ tumen u paalalo’ ka káaj u báaxtikko’ob. Ka j-ka’ano’ob báaxale’, tu p’aatajo’ob le púuts’ te’ lu’umo’.
5
CC-BY
Ann Nduku
Josue Vicente Balam Ojeda, José Alonso Cahun Sánchez, Emmanuel Jiménez Calix (UIMQroo)
yua
0158_kaax-yéetel-koos.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0158
asp
Ka’akate’, le kooso’ suutnajij. Tu k’áataj le púuts’ uti’al u chuyik u xiik’o’ tumen lúub ts’e’ets’ek u k’u’uk’mel le táan u xik’náalo’. Le kaaxo’ bin u kaxt tu púuts’ tu ta’akuno’ chen ba’ale’ mina’ani’. Tu kaxtaj te’ k’óobeno’ tak te’ táankabo’, ba’ale’ le púuts’o’ ma’ chíikpaji’. Mix tu’ux yaan.
6
CC-BY
Ann Nduku
Josue Vicente Balam Ojeda, José Alonso Cahun Sánchez, Emmanuel Jiménez Calix (UIMQroo)
yua
0158_kaax-yéetel-koos.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0158
asp
“Chen ts’áaj ten jump’éel k’iin uti’al in kaxtik le púuts’o’” tu ya’alaj le kaaxo’. “Uti’al u páajtal a utskíinsik a xiik’ beyo’ u béeytal a xik’náal yo’osal a kaxtik jaanale’”. “Chen jump’éel k’iin,” tu ya’alaj le kooso’. “Wa ma’ ta kaxtaj le púuts’o’, yaan a síik ten juntúul a waal bey u bo’olile’".
7
CC-BY
Ann Nduku
Josue Vicente Balam Ojeda, José Alonso Cahun Sánchez, Emmanuel Jiménez Calix (UIMQroo)
yua
0158_kaax-yéetel-koos.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0158
asp
Ka’ suutnaj le koos tuláak’ k’iino’, tu yilaje’ le kaaxo’ táan u la’achtik le lu’umo’, ba’ale’ le púuts’o’ mina’an. Beyo’ le kooso’ j-náats’ tu’ux yaano’ob le mejen kaaxo’obo’, tu ch’a’aj juntúule’ ka tu bisaj náach. Ts’o’okol le je’elo’ le kooso’ mantsats’ u yilik le kaaxo’ táan la’achik le lu’umo’ yéetel u mooch’o’ob uti’al u kaxtik le púuts’o’.
8
CC-BY
Ann Nduku
Josue Vicente Balam Ojeda, José Alonso Cahun Sánchez, Emmanuel Jiménez Calix (UIMQroo)
yua
0158_kaax-yéetel-koos.md
global-asp/gasp-mexico
yua
Latn
asp_0158
asp