author
stringclasses 244
values | pl_number
float64 1
1k
| pl_head
stringlengths 6
90.1k
| salutation
stringlengths 0
29k
| text
stringlengths 0
1.51M
| notes
stringlengths 0
109k
| brackets
stringlengths 0
207k
| author_viaf_link
stringclasses 243
values | recipients
listlengths 0
0
| date
stringclasses 1
value |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Lucius III
| 234 |
CCXXXIV. Hebdomadariis Ecclesiae Spinalensis redditus quosdam asserit. (Veronae, Jun. 18.) [D. CALMET, Histoire de Lorraine, II, Preuv., pag. 389.]
|
LUCIUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis STEPHANO, BALDAMO, DOMINICO, GARINO, hebdomadariis Spinalensis Ecclesiae, salutem et apostolicam benedictionem.
|
Justis petentium desideriis dignum est nos facilem praebere consensum, et vota quae a rationis tramite non discordant, effectu prosequente complere. Quapropter, dilecti in Domino filii, vestris justis postulationibus grato concurrentes assensu, redditus ad sustentationem vestram a dilecta in Christo filia nostra abbatissa Spinalensi vobis canonice et integre assignatos, et a Petro Tullensi episcopo confirmatos, sicut eos juste et pacifice possidetis, et in scriptis bonae memoriae quondam Stephani et Petri episcoporum et ipsius abbatissae authenticis continetur, vobis quatuor et successoribus vestris auctoritate apostolica confirmamus, et praesentis scripti patrocinio communimus. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostrae confirmationis infringere, vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attentare praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei, et beatorum Petri et Pauli apostolorum ejus se noverit incursurum. Datum Veronae, XIV Kal. Julii.
|
http://viaf.org/viaf/85172410
|
[] | |||
Lucius III
| 235 |
CCXXXV. Privilegium pro parthenone Spinalensi. (Veronae, Jun. 19.) [ Ibid. ]
|
LUCIUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis in Christo filiabus SIBYLLAE abbatissae et conventui Spinalensi, salutem et apostolicam benedictionem.
|
Ea quae ad divini cultus observantiam pertinent, de pontificum rationali providentia constituta, nulla debent praesumptione mutari, et ut majorem habeant firmitatem, apostolico sunt munimine confirmanda. Quapropter vestris justis postulationibus annuentes, constitutionem quam bonae memoriae Stephanus Metensis episcopus fecisse dicitur, et scripto proprio confirmasse, videlicet ut in ecclesia vestra quatuor hebdomadarii maturae aetatis, et conversationis honestae, jugiter sua vice deserviant, apostolica auctoritate confirmamus; litteris praesentibus statuentes ut quod de praebendis eorum provida jam pridem fuit deliberatione dispositum, et hactenus observatum, inviolabiliter observetur. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostrae confirmationis et constitutionis infringere, vel ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attentare praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei, et beatorum Petri et Pauli apostolorum ejus se noverit incursurum. Datum Veronae, XIII Kal. Julii.
|
http://viaf.org/viaf/85172410
|
[] | |||
Lucius III
| 236 |
CCXXXVI. Privilegium de libertate burgi S. Remigii ab archiepiscopo concessa et quod homines ejusdem burgi capi non debent Remis et de mercatis. (Veronae, Jul. 5.) [VARIN, Archives admin. de Reims, I, I, 404.]
|
LUCIUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis SIMONI abbati et conventui S. Remigii, salutem et apostolicam benedictionem.
|
Ex tenore authentici scripti venerabilis fratris nostri W. Remensis archiepiscopi, cardinalis S. Sabinae et apostolicae sedis legati, nobis innotuit quod ipse, Domino inspirante, vestrae et omnium vestrorum tranquillitati et paci prospiciens in futurum libertates et consuetudines vestras, census etiam, bannum, justitiam, sextellarium, mercata sextae feriae et diei Dominici, furnos atque molendina, et alia quae hactenus habuistis, scripto proprio confirmavit, instituens ut homines vestri vel alii in burgo vestro manentes, Remis pro causis vel aliis quibuslibet negotiis euntes vel redeuntes, continua securitate laetentur, nec ipsi vel res eorum a praepositis vel officialibus ejus, vel ab aliis quibuslibet, capi debeant aut teneri, quandiu sub examine vestro voluerint justitiam exhibere, nisi forte in praesenti forifacto fuerint deprehensi. Unde nos factum ejusdem archiepiscopi ratum habentes, praescriptam libertatem et alia quae vobis sunt ab eodem archiepiscopo rationabili provisione concessa, sicut in authentico ipsius archiepiscopi scripto plenius continetur devotioni vestrae auctoritate apostolica confirmamus. Decernimus ergo, etc. Datum Veronae, III Non. Julii.
|
http://viaf.org/viaf/85172410
|
[] | |||
Lucius III
| 237 |
CCXXXVII. Sententiam ab episcopo Torcellano et priore Charitatis delegatis apost. latam pro monasterio S. Salvatoris approbat. (Veronae, Jul. 13.) [CORNELIUS, Eccl. Venet., t. XIV, p. 111.]
|
LUCIUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis G. priori et canonicis S. Salvatoris de Venetiis salutem et apostolicam benedictionem.
|
Ea quae judicio vel concordia finiuntur, firma debent et illibata manere, et ne processu temporis per alicujus malitiam immutentur, litterarum . . . . . nostroque praesidio communiri, cum autem inter vos et Jo. Premarinum plebanum S. Bartholomaei super quibusdam parochianis controversia fuerit aliquandiu agitata, tandem venerabilis frater noster Torcellanus . . . episcopus et dilectus filius . . . prior S. Mariae de Charitate quibus causa ipsa fuit de apostolico mandato commissa, auditis rationibus et allegationibus hinc inde propositis, diffinitam sententiam terminarunt. Nos igitur eamdem sententiam sicut rationabiliter lata est, auctoritate apostolica confirmamus et praesentis scripti patrocinio communimus. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostrae confirmationis infringere vel ei ausi temerario contraire. Si quis autem hoc attentare praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei, et beatorum Petri et Pauli se noverit incursurum. Datum Veronae, III Idus Julii.
|
http://viaf.org/viaf/85172410
|
[] | |||
Lucius III
| 238 |
CCXXXVIII. Bona et privilegia coenobii Admontensis confirmat, et nova de electionibus abbatissarum et aliorum monasteriorum regimine superaddit. (Veronae, Jul. 22.) [PEZ, Thesaurus, III, III, 671.]
|
LUCIUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis ISENRICO abbati monasterii S. Blasii, quod Admunt dicitur, ejusque fratribus tam praesentibus quam futuris, regularem vitam professis in perpetuum.
|
Officii nostri nos admonet et invitat auctoritas pro Ecclesiarum statu satagere, et eorum quieti ac tranquillitati salubriter, auxiliante Domino, providere. Dignum namque et honestati conveniens esse dignoscitur, ut qui ad earum regimen, Domino disponente, assumpti sumus, eas a pravorum hominum nequitiis tueamur, et B. Petri atque apostolicae sedis patrocinio muniamus. Quapropter, dilecti in Domino filii, venerabilis fratris nostri Alberti archiepiscopi vestri, ac vestris justis postulationibus clementer annuimus, et praefatum monasterium, in quo divino mancipati estis obsequio, praedecessorum nostrorum bonae memoriae Paschalis, Innocentii, Lucii, Alexandri, Romanorum pontificum, vestigiis inhaerentes, sub B. Petri et nostra protectione suscipimus et praesentis scripti privilegio communimus, statuentes ut quascunque possessiones, quaecunque bona idem monasterium inpraesentiarum juste et canonice possidet, aut in futurum concessione pontificum, largitione regum vel principum, oblatione fidelium seu aliis justis modis, praestante Domino, poterit adipisci, firma vobis vestrisque successoribus et illibata permaneant. In quibus haec propriis duximus exprimenda vocabulis: . . . . . Nec episcopo, nec abbati ipsi, nec personae alicui facultas sit bona ejusdem coenobii in feudum sive beneficium aliquibus dare, nec modis aliis alienare. Sane sepulturam ipsius loci liberam esse censemus, ut qui se illic sepeliri desideraverint, nisi excommunicati sint vel interdicti, extremae voluntati eorum nullus obsistat, salva justitia matricis Ecclesiae. Laicos sive clericos saeculares ad conversionem suscipere, vel etiam ab aliis monasteriis personas arctioris vitae desiderio, seu alia certa et rationabili causa ad vos venientes nullius episcopi, abbatis, vel praepositi vos inhibeat contradictio. Prohibemus quoque ut nulli fratrum post factam professionem, absque abbatis totiusque congregationis permissione, liceat ex eodem claustro discedere; discedentem vero absque communium litterarum cautione nullus audeat retinere. Sane novalium vestrorum, quae propriis manibus aut sumptibus colitis, sive de nutrimentis vestrorum animalium, nullus a vobis decimas praesumat exigere. Nulli quoque liceat monasterio angarias, vel alias novas exactiones monasticae quieti et religioni contrarias imponere. Quaecunque etiam dilectissimus filius noster Fridericus Romanorum imp. Augustus, imperialis edicti vigore vobis indulsit et privilegio confirmavit, et nos auctoritate apostolica confirmamus. In parochialibus vero ecclesiis, sive capellis, quas tenetis, liceat vobis sacerdotes eligere et episcopo praesentare, quibus si idonei fuerint, episcopus animarum curam committat, ut de plebis cura quidem episcopo, vobis autem de temporalibus debeant respondere. Praeterea apostolica auctoritate statuimus ut in monasteriis monialium quae vestro regimini commissa noscuntur, decedentibus abbatissis, alia cum consilio et assensu abbatis et fratrum, qui eis necessaria provident, communiter a sororibus eligantur, aut electis celebrata abbati repraesentetur, ut suo assensu et favore episcopis, in quorum episcopatibus permanent, postmodum debeat praesentari confirmanda, vel improbanda. Sane si consilio et assensu abbatis et fratrum, qui habent illis necessaria providere, electionem moniales non fecerint, aut electio celebrata abbati tunc vestro repraesentata non fuerit, nulli episcoporum liceat personas electas absque illius repraesentatione benedicere, quae quidem ipsi abbati vestro obedientiam et subjectionem promittant. Ad haec praesenti decreto sancimus ut alicujus monasterii non cogamini regimen vel administrationem in perpetuum recipere, nisi plenam facultatem habueritis ipsum monasterium secundum statuta vestri ordinis disponendi pariter et gubernandi. Obeunte vero te nunc ejusdem loci abbate, vel tuorum quolibet successorum, nullus ibi qualibet subreptionis astutia seu violentia praeponatur, nisi quem fratres communi consensu vel pars consilii sanioris, secundum timorem Dei et B. Benedicti Regulam praeviderint eligendum. Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceat praefatum monasterium temere perturbare, aut ejus possessiones auferre, vel ablatas retinere, minuere, seu quibuslibet vexationibus fatigare; sed illibata omnia et integra conserventur eorum, pro quorum gubernatione et sustentatione concessa sunt, usibus omnimodis profutura, salva Salzpurgensis archiepiscopi canonica reverentia, cui tamen omnino non liceat ei vexationem aliquam vel consuetudinem, quae regularium quieti noceat, irrogare. Si qua igitur in futurum ecclesiastica saecularisve persona, hanc nostrae constitutionis paginam sciens, contra eam temere venire tentaverit, secundo tertiove commonita, nisi praesumptionem suam digna satisfactione correxerit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reamque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore et sanguine Dei et Domini Redemptoris nostri Jesu Christi aliena fiat, atque in extremo examine districtae ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco sua jura servantibus sit pax Domini nostri Jesu Christi quatenus et hic fructum bonae actionis percipiant, et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant. Amen. Ego Conradus Sabinens. episcopus, Maguntinae Ego Lucius Catholicae Ecclesiae episcopus subscripsi. sedis archiepiscopus subscripsi. Ego Theodwinus Portuensis et S. Rufinae sedis episc. subscripsi. Ego Heinricus Albanensis episc. subsc. Ego Theobaldus Ostiensis et Veleternens. episc. subscripsi. Ego Joannes tit. S. Marci presbyter card. subscripsi. Ego Laborans presbyter card. S. Mariae Transtiberim subscripsi. Ego Hubertus tit. Laurentii presbyter card. subscripsi. Ego Pandulfus presbyter card. tit. basilicae XII Apostolorum subscripsi. Ego Albinus tit. S. Crucis in Jerusalem presbyter card. subscripsi. Ego Adelardus tit. S. Marcelli presbyter card. subscripsi. Ego Arditio S. Theodori diacon. card. subscripsi. Ego Gratianus SS. Cosmae et Damiani diacon. card. subscripsi. Ego Sofredus S. Mariae in Via Lata diacon. card. subscripsi. Ego Rolandus S. Mariae in Porticu diacon. card. subscripsi. Ego Petrus S. Nicolai in Carcere Tulliano diacon. card. subscripsi. Ego Radulfus S. Georgii ad Velum Aureum subscripsi. Datum Veronae per manum Alberti sanctae Romanae Ecclesiae presbyteri cardinalis et cancellarii, XI Kal. Aug., indictione III, Incarnationis Dominicae anno 1185, pontificatus vero domini Lucii PP. III anno V .
|
( Hic enumerantur bona ut in bulla Alexandri III, data
an. 1170, Febr. 4.)
|
[IV]
|
http://viaf.org/viaf/85172410
|
[] | |
Lucius III
| 239 |
CCXXXIX. Clericis de Rhodigio significat se delegasse episcopo Patavino causam novae ecclesiae ab ipsis constructae in praejudicium ecclesiae S. Jo. Baptistae de Costa, subjectae monasterio S. Cypriani de Muriano. (Veronae, Jul. 26.) [CORNELII Eccles. Venet., t. X, pars IV, p. 204.]
|
LUCIUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis clericis de Rodigo salutem et apostolicam benedictionem.
|
Significante dilecto filio nostro abbate S. Benedicti super Padum cum dilecto filio nostro priore S. Cypriani de Venetiis intelleximus, quod cum decem et octo jam annis elapsis ecclesiam baptismalem in memoriam S. Joannis in villa, quae Costa dicitur, de licentia bonae memoriae V. qu. Adriensi episcopi construxissent, vos in eadem villa post appellationem ad sedem apostolicam interpositam, et denuntiationem novi operis ecclesiam novam construere in detrimentum veteris incoepistis. Ideoque causam venerab. fratri nostro Paduano episcopo committentes, per apostolica scripta mandamus quatenus cum propter hoc fueritis evocati ad ejus praesentiam accedatis, et quod inter vos judicaverit appellatione remota suscipiatis et firmiter observetis. Datum Veronae, VII Kal. Aug.
|
http://viaf.org/viaf/85172410
|
[] | |||
Lucius III
| 240 |
CCXL. Privilegium pro fratribus ordinis S. Joannis Hierosolymitani. (Veronae, Aug. 22.) [BOSIO, Istoria della mil. di S. Gio., I, 66.]
|
LUCIUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis R. magistro et fratribus Hospitalis Hierosolymitani, salutem et apostolicam benedictionem.
|
Quanto per gratiam Dei obsequio pauperum et solatio infirmorum attentius insudatis et de die in diem proficitis circa opera pietatis extendentes vos ad anteriora, posteriorum obliti, tanto sincerius religionem vestram diligimus, et petitiones vestras, quae juri conveniunt et consonant pietati, facilius debemus et volumus exaudire, ut eo devotius Regulae vestrae observantiae insistatis, quo magis eam noveritis a sede apostolica roboratam. Eapropter, dilecti in Domino filii, vestris postulationibus clementer annuimus, et Regulam, quam piae recordationis Raymundus magister vester de communi consilio et voluntate capituli salubriter ordinavit, et felicis memoriae Eugenius papa praedecessor noster, ut accepimus, confirmavit, auctoritate apostolica confirmamus. Fiduciam quidem habemus per Christum ad Deum, ut quemadmodum canonicis regularibus beati Augustini Regula concessa est ad salutem, ita vestram custodientes regulam, ad aeternae beatitudinis bravium pertingetis. Remedia praeterea ad infirmorum curam deliberatione provida constituta, videlicet ut in domo Hospitalis semper quatuor medici et totidem sint chirurgici, ad quorum dispositionem ea quae in cibariis aut aliis infirmis necessaria fuerint, ministrentur, et alia plura quae in scriptis vestris redigentes utiliter ordinastis, nihilominus approbantes, revocari a quoquam sub interminatione anathematis prohibemus, nisi forte augendo in melius mutarentur. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostrae confirmationis et prohibitionis infringere, vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attentare praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum ejus se noverit incursurum.Ego Pandulphus presbyt. card. basilicae Duodecim Ego Lucius Catholicae Ecclesiae episcopus subscripsi. Ego Theodoninus cardinalis Portuensis et Sanctae Rufinae subscripsi. Ego Henricus cardinalis episcopus Albanensis, subscripsi. Ego Theobaldus episcopus cardinalis Ostiensis et Velliternus subscripsi. Ego Joannes presbyter cardinalis tit. Sancti Marci subscripsi. Ego Laborans presbyter cardinalis S. Mariae Transtiberim tit. Calixti subscripsi. Apostolorum subscripsi. Ego Albinus presb. card. tit. S. Crucis in Jerusalem subscripsi. Ego Melior presb. card. SS. Joannis et Pauli tit. Pammachii subscripsi. Ego Adelardus presb. cardinalis tituli S. Marcelli subscripsi. Ego Ardicio diac. card. S. Theodori subscripsi. Ego Gratianus diac. card. SS. Cosmae et Damiani subscripsi. Ego Gofredus diacon. cardinalis S. Mariae in Via Lata subscripsi. Ego Rolandus diac. card. S. Mariae in Porticu subscripsi. Ego Petrus diacon. card. S. Nicolai in Carcere Tulliano subscripsi. Ego Rainerius diacon. card. S. Georgii in Velabro subscripsi. Datum Veronae per manus Alberti, sanctae Romanae Ecclesiae cardinalis, XI Kalendas Septembris, indictione IV, Incarnationis Dominicae anno 1185, pontificatus vero domni Alexandri papae III anno quarto.
|
http://viaf.org/viaf/85172410
|
[] | |||
Lucius III
| 241 |
CCXLI. Privilegium pro monasterio Burthonensi. (Veronae, Sept. 3.) [ Monasticon Anglican., tom. I, p. 270.]
|
LUCIUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis RICHARDO abbati monasterii de Burthonia, ejusque fratribus, tam praesentibus quam futuris, regularem vitam professis in perpetuum.
|
Piae postulatio voluntatis effectu debet prosequente compleri, ut et devotionis sinceritas laudabiliter enitescat et utilitas postulata vires indubitanter assumat. Eapropter, dilecti in Domino filii, vestris justis postulationibus clementer annuimus et praefatum monasterium de Burthona in quo divino estis obsequio mancipati, sub beati Petri et nostra protectione suscipimus, et praesentis scripti privilegio communimus. Imprimis siquidem statuentes ut ordo monasticus qui secundum Domini et beati Benedicti Regulam in eodem monasterio noscitur institutus, perpetuis ibidem temporibus inviolabiliter observetur. Praeterea quascunque possessiones, quaecunque bona idem monasterium impraesentiarum juste et canonice possidet aut in futurum concessione pontificum, largitione regum vel principum, oblatione fidelium, seu aliis justis modis, praestante Domino, poterit adipisci, firma vobis vestrisque successoribus et illibata permaneant. In quibus haec propriis duximus exprimenda vocabulis: Locum ipsum in quo idem monasterium situm est cum omnibus pertinentiis suis; villam de Burthonia cum ecclesiis et omnibus appendiciis suis, villam de Branteston, Sobenhal, terram de Tatenhille, Horniglawe, Straton, Withmere, Ansedelega; villam de Wineshult, Bersicote, Lichenhale; villam de Stapenhulle, Appelby, Adulfestre, Caldewell; terram de Wulfricheston; villam de Derlaheston cum omnibus pertinentiis suis; villam de Bromlega cum ecclesia et omnibus pertinentiis suis; villam de Felda et villam de Lega cum ecclesia et omnibus pertinentiis suis, ex dono Wulfrici Spotti vestrae ecclesiae fundatoris. Ex donatione bonae memoriae Willielmi regis Angliae, villam de Offra cum ecclesia et omnibus pertinentiis suis; villam de Parva Offra cum capella; Findernam cum capella; Pothlac cum capella, villam de Wilentona cum ecclesia; ecclesiam Sanctae Mariae de Derbeya cum duobus molendinis, et terram in eadem villa; terram de Hanofra. Ex donatione quoque praedicti Mulfrici Spotti, Plum cum ecclesia et omnibus appendiciis suis; Acofram cum capella; Cathesturne et capellam de Blora cum pertinentiis suis; capellam de Grendona cum pertinentiis suis; capellam de Calfdona, capellam de Scona cum tota decima; decimam de Lintona de terra illa quae pertinet ad feudum de Caldewella cum tota decima, totam etiam decimam de Truelga, decimam de Molidene, decimam de Waterfale, de parte illa quae vocatur Haselbache cum tertia garba de alia parte; terram quam habetis in Staffordia, decimam de Neutuna, terram de Hamtona, ecclesiam de Stapehull cum omnibus pertinentiis suis, decimam videlicet de Drachelawe cum capella, capellam de Hescote cum tota decima, capellam de Nova Aula cum tota decima, et totam decimam de Stantona. Sane novalium vestrorum quae propriis manibus vel sumptibus colitis, sive de nutrimentis animalium vestrorum nullus a vobis decimas extorquere praesumat. Liceat quoque vobis clericos vel laicos e saeculo fugientes, liberos et absolutos ad conversionem recipere et eos absque contradictione aliqua retinere. Prohibemus insuper ut nulli fratrum vestrorum, post factam in monasterio vestro professionem, fas sit de ipso absque abbatis sui licentia, nisi arctioris religionis obtentu, discedere; discedentem vero sine communium litterarum cautione nullus audeat retinere. In parochialibus vero ecclesiis quas habetis, licet vobis clericos vel sacerdotes eligere, et dioecesano episcopo praesentare, quibus, si idonei fuerint, episcopus curam animarum committat, et ei de spiritualibus, vobis autem de temporalibus debeant respondere. Chrisma quoque, oleum sanctum, consecrationes altarium seu basilicarum, ordinationes clericorum qui ad sacros ordines fuerint promovendi a dioecesano episcopo vobis sine pravitate aliqua praecipimus exhiberi. Cum autem generale interdictum terrae fuerit, liceat vobis, clausis januis, exclusis excommunicatis et interdictis, non pulsatis campanis, suppressa voce divina officia celebrare. Sepulturam quoque illius loci liberam esse decernimus, ut eorum devotioni et extremae voluntati, qui se illic sepeliri deliberaverint, nisi forte excommunicati vel interdicti sint, nullus obsistat; salva tamen justitia illarum ecclesiarum a quibus mortuorum corpora assumuntur. Prohibemus etiam ut nullus archiepiscopus vel episcopus, aut eorum officialis in vos vel ecclesiam vestram excommunicationis, vel suspensionis aut interdicti sententiam, sine manifesta et rationabili causa promulgare praesumat, vel novas aut indebitas exactiones imponat. Libertates insuper et immunitates, ac rationabiles consuetudines in ecclesia vestra hactenus observatas, ratas habemus, easque futuris temporibus illibatas volumus permanere. Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceat praefatum monasterium temere perturbare, aut ejus possessiones auferre, vel ablatas retinere, minuere, seu quibuslibet vexationibus fatigare: sed omnia integra conserventur eorum, pro quorum gubernatione ac sustentatione concessa sunt, usibus omnimodis profutura, salva sedis apostolicae auctoritate et dioecesani canonica justitia. Si qua igitur in futurum ecclesiastica saecularisve persona, etc. Ego Joannes presbyter cardinalis tituli Sancti Marci subscribo, etc. Data Veronae per manum Hugonis, sanctae Romanae Ecclesiae notarii, III Non. Septembris, indictione III, Incarnationis Dominicae anno 1185, pontificatus vero domni Lucii papae III anno quarto.
|
http://viaf.org/viaf/85172410
|
[] | |||
Lucius III
| 242 |
CCXLII. Privilegium pro canonicis Ecclesiae Spinalensis. (Veronae, Oct. 17.) [D. CALMET, Hist. de Lorraine, II, Pr., p. 390.]
|
LUCIUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis canonicis Ecclesiae Spinalensis, salutem et apostolicam benedictionem.
|
Sacrosancta Romana Ecclesia devotos et humiles filios ex assuetae pietatis officio propensius diligere consuevit, et ne pravorum hominum molestiis agitentur, tanquam pia mater, suae protectionis munimine confovere. Quapropter, dilecti in Domino filii, devotionem quam erga beatum Petrum et nos ipsos habere noscimus attendentes, praedictam ecclesiam nostram in qua providentia venerabilis fratris nostri B. Metensis episcopi, divino estis obsequio mancipati, sub beati Petri et nostra protectione suscipimus, et praesentis scripti patrocinio communimus; statuentes ut liceat vobis personas e saeculo fugientes, liberas et absolutas ad conversionem recipere, et sine contradictione aliqua retinere; sepulturamque ipsius loci liberam esse decernimus, et eorum devotioni et extremae voluntati qui se illic sepeliri deliberaverint, nisi forte excommunicati vel interdicti sint, nullus obsistat, salva tamen justitia illarum ecclesiarum, a quibus mortuorum corpora assumuntur. Adjicientes auctoritate Apostolica prohibemus, ut dioecesanus episcopus ad synodum suam vos accedere non compellat, nisi in dioecesi ejus ecclesiam habeatis, vel tales excessus in vobis appareant, quod decanus vester nec possit nec debeat emendare. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam protectionis, constitutionis et prohibitionis nostrae infringere, vel ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attentare praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei, et beatorum Petri et Pauli apostolorum ejus se noverit incursurum. Datum Veronae, XVII Kal. Novemb.
|
[Bertranni]
|
http://viaf.org/viaf/85172410
|
[] | ||
Lucius III
| 243 |
CCXLIII. Privilegium pro Ecclesia Bellunensi. (Veronae, Oct. 18.) [UGHELLI, Italia sacra, V, 153.]
|
LUCIUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto filio GERARDO Bellunensis Ecclesiae electo, ejusque successoribus canonice substituendis in perpetuum.
|
Quoties a nobis petitur quod religioni et honestati conveniens dignoscitur, animo nos decet lubenti concedere, et petentium desideriis congruum suffragium impertiri. Eapropter, dilecte in Domino fili, tuis justis petitionibus clementer annuimus, et Bellunensem Ecclesiam, cui Deo auctore praeesse dignosceris, sub beati Petri et nostra potestate suscipimus, et praesentis scripti privilegio communimus: in primis siquidem statuentes ut nulli laico de terris, quas in tua vel Cenetensi dioecesi excolis, sive de animalium nutrimentis, a te vel successoribus tuis decimas liceat extorquere. Decimas etiam novalium in tuo episcopatu, et curia Opitergii laboribus tuis sumptibusve cultorum concedimus te habere. Prohibemus insuper ut nulli contra voluntatem tuam liceat Ecclesiae tuae famulos recipere, vel retinere. Praeterea quascunque possessiones, quaecunque bona impraesentiarum juste et canonice possides, aut in futurum rationabilibus modis, Deo propitio, poteris adipisci, firma tibi tuisque successoribus et illibata permaneant. In quibus haec propriis duximus exprimenda vocabulis: Plebem S. Petri de Mussolento cum capellis, et castro, et pertinentiis suis, tam in spiritualibus quam temporalibus. Plebem S. Gregorii cum capellis suis, capellam S. Petri de Tuba, capellam S. Crucis, civitatem cum curia et dominio tam spiritualibus quam in temporalibus, et cum Anta, quae est juxta civitatem. Castrum de Castellione cum plebe et capellis suis et curte, et pertinentiis suis; castrum de Medone; castrum de Agorde cum comitatu, et cum monte de Falcata, et aliis pertinentiis suis. Medietatem castri de Zumellis, et jus ordinationis quod habes in capella ipsius castri, et in cortis ipsius; castrum S. Georgii cum pertinentiis suis. Plebem de Cadula cum capellis suis. Pontem de Polpecho cum ripa, et pedagiis suis. Plebem S. Mariae de Alpago cum capellis suis, et comitatum cum duabus decimis, quae sunt in eodem comitatu. Castellum de Pucenico cum comitatu terminante per montis summitatem Petrae Cisae, et per montem, qui dicitur Crux ferrea, et summitatem montis Caballi, Campum Sillium inter eosdem confines, et silvam cum decimis et pertinentiis suis. Plebem S. Floriani de Zaudo cum capellis suis, et comitatum cum jurisdictione, et districtu in pertinentiis ipsius Zaudi. Districtum, et ordinationem castri de Lavatio. Montem Farrae cum decimis suis. Silvam Canalis S. Crucis a Levina Leverada respiciente ad Ecclesiam S. Crucis cum decimis et pertinentiis suis. Curtem de Fregona cum castris de Carone, cum capella S. Justi, et capellam S. Martini cum dominio et pertinentiis ejusdem. Villam de Pinedo. Castrum de Opitergio cum curte, et villis, et campaneis suis. Capellam S. Blasii, S. Petri, S. Martini, et S. Mariae cum alia capella, et campanea, quae omnes dicuntur esse in pertinentiis castri de Opitergio. Jus ordinationis earumdem in plebe S. Joannis de Opitergio; et capellae curtis Franconis, et Livellaticum aliarum ecclesiarum, et ordinationum earumdem in pertinentiis Opitergii; curtem et castra de Soligo cum villis, et pertinentiis suis; curtem de Cendone cum capellis ipsius. Auctoritate quoque apostolica nihilominus duximus prohibendum, ne ullus advocatus, vel minister ejus Ecclesiam tuam, vel quae ad eam pertinent, gravare, seu quibuslibet indebitis exactionibus fatigare praesumat. Prohibemus insuper ut infra fines parochiae tuae nullus sine tuo assensu capellam, seu oratorium de novo construere audeat: salvis privilegiis Romanorum pontificum. Praeterea novas et indebitas exactiones a patriarchis, episcopis, aliisque omnibus ecclesiasticis saecularibusve personis tibi sive ministris tuis ecclesiasticis, saecularibusve hominibus, vel rebus tuis imponi auctoritate apostolica prohibemus. Ad haec libertates et immunitates a regibus et principibus, et ab aliis personis tam ecclesiasticis quam mundanis eidem concessas Ecclesiae, et antiquas et rationabiles consuetudines, integras illibatasque manere praesenti decreto sancimus. Inhibemus etiam ne interdictos ac excommunicatos tuos ad officium, et ad communionem ecclesiasticam admittere quisquam sine congrua satisfactione praesumat. Obeunte vero te nunc ejusdem Ecclesiae electo, vel tuorum quolibet successorum, nullus qualibet subreptionis astutia vel violentia praeponatur, nisi quem canonici ejusdem Ecclesiae communi consensu, vel pars consilii sanioris secundum Dei timorem, et sanctorum Patrum institutionem providerint eligendum. Decernimus etiam, ut nulli omnino hominum liceat praefatam Ecclesiam temere perturbare, aut ejus possessiones auferre, vel ablatas retinere, minuere, seu quibuslibet vexationibus fatigare, sed omnia integra conserventur eorum, pro quorum gubernatione ac sustentatione concessa sunt, salva sedis apostolicae auctoritate, et Aquileiensis Ecclesiae debita reverentia. Si qua igitur in futurum ecclesiastica saecularisve persona, etc. Ego Lucius Catholicae Ecclesiae episcopus. Ego Theodinus Portuensis et Sanctae Rufinae episcopus. Ego Henricus Albanensis episcopus. Ego Theobaldus Ostiensis episcopus. Ego Joannes presb. card. tit. Sanctae Mariae Transtib. Ego Laborans presb. card. tit. S. Marci. Ego Ubertus tit. S. Laurentii in Damaso presb. card. Ego Pandulfus presb. card. tit. SS. Joan. et Pauli. Ego Adelardus tit. Sancti Marcelli presbyter card. Ego Melior presb. card. tit. SS. XII Apostolorum. Ego Albinus tit. S. Crucis presb. card. Ego Ardicus diac. card. Ego Rolandus Sanctae Mariae in Porticu diac. card. Ego Petrus S. Nicolai in Carcere Tulliano diac. card. Ego Rodulphus S. Georgii ad Velum Aureum diac. card. Datum Veronae per manum Alberti S. R. E. presb. card. et cancell., XV Kal. Novembris, indict. IV, anno Dominicae Incarnationis 1185, pontificatus vero D. Lucii papae III anno V.
|
http://viaf.org/viaf/85172410
|
[] | |||
Lucius III
| 244 |
CCXLIV. Ecclesiae S. Mariae Garzensis tutelam suscipit bonaque et jura confirmat. (Veronae, Nov.) [ Monumenta Boica, t. I, p. 61.]
|
LUCIUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis BERTHOLDO, ecclesiae S. Mariae in Garze praeposito, ejusque fratribus, tam praesentibus quam futuris, regularem vitam professis in perpetuum.
|
Quoties a nobis petitur quod religioni et honestati convenire dignoscitur animo nos decet libenti concedere et petentium desideriis congruum suffragium impertiri. Eapropter, dilecti in Domino filii, vestris justis postulationibus clementer annuimus, et praefatam ecclesiam S. Mariae in Garze, in qua divino mancipati estis obsequio, sub B. Petri et nostra protectione suscipimus, et praesentis scripti privilegio communimus; statuentes ut quascunque possessiones, quaecunque bona eadem ecclesia in praesentiarum juste et canonice possidet, aut in futurum concessione pontificum, largitione regum vel principum, oblatione fidelium, seu aliis justis modis, praestante Domino, poterit adipisci, firma vobis vestrisque successoribus et illibata permaneant. In quibus haec propriis duximus exprimenda vocabulis: Omnes decimae parochiae vestrae, in qua monasterium vestrum consistit et aliae decimae, quas sive in episcopatu Salzburgensi, sive in episcopatu Frisingensi, ecclesia vestra juste et legitime possidet. Omnes etiam decimae de novalibus Garzensis foresti inter Bramberg et Hollenstain nec non et silvam Aichenawe, quam Conradus archiepiscopus senior ecclesiae vestrae contulit. Capellam quoque Burthen cum dotibus et decimis, quam ejusdem loci praepositi habuerunt, nos in communem usum fratrum regularium ibidem Deo servientium confirmamus. Praedia etiam omnia, quae Auram de Isene ecclesiae vestrae contulit cum capella in eodem praedio Isene sita, quam Conradus Salzburgensis Ecclesiae archiepiscopus petitione ipsius Auram cum omnibus ad eam pertinentibus ecclesiae vestrae tradidit et confirmavit; praedium etiam Bettenhaim cum capella in eo sita, et alias capellas ad vestrae ecclesiae jus pertinentes. In episcopatu quoque Frisingensi, capellas in fundo vestrae ecclesiae sitas Sewen, et Pennanigen cum decimis, quas praepositi ejusdem ecclesiae coram Ottone Frisingensi episcopo juste et legitime ecclesiam vestram possidere comprobaverunt, nos confirmamus. Sane novalium vestrorum, quae propriis manibus sumptibus aut colitis, sive de nutrimentis animalium vestrorum nullus a vobis decimas exigere vel extorquere praesumat. Liceat quoque vobis clericos et laicos e saeculo fugientes, liberos et absolutos absque alicujus contradictione ad conversionem recipere, et in vestra ecclesia retinere. Prohibemus insuper ut nulli fratrum vestrorum post factam in eodem loco professionem sine praepositi sui licentia, nisi arctioris religionis obtentu, fas sit de claustro discedere; discedentem vero absque communium litterarum cautione nullus audeat retinere. Cum autem generale interdictum terrae fuerit, liceat vobis, januis clausis, non pulsatis campanis, exclusis excommunicatis et interdictis, submissa voce divina officia celebrare. In parochialibus insuper ecclesiis, quas tenetis, liceat vobis sacerdotes eligere, et dioecesano episcopo praesentare, quibus, si idonei fuerint, episcopus curam animarum committat, ut ei de spiritualibus, vobis vero de temporalibus debeant respondere. Porro advocatum ecclesiae vestrae, si male se gesserit, liceat vobis sine contradictione qualibet facere ab ipso monasterio alienum, et loco ejus alium idoneum, si necesse fuerit, subrogare. Obeunte vero te nunc ejusdem loci praeposito, vel tuorum quolibet successorum, nullus ibi qualibet subreptionis astutia seu violentia praeponatur, nisi quem fratres communi consensu, vel fratrum pars consilii sanioris secundum Deum et B. Augustini regulam providerint eligendum. Praeterea sepulturam ipsius loci liberam esse decernimus, ut eorum devotioni et extremae voluntati, qui se illic sepeliri deliberaverint, nisi forte excommunicati vel interdicti sint, nullus obsistat, salva tamen justitia illarum ecclesiarum a quibus mortuorum corpora assumuntur. Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceat ecclesiam vestram temere perturbare, aut ejus possessiones auferre vel ablatas retinere, minuere, seu quibuslibet vexationibus fatigare, sed omnia integra conserventur eorum, pro quorum gubernatione concessa sunt, usibus omnimodis profutura, salva sedis apostolicae auctoritate, et dioecesani episcopi canonica justitia. Si qua igitur in futurum ecclesiastica saecularisve persona, etc. Ego Lucius Catholicae Ecclesiae episcopus. Ego Theodinus Portuensis et Sancti Rufini sedis episcopus. Ego Henricus Albanensis episc. Ego Theobaldus Ostiensis et Velet. episc. Ego Joannes presb. card. tit. S. Marci. Ego Laborans presb. card. S. Mariae Trans tiberim. tit. Calixti. Ego Pandulfus presb. card. tit. XII Apostol. Ego Hubertus tit. S. Laurentii in Damaso Rom. Ecclesiae cardinalis. Ego Albinus tit. S. Crucis in Hierusalem. Ego Melior presb. card. SS. Joann. et Pauli tit. Pammachii. Ego Adelardus tit. S. Marcelli presb. card. Ego Arditio diac. card. S. Theodori. Ego Gratianus SS. Cosmae et Damiani diac. card. Ego Goffredus Sanctae Mariae in Via Lata diac. cardin. Ego Rollo Sanctae Mariae in Porticu diac. cardin. Ego Petrus diac. card. S. Nicolai in Carcere Tulliano. Ego Adulfus S. Georgii ad Velum Aureum diac. card. Datum Veronae per manum Alberti, S. Romanae Ecclesiae presbyteri cardin. et cancellarii. . . Novemb., indictione IV, Incarnationis Dominicae anno 1185, pontificatus vero domini Lucii papae III anno IV.
|
http://viaf.org/viaf/85172410
|
[] | |||
Lucius III
| 245 |
CCXLV. Ecclesiae Upsaliensis protectionem suscipit, et possessiones juraque confirmat, petente Joanne archiepiscopo. (Veronae, Nov. 5.) [LILJEGREN, Diplomatarium Suecanum, t. I, p. 119.]
|
LUCIUS episcopus, servus servorum Dei, venerabili fratri Joanni Upsalensi archiepiscopo ejusque successoribus canonice substituendis in P. P. M.
|
Ex injuncto nobis apostolatus officio fratres et coepiscopos nostros, tam vicinos quam longe positos, sincero charitatis affectu debemus diligere, et Ecclesiis in quibus Domino militare noscuntur suam dignitatem et justitiam conservare. Eapropter, venerabilis in Domino frater, tuis justis postulationibus clementer annuimus, et Upsalensem Ecclesiam, cui Deo auctore praeesse dignosceris, sub beati Petri et nostra protectione suscipimus et praesentis scripti privilegio communimus; statuentes ut quascunque possessiones, quaecunque bona eadem ecclesia in praesentiarum juste et canonice possidet, aut in futurum concessione pontificum, largitione regum vel principum, oblatione fidelium, seu aliis justis modis, praestante Domino, poterit adipisci, firma tibi tuisque successoribus et illibata permaneant. In quibus haec propriis duximus exprimenda vocabulis: Mansionem in Upsalia cum pertinentiis suis, Ramby cum pertinentiis suis, Collem cum appendiciis suis, Liusabec cum pertinentiis suis. Piscationes in Elwa Karlaby cum attinentiis suis, et mansionem in Munseo cum pertinentiis suis. Libertates et immunitates a regibus et personis aliis rationabiliter ecclesiae vestrae, tam in colonis quam in aliis indultas, ratas habemus, et eas perpetuis temporibus illibatas permanere sancimus. Statuimus insuper, et sub interminatione anathematis inhibemus, ne, vacante ecclesia tua, res ejus diripere, aut eam quomodolibet perturbare vel archiepiscopi electionem canonicam impedire, quaecunque persona damnabili temeritate praesumat. Prohibemus insuper ne interdictos vel excommunicatos tuos ad officium aut communionem ecclesiasticam, sine conscientia vel consensu tuo quisquam admittat, vel contra sententiam tuam canonice promulgatam aliquis venire praesumat, nisi forte periculum mortis immineat, ut, dum praesentiam tuam habere nequiverint, per alium secundum formam Ecclesiae, satisfactione praemissa, oporteat ligatum absolvi. Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceat praefatam Ecclesiam temere perturbare, aut ejus possessiones auferre, vel ablatas retinere, minuere, seu quibuslibet vexationibus fatigare; sed omnia integra conserventur eorum, pro quorum gubernatione ac sustentatione concessa sunt, usibus omnimodis profutura, salva sedis apostolicae auctoritate. Si qua igitur in futurum ecclesiastica saecularisve persona, etc.Ego Albertus divina permissione tit. Sanctae Crucis Ego Theodinus Portuensis et S. Rufinae sedis episcopus ss. Ego Henricus Albanensis episcopus ss. Ego Theobaldus Ostiensis et Velletrensis episcopus ss. Ego Joannes tit. Sancti Marci presbyter cardinalis ss. Ego Laborans, presbyter cardinalis, S. Mariae Transtyberim, tit. Calixti ss. Ego Pandulfus presbyter cardinalis tit. basilicae XII Apostolorum ss. Ego Petrus diaconus cardinalis Sancti Nicolai in in Jerusalem presbyter cardinalis ss. Ego Melior presbyter cardinalis Sanctorum Joannis et Pauli tit. Pammachii ss. Ego Adelardus tit. Sancti Marcelli presbyter cardinalis ss. Ego Arditio diaconus cardinalis Sancti Theodori ss. Ego Gratianus Sanctorum Cosmae et Damiani diaconus cardinalis ss. Ego Soffredus Sanctae Mariae in Via Lata diaconus cardinalis ss. Ego Rollandus Sanctae Mariae in Porticu diaconus cardinalis ss. Carcere Tulliano ss. Ego Radulfus Sancti Georgii ad Velum Aureum diaconus cardinalis ss. Datum Veronae per manum Alberti, sanctae Romanae Ecclesiae presbyteri cardinalis et cancellarii, Nonis Novembris, indictione quarta, Incarnationis Dominicae anno 1185, pontificatus vero domini Lucii papae III anno quinto.
|
http://viaf.org/viaf/85172410
|
[] | |||
Lucius III
| 247 |
CCXLVII. Ad decanum et canonicos Vocestem.
|
Quia requisistis a nobis utrum ad electionem faciendam procedere debeatis; proponentes quod eam sine assensu regio facere non audetis, si aliter fieri non possit, ad H. dilectum filium nostrum in Christo, regem Angliae, accedentes, ei studiosius insinuetis B. quondam episcopum vestrum perpetuo esse depositum, et ejusdem regis impetrato assensu, in personam honestam, litteratam et idoneam unanimiter conveniatis, et eam in pastorem et episcopum eligatis concorditer, ut ejus providentia et gubernatione ecclesiae tam in spiritualibus quam in temporalibus grata valeant incrementa provenire.
|
http://viaf.org/viaf/85172410
|
[] | ||||
Lucius III
| 248 |
CCXLVIII. Ad . . . .
|
Rotbertus de Columbellis super ecclesia cujusdam villae de Columbellis contra adversarium suum duplices litteras ad Rothomagen. archidiaconum, et Turonen. judices impetravit, ut si coram Rothomagen. obtinere non valeat archidiaconatum coram Turonen. judice nocere adversario suo non desistat. Quoniam igitur non est hujusmodi malitiis indulgendum, praecipimus, quatenus utraeque litterae viribus careant, et si quid per eas factum fuerit, irritum habeatur, et vacuum.
|
[archidiacono forte ]
|
http://viaf.org/viaf/85172410
|
[] | |||
Lucius III
| 249 |
CCXLIX. Ad Cantuariensem archiepiscopum.
|
Cum te consulente postulas edoceri, utrum ad te pertineat sententia in causis, quas judices in tua provincia delegati a nobis protulerint, confirmare, licet de causis nihil in tua praesentia sit tractatum; consultationi tuae taliter respondemus, quod, sententiam ipsam, nisi velis, non teneris confirmare, sed id tibi ex officii debito noveris imminere, ut si ad mandatum eorumdem judicum, sententia non possit exsecutioni mandari, eis praestes auxilium et favorem; et ipsam etiam, si noveris rationabiliter latam, poteris confirmare.
|
http://viaf.org/viaf/85172410
|
[] | ||||
Lucius III
| 250 |
CCL. Ad . . . .
|
Significavit nobis W. clericus de Cothosinori , quod cum ecclesiam ipsam canonice sit adeptus, et per XXX annos et amplius in pace possederit, S. clericus, qui pluribus beneficiis ecclesiasticis dicitur abundare, ipsum obtentu quarumdam litterarum, quas a sanctae recordationis Alex. papa praedecessore nostro dicitur impetrasse, cum ea occasione, quod filius sit illius, qui proxime in eadem ecclesia ministravit, trahens in causam multipliciter inquietare praesumit. Quia igitur injustum est, et absonum rationi, ut idem W. eadem ecclesia, ex quo in ea per tot tempora dicitur fuisse, debeat tali occasione privari: dis. per A. s. m. qua. Si quae praemisimus, veritate noveritis subnixa, ipsum a memorato clerico talis occasionis obtentu non dimittatis super ecclesia ipsa aliquatenus molestari, sed faciatis eum sicut justum videritis, eam pacifice possidere.
|
[ Cotosmor ] [fuerit, eamdem]
|
http://viaf.org/viaf/85172410
|
[] | |||
Lucius III
| 251 |
CCLI. Ad Barch. episcopum, et abbatem de Abanden, et priorem S. Fridae.
|
Ex conquestione B. clerici . . . . et infra: Quoniam igitur ea quae sunt contra Ecclesiae disciplinam, ratio postulat emendari: dis. V. per A. s. m. qua. Si quod asseritur, noveritis ratione subniti, praefatum R. a praedicta ecclesia sub. ap. ob. faciatis amoveri; et eamdem B. praefato, si idoneus fuerit assignari, non obstantibus litteris nostris pendente ap. a sede ap. impetratis. Si autem R. rationabile impedimentum non ostenderit; quia non sit appeliationem interpositam prosecutus, eum in expensas necessarias ap. re. alteri parti condemnetis.
|
http://viaf.org/viaf/85172410
|
[] | ||||
Lucius III
| 252 |
CCLII. Ad . . . .
|
Improba pestis falsitatis, quam falsarii quidam in terra charissimi in Christo filii nostri illustris H. regis Anglorum morantes ad confingendas , litteras publicas invenerunt in communem noscitur excrevisse perniciem, ita ut litterarum nostrarum auctoritas in aliquibus locis in quadam dubitatione jam fluctuaret, nisi tantae praesumptionis excessum censura Ecclesiae quaerat pariter, et emendet. Unde nos de tua praesertim industria confidentes, exsecutionem rei hujusmodi tibi duximus committendam, per A. s. p. mandantes, quatenus falsarios ipsos qualicunque casu reperire, Deo volente, poteris, si clerici sunt, ab ordine, et beneficio, si quod habent, absque ulla dilatione, et appellatione privatos, districta facias sub custodia detineri, donec quid de ipsis agendum sit, plenius tibi ex nostra responsione mandetur. Si quos vero laicos deprehenderis inter eos, charissimo in Christo filio nostro R. Anglorum regi tradas illos pro meritis judicandos, ut in judicio videlicet, tam ecclesiastico quam mundano, pestis illa quae communiter omnibus perniciosa dignoscitur, cum suis auctoribus condemnetur.
|
[ al. consignandas, al.
confringendas, al. confingentes]
|
http://viaf.org/viaf/85172410
|
[] | |||
Bonifacius I
| 1 |
EPISTOLA I. AD JUSTUM DOROBERNENSEM EPISCOPUM, Cui pallium transmittit.
|
Dilectissimo fratri JUSTO, BONIFACIUS.
|
Pallium per latorem praesentium fraternitati tuae benignitatis studiis invitati direximus, concedentes etiam tibi ordinationes episcoporum, exigente opportunitate, Domini praeveniente misericordia, celebrare: ita ut Christi Evangelium plurimorum annuntiatione in omnibus gentibus, quae necdum conversae sunt, dilatetur, etc.
|
http://viaf.org/viaf/13111908
|
[] | |||
Bonifacius I
| 2 |
EPISTOLA II. AD EPISCOPUM ET PRESBYTEROS VICARIOS A PAPA ZOSIMO AD AFRICANAM SYNODUM DIRECTOS.
|
BONIFACIUS episcopus FAUSTINO episcopo et PHILIPPO et ASELLO presbyteris.
|
Dilectionis vestrae pagina teste presbyterio recensetur etiam portitorum relatione noscetis, quantum gavisus est omnis chorus fraternitatis, et exsultavit in Domino turba sanctorum, postquam auribus suis suspensum diu nuntium super incolumitate vestrae charitatis accepit. Consonante etiam voce laudata est intellecta per litteris sui capitis sollicitudo membrorum. Vobis igitur, et desideriis vestris Christus arrisit, qui dignatus est et in unam revocare divisas, et scissa sarcire, quod fratribus et compresbyteris venientibus cito Dulcitio, et Felice necesse est vobis melius intimetur. Data VI kal. Maii, Monasio V. C. Cons.
|
( sic )
|
http://viaf.org/viaf/13111908
|
[] | ||
Gerhohus Reicherspergensis
| 1 |
EPISTOLA PRIMA.
|
Ad magistrum A. scribit sibi haud videri opuscula sua De glorificatione naturae humanae in Christo sedis apostolicae judicio iterum subjicienda esse, a qua olim jam approbata fuerint. Mittit et commendat ei opus suum contra Graecorum errores, etc.
|
Magistro A. frater G. salutem. Proxima inter nos collatione habita dixisti, frater in Deo dilecte, hoc tibi placere, ut sententiam De glorificatione in Christo naturae humanae, quae scriptis meis sparsim inserta multis est in signum, cui contradicitur, mitterem in curiam Romanam illic vel approbandam vel improbandam. Cum haec mihi dixisses, coepi deliberare utrumnam sic expediret fieri, ut hortabaris, et inter deliberandum revolvi scriptum nostrum ante hac in curia Romana sanctissimae recordationis Eugenio papae praesentatum, continens eamdem sententiam plene ac plane digestam in Tractatu psalmi LXIV. Igitur cum ille vir totus apostolicus hanc sententiam gratam et ratam habuerit, nostrique scripti opusculum quasi munus acceptabile apud se reposuerit, superfluum vel temerarium videtur, si eadem sententia semel in sede apostolica recepta iterum in examinationem revocetur, tanquam de illius viri sanctissimi et prudentissimi dubitetur judicio, qui revera sacerdos magnus in diebus suis placuit Deo et inventus est justus. Cujus erga me meaque scripta quam pia fuerit aestimatio novit prudentia tua. Nunc autem successori ejus Adriano papae, cum sim facie ignotus, et jam secundo ei scripta meae parvitatis fuerint porrecta, primo per dominum Babenbergensem, deinde per fratrem meum uterinum R., nec aliquod ab eo acceperim responsum per epistolam, non videtur consilium de caetero ingerere illi aliquod scriptum longa mora examinandum, cum illa utpote magnus et magnis ac multis intentus non valeat expediri fortasse ad parvulorum nostri similium scripta longa longanimiter audienda seu legenda. Unde scriptum nostrum De quaestionibus Graecorum et Latinorum domino Joanni cardinali presbytero, quondam Ecclesiae Jerosolymitanae archidiacono, videtur commendandum, quem sensi aemulatione bona contra Graecorum errores accensum, quatenus ipse idem secundum datam sibi a Deo prudentiam perspiciat, ac, prout ei videtur, inde faciat sive magistro Moysi illud mittendo, sive aliis Graecis, qui ad curiam veniunt, illud porrigendo, ita scilicet ut et ipse non videatur arguendus de pecunia domini sui abscondita, si viderit eam posse ad lucrum exponi per suam industriam. Nam ego qualiscunque servulus pauperum Christi non parum laboravi eamdem pecuniolam pro posse meo de agro Scripturarum effodiendo, quam tamen senio et morbis debilitatus ad Romanorum seu Graecorum mensam per me ipsum ferre non valens, illi mitto et committo quem prudentem nummularium esse non dubito. Dominus autem veniens cum usuris illam exiget, et unicuique nostrum reddet mercedem secundum suum laborem, mihi parvulo fossori, illi magno dispensatori, tibi utriusque mediatori. Lege, si placet, primam partem in secundum quinquagenarium Psalmorum, in qua psalmum supra commemoratum invenies ultimum, neve dubites per omnia sensisse mecum sanctissimae recordationis Eugenium papam. Considera ipsius epistolam nostrae parvitati missam post finem psalmi praenominati annexam.
|
http://viaf.org/viaf/21134221
|
[] | |||
Gerhohus Reicherspergensis
| 2 |
EPISTOLA II.
|
Ad Henricum S. R. E. cardinalem, cui offert et commendat suam Expositionem psalmi sexagesimi quarti.
|
Henrico venerabili sanctae Romanae Ecclesiae cardinali presbytero, etc. Exstat infra supradictae Expositioni praemissa. His in eodem Reicherspergensi codice subjungitur epistola Eugenii III, qua Gerhohi Expositionem praemissam Psal. LXIV laudat et approbat, a Baluzio vulgata loc. cit.
|
(Exstat infra ad calcem hujus Expositionis.)
|
http://viaf.org/viaf/21134221
|
[] | ||
Gerhohus Reicherspergensis
| 3 |
EPISTOLA III.
|
Ad Othonem episcopum Frisingensem.--Ejus censurae primam partem Expositionis suae in Psalmos submittit, quidque de illa aliis visum fuerit, exponit. Quaedam contra scholasticos, theologos et philosophos, etc.
|
In conspectu angelorum docet psallendum Psalmista praecipuus, cujus nos pedissequi esse optamus. Unde quod in psalmorum Tractatibus ex Patrum sensis in unum congessimus, angelis Ecclesiarum libenter praesentamus. Ipsi namque sunt nummularii, quibus pecunia Domini est praesentanda et per ipsos dispensanda, quoniam ipsis dispensatio credita est. Recte tamen quaeritur inter dispensatores, ut fidelis quis inveniatur. Fidelis, dico, et prudens . Nam alterum sine altero non sufficit, si aut fideli desit prudentia in discernendo, aut prudenti desit fidelitas in commisso custodiendo. Quis, putas, est fidelis dispensator et prudens, quem constituit Dominus super familiam suam? Rarus est hujusmodi et ideo praeclarus, quia vir unus eligitur ex millibus, qui sit in utroque perfectus. Attamen quantum ad humanum spectat examen, ego G. pauperum Christi minimus tibi angelo Ecclesiae Frisingensis arbitror neutrum deesse, quem ex divino munere multa mihi experimenta ostendunt fidelem pariter et prudentem. Itaque fidelitati et prudentiae tuae mitto et committo legendum, quod in prima parte Tractatus in psalmos prae manibus habeo, ut sicubi sanum sapio, tuae auctoritatis fulciar testimonio. Sin aliter, quod non recognosco, pie recognoscens tuo emendem consilio. Sane angelus Ecclesiae Romanae papa Eugenius per epistolam suam confortat me in hujusmodi occupationibus, et ideo parum curo de quorumdam contra me oblocutionibus, quibus pene aliud non sapit, nisi quod in scholaribus exercitiis biberunt, ubi aquae Siloe non inveniuntur, quae fluunt cum silentio, ubi vinum saepe deest in convivio, ubi tales inter se disceptant assidue, qui esse sub sentibus delicias putant. Non quidem negamus inter tales esse magistros praecipuos eloquentiae torrentibus et sapientiae fontibus abundantes, quodque pretiosius est, habent fontem Jacob, sacram videlicet Scripturam, de qua refocillant suos discipulos non tam sapientiae studiosos quam scientiae curiosos. E quibus aliqui relinquendo Samariam veniunt Jerosolymam, atque ibi Domino benedicunt non de fonte Jacob, sed de fontibus Israel, quia in sancta et religiosa conversatione sacram Scripturam sapere jucundum est eis, non secundum varias doctrinas et colluctationes magistrorum, sed secundum sanam et consonam doctrinam sanctorum Patrum Deum videntium. Sic magistri magistris praeferuntur, videlicet rhetoribus piscatores, argumentosis infantes et lactentes, quorum ex ore Deus laudem suam perficit, perque lacteam doctrinam eorum nonnullos trahit ad se de torrentibus philosophorum, quod in me ipso per Dei gratiam expertus sum ex parte, ac spero amplius experiri, cum venerit quod perfectum est, et evacuabitur quod ex parte est. Nam et ego de torrentibus philosophorum aliquando in via bibi, et in fontes eorum curiositatis hydriam misi. Sed hac hydria tandem relicta cum muliere Samaritana Salvatoris admonitiones in simplicitate auscultavi, ad id ipsum faciendum commonens vicinos, quos potui, qui tamen non propter meam loquelam credunt his quae scribo. Ipsi enim audiunt et cognoscunt quia vera veritatis testimonia colligere studeo, quae sanctorum Patrum sic auctoritatibus undique munire soleo, ubi contradictionis ulla putatur suscipio, ut me meaque dicta non facile aliquis audeat condemnare, nisi qui praesumit sanctis Patribus injuriam irrogare, sub quibus tutoribus et actoribus incedo timoratus, rationem dare ac recipere paratus. Angelus Ecclesiae Juvavensis hanc ipsam partem, nec non et alteram diligenter perlegit, meque ad ulterius procedendum in funiculo charitatis trahit. Te namque in peregrinatione manente ille unus angelus in hac provincia mihi fuit electus, cujus me judicio committerem, sentiens illum fidelem pariter et prudentem. Nunc autem, quia de camino exsilii te quasi aurum probatum, Deo donante, recepimus, tu, annuente gratia divina, mihi aliter angelus es in testimonium sanae doctrinae advocandus, ut in ore duorum vel trium testium stet nostri operis verbum, tertio angelo, videlicet pontifici Romano, si vobis placet, praesentandum, cujus ad quaedam nostra scripta prae manibus est epistola, quam si cui legere placet, quid ille angelus de me sentiat, satis intelligere valet, quatenus per electos angelos in conspectu angelorum caeterorum, qui opus nostrum legere dignabuntur, fiat ipsius commendatio, et ubi res exigit, emendatio.
|
(Matth. XXIV)
|
http://viaf.org/viaf/21134221
|
[] | ||
Gerhohus Reicherspergensis
| 4 |
EPISTOLA IV.
|
Ad G. sororem.--Se abbatissam Bragensem non supplantasse, sed canonicae ejus ob contumaciam depositioni consensum recte praebuisse, se tamen ad eam juvandam paratum esse, si modesta fuerit, etc.
|
Frater G., dilectae in Christo sorori suae G., devotam orationem et perpetuam in Christo dilectionem. Dictum est mihi quod Bragensis quondam abbatissa, commorans apud vos, graviter conqueratur quod ego fuerim quasi auctor supplantationis ejus. Quod si apud vos personuit, volo et rogo meam conscientiam apud te, aliasque nostras in Christo dilectas, haberi excusatam a crimine supplantationis. Est enim supplantationis quaedam species, quae fit absque crimine, illius exemplo qui fratrem in utero supplantavit, quique illi primogenita tulit, et postremo subripuit illi benedictionem consiliante matris prudentia, cui utinam concordent omnia mea consilia! Et, ut spero, talia fuerunt mea consilia in Bragensi abbatia in melius commutanda, quod per ipsam tunc abbatissam libentissime fecissemus, nisi quod in ea consensum ad hoc non invenimus, imo tantam rebellionem, ut erumperet ad manifestam obedientiae contradictionem praesente domino cardinale, in promptu habente ulcisci omnem inobedientiam, cujus justae sententiae in illius depositione, cum adessem, oportuit me concordare, atque operam dare ut, in loco inobedientis Vasthi, Esther obediens exaltaretur non per supplantationem, sed per canonicam electionem et divinam dispositionem. Attamen, quia Deo gratias grandia crimina non sunt inventa in illa deposita persona, consilium meum est ut ipsa in suis necessitatibus adjuvetur, si tamen per ipsius humilitatem et benignitatem suspicio illa excludetur, quam nuper suscitaverunt litterae ab illa Bragam missae, in quibus ita loquitur, quasi dominetur et minetur. Unde si sic loquenti aliquid beneficentiae fuerit exhibitum, videbitur quasi minis extortum, et prae timore humano potius quam pro amore divino impensum. Si ergo te, charissima, et alias nostras charas audit, consulite illi, et ego pro consilio vestro libenter consulam, quod spectat ad ipsius levamen, quantum potero secundum Dei honorem, ita videlicet ut habeat aliquam certam consolationem ex parte domnae Bragensis abbatissae, quae istam licet se vituperantem diligit. Si ergo ista illam diligendo gratam vicissitudinem rependet, suamque praeteritam negligentiam gaudet emendari per illam, erit tam ipsa deposita quam posita non dico mei, sed Dei amore digna; quia illa faciente atque ista favente unum opus claustralis disciplinae in medio nationis pravae et perversae agitur, quod utrique, id est tam diligenti quam facienti ad praemium beatitudinis consequendum reputabitur, et utraque a me in Christi amore amabitur, et utrique sedulitas mea, Deo aspirante, ad famulandum prompta erit. Quod si adversae contra invicem fuerint, illi me recognoscam paranymphalis obsequii debitorem, cujus agnovero Dominum meum Jesum Christum sponsum et amatorem. Quod non ita loquor, quasi ipse diligat etiam solas virgines aut poenitentes inclusas, cum diligat etiam illam quae in Canticis canticorum ei loquitur: In lectulo meo quaesivi per noctem quem diligit anima mea: quaesivi illum, et non inveni. Surgam et circuibo civitatem; quaeram quem diligit anima mea . Non ergo nos omnem sponsae circuitionem culpabilem notamus, cum sit laudabilis illa sponsae circuitio, in qua dilectus quaeritur et invenitur, quo et invento statur, et lectulus ei demonstratur illa dicente ad illum: Lectulus noster floridus, etc. Sponsa, quae sponso demonstrat lectulum, satis indicat quod eam quies, non cursus dilectat, nisi forte post illum currat dicens: Trahe me post te: in odorem curremus unguentorum tuorum Novi etiam ego aliquas Dei sponsas non inclusas, inter quas tu mihi es praecipua, et praecipue dilecta, in quibus mihi placet castitas et morum probitas atque honesta conversatio sub nullo aut infirmo seu vili magisterio. Laudo eas, attamen in hoc non laudo, quod neque claustrali, neque, ut ipsae aiunt, carcerali muniuntur clausura. Est enim et carcer beatus, in quo se Christus gaudet visitatum, dicens: In carcere eram, et venistis ad me . Hujus piae visitationis obsequium et tu, soror in Christo dilecta, nuper implesti, quando sorores nostras visitasti: quod ut saepius facias, mihi gratum esse scias, imo illi qui tibi dicturus est: Infirmus eram, et in carcere, et venistis ad me . Atque utinam sic ad illum in carcere manentem venias, ut ab illo ulterius evagari non quaeras, nec ad charissimas amicas in saeculo visitandas! aliud est enim exemplo Dinae inter filias alienas circuire, atque aliud exemplo Mariae in montana cum festinatione conscendere in domum justi ac prophetae ad salutandam prophetissam, cui similem tu debes aestimare sororem tuam, jam, Deo gratias, non infecundam, sed a sterilitatis opprobrio alienam, cum habeat, Deo gratias, prolem honestam, in qua nomen Joannis per gratiam Dei refulget, quod tam illi quam mihi ad gratiae augmentum, ut spero, proveniet, ut pariter gaudeamus, ego canendo cum Zacharia: Benedictus Dominus Deus Israel : illa vero cum Anna: Exsultavit cor meum in Domino : tibi quoque illam visitanti contingat canere cum beata Maria in domo nostra: Magnificat anima mea Dominum, et exsultavit spiritus meus in Deo salutari meo .
|
(Cant. III) (ibid.) (ibid.) (Matth. XXV) (ibid.) (Psal.
CV) (Zach. X) (Luc. I)
|
http://viaf.org/viaf/21134221
|
[] | ||
Gerhohus Reicherspergensis
| 5 |
EPISTOLA V.
|
A. Egensis abbatis ad Gerhohum.--Narrat quid praeposito de Triph Babenbergae evenerit, laudatque, rejecta hujus doctrina, catholica scripta Gerhohi.
|
Domino venerabili G. praeposito de Reichersperge frater A. dictus abbas de Ega devotae orationis obsequium. Quod praepositus de Triph dudum scripsit fidem suam se nobis exposuisse, noveritis non aliter, quam subscripsimus, factum fuisse. Vice quadam in nostri praesentia allato libello dixit: haec est fides mea, legitque ex eo in auribus nostris nobis nihil attendentibus, nihilque de eo suspicantibus. At postquam scripta vestra, quae catholice adversus eum edidistis, accepimus, ex mandato episcopi Babenbergensis egimus, ut una nobiscum ad ejus praesentiam Babenberg accederet, ubi coram non paucis religiosis et litteratis viris episcopo contra eum agente humiliter professus est, nihil tale se deinceps sentire nec scribere. Porro nos his quae eadem scripta vestra habent, consentimus, et catholica judicamus, de caetero optantes et orantes divinam clementiam, ut illuminet oculos cordis vestri ad omnem cognitionem veritatis et amorem virtutis.
|
http://viaf.org/viaf/21134221
|
[] | |||
Gerhohus Reicherspergensis
| 6 |
EPISTOLA VI.
|
Eberhardi ep. Babenb. epistola ad praepositos Salzburg. et Chiemseensem.--Dolorem suum de obitu Eberhardi Salzb. archiep. declarat, eisque sua adversus Gerhohum scripta examinanda transmittit.
|
EBERHARDUS Dei gratia Babenbergensis Ecclesiae qualiscunque minister, venerabilibus et in Christo plurimum dilectis fratribus et amicis II. Salzburgensi, D. Kimissensi praepositis coronam pro cinere, oleum gaudii pro luctu, pallium laudis pro spiritu moeroris. In commemoratione beatissimi Patris ac domini nostri archiepiscopi Eberhardi jugiter in mentem venit, imo a memoria nostra non recedit, quod diviso a se domino suo, et curru igneo subvecto vernaculus et individuus ille comes prophetae post eum clamavit dicens: Pater mi! Pater mi! currus Israel, et auriga ejus . Nunquid enim magnus iste sacerdos noster, qui in diebus suis placuit Deo et inventus est justus? Currus enim fuit, dum necessitates et infirmitates alienas, praesertim onera peccatorum et inopiam pauperum paterna consolatione et compassione sublevavit. Quasi diceret: Quis infirmatur, et ego non infirmor? Vel nunquid non auriga fuit, qui creditos sibi rexit, et direxit in viam veritatis exemplis pariter et documentis? Oculus fuit caeco, et pes claudo. Manus ejus non est aversa ab ullo paupere, cum quo cordi erat jocari, corrixi, et tandem ab invalida manu exsuperari. Insuper ut omnibus omnia fieret, etiam supra legem, non contra legem, halitum leprosi et tactum leprae non abhorruit. Quid ultra? Raptus est, ne malitia mutaret intellectum ejus, aut ne fictio deciperet animam illius . Sed consummatus in brevi explevit tempora multa . Et quidem, sicut scriptum est, malitia remanentium meretur ut hi qui prodesse poterant, festine substrahantur. Atqui memorabilis ille assecla prophetae magnificam duplicis spiritus habuit consolationem; nobis autem in transitu viri sanctissimi praeter luctum nihil amplius derelictum est, nisi forte digni essemus apud Deum tanto sublevari patrocinio. Talis decebat ut nobis esset pontifex, cui vivere Christus, et mori esset lucrum . Propositum quidem nobis erat festinare ad videndum eum. Sed, proh dolor! peccatis nostris exigentibus extremum hoc beneficium percipiendae ab eo benedictionis nobis divinitus denegatum esse lamentabiliter et inconsolabiliter conquerimur. Denique scripta quaedam, causis urgentibus, prout videre et cognoscere poterit discretio vestra, ad ipsum Patrem et dominum nostrum dilectissimum direxeramus. Sed quia nec illa ad eum in carne superstitem pervenerunt properante Deo educere ipsum de medio iniquitatis, idcirco ut nostrae ad ipsum devotionis, suaeque ad nos gratiae in his saltem aliquod memoriale remaneat, vobis potissimum tanquam proximioribus ejus debito, tam carnis quam spiritus, ea destinavimus sub eadem examinis et correctionis lege, atque ad eamdem censuram, quam ab ejus auctoritate exspectare debueramus, litteris domni Gerhohi, tanquam praejacente materia opusculi subsequentis, in fronte praefixis. Consolemur invicem. Pater noster piissimus intravit in gaudium Domini sui. Ipse autem Pater misericordiarum et Deus totius consolationis consoletur vos, et abstergat omnem lacrymam ab oculis vestris.
|
(IV Reg. II) (II Cor. XI.) (Sap. IV) (ibid.) (Philipp.
I)
|
http://viaf.org/viaf/21134221
|
[] | ||
Gerhohus Reicherspergensis
| 7 |
EPISTOLA VII.
|
Gerhohi Reicherspergensis epistola ad Adamum abbatem Eberacensem, adversus errores Folmari praepositi Trieffensteinensis.
|
Domino A. venerabili abbati Eberacensi frater G. de Reichersperge devotas orationes cum fideli obsequio. Nuper venit in manus meas epistola domino Salzburgensi destinata, in qua et vestri nominis mentio fuit, sicut videre poteritis in rescripto epistolae: cujus textus ita se habet: Domino suo E. venerabili Salzburgensi archipraesuli, F. Dei gratia, si quid est; semper gaudere, nihil adversique timere. Fidem meam de veritate corporis ac sanguinis Domini domino A. Eberacensi abbati, sed et aliis litteratis et religiosis viris mandatam litteris diligenter exposui, eosque in nullo penitus adversos, sive diversos inveni, etc., ubi supra. Hic perpendat sapientia vestra utrumnam recte offerat recteque dividat qui, quod Dominus conjunxit, sensu carnali separat? Conjunxit quippe Deus homo carnem et ossa in resurrectione sua discipulis suis dicens: Palpate et videte, quia spiritus carnem et ossa non habet, sicut me videtis habere . Erant enim simul in ejus corpore a morte suscitato non solum caro et ossa, sed et sanguis et spiritus humanus, et divinus; quem et insufflavit suis discipulis dicens: Accipite Spiritum sanctum . Cum autem separatio spiritus humani a corpore sit mors ipsius corporis, et item separatio carnis ab ossibus mortem carnis operetur; cumque sanguis humanus extra carnem careat vitali spiritu, qui est anima rationalis, constat eos rursum crucifigere, atque ostentui habere Christum, qui sic ipsum dividunt: sicut in praemissa legitur epistola, quae ut majoris habeatur auctoritatis, ad venerabilem destinata est archiepiscopum; et apud vos aliosque litteratos ac religiosos viros insinuatur approbata in ea fide, in qua Christus contra doctrinam Pauli divisus est. Sed nos istam fidem pro maxima reputantes perfidia, carnes agni paschalis non ita crudas, vel aqua coctas in Ecclesia Dei manducari credimus, ut vel sanguis ejus, vel caro ejus bibatur et manducetur seorsum; licet in speciebus diversis, videlicet panis ac vini, aqua misti sumatur is qui in semetipso indivisus atque integer manet; totus in coelo, totus in altari, totus in ore comedentis corpus ejus ac sanguinem bibentis; totus in corde credentis ad justitiam; totus in ore confitentis ad salutem. Lege Ambrosium in Lucam exponentem illud angeli dictum: Hic erit magnus, et filius Altissimi vocabitur , et invenies quod ubicunque verus Christianus, ibi Christus, quia neque in Jerosolyma, neque in monte hoc, ubi adoraverunt patres, adorandus est; quasi alias Deus non sit: sed veri adoratores adorabunt Patrem in spiritu et veritate. Igitur in veritate sacramentorum Christi adoratur Deus, qui et sumitur in corpore de virgine sumpto, et in coelum assumpto. Quod corpus ore fidelium sic manducatur, ut quod de agno paschali figuraliter est praeceptum, nunc vere impleatur. Neque enim ad litteram fieri potuit, aut oportuit, quod illic dictum est: Caput cum pedibus et intestinis vorabitis . Repugnat quippe quod dictum est: Os non comminuetis ex eo . Quomodo autem non comminutis ossibus, caput et pedes vorari potuissent? At nunc in vero agno, qui tollit peccata mundi, caput cum pedibus, divinitas videlicet cum tota humanitate voratur; quia Christus integer in altaris mysterio manducatur; neque manducans mutabit illum in se, scilicet cibum carnis suae; sed ipse mutabitur in illum, ut sit membrum corporis ejus, quod est Ecclesia una, per unum corpus Christi redempta et vegetata. Quod autem praenotatus divisor Christi ait: Non me Filium hominis, sed carnem Filii hominis manducare confiteor: hinc putamus illum traxisse, quod Christus dixit: Nisi manducaveritis carnem Filii hominis, non habebitis vitam in vobis . Nam et Nestorius haeresiarcha inde hausit venenum sui erroris, ita ut carnem, quae in altari sumitur, negaret esse vivificatricem, pro eo quod esset hominis caro, inhabitatione quasi Dei sanctificata; sed minime potens manducantem se vivificare, quia spiritus est, ait, qui vivificat, non caro. Contra cujus errorem in synodo Ephesina legitur: « Ad benedictiones mysticas accedimus, et sanctificamur, participes sancti corporis et pretiosi sanguinis Christi, omnium nostrum Redemptoris effecti; non ut communem carnem percipientes, quod absit! non ut viri sanctificati et Verbo conjuncti, seu dignitatis unitatem, aut sicut divinam possidentis habitationem, sed vere vivificatricem, et ipsius Verbi propriam factam. Vita enim naturaliter , ut Deus existens, quia proprie carni unitus est, vivificatricem eam professus est esse. Et ideo, quamvis dicat ad nos: Amen, amen dico vobis, nisi manducaveritis carnem Filii hominis et biberitis ejus sanguinem, non tamen eam, ut hominis unius ex nobis existimare debemus. Quomodo enim juxta naturam suam vivificatrix esse caro hominis poterit? Sed ut vere propriam ejus factam, qui propter nos Filius hominis factus est, et vocatus. » Item: « Si quis non confitetur carnem Christi vivificatricem esse, tanquam ipsius Verbi Dei Patris: sed quasi alterius cujuspiam, praeter ipsum conjuncti eidem, secundum dignitatem, aut tanquam secundum quod solam habitationem habuerit, et non potius, sicut dixi, vivificatricem esse; quia facta est propria Verbi Dei, cui omnia vivificare possibile est, anathema sit. » Synodus haec Ephesina una est de quatuor conciliis quorum, sicut B. Gregorius ait, quisquis non tenet soliditatem, etsi lapis esse videatur, extra aedificium jacet. » Addit: « Et quisquis aliter sapit, anathema sit. » Vos igitur, amande ac venerande Pater, cavete vobis, ne cum lapis pretiosus habeamini et sitis in aedificio Dei, alio mendaciter vulgante, credamini credere quod non creditis. Credo enim vos, Pater, una nobiscum, imo una cum tota Ecclesia, unam fidem habere, sapiendo in nomine carnis Christi non aliud quam carnem Christi. Sic enim sua verba ipse Christus intelligenda insinuat, ut non aliud caro Flii hominis, aliud ipse Filius hominis habeatur, ubi de hoc sacramento ait. Commendans enim carnem Filii hominis manducandam, verbis praemissis etiam hoc inter caetera dixit: Sicut misit me vivens Pater, et ego vivo propter Patrem, et qui manducat me, et ipse vivet propter me . Manducans igitur carnem Filii hominis, manducat Filium hominis: manducat panem qui de coelo descendit, quem Pater signavit Deus, non materiali sigillo, sed summae divinitatis indelebili signaculo; quia Verbum caro factum est . Et ideo qui carnem Verbi manducat, Verbum quoque in sua carne manducat. Alioqui caro non prodesset quidquam, si non haberet in se vitam et vivificandi efficaciam. Legite Hilarium in VIII lib. de hoc sacramento agentem, et invenietis eum sentientem quae sentio de Verbo aeterno in carne sua manducando: quod praenotatus Folmarus fieri posse non credidit, qui corpus Domini, quale fuit in sepulcro, putat seorsum cogitandum. Ait enim: « Ubicunque Christus est, totus est, etsi totum non est: sicut uno eodem tempore totus in sepulcro, totus in inferno erat; sed totum non erat, eo quod trium substantiarum, quae unam faciunt in Christo personam, aliquid deerat. » Ad quod dicimus quod revera tunc ad tempus corpori defuit anima in sepulcro, et animae corpus in inferno seu paradiso. At nunc neque corpori Christi anima sua, neque animae suae suum corpus, neque his ambobus amborum vita, non aliud quam summa divinitas alicui, seu aliquando abesse poterit; quia Christus jam non moritur, mors illi ultra non dominabitur . Non moritur, non dividetur; non a sede sua, in qua Patri considet, movebitur in aeternum. Et tamen, sicut spiritus prout vult, et ubi vult, spirat , sic et ipse homo, qui natus est ex Spiritu, prout vult, et ubi vult seipsum praesentat, vel spiritaliter, vel corporaliter, ut Ecclesia credit. Spiritaliter, ut Apostolus ait: Habitare Christum per fidem in cordibus nostris . Corporaliter, ut Ecclesia credit se pasci corpore ac sanguine ipsius: ipso seipsum sanctificante per manus et orationes sacerdotum in tota Ecclesia facientium, quae ipse jussit dicens: Hoc facite in meam commemorationem . Unde unus ministrorum ejus hoc facientium, ait: Calix, cui benedicimus, nonne communicatio sanguinis Christi est; et panis, quem frangimus, nonne participatio corporis Domini est? Non ait locali discretione, seu corporalis molis distensione seipsum Christus corporaliter in tam diversis locis uno eodemque momento praesentat in officio sacerdotum sacrificantium, vel in ore fidelium sumptum corpus manducantium; sed ineffabili virtute, illa fide mediante, qua indubitanter credimus fieri Verbum veritatis dicentis: Hoc facite in meam commemorationem . Bene dixi, fide mediante: quia fides ex auditu; auditus autem per Verbum Christi . Et sicut, non nisi auditu mediante, audibile humanum verbum capitur, sic divinum illud Verbum carne humana, tanquam voce corporea, sensibile factum, non nisi fide mediante capitur. Da fidem, et senties verum quod dictum est: Hoc facite in meam commemorationem . Tolle fidem, et videbis non percipi hoc Verbum, quod non nisi fide capitur, sicut non capitur hominis vocale verbum nisi per auditum. Tolle auditum, frustra surdo loqueris, quia non capit quod dicis; quod tamen ex defectu verbi non est, sed auditus, quia verborum sonorum, tam surdas et obturatas, quam patulas tangit aures; ita et Verbum Dei, per id sonorum, quod est incarnatum, et specie panis velatum porrigitur manu sacerdotum fidelibus credulis, et infidelibus incredulis. Et fidelis exinde pascitur et saginatur. Infidelis ex eodem judicatur et damnatur, non judicans corpus Christi, quod indigne sumit qui de illo indigna credit: sicut iste qui putat eum sine suis ossibus manducari, quique a carne sanguinem ejus dividit, putans illum non posse totum et integrum simul esse in coelo et in pluribus altaribus, cum videat sermonem de corde simul et ore hominis prodeuntem, non discindi per multas aures audientium, sed totum et integrum pervenire ad singulos. Quanto magis Verbum Dei ex corde simul et ore Altissimi prodiens, ac tamen in ipso et cum ipso permanens, totum et integrum pervenit, quo est missum ad salvandos electos, et ab aeterno in ipso Verbo dilectos. Quod licet increduli tanquam surdi non capiant, aures audiendi habentes tamen capiunt, et gustu illo sapiunt qui requiritur, ubi dicitur: Gustate et videte quoniam suavis est Dominus .
|
(Luc. XXIV) (Joan. XX) (Luc. I, 32) (Exod.
XII) (ibid.) (Joan. VI) (est) (Joan. VI) (Joan. I) (Rom. VI) (Joan. III) (Ephes. III) (Luc. XXII) (I Cor. X.) (Luc. XXII) (Rom. X) (Luc. XXII) (Psal.
XXXIII)
|
http://viaf.org/viaf/21134221
|
[] | ||
Gerhohus Reicherspergensis
| 8 |
EPISTOLA VIII.
|
Eberhardi ep. Babenberg. ad Eberhardum archiep. Salzb. epistola contra Gerhohum, divinitatem in sacramento altaris a sumentibus vorari, ac Christum qua hominem Patri aequalem esse asserentem.
|
Beatissimo Patri et domino Eberhardo sanctae Salzburgensis Ecclesiae archiepiscopo, E. Babenbergensis per patientiam Dei, si quid est, id ipsum totum, quod est in eo, sine quo nihil est. Quamvis scribere non vacet mihi, cui vix etiam spirare concedimur propter innumeras et varias saecularium, proh dolor! negotiorum occupationes, necessitate tamen cogente, quae legem non habet, contra legem, quam mihi de non scribendo indixeram, rupi aliquantulum silentium, et illud taciturnitatis meae propositum. Qui enim famam negligit, crudelis est . Schedulae domini G. quibus jam omnes pene anguli terrae hujus repleti sunt, non praeterierunt me, neque intactum reliquerunt apud alios, nescio si et apud vos, ubi tamen non solum credo, sed et scio, et certus sum quod non invenerit locum, aut inveniat aliquid quod contrarium sit mihi, ne dicam veritati, quod animus ille vester non posset recipere, qui et charitatis, et veritatis et totius puritatis domicilium est. Praefatus noster scriba, doctus inter alia quae non sunt hujus temporis, scripsit quibusdam fratribus, quasi solus ipse propheta sit in Israel, in collatione mecum habita turbatum se fuisse animo, eo quod Christum vassallo comparaverim. Salva pace sua, licet sapiens et doctus satis sit, in hoc neque sapientis, neque docti, nec etiam viri boni usus est officio, qui et proximo suo maledixit, et ea quae intra nos dicta sunt, aliter quam dicta fuerint, interpretando suo se prodidit indicio, quod non ad aedificationem charitatis, sed potius ad destructionem in corde mihi et corde locutus est. Cum enim ejusdem periculi sit utrumque, plus minusve justo sentire de Christo, ipso fratre nostro proponente in doctrina sua, quod ab his dissonat, quae catholica Ecclesia et tenet, et concinit laude symbolica de Christo: Aequalis Patri, etc., admiratus sum, et licet minus doctus et sapiens communi, ut verbis suis parceret, nec sic ablactaret nos, ut tam a solido cibo quam ab ipso piissimo latere Matris Ecclesiae divelleret, cum idem et lac parvulorum, et solidus perfectorum cibus sit. Magis autem ac magis eo laborante in suis probationibus, cum adduceretur ab eo ad improbandam veritatem ipsius Veritatis testimonium: Omnia mihi tradita sunt a Patre meo , et caetera huic similia, ad denegandum quod inde ei confici videbatur, videlicet, quod Christus esset aequalis Patri, secundum quod homo est, similitudo proposita est a me de vassallo et domino. Qui quamvis eamdem rem qualibet totaliter possideant, et non minus habeant alter altero, minor tamen est alter altero. Non aliter comparavi Christum vassallo, neque vassalum Christo, nisi, ut praedictum est, ad specificandum quodammodo, quod Beda ait: « Quidquid habet Filius Dei per naturam, dedit assumpto homini habere per gratiam. » Quod ipsum etiam ei in quodam Apologetico, contra hujusmodi ineptias conscripto, ostendi multa per similitudinem explanari, non tamen omnino rem rei comparative coaequari. Longe namque aliud est exempli similitudine vel parabola aliquid agere, et aliud est rem rei in eo quod est, esse vel non esse coaequando assimilare. Hac de causa quod scripsi, scripsi tunc et scribo etiam nunc vestrae paternae discretioni, ut me excusatum habeatis super hujusmodi enormitatibus, et haec qualiacunque vestro potissimum atque omnium, qui veritatem diligunt et intelligunt, judicio certis legibus emendationis subjicio, sciens in humanis adinventionibus nihil tam perfectum quod perfectius esse non possit, nec tam bene dictum, quod melius dici non possit, vel ab aemulis incrustari aliqua ex parte sinistra interpretatione, ad sensum dicentis aut scribentis non accommodata. Fundamentum aliud, sicut ait Apostolus, nemo potest ponere, Deo gratias, praeter id quod positum est, quod est Christus Jesus . Qui ex hoc mundo transiturus ad Patrem, novissime sacramentum corporis et sanguinis sui, quod Sacramentum omnium sacramentorum, commendans discipulis suis, hoc modo ait: Accipite, et comedite, hoc est corpus meum . Huic fundamento stabili et immobili sancti Patres superaedificantes exemplis et documentis aurum et argentum, et lapides pretiosos multis auctoritatibus erudierunt et roboraverunt sanctam catholicam Ecclesiam, ita ut in civitate Dei non desit murus, nec antemurale, et jam amplius alia doctrina non sit necessaria. Sed quicunque etiam angelus de coelo aliud docuerit, scilicet contrarium Evangelio, anathema sit. Verumtamen quia inimicus homo non cessat jugiter superseminare zizania, et oportet illa crescere usque ad messem, diligentissime praecavendum est ne quis per ignorantiam vel negligentiam falsa pro veris recipiat. Quamobrem non doctoris aut correctoris auctoritatem usurpantes, sed commonitoris officio pro modulo nostro fungentes quaedam ejusmodi, quae nos et alios reverberant, in scriptis quorumdam fratrum nuper reperta, ad Vestrae Sanctitatis censuram trutinanda et eliminanda perferre decrevimus: et id quidem non ad nostram gloriam, non ad fratrum, quorum scripta sunt, verecundiam aut injuriam. Si enim ad vos tanquam ad sapientem architectum recurritur super his quae ad decorem domus Dei spectant, vere dignum et justum est, quia vobis et merita vitae, et thesauros scientiae contulit Deus prae multis participibus vestris. Scripta quaedam domni Gerhohi abbati Eberacensi directa usque ad nos pervenerunt, in quibus, ut verum fateamur, una cum ipso abbate et aliis quibusdam fratribus quam plurimum scandalizati sumus propter verba cujusdam fratris, quem ipse non immerito reprehendit, nimis incaute posita, cujus haec verba erant in epistola vobis transmissa. « Ego igitur in sacrosancto mysterio sicut spiritalis uvae meracissimum sanguinem sub vini sapore ac specie bibere me quidem, sed solum ac purum sine carne non dubito: ita solam et puram carnem Christi sine ossibus, sine membris corporalibus, imo humani corporis plenitudine sub panis sapore ac specie manducare me credo, nec me Filium hominis, sed carnem Filii hominis manducare confiteor. » Insuper et de pixidula eucharistiali, videlicet corporis Domini, et aliis quibusdam in ipso contextu litterarum, quas vobis direxerat, nimium excessisse visus est, quasi minus in eucharistiali quam in spatioso altari corpus Domini comprehendi possit. Rogati autem a quibusdam religiosis, ut contra aliquid scriberemus ad aedificationem saltem quorumlibet parvulorum, quibus lacte opus esset, non solido cibo, revolvimus animo illud Evangelicum, quod de peccato scandali specialiter intelligendum est: Si peccaverit in te frater tuus, corripe eum intra te, et illum solum , fratremque illum, qui talia scripserat, per domnum A. venerabilem abbatem de Ebera vocavimus ad nos, praesertim quia manus imponere presbyterii a nobis, licet indignis, ante aliquot annos acceperat. Auctore itaque Deo, et velociter currente sermone ejus frater ille ab errore viae suae revocatus est. Qui ad se reversus quantum desipuerat, tantum resipuit ab eo, quod carnem ab ossibus et sanguine, et sanguinem ab ossibus et carne diviserat in corpore Domini, occasione, ut ait, horum verborum: Nisi manducaveritis carnem Filii hominis, et biberitis ejus sanguinem, non habebitis vitam in vobis . Quia in sermone divisa, ut credidit, etiam in re ipsa divisim accipienda nimis simpliciter intellexerat. Insuper quia scriptum reperit, videlicet in quibusdam sententiis: « Integer Christus sumitur in utraque specie, sed illa persona, in qua sunt tres illae naturae, » videlicet divinitas, anima et caro, « et tamen in solum corpus Christi transit panis ille materialis: sicut integer Christus in cruce, et tamen sola caro vulnerata fuit. » Quam autem inepte sit haec praedicti fratris in corpore et sanguine Christi divisio, et ecclesiasticae veritati contraria, beatus Augustinus evidentissime declarat dicens: « Quando Christus manducatur, vita manducatur: nec quando manducatur, partes de illo facimus. » Item: « Unusquisque partem suam accipit. Per partes manducatur, et manet integer. » De jam dictis igitur et caeteris ineptiis, et scriptorum suorum excessibus fraterne commonitus, et, Deo gratias, emendatus est considerata potissimum auctoritate: quia Verbum caro factum est, et habitavit in nobis licet non solam carnem assumpserit anima, sed animam humanam similiter cum corpore. Item: Accipite et comedite: Hoc est corpus meum , quod vel exossatum, vel exsangue credere maximae incredulitatis et absurditatis est. Item sanguinem aestimare sine corpore, qualis est stillans de corpore, aut manans e vulnere, paris amentiae est, quia tale sumitur a nobis quale est. Quale autem sit declaravit, cum post resurrectionem dixit: Spiritus carnem et ossa non habet, sicut me videtis habere . Et testimonio veritatis magnus ille praeco ipsius veritatis beatus Hilarius succlamat hoc modo: « De naturali in nobis Christi veritate, quam dicimus, nisi ab eo discimus, stulte atque impie dicimus. Ipse enim ait: Caro mea vere est esca, et sanguis meus vere est potus. Qui edit carnem meam, et bibit sanguinem meum, in me manet, et ego in eo. De veritate carnis et sanguinis non est relictus ambigendi locus. Nunc enim et ipsius Domini professione, et fide nostra vere caro est, et vere sanguis est, et haec accepta atque hausta id efficiunt, ut et nos in Christo, et Christus in nobis sit. » Quibus verbis sufficienter ostenditur, quid sacramentum, quid res sacramenti, quis etiam effectus ipsius sacramenti sit. Quae tria principaliter in hoc sacramento requirenda sunt. His atque aliis sanctorum Patrum auctoritatibus commonitus frater ille, facile acquievit omnibus quae catholica sentit Ecclesia, et Deo gratias, verbum Dei, quia in terram bonam cecidit, coaluit, et fructum attulit in patientia. Promisit enim coram Eberacensi abbate et aliis religiosis, scripti sui, quod revocari non poterat, retractationem cum hac emendatione, ut de caetero non ponat in coelum os suum, et de tam ardua re ultra vel nihil, aut forte, si necesse fuerit, parcius scribat et cautius his duobus evitatis, scilicet falsitate sensus et verborum novitate. Hactenus haec. Nihilominus autem silentio praeterire non possum aliud quoddam offendiculum, quod in eisdem invectivis domni G. praepositi invenimus. Sumpta enim auctoritate de paschalis agni typica immolatione ad convincendum eum, quem divisorem Christi nominat, intra caetera sic ait: « At nunc in vero Agno, qui tollit peccata mundi, caput cum pedibus, divinitas videlicet cum tota humanitate voratur, quia Christus integer in altaris mysterio manducatur. » Quis invenit ista? Quis audivit talia? Quanto rectius cum Propheta diceret: Pone Domine custodiam ori meo, et ostium circumstantiae labiis meis? Quicunque sensus ejus in verbis istis sit, verba ipsa nimis incircumcisa, et ab usu, et consuetudine scholae Christianae videntur aliena, cum dicat Apostolus: Profanas verborum notas de vita . Si enim Dominus noster Jesus Christus ad evitandum horrorem sub specie panis et vini hoc sacramentum commendare curavit, quare nos de re tam ineffabili loquentes verborum horrorem pariter et errorem non evitemus? Dictu enim et auditu horrenda nimis videntur haec verba: « Divinitas simul voratur et humanitas. » Credere, quod Christus in altari integer sumitur, recte offerre est; sed proprietates utriusque naturae in Christo ab invicem non discernere, non est recte dividere. Sane quod in agno typico praefiguratum est, adimpleri intelligitur in his qui divinitatem et humanitatem cum nostris infirmitatibus in Christo intelligentes sine torpore mentis, ut ait beatus Gregorius, vestigia ipsius Christi fide sectantur et opere. Verba autem haec, scilicet: « Divinitas simul et humanitas voratur, » hac auctoritate non videntur roborari. Caute in talibus incedendum est ne tam dicendi quam sapiendi sobrietatem excedamus. In dicendo quidem multa, sed in scribendo plurima et gravissima sunt pericula docente ac dicente beato Hilario: « Non est humano aut saeculi sensu in Dei rebus loquendum, nec per violentam aut impudentem praedicationem coelestium dictorum sanitati alienae atque impiae intelligentiae extorquenda perversitas est. Quae scripta sunt, legamus, et quae legerimus, intelligamus, et tunc perfectae fidei officio fungemur. » Corpus Christi et sanguis in altari conficitur, et sumitur et distribuitur secundum speciem sacramentalem, ita ut ejusdem mensae participes idoneos in id ipsum, et aequaliter omnes percipiant, quantum ad rem sacramenti, velut in manna coelesti secundum Apostolum: Qui multum habet, non abundavit, et qui modicum, non minoravit . Secundum effectum autem, quantum quisque credit, tantum comedit Augustino auctore: « Utquid paras ventrem et dentem? Crede et manducasti. » Unde in complendo oramus dicentes: « Ut quae nunc visibili sacramentorum specie gerimus, certa rerum veritate capiamus. » Quae omnia ad effectum et spiritualem modum percipiendi respiciunt, quae solis justis conveniunt. Sacramentaliter autem et realiter secundum veritatem corporis Christi, quod de virgine natum est, et in ara crucis immolatum, aeque omnes digni et indigni percipiunt, alii in vitam, alii in mortem. Ad propositum redeuntes, et hinc inde, in quantum possumus, perscrutantes, non invenimus uspiam: « Divinitas simul voratur tota et humanitas. » Legimus utique: Passus est Deus, non deitas, persona videlicet Filii Dei, non illa natura, quae illi cum Patre et Spiritu sancto una et eadem est inseparabilis et indivisibilis. Aries immolatur, Isaac patris gladio abducitur. Quod sumitur in specie panis, corpus Christi; quod in specie vini, sanguis Christi est; nec tamen aliud in una, aliud in altera, sed idem Christus in utraque; Deus, inquam, verus et homo verus, ipse, in quo sunt omnes thesauri scientiae et sapientiae Dei absconditi; ipse, qui est Dei virtus et Dei sapientia; ipse, in quo inhabitat omnis plenitudo Divinitatis corporaliter. Frequentius autem sumitur ob redivivas tentationes duplici in specie, quia ipse est animarum et corporum refectio atque redemptio. Et hoc est, utrumque, tam liminare quam superliminare linire sanguine agni, eodem etiam in modum crucis mediis aspero in postibus. Nusquam adhuc invenio: « Deitas passa est, deitas crucifixa, deitas oblata, deitas vorata. » Sed quia verba Sapientis velut clavi in altum defixi sunt, ne super verticem nos extollere videamur, doceri potius volumus quam alium ex infirmitate sensus nostri judicare. Verumtamen hoc neque a magistris didicimus vel a sanctis Patribus, neque doceri posse credimus, quod divinitas simul voretur et tota humanitas. Cum etiam beatus Augustinus dicat: « Quia Christum fas vorari dentibus non est, voluit Dominus Jesus panem et vinum in mysterio vere carnem suam et sanguinem consecratione Spiritus sancti potentialiter creari, et quotidie pro mundi vita immolari. » Sileant, imo pereant omnes rationes, et omnia argumenta philosophica, ubi de fide agitur. Id credamus, id sequamur, quod ipse Christus docuit, ut non noster sensus in nobis, sed jugiter ejus praeveniat effectus. Fides enim non habet meritum, cui humana ratio praebet experimentum. Omnis humana ratio deficit, ubi virtute Dei, et sermone Dei operatorio tanta fit rerum permutatio, ut de pane corpus Christi, et de vino sanguis Christi fiat, attestante beato Ambrosio in libro De sacramentis: « Vides quam operatorius sit sermo Christi. Si enim tanta vis est in sermone Christi Domini Jesu, ut incipiant etiam esse quae non erant, quanto magis operatorius est, ut sint quae erant, et in aliud commutentur! Non erat corpus ante consecrationem, sed post consecrationem dico tibi quia jam corpus Christi est. » Ubi cum aliud prorsus videatur, et aliud sit, non tamen aliquid ibi fallaciae, vel illusionis est, vel in phantasia vel in praestigio, sed omnia vera et non ficta, et non solum sensus humani infirmitas ibi non fallitur, sed tam ipse sensus quam ratio et intellectus exsuperatur. Quod ne impossibile videatur ei, qui Omnipotens est, audi Hilarium: « Non subjacet, inquit, naturae legibus, a quo legem omnis natura sortitur. » Non ergo sine causa inquit Apostolus: Videte, ne quis vos seducat per prophetiam et inanem fallaciam secundum elementa hujus mundi . Item aliud offendiculum in litteris eisdem est in eo quod ait de verbo carnis. Hic utique aut animus erravit aut calamus. Sed quia super hoc Hilarium appellavit, ad Hilarium veniamus, cujus in psalmo LVIII, unde se munit, haec verba sunt, et non alia: « Si vere verbum caro factum est, et vere nos verbum carnem cibo Dominico sumimus, quomodo non naturaliter in nobis manere existimandus est, qui et naturam carnis nostrae jam inseparabilem sibi homo natus assumpsit, et naturam carnis suae ad naturam aeternitatis sub sacramento nobis communicandae carnis admiscuit? » Igitur evidentissime aut verbum carnem, aut carnem verbi potius quam verbum carnis dici convenit et auctoritate praemissa et ratione hac, quia non caro verbum, sed verbum carnem assumpsit. Nos itaque credimus et confitemur quod verbum Dei Patris est, quod a Patre procedit. Caro verbi est, quam ipsum verbum a Patre procedens assumpsit. Qualiter autem verbum carnis dicendum sit, cum a solo Patre procedat, nec a carne assumptum sit, ipse viderit. Nos sine auctoritate graviori recipere non praesumimus. Item non sine causa, inquit Apostolus: Doctrinis variis et peregrinis nolite abduci . Verba enim peregrina et inusitata ponere, ubi de fide Christi et sacramentorum ejus agitur, hoc est aliis, quam Mariae, pannis Christum involvere. Propheta mittendus a Domino humiliter ait: Nescio loqui, quia puer ego sum . Amicus etiam et familiaris confabulator Domini ex ipsa et in ipsa collatione Domini impeditioris et tardioris linguae se esse confitetur. Ille etiam, quo inter natos mulierum non surrexit, Domino attestante, major, ait: Qui post me veniet, ante me factus est, cujus non sum dignus solvere corrigiam calceamentorum ejus . Et unde hoc scholasticis istis, ut in fronte novitates suas adinveniant, et non recipientes eas omnes dijudicent? Illud enim super omnia mirabile dogma videtur, et nova quaedam hujus temporis traditio de aequalitate Filii hominis et Dei, quasi Christus aequalis sit Deo secundum quod homo est, quia legunt: Dedit illi Deus nomen, quod est super omne nomen , et propter certas auctoritates consonans huic et consimiles. Cujus evangelii conditores vel etiam assertores, ut paucis convenire liceat, scire velimus, quo sensu velint dicere: « Christus aequalis est Deo, secundum quod homo est. » Quod si Christum aequalem Deo dicunt, secundum quod homo est, ac si dicatur: Christus, qui homo est, aequalis est Deo, subintelligendo non esse aequalem Deo secundum humanitatem, sed secundum divinitatem, aliter hic dicendum erat, videlicet: « Christus aequalis est Deo, secundum quod Deus est. » Nulli enim catholico dubium quin Christus et Deus sit, et homo sit. Sed aequalem esse Deo ex altero habet, videlicet quod Deus est: ex altero non habet, videlicet quod homo est. Universaliter enim et ipse homo assumptus, et alia quaevis creatura non ex se habet esse vel aliquid esse, quod vel naturae est, vel gratiae, sed ab eo quod est, et qui est, qui et ait: Ego sum, qui sum . Igitur omne quod est ab eo est: et ideo minus est, quod per creationem ab eo est. Quod enim et naturaliter ab eo est, qui Pater est, unum cum ipso et consubstantiale, et per omnia coaequale est, ut in personis proprietas, et in essentia unitas, et in majestate adoretur aequalitas. Quae aequalitas, etsi Filii hominis est, non tamen ex eo quod Filius hominis est, sed ex eo quod Filius ipse hominis est Filius Dei. Et quia semel coepimus, adhuc his amplius eosdem conveniamus. In omni comparatione videndum quid cui comparetur, et secundum quid alterum alteri comparetur. Cum ergo Christus aequalis esse Deo dicitur, vel ipsum Deo comparas secundum quod homo est, vel ipsum Deo comparas, secundum quod Deus est. Si secundum quod homo est, Deo comparas, ut dicas: Christus aequalis est Deo secundum quod homo est, nihil falsius. Si secundum quod Deus est, comparas hoc modo: Christus aequalis est, secundum quod Deus est, nihil verius, aequalitate tamen personarum non secundum relationem, sed secundum substantiam accepta. Et sic ad fontem eumdem semper recurrimus dicendo: « Aequalis Patri secundum divinitatem, minor Patre secundum humanitatem. » Quia nec majorem minuit assumptio, nec minorem consumpsit glorificatio. Sed ne gradiamur in magnis, neque in mirabilibus super nos, velut clypeis in unum consertis auctoritatum quasi contensa nos certe muniamus. Primo loco ait ipse, qui est Veritas: Pater major me est . Idem Dominus noster Jesus, quid de se ipso, quid de Spiritu sancto dixerit, cum datus est ei liber Isaiae prophetae, videamus: Spiritus Domini super me, eo quod unxit me . Et Propheta ait: Unxit te Deus Deus tuus oleo laetitiae prae consortibus tuis . Hoc et in ipso vocabulo exprimitur, quod est Christus, videlicet unctus. Minor autem a majore ungitur. Cum ergo et Pater ungat, et Spiritus sanctus ungat, minor est Pater Deo et Spiritu sancto Christus secundum humanitatem unctus, et se ipso secundum quod Deus est, minor est secundum id quod homo est. Semper ergo Christus, videlicet ex quo est unctus, id est ab incarnatione semper Deus et homo, semper ergo minor Deo secundum quod homo. Semper Christus aequalis Deo secundum quod homo . Putas, sine causa dictum est: Super quem videris Spiritum Dei descendentem et manentem super eum, hic est, qui baptizat . Nunquid hodie Spiritus Dei super eum non manet? Hoc etenim unguentum in capite manens et non deficiens descendit a capite in barbam, et a barba usque in oram vestimenti. Hoc est oleum, quod non deficit, sed stetit, quando viduae vasa defecerunt. Item: Ascendo ad Patrem meum et Patrem vestrum, Deum meum et Deum vestrum . Unde Augustinus contra Maximum: « Deus Pater et Deus Christi est et Pater. Sed Deus Christi secundum humanitatem, » id est quia Christus est homo et natus ex femina. « Unde in psalmis dicitur: De ventre matris meae Deus meus es tu, ostendens Patrem esse Deum suum, quia homo factus est. Homo enim de ventre matris natus est, et secundum hominem de virgine natus est Deus, ut non solum Pater illi esset, qui eum de se ipso genuit, sed etiam ei esset Deus, quem de ventre matris hominem creavit. » Adverte quod dicit, creavit, et non, genuit. Quia etiam nos, cum peccatores essemus, voluntarie genuit, sed non nisi verbo veritatis. Sed ei nasci fuit, quod nobis renasci, quia non in iniquitatibus conceptus est sicut et nos, sed ab omni labe immunis Agnus Dei, qui tollit peccata mundi. Unde sequitur: « Qui ergo Pater est Filio ex utero suo, de ventre matris Deus ejus est non de suo. Unde ipse Dominus ait: Ascendo ad Patrem meum et Patrem vestrum, etc. Idem in eodem « Valde rationabiliter et Patre minor est homo Christus, et Patri aequalis est idem ipse Deus Christus. » Pulchre autem Apostolus de sacramento conjugii tractans: Sacramentum, inquit, hoc magnum est, dico autem in Christo et in Ecclesia . Quod latius edisserens alibi ait: Caput mulieris vir, caput viri Christus, caput autem Christi Deus . Quod cum sancti Patres pluribus modis exponant, beatus Augustinus de Trinitate sic exponit: « Si Deus omnia tria similiter hic intelligitur, quomodo caput Christi est Deus, id est caput Christi est Trinitas, cum in Trinitate sit Christus, ut sit Trinitas? An quod Pater est cum Filio, et Spiritu sancto, caput ejus est, qui solus est Filius? cum Filio enim et Spiritu sancto Pater Deus, Deus est, Filius autem solus homo factus est. Secundum quam humilitatem ejus etiam eo major est Pater, et secundum hoc vere dicitur, quia quod illi cum Patre et Spiritu sancto unum est, caput fit hominis mediatoris, quod ipse solus est. » Ambrosius, De fide, ad Gratianum imperatorem, libro quarto: « Sit juxta humanam conditionem caput Christi Deus. Non dixit, caput Christi Pater, sed, caput Christi Deus, quia divinitas utpote creatrix caput est creaturae. Et bene dixit: Caput Christi Deus, ut et divinitatem Christi significaret et carnem, hoc est incarnationem in Christi nomine, in Deo autem unitatem divinitatis et magnitudinem potestatis. Eo usque autem caput Christi Deus secundum incarnationem dictus est, ut et caput viri Christus secundum incarnationem dictus sit. » Et infra: « Est autem caput Christi Deus, ubi servi, hoc est, hominis, non Dei forma tractatur. Sed nihil praejudicat Dei Filio, si secundum veritatem similis sit hominibus, qui divinitate cum Patre unum est. Non enim potestas hac interpretatione minuitur, sed misericordia praedicatur. At nunc rogo vos omnes, qui diligitis Dominum, attendite, et invocetur nomen Domini super nos, ut non falsitas veritati praejudicet, sed lumen, quod ilminat omnem hominem venientem in hunc mundum , ad agnoscendam veritatem cordis nostri tenebras illuminet. Insipiens honorificentia eorum qui hanc injuriam Deo inferunt, et non Deo tantum, sed etiam homini, ut Filium hominis aequalem Deo faciant, secundum quod homo est. Magnopere se tuetur auctoritate Ambrosii De fide ad Gratianum imperatorem capitulo, quo tractatur de subjectione Filii, cujus capituli initium tale est: « Subjectum itaque, imperator auguste, quemadmodum debeamus accipere, consideremus. » Sed quia littera occidit, spiritus autem vivificat , verba Ambrosii tanto obscuriora, quando diviniora, non perfunctorie a quibuslibet legenda sunt, sed diligentem et intelligentem lectorem desiderant. Ad majorem igitur tantae auctoritatis evidentiam principalis intentio ipsius auctoris intuenda est. Contra haereticos enim disputans, qui minorem Patre Filium asserebant, etiam secundum quod Deus est, auctoritatem Apostoli, quam inferebant ad probandam Filii subjectionem secundum quod Deus est, beatus Ambrosius determinat, et probat validissime auctoritatem illam referendam esse non ad subjectionem Filii secundum quod Deus est, sed secundum quod homo est. Cujus disputationis et argumentationis ordo talis est. Colligit enim plura subjectionis genera, quae passim in sacra Scriptura inveniuntur, et haec omnia a Filio Dei removendo, quod nullum eorum convenit ei, secundum quod Deus est, infert, quod reliquum est, ad humanam scilicet naturam referendam esse subjectionem dupliciter, videlicet tam in capite quam in membris, et tam secundum carnem quam secundum animam. Ad aedificationem vero auditorum et majorem evidentiam ipsa subjectionum genera compendiose perstringere operae pretium judicavimus. Subditur enim vanitati creatura, mulier viro, potestati, qui sub potestate est, servus domino. Charitativa etiam subjectio est. Unde: Subjecti invicem in timore Christi . Et exsecrabilis illa subjectio, quam Sabelliani et Marcionitae asserebant, quod Filius in Patrem refundatur, quod specialiter improbat. Creaturae quoque subjectio ad Creatorem subjectio solius voluntatis, quae non diversa est in Patre et Filio, sed eadem. Cunctis his generibus subjectionis a Filio Dei secundum divinitatem remotis consequenter et convenienter infert auctoritatem Apostoli de subjectione Filii ad humanitatis naturam referendam esse, sicut praedictum est. Quam subjectionem beatus Ambrosius auctoritate sua confirmat praedictis quaedam inserendo, et in fine capitulum ipsum sub hac sententia concludendo, quod homo Deo subjiciatur. Ait enim: « Cum subjiciendus esse dicatur in tempore dispensationis, ergo susceptae, non perpetuae infirmitatis erit illa subjectio, maxime cum sempiterna Dei virtus non possit statum mutare pro tempore, ne Deo Patri ex tempore ejus potestati accedere. » Non itaque glorientur adversum nos ex hac auctoritate, qui dicunt Dominum Jesum ante passionem subjectum fuisse Deo Patri, et nunc post passionem et resurrectionem nec subjectum esse, nec subjiciendum, quia quod dicit Ambrosius: « Susceptae, non perpetuae infirmitatis erit illa subjectio, » parti eorum non favet, sed contra haereticos dictum est, qui aeternam in Filio Dei infirmitatem asserebant, ut supra explanavimus, secundum quos perpetua Dei esset infirmitas, si perpetua esset subjectio. Fur non venit, nisi ut furetur . Sed nemo sic furetur hanc auctoritatem, ut demendo praecedentia omnia, subsequentia dicat solummodo: « Susceptae, non perpetuae infirmitatis erit illa subjectio, » quasi tunc tantum subjectus, cum adhuc esset mortalis, et modo non cum immortalis et impassibilis. Item infra: « Nondum subjectus est Christus, cujus adhuc membra non sunt subjecta. Cum autem fuerimus non multa membra, sed unus spiritus, tunc et ipse subjectus erit, ut per ipsius subjectionem sit Deus omnia in omnibus. » Item infra: « Subjectio itaque obedientiae mortis, mors assumptionis humanae, assumptionis ergo humanae erit illa subjectio. Nequaquam igitur divinitatis infirmitas, sed dispensatio ipsa pietatis est. » Item infra: « Maledictus omnis qui pendet in ligno. Maledictus, quia nostra maledicta suscepit; subjectus quoque, quia subjectionem nostram ipse suscepit, sed in servilis formae assumptione. » In fine autem vim sententiae concludit his verbis: « Secundum carnem ei omnia subjecta tradentur, secundum quam et a mortuis suscitatus est. Et secundum animam humanam ac rationabilem subjectionem Domini jure plerique interpretantur, quia scriptum est: Nonne Deo subjecta erit anima mea? Animam dixit, non divinitatem. Et ut sciremus quia Dominus per Prophetam de susceptione naturae locutus est humanae, addidit: Usquequo adjicietis super hominem, secundum illud quod ait in Evangelio: Quid me quaeritis interficere hominem? Et addidit: Verumtamen pretium meum cogitaverunt repellere, cucurri in siti, ore suo benedicebant, et corde suo maledicebant. » Judaei enim reportante Juda pretium recipere noluerunt currentes in siti amentiae, quia spiritalis potus gratiam recusarunt. Haec est piae subjectionis interpretatio. Etenim cum Dominicae passionis hoc munus sit, utique in quo passus est, in hoc erit subjectus in nobis. Unde constat quod, si in natura humana passus est, ergo et in ea subjectus est in nobis, quia et Verbum caro factum est, et habitavit in nobis , id est in humana natura. Unde et Mediator dicitur Dei et hominum homo Christus Jesus. Neque enim subjiciemur, nisi per ejus subjectionem, sicut nec resurgemus nisi per ejus resurrectionem. Ipse enim Pontifex factus est futurorum bonorum, per quem accessum habemus ad Deum. Vel nunquid modo post resurrectionem non habemus accessum ad Deum per eum? Subjectus itaque et ipse est per nostram subjectionem, qui caput nostrum est, et nos, qui membra ejus sumus, subjiciemur Deo Patri per subjectionem ejus, et ipsi subjiciemur et secundum quod Deus est, et secundum quod homo est, quia Redemptor noster est, et Deus subjecit omnia sub pedibus ejus, sicut et fecit, quae futura sunt. Nonnunquam enim capiti quod membrorum est, et vicissim membris datur quod capitis est. Nimirum eadem virtute inhabitationis suae in nobis per unitatem naturae considemus et nos in coelestibus nunc per eum, qui sedet ad dexteram Patris, ut Ambrosius ait, in futuro autem et sedes sedebunt in judicio, et nos, qui membra illius capitis sumus, non solum sedebimus, sed etiam possidebimus praeparatum nobis regnum ab initio saeculi. Unde Ambrosius: « Sic in illo sedebimus ad dexteram Patris, non quia cum ipso sedebimus, sed quia sedebimus in corpore Christi. » Nunquid ergo minor non est qui inter summa et ima medius est? Quin potius per illud admirabile Incarnationis commercium Dei et hominis adimpletur ineffabile consortium. Leo papa: « Nisi esset verus Deus, non afferret remedium; si non esset homo verus, non praeberet exemplum. » Est et alia adhuc ejusdem rei probatio, quia scriptum est: Qui etiam interpellat pro nobis . Et ne quis dixerit, quia et Spiritus postulat pro nobis gemitibus inenarrabilibus , postulat Spiritus, quia postulare nos facit: interpellat autem Filius, quia suae Incarnationis sacramento pro nobis intervenit, ipse judex et advocatus noster semper aequalis Patri secundum divinitatem, minor Patre secundum humanitatem. Et semper est Emmanuel, quod est: nobiscum Deus . Nobiscum in susceptione nostrae naturae, nobiscum in subjectione, nobiscum in glorificatione, quia et ipse Deus, et nos dii. Sed ipse Deus secundum plenitudinem divinitatis, nos vero dii secundum participationem beatitudinis. Quod beatus Leo papa sic prosequitur: « Ecce Virgo in utero accipiet, et pariet filium, et vocabitur nomen ejus Emmanuel, quod est interpretatum: nobiscum Deus. Hic enim mirabilis sacrae Virginis partus vere humanam vereque divinam una edidit prole naturam, quia non ita proprietates suas tenuit utraque substantia, ut personarum in eis possit esse discretio. Nec sic creatura in societatem sui Creatoris assumpta est, ut ille habitator, et illa esset habitaculum; sed ita, ut naturae alteri altera misceretur. Et quamvis altera sit, quae suscipitur, altera vero quae suscipit, in tantam tamen virtutem convenit utriusque diversitas, ut unus idemque sit Filius, qui se et secundum quod verus est homo, Patre dicit minorem, et secundum quod verus Deus est, Patri profitetur aequalem. » Et ne quid de nostro dicere videamur, audi Hilarium: « Ne se quisquam Unigenito per substantiam divinitatis exaequet. Sit nobis ille et frater, et particeps secundum quod Verbum caro factum habitavit in nobis. Imo, quod Mediator Dei et hominum homo Christus Jesus est, sit nobis secundum servos et communis Pater, et communis Deus. » Has auctoritates velut in unum corpusculum redigere studuimus, ut et facilius possit memoriae commendari, et catholicae veritati difficilius quis possit refragari, quatenus omnibus quasi sub oculo positis in promptu, et de copia esset electio contra eos qui veritatem Dei in injustitia detinent. Si quae vero ex dictis Hilarii, quae supra hominem sunt praedictis adversari videntur, primo dicimus quod quemadmodum Hilarius a lectione simpliciorum fratrum procul est, teste Hieronymo, ita et a nostra interpretatione. Verumtamen quia parati esse debemus omni poscenti rationem reddere de ea, quae in nobis est, fide, non ad exponendum Hilarium, sed ad respondendum his, quae forte objici possunt, pro viribus intendamus, firmiter animo retinentes, et in quantum possumus, exsequi cupientes, adjuvante Domino, doctrinam hanc beati Gregorii: « Cauta manu operantis id agendum est ut, dum spina tollitur, spica nutriatur. » Videtur valde contrarium supradictis, quod ait Hilarius in libro nono: « Si nativitas hominis naturam novam intulit, et humilitas formam demutavit sub assumptione servili, nunc donatio nominis, formae reddit aequalitatem. » Item: « Glorificaturus Filium Pater major est, glorificatus in Patre Filius minor non est. Aut quomodo minor est, qui in gloria Dei Patris est? Aut nunquid Pater major non est? Major utique Pater est, dum Pater est, sed Filius, dum Filius est, minor non est. Nativitas Filii Patrem constituit majorem, minorem Filium esse nativitatis natura non patitur. » Item libro undecimo: « Naturae nostrae corporis natura paternae divinitatis invecta. » Et infra: « Adepturus in omnibus ex subjectione, quod Dei est, ne ex parte Deus sit, sed totus Deus. Non alia itaque subjectionis causa est, quam ut omnia in omnibus Deus sit, nulla experte terreni corporis residente natura. » Et post pauca: « Dum homo et Deus, jam Deus totum est. Denique id, a quo omnia pendent, datum est nomen, quod est super omne nomen, et Jesus est in gloria Dei Patris. Omnia haec ad unum sensum respiciunt, ideoque facilior exitus erit, eo largiente qui sapientiam praestat etiam parvulis. Quid enim, si dicat Hilarius: Domine, vim patior, responde pro me? Quid vero si imperet Dominus Paulo, ut respondeat? Dicet utique de Christo: Qui cum in forma Dei esset, non rapinam arbitratus est esse se aequalem Deo . Arbitratus est enim Christus non rapinam esse se aequalem Deo. Sed unde? Cum in forma Dei esset. Ex hoc profecto, non ex alio. Quid ultra moramur? Oportebat pati Christum, et resurgere a mortuis, et ita intrare in gloriam suam . Propheta ille magnus sine honore erat in patria sua, quem in propria venientem sui eum non receperunt . Granum ergo illud frumenti cadens in terram mortuum est, et ideo singulariter, et solum non remanens multum fructum attulit. Datum est ei nomen, quod est super omne nomen . Nomen a notione dicitur: In similitudinem hominum factus, et habitu inventus ut homo . Ab hominibus ut homo tantum habitus est ante passionem. Discipuli etiam quia non credebant in eum ut postmodum, relicto eo fugerunt. Aestimatus est cum descendentibus in lacum. Quam inglorius erat, quam nullius nominis erat! Resurrexit a morte, illico datum est ei nomen quod est super omne nomen merito passionis, et per fidem et suae divinitatis cognitionem exaltatus a terra omnia traxit ad seipsum. Siquidem ab initio incarnationis inhabitavit in homine illo plenitudo divinitatis corporaliter, sed carne velatur, et in ipsa passione obscuratus quodammodo ille Sol justitiae, in resurrectione radios suae divinitatis expandit, et datae sunt ei gentes in haereditatem, et termini terrae in possessionem, acceptis clavibus mortis et inferni: et sic intravit per passionem et resurrectionem in gloriam suam, ut sedeat ad dexteram Patris conregnando, et in potioribus ejus bonis quiescendo, non solum hujus nominis honorificentiam adeptus, ut credatur Deus, sed etiam immortalitatem et impassibilitatem secundum carnem consecutus, nulla ex parte terreni corporis in eo residente natura, ut ait Hilarius, non abjecto corpore, sed ex subjectione, videlicet priore, translato. Et sic jam Deus totum est, id est totum divinum, ut praemissum est. Quod etiam in quodam Apologetico nostro abbreviavimus. Ecce filius ille fabri, sed totius fabricae mundi fabricator, quanti nominis modo sit effectus, indicat, quia missis apostolis ad praedicandum, in omnem terram exivit sonus eorum, et in fines orbis terrae verba eorum. Et ne quis dubitet super his, audiat Augustinum: « In qua forma crucifixus est, in ea exaltatus est, et in ea donatum est ei nomen, ut cum ipsa forma servi nominetur unigenitus Filius Dei. Hinc illi donatum est nomen ut homini, quod jam habebat idem ipse Deus. » Nomen ergo istud tunc datum per manifestationem, non tamen alienum, sed jam ante inditum, et per ascensionem, et adventum Spiritus sancti confirmatum: et quotidie per fidem accrescens in nobis, in ultimo adventu consummabitur, quando in nomine Jesu flectetur omne genu coelestium, terrestrium et infernorum, et confitebitur omnis lingua quia Dominus Jesus Christus in gloria est Dei Patris . Non minoris itaque, sed ejusdem gloriae sicut nunc in re, ita tunc erit in omnium cognitione Jesus Christus, qui cum Patre unus est Deus. Atque hoc ordine complebitur gloria et clarificatio nominis ipsius, qui ipse homo cum Patre unus est Deus, unius gloriae, sicut unius essentiae. Non objicias hic, quincunque sanae doctrinae adversari volueris, quod et Deus glorificatus est. Non enim nec se ipsum glorificavit, nec Deum, ut ait Hilarius, sed Deus in eo glorificatus est et in Deum. Quod non mirum, cum etiam in resuscitatione Lazari glorificatus sit Deus in homine, licet tamen longe aliter. Plenariae igitur donationis reddit illi formae aequalitatem et glorificatus major, et glorificatus non minor: et Pater, dum Pater est, major; Filius autem, dum Filius est, non minor, et tantum esse datum est homini huic quantus ipse Pater est. Omnia haec diversis respectibus sicut dicta sunt, ita et determinanda ut unicuique tribuatur quod suum est et glorificanti et glorificato Patri et Filio, danti et suscipienti, Deo et homini. « Omnis enim gloria, ut ait Hilarius, non Verbo sed homini acquirebatur. » Sic itaque et glorificanti et donanti, et Patri et Deo sua deferetur auctoritas, et homini Christo secundum ea quae hominis sunt subjectionis humilitas, et secundum ea quae Dei sunt, cum Deo coaequalitas. Quae omnia beatus Augustinus de verbis Domini explanat hoc modo: « Deus Christus aequalis est Patri, tantus est quantus ille, talis est qualis ille. Hic est quod ille; non hic est qui ille, quia ille Pater. Hic Filius, sed hic est quod ille; quia ille Deus et ille, ille omnipotens et ille, ille immutabilis et ille, et sic de caeteris. » Aequalis ergo Patri, sed dico minor Patre, sed humaniter. Si quis altitudinem cisternae hujus altius fodiendo aperire et non operire voluerit, si ceciderit in eam bos aut asinus, de pretio jumentorum tenebitur.
|
(Prov. XIX) (Luc. X) (I Cor. III) (Matth. XXVI) (Matth. XVIII,
15) (Joan. VI) (Joan. I) (Matth. XXVI) (Luc. XXIV) (Psal. CXL.) (I Tim. VI) (II Cor. VIII, 15) (Coloss. II) (Hebr. XIII) (Jerem.
I) (Marc. I) (Philip.
II) (Exod. III) (Joan. XIV) (Isa. LXI) (Psal. XLIV) (Joan. I) (Joan. XX) (Ephes. V) (ibid.) (Joan. I) (I Cor. III) (Ephes. V) (Job X) (Joan. I, 14) (Rom. VIII) (ibid.) (Matth. I) (Philip.
II) (Luc. XXIV) (Joan. I) (Philip. II) (ibid.) (Philip. II)
|
[sine] [ f. acie] [mendum]
|
http://viaf.org/viaf/21134221
|
[] | |
Gerhohus Reicherspergensis
| 9 |
EPISTOLA IX.
|
Eberhardi episcopi Babenb. epistola ad N. in qua ulterius sententia Gerhohi de gloria et honore Filii hominis, Christi, impugnatur, ostenditurque concilium Ephesinum eidem haud patrocinari.
|
Cum et rei magnitudine, et multis occupationibus exsuperati aliis vacare, et vobis ultra omnino non, esse disponeremus, litterae domini G. supervenerunt. Quibus post excusationem quorumdam verborum, in quibus posuisse visus est in coelum os suum, satis patienter respondit litteris, quas ei necessitate coacti direxeramus. Insuper etiam consensit quibusdam quae non solebat ante concedere, prout nobis visum est. Etenim auctore Deo et verbis Domini: Ascendo ad Patrem meum et Patrem vestrum , et caetera, his, inquam, verbis Domini et expositione beati Augustini super hunc locum dicentis in persona Christi: « Deum meum, sub quo et ego homo sum, » commonitus est et inclinatus usque ad nos, ut Christum secundum hominem et creaturam et Deo subjectum ut creaturam Creatori suo concedat. Sed adhuc longe distat a nobis; quia nec Deum concedit esse Dominum, nec ipsum Christum secundum hominem ita subjectum tanquam domino, sed tanquam filium patri et creaturam Creatori suo. Hac ratione sententiam roborat, quod Christus nec ante resurrectionem, nec post resurrectionem Dominum nominat, sed Deum, aut Patrem solummodo. His ergo perspectis et auctoritatibus canonicis et divinis diligentius consideratis, quasi deliramenta visa sunt verba haec, et tamen non negligenda, neque silentio praetereunda propter incautos et minus exercitatos, ne in laqueum aut in foveam cadant, et gravissimum licet ignoranter periculum incurrant. In his namque ignorantia neminem excusat, sed ignorans ignorabitur. Tanta enim et talis morbi occasio, si sine contradictione tranquillitate diuturna potita foret, morbum induceret gravissimum, et sic silentio confota pravitatis forte aliquo tempore erumperet in regulam. Ideo talibus non convenit alludere, sed, antequam convalescant, tanquam parvulos ad petram allidere necesse est. Quamvis autem non sit speciosa laus in ore peccatoris, tamen fraternae commonitionis et correctionis gratia, licet aridum et exsangue sit, quod dicimus, cum vidua illa, quae duo minuta obtulit, quantum possumus, in gazophylacium offerre decrevimus. Praesertim cum hujusmodi maculosae varietates ad judicium illorum referendae sint, quorum labia custodiunt scientiam, et qui in lege Domini meditantur die ac nocte. Quam stabile, vel potius quam fragile sit fundamentum, super quod hic homo sapiens aedificat, ex hac parte apparet. Quia si nihil aliud authenticum est, nisi quod Dominus Jesus ante resurrectionem vel post locutus est in propria persona, ad antiquum chaos redibimus, ut sine lege simus et prophetis, et sine omnibus, quaecunque praeter verba Domini ad nostram doctrinam scripta sunt. Quam absurdum hoc sit nemo sensatus est qui non videat. His ergo spretis quae frivola sunt, Veteris ac Novi Testamenti sequamur auctoritates. Ad haec autem improbanda cum inopes nos etiam copia faciat, de multis pauca proferamus: Ait Moyses: Prophetam suscitabit vobis Dominus Deus de fratribus vestris; tanquam me, ipsum audietis . Quis vero ille est, qui loquitur, et cui loquitur in Propheta Dominus? Tu autem Domine, miserere mei, et resuscita me, et retribuam eis . Nunquid Joannes Baptista est iste qui resurrexit a mortuis, aut Elias, vel Jeremias, aut unus ex prophetis? Irrisione potius quam responsione digna sunt hujusmodi vaniloquia. Sed quia sermo talium ut cancer serpit, etiam his responderi oportet: Quia luce clarius est nos in illa periculosa tempora jam devenisse, quae Apostolus instare praedixit, quando homines juxta desideria cordis sui coacervabunt sibi magistros prurientes auribus . Monstri simile potius quam veri simile est, Omnipotentem esse Deum alicujus creaturae, et non esse Dominum. Augustinus in sermone super: Non conturbetur cor vestrum: « Agnoscamus geminam substantiam Christi, divinam scilicet, qua aequalis est Patri, humanam, qua major est Pater. Utrumque autem non duo, sed unus est Christus. » Et post pauca: « Licet unam personam in Christo credamus, duas tamen substantias, id est naturas fatemur, divinitatis scilicet et humanitatis, assumptricis et assumptae, creatricis et creatae. Quae tamen substantiae non sunt confusae, sed unitae, atque in una eademque persona inseparabiles, et in sua semper proprietate manentes. » Quid evidentius auctoritate Isaiae prophetae? Rorate coeli desuper et nubes pluant justum; aperiatur terra, et germinet Salvatorem; ego Dominus creavi eum . Liquido apparet, quod ex creatione Dominus est Christi secundum quod homo est, et si perseverat creatio in Christo, perseverat et dominium in Creatore. Ut autem securius incedamus, aliunde petitis utamur argumentis. Augustinus in praedictis sermonibus contra eos, qui creaturam asserebant Filium Dei etiam secundum divinitatem, indirecta ratione sic utitur: « Si creatus est, utique et servus est; quia omne quod creatum est necesse est ut Creatori deserviat. » Nos autem eadem ratione directa, quantum ad propositum nostrum utentes, dicimus: Si Filius hominis creatus est, utique et servus est. Sed creatus est, sicut praedictum est in Isaia: ergo et servus est, et necesse est ut deserviat sicut creatura Creatori suo. Confidenter secundum Augustinum dicimus, quia « pulvis noster jam incorruptibilis factus sedet ad dexteram Patris, » cujus utique pulveris sicut Creator et Deus; ita Dominus est Pater. Sicut ipse Augustinus alio loco declarat super versum: « Et tu, Domine, Domine fac meum. Pater, inquit, adjuvat Filium, in quantum Deus hominem, propter formam servi, cui homini Deus, et cui in forma servi etiam Dominus est Pater. » Qui Dominus ejus ab angelo praedicitur, daturus ei sedem David patris ejus. Hinc ille servus, in Zorobabel praefiguratus, sicut in Aggaeo legitur: In die illo assumam te, Zorobabel, fili Salathiel, serve meus, et ponam te quasi signaculum; quia ego elegi te, dicit Dominus . In libro Sapientiae omnes paginae hujusmodi plenae sunt, ut est illud: Domine Deus meus, exaltasti super terram habitationem meam . Ad Ephesinum concilium mittit non solum nos, sed et omnes qui audent de Christo dicere: « Aequalis Patri secundum divinitatem, minor Patre secundum humanitatem. » Sed non fallitur Propheta, ait: Foderunt foveam, et inciderunt in eam . Ubi enim capere vult, ibi capitur, ut his verbis sancti Ephesini concilii primi declaratur: « Sed neque Deum aut Dominum Christi Verbum Dei Patris asserimus, ne iterum manifestius in duos dividamus unum Christum Filium, et Dominum, et in crimen sacrilegii incidamus Deum illi se ipsum facientes et Dominum. Unitus quippe, sicut superius diximus, Deus Verbum carni secundum subsistentiam Deus est omnium et dominator universitatis, verumtamen nec servus est sibi ipse nec Dominus; quia ineptum est, vel potius impium hoc sentire vel dicere. Quamvis enim Deum suum Patrem dixerit, cum Deus sit etiam ipse natura et de illius essentia, tamen nullatenus ignoramus, quod manens Deus homo quoque factus sit, qui sub Deo juxta debitam legem naturae humanitatis existeret; ipse vero sibi quomodo vel Deus poterit esse vel Dominus? Ergo sicut homo, quantum decenter exinanitionis mensurae congruit, sub Deo se nobiscum esse disseruit. Hinc etiam quodammodo sub lege factus est, quamvis ipse promulgaverit legem, et legislator ut Deus exstiterit. Quod mensura exinanitionis Christi, quae ex tribus statibus hominis discrete colligitur, non necessitatis, sed solius voluntatis est. » His verbis concilii primitus ab errore Nestoriano revocamur, ne unum Christum Filium et Dominum in duo dividamus, Verbum et Christum ab invicem quantum ad personam separantes, et Verbum Dei Patris Deum et Dominum Christi asserentes, quod esset eumdem sibi crimine sacrilego Deum et Dominum facere, cum et Verbum Deus sit, et Christus secundum veritatem fidei Deus et homo sit. Deinde ab eo loco, ubi dicitur: « Unitus quippe, » etc., in fide catholica roboramur, ut credamus indubitanter in una persona Christi duas esse naturas, alteram Verbi et alteram carnis, Dei videlicet et hominis, et hominem sub Deo existere juxta debitam legem naturae humanitatis, hoc est ut subserviat creatura Creatori suo: et hanc dispensationem « non necessitatis esse, sed voluntatis, » eo videlicet modo, quomodo legislator sub lege factus est. Sic illud profundum illaesi transibimus, Deo adjuvante, ubi et elephas natat, et agnus ambulat, involutiones illas sophisticas non metuentes, quae diversa relatione minus cautos decipiunt. Quocunque enim modo pronuntietur, sive negando, sive interrogando, idem sibi Deus et Dominus, vel dominus et servus esse non poterit, hoc est, de una persona Christi, Dei et hominis duae personae non possunt fieri, sicut sensit Nestorius: unam videlicet esse personam Verbi quasi Domini, et aliam personam hominis assumpti quasi servi, quem purum hominem Christum appellavit. Qui error auctoritate concilii destruitur et fides catholica roboratur, unam videlicet personam Christi in duabus et ex duabus constare naturis, quarum altera subservit alteri, ut praemissum est in verbis concilii. Si placet fratri et seniori nostro, hac ratione symbolum Athanasii symbolo Ephesini concilii adjuvabitur potius quam evacuetur, ut possimus salva pace ejus dicere semper in idipsum: « Aequalis Patri secundum divinitatem, minor Patre secundum humanitatem. » Praesumptuosum satis est judicare et condemnare omnes nos, qui utramque naturam illius gigantis geminae substantiae audemus ab invicem discernere, « non » tamen « confundentes personas, neque substantiam separantes. » Quam inane sit universum quod dicitur sive de eo quod Christus jam Dominum non habeat altiorem se, secundum quod homo est, sive de eo quod dicitur, quod formam servi tantum retinuerit, et jam servus non sit Domini et Creatoris sui multis auctoritatibus probari potest. Augustinus super: Non conturbetur cor vestrum: « Forma, inquit, servi accessit, non forma Dei recessit. Haec est assumpta, non illa consumpta. Propter hanc dicitur: Pater major me est; propter illam vero: Ego et Pater unum sumus. » Et post pauca: « Haec est forma servi, in qua Deus Filius minor est non Patre solo, sed etiam Spiritu sancto. Neque id tantum, sed etiam seipso; quia idem ipse in forma Dei major est se ipso. » Idem in libro primo De Trinitate: « Et etiam seipso minor factus est Christus formam servi accipiens. Nec enim sic accepit formam servi, ut amitteret formam Dei, in qua erat aequalis Patri, et ut in forma servi, et ut in forma Dei idem ipse sit unigenitus Filius Patris. » Iterum id ipsum in Actibus apostolorum evidentissime declaratur, Petro ita dicente: Certissime sciat omnis domus Israel quod et Dominum eum, et Christum eum Deus fecit hunc Jesum, quem vos crucifixistis . Secundum id ergo quod factus est Christus, minor est etiam seipso in natura divinitatis considerato, in qua est aequalis Patri, et in qua omnia per ipsum facta sunt, et sine ipso factum est nihil. Si quis vero tanta sensus laborat inopia, ut haec ei non sufficiant, ad eam quae latissime patet beati Augustini doctrinam se convertat, et velut antidotum contra omnia haereticorum venena degustet. Ait enim in libro primo De Trinitate, capite decimo: « Contemplabimur Deum Patrem et Filium, et Spiritum sanctum, cum mediator Dei et hominum homo Christus Jesus tradiderit regnum Deo et Patri, ut jam non interpellet pro nobis mediator et sacerdos noster Filius Dei et filius hominis, sed et ipse, in quantum sacerdos est assumpta, propter nos forma servi, subjectus sit ei qui illi subjecit omnia, et in quantum Deus est, cum illo nos subjectos habeat in quantum sacerdos nobiscum illi subjectus sit. Quapropter cum Filius sit et Deus et homo, alia substantia homo in Filio quam Filius in Patre, sicut caro animae meae alia substantia est ad animam meam, quamvis in uno homine, quam anima alterius hominis ad animam meam. Cum ergo tradiderit regnum Deo et Patri, id est cum credentes et viventes ex fide, pro quibus nunc mediator interpellat, perduxerit ad contemplationem, cui percipiendae suspiramus et gemimus, et transierit labor et gemitus, jam non interpellabit pro nobis tradito regno Deo et Patri. » Iterum infra: « Quid est: A Patre exivi, nisi non in ea forma qua aequalis sum Patri, sed aliter in assumpta creatura minor apparui? Et quid est: Veni in hunc mundum, nisi formam servi quam me exinaniens accepi, etiam peccatorum, qui mundum istum diligunt, oculis demonstravi? Et quid est: Iterum relinquo mundum, nisi ab aspectu dilectorum mundi auferam, quod viderunt? Et quid est: Vado ad Patrem, nisi doceo me sic intelligendum a fidelibus meis, quomodo aequalis sum Patri? Hoc qui credunt digni habebuntur perduci a fide ad speciem, id est ad ipsam visionem, quo perducens dictus est tradere regnum Deo et Patri. Fideles quippe ejus, quos redemit sanguine suo, dicti sunt regnum ejus, pro quibus nunc interpellat. Tunc autem illic eos sibi faciens inhaerere, ubi aequalis est Patri, non jam rogabit Patrem pro eis: Ipse enim, inquit, Pater amat vos. Ex hoc enim rogat, quo minor est Patre, quo vero aequalis exaudit cum Patre. » Item in libro eodem, capite decimo tertio: « Nisi idem ipse esset Filius hominis propter formam servi quam accepit, qui est Filius Dei propter formam Dei, in qua est, non diceret Paulus apostolus de principibus hujus saeculi: Si enim cognovissent, nunquam Dominum gloriae crucifixissent. Ex forma enim servi crucifixus est, et tamen Dominus gloriae crucifixus est. Talis enim erat illa susceptio, quae Deum hominem faceret, et hominem Deum. Quid tamen propter quid, et quid secundum quid dicatur, adjuvante Domino, prudens et diligens et pius lector intelligit. Nam ecce diximus: Quia secundum id quod Deus est glorificat suos; secundum hoc utique, quod Dominus gloriae est. Et Dominus gloriae crucifixus est; quia recte dicitur: Et Deus crucifixus est, non ex virtute divinitatis, sed ex infirmitate carnis. Sicut dicimus: Quia secundum id quod Deus est, judicat, hoc est ex potestate divina, non ex humana, et tamen ipse homo judicaturus est, sicut Dominus gloriae crucifixus est. » Ecce quam plane et quam plene omnis illa quaestio decisa est, quae inter nos et fratrem nostrum vertitur de Christo, quomodo aequalis Patri, quomodo minor Patre vel Spiritu sancto, vel etiam seipso; quomodo nobiscum subjectus Deo, et quomodo cum Deo subjectos nos habeat; quomodo etiam secundum naturam divinitatis exaudiat, et quomodo rogando, et interpellando pro nobis debitam honorificentiam Deo secundum naturam humanitatis exhibeat: licet hoc quibusdam scriptis ad nos directis noster scriba doctus sub nomine latriae, hoc loco inusitato, contradicat, asserens nos et alios quoslibet sapientes, et beato Augustino, ut praemissum est, consentientes diversitatem Deorum introducere, unum cui latria solum debeatur, alterum vero qui et latriam debeat superiori, et cui latria ab omni reliqua creatura debeatur. Nos autem catholicae fidei veritatem sequentes dicimus: Alius Pater, alius Filius, alius Spiritus sanctus, sed non alius Deus Pater, alius Deus Filius, alius Deus Spiritus sanctus. Quin imo Pater et Filius et Spiritus sanctus unus est Deus, et tamen solus Filius homo factus est. Unde ipsi tam ea, quae Dei sunt, apte conveniunt, ut est crucifigi, Deo subjici, rogare, interpellare, et e converso resuscitare, subjectos nos habere, exaudire, judicare, quando venerit in gloria sua cum angelis suis. Cum ergo haec cuncta, quae dicimus, tanta veritate subnixa sunt, plures amodo jam auctoritates et rationes adducere contra praedictam novitatem vel potius vanitatem superfluum videtur, et idcirco minus necessarium, quia litteris ad eum directis copiosius, quantum temporis dictavit opportunitas, praetaxatis adinventionibus ejus respondimus. Quod si adhuc amplius vellemus insistere, dies prius nos quam copia rationum et auctoritatum desereret. Verumtamen ad evidentiam praemissorum operae pretium duximus, in fine opusculi quaedam annectere, quae superiora illuminent. Quae tamen non quasi de cathedra loquentes nostra auctoritate depromimus, sed quasi in adjutorio Christi nobiscum in humilitate spiritus residentes consocios et condiscipulos et coadjutores cohortamur et commonemus quatenus et scientibus ad memoriam suppeditent et ignorantibus ad scientiae quantulamcunque aedificationem. Leo papa Flaviano patriarchae Constantinopolitano: « Non dicimus, quod beata Virgo Maria hominem sine deitate concepit, qui creatus a Spiritu sancto postea sit susceptus a Verbo, quod Nestorium praedicantem damnamus. » Item post pauca: « Ab initio illo, quo in utero virginis Verbum caro factum est, nihil unquam inter divinam, humanamque substantiam divisionis exstitit. » Item idem Maximo Antiocheno episcopo: « Catholicae fidei petra, cujus nomen beatus Petrus apostolus sumpsit a Domino, nullum recipit ad impietatem vestigium, et Nestorium anathematizat, qui Verbi carnisque naturam in beatae Virginis conceptione sejungens, unumque Christum in duos dividens, aliam deitatis, et aliam humanitatis voluit esse personam, cum omnino unus idemque sit, qui et secundum sempiternam deitatem de Patre est natus sine tempore, et secundum veram carnem de matre est natus in tempore. » Ex his liquido apparet, et qualiter Nestorius unum Christum in duos diviserit, dominum et servum, quod sacrilegum, et ineptum, et impium erat dicere et omnino impossibile. Et ideo his verbis, quae praemissa sunt de concilio, error Nestorii damnatur, et fides catholica roboratur. Sed impedimenta multa nascuntur propter diversas auctoritates et violenter a proprio sensu ad alienum detortas, quod est velut ignem alienum offerre, et in filiorum Aaron, Nadab et Abiu damnationem incidere. Unde autem hoc malum in Ecclesia Dei proveniat, Leo papa signanter exprimit in epistola ad Flavianum episcopum contra Eutychen: « Quid iniquius quam impia sapere, et sapientioribus doctioribusque non credere? Sed in hanc insipientiam cadunt, qui cum ad agnoscendam veritatem aliquo impediuntur obstaculo, non ad propheticas voces, non ad apostolicas litteras, nec ad evangelicas auctoritates, sed ad semetipsos recurrunt, et ideo magistri erroris existunt, quia veritatis discipuli non fuerunt. » Quam enim eruditionem de sacris Novi et Veteris Testamenti paginis acquisivit, qui nec ipsius quidem symboli initia comprehendit, et quod per totum mundum omnium regenerandorum voce depromitur, istius adhuc senis corde non capitur? Sic quidam fratres, quibus cupimus et oramus ut ignoscat Deus, quia nesciunt quid faciunt, in sacra Scriptura, ubi vasa mortis sunt, sibimetipsis retiacula nectunt, et suis retibus capiuntur, dum obscuritatem et subtilitatem scriptorum ad plenum non intelligunt, dubia pro certis, et quandoque falsa pro veris, et nociva pro his quae profutura erant, recipiunt. Qui dum ignorantiam confiteri erubescunt; et ipsi laborant, et alios ducunt secum in eamdem tentationem. Quod vitium tergiversationis et multiloquii papa Coelestinus Nestorio, qui semper nobis quasi lupus in fabula est, improperat in epistola ad eum directa, sic dicens inter caetera: « In his a nobis investigatus, deprehensus et tentus es quodam multiloquio labefactari, dum vera involvis obscuris, rursus utraque confundens vel confiteris negata, vel niteris negare confessa. Sed in epistolis tuis apertam non tam de fide nostra quam de te tulisti sententiam, volens de Deo Verbo aliter quam fides omnium disputare. Ecce quae tuarum sunt beneficia novitatum. » In his, quae praemissa sunt, exponendis, bonisque ac malis ab invicem discernendis invocetur nomen Domini, et unusquisque in suo sensu abundet ipso auctore, qui sapientiam praestat parvulis. Hoc solum velut occulta fide conspicuum et declaratum a nobis esse sufficiat, quod clypeo Ephesini concilii tutus esse non poterit, quisquis symbolum Athanasii impugnare, vel ab eo discordare voluerit in eo, quod ait: Aequalis Patri etc. Et nos igitur novitates omnes cavere et evitare studeamus prout omnium orthodoxorum suadet auctoritas. Haec vobis, Pater, scribere nos, agresti licet stylo, necessitas illa compulit, quam ab initio exposuimus. Insuper necessitati studium hujus voluntatis accessit, ut auctoritas vestra dictis nostris utcunque commonita nostrae imperfectioni limam suae correctionis apponat, ut in sermone nostro hinc inde non sit: Est et non , sed Est tantum in illo sit, et unanimes possimus habitare in domo Dei, et longe fiamus ab illo regno, de quo scriptum est: Omne regnum in se ipsum divisum desolabitur, et domus super domum cadet . Ad evidentiam praemissorum duodecim capitulis Ephesini concilii Cyrillo praesidente promulgatis totidem blasphemias Nestorii subter annotavimus.
|
(Joan.
XX) (Deut. XVIII) (Psal. XL) (II Tim. IV) (Isa. XLV) (Agg. II) (Eccli.
LI) (dum) (Psal. LVI) (Act. II) (Joan. I) (Matth. V) (Matth. XII)
|
[ Cod. quomodo] [ Cod. regnandorum] [ Desunt in cod. ]
|
http://viaf.org/viaf/21134221
|
[] | |
Gerhohus Reicherspergensis
| 10 |
EPISTOLA X.
|
Gerhohî praepositi Reichersperg. ad abbatem Windbergensem epistola.--Nuntiat ei quid in collatione, cum Eberhardo ep. Babenbergensi super sententia sua instituta, se actum et dictum fuerit.
|
Amico amicus, amicitiam fidelissimam. Vulgare proverbium est: « In necessitate amicus probatur. » Item: « Non est personae, sed prosperitatis amicus, quem fortuna tenet mitis, acerba fugat. » Ut igitur amicitia inter nos hactenus habita, nunc in imminenti necessitate firma probetur et vera, in ipsius amicitiae verae vera charitate rogo vos tanquam amicus amicum, ut si forte dominus Babenbergensis episcopus fecit, aut facit mentionem collationis, inter nos habitae, cum essemus in domo sua, ut etiam de hac non sitis ignarus, scitote, quod in prima mea defensione, qua fidem catholicam nitebar defendere, nemo mihi adfuit, sed qui juxta me erant mihi consentiendo, steterunt a longe per silentium, et vim faciebant qui quaerebant animam meam. Quibus tamen neque ad horam cessi, sed auctoritates multas illis ingerendo neque victor, neque victus ab illo conflictu discessi cantando, quae tunc imminebat, Sextam meam, cujus initium: Defecit. Dominus episcopus velut jocando arripuit contra me, quasi ego defecissem in ipso conflictu. Sed ego e contrario in ipsa psalmodia mea glorians defecisse animam meam non a salutari, sed in salutari meo, cum caetera, ut hora tunc urgebat, silenter cecinissem, quia festinabatur ad mensam, illud manifeste cantans auribus adversariorum ingessi: Narraverunt mihi iniqui fabulationes, sed non ut lex tua . Pro fabulis quippe habui et habeo, quod homo in Deum assumptus, cui datum est nomen quod est super omne nomen , ita ut in nomine ejus flectatur omne genu coelestium, terrestrium, et infernorum, et omnis lingua confiteatur, quia Dominus Jesus Christus in gloria est Dei Patris , negatur esse in gloria sibi data danti coaequalis. Cum, ut subtiliores et majores taceam expositores mihi consentientes, hoc ipsum plano sermone affirmat Venerabilis presbyter Beda in homilia super Evangelium: Facta sunt encoenia . Illic namque illud exponens: Pater quod dedit mihi, majus est omnibus , idipsum quod affirmo, affirmat, videlicet homini datam gloriae totius cum Patre suo aequalitatem, licet minor sit confitendus Patre increato secundum creatam et paulo minus ab angelis minoratam humanitatem. Legite, si placet, et idipsum in homilia capitulum. Legite quoque Hilarium nostrae assertioni per omnia consonum, in quo etiam invenietis manifestam solutionem dicti, quod mihi opposuistis de his, quae habet Pater vel in se, vel sub se. Quae omnia sibi asserit Filius a Patre suo data. Quod cum dicerem et ego prius dictum a Christo, ubi dicit: Omnia, mihi tradita sunt a Patre meo . Item: Omnia, quae habet Pater, mea sunt , vos dixistis, prout memini, Patrem nihil habere in se, quod Filio suo dederit, cum simplex natura Patris non habeat aliquid in se nisi se. Utrumque autem, scilicet, Quod est, et quod habet Pater in se, non sub se, idem sanctus Hilarius docens in octavo libro De sancta Trinitate dicit inter caetera: « Deus immensae virtutis vivens potestas, quae nusquam non adsit, nec desit usquam, se omne per sua edocet, et sua non aliud quam se esse significat, ut ubi sua insint, ipse inesse intelligatur. Non autem corporali modo cum alicubi insit, non et ubique esse credatur, cum per sua in omnibus esse non desinat. Non autem aliud sunt, quam quod ipse est quae sua sunt. » Item in eodem: « Non humano modo ex compositis est Deus, ut in eo aliud sit quod ab eo habetur, et aliud ipse sit qui habeat, sed totum quod est vita est, natura scilicet perfecta, et absoluta, et infinita, et non ex disparibus constituta, sed vivens ipsa per totum. » Claret in his dictis, aliisque Patrum documentis licenter de Patre dici: Et quod est, et quod habet; cum et ipse Filius dicat: Sicut Pater habet vitam in semetipso, sic dedit et Filio vitam habere in semetipso . Unde miror vos contradixisse mihi dicenti, quod Omnia, quae habet Pater in se et sub se, dedit Filio. De quibus loquens Ambrosius in Lucam exponens illud: Omnia mihi tradita sunt a Patre meo , dicit inter caetera: « Si omnia dedit, aeternitatem, majestatemque transfudit. » Idem in eodem, « Quod, inquit, evidentius divinae generationis indicium, quam quod de generatione Christi dicturus ipsum Patrem praemisit loquentem: Hic est Filius meus dilectus, in quo mihi complacui? Cum dicit: In quo complacui, non aliena in Filio sed sua laudat. » Haec dicente sancto Ambrosio nostra illi consonat assertio, qua Christum, videlicet hominem, divinitus tam ab homine genitrice, quam a Deo genitore genitum praedicamus omnibus divitiis Paternae majestatis, etiam secundum quod homo est, esse divitem, non sicut dives est aliquis vassallus, omnibus divitiis domini sui ditatus, sed sicut dives est haeres, qui cum sit Dominus omnium paternarum divitiarum, tamen sub tutoribus et actoribus est usque ad praefinitum tempus a Patre . Proinde in praenotato conflictu graviter me offendit, quod homo in Deum sic assumptus, ut sit Deus, vassallo fuit assimilatus a domino episcopo. Cujus tandem consiliis potius quam disputationibus inclinatus consulente idipsum domino archiepiscopo, laudavi, ut scripta mea diligenti consideratione pertractarem, et recapitularem beati Augustini exemplo, qui librum Retractationis composuit, in a se dicta quaedam dilucidavit, quaedam temperavit, quaedam excusavit. Quem et ego promisi me imitaturum non tamen, ut quidam falsiloqui dicunt, recognoscendo in scriptis meis aliquid haeretico sensu dictum, etiamsi ab haereticis novis Nestorianis et Photinianis valeat in pravum sensum detorqueri, sicut ab eisdem verba quaedam sancti Evangelii detorquentur in pravum sensum perversorum dogmatum, de quibus modo non est dicendum per singula. Perstringimus tamen ex his aliqua in opusculo, quod hortatu praedictorum dominorum meorum episcoporum coepi, et nondum consummavi. Hoc autem, cum Deo favente consummavero, et non solum pontificali sed et apostolica censura examinatum ipsis quoque inimicis legendum proposuero, credo placebit bonis, etiamsi displiceat malis. Beda: « Pater meus, quod dedit mihi, majus omnibus est. Majus autem omnibus quod Mediatori Dei et hominum homini Jesu Chisto Pater dedit, hoc est, ut sit unigenitus ejus Filius gignenti nec natura dissimilis, vel virtute inferior, vel tempore posterior. Quam videlicet aequalitatem ipse Dominus in divinitate habuit, priusquam mundus fieret a Patre, ipse humanitate ex tempore incarnationis accepit. »
|
(Psal. XI) (Philipp. II) (ibid.) (Joan. X) (ibid. VI) (Matth. XI) (ibid.) (Joan V) (Matth. XI) (Gal. IV)
|
http://viaf.org/viaf/21134221
|
[] | ||
Gerhohus Reicherspergensis
| 11 |
EPISTOLA XI.
|
Eberhardi ep. Babenbergensis ad Gerhoham praepositum Reicherspergensem epistola.--Graviter in eum invehitur, quod sua dicta seciorem in partem acceperit et vulgaverit: ampliusque ostendit, hominem in Christo minorem ac inaequalem esse Patri.
|
E. Dei gratia Babenbergensis Ecclesiae qualiscunque minister, domino G. praeposito de Richersperge, non plus sapere quam oportet sapere . Sicut audivimus, ita et vidimus. Et in his, quae venerabili et dilecto fratri nostro abbati de Windeberge scripsistis, oculata fide perspeximus quod praedicatis et disseminatis de nobis sinistra, quaecunque potestis, aliter quam vestrum deceat sacerdotium, quae silentio praeterire non possumus. Unum eorum hoc est, quod quasi nos blasphemantes Filium Dei, et adulterantes verbum Dei, ut quidam faciunt, dixerimus ipsum Dominum nostrum Jesum Christum vassallum Dei Patris, quod per Dei misericordiam longe est et ab ore et a corde et a conscientia nostra, et a proposito nostro procul semper fuit aliquid novitatis inducere, instruente et jubente Apostolo profonas verborum novitates devitare . Si placeret vestrae majestati, alia condimenta et munimenta dictorum atque scriptorum vestrorum quaerere possetis, quam hujusmodi commenta, in quibus maledicitis surdo, et coram caeco ponitis offendiculum. Sed quare detraxistis sermonibus veritatis? Verbis ad increpandum compositis subvertere nitimini amicum, qui vos dilexit: quia dilectione dignum credidit, et se vicissim rediligi, ac non solum famam nostram, sed et aliorum, qui et dignitate et merito vitae longae nos praecedunt; insuper et eorum qui, licet ordine et officio minores, vita tamen et scientia potiores multo nobis sunt, incrustare conamini. Quos aperte notatis, ubi dicitis in litteris vestris de quibusdam: « Steterunt a longe per silentium. » Et de aliis: « Vim faciebant, qui quaerebant animam meam. » Melius faceretis et consultius, si operam daretis, ut sermo vester sale sapientiae et discretionis conditus aedificaret infirmos, et naevo careret suspicionis, detractionis et irrisionis. Quod si rite meministis conferentibus nobis ad invicem et jucundantibus, charitative tractantibus sine contentione et aemulatione super verbo hoc, quod dicere soletis: « et Christus aequalis est Patri secundum quod homo est, » cum hoc usitatis allegationibus vestris adstrueretis: Quia omnia ei tradita sunt a Patre : Et quia ei datum est nomen, quod est super omne nomen : Et quia inhabitat in eo omnis plenitudo divinitatis corporaliter : Et ipse est Dei virtus, et Dei sapientia : Et quia ipse est in gloria Dei Patris . Consequenter ut vobis visum est, sed non cohaerenter, prout verum est intulistis: « Ergo Christus aequalis est Deo Patri secundum quod homo est. » His omnibus sane et catholice determinatis, et illatione repudiata multis ex Evangelio et sanctorum Patrum auctoritatibus, ex abundanti tamen quadam similitudine argumentum vestrum falsificavimus, licet nulla egeret falsificatione propter ipsam falsitatis evidentiam et incohaerentiam eorum, quae posita fuerunt cum eo quod illatum est. Simile autem falsificandi et argumentandi gratia introductum hoc erat: Jure civili is possidet, cujus nomine possidetur, ejusdemque rei et vassallus et dominus possessor est. Quidquid unus possidet, et alter possidet: ergo vassallus domino aequalis in possessione est? Secundum hominem dico, Absit! Alius enim possessor principalis, alius secundarius est. Unus enim suo nomine possidet, alius autem alieno, ejus videlicet, qui principalis possessor est. Et quamvis totum possideat, quod dominus, non tamen aequale possessionis dominium est inter vassallum et dominum. Sed non absolute, nec per se, sed explanandi et verbi gratia tunc a nobis dicta sunt et ruminata secretius sine declamatione et lite. Et si fidem secreti servare nolletis, tamen si novissetis legem modumque falsificandi, forsitan aliter judicaretis. Falsificandi enim modus hic talis est, ut non res rebus per omnia coaequiparemus, sed rationes rationibus comparantes ex adverso dicta per dissimilium similitudinem refellamus. Equidem alia comparationis proprietas est, alia directae locutionis simplicitas. Universaliter autem quam multa et varia similitudinum genera sint, dinumerare per singula prolixum nimis et superfluum est. Sed ut quaedam ad majorem evidentiam in medium proferamus, scriptum est: Non est discipulus super magistrum. Sufficit discipulo, ut sit sicut magister ejus . Ergo magister discipulus, et discipulus magister erit? Nequaquam. Aliter: Jerusalem, Jerusalem, quoties volui congregare filios tuos quemadmodum gallina congregat pullos suos sub alas, et noluisti? Ergo Christus gallina est? Quinimo non minus gallina non est quam vassallus, et econtra. Amplius: Sicut fulgur coruscans de sub coelo, sic erit adventus Filii hominis ; nunquid ergo fulgur erit Filius hominis? Minime. Denique ut omne os obstruatur, ad expressam et praecipuam omnium similitudinum similitudinem veniamus: « Qualis Pater, talis Filius, » ergo Pater Filius, vel Filius Pater est? Secundum vos sint omnia haec inconvenientia, non secundum veritatem, neque secundum nos, qui eam sequimur, ut etiam dies Domini vel et ipse Dominus ex improviso veniens fur vocari dicatur in Evangelio: quia scriptum est: Dies Domini sicut fur, ita in nocte veniet . Sciendum enim, quod quamvis res ad invicem aliqua similitudinis ratione conferantur, non tamen ab his, quorum nomina sunt, ad res alias vocabula transferuntur. De hujusmodi sat dictum sapienti. At vero summatim quae dicta sunt recolligamus. Nihil aliud vel tunc vel etiam nunc dicere intendimus, quam quod omnis divina clamat auctoritas quia, « quod Filius Dei habet per naturam filius hominis habet per gratiam. » Unde necessario consequitur, quod non aequalis est Deo secundum quod homo est ipso testante, cujus Evangelium et testimonium non erubescimus: Pater, inquit, major me est . Ante passionem quidem hoc. Ut autem nullus tergiversandi locus remaneat circa hoc, in quibus paulo minus minoratus est ab angelis, quo minus post resurrectionis gloriam praedicta serviat auctoritas, post ipsam resurrectionem Mariae dictum est: Vade ad fratres meos, et dic eis: Ascendo ad Patrem meum et Patrem vestrum, Deum meum et Deum vestrum . Patrem utique secundum divinam, Deum secundum humanam appellans naturam. Ergo et post resurrectionem sicut et ante « Deus ejus, et Dominus ejus est. » Unde etiam: Adorate scabellum pedum ejus, quoniam sanctum est . Qui tamen et thronus ejus est, et sedet ad dexteram majestatis in excelsis. Qualiter autem hoc, qui habet aures audiendi audiat, et quid secundum quid dicatur, intelligat. Scientibus enim legem loquimur. Vos autem Evangelium, quod traditis, neque ab homine accepistis, neque per hominem didicistis, nisi fallimur, sed utrum per revelationem Jesu Christi, ipse novit, et vos videritis. Risum fecistis de nobis, et facitis de vassallitate Christi aliter quam vestram deceat prudentiam. Non imputetur, et non requiratur a vobis hoc: Qui maledixerit tibi sit ille maledictus . Neque veniat super vos illud: Qui deridet, deridebitur . Mihi autem pro minimo est, ut a vobis judicer, aut ab humano die. Miserum ignorantiae refugium, et imperitiae solatium seu dissimulatio est cachinnus insipientium qui, dum ratione se deficere praesentiunt more vulpium, quod vobis non servit, obganniunt. Quae tamen etsi foveas habent, plerumque tamen capiuntur et pereunt. Quarum pellis utilis, caro mortifera. Hactenus haec. Ipse quidem Dominus noster Jesus Christus in Propheta se vermiculo comparavit: Sed et semetipsum exinanivit formam servi accipiens in similitudinem hominum factus, et habitu inventus ut homo. Humiliavit etiam se ipsum usque ad mortem, mortem autem crucis . Ipse ovis, ipse leo, ipse petra, et aliis multis nominibus in sacro appellatur eloquio. Verumtamen absit a nobis, ut aliquo exinanitionis ejus intuitu quod libet nomen adinventitium ex sensu nostro vel figurato vel non figurato sermone audeamus ei attribuere, vel quemlibet ex his pusillis, qui in eum credunt, scandalizare. Excluso igitur et anathematizato vassalli nomine Dominum nostrum Jesum Christum corde credimus, et ore confitemur, sicut in Symbolo regenerationis accepimus: « Aequalem Patri secundum divinitatem, minorem Patre secundum humanitatem. » Unde beatus Hilarius: « Manens, inquit, in forma servi, qui manebat ante in Dei forma, homo Christus Jesus locutus est: Ascendo ad Patrem meum et Patrem vestrum, Deum meum et Deum vestrum . Ecce adhuc Christus in forma servi etiam post resurrectionem secundum Hilarium vestrum. Aut ne figurata laude vos percuti putetis, et nostrum dicamus et vestrum. Qua in re ut nullus dubitationis scrupulus remaneat, audite et intelligite, quid dicat Augustinus super eumdem locum Evangelii: « Vade et dic fratribus meis: Ascendo ad Patrem meum, et Patrem vestrum, Deum meum et Deum vestrum. Non ait: Ad Patrem nostrum. Aliter ergo meum, aliter vestrum. Natura meum, gratia vestrum. Deum meum et Deum vestrum. Neque hic dixit: Deum nostrum, ergo et hic aliter meum, aliter vestrum. Deum meum, sub quo et ego homo sum, Deum vestrum inter quos, et ipsum mediator sum. » Non surdis auribus audiendum, quod dicitur: « Sub quo et ego homo sum. » Sed etiamsi fuerint velut aspides surdae et obdurantes aures suas, oportet ut audiant ipsum Christum clamantem: Deum meum , et Augustinum succinendo conclamantem in persona ipsius Christi: « Sub quo et ego homo sum. » Subjectionem audis, naturam audis remanentem post resurrectionem, sola naturae infirmitate absorpta. Quid amplius desideras? Quid adhuc egemus testibus? Sed cum abundans cautela non noceat, succedat Augustino beatus Gregorius super eumdem locum: Ascendo ad Patrem meum, etc.: « Quia ego homo, Deus mihi est, quia vos ab errore liberati estis, Deus vobis est. » Apparet hic eadem natura, et subjectionis minoritas, quia non divinitatis Deus est, sed subjectae sibi humanitatis. Quia hos auctores sequimur nihil de nobis praesumentes, et propter evitandam subversionem aliorum nihil novi sine certa auctoritate recipientes, exacuistis in nos linguam ut gladium acutum. Sed considerate quia qui gladium acceperit, gladio peribit . Qui non habebat usum armorum funda Goliam prostravit, sed suo sibi gladio jugulavit. Ut igitur vestris amodo armis utamur, licet extorquere clavam de manu Herculis difficile sit, haeredem eum esse conceditis, quia negare non potestis: sed quomodo haeres paternae constitutionis et gratiae praerogativa sicut ait Apostolus: Quem constituit haeredem universorum , secundum quod homo est: per quem fecit et saecula , secundum quod Deus est. Quia quamvis cum Patre omnia possideat secundum divinitatem, secundum humanitatem tamen est haeres constitutus secundum illud: Dabo tibi gentes haereditatem tuam . Unde Joannes Chrysostomus: « In hoc quod dixit haeredem, humilitatis demonstravit indicium. » Ad ultimum quod de Beda introducitis ad probandum filium aequalem esse Patri, secundum quod homo est, manifeste contra vos est, cum non aliud dicat datum esse homini nisi ut sit Deus, qui unigenitus ejus Filius gignenti similis, nec natura dissimilis, vel virtute inferior, vel tempore posterior; quod de Christo, secundum quod homo est, constare non posset. Quod vero sequitur: « Quam » videlicet aequalitatem, « ex tempore incarnationis accepit, » similiter intelligendum est, videlicet secundum quod ipse homo in unitate personae a Deo assumptus minor omnino confitendus est Patre increato non solum secundum creatam, et paulo minus ab angelis minoratam humanitatem, ut in litteris vestris dicitis, sed etiam secundum ipsam eamdem humanitatem jam nunc post resurrectionem et ascensionem glorificatam; minor, inquam, confitendus est, nec minus ex provectu divinitatis, secundum quod homo est, subjectus: alioquin ingratus videretur et gratiam non habere pro gratia. Cum autem paris sit culpae in his, quae ad fidem spectant, falli posse et fallere, hortamur, monemus et obsecramus vos in charitate ejus,quem ipsa charitas de coelo ad terras deposuit, ut providendo bona non solum coram Deo, sed etiam coram hominibus ita dicta et scripta vestra modificetis, ut nemo scandalizetur aliqua involutione, et dissimili verborum acceptione vel transpositione, ut in simplicitate fidei christianae ambulantes idipsum dicamus omnes: « Aequalis Patri secundum divinitatem, minor Patre secundum humanitatem, » unam in Christo personam, duas naturas confitentes. Quarum proprietates evidenter distinguit beatus Ambrosius his verbis: « Volvi et revolvi divinam Scripturam, et Filium Dei nusquam adoptivum inveni. Sed sicut Christus, in quantum Deus est, naturaliter habet, ut sit naturalis Dei Filius, et sit Deus, ita in quantum est homo, per gratiam habet, ut sit idem Dei Filius naturalis. » Si quid obscurius occurrerit, ut sunt multa verba Hilarii, ad sanum intellectum retorqueatur, ut non res verbis, sed rebus verba subserviant. Quod in uno saltem specificare ut liceat, venia prolixitatis indulta propter eos, qui adhuc similes nobis sunt, ut lacte potius indigeant quam solido cibo, in libro undecimo, ubi agitur de subjectione, de traditione regni, de fine, sic ait beatus Hilarius: « Quanto brevius, tanto obscurius. Homo et Deus, jam Deus totum est. » Ac si dicatur: Una persona Dei et hominis, totum videlicet hoc ex duabus et in duabus constans naturis Deus est. Totum autem nec integraliter, nec alio quolibet modo, ut loqui solemus, usualiter accipiendum est, sed singulariter et ineffabiliter. Quia tanto foedere duae naturae in unum colere personam, ut Leo papa innuit, ut vicissim alterum dicatur de altero, et utrumque verum sit dicere: « Homo est Deus, et Deus est homo immortalis, impassibilis. » Leo papa: « Utrumque Deus de potentia suscipientis, utrumque homo de humilitate suscepti tenet sine defectu proprietatem suam in utraque natura; et sicut formam servi Dei forma non adimit, ita formam Dei servi forma non minuit. » Omnes fideles, qui scripta haec, stylo licet inculto exarata, legere vel audire non despexerint, commoniti sint et communiti, quantum in nobis est, ut in omni locutione, qua dicitur: « Secundum quod Deus est, secundum quod homo est, » caveant et diligenter studeant advertere, quo respiciat quod dictum est, utrum ad personam, an ad naturam, vel forte aliquando ad causam, et ita determinent hoc, et alia his similia, ut a tramite et a regula fidei catholicae non recedant. De quantum in hoc, vel ex hoc, et in eo, vel ex eo et caeteris hujusmodi similiter judicandum. De similibus enim idem judicium. Semel haec dicta sufficiant.
|
(Rom. XII) (I Tim. VI) (Matth. XI) (Philip. II) (Coloss. II) (I Cor. I) (Philip. II) (Matth. X) (Matth. XXIII.) (Luc XVII) (II Petr. III) (Joann. XIV) (Joan. XX) (Psal. XCVIII) (III Reg. II) (Eccli. XIII) (Philipp. II) (Joan. XX) (Matth. XXVIII) (Matth. XXVI) (Hebr. I) (ibid.) (Psal. II)
|
[ ita cod. ]
|
http://viaf.org/viaf/21134221
|
[] | |
Gerhohus Reicherspergensis
| 12 |
EPISTOLA XII.
|
Gerhohi praep. Reicherspergensis epistola ad Eberhardum episc. Babenberg.--Respondet breviter ad priorem ejus epistolam, nuntiatque se plenum opus de controversa quaestione perscripsisse.
|
Serenissimo Domino suo E. Babenbergensi episcopo, frater G. de Richersperge, devotas orationes cum fideli obsequio. Litteras vestras gratanter accepi, acceptas diligenter perlegi, perlectas memoriae commendavi eo attentius, quod in eis animadverti eam sapientiam, quae suaviter et fortiter disponit omnia, quia fortitudo increpationis mista suavitate discretionis vehementer meam parvitatem commonuit, ne rebus ad similitudinem inductis arbitrer assignandam proprietatem significationis, ut verbi gratia, quia furi Dominus in Evangelio seu fulguri assimilatur, ideo fur aut fulgur esse putetur. Unde quod vestra prudentia in quadam similitudine vassalli nomen Christo assimilavit, non ita mihi suasistis intelligendum, quasi Christus officio vassalli fungatur. Sciatis ergo quod non ita sapui, imo non ita desipui, ut a vobis putaverim hoc sentiri, quamvis pro similitudine quadam in collatione fraterna introduxeritis nomen vassalli. Sed quia intellexi ex occasione illius collationis murmurare quosdam, quasi ego ibidem confessus, aut convictus fuerim de indubitabili haeresi, ad dominum abbatem Windbergensem, vestrum fidelem, pro mea excusatione, non pro vestrae honestatis infamatione quaedam scripsi, quibus etiam improbationem vassalli breviter interserui, quod ulterius in scriptis meis iterare libenter cavebo, quia vobis grave sentio. Ex occasione autem illius vestrae collationis mea scripta diligentius pertractando potius quam retractando scrutatus, opusculum peregi ad personam domini mei Salzburgensis, quod, ab ipso lectum, domino Brixiensi misi legendum, cogitans etiam vestrae discretioni mittere idipsum considerandum, et sicubi videbitur, limandum.
|
http://viaf.org/viaf/21134221
|
[] | |||
Gerhohus Reicherspergensis
| 13 |
EPISTOLA XIII.
|
Ejusdem ad eumdem epistola.--Falsum esse a se eum in curia imperatoris fuisse diffamatum. Reditus ad controversam quaestionem, in qua magno sibi praesidio concilium Ephesinum esse arbitratur.
|
Serenissimo domino suo E. venerabili Babenber gensis Ecclesiae antistiti, frater G. de Richersperge devotas orationes cum fideli obsequio. Dilectus filius noster Joannes capellanus domini mei archiepiscopi veniens a vobis intimavit mihi, graviter vos erga meam parvitatem commotum, eo quod ex relatione aliquorum insinuatum sit vobis, me coram domino imperatore sinistre locutum de vobis, et, unde magis moveremini, de domino archiepiscopo. Fateor quod justa esset erga me indignatio, si esset verum, quod dictum est vobis. Ne autem putetis verum, quod falsum est, ab ipso Augusto vobis clementissimo cognoscere poteritis me non aliud vel aliter dixisse, quam nunc vobis confiteor. Cum sinistre delatus ei fuissem ab illo Folmaro, qui quasi follis amarus amara de me seminaverat, quique velut meretrix infausta domino imperatori velut alteri Salomoni suggesserat mortuum suum esse meum, et meum vivum esse suum, quasi ego Dei honori, atque ipsius Augusti coronae imperiali detraxerim in scriptis meis, quod ipsum fecisse palam est legentibus profanum ejus libellum, domino meo archiepiscopo missum, sicut e regione manifestum est legentibus mea, me ita non sapere, ut ille de me disseminavit, mittens circumquaque sua figmenta, quae dicit et scribit haereses esse Gerhohi; cum, inquam, sic delatus fuissem in curiam imperialem, iste quoque sermo exiit inter capellanos curiae, aliosque multos fratres, quod vos me convicissetis de manifestis haeresibus, et coarctassetis ad confessionem haeresium. Quod non ita esse novit vestra pietas, qua exhortante promisi me scripta mea diligentius inspecturum, et si quod in eis invenirem, offendiculum, beati Augustini exemplo planandum. Quod etiam facere studui in opusculo, quod noviter perfectum judicio domini mei archiepiscopi et vestro paratus sum supponere, atque ipsius Romani pontificis, cum opportunum fuerit tempus, tempestate, quae nunc saevit, imperante Domino sedata. Cum ergo talia fuissent in curiam seminata, quaesitum est a me an haec vera essent. Negavi dicens esse quidem vos adversarium mihi in sententia sicut multi litterati, sed non ita crudeliter, ut me judicaretis haereticum. Tunc interrogante Augusto, utrumne dominus meus archiepiscopus esset mecum, an contra me, dixi neque pro me neque contra me illum esse. Unde rogo super accusatione ista habeatis me excusatum, neque vobis indignum sit vel grave, quod haeresis notam repuli, et adhuc repello a me, qui cupio esse ac dici catholicus, etsi pauper ac modicus, paratus in Christi patientia ferre multa convicia praeter notam schismatis et haeresis. Nam haereticum esse ac daemonium habere pene sunt paria, neque in talibus habenda est patientia, ut si fuerint objecta, non refellantur. Caetera opprobria sunt ferenda exemplo Christi, qui cum diceretur homo vorax, potator vini, seductor, samaritanus, amicus publicanorum, tacuit quasi homo non habens in ore suo redargutiones, cum potuisset haec omnia falsificasse ac negasse. At cum diceretur habere daemonium, non tacuit, sed respondit dicens: Ego daemonium non habeo, sed honorifico Patrem meum, et vos inhonorastis me . Exemplum dedit nobis, ut et nos ita faciamus patienter sufferendo, quod assimilamur aspidi surdae et obduranti aures suas, vel Goliae suo gladio feriendo, vel etiam vulpi foveas habenti, et aliis monstris, ut non inde moveamur ad iram, sed ad compassionem talia de nobis credentium et dicentium. Verum si haeresim, scilicet errorem in fide pertinaci animositate defensum quis objiciat, licet unicuique recte credenti, et id, quod credit, confitenti dicere: Non sum haereticus, et ego pestilentiae hujus daemonium non habeo, et honorifico Deum, et vos inhonorastis me. Omnis quippe catholicus honorificando Christum honorificat Deum, quia Christus Deus est. Creditis, inquit, in Deum, et in me credite . « Consequens enim est, » ait super Joannem Augustinus, « ut si in Deum creditis, et in me credere debeatis, quod non esset consequens, si Christus non esset Deus. » Est autem Christus homo unctus et perfectus Deus et perfectus homo, etiam in forma servi Dominus altissimus, non habens altiorem se dominum, licet ipse, in quantum est homo, super se vel potius in se habeat Deum, cui dixit in cruce: Deus Deus meus, ut quid dereliquisti me . Quem etiam post resurrectionem dicit Deum suum ; Dei videlicet nomine significans altissimam Divinitatem, cui subjecta serviunt omnia creata, cui etiam servivit in Christo humanitatis creatura exinanita in eo Dei forma, non ut non esset, sed ut occulta esset, quoniam ibi abscondita erat fortitudo ejus, quando ante faciem ejus morientis ivit mors: abscondita, inquam, non annihilata. Similiter ubi absorpta morte in victoria forma servi exinanita est, non ut non sit, sed ut optime sit, videlicet non jam serviendo sed dominando. Quisquis ei dominum constituit altiorem se, videat unde hoc probet, quod in Scripturis veritatis nusquam invenitur. Nam Deum quod suum dicat post resurrectionem sed nec ante, nec post resurrectionem dicit Deum suum esse Dominum suum: Confiteor, inquit, tibi, Pater, Domine caeli et terrae, quia abscondisti haec a sapientibus et prudentibus, et revelasti ea parvulis . Dominum coeli et terrae dicit Patrem, non coeli et terrae, sed suum, et recte, quia non idem est Dominum esse et Patrem Deum, cum alterum sit relativum ad filium, sive ad filios, alterum vero ad servum sive ad servos. Quia ergo perpetuum est in Christo, ut sit Filius, recte nunc et in aeternum Deus asseritur esse Pater ejus. Item quia perpetuum in Christo, ut sit creatura, recte creator Deus asseritur Deus ejus. Verum quia non est in eo perpetuum, ut serviat, cum servituti ejus dominium succedat, non qualecunque sed summum exinanita forma servi, non ut non sit, sed ut dominetur in tota republica Dei Patris. Quisquis in Christo vel Deum hominis Dominum, et servum vel hominem Dei servum praedicat, Christum secat in duos, Dominum et servum contra Ephesinum concilium, quod utinam vos pensaretis ex integro cum epistolis et gestis et sententiis eidem insertis. Credo quod, sicut Hilarium dicitis et vestrum et nostrum, sic idem concilium diceretis et nostrum et vestrum, et tam Hilario, quam praedicto concilio consentientes idipsum diceremus, et saperemus pie interpretando subjectionem qua, licet Filius maneat et permaneat in aeternum subjectus, gratias illi agendo secundum naturam humanam, gratis in eo exaltatam, et gloria divina glorificatam, tamen aequale imo idem cum Patre Deo habens dominium, non ultra eum nominabit vel recognoscet Deum suum, sicut eum recognoscit Deum suum et Patrem suum: Deum suum, sub quo est homo; Patrem suum, cum quo est unus Dominus ipse homo. Claret, sicut putamus, non surdis auribus nos audisse illud Augustini: « Deum meum, sub quo ego homo sum. » Commonemus et nos parvuli celsitudinem vestram, ut sicut nos audimus ex commonitione vestra, sub quo, ita et vos audiatis, cum quo et in quo, asserentibus multis auctoritatibus evangelicis et apostolicis, quod cum Patre atque in Patre suo assumptus homo consummata suae virtutis obedientia potentissime dominatur, vivit et regnat in aeternum. Quia, ut ait Apostolus, Consedit in dextera sedis magnitudinis in excelsis, tanto melior angelis effectus , haud dubium, quin in ea natura, in qua est factus, quanto differentius prae illis nomen haereditavit .
|
(Joan. VIII) (Joan. XIV) (Matth. XXVIII) (ibid.) (Matth. XI) (Hebr., I) (ibid)
|
http://viaf.org/viaf/21134221
|
[] | ||
Gerhohus Reicherspergensis
| 14 |
EPISTOLA XIV.
|
Eberhardi ep. Babenberg. ad Gerhohum praep. Reichersp. epistola.--Explicatur doctrina concilii Ephesini, aliorumque tum doctorum tum sacrae Scripturae verba, quae Gerhohus pro opinione sua stabilienda adduxit.
|
E. Dei gratia Babenbergensis Ecclesiae vocatus episcopus, venerabili fratri G. praeposito de Richersperge, idipsum sapere in alterutrum secundum Jesum Christum. Principium litterarum vestrarum, ubi de maledictis vos excusatis, sicut mel dulce est, novissima vero amara sunt velut absynthium vel acetum felle permistum, ubi nos quasi Ephesino concilio contrarios notatis, minus fraterne salva charitate vestra, dictum sit. Sed absterso et excusso nunc isto pulvere multas grates referimus benevolentiae vestrae, quod cum aliquantulum discordes essemus, in charitate fraterna submonuistis, et magnopere invitastis nos ad convivium epularum vestrarum hoc est: ad Ephesinum concilium. Hilari itaque vultu et laeto animo accedimus, eo alacriores utique, quo et securiores, quantum ad fidem, utinam operantem per dilectionem! confidentes quod pro nobis esse debeat, et non contra nos quidquid appositum fuerit aut propositum. Vos Scripturam adimplevistis: Si esurierit inimicus tuus, ciba illum; si sitit, potum da illi: hoc enim faciens carbones ignis congeres super caput ejus . Utinam carbones isti vivi urentes et non consumentes congerantur super capita nostra, ut ignis charitatis et lumen veritatis exardescat in nobis! Itaque epulemur non in fermento veteri, neque in fermento malitiae et nequitiae, sed in azymis sinceritatis et veritatis. Videamus non tantum quid verborum superficies redoleat, sed quid intimi saporis gustus nobis ab intus renuntiet. Vestrum Ephesinum concilium Sed jam ad ea veniamus, quae vos ex symbolo ejusdem concilii quasi contraria nobis denotare ex sensu litterarum vestrarum percepimus, et graviter, prout oportebat, accepimus. Quorum textus subnotatus est, ubi praescribitur Nestorio quid abdicare vel abjurare debeat: « Sed neque Deum aut Dominum Christi Verbum Dei Patris asserimus. Ne iterum manifestius in duo dividamus unum Christum Filium et Dominum, et in crimen sacrilegii incidamus, Deum illi se ipsum facientes et Dominum . Unitus quippe sic, ut superius diximus, Deus Verbum carni secundum substantiam Deus est omnium et Dominator universitati. Verumtamen nec servus est ipse sibi nec Dominus. Quamvis enim Deum suum Patrem dixerit, cum Deus sit etiam ipse natura, et de illius essentia, tamen nullatenus ignoramus, quod manens Deus homo quoque factus sit, qui sub Deo juxta legem naturae humanitatis existeret. Ipse vero sibi quomodo vel Deus poterit esse vel Dominus? Ergo sicut homo, quantum decenter exinanitionis mensurae congruit, sub Deo se nobiscum esse disseruit, hoc etiam modo sub lege factus est, quamvis ipse promulgaverit legem, et legislator ut Deus exstiterit. » Ad has, ut credimus, epulas invitastis nos, quasi contra nos sint, quae praemissa sunt. At nos isto coelesti manna libenter vescimur, ut ariditas animae nostrae aliquatenus saginata non ponat amarum dulce, et dulce amarum, habito certo moderamine discretionis, quid non credendum, vel quid credendum sit. Credere, quod Deus Verbum Dei et Dominus Christi sit, Nestorianum virus est. Si quis autem hoc credit, manifestissime in duo dividit unum Christum Filium et Dominum, et se ipsum Dei Verbum Deum sibi facit et Dominum. Sed ipse Deus sibi nec servus est nec Dominus, quia omnia inconvenientia sequerentur ex illo errore Nestoriano, si quis Deum Verbum diceret esse et Dominum Christi, scilicet Dei et hominis. Illud vero non surda aure praetereundum, sed firmiter retinendum est, quod dicitur: « Nullatenus ignoramus, quod manens Deus homo quoque factus sit, etc. Evidenter enim homini assignatur, ut sub Deo sit utpote Domino, quod superius remotum est a Deo et comprobatum, quod Deus sub Deo esse non possit, et quod sibi Deus nec servus esse possit nec Dominus. Quapropter apte concluditur: « Ergo sicut homo, quantum decenter exinanitionis mensurae congruit, sub Deo se esse nobiscum disseruit, hoc etiam modo sub lege factus est, quamvis ipse promulgaverit legem, et legislator ut Deus exstiterit. » Si ergo nos Verbum Dei Patris diceremus Deum vel Dominum esse Christi, de Verbo et carne duas personas facientes, qui sensus haereticus est, et capitulo sexto praedicti concilii condemnatus, sine dubio contra symbolum, et contra fidem catholicam gravissime peccaremus, manifestius in duo dividentes Christum, quam illae haereses, quae ibi ante hunc locum articulatim et sigillatim damnatae sunt. Quia cum omnes communiter Christum dividant, tamen secundum illa priora membra ab incarnatione Deus non negatur homini unitus quoquo modo: secundum Nestorium autem homo purus de Virgine natus, et postmodum susceptus affirmatur a Verbo quasi Deo et Domino creatore suo, et ita Christus Deus et homo unus et idem in persona sectus secundum eum in duos, Dominum videlicet et servum sibimetipsi et Deus esset et Dominus. Quod ineptum et impium esset credere. Et si nos eodem modo Christum divideremus, foras deberemus projici absque dubio. Sed nos annuente Deo neque confundentes personas, neque substantiam separantes, non ita dicimus, sicut Nestorius dixit, aliam esse personam Verbi, aliam Christi, et Verbum esse Deum et Dominum Christi. Sed hoc dicimus quod Verbum Patri coaeternum, et homo temporaliter assumptus una persona est, Deus videlicet et Dominus noster Jesus Christus « aequalis Patri secundum divinitatem, minor Patre secundum humanitatem; » sicut ipse, qui Veritas est, ait: Pater major me est . Haec est antiquitas fidei christianae, cui manus injicere exsecrabile est. Certum est enim, quam perniciosae sint sententiarum novitates secundum Coelestinum papam, quae de vanae gloriae amore descendunt. Respicite ergo et attendite, et dijudicate si nos contra concilium Ephesinum Christum in duo secamus, dum inseparabiliter unam personam Verbi assumentis, et hominis assumpti credimus et confitemur, et naturam a natura ita distinguimus, quod altera major, sicut praedictum est, et sicut tota universalis Ecclesia et tenet et concinit hoc modo: « Qui licet Deus sit et homo, non duo tamen, sed unus est Christus. » Fidelis sermo. Qui loquitur mendacium, de proprio loquitur. Ne putetis nos de propriis loqui ea, quae dicimus. Si forte non habetis blasphemias Nestorii, quaerite, et invenietis ita prave et impiissime eum sensisse de Verbo Patris, quod Deus et Dominus Christi fuerit quasi alterius personae, quam prius creaverit, et postea susceperit, et sic duae personae fierent, quemadmodum duae naturae sunt, una persona suscipientis, et altera persona suscepta. Unde et blasphemiam illam, quae respondet per contrarium praemisso capitulo Ephesini concilii, tali fine concludit maledicus et maledictus ille Nestorius, ac si Deus Verbum manens in illa postmodum suscepta persona ita locutus sit de ea velut de sanctuario suo: Solvite templum hoc, et post triduum reaedificabo illud . Ac si diceret: Ego habitator habitaculum propria virtute suscitabo, quod per se impotens est. Sic ab invicem non discutimus nos Verbum et carnem sicut Nestorius, ut Verbum Deum et Dominum, et Creatorem dicamus Christi et ipsum Christum alium in persona ab ipso Verbo, Domino et Creatore suo, quod esset evidentissime in duo secare Christum. Sed hanc impiam divisionem detestantes simul cum ea et omnes illas haereses monstrosas reprobamus, quae abdicandae ibi Nestorio praescribuntur vel benignitate, vel dignitate, vel auctoritate, vel collatione aggregativa, vel connexione quasi per partes constitutiva, vel participatione, vel inhabitatione unum esse Christum cum Deo. Omnibus autem erroribus exsecratis nos colligentes in eo, et cum eo, qui dicit: Qui non colligit mecum, dispergit , simpliciter dicamus unum Christum esse Deum et hominem semper in idipsum, minorem confitentes eum secundum humanitatem Deo, aequalem autem Deo, secundum quod Deus est. Quod non est unam et eamdem personam in duos dividere, sed duas naturas arcano quodam ineffabili divinae operationis in unam personam consociatas discernere: quia unus Dominus, una fides, unum baptisma . Paulus apostolus non in duo secuit et se et omnes, quando dixit: Etsi exterior homo noster corrumpitur, interior tamen renovatur de die in diem ; sed quae in uno homine erant, ab invicem discrevit. Sic ergo quilibet hominum secundum hominem interiorem et exteriorem se ipso major, et se ipso minor est diversis respectibus, nec idcirco unus homo plenus, sed unus homo duplicis naturae est. Quid ergo mirum, si et nos in Christo ea, quae Christi sunt, distinguimus, naturam videlicet divinam et humanam? Non est hoc Christum in duo secare, ut saepe dictum est, sed naturam a natura distinguere. Non est nostrum super hujusmodi vobiscum quasi contentiosum funem trahere, aut aliud quam Christi gloriam quaerere. Vincat Christus in nobis, vincat justitia, vincat veritas fidei, adversus quam portae inferi non praevalebunt. Haec est enim illa gloriosa victoria, quae vincit mundum, fides nostra. Ex jam dictis constat, ut credimus, omnibus sane sapientibus quod nos Christum non dissecamus, et Ephesino concilio contrarii non sumus. Angelus autem magni consilii inspiret vobis, ut vos Deum Patrem omnipotentem non deponatis de sede majestatis suae, et eum sibimetipsi non detrahatis dicendo esse Deum et non Dominum creaturae suae, videlicet hominis assumpti, quod prorsus esset contra Ephesinum concilium. Concordatis, Deo gratias, nobiscum in eo, quod jam post resurrectionem Christum subjectum Deo Patri conceditis et creaturam, secundum quod homo est, quae per omnia vos concedere ante non intelleximus. Sed quid valet inter nos concordia istorum, si adhuc perseveraverit tanta discordia in nobis, ut nos Patrem Deum et Dominum Christi dicamus, secundum quod ipse homo est, et vos Deum ejus tantum concedatis et non Dominum? Minima quaevis distantia maximam facit dissonantiam, si proportionalis non fuerit. Primo dicimus quia rota in medio rotae est Vetus Testamentum in Novo, et Novum in Veteri, quia alterum continetur in altero. Et haec sunt duo labia sponsae sibi consonantia. Quid ergo refert, ubi reperiatur hic vel ibi? tantum ut inveniatur certa auctoritas eorum, quae tenemus, et dicimus. Si Christus ante resurrectionem vel post resurrectionem non dixit omnia, non praejudicat veritati eorum et auctoritati, quae prophetae protulerunt vel apostoli, vel eorum successores, quia idem utriusque Testamenti auctor est teste Apostolo: Multifariam, multisque modis olim Deus loquens patribus in prophetis, novissimis diebus istis locutus est nobis , etc. Et semper iteratur, et reiteratur? Os enim Domini locutum est . Et caetera his similia. Novum proprie Testamentum est. Testimonia sunt dicta prophetarum. Morte testatoris testamentum confirmatum est, testibus praemissis corroboratum; alioquin, testamentum inofficiosum videretur, quod nullum haberet testimonium. Si crederetis Moysi, crederetis utique et mihi , dixit Christus. Intrepide ergo testes veritatis sequimur. Et forte Veritas omnia dixit in propria persona Christi, sed nos intelligere aut non possumus, aut nolumus secundum Augustinum super Joannem, cum ipse Christus dicat: Omnia, quaecunque audivi a Patre meo, nota feci vobis . Quando Deum dixit, satis declaravit et Dominum, sed vos forsitan noluistis advertere. Quapropter audite quid ipse dicat: Non me videbitis amodo, donec dicatis: Benedictus, qui venit in nomine Domini . Audite David, audite pueros clamantes: Benedictus, qui venit in nomine Domini . Ipse et Dominus, et a Domino missus. Agnoscite eum, quem Simeon agnovit Christum Domini, de quo responsum accepit non ab alio quam a Spiritu sancto. Vidimus equidem, et bene vidimus secundum gloriationem litterarum vestrarum, quam bene intellexeritis illud in Augustino: « Sub quo et ego homo sum. » Vellemus tamen aliquantulum melius intellexisse vos. Cum enim subjectum concedatis in natura humana ut creaturam Creatori suo, quare non ut Domino? Quid timebatis ab illo negotio perambulante in tenebris haeresis Nestorianae, ne idem sibimet esset Deus et Dominus? Jam timendum non est quia comminutum est illud caput vituli, et in cineres redactum, Deo gratias. Quamobrem sicut vos dixistis nobis, si rite meminimus, Videte an bene intellexerimus Augustinum: ita nos aequa lance remetimur vobis multum pacifice: audite, et intelligite Christum loquentem in propheta, de se confitenter dicente: Audiam quid loquatur in me Dominus Deus . Exsurge, inquit, et intende judicio meo, Deus meus, et Dominus meus in causam meam . Sic Christus Agnus ille occisus ab origine mundi. Et quid Augustinus? « Exsurge, et intra judicium mecum Deus meus, et Dominus meus, non in poenam meam, sed in causam meam; non in id quod mecum habet latro commune, sed in illud quod beati qui persecutionem patiuntur propter justitiam. Martyrem non facit poena, sed causa. » Item: « Et tu, Domine, fac mecum propter nomen meum. » Super quem locum Augustinus ait: « Pater quippe adjuvat filium, in quantum Deus hominem propter formam servi, cui homini Deus, et cui in forma servi etiam Dominus est Pater. » Cum dixeritis vos, nusquam in Scripturis veritatis hoc inveniri, videte an haec Scriptura veritatis sit. Si objicitis quod Altissimus altiorem se non habet, quia canimus Christo: « Tu solus Dominus, tu solus Altissimus, » cavendum est ne offendatis in petra scandali. Gigas enim ille geminae substantiae est, altitudine divinitatis tantum excedens hominem assumptum, ut et Deus et Dominus ejus sit: et quantum ad hoc, solus Dominus, solus Altissimus est Christus, a Patre et Spiritu sancto essentialiter indivisus. Sicut in praedictis locis, sic et in aliis pluribus in eodem propheta Deus et Dominus Christi Pater vocari reperitur. Item in Isaia propheta: Haec dicit Dominus: Ecce servus meus, suscipiam eum, electus meus, complacuit sibi in illo anima mea . Quod in Evangelio mutato nomine dicitur: Ecce puer meus , neminem moveat: quia translatio translationi non praejudicat, cum et centurio dicat: Puer meus jacet in domo paralyticus , puerum vocans servum usitato more loquendi. Quid ultra petitis? Si dicitis: quia Christus nec ante resurrectionem, nec post resurrectionem invenitur Patrem appellasse Dominum, ideo negatis eum esse Dominum suae creaturae, videte quid dicatis. Vocando enim Deum, Dominum quoque professus est, cum non possit esse Deus alicujus, cujus non sit Dominus. Quia quamvis diversis respectibus dicatur idem Deus et Dominus, neutrum tamen excedit alterum, et proprie et singulariter accepta nomina haec uni soli conveniunt ex quo et in quo, et per quem omnia. Unde est illud: Dominum Deum tuum adorabis et illi soli servies . Aliter autem acceptis vocabulis sunt et dii multi, et domini multi. Enim vero omnes paginae sacrae Scripturae plenae sunt, qualiter et Deus in Domino, et Dominus intelligatur in Deo. Verbi gratia: Haec dicit Dominus. Et item: Ego sum Deus vester . Et Deus in Domino, et Dominus in Deo intelligitur. Si non vultis credere mihi, credite saltem prophetis, et ipsi Moysi; et si non vultis credere Moysi, credite saltem angelo, et videbitis veritate niti, quae dicimus. Ave Maria, inquit angelus, gratia plena, Dominus tecum , id est: Deus. Unde Petrus Alexandrinus episcopus, damnator Arii: « Verbum caro factum est, et habitavit in nobis, scilicet ex quo angelus virginem salutavit dicens: Ave gratia plena, Dominus tecum. Dominus tecum dixit Gabriel, quod est Deus, demonstrans carnem futurum, juxta quod scriptum est: Spiritus sanctus superveniet in te . Denique cum Christi nomina sint Dei in Hebraeo plena mysterio, nunquid omnibus his nominibus privavit Patrem Filius, quia non omnibus his invenitur eum appellasse in Evangelio? Miramur, nec satis admirari possumus, cum Deum Christi dicatis, quare Dominum Christi non recipiatis, cum istorum nominum vim ex dulia et latria, quae vobis satis nota sunt, evidenter possitis perpendere, cum latria Deo, dulia Domino conveniat, non Domino soli, qui est Deus, sed et angelis et hominibus suo modo deferenda. Qua autem ratione vos utimini a Christo ad Patrem, eadem a simili uti possemus et nos a discipulis ad Christum, ne quibuslibet aliis vocabulis appellaremus Christum quam eis, quibus discipuli leguntur usi fuisse in Evangelio, quae Salvator ipse comprehendit: Vos vocatis me, Magister et Domine, et bene dicitis, sum etenim. Nunquid ergo Deus eorum, et noster non erit, quia non dixerunt: Magister, et Deus, et Domine? Ast nisi in Domino Deum intellexissent, utique correpti fuissent sicut et ille, qui dixit ei: Magister bone. . Sed quia ille Deum non credidit, et simpliciter magistrum appellavit, isti vero Dominum vocando in Domino etiam Deum intellexerunt, jure laudem istorum recipit inquiens: Bene dicitis. Illum vero redarguit dicens: Quid me dicis bonum? Nemo bonus nisi unus Deus . Ac si diceret: Quia Deum me non credis, impie me et non recte bonum magistrum confiteris. Hac ipsa ratione Dominus noster Jesus Christus privabitur suo speciali nomine, quod est tetragammaton, quod dicitur interpretatum: Principium passionis vitae iste. Quorsum autem diligens illa nominum et prophetica inculcatio evanescet: Et vocabitur nomen ejus Admirabilis, Consiliarius, Deus, Fortis, Pater futuri saeculi, Princeps pacis? Si diligentius considerare velletis auctoritatem illam, unde vos munitis: Confiteor tibi, Pater, Domine coeli, et terrae , non diceremus aliud nisi: Pax vobis! quia dicendo: Pater, Filium Dei se confitetur: dicendo: Domine coeli et terrae, suum Dominum confitetur, secundum quod ipse homo et creatura Dei est. Nomine enim coeli et terrae universa creatura comprehenditur, quia In principio creavit Deus coelum et terram . Et: Qui vivit in aeternum, creavit omnia simul . Aut ergo homo assumptus nomine coeli et terrae includitur, aut non erit creatura, nisi dicatur tunc nova creatura a Deo facta, quando Filius Dei carnem assumpsit, quod Deus avertat a cordibus fidelium, quia hoc esset resuscitare haeresim Valentini, qui Valentinus Marcionis discipulus Christum de Virgine nihil corporis assumpsisse, sed per eam quasi per fistulam transisse asseruit, et tunc inanis esset fides redemptionis nostrae, et alium messiam exspectare deberemus. Quod autem Christus de substantia terrae sit, secundum quod homo est, exinde probatur: quia Veritas de terra orta est , et: Qui sanctificat, et qui sanctificantur, ex uno omnes . Augustinus ait: « Christus dicitur Adam, et novissimus Adam dicitur: quia de eadem materia est. » Similiter cum dicit: Pater, in manus tuas commendo spiritum meum , utriusque naturae professio est. Et divinae in eo quod dicit Pater, et humanae in eo quod spiritum in manus ejus commendat, quia et Deus et Dominus ejus est. Unde et ipse versiculus ab ipso Jesu Christo in cruce canonizatus, in persona ejus a Propheta tali fine concluditur: Redemisti me, Domine Deus veritatis . Recordamini cujus verba sint in Actibus apostolorum: David enim dicit in eum: Providebam Dominum in conspectu meo semper, quoniam a dextris est mihi, ne commovear . Ejusdem rei testimoniis totus liber Sapientiae plenus est. Si his derogatis, quia nec ante resurrectionem, nec post resurrectionem Christus ea dicit, per hoc adimitis auctoritatem ipsi Domino nostro Jesu Christo dicenti: Necesse est impleri omnia quae scripta sunt in lege Moysi, et prophetis, et psalmis de me Et iterum: Adhuc multa habeo vobis dicere, sed non potestis portare modo . Amodo de forma servi inquirendum, quia dicitis quod Christus formam tantum servi retinuerit post resurrectionem, quasi negando eum servire sub inquisitione, quid serviat? Christus exinanivit se ipsum formam servi accipiens in similitudinem hominum factus etc. : non tamen ut formam sine re, aut similitudinem sine veritate susciperet. Ad nos enim similitudo respicit, sed veritas nihilominus in ipso est. Unde Augustinus: « Formam servi, id est naturam servi accepit in suam Deus ille personam, atque ita hominum Factor in similitudinem hominum factus est » etc. Quae rerum veritas in ipso non est abolita in resurrectione, excepta mortalitate, et caeteris hujusmodi, quae sunt poena peccati. Quia tunc vere ante faciem ivit mors, ut vos dicitis, et sicut Propheta praedixit. Quod autem de exinanitione formae servilis introducitis, satis supersederi poterit, ut nobis videtur, quia exinanitio ad humilitatem respicit, servilis autem formae demutatio ad glorificationem et exaltationem. Sed his omissis ad haec redeamus, quod Christus, suae dispensationis obedientia completa, per gloriam resurrectionis et ascensionis exaltatus, sedet ad dexteram majestatis in excelsis Deus verus, et homo verus, aequalis Patri secundum divinitatem, minor Patre secundum humanitatem. Hoc credimus et confitemur, et contra hanc fidem Romanae et universalis Ecclesiae auctoritate corroboratam nullam novitatem, vel etiam antiquitatem recipimus. Si quid autem quaestionis emerserit, sequimur institutionem sedis apostolicae, decretum Coelestini papae: profundiores difficilioresque partes ingruentium quaestionum, quas latius pertractarunt, qui haereticis restiterunt, sicut non audemus contemnere, ita non necesse habemus astruere. Satis sufficere credimus, quidquid secundum praedictas regulas apostolicae sedis nos scripta docuerunt, ut prorsus non opinemur catholicum, quod oportuerit praefixis sententiis esse contrarium. Nec quisquam hoc aestimet quod pristinae subjectionis et obedientiae servitutem Christo dicamus incumbere, cum etiam apostolis dictum sit: Jam non dicam vos servos, sed amicos . Et alibi dicatur: Jam non est servus, sed filius : Ubi timoris illius servitus denotatur, quem charitas foras mittit, quae servitus longe a Christo est, et fuit semper. Sed hoc tantum dicimus, quod legibus humanis solutus legi Dei solummodo subjectus est, quae lex aeterna est, ut, secundum Augustinum, serviat omnis creatura Creatori suo. Lex quidem illa temporalis obedientiae tunc finem accepit, quando dixit: Consummatum est , ubi et vetus noster homo simul crucifixus est cum illo. Sed lex universae creaturae, quam praemisimus, quam et ipse suscepit pro nobis, non quia debuit, sed quia voluit, adhuc statum habet, et perseverat immobilis. Christus ergo resurgens a mortuis jam non moritur, mors illi ultra non dominabitur: quod enim vivit, vivit Deo : secundum Augustinum « Post nummum tempore suo Augusto redditum, se ipsum caput cum membris reddens Deo. » Non ergo subjacet illi maledicto quod ab Achan sumpsit initium, non Moysi, non Augusto tenetur Caesari, nec sub ea nota servitutis est, qua decalvatus, et cum impiis reputatus est, nec etiam parentibus subditus est. Omnibus enim legibus humanis jam solutus est legis ille Lator qui sub lege factus erat, praeter illam, quae declarata est, nostrae conditionis humilitatem absque peccato, et poena peccati, solus utique inter mortuos liber, qui tanquam filius caput cum corpore manet in domo in aeternum, excluso illo servo, qui non manet in aeternum. Adoretur ergo Christus, Deus et homo, et serviat suo modo, secundum quod creatura Creatori suo. Elevatis enim oculis ad montes, unde veniat auxilium nobis, semper ad id revertimur: « Cum tradiderit regnum Deo Patri, tunc et ipse subjectus erit ei, qui subjecit ei omnia. Subjectus erit, secundum quod homo est, » ut ait Augustinus, cum corpore suo, quod est Ecclesia illi, qui subjecit et omnia, hoc est, Divinitati. Si autem quaeris, qui vel in quo serviat? Accipe. Quid servit Petrus? quid Paulus? quid spiritus et animae justorum? quid angeli et archangeli? quid cherubin et seraphin? Non est, qui dicat: Fodere non valeo, mendicare erubesco . Vis scire quid: Audi: Benedicite, omnia opera Domini Domino . Vis scire quomodo? Omnis spiritus laudet Dominum . Quod specialiter ad Christi personam respiciendo Propheta idem his verbis expressit: Conscidisti saccum meum, et cinxisti me laetitia, ut cantet tibi gloria mea: Domine Deus meus, in aeternum confitebor tibi . Augustinus: « Quid est: in aeternum confitebor tibi? In aeternum laudabo te. » Haec causa finalis, hoc totum illius vitae negotium, hoc illud holocaustum, quod in ultimo festivitatis die offertur, et votum quod redditur Domino in Jerusalem, quando collaudabit Jerusalem Dominum, caput cum corpore suo sabbatizans ab omni opere servili in illo sabbatismo, ei soli, qui posuit fines ejus pacem, et adipe frumenti, se ipso videlicet convivas exsatians. Vis ergo scire secretum hoc, quid modo serviat Christus? Interpellat pro nobis, et respicit Dominus in faciem Christi sui. Augustinus. Adhuc dubitas, an serviat Christus? Audi quantum serviat. Scabellum pedum ejus est. Unde: Adorate etiam scabellum pedum ejus, quoniam sanctum est . Totum autem hoc servire Deo, regnare est. Dixi vobis jam pridem, et audistis, teste beato Hieronymo super psalmos: « Quia idem et sedet in throno majestatis, et thronus est et scabellum pedum est. » Si ultra quaeris, primum respondeo, quia posuit tenebras latibulum suum . Si magis et magis institeris, dico tibi cum Propheta: Hic labor est ante me, donec intrem in sanctuarium Dei, et intelligam in novissima eorum . Et cum Apostolo: O altitudo divitiarum sapientiae et scientiae Dei! Haec est confessio Petri dicentis: Tu es Christus filius Dei vivi , cum quo, et in quo, et per quem, et apud quem idem Dominus noster Jesus Christus vivit, et regnat cum Spiritu sancto in saecula.
|
(Rom. XII) (super
nos enim est, ut nostrum dicamus, nisi quemadmodum
fides catholica nostra in communione fidelium
contra Nestorium habitum est, ut canon
ipsius concilii indicat, qui ita reperitur: « Incipit
canon sancti Ephesini primi concilii, habitus contra
Nestorium Constantinopolitanum episcopum,
qui purum hominem ex sancta Maria Virgine natum
asseruit, ut aliam personam carnis, aliam faceret
deitatis, nec unum Christum in Verbo Dei et carne
sentiret, sed sejunctim alterum Filium Dei, alterum
Filium hominis praedicaret. Cui synodo vice
sancti Coelestini papae praesedit sanctus Cyrillus
patriarcha Alexandrinus, » et caetera sequentia sancti
concilii.) ( sic ) (Joan. XIV) (Joan. II) (Luc.
II) (Ephes. IV) (II Cor. IV) (Hebr. I) (Isa. XL) (Joan. V) (Joan., XV) (Matth. XXIII) (Psal. CXIX) (Psal. LXXXIV) (Psal. XXXIV) (Isa. XLII) (Matth. XII) (Matth. VIII) (Matth., IV) (Lev. XXI) (Luc. I) (Luc. I) (Marc. X) (Marc. X) (Isa. IX.) (Matth. XI) (Gen.
I) (Eccli. XXIII) (Psal. LXXXIV) (Hebr. II) (Psal.
XXX) (ibid.) (Act. II) (Luc. XXIV.) (Joan. XVI) (Philipp. II) (Joan. XV) (Galat. IV) (Joan. XIX) (Rom. VI) (Luc. XVI) (Psal. CII) (Psal., CL) (Psal. XXIX) (Psal., XCVIII) (Psal., XVII) (Psal. LXXIII) (Rom. XI.) (Matth, XVI)
|
http://viaf.org/viaf/21134221
|
[] | ||
Gerhohus Reicherspergensis
| 15 |
EPISTOLA XV.
|
Gerhohi responsio ad praecedentem Eberhardi epistolam.--Prolixe explicat, quomodo homo in Christo jam servus non sit conditione, licet talis sit genere naturae. Quaedam de modo adorandi hominem in Christo, etc.
|
Dilectissimo domino suo E. venerabili Babenbergensis Ecclesiae episcopo, frater G. de Richersperge, devotas orationes cum fideli obsequio. Ludens in orbe terrarum ab aeterno aeterna Dei sapientia tunc maxime pro deliciis habet esse cum filiis hominum, quando Ecclesia, vel quaeque etiam rationalis, vel fidelis anima Verbi Dei sponsa invenitur plena deliciis, juxta illud in Canticis: Quae est ista, quae ascendit de deserto deliciis affluens, et innitens super dilectum suum? Talis nimirum, ni fallor est anima vestra lectioni sacrae intenta, et in Scripturis veritatis exquirens veritatem. Hinc est illa vestra patientia, qua sustinetis modicum quid insipientiae meae, sed et supportatis me pusillum, cum sitis vos magnus in Ecclesia et in regno princeps ac dominus principum. Supportatis tamen me, sicut dixi, eadem, quae inquiritis vos, inquirentem, et ad hoc summo studio nitentem, ut, sicut vos hortamini, idipsum dicamus et sapiamus. Quod ex parte nunc fieri gaudemus, cum vobis placet Ephesinum illud capitulum, quo prohibemur cum Nestorio dividere Christum in Dominum et servum, quasi Verbum increatum creati, et prae suis participibus uncti hominis sit Dominus, ut jam dictus Nestorius docuerat. Contra quem praedicta synodus Ephesina sic intonat: « Si quis dicit Deum aut Dominum esse Christi ex Deo Patre Verbum, et non magis eumdem confitetur simul Deum et hominem, utpote facto carne Verbo secundum Scripturas, anathema sit. » Quia ergo sapit vobis istud capitulum, sapiat necesse est, unum et indivisum esse Dominum Verbi et hominis Verbo uniti, quod totum est Christus, unus Dominus cum Patre suo ac Spiritu sancto. Licet enim de Verbo Filio dictum sit: Pluit Dominus a Domino , non tamen duo domini sunt Pater Dominus, et Filius Dominus, quomodo non duo dii Pater Deus, et Filius Deus. Nempe, ut vos intelligere innuitis, et verum est, non aliud est Deo esse Deum, et aliud esse Dominum, quando utrumque absolute dicitur in designationem divinae substantiae. Quando autem nomen Domini, quod est relativum, refertur ad servum, non possumus acquiescere, hominem assumptum, jam dominantem in regno Dei Patris, habere super se Dominum, vel ipsum dici oportere servum Domini alicujus, nunc maxime, postquam intravit in gloriam suam, in dominium suum dicente ad eum Patre: Sede a dexteris meis , quod idem est, ac si dixisset: Conregna et condominare mihi. Sequitur enim: Dominare in medio inimicorum tuorum . Proinde quod in Scripturis propheticis Christus dicitur servus, aut Pater Dominus, est, recte arbitramur, ad illud tempus referendum, quo iste homo novus, cum esset Dominus omnium, tamen sub tutoribus et actoribus erat, nihil differens a servo, usque ad praefinitum tempus a Patre . At ubi finito servitio successit regnum aeternum ab angelo matri ejus praenuntiatum, jam non dico eum servum, sed Dominum, habentem cum Patre suo indivisum dominium, licet manente in eo essentia servilis formae, quae tamen servilis obedientiae modo jugum non portat, sed in Deo et cum Deo regnans dominatur summo dominio, jam transacto illo tempore sessionis illius, in qua fatigatus ex itinere sedit super fontem, largitus aquam vivam, reprobata prius aqua non viva, quam, qui biberit, sitiet iterum. Non autem semper illic sedit, sed surrexit, ulterius non ita sessurus, quia nimis exaltatus jam non habet necesse dicere, quod dixit in illa sua fatigatione: Exsurge, inquit, et intende judicio meo, Deus meus et Dominus meus, in causam meam . Hoc ipsum pertractans Augustinus, ut commemorastis, ad idem tempus refert, quo fatigatus ex itinere invocavit Deum suum et Dominum suum tanquam creatura Creatorem, et servus dominum, cujus tunc in servitio et obedientia fatigatus erat ex itinere. Sed nunc sedens et quiescens ad dexteram Dei Patris omnipotentis in aeternum quidem recognoscet eum Deum suum, utpote factorem, a quo factus est ex semine David secundum carnem, et Patrem suum, utpote generationis suae divinae auctorem, et humanae operatorem simul et auctorem, Sed non recognoscet illum Dominum suum, quia, transacto servitio, summum cum Patre suo habet dominium indivisum in utraque natura. Quia ergo, ut dicitis, de nobis miramini, cum Deum Christi dicamus, quare Dominum Christi non recipiamus, ecce habetis causam. Quia videlicet quod factum est in ipso, semper erit factum recognoscens Deum factorem suum. Quod autem secundum formam servi observavit mandatum juxta illud: Sicut mandatum dedit mihi Pater, sic facio , jam totum est praeteritum, ex quo ipse transivit ad Patrem forma servi glorificata et clarificata ea claritate, quam expetiit ipse adhuc servus: Clarifica me, inquit, Pater, apud temetipsum claritate, quam habui, prius quam mundus esset, apud te . Quod exponente Hilario sic est intelligendum, ut id, quod de tempore erat, gloriam ejus, quae sine tempore est, claritatis acciperet, quae scilicet illa est claritas, quam Verbum prius habuit. Hac igitur claritate induta, servi essentia et forma non est ita exinanita, ut non esset, vel semetipsa fieret inferior, sed glorificata, ut se ipsa facta sit superior. Unde approbamus quod vestra prudentia sugillavit hoc in litteris nostris dictum, quod forma servi exinanita sit, non ut non sit, sed ut optime sit, videlicet non jam serviendo, sed dominando. Quia ergo vocabulum exinanitionis fecit vobis offendiculum, licet non induceret sensum pravum, cavebo tamen ulterius illud iterare, utens in hoc vestra emendatione seu correptione. Liceat autem et nobis, obsecro, quaedam modeste tangere, quae nostram humilitatem in vestris ad nos scriptis offendunt, aut sua ambiguitate dubios reddunt. Dicitis, et constanter affirmatis Deum Patrem hominis assumpti Deum et Dominum existere, et non id quidem solum de tempore dispensatoriae humilitatis, sed et hodie jam, videlicet eidem homini assumpto servitutem quamdam aeternam assignatis. Hoc igitur est, quod nostram parvitatem offendit, eo quod sicut Deum Patrem assumpti in Deum hominis Dominum esse dicendum, ex quo sedit in dextera sedis magnitudinis in excelsis, in Scripturis canonicis non invenimus, ita et servitutem jam glorificato assignari non invenimus. Nam quod in propheticis libris vel ille Dominus, vel hic servus dici invenitur, tempore dispensatoriae humilitatis assignandum ipsa verba, et verborum circumstantiae innuunt, ut est illud: Exsurge et intende judicio meo, Deus meus et Dominus meus, in causam meam , quae tempori et causae passionis congruere dubium non est. Simul quoque perpendat prudentia vestra quod, cum Dei et Domini nomen pro uno et eodem accipiendum in Deo asseratis, hominem assumptum, ni fallor, dicitis in Dominum quoque assumptum, ita ut unus cum Verbo assumente Dominus sit, apud vos, et apud omnes constare debere, maxime cum et Apostolus hoc indubitanter asserat dicens: Nobis autem unus Deus Pater, ex quo omnia, et nos ex ipso, et unus Dominus Jesus Christus, per quem omnia, et nos per ipsum . Qui cum se testetur venisse in nomine Domini, quod et pueri clamaverunt dicentes: Benedictus, qui venit in nomine Domini, pronomen possessivum neque ab ipso, neque a pueris additur, ut dicatur in nomine Domini sui venisse, sed tantum in nomine Domini. Alias dicit: Ego veni in nomine Patris mei . Et ex hoc sane intelligi potest in nomine Domini Pater figurari, qui et in lege Moysi dixit: Ecce mitto Angelum meum, qui praecedat te, et custodiat te semper , et caetera usque: Et est nomen meum in illo. Sed quia non dicit: Ego veni in nomine Domini mei, sicut dicit: Ego veni in nomine Patris mei , rectius mihi videntur sensisse, qui in nomine Domini totam Trinitatem potius, quam solam Patris personam intellexerunt. Quia sic venit ille benedictus in nomine Domini, ut ei conveniat nomen Domini aeque ut Patri et Verbo, et Spiritui sancto, cum quibus tribus assumptus in Filium benedictus ille homo unus Dominus est, ita ut sit unus illorum trium, quia homo assumptus non adauxit numerum personarum. Habet ergo nomen Domini, et est nomen Domini in illo, non ut sit Dominus vel Deus inter illos, qui nuncupative dominantur dii vel domini multi, sed omnino super illos Dominus omnipotens in summo totius Trinitatis dominio, quia homo assumptus cum Verbo, quod illum assumpsit, non duo domini sed unus est Dominus. Unde licet sit gigas geminae substantiae, tamen cavendum videtur ne Verbum Dei Deus, quod in concilio, ut vos prudenter animadvertistis, negatur Dominus Christi Jesu hominis uncti, aliquomodo asseratur esse Dominus hominis assumpti: quia nihil est aliud homo in Deum assumptus, quam homo in Deum unctus, cui assumi fuit ungi, quia non prius assumptus, et postea unctus creditur, sed ipsa ejus assumptio fuit ei regalis unctio, qua provectus est in Regem regum et in Dominum dominantium, ita ut neque in se, neque supra vel extra se habeat altiorem se dominum, qui hominem illum assumptum in gloriam reputet servum suum, cum adoretur ab omnibus Deo servientibus angelis et hominibus beatis. Absit autem a nobis aliud de vestra prudentia aestimare, quam ut assumentis et assumpti indivisum dominium asseratis, sicut Patris quoque et Unigeniti dominium et regnum indivisum est? Absit etiam hoc de vobis aestimare, ut, cum Pater et Filius et Spiritus Sanctus unus Dominus, et unum singulare trium dominium sit, extra illud singularis dominii consortium, in quod assumptus est, hominem collocetis! Non enim simul stare possunt, ut in singularis illius dominii consortium sit assumptus, et in fide nostra sit extra vel infra collocandus. Assumptionem vero hanc in singularis dominii consortium ad nostrae humilitatis formam sive naturam pertinere dubium non est. Nam Verbum ab illo singulari dominio nunquam destitit. Et haec quidem assumptio secretiori sacramento in nativitate facta est, manifestius autem in assumptione ipsius in coelum famulantibus angelis coram omni coelesti curia facta et celebrata est, quemadmodum evangelista Marcus testatur dicens: Et Dominus quidem Jesus, postquam locutus est eis, assumptus est in coelum, et sedet a dexteris Dei . Et Lucas evangelista: quia coepit, inquit, Jesus facere, et docere usque in diem, qua praecipiens apostolis per Spiritum sanctum, quos elegit, assumptus est . Et angeli aiunt: « Jesus, qui assumptus est a vobis in coelum, sic veniet, quemadmodum vidistis eum euntem in coelum. » Quia igitur in fide vestra, simul et nostra, in illud unicum et singulare dominium in nostri generis forma, quae utique in ipso forma servi dicitur, est assumptus, quomodo convenire potest, ut in eadem forma, in qua in singulare dominium est assumptus, sit in aeternum servus? Nam formam quidem servi nos in ipso in aeternum permansuram dicimus, sed per id, quod dicimus formam servi, non servilis conditionis indignitatem, sed naturae nostrae, qui conditionales servi sumus, in ipso veritatem exprimimus. Et quidem servilis conditio si in ipso aeternaliter esset, aeternam quoque fore servitutem necessarium esset. Sed absit a nobis, ut magnum illud pietatis sacramentum, quod manifestatum est in carne, justificatum est in spiritu, servilis conditionis humilitate deformemus, ita ut vel tunc, cum in carne ministravit, quemadmodum ait: Filius hominis non venit ministrari, sed ministrare , servili conditione, et non potius filiali dilectione hoc fecerit. Hoc autem et ipse confitetur dicens: Meus cibus est, ut faciam voluntatem Patris mei . Non ait: Meae servilis conditionis, sed meus, ait, cibus est, quomodo si diceret: Filialis in me dilectionis est ut faciam voluntatem Patris mei. In facili et brevi vestrae aestimo prudentiae persuasum iri, uti ne Christum, quamvis in forma servi, id est, in natura nostri generis sit, sub servili conditione, qua omnis creatura Creatori obnoxia est, vel in eo quod homo est, collocetis; nisi, quod absit! et quod ego de vestra prudentia non crediderim, etiam unici et naturalis filii nomen et dignitatem simul ab eo in eo, quod homo est, velletis abstrahere. Haec enim simul se non patiuntur, ut et naturalis atque unicus Patris in eo, quod homo est, filius sit, et in eodem conditionalis servus. Quod autem Christus etiam in eo, quod homo est, communis creaturae vocabulo non censeatur, etiam Patrum documenta nos instruunt, in quibus beatus Ambrosius praecipuus est, cujus verba sunt haec in libro primo de Trinitate: « Probemus, inquit, creaturam non esse Dei Filium. Audivimus enim in Evangelio Dominum mandasse discipulis: Praedicate Evangelium omni creaturae. Qui universam creaturam dicit, nullam excipit. Et ubi sunt, qui creaturam Christum appellant? Nam si creatura esset, sibi mandaret Evangelium praedicari, et subjectus esset vanitati: quia testante Apostolo: Omnis creatura vanitati subjecta est. Non igitur Christus creatura est, sed Creator, qui docendae creaturae discipulis mandat officium. Arii haec fuisse perfidia legitur, ut Christum creaturam confiteretur: ideo effusa sunt Arii viscera, atque crepuit medius prostratus in faciem, ea, quibus Christum negaverat, foeda ora pollutus. » Haec verba tanti Patris, quoniam auctoritate evangelica simul et ratione subnixa sunt, pro duobus nobis, vel tribus testibus esse possunt, quod Christus, homo videlicet in Deum unctus et assumptus, quamquam recte dicatur, et sit nova creatura, utpote homo secundum Deum creatus in justitia et sanctitate veritatis, tamen communis creaturae vocabulo censeri non debeat, ne videlicet ipsi Evangelium praedicandum sit, ac ne vanitati subjectus deputandus etiam in eo, quod homo est. Ista quoque in hunc sensum ratio concurrit, quod si Christus, quod utique nomen est uncti in Deum hominis, creaturae communi vocabulo censendus esset, servitus ei, quae latria dicitur, et soli Deo debetur, indebita esset. At hoc Ephesina synodus non patitur, ut homo a Verbo assumptus ab una Verbi adoratione separetur. Augustinus quoque de adoratione scabelli: « Nemo, inquit, carnem Christi manducat, nisi prius adoret. » Florus quoque in Decadis de adoratione scabelli: « Non dividitur, inquit, ab adoratione, quod conjunctum est unitate. » Et plura in hunc modum in dictis Patrum reperiuntur, quae et hominis adorationem indicant, simul etiam adoratores hujusmodi de idololatria excusent, eo quod non purus homo, sed Verbo unitus adoretur. Sunt vero nostri temporis quidam, quorum Folmarus, ille Christi et noster adversarius est unus, qui malam sibi partem delegerunt dicentes, Verbo latriam, homini vero duliam, sed majorem tamen quamdam speciem duliae deferendam. Hoc autem est, hominem illum divinitate sua nudare, et cum Pilato atque Judaeis tale quid dicere: Ecce homo! Haec enim Graeca illa nomina, latria videlicet et dulia, ut a Patribus, Graecae linguae peritis, didicimus, a se differunt, quod servitus soli Deo debita latria est, dulia vero servitus, qua sibi homines invicem deserviunt, sive pares paribus, sive minores majoribus, sive etiam majores minoribus. Hoc autem ita esse ex Graecorum probant codicibus. Nam ubi nos legimus in Epistolis Pauli: Spiritu ferventes, Domino servientes , Graeci legunt: Latreuontes. At vero ubi nos legimus: Per charitatem servite invicem, Graeci codices Duleuite habent inscriptum. Tantum quoque nominum illorum significatio inter se discreta apud illos est, et apud nos esse debet, ut nunquam latria ad aliam, praeterquam soli Deo debitam servitutem significandam adaptari debeat. Latriam quippe Deo exhibemus, non inter omnia, sed super omnia ipsum adorando, et super omnia ipsum diligendo, eique sacrificando, et thurificando, atque in ipsum credendo, quod nulli creaturae, quae non aliud quam creatura est, exhiberi debet, quia nullus quantumlibet sanctus homo vel angelus tali veneratione colendus est, ut vel sicut Deus adoretur, et ex toto corde, ac tota mente diligatur, vel ei sacrificetur, vel thurificetur, vel in eum credatur, licet ei vera dicenti sit credendum. Unde homo, qui dicit: Creditis in Deum, et in me credite, innuit se ultra omnes creaturas Deum esse colendum potius latria quam dulia: Quia dulia non ad aliam servitutem praeter eam, quam rationalis creatura sibi invicem exhibet, recte adaptatur. Unde inter peritos hujus discretionis proverbium est: Latreus est, duleus non est: Duleus est, latreus non est. In qua enim servitute quis latreus est, duleus esse non potest, et e converso, eo quod latria Creatori, dulia creaturae exhibeatur. Hoc autem dico condolens illis, qui, nescio unde inducti, homini in Deum assumpto duliam sive majorem speciem duliae, hactenus inauditam, et non latriam docent exhibendam. Magni enim sunt etiam hi scholasticis disciplinis valde exercitati, sed minoris in hominis Christi divinitatem, quam oportet, fidei. In Petri enim Longobardi glossis in Psalterium de adoratione scabelli simul et in Sententiis ejus hoc invenitur, et Augustini quidem dictis in glossis adscriptum, et quasi ipsius sit, continuatum. Sed aliter esse facile inveniunt tractatum Augustini de scabelli adoratione perquirentes. At hoc non dicimus, ut vestram in hunc sensum adduci posse timeamus prudentiam, sed quod quaedam in dictis vestris ambiguitas sit, unde hic sensus ab aliquibus concipi posset. Dicitis enim, quod laudabile est, Christum vos sub Verbo quasi Domino suo non ponere, ne Deus sub Deo, vel Domino sit, sed tamen hominem sub Deo quasi Domino suo constituitis. Servitium quoque ei aeternum, eidem Domino et Deo suo exhibendum, satis divinum describitis. Sed quia servitus apud nos Latinos, interdum verborum inopes, aequivocum est, et ad eam servitutem, quae latria est, soli Deo debitam, et ad eam, quae dulia est, qua sive conditionales, sive per charitatis debitum alterutrum servi existimus, accommodatum, eo quod non habeamus diversa nomina diversarum servitutum: haec est, Domine mi, ambiguitas illa, quae nos sive alios, vestra legentes, ambiguos reddere possunt, quamnam servitutem homini in Deum assumpto assignetis, an videlicet eam, qua et angeli, cherubin et seraphin serviunt? Hos enim et vos in exemplum illius servitutis inducitis. Quorum quidem servitium valde divinum est in aeternum laudare Deum factorem et illuminatorem suum, beatificantem et conservantem se. Sed tamen quoniam servitus illa latria est, non satis videtur homini illi convenire, qui super omnia Deus est benedictus in saecula, et cui ab omnibus nobis pariter et ab angelis latria potius est exhibenda, quam ut ipse eam Deo suo vel Domino suo tanquam creatura simplex Creatori exhibeat. Quod si dixerit quis, quod a vobis alienum arbitror, ipsum in eo, quod homo est, Deo suo debere latriam, quae sibi a nobis utpote Deo nostro juste exhibetur, valde incongruum et hoc est. Hoc enim deorum diversitatem induceret, unum cui latria solum deberetur alterum vero, qui et latriam deberet Deo superiori se, et cui latria ab omni reliqua creatura deberetur. Nam quod latriam non solum Verbo, sed et homini indivise debeamus, jam olim in concilio memorato diffinitum est. Proinde hunc sensum a vestra prudentia valde alienum aestimo, siquidem et latriam hominem Deum Patri suo debere haetenus inauditum. Si vero aliam servitutem, quae dulia dicitur, quam aequales interdum exhibeant aequalibus, homini in Deum assumpto adscribitis , vocis quidem novitas displicet, quod quaelibet ex tribus personis, quorum unum et indivisum est dominium, alteri servus sit ei, et serviat, maxime servitutis Christi dispensatoria servitute completa, ex quo dixit: Consummatum est : Sensus vero stare posset, si verbis Evangelio consonis diceretur, verbi gratia: Meus cibus est, ait ipse Filius, ut faciam voluntatem Patris mei , non ait: Ut serviam Patri meo. Item: Quae placita sunt ei, facio semper , non ait: Serviam ei semper. Quia enim Filius, qui, quod est, ex Patre est, justum quidem est, ut in omnibus et voluntatem Patris faciat, et Patri tanquam suo principio deferat. Quia vero et Filius consubstantialis est, debito servitutis non tenetur, maxime nunc sacco servitutis ejus conscisso, et laetitia jucunditatis a Patre circumdatus, ut gloria ejus eidem Patri cantet in aeternum. Quid est gloriam ejus Patri cantare, nisi tam gloriosum et inclytum habere Filium, aeternam Patris gloriam existere? Si enim gloria patris, ut ait Salomon, filius sapiens est, quanto excellentior est gloria Patris Dei habere Filium, qui ipsa Dei sapientia, et Dei virtus sit? Quod si dicitis: Quoniam et cum resurrexisset a mortuis, adhuc Patrem Deum suum appellaverit, de quo Augustinus: « Sub quo et ego homo sum, » perpendat prudentia vestra, quando hoc dixerit, adhuc videlicet ad Patrem ascensurus, quando videlicet talem se discipulis exhibuit foris, qualis apud eos erat intus. Jam enim sibi apud Patrem erat, pascha videlicet peracto, quo transierat ex hoc mundo ad Patrem, sed discipulos paulatim, et non saltu quodam subito eodem provocare habebat, videlicet sicut aquila provocans ad volandum pullos suos, et super eos volitans. Itaque non se subito ab eis abrupit, ut diceret: Ascendo ad Patrem meum, Deum vestrum Sed: Ascendo, inquit, ad Patrem meum et Patrem vestrum, Deum meum et Deum vestrum, mediatorem videlicet se exhibens, parvaque inter se et nos distinctione facta secum nos trahere gestiens, quemadmodum et ipsa ejus resurrectio non subito, sed paulatim, et per incrementa discipulis manifestata est. At nos partem eloquiorum coelestium non sic aspicere oportet, ut ea, quae alias aeque manifeste de aequalitatis ejus consessu, de claritate sibi postulata, quam habebat, antequam mundus fieret, de omni potestate sibi tradita inveniuntur dicta, negligamus. Simul ea legamus, et simul teneamus. Homo enim adhuc sub Deo genere naturae non generis conditione servili est, sed idem ipse Filius cum Patre nativitatis natura et naturae nostrae privilegio singularis celsitudinis est. Nec puto Augustinum inter hominem et Deum dividere, cum dicat ipse in libro primo de Trinitate, hominem illum sine Deo intelligi non posse, eo quod unus sit ipse homo qui et Deus, sed eum, quem nunc diximus, sensum exprimere voluisse. Simul cum animal illud quatuor facierum sit homo et vitulus sub Deo, leo et aquila cum Deo est, et ita stabit apud nos etiam nunc inconvulsus ille fidei articulus sive hoc, sive illo modo: Aequalis Patri secundum divinitatem, minor Patre secundum humanitatem, salvo utriusque naturae uno dominio, in quo nulla, ut credimus, divisio est. Veneramur sane assertiones Patrum dicentium: « Sed neque Deum aut Dominum Christi Verbum Dei Patris asserimus, ne iterum manifestius in duos dividamus unum Christum filium et Dominum. » Et post pauca: « Nullatenus, aiunt, ignoramus quod manens Deus, homo quoque factus sit, qui sub Deo juxta debitam legem naturae humanitatis existeret: Ipse vero sibi quomodo vel Deus poterit esse vel Dominus? Ergo sicut homo, quantum decenter exinanitionis mensurae congruit, sub Deo se nobiscum esse disseruit, quomodo etiam sub lege factus est, quamvis ipse promulgaverit legem, et legislator ut Deus exstiterit. » Haec Patrum dicta vos, reverendissime domine, satis caute scripto vestro inseruistis, et in his fortiter animadvertistis, quod manens Deus homo quoque factus sit, qui sub Deo existeret, et sub Deo se nobiscum esse disseruit, ubi Patrem suum dixit esse Deum suum. Vellemus autem et hoc vos attentius perpendisse, vel adhuc perpendere, quod non alio modo sub Deo juxta debitam legem naturae humanitatis exstitisse asseritur, quam eo modo, quo etiam sub lege factus est, quamvis ipse promulgaverit legem, et legislator ut Deus exstiterit, sub qua nimirum sicut homo fuit non utcunque, sed quantum decenter exinanitionis mensurae congruebat. Mensura vero illius exinanitionis terminum tunc habuit, quando assumptus homo in gloriam suam divinam intravit, in qua licet genere naturae humanae sub Deo sit, quae suae humanitatis Creatorem agnoscit, non tamen servili conditione, ut angeli et homines beati, subest illi, sed conregnat, ei condominatur ei, data sibi omni potestate in coelo et in terra. Data, inquam, sibi non in divinitate, in qua semper habuit hanc potestatem, qua Omnipotens erat cum Patre, sed in humanitatis natura, in qua claritatem factus homo accepit, quam habuit, priusquam mundus fieret apud Deum Patrem. Perpendat quoque adhuc attentius prudentia vestra, si placet, apud Nestorium Christum non fuisse nomen hominis Dei, sed nomen puri hominis, in quo Deus tanquam in templo suo habitaverit, et cujus Verbum inhabitans Dominum dixit, unde et beatam Mariam non Theotochon, sed Christotochon dici voluit; ne idem Nestorius, ut vobis visum est, Verbum Dominum Christi, id est Dei et hominis faceret. Patribus vero concilii, apud quos constabat Verbum Christum, et Christum Verbum esse, ineptum atque impium visum est, eumdem sibi servum et dominum dicere. Sicut verbi gratia ineptum esset in me rationale, quod ego sum sensibilis, quod est in me quodque , item ego sum Dominum dicere, hoc enim esset me in duos dividere, sicut ille quoque Christum in duos divisit. Sciebant vero iidem Patres, quod Christus Patrem suum etiam Deum suum dixerit, cum tamen Verbum Deus carni unitum Deus omnium et Dominator universitatis sit. Quod etiam sic dicunt. Quamvis enim Deum suum Patrem dixerit, cum sit Deus etiam ipse natura et de illius essentia, tamen nullatenus ignoramus quod manens Deus homo quoque factus sit, qui sub Deo juxta debitam legem naturae humanitatis existeret. In quibus verbis apparet eos Deum sub Deo, id est Filium in eo, quod homo est, sub Deo Patre debita naturae lege humanitatis recognoscere, non autem sentire, vel dicere quod Verbum Deus homini Deo Deus sit, cum potius ipsum sit homo, quam ut homini Deus sit. Hunc etenim sensum potius exsecrantur dicentes: « Ipse vero sibi quomodo vel Deus poterit esse vel Dominus? » At vos, Domine mi, in subsequentibus Epistolae vestrae dicitis: « Gigas ille geminae substantiae est, altitudine divinitatis tantum excedens hominem assumptum, ut Deus et Dominus ejus sit. » Quae verba, quantum ad faciem dictorum, vel sensum, qui ex eis prima facie concipitur, parum aut nihil distare videntur ab his dictis vel sensu, quem Patres exsecrantur. Quid enim aliud est altitudo divinitatis in illo gigante geminae substantiae, nisi Verbum Dei Deus homo et ipsum in homine? Dicere autem Christum in eo quod Deus Verbum est, sibi homini Dominum, perpendat prudentia vestra, an a Patribus prohibitum non sit. Enim vero nec totam Trinitatem hominis assumpti Deum vel Dominum dici debere ratio sinit. Sic enim etiam ipse sibi Deus et Dominus fieret, cum homo Verbum unus ex tribus sit. At nos hunc sensum a vestro corde credimus alienum, ac proinde, si placet discretioni vestrae oportere cautionem adhiberi, ne in dictis vestris valeat id concipi, quod, ut credimus, non sentitis. Hoc vestrae sublimitati, domine mi, fiducialius scripsi credulitatis meae simplicitatem vobis pandendo, sperans me in his una vobiscum et cum universitate Ecclesiae colligere, et vobiscum id ipsum sapere, excepto, quod servitutis nodum vel nomen nunc in Domino meo Jesu Christo non libenter admitto. Nam quod latriam ipse vel in eo, quod homo est, Patri deferat, tam longe a vestro quam a meo sensu alienum confido, eo quod ab omnium fidelium sensu debeat esse alienum. Quod si haec nostra sensa vestrae sanctitati complacent, date aliqua signa erga nos pacis et clementiae. Simul perpendat prudentia vestra, non satis esse ad conterendum caput vituli Nestorianae haereseos duas in Christo personas non dicere, cum et hoc multi alii ante ipsum et post ipsum non dicerent, tamen in hoc parvitatis illius consortes, quod hominem illum non substantive Deum, sed per inhabitationem tantum Dei Deum esse dicebant. Unde magnificentia vestra convertat gladium vestrum in locum suum, convertat ad eos, qui dicunt hominem illum non natura sed habitu Deum existere, et similiter Deum non natura sed habitu dici et esse hominem, qui dicere non dubitant nihil assumptum esse Deum; qui dicunt hominem illum non esse latria sed dulia venerandum, et eo non contineri dilectionem, quae in eum habenda est, mandato, quo praecipimur Deum toto corde, tota anima, et tota mente diligere, sed potius illo quo proximum sicut nos ipsos diligere jubemur. Parcat gladius vester civibus, et comprovincialibus, atque in adversarios convertatur. Nos enim sumus et semper esse cupimus cives atque domestici Dei simul et vestri, habentes nimirum una vobiscum grandem fiduciam in illa interpellatione Christi, quam licet vos interpretemini esse quamdam servitutem ejus, nobis magis complacet approbare ac tenere sensum beati Gregorii qui in Moralibus libro vigesimo secundo exponens illud Apostoli: Christus Jesus, qui mortuus est, imo qui et resurrexit, qui est in dextera Dei, qui etiam interpellat pro nobis, , ait: Unigenito enim Filio pro homine interpellare est apud coaeternum Patrem se ipsum hominem demonstrare: eique pro humana natura rogasse, est eamdem naturam in divinitatis suae celsitudinem suscepisse. Interpellat igitur pro nobis Dominus non voce, sed miseratione, quia quod damnari in electis noluit, suscipiendo liberavit.
|
(Cant. VIII.) (Exod. IX) (Psal. CIX) (Psal. CIX) (Galat. IV) (Psal. XXXV) (Joan. XIV) (Joan, XVII) (Psal. XXXV) (I Cor.
VIII) (II Thess. I) (Exod. XXXII) (II Thess. I) (Marc. X) (Act. I) (Matth. XX) (Joan. IV) (Rom. XII) (nam conditionalem servitutem confessus throni
Paterni simul et Filii privilegium non admittit) (Joan. XIX) (Joan. IV) (Joan. VIII) (Prov. XV) (Joan. XX.) (Rom. VIII)
|
[ ita vitiose cod.]
|
http://viaf.org/viaf/21134221
|
[] | |
Gerhohus Reicherspergensis
| 16 |
EPISTOLA XVI.
|
Responsio Eberhardi ad antecedentem epistolam.--Probat, Christum qua hominem creaturam et servum esse etiam post ascensionem in coelum.--Quae sit mensura exinanitionis in Christo, etc.
|
E. Dei gratia Babenbergensis Ecclesiae vocatus episcopus, domino G. praeposito de Richersperge, recte offerre et recte dividere. Litteras vestras nobis directas, ubi accepimus, in continenti nec perspicere, nec advertere poteramus utpote solliciti et turbati erga plurima. Postmodum autem consideratione habita cum in eis plus cavillationis, quam rationis invenerimus, et quamvis assertio veritatis inter nos et vos prioribus litteris satis declarata sit, pauca tamen superaddere curavimus propter improbitatem ad abolendum penitus, si quid adhuc nebulae superest, ipso auctore, qui de tenebris jussit splendescere lumen. De verbo quidem ad verbum respondere propter prolixitatem et superfluitatem incongruum duximus, sed ad ea tantum, quae magis animum pulsare videntur, quatenus ex quibusdam dictis alia non dicta intelligantur. Miramur, sed nec satis admirari possumus super doctrina, et responsis vestris, quod toties dicta vestra variatis, et quasi fluctuando eadem modo negatis, modo conceditis. Insuper quasi non legeritis, aut non intellexeritis litteras nostras, non respondetis ad objecta vobis, sed alia quaedam longe aliena a verbis et a sensu nostro proponitis, et impugnatis aerem quasi verberando. Et quidem modo formam servilem, modo formae servilis essentiam in Christo post resurrectionem et ascensionem remansisse dicitis, modo dicitis de Christo, quod in aeternum Patrem recognoscet Deum suum, modo id ipsum denegare videmini, ubi dicitis: « Perpendat prudentia vestra, quando hoc dixerit: Ascendo ad Patrem meum et Patrem vestrum, Deum meum et Deum vestrum: Adhuc videlicet ascensurus ad Patrem, quando talem se exhibuit discipulis foris, qualis apud eos erat intus. » Item alibi dicitis: « Enimvero nec totam trinitatem hominis assumpti Deum vel Dominum dici debere ratio sinit. » Qualiter haec scripta vestra inter se conveniant, vos videritis. Nobis videtur, quia est et non in sermone vestro est, et non solum in his, sed et in aliis quam plurimis. Propheticas scripturas et alias, quae de humanitate et humilitate Christi sunt, illi tantum tempori adaptatis, quod fuit ante resurrectionem Christi. Atqui non solum ante resurrectionem, sed et post resurrectionem hoc, quod sequitur, Christo convenire testatur Ambrosius de Trinitate, et quem pro vobis esse putatis, contra vos est ita exponens: « De ventre matris meae Deus meus es tu . » Cum dicit: « De ventre matris meae Deus meus es tu, ex illo Deum sibi esse signat, ex quo de ventre matris jactatus est. » Si ergo ex tunc semper Deus ejus est sine praescriptione temporis, debet ei semper, quod Deo suo, et quod creatura Creatori suo. Et ne hoc nomen creatura vos scandalizet in Christo, secundum quod homo est, attendite post illam auctoritatem, quam vos introducitis de Ambrosio ad probandum, quod Christus creatura dicendus non sit, attendite, inquam, quid in consequentibus dicat Ambrosius: « Imperiti, inquit, legant totum, et intelligant. » Et addit: « Discant, quemadmodum dictum sit: Dominus creavit me. Non dixit: Pater creavit me, sed Dominus creavit me. Caro Dominum agnoscit, gloria Patrem signat, creatura nostra Dominum confitetur, charitas Patrem novit. » Praecedentia vero ejusdem capituli, quibus Ambrosius probat non esse creaturam filium Dei, et Christum non vocandum esse creaturam, huic loco non sunt contraria. Ibi etenim tantum de divina natura agitur contra Arianos, asserentes Filium Dei secundum Divinitatem creaturam esse, hic vero agitur de humana. Longe quippe aliud est: Ex utero ante luciferum genui te . Et aliud: « Dominus creavit, » vel « possedit me initium viarum suarum. » Itemque: De ventre matris meae Deus meus es tu. Quarum utriusque naturae differentiam in eodem contextu sic idem exprimit Ambrosius: « Videmus magnam inter creaturam et Dominum esse distantiam: quia servitus creatura est, Dominus autem spiritus est: ubi autem spiritus Domini ibi libertas. » Huic et Augustinus concinit super: Non turbetur cor vestrum , hoc modo argumentando contra Arianos: « Si creatus est, utique et servus est, quia omne quod creatum est necesse est ut creatori deserviat. » Et ipse quidem indirecta ratiocinatione usus est ad probandum Filium Dei, secundum quod Deus est, non esse creaturam. Nos eamdem ratiocinationem directe ad propositum nostrum utentes similiter dicimus: Si Filius hominis creatus est, utique et servus est; sed creatus est, ut in Isaia legitur: Rorate, coeli, desuper, et nubes pluant justum, etc. Et post pauca: Ego Dominus creavi eum . Consequenter igitur et servus est, et necesse est ut deserviat suo modo sicut creatura Creatori suo. Haec, si placet, auctoritatis verba et rationes patienter accipite, et ab his saltem non abhorreatis, si nos et nostra despectui habetis. Haec enim vestigia humiliter sequentes de Christo dicimus ea, quae vos improbatis, scilicet quod Christus, secundum id quod Deus est, creator est, et secundum hoc, quod de muliere factus est, creatura est, et caetera evidenti rationis necessitate his cohaerentia. At ne illud forte remordeat, quod dictum est: Praedicate Evangelium omni creaturae . Et: « Vanitati creatura subjecta est, non volens, » quasi et Christo Evangelium praedicandum fuerit, et Christus vanitati subjectus sit: de priori quidem ad Gregorium sine verecundia confugimus dicentem post alia: « Omni creaturae praedicatur Evangelium, cum soli homini praedicatur, » Quod si quis acrius insistens dicat, quia Christus homo est, sibi quoque Evangelium mandasse praedicandum, viderit talem esse modum loquendi, qualis est hic: Christus pro omnibus gustavit mortem . Nunquid ergo et pro se? Absit. Quia pontifex iste non habuit necessitatem offerre prius pro sua, deinde pro populi ignorantia. Similis modus locutionis est: Deus creavit omnia , et: Coelum tegit omnia, nec tamen vel Deus se creavit, vel coelum se tegit. De reliquo, quod praemissum est: Vanitati creatura subjecta est non volens, ne forte et Christum, secundum quod creatura est, vanitati subjectum esse concedi oporteat, ita respondemus: Quia subjici vanitati illi proprie creaturae convenit, quae ingemiscit, et parturit usque adhuc, et universaliter omni quod sub sole est. Christus autem, et secundum hoc quod homo est, non sub sole est, sed super solem est, et super omnem creaturam, quamvis et ipse in sole posuit tabernaculum suum, et portaverit nobiscum pondus diei et aestus permanens ipse sol justitiae, cum sole et ante lunam in generationes generationum in gloria Patris, apud quem non est transmutatio, nec vicissitudinis obumbratio. Sed et angelici spiritus et animae justorum per gratiam Dei jam sub hac vanitate non sunt. Proinde cum dicitis: « Christus, in eo quod est homo, communis creaturae vocabulo non censetur, » volumus in Christo sane vos intelligere, ne forte sentiatis, sicut quidam haeretici corpus Christi non de nostra communi materia factum; quod absit! ut credamus de vobis. Id namque non solum Ambrosio contrarium, qui ait in praemissis, quod nostra creatura est, sed Augustino dicenti, quia « pulvis noster jam incorruptibilis factus sedet ad dexteram Patris. » Item Beda: « Ut corpus quod de communi humani generis terra nascendo susceperat, resurgendo jam super terrena omnia sublevatum coelesti virtute indueret. » Boetius quoque de natura et persona contra Nestorium et Eutychen validissime hoc ipsum impugnat, probans secundum praemissum errorem haereticorum falsas esse omnes prophetias, et irritas omnes promissiones Patribus factas, specialiter Abrahae, et semini ejus. Si vero hoc dicere intenditis, quod Gregorius ait, corpus Christi post resurrectionem ejusdem quidem esse naturae, sed alterius gloriae: sensus quidem sanus est, sed aliis verbis, quam a vobis posita sint, explanandus fuerat. In illa vero auctoritate Ambrosii, quam induxistis his verbis: « Probemus Christum creaturam non esse, » non agitur de humana natura, sed de divina contra perfidiam Arianorum, qui Filium Dei secundum Divinitatem creaturam esse asserebant. De dulia et latria satis dilatatis phylacteria, et magnificatis fimbrias dicendo: Duleus est, et latreus non est, et hujusmodi. Sed quia minus authenticum est, quod a Graecis vos accepisse dicitis, licet magna sit vestrae religionis auctoritas, eadem facilitate contemnitur quam probatur: et idcirco ea velut obelo digna silentio interim praeterimus, his contenti esse volentes quae a sanctis Patribus nobis tradita sunt. Hoc autem silere non possumus, quod viris scholasticis circa hoc versando derogatis, et subsannatis, aliter quam vestram deceat religionem et prudentiam. Imperitis enim id moris est, ut aliis derogando suam quantulam cunque aut venditent scientiam, aut tegant, seu potius detegant imperitiam. Eorum autem, quos sale hujusmodi respergitis, quidam adhuc in carne superstites, cum aetatem habeant, ipsi pro se loquantur, et loquentur, ni fallimur, quorum ignorantiae tanto facilius venia praestatur, quanto ipsi se promptiores exhibuerunt ad correctionem. Erroris etenim causa deterior fit, dum tegitur. Sed si Graecia secunda apud vos est, minus apparet, ni forsitan aut praemature de schola Graeca exieritis, aut tarde nimis accesseritis. Aut quomodo factum est, ut illud vinum bonum servaretur usque adhuc, et non primo etiam allatum sit vobis velut architriclino, ut differentiam naturae atque personae, id est oyciac , atque y πoctaceoc cognosceritis? Quod nimirum cognitu permaxime necessarium est. Sed ad hanc notitiam propriis descriptionibus, et vocabulorum subdivisionibus pervenitur, quibus magis Graeci quam Latini abundant. Hic tamen in tenebris nemo ita ambulet, ut in simplici Divinitatis essentia aliquam aestimet per hoc diversitatem, cum idem sit Deus et Deitas, sapiens et sapientia, omnipotens et omnipotentia, quia quae de rebus praedicantur, talia sunt, qualia subjecta permiserint. Et per omnia idem est Deo esse quod hoc esse, quae altioris sunt propositi. Si vero haec, quae praesentis sunt negotii, id est, naturae ac personae differentiam diligentius considerare velletis, profecto in scriptis vestris nulla erroris nebula quemlibet involveret, ubi de Christi persona agitis in duabus, et ex duabus constante naturis. Sed hoc in dictis vestris et vobis et aliis impedimento est, quod non discernitis, quid sequendum, quid dicendum vel accipiendum sit. Nam interdum cum de his agitur quae secundum unitatem personae conveniunt, naturam obtruditis, et e converso cum de naturae diversitate agitur, ad personam transilitis, et juxta hoc et nobis injuriam facitis ea nobis imponendo, quae nec dicimus, nec sentimus, ut in eo, quod de gigante geminae substantiae diximus, et de concilio Ephesino. Etenim ubi dictum est quod hominem assumptum altitudine Divinitatis tantum excedat ut Deus et Dominus ejus sit, per ejus non ad personam, sed ad naturam fit relatio: non quod extra eum sit Deus, sed ipse sibi quomodo vel Deus erit vel Dominus, secundum unitatem personae dictum est, non secundum diversitatem naturae, quae aperte ostenditur, ubi dicitur: « Qui sub Deo juxta debitam legem naturae humanitatis existeret. » Sicut et ibi praemissum est: « Manens Deus, homo quoque factus est. » Sic ergo nobiscum sub Deo, quantum ad naturae nostrae participationem. Hoc etiam: Quomodo sub lege factus est, hic potius ad Apostolum, quam ad vestram doctrinam recurrere volumus. Dicit enim: Factum est muliere, factum sub lege . Ubi profecto mensura exinanitionis exprimitur, quod et naturam nostram suscepit, et naturae miseriam, quantum ad poenam, non quantum ad culpam. Et secundum hanc miseriae nostrae susceptionem sub lege factus est ipse legislator, quando legem adimplevit, cum legi nihil deseret, voluntate tamen, non necessitate. Haec est mensura illa exinanitionis, et legalis subjectionis modus, qui decebat Filium Dei, sicut ipse ait Joanni: Sic enim decet nos adimplere omnem justitiam . Apte itaque ab eo, quod Dominus dixit: Decet, Patres concilii subdiderunt: Decenter, ita dicentes: « Quantum decenter exinanitionis mensurae congruit. » Hac diversitate naturae in unitate personae conservata secundum auctoritatem concilii homo sub Deo etiam nunc est, nec ipse tamen sibi vel Deus, vel Dominus est, sicut sentit Nestorius, tam in re errans quam in nomine, purum videlicet hominem secundum se natum de Maria virgine Christum appellans, et Jesum Christum Dominum nostrum unum Filium et Dominum, qui secundum veritatem fidei unus est personaliter, in duos divisit, Dominum videlicet et servum, quasi unus duo essent, alius Deus et alius homo, quem sequi hoc esset sacrilegii crimen incidere, quia nec Deus sine homine, nec homo sine Deo in persona Christi potest vel debet accipi, quod in quolibet homine persimile videri potest. Nullus hominum in duos potest dividi, sed ea quae sunt in homine, ex quibus constat homo, intellectu potius quam actu dividuntur, ita ut anima, dum est in corpore, corpori dominetur, nimirum rationabile, quod vos estis, sicut in litteris vestris est, Dominus non est sensibilis ejus, quod in vobis est, et quod vos estis. Verumtamen si ratio sensualitati non dominatur in vobis, videte, patremfamilias domus vestrae habeatis. Cum autem aliud ratio, et aliud sensualitas sit, unus est tamen homo, vel anima rationalis ex uno sensibilis sive sensualis ex altero. Unde quidam ait: « Animum rege, qui ni paret, imperat: hunc frenis, hunc tu compesce catenis. » Liceat et hic aurum de luto extrahere. De verbis concilii sentimus, sicut praediximus, doctoribus non praejudicantes, vestra tamen non per omnia recipientes, quae de mensura exinanitionis dicitis, ubi mensuram et modum et terminum a sanctis Patribus praescriptum, in quibusdam ibi dictis exceditis, ut in his verbis vestris apparet: « Mensura exinanitionis terminum tunc habuit, quando assumptus homo in gloriam suam divinam intravit. » Quasi tunc omnis mensura exinanitionis terminum acceperit. Quod si esset, jam Deus homo non esset. Doceat vos quae recta sunt, ea quae doctrix est omnium, sapientia. Perfectus autem Deus, perfectus homo unus est Christus salva per omnia utriusque proprietate naturae, ut non magis Nestorii quam Eutychis errorem devitemus, quorum alter, id est Nestorius, ut saepe jam dictum est, sicut duae sunt naturae in Christo, ita duas personas, Dei et hominis esse impie credidit; alter vero, id est Eutyches, sicut una est persona, ita unam naturam ex duabus confusam falso reputavit, dicens personam Christi ex duabus, non in duabus constare naturis. Sed inter haec devia medio loco est via, quae est Christus in unitate personae ex duabus et in duabus constans naturis simpliciter, incomposite et ineffabiliter. Hac itaque discretione habita inter naturam et personam nullum, adjuvante Deo, incurremus periculum in eo, qui est lapis offensionis, et petra scandali secundum doctrinam beati Augustini, sic dicentis in supradicto sermone: « Non turbetur cor vestrum. Haec est forma servi, in qua Dei Filius minor est non Patre solo, sed et Spiritu sancto: neque id tantum, sed etiam seipso. » Qua ipsa discretione duplicis in Christo naturae non pluralitatem deorum inducimus, sicut vos per colorem occupationis, quo nimium abundatis, satis inciviliter, ne dicamus hostiliter, nobis imponitis: neque sejunctim, quantum ad personam, Deum et hominem ab invicem dividimus; nec coadorandum hominem Deo tanquam diversum in persona dicimus, sicut in concilio Ephesino scimus prohibitum, quia con syllaba diversitatem subinnuit, sed coadoratur, et conglorificatur, sicut et conregnat Deo Patri in unitate personae, quae Filius est, unus et idem Dominus noster Jesus Christus indivisum et perpetuum habens dominium. Nec enim admittendum quod propter assumptam humanitatem Trinitas aucta supercreverit, ut quatrinitas fieret, dum, ut Boetius ait, homo additur supra perfectum Deum, sed unam eamdemque personam numerum Trinitatis explere pie credendum est. Dum enim hominem ineffabiliter Deus induit assumendo naturam, nec personam mutavit, nec Trinitatem adauxit. Sed neque hoc aliquando diximus, quod una persona in Trinitate duabus deserviat, sed potius totae tres personae coaeternae sibi sunt et coaequales, humana tamen natura non abolita vel pereunte, sed in ordine suae subjectionis juxta debitam legem naturae humanitatis perseverante. Atque hoc modo, sicut aequalis Patri secundum divinitatem est Filius: ita non solum fuit, sed etiam et erit semper ab incarnatione minor Patre secundum humanitatem. Qui aliter crediderit, vel docuerit, apud eum inconvulsus non constabit catholicae fidei articulus. Ne ergo dixeritis amodo, frater reverendissime, sub ambiguitate hoc vel illo modo, sed simpliciter eo modo, quo tenet catholica Ecclesia: « Aequalis Patri secundum Divinitatem, minor Patre secundum humanitatem, » ut dicit Augustinus de Trinitate libro primo, capite undecimo: « Cognita regula intelligendarum Scripturarum de Filio Dei, ut distinguamus, quid in eis sonet secundum formam Dei in qua est, et aequalis est Patri; quid secundum formam servi, quam accepit, in qua minor est Patre, non conturbabimur tanquam contrariis ac repugnantibus inter se sanctorum librorum sententiis. Nam secundum formam Dei aequalis est Patri et Filius et Spiritus sanctus, quia neuter eorum creatura est, sicut jam ostendimus: secundum formam autem servi minor est Patre, quia ipse dixit: Pater major me est. Minor est se ipso, quia se ipsum exinanivit. » Quid ultra nobis et vobis? Hanc regulam servate, et omnia salva erunt. Quod vero subinfertis: « Salvo utriusque naturae indiviso dominio, » amphibologicum est, et audientium sive legentium animos magis dubios reddit. Cum vel hoc videatur exinde posse intelligi, quod utraque natura, divina et humana, aeque digna sit, quod credere infidelitatis est. Vel quod persona Christi indivisibiliter ex duabus, et in duabus constans naturis unus sit Deus, unus sit Dominus, quod pietatis et fidei catholicae sacramentum est. Characterem ergo fidei catholicae tota devotione veneramur et amplectimur, sensum vero huic centrarium detestamur. De caetero monemus charitatem vestram, ut si nobis vel aliis parcere non vultis, saltem beato Augustino parcatis, cujus retractationibus aliam superinducitis retractationem de eo quod in persona Christi dixit: « Sub quo et ego homo sum, » quasi dicere debuerit: « Sub quo et ego homo fui. » Et cum dixit: « Cui in forma servi etiam Dominus est Pater, » quasi praesens pro praeterito posuit. Haec tantum arrogetis vobis, ut Hilarium, Ambrosium, Gregorium, Hieronymum, Bedam, et alios sanctos Patres in his quae similiter ab eis dicta sunt, uno et eodem modo corrigere debeatis, quasi amplius vobis, quam omnibus illis revelatum sit. Reverendis denique Patribus Ephesini concilii non praejudicetis, quasi noluerint, aut nescierint dicere: quandiu, pro quomodo, ubi dixerunt: Quomodo sub lege factus est, quod vel invidia esset, vel supina ignorantia. Esto, utut vobis liceat sanctorum Patrum scripta corrigere, et ambigue dicta ad sensum vestrum accommodare, quid dicetis ad haec, quae Augustinus in libro Sententiarum Prosperi dilucide scribit ita dicens: « Non mirum est dicere Apostolum etiam in futuro saeculo Patri Filium subjectum futurum, ubi ait: Tunc et ipse subjectus erit illi, qui ei subjecit omnia, quando Filio forma humana mansura est, qua semper major est Pater? » Liceat ergo nobis cum Augustino credere et confiteri, quod et ipsa Veritas per se dixit: Quia Pater major me est . Magis autem movet nos, quod Evangelii et ipsius Domini verba invertitis, quasi veritas in corde et corde locuta sit dicendo Patrem Deum suum, cum non esset Deus suus post resurrectionem secundum vos, tanquam aut humanitas in Christo abolita sit, aut in Patre potentia Divinitatis immunita. Quomodo ergo diceret Veritas: Ascendo ad Patrem meum et Patrem vestrum, Deum meum et Deum vestrum? Ad haec enim vobis objecta nobis respondendo haec verba intulistis: « Perpendat prudentia vestra, quando haec dixerit, adhuc videlicet ad Patrem ascensurus, quando videlicet talem se discipulis exhibuit foris, qualis apud eos erat intus. » Et post pauca: « Itaque non se subito ab eis abrupit, ut diceret: Ascendo ad Patrem meum, Deum vestrum, sed: Ascendo, inquit, ad Patrem meum et Patrem vestrum, Deum meum et Deum vestrum. » His dictis cum de consessu aequalitatis, et de claritate a Patre postulata, et omni potestate donata subnectitis, id probare nitimini, videtur, quod post resurrectionem et ascensionem Pater non fuerit Deus assumpti hominis, sed ante, cum ipse Christus ageret causam assumpti hominis dicens: Eloy, eloy, etc. Ad hoc primo dicimus, quod Dominus noster Jesus Christus post resurrectionem quidem finxit se longius ire, ita ut fingere pro componere accipiamus, et visus est discipulis in via effigie talem se utique exhibendo foris, qualis apud eos erat intus. Sed quod ita in re non fuerit, quemadmodum in sermone dixit: « Deum meum et Deum vestrum, » credat Judaeus Apella. Supra enim contra hoc satis dictum est. Et quidem audistis, et satis intelligere potuistis, cum Isaias legeretur: Ego Dominus creavi eum, et: de ventre matris meae Deus meus es tu , qualiter Ambrosius prosecutus sit. Audite et hoc: « Sapientia aedificavit sibi domum, etc. Et nisi puer, qui natus est nobis, a Deo creatus fuisset, nos recreati non essemus, neque renati fuissemus, nisi ipse de matre natus fuisset. Et tamen omnia per ipsum facta sunt, et sine ipso factum est nihil : quia hic est verbum caro factum. Proinde in eo, quod ultimo vel quasi penultimo loco litterarum vestrarum subjungitis, chaos magnum inter nos et vos firmatum est. Nimirum hic series verborum vestrorum est: « Enimvero nec totam Trinitatem hominis assumpti Deum vel Dominum dici debere ratio sinit, » subjuncta ratione secundum vos, quae ratio non est, videlicet hac: « Sic enim etiam ipse sibi Deus et Dominus fuerit. » Cum autem incarnationem Christi tota Trinitas operata sit, cujus opera inseparabilia sunt, patet quia tota Trinitas Deus et Dominus ejus est, quod creavit, licet a solo Verbo in ipsa creatione assumptum sit. Nec tamen ideo ipse sibi Deus vel Dominus fiet, quia in prioribus de natura assumpta agitur, hic autem de persona, quae in duas dividi non potest, ut in superioribus satis explanatum credimus. Haec diutius ventilare, hoc est palpare tenebras in meridie, et, ut vulgo dici solet, nodum in scirpo quaerere. Hic autem praemissus litterarum vestrarum finis, cui tam Veteris quam Novi Testamenti contradicit auctoritas, multum a suo discordat principio, ubi dicitis: « In aeternum recognoscet eum Deum suum. » Ut ergo finem loquendi omnes audiamus, ait Christus in Propheta: Domine Deus meus, in aeternum confitebor tibi . Quod idcirco ad memoriam revocamus, quia praetermissum est a vobis, sed quo animo ignoramus, cum illud, quod praecedit, exponeretis sic: Ut santet tibi gloria mea . Non quod homo assumptus cantaret canticum illud Deo, sed quod illa gloria hominis assumpti cantaret, hoc est: Canticum esset Deo sacco mortalitatis jam concisso juxta illud: Gloria Patris est Filius sapiens. Sed quid sequitur? Domine Deus meus, in aeternum confitebor tibi . Quod Augustinus exponit: « In aeternum laudabo te. » Hujus laudis ineffabile melos, hanc supercoelestem harmoniam, quae omnem sensum angelorum et hominum exsuperat, destruere, non est aliud quam ipsum Deum denegare, et terram coelo coaequando, omnem compagem corporis Christi destruere. Hanc beatissimam humanae naturae servitutem, quae vere libertas est Christo attribuimus nos, et non aliam, imo non nos, sed Ambrosius, Augustinus, Hieronymus, Gregorius, et caeteri sancti Patres, et tota Novi ac Veteris Testamenti auctoritas. Sicut beatus Ambrosius breviter explanat auctoritatem Prophetae introducens et exponens: « Evertisti testamentum servi tui, etc.: In quo utique servum dixit nisi in carne? » Et post pauca: « Mea ergo susceptione servus, sua Dominus potestate est. » Si ergo caro permanet, permanent et jura carnis divinae majestati debita. Ne autem ansas calumniae quaeritando habeatis in verbo, quod servitus dicitur, non est haec servitus illa, qua secundum primam vocis originem ab hostibus capti a servando servi dicti sunt, qui vel timore poenali, vel etiam ad oculum serviunt, et unde multiplices personarum et rerum servitutes exortae sunt. Sed nec illa servitus, quae passione crucis et morte consummata est, ubi pertransiens ministrabat etiam nobis, sed potius illa praeclara, et gloriosa, et nunquam finem habitura subjectio, quam et Apostolus signanter exprimit, et Augustinus eleganter exponit in libro contra Maximum, ubi dictum est: « Tunc et ipse Filius subjectus erit ei, qui illi subjecit omnia. » Nam de Spiritu sancto, qui nullam suscepit creaturam ad unitatem personae suae, quamvis se per subjectam creaturam visibiliter et ipse sive per columbae speciem, sive per linguas igneas sit demonstrare dignatus, nunquam dictus est Spiritus sanctus adorasse Patrem, nunquam minor dictus est Patre. Ad horam quippe apparuerunt illa. Christus autem, qui humanam non ad horam sumpsit effigiem, in qua hominibus appareret, ac deinde species illa praeteriret, sed unitatem personae suae manentem invisibili Dei forma accepit visibilis hominis formam, et non solum natus est in ea de. homine matre, verum etiam crevit in ea, et manducavit et bibit, et dormivit in ea, et occisus est in ea, et resurrexit in ea, et ascendit in coelum, et sedet ad dexteram Patris in ea, et ad judicandos vivos et mortuos venturus est in ea, et in regno suo ei, qui illi subjecit omnia, erit subjectus in ea. Cui subjectioni clarificatio ejusdem naturae non praejudicat sic actu completa suo tempore, sicut ab aeterno fuit in praedestinatione. Unde inter alia plurima de clarificatione dicta sic ait beatus Augustinus super Joannem: « Quidam putaverunt sic intelligendum, tanquam natura humana, quae suscepta est a Verbo, converteretur in Verbum et homo mutaretur in Deum: imo si diligentius, quod opinati sunt, cogitemus, homo periret in Deo. Non enim quisquam existimatione hominis, vel duplicari Dei verbum dictus est vel augeri, ut aut duo sint, quod unum fuit, aut amplius sit, quod minus fuit. » Ubi tanta est auctoritatis evidentia, quare appenditis argentum vestrum non in panibus, et laborem vestrum non in saturitate? In fine litterarum vestrarum ad principium quaestionis recurritis dicendo, tam a nostro, quam a vestro, et omnium fidelium sensu alienum, quod assumptus homo latriam Deo exhibeat, ut admiratione nominis, hoc loco inusitati, horrore quodam veluti larva parvulos sensu peterreatis, et errare faciatis eos in invio, et non in via, et tam certas, et tam evidentes, ut praemissae sunt, non sequantur auctoritates. Scimus quod flexo poplite Christus non adorat Deum, neque dicitur ei: Veni, et veni: neque ut servo. Fac hoc, et facit . Verumtamen secundum quid, hoc est, quae sunt Dei, redde Deo. Quia sicut ait beatus Augustinus in libro de Trinitate: « Sicut Pater ad Filium dicitur relative, ita et Dominus ad servientem creaturam. » Illud divini mysterii secretum humani eloquii excedit facultatem. Verius enim cogitatur quam dicitur, et verius est quam cogitatur. Nunc clamamus ad Dominum: Abba Pater . Ibi linguae cessabunt, et tamen omnis lingua confitebitur, quia Dominus Jesus Christus in gloria est Dei Patris. Instantis est temporis ad cultum Dei ab hominum reverentia distinguendus uti hac vocabulorum differentia dulia et latria. Sed ibi non solum in capite nostro, quod est Christus, verum etiam in membris ejus longe aliter se res habet, et habitura est. Haec pie considerantes viri doctissimi et egregii aliorum doctores ad inquisitionem veritatis, quoad licet, pertingere cupientes, aliquando secundum opinionem diversorum, aliquando secundum veritatis et auctoritatis assertionem locuti sunt, et ad doctrinam aliorum scriptis suis indiderunt. Equidem magister Petrus, quem vos de sensu vestro judicatis, qui hoc, quod breviter in psalmis attingit de adoratione scabelli, ubi duliae et latriae facit mentionem, plenius in sententiis suis exsequitur, ubi primitus quaestionem proponendo, et de ea disputando, utrum eadem sit adoratio humanitati, ei Deitati exhibenda, praemittit quorumdam opinionem, quod caro et anima Christi non latria, sed quadam superiori specie duliae sit veneranda. Qua sententia non approbata aliorum supponit sententiam de una adoratione hominis et Dei, et eam Joannis Damasceni, et beati Augustini auctoritatibus corroborat. Quas etiam supponere curavimus. Nec prolixum videri debet, quod tam necessarium est, ne in scriptis tanti doctoris ex verbis vestris potius, quam ex suis cuiquam scandalum generetur, cum dicta ejus et aliorum aut non intelligitis, aut molesta interpretatione depravatis inter personam et naturam nullam servando differentiam. Joannes Damascenus: « Duae sunt, inquit, naturae Christi, ratione et modo differentes, unitae vero secundum hypostasin. Unus igitur Christus est, Deus perfectus et homo perfectus, quem adoramus cum Patre et Spiritu una adoratione cum incontaminata carne ejus, non inadorabilem carnem dicentes. Adoratur enim in una Verbi hypostasi, quae hypostasis generata est, non creaturae venerationem praebentes. Non enim ut nudam carnem adoramus, sed ut unitam Deitati ad unam hypostasin Dei Verbi duabus reductis naturis. Timeo carbonem tangere propter ligno copulatum ignem. Adoro Christi Dei mei simul utraque propter carni unitam Deitatem. Non enim quartam appono personam in Trinitate, sed unam personam confiteor Verbi et carnis ejus. » Item Augustinus: « Dicunt haeretici, Filium non natura esse Deum, sed creatum. Quibus respondendum est: quia si Filius non est Deus natura, sed creatura, nec colendus est omnino nec ut Deus adorandus, dicente Apostolo: Coluerunt et servierunt creaturae potius quam Creatori. Sed illi ad hoc replicabunt, et dicent: Quid est, quod carnem ejus, quam creaturam esse non negas, simul cum divinitate adoras, et ei non minus quam Divinitati deservis? Ego Dominicam carnem, imo perfectam in Christo humanitatem ideo adoro, quia a Divinitate suscepta et Deitati unita est, non ut alium, sed unum eumdemque Deum et hominem Filium Dei esse confitear. Denique si hominem seperaveris a Deo, illi nunquam credo nec servio, velut si quis purpuram vel diadema regale jacens inveniat, nunquid ea conabitur adorare? Cum vero ea rex fuerit indutus, periculum mortis incurret, si ea cum rege quis adorare contempserit. Ita etiam in Christo Domino humanitatem non solam, vel nudam, sed Divinitati unitam, scilicet unum Filium, Deum verum, et hominem verum si quis adorare contempserit, aeternaliter morietur. » Idem super psalmum nonagesimum octavum, ubi dicitur: Adorate scabellum pedum ejus, quoniam sanctum est: Sciendum quia in Christo terra est, id est caro, quae sine impietate adoratur. Suscepit enim terram de terra, quia caro de terra est, et de carne Mariae carnem accepit. Haec sine impietate a Verbo Dei assumpta adoratur a nobis, quia nemo carnem ejus manducat, nisi prius adoret. Sed qui adorat, non terram intuetur, sed illum potius, cujus scabellum est, propter quem adorat. » Cum ergo ex praemissis luce clarius constet, quid vel Christus, secundum quod homo est, Deo debeat, vel quid nos ipsi Deo et homini debeamus, vanum est de nomine hoc loco, ut jam dictum est, inusitato quaerere, vel contendere, utrum latria sit, vel latria non sit illa praenotata hominis assumpti subjectio, et debita illa reverentia, qua Deum tanquam creatorem et glorificatorem suum recognoscit et diligit, et sine intermissione interpellat pro nobis. Quod totum diffinire vel comprehendere, sicuti est, super hominem est. Ex parte enim cognoscimus, et ex parte prophetamus . Nam et Paulus audivit arcana verba, quae non licet homini loqui. Quae omnia ad plenum nosse vita aeterna est, in qua cognoscimus sicut et cogniti sumus. Aut quomodo ineffabile illud et inaestimabile secretum in Filio Dei secundum divinam et humanam naturam penetrare possemus, quod omnem sensum et angelorum et hominum exsuperat, cum nec illud explicare, valeamus, quod nunc sumus servi Filii Dei, et quod adhuc per gratiam exspectamus, quod oculus non vidit, nec auris audivit, nec in cor hominis ascendit, quae praeparavit Deus diligentibus se? Si quid ergo residuum fuerit igni comburere, nolumus ultra vobiscum rixari de Christo, quia nec otii nostri est nec ordinis vel officii, praesertim cum ipse dicat in Jeremia: Vae, mater mea! quare me genuisti virum rixae, virum discordiae in universa terra? Quod Vae super eos erit, qui passim de Christo disputantes legem nascendi, moriendi, resurgendi statuunt Christo pro sensu et arbitrio suo potius quam secundum regulas fidei. Persuasum itaque nobis est, et animo decretum de talibus ultra vobis nec scribere, nec a vobis scripta recipere, ne forte de perspicuis quasi de dubiis quaestionantes, omnibus, qui sanae mentis sunt, insani videamur juxta illud Marciani imperatoris a papa Leone confirmatum. « Extremae dementiae est in medio et perspicuo die commentitium lumen inquirere. Quisquis enim praeter veritatem repertam aliquid ulterius discutit, mendacium quaerit. » Ex concilio Ephesino: « Cavemus de Christo dicere: Propter assumentem veneror assumptum, et propter invisibilem adoro visibilem. Horrendum super hoc etiam illud dicere: Is, qui susceptus est, cum eo, qui suscepit, connuncupatur Deus. Qui enim hoc dicit, dividit in duos Christos eum qui unus est, hominem seorsum in parte, et Deum similiter in parte constituens. Evidenter enim denegat unitatem, secundum quam non alter cum altero coadoratur, aut connuncupatur Deus, sed unus intelligitur Christus Jesus Filius Dei unigenitus una servitute cum propria carne venerandus. » Ex eodem concilo capitulum octavum: « Si quis audeat dicere assumptum hominem coadorandum Dei Verbo, et conglorificandum, et connuncupandum Deum tanquam alterum cum altero , ac non potius supplicatione veneratur Emmanuel, unamque ei glorificationem dependit, juxta quod Verbum caro factum est, anathema sit. » Cautus lector intelligat haec dicta esse contra haereticos, unum Christum in duas personas dividentes.
|
(Psal. XXI) (Psal. CXIX) (I Joan. XIV) (Isa. XLV.) (ibid) (Marc. XVI) (Hebr. II) (Ephes. III) (Gal. IV) (Matth. III) (Joan. XIV) (Ibid., XX.) (Isa. XLIX) (Joan. I) (Isa. XII) (Psal. XXIX) (Isai. XII) (ubi enim spiritus Domini, ibi libertas) (Matth. VIII) (Rom. VIII) (I Cor. II) (Ephes. II.) (Jerem.
XV.) (nam consyllaba semper adjecta hoc cogit
intelligi)
|
[ οὐσίας] [ ὑποστάσεως] [ut]
|
http://viaf.org/viaf/21134221
|
[] | |
Gerhohus Reicherspergensis
| 17 |
EPISTOLA XVII.
|
Gerhohi ad Alexandrum III pap. epistola.--Nuncupat ei Expositionem suam psalmi CXXXI, denuntiat Petrum Lombardum, et reformationem Ecclesiae commendat.
|
Suscipe, alme Pater Alexander papa, munusculum de manu mea, qui Dei gratia dicor praepositus coenobii Reicherspergensis. Munusculum, inquam, non aurum vel argentum, quia talia mihi non abundant, sed expositiunculam super decimum tertium Canticum graduum, cujus tibi opto sensum convenire, ubi dicitur: Inimicos ejus induam confusione, super ipsum autem efflorebit sanctificatio mea . Nonne inimici tui sunt, qui confabulationibus pessimis alios corrumpunt, maxime ii qui docent contra fidem Petri apostoli confitentis Christum Filium Dei vivi, cum de illo sentirent homines aliter aliis dicentibus eum Eliam, aliis Jeremiam, aut unum ex prophetis, quorum nullus erat vel Deus Altissimus, vel Altissimi Filius unicus, ut homo hic prae suis participibus unctus, qui est Christus Filius Dei vivi, ac proinde credendus et confitendus est verus Deus, ita ut et homo Deus, et Deus homo vere nominetur in significatione illius personae, quae Deus est et homo. Ad haec et contra hoc inimici tandem confundendi solent objicere ac dicere alicui dicenti hominem illum Deum subjecta vel supposita, inquiunt, persona verum dicis, supposita natura mentiris. Dumque inquiruntur, quam rem personam nominent? ad Verbi assumentis se significationem astringunt, ut hominem assumptum a Divinitatis, in qua natus est, naturali forma et gloria simul et personae significatione penitus excludant. Item qui dicunt hominem illum Deum, vel e converso, tropo inquiunt, accidentalitatis verum loquuntur. Dumque tropum accidentiae quid nominent inquiruntur, tropum accidentiae se aiunt dicere solere, ubi praedicatum non redditur causae, ut si dicat quis coloratus intelligunt At nos homine illo in Deum assumpto et nato in locutione supposito credimus eum simpliciter proprie ac vere Deum praedicandum ac pronuntiandum esse, sicut evangelistae, apostoli simul et prophetae docuerunt, nullaque figura ad exponendum, quae plana sunt, opus esse, quemadmodum aiunt tropo comitantiae, tropo accidentiae, vel ratione consortii. Quantum enim in assertione fidei nostrae tropis addideris, tantum simplicitati ac veritati propriae locutionis detraxeris. Item alius nominatus Magister in Sententiis suis ait: « Christum, in quantum homo est, sicut nos diligere debemus, ejusdemque secundum hominem dilectio illo continetur mandato, quo proximum diligere jubemur sicut nosmetipsos, quem etiam secundum hominem magis quam nos, sed non quantum Deum diligere debemus, quia in quantum est homo, minor est Deo. » Item idem in glossis Psalterii in hunc versum: Exaltate Dominum Deum nostrum, et adorate scabellum pedum ejus, quoniam sanctum est , ait inter caetera: Videndum est, quid nos jubeat adorare, cum dicit: Adorate scabellum pedum ejus. Terram scabellum pedum ejus esse dicit alibi Scriptura his verbis: Coelum mihi sedes est, terra autem scabellum pedum meorum. Ergo terram jubet nos adorare, quia est scabellum pedum ejus? Sed alibi dicit Scriptura: Dominum Deum tuum adorabis, et illi soli servies. Sed sciendum est, quia in Christo terra est, id est caro, quae sine impietate adoratur. Suscepit enim de terra terram, quia caro de terra est, et de carne Mariae carnem accepit. Haec sine impietate a Verbo Dei assumpta adoratur a nobis, quia nemo ejus carnem spiritaliter manducat, nisi prius adoret. Et haec, quae de verbis Augustini sumpta, catholice dicta sunt, quibus jam dictus Magister dicta sua subjecit adorationis modum determinans: « Non dico, inquit, illa adoratione carnem Christi adorandam, quae latria est, quae soli Creatori debetur, sed illa, quae in dulia dignior est. Dulia enim adoratio est, quae etiam creaturae exhibetur, quae duas species habet, unam, quae indifferenter omnibus, alteram, quae soli humanitati Christi exhibetur. » Haec Petrus in glossis Psalterii simul et in Sententiis suis dicere ausus est. Sed et alii licentia disputandi de Christo adeo abusi sunt, ut dicere non dubitaverint in hac locutione: homo est Deus, nullam rem dici Deum, sed aliquid Deo unitum. Item: Christus est Deus. et: Ego principium, pro parte totius vera est, Item: « Christum, cum sit nomen personae compositae tertiam in Trinitate personam non esse, eo quod nihil nisi simplex in Trinitate sit. Item alii nomen tantum Verbi assumentis Christum dicunt per hominem quasi per instrumentum fuisse locutum. Haec autem omnia et multa in hunc modum in eorum notulis vel opusculis invenimus. Et non quidem jam sufficit eis in scholis discolis inter disputandum, vel sententias proferendo talia dicere, quin etiam in conventibus ecclesiasticis, in multitudine cleri coram episcopis talia clamitantur impune, Christum videlicet in eo, quod homo est, Dei Patris Filium non esse aliter quam unum ex nobis, ac proinde nunc quoque glorificatum in gloria non aequali gloriae paternae, sed in quadam inferiori et minori esse. Et quamvis quidem omnes homines et angelos in gloria supergressus etiam in eorum fide sit, Patri tamen nec in sapientia, nec in scientia, nec in potentia, nec in ullo bono aequalis sit, aut aequari unquam possit. Insuper vero et anathema ab uno talia dicentium nimis superbe ac festine prolatum est. Et audita quidem sunt haec in facie conventus ecclesiastici, praesente archiepiscopo Salzburgensi, aliisque tribus episcopis, et a nemine contradictum est praeter a duobus fratribus meis uterinis, quorum unus est magister Rudigerus, pridem Augustanae Ecclesiae, nunc vero Niwenburgensis coenobii decanus, alter vero frater Aaron, tunc decanus in coenobio mihi commisso. Qui audientes natalibus Christi et gloriae detrahi, nimis indoluerunt, et prout tempus dictavit, contradixerunt, etiam Patrum testimonia secum et pro se, imo cum Christo et pro Christo facientia in medium proferentes. Audita sunt autem et haec in facie illius conventus, itemque a nemine contradictum. Insuper vero et adjunctum est in hac de fidei controversia non scholasticorum, seu scholarium, de scholis discolis venientium, recipiendas determinationes contra orthodoxos. Patres, inter quos non adversa, sed interdum diversa, sentientes maxime de fide catholica, si quid natum fuerit, quaestionis, referendum ad successores Petri principis apostolorum, pro cujus fide, ne deficeret, Christus orans obtinuit, eumque ad fratres suos confortandos ita confortavit in fide, ut portae inferi non praevaleant adversus eam. Unde super ipsum et super successores ejus efflorebit sanctificatio Domini, qua sanctificatus non dubitatur, qui legitimus ejus successor legitime agnoscitur subordinatus; quod de te, Alexander papa, credunt fideles, hunc de tuo apostolatu sperantes fructum, ut arca sanctificationis Dei, videlicet sancta Ecclesia, surgente in te Domino, per te introducatur in requiem suam, cooperante nimirum concordia inter sacerdotium et regnum, quod speramus in proximo futurum, si fuerit illud concilium, quod ex ore imperatoris audivimus in Longobardia celebrandum, si tamen a te, Alexander papa, tuisque fidelibus ad id colligendum fuerit consensus adhibitus. Tunc, si Deo placuerit, imperiali majestate ad concordiam bonam inclinata, videbimus arcam sanctificationis Dei per te quasi per legitimum sacerdotem justum in requiem suam introduci ludente ac subsiliente domino imperatore quasi altero David coram arca Domini, quam, sicut ab eo intellexi, optat introduci cum gaudio, et totius regni tripudio in requiem suam, liberatam videlicet ab allophylis et eductam de templo Dagon, reprobatis nimirum ipsius Dagon et Mammon sacerdotibus, prout in figura contigit, quando illos et eorum principes Deus percussit in posteriora opprobrium sempiternum dando illis, et arcam suam committendo sacerdotibus Levitici generis. Quod ita fieri orat spiritus gemitibus inenarrabilibus, quoties canitur in Ecclesia: Surge, Domine, in requiem tuam, tu et arca sanctificationis tuae. Sacerdotes tui induant justitiam et sancti tui exsultent . Magna utique tunc erit exsultatio sanctis cernentibus talia, qui etiam prius, quam fiant, ea futura credentes et spe gaudentes exsultant in cubilibus suis, exsultant in rege suo, sicut ego pusillus aliquando exsultavi pro modulo meo in rege meo Christo, qui per antistites apostolicae sedis me non semel confortans laetificavit, sicut agnosci potest ex litteris ab illa sede ad me et pro me directis, quibus confortabar in certamine pro lege Dei mei certans. Qualiter autem certanti mihi astitit beatae memoriae papa Eugenius, in ejus epistola videri potest, cujus textus ita se habet: Eugenius episcopus, servus servorum Dei, dilecto filio G. Richerspergensi praeposito, salutem et apostolicam benedictionem. Scripta dilectionis tuae benigne recepimus, et fervorem tuae religionis ex eorum inspectione manifeste cognovimus. Concaluit enim cor tuum intra te, et in meditatione tua exardescit ignis. Ignitum quoque eloquium tuum vehementer. Super his itaque, quod contra pessimas novitates, commotiones quoque, quae contra Ecclesiam Dei et personas ecclesiasticas oriuntur, te zelo charitatis exardescere cognoscimus, paterno affectu gaudemus, et devotionem tuam in Domino collaudamus. Verum quoniam bonum est incipere, sed multo melius consummare, dilectionem tuam in Domino commonemus, ut in bono proposito firmiter perseveres, quia nos personam tuam tanquam litteratum, et religiosum virum paterna charitate diligimus, et in quibus secundum Deum possumus, honorare et manutenere volumus. Data Sutrii decimo septimo Kalendas Julii. Ante hunc Romani pontifices Honorius, Innocentius, Coelestinus, Lucius etiam ipsi mihi viriliter astiterunt, et in hujus rei testimonium scripta ipsorum penes me sunt. Sed post obitum felicis Eugenii non est inventus similis illi, sic mihi assistens ut ille. Nam et conjugium quoddam post votum vidualis continentiae contractum, quod ad meam relationem ipse cassaverat, post ipsum Anastasius papa firmavit, per quod mihi multas contrarietates excitavit. Cui tu eo tempore cancellarius adfuisti, nec per omnia, ut audivi, poteras eum temperare in suis motibus, licet fueris ei baculus invalidae senectutis in multis illi opportunus utpote homo mansuetus et bene oculatus, ac proinde mansueto David consimilis. Unde inter caetera mei laboris opuscula elegi tuae mansuetudini offerre canticum istud, in quo tibi aliquoties innovetur mentio David, et omnis mansuetudinis ejus. Incipit expositio cantici: Memento. Domine, David, et caetera usque in finem psalmi. His de psalmi expositione dictis ad te, Alexander papa, conversus ea fiducia tibi loquor, qua te confido ideo prae multis consortibus tuis unctum, quia dilexeris justitiam, et oderis iniquitatem, prius etiam quam sic unctus fueris. Quanto magis ergo nunc oleo laetitiae perunctus diligere debes justitiam, et odisse iniquitatem? Habeas igitur odio hanc iniquitatem, quod arca sanctificationis Dei non habet requiem nunc in suo tabernaculo, ubi eidem praesident sacerdotes et ministri tales, quales erant filii Heli sacerdotis, qui, ut refert Scriptura, dormiendo cum mulieribus excubantibus ad ostium tabernaculi, et per fascinulam tridentem raptando carnes crudas, ad se non pertinentes, adeo facti sunt infames, ut propter eos detraherent homines Dei sacrificio. Quos, quia pater ipsorum non digne corripuit, iniquitas domus ejus neque victimis, neque muneribus expiari potuit, sed ira Dei super eam sic excanduit, ut repelleret tabernaculum Silo, tabernaculum suum, ubi habitavit in hominibus. Et tradidit in captivitatem virtutem eorum, et pulchritudinem eorum in manus inimici. Accessit quoque ad inflammationem irae Dei, quod arcam sanctam, quae debebat intra sanctuarium Dei custodita servari, exportaverunt in castra, ubi erat pugna inordinata utpote sine duce ac principe legitimo, qualis fuerat Josue, qui ordinate pugnavit orante pro ipso in monte sancto Moyse, juncto sibi Aaron et Hur. Sed pugna filiorum Heli nimis fuerat inordinata, et eis male cessit, licet arcam Dei, cui non bene ministraverant, apportari fecerint. Non audeo ad plenum litteris exprimere, quanta illius exordinationis hoc tempore, imo hac tempestate inveniatur similitudo, ita ut arca Dei non habeat requiem nunc in illo suo excellentissimo tabernaculo, dico autem in Ecclesia Romana, cui quasi alter Aaron praefuerat Petrus apostolus in se, ac suis diu successoribus, quorum vel sanguine purpurata, vel confessoribus illustrata est Romana Ecclesia. Sed postquam ab eorum doctrinis et exemplis deviatum est in tantum, ut Romanis pontificibus contra cives Romanos et alios hostes bella inordinata moventibus arca Dei non potuerit habere quietem in urbe Roma, de ipsius inquietudine universa turbata est Ecclesia. Cum essem Viterbii apud sanctae recordationis papam Eugenium, et ille familiari alloquio mihi retulisset de sua vexatione, in qua Tiburtinis contra cives Romanos favens multas pecunias expenderat, et tandem satis miseram pacis compositionem fecisset, ego respondi. Licet sit misera pretio multo coempta pax ista, melior tamen est quam pugna vestra, quia, cum Romanus pontifex praeparat se ad bellum per milites conductos agendum, videor mihi videri Petrum evaginantem gladium ferreum. Sed cum ei sic pugnanti vel pugnaturo non bene cedit, videor mihi audire Christum. . . . . . . . . et Petro dicentem: Mitte gladium tuum in vaginam . His a me dictis, et ab illo sancto pontifice benigne acceptis, non sensi eum ulterius evaginasse gladium ferreum, sed gladium spiritus, quem recte movendo sancto Samueli fuit assimilatus, non parcendo Agapitis ac caeteris Amalecitis hostibus Israel, quorum nonnullos apud eum captos velut in frusta concidit. Novit hoc tota Germania, in qua duos magnos archiepiscopos humiliavit, Moguntinum videlicet et Coloniensem pecunia eorum spreta et reprobata; ideo in diebus ejus requies data fuit Ecclesiae Romanae, sed non adeo plena et perfecta, ut ad eam perficiendam Samuelis zelo non indigeat sancta Ecclesia, in qua abundantibus scandalis adhuc homines detrahunt sacrificio Dei. Quaero igitur salva gratia tua, quoniam in spiritu et virtute Samuelis aliquis creditur contra mala imminentia suscitandus, an tu sis ille, an alius exspectandus? Cujus rei veritas licet in posterum ex fructibus secuturis ad plenum cognoscendum sit, at nunc per flores, qui fructus parturiunt, ex parte cognoscitur, si a te, cum sis dignitate inter mortales altissimus, non despicitur admonitio a me pusillo ad te directa, non ausu temeritatis, quod absit, sed ausu illius charitatis quae, cum non gaudeat super iniquitate, congaudet autem veritati, suasit me parvulum ad te magnum aliquid scribere pro veritate contra iniquitatem. Auxit quoque fiduciam meam, quod tu me ac fratres meos uterinos praeveniens in benedictionibus dulcedinis, litteris tuis ad nos directis mandasti nobis salutem et apostolicam benedictionem, promittens etiam tui apostolatus gratiam sic mihi exhibendam, sicut ab antecessoribus tuis in gratia fui habitus, prout norunt domini cardinales nonnulli, quibus notus fui. Quod autem nunc pro veritate contra iniquitatem scribens elegi Samuelis exemplum suggerendum tibi, hac de causa scias factum, quia tibi opto in fine apostolatus tui, cum de hac vita eris egressurus in requiem Domini, ubi est arca sanctificationis, videlicet quem Pater sanctificavit et misit in mundum, sic posse gloriari in Domino in veritate, sicut ille gloriatus est in Domino coram filiis Israel dicens: « Ecce praesto sum, loquimini de me coram Domino et Christo ejus, utrum bovem cujusquam tulerim, aut asinum; si quempiam calumniatus sum, si oppressi aliquem si de manu cujusquam munus accepi, et contemnam illud hodie, restituamque vobis. Et dixerunt: Non es calumniatus nos, neque oppressisti, neque tulisti de manu alicujus quidpiam. » Sic te posse gloriari, Alexander papa in Domino, hoc est, in veritate circa finem tui papatus, ille tibi concedat, qui potens est omnia facere, super quam petimus, aut intelligimus, cui honor et gloria nunc et in aeterna saecula. Amen.
|
(Psal. CXXXI) (Psal. XCVIII) (duo
enim erant soli haec dicentes, et aliter sentientes) (Psal. CXXXI) (Joan. XVIII)
|
http://viaf.org/viaf/21134221
|
[] | ||
Gerhohus Reicherspergensis
| 18 |
EPISTOLA XVIII.
|
Idem ad Henricum. S. R. E. cardinalem, cui expositionem psalmi LXIV misisse se scribit.--Cur in Franciam proficisci non potuerit. De adversariorum suorum multitudine ac insidiis, etc.
|
Domino H. venerabili, sanctae Romanae Ecclesiae cardinali presbytero, ad titulum Sanctorum Nerei et Achillei, frater G. de Richersperg devotas orationes cum fideli obsequio. Memor esto verbi tui servo tuo, in quo mihi spem dedisti. Nam cum fuisses Augustae in domo fratris mei R. una cum domino Jacintho cardinali diacono, tu mihi promisisti, sicut meminisse potes dominum R. tunc cancellarium, nunc favente Dei clementia in apostolatus apice sublimatum, sic te ad mei notitiam et gratiam praeparare, ut ejusdem pietatis oculo me respiceret, qua me respexerunt sui antecessores, quibus hortantibus et confortantibus nonnulla opuscula dictavi, per quae non solum Christi gloria magnificaretur magnificante anima mea Dominum, et exsultante spiritu meo in Deo salutari meo, sed etiam illius ignominia detegeretur, qui sub velamine pietatis jam mysterium operatur iniquitatis. Feci hoc, prout juvante Deo potui in tractatu sexagesimi quarti psalmi, quem propria manu beatae memoriae papae Eugenio porrexi, quemque tibi Augustae item dedi. Feci etiam hoc in opusculo De laude fidei, quod exhortatione tua coeptum et perfectum Domino Jacintho cardinali, cum esset in curia Domini papae Anagniae, ita fuit a nuntio, qui te illic non invenit commissum, ut tibi hoc daret quasi fructum petitionis tuae, qua diligenter expetens a me, ut tibi exponerem illud Salomonis: Mulierem fortem quis inveniet? Si ergo hoc ab illo accepisti, bene; sin autem, vel ab ipso hoc require, vel a me illius rescriptum exige per litteras, quas committere poteris praesenti nuntio. Nec mireris quod meam personam, senio debilitatam, non praesentavi domino papae aut curiae, quia de regno Teutonico in regnum Franciae, etiam si possem venire, tutum non est mihi multis me observantibus et captantibus aliquid unde mihi turbent gratiam, et excitent offensam principis, cujus ira mihi est cavenda, in quantum fieri salva Dei gratia potest. Nuper enim contra me irritatus per mendacia quorumdam, vix placatus fuit mihi, excusante me apud ipsum domino Frisingense ac suo clero, simulque aliis principibus, quod non essem, ut ei fuit relatum, gloriae imperiali adversarius, pariterque, ut inimici disseminaverant, gloriae Christi contrarius. Mihi enim quasi alteri Naboth falso impingebatur blasphemia in Deum et regem, ac proinde illius exemplo judicabar lapidandus a capellanis imperialibus, rei veritatem ignorantibus. At ubi praedictus episcopus cum aliis, veritatem scientibus, me sufficienter excusavit, gratia Dei favente ipse Augustus adeo mihi fuit placatus, ut multa mecum privato colloquio tractaret, quae, si auderem scripto committere, magna ex parte, ut credo, vobis placerent. Audietis tamen aliquando, si Deo disponente continget me ore ad os loqui vobis in illo celebri conventu, quem futurum speramus, prout a legatis Domini papae, videlicet Papiense, ac Trecense venerabilibus episcopis, ut credo, jam audistis. Nolo autem vos ignorare, vos dico, scilicet dominum papam et dominum Jacinthum ac te, aliosque mihi clementes dominos cardinales, quod multum sunt multiplicati qui tribulant me, multique insurgunt adversum me dicentes animae meae: Non est salus ipsi in Deo ejus . Neque vero nova mihi est haec adversitas, quoniam plus quam triginta jam annis pugnando bestias ipsas habui et sustinui adversantes, meque si fieri potuisset, in errorem inducere cupientes, ut dicerem malum bonum, et bonum malum, lucem tenebras, et tenebras lucem, dulce amarum, et amarum dulce in scriptis meis approbando, quod ipsi, et idem improbando, quod ipsi valenter, ut gloriantur, litterati. At ego, cum fuissem primo scholasticis exercitationibus utcunque imbutus, postquam transivi ad ecclesiasticae religionis exercitia, multas magistrorum sententias quasi aquas turbidas fastidivi, et ad aquas Siloe, quae fluunt cum silentio, me favente gratia Dei contuli, quibus prout mihi donatum fuit, etiam aliis per scripta mea propinatis quasi ad aquas contradictionis multos contradictores habui, a quibus per successores Petri liberatus et defensus habui materiam et causam frequenter canendi canticum graduum, quod sic se habet: Nisi quia Dominus erat in nobis, dicat nunc Israel , et caetera usque: Benedictus Dominus, qui non dedit nos in captionem dentibus eorum. Laqueus contritus est, et nos liberati sumus . Perveni autem canendo et exponendo, atque utinam et ascendendo ad illum gradum, in quo canitur: Memento, Domine David, et omnis mansuetudinis ejus . Cujus nimirum cantici expositionem dulcis famae Alexandro papae, te mediante, suggero legendam, quia poterit innotescere illi per eam, quae sentio de statu Ecclesiae ad meliora instaurando, de incarnationis Dominicae sacramento, de homine in Deum assumpto et nato, atque divinae virtutis gloria et honore coronato, in quibus duobus maxime contradictores habeo asserentibus aliquibus hominem Deo unitum non esse Dei unicum Filium, neque ipsum in gloria Dei Patris ita esse honorandum, ut adoretur adoratione quae latria dicitur, sed ea quae vocatur dulia. Quorum assertionibus auctoritates Patrum contrarias, et nostrae assertioni consonas in unum studui colligere, primo in opusculo ad papam Adrianum dictato, et eidem cum esset Beneventi praesentato. Deinde nuper in opere De sacrificio, quod in sartagine coquitur, ad archiepiscopum Salzburgensem Eberhardum destinato. Quod si fuerit in apostolica sede perspectum, puto, placebit placentibus Deo, quia non semel comperi placuisse in ea, quae, favente Dei gratia, scriptitavi contra malas abusiones, et pravas novitates, quibus, ut tu nosti, non semel obstiti, et adhuc, prout Deus donaverit, obsistere paratus ero tanto promptius, quanto sensero me instantius animari, et confortari a successore beati Petri. Sed dicit aliquis: Jam satis est quod alii meliores et sanctiores, nihilominus et doctiores invenerunt, et scripserunt. Illicitum est, temerarium est adjicere aliquid ad ea, quae a nominatis, catholicisque viris dicta sunt, atque ita fastidium legentibus facere augendo multitudines commentariorum. Ad haec inquam: Nimirum sanctarum spatiosus ager Scripturarum omnibus Christi confessoribus communis est, et tractandi illas nulli jure negari potest licentia, dummodo salva fide, quod sentit, dicat, aut scribat. Quisnam recte indignetur, eo quod in eadem possessione post unum aut duos puteos, quos foderunt Patres praecedentes, plures proprio labore fodiant filii succedentes? Denique Isaac et alios puteos fodit praeter illos, quos foderant servi patris sui Abraham, quos illo mortuo olim obstruxerant Philisthiim. Nam postquam et alios rursum fodit, appellavitque eos iisdem nominibus, quibus antea pater vocaverat, sequitur Scriptura, et dicit: Foderunt in torrente, et repererunt aquam vivam . Item: Foderunt et alium. Ac deinceps: Profectus inde fodit alium puteum . Itaque juxta hanc regulam nobis quoque concedant post illos puteos, quos foderunt, id est, post illos tractatus, quos tractaverunt Patres et priores nostri, et alios fodere puteos proprii vomere ingenii, dummodo vivam et nos aquam reperire possimus, quae nulli noceat bibenti, nulli scandalum vel errorem faciat legenti, nisi forte alicui proditoris Judae subpari et consimili, cui bonus odor boni unguenti fuit malus, quia ipse malus: quomodo et nostra bona, et bene dicta bonisque lectoribus, qualis erat sanctae memoriae papa Eugenius, placentia, malis et malignis videntur mala. Qui et dicunt: Ut quid perditio haec pergameni et temporis, dum scribuntur quae non leguntur, aut si leguntur, non placent legentibus contra ea indignantibus et frementibus? Contingat mihi audire contra tales vocem Christi per ora successorum Petri: Quid molesti estis huic mulieri? opus bonum operata est in me . Mulieri quippe infirmae ac peccatrici, sed poenitenti magis cupio assimilari unguendo pedes et caput Christi, venerando scilicet ipsius humanitatem cum Divinitate pari adorationis cultu, quam superbis illis Rabbitis eorumque discipulis, qui latriam Verbo in carne manenti et duliam assignant ipsi carni, cum sit caput agni paschalis cum pedibus vorandum, nulla distantia penitus admissa in adoratione, qua non homo propter Deum quasi alter propter alterum est adorandus, ut voluit Nestorius haeresiarcha, sed homo in Deo, et Deus in homine adorandus adoratione una, ut Ephesina synodus affirmavit dicens: « Si quis audet dicere assumptum hominem coadorari oportere Deo Verbo, et conglorificari, et coappellari Deum, ut alter alteri , et non magis una adoratione honorificat Emmanuel, et unam ei glorificationem defert, secundum quod factum est caro Verbum, anathema sit. » Ut autem prudentia tua intelligat, non leviter moveri praenotatas quaestiones, animadvertere subsequentes epistolas ad duos magnos viros, scilicet Dominum meum Salzburgensem archiepiscopum, et dominum Bambergensem, ut si assertio nostra a sede apostolica fuerit approbata, eisdem scribatur a domino papa et a curia, si fieri potest, aliqua commonitio confortans illos ad assistendum mihi, et resistendum scholaribus, indisciplinatas quaestiones movere solitis non tantum in scholis, verum etiam in ecclesiasticis conventibus.
|
(Prov.
XXXI.) (Jer. III) (Psal. CXXIII) (ibid.) (ibid., CXXXI) (Gen. XXVI) (ibid.) (Matth. XXVI) ( co enim semper adjectum
hoc intelligi cogit)
|
http://viaf.org/viaf/21134221
|
[] | ||
Gerhohus Reicherspergensis
| 19 |
EPISTOLA XIX.
|
Idem ad Hyacinthum seu Jacinthum S. Rom. Ecclesiae. cardinalem.--Ut cardinales ad controversiam, de gloria et honore Filii hominis motam, attentos faciat.
|
Domino JACINTHO venerabili sanctae Romanae Ecclesiae cardinali diacono ad titulum Sanctae Mariae in Cosmedin frater G. de Richersperge devotas orationes cum fideli obsequio. Ea quae scripsi domino papae, sic legere dignemini tanquam vobis ea scripserim, quia, cum sitis magnum in Ecclesia Romana membrum, quod capiti scripsi, non puto a vobis alienum. Rogo etiam ut per industriam vestram caeteris dominis cardinalibus innotescant ea quae in quaestione versantur, quatenus ad hoc fiant intenti, ne in diebus nostris resuscitentur haeresiarchae Photinus et Paulus Samosatenus atque Nestorius, necnon et Bonosus, quorum doctrina pestifera in scholis discolis adeo crebrescit, ut jam plures magistrorum, et discipulorum et indisciplinatorum garriant adversus fidem catholicam dicentes: « Nihil assumptum Deus aut Omnipotens. Est autem, inquiunt, caro et anima, rationalis scilicet homo assumptus, cui etsi data sit magna potentia, non tamen data est, vel dari potuit omnipotentia, quam nulla capit, aut capere potest creatura. » Nos autem credimus homini assumpto in Deum dicenti: Data est mihi omnis potestas in coelo et in terra . Item: Omnia mihi tradita sunt a Patre meo . Quae testimonia evangelica sancti Patres ita exponunt, ut omnipotentia et omnia bona, quae Verbum Dei Deus habuit per naturam, contulit homini assumpto per gratiam. Quae nimirum gratia, sicut ait beatus Augustinus, homini assumpto facta est quodammodo naturalis, quia eam non natus promeruit, sed nascendo accepit, non ad mensuram sicut angeli vel homines beati, quorum nulli sic est gratia data in naturam versa, ut nunquam potuerit, aut possit peccare. Homo vero in Deum assumptus nascendo accepit, ut peccare non potuerit, et omnia, quaecunque vellet, potuerit, quod erat et est omnipotentia summa, qua in Filio Dei ditata est natura humana. Cujus omnipotentiae, quia quamplures detrahunt, sanctam Romanam Ecclesiam divina gratia suscitet contra obloquia talium. Et qui vos in Ecclesia Romana gratia Dei plurimum valetis, cavete, ne sitis ingratus gratiae Dei, sed per ipsam resistite hostibus ejus.
|
(Matth. XXVIII) (Matth. XI)
|
http://viaf.org/viaf/21134221
|
[] | ||
Gerhohus Reicherspergensis
| 20 |
EPISTOLA XX.
|
Idem ad Alexandrum III P. M.--Rogat ut quid in controversia de gloria et honore Filii hominis sentiat, rescribat. De quibusdam opusculis suis ad curiam Romanam missis, etc.
|
ALEXANDRO, divina favente clementia, sedis apostolicae almo pontifici frater G. de Richersperge cum Petro vincere, cum Petro regnare. Scripta dignationis vestrae, quibus me, ac fratres meos uterinos clementer salutastis per fratrem Witer. monachum Morimundensem, gratantissime accepimus, gratias magnas agentes almitati vestrae, quod, cum nihil adhuc scripserimus vobis, dignatus fuistis nos praevenire in benedictionibus dulcedinis, mihi specialiter promittendo quod velitis me in gratia cadem in qua me habuerunt antecessores vestri. Ut ergo sciatis, qualiter illi me habuerunt, legere dignemini scripta nostra in curiam per latorem praesentium missa. Quibus lectis et perspectis, ubi videbor adjuvandus, adjuvate; ubi emendandus, emendate maxime in duobus capitulis de quibus nunc agitur quaestio, duobus disputatoribus mea scripta lacerantibus ob hoc maxime, quod in eis asseritur assumptus homo esse Deus Dei Filius naturalis, et esse altissimus in summa gloria Dei Patris, licet minor Patre secundum humanitatis naturam, non tamen minor secundum datam eidem homini omnipotentiam, et omnimodam paternae celsitudinis gloriam. Illis vero econtra certantibus negatur homo assumptus esse Deus, esse Dei naturalis Filius, esse omnipotens, esse altissimus. Jungitur vero illis tertius quidam Folmarus, hominis assumpti et natalibus et gloriae adeo derogans, ut neget eum adorandum adoratione quae latria dicitur, quem nos Ephesino concilio freti affirmamus adorandum, utpote unicum Dei omnipotentis omnipotentem Filium, in natura tam exaltata quam exaltante, tam glorificata quam glorificante, tam sancti ficata quam sanctificante Altissimum, licet minorem Patre secundum humanae naturae conditionem, tamen non minorem secundum ejusdem naturae provectionem. In qua controversia quia Dominus meus archiepiscopus elegit sibi silentium, videlicet exspectans apostolicae auctoritatis in alterutram partem assensum, sanctitas vestra non gravetur et illi, et mihi scribere, quod videbitur, ne sub vestro apostolatu apostolica sedes laceretur. Nam quod meam famam lacerant, et, sicut fertur, etiam lacerandam exposuerunt in curia vestra, ego parvipenderem, si Christum non tangerent contra illud: Nolite tangere christos meos . At illi tangunt christos ejus, imo et Christum altissimum. Quem qualiter praedictus Folmarus tangendo laniet, in ipsius considerari potest epistola, cujus rescriptum vobis monstrabitur, si vultis. Cui licet satis responderim, congruere tamen puto apostolatui vestro, ut et vos aliquid scribatis contra eam, vel domino meo archiepiscopo, vel domino Adae abbati Eberacensi, quibus ille praedictam destinavit epistolam. Idem quoque in alio scripto suo domino meo Salzburgensi tam multa et profana, tamque horribilia contra meam personam finxit mendacia, ut nisi ille me ac meam doctrinam sanctorum doctrinis consonam plene cognosceret, induci potuisset in suspicionem sinistram de me, sicut capellani domini imperatoris per illum inducti ipsum augustum fecerunt graviter mihi offensum, usque adeo ut necessarium mihi fuerit excusari apud ipsum de multis mendaciis in ejus curiam seminatis, quae fortasse quoque in curiam vestram seminata sunt; frustra tamen, ut credo, quia non est illa curia similis arundini vento agitatae. Ad quam non egui eatenus litteris commendatitiis utpote notus pontificibus, et dominis cardinalibus, atque in gratia eorum non ultimus. Nunc vero libenter obtinuissem ad vos litteras Domini mei archiepiscopi, nisi quod ipse ultra decem dietas remotus non potuit conveniri. Ab aliis autem nolui epistolas petere, quia quasi alter Nicodemus nocte facio quod facio, sed diem spero et exspecto. Esse namque in proximo, ut aspiret dies, et inclinentur umbrae, cum sint multa indicia, etiam hoc auroram diei praenuntiat, quod ut fama refert, legati a vestro apostolatu quaeruntur in Graeciam de fide instruenda. Vellem igitur, si vestrae majestati placeret, eosdem legatos considerasse libellum nostrum contra Graecorum errores, quem antehac misi in curiam illic examinandum, et si placeret, propalandum, cujus etiam nunc misi rescriptum vobis et dominis cardinalibus inspiciendum, si placeret, remota nimirum erga me pusillum vestra et illorum super hoc indignatione. Quod, cum sim parvulus, de magnis rebus audeo loqui et scribere, atque in his veritatem investigare, et investigatam approbare, sicut et de vestri apostolatus introitu scriptis investigavi, et investigatam approbavi veritatem, paratus eamdem confiteri coram regibus et principibus, prout eam et modo novi, et adhuc ex fructibus ejus me spero perfectius cogniturum.
|
(Psal. XVI)
|
[habere]
|
http://viaf.org/viaf/21134221
|
[] | |
Gerhohus Reicherspergensis
| 21 |
EPISTOLA XXI.
|
Idem ad collegium S. R. E. cardinalium.--De variis, quibus nunquam non jactatus est, procellis, et in quibus semper sibi apostolicam sedem fuisse praesidio gloriatur, etc.
|
Dominis cardinalibus frater G. de Richersperge devotas orationes cum fideli obsequio. Cogor in senectute mea reminisci ex parte laborum juventutis meae, illorum praecipue quibus, cum anxiaretur cor meum, in petra exaltavit me Dominus consolidando me in fide Petri per successores Petri. Prima petit campum dubia sub sorte duelli Pugnatura fides, ait quidam prudens versificator. Ego autem non dubito, sicut initium certaminis, ita et finem spectare ad fidem, tandiu pugnaturam donec species illi succedat, nec jam sit ambulandum per fidem cernentibus ipsam speciem. Cujus visio nunc occultatur, ut ipsa fides magis ac magis exercitata inde habeat meritum, quod ei humana ratio non praebet experimentum. Quanquam tamen secundum rationem fidei de fide liceat ratiocinari, non secundum sapientiam hujus mundi, quam stultam fecit Deus, a cujus deceptione monet apostolus cavere, dicens: Videte, ne quis vos seducat per philosophiam et inanem fallaciam secundum traditiones hominum, et non secundum Jesum Christum, quoniam in ipso habitat omnis plenitudo Divinitatis corporaliter . Hac philosophia decepti a sinceritate fidei multi aberraverunt ante nostra tempora, quorum fatuitas per catholicos doctores confutata non debet ulterius ad quaestiones revocari. Sed quia non quiescit serpens antiquus, antiquas illum non piget fraudulentias renovare, sicut ego multoties expertus sum, cum anxiaretur cor meum inter hostes fidei, quibus me anxiantibus in petra exaltabar, dum in fide Petri magis ac magis exercitabar assistentibus mihi successoribus Petri ad tuendam et tenendam fidem Petri. Primus in hujusmodi certamine astitit mihi beatae memoriae Honorius, cum in ejus curia fuisset magister Luitolfus inter magistros Franciae. Hic dum astruere conaretur, Christum, secundum quod homo est, hominis quidem Filium esse naturalem, sed Dei Patris filium adoptivum; et ego e contrario astruerem, non ad hominem assumptum pertinere adoptionem, quod Filius Dei esset, praedictus papa Honorius astitit mihi concitatus ad hoc ipsum per quemdam libellum a quodam canonico Lateranensi, valenter litterato, ipsi porrectum, et a me perlectum, in quo diligenter fuit investigatum, quae differentia esset inter filios optatos, quos etiam proprios et naturales dici constat, et filios adoptatos filiis naturalibus minime coaequandos. Tunc ergo refutato adoptionis vocabulo in Christo Dei et hominis proprio et naturali filio, ego in petra exaltatus, et in fide Petri per successorem Petri firmatus ab urbe redii cum laetitia, certum tenens verum esse quod Petrus de Filio hominis hominibus errantibus ipse non erraverit, dicens: Tu es Christus Filius Dei vivi . Iterum alia vice, cum essem Romae, quidam Lateranensis canonicus nomine Adam noviter de scholis magistri Petri Abailardi egressus, conabatur astruere Christum ex parte Deum, et ex parte hominem esse, quem ego totum Deum, et totum hominem credidi, propter quod et locutus sum, eo quod homini Divinitas innata, et Deo esset humanitas unita in unam subsistentiam, in unum panem vivum, in unum electum, in unum mediatorem Dei et hominum, sancta Romana Ecclesia mihi astitit, meamque fidem fideliter approbavit in tantum, ut cum postea praedictus Adam factus apostata ivisset in Apuliam, diceret mihi unus cardinalium, recte illum pro sua perfidia relictum a Christo. Cui ego respondi: Benedictus Dominus meus Jesus Christus, qui mihi totus est Deus non dimidius, ut ille voluit. Qui quoniam semideum coluit non habens verum Christum, totum Deum, totum hominem, jure derelictus est illius potestati, qui est pater mendacii. Me autem sui gratia meus Dominus Jesus Christus totus Deus, totus homo conservavit in meo proposito, potens etiam conservare me usque in finem sine crimine in fide illa, quam confessus est Petrus, cui portae inferi non praevalebunt. Ecce secundo cum anxiaretur cor meum, in petra exaltavit me Dominus. Tertia vice in schismate Petri Leonis, cum sacerdotes in schismate sacrificantes affirmarem non habere corpus Domini, eo quod in lege Domini prohiberentur carnes agni efferri foras, quae in una domo sunt comedendae, quae domus una universalis Ecclesia est, in qua, cum quis culpa exigente privatus officio sacerdotali, non possit conficere verum sacrificium, sacrificando videlicet praeter officium, multo minus extra Ecclesiam sacrificans offerre valet panem vivum, de quo sancta vivit Ecclesia, mortuis omnino ab illa praecisis culpa tali exigente, quam nec debet, nec potest intus Ecclesia tolerare. O quantos in hac sententia contrarios habui! Sed assistente mihi tunc Romano pontifice beatae memoriae papa Innocentio sic triumpho potitus, in petra fui exaltatus, ut flumen illisum domui meae non eam potuerit movere. Longum esset enumerare quam saepe, cum anxiaretur cor meum, in petra exaltavit me Dominus per successores Petri Honorium, Lucium, Coelestinum, quibus exhortantibus et confortantibus non solummodo loquendo, sed etiam scribendo abusionibus et novitatibus pravis obviare studui, ex quibus multas in unum congessi, primo in Expositione psalmi sexagesimi quarti, quam praesens dedi sanctae recordationis papae Eugenio, quam etiam postea dedi domino Henrico cardinali sanctorum Neri et Achillei, approbatam satis ab ipso papa Eugenio, cui et alia tunc scripta misi, quae quam fuerint ei acceptabilia, ejus contestatur epistola, cujus hic textus est: « EUGENIUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto filio G. Richerspergensi praeposito salutem et apostolicam benedictionem. Scripta devotionis tuae benigne suscepimus, » etc. Consonant huic epistolae aliae quoque ad me, ac pro me directae a sede apostolica, quarum pluribus praetermissis duas adhuc adnectam, ut in ore duorum vel trium sedis apostolicae pontificum stet pro me verbum testimonii boni quod infringere nituntur juniores tempore scholastici et scholares, per omnia illis consimiles, de quibus ait beatus Job: Nunc autem derident me juniores tempore, quorum non dignabar patres ponere cum canibus gregis mei . Nempe optimi canes, bene latrantes, erant praenotati apostolicae sedis pontifices, quorum istae sunt epistolae. « Coelestinus episcopus, servus servorum Dei, dilecto filio G. Richerspergensi praeposito salutem et apostolicam benedictionem. « Super tribulantibus et angustiis, quas pro veritatis et justitiae assertione, dilecti filii nostri G. diaconi cardinalis attestatione, te sustinere accepimus, paterna tibi affectione compatimur, et in quibus secundum Deum possumus, opem tibi et consilium libenter impendimus. In quibus tanto majorem patientiam te oportet habere, quanto certius est tuam industriam easdem persecutiones pro defensione justitiae sustinere. Scis enim nec novum esse, nec insolitum, quod juxta Apostolum, qui pie volunt vivere in Christo, persecutionem patiuntur ab impiis et dissimilibus. Quos Dominus in Evangelio consolatur beatitudinem aeternam illis repromittens: Beati, inquit, qui persecutionem patiuntur propter justitiam . Nos tamen pro debito officii nostri aemulis tuis obviare, et censura ecclesiastica eos cohibere volumus. Unde per praesentia tibi scripta mandamus, quatenus proxima dominica, qua legitur: Ego sum pastor bonus , notro te conspectui repraesentes, ut per teipsum causa plenius cognita quieti et tranquillitati tuae providere, et sicut dilecto filio opportune tibi subvenire valeamus. « Datum Laterani, sexta Kalendas Februarii. » « Lucius, servus servorum Dei, venerabilibus fratribus C. Salzburgensi archiepiscopo et R. Gurcensi episcopo salutem et apostolicam benedictionem. « Venientem ad apostolicam sedem dilectum filium nostrum G. Richerspergensem praepositum paterna benignitate suscepimus, et pro religione et honestate sua personam ejus honorantes cum gratia sedis apostolicae ad propria remisimus. Ipsum itaque vestrae fraternitati attentius commendantes per praesentia scripta mandamus, quatenus sicut hactenus obtentu solius religionis et honestatis ejus fecistis, pro beati Petri et nostra reverentia de caetero ipsum honoretis, et diligatis, et in necessitatibus opem sibi et consilium tribuatis. » Beatae quoque memoriae papae Adriano misi opusculum contra novitates et abusiones pravas contextum. Ad quod licet nihil responderit scripto, at tamen dicto illud approbavit, mihique salutem et apostolicam benedictionem dicto simul et scripto mandavit, neque aliquid in scripto meo reprobavit. Exinde aucta mihi fiducia loquendi et scribendi contra novos Fontinianos, Paulianistas, et Nestorianos atque Bonosianos, de scholis discolis venientes, aliqua dixi, et scripsi. Et ideo contra veritatis jacula, in illos a me directa, ipsi multa contra me disseminaverunt mendacia, partim, quae dicimus, pervertendo; partim quoque novas et inauditas confingendo calumnias, quibus longe lateque disseminatis, et etiam in curiam apostolicam, sicut et in curiam imperatoris, delatis, cum alii pro me, alii contra me sentiant, et loquantur, nunc flantes venti eloquentiae ventosae venientes ab aquilone graviter me turbarent concutientes domum fidei meae, si non ab austro venissent et venirent venti meliores. Fama quippe ad me pervenit quod in Romanam curiam sinistre delatus a quibusdam cardinalibus ita sim addictus, ut unus ex illis dixerit nuntio Domini mei archiepiscopi Salzburgensis, mirari se nimium, quod ipse me sustineret hominem graviter infamatum de magnis erroribus. Sed et hoc insinuavit mihi fama, nonnullos cardinales me cognoscentes, et in curia satis acceptos meliora de me loqui. Sicut etiam in curia domini imperatoris quidam pro me loquuntur, quidam vero contra me, ut loquelis oppositis quasi ventis contrariis imminente periculo compellar clamare, Jesumque dormientem suscitare, qui surgens imperet ventis et mari, ut fiat tranquillitas magna, non solum tempestate hac speciali, sed etiam tempestate generali sublata, schismatis malo mitigato, quatenus nautae universalis Ecclesiae, quorum vos domini cardinales estis praecipui, non errent cum discipulis putantibus phantasma esse Christum super mare ambulantem: sed cum Petro et ipsi ambulent super mare in ista quarta vigilia noctis, cui vicina creditur dies illa, dies irae, dies calamitatis et miseriae, dies magna et amara valde, in qua homo, cui datum est omne judicium, se ostendet omnipotentem Deum contra illos falsiloquos, qui eum negant omnipotentem in eo quod homo est. Quem quia ego et fideles mecum sentientes fatemur omnipotentem in eo quod est homo, licet non ex eo quod est homo, sed ex eo quod in Deum natus, et summa divinitatis virtute atque claritate magnificatus est, infamamur quasi erronei, cum potius errent illi, qui hoc negant, quod universalis credit Ecclesia, et omnis confitetur lingua, quod videlicet Dominus Jesus Christus in gloria est Dei Patris, licet minor secundum naturam creatae suae humanitatis, tamen non minor, secundum naturam innatae sibi Divinitatis, et datae sibi omnis potestatis juxta illud: Data est mihi omnis potestas in coelo et in terra . Quae nimirum potestas cum sit increata tamen homini in Deum nato et secundum Deum creato in justitia et sanctitate veritatis ita plene data est, ut sit omnipotens aeque ut Pater ejus, operando aeque potenter per Verbum in se incarnatum, quomodo Pater ejus per idem Verbum de se natum, quia Verbum caro factum non est in carne infirmatum, sed et testa carnis igne Divinitatis ita est consolidata, ut non sit minus fortis quam Divinitas ipsa, cui est unita unitione mira per conceptionem, et conglorificata per ascensionem, gloria et honore Divinitatis altissimae homine coronato et constituto super omnia, ut sit super omnia, non inter omnia Deus benedictus in saecula. De cujus hominis gloria et omnipotentia opuscula quae scripsi, quaeque nunc in curiam legenda misi, dignemini vos, domini cardinales, legere, mihique significare, quid de vobis me oporteat sperare, non quod in homine confidam, sed in Domino, cui et dico psallens: In Domino confido, quomodo dicitis animae meae, transmigra in montem? et caetera usque in finem psalmi; quoniam ecce peccatores, de quibus in eodem agitur, intenderunt arcum suum contra me, paraverunt quoque sagittas suas in pharetra, ut sagittent me in obscuro, detrahentes videlicet mihi occulto susurrio, quod putant apud vos praevalere; quia sciunt me senio et morbis debilitatum, non ita ut prius, posse curiis interesse. Sed verbum Dei non est alligatum, quia ubi praesentari non possum per corporis praesentiam, Deo juvante praesentabor in spiritu orans et psallens mente ac spiritu. Quod ut efficaciter in me ac per me fiat, praestet homo in Deum natus, et in thronum Dei Patris exaltatus, atque ipsius Dei Patris testimonio commendatus. Scitis autem, vos domini cardinales, quod, si testimonium hominum accipimus, testimonium Dei majus est, quia testificatus est de Filio suo. Nam tres sunt, ait Joannes, qui testimonium dant in coelo, Pater, Verbum, et Spiritus sanctus . Primo quaeritur, cur non dixerit Pater et Filius, sed Pater, ait, Verbum, et Spiritus sanctus. Ad quod dicendum, quia non solum nobis tres illi testes testimonium dant, quod simus nati ex Deo, sicut proposuerat dicens: Omne quod natum est ex Deo, vincit mundum . Et sicut in fine capituli: Qui credit, inquit, in Filium Dei, habet testimonium Dei in se . Verum et ipsi, imo principaliter ipsi Domino Jesu testimonium dant, quia ipse est Christus, vel quia Christus est veritas. Quod et ipse de seipso testatus est dicens: Ego sum via, et veritas, et vita . Quo testimonio ipsum Verbum non eguit, quod ab aeterno veritas et vita fuisse nec prophetas, nec etiam philosophos, maxime Platonicos latuit, sed homini assumpto, quod vita et veritas sit Verbi assumentis, necessarium fuit testimonium. Ne igitur occasio porrigeretur haereticis dicturis duos esse filios, alterum Filium Dei, et alterum filium hominis, de illo homine, qui pependerat in cruce ac mortuus est atque sepultus, testificationem conferens noluit dicere, quia testimonium dant ei Pater et Filius, cum ipse in utraque substantia, Dei et hominis, unus sit filius, sed, Pater et Verbum, inquit, et Spiritus sanctus. Nam revera non Filius filio, sed Verbum assumpto homini testimonium dat, quod ipse, qui negatus et reprobatus est quasi falsus testis dicentibus Judaeis: Tu de te ipso testimonium dicis, testimonium tuum non est verum , ipse, inquam, sit et veritas, et virtus, et sapientia Dei. Cujus rei testimonium non altera Christi persona alteri Christi personae, sed altera Christi substantia altera Christi substantiae dat. Quomodo, ais, testimonium dat hoc Verbum sibi unito homini? Ut multa praetereamus, quae nostram excedunt infantiam, in eo testimonium dat, quod praecedens de ore sibi uniti hominis non minus fuit efficax ad operandum, quaecunque voluit, quam de ore Patris olim prodiens ad operandum, quaecunque illi dixit, et facta sunt. Verbi gratia: Dixit Deus Pater: Fiat lux , et factum est ita. Item dixit homo iste hominibus: Vos estis lux mundi , et factum est ita. Igitur quam potenter Deus Pater dixit, et dicendo fecit de tenebris lucem splendescere in creatione mundi, tam potenter fecit homo hic de tenebris lucem splendescere in restauratione mundi. Pater imperavit aquis dicens: Congregentur aquae in locum unum, et appareat arida, et factum est ita . Homo hic imperavit ventis et mari, et obedierunt ei. Dixit leproso: Mundare , et factum est ita. Dixit regulo: Filius tuus vivit , et factum est ita. Similiter in omnibus quae, ut fierent, voluit et dixit, factum est, quod voluit et dixit, nec de ore ipsius egrediens Verbum fuit vel esse potuit aliquando irritum secundum ipsius testimonium dicentis: Coelum et terra transibunt, verba autem mea non transibunt . Porro adversus inimicos ejus Judaeos, qui eum quasi mendacem reprobaverunt, vel istud sufficiat, quia dixit de illis: Et cadent in ore gladii, et captivi ducentur in omnes gentes , atque ita factum est. Igitur secundum Verbi testimonium Jesus Christus est omnipotens, omnia, quaecunque vult faciens. Eodem Verbo quoque Pater ejus omnia, quae voluit, fecit, quia Verbum humanatum non est in homine infirmatum, sed contulit homini omnem plenitudinem virtutum usque adeo, ut homo iste rectius dicatur virtus et sapientia quam virtuosus et sapiens. Unde Apostolus: Nos, inquit, praedicamus Christum Dei virtutem et Dei sapientiam . Christum, inquit, non Verbum. Nam de Verbo Dei nemo dubitat, quin sit virtus et sapientia Dei, sed de Christo, de homine uncto, de homine in Deum assumpto et nato, quia dubitari poterat, quod esset virtus et sapientia Dei, ipsum Verbum Dei sonans per Apostolum veridicum suae carni, homini videlicet sibi unito perhibet verum testimonium virtutis et sapientiae, quam non habet sicut alii sancti accidentali dono, sed essentiali bono, quo nemo bonus nisi unus Deus. Inter omnia vero testimonia Verbi hoc Ecclesiae Dei sapit jucundius, ubi suam carnem testatus est panem vivum, dicens: Caro mea vere est cibus, et sanguis meus vere est potus . Hunc enim panem, sicut legitur, signavit Deus, non dubium, sigillo ipsius Divinitatis, ita videlicet, ut sicut ipsa Divinitas est cibus angelorum vivificans et beatificans eos, ita caro Verbi se digne participantibus hominibus vitam conferat et beatitudinem. Quocirca recte censuit Ephesina synodus, carnem Verbi vivificatricem credendam et dicendam contra Nestorium, hoc negantem, et inter alias blasphemias evomentem, quod caro, quae in altari sumitur, non dicenda esset caro Domini, sed hominis. Quia vero contra hunc ejus errorem alias plura diximus, nunc simus contenti de carne sua ipsius Verbi testimonio, de quo, cum multa loquatur sanctus Hilarius in octavo libro de sancta Trinitate, cui placet, legat, quae dicta sunt ab illo doctore orthodoxo, contexente illic non tantum Verbi testimonium, sed etiam corporis et sanguinis testamentum testatoris morte a Deo confirmatum, ut nulli scholasticorum, aut scholarum liceat superordinare aliud. Sicut enim fundamentum aliud nemo potest ponere praeter id quod positum est, quod est Christus Jesus : ita etiam testimonium aliud nemo potest ordinare, praeter id quod sanguine Christi est firmatum: Hic est, ait, sanguis novi testamenti, qui pro multis effundetur in remissionem peccatorum . Hic est sanguis, qui, ut Apostolus ait, emundabit conscientiam nostram ab operibus mortuis ad serviendum Deo viventi . Quod quia sanguine hircorum aut vitulorum, imo nec sanguine omnium sanctorum fieri potuit, sanguis Domini ad hoc fuit necessarius. Sanguis, inquam, Domini, quia homo Dominus est, cujus in sanguine purpuratur et purificatur tota Ecclesia, eodem redempta et potata, nec non ipsius testamento haeres Dei, cohaeres autem Christi effecta. Quomodo autem Pater dat huic testimonium? Primum dicendo: Hic est Filius meus dilectus, in quo mihi complacui . De hoc Patris testimonio in opusculo ad beatae memoriae papam Adrianum plura diximus, quae nunc repetere non putamus necessarium. Sed hoc non videtur praetereundum, quod ipse Jesus ait: Si non facio opera Patris mei, nolite credere mihi . Item, Pater, inquit, in me manens ipse facit opera . Item: Si mihi non vultis credere, operibus credite . Semper itaque audiendo illum Pater in faciendis operibus magnis, quae nemo alius fecit, maxime vero ipsum resuscitando a mortuis, testimonium illi perhibuit, quod vero de semetipso locutus sit dicendo: Ego in Patre, et Pater in me est . Item: Pater meus, quod dedit mihi, majus omnibus est . Dicta haec exponens venerabilis Beda presbyter ait: « Majus autem omnibus, quod Mediatori Dei et hominum Jesu Christo Pater dedit, hoc est, ut sit Unigenitus Filius ejus in nullo gignenti vel natura dissimilis, vel virtute inferior, vel tempore posterior. Quam videlicet aequalitatem ipse Dominus in Divinitate habuit, priusquam mundus esset, apud Patrem, ipse in humanitate ex tempore incarnationis accepit. « Item super hunc locum: Data est mihi omnis potestas in coelo et in terra , dicit idem Beda: « Non hoc de coaeterna Patri divinitate, sed de assumpta loquitur humanitate, quam suscipiendo minoratus est paulo minus ab angelis, et in qua resurgendo a mortuis gloria et honore coronatus est et constitutus super opera manuum Patris. » Item cum dicit: Omnia mihi tradita sunt a Patre meo . « Si de Patre suo hoc loquens mentitus fuisset, non eum virtus divinorum operum comitata fuisset, neque Pater illi semper adfuisset, » sicut ipse dicit: Qui me misit, mecum est, et non reliquit me solum , etc. Nihilominus etiam Spiritus sanctus testimonium dat huic homini, quod sit Christus, vel quod sit Dei Filius, Dei virtus, quia videlicet, quemadmodum dixit: Cum venerit Paracletus, quem ego mittam vobis a Patre Spiritum veritatis, qui a Patre procedit, ille testimonium perhibet de me, et vos testimonium perhibebitis , sic factum est, et fit, et fiet usque in finem saeculi. Hi tres testes in coelo testimonium dant, et hi tres unum sunt. Non hi tres unus, sed hi tres unum sunt , inquit, tres in personis, unum in substantia, et unum est illorum trium testimonium, quia homo Jesus, qui putabatur filius Joseph, sit Filius Dei aeque omnipotens ut Pater ejus. Nam de omnipotentia ejus etiam illis testibus est credendum, qui ei testimonium dant in terra, scilicet spiritus, aqua, et sanguis . Etenim spiritus, videlicet anima rationalis, quam in cruce posuit, quamque, cum voluit, iterum sumpsit, nullatenus infernum spoliare, seu paradisum latroni aperire potuisset, nisi omnipotens fuisset. Aqua etiam et sanguis de latere ipsius profluens invisibilem Pharaonem cum suo exercitu non suffocasset, aut suffocare potuisset, si divinae virtutis omnipotentia caruisset. Haec coelestia et terrestria testimonia, imo unum testimonium trium in coelo, et trium in terra testificantium Photinus minime attendit, qui hominem de virgine genitum negavit Deum. Paulus quoque Samosatenus eodem errore caecatus et ipse docuit ab homine Divinitatem, et a Deo alienam esse humanitatem, ita ut nec Deus homo, nec homo Deus vere diceretur, quanquam Deus in homine illo plenius habitaverit, quem virgo genuit, quam in caeteris sanctis. Nestorius quoque secutus Photinum, hominem dividit a Deo, negans virginem genuisse Deum. Contra hos beatus Hieronymus in expositione Jeremiae dicit: « Si maledictus est omnis homo, qui confidit in homine, Paulus autem Samosatenus, et Photinus, quamvis sanctum, et cunctis excelsum virtutibus praedicent salvatorem, tamen hominem confitentur: ergo maledicti erunt spem habentes in homine. Quod si objectum nobis fuerit, quod et nos credamus in eum, qui dixit: Nunc autem quaeretis me interficere hominem qui veritatem locutus sum vobis, quam audivi a Deo , respondebimus illud apostolicum: Etsi Christum aliquando juxta carnem cognovimus, sed nunc jam non novimus. Si enim mors absorpta est in victoria, quare non carnis humilitas, quae propter humanam salutem assumpta est, in Divinitatis transierit majestatem, ut fecerit utraque unum, et non adoremus creaturam, sed creatorem, qui est benedictus in saecula. « Quia ergo docente Hieronymo, cum Christus adoratur, non creatura sed Creator adoratur, obmutescant qui docent hominem non esse adorandum latria, sed sicut aiunt, sola dulia. Obmutescant, inquam, a stultis et indisciplinatis quaestionibus, quibus obvians beatus Ambrosius in Lucam dicit: « Cum Paulus judicaverit se nihil scire nisi Christum Jesum, et hunc crucifixum, Petrus nihil aliud nisi Filium Dei putaverit confitendum, nos quando et quomodo natus sit, humanae infirmitatis contemplatione rimamur. Scivit Paulus quod in istis quaestionibus magis offendiculum quam aedificationis profectus esset, et ideo judicavit nihil se scire nisi Christum Jesum, et hunc crucifixum. Scivit Petrus, quod in Filio Dei omnia sint; omnia enim Pater dedit Filio. Si omnia dedit, aeternitatem, majestatemque transfudit. » Haec Ambrosius. At illi disputatores importuni, qui nihil credere noverunt vel volunt, nisi quod intellectu et ratione valent comprehendere, non cessant a quaestionibus indisciplinatis, nisi auctoritas apostolica illis modum ponat. Quod qualiter fieri debeat, vestra perspiciat prudentia, non per nos instruenda, cum simus potius nos minimi per vos magnos instruendi et constringendi ad antiquos terminos fidei. Pro quibus tenendis, et minime transgrediendis nos parvuli tanto fiducialius certabimus, favente Christo, quanto evidentius apostolica nobis assistet auctoritas, prout mihi pusillo eatenus astitit, sicut in praemissis epistolis a sede apostolica missis, ac pro me facientibus apparet. Magis autem in scriptis Romanorum pontificum Leonis et Gregorii, caeterorumque jam cum Deo regnantium firmissimum fuit mihi, et est refugium, sicut in epistola quadam expressi, cujus hic textus est: « INNOCENTIO divina favente Clementia sedis apostolicae antistiti frater G. suae sanctitatis qualiscunque servus devotas orationes cum obedientia. Domine, refugium tu factus es nobis in Domino, qui priusquam fierent montes aut formaretur orbis terrae, te praedestinavit nobis pium patronum contra violentiam impiorum. Puto enim, si non esset nobis apostolicae sedis asylum, jam redacti essemus ad nihilum per iniquas potentias impiorum. Sed tu, beate vir, qui non soles abire in consilio impiorum, nec sedes in cathedra pestilentiae, sed in cathedra potestatis apostolicae, per tuae pietatis eximium affectum factus es nobis refugium, imo aeterna Christi pietas, quae regnat in corde tuo, facta est nobis turris fortitudinis a facie impiorum, qui nos afflixerunt et affligunt. Petro Leonis tyrannizante multa sumus passi ab ejus fautoribus, quando vidimus impium superexaltatum et elevatum sicut cedros Libani. Sed transivi, et ecce non erat . Haereses autem sunt, quia eas oportet esse Apostolo asserente, inter has laboravimus, et adhuc laboramus. Nam pro eo, quod aliquando scriptis ac dictis confutavimus haereticum sensum quorumdam asserentium: Christi corpus extra Ecclesiam etiam ab excommunicatis confici, nisi tu, Pater, mihi tunc fuisses in refugium, haeretici me damnassent quasi haereticum. Sed quia residuum bruchi parata est comedere locusta, succedunt malis mala. Nam de fumo putei abyssi, ut Joannes in Apocalypsi praevidit, nunc exierunt locustae, videlicet plures discipuli Petri Abailensis, affirmantes hominem de virgine sumptum non esse Deum, sed ipsius Dei singulare habitaculum, in quo cum habitet omnis plenitudo Divinitatis corporaliter, non tamen dicunt ei convenire nomen Deitatis, ut Deus dicatur, nisi figurativa locutione qua continens pro contento, vel contentum pro continente nominamus. Etenim figurativa locutio, si habens pro habito nominatur, quod plerumque solet fieri, uti manufactum templum vocamus ecclesiam, propterea quod habet vel continet Ecclesiam, id est justos in ea convocatos. Et in Evangelio ubi dicitur: Credidit ipse, et domus ejus tota , familiae datur nomen domus, quia familia habet, vel continet domum. Ita, inquiunt, figurativa est locutio, quando vel homini Deum in se habenti assignamus nomen Dei, vel Deum in homine manentem dicimus hominem. Nos autem, quia Deum proprie hominem, et hominem Deum praedicamus, ne forte in vacum curramus, tibi Pater, per latorem praesentium super hac quaestione misimus tractatum, quem si tua approbat auctoritas, iterum cantabo, quod et antea cantavi: Domine, refugium tu factus es nobis , non quod confidam in te mortali homine, sed in Petro, imo in petra, cujus fortitudini praevalere non poterunt portae inferi. Contingat ergo mihi etiam nunc, et quandiu vixero, jucundari assidue psallendo: Domine, refugium tu factus es nobis, et caetera usque in finem Psalmi.
|
(Col. II) (Matth. XVI) (Job XXX) (Matth. V) (Joan. XI) (Matth. XXVIII) (Psal. X) (I Joan. V) (II Joan. V) (ibid.) (Joan. XIV) (ibid., VIII) (Gen. I) (Matth. V) (Gen. I) (Marc. I) (Joan.
IV) (Luc. XXI) (ibid.) (I Cor.
I) (Joan. VI) (I Cor.
III) (Matth.
XXVI) (Hebr. IX) (Matth. III) (Joan. X) (ibid.) (ibid.) (ibid.) (ibid.) (Matth. XXVIII) (ibid., XI) (Joan.
VIII) (ibid., XVI) (I Joan. VI) (ibid., V) (Joan. VIII) (Psal.
XXXVI) (Joan. IV) (Psal. LXXXIX)
|
[et]
|
http://viaf.org/viaf/21134221
|
[] | |
Gerhohus Reicherspergensis
| 21 |
EPISTOLA XXI *. C.
|
C. cardinalis ad Gerhohum epistola. Laudat ejus doctrinam, monetque ut de subtilioris argumenti rebus coram rudibus ne disputat.
|
Dei gratia sanctae Romanae Ecclesiae diaconus cardinalis, reverendissimo suo G. magistro, salutem et dilectionem. Scientiam et sanam doctrinam vestram Romana Ecclesia a longo tempore et cognovit, et utpote canonicarum Scripturarum auctoritate vallatam modis omnibus comprobavit. Nosque etiam, qui frequenti vobiscum disputatione contulimus, hoc idem sensimus, et sentimus. Ideoque super eo, quod vulgari sermone de persona vestra in curia nostra referebatur, non modice mirabamur, nec unquam animum ad credendum induximus. Nunc autem, quia scripta vestra per fidelem nuntium vestrum vidimus, legimus et cognovimus, quae a vestris aemulis dicta sunt, vana penitus reputamus. Consulimus autem dilectioni vestrae, ut collationes hujusmodi in populari frequentia facere nulla ratione curetis, ne occasione vobis obloquentium, quod absit! populus in errorem inducatur.
|
http://viaf.org/viaf/21134221
|
[] | |||
Gerhohus Reicherspergensis
| 22 |
EPISTOLA XXII.
|
Hyacinthi cardinalis ad Gerhohum epistola. Scribit papam controversiae De gloria et honore Filii hominis, ut optaverat, intentum esse, simulque docet Alexandrum ab universa Ecclesia paucis exceptis, legitimum pontificem haberi.
|
Hyacinthus, Dei gratia sanctae Romanae Ecclesiae diaconus cardinalis, plurimum in Christo dilecto amico suo magistro G. de Richersperge salutem, et sinceram in Christo dilectionem. Vestrae charitatis litteras cum omni benignitate recepimus, et his, quae in eis continebantur, diligentius inspectis cum domino papa super eis satis contulimus. Qui licet multis intendere habeat, tamen quaestioni vestrae succincte respondit. Nos tamen non sine magna ferimus admiratione, quod ita sero et domino papae, et nobis scripsistis. Quippe nullatenus credens menti vestrae discretionis posse suaderi, quod Octaviani intrusio, qui absque alicujus electione sive cardinalium sive non cardinalium, diabolico ausu se ipsum inmantare praesumpsit, domini papae electioni canonice celebratae valeat derogare, praesertim cum ab omnibus regibus, qui Christiano nomine censentur, uno solo excepto sit approbata ab omnibus, etiam principibus tam saecularibus quam ecclesiasticis regni Franciae, Angliae, Scotiae, Hiberniae, Hispaniae, Siciliae, Hungariae, Graeciae et Orientis, a Romanis etiam et omnibus fere Italicis. Si qui autem eorum cum Octaviano sentiunt, sine spiritu Dei ducti, sed potius imperatoris timore coacti hoc faciunt. Cum igitur Dominus noster sibi honorem non assumpserit, sed magis a fratribus vocatus sicut Aaron a Moyse fratre suo, vos qui spiritu Dei agimini, pro ipsius et Ecclesiae fidelitate murum inexpugnabilem vos debetis constituere. Vestram itaque in Domino attentius sollicitamus charitatem, quatenus ad Ecclesiae pacem omnifarie intendentes vestram voluntatem nobis confidenter velitis aperire, quia, in quantum cum Deo poterimus, vobis curabimus satisfacere.
|
[fuimus]
|
http://viaf.org/viaf/21134221
|
[] | ||
Gerhohus Reicherspergensis
| 23 |
EPISTOLA XXIII.
|
Idem ad Ottonem I, episcopum Frisingensem. Tuetur Hilarium adversus quemdam non nominatum auctorem, qui volebat, ab illo traditum fuisse, corpus Christi non esse glorificatum ultra caeterorum sanctorum corpora, nec humanam in Christo naturam in accepta gratia excedere excellentiam cujuslibet angeli.
|
Venerabili Frisingensis Ecclesiae antistiti O., frater G. de Richersperge, devotas orationes cum fideli obsequio Nuper venit in manus nostras quidam libellus vestrae prudentiae destinatus, tanquam a vobis examinandus et approbandus. Qui cum de doctrina magistri Gilberti sit contextus, qualem in glossis ejus deprehendimus, et reprehendimus in scriptis, quae antehac vobis, et vestris misimus, in fine suo tanquam scorpionis cauda venenum diffundit longe perversius quam unquam in praeteritis haeresibus de Christo habitis legerimus. Etenim Ariani, Photiniani, Apollinaristae, Bonosiani ac caeteri haeretici, qui Christo detraxerunt, eum, licet Patri supponentes, angelis tamen excellentiorem docuerunt. Nam etiam de sancta ejus Genitrice hoc sancta credit et celebrat Ecclesia, quod super choros angelorum sit exaltata, in qua pura humanitas agnoscitur glorificata. Novitas vero istius doctrinae suadet credendum de homine, quem Pater sanctificavit et misit in mundum, quod corpus ejus non sit glorificatum ultra caeterorum corpora sanctorum, nec ipse in gratia, quam accepit, excedat excellentiam cujuslibet angeli. Ad hujus pestiferae doctrinae sensum confirmandum putant se habere patronos magnos Hilarium et Augustinum. Dicit enim Hilarius libro undecimo de sancta Trinitate: « Cum igitur haec terrenorum corporum origo in habitu potioris excedat, et conformis gloriae Dominici corporis fiat Deus in forma servi repertus, ut qui nobis formam glorificati corporis sui tribuit, ipse corpori suo nihil ultra possit quam nobis ac sibi commune praestare? » Haec dicta Hilarii praecedentibus et subsequentibus collata sensum habent catholicum, nostraeque assertioni per omnia consonum. Hoc evidenter clarere in nostris codicibus, diligenter emendatis, ubi sententia praemissa, cum sub interrogatione legitur, sine errore intelligitur. Tale est illud in Apostolo ubi, cum dicitur: Quis accusabit adversus electos Dei? , subnectitur: Deus qui justificat? Quod si legatur interrogative, ut oportet, dicaturque: Deus, qui justificat? intellectus bonus omnibus capientibus eum generatur. Si vero affirmative, sensus est errore plenus. Ita nimirum cum dicit Hilarius de Christo: « Ut qui nobis formam glorificati corporis sui tribuit, ipse corpori suo nihil ultra possit quam nobis ac sibi sit commune, praestare, » si legatur interrogative, ut oportet, sensum generat catholicum, quia sub interrogatione acrius negatur, quod dicitur: Ne videlicet Christus ita infirmus putetur, ut, qui nobis formam glorificati corporis sui tribuit, ipse corpori suo nihil ultra possit quam nobis, ac sibi sit commune, praestare. Quis enim valeat aestimare quanta suo corpori contulit, quae sanctorum corporibus conferri penitus est impossibile? Cujus enim sancti corpus vere est cibus, vel uno eodemque tempore invenitur in locis pluribus? Quod unquam corpus quantumlibet glorificatum illi corpori comparabitur in gloria, de quo dicitur: Ubicunque fuerit corpus, illuc congregabuntur aquilae . Sive enim per aquilas intelligas virtutes angelicas, sive sanctas animas, in illius corporis vultum desiderant prospicere, quod quasi corpus solare lumen dat lunae, ut sit perfecta in aeternum, cum directe sine terrenae umbrae interpositione, quae solet animabus in carne manentibus aliquando eclipsin facere, aspicit illius vultum, licet corporeum, tamen super omnia corpora sanctorum, quorum claritas comparatur stellis, clarificatum claritate, quam habuit Verbum apud Patrem, priusquam mundus fieret. Si enim, cum in monte transfiguratus apparuit, resplenduit facies ejus ut sol, quanto magis nunc in monte celsitudinis paternae sicut sol lucet in virtute sua, qualis ejus facies Joanni demonstrata in Apocalypsi patenter illum distinguit a sanctis aliis, qui fulgebunt sicut sol in regno Patris eorum? De nullo quippe illorum legitur, quod fulgeat, sicut sol lucet in virtute sua, cum quisque illorum sit fulsurus in virtute non sua, sed illius, qui tunc erit omnia in omnibus, cum totus Christus erit Patri subjectus in suis membris omnibus. Solus autem Sol justitiae in suo solari corpore detersa mortalitatis nube fulgebit in virtute sua, clarificatus videlicet gloria Patris et sua. Intravit quippe in gloriam suam. Suam dico, non alienam, quia gloriam divinae omnipotentiae, quam Christus in humanitate accepit, in Divinitate sua aeternaliter habuit et habet. Neque enim Divinitatis gloria, potentia, sapientia, benignitas aeterna, immensa sic data est homini assumpto, ut ablata sit Verbo, quia Verbum caro factum sic dedit homini assumpto gloriam totam, quam habuit, ut eam totam retinuerit. Sacramentum hoc magnum est, ait Apostolus, quod manifestatum est in carne, creditum est mundo, assumptum est in gloria . Quae nimirum gloria Verbi est per naturam, sed hominis assumpti per gratiam, quoniam et ipsa talis assumptio facta est per gratiam. Sensisse hoc sanctum Hilarium satis invenient, qui diligenter legunt illum. Legitur enim apud illum: « Gloria omnis non Verbo, sed carni acquirebatur; » et alibi: « Profecto ei, quod accepit, ejus claritatem expostulat, unde non destitit; » et iterum: « Ut id, quod de tempore erat, gloriam ejus, quae sine tempore est, claritatis acciperet. » Et alia hujuscemodi apud eum inveniuntur, per quae confutari possunt, qui errorem suum dictis ejus adstruere praesumunt pervertendo ea in sensum pravum, quod in multis locis faciunt, de quibus non est modo dicendum per singula, quia piget iterare saepius dictata, et Ecclesiae Romanae praesentata ejusque pontificibus Innocentio et Eugenio insinuata, et ab eis approbata, utpote antiquis pontificum Romanorum doctrinis consona. Et quidem de Hilario non mirum, quod illius dicta tanquam obscura depravant. Verum de dictis Augustini, ab eis depravatis, valde miramur, sive per imprudentiam, sive per impudentiam acciderit, quod sententia illius apud eos errorem genuit, si tamen ab illo, et non potius a patre mendacii conceperunt sensum hunc falsissimum, quo affirmant, hominem assumptum in unam Trinitatis personam non excedere dignitatem angelicam. Ut autem evidentius fiat, quaestionis verba Petri discipuli episcopi Gilberti ponamus. Contra nos enim scribens dicit inter caetera: « Constat Christum Patre, secundum humanitatem, semper minorem esse, cum in illa, quam nominamus humanitatem, natura non excedat, ut ait Augustinus, excellentiam angelorum, quod jam corpori suo praestitum est commune sibi et nobis. » Et paucis interpositis ait: « Cum, inquam, haec corpori suo praestitit, gloria sibi sit et nobis communis, qualiter corpus suum in eadem gloria sit Deo Patri aequale, investigare otii est non industriae, cum etiam Augustinus dicat in sermone capite septimo super Joannem: Unigenitus autem cum sit Dominus omnium, procul dubio est Dominus angelorum natura, qua Deus est, non angelis sed Patri potius aequalis, gratia vero, qua homo est, non excedit excellentiam cujuslibet angeli. » His Augustini dictis quasi pro argumento habitis prosequitur suae textum argumentationis dicens: « Audiant Augustinum Christum in gratia humanitatis non esse angelis excellentiorem, et corpus ejus in gratia, quod habet, Patri aequale esse asseverantem. Nempe si dixisset in natura, qua homo est, non excedit angelorum excellentiam, forsan aliqua eis dimitteretur tergiversandi facultas. Quod tamen propterea nos induxisse intelligant, quoniam arbitramur hoc saltem eos posse intelligere, quod aliud est natura, quae spectat ad creationis auctoritatem, et aliud gratia, quae pertinet ad donantis largitatem. Si enim idem intelligitur esse gratiam, qua homo est, et naturam assumptam, citra significationem professionis videbitur locutus auctor, cum in ea natura fuit ante citra excellentiam angelorum. Qui profecto si conformis esset in sui corporis gloria Deo, nihil haberet, quod ultra posset corpori suo praestare praeter illud, quod jam praestitit. In his argumentationibus cum pro minimo sit mihi, ut ab eis judicer, qui datam Christo gloriam divinam immensam contrahunt ad mensuram dignitatis angelicae, cui etiam sanctos homines aequandos credimus; tamen quia ferre non possumus Augustini dicta sic ab illis depravari, ut ipse putetur consentaneus eorum errori, non piget hic ipsa ejus verba inserere. In sermone quippe capite septimo super Joannem distinguens inter Unigenitum Dei Filium et membra ejus, filios scilicet adoptivos ait: « In Filio nos Pater diligit, quia in ipso nos elegit ante mundi constitutionem. Qui enim diligit Unigenitum, profecto diligit et ejus membra, quae adoptavit in eum per eum. Nec ideo pares sumus Unigenito Filio, per quem creati et recreati sumus, quia dictum est: Dilexisti eos sicut et me. Neque enim semper aequalitatem significat, qui dicit: Sicut illud, ita et illud, sed aliquando tantum quia est illud, est et illud, aut quia est illud, ut sit et illud. Ita et hoc loco dilexisti eos, inquit, sicut et me dilexisti. Quod aliud nihil est, quam dilexisti eos, quoniam et me dilexisti. Non enim membra Filii non diligeret, qui diligit Filium, aut alia causa est diligendi membra ejus, nisi quia diligit Filium, sed diligit Filium secundum Divinitatem, quia genuit illum aequalem sibi. Diligit eum etiam secundum id, quod homo est, quia ipsum Unigenitum Verbum etiam caro factum est, et propter Verbum est ei chara Verbi caro. Nos autem diligit, quoniam sumus ejus membra, quem diligit. Quapropter incomprehensibilis est dilectio, qua diligit Deus neque mutabilis. » Et paucis interpositis ait: « Cum igitur eorum, quae fecit, nihil oderit, quis digne possit eloqui, quantum diligat membra Unigeniti sui, et quanto amplius ipsum Unigenitum, in quo condita sunt omnia visibilia et invisibilia, quae in suis generibus ordinata sunt, ordinatissime diligit. Membra quippe Unigeniti ad angelorum sanctorum aequalitatem gratiae suae largitate perducit. Unigenitus autem cum sit Dominus omnium, procul dubio est Dominus angelorum natura, quia Deus est non angelis sed Patri potius aequalis: gratia vero quia homo est, quomodo non excedit excellentiam cujuslibet angeli, cum sit una persona carnis et Verbi? » Hic notandum est furtum Gilbertinorum. Nam cum interrogando dicat beatus Augustinus: « Quomodo non excedit excellentiam cujuslibet angeli? » adverbium interrogativum de medio verborum ejus furati sunt, et constanter ejus verbis affirmant, quod ipse per interrogationem vehementius negat. Dicunt illi de Christo: « Non excedit excellentiam cujuslibet angeli, » quod sentire omnino haereticum est, quodque docere diabolicum, quia sicut diabolus mendax est et pater mendacii, sic doctores isti pariunt mendacium in cordibus auditorum, eorum permaxime, qui, quoniam charitatem veritatis non receperunt, mittit illis Deus operationem erroris, ut credant mendacio, et tali mendacio, quo non est pejus mendacium, cum videlicet contra fidei Christianae veritatem quis docet pertinaciter falsitatem. Quid enim falsius eo, quod ipsi dicunt, Christum secundum quod homo est, vel secundum gratiam, quam in eo habet, quod homo est, non excedere dignitatem cujusque angeli? Quid autem verius eo, quod docet beatus Augustinus interrogando, sic dicens: « Quomodo non excedit excellentiam cujuslibet angeli, cum sit una persona carnis et Verbi? » Quod idem est, ac si dicat: revera excedit excellentiam cujuslibet angeli. Quaeris quantum excedat? Audi Apostolum: Tanto, inquit, melior angelis effectus, quanto prae illis differentius nomen haereditavit. Cui enim dixit angelorum : Datum est nomen, quod est super omne nomen? De hoc nomine homini a Deo Patre dato, et eidem in glossis magistri Gilberti super Apostolum denegato sub titulo cujusdam Ambrosii monachi, cognomenta Audberti, alias tanta scripsimus ad vos et vestros clericos valenter litteratos, ut hic videatur superfluum dicta repetere, cum praedictus episcopus Gilbertus tunc fuerit per vos et vestros erga me verisimiliter excusatus, quod non ita senserit, ut ille Ambrosius, cujus ideo forte sententiam posuit, quia eam in glossis antiquioribus positam invenit. Sed isti ejus discipuli, qui gloriam et gratiam naturae humanae in Dei Filium assumptae absque mensura datam, redigunt et contrahunt ad mensuram gloriae vel sanctorum hominum depravando Hilarium, vel sanctorum angelorum depravando Augustinum, sicut in praemissis apparet, nisi compescantur, faciunt, ut in memoriam redeat iniquitas magistri eorum in conspectu Domini, et sanctae Romanae Ecclesiae, cujus pontificibus antiquis et novis contraria est haec doctrina tam perversae novitatis. Argumenta vero eorum satis mirari non possumus, in quibus Arianorum dogmata ex parte suscitari deprehendimus; aiunt enim ad dignitatem et gloriam majestatis quam plurimum pertinere, quod quis remunerat obedientem, exaudit interpellantem, postulanti subjicit omnia, subjicit sub pedibus, offerentem benedicit, nemo prorsus nisi non catholicus, qui ignoret ut gentilis, qui neget ut judaeus, qui demutet ut antichristus, audeat inficiari. Etenim tanquam sacerdoti magno, cujus origo a Patre, inenarrabilis dedit Pater benedictionem omnium gentium. Quis autem major est, qui benedicit, an qui benedicitur? Assertiones istae quondam fuerunt Arianorum, Filium Patre minorem asserentium, et a sanctis Patribus rationabiliter illis obviatum est, eo quod obedientia voluntaria, non coactitia pro salvandis hominibus exhibita homini sic obedienti magis deputatur ad gloriam quam ad ignominiam. Denique propter hoc Deus illum exaltavit, et dedit illi nomen, quod est super omne nomen , propter hoc subjecit omnia sub pedibus ejus . Haec ipsa obedientia fuit postulatio, in qua fuit dignus exaudiri pro sua reverentia; pro sua, inquam, reverentia, in quo nulla fuit culpa, quemque sic postulare non coegit necessitas propriae miseriae, sed pietas misericordiae hoc exegit, ut sic perdita restauraret. Quod utique opus restaurationis non est minus opere creationis. Imo venerabilius est, quod per hominem resurrectio mortuorum, qui vitam demeruerunt, quam quod per Verbum creatio vivorum, qui nihil boni meruerunt. Quia mirabilius est vitam restitui mortuis, qui mortem sempiternam meruerant, quam vitam dari eis, qui nihil meruerant. Esto tamen, ut, cum per suam obedientiam omnia subjecerit Patri, ut sit Deus omnia in omnibus, tunc et ipse Patri sit subjectus ; esto, inquam, ut sit in aeternum Patri subjectus homo Deus, Dei Filius, nunquid tamen ista subjectio pia et voluntaria deputanda est illi ad ignominiam? Absit! Dicit enim sanctus Ambrosius in libro quinto ad Gratianum imperatorem: « Sicut in Christo per carnem, quae est pignus nostrae salutis, sedere nos in coelestibus Apostolus dixit, utique non sedentes: sic et ille per nostrae assumptionem naturae dicitur subjectus in nobis. » Item: « Scriptum est: quia cum mortui essemus peccatis, convivificavit nos in Christo, cujus gratia estis salvati , et simul suscitavit, simulque fecit sedere in coelestibus in Christo Jesu. Agnosco scriptum, sed non ut homines sedere ad dexteram sibi patiatur Deus, sed ut in Christo sedere, quia ipse omnium fundamentum est, et ipse est caput Ecclesiae, in quo communis secundum carnem natura praerogativam sedis coelestis emeruit. Sicut ergo nos in illo sedemus per corporeae communionem naturae, ita et ille, qui per susceptionem nostrae carnis maledictum pro nobis factus est, cum maledictum utique in benedictum Filium Dei non cadat; ita, inquam, et ille per obedientiam omnium erit subjectus in nobis, cum gentilis crediderit, cum Judaeus agnoverit, quem crucifixit, cum Manichaeus adoraverit, quem in carne venisse non credidit, cum Arianus omnipotentem confessus fuerit, quem negavit; cum postremo in omnibus fuerit sapientia Dei, justitia, pax, charitas, resurrectio. Conclusionem igitur totius absolutionis breviter colligamus. Unitas potestatis opinionem injuriosae subjectionis excludit. » Idem: « Quod si quaeris, quemadmodum sit subjectus in nobis, ipse ostendit dicens: In carcere eram, et convenistis ad me; infirmus eram, et visitastis me; in eo infirmus, in quo subjectus . » Haec dicente Ambrosio, recte intelligamus Filium Patri subjiciendum in membris, cum peracta et consummata fuerit subjectio membrorum ipsorum. Quod si etiam in suae personae humanitate futura est illa subjectio, quam consequitur, ut sit Deus omnia in omnibus, non tamen arbitranda est injuriosa, sed gloriosa. Nam in ipsa quoque Divinitate legimus Filium Patri subjectum, nec tamen ideo minorem vel inferiorem putandum vel habendum. Hinc in exemplo fidei, Sirmio ab Orientalibus contra Photinum scriptae, inter caeteros errores etiam hic error damnatus est, quo putatus est aut Filius Patri non subjectus, aut si subjectus, minime coaequandus. Dicunt ergo Patres jam dicti concilii: « Si quis Dominum et Deum et Patrem Filium, quia Dominum a Domino, duos dicat Dominos, anathema sit. Non enim ita exaequamus vel comparamus Filium Patri, ut subjectum non intelligamus, neque enim descendit in Sodomam sine Patris voluntate, neque pluit ex se, sed a Domino, auctoritate scilicet Patris, nec sedet in dextera a semetipso, sed audit Patrem dicentem: Sede ad dexteram meam. » De hac sententia synodali tractans Hilarius dicit inter caetera: « Non comparatur, nec coaequatur Filius Patri, dum subditus per obedientiae obsequelam est, dum pluit Dominus a Domino, dum ad dexteram Dei consedit, dum mittitur, dum accipit, dum in omnibus voluntati ejus, qui se misit, obsequitur. Sed pietatis subjectio non est essentiae diminutio, nec religionis officium degenerem efficit naturam, cum per id, quod innascibilis Pater Deus est, et unigenitus Filius Dei Deus sit, Deus tamen unus sit, et subjectio Filii doceatur et dignitas, dum ei ipsi non nisi Filius nuncupandus subjicitur. Quod cum Dei Patris sit, tamen ex natura sibi sit nomen habens non alieni, sed ejus, cujus et Filius est, et sit Patri et obsequio subjectus et nomine, ita tamen ut subjectio nominis proprietatem naturalis atque indifferentis testetur essentiae; sic loquente Hilario de Filii subjectione in sua divinitate, non diminuta per subjectionem coaequalitate, in qua et is qui subjicitur, et is cui subjicitur, unus Deus altissimus adoratur. » Et nos ejus tenendo vestigia eisdem pene verbis affirmamus, quod pietatis subjectio non est gloriae diminutio, nec religionis officium degenerem facit naturam humanam in unigenito Dei Filio, cum per id, quod innascibilis Pater Deus est, et filius virginis idemque Filius Dei Patris Deus sit divinitate Verbi assumentis, homini assumpto plenarie data et innata, ita scilicet, ut non ex adoptione, sed ex natura filiationis vocetur et sit Filius Dei Patris, Deus et ipse nominandus aeque ut Pater suus, nomen habens non alieni sed ejus, cujus et Filius est, et sit Patri et obsequio subjectus et nomine, ita tamen, ut subjectio nominis proprietatem naturalis atque indifferentis testetur essentiae, qua homo assumptus Deus est aeque ut Verbum assumens, et Pater Verbum gignens atque Spiritus sanctus de Patre ac Verbo procedens, non duplicata vel triplicata Divinitate, quae in summa semper manet simplicitate, sive de homine, cui plena data est, praedicetur juxta illud Isaiae: Puer natus est nobis, filius datus est nobis, et vocabitur nomen ejus admirabilis, consiliarius, Deus fortis, Pater futuri saeculi , sive de tribus personis unius Trinitatis collectim enuntietur. Sicut enim Patris et Filii et Spiritus sancti una est divinitas, ita Verbi assumentis hominem, et hominis in Verbum assumpti eadem una est divinitas, uti nuper scripsimus venerabili Patri universalis Ecclesiae papae Adriano. Sed cum ei scriberemus, nondum ad nostram notitiam venit ista, contra quam nunc agimus, doctrina de gloriae in homine assumpto hac mensura, qua coaequatur angelis ipse, qui est Dominus angelorum non solum in divina essentia, in qua ipsos creavit angelos, sed etiam in humana, in qua Patri obediens ipsorum numerum redintegrans implevit ruinas, conquassavit capita in terra multorum de torrente in via bibens, propterea exaltavit caput. Ideo enim jurejurando fecit illum Dominus crescere in ea natura, in qua potuit crescere, in qua etiam, ut cresceret, ac non Judaeorum Deus tantum, sed et gentium Deus esset, benedictio est omnium gentium data illi. Habet hic occasionem contradicendi adversarius, ut supra notavimus. Quis, inquit, major est, qui benedicit, an qui benedicitur? Nonne secundum Apostolum major est, qui benedicit? Hic, ne contra philosophos apud se sapientes videamur velle philosophari, simpliciter eis ostendimus quod, etsi major sit, qui benedicit, quam qui benedicitur, interdum tamen ipse benedictus jam accepta benedictione non est minor, imo aliquando et major eo. Nam si episcopus, annuente ac permittente archiepiscopo, benedicit aliquem in episcopum, quoniam et hoc licet fieri secundum censuram canonum, nonne is, qui ante benedictionem fuit minor, suscepta benedictione benedicenti fit aequalis? Item: Aliquis in archiepiscopum electus, et ab aliquo suffraganeorum caeteris cooperantibus benedictus, etsi ante benedictionem fuit minor benedicente, tamen jam benedictus non minor, sed major est habendus. Ergo praemissum illud Apostoli dictum sic est intelligendum, ut non generet intellectum absurdum, fideique sanae contrarium. Nam benedictus ille homo, qui venit in nomine Domini, sic est a Patre, cooperante Spiritu sancto, benedictus, ut sit non inter omnia, sed super omnia Deus benedictus in saecula . Proinde accepta benedictione tanta non est minor homo benedictus Deo se ita benedicente, ut sit super omnia Deus benedictus. Hac benedictione donatum est illi nomen, quod est super omne nomen, ante cujus donationem vere natura humana minor divina fuit, sed in Filio Dei nomine summo glorificata latenter in conceptione, patenter in ascensione sic est magnificata, ut ejus magnitudo sit immensa, quae non molis dilatatione, sed virtutis immensitate pensanda est, maxime postquam donatum est ei nomen, quod est super omne nomen, sic est manifestatum mundo, ut in omnem terram exierit sonus apostolorum contestantium, quod, sicut a summo coelo egressio ejus, ita occursus ejus usque ad summum ejus. Etsi ergo major eo fuerit Pater summus ante benedictionem, tamen ipse jam per Patris benedictionem et glorificationem provectus usque ad summum, non est in gloria sibi data minor dante habendus, cum jam omnis lingua confiteatur, quia Dominus Jesus Christus in gloria est Dei Patris. Unde Hilarius libro nono de Trinitate ait: « Si igitur donantis auctoritate Pater major est, nunquid per doni confessionem minor Filius est? Major itaque est donans, sed minor jam non est, cui unum esse donatur. Si non hoc donatur Jesus, ut confitendus sit in gloria Dei Patris, minor Patre est: si autem in ea gloria donatur ei esse, in qua Pater est, habes et in donantis auctoritate, quia major est; et in donati confessione, quia unum sunt. » Item: Major Pater est, dum gloriam assumpto homini rogatur, ut reddat; filius minor non est, dum gloriam resumit apud Patrem. » Item: « Glorificaturus Filium Pater major est, glorificatus in Patre Filius minor non est. » Haec dicente sancto Hilario nos eisdem consona sentiendo possumus dicere: Benedicturus Filium Pater major est, benedictus a Patre Filius minor non est, maxime illa benedictione, qua sic benedictus est, ut veniret in nomine Domini, hoc est, ut nomen Domini sit nomen ejus, non eo modo, quo est multorum dominorum, siquidem sunt domini multi, ac proinde nominantur domini, sed eo modo, quo nomen Domini congruit soli Deo regnanti et dominanti super omnia dominatione divina, quam semper habuit Christi divinitas, quamque Patre benedicente accepit ejus humanitas, ut in forma quoque servi haberet nomen Domini et veniret benedictus in nomine Domini. Hac benedictione dulcedinis praeventus est ab aeterno, quando praedestinatus est homo Filius Dei futurus; Filius dico, non ut caeteri secundum gratiam adoptionis, sed in virtute secundum spiritum sanctificationis, qua eum Pater sanctificavit in eo ipso, quod Pater ejus dici et esse volens, gloriam Unigeniti dedit ille sicut et benedictionem omnium gentium, scilicet ut sit Deus non Judaeorum tantum, sed et omnium gentium dedit illi, et testamentum suum confirmavit super caput ejus. Caput enim illius hominis taliter benedicti et sanctificati est Deus, vel si magis dici placet, ipsa ejus divinitas, sine qua, si quis hominem illum intelligit, tale est, ac si hominem alium sine suo capite, quod in essentia ejus est principale, hominem aestimet esse posse. Principale primi hominis, qui factus est in animam viventem, fuit mens intellectualis. At ille, cum in hoc honore esset, non intellexit, nolensque intelligere, ut bene ageret, suum caput nimis deturpavit, quia intellectuale ac rationale suum depravavit, sicut etiam adhuc imitatores ejus deturpant caput suum velato capite orando, id est inter orandum sensibilia potius quam intelligibilia Dei dona desiderando. Tale velamen super cor Judaeorum terrena potius, quam coelestia bona desiderantium, est positum, et ideo claritatem vultus Christi, Solis justitiae, splendentis divina claritate, qui est homo secundus homini primo incomparabiliter praeferendus. Principale namque secundi hominis, qui factus est in spiritum vivificantem, non est mens intellectualis, sed divinitas superintellectualis, sine qua si quis illum cogitat, tale est, ac si hominem alterum sine suo principali cogitet esse hominem, quod est impossibile. Proinde, qui hominem, in Dei personam assumptum, sine sua divinitate cogitant, ipsi, quantum in ipsis est, ipsum capite suo privant falso intellectu, quoniam vere id fieri non potest. Unde Augustinus in sexto libro de sancta Trinitate: « Quomodo caput Christi Deus, id est caput Christi Trinitas, cum in Trinitate sit Christus, ut sit Trinitas? An quod est Pater cum Filio caput Pater est ei, quod est ei solus Filius? Cum Filio enim Pater Deus: solus autem Filius Christus est, maxime quia jam Verbum caro factum loquitur, secundum quam humilitatem ejus etiam major est Pater, sicut dicit: Quoniam Pater major me est, ut hoc ipsum Deum esse, quod illi cum Patre unum est, caput sit hominis mediatoris, quod ipse solus est. Si enim mentem recte dicimus principale hominis, id est tanquam caput humanae substantiae, cum ipse homo cum mente sit homo, cur non multo congruentius multoque magis Verbum cum Patre, quod simul Deus est, caput est Christi, quamvis Christus homo nisi cum Verbo, quod caro factum est, intelligi non possit? » Item libro secundo: « Assumptus est homo, in qua forma ipsius Dei Verbi persona praesentaretur, non ut haberet Verbum sicut alii sancti sapientes, sed prae participibus suis, non utique quod amplius habebat Verbum, ut esset quam caeteri, excellentiore sapientia, sed quod ipsum Verbum erat. Aliud enim Verbum in carne, aliud Verbum caro, id est aliud Verbum in homine, aliud Verbum homo. Caro enim pro homine posita est in eo, quod ait: Verbum caro factum est . » Item libro IV exponens illud Sapientis: « Emitte, Domine, sapientiam de sede magnitudinis tuae. Aliter, inquit, mittitur, ut sit in homine, aliter missa est, ut ipsa sit homo. In animas enim sanctas se transfert, atque amicos Dei et prophetas constituit, sicut etiam implet sanctos angelos, et omnia talibus ministeriis congrua per eos operatur. Cum autem venit plenitudo temporis, missa est, non ut impleret angelos, nec ut esset angelus, nisi in quantum consilium Patris annuntiabat, quod et ipsius erat, nec ut esset cum hominibus aut in hominibus, hoc enim et antea in Patribus et prophetis, sed ut ipsum Verbum caro fieret, id est homo fieret. » Idem libro primo: « Quia forma Dei accepit formam servi, utrumque Deus et utrumque homo, sed utrumque Deus propter accipientem Deum, utrumque autem homo propter acceptum hominem. Neque enim illa susceptione alterum eorum in alterum conversum atque mutatum est. Nec Divinitas quippe in creaturam mutata est, ut desisteret esse Divinitas, nec creatura in Divinitatem, ut desisteret esse creatura. » His Augustini dictis diligenter perspectis apparet, hominem Deo, et Deum homini sic unitum in una Trinitatis persona, ut haec ipsa hominis cum Deo unitio sit illa sanctificatio, qua Pater illum sanctificavit, et misit in mundum, et illa benedictio, qua idem homo venit benedictus in nomine Domini rex Israel, quem Deus Pater benedixit in aeternum, ut regni ejus non sit finis, quomodo nullus est finis aeternitatis. Hinc est quod etiam, priusquam natus puer sciret vocare patrem vel matrem, sicut in Isaia legitur, ipso regnante, ac terram suam defensante ablata est fortitudo Damasci, et spolia Samariae coram rege Assyriorum. Voca, inquit, nomen ejus, Accelera spolia detrahere, Festina praedari: quia antequam sciat puer vocare Patrem et matrem, auferetur fortitudo Damasci et spolia Samariae , quia videlicet contra tribum Juda, de qua nasciturus erat iste puer, Damascus per puerum hunc necdum natum defensa est ab illis tribus Juda et Jerusalem, spoliata Samaria et Damasco per regem Assyriorum, qui Samariam destruxit, et Damascum sibi subjugavit, ac taliter humiliavit, ut non posset praevalere domui David, in qua puer iste regnavit, antequam haberet patrem optivum et matrem virginem. Bene igitur vocatum est nomen ejus accelera, spolia detrahere, festina praedari, quia mira fuit acceleratio, mirabilis festinantia pueri hujus ante nativitatem suam praeliantis, hostesque suos despoliantis. Erat itaque per sacramentum unitatis in Verbo regnante super omnia homo tunc assumendus, et nunc assumptus in Deum Dei Filium. Propterea teste Apostolo, Christus in deserto tentabatur. Neque tentemus, ait, Christum, sicut quidam eorum tentaverunt . Ostendens Christum, licet necdum natum, jam tunc in deserto fuisse tentatum. Lege Hieronymum de hoc sacramento unitatis in sermone de assumptione beatae Mariae satis copiose disputantem, et affirmantem auctoritate Scripturarum, Deum homini concorporatum et hominem Deo coaeternum, cum tamen nec ininitiabilis sit homo, nec nomen corporis aut proprietas conveniat Spiritui summo. Quid me interrogas de hominis in Deum aeternum assumpti aeternitate? interroga Hieronymum, qui affirmat hominem Deo coaeternum. Consentit vero ei beatus Ambrosius in Lucam exponens illud: Omnia mihi tradita sunt a Patre meo . « Si omnia, inquit, dedit aeternitatem majestatemque transfudit. » Proinde argumentare, quantum velis, ut homini detrahas aeternitatem et immensitatem cui a Patre suo tradita sunt omnia: Ego magis fidem habeo Verbi ipsius dicentis: Omnia mihi tradita sunt a Patre meo . Item: Pater meus, quod dedit mihi, majus omnibus est . Dictum hoc exponens venerabilis presbyter Beda dicit in homilia: « Majus autem omnibus, quod mediatori Dei et hominum homini Jesu Christo Pater dedit, hoc est ut sit Unigenitus ejus Filius in nullo gignenti vel natura dissimilis vel virtute inferior vel tempore posterior. Quam videlicet aequalitatem ipse Dominus in divinitate habuit, priusquam mundus esset apud Patrem, ipse in humanitate ex tempore incarnationis accepit. » Audis aequalitatem Patris Verbo innatam et homini datam, quem Verbum Dei Patri coaequale sibi univit? audis hoc in antiqua homelia per ecclesiasticos conventus jam diu celebriter vulgata et recitata, et nos arguis quasi de nova doctrina, cum nihil doceamus, quod non in scriptis Patrum antiquorum Scripturas exponentium ostendamus? Ostende tu vel unum doctorem catholicum tibi consentaneum in illo sensu tuo, quo hominem in Deum assumptum negas Deo conformem factum, quod tu putas docuisse Hilarium, cum ille doceat contrarium. Ait enim libro nono de Trinitate: « Id enim homini acquirebatur, ut Deus esset; sed manere in Dei unitate assumptus nullo modo poterat nisi per unitatem Dei in unitatem Dei naturalis evaderet, ut per hoc, quia in natura Deus Verbum, Verbum quoque caro factum rursum in natura Dei inesset, atque ita homo Jesus Christus maneret in gloria Dei Patris, si in gloria Verbi caro esset unita, rediretque tunc in naturae paternae etiam secundum hominem unitatem Verbum caro factum, cum gloriam Verbi caro assumpta tenuisset. » Et infra: « Ut enim in unitate sua maneret, ut manserat, glorificaturus eum apud se Pater erat, quia gloriae suae unitatem per obedientiam dispensationis excesserat, scilicet ut in ea natura per glorificationem rursus esset, in qua sacramento erat divinae nativitatis unitus, essetque Patri apud semetipsum glorificatus, ut quod apud eum ante habebat, maneret, neque abalienaret ab eo formae Dei naturam formae servilis assumptio, sed apud semetipsum glorificaret formam servi, ut maneret in Dei forma, quia qui in Dei forma manserat, idem erat in servi forma, et cum servi forma glorificanda esset in Dei forma, apud eum ipsum glorificanda erat, in cujus forma formae servilis habitus erat honorandus. » Haec dicente Hilario patet non eum sensisse, quod corpus Domini, Domino conforme non sit, cum non alia de causa corpus Domini dicatur, nisi quia Dominus incorporatus sive incarnatus per corpus carnis suae vitam operatur hominum credentium, sicut Divinitas angelorum lumen incircumscriptum videntium, quod, quia homines videre non possunt, credendo salvi fiunt, et vitam aeternam habebunt per Christi carnem, quam sancti angeli habent per ejus divinitatem. Unde autem carni, ut conferat manducanti se vitam aeternam, nisi quia in consortium naturae divinae assumptam habet vitam in se manentem? Unde Hilarius libro octavo de corpore Domini: « In Christo Pater, et Christus in nobis unum in his esse nos faciunt. Si vere igitur carnem corporis nostri Christus assumpsit, et vere homo ille Christus est, nosque vere sub mysterio carnem corporis sui sumimus, et per hoc unum erimus, quia Pater in eo est, et ille in nobis, quomodo voluntatis unitas asseritur, cum naturalis per sacramentum proprietas perfecte sacramentum sit unitatis? » Et infra: « Qua autem in nobis naturalis haec unitas sit, ipse ita testatus est: » Qui edit carnem meam, et bibit sanguinem meum in me manet, et ego in eo . « Non enim in eo erit, nisi in quo ipse fuerit, ejus tamen in se assumptam habens, qui suam sumpserit. » Item: Sicut misit me vivens Pater, et ego vivo propter Patrem, et qui manducat carnem meam, et ipse vivit propter me . « Quomodo per Patrem vivit, eodem modo nos per carnem vivimus. Haec ergo vitae nostrae causa, quod in nobis manentem per carnem Christum habemus, victuri per eum ea conditione, qua vivit ille per Patrem. Si ergo nos naturaliter secundum carnem per eum vivimus, id est naturam carnis suae adepti, quomodo non naturaliter secundum spiritum in se Patrem habeat, cum vivat ille per Patrem? Haec autem idcirco a nobis commemorata sunt, quia voluntatis tantum intra Patrem et Filium unitatem mentientes, unitatis nostrae ad Deum utebantur exemplo, tanquam nobis ad Filium et per Filium ad Patrem obsequio tantum ac voluntate unitis, nulla per sacramentum carnis et spiritus naturalis communionis proprietas indulgeretur, cum etiam per honorem nobis datum filium, et permanentem in nobis carnaliter filium etiam in eo nobis corporaliter et inseparabiliter unitis mysterium verae ac naturalis unitatis sit praedicandum. » Videtis, lectores benevoli, quantum virtutis divinae Hilarius praedicet inesse carni Christi non solum divinitus viventi, sed etiam se manducantes vivificanti? Quod nimirum nullatenus fieri posset, si natura inferior superioris virtutem non accepisset in Christo. Unde item Hilarius de synodis ait: « Conservatur dignitas Divinitati, ut in eo, quod Verbum caro factum est, ut caro potius hoc inciperet esse, quod Verbum. Alioquin unde carni in operibus virtutes, in monte gloriam, in cogitationibus humanorum cordium scientiam, in passione securitatem, in morte vitam? » Idem libro undecimo De Trinitate: « Haec humanae beatitudinis fides vera est, Deum et praedicare Verbum, et carnem confiteri, neque Deum nescire, quod homo sit, neque carnem ignorare, quod Verbum sit. Cum autem contra naturam sensus nostri Deus manens homo nascitur, jam non est contra naturam spei nostrae, ut natus homo Deus maneat, cum potior natura in inferiorem nata fidem praestet, inferiorem naturam in naturam posse nasci potiorem. » Idem in eodem: « Id enim homini acquirebatur, ut Deus esset, sed manere in Dei unitate assumptus nullo modo poterat nisi per unitatem Dei in unitatem Dei naturalis evaderet, ut per hoc, quod in natura erat Deus Verbum, Verbum quoque caro factum rursum in natura Dei inesset, atque ita homo Jesus Christus maneret in gloria Dei Patris. Si in gloriam Verbi caro esset unita, rediretque tunc in naturae paternae etiam secundum hominem unitatem Verbum caro factum, cum gloriam Verbi caro assumpta tenuisset. His Hilarii dictis caute pensatis apparet quod alibi dicit: « Inferiorem naturam superioris a se potiorisque naturae virtutem non consequi, » sic intelligendum, ut praemissis ejus testimoniis de natura et virtute Divinitatis, quam inferior Christi natura plenarie consecuta est, non sit contrarium. Pertractemus nunc illud ejus capitulum, quod nobis objicitur quasi nostrae sententiae contrarium, imo et ipsius Hilarii praemissis dictis, ut putatur, minime consonum. Dicit in libro De Synodis: Conclusi haeretici Scripturarum auctoritatibus hoc solum tribuere solent Filio, ut Patri tantum virtute similis sit, adimant autem ei similitudinem naturae, stulti atque impii, non intelligentes, nonnisi ex naturae similitudine similitudinem esse virtutis. Neque enim aliquando inferior natura superioris a se, potiorisque naturae virtutem consequitur. Aut quid haec asserentes de omnipotente Deo Patre profitebuntur, si virtuti suae virtus naturae inferioris exsequatur? Non potest negari quin Filius Dei idem possit, cum dixerit: Quaecunque Pater facit, eadem Filius facit. Sed similitudini virtutis naturae similitudo succedit, cum dicit: Sicut enim Pater vitam habet in semetipso, ita et Filius dedit vitam habere in semetipso. In vita naturae et essentiae significatio est, quae sicut habetur, ita data docetur ad habendum. Tenet ergo vitae similitudo virtutis similitudinem. Similitudo enim virtutis non potest esse dissimilis naturae. Atque ita necesse est ut essentiae similitudo virtutis similitudinem consequatur, quia sicut ea, quae Pater facit, eadem Filius facit similiter, ita sicut habens vitam Pater, sic et habendam Filio dedit vitam. Condemnatur ergo impiae professionis temeritas, quae virtutis similitudinem confitens dissimilitudinem ausa sit praedicare naturae, cum principalis spei nostrae fides sit indifferentem in Patre et Filio divinitatis substantiam confiteri. » Dicta haec sunt adversus Arianos, Filio Dei etiam secundum superiorem ipsius essentiam denegantes aequalitatem et similitudinem divinae naturae, cum faterentur ei similitudinem virtutis esse. Contra hos in synodo congregatis orientalibus episcopis data est haec sententia: « Si quis in Filio Patris similitudinem secundum essentiam quidem ipso Filio revelante per haec quae dicit: Sicut enim Pater habet vitam in semetipso, sic dedit et Filio vitam habere in semetipso, juxta efficaciam autem per ea, quae docet: Quae enim Pater facit, eadem et Filius facit similiter, solam secundum efficaciam similitudinem condens, juxta essentiam vero, quod est principalissimum fidei nostrae, Filium fraudet quasi semetipsum fraudans cognitione » perpetuae vitae, quae est in Patre et Filio, anathema sit. Hanc synodalem sententiam confirmans Hilarius dicit ea, quae superius posuimus, nihil tangens de mysterio incarnationis, vel de humana Filii Dei natura, quae in superioribus ejus dictis, jam superius praemissis, et in multis argumentis, ejus libris De Trinitate insertis, ita ostenditur glorificata, ut non sit aliud ejus gloria, quam virtus et essentia divina. Sicut enim Deus Pater habet vitam in semetipso, sic dedit et Filio vitam habere in semetipso, et ipse Filius una cum Patre dedit carni suae vitam habere in semetipsa, non tamen a semetipsa sicut nec ipse Filius habens vitam sibi datam in semetipso, habet a semetipso. Hinc est quod carnem suam pro saeculi vita fatetur datam, quam, qui manducat, habet vitam aeternam, ait ipsa Veritas. Unde synodus Ephesina carnem Christi vivificatricem confessa damnavit sub anathemate hoc ipsum negantes. Quid ergo, ais, est quod Hilarius dicit: « Neque aliquando inferior natura superioris a se, potiorisque naturae virtutem consequitur? » Si enim caro Verbi vivificat ad vitam aeternam beatos homines, quomodo ipsum Verbum vivificat beatos angelos? Virtus et efficacia divinae operationis videtur data carni contra sententiam Hilarii hoc negantis posse fieri. Ad quod respondeo, quia sic intelligenda sunt haec Hilarii dicta, ut aliis ejus dictis non sint contraria. Dicit enim in libro nono De Trinitate: « Deus in Filio hominis glorificato glorificatum Deum glorificat in sese: in Filio hominis Dei gloria est, et gloria Dei gloria Filii hominis. Deus glorificat in sese, homo non per se utique glorificatur: neque rursus qui in homine glorificatur, Deus licet gloriam accipiat, tamen aliud ipse quam Deus est. At vero cum glorificato Filio hominis glorificans Deum Deus glorificat in sese, invenio naturam glorificati in gloriam naturae glorificantis assumi. » Affer nunc, quisquis es, haeretice flexiosae doctrinae tuae volubiles quaestiones, quae, cum se nodis suis illigent, in nullo tamen haerendi molestiam continebunt. Filius enim glorificatur, et glorificatur in homine Deus, et glorificatum eum in homine glorificavit in sese: Christum enim Deus natum hominem clarificat in sese. Reddidit enim in se Christo gloriam, quam apud se habuit, et cum in forma Dei assumptio formae servilis assumitur in se, glorificatur glorificatus in homine Deus, qui ante nativitatis dispensationem in sese erat et per formam Dei et per naturam nativitatis unitus. Nativitas enim non novae neque alienae naturae Deum fecerat, naturalis filius Patri naturali generatione substitit. Et cum per nativitatem hominis glorificatur in homine in naturae gloriam, rursum in se clarescit, cum Deus clarificat, cum in naturae paternae gloriam ab ea per dispensationem evacuatus assumitur. Concludit autem audacissimum furorem impietatis tuae fides apostolica, ne qua licentia liberae intelligentiae evageris, cum ait: Et omnis lingua confitebitur, quia Dominus Jesus in gloria est Dei Patris . Quem enim Pater in sese glorificavit, in ejus gloria confitendus est. Quem in se Pater glorificavit, in his non dubio intelligendus est esse, in quibus Pater est, cum et in se eum glorificaverit, et in gloria ejus sit confitendus. Non enim hic tantummodo in gloria Dei est, sed in gloria Dei Patris est. Neque glorificavit gloria exteriore, sed glorificavit gloria in sese, in eam eum, quae sua est gloria, resumendo, et ea gloria quam apud eum habuit, eum et apud se glorificat et in sese. Atque ita inseparabilis a fidei hujus conjunctione intelligitur etiam sub hominis humilitate sic dicens: Haec est autem vita aeterna, ut cognoscant te solum verum Deum, et quem misisti, Jesum Christum . Cum sine Christo solo Deo Patre cognito vita aeterna non sit, et Christus glorificatus in Patre sit, nonne in his dictis Hilarii satis apparet, quod inferior natura in Christo superioris naturae virtutem et gloriam accepit per gratiam, quam consequi non posset, nisi gratis in ipsius natura superioris naturae virtutem assumeretur, quia non est hoc in viribus ejus, quod infra est, ut consurgat in suum superius vel capiat virtutem ejus per se, vel a se. Non enim potest homo accipere a se quidquam, nisi fuerit ei datum desuper , ait Joannes Baptista, et hoc testatur Joannes evangelista. Unde nec in Filio Dei potuit homo accipere a se quidquam, nisi fuisset ei datum desuper. Accepit tamen sibi desuper datum nomen, quod est super omne nomen, , simulque cum nomine ipsius nominis virtutem. Cujus virtutis ipse sibi conscius ait: Omnia mihi tradita sunt a Patre meo . Item: Pater, quod dedit mihi, majus omnibus est . Item: Filius hominis habet potestatem in terra dimittere peccata . Item: Nemo potest rapere de manu mea . Item: Data est mihi omnis potestas in coelo et in terra . Datum quippe hoc est homini, quod aeternaliter sui Verbi, verbi gratia, ut nemo possit rapere de manu ejus, ut sit omnipotens in coelo et in terra ex virtute sibi data, quam natura humana suis viribus consequi non potuit, sed Deus eam illi dare voluit, et potuit, qui et membra ejus virtute divina ditavit juxta promissum ipsius dicentis: Accipietis virtutem supervenientis Spiritus sancti in vos. Item: Vos autem sedete in civitate, quoadusque induamini virtute ex alto . Virtus haec membris distributa secundum mensuram donationis Christi data est, non ad mensuram ipsi Christo, id est homini uncto. Sicut Petrus apostolus ait, unxit Deus virtute . Vel sicut Psalmista dicit: Oleo laetitiae prae consortibus suis , ita ut similitudo virtutis in homine uncto et ungente Deo sit plenaria, non ablata, sed translata natura inferiore in superioris virtutem et gloriam. Quod non potuisset fieri, si natura inferior non esset capax virtutis et naturae superioris, ut aurum seu ferrum capax est ignis, et igneae virtutis, et corpus bestiale animae sensualis, humanum vero animae rationalis. Sed opponitur nobis, quod Hilarius dicit: « Similitudini virtutis naturae similitudo succedit. » Item: « Similitudo virtutis non potest esse dissimilis naturae, atque ita necesse est, ait, ut essentiae similitudo virtutis similitudinem consequatur. » Hoc proponente Hilario licet fideli ejus auditori seu lectori assumere; sed homo, per quem affirmante Apostolo est resurrectio mortuorum, et ipsius hominis caro, quae vivificat, divinae habet virtutis efficaciam: consequens est ergo, ut cum divinae virtutis similitudine similitudinem quoque habeat essentiae divinae, sine qua caro non prodesset quidquam ad vitam aeternam conferendam. Praeterea notandum, quia de diversis personis unius Divinitatis, non diversis naturis unius personae in hoc loco ait Hilarius, ostendens virtutis et naturae similitudinem indissociabilem, praecipue in Deo, ubi sicut ipse ait, « similitudo proprietas est, proprietas aequalitas est, aequalitas nihil differt; » aequalitas autem naturae non potest esse nisi una. Verum alias, ut ostensum est, agens de unius personae in Trinitate duabus naturis ita demonstrat ab altera natura glorificata alteram gloria, sicut ait ipse, « non exteriorem, sed in sese Deo glorificante hominem, » ut sit absurdum fingere hominem Deo in alio aliquo assimilatum quam in eo, in quo et Verbum Patris Patri est consimile simul et aequale, in divina scilicet essentia seu gloria seu virtute, seu omnipotentia seu bonitate vel sapientia, quae omnia in Deo unum sunt, imo unum sunt, quod unum simplex, immensum et aeternum totum est homini assumpto in una Trinitatis persona datum per nomen, quod est super omne nomen existens in divinitate sibi data aeternaliter habuit, sed in ipso incarnationis mysterio temporaliter accepit, quando ipsa divinitas per hoc est homini data, quod est incarnata, cum Verbum caro, id est homo factum est. Accepit ergo ipse homo, quod habuit Deus, scilicet ut sit Deus omnipotens, tanta divinitatis et omnipotentiae coaequalitate ac similitudine, ut Verbi assumentis, et hominis assumpti ad Deum Patrem prorsus eadem sit aequalitas et similitudo. Nempe ut verbis utamur adversariorum, unum et idem esse, in quo vere aequalia sunt, quae aliunde constat esse diversa, necesse est. Cum ergo Patris ingeniti, et Filii ejus unigeniti et amborum doni simulque hominis hoc dono concepti et sanctificati, atque in unam personam Trinitatis assumpti sit una Divinitas, qua et Pater Deus, et Filius Deus, et Spiritus sanctus Deus, et Spiritu sancto conceptus homo Deus nominatur, recte de his omnibus una aequalitas praedicatur, quorum una divinitatis essentia, vel natura cognoscitur et virtus eadem. Etenim carnis vel humanitatis nomine, cum de ipsius divinitate, quam accepit, agitur, totam substantiam humanam, quae est anima rationalis, et caro simul juncta, significamus: ut ibi: Verbum caro factum, id est homo factum est. Et: videbit omnis caro salutare Dei , id est omnis homo, ne vel carni soli, quae non homo, sed hominis pars est, hanc similitudinem vel aequalitatem cum Deo tribuamus, ut putat adversarius, crebro utens, imo abutens contra nos istis nominibus, cum nos non carnem solam, vel humanitatem solam, sed hominem Deum, Deo Patri non adoptatum, sed natum in filium naturalem et consubstantialem gignenti coaequatum praedicemus in divinitatis essentia et natura, quam nascendo accepit, ut sit Deus, et in potentia, qua omnia, quae vult, potest, ut Pater Deus, et in claritate, quam petiit, et accepit in carne, quamque habuit in divinitate, priusquam mundus fieret. Clarifica, inquit, me apud temetipsum claritate, quam habui, priusquam mundus esset, apud te . Apud te, inquit, non sub te, quod est in dextera sedis magnitudinis, in qua est coaequalitas claritatis. Contra hoc objicit adversarius: Si Christus gloria corporis sui Patri aequalis est, et si nos, sicut testatur Hilarius, eidem gloriae corporis Christi futuri sumus conformes, Deo nos futuros aequales qualiter ipsi inficientur, ab eis audire exspectamus. Respondemus: Nusquam nos praedicasse futuros aequales Deo. Neque enim id futurum speramus, neque hoc exinde consequitur, quod similitudo nobis et conformitas Christi promittitur, quia multa inveniuntur similia et conformia, quae non sunt aequalia. Sic imago vultus hominis in alterius hominis pupilla conspecta invenitur per omnia ipsi vultui similis, attamen aqualis non est, quoniam similitudo ad qualitatem, sed aequalitas pertinet ad quantitatem, quae inter se differe non ignorat, qui Aristotelis praedicamenta noverit, inter se longius distincta quam unius praedicamenti species vel genera. Non est igitur consequens, si qua sunt conformia, vel similia, eadem aequalia esse. Non ergo miramur illum philosophum caligare in divinis et supernaturalibus, qui neque in naturalibus ea sentit, quae veritas habet. Quam falso autem Hilario adscribatur, quod Christi et nostri corporis talem asserat conformitatem, quam sit necesse consequi coaequalitatem, verbis ejus competentius quam nostris ostendemus. Post eam denique sententiam, quam falso a falsatoribus putatur affirmare, quod Christus, secundum quod in forma servi glorificatus est, Deo conformis non sit, quodque corpori suo nihil ultra possit quam nobis ac sibi commune praestare, paucis interpositis aperiens, quid senserit, ita dicit: « Nostra haec lucra sunt et nostri profectus, nos scilicet conformes effici gloriae corporis Dei. Caeterum Unigenitus Deus licet et homo natus sit, tamen aliud, quam Deus omnia in omnibus est. Subjectio enim illa corporis, per quam, quod carnale est, in naturam spiritus devoratur, esse Deum omnia in omnibus eum, quem praeter Deum et homo est, constituet. » His Hilarii dictis claret sententiam ejus praecedentem nimis detruncatam et depravatam, qua putatur affirmare, quod negat, et negare quod affirmat. Affirmat enim hominem glorificatum in Deo esse conformem Deo, et nos futuros corpori ejus conformes, non tamen coaequales. Non ergo rapinam arbitratur homo esse se aequalem Deo, qui in forma Dei sibi data et innata est, qua et speciosus est prae filiis hominum, non inter omnia, sed super omnia Deus benedictus in saecula. Amen.
|
(Rom.
VIII) (Ibid.) (Matth. XXIV) (I Tim. III) (Hebr. IV) (Philip. II.) (Phil. II) (Ephes. I) (quod, sicut asserit
Augustinus, ideo dicitur, ne humana substantia,
quantumlibet glorificata putetur in divinam substantiam
commutata versibilitate naturae, quem sensum
sancta Ecclesia damnavit in haeretico Eutychete) (Ephes. II) (Matth. XXV) (Isa. IX) (Rom. IX) (Joan. I) (Isai. VIII) (I Cor. X) (Matth.
XXVIII) (Luc. X) (Joan. XXIX) (Joan. VI) (ibid.) (Rom. XIV) (Joan. XVII) (Joan. III) (Ephes. I) (Luc. X) (Joan. XXIX) (Matth. VI) (Joan. X) (Matth. XXVIII) (Act. I) (Act. X) (Psal. XLIV) (Joan. I) (Joan. V)
|
[verbis] [quodque]
|
http://viaf.org/viaf/21134221
|
[] | |
Gerhohus Reicherspergensis
| 24 |
EPISTOLA XXIV.
|
Idem ad Henricum ducem Saxoniae et Bavariae, quem ad defendendam Ecclesiam Dei proposito, sanctorum et regum et ducum exemplo hortatur
|
Glorioso et victorioso Bavariae ac Saxoniae duci H. frater G. de Richersperge devotas orationes cum fideli obsequio. Quousque, princeps nobilissime, tua fraudabor notitia simul et gratia tali tam familiari, qualem in conspectu patris tui habui, qui me pusillum licet, tanta principis gratia et amicitia indignum, dignatus est habere inter gratos et amicos, non eos, qui dilexerunt sua, non ipsum, sed eos, qui sincere dilexerunt ipsum? Inde illi familiares collocutiones mecum de salute animae suae, de statu et honore sanctae Dei Ecclesiae. Nam de saecularibus ad ipsum pertinentibus illi abundabant consiliarii, filii hujus saeculi prudentiores filiis lucis in generatione sua, quemadmodum tuae quoque nobilitati nobiles abundant adstipulatores, quorum prudenti consilio tractes negotia mundana. Mihi vero de salute animae tuae, de statu et honore sanctae Dei Ecclesiae tibi aliqua suggerere suggeritur a Spiritu illo, ut credo, qui suggerit nobis omnia, quaecunque dixerimus utilia, salubria et vera. Et quippe Spiritus veritatis, qui docet omnem veritatem, et quae ventura sunt annuntiat in se credentibus, ut et ipsi annuntient ea se audire volentibus. Iste nimirum Spiritus veritatis in Scripturis veritatis annuntiavit bona et mala per reges ac duces bonos vel malos Ecclesiae Dei eventura, quae jam partim, sicut audivimus, ita et vidimus in civitate Dei nostri, dum exemplo David regis, Ezechiae ac Josiae regum bonorum, similiterque ducum bonorum sanctorum Machabaeorum Judae, Jonathae, Simonis quidam reges ac duces templum Dei, quod est Ecclesia, honoraverunt, et exemplo Salomonis aedificaverunt, vel etiam coronis aureis ornaverunt faciem templi sublata inde spurcitia spiritalis Antiochi. Verumtamen faex ejusdem spurcitiae nondum est exinanita. Proptera tales duces optamus, qualis fuit Judas Machabaeorum dux egregius, et praedicto Antiocho regi penitus contrarius. Nam ille templum Dei profanavit, iste mundavit, et coronis aureis ornavit: ille sacerdotium vendidit, iste venditorem expugnavit, et emptores de sacerdotio exterminavit: per illum ceciderunt multi de populo, per istum facta est laetitia magna in populo. Dum te studiose intento ad vindictam malefactorum, laudem vero bonorum pax est in populo. Per amplius autem et perfectius laude dignum est, quod concordiam inter sacerdotium et regnum studes confirmare, pro qua causa diligentius peragenda te vocante, te mediante venerunt legati apostolicae sedis tanquam cives apostolorum illuminare patriam, portantes pacem. Sed ipsi non invenerunt in via pacem, quia inciderunt in manus praedonum crudelium, contra quos, o princeps nobilissime, utendum tibi est ea potestate, quam tibi Deus contulit ad vindictam malefactorum. Verumtamen quia in omnibus pavenda et cavenda est ira Dei omnipotentis, quae omnino est ineffugibilis, hoc tuae prudentiae fidelissime suggero, ut in ducendo exercitu, coemeteriis et ecclesiis Deo sacratis tutelam provideas, atque a pauperum vexationibus, et oppressionibus milites et scutiferos, quantum praevales, compescere studeas, ne laetitia magna, quae Dei gratia favente per te facta est in populo, vertatur in tristitiam, quod Deus avertero dignetur, qui et tibi vindictas justas exercenti semper sit propitius, et inimicis tuis inimicus. Caetera celsitudini tuae per meam parvitatem suggerenda, si tamen dignaberis me audire more paterno, in tempus opportunum reservo.
|
http://viaf.org/viaf/21134221
|
[] | |||
Gerhohus Reicherspergensis
| 25 |
EPISTOLA XXV.
|
Idem ad Arbonem seu Erbonem abbatem Prunfingensem, quem hortatur ad mitigandum episcopi Ratisbonensis, qui cives suos universim ob quorumdam crimen excommunicaverat, animum.
|
Venerabili Bruvinensis coenobii abbati A., frater G. de Richersperge, devotas orationes cum fideli obsequio. Ecclesia Ratisbonensis tanquam civitas super montem posita non potest abscondi, quia est altum candelabrum, in quo posita lucerna, sive clare, sive non clare luceat, multis erit conspicua. Scitis vero, qui in tabernaculo Dei vasa candelabri aurea erant, videlicet infusoria olei et emunctoria. Scitis etiam quid ista significent. Unde non doctoris, sed monitoris officium scribendo vobis mihi assumo, qui Ecclesiae illi, quae me diu aluit, quaeque me in sacerdotem promovit, eam fidelitatem debeo, ut si quis in ea scandalizatur, et ego urar; si quis infirmatur, et ego infirmer. Audiens igitur Ecclesiae illius non modicam perturbationem, non possum non turbari, atque si locorum distantia non impediret, vellem vobis caeterisque in ea spiritalibus viris adesse praesentialiter ad sedandum offendiculum perturbationis hujus, quod excommunicatione domini episcopi exortum, sic est mitigandum vel temperandum, ut ubi zelus ejus nimium fuerit incensus vel accensus, vos, qui spiritales estis, tanquam infusoria de auro charitatis fabrefacta illius flammam per olei effusionem temperetis; ubi autem linum fumigans ipsam flammam nimis obscurat, vos ut aurea emunctoria decerpatis, quod decerpendum videbitur vobis, in spiritu lenitatis agentibus cum ipso domino episcopo, quem ego in veritate diligo, et libenter honoro, pro cujus etiam dilectione atque honore nunc scribo vobis, ut ipsius nobilitati suggeratis, ne a patruo suo, viro, ut nostis, tam virtute quam genere nobilissimo inveniatur in aliquo degenerare agendo aliquid praepropere, vel inconsulte. Poterat enim super tanto negotio incipiendo consuluisse dominum et Patrem suum archiepiscopum, caeterosque sibi fidelissimos, si tamen vestra prudentia id consuluisset, eo quod inter suos domesticos non invenisset consilium sufficiens, quod ego vix possum credere, si modo se voluisset consiliis vestris, aliorumque suorum fidelium credere. Nunc autem quos non consuluit de initio, saltem consulere non gravetur de fine bono, et de discreto judicio, quo non totus populus involvatur, sed innocens a nocente, justus ab injusto juste discernatur, et erga ipsos quoque nocentes tanto misericordius agatur, quanto evidentius apparet, eos, qui Ecclesiam dehonoraverunt manus violentas immittendo in virum falsarium, pauperes fuisse, ac fame nimia vexatos illud poeticum elogium incidisse: Nescit plebs jejuna timere. Honorabiliores autem illius urbis cives et maxima populi multitudo innocens invenitur ab illo sacrilegio, quod in ecclesia est commissum, quanquam plures post commissum sacrilegium se miscuerunt sacrilegis paucis ad perpetrandum homicidium. Cum ergo duo crimina illic perpetrata sint, sacrilegium et homicidium, de utriusque perpetratoribus, nominatim perquisitis, poterat fieri competens judicium, quod non involveret totum illius civitatis populum, nisi forte populus ipse voluisset criminosos contra justitiam defendere: sicut quando Gabaonitae criminosos paucos defendendo meruerunt involvi omnes pariter in uno damnationis judicio. Non est autem credibile, omnes cives Ratisbonenses ita desipere, ut se manifeste opponant justitiae. Unde consulendum est domino episcopo, ne involvat justum cum impio. Caetera videntur in codice deesse.
|
( hodie Priflingensis)
|
http://viaf.org/viaf/21134221
|
[] | ||
Gerhohus Reicherspergensis
| 26 |
EPISTOLA XXVI.
|
Idem, ut videtur, ad sanctimoniales Admontenses, quibus illud Psalmi L « ut justificeris in sermonibus tuis, » exponit.
|
Charissimis in Christo sororibus Admontensibus, frater G., devotam orationem et perpetuam in Christo dilectionem. Jucundissimis vestris inquisitionibus non potui ad plenum satisfacere coarctatus eundi festinatione. Quam tamen festinationem forsitan Deus punivit, qui iter meum aliquantulum impedivit, et volentem a vobis festinare prope vos aliquandiu tenuit. Si ergo propter vos vapulavi, quia forsitan plurimum a vobis festinando peccavi, spero mihi Deum per vos posse placari, si pro me orabitis: quod idipsum rogo ut faciatis, atque hoc scriptum in recompensationem suscipiatis pro eo, quod minus dixi, quam congrueret sanctissimis inquisitionibus vestris. Quaesivistis, o charissimae, de his sermonibus Domini, in quibus justificandus est Deus juxta illud: ut justificeris in sermonibus tuis . Noveritis ergo quia sermones isti sunt promissiones ipsius, ut nos ex parte tetigimus. Hoc autem est cautissime notandum, et hoc fuit vobis per nos determinandum, quoniam aliae sunt promissiones Dei, quas adimplet, ut ipse justificetur. Justum quippe est ut, quod verax promisit, nunquam falsificetur. Aliae vero sunt promissiones ipsius, quas etiam si non adimpleat, justus tamen et verax ipse permanet in his ipsis promissionibus, quas non adimplet. Ut autem evidentius fiat, quod dicimus, diversitates promissionum Dei distinguamus. Aliqua Deus promittit constanter: aliqua vero conditionaliter. Constans fuit illa ejus promissio, qua dixerat ad David: De fructu ventris tui ponam super sedem tuam ; et iterum: Juravi David servo meo, usque in aeternum praeparabo sedem tuam . Conditionalis autem fuit illa promissio, qua dictum est Salomoni: Si ambulaveris in viis meis, et custodieris praecepta mea et mandata mea, sicut ambulavit pater tuus, longos faciam dies tuos . Item dictum est Judaeis: si volueritis et audieritis me, bona terrae comedetis . Quod cum ita sit, quaecunque Deus constanter promisit, ita necesse est impleri, ut, sicut impossibile est Deum esse et fieri mendacem, sic impossibile sit, aliquam de constantibus Dei promissionibus esse vel fieri inefficacem, etiamsi omnino videantur esse contra naturam, quae Deus promisit per constantiam. Sicut fuit contra naturam, ut Sara inveterata et sterilis de veterano Abraham conciperet: quod tamen quia Deus constanter promisit, omnino adimpleri necesse fuit. Promittenti autem Deo credidit Abraham, et hoc ipsum credere reputatum est ei ad justitiam, quia videlicet credidit Deo possibilia, etiam quae videbantur contra naturam. Fidem hanc praedicat Apostolus in eo, quod ipse Abraham non est infirmatus in fide, et non consideravit corpus suum emortuum et emortuam vulvam Sarae, sciens quia, quae Deus promisit, potens esset et facere. Quicunque hanc fidem imitantur credendo Dei promissionibus, ipsi computantur inter filios Abrahae, et affirmante Apostolo, quoniam sunt ex fide, benedicentur cum fideli Abraham. Usque adeo autem solus Deus est verax, et omnis homo mendax, ut nulla unquam promissio facta sub conditione, per hominem servanda, inveniatur completa, quia videlicet semper irrita inventa est conditio, quam Deo homo debuit, sicut patet in Salomone, cui Deus longos dies promisit sub tali conditione, si ipse ambularet in viis Dei, sicut ambulavit pater ejus. Quia ergo ipse non institutionem conditionalem tenuit ambulando in viis David, salva sua veritate Deus illi longos dies denegare potuit: quod et factum est: Cum enim jam esset senex, depravatum est per mulieres cor ejus, ut sequeretur deos alienos, nec erat cor ejus perfectum in Domino Deo, sicut cor David patris ejus. Dixit itaque Dominus Salomoni: Quia habuisti haec apud te, et non custodisti pactum meum et praecepta mea, disrumpens scindam regnum tuum, etc. . Dicta haec Dei manifestam significant abbreviationem dierum Salomonis, quamvis postea per poenitentiam salvatus credatur a nonnullis, quod tamen certam non habet auctoritatem in Scripturis. Judaeis etiam, quibus dictum est: Si volueritis et audieritis me, bona terrae comedetis , juste denegata sunt bona terrae, qui Dominum noluerunt audire. Attamen sciendum est, in hujusmodi conditionalibus promissionibus, quod si conditionis vis non in homine, sed in Deo ponitur, ipsa conditionalis promissio aeque ut constans promissio sub tanta veritatis necessitate constringitur, ut inevitabile sit, quin adimpleatur. Ut illud: Ego si exaltatus fuero a terra, omnia traham ad me ipsum . In his dictis verax quidem Deus conditionaliter promisit, vim conditionis in seipso posuit, et ideo nihil adimplendum ab homine exspectavit, sed ipse totum, quod dixit, adimplevit. Ipse namque prout voluit, est exaltatus a terra, et nunc trahit ad se omnia sive per gratiam, omnia electa sua scilicet membra, sive per potentiam omnia tam reproba quam electa, quoniam ipse ad se glorificandum nunc ordinat, et in fine judicaturus est omnia. Semotis nunc illis promissionibus, quae sub conditionibus quasi dubitative promittuntur, dum per ipsam pactionem quaedam ab homine quasi merita requiruntur, in quibus meritis persolvendis omnes homines mendaces inveniuntur, nos in illas Dei promissiones anchoram spei mittamus, quas in sola Dei promittentis veritate constare non dubitamus . Cum enim impossibile sit Deum mentiri loquentem, multo magis impossibile est mentiri Deum jurantem. Est ergo in se constantissima veritas, cui nunquam poterit accidere et incidere aliqua falsitas. In hac Dei promittentis constantissima veritate volens nos Apostolus consolidare in epistola ad Hebraeos ita dicit: Homines enim per majorem sui jurant, et omnis controversiae eorum finis ad confirmationem est juramentum. In quo abundantius volens Deus ostendere pollicitationis haeredibus immobilitatem consilii sui, interposuit jusjurandum, ut per duas res immobiles, quibus impossibile est mentiri Deum, fortissimum solatium habeamus, qui confugimus ad tenendam propositam spem, quam sicut anchoram habeamus animae tutam ac firmam, et incedentem ad interiora velaminis, ubi praecursor pro nobis introiit Jesus secundum ordinem Melchisedech pontifex factus in aeternum . Revera hic est pontifex in aeternum, qui suarum promissionum inconvulsibilem veritatem nobis pontem fecit ab his miseriis in suam aeternitatem. Cum enim sit ipse justificandus in suis sermonibus, necesse est illum inveniri veracem in suis firmis promissionibus. Ut autem nos ex multis Dei promissionibus paucas colligamus, eas contenti sumus ponere, quas facile possitis memoria retinere. Quando ad Deum dicitis: ut justificeris, Domine, in sermonibus tuis, subauditur: miserere mei. Sermones constantissimarum promissionum hi sunt: « Ecce ego ipse requiram oves meas, et visitabo eas, sicut visitat pastor gregem suum. Quod perierat, requiram; quod abjectum fuerat, reducam; quod confractum fuerat, consolidabo; et quod pingue et forte, custodiam . Multas in hunc modum desiderabiles promissiones invenietis in extremitatibus prophetarum, quas contenti sumus illic requirendas et colligendas demonstrare, quoniam nos delectat ad praesens eas partim promissiones commemorare, quas ipsa Veritas incarnata ore proprio dignata est promulgare, ut nos habeamus, unde illum constringamus, et exemplo Jacob luctando teneamus, quoadusque benedictiones omnes, quas ipse verax promisit, illi extorqueamus per fortissimam fidem, qua credimus eum in sermonibus et promissionibus suis esse veracem. Dixit autem Jacob ad Deum: Non dimittam te, nisi benedixeris mihi . Quod idem est ac si dixisset: Non desistam credere, flere atque rogare, donec obtineam benedictionem, quam tu verax promisisti Abrahae patri meo. Sic iste Jacob in fortitudine fidei suae directus cum angelo flevit et rogavit eum, sicut Osee propheta testatur, qui luctamen Jacob quasi exponens hoc indicat, quia cum Deo luctans flevit et rogavit eum . Res mira! Flevit et rogavit, ut benedictionis verbum fieret, quod tamen indubitanter credidit, quia fieret, quoniam constabat illi, quod Deus verax promissor mendax fieri non possit. Attamen, ut dixi, flevit et rogavit, quia nimirum id ipsum, quod Deus promittit, summis precibus, intimis fletibus a se vult exigi, et velut per quoddam luctamen obtineri. Unde ut fidelium preces atque fletus excitet aliquando, quasi more luctantis, dum eum ex fide promissionum tenemus, quodammodo excutit se de manibus nostris, aliquid evenire sinens, quod videatur obviare ac repugnare suis promissionibus. Sic factum est in conjugio Isaac, qui, ordinante Deo, sterilem accepit uxorem. Cujus nimirum sterilitas videbatur effectum divinae promissionis impedire. quia promissum fuerat semen Abrahae per Isaac dilatandum, poterat quasi securus de Dei promissione dormivisse Isaac et neglexisse uxoris fecunditatem. Sed non ita fieri oportuit, quia ipsam suam promissionem seu etiam praedestinationem Deus a se precibus et desideriis obtineri disposuit. Hoc sciens Isaac deprecatus est Dominum pro uxore sua, eo quod esset sterilis. Et exaudivit eum Deus, deditque conceptum Rebeccae. Sine dubio tam iste Isaac, quam filius ipsius Jacob luctatus est cum Deo, promissionis effectum quodammodo precibus extorquens ab eo. Sic, o dilectissimae filiae regum, filiae patriarcharum, cum Deo luctantium, et vos luctamini cum Christo precibus et desideriis ac lacrymis per fidem extorquendo ab ipso, ut adimpleat nostris in diebus, quidquid adhuc restat adimplendum de suis promissionibus. Promisit autem ipse dicens: Ego si exaltatus fuero a terra, omnia traham ad me ipsum . Et ecce nos adhuc trahimur multoties ab ipso post nostrum desiderium. Dicamus ergo illi: Ecce tu exaltatus es a terra, trahe itaque nos post te ad te, ut justificeris in sermonibus tuis. Tu dixisti de ovibus tuis loquens: Ego veni, ut vitam habeant, et abundantius habeant . Da ergo nobis frui te vera vita de die in diem abundantius, id est ita ut semper praecedentem tuae dulcedinis fructum superet sequens, fiatque praecedente, quantumlibet abundante semper abundantior, ut tu justificeris in sermonibus tuis, quia non solum promisisti ovibus tuis, ut vitam habeant, sed ut abundantius habeant. Non dixisti: abundanter, sed abundantius, per quod sempiternum vitae bonae, vitae felicis incrementum intelligimus et speramus, quoadusque ad illud abundantissimum bonum perveniamus, quo nihil est abundantius. Sic Petrus et Joannes ac caeteri sancti vitam habuerunt abundantius, videlicet semper augmentum capiendo ac scandendo de bono in melius. Caetera desunt in codice, foliis aliquot incerta manu exsectis.
|
(Psal. L) (ibid.
CXXXI) (Psal. LXXXVIII) (III Reg.
III) (Isai. I) (III Reg. XI) (Isai. I) (Joan. XII) (Hebr. VI) (Ezech. XXXIV) (Gen. XXXII) (Ose. XII) (Joan. XII) (ibid.)
|
[et] [ Cod. dubitare] [Et]
|
http://viaf.org/viaf/21134221
|
[] | |
Gerhohus Reicherspergensis
| 27 |
EPISTOLA XXVII.
|
Idem ad N. suam in Christo filiam. Ejusdem Psalmi L verba: « Ut vincas, cum judicaris, » eidem enarrat.
|
Rogas, et rogando cogis, filia in Christo charissima, ut, quomodo sororibus Admontensibus aliqua scripsi de illa justificatione Dei, qua dicitur in sermonibus suis justificari juxta illud: Ut justificeris in sermonibus tuis, etiam tibi aliquid scribam de illa Dei victoria, de qua Deo dicitur: Et vincas, cum judicaris . Hic operae pretium est animadvertere legitimum tenorem victoriae. Neque enim est victoria, nisi ubi superatur pars adversaria. Verbi gratia, quantumcunque sit fortis imperator vel miles aliquis, victor non potest nominari, quandiu ei nullus resistit, qui ab eo debeat vinci. Si autem aliquis restiterit, et hic victus et superatus fuerit, per victum vincens victoris nomen habebit, victoriaeque titulum obtinebit cum tanto majori gloria, quanto fortior visa fuit pars adversaria. Ponamus ergo ut talis imperator vel miles promisisset se aliquam terram defendere, atque in hujusmodi promissione vellet justus et verax perseverare. Contra quem si veniret fortis armatus, furtimque terram illam intraret et vastaret, nisi ipse fortior superveniens illum vinceret, non justificaretur in suis sermonibus, imo videretur fallax et injustus, quandiu praevaleret ille fortis armatus. Ita nimirum Deus, imperator fortissimus, in sui tuitionem ac defensionem susceperat regem David, quem elegerat secundum cor suum, cui etiam juraverat, quod de fructu ventris ipsius poneret super sedem ejus. In hoc maxime juramento Deum optavit David justificari et verificari dicens: Miserere mei, ut justificeris in sermonibus tuis . Verum quia juxta increpationem Nathan prophetae, qui in titulo psalmi hujus notatur, peregrinus, qui ad eum venerat quasi fortis armatus, ad hoc machinas peccati construxerat, ut juramentum sermo Dei falsificaretur, et ita quodammodo Deus, qui est veritas, a mendacio vinceretur, dum divina promissio propter peccatum non impleretur quasi plus de Dei gloria, quam de sua salute sollicitus David optat ipsi Deo victoriam ad superandam iniquitatem suam ad excludendum fortem armatum, qui tam diu custodivit illic atrium suum, quam diu David non agnoverat proprium reatum. Peccati autem perfecta recognitio fuit illius fortis expugnatio et ejectio. Tunc vero cauta est peccatorum recognitio, quando in peccatorum confessione Deus judicatur, hoc est discernitur. Interdum namque judicare pro discernere ponitur, ut illic: Judica me, Deus, et discerne causam meam . Adam, pater noster, post peccata sua Deum judicare et discernere, ita ut Deo justitiam, sibimet autem culpam assignaret, atque ita inter justum et injustum dijudicaret atque discerneret, sed potius culpam suam in Deum refudit ac retorsit, cui dixit: Mulier, quam dedisti mihi sociam, etc. Imitantur hunc Adam filii multi, qui in suis peccatis vel exemplo ipsius culpant fragilitatem suam quasi mulierem sibi a Deo sociatam; et quod est iniquius, exemplo Evae accusant serpentem, hoc est diabolum, ad suimet excusationem. David autem non sic, imo se solum agnovit culpabilem ac mendacem, Deum vero confessus est veracem, dicens: Ecce enim veritatem dilexisti . Jure itaque apparuit Deus victor, victus autem diabolus, quoniam ipse victor a victo est dijudicatus, et veraci judicio separatus. Adam vero Deum et diabolum, veritatem et mendacium in uno negotio confudit, quando culpam, cujus diabolus incitator exstitit, etiam Deo assignavit, qui mulierem, per quam deceptus erat, illi associavit. Ideo quodammodo se passus est invincibilis Deus vinci, dum per diabolum ejectus est de paradiso, quem ipse posuerat in paradiso. Sed nunc diabolus, qui se victorem gloriabatur, ex illorum poenitentia et confessione Deo triumphante revincitur, ac per eos superatur, a quibus Deus in suis sermonibus justus et verax et victor esse judicatur, dum ei peccatum hominis nullatenus assignatur. O quam gloriosa est ista victoria, ubi triumphante veritate vincitur mendacium et culpa quasi per gladium ancipitem, dum non solum de se, sed etiam de Deo profitetur homo veritatem, confitendo scilicet se mendacem, Deum autem veracem! Confessus est David se mendacem dicens: Ecce enim in iniquitatibus conceptus sum, et in peccatis concepit me mater mea . Confessus est quoque Deum veracem dicens: Ecce enim veritatem dilexisti. Tali judicio Deus judicatus vicit mendacium, et ipse fortior exclusit fortem armatum, liberans ab illo atrium suum, id est cor David primitus et divinitus electum, sed a diabolo postea invasum. Sed et hoc modo recte Deus judicatur, hoc est discernitur, cum ipse, qui est veritas, in homine veraciter arguente peccatum seu mendacium arguere judicatur, et ob hoc ipse arguens tanquam Deus amatur et honoratur, quoniam in illo, ut dixi. Deus arguere judicatur. Sic David cum esset rex magnificus et inclytus, Nathan prophetam reverenter audivit, eique tanquam Deo humiliter obedivit, quoniam in ipso mittentem honoravit. Sic idem David Semei, maledicentem sibi patienter audivit, quoniam illum a Deo, ut sibi malediceret, missum intellexit, et ideo in misso, quantumlibet impio, mittentem honorandum judicavit, quando filios Sarviae pro illo increpavit. Non ita fecerat Saul rex impius et superbus, qui a Samuele increpatus, eo quod non impleverit verbum Domini, rebellis exstitit, et ipsum redarguentem, imo in redarguente Deum falsificare ac se justificare praesumpsit dicens: Imo implevi verbum Domini, et adduxi regem Agag Amalech, etc. Puto, quod iste Deum in homine non dijudicavit, et ideo non in Deo veritas, sed mendacium, id est peccatum triumphavit, quoniam in propheta se redarguente Deum inhonoravit, dum ejus increpationi procaciter contradixit. Igitur unusquisque nostrum et ab adversario in via, id est a sacra Scriptura, et ab aliquo doctore et benigno seu etiam maligno redargutore increpatus de aliqua culpa, recognoscat et honoret veritatem, et sic emittat humilem confessionem, ut vincat veritas, cum judicatur, et judicata honoratur; vincatur vero et excludatur mendacium, quod pessime ac potissime regnat in excusatione et defensione peccatorum. Sensui nostro concordat illud, quod Apostolus dicit: Qui indigne manducat, judicium sibi manducat, non dijudicans corpus Domini . Sicut enim corpus Domini non salutem, sed damnationem percipienti operatur, cum ipsum corpus Domini non dijudicatur, id est non discernitur aut honoratur, sic et ipsa veritas, quae Deus est, cum non dijudicatur, opus victoriae non operatur, sed quasi patitur se vinci, ut supra de Adam et de Saule exemplificavi, quorum uterque ad excusandas excusationes in peccatis contemptor exstitit se increpantis veritatis. Et ideo recte orat David dicens: Non declines cor meum in verba malitiae ad excusationes in peccatis . Imitemur nos istum David humiliter poenitendo, et culpam nostram non Deo, sed nobismetipsis tribuendo, atque veritatem nos redarguentem diligendo, ut vincat in nobis ipsa veritas impugnantem nos mendacii nebulam, sicut sol iste visibilis vincit nebulam, quando radiis suis perfringit ac dissipat eam. Sic factum est in David. Fuit enim Deus David bona promittens quasi sol oriens, cujus radiis poterat jucundissime frui, si nullius peccati nebula intervenisset, quae illud promissum videbatur impedire, quo dictum erat: De fructu ventris tui ponam super sedem tuam ; et alibi: Juravi David servo meo, usque in aeternum praeparabo sedem tuam, et aedificabo in generationem et generationem sedem tuam . Interveniente vero peccati nebula splendida veracis Dei promissio impedita fuisset, nisi quod Deum decuit ita in suis sermonibus justificari, ut non posset per mendacium superari. Omne namque peccatum recte dicitur mendacium tanquam veritati oppositum. Dico autem nunc specialiter illam veritatem, qua Deus verax proposuit ac praeordinavit hominum felicitatem non solum personaliter ut in David, sed etiam universaliter, ut apparet in hominis creatione dicente veraci Deo: Faciamus hominem ad similitudinem et imaginem nostram . Hoc enim Dei propositum comprehendit numerum omnium electorum, quos ipse praescivit et praedestinavit conformes fieri imaginis Filii sui, ut sit ipse primogenitus in multis fratribus. Si ergo praescitos et praeordinatos vocaret, justificaret et magnificaret, nullius peccati nebula interveniente, vere faceret omnem hominem ad imaginem et similitudinem divinam, et haberent electi divinarum promissionum diem clarissimam, splendente in omnibus hominibus divinae imaginis et similitudinis claritate. Nunc autem quia peccati nebulam, totam terram tegentem sol justitiae sic abominatur, ut juste videatur splendorem suum debere detrahere, quoniam in speculis humanorum cordium, valde sordentium, non poterat imaginis suae similitudinem formare nisi primitus detersa sorde, quae tanta est ut videatur diligentiam detergentis posse superare, recte dicit peccator et poenitens homo: Miserere mei, Deus, detergendo sordes meas. Quibus detersis fiam capax tuae similitudinis: et sic tu justificeris in sermonibus tuis, quibus dixisti: Faciamus hominem ad imaginem et similitudinem nostram; et si peccata in me operantur tui dissimilitudinem, tu operando similitudinem vince peccatorum meorum et magnitudinem et multitudinem. Vince peccata mea sicut vincit rex tyrannum. Vince sicut vincit sol densitatem nebularum. Vince sicut medicus fortitudine medicinarum. Vince sicut vincit spissitudinem sordium, qui crebra tersione de materia ferruginosa facit speculum. Vince, cum judicaris. Quoniam tu talis Deus a me dijudicaris esse, ut tibi, cum volueris, adsit tam omnipotens posse, quod vinci non possit nostrorum peccatorum et magnitudine et multitudine, quin tandem constituas homines omnes electos in tuae imaginis conformitate, sicut proposuisti, cum dicebas: Faciamus hominem ad imaginem et similitudinem nostram. Amen.
|
(Psal. L) (ibid.) (Psal. XLII) (Gen. III.) (Psal. L) (ibid.) (I Reg. XV.) (I Cor. XI) (Psal. CXL) (Psal. CXXXI) (ibid. LXXXVIII) (Gen. I)
|
[noluit]
|
http://viaf.org/viaf/21134221
|
[] | |
Gerhohus Reicherspergensis
| 28 |
EPISTOLA XXVIII.
|
Idem ad quasdam sanctimoniales, forte Admontenses de fidei robore ac puritate exemplo centurionis evangelici.
|
Charissimis in Christo sororibus, Fr. G., devotas orationes. Aliquando vobis loquens et scribens formavi et suggessi vobis, quantum Deus dignatus est praestare, verba et sensum orationum, quas ad Deum mitteretis tanquam incensum suavissimi odoris. Sed postea nolens vos esse pusillae fidei, quoniam pusillitas fidei multum obsistit orationis exauditioni, coepi donante Deo vos ad magnam fidem informare, cui omne, quod recte optatur, est coram Deo impetrabile. Probat hoc ille centurio cujus magnam fidem Dominus admirans ait: Non inveni tantam fidem in Israel . In hoc autem erat magnitudo fidei ejus laudabilis, quod non opus esse arbitrabatur, ut corporali praesentia veniret ad sanandum puerum aegrotum semper et ubique praesens ordinator omnium rerum, quas ordinat non sicut operator extrinsecus ordinat opus, verbi gratia molendinum sive alicujus domus aedificium, sed sicut intrinsecus et immobilis ac tenax vigor earumdem rerum. Imitetur hunc centurionem spiritus et animus noster habendo sub se, non super se milites, id est varias cogitationes, vel in bono vel in malo militantes, et dicat huic, id est malae cogitationi: Vade et vadit: et alii, scilicet bonae cogitationi dicat: Veni et venit: et servo suo, id est corpori, quod castigat et in servitutem redigit, confidenter dicat ipse animus: fac hoc, scilicet utile opus aliquod, et facit . . . Perpendat quoque ipse animus tanquam discretus centurio, quia sub potestate divina constitutus, ita et cogitationibus et corpori suo imperat, ut nullo ad hoc internuntio indigeat, quoniam per tacitum voluntatis nutum et mala cogitatio fugatur, et bona advocatur, atque corporis pene tota motio regitur nutu mentis voluntario sine quolibet internuntio. Verum quomodo centurioni tunc famulantur, quos habet sub se, si ipse, cum sit sub praetoria et imperatoria potestate constitutus, obediens fuerit suo superiori, cui si inobediens et rebellis fuerit, rebellionem quoque in subditis suis inveniet contra se, quam diu ipse noluerit superiori obedire: ita et noster animus quasi centurio Deo regi sempiterno subjectus, illi obediendo erit potens, illum contemnendo fiet impotens, ut, etsi dicat malo militi, vade, non vadat, sed neque suimet ipsius potestatem habeat. Caeterum nos agimus de bono centurione sub potestate sui superioris obedienter constituto, et ideo potenti et valido. Talis igitur animus sub potestate divina bene dispositus ad exemplum evangelici centurionis ita poterit secum argumentari: Si ego interior homo, sub potestate invisibilis regis constitutus, ita cogitationes in me et sub me militantes rego ut totum hoc regimen fiat intrinseco quodam imperio, cui neque cogitatio, neque ulla resistere potest corporis motio, quanto magis invictae virtutis auctor et insuperabilis imperii rex ac semper magnificus triumphator secretissimo et intrinseco suae voluntatis nutu et adversae dominationis vires reprimit, et noxia depellendo , salubria facit adesse, sicut ego bonas cogitationes cum volo, facio adesse. Nonne sicut ego nulla mobilitate locali discurro, sed infra me manens mobilitates cogitationum et sensuum seu membrorum summa facilitate sine internuntiis dispono: verbi gratia, cum volo ut se pes moveat, fit quod volo, sentitque pes ipse mei regiminis praesentiam et potentiam exhibendo suam obedientiam, ita ut non sit mihi necesse ut ego animus ad pedem mei corporis vadam et mittam, quoniam ipse mei nutus persentit sibi praesentem sibique intrinsecus insitam efficaciam, quoniam ego spiritus illi praesto vitam, mihi a meo superiori tibi etiam interiori praestitam; nonne, inquam, similiter, imo multo superexcellentius Deus in se manens omnino stabilis dat cuncta moveri, multo ipse praesentior extremissimis creaturis, quam ego creatus spiritus corporis mei etiam intimis membris? Si ego qualiscunque centurio sub illius potestate constitutus dico servo meo, id est corpori meo: Fac hoc et facit Quo venias, qui ubique es? quomodo intres sub tectum meum, quem coeli coelorum non capiunt? Forte venias secundum carnis carnalem praesentiam? Sed caro non prodest quidquam . Non per divinitatem sibi insitam, quae divinitas, cum sit ubique, sufficit mihi tuum velle, sufficit mihi tacitum voluntatis tuae imperium. Quae voluntas ut etiam foris innotescat, dic verbo et sanabitur puer meus . Tu enim es Verbum, per quod facta sunt omnia, non quod desinit prolatum, sed quod permanet natum. Dixit enim Pater tuus, et facta sunt omnia. Dixit, hoc est aeternum Verbum genuit, non sicut carnalis pater gignit filium, sed sicut prudens animus gignit prudens consilium, quod consilium in animo, et ab animo genitum sicut non potest ab ipso animo separari, sic tu non potes a Patre tuo separari. Nam etsi consilium vocalem sermonem induat, ut foras ad audientium et intelligentium mentes procedat, nihilominus tamen in gignente animo permanet etiam cum per sermonem ad aliorum mentes procedat, cumque ipsum consilium sese aliorum intellectibus inserit, illum tamen, a quo genitum est, non relinquit. Sic tu, o Jesu, aeterni Patris aeternum Verbum sive consilium, licet humanam substantiam induens foras processeris, cum Patre tamen et in Patre unum atque idem permanens, ab illo nusquam et nunquam recedis: Quoniam tu et ille non duo estis Dii sed unus Deus, cujus est hoc dictum: Coelum et terram ego impleo . Absit, ut ego homo sub potestate constitutus te tam immensum, tam inestimabilem sub tectum meum coarctem, quod facerem quodammodo, si te in tua divinitate ulla forma circumscriptum aestimarem. Est autem circumscriptum, quidquid extensum in longum, latum et altum ipsius longitudinis, latitudinis et altitudinis aliquem habet terminum. At tu, sine longitudinis locali dimensione, attingis a fine usque ad finem, hoc est ab exordio creaturarum usque ad finem earum; sine latitudine locali complecteris omnia loca, et sine locali altitudine superexcellis omnia non solum visibilia, sed invisibilia. Tu gyrum coeli circuisti sine locali mobilitate, tu coelorum contines thronos, tu abyssos intueris, tu montes ponderas, tu terram palmo concludis, tu nusquam includeris. Et ego me dignum aestimem, ut intres sub tectum meum? Absit a me talis cogitatio! talis opinio, ut te circumscriptibilem aut formatum ullatenus aestimem, quoniam tu es ante omnem formatum Deum, sicut dicis: Ante me non est formatus Deus . Potius id credam, quod tu sis forma informans omnia formosa. Nam ideo terrenus homo, quem assumpsisti, formosus est prae filiis hominum, quod tu forma aeterna, pulchritudo sempiterna illum prae caeteris inhabitas, ut eum speciosum forma prae cunctis exhibeas, dum in tantum tibi humanam naturam associas, ut tu in homine assumpto unus Christus, unus rex, unus pontifex, unus idemque secundum assumptam humanitatem exhibeas te visibilem, invisibilis permanendo secundum Divinitatem ubique praesentem. Dic igitur verbo, et sanabitur puer meus. Dic potenti voluntatis imperio, et hoc ipsum imperium pronuntia verbo, ne putetur casu accidisse salus puero meo, ut tu glorificeris audito hoc miraculo, ut credaris ubique praesens esse, ut agnoscatur imperium tuum inseparabile, quod nulla locorum interjectio poterit intercipere, quoniam sicut es ubique, sic regnas ubique; nec tibi est aliud esse, aliud regnare sicut regibus terrae, quorum essentia fuit priusquam eorum potentia. Tua vero potentia non est aliud quam tua essentia; et ideo sicut essentia tua confert esse omnibus, quae sunt, ita regnum tuum est regnum omnium saeculorum, et dominatio tua in omni generatione et generatione, nec est qui resistat in regno tuo voluntati tuae. Nam et ego homo: homo, non Deus; homo fragilis, non Deus immortalis; homo initium habens, tu Deus initio et fine carens. Homo sum, hominis, imo mortalium hominum Filius. Tu filius hominis, id est incorruptae genitricis. Homo sum peccatis gravatus. Tu Deus et homo ad purganda peccata solus idoneus. Homo sum natus non de virgine intacta, sed de muliere corrupta: homo sum, cinis sum, vermis sum. Homo sum, ut dixi, natus de muliere, brevi vivens tempore, repletus multis miseriis, qui, quasi flos egressus conteror, et fugio velut umbra, nunquam in eodem statu permanens. Et tamen habeo sub me milites, milites et servos, et obediunt mihi, cum ego non sim liber omnino. Sub potestate quippe constitutus sum, centurio sum, non rex, non saltem tetrarcha ut Herodes aut Pilatus, sed centurio, sub tetrarcha constitutus. Et habeo sub me milites. Et dico huic: Vade et vadit, et servo meo: Fac hoc et facit . Quanto magis tuae majestati, tuae voluntati, tuae jussioni obedient omnia per te creata, per te hactenus gubernata et deinceps gubernanda, in te subsistentia, quoniam, si tu non sustentares omnia, in nihilum utpote de nihilo facta caderent, et subsistere non valerent, tu superior omnibus, tu subterior, tu interior, tu implens, tu circumplectens omnia, esse praestas entibus, quod est et lapidum; vivere viventibus, quod est homini commune et arboribus; sentire sentientibus, commune cum animalibus; intelligere intelligentibus, hominibus et angelis. Incommutabilis, indivisibilis, inlocalis, intemporalis, invisibilis, incomprehensibilis in tua divinitate, solo verbo poteris puero meo, corpori meo, spiritui meo, cuilibet charissimo meo salutem restituere ac restitutam conservare. Ideo sufficit tibi, licet omnia scienti, breviter dicere: Domine, puer meus jacet paralyticus in domo, et male torquetur . Audiens autem Jesus miratus est . Miratur fidei magnitudinem, qui non miratur totius orbis amplitudinem; et quoniam fidei magnitudo placuit, postulatis acquievit, flexus ad misericordiam non verborum multitudine, sed fidei magnitudine. Sicut credidisti, ait, fiat tibi . Magnifice, mirifice, inconcusse credidisti, qui me hominem parvulum cernens, Deum ubique praesentem, ubique omnipotentem protestaris, dum pro salute pueri tui restituenda solum verbum meum sufficere arbitraris. Ergo sicut credidisti, fiat tibi . O Domine Jesu, qui sedes in dextera Patris, interpellans pro nobis, pontifex factus in aeternum! Da nobis tantam fidei puritatem, quanta sufficit ad videndam nunc in speculo Scripturarum et creaturarum tuae majestatis claritatem: quatenus qui jam te ex fide cognoscimus, usque ad contemplandam speciem tuae celsitudinis perducamur, ducente nos bono Spiritu tuo in terram rectam, cum quo Spiritu et sempiterno Patre tibi sit in tuis electis et praedestinatis gloria, et contra omnes inimicos victoria, viventi, regnanti et dominanti per omnia et in omnia saeculorum saecula. Amen.
|
(Luc. VII) (sicut ego malas cogitationes
cum depello per ipsius auxilium) (dico autem non sono vocis
sed nutu voluntatis, quanto magis ille quaecunque
voluit, fecit in coelo et in terra et in omnibus abyssis
ubique totus ita praesens, quemadmodum ego
animus et anima membris corporis mei singulis totus
et tota sum praesens? Et si ego non scindor in
partes, ita ut pars mei sit in uno oculo corporis
mei et pars in altero, quoniam partes divisivas non
habeo, quanto magis ille sic est unus individuus
Deus, ut non sit ejus altera pars in coelo, altera in
terra, quoniam pleni sunt coeli et terra majestatis
gloriae ipsius?
Cur itaque, o Salvator ubique praesens, dicis mihi
pro puero meo roganti: Ego veniam et curabo eum? (Matth. VIII.) (Joan.
VI) (Matth. VIII) (Jerem. XXIII) (Isai. XLIII) (Luc. VII) (Matth. VIII) (ibid.) (ibid.) (ibid.)
|
http://viaf.org/viaf/21134221
|
[] | ||
Adalbertus Moguntinus
| 3 |
III. Ad Innocentium II papam.
|
(Vide in Innocentio II, ad an. 1143, Patrologiae tom. CLXXIX.
|
http://viaf.org/viaf/64798424
|
[] | ||||
Adalbertus Moguntinus
| 4 |
IV. Ad S. Ottonem Bambergensem.
|
(Vide in S. Ottone, ad an. 1139, Patrologiae tom. CLXXIII.
|
http://viaf.org/viaf/64798424
|
[] | ||||
Adalbertus Moguntinus
| 5 |
V. Ad clerum Ecclesiae Halberstadensis.--Dolet de morte Raynardi eorum episcopi, quod eo inconsulto protesserint ad electionem, et ex alia Ecclesia assumpserint sibi pastorem. (MARTÈNE, ampl. Collect., I, p. 680, ex ms. S. Germani a Pratis.
|
ADALBERTUS, sanctae Moguntiensis Ecclesiae humilis minister et apostolicae sedis legatus, dilectis in Christo qui sunt Halberstadensis Ecclesiae fratribus, abbatibus, praepositis, caeterisque tam majoribus, quam minoribus, spiritum cogitandi quae recta sunt.
|
De morte charissimi et venerabilis fratris nostri patris vestri Reinbardi episcopi quantum doleamus et siluerimus omnipotens Deus novit, et ipse qui est veritas, testis est nobis, quam gravi nos moerore affecerit, quod tam subito sublatus est nobis, et cum personis et ecclesiis nostris unum corpus fuerit et anima una, jamdiu exspectantes exspectavimus ut aliquem nuntium vestrum reciperemus super tanta desolatione vestra, qui et de vestra voluntate certiores nos redderet, et nostrae fraternitatis assensum super ordinanda Ecclesia vestra non despiceret. Siquidem parva nos locorum distantia separabat, et suus canonicae institutionis ordo sic fieri postulabat. Vos autem, antiquae discretionis et prudentiae vestrae immemores, et ut de persona nostra taceamus, quid matri vestrae Moguntinae Ecclesiae deberetis, parum attendentes, extra morem ecclesiasticae consuetudinis, in omni causa vestra processistis, quia et de alia Ecclesia personam elegistis et eamdem quadam nova usurpatione annulo et baculo tanquam investire non abhorruistis. Quod tamen de tam instructa hactenus Ecclesia et tot laboribus et persecutionibus pro obtinenda canonica investitura attrita satis mirari non possumus. Solius enim consecratoris est dare annulum et baculum. Ut autem his omnibus ad praesens supersedeamus, hoc tantummodo fraternitati vestrae rescribimus quod ad fratres nostros Moguntiam tendimus, communicatoque cum eis et quos communicare poterimus consilio, quidquid ad honorem Dei et justitiam ipsius poterimus, libenter plenius vobis respondebimus. Valete.
|
http://viaf.org/viaf/64798424
|
[] | |||
Adalbertus Moguntinus
| 6 |
VI. Epistola Adalberti, archiepiscopi Moguntini, ad H. episcopum et canonicos Patherbornenses. (MARTÈNE, ampl. Collect., praef. ad tom. I, p. XXXIV.)
|
Ad Dei misericordia Moguntinensis Ecclesiae archiepiscopus et apostolicae sedis legatus . . . in Christo fratri et coepiscopo H. Patherbrunensis Ecclesiae . . .
|
Cognoscentes poenitentiam tuam . . . ac Dei misericordia, ut opus bonum quod in te coepit, indeclinabiliter conservare et consummare per ipsius gratiam studeas, de caetero fideliter in obedientia sanctae matris Ecclesiae perseverans, ex consilio et dispensatione fratrum nostrorum, in quorum conspectu de tua causa deliberavimus, infirmitati tuae indulgendum esse decrevimus, et pro temporis necessitate et propagandorum in Ecclesia tua fidelium Christi salute, episcopalis officii administrationem tibi concedimus, in quo domni nostri beatae memoriae papae Paschalis universalis Ecclesiae pontificis auctoritatem sequentes, et nihil novi tanquam ex nobis in Ecclesia Dei statuentes, quae tecum egit, et in quibus te restituit, rata habemus, et sub testimonio fratrum nostrorum episcoporum Coloniensis, Bavembergensis, Corbeiensisque abbatis facta praecipimus, ut apud te permaneant, sine malevolorum ac detractorum injuriosa calumnia. Vobis autem omnibus charissimis dominis et fratribus nostris in Christo et propter Christum monendo praecipimus, praecipiendo monemus, ut amodo cum episcopo vestro, et ipse vobiscum, unum sapiatis, invicem diligatis, quatenus in die messis illius ad aream Dominicam manipulos justitiae reportare valeatis. Tibi autem fratri in Christi visceribus amplectendo, fraternae charitatis affectu consulimus, et auctoritate Dei et B. Petri et nostra injungimus, ut fratres tuos paterna compassione nutrias, amplectaris, foveas, si qui infirmi et imbecilliores erunt, debita eis pietate condescendas, sicque tibi commissis ovibus studeas providere, ut in die Domini illud fidelium servorum Euge ovanter merearis audire. Omnes vos optamus in Domino valere, et fideliter perseverare in unitate sanctae matris Ecclesiae.
|
http://viaf.org/viaf/64798424
|
[] | |||
Coelestinus III
| 1 |
I. Privilegium pro monasterio Morbacensi. (Laterani, Maii 22, anno 1190.) [MARTEN., Thes. Anecdot., I, 633.]
|
COELESTINUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis, SINTBERTO abbati monasterii Sanctorum Petri et Pauli, atque Leodegarii martyris de Morbac, ejusque fratribus, tam praesentibus quam futuris, regularem vitam professis, in perpetuum.
|
Convenit apostolico moderamini pia religione pollentibus benevola compassione succurrere, et poscentibus justa et religiosa, alacri devotione assensum impertiri. Ex hoc lucri potissimum praemium a Conditore omnium Deo procul dubio promeremur, si venerabilia loca opportune ordinata, ad meliorem fuerint sine dubio statum perducta. Propterea quascunque possessiones, quaecunque bona idem monasterium, quod situm est juxta ripam quae vocatur Morbach, impraesentiarum juste et canonice possidet, aut in futurum concessione pontificum, largitione regum vel principum, oblatione fidelium, seu aliis justis modis, praestante Domino, poterit adipisci, firma vobis vestrisque successoribus et illibata permaneant. Sane novalium vestrorum quae propriis manibus, aut sumptibus colitis, sive de nutrimentis animalium vestrorum nullus a vobis decimas exigere aut extorquere praesumat. Liceat vobis clericos vel laicos, a saeculo fugientes, liberos et absolutos ad conversionem recipere, et eos absque contradictione aliqua retinere. Prohibemus insuper ut nulli fratrum vestrorum, post factam in eodem loco possessionem, fas sit, absque abbatis sui licentia, nisi arctioris religionis obtentu, de eodem loco discedere; discedentem vero absque communium litterarum cautione nullus audeat retinere. Cum autem generale interdictum terrae fuerit, liceat vobis, clausis januis, exclusis excommunicatis et interdictis, non pulsatis campanis, suppressa voce, divina officia celebrare. Sepulturam ipsius loci praeterea liberam esse decernimus, ut eorum devotioni et extremae voluntati, qui se illic sepeliri deliberaverint, nisi forte excommunicati, vel interdicti sint, nullus obsistat, salva tamen justitia illarum ecclesiarum, a quibus mortuorum corpora assumuntur. Obeunte vero te, nunc ejusdem loci abbate, vel tuorum quolibet successorum, nullus ibi qualibet subreptionis astutia, seu violentia praeponatur, nisi quem fratres communi omnium consensu, vel fratrum pars consilii sanioris, secundum Dei timorem et beati Benedicti Regulam perviderint eligendum. Caeterum vero hoc deliberantes decernimus, ut congruis hoc temporibus nostrae sollicitudini ecclesiasticae intimetur, qualiter religio monastica regulari habitu dirigatur, concordiaque convenienti ecclesiastice mancipetur, ne forte, quod absit! sub hujus privilegii obtentu, animus congressusque rectitudinis vestrae a norma justitiae aliquo modo retorqueatur. Nullam sane potestatem in eodem loco Basiliensi episcopo cujuslibet vel minimae rei gerendae, aut ordinandae, nisi pro communi fratrum et abbatis voluntate concedimus; nec a quolibet episcopo vel archiepiscopo, nisi a solo apostolicae sedis praesule in ipsum abbatem, vel ejus monasterium, excommunicationis sententiam pro quacunque causa dari permittimus. Hoc quoque speciatim subjicientes, ut idem coenobium cum atrio suo, cum omnibus sibi pertinentibus, ab omni quorumlibet hominum incursione sit liberum, nec non ab episcopi Basileensis, seu episcoporum omnium, sive episcopalium ministrorum, regumque imperatorum, ducum, comitum, omniumque hominum omnimodis servitiis et gravaminibus sit alienum. De advocatiae vero constitutione ita decernimus, ut nullus hanc velut jure haereditario sibi debitam sortiatur, nisi qui communi vel saniori fratrum electione constituatur; qui tamen advocatus locum illum, vel possessiones ibidem Deo servientium nunquam injuste, vel violenter attingat, nec liceat ei, invito abbate, monasterium ipsum, aut monasterii rusticos vel familiam frequentiis, hospitiis aggravare, nec quaslibet exactiones ab eis extorquere, sed nec aliqua in eis judiciorum placita, nisi ab abbate invitatus exerceat, nec de placitorum multis quas vocant justitias supra tertiam partem quae illi ex consuetudine debetur, accipiat; illorum videlicet tantum placitorum, ad quae ab abbate invitatus fuerit; quod si horum transgressor fuerit, inutilis monasterio repertus, et secundo tertiove commonitus, culpam non correxerit, amoto eo, alius qui placuerit, aut nullus, si placuerit, substituatur. Locum illum omnimoda libertate donatum, tam ab omnium mortalium jure quam ab omni molestiarum temeraria inquietudine tutum semper et absolutum fore decernimus, et abbatiam illic perpetuum haberi, et sub apostolicae sedis tutela semper protegi, aureumque ex hoc bizantium apostolico palatio annualiter persolvendum in signum perpetuae libertatis, ac praeter ejusdem census debitum nihil servitiis Romanae Ecclesiae amplius ab eo quolibet modo requirendum. Usum quoque dalmaticae et sandaliorum in missarum solemniis licentia nostrae apostolicae auctoritatis concedimus, tam tibi quam successoribus tuis, secundum quod in privilegiis praedecessorum nostrorum habetur. Abbas vero nonnisi a nostra apostolica sede benedicatur a qua benedici debet; et si in aliquo crimine accusatus fuerit, de eadem nostra apostolica sede tantum judicium exspectet. Illud etiam generaliter addendum duximus ut quidquid auctoritate antecessorum quorumlibet nostrorum regum et imperatorum, ipsi Morbacensi monasterio constat esse concessum; sit etiam nostra apostolica auctoritate per hoc nostrum privilegium confirmatum atque corroboratum, statuentes sub apostolica censura, et sub divini judicii obtestatione, ne quis unquam nostrorum successorum pontificum Romanorum, regum, ducum, marchionum, comitum, et praeterea archiepiscoporum, ac cujuslibet dignitatis vel conditionis hominum, contra hoc privilegium quidquam audeat attentare. Quod si quis praesumpserit, sciat se nostri anathematis vinculo usque ad condignam satisfactionem insolubiliter innodatum. Qui autem pro intuitu custodierit, et ne in aliquo infringatur, in se observaverit benedictionis gratiam, et peccatorum suorum absolutionem a retributore omnium bonorum Deo consequi mereatur, ut in coelesti sede glorietur. Amen, amen. Ego Stephanus, basilicae XII Apostolorum presbyter Ego Coelestinus, catholicae Ecclesiae episcopus. Ego Leo, tituli Sanctae Crucis in Jerusalem presbyter cardinalis. Ego Guala Sancti Martini presbyter cardinalis tituli Equitii. cardinalis. Ego Gregorius, tituli Sanctae Anastasiae presbyter cardinalis. Ego Thomas, tituli Sanctae Sabinae presbyter cardinalis. Ego Pelagius, Albanensis episcopus. Ego Nicolaus, Tusculanus episcopus. Ego Otto, Sanctorum Sergii et Bacchi diaconus cardinalis. Ego Gregorius, Sancti Angeli diaconus cardi. Ego Romanus, Sancti Theodori diaconus card. Ego Stephanus, Sancti Adriani diaconus cardinalis. Ego Petrus, Sancti Georgii ad Velum aureum diaconus cardinalis. Datum Laterani, per manum magistri Guntheri domni papae notarii, XI Kalendas Junii, indictione VIII, Incarnationis Dominicae anno 1190, pontificatus vero domni Coelestini papae III anno I.
|
http://viaf.org/viaf/193550312
|
[] | |||
Coelestinus III
| 2 |
II. Privilegium pro monasterio S. Modesti Beneventano. (Romae, ap. S. Petrum, April. 3, anno 1195.) [UGHELLI, Italia sacra, VIII, 127.]
|
COELESTINUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto filio RICARDO abbati monasterii Sancti Modesti, quod constructum est in Beneventana civitate, ejusque successoribus canonice eligendis, in perpetuum.
|
In eminenti apostolicae sedis specula, disponente Domino, constituti, de universarum Ecclesiarum statu tenemur ex officio apostolatus nostri sollicite cogitare, plus tamen sollicitius volumus, et debemus intendere locis illis in quibus fervor religionis et ordinis observatur, et ad Romanam Ecclesiam, nullo mediante, subjecta. Eapropter, dilecte fili in Christo Richarde, vestris justis precibus clementer annuimus, et praefatum Sancti Modesti monasterium quod ad jus et proprietatem Romanae Ecclesiae pertinere dignoscitur, specialiter sub beati Petri et nostra protectione suscipimus, et praesentis privilegii scripto communimus; in primis siquidem statuentes, ut ordo monasticus, qui secundum Deum et B. Benedicti Regulam in eodem monasterio institutus esse dignoscitur, perpetuis ibidem temporibus inviolabiliter observetur; statuentes, ut quascunque possessiones, quaecunque bona idem monasterium juste et canonice possidet, aut in futurum concessione pontificum, largitione regum vel principum, oblatione fidelium, seu aliis justis modis, praestante Domino, poterit adipisci, firma tibi tuisque successoribus et illibata permaneant. In quibus haec duximus adnotanda; Locum in quo monasterium ipsum situm est cum universis ad eum tam in civitate Beneventana, quam extra spectantibus, videlicet ecclesiam S. Nazarii, juxta praescriptum monasterium sitam, ecclesiam Sancti Angeli a porta Rufina, et ecclesiam S. Nicolai positam in suburbio ejusdem portae, necnon et alias ecclesias quas extra civitatem possident nominatam, cum casis, apothecis, balneo, olivetis, vineis, molendinis, terris, hortis, pratis, silvis et ischis. Volumus quoque ut tam tu, fili charissime, quam etiam successores tui, quemcunque episcopum volueritis vocare ad consecrationem ecclesiarum vestrarum, aut ordinationem clericorum vestrorum, sine contradictione alicujus episcopi, id vestra auctoritate agere valeatis, nec quispiam missarum solemnitates celebrare praesumat, nisi ab abbate ipsius monasterii fuerit invitatus, apostolica censura omnimode statuentes, et prohibentes omnem ecclesiasticam saecularemque dignitatem in praefato venerabili monasterio conditionem quamlibet, aut novam consuetudinem inducere. Liceat quoque vobis clericos, vel laicos e saeculo fugientes, liberos et absolutos recipere, et eos sine contradictione aliqua retinere, et non liceat tam archiepiscopis quam episcopis ecclesias monasterio vestro subjectas, et sacerdotes vel clericos earum interdicere, aut parochianos excommunicare, et si quis hominum habens patrocinium alicujus ecclesiae illud voluerit dare vestro monasterio, liceat hoc ei facere de nostrae concessionis licentia. Antiquas quoque et rationabiles consuetudines, et immunitates, seu etiam libertates vobis et monasterio vestro concessas et hactenus observatas ratas habemus, et eas futuris temporibus integras et illibatas manere sancimus. Mitram quoque ac annulum, tam tibi, dilecte fili Richarde, quam successoribus tuis in eodem coenobio. Domino servituris perpetualiter habere concedimus. Obeunte te vero, nunc ejusdem loci abbate, vel tuorum quolibet successorum, nullus ibi qualibet subreptionis astutia seu violentia praeponatur, nisi quem fratres de communi consensu, vel major pars sanioris consilii secundum Dei timorem et B. Benedicti Regulam providerint eligendum. Electus autem ad Romanum pontificem benedicendus accedat. Sepulturam praeterea ipsius loci liberam esse decernimus, ut eorum devotioni extremae voluntatis qui se illic sepeliri deliberaverint, nisi excommunicati, vel interdicti fuerint, nullus obsistat, salva tamen justitia illarum ecclesiarum a quibus mortuorum corpora assumuntur. Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceat praefatum monasterium temere perturbare, aut ejus possessiones auferre, aut ablatas retinere, minuere, seu quibuslibet vexationibus fatigare, sed omnia integra et illibata permaneant eorum, pro quorum gubernatione et sustentatione concessa sunt usibus omnimodis profutura, salva sedis apostolicae auctoritate. Si qua igitur in futurum ecclesiastica saecularisve persona hanc nostram constitutionem sciens, contra eam venire tentaverit, secundo tertiove commonita, nisi reatum suum congrua satisfactione correxerit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reamque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore et sanguine Dei et Domini nostri Jesu Christi aliena fiat, atque in extremo examine divinae ultioni subjaceat. Cunctis autem eidem loco sua jura servantibus sit pax Domini, quatenus ab eo fructum bonae actionis percipiant, et apud districtum judicem praemia aeternae pacis inveniant. Amen. Ego Coelestinus, cath. Eccl. episc. Ego Octavianus, Ostien. et Velletren. episcopus. Ego Albinus, Albanen. episc. Ego Joannes, episc. Praenest. Ego Petrus, Portuen. et S. Rufinae episc. Ego Pandulphus, presb. card. basilicae XII Apostolorum. Ego Petrus, presb. card. tit. S. Caeciliae. Ego Petrus, presb. cardin. S. Petri ad Vinc. tit. Eudoxiae. Ego Jordanus, presb. card. S. Pudentianae tit. Pastoris. Ego Gratianus, SS. Cosmae et Dam. diac. card. Ego Joffredus, Sanctae Mariae in Via Lata. diac. card. Ego Joannes, S. Theodori diac. card. Datum Romae, apud Sanctum Petrum, per manus Aegidii S. Nicolai in Carcere Tulliano diaconi cardinalis, tertio Nonas Aprilis, indictione XIII, Incarnationis Dom. anno 1195, pontif. vero D. Coelestini papae III anno V.
|
http://viaf.org/viaf/193550312
|
[] | |||
Coelestinus III
| 3 |
III. Philippo, episcopo Bellovacensi respondet, merito eum in malis versari, quod « praesulem pacificum exuens militem bellicosum induerit, » eoque adjutore « rex Galliae, qui regi Anglorum sacramento corporaliter praestito tenebatur astrictus super indemnitate tam oppidorum quam terrarum observanda, contra fidem et sacramentum impudenter veniens oppida regis violenter occupaverit, terram hostili manu crudeliter vastaverit. » -- « Ab ergastulo tandem redientem regi Francorum regem Angliae viriliter occurrisse; pro quo contra superbiam humilitatem, contra injuriam jus et aequitatem, contra arrogantiam et intemperantiam modum et modestiam dimicasse. » Addit, « se regi Anglorum pro eo litteras direxisse supplicatorias. » (MANSI, Concil., XXII, 611.)
|
COELESTINUS episcopus, servus servorum Dei, dilecto fratri PHILIPPO Belvacensi episcopo, salutem et ab exorbitatione reditum maturare.
|
Sinistre licet tibi evenerit, nec mirum: cunctorum enim meretur odium, qui omnium se in commune approbat inimicum. Praesulem namque pacificum exuens, militem bellicosum induisti; clypeum pro infula, gladium pro stola, loricam pro alba, galeam pro mitra, lanceam pro baculo pastorali, ordinem rerum et seriem pervertens, temerarius bajulasti; non vim, sicut allegas, sed virtutem vi repellere volens; non pro patria, sed contra patriam pugnans. De Gallia namque vestra jam publice declamare possumus: Vae terrae cujus rex puer est . Rex namque vester regi Anglorum sacramento corporaliter praestito tenebatur astrictus super indemnitate tam oppidorum, quam terrarum suarum, sibi fideliter observanda, saltem usque ad reditum ab itinere peregrinationis suae. Sed contra fidem et sacramentum impudenter veniens oppida praedicti regis violenter occupavit, terram hostili manu crudeliter vastavit: ab ergastulo tandem rediens regi vestro rex ille viriliter occurrit, non de multitudine, sed in Domino Deo spem ponens. Non enim virorum vel virium, sed virtutum copia bella vincuntur. Pro rege quidem Angliae contra superbiam humilitas, contra injuriam jus et aequitas, contra arrogantiam et intemperantiam modus et modestia hucusque dimicaverunt. Numerosis enim virtutibus non viribus immunes viri victoriam consequuntur. Injuriam armis irrogatam armorum propulsare remedio leges et jura permittunt. Nunc vero tandem, licet sero, rex Angliae se suamque manifestavit animositatem; quoniam vix est, ut virtus clausa celari, ut animositatis ardor exstingui, ut probitatis scintilla comprimi valeat et concludi. Virtus enim claudi nescit, et ignis oppressus in flammam erumpit. Effrenem siquidem domini tui vesaniae non solum consiliarium, sed et complicem te tam insipientem quam insolentem exhibuisti; quaesisti, et invenisti; pulsasti, et pulsatus procubuisti; in foveam quam fecisti, merito incidisti; ubi autem inventus, ibi judicatus. Sicut igitur ex litterarum tuarum nobis directarum tenore perpendimus, excessus patrios nobis imputans, culpam tuam in nos retorquere laboras, nos tepidos asserens et dissimulatores. Quid ergo si ovis in pastorem, in patrem filius insurgat? nec pastor, quem non pavisse, nec pater erit, quem non poeniteat educasse. Nocens ergo in homine telum est, simplicitatis imagine malignam astutiam palliare. Regi tamen Anglorum pro te litteras dirigimus supplicatorias. Qualitate namque captionis tuae medullitus inspecta, in tali casu non possumus nec debemus imperare, sed tantum supplicare. Victor ergo sapienter vincendus est, quia sic legitur: Sapientia vincit malitiam . Nos autem pro te supplicamus, non importune, sed opportune. Argumentum enim diffidentiae est importuna precum instantia. Debitum quoque facilius exsequitur patiens exspectatio, quam extorquet importuna petitio. Interim vero vinculis et lamentis mancipatus, vincula tua et lamenta leniter patienterque sustineas juxta illud poetae : Leniter ex merito quidquid patiare, ferendum est. Quae venit indigne poena, dolenda venit. Et illud merito lamentis expiandum est, quod cum pudoris dispendio venter acquirit. Datum, etc.
|
(Eccle. X) (Eccle. VII) (OVID., Her,
V, 7)
|
http://viaf.org/viaf/193550312
|
[] | ||
Coelestinus III
| 4 |
IV. Altare S. Mariae ecclesiae S. Stephani Bononiensis qui « visitaverint et manus pro ipsius ecclesiae statu et conservatione porrexerint adjutrices, » iis peccata condonat. (Laterani, Maii 8.) [ Acta SS., Febr. t. II, 48.]
|
COELESTINUS episcopus, servus servorum Dei, universis Christi fidelibus, salutem et apostolicam benedictionem.
|
Vitae perennis gloria, qua mira benignitas Conditoris omnium beatam coronat aciem civium supernorum, a redemptis pretio sanguinis fusi de pretioso corpore Redemptoris meritorum debet acquiri virtute: inter quae illud esse praegrande dignoscitur, quod ubique, sed praecipue in sanctorum ecclesiis majestas Altissimi collaudetur. Cum itaque in templo gloriosi protomartyris Stephani, quod dicitur Hierusalem de Bononia, quod servus Dei Petronius ejusdem civitatis episcopus, instar sepulcri Domini nostri Jesu Christi in Jerusalem erexit et construxit, quam plurium sanctorum reliquiae requiescunt, maxime vero corpora martyrum Vitalis et Agricolae, Floriani cum quadraginta sociis, quinque corpora Innocentum, et S. Julianae viduae; ac mysteria fere cuncta Salvatoris nostri Jesu Christi ibidem devotissime designantur ac demonstrantur; ubi multa miracula Deus optimus maximus, ipsorum sanctorum intervenientibus meritis, operatur; universitatem vestram rogamus et hortamur in Domino, in remissionem vobis peccaminum injungentes, quatenus ad praefatum templum, imploraturi a Domino delictorum veniam, in humilitate spiritus accedatis. Nos enim, ut Christi fideles quasi per praemia salubriter ad merita invitemus, de omnipotentis Dei misericordia et beatorum Petri et Pauli apostolorum ejus auctoritate confisi, omnibus vere poenitentibus et confessis, qui in dicto templo altare S. Mariae Virginis devotionis gratia quoties visitaverint, et manus pro ipsius ecclesiae statu et conservatione porrexerint adjutrices, annos ducentos; et altare S. Petri, Innocentum sexcentos; et S. Jacobi centum; S. Catharinae centum et quinquaginta; S. Mariae Magdalenae centum et quinquaginta; S. Joannis Baptistae, centum et sexaginta; S. Stephani, trecentos; S. Agnetis, ducentos; et Sanctae Trinitatis, trecentos; columnam vero ad similitudinem illius, in qua Redemptor noster flagellatus exstitit, ducentos; nec non S. Julianae centum; et Sanctorum martyrum Vitalis et Agricolae, ducentos et quinquaginta; ac BB. Floriani et sociorum ejus sepulcra in dicta ecclesia consistentia, quadringentos; et locum qui appellatur Calvariae, trecentos et sexaginta; similiter et qui in Nativitatis Domini, Circumcisionis, Epiphaniae, Ascensionis, et Pentecostes, et S. Stephani festivitatibus et celebritate Omnium Sanctorum dictum templum annuatim visitaverint, septingentos; sepulcrum vero ad instar sepulcri Domini fabricatum, sexta feria majoris hebdomadae, et in Paschale Resurrectionis Domini nostri Jesu Christi, et duobus sequentibus diebus annuatim devotionis causa intrantibus, et manus porrigentibus adjutrices, omnium peccatorum remissionem plenariam de injunctis cis poenitentiis misericorditer relaxamus, et concedimus perpetuam valituram. Datum Lateranense, VIII Idus Maii, pontificatus nostri anno quinto.
|
http://viaf.org/viaf/193550312
|
[] | |||
Sulpicius Severus
| 1 |
EPISTOLA PRIMA.
|
Domno semper proprio atque apostolica sede colendo domno Desiderio Cadurcae urbis Pontifici Sulpicius Bitoricae urbis episcopus.
|
Excitavit animum parvitatis meae nimia dulcedo magnitudinis tuae, et pontificalem sacerdotii vestri laudem insignem, vel ex parte tenuem praesumam disserere sermonem. Sed universa subito virtus defecit in verbis, quem exsuperavit tantae materia dictionis, ut rudimenta tantarum augustiarum studia animo librante pensaram, ipsius magnitudinis mole, victus succubui. Unde meo saltem voto satisfeci, etsi vestro implere suffragio non valui, libens tamen qui aliud nihil dominationi vestrae prodesse appareo. Sed vos semper pietate consueta tanti habetis inquisitionem nos velle frequenter visitare. Unde imprimis incolumitatem vestram inquirentes, quod optamus potius tam motu corporis quam linguae mutuo sermone complere, dum regionum longinquitas non discrepat aspectum, nisi tantummodo fraudat interjectionis spatium, et ipsum tamen dilectio cernit intuitum cum figurat animos recordatum. Ergo nihil perdet absentiam, quod praesentaliter laboravit praesentiam. Semper in dirigendis apicibus beatitudo vestra solvit officium, ut plus debeat reddendum agminis famulatum, quam meritis consideret debitorem. Auctorem coeli praesumimus postulare, ut vestram jubeat praetendere vitam cursibus annorum longaevam dignetur tempore longo, cujus nunc locuples servatur nomine mundus. Et diu firmantur nutantia culmina rerum, vel dilapsa magis solidata resurgunt. Istud manu propria fecit a tuis temporibus. Vestrae gratiae servire merear, mihi peculiaris Domini.
|
[ F. Bituricae] [ Ms.,
anagnusticorum] [ Ms., ac si] [ Ms., motum] [ F., animus] [ Ms., nomini] [ Ms., firmatus]
|
http://viaf.org/viaf/30332452
|
[] | ||
Sulpicius Severus
| 2 |
EPISTOLA II.
|
Domino sancto et apostolica sede colendo fratri Vero Rutente urbis episcopo Sulpicius peccator.
|
In quantum vobis vir apostolicus domnus Desiderius Cadurcae urbis episcopus per litteras suas innotuit, gravi injuria homines sui a Perricio diacono vestro in parrocia sua Aronnaco pertulerunt. Et audivimus quod Aprilis Kl vobiscum exinde placidum debeat habere. Propterea salutantes charitati vestrae rogamus, ut taliter adversus domno Desiderio ordinetis emendari, si cognoscitis, quod superius scripsit diaconus exinde negligens est, qualiter vestra est prudentia, et si hoc fortasse ipse dicat, obaudire distulerit, et taliter si non emendatur, qualiter domno Desiderio voluntas est, non aliter fiat, nisi in placito, quod vobis supra scriptus pontifex denuntiaverit memora . . . . diaconus vestro per fidejussores una cum indiculo vestro ante parvitatem nostram faciatis dirigere. Interim nos exemplar epistolae apud nos retenemus. Petimus vestrae dulcissimae sanctitati, ut in sanctis orationibus vestris nos memores esse dignetis.
|
[ L., Rutenae] [ Ms., diaconus] [ Forte, Kal.] [ L., placitum]
|
http://viaf.org/viaf/30332452
|
[] | ||
Sulpicius Severus
| 3 |
EPISTOLA III
|
Domno semper suspiciendo, et cum omni honore venerabiliter nominando domno Desiderio papae Sulpicius peccator.
|
Singularibus mysteriis pastorale competenter implestis officium, eo quod ad nostram parvitatem sollicitudinis destinantes affectu, dum gaudium, quod nobis ipsius resurrectionis dominicae solemnitatis principale contulit, pastoralis visitatio geminavit, in qua utrinque partim et benedictio in oblationes, et affectio praefulsit in apices. Reddentes ergo munia sospitatis, optamus, ut multiplicatis annorum curriculis, vestris mereamur et eulogiis recipi, et affatibus benedici. Annis innumeris vobis serviam, et prosperis perseverantibus polle, beatissime papa.
|
http://viaf.org/viaf/30332452
|
[] | |||
Robertus Metensis
| 1 |
I. DIPLOMATA. (Histoire de Metz, tom. II, prouves.)
I. PRIVILEGIUM QUO ROBERTUS CONFIRMAT COMMUTATIONEM INTER LODOINUM GORZIENSIS MONASTERII ABBATEM ET VUERDINGUM PRESBYTERUM.
|
Ordo rationis jure expostulat ut, quoties mundanarum rerum probabilis commutatio certum obtinere nititur tramitem, adhibita inviolabilis charitatis exhibitione, illud quod invicem largiflua charitas impertiri non abnuit scriptis omnimodis roboretur. Unde et quod prudentissima sanxit antiquitas, nec minus fragilioris aevi posteritas hoc idem inconvulsa apicum adnotatione firmare satagit quatenus rationabiliter collata nulla postmodum possint rerum varietate turbari. Quamobrem placuit atque convenit inter Lodovinum abbatem, ac fratres ex congregatione Gorziensis monasterii sancti Petri, seu sancti Gorgonii et quemdam presbyterum, ex congregatione Metensis ecclesiae sancti Stephani vel sancti Pauli, nomine Vuerdingum ut, per consensum et licentiam domni Roberti, sanctae Metensis Ecclesiae venerabilis archiepiscopi, quasdam res, pro ambarum partium opportunitate inter se commutare deberent; quod ita et fecerunt. Dedit igitur memoratus Lodovinus abbas, ac fratres praedicti monasterii jam fato Vuerdingo de rebus sanctorum apostolorum Petri et Pauli, almique Gorgonii, in pago et comitatu Metense, in villa quae dicitur Arx, hoc est, de manso petiam unam habentem in longum perticas VII, in latum in una fronte perticas IV et pedes XII. Item in ipsa fine, de vinea, petias III; quarum una quae est juxta praescriptum mansum, habet in longum, perticas VI et pedes IV in latum, in una fronte, perticas II et pedes X, in alia fronte perticas III et pedes V; alia vinea habet in longitudine perticas X, in latitudine, in ambabus frontibus perticas II; tertia vinea habet in longum, per unum latus, perticas X, per aliud latus perticas XI, in ambabus frontibus perticas VII et dimidium. In summitate ipsius vineae, in parte unius frontis, de terra inculta perticam I. Item in ipsa fine, de terra aratoria petiam I habentem in longitudine perticas IX, in latitudine autem perticas VI; in ambabus frontibus pedes XII: intra has praedictas mensuras, per omnia totum ad integrum. Econtra vero reddidit Vuerdingus presbyter, de rebus proprietatis suae, ad partem ecclesiae beatorum apostolorum Petri et Pauli almique Gorgonii, Lodovino abbati, ac fratribus praedicti monasterii, in pago Scarponense, in Alnaldivilla, vineam unam, habentem in longitudine, per unum latus perticas XI et dimidium, per aliud latus perticas XV, in latitudine vero, in una fronte, perticas VIII et pedes VI. Item in ipsa fine de terra arabili petias II, quarum una habet, in longitudine, perticas XXXII, in latitudine, in una fronte, perticas II et pedes XI, in alia vero fronte perticas II et pedes VIII. Altera vero petia terrae habet in longum perticas XV, in latum in una fronte perticas IV et pedes XIII, in alia fronte perticas V et pedes XIV; intra has praedictas mensuras per omnia totum ad integrum. Ea vero ratione ut a die praesenti in futuro quidquid pars juste et rationabiliter alteri consulit parti jure haereditario succedat, et de collatis unaquaeque pars quidquid facere decreverit, videlicet, habendi, tenendi, vendendi, commutandi, in omnibus libero potiatur arbitrio. Et, ut haec commutatio omni tempore firma et stabilis permaneat, manu propria illam roboravimus, stipulatione subnixa. Actum in Gorziae monasterio publice anno ab Incarnatione Domini 884. Indictione XI, epacta XX concurrente III.
|
Robertus, sanctae Metensis Ecclesiae humilis archiepiscopus subscripsit. Lodovinus abbas subscripsit. Optatus decanus subscripsit. Seguinus subscripsit. Gonbertus primicerius subscripsit. Badicho abbas subscripsit. Moyses, Hildebrandus, Scranto, Odelricus, Farnulfus, Godefridus, Ereugus, Soypertus, Sarouvardus, Harno, Gislebertus, Teudo, Vuichadus, Anuclius, Barnerus, Audinus, Segoldo, Rogembaldus. Albricus, Genoz, Ernoldus, Sugerus, Odelricus, Aldricus, Lambertus, Evrardus, Homedeus, Hildoinus, Hominus, Betto, Radouardus, Gisaldus, Attogius, Vuandelmarus, Uncrinus, Ricuvoldus, Rotgerus, Goderonnus. Ego Vuichardus, acsi indignus sacerdos et monachus, hanc commutationem scripsi et subscripsi.
|
http://viaf.org/viaf/44658566
|
[] | |||
Robertus Metensis
| 2 |
II. PRIVILEGIUM PRO MONASTERIO SANCTI ARNULPHI.
|
In nomine Domini Dei aeterni et Salvatoris nostri Jesu Christi. Radbertus, humilis sanctae Metensis Ecclesiae episcopus. Si circa loca Deo dicata pastoris cura magna debet invigilare solertia ne caulae Dominici gregis illi collatae paternarum legum detrimentum patiantur, nihilominus erga sibi subditos, et spirituali simul et corporali insudare oportet negotio, ne Deo militantibus ulla dominari videantur inopia. Ergo noverit omnium sanctae Dei Ecclesiae fidelium, praesentium videlicet et futurorum industria, qualiter canonici beatissimi Arnulphi confessoris Christi in suburbio Metensi, degentes Domini senioris nostri serenissimi imperatoris Caroli adierunt clementiam, praecepta prae manibus deferentes regalia quibus ea quae ad victum et substantiam eorum pertinebant erant corroborata, et arbitrio antecessorum nostrorum pontificum fore ut sublata. Cujus rei causam, ob amorem Dei et fratrum proclamationem, pietatis studio, gloriosus Caesar libenter excepit, et in notitia suorum procerum detulit; nobis etiam, majestatis suae jussione praecepit ad praefatum restituere coenobium, et quod pater suus, quondam domnus Ludovicus rex, ad stipendia fratrum inibi Deo militantium, pro remedio animae contulit, per omnia restaurari jussit. Nos etiam, juxta imperialis dignitatis praeceptum, necnon et antiquam patris sui domini Ludovici regis privilegium, auctoritate pontificatus nostri, ad praefatum restituimus coenobium, et ad substantiam fratrum ibi degentium, quidquid et ad nostrum indominicatum per nostros seu fideles fuerat distributum; videlicet ecclesiam in honore sancti Martini in villa Rumiliaco sitam, cum omnibus suis appendiciis, et villam Navis ad Winuticum, sicut in praecepto regio continetur, cum decimatione et integritate totius abbatiae. Quia ergo et regiae potestatis praeceptum penes se habere noscuntur, salubre nobis visum est, nostrae etiam auctoritatis ut habeant exemplar. Ideoque praesentem testamenti paginam scribi jussimus, et manu propria subterfirmavimus et manibus canonicorum simul et nobilium laicorum roborari fecimus. R. Metensis Ecclesiae indignus episcopus subscripsit. Guntbertus primicerius et archidiaconus. Adalinuda abba et archidiaconus. Herigaudus abba. Heininardus abba. Cudofridus abba. Meinardus presbyter. Gundelaio presbyter. Garemannus presbyter. Otcarius presbyter. Ratramnus presbyter. Verdinajus presbyter. Donatus presbyter. Baldingus diaconus. Adelgarius diaconus. Andreas diaconus. Remigius diaconus. Rotlandus diaconus. Ermenaldus diaconus. Viduicus diaconus. Adelardus subdiaconus. Hugo subdiaconus. Tetboldus subdiaconus. Framarus subdiaconus. Tedricus subdiaconus. Ibinus subdiaconus. Gerboldus subdiaconus. Odacher. Hunargus, Winardus, Regimboldus. Albricus. Magimfridus. Liederus. Queldo. Acdricus. Manno. Adoardus. Amalricus. Guntbertus. Gundicho. Waltarius. Erpaldus. Alfarous. Alevingus. Ado. Turingus. Gauzraldus. Ego Rubtlandus, cancellarius atque notarius, scripsi et subscripsi.
|
http://viaf.org/viaf/44658566
|
[] | ||||
Robertus Metensis
| 3 |
III. PRIVILEGIUM AD AEDIFICATIONEM ECCLESIAE DODONIS CURTIS.
|
In nomine sanctae et individuae Trinitatis. Robertus sanctae Metensis Ecclesiae humilis episcopus. Notum sit cunctis sanctae Dei Ecclesiae fidelibus, tum praesentibus quam et futuris, qualiter quidam vir nobilis, Bivinus nomine, nostram expetit benevolentiam quatenus per nostram licentiam ei in villa, quae dicitur Dodonis Curtis, quoddam liceret construere oratorium, quia, ob difficultatem prolixi itineris quod est inter dictam villam et Berulfivillam, quae est super rivulum Senode, ubi decimae erant ex praescripta villa subjectae, ei suisque taedium erat ire, et ipse ex suo ad illud dotalitium dare; nos quoque super hoc Ludovini abbatis qui his temporibus abbatiam Gorziensem tenebat, cui ipsa ecclesia quae est in Berulfivilla habetur subjecta, discutientes voluntatem, quia suus erat consobrinus, libenter consentiit, ita videlicet ut ipsa capellula, cum suo dotalitio, hoc est manso I cum jornalibus X in Belciardi curte cum jacentibus, et decimis matri ecclesiae quae est in praefata Berulfivilla, omni tempore fuisset subjecta. Nos siquidem utriusque consentientes voluntati, ut postmodum haec res inconvulsa maneret et stabilis, hoc memoriae scriptum facere jussimus, et factum manu propria monogramma nostri nominis illud signavimus, stipulatione subnixa. Actum Metis publice, anno ab Incarnatione Domini 886, indictione IV concurrente V, epacta XII, anno vero III, regnante Carolo rege, feliciter. Robertus, sanctae Metensis Ecclesiae humilis episcopus subscripsit. Gambertus. primicerius. Lanfridus, abbas. S. Everi abbatis. S. Notingi abbatis. S. Maintardi decani. S. Geremanni cantoris. S. Vuilerdingi praepositi. S. Ermenaldi presbyteri. S. Segoldi comitis. S. Amalrici. S. Ramfridi. S. Fulcherii. S. Lodovini. S. Bolonis. S. Eilulfi. S. Lafridi. S. Leoderii. Ego Adelgarius ad vicem Haldini abbatis scripsi.
|
http://viaf.org/viaf/44658566
|
[] | ||||
Robertus Metensis
| 4 |
IV. PRIVILEGIUM PRO QUODAM WUILERMO. Concedit usumfructum aliquot bonorum quibus antea monasterium Gorziense donaverat.
|
In nomine Domini. Robertus, sanctae Metensis Ecclesiae humilis archiepiscopus. Notum sit omnibus fidelibus sanctae Dei Ecclesiae, tam praesentibus quam et futuris, qualiter Willermus quidam dedit nobis, ad partem ecclesiae sancti Petri seu sancti Gorgonii Gorziensis monasterii, quasdam res suae proprietatis, hoc est in pago Scarponense in Alnaldovilla, vineas duas ubi possunt colligi de vino modii XXX, et in alio loco, in eodem pago, in Adsaloni manso nuncupato loco, mansos et sortes VIII, prata vero ad colligendum fenum karratas LXXXVII, de silva ad saginandum porcos CCCL, et mancipia octo, quorum haec sunt nomina: Lampertus, Adhelradus, Ansaldus, Aginaldus, Agnitrudis, Amalrada, Eugenia, Leudrada. Postea vero sua fuit petitio, et nostra decrevit voluntas, ut ei et conjugi ipsius, nomine Datae, et filii eorum Achildi, tam ipsas res quas dedit quam et alias, de ratione sancti Petri et sancti Gorgonii, videlicet in pago Virdunensi, in villa quae dicitur Gouderlisia, ecclesiam unam in honore sancti Martini, ad quam aspicit mansus et sors I, et in ipsa villa mansos et sortes alias XIII, et de terris arabilibus indominicatis ad seminandum inter utrasque sationes, modios CC, de pratis vero ad colligendum fenum carratas CXCVII, silvam ad saginandum porcos D, et mancipia XII, Audalfum scilicet, et Rambertum, Hormarum et Bernerum, Tangelrudum et Teutardum, Rodrudum, Adholsirmam, Wiredum et Hairedum, Rothoidam et Achildem, beneficiare deberemus, quod ita fecimus, ea vero ratione ut, quandiu ipsas res omnes more precario, per beneficium nostrum successorumque nostrorum, sub usu fructuario, quieto ordine valeant habere et excolere, ac fructus terrae recipere, et nullam habeant potestatem quidquid exinde minuendi aut alienandi, sed quidquid ibidem addere, augmentare vel ameliorare potuerint, perficere studeant, et censum proinde annis singulis in festivitate sancti Gorgonii, quae est V Idus Septembris, in argento videlicet solidos II ad partem sancti Petri persolvere non omittant; nam et si de ipso censu tardi aut negligentes apparuerint, cum legis sanctione illum restituant, sed ipsam precariam non perdant. Post decessum quoque illorum, quando quidem Deus voluerit, ipsas res omnes, datae et acceptae, amelioratae, cum omni superposito, absque ullius contradictione, vel judicis assignatione, ad partem memorati altaris sancti Petri vel sancti Gorgonii omnimodis revertantur. Actum in Gorzia publice. Anno ab Incarnatione Domini 903, indictione VII, epacta XX, concurrente V, anno III regni Ludovici filii Arnulphi regis. Robertus sanctae Metensis Ecclesiae episcopus, subscripsit. + Rodolphus abbas, Seguinus decanus, Furnulfus, Soiperus, Farvavardus, Erengus, Harno, Gislebertas, Teudo, Ancedolius, Agredus, Barnerus, Segerannus, Audinus, Adelmadus, Ardovucus, Johannes, Becio, Astagius, Gisaldus, Vuandelmarus, Teudaldus, Godderannus, Amincus, Agilus, Angelradus, Erloinus, Adelbertus, Giroardus, Girardus, Aginardus, Adovardus, Segeboldus, Rudricus, Anoualdus, Barnerus, Heldouvardus, item Girardus, Rotcherus, Aribardus, Britius, Rotlandus, Ragembertus, Giroinus, Ysembardus. Ego Seguinus, acsi indignus monachus hanc precariam scripsi.
|
http://viaf.org/viaf/44658566
|
[] | ||||
Robertus Metensis
| 2 |
II. EPISTOLAE. (Apud Goldast., Rerum Alamann. Script., tom. II.)
I.
|
Parentibus suis A. agnus ablactatus pium balatum.
|
Nuperrime a vobis sanus abiens adhuc me valere profiteor. Peto ergo ut promissio vestra de remunerandis sudoribus magistrorum meorum ad effectum veniat. Mihi etiam veluti peregre constituto omnium indigno necessaria, quae locuti estis impendite.
|
http://viaf.org/viaf/44658566
|
[] | |||
Petrus S. Chrysogoni
| 1 |
I. Ad Ervisium abbatem S. Victoris Parisiensis.
|
(Vide Patr. tom. CXCVI, col. 1383.)
|
http://viaf.org/viaf/47154556
|
[] | ||||
Petrus S. Chrysogoni
| 2 |
II. Ad Garinum ejusdem monasterii abbatem.
|
.
|
(Vide ibid., col. 1392)
|
http://viaf.org/viaf/47154556
|
[] | |||
Petrus S. Chrysogoni
| 3 |
III. Ad universos fideles.--De excommunicatione haereticorum Albigensium. (Anno 1178.)
|
PETRUS, Dei gratia, tituli Sancti Chrysogoni presbyter cardinalis, apostolicae sedis legatus, universis sanctae matris Ecclesiae filiis catholicam atque apostolicam fidem servantibus, in Domino salutem.
|
Testante Apostolo , sicut unus Deus, ita et una fides esse dignoscitur, a cujus integritate nullus potest sine periculo deviare. Cujus fundamentum, praeter quod nullus aliud potest ponere, apostoli, et apostolici viri successores eorum, inspirante et docente Spiritu sancto, sanis doctrinis tanquam vivis ex lapidibus ita firmiter, et circumspecte jecerunt, quod nec sonantis impetus aquilonis, nec impiorum machinae, licet crebris assultibus impugnetur, illud poterunt a sua firmitate movere. Unde quamvis diebus istis quidam falsi fratres, Raymundus videlicet de Baimiaco, Bernardus Raymundi, et quidam alii haeresiarchae transfigurantes se in angelos lucis, cum sint Satanae, prius Christianae et apostolicae fidei contraria praedicantes, multorum animas venenata praedicatione deceperunt, et secum traxerunt ad ruinam; novissime tamen ille, qui revelat mysteria, et ad confutandos seniores Israel dedit spiritum Danieli , ad animas diabolica fraude deceptas respiciens, noluit ulterius perfidiam illorum velari, nec Christianae fidei sinceritatem illorum praedicatione corrumpi; sed sua admirabili potestate, audientibus et videntibus multis, quod prius latuerat, venenum perfidiae detexit, in augmentum et gloriam fidei Christianae. Cum itaque praedicti Raymundus et Bernardus, atque alii venerabili fratri nostro Reginaldo Batoniensi episcopo, et nobilibus viris, vicecomiti de Turena, et Raymundo de Castronovo, qui de consilio nostro in terram Rogeri de Beders pro liberatione venerabilis fratris nostri Albanensis episcopi venerant, occurrissent, et se confiterentur a nobili viro comite Tolosano, et aliis baronibus, qui eos in perpetuum abjuraverant, injuste tractari; cum pro defensione fidei suae ad praesentiam nostram se venturos proponerent, si veniendi et redeundi securitatem haberent; memorati episcopus et vicecomes, ne corda simplicium, qui illorum faece erant imbuti, scandalum paterentur, et diffidentiae nostrae ascriberent, si eis audientia negaretur, ex parte nostra et praedicti comitis indulserunt, ut cum omni securitate se conspectui nostro praesentarent, quatenus sub nostro et venerabilis fratris nostri Pictaviensis episcopi apostolicae sedis legati, et aliorum discretorum virorum, et totius populi examine audirentur, et si recte et sane crederent, probarentur; et postquam a nobis examinati fuissent, nihilominus ad propria remearent securi, ne metu vel violentia qualibet viderentur inducti ad confessionem verae fidei; ita tamen, quod post elapsos octo dies juxta edictum, quod exierat, nisi ad fidem nostram redirent, de terris principum, qui eos abjuraverant, deberent expelli. Nos itaque indulgentiam eis ab episcopo et vicecomite factam, quamvis a praefato comite Tolosano, et aliis nobilibus viris, sicut diximus, exierat edictum, ut de terris eorum deberent expelli, ratum habentes; eodem Pictaviensi episcopo, et praedicto comite Tolosano, et aliis clericis et laicis quasi trecentis, in ecclesia B. Stephani nobiscum pariter congregatis, illis injunximus, ut fidem suam nobis exponerent, et ad catholicae fidei veritatem redeuntes, infamiam, quam et tota terra, et ipsi per damnabilem praedicationem incurrerant, per salutiferam confessionem verae fidei removerent. Ipsi vero inter alia verba, quae hinc inde processerunt, chartam quamdam in qua fidei suae articulos conscripserant, in medium protulerunt, et eam, sicut prolixius scripta fuerat, perlegerunt. In qua cum verba quaedam deprehendissemus, quae et suspecta videbantur existere, et nisi plenius exponerentur, haeresim quam praedicaverant, possent velare; quaesivimus, ut Latinis verbis respondentes, suam fidem defenderent; tum quia lingua eorum non erat nobis satis nota; tum quia Evangelia et Epistolae, quibus tantummodo fidem suam confirmare volebant, Latino eloquio noscuntur esse scripta. Cumque id facere non auderent, utpote qui linguam Latinam penitus ignorabant, sicut in verbis unius illorum apparuit, qui cum Latine vellet loqui, vix duo verba jungere potuit, et omnino defecit; necesse fuit, nos illis condescendere, et de ecclesiasticis sacramentis propter imperitiam illorum, quamvis satis esset absurdum, vulgarem habere sermonem. Illi ergo duo esse principia denegantes, publice coram nobis et praedictis viris confessi sunt, et firmiter asseruerunt, quod unus Deus altissimus omnia visibilia et invisibilia condidisset; quod etiam Scripturis, sicut verum est, Evangelicis atque apostolicis comprobabant. Confessi sunt etiam, quod sacerdos noster, sive bonus, sive malus; justus, vel injustus et talis etiam, quem adulterum, vel alias criminosum indubitanter scirent, corpus et sanguinem Christi posset conficere et per ministerium hujusmodi sacerdotis, et virtute divinorum verborum, quae a Domino prolata sunt, panis et vinum in corpus et sanguinem Christi vere transubstantiantur. Asseruerunt quoque, quod parvuli, vel adulti nostro baptismate baptizati salvantur, et nullus sine eodem baptismo potest salvari; omnino inficiantes, se aliud baptisma, aut manus impositionem, sicut eis imponebatur, habere. Affirmaverunt nihilominus, quod et vir et mulier matrimonio copulati, si aliud peccatum non impediat, licet carnaliter alter alteri debitum reddat, propter bonum matrimonii excusati salvantur, et propter hoc nunquam damnantur. Archiepiscopos praeterea, et episcopos, presbyteros, monachos, canonicos, et eremitas, templarios, et Hospitalarios affirmaverunt esse salvandos. Dignum quoque et justum esse dicebant, ut ecclesias in honore Dei atque sanctorum fundatas cum summa devotione visitantes adirent, et sacerdotibus, et aliis earum ministris honorem et reverentiam exhibentes, primitias et decimas eis deberent solvere, et de omnibus parochialibus devote et fideliter respondere. Eleemosynas etiam tam ecclesiis, quam pauperibus, nec non et omni petenti esse tribuendas inter caetera laudabiliter asserebant. Haec omnia licet prius dicerentur negasse, juxta nostrum sanum intellectum se intelligere asserebant. Postquam autem ita a nobis examinati fuerunt, et ea quae diximus, spontanea voluntate confessi, ecclesiam Beati Jacobi intravimus. Ubi nobiscum innumera populi multitudo, quae se quasi ad spectandum praeparabat, convenit, et confessionem fidei eorum, quae in praedicta chartula conscripta fuerat, vulgari sermone audivit. Porro cum a nobis et omni populo, qui ibidem convenerat, in omni patientia, et sine tumultu aliquo fuissent auditi, et ipsi sponte finem dicendi fecissent; quia expositio suae fidei satis laudabilis et catholica videbatur; iterum ab eis, audiente universo populo, quaesivimus, si corde crederent, quod ore fuerant confessi; et si aliquando in contrarium, sicut eis saepius impositum fuerat, praedicassent. Illis vero respondentibus, sic se ita credere, et nihilominus negantibus, se unquam aliter praedicasse, nobilis vir comes Tolosanus, et multi alii clerici et laici, qui eos audierant aliter praedicantes, vehementer admiratione commoti, et Christianae fidei zelo succensi surrexerunt, et eos plane in caput suum mentitos fuisse manifestius convicerunt. Quidam enim constanter proposuerunt, se a quibusdam illorum audisse, quod duo dii existerent, alter bonus, et alter malus; bonus, qui invisibilia tantum, et ea quae mutari, aut corrumpi non possunt, fecisset; malus, qui coelum, terram, hominem et alia visibilia condidisset. Alii affirmaverunt se in illorum praedicatione audisse, corpus Christi non confici per ministerium sacerdotis indigni, aut aliquibus criminibus irretiti. Multi similiter testati sunt, eos prorsus negantes audisse, virum cum uxore salvari, si alter alteri debitum reddat. Alii in faciem illis firmiter opponebant, quod ab ipsis audissent, baptismum parvulis non prodesse, et alias quamplures contra Deum, et sanctam Ecclesiam, et catholicam fidem blasphemias protulisse, quas pro abominabili earum enormitate tacere maluimus, quam referre. Quidquid autem illi in sua superiori confessione, quae satis videbatur sufficere ad salutem, si ita corde crederent ad justitiam, et in corde et corde dixerint, sicut homines tortae mentis et intentionis obliquae; tandem haeresim noluerunt relinquere, ubi crassum et sopitum intellectum eorum alicujus auctoritatis superficies videbatur juvare, occasione verbi illius, quod Dominus in Evangelio dixisse legitur: Nolite omnino jurare, et sit sermo vester, est, est, non, non ; dicentes se non debere jurare, cum ipse Dominus saepe jurasse legatur, sicut scriptum est: Juravit Dominus, etc. . Et alibi: Per memetipsum juravi, dicit Dominus ; et Apostolus: Omnis controversiae finis est juramentum . Et multa in hunc modum in divinis Scripturis legentibus sese offerunt, et occurrunt, quibus propter illorum infirmitatem quibus aliquid suademus, jurare permittimur. Caeterum ipsi tanquam viri idiotae non intelligentes Scripturas , in laqueum, quem absconderant, ceciderunt . Quia cum prius juramentum tanquam rem exsecrabilem, et a Domino prohibitam abhorrerent; in ipsa confessionis suae charta jurasse convicti sunt, cum dixerint; in veritate quae Deus est, ita credimus, et dicimus, quod haec est fides nostra; nescientes, quod veritatem et verbum Dei in testimonium verae assertionis adducere, procul dubio sit jurare, sicut de Apostolo legimus, cum dixit: Hoc enim vobis dicimus in verbo Dei ; et alibi: Testis est mihi Deus , et alia similia comprobant, quae ab illis, qui divinas Scripturas intelligunt et legerunt, possunt facilius inveniri. Cum autem a multis et sufficientibus testibus fuissent convicti, et adhuc multi ad ferendum contra eos testimonium praepararent: quia Ecclesia consuevit redeuntibus misericordiae gremium non negare, eos diligentius monuimus, ut omni haeretica pravitate deposita, ad fidei unitatem redirent; et quia a domino papa, et venerabilibus fratribus nostris Bituricensi et Narbonensi archiepiscopis, et a Tolosano episcopo, et a nobis ipsis propter perversam praedicationem, et sectam excommunicati fuerant; ad nos juxta formam Ecclesiae reconciliandi venirent. Quod cum illi in arcum pravum conversi, et mente perdita indurati facere recusarent; nos in conspectu totius populi, qui jugiter acclamabat, et in eos multa immanitate fremebat, eos iterum accensis candelis, una cum praedicto Pictaviensi episcopo, et aliis religiosis viris, qui nobis in omnibus astiterunt, excommunicatos annuntiavimus, et ipsos cum suo auctore diabolo condemnavimus. Eapropter universitatem vestram monemus et exhortamur in Domino, atque in remissionem peccatorum injungimus, quatenus praedictum Raymundum, et Bernardum, et complices eorum tanquam excommunicatos et Satanae traditos cautius evitetis, et si quando aliud quam in audientia nostra, sicut praescripsimus, sunt confessi, vobis de caetero praesumpserint praedicare; praedicationem eorum tanquam falsam, et catholicae atque apostolicae fidei contrariam respuatis, et ipsos tanquam haereticos et Antichristi praeambulos a sinceritatis vestrae consortio, et vestris finibus longius expellatis.
|
(Ephes. IV) (Dan. XIII) (Matth. V) (Psal. CIX) (Isai XIX) (Hebr. VI) (Matth. XXII) (Psal. CXLI) (I Thes. IV) (Rom. I)
|
[Albiensis]
|
http://viaf.org/viaf/47154556
|
[] | |
Petrus S. Chrysogoni
| 4 |
IV. Ad Philippum decanum et capitutum B. Martini Turonensis.--Confirmat fundationem de duobus cereis coram sepulcro sancti Martini continuo accendendis. (Circa annum 1180.)
(MARTEN., Thes. Anecdot., I, 592.)
|
PETRUS Dei gratia tituli Sancti Chrysogoni presbyter cardinalis, apostolicae sedis legatus, PH. decano et capitulo B. Martini Turonensis, in Domino salutem.
|
Quoties aliqua a fidelibus ad honorem et decorem domus Domini statuuntur, ea debemus tanto sollicitius promovere, quanto magis ipsi ad hoc quod spontanea voluntate coeperunt, a nobis invitari debuerant et induci. Eapropter, dilecti in Domino fratres, vestris postulationibus inducti, et in devotione beatissimi confessoris qui apud vos requiescere dignoscitur altius radicati, institutionem quam super luminaribus duorum cereorum ante sepulcrum ejusdem confessoris perpetuis temporibus, sine intermissione qualibet, accendendorum, in capitulo vestro a vobis et burgensibus ipsius loci parochianis vestris, solemni devotione factam, ratam habemus; et sicut in authentico scripto a vobis exinde facto plenius continetur, auctoritate qua fungimur, confirmamus, et praesentis scripti patrocinio communimus; statuentes, et sub intermissione anathematis districtius inhibentes, ne aliquis contra eamdem institutionem venire, aut redditus ad hoc deputatos minuere, differre, seu quomodolibet decurtare, qualibet temeritate praesumat. Si quis autem hoc attentare praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei et beatissimi confessoris, necnon et districtam extremi judicii ultionem se noverit incursurum.
|
http://viaf.org/viaf/47154556
|
[] | |||
Hildegardis Bingensis
| 1 |
EPISTOLA PRIMA. EUGENII PONTIFICIS AD HILDEGARDEM. Auctoritate apostolica concedit ei licentiam proferendi et scribendi quaecunque per Spiritum sanctum cognovisset, eamque ut sine timore revelata sibi conscriberet animat.
|
EUGENIUS, servus servorum Dei, dilectae in Domino filiae HILDEGARDI, praepositae in monte Beati Roberti, salutem et apostolicam benedictionem.
|
Miramur, o filia, et supra id quod credi potest, miramur, quia Deus jam nostris temporibus nova miracula ostendit, cum te spiritu suo ita perfudit quod diceris multa secreta videre, intelligere et proferre. Hoc a veridicis personis ita esse percepimus, qui se fatentur te et vidisse et audisse. Sed quid nos ad haec dicere valemus, qui clavem scientiae habentes, ita quod claudere et aperire possimus, et hoc prudenter facere per stultitiam negligimus? Congratulamur igitur gratiae Dei, congratulamur et dilectioni tuae, hoc admonentes, ut scias quod Deus superbis resistit, humilibus autem dat gratiam . Gratiam autem hanc quae in te est conserva et custodi, ita ut ea quae in spiritu proferenda senseris, prudenter proferas, quatenus illud audias: Aperi os tuum, et adimplebo illud . Quod autem insinuasti nobis de loco illo quem in spiritu tibi praevidisti, hoc permissione et benedictione nostra et episcopi tui fiat, ita quod ibi regulariter cum sororibus tuis vivas secundum Regulam S. Benedicti sub clausura ejusdem loci.
|
(Jac.
IV) (Psal. LXX)
|
http://viaf.org/viaf/87772061
|
[] | ||
Hildegardis Bingensis
| 2 |
EPISTOLA II. ANASTASII PAPAE AD HILDEGARDEM. Ejus scripta approbat. Rogat ut pro ipso preces ad Deum fundat.
|
ANASTASIUS episcopus, servus servorum Dei, HILDEGARDI dilectae filiae in Christo, salutem et apostolicam benedictionem.
|
Exsultamus in Domino et gratulamur quod nomen Christi de die in diem glorificatur in te, ita ut et admirantes dicamus: Quis similis tui in fortibus, Domine? Quis similis tui? Magnificus in sanctitate, terribilis et laudabilis, faciens mirabilia . Audivimus enim et vidimus multa de te. Scimus etiam quod piae memoriae praedecessor noster, cui ad nutriendum sponsam Christi per divinam gratiam successimus, te multo affectu dilexit, amplexus est et audivit. Cujus et nos vestigia secuti, scribere tibi studuimus, et rescripta tua videre desideramus, quaerentes illa quae Deus in te operatur, quamvis nos in bonis claudicemus, in quibus tam lassitudine corporis quam mentis nostrae suspiramus, cum nos ad coelestia per negligentiam nostram sursum non erigimus ut jure deberemus: occultorum autem cognitor et voluntatem et possibilitatem nostram novit. Admonemus igitur, rogamus et obnixe tibi injungimus, ut cum sororibus tuis preces ad Dominum fundas, quatenus per virtutem ipsius ad justitiam nos erigere valeamus, ita ut per hoc aeterna praemia adipiscamur, ad illa in praesenti vita anhelare non deficientes. Pax tibi et omnibus tuis sit.
|
(Exod. XV)
|
http://viaf.org/viaf/87772061
|
[] | ||
Hildegardis Bingensis
| 3 |
EPISTOLA III. ADRIANI PAPAE AD HILDEGARDEM. Illam ad perseverantiam hortatur.
|
ADRIANUS episcopus, servus servorum Dei, HILDEGARDI, dilectae in Christo filiae, praepositae Sancti Roberti, salutem et apostolicam benedictionem.
|
Gaudemus, filia, et exsultamus in Domino, quod honestatis tuae opinio ita late longeque diffunditur, ut multis fias odor vitae in vitam , et a turba fidelium populorum in tui praeconium exclametur: Quae est ista, quae ascendit per desertum tanquam virgula fumi? Unde cum animam tuam usque adeo existimemus divini amoris igne succendi, ut ad bene operandum exhortatione aliqua non indigeas, supervacaneum duximus exhortatoria tibi verba multiplicare, animumque tuum virtute divina sufficienter innixum, aliqua verborum suppositione fulcire. Verumtamen quia et ignis aura flante fit grandior, et velox equus calcaribus urgetur ad cursum, id tuae religioni duximus proponendum, ut videlicet a memoria tua non excidat quia non incipienti, sed perficienti palma debetur et gloria, dicente Domino: Vincenti dabo edere de ligno vitae, quod est in paradiso Dei mei . Cogita itaque, filia, quoniam ille serpens qui primum hominem a paradiso dejecit, magnos perdere cupit, ut Job, et devorato Juda, ad cribrandos apostolos expetit potestatem ; et quia scis multos esse vocatos, paucos autem electos , ita intra numerum paucorum te collige, ita usque ad finem in sancta conversatione persiste, ita creditas dispositioni tuae sorores salutis operibus instrue, ut cum eis ad illud gaudium valeas, praestante Domino, pervenire, quod nec oculus vidit, nec auris audivit, nec in cor hominis ascendit . De caetero autem commonitoria verba de te audire desideramus, quia spiritu miraculorum Dei imbuta diceris, unde plurimum gaudemus, et divinae gratiae gloriam damus.
|
(II Cor. II) (Cant. III.) (Apoc. II) (Luc. XXII) (Matth. XX) (Isa. LXIV; I Cor. II)
|
http://viaf.org/viaf/87772061
|
[] | ||
Hildegardis Bingensis
| 4 |
EPISTOLA IV. HILDEGARDIS AD ALEXANDRUM PAPAM. Quod abbas S. Disibodi privilegiis parthenonis montis S. Ruperti contradicat.
|
O summa et gloriosa persona, quae primum constituta es per Verbum Dei, per quod omnis creatura rationalis et irrationalis in genere suo facta est, tibi specialiter idem Verbum claves regni coelestis per indumentum humanitatis suae, scilicet ligandi atque solvendi potestatem, concessit . Tu quoque, excellentissime Pater, materia omnium spiritualium personarum existis, quae tuba justitiae Dei sonant in Ecclesia, quae variis ornamentis circumamicta fulget, dum alii aliis bona exempla, vitam sanctorum imitando, praebent: quae etsi quid recte agunt, Deo, et non sibi, attribuunt, et de bonis imitatoribus suis gaudent, sequentes priores sanctas, qui carnem suam domabant, et seipsos cum manifesta victoria coelestis militiae contra vitia diaboli pugnantes roborabant, et cum bona voluntate velut angeli in Deum aspiciebant. Sic et tu, o mitis Pater, benignum patrem imitare qui poenitentem filium, et ad se revertentem, saginatum vitulum propter illum occidens, cum gaudio suscepit : et sauciati ex latronibus vulnera vino lavit , caligine confusa, asperitatem correptionis et pietatem misericordiae designat: et stella matutina, quae solem diei praecucurrit, esto in Ecclesia, quae diu schismatis caligine confusa, lumine justitiae Dei caret. Et tu ergo secundum zelum Dei corripe, et de oleo misericordiae poenitentes unge, quoniam Deus magis vult misericordiam quam holocaustum .
|
Nunc, o mitissime Pater, ego et sorores meae genua nostra coram paterna pietate tua flectimus, orantes ut digneris paupertatem pauperculae formae respicere, quae nunc in magna tristitia sumus, eo quod abbas de monte Sancti Disibodi, et fratres ejus, privilegiis et electioni nostrae contradicunt quam semper habuimus, de qua semper magna cautela providendum nobis est, ne aliquatenus nobis tollatur, quia, si nobis timoratos et religiosos, quales quaerimus, non concederent, religio spiritalis omnino in nobis destrueretur. Unde, domine mi, propter Dominum adjuva nos, ut vel electionem nostram obtineamus, vel alios ubi possimus, qui nos secundum Deum et utilitatem nostram procurent, libere quaeramus et accipiamus. Nunc iterum rogamus te, piissime Pater, ne petitionem nostram et etiam nuntios istos despicias, qui per fidelem amicum nostrum moniti, te petentes, ad nos diverterunt, et hoc quod apud te obtinere quaerunt, facias, quatenus post finem hujus vitae, quae ad vesperum jam declinat, in indeficientem lucem pervenias, et dulcem vocem Domini audias: Euge, serve bone et fidelis, quia super pauca fuisti fidelis, super multa te constituam: intra in gaudium Domini tui . Inclina ergo supplicationibus nostris aures tuae pietatis, et nobis et illis clara dies sit, ut ex indulgentia tuae largitatis communiter Domino gratulemur, quatenus et tu in aeterna felicitate semper gaudeas.
|
(Matth. XVI) (Luc. XV) (Luc. X) (Ose. VI) (Matth. XXV)
|
http://viaf.org/viaf/87772061
|
[] | ||
Hildegardis Bingensis
| 5 |
EPISTOLA V. HENRICI ARCHIEPISCOPI MOGUNTINENSIS AD HILDEGARDEM. Ut monialem quamdam, abbatissam electam, permittat abire cum illis qui veniebant ipsam abducturi.
|
HENRICUS Dei gratia Moguntinae sedis archiepiscopus HILDEGARDI dilectae magistrae de monte S. Roberti confessoris, gratiam suam cum paterno affectu.
|
Cum multa bona et admiranda miracula de te audiamus, pigritiae nostrae reputandum est, quod te tam saepe non visitamus ut possemus. Sed plurimis negotiis impediti, animam ad ea quae aeterna sunt, vix aliquando et tarde sustollere valemus. Ut autem ad id veniamus, ad quod intendimus, notum tibi facimus, quod nuntii quidam religiosi cujusdam nobilis ecclesiae nobis notae, ad nos pervenerunt, obnixe rogantes quatenus soror illa quam petunt, quae apud te in religioso habitu manet eis secundum electionem suam concedatur in abbatissam. Quod et nos auctoritate praelationis et paternitatis nostrae tibi mandamus, et mandando injungimus, ita ut in praesenti eam quaerentibus et desiderantibus, ad magisterium suum repraesentes. Quod si feceris, gratiam nostram deinceps plus, quam hactenus experta fueris, senties; sin autem, eadem tibi iterum fortius mandabimus, nec cessabimus dum praecepta nostra in hoc facto compleas.
|
http://viaf.org/viaf/87772061
|
[] | |||
Hildegardis Bingensis
| 6 |
EPISTOLA VI. ARNOLDI ARCHIEPISCOPI MOGUNTINENSIS AD HILDEGARDEM. Preces Sanctae Flagitat.
|
ARNOLDUS, Dei gratia Moguntinae sedis archiepiscopus, HILDEGARDI Deo dicatae virgini et magistrae in monte S, Roberti constitutae, gratiam suam cum paterna dilectione.
|
Scimus quia Spiritus ubi vult, et quomodo vult, inspirat , dividens unicuique dona sua prout vult . Hoc autem dicimus, nihil haesitantes de te. Nam quid mirum est, si ille inspiratione sua te docet, qui quondam agricultores et sycomoros vellicantes , prophetas constituit, et asinam humana verba proferre fecit . Dona ergo Dei refutare non debemus, nec valemus. Rogamus ergo dilectionem tuam ut precibus tuum ad Dominum nobis succurras, quatenus dies nostri in timore et amore Creatoris nostri saltem sint, ita ut in bonis consummati, vitam in longitudine dierum perpetuae felicitatis habere mereamur.
|
(Joan. III) (I Cor. XII) (Amos VII) (Num.
XXII)
|
http://viaf.org/viaf/87772061
|
[] | ||
Hildegardis Bingensis
| 7 |
EPISTOLA VII. CHRISTIANI ARCHIEPISCOPI MOGUNTINENSIS AD HILDEGARDEM. Ejus orationibus se committit.
|
CHRISTIANUS Dei gratia Moguntinae sedis archiepiscopus, HILDEGARDI dilectae magistrae sororum de S. Roberto in Pingis, devotionem gratiae suae tam cum paterno quam cum filiali affectu.
|
Plurimis negotiis impediti, per pauca tibi scribimus cum tam dilatato corde, toto mentis adnisu ad piam dilectionem tuam anhelemus. Et quia divino Spiritu te inspiratam cognoscimus, exhortatoria verba tua desideramus; quoniam, dum terreno regno exterius servire conamur, coelestem Regem multoties interius negligimus. Igitur et orationibus tuis ac sororum quae apud te sunt, nos committimus, ita ut per illas adjuti, turbinibus et procellis hujus saeculi, in quibus multum fatigamur, Deo succurrente, clementer eripiamur. Nos autem vobis in omnibus necessitatibus vestris adesse, ac in omnibus prodesse, prout Deus donaverit, pro certo sciatis.
|
http://viaf.org/viaf/87772061
|
[] | |||
Hildegardis Bingensis
| 8 |
EPISTOLA VIII. HILDEGARDIS AD CHRISTIANUM MOGUNTINENSEM ARCHIEPISCOPUM. Quod, juvene quodam olim excommunicato, sed dudum absoluto, in coemeterio montis S. Ruperti sepulto, mandatum a praelatis Moguntinis acceperit ut corpus juberet exhumari, vel abstineret a divinis in ecclesia sua celebrandis pontificis opem implorat.
|
O mitiss. Pater et domine, qui in vice Jesu Christi super oves Ecclesiae pastor constitutus es, summo Deo et paternae pietati tuae gratias humiliter agimus, pro eo quod litteras paupertatis nostrae misericorditer suscepisti, et quod pro nobis tribulatis et angustiatis in misericordia tua litteras ad praelatos nostros Moguntiam mittere dignatus es, et etiam pro dulcibus verbis solitae clementiae tuae, quibus per dominum Hermannum ecclesiae Sanctorum Apostolorum in Colonia decanum, ita consolatae et laetificatae sumus, quod in omni tribulatione et angustia nostra, sicut filiae ad te dilectum Patrem securae confugimus. Unde, bone domine, nos famulae tuae quae sedemus in tristitia tribulationis et angustiae, in spiritu humilitatis pedibus tuis provolutae, causam intolerabilis doloris nostri in pura veritate lacrymabiliter tibi aperimus, ea fiducia, quod ignea charitas, quae Deus est , tibi inspiret, ut cum paterna pietate lamentabilem vocem, quam in tribulatione nostra afflictae ad te clamamus, misericorditer exaudiri digneris. O mitis Pater, cum praelati nostri Moguntini mortuum juvenem ante mortem suam ab anno diu absolutum, et omnibus Christianae fidei sacramentis munitum, sicut etiam ante in litteris tibi insinuavi, apud nos sepultum, a coemeterio nostro ejicere nos jussissent, vel a divinis nos cessare, ego ad verum lumen, ut soleo, aspexi, et in illo Deus mihi praecepit, ne unquam voluntario consensu meo ejiceretur, quem ipse a sinu Ecclesiae in gloriam salvationis deputandum susceperit, quoniam nigredo magni periculi nobis inde proveniret, eo quod contra voluntatem ejus veritatis esset. Si enim iste timor omnipotentis Dei mihi non obstitisset, eis humiliter obedissem, et quemcunque in nomine tuo, qui Dominus et advocatus noster es, eumdem mortuum jussissent efferre, si excommunicatus non esset, servandum jus Ecclesiae, grata voluntate concessissem.
|
Cum autem per aliquod tempus non sine magno dolore et tristitia cessassemus, in vera visione animae meae a summo judice pondere gravissimae infirmitatis coacta, ad praelatos nostros in Moguntiam veni, et verba quae in vero lumine videram, ut ipse mihi praecepit, scripta repraesentavi, quatenus in illis cognoscerent quae voluntas Dei in hac causa esset. Veniam quoque coram ipsis, qui tunc aderant, amaris lacrymis petens ab eis, flebiliter et suppliciter misericordiam quaesivi. Sed cum eorum oculi ita caligassent, ut nullo respectu misericordiae me respicere potuissent, plena lacrymis ab eis discessi. Sed cum plurimi homines super nos misericordia moverentur, licet pro voluntate sua nos adjuvare non possent, fidelis amicus meus, scilicet Coloniensis archiepiscopus ad ipsos in Moguntiam venit, et quodam milite libero homine assistente, qui sufficientibus testibus probare voluit, quod ipse et praedictus mortuus, adhuc in corpore vivens, cum pariter in eodem excessu fuissent, pariter etiam ab anno, eodem loco, eadem hora, ab eodem sacerdote soluti essent, eodem sacerdote, etiam qui eos absolvit, praesente, ab eis cognita hujus rei veritate, idem praesul de te praesumens, licentiam celebrandi divina, usque ad reditum tuum secure et in pace obtinuit. Cum autem, dulcissime domine, fiduciam maximam de tua misericordia haberemus, per eosdem praelatos nostros post reversionem suam e Roma, e synodo litteras tuas divinorum interdictorias accepimus: quas ut paternae pietati tuae confido, nunquam misisses, si veritatem hujus rei agnovisses. Sicque, mitissime Pater, in priori ligatura multo majori dolore et tristitia tuimetipsius jussione constitutae sumus. Unde in visione animae meae, in qua nunquam me aliquo verbo turbasti, jussa sum corde et ore dicere: Melius est mihi incidere in manus hominum, quam derelinquere praeceptum Dei mei . Ergo, mitissime Pater, obsecro te in amore Spiritus sancti, ut propter pietatem aeterni Patris, qui pro salute hominis in suavi viriditate misit Verbum suum in Virginis uterum, dolentium et plorantium filiarum tuarum lacrymas despicere non velis, quae ob timorem Dei, tribulationes et angustias hujus injustae ligaturae sustinemus. Spiritus sanctus infundat tibi, ut ita super nos misericordia movearis, ut etiam tu post finem vitae tuae pro hoc misericordiam consequaris.
|
(Joan. IV) (cujus praecepto resistere
ausa non fui) (Dan. XIII)
|
http://viaf.org/viaf/87772061
|
[] | ||
Hildegardis Bingensis
| 9 |
EPISTOLA IX. CHRISTIANI ARCHIEPISCOPI MOGUNTINENSIS AD HILDEGARDEM. Ejus afflictioni compatitur; mandat se Ecclesiae Moguntinae significasse « ut si bonorum virorum veraci assertione de absolutione praefati defuncti ei ostensum fuerit, divina sororibus montis S. Ruperti officia celebrentur. »
|
CHRISTIANUS D. g. Moguntinae sedis archiepiscopus, reverendae et in Christo dilectae dominae HILDEGARDI, et universis sponsis Christi, cum ipsa Deo famulantibus, de virtute in virtutem ascendere, et Deum deorum in Sion videre .
|
Etsi in admiranda ac laudanda potentia Dei et Salvatoris nostri clementia, minime sufficientes, imo prorsus indigni simus, tuo tamen ut digni efficiamur, charissima in Christo domina, sedulo confisi suffragio, illum gratiarum actione prosequimur, a quo omne datum optimum, et omne donum perfectum descendens, utpote a Patre luminum , cui in anima tua digne complacuit, et eam vero et inaestimabili lumine suo illustravit, cujus gratia praeveniente et subsequente collatum est sanctae devotioni tuae, cum Maria ad pedes Domini sedere , et supernae Jerusalem visionibus vacare. Haec manifesta sanctae conversationis tuae indicia et stupenda veritatis testimonia, ita animam nostram, charissima in Christo domina, tuis jussionibus, ne dicam precibus obligatam tenent, ut quidquid unquam sanctis votis tuis accedere noverimus, ad hoc cordis nostri intentionem merito inclinare debeamus; sperantes, et summam, post Deum, in tua sanctitate fiduciam habentes, nos sanctissimo odoramento orationum tuarum, gratiam Dei praevenientem et subsequentem percipere, et hanc peccatricem animam nostram, tuae sanctitatis interventu, clementiam Creatoris sui, sibi tandem placitam invenire. Inde est quod super tribulatione et afflictione, quam ex suspensione divinorum una tecum sacer conventus sustinet, tanto arctius vobis condolemus, quanto evidentius innocentiam vestram in hac parte perpendere valemus. Verum quia constabat ecclesiae sepultum apud ecclesiam vestram defunctum, in vita sua excommunicationis sententiam incurrisse, dum adhuc eidem ecclesiae de absolutione ipsius incertum exstitit, vobis interim propter statuta sanctorum Patrum clamorem cleri declinare, et scandalum Ecclesiae dissimulare, periculosum nimis fuit, donec idoneo testimonio bonorum virorum, in facie Ecclesiae illum absolutum fuisse comprobetur. Proinde vestrae, ut dignum est, afflictioni ex intimo corde compatientes, Ecclesiae Moguntinae rescripsimus in hunc modum, ut si bonorum virorum veraci assertione, de absolutione praefati defuncti ei ostensum fuerit, divina vobis officia celebrari praecipimus, rogantes et obnixe sanctitati vestrae supplicantes, quatenus si ex culpa nostra vel ignorantia vos in hac parte molestavimus, petenti veniam non subtrahatis misericordiam; et Patrem misericordiarum exorare dignemini, ut sanos incolumes nos vestro sancto conspectui et Ecclesiae Moguntinae repraesentet, ad honorem Dei et Ecclesiae vestrae, et salutem animae nostrae. Conservet vobis Dominus sanitatem et sanctitatem.
|
(Psal. LXXXIII) (Jac. I) (Luc. X) (non evitanda)
|
http://viaf.org/viaf/87772061
|
[] | ||
Hildegardis Bingensis
| 10 |
EPISTOLA X. HERTUVIGI BREMENSIS ARCHIEPISCOPI AD HILDEGARDEM. Obitum sororis suae, Richardis abbatissae, nuntiat.
|
HILDEGARDI magistrae S. Roberti in Christo HERTUVIGUS Bremensis archiep. et Richardis abbatissae frater, id quod est loco sororis, et plus quam sororis, obedientiam.
|
Notifico tibi sororem nostram, illam meam, imo tuam, meam corpore, tuam anima, universae carnis viam intrasse, et honorem quem ei contuleram parvipendisse, dum ad regem terrenum, regi coelorum Domino suo obedisse, et sancte et pie confessam fuisse, et inunctam oleo sancto post confessionem, habita plena Christianitate, et claustrum tuum ex toto corde lacrymabiliter desiderasse, seque Domino per matrem et Joannem committens, et signo crucis tertio signato, Trinitatem et unitatem confitens in perfecta fide Dei, et spe, et charitate, certi sumus, IV Kalend. Novemb. obiit. Rogo ergo te, si dignus sum, quantum possum, quantum te dilexit, eam diligas: et si in aliquo deliquisse videtur, cum ex ea non fuerit, sed ex me, saltem lacrymas ejus, quas pro recessu claustri istius effudit, quarum multi testes sunt, attendas; et nisi mors impedivisset, vix habita licentia ad te venisset; et quia morte detenta est, me pro ea venturum, si Deo placet, scias. Sed Deus, qui remunerator omnium bonorum est, de bonis quae sibi exhibuisti sola inter omnes, et super omnes tam cognatos quam amicos, de quibus Deo et mihi gratulabatur, hic et in futuro ad omnem voluntatem tuam te remuneret. Sororibus tuis de omnibus benefactis suis gratias referas.
|
http://viaf.org/viaf/87772061
|
[] | |||
Hildegardis Bingensis
| 11 |
EPISTOLA XI. ARNOLDI COLONIENSIS ARCHIEPISCOPI AD HILDEGARDEM. Librum ipsius petit.
|
ARNOLDUS D. g. Coloniensis archiepiscopus, HILDEGARDI lucernae ardenti in domo Domini, de monte S. Roberti, in protectione Dei coeli commorari.
|
Si bene valetis, et omnia quae circa vos sunt, diriguntur a Domino, congaudemus. Sed et nos meritis vestris valeamus. Quia enim uti jamdiu disposuimus, ad vos minime venire valeamus, in quantum inpraesentiarum possumus, nos vobis committimus, manus nostras in vestras damus, fidem fide conjungimus, totum nos vobis commendamus. Praeterea librum quem ipsa divino Spiritu inspirata scripsistis, remota omni occasione, quia nec volumus nec possumus eo carere, sive imparatus sive non, per praesentium portitorem nobis transmittere non dubitetis; ubi Deum tentare nolumus, sed ubi mirabilia ejus videre desideramus.
|
http://viaf.org/viaf/87772061
|
[] | |||
Hildegardis Bingensis
| 12 |
EPISTOLA XII. EBERHARDI ARCHIEPISCOPI JUVAVENSIS AD HILDEGARDEM. Sanctae precibus se commendat et ejus litteras petit.
|
Juvavensis Ecclesiae Dei gratia minister et archiepiscopus, licet indignus, HILDEGARDI sorori et magistrae de S. Roberto in Pingis, quidquid valet peccatoris oratio, et post hujus carnis tropaeum, ad amplexus coelestis sponsi cum prudentibus virginibus introire . Ego peccator in valle lacrymarum positus, multis saeculi turbinibus et procellis attritus, intus timores, foris pugnas passus, obnixe tuam postulo dilectionem, ut pro me preces fundere digneris quatenus divina misericordia suae pietatis viscera super me aperiat, et ab omnibus tribulationibus clementer eripiat, quia et imperator pro schismate, quod nunc in Ecclesia est, nobis vim inferre conatur. Meminisse etenim debet charitas tua, virgo Deo digna, quia, cum essem apud Moguntiam in curru ejusdem imperatoris, sanctis orationibus tuis attentius me commendavi, pro eo ut per tuam intercessionem status vitae meae profectum haberet in Domino et felicem consummationem. Unde etiam pollicita es parvitati meae, ut acceptis litteris meis, secundum quod Dominus dignaretur tibi revelare, non gravareris mihi rescribere. Hujus pollicitationis debitum requirit parvitas mea a tua sanctitate. Vale, virgo Dei, et memento mei. Quidquid tamen illud est quod rescribis, pone sub sigillo.
|
(Matth. XXV) (II Cor. VII)
|
http://viaf.org/viaf/87772061
|
[] | |||
Hildegardis Bingensis
| 13 |
EPISTOLA XIII. HILLINI TREVIRORUM ARCHIEPISCOPI AD HILDEGARDEM. Rogat ut « de cella regis vinaria guttas aliquas ad ipsum stillare scripto dignetur. »
|
HILLINUS Dei gratia Trevirorum humilis minister et servus, ac eorumdem archiepiscopus, licet indignus, HILDEGARDI clarissimae sorori Agnum et Sponsum sequi quocunque ierit .
|
Quoniam Dei sapientia quae infirma mundi eligit, ut fortia confundat , jucundum tibi habitaculum in tua virginitate eligere complacuit, lucis suae gratiam in spiritu consilii et scientiae amplioris in te largius effudit, cujus, ut arbitror, lucis effusione etiam aliorum mentes ad studia meliora et saluti viciniora excitari voluit , et illustrari, te mediante, mater veneranda, et sincerissima charitate amplectenda. Superest igitur, virgo Christi dilectissima, verae vitis , cujus sub umbra quiescis, cujus fructus gutturi tuo dulcis et amplexabilis ; verae, inquam, vitis propagines in hoc mare procellosum latius extendere, coelestis poculi, quod inebriaris , dulcissimum saporem ad lucra animarum quaquaversum propensius derivare, quae gratis accepisti gratis dare , ne forte arguaris lucernam, ad utilitatem proximorum accensam, sub modio abscondere voluisse . Rogo ergo, mater sancta, cum caeteris ad portum consolationis tuae confugientibus, spe desiderii mei uberrima fretus, rogo, inquam, et contestor viscera tua materna, per sanctam charitatem, quatenus de cella illa regis vinaria , , guttas aliquas ad me peccatorem, per praesentium latorem, stillare scripto digneris; tum propter eum, qui tibi ea posse praestitit, tum eapropter, ut veritatis experientia comprobet quod quorumdam auribus, de gratia tibi coelitus infusa, rumor dubitanter infert. Ille igitur qui coepit in te bonum opus, consummet in vita viventium .
|
(Apoc. XIV) (I Cor. I) (Hebr.
VI) (Joan. XV) (Cant. II) (Cant.
V) (Matth. X) (Matth. V; Luc. VIII, XI) (Cant. II) (cujus
voluptatis abundantia etiam in hac vita mirabiliter
inebriaris) (Philip.
I)
|
http://viaf.org/viaf/87772061
|
[] | ||
Hildegardis Bingensis
| 14 |
EPISTOLA XIV. EBERHARDI BAMBERGENSIS EPISCOPI AD HILDEGARDEM. Quaestionem subtilem admodum proponit: « In Patre manet aeternitas, in Filio aequalitas, in Spiritu sancto aeternitatis aequalitatisque connexio. »
|
EBERHARDUS Dei gratia Bambergensis Ecclesiae episcopus, licet indignus, HILDEGARDI venerabili sorori et magistrae de S. Roberto, devotae devotionis obsequium et aeternae beatitudinis meritum.
|
Superna favente gratia, tuae sanctitatis praeconium, circumquaque auribus populorum dulciter resonat, ita ut vere possimus dicere: Quia Christi bonus odor sumus Deo . Sed et quoniam Dominus de coelo prospexit super filios hominum, ut videat si quis intelligat, aut forte habitantem in te requirat , hujus bonae opinionis tuae fragrantiam odorati, ad Dominum qui in te veneratur et consulitur, ex toto corde occurrimus. Quod enim multis praestitisti, uni mihi non denegabis. Nam cum de curia imperatoris per te transiremus, quia Spiritu sancto imbuta es, tuae charitati exponendum commisimus. In Patre manet aeternitas, in Filio aequalitas, in Spiritu sancto aeternitatis aequalitatisque connexio: quod et nunc secundum quod Deus tibi revelavit, expositum videre desideramus. Dominus tecum sit, et ut nos orationibus tuis adjuvemur.
|
(II Cor II) (Psal. XIII)
|
http://viaf.org/viaf/87772061
|
[] | ||
Hildegardis Bingensis
| 15 |
EPISTOLA XV. EPISCOPI SPIRENSIS AD HILDEGARDEM.
|
GONTERUS D. g. Spirensis Ecclesiae minister et episcopus, HILDEGARDI magistrae de monte S. Roberti in Pingis, salutem aeternam in Christo.
|
Quod bonus odor es tam remotis quam vicinis, et de Spiritu sancto solamen omnibus te quaerentibus, divinae pietati gratias referimus. Unde et certum habere dicitur dilectio tua, quod honorem et utilitatem Ecclesiae tuae libenti animo videmus, et modis omnibus, quibus voluntatem vestram in provectum ejusdem Ecclesiae tuae effectui mancipare poterimus, libenter faciemus. Rogamus autem intime sanctitatem tuam, quatenus pro dilectione nostra Deum pro nobis interpelles, et orationibus tuis eum nobis placabilem facias, et scias omni ambiguitate remota, quod si Deus vitam nobis concesserit, non carebis honesta remuneratione. Nam justum est ut orationum tuarum suffragia nobis impendas, sicut et nos de necessitate tua sollicitamur. Rescripta quoque tua ad nos desideramus.
|
http://viaf.org/viaf/87772061
|
[] | |||
Hildegardis Bingensis
| 16 |
EPISTOLA XVI. EPISCOPI WORMATIENSIS AD HILDEGARDEM. Sanctam encomiis exornat et responsum flagitat.
|
CONRADUS Dei gratia Wormatiensis Ecclesiae episcopus, HILDEGARDI dilectae sorori de Monte S. Roberti, cum heu! parva orationum exhibitione, suavem in omni obsequio devotionem.
|
Deo gratias agimus, qui te lucernam clarissimam aureo candelabro imposuit, et lucis suae claritatem longe lateque per te in domo sua clarescere fecit. Quapropter, soror et filia dilectissima, ex radiis qui te Solem justitiae indubitanter illuminare credimus, nubila mentis nostrae, quae nos opprimunt, ex incongruenti tribulationum turbine et diversarum cogitationum inundatione, depelli obnixe exoramus. Plurima quidem sanctitati tuae necesse haberemus insinuare, si prolixitas verborum tibi ea explicare non obstitisset, viva autem voce per praesentem latorem tibi praesentialiter loquimur, et responsum admonitionis tuae toto corde efflagitamus.
|
(indignus
licet)
|
http://viaf.org/viaf/87772061
|
[] | ||
Hildegardis Bingensis
| 17 |
EPISTOLA XVII. EPISCOPI CONSTANTIENSIS AD HILDEGARDEM. Sanctae preces et litteras petit.
|
Constantiensis Ecclesiae D. g. episcopus, quamvis inutilis et indignus, HILDEGARDI sponsae Christi de coenobio S. Roberti in Pingis, intimae charitatis augmentum, et utriusque vitae felicissimum cursum.
|
Fama sapientiae tuae longe lateque diffusa a nonnullis veridicis mihi relata, ad id desiderium me provocavit, ut de remotis partibus solatium atque sublevamen tuum quaererem, et me precibus tuis commendarem. Durum namque est, ut qui vitae suae moderamina nescit tenere, judex fiat vitae alienae. Quapropter dilectionem tuam sincera devotione deposco, quatenus apud Dominum orationibus tuis mihi succurras, et rescripto tuo me munias; quia tam propria voluntas mea quam cura terrena fere omnibus modis a servitio Dei me abstrahit.
|
http://viaf.org/viaf/87772061
|
[] | |||
Hildegardis Bingensis
| 18 |
EPISTOLA XVIII. EPISCOPI VIRDUNENSIS AD HILDEGARDEM. Sanctam hortatur ad humilitatem, ac preces ejus flagitat ac litteras.
|
ADELBERTUS Dei gratia Virdunensis Ecclesiae minister et episcopus, quamvis indignus, HILDEGARDI matri suae clarissimae de Monte S. Roberti, visionibus Dei delectari praesentibus et aeternis.
|
Benedicta gloria Domini de loco sancto suo , quae te sibi a teneris annis mancipavit famulam. Ego autem, tanquam si caecus iter videnti monstrare vellet; charitati tuae suggero, ut gratiam istam cum humilitate cognoscas, attendendo prophetiam illius antiquam Balaam , qui licet novissima sua in contrarium direxerit, memorabile tamen est in visione sua, cum dixit: Qui cadit, et sic aperiuntur oculi ejus ; humilitatem profecto in visione significans. Doctor quoque gentium dixit: Ne magnitudo revelationum extollat me , etc. Haec itaque magis fiducia mei affectus ad vos dicta sint, quam praesumptione doctrinae. Porro noveritis quod ad vos in praesenti venire non possum, licet prope vos sim, tamen in adversitatibus meis vos fidam patronam in orationibus vestris expeto, et suffragiis sororum vestri collegii ancillarum Dei adjuvari postulo. Diu est quod scriptum vestrum habere non merui; quod nunc saltem merear, oro.
|
(Ezech.
III) (Num. XXIII) (Num. XXIV) (II Cor. XII)
|
http://viaf.org/viaf/87772061
|
[] | ||
Hildegardis Bingensis
| 19 |
EPISTOLA XIX. EPISCOPI LEODIENSIS AD HILDEGARDEM. Se « in maxima mentis et corporis fluctuatione constitutum » ait, quod, ut fatetur, innumeris malis Deum offenderat. Petit preces et rescripta sanctae Hildegardis.
|
RUDOLPHUS Dei gratia Leodiensium episcopus, HILDEGARDI famulae Christi de S. Roberti in Pingis, Regi regum incessanter servire, et bravium aeternae beatitudinis apprehendere.
|
In maxima mentis et corporis fluctuatione constitutus, tibi scribere disposui, quia clementia Dei nimis indigeo, quam innumeris malis me offendisse et irritasse non abnego. Quia igitur, dilectissima soror, veraciter Deum tecum esse novi, admoneo et rogo per misericordiam ipsius sanctitatem tuam, ut omnino mihi fluctuanti et ad te confugium facienti, manum porrigas. Cura namque tibi sit pro negligentia a me removenda, devotis precibus invigilare: et quidquid ex indeficienti et viventi lumine tibi ostensum fuerit ad excitandam somnolentiam meam mihi rescribas. Concedat clementissimus Deus, ut scriptis tuis certissimam per te consolationem percipiam, et ut intercessionis tuae obtentu vel ultimam aeternae quietis sortiar mansionem.
|
http://viaf.org/viaf/87772061
|
[] | |||
Hildegardis Bingensis
| 20 |
EPISTOLA XX. EPISCOPI TRAJECTENSIUM AD HILDEGARDEM. Suum erga Sanctam affectum declarat.
|
GODEFRIDUS, divina favente gratia, Trajectensium episcopus, unicae suae, speciali suae, singulari suae HILDEGARDI, magistrae sororum de S. Roberto, salutem ab eo qui mandat salutem in Jacob .
|
Soror charissima, ex quo primo te coepi in Christi charitate diligere, nunquam memoria tua super mel et favum dulcis , in animo meo potuit excidere. Cogit enim me in tuam dilectionem virtus Dei, quae habitat in te, quae operatur per te, quae familiarem prae caeteris illi sponso reddit te, qui aeternaliter salvat omnes sperantes in se . Et quoniam charitas diffusa est in corde tuo , rogo te in charitate, qua in omnes abundas, ut in omni diligentia, omni conamine studeas Deum pro me exorare, quatenus in hoc saeculo oneribus peccatorum meorum merear alleviari. Dominus te illuc perducat, ubi est felix aeternitas, et aeterna felicitas, jucunda tranquillitas, sine fine jucunditas. Ut sitiens fontem, sic tua scripta desidero.
|
(Psal. XLIII) (Psal. XVIII) (Psal.
XVI) (Rom. V)
|
http://viaf.org/viaf/87772061
|
[] | ||
Hildegardis Bingensis
| 21 |
EPISTOLA XXI. EPISCOPI PRAGENSIUM AD HILDEGARDEM. Postulat ut orationibus suis subveniat et bona consilia porrigat.
|
H., Dei gratia Pragensium minister inutilis et episcopus, licet indignus, HILDEGARDI sponsae Christi, et magistrae de S. Roberto in Pingis, qualecunque munusculum orationum suarum cum omni devotione.
|
Dominum Deum nostrum magnificando glorificamus, cujus spiritu illuminata, plurimorum tribulationibus, consolando et sublevando, subvenis, et fructum boni operis, eodem Spiritu cooperante, in multorum mentibus multiplicas, sicut etiam per plurima terrarum spatia de te referri audivimus. Unde sanctitas tua noverit quia magnum desiderium inest nobis te videre atque colloquio tuo perfrui in Christo, sed magna difficultas locorum hoc fieri impedit, et quoniam charitatem tuam plurimorum necessitatibus subvenisse percepimus, hac fiducia animati, dilectionem tuam imploramus, quatenus nobis in tribulationibus mundanis quassatis, orationibus tuis subvenias, et bona consilia porrigas. Quia ex quo nomen tuum et gratiam tibi a Deo collatam audivimus, memoriam tuam in cordibus nostris semper habuimus, et ut eadem gratia quae de vero lumine est, apud te semper maneat, exoptamus.
|
http://viaf.org/viaf/87772061
|
[] | |||
Hildegardis Bingensis
| 22 |
EPISTOLA XXII. EPISCOPI HIEROSOLYMITANORUM AD HILDEGARDEM. Ipsius ac sororum ejus precibus se commendat. In laudes Sanctae excurrit. I.
|
, Dei gratia et ordinatione Hierosolymitanorum servus et episcopus, HILDEGARDI dilectae filiae et magistrae de Monte S. Roberti in Pingis, scilicet in Moguntino episcopatu, humillimam orationem et salutem in Christo.
|
A multis per longa terrarum spatia partes nostras adeuntibus, et genua sua ad sepulcrum Domini flectentibus, multoties percepimus, quod divina virtus in te et per te operetur, unde ipsi gratias indefessas, prout possumus, humiliter offerimus. Ad te igitur filiam dilectissimam sermo nobis jamdiu fuit, sed quia internuntius hactenus abfuit, desiderium nostrum penitus frustra processit. Nunc vero quoniam quidem post longa temporum curricula opportunitas se obtulit, per praesentia scripta, te cunctasque sorores tuas, tibi, ut audio, in Christo subjectas, alloqui congruum duximus. Inde est, quod si qua dulcia verba prae nimiis angustiis, quibus assidue premimur, nobis adessent, quoniam ex altero, gladio paganorum, ex altero latere insidiis malignorum spirituum impugnamur, te ut Christi sponsam, ut Christi arcanis semper intentam, extollere dignum existimaremus. Sed non opus est laudibus humanis extolli, quam divina gratia laudibus concessit angelicis admisceri; et illas felices dicimus, quae de die in diem dulcissimis alloquiis tuis interesse ac satiari merentur. Felices etenim illas haud incongrue dixerimus, quae speculo divinae candidationis innixae, bravium cursus sui meritorum suorum a Domino quotidie percipere affectant. Felices, inquit, ac nimium felices, quibus ob remunerationem coelestium, terrena cuncta viluerunt, et a quibus despicitur, calcatur, vilipenditur, quidquid in hac vita caeteris mortalibus dulce, delectabile atque praestabile videtur. Ecce verae filiae Jerusalem, in quibus non est inventa macula , in quibus mundus nihil quod diligat habet: quae etiam sequuntur Agnum quocunque ierit . Nunc autem, o filia, ad te referentes consolationem tuam coelitus tibi ostensam, humiliter requirimus, ac nos orationibus tuis cunctarumque sororum tuarum commendamus, quatenus nobis in procellis mundanarum curarum fluctuantibus, pie apud illum interveniatis, cujus thalamum post hujus vitae terminum intrare desideratis. Faciat Dominus, o dilecta, ut videas bona Jerusalem omnibus diebus vitae tuae
|
(Cant. IV) (Apoc. XIV) (Psal. CXXVII)
|
http://viaf.org/viaf/87772061
|
[] | ||
Hildegardis Bingensis
| 23 |
EPISTOLA XXIII. EPISCOPI DE BEVEZ AD HILDEGARDEM. Ejus preces et litteras exspostulat.
|
HENRICUS, Dei gratia de Bevez solo nomine vocatus episcopus, HILDEGARDI dilectae magistrae sororum in Monte S. Roberti de Pingis, si quid in spiritu contrito et humilitate valet peccatorum oratio.
|
Benedictus Deus, qui benedixit te in omni benedictione spirituali , ita, quod in odore unguenti, quo unxit te Deus unctione misericordiae suae, trahatur etiam per te in longinquis partibus mundi multorum devotio. Nam manifesta Dei circa te dignatio mihi peccatori ac turbinibus saeculi gravato, magna est consolatio, quamvis a te corpore sed non mente plurimum remoto. Confidimus enim sine dubio meritis et precibus tuis Christi misericordiam patere cunctis, auxilium orationum tuarum fideliter quaerentibus. Nos igitur propriae conscientiae diffidentia nullam in actibus nostris adipiscendae salutis habentes confidentiam per charitatem Spiritus sancti te obsecramus in remotis regionibus, ut orationibus tuis indulgentiam peccatis nostris implores a Domino. Praeterea quantulamcunque consolationem seu admonitionem saluti nostrae necessariam, nobis rescribere non pigeat tuam dilectionem. Ipse autem qui omnia potest, et quem nulla latet cogitatio, secundum beneplacitum suum precibus satisfacere dignetur cordis nostri desiderio.
|
(Ephes. I)
|
http://viaf.org/viaf/87772061
|
[] | ||
Hildegardis Bingensis
| 24 |
EPISTOLA XXIV. EPISCOPI TREVIRORUM AD HILDEGARDEM. Suum erga sanctam Hildegardem affectum gratiose declarat, testaturque ad episcopatum se promotum esse contra voluntatem suam. Sanctam itaque consulit ita scribens: « Sed quia nescimus cujus vocatione promoti simus, hoc maxime anxietatem nobis infligit. »
|
ARNOLDUS, Dei gratia Trevirorum Ecclesiae humilis electus, dilectae in Christo cognatae suae HILDEGARDI de S. Robert., salutem et dilectionem ab eo qui est salus et dilectio.
|
Amicitia cognatione coelestis est, quia senium ei non obest, sed confert; et vera est, stare nescit, sed in aliquo crescit et proficit quotidie. Cum autem ab ineunte aetate ulnis veri amoris nos amplexi sumus, miramur cur vos adulatorem plus vero amico diligatis, cum dicat propheta: Oleum autem peccatoris non impinguet caput meum . Fratrem nostrum praepositum S. Andreae, hic adulatorem vestrum reputamus; nos autem verum amicum intelligi volumus Quia vero proventum nostrum, gladii vestri materiam esse scimus, ideo per Dei gratiam prospere nos rediisse, vestrae dilectioni significandum duximus. Sed quia nihil est beatum alicui quod ipse pro poena reputat, coram Deo et vobis dicimus, quod dignitas, ad quam vocati sumus, contra nostram, teste Deo, voluntatem nunquam nos dilexit, nunquam permulsit: et ideo hoc, quia nostra inscitia, nostra fragilitas suam deflet insufficientiam, suam deplangit indignitatem. Sed quia nescimus cujus vocatione simus ad tale ministerium, hoc maxime anxietatem nobis infligit. Si ex Deo esse sciremus, crederemus quod qui coepisset in nobis opus bonum, et perficeret , cum necessitate magis quam virtute, ad sacerdotium promoveri proponamus. Et scimus quod Deus in loco sancto suo apud vos salutem operatus , obsessam misericorditer liberando, visitaverit plebem suam . Unde ut modum liberationis obsessae nobis rescribatis, et saepius in verum lumen aspiciendo, saepius nobis aliquid salutaris gratiae per litteras tuas impartiamini, et ut manus vestras ad petram refugii pro nobis interpellando, exemplo Moysis levetis , dum nos contra Amalech in valle mundanae miseriae pugnamus, attentissime rogamus. Cum autem haec coram abbate S. Eucharii fideli et dilecto nostro conscriberentur, ipse opitulando dulcedine sua verba nostra condivit. Volumus ergo ut per ipsum rescriptum vestrum nobis transmittatis.
|
(Psal. CIII) (ut fieri
solet) (Philip. I) (Psal. LXVII) (Psal. LXXIII) (Luc. VII) (Exod. XVII)
|
[promoti]
|
http://viaf.org/viaf/87772061
|
[] | |
Hildegardis Bingensis
| 25 |
EPISTOLA XXV. EPISCOPI COLONIENSIS AD HILDEGARDEM. Sanctam laudat; petit ut « ex occulto Dei » inquirat, sibique « commonitoria verba, prout Deus donaverit » transmittat.
|
PHILIPPUS, Dei gratia Coloniensium archiepiscopus, HILDEGARDI sorori dilectae, divino spiramine mirabiliter infusae, illum in coelestibus gloriose videre, cujus amplexibus exoptat jugiter inhaerere.
|
Quamvis locorum diversitas mutui aspectus et desiderabilem collocutionis subtrahat gratiam, quos Christi charitas conjunxit, semper tamen tenebit animorum vicinitas. Unde est mihi desideratissimum, quod in hoc anno, dum transitus viae et gratia te videndi, diu desiderata, occurrit. Sed aegritudo et tenuitas tui corporis, cor meum, multorum in terra nostra a te in Christo amplectentium turbavit et perculit, semper exoptantium vitae tuae sospitatem, veraeque salutis aeternitatem. Complacuit ergo et dignum duximus, perquiri certosque reddi de statu tuo, et maxime indicare et notificare tibi quod turbinibus et procellis saecularium quotidie ita perturbamur, quod etiam aliquando mentis oculos ad coelestia levare conamur. Sed quia plurimorum novit industria, te perfusam divini charismatis munere, de quo gaudet concio fidelis Ecclesiae, et nos pro modulo nostrae discretionis congratulamur; scientes hominem carnis tegmine degentem, et juxta Apostoli vocem in coelo conversantem . Tali igitur dote ditata, quasi bonae margaritae inventrix , ex occulto Dei quod petimus, inquiras, nobisque commonitoria verba, prout Deus tibi donaverit, transmittas; quoniam in sapientia et thesauro abscondito, juxta veridicum, non est utilitas . Valete.
|
(Philip. III) (Matth. XIII) (Eccli. XX)
|
http://viaf.org/viaf/87772061
|
[] | ||
Hildegardis Bingensis
| 26 |
EPISTOLA XXVI. CONRADI IMPERATORIS AD HILDEGARDEM. Favores suos addicit et filium suum Sanctae precibus commendat.
|
CONRADUS, divina favente gratia, rex Romanorum, HILDEGARDI Deo dicatae virgini, et magistrae sororum de sancto Roberto in Pingis, salutem et gratiam suam.
|
Quia regali culmine impediti, ac diversis turbinibus et procellis quassati, te invisere pro velle nostro non possumus, litteris tamen nostris te adire non omittimus. Nam, ut audivimus, revera superabundat in te confessio summae laudis per sanctimoniam vitae innocentis, et per magnificentiam Spiritus desuper mirifice in te venientis. Unde quamvis saecularem vitam agamus, ad te properamus, ad te confugimus, ac orationum et exhortationum tuarum suffragia humiliter quaerimus, quoniam longe aliter vivimus quam debeamus. Pro certo autem scias quod tibi et sororibus tuis, in omni causa et in omni necessitate vestra prodesse et adesse, ubi possumus, properabimus. Unde et filium meum, quem superstitem desidero esse, orationibus tuis, sicut et meipsum, attentius commendo.
|
http://viaf.org/viaf/87772061
|
[] | |||
Hildegardis Bingensis
| 27 |
EPISTOLA XXVII. FREDERICI IMPERATORIS AD HILDEGARDEM. Quaedam a Sancta in colloquio apud Ingelheim praedicta impleta esse nuntiat. Preces ejus petit. Solius aequitatis respectu in controversia quae quosdam inter et S. Hildegardem in ipsius curia dirimenda erat, se judicaturum promittit.
|
FREDERICUS, Dei gratia Romanorum imperator et semper Augustus, dominae HILDEGARDI de * Pingis, gratiam suam et omne bonum.
|
Notum facimus sanctitati tuae, quoniam ea quae praedixisti nobis, cum Ingelheim manentes, te ad praesentiam nostram venire rogavimus, jam in manibus tenemus. Sed nos tamen in omni conatu pro honore regni laborare non cessabimus. Quapropter dilectionem tuam quam intime admonemus, ut cum sororibus tibi commissis, ad omnipotentem Deum preces pro nobis fundas, quatenus in terrenis negotiis laborantes, ita se convertat, ut gratiam ipsius obtinere valeamus. Certum autem debes habere, quod super omni negotio tuo, ad nos per te directo, neque amicitiam, neque odium alicujus personae attendemus, sed solius justitiae respectu, aequitatem judicare proponimus.
|
http://viaf.org/viaf/87772061
|
[] | |||
Hildegardis Bingensis
| 28 |
EPISTOLA XXVIII. PHILIPPI COMITIS FLANDRIAE AD HILDEGARDEM. Preces S. Hildegardis postulat consiliumque utrum manere potius debeat in Terra Sancta, an post expeditionem susceptam reverti ad suos.
|
PHILIPPUS Flandriae et Viromensis comes, domicillae HILDEGARDI, ancillae Christi, salutem et plurimam dilectionem.
|
Vestra noverit sanctitas me paratum esse ad faciendum quidquid scirem vobis placere, quia sancta conversatio vestra et vita honestissima saepissime meis insonuit auribus, omni fama suavior. Quamvis enim peccator sim et indignus, tamen Christi servos et amicos toto corde diligo, et omnimoda veneratione libenter honoro, illius Scripturae memor: Multum valet assidua justi deprecatio . Unde est quod ad pietatis vestrae gratiam mitto praesentium latorem, fidelissimum servientem meum, qui pro me misero peccatore vobiscum loquatur, cum ego tamen multo libentius ad vos venissem, et vobis locutus fuissem, quod desideravi. Sed tot et tanta sunt negotia mea, quae singulis diebus emergunt, quod ad haec vacare non poteram. Instat etiam jam tempus, quo aggredi debeam iter Hierosolymitanum, ad quod opus est mihi magno operatu, super quo consilium vestrum mihi intimare dignemini per litteras vestras. Credo enim quod ad vos saepius pervenit fama nominis mei et actuum meorum, et multis de Dei miseratione indigeo. Unde et vos maxima precum instantia suppliciter exoro, ut pro me miserrimo et indignissimo peccatore, ad Dominum intercedere velitis. Rogo etiam humiliter, ut inquantum vobis concesserit divina misericordia, inquiraris a Deo quid mihi expediat, et litteris vestris per latorem praesentium mihi renuntietis consilium vestrum, quid et quomodo faciam, ut nomen Christianitatis temporibus meis exaltetur, et dira Saracenorum feritas deprimatur; et si utile mihi erit in terra illa morari vel reverti, juxta id videlicet, quod de statu meo forsitan audistis, et divina revelatione cognovistis, aut cognitura estis. Valete in Christo, soror dilecta, et scitote, quod multum desidero audire consilium vestrum, et quod maximam in vestris orationibus habeo fiduciam.
|
(Jac. 5)
|
[Veromandensis]
|
http://viaf.org/viaf/87772061
|
[] | |
Hildegardis Bingensis
| 29 |
EPISTOLA XXIX. BERNARDI CLARAEVALLIS ABBATIS AD HILDEGARDEM. Merita ejus et sanctitatem extollit.
|
Dilectae in Christo filiae HILDEGARDI, frater BERNARDUS Claraevallensis vocatus abbas, si quid potest oratio peccatoris.
|
Quod de nostra exiguitate longe aliter, quam nostra sese conscientia habeat, quidam sentire videntur, non nostris meritis, sed stultitiae hominum imputandum est. Ad dulcedinem autem piae charitatis tuae scribere properavi, quamvis id brevius omnino quam vellem, negotiorum multitudo compellat. Congratulamur gratiae Dei, quae in te est, et ut eam tanquam gratiam habeas, et toto ei humilitatis et devotionis affectu studeas respondere, admonemus; sciens quod Deus superbis resistit, humilibus autem dat gratiam . Quod in nobis est, hortamur et obsecramus . Caeterum ubi interior eruditio est, et unctio docens de omnibus, quid nos aut docere possumus aut monere? Diceris enim coelestia secreta rimari, et ea quae supra homines sunt, Spiritu sancto illustrante dignoscere. Unde rogamus magis et suppliciter postulamus, ut nostri memoriam habeas apud Deum, et eorum pariter qui nobis in spiritali societate juncti sunt. Nam cum Spiritus Deo conjungitur, confidimus quod nobis multum prodesse valeas et subvenire. Multum enim valet deprecatio justi assidua . Nos etiam pro te assidue oramus, ut conforteris ad bona, instruaris ad interiora, dirigaris ad permansura, ita ut ne hi qui spem suam in Deum posuerunt, desperando pro te claudicent; sed ut in profectu benedictionis, quam a Deo accepisse cognosceris, bene confortati, in melius et melius proficiant.
|
(Jac. IV) (I Petr. V) (Iac. V)
|
http://viaf.org/viaf/87772061
|
[] | ||
Hildegardis Bingensis
| 30 |
EPISTOLA XXX. ADAMI ABBATIS DE EBRA AD HILDEGARDEM. Precibus Sanctae se commendat et ejus rescripta petit ad dubitationem suam quae videtur fuisse de retinendo aut deponendo abbatis munere, ut colligitur ex responso S. Hildegardis.
|
Dominae et matri suae dilectissimae HILDEGARDI, magistrae sororum de Sancto Roberto in Pingis, frater ADAM abbas, licet indignus, de Ebra, modicum id quod est.
|
Cum primum notitiam nominis vestri suscepi, gavisus sum gaudio magno . Adauxit Deus gaudium meum, cum nutu benigno et mirabili direxit, ut videretur facies, et audiretur vox vestra in terra nostra, mihique quod vix sperare poteram, mutuam concessit collocutionem. De quibus autem me vobis dixi anxium, confido vos non immemorem esse, et quia diversi diversa sentiunt, alii istud, alii illud, si bonum est et salus apud Dominum, benedictus Deus: si periculum, orate Deum, bonum mihi et salutem animae tribuat, et omne periculum excludat. Nunc vero litteras mitto, et nuntium nostrum domino imperatori pro causa vestra, et spero per gratiam Dei nos exaudiri, et ubicunque servitii nostri indigueritis, parati erimus servire vobis. Exoramus quoque, ut pro nobis orare dignemini, quia vere in turbine sumus pro sollicitudine fratrum nostrorum, ut Spiritus sancti gratia, quae multa mirabilia Spiritu prophetico in vobis operatur, inspiciat etiam et nos, et muniat. Rogamus etiam ut et nos scriptis vestris consolari et praemunire dignemini.
|
(Matth. II)
|
http://viaf.org/viaf/87772061
|
[] | ||
Hildegardis Bingensis
| 31 |
EPISTOLA XXXI. ABBATIS DE EBERBACH AD HILDEGARDEM. Preces Sanctae flagitat et sua eidem servitia offert.
|
Dilectae Deo et hominibus venerandae dominae et magistrae HILDEGARDI in Binga, frater E. abbas, licet indignus, de Eberbach., modicum id quod est.
|
Magnificamus et glorificamus pro vobis Christum Salvatorem nostrum, qui respicit se trementes, potens exaltat humiles, qui et magna vobis fecit, quia potens est . Elegit, sicut ipsi audivimus et vidimus, sacrarium pectoris vestri in habitaculum sibi, scientiamque divinam, incerta et occulta sapientiae suae vobis manifestavit , introducens in cubiculum suum ad flores rosarum et lilia convallium, ad florida rura montium aeternorum. Laeva ejus sub capite vestro, et dextra ejus amplexatur vos , ita ut veraciter dicere valeatis: Dilectus meus mihi, et ego illi. In omnibus his oleum effusum nomen vestrum, et ideo adolescentulae dilexerunt vos, et nos currimus in odorem unguentorum vestrorum . Rogamus et Dominum, ut et dona naturae et munera gratiae suae vobis conservare dignetur, sibi ad gloriam, vobis ad coronam, nobis ad gaudium, multis ad exemplum. Oramus quoque et humili prece deposcimus, ut nostri etiam memor esse dignemini, atque in adventu Sponsi vestri nostram sibi parvitatem commendare, ut sicut de opinione sanctitatis vestrae laetamur et gaudemus, sic intercessione vestra mereamur gaudium et exsultationem percipere. Si quid de servitio nostro percipere dignamini, laetanter amplectimur, faciemus quoque, sicut et modo facimus, et ad omnem sanctam voluntatem vestram subservire parati sumus.
|
(Luc. I) (Psal. L) (Cant. II) (Cant. I)
|
http://viaf.org/viaf/87772061
|
[] |
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.